ΗΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ -...

42
Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 1 Η Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ ΑΓΟΡΩΝ Κεφάλαιο 2 Άντε πάλι.. Για να δούμε πόσες φορές θα κάνουμε αυτή τη δουλειά

Transcript of ΗΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ -...

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 1

ΗΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝΤΩΝΑΓΟΡΩΝΑΓΟΡΩΝ

Κεφάλαιο 2

Άντε πάλι.. Για ναδούμε πόσες φορέςθα κάνουμε αυτή τη

δουλειά…

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 2

ΕισαγωγήΕισαγωγή

Η λειτουργία των αγορώνπροσδιορίζεται από δύοβασικές δυνάμεις, τηνζήτηση και τηνπροσφορά

Εγώ είμαι ηζήτηση ή ηπροσφορά;;;

?

?

?

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 3

ΗΗ καμπύληκαμπύλη ζήτησηςζήτησης

Η καμπύλη ζήτησης συνδέει τη ζητούμενηποσότητα ενός αγαθού με την τιμή του

Ζήτηση

Ποσότητα

ΤιμήΟ Νόμος τηςΖήτησης μαςλεει ότι ηκαμπύληζήτησης έχειαρνητικήκλίση

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 4

Το οριζόντιοάθροισμα τωνατομικώνκαμπυλώνζήτησης μαςδίνει τηνσυνολικήκαμπύληζήτησης

ΑτομικήΑτομική καικαι συνολικήσυνολικήκαμπύληκαμπύλη ζήτησηςζήτησης

ΣυνολικήΖήτηση

Ποσότητα

Τιμή

Ζήτηση

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 5

Παράγοντες που μετακινούν τηνκαμπύλη ζήτησης:Εισόδημα καταναλωτώνΤιμές σχετικών προϊόντωνΔιαφήμισηΚαταναλωτικές προτιμήσειςΠληθυσμόςΠροσδοκίες καταναλωτών

ΗΗ καμπύληκαμπύλη ζήτησηςζήτησης

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 6

Γενικά η συνάρτηση ζήτησης θαμπορούσε να διατυπωθεί ως

ΠΑ = φ(ΤΑ, Τi, Y, K, Λ)όπου: ΠΑ=ποσότητα του αγαθού Α

ΤΑ=τιμή του αγαθού ΑΤi=τιμή των αγαθών i=Β,…,ΩΥ=εισόδημαΚ=καταναλωτικές προτιμήσειςΛ=περιουσιακά στοιχεία

ΗΗ συνάρτησησυνάρτηση ζήτησηςζήτησης

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 7

Η συνάρτηση ζήτησης δείχνει τησχέση μεταξύ ΠΑ και ΤΑ υποθέτονταςότι οι προσδιοριστικοί παράγοντες

Τi, Y, K, και Λπαραμένουν σταθεροί, δηλαδή

ΠΑ = φ(ΤΑ)

ΗΗ συνάρτησησυνάρτηση ζήτησηςζήτησης

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 8

Ο βαθμός αντίδρασης της ζητούμενης ποσότηταςσε μεταβολές της τιμής μετράται από τηνελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή

ε = (ΔΠ/ΔΤ)[(Τ1+Τ2)/(Π1+Π2)]ε = (∂Π/∂Τ)(Τ/Π)

όπου: ε = ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή

ΕλαστικότηταΕλαστικότητα ζήτησηςζήτησης

σημείου

τόξου

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 9

ΕρώτησηΕρώτηση

Δεν είναι πιο απλό ναχρησιμοποιήσουμε την κλίσηγια την μέτρηση μεταβολών;;

? ?

?

Ποσότητα

Τιμή

1 2 3 4

10111213

ΑΒ

ΓΔ

Είναι η ελαστικότηταίδια μεταξύ Α και Βκαι Β και Γ;;;;

∂+ Δ

-

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 10

ανελαστικήζήτηση

ΕλαστικότηταΕλαστικότητα ζήτησηςζήτησης

$5

1. Μια αύξησηστην τιμή...

2. …δεν αλλάζει την ζητούμενη ποσότητα

4

Ζήτηση

Ποσότητα1000

Τιμή

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 11

απείρωςελαστικήζήτηση

ΕλαστικότηταΕλαστικότητα ζήτησηςζήτησης

4 Ζήτηση

Ποσότητα0

1.Για κάθε τιμήπάνω από $4 ηζήτηση είναι μηδέν

Τιμή

2. Στην τιμή των $4,οι καταναλωτές αγοράζουνοποιαδήποτε ποσότητα

3. Για κάθε τιμή κάτω από $4,Η ζητούμενη ποσότητα είναι άπειρη

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 12

μοναδιαίαςελαστικότηταςζήτηση

ΕλαστικότηταΕλαστικότητα ζήτησηςζήτησης

$5

Ποσότητα

1. Μια αύξηση22% στην τιμή...

