διαδρο έςδιαδρομέςΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ 12 Ιανουαρίου 2019

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ / ΤΕΧΝΕΣ / ΙΣΤΟΡΙΑ / ΒΙΒΛΙΑ / ΜΟΥΣΙΚΗ / ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΜΙΑ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΤΙΣ ΧΙΟΝΟΠΤΩΣΕΙΣ ΔΥΟ ΔΕΚΑΕΤΙΩΝ

Βόλτα στα κατάλευκα ΧανιάΒόλτα στα... κατάλευκα Χανιά

οο

διαδρομές ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ

12 Ιανουαρίου 20192/ 26γι

ορτά

ζουν

γιορ

τάζο

υν

12/1

Μέρτιος,

Μυρτιά,

Τατιάνα

14/1

Νίνας,

Νίνα

17/1

Αντώνιος,

Αντωνία,

Θεοδόσιος,

Θεοδόσης

18/1

Αθανάσιος,

Αθανασία,

Θεόδουλος,

Κύριλλος

σελσελ. 3 - Πολιτισ όςΠολιτισμός

σελσελ. 4 - 5 ~ Βόλτα σταΒόλτα στα...

κατάλευκα Χανιάκατάλευκα Χανιά

σελσελ. 6 ~ Αφορ ή βιβλίαΑφορμή, βιβλία

σελσελ. 7 ~ Παιδότο οςΠαιδότοπος

σελσελ. 8 ~ Υγεία βόταναΥγεία & βότανα

σελσελ. 9 ~ ΙστορίαΙστορία τηςτης ΙατρικήςΙατρικής

εριεχό εναπεριεχόμενα

ηηΗ αλλαγή της χιλιετηρίδας σηματοδό-

τησε μεγάλες αλλαγές στο κλίμα των

Χανίων, τουλάχιστον τούτο υποδει-

κνύουν τα στοιχεία… της φύσης.

Κι αν το χιόνι ήταν σπανιότατο για την

πόλη μας τα περασμένα χρόνια, την

τελευταία εικοσαετία τα δεδομένα αλ-

λάζουν με την πόλη μας να ντύνεται

στα λευκά τρεις φορές, το 2002, το

2004 και το 2017, αποφεύγοντας

ωστόσο“παρά τρίχα” τον χιονιά στην

κακοκαιρία των περασμένων ημερών!

Παράλληλα, τιμούμε τη μνήμη του

Κάρολου Καμπελόπουλου, που έφυγε

προχθές το βράδυ από τη ζωή, ενθυ-

μούμενοι την τελευταία συνέντευξη

που έδωσε στις “διαδρομές” πριν από

ένα χρόνο.

Ωραίος ως Ελλην, πολυμήχανος και

πολυταξιδεμένος σαν τον Οδυσσέα, ο

Κάρολος Καμπελόπουλος, μετά από

μία μακρόχρονη πορεία επαγγελματι-

κής και προσωπικής καταξίωσης,

αναζήτησε την Ιθάκη του στα Χανιά,

όπου δημιούργησε το “μοναστήρι”

του, για να περάσει σε ένα περιβάλλον

δημιουργίας, απλότητας και ομορφιάς

τα τελευταία χρόνια της ζωής του...

diadromes@haniotika-nea.gr

ΕΛΙΑ ΚΟΥΜΗ

editorial

διαδρο έςδιαδρομέςτεύχος 813

Εβδομαδιαίο Πολιτιστικό Ενθετο

της εφημερίδας “Χανιώτικα Νέα”

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ -

ΕΚΤΥΠΩΤΙΚΗ Α.Ε.

ΙΔΡΥΤΗΣ: Γιάννης Ε. Γαρεδάκης

ΕΚΔΟΤΗΣ: Μανώλης Α. Γαρεδάκης

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ:

Παρασκευάς Ν. Περάκης

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ

“ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ”:

Ελευθερία Μ. Κουμή

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ:

Γιώργος Δρακάκης, Γιώργος

Kώνστας, Γιάννης Λυβιάκης,

Δημήτρης Μαριδάκης, Γιάννα

Μαρουλοσηφάκη, Βασιλική

Τωμαδάκη, Ελένη Φουντουλάκη

ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ:

Δέσποινα Βάλλα, Νίκη Ξυφανταράκη,

Ελένη Σταυρίδη

ΔIOPΘΩΣEIΣ:

Νεκτάριος Κακατσάκης

ΠΙΕΣΤΕΣ: Hussein Rajaiftikhar,

Γιάννης Περάκης,

Γιώργος Στεφανάκης

ΣYNTAΞH: Εμπορικό Κέντρο

“Ερμής” (Μπουνιαλή 11-19)

τηλ. 28210 51.003 - 6,

fax 28210 51.007

e-mail: info@haniotika-nea.gr

ΓPAΦEIA ΔΙΑΧΕΙΡIΣΗΣ:

Kαραϊσκάκη 49, τηλ. 28210 70.563 -

6 fax 28210 91.900

Διαφημιστικό Τμήμα:

Εύα Κουμή τηλ.: 2821070.563 - 6

e-mail: ads@haniotika-nea.gr

Οι ταινίες που συμμετείχανστο Φεστιβάλ Ταινιών Μι-κρού Μήκους Δράμας τα-ξιδεύουν για μία ακόμηχρονιά στα Χανιά, από τις13 έως τις 20 Ιανουαρίου,στο Κέντρο Αρχιτεκτονικήςτης Μεσογείου, όπου θαπροβληθούν με ώρα έναρ-ξης 8 το βράδυ και ελεύθε-ρη είσοδο.

Οπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση,εδώ και 20 πλέον χρόνια, οι βραβευμένεςκαι διακριθείσες ταινίες του ετήσιου Φεστι-βάλ Ελληνικών Ταινιών Μικρού ΜήκουςΔράμας, εντάσσονται σ’ ένα “μακρύ ταξίδι”επαφής με το κινηματογραφόφιλο κοινό,που κάθε χρόνο αποδεικνύει το ολοένα καιμεγαλύτερο ενδιαφέρον του για το “μικρό”.

Τα Χανιά, για 21η συνεχή χρονιά, έχουνεντάξει στις πολιτιστικές τους δραστηριό-τητες την προβολή του συνόλου του 41ουΕθνικού Διαγωνιστικού Τμήματος του Φε-στιβάλ Δράμας.

Έτσι, σε οκτώ μέρες: 65 ταινίες μικρού μή-κους, από 69 σκηνοθέτες, με συνολική

διάρκεια περισσότερες από 18 ώρες καθα-ρού φιλμικού χρόνου, περιμένουν τη θέασήσας, τη μαζική σας συμμετοχή στην αί-θουσα, αλλά και συνάμα την αυστηρή σαςκριτική. Γιατί μόνο μέσα από την αληθινήκαι καλοπροαίρετη ματιά, ο κινηματογρά-φος προχωράει με σταθερό βήμα προς τομέλλον, που ακόμη κι αν αυτό, διαγράφεταιγκρίζο και μάταιο στο γεωπολιτικό τουχώρο, εντούτοις αφήνει ανέπαφη τη φαν-τασία και την προκλητικότητα των δημι-ουργών της περίφημης 7ης Τέχνης.

Συνδιοργάνωση: Δήμος Δράμας, Φεστι-βάλ Δράμας, Δήμος Χανίων, ΚΕΠΠΕΔΗΧΚΑΜ.

ΤΤo Φεστιβάλ Δρά αςΦεστιβάλ Δράμας ταξιδεύει στα Χανιάταξιδεύει στα Χανιά

ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

“Βασίλης Τσιτσάνης:Aσκηση 2”

H μουσική παράσταση “Βασίλης Τσιτσάνης: Άσκηση2” ταξιδεύει στα Χανιά στο χώρο του YouCa

σήμερα Σάββατο 12 και αύριο Κυριακή 13 Ιανουα-ρίου στις 9.15 μ.μ.

Δύο μουσικοί, ένα κοντραμπάσο, μια ηλεκτρική κι-θάρα, μια λύρα κι ένα μπαγλαμαδάκι παντρεύουν επίσκηνής το ρεμπέτικο με το swing, τα blues και τη jazz.Κι ένα πρόσωπο μυθοπλασίας, η Έλλη, ορίζει τορυθμό, ενώ γύρω της, ήρωες μιας άλλης εποχής ζων-τανεύουν και καταθέτουν τις προσωπικές τους ιστο-ρίες και σχέσεις με το μεγάλο δημιουργό,ταξιδεύοντας τις αισθήσεις και τις αναμνήσεις μας.

