De - uu.diva-portal.org1198366/FULLTEXT01.pdf · ν. υ. specimen acådeimicumj de quodι...

16
ν. υ. specimen acådeimicumj De QUOD ι CONSENTIENTE AMPL. SENAT. PHILOS. IN REGIA AGADEMI A UPSALIENSI, PRiESIDE AMl'LISSIMO & CELE VJRü, DOMINO räg. LAURENTIO DAHLMAN, Mor. et Polit. PROFESS. Reg. et Ord. PUEI.ICO BONORUM EXAMINI SUBJICIT GUSTAVUS ]OH. HEDBERG, DALEKARL US. IN AUD. CAR. MAJ. DIE*"**/ MART. ANNI MDCCLIII. II. A, M. S. UPSALI iE, Exc. M. H0JER, Reg. Acac!. Typ.

Transcript of De - uu.diva-portal.org1198366/FULLTEXT01.pdf · ν. υ. specimen acådeimicumj de quodι...

Page 1: De - uu.diva-portal.org1198366/FULLTEXT01.pdf · ν. υ. specimen acådeimicumj de quodι consentienteampl.senat.philos. inregiaagademiaupsaliensi, prieside aml'lissimo& vjrü,cele

ν. υ.

specimen acådeimicumjDe

QUOD ι

CONSENTIENTE AMPL. SENAT. PHILOS.IN REGIA AGADEMIA UPSALIENSI,

PRiESIDEAMl'LISSIMO& CELEVJRü,

DOMINO

räg. LAURENTIODAHLMAN,

Mor. et Polit. PROFESS. Reg. et Ord.PUEI.ICO BONORUM EXAMINI SUBJICIT

GUSTAVUS ]OH. HEDBERG,DALEKARL US.

IN AUD. CAR. MAJ. DIE*"**/ MART.ANNI MDCCLIII.II. A, M. S.

UPSALI iE,Exc. L· M. H0JER, Reg. Acac!. Typ.

Page 2: De - uu.diva-portal.org1198366/FULLTEXT01.pdf · ν. υ. specimen acådeimicumj de quodι consentienteampl.senat.philos. inregiaagademiaupsaliensi, prieside aml'lissimo& vjrü,cele

S:E K-.E M:TIS' MAGNiE FIDEI VlRO,

ReverendiffimoΓ/ITU! nc DOMINO,

D:no SÄMUELITROILIO,

S.S. TheoL DO.CIORI longe Cckberrimo9Inclytse Dicecefeos Aroiieniis EPiSCOPO Erninen·είίΐίηιο, Ven. Coniiftorii PEiESIDI Graviffimo 7

Gymnaiii Scholarumque EPHOROAdcuratiifimo,

AljEQENAIl ΜΑΧΙΜΟ,

avor Tuus prorfiis fingularis, quo oir.fiesMj fiib Falladif militantes fignis ampleélifår foles > animum mihi addit , ut fpecimen

hocce Acaäemicum, rudiore licet Almer*na ehhoratum, furnna animi veneratione Tibi jet¬

era··

Page 3: De - uu.diva-portal.org1198366/FULLTEXT01.pdf · ν. υ. specimen acådeimicumj de quodι consentienteampl.senat.philos. inregiaagademiaupsaliensi, prieside aml'lissimo& vjrü,cele

ero,re aufm. Fronte igttur, Reverendiflime Pater $uti foles mitifftma , terntes bafce ftudiorum meorum pri-mittås, pariter ac offerentern , qui fe [uamque .for¬tanam bumiUimus Tibi iommendatam cupit, fü/ciperedigneris. Levi huic chartaceo munufculo tomites äfft·dui .vota erunt devotiffima. T/i/VW rf/r/ /^//λ5 /<?.

