A v&j il.DISSERTATIO,

ΜΕΣΟΤΟΙΧΟΝφ R A Γ Μ O T>

Ephes. II: 14.ILLUSTRANDUM SISTENS.

quam,

CONSENSU AMPL1SS1MI 0RD1NIS PH1L0S0PHICIIN REGIO AD UPSALIAM ATHENMO,

SUB AUSPICIIS

Mag. JOH. FLODERLgr^ec. ut. PROFESSORIS reg. et ord.

PUBLICA MODESTE SUBJICIT CENSURS

BERNHARD. ANDREA LUNDQUIST,Gestricius.

in ax7dit. gust. maj. d. xiii. junii, mdcclxxx.horis ante mer1d1em sotjtis.

UPSALIM,apud Joh. Edman, direct. et reg. acad. typogr.

IM.;,

SACRAM regiam mäjestatemMAGNΜ FiDEI VIRO,

REGIA: CA NCELL ARITE CONSILIARIOTREGΝI Η IS Τ OR IΟ G R A Ρ Η O

ε t.

herIldico,,nec non.

Equiti Ordinis; de Stella Polari Aurato?Generosissimö atque Nobilissimo

Domino A Ν D R Ε Μ

MÄECENATI SUO OPTIMO»

SACRUM

VICE PROBSTEN,ÖPVEE

GESTR1KELANDS CONTRACT,HÖGÅREWÖRDIGE OCH HÖGLÄRDE ,

Η Ε R. R

Mag. ANDERS THOMASSONLUNDQUIST,

SAMT

WåLBORNA FRU PROBSTINNAN, ·

ELIS. HELEN. v. REHAUSEN,WARE DETTA ACADEMISKA ARBETE TILÅGNADT

a f

DERAS

Jydigftc SonBernhard.

Tfafl jag med deffa Ilad ej kan det nit förklara,Som EDER ömhet vikt och lifvat i mit broft

Si må de likafullt ett fåkert vittne vara,Utaf min fulla bog att bli ER ålders troßI

«φ- 4^ 4^ 4* 4^ 4ν $ 4* 4^ 4^ 4^ 4* 4*

ü. m

§. r.

Qium Paulus, reliclä Corintho, ubi annuum degerafcempus cum dimidio, Act. XVilF: ii. gdfcitis fibiitineris fociis Aquila & Prifcüla, Hierofolymam profi«eifcecetur, divertit Ephefum, A£l. XVIII: 15. frequen-tem admodum atque opulentam Aflse minoris civicacem.Sed, quura feftinatione urgeretur, non fibi pafFus eftperfvaderi, ut plufculura illic temporis commoraretur,at reliquit tarnen ibi comites fuös, Aquilam & Prifcii-lam, ipfe, quo deftinaverac, iter conficere perreFlurus,,Acl. XVίIi: 19, 22. data fide brevi fe redicurum efie.Cujus memor promifli, peragratis iuperioribus Afias re-gionibus, reverfus Ephefum, integrum illic commoratuseil bienniuro, A£t. XX: 31. atque felicem impenditoperam Evangelio propagando, non in ifta tantum urbe,fed in pluribus quoque aliis circurajacentibus locis. Hocfunftus fruituofimmo labore, luftratis Macedonia, Achaia,aliisque regionibus, Hierofolymam iterurn perrexit A£hXIX: 21. ubi comprehenfus a Judacis in vincula conje«·£His eil ac per varios cafus Romarn pervenit, unde Epi-itola, quam habemus, ad Ephefios icripta putatur, iéxcirciter annis, ut HAMMONDUS calculos ponit, poft-quam Paulus primum Epheii concionatus fuerat, annocirciter Chriili LVIIf, vel, ut PEARSONIUS, CLERI-CUS aliique putant, LXIV. Eo autem fpeftavifle vide-eur Apoitoius hac ad iilos ex carcere fcrigta Epiflola, ut

