ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ / ΤΕΧΝΕΣ / ΙΣΤΟΡΙΑ / ΒΙΒΛΙΑ / ΜΟΥΣΙΚΗ / ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

διαδρο έςδιαδρομέςΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ 22 Σεπτεμβρίου 2018

ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΧΩΡΑ ΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ

“Aγνωστες στράτεςγνωστες” στράτες

ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΤΟ Κ.Α.Μ.

“Αγαπημένα πρόσωπααπό την αλησμόνητη πατρίδα”

Εκθεση φωτογραφίας των αγαπημένων προσώπων από τηνΑλησμόνητη Πατρίδα της Καρδιάς, την πολύπαθη και χιλιο-τραγουδισμένη Ιωνία, διοργανώνει η δελφότητα Μικρασια-τών Ν. Χανίων «Ο Αγιος Πολύκαρπος» στο πλαίσιο τωνεκδηλώσεων Τιμής και Μνήμης για την Μικρασιατική Κα-ταστροφή του 1922. Η έκθεση θα πραγματοποιηθεί σεσυνεργασία με την ΚΕΠΠΕΔΗΧ ΚΑΜ στο Κέντρο Αρχιτε-κτονικής της Μεσογείου (ΚΑΜ), από την Τρίτη 25 Σε-πτεμβρίου έως και την Δευτέρα 8 Οκτωβρίου. Στοκλείσιμο της έκθεσης και ώρα 8 μ.μ. θα προβληθεί μι-κρασιατική ταινία. Η επόμενη δράση θα πραγματοποιηθεί στον Ιερό ΝαόΑγίου Χαραλάμπους στα Λενταριανά από 14 έως 16Οκτωβρίου, σε συνεργασία με την Ιερά ΜητρόποληΚυδωνίας και Αποκορώνου και την Ενορία Αγίου Χα-ραλάμπους Λενταριανών. Οπως αναφέρεται στοσχετικό Δ.Τ., «Πρόκειται για ένα προσκύνημα εικό-νων και ιερών κειμηλίων που αναφέρονται σταθρησκευτικά μας πιστεύω και έχουν μεταφερθείαπό την Μικρά Ασία από τους ξεριζωμένουςαδελφούς μας. Για τα εκθέματα θα έχουν ληφθείόλα τα αναγκαία μέτρα φύαξης και προστασίας». Οποιοι θέλουν να προσφέρουν για τις ανάγκεςτων δράσεων εικόνες και φωτογραφίες να επι-κοινωνήσουν μέχρι το Σάββατο 22 Σεπτεμ-βρίου στα τηλέφωνα: 6972227065 ΣτέλλαΓκοζάνη - Χαριτάκη Πρόεδρο Δ.Σ.6942494680 Κυριάκο Μπαλή ΑντιπρόεδροΔ.Σ. 2821045628 Ηλέκτρα Τσίκα - ΜαράκηΜέλος Δ.Σ.

π

διαδρομές ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ

22 Σεπτεμβρίου 20182/ 26γι

ορτά

ζουν

γιορ

τάζο

υν 22/9Ζωγραφιά,

Λοΐζος

Λουΐζα

Φωκάς

23/9Πολυξένη

Ιριδα

Ξανθίππη

Ξανθούλα

24/9Περσεφόνη

Θέκλα

Μυρσίνη,

Μυρτιδιώτισσα,

Μυρτώ

25/9Ευφροσύνη

27/9Ζήνων

Καλλίστρατος

28/9Χαρίτων

Κυριάκος

σελσελ. 3 - Πολιτισ όςΠολιτισμός

σελσελ. 4 - 5 ~ “Aγνωστες στράτεςγνωστες” στράτες

σελσελ. 6 ~ Πολιτισ όςΠολιτισμός

σελσελ. 7 ~ Παιδότο οςΠαιδότοπος

σελσελ. 8 ~ Υγεία βόταναΥγεία & βότανα

σελσελ. 9 ~ ΙστορίαΙστορία τηςτης ΙατρικήςΙατρικής

σελσελ. 10 ~ Αφορ ή βιβλίαΑφορμή, βιβλία

εριεχό εναπεριεχόμενα

diadromes@haniotika-nea.gr

ΕΛΙΑ ΚΟΥΜΗ

editorial

διαδρο έςδιαδρομέςτεύχος 797

Εβδομαδιαίο Πολιτιστικό Ενθετο

της εφημερίδας “Χανιώτικα Νέα”

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ -

ΕΚΤΥΠΩΤΙΚΗ Α.Ε.

ΙΔΡΥΤΗΣ: Γιάννης Ε. Γαρεδάκης

ΕΚΔΟΤΗΣ: Μανώλης Α. Γαρεδάκης

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ:

Παρασκευάς Ν. Περάκης

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ

“ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ”:

Ελευθερία Μ. Κουμή

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ:

Γιώργος Δρακάκης, Γιώργος

Kώνστας, Γιάννης Λυβιάκης,

Δημήτρης Μαριδάκης, Γιάννα

Μαρουλοσηφάκη, Βασιλική

Τωμαδάκη, Ελένη Φουντουλάκη

ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ:

Δέσποινα Βάλλα, Νίκη Ξυφανταράκη,

Ελένη Σταυρίδη

ΔIOPΘΩΣEIΣ:

Νεκτάριος Κακατσάκης

ΠΙΕΣΤΕΣ: Hussein Rajaiftikhar,

Γιάννης Περάκης, Γιώργος Στεφανάκης

ΣYNTAΞH: Εμπορικό Κέντρο

“Ερμής” (Μπουνιαλή 11-19)

τηλ. 28210 51.003 - 6,

fax 28210 51.007

e-mail: info@haniotika-nea.gr

ΓPAΦEIA ΔΙΑΧΕΙΡIΣΗΣ:

Kαραϊσκάκη 49, τηλ. 28210 70.563 -

6 fax 28210 91.900

Διαφημιστικό Τμήμα:

Εύα Κουμή τηλ.: 2821070.563 - 6

e-mail: ads@haniotika-nea.gr

Ενα ντοκιμαντέρ/per-formance που αφηγεί-ται την ιστορία της Κα-τοχής από την πλευράτων γυναικών, αναδει-κνύοντας πτυχές πουελάχιστα έχουν ερευνη-θεί, θα παρουσιαστείτην Παρασκευή 28 Σε-πτεμβρίου στις 8:30 μ.μ.στο Πνευματικό ΚέντροΧανίων.

Πρόκειται για το “Αλησμό-νητα” Η γυναικεία αντίστασηστην Κρήτη της Κατοχής(Eingebrannt στα γερμανικά),των Barbara Englert καιLeonie Englert και η προβολήείναι στα ελληνικά με αγγλι-κούς υπότιτλους.

Οπως αναφέρεται στο σχε-τικό ΔΤ, «Σε αλλεπάλληλα τα-ξίδια τους στην Κρήτη από τηνάνοιξη του 2016 ως το φθινό-πωρο του 2018, οι σκηνοθέ-τριες πήραν πολλέςσυνεντεύξεις από επιζήσασεςτης Κατοχής, ηλικίας σήμερα80 έως 100 ετών.

Με αμεσότητα και διαύγειαπου συγκλονίζει, εξιστορούν τις

εκτελέσεις και το κάψιμο τωνχωριών, την πείνα, τα καταναγ-καστικά έργα, τον εκτοπισμό, τοφόβο που δεν έφυγε ποτέ απόμέσα τους. Διηγούνται ακόμητον καθημερινό αγώνα τους γιαεπιβίωση, τις πράξεις αντίστα-σης τους κατά των Γερμανών,την αλληλεγγύη μεταξύ τουςκαι θίγουν τον ρόλο των δωσί-λογων στις φρικαλεότητες πουδιέπραξαν οι Γερμανοί.

Τα όσα αφηγούνται οι γυ-ναίκες αλλά και όσα μένουν«αδιήγητα», αναβιώνουν μέσααπό ευρηματικό τρόπο μέσααπό σκηνές κουκλοθέατρουπου γυρίστηκαν στα μέρη πουσυνέβησαν τα γεγονότα.

Τις κούκλες κατασκεύασε καιεμψυχώνει η ομάδα κουκλοθέ-ατρου «Φύρδην Μίγδην» της

Ζωής Βλάσση και ΝατάσσαςΤαπάκη από το Ρέθυμνο. Στηνταινία συνεργάζεται επίσης ηκολεκτίβα φωτογράφων και ει-κονοληπτών Obscura Lab επί-σης από το Ρέθυμνο.

Το ντοκιμαντέρ έκανε πρε-μιέρα τον περασμένο Ιανουάριοστην Φρανκφούρτη , όπουγνώρισε θερμή υποδοχή απόκοινό και Τύπο».

Η ταινία συγχρηματοδοτή-θηκε μέσω του Crowdfunding-Initiative του AventisFoundation και του Πολιτιστι-κού Ταμείου Frankfurt RheinMain.

Διοργανωτές : be-frankfurtκαι Obscura Lab

Με την υποστήριξη του γερ-μανικού Υπουργείου Εξωτερι-κών

ΣΤΟΝ ΚΑΚΟΠΕΤΡΟ

ΑποκαλυπτήριαΜνημείου

Την Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου στις 11π.μ., η Ένωση Αγωνιστών ΕθνικήςΑντίστασης 1941-45 ΕΟΚ νομού Χα-νίων, αποκαλύπτει το ανεγερθέν υπ’αυτής Μνημείον στο Κακόπετρο, στημνήμη του απαγχονισθέντος ήρωα Ιε-ρωνυμάκη Νικολάου του Ιωσήφ, κατάτην 28η Αυγούστου 1944 από τα Γερ-μανικά Στρατεύματα Κατοχής.

ΣΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

Παρουσίαση βιβλίου Κων/νου Φουρναράκη

Η παρουσίαση του βιβλίου του Κων/νουΦουρναράκη με τίτλο «Το ποίημα του Χατζη-μιχάλη Γιάνναρη, Γάμος Κρητικός εις ΛάκκουςΚυδωνίας, 1864», την Τετάρτη 26 Σεπτεμβρίουστις 7 μμ στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων.

κκΚαθώς αλλάζουν οι εποχές, οι “δια-δρομές” ανηφορίζουν προς τα ορει-νά του Νομού Χανίων, για να ανα-καλύψουν πανέμορφα μονοπάτιαβαμμένα στα χρώματα του φθινο-πώρου, άγνωστα στον πολύ κόσμο.Στα Παλαιά Ρούματα, δύο καταπρά-σινες διαδρομές, το Φαράγγι τουΒαβουλέδω και το “Κρυφό Σχο-λειό” στο Χαμαλεύρι με πελώριεςκαστανιές και σκιερά πλατάνια.Σε Μεσκλά - Ζούρβα, το μικρόαλλά εντυπωσιακό φαράγγι του Σα-ρακηνού με τις επιβλητικές πόρτες.Στην Πανέθημο, το ομώνυμο μονο-πάτι, στο οποίο μάλιστα σχηματί-ζονται μικροί καταρράκτες κατά τηδιάρχεια του χειμώνα.Στον Αποκόρωνα, το δάσος του Ορ-πακιά, με τα αιωνόβια δέντρα καιτα λιθόστρωτα μονοπάτια.Μικροί θησαυροί, δώρα της φύ-σης, που περιμένουν να τους ανα-καλύψουμε!

ΣΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

Ντοκι αντέρ γιαΝτοκιμαντέρ για τη γυναικεία Αντίστασητη γυναικεία Αντίσταση

στην Κρήτηστην Κρήτη

«Τους είπαμε: όπλα εμείς δεν έχουμε και άντρες δεν μαρτυρούμεκαι να μας εσκοτώσετε τίποτε δεν θα πούμε. Μετά μας κάψανε».

σσΣτην έκθεση, σε επιμέλεια τουιστορικού τέχνης Μανόλη Καρτε-ράκη, συμμετέχουν με έργα τους οιεικαστικοί Λαμπρινή Μποβιάτσου,Μιράντα Σκυλουράκη & Αλίκη Χιω-τάκη. Η έκθεση πραγματεύεται τηνέννοια της πόλης ως ένα σύνολοαποτυπωμάτων προσωπικής καισυλλογικής μνήμης από βιώματατων πολιτών της στον χρόνο, έχον-τας ως άξονα αναφοράς το Αρχαι-ολογικό Μουσείο Χανίων.

Όπως αναφέρει ο επιμελητής τηςέκθεσης, Μανόλης Καρτεράκης:«Στον υπάρχοντα χώρο του Μου-σείου-μνημείου, τα εύθραυστα υλικάκατάλοιπα της Αρχαιότητας συναν-τώνται στο παρόν με τις ζωντανέςματιές των πολιτών, μέσα από ένανυποβλητικό διάλογο με συνειρμούςκαι σύμβολα που απορρέουν από τιςεικαστικές δημιουργίες τριών σύγ-χρονων γυναικών καλλιτεχνών πουζουν και εργάζονται στην πόλη τωνΧανίων, οι οποίες επίμονα – αν όχιεπίπονα – προβληματίζονται σταέργα τους με τα (δια)προσωπικάσπαράγματα της βιωμένης μνήμηςτους. Θέτοντας υπαρξιακά ερωτή-ματα σε πρώτο πρόσωπο, αναζη-τώντας ωστόσο εναγώνια μέσα σεαυτά την σχέση με τον Άλλο, οι τρειςεικαστικοί προσπαθούν να συγκρα-τήσουν, αλλά και να επικοινωνήσουντα ζητούμενά τους, εικονοποιώνταςτα με υλικά και μέσα ευαίσθητα,όπως το σχέδιο, θερμά, γήινα αλλάκαι εύθρυπτα, όπως το χαρτί ή τοχώμα, ή σχεδόν άυλα, όπως το βίν-τεο, αλλά και προσωπικά, όπως τακαθημερινά αντικείμενα που έχουν

επιλέξει.»Ο εικαστικός διάλογος των σύγ-

χρονων έργων με τον μνημειακό

χώρο, αλλά και με τα ευρήματα τηςσυλλογής του Μουσείου, εμπλουτί-ζεται με επιλεγμένα επιτύμβια επι-

γράμματα από την Παλα-τινή Ανθολογία, ποιήματατου Κ. Π. Καβάφη, καθώς

και θησαυρίσματα από κείμενα τωνΑγ. Αυγουστίνου, Roland Barthes καιIrvin Yalom, τα οποία συμπληρώνουντην ποιητική διαδρομή στην παλίμ-ψηστη μνήμη της πόλης.

Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 31Οκτωβρίου και θα λειτουργεί Δευ-τέρα 1 μ.μ. - 8 μ.μ., Τρίτη έως Κυ-ριακή 8 π.μ. - 8 μ.μ.. Ξενάγηση στηνέκθεση από τον επιμελητή της θαγίνει την Κυριακή 30 Σεπτεμβρίουστις 12 το μεσημέρι.

Το Σαββατοκύριακο του εορτασμού29 & 30.09.2018 η είσοδος σταμουσεία και τους αρχαιολογικούςχώρους της Περιφερειακής Ενότη-τας Χανίων θα είναι ελεύθερη.

πολιτισμός 3/ 27ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ22 Σεπτεμβρίου 2018

ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ

Εκθεση σύγχρονης τέχνηςΕκθεση σύγχρονης τέχνηςΕκθεση σύγχρονης τέχνης με τίτλο “Memento (a)mori: ενθυμού & μη λησμόνει” εγκαινιά-

ζεται την Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου στις 7 μ.μ. στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων, στο

πλαίσιο του εορτασμού για τις “Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς” τον οποίο

συμμετέχει η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Κρήτης-

Περιφερειακή Ενότητα Χανίων και τον Δήμο Χανίων.

Με μία performance ολοκληρώνεται αύριο Κυ-ριακή η εικαστική έκθεση της Ευδοξίας Σταφυ-λαράκη με τίτλο: “(α)συνέχεια” πουπραγματοποιείται στο χωρο του Κέντρου Αρχι-τεκτονικής της Μεσογείου (Κ.Α.Μ.) σε συνδιορ-γάνωση με τον Δήμο Χανίων και τηνΚ.Ε.Π.ΠΕ.ΔΗ.Χ. - Κ.Α.Μ. Η performance, μία εγ-κατάσταση με ζωντανά εκθέματα θα παρουσια-στεί από τις 8 μ.μ. μέχτι τις 10 μ.μ.

Οπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, η έκ-θεση «πραγματεύεται τη συνέχεια και τα σημείαασυνέχειας στο χωροχρόνο, τις μεταβάσεις απόμία κατάσταση σε μία άλλη και τη προσπάθειατου ανθρώπου να προσαρμοστεί στις νέες με-ταβλητές πραγματικότητες. Περιλαμβάνει γλυ-πτά, εγκατάσταση και βίντεο και μεταβάλλεταικαθημερινά». Είσοδος ελεύθερη.

Μουσικές εκδηλώσειςΠαράλληλες δράσεις της έκθεσης

είναι δύο μουσικές εκδηλώσεις από τομουσικό σύνολο “Ex Silentio” με τρα-γούδια από τη μεσαιωνική Ιταλία, Ισπα-νία και Γαλλία, μουσική από τηνΑνατολική Μεσόγειο και έργα των Κρη-τικών Λεονταρίτη και De Laudis. Η πρώτη(σύντομη παρουσίαση) θα πραγματοποι-ηθεί τη βραδιά των εγκαινίων, Παρασκευή28 Σεπτεμβρίου στις 8 μ.μ. στο Αρχαιολο-γικό Μουσείο Χανίων, Ναός Αγ. Φραγκί-σκου και η δεύτερη, μια συναυλία μεελεύθερη είσοδο, θα πραγματοποιηθεί τηνΚυριακή 30 Σεπτεμβρίου στις 8 μ.μ. στο Βε-νιζέλειο Ωδείο Χανίων (θα τηρηθεί σειράπροτεραιότητας).Ερμηνεύουν οι μουσικοί: Δημήτρης Κούν-

τουρας (φλάουτο με ράμφος, μπαρόκ φλά-ουτο και μουσική διεύθυνση), ΘεοδώραΜπάκα (φωνή), Πάνος Ηλιόπουλος (τσέμ-παλο), Σοφία Λαμπροπούλου (κανονάκι).

ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ Κ.Α.Μ. α συνέχεια“(α)συνέχεια”

Η 19η Ετήσια Εκθεση –Διαγωνισμός ΣτατικούΜοντελισμού θα πραγμα-τοποιηθεί στην Πύλη“Sabbionara”, από 28 έως30 Σεπτεμβρίου. Σύμφωναμε τη σχετική ανακοίνωση,κάθε διαγωνιζόμενος πρέ-πει να υποβάλλει μέχρι την 24η Σεπτεμβρίου και ώρα 23:59 μέσω της ιστοσελίδας του Ομί-λου http://www.modelhania.gr ή εναλλακτικά, μέσω έντυπης μορφής συμπληρωμένο τοδελτίο συμμετοχής στο οποίο θα περιγράφονται τα στοιχεία του μοντέλου συμμετοχής του.H παραλαβή των εκθεμάτων θα γίνει την Πέμπτη 27 Σεπτεμβρίου κατά τις ώρες 14:00 - 21:00. H έκθεση θα είναι ανοικτή για το κοινό ως εξής: Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου 14:00 έως21:00, Σάββατο 29 Σεπτεμβρίου 15:00 έως 21:00, Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου 10:00 έως18:00. Tο Σάββατο 29 Σεπτεμβρίου, θα πραγματοποιηθεί η διαδικασία κριτικής τωνμοντέλων (11:00 έως 15:00). Η τελετή λήξης και απονομής των βραβείων του διαγωνισμού, θα γίνει την Κυριακή30 Σεπτεμβρίου και ώρα 18:30.

ΣΤΗΝ ΠΥΛΗ ΣΑΜΠΙΟΝΑΡΑ

Eκθεση Διαγωνισ όςκθεση - Διαγωνισμός Στατικού Μοντελισ ούΣτατικού Μοντελισμού

αφιέρωμα4/ 28ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ22 Σεπτεμβρίου 2018

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΣ

ΕΛΕΝΗΦΟΥΝΤΟΥΛΑΚΗ

Δύο άγνωστες, πανέμορφες, καταπράσινες δια-δρομές βρίσκονται καλά “κρυμμένες” σταορεινά Παλαιά Ρούματα του Δ. Πλατανιά, πρό-

κειται για το Φαράγγι του Βαβουλέδω και το “ΚρυφόΣχολειό” στο Χαμαλεύρι.Για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τόσο περιβαλλοντικάόσο και ιστορικά, των ξεχωριστών αυτών διαδρομώνμας μίλησε ο γεωπόνος και πρόεδρος του ΑγροτικούΣυνεταιρισμού Παλαιών Ρουμάτων, Γιώργος Μοτά-κης. Η διαδρομή για το φαράγγι του Βαβουλέδω ξε-κινά από τον ομώνυμο οικισμό, με περπάτημα μίαςώρας μέσα σε ένα πράσινο τοπίο με ελιές, καστανιέςτις οποίες διέρχεται ρέμα. Οι περιηγητές εκεί θα δουντη βυζαντινή, δίκλιτη εκκλησία του Αγ. Βασιλείου καιτου Τιμίου Σταυρού. Μέσα από το φαράγγι διέρχεταιμονοπάτι με σηματοδότηση που κάνει την περιήγηση

πιο εύκολη. Υπάρχουν επίσης παγκάκια και πηγήνερού για τους περιηγητές. Προχωρώντας παράλληλατου ποταμιού, κατά μήκος του Φαραγγιού “ξεδιπλώ-νεται” η ιδιαίτερη χλωρίδα και πανίδα της περιοχήςμε ενδημικά φυτά, καστανιές, πλατάνια, θαμνώδηφυτά, φασκομηλιές, και προς το τέλος της διαδρομήςελαιώνες. Κοντά στον οικισμό Ληδιανά το φαράγγιενώνεται με το φαράγγι του Τραχινού και συνεχίζειτην πορεία του ως το κέντρο των Παλαιών Ρουμά-των, τα Αρχοντικά.

