«ΚΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ:

ΕΝΑΣ ΔΙΑΡΚΗΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ»

1η ομάδα : Δημόσια κτήρια

2η ομάδα: Ιδιωτικά κτήρια

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ:

ΤΖΑΝΑΚΑΚΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑ

ΤΑΣΙΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΕΚΠ/ΤΙΚΟΙ:

ΜΑΡΚΑΝΤΩΝΑΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ

ΜΠΕΣΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ,

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΥΛΙΚΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ,

ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ : ΤΖΑΝΑΚΑΚΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΜΑΡΚΑΝΤΩΝΑΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ

● ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΕΚΠΟΝΗΘΗΚΕ ΑΠΌ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ Γ’ ΚΑΙ ΤΗΣ Β’ ΤΑΞΗΣ

ΤΟΥ 3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ

ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-14.

● ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΗΤΑΝ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΝ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

ΤΗΝ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ , ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΡΕΥΜΑ ΤΟΥ

ΝΕΟΚΛΑΣΣΙΚΙΣΜΟΥ , ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ- ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΞΕΝΟΥΣ-ΠΟΥ ΤΟ

ΕΦΑΡΜΟΣΑΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΝΑ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΟΥΝ ΤΟΝ ΥΠΑΡΚΤΟ ΔΙΑΛΟΓΟ

ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ.

● ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ ΣΕ ΟΜΑΔΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΕΓΡΑΨΑΝ ΝΕΟΚΛΑΣΣΙΚΑ ΚΤΗΡΙΑ

ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΜΕ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ , ΧΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΣΕ ΑΥΤA ΠΟΥ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΚΑΝ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΑΙ ΣΕ ΑΥΤA ΠΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΚΑΝ ΓΙΑ

ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ.

● ΤΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΤΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΑΠΌ ΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ ΤΩΝ

ΜΑΘΗΤΩΝ,ΤΗΝ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΟΥΣ , ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΙΩΝ

ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΚΑΤA ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ

ΗΜΕΡΙΔΑ ΠΟΥ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ,ΟΡΓΑΝΩΣΑΝ ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΕΣ

ΤΖΑΝΑΚΑΚΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΚΑΙ ΜΑΡΚΑΝΤΩΝΑΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ .

Μια φορά και έναν καιρό………

Ήταν μια μικρή πολιτεία που συνεχώς μεγάλωνε……

Μια πόλη από όλους αγαπημένη και πολυτραγουδισμένη!

Αξίζει να θυμηθούμε τους στίχους του Κωστή Παλαμά:

Πρωί, και λιοπερίχυτη και λιόκαλ΄ είναι η μέρα

Κι η Αθήνα ζαφειρόπετρα στης γης το δαχτυλίδι!

Το φως παντού, κι όλο το φως, κι όλα το φως τα δείχνει

Περήφανα και ταπεινά, κι όλα φαντάζουν ίδια· Και της Πεντέλης η κορφή, και τ’ αχαμνό σπερδούκλι,

Κι ο λαμπρομέτωπος Ναός και μια χλωμή ανεμώνη-

Τα πάντα όμοια βαραίνουνε στη ζυγαριά της πλάσης!

(ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ 1918)

Ας πιάσουμε όμως το νήμα από την αρχή………

Πολυτραγουδισμένη, λοιπόν, αλλά και λίγο… «άγνωστη»

Η εικόνα που παρουσίαζε η πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους ήταν

κάπως έτσι…..

1880…περίπου

Θέα της πόλης από τα Ανάκτορα…

Δρόμοι και πλατείες της Αθήνας

ΟΜΑΔΑ Α

ΝΕΦΕΛΗ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗ

ΜΕΛΙΣΑ ΡΟΥΔΑ

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΣΤΑΚΙΑ

ΝΙΟΒΗ ΤΕΠΕΡΙΔΟΥ

Οι πιο γνωστές οδοί και λεωφόροι…

Η λεωφόρος Κηφισιάς ….η σημερινή Βασιλίσσης Σοφίας

Η οδός Ερμού……

Λεωφόρος Πατησίων

Η Πατησίων και στο βάθος η Κυψέλη…1890 περίπου

●Ξεκινά από την οδό Πανεπιστημίου στο κέντρο της Αθήνας και οδηγεί

στα Πατήσια, από όπου έλαβε το όνομά της.

●Το τμήμα της οδού από την αρχή της μέχρι την Πλατεία Αμερικής, έχει

μετονομαστεί σε οδό 28ης Οκτωβρίου, προς τιμήν της νεότερης εθνικής

επετείου του ελληνικού κράτους.

●Συνέδεε το κέντρο της πόλης με το κοσμοπολίτικο προάστιο των Πατησίων.

Κατά μήκος της είχαν τις επαύλεις τους οι οικονομικοί παράγοντες της εποχής.

Σήμερα, από τις παλιές επαύλεις σώζεται μόνο η παλιά κατοικία του

βιομήχανου Ιωάννη Σοφιανόπουλου (απέναντι από το σταθμό του Ηλεκτρικού).

Αλυσίδα, Τέρμα Πατησίων

Tο μεγάλο Βουλεβάρτο ……. η σημερινή οδός Πανεπιστημίου

Η οδός Αθηνάς

Η οδός Νίκης

η λεωφόρος Συγγρού

●Η πλατεία Ομονοίας έγινε κατόπιν παραγγελίας του Όθωνα το 1846.

●Τα σχέδια έγιναν από τους πολεοδόμους Κλεάνθη και Έντουαρντ Σάουμπερτ.

●Η πλατεία αρχικά ονομάστηκε πλατεία Ανακτόρων, στην συνέχεια πλατεία Όθωνα και

τελικά το 1862, πλατεία Ομόνοιας.

●Η περιοχή γύρω από την Ομόνοια αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα και ήδη στο τέλος του 19ου

αιώνα ήταν κορεσμένη. Μετά την δεκαετία του 1950 άρχισαν να χτίζονται πολυώροφα κτήρια

στην θέση των χαμηλότερων νεοκλασσικών.

πλατεία Ομονοίας

Η πλατεία Κοτζιά με το σημερινό Δημαρχείο

Η Πλατεία Συντάγματος βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας, μπροστά από το σημερινό κτήριο της Βουλής των Ελλήνων.

●Πήρε τη σημερινή ονομασία της έπειτα από την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843, με την οποία ο

Όθωνας υποχρεώθηκε να παραχωρήσει Σύνταγμα. Eως τότε ονομαζόταν Πλατεία Ανακτόρων.

●Στο ανατολικό τμήμα της πλατείας βρίσκεται το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη.

●Το αξιοθέατο της πλατείας είναι η Αλλαγή Φρουράς μπροστά στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη που

βρίσκεται στο χώρο προ της Βουλής. Η αλλαγή φρουράς του μνημείου πραγματοποιείται από την Προεδρική

Φρουρά, πρώην ανακτορική φρουρά, κάθε μία ώρα με χαρακτηριστική ακρίβεια στις συγχρονισμένες κινήσεις

των Ευζώνων.

●Η αρίθμηση των Αθηναϊκών δρόμων ξεκινάει από την πλατεία Συντάγματος, με τους ζυγούς αριθμούς δεξιά.

Οι χιλιομετρικές αποστάσεις στην Ελλάδα έχουν ως κέντρο αναφοράς την Πλατεία Συντάγματος.

Πλατεία Συντάγματος

Στα μέσα του 19ου αιώνα η πλατεία Συντάγματος είναι χώρος

κυριακάτικου περιπάτου με μπάντα της φρουράς όπου, κατά τον

Αλέξανδρο Μωραϊτίδη, « κάθονται ως τα μεσάνυχτα οι Αθηναίοι και

τρώνε γλυκά και γελάνε γυναίκες και άνδρες μαζί, ενώ οι μουσικές

σού παίρνουν το μυαλό».

Από τότε η πλατεία έζησε λαμπρές αλλά και σκοτεινές στιγμές….

Πλατεία Κλαυθμώνος

●Αρχικά το όνομα «Πλατεία Κλαυθμώνος» το πήρε μετά από χρονογράφημα του περιοδικού Εστία το 1878,

επειδή εκεί, μπροστά από το υπουργείο Οικονομικών, μαζεύονταν οι απολυμένοι δημόσιοι υπάλληλοι

μετά από κάθε εκλογική αναμέτρηση για να διαμαρτυρηθούν για την απόλυσή τους.

●Ονομάστηκε και «Πλατεία Νομισματοκοπείου» γιατί εκεί βρισκόταν το Νομισματοκοπείο.

● To 1838 και για μεγάλη χρονική περίοδο είχε το όνομα «Πλατεία 25ης Μαρτίου» (γιατί στον κήπο της

πλατείας έγινε ο πρώτος Εορτασμός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821).

● Αργότερα ονομάστηκε «Πλατεία Δημοκρατίας».

● Τον Ιούνιο του 1989 μετονομάστηκε σε «Πλατεία Εθνικής Συμφιλιώσεως».

Πλατεία Οφθαλμιατρείου

Κάπου εκεί.. έρχονται οι μεγάλοι αρχιτέκτονες και τα πράγματα αλλάζουν.

Νεοκλασικισμός και Αρχιτέκτονες

ΟΜΑΔΑ Β

►Βαγγέλης Κοκοτός

► Χρήστος Τσιλιβίγκος

► Τάσος Κοντός

Νεοκλασικισμός είναι ένα πολιτιστικό κίνημα που έκανε την

εμφάνισή του στην Ευρώπη στα μέσα του 18ου αι. και στις αρχές

του 19ου αι. Χαρακτηρίζεται από την τάση αναβίωσης του

κλασικισμού σε διάφορες μορφές της τέχνης.

Βάση του αποτελεί η αναζήτηση συμμετρίας και αρμονίας των μορφών

καθώς επίσης και η επιδίωξη ισόρροπων και σταθερών συνθέσεων.

Πρωτεργάτες του είναι ο Γερμανός ερευνητής και καλλιτέχνης Γιόχαν

Ιωακείμ Βίνκελμαν με το έργο «Ιστορία της Τέχνης της Αρχαιότητας»

● Ο νεοκλασικισμός συνέβαλε στη καθιέρωση νέων κανόνων στη νεότερη αρχιτεκτονική.

