ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ 19 Μαΐου 2018

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ / ΤΕΧΝΕΣ / ΙΣΤΟΡΙΑ / ΒΙΒΛΙΑ / ΜΟΥΣΙΚΗ / ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

διαδρο έςδιαδρομές

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

Αφανείς ηρωίδεςΑφανείς ηρωίδες

διαδρομές ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ

19 Μαΐου 20182/ 30γι

ορτά

ζουν

γιορ

τάζο

υν

19/5

Πατρίκιος,

Πατρικία,

Θεόγνωστος,

Θεογνωσία,

Θεόκτιστος,

Μαγδαληνή,

Μένανδρος,

Μαριλένα

20/5

Λήδα,

Λητώ,

Λυδία

21/5

Ελένη,

Ελεωνόρα,

Κωνσταντίνα,

Κωνσταντίνος

22/5

Αιμίλιος,

Αιμιλία

σελσελ. 3 - Πολιτισ όςΠολιτισμός

σελσελ. 4 - 5 ~ Γυναίκες στην ΚατοχήΓυναίκες στην Κατοχή

και την Αντίστασηκαι την Αντίσταση

σελσελ. 6 ~ Πολιτισ όςΠολιτισμός

σελσελ. 7 ~ Παιδότο οςΠαιδότοπος

σελσελ. 8 ~ Υγεία βόταναΥγεία & βότανα

σελσελ. 9~ ΙστορίαΙστορία τηςτης ΙατρικήςΙατρικής

σελσελ. 10 ~ Αφορ ή βιβλίαΑφορμή, βιβλία

εριεχό εναπεριεχόμενα

ααΑπλές γυναίκες, ανήλικα κορίτσιατην εποχή της ναζιστικής κατο-χής, που έκαναν το χρέος τους,όπως επίτασσε η συνείδησή τουςσυναντούν οι “διαδρομές”. Καθη-μερινές γυναίκες, γυναίκες τηςαντίστασης, μας μιλούν για όλαεκείνα που βίωσαν τους χαλεπούςαυτούς καιρούς.Θυμούνται και ανιστορούνται μεσυγκίνηση πράξεις οι οποίες σή-μερα ακούγονται απλές, αλλάεκείνη την εποχή οδηγούσαν στοεκτελεστικό απόσπασμα, γεγονόταπου στήριξαν την απελευθερωτι-κή προσπάθεια και έχουν μείνειανεξίτηλα στο νου και την καρδιάτους.

diadromes@haniotika-nea.gr

ΕΛΙΑ ΚΟΥΜΗ

editorial

διαδρο έςδιαδρομέςτεύχος 779

Εβδομαδιαίο Πολιτιστικό Ενθετο

της εφημερίδας “Χανιώτικα Νέα”

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ -

ΕΚΤΥΠΩΤΙΚΗ Α.Ε.

ΙΔΡΥΤΗΣ: Γιάννης Ε. Γαρεδάκης

ΕΚΔΟΤΗΣ: Μανώλης Α. Γαρεδάκης

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ:

Παρασκευάς Ν. Περάκης

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ

“ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ”:

Ελευθερία Μ. Κουμή

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ:

Γιώργος Δρακάκης, Γιώργος

Kώνστας, Γιάννης Λυβιάκης,

Δημήτρης Μαριδάκης, Γιάννα

Μαρουλοσηφάκη, Βασιλική

Τωμαδάκη, Ελένη Φουντουλάκη

ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ:

Δέσποινα Βάλλα, Νίκη Ξυφανταράκη,

Ελένη Σταυρίδη

ΔIOPΘΩΣEIΣ:

Νεκτάριος Κακατσάκης

ΠΙΕΣΤΕΣ: Hussein Rajaiftikhar,

Γιάννης Περάκης,

Γιώργος Στεφανάκης

ΣYNTAΞH: Εμπορικό Κέντρο

“Ερμής” (Μπουνιαλή 11-19)

τηλ. 28210 51.003 - 6,

fax 28210 51.007

e-mail: info@haniotika-nea.gr

ΓPAΦEIA ΔΙΑΧΕΙΡIΣΗΣ:

Kαραϊσκάκη 49, τηλ. 28210 70.563 -

6 fax 28210 91.900

Διαφημιστικό Τμήμα:

Εύα Κουμή τηλ.: 2821070.563 - 6

e-mail: ads@haniotika-nea.gr

ΜΕ ΝΕΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ξενάγηση στη Χαλέ αΞενάγηση στη Χαλέπα

ΣΤΟΝ ΑΣΤΡΙΚΑ

Εκθεση με έργα από ανακυκλώσιμα υλικά

Εκθεση τέχνης (trash art) με έργα από ανακυκλώσιμα υλικά διοργανώνει το ελαιουργείο ΒΙΟ-LEA στον Αστρικα Κολυμπαρίου από 22 έως 27 Μαίου στο πλαίσιο της περιβαλοντική εβδο-μάδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στόχος της έκθεσης είναι η ευαισθητοποίσηση σε θέματαανακύκλωσης και προστασία του περιβάλλοντος. Είσοδος ελεύθερη.

Επιπλέον:•Στις 22 Μαίου στις 7 μ.μ. θα εμφανιστεί το μουσικό σχήμα: “Μέση Γη” στο οποίο οι μουσικοί

θα παίξουν με μουσικά όργανα κατασκευασμένα από ανακυκλώσιμα υλικά. •Στις 24 Μαίου στις 5 μ.μ. θα επισκεφτεί την έκθεση το Bamboo Bicycle Ride Event του Euro-

pean Sustainability Academy of Crete στο οποίο θα έρθουν εθελοντές ποδηλάτες πάνω σε πο-δήλατα κατασκευασμένα απο bamboo.

Τη Δευτέρα 21 Μαϊου καιώρα 8 μ.μ., ο Πρόεδρος τουΦιλολογικού Συλλόγου “οΧρυσόστομος” ΚώσταςΜαυρακάκης και ο ζωγρά-φος Μιχάλης Μανουσά-κης προσκαλούν το κοινόστην παρουσίαση της δου-λειάς του καλλιτέχνη, απότο 1965 έως το 2017.

Ο ζωγράφος θα μιλήσειγια την πορεία της ζωγρα-φικής του και όχι μόνο,μέσω power point και στησυνέχεια θα προβάλει έναδεκάλεπτο βίντεο της τε-λευταίας παρουσίασής του

στα Χανιά (2016), στο χώρο τουΑγ.Ρόκκου και στην υπόγειατούρκικη κρήνη στη Σπλάντζια.

Ο Μιχάλης Μανουσάκης, άν-θρωπος της πόλης των Χανίωναπό το 1953, όπου κάθε φοράεπαναπροσδιορίζει τη σχέση τουμε το γενέθλιο τούτο τόπο, θαμας εκμυστηρευτεί μέσω των ει-κόνων του, τη χαρά και την αγω-νία που βιώνει ή βιώνουμε. Καιθα μας ταξιδέψει στις στιγμέςπου φορές καθορίζουν την πο-ρεία του, όπου κάθε φορά τουδίνουν ελπίδα για τα μελλού-μενα. Σας περιμένουμε.

ττΤο δεύτερο μέρος της ξενάγησης στις γειτο-νιές της Χαλέπας θα πραγματοποιηθεί αύριο τοπρωί, στην όμορφη αυτή συνοικία της πόληςμας. Την εκδήλωση οργανώνει το "ΚΥΤΤΑΡΟ"Χαλέπας σε συνεργασία με το Δήμο Χανίων καιάλλους τοπικούς φορείς. Η συμμετοχή είναιελεύθερη για όλους. (Δεν απαιτείται προηγού-μενη σχετική δήλωση).

Ξεναγός ο συγγραφέας και ιστορικός ερευνη-τής Δημήτρης Νικολακάκης, ο οποίος θα ανα-φέρει και στοιχεία που για πρώτη φοράβλέπουν το φως της δημοσιότητας.

Η δράση θα ξεκινήσει στις 11 ακριβώς από τονέο Αρχαιολογικό Μουσείο (οδός Σκρά, απέ-ναντι από τη Γαλλική Σχολή).

Το Μουσείο θα είναι ανοικτό και οι παρόντεςμπορούν να δουν και την έκθεση αφισών τουΕΟΤ, από τη συλλογή του Λευτέρη Λαμπράκη.

Αμέσως μετά θα συνεχιστεί η ξενάγηση στοσπίτι του Σαράντου Καπιδάκη, στο 9ο ΔημοτικόΣχολείο, στην Αγία Μαγδαληνή, στο Παλάτι τουΠρίγκιπα, στο σπίτι του Βενιζέλου, στη ΒίλλαΒλουμ, στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννη, στην

Καθολική εκκλησία, στο σπίτι του ΚαθολικούΕπισκόπου, στα σπίτια της Φλωρεντίνης Κα-λούτση και του Γιώργου Κακούρη, στις βίλλεςΜπλαν και Σβαρτς (Κρούγερ), στην πλατεία Κα-γιαλέ, στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου καιστη βίλλα της Εριέττας Μαρκαντωνάκη.

Ο κ. Νικολακάκης θα μοιράσει στους παρευ-ρισκόμενους σχετικές φωτογραφίες και παλιάημερολόγια της Χαλέπας, καθώς επίσης και βι-βλία του, λαογραφικού και ιστορικού περιεχο-μένου.

ΣΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ

Στο μεταξύ, συνεχίζεται το πρόγραμμα δω-ρεάν ξεναγήσεων που υλοποιείται από τονΔήμο Χανίων σε συνεργασία με την Αρχαιολο-γία, τουριστικούς και άλλους φορείς του τόπου.

Η επόμενη ξενάγηση θα πραγματοποιηθείαύριο Κυριακή από την Ειδ. Συνεργάτιδα τωνΓεν. Αρχείων του Κράτους, Ζαχαρένια Σημανδη-ράκη, στη Δημοτική Αγορά, ενώ έχει προγραμ-ματιστεί και περίπατος στην Ανατολική Τάφρο,το Δημοτικό Κήπο, το Ρολόι και τα Δικαστήρια.

ΣΤΟΝ “ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ”

Παρουσίαση του έργου του Μιχάλη Μανουσάκη

μ

πολιτισμός 3/ 31 ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ19 Μαΐου 2018

ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΓΕΛ ΒΟΥΚΟΛΙΩΝ

Γρά ατα α ό την εφηβεία“Γράμματα από την εφηβεία”Με μεγάλη επιτυχία συνεχίστηκαν οι παρα-στάσεις της θεατρικής ομάδας του ΛυκείουΒουκολιών που παρουσίασε το έργο “Γράμ-ματα από την Εφηβεία” στον χώρο του Πο-λύκεντρου του Δήμου Πλατανιά.