Σύλληψη: Πρόδρομος Καραδελόγλου- ΕλένηΔάγκα

Κείμενο - Σκηνοθεσία: Ελένη ΔάγκαΜουσικές διασκευές: Πρόδρομος ΚαραδελόγλουΣκηνικό περιβάλλον: Επαμεινώνδας ΚουρμούληςΕρμηνεύει και τραγουδά η Ελένη ΧανιωτάκηΜε τους μουσικούς: Πρόδρομο Καραδελόγλου

(τραγούδι, ηλεκτρική κιθάρα) και Κώστα Κεχράκο(κοντραμπάσο, ηλεκτρικό μπάσο)

Εισιτήρια 12 ευρώ (μειωμένο 10 ευρώ).Κρατήσεις - πληροφορίες στο τηλ. 6932492752

ή στο inbox της fb σελίδα του The Garage.

“SinΕνοχή” απότο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ.

Το έργο: “SinΕνοχή” παρουσιάζει τοΔημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρή-της (ΔΗΠΕΘΕΚ) στο Βενιζέλειο ΩδείοΧανίων το Σάββατο 12, την Κυριακή 13,την Δευτέρα 14, την Τετάρτη 16 και τηνΠέμπτη 17 Ιανουαρίου στις 9 το βράδυ.Πρόκειται για μια κωμωδία αγωνίας –

διασκευή στο έργο: “Accomplice” τουΡούπερτ Χολμς.Διασκευή – σκηνοθεσία: Χρήστος Ρα-

χιώτης, παίζουν: Αθηνά Μαθιουδάκη,Δημήτρης Μελέτης, Μυρτώ Τζιγκουνάκη,Χρήστος Ραχιώτης.Σκηνογραφία – κοστούμια: Ξανθή Κόν-

του, κινησιολογία: Έλενα Σταυροπούλου,Projection Mapping: Εργαστήριο Μετα-βαλλόμενων Ευφυών ΠεριβαλλόντωνΠολυτεχνείου Κρήτης, φωτογραφίες:Γιώργος Αναστασάκης.Τιμή εισιτηρίου: 12 € και 10 €. Προπώ-

ληση – κρατήσεις θέσεων: Γραφεία Θεά-τρου (Νικ. Φωκά 5), τηλ.2821044256-2821023333, όλες τις εργά-σιμες ημέρες και ώρες).

Προβολές ΛέσχηςΚινηματογράφουστο “Αττικόν”

Με την κωμωδία: “Η αγελάδα που

έπεσε από τον ουρανό” του Un

Cuento Chino θα επανέλθει η

Λέσχη του Φεστιβάλ Κινηματογρά-

φου Χανίων στον κινηματογράφο

“Αττικόν” την Πέμπτη 17 Ιανουαρίου

στις 10 το βράδυ.

Βαλκανικός κινηματογράφοςΤον δεύτερο κύκλο του αφιερώματος στον βαλκανικό κι-

νηματογράφο διοργανώνει ο πολιτιστικός σύλλογος: “Οιφίλοι των γραμμάτων και των τεχνών” σε συνδιοργάνωσημε το Πνευματικό Κέντρο Χανίων και την ΠεριφερειακήΕνότητα Χανίων.

Η πρώτη ταινία που θα προβληθεί την Κυριακή 13 Ια-νουαρίου 2019 και ώρα 8 μ.μ., στο Πνευματικό Κέντρο Χα-νίων είναι η “Οικογενειακή Υπόθεση” (2013).

Προβολές όπερας στο Κ.Α.Μ.

Συνεχίζονται οι προβολές από τη Metropolitan Opera τηςΝέας Υόρκης στο ΚΑΜ. Σήμερα Σάββατο 12 Ιανουαρίου θαπροβληθεί η όπερα Αντριάνα Λεκουβρέρ, με ώρα έναρξης7.55 μ.μ. Είσοδος: 15 € - 10 €

πολιτισμός 3/ 27ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ12 Ιανουαρίου 2019

Φτωχότερα είναι απόχθες τα Χανιά καθώςέφυγε από τη ζωή, σεηλικία 88 ετών ο διε-θνούς φήμης κομμω-τής, ζωγράφος και γλύ-πτης, Κάρολος Καμπε-λόπουλος, μετά απόσύντομη νοσηλεία στοΝοσοκομείο Χανίων.

ηηματα με ευκολία. Το ελληνικό περιβάλ-λον που υπήρχε εκείνη την εποχή δια-μόρφωσε τον χαρακτήρα μου, διότι τότετο Κάιρο ήταν σαν ένα μικρό Παρίσι, έναπέρασμα πολιτισμών από όλα τα μέρητου κόσμου».«Εζησα πράγματι μια γλυκιά ζωή.Από 14 χρονών χτένιζα χορεύτριεςστην Όπερα του Καΐρου κι έπειταόλες τις Αιγύπτιες Πριγκίπισσες».Για περισσότερα από 30 χρόνια εργά-στηκε και καταξιώθηκε στο Παρίσι όπουσυνεργάστηκε με την L’oreal και με τοδιάσημο κομμωτήριο των αδερφών Ca-rita. «Πρώτη δουλειά στην L’Oreal. Εκείγνώρισα τον ιδρυτή της L’Oreal EugèneSchueller ο οποίος παρά τα αμύθηταπλούτη του ήταν ένας πολύ απλός άν-θρωπος και βοηθούσε πολύ τους νέουςκομμωτές. Γνώρισα πάρα πολύ κόσμοάλλωστε ήμουν ο μόνος που μιλούσε 7γλώσσες: Γαλλικά, Αγγλικά, Ιταλικά,Ισπανικά, Πορτογαλικά, Ελληνικά καιΑραβικά. Επειτα συνεργάστηκα με τονFernand Aubry- που καθιέρωσε στο μα-κιγιάζ το περίφημο «Μάτι του Ελαφιού».Εκεί έμαθα πώς με το μακιγιάζ, να μετα-μορφώνω τις γυναίκες». Για το διάσημο ινστιτούτο ομορφιάς τωναδελφών Carita, που απελευθέρωσαντις γυναίκες από τις μπούκλες, όπως χα-ρακτηριστικά ανέφερε ο Κάρολος «ήταντο πρώτο κομμωτήριο στο Παρίσι. Κιεγώ στην ζωή μου ήθελα πάντα ναείμαι με τους πρώτους».Μέσα από την Τέχνη του ο Κάρολος

έγινε πρεσβευτής της Ελλάδας καιτης Κρήτης. Το 2007 βραβεύτηκε ως“Πρόσωπο της Ευρώπης” ενώ τοΙδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού τον τίμησεδίνοντας του την πρώτη θέση στον κα-τάλογο των τιμητικών μελών του.Εργατικός, οραματιστής και πάντα ταπει-νός, ο Κάρολος Καμπελόπουλος, τόνισεπως «ποτέ δεν με ενδιέφεραν τα λεφτά,παρά το ότι κέρδισα πάρα πολλά από τηνεργασία μου. Για μένα το χρήμα είναι τονα μην σκέφτεσαι δεύτερη φορά ότανχρειάζεται να αγοράσεις κάτι. Ο κόσμος,δυστυχώς, τώρα, ζει για τα λεφτά. Ενώθα έπρεπε να ζει για την ανθρωπότητα.Εχουμε ξεχάσει να είμαστε άνθρωποι».Μιλώντας στις διαδρομές για τη σχέση

του με τα Χανιά, ο Κάρολος, είχε επι-σημάνει πως «θέλω να με θυμούνται ωςΚαλλιτέχνη. Αγάπησα τα Χανιά μέσααπό τους ανθρώπους τους. Οι άν-θρωποι εδώ έχουν μια απλότητα και πι-στεύουν σε κάτι. Έχουν πίστη. Κι αυτόεμένα μου αρέσει. Γι αυτό επέλεξα στηνΧατζημιχάλη Νταλιάνη να αναπαλαιώσωτο ενετικό μοναστήρι μετατρέποντας τοσ’ ένα πολυχώρο πολιτισμού».Ο ίδιος είχε εκμυστηρευθεί στις “διαδρο-μές” ότι η επιθυμία του ήταν το Μο-ναστήρι να μετατραπεί σε Ίδρυμαπου θα υποστηρίζει νέους ανθρώ-πους και τον πολιτισμό. «Πρέπει ναδίνουμε οι ευκαιρίες στους νέους αν-θρώπους. Γιατί και εμένα όταν ήμουν

νέος, υπήρξαν άνθρωποι που με βοήθη-σαν» ανέφερε χαρακτηριστικά.Το όνειρο του τον περασμένο Οκτώβριοέγινε πραγματικότητα. Το Μοναστήρι με-τετράπη σε Ιδρυμα και ο πρώτος όρο-φος του “Μοναστηριού” άρχισε ναλειτουργεί ως χώρος Τέχνης και Πο-λιτισμού “Κάρολος Καμπελόπου-λος”. Τον ίδιο μήνα ο ΕλληνογαλλικόςΣύλλογος Χανίων (που στεγάζεται στοΜοναστήρι) τον τίμησε παρουσία τουΠρέσβη της Γαλλίας στην Ελλάδα,Christophe Chantepy.Στα μελλοντικά σχέδια του Ιδρύματοςείναι να απονέμει υποτροφίες σεφοιτητές που θα θέλουν να ακολου-θήσουν ανώτερες σπουδές στηνΤέχνη, όπως είπε στις “διαδρομές”, ηπρόεδρος του Ελληνο-Γαλικού Συλλό-γου Χανίων και μέλος του Δ.Σ του Ιδρύ-ματος, Στέλλα Κουτσουπάκη. Η ίδιαανέφερε ότι ο Κάρολος είχε ήδη δωρί-σει προσωπικά αντικείμενα από το διά-σημο κομμωτήριο του, στη σχολήκομμωτικής σε τεχνικό λύκειο στα Χανιά.Επίσης γνωστοποίησε πως στο μέλλονπρόκειται να ανοίξει προς το κοινό και οδεύτερος όροφος του Μοναστηριού.Σε συλλυπητήριο μήνυμα του ο Δή-μαρχος Χανίων Τάσος Βάμβουκαςαναφέρει ότι «η κοινωνία των Χανίωνείναι από σήμερα φτωχότερη, μετά τηνείδηση του θανάτου του γνωστού καλλι-τέχνη».

