διαδρο έςδιαδρομέςΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ 23 Δεκεμβρίου 2017

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ / ΤΕΧΝΕΣ / ΙΣΤΟΡΙΑ / ΒΙΒΛΙΑ / ΜΟΥΣΙΚΗ / ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΧριστουγεννιάτικεςΧριστουγεννιάτικεςανα νήσειςαναμνήσεις

διαδρομές ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ23 Δεκεμβρίου 20172/ 30γι

ορτά

ζουν

γιορ

τάζο

υν

23/12

Νήφων

24/12

Ευγενία

25/12

Χρήστος,

Χριστίνα,

Χρύσα,

Χρυσούλα,

Βηθλεέμ,

Εμμανουέλα,

Εμμανουήλ,

Μανούσος

26/12

Ιωσήφ,

Ιωσηφίνα

27/12

Στέφανος,

Στέφος,

Στεφανία

28/12

Δόμνα

Θεοφίλη

29/12

Βενιαμίν

σελσελ. 3 ~ Πολιτισ όςΠολιτισμός

σελσελ. 4 - 5 ~ ΧριστουγεννιάτικεςΧριστουγεννιάτικες

ανα νήσειςαναμνήσεις

σελσελ. 6 ~ Πολιτισ όςΠολιτισμός

σελσελ. 7 ~ Παιδότο οςΠαιδότοπος

σελσελ. 8 ~ Υγεία βόταναΥγεία & βότανα

σελσελ. 9 - 10 ~ Πολιτισ όςΠολιτισμός

σελσελ. 11 ~ ΙστορίαΙστορία τηςτης ΙατρικήςΙατρικής

σελσελ. 12 ~ Αφορ ή βιβλίαΑφορμή, βιβλία

εριεχό εναπεριεχόμενα

χχΧριστούγεννα, η γιορτή της παιδικήςηλικίας. Γεμάτη προσμονή, παραμύθιακαι δώρα για τους μικρότερους, πλημμυ-ρισμένη αναμνήσεις, νοσταλγία και…κούραση για τους μεγαλύτερους. Χριστούγεννα, η γιορτή των υποσχέσεωνκαι της ευαισθησίας. Η γέννηση του Χρι-

στού και ο ερχομός του καινούργιου χρό-

νου είναι η αιτία για νέα ξεκινήματα,

αποφάσεις και αισιόδοξη διάθεση.

Αφορμή για μια ματιά, έστω και φευγα-

λέα στον συνάνθρωπο, στις ανάγκες των

άλλων, ευκαιρία να ’ρθούμε πιο κοντά,

στις χαρές αλλά και στα προβλήματα.

Χριστούγεννα, μια γιορτή χιλιάδες ιστο-

ρίες, άλλοτε στα πρόσωπα των αγαπημέ-

νων προσώπων και άλλοτε σε αυτά των

αγνώστων. Ιστορίες χωρίς τέλος που αρ-

χίζουν και ξαναρχίζουν με κάθε ζωή που

γεννιέται, με κάθε κύκλο που ανοίγει και

με αυτόν που κλείνει πίσω του.

Σαν κάθε χρονιά που τελειώνει και ξα-

ναρχίζει, επαναλαμβανόμενα όμως πάν-

τα διαφορετικά.Χρόνια πολλά.

diadromes@haniotika-nea.gr

ΕΛΙΑ ΚΟΥΜΗ

editorial

διαδρο έςδιαδρομέςτεύχος 758

Εβδομαδιαίο Πολιτιστικό Ενθετο

της εφημερίδας “Χανιώτικα Νέα”

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ -

ΕΚΤΥΠΩΤΙΚΗ Α.Ε.

ΙΔΡΥΤΗΣ: Γιάννης Ε. Γαρεδάκης

ΕΚΔΟΤΗΣ: Μανώλης Α. Γαρεδάκης

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ:

Παρασκευάς Ν. Περάκης

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ

“ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ”:

Ελευθερία Μ. Κουμή

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ:

Γιώργος Kώνστας, Γιάννης Λυβιάκης,

Δημήτρης Μαριδάκης, Γιάννα

Μαρουλοσηφάκη, Βασιλική

Τωμαδάκη, Ελένη Φουντουλάκη

ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ:

Δέσποινα Βάλλα, Νίκη Ξυφανταράκη,

Ελένη Σταυρίδη

ΔIOPΘΩΣEIΣ:

Νεκτάριος Κακατσάκης

ΠΙΕΣΤΕΣ: Hussein Rajaiftikhar,

Γιάννης Περάκης,

Γιώργος Στεφανάκης

ΣYNTAΞH: Εμπορικό Κέντρο

“Ερμής” (Μπουνιαλή 11-19)

τηλ. 28210 51.003 - 6,

fax 28210 51.007

e-mail: info@haniotika-nea.gr

ΓPAΦEIA ΔΙΑΧΕΙΡIΣΗΣ:

Kαραϊσκάκη 49, τηλ. 28210 70.563 -

6 fax 28210 91.900

Διαφημιστικό Τμήμα:

Εύα Κουμή τηλ.: 2821070.563 - 6

e-mail: ads@haniotika-nea.gr

ΣΤΟ Κ.Α.Μ.

Καλικαντζαροκα ώ ατα“Καλικαντζαροκαμώματα”Εκδήλωση με τίτλο: “Καλικαντζαροκαμώματα, από τους

Παραμυθοτραγουδιστάδες” θα πραγματοποιηθεί στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (Κ.Α.Μ.) στις 26 Δεκεμβρίου στις 6 μ.μ.

σσε σχετική ανακοίνωση αναφέρεται:«Ποιοί είναι οι Παραμυθοτραγουδιστάδες; 4φίλοι που αγαπούν τα παραμύθια και τη μου-σική και που θέλουν να «παραμυθιάσουν» μι-κρούς και μεγάλους: o παραμυθομάγειρας, μετις φιγούρες και τις αφηγήσεις του, ΝίκοςΜπλαζάκης, η Ελευθερία Μπλαζάκη με τοακορντεόν και τις νεραϊδοεμμονές της, η Βιρ-γινία Ντοκάκη με τα κρουστά και τις απόκο-σμες φωνές και ο Δημήτρης Κολλίντζας με το

κανονάκι, την κιθάρα και τις γαϊδαροφωνάρεςτου. Και τι κάνουν;

Ξετρυπώνουν από τα έγκατα της γης και τασεντούκια άλλων εποχών ιστορίες και θρύ-λους. Τα ξεσκονίζουν και τα ξαναζωντανεύουνμε τη βοήθεια της φαντασίας, της αφήγησης,της παραδοσιακής μας μουσικής, των σκιώνκαι των χρωμάτων.

Συνδιοργάνωση: Δήμος Χανίων, ΚΕΠΠΕΔΗΧΚΑΜ.

Η Παιδική Χορωδία του Δήμου Χανίων πα-ρουσιάζει την «Λιλιπού» στο θέατρο “Δ. Βλη-σίδης” την Τετάρτη 27 Δεκεμβρίου στις 6 μ.μ.και στις 8 μ.μ. και την Πέμπτη 28 του μηνόςστις 8 μ.μ. με ελεύθερη είσοδο. Οπως ανα-φέρεται σε σχετική ανακοίνωση, «πρόκειταιγια μια περιληπτική παράσταση της «Λιλιπού-πολης», που η Χορωδία θα παρουσιάσει σεπλήρη, ολοκληρωμένη, δραματοποιημένησκηνική εκδοχή το 2018. Είναι ένα εμβλημα-τικό έργο, αποτέλεσμα συνεργασίας καλλιτε-

χνών με την επίβλεψη του Μάνου Χατζιδάκη,που πριν από σαράντα χρόνια σημάδεψε μιάολόκληρη γενιά και η επίδρασή της στον αι-σθητικό μας κόσμο είναι ακόμα ζωντανή. ΟιΜαρία Μυρωτή και Μαρία Παϊζη είναι υπεύ-θυνες για τη σκηνοθεσία, τη χορογραφία καιτην κίνηση ενώ τη σκηνογραφική δουλειάανέλαβε η Λαμπρινή Μποβιάτσου. Ο ΓιώργοςΚαλούτσης και ο Νίκος Περάκης υπογράφουντην μουσική προετοιμασία». Συνδιοργάνωση:Δήμος Χανίων – ΚΕΠΠΕΔΗΧ ΚΑΜ.

ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ “Δ. ΒΛΗΣΙΔΗ”

Λιλι ού“Λιλιπού”

ΣΤΟ “ΜΕΓΑΛΟ Ο”

Παιδικήπαράσταση

Μια διασκευή πάνω στοπαραμύθι του Μάνου Χα-τζιδάκι “Το Νησί των Συ-ναισθηματων” θα παρου-σιάσουν η θεατρική ομάδα“Μαγικό ΚατARTι” και ομουσικός Ταξιάρχης Βασι-λάκος το Σάββατο 23/12στις 5 μ.μ. στο “Μεγάλο Ο”με δωρεάν είσοδο. Οπως αναφέρεται σε σχε-τική ανακοίνωση, πρόκειταιγια χριστουγεννιάτικη πα-ράσταση με τραγούδια,παρουσιάση βιβλίου, πειρά-ματα και παιχνίδι.

πολιτισμός 3/ 31ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ23 Δεκεμβρίου 2017

οοπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση «Για 5η συνεχόμενηχρονιά συναντιώμαστε στην Καθολική Εκκλησία στα Χανιά στις 29Δεκεμβρίου, στις 9 μ.μ., ανακαλύπτωντας το ρεπερτόριο για σόλοβιολοντσέλο. Φέτος, λόγω του επετειακού χαρακτήρα της συναυ-λίας, γυρίζουμε στα βασικά. Όπως και στην πρώτη Μουσική Λει-τουργία, έτσι και φέτος θα ασχοληθούμε με μία Σουίτα για σόλοβιολοντσέλο του Johann Sebastian Bach. Συγκεκριμένα θα δούμεπως δομείται και ποιά μυστικά κρύβει η 1η από όλες τις Σουίτες,το πρώτο έργο γραμμένο αποκλειστικά για σόλο βιολοντσέλο».

Ο Μιχάλης Χόιπελ έχει εμφανιστεί ως σολίστ σε πολλές ευρω-παϊκές χώρες όπως τις Γερμανία, Γαλλία, Δανία, Σουηδία, Ιταλία,Ελβετία και Ελλάδα. Το 2009 Μετά από πρόσκληση εμφανίστηκεστην 15η Διάσκεψη του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή με ένασόλο πρόγραμμα με το όνομα "The planet's deep expectations".