eos

β ) 5 (eos exhortaretur, ne, anditis vincuSis, qua? Evartgeli!5cauila ferret, pudore aut metu confufi langvefcerent, auta vera, quam amplexi fuerant, fide refihrent, Ted intre-pido currerent animo in itadio, quod ingreili erant, fe-dulamque iropenderent operam chriftiano homine dRgnis virtutibus. Quo ergo magis animos eorum erige-ret & confirmarer, magnifica oratione celebrat ingentesgratis thefauros, quos in homines contulit Deus per Scpropter Chriftum, hoc magis, ab ipfis etiam Ephefiis, xili-mandos, quod non ad Judxos, quos Tibi Deus elegifletin peculinm, unice pertinerent, Ted ad ceteras gentesomnes, qux ha&enus fuiiTent extra foederis divini com«munionem. Atque hoc quidem dicic Cap. Γ: v. 9. &Cap. III: v. 4. eile ro μυςηξίον τδ $ελγ\ματοε ocurS, quodiuperioribus temporibus non xque clare patefa&um fuiiTet,ac tunc manifeftatum eilet Apoftolis, nempe futurum efTe,ut Judxis pariter ac gentilibus in ejusdem gratis focieta-tem adfcitis, unum coaleferet corpus, cujus Caput effetChriftus, iilius gentium concordiae au&or, ο ποιησχε τάάμφότεξά εν το μεσοτοιχον τδ φξ^μχ λυσοοε. Quoautem Pauius reipexerit ifta adhibita loquendi forma addefignandum gentium diicrimen, quod a Chnfto fubia-turo eile dicitur, in aniaium induximus paucis explanare;

Primo ergo omnium in limine fubfiftentes paulii-per, vocabulorüm notionem eruamus oportet. A verbo,τευ%ω > firuor paroj deducuntur vocabula τεΊχοε Sc τοΊχοε,quorum iilud notat murum, vel, generatim, quarplibetmunitionem ieu propugnaculum: unde etiam non mce-nia tantum, five ambitus lapidei, urbes cingentes, verumetiam munitiones quxcunque, etiam ex egefla terra con-ifruclx, caflxis vel xdibus muniendis infervientes, vo-cantur in HOMERT poefi τείχεχ. Huic cognatum vo-

§. π.

Α 2 cabu-

β ) δ (ca'bulum, τοίχος, notat parietem: neque tarnen de aedlbustantura ufurpatum occurrir, verum de aliis etiam rebus,qgae, aedium inltar, lateribus, quaii parietibus quibusdam,einsäe funt. Sic -τοίχοι νψς, apud HOMERUM, Od. XI L·.420, funt, exponente Scholiafle, reo εκατέξωϋϊεν τιλάχΐφ τ9πλοία* ων ττ'έζοίς η πξυμνη η πξωξαο. Quin etiam, hautabfimili ratione figniiicationis, latera poculorum, abATHENiEQ, & latera hominum, ab EURIPIDE, vocan-tur τοίχοι. LXX. interpretes quatuor vocabula hebrsareddunt τρίχον, nempe ν^Γϊ Ezech. XIII: 10. bfD Cant.II; 9. Tp Pfalm. LXIi: 4. & "Π4 Eil V: Ex binisergo vocabulis, τοίχος & μέσος, una formata vox, μεσάτοι-χον, vel, ut apud ATHENÄUM in mafculino generelegitur, μεσότοιχος, fignificat parietem medium, vel media«num* Γιve, ut BEZA reddit, parietem intergerinum, quiduo conclavia difeiudit, ita ut, illo fublato, unum fiatconclave. Eft ergo μεσοτοιχον φ/^αχμα, medius paries feptiyel fepimenti, five, ut vulgatus habet, maceris, conve-nienter mori loquendi a iacris Scriptoribus m^xime fre-quentato, idem ac μεσοτοιχον άιοοφξά,σσον, vel, fi mavisφξοο-γμρς τα μεσοτάιχα, feptum parietis mediani» Nam aφξοίσσω, fepio, munio, dedu&a fubilamiva, φξοάγμοο &φξοοχμος, notant1 fepimentum, feptum, adeo ut μεσοτοιχονφξχχμΰ, vel άιοίφξοοσσον fit paries medtamis interfepiens, Slquidem in fpece in hoc loco paries difTepiens gentiles& Judsos, Nam dc disjun&ione Judsorum &· gentili-13m, qus ante Chriiti tempora gentium iftarum - convniercium diltinebat, loqui heic Apoftoium docec con-textus, atque ex illis, qus infra dicenda funt, manife-itius patebk. . '