Το έργο που είχε ανέβει στο πλαίσιο του μαθητικού φεστι-βάλ στο θέατρο Βλησίδη στις 3 Μαίου, παρουσιάστηκε ξανάτην περασμένη Τρίτη και Τετάρτη και το παρακολούθησανμαθητές από σχολεία καθώς και η ομάδα Θεατρολογίας τουΓΕΛ Ελευθερίου Βενιζέλου. Το έργο ανέβηκε με τη φρον-τίδα της καθηγήτριάς τους Αγγελικής Λιόδη, ενώ τη μουσικήκαι το βίντεο επιμελήθηκε ο εκπαιδευτικός Αδάμ Αδαμίδηςκαι το εικαστικό μέρος της παράστασης η καθηγήτρια Καλ-λιτεχνικών Νάντια Κουμεντακάκου. Το έργο θα παρουσια-στεί ξανά το καλοκαίρι, στις 23 Ιουλίου, στο πλαίσιο τωνεκδηλώσεων του Μορφωτικού Συλλόγου Βουκολιών.

ΣΕ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΟ Κ.Α.Μ.

“Φως” στα μυστικάτου Δίσκου της Φαιστού

Με στόχο να “αποκαλυφτούν” τα μυστικά του Δίσκου τηςΦαιστού ο Δήμος Χανίων και η ΚΕΠΠΕΔΗΧ ΚΑΜ σε συνερ-γασία με το ΤΕΙ Κρήτης διοργανώνουν εκδήλωση το Σαββάτο26 Μαΐου στις 6 μ.μ. στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου(ΚΑΜ). Τα μυστικά του Δίσκου της Φαιστού θα αποκα-λύψει ο γλωσσολόγος, Δρ. Γκάρεθ Οουενς, ειδικός σε θέ-ματα μινωικής γραφής, ο οποίος έχοντας αφοσιωθεί στημελέτη του Δίσκου για δέκα χρόνια έχει προχωρήσει, σε συ-νεργασία με τον καθηγητή Φωνητικής στο Πανεπιστήμιο τηςΟξφόρδης Τζον Κόουλμαν, την «ανάγνωση» στο 99%.

ΣΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ

Βραδιά tangoΜια tango απόδοση της Βαβέλ θα παρουσιάσουν σήμερα

Σάββατο στις 8 μ.μ. η Φρύνη και ο Δημήτρης στη ΔημοτικήΠινακοθήκη Χανίων στο πλαίσιο των εκδηλώσεων με αφορμήτην Ημέρα των Μουσείων (18 Μαΐου) και την ΕυρωπαϊκήΝύχτα των Μουσείων (19 Μαΐου).

ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗ

Συναυλία με τους DauluteΣυναυλία με το σχήμα Daulute (Γιώργος Ζαχαριουδάκης,

Δημήτρης Σιδέρης, Γιάννης Παπατζανής) θα πραγματοποιηθείστο στούντιο Όξω Νού (Αγ. Κυριακής 29, Χαλέπα) την Τε-τάρτη 23 Μαίου στις 9.30 μ.μ. Είσοδος 7 ευρώ.

ΣΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΧΑΝΙΩΝ

Αφιέρωμα στις μουσικέςτης 7ης τέχνης

Τα Χορωδιακά Σύνολα του Δήμου Αγ. Νικολάου (Παιδική-Νεανική Χορωδία & Μικτή Χορωδία ενηλίκων) παρουσιά-ζουν ένα αφιέρωμα στις "μουσικές της 7ης Τέχνης" αύριοΚυριακή στις 8.30 μ.μ. στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων. Εί-σοδος ελεύθερη.

ΣΤΟ ΒΕΝΙΖΕΛΕΙΟ ΩΔΕΙΟ

Συναυλίαμουσικής δωματίουΣυναυλία με το σύνολο μουσικής δωματίου m.i.k.r.o. quintetδιοργανώνει ο Σύνδεσμος για την Διάδοση των Καλών Τεχνών

στην Κρήτη στο πλαίσιο των ετήσιων καλλιτεχνικών

εκδηλώσεων την Τρίτη 22 Μαίου στις 9.15 μ.μ. στην αίθουσα

θεάτρου του Βενιζελείου Ωδείου. Παίζουν οι: Μαρία Σαράφοβα:

τσέλο, Ισαβέλλα Σταυρίδου: βιολί, Κώστας Κανέλλος: κλαρινέτο,

Ρηνιώ Βούζη: φλάουτο, Όλγα Παπαδημητρίου: βιολί. Είσοδος: 8

ευρώ. Παιδικό/φοιτητικό: 6 ευρώ

Δυο ακόμα παραστάσεις, σήμερα και αύριο στις 9 μ.μ. στην αί-θουσα του Βενιζέλειου Ωδείου, με το έργο "Το Μαγγανοπή-γαδο" του Στέφανου Φωτιάδη, σε σκηνοθεσία ΔημήτρηΚαλογεράκη, θα δώσει η θεατρική ομάδα του ΔικηγορικούΣυλλόγου Χανίων. Προπώληση εισιτηρίων-Κρατήσεις: Στοταμείο του Δικηγορικού Συλλόγου Χανίων (Πλατεία Δικαστη-ρίων) και στο τηλέφωνο 28210-55306 (Δευ-Παρ. 09.00-13.00) Γενική είσοδος: 8 ευρώ (Τα έσοδα θα διατεθούν γιαφιλανθρωπικούς σκοπούς).

“TOC TOC GROUP THERAPY”Η θεατρική ομάδα “ΟΙ Σκηνοπλόκοι” παρουσιάζει την κωμωδίαμε τίτλο: “Toc toc group therapy”, σε διασκευή και σκηνο-

θεσία Μηνά Μιχάλη σήμερα 19 και στις 20 και 21 Μαΐου στις8 μ.μ. στη νέα θεατρική σκηνή: “Οι Σκηνοπλόκοι”, Κ.Μάνου 32,Πελεκαπίνα. Η παράσταση είναι κατάλληλη για άνω των 15ετών. Τιμή εισιτηρίου: 10 ευρώ. Τηλ. κρατήσεων 6983167009-6934020867

“ΤΗΛΕΦΩΝΩΝΤΑΣ ΣΤΟΝ ΖΑΚ ΚΟΚΤΩ” Μια σωματική παράσταση με αφορμή το θεατρικό μονόπρακτοτου Ζαν Κοκτώ: “Η ανθρώπινη φωνή” θα δοθεί την Κυριακή20 Μαίου στις 9 μ.μ. στο Youca στα Χανιά (Καραΐσκάκη 76),υπό τον τίτλο «LA VOIX HUMAINE - (τηλεφωνώντας στον ΖανΚοκτώ)». Μια σύμπραξη επαγγελματιών δημιουργών τουτόπου εστιάζει στην έννοια της ελευθερίας και πως αυτή δύ-ναται να… φυλακίζει. Όταν επιβάλλεται βίαια από ένα χωρισμό.Σκηνοθεσία: Κωστής Μακάκης, Κείμενο - Αφήγηση: ΔημήτρηςΦοινίτσης, ερμηνεία: Δήμητρα Δασκαλάκη, πρωτότυπη μουσική:Ισίδωρος Παπαδάκης, σκηνικά - κοστούμι: Κωστής Μακάκης,απόδοση σκηνικού: Χρήστος Τσουμπλέκας. Παραγωγή: Strava-

ganti NUOVI Τιμές εισιτηρίων: 9 ευρώ (κανονικό), 7 ευρώ (μει-ωμένο) Τηλ. Κρατήσεων: 697 342 8264, 694 663 2733

“ΤΙ ΖΟΥΜΕ;” Η επιθεώρηση: “Τι ζούμε;” με τον Λάμπρο Φισφή θα παρου-σιαστεί την Πέμπτη 24 Μαίου στο Mega Place στον Βλητέ. Πα-ραστάσεις θα δοθούν στις 7 μ.μ. και στις 9.30 μ.μ. Εισιτήρια:16 € & 13 €. Προπώληση: Ταμεία θεάτρου και www.viva.gr

ΚΟΥΚΛΟΘΕΑΤΡΟ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΚΟΡΑΗ Τρεις βιβλικές ιστορίες ζωντανεύουν με χρήση των τεχνικώντου μαύρου θεάτρου, θεάτρου σκιών, animation και εμψύχωσηκούκλας ! Ο κουκλοθίασος “Τεχνόπολις” και το 3ο ΔημοτικόΣχολείο Χανίων στηρίζουν το έργο του Συλλόγου “Η Προ-στασία των Ζώων” με μια συναρπαστική παράσταση στονχώρο του σχολείου στην οδό Κοραή σήμερα Σάββατο στις 7μ.μ.. Τιμή εισιτηρίου 5 ευρώ.

ΣΤΟ ΒΕΝΙΖΕΛΕΙΟ ΩΔΕΙΟ

Λιλι ού ολη“Λιλιπούπολη”Την “Λιλιπούπολη” παρουσιάζει η Παι-δική Χορωδία του Δήμου Χανίων παρου-σιάζει στο πλαίσιο της “ΆνοιξηςΚαλλιτεχνικής Δημιουργίας 2018”, στοΒενιζέλειο Ωδείο Χανίων το Σάββατο 26και την Κυριακή 27 Μαίου στις 6 μ.μ. καιστις 8 μ.μ..Η παράσταση αποτελεί συνέχεια και ολο-κλήρωση της πολύ επιτυχημένης "Λιλιπού"που παρουσιάστηκε το Δεκέμβριο του2017. Ο Γιώργος Καλούτσης έχει γράψει το λιμ-

πρέτο για το εμβληματικό αυτό έργο, συ-νεχίζοντας την παράδοση του ΜουσικούΘεάτρου που έχει καθιερώσει και στις δύοχορωδίες. Η παράσταση εκτυλίσσεται σε μία εξω-πραγματική και συνάμα εξωτική ατμό-σφαιρα όπου παρουσιάζονται απίθαναάτομα σε εξωφρενικές καταστάσεις. Οι Μαρία Μυρωτή και Μαρία Παϊζη είναιυπεύθυνες για τη σκηνοθεσία, τη χορο-γραφία και την κίνηση ενώ τη σκηνογρα-φική δουλειά ανέλαβε η ΛαμπρινήΜποβιάτσου. Ο Γιώργος Καλούτσης και οΝίκος Περάκης υπογράφουν την μουσικήπροετοιμασία.Η είσοδος είναι ελεύθερη. Συνδιοργά-νωση: ΚΕΠΠΕΔΗΧ-ΚΑΜ

ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ

Θεατρικές παραστάσεις

Για τους Βρετανούς αιχμαλώτους ήταν οι “φύ-λακες άγγελοι”. Τα μικρά κορίτσια που τουςέφερναν φαγητό την ώρα που λιμοκτονούσανστο στρατόπεδο συγκέντρωσης των ΑγίωνΑποστόλων και τους αναζωπύρωναν την ελπί-δα της ελευθερίας. Οι Άννα και Βέρα Ταπει-νάκη 12 και 11 χρονών αντίστοιχα το 1941 έζη-σαν τη βαρβαρότητα του πολέμου στην κορύ-φωση του.

