Συναθροιστική ζήτησηκαι...

17
1 Συναθροιστική ζήτηση και προσφορά Κεφάλαιο 31 Εισαγωγή στην Μακροοικονομική Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 2 Βραχυχρόνιες οικονομικές διακυμάνσεις Η οικονομική δραστηριότητα παρουσιάζει διακυμάνσεις διαχρονικά. Στις περισσότερες χρονιές η παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών αυξάνεται. Σε κάποιες όμως περιόδους έχουμε μείωση της οικονομικής μεγέθυνσης (πτώση εισοδημάτων και ανεργία) που την ονομάζουμε οικονομική ύφεση (recession) αν είναι ήπια και οικονομική κρίση (depression) αν είναι πιο σοβαρή

Transcript of Συναθροιστική ζήτησηκαι...

Page 1: Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφοράusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef31.pdf1 Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφορά Κεφάλαιο31

1

Συναθροιστικήζήτηση καιπροσφορά

Κεφάλαιο 31

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική

Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής

Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 2

Βραχυχρόνιες οικονομικέςδιακυμάνσεις

Η οικονομική δραστηριότηταπαρουσιάζει διακυμάνσεις διαχρονικά.Στις περισσότερες χρονιές η παραγωγήαγαθών και υπηρεσιών αυξάνεται.Σε κάποιες όμως περιόδους έχουμε μείωσητης οικονομικής μεγέθυνσης (πτώσηεισοδημάτων και ανεργία) που τηνονομάζουμε οικονομική ύφεση (recession) ανείναι ήπια και οικονομική κρίση (depression)αν είναι πιο σοβαρή

Page 2: Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφοράusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef31.pdf1 Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφορά Κεφάλαιο31

2

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 3

Βραχυχρόνιες οικονομικέςδιακυμάνσεις

Οι οικονομικές διακυμάνσεις δεν είναικαθόλου τακτικές και είναι απρόβλεπτες.

Συνήθως οι διακυμάνσεις ονομάζονταιεπιχειρηματικοί κύκλοι (business cycle).

Οι περισσότερες μακροοικονομικέςμεταβλητές κινούνται μαζί, αλλά σεδιαφορετικά επίπεδα.Για παράδειγμα, όταν η παραγωγήμειώνεται, μειώνονται και οι επενδύσεις καιη ανεργία αυξάνεται.

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 4

υφέσεις

(a) Πραγματικό GDP των ΗΠΑ

Billions of1992 Dollars

1965 1970 1975 1980 1985 1990 19952,5003,0003,5004,0004,5005,0005,5006,0006,500

$7,000Πραγματικό

GDP

Βραχυχρόνιες οικονομικές διακυμάνσεις

Page 3: Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφοράusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef31.pdf1 Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφορά Κεφάλαιο31

3

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 5

υφέσεις

(b) Επενδύσεις

Billions of1992 Dollars

300400500600700800900

1,000$1,100

Δείκτες επενδύσεων

1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995

Βραχυχρόνιες οικονομικές διακυμάνσεις

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 6

υφέσεις

(c) Ποσοστό ανεργίας

Ποσοστό ανεργίας

0

2

4

6

8

10

12

1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995

Percent ofLabor Force

Βραχυχρόνιες οικονομικές διακυμάνσεις

Page 4: Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφοράusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef31.pdf1 Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφορά Κεφάλαιο31

4

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 7

Διαφορές μεταξύ βραχυχρόνιαςκαι μακροχρόνιας περιόδουΟι περισσότεροι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι ηκλασσική θεωρία περιγράφει την μακροχρόνιαισορροπία και όχι την βραχυχρόνια.

Μακροχρόνια, αλλαγές στην προσφορά χρήματοςεπηρεάζουν μόνο τις ονομαστικές αλλά όχι τιςπραγματικές μεταβλητές. Βραχυχρόνια όμως, η ουδετερότητα του χρήματοςδεν ισχύει. Υπάρχει άμεση συσχέτιση μεταξύονομαστικών και πραγματικών μεταβλητών.

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 8

Το βασικό υπόδειγμα

Δύο μεταβλητές που μας ενδιαφέρουν γιανα εξηγήσουμε τις βραχυχρόνιεςδιακυμάνσεις:Το πραγματικό ΑΕΠ.Το γενικό επίπεδο τιμών όπως μετριέται απότον ΔΤΚ (CPI) ή τον αποπληθωριστή τουΑΕΠ.

