3341

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 22 Φεβρουαρίου 2015 • Αρ. φ. 1239 • 2 €

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

ΑΡΘΡΑΧ. Γεωργούλας: Αναζητώνταςτον κερδισμένο χρόνοΓιατί η τέταρτη διάσταση είναιη πιο κρίσιμη για την κυβέρνησητου ΣΥΡΙΖΑ σελ. 5

...Ν. Μούδουρος: Οι Κύπριοικαι το νερό του ΕρντογάνΟι επιπτώσεις του αγωγού μετα-φοράς νερού σε συνθήκες μη επί-λυσης του Κυπριακού σελ. 13

...∆. Σμυρναίος: Η Ελλάδακαι η Γερμανία κάπουσυμφωνούνΜέρκελ και Σόιμπλε βλέπουν ότιείχε δίκιο ο ΣΥΡΙΖΑ όταν μιλούσεγια αλλαγή στην Ευρώπη σελ. 8

∆ΙΕΘΝΗΝ. Σερβετάς:Χωρίς φύλλο συκήςΜε λεφτά των Αράβωνο Μπλερ συμβουλεύειτους Σέρβους σελ. 12

...Ε. Πετρίδου: Ο αναίμακτοςπόλεμος των AnonymousΟι γνωστοί χάκερς κήρυξαντον δικό τους πόλεμοστο ISIS σελ. 15

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ«Under, κρυμμένες φωνές»Οι συντελεστές της παράστασηςγια την παρέμβασή τους στοθέμα της μετανάστευσης σελ. 29

Εμίρ Κουστουρίτσα:Στην Ουκρανίαζούμε το ριμέικτης ΓιουγκοσλαβίαςΣυνέντευξη του γνωστού σέρβουσκηνοθέτη για τον πόλεμο,τον καπιταλισμό και τη λογοτεχνία

Σελ. 18

Οι άριστοι καιοι μηδαμινοίΤουΣταύρου Κωνσταντακόπουλου

Στους φεουδαρχικούς και-ρούς ήταν εύκολο να δια-κρίνει κανείς τους λίγους

από τους πολλούς. Οι λίγοιείχαν γεννηθεί τέτοιοι, όπωςεξάλλου και οι πολλοί. Οι άν-θρωποι γεννιόντουσαν βαρόνοι,μαρκήσιοι και κόμητες ή γεν-νιόντουσαν δουλοπάροικοι, καιπέθαιναν έτσι ακριβώς όπωςείχαν γεννηθεί, αριστοκράτες ήτου λαού. Όλα ήσαν καθαρά.Αποτρόπαια μεν, πλην όμωςκαθαρά.

Ύστερα, ήλθαν οι αστοί μετις φιλελεύθερες ιδέες τους,και αρνήθηκαν στην πράξη τοπρονόμιο της γέννησης. ∆ιακή-ρυξαν ότι στον καθένα, θα επι-τρεπόταν να έχει μια μοίρα δια-φορετική από αυτήν που υπα-γόρευε η γέννησή του. Μόνονπου, αφού με τέτοια λόγια

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

Για μήνες χωρίς δωρεάν γεύματα σχολεία της Αθή-νας, με πρόσχημα τη γραφειοκρατία και αιτία τηνολιγωρία της δημοτικής αρχής. Σελ. 21

Βήµα εξόδου απότην παγίδα λιτότητας

ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ ΣΤΙΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΜΕ ΘΕΤΙΚΟ ΠΡΟΣΗΜΟ

Με σημαντικές αλλαγές στη στάση των κρατών μελών της ευρωζώνηςέναντι της ελληνικής κυβέρνησης, αλλά και με αρκετές αινιγματικές διατυ-πώσεις, η ανακοίνωση-απόφαση του Γιούρογκρουπ για την Ελλάδα ανοίγειτην πόρτα εξόδου από την παγίδα του ασφυκτικού χρόνου, στην οποία είχαναποπειραθεί να κλείσουν εγχώριοι και αλλοδαποί καλοθελητές τη νέα κυ-βέρνηση.

Η ανακοίνωση προσφέρει δυνατότητες για διαπραγμάτευση απαλλαγμένηαπό την πίεση της καταληκτικής ημερομηνίας της 28ης Φεβρουαρίου, αλλάκαι από παλιές μνημονιακές δεσμεύσεις και νέες υποχωρήσεις (όπως τηςηλεκτρονικής επιστολής Χαρδούβελη), που ήταν έτοιμη να κάνει η προ-ηγούμενη κυβέρνηση.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ μπορεί τώρα με περισσότερη άνεση χρόνου να σχε-διάσει το δικό της πρόγραμμα-γέφυρα και να οργανώσει το σχέδιό της μεορίζοντα τετραετίας, προκειμένου να ζητήσει τη στήριξή του από τους εταί-ρους μέσω των θεσμικών οργάνων της ΕΕ.

Καταθέτοντας αρχικά τη δική της δέσμη μεταρρυθμίσεων για το επόμενοτετράμηνο (φοροδιαφυγή, διαφθορά, δημόσια διοίκηση, ανθρωπιστικήκρίση) θα προχωρήσει στο ίδιο διάστημα σε διαπραγμάτευση για ένα σχέδιομετάβασης από την υφεσιακή πολιτική της ανεργίας και της κοινωνικής ανα-σφάλειας στην αναπτυξιακή πολιτική με ενίσχυση της απασχόλησης και τηςκοινωνικής δικαιοσύνης, που προβλέπει να ολοκληρωθεί το ερχόμενο κα-λοκαίρι.

Ο δρόμος που άνοιξε δεν θα είναι εύκολος. Οι απαιτήσεις σ’ αυτή τη φάσητης διαπραγμάτευσης είναι μεγαλύτερες και τα κρίσιμα ζητήματα που κρύ-βονται στις λεπτομέρειες πολύ περισσότερα. Η διελκυστίνδα δεν τελείωσεκαι η ελληνική κυβέρνηση θα χρειαστεί πολύπλευρη στήριξη στην προσπά-θειά της.

Πώς να διδάξειςπαιδιά που πεινάνε;

Μετάτην ελπίδα, ήρθεη ανυπομονησία

Αιμίλιος Αυγουλέας:Τα μνημόνια ως θέσφαταθα μείνουν σαν μελανές κηλίδες

σελ 8, 9

Νίκος Βούτσης: Τώρα,με περισσότερο κόσμοστις μεγάλες δυσκολίες

σελ 6, 7

ΑΑΝΝΑΑΛΛΥΥΣΣΗΗ

ΦΦΑΑΚΚΕΕΛΛΟΟΣΣ

Μετά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ τι;Γράφουν οι Μισέλ Ισόν και Λίο Πάνιτς

Σελ. 19, 30, 31

ΣΣυυννέέννττεευυξξηη µµεεττηηνν ααννααππλληηρρώώττρριιααυυπποουυρργγόόΜΜεεττααννάάσσττεευυσσηηςςΤΤαασσίίααΧΧρριισσττοοδδοουυλλοοπποούύλλοουυ

Κλείνουν τα στρατόπεδασυγκέντρωσης μεταναστών. Μιλούν:Βασιλική Κατριβάνου, ΚαλλιόπηΣτεφανάκη, Γιάννης Μουζάλαςκαι Νασίμ Λομανί.

Σελίδες 16, 17

Η μεταναστευτικήπολιτική θα χαιρετιστείαπό την Ευρώπη

Σελίδα 11

22 Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015ΘΕΜΑΤΑ

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣΙδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών,Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος,Αθήνα 105 51

ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3630523, 3619513 -3619514 • FAX: 3619610

Εκδότρια:Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Συνδρομές (σε ευρώ)• Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250

• Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών

Αρ. Λογαριασμού: 72038528658ΙΒΑΝ GR

3801107200000072038528658ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση:epohigr@gmail.com

www.epohi.grΚωδικός εντύπου: 3341

Ανθρωποι και κατσαρίδες, άνθρωποι ξε-χασμένοι σε μπουντρούμια, ασθενείςχωρίς γιατρούς, χωρίς νοσηλευτές,

χωρίς ασθενοφόρο, περιμένουν λύση από τηνέα κυβέρνηση.

Και όπως λένε οι ίδιοι οι ασθενείς-κρατούμε-νοι, ήταν έτοιμοι να κινητοποιηθούν· «μας πρό-λαβε, όμως, η Πολιτεία».

Ήταν πρωί της περασμένης Τετάρτης, ότανμεγάλη αντιπροσωπεία των υπουργείων ∆ι-καιοσύνης και Υγείας, πέρναγαν την πύλη τουνοσοκομείου αιφνιδιαστικά…

Οι πόρτες άνοιξαν, ακόμα και τα περιβόητα«μπλε καλιά» του ψυχιατρείου, που στο παρελ-θόν έχει γράψει η «Εποχή», οι ασθενείς – κρα-τούμενοι κοίταγαν έκπληκτοι τους υπουργούςΝ. Παρασκευόπουλο και Αντρέα Ξανθό, τουςβουλευτές Κώστα Ζαχαριά και Βασιλική Κατρι-βάνου, τους γιατρούς από τα κοινωνικά ιατρείαΑθήνας και Πειραιά.

«Ήμασταν σίγουροι ότι θα έρθετε», έλεγανορισμένοι, «σας περιμέναμε», ενώ άλλοι, έκ-πληκτοι σημείωναν ότι είναι η πρώτη φορά πουυπουργοί κάθονται στο ίδιο τραπέζι και συζη-τούν με τους κρατούμενους.

«∆ώστε μας μια ευκαιρία»

Η αντιπροσωπεία «ξεναγήθηκε» σε όλουςτους χώρους του νοσοκομείου, του παραρτήμα-τος που βρίσκεται στις γυναικείες φυλακές,αλλά και το ψυχιατρείο.

Η εικόνα, όσον αφορά τους θαλάμους και τακελιά, ήταν βελτιωμένη σε σχέση με το πρό-σφατο παρελθόν, καθώς οι κουκέτες που δημι-ουργούσαν ασφυξία έχουν απομακρυνθεί.Ωστόσο, τα χρόνια προβλήματα, τα κενά και οιτεράστιες ελλείψεις, επιβεβαίωναν την εικόναενός χώρου που μόνο σε νοσοκομείο δεν παρα-πέμπει. Οι ίδιοι οι ασθενείς έλεγαν ότι «τοΝ.Κ.Κ. δεν πληροί τους όρους ασφαλούς καιολοκληρωμένης ανάρρωσης και νοσηλείαςασθενών με σοβαρά προβλήματα υγείας».

Και προς επιβεβαίωση των λόγων τους, η ει-κόνα δεν άφηνε περιθώρια καμιάς αμφιβολίας.Άνθρωποι χωρίς πόδια, παραπληγικοί, καρκι-νοπαθείς στο τελευταίο στάδιο, φυματίωσηδίπλα στην οροθετικότητα, όλα ένα κουβάρι,«χωματερή για πάσα νόσο…» όπωςλένε οι ίδιοι. Να σημειώσουμε δε,ότι και η ίδια η διεύθυνση και το ια-τρικό προσωπικό του Ν.Κ.Κ. ζη-τούσε από τους εκπροσώπους τηςκυβέρνησης να δρομολογηθούνμέτρα που να δημιουργούν τις προ-ϋποθέσεις μιας αξιοπρεπούς λει-τουργίας.

Αρκετοί κρατούμενοι, οι οποίοιπάσχουν από πολλαπλές και σοβα-ρές ασθένειες, αναρωτήθηκαν σε τιεξυπηρετεί, πλέον, ο εγκλεισμόςτους. «∆ώστε μας μια ευκαιρία ναδώσουμε μάχη για τη ζωή μας ή ναπεθάνουμε με αξιοπρέπεια σπίτι

μας».

Μια χαρακτηριστική περίπτωση

Κρατούμενος νεαρής ηλικίας, που τις τελευ-ταίες ημέρες νοσηλευόταν σε άσχημη κατά-σταση σε δημόσιο νοσοκομείο, σημείωσε «ημόνη μας ελπίδα είστε εσείς. Είμαστε σίγουροιότι δεν θα μας καταδικάσετε σε θάνατο». Οιγιατροί δε, του νοσοκομείου που νοσηλευόταν,στη γνωμάτευσή τους αναφέρουν: «Τα προβλή-ματα υγείας του ασθενούς λόγω του ιατρικούτου ιστορικού και της ανοσοανεπάρκειάς τουείναι σύνθετα και δεν μπορούν να αντιμετωπί-ζονται σε απλά αναρρωτήρια, όπως το νοσοκο-μείο Κρατουμένων Κορυδαλλού. Ο ασθενής τοτελευταίο εξάμηνο έχει διακομιστεί δύο φορέςστο τμήμα επειγόντων περιστατικών του νοσο-κομείου μας (..) Συστήνεται ως αναγκαίο καιμοναδικό θεραπευτικό μέτρο η άμεση αποφυ-λάκισή του για να αποφύγει περαιτέρω επιβά-ρυνση του ήδη βεβαρημένου του ιστορικού, πουθα μπορούσε να οδηγήσει σε μη ανατρέψιμεςεπιπλοκές ή και το θάνατο». ∆υστυχώς, τομέχρι τώρα νομοθετικό πλαίσιο δεν άφηνε καιπολλά περιθώρια ανάσας ζωής για κρατούμε-νους – ασθενείς, όπως ο συγκεκριμένος.

Να σημειώσουμε ότι στο «νοσοκομείο» συνυ-πάρχουν στους ίδιους χώρους, οροθετικοί καιφυματικοί, με αποτέλεσμα η συνύπαρξή τους,να δημιουργεί κινδύνους εκατέρωθεν. Ο μη δια-χωρισμός των ασθενών ανά κατηγορία παθή-σεων, παραβιάζει βασικές αρχές της ιατρικήςδεοντολογίας, αλλά ως φαίνεται, αυτά ήταν όλοτο προηγούμενο διάστημα ψιλά γράμματα γιατους κυβερνώντες.

Η αντιπροσωπεία των δύο υπουργείων τό-νισε σε όλους ότι η πρώτη αυτή επίσκεψη έχεισυμβολικό, αλλά και ουσιαστικό περιεχόμενο,καθώς τα ζητήματα της ιατροφαρμακευτικήςπερίθαλψης είναι για την κυβέρνηση προτεραι-ότητα. Την ερχόμενη Τρίτη, μάλιστα, τα δύουπουργεία θα πραγματοποιήσουν σύσκεψη,έτσι ώστε, να σχεδιάσουν τις άμεσες, αλλά καιτις πιο δομικές παρεμβάσεις τους στον κρίσιμοαυτό τομέα για τη ζωή των ανθρώπων.

Π. Εγγλέζος

γκρέμισαν τον παλιό κόσμο και πήραν τα ηνία των κοινωνιών σταχέρια τους, μετά από κάποιο καιρό έχασαν την επαναστατική τουςορμή, και έγιναν και αυτοί με τη σειρά τους, οι λίγοι. Έπρεπε, λοι-πόν, να αντιμετωπίσουν τους πολλούς και να νομιμοποιήσουν τηνυπεροχή τους απέναντι τους. Και τότε στη θέση της γέννησης καιτης εκ θεού εκπορευόμενης εξουσίας των αριστοκρατών, έβαλαντην «αξία» και την «αριστεία».

Οι φιλελεύθεροι και οι σχολές αριστείας

∆ιαβάστε τι γράφει χαρακτηριστικά σε μια επιστολή του, στατέλη του 19ου αιώνα, ο ιδρυτής ενός εκπαιδευτικού θεσμού απότον οποίο αποφοιτά, ακόμα και σήμερα, η μεγάλη πλειοψηφία τηςγαλλικής πολιτικής ελίτ, ο φιλελεύθερος Εμίλ Μπουτμύ (Emile Bo-utmy): «Τα προνόμια πέθαναν και κανείς δεν μπορεί να σταματή-σει τη δημοκρατία. Οι ανώτερες τάξεις, όπως αυτοαποκαλούνται,είναι υποχρεωμένες να αναγνωρίσουν τα δικαιώματα της πλει-οψηφίας. Θα κατορθώσουν, όμως, να διατηρήσουν την πολιτικήτους κυριαρχία, αν επικαλεσθούν το δικαίωμα του πιο ικανού.Πίσω από τις ετοιμόρροπες επάλξεις των προνομίων και της πα-ράδοσης, ο χείμαρρος της ∆ημοκρατίας πρέπει να συναντήσει μιαδεύτερη γραμμή άμυνας, χτισμένη από πασίδηλες και χρήσιμεςικανότητες, από ανώτερες ιδιότητες που κανείς δεν μπορεί να αμ-φισβητήσει το κύρος τους.»

Τέτοια ήθελε τη Σχολή του, ο Εμίλ Μπουτμύ, μια σχολή αρι-στείας. Τέτοια θέλουν τα σχολεία και τα πανεπιστήμια, οι φιλε-λεύθεροι όλων των εποχών. Και μηχανεύονται όλους τους τρόπουςγια να τα προστατεύσουν από την άλωση των πολλών. Ακόμα καισήμερα αποπειρώνται να θεσπίσουν δίδακτρα και εκεί που ακόμαδεν το έχουν κάνει. Ακόμα και σήμερα, με θεσμούς εμπνευσμένουςαπό τον κόσμο των καπιταλιστικών επιχειρήσεων, όπως είναι ταΣυμβούλια Ιδρύματος, απαγορεύουν στους «ετερόδοξους» να θέ-σουν υποψηφιότητα για Πρυτάνεις, από το φόβο τους μήπως αυτοίοι τελευταίοι εκφράσουν τους πολλούς. Και σήμερα κραδαίνουντην «αριστεία», υπονοώντας ότι αυτοί οι ίδιοι είναι οι «άριστοι» καιεμείς οι άλλοι, μηδαμινοί και ασήμαντοι. Γιατί οι φιλελεύθεροι καιιδιαίτερα οι νεοφιλελεύθεροι, δεν πιστεύουν επ’ ουδενί στην ισό-τητα. Ποτέ, εξάλλου, δεν πίστεψαν.

Η επικινδυνότητα των εννοιών

Να τι δήλωσε τις μέρες αυτές ο Νίκος ∆ήμου: «Αλλά πώς να γίνει– οι άνθρωποι δεν είναι ίσοι στις ικανότητες, ούτε στο ταλέντο,ούτε στον δυναμισμό.» Βεβαίως, ο καλός κ. ∆ήμου δεν μας διευ-κρινίζει πώς κατέληξε στο συμπέρασμα αυτό; Πήγε και έκανε με-τρήσεις ανάμεσα σε νεογνά στο μαιευτήριο, ή έκανε συγκριτική με-λέτη ανάμεσα σ’ ένα σχολείο του Περάματος και σε ένα σχολείο,στο οποίο πάνε παιδιά από την Εκάλη…

Οι δημοσιολόγοι του «εξτρεμιστικού κέντρου» (χαρακτηρισμόςτου Α. Βλάχου) ή «ακραίου κέντρου» (του ∆. Παπανικολάου), κρα-δαίνουν την «αριστεία» ως το αυτονόητο. Ξεχνούν, ή δεν γνωρί-ζουν, ότι τα γραπτά του Μιχαλολιάκου, βρίθουν από ύμνους στην«αριστεία» και στους «αρίστους».

Ο Μπαλτάς, όμως, επειδή γνωρίζει γράμματα, είναι υποψιασμέ-νος για την επικινδυνότητα εννοιών, όπως η αριστεία, και επειδή,επιπλέον, είναι και αριστερός, γνωρίζει τις ταξικές και πολιτικέςσυνδηλώσεις της, και έτσι τα βάζει με τα αυτονόητα.

Γιατί και το «η καθαριότητα είναι μισή αρχοντιά», αυτονόητοείναι. Μόνον που οι εργάτες τις περισσότερες ώρες της ημέραςείναι βρώμικοι, ενώ οι βιομήχανοι είναι όλες τις ώρες, καθαροί…

* Ο Σταύρος Κωνσταντακόπουλος είναι καθηγητής στο ΠάντειοΠανεπιστήμιο.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

Οι άριστοικαι οι μηδαμινοί

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ ∆ΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣΣΕ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΑΙ ΨΥΧΙΑΤΡΕΙΟ ΦΥΛΑΚΩΝ

Ασθενείς, ενόςκατώτερου θεού* Για πρώτη φορά υπουργοί ελληνικής κυβέρνησης εισχω-ρούν στα… άδυτα του κατ΄ ευφημισμού νοσοκομείου και ψυ-χιατρείου Κορυδαλλού και συνομιλούν με κρατούμενους* Την Τρίτη κοινή σύσκεψη των υπουργείων ∆ικαιοσύνης καιΥγείας για άμεσα μέτρα

Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015 33ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Υστερα από μία επίπονη διαπραγ-μάτευσης, σε ασφυκτικό χρόνο, ενμέσω πιέσεων και εκβιασμών, η

ελληνική πλευρά πέτυχε συμφωνία μετους δανειστές και εταίρους, σε ισότιμηβάση, διαρκείας τεσσάρων μηνών πουσπάει τον φαύλο κύκλο της μνημονιακήςπολιτικής. Πριν τη συμφωνία, λόγω τωνσφοδρών αντιδράσεων του κ. Σόιμπλε,αντίθετα από τους άλλους υπουργούςΟικονομικών χρειάστηκε να γίνουν συ-νεχείς διαβουλεύσεις στο παρασκήνιο.Το ενδιαφέρον σημείο είναι ότι, λόγωτης εμμονής του εκπροσώπου της Γερ-μανίας, τελικά οι διαπραγματεύσεις ήτανμεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας, επι-σφραγίζοντας έτσι με τον πιο σαφήτρόπο την ισοτιμία της χώρας στους θε-σμούς της ΕΕ.

Μιλώντας στους δημοσιογράφους, τηνΠαρασκευή τη νύχτα, αμέσως μετά τησυνεδρίαση του Γιούρογκρουπ, ο υπουρ-γός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης, απέ-δωσε την ουσία της συμφωνίας, η οποίασυνιστά, όπως είπε, «αλλαγή σελίδας γιατην Ελλάδα, αλλά και την Ευρώπη»: «Ηπροσπάθεια εγκλωβισμού απέτυχε παράτο γεγονός ότι αντιμετωπίζαμε την αμεί-λικτη ημερομηνία της 28ης Φεβρουα-ρίου. Καταφέραμε να συνδυάσουμε τηνιδεολογία με την λογική. ∆εν μπήκαμεσκυφτοί στην διαπραγμάτευση και ηστρατηγική οδήγησε σε συμφωνία.Μικρό βήμα σε μια νέα κατεύθυνση. Θαπροχωρήσουμε σε βαθιές και στοχευμέ-νες μεταρρυθμίσεις. Αποτρέψαμε υφε-σιακά μέτρα για τα οποία είχε δεσμευτείη ελληνική κυβέρνηση».

Νωρίτερα, ο πρόεδρος του Γιούρογ-κρουπ, κ. Γ. Ντάισελμπλουμ, παρουσιά-ζοντας τη συμφωνία στους εκπροσώ-πους του Τύπου σημείωσε το εξής: «Μι-λάμε για σχέσεις εμπιστοσύνης και έγινεαπόψε ένα πρώτο βήμα για την ανοικο-δόμηση της εμπιστοσύνης. Είμαι ευτυχήςγιατί η δουλειά που κάναμε τις τελευ-ταίες εβδομάδες έφερε καρπούς.» Ωςπρος τις δεσμεύσεις της ελληνικής πλευ-ράς πρόσθεσε: «Οι ελληνικές αρχές δε-σμεύονται να επιφέρουν περαιτέρω διαρ-θρωτικές μεταρρυθμίσεις και δεσμεύον-ται να μην υπάρχουν μονομερείς δράσειςπου θα έχουν αντίκτυπο στην οικονομικήανάκαμψη. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θα λά-βουν υπόψιν για το φετινό πρωτογενέςπλεόνασμα τις φετινές συνθήκες»

«Έπρεπε να καταλήξουμε σε μία συμ-

φωνία για να μπει ένα τέλος σε αυτή τηνπερίοδο αβεβαιότητας για την Ελλάδααλλά και για την Ευρώπη», ανέφερε απότην πλευρά του ο Πιέρ Μοσκοβισί, ση-μειώνοντας ότι η συμφωνία που επε-τεύχθη ήταν προς το συμφέρον της Ελ-λάδας, του ελληνικού λαού και ήταν ισο-σκελισμένη. «Απόψε το βράδυ έπρεπε ναυπάρξει εμπιστοσύνη και η ΕΚΤ θα δια-σφαλίσει ότι θα είναι ακλόνητη». Ανέ-φερε δε πως μέχρι τέλη Απριλίου θα συ-νεχιστούν οι συζητήσεις όσον αφοράστην πολιτική που θα ακολουθηθεί στηνΕλλάδα και έκανε λόγο για συγκεκρι-μένα μέτρα για την βιωσιμότητα του ελ-ληνικού χρέους, την καταπολέμηση τηςφοροδιαφυγής και της απάτης σε όλα ταεπίπεδα.