Η συναυλιακή του δραστηριότητα τον έχει οδηγήσει σε μερικές

από τις σημαντικότερες αίθουσες συναυλιών της Ευρώπης όπωςτην Elbphilharmonie και τη Laeiszhalle στο Αμβούργο, το ΜέγαροΜουσικής Αθηνών, το Cuvillés Theater στο Μόναχο, το Concert-gebouw στο Άμστερνταμ κ.α. Έχει συμπράξει ως σολίστ με ορχή-στρες όπως την Εθνική ορχήστρα της Λευκορωσίας, τηνΣυμφωνική Ορχήστρα Αθηνών, την Συμφωνική Ορχήστρα του πα-νεπιστημίου μουσικής του Αμβούργου και του Ανοβέρου, την Sin-fonieta του δήμου Χανίων κ.ά.

Συμμετέχει σε σχήματα μουσικής δωματίου και ορχήστρες σεΓερμανία και Ελλάδα παίζοντας σημαντικά έργα κλασσικής μου-σικής αλλά και δίνοντας πρώτες εκτελέσεις έργων σύγχρονωνσυνθετών.

Ο Μιχάλης Χόιπελ παίζει σε ένα βιολοντσέλο κατασκευασμένο το1723 από τον David Tecchler στη Ρώμη.

Είσοδος Ελεύθερη.

ΣΤΟ Κ.Α.Μ.

Μουσικό ταξίδι με τη Φιλαρμονική

Ένα μουσικό ταξίδι με τη Φιλαρμονική του Δήμου Χανίων θαπραγματοποιηθεί στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (ΚΑΜ)στις 28 Δεκεμβρίου στις 8.30 μ.μ.. Οπως αναφέρεται σε σχετικήανακοίνωση, «η Φιλαρμονική πλαισιωμένη από τους λιλιπούτειουςμαθητές της, θα αποδόσει Χριστουγεννιάτικες μελωδίες. Στο«Μουσικό Εργαστήρι» της Φιλαρμονικής του Δήμου Χανίων, ταπαιδιά έρχονται σε επαφή με το μαγικό κόσμο της μουσικής, ανα-πτύσσουν την δημιουργικότητα, την φαντασία και την έκφραση. Σεμία μπάντα τα παιδιά παίζουν μουσική μέσα στο σύνολο, γεγονόςπου ενθαρρύνει την ομαδικότητα και τα βοηθά να καλλιεργήσουνκοινωνικές δεξιότητες, ενώ παράλληλα συνεργάζονται και αλλη-λεπιδρούν.Η μουσική βοηθά στην ανάπτυξη του παιδιού και στηδιαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας». Στο τρα-γούδι (φιλική συμμετοχή): Πολύμνια Κοτσώνη Ενόργανωση, Δι-εύθυνση μπάντας:Παύλος Μπαϊλάκης, ΑρχιμουσικόςΣυνδιοργάνωση : Δήμος Χανίων - ΚΕΠΠΕΔΗΧ ΚΑΜ

ΣΤΟ Κ.Α.Μ.

Jazz Orchestra

Συναυλία με τη Jazz Orchestra θα πραγματοποιηθεί στο ΚέντροΑρχιτεκτονικής Μεσογείου (ΚΑΜ) στις 30 Δεκεμβρίου στις 8.30μ.μ. Οπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, «η “Jazz Orchestra”είναι μία BIG BAND που αποτελείται από 14 επαγγελματίες μου-σικούς του είδους ( πνευστά, rhythm section, φωνή) που ζουν καιεργάζονται στα Χανιά. Το ρεπερτόριο της περιλαμβάνει γνωστέςjazz μελωδίες -τραγούδια -αυτοσχεδιασμούς. Η ορχήστρα έχειδώσει συναυλίες στο Π.Κ. Χανίων, στο Δημοτικό ΚινηματογράφοΚΗΠΟΣ, κα. με μεγάλη επιτυχία. Έχει συνεργαστεί με τη χορωδίατου Μουσικού Σχολείου Χανίων σε συναυλία φιλανθρωπικού χα-ρακτήρα παίζοντας χριστουγεννιάτικες μελωδίες διασκευασμένεςγια Big Band. Τα Χριστούγεννα του 2016 ηχογραφήθηκε η συ-ναυλία και στη συνέχεια μεταδόθηκε από τους 19 περιφερειακούςσταθμούς της Ε.Ρ.Τ.». Συνδιοργάνωση : Δήμος Χανίων - ΚΕΠΠΕ-ΔΗΧ ΚΑΜ

ΣΤΗΝ ΚAΘΟΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

ΜουσικήΜουσική λειτουργίαλειτουργία

Μια μουσική λειτουργία γιασόλο βιολοντσέλο θα παρου-σιάσει ο Μιχάλης Χόιπελ τηνΠαρασκευή 29 Δεκεμβρίουστις 9 μ.μ. στην ΚαθολικήΕκκλησία Χανίων.

ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΑΓ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ

Ιερά Αγρυ νίαΙερά Αγρυπνία Εορτής ΧριστουγέννωνΕορτής Χριστουγέννων

Μια ξεχωριστή ευκαιρία για όλους δίνεται φέτος από την ενορίατου Αγίου Χαραλάμπους Λενταριανών με την ευκαιρία της εορτήςτων Χριστουγέννων. Οπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση εκ

του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου, «το εσπἐρας της Κυριακής 24ηςΔεκεμβρίου και ώρα 8 μ.μ. θα τελεσθεί με κάθε Εκκλησιαστικήμεγαλοπρέπεια ο Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός των Χριστου-γέννων στον Ιερό Ναό Αγίου Χαραλάμπους Λενταριανών προ-εξάρχοντος του Πανοσιολογιωτάτου Πρωτοσυγκέλλου Αρχιμ.Δαμασκηνού Λιονάκη ενώ στη συνέχεια θα τελεσθεί η Πανηγυ-ρική Χριστουγεννιάτικη παννυχίδα κατά την οποία θα ψαλλεί οΌρθρος και ακολούθως Χριστουγεννιάτικη Θεία Λειτουργία. Καλούνται οι Χριστιανοί μας να συμμετάσχουν, ανάλογα με τιςυποχρεώσεις τους, στις προαναφερθείσες Λειτουργικές Συνάξεις,ώστε κατά την μεγάλη αυτή εορτή της Πίστης μας να γευθούν

την χαρά και την ευλογία του Σαρκωθέντος Σωτήρος Χριστού καινα μη μείνει κανείς αλειτούργητος».«Ας στηρίξουμε με τις προσευχές μας και την παντοειδή αγάπημας όλους τους μοναχικούς αδελφούς μας, αποδείχνοντάς τουςότι δεν είναι μόνοι και πως μαζί με τον νεογέννητο Χριστό είμα-στε κι εμείς φιλάνθρωπα κοντά τους, ότι τους σκεπτόμαστε καιτους στηρίζουμε σ’ αυτές τις δύσκολες ώρες, που διέρχεται ο κό-σμος όλος και ο τόπος μας αλλά και το σημαντικότερο, ότι δια-τρανώνουμε πως για όλους εμάς τους ανθρώπους γεννήθηκε οΧριστός Σωτήρας, Λυτρωτής και Ευεργέτης», καταλήγει η ανα-κοίνωση.

αφιέρωμα4/ 32 ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ23 Δεκεμβρίου 2017

μΜια εικόνα που χα-ράχθηκε μέσα μας,κάποια λόγια πουακόμα ηχούν στα αυ-τιά μας, μια ατμό-σφαιρα που έγραψεανεξίτηλα στην ψυχή.Οι γιορτές είναι σανένας μεγεθυντικός φα-κός που δίνει μια άλληδιάσταση στα πράγ-ματα. Σαν να σε υπο-βάλλουν να δεις πέρααπό τα ανθρώπινα ήκαλύτερα να αισθαν-θείς βαθιά ανθρώπινατα όσα συμβαίνουν.Iσως γι’ αυτό και οιμέρες αυτές συχνά ση-μαδεύουν τη μνήμημας. Οι “διαδρομές”ζήτησαν από 5 πνευ-ματικούς δημιουργούςτων Χανίων, συγγρα-φείς και ποιητές, ναγυρίσουν πίσω το ρο-λόι του χρόνου και ναανασύρουν χριστου-γεννιάτικες αναμνή-σεις. Στιγμές που γιακάποιον λόγο τους“χάραξαν” αφήνονταςμέσα τους βαθιά ταίχνη τους. Ετσι άλλο-τε με μια αφήγησηρεαλιστική κι άλλοτεσαν να βυθίζονται σεόνειρο οι ΜαρινέλλαΒλαχάκη, ΛεωνίδαςΚακάρογλου, Αγγελι-κή Καραθανάση, Ελέ-νη Μαρινάκη και Ευ-δοκία Σκορδαλά - Κα-κατσάκη μας ταξι-δεύουν σε κάποιαδικά τους Χριστού-γεννα που δεν θα ξε-χάσουν ποτέ.

ΔΗΜΗΤΡΗΣΜΑΡΙΔΑΚΗΣ

ΕΛΕΝΗΦΟΥΝΤΟΥΛΑΚΗ

ΧριστουγεννιάτικεςΧριστουγεννιάτικεςανα νήσειςαναμνήσεις

Πάνε πολλά χρόνιααπό τότε... Προετοί-μαζα εκείνο τον καιρόμία παράσταση με κεί-μενα του Παπαδιαμάντη, κι ολό-κληρη η ύπαρξή μου είχε εμποτιστείμε το λόγο του. Παραμονή Χρι-στουγέννων πήγα στο χωριό μου ναμαζέψω μανουσάκια για να χαρίσωστους φίλους μου. Παλιά μου συ-νήθεια να κάνω δώρο αυτά τα μυ-ρωδάτα αγριολούλουδα με ευχέςγραμμένες σε καρτούλα δικής μουκατασκευής. Μάζευα μανουσάκιαψιθυρίζονας το κείμενό μου, ζαλι-σμένη από το άρωμά τους και τηνομορφιά του τοπίου. Επειτα απόλίγο ο πράσινος τάπητας του αγρούάρχισε να ασπρίζει. Χιόνιζε και... «αἱνιφάδες, μυῖαι λευκαί, τολύπαι βάμ-βακος, ἐφέροντο στροβιληδὸν εἰςτὸν ἀέρα, καὶ ἔπιπτον εἰς τὴν γῆν...».

Όταν πια αποφάσισα να επι-στρέψω στο σπίτι βράδιαζε και «ἡχιὼν εἶχε στρωθῆ σινδών, εἰς ὅλοντὸν μακρὸν, στενὸν δρομίσκον...»