“Κρυφό σχολειό”Σε μεγαλύτερο υψόμετρο από το Φαράγγι Βαβου-λέδω και νοτιοδυτικά βρίσκεται το “Κρυφό σχολειό”,στην περιοχή Χαμαλεύρι. Πρόκειται για ένα τοπίοσπάνιας ομορφιάς με καστανόδασος και υπερ-αιωνό-

βια πλατάνια. Εκεί κάτω από τις πελώριες καστανιέςκαι τα σκιερά πλατάνια κρύβεται καλά ένας από τουςάγνωστους θησαυρούς της Κρήτης: ο ναός του Αγ. Γε-ωργίου που στα χρόνια της Τουρκοκρατίας λειτουρ-γούσε ως “Κρυφό Σχολειό”. Το “Κρυφό Σχολειό”βρίσκεται σχεδόν μέσα σε ένα βράχο που τα παλιό-τερα χρόνια καλύπτονταν από έναν αζίλακα (μεγάλοφυτό) τον οποίο έπρεπε να παραμερίσεις για να μπειςστην σπηλιά. Σύμφωνα με τις αφηγήσεις ντόπιων, εκείμάθαιναν Γράμματα τα χριστιανόπουλα της ευρύτε-ρης περιοχής και όταν οι Οθωμανοί ανακάλυψαν ότιλειτουργούσε σχολείο από τον ιερέα - δάσκαλο,έσφαξαν τα παιδιά μαζί με τον κληρικό. Μάλιστα,είχαν βρεθεί οστά μικρών παιδιών και ενός ενηλίκουθαμμένα κάτω από το πάτωμα του “Κρυφού Σχο-λειού”. Όπως ανέφερε ο κ. Μοτάκης από παλιότερες δημοτι-κές αρχές, είχε γίνει μια προσπάθεια ανάδειξης τηςπεριοχής με παγκάκια, ξύλινους φράχτες κ.λπ., όμωςσήμερα η περιοχή παραμένει αφημένη στο πέρασματου χρόνου. Σε μερικά σημεία το Φαράγγι έχει βάθος100 μέτρα και για αυτό χρειάζονται πινακίδες, καθα-ρισμοί, μεταλλικοί φράχτες για προστασία από κατο-λισθήσεις κ.ά., τόνισε.

Από τη ρίζα των ΛευκώνΟρέων ξεκινάει έναμικρό, αλλά πανέμορφο

φαράγγι. Φεύγοντας από ταΜεσκλά μπαίνουμε στον δρόμογια Ζούρβα και μετά από 300μέτρα στρίβουμε αριστερά σεένα χωματόδρομο, στενό, κα-τηφορικό για 400 μ. περίπου.Μετά συναντάμε μια διακλά-δωση με ενημερωτική ταμπέλααπό τον Δήμο Πλατανιά απόόπου και ξεκινάει το φαράγγιτου Σαρακηνού. «Είναι έναμικρό φαράγγι, βατό, ειδικά τοκαλοκαίρι έχουμε πραγματο-ποιήσει πολλές επισκέψεις καιμε μαθητές. Απαιτείται μιάμισηώρα περπάτημα για να το πε-ράσεις» μας εξηγεί ο κ. Σταύ-ρος Μπαδογιάννης, πρόεδροςτου Ορειβατικού Συλλόγου Χα-νίων που χάρις στις προσπά-θειες των μελών τουδιαχρονικά έχουν αναδειχθείδεκάδες μονοπάτια, διαδρομές,φαράγγια στα όρια του Νομού.Μαγικό σημείο της διαδρομήςοι “πόρτες”. Στα μέσα περίπουτης διαδρομής, δύο τεράστιοι

βράχοι “συναντιούνται” αφή-νοντας μια μικρή διέξοδο.«Είναι ένα μαγευτικό σημείοαλλά δεν είναι το μόνο. Το φα-ράγγι έχει πράσινο με πολλάπλατάνια, και στην ουσία προ-

σφέρει μια κυκλική διαδρομήπου μπορεί ο καθένας να τηνπερπατήσει» καταλήγει ο πρό-εδρος του Ορειβατικού. Αναφορικά με το όνομα, όπωςγράφει και ο Αντώνης Πλυμά-

κης είναι φαράγγι του “Σαρα-κηνού” γιατί σύμφωνα με τουςτοπικούς θρύλους, κάποιος Σα-ρακηνός πήδησε με το άλογοτου πάνω από την κορυφή της“πόρτας”.

Στράτες άγνωστες σε πολύ κόσμο, όχι τόσο δια-φημισμένες, αλλά με τη δική τους ξεχωριστήομορφιά αποζημιώνουν με τον καλύτερο τρόποτον επισκέπτη. Μικρά μνημεία της Κρητικής φύ-σης όπως μονοπάτια, μικρά φαράγγια, πράσινεςδιαδρομές, ιδανικά για καθημερινές εξορμήσεις γιαμια οικογένεια, μια ομάδα περιπατητών, ένα ζευ-γάρι. Ορισμένες από αυτές τις “άγνωστες στράτες”παρουσιάζουμε στις σημερινές “διαδρομές”.

ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΧΩΡΑ ΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ

“Aγνωστες στράτεςγνωστες” στράτες

ΔΗΜΗΤΡΗΣΜΑΡΙΔΑΚΗΣ

Σε μεγαλύτερο υψόμετρο από το Φαράγγι Βαβουλέδω καινοτιοδυτικά βρίσκεται το “Κρυφό σχολειό”, στην περιοχή Χαμαλεύρι.

Εκεί κάτω από τις πελώριες καστανιές και τα σκιερά πλατάνιαβρίσκεται καλά κρυμμένος ένας από τους άγνωστους θησαυρούς

της Κρήτης: ο ναός του Αγ. Γεωργίου που στα χρόνιατης Τουρκοκρατίας λειτουργούσε ως “Κρυφό Σχολειό”.

Φωτ. Παύλος Μπουζάκης.

Φαράγγι ΒαβουλέδωΦαράγγι Βαβουλέδω- Κρυφό σχολειό Χα αλεύρι“Κρυφό σχολειό”, Χαμαλεύρι

Στου Σαρακηνού το φαράγγιΣτου Σαρακηνού το φαράγγι

ΣΤΑ ΠΑΛΑΙΑ ΡΟΥΜΑΤΑ

ΣΕ ΜΕΣΚΛΑ - ΖΟΥΡΒΑ

Αγριαβλάστησησε έναμεγάλο μέροςτης διαδρομής.

Οι πόρτεςστο φαράγγι

του Σαρακηνού.

αφιέρωμα 5/ 29ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ22 Σεπτεμβρίου 2018

Στην Πανέθημο στα ημιορεινά του Κολυμπαρίου μια ξύ-λινη πινακίδα σηματοδοτεί το σημείο από όπου αρχίζειτο “μονοπάτι της Πανεθήμου”.

Από την εκκλησία της Παναγίας στο κέντρο του χωριού ο πε-ριπατητής μπαίνει σε μια διαδρομή 20-25 λεπτών μεγάληςφυσικής ομορφιάς και φυσικού κάλλους.«Η διαδρομή είναι μέτριας δυσκολίας καθώς έχει κάποια δύ-σβατα σημεία,. Είναι απίστευτης ομορφιάς, με φυσικές πηγές,υπεραιωνόβια πλατάνια, κυπαρίσσια, αγριελιές, ιτιές καιπολλά άλλα δέντρα. Μέσα στη διαδρομή σχηματίζονται καικαταρράκτες τον χειμώνα, ενώ στη γούρνα που βρίσκεται σεαυτή πρωτοέμαθα κολύμπι εγώ και πολλά παιδιά της επο-χής μου» μας αναφέρει ο Σπύρος Καρπαδάκης πρόεδρος τουΠολιτιστικού Συλλόγου του χωριού.

Στη διαδρομή του μονοπατιού παλιότερα οι χωρικοίείχαν κήπους, λειτουργούσαν ρακοκάζανα και αξιοποι-ούσαν το νερό της περιοχής. «Οταν ήλθε το νερό άρδευσης πριν από 30 χρόνια περί-που, το μονοπάτι εγκαταλείφθηκε. Επαψαν οι άνθρωποινα φυτεύουν εκεί, οργίασε η άγρια βλάστηση και το μο-νοπάτι έγινε... ζούγκλα. Τελευταία δραστηριοποιήθηκανοι νέοι της ΠανεθΉμου και ο Πολιτιστικός Σύλλογος. Με πολλή εθελοντική εργασία φτιάξαμε το μονοπάτι, το-ποθετήσαμε κάγκελα και μια γέφυρα. Ολο το καλοκαίρι καθημερινά το επισκέπτονται πάραπολλοί ξένοι. Μόνο πέρυσι υπολογίζουμε ότι πέρασανπάνω από 1300 άτομα!» καταλήγει ο συνομιλητής μας.