§. III.Quum Deus exciret Abrahamum e patrio lolo, eo

fine & confiiio, ut per illum ejusque poilericatem versceii-

) 7 (

religioni i confervationi & propagarioni confultum iref5iprima puferous juuta ftnile ill;us gentium dij-jundYipnisfundamenta.. Ita enim tunc A-hrahamidas fecrevit a ce-teris gentibus, ut peculiaria ipfis promiierit fuae benefi-centiae & gratis pignora, conferendo in iiios beneficia,.non hujus tantumvita? curfu continenda, fed fpiricualiaquoque Sc ^terna, quorum ad ceteras gentes communionon pcrtineret,- nifi quatenusr quae paiTrm etiam tunciefe proferebant, invitamenta iecuti, in ipforum accede-rent focietatero. Hujus cum Abrahamidis percuili Sccircumcifionis facramento obfignati foederis, ipfique ki-nixae difcretionis gentium complementum acceffit de-mum pofl aliquot feculorum decuriuro, folemniter,· Mo-ßs rainiilerio,, lata lege,·, qua, vekiti fepto quodam,, Deus difcluiit Ifraeiitas a gentilibüs foliciteque cavit, ne cum.·illis famihari ufu commifcerentur. Quum ergo Ifraeli-tae Dei eile η t peculium neque ille fe tunc äliis gentibusaeque manifeilo cognofcendum pleneque fruendum ex-hiberet, vocantur merito, harum refpeflu, ifta temporaχξονοί rr\s oiyvciccs, quos Deus dicitur νπεξιοεΊν,* A££. XVII::30. Id vero quo fenfu dicatur,, docet Paulus Afh XIV:16. oV, inquit, εν rak σιαξωγν,μΐναις yεν εeck ειασε ττάντα rci·έθνη 7ίοξέυε3$αι· rock c$ok άυτωνι non quail Deus nullam1prorfus gentilium curam ifto tempore geflifTet, aut nihilhabuiilet penfi , qua illi ratione vsverentr fed quod pe-culiari ratione illorum faluti; profpeftum non inverit,,nullis ad illos rniffis legatis retraxerit ab impiétate, aut"folemni modo manifeilaverit rvoluntatem fuam; fed fapi-entiffima, quae noftrum non eif temere fcrutari, confslia fe-,cutus, permiférit,.ut cantisper,,dum definita tempora veni-rent, eum tantum ad veri Dei cognitionem obtinen-dam fequerenfur duftum, quem mundo impreffa divina-rum perfeftionurn veftigia atque late etiam tunc didita!veri Dei eultus farna iphs offerret 3'quod Apoflolus etiaraindicat citato loco,. ' §· IV.

