Πατρίδα, σαν τον ήλιο σουήλιος αλλού δε λάµπει.

(«Στην Πατρίδα»)«Εις την Πατρίδα»

Mάννα µου Ελλάδα,τι δεν είσαι τώραΣαν πρώτα ορθή,

ψηλή, στεφανωµένηΜε δάφνες, τι δεν είσαι

µε τα δώραΤης αθάνατης Νίκης

στολισµένη;Αχ! πότε θάρθη,

πότε θάρθη η ώραΝα µαταστράψη η όψη σου

η σβησµένη,Και την ερηµωµένη σου

τη χώραΜ’ ελπίδα να φωτίσης,

ω αντρειωµένη;Πατρίδα µου σηκώσου!

Ας λάµψη πάλιΣτον αιθέρα ψηλάτο µέτωπό σου,

Και της Ελευτεριάςθε να προβάλη

Η µέρα, και το θείοπρόσωπό σου

Θα λάµπη σαν τον ήλιο της.Μεγάλη

Θα γίνης κι αλλοιά τότεςστον εχτρό σου.

(1878)

Βίος: Ποιητής, µεταφρα-στής, σκακιστής, βουλευτής,εθνικός αγωνιστής. Γεννήθηκετο 1860 στην Ιθάκη. Είχε ισπα-νική καταγωγή. Ο παππούςτου, εκ πατρός, ήταν πρόξε-νος της Ισπανίας στην Κέρκυ-ρα όπου η οικογένειά του είχεεγκατασταθεί. Ο πατέρας τουΠαύλος ήταν Πρόεδρος των∆ικαστηρίων της Ιονίου Πολι-τείας και η µητέρα του ΙωάνναΣούφη υπήρξε ανιψιά του κυ-βερνήτη Ιωάννη Καποδίστριακαι θεία του πρωθυπουργούΓ.Θεοτόκη. Ως γόνος αριστο-κρατών γύµνασε το πνεύµατου στα διαβάσµατα, στις συγ-γραφές και στο παιχνίδι τουσκακιού. Το 1878 γράφτηκεστην φιλοσοφική σχολή του

Πανεπιστηµίου Αθηνών τηνοποία εγκατέλειψε για νασπουδάσει στην Γερµανία φι-λολογία, γλωσσολογία και φι-λοσοφία και σανσκριτική.Έµαθε την Ιταλική, Ισπανική,Αγγλική και Γερµανική και Σαν-σκριτικά. Το 1890 αναγορεύ-τηκε διδάκτωρ της φιλοσο-φίας του Πανεπιστηµίου τουErlangen της Βαυαρίας. Έζη-σε έντονη φοιτητική ζωή, γρά-φτηκε µέλος σε φοιτητικά σω-µατεία, που σκοπός τους ήτανη µόρφωση ιπποτικού χαρα-κτήρα, µε πειθαρχία και σωµα-τικές σκληραγωγίες. Το 1890κέρδισε τον τίτλο του πρωτα-θλητή Βαυαρίας στο σκάκι. ΟΜαβίλης θα µπορούσε να θε-ωρηθεί ως ο πρώτος Έλλη-νας συνθέτης σκακιστικώνπροβληµάτων µε διεθνή φή-µη. Ασχολήθηκε µε την σύν-θεση λυρικών ποιηµάτων, κυ-ρίως σονέτων.

Το 1896 πολέµησε στηνεπανάσταση της Κρήτης. Το1897 κατά τον ελληνοτουρκικόπόλεµο συγκέντρωσε 70 Κερ-κυραίους εθελοντές και πήγανστην Ήπειρο να πολεµήσουν,όπου και τραυµατίστηκε. Ταέξοδα της εκστρατείας τωνεθελοντών τα κάλυπτε ο ίδιος.Το 1909 γίνεται ο ενθουσιώ-δης κήρυκας του ξεσηκωµούκαι το 1910 εξελέγη βουλευ-τής του κόµµατος των Φιλε-λευθέρων του Ελευθερίου Βε-νιζέλου στην αναθεωρητικήΒουλή. Σηµειώνεται επίσης οερωτικός δεσµός του Λορέν-τζου Μαβίλη µε την ποιήτριαΜυρτιώτισσα (Θεώνη ∆ρακο-πούλου). Στον Βαλκανικό πό-λεµο του 1912 ο Μαβίλης πα-ρά τα 52 του χρόνια κατετάγηεθελοντής λοχαγός των Γαρι-βαλδινών Ερυθροχιτώνων(Ονοµαζόταν Γαριβαλδινοί οιεθελοντές Έλληνες και ξένοιαπό το όνοµα του αρχηγούτους, Ιταλού στρατηγού, Γαρι-βάλδη. Ερυθροχίτωνες λέγον-ταν λόγω του κόκκινου χιτώναπου φορούσαν για να µην φαί-νεται το αίµα. Οι µαχητές αυ-τοί δεν σταµατούσαν να πολε-µούν ακόµα και αν τραυµατι-ζόντουσαν!). Στις 28 Νοεµβρί-ου του 1912 γίνεται επικεφα-

λής του λόχου των εθελοντώνκαι σκοτώνεται στη Μάχη του∆ρίσκου στην Ήπειρο.