Στον Δήμο Αποκόρωνα, σε ένα κοίλωμα που περι-βάλλεται από 6 χωριά (Κεφαλάς, Ξηροστέρνι, Λι-τσάρδα, Σούρη, Σελιά και Λικοτιναρά) βρίσκεται ο

Ορπακιάς ή Ρουπακιάς. Από τον Κεφαλά είναι δυνατή ηπρόσβαση και με αυτοκίνητο, ενώ από τα υπόλοιπα χωριάμπορεί να πάει κάποιος με τα πόδια. «Πρόκειται για μια πε-ριοχή περίπου 1.200 στρεμμάτων με ένα ιδιαίτερης ομορ-φιάς τοπίο, που διαμορφώθηκε ως αποτέλεσμα τηςμακρόχρονης συνύπαρξης του ανθρώπου με τη φύση. Εχειπλούσια δασώδη βλάστηση με βελανιδιές (δρύες), κυπα-ρίσσια και πρίνους όπως και διάσπαρτες καλλιέργειες καιβοσκοτόπια. Ταυτόχρονα διατηρεί σημαντικά απομεινάριατων παλιών αγροτικών δραστηριοτήτων όπως πετρόκτι-στα μονοπάτια, ξερολιθιές και στέρνες, που αποτελούν τυ-πικά στοιχεία του παραδοσιακού αγροτικού τοπίου τουΑποκόρωνα», σημειώνει η δρ περιβαλλοντολόγος ΑλέκαΜελιάδου. Οπως εξηγεί, στον Ορπακιά μέχρι και πριν απόλίγες δεκαετίες υπήρχε έντονη αγροτική δραστηριότητα,που περιλάμβανε εκτεταμένες καλλιέργειες αμπελιών,σπαρτά αλλά και καρποφόρα δέντρα (κυδωνιές, αχλαδιές,αμυγδαλιές) όπως και μποστάνια με ξερικά είδη. «Επίσης,οι κάτοικοι των γύρω χωριών έβοσκαν εκεί τα ζώα τους,ενώ συχνά έκοβαν τα δέντρα τόσο για να διατηρήσουν ταχωράφια τους όσο και για να προμηθευτούν ξυλεία. Γύρωαπό αυτές τις καθημερινές ασχολίες αναπτύσσονταν καιοι κοινωνικές σχέσεις, καθώς ο Ορπακιάς εκτός από πεδίοπαραγωγικών δραστηριοτήτων ήταν και τόπος συνάντη-σης και συναναστροφής. Αποτελεί μέχρι και σήμερα τμήματης συλλογικής μνήμης των τοπικών κοινοτήτων, ιδιαίτερατου Κεφαλά που είναι και το μεγαλύτερο χωριό της πε-ριοχής». «Κατά τα τελευταία 30-40 χρόνια οι καλλιεργητικές δρα-στηριότητες σταδιακά εγκαταλείφθηκαν. Σήμερα στουςπαλιούς αμπελώνες έχουν φυτρώσει κυρίως βελανιδιέςκαι κυπαρίσσια δημιουργώντας πυκνές κατά τόπους συ-στάδες. Eτσι διαμορφώθηκε μια ιδιαίτερη δασική περιοχήμε ένα εξαιρετικά ποικίλο, εναλλασσόμενο τοπίο που συ-νίσταται από συστάδες με ψηλά δέντρα βελανιδιάς και κυ-παρισσιών, διάσπαρτες χαρουπιές, πουρνάρια, δάφνες,αγριελιές και πλατάνια, μικρούς ελαιώνες, βοσκοτόπια,σπαρτά και καρποφόρα δέντρα. Ενδιαφέρον παρουσιάζεικαι η χλωρίδα της περιοχής με χαρακτηριστικό παράδειγματον κρόκο, που αναπτύσσεται σε δάση βελανιδιάς. Αυτόόμως που προσδίδει τη μοναδικότητα στο τοπίο του Ορ-πακιά είναι ότι όλη αυτή η ποικιλία του φυσικού περιβάλ-λοντος συνοδεύεται από τις μνήμες ενός πρόσφατουπαρελθόντος, με την έντονη παρουσία των ανθρώπων καιτων έργων τους», αναφέρει καταλήγοντας η κα Μελιάδου.

Οταν η φύση οργιάζειΟταν η φύση οργιάζειΣΤΗΝ ΠΑΝΕΘΗΜΟ

Το δάσος του Ορ ακιάΤο δάσος του Ορπακιά ΣΤΟΝ ΑΠΟΚΟΡΩΝΑ

H είσοδοςτου μονοπατιού,μέσα στο οποίοη άγρια φύση

οργιάζει.

Λαξευμένα πηγάδια υπάρχουν σε διάφορασημεία του δάσους καθώς με αυτάπότιζαν τα ζώα και τα χωράφια τουςστο παρελθόν οι άνθρωποι.

Μέσα στο δάσος του Ορπακιά διασώζονται

μέχρι τις μέρες μαςλιθόστρωτα μονοπάτια που εξακολουθούν να

χρησιμοποιούνται από τουςσημερινούς περιηγητές.

Ο Ορπακιάς εντυπωσιάζει τον επισκέπτημε τις εναλλαγές δασικών καικαλλιεργητικών εκτάσεων.

Οι καταρράκτεςτον χειμώνα.

ηη

πολιτισμός6/ 30ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ22 Σεπτεμβρίου 2018

ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΟΜΙΚΣ

Συνέχεια εκδηλώσεων

Ολοκληρώνονται αυτό το Σαββατοκύριακο οι εκδηλώσειςτου 2ου Chaniartoon- International Comic & AnimationFestival 2018, το οποίο πραγματοποιείται στην πόλη τωνΧανίων.Το πρόγραμμα στο ΚΑΜ περιλαμβάνει σήμερα Σάββατο:18.00 - 21.45 Προβολή Ταινιών Animation μικρού μήκους22.00 - 23.00 Αφιέρωμα στοτμήμα animation του ShangaiUniversity of ScienceΚυριακή 23 Σεπτεμβρίου18.00 - 20.00 Προβολή Ταινιών Animation μικρού μήκους20.15 - 20.45 Απολογισμός φεστιβάλ21.00 - 23.00 Βραβευμένες Ταινίες του 2ου ChaniartoonΠαράλληλα, συνεχίζεται στην Πύλη Σαμπιονάρα έως τηνΚυριακή 23 Σεπτέμβρη από 11 π.μ. έως 10 μ.μ. η έκθεσηΚόμικ – Εικονογράφησης – Γελοιογραφίας.

ΣΤΟ ΒΕΝΙΖΕΛΕΙΟ ΩΔΕΙΟ

Δωρεάν Σεμινάριο Πιάνου - Βιολιού

Το Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων με την υποστήριξη της Γερμα-νικής Πρεσβείας διοργανώνει σεμινάριο Πιάνου και Βιολιούστις 27, 28, 29 Σεπτεμβρίου. Το σεμινάριο απευθύνεται σεσπουδαστές μέσης σχολής και άνω. Μπορούν να συμμετέ-χουν και σπουδαστές εκτός Βενιζελείου Ωδείου. Η συμμε-τοχή είναι εντελώς δωρεάν και η παρακολούθησηελεύθερη. Θα διδάξουν πιάνο: η κ. Τζένια Μανουσάκη καιο κ. Χρήστος Παπαγεωργίου και βιολί ο Γερμανός κ. PeterGlemente. Την Παρασκευή 28/9/2018 και ώρα 20.30 θαδοθεί συναυλία μουσικής δωματίου από τους παραπάνωμουσικούς και θα προλογίσει ο κ. Παπαγεωργίου στην αί-θουσα θεάτρου του Βενιζελείου Ωδείου. Το Σάββατο 29/9 και ώρα 11.00 – 13.00 θα δοθεί διάλεξηομιλία από τον κ. Παπαγεωργίου με θέμα «η κλασική μου-σική στον κινηματογράφο» (αυθεντικότητα – απομιμήσεις– αντιγραφές) . Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη. Πληροφορίες για εγγραφές σπουδαστών στο σεμινάριοστην γραμματεία του Ωδείου στο τηλ. 28210 43067 καθη-μερινά.

ΣΤΟ ΩΔΕΙΟ

Συναυλία ΜουσικήςΔωματίου

Ο Σύνδεσμος για την Διάδοση των Καλών Τεχνών στηνΚρήτη, στο πλαίσιο των ετήσιων καλλιτεχνικών εκδηλώσεωνδιοργανώνει συναυλία με το σύνολο μουσικής δωματίουm.i.k.r.o. quintet και την σοπράνο Δέσποινα Δρακάκη σήμεραΣάββατο 22 Σεπτεμβρίου και ώρα 20:30 στην αίθουσα θεά-τρου του Βενιζελείου Ωδείου.

Το 6ο Πανελλήνιο Φεστιβάλ

Ενταξιακής Κουλτούρας “Κω-

φοί και ακούοντες εν δράσει”

θα πραγματοποιηθεί στα Χανιά

την Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου.

H έναρξη του φεστιβάλ, που διοργα-νώνουν η Περιφερειακή Ενότητα Χα-νίων, ο Δήμος Χανίων, οι Δ/νσεις ΠΕ καιΔΕ Χανίων και το Σωματείο ΑμεΑ Χα-νίων, θα γίνει την Κυριακή 23 Σεπτεμ-βρίου στις 9 π.μ. στον Ιερό ΝαόΕισοδίων της Θεοτόκου, με την τέλεσηαγιασμού.

Θα ακολουθήσουν στις 11:30: στο Αρ-

χαίο Θέατρο ΑΠΤΕΡΑΣ & ΚάστροΚΟΥΛΕ πεζοπορία, Περιβαλλοντική Πε-ριήγηση & Εκπαιδευτική Ξενάγηση, στις17:30 στο Καφέ-Μπαρ Δημοτικής Πινα-κοθήκης Χανίων: συνοπτική αναφοράστο νεοσύστατο Σωματείο ΕΠΑΓΡΥ-ΠΝΗΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ της Ιεράς Μη-τρόπολης Κυδωνίας – Αποκορώνου, στις18:30: στην Πλατεία Δικαστηρίων &Παλιά Πόλη των Χανίων Πρότυπη Πο-δηλατική Διαδρομή – Ευαισθητοποίησησε θέματα Κυκλοφοριακής Αγωγής,Μικρή Διαδρομή από τα Δικαστήριαπρος το Γυαλί Τζαμισί, Ενετικό ΛιμάνιΧανίων, Μια Βόλτα στην Παλιά Πόλητων Χανίων με ποδήλατα, στις 19:00

στο Γυαλί Τζαμισί, Αθλητική ΕΠίδειξηΠαγκρατίου Αθλήματος, Α.Σ. Κερίτης,Ομοσπονδία Παγκράτιου Αθλήματος,Μουσικά Δρώμενα από το ΜουσικόΣχολείο Χανίων, Θεατρικά Δρώμενααπό το 1ο Δημοτικό Σχολείο Σούδαςκαι το 2o Γυμνάσιο Σούδας & ΛύκειοΣούδας, Χορός και Νοηματική Γλώσσααπό τον Πολιτιστικός Οργανισμός Μα-κεδονίας Θράκης ΕΣΑΕΙ ΕΝ ΡΟΗ, Δια-νομή υλικού για τον Εθνικό ΔρυμόΣαμαριάς και τα Ολυμπιακά Αθλήματα,και στις 20:00 στο Γυαλί Τζαμισί, Κρητι-κοί Παραδοσιακοί Χοροί, Κρητικά Εδέ-σματα & προετοιμασία κολατσιό επίποδός…

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΕΝΤΑΞΙΑΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ

Κωφοί και ακούοντες εν δράσει“Κωφοί και ακούοντες εν δράσει”