" /ρa Regi ς? Patria! Vivas Ecckfia Nobilifftmie*que TuiE Famiiiα! Sero denique adveniat ille dies,

IVDecenate orbatam fe lugeat Diateefisnoftra Aroßenßs. ita intimis animi recéjftbus vo»vet? vovebitque . ~

REVEBENDISSIMI NOMINIS

TUI

Ch/wc β* Gliens äevotifftmusGUSTAVUS JOH HEDBERG·

Page 4: De - uu.diva-portal.org1198366/FULLTEXT01.pdf · ν. υ. specimen acådeimicumj de quodι consentienteampl.senat.philos. inregiaagademiaupsaliensi, prieside aml'lissimo& vjrü,cele

KONGL ΜΛΖ.-IS

TRO-MAN och HAFRATTS-RAD ,

Then Wtllborne HERREN.,

Herr REINHOLDRÜDKERSKIÖLD,

ΊΓ"* Hbgdunftigeillåten.Hög Gunßjge. Flerrar,

En. Wishetenes. Äinfkiönt. RingaiDock. Trogna. iElfkare.

För.Edra, Wårdafte. ögon. Nedlågga.

Ett. Sniüeprof.Som. Utaf.

E-ra, Widr-Frågdade Namn.Vid. Låna. Någon. Glänts.

Winner.Detta, Mitt. Wördnads-Offcr.

Edart. Belkyddi Och. Gynnande.Så. Har. Min. Öaikan.

Wunnlt»Siit. EfterLångiade, Syftemål.

Öru<Eder. Höga. Ynneft.

FIog-Gunliige. Herrar.Ta£. Fram

Wälbome Herr HOFS3

Wälbome Herr oFWERSlE

PUSTAV pH.

Page 5: De - uu.diva-portal.org1198366/FULLTEXT01.pdf · ν. υ. specimen acådeimicumj de quodι consentienteampl.senat.philos. inregiaagademiaupsaliensi, prieside aml'lissimo& vjrü,cele

KONGL. MAfcJSTRO-TIENARE och oFWERSTE«

LIEUTENANTWid Wåitmanlands Regemente

Samt RIDDARE af Defl Svertfs-Orden,Iben Walborne FlFRREN"%

Herr BERNHARDWALLENSTIERNAHtiiRAR,

Giör. Jag. Mig.En. Såker., Forhoppning.

Grundad.På. De. Dervid. Giorde. Såkra.

Och. Ofkattbare. Ron.Som. Wårf. Hus. Altid.

Haft. Att. Fågna. Sig. Utaf.Och. (Jtan.

Återvendo. Skal Weta. At.Wårdera.Föriynen.

Uppehälle. Eder.'Hög Gunftige. Herrar.

Med.Hela. Eder. Wårda. Wård.

Uti. En»Långe'W; rande.

Lyckfaiig* Och. Fornogd.Leina!

RÅ TTSRÅDEISBit

X/EC/7ΕΝΑΝTENS„V /' . ·

β Tienare

Page 6: De - uu.diva-portal.org1198366/FULLTEXT01.pdf · ν. υ. specimen acådeimicumj de quodι consentienteampl.senat.philos. inregiaagademiaupsaliensi, prieside aml'lissimo& vjrü,cele

Maxime ReveYendo atque Ampli/fimo ViviD:no J A C O B O

SVEOELIO,S. S. Theol. DOCTORI, Dioeceieos AroffenfisARCHI-PR^EPOSITO Meritiilimo, Ven. Confift.

ADSESSORI Primario.

PATRONO MAGNO.

V/ris Admodum Reverendis c5" PreeclarifftmisRegii Gymnaiiii Arofienfis

LECTORIBUS,Ven. Confift.

AD SESSORIBUS,FROMOTORIBUS EXOPTAFISSIMIS.

Idem. Patron!. Ef. Promotores. Maximi. ExoptatifiimiiFateri. Cogor. Quod. Olim. Virgiiius. Grates, Per-jolvere. Dianas* Non. Opis. Eß. Mete. Patiamini Igitur.Ut. Prima. Haecce. Rudimenta. Vobis. Dicata. Inter-pretes. Agant. Devotoe. Mentis. Me#. Cum. Ardentis«fimo. Omnigen«.Felicitatis. Voto. Ob. Plurima. InjMe.Coliata. Favoris. Documenta. Permaniurus.

Maxime Reverend. Admodum Rev. ö Pr&clar\JJ.NOMINUM VESTRORUM.