«SSs Λ ö f/öl

§· iv.Hujns ßbi pr# ceteris mtmdi nationibus conceiB pri-

vilegii, q-jocl a reiiquis fecreti Deoque dicati eilent, Lev.XX: 26. quöd ad lllos ioios pertinerent ·ί\ υιοθεσία xpj $,Βόζα r{gtf di hotByKcci Kcft η νομο§εσ}οο ncft fj λατξίια }{ey di$71αγγελίαι: Rom. IX: 4. ipfisque concredita eilent rdλόγια Θεχ: Rom. III: 2. fibi, plus etiam, poftenoribusimprirais temporibus, quam quidem par fuiiTe videtur,confcii judad, ita genere fuo & pnerogativis tumuerunt,ut dignos fe elTe putavefint, in quos Deus nulla nonconferret beneficia, cum aliis nationibus haut facile cora-municanda, totumque reliquum humanum genus altofupercilio contemferint, ita quidem ut a nuila in illudevomenda verborum amarulentia fe abflinuerint, & vixhominum loco habuerinr, Hinc eft, quod probrofo Ca¬num titulo gentiles dedecoraverint: ad quam Judaeis fo-lemnem loquendi rationem refpicere Chriitus videtur,quando mulierem Chanan$am Matth. XV: 26, hocUt Marcus dicit C. VII: 26. ελληνίδα Ευξοφοίνισσαν τω -γενεί,hoc nomine repulit, quail, ut judari quidem exiftima-bant, fas non efTet ut gentiies in uilam venirent partemiliorum beneficiorum quse Judatis promiila erant. Quareetiara Pharifasi Chrifto non raro exprobraverunc quodepulis adcumberet aut converfaretur Cum ejus generishominibusj qui vel reapfé eranc gentiles, vei moruroimpuritate ac fcelefla: vitas licentia non illis fe melioreseile probabanf., quique adeo, sque ac illi, indigni puta-bantur eile cum quibus Ifraeiitarum qnisquam familiariufu comrniiceretur, Quas quidem opinio per omniumJudasorum aniraos ita pervaferat, ut in ipfis quoque Apo-ftolis, primis N. T. temporibus, aitiiTime infixa h^feric;ea enim Petrus imbutus, quum divino oraculo monere-tur, ut Corneiium inviferet, dixit: (Τμε7ς επίςασάε, ως α$έ-μιτόν h ιν αν$ς) Ιπόαίω κολλασ&οα rj 7ΐ·ξοσεξχεσ^αι αλλοφΰλφ^

é$h λ fJ y \ W

A&. X: 2B- Quod yero antea, nefas & religioni Judai-CS5 adverfum putatum fuefat eile, id-Deus, miila e coelovifione & fpecie pluriuro inter fe perroiftorum animali-um, mundorum & immundorum, declara.vit Petro. Im»mundorura enim imagine reprsefentatum voluit Deusprofanas gentes, qu^ pro impuris antea habitae fuiflent,nulla cum Judasis, puris, focietate permifcendai, tunc5fublato difcrimine in unum cum bis corpus coälefcere de-bere. Sed segre tamen eradicari penitus ex animis illo-rum pocuit inveterata opinio: quum enim farna corn-raercii Petri cum Corneiio ad ceterorum Äpoftolorurnaures perveniiTet, obftupuere admodura dubiique animipependere, quid de illo exiftimandum eilet, qui non du-bitavi (Tet, vt$s ävfys&s αύξοβυςίαν έχοντας εισελ&ε7ν x&j συμ·(pdyetv άυτοϊε, ΑΛ. XI: 3« Quin etiam aliquanto poft,preefentibus Judasis, qui nondum exuerant, quam cumla$e materno combiberant, perfvafionem, non pofTenon gentiles aliquid fuse impuritatis ipfis adfricare, fi'qui-dem iilorum conviäu uterentur, fubduxit fe confortioniAntiochenorum, veritus ne Judasi iiium confpuerent &deteftarentur ob frequentatum commercium cum impu¬ris hominibus. Iithoc, quo gentes ceteras profequeban-tur, vatinianum odium ipfis exprobrat TACITUS Hift.Lib. V. c. $: apud ipfos, inquif, fides ohftinata, fed adver-Jus omnes alies bofiile odium. Separati epulis, difcreti cubi-libust alienarum concubitu abflinent. Et ii perpendere li-buerit, quae in eodem loco de Judasorum inftitutis &naoribus ab Hiftorico illo referuntur, colligere inde fa-eile. poiTumus ilios viciilina gentilibus exfecrandos fuiile& deteftabiles: dicit enim: iilorum inßituta ejje finiflra,illos contemnere Deos, exuere pntriam, parentes, Uberos> fra-tres, vika habere. Quemadmodum etiam novimus aliosScriptores ad irridendum compofitis voeibus Judaeos pas-fim lacerare. HORATIUS falfe ridens illos, qui tura

B iine

# ) 10 ( Hfine flamma liquefcere perfvadere aliis volebanf, dicicicrednt Judceus Apella, Non ego. conf. Lib. Serm, i: Sat. V:v. 100. Ut vero HORATlUS heic per contemtum no-rninat Judaum Apellam, ita eodem fenfu & animo vocatMARTiALIS Judeeos vecutitos, Lib. VII: Ep, 29. & PER-SIUS eorum celebritatem recutita fabbata. Sal. V. v. 1^4.Colligimus crgo binc inter Juda^os & gentiles fuifleζ-χΡξαν, quam Apoftolus dicic deletaro fuifle a Chriflo,in iocoj ad quem propius contemplandum & illuflran-clum nunc accedamus.