● Πραγματοποιεί μια ριζική επανάσταση στις διατάξεις των εσωτερικών χώρων για να

καλύψει τις ανάγκες των νέων κτηρίων, εφαρμοστέα σε βιβλιοθήκες, μουσεία,

ακαδημίες, κοινοβούλια

● Είναι ένα ευρύτατο πνευματικό κίνημα , που απλώνεται σε όλη την Ευρώπη και

Αμερική και ενδιαφέρει όχι μόνο τη ζωγραφική και τη γλυπτική ,αλλά και τη

λογοτεχνία , την αρχιτεκτονική ,τις διακοσμητικές τέχνες , την αργυροχοΐα , τα

κοσμήματα ακόμη και τη μόδα και τα ενδύματα.

● Αποβλέπει σε κάτι περισσότερο από την τυφλή , κενή μίμηση του αρχαίου

στιλιστικού ρεπερτορίου αλλά αντιθέτως επιμένει στην ανάκτηση των ηθικών

και πολιτικών ιδανικών του ηρωικού παρελθόντος , διότι μια τεχνοτροπία

εμπνευσμένη από τους κλασσικούς μπορεί να μεταδώσει στον θεατή τα

υψηλότερα ιδανικά .

Η πύλη του

Βραδεμβούργου ,

Βερολίνο

Αρχιτέκτονες

●Ο Ερνέστο Τσίλερ (22 Ιουνίου 1837 –Αθήνα , 12 Νοεμβρίου 1923) ήταν

Σάξωνας αρχιτέκτονας που απέκτησε αργότερα ελληνική υπηκοότητα .Προς το

τέλος του 19ου αιώνα έγινε ιδιαίτερα διάσημος στην Αθήνα , όπου σχεδίασε

πάνω από 500 κτήρια.

Κάποια από αυτά είναι:

-Ανάκτορο του Διαδόχου (1891-1897) (σήμερα Προεδρικό Μέγαρο)

-Μέγαρο Ερρίκου Σλήμαν (Ιλίου Μέλαθρον) (1878-1881) (σήμερα στεγάζει

το Νομισματικό Μουσείο Αθηνών)

-Βασιλικό Θέατρο (σήμερα Εθνικό Θέατρο) (1895-1901)

-Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Οικοδομήθηκε σε σχέδια του αρχιτέκτονα

Λούντβιχ Λάνγκε. Ο Τσίλερ ήταν ο τρίτος και τελευταίος επιβλέπων του έργου,

επέφερε δε αλλαγές στην πρόσοψη του κτιρίου, προσθέτοντας το ιωνικό πρόπυλο

και τις εκατέρωθεν στοές.

-Μέγαρο Σταθάτου.

-Μέγαρο (έπαυλη) του Ανδρέα Συγγρού (1872-1873) στο κτήμα Αναβρύτων,

μεταξύ Αμαρουσίου και Κηφισιάς

● Ο Σταμάτης Κλεάνθης ήταν ένας από τους επιφανέστερους Έλληνες αρχιτέκτονες του 19ου αιώνα,

δημιουργός αρκετών χαρακτηριστικών κτηρίων της Αθήνας.

Γεννήθηκε το 1802 στο Βελβενδό Κοζάνης. Εντάχθηκε στον Ιερό Λόχο από τον Αλ. Υψηλάντη, αλλά

αιχμαλωτίστηκε από τους Τούρκους στη μάχη του Δραγατσανίου. Δραπέτευσε και κατόπιν πήγε

στο Βερολίνο όπου σπούδασε αρχιτεκτονική.

● Ο Λύσανδρος Καυτατζόγλου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1811. Η οικογένειά του

κατέφυγε για να διασωθεί στη Μασσαλία, όπου ο Λύσανδρος έμαθε τα πρώτα του γράμματα.

Διακρίθηκε για τη φιλομάθειά του και στη Ρώμη, όπου σπούδασε, απέσπασε σημαντικά βραβεία.

Το 1844 ο Καυτατζόγλου κλήθηκε από την ελληνική κυβέρνηση και ανέλαβε τη διεύθυνση του

ιδρυθέντος Σχολείου των Τεχνών στο Πολυτεχνείο μέχρι το 1862, οπότε παραιτήθηκε. Έθεσε τις

βάσεις για την οργάνωση και την ανάπτυξη του Ιδρύματος και ήταν βασικός παράγοντας της

ανέγερσης του κτηριακού συγκροτήματος του Πολυτεχνείου, του οποίου κατέστρωσε τα σχέδια.

● Θεόφιλος Χάνσεν, ένας «Ελληνας» Δανός

...Κείμενο: Μάρω Καρδαμίτση - Αδάμη *

«Το 2013 έκλεισαν 200 χρόνια από τη γέννηση του Θεόφιλου Χάνσεν, του Ευρωπαίου αρχιτέκτονα

που γεννήθηκε στη Δανία, άρχισε τη σταδιοδρομία του στην Ελλάδα και μεσουράνησε στην

αυτοκρατορική Βιέννη του Φραγκίσκου Ιωσήφ.

Η ελληνική πρωτεύουσα οφείλει στον Θεόφιλο Χάνσεν τα πιο σημαντικά κτήριά της, κτήρια

τοπόσημα στην Ιστορία της, το Αστεροσκοπείο, την Ακαδημία, το Ζάππειο, τη Βιβλιοθήκη…»

Αλλά, ας ξεκινήσουμε από την αρχή ………

από τα κυριότερα,δηλαδή,δημόσια κτήρια.

ΟΜΑΔΑ Γ

ΧΟΒΣΕΠ ΣΟΥΚΙΣΙΑΝ

ΧΟΛΗ ΜΑΡΙΑ

ΝΕΖΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ

ΦΛΑΜΙΑΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΜΠΑΛΤΑ ΝΙΟΒΗ

Η ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ (ΠΑΛΑΙΑ ΑΝΑΚΤΟΡΑ)

Η ΠΑΛΑΙΑ ΒΟΥΛΗ

ΤΟ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΜΕΓΑΡΟ

Βουλή των Ελλήνων

Η ΠΑΛΑΙΑ ΒΟΥΛΗ

●Στις 15 Αυγούστου του 1858 η Βασίλισσα Αμαλία θέτει το θεμέλιο λίθο του νέου

Βουλευτηρίου, γνωστού σήμερα ως Μεγάρου της Παλαιάς Βουλής, το οποίο βρίσκεται στην

οδό Σταδίου στην Αθήνα, σε σχέδια του Γάλλου αρχιτέκτονα Φρανσουά Μπουλανζέ, και του

Έλληνα αρχιτέκτονα Παναγιώτη Κάλκου.

●Με την έλευση του Βασιλέως Γεωργίου, η Βουλή μεταστεγάζεται στη λεγόμενη "παράγκα",

που ήταν ένα πλινθόκτιστο οίκημα παράπλευρα του οικοπέδου ανέγερσης του νέου κτιρίου.

Τελικά στις 11 Αυγούστου του 1875, παρουσία των Βασιλέων και επί πρωθυπουργίας

Χαριλάου Τρικούπη, εγκαινιάζεται το νέο κτήριο του Βουλευτηρίου. Στο κτήριο αυτό

στεγάστηκε η Βουλή από το 1875 μέχρι το 1932. Σήμερα αυτό το κτήριο είναι γνωστό ως

Παλιά Βουλή και εκεί σήμερα στεγάζεται το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.

Η Βουλή των Ελλήνων είναι το νομοθετικό σώμα της Ελλάδας.

●Κατά τις περιόδους 1844-1863 και 1927-1935 το κοινοβούλιο αποτελείτο από δύο σώματα,

την Γερουσία και τη Βουλή.

Συνεδρίαση της Βουλής ……. στο βήμα ο Χαρίλαος Τρικούπης

ΙΙ.Η ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ( ή τα ΠΑΛΑΙΑ ΑΝΑΚΤΟΡΑ)

● Τον Μάρτιο του 1929 η κυβέρνηση του Ε. Βενιζέλου αποφασίζει τη μεταρρύθμιση του κτηρίου των Παλαιών Ανακτόρων,

που είχαν υποστεί τεράστιες φθορές από την εκεί εγκατάσταση Μικρασιατών προσφύγων.

● Έτσι, στις 3 Δεκεμβρίου του 1930 ξεκίνησαν οι εργασίες μετατροπής του κτηρίου σε κοινοβούλιο από τον αρχιτέκτονα

Ανδρέα Κριεζή.

● Σήμερα το κτήριο αυτό στεγάζει την αίθουσα της Ολομέλειας και των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών, τα γραφεία του Προέδρου

της Βουλής και των Αντιπροέδρων, μέρος του αρχείου της Βουλής (το υπόλοιπο βρίσκεται στο Καπνεργοστάσιο επί της οδού

Λένορμαν), τα γραφεία των κοινοβουλευτικών ομάδων των κομμάτων, το τηλεοπτικό κανάλι της Βουλής των Ελλήνων, καθώς και

διοικητικές υπηρεσίες.

● Σήμερα η Βουλή των Ελλήνων στεγάζεται στο κτήριο των Παλαιών Ανακτόρων επί της λεωφόρου Βασίλισσας Αμαλίας, πάνω

από την Πλατεία Συντάγματος .

● Τα Παλαιά Ανάκτορα των Αθηνών οικοδομήθηκαν βάσει σχεδίων του Βαυαρού αρχιτέκτονα Friedrich von Gaertner (1792-

1847), στο ανατολικό άκρο (τότε) της πόλης, κοντά στην πύλη της "Μπουμπουνίστρας", μεταξύ των λόφων Λυκαβηττού και

Ακρόπολης, θέση που κρίθηκε περίοπτη και ταυτόχρονα υγιεινή.

● Ο θεμέλιος λίθος τέθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 1836 και η εγκατάσταση του βασιλικού ζεύγους Όθωνα και Αμαλίας

πραγματοποιήθηκε στις 6 Αυγούστου 1843 (ένα μήνα περίπου προτού το νέο οικοδόμημα αποτελέσει για πρώτη φορά, το σκηνικό

ενός δραματικού γεγονότος στην ελληνική πολιτική ιστορία, της επανάστασης της Γ’ Σεπτεμβρίου).

● Πρόκειται για ένα μάλλον λιτό (παρά τον όγκο του) ορθογώνιο νεοκλασικό κτίριο, αποτελούμενο από τέσσερις περιμετρικές

πτέρυγες και μια κεντρική, περιβαλλόμενο από δωρικές κιονοστοιχίες (ανατολικά και νότια) και προπύλαια (προς τη δύση), το

οποίο διατηρεί ακόμη και σήμερα την επιβλητικότητά του.