Ο Σύνδεσ ος Ιστορικών Καφέ στη Γερ ανίαΟ Σύνδεσμος Ιστορικών Καφέ στη Γερμανία

Η τιμή και η ευκαιρία αυτή θαείναι μεγάλη για το έργο τουΣυνδέσμου αλλά και τη διεθνήπροβολή της χώρας και ιδιαιτέ-ρως του τόπου μας. Στόχος θα είναι η προώθησηκαι η προστασία της πολιτιστι-κής κληρονομιάς των ΙστορικώνΚαφέ, γιατί όπως είπε και οΒρετανός Ιστορικός Arnold J.Toynbee «Ο πολιτισμός είναιμια κίνηση, όχι μια κατάσταση.Είναι ένα ταξίδι, όχι ένα λιμάνι». Η συμμετοχή αυτή θα ευωδιά-σει νέες ιδέες και νέα έργα γιατη διαφύλαξη αυτής της κληρο-νομιάς. Πρόκειται ουσιαστικάγια μια απλή αλλά καθόλουκοινή διαφήμιση των Χανίων σεδιεθνές επίπεδο. Η κληρονομιάτης Ελλάδας είναι λίγο-πολύγνωστή, αλλά ο συνεχής αγώ-νας και το ενδιαφέρον για τηδιαφύλαξή της από έναν μικρότόπο που ονομάζεται Κρήτη,Χανιά, Καφέ «Κήπος» και έναναξιόλογο άνθρωπο, τον κ.Στα-θάκη, βελτιώνει και ενισχύει τηνκαλή εικόνα που έχτισαν οιπρόγονοί μας, οι αρχαίοι Έλλη-νες στον έξω κόσμο, μια εικόναπου βάλλεται καθημερινώς καιαδιαλείπτως. Από τη συμμετοχή αυτή αναμέ-νονται νέες πρωτοβουλίες και

εταιρικές σχέσεις για τη διαφύ-λαξη της πολιτιστικής κληρονο-μιάς. Μια ακόμη επιτυχία τουΣυνδέσμου είναι η φιλοξενίατου 10ου διεθνές συμβουλευτι-κού forum των «ΠολιτιστικώνΔιαδρομών» του Συμβουλίουτης Ευρώπης στα Χανιά μας το2020, εν όψει και των 150 χρό-νων λειτουργίας του Καφέ«Κήπος». Σε αυτό θα συμμετέχουν –εκτόςτων μελών του Συμβουλίου τηςΕυρώπης- εκπρόσωποι από πε-ρισσότερες από 50 χώρες, φο-ρείς και ειδικοί στους τομείς του

πολιτισμού, του τουρισμού καιτης βιώσιμης ανάπτυξης. Στην ηλεκτρονική διεύθυνσηhttps://youtu.be/GXhsfcD5zfwμπορείτε να παρακολουθήσετεκαι το επίσημο βίντεο του Συν-δέσμου της ελληνικής υποψη-φιότητας για το 2020. Η ιδέα ξεκίνησε τον περασμένοΣεπτέμβρη στο ετήσιο forumτων Πολιτιστικών Διαδρομώνστην Ιταλία και ύστερα από μιασειρά συναντήσεων με τουςεκάστοτε φορείς η παρουσίασητης ελληνικής πρότασης στοΛουξεμβούργο κέρδισε τις εν-

τυπώσεις και εδραίωσε τη θέσητης απέναντι στην ισχυρή υπο-ψηφιότητα της Γεωργίας. Πρόκειται για ένα από τα πλέοναναμενόμενα πολιτιστικά δρώ-μενα που θα στρέψουν τις διε-θνείς ματιές στο φάρο τωνΧανίων. Ευχόμαστε λοιπόν, καλή επιτυ-χία στο δύσκολο αυτό έργο πουέχει αναλάβει ο πρόεδρος τουΣυνδέσμου κ. Σταθάκης και οισυνοδοιπόροι του.

* Η Μαρία-Φανουρία Τριπολιτάκη είναι φιλόλογος-

γλωσσολόγος

ΜΑΡΙΑ-

ΦΑΝΟΥΡΙΑ

ΤΡΙΠΟΛΙΤΑΚΗ*

Συμμετοχή στο Φόρουμ των “Πολιτιστικών Διαδρομών”

Για μια ακόμη φορά ο Σύνδεσμος Ιστορικών Καφέ Ευρώπης (EHICA) με ιδρυτή και

πρόεδρο τον αξιαγάπητο Χανιώτη Βασίλη Σταθάκη πρόκειται να πάρει μέρος στο 8ο

διεθνές συμβουλευτικό forum των “Πολιτιστικών Διαδρομών” του Συμβουλίου της

Ευρώπης που θα πραγματοποιηθεί 26-28 Σεπτεμβρίου στο Görlitz της Γερμανίας.

ΒΑΓΓΕΛΗΣ

Θ. ΚΑΚΑΤΣΑΚΗΣ

kakatsakis@sch.gr

Καλοί μου φίλοι, καλό Σαββατοκύριακο!«Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας πειρα-

τής που τον έλεγαν Τζακ Πατατάκη. Ο ΤζακΠατατάκης ήταν πάντα χαρούμενος και γε-λαστός. Αγαπούσε τη μουσική, τα χρώματα,τα ψαράκια και τις κριτσανιστές τηγανητέςπατάτες. Ζούσε...»

Αρχή του παραμυθιού καλημέρα σας! Ηαρχή μιας παραμυθοϊστορίας που δημιούρ-γησαν τα περυσινά παιδιά του 36ου Νηπια-γωγείου Χανίων έχοντας ως εμψυχώτριες τη

δασκάλα τους, τη γνωστή μας και από άλλεςεργασίες μαθητών της, Μαρία Παπουτσάκηκαι την επίσης γνωστή μας συγγραφέα παι-δικών βιβλίων και καλή μου φίλη Λιάνα Δε-νεζάκη. Ενός παραμυθιού με τίτλο “Το κλειδίτης ευτυχίας” που δημιουργήθηκε μεαφορμή το επιτραπέζιο εκπαιδευτικό παι-χνίδι “Παραμυθοκάρτες - Ιστορίες από τοΝησί της Φαντασίας” του Μάνου Κρόκου σεεικονογράφηση της Λιάνας Δενεζάκη, καιπου έγινε βιβλίο (και τι βιβλίο!) απ’ τις εκδό-

σεις “Κίτρινο πατίνι”. Τι όμορφη είναι ηπαρέα των μικρών παιδιών που ξέρουν νασηκώνουν όταν έχουν τη βοήθεια των μεγά-λων, το βραβείο της αλληλεγγύης και να βρί-σκουν το κλειδί της αγάπης!.

Συγχαρητήρια Μαρία! Συγχαρητήρια,Λιάνα!

Σας χαιρετώ με αγάπη όλους!Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης

δάσκαλος

36ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ

ΟΟ ΤζακΤζακ ΠατατάκηςΠατατάκης καικαι τοτο κλειδίκλειδί τηςτης αγά ηςαγάπης

παιδότοπος 7/ 31 ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ22 Σεπτεμβρίου 2018

Σημείωση: Εντυπωσιακά τα κουτιά με τις παραμυθοκάρτες (ιστορίες από το νησί με μουσούδες) που δημιούργησαν η Λιάνα Δε-νεζάκη με τον Μάνο Κρόκο. Κι αν εξάπτουν τη φαντασία των παιδιών κι αν αναπτύσσουν τον προφορικό και αφηγηματικό τουςλόγο! Κι αν εμπλουτίζουν τη φαντασία τους και τη δημιουργική τους σκέψη!

Οταν ξεκίνησε το σχολείο το Σεπτέμβριο γνωρίσαμε μια κυρίαπου έλεγε παράξενα πράγματα. Μας έλεγε και μας λέει ακόμαότι έχουμε δύο εαυτούς. Εναν καλό και έναν κακό. Οτι πρέπεινα ξυπνάμε κάθε πρωί και πριν από όλα να ανοίγουμε το πα-ράθυρο και να λέμε καλημέρα όμορφη μέρα. Να φοράμε έναμεγάλο χαμόγελο στο πρόσωπο κι έτσι έχουμε μια όμορφη χα-μογελαστή μέρα. Γινόμαστε ο μάγος της ζωής μας. Ετσι ξε-κλειδώνουμε και το σεντούκι με την κόκκινη καρδιά που έχουνξεχάσει κάποιοι πολύ βαθιά στην καρδιά τους και τους το ξα-ναθυμίζουμε. Ετσι όλοι μαζί ανακαλύπτουμε ξανά το θησαυρότης φιλίας, της αγάπης, της καλοσύνης. Λίγο πριν το Πάσχα ήρθε και μια άλλη κυρία, συγγραφέας, ηκυρία Λιάνα που πέτυχε Διάνα. - Κυρία Δενεζάκη γιατί χαμογελάς τόσο πολύ; - Είσαι και εσύ παιδί; Η κυρία μας, μας λέει ότι εμείς θα σώσουμε τον κόσμο αν δεξεχάσουμε ποτέ ότι πάντα θα είμαστε και παιδιά!!! - Ετσι είναι οι συγγραφείς; χαμογελαστοί - φωτεινοί - αγαπη-τοί; Ε λοιπόν κυρία Λιάνα και κυρία μας, καλώς ήλθατε στηνπαρέα μας -των μικρών παιδιών- που δεν είναι τυχαίο ότι κάθεμέρα το πρώτο βραβείο που σηκώνουν είναι το βραβείο τηςαλληλεγγύης, γιατί εμείς τα μικρά παιδιά ξέρουμε τι σημαίνειη λέξη «σ’ αγαπώ φίλε μου».

Τα παιδιά του 36ου Νηπιαγωγείου Χανίων

ια φορά κι ένανκαιρό... ήτανένας πειρατήςπου τον έλεγανΤζακ Πατατάκη.