Η συμφωνία

Ο έλληνας υπουργός Οικονομικών συ-νόψισε τη συμφωνία στα εξής σημεία:

• Σήμερα δείξαμε ότι η προσπάθεια εγ-κλωβισμού στις ασφυκτικές προθεσμίεςπου συμφώνησε η προηγούμενη κυβέρ-νηση, απέτυχε. Συνδυάσαμε σεβασμό σεκανόνες με σεβασμό στη δημοκρα-τία. Συνδυάσαμε τη λογική με την ιδεο-λογία

• Αποτράπηκαν νέα υφεσιακάμέτρα (μειώσεις σε συντάξεις, αύξησηΦΠΑ στα νησιά κλπ) και αποπνικτικόπρωτογενές πλεόνασμα του 3,5%.Το πρωτογενές πλεόνασμα θα συνάδειαπόλυτα με τις πραγματικές συνθήκεςπου αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία

• Για τις δεσμεύσεις περί αποφυ-γής μονομερών κινήσεων, η ελληνικήκυβέρνηση ήθελε αυτές τις δεσμεύσεις,ξεκαθαρίζοντας ότι οι νέες ρυθμίσειςπου προωθεί («κόκκινα» δάνεια, 100 δό-σεις, εργασιακά κλπ) δεν έχουν ως στόχονα δημιουργήσουν αρνητικό δημοσιονο-μικό αντίκτυπο.

• Όσον αφορά τα νομοσχέδια που έχειεξαγγείλει η κυβέρνηση, το πρόγραμματου ΣΥΡΙΖΑ είναι για τέσσερα χρόνια, ησυμφωνία για τέσσερις μήνες, αλλά σεκάθε περίπτωση τα μέτρα που έχει ανα-κοινώσει ο ΣΥΡΙΖΑ (όπως για τα κόκκιναδάνεια) δεν έχουν στόχο να δημιουργή-σουν νέα ελλείμματα, αλλά να συμβά-λουν στην ανάπτυξη.

• ∆εν υπάρχει ουσιαστική διαφοράανάμεσα στην επιστολή που έστειλε ηελληνική πλευρά και της απόφασης που

ελήφθη.• ∆εν υπάρχει κανένα ζήτημα με

τη ρευστότητα των τραπεζών, εφόσονπαρέμεναν τα 11 δισ. ευρώ από το ΤΧΣπρος τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, αναπληρω-τής υπουργός Εξωτερικών, σχολίασε τησυμφωνία ως εξής: «∆εν θριαμβολο-γούμε. Ο ελληνικός λαός έχει την ωρι-μότητα να εκτιμήσει ποιος πραγματικάδιαπραγματεύτηκε, ποιος πραγματικάαντιστάθηκε, ποιος πραγματικά κατά-φερε να διώξει την τρόικα από τη χώρα,ποιος εξασφάλισε το τέλος της λιτότη-τας. Οι πολίτες γνωρίζουν ποιος είχε τιςκόκκινες γραμμές. Αλλάζουμε σελίδαμαζί με τον κόσμο της εργασίας. Σήμεραέγινε ένα μικρό πρώτο βήμα. Στο χέριμας είναι, πάνω σ’ αυτό το βήμα να οικο-δομήσουμε το δικό μας ελπιδοφόρο μέλ-λον.»

∆εσμεύσεις της ελληνικήςπλευράς

Σύμφωνα με τον Ντάισελμπλουμ ησυμφωνία θα συνοδεύεται από τις εξήςδεσμεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης:

• Συμφωνήθηκε η Ελλάδα να μηνπάρει μέτρα που θα πάνε πίσω τον προ-ϋπολογισμό, να μην προβεί σε μονομε-ρείς ενέργειες και να εκπληρώσει τις οι-κονομικές της υποχρέωσεις.

• Οι ελληνικές αρχές δεσμεύτηκαν νααπόσχουν από οποιαδήποτε κατάργησητων μέτρων και από μονομερείς αλλαγέςστις πολιτικές και διαρθρωτικές μεταρ-ρυθμίσεις που θα επηρέαζαν αρνητικάτους δημοσιονομικούς στόχους, την οι-κονομική ανάκαμψη ή την χρηματοοικο-νομική σταθερότητα, όπως αξιολογείταιαπό τους θεσμούς.

• Οι ελληνικές αρχές και οι θεσμοίπρέπει να ανανεώσουν άμεσα τις εργα-σίες τους για την επιτυχή κατάληξη τηςαναθεώρησης.

Κύκλοι της κυβέρνησης σχολίαζαν ωςεξής τη συμφωνία:

1. Η Ελλάδα σήμερα γύρισε σελίδα.∆ιαπραγμάτευση είναι να δίνεις μάχεςχωρίς να κάνεις πίσω από τη λαϊκή εν-τολή. Αποδεικνύεται ότι διαπραγμά-τευση μπορούσε να γίνει όλα αυτά ταχρόνια και η Ελλάδα ούτε απομονωμένηείναι, ούτε στα βράχια οδηγείται, ούτεσυνεχίζει με Μνημόνια.

2. Ανετράπη ο σχεδιασμός παγίδευσηςτης νέας ελληνικής κυβέρνησης μέχριτης 28 Φεβρουαρίου. Ο βασικός στρατη-γικός σχεδιασμός για χρόνο (4 μήνες),στα πλαίσια μιας ενδιάμεσης συμφω-νίας, που θα μας δώσει δυνατότητα δια-πραγμάτευσης, επετεύχθη.

3. Οι εκβιασμοί των τελευταίων24ωρων έπεσαν στο κενό. Η αίτηση γιαεπέκταση της δανειακής σύμβασης έγινετελικά δεκτή επί της αρχής και αποτελείβάση περαιτέρω αποφάσεων καθώς καιτων επόμενων εξελίξεων.

4. Απετράπησαν τα υφεσιακά μέτρα μετα οποία είχε δεσμευθεί η προηγούμενηκυβέρνηση (mail Χαρδούβελη για περι-κοπές συντάξεων, αυξήσεις σε φόρουςκλπ) καθώς και οι δεσμεύσεις για υπέ-ρογκα και εξωπραγματικά πρωτογενήπλεονάσματα.

5. Τελείωσε το εξωθεσμικό μόρφωματης τρόικα που έδινε εντολές και είχεκαταστεί υπερεξουσία.

6. Η νέα ελληνική κυβέρνηση θα πα-ρουσιάσει τη δική της δέσμη μεταρρυθ-μίσεων για το επόμενο ενδιάμεσο στά-διο, προτάσσοντας αυτές που αποτελούνκοινό έδαφος. ∆ηλαδή την πάταξη τηςφοροδιαφυγής, της διαφθοράς, την ανα-συγκρότηση της δημόσιας διοίκησης,την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικήςκρίσης.

7. Η ελληνική κυβέρνηση και η Ευ-ρώπη παίρνει τον απαραίτητο χρόνοώστε να ξεκινήσει η διαπραγμάτευση γιατην οριστική μετάβαση από την πολιτικήτης ύφεσης, της ανεργίας και της κοινω-νικής ανασφάλειας στην πολιτική τηςανάπτυξης, της απασχόλησης και τηςκοινωνικής δικαιοσύνης.

8. Η ελληνική κυβέρνηση με νηφαλιό-τητα θα προχωρήσει το κυβερνητικό τηςέργο, έχοντας στο πλευρό της την ελλη-νική κοινωνία, και θα συνεχίσει τη δια-πραγμάτευση μέχρι την οριστική συμ-φωνία του καλοκαιριού.

9. Η αναφορά στις μονομερείς ενέρ-γειες δεν σχετίζεται με το σύνολο τηςπολιτικής της νέας ελληνικής κυβέρνη-σης αλλά μόνο με δράσεις που έχουν δη-μοσιονομικό κόστος.

10. Η αναφορά σε κατάλληλα πρωτο-γενή πλεονάσματα, ανάλογα με την κα-τάσταση της ελληνικής οικονομίας, ση-μαίνει τέλος στο στόχο του 3,0% τουΑΕΠ ή 5, 5 δισ. ευρώ για το 2015.

•

Επικίνδυνα παιχνίδιαΑπό το πλήθος των δηλώσεων εν όψει του κρίσιμου Γιούρογκρουπ της Παρασκευής, οι περισσότερες των οποίων

ανοιχτά ή συγκεκαλυμμένα επεδίωκαν να τρομοκρατήσουν την ελληνική πλευρά για να δεχθεί να εγκαταλείψει τις θέ-σεις της που μόλις είχαν ψηφιστεί από τον λαό, ξεχωρίζουμε δύο που έθεταν το ίδιο πολύ σοβαρό ζήτημα. Προειδο-ποιούσαν ότι οι δανειστές, ιδίως η Γερμανία, τελικά, με τη στάση τους ωθούν στην πριμοδότηση της άκρας ή και φα-σιστικής δεξιάς. Ο Πάμπλο Ιγκλέσιας, επικεφαλής του Ποδέμος σημείωνε τα εξής μιλώντας στον αμερικανικό τηλε-οπτικό σταθμό CNBC: «Εάν δεν καταλήξουν σε συμφωνία με την Ελλάδα, εάν συνεχίσουν να εφαρμόζουν έναν δογμα-τισμό που έχει φέρει εμάς τους Ευρωπαίους σε μια καταστροφή, ίσως σε λίγους μήνες θα έχουν να διαπραγματευτούνμε την επικεφαλής του γαλλικού ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου Μαρίν Λεπέν. Και δεν θέλω αυτό να συμβεί». Παρ’ όλααυτά, όπως μας πληροφορεί το CNBC, ευρωπαίοι ηγέτες με τους οποίους μίλησε- υπουργοί Οικονομικών και πρωθυ-πουργοί- εκφράζουν ανησυχία ότι εάν φανούν επιεικείς με την Ελλάδα, αυτό θα ενθαρρύνει άλλα κινήματα που εναν-τιώνονται στη λιτότητα. Το κόμμα τού Ιγκλέσιας, το Ποδέμος (Μπορούμε) είναι στην κορυφή του καταλόγου» προ-σθέτει το CNBC.

Το ίδιο πρόβλημα θέτει και ο Πολ Γκρούγκμαν. Σε ανάρτησή του θα σημειώσει ότι, αν η γερμανική διαφωνία είναι στοότι η Ελλάδα δεν συμφωνεί σε πλήρη παράδοση στο υπάρχον πρόγραμμα λιτότητας, αυτό είναι σωστό. Αντιθέτως, ηΕλλάδα ψάχνει να κερδίσει λίγο χρόνο για να στήσει μια οικονομική στρατηγική (πρόκειται για μια καινούργια κυβέρ-νηση χωρίς βοήθεια από τεχνοκράτες) και να διαπραγματευτεί τους όρους αργότερα. Η Γερμανία, από την άλλη πλευρά,προσπαθεί να αναγκάσει τον ΣΥΡΙΖΑ να εγκαταλείψει εντελώς τις προεκλογικές του υποσχέσεις τώρα, σήμερα. Ενσυνεχεία ο διάσημος νομπελίστας θέτει το ερώτημα: «Πιστεύουν οι Γερμανοί ότι αυτό θα είναι το πιο πιθανό αποτέ-λεσμα; Υποπτεύομαι όχι. Αυτό μου μοιάζει σαν μια προσπάθεια να αναγκάσουν την Ελλάδα να βγει από το ευρώ τώρα.Η πολιτική της Γερμανίας είναι αναμφίβολα υπέρ του Grexit. Είναι επίσης, εξαιτίας των πιθανών επιπτώσεων, υπέρτης Χρυσής Αυγής.» Επικίνδυνοι υπνοβάτες οι ηγέτες μας στην Ευρώπη, όπως στο Μεσοπόλεμο, καθώς μας υπενθύ-μισε η κ. Μέρκελ κάποτε με έκδηλο φόβο. Εμείς δεν το ξεχνάμε.

Π. Κ.

ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΕΛΛΑ∆ΑΣ-∆ΑΝΕΙΣΤΩΝ

Πρώτο βήμαπρος τη σωστή κατεύθυνση

Του Νίκου Τσαγκρή

Μια αυτοκτονία και μια συγνώμησφράγισαν, εκείνη τη σκοτεινήβερολινέζικη ημέρα, το σκάν-

δαλο του μαύρου χρήματος που εισέρ-ρευσε στο ταμείο των Χριστιανοδημο-κρατών. Ένα σκάνδαλο που εξελισσό-ταν ήδη σε χιονοστιβάδα.

Ο υπεύθυνος οικονομικών και προ-ϋπολογισμού της κοινοβουλευτικήςομάδας του κόμματος, ΒολφγκανγκΧίλεν, βρέθηκε νεκρός στο σπίτι τουδίπλα σε μια επιστολή, στην οποία οαυτοχειριασμός του αποδιδόταν σε οι-κογενειακούς λόγους.

Λίγο πριν, στο ιστορικό ημικύκλιοτου Ραϊχσταγκ, ο ηγέτης των Χριστια-νοδημοκρατών Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε,με τη φράση «λυπούμαι και ζητώ συ-γνώμη», αναγνώριζε ότι εψεύσθη όταναρνήθηκε ότι είχε δεχθεί παράνομη«δωρεά» 100.000 μάρκων από έναν έμ-πορο όπλων .

Ο Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε λυπάται, λυ-πάται πολύ. Είναι γέννημα και θρέμματης παραδοσιακής γερμανικής λύπης,που είναι γέννημα και θρέμμα του γερ-μανικού προτεσταντισμού, του δόγμα-τος των δογμάτων.

«Το δόγμα δεν είναι τίποτε άλλο,παρά μια ρητή απαγόρευση της σκέ-ψης» εξηγεί ο Βαυαρός Λούντβιχ Φόι-ερμπαχ. Αλλά αυτό είναι το λιγότερο:«οι Γερμανοί αποβλακώθηκαν ηθελη-μένα εδώ και μια χιλιετία περίπου· που-θενά αλλού δεν έγινε πιο διεφθαρμένηκατάχρηση των δύο μεγάλων ευρωπαϊ-κών ναρκωτικών, του αλκοόλ και τουχριστιανισμού», ξομπλιάζει τους πα-τριώτες του ο Φρίντριχ Βίλχελμ Νίτσε.

∆ογματικός του προτεσταντικούήθους ναι, ηθελημένα αποβλακωμένοςΓερμανός όχι. Ούτε ναζί, όπως (δι-καιωματικά) τον «είδε» ο σκιτσογρά-φος της Αυγής Τάσος Αναστασίου. Οιπερισσότεροι Έλληνες βλέπουν τονΣόϊμπλε σαν τον μοχθηρό σαιξπηρικόδανειστή Σάϊλοκ: «θα σου δανείσω,αλλά θέλω ένα κομμάτι από τη σάρκασου»… Και τον σιχτιρίζουν. Και τον πε-ριγελούν. Και τον οικτίρουν…

Οι σκιές και οι λεκέδες

Πράγματι, οι Έλληνες λυπούνται τονΒολφγκανγκ Σόϊμπλε. Όχι (μόνο) γιατην σωματική αναπηρία του, αλλά γιατην ευκρινή ψυχική σκιά της. Που αδυ-νατεί να κρύψει τους λεκέδες του βίουκαι της πολιτείας του:

- Τη διαπραγμάτευση με τους σταλι-νικούς ηγέτες του Ανατολικού Βερολί-νου εννοείς, Γιόχαν;

- Φυσικά, Φραντς.- Έταζε αμνηστίες στους πάντες και

από πίσω έδινε το σύνθημα για την ει-σβολή των ∆υτικών και την μεγάλη λε-ηλασία. Αυτό δε λες, Γιόχαν;

-Ακριβώς: ο τύπος έδωσε το σύνθημα

για το μεγαλύτερο πλιάτσικο στην ιστο-ρία της Γερμανίας…

Λένε πως τότε, ως αρχιδιαπραγμα-τευτής της «ενοποίησης» του Βερολί-νου, ο Σόϊμπλε ήταν ο άνθρωπος πουξεπούλησε για «πενταροδεκάρες» τηνπεριουσία της Ανατολικής Γερμανίαςστους βιομηχάνους της ∆υτικής Γερμα-νίας. Ποιος ενεθυλάκωσε τις «πεντα-ροδεκάρες»;

∆εν υπάρχει απάντηση. Μα και ναυπήρχε, «λυπούμαι και ζητώ συγνώμη»,θα ψέλλιζε ο καλός στρατιώτης Βόλφγ-κανγκ. Και θα… καθάριζε τα του οίκουτου: ο «οίκος» Βόλφγκανγκ Σόϊμπλεβρίθει καθάρσεων και εξαγνισμών, ωςοίκος αμαρτιών και εγκλημάτων κατάτης ανθρωπότητας. Ο «νοικοκύρης»του ήταν ο πρώτος ευρωπαίος ηγέτηςπου αποθέωσε το Γκουαντάναμο ως θε-όπεμπτη μέθοδο τιμωρίας και καθάρ-σεως. Και πρότεινε την επαναφορά τηςθανατικής ποινής ως όπλο στον «πό-λεμο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατάτης τρομοκρατίας!

Τι θράσος! Το μόνο που δεν εξήγησεήταν εάν θα φορούσε ο ίδιος την κου-κούλα του δήμιου. Ή θα άφηνε τηνλεπτή αυτή αποστολή στις γερμανικέςμυστικές υπηρεσίες. Μετά λύπης του!..

Ως πότε η Γερμανία;

Προ ημερών ο Βόλφγκανγκ Σόϊμπλεδήλωσε ότι λυπάται και τους Έλληνες.Με εκείνη τη λύπη που είναι γέννημακαι θρέμμα του γερμανικού προτεσταν-τισμού, προφανώς: λυπάμαι τους Έλ-ληνες, ως ηδονιστές και απείθαρχουςκαι ανυπάκουους πολίτες που έμεινανατιμώρητοι, καθώς η νέα ηγεσία τουςαρνείται να συνεχίσει το πρόγραμμα τι-μωρίας τους σύμφωνα με τους δικούςμου κανόνες, όπως το εφάρμοζε η πα-λαιά…

«Ο κ. Σόιμπλε έχασε την ψυχραιμίατου. Εκφράστηκε υποτιμητικά απέ-ναντι στον ελληνικό λαό», ήταν η απάν-τηση του ύπατου αξιωματούχου της ελ-ληνικής πολιτικής ηγεσίας, Αλέξη Τσί-πρα. «Θέλω να του επισημάνω ότι θαήταν καλύτερα να λυπάται τους λαούςπου περπατάνε με το κεφάλι σκυφτό»,συμπλήρωσε… αλύπητα: Να μην λυπά-ται τους λαούς που σηκώνουν το κε-φάλι υπερήφανα. Αυτούς να τους σέ-βεται να τους εκτιμά…

Στους ευαίσθητους παρατηρητές, δέ-κτες των δονήσεων αυτής της ιστορι-κής για το μέλλον της ευρωζώνης δια-πραγμάτευσης, αποκαλύφθηκε απολύ-τως η στελέχωση, η διάρθρωση και ηλειτουργία της πολιτικής «μαφίας»που, υπό την ηγεσία του αρχηγού της«φαμίλιας» χερ Σόϊμπλε, ξεζουμίζειτους λαούς της ευρωζώνης με πρό-σχημα τους δημοσιονομικούς κανόνεςκαι εργαλεία τα «προγράμματα» της λι-τότητας. Ωστόσο το μεγάλο ερώτημαπαραμένει: ως πότε η Γερμανία – ως

πότε ο Σόϊμπλε;Ωσότου η πλαγιοκόπηση

του Γερμανού απ’ την ελλη-νική διπλωματία, η αποδό-μησή του ως κυρίαρχου τουπαιγνιδιού, η έμπρακτη αμφι-σβήτηση της γερμανικής ηγε-μονίας εντός και εκτός δια-πραγμάτευσης αποδώσουν,είναι η απάντηση. Ωσότου ηστρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ για

την αποκατάσταση της ισοτι-μίας των χωρών – μελών τηςευρωζώνης πραγματωθεί.

Από ρεπορτάζ της ΚΑΘΗ-ΜΕΡΙΝΗΣ της 21ης Ιανουα-

ρίου 2000

Ο ΣαμαράςμετράειμέρεςΕπειδή ο Μαρσέλ ότι μαθαί-

νει (αφού το λέει πρώτα στηΜισέλ) το γράφει, πρέπει νασας πω ότι ο Σαμαράς μαζεύειτα πράγματά του από τη Συγ-γρού. Οι πληροφορίες μας λένεότι σε περίπτωση που η ελλη-νική κυβέρνηση κατάφερνε νακαταλήξει σε συμφωνία – γέ-φυρα με τους δανειστές, οι διά-φοροι αμφισβητίες του πρώηνπρωθυπουργού αμέσως θα έθε-ταν θέμα ηγεσίας της Ν∆. Άρα,μέσα στη βδομάδα να αναμέ-νουμε πρωτοβουλίες που θαανοίξουν το θέμα. Και σε αυτήτην περίπτωση πάντως, πρέπεινα θυμάστε, ότι όσα ονόματαακούγονται «καίγονται». Γιααυτό μην περιμένετε Μπακο-γιάννη, Καραμανλή και Μα-ριέτα. Νέος θα είναι ο διάδοχοςκαθώς νομίζουν ότι έτσι θα χτυ-πήσουν τον Τσίπρα. Είναι μα-κριά νυχτωμένοι.

Εμείς σαςτα λέγαμεΟλο το προηγούμενο διά-

στημα, όταν το όνομα τουκυρίου ∆ημήτρη Αβρααμόπου-λου, θεωρούνταν σίγουρος νέοςένοικος του Προεδρικού Μεγά-ρου, ο Μαρσέλ σας έλεγε να μηνποντάρετε τα λεφτά σας σε

αυτό. Μάλιστα, είχε προτρέψεικαι γνωστούς του να βάλουνστοιχήματα ότι δεν θα είχαμεαλλαγή στη θέση του ΈλληναΕπιτρόπου. Ο Προκόπης Παυ-λόπουλος, λοιπόν είναι ο νέοςΠρόεδρος της ∆ημοκρατίας καιο Μαρσέλ, χαμογελάει ευχαρι-στημένος. Όχι γιατί «καιγό-τανε» ιδιαίτερα να είναι ο«Πάκης» ο νέος Πρόεδρος αλλάγιατί δικαιώθηκε. Και για όσουςή όσες νομίζουν ότι οι πληρο-φορίες του Μαρσέλ έρχονταναπό το κυβερνητικό κόμμα νασας πληροφορήσω ότι η στήληείναι καλά δικτυωμένη και σεάλλα κόμματα και ειδικά σε κά-ποια που «κατοικούν» στη Συγ-γρού. Βέβαια, πρέπει να παρα-δεχτούμε ότι η καρδιά μας πήγεστην κούλουρη όταν, την Κυ-ριακή, είδαμε κάμερες να μπαί-νουν στο Μαξίμου προκειμένουο πρωθυπουργός να κάνει δη-λώσεις. Ευτυχώς, με «παρέμ-βαση των ψυχραιμότερων» τοστραπάτσο του Μαρσέλ απο-φεύχθηκε.

Ο Μάρδαςδεν ήθελεεκλογέςΟαναπληρωτής υπουργός

Οικονομικών, ∆ημήτρηςΜάρδας, ήταν φιλοξενούμενοςστην εκπομπή «Ανατροπή» τηςπροηγούμενης ∆ευτέρας. Καιεκεί που τα έλεγε όλα ωραία καικαλά αρχίζει να μας λέει ότι οίδιος διαφωνούσε με το γεγονός

Κοπ

τορα

πτικ

ή

44 Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε,ο Σαϊλοκ της ευρωζώνηςΑπό το “πλιάτσικο” του Ανατολικού Βερολίνου ως την λε-ηλασία των χωρών και των λαών της ευρωζώνης με πρό-σχημα την προσήλωση στους κανόνες

Του

ΓΙΑΝ

ΝΗ

ΚΑΚ

ΑΡΩ

ΝΗ

Όλοι χαίρονται σήμερα που η χώραδεν έπεσε στα βράχια

Έφυγε στις 16/2/2015 από τη ζωή ο σύντροφος και φίλος μας Σω-κράτης Στεφανίδης, στο Παρίσι. Με αμέτρητα χρόνια φυλακής καιεξορίας ήταν πάντα μπροστά στους αγώνες της Αριστεράς. Ακόμακαι από το μακρινό Παρίσι, όπου ζούσε με την οικογένειά του, αγω-νιούσε για τα τεκταινόμενα στην πατρίδα. Έφυγε πλήρης ημερών, μεχαρά γιατίπρόλαβε και είδε τη νίκη της Αριστεράς στις εκλογές,έχοντας κοντά του τη σύντροφό του Avic, τον αγαπημένο του γιοBruno, τη νύφη του και τα δύο εγγόνια του.