ΕΛΕΝΗ ΦΟΥΝΤΟΥΛΑΚH

H κηδεία του θα γίνει αύριοΚυριακή στη 1 μ.μ. από τονΙ.Ν. Αγίου Νικολάου στηΣπλάντζια ενώ η σορός θαβρίσκεται στον ναό από τις12 το μεσημέρι.Υπήρξε ίσως από τις μεγαλύτε-ρες προσωπικότητες στονχώρο της κομμωτικής τέχνηςαφού στα χέρια του είχαν εμπι-στευθεί τα μαλλιά τους ηΜαρία Κάλλας, η ΜπριζίτΜπαρντό, η Σοφία Λόρεν, ηΣοράγια, η Κατρίν Ντενέβ, ηΜελίνα Μερκούρη και δεκά-δες άλλες ντίβες και διασημό-τητες του 20ου αιώνα. Γεννήθηκε στο Κάιρο το 1931από Έλληνες γονείς με κατα-γωγή από το Ηράκλειο καιτη Σμύρνη. Ο ίδιος στην τε-λευταία του συνέντευξη, πουείχε δώσει στις “διαδρομές”τον Ιανουάριο του 2018, θεω-ρούσε πως «και οι δύο γονείςμε μεγαλώσανε με τέτοιες ηθι-κές αρχές και αξίες που μουδώσανε μια δύναμη να αντιμε-τωπίζω τα πιο δύσκολα πράγ-

‘‘Εφυγε ο Κάρολος Κα ελό ουλοςΕφυγε’’ ο Κάρολος Καμπελόπουλος■ Αφήνοντας παρακαταθήκη τον μύθο του, την τέχνη και το “μοναστήρι” του

Επιθυμία του Κάρολου Καμπελόπουλου ήταν το Μοναστήρι να μετατραπεί σε Iδρυμαπου θα υποστηρίζει νέους ανθρώπους και τον πολιτισμό. «Πρέπει να δίνουμε οιευκαιρίες στους νέους ανθρώπους. Γιατί και εμένα όταν ήμουν νέος, υπήρξαν

άνθρωποι που με βοήθησαν», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά.

Και στο παρελθόνέχουμε διαβάσει γιαφοβερές κακοκαιρίεςόπου το χιόνι έπεσε...ακόμα και στο λιμάνι.Εκείνον όμως τον Φε-βρουάριο στις 13,ημέρα Παρασκευή τοχιόνι όχι μόνο κάλυψετο Ενετικό λιμάνιαλλά έμεινε κιόλαςμέχρι και την επό-μενη ημέρα! «Παρέεςέπαιζαν χιονοπόλεμοστην πλατεία Συν-τριβανίου» έγραφαν

τότε τα “Χ.Ν.”. Οσοι έζησαν τις ημέρες εκείνες θυμούνταιότι δεν χρειάστηκε να ανέβουν στον Ομαλό ή στα Ασκύφου για να δουν το χιόνιαφού οι πολικές συνθήκες είχαν μεταφερθεί στην πόλη.

Το βράδυ της Παρασκευής εκείνης οι δρόμοι μέσα στην πόλη ήταν κυριολεκτικάαδιάβατοι για αυτοκίνητα που δεν είχαν αλυσίδες(!), ενώ όσοι τα είχαν παρκά-ρει από το πρωί σε εξωτερικό χώρο και πήγαιναν να τα πάρουν λίγες ώρες μετά,δυσκολεύονταν να τα εντοπίσουν κάτω από βουνά χιονιού.

«Σε όλη την πόλη χιόνιζε διαρκώς από τη 1:30 το μεσημέρι μέχρι τις 4, με απο-τέλεσμα οι δρόμοι των Χανίων να θυμίζουν... Μόσχα» γράφαμε τότε στο ρε-πορτάζ και τα λεγόμενα αποδεικνύονταν από το πλούσιο φωτογραφικό υλικό.

Η κίνηση και στις παραθαλάσσιες συνοικίες της πόλης όπως η Χαλέπα και η Ν.Χώρα ήταν προβληματική λόγω... χιονιού, ενώ δεν έλειψαν και τα πολλά τροχαίαατυχήματα (ευτυχώς μόνο με υλικές ζημιές) αφού οι περισσότεροι οδηγοί δενμπορούσαν να αντεπεξέλθουν σε αυτές τις συνθήκες.

αφιέρωμα4/ 28ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ12 Ιανουαρίου 2019

Βόλτα στα κατάλευκα ΧανιάΒόλτα στα... κατάλευκα Χανιά

ΓΙΩΡΓΟΣ

ΚΩΝΣΤΑΣ

Μαζί με το ευρώ (που μπήκε στη ζωή μας εκείνες τις ημέρες) ταΧανιά αισθάνθηκαν πολύ καλά και τους χιονιάδες τον Ιανουάριοτου 2002. Το χιόνι κατεβαίνει και στον κάμπο των Χανίων κάτι πουδεν δυσαρέστησε κατοίκους στο Βαρύπετρο που έφτιαξαν στημέση του δρόμου ένα χιονάνθρωπο. Αφθονο το χιονόνερο και μέσαστην πόλη, ενώ με βάση τα ρεπορτάζ της εποχής ο αγιασμός τωνυδάτων έγινε εν μέσω σφοδρής κακοκαιρίας.

Το χιόνι δεν κρατήθηκε πολύ στο κέντρο της πόλης και στις πε-ριαστικές περιοχές έμεινε όμως για πολλές μέρες στα ημιορεινά καιστα ορεινά. Διασώσεις ορειβατών στο Πέτρα Σελί, απομάκρυνσηεπισκεπτών από τον Ομαλό με ελικόπτερο, μεγάλες ζημιές στηναγροτική παραγωγή, σπασίματα δέντρων, αποκλεισμός χωριών,στα μεγάλα προβλήματα που καταγράφηκαν εκείνες τις ημέρεςαπό τη δημοσιογραφική ομάδα των “Χ.Ν.”. Το επόμενο διάστημαοι ιδιαίτερες καιρικές συνθήκες επαναλαμβάνονται το ίδιο σφο-δρές στα ορεινά κυρίως του Νομού. Ηταν ένας χειμώνας που αι-σθανθήκαμε το χιόνι και το κρύο κάτι παραπάνω από... καλά!

ΜΙΑ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

ΣΤΙΣ ΧΙΟΝΟΠΤΩΣΕΙΣ

ΔΥΟ ΔΕΚΑΕΤΙΩΝ

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

2 0 0 2

Η ρωτοχρονιάΗ... πρωτοχρονιά

του χιονάνθρω ουτου χιονάνθρωπου

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

2 0 0 4

Η όλη έγινεΗ πόλη έγινε...

Ο αλόςΟμαλός!

Παρέα στήνει χιονάνθρωπο στο Βαρύπετρο.

Πρωτοσέλιδο δημοσίευμα των “Χ.Ν.” για τους χιονάδες των ημερών.

Θυμάστε τα χιόνια στους τρούλους του τεμένους στο λιμάνι; Τη χιονοσκέπαστη Αγο-ρά, το λευκό πέπλο στους κεντρικούς δρόμους; Τις κατάλευκες γειτονιές και συνοικίεςτης πόλης, τις παραλίες που έστω και για λίγο άλλαξαν χρώμα; Λίγοι -όπως είναι φυ-σικό στη νοτιοανατολική γωνιά της Ευρώπης ζούμε!- οι χιονιάδες που ζήσαμε αλλά τόσοξεχωριστοί. Τις καιρικές συνθήκες αυτές που τα Χανιά μεταμορφώθηκαν σε πόλη τηςκεντρικής και της βόρειας Ευρώπης θυμόμαστε και πάλι μέσα από το πλούσιο φωτο-γραφικό υλικό και το ρεπορτάζ των “Χ.Ν.” τις ημέρες εκείνες...