Ο Τζακ Πατατάκης ήταν πάντα χα-ρούμενος και γελαστός. Αγαπούσετη μουσική, τα χρώματα, τα ψαρά-κια και τις κριτσανιστές τηγανητέςπατάτες. Ζούσε σε ένα κάστροπου βρισκόταν πάνω στο καράβιτου. Με το πλήρωμά του ταξί-δευαν στις θάλασσες και τουςωκεανούς.Κάποτε ο Τζακ και το πλήρωμάτου ανακάλυψαν έναν χάρτη, πουτους οδήγησε σε έναν θησαυρόαλλιώτικο από τους άλλους. Ήτανένα σεντούκι που απ’ έξω έμοιαζεσυνηθισμένο, μόνο που μέσα δενήταν γεμάτο με διαμάντια, χρυσέςλίρες ή κοσμήματα.Ο θησαυρός αυτός χάριζε χαμό-γελα κι αγάπη. Ξεκλείδωνε τιςκαρδιές και τις έκανες γλυκές κιαπαλές σαν παγωτό φράουλα. Το κακό,όμως, ήταν πως ο Τζακ δεν είχε τοκλειδί που άνοιγε το σεντούκι. Κι αυτότο σεντούκι δεν ανοίγει διαφορετικά! Ο Τζακ, βλέπετε, είχε έναν ορκισμένοεχθρό, τη μάγισσα Νευραλγήσιους, ηοποία κρατούσε το κλειδί. Κάποτε τοσεντούκι της ανήκε, όμως το έχασε,ώσπου έμαθε ότι το βρήκε ο Πατατάκης,και τώρα ήθελε να του το αρπάξει. Αυτήη μάγισσα έφτιαχνε φίλτρα από πιπέρι,θυμό, νύχια δράκου, σάλιο φιδιού καιζήλια. Ηθελε να μην ανοίξει ποτέ κανείςτο σεντούκι. Γι’ αυτό έβαλε στόχο τηςτον Τζακ.Ο πειρατής ήταν πολύ στεναχωρημένος,που δεν μπορούσε να βρει το κλειδί πουθα άνοιγε το σεντούκι. Για καλή τουτύχη, μπροστά του εμφανίστηκε η μά-γισσα ΜεγαλοκαλόκαρδηΕκείνος την είδε και χαμογέλασε. Ήξερεπως θα τον βοηθούσε! Οπως κι έγινε!Μόλις η Μεγαλοκαλόκαρδη έμαθε τιείχε συμβεί, πέταξε με τη σκούπα της γιατην Παραμυθοχώρα. Εκεί, συνάντησετην Κοκκινοσκουφίτσα, τη Σταχτοπούτακαι όλους τους ήρωες των παραμυθιών.Μάλιστα, το Ασχημόπαπο της χάρισεένα πούπουλο από τα φτερά του, ο Πι-νόκιο ένα από τα καπέλα του και οινάνοι ένα αρκουδάκι. Η Μεγαλοκαλό-

καρδη τους ευχαρίστησε και γύρισεπίσω στο καράβι του Τζακ τραγουδών-τας!«Με αυτό το πούπουλο, θα τη γαργα-λήσουμε. Το καπέλο θα της το χαρί-σουμε. Και, το αρκουδάκι θα της πούμενα το παίρνει αγκαλιά πριν κοιμηθεί, γιανα βλέπει πάντα όμορφα όνειρα», είπεη Μεγαλοκαλόκαρδη στον πειρατη κιέφυγαν για να συναντήσουν τη μάγισσαΝευραλγήσιουςΔεν άργησαν να τη βρουν και να κά-νουν πράξη τα σχέδιά τους. Στην αρχή,όταν τη γαργάλησαν, εκείνη νευρίασεπολύ, αλλά μετά ξεκαρδίστηκε σταγέλια. Κι έτσι όπως είχε φτιάξει η διά-θεσή της, όταν της χάρισαν το καπέλο,το φόρεσε αμέσως, και μόλις της έδω-σαν το αρκουδάκι, τους ευχαρίστησε εν-θουσιασμένη.Το άλλο πρωί η μάγισσα Νευραλγήσι-ους ξύπνησε χαρούμενη. Τόσο όμορφαόνειρα είχε δει, που ζήτησε από τον πει-ρατή και τη Μεγαλοκαλόκαρδη να γί-νουν φίλοι. Μάλιστα, τους πρότεινε ναανοίξουν μαζί το σεντούκι και να μοιρά-σουν το θησαυρό σε όλο τον κόσμο.Οι δυο μάγισσες έγιναν αχώριστες.Εφτιαχναν φίλτρα που σκορπούσαν κα-λοσύνη, κι ο Τζακ Πατατάκης μοίραζετους θησαυρούς που έβρισκε σε όποιον

είχε ανάγκη. Για να γιορτάσουν τη φιλίατους διοργάνωσαν ένα μεγάλο πάρτι!

Από τότε και μετά έζησαν αυτοί καλά κιεμείς καλύτερα!

Μ

Τα παιδιά που δημιούργησαν και εικονογράφησαν αυτό το βιβλίο!

ΒΡΑΓΙΑ ΡΕΪΝΑΒΑΜΒΑΚΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣΞΕΖΩΝΑΚΗ ΗΛΕΚΤΡΑΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ ΕΥΘΥΜΙΑΚΟΥΝΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣΚΟΥΚΟΥΛΑ ΜΑΡΓΙΑΝΝΑΛΕΔΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣΛΙΟΔΑΚΗ ΗΛΙΑΝΑΜΑΡΚΟΥΛΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣΜΠΑΔΟΓΙΑΝΝΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝΣΙΝΑΝΙ ΑΡΓΙΕΤΑΠΑΠΑΦΙΛΙΠΠΑΚΗ ΜΑΡΙΑΤΡΟΧΑΛΑΚΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝΣΚΑΡΑΚΗΣ ΕΥΤΥΧΗΣΤΣΙΣΚΑΚΗΣ ΕΥΤΥΧΗΣΧΑΜΠΑ ΗΛΙΑΝΑ-ΕΥΤΥΧΙΑΧΑΣΙΩΤΗ ΜΑΡΙΑΧΑΤΖΗΜΙΧΕΛΑΚΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑΑΚΡΩΤΗΡΙΑΝΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΣ ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗ-ΧΑΜΗΛΑΚΗ

Aνθιση - χρησιμοποιούμενα μέρη -συλλογή

Ανθίζει από τα τέλη Μαρτίου και τον Απρίλιο.Για θεραπευτικούς σκοπούς συλλέγονται τανεαρά φύλλα.

Θεραπευτικές ιδιότητεςκαι ενδείξεις

Δρα ως αντισπασμωδικό, ναρκωτικό, οφθαλ-μικό και ηρεμιστικό.

Η αμυγδαλίνη και η προυνασίνη, που περιέχειτο φυτό είναι ουσίες που όταν έρθουν σεεπαφή με το νερό, μετατρέπονται σε υδροκυα-νικό οξύ. Σε μικρή ποσότητα αυτή η δηλητη-ριώδης ουσία μπορεί να τονώσει την αναπνοή,βελτιώνει την πέψη και δίνει μια αίσθηση ευ-φορίας.

Επίσης θεωρείται ότι δρα θετικά στη θεραπείατου καρκίνου.

Σε υπερβολική ποσότητα όμως μπορεί να προ-καλέσει αναπνευστική ανεπάρκεια και θάνατο.

Τα φρέσκα φύλλα δρουν ως αντισπασμωδικά,ναρκωτικά και ηρεμιστικά.

Έτσι χρησιμοποιούνται με διάφορα παρα-σκευάσματα κατά των νευρικών σπασμών τωνμυών και της κράμπας του στομάχου.

Δρουν κατά των εμέτων, του νευρικού βήχα,της στηθάγχης, του άσθματος, του κοκίτη, τουβρογχίτη, της πνευμονίας και είναι ρυθμιστικάτων παλμών της καρδιάς.

Εξωτερικά το κρύο έγχυμα των φύλλων χρη-σιμοποιείται για οφθαλμικές πλύσεις. Τα φύλλαπου χρησιμοποιούνται πρέπει να είναι φρεσκο-κομμένα, γιατί τα αποξηραμένα φύλλα έχουνχάσει τα ενεργά συστατικά τους.

Εξωτερικά σε καταπλάσματα είναι κατα-πραϋντικό των πόνων από καψίματα και καρκι-νικές πληγές.

Στην ομοιοπαθητική το βάμμα που εξάγεται

από τα φύλλα, χρησιμοποιείται σαν κατα-πραϋντικό του νευρικού συστήματος και σανσπασμολυτικό. Σε εξωτερική χρήση είναι κατα-πραϋντικό και εφαρμόζεται με καταπλάσματα.

Παρασκευή και δοσολογίαΓια θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται

τα νεαρά φύλλα του φυτού. Παρασκευάζεται ως έγχυμα (ένα φρέσκο

φύλλο σε 200 γραμμάρια βραστό νερό) ή μεσκόνη των φύλλων (20-30 εκατοστά του γραμ-μαρίου). Η δοσολογία υπό μορφή αποσταγμέ-νου νερού είναι 15-20 γραμμάρια για μία δόση.

Προφυλάξεις Oπως ήδη έχει αναφερθεί είναι βότανο δηλη-

τηριώδες που χρησιμοποιείται μόνο κάτω απότις οδηγίες ιατρών. Υπάρχει κίνδυνος δηλητη-ριάσεων και είναι πολύ επικίνδυνη η χρήση τουιδιαίτερα σε παιδιά.

Η Δαφνοκερασιά κατάγεται από την ΜαύρηΘάλασσα και ευδοκιμεί στις μεσημβρινές πε-ριοχές της κεντρικής και δυτικής Ασίας, καθώςκαι της νοτιοανατολικής Ευρώπης. .

Στη χώρα μας φύεται στην ανατολική Θράκησε δάση, όπου υπάρχουν ελαφρά και δροσεράχώματα. Το συναντούμε με τις κοινές ονομασίεςΔαφνοκερασιά, Μάι, Δαφνοειδές και Ροδαφ-νιά.

Είναι θάμνος που φτάνει σε ύψος τα 3 με 4μέτρα, αειθαλής, διακοσμητικός, θεραπευτικόςκαι δηλητηριώδης.

Έχει άνθη υπόλευκα, με 5 πέταλα σε μακριάτσαμπιά, όρθια που φύονται στη μασχάλη τωνφύλλων. Είναι είδος ερμαφρόδιτο (έχει αρσε-νικά και θηλυκά όργανα) και επικονιάζεται απόμέλισσες και λεπιδόπτερα.

Τα φύλλα είναι επάλληλα, αυγοειδή, στενό-μακρα με μίσχο κοντό, χονδρά, σκληρόσαρκα,λαμπρά, άτριχα, λεία και από τις δύο μεριές,οδοντωτά. Όταν τα κοπανίσουμε μυρίζουν πι-κραμύδαλο.

Ο κορμός είναι λείος, μαυριδερός εξωτερικά,με ξύλο σκληρό κοκκινωπό. Ο καρπός είναιδρύπη (καρπός που έχει σαρκώδες περικάρπιο)αυγοειδής, φαίνεται χωρισμένος σε δύο μέρη,λίγο σαρκώδη, με γεύση στυφή και μαύρουχρώματος κατά την ωρίμανση. Μοιάζει μεμικρό κεράσι.

Σπέρμα σχεδόν σφαιρικό και λείο. Είναι ιδα-νικό φυτό για φράχτες.

Το φυτό είναι δηλητηριώδες εξ αιτίας τουυδροκυάνιου που περιέχει, ιδιαίτερα σταφύλλα. Τα τριμμένα φύλλα είναι τόσο δηλητη-ριώδη που αρκεί η παρουσία τους σε κλειστόχώρο για να εξουδετερώσει τα έντομα χωρίς τηχρήση εντομοκτόνων. Οι σπόροι και τα φρούτατου φυτού δεν είναι βρώσιμα.

Ιστορικά στοιχεία Στην Ευρώπη γνώριζαν εδώ και αιώνες την

χρήση του ανθόνερου των φύλλων του δέν-τρου στην ιατρική.