Ζούσαν στον Γαλατά με την οικογένεια τους.Κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών του χω-ριού η μικρότερη αδελφή τους Δέσποινα τραυ-ματίζεται σοβαρά στο πρόσωπο. Μεταφέρεταιστο Νοσοκομείο Χανίων και κάθε πρωί τα δύομικρά παιδιά με τον πατέρα τους πηγαίνουν μετα πόδια από τον Γαλατά για να την δουν. Στηδιαδρομή τους περνούν έξω από το στρατόπε-δο συγκέντρωσης των συμμάχων που έχουνστήσει οι ναζί στους Αγίους Αποστόλους. Εκείμαζεύουν Αγγλους, Αυστραλούς, Νεοζηλαν-δούς που μετά τη Μάχη της Κρήτης δεν κατά-φεραν να φύγουν στη Β. Αφρική για να γλυ-τώσουν.

«Βλέπαμε τα απελπισμένα πρόσωπα τουςγιατί το φαγητό που τους έδιναν ήταν λιγοστό.Κουνούσαν τα χέρια τους ζητώντας βοήθεια. Οπατέρας μας Μανώλης Ταπεινάκης ήταναυτός που μας προέτρεψε να βοηθήσουμεγιατί ως παιδιά δεν κινούσαμε υποψίες. Οπατέρας μας μάζευε παξιμάδια, γάλα,ψωμί, ελιές αλλά και σαπούνια και οδον-τόκρεμες από τους εγκαταλελειμμένους κα-ταυλισμούς των Αγγλων. Τα βάζαμε σε πα-νιά και τα δέναμε σε καλάμια με την βοή-θεια των οποίων τα περνούσαμε πάνω απότα συρματοπλέγματα μέσα στο στρατόπε-δο» λένε οι γυναίκες .

Αυτό γινόταν για μήνες προσφέροντας μιαανάσα σε πολλούς αιχμαλώτους. Μια μέρα πουπροσπαθούσαν πάλι με το καλάμι να περάσουντρόφιμα στους αιχμαλώτους, ένας Γερ-μανός σκοπός της αντιλήφθηκε.Η Βέρα πρόλαβε να κρυφτεί

όχι όμως και η Αννα! «Αρχισε να με κτυπάειμε το κοντάκι του όπλου και να με γυρίζειγύρω-γύρω. Βλέποντας τον Γερμανό να μεκτυπάει οι αιχμάλωτοι αντέδρασαν. Αρχι-σαν να να τον αποδοκιμάζουν να φωνά-ζουν “ου,ου,ου”. Τότε ο Γερμανός με αφή-

νει και πιάνει μια μεγάλη πέτρα καιτην πετάει προς το μέρος

τους. Πρόλαβα να φύγω»

είναι τα λόγια της Αννας Ταπεινάκη-Λουπασά-κη, ενώ η Βέρα Ταπεινάκη-Μιχαηλάκη παρα-τήρησε «δεν πτοηθήκαμε συνεχίσαμε μεπροφυλάξεις να πηγαίνουμε τρόφιμα. Κιν-δυνεύσαμε αλλά άξιζε τον κόπο».

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 6 ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ

ΜΕΤΑ

«Τι απέγιναν τα δύο κορίτσια που

μας έφερναν τα τρόφιμα;» αναρωτιόταν ο ΑλφΣμίθαρντ, Αγγλος βετεράνος της Μάχης της Κρή-της που για δύο δεκαετίες ερχόταν κάθε Μάιοστα Χανιά για τους εορτασμούς της Μάχης τηςΚρήτης. Για χρόνια αναζητούσε τα δύο κορίτσια.Τελικά κατάφερε να τις βρει και να τις συναν-

τήσει τον Μάιο του 2004. Η συνάντησή τουςέγινε στον Πλάτανο Κισάμου στο σπί-

τι της Αννας Ταπεινάκη-ΛουπασάκηΆλλο

ένα από τα πολλάδημοσιεύματα του

Αγγλικού τύπου για τησυνάντηση μετά από

63χρόνια.

Δημοσίευματης Βρετανικής Guardian, στην

οποία αναφέρετε πως ο Αλφ Σμίθαρντζήτησε και πήρε από το Βρετανικό Υπουργείο

Άμυνας τίτλους αναγνώρισης για τις Χανιώτισσες πουέσωσαν τον ίδιο και τους συναδέλφους του.

αφιέρωμα4/ 32ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ19 Μαΐου 2018

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

Αφανείς ηρωίδεςΑφανείς ηρωίδες ΓΙΩΡΓΟΣ

ΚΩΝΣΤΑΣ οοΟι ιστορικοί δεν αφιέρωσαν τόμους βιβλίων στο όνοματους, ούτε βιογράφους είχαν ποτέ, όπως οι στρατηγοί, οιπρωθυπουργοί και οι πρόεδροι. Απλές γυναίκες, ανήλικακορίτσια την εποχή της ναζιστικής κατοχής έκαναν τοχρέος τους, όπως επίτασσε η συνείδησή τους. Πράξειςπου σήμερα ακούγονται απλές, αλλά εκείνη την εποχήοδηγούσαν στο εκτελεστικό απόσπασμα, πράξεις που στή-ριξαν την απελευθερωτική προσπάθεια. Καθημερινές γυ-ναίκες, γυναίκες της αντίστασης μας μιλούν σήμερα γιααυτά που βίωσαν τους χαλεπούς αυτούς καιρούς.

Η Βέρα Ταπεινάκη-Μιχαηλάκη (4η από αριστερά) και η Άννα Ταπεινάκη-Λουπασάκη (6η από αριστερά με το μικρόφωνο στο χέρι) σε εκδήλωση στην πλατεία τουΓαλατά πριν από 13χρόνια. Δίπλα τους ο Βρετανός βετεράνος Αλφ Σμίθαρντ (τρίτος από αριστερά) ο οποίος της συνάντησε μετά από 63χρόνια.

Οι άγγελοι σωτηρίας των αιχ αλώτωνΟι “ άγγελοι” σωτηρίας των αιχμαλώτων

5/ 33 ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ19 Μαΐου 2018 αφιέρωμα

Δεν έβαλε βόμβες, ούτε συμμετείχε σε μάχες, ήτανόμως μια πολύτιμη “μαντατοφόρος”. Μια ανήλι-κη βοσκοπούλα, που μετέφερε γραπτά μηνύματαανάμεσα σε ανθρώπους της αντίστασης και συμ-μάχους στην περιοχή του Αποκόρωνα τα δύσκο-λα χρόνια της ναζιστικής κατοχής.

Η κα Κωστούλα Παλιουδάκη - Σκορδύλη, δενκέρδισε πολλά μετάλλια και εύφημες μνείες, δενπήρε ποτέ αντιστασιακή σύνταξη αλλά δεν το επι-δίωξε κιόλας. Μόνο ένας έπαινος της δόθηκε σταχέρια.

Η ίδια αγράμματη αφού «ποτέ δεν πήγα σχολείο,ακόμα υπογράφω με ένα σταυρό» αλλά με σπιν-θηροβόλο βλέμμα και θαυμαστή ζωντάνια παρό-τι πλησιάζει τα 90! Παιδί μιας οικογένειας με 4 αγό-ρια, 3 κορίτσια ενώ η μητέρα της είχε χάσει άλλα7 παιδιά στη γέννα.

«Ποια ήταν η πρώτη εντύπωση από τους Γερ-μανούς; Περικύκλωσαν μια νύχτα το χωριό γιατίείχαν πληροφορίες ότι οι άντρες είχαν πολεμήσειστη Μάχη της Κρήτης. Μας “μονομέριασαν” όλουςστον Αγ. Παντελεήμονα. Μπροστά γυναίκες και παι-διά, πίσω οι άντρες. Τους άντρες δεν τους άφη-ναν να κοιτάξουν, ούτε να μιλήσουν, αμέσωςτους κτυπούσαν με το κοντάκι του όπλουτους. Η συγχωρεμένη η μάνα μου μεείχε στην αγκαλιά της και τη ρώ-τησαν τι έχω. “Αρρωστη είναι!”λέει η μάνα μου, “δίπλα σου να τηνέχεις” της λένε, “να μην την αγκα-λιάζεις” και μετά την έβρισαν καιτης έριξαν ένα χαστούκι. Μιλιά ημάνα μου, άντεξε, δεν αντέδρασε. «Τοπαιδί είναι άρρωστο πρέπει να του δώσω ταφάρμακα” τους είπε. “Δεν θα του δώσεις, θατου δώσουμε εμείς” είπαν δήθεν. Μας είχαν εκείκαι εγώ δεν ξέρω πόσες ώρες. Μετά ήλθε έναςανώτερος και διέταξε να φύγουν τα παιδιά και οιγυναίκες. Τους άντρες τους πήγαν στο καφενείοκαι το μαρτύριο που τράβηξαν! Ανω - κάτω τουςείχαν κρεμασμένους και τους έδερναν και τους κτυ-πούσαν» θυμάται η κΑ Κωστούλα.