2. …οδηγεί σε 22% μείωση της ζητούμενης ποσότητας

4

Ζήτηση

0

Τιμή

80 100

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 13

ελαστικήζήτηση

ΕλαστικότηταΕλαστικότητα ζήτησηςζήτησης

1. Μια αύξηση22% στην τιμή...

2. …οδηγεί σε 67% μείωση της ζητούμενης ποσότητας

50

$5

Τιμή

4

Ζήτηση

Ποσότητα0 100

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 14

ανελαστικήζήτηση

ΕλαστικότηταΕλαστικότητα ζήτησηςζήτησης

$5

1. Μια αύξηση22% στην τιμή...

2. …οδηγεί σε 11% μείωση της ζητούμενης ποσότητας

90

4

Ζήτηση

Ποσότητα0

Τιμή

100

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 15

Προσδιοριστικοί παράγοντες ελαστικότηταςΣημασία δαπάνης στον προϋπολογισμό τουκαταναλωτή

Όσο πιο σημαντικό τόσο πιο ελαστική η ζήτηση

Ύπαρξη υποκατάστατων, συμπληρωματικών αγαθώνΌσο περισσότερα υποκατάστατα τόσο πιο ελαστική η ζήτηση

χρόνοςΜακροπρόθεσμα οι καταναλωτές μπορούν να προσαρμοστούνκαλύτερα στις μεταβαλλόμενες τιμές και επομένωςμακροπρόθεσμα η ζήτηση είναι πιο ελαστική

ΕλαστικότηταΕλαστικότητα ζήτησηςζήτησηςΑν είναι

συμπληρωμα-τικό άλλωναγαθών;;;

??

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 16

Υπολογίστε την τοξοειδή ελαστικότητα τηςκαμπύλης ζήτησης από το Α στο Β

ΆσκησηΆσκηση

50

$54 Ζήτηση

Ποσότητα0 100

Τιμή

ΑΒ

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 17

ΆσκησηΆσκηση

$5

Ποσότητα

4Ζήτηση

0 50 100

Τιμή

ΑΒ

4.005.00)-(4.00

10050)-(100

-2percent 25-

percent 50==

Η ζήτηση είναι ελαστική

+%

Δ

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 18

Σταυροειδής ελαστικότητα ζήτησης ανάμεσα στα αγαθά Α και Β: Η % μεταβολή στην ζητούμενη ποσότητα ενός αγαθού Α λόγω μιαςμεταβολής της τάξεως του 1% στην τιμή ενός αγαθού Β:

εΑΒ = ν = (∂ΠΑ/∂ΤΒ)(ΤΒ/ΠΑ)

Εισοδηματική ελαστικότητα ζήτησης: Η εισοδηματικήελαστικότητα ζήτησης για ένα αγαθό είναι η % μεταβολή τηςζητούμενης ποσότητας λόγω μιας αύξησης της τάξεως του 1% στοεισόδημα:

μ = (∂Π/∂Υ)(Υ/Π)

ΕλαστικότηταΕλαστικότητα ζήτησηςζήτησης

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 19

ΕλαστικότηταΕλαστικότητα καικαι πρόσοδοςπρόσοδος

$4

Ζήτηση

Ποσότητα

Τ

0

Τιμή

Τ X Π = $400(συνολική πρόσοδος)

100Π

Προσδιορισμόςσυνολικήςπροσόδου

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 20

Με ελαστική ζήτηση, ↑Τ → ↓Π (κατά μεγαλύτεροποσοστό) και επομένως σε μείωση της προσόδου

ΕλαστικότηταΕλαστικότητα καικαι πρόσοδοςπρόσοδος

Πρόσοδος = $100

Ζήτηση

Ποσότητα0

Τιμή

$4

50

Πρόσοδος = $200

0

$5

20

Τιμή

Ποσότητα

Ζήτηση

?

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 21

Με ανελαστική ζήτηση, ↑Τ → ↓Π (κατά μικρότεροποσοστό) και επομένως σε αύξηση της προσόδου

ΕλαστικότηταΕλαστικότητα καικαι πρόσοδοςπρόσοδος

Ζήτηση

Ποσότητα

Τιμή

$1

0 100

Τιμή

Ποσότητα

Ζήτηση

$3

0 80

Πρόσοδος = $240

Πρόσοδος = $100

?