Cultor HumillimusAUCTOR & RESPONDEN5.

Page 7: De - uu.diva-portal.org1198366/FULLTEXT01.pdf · ν. υ. specimen acådeimicumj de quodι consentienteampl.senat.philos. inregiaagademiaupsaliensi, prieside aml'lissimo& vjrü,cele

Ι Μ f.

§. ι.

acukatem, rebus omnibus &ani-matis & inanimatis, ad no-ftri confervacionem DiviniqueNominis gloriam iitendi nobisconcéflam efle, tam verum ert,quam veriffimum. Horninumadbnc pauci exirtentes, de ilii

confervatione licet foliciti, non plura tamen excreatis in communi pofitis, nulliusqae adhuc domi-nio iubjeftis, fibi aflumere opus habebant, quamquibus neceÖario indigebant. Viguit enim tunctemporis communio qusedam, quam Philofophi

A Ne-

Page 8: De - uu.diva-portal.org1198366/FULLTEXT01.pdf · ν. υ. specimen acådeimicumj de quodι consentienteampl.senat.philos. inregiaagademiaupsaliensi, prieside aml'lissimo& vjrü,cele

) 2 C

Wegativam appelJant, qua indicatunr voTuerunt,resa& initia in med'io pofitas fiiilTe, qua? nullius fubje-£fce erant domioio, 8k iic quodad proprietärem ne¬un ini competebant,, quod ad jus vero· eas occupandiad omnes iimul pertinebant. Common io itaqueNegativa: dicicur, in:qua res commun.es, iunt nullius..

Crefcente vero·mortalium: numera, cum: ipon-tanei terrae froEtus omnibus non iufficerent, pri¬maeva decrevit communio, quae diuturna effe nonpocuit ob inclinationes hornmum diver fas imroo con¬trarias. Unusquisque igirur necefium habuitma¬jori cum cura, luae profpicere &luti, dbmioiumque·esrum introducere rerum quas ad uius fuos habe¬bat neceßarias,. quo iic obviam ire poflet mutuiscontenrionibus , ex comrnuniune alioquin orituris.Dominium enim eil jus proprium de re pro arbicriofuodiiponendi. Quantum vero temporis confum-tum fuerit, antequam Jura poße(Horns certis legi¬bus flabilita fint, ii'te de term inar i nequi't et), Quodautem dominiorum originem attinet, verolimile eil,ea ab initio hoc modo introduEla fuiffe, ut horni-nes primo FruElus, deinde rerum fubilan tias in terie dividerenr, quarqtie indivifa manerenc, ei cede-rent,, qui primus ea übt afleruerat.. Idcum huma~ni gmeris in dies crefcentis conditioni maxime con-veniens fuerit y N uminis etjam acceiiiile approba-tionem , inde colligirur ß). Hifce jam in ante-ceflum allatis, propoiitouneo me propius accingam.Sed priusqoam pedern. ulterius promoveo, ea,

qua

Page 9: De - uu.diva-portal.org1198366/FULLTEXT01.pdf · ν. υ. specimen acådeimicumj de quodι consentienteampl.senat.philos. inregiaagademiaupsaliensi, prieside aml'lissimo& vjrü,cele

) 3 (

qua par eil obiervantia, Te B. L. cbiecro, digne*ris conatus meos inroxios oeulo favente adfpice·re, eosque miriori fubjicere ceniurae.

a) Canzis Di/c. mor. §. 16:83·β) Buddes Bbil. Pmct. Pars Ildk Cap. IV»

Secl. VI. jf. X Khferi Ιηβ. Mor. Lib. ./:<? C#/>.XII ;Qv. Ill.