Στη Γαλλία χρησιμοποιούσαν εδώ και αιώνεςτα φύλλα για τον αρωματισμό του γάλακτοςκαι των γαλακτερών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμανα έχουν σημειωθεί αρκετές δηλητηριάσεις.Από τα φύλλα έπαιρναν με απόσταξη έπαιρ-ναν αιθέριο έλαιο (eau distillee de lauriercerice). .

Μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα το νερό πουλάμβαναν από την απόσταξη της Δαφνοκερα-σιάς, ήταν πηγή υδροκυανικού οξέως, γνω-στού και ως πρωσικού οξέως. Ο Σερ ΡόμπερτΚρίστισνο στην «Πραγματεία για δηλητήρια»που δημοσιεύθηκε το 1840 αναφέρει για τουδροκυανικό οξύ ότι «έχει προκαλέσει επανει-λημμένα δηλητηριάσεις από ατύχημα, έχειχρησιμοποιηθεί σε αυτοκτονίες και ως όργανοδολοφονίας». Ο ίδιος αναφέρει και περιστα-τικό με βοηθό φαρμακοποιού ο οποίος θεω-ρώντας ότι το περιεχόμενου του γυάλινουποτηριού που είχε αφήσει έξω ο φαρμακο-ποιός ήταν ηδύποτο, το ήπιε με αποτέλεσμα ναπεθάνει μέσα σε δύο λεπτά.

Συστατικά - χαρακτήρας Όλα τα μέρη του φυτού περιέχουν υδροκυά-

νιο, μία δηλητηριώδη ουσία που περιέχουν καιτα πικραμύγδαλα στα οποία προσδίδει τηνγνωστή γεύση.

Η τοξίνη αυτή βρίσκεται κύρια στα φύλλα(ιδιαίτερα στα νεαρά) και λιγότερο τους σπό-ρους του φυτού.

Τα φύλλα περικλείουν δύο τοξικά γλυκοσί-δια, την προυλαουρασίνη και την προυνασίνησε ποσοστό 1,5%. Κατά την μάσηση αυτά με-τατρέπονται σε γλυκόζη, υδροκυάνιο και βεν-ζαλδεϋδη. Το κυανίδιο επιδρά στο κεντρικόνευρικό σύστημα και μπορεί να προκαλέσειακόμη και θάνατο.

Τα σπέρματα περιέχουν αμυγδαλίνη.

υγεία - βότανα8/ 32ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ22 Σεπτεμβρίου 2018

Επιμέλεια:

ΣΑΚΗΣ ΚΟΥΒΑΤΣΟΣ

info@herb.gr

ηηBιότοπος - περιγραφή

Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι PRUNUS laurocerasus (Κε-ρασέα η δαφνοκέρασος) και ανήκει στην οικογένεια των Ροδω-δών. Η οικογένεια αυτή περιλαμβάνει πολυάριθμα είδη, μεταξύτων οποίων βρίσκουμε τα κυριότερα καρποφόρα δένδρα, όπως τιςροδακινιές, τις κερασιές, τις δαμασκηνιές κ.ά.

Y.Γ: Όλα τα προηγούμενα άρθρα της στήλης μπορούμε να τα βρούμε στη διεύθυνση www.herb.gr. Επίσης αν κάποιος φίλος αναγνώστης γνωρίζει οποιαδήποτε θεραπευτική ιδιότητα βοτάνου του τόπου μας που δεν είναι ευρέως γνωστή ή έχει κάποιο ερώτημα μπορεί νατο απευθύνει στην ηλεκτρονική διεύθυνση skouvatsos11@gmail.com

ΔαφνοκερασιάΔαφνοκερασιά

Ανατομία του ανθρώπινου λεμφικούσυστήματος, σε λιθογραφία

του 1920.

Ανατομικό σχέδιο του διάσημου Ιταλού ανατόμου GiulioCasserio of Piacenza, από το Tabulae anatomicae, τον ση-μαντικότερο άτλαντα ανατομίας του 17ου αιώνα, ο οποίοςπεριείχε 97 απεικονίσεις και εκδόθηκε στη Βενετία το 1627.

Ιστορία της ΙατρικήςΙστορία της Ιατρικής: Eναναα ίθανο ταξίδι στον χρόνοαπίθανο ταξίδι στον χρόνο

Οι ιατρικές πρακτικές συνοδεύουντον άνθρωπο από τη στιγμή που έκα-νε τα πρώτα του βήματα στη γη. Οδρόμος που ακολούθησε η ιατρικήστο πέρασμα του χρόνου, είναι γε-μάτος από εκπληκτικές ιστορίες αυ-τοσχεδιασμού, άγνοιας, απάτης, πά-θους ή και λάθους.

ΓIAννης

ςτεφανοΓιAννης

M.Sc.

μέρος 97ο

ιστορικές αναφορές 9/ 33ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ22 Σεπτεμβρίου 2018

»

Πριν από 2.500 χρόνια στην Κεντρική Αμερική οι Μάγιαςτρυπούσαν τα δόντια τους με αυτοσχέδια λεπτά τρυπάνιακαι τους έβαζαν πολύτιμους λίθους, για θεραπευτικούς, αι-σθητικούς ή θρησκευτικούς λόγους.

»

Σετ χειρουργικών εργαλείων οδοντιατρικής, από την Τεχε-ράνη (Ιράν) του 19ου αιώνα.

»

Αγγεία του εγκεφάλου, όπωςαπεικονίζονται στο ηλεκτρονικόμικροσκόπιο.

»

Οι μύες της δεξιάς παλάμης, απόεπιστημονικό περιοδικό ανατο-μίας και κινησιολογίας του 1919.

»

Κουτί πρώτων βοηθειών, πουχρησιμοποιήθηκε από τους Γερ-μανούς πιλότους τον 1ο Παγκό-σμιο Πόλεμο.

»

Μηχάνημαακτινογραφιών

(ακτινών Χ), στηνΑγγλία του

1920.

Δύο νάνοι-κλόουν τηνώρα τηςανάπαυσης,μεταξύτων παρα-στάσεων (ΗΠΑ, 1940).

βιβλίαβιβλία

Η δική ου ιστορίαΗ δική μου ιστορίαΧουάν Χοσέ ΜιγιάςΜετάφραση: Θεοδώρα Δαρβίρη

Εκδότης: Ψυχογιός

Ο αφηγητής τηςιστορίας αυτήςείναι ένα δωδε-κάχρονο αγόρισαν όλα ταάλλα, με τουςφόβους, τις ανα-σφάλειες και ταόνειρά του.Ώσπου μια μέρα,στην επιστροφήαπό το σχολείο,

ρίχνει από μια γέφυρα μια μπίλια, προκα-λώντας ένα ατύχημα που θα στοιχίσει τηζωή σε μια οικογένεια. Μόνο η συνομή-λική του Ιρένε σώζεται, αλλά μένει ανά-πηρη. Εκείνη η μέρα σημαδεύει τη ζωήτου. Το μοιραίο λάθος του γίνεται το με-γαλύτερο μυστικό του – και η Ιρένε η με-γαλύτερη εμμονή του. Η αγάπη του γι’αυτή θα ξεκινήσει από την ενοχή αλλά θαγίνει η σωτηρία του καθώς η δική του οι-κογένεια διαλύεται με το διαζύγιο τωνγονιών του… Με το ξεχωριστό στιλ και το τόσο προ-σωπικό χιούμορ του, ο Μιγιάς γράφει μιαιστορία για την εφηβεία και τη δύσκοληπορεία προς την ενηλικίωση. Ακροβατών-τας ανάμεσα στην πρόκληση και τηνευαισθησία, ο ήρωάς του αφηγείται όλαόσα ο ίδιος ο Μιγιάς –κι ο καθένας απόεμάς– δε βρίσκει το κουράγιο να εξομο-λογηθεί. Μια ιστορία για όσους είναι νέοι κι όσουςυπήρξαν κάποτε και δεν το ξέχασαν ποτέ.

Ο χρόνοςΟ χρόνος

ροστά αςμπροστά μαςΒαγγέλης ΚούταςΕκδότης: Κέδρος

Ενας άντρας,κ ο ρ υ φ α ί οσ τ έ λ ε χ ο ςε τ α ι ρ ί α ς ,προσπαθεί ναξεφύγει απότους εφιάλ-τες του. Στηνπροσπάθειάτου καταφεύ-γει στο ντι-βάνι της

ψυχανάλυσης. Καθώς ξετυλίγει τονήμα της ζωής του, η σχέση του μετην όμορφη ψυχολόγο γίνεται πιοπροσωπική και η αμοιβαία έλξη τουςπεριπλέκει επικίνδυνα τα πράγματα. Οι εξομολογήσεις για το παρελθόντου συνθέτουν μια τοιχογραφία τηςελληνικής επαρχίας από το τέλος τουΕμφυλίου μέχρι την πτώση της χούν-τας.

Η στέ αΗ στέπα -

Η ιστορίαΗ ιστορία

ενός ταξιδιούενός ταξιδιούΑντόν Πάβλοβιτς ΤσέχοφΛογοτεχνική απόδοση: Εφη Πλιάτσικα - Πανσελήνου

Μετάφραση: Ευτυχία Παμπούκη

Εκδότης: Καστανιώτης

Η εμβλημα-τική αυτή νου-β έ λ ααφηγείται τηνα ξ έ χ α σ τ ηιστορία τουΕγκόρουσκα,ενός εννιά-χρονου αγο-ριού πουφεύγει από το

σπίτι του προκειμένου να σπουδάσει. Ημητέρα του, που θέλει να τον γράψειστο γυμνάσιο, αποφασίζει να τον στεί-λει σε μια φίλη της. Όμως ο προορι-σμός είναι μακρινός και, για να φτάσειεκεί ο μικρός με το ηλιοκαμένο πρό-σωπο και τα κλαμένα μάτια, θα πρέπειπρώτα να διασχίσει την απέραντηστέπα, την απλόχωρη καρδιά της ρω-σικής υπαίθρου, γεμάτη πολύχρωμεςομορφιές και απρόβλεπτους κινδύνους.Σε τούτη την πορεία, που μοιάζει μεπρώτη ενηλικίωση, τον συνοδεύουν οέμπορος θείος του και ένας ιερέας, οιοποίοι τον εμπιστεύονται αργότερα σ’ένα καραβάνι που βρίσκουν στο δρόμοτους. Ο Εγκόρουσκα παρατηρεί τηναδάμαστη φύση, ακούει τις παράξενεςκουβέντες των απλών χωρικών καισιγά σιγά παραδίνεται σ’ έναν γλυκόπι-κρο ρεμβασμό που διαπερνά την πραγ-ματικότητα και ξανοίγεται στις αχανείςεκτάσεις της φαντασίας. Ό,τι αρχίζει ωςένα συνηθισμένο ταξίδι σε μια αρχέ-τυπη ενδοχώρα, μετουσιώνεται απότον Αντόν Τσέχοφ σε μια πνευματικήπεριπέτεια με ορίζοντα την ίδια την αν-θρώπινη ύπαρξη. Ένας συγκλονιστικόςύμνος στο γίγνεσθαι και στο παρέρχε-σθαι, ένα πεζογραφικό ποίημα.