Θα τον θυμόμαστε πάντα με αγάπη. Στη μνήμη του προσφέρουμεστην «Εποχή» 50 ευρώ.

Αναστασία ΓαλαντούΣπύρος Γαλανός

Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015 55ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Αναζητώνταςτον κερδισμένο χρόνο* Γιατί η τέταρτη διάσταση είναι η πιο κρίσιμη για την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ

Το ερώτημα που απευθύνθηκε στονΣΥΡΙΖΑ κατά την προεκλογική πε-ρίοδο αμέτρητες φορές, ήταν το

γνωστό «πού θα βρείτε τα λεφτά;» Έναμήνα σχεδόν μετά τις εκλογές που κέρ-δισε ο ΣΥΡΙΖΑ, φαίνεται πως οι πιο σφο-δροί πολέμιοι της νέας κυβέρνησης πιοπολύ το χρόνο θέλουν να της στερήσουνπαρά το χρήμα. Αυτή την επάρκεια, τουαναγκαίου χρόνου, επείγεται να εξασφα-λίσει η κυβέρνηση. Αυτή θα είναι η κρί-σιμη παράμετρος τόσο για την τύχη τηςίδιας όσο και του προγράμματος που ενέ-κρινε ο λαός με την ψήφο του.

Ρητά εκφρασμένος στόχος της τραυμα-τισμένης από την ήττα ηγεσίας τής Ν∆είναι να αποτελέσει η κυβέρνηση του ΣΥ-ΡΙΖΑ μια χρονικά περιορισμένη παρέν-θεση. Ένα μικρό κομμάτι παρεμβαλλό-μενου «ανώμαλου» χρόνου στην «ομαλό-τητα» των κυβερνήσεων που αποδέχον-ται και υπηρετούν την πολιτική της αντι-λαϊκής και διαλυτικής λιτότητας. Αν ηκυβέρνηση θέλει να διαψεύσει αυτές τιςπροσδοκίες, οφείλει να εξασφαλίσει τηναπαραίτητη χρονική διάρκεια του βίουκαι της δράσης της. Κάθε μέρα που θακερδίζει ξεδιπλώνοντας κρίσιμες πτυχέςτου προγράμματός της, θα δρα διαλυτικάστη στόχευση της αξιωματικής αντιπολί-τευσης και θα ενισχύει τις εντάσεις στοεσωτερικό της, που είναι ήδη ορατές διάγυμνού οφθαλμού.

Για ποιον μετράει ο χρόνος;

Πρόθυμη σύμμαχος στη στόχευση αυτήτης Ν∆ εμφανίζεται, και για δικούς τηςλόγους γενικότερου ενδιαφέροντος, ηγερμανική Χριστιανοδημοκρατία με τουςδορυφόρους της, που επιδιώκουν τονίδιο στόχο με άλλα μέσα: η ακραία, ρη-κτική στάση τους στις διαπραγματεύσειςτης Αθήνας με τις Βρυξέλλες επιδιώκεινα στερήσει από τη νέα κυβέρνηση τη δυ-νατότητα να κυβερνήσει, είτε οδηγώνταςτη σε ανοικτή σύγκρουση με τους θε-σμούς της ΕΕ, είτε υποχρεώνοντάς τη σεμια ταπεινωτική υποταγή, που θα τηςστερεί την παραμικρή δυνατότητα εφαρ-μογής ψηγμάτων έστω του προγράμμα-τός της.

Αλλά δεν είναι μόνο οι πολέμιοί τηςπου έχουν αναδείξει ως ύψιστη ανάγκητην εξασφάλιση χρόνου για την ελληνικήκυβέρνηση. Για τη μακροημέρευσή τηςέχουν άμεσο ενδιαφέρον και οι υποστη-ρικτές της, όσοι θέλουν να τη βοηθήσουνστη μάχη με τους ισχυρούς αντιπάλουςτης: είτε πρόκειται για κοινωνικά κινή-ματα, είτε για πολιτικές δυνάμεις συγγε-νείς ή φιλικές προς τον ΣΥΡΙΖΑ, οιοποίες τροφοδοτούνται από τις επιτυχίες

της ριζοσπαστικής αριστεράς στην Ελ-λάδα, αλλά και ενισχύουν τις προοπτικέςτης με τις δικές τους επιτυχίες.

Οι εργατικές κινητοποιήσεις κατά τηςλιτότητας και της επίθεσης εναντίον τωνκοινωνικών κατακτήσεων, η ανάπτυξηαυτών των κινητοποιήσεων, καθώς και οιεπιτυχίες των πολιτικών δυνάμεων πουεπιδιώκουν παράλληλους με τους πιοπάνω στόχους, αναμένεται στο άμεσομέλλον να διαμορφώσουν ευνοϊκότερουςσυσχετισμούς στο ευρωπαϊκό πεδίο καιγια τις ιδιαίτερες επιδιώξεις της ελληνι-κής κυβέρνησης. Οι οποίες με τη σειράτους καταφανώς επιδρούν θετικά, για ναμην πούμε καταλυτικά, όσον αφορά τιςπολιτικές εξελίξεις στις άλλες χώρες τηςΕΕ.

Κάθε αύριο και καλύτερα

Ο χρόνος αποδεικνύεται ζωτικός πα-ράγοντας για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ όχι μόνο παθητικά, επειδή θα μπο-ρέσουν να την ευνοήσουν άμεσες πολιτι-κές και κοινωνικές εξελίξεις που ήδηδιαφαίνονται (π.χ. μια νίκη του Ποδέμοςστην Ισπανία το φθινόπωρο, ή του ΣινΦέιν στην Ιρλανδία, ή αναδιατάξεις στοιταλικό πολιτικό σκηνικό…) Είναι ζωτι-κός και ενεργητικά: τον έχει ανάγκη ηνέα κυβέρνηση για να δείξει μερικά έστω,αλλά σημαντικά και με συμβολική αξίαδείγματα γραφής, που θα επαληθεύσουντις προσδοκίες όσων την εμπιστεύτηκανκαι περιμένουν από αυτή όχι θαύματα,αλλά συνέπεια, εντιμότητα, αγωνιστικό-τητα και σεβασμό στο λαϊκό αίσθημα.

Η εμπειρία από τη μάχη τής διαπραγ-μάτευσης ως τώρα δείχνει ότι ο αγώναςστο πεδίο αυτό δεν θα πάρει τη μορφήμιας μεγάλης μετωπικής σύγκρουσης.

Θα έχει μάλλον χαρακτηριστικά ανορθό-δοξης τακτικής, σαν ένα είδος ανταρτο-πόλεμου. Μικρότερες ή μεγαλύτερες επι-τυχίες στο ένα ή στο άλλο πεδίο θα επι-τρέπουν στην κυβέρνηση να ανοίγει ρωγ-μές και να περνάει από αυτές διεκδική-σεις και πολιτικές, που θα τις καθιστούνεφικτές οι νέοι συσχετισμοί οι οποίοι θαδιαμορφώνονται κάθε φορά. Ο αγώναςθα έχει πολλά ημίχρονα, γι’ αυτό και ησχέση της κυβέρνησης με το χρόνο χρει-άζεται να είναι αρμονική. Ο χρόνος δενείναι εχθρός της. Μάλλον σύμμαχός τηςμπορεί να αποδειχθεί, ιδίως σε συνθήκεςόπου το αίτημα για απόρριψη της λιτότη-τας ως γενικής πολιτικής αρχής στην ΕΕακούγεται όλο και πιο δυνατά.

Ο χρόνος, όμως, δεν αρκεί να κερδίζε-ται σε αντιπαράθεση με τους αντιπάλουςπου επιδιώκουν να σου τον αφαιρέσουν.Για να είναι κερδισμένος χρόνος, δενπρέπει ν’ αφήνεται να πάει χαμένος. ∆ενπαρέχει ζωτικό χώρο στην κυβέρνησημόνο και μόνο με την ύπαρξή του. Η αξιο-ποίησή του για την παραγωγή πολιτικών,οικονομικών και κοινωνικών αποτελε-σμάτων είναι που διευρύνει τις δυνατό-τητες των κυβερνώντων. Σε αντίθεση μεό,τι συμβαίνει στο ποδόσφαιρο για πα-ράδειγμα, για να μπορέσεις να πας στηνπαράταση δεν αρκεί να πετύχεις την ισο-παλία, χρειάζεται να περάσεις τον αντί-παλο έστω και ένα πόντο.

Τελικά, εξίσου σημαντικό με το ερώ-τημα «πού θα βρείτε τα λεφτά», είναι καιτο ερώτημα «πώς θα βρεις χρόνο»,καθώς και το συναφές «τι θα κάνεις τοχρόνο που θα βρεις».

Χ. Γεωργούλας

ότι έγιναν εκλογές τον ∆εκέμ-βρη και θα έπρεπε να γίνουν«σε άλλο χρόνο» καθώς αυτόδημιούργησε οικονομικές δυ-σκολίες στη χώρα. Τον ακού-σαμε, λοιπόν και μας προέκυ-ψαν απορίες. Η πρώτη είναιποιος τον είχε ρωτήσει τότε. Ηδεύτερη είναι αν είχε πάρειχαμπάρι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έδινε με-γάλο αγώνα προκειμένου οιεκλογές να «γίνουν το συντομό-τερο δυνατό». Η τρίτη είναιπως θα γινόταν υπουργός ανδεν γίνονταν εκλογές.

Ο Βαρουφάκηςστο twitterΟυπουργός Οικονομικών,

Γιάννης Βαρουφάκης τρέ-χει από το πρωί μέχρι το βράδυσε διάφορα δύσκολα ραντεβούπροκειμένου να πετύχει το κα-λύτερο δυνατό αποτέλεσμαστις διαπραγματεύσεις. Στοχρόνο που έχει να χαλαρώνειεπιλέγει να τουιτάρει και ναανοίγει συζήτηση με διάφορουςστο δημοφιλές μέσο κοινωνι-κής δικτύωσης. Μέχρι εδώ όλακαλά. Η ιδέα του όμως να το-ποθετηθεί θετικά στην πρότασητου Στέφανου Μάνου για παύσητης κρατικής χρηματοδότησηςστους ∆ήμους δεν μπορεί ναεξηγηθεί. Ελπίζουμε ότι πρό-κειται για μια παρεξήγηση γιατίδιαφορετικά η διαπραγμάτευσηπου έκανε με τους Ευρωπαίουςθα φαντάζει περίπατος στοδάσος μπροστά στη «διαπραγ-μάτευση» που θα έχει να κάνειμε τους ∆ημάρχους της Αριστε-ράς.

Τα καλάτης συμφωνίαςΕκτός από τα διάφορα συν

και πλην της συμφωνίας ελ-ληνικής κυβέρνησης και δανει-στών, που ανακοινώθηκε τοβράδυ της Παρασκευής υπάρ-χει ένα μεγάλο πλεονέκτημαπου δύσκολα θα το ακούσετεστη τηλεόραση. Η συμφωνίαλειτουργεί θετικά για τους Πο-δέμος που έχουν δημοτικέςεκλογές τον Μάη και αν τυχόνκαταφέρουν να δημιουργήσουνπροοπτική νίκης για τις εθνικέςεκλογές του Νοεμβρίου τότε τοπράμα αλλάζει σε όλη την Ευ-ρώπη. Και για αυτό το λόγο αν-τιδρούσε τόσο πολύ ο Ισπανόςπρωθυπουργός.

Μαρσέλ & Μισέλ

Του

∆ημ

ήτρη

Πετ

σετί

δη

Ο αγώνας θα έχει πολλά ημίχρονα,γι’ αυτό και η σχέση της κυβέρνησηςμε το χρόνο χρειάζεται να είναι αρμονική.Ο χρόνος δεν είναι εχθρός της. Μάλλονσύμμαχός της μπορεί να αποδειχθεί,ιδίως σε συνθήκες όπου το αίτημα για απόρριψητης λιτότητας ως γενικής πολιτικής αρχήςστην ΕΕ ακούγεται όλο και πιο δυνατά.

“

66 Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τη συνέντευξη πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης

Ποια είναι η αξιολόγησή σας για τηνπορεία των διαπραγματεύσεων; Την τα-κτική της ελληνικής πλευράς και τα συμ-περάσματα που έχουν βγει.

Είναι σαφές ότι είχε στηθεί μια παγίδαστη νέα ελληνική κυβέρνηση. Το σχέδιογια επίσπευση της διαδικασίας εκλογήςΠροέδρου τον ∆εκέμβριο εκπονήθηκεαπό την τότε ελληνική κυβέρνηση καιπαράγοντες των δανειστών. Εμπεριείχετη δίμηνη παράταση, έτσι ώστε η νέα ελ-ληνική κυβέρνηση να πιεστεί και να αιφ-νιδιαστεί, με στόχο την επίτευξη του σχε-διασμού της «αριστερής παρένθεσης».Πρέπει να ξέρετε ότι υπήρχε προγραμ-ματισμός για συνεδρίαση αποφασιστι-κού Eurogroup στις 26 Ιανουαρίου καιαποτράπηκε μετά από συντονισμένεςενέργειες της νέας κυβέρνησης. Άρα, ηπρώτη φάση, αυτή του αιφνιδιασμού,έκλεισε επιτυχώς για την ελληνικήπλευρά. Και το λέω αυτό υπό την έννοιαότι καταφέραμε να διεθνοποιήσουμε τοζήτημα και τα ελληνικά επιχειρήματα θε-ωρήθηκαν βάσιμα τόσο σε ό,τι αφορά τοχρέος, τα πλεονάσματα, τη λιτότητα.Έχουμε πλέον μπει στη δεύτερη φάση.Είναι μια φάση πολιτικής σύγκρουσης,χωρίς προσχήματα. Πρόκειται για μιαευθεία αντιπαράθεση ηγεμονίας πολιτι-κών σχεδίων.

Εννοείτε ότι δεν θέλουν να κερδίσεικάτι μια αριστερή κυβέρνηση;

Ακριβώς. Τα βασικά μας προεκλογικάεπιχειρήματα ήταν το πολιτικό και οικο-νομικό ντόμινο. Κι αν πολλοί αναλυτέςθεωρούν ότι από το οικονομικό ντόμινοη Ευρώπη είναι, πλέον, πιο ασφαλής, τοπολιτικό είναι σήμερα πολύ πιο πιθανόαπό όσο ήταν το 2012. Αυτό έχει νακάνει με το Ποδέμος, με το Σιν Φέιν,αλλά και χώρες όπως η Ιταλία και η Γαλ-λία. Το ρίσκο του πολιτικού ντόμινο τολαμβάνουν πολύ σοβαρά υπόψη οι Ευ-ρωπαίοι και ειδικά οι χώρες όπου σύν-τομα θα γίνουν εκλογές.

Πάντως φαίνεται ότι η Γερμανία έχειτον πρώτο λόγο.

Πιστεύω ότι τους Γερμανούς δεν τουςενδιαφέρει ποσώς το ζήτημα του χρέους.Για αυτούς διακυβεύεται η ηγεμονία τουςστην Ευρώπη. Αυτό που τους ενδιαφέρειείναι, μέσω μιας τιμωρητικής πρακτικήςνα δείξουν ότι είναι οι κυρίαρχοι του παι-χνιδιού. Από την άλλη, δεν μπορεί ναρυθμίσει μόνη της η Γερμανία όλο το ζή-τημα. Ακόμα και εντός της υπάρχουνδιαφορετικές προσεγγίσεις, για παρά-δειγμα ο αντικαγκελάριος Γκάμπριελπου εμφανίζεται πιο ρεαλιστής σε σχέσημε τον Σόιμπλε. Γνωρίζουν και οι ίδιοιότι η κρίση έχει χαρακτηριστικά κοινω-νικοταξικά και πανευρωπαϊκά και αυτόεπηρεάζει και το εσωτερικό της Γερμα-νίας, από την άποψη των εργασιακώνσχέσεων και των κοινωνικών αντιπαρα-θέσεων.

Πόσο σημαντικός είναι ο παράγοντας

χρόνος σε αυτές τις διαπραγματεύσεις;Τα χρονοδιαγράμματα εμφανίζονταιασφυκτικά, την ώρα που η κυβέρνησηζητάει πρόγραμμα γέφυρα προκειμένουνα πάρει ανάσα.

Η στρατηγική της ανάσας, όπως τηνέχουμε αποκαλέσει, είναι σημαντική.Μόνο που είναι πάρα πολύ ορατή καιαυτό δίνει τη δυνατότητα στην άλληπλευρά να την αντιμετωπίσει. Καλά κά-ναμε όμως και είπαμε ανοικτά τι χρει-αζόμαστε και τι σχεδιάζουμε. Αυτοί πουδεν θέλουν να ηττηθεί η πολιτική της λι-

τότητας στην Ευρώπη, θα προσπαθή-σουν να τορπιλίζουν την όποια συμφω-νία υπάρξει, προκειμένου να αποτρέ-ψουν τη δημιουργία καλύτερων πολιτι-κών συσχετισμών και την επιτυχία αυτήςτης ανάσας που εμείς ζητάμε. Η ανάσααυτή δεν αφορά μόνο την υλοποίηση τουδικού μας προγράμματος, αλλά και τηναλλαγή των πολιτικών συσχετισμών σεδιάφορες χώρες της Ευρώπης.

Βρήκαμε περισσότερες δυσκολίες απόόσες πιστεύαμε ότι θα βρούμε;

Οπωσδήποτε. Η σωστή επιδίωξή μαςγια άμεσες εκλογές, προκειμένου ναανακοπεί η κοινωνική καταστροφή, προ-ϋπέθετε επί της ουσίας ότι η προηγού-μενη ελληνική κυβέρνηση θα είχε κλεί-σει τις όποιες εκκρεμότητες είχε με τουςδανειστές. ∆εν μπορούσαμε όμως να κά-νουμε αλλιώς. ∆εν ήταν δυνατόν να πε-ριμένουμε άλλους έξι μήνες. Οι συνέ-πειες θα ήταν βαρύτατες για όλη την ελ-ληνική κοινωνία.

Τελικά, πόσο σημαντικό ρόλο έπαιξε ηδιαχωριστική μνημόνιο- αντιμνημόνιο;

Πάρα πολύ. Επιβεβαιωθήκαμε στηνκεντρική μας θέση σε σχέση με τη βα-σική διαχωριστική γραμμή «μνημόνιο –αντιμνημόνιο» η οποία έμεινε σταθερήπαρά τις διαφορετικές εκτιμήσεις πουυπήρχαν σε όλους τους άλλους πολιτι-κούς χώρους. Και αυτό εξηγεί και τηνπαρουσία του κόσμου στις πλατείες σή-μερα, αλλά και το γεγονός ότι ήταν ελά-χιστες οι αντιδράσεις για τη συνεργασίαμε τους ΑΝΕΛ, την ώρα που όλοι συνει-δητοποιούν το ρόλο και του ΠΑΣΟΚ καιτου Ποταμιού.

Αυτό, όμως, μπορεί να δημιουργήσειπρόβλημα νομιμοποίησης ενός πιθανούσυμβιβασμού με τους δανειστές;

Η όποια συμφωνία πρέπει να σου αφή-νει ορθάνοιχτο το δρόμο για αντιμετώ-πιση της ανθρωπιστικής κρίσης μέσωνομοθετικών πρωτοβουλιών, τερματισμό

Συζητάμε πολύ τις δυσκολίες που βρίσκουμε στο εξωτερικό,αλλά η κυβέρνηση θα κληθεί να αντιμετωπίσει μεγάλες δυ-σκολίες και στο εσωτερικό. Ειδικά αν θέλει να εφαρμόσει τιςπροεκλογικές της δεσμεύσεις.

Αυτό έχει δύο πλευρές. Τις δυσκολίες στο πολιτικό και τιςδυσκολίες στο κοινωνικό επίπεδο. Στο πολιτικό επίπεδο συνε-τρίβη η λογική των δύο άκρων, αλλά και αυτή της παρένθεσης.Αυτό έγινε κυρίως λόγω του εκλογικού αποτελέσματος. Η τόσομεγάλη διαφορά που υπάρχει με τη Ν∆ καθιστά πολύ δύσκολητην επαναφορά στη διεκδίκηση της εξουσίας από την πλευράτου αντιπάλου. Στο κοινωνικό επίπεδο οι δυσκολίες αφορούντο τι έχει αφήσει πίσω όλο το καθεστώς του δικομματισμούτην προηγούμενη περίοδο. Όπως, για παράδειγμα, το πελατει-ακό κράτος. Παρότι έχει υποχωρήσει σε μεγάλο βαθμό, ακόμαυπάρχουν αρκετοί που σκέφτονται ότι μπορεί να συνεχίσουμεμε αυτό τον τρόπο. Είναι, τέλος, φανερό ότι η κρατικοδίαιτη αν-τίληψη επιχειρηματικότητας είναι πάρα πολύ ισχυρή με ό,τιαυτό συνεπάγεται.

Κόμμα- κυβέρνηση -κίνημα. Πώς προχωράμε;

Εγώ προσθέτω ακόμα ένα. Κόμμα, κυβέρνηση, κοινοβούλιοκαι κίνημα. Εδώ πρέπει να παραδεχθούμε ότι η προετοιμασίαμας από το 2012 μέχρι σήμερα δεν ήταν η κατάλληλη. Έπρεπε ναείχαμε οργανώσει καλύτερα τη συζήτηση για το τι σημαίνει η

αριστερά στην κυβέρνηση, πόσοι συμβιβασμοί χρειάζονται ναγίνουν και ποιοί είναι ανεκτοί, και πώς οργανώνουμε το πρό-γραμμα και τη στελέχωση τόσο του κόμματος όσο και του κρα-τικού μηχανισμού. Ακόμα και τώρα αυτή τη μετάβαση πρέπεινα την κάνουμε γιατί δεν μπορεί το κόμμα να μένει εκτός απόόλη την πολιτική δουλειά που γίνεται στη κυβέρνηση. Πρέπειτο κόμμα να μπει σε πρώτη προτεραιότητα, γιατί είναι αναγκαίαη διαμόρφωση μιας νέας σχέσης με την κοινωνία

Το εσωτερικόμέτωπο

Πρέπει να παραδεχθούμε ότι η προ-ετοιμασία μας από το 2012 μέχρι σή-μερα δεν ήταν η κατάλληλη. Έπρεπενα είχαμε οργανώσει καλύτερα τησυζήτηση για το τι σημαίνει η αρι-στερά στην κυβέρνηση, πόσοι συμβι-βασμοί χρειάζονται να γίνουν καιποιοί είναι ανεκτοί, και πώς οργανώ-νουμε το πρόγραμμα και τη στελέ-χωση τόσο του κόμματος όσο και τουκρατικού μηχανισμού.

“

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ Ε∆ΩΤΕΡΙΚΩΝ ΝΙΚΟ ΒΟΥΤΣΗ

Τώρα, με περισσότερο κόσμομπροστά στις μεγάλες δυσκολίεςΣτον απόηχο της κρίσιμης διαπραγμάτευσης στο Eurogroup, ο υπουργός Εσωτερικώντης νέας κυβέρνησης Ν. Βούτσης παρουσιάζει την τακτική της ελληνικής πλευράς, ταπροβλήματα και τις δυσκολίες με τα οποία βρίσκεται αντιμέτωπη και σχολιάζει τα μηνύματααισιοδοξίας και συμπαράστασης που παίζουν οι λαϊκές κινητοποιήσεις.

Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015 77ΠΟΛΙΤΙΚΗ

της λιτότητας, την ανάκτηση έστω καισταδιακά της λαϊκής και εθνικής κυ-ριαρχίας. Έτσι ο κόσμος θα μπορεί νανοηματοδοτήσει με θετικό πρόσημο μιασυμφωνία. Αν αυτά δεν γίνουν, είτεγιατί δεν σε αφήνουν οι δανειστές είτεγιατί εσύ δεν μπορέσεις να τα κάνεις,τότε θα υπάρχει γρήγορα αρνητική εξέ-λιξη.