● Αποτέλεσε την έδρα της βασιλικής εξουσίας επί επτά σχεδόν δεκαετίες, στη διάρκεια των οποίων υπέστη τις συνέπειες δύο

σοβαρών πυρκαγιών. Η πρώτη (το 1884) κατέκαυσε τον 2ο όροφο της βόρειας πτέρυγας, ενώ κατά τη δεύτερη (1909), πολύ

καταστρεπτικότερη, αποτεφρώθηκαν το σύνολο της κεντρικής πτέρυγας και τμήματα της ανατολικής και δυτικής. Η βασιλική

οικογένεια εγκαταστάθηκε τότε προσωρινά στα θερινά ανάκτορα του Τατοΐου ενώ, μετά τη δολοφονία του Γεωργίου Α’ (τον Μάιο

του 1913), τα ανάκτορα του (μέχρι τότε διαδόχου και ήδη βασιλιά) Κωνσταντίνου, επί της οδού Ηρώδου Αττικού, κατέστησαν η νέα

βασιλική έδρα.

● Κατά το επόμενο διάστημα, τα Παλαιά Ανάκτορα είχαν ποικίλες χρήσεις (κατοικία της βασιλομήτορος Όλγας, ιδίως όταν

ασκούσε την αντιβασιλεία, νοσοκομείο κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας, έδρα ποικίλων υπηρεσιών μέριμνας των

προσφύγων μετά την καταστροφή του 1922, κ.ά.),

Προεδρικό Μέγαρο

● Η περιοχή όπου βρίσκεται το Προεδρικό Μέγαρο ήταν μέχρι τις

τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα έξω από το σχέδιο πόλεως της

πρωτεύουσας. Τα Ανάκτορα, σημερινή Βουλή, ήταν το όριο της πόλης προς

Ανατολάς. Πίσω από αυτό απλώνονταν άκτιστες εκτάσεις, χωράφια και

περιβόλια.

● Στις αρχές του 1870, το δημόσιο επέτρεψε την πώληση οικοπέδων σε

ιδιώτες. Κτίζονται τότε τα πρώτα ιδιωτικά μέγαρα που στεγάζουν τις

μεγαλοαστικές οικογένειες της Αθήνας. Κατά τη δεκαετία του 1890

ανατίθεται στον αρχιτέκτονα Έρνεστ Τσίλλερ η οικοδόμηση του

Ανακτόρου του Διαδόχου (σημερινό Προεδρικό Μέγαρο), στη θέση όπου

βρισκόταν ο βασιλικός λαχανόκηπος. Το οικόπεδο καταλαμβάνει ένα

ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο μεταξύ των οδών Ηρώδου Αττικού,

Αραβαντινού, Ησιόδου, Μελεάγρου και Διοχάρους (σημερινή Βασιλέως

Γεωργίου Β΄). Σήμερα που η Αθήνα επεκτάθηκε, το Προεδρικό Μέγαρο

βρίσκεται στο κεντρικότερο σημείο της πόλης, πίσω από τον Εθνικό κήπο και

το Κοινοβούλιο, στα όρια ακριβώς του ιστορικού κέντρου και της νέας πόλης.

● Η οδός Ηρώδου Αττικού που φιλοξενεί το Μέγαρο, δεν είναι μόνον

ένας από τους ωραιότερους δρόμους της πόλης, αλλά είναι άρρηκτα

συνδεδεμένη με την πολιτική και κοινωνική ζωή αυτού του τόπου, αφού

πέραν του Μεγάρου, φιλοξενεί και το Μέγαρο Μαξίμου όπου βρίσκεται το

γραφείο του εκάστοτε Πρωθυπουργού.

Η ανάθεση της ανεγέρσεως των Ανακτόρων στον Γερμανό αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλερ είχε ως όρο το

σχεδιασμό ενός κτηρίου, το οποίο δεν θα ήταν μεγαλοπρεπές, ούτε κατά τα πρότυπα των ευρωπαϊκών

ανακτόρων. Φαίνεται ότι ο Γεώργιος Α΄ ήταν αυτός που έδωσε τις κατευθυντήριες οδηγίες.

Πρόκειται για ένα τριώροφο νεοκλασικό κτίριο, με λιτή και αυστηρή πρόσοψη που ακολουθεί

τους νόμους της συμμετρίας. Το κύριο σώμα πλαισιώνεται από δύο πτέρυγες που προεξέχουν ελαφρά.

Στη στέψη του κτιρίου ο Τσίλερ έχει τοποθετήσει αγάλματα. Όλες οι όψεις του κτιρίου είναι απλές.

Μοναδική προεξοχή αποτελεί το ιωνικό πρόπυλο της κυρίας εισόδου προς την οδό Ηρώδη του

Αττικού.

Οι μετατροπές που έχουν γίνει στο κτήριο στο διάστημα που μεσολάβησε από την ίδρυσή του και

μέχρι σήμερα δεν είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Εξαίρεση αποτελεί η προσθήκη της αίθουσας χορού

(σημερινή αίθουσα διαπιστευτηρίων) το 1909 και η προσθήκη της πίσω πτέρυγας (σημερινή

αίθουσα δεξιώσεων) στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Από τις σημαντικότερες εξωτερικές επεμβάσεις

η δημιουργία μίας δεύτερης μεγάλης μαρμάρινης σκάλας, επί Προεδρίας Κωνσταντίνου Τσάτσου, που

συνδέει το κτήριο με τον κήπο.

Στιγμιότυπα από την επίσκεψή μας στο Προεδρικό Μέγαρο

ΖΑΠΠΕΙΟ ΜΕΓΑΡΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟ ΣΤΑΔΙΟ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ

ΟΜΑΔΑ Δ

«ΧΑΤΙΡΙΑ»

Αυγερινού Ειρήνη

Γιαννακάκος Τάκης

Παπαδημητρίου Χαρά

Χατζατουριάν Ιωάννα

ΖΑΠΠΕΙΟ ΜΕΓΑΡΟ ΑΘΗΝΩΝ

●To Ζάππειο Μέγαρο είναι νεοκλασικό κτήριο κορινθιακού ρυθμού, που σήμερα χρησιμοποιείται

ως συνεδριακό και εκθεσιακό κέντρο για δημόσιους και ιδιωτικούς σκοπούς .

● Ιδρύθηκε από τον εθνικό ευεργέτη Ευάγγελο Ζάππα τον 19ο αιώνα με σκοπό να χρησιμοποιηθεί

για την αναβίωση αρχαίων ελληνικών τελετών που σχετίζονται με τους ολυμπιακούς αγώνες της

αρχαιότητας. Αυτός είναι και ο λόγος που χτίστηκε πολύ κοντά στο Παναθηναϊκό Στάδιο.

● Ο αρχικός σχεδιασμός του κτιρίου έγινε από τον Φ. Μπουλανζέ, ενώ το 1869 ο έλληνας

αρχιτέκτονας Αναστάσιος Θεοφιλάς κλήθηκε για να τροποποιήσει τα σχέδια του μεγάρου.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1880 ο Κ.Ζάππας (ξάδερφος του Ε. Ζάππα) αναθέτει

στον Θεόφιλο Χάνσεν τη σύνταξη καινούριου σχεδίου . Μετά από πολλές καθυστερήσεις

στην υλοποίηση του έργου, τα εγκαίνια έγιναν με κάθε επισημότητα στις 20 Οκτωβρίου

1888.

Η αρχιτεκτονική του ακολουθεί τον νεοκλασικό ρυθμό, με πρόπυλο κορινθιακού ρυθμού. Σε

συνδυασμό με την τριτοξωτή λίθινη γέφυρα του Ιλισσού, η οποία είχε κατασκευασθεί,

επίσης, με χορηγία του Ευαγγέλου Ζάππα, και τους πέριξ κήπους, συνέθεταν την εικόνα της

Αθήνας στις αρχές του 20ου αιώνα.

● Μπροστά από το Ζάππειο Μέγαρο κατασκευάστηκαν οι υπέροχοι κήποι του

Ζαππείου, που συνδυάζουν ένα μείγμα γαλλικής και αγγλικής αρχιτεκτονικής κήπων.

Μια περιοχή γεμάτη φυτά, με πλακόστρωτα δρομάκια για χαλαρωτικούς περιπάτους και

αυλές για απεριόριστες ώρες ηρεμίας.

Οι κήποι του Ζαππείου είναι ο αγαπημένος χώρος περιπάτου των Αθηναίων.

Ακόμη και του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Ένα φωτεινό δειλινό ,λοιπόν,

συναντά ο Παύλος Νιρβάνας τον Παπαδιαμάντη στην αρχή της οδού

Φιλελλήνων να βαδίζει βιαστικά, σχεδόν τρέχοντας προς το Ζάππειο.

Ξαφνιάστηκε! Νόμισε πως κάτι σοβαρό συνέβαινε σ΄ αυτόν τον ήρεμο, νηφάλιο

και σιγανοπερπατητή της παλιάς Αθήνας. Επιτάχυνε το βήμα του, διέσχισε την

έρημη τότε οδό Φιλελλήνων, τον πλησίασε και τον ρώτησε:

- Πού πας , Αλέξανδρε; Τι σου συμβαίνει;

Ο Παπαδιαμάντης στράφηκε, είδε τον Νιρβάνα και ατάραχος αλλά με μια

πίκρα ζωγραφισμένη στο πρόσωπό του, αποκρίθηκε:

- Πάω να προφθάσω τον ήλιο….

Ήταν το πρώτο κτήριο που κατασκευάστηκε παγκοσμίως για την εξυπηρέτηση Ολυμπιακών αναγκών

στους πρώτους σύγχρονους ολυμπιακούς αγώνες του 1896 και χρησιμοποιήθηκε ως ολυμπιακό

χωριό μια δεκαετία αργότερα, στους ολυμπιακούς αγώνες του 1906. Κατά τη διάρκεια των

ολυμπιακών αγώνων του 2004, το Ζάππειο Μέγαρο χρησιμοποιήθηκε ως κέντρο επικοινωνίας και

ενημέρωσης.

Επίσης στο Ζάππειο Μέγαρο έχουν λάβει χώρα μια σειρά από σημαντικά ιστορικά γεγονότα της

χώρας μας, συμπεριλαμβανομένης της υπογραφής της ένταξης της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή

Ένωση την 1η Ιανουαρίου 1981, η οποία πραγματοποιήθηκε στο κεντρικό αίθριο του κτιρίου με

το μαρμάρινο περιστύλιο.

ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟ ΣΤΑΔΙΟ

●Το στάδιο βρίσκεται στη θέση αρχαίου ελληνικού Σταδίου.