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 22

Υποθέτοντας ότι η συνάρτηση ζήτησης είναι:Τ = α – βΠ

Τότε, η συνολική πρόσοδος είναι:ΣΠ = αΠ – βΠ2

Και η οριακή πρόσοδος είναι:ΟΠ = dΣΠ/dΠ = α – 2βΠ

Καθώς έχουμε ορίσει την ελαστικότητα ως:ε = -(dΠ/dΤ) x (Τ/Π)

Τότε έχουμε: ε = (1/β) x (α - βΠ)/Π

ΕλαστικότηταΕλαστικότητα καικαι πρόσοδοςπρόσοδος((συνολικήσυνολική καικαι οριακήοριακή))

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 23

Κάτι που θα μας φανεί αρκετά χρήσιμοείναι η έκφραση της ΟΠ σαν συνάρτησητης ελαστικότητας. Η ΟΠ είναι:

ΟΠ = dΣΠ/dΠ = α – βΠ-βΠ=Τ – βΠ = Τ[1 – β(Π/Τ)] →

ΟΠ = Τ[1 – 1/ε]Καθώς η ελαστικότητα ισούται με:

ε = (1/β) x Τ/Π

ΕλαστικότηταΕλαστικότητα καικαι πρόσοδοςπρόσοδος((συνολικήσυνολική καικαι οριακήοριακή))

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 24

Συνο

λική

, οριακ

ήπρό

σοδο

ςκα

ιελασ

τικό

τητα

ΕλαστικότηταΕλαστικότητα καικαι πρόσοδοςπρόσοδος((συνολικήσυνολική καικαι οριακήοριακή))

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 25

Αν γνωρίζουμε την ελαστικότητα της ζήτησης καθώςκαι την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας καιπιστεύουμε ότι η καμπύλη ζήτησης είναι γραμμική, μπορούμε να επιλύσουμε για:

Π = a – bΤκαθώς

ε = (∂Π/∂Τ)(Τ/Π) = -b(Τ/Π)επομένως, εάν γνωρίζουμε τα ε, Τ και Π, μπορούμε ναβρούμε το b και εάν γνωρίζουμε τα b, Τ και Π, μπορούμε να λύσουμε ως προς a

ΠροσδιορισμόςΠροσδιορισμός ζήτησηςζήτησης απόαπότηντην ελαστικότηταελαστικότητα

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 26

Υπολογίστε την ελαστικότητα τιμής, τηνσταυροειδή ελαστικότητα και τηνελαστικότητα εισοδήματος της παρακάτωσυνάρτησης ζήτησης

ΠΑ = 100 - 0.2ΤΑ + 0.5ΤΒ + 0.04Υ

ΆσκησηΆσκηση

Λύσηε = -.2 (ΤΑ/Π) ν = +.5 (ΤΒ/Π)

μ = +.04 (Υ/Π)

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 27

ΗΗ καμπύληκαμπύλη προσφοράςπροσφοράς

Η καμπύλη προσφοράς συνδέει τηνπροσφερόμενη ποσότητα ενός αγαθού με

την τιμή του

Προσφορά

Ποσότητα

ΤιμήΟ Νόμος τηςΠροσφοράςμας λεει ότι ηκαμπύληπροσφοράςέχει θετικήκλίση

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 28

ΗΗ καμπύληκαμπύλη προσφοράςπροσφοράς

Παράγοντες που μετακινούν τηνκαμπύλη προσφοράς:Τιμές εισροώνΤεχνολογία και κυβερνητικές πολιτικέςΑριθμός επιχειρήσεωνΥποκατάστατα στην παραγωγήΦορολογία, επιδοτήσειςΦυσικοί παράγοντες

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 29

Γενικά η συνάρτηση προσφοράς θαμπορούσε να διατυπωθεί ως

ΠΠΑ = φ(ΤΑ, ΤΣ, Φ, Ε, Τ)όπου: ΠΠΑ=ποσότητα του αγαθού Α

ΤΑ=τιμή του αγαθού ΑΤΣ=τιμή των εισροών Σ=1,2,..Φ=φυσικοί παράγοντεςΕ=επιδοτήσεις και φόροιΤ=τεχνολογία

ΗΗ συνάρτησησυνάρτηση προσφοράςπροσφοράς

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 30

Η συνάρτηση προσφοράς δείχνει τησχέση μεταξύ ΠΠΑ και ΤΑ υποθέτονταςότι οι προσδιοριστικοί παράγοντες

ΤΣ, Φ, Ε, και Τπαραμένουν σταθεροί, δηλαδή

ΠΠΑ = φ(ΤΑ)

ΗΗ συνάρτησησυνάρτηση προσφοράςπροσφοράς

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 31

Ο βαθμός αντίδρασης της προσφερόμενηςποσότητας σε μεταβολές της τιμής μετράται απότην ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή

ε = (ΔΠ/ΔΤ)[(Τ1+Τ2)/(Π1+Π2)]ε = (∂Π/∂Τ)(Τ/Π)

όπου: ε = ελαστικότητα προσφοράς ως προς τηντιμή

ΕλαστικότηταΕλαστικότητα προσφοράςπροσφοράς

σημείου

τόξου

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 32

Τέλεια ελαστική: ε = ∞Ελαστική: ε > 1Μοναδιαία ελαστική: ε = 1Ανελαστική: ε < 1Τέλεια ανελαστική: ε = 0

ΕλαστικότηταΕλαστικότητα προσφοράςπροσφοράς

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 33

ΕρώτησηΕρώτηση

Μπορεί μια βελτίωση στιςμεθόδους καλλιέργειας να

αποβεί σε βάρος τωναγροτών;;? ?