«ΔΕΝ ΜΑΡΤΥΡΗΣΑ»

Με την κατοχή να προχωράει η συνομιλήτρια μαςλέει πως πήγαινε καθημερινά τα ζώα της οικογέ-νειας για να τα βοσκήσει. « Μια μέρα λοιπόν πουέβοσκα με ζύγωσε ένα άνθρωπος, ήταν Εγγλέζος,που έψαχνε να κρυφτεί. Είχε ξεφύγει από τους Γερ-μανούς. Μιλούσε ελληνικά και μου ζήτησε βοήθεια.“Πίκουλο” μου είπε “πού να κρυφτώ, να σωθώ;”.Του έδειξα ένα πλάτανο που είχε μια κουφάλα πουκαλύπτονταν από μια φασκομηλιά. Του είπα να πα-ραμερίσει τη φασκομηλιά χωρίς να την ξεριζώσει,να μπει από τη κουφάλα και να βγει πάνω. Και έτσιέκανε... Σε λίγο φτάνουν και οι Γερμανοί, οπλι-σμένοι. Αρχισαν να με ρωτούν αν είδα κάποιον, πούπήγε, πού τον έκρυψα. “Νιξ” τους έλεγα. Τίπο-τα δηλαδή και με νοήματα ότι δεν ξέρω. Αρ-χίζουν τα σκαμπίλια! Σφαλιάρες όχι ψευτιές!“Nιξ” έλεγα και δεν έλεγα άλλο πράμα!Μου ρίχνουν μια στο κεφάλι με το κοντάκιόπλου και πέφτω κάτω μπρούμυτα. Εκλαιγα,δεν έκλαιγα, το ίδιο που μου έκανε. Ξεκίνη-σαν να με κλωτσούν και εκεί μου βάζει το πι-στόλι ο Γερμαναράς στο κεφάλι και μου λέει“δεν θα μαρτυρήσεις τώρα;”. Εκείνη την ώραέφτασε μια χωριανή που ήταν συνεργάτις των Γερ-μανών και κάτι του είπε στα Γερμανικά, τραβάει οπισσοκόκαλος το πιστόλι πίσω και μου ρίχνει μιακλωτσιά με όση δύναμη είχε στο χέρι! Μου το έσπα-σε σε τρία σημεία. Τρέχανε τα αίματα από παντού.Πάει να με αγγίξει η προδότρα της λέω “μην τολ-μήσεις, γιατί αν ζήσω θα σου βγάλω τα άντερα”.“Δεν φταις εσύ αλλά εγώ που σε έσωσα” μουαπάντησε. “Τότε θα έφευγα δοξασμένη και όχι προ-δομένη!” της αντιγύρισα. Mε πάνε στο σπίτι, σάμ-πως υπήρχε Νοσοκομείο; Μέχρι να με δει η μάναμου έσυρε τις φωνές. Φοβήθηκε ότι με είχανσκοτώσει. Μετά μαζί με τη θεία μου προ-σπάθησαν να μου φτιάξουν το χέρι. Έφτια-ξαν έμπλαστρα. Εσπαγαν αυγά, έξυναν πρά-σινο σαπούνι και έβαζαν και τσικουδιά. Τα κτυ-πούσαν μέχρι να γίνει αλοιφή και το άπλωναν στοχέρι μου. Ήταν κάτι σαν γύψος και για να δέσει έβα-ζαν και καλάμια για να μείνει σταθερό. Το άφηνανγια 2 μέρες και μετά το άλλαζαν πάλι. Ευτυχώς

“έγιανε” το χέρι μου.»

«ΕΛΥΣΙΑΞΑ»

Ο βασανισμός της, όχι μόνο δεν την αποθάρρυ-νε αλλά την έκανε να θέλει να εκδικηθεί τους ναζί.«Ελύσιαξα μετά το ξύλο που έφαγα! Οπως στο λέω,ελύσιαξα. Μου κάμανε ό,τι μου κάνανε δεν θα τουςαφήσω σε χλωρό κλαρί! Αυτό αποφάσισα» ανα-φέρει. Και η ευκαιρία ήλθε γρήγορα. «Εβοσκα πάλιμετά από μέρες και νιώθω δύο χέρια να μου κλεί-νουν τα μάτια. Ξέφυγα και αναγνώρισα τον Αγγλο.“Σε έβλεπα από την κουφάλα του δέντρου! Πώςάντεξες” μου είπε και μου έδωσε ένα χαρτάκι νατο πάω μετά την απελευθέρωση στους συμπα-τριώτες του να με ανταμείψουν. Μετά από μέρεςήμουν στη “βλυχάδα” στη Γεωργιούπολη. Πη-γαίναμε εκεί και μαζεύαμε σέλινα για να κάνου-με καλτσούνια. Με πλησιάζει ένας χωριανός, μουάνοιξε συζήτηση και μου έδωσε ένα χαρτί για νατο πάω σε ένα άλλο χωριανό. Μετά ένας άλλοςχωριανός ο Μανούσος Μακριδάκης μου λέει “θαπας στη Βλυχάδα στη Γεωργιούπολη θα δώσειςτο σημείωμα και θα πάρεις ένα άλλο. Μόλις δειςτον άνθρωπο μας θα του πεις “Δάφνη”, δεν θασου μιλήσει! Θα του πεις “πορτοκάλι” και εκείνοςθα σου πει “μανταρίνι”. Μετά θα σου πει “φα-σκομηλιά” και εσύ “φασκόμηλο”, και τότε θα σουδώσει το σημείωμα και εσύ θα πάρεις το δικό τουκαι θα φύγεις κατευθείαν”. Τότε κατάλαβα ότιήμουν στην “προπαγάνδα”, στην αντίσταση. Αυτόέκανα πολλές φορές μέσα στην κατοχή» αναφέ-ρει.

Μια φορά μάλιστα η κα Παλιουδάκη χρειάσθηκενα “φάει” το μήνυμα. «Μου λέει ένας Εγγλέζοςμια φορά “ξέρεις τι θα κάνεις με το χαρτάκι ανσε πλησιάσουν Γερμανοί;” “Θα το σκίσω απάν-τησα”. “Όχι γιατί θα το βρουν, θα κολλήσουν ταχαρτάκια και μετά θα σε γδάρουν εσένα και θακάψουν το χωριό! Θα το φας”. Δεν πέρασε πολύκαιρός και εκεί που πήγαινα ένα χαρτί απότο βουνό προς τη Γεωργιούπολη με πλησίασεένας Γερμανός. Αμέσως το έβαλα στο στό-μα και το κατάπια!»

Την ώρα που μιλάμε με την κα Κωστούλα μαςεξηγεί με το “ν και το σ” πως λειτουργεί τα ιτα-λικά πολυβόλα αφού η ίδια τα έδεσε και τα έλυ-σε πολλές φορές όταν το 1943 μετά την συν-θηκολόγηση της Ιταλίας οδήγησε Ιταλούς σταορεινά. Αλλά και άλλα όπλα διαφόρων τύπων καικάθε είδους χειροβομβίδες.

Τι σας έκανε όμως να μην κρατήσετε και να μηνμαρτυρήσετε τον Αγγλο όταν σας κτυπούσαν, τηρωτάμε κλείνοντας τη συζήτηση; «Θεού θέλημαήταν. Αν δεν έχεις κακία μέσα σου, δεν γίνεσαι προ-δότης» είναι τα λόγια της κας Κωστούλας.

και τα “Χανιώτικα Νέα” την είχαν καλύ-ψει δημοσιογραφικά. Μια συνάντηση γιαπρώτη φορά μετά από 63χρόνια!

«Είστε η οικογένεια μου» είπε ο ΑλφΣμίθαρντ στις δύο αδελφές. «Αυτό πουέκαναν ήταν απίστευτο! Δοξάζω το θεόπου κατάφερα να τις ξαναβρώ. Μετάτη μητέρα μου και τη γυναίκα μου, λα-τρεύω τις γυναίκες της Κρήτης. Τη μέραπου ο Γερμανός είχε κτυπήσει τηνΑννα όλοι είχαμε αναστατωθεί» είχε πειΑλφ στα “Χ.Ν.” που έκτοτε κάθε χρόνο τιςσυναντούσε.

Η δράση των κοριτσιών δεν σταμάτησεεκεί. Οταν οι αιχμάλωτοι αποδρούσαν σκά-βοντας συνήθως κάτω από το συρματό-πλεγμα από το στρατόπεδο των Αγ. Απο-στόλων, πολλές φορές κατέληγαν σπίτιτους. Εκεί καθαρίζονταν γιατί ήταν άπλυ-τοι, σκελετωμένοι, πεινασμένοι, τους δί-νονταν φαγητό και πολιτικά ρούχα και ο πα-τέρας των κοριτσιών τους οδηγούσε μέσωτου Βαρύπετρου στα ορεινά. «Πόσοπατριώτες ήταν τότε οι γονείςμας, μέσα στον πόλεμο ναμας στέλνουν να πηγαίνουμετα τρόφιμα, τα ίδια τα παιδιά

τους» αναφέρει η κα Βέρα

ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ

Η συνάντηση μετά από 63 χρόνια και τοδημοσίευμα των “Χ.Ν.” με το ανάλογοφωτογραφικό υλικό προκάλεσε το ενδια-φέρον μέσων ενημέρωσης από όλο τον κό-σμο. Η εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ” αναδημοσί-ευσε το ρεπορτάζ των “Χ.Ν.”, στη συνέχειαη πρωινή εκπομπή του Αnt1 “ΚαλημέραΕλλάδα” του Γ. Παπαδάκη φιλοξένησεζωντανά τα δύο κορίτσια, ακολούθησαν δη-μοσιεύματα και φωτογραφίες από τονΒρετανικό “Guardian” και δεκάδες εφη-μερίδες της Βρετανίας. Σε όλες τις συνεν-τεύξεις του σε αυτές ο Alf Smithard μι-λούσε με τα καλύτερα λόγια για την Κρή-τη, τους ανθρώπους της και ειδικά για ταδύο κορίτσια.

«Τα ξύσματα από το ψωμί που μου έδιναντα δύο αυτά κορίτσια με κράτησαν στη ζωή»

έλεγε ο βετεράνος σε συνέντευξη τουστη “Guardian”, εκφράζοντας

αιώνια ευγνωμοσύνη για τοθάρρος τους.

Η βοσκο ούλα αντατοφόροςΗ βοσκοπούλα μαντατοφόρος

“Ψίχουλαψωμιού έσωσαν τηζωή μου. Βετεράνοςμιλάει για τα γενναίακορίτσια” γράφει η

Βρετανική εφημερίδα.Η κ. ΚωστούλαΠαλιουδάκη-

Σκορδύλη, ανήλικημαντατοφόρος την

εποχή της ναζιστικήςκατοχής.

πολιτισμός6/ 34ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ19 Μαΐου 2018

Στο πλαίσιο τωνεκδηλώσεων της

“Aνοιξης της Κοραή”που διοργανώνουν τασχολεία του ιστορικού

πεζόδρομου

ΜΕ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ - ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

Ανθησε η Κοραή α ό δη ιουργικότητα“Ανθησε” η Κοραή από δημιουργικότητα

ττΤο κέφι και η δημιουργικότητα των παι-διών έδωσαν τον τόνο στην “Άνοιξη της Κο-ραή” που πραγματοποιήθηκε για 3η χρο-νιά στον πεζόδρομο της οδού Κοραή.