§. V.Primum dicit Apoflolus v. 14. Chriflum efle την

είξηνην ημων, pacem nofttam, b. e. atiiAorem & conciliato-rem pacis & concordtie: quctnadmodum enim Paulusdicit Rom. Ϊ: 16. Evangelium efle όυναμιν Θεχ. virtufemDei, h. e. inflrumentum efficaciflimum quo Deus virtu-tem fuam exferit, & 1 Cor. XI: 16. dicitur το ποτηξίον τηςευλογίας efle κοινωνία Τ8 αίματος inflrumentum quo focie-tas & communio Chrifli coéat, ita etiaro heic diciturChriflus pax noftra, quod fua morte conciliaverit pacemquum inter duos antea diflrailos populos, Judteos & gen¬tiles, tum etiam inter Deum & horaines. Ut vero heicChriflus dicitur είξηνη, quum pacem fecerit, ita in fe-quentibus verbis, vocatur μεσότοιχον φςαγμϊΐ quumparies ille intergerinus, ut mox m^nifeftius patebit, caus-fa vel faltim indicium fuerit gentium disjunclionis atqueimpedierir, ne äicHori jungerentur focietatis vinculo. Itaautera ego quidem exiflimavero vei^ba hascce prnKm-da: αυτός εξtv η ειςηνη ημων0 ό εν τη σαξκί αυτ8 7ΐοιησας ταάμφότεξα, fc. ε§νη·) vel, γένη εν, Key λύσας τό μεσότοιχονφξαγμ8, την εχ$ξαν> 1\le efl auftor pacis^ noflre, υ tpo tequi in fua carne, h. e. corporrs fui facriheio, non carnevidimarum, qua pacis foedera alioquin fanciri fvevere,

ex

ex utroque populo, gentilibus & judars, fecit unum, & fo!-vit panetem intergeunum, quo ilii diibluii ancea erant, ob-ftance illo, qüominus fbcietare jungerentur. Qua aufem ra-tione Clxriftus diruerit iilum parietem, <3t difTeofiones gen¬tium fuftulerit docent fequentia: κοοτοο^σοος τον νόμον r&3>εντολών εν άόγμοοσιν, ubi νόμος εντολών iv dcy/zcm, ve], Ut pie-nius diet debuit, c iv <0ό·γμ<χσιν, idem elt ac νομος εντελλό¬μενος ΰό^μοοτοο, lex dogmata obfervanda injungens, h. e.Jex rituum. Quum enim όόγμα generatim notet placitum& decretum quodeunque, unde Philofophorum feita vo-cantur dogmata, im fenptis tarnen Ν. T. fpeciatim ufur-patur ad defignandos ruus- & casrimonias legales, qua?alias vocantur ςοιγ/ϊοο χοσμ8^ quum rudis fuerint delinea-tio veritatum Evangelicarum, fuo tempore in claram lu-cem proferendarum, easque, quafi in quibusdam erepun-diis infantili ftatui ifti convenientibus, exhibuerint con-tuendas. Hinc Paulus Coi. Ii: 20. exponit soiyfico κόσμζper $όγμο6τοο: ε/, inquit, οοττεΒ-οόνετε ο&πό των τοιχείων Τ8γ.ότμ8·) τι όοΎμοίτίζε(Γ&8) ίΐ mortui, h. e. liberati per mor¬tem Cbrifti eftis ab elementis mundi, cur finitis vobisiteruro dogmata, h. e. ritus praeferibi. Ut vero heic dicithoraines per Chriftum eile mortuos a dogmatibus, itasin loco, quem crabtamus, dicit fenfu eodem Chriftumfua morte Kuroogyriaou reo όόγμοοτα. Nam ab dqyos·, otio-fus, dedubfcum verbum, Yocroc^yslv notat otiofum, inuti-lem & inanem reddere: atque adeo aptiiTime infervitrei, „de qua agitur, declarandac. Adcommodata erantdogmata illa Mofäica Chriilo atque ab illo pariencTisbenefieiis reprasfentandis: adeoque poftquam Chriftuecompleverat ea omnia, quibus iignificandis deftinataerant, nulli diutius ufui eile potuerunr. Quo accedit,quod poft· Cbrifti adventum non opus fuerit lege illatanquam fepto, intra cujus ambitum unica gens, ex quamundi Meffias nafei voluit, contineretur: quum tunc