Με κυρίευσε ενθουσιασμός! Ναιλοιπόν κύρ Αλέξανδρε απόψε θα τα

λέμε οι δυο μας στο δικό σουφυσικό σκηνικό, ψιθύρισα και κρά-τησα με λαχτάρα στα χέρια μου τακείμενα. Δεν έχασα ούτε δευτερό-λεπτο από τη μαγεία εκείνης τηςΑγιας Νύχτας! Μέσα στο δωμάτιοτρεμόπαιζε μια φλογίτσα από τομικρό παραθυράκι της ξυλόσομπας,ενώ έξω, πυκνές νυφάδες χιονιούάπλωναν κατάλευκο μεταξωτό σεν-τόνι στην αυλή. «Ἄσπρο σινδόνι… νὰμᾶς ἀσπρίσῃ ὅλους στὸ μάτι τοῦΘεοῦ… ν’' ἀσπρίσουν τὰ σωθικάμας… νὰ μὴν ἔχουμε κακὴ καρδιὰμέσα μας».

Αυτή η ατμόσφαιρα με παρέδωσε«εἰς σκέψεις φιλοσοφικὰς καὶ εἰςποητικὰς εἰκόνας»

Ξημέρωσε Χριστούγεννα! Η χιονό-πτωση σταμάτησε και μια παραδεί-σια γαλήνη απλωνότανε παντού.Μόνο «τὰ κοσσυφάκια τὰ λάλα μὲτὸ ἀμαυρὸν πτέρωμα, οἱ κηρομύταιοἱ γλυκεῖς καὶ οἱ κίχλαι αἱ εὔθυμοι»πετούσαν από κλαδί σε κλαδί και

κελαηδούσαν.Μια σκέψη σαν ξαφνική ανα-

λαμπή με σήκωσε από την καρέκλα!Ναι! Θα βγώ έξω να πάω ένα μπου-κέτο μανουσάκια στους γονείς μου!Βγήκα από το σπίτι κι άρχισα ναπερπατώ πολύ αργά, καθώς ταπόδια μου βυθίζονταν σχεδόν ως τογόνατο στο χιόνι. Το χωριό έρημο,ψυχή δεν απάντησα στο δρόμο γιατην Αγία Ειρήνη. Οταν έφτασα μεκυρίευσε δέος! Η θέα των χιονισμέ-νων μνημάτων μοναδική! «Ὡσὰν ἡχιὼν νὰ ἰσοπεδώσῃ καὶ ν' ἀσπρίσῃὅλα τὰ πράγματα, ὅλας τὰς ἁμαρ-τίας, ὅλα τὰ περασμένα». Οι φρά-σεις από το κείμενο που ψιθύριζαηχούσαν παράξενα, σα να μηνέβγαιναν απ’ τα δικά μου χείλη.

Στάθηκα μπροστά στο σπι-τάκι που αναπαύονται οι γο-νείς μου και στόλισα πάνωστο χιόνι ένα ένα τα μανου-σάκια. Αισθάνθηκα τοχρόνο να ανοίγει και να γί-νεται άπειρος. Αλήθεια, δενξέρω πόση ώρα ή ώρεςέμεινα εκεί να τους μιλώ...

Όταν πια γύριζα σπίτι, αντίκρυσαστον κήπο ενός εγκαταλειμένουαπό χρόνια σπιτιού ένα σκουρό-χρωμο μακρύ σακάκι να σαλεύειαργά, « εἰς τὸ παλιόσπιτο τὸ μισογ-κρεμισμένον, ἡ παλιὰ πατατούκα,τὴν ὁποίαν ἐφόρει πεταχτὴν ἐπ'ὤμων...» Ναι! Απρόσμενα εμφανί-στηκε εμπρός μου η πατατούκα τουκυρ Αλέξανδρου...

Εκείνα τα Χριστούγεννα ήταν, στ’αλήθεια ήταν ένα θαύμα. Δε θα ταξεχάσω ποτέ.

Μαρινέλλα Βλαχάκη

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΚΑΙ ΠΟΙΗΤΕΣ

ΓΥΡΙΖΟΥΝ ΠΙΣΩ

ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

ΚΑΙ ΑΦΗΓΟΥΝΤΑΙ

Χριστούγενναε

Χριστούγεννα με

τον κυρ Αλέξανδρο

τον κυρ Αλέξανδρο

Το δέντροΤο δέντρο

ΜαρινέλλαΒλαχάκη.

ΕλένηΜαρινάκη

Πέντε παιδιά είχε η κυρά Λένη και τα Χριστούγεννα ένα δέντρο με χρυσόχαρτα. Ούτε κερί ούτε ηλεκτρικό. Μια λάμπα πετρελαίου μόνο στο μικρό δωμάτιο. Εκεί τρώγανε, εκεί κοιμόντουσαν. Θυμάμαι εκείνα τα χρυσόχαρτα, περιτυλίγματα από φτηνά σοκολατάκια που τα μαζεύανε στο δρόμο τα παιδιά και στόλιζαν το δέντρο.

Ελένη Μαρινάκη

«Οι Χριστουγεννιάτικες ιστορίες εμπεριέχουνένα βιβλίο. Πριν 7 χρόνια όταν είχε εκδοθεί τοπρώτο μου βιβλίο το μυθιστόρημα “Η ζωή καιτίποτ' άλλο” βρέθηκα παραμονή Χριστουγέννωνστο ιστορικό βιβλιοπωλείο των εκδόσεων“Εστία” επί της οδού Σόλωνος για να συναν-τήσω τη Μάνια Καραϊτίδη εμβληματική προσω-πικότητα στον χώρο του βιβλίου. Μαζί μου είχαένα μπουκάλι τσικουδιάς από τα Χανιά. Στηνσυζήτηση επάνω της είπα “κα Μάνια, σας χρω-στώ μεγάλη ευγνωμοσύνη”.“Γιατί;”, μου απαντά.“Γιατί πραγματοποιήσατε το όνειρό μου. Οτανήμουν μικρός διάβαζα πολλά βιβλία της“Εστίας”. Υπήρχε μάλιστα ένα βιβλιοπωλείοστον πιο κεντρικό δρόμο της πόλης που έφερνεσυνήθως βιβλία της “Εστίας”. Πήγαινα εκεί, ταχάζευα και προσπαθούσα να διαλέξω. Ομωςσυνήθως δεν είχα χρήματα κι οι άνθρωποι τουΒιβλιοπωλείου είτε μου τα χάριζαν είτε έκαναοικονομίες για να αγοράσω μια άλλη φορά. Απόεκείνες λοιπόν τις εκδόσεις που ως παιδί λά-τρευα και διάβαζα, έμελλε να εκδοθεί και έναδικό μου βιβλίο”. Η κυρία Μάνια συγκινήθηκεπάρα πολύ και τότε ήρθε αυτόματα στο μυαλόμου μια άλλη ιστορία που είχε διαδραματιστείπαραμονή Χριστουγέννων και την ρώτησα ανήθελε να της την αφηγηθώ. Εκείνη βρισκόμενηστο δεύτερο ποτηράκι συμφώνησε με χαρά…Παραμονή Χριστουγέννων, θα πηγαίναμε ναπούμε τα Κάλαντα με τον φίλο και συμμαθητήμου Σταύρο. Μάλιστα μου είπε να είμαι έτοιμοςδυο ώρες πιο νωρίς, αξημέρωτα δηλαδή γιανα... πιάσουμε σειρά. Οταν ετοιμάστηκα για ναφύγουμε, με περίμενε η μητέρα μου στην πόρταμε ένα θερμόμετρο και μου είπε: “Δεν θα παςπουθενά. Θα βάλεις το θερμόμετρο για ναδούμε την θερμοκρασία σου, γιατί το βράδυ κοι-μήθηκες ανήσυχα, βήχεις και έχω την εντύπωσηότι έχεις πυρετό. Εάν έχεις δεν μπορείς να γυ-ρίζεις να λες τα κάλαντα στα σπίτια γιατί θα χει-ροτερέψει η υγεία σου και θα μείνεις όλα ταΧριστούγεννα στο κρεβάτι”. Μου βάζει το θερ-μόμετρο και εγώ για να φύγω, έβγαζα το θερ-μόμετρο από την θέση του ή δεν το έβαζακανονικά για να μην δείξει ότι είχα πυρετό. Ημάνα μου όμως το κατάλαβε και μου ξανάέβαλε το θερμόμετρο και έκατσε από πάνω μου,μου κρατούσε το χέρι και τελικά το θερμόμετροέδειξε 38.7. Είχα πυρετό και μου λέει: “Δεν παςπουθενά”.Εκείνη την στιγμή ακούγεται το σφύριγμα τουΣταύρου κάτω από το σπίτι. “Δεν θα πας” μουλέει η μάνα μου. “Και τι θα κάνω, βρε μητέρα,μες το σπίτι;”, της λέω. “Θα κάτσεις να διαβάσεις”, είπε. Οπότε ο Σταύ-

ρος έφυγε με κρύα καρδιά, γιατί έχασε τον συ-νεργάτη του και έμεινα εγώ στο σπίτι να δια-βάσω... Αλλά που μυαλό, να διαβάσω; Εμένα τομυαλό μου ήταν στα κάλαντα, στους φίλουςμου και στις εισπράξεις που θα κάναμε και μετις οποίες θα αγόραζα κάποια από τα αγαπη-μένα μου βιβλία.Σε κείνη την αρρώστια το “Ταξίδι με τονΕσπερο” του Άγγελου Τερζάκη μου κράτησεσυντροφιά. Αρχισα το διάβασμα με κάποιες δια-κοπές στην αρχή όμως το βράδυ που έμειναμόνος μου στο σπίτι, το ολοκλήρωσα. Μάλιστααπομόνωσα την παράγραφο του τέλους καιείπα: “Αν γίνω ποτέ συγγραφέας, θα την χρησι-μοποιήσω”. Όντως έτσι έγινε. Όταν έγραψα τομυθιστόρημα “Η ζωή και τίποτ’ άλλο” η τελευ-ταία παράγραφος είναι η παράγραφος από “Τα-ξίδι με τον έσπερο”, με κάποιες μικρέςδιορθώσεις».

Λεωνίδας Κακάρογλου

Εκείνο το βράδυ της παραμονής τωνΧριστουγέννων ο πατέρας μου χωμένοςκάτω από το πάπλωμα έκλαιγε με αναφι-λητά. Ολη την ημέρα περίμενε στο ρα-φτάδικο τους εμπόρους ετοίμωνενδυμάτων να τον πληρώσουν για τις πα-ραγγελίες που τους είχε παραδώσει κιεκείνοι δεν φάνηκαν έστω για να του δώ-σουν ένα ελάχιστο ποσό έναντι.