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων τα παιδιά είχαν την ευ-καιρία να γνωριστούν με τους συμμαθητές τους από ταάλλα σχολεία, αλλά και να ξεδιπλώσουν το ταλέντο τουςστον αθλητισμό, τις επιστήμες και τις τέχνες.

Να υπενθυμίσουμε ότι οι εκδηλώσεις διοργανώθηκαναπό τα σχολεία 3ο και 4ο Νηπιαγωγείο, 3ο Δημο-τικό, 2ο Γυμνάσιο, 2ο Λύκειο και 1ο ΕΠΑΛ -που στε-γάζονται όλα επί της οδού Κοραή- με την υποστήριξητου Δήμου Χανίων.

Στο πλαίσιο των δράσεων που πραγματοποιήθηκαν ταπαιδιά παρουσίασαν χορούς και τραγούδια, συμμετείχανσε αγώνες μπάσκετ και πινγκ πονγκ, δοκίμασαν τις δυ-νάμεις τους στο σκάκι και έπαιξαν αυτοσχέδια παιχνίδια.

Παράλληλα, είχαν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε πει-ράματα που οργάνωσε το Εργαστηριακό Κέντρο Φυ-σικών Επιστημών Χανίων και οι πειραματικές ομάδεςτων σχολείων της Κοραή, να γίνουν κοινωνοί των πρό-τζεκτ προγραμματισμού που “τρέχει” η ομάδα τουSchoolspace, να ενημερωθούν για τον τρόπο λειτουρ-γίας του τρισδιάστατου εκτυπωτή και να κάνουν γκρά-φιτι. Επίσης, τα παιδιά παρουσίασαν τα έργα που έχουνδημιουργήσει μέσα από διάφορες μαθητικές δραστηριό-τητες, ενώ ενημερώθηκαν για τις περιβαλλοντικές δρά-σεις που αναπτύσσουν τα σχολεία.

Το κυριότερο, όμως, μέσα από τις εκδηλώσεις είχαν τηνευκαιρία να γνωριστούν με τους συμμαθητές τους τωνόμορων σχολείων, να συμπράξουν και να μοιραστούνλίγες στιγμές χαράς και δημιουργίας.

«Στόχος της “Άνοιξης” είναι να αναδειχθεί ο ιστορικόςδρόμος της Κοραή που ξεχωρίζει και από άποψη αρχι-τεκτονική αλλά και εκπαιδευτική καθώς συνυπάρχουν σεαυτόν σχολεία από όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης»,σημείωσε ο διευθυντής του 2ου Γυμνασίου ΑντώνηςΑθανασάκης και συμπλήρωσε ότι οι εκδηλώσεις της“Άνοιξης” «είναι μια ευκαιρία αφενός τα σχολεία να προ-βάλουν το έργο τους και αφετέρου να αποκτήσει ο πε-ζόδρομος της Κοραή μια διαφορετική, ζωντανή,λειτουργία για ολόκληρη την πόλη χειμώνα – καλοκαίρικαι να μην αποτελεί απλώς ένα χώρο πάρκινγκ».

ΔΗΜ. ΜΑΡ.

Οι εκδηλώσεις είχαν τον χαρακτήρα γιορτής όπου τα παιδιά είχαντην ευκαιρία να παίξουν με αυτοσχέδια παιχνίδια.

Μαθητές χόρεψαν παραδοσιακούς χορούς αποσπώνταςτο χειροκρότημα του κοινού.

Το τουρνουά πινγκ - πονγκ συγκέντρωσε το ενδιαφέροναρκετών παιδιών.

Οι άνθρωποι του ΕΚΦΕ “μαγνήτισαν” το ενδιαφέροντων μαθητών με τα πειράματα που παρουσίασαν.

Από τη γιορτή δεν θα μπορούσε να λείψει το γκράφιτι.

Τα 64 μαυρόασπρα τετράγωνα της σκακιέρας ανέκαθεν γοήτευανανθρώπους κάθε ηλικίας.

Ο πεζόδρομος της Κοραή έσφυζε από ζωή, κέφικαι δημιουργικότητα το πρωί της Παρασκευής.

Επίσκεψη σε οινοποιείο -

ελαιουργείο στην Ανώσκελη

Η επίσκεψή μας τονΟκτώβριο στο ελαι-ουργείο και οινοποιείοτης εταιρίας “ΑΝΩ-ΣΚΕΛΗ”, στην Ανώ-σκελη του ΔήμουΠλατανιά, ήταν ιδιαί-τερα εποικοδομητική.

Στο ελαιουργείο εί-δαμε τη διαδρομή τωνελιών μέσα από τα μηχανήματα μέχρι τη μετατροπή των σε λάδι. Αρ-χικά τα τσουβάλια με τις ελιές αδειάζουν σε ένα χώρο από τον οποίομεταφέρονται μηχανικά στο πλυντήριο. Εκεί αφαιρούνται τα φύλλα καιτα μικρά κλαδάκια και αφού πλυθούν πηγαίνουν στον σπαστήρα, όπουαλέθονται. Στη συνέχεια η ζύμη των ελιών περνάει από κάποια μηχα-νήματα και στο τέλος παίρνουμε το λάδι.

Μετά, οι υπεύθυνοι μας ενημέρωσαν για το δέντρο της ελιάς που είχεσχέση με την καλλιέργεια και τη φροντίδα του.

Στη συνέχεια πήγαμε στο χώρο φιλοξενίας όπου μας πρόσφερανψωμί με λάδι.

Επειτα μας έδειξαν πώς γίνεται η γευσιγνωσία τουελαιολάδου και μας έμαθαν πώς θα αναγνωρίζουμεαν το λάδι είναι καλό ή όχι.

Κατόπιν πήγαμε στον χώρο του οινοποιείου που βρι-σκόταν στον κάτω όροφο. Εκεί μάθαμε πώς από τασταφύλια παίρνουμε το κρασί. Ο χυμός των σταφυ-λιών, ο μούστος τοποθετείται σε βαρέλια και με τηβοήθεια μικροοργανισμών μετατρέπεται σε κρασί.

Δεν παρέλειψαν όμως να μας δείξουν την εμφιά-λωση τόσο του κρασιού όσο και του λαδιού σε κα-τάλληλα δοχεία που να προστατεύουν και ναδιατηρούν τα πολύτιμα συστατική τους.

Τέλος, πήγαμε στις αποθήκες του ελαιολάδου καιτου κρασιού, όπου ενημερωθήκαμε για τη σωστή δια-τήρησή τους.

Τόσο η εμφιάλωση όσο και η αποθήκευση είναι πολύσημαντική για να παραμείνουν σε άριστη κατάστασημέχρι την κατανάλωση τους.

Παπαδάκης Κωνσταντίνος, τάξη Στ'

ΒΑΓΓΕΛΗΣ

Θ. ΚΑΚΑΤΣΑΚΗΣ

kakatsakis@sch.gr

Καλοί μου φίλοι, καλό Σαββατοκύριακο!Δείγματα απ' το 20ο τεύχος της εξαμηνιαίας έκ-

δοσης των μαθητών του 3ου Δημ. Σχ. Κισάμου “Ταμυστικά του θρανίου” στον σημερινό Παιδότοπο.Κάποια απ' τα πρώτα φετινά “μυστικά του θρα-νίου”, δηλαδή. Πιστοί, βλέπετε, στο ραντεβού τουςκι εφέτος, οι δάσκαλοι και οι μαθητές του σχο-λειού αυτού της Κισάμου.

Οπως είναι δέκα χρόνια τώρα, τελευταία δυοφορές τον χρόνο. Χαίρομαι ιδιαίτερα γι' αυτό.Σπουδαία υπόθεση για ένα σχολειό να “έχειφωνή”, να βγάζει δικό του έντυπο, και μάλιστα έν-τυπο ποιότητας, όπως είναι “Τα μυστικά του θρα-νίου”.

Προπάντων όταν αυτό έχει διάρκεια, όπως το ενλόγω περιοδικό… Γι' άλλη μια φορά συγχαρητή-

ρια απ' αυτήν τη θέση, φίλε Αντώνη Σπανουδάκη,διευθυντή του Σχολείου και καλοί μου συνάδελ-φοι! Χάριν των παιδιών υπάρχουν οι δάσκαλοι…Σας ευχαριστώ που μου δίνετε την αφορμή να τογράψω, γι' άλλη μια φορά!

Σας χαιρετώ με αγάπη όλους!Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης

δάσκαλος

3ο ΔΗΜ. ΣΧ. ΚΙΣΑΜΟΥ

ΤαΤα ρώταπρώτα φετινάφετινά υστικά"μυστικά τουτου θρανίουθρανίου"

παιδότοπος 7/ 35 ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ19 Μαΐου 2018

Σας προτείνουμε να δείτε την ταινία “Το φωςπου σβήνει”. Την είδαμε στην τάξη μας και συγ-κινηθήκαμε πολύ. Σ' αυτήν, ένα δωδεκάχρονοαγόρι, που ζει σ' ένα ακριτικό νησί του ανατολι-κού Αιγαίου, διαθέτει ιδιαίτερο ταλέντο στημουσική. Αυτό, του το έχει καλλιεργήσει έναςαυτοδίδακτος μουσικός - φαροφύλακας του νη-σιού - καθοδηγώντας τον. Ο μικρός μας φίλος,ο οποίος έχει μια σπάνια αρρώστια στα μάτια,με τη βοήθειά μιας νέας δασκάλας που φτάνειστο σχολείο του…

Η ιστορία της ταινίας είναι εμπνευσμένη απόμια συνέντευξη που έδωσε ένας μικρός μουσι-κός, με πρόβλημα όρασης, όταν κέρδισε ένανμουσικό διαγωνισμό.

Αξίζει να τη δείτε…!Μαθήτριες και μαθητές της Δ' τάξης.

Επίσκεψη στην οικία - μουσείο

του Ελευθερίου Βενιζέλου

Στις 21 Δεκεμβρίου, η Εκτη τάξη του σχολείουμας, ξεκίνησε να πάει σε μια ενδιαφέρουσα επί-σκεψη στο σπίτι - μουσείο του Ελευθερίου Βενιζέ-λου στα Χανιά. Μετά από μία ώρα που χρειάστηκετο λεωφορείο για να φτάσει στη γειτονιά της Χα-λέπας, βγήκαμε όλο χαρά έξω από αυτό. Βρισκό-μασταν έξω ακριβώς από το σπίτι του ΕλευθερίουΒενιζέλου.