B 2 , tem-

Ü ) 12 ( filcempus adefiét, quo pro omnibus perfolutum λυτςορomnibus eilet offerendum. Ob quam cauifam Apoito-lus finem indicarurus abrogatae legis, dirutique fepti, di·cit V. 15. riva Tovs Svo κτίση εν εο&υτω ειε sva καινον ανθξω*ντον, ποιων εΐξψψ. Confvevere fcriptores Ν. Τ. compa-gem fidelium, arutiflimo fidei & caritatis vinculo jun-ftorum, quum inter fe, tum cum Chriito, repraefentarein imagine, modo aedificii bene compaåi & eoagmen-tati, Chriftoque tanquam lapidi angulari incumbeotis,modo corporis, cujus Caput fit Chriitus iinguliquefideles totidem membra, conf. Eph. II: 19, 20, IV: 13,i6. Huic imagini inbarens Apoftolus in hoc loco,dicit Chriftum abrogaviife legem, Ίνα ποιων ειςηνηνκτίση: &c. ut faciendo pacem, hoc eil, tollendo caus-fam vel occafionem difleniioois gentium, qu& in le¬ge latuit, utpote qua tumentes Judaei prx fe contemne-bant omnes gentes facrorum communione fecum non

juntas, quamque viciffim gentiles afpernati, ipfi adha:-rentem gentem pro abjectifllma hominum fasce habue-runt, ut, inquam, hac racione fublata diffidii occafione,ex duobus diverfis popubs conderet unum novum ho-nainem, unam conficeret ecclefiam, quae ob merobrorumconjun&ionem effet inftar unius hominis Eph. IV: 13.Ut vero Cbriftus, diruto pariete intergerino, fuftuliediffida illa, qute diftraxerant antea Judasos & gentiles, itaeadem opera delevit inimicitiam, qu# homines a Deodisjunxerat: id quod Apoftolus indicat v. 16. Ίνα Site rSςαυξΒ άποκαταλλά^η τås άμφοτ.εξχς εν εν) σώματι τω θεω>Ubi per εν σώμα nonnulli intelbgunt, corpus Chriiti: di-cunt enim adludi ad facrifkia V. T. qmbus unicum Chn-fti facrificium reprasientatum fuir. Quod plurimis illisvictimis adumbrafum erat, id pr&ititit Chriitus in cru»ce, ubi fuum corpus Deo obtulit pro facrificio expiato-

rio:

cS& · Λ T Λ f {£%^s3 ) 13 κ iPrio: qnae quidem explicatio confirmari potsfl verbisPauli Col. I: 22. νυν) dl άποκατηλλαζεν εν τω σάματι rysσαξκοσ άυτ8 d/« Τ8 Βανάτ8. Ubi άποκαταλλάττειν εν ?&

σώματι &cc τ8 §ανάτ8 idem videri potefl eile, ac αποχοί·ταΚλάτειν εν εν) σώματι $ιά τ8 ςαυξ8\ ςαυξοί enim nihilheic iignificat aliud nifi mortem in cruce bbiiarOo Sedneqoe ineptum fuerit dicere IV σωμα idem notare acha καινον ανθξωπον, in antecedentsbus, atque adeo hunc eileienfum: Chriitus reconciliavit utrumque populum Deo,obeundo mortem in cruce, ut coalefceret in unum cor¬pus myflicura. Hocce pr^ftitit Chriilus fua «orte, «Ve--κτένας την εχΒςαν εν άυτω. Latinus interpres reddic hsecverba: interficiens inimieitiam in femet ipfo quafi fcripfumfuiiTet h εαυτω, quemadmodum etiam conilat quosdamMfcr. Cod. habere. Sed iilam le£lionem improbantHIERONYMUS aliique. Neque quidem multum inter-eil utram le&ionem iequamur, quum fi retineamus re-ceptiorem illam, αυτω, refpicere debeamus ad antegres-fum fubftantivum ςαυξοτ hoc fenfu: Chriilus interemicinimieitiam in cruce, h. e. morte in cruce tolerata, quodidem eil, ac in fe ipfo, offerendo nempe fe ipfumDeo, pra facrificio, in cruce.