Γύρισε σπίτι αργά απαρηγόρητος. Μεάδεια χέρια. Χωρίς δώρα. Χωρίς τα συνη-θισμένα χριστουγεννιάτικα εδέσματα απότην κεντρική αγορά. Η μαμά ίσα που πρό-λαβε να ψωνίσει από τα μαγαζάκια τηςγειτονιάς τα απολύτως απαραίτητα για τημεγάλη μέρα που ξημέρωνε.

Το μεσημέρι καθίσαμε όλοι γύρω από τολιτό χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Η γιαγιάέκανε το σταυρό της, «δόξα τῷ Θεῷ» είπεκαι πιάσαμε το πιρούνι. Στο πρόσωπο τωνγονιών μου κατήφεια. Εκείνη ψύχραιμηείπε: «Και με τα χίλια βάσανα πάλι η ζωήγλυκειά ’ναι. Σήμερα πρέπει να είμαστεχαρούμενοι, γεννήθηκε ο Χριστός, πιοφτωχός από μας. Μη σας βλέπουν έτσι ταπαιδιά. Θα έλθουν καλύτερες μέρες». Και,όπως συνήθιζε στα δύσκολα, άρχισε τοτραγούδι. Της πατρίδας της ήταν, τηςΠόλης. Βούρκωσαν τα μάτια της. Έκοψετο τραγούδι, για να διηγηθεί την ιστορία

με τα μισοψημένα ψάρια του Μπαλουκλή και τον εξαδάκτυλο βασιλιά Κωνσταντίνοπου θα ελευθερώσει την Πόλη. Μετά δάκρυα και σιωπή.

Σε λίγο ο πατέρας μου, γλυκαίνοντας το πρόσωπό του, ύψωσε το ποτηράκι με τοκρασί και «εις υγείαν, του χρόνου καλύτερα!» είπε και κίνησε να μιλάει για τα Χρι-στούγεννα του 1941 στο μέτωπο της Αλβανίας: «...Έβλεπα πως πολυβολώντας απότο ύψωμα είχαμε γίνει στόχος των Ιταλών. Κουρουπάκη, θα σκοτωθούμε εδώ, πάμελίγο παραπέρα, λέω στον διπλανό μου. Μα ο Κρητικός αγύριστο κεφάλι. Αλλάζωθέση μοναχός μου και αμέσως μια ριπή από εχθρικό πολυβόλο τινάζει τα μυαλά τούάλλου στον αέρα. Βλέπεις, Κουρουπάκη, που είχα δίκιο; λέω στο άδειο κεφάλι, αλλάήταν αργά. Την ώρα της μάχης μια στιγμή χωρίζει τη ζωή από τον θάνατο. Πρέπεινα είσαι έτοιμος να την αρπάξεις».

Μετά η κουβέντα γύρισε σ’ άλλες οδυνηρές, χιλιοειπωμένες ιστορίες για την υπο-χώρηση, τη γερμανική κατοχή, τον εμφύλιο, τους Αγγλους. Η μαμά βρήκε τότε ευ-καιρία και είπε: «Α! Η Αγγλία δεν πιάνεται φίλος, να το ξέρετε. Το κατάλαβα στοόνειρό μου ξημερώνοντας Χριστούγεννα του 1944. Ενας σκύλος με τη μούρη τούΤσώρτσιλ με κυνηγούσε γαυγίζοντας απειλητικά. Ολο έκανα να του ξεφύγω κι όλοβρισκόταν πίσω μου έτοιμος να με κατασπαράξει, ώσπου με ξύπνησαν οι σειρήνεςκι έτρεξα στο καταφύγιο...».

«Αυτά πέρασαν, ξεχάστε τα», διέκοψε η γιαγιά, «είναι πιο καλά τώρα. Το τραπέζι μαςδεν είναι πλούσιο, αλλά έχει την πολίτικη νοστιμάδα. Αν τα είχαμε αυτά τότε, θαήμασταν τρισευτυχισμένοι. Χαρείτε τη ζωή, είναι μπροστά σας. Και λεφτά θα κάνετεκαι τα παιδιά θα ζήσουν σ’ έναν κόσμο καλύτερο, με ειρήνη και ομόνοια... Και τηνΠόλη θα πάρουμε», είπε με σιγουριά. Εκανε ξανά το σταυρό της και σηκώθηκε απότο τραπέζι. Μας φίλησε, πήγε στη γωνιά της κι έπιασε να τραγουδάει τον αμανέ της.

Αγγελική Καραθανάση - Μανουσάκη

αφιέρωμα 5/ 33ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ23 Δεκεμβρίου 2017

«Γιαγιά μου, θες να σου πω το Χιόνια στοκαμπαναριό;», με ρωτά ξαφνικά, πέφτονταςστην αγκαλιά μου, η μικρή Ευρυδίκη. Καιχωρίς να περιμένει απάντηση, αρχίζει νατραγουδά! Χαμογελώ, κλείνω τα μάτια,και… κοίτα να δεις, στο πι και φι ξαναγίνο-μαι παιδί!

Και βρίσκομαι χιλιάδες μίλια μακριά απόδω. Στη Σαμοθράκη. Στο μικρό χωριό μου,που τυλιγμένο στην απέραντη σιγαλιά, τηνάσπιλη λευκότητα, την αστραφτερή φρε-σκάδα του χιονιού, προσμένει τα Χριστού-γεννα. Πηγαίνω στη Δευτέρα Δημοτικού. Κιέχω χαρά που είμαι η Παναγίτσα στη γιορτή του Σχολείου… Χαρά,γιατί έμαθα πώς οι άγγελοι ανεβοκατεβαίνοντας στον ουρανό τηνύχτα που γεννήθηκε ο Χριστός, έλεγαν το όνομά μου! Χαρά, γιατίη δασκάλα μας είπε, πως ο Χριστός, που γεννιέται κάθε χρόνο,πάντα ψάχνει σπίτι για να γεννηθεί… και χτυπά τις πόρτες των…φτωχών ανθρώπων, γιατί κι Εκείνος ήταν φτωχός... πιο φτωχός κιαπό τους φτωχούς!

Σκέφτηκα ακούγοντάς την, πως μπορεί τούτα τα Χριστούγεννανα έρθει ο Χριστός στο δικό μας σπίτι! Κι αποφάσισα να ξενυχτήσωγια να Τον περιμένω…

Παραμονή Χριστουγέννων. Νύχτα βαθιά. Μια γλυκιά προσμονήμε κρατά ξύπνια. Τον περιμένω! Αν έρθει, θ’ ακούσω το χτύπημάΤου, θα Του ανοίξω την πόρτα μας, θα Τον υποδεχτώ!...

Με το χάραμα, ακούγεται η καμπάνα της Παναγιάς. Η μαμά μου,

από ώρα σηκωμένη, με σκουντά απαλά.«Έλα, μάτια μου! Χριστός γεννιέται! Πρέπεινα ετοιμαστούμε για την εκκλησία!», λέειχαρούμενα. Πού τη βρίσκει τη χαρά; Είμαιλυπημένη που δεν ήρθε!... Στην εκκλησιάδεν προσέχω καθόλου τον παπά Γιώργη,ούτε τους ψάλτες!

Εχω καρφώσει το βλέμμα μου στην Πέλα,τη συμμαθήτριά μου. Και τι δεν θα ‘δινα ν’αλλάξω το καινούργιο φανελένιο λουλου-δάτο φουστάνι μου, το ξεθωριασμένο μάλ-λινο παλτό μου, τις πλεχτές κάλτσες, τατερλίκια και τις γαλότσες μου με το χιονάτο

λούτρινο παλτό της, το μπλε βελούδινο με το κάτασπρο δαντελέ-νιο γιακαδάκι φουστάνι της, τα αστραφτερά λουστρινένια παπού-τσια της! Λαχταρώ να είμαι στη θέση της! Κι ας μην έρθει ποτέ οΧριστός στο σπίτι μας!...

«Γιαγιά μου, σου άρεσε το τραγούδι μου;» ρωτά η Ευρυδίκη, επα-ναφέροντάς με στην… τάξη!

Κι όμως, ήρθε ο Χριστός, εκείνα τα Χριστούγεννα στο σπίτι μας,συλλογιέμαι. Ηταν ο Μιχαλιός. Ο πιο φτωχός από τους φτωχούςτου χωριού! Τον βρήκαμε, γυρίζοντας από την εκκλησιά, στα σκα-λοπάτια του σπιτιού μας. Ξεπαγιασμένο, λυπημένο, νηστικό!

Η μάνα μου τον καλοδέχτηκε. Μοιραστήκαμε μαζί του τη σούπαμας, το ψωμί μας, τη ζεστασιά του τζακιού μας! Τη βαθιά, την αλη-θινή χαρά των Χριστουγέννων!

Ευδοκία Σκορδαλά - Κακατσάκη

Γύρω α ό τοΓύρω από τοχριστουγεννιάτικοχριστουγεννιάτικοτρα έζι τουτραπέζι του 195...

Ενα αιδικόΕνα παιδικόόνειροόνειρο ου έγινεπου έγινε

ραγ ατικότηταπραγματικότητα

ΛεωνίδαςΚακάρογλου.

ΑγγελικήΚαραθανάση –Μανουσάκη.

ΤαΤαΧριστούγενναΧριστούγεννα,

ου ήρθεπου ήρθε ο Χριστόςο Χριστός

στο σ ίτι αςστο σπίτι μας!

Ευδοκία – ΣκορδαλάΚακατσάκη

οο

πολιτισμός6/ 34 ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ23 Δεκεμβρίου 2017

Ο Αγιος Βασίλης μοίρασεαπλόχερα χαμόγελα και ευχές,καθώς η παιδική χορωδία τουΔήμου Πλατανιά και του ΕΠΑΛΠλατανιά απέδιδαν Χριστου-γεννιάτικα τραγούδια και κά-λαντα.

Η γιορτή συνεχίστηκε με χο-ρούς από το Μουσικοχορευ-τικό Όμιλο Γερανίου και τοσυγκρότημα του Γιάννη Μα-ραγκάκη, την ώρα που ο σύλ-λογος γονέων και κηδεμόνωντου Δημοτικού σχολείου Γερα-νίου διέθετε χειροτεχνίες καιάλλα χριστουγεννιάτικα δώραστο παζάρι αλληλεγγύης.

Η φωταγώγηση έγινε απότον Δήμαρχο Πλατανιά κΙωάννη Μαλανδράκη μαζί μετον πρόεδρο του πολιτιστικούσυλλόγου Γερανίου κ. ΓεώργιοΜαστορακάκη ενώ την εκδή-λωση συντόνισε ο Αντιδήμαρ-χος κ Νικόλαος Δασκαλάκης.