Έργο: Το ποιητικό έργο τουΜαβίλη αποτελείται συνολικάαπό 56 σονέτα, ποιήµατα, πε-ζά, επιστολές και πολιτικέςαγορεύσεις και µεταφράσεις.Έγινε γνωστός από τα σονέ-τα του, που τα περισσότεραγράφτηκαν στην πενταετία1895-1900 και τον καθιέρω-σαν ως τον σπουδαιότεροσονετογράφο της νεοελληνι-κής ποίησης. Τα χαρακτηρι-στικότερα είναι: «Πατρίδα»,«Λήθη», «Ελιά», «Καρδάκι»,«Νίκη», «Υπεράνθρωπος»,«Καλλιπάτειρα». Όπως σηµει-ώνει ο Ν. Μπουγάς κυρίαρχαθέµατα των ποιηµάτων τωνήταν η αγάπη για τη ζωή, ηνοσταλγία του θανάτου, η εκ-στατική ενατένιση της οµορ-φιάς, το στωικό ήθος, µια αί-σθηση ερωτισµού ανενδοί-αστα φυσιοκρατική αλλά καιµια δεσποτική άρνηση τουενστίκτου….ένας σεβασµόςτης ρώµης, της ανδρειοσύ-νης, της αρετής στην παλιάτης σηµασία και µια πατριδο-λατρία, µέσα στην οποία ηψυχή του ποιητή αναζητείτον ύψιστο προορισµό της.Για την καλλιέργεια του σονέ-του τον επαίνεσε ο Παλαµάς,ο οποίος θεωρούσε ότι ο Μα-βίλης µε τον Ρήγα καταλαµ-βάνουν τις «δύο κορυφές τηςπατριδολατρικής ποίησης». ΟΜαβίλης δεν εξέδωσε καµίαποιητική συλλογή όσο ζούσε.Η µετριοφροσύνη του και ησεµνότητα του δεν του το επέ-τρεψαν. Αισθανόταν αµηχανίαόταν τον αποκαλούσαν «ποι-ητή» και τα λίγα δηµοσιευµέναποιήµατά του συχνά τα υπέ-γραφε µε ψευδώνυµα. Ο Μα-βίλης ήθελε να λέγεται «σκακι-στής» γιατί ήταν από τουςπρωτοπόρους στο παιχνίδι αυ-τό. Αγωνίσθηκε για να φτιάξειτο Σκακιστικό Σύλλογο τουΠανεπιστηµίου του Μονάχουκαι συντήρησε το σκάκι στηνΑναγνωστική Εταιρεία Κέρκυ-ρας. Συνέθεσε σκακιστικάπροβλήµατα και έπαιξε µεπολλούς καλούς σκακιστέςτης εποχής του. Ο Μαβίληςείχε ακέραιο χαρακτήρα καιέτρεφε γνήσιο ενδιαφέρονγια το καλό της Πατρίδας. Το1896 έγινε πρόεδρος σε ένααπό τα τµήµατα της «ΕθνικήςΕταιρείας» στην Κέρκυρα πουίδρυσε ο Παύλος Μελάς καιεργάστηκε µε ενθουσιασµό.Πίστευε στην απόλυτη αξιο-κρατία και ήταν συνεπέστα-τος στις αρχές του και ευγε-νής σε όλες τις εκδηλώσειςτης ζωής του. Ως βουλευτήςήταν ενήµερος για όλα τα θέ-µατα και δεν έλειπε από τιςκοινοβουλευτικές συνεδριά-σεις. Ιστορική θα µείνει η αγό-