$. Π.'Αδέσποτα ab λ privat!vo & δεσπότης domino

ita ditta, Junt res domino adhuc carentes , five d<mi-nio nandum fuere fahjeclcc , five a dominis dereliätz #

five <cafu quodam domtnio exemt<e.Wolf. ,·?«/♦ IL Cap. IL §. 313.Ratio denominationis των αδέσποτων, .quid hoc

vocabulo fignificatum velimus , facile prodir. Resdominio nunquam iubiedtas αδέσποτα merico dici,claret; illse enim domino adhuc carent & femper-caruere. Cum deinde dominium fit jus propriumin rebus § 1. & αδέσποτα fint res domino nongnudentes, cui jus proprium de iis pro arbi-trio diiponendi competat; hie, licet antea dominiofuerint fubjedtse, five a dominis derelidtse, jfivecafu quodam dominio exennta? fint , modo inprxfenti, domino careant , funt & redte dicun-tur αδέσποτα,

§■III.Si rem a domino derelidtam reperimus, eum

A 2 vel

Page 10: De - uu.diva-portal.org1198366/FULLTEXT01.pdf · ν. υ. specimen acådeimicumj de quodι consentienteampl.senat.philos. inregiaagademiaupsaliensi, prieside aml'lissimo& vjrü,cele

) 4 (

vel fponte , vel neceffitate quadam adductumid fecis-fe conftat.

Si fponte rem fuam dereliguerfc dominus , pa-tet, quod illam non amplius fuam eile, nude vo-loerit. Nude velie a Woiffio dicitur is, qui remfoam ea mente abjicit* ut eara amplius in rerumiüarum numcro habere nolit, parum folicitus', qniseandem fuam faciat fi vero rem tuam alteri ven¬

dis , eani qnoque non amplius tuam eile vis, feclnon nude: vis enim fimul ut fit emtoris. Ex li¬bertäre enim natural! domino competit jusproprium, rem fuam quomodo libuerir, derelin-quendi, guatenus ejus eit dominus. Fatemur ta¬rnen homines iponte Sc nude non derelingnere fi»biutilia, niiT ratione prorfus fint defiituti, velu-ti infames Sc amentes, qui quod agunt neque in-felligunt neque eonfiderant: Ipia enim experientiaedoäi obfervamus, homines rerum fuarum eile a·mantifiimos. Cafu etjam neceßitatis a domino dere-linqui poffuntres, e.g. quae in gravi tempefiatenavis levande caufla, in mare projiciuntur. H22non eo quidem animo ejiciuntnr, quafi domi¬nus eas ulterius retinere nollet; ied ut ipfe cumnavi imminens effugiat periculum eas derelin-quit. Quam primum iraque res a domino dere-linquitur vel dereliföa pradumitur, ac fi nulliuseilet, habetur, Sed dixerit forte quispiam, prx~fumtionem fallere poife, & rem pro dereli&a ha¬ben, quam tarnen rccuperandi dominus Sc ani*mum Sc ipem adliuc habet; quod quidem faciles

COß·

Page 11: De - uu.diva-portal.org1198366/FULLTEXT01.pdf · ν. υ. specimen acådeimicumj de quodι consentienteampl.senat.philos. inregiaagademiaupsaliensi, prieside aml'lissimo& vjrü,cele

β*# ; 5 c

coneedimus; pro dereli&a tarnen atque nulliustalis eil habenda , donec contrarium fueric proba-'tum: Omnts enim prasiumtio huc tendrt, ut pa-teat, quid interea pro vero habendum fit, donc#-de veritate conftec

$· IV.1'Αδέσποτα flint vel Covporalta, gute fenfu ex¬

terno pereipi pofiunt, vel bicorporalia , quas fen¬fu non percipiuntur.

Αδέσποτα incorporalia, qua: intelie&u tantunaconcipiuntur, fiince. g. Jura, qua* vel connata, velaäquifita vulgo nnneupari folenr, Jus xonnatumdicitur id , quod absque fafto quodam noftro a ίο-la natura oritur. Adquifttum vero, quod, acceden-te fafto quodam noilro, poffidemus. Nil faneimpedit, quominus res incorporafes , xque accorporales dominio & fubjici & eximi poiiinc, innumero namque rerum pariter ac corporales funr,fuumque prssfhnt ufum· E. g. jus piieandi, ve-nandi $:%' quod fenfu licet externo non perci-piatur, de illo tarnen seque ac de corporali dis-ponere poflum; & quatenus άδέσποτον, vel illuclmihi attribiiere, vel dominio ejus obtento, idemalii concedere, cum ex libertate naturali mihi,tänquam domino, facultas concedatar rem mearn^ii libuerit, derelinquendi §. III.