Χιονοπόλεμος στο Πάρκο Ειρήνης και Φιλίας.

Δεν είναι δρόμος στη Μόσχα αλλά η οδός Αντρέα Παπανδρέουέξω από την Aντισφαίριση τον Φεβρουάριο του 2004.

Πέρασαν δύο χρόνια από τότε και πόσοι απόόσους έζησαν εκείνο το πρωινό της Κυριακής 7 Ια-νουαρίου ξέχασαν τη σφοδρή χιονόπτωση! ΧρυσήΑκτή, Νέα Χώρα, παραλία Πλατανιά, Ακρωτήριαλλά και η πόλη και οι γειτονιές έγιναν κατάλευκεςγια λίγη ώρα καθώς το χιόνι δεν κράτησε πολύ.Ακολούθησε ισχυρή βροχόπτωση που περιόρισετην παρουσία του χιονιού ωστόσο αυτό δεν προ-βλημάτισε τους Χανιώτες και τους επισκέπτες πουέσπευσαν να το απολαύσουν στις αυλές και στουςδρόμους μπροστά στα σπίτια τους!

Για άλλη μια φορά τα πάρκα, οι πλατείες και το λι-μάνι, δέχθηκαν μικρούς και μεγάλους για να παί-ξουν με το χιόνι, ενώ το αλπικό τοπίο στοπαραλιακό μέτωπο έδωσε την ευκαιρία στους φί-λους της φωτογραφίας να τραβήξουν μοναδικάστιγμιότυπα.

Οσο για τα υπόλοιπα... τα σχολεία έμειναν κλειστάτην επόμενη ημέρα, γειτονιές έμειναν χωρίς ρεύμαλόγω ζημιών, ενώ η Πυροσβεστική χρειάστηκε ναεπέμβει για την μεταφορά μια εγκύου γυναίκας από

τη συνοικία του Αγίου Ιωάννη, χρειάσθηκε να ανα-βληθούν πτήσεις από το αεροδρόμιο Χανίων αλλάκαι παράλληλα είχαμε αρκετά τροχαία ατυχήματαευτυχώς μόνο με υλικές ζημιές.

Το θέατρο της “Απτέρας” σε ένα ασυνήθιστοστιγμιότυπο.

Η συνοικία της Αμπεριάς!

Ενετικό λιμάνι την ώρα της χιονοθύελλας.

αφιέρωμα 5/ 29ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ12 Ιανουαρίου 2019

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

2 0 1 7

ΣυνθήκεςΣυνθήκες...

Αλ ικέςΑλπικές

“Από χιόνια η Κρήτη ζωσμένη” ο εύστοχος τίτλος.

Πλατεία Συντριβανίου! (Τα αυτοκίνητα ήταν “αξεσουάρ” και τότε).

Χιονισμένος ο προμαχώνας του Αγίου Δημητρίου.

Μόνος στη Μουσούρων (Κάτωλας).

Η Χρυσή Ακτή έγινε για λίγο... Λευκή Ακτή.

Πατημασιές στο χιόνι στην πλατείατης Δημοτικής Αγοράς.

Πίσω από την Τριμάρτυρη. Χιονοθύελλα στην πλατεία της Δημ. Αγοράς.

Μια αναφορά στον πρωτοφανή χιονιάμέσα στην πόλη.

Θα το λένε και δεν θα τους πιστεύουν ότι έπαιξανχιονοπόλεμο στο λιμάνι των Χανίων έξω από τις “Μούσες”.

Πλατεία Δικαστηρίων χιονισμένη και... μπλοκαρισμένη.

βιβλίαβιβλία

Μ έρεν καιΜπέρεν και

ΛούθιενΛούθιενΤζ. Ρ. Ρ. ΤόλκινMετάφραση: Ευγενία Κόλλια

Εκδότης: Κέδρος

Το θέμα του "Μπέ-ρεν και Λούθιεν"φαντάζει απλό: οα π ε γ ν ω σ μ έ ν ο ςέρωτας ανάμεσασε δύο νέους.Ωστόσο, στα χέριατου Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν,η ερωτική ιστορίατου θνητού Μπέ-ρεν και της αθάνα-της Λούθιενμεταμορφώνεται

σε έναν συγκλονιστικό μύθο. Ο πατέραςτης Λούθιεν, βασιλιάς των Ξωτικών, οοποίος αντιτίθεται στη σχέση της με τονΜπέρεν, αναθέτει στον αγαπημένο τηςκόρης του μια εξαιρετικά δύσκολη δοκι-μασία. Αν κατορθώσει να τη φέρει σεπέρας, τότε θα μπορέσει να την παντρευ-τεί. Οι συναρπαστικές περιπέτειες τωνδύο ηρώων θα τους οδηγήσουν στα βο-ρειοδυτικά της Μέσης-γης, στο τεράστιοκάστρο της Άνγκμπαντ, της ΣιδερένιαςΚόλασης, και θα τους φέρουν αντιμέτω-πους με την ενσάρκωση του κακού: τοντρομερό Μόργκοθ.Η ιστορία "Μπέρεν και Λούθιεν" γρά-φτηκε από τον Τόλκιν το 1917 και παρέ-μενε ανέκδοτη μέχρι πολύ πρόσφατα.Πρόκειται για ένα σημαντικό νέο κεφά-λαιο στην ιστορία της Μέσης-γης, πουσυνομιλεί με το Χόμπιτ, τον Άρχοντα τωνΔαχτυλιδιών, το Σιλμαρίλλιον και τις υπό-λοιπες αφηγήσεις που έχτισε με ασύγ-κριτη μαστοριά ο ανεπανάληπτος Τόλκιν.

Τα χα έναΤα χαμένα

γρά αταγράμματα

του Γουίλιατου Γουίλιαμ

ΓουλφΓουλφHelen CullenMετάφραση: Αλέκος Αντωνίου

Εκδότης: Κλειδάριθμος

Ο Γουίλιαμ Γουλφεργάζεται στοΤμήμα ΑζήτητηςΑλληλογραφίαςτου ταχυδρο-μείου στο Ανατο-λικό Λονδίνο.Κάθε μέρα προ-σπαθεί να λύσειτο μυστήριο τωνχαμένων γραμμά-

των: φάκελοι με ανύπαρκτους ταχυδρο-μικούς κωδικούς, δυσανάγνωστοιγραφικοί χαρακτήρες, ονόματα μουτζου-ρωμένα απ' τη βροχή, προσευχές, εξομο-λογήσεις που κανείς δεν άκουσε... Oτανανακαλύπτει τα γράμματα της Γουίντερ, ηδουλειά του αποκτά νέο νόημα. Τα γράμ-ματα απευθύνονται στον "Μεγάλο τηςΈρωτα", που δεν έχει ακόμα γνωρίσει, καιο Γουίλιαμ αρχίζει να αναρωτιέται:Μήπως είναι ο ίδιος ο μεγάλος της έρω-τας; Ρισκάροντας τον γάμο του, αποφα-σίζει να ακολουθήσει τα στοιχεία σταγράμματα της Γουίντερ για να τη βρει καινα λύσει τον μεγαλύτερο γρίφο της ζωήςτου: τον γραφικό χαρακτήρα της αγάπης.

Η άλαΗ μπάλα

στην κερκίδαστην κερκίδαΘάνος ΣαρρήςΕκδότης: Οξύ

Οι καλές μέρεςανήκουν πιαστο παρελθόνγια τους οπα-δούς των "μοβ".Ο πολλά υπο-σχόμενος μεγα-λοεπενδυτήςχρησιμοποίησετον κόσμο τηςομάδας για ταπροσωπικά του

συμφέροντα και όταν ένα κομμάτι τηςεξέδρας προσπάθησε να αντιδράσειβρέθηκε απέναντι σ' εκείνους που μέχριπρόσφατα ξελαρυγγιάζονταν μαζί σταπαγωμένα τσιμέντα.Αλλά οι οπαδοί δεν έχουν πει την τε-λευταία τους λέξη. Αποφασίζουν ναπάρουν την κατάσταση στα χέρια τουςκαι οραματίζονται ένα δημοκρατικόμοντέλο διοίκησης με μοναδικό ιδιο-κτήτη της ομάδας τον κόσμο. Παρά τοδιεφθαρμένο παιχνίδι των ΜΜΕ, τωνπολιτικών και των αθλητικών παρα-γόντων, η σπίθα γίνεται φλόγα και οιεπαφές με ομάδες του εξωτερικού πουτα κατάφεραν δημιουργούν τη βάσηκόντρα σε όλους και σε όλα. Θα κατα-φέρουν τα παιδιά της κερκίδας να γρά-ψουν ιστορία;Ένα μυθιστόρημα βασισμένο σεέρευνα, με διαλόγους και πρωταγωνι-στές που είναι ή θα μπορούσαν να είναιαληθινοί...