Επίσης στην γιορτή συμμετεί-χαν ο αντιδήμαρχος κ. Μπεμ-πλιδάκης, ο πρόεδρος τουσυλλόγου γονέων και κηδεμό-νων του Δημ.Σχολείου Γερα-νίου κ. Βουρδουμπάς και πολύκόσμος.

Ακολούθησε πλούσιο κέρα-σμα για όλους τους παρευρι-σκόμενους.

Την εκδήλωση διοργάνωσε οΔήμος Πλατανιά σε συνεργα-σία με το Τ.Σ. & τον πολιτιστικόσύλλογο Γερανίου.

ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΕΣ

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

“Ο Αγιος Βασίλης και τα ξω-τικά του έρχεται κοντά σας μετο τρενάκι”, την Τετάρτη27/12 στην Δημοτική Ενό-τητα Πλατανιά (αναχώρησηστις 4.30 μ.μ.), την Πέμπτη28/12 στην Δημοτική Ενό-τητα Κολυμπαρίου (αναχώ-ρηση 4 μ.μ. από το Δημαρχείοστο Γεράνι), την Παρασκευή

29/12 στη Δημοτική ΕνότηταΜουσούρων με αναχώρησηστις 4 μ.μ. από το Δημαρχείοστο Γεράνι.

•Μουσικές εκδηλώσεις: Πα-ράσταση “Αγια Νύχτα” στις26/12 στις 7 μ.μ. στο Πολύ-κεντρο Βουκολιών και στις29/12 στις 7 μ.μ. στο Πολιτι-στικό Κέντρο Μάλεμε.

•Συναυλίες με ροκ και έντε-χνη μουσική με τον ΜάνοΤρυπιά και το συγκρότημάτου την Τρίτη 2 Ιανουαρίουστις 7 μ.μ. στο ΠολιτιστικόΚέντρο Σπηλιάς, την Πέμπτη4 Ιανουαρίου στις 9 μ.μ. στηνταβέρνα “Αιμιλία”στη Ζούρβακαι το Σάββατο 6/1 στις 8.30μ.μ. στο Πολιτιστικό Κέντρο(πρώην δημοτικό σχολείο)στο Συρίλι.

•Παιδικό θέατρο από τηνομάδα “Ανατολή” της Κων-σταντίνας Γαρμπιδάκη τοΣάββατο 23/12 στις 6 μ.μ. στοΠολιτιστικό ΚέντροΜάλεμε και το Σάβ-βατο 30/12 στο Πολι-τιστικό Κέντρο (πρώηνδημοτικό σχολείο)Φουρνέ.

•Εκδηλώσεις στο δη-

μοτικό κλειστό ΓυμναστήριοΤαυρωνίτη το Σάββατο 30/12στις 6 μ.μ. με παιδικό ξεφάν-τωμα με μουσική, κλόουν καιπαιγνίδια και την Παρασκευή5/1/2018 στις 6 μ.μ. με ταχυ-δακτυλουργό.

•Εκδηλώσεις Θεοφανίων τοΣάββατο 6/1/2018 με αγια-σμό των υδάτων και με υπο-δοχή νέου έτους και

βράβευση νεοεισαχθέν-των φοιτητών

Δήμου Πλατανιά στις 5 μ.μ.στην Ορθόδοξο ΑκαδημίαΚρήτης στο Κολυμπάρι.

•Συναυλία με εορταστικήμουσική από τη μπάντα τουΠολεμικού Ναυτικού στηνΚρήτη (ΝΑΣΚΡΗ) την Τε-τάρτη 10 Ιανουαρίου στις7 μ.μ. στο Τσιράκειο Πο-λιτιστικό Κέντρο Σκινέ.

Σε εορταστικό κλίμα και με μεγάλη συμμετοχή μικρών και μεγάλων πραγματοποιήθηκε στην έδρατου Δήμου στο Γεράνι, η φωταγώγηση του χριστουγεννιάτικου δένδρου μαζί με χορό, παραδοσιακάκεράσματα και πολύ μουσική, έξω από την πλατεία της ΔΕΥΑΒΑ.

ΣΤΟ ΓΕΡΑΝΙ

Φωταγώγηση ΧριστουγεννιάτικουΦωταγώγηση Χριστουγεννιάτικουδέντρου του Δή ου Πλατανιάδέντρου του Δήμου Πλατανιά

ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ

Χριστουγεννιάτικοι ρυθμοίΕργαστήρι ξωτικών θα πραγματοποιηθεί στο “Παγωμένο

δάσος” σήμερα Σάββατο από τις 1.30 μ.μ. έως τις 5 μ.μ.. Το ερ-γαστήρι θα περιλαμβάνει χριστουγεννιάτικες, χειροποίητες κα-τασκευές από τα παιδιά του 8ου Συστήματος ΑεροπροσκόπωνΧανίων και τους γονείς τους, face painting, οργάνωση καισυμμετοχή στο παιχνίδι θησαυρού του ΚΔΑΠ Λενταριανών, κ.α.

ΑΦΗΓΗΣΗ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ

Το παραμύθι της Ελένης Μπετεινάκη: “Ο τρακατρούκας ο Κα-λικάτζαρος” ζωντανεύει μέσα από την αφήγηση της ΡούλαςΤατσοπούλου το Σάββατο 23/12 στις 11.30 π.μ. στο βιβλιοπω-λείο “Επιλογές” με ελεύθερη είσοδο. Στην κιθάρα συνοδεύει οΓιάννης Μανούσακας.

ΣΤΟ ΠΟΛ. ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ

Χριστουγεννιάτικη εκδήλωση του Γραφείου Νεότητας τηςΙεράς Μητρόπολης Κυδωνίας και Αποκορώνου θα πραγματο-ποιηθεί στο Πολιτιστικό Κέντρο της Μητροπόλεως το Σάββατο23 Δεκεμβρίου στις 7.30 το απόγευμα.

Η εκδήλωση περιλαμβάνει: Αγιογραφική ανάλυση της εικό-νας της Γεννήσεως, ύμνους από την Βυζαντινή Χορωδία, κά-λαντα και Χριστουγεννιάτικα Τραγούδια από την ΠαιδικήΧορωδία και την Χορωδία Ενηλίκων, παρουσίαση από το ερ-γαστήρι “Σύγχορος”, εθίμου και χορού από την Βόρεια Ελλάδα.

OI “ΧΑΝΙΩΤΙΣΣΕΣ ΜΑΜΑΔΕΣ”

Χριστουγεννιάτικες δράσεις για παιδιά δοργανώνουν οι “Χα-νιώτισσες μαμάδες” την Κυριακή 24 Δεκεμβρίου στο “Παγω-μένο Δάσος” του Δημοτικού Κήπου, στο πλαίσιο τωνεορταστικών εκδηλώσεων του Δήμου Χανίων, της ΚΕΠΠΕΔΗΧΚΑΜ και του ΔΟΚΟΙΠ.

Το πρόγραμμα των δράσεων αναλυτικά:11 π.μ. Δραματοποίηση του παραμυθιού “Ενα δώρο για τον

καθένα”, με εμψυχωτές της Δήμητρα Λιοδάκη και την ΙωάνναΔροσοπούλου από την ομάδα του Μεγάλο Ο.

12 μ.μ. “Πως τα παραμύθια μπορού να ζεστάνουν τις καρδιέςμικρών και μεγάλων” από την Νίκη Μαρκάκη, βιβλιοπωλείο“Επιλογές”.

1 μ.μ. Μαγικές ιδέες για μια πιο σωστή διατροφή από τη βιο-λόγο και σύμβουλο διατροφής Γκλόρια Κωνσταντουδάκη.

2 μ.μ. - 5 μ.μ. Καλλιτεχνικό εργαστήρι “Ζωγραφίζουμε ευχέςγια το δέντρο μας”

Παράλληλα θα λειτουργήσει φιλανθρωπικό μπαζάρ από τιςμαμάδες της ομάδας.

Η είσοδος στο “Παγωμένο Δάσος” και η χρήση των παιχνι-διών είναι δωρεάν.

ΣΤΗΝ ΚΙΣΑΜΟ

Ο Φιλολογικός Σύλλογος Κισάμου “Κισαμικός” προσκαλεί μι-κρούς και μεγάλους το Σάββατο 23 Δεκεμβρίου 2017 στις 6.30το απόγευμα στη βιβλιοθήκη (Σκαλίδη 58) «να διαβάσουμε χρι-στουγεννιάτικα παραμύθια και να ανταλλάξουμε ευχές!».

ΣΤΟ ΠΑΛΙΟ ΛΙΜΑΝΙ

Εκδήλωση με τίτλο:“Το φως της αγάπης” θα πραγματοποι-ηθεί στην πλατεία Συντριβανιού στο ενετικό λιμάνι σις 29/12στις 6.30 μ.μ..

Στο σχετικό κάλεσμα αναφέρεται:«Ελάτε στo Ενετικό Λιμάνι των Χανίων (πλατεία Συντριβα-

νίου) να γεμίσουμε τον ουρανό ιπτάμενα φανάρια,στέλνοντας ευχές αγάπης και ελπίδας και δημι-ουργώντας μια νύχτα μαγική, Σκοπός της εκ-δήλωσης είναι η ενίσχυση των ιδρυμάτων:ΚΗΦΑΜΕΑ, ΚΗΦΑΠ Μεγαλόχαρη, Σύλλο-γος Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων Ατόμωνμε ήπιες διαταραχές αυτιστικού φάσματος– Ασπεργκερ Νομού Χανίων, ΕΛΕΠΑΠ,Γιατροί του Κόσμου.

Διοργάνωση: Δήμος Χανίων- Λι-μενικό Ταμείο του Δήμου Χανίων.

Το αστέρι που θαμας οδηγήσει μπο-ρεί να είναι η καρ-διά μας που πάνταέχει μια ελπίδα.Που πάντα μας ζε-σταίνει με τον δικότης ιδιαίτεροτρόπο όταν κρυώ-νουμε ή μας αγκα-λιάζει όταν έχουμεανάγκη μια αγκα-λιά. Η καρδιά μαςξέρει και θα μαςοδηγήσει στοσωστό.

Ολυμπία Μαγγιώρη

Το μεγαλύτερό μου όνειροείναι να γίνω μια πολύ καλήαθλήτρια, να πάω στο εξω-τερικό και τους Ολυμπια-κούς. Το αστέρι μου είναι ηδυνατή θέληση για κάτι πουθέλω πολύ καιρό. Αν και μουδόθηκε μια ευκαιρία και τηνέχασα, δεν θα το βάλω κάτωκαι θα προσπαθήσω ξανάκαι ξανά ώσπου να τα κατα-φέρω. Δεν θα τα παρατήσωποτέ και πάντα θα παλεύω.