S.v.9Αδέσποτα Corporalia funt vel Mimet* vel

inanitnata» Ad

Page 12: De - uu.diva-portal.org1198366/FULLTEXT01.pdf · ν. υ. specimen acådeimicumj de quodι consentienteampl.senat.philos. inregiaagademiaupsaliensi, prieside aml'lissimo& vjrü,cele

ΌΧ3 ) 6 C

Ad &h<rKom ammaia,, qnascunque animantia,corpore orgauico, vata .& fen ii bus prasdir.a, anima«aLitern ra tion a ii deilituta, referimns: Qiialia fnnt.aves, pifces, ferie &c quamdiu a nemine adhucicccupata flint, Inammata domino carentia efle pos»flint res alias vita & fenfu carentes, ut Metalla interrae vifceribus faten tia, Thefann, qnorum domi¬nus ignoratirr, Π vel maxime aliqnis ibperiles (Tt,flCui dominium com petat ; Loca adhuc inculta, in-lulae in mari 8zc. Hifee etjam adnumerari poiTuntibona ejus, qui intetfatus decedit, nec heredemab inteftato habet.

Wolffl Jus Hat. Ö G. Fars II. Cap. II.xirc. annot.

§. VI.Dantur res quam plurimas, quas propriae He¬

rl St dominio fubjici nec debent nec poiTunt; id-eoque inter d$émτοτα merito referuntur.

Sunt hasc I;o res ufus inexbaufli, quarum ic*ηTus omnibus fufficit hominibus & iisdem patet,quoties eodem indigent, ut aer , aqua profluensSt lumen folis.

JI:do Res limitum tf defenponis nefcia, talesfunt, quae dominii non funt capaces, & quarumcuttodia uni cuidam populo eft impoilibil is, E. G.Mare illud vaftum, qnod Oceanum appellamus,unde terrarn mari contineri veteres dixerunt· Tbvilasavov $ε<τμ2 htm τjj yjj πεξβεβfunt,ΑροΙΙοηί* verba apud' Philoftratum, Quid foteft

Page 13: De - uu.diva-portal.org1198366/FULLTEXT01.pdf · ν. υ. specimen acådeimicumj de quodι consentienteampl.senat.philos. inregiaagademiaupsaliensi, prieside aml'lissimo& vjrü,cele

y 7 c

diet circa Ocecmum eße, (lnterrogatSuipit. Apollinaris;apud Geliium) ciim undicfue Oceanus circumfcribar o-mnes terras, ςf ambiat ?■ Mox : Quum vero· omnesterraS' omnifariam & undique verfmi circwnfiuar, ni"bil citraeum efi, fed undarum illius: ambitu terris o-mäbus convaIleitis in media ejus funt omnia,. ψιne m·tra oras ejus inclitfa funt,. M. Ad lins conful in orat.ad m i Ii tes , quae legicur apud Livi an, Ö^eanuminquit r orbem terrarum wnplt xu fin tre. In Sene-c?ß fva foriis,, Oceanus, dicitur tot tus vt bis vincu-tum terravumque cuftodia· et).. Vaitus Oceanus o-mnium r.fibus promifcuis eit fufticienriifimns , Scηni alicui populo cuitodia illius impofiTbilis eit.,Q lätenus jam ufum inexhauftnm probet, Sc cu-itodiri nequitdominium quoque refpuit, quo-niamque don in ii non ed capax, adefpocis annu-merandns· venit. Obiervandum tarnen #- nobis··non ferrnonem eile de mari; quodam arcgnftiori,,praefertim q,ua lfttora allnic:: hoc iub dominio»eile poile, nemo facile inficias ihit..

ct) Grot, de Jure B, P. Libro ll:o> Caρ. IEf.. III,.