§. VI.N Sequitur, ut oflendamus Paulum ifla £>ίφ, μεσάτο?

χον^φςαγμ8> refpexiile ad flru&uram templi Hierofolymi-tani. Möns Moria, qui a Deo ipfo adfignatus erat tem-plo, 2 Chr. III: 1, circumdatus erae - muro quadrato,multis iiitercifo portic, per qua§ ingreiTus patuit in atri¬um extimum, quod a JOSEPHO in Lib. VI: c. 7,Belli Jud. vocatur το κάτω Ιεξον^ το ταστεινωτατον, inferi-iis templum quod bumillimum erat, quum in ipfls montisradieibus fitum effet, unde per gradus efeendendum eiletin fuperioia atria, Atque alio loco Lib. VJI.· c. 13. B. J.

Β 3 yocafi

Cggp ) 1 "c ν ••3t?

vocat iliud, το ε£ω&εν tεξevt ext& ins templutn, quun cin-xerit eetera atria, ipfamque xdem iacram, qux vocaturναός. Hoc extimum atrium, pluribus diftinetum portici-bus, ,11011 omnibus tantum Hraelitis, five puii elTent, Γιvealiqua legali impuritate infecti, fed gentilibus etiam pa-tuit; unde a Chriilianis Scriptoribus vocatur atrium gen¬tium,, ultra quod illis perrumpere non licuerit , arcenteillos ab ipgreiTu in ianftius libaeiirarum atrium lorica,qua, ut JOSEPH US dicit, το ϋεύτεξον Ιεξον, h. e. atriumIfraélitarum, difterminabatur ab atrio gentium. Loricaifta, qux fignabat iimites, quos transgredi nemini comceiTiam fuit profano, vocatur a JOSEPHO yshos, Βξίγκος.&ζ έξκίον ÄiBivs ^ξνφοίκτκ. ΓεΊσον dicit JOSEPH US nooeile vocabulum grxcum, ica enim loricam illam voca-

u tarn eile ait kutcc τψ ϊπιχωξϊοον γλωσσαν, quum a Grx-cis vocaretur Sqiyxos vid. Lib. V1 i: c. 3. Ant. Jud. Oc-currit autem vocabulum hoc, Bqiyycs, bis,' η i fällor, inHOMERI feriptis: de A.'ciooi nempe Regia Od. VIF:87. quae diftin&a dicitur Βςιγκω κυοίνοιο^ atque de Ulyilisaula Öd. XV1F: 267; qux ornata fuit τοϊχω xgj B-qiyaolatVjad qua? verba EVSTATH1US obfervat B-qiyyJv fuiYleτων τοίχων κομψ, η }εφοονψ r! ςεφωνωσ/ν·, fnpvemam muri ve!parietis loricam, five φξοογμον ύπεξκεΐμενον^ Τξιχων Sly.-ψ κοσ*μ,&νΤοο, feptnm fuperpojitum capillorum inj}ar muros ömans.Ubi vero de tempio ufurpatur a JOSEPHO notat can-cellos illos, five fspem faxeam, reticulato, ut harum re-rum icriptores obfervavere, opere contexcam, qux duoilla atria, exterius & interius dirimebat, quare etiam alio,ut didlum eif, loco, vocatur λί&ινον ΰξύφακτον. Quo qui-dem nomine peculiadter apud Athenienfes notantur can-celli, quibus Judices, in loco judicii, a populo fecerne-bantur, ττοοξοο το rols Jqvo·} φξάσσεσΒΰύ, quod' multis con-jflarent transyeriis lignis. Inter hanc cancellatam fepem,ri Kihivov $ξνφοΜτον} & iéptum atrii fecundi, five Ifraéli¬