Μαρία Μαργαριτάκη

ΒΑΓΓΕΛΗΣ

Θ. ΚΑΚΑΤΣΑΚΗΣ

kakatsakis@sch.gr

Καλοί μου φίλοι, καλό Σαββατοκύριακο και «Χα-

ρούμενα Χριστούγεννα, καλά κι ευλογημένα/ σαν

του παλιού καλού ζευγά τα δροσερά σπαρμένα!».

Χρόνια τώρα, “αναθέτω” τον Χριστουγεννιάτικο ή τονΠρωτοχρονιάτικο Παιδότοπο στην συνεργάτιδά μου στο5ο Δημ. Σχολ. Χανίων (ήμουν για μια οκταετία διευθυντήςτου) καλά καλή δασκάλα Σωτηρία (Ρούλα) Μουστάκα. Πι-στός στο έθιμο κι εφέτος. Σιγά που η Ρούλα θα έλεγε όχι

και δεν θα με… έβγαζε “ασπροπρόσωπο”. Σ' ευχαριστώ απόκαρδιάς, και διά της στήλης, καλή μου συναδέλφισσα! Ναχαίρεσαι τα “αστεράκια” σου, που τους εύχομαι να κάνουνπραγματικότητα τα όνειρά τους και να σε χαίρονται. Καιτου χρόνου με υγεία!

Σας χαιρετώ με αγάπη όλους!

Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης,

δάσκαλος

Δ2 τάξη 5ου Δημ. Σχ. Χανίων

ΑναζητώνταςΑναζητώντας τοτο δικό αςδικό μας αστέριαστέρι

παιδότοπος7/ 35ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ23 Δεκεμβρίου 2017

Ψηλά εκεί στον ουρανό είναι τοδικό μου αστέρι που θα με οδηγήσειβαθιά στη θάλασσα για να γνωρίσωτα φυτά, τα κοράλια και τα σπάνιαζώα που ζουν εκεί. Ομως για να κα-ταφέρω όλα όσα θέλω θα πρέπει ναγίνω καλή στις καταδύσεις.

Θέλω να γίνω βιολόγος, να προ-στατεύω τα φυτά από τη μόλυνσητης θάλασσας, να ξεπεράσω τονφόβο μου για τα πελώρια ψάρια καινα αναγνωρίζω τα επικίνδυνα πλά-σματα αυτού του όμορφου κόσμου.

Εύχομαι να πραγματοποιηθεί αυτήη ευχή μου και το αστέρι μουνα με οδηγήσει στονσωστό δρόμο. Η Βη-θλέεμ για μένα είναι η“γέννηση” ενός κα-λύτερου πλανήτηόπου οι άνθρωποι,τα ζώα και ταφυτά θα ζουν αρ-μονικά.

Μελίνα Τζόκα

Το άστρο της ΒηθλεέΤο άστρο της ΒηθλεέμΟ ποιητής Γεώργιος Δροσίνης, αναφερόμενος στο άστρο των Χριστουγέννων, στο ποίημα “Νύχτα Χριστουγεννιά-

τικη”, σημειώνει:«…Κι όποιος το βρει μες στ’ άλλα αστέριαανάμεσα και δεν το χάσει

σε μια άλλη Βηθλέεμ ακολουθώντας το μπορεί να φτάσει».Αναζητήσαμε κι εμείς ως σύγχρονοι “μάγοι” το δικό μας αστέρι. Μακάρι να φωτίζει τη ζωή μας καθώς

μεγαλώνουμε.Τα “αστεράκια” του Δ2 μαζί με τη δασκάλα τους, εύχονται κάθε άνθρωπος να βρει το δικό τουάστρο που θα τον οδηγήσει σ’ έναν κόσμο φωτεινό, γεμάτον με αγάπη, αλληλεγγύη, ελπίδα και

ειρήνη.Χρόνια πολλά, καλές γιορτές

Η δασκάλα και τα παιδιά της Δ2 τάξης του 5ου Δημ. Σχ.

Κάθε άνθρωπος έχει τοδικό του αστέρι που το ακο-λουθεί. Οταν έχει βάλει ένανστόχο στη ζωή του, το αστέριτου θα τον οδηγήσει εκεί,που θέλει αρκεί να βάλει ταδυνατά του. Το δικό μουαστέρι μοιάζει σαν το Χρι-στουγεννιάτικο, είναι φω-τεινό και κρύβει μέσα τουευχές και χριστουγεννιάτικατραγούδια. Το αστεράκι μουθα με οδηγήσει σε μια ζωήγεμάτη όνειρα και όμορφεςστιγμές.

Εβελίνα Θεοδωρογλάκη

Το δικόμου αστέρι είναι ένα

όνειρο που αν το ακολου-θήσω θα γίνει πραγματικότητα. Γι’αυτό το όνειρο που θέλω πολύ να

γίνει, θα προσπαθώ όσο μπορώ, κι ότανγίνει αληθινό θα το χαίρομαι και θα δου-

λεύω να γίνει πιο ωραίο. Σ’ αυτό τοόνειρο θέλω να βοηθάω τους ανθρώ-πους, δεν είναι για τον εαυτό μου ή το

δικό μου καλό, αλλά κάτι που θα τοέχουν ανάγκη όλοι.Μαρία Μπέλλου

Αστέρια στον κόσμο υπάρ-χουν πολλά! Μα, όλοι μαςμες στην καρδιά μας έχουμεένα αστέρι μεγαλύτερο.Αυτό το τεράστιο και λαμ-περό αστέρι μπορεί να είναικάποιο όνειρο που δίνουμεακόμα και τη ζωή μας για νατο πραγματοποιήσουμε. Κά-ποια επιθυμία που πολεμάμεσκληρά για να βγει αληθινήή ο Παράδεισός μας, πουόλοι έχουμε διαφορετικό καιμοναδικό. Εμένα ας πούμετο όνειρό μου είναι να γίνωμεταφράστρια, ποιήτρια καισυγγραφέας. Για να φτάσωστο πέρασμα και να βρω τονστόχο που θέλω, πρέπει νασταθώ δυνατή.

Εύα Τζίκα

Εμένα το δικό μου “αστέρι” είναι τα όνειρά μου που θέλω ν’ακολουθήσω για να το φτάσω όσο δύσκολο κι αν είναι. Θέλωνα γίνω πολίστας γιατί έχω αρκετή δύναμη και μου αρέσειπολύ αυτό το άθλημα. Επίσης, όταν μεγαλώσω θέλω να γίνωκτηνίατρος, γιατί από μικρός μου άρεσαν τα ζώα αν και με-ρικά τα φοβάμαι ακόμα. Το πιο μεγάλο μου όνειρο όμως, είναινα πετύχω στη ζωή μου, που θέλω να είναι γλυκιά και καλή.Θέλω να έχω δυο παιδάκια, ένα αγόρι κι ένα κορίτσι. Αυτόείναι το αστέρι μου, που έχει πολλές κι ευχάριστες ευχές. Γιατίγια μένα είναι τέλεια ζωή αυτή και νομίζω και για όλους μας.

Αν κανένας χάσει το αστέρι του να το ψάξει. Να ψάξει και ναμη σταματήσει το ψάξιμο ποτέ, μέχρι να το βρει.

Αγγελος Βαρουξής

Θεραπευτικέςιδιότητες και ενδείξεις

Δρα ως αντισηπτικό, αντι-σπασμωδικό, αρωματικό, στυπτικό,καρδιακό, άφυσο, χολαγωγό, εφιδρωτικό, εμ-μηνοπαυσιακό, δυναμωτικό, οφθαλμικό, τονω-τικό, στομαχικό. Το 2012, μία μελέτη των MarkMoss και Lorraine Oliver στο ΠανεπιστήμιοNorthumbria στο Newcastle εντόπισε μιαένωση στο δεντρολίβανο την 1,8 κινεόλη πουσχετίζεται με τις γνωστικές επιδόσεις και τησυγκέντρωση. Περαιτέρω μελέτες από τονMark Moss και την ομάδα του έχουν βρει βελ-τιώσεις μνήμης μέχρι το εκπληκτικό ποσοστό75% από την διάχυση των αιθέριων ελαίωνδεντρολίβανου.

Η μυρωδιά του δενδρολίβανου βελτιώνει τηνικανότητα του εγκεφάλου να ανακαλεί τα πε-ρασμένα γεγονότα και να θυμάται τι να κάνειστο κοντινό μέλλον υποστηρίζουν οι ερευνητέςτου Πανεπιστημίου Northumbria.

Χρησιμοποιείται ειδικά ως τονωτικό σε άτομαπου νοιώθουν πεσμένα και κουρασμένα δια-νοητικά ή νευρικά.

Το αιθέριο έλαιο αυξάνει τη ροή του αίματοςανά περιοχή και είναι αναλγητικό, αντιρρευμα-τικό και διεγερτικό.

Το δενδρολίβανο είναι διεγερτικό του κυκλο-φοριακού συστήματος και νεύρων. Ασκεί τονω-τική και ηρεμιστική δράση στο πεπτικό σύστημακαι για τον λόγο αυτό είναι χρήσιμο όταν υπάρ-χει ψυχολογική ένταση. Το πρόβλημα στην πε-ρίπτωση αυτή μπορεί να εκδηλώνεται με τημορφή δυσπεψίας που συνοδεύεται από τυμ-πανισμό, πονοκέφαλους ή κατάθλιψη που συν-δέεται με μυϊκή εξασθένηση.

Σε γαργάρες είναι χρήσιμο για την αντιμετώ-πιση ελκωδών πληγών του στόματος.

Εξωτερικά μπορεί να το χρησιμοποιήσουμεγια την ανακούφιση μυϊκών πόνων, ισχιαλγίαςκαι νευραλγίας. Σε περιπτώσεις ρευματισμώνβουτάμε το πονεμένο μέρος σε έγχυμα τουφυτού ή το επαλείφουμε.

Το ζεστό έγχυμα είναι θαυμάσιο για γρίπη,κρυολογήματα, ρευματισμούς και δυσπεψία.

Το έγχυμα των ανθέων (πάντα με κλειστό κα-πάκι για να μην εξατμιστούν τα αιθέρια έλαια)είναι πολύ καλό για πονοκέφαλο, κολικό, κρυο-λόγημα και νευρική διαταραχή.

Αποσταμένο νερό με άνθη χρησιμοποιείται γιαοφθαλμικές πλύσεις.