Ιδεώδης χώρος κρίθηκε η χαράδρα ανάμεσα στον λόφο του Αρδηττού και το

απέναντι χαμηλό ύψωμα, έξω από το τείχος της πόλης, σε μία ειδυλλιακή

τοποθεσία στις ήρεμες όχθες του Ιλισσού.

●Με την επικράτηση της χριστιανικής θρησκείας το Παναθηναϊκό Στάδιο έχασε τη

λάμψη του και με την πάροδο του χρόνου έλαβε τη θλιβερή εικόνα της

εγκατάλειψης, καθώς τα λαμπρά του μάρμαρα ενσωματώνονταν σε αθηναϊκά

κτίσματα .

●Από τις πρώτες προσπάθειες αναβίωσης της ιδέας των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν οι

αθλητικοί αγώνες που οργανώθηκαν το 1870 και 1875 στο Παναθηναϊκό Στάδιο στα

πλαίσια των Ζάππειων Ολυμπιάδων, εκθέσεων ελληνικών προϊόντων με

χρηματοδότηση του εθνικού ευεργέτη Ευάγγελου Ζάππα.

●Την πραγματοποίηση της ιδέας οφείλουμε στον βαθύ γνώστη της αρχαίας ελληνικής

γραμματείας, τον γάλλο βαρόνο Pierre de Coubertin, οργανωτή του Διεθνούς

Αθλητικού Συνεδρίου στο Παρίσι το 1894.

●Ο Δημήτριος Βικέλας, Πρόεδρος του Διεθνούς Αθλητικού Συνεδρίου στο Παρίσι

έπεισε το Συνέδριο να διεξαχθούν στην ελληνική πρωτεύουσα το 1896 οι πρώτοι

Διεθνείς Ολυμπιακοί Αγώνες. Το Παναθηναϊκό Στάδιο κλήθηκε τότε να

φιλοξενήσει τη διεξαγωγή των διεθνών αγώνων και αποτέλεσε το επίκεντρο των

προετοιμασιών της πόλης για τη μεγάλη διεθνή συνάντηση. Την υπέρογκη δαπάνη

για την ανακατασκευή του κυρίως ανέλαβε ένας άλλος εθνικός ευεργέτης, ο

Γεώργιος Αβέρωφ.

Βάσει των ανασκαφικών ευρημάτων του Ερνέστου Τσίλλερ το 1869 συντάχθηκε το σχέδιο

ανακατασκευής του από τον αρχιτέκτονα Αναστάση Μεταξά. Η ανακατασκευή του Σταδίου από

πεντελικό μάρμαρο διακρίνεται για την πιστότητα της σε μεγάλο βαθμό ως προς το αρχαίο

μνημείο του Ηρώδη.

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004 γνώρισε και πάλι στιγμές αγωνίας

και συγκίνησης στο άθλημα της τοξοβολίας και στον τερματισμό του Μαραθώνιου

δρόμου. Ως δημιούργημα των Αθηναίων όπως υποδηλώνει το περήφανο όνομά του,

Παναθηναϊκό Στάδιο, είναι προορισμένο από τα αρχαία χρόνια να φιλοξενεί την ευγενή άμιλλα

του νου και του σώματος

ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ

● Ο Εθνικός Κήπος είναι ο πρώτος οργανωμένος χώρος διακοσμητικού πρασίνου της

Νεότερης Ελλάδος, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί και ως Ιστορικός τόπος.

Στον ίδιο χώρο υπήρχε στην αρχαιότητα το ιερό άλσος του Λυκείου.

Δημιουργήθηκε σαν προέκταση στο ύπαιθρο των ανακτόρων Όθωνος και Αμαλίας.

Ο ρυθμός του είναι προσαρμοσμένος στις Ελληνικές συνθήκες και συμπληρωμένος με στοιχεία του

“κλασικού” ρυθμού.

● Τις πρώτες φυτευτικές εργασίες οργάνωσε και επέβλεψε ο Βαυαρός γεωπόνος Σμάρατ (Smarat) το 1839.

Η κύρια είσοδος του πάρκου είναι από την Λεωφόρο που μετονομάστηκε σε Αμαλίας προς τιμήν της

βασίλισσας, αφού αυτή οραματίστηκε τον κήπο. Υπάρχουν άλλες έξι είσοδοι .Στον κήπο υπάρχουν λίμνες με

πάπιες, ένας μικρός ζωολογικός κήπος, καφενείο , η παιδική βιβλιοθήκη και μια παιδική χαρά.

● Το Ρωμαϊκό δάπεδο: Βρίσκεται προς την πλευρά της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας.

Κατά την περίοδο δημιουργίας του Κήπου ανακαλύφθηκε σε βάθος ενός μέτρου. Αποτελούσε το δάπεδο του

αιθρίου μιας ρωμαϊκής έπαυλης και χρησιμοποιήθηκε από τη βασιλική οικογένεια ως εξωτερικό

αίθριο περιβαλλόμενο από αναρριχώμενα φυτά.

« Το πρωί στον Κήπο. Έξοχη ατμόσφαιρα! Μυρωδιές όχι από

λουλούδια, αλλά από τα βότανα και τα φύλλα. Ένα περιβόλι με τα

μονοπάτια, τις αλέες, τ’ απόσκια μέρη όπου είναι αφησμένα

παράξενα σύνεργα , κι άλλες γωνιές πιο σκοτεινές, σαν ένα παλιό

σπίτι, μου δίνει περισσότερες ποιητικές ιδέες από το δάσος» λέει ο

Γιώργος Σεφέρης.

Ο Κήπος αποτελεί καταφύγιο αλλά και χώρο έμπνευσης των ποιητών…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΤΡΙΛΟΓΙΑ:

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ''ΝΑΟΙ'' ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ

και το

ΕΘΝΙΚΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

ΟΜΑΔΑ Ε

«ΟΙ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΙΑΝΕΣ»:

ΔΗΜΗΤΡΑ ΤΣΟΛΚΑ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΤΣΙΡΙΓΩΤΗ

ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΜΠΕΓΚΑΪ

ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΣΤΥΛΙΟΥ

ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΤΡΙΛΟΓΙΑ:

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ''ΝΑΟΙ'' ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ

και το

ΕΘΝΙΚΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΤΡΙΛΟΓΙΑ

Πρόκειται για την Ακαδημία Αθηνών,

το Πανεπιστήμιο και

την Εθνική Βιβλιοθήκη.

Τα τρία αυτά κτήρια οικοδομήθηκαν την ίδια περίπου χρονική περίοδο –

στα μέσα του 18ου αιώνα – από δύο γνωστούς Δανούς αρχιτέκτονες τους

αδερφούς Hansen, που ζούσαν στην Ελλάδα και σχεδίασαν πολλά από τα

μνημειώδη νεοκλασικά της πρωτεύουσας.

Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος Το 1829, ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας υλοποίησε την ιδέα ίδρυσης Εθνικής

Βιβλιοθήκης της Ελλάδας και συμπεριέλαβε τη Βιβλιοθήκη μαζί με άλλα πνευματικά

Ιδρύματα.

● Το 1832 ιδρύθηκε τυπικά η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας στην οποία δόθηκε η ονομασία

«Δημόσια Βιβλιοθήκη» με Διευθυντή το Γεώργιο Γεννάδιο. Το 1842 ενοποιήθηκε με την

Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Αθήνας και στεγάστηκαν μαζί με τη Νομισματική Συλλογή στο

νέο κτήριο του Οθώνειου Πανεπιστημίου. Το 1866 δόθηκε η επωνυμία "Εθνική Βιβλιοθήκη

της Ελλάδος".

● Σήμερα, στεγάζεται στο Βαλλιάνειο κτήριο, που σχεδιάστηκε από τον Θεόφιλο Χάνσεν, στο

κέντρο της Αθήνας με τη πολύτιμη συλλογή της να περιλαμβάνει τον γραπτό εθνικό και

πολιτιστικό θησαυρό της Ελλάδας για κάθε ενδιαφερόμενο Έλληνα πολίτη και μη.

.

Tο μέγαρο της Ακαδημίας Αθηνών σχεδίασε το 1859 ο Δανός αρχιτέκτονας Theophil Hansen

(1813-1891). Θεωρείται το σημαντικότερο έργο του και το ωραιότερο νεοκλασικό οικοδόμημα του

κόσμου. Πηγή της έμπνευσης του αρχιτέκτονα ήταν η κλασική αρχιτεκτονική του αθηναϊκού

5ου αιώνα.

Ακαδημία Αθηνών

H κυριότερη γλυπτική διακόσμηση ευρίσκεται στο αέτωμα των προπυλαίων της Ακαδημίας.

Πρόκειται για την ολόγλυφη παράσταση της γέννησης της Αθηνάς. H αριστοτεχνικά

φιλοτεχνημένη πολυπρόσωπη αυτή σύνθεση σε σχέδιο του μεγάλου Αυστριακού ζωγράφου

Karl Rahl είναι έργο του γλύπτη Λεωνίδα Δρόση (1843-1884), καθηγητή στο «Σχολείον

Τεχνών», όπως ονομαζόταν τότε το Πολυτεχνείο, ο οποίος είχε σπουδάσει με υποτροφία του

Σίμωνος Σίνα στο Mόναχο και στη Δρέσδη και απέσπασε το πρώτο βραβείο στην έκθεση της

Bιέννης το 1872.

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Αναφέρεται συνήθως ως Πανεπιστήμιο Αθηνών και λειτουργεί αδιαλείπτως από την ίδρυσή του

στις 3 Μαΐου 1837. Ιδρύθηκε από τον τότε Βασιλιά της Ελλάδας Όθωνα και ονομάσθηκε προς

τιμή του «Οθώνειον Πανεπιστήμιον». Αποτελούσε το πρώτο πανεπιστημιακό ίδρυμα στο νέο

Ελληνικό Κράτος .Στεγάσθηκε αρχικά στην κατοικία του αρχιτέκτονα Σταμάτη Κλεάνθη στην

Πλάκα που σήμερα φιλοξενεί το Μουσείο του ιδρύματος. Το Νοέμβριο του 1841 το ίδρυμα

μεταστεγάσθηκε στο Κεντρικό Κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών, ένα κτήριο σχεδιασμένο από το

Δανό αρχιτέκτονα Κρίστιαν Χάνσεν και διακοσμημένο από το ζωγράφο Karl Rahl.

Στις 20 Οκτωβρίου 1862 αφού ο Όθωνας έφυγε από την Ελλάδα, το ίδρυμα μετονομάσθηκε σε

Εθνικόν Πανεπιστήμιον.