Εκεί μας υποδέχτηκαν δύο πολύ ευγενικές κυρίεςοι οποίες μας έκαναν ερωτήσεις και μας είπαν γιατον Ελευθέριο Βενιζέλο, τη ζωή του, τα παιδικά τουχρόνια, το σπίτι του και το έργο του. Παράλληλα μας έδειχναν και τις ανά-λογες διαφάνειες.

Στη συνέχεια ξεκίνησε η ξενάγησή μας στο σπίτι του. Οι κυρίες μας χώρι-σαν σε τρεις ομάδες. Με τάξη και ησυχία μπήκαν οι ομάδες στο σαλόνι καικάθισαν σε τρεις γωνίες. Η κάθε ομάδα γινόταν μια “φωτογραφία”, η οποία

έδειχνε κάτι, π.χ. κάποιος διαβάζει μια εφημερίδα και κάθεται στον καναπέ.Η εικόνα ζωντανεύει και οι άνθρωποι μέσα σ' αυτήν κινούνται...

Μετά πήγαμε στο γραφείο του Ελευθερίου Βενιζέλου. Εκεί μάθαμιε καιπαραστήσαμε ανθρώπους που πήραν σημαντικές πολιτικές αποφάσεις εκείνη

την εποχή. Το ίδιο ακριβώς έγινε και στην τραπε-ζαρία. Επειτα ανεβήκαμε τις σκάλες και φτάσαμιεστο αίθριο, το οποίο είχε προσωπικά αντικείμενατου Μεγάλου Εθνάρχη.

Εκεί βρισκόταν η βαλίτσα του χρόνου με τρειςαναμνήσεις του Βενιζέλου και λέξεις - κλειδιά.

Η κάθε ομάδα επέλεξε μία ανάμνηση και μια λέξηκλειδί. Στο τέλος η κάθε ομάδα έπαιξε κι ένα μικρόσκετς. Λίγο πριν φύγουμε επισκεφθήκαμε τα υπνο-δωμάτια του ζεύγους.

Στο τέλος πήρε ο κάθε ένας από εμάς κι από έναμολύβι στο οποίο πάνω ήταν χαραγμένη η μορφή του Ελευθερίου Βενιζέλου.

Θα ήθελα πάρα πολύ να επισκεφθώ ξανά το σπίτι - μουσείο γιατί μέσααπό το θεατρικό παιχνίδι, ταξιδέψαμε στο χρόνο και γνωρίσαμε τον ΜεγάλοΕθνάρχη, Ελευθέριο Βενιζέλο.

Μαλεφάκη Βαρβάρα, τάξη Στ

Μαντινάδες

για την φιλία

Φιλία λέξη εύκολημε λόγια να την πούμεμα είναι τόσο δύσκοληστον κόσμο να την βρούμε.

Τι μαντινάδα να σου πωτι γράμμα να σου στείλωπου καμαρώνει η σκέψη μουμόνο που σ' έχω φίλο.

Φίλο δεν κάνω όποιον βρωκαι μου χαμογελάσει,αν δεν τον έχω σε χαρέςκαι πίκρες δοκιμάσει.

Φίλος! Μεγάλη υπόθεσητο λες κι ανατριχιάζεις!ακούει το “αχ” από μακριάόταν αναστενάζεις.

Στεφανουδάκης Χάρης, τάξη Ε

Ποτέ δεν είπα φίλο μουόποιον θα μου γελάσειαν δεν τον έχω σε καημούςκαι πόνους δοκιμάσει.

Οποιος για μένα μια φοράτο έβγαλε σε κλάματον λογιάζω φίλο μουκαι αδερφό συνάμα.

Χαραλαμπάκης Αρης, Ε

Είναι φυτό σπάνιο και προστατεύεται αυ-στηρά. Είναι γνωστό με τις ονομασίες Άδωνιςκαι Αγριοπαπαρούνα.

Είναι ποώδες, πολυετές φυτό, ύψους 10 έως40 εκατοστών, έντονα δηλητηριώδες. . Ρίζωμαμε διαιρέσεις και μαύρες ρίζες, στελέχη όρθια,με πολλά πτεροειδή φύλλα. Άνθη πολύ μεγάλα,λαμπερά, με ανοιχτό χρυσοκίτρινο χρώμα, πουανοίγουν διάπλατα στον ήλιο. Τα άνθη είναι ερ-μαφρόδιτα (έχουν αρσενικά και θηλυκά όρ-γανα) και επικονιάζονται από μέλισσες, μύγεςκαι σκαθάρια.

Ιστορικά στοιχεία Ο Άδωνις ήταν βότανο γνωστό από την αρ-

χαιότητα. Σύμφωνα με την μυθολογία δημι-ουργήθηκε από το

αίμα του Άδωνι,του αγαπη-μένου τηςΑφροδί-τ η ς ,όταν τον

τραυμάτι-σε θανά-

σιμα οΘεός Άρης

μεταμφιεσμένοσε κάπρο.

Ο Ιπποκράτης τοχρησιμοποιούσε ως

φαρμακευτικό φυτό. Στην Ευρώπη χρησιμοποι-ήθηκε εδώ και εκατονταε-τίες. Ο Τσερβέλλο που ανέλυσε

τα συστατικά του φυτού βρή-κε μία ενεργό ουσία που ονό-

μασε Αδωνίνη. Αυτή η ουσία εί-ναι εξαιρετικά δραστική αλλά

φαίνεται να είναι παρούσα σε μικρήαναλογία. Η Αδωνίνη είναι εξαιρετι-

κά πικρή στη γεύση. Στη συνέχεια μελέτησε το φυτό ο Δρ.

Μπάντνοου ο οποίος κατέληξε στο συμ-πέρασμα ότι η δραστική αυτή ουσία διεγείρει

τα ανασταλτικά νεύρα στην καρδιά και το κεν-τρικό νευρικό σύστημα. Η δράση της στη συνέ-χεια προκαλεί παράλυση στο περιφερικό νευρικόσύστημα και τα νεύρα των σπλάχνων με τελικήκατάληξη τον θάνατο.

Συστατικά - χαρακτήρας Όλα τα μέρη του φυτού περικλείουν πολλά

γλυκοσίδια (καρδενολίδια), συγγενή της διγι-ταλίνης (ανωνισίδη, αδωνιβερνοσίδη, κυμαρίνηκαι αδωνιτοξίνη). Το ρίζωμα περιέχει μία ευώ-δη ουσία, την βερναδίνη, παράγωγο της κου-μαρίνης.

Οι καρδιακές γλυκοσίδες που περιέχει τοφυτό είναι παρόμοιες με εκείνες που απαντών-ται στην Digitalis purpurea (Δακτυλίτιδα). Αυ-τές οι ουσίες βελτιώνουν την αποτελεσματικό-τητα της καρδιάς, αυξάνοντας την παραγωγή τηςταυτόχρονα με την επιβράδυνση του ρυθμού της.Έχει δηλαδή παρόμοιες ιδιότητες με το Digitalis,αλλά πιο ήπιες και δεν συσσωρεύεται στον ορ-γανισμό. Χρησιμοποιείται ευρέως στην Γερμανικήφαρμακοβιομηχανία για την παρασκευή φαρ-μάκων για την υπέρταση, τη νεφρίτιδα, την τα-χυκαρδία και την αρτηριοσκλήρυνση. Σε μεγά-λες όμως δόσεις οι αλκαλοειδείς ουσίες που πε-ριέχει (αδωνιδοσίτη και αδωνιβερνοσίτη) προ-καλούν καρδιακή ανακοπή.

Aνθιση - χρησιμοποιούμενα μέρη -συλλογή

Ανθίζει Απρίλιο και Μάιο. Οι σπόροι του ωρι-μάζουν Μάιο και Ιούνιο. Για θεραπευτικούςσκοπούς χρησιμοποιούνται τα αέρια μέρη τουφυτού. Συλλέγεται την εποχή της ανθοφορίαςτου.

Θεραπευτικές ιδιότητεςκαι ενδείξεις

Το βότανο δρα ως ηρεμιστικό, διουρητικό, κα-ταπραϋντικό, αντιαρρυθμικό, καρδιοτονωτικό καιαγγειοσυσταλτικό. Στηρίζει την λειτουργία τηςκαρδιάς και διαστέλλει τα στεφανιαία αγγεία. Ηεπίδραση του πάνω στους μυς της καρδιάς εί-ναι πιο ήπια από την επίδραση της διγιλατίνης.

Χρησιμοποιείται εσωτερικά για την καρδιακήανεπάρκεια, αρρυθμίες και ταχυπαλμίες, στε-νώσεις της μιτροειδούς βαλβίδας και οιδήματαοφειλόμενα στην καρδιακή ανεπάρκεια. Συμπε-ριλαμβάνεται σε πολλούς συνδυασμούς γιακαρδιακά προβλήματα. Χρησιμοποιείται επίσηςως ηρεμιστικό μέσο, στις υστερίες, σπασμούς καιτις διαταραχές του νευρικού συστήματος, το εμ-φύσημα, φυματίωση των πνευμόνων, φλεγμο-νές των άνω αναπνευστικών οδών, βήχα, στιςοξείες φλεγμονές της ουρήθρας και στα πρηξί-ματα από τη δυσλειτουργία των νεφρών σαν δι-ουρητικό.

Ο Aδωνις αυξάνει την αντίσταση του οργανι-σμού στις μολυσματικές ασθένειες, γρίπη, σκαρ-λατίνη κ.α.

Εξωτερικά συστήνεται ως παυσίπονο μέσο στιςασθένειες των κλειδώσεων και τις μυαλγίες.

Παρασκευή και δοσολογία Παρασκευάζεται ως έγχυμα. Ρίχνουμε ένα

ποτήρι βραστό νερό σε ένα κουτάλι του φαγη-τού ξηρό βότανο και το αφήνουμε σκεπασμένογια 30 λεπτά. Σουρώνουμε και παίρνουμε ένακουταλάκι του τσαγιού, τρεις φορές την ημέρα.Σε παιδιά δίνεται τσάι (1:40) από 1-2 κουταλά-κια του τσαγιού ημερησίως, ανάλογα με την κα-τάσταση και την ηλικία.

ΠροφυλάξειςΟ Άδωνις είναι φυτό με πολύ ισχυρή δράση και

για τον λόγο αυτό πρέπει να χρησιμοποιείταιμόνο με ιατρική συνταγή υπό την επίβλεψη τουιατρού. Αντενδείκνυται στα έλκη του στομάχουκαι του δωδεκαδακτύλου. Κάποιες φορές μπο-ρεί να προκαλέσει εμετό ή διάρροια. Δεν πρέ-πει να χορηγείται ποτέ σε παιδιά κάτω των 3ετών.