Page 5: Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφοράusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef31.pdf1 Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφορά Κεφάλαιο31

5

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 9

Το βασικό υπόδειγμα

Χρησιμοποιούμε το υπόδειγμα τηςσυναθροιστικής ζήτησης (aggregate demand)και της συναθροιστικής προσφοράς(aggregate supply).

H καμπύλη συναθροιστικής ζήτησης δείχνει τηνποσότητα αγαθών και υπηρεσιών που τανοικοκυριά, οι επιχειρήσεις και η κυβέρνησηεπιθυμούν να αγοράσουν.

H καμπύλη συναθροιστικής προσφοράς δείχνειτην ποσότητα αγαθών και υπηρεσιών που οιεπιχειρήσεις επιλέγουν να παράγουν.

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 10

Συναθροιστική ζήτηση καιπροσφορά...

Ποσότηταισορροπίας

ΣυνολικόΠροϊόν

Τιμές

0

Επίπεδο τιμώνισορροπίας

Συναθροιστικήπροσφορά

Συναθροιστικήζήτηση

Page 6: Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφοράusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef31.pdf1 Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφορά Κεφάλαιο31

6

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 11

Καμπύλη συναθροιστικήςζήτησης

Η συναθροιστική ζήτηση αποτελείταιαπό:

Y = C + I + G + NX

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 12

Καμπύλη συναθροιστικής ζήτησης

Ποσότητα

Τιμές

0

Συναθροιστικήζήτηση

P1

Y1 Y2

P2

2. …αυξάνει τη ζητούμενη ποσότητααγαθών και υπηρεσιών.

1. Μιαμείωσηστοεπίπεδοτιμών...

Page 7: Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφοράusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef31.pdf1 Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφορά Κεφάλαιο31

7

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 13

Καμπύλη συναθροιστικής ζήτησηςΗ καμπύλη συναθροιστικής ζήτησης έχει αρνητικήκλίση γιατί:

(τιμές – ζήτηση): Το αποτέλεσμα Pigou για τον πλούτο. [χαμηλότερες τιμές⇒ πιο πλούσιοι καταναλωτές⇒ αυξημένηκατανάλωση](τιμές – επενδύσεις): Το αποτέλεσμα Keynes για το επιτόκιο. [χαμηλότερες τιμές⇒ πιο πλούσιοι καταναλωτές⇒μεγαλύτερη αποταμίευση⇒ χαμηλότερα επιτόκια⇒αυξημένες επενδύσεις](τιμές – καθαρές εξαγωγές): Το αποτέλεσμα Mundell0Fleming για τη συναλλαγματική ισοτιμία [χαμηλότερες τιμές⇒ πιοπλούσιοι καταναλωτές⇒ μεγαλύτερη αποταμίευση⇒χαμηλότερα επιτόκια⇒ αυξημένες επενδύσεις στο εξωτερικό⇒ αύξηση προσφοράς ευρώ⇒ υποτίμηση ευρώ⇒ αύξησητων καθαρών εξαγωγών]

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 14

Καμπύλη συναθροιστικής ζήτησης

Η καμπύλη συναθροιστικής ζήτησηςμετατοπίζεται λόγο μετατοπίσεων:

Της ζήτησης CΤων επενδύσεων IΤων κυβερνητικών δαπανών GΤων καθαρών εξαγωγών NX

Page 8: Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφοράusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef31.pdf1 Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφορά Κεφάλαιο31

8

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 15

Καμπύλη συναθροιστικής ζήτησης

Ποσότητα

Τιμές

0

Συναθροιστικήζήτηση, D1

P1

Y1

D2

Y2

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 16

Καμπύλη συναθροιστικήςπροσφοράς

Μακροχρόνια, η καμπύλη συναθροιστικήςπροσφοράς είναι κάθετη. [η προσφοράεξαρτάται από τεχνολογία και διαθέσιμουςπόρους που είναι δεδομένα και δενεπηρεάζονται από τις τιμές]Βραχυχρόνια, η καμπύλη συναθροιστικήςπροσφοράς έχει θετική κλίση.

Page 9: Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφοράusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef31.pdf1 Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφορά Κεφάλαιο31

9

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 17

Καμπύλη συναθροιστικήςπροσφοράς

ΠοσότηταΦυσικό επίπεδοπαραγωγής

Τιμές

0

ΜακροχρόνιακαμπύλησυναθροιστικήςπροσφοράςP1

P2

2. …δεν επηρεάζειτην ποσότητααγαθών καιυπηρεσιών πουπαράγονταιμακροχρόνια.