?Εξετάστε τις επιπτώσειςπου θα έχει στην αγοράσιταριού η ανακάλυψηενός νέου πιοαποδοτικούυβριδίου

μεταλλαγμένου;;;;

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 34

ΑπάντησηΑπάντηση

2

1. Με ανελαστική ζήτηση,μια αύξηση της προσφοράς...

3. …και μιααναλογικά μικρότερηαύξηση στηνποσότητα…

110

S2

$3

Ποσότητα1000

Τιμή

Ζήτηση

S1

2. ...οδηγείσε μεγάληπτώση τηςτιμής...

4. Σαν αποτέλεσμα, η συνολικήπρόσοδος μειώνεταιαπό $300 σε $220.

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 35

ΑπάντησηΑπάντηση

Η ζήτηση είναι ανελαστική

3.002.00-3.00

100110-100

=E D

-0.300.330.10-

≈=

Αύξηση τηςπροσφοράς

μεανελαστικήζήτηση

μειώνει τησυνολικήπρόσοδο

+ Δ%

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 36

ΗΗ ισορροπίαισορροπία στηνστην αγοράαγορά

Η θέση ισορροπίας είναι αυτή η οποίαμπορεί να διατηρηθείΠροσφορά

Ποσότητα

Τιμή

Ζήτηση

Ουφ!! Επιτέλουςισορροπήσαμε

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 37

ΗΗ ισορροπίαισορροπία στηνστην αγοράαγορά

2.00

$2.50

Ζητούμενηποσότητα

Προσφερόμενηποσότητα

Πλεόνασμα

Όταν υπάρχει πλεόνασμα, υπάρχειπίεση για μείωση

της τιμής

Ποσότητα

Τιμή

Ζήτηση

0 4 7 10

Προσφορά

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 38

ΗΗ ισορροπίαισορροπία στηνστην αγοράαγορά

Όταν υπάρχει έλλειμμα, υπάρχειπίεση για αύξηση

της τιμής2.00

$1.50

Ζητούμενηποσότητα

Προσφερόμενηποσότητα

Έλλειμμα

Ποσότητα

Τιμή

Ζήτηση

0 4 7 10

Προσφορά

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 39

ΜετατόπισηΜετατόπιση ζήτησηςζήτησης καικαιισορροπίαισορροπία

$2.50Νέο σημείο ισορροπίας

Αρχικήισορροπία

Τιμή

2.00

0 7 10 Ποσότητα

Προσφορά

D1

D23. …και την αύξησητης ποσότητας

2. …με αποτέ-λεσμα τηναύξηση τηςτιμής...

1. Ένας καύσωνας αυξάνει τηνζήτηση παγωτών...

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 40

ΜετατόπισηΜετατόπιση προσφοράςπροσφοράς καικαιισορροπίαισορροπία

$2.50

S2

1. Μία χαλαζόπτωση μειώνειτην προσφορά ντομάτας...

Νέο σημείοισορροπίας

Αρχική ισορροπία2.00

Ζήτηση

S1

0 3 4 7 8 9 11 12 1310

Τιμή

Ποσότητα

2. …με αποτέ-λεσμα τηναύξηση τηςτιμής...

3. …και τημείωσητης ποσότητας

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 41

ΗΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝΤΩΝΑΓΟΡΩΝΑΓΟΡΩΝ

Τέλος 2ου Κεφαλαίου

Πάει κιαυτό

Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 42

ΆσκησηΆσκηση

Η ζήτηση για κομπιούτερ δίνεται από την εξίσωση:ΤΚ=12.4 – 4ΠΚ

Η προσφορά κομπιούτερ:ΤΚ= - 2.6 + 2ΠΠΚ

• Κάνε το διάγραμμα της προσφοράς και ζήτησης• βρες την τιμή και ποσότητα ισορροπίαςΥποθέστε μια μετακίνηση της ζήτησης:

ΤΚ=15.4 – 4ΠΚ

• Απεικόνισε την μετακίνηση στο διάγραμμα και τηνυπολόγισε νέα ισορροπία