ρευσή του και φράση του «Χυ-δαία γλώσσα δεν υπάρχει,υπάρχουσι χυδαίοι άνθρω-ποι», υπερασπιζόµενος την ευ-γένεια της δηµοτικής γλώσ-σας. Πρέσβευε ότι η γλώσσατου λαού πρέπει να καλλιεργη-θεί και να εµπλουτισθεί από«ολόκληρον την κληρονοµίαντου παρελθόντος». Ο Μαβίληςδεν είναι ο φιλόσοφος και οποιητής του γραφείου. Μεπλατιά αντίληψη του εθνι-σµού, µακριά από κάθε άγο-νη πατριδολατρία, παρέµεινεπάντα ιδεολόγος, πολέµιοςτης φαυλοκρατίας και τωνσυναλλαγών. Σε εποχές πουτα εθνικά µας δίκαια είχανµεγαλύτερη αξία από κάποιαέδρανα, o Μαβίλης υπήρξε οεθνικιστής του πνεύµατος καιτης δράσεως. Σε επιστολήτου γράφει:«Έχεις δίκιο ειςόσα γράφεις, µα η πολιτικήτου Βενιζέλου είναι εθνική, γιατούτο πρέπει να παραβλέψου-µε τις αδυναµίες ή τις ασυνέ-πειες που παρουσιάζει. Όσογια µε, αποφάσισα να µηνπολιτευθώ άλλο. Θα αποτρα-βηχθώ απ’ την πολιτική καιθα περιµένω. Όταν σηµάνει ησάλπιγγα θα πάω και εγώ νααφήσω τα ελεεινά µου κότζιασε µια ρεµατιά της ονειρεµέ-νης µας Ηπείρου». Πράγµατι,στη Μάχη του ∆ρίσκου στις 28Νοεµβρίου 1912 µια σφαίρατου διατρυπά τα δύο µάγουλασµαραλιάζοντας τα δόντιατου. Ενώ µεταφέρεται αιµό-φυρτος στο προσωρινό νοσο-κοµείο, ένα δεύτερο βόλι τονβρήκε στο στόµα. Εκείνη τηστιγµή έφτανε στο χειρουρ-γείο και ο αρχηγός, Αλέξαν-δρος Ρώµας (Ζακυνθινός πολι-τικός, διατελέσας πρόεδροςΒουλής και υπουργός). Είδετον Μαβίλη και κατάλαβε. «Σεσυγχαίρω απ' την καρδιάµου!» λέει δίνοντάς του το χέ-ρι. Ο Μαβίλης µαζεύει τιςστερνές του δυνάµεις, στέκε-ται προσοχή και σφίγγει το χέ-ρι του αρχηγού. Τα τελευταίατου λόγια ήταν: “Περίµεναπολλές τιµές, από τούτον τον

πόλεµο, αλλά όχι και την τιµήνα θυσιάσω τη ζωή µου γιατην Ελλάδα µου”. Ξαπλωµέ-νος στο πεζούλι της Αγίας Πα-ρασκευής σκεπασµένος µετον µατωµένο µανδύα τουπερνάει στο Πάνθεο τωνΗρώων κερδίζοντας «δώραάγια τρία: Θάνατο, Αθανασίακ’ Ελευτερια» όπως το ήθελε.Πρόκειται για µοναδικό παρά-δειγµα στην νεοελληνική ιστο-ρία Βουλευτή που φόρεσε τηνστρατιωτική στολή και έπεσεηρωικά στην πρώτη γραµµήτης µάχης. Το ελληνικό κρά-τος τίµησε τον Λορέντζο Μα-βίλη δίνοντας το όνοµά του σεµια από τις κεντρικότερες πλα-τείες της Αθήνας όπου στήθη-κε και η προτοµή του το 1938.Στη βάση της αναγράφονταιστίχοι του Μιλτιάδη Μαλακάσηπου γράφτηκαν ειδικά για τηνµνήµη του Ήρωα Ποιητή. Αντί-γραφα της προτοµής υπάρ-χουν στην Ακρολιµνιά Ιωαννί-νων, στην Κέρκυρα και στηνΕταιρεία Ελλήνων Λογοτε-χνών.

Μαρτυρίες: «Ό,τι κατορ-θώσω εις την ζωή µου, θα τοκατορθώσω µένοντας συνε-πής, χωρίς ν' απαρνηθώ ούτεµια µόνο πράξη, ούτε µια µό-νο στιγµή της περασµένης