Παράλληλα με τη διαδικασία της δια-πραγμάτευσης υπάρχει λαϊκή κινητο-ποίηση στήριξης της κυβέρνησης. Αυτόπόσο αλλάζει τα δεδομένα;

Υπάρχει μια διαδικασία που εγώ θατην περιέγραφα ως εξής: από το καναπέστην κάλπη και από την κάλπη στιςπλατείες. Αυτό έχει μεγάλη σημασία,διότι διαψεύδει όσες απόψεις θεωρού-σαν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι υπεύθυνος για τογεγονός ότι ο κόσμος έφυγε από τιςπλατείες και δεν μπορούσαν να διανοη-θούν ότι θα υπήρχε αυτή η κινητοποί-ηση σήμερα. Ήθελα όμως να πω ότι οκόσμος καταλαβαίνει τη μεγάλη αλλαγήπου επέρχεται, ακόμα και από πράγ-ματα στα οποία εμείς, καμιά φορά, δενδίνουμε τόσο μεγάλη σημασία. Οι πρώ-τες κινήσεις της κυβέρνησης, ο πολιτι-κός όρκος, η απουσία αστυνομίας απότις πορείες, οι προγραμματικές δηλώ-σεις της κυβέρνησης στη Βουλή έχουνεκτιμηθεί από κόσμο πολύ ευρύτεροαπό όσους μας ψήφισαν.

Ειδικά στη Βουλή το κλίμα είναι αρ-κετά διαφορετικό στις πρώτες συνε-δριάσεις.

Στην προηγούμενη περίοδο είχαμετους χρυσαυγίτες με τα αίσχη που έκα-ναν, τους ακροδεξιούς της Ν∆ που είχαντο πάνω χέρι και είχαν δημιουργήσει μιααπόσταση και απαρέσκεια για την πολι-τική σε πολύ κόσμο. Στη σημερινήΒουλή το κλίμα που δημιουργείται είναιεντελώς διαφορετικό. Με κορμό μιαΑριστερά σύγχρονη πολιτικά, αισθητικάκαι πολιτισμικά το κλίμα αλλάζει μέραμε τη μέρα. Ομιλίες όπως, για παρά-δειγμα του Μπαλτά, του Τσουκαλά, τουΠαρασκευόπουλου και του Ξυδάκη ήτανπολύ μεγάλη προσφορά στη πολιτικήζωή του τόπου και στη δημοκρατία.

•

ΗΝέα ∆ημοκρατία προσπαθεί να συνέλθει από το σοκτης ήττας. Σχεδόν ένα μήνα μετά τις βουλευτικέςεκλογές, αναζητά έναν δρόμο ανάμεσα στην απο-

δοχή της λανθασμένης προεκλογικής στρατηγικής, στηναπόρριψη της ηγεσίας του αρχηγού της αξιωματικής αντι-πολίτευσης, Αντώνη Σαμαρά και την αμφισβήτηση της κοι-νοβουλευτικής της ενότητας.

Και ενώ η διαπραγμάτευση συνεχίζεται, η Ν∆ προσπαθείεπικοινωνιακά να ρίξει τους τόνους της αντιπαράθεσης μετην κυβέρνηση, ορίζοντας την προσπάθεια ως εθνική. Ολόγος; Η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται πως έχει μια τερά-στια λαϊκή αποδοχή στο θέμα της διαπραγμάτευσης και των

προγραμματικών δηλώσεων και η σε υψηλούς τόνους αντι-πολίτευση της Ν∆, φαίνονταν πως αντιστρατεύεται την ίδιατη χώρα.

Την ίδια ώρα, στο εσωτερικό μέτωπο, έχουν πέσει φανεράοι τόνοι της αμφισβήτησης του Αντώνη Σαμαρά. Πυροσβε-στικό ρόλο έπαιξε η παρέμβαση του πρώην πρωθυπουργούΚώστα Καραμανλή που ενώ δέχεται βουλευτές και στελέχηστο πολιτικό του γραφείο, αρνήθηκε κομψά την καθορι-στική επίσκεψη της Μαριέττας Γιαννάκου, όπου θα συνο-δεύονταν από τον Νίκο ∆ένδια, την Όλγα Κεφαλογιάννηκαι τον Πρόεδρο της ΟΝΝΕ∆ Σάκη Ιωαννίδη.

Μεσούσης της εβδομάδας, την Τετάρτη συνεδρίασε τοάτυπο Πολιτικό Συμβούλιο της Ν∆ , με αποκλειστικό θέμασυζήτησης τη διαπραγμάτευση, ενώ την Πέμπτη αναβλή-θηκε η συνεδρίαση της ΚΟ της Ν∆ για τον ίδιο λόγο. Εκε-χειρία λοιπόν, αλλά όχι για πολύ.

Τα μέτωπα

Ο πρώην πρωθυπουργός βρίσκεται σε εξαιρετικά δυ-σμενή θέση. Όχι μόνο κατάφερε να χάσει με πολλές μονά-δες διαφοράς από τον για πρώτη φορά πρώτο ΣΥΡΙΖΑ,αλλά κατέστη φανερό πως μαζί με τους εταίρους του στηνκυβέρνηση, δεν είχε διαπραγματευτεί ποτέ. Παράλληλα,αλλοίωσε το στίγμα της Ν∆, μετατρέποντας την σε μια ορ-χήστρα με ακροδεξιούς μαέστρους. Κατηγορείτε από πολλάστελέχη πως δεν λειτούργησε δημοκρατικά και πως τα όρ-γανα του κόμματος δεν λειτουργούσαν. Βεβαίως, έχειακόμα ερείσματα στον κομματικό μηχανισμό ενώ τα στε-λέχη που προέρχονται από το ΛΑΟΣ, καθώς και ευνοούμε-νοι του όπως ο Βασίλης Κικίλιας και η Μισέλ Ασημακο-πούλου εξέφρασαν τη δυσαρέσκεια τους για τα δείπνα στε-λεχών.

Επικεφαλής μιας ομάδας κορυφαίων -ετερόκλητων όμωςιδεολογικά- στελεχών, αλλά σίγουρα περισσότερο φιλε-λεύθερων και όχι ακροδεξιών έχει τεθεί η Μαριέττα Γιαν-

νάκου. Στο «δείπνο των 14» της προηγούμενης εβδομάδαςήταν αποδεκτό από όλους πως πρέπει να τεθεί ζήτημα ηγε-σίας καθώς και αναδιοργάνωσης της Ν∆. Συμφώνησαν επί-σης στο ζήτημα της πάλης για την εσωκομματική δημο-κρατία. Εκείνο στο οποίο δεν υπήρχε ομοψυχία ήταν ο τρό-πος της διαδοχής.

Η ανακοίνωση του προτεινόμενου για υποψήφιου Πτ∆από τον Αλέξη Τσίπρα στην ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, Προκόπη Παυ-λόπουλου, αιφνιδίασε τη Ν∆. Ένας ισχυρός παίκτης βγήκεεκτός γραμμής. Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Ν∆Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε επιφυλάξεις για τον Προ-κόπη Παυλόπουλο και τελικά απείχε από την ψηφοφορία.Η κίνηση αυτή σηματοδοτεί ενδεχομένως μια ρήξη με τοκαρμανλικό μπλοκ στο κόμμα ή την προσπάθεια για μια εν-τελώς διαφορετική καταγραφή.

Η συνέχεια

Το επόμενο ραντεβού δίνεται στην αναβληθείσα συνε-δρίαση της ΚΟ την επόμενη εβδομάδα. ∆εν είναι απίθανονα τεθεί θέμα ηγεσίας με διαδικασίες έκτακτου συνεδρίου.Το δεύτερο μεγάλο ραντεβού είναι η σύγκληση της Πολιτι-κής Επιτροπής της Ν∆ στις 28 Φεβρουαρίου. Είναι πιθανόνμέχρι τότε να έχει τελειώσει η διαπραγμάτευση της ελληνι-κής κυβέρνησης και σύμφωνα με τα αποτελέσματα της, αν-τίστοιχα να κινηθούν πολιτικά οι διάφορες συσπειρώσεις.Τέλος, οι δηλώσεις (πάλι) του Κυριάκου Μητσοτάκη τηνΠαρασκευή το πρωί στην εκπομπή του Γιώργου Παπαδάκηστον ΑΝΤ1, δεν αφήνουν αμφιβολία πως θα διεκδικήσειτην ηγεσία του κόμματος αν τεθεί ζήτημα, παρόλο που δενέλειψαν τα εγκωμιαστικά σχόλια στην κυβέρνηση Σαμαρά.

Βασίλης Ρόγγας

Αυτοί που δεν θέλουν ναηττηθεί η πολιτική τηςλιτότητας στην Ευρώπη,θα προσπαθήσουν νατορπιλίζουν την όποιασυμφωνία υπάρξει,προκειμένου νααποτρέψουν τηδημιουργία καλύτερωνπολιτικών συσχετισμώνκαι την επιτυχία αυτήςτης ανάσας που εμείςζητάμε. Η ανάσα αυτήδεν αφορά μόνο τηνυλοποίηση του δικούμας προγράμματος, αλλάκαι την αλλαγή τωνπολιτικών συσχετισμώνσε διάφορες χώρες τηςΕυρώπης.

“ Στα τρία η Νέα ∆ημοκρατία;

Το επόμενο ραντεβού δίνεται στηναναβληθείσα συνεδρίαση της ΚΟ τηνεπόμενη εβδομάδα. ∆εν είναι απί-θανο να τεθεί θέμα ηγεσίας με δια-δικασίες έκτακτου συνεδρίου. Τοδεύτερο μεγάλο ραντεβού είναι ησύγκληση της Πολιτικής Επιτροπήςτης Ν∆ στις 28 Φεβρουαρίου.

“

88 Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Εν μέσω της σκληρής διαπραγμά-τευσης και μια μέρα μετά τηνεκλογή του Προκόπη Παυλόπου-

λου στην Προεδρεία της ∆ημοκρατίας,συνεδρίασε η Πολιτική Γραμματεία τουΣΥΡΙΖΑ. Η συνεδρίαση έγινε σε δύομέρη καθώς την Πέμπτη το απόγευμαέγινε ενημέρωση και εκτενής συζή-τηση για την πορεία των διαπραγμα-τεύσεων ενώ την Παρασκευή το όρ-γανο ασχολήθηκε περισσότερο με ορ-γανωτικά ζητήματα.

Από την πλευρά της κυβέρνησης τηνενημέρωση στην Πολιτική Γραμματείαέκανε ο Υπουργός Επικρατείας, Αλέ-κος Φλαμπουράρης ο οποίος εξήγησετι προβλέπει η επιστολή που έστειλε ηελληνική κυβέρνηση στο Eurogroup,με την οποία ζητούσε την παράτασητης δανειακής σύμβασης. Στη συζή-τηση που ακολούθησε και την οποίαμέλη του οργάνου, μιλώντας στην«Εποχή», χαρακτήρισαν «ώριμη» εκ-φράστηκαν απόψεις σε σχέση με τηνδιαπραγματευτική τακτική της κυβέρ-νησης. Υπήρξαν διαφορετικές προσεγ-γίσεις, όμως άπαντες εξέφρασαν τε-λικά τη στήριξή τους στις προσπά-θειες που γίνονται από την ελληνικήαντιπροσωπεία. Οι ανησυχίες που εκ-φράστηκαν αφορούσαν το κατά πόσομια πιθανή συμφωνία θα επέτρεπεστην κυβέρνηση να εφαρμόσει το με-γαλύτερο μέρος των προεκλογικώντης δεσμεύσεων αλλά και τον φόβοτου πιθανού εγκλωβισμού της Ελλά-δας στις μνημονιακές υποχρεώσειςπου ανέλαβαν οι προηγούμενες κυβερ-νήσεις. Αρκετά μέλη εξέφρασαν τηνάποψη ότι η όποια συμφωνία θα πρέ-πει να επιτρέπει στην ελληνική κυβέρ-νηση να «κρατήσει τον κόσμο ζεστό»ενώ ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στηναναγκαιότητα της συντήρησης του«κλίματος πλατειών». Επιπλέον, ιδιαί-τερες αναφορές έγιναν στη σημασίαπου έχει για την ελληνική πλευρά ναμπορέσει, μέσω μιας συμφωνίας, νακερδίσει χρόνο προκειμένου να «πάρειανάσα», να εφαρμόσει μέρος του προ-γράμματός της για την αντιμετώπισητης ανθρωπιστικής κρίσης αλλά και νααλλάξουν πιθανώς, οι συσχετισμοίστην Ευρώπη μέσω των εκλογικώναναμετρήσεων που είναι προγραμματι-σμένες για το 2015. Τέλος, αρκετάμέλη της Πολιτικής Γραμματείας ση-μείωσαν ότι πρέπει άμεσα να παρθούν

πρωτοβουλίες που να δώσουν το πολι-τικό και κοινωνικό στίγμα της νέας κυ-βέρνησης σε ζητήματα όπως τα νομο-σχέδια για την προστασία της πρώτηςκατοικίας, τα κόκκινα δάνεια και τις100 δόσεις αλλά και μέτρα που δενέχουν οικονομικό κόστος αλλά «δί-νουν σήμα στην κοινωνία» όπως τοσύμφωνο συμβίωσης, η κατάργησητων κέντρων κράτησης μεταναστώναλλά και η βελτίωση των συνθηκώνστις φυλακές και η κατάργηση των φυ-λακών ανηλίκων.

Κριτική για τον τρόπο λήψηςαποφάσεων

Στη συνεδρίαση δεν έλειψαν και οιέντονες κριτικές για τη διαδικασίαλήψης αποφάσεων που ακολουθήθηκεσε μια σειρά από ζητήματα και ειδικάγια το ζήτημα της πρότασης για τηνυποψηφιότητα του Προκόπη Παυλό-πουλου για την Προεδρεία της ∆ημο-κρατίας. Οι κριτικές αφορούσαν κυ-ρίως το γεγονός ότι το όνομα του υπο-ψηφίου ανακοινώθηκε δημόσια στηνΚοινοβουλευτική Ομάδα με αποτέλε-σμα να μην δοθεί η δυνατότητα συζή-τησης στο όργανο. Υπενθυμίζουμε ότι,πριν την ανακοίνωση, είχε προηγηθεί

και συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμ-ματείας όπου η μεγάλη πλειοψηφίατου οργάνου είχε τοποθετηθεί αρνη-τικά στην προοπτική να προταθεί ο ∆η-μήτρης Αβρααμόπουλος άλλο πρό-σωπο από το παλιό, φθαρμένο πολι-τικό προσωπικό ενώ υπήρχαν και από-ψεις που πρόκριναν την υποψηφιό-τητα προσώπου από τον ευρύτεροχώρο της Αριστεράς

Έρχονται αλλαγές

Η συνεδρίαση συνεχίστηκε την επό-μενη μέρα προκειμένου να ξεκινήσει ησυζήτηση για τα οργανωτικά ζητήματαπου απασχολούν το κόμμα. Οι περισ-σότερες τοποθετήσεις αναδείκνυαν τησημασία της ενίσχυσης του ρόλου τουκόμματος με έμφαση στην ισχυρή πο-λιτική και κοινωνική παρουσία τουπροκειμένου να μην υποβιβαστεί σεαπλά ιμάντα μεταβίβασης του κυβερ-νητικού έργου.

Ο ∆ημήτρης Βίτσας, ενημέρωσε τοόργανο για την πρόθεσή του να μην πα-ραμείνει στη θέση του Γραμματέακαθώς θέλει να αφοσιωθεί στα νέα κα-θήκοντα που προκύπτουν από τηνθέση του ως βουλευτής. Η ανάδειξητου νέου γραμματέα θα γίνει πιθανό-τατα παράλληλα με μια ισχυρή ανα-συγκρότηση της Πολιτικής Γραμμα-τείας με στόχο να μπορεί το ανώτεροόργανο του κόμματος να ανταποκριθείστις νέες απαιτήσεις της πολιτικήςσυγκυρίας. Σύμφωνα με πληροφορίεςτης «Εποχής», υπάρχει η σκέψη να μει-ωθεί ο αριθμός των μελών του οργάνουκαι να προβλεφθεί η συμμετοχή σεαυτό «πρωτοκλασάτων» υπουργών καιμελών του προεδρείου της ΚΟ προκει-μένου να επιτευχθεί ο κατάλληλοςσυντονισμός μεταξύ κόμματος, Κοινο-βουλευτικής Ομάδας και κυβέρνησης.Η συγκεκριμένη σκέψη, που αυτή τηστιγμή φαίνεται η πιο ισχυρή, πάει πα-κέτο και με την ενδυνάμωση του ρόλουπου θα έχει το Οργανωτικό Γραφείοτου κόμματος. Τέλος, αποφασίστηκεόπως συγκληθεί άμεσα Κεντρική Επι-τροπή με πιθανότερη ημερομηνία τοεπόμενο Σαββατοκυρίακο 28 Φε-βρουαρίου – 1 Μαρτίου.

Αδάμος Ζαχαριάδης

Τη συνέντευξη πήρεο Παύλος Κλαυδιανός

Έχει υποστηριχθεί ότι το ελληνικό ζή-τημα ανασύρει και φέρνει στο τραπέζικαι το ευρωπαϊκό. Ποιά η γνώμη σας; Αντο συμμερίζεσθε θα θέλαμε να το αξιο-λογήσετε ιδίως σε σχέση με την έκβασητου ελληνικού ζητήματος.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχουν τέσ-σερις ανοιχτές πληγές, που, αν αφεθούννα κακοφορμίσουν, θα επιφέρουν τίποτεπερισσότερο από τη διάλυση της ΕΕ.Αυτές είναι κατά σειράν σημασίας (α) ηλανθασμένη πολιτική τόνωσης της αντα-γωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονο-μίας μέσω των πολιτικών λιτότητας καιτου ξηλώματος του κράτους πρόνοιαςαντί του χτισίματος μιας ευέλικτης οικο-νομίας της γνώσης, της αξιοκρατίας καιτης καινοτομίας, (β) η δραματική άνοδοςτης ευρωπαϊκής ακροδεξιάς, η οποίαστην πλειοψηφία της είναι φασίζουσακαι μέλλει να συγκρουσθεί (ίσως καιβίαια) στο μέλλον με τα ανερχόμενα κι-νήματα της ριζοσπαστικής αριστεράς,μερικά εκ των οποίων είναι βαθιά αντι-ευρωπαϊκά, εν μέρει και ως αντίδρασηστο κοινωνικό κόστος των πολιτικών λι-τότητας, (γ) η ανεργία και ιδίως η ανερ-γία των νέων, η οποία δεν έχει απλώςκοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις,αλλά - κατά την προσωπική μου άποψη- και κοσμοιστορικές. Μια Ευρώπη ηοποία καταστρέφει ανθρώπινο κεφάλαιοστον αιώνα της γνώσης, όπου ο αριθμόςτων βιομηχανικών καμινάδων και τωνστρατιωτικών εξοπλισμών έρχεται σεδεύτερη μοίρα σε σχέση με τον αριθμότων εφαρμόσιμων καινοτομίων, είναι κα-ταδικασμένη να παίζει δεύτερο ρόλοστην παγκόσμια πολιτική και οικονο-μική σκηνή στο διηνεκές, (δ) η πλήρηςεξάρτηση της οικονομικής ανάπτυξηςαπό τις τραπεζικές χορηγήσεις.

Και οι τέσσερις αυτές πληγές έχουνεπίσης δημιουργήσει χαίνουσες καιόζουσες γάγγραινες στο σώμα της ελλη-νικής κοινωνίας και μάλιστα σε υπερθε-τικό βαθμό. Η ανθρωπιστική, πολιτική,οικονομική, και κοινωνική κρίση που αν-τιμετωπίζει η Ελλάδα είναι ο καθρέφτηςτου ευρωπαϊκού μας μέλλοντος, εάν δεναλλάξουμε ριζικά και με ρεαλισμό τιςκρατούσες οικονομικές πολιτικές. Ανθέλετε, οι βασισμένες σε μια ανεξήγητηοικονομική δογματική πολιτικές λιτότη-τας και η αναλγησία με την οποία αυτέςεφαρμόσθηκαν στην Ελλάδα, την Ισπα-

Η ανάδειξη του νέουγραμματέα του ΣΥΡΙΖΑθα γίνει πιθανότατα πα-ράλληλα με μια ισχυρήανασυγκρότηση της Πο-λιτικής Γραμματείας μεστόχο να μπορεί τοανώτερο όργανο τουκόμματος να ανταπο-κριθεί στις νέες απαι-τήσεις της πολιτικήςσυγκυρίας.

“

ΣΥΡΙΖΑ

Ανασυγκρότησητων οργάνων

Νομίζω πως η οδός τουαμοιβαία επωφελούςσυμβιβασμού θα βρεθείκαι πως την ίδια στιγμήπλησιάζουμε στο τέλοςτων ακραίων πολιτικώνλιτότητας, που στην κυ-ριολεξία ρήμαξαν τις οι-κονομίες και κοινωνίεςτου ευρωπαϊκού Νότου.

“

Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015 99ΠΟΛΙΤΙΚΗ

νία και αλλού, δεν είναι κυρίως η αιτίααλλά το σύμπτωμα της γενικευμενηςκρίσης που διέρχεται η Ενωμένη Ευ-ρώπη.

Άνοιξαν τον ασκό του Αιόλου

Η ελληνική πλευρά, είναι φανερό, ότιείναι η αδύναμη της διαπραγμάτευσης.Και η Ευρώπη, όμως, δεν διατρέχει κίν-δυνο από μια ρήξη της ευρωζώνης;

Κοιτάξτε, ως πανεπιστημιακός αναλυ-τής έγω έχω μόνον ένα καθήκον, αυτόπρος την αλήθεια, έστω υποκειμενικώςνοούμενη. Και εξαιτίας των προσπα-θειών τής τότε αντιπολίτευσης - νυν κυ-βέρνησης - το κλίμα πανευρωπαϊκώςαλλά και παγκοσίως σε σχέση με τη χει-μαζόμενη ελληνική κοινωνία και οικο-νομία είχε σημαντικώς μεταστραφεί πριναπό τις εκλογές. Η πολύ ορθή και επιβε-βλημένη εκ των συνθηκών διαβίωσηςτης πλειοψηφίας των Ελλήνων πολιτικήαναδιαπραγμάτευσης των δανειακώνσυμφωνιών και πολιτικών λιτότητας θαμας έφερνε εξ ορισμού απέναντι στιςγερμανικές εμμονές και την πανίσχυρηδιπλωματική μηχανή της ηγέτιδας χώραςτης Ευρωζώνης. Αυτός, όμως, δεν ση-μαίνει πως εάν οι χειρισμοί μας ήταν λι-γότερο βιαστικοί και άτσαλοι, θα ήμα-σταν σήμερα το ίδιο απομονωμένοι, εάν

υποθέσουμε πως είμαστε τελικώς τόσοαπομονωμένοι όσο φαίνεται, κάτι για τοοποίον δεν είμαι καθόλου βέβαιος.

Πιστεύω, λοιπόν, πως τα διάφορα θέ-ματα έπρεπε να τεθούν με οργανωμένοτρόπο σε τακτά χρονικά διαστήματα αντίτης τακτικής που ακολουθήθηκε. Καιμιλώ για τακτική, διότι η στρατηγική τηςαναδιαπραγμάτευσης δεν είναι απλώςεπιβεβλημένη για κοινωνικούς και οικο-νομικούς λόγους, αλλά επίσης και ανα-γκαίος όρος για την επιβίωση του περή-φανου έθνους μας. Τώρα το πυρ ομαδόνπου εξαπολύθηκε εναντίον της νέας κυ-βέρνησης από το Βερολίνο και τις άλλεςπρωτεύουσες έχει κατά τη γνώμη μουανοίξει τον ασκό του Αιόλου για τη μελ-λοντική διάλυση της Ευρωζώνης, ηοποία συχνά συμπεριφέρεται ως έναςόμιλος απόλυτης επιβολής του ισχυρούπρος τον αδύνατο, ανεξαρτήτως τουποιός έχει δίκιο ή έχει με το μέρος τουτην κοινή λογική. ∆ηλαδή, είμαστεπλέον ενώπιον δραματικής στροφής απότις παραδοσιακές ευρωπαϊκές αρχές τηςισοτιμίας και της αλληλεγγύης.