1. Μια μείωσηστο επίπεδοτιμών…

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 18

Καμπύλη συναθροιστικήςπροσφοράς

Η μακροχρόνια καμπύλησυναθροιστικής προσφοράς είναικάθετη στο φυσικό επίπεδοπαραγωγής το οποίο ονομάζεται καιδυνητική παραγωγή (potential output) ή παραγωγή πλήρουςαπασχόλησης (full-employment output).

Page 10: Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφοράusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef31.pdf1 Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφορά Κεφάλαιο31

10

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 19

Καμπύλη συναθροιστικήςπροσφοράς

Η καμπύλη συναθροιστικής ζήτησηςμετατοπίζεται λόγο μετατοπίσεων:

εργασίακεφάλαιοΦυσικούς πόρουςτεχνολογία

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 20

1. Μακροχρόνιαμια τεχνολογικήπρόοδος μετακινείτην συναθροιστικήπροσφορά...

LRAS2000LRAS1990

Μακροχρόνια μεγέθυνση καιπληθωρισμός...

Ποσότητα

Τιμή

0

P1980

Y1980

AD1980

P2000

P1990

LRAS1980

2. …και μια αύξηση στην προσφοράχρήματος την συναθροιστική ζήτηση...

AD2000

AD1990

4. …και τονπληθωρισμό.

Y1990 Y2000

3. …αυξάνοντας την παραγωγή...

Page 11: Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφοράusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef31.pdf1 Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφορά Κεφάλαιο31

11

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 21

Μακροχρόνια μεγέθυνση καιπληθωρισμός...

Οι βραχυχρόνιες διακυμάνσεις τηςπαραγωγής και των τιμών θα πρέπεινα θεωρηθούν ως αποκλίσεις από τιςμακροχρόνιες τάσεις.

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 22

Θετική κλίση της συναθροιστικήςπροσφοράς βραχυχρόνια

Βραχυχρόνια, μια αύξηση (μείωση) στοεπίπεδο τιμών τείνει να αυξήσει (μειώσει) την ποσότητα των προσφερόμενωναγαθών και υπηρεσιών.

Page 12: Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφοράusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef31.pdf1 Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφορά Κεφάλαιο31

12

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 23

Θετική κλίση τηςσυναθροιστικής προσφοράςβραχυχρόνια...

Ποσότητα

Τιμή

0

Βραχυχρόνιασυναθροιστικήπροσφορά

Y1

P1

Y2

2. Μειώνει τηνβραχυχρόνιαπροσφορά αγαθώνκαι υπηρεσιών.

P2

1. Μια μείωσητων τιμών

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 24

Λόγοι της θετικής κλίσης τηςσυναθροιστικής προσφοράς

βραχυχρόνια...

Θεωρία λανθασμένων αντιλήψεωνΚεϋνσιανή θεωρία περί ακαμψίαςτιμών και ημερομισθίων (Sticky-Wage Theory)Η Νεοκεϋνσιανή θεωρία περί ακαμψίαςτων τιμών

Page 13: Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφοράusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef31.pdf1 Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφορά Κεφάλαιο31

13

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 25

Λόγοι μετατόπισης τηςσυναθροιστικής προσφοράς

βραχυχρόνια...Λόγο αλλαγών

στην αγορά εργασίαςστο απόθεμα κεφαλαίουστους φυσικούς πόρουςστην τεχνολογίαστο προσδοκώμενο επίπεδο τιμών

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 26

Μια αύξηση (μείωση) στοπροσδοκώμενο επίπεδο τιμών μειώνει(αυξάνει) την προσφερόμενη ποσότητααγαθών και υπηρεσιών και μετατοπίζειτην βραχυχρόνια καμπύλησυναθροιστικής προσφοράς προς τααριστερά (δεξιά).

Λόγοι μετατόπισης τηςσυναθροιστικής προσφοράς

βραχυχρόνια...

Page 14: Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφοράusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef31.pdf1 Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφορά Κεφάλαιο31

14

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 27

Μακροχρόνια ισορροπία

Ποσότητα

Τιμή

0

Βραχυχρόνιασυναθροιστικήπροσφορά

Μακροχρόνιασυναθροιστικήπροσφορά

Συναθροιστικήζήτηση

AP*

Φυσικό επίπεδοπαραγωγής

1. Μια μείωση τηςσυναθροιστικής ζήτησης…

AD2

Μια μείωση της συναθροιστικήςζήτησης...