Ο ταχυδρό οςΟ ταχυδρόμοςΓιώργος ΠαπαδάκηςΕκδότης: Βιβλιοπωλείον της Εστίας

Ο ήρωας τουβιβλίου, έναςταπεινός ταχυ-δρόμος, αφη-γείται σε πρώτοπρόσωπο τηνιστορία του, πουδιαδραματίζεταισε μια ορεινήκοινότητα τηςμεταπολεμικήςΚρήτης. Ευαί-σθητος παρατη-

ρητής μιας σκληρής πραγματικότητας,ο ταχυδρόμος άγεται και φέρεται απότην κοινωνία, από προξενιά με πλεκτά-νες, από ατελέσφορες αγάπες, τέλοςαπό έναν έγγαμο βίο με πολλά μυστικάκαι ψέματα - ώσπου κάποτε αφυπνίζε-ται και γίνεται ο ίδιος δράστης οδηγών-τας την αφήγηση στην πλήρη ανατροπήτης πλοκής και εκτινάσσοντάς την προςτη δραματική κάθαρση.Η αγάπη και οι δυνατότητές της, οι αυ-στηροί περιορισμοί των εθίμων σταυψόμετρα των βουνών, η μνήμη, οέρωτας και ο θάνατος αναπτύσσονταιμε μια γλώσσα ποιητική, σπάνιας ωρι-μότητας στην πεζογραφία μας - μιαςγλώσσας που δεν αφήνει περιθώριαστη συγκίνηση να "καταπιεί" την αφή-γηση. Η γλώσσα γίνεται και αυτή πρω-ταγωνίστρια του βιβλίου,επαναφέροντας με ορμή το ερώτημαπερί της αυθεντικής λογοτεχνίας.

Aφορμή

Κρυμμένος στο λαγούμι τουστο χώμα, άκουγε τις κραυγέςτων ανθρώπων που τον φώνα-ζαν και προσπαθούσε να μαν-τέψει τη θέση του καθενόςμέσα στον ελαιώνα, όπωςέκανε και με τα τριζόνια. Στριγ-κλιές σαν καρβουνιασμέναφρύγανα. Ξαπλωμένος στο έναπλευρό, με το σώμα να σχημα-τίζει ένα ζήτα, χωμένος στηντρύπα του, χωρίς σχεδόν καθό-λου χώρο να σαλέψει. Με ταχέρια ν' αγκαλιάζουν τα γό-νατα ή να μπαίνουν για μαξι-λάρι, με μια μονάχαμικροσκοπική εσοχή για το σα-κίδιο με τα τρόφιμα.

Ένα αγόρι αποφασίζει να το σκάσει από το σπίτι του.Οπουδήποτε μακριά από εκεί θα είναι καλύτερα. Μίαστιγμή χωρίς επιτήρηση, και εκείνο ανοίγει αθόρυβατην πόρτα. Βρίσκει καταφύγιο στον ελαιώνα. Το σχέ-διό του έχει τα όρια του κόσμου του, του χωριού του.Πέρα από αυτό το περιμένει το άγνωστο. Το αγόρι,όπως κάθε παιδί, έχει δημιουργήσει στη φαντασίατου μία ιστορία μοναχικής επιβίωσης, ένα σοβαρόπαιχνίδι. Το αγόρι δεν θέλει απλώς να τρομάξει τηνοικογένειά του, θέλει να φύγει μακριά. Δεν ξέρει τιτο περιμένει εκεί έξω, ξέρει όμως τι το περιμένειπίσω στο σπίτι του. Ο φόβος, μήπως το ανακαλύ-ψουν, καθησυχάζει τον φόβο της επιβίωσης. Η δίψαθα είναι η πρώτη δοκιμασία. Μόλις ο αχός των χω-ριανών και των αρχών που έχουν βγει σε αναζήτησήτου κατακάτσει, το αγόρι θα εγκαταλείψει την κρυ-ψώνα του και θα κατευθυνθεί, ακολουθώντας ταάστρα, προς τον βορρά. Τρομαγμένο αλλά αποφα-σισμένο να τα καταφέρει, θα περπατήσει μέσα στηνύχτα. Θα συναντήσει έναν περιπλανώμενο γέροβοσκό. Δύο φυγάδες, λοιπόν, σε έναν τόπο άνυδροκαι εγκαταλελειμμένο, που, όπως και οι άνθρωποι,δεν κατονομάζεται, ταξιδεύουν τη νύχτα και κρύβον-ται τη μέρα, με τους διώκτες τους να τους πλησιά-ζουν.Η Άγρια ερημιά είναι μία ιδιότυπη ιστορία ενηλικίω-σης -το βίαιο πέρασμα του αγοριού στον μεγάλο καιάγνωστο κόσμο- πλαισιωμένη από μία ιστορία κα-ταδίωξης. Το βάρος του παρελθόντος από το οποίο

το αγόρι μάχεται να ξεφύγει, αν καιαρχικά απλώς αιωρείται και μόνοστην πορεία της ιστορίας αποκαλύ-πτεται σιγά σιγά, είναι αρκετό, ώστενα ισορροπήσει το σκέλος της κατα-δίωξης, που καταλαμβάνει το μεγα-λύτερο μέρος του βιβλίου. ΟΚαρράσκο δεν υποτιμά κανένα απότα δύο σκέλη της ιστορίας του κλεί-νοντας το μάτι στον Μακάρθυ καιτον δικό του Δρόμο. Ο παντογνώστης αφηγητής τηςιστορίας δεν μας αποκαλύπτει τουςλόγους που ώθησαν το αγόρι στηφυγή, η αποφασιστικότητά τουόμως είναι τέτοια που μόνο στοκακό μπορεί να οδηγήσει τη σκέψημας, καθώς η οποιαδήποτε αναγνω-στική υπόθεση περί παιδικού πεί-

σματος καταρρέει εν τη γενέσει της. Η συνάντησήτου με τον γέρο δημιουργεί επίσης ερωτήματα σχε-τικά με τα κίνητρα του βοσκού στην απόφασή τουνα πορευτεί μαζί με το αγόρι. Και έτσι, τα κίνητρατων δύο φορτίζουν συναισθηματικά τον αναγνώστη,εντείνοντας την αγωνία με την οποία παρακολουθείτην περιπέτειά τους.Η γλώσσα του Καράσκο είναι αρκετά επιτηδευμένη.Ποιητική τραχύτητα, όπως η ομορφιά του άνυδρουτόπου. Η επιλογή ενός παντογνώστη αφηγητή προ-σφέρει λύση σε ένα σύνηθες πρόβλημα της λογοτε-χνίας, όταν ο ενήλικας συγγραφέας επιχειρεί ναμιλήσει μέσα από ένα στόμα παιδικό. Αυτό σε καμίαπερίπτωση δεν υπονοεί κάποιου είδους συγγραφικήευκολία, άλλωστε οι επιλογές του δημιουργού είναιαναπόσπαστο μέρος του τελικού αποτελέσματος. Οιεπιλογές και η επιμονή του Καρράσκο είναι αυτέςπου μετατρέπουν μία χλιαρή αρχική ιδέα -ένα παιδίπου εγκαταλείπει το σπίτι του- σε μία δυνατή ιστο-ρία. Μιλώντας για επιλογές είναι ευκαιρία να στα-θούμε στην απουσία ονομάτων και τοπονυμίων. Οιάνθρωποι έχουν τις δικές τους ιδιότητες -αγόρι, βο-σκός, πατέρας, χωροφύλακας κ.τ.λ- και ο τόπος τιςδικές του. Ούτε ο χρόνος ορίζεται. Και έτσι η ιστορίατου ανώνυμου αγοριού αποκτά μία διάσταση οικου-μενική, στη θέση του θα μπορούσε να βρίσκεται τοκάθε αγόρι, ο κάθε καταπιεσμένος που είναι διατε-θειμένος να αγωνιστεί για ένα καλύτερο αύριο.