Σε κομπρέσες είναι καλόγια εξαρθρώσεις και

στραμπουλίγματα. Ενεργεί ως διεγερ-τικό στους θύλακεςτων τριχών καιμπορεί να χρησι-μοποιηθεί σε πε-ρ ι π τ ώ σ ε ι ςπρόωρης φαλά-κρας και δρα κατάτης πιτυρίδας (μαζί

με βόρακα και κρύονερό). Στην περί-

πτωση αυτή το αιθέριοέλαιο του φυτού είναι

πολύ αποτελεσματικό. Για να παραχθεί 1 κιλό ελαίου

απαιτούνται 200 κιλά δενδρολίβα-νου.

Το αιθέριο έλαιο χρησιμοποιείται στην αρω-ματοποιία, για εντριβές, λουτρά, την ενίσχυσητου κυκλοφοριακού, τους ρευματισμούς, τουςμώλωπες, τις πληγές και τα έλκη.

Έμβρεγμα δενδρολίβανου σε λευκό κρασί το-νώνει την καρδιά, την όραση και βελτιώνει τηνμνήμη, ενώ παράλληλα ενεργοποιεί τους νε-φρούς και βοηθά σε πρόβλημα υδρωπικίας. Τοκρασί αυτό βοηθά επίσης σε πονοκεφάλουςπου προκαλούνται από αδύναμη κυκλοφορία.

Παρασκευή και δοσολογία Παρασκευάζεται ως έγχυμα. Ρίχνουμε ένα

φλιτζάνι βραστό νερό σε 1-2 κουταλάκια τουτσαγιού ξηρά φύλλα και το αφήνουμε σκεπα-σμένο για 10-15 λεπτά. Σουρώνουμε και πί-νουμε τρεις φορές την ημέρα. Βοηθά σε γρίπη,ρευματικούς πόνους, δυσπεψία, κόπωση, πονο-κέφαλο.

Σε βάμμα η δοσολογία είναι 1-2 ml βάμματοςτρεις φορές την ημέρα και το παίρνουμε ωςδιεγερτικό και τονωτικό. Συνδυάζεται με σκου-τελλάρια, βρώμη ή σταυροβότανο για την κα-τάθλιψη.

Το αιθέριο έλαιο είναι άριστο για την ανακού-φιση των πονεμένων άκρων ή τη νευρικήεξάντληση. Βάζουμε 10 σταγόνες στο μπάνιομας.

Για μασάζ διαλύουμε 1 ml ελαίου δενδρολί-βανου σε 25 ml αμυγδαλέλαιου και κάνουμεμασάζ στις αρθρώσεις και τους μυς που πονάνε,στο κεφάλι για να διεγείρουμε την αύξηση τωνμαλλιών και στους κροτάφους για τον πονοκέ-φαλο.

Προφυλάξεις Η κατανάλωση δενδρολίβανου σε μεγάλες

ποσότητες μπορεί να είναι επιβλαβής, ιδίως γιατις έγκυες στις οποίες μπορεί να προκαλέσειαποβολή. Συμπτώματα της υπερδοσολογίαςείναι ζαλάδες, παραισθήσεις, σπασμοί ενώ προ-καλούνται βλάβες στο βλεννογόνο των νεφρώνκαι των εντέρων.

Και στην μαγειρική όμως αν βάλουμε μεγαλύ-τερη ποσότητα από όσο πρέπει, το φαγητό θαπάρει μια γεύση καμφοράς.

Είναι αειθαλής θάμνος που το ύψος του μπο-ρεί να φτάσει τα δύο μέτρα. Το συναντούμεσπάνια αυτοφυές στον τόπο μας. Ιδιαίτερααρωματικό φυτό, με κλάδους καστανωπούς. Ταφύλλα του έχουν μήκος από 1 έως 4 εκατοστά,αντίθετα, επιφυή, γραμμοειδή, δερματοειδή, σεσκουροπράσινο λαμπερό χρώμα στο πάνωμέρος, με πίλημα λευκό στο κάτω και άκρεςαναδιπλωμένες. Ταξιανθίες μικρές, καλυμμένεςαπό αστεροειδείς τρίχες στις μασχάλες τωνφύλλων. Στεφάνη 10-12 χιλιοστά, μπλε – λιλάανοιχτό, σπάνια λευκή ή ρόδινη, με δύο χείλη,το πάνω δισχιδές, το κάτω τρίλοβο. Είναι μελι-τογόνο φυτό και οι μέλισσες το απολαμβάνουν.

Είναι τέλειο καρύκευμα για σάλτσες, ψητάστη σκάρα, σούπες και ένα σωρό άλλες εφαρ-μογές στην ελληνική κουζίνα.

Ιστορικά στοιχεία Πολύ γνωστό βότανο στους αρχαίους Έλ-

ληνες. Ο Διοσκουρίδης το αναφέρει ως «τε-τάρτη λιβανωτίς». Το χρησιμοποιούσε σεκαταπλάσματα για τη θεραπεία των αιμορ-ροΐδων, των κονδυλωμάτων και των χοιρά-δων, με άριστα όπως αναφέρειαποτελέσματα. Το συνιστούσε επίσης σανεμμηναγωγό και διουρητικό.

Στην αρχαιότητα το έκαιγαν σαν θυμίαμαγια να ευχαριστήσουν τους θεούς και το θε-ωρούσαν δώρο της Αφροδίτης στους αν-θρώπους. Το ονόμαζαν και «πόα τωνστέψεων» γιατί το χρησιμοποιούσαν μαζί μεμυρτιά και δάφνη για κατασκευή στεφάνωνγια στέψεις.

Η ονομασία Rosmarinus σημαίνει «δάκρυτης θάλασσας», προέρχεται από την ιδιότητατου φυτού να ζει κοντά στη θάλασσα και αν-τιπροσώπευε το σύμβολο της πίστης στουςγάμους και κηδείες, γιατί από την αρχαιότηταγνώριζαν πως το φυτό ενεργοποιεί και το-νώνει την μνήμη.

Φύλλωμα δενδρολίβανου συνόδευε τουςΦαραώ στην τελευταία τους κατοικία.

Για χιλιάδες χρόνια χρησιμοποιήθηκε στηλαϊκή ιατρική για να εμποδίσει την πτώσητων μαλλιών και να αντιμετωπίσουν τη σε-ξουαλική ανικανότητα που οφείλεται σε σω-ματική και πνευματική κούραση. Τοχρησιμοποιούσαν για τις αμβλώσεις και πί-στευαν έντονα πως μειώνει ή ακόμη και θε-ραπεύει τον σακχαρώδη διαβήτη.

Το βοτανολόγιο του Μπάνκες (1525) ανα-φέρει για το δενδρολίβανο «Αν αισθάνεσαιαδύναμος, βράσε τα φύλλα σε καθαρό νερόκαι πλύσου και μετά θα λάμπεις. Μύρισέ τοκαι θα νοιώθεις νέος».

Τους τρυφερούς βλαστούς κοπανισμένουςτους χρησιμοποιούσαν για τις αιμορροΐδεςκαι τις ρίζα του φυτού βρασμένη σε κρασί γιατη δυσεντερία.

Τη σκόνη του αποξηραμένου φυτού τη χρη-σιμοποιούσαν για πληγές και τραύματα λόγωτης αντισηπτικής ιδιότητας του βοτάνου.

Κατά τον 14ο αιώνα ήταν πασίγνωστο το«νερό της βασίλισσας της Ουγγαρίας». Αυτόόπως λέγεται θεράπευσε την βασίλισσα της

Ουγγαρίας σε ηλικία 72 ετών, από μερική πα-ράλυση και το έφτιαχναν με 3μέρη βάμμα δενδρολίβανοκαι 1 μέρος λεβάντα. ΣτονΆμλετ του Σαίξπηρ, ηΟφήλια, λέει: «Υπάρ-χει δεντρολίβανο,αυτό είναι γιαανάμνηση».

Χρησιμοποιού-σαν τις μικρέςρίζες του φυτούμε μέλι ήταν γιανα καθαρίζουν ταέλκη και βρασμέ-νες σε κρασί για ναθεραπεύουν τουςκολικούς των εντέρων.

Χρησιμοποιούσαν τονχυλό της ρίζας για τους επι-ληπτικούς και για θεραπεία σεχρόνια στηθικά νοσήματα. Τον χυλόανάμικτο με πιπέρι και κρασί τον συνιστού-σαν κατά του ικτέρου.

Στα νησιά το χρησιμοποιούσαν σαν αντι-ψωρικό και φθειροκτόνο, ιδίως κατά τωνφθειρών του εφηβαίου, σε αλοιφή από κορ-φές του φυτού βρασμένες με λίπος

Σε εξωτερική χρήση το συγκεκριμένο μίγμαήταν εξαιρετικό για εντριβές σε περιπτώσειςρευματισμών, ουρικής αρθρίτιδας και γενικάσωματικούς πόνους.

Στην Κρήτη η χρήση του φυτού ήταν διαδε-δομένη και έλεγαν για αυτό «Αν δεν θέλετενα ξαναδείτε άσχημα όνειρα, βάλτε ένα κλαδίδενδρολίβανου κάτω από το μαξιλάρι σας»

Συστατικά - χαρακτήρας: Είναι βότανο θερμαντικό, ξηρό, με δριμεία

γεύση και πικρό. Η οσμή του πολύ δυνατή.Περιέχει μεγάλη ποσότητα αιθέριου ελαίουπου λαμβάνεται με απόσταξη, είναι ευωδέ-στατο και το χρησιμοποιούσαν στη σύνθεσητου «ύδατος της Κολωνίας» και σε παλιότε-ρες εποχές παρασκεύαζαν από αυτό το «νερότου δενδρολίβανου» και το νερό της Βασί-λισσας της Ουγγαρίας» που αγαπούσαν πολύοι αρωματοποιοί. Το αιθέριο έλαιο περιέχειβορνεόλη, λιναλόλη, κανφένιο, κινεόλη καικαμφορά.

Το βότανο περιέχει ακόμη αλκαλοειδή (ρο-σμαρισίνη), φλαβονοειδή (διοσμίνη – η οποίαείναι αποτελεσματικότερη από την ερυθρίνη γιατην τόνωση των τριχοειδών αγγείων και τηνμείωση της εξαγγείωσης αίματος από αυτά),τανίνες, πικρό στοιχείο και ρητίνες,

Aνθιση - συλλογή -χρησιμοποιούμενα μέρη

Ανθίζει από Απρίλιο μέχρι Ιούνιο. Θεραπευτι-κές ιδιότητες έχουν τα φύλλα και τα λεπτά κλα-διά του φυτού. Τα φύλλα συλλέγονται όλο τοκαλοκαίρι, αλλά η καλύτερη εποχή είναι η πε-ρίοδος της ανθοφορίας. Το αυτοφυές είναι κα-λύτερο και πλουσιότερο σε συστατικά από τοκαλλιεργημένο.