υγεία - βότανα8/ 36ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ19 Μαΐου 2018

Επιμέλεια:

ΣΑΚΗΣ ΚΟΥΒΑΤΣΟΣ

info@herb.gr

ηηBιότοπος - περιγραφή

Η λατινική ονομασία του βοτά-νου είναι ADONIS vernalis(Άδωνις ο χειμερινός). Ανήκειστην οικογένεια των Βατρα-χιωδών ή Ρανουνκουλιδών.Φύεται στη νότια, ανατολική καικεντρική Ευρώπη και την Ασία.Συναντάται σε επικλινή, βρα-χώδη και ασβεστώδη εδάφη.

Όλα τα προηγούμενα άρθρα της στήλης μπορούμε να τα βρούμε στη διεύθυνση www.herb.gr. Επίσης αν κάποιος φίλος αναγνώστης γνωρίζει οποιαδήποτε θεραπευτική ιδιότητα βοτάνου του τόπου μας που δεν είναι ευρέως γνωστή ή έχει κάποιο ερώτημα μπορείνα το απευθύνει στην ηλεκτρονική διεύθυνση dianthοs@otenet.gr

Aδωνιςδωνις

Yπαραχνοειδής αιμορραγία εγκε-φάλου, όπως απεικονίζεται σε ια-

τρικό άτλαντα του τέλους του 19ουαιώνα, που εκδόθηκε στο Μόναχο

της Γερμανίας.

Η χημική ουσία θαλιδομίδη κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το1957 στη Γερμανία, κυρίως ως υπνωτικό και ηρεμιστικό, αλλά καιγια τη αντιμετώπιση της ναυτίας σε εγγύους. Παγκοσμίως, προκά-λεσε τη γέννηση περίπου 10.000 βρεφών με παραμορφωμέναάκρα, από τα οποία το 50% επέζησαν και ονομάστηκαν "παιδιά τηςθαλιδομίδης". Ενα από τα σκευάσματα με θαλιδομίδη ήταν το Dis-taval, που διαφημιζόταν ως καταπραϋντικό και υπνωτικό για παι-διά, «για να αποφύγουν τις δυσάρεστες επιδράσεις τωνβαρβιτουρικών» (νόμιμων τότε ναρκωτικών ουσιών).

Βαλιτσάκι του 1820 που περιέχει 112 διαφορετικά φιαλίδια με ομοι-οπαθητικά σκευάσματα, για την αντιμετώπιση αντίστοιχων προβλη-μάτων υγείας…

Αναλυτικό σχέδιοανθρώπινης καρ-διάς, από τον διά-σημο Ολλανδόγιατρό, ανατόμο,ζωγράφο, ποιητή,συνθέτη και συγ-γραφέα Govard-Bidloo (1649 -1713).

«Η παράλυσημπορεί να θερα-πευτεί με τηνηλεκτρομαγνη-τική ζώνη τουκαθηγητή Wil-son: Θεραπεύει,επίσης, κάθεπρόβλημα στουςπνεύμονες, τοσυκώτι και τουςνεφρούς. Προ-σοχή στις απομι-μήσεις, έχειπωληθεί στοΛονδίνο και τηΝέα Υόρκη σε χι-λιάδες ασθε-νείς». (1892).

‘’La Bella Angora’’, η βασίλισσα των τατουάζ, από αφίσα παράστασης σε τσίρκο της

Γερμανίας, γύρω στο 1800.

Ιστορία της ΙατρικήςΙστορία της Ιατρικής: Eναναα ίθανο ταξίδι στον χρόνοαπίθανο ταξίδι στον χρόνο

Οι ιατρικές πρακτικές συνοδεύουντον άνθρωπο από τη στιγμή που έκα-νε τα πρώτα του βήματα στη γη. Οδρόμος που ακολούθησε η ιατρικήστο πέρασμα του χρόνου, είναι γε-μάτος από εκπληκτικές ιστορίες αυ-τοσχεδιασμού, άγνοιας, απάτης, πά-θους ή και λάθους.

ΓIAννης

ςτεφανοΓιAννης

M.Sc.

μέρος 79ο

Ο Otis Jordan, με γενετικές ανωμαλίες και σώμα παιδιού 4

ετών, ξεκίνησε να δίνει παραστάσεις το 1963 ως “Το αγόρι-βά-

τραχος”, με βασική ατραξιόν το στρίψιμο, άναμμα και κάπνισμα

τσιγάρου μόνο με τα χείλη του. Το 1964 διέκοψε τις εμφανί-

σεις του, μετά από καταγγελία οργάνωσης για εκμετάλλευσή

του ως άτομο με ειδικές ανάγκες.

ιστορικές αναφορές 9/ 37ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ19 Μαΐου 2018

»

»

»

»

»

Φωτογραφία από ηλε-

κτρονικό μικροσκόπιο

που απεικονίζει εντερι-

κές λάχνες, οι οποίες

είναι προεκβολές που

αυξάνουν την επιφά-

νεια του εντέρου, ώστε

να γίνεται μεγαλύτερη

απορρόφηση θρεπτικών

συστατικών.

Χειρουρ-γική επέμβαση

στον εγκέφαλο, σεβιβλίο του 1517 απότο Στρασβούργο της

Γαλλίας.

βιβλίαβιβλία

Ο θρύλος τουΟ θρύλος του

Ασλάν Κα λάνΑσλάν ΚαπλάνΘωμάς ΚοροβίνηςΕκδότης; Άγρα

Σαλονίκη, Αύ-γουστος 1917.Το φλογερό καιμοιραίο ρομάν-τζο ανάμεσα σεέναν Τουρκαλ-βανό, παλικαρά,κ α ρ δ ι ο κ α τ α -κτητή και ιδιό-τυπο εκφραστήτης λαϊκής δι-

καιοσύνης, και μια Ισπανοεβραία, πεν-τάμορφη τραγουδίστρια του καφέ-αμάν, διωγμένη από τους κόλπους τηςσεφαραδίτικης κοινότητας. Φωτιά πυρ-πολεί τις ψυχές και τα σώματα των δύοεραστών εγκλωβίζοντάς τους σ' ένανστρόβιλο εκρηκτικού πάθους, ενώ τηνίδια στιγμή την πόλη κατακαίει η μεγάληπυρκαγιά. Ο μυθιστορηματικός φακόςπαρατηρεί στενά τις συνήθειες και τιςαντιδράσεις των κατοίκων της πόλης,τις αναμεταξύ τους σχέσεις, την οικονο-μία, την πιάτσα, τα διασκεδαστήρια,τους τεκέδες, τα μοναστήρια, τα μπορν-τέλα. Ανασυστήνει έτσι την ανθρωπογε-ωγραφία των λαϊκών τάξεων τηςεποχής, με τις τρεις αλλόδοξες εθνότη-τες που συνιστούν τη βασική ταυτότητατης πόλης -Έλληνες, Εβραίους και Μου-σουλμάνους- να συνυπάρχουν μεταξύαυτονομίας και αλληλεπίδρασης, ταυτό-χρονα με την πολυεθνική, "παρδαλή"Στρατιά της Ανατολής, που η κατοχικήτης παρουσία οδηγεί τον πληθυσμό σεαναταραχή.

ΣκοτεινόΣκοτεινό

ΒερολίνοΒερολίνο

GermaniaHarald GilbersMετάφραση: Βασίλης Τσαλής

Εκδότης: Μεταίχμιο

Τον Μάιο του1944, στο βομ-βαρδισμένο Βε-ρολίνο, οΕβραίος πρώηνεπιθεωρητήςτης δίωξης κοι-νού εγκλήματοςΡίχαρντ Οπεν-χάιμερ, οοποίος είναι σε

διαθεσιμότητα εξαιτίας των φυλετικώννόμων του Τρίτου Ράιχ, ανακαλείταιστην υπηρεσία για να συμβάλει στηνεξιχνίαση μιας σειράς φόνων, τα θύ-ματα των οποίων είναι γυναίκες ελα-φρών ηθών που σχετίζονται μεδιαφορετικούς τρόπους με το Εθνικο-σοσιαλιστικό Kόμμα. Τα θύματα, ταοποία έχουν βασανιστεί και θανατωθείμε έναν συγκεκριμένο τρόπο, ανευρί-σκονται τοποθετημένα τελετουργικά,κοντά σε μνημεία πεσόντων του Πρώ-του Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Οπενχάι-μερ δίνει διμέτωπο αγώνα: από τη μια,αγωνίζεται να εξιχνιάσει την υπόθεση,και από την άλλη, να σώσει την ίδια τουτη ζωή, αφού γνωρίζει ότι μόλις τελει-ώσει με την υπόθεση θα είναι στοέλεος των Ες Ες...

Μια θάλασσαΜια θάλασσα

αστέριααστέριαKimberley FreemanMετάφραση: Ουρανία Τουτουντζή

Εκδότης; Διόπτρα

Στις ζοφερέςακτές της Βό-ρειας Αγγλίαςτου 1874, η ατί-θαση Άγκνεςφεύγει επιτέλουςαπό το αυστηρόορφανοτροφείοστο οποίο μεγά-λωσε. Και τηνίδια μέρα ανακα-

λύπτει ένα μυστικό· όταν η μητέρα τηςτην είχε εγκαταλείψει, είχε κρύψει σταρούχα της ένα κουμπί με έναν μονόκερο. Πάντα πίστευε ότι η μητέρα της ήτανπολύ φτωχή για να την αναθρέψει, αλλάδιαπιστώνει ότι το κουμπί αυτό ανήκειστην όμορφη και δυναμική Τζένεβιν,κληρονόμο μιας αριστοκρατικής οικογέ-νειας. Η Άγκνες την έχει δει μόνο μίαφορά, αλλά δεν θα ξεχάσει ποτέ το πρό-σωπό της...Προκειμένου να ανακαλύψει τα ίχνη τηςεξαφανισμένης Τζένεβιν, η Άγκνες ρίχνε-ται σε μια αναζήτηση που θα την οδη-γήσει από τις φτωχές γειτονιές τουΛονδίνου μέχρι το απατηλό Παρίσι, καιαπό εκεί σε ένα ταξίδι πέρα απ’ τονωκεανό...