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Είναι ένα από τα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου στον τομέα της αρχαίας

τέχνης.

● Βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας, ενώ η κεντρική του είσοδος βρίσκεται δίπλα

από το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο.

● Δημιουργήθηκε από τον πρωθυπουργό Ιωάννη Καποδίστρια στην Αίγινα το 1829.

● Η τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα το μουσείο δωρήθηκε από την Ελένη Τοσίτσα

και η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1889.

● Μεγάλοι ευεργέτες ήταν επίσης και οι Δημήτριος και Νικόλαος Βερναρδάκης

Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το μουσείο σταμάτησε

να λειτουργεί και οι αρχαιότητες εγκιβωτίστηκαν και

κρύφτηκαν για την προστασία τους.

● Η νότια πτέρυγα του μουσείου στεγάζει το

Επιγραφικό Μουσείο, που διαθέτει την πλουσιότερη

συλλογή επιγραφών παγκοσμίως.

● Το αρχικό σχέδιο έγινε από τον αρχιτέκτονα Λούτβιχ

Λάνγκε (Ludwig Lange) και αργότερα τροποποιήθηκε

από τους Παναγή Κάλκο που ήταν ο κύριος

αρχιτέκτων και Ερνέστο Τσίλλερ.

● Μπροστά από το μουσείο υπάρχει ένας μεγάλος

κήπος.

ΟΜΑΔΑ ΣΤ

«ΑΝΩΝΥΜΕΣ-ΑΝΩΝΥΜΕΣ»: ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΔΙΑΚΟΥΜΗ

ΕΡΑΣΜΙΑ ΑΟΥΑΤΙΦ ΕΛ ΚΑΝΤΥ

ΜΑΡΙΑ ΘΗΒΑΙΟΥ

ΓΕΩΡΓΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΑ ΒΟΥΣΟΥΡΑ

ΝΑΤΑΛΙΑ ΦΛΕΓΚΑ

ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΜΕΓΑΡΟ

ΣΑΡΟΓΛΕΙΟ(ΛΕΣΧΗ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ)

ΕΘΝΙΚΟ ΑΣΤΕΡΟΣΚΟΠΕΙΟ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΕΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Αρσάκειο Μέγαρο

● Το Μέγαρο του Αρσακείου, στην οδό Πανεπιστημίου και Πεσματζόγλου, σε

αυστηρό κλασικό ρυθμό και με λιτή διακόσμηση, κτίσθηκε σε σχέδια τού

αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου .

● Είναι διώροφο με πλάγιες πτέρυγες που σχηματίζουν εσωτερική αυλή. Προς

την οδό Πανεπιστημίου, οι στενές πλευρές των πλάγιων πτερύγων, επιστέφονται με

αετώματα. Η είσοδος πλαισιώνεται με μαρμάρινους δωρικούς ημικίονες που

φέρουν θριγκό και αέτωμα, την κορυφή τού οποίου κοσμεί κεφαλή της Αθηνάς,

έργο τού γλύπτη Λεωνίδα Δρόση.

Το κτήριο ήταν αρχικά παρθεναγωγείο, δηλαδή σχολείο θηλέων

αλλά και σχολή για μέλλουσες δασκάλες. Περιστοιχιζόταν από

μεγάλο κήπο όπου γυμνάζονταν οι Αρσακειάδες.

Ο σατιρικός ποιητής Γιώργος Σουρής λέει:

« Πλησίον το Αρσάκειον, κατάστημα μεγάλον

και πλήρες διδασκαλισσών καθώς και διδασκάλων.

Εδώ σπουδάζουν γράμματα με έρωτα και ζήλον

και από τα παράθυρα τα ρίχνουν εις τον φίλον».

Το εσωτερικό τού Αρσακείου με την άνεση των χώρων του, με τα

μαρμάρινα κλιμακοστάσια, τις διακοσμημένες οροφές και τις

ευρύχωρες αίθουσες είναι το ίδιο επιβλητικό με την εξωτερική όψη

του και δίνει το μέτρο της καλαισθησίας της εποχής .

Για την οικοδομή στρατιώτες μετέφεραν από την Ακρόπολη "τους

περιττούς λίθους". Η πράξη αυτή, η οποία έγινε με την έγκριση

τού Όθωνα ,αν και σήμερα θεωρείται αντίθετη προς την

αρχαιολογική δεοντολογία, είναι ενδεικτική της σημασίας που

δόθηκε τότε στο κτίσιμο τού Παρθεναγωγείου αυτού και στον σκοπό

που θα επιτελούσε.

Μετά την ανακαίνιση τού κτηρίου από τη ΔΕΠΟΣ, πριν από μια

δεκαετία, οι "λίθοι" αυτοί αποσπάσθηκαν και επεστράφησαν στην

Ακρόπολη.

Μόνο όσοι ήταν "φέροντες" παρέμειναν, αφού προηγουμένως

φωτογραφήθηκαν από την Αρχαιολογική Υπηρεσία.

Σαρόγλειο Μέγαρο

Το Σαρόγλειο Μέγαρο βρίσκεται επί των οδών Βασιλίσσης Σοφίας και Ρηγίλλης

στην Αθήνα. Ανατολικά του βρίσκεται το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, βόρεια

το Μουσείο Κυκλαδικής τέχνης, και νότια συνορεύει με το περίφημο Λύκειο του

Αριστοτέλη.

Διώροφο νεομπαρόκ κτήριο σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Αλέξανδρο

Νικολούδη με εμβαδό 8.270 τετραγωνικά μέτρα. Η ονομασία του προήλθε από τον

μεγάλο Εθνικό Ευεργέτη Αξιωματικό Πέτρο Σαρόγλου . Στο εσωτερικό του μεγάρου

στεγάζεται η Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων (Λ.Α.Ε.Δ). Ο θεμέλιος λίθος

του μεγάρου τέθηκε την 11η Νοεμβρίου 1929. Ο Σαρόγλου , λάτρης της τέχνης,

κληροδότησε στην Λ.Α.Ε.Δ. σειρά έργων ζωγραφικής που αποτελείται από 86 πίνακες

σπουδαίων Ελλήνων και ξένων ζωγράφων, όπως του Λύτρα, του Γύζη ,

του Προσαλέντη κ.α.

Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών

Σχέδιο του κτιρίου εκπόνησε πρώτα ο Σάουμπερτ, δεν άρεσε όμως στον Όθωνα. Και ο ίδιος υπέδειξε

κατόπιν στον Σίνα ως αρχιτέκτονα τον Θεόφιλο Χάνσεν .

Η οικοδόμηση άρχισε την 26η Ιουνίου του 1842, ημέρα ολικής έκλειψης του ήλιου, και περατώθηκε

το 1846. Η κάτοψη του κτιρίου είναι απλούστατη, σε σχήμα σταυρού, διατεταγμένου ως προς τα

τέσσερα σημεία του ορίζοντα .

Στο μέσο έχει τετραγωνικό πύργο, με την κλίμακα η οποία οδηγεί προς τον περιστροφικό τρούλο των

παρατηρήσεων και στην ταράτσα. Οι κίονες, οι βάσεις τους, το επιστύλιο και οι γωνίες του κτίσματος

είναι κατασκευασμένα από μάρμαρο Υμηττού. Τα κιονόκρανα, το γείσο, τα ακρωτήρια, ο δακτύλιος

του θόλου και διάφορα διακοσμητικά που τοποθετήθηκαν στο εσωτερικό, είναι κατασκευασμένα από

Πεντελικό μάρμαρο. Η λιθοδομή προέρχεται από εκσκαφές ασβεστόλιθου που πραγματοποιήθηκαν

στο λόφο των Νυμφών κατά την οικοδόμηση του κτιρίου.

Η ελαφρότητα του όγκου, η απλότητα της σύνθεσης και οι ωραίες αναλογίες, δίνουν στο κτίριο τόση

ήρεμη χάρη, ώστε ο Θεόφιλος Χάνσεν μόνο στο έργο του αυτό έγραψε: «SERVARE INTAMINATUM»

δηλαδή: «Να μείνει ανέπαφο». Στο αέτωμα υπάρχει ολόγλυφη σύνθεση στο κέντρο της οποίας έχει

τοποθετηθεί ο θυρεός της οικογένειας Σίνα. Το 1890 το αστεροσκοπείο μετατράπηκε σε κρατικό ίδρυμα και μετονομάστηκε σε Εθνικό

Αστεροσκοπείο Αθηνών.

Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο

Από επιστολικό δελτάριο του 1900

•Είναι το πιο παλιό και πιο φημισμένο εκπαιδευτικό ίδρυμα της Ελλάδας στο

τομέα της τεχνολογίας και έχει συνεισφέρει τα μέγιστα από την ίδρυση του το

1836.

•Οικοδομήθηκε σε τρεις διαδοχικές φάσεις. Μεταξύ των ετών 1862-1876,

ανεγέρθηκαν τα δύο κτήρια προς την οδό Πατησίων (της Σχολής Καλών Τεχνών και

της Πρυτανείας) και το κεντρικό (της Αρχιτεκτονικής Σχολής), με κληροδοτήματα

των ομογενών Νικολάου Στουρνάρη , Μιχαήλ και Ελένης Τοσίτσα, και

συμπληρωματικά του Γεωργίου Αβέρωφ , των οποίων η γενέτειρα, το Mέτσοβο ,

μια μικρή ιστορική πόλη στη βορειοδυτική Eλλάδα , υπήρξε η κοιτίδα πολλών

μεγάλων εθνικών ευεργετών. Και τα τρία βασίστηκαν σε σχέδια του

αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου (1811-1885). Στα δύο πρώτα, ο

δωρικός ρυθμός συνδυάζεται "με μια ελαφράδα και χάρη σπάνια", ενώ το τρίτο, το

μνημειακό "Αβερώφειο" με το υπερυψωμένο ιωνικό πρόπυλο εμπρός και το

αναγεννησιακό ημικύλινδρο ("ροτόντα") πίσω, χαρακτηρίστηκε ως μια σύνθεση

όπου "η αρχαία Ελληνική τέχνη, η Ρωμαϊκή και εκείνη της Αναγεννήσεως έδωκαν

τα χέρια».

• Το συγκρότημα του Πολυτεχνείου συνδέθηκε άρρηκτα με τη νεότερη πολιτική ιστορία της

Ελλάδας, από τη στιγμή που απετέλεσε το σκηνικό της εξέγερσης κατά του δικτατορικού

καθεστώτος, τον Νοέμβριο του 1973.