υγεία - βότανα8/ 36 ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ23 Δεκεμβρίου 2017Επιμέλεια:

ΣΑΚΗΣ ΚΟΥΒΑΤΣΟΣ

info@herb.gr

ηηBιότοπος - περιγραφή

λατινική ονομασία του βοτάνου είναι Rosmarinus officinalis (Δεν-δρολίβανο το φαρμακευτικό). Ανήκει στην οικογένεια των Χειλαν-θών. Το συναντούμε με τις ονομασίες ρόσμαρι, διοσμαρίνη, ροσμαρίνι,αρισμαρί, αρισμαρές, δενδρολίβανο, λασμαρί, λιβανόδεντρο.

Y.Γ: Όλα τα προηγούμενα άρθρα της στήλης μπορούμε να τα βρούμε στη διεύ-θυνση www.herb.gr. Επίσης αν κάποιος φίλος αναγνώστης γνωρίζει οποιαδή-ποτε θεραπευτική ιδιότητα βοτάνου του τόπου μας που δεν είναι ευρέως γνωστήή έχει κάποιο ερώτημα μπορεί να το απευθύνει στην ηλεκτρονική διεύθυνσηskouvatsos11@gmail.com

ΔενδρολίβανοΔενδρολίβανο

o

πολιτισμός 9/ 37ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ23 Δεκεμβρίου 2017

Μια Χριστουγεννιάτικη Αγορά Αγάπης λειτουρ-γεί έως και τις 31 Δεκεμβρίου, παραπλεύρωςτης πλατείας Δημοτικής Αγοράς. Ξύλινα στολι-σμένα σπιτάκια για τους επισκέπτες όλων τωνηλικιών, όπου θα μπορούν να βρουν τοπικές λι-χουδιές, παραδοσιακά προϊόντα, χριστουγεν-νιάτικα εδέσματα, χειροτεχνήματα, δώρα καιστολίδια, με σκοπό την ενίσχυση των ιδρυμά-των και των Φιλανθρωπικών Φορέων τηςπόλης μας, συνθέτουν το μοναδικό σκηνικό της.Κάθε μέρα και μια έκπληξη. Το ωράριο είναι από10 π.μ. έως 2 μ.μ. και από 5 μ.μ. έως 9 μ.μ., τοΣάββατο 23 και 30/12 από 10 π.μ. έως 5 μ.μ. καιτην Κυριακή 24 και 31/12 από 10 π.μ. έως 8 μ.μ..

ΚΕΘΕΑ “ΑΡΙΑΔΝΗ”

Ο Σύλλογος Οικογένειας της ΣυμβουλευτικήςΜονάδας Χανίων του ΚΕΘΕΑ “Αριάδνη” διορ-γανώνει Χριστουγεννιάτικο Bazaar στην πλα-τεία 1866, στις 20 - 24 Δεκεμβρίου. Οι ώρεςλειτουργίας του περιπτέρου θα είναι από τις 10π.μ. έως τις 2 μ.μ.. Επίσης θα συμμετέχει στο ΧριστουγεννιάτικοBazaar που διοργανώνει ο Δήμος Χανιών στηΠλατεία Δημοτικής Αγοράς. Στο περίπτερο τουBazaar θα υπάρχει ενημερωτικό υλικό για θέ-ματα εξαρτήσεων καθώς και Χριστουγεννιάτι-κες κατασκευές του Συλλόγου Οικογένειας τηςΜονάδας.Στόχος αυτής της δράσης είναι η ενημέρωση καιη ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας τωνΧανίων σε θέματα εξαρτήσεων.

ΑΙΜΟΔΟΤΕΣ

Ο Σύλλογος ΕθελοντώνΑιμοδοτών Ν. Χανίων“Άγιος Ιωάννης”ανακοίνωσε ότιθα συμμετέχειστη δράση«Μια γειτο-νιά, μια αγ-καλιά –Χρ ιστου-γεννιάτικηα γ ο ρ άα γ ά π η ς »του ΔήμουΧ α ν ί ω ν ,που συνεχί-ζεται έως 31Δεκεμβρ ί ουστην πλατείαΔημοτικής Αγο-ράς. Ο Σύλλογοςδιαθέτει το δικό του πε-ρίπτερο, όπου μέλη και εθε-λοντές του θα βρίσκονται εκεί γιανα ενημερώνουν το χανιώτικο κοινό για το Σύλ-λογο και τις δράσεις του, όπως η εθελοντική αι-μοδοσία, η δωρεά μυελού των οστών, η δωρεάομφαλικών βλαστοκυττάρων, η δωρεά αιμοπε-ταλίων και η δωρεά οργάνων και ιστών σώμα-τος. Παράλληλα θα εκτίθενται καιχριστουγεννιάτικες δημιουργίες νηπιαγωγώντων Χανίων και εθελοντών του Συλλόγου,καθώς και το παιδικό και διδακτικό παραμύθι«Η μικρή γαλάζια πεταλούδα» της συγγραφέα

Αγγέλας Μάλμου σε έκ-δοση του Συλλόγου.

Ακόμα, την Πέμπτη28/12/2017 το

πρωί και ώρα10-12 θαπ ρ αγ μ α τ ο -ποιηθεί στοπερίπτερόμας ειδικήενημέρωσηγια τηδωρεά ομ-φ α λ ι κ ώ νβλαστοκυτ-

τάρων και τηΔημόσια Τρά-

πεζα Ομφαλι-κ ώ ν

ΒλαστοκυττάρωνΚρήτης από ειδικευ-

μένη εθελόντρια τουΣυλλόγου μας.

“ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ”

Συνεχίζεται έως τις 31 Δεκεμβρίου το χριστου-γεννιάτικο παζάρι αγάπης του συλλόγου “Ορί-ζοντα” στην οδό Τσουδερών 38Α (πίσω από το1ο Γυμνάσιο). Εκεί οι Χανιώτες μπορούν να κά-νουν τις χριστουγεννιάτικες αγορές τους απόΔευτέρα έως Παρασκευή 9 π.μ. - 3 μ.μ. και από5 μ.μ. έως 9 μ.μ. ενώ θα τηρηθεί το εορταστικόωράριο. Επίσης, χριστουγεννιάτικη εορταγοράτου “Ορίζοντα” θα πραγματοποιηθεί από 18 έως

31 Δεκεμβρίου και στα Κουνουπιδιανά, στηνοδό Αριστοτέλους 11, με ένα πλούσιο πρό-γραμμα παράλληλων εκδηλώσεων.

ΣΤΑ ΚΟΥΝΟΥΠΙΔΙΑΝΑ

Χριστουγεννιάτικη εορταγορά του Συλλόγου“Ορίζοντας” πραγματοποιείται έως 31 Δεκεμ-βρίου στην οδό Αριστοτέλους 11 στα Κουνουπι-διανά από Δευτέρα έως Παρασκευή από 10 π.μέως 1.30 μ.μ. και από 5.30 μ.μ. έως 8.30 μ.μ. καιστις 23, 24, 30 και 31/12 από 10 π.μ. έως 6 μ.μ.Επίσης, πραγματοποιούνται παράλληλες εκδη-λώσεις που περιλαμβάνουν την Τετάρτη 27/12στις 11 π.μ. “Αν ήμουν Αη Βασίλης...” με την κ.Ελενα Νταγκουνάκη, την Πέμπτη 28/12 στις 11π.μ. “τρώμε (υγιεινό) πρωινό με τον ...Αη Βα-σίλη”, την Παρασκευή 29/12 στις 6 μ.μ. πρωτο-χρονιάτικες ιστορίες και παραμύθια με την κ.Καλλιόπη Κριθαράκη, την Κυριακή 31/12/2017στις 11 π.μ. πρωτοχρονιάτικα κάλαντα και τρα-γούδια στους κεντρικούς δρόμους των Κου-νουπιδιανών, στις 12.30 μ.μ. υποδοχή του ΑηΒασίλη και πάρτι στο χώρο της εορταγοράς.

«TO ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ»

«Το Χαμόγελο του Παιδιού», και φέτος τα Χρι-στούγεννα, προσκαλεί τους φίλους του, να επι-σκεφτούν τα χριστουγεννιάτικα bazaars πουδιοργανώνει σε πολλές περιοχές της Ελλάδαςκαι να στηρίξουν το έργο και τις δράσεις του!Στα Χανιά η δράση αυτή θα πραγματοποιηθείαπό 23 έως 31 Δεκεμβρίου στην Πλατεία 1866,σε ώρες καταστημάτων.

ΣΤΗΝ ΚΙΣΑΜΟ

Θεατρική παράσταση

Το ερασιτεχνικό θεατρικό σχήμα «Πρόβα 4ώρου» που τελεί υπότην αιγίδα του Φιλολογικού Συλλόγου Κισάμου, ανεβάζει σεθεατρική διασκευή το έργο του Αρκά «Η ζωή μετά». Οι παραστάσεις θα δοθούν στην αίθουσα εκδηλώσεων τουΔήμου Κισάμου, στις 9.15 το βράδυ, στις 27/12, 28/12, 29/12και 30/12. Διάρκεια παράστασης 1:20’Τιμή εισιτηρίου 8€ και 5€ για μαθητές, φοιτητές και ανέργους.Τα έσοδα θα διατεθούν για την συντήρηση της βιβλιοθήκης τουΦιλολογικού Συλλόγου Κισάμου.Η σκηνοθεσία είναι του Θανάση Τριανταφύλλου και τους ρό-λους υποδύονται οι: Ίριδα Βεστάκη, Στάθης Παλιάμπελος,Χάρης Κοκολάκης, Κωστής Κυριτσάκης, Γιώργος Γεωργιλάκης,Ελένη Τσουρή, Σπύρος Παππάς, Ινώ Γεωργακάκη, Αργυρώ Χα-ραλαμπάκη, Χρυσηίδα Πευκιανάκη και η μικρή ΕμμανουέλλαΦραγκιουδάκη. Τα σκηνικά και η εικαστική επιμέλεια της αφί-σας είναι του Θοδωρή Παρασκάκη, ενώ η επιμέλεια των φώτωνκαι του ήχου είναι του Νίκου Μιχελιδάκη.Πρόκειται για την 8η θεατρική παραγωγή της ομάδας που ξε-κίνησε τις προσπάθειές της το 2010.“Η ζωή μετά” θέτει χιουμοριστικά τα υπαρξιακά ερωτήματα τουανθρώπου, για τη θνητότητά του και τη μεταθανάτια ζωή, πα-ρουσιάζοντας ταυτόχρονα τον «άλλο κόσμο» με τις αγκυλώ-σεις και τη γραφειοκρατία του δικού μας και φυσικά με τογνωστό και ανατρεπτικό χ