Πώς εξηγείται το τόσο μεγάλο και συγ-κεκριμένο ενδιαφέρον των ΗΠΑ; Ποιοι

λόγοι την ωθούν σ’ αυτό;Η κρίση της ευρωζώνης, η οικονομική

και κοινωνική σήψη που έχουν επιφέρειοι πολιτικές λιτότητας, η συνεχιζόμενηκρίση του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέακαι η αδυναμία ανάκαμψης της απασχό-λησης και της ζήτησης στη ζώνη τουευρώ είναι φυσικό να απασχολούν τιςΗΠΑ ως τη μεγαλύτερη παγκόσμια οικο-νομία και μάλιστα πολλαπλώς. Πρώτον,οι αυστηρές πολιτικές δημοσιονομικώνπλεονασμάτων στην Ευρωζώνη επηρεά-ζουν τις αμερικανικές εξαγωγές και τηνανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας.∆εύτερον, φέρνουν αστάθεια σε μια πε-ριοχή στην οποία οι ΗΠΑ έχουν αυξη-μένο πολιτικό και αμυντικό ενδιαφέρον.Τρίτον, οι ΗΠΑ ακολούθησαν με επιτυ-χία μετά την κρίση του 2008 πολιτικέςσημαντικά αντίθετες από εκείνες πουασκούνται στην ευρωζώνη μετά το 2008,και είναι φυσικό να βλέπουν με καχυπο-ψία την έμμονη σε οικονομικές συνταγέςπου αποτυγχάνουν και προκαλούν πολι-τική αποσταθεροποίηση και αναταραχήστις παγκόσμιες αγορές.

Εύφλεκτος ο ευρωπαϊκός Νότος

Έχουμε προσέξει ότι παρά τα όσα λέ-γονται ως προειδοποιήσεις και ημιεπι-σήμως, τελικά οι διαδοχικές αποφάσειςτης ΕΚΤ είναι ελεγχόμενα πιεστικές.Πρόσφατα δηλώσατε πως αυτό γίνεταιγια να μην εισάγουν το αντίστοιχο του«ισπανικού εμφύλιου» σε ιδεολογικό καιπολιτικό επίπεδο στην ευρωζώνη. Πώςτο εξηγείτε και μέχρι πότε φτάνει αυτή ηπρακτική;

Πράγματι, νομίζω ότι, αν και η πολύπροσωπική διαπίστωση μου μπορεί ναακούγεται ανορθόδοξη, το ∆Σ της ΕΚΤκαι ο κ. Ντραγκι θα πρέπει να είναι πολύπροσεκτικοί, ώστε να μην καταστούνπιόνια στο μεγαλύτερο πολιτκό σκάκιπου παίζεται αυτή τη στιγμή μεταξύ τωναγανακτισμένων λαών και των μαλθα-κών κυβερνήσεών τους επιφέρονταςαμετάκλητη βλάβη στην ανεξαρτησίατης ΕΚΤ. Ο ευρωπαϊκός νότος αποτελεί-ται αυτή τη στιγμή και απολύτως δικαιο-λογήμένα από εύφλεκτη ιδεολογική ύληκαι η λύση δεν είναι η αποστολή τωνπάντζερ του συστήματος ρευστότηταςτης ΕΚΤ, αλλά η αυτοσυγκράτηση απ’όλες τις πλευρές και ο εξελικτικός συμ-βιβασμός. Είμαι βέβαιος ότι το ∆Σ της

ΕΚΤ και ο κ. Ντράγκι είναι σε απόλυτηεπίγνωση της κρισιμότητας των στιγμώνγια την Ελλάδα και για την υστεροφημίατους και την καλή λειτουργία της ΕΚΤ.Οφείλουν να μην γίνουν πολιτικά υπο-χείρια της πλευράς των «δυνατών».

Πόσο ανθεκτικό είναι το ελληνικό τρα-πεζικό σύστημα; Υπάρχει θέμα ρευστό-τητας μη συγκρίσιμο με παρόμοιες άλλεςκαταστάσεις;

Κοιτάξτε, η φθηνότερη μορφή χρημα-τοδότησης του τραπεζικού συστήματος

είναι οι καταθέσεις. ‘Αρα η έξοδός τουςδημιουργεί πρόσθετο κόστος στις τρά-πεζες, αφού τα χρήματα αυτά αντικαθί-στανται με ακριβότερες μορφές χρημα-τοδότησης είτε απευθείας από την ΕΚΤείτε από τον πολύ ακριβό ELA και αυτόδημιουργεί πρόβλημα στην κερδοφορίατης τράπεζας και ακολούθως στη σταθε-ρότητα της. Από την άλλη πλευρά, εάνπαραμένει ελεγχόμενη η έξοδος των κα-ταθέσεων και δεν πρόκειται για γενικευ-μένο πανικό (bank run), τότε η κατά-σταση δεν είναι και προς «θάνατον», τηνστιγμή μάλιστα που οι ελληνικές τράπε-ζες έχουν πρόσφατα ανακεφαλαιοποι-ηθεί και δεν είναι σε καμία περίπτωσηστα πρόθυρα πτωχεύσεως, όπως ήταν το2012. Θα ήταν καλό μάλιστα ο διοικητήςτης ΤτΕ να κάνει δημόσιες δηλώσεις μετο ως άνω περιεχόμενο, για να επαναφέ-ρει την εμπιστοσύνη στο ελληνικό τρα-πεζικό σύστημα και να ηρεμήσει τουςαμφιβάλλοντες καταθέτες, τερματίζον-τας με κατηγορηματικό τρόπο τις ανα-κριβείς και αποσταθεροποιητικές φήμεςπου μόνον τη χώρα υπονομεύουν και τί-ποτε άλλο δεν εξυπηρετούν, ούτε τηθέση του ίδιου ενδυναμώνουν, αντιθέ-τως.

* Ο Αιμίλιος Αυγουλέας είναι καθηγη-τής ∆ιεθνούς Τραπεζικού ∆ικάιου καιΧρηματοοικονομικών Αγορών και δι-ευθυντής του τμήματος Εμπορικού∆ικαίου στο πανεπιστήμιο του Εδιμ-βούργου.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΑΙΜΙΛΙΟ ΑΥΓΟΥΛΕΑ

Τα μνημόνια ως θέσφαταθα μείνουν ως μελανές κηλίδεςΤο μέλλον της ευρωπαϊκής κοινωνίας καθρεφτίζεται στην πολύπλευρη κρίση που αντιμετωπίζει η ελληνικήκοινωνία σήμερα, υποστηρίζει ο καθηγητής Αιμ. Αυγουλέας. Και αναλύει την αισιόδοξη εκδοχή εξόδου από αυτήτην κρίση, που μπορεί να προεικάζει το τέλος των πολιτικών λιτότητας στην Ευρώπη.

Οι αντιφάσεις, υπαναχωρήσειςκαι απειλές είναι αναμενόμενες

Πώς σχολιάζεις τη γεμάτη διακυμάνσεις, έως και αντιφάσεις, διαπραγμά-τευση; Πώς αξιολογείς την τακτική των δύο πλευρών; Είναι όντως δύο οιπλευρές; Οι εταίροι, παρά τα φαινόμενα δεν είχαν όλοι ταυτόσημες απόψειςαπέναντι στην Ελλάδα.

Κοιτάξτε, και οι τρεις πλευρές – η ελληνική, το ∆ΝΤ και η Κομισσιόν, πουδεν εναντιώθηκαν, τουλάχιστον κατ’ αρχήν, στα ελληνικά αιτήματα και η απο-λύτως αρνητική (ίσως και για λόγους εντυπώσεων παρά ουσίας) γερμανικήπλευρά βγαίνουν από ένα τρομακτικό σοκ. Η ελληνική πλευρά, λόγω της αν-θρωπιστικής κρίσης που προκάλεσε το μνημόνιο έχει μετακινηθεί ριζικώς απότην υπαλληλική και δουλική υιοθέτηση των θεσφάτων του μνημονίου και τωνεντολών τρίτης κατηγορίας υπαλλήλων της γραφειοκρατίας των οργανισμώνπου εκπροσωπούνται στην τρόικα, (κάτι που θα μείνει ως κηλίδα στην ιστορίατων προηγούμενων κυβερνήσεων) στην ασύντακτη διεκδίκηση ενός βελτιώ-μένου πλαισίου, το οποίο όμως είναι άγνωστο σε ποιο βαθμό έχει διαμορφω-θεί με την ακρίβεια εκείνη που θα το έκανε πιο εύκολα αποδεκτό.

Από την άλλη πλευρά, οι διεθνείς οργανισμοί που ασχολούνται με το ελλη-νικό θέμα, είναι σε πλήρη αμηχανία με μπόλικη αίσθηση ενοχής για την κατρα-κύλα της ελληνικής οικονομίας και την επακολουθήσασα κοινωνική κρίση.Τέλος, η γερμανική πλευρά είναι σε απόλυτη αδυναμία να καταλάβει γιατί απέ-τυχαν οι θεολογικού τύπου πολιτικές λιτότητας που επέβαλλε και γι’ αυτό κι-νείται σπασμωδικά με απόλυτη έλλειψη συνοχής καθώς και στρατηγικής σεσχέση με το τι θα μπορούσε να αντικαταστήσει τις πολιτικές λιτότητας, ούτωςώστε να διατηρηθεί η ακεραιότητα της ευρωζώνης. Ας μην ξεχνούμε πως οιαντιφάσεις, υπαναχωρήσεις και απειλές εκατέρωθεν είναι αναμενόμενες, ίσωςμάλιστα να είναι και μέρος του διαπραγματευτικού παιγχνιδιού. Όταν όμωςέρθει η ώρα για αποφάσεις ουσίας, οι αποφάσεις αυτές οφείλουν παρθούν μενηφαλιότητα και με συμβιβαστικό πνεύμα.

Όπως έχω ξαναδηλώσει δημοσίως, νομίζω πως και η οδός του αμοιβαίαεπωφελούς συμβιβασμού θα βρεθεί και πως την ίδια στιγμή πλησιάζουμε στοτέλος των ακραίων πολιτικών λιτότητας, που στην κυριολεξία ρήμαξαν τις οι-κονομίες και κοινωνίες του ευρωπαϊκού Νότου. Η αλλαγή πλεύσης σε σχέση μετο ελληνικό ζήτημα και οι νέες πολιτικές της ΕΚΤ για τη νομισματική χαλά-ρωση ίσως να αποτελέσουν καλούς οιωνούς για μια σοφότερη και πιο ανθρω-ποκεντρική νομισματική ένωση στο μέλλον.

Η στρατηγική της ανα-διαπραγμάτευσης δενείναι απλώς επιβεβλη-μένη για κοινωνικούς καιοικονομικούς λόγους,αλλά επίσης και ανα-γκαίος όρος για την επι-βίωση του περήφανουέθνους μας.

“

1100 Η ΕΠΟΧΗ 15 Φεβρουαρίου 2015ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου

Υπάρχει ένα σημείο, στο οποίοπαρά την σκληρότητα της δια-πραγμάτευσης και τις «βαριές

κουβέντες» που έχουν ανταλλάξει Αθήνακαι Βερολίνο τις τελευταίες εβδομάδεςοι απόψεις του Αλέξη Τσίπρα ταυτίζον-ται απόλυτα με εκείνες του ΒόλφγκανγκΣόιμπλε και της Ανγκέλα Μέρκελ. Ηκόντρα δεν έχει να κάνει ούτε με χρή-ματα, ούτε με επιτόκια, ούτε με ισοδύ-ναμα. Αυτό που κρίνεται τούτες τιςμέρες είναι το μέλλον της ίδιας της Ευ-ρώπης, αν δηλαδή θα υπάρξει αυτή η πο-λιτική αλλαγή που αποτέλεσε εξαρχήςκαι το βασικό σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ. Τοκλίμα έχει αλλάξει και όλοι καταλαβαί-νουν ότι από την έκβαση της αντιπαρά-θεσης θα εξαρτηθούν περαιτέρω εξελί-ξεις, που θα είναι σε κάθε περίπτωσηιστορικές.

Γιατί οι Γερμανοί επιμένουν;

∆εν είναι απλά μια μάχη της «χρεοκο-πημένης» Ελλάδας με την πανίσχυρηΓερμανία, αλλά μια μάχη του τυφλού καιαντικοινωνικού νεοφιλελευθερισμού μετην άλλη λογική που βάζει μπροστά απότα ελλείμματα και τα κέρδη των τραπε-ζών τους ανθρώπους, την εργασία τουςκαι την αξιοπρέπειά τους. Βάζει όμωςστο επίκεντρο και το θέμα της δημοκρα-τίας, αφού όλοι βλέπουν ότι ουσιαστικάαυτό που θα ήθελαν οι σκληροί χριστια-νοδημοκράτες θα ήταν μια πλήρης ανα-τροπή της αριστερής κυβέρνησης στηνΕλλάδα, λίγες μόλις εβδομάδες μετά τηνπανηγυρική της επικράτηση.

Την εκτίμηση αυτή κάνουν πλέον όλοιοι ψύχραιμοι αναλυτές στο Βερολίνο γιανα εξηγήσουν τη σφοδρότητα των δηλώ-σεων του Γερμανού Υπουργού Οικονομι-κών, που ανέκαθεν υπήρξε ένας απότους πιο δογματικούς οπαδούς του νεο-φιλελευθερισμού αλλά και ένας απότους εγκεφάλους των σχεδίων για τηνΕυρώπη των πολλών ταχυτήτων με πυ-ρήνα τη Γερμανία και τους πιστούς συμ-μάχους της. Στο περιβάλλον του κυρίουΣόιμπλε λένε ότι ουσιαστικά έχει προσ-δώσει προσωπικό χαρακτήρα σε αυτή τημάχη, όχι μόνο γιατί εξοργίστηκε με κά-ποιες αναφορές στο πρόσωπό του απόΈλληνες πολιτικούς ή τον ελληνικόΤύπο, αλλά επειδή ακριβώς πιστεύει ότιαν υποχωρήσει σε αυτή τη μάχη δεν θαέχει πλέον τον έλεγχο των εξελίξεων. Ηστάση αυτή όμως είναι δογματική καικοντόφθαλμη, υποστηρίζουν ορισμένοιγιατί ακόμα και αν ο κ.Σόιμπλε οδη-γούσε με την εμμονή του την Ελλάδα«στα βράχια», το μόνο που θα κατάφερνεθα ήταν να ενισχύσει όλες τις αντιευρω-παϊκές δυνάμεις και να τις φέρει καιαυτές σε κατάσταση επιστράτευσης γιατην τελική μάχη. Όποιος πιστεύει ότι ηΕυρώπη θα μπορούσε να συνεχίσει ανε-νόχλητη στην ίδια πορεία μετά από μιακαταστροφή της Ελλάδας μάλλον δενέχει καμιά επαφή με την πραγματικό-τητα, προειδοποιούν οι ουδέτεροι παρα-τηρητές. Όμως ο κ. Σόιμπλε με δηλώ-σεις του για την «ανεύθυνη πολιτική»της ελληνικής κυβέρνησης έχει ουσια-

στικά «φανατίσει» τους Γερμανούς νοι-κοκυραίους, τους έχει στρέψει στην εσω-στρέφεια και στον αντιευρωπαϊσμό καιεξυπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο δυνά-μεις όπως η «Εναλλακτική για την Γερ-μανία», το ευρωφοβικό κόμμα που κατά-φερε με σημαία του τον οικονομικό εθνι-κισμό να εισέλθει και στο πρώτο δυτικο-γερμανικό ομόσπονδο κοινοβούλιο,αυτό του Αμβούργου την περασμένη Κυ-ριακή.

Ο Σόιμπλε δεν είναι ο πιο σκληρός

Αυτό που ενισχύει τη θέση του ανένδο-του Γερμανού υπουργού είναι φυσικά ηστάση ορισμένων κυβερνήσεων, πουέχουν βρει την ευκαιρία να ...κρυφτούναπό πίσω του, ζητώντας την παραδειγ-ματική τιμωρία της Ελλάδας για να τηνεκμεταλλευτούν πολιτικά στις δικέςτους χώρες. «∆εν είναι μόνο η Γερμανία,που είναι εναντίον σας» έλεγε ένας από

τους μετέχοντες στις συνεδριάσεις τουEur0Working Group. Πολύ πιο σκληροίεμφανίζονται οι εκπρόσωποι της φιν-λανδικής, της ολλανδικής και των κυ-βερνήσεων κάποιων χωρών της Βαλτι-κής. Από την άλλη υπάρχει ο «θλιβερός»κύριος Ραχόι που όπως ακριβώς έκανεκαι ο Αντώνης Σαμαράς επί μήνες προ-σπαθεί να διασωθεί ο ίδιος πολιτικά ζη-τώντας στηρίγματα από τα «κεντρικά»της νεοφιλελεύθερης ορθοδοξίας στοΒερολίνο. Και φυσικά δε μπορεί να πα-ραγνωρίσει κανείς το γεγονός ότι όσουπάρχουν φωνές εντός Ελλάδας πουστέλνουν στη γερμανική κυβέρνηση τομήνυμα «έχετε δίκιο, εμείς είμαστε εδώγια να αναλάβουμε και πάλι αν χρειαστείτο καθήκον να εκτελέσουμε τις υποδεί-ξεις σας» η γερμανική πλευρά θα εκτιμάότι το καλύτερο σχέδιο είναι να στριμώ-ξει την κυβέρνηση της Αθήνας και ναστραγγίξει όσο μπορεί την ελληνική οι-κονομία.

Βεβαίως αυτή είναι η μια όψη του νο-μίσματος.

Η άλλη λέει ότι ο κύριος Γιούνκερ αι-σθάνεται ότι η αντιπαράθεση αυτή ανλήξει με την επιβολή των γερμανικώνόρων θα έχει πρακτικά σαν αποτέλεσματην κατάργησή του. Η προσπάθειά τουνα παρέμβει διαμεσολαβητικά έχει καιτην έννοια διάσωσης της δικής του αξιο-πρέπειας. ∆εν είναι τυχαίο το δηλητη-ριώδες σχόλιο της ανοικτά «στρατευμέ-νης» πλέον «Φράνκφουρτερ Αλγκε-μάινε», ότι η κυβέρνηση Τσίπρα δεν πρέ-πει να ελπίζει στην συμμαχία με την Κο-μισιόν, γιατί δεν είναι αυτή (η Κομισιόν)που πληρώνει το λογαριασμό και δανεί-ζει την Ελλάδα. Ούτε είναι τυχαίος ο τρό-πος με τον οποίο η ...μαριονέτα της γερ-μανικής στρατηγικής, ο Γερούν Ντάι-σελμπλουμ αποδεδειγμένα πλέον άδει-ασε τον Γάλλο Επίτροπο Πιέρ Μοσκο-βισί.

Υπάρχουν και οι άλλοι

Από την άλλη σε μια σειρά κυβερνή-

σεις, όπως αυτή της Αυστρίας η στάσηαπέναντι στην Ελλάδα έχει προκαλέσεισοβαρές αντιπαραθέσεις. Η σκληρήγλώσσα του συντηρητικού υπουργού Οι-κονομικών Χανς Γιεργκ Σέλλινγκ έχει νακάνει και με τη δυσφορία του για τη συμ-περιφορά του άλλου κυβερνητικού εταί-ρου υπό τον σοσιαλδημοκράτη καγκελά-ριο Βέρνερ Φάυμαν, ο οποίος από τηνπρώτη στιγμή τάχθηκε υπέρ μιας πιοδιαλλακτικής στάσης απέναντι στηνχώρα μας. Ο Ματέο Ρέντσι ακούει όλοκαι περισσότερες φωνές μέσα στο ∆ημο-κρατικό Κόμμα της Ιταλίας να τον κα-λούν να μην μείνει άλαλος μπροστά στοδιαφαινόμενο «πνίξιμο» της Ελλάδας,που επιχειρεί το Βερολίνο. Το ίδιο συμ-βαίνει και στη Γαλλία που γνωρίζει ότιαν αφήσει τη λήψη των αποφάσεων απο-κλειστικά στα χέρια του Βερολίνου θαέχει για μια ακόμα φορά ομολογήσει ότιτο «μεγάλο γαλλικό έθνος» έχει κοντύνειεπικίνδυνα. Το ερώτημα είναι βεβαίωςαν στο τέλος θα τολμήσει κανείς να αν-τιταχθεί στην καταστροφική εμμονή τηςΓερμανίας. Και φυσικά αν κάποιεςεξωευρωπαϊκές ισχυρές δυνάμεις θα θυ-μίσουν τις προβλέψεις για τις ολέθριεςσυνέπειες που θα είχε για ολόκληρη τηνΕυρωζώνη το «τσάκισμα» της Ελλάδας,το οποίο αυτάρεσκα αφήνει να πλανάταιστον αέρα ως δυνητική επιλογή του οΒόλφγκανγκ Σόιμπλε, που ξαφνικά απο-φάσισε να γίνει μαϊντανός στα τηλεο-πτικά παράθυρα. Και ακόμα αν οι Ελλη-νες πολίτες θα δείξουν την ίδια στήριξηπρος την κυβέρνηση και αποφασιστικό-τητα που φαίνεται να διατηρούν μέχρισήμερα. Η κυρία Μέρκελ γνωρίζει ότι ημάχη αυτή δεν επιτρέπει σε κανέναν μιαμαζική αναδίπλωση. Και θα πρέπει μετάαπό τόσο καιρό να έχει καταλάβει ότιστη χώρα πειραματόζωο για την εφαρ-μογή των προτεσταντικών της φαντα-σιώσεων υπάρχουν πλέον εκατομμύριαάνθρωποι που δεν έχουν τίποτα να χά-σουν.

•

ΜΙΑ ΜΑΧΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Ο ΣΥΡΙΖΑ και η Γερμανίακάπου συμφωνούνΜέρκελ και Σόιμπλε βλέπουν ότι είχε δίκιο ο ΣΥΡΙΖΑ όταν μιλούσε για μια αλλαγήστην Ευρώπη γι αυτό και γνωρίζουν ότι η έκβαση αυτής της μάχης θα έχειόχι μόνο οικονομικές αλλά και πολιτικές συνέπειες

Η κόντρα δεν έχει νακάνει ούτε με χρήματα,ούτε με επιτόκια, ούτεμε ισοδύναμα. Αυτό πουκρίνεται τούτες τιςμέρες είναι το μέλλοντης ίδιας της Ευρώπης,αν δηλαδή θα υπάρξειαυτή η πολιτική αλλαγήπου αποτέλεσε εξαρχήςκαι το βασικό σύνθηματου ΣΥΡΙΖΑ.

“

Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015 1111ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου

Οι εικόνες που είδαμε από την Αμυ-γδαλέζα μόνο ντροπή μπορούν να προ-καλέσουν. Τι προβλέπεται για τους αν-θρώπους που θα αφεθούν ελεύθεροι;

Θα αποδώσουμε καθεστώς ελευθερίαςσε αυτούς που το δικαιούνται. ∆εν θαβγει κανείς χωρίς να έχει ένα έγγραφοστα χέρια του, ώστε να απολαύσει αυτότο καθεστώς ελευθερίας, χωρίς να έχεικίνδυνο σύλληψης. Αυτό σημαίνει ότι θαδοθεί ροζ κάρτα στους αιτούντες άσυλοκαι προσωρινή (εξάμηνη) άδεια διαμο-νής σε όσους είναι ανέφικτη η απέλαση.Τα ασυνόδευτα ανήλικα δεν θα αφεθούνελεύθερα, γιατί χρειάζονται προστασία,ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο ναπέσουν θύματα εκμετάλλευσης. Γι’ αυτόαναζητούμε ξενώνες φιλοξενίας, όμωςμέχρι στιγμής οι θέσεις που έχουμε βρειδεν υπερβαίνουν τις πενήντα.

Μέχρι να αφεθούν ελεύθεροι, τι μέτραέχουν παρθεί ώστε να βελτιωθούν οισυνθήκες κράτησης;

Έχει κινητοποιηθεί η πολιτική προ-στασία, όπως και δομές αλληλεγγύηςκαι ΜΚΟ. Ήδη διορθώθηκαν οι θερμοσί-φωνες και τα κλιματιστικά, δόθηκανκουβέρτες, ρούχα και φαγητό. Επίσης,ΜΚΟ μοίρασαν στους κρατούμενουςφυλλάδια ενημέρωσης με χρηστικέςπληροφορίες για μετά την αποφυλάκισήτους.

Ο ρατσισμός θα εξασθενίσει

Η Ν∆, με αλλεπάλληλες ανακοινώσειςτης, καταγγέλλει αυτές τις κινήσεις,προκαλώντας πανικό στους πολίτες ότιθα κινδυνεύσουν και ότι θα αυξηθεί η εγ-κληματικότητα...

Θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι οι άν-θρωποι αυτοί δεν είναι εγκληματίες. Ημόνη τους παρατυπία είναι η παράνομηείσοδος στη χώρα. Κατά συνέπεια, δενυπάρχει κανένας λόγος φόβου της κοι-νωνίας. Βεβαίως, ξέρουμε ότι όλα αυτάτα χρόνια υπάρχει μία ταύτιση του μετα-νάστη με τον εγκληματία, η οποία δενεπιβεβαιώθηκε ποτέ. Θα πρέπει ακόμανα πούμε ότι όλοι όσοι κρατούνται, κά-ποια στιγμή θα έβγαιναν, και όπως εί-δαμε θα έβγαιναν τώρα γιατί έχουν συλ-ληφθεί στη διάρκεια της επιχείρησης Ξέ-νιος ∆ίας. Ακόμα, όσοι έχουν αιτηθείασύλου, διότι προέρχονται από εμπόλε-μες ζώνες, στατιστικά δεν έχουν περιπέ-σει σε καμία παραβατική συμπεριφορά.Τέλος, θέλω να τονίσω ότι οι άνθρωποιπου κερδίζουν καθεστώς ελευθερίας,ενώ ζουν σε μία κόλαση, νιώθουν ευγνω-μοσύνη για αυτό που τους αποδίδεις, καιποτέ δεν κάνουν κατάχρηση.

Η Χρυσή Αυγή αναδείχθηκε στις εκλο-γές σε τρίτη δύναμη. Πώς θα αντιμετω-πιστούν ενδεχόμενα πογκρόμ ή ρατσι-στικές επιθέσεις;

Η προπαγάνδα της Χρυσής Αυγήςέτυχε τέτοιας μεγάλης αποδοχής διότισυνεπικουρείτο από την κρατική πολι-τική. Χωρίς αυτήν δεν θα μπορούσε αυτήνα στεριώσει μέσα στην κοινωνία. Φαι-

νόταν νόμιμη, λογική και αποτελεσμα-τική, γιατί ταυτόχρονα ήταν πολιτική τουκράτους και πολιτική των ΜΜΕ. Τώραπου δεν θα είναι πολιτική του κράτουςκαι που δεν θα αναπαράγεται, ελπίζω,από τα ΜΜΕ, αυτή η πολιτική θα εξα-σθενίσει. Παρά ταύτα, επειδή γνωρί-ζουμε ότι υπάρχουν προκαταλήψειςστην κοινωνία, στόχος μας είναι να τιςδιασκεδάσουμε.

Η ΕΕ θα χαιρετίσειτην πολιτική μας

Η Ελλάδα έχει συνυπογράψει τη Σένγ-κεν και το ∆ουβλίνο ΙΙ. Το κλείσιμο τωνκέντρων κράτησης και η μεταναστευτική

πολιτική που θα ακολουθηθεί σημαίνειπαραβίασή τους;

Η μεταναστευτική πολιτική που θαεφαρμόσουμε, θα χαιρετιστεί από τηνυπόλοιπη Ευρώπη. Η Ευρώπη όλο αυτότον καιρό υποκριτικά, ίσως, κατάγγελλετα κέντρα κράτησης, επιβάλλοντας στηνΕλλάδα υψηλά πρόστιμα για τις απάν-θρωπες και εξευτελιστικές συνθήκεςδιαβίωσης που επικρατούν μέσα σεαυτά. Μάλιστα, έχει αναστείλει τη συν-θήκη ∆ουβλίνο ΙΙΙ και δεν γυρίζει πίσωπρόσφυγες, καθώς θεωρούσε ότι τουςστέλνει στην κόλαση. Όλες οι ευρωπαϊ-κές οδηγίες για την υποδοχή μετανα-στών και τη χορήγηση ασύλου έχουν εν-σωματωθεί στον ελληνικό νόμο (Ν.3907/2011), που όμως, δεν εφαρμόστηκεποτέ από την προηγούμενη κυβέρνηση.Τα μέτρα που έχουμε εξαγγείλει το μόνοπου κάνουν είναι να εφαρμόζουν αυτό τονόμο.

Όσα ευρωπαϊκά κονδύλια έχουν εγ-κριθεί για τη συντήρηση των κέντρωνκράτησης και τη μεταναστευτική πολι-τική, θα μείνουν αδιάθετα;

Τα κονδύλια αυτά έχουν εγκριθεί γιακέντρα ανοιχτής φιλοξενίας και υποδο-χής. Ήταν επιλογή της προηγούμενηςκυβέρνησης να τα διαθέσει σε κλειστάκέντρα κράτησης. Όσα κονδύλια έχουνεγκριθεί για το 2015 θα διατεθούν αυτήτη φορά για να δημιουργηθούν ανοιχτάκέντρα, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρό-τυπα.

Ο φράχτης του Έβρου και η Frontexέχουν ως στόχο τη βίαιη απώθηση τωνμεταναστών. Θα αλλάξει αυτή η πολι-τική;

Η ΕΕ, για πρώτη φορά, αποφάσισε ότικύρια αποστολή της Frontex είναι νασώζει τις ζωές στη θάλασσα, σε σχέση μετις παλιότερες εξαγγελίες που ήταν ηφρούρηση των συνόρων. Αυτό εμείς θατο εκμεταλλευτούμε, γιατί όπως η Ιταλίακαι η Μάλτα έχουμε μετατραπεί σε υγράνεκροταφεία. Ως κυβέρνηση, με τη συ-νεργασία του λιμενικού, θα απαιτήσουμεη πρώτη αξία να είναι να σώσουμε τις αν-θρώπινες ζωές. Όπως ξέρετε, ο φράχτηςέπεσε σε κάποια σημεία. ∆εν έχω προλά-βει να επισκεφτώ τον Έβρο ούτε έχωπληροφορίες αν αυτό το άνοιγμα έχειαξιοποιηθεί από κάποιους για να εισέλ-

θουν από τα χερσαία σύνορα. Πιστεύω,όμως, ότι όπως έχει ήδη δρομολογηθείνα αντιμετωπίζονται οι πρόσφυγες πο-λέμου που εισέρχονται από θαλάσσης,δεν νομίζω ότι θα αντιμετωπιστούν δια-φορετικά όσοι έρχονται από τα χερσαίασύνορα.

Στελέχωση των υπηρεσιών

∆εν είναι λίγες οι καταγγελίες αυθαι-ρεσίας από πλευράς αστυνομικών και λι-μενικών, όπως και ατιμωρησίας τους.Υπάρχει πρόβλεψη να αντιμετωπιστούντέτοια φαινόμενα;

Από ότι έχω ενημερωθεί, διότι δενείναι δικής μου αρμοδιότητας αυτά ταζητήματα, όσα περιστατικά καταγγέλ-λονται θα ελέγχονται και θα λαμβάνον-ται μέτρα.

Οι υπηρεσίες ασύλου έχουν πολύ με-γάλο χρόνο αναμονής. Θα επιταχυνθούνοι διαδικασίες;

Η υπηρεσία είναι γυμνή. ∆ημιουργούν-ται τεράστιες ουρές αναμονής, καθώςδεν υπάρχουν δομές για να απονέμεταιτο καθεστώς του ασύλου και της διε-θνούς προστασίας γρήγορα. Ελπίζουμεότι με την κινητικότητα και τις μετατά-ξεις θα βρεθεί προσωπικό να πλαισιώσειτις υπηρεσίες.

Στις προγραμματικές δηλώσεις ανα-κοινώθηκε ότι θα δοθεί ιθαγένεια σταπαιδιά των μεταναστών. Με ποια κριτή-ρια;

Το κριτήριο θα είναι διπλό. Από τημία, της γέννησης και, από την άλλη, τηςφοίτησης στα ελληνικά σχολεία. Μέχριστιγμής, δεν έχουμε καταλήξει πόσα έτηφοίτησης θα απαιτούνται για να αποδει-κνύεται η κοινωνική ένταξη, ώστε να εί-μαστε εναρμονισμένοι με το πνεύμα τηςαπόφασης του Συμβουλίου της Επικρα-τείας και να μην υπάρξουν οπισθοδρο-μήσεις στο νόμο.

Η ΕΕ, για πρώτη φορά,αποφάσισε ότι κύριααποστολή της Frontexείναι να σώζει τις ζωέςστη θάλασσα, σε σχέσημε τις παλιότερες εξαγ-γελίες που ήταν η φρού-ρηση των συνόρων. Αυτόεμείς θα το εκμεταλλευ-τούμε, γιατί όπως η Ιτα-λία και η Μάλτα έχουμεμετατραπεί σε υγρά νε-κροταφεία.

“

Ρεπορτάζ για το θέμα στις σελίδες 16, 17

ΤΑΣΙΑ ΧΡΙΣΤΟ∆ΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ

Η μεταναστευτική πολιτική θα χαιρετιστείαπό την υπόλοιπη Ευρώπη

Συζητάμε με την αναπληρώτρια υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικήςγια τα μέτρα που θα ληφθούν, ύστερα από την κατάργηση των κλειστώνκέντρων κράτησης, πώς θα υποδεχτεί η ΕΕ το πρόγραμμα του υπουρ-γείου και πώς θα ανανεωθούν οι υπηρεσίες ασύλου.

Τα άμεσα μέτρα• Αποκατάσταση της νομιμότητας• Ορθή εφαρμογή του υπάρχοντος νο-μικού πλαισίου (Ν. 3907/2011), πουρυθμίζει τη διοικητική μεταχείρισητων αλλοδαπών που υπόκεινται σεδιαδικασίες επιστροφής• Εφαρμογή της νομοθεσίας για τηνυποδοχή των αιτουμένων διεθνούςπροστασίας. ∆ιασφάλιση διαδικασιώνεξέτασης των αιτημάτων τους. • Άμεση κατάργηση της υπουργικήςαπόφασης παράτασης της 18μηνηςκράτησης. Άμεση απόλυση όσωντυχόν κρατούνται για χρονικό διά-στημα πέραν των 18 μηνών.• Άμεση απόλυση των ευάλωτων πε-ριπτώσεων (οικογένειες, παιδιά, ασυ-νόδευτοι ανήλικοι, έγκυες, θύματαβασανιστηρίων, ασθενείς, υπερήλι-κες) με την αναγκαία παραπομπή τουςσε δομές φιλοξενίας καθώς και άμεσηαπόλυση των αιτούντων άσυλο.• Απόλυση των κρατουμένων στις πε-ριπτώσεις όπου η κράτηση έχει διαρ-κέσει πέραν των 6 μηνών• Εφαρμογή των εναλλακτικών τηςκράτησης περιοριστικών μέτρων,(υποχρέωση εμφάνισης στο αστυνο-μικό τμήμα του τόπου κατοικίας, δή-λωση του τόπου κατοικίας κ.α.). • Κλείσιμο της Αμυγδαλέζας

1122 Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015∆ΙΕΘΝΗ

Ο αναίμακτος πόλεμοςτων AnonymousΤο δικό τους πόλεμο κήρυξανοι Anonymous στους δολοφόνουςτου ISIS, τις πρώτες μέρεςτου Φεβρουαρίου. σελ. 15ΚΟΣΜΟΥ

Ο γύρος τού

Του Νίκου Σερβετά

Εναν ισχυρότερο προστάτη,προκειμένου να αντιμετωπίσειτα προβλήματα στην

προσπάθεια προσέγγισής της με τηνΕυρωπαϊκή Ένωση, δείχνει ναχρειάζεται η κυβέρνηση της Σερβίας.Για το σκοπό αυτό, ο πρωθυπουργόςΑλεξάντερ Βούτσιτς δεν δίστασε ναπροσλάβει ως σύμβουλό του τον ΤόνιΜπλερ, έναν από τους ανθρώπουςπου με εντολή τους βομβαρδίστηκεκαι διαλύθηκε η Γιουγκοσλαβία.Ο ρόλος του Τόνι Μπλερ τα τελευταίαχρόνια είναι αρκετά αμφιλεγόμενοςκαι καλύπτεται από βαριά σκιά. Είναιγνωστό ότι ο πρώην πρωθυπουργόςτης Βρετανίας γυρίζει τον κόσμο καιδίνει διαλέξεις για θέματα διεθνούςπολιτικής και έναντι μεγάλης αμοιβήςεργάζεται ως σύμβουλος διαφόρωνκυβερνήσεων. Το κατά πόσον, όμως,συμβουλεύει με βάση τις πολιτικέςεμπειρίες του ή με βάση τασυμφέροντα αυτών που τονχρηματοδοτούν, είναι ένα από ταστοιχεία που συνθέτουν την έννοια«διεθνής πολιτική σκηνή».

Γνώριμο σκηνικό

Γνωρίζοντας πολύ καλά ότι στο χώροαυτό ούτε αιώνιες φιλίες υπάρχουν

αλλά ούτε και αιώνια μίση, η είδησητης ανάληψης νέων καθηκόντων απότην πλευρά του Μπλεραντιμετωπίστηκε ψυχρά από τονευρωπαϊκό τύπο ενώ, αντίθετα,έντονα επικριτικά ήταν τα σχόλια τωνσερβικών εφημερίδων. Απ’ αυτάπροκύπτουν πολύ ενδιαφέρονταστοιχεία αναφορικά με τη δράση καιτου Μπλερ, αλλά και των πιέσεωνπου ασκούνται στο Βελιγράδι για ναχαλαρώσει τους δεσμούς του με τηΜόσχα, ειδικά δε αυτών πουασκήθηκαν κατά τη διάρκεια τουφθινοπώρου. Χαρακτηριστική ησυνέντευξη του, γνωστού στηνΕλλάδα, επιτρόπου περιφερειακήςπολιτικής (με τη νέα αναδόμησηανέλαβε και επικεφαλής τωνδιαπραγματεύσεων για τη διεύρυνσητης Ευρωπαϊκής Ένωσης) ΓιοχάνεςΧαν, ο οποίος σε συνέντευξή του στηνεφημερίδα Novosti του Βελιγραδίου,συνδέει άμεσα το θέμα των κυρώσεωνπρος τη Ρωσία με την ενταξιακήπορεία της Σερβίας: «Με τη συμφωνίασύνδεσης, η Σερβία ανέλαβε τηνυποχρέωση να εναρμονίσει σταδιακάτην πολιτική της με αυτήν τηςΕυρωπαϊκής Ένωσης σε σημαντικάζητήματα, όπως είναι και η επιβολήκυρώσεων κατά της Ρωσίας», είχεδηλώσει τελείως ψυχρά ο Χαν.Η απάντηση του πρωθυπουργού της

Σερβίας ήταν σαφέστατη: «Η ένταξηστην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελείστρατηγικό μας στόχο. Η στάση μαςείναι σταθερή τόσο ως προς τονευρωπαϊκό προσανατολισμό τηςχώρας, όσο και ως προς τις σχέσειςμας με τη Ρωσία. Θα επαναλάβω ό,τιέχω ήδη πει, όπου κι αν βρίσκομαι,είτε στο Βελιγράδι είτε στιςΒρυξέλλες είτε στη Μόσχα είτε στηνΟυάσινγκτον: Η Σερβία δεν πρόκειταινα επιβάλλει κυρώσεις στηΡωσία», δήλωσε ο Βούτσιτς,τονίζοντας πως προέχει το όφελοςτων Σέρβων πολιτών.

Αγγελικός κόσμος

Σε αυτό το λίγο-πολύ γνώριμοσκηνικό, η πρόσληψη του Μπλερ απότον Βούτσιτς ταράζει κάπως τα νερά,αλλά αυτό που προκαλεί σοκ είναι οιλεπτομέρειες σε δημοσιεύματα καιανακοινώσεις που την ακολούθησαν.Αν και το περιεχόμενό τους, λόγω τηςφύσης του, δεν είναι δυνατόν ναεπιβεβαιωθεί, έγινε γνωστό ότι οΜπλερ δεν θα αμείβεται από τησερβική κυβέρνηση, αλλά απ’ αυτήτων Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων,με τα οποία έχει στενές επαφές εδώκαι χρόνια. Έγινε, επίσης, γνωστό ότικαι με τη σερβική κυβέρνηση έχειχρόνια επαφές και, μάλιστα, με τη

μεσολάβησή του δόθηκε η σερβικήυπηκοότητα στον Μοχάμεντ Νταχλάνκαι σε έξι μέλη της οικογένειας του.Ο Μοχάμεντ Νταχλάν δεν είναι ένατυχαίο πρόσωπο. Ήταν επικεφαλήςασφαλείας της ΠαλαιστινιακήςΑρχής, εκδιώχθηκε από τον ΜαχμούτΑμπάς, κατέφυγε στο Αμπού Ντάμπικαι η ηγεσία των Εμιράτων τονπροορίζει για αντικαταστάτη τουΑμπάς. Και στο μεσανατολικόμεσολαβητής είναι ο Μπλερ, ο οποίοςπληρώνεται από τα Εμιράτα, και τώραο Μπλερ έγινε σύμβουλος τουΒούτσιτς ο οποίος φέρεται να είναι οπραγματικός συγγραφέας του βιβλίουμε τίτλο «English Gay Fart TonyBlair».Αν μπορεί να βγει κάποιοσυμπέρασμα, σε πρώτη ανάγνωση,από την κίνηση του Βούτσιτςαναφορικά με τον Μπλερ, αυτό είναιότι η ∆ύση προσπαθεί να ξεκόψει απόσυμμάχους τη Ρωσία. Το απολύτωςβέβαιο, σε οποιαδήποτε ανάγνωση,είναι ότι αποκαλύπτεται πλέον ορόλος του Μπλερ ως μέλος τουκουαρτέτου για τις συνομιλίες στοπαλαιστινιακό, καθώς έγινε φανερόότι δεν λειτουργεί ως εκπρόσωποςτης Ευρώπης αλλά ως υπάλληλοςισχυρών Αραβικών συμφερόντων.

ΚΟΣΜΟΥΜΕ ΛΕΦΤΑ ΤΩΝ ΑΡΑΒΩΝ Ο ΜΠΛΕΡ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΕΙ ΤΟΥΣ ΣΕΡΒΟΥΣ

Χωρίς φύλλο συκής

“Γνωρίζοντας πολύκαλά ότι στο χώροαυτό ούτε αιώνιεςφιλίες υπάρχουν αλλάούτε και αιώνια μίση,η είδηση τηςανάληψης νέωνκαθηκόντων από τηνπλευρά του Μπλεραντιμετωπίστηκεψυχρά από τονευρωπαϊκό τύπο ενώ,αντίθετα, έντοναεπικριτικά ήταν τασχόλια των σερβικώνεφημερίδων.

Ο Τόνι Μπλερ πρώτα βομβάρδισετη Γιουγκοσλαβία και τώραπληρώνεται από Άραβες για νασυμβουλεύει τον πρωθυπουργότης Σερβίας, Αλεξάντερ Βούτσιτς,ο οποίος φέρεται ως συγγραφέαςτου βιβλίου με τίτλο: «English GayFart Tony Blair”.

Οι Κύπριοι και το νερό του ΈρντογανΗ κατανόηση των επιπτώσεων που θα έχει ο αγωγός με-ταφοράς νερού σε συνθήκες μη επίλυσης του Κυπριακούπροβλήματος, απαιτεί μια ευρύτερη ανάλυση του ιδεολο-γικού πλαισίου μέσα στο οποίο τοποθετούνται έργα παρό-μοιας εμβέλειας από την κυβέρνηση της Τουρκίας. σελ. 13

Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015 1133∆ΙΕΘΝΗ

Του Νίκου Μούδουρου*

Ονομάστηκε «έργο του αιώνα»και για πολλούς ειδικούς τουτομέα, εάν υλοποιηθεί θα απο-

τελεί παγκόσμια πρωτοτυπία. Ο λόγοςγια τον υποθαλάσσιο αγωγό μεταφοράςνερού από την Τουρκία στην Κύπρο, οοποίος θα μεταφέρει 75 εκατομμύριακυβικά μέτρα νερού ετησίως. Μελλον-τικά σχεδιάζεται όπως ο αγωγός αυτόςσυμπεριλάβει και τη μεταφορά ηλε-κτρισμού. Σύμφωνα με τους όρους τουπρωτοκόλλου που υπογράφτηκε με-ταξύ Άγκυρας και Τουρκοκυπριακήςηγεσίας, τα δικαιώματα από την πώ-ληση του νερού τόσο στην Κύπρο, όσοκαι σε άλλες χώρες, ανήκουν εξ ολο-κλήρου στην Τουρκία. Το ιδιοκτησιακόκαθεστώς όλων των εγκαταστάσεωντου έργου, επίσης ανήκει στην Τουρ-κία, είτε αυτές βρίσκονται σε τουρκικόείτε σε κυπριακό έδαφος. ∆εν υπάρχεικαμιά απολύτως πρόνοια για καταβολήποσού ως μορφή δικαιωμάτων ή ενοι-κίου από την Τουρκία στην Τουρκοκυ-πριακή κοινότητα για την χρήση τηςγης στην οποία χτίζονται οι εγκαταστά-σεις (φράγματα, αγωγοί κλπ). Αντί-θετα, στο πρωτόκολλο υπάρχουν ξεκά-θαροι όροι για τη διασφάλιση των ιδιω-τικών εταιρειών που ανέλαβαν τηναποπεράτωση του έργου, αλλά και τοδιαμοιρασμό του νερού στην Κύπρο.Όμως οι προαναφερθείσες πληροφο-ρίες – όντως σημαντικές – ίσως να μηδίνουν ολοκληρωμένα τη σημασία τηςαλλαγής παραδείγματος που προκαλείη μελλοντική λειτουργία του υποθα-λάσσιου αγωγού, αναφορικά με το Κυ-πριακό πρόβλημα και τη θέση τηςΤουρκοκυπριακής κοινότητας.

Ο εκπολιτισμός ως ηγεμονικήπτυχή της νέας Τουρκίας

Η κατανόηση των επιπτώσεων πουθα έχει ο αγωγός μεταφοράς νερού σεσυνθήκες μη επίλυσης του Κυπριακούπροβλήματος, απαιτεί μια ευρύτερηανάλυση του ιδεολογικού πλαισίουμέσα στο οποίο τοποθετούνται έργαπαρόμοιας εμβέλειας από την κυβέρ-νηση της Τουρκίας. Η επιλεκτική αντί-ληψη του Κόμματος ∆ικαιοσύνης καιΑνάπτυξης (ΑΚΡ) για τη δημοκρατία,σταδιακά έφερε στο προσκήνιο την πε-ποίθησή του ότι αποτελεί φορέα μιας«ιστορικής αποστολής». Το ΑΚΡ αντι-λαμβάνεται τον εαυτό του ως τον κα-θοδηγητή μιας πορείας παλινόρθωσης

της αυτοκρατορικής εμπειρίας τηςΑνατολίας και ανάδειξης της Τουρκίαςσε δύναμη παγκόσμιας εμβέλειας. Με-ταξύ πολλών άλλων στοιχείων πουέχει, η αναγέννηση της μεγαλοσύνηςτης Τουρκίας – σύμφωνα με το ΑΚΡ –πρέπει να εκφράζεται χωρικά, χωροτα-ξικά, οπτικά. Να καθρεφτίζεται μέσααπό τα μεγάλα έργα υποδομής, τις γι-γάντιες οικοδομές και ουρανοξύστες,το σύγχρονο οδικό δίκτυο και τα τερά-στια εμπορικά κέντρα θεοποίησης τουκαταναλωτισμού.