To Ε. Μ. Πολυτεχνείο και αριστερά το Ε. Αρχαιολογικό Μουσείο υπό ανέγερση

ΒΑΣΙΛΙΚΟ-ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

ΒΑΣΙΛΙΚΟ-ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

●Το κτήριο του Εθνικού Θεάτρου κτίστηκε την περίοδο 1891 – 1901. Είναι αναγεννησιακού ρυθμού –

ιδιαίτερα εντυπωσιακό – και η αρχιτεκτονική του δόμηση μιμείται το εθνικό θέατρο της Βιέννης.

●Πρόκειται για ένα ακόμη έργο του αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ, η υλοποίηση του οποίου έγινε με

πρωτοβουλία του βασιλιά Γεωργίου Α’. Το κτήριο οικοδομήθηκε με έξοδα του ιδιαίτερου ταμείου του βασιλιά και

με τη συνδρομή πλουσίων ομογενών.

●Στα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του, αξίζει να αναφέρουμε ότι πρότυπο για τη σύνθεση της

πρόσοψης του οικοδομήματος αποτέλεσε η Βιβλιοθήκη του Αδριανού στην Αθήνα. Έτσι, η πρόσοψη του

ιστορικού κτιρίου αποτελείται από ένα κεντρικό τμήμα πλούσιο σε διακοσμητικά στοιχεία και με κιονοστοιχία

κορινθιακού ρυθμού, ενώ στα δύο πλευρικά τμήματα του κτιρίου ακολουθείται η τυπική νεοκλασική σύνθεση.

Επίσης, οι αρχικές εσωτερικές εγκαταστάσεις του σκηνής, του φωτισμού και της θέρμανσης ήταν οι τελειότερες

στο είδος τους για την εποχή εκείνη.

Το 1930 επανιδρύεται με νόμο και με την ονομασία που διατηρεί μέχρι σήμερα, Εθνικό Θέατρο. Από το

1932 ως τις μέρες μας, λειτουργεί ως η Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου.

Η σκηνή του είναι ιταλικού τύπου, έχει πλάτος 18 μ., βάθος 12 μ., ύψος 17 μ. και χωρητικότητα 1000

ατόμων (πλατεία, δύο εξώστες και δυο θεωρεία). Επίσης διαθέτει βοηθητικούς χώρους και υπόγεια.

Σήμερα, το Εθνικό Θέατρο διαθέτει πέντε σκηνές. Η Κεντρική Σκηνή, χωρητικότητας 658 θέσεων και η

Νέα Σκηνή, χωρητικότητας 114 θέσεων, στεγάζονται στο διατηρητέο κτίριο του Τσίλλερ επί της οδού Αγίου

Κωνσταντίνου.

ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ

ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΣ ΑΓΟΡΑ

ΟΜΑΔΑ Ζ:

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΝΔΡΕΟΥ

ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ:Ο ΑΓΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Ο

ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ

Ο ναός είναι σε ρυθμό τρίκλιτης νεοαναγεννησιακής βασιλικής στην οδό

Πανεπιστημίου και Ομήρου. Τα σχέδια επιφορτίστηκε να κάνει ο διάσημος

Γερμανός αρχιτέκτονας Λέο φον Κλέντσε κατ’ εντολή του βασιλιά

Όθωνα. Κατά την εκτέλεση του έργου, τα σχέδια τροποποιήθηκαν από τον

Έλληνα αρχιτέκτονα Λ. Καυτατζόγλου.

Τα εγκαίνια έγιναν στις 4 Αυγούστου 1865.

Ο ναός έχει στο εσωτερικό του μήκος 38 μέτρα, ύψος 15 και πλάτος 24

μέτρα. Το εσωτερικό του ναού διακοσμείται με θαυμάσιες τοιχογραφίες.

Το δάπεδο του ναού είναι στρωμένο με πεντελικό μάρμαρο. Το κεντρικό

κλίτος στηρίζεται σε 12 κολόνες από πράσινο μάρμαρο της Τήνου. Δεξιά

και αριστερά του Ιερού υπάρχουν δύο μαρμάρινοι άμβωνες, δωρεά του

αυτοκράτορα της Αυστρίας Φραγκίσκου Ιωσήφ, όταν επισκέφτηκε την

Αθήνα το 1869.

Ο νεογοτθικός αγγλικανικός ναός του Αγίου Παύλου στο τέρμα της οδού Φιλελλήνων,

οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1839-1843, από μάρμαρο Υμηττού. Για την ανέγερση και τη

συμπλήρωσή του συνεισέφεραν οικονομικά η Βρετανική κυβέρνηση, ο τότε Βρετανός πρέσβης,

αλλά και η παροικία των Βρετανών και Αμερικανών διαμαρτυρομένων που είχαν τότε

εγκατασταθεί στην Αθήνα. Υπάρχει σύγχυση γύρω από την ταυτότητα του αρχιτέκτονα του ναού.

Ο Κ. Η. Μπίρης (παραπέμποντας σε στοιχεία του William Miller), αποδίδει τα σχέδια στον

Σταμάτη Κλεάνθη.

Αγγλικανικός Ναός του Αγίου Παύλου

Η ίδρυση του Αρεταίειου Νοσοκομείου το 1898 έδωσε πολύ μεγάλη ώθηση στην

Ιατρική Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση στη χώρα μας. Το Αρεταίειο Νοσοκομείο

ανήκει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1896-1898,

με κληροδότημα του καθηγητή της χειρουργικής Θεόδωρου Κωνσταντινίδη-

Αρεταίου (1829-1893), βάσει σχεδίων των αρχιτεκτόνων Ηλία Αγγελόπουλου και

Ιωάννη Ιωάννου. Το διώροφο νεοκλασικό κτίριο έχει πρόσοψη επί της λεωφόρου

Βασιλίσσης Σοφίας και εκτείνεται μέχρι την οδό Παπαδιαμαντοπούλου.

Αρεταίειο Νοσοκομείο

Το μέγαρο του Ιπποκρατείου οικοδομήθηκε το 1902, με δωρεά του ομογενούς εμπόρου και

δήμαρχου της Οδησσού Γρηγορίου Μαρασλή (+1907), βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα

Δημητρίου Καλλία. Το κτίριο προοριζόταν αρχικά για την εγκατάσταση εμπορικής σχολής,

τελικώς όμως στέγασε το Ιπποκράτειο Νοσοκομείο.

Ιπποκράτειο

Το συγκρότημα της Δημοτικής Αγοράς άρχισε να οικοδομείται από τον Δήμο Αθηναίων το 1878. Μεσολάβησε ωστόσο η

πυρκαγιά της 8-9 Αυγούστου 1884 που κατέκαυσε τις παράγκες της παλαιότερης Αγοράς (της περιόδου της

Τουρκοκρατίας) που λειτουργούσε ακόμη τότε στα ανατολικά της Βιβλιοθήκης του Αδριανού και, κατόπιν αυτού,

επιταχύνθηκαν οι εργασίες στην οδό Αθηνάς και η Νέα Αγορά αποπερατώθηκε το έτος 1886. Έκτοτε λειτουργεί

αδιάκοπα, στεγάζοντας μεγάλο αριθμό καταστημάτων τροφίμων, ενώ ανακαινίστηκε σταδιακά μεταξύ των ετών 1979-

1996, από τον Δήμο, σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού

Βαρβάκειος Δημοτική Αγορά …..σήμερα…..

…και χθες…..

Και τώρα ακολουθούν τα κτήρια

που κατασκευάστηκαν αρχικά

για ιδιωτική χρήση

ΜΕΓΑΡΟ ΙΛΙΣΙΩΝ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ

ΟΙΚΙΑ ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ

ΟΜΑΔΑ Η:

ΒΛΑΧΑΚΗ ΕΡΙΦΥΛΛΗ

ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ

ΓΙΑΚΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΙΩΑΝΝΑ

ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΓΙΑΣΕΜΗ

Περιοχή: Λεωφόρος Β. Σοφίας 22.

Έτος: 1840-1848.

Το λεγόμενο "μέγαρο των Ιλισίων" οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1840-1848, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα

Σταμάτη Κλεάνθη (1802-1862), απόφοιτου της Ακαδημίας Αρχιτεκτονικής του Βερολίνου και μαθητή του

περίφημου νεοκλασικιστή Karl Friedrich Schinkel .

Πρόκειται για ένα ιδιότυπο διώροφο κτήριο, που συνδυάζει κλασικά στοιχεία με ρομαντικά. Αρχικά χρησίμευσε

ως χειμερινή διαμονή της Δούκισσας της Πλακεντίας, μιας εκκεντρικής Γαλλίδας φιλελληνίδας που

εγκαταστάθηκε στην Αθήνα κατά τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα και στην οποία ανήκαν επίσης μια

σειρά κτηρίων στην περιοχή της Πεντέλης.

ΜΕΓΑΡΟ ΙΛΙΣΙΩΝ

Μετά τον θάνατό της, φιλοξένησε για ένα διάστημα διάφορες στρατιωτικές υπηρεσίες. Το 1928 υπέστη ορισμένες

μεταρρυθμίσεις από τον αρχιτέκτονα Αριστοτέλη Ζάχο και από το 1930 εγκαταστάθηκε εκεί το Βυζαντινό και

Χριστιανικό Μουσείο των Αθηνών. Επεκτάσεις του συγκροτήματος πραγματοποιήθηκαν το 1954 (αρχιτέκτονας

Βασίλης Δούρας ) και το 1993 (αρχιτέκτονας Μάνος Περράκης ).

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ

Το Μουσείο Μπενάκη είναι ένα από τα πιο γνωστά μουσεία της Αθήνας. Ιδρύθηκε το 1929 από τον

Αντώνη Μπενάκη στην μνήμη του πατέρα του Εμμανουήλ Μπενάκη και στεγάζεται στην οικία της

ιστορικής από την Αλεξάνδρεια οικογένειας Μπενάκη. Σημειώνεται ότι η προσφορά της οικογένειας

Μπενάκη στη πολιτική, κοινωνική και την πολιτιστική ζωή της Αθήνας, αλλά και γενικότερα της Ελλάδας

κρίνεται ανεκτίμητη .Αρχικά ο Αντώνης Μπενάκης άρχισε να συγκροτεί τις διάφορες συλλογές του στην

Αίγυπτο. Όταν ήλθε στην Ελλάδα το 1928, για μόνιμη εγκατάσταση, τις δώρισε στο ελληνικό κράτος. Οι

συλλογές αυτές στεγάζονται σήμερα στο πατρικό του σπίτι, ένα από τα μεγαλύτερα και ωραιότερα

νεοκλασικά κτίρια της Αθήνας το οποίο και ουσιαστικά απετέλεσε και το πρώτο ιδιωτικό μουσείο της

Ελλάδας.