Aγρια ερη ιάγρια ερημιά» Jesús Carrasco (μτφρ. Λένα Φραγκοπούλου, εκδόσεις αντίποδες)

πολιτισμός6/ 30ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ12 Ιανουαρίου 2019

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

Κι οι θάλασσες σω αίνουν“Κι οι θάλασσες σωπαίνουν”Παρουσίαση του νέου ιστορικού μυθιστορήματος του ΝίκουΨιλάκη: “Κι οι θάλασσες σωπαίνουν” θα γίνει το επόμενοΣάββατο 19 Ιανουαρίου στις 7 το απόγευμα στο ΠνευματικόΚέντρο Χανίων. Την εκδήλωση οργανώνουν η ΠεριφερειακήΕνότητα Χανίων με τη Δημοτική Βιβλιοθήκη, τη Λέσχη Φιλα-ναγνωσίας “Ταξιδεύτες στο Φως”, τις εκδόσεις ΚΑΡΜΑΝΩΡκαι το βιβλιοπωλείο Πετράκη.Για το βιβλίο θα μιλήσουν ο ιστορικός ερευνητής – οπτικόςΜανώλης Μανούσακας, η φιλόλογος και πρόεδρος του Συν-δέσμου Φιλολόγων Χανίων, Βαρβάρα Περράκη και η δικηγόροςΣτέλλα Καλυτεράκη.Θα συντονίσει ο διευθυντής Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων,Ματθαίος Φραντζεσκάκης.Σύντομες παρεμβάσεις για το έργο του συγγραφέα θα κάνουνο δάσκαλος – λαογράφος Σταμάτης Αποστολάκης και ο δά-σκαλος – ποιητής, Βαγγέλης Κακατσάκης.Στο επίκεντρο του ιστορικού μυθιστορήματος του ΝίκουΨιλάκη βρίσκεται η βύθιση του πλοίου Τάναϊς τον Ιούνιο του1944. Στα αμπάρια του ήταν κλεισμένοι πάνω από 100Κρητικοί πατριώτες, 120 Ιταλοί αντιφασίστες και όλοι οιΕβραίοι της Κρήτης.

Γιαννης ΚαλοΓεροπουλος yannis.kalo@gmail.com • no14me.blogspot.gr/

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα αγγελάκι τουουρανού που το έλεγαν Αγγελο. Του άρεσε πολύνα πετάει στα σύννεφα και να κοιτάζει τον κόσμοαπό ψηλά. Στη γη πλησίαζαν Χριστούγεννα και τοαγγελάκι λαχταρούσε την ώρα που θα έπαιρνεδώρο από τον Αγιο Βασίλη! Ενα μαγικό βράδυ,είδε να πέφτει από τον ουρανό ένα μεγάλο φω-τεινό αστέρι. Το αγγελάκι πλησίασε πετώντας μετα μεγάλα του φτερά για να βρει το αστέρι. Αλλάτο μόνο που βρήκε στο σημείο που έπεσε ήταν μιαλαμπερή χρυσόσκονη. Τη μάζεψε προσεκτικά καιτην φύλαξε στη τσέπη του. Την επόμενη μέρα οάγγελος πέταξε στον ουρανό για να χαζέψει τονκόσμο. Ομως ξαφνικά ξέσπασε μια χιονοθύελλακαι από τον πολύ αέρα έσπασε το φτερό του.Ο άγγελος έπεσε στη γη με πόνο και πολλά κλά-ματα. Ηταν παραμονή Χριστουγέννων και τώραδεν θα μπορούσε να πετάξει στον ουρανό και ναψάλλει για τον μικρό Χριστό! Ξάπλωσε να κοιμη-θεί και ήταν πολύ λυπημένο. Στο όνειρο του είδετον Άγιο Βασίλη με τον Ρούντολφ να του χαμογε-λάει και να του δίνει ένα μεγάλο δώρο! Μόλις τοάνοιξε είδε μέσα 2 καινούρια φτερά! Ξύπνησε απότο όνειρο του και είδε πως το όνειρο του είχε γίνειπραγματικότητα γιατί τα φτερά του είχαν γίνεικαλά! Ο άγγελος τώρα ήταν χαρούμενος καιήθελε να μοιράσει τη χαρά του σε όλο τον κόσμο!Πήρε λοιπόν τη χρυσόσκονη που είχε στη τσέπητου και πέταξε ψηλά! Πρώτα πήγε στο γηροκο-μείο που έμεναν πολλοί ηλικιωμένοι. Φύσηξε λίγη

από τη χρυσόσκονη και μεταμορφώθηκαν όλοι οιπαππούδες και οι γιαγιάδες σε παιδιά που άρχι-σαν να παίζουν μπάλα! Στη συνέχεια πέταξε πάνωαπό ένα ορφανοτροφείο. Εκεί είδε όλα τα παιδιάπου ήταν λυπημένα. Πήρε λίγη από τη μαγική χρυ-σόσκονη, τη φύσηξε και εμφανίστηκαν οι μαμά-δες και οι μπαμπάδες όλων των παιδιών.Μετά πήγε στο νοσοκομείο που είναι όλα αυτά ταπαιδιά που έχουν μια πολύ κακή αρρώστια και δεν

έχουν μαλλιά. Φύσηξε τη χρυσόσκονη και έδωσεσε όλα τα παιδιά αστεράκια με ευχές. Και αυτάτότε γίνανε καλά και με μακριά μαλλιά. Στη συνέ-χεια πήγε ένα ταξίδι πολύ μακριά σε χώρες πουζουν φτωχά παιδιά. Η μαγική χρυσόσκονη έδωσεσε όλα τα παιδιά παιχνίδια, δώρα και κουβέρτες.Μετά πέταξε σε χώρες που είχε πόλεμο, φύσηξετη χρυσόσκονη και έφερε την Ειρήνη. Έπειτα πήγεσε χώρες που είχε δικτατορία και με τη μαγική

χρυσόσκονη έφερε τη δημοκρατία! Πήγε και σεπαιδιά που πεινούσαν και τους έδωσε μπισκότα,κέικ, φρούτα και ζελέ φράουλας. Ταξίδεψε και σεμέρη που είχε σκουπίδια, φύσηξε τη μαγική χρυ-σόσκονη και τα σκουπίδια εξαφανίστηκανΑφού πρόσφερε όλη του την αγάπη και τη χαράστον κόσμο, ο Θεούλης τον είδε από ψηλά και τονπήρε μαζί του, στην αγκαλιά του, με τους μεγά-λους αγγέλους!

Καλοί μου φίλοι, καλό Σαββατοκύριακο!Οσο πιο μικρό είναι το ανάστημα του μαθητή, τόσο πιο

μεγάλο πρέπει να είναι το ανάστημα του δασκάλου... Διαρ-κώς στον νου μου αυτή η φράση ενώ “περιεργαζόμουν” μεθαυμασμό το υλικό (αδύνατον να χωρέσουν όλες οι ζω-γραφιές) που μου έστειλε ηλεκτρονικά η νηπιαγωγός τουγνωστού ιδιωτικού νηπιαγωγείου “Τα Ζαβολάκια”, ΕλεάνναΒαρναντάκη, κόρη της γνωστής στους αναγνώστες τουΠαιδότοπου φίλης μου δασκάλας Ελένης Βορεινάκη, που

συνταξιοδοτήθηκε πρόσφατα. Την ήξερα από νηπιάκι την Ελε-άννα και δεν το κρύβω ότι συγκινήθηκα. Και γιατί... το μήλοέπεσε κάτω από τη μηλιά!

Και για τον “τρόπο” διδασκαλίας, όπως και για το αποτέλε-σμα... Πάντα χάριν των μαθητών σου να υπάρχεις, καλή μουσυναδέλφισσα!

Σας χαιρετώ με αγάπη όλουςΒαγγέλης Θ. Κακατσάκης,

δάσκαλος

παιδότοπος 7/ 31ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ12 Ιανουαρίου 2019

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ “ΤΑ ΖΑΒΟΛΑΚΙΑ”

ΤοΤο αγγελάκιαγγελάκι εμε τοτο σ ασ ένοσπασμένο φτερόφτερό

Τα Χριστούγεννα συμβαίνουν πράγματα μα-γικά! Ολοι το ξέρουν αυτό! Και ειδικά μέσα σεμια τάξη νηπιαγωγείου συμβαίνουν πράγματααπίθανα! Ενα σπασμένο παιχνίδι στάθηκε ηαφορμή για να ξεκινήσει ένα φανταστικό τα-ξίδι στη τάξη μας, με σταθμούς σε μέρη γνω-στά και άγνωστα, στενάχωρα μα καιχαρούμενα! Χωρίς ιδιαίτερο κόπο ή προσπά-θεια τα παιδιά με την έμφυτη φαντασία τους,και με την απαράμιλλη δημιουργικότητά τους,έφτιαξαν ένα πανέμορφο παραμύθι… όπωςαρμόζει σε μέρες γιορτινές!Ολα ξεκίνησαν όταν ένα διακοσμητικό αγγε-λάκι με ένα σπασμένο φτερό βρέθηκε σε μιακούτα με ξεχασμένα χριστουγεννιάτικα στολί-δια... Ηταν η τρίτη χρονιά που βρισκόταν σεαυτή την κούτα χωρίς να κάνει κανείς τονκόπο να το στολίσει κάπου ή να το πετάξει.Και γιατί να στολίσεις με ένα σπασμένο δια-κοσμητικό το σπίτι σου άλλωστε, όταν έχειςτόσα άλλα; Αλλά και να το πετάξεις, φαντάζειακόμα πιο δύσκολο... Πώς να πετάξεις ένανάγγελο στα σκουπίδια; Ετσι λοιπόν έμενε εκεί,στο κουτί, ξεχασμένο και απομονωμένο απ’όλους κι απ’ όλα... Μα, σαν να ήθελε κάτι ναπει αυτό το αγγελάκι... σαν κάτι να ένιωθε...σαν να μην ήταν σαν τα άλλα διακοσμητικά...Το πήρα στα χέρια μου και αμέσως σκέφτηκανα το φέρω στη τάξη... Ισως ανάμεσα σε τόσαπαιδικά μάτια να ζωντάνευε, ποιος ξέρει;