Ποσότητα

Τιμή

0

Βραχυχρόνια συναθροιστικήπροσφορά, AS1

Μακροχρόνιασυναθροιστικήπροσφορά

Συναθροιστικήζήτηση, AD1

AP1

Y1

BP2

Y2

2. …μειώνει το επίπεδοπαραγωγής βραχυχρόνια…

AS2

CP3

3. …αλλά σταδιακά ηβραχυχρόνιασυναθροιστικήπροσφοράμετατοπίζεται…

4. …και η παραγωγήεπιστρέφει στο φυσικόεπίπεδο

Page 15: Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφοράusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef31.pdf1 Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφορά Κεφάλαιο31

15

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 29

Μετατοπίσεις τηςσυναθροιστικής ζήτησης

Βραχυχρόνια, μετατοπίσεις στηνσυναθροιστική ζήτηση προκαλούνμεταβολές στο παραγόμενο προϊόν.Μακροχρόνια όμως, οι μετατοπίσειςαυτές επηρεάζουν μόνο το επίπεδοτιμών και όχι την παραγόμενο προϊόν.

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 30

Μείωση της συναθροιστικήςπροσφοράς

Μια μείωση σε κάποια παράμετρο πουεπηρεάζει την προσφορά μπορεί ναμετατοπίσει την καμπύλησυναθροιστικής προσφοράς προς τααριστερά:Το προϊόν μειώνεται κάτω από το φυσικόεπίπεδο παραγωγής.Η ανεργία αυξάνεται.Το επίπεδο τιμών αυξάνεται.

Page 16: Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφοράusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef31.pdf1 Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφορά Κεφάλαιο31

16

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 31

1. Μια μείωση τηςσυναθροιστικής προσφοράς…

AS2

Μακροχρόνιασυναθροιστικήπροσφορά

Βραχυχρόνιασυναθροιστικήπροσφορά, AS1

Ποσότητα

Τιμή

0

Συναθροιστική ζήτηση

A

Y1

P1

Μια μείωση της συναθροιστικήςπροσφοράς...

3. …καιαυξάνει τοεπίπεδο τιμών.

P2

2. …μειώνει την παραγωγή…

B

Y2

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 32

Στασιμοπληθωρισμός

Μια μέιωση της συναθροιστικήςπροσφοράς δημιουργείστασιμοπληθωρισμό (stagflation) — τονσυνδυασμό δηλαδή στασιμότητας(recession) και πληθωρισμού (inflation).

Η παραγωγή μειώνεται και οι τιμές αυξάνονται.Οι σχεδιαστές της οικονομικής πολιτικής δενμπορούν να αντιμετωπίσουν και τα δύο αυτάφαινόμενα ταυτόχρονα.

Page 17: Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφοράusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef31.pdf1 Συναθροιστική ζήτησηκαι προσφορά Κεφάλαιο31

17

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 33

Αντίδραση της κυβέρνησης σεπερίπτωση στασιμότηταςΔύο τρόποι αντίδρασης σε μια περίπτωσηστασιμότητας:

Να μην κάνουν τίποτα και να περιμένουν τιςμεταβολές των μισθών που θα επαναφέρουν τηνοικονομία στο φυσικό επίπεδο παραγωγής.Να αυξήσουν την συναθροιστική ζήτησηχρησιμοποιώντας δημοσιονομική ή νομισματικήπολιτική.

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 34

AS2

1. Όταν η βραχυχρόνια συναθροιστικήπροσφορά μειώνεται…

Διευθέτηση μιας μείωσης τηςσυναθροιστικής προσφοράς...

ΠοσότηταΦυσικό ποσοστόπαραγωγής

Τιμή

0

Βραχυχρόνιασυναθροιστικήπροσφορά, AS1

Συναθροιστική ζήτηση, AD1

Μακροχρόνιασυναθροιστικήπροσφορά

AP1

P2

P3

3. προκαλώνταςμεγαλύτερηαύξηση τουεπιπέδουτιμών…

4. …αλλάδιατηρώντας τηνπαραγωγή στοφυσικό επίπεδο.

C 2. …ο σχεδιαστής πολιτικήςμπορεί να τονώσει τηνσυναθροιστική ζήτηση….

AD2