Aφορμή

Είμαι ο γιατρός για τον οποίομιλάει αυτή η ιστορία, μερικέςφορές με διόλου κολακευτικάλόγια. Όποιος καταλαβαίνειαπό ψυχανάλυση ξέρει πού νααποδώσει την αντιπάθεια πουμου δείχνει ο ασθενής μου.Ο Δόκτωρ Σ. αποφασίζει να δη-μοσιεύσει τις αναμνήσεις του Ζή-νωνα, για να τον εκδικηθεί πουεγκατέλειψε τη θεραπεία του.Δική του ιδέα ήταν να τις κατα-γράψει ως πρελούδιο για τη θε-ραπεία του, όμως ο Ζήνων ταπαράτησε πριν ολοκληρωθεί ηθεραπεία. Με κάποιον εμφανή δι-σταγμό στην αρχή, με μία άρνησηνα υπακούσει στις εντολές τουγιατρού του, η οποία όμως σύν-τομα υποχωρεί, ο Ζήνων διηγεί-ται διάφορα περιστατικά τηςζωής του.Βιβλίο σταθμός στη λογοτεχνία,το οποίο παρέμενε για αρκετόκαιρό εξαντλημένο, κυκλοφόρησεπρόσφατα από τις εκδόσεις αντί-ποδες σε μετάφραση της ΈφηςΚαλλιφατίδη, η οποία δυστυχώςδεν πρόλαβε να πιάσει το βιβλίοστα χέρια της. Η συνείδηση τουΖήνωνα εκδόθηκε το 1923, γεγο-νός που δεν θα είχε ίσως συμβείαν ο Σβέβο, που απογοητευμένοςαπό την υποδοχή των δύο πρώ-των του βιβλίων είχε σταματήσεινα γράφει, δεν έκανε μάθημα αγ-γλικών με τον Τζέημς Τζόυς. ΟΤζόυς διάβασε εκείνα τα δύοπρώτα βιβλία, και ενθουσιασμέ-νος τον πίεσε να επιστρέψει στησυγγραφή, ενώ παράλληλαφρόντισε να προωθήσει το έργοτου στο εξωτερικό. Και αντιλαμ-βάνεται εύκολα κανείς γιατί το βι-βλίο αυτό αποτέλεσε σταθμό στηλογοτεχνία, καθώς ο τρόπος μετον οποίο ο Σβέβο επιλέγει ναδιηγηθεί την ιστορία του Ζήνωνα,

εντάσσοντας σε αυτή την ψυχα-νάλυση, είναι πρωτοποριακός,ενώ δημιούργησε και έναν ήρωα,που αποτέλεσε καλούπι για αρκε-τούς που ακολούθησαν (όπως γιαπαράδειγμα ο Ιγνάτιος στον Συ-νασπισμό ηλιθίων του Τζον Κέ-νεντυ Τουλ).Βέβαια, λίγη σημασία θα είχε γιατο αναγνωστικό κοινό η σημασίατου βιβλίου του Σβέβο, αν δεν συ-νοδευόταν από την απαραίτητηαναγνωστική απόλαυση. Και Ησυνείδηση του Ζήνωνα είναι έναπράγματι απολαυστικό βιβλίο, μεσημεία που μένουν αξέχαστα στημνήμη του αναγνώστη, όπως ηπροσπάθεια του ήρωα να κόψειτο τσιγάρο ή να φανερώσει τονέρωτά του στην αδερφή εκείνηςτην οποία τελικά παντρεύτηκε.Ο Ζήνων -ο αξέχαστος Ζήνων-προκαλεί πλήθος αντικρουόμε-νων συναισθημάτων, και μάλισταταυτόχρονα, ο αναγνώστης τοναντιπαθεί αλλά και τον λυπάται,γελάει μαζί του αλλά και εξοργί-ζεται, τον κατανοεί αλλά και όχι.Αποτελεί, μαζί με τους υπόλοι-πους χαρακτήρες της ιστορίας, τοόχημα που χρησιμοποιεί ο Σβέβογια να οδηγήσει τον αναγνώστηστην Τεργέστη της εποχής εκεί-νης, μιας κοινωνίας συντηρητικής,υποκριτικής και αφελούς, παράτον φαινομενικά κοσμοπολίτικοχαρακτήρα της, σε ένα περιβάλ-λον πνιγηρό αλλά ταυτόχροναενδιαφέρον από κοινωνιολογικήκαι ανθρωπολογική άποψη, σεμία αργά μεταβατική περίοδο ενμέσω σημαντικών ιστορικών καιπολιτικών ανακατατάξεων.Ο Σβέβο σαμποτάρει τη σοβαρό-τητα της ιστορίας του με ένα υπό-γειο, διαρκώς παρόν και ενίοτεμαύρο χιούμορ -αυτός άλλωστεμοιάζει να είναι ο τρόπος του να

φιλτράρει την πραγματικότητα-χωρίς να πρόκειται σε καμία πε-ρίπτωση για ένα ευθυμογράφημα,αλλά για ένα υπαρξιακό μυθιστό-ρημα -πριν την εμφάνιση τουυπαρξισμού ως φιλοσοφικού κι-νήματος. Και αυτός ο συνδυα-σμός προσδίδει περαιτέρω βάροςστο μυθιστόρημα, καθώς ο ανα-γνώστης, παρά την όποια δυσα-ρέσκεια μπορεί να του προκαλεί,νιώθει μια περίεργη, και ίσωςφαινομενικά ανεξήγητη, ταύτισημε τον Ζήνωνα, κυρίως με τηναπόπειρά του να ξεγελάσει κά-ποιες στιγμές τον ψυχαναλυτήτου -αλλά, ας μη γελιόμαστε,εκείνο που πραγματικά επιθυμείείναι να καθησυχάσει και νααπαλλάξει από τις ενοχές τον ίδιοτου τον εαυτό.Σπουδαίο μυθιστόρημα -το οποίο,μοιάζει απίστευτο, πρωτοκυκλο-φόρησε σχεδόν έναν αιώνα πριν-σε μια καλαίσθητη έκδοση, ηοποία συνοδεύεται από το κατα-τοπιστικό επίμετρο του ΤζέιμςΓουντ.

Γιαννης ΚαλοΓεροπουλος

yannis.kalo@gmail.com • no14me.blogspot.gr/

Η συνείδηση του ΖήνωναΗ συνείδηση του Ζήνωνα» Italo Svevo (μτφρ. Eφη Καλλιφατίδη, εκδόσεις αντίποδες)

πολιτισμός10/ 38ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ19 Μαΐου 2018

Ο χάρτηςΟ χάρτης

του κόσ ουτου κόσμου

στο υαλό σουστο μυαλό σουΛίλα ΚονομάραΕκδότης: Κέδρος

Ο Βασίλης ζειήρεμα στον μι-κρόκοσμο τουφαρμακείου του.Η κόρη του Εύα,βιολόγος, διεξά-γει μια πρωτο-ποριακή έρευνασχετικά με τηθεραπεία τουΑλτσχάιμερ. Ο

έφηβος γιος του Άρης παίζει μουσικήκαι ονειρεύεται να γυρίσει τον κόσμο.Τρεις ήρωες, τρεις διαφορετικοί αφηγη-τές μιας ιστορίας που εκτυλίσσεται στηδιάρκεια ενός χρόνου σε μια Αθήνααλλά και σε μια Ευρώπη με ρευστά σύ-νορα και ελάχιστες βεβαιότητες. Ένατραγικό δυστύχημα ανατρέπει τη ζωήτους, φέρνοντάς τους αντιμέτωπους μετον κοινωνικό τους περίγυρο αλλά καιμε τον ίδιο τους τον εαυτό, τους φό-βους, τις επιθυμίες, τις απώλειες. Μέσααπό τις αναζητήσεις τους αναδύονταιζητήματα της εποχής: η οικονομικήκρίση, η κατάρρευση των ανθρωπιστι-κών αξιών, ο ρόλος της τέχνης απέναντιστην παγκοσμιοποίηση, τα ερωτήματαπου θέτει η βιοηθική, οι μετακινήσειςμεμονωμένων ανθρώπων μα και ολό-κληρων πληθυσμών, που κουβαλούνόνειρα και μνήμες. Οι ήρωες καλούνταινα περάσουν σ’ ένα άλλο στάδιο τηςζωής τους, όσο κι αν επιθυμούν - μεσπαραγμό, με τρυφερότητα αλλά και μεχιούμορ - να διατηρήσουν τις παλιέςτους βεβαιότητες κι ο κόσμος αυτός ναπαραμείνει αναλλοίωτος.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ

“Αλμα” Παρουσίαση της ποιητικήςσυλλογής “Άλμα (στο τετρά-γωνο)” της Αντωνίας Παπα-δοπούλου (εκδόσειςΡαδάμανθυς) θα γίνει σήμεραστις 7 μ.μ. στο “Ντεμέκ Café”στο Κουμ Καπί. Στο πάνελ τηςβιβλιοπαρουσίασης θα μιλή-σουν: Σοφία Γιαννουδάκη(παιδαγωγός), Ελένη Τενεκε-τζή (βιβλιοπώλης, “Koukou-book”), Yukiko Takahisa (B.A.Φιλοσοφία, καθηγήτρια ια-πωνικών). Η βιβλιοπαρου-σίαση θα ξεκινήσει μεperformance της ΒιργινίαςΑληζιώτη, εμπνευσμένη απόποιήματα της συλλογής.Η Ανστέλ Σεραφίν – ΑντωνίαΠαπαδοπούλου, γεννήθηκεστο Περιστέρι (1977), μεγά-λωσε στην Πετρούπολη καιείναι κατ’ επιλογήν κάτοικοςΧανίων.

ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ

“Βάρκα στον γιαλό” από τη Μάρω Θεοδωράκη

Κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο τηςΜάρως Θεοδωράκη: “Βάρκα στονγιαλό. Τα άγνωστα παιδικά χρόνιατου Μίκη Θεοδωράκη” (εκδόσεις Μι-νωας). Ξεκινώντας από τη Σμύρνη τηςμαμάς και την Κρήτη του μπαμπά, τα-ξιδεύουμε στη Σύρο, την Τζια, τη Χίο,τη Μυτιλήνη, την Αθήνα, την Κεφαλο-νιά, όπου ο Μίκης πήγε πρώτη φοράσχολείο, την Πάτρα, τον Πύργο, τηνΤρίπολη. Ετσι μαθαίνουμε για το μικρόαγόρι που ήθελε να φτάσει πάνω σταψηλά κατάρτια, να γνωρίσει τον κόσμο,να παλέψει για τον άνθρωπο, το δίκιοκαι την ελευθερία και να χαρίσει παντούαπλόχερα τη μουσική του.Το βιβλίο είναι για παιδιά ηλικίας 8+.