Μέρες γιορτινές είναι άλλωστε! Ετσι κι έγινε!Το αγγελάκι την επόμενη κιόλας μέρα ήρθεστο σχολείο! Τα παιδιά γεμάτα περιέργεια θέ-λησαν να μάθουν την ιστορία του! «Μακάρι νατην ήξερα!», τους απάντησα! «Ε!!! τότε να τουφτιάξουμε εμείς μια ιστορία!» μου πρότεινανόλα μαζί!Η ιδέα της ιστορίας του άγγελου με το σπα-σμένο φτερό μας πήρε τα μυαλά! Βάλαμε όλημας τη φαντασία, τη δημιουργικότητά μας καιένας ένας με τη σειρά πρόσθετε ένα λιθαράκιστο όμορφο μας παραμύθι! Τα παιδιά χρησι-

μοποίησαν στην αφήγηση τους συζητήσεις,που είχαν προηγηθεί τις προηγούμενες μέρεςστην ολομέλεια της τάξης μας, εικόνες απόεπισκέψεις που κάναμε, επιθυμίες, όνειρα,σκέψεις και προβληματισμούς! Ετσι γεννήθηκεένα μικρό αριστούργημα, χωρίς υπερβολές,καθώς κάθετι που δημιουργείται από τα παι-διά, είναι αριστούργημα! Η Χριστουγεννιάτικηιστορία των παιδιών όπως ακριβώς την διη-γήθηκαν αυτά…

Η νηπιαγωγόςΒαρβαντάκη Ελεάννα

ΒΑΓΓΕΛΗΣ

Θ. ΚΑΚΑΤΣΑΚΗΣ

kakatsakis@sch.gr

Τα παιδιά: Αναγνωστόπουλος Ιωάννης, Δούζη Παρασκευή , Δραμηλαράκης Άγγελος, Λαβδάκης Μιχαήλ, Ντενεκετζής Παρασκευάς , Ουζουν Στεφανής - Ιωάννης, Πατεράκης Νεκτά-ριος, Πετρουλάκης Ιωάννης, Πλατσιδάκης Γεώργιος, Σπανουδάκη Ευτυχία, Σταθάκης Φίλιππος - Ραφαήλ, Φωτεινάκη Αργυρώ, Χριστέας Παναγιώτης, Χαζιράκης Ιάσονας, Βλαχοπά-

νος Κωνσταντίνος – Μάριος, Κλιμέκ Κορίνα, Γιακουμή Μελίνα, Ροσμαράκη Ιωάννα, Μπαρτζώκας Ιωάννης, Μπαρτζώκας Γεώργιος, Σταγάκη Αθηνά, Γαβριλάκης Γεώργιος.

Οι ποικιλίες του διακρίνονται, ανά-λογα με το μέγεθος και τη μορφή τηςρίζας τους, σε σφαιρικές, μακρόριζες,καροτόμορφες κ.ά. ή, ανάλογα με τοχρώμα της ρίζας τους, σε άσπρες,κόκκινες, ρόδινες κ.λ.π.

Είναι φυτό είναι μονοετές ή διετές. Τα φύλλα έχουν λυροειδές σχήμα

και καλύπτονται από πολυάριθμες τρί-χες. Εκφύονται κοντά στη ρίζα καισχηματίζουν ένα ρόδακα. Τα άνθηείναι άσπρα, ρόδινα ή ιώδη και βρί-σκονται πάνω σε ένα στέλεχος πουεκφύεται από τη ρίζα, στο κέντρο τουρόδακα των φύλλων. Το είδος είναιερμαφρόδιτο και επικονιάζεται από τιςμέλισσες. Ο καρπός είναι κέρας καιπεριέχει πολυάριθμα σφαιρικά σπέρ-ματα. Η ρίζα έχει διάφορα σχήματακαι χρώματα και η άσπρη σάρκα τηςείναι τραγανή με νόστιμη γεύση.

Υπάρχουν κάποιες ποικιλίες λιγό-τερο γνωστές στην Ελλάδα που δενκαλλιεργούνται για τη ρίζα τους αλλάγια τα φύλλα τους και τους καρπούςτους και τρώγονται κυρίως στιςπεριοχές της Ασίας.

Ιστορικά στοιχεία Το ραπάνι πιστεύεται ότι αρ-

χικά καλλιεργήθηκε στηΚίνα, οι σπόροι τουοποίου αποτέλεσαν βα-σικό συστατικό σεπολλά θεραπευτικάσκευάσματα της παρα-δοσιακής κινέζικης ιατρι-κής. Έπειτα μέσω τηςΑιγύπτου η καλλιέργεια τουδιαδόθηκε στην αρχαία Ελ-λάδα, όπου και αναφέρεται στηθεραπευτική από πολλούς αρ-χαίους συγγραφείς. Μεταξύαυτών ο Θεόφραστος τοαναφέρει ως «ραφα-νίιδα», ονομασία η οποίαείναι πιθανό να προέρχε-ται από τη σύντμηση τωνλέξεων «ραδίως» και «φαί-νεσθαι», λόγω της γρήγορηςανάπτυξης του φυτού.

Το συνιστούσαν σανορεκτικό, αντιβηχικό,για τη διάλυση νεφρο-λίθων, χολόλιθων, σανφάρμακο κατά της υδρω-πικίας, του ερυσιπέλατος, της αρ-θρίτιδας, των ηπατικών παθήσεων.

Στην Κρήτη το έτρωγαν ως ορε-κτικό. Τα ραπανόσταχα (ραπανοβλά-σταρα), όταν ξεσταχίζανε ταλαχανεύανε μαζί με άλλα χόρτα «γιανα πιπερίζουνε».

Την ρίζα των όχι πολύ κόκκινων ρα-πανιών την κοπάνιζαν και έφτιαχνανσιρόπι για τον βήχα των νηπίων. Επί-σης έκοβαν φετούλες τα άσπρα ρα-

πάνια, τις πασπάλιζαν

ζάχαρη και ο χυμός πουέβγαινε τον έδιναν στα βρέφηκατά του κοκκύτη. Φαίνεταιόμως θεωρούσαν ότι το φυτόείχε σχέση με τους πονόδον-τους αν πάρει τοις μετρητοίςτην ρήση «Ότινος πονούν τααδόδια του, τάσσεται στον Άη΄Νούφριο να μην ξαναφάειραπάνι και πάφτει ο πόνος!»

Συστατικά - χαρακτήρας Το Ραπάνι είναι πλούσιο σε βι-

ταμίνη C. Περιέχει πρωτεΐνες,λίπος, υδατάνθρακες, ασβέστιο,φώσφορο, σίδηρο, βιταμίνη Α,θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, νιασίνηκαι ασκορβικό οξύ.

Η ρίζα περιέχει μια γλυκοσι-δική ένωση.Το γεγονός ότι τοραπάνι «ανοίγει την όρεξη»μπορεί να στηριχθεί επιστη-μονικά στην εξαιρετικάυψηλή του περιεκτικότητα

σε βιταμίνη C. Ενδεικτικάυπολογίζεται ότι η κατανά-

λωση 2 έως 3 ραπανιών με-τρίου μεγέθους προσδίδει

περίπου 15 mg βιταμίνης C.

Aνθιση -χρησιμοποιούμενα

μέρη - συλλογή Υπάρχουν τρεις ποικιλίες(κόκκινη, λευκή και μαύρη)που φυτεύονται από Φε-βρουάριο έως Σεπτέμβριο.Η έντονη γεύση τους δια-φέρει από τύπο σε τύπο καιεξαρτάται βέβαια από το

χώμα στο οποίο γίνεται η καλλιέρ-γεια. Το αργιλώδες έδαφος δίνει δυ-νατότερη γεύση.

Τα ρεπάνια είναι ανθεκτικά στις χα-

μηλές θερμοκρασίες. Οι διάφορεςποικιλίες διακρίνονται σε ανοιξιάτικεςπού δίνουν ριζοκόνδυλους για λίγοχρόνο και 30 περίπου μέρες μετά τησπορά. Η γεύση τους είναι ήπια καυ-στική.

Τυπικά καλοκαιρινές που δίνουν ρι-ζοκόνδυλους για αρκετό χρονικό διά-στημα και 40-50 μέρες μετά τησπορά. Τα ραπάνια του καλοκαιριούδεν διατηρούνται και πρέπει να κατα-ναλώνονται. Αποθηκεύονται όμως οιχειμωνιάτικες ποικιλίες των οποίων οιρίζες τους αναπτύσσονται αργά καιέχουν πιο καυτερή γεύση.

Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις

Είναι ένα εξαιρετικό αποσυμφορη-τικό του ήπατος, που ευνοεί την απο-μάκρυνση των τοξινών. Το ΜαύροΡαπάνι παραδοσιακά συνιστάται ωςαποσυμφορητικό του ήπατος και τηςχολής, μετά από ένα υπερβολικόγεύμα ή ως προφυλακτική αγωγή στιςαλλαγές των εποχών

Τα ραπανάκια είναι καυτερά καιέχουν θερμαντική δράση στον οργα-νισμό, διεγείροντας την έκκριση γα-στρικών οξέων και χρησιμοποιούνταιπολύ συχνά σαν ορεκτικά στην αρχήτου γεύματος. Έχουν αποτοξινωτικήδράση στο συκώτι και μειώνουν τααέρια από τα έντερα, καθαρίζοντάς τα

από διάφορα παράσιτα. Χάρη στο σιναπέλαιο που περιέχει

υποβοηθά στην αποβολή των χολόλι-θων από τη χοληδόχο κύστη.

Η αντιοξειδωτική δράση της βιταμί-νης C που περιέχει το βότανο, συμ-βάλλει στην ισχυροποίηση της άμυναςτου οργανισμού θωρακίζοντάς τονέτσι από την παθογόνο δράση ιών, μι-κροβίων και τοξικών ουσιών. Επι-πλέον, η βιταμίνη C επισπεύδει τηνεπούλωση πληγών, μέσω της συμμε-τοχής της στην ανάπλαση του κολλα-γόνου του δέρματος. Τέλος σημαντικήείναι η δράση της στη προστασίαέναντι αλλεργικών επεισοδίων, περιο-ρίζοντας τη βαρύτητα αλλά και τηδιάρκεια τους.

Πλούσια είναι περιεκτικότητα τουραπανιού και σε λουτεΐνη. Η λου-τεΐνη ανήκει στην οικογένεια των κα-ροτενοειδών τα οποία έχουναποδεδειγμένη αντιοξειδωτική και αν-τικαρκινική δράση. Ειδικά για την λου-τεΐνη, επιστημονικά δεδομένα έχουνσυσχετίσει την επαρκή διαιτητική τηςπρόσληψη με μείωση του κινδύνουεκφύλισης της ωχράς κηλίδας, μια πά-θηση των ματιών, η οποία σταδιακάμπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση ει-δικά σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.Επειδή, λοιπόν, η λουτεϊνη δεν μπορεί

να παρασκευαστεί απότον οργανισμό, είναι πολύσημαντική η πρόσληψητης από τροφές που είναιυψηλής περιεκτικότηταςστο θρεπτικό αυτό συστα-τικό, μεταξύ των οποίωνκαι το ραπάνι.

Ο Τηλέμαχος Ευθυμιά-δης αναφέρει ότι σε πολ-λές περιπτώσεις είχεδιαπιστώσει ωφέλιμη επί-δραση του ραπανιού σεανθρώπους που έπασχαναπό χρόνια εκζέματα. Πε-ριγράφει μάλιστα περι-στατικά όπου χρόνιαεκζέματα είχαν θεραπευ-

θεί μετά από συστηματική ραπανοφα-γία για 10 ημέρες

Παρασκευή και δοσολογία Εκτός από το να τα χρησιμοποιεί κα-

νείς φρέσκα στις σαλάτες, μπορεί νακάνει χυμό από ραπανάκι μαζί με λά-χανο, καρότο και άλλα λαχανικά καινα τον πίνει σε μικρές ποσότητες (έναποτήρι του κρασιού) πριν τα γεύματασαν ορεκτικό ποτό. Εάν βάλει κανείςκαι μία πρέζα σκόνη από ginger, αυ-ξάνεται η δραστικότητα των γαστρι-κών υγρών και έτσι εξασφαλίζουμεκαλή πέψη. Εάν χρησιμοποιήσουμεένα ποτήρι του κρασιού φρέσκο χυμόαπό ραπανάκια με μία πρέζα σκόνηαπό κορίανδρο, τότε βοηθάμε στηναποτοξίνωση του ήπατος.

Ένα μίγμα που βοηθά στην εξάλειψητης συσσώρευσης βλέννας από τονοργανισμό και ιδιαίτερα τα ιγμόρειαείναι το εξής. Αναμειγνύουμε χυμό αγ-γουριού (ένα μέρος), με χυμό ραπα-νιού (ένα μέρος) και χυμό πράσινηςπιπεριάς (ένα μέρος). Για να γίνει πιοεύγευστο μπορούμε να προσθέσουμεκαι χυμό μήλου.

Προφυλάξεις Δεν αναφέρονται παρενέργειες.

Συνεπώς απλά να θυμόμαστε ότι"Οὐκ ἐν τῷ πολλῷ τὸ εὖ, ἀλλ’ ἐν τῷεὖ τὸ πολύ."

υγεία - βότανα8/ 32ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ12 Ιανουαρίου 2019

Επιμέλεια:

ΣΑΚΗΣ ΚΟΥΒΑΤΣΟΣ

info@herb.gr

ηηBιότοπος - περιγραφή

Η λατινική ονομασία τουβοτάνου είναιRAPHANUS sativus (Ρά-φανος ο ήρεμος). Ανήκειστην οικογένεια τωνΚραμβοειδών και στο γέ-νος Ράφανος. Κατάγεταιαπό τις χώρες της ΝότιαςΑσίας. Στην Ελλάδα καλ-λιεργείται σε όλα τα μέρησε πολλές ποικιλίες πουείναι γνωστές ως ραπά-νια, ραπανάκια ή ράπανα.

Y.Γ: Όλα τα προηγούμενα άρθρα της στήλης μπορούμε να τα βρούμε στη διεύθυνση www.herb.gr. Επίσης αν κάποιος φίλος αναγνώστης γνωρίζει οποιαδήποτε θεραπευτική ιδιότητα βοτάνου του τόπου μας που δεν είναι ευρέως γνωστή ή έχει κάποιο ερώτημα μπορεί νατο απευθύνει στην ηλεκτρονική διεύθυνση skouvatsos11@gmail.com

Ρα άνιΡαπάνι

Ιστορία της ΙατρικήςΙστορία της Ιατρικής: Eναναα ίθανο ταξίδι στον χρόνοαπίθανο ταξίδι στον χρόνο

Οι ιατρικές πρακτικές συνοδεύουντον άνθρωπο από τη στιγμή που έκα-νε τα πρώτα του βήματα στη γη. Οδρόμος που ακολούθησε η ιατρικήστο πέρασμα του χρόνου, είναι γε-μάτος από εκπληκτικές ιστορίες αυ-τοσχεδιασμού, άγνοιας, απάτης, πά-θους ή και λάθους.

ΓIAννης

ςτεφανοΓιAννης

M.Sc.

μέρος 113ο

ιστορικές αναφορές 9/ 33ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ12 Ιανουαρίου 2019

Ιταλικά χειρουργικά εργαλεία περιόδου 1700-1720.

»

Σχέδιο του 16ου αιώνα που απεικονίζει γιατρούςτης εποχής να αναλύουν δοχεία με ούρα, για τηδιάγνωση ασθενειών.

»

Συσκευή για τη λήψη ακτινογραφιών δοντιών,από το περιοδικό “The American Journal ofRoentgenology” (1906).

»

Το βιβλίο “Les jambes artificielles” που περιγράφει τηνκατασκευή τεχνητών μελών από τον Lacroix F., οοποίος δήλωνε ορθοπεδικός-μηχανικός (Παρίσι, 1915).

»

Στρατιωτικόςχειρουργός που

προσπαθεί νααφαιρέσει βέλος απότο στήθος στρατιώτη,

δίπλα στο πεδίο τηςμάχης, στη Γερμανία

του 16ου αιώνα…

“Η περιστρεφόμενηαιώρα του Molby”:«Κάντε τησπονδυλική σαςστήλη νέα, φέρτεπίσω τη ζωτικότητακαι την υγεία σας,ζήστε περισσότεροκαι απολαύστετη ζωή».Ορθοπεδικήςφύσεως πατέντα,στις ΗΠΑτου 1922…

Αντιμετώπιση ανοικτής πληγής με καυτηριασμό καιτα αντίστοιχα εργαλεία, στη Γερμανία του 1528.»

»

»

Ακτινογραφίαμωρού 16 μηνών,που κατάπιε κατάλάθος το παιδικόπαιχνίδι Μπομπ-Σφουγγαράκης…

“Το κουτί των δηλητηρίων”: Ευφάνταστο κουτί σε σχήμαβιβλίου και διπλή κλειδαριά, όπου φυλάσσοντανδηλητήρια της εποχής (Αγγλία, 17ος αιώνας). »