Η μεγάλη ανταπόκριση που έτυχε το μουσείο αυτό εκ μέρους κυρίως του αθηναϊκού κοινού οδήγησε σχετικά

με ταχύ ρυθμό τον πολλαπλασιασμό των εκθεμάτων του. Χάρη και πολλών άλλων ευεργετών και δωρητών το

Μουσείο Μπενάκη συνεχίζει ακόμα και σήμερα να εμπλουτίζεται με περιουσιακά στοιχεία που του δίνουν

την δυνατότητα της πρωτοπόρου παρουσίας σε εκδηλώσεις του αντικειμένου του και γενικότερα της τέχνης.

ΟΙΚΙΑ ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ

Η οικία Κωστή Παλαμά στην Πλάκα είναι ένα διώροφο κτίριο που οικοδομήθηκε μέσα στη δεκαετία 1920-

1930. Έχει τα χαρακτηριστικά ενός νεοκλασικού αστικού σπιτιού του Μεσοπολέμου με τα ακροκέραμα του

γείσου του και τις σιδεριές στα μπαλκόνια.

Το 1935, ο Κωστής Παλαμάς, σε μεγάλη πια ηλικία, αναγκάστηκε να μετακομίσει, μετά την έξωσή του από την

προηγούμενη κατοικία του στην οδό Ασκληπιού αριθ. 3, κατεδαφισμένη σήμερα όπου είχε ζήσει περισσότερα

από σαράντα χρόνια (1894 - 1935), στο πλακιώτικο σπίτι της οδού Περιάνδρου 5. Στο σπίτι αυτό σ' ένα από τα

δύο διαμερίσματα του δευτέρου ορόφου κατοικούσε ο Παλαμάς, η σύζυγός του Μαρία Βάλβη και η κόρη τους

Ναυσικά, μοιραζόμενος το σπίτι και με άλλους ενοίκους.

Σε αυτή την οικία, ο Παλαμάς έγραψε πολλά από τα ποιήματα και λογοτεχνήματά του.

ΜΕΓΑΡΟ ΑΝΔΡΕΑ ΣΥΓΓΡΟΥ(ΥΠΕΞ)

ΟΙΚΙΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ (ΒΡΕΤΑΝΙΚΗ ΠΡΕΣΒΕΙΑ)

ΜΕΓΑΡΟ ΣΤΑΘΑΤΟΥ

ΟΜΑΔΑ Η : ΑΡΓΥΡΩ ΛΥΡΗ

ΑΘΗΝΑ ΜΑΡΟΥΓΚΑ

ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΡΑΓΥΙΟΥ

ΙΩΑΝΝΑ ΜΠΟΓΙΑΤΖΗ

Οι υπηρεσίες του Υπουργείου Εξωτερικών στην Αθήνα στεγάζονται σε επτά συνολικά κτήρια που βρίσκονται ανάμεσα

στις οδούς Ακαδημίας - Βασιλίσσης Σοφίας - Πανεπιστημίου - Κριεζώτου και Ζαλοκώστα.

Το κεντρικό κτίριο του Υπουργείου όπου στεγάζεται το Γραφείο του Υπουργού βρίσκεται στην συμβολή της οδού

Βασιλίσσης Σοφίας 5 (πρώην οδός Κηφισίας) με την οδό Ζαλοκώστα.

Το κτήριο αυτό ονομάζεται και Μέγαρο του Ανδρέα Συγγρού, γιατί υπήρξε η κύρια κατοικία του. Βρίσκεται

απέναντι από τη βορεινή πλευρά της Βουλής των Ελλήνων η οποία εγκαταστάθηκε στο κτίριο των Ανακτόρων του Όθωνα

(1935).

Μέγαρο του Ανδρέα Συγγρού

Η Οικία Ελευθερίου Βενιζέλου, όπου στεγάζεται σήμερα η Βρετανική Πρεσβεία,

βρίσκεται στη συμβολή της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας και της οδού Λουκιανού 2 στην Αθήνα,

δίπλα στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου του Πτωχοκομείου και απέναντι από το κτηριακό

συγκρότημα του Βυζαντινού Μουσείου.

Το Μέγαρο Βενιζέλου : Η νεοκλασική κατοικία του Ελευθερίου Βενιζέλου (1863 ή 1864 - 1936)

οικοδομήθηκε στα χρόνια του Μεσοπολέμου μεταξύ των ετών 1930 – 1932 σε σχέδια του αρχιτέκτονα

Αναστασίου Μεταξά (1862 – 1937) και για λογαριασμό της Έλενας Σκυλίτση, προοριζόμενη για

κατοικία του συζύγου της Ελευθερίου Βενιζέλου, ο οποίος δεν διέθετε μέχρι τότε ιδιόκτητη κατοικία

στην Αθήνα.

Η οικία Βενιζέλου χρησιμοποιήθηκε για μερικά μόνο χρόνια και συνδέθηκε με αρνητικά γεγονότα για

τον Έλληνα πολιτικό, όπως η απώλεια των εκλογών του 1932, η απόπειρα δολοφονίας του το 1933, το

αποτυχημένο κίνημα του 1935 και με αποκορύφωμα την αυτοεξορία του στη Γαλλία, όπου και

απεβίωσε στις 18 Μαρτίου 1936.

Μετά το θάνατο του συζύγου της, η Έλενα Σκυλίτση πώλησε την κατοικία τους στη Βρετανική

κυβέρνηση και έκτοτε στέγασε εκεί τη Βρετανική Πρεσβεία. Από τη δεκαετία του 1960 στεγάζει την

πρεσβευτική κατοικία, ενώ η πρεσβεία εγκαταστάθηκε σε παρακείμενο νεόδμητο κτήριο.

ΟΙΚΙΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ (ΒΡΕΤΑΝΙΚΗ ΠΡΕΣΒΕΙΑ)

ΜΕΓΑΡΟ ΣΤΑΘΑΤΟΥ

Τότε …και τώρα…

Το μέγαρο του Όθωνα Σταθάτου οικοδομήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, από τον αρχιτέκτονα Ernst

Ziller (1837-1923), τα σχέδια του οποίου φέρουν τη χρονολογία 1895. Πρόκειται για μια χαρακτηριστική

μεγαλοαστική οικία, με υπόγειο, ισόγειο και δύο ορόφους, αναπτυγμένο σε μια αρκετά ιδιόμορφη κάτοψη. Η

αρχική πρόθεση ήταν να χρησιμεύσει ως κατοικία ενός ζεύγους, με τη δυνατότητα φιλοξενίας και ενός

επισκέπτη.

Μεταπολεμικά λειτούργησε ως πρεσβεία και σήμερα στεγάζει τμήμα της συλλογής του Μουσείου

Κυκλαδικής Τέχνης.

ΟΜΑΔΑ Θ:

ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΑΝΙΑΣ

ΗΛΕΚΤΡΑ ΜΑΝΙΑ

ΠΕΝΥ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΜΑΡΙΑ ΜΠΑΛΑΤΣΟΥ

ΣΩΤΗΡΗΣ ΜΟΥΡΕΛΑΤΟΣ

ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΣΕΡΠΙΕΡΗ

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΜΕΓΑΛΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ

ΙΛΙΟΥ ΜΕΛΑΘΡΟΝ

ΟΙΚΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΡΑΛΛΗ

Αρχοντικό Σερπιέρη

Το Αρχοντικό Σερπιέρη, ένα από τα μέχρι σήμερα σωζόμενα αρχοντικά της αστικής κοινωνίας των

τελευταίων δεκαετιών του 19ου αιώνα, βρίσκεται στη γωνία των οδών Πανεπιστημίου και Εδουάρδου

Λω και στεγάζει σήμερα το Κεντρικό Κατάστημα της Αγροτικής Τράπεζας.

Ήταν το αρχοντικό του Ιταλού επιχειρηματία μεταλλευτικών επιχειρήσεων Ιωάννη Βαπτιστή Σερπιέρη.

Ο αρχιτέκτων Θεοφιλάς πήρε την παραγγελία να κάνει τα σχέδια και να προχωρήσει στην

οικοδόμηση του αρχοντικού Σερπιέρη γύρω στο 1875. Οι οικοδομικές εργασίες τελείωσαν στο 1881.

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΜΕΓΑΛΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ

Η έπαυλη που στεγάζει το ξενοδοχείο ανεγέρθη το 1842 (δώδεκα μόλις έτη μετά τη σύσταση του νέου

Ελληνικού Κράτους) ως οικία του εύπορου Αντώνη Δημητρίου . Υπήρξε το πρώτο έργο του Χάνσεν

στην Αθήνα. Το 1874 αγοράστηκε από τον Ευστάθιο Λάμψα, ο οποίος, δανειζόμενος

800.000 δραχμές, την ανακαίνισε και την ονόμασε «Ξενοδοχείον Μεγάλης Βρεταννίας». Κατά

το1888 το ξενοδοχείο ήταν ένα από τα πρώτα κτήρια της Αθήνας που ηλεκτροδοτήθηκε. Στα τέλη της

δεκαετίας του 1950 κατεδαφίστηκε και αντικαταστάθηκε από πολυώροφο κτήριο που μιμούνταν την

πρόσοψη του παλιού, σε σχέδια του Κ.Βουτσινά .

ΙΛΙΟΥ ΜΕΛΑΘΡΟΝ

Το Ιλίου Μέλαθρον, γνωστό και ως Μέγαρο Σλήμαν είναι νεοκλασσικό κτήριο στο κέντρο της

Αθήνας , στην οδό Πανεπιστημίου. Είναι δημιουργία του Ερνέστου Τσίλλερ, ο οποίος το

σχεδίασε το 1878 ως κατοικία του Ερρίκου Σλήμαν, του ερευνητή που ανακάλυψε το θησαυρό

της αρχαίας Τροίας. Η κατασκευή του περατώθηκε το 1881, και αποτέλεσε μια από τις πιο

λαμπρές ιδιωτικές κατοικίες της τότε Αθήνας. Σήμερα στο Ιλίου Μέλαθρον στεγάζεται

το Νομισματικό Μουσείο Αθηνών.