ξ., vir.Tales res dominio vacu^,, adhud manent

femperque commune«? man* bunc.Res uf s inexhauiti,. arqie limit· im & de-

fenfionis neicias, dominio ni.nqnam fuifTe fubje-6tas, neque iubjicii pofley ex §; j VI. conitat;; ma¬

nent:

Page 14: De - uu.diva-portal.org1198366/FULLTEXT01.pdf · ν. υ. specimen acådeimicumj de quodι consentienteampl.senat.philos. inregiaagademiaupsaliensi, prieside aml'lissimo& vjrü,cele

) 8 C

fient itaque a communione primaeva fiiperflites,8z per confequens communes, omniumque ufibaspatentes· Nec neceiTum fuit, ut omnes & fin-gnlae res proprio fierent: qnod egregie faris, proxnore ίιιο> innirit Roierus in Infiitutionibus fuisMoralibus: Uti res, inqnit, non fimul Ö fetnel infroprietatem iventnt, fed Jucceffive , ö prout ufusgeneris htmani poflu!are vijus ef!, ita non necejjumfuit, ut omnes cJ fingul<e res proprio fierent, fedfalna pace generis humant, aliqua res potuerunt, λ/*-

dehuerunt, inträ primeevam velut communionempernumere. Νam quce titilia licet hominibus, /«<?#·kaufa tamen funt, fic ut omnium ußbus pofftnt pate-

rcy nec tarnen fingulis ufus ifte redda tur maligntortca dividere velie, fupervacuum fimul

ac ineptum företKlferi Itifiit. Mor. Lib. J. Cap. Xll.Qv.lX,

T AN TU NL

Page 15: De - uu.diva-portal.org1198366/FULLTEXT01.pdf · ν. υ. specimen acådeimicumj de quodι consentienteampl.senat.philos. inregiaagademiaupsaliensi, prieside aml'lissimo& vjrü,cele

Ρ O L·! TI SSIΜ θ

D:no G U S T A V OHEDBERG,De Adefporis publice diiputaturo»

Jufte partiri, calamo dextraque miniftris^Aera diffufum , terras & marmora ponti

Omnibus, at nulli certum propriumve dicaflc,

HicJabor, hoc opus eft: vix, quos annofa vetuftasMenfores terrae numeroque carentis arena;^

t

Ja&itat, eile pares ifl^potuere laböri,

Frgo Tuas Findus laudes iignabit, Amice;

Patriaque & plaudens operas Tibi prarmia reddef.

laßtC. J. ALSTRoM.

Page 16: De - uu.diva-portal.org1198366/FULLTEXT01.pdf · ν. υ. specimen acådeimicumj de quodι consentienteampl.senat.philos. inregiaagademiaupsaliensi, prieside aml'lissimo& vjrü,cele

Min HERRE!

A t företaga fig det, fom fynes ofvervåga ens(iyika , men for oförtrutenhet dock fvigtar,det beiömss afhvar man, det hciirar fin jMåftare,det fågnar defs vänner. Min Herre, detta rörervin med* fördel Eder Perfem, dä I na lemnar u-ti liufet ett arbete, tom utmerker Edert lyckeli¬ga fnille. Jag kan ei annat, än taga del uti Edervälgång, cchonikar, at ingen mulen Himmel måförhindra Eder lycka och fortgång! Når J då hun¬nit det före/åtta målet, år jag iåker, at ej Eder ån¬grar den möda J anlagt. Lef val.

JOH. MORiENIUS.Til

Herr AUCTOREN.

Se Sala Nympher> håren förftling af den groda,Sofa aiilrad på" Ert falt, för Eder båres fram!Se prof af vittert vett, af ofp^rd flit och möda,Når täcka Våren bår den mögna Hoffens kram:Er täcktes då Er Wån med blida låter hägna,Så /kål des lycka mig och andra vänner fågna.

Han fåekfat för Er magt, och okat Eder Ηeder;Ty ring, fom ingen förr uti fit välde haft,

Dem lägger han nu hår för Eder åfyn neder,Förutan vapne gny ef blodröd Purpurfafc;Men Nympher, til hvars lof Han lärt fin penna

• hvåfia, v

Er lager pryda fkal till Lön Des vittra hjefla.O. B. K.