Στο δάσοςΣτο δάσοςTana FrenchΜετάφραση: Ειρήνη Παϊδούση

Εκδότης: Μεταίχμιο

Καθώς σουρου-πώνει σε έναμικρό προάστιοτου Δουβλίνουτο καλοκαίρι του1984, οι μανά-δες αρχίζουν ναφωνάζουν σταπαιδιά τους ναέρθουν σπίτι.Αυτό το ζεστό

βράδυ, όμως, τρία παιδιά δεν επιστρέ-φουν από το σκοτεινό και βουβό δάσος.Όταν φτάνουν οι αστυνομικοί, βρίσκουνμόνο ένα από τα παιδιά να γραπώνειέναν κορμό τρομοκρατημένο, τα αθλη-τικά του ματωμένα. Δεν μπορεί να θυ-μηθεί ούτε μια λεπτομέρεια από τιςτελευταίες ώρες.Είκοσι χρόνια αργότερα, το αγόρι αυτό,ο Ρομπ Ράιαν, δουλεύει στο Τμήμα Αν-θρωποκτονιών του Δουβλίνου καικρατά το παρελθόν του κρυφό. Ότανόμως ένα δωδεκάχρονο κορίτσι βρίσκε-ται δολοφονημένο στο ίδιο δάσος, οΡομπ και η Κάσι Μάντοξ, συνεργάτιδάτου και στενή του φίλη, βρίσκονται ναερευνούν μια υπόθεση ανατριχιαστικάπαρόμοια με το ακόμα ανεξιχνίαστο μυ-στήριο του 1984. Έχοντας οδηγό μικράψήγματα αναμνήσεων από καιρό κατα-πνιγμένων, ο Ρομπ έχει τώρα την ευκαι-ρία να ξεσκεπάσει τόσο το μυστήριο όχιμόνο της τρέχουσας υπόθεσης, αλλά καιαυτής από το ίδιο του το παρελθόν...

Aφορμή

Η Ρέμε είναι μια άσεμνη γριάπου ντύνεται με κουρέλια κιαφήνει τα μαλλιά της ελεύ-θερα πάνω στους ώμους τηςσαν άγρια χόρτα. Μέσα τηςδιαιωνίζεται η δύναμη τηςγυναίκας που επιβιώνει,δέρμα θαλάσσιου ελέφαντα,τα μάγουλα δυο μήλα τηςΧιονάτης. Ο χρόνος της ανή-κει, δεν κοιμάται, δεν φοβά-ται κανέναν: τα ξημερώματατριγυρίζει σαν φρουρός, οιστοές της πλατείας βρυχών-ται από τα χασμουρητά της,το μεσημέρι κουλουριάζεταιστον ήλιο για να διαβάσειοποιοδήποτε από τα βιβλίαπου κουβαλάει μαζί της.

Η Ρέμε δεν διαφέρει από τους αν-θρώπους της διπλανής της πόρ-τας. Βιάστηκε να παντρευτεί γιανα φύγει μακριά από την οικογέ-νειά της, να δραπετεύσει από τονασφυκτικό κοινωνικό περίγυροπροτού κηλιδωθεί η φήμη της.Χιλιόμετρα μακριά, με τον άντρατης, που ποτέ δεν τον πόθησεσαρκικά, θα βρουν καταφύγιο σελίγα τετραγωνικά μέτρα, έναδιαμέρισμα σε μία από τις εκα-τοντάδες εργατικές κατοικίεςπου ορθώθηκαν την περίοδοεκείνη, για πενήντα χρόνια φιλο-ξενούμενοι του κράτους καιμόνο ύστερα ιδιοκτήτες, μίαπόλη έξω από τα όρια της πόληςαρχικά, μία πόλη μέσα στην πόληστη συνέχεια. Θα αποκτήσει δύοπαιδιά. Εκείνα με τη σειρά τουςθα βιαστούν να εγκαταλείψουντην οικογενειακή σκέπη. Ο κύ-κλος της ζωής.Όταν θα γυρίσει σπίτι της, μετάαπό πολλές μέρες στο νοσοκο-μείο στο πλευρό του άντρα της,χήρα πια, θα ανοίξει την πόρτα

στον ταχυδρόμο. Εκείνος μετα-φέρει ένα δέμα με παραλήπτηκάποιον γείτονα, αδυνατεί όμωςνα τον βρει, της ζητάει να το πα-ραλάβει εκείνη εκ μέρους του,ως διευκόλυνση, το δέμα είναιβαρύ. Εκείνη θα δεχτεί. Κλείνον-τας πίσω της την πόρτα δεν θαμπορέσει να αντισταθεί. Το δέμαπεριέχει βιβλία. Όταν ο γείτοναςθα της χτυπήσει την πόρταεκείνη θα δηλώσει άγνοια. Μι-κρότερη η Ρέμε διάβαζε, ύστεραήρθαν τα παιδιά, το νοικοκυριό,οι υποχρεώσεις. Τώρα όμωςείναι κυρία του χρόνου της.Ο Γκουτιέρεθ, γεννημένος στηνΟυέλβα της Ισπανίας το 1978,αποφασίζει να διηγηθεί την ιστο-ρία ενός εργατικού προαστίου, μεκεντρική ηρωίδα την Ρέμε. Μεαφετηρία την ιστορία που επιθυ-μεί να διηγηθεί ανοίγονται μπρο-στά του διάφοροι δρόμοι. Έναςαπ' αυτούς θα μπορούσε να οδη-γεί, σαν ένα απλοϊκής φιλοσο-φίας παραμύθι, στη δύναμη τωνβιβλίων. Ένας άλλος, ρεαλιστικάωμός, στην κοινωνική και πολι-τική κατάσταση της Ισπανίας των

εργατικών συνοικιών. Κάποιοςτρίτος, γεμάτος νοσταλγία, σταχρόνια που πέρασαν, στη μαται-ότητα. Ίσως ακόμα και κάποιοςπιο άκομψα κωμικός, μία γριάχήρα, με σεξουαλικά απωθημένα,που γίνεται ηγέτης μίας επανά-στασης απέναντι στην απαγό-ρευση της δημοτικής αρχής γιαάπλωμα των ρούχων στην εξω-τερική πλευρά των κατοικιών. ΟΓκουτιέρεθ όμως επιθυμεί ναακολουθήσει ένα οδικό δίκτυογεμάτο διακλαδώσεις και περιφε-ρειακούς, με έναν τρόπο αρκετάπροσωπικό, παίζει ανάμεσα στονρεαλισμό και στον συμβολισμό,στο συγκεκριμένο και το αφηρη-μένο, στη θλίψη και το χιούμορ,εξοργίζει και συγκινεί τον ανα-γνώστη, αλλάζοντας διαρκώςθέση παρατήρησης, αδυνατών-τας να αποφασίσει αν αγαπά ήμισεί τους ήρωές του, αν πιστεύειή όχι σ' αυτούς, αν ελπίζει σ' ένακαλύτερο αύριο ή αν νιώθει νικη-μένος από τη ματαιότητα. Και τοαποτέλεσμα τον δικαιώνει.Τα ανατρεπτικά βιβλία είναι έναιδιαίτερο μυθιστόρημα, φτιαγ-μένο με τέτοιο τρόπο που κρα-τάει τον αναγνώστη σε μίαάβολη θέση ενώ ταυτόχρονα τονπαρασύρει στην ανάγνωση, έναλαϊκό μυθιστόρημα μπολιασμένομε ιδέες και αναφορές στηνισπανική κυρίως λογοτεχνία, μίαιστορία απλή -ακόμα και απλοϊκάαδιάφορη θα μπορούσε κάποιοςνα τη χαρακτηρίσει- δοσμένη μεέναν τρόπο που ενώ την αφήνειστο πλάι, ταυτόχρονα την αποθε-ώνει, διατηρεί το κλισέ και τηνεπανάληψη της ζωής, προσθέτον-τας όμως πινελιές και φίλτρα,όπως δηλαδή συνηθίζει να κάνειη λογοτεχνία, που αγαπάει καιυπηρετεί ο Γκουτιέρεθ.

Γιαννης ΚαλοΓεροπουλος

yannis.kalo@gmail.com • no14me.blogspot.gr/

Τα ανατρε τικά βιβλίαΤα ανατρεπτικά βιβλία» Pablo Gutiérrez (μτφρ. Κλαίτη Σωτηριάδου, εκδόσεις Καστανιώτη)

Μια έρευναΜια έρευνα

για τους Σου ερίτεςγια τους ΣουμπερίτεςΟλόκληρη η αιματηρή πορεία του Φριτς Σούμπερτκαι των “Σουμπεριτών' στην Κρήτη και στη Μακε-δονία αποτυπώνεται στην έρευνα του Έλληνα Πα-νεπιστημιακού στον ΚαναδάΘανάση Φωτίου.Για μια 15ετία ο συγγραφέαςσυγκέντρωσε εκατοντάδες μαρ-τυρίες, αρχεία στην Ελλάδα καιΓερμανικά αρχεία ακολουθώνταςτα βήματα των ναζί του Σούμ-περτ και των εγκλημάτων πουδιέπραξαν σε Κρήτη και Μακεδο-νία όπου έδρασαν. Ο συγγρα-φέας με επιστημονική έρευνα καιπλούσια στοιχεία καταρρίπτει ένασωρό μύθους που αναπτύχθηκαντα μεταπολεμικά χρόνια (πχ. ότι οΣουμπερτ ήταν Ελληνικής κατα-

γωγής είχε γεννηθεί στη Σμύρνη και είχε πολεμήσειστο στρατό του Κεμάλ εναντίων των Ελλήνων. Οσυγγραφέας με ξεκάθαρα στοιχεία αποδεικνύει ότιο Σούμπερτ γεννήθηκε στο Ντόρμουντ, ζούσε γιαχρόνια στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου όπου έμαθετα ελληνικά).Στα πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία του Σούμπερτ η

αποκάλυψη όλων των ανδρώνπου υπηρέτησαν δίπλα του τωνλεγομένων και Σουμπεριτών, ταονόματα τους, τον τόπο κατα-γωγή τους και την τύχη τουςμετά τον πόλεμο. Μια συγκλονιστική ιστορικήέρευνα από τις εκδόσεις “Επίκεν-τρο” που ρίχνει το φως σε μιααπό τις πιο φρικτές μορφές τηςναζιστικής κατοχής στην Ελλάδααλλά και των στους ντόπιους συ-νεργάτες του.

Γ. ΚΩΝ.

πολιτισμός10/ 34ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ22 Σεπτεμβρίου 2018