Αυτός ο τύπος εκπολιτισμού, θέτειένα συγκεκριμένο περιεχόμενο οικονο-μικής ανάπτυξης σε θέση κυρίαρχη καιεντελώς αποκομμένη από ζητήματα εκ-δημοκρατισμού και κατοχύρωσης τωνδικαιωμάτων των υποδεέστερων. Στη

συγκεκριμένη περίπτωση η δημοκρατίαδεν είναι απαραίτητο συστατικό της οι-κονομικής ανάπτυξης. «Ο δρόμος είναιπολιτισμός» λέει συχνά ο Έρντογανστις ομιλίες του, με τις οποίες επιμένεινα μετρά τις δεκάδες χιλιάδες χιλιομέ-τρων νέου οδικού δικτύου που δημι-ούργησε η δική του διακυβέρνηση. Οσυγκεκριμένος υλικός πολιτισμός, ησυγκεκριμένη μορφή εκσυγχρονισμούμετασχηματίζεται στην ηγεμονία ενόςεναλλακτικού πολιτισμικού πλαισίου.Την ίδια στιγμή μετατρέπεται σε επι-δίωξη εφαρμογής μιας νέας κοινωνι-κής μηχανικής, στην οποία η ιδεολο-γική ταυτότητα του νέου καθεστώτοςθα γίνεται κατανοητή (και) μέσα απότην αλλαγή του χώρου, του άμεσου πε-ριβάλλοντος, των κτιρίων και άλλων

έργων υποδομής. Αυτή η «μονομανία» των μεγάλων

έργων υποδομής και της αξιοποίησηςτης τεχνολογίας, τοποθετούμενη στοευρύτερο πλαίσιο του «ισλαμικού εκ-μοντερνισμού» εκφράζει τελικά πτυχέςτου ίδιου του γεωπολιτικού οράματοςτης Τουρκίας. Η «εκπολιτιστική δύ-ναμη» της χώρας, βρίσκει εφαρμογήκαι στην εξωτερική πολιτική. Μετατρέ-πεται σε ένα είδος «εξαγωγής εκσυγ-χρονισμού» που κάποιοι ονόμασαν«τουρκικό μοντέλο».

* Ο Νίκος Μούδουρος είναι ∆ρ. Τουρκικών

και Μεσανατολικών Σπουδών

Η κατανόηση των επιπτώσεων που θαέχει ο αγωγός μεταφοράς νερού σε συν-θήκες μη επίλυσης του Κυπριακού προ-βλήματος, απαιτεί μια ευρύτερη ανάλυσητου ιδεολογικού πλαισίου μέσα στο οποίοτοποθετούνται έργα παρόμοιας εμβέ-λειας από την κυβέρνηση της Τουρκίας.

“Οι Κύπριοι και το νερό του Έρντογαν

Ποια η σχέση του πιο πάνω πλαισίου με την Κύπρο, τουςΤουρκοκύπριους και τον αγωγό νερού; Οι όροι τουπρωτοκόλλου που προαναφέρθηκαν σε αυτό το ση-

μείο είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικοί. Το συγκεκριμένο έργοαποτελεί μια από τις χαρακτηριστικότερες εκφράσεις στηναλλαγή παραδείγματος στις σχέσεις Τουρκίας – Τουρκοκυ-πρίων. Η Τουρκία σε συνθήκες μη επίλυσης του Κυπριακού,μπαίνει πλέον και επίσημα σε μια πορεία αυτονόμησης τηςπαρουσίας της στην Κύπρο. Εξάγει το δικό της εκσυγχρονι-σμό χωρίς να χρειάζεται τη νομιμοποιητική παρουσία τηςΤουρκοκυπριακής κοινότητας. Όπως χαρακτηριστικά υπεν-θυμίζει ο Mustafa Akıncı, ένας από τους βασικούς υποψήφι-ους για την ηγεσία της κοινότητας, παλαιότερα το τουρκικόκεφάλαιο ερχόταν στην Κύπρο και αναζητούσε συνεταιρι-σμούς με την πιο αδύνατη τουρκοκυπριακή επιχειρηματικήελίτ… τώρα δεν υπάρχει ούτε αυτή η «ανάγκη». Η «νέα Άγ-κυρα» του ΑΚΡ αναλαμβάνει να «εκπολιτίσει» το χώρο, να δι-ευρύνει την ηγεμονία της, χωρίς τη διαμεσολάβηση τηςΤουρκοκυπριακής ηγεσίας. Αναλαμβάνει να δημιουργήσειμια «νέα Τ∆ΒΚ» αγγίζοντας σχεδόν σε κάθε σφαίρα της κοι-νωνικής ζωής στα κατεχόμενα.

Η μέθοδος επίλυσης του υδατικού προβλήματος είναι χα-ρακτηριστική. Παραπέμπει στην προσπάθεια οικοδόμησηςμιας παράλληλης κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότη-τας σε κυπριακό έδαφος. Μιας πραγματικότητας όμως πουπεριθωριοποιεί και αποξενώνει τους Τουρκοκύπριους, τόσοπολιτικά, όσο και πολιτιστικά. Η εξέλιξη αυτή δημιουργείδυναμικές που στην προοπτική τους αμφισβητούν ξεκάθαρατης κυπριακή διάσταση της εθνοκοινοτικής συγκρότησης

των Τουρκοκυπρίων. ∆ηλαδή την ύπαρξη τους ως μια κυ-πριακή πολιτική κοινότητα. Όμως θα πρέπει να σημειωθείότι εκσυγχρονισμός αυτής της ιδιότυπης αποικιοκρατικήςσχέσης, έχει μια πολύ σημαντική παράπλευρη απώλεια γιατην ίδια την Τουρκία γιατί ταυτόχρονα εκσυγχρονίζει καιαναπαράγει την τουρκοκυπριακή αντιπολίτευση. Η έντασημε την οποία οι Τουρκοκύπριοι αντιδρούν στο νέο πλαίσιοτης σχέσης τους με την Τουρκία, πολιτικοποιείται. Αποκτάσαφέστατους προσδιορισμούς με επίκεντρο τον κυπριακό-τουρκοκυπριακό χώρο. Η λόγος της τουρκοκυπριακής αντι-πολίτευσης ξεκάθαρα διεκδικεί την επαναδιαπραγμάτευσητης σχέσης με την Τουρκία και απονομιμοποιεί ταυτόχρονατις πολιτικές της Άγκυρας στο Κυπριακό. Σε αυτό το σημείο,η καταγραφή των τουρκοκυπριακών διεκδικήσεων έναντιτης Τουρκίας το 2011 στις μεγάλες κινητοποιήσεις, αποτέ-λεσε ένα ακόμα σημείο καμπής.

Η αλλαγή παραδείγματος και οι Ελληνοκύπριοι

Με αυτά τα δεδομένα, η γενικότερη διαπίστωση ότι η ορι-στική διχοτόμηση της Κύπρου βρίσκεται στο κατώφλι μας,αποκτά μια νέα σημασία. Η αλλαγή παραδείγματος της πα-ρουσίας της Τουρκίας στην Κύπρο χωρίς την επίλυση τουΚυπριακού, η έναρξη της οικοδόμησης μιας «Τ∆ΒΚ» χωρίςΤουρκοκύπριους, φέρνει ακόμα πιο κοντά την προοπτική πο-λιτικών, οικονομικών και πολιτιστικών «συνόρων» με τηνΤουρκία. Υπό αυτή την έννοια οι τουρκοκυπριακές αντιδρά-σεις υπογραμμίζουν ρήγματα και ερωτηματικά στην τουρ-κική ηγεμονία. Αλλά ταυτόχρονα δείχνουν ότι η «γραμμήάμυνας» των Ελληνοκυπρίων συμπεριλαμβάνει ή πρέπει νασυμπεριλαμβάνει την Τουρκοκυπριακή κοινότητα ή τουλά-χιστον το κομμάτι εκείνο της κοινότητας που με την πολι-τική του στάση δυσκολεύει την ενσωμάτωση στην Τουρκία.Η προσπάθεια των Τουρκοκυπρίων να προστατεύσουν τηνκοινοτική τους ύπαρξη, είναι την ίδια στιγμή προσπάθεια νααποκρούσουν την αυτονόμηση της παρουσίας της Τουρκίαςστην Κύπρο. Υπό αυτή την έννοια, η προστασία της τουρκο-κυπριακής κοινοτικής ύπαρξης είναι διεκδίκηση κυπριακήςεμβέλειας και σημασίας.

Μια “νέαΚύπρος” χωρίςΤουρκοκύπριους

1144 Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015∆ΙΕΘΝΗ

Αλληλεγγύηστους Έλληνεςαπό τους πορτογάλουςκομμουνιστές

Για το ΚΚ Πορτογαλίας το αποτέλεσματων εκλογών στην Ελλάδααποδεικνύει την αποτυχία των

κομμάτων Ν∆ και ΠΑΣΟΚ που κυβέρνησαντην Ελλάδα για αρκετά μεγάλο χρονικόδιάστημα, ασκώντας πολιτικές στηνυπηρεσία του κεφαλαίου και της ΕΕ μεκαταστροφικό αποτέλεσμα για τη χώρα.«Το εκλογικό αποτέλεσμα είναι αποτυχίαγια όλους αυτούς που στο πλαίσιο της ΕΕεπιχείρησαν μέσω πιέσεων καιαπαράδεκτων επεμβάσεων να εμποδίσουντην έκφραση της βαθιάς λαϊκήςδυσαρέσκειας και την πολιτική θέλησητου ελληνικού λαού για τις πολιτικέςαλλαγές. Είναι μια ολοφάνερη απόρριψητης πολιτικής που επιβλήθηκε με τααλλεπάλληλα προγράμματα προσαρμογήςτης τρόικας, της έντασης τηςεκμετάλλευσης των εργαζομένων, τηςαποδιάρθρωσης των κοινωνικώνδικαιωμάτων, της άρνησης ικανοποίησηςτων στοιχειωδών αναγκών, τηςοικονομικής καταστροφής και τηςυποβάθμισης της εθνικής κυριαρχίαςκάτω από τις ντιρεκτίβες της ΕΕ και τουευρώ.» Οι ψηφοφόροι απέρριψαν την πορεία προςτη φτώχεια την οικονομική και κοινωνικήκαταστροφή εκτιμά το ΚΚ Πορτογαλίας.Ταυτόχρονα τονίζει ότι «εξέφρασαν τηθέληση τους για πολιτική αλλαγή, με τηνίκη του ΣΥΡΙΖΑ που ήρθε πρώτο κόμμαστις εκλογές. Το ΚΚ κέρδισε ένααποτέλεσμα που θα του δώσει τηδυνατότητα να συμβάλει στη συνέχιση καιτην προώθηση των αγώνων για τηνυπεράσπιση των εργαζομένων και τουελληνικού λαού ενάντια στις πολιτικέςπου λειτουργούν προς όφελος τουμεγάλου κεφαλαίου και τωνιμπεριαλιστών.Το ΚΚ Πορτογαλίας τάσσεται κατά τωνμηχανοραφιών όλων αυτών που στοπλαίσιο της ΕΕ, όπως ήδη έχουνανακοινώσει, επιχειρούν να διασφαλίσουντη συνέχιση των βασικών πλευρών τηςπολιτικής που οδηγεί στη φτωχοποίησητην οικονομική και κοινωνική καταστροφήστην Ελλάδα και την εξάρτηση από την ΕΕκαι το διευθυντήριο των μεγάλωνδυνάμεων υπό την κυριαρχία τηςΓερμανίας.»Ανανεώνοντας την αλληλεγγύη στουςεργαζόμενους, του ελληνικού λαού. Το ΚΚΠορτογαλίας υπογραμμίζει ότι είναι αυτοίπου με τους αγώνες του θα εξασφαλίσουνλύσεις στα δίκαια αιτήματά τους για μιακαλύτερη ζωή, αξιοπρέπεια, εθνικήκυριαρχία και το δικαίωμα νααποφασίζουν χωρίς επιρροές για τοσήμερα και για το μέλλον τους. Το ΚΚ Πορτογαλίας αναφέρει ότι η πορείααυτή έρχεται αναπόφευκτα σε ρήξη με τιςπολιτικές της δεξιάς και δίνει τηδυνατότητα να εφαρμοστεί η πολιτική τηςπατριωτικής αριστεράς που θαπροετοιμάσει τη χώρα για τηναποδέσμευση από την κυριαρχία του ευρώυποστηρίζοντας την εθνική παραγωγή,ενισχύοντας την αγοραστική δύναμη τωνεργαζομένων και του λαού,καθιερώνοντας το δημόσιο έλεγχο στουςστρατηγικούς τομείς, κυρίως στοχρηματοπιστωτικό τομέα, την υπεράσπισηκαι ανάπτυξη των δημόσιων υπηρεσιών.

Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΒΑΛΣ

Χωρίς πλειοψηφίαστο λαό και στη βουλήΜε προεδρικό διάταγμα αναγκάστηκε να περάσει το “νόμο Μακρόν”

Ηκυβέρνηση του ΜανουέλΒαλς κατάφερε να ξεφύγει ταχειρότερα, μετά την απόρ-

ριψη της πρότασης μομφής την πε-ρασμένη Πέμπτη στη Βουλή. ∆ενφαίνεται όμως να έχει λαμπρές ημέ-ρες το επόμενο διάστημα. Γιατί όπωςέδειξαν τα τελευταία γεγονότα καιόχι μόνο, δε διαθέτει την πλειοψηφίαστο λαό, αλλά ούτε και στη Βουλή. Ηοικονομική και κοινωνική πολιτικήτης δεν μπορεί να έχει προοπτική. Τοχάσμα ανάμεσα στις δύο γραμμές στοεσωτερικό του Σοσιαλιστικού Κόμ-ματος (ΣΚ)– παρά τη διστακτικότητατων βουλευτών της αριστερής πτέρυ-γας να ψηφίσουν υπέρ της πρότασηςμομφής και συνεπώς να ρίξουν τηνκυβέρνηση– όχι μόνο παραμένει,αλλά διευρύνεται.

Οι συγκρούσεις ανάμεσα στους«επικριτές» της κυβερνητικής πολι-τικής και την πλειοψηφία θα εντεί-νεται όσο το ΣΚ θα προχωράει προςτο συνέδριό του, που έχει ορισθεί ναγίνει τον Ιούνιο.

Το πραξικόπημα

Η κυβέρνηση του Μανουέλ Βαλς,μετά την πλήρη αδυναμία της να πε-ράσει το γνωστό αντεργατικό «νόμοΜακρόν» για την ανάκαμψη και τηνανάπτυξη της οικονομίας από τηΒουλή, αποφάσισε να προσφύγει στοάρθρο 49 παρ. 3 του γαλλικού συν-τάγματος, που προβλέπει ότι έναςνόμος μπορεί να ισχύσει σε εξαιρετι-κές περιπτώσει ακόμα κι αν δεν ψη-φιστεί από τη Βουλή. Η συζήτησητου νόμου ξεκίνησε στις 9 Ιανουα-ρίου και πέρασε από πολλές φάσεις.Το Μέτωπο της Αριστεράς και οι επι-κριτές του ΣΚ καθώς και μερίδα τωνΟικολόγων άσκησαν έντονη κριτική.Η δεξιά, το κόμμα του Σαρκοζί UMPκαι το UDI δεν είχαν αντίρρηση γιατο νομοσχέδιο. Για λόγους, όμως, τα-κτικής περίμεναν την κατάλληληστιγμή για να παρέμβουν όχι για ναανατρέψουν τον νόμο, αλλά για ναδημιουργήσουν σύγχυση πλήρωςεναρμονισμένη με την τακτική Σαρ-κοζί. Η Αριστερά πέρα από το ΣΚεκτίμησε ότι ήταν μια καλή ευκαιρίανα χάσει η κυβέρνηση την πλειοψη-φία στη Βουλή, ώστε να ανακοπεί ηψήφιση του νομοσχεδίου, αλλά καιτων καταστροφικών μεταρρυθμί-σεων. Επιχείρησε από τη δική τηςπλευρά να καταθέσει πρόταση μομ-φής. ∆εν τα κατάφερε όμως να συγ-κεντρώσει τις 57 υπογραφές βουλευ-τών που ήταν απαραίτητες. Οι επι-κριτές εντός του ΣΚ απέφυγαν ν’αναλάβουν την ευθύνη πτώσης τηςκυβέρνησης. Το ίδιο και οι Οικολό-γοι. Το Μέτωπο της Αριστεράς, αφούταλαντεύθηκε, τελικά διχάστηκε, γιανα συμφωνήσει πολύ αργά για τηντακτική που θα ακολουθούσε. Ορι-σμένοι βουλευτές ψήφισαν την πρό-ταση μομφής με τη δήλωση ότι «τάσ-σονται κατά της κυβερνητικής πολι-τικής και η ψήφος τους δεν μπορείνα προσμετρηθεί με αυτές της δε-ξιάς».

Η πρόταση μομφής συγκέντρωσετελικά 234 ψήφους έναντι των 289

του ΣΚ, πολύ κάτω σε σχέση με τηναπόλυτη πλειοψηφία που ήταν ανα-γκαία για τέτοιες περιπτώσεις. Έτσι,ο νόμος αυτός θα ισχύσει μετά τοπραξικόπημα, όπως το χαρακτήρι-σαν γάλλοι σχολιαστές, χωρίς να έχειτην έγκριση της πλειοψηφίας τηςΒουλής.

Ο νόμος Χερτς αλά γαλλικά

Πρόκειται για ένα νόμο αντίγραφοεκείνου που είχε ψηφίσει η σοσιαλ-δημοκρατική κυβέρνηση Σρέντερ στηΓερμανία το 2004. Οι συνέπειες τουνόμου αυτού ήταν να αυξηθούν οικοινωνικές ανισότητες και να γίνειαισθητή και στη Γερμανία η φτωχο-ποίηση ενός τμήματος του πληθυ-σμού. Μετά την ψήφισή του και εξαι-τίας της οι σοσιαλδημοκράτες έχα-σαν την εξουσία. Η κ. Μέρκελ κατέ-λαβε την καγκελαρία, την οποία δια-τηρεί ακόμα. Με το νόμο αυτό, πέρααπό το γεγονός ότι η κυβέρνησηΟλάντ-Βαλς ικανοποίησε τη μεγάληεργοδοσία της χώρας και τις πολυε-θνικές, κλείνει το μάτι προς τις Βρυ-ξέλλες και το Βερολίνο. Αρκεί να τηςτο ανταποδώσουν αυτοί. Να μην πιέ-ζουν, δηλαδή, αφόρητα τη Γαλλία γιατη δημοσιονομική της προσαρμογή.

Η νευρική κρίση

Το επεισόδιο αυτό είναι μια αδιά-ψευστη μαρτυρία ότι η κυβέρνησητου Μανουέλ Βαλς είναι αρκετά απο-δυναμωμένη. Οι βουλευτές του ΣΚπου επικρίνουν την κυβερνητική πο-λιτική, θα έχουν πολλούς λόγους να

συνεχίσουν την τακτική τους αυτή,να διαχωρίζουν τη θέση τους από τηνεπίσημη γραμμή της κυβέρνησης.

Όσο θα συνεχίζεται η ίδια πολι-τική, δεν φαίνονται σημάδια ότι μπο-ρεί να έρθει η αναμενόμενη οικονο-μική ανάπτυξη. Το 2014, ο ρυθμόςανάπτυξης του ΑΕΠ ήταν 0,4% ενώγια το 2015 προβλέπεται να φθάσειμόλις στο 1%. Η ανεργία αντί να μει-ώνεται αυξάνει, υπολογίζεται ότι στηδιάρκεια της προεδρίας Ολάντ προ-στέθηκαν άλλες 500.000 εργαζόμενοιστο μακρύ κατάλογο των ανέργων. Ηαπόσταση μεταξύ προεκλογικώνλόγων και πραγματικότητας έχειπροκαλέσει μια ένταση στα στελέχητου ΣΚ. Η ένταση θα συνεχιστεί όσοπλησιάζουν οι διαμερισματικές εκλο-γές τον Μάρτιο και οι περιφερειακέςτον ∆εκέμβριο του 2015. Και ακόμαδεν είναι λίγοι αυτοί που προβλημα-τίζονται γι α τις προεδρικές και τιςβουλευτικές του 2017.

Η ενότητα της Αριστεράςγια μια άλλη πολιτική

Η κυβέρνηση εκτιμούσε πως μετάτην άγρια δολοφονία στο περιοδικό«Charlie Hebdo» είχε επιτευχθεί ηεθνική ενότητα. Μια ενότητα που θαεπέτρεπε να διατηρήσει ανοιχτή τηνπροοπτική για τις προεδρικές εκλο-γές του 2017.

Για να αλλάξει την κατάσταση, οΦρ. Ολάντ δεν έχει άλλη επιλογήπαρά να προχωρήσει σε ανασχηματι-σμό, για να διασώσει τον πρωθυ-πουργό και βασικά στελέχη της κυ-βέρνησης και ακόμα να δώσει ορι-σμένα υπουργεία στους «επικριτές»της πολιτικής του. Όχι βέβαια απότα πρώτα στελέχη της αριστερής πτέ-ρυγας του ΣΚ, αλλά στελέχη από τοπεριβάλλον της Μαρτίν Ομπρί.

Ο σχεδιασμός αυτός του Φρ. Ολάντφαίνεται ότι αφήνει αδιάφορες τιςαριστερές δυνάμεις, οι οποίες επιχει-ρούν να διαμορφώσουν μια άλληπραγματικότητα. Να ενωθούν όλεςσε κοινό μέτωπο: επικριτές στο εσω-τερικό του ΣΚ, Αριστερό Μέτωπο,Οικολόγοι, καθώς κινήματα και συλ-λογικότητες, για να δημιουργηθεί μιανέα δυναμική και μια νέα προοπτική,όπως συνέβη με τον ΣΥΡΙΖΑ και τοΠοδέμος.

Μ. Κοβάνης

Ο σχεδιασμός αυτόςτου Φρ. Ολάντ φαίνε-ται ότι αφήνει αδιά-φορες τις αριστερέςδυνάμεις, οι οποίεςεπιχειρούν να διαμορ-φώσουν μια άλληπραγματικότητα.

“

Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015 1155∆ΙΕΘΝΗ

www.stopstolengenera-tions.com.au

Θέλουμετα παιδιά μας

Συνεχίζεται ηεκστρατεία των

Αβοριγίνων μανάδων για τηνεπιστροφή τωνπερισσότερων από 15.000παιδιών τους, που οιλεγόμενοι «οργανισμοίπαιδικής προστασίας» ταέχουν πάρει βίαια μεδικαιολογία την υποτιθέμενηαμέλεια των γονιών τους. Νασημειωθεί, ότι το 2008 ο τότεαυστραλός πρωθυπουργόςΚέβιν Ραντ ζήτησε δημόσιασυγνώμη από τουςαυτόχθονες για τα κλεμμέναπαιδιά που έχουν δοθεί σελευκές ανάδοχεςοικογένειες, ενώ οιΑβοριγίνες μιλούν για μια νέαμορφή γενοκτονίας πουγίνεται εναντίον τους.

www.ipai-isolation.info

Ενάντιαστην απομόνωση

Ξεκινάει την Πέμπτηστην Βηρυτό, και θα

διαρκέσει μέχρι την 1ηΜαρτίου, η 12η διεθνήςσυνάντηση ενάντια στηναπομόνωση, με στόχο νασυντονιστούν σε παγκόσμιοεπίπεδο οι προσπάθειες γιανα μη μείνει κανείς καιπουθενά όμηρος του κράτους.Η πρωτοβουλία γίνεται απότην IPAI (∆ιεθνής Πλατφόρμαενάντια στην απομόνωση),που δημιουργήθηκε το 2000για να μην περάσει το σχέδιοτης τουρκικής κυβέρνησης ναφτιάξει λευκά κελιά για τουςπολιτικούς κρατούμενους.

www.facebook.com/YoSoy-CrudoEcuador

Στοπστη λογοκρισία

Χιλιάδες άνθρωποιέχουν υπογράψει στη

διαδικτυακή εκστρατείαεναντίον του προέδρου τουΙσημερινού Ραφαέλ Κορέα,επειδή απείλησε δημόσια μιαδημοφιλή εκπομπή με κόμικςπου με σατυρικό τρόποσχολίαζε την πολιτική του. Οίδιος το εξέλαβε ωςδυσφήμηση του κυβερνητικούέργου, όμως ακτιβιστέςμιλούν για λογοκρισίαεναντίον της ελευθερίας τηςέκφρασης σε μια χώρα πουεπανειλημμένως οιδημοσιογράφοι έχουν δεχτείαπειλές, ενώ στις 28Ιανουαρίου σταμάτησεπροσωρινά η λειτουργίατου Twitter με κυβερνητικήαπόφαση.

∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

στα

δίκτ

υα τ

ου κ

όσµο

υ

Ο αναίμακτος πόλεμοςτων Anonymous

Εκτός από τον πάγιο αυτοπροσδιο-ρισμό τους «είμαστε οι Αnony-mous, είμαστε λεγεώνα, δεν ξε-

χνάμε, δεν συγχωρούμε, να μας περιμέ-νετε», στο βίντεο που ανέβασαν στο you-tube, περιγράφουν εαυτούς ως μουσουλ-μάνους, χριστιανούς, εβραίους καιάτομα που μπορεί να ανήκουν σε οποι-αδήποτε επαγγελματική, κοινωνική, ηλι-κιακή, σεξουαλική ή οικονομική τάξη.Μπορεί να είναι χάκερς, πράκτορες, κα-τάσκοποι ή -ίσως- τα παιδιά της διπλα-νής πόρτας, από όλες τις φυλές, τιςχώρες, τις θρησκείες και τις εθνότητες,δηλώνουν.