●Οι βασιλικοί στάβλοι (εκεί όπου σήμερα βρίσκεται το

City Hall) και στο βάθος το Ιλίου Μέλαθρον

ΟΙΚΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΡΑΛΛΗ Η Οικία Δημητρίου Ράλλη, ένα από τα ελάχιστα δείγματα αστικής αρχιτεκτονικής της οθωνικής περιόδου,

με πρώιμα νεοκλασικά στοιχεία, βρίσκεται στη συμβολή της οδού Πανεπιστημίου με τον πεζόδρομο της οδού Κοραή,

απέναντι από το κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Το κτήριο αποτέλεσε αρχικά κατοικία της οικογένειας των Σούτσων. Ο Σταμάτης Κλεάνθης (1802 - 1862)είχε αγοράσει

το οικόπεδο το 1835, που το πούλησε αργότερα στους γιους του Έλληνα ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας

Αλέξανδρου Σούτσου, οι οποίοι οικοδόμησαν στη θέση αυτή μια διώροφη κατοικία και κατοίκησαν.

Το 1894, ο Αθηναίος πολιτικός Δημήτριος Γ. Ράλλης (1844 - 1921), πρωθυπουργός επανειλημμένως της Ελλάδος και

παππούς του τέως πρωθυπουργού Γεωργίου Ράλλη (1918 - 2006), αγόρασε την κατοικία των Σούτσων από τη χήρα

του Δημητρίου Σούτσου, τέως δημάρχου Αθηναίων, όπου και κατοίκησε με την οικογένειά του.

Η Οικία Ράλλη, ως ιστορικό και αρχιτεκτονικό κτίσμα των νεότερων χρόνων και κατοικία των Σούτσων και του

πρωθυπουργού της Ελλάδος Δημητρίου Ράλλη, έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο.

ΜΕΓΑΡΟ ΜΑΞΙΜΟΥ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ

ΟΙΚΙΑ ΚΛΕΑΝΘΗ-ΣΑΟΥΜΠΕΡΤ

ΟΜΑΔΑ Θ:

ΙΩΑΝΝΗΣ ΖΑΓΚΑΣ

ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΛΑΧΟΥΖΟΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΝΤΙΑΝΗΣ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΟΥΜΠΑΛΗΣ

Το Μέγαρο Μαξίμου είναι το κτήριο όπου στεγάζεται το γραφείο του εκάστοτε

Πρωθυπουργού της Ελλάδας. Έγινε η πρωθυπουργική έδρα το 1982.

Μέγαρο Μαξίμου

Θεμελιώθηκε το 1912 στην οδό Ηρώδου Αττικού 19 για λογαριασμό του εφοπλιστή Αλέξανδρου

Μιχαληνού, στο σημείο που προηγουμένως ήταν ένας εκ των βασιλικών κήπων.

Το 1921 η χήρα του Μιχαληνού Ειρήνη, η οποία εν τω μεταξύ είχε παντρευτεί τον Δημήτριο

Μάξιμο, εγκαταστάθηκε σε αυτό.

Ο Δημήτριος Μάξιμος διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας, υπήρξε δε ιδιαίτερα φιλότεχνος

και για αυτό τον λόγο τους τοίχους του αρχοντικού του κοσμούσαν περίφημοι ζωγραφικοί

πίνακες. Το κτήριο χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της κατοχής από τις γερμανικές

αρχές ως οικία του Γερμανού ναυάρχου των δυνάμεων του Αιγαίου.

Το 1952 το Ελληνικό δημόσιο αγόρασε το μέγαρο από τον Δημήτριο Μάξιμο. Αξίζει να σημειωθεί

ότι ο ιδιοκτήτης του όχι μόνο δέχτηκε να το παραχωρήσει με τα μισά χρήματα, αλλά προσέφερε

και την επίπλωση της οικίας του μαζί με τους πίνακες που βρίσκονταν σε αυτήν. Η κυβέρνηση,

για να τιμήσει την προσφορά του Δημητρίου Μάξιμου, δήλωσε μέσω του προέδρου της ότι το

κτήριο θα διατηρήσει το αρχικό του όνομα, δηλαδή Μέγαρο Μαξίμου.

Επί χούντας έγινε η προσθήκη του πρώτου ορόφου. Το 1982 παραχωρήθηκε στο Υπουργείο

Προεδρίας της Κυβερνήσεως, με σκοπό, την στέγαση του γραφείου του εκάστοτε πρωθυπουργού.

Μέχρι σήμερα δεν είναι εξακριβωμένο ποιος αρχιτέκτονας σχεδίασε το κτήριο .Κατά άλλους είναι

ο Αναστάσιος Χέλμης και κατά άλλους ο Αναστάσιος Μεταξάς.

ΟΙΚΙΑ ΚΛΕΑΝΘΗ-ΣΑΟΥΜΠΕΡΤ

Ένα από τα πιο ιστορικά κτήρια της Αθήνας, κτισμένο κάτω από την Ακρόπολη στην καρδιά της

Πλάκας, επί της οδού Θόλου, είναι το σπίτι που κατοικήθηκε από τον Μακεδόνα αρχιτέκτονα Σταμάτη

Κλεάνθη και τον Βαυαρό συνάδελφο και συνεργάτη του Εδουάρδο Σάουμπερτ.

Το 1828 ήρθαν στην Ελλάδα για την ανέγερση νέων κτηρίων. Οι δυο αρχιτέκτονες και πολεοδόμοι

Κλεάνθης και Σάουμπερτ, όταν έφθασαν στην Αθήνα το Νοέμβριο του 1831, αγοράζουν ένα μεγάλο

οικόπεδο ψηλά στο « Ριζόκαστρο » με ερειπωμένη παλιότερη κατοικία. Ήταν ένα παλιό σπίτι, ίσως

παλαιότερο κι από τον ΙΗ' αιώνα. Οι δυο αρχιτέκτονες δίχως να γκρεμίσουν το ερειπωμένο σπίτι που

υπήρχε, το επισκεύασαν και το επέκτειναν, χρησιμοποιώντας το ως κατοικία και γραφείο τους.

Η γραφική οικία των Κλεάνθη - Σάουμπερτ, με την ιδιότυπη αρχιτεκτονική της, κτισμένη σε

ρυθμό αθηναϊκού σπιτιού της εποχής με ρομαντικά στοιχεία, με τις τζαμαρίες και τις ταράτσες της,

τα κολονέτα και την αυλή της, ξεχωρίζει και επιβάλλεται με το μέγεθος και το ύψος της στη βόρεια

πλευρά της Ακρόπολης.

Το 1837, οι δυο αρχιτέκτονες Κλεάνθης και Σάουμπερτ νοίκιασαν τη μεγάλη αυτή κατοικία τους στο

Δημόσιο για να στεγασθεί εκεί το "πρώτο Ελληνικό Πανεπιστήμιο". Έγινε το πρώτο Πανεπιστήμιο της

μετεπαναστατικής Αθήνας από το 1837 μέχρι το 1842, με την ονομασία "Οθώνειον Πανεπιστήμιον".

Τελικά, το Πανεπιστήμιο Αθηνών αποκτά οριστικά την ιδιοκτησία του τον Απρίλιο του 1967. Σήμερα

στεγάζει ένα πολιτιστικό κέντρο του Πανεπιστημίου Αθηνών.

ΒΟΛΟΣ ΚΑΙ ΠΗΛΙΟ - ΠΕΡΙΑΣΤΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου,

δείγμα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής.

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Αρχοντικό Schwarz ( Γεωργίου Μαύρου) στα Αμπελάκια Θεσσαλίας

Δείγμα Πηλιορείτικης

αρχιτεκτονικής (Πορταριά)

Αφού λοιπόν επισκεφθήκαμε και μελετήσαμε δημόσια και ιδιωτικά

νεοκλασσικά κτήρια της Αθήνας ,αλλά και αντίστοιχα νεοκλασσικά και αστικά κτήρια στην τετραήμερη εκδρομή του

σχολείου μας στον Βόλο και στο Πήλιο, διαπιστώσαμε αφενός, ότι ο

νεοκλασσικισμός δεν αφορά μόνο την Αθήνα και αφετέρου, ότι κτήρια και

ιστορία βρίσκονται σε ….

διαρκή διάλογο!!

Πηγές

Α. Διαδικτυακοί τόποι

● Αρχείο νεώτερων μνημείων ,http://www.eie.gr/archaeologia/gr/arxeio.aspx

● Αρχαιολογία πόλεως Αθηνών ,http://www.eie.gr/archaeologia/gr/arxeio.aspx

● Διατηρητέα νεοκλασικά κτήρια της Αθήνας(ttp://www.eie.gr/archaeologia/gr/chapters.aspx), Μαρίας Κουμανταροπούλου και

Μάριου Μιχαηλίδη Αρχιτέκτονες, Διεύθυνση Πολιτιστικών Κτηρίων και Αναστήλωσης Νεωτέρων Μνημείων, ΥΠ.ΠΟ.

● Wikipaideia

● «η Αθήνα μέσα στο χρόνο»

● Rethink Athens

●http://gerontakos.blogspot.gr/2013/11/blog-post_4967.html

● http://athensville.blogspot.com/

●Θέματα ελληνικής και παγκόσμιας ιστορίαςhttp://www.istorikathemata.com/2012/01/blog-post_25.html

●https://www.facebook.com/photo.php?fbid=757261030952927&set=a.567344179944614.126972.149801415032228&type=1

●http://www.archaiologia.gr/blog/

● Το παλιατζίδικο των αναμνήσεων,http://to-paliatzidiko.blogspot.gr/2012/03/blog-post_764.html

● www.elia.org.

●Εθνικό Ιστορικό Μουσείο,https://www.facebook.com/nhmuseum?fref=photo

● ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ

Β. Βιβλιογραφία

● «ΑΘΗΝΑ: Ιχνηλατώντας την πόλη με οδηγό την ιστορία και τη λογοτεχνία»,

Θανάση Γιοχάλα και Τόνια Καφετζάκη , εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας

Γ.Μουσική : Στη διάρκεια της παρουσίασης του προγράμματος στο σχολείο ακούγονται τα εξής τραγούδια:

● «Στου Όθωνα τα χρόνια», στιχ. Ν.Γκάτσου, μουσ. Στ. Ξαρχάκου ,

● «Όμορφή μου Αθήνα» ,στιχ. και μουσ. Ν. Γούναρη,

● «Στο Ζάππειο μια μέρα…»,Κορώνης και Φίλανδρος

● «Αθήνα», στιχ. Ν. Γκάτσου, μουσ. Μ. Χατζηδάκη

Σπύρος Βασιλείου ……

καληνύχτα….