µου ζωής, ή αλλιώς δεν θακατορθώσω τίποτε» (Λ. Μαβί-λης, απόσπασµα επιστολής).Ο Μιχ.Περάνθης σηµειώνει:«Οι αρχές που εµόρφωσαναπό παλιά το χαρακτήρα τούΜαβίλη έµειναν ακλόνητες.Επάνω τους έσπασαν οι αντί-θετες παρορµήσεις της ζωής,σ’ αυτές προσαρµόστηκανόλες οι πράξεις πού επετέλε-σε. Και η ποιητική του διάθε-ση στις αυτές αρχές, τις προ-γενέστερες από την ποίησήτου, αναγκάστηκε να υποταχ-θεί. Τέτοιος στην ζωή και στηντέχνη του. Οι περισσότεροιάνθρωποι δέθηκαν στα νιάτατους µε µια ιδεολογία πουτην λησµόνησαν στις πρακτι-κές ανάγκες της ζωής. Ο Μα-βίλης της έµεινε πιστός ως τοτέλος. Ο θάνατός του ήταν ηολοκλήρωση του ψυχικού τουπροορισµού, ίσως και το κα-λύτερο πατριωτικό του τρα-γούδι». Ο Γρηγόριος Ξενόπου-λος παρατήρησε: «Ο Μαβίληςστάθηκε ένας απ' τους σπά-νιους εκείνους ποιητές πουτο καλύτερό τους ποίηµα εί-ναι η ζωή τους».

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:Ρίτσα K. Κρούπηark.kroupi@gmail.com

Λορέντζος Μαβίλης(1860 -1912)

Ο ποιητής ΛορέντζοςΜαβίλης µε στολή λοχαγού

Γαριβαλδινού το 1912

1111∆ΕΥΤΕΡΑ 22 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012 ΠΡΟΣΩΠΑ

ΠΟΡΤΡΕΤΑ:ΠΟΡΤΡΕΤΑ: (Προσωπικότητες Παγκόσµιας Ακτινοβολίας)

Λορέντζος Μαβίλης: Ο ποιητής,ο σκακιστής, ο πολιτικός, ο στρατιώτης

Πατρίδα, σαν τον ήλιο σου ήλιος αλλού δε λάµπει

ΠΑΖΑΡΙ ΒΙΒΛΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 201225 Οκτωβρίου έως 13 Νοεµβρίου 2012

Ένα 20ήµερο γεµάτο βιβλία στη HELEXPO (Πύλη Χ.Α.Ν.Θ.)

Μετά από 17 χρόνια λειτουργίας στην Αθήνα (πλατείαΚλαυθµώνος) το ΠΑΖΑΡΙ ΒΙΒΛΙΟΥ για 20 ηµέρες διοργα-νώνεται για πρώτη φορά και στην Θεσσαλονίκη.

Από Πέµπτη 25 Οκτωβρίου έως και Τρίτη 13 Νοεµβρίουστην ΗΕLEXPO (πύλη Χ.Α.Ν.Θ.) καθηµερινά Σάββατα καιΚυριακές από τις 10:00 το πρωί µέχρι τις 22:00 το βράδυ.

Σ’ ένα τεράστιο, καλαίσθη-το και λειτουργικό περίπτεροενιαίο για όλους τους εκδό-τες,

500.000 βιβλία 150 εκδο-τών µε εκπτώσεις που ξεκι-νούν από 70%.

Οι τιµές των βιβλίων αρχί-ζουν από 0,50 λεπτά.

Για 20 ηµέρες µια µοναδι-κή ευκαιρία να επιλέξει κα-νείς βιβλία όλων των κατη-γοριών για όλες τις ηλικίεςστο µεγαλύτερο και πιο ορ-γανωµένο παζάρι βιβλίου.

ΤΟ 70% ΤΩΝ ∆ΙΑΘΕΣΙ-ΜΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΕΧΕΙ ΤΙΜΗ ΠΩΛΗΣΗΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ 3 ΕΥ-ΡΩ. ΤΟ 90% ΤΩΝ ∆ΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΤΩ ΑΠΟ 5ΕΥΡΩ.

Μια µοναδική ευκαιρία για όλους τους κατοίκους της Βό-ρειας Ελλάδας να βρουν βιβλία σε ΑΠΙΣΤΕΥΤΑ χαµηλές τι-µές. Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Το Παζάρι Βιβλίου Θεσσαλονίκης από 25 Οκτωβρίουέως 13 Νοεµβρίου 2012, θα λειτουργεί καθηµερινά απότις 10:00 το πρωί µέχρι τις 22:00 το βράδυ.

Την εκδήλωση διοργανώνουν Ο ΣΥΝ∆ΕΣΜΟΣ ΕΚ∆Ο-ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΟΥ (Σ.ΕΚ.Β.) και ο ΣΥΝ∆ΕΣΜΟΣ ΕΚ∆ΟΤΩΝΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑ∆ΑΣ (Σ.ΕΚ.Β.Ε.).