tarum,

& ) IS ( &tarum, erat fpatium intermurale, quod #b Hebrads vo-catur V*nn, acque ipfa iepes illa, Hve lorica plures habe-bat columnas, seqois difpofitas incervsliis, atque infcri-ptionibus notatas, quibus alienigenas admonebantur, neultra progredi auderen t. De qua quidem re JOSE-PHUS pafiim meminir, ut quum Lib. XV: c. 14. Ant,Jud. deicripfillet prirnum ätrbitym, τον ττξωτον ττεξίζολφ^five extimum atrium, dicit fecundum atrium effe paucisgradibus feanfiie atque cingi εςκίω λε&ινχ ΰξυφάκτϋ, γςα,φηκωλvovrt εισίεναι rev οίλλοε&νη, Qualis autem illa fuericγξοοφη, quae admonuerit alienigenas, ut fe extra cåncel-los continerent, docet JOSEPHUS Lib. Vi: c. 6. B. Lh avroj, fc. reo λι&ίνω άξυφοίκτω, ειςηχεσοα1 ej* Ίσα Ήια^γ\μα-ros ςηλαι, rev rr,s dyvsias 7Γξ·οο7]μάιν8<τοα νομον dt μεν ελλη-ytxcis^ dt ås ξωμαικοϊε γξχμμασι, μ'ή åstv αλλόφυλα' bros risdyIx τΐΧξίεναι, j. t. in lorrica ftabant columna esquis difpo-fitee intervaIiis, legem caßimonits pr&monentes a lies Grcscisalics Latinis litteris, -non debere alienigenas in locum fan&umtranßre. De qua re etiam Titus, irrcrepans Juda^os,meminit Lib. VII: c. 4. B, J. é% ΰμε7ε> inquit, ω μιαξω-rarotg rov $ξυφακτον rSrcv 7Γξ&£άλλεα·&ε των αγίων * t% υμείεås ras εν αυτω ς-ήλαε βιεςησοοτε γξάμμασιν ελλψιχοίε ngef ν,με-τεξοιε κε·χ)αξαγμεναε, d μ^ενα το ykmov υττεξζαίνειν 7/αξαγ-γελλεμ i. e. Nonne vos, ο fcelevatifftmi^ cancello fanfiutn lo¬cum protexiftis ? Nonne literis Grcecis ac noftris incifas co¬lumnas conftituiftis, quibus ne fepta cuiquam tvansgredi bee¬ret

, edicitur? In imagine hujus loricas, quam vocat με-σοταχον φξαγμζ confpiciendam iiftit Apoftplus diflenfio-netn, vel, qua; ejus fundamentum eft, legem ritilalem,utpote qua tanquam iepto quodarn gentiles discludeban-tur a ludasi?. Neque fine rarione dixeris eodem illunarefpexifle v. 13 & 17. ubi dicit gentiles ante dirutumμετότα^ρν φξαγμ.8·, fuilTe μακξαν·) quum Jud<ei eilent syyvs.Atrium enim gentium inträ cujus ambi tum fubfiitere

©por—

^ 16 Γ) A V, eggs

op©rtüit gentiles, longius ab a*de iacra fejunflum erat,quam quidem atrium Iiraéiitrrum; adeo ut hi propiusDeo fuerint, longiori intervallu disjun&is ab illo genti-libus. Sublato vero deinde fepto ilio, concedebatur etiamgentilibus ττξο7Μ.γωγή τΐξος τον τΐοίτεξοο^ acceflus ad Deum& ad communionem foederis divini, omniumque,, qua;iilo comprehenduntur, bonorum. Id quod Apoftolus,ut §. I. obfervatum eil, Eph. III; 4. vocat μυςψον, quumpraeteritis temporibus non adeo, ut ApoÄolorum xvo,clare manifeftatum eilet, eam futuram fuifle linxitum

ecclefiae amplitudinem, ut fuo ambitu com-ple&eretur colleäam ex omnibus

gentibus turbam.

Δόξα hs rüs ctiams ©far.