Το κυρίαρχο σύνθημα αυτής της εκ-στρατείας είναι: «Οι τρομοκράτες πουαυτοαποκαλούνται ισλαμικό κράτος(ISIS), δεν είναι μουσουλμάνοι» και τουςυπόσχονται ότι κανένα σημείο του διαδι-κτύου δεν θα είναι πλέον ασφαλές για«ιούς» των οποίων η θεραπεία θα είναιοι Anonymous. Όπως φαίνεται στιςαναρτήσεις του ιστότοπου pastebin.com,η ομάδα «κόκκινη λατρεία» (red cult)των Anonymous, «αποκάλυψε και κατέ-στρεψε» περίπου 800 λογαριασμούςtwitter, περισσότερους από δέκα στο fa-cebook και εκατοντάδες άλλες διευθύν-σεις. Σε βίντεο, λίγες μέρες αργότερα,αναρωτιούνται γιατί οι κυβερνήσεις δενενήργησαν μετά την αποκάλυψη των πε-ρίπου 1.500 διευθύνσεων.

Η #OpISIS, αποτελεί συνέχεια της#OpCharlieHebdo, η οποία ξεκίνησεόταν η γαλλόφωνη ομάδα, με αναρτή-σεις που φαίνεται να προέρχονται απότο Βέλγιο, υποσχέθηκε στον «εχθρό τηςελευθερίας του λόγου» εκδίκηση καιπροειδοποίησε για «μαζική μετωπική αν-τίδραση επειδή ο αγώνας για την υπερά-σπιση του λόγου και της γνώμης, αποτε-λούν τα θεμέλια του αγώνα των Anony-mous».

Οι διαδικτυακές μάχες με τους τζιχαν-τιστές είχαν ξεκινήσει από το καλοκαίρι,με αμοιβαίες επιθέσεις σε λογαρια-σμούς. Μεσολάβησαν μερικοί μήνεςμέχρι την «κήρυξη του πολέμου», λόγωαντιρρήσεων από μέλη των Anonymous

και επειδή θεωρήθηκε ότι μπορεί ναέθετε σε κίνδυνο μέλη τους σε Ιράκ καιΣυρία.

Ευρεία δράση

Από την αρχή της #OpISIS, προβλήθη-καν στοιχεία που συνήθως περνούν απα-ρατήρητα, όπως σχολιαστές που δήλω-ναν θαυμασμό για τους τρομοκράτες.Τον Νοέμβριο, επιτέθηκαν επίσης, εναν-τίον λογαριασμού της Κου Κλουξ Κλανστο twitter, όταν αυτή εμφάνισε «δυσα-νεξία» και απηύθηνε απειλές για χρήσηθανάσιμης βίας στους διαδηλωτές τουΦέργκιουσον, τους οποίους οι Anony-mous είχαν εξαρχής υποστηρίξει. Επι-πλέον, σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτεςπληροφορίες που έφθασαν στον ιστό-τοπο τεχνολογιών και πληροφορικής

ZDNet, υποκλοπές τηλεφώνων απότους Anonymous αποκάλυψαν ότι σταμέλη της ρατσιστικής οργάνωσης περι-λαμβάνονται ένας αξιωματούχος τηςαστυνομίας και ένας πρώην αστυνομι-κός. Το πιο πρόσφατο σχέδιό τους, ηΕπιχείρηση Θανατοφάγοι (#OpDeathEa-ters), στρέφεται εναντίον του κυκλώμα-τος παιδοφιλίας, εκμετάλλευσης, φυσι-κού και διαδικτυακού σαδισμού, διακι-νητών και δολοφόνων παιδιών στην Βρε-τανία και διεθνώς. Το πρόβλημα είναιτεράστιο, ενώ έχουν υπάρξει πληροφο-ρίες και αποκαλύψεις για εμπλοκή πολι-τικών προσώπων. Απασχολεί σε μεγάλοβαθμό την αστυνομία, τη βρετανικήΕθνική Υπηρεσία Εγκλήματος και το πα-ρακλάδι της, το Κέντρο Παιδικής Εκμε-τάλλευσης και ∆ιαδικτυακής Προστα-σίας. Αλλά, οι Anonymous ζητούν νασταματήσει η μυστικότητα και να υπάρ-ξει ευρείας κλίμακας δημοσιοποίησηώστε να ενημερωθεί και να ευαισθητο-ποιηθεί ο κόσμος για την έκταση της μά-στιγας.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Sky News,η βοήθεια και η υποστήριξή τους είναιευπρόσδεκτες, με τον όρο της συντονι-σμένης δράσης, αφού θεωρείται ότι οιαποσπασματικές κινήσεις και αποκαλύ-

ψεις πληροφοριών που δεν είναι δια-σταυρωμένες, ενδέχεται να υπονομεύ-σουν τις έρευνες.

∆αιμονοποίηση και κυρώσεις

Οι εκστρατείες και επιτυχίες των τε-λευταίων μηνών, βεβαίως, δεν διαφημί-ζονται από «παραδοσιακά» ΜΜΕ, αντι-θέτως, επιχειρείται αποδόμηση και απα-ξίωση των Anonymous και των μελώντους. Η «Le Monde» σε άρθρο της, σχε-δόν εξομοιώνει τη δράση τους με χάκερςπου δρουν με δόλο, ίδιον όφελος, ακόμακαι τρομοκρατικά, χωρίς πολιτικές καιιδεολογικές αφορμές, ενώ παρουσιάζειτα μέλη της ως να έχουν μόνο ενδιαφέ-ρον την κυβερνοπειρατεία.

Ο πρόεδρος Ομπάμα, από την πλευράτου, με Προεδρικό ∆ιάταγμα, στις αρχέςΙανουαρίου, ενέτεινε τη δαιμονοποίησηκαι κλιμάκωσε τις οικονομικές κυρώ-σεις προς την Βόρεια Κορέα την οποίακατονομάζει ως υπεύθυνη για την υπο-κλοπή της εταιρείας Sony, όπως είχεαποφανθεί το FBI μετά από χρήση «ευαί-σθητων πηγών και μεθόδων», όπως δή-λωσαν.

Ίσως προς διευκόλυνση των «ευαί-σθητων» μεθόδων, ένα μήνα αργότερα,άλλο ∆ιάταγμα προβλέπει τη διάθεση(μοίρασμα) δεδομένων χρηστών από τιςδιαδικτυακές εταιρείες σε κυβερνητικέςυπηρεσίες και γενικεύει τους ελέγχουςεπιχειρώντας να προστατεύσει «υποδο-μές ζωτικής σημασίας» από υποκλοπές.Σε προοδευτικούς κύκλους κυριαρχεί ηάποψη ότι, παρότι δεν ψηφίστηκαν ταδύο σχετικά νομοσχέδια που είχαν κατα-θέσει διαδοχικά ρεπουμπλικάνοι και δη-μοκρατικοί, ο πρόεδρος αποφάσισεχωρίς περαιτέρω διάλογο και σε βάροςτης προστασίας προσωπικών δεδομέ-νων.

Όπως λέγεται, και το ασκούν άρισταοι ΗΠΑ, (και) στον πόλεμο, όλα τα μέσαείναι αποδεκτά. Πόσω μάλλον σ’ έναναναίμακτο πόλεμο.

Ελισάβετ Πετρίδου

Το δικό τους πόλεμο κήρυξαν οι Anonymous στους δολοφόνους του ISIS, τις πρώτες μέρες τουΦεβρουαρίου. Με το «όπλο» που διαχειρίζονται καλύτερα, το hacking στο διαδίκτυο, και με την ονομασία#OpISIS (επιχείρηση ISIS), παραβίασαν ιστότοπους, λογαριασμούς σε twitter και facebook, αλλά καιδιευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέσω των οποίων οι τζιχαντιστές ασκούν προπαγάνδα καιστρατολογούν μαχητές, ιδιαίτερα σε ευρωπαϊκές χώρες ή επικοινωνούν με τους τρομοκράτες που ήδηβρίσκονται σε Ιράκ και Συρία.

1166 ΤΟ ΘΕΜΑ Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015

Οταν το 2012 ανακοινώθηκε «η σύ-σταση 30 κλειστών κέντρων φιλο-ξενίας παράνομων μεταναστών σε

όλη τη χώρα», υπήρξαν έντονες αντιδρά-σεις. Από τη μια, οι κάτοικοι των περιο-χών που αντιστεκόντουσαν στην «υπο-βάθμιση της περιοχής τους» και, από τηνάλλη, αντιρατσιστικές και μεταναστευτι-κές οργανώσεις που κατήγγειλαν την κα-τάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων τωνμεταναστών και προσφύγων, που φυλα-κίζονταν με μόνο αδίκημα ότι δεν είχαννομιμοποιητικά έγγραφα. Αρχικά η πρό-βλεψη ήταν η κράτηση να διαρκεί έως έξιμήνες, έπειτα αύξησαν την περίοδο κρά-τησης στον ένα χρόνο, ύστερα την έκαναν18 μήνες. Πέρσι, με υπουργική απόφασημετέτρεψαν την κράτηση σε επ’ αόριστον.Ο νόμος αυτός, σε συνδυασμό με την επι-χείρηση-σκούπα Ξένιος ∆ίας, μετέτρεψαντη χώρα σε μία τεράστια φυλακή.

Εικόνες ντροπής

Το περασμένο Σάββατο, ύστερα από τηναυτοκτονία του 28χρονου Ναντίμ Μοχά-μεντ από το Πακιστάν, η κυβέρνηση δε-σμεύτηκε ότι τα στρατόπεδα της ντροπής,στα οποία κρατούνται 4.500 άνθρωποι, θακλείσουν και θα αντικατασταθούν μεανοιχτές δομές φιλοξενίας και με εναλ-λακτικών της κράτησης περιοριστικώνμέτρων. Τα μέτρα αυτά ανακοινώθηκαν

πρώτα στους κρατούμενους μετανάστεςστην Αμυγδαλέζα, ύστερα από επίσκεψητου υπουργού Γ. Πανούση, κλιμακίου τουτμήματος ∆ικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ, αντι-ρατσιστικών και μεταναστευτικών οργα-νώσεων. Ήταν η πρώτη φορά που άνοι-ξαν οι πόρτες της Αμυγδαλέζας και μπήκεκόσμος να συζητήσει με τους κρατούμε-νους και να ελέγξει τις συνθήκες κράτη-σής τους. Οι εικόνες συγκλονίζουν: Άν-θρωποι ημίγυμνοι, χωρίς παπούτσια φο-ρώντας αυτοσχέδιες παντόφλες, υποσιτι-σμένοι, χωρίς ιατροφαρμακευτική περί-θαλψη, χωρίς θέρμανση, χωρίς ζεστόνερό. «∆εν έχουμε ρούχα», φώναζαν. «∆ενέχουμε τίποτα. Κρυώνουμε. ∆ύο μήνεςτρώμε πατάτες. Μετά από ένα μήνα, σή-μερα ήρθαν να καθαρίσουν επειδή ήρθατεεσείς. Τα ζώα χορεύουν εδώ μέσα». Σύμ-φωνα με τον Γιάννη Μουζάλα από τουςΓιατρούς του Κόσμου, «σήμερα κρατούν-ται στην Αμυγδαλέζα 1.400 άνθρωποι,ενώ πριν έξι μήνες ξεπερνούσαν τους2.000. Εξ αυτών μόλις 40 έχουν διαπράξεικάποιο πλημμέλημα, όπως η πλαστογρα-φία».

Οι συνθήκες δημιουργούν νόσους

Οι κρατούμενοι δεν μπορούσαν να πι-στέψουν ότι ο υπουργός συζητούσε μαζίτους. Έσπευδαν να δείξουν ό,τι χαρτιάείχαν, προκειμένου να αποφυλακιστούν.

«Ο κόσμος έχει φτάσει στα όριά του. Κα-νένας υπουργός δεν είχε μπει μέσα ναελέγξει τις συνθήκες κράτησης. Οι κρα-τούμενοι, παρά την έλλειψη πληροφο-ριών, έχουν καταλάβει ότι με τις εκλογέςθα αλλάξει και ο τρόπος αντιμετώπισήςτους. Έχουν ελπίδα και είναι ανυπόμο-νοι», μας εξηγεί ο Νασίμ Λομανί από το∆ίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προ-σφύγων και Μεταναστών. Η ανυπομονη-σία τους φάνηκε και την περασμένη εβδο-μάδα, με αφορμή την έκρηξη ενός θερμο-σίφωνα. Οι κρατούμενοι εξεγέρθηκαν γιαμία ακόμα φορά διεκδικώντας την απε-λευθέρωσή τους, παρότι η κυβέρνηση δε-σμεύτηκε ότι αυτή θα συμβεί σταδιακά σεδιάστημα εκατό ημερών. «Ο κόσμοςβγήκε με τα πράγματά του από τα κελιάκαι ζητούσε να φύγει», προσθέτει ο Ν.Λομανί, καταλήγοντας «Βρεθήκαμε στηνΑμυγδαλέζα, για μία ακόμα φορά, για ναπιέσουμε να τελειώνουμε με αυτά τα κέν-τρα, που δεν έχουν κανένα αποτέλεσμακαι μόνος στόχος τους είναι ο εξευτελι-σμός ανθρώπων».

«Οι συνθήκες διαβίωσης μάς παραπέμ-πουν σε φυλακή, και μάλιστα από τις πιοσκληρές», τονίζει ο Γ. Μουζάλας, που επι-σκέφτηκε την Αμυγδαλέζα, ύστερα απόπρόσκληση του υπουργείου, ώστε να κα-ταγραφούν οι περιπτώσεις που χρήζουνιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. «Οισυνθήκες διαβίωσης δημιουργούν νό-σους, όπως και η ανεπαρκής σίτιση. Η ια-τρική παρακολούθηση των κρατουμένωνέχει σταματήσει από τις 30 ∆εκεμβρίου,όταν και έληξε η σχετική σύμβαση», προ-σθέτει. «Κληθήκαμε να πάμε εθελοντικάκαι θεωρήσαμε χρέος μας να το κάνουμε.Όμως, οι κρατούμενοι χρειάζονται ια-τρική παρακολούθηση και ο εθελοντι-σμός δεν μπορεί να παρέχει πλήρως αυτήτην υπηρεσία. Απαιτείται άμεση σύνδεσητης ιατρικής παρακολούθησης με το ΕΣΥ,μέχρι να καταργηθούν αυτές οι δομές.Προς το παρόν δεν διαπιστώσαμε βαριέςπαθήσεις, παρά δερματικά νοσήματα.Όμως, χρειάζεται ένας συνεχής έλεγχοςγια να υπάρξει ολοκληρωμένη ιατρική πε-ρίθαλψη».

«Ελπίζω να κλείσουν»

«Κατά την κράτησή μου στο κέντρο τηςΚορίνθου απέκτησα δερματικά και αιμα-τολογικά προβλήματα», περιγράφει ο24χρονος Μπελάν από το Αφγανιστάν.«Με συνέλαβαν το 2012. Μόλις είχα φτά-σει στην Ιταλία, αφού είχα κρυφτεί σεκοντέινερ στο λιμάνι της Πάτρας. Μεέστειλαν στην Κόρινθο για 3 μήνες, μετάμου είπαν θα με κρατήσουν ένα χρόνο,μετά 18 μήνες. Το μόνο που μου έδωσανήταν μία κουβέρτα. Ούτε ρούχα, ούτε τί-

ποτα. Κοιμόμουν σε ένα στρώμα τουστρατού, που έλεγε ημερομηνία κατα-σκευής 1979. Με έφαγαν οι κοριοί. Τοδέρμα μου είναι ακόμα σκαμμένο. Νερόπίναμε από την τουαλέτα. Το φαγητόήταν λίγο. Πεινάγαμε συνέχεια. Πριν μεπιάσουν ήμουν υγιής. Μετά χάλασαν όλαστο σώμα μου. Μια μέρα, κάναμε εξέ-γερση. Ήρθαν τα ΜΑΤ με ένα μηχάνημακαι έκοψαν τις πόρτες και τα παράθυρα.Μας έριξαν σπρέι και μας χτυπούσανχωρίς τέλος. ∆ύο μέρες μετά συνήλθα.Τώρα προσπαθώ να βγάλω άδεια εργα-σίας. Μιλάω 7 γλώσσες και δεν μπορώ ναβγάλω άκρη. Προς το παρόν έχω κόκκινη

κάρτα, αλλά πρέπει να δουλέψω για ναμην με ξαναστείλουν εκεί. Ελπίζω να τακλείσουν για πάντα τα στρατόπεδα. Είμα-στε και εμείς άνθρωποι και μας φέρθηκανχειρότερα και από ζώα».

Ο Ν. Λομανί εκφράζει την ανησυχία τουγια τις δηλώσεις που έχουν γίνει από τηνκυβέρνηση. «∆εν είναι σωστό να συνδέε-ται το κλείσιμο των στρατοπέδων με τοάνοιγμα άλλων δομών. Χρειάζεται νακλείσουν όλα τα κέντρα σήμερα. Η κυ-βέρνηση μιλά μόνο για την Αμυγδαλέζα.Όμως, λειτουργούν 15 κέντρα σε όλη τηνΕλλάδα και πρέπει να κλείσουν όλα», κα-ταλήγει. Την βδομάδα που μας πέρασεεπιδιορθώθηκε η θέρμανση και οι θερμο-σίφωνες, δόθηκαν ρούχα και κουβέρτεςαπό την Αλληλεγγύη για Όλους, πήγανεθελοντές γιατροί να εξετάσουν τουςασθενείς και δόθηκαν τρόφιμα. Όλα αυτάείναι πρωτόγνωρα για τους κρατούμε-νους, αλλά είναι απλώς μπαλώματα,μέχρι το κλείσιμο όλων των στρατοπέδωνκαι την εφαρμογή μιας μεταναστευτικήςπολιτικής, που δεν θα αντιμετωπίζει τουςμετανάστες ως ανθρώπους τρίτης κατη-γορίας. Η αρχή έγινε την Παρασκευή τοβράδυ με την αποφυλάκιση 20 κρατουμέ-νων. Όμως μένουν πολλά να γίνουν.

Ιωάννα ∆ρόσου

ΚΛΕΙΝΟΥΝ ΤΑ ΣΤΡΑΤΟΠΕ∆Α ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ

Μετά την ελπίδα, ήρθε η ανυπομονησίαΧρονοδιάγραμμα 100 ημερών από τα αρμόδια υπουργεία

“Ήρθα να εκ φρά σω τηθλί ψη μου, αλ λά με αυ -

τό που εί δα ντρέ πο μαι.Το γνώ ρι ζα, αλ λά δεν το

εί χα δει. Ο χει ρό τε ροςρα τσι στής να το έ βλε πε,

νο μί ζω ό τι θα λύ γι ζε.Εκφρά ζω την ντρο πή

μου ως Ευ ρω παίος. Αυ -τή η ι στο ρία αυ τού του

τρό που κρά τη σης τε -λειώ νει. Αυ τό το πράγ μα

δεν θα το ξα να δεί ο πο -λι τι σμός της Ελλά δας”

Γιάν νης Πα νού σης, υ πουρ γός Προ- στα σίας του Πο λί τη, Αμυ γδα λέ ζα, 14

Φε βρουα ρίου 2015

“Αυτό το κέντρο είναιφτιαγμένο σύμφωνα με

τα ευρωπαϊκά πρότυπα.Τι λέμε με τα κέντρακράτησης: Αν έρθετε στηνΕλλάδα, δεν θα είστε έξω,θα σας πιάσουμε, θα σαςβάλουμε σ’ ένα κέντρο καιο μόνος τρόπος για ναφύγετε είναι να πάτε στηνπατρίδα σας. ∆εν είναιφυλακή, αλλά δεν είναιχώρος που μπορούμε να

κάνουμε πάρτι”

Νίκος ∆ένδιας, υπουργός Προστα-σίας του Πολίτη, Αμυγδαλέζα,

4 Οκτωβρίου 2012

“

“

Σε όλα τα κέντρα κρατούνται 216 ασυνόδευτοι ανήλικοι με-τανάστες. Συγκεκριμένα στην Αμυγδαλέζα βρίσκονται 60«αμφισβητούμενοι ανήλικοι», που κρατούνταν μαζί με τους

ενήλικους και 40 «αναγνωρισμένοι ανήλικοι», που κρα-τούνταν χωριστά. Οι σαράντα ανήλικοι ήταν οι μόνοιπου έτρωγαν από το εστιατόρια της αστυνομίας καιείχαν επαρκή σίτιση, σε αντίθεση με όλους τους άλ-λους που έτρωγαν ό,τι έφερνε το catering, το οποίοεπειδή δεν είχε πληρωθεί για μήνες έστελνε μόνο πα-τάτες ή ρύζι. «Τα παιδιά αυτά πρέπει να βρεθούν σε ένα

προστατευμένο περιβάλλον, διαφορετικά θα πέσουν θύ-ματα εκμετάλλευσης», τονίζει ο Γ. Μουζάλας. Στο υπουρ-

γείο γίνεται μεγάλη προσπάθεια να βρεθούν δομές υποδο-χής και φιλοξενίας των ανηλίκων.

ΤΤιι θθαα γγίίννοουυνν τταα 221166 ππααιιδδιιάά;;

Πολλά τα λεφτά!Το συνολικό κόστος του προγράμμα-τος αντιμετώπισης της παράνομηςμετανάστευσης, που εφάρμοσε ηκυβέρνηση Ν∆-ΠΑΣΟΚ ήταν 247εκατ. ευρώ το χρόνο από τον κρα-τικό προϋπολογισμό και 178 εκατ.ευρώ από ευρωπαϊκά κονδύλια. Εν-δεικτικά αναφέρουμε όσον αφοράτα κέντρα κράτησης: Η κατασκευήτων κέντρων κράτησης κόστισε 20εκατ. ευρώ. Η λειτουργία της Αμυ-γδαλέζας κοστίζει ετησίως 10εκατ. ευρώ. Η κατασκευή του στρα-τοπέδου στην Κόρινθο κόστισε αρ-χικά 5,3 εκατ. ευρώ. Ο προϋπολογι-σμός για το Φυλάκιο Ορεστιάδας,χωρητικότητας 79 ατόμων, ανήλθεσε 2,4 εκατ. ευρώ. Η σίτιση 4.985

κρατουμένων κοστίζει 28,7 εκατ. ευρώ το χρόνο. Συγκεκριμένα, η εταιρεία σίτισηςστην Αμυγδαλέζα εισπράττει 11.740 ευρώ ημερησίως. Τέλος, οι ιδιωτικές εταιρείεςφύλαξης κοστίζουν 14,2 εκατ. ευρώ ετησίως.

Η πλήρης και ορθήεφαρμογή της υπάρχουσαςνομοθεσίας μπορεί ναεξασφαλίσει και σεβασμότων δικαιωμάτων τωναλλοδαπών ως ανθρώπωνκαι καλύτερη διαχείρισηαπό πλευράς της ελληνικήςδιοίκησης.

“

1177ΤΟ ΘΕΜΑΗ ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015

Οταν το 2012 ανακοινώθηκε «η σύ-σταση 30 κλειστών κέντρων φιλο-ξενίας παράνομων μεταναστών σε

όλη τη χώρα», υπήρξαν έντονες αντιδρά-σεις. Από τη μια, οι κάτοικοι των περιο-χών που αντιστεκόντουσαν στην «υπο-βάθμιση της περιοχής τους» και, από τηνάλλη, αντιρατσιστικές και μεταναστευτι-κές οργανώσεις που κατήγγειλαν την κα-τάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων τωνμεταναστών και προσφύγων, που φυλα-κίζονταν με μόνο αδίκημα ότι δεν είχαννομιμοποιητικά έγγραφα. Αρχικά η πρό-βλεψη ήταν η κράτηση να διαρκεί έως έξιμήνες, έπειτα αύξησαν την περίοδο κρά-τησης στον ένα χρόνο, ύστερα την έκαναν18 μήνες. Πέρσι, με υπουργική απόφασημετέτρεψαν την κράτηση σε επ’ αόριστον.Ο νόμος αυτός, σε συνδυασμό με την επι-χείρηση-σκούπα Ξένιος ∆ίας, μετέτρεψαντη χώρα σε μία τεράστια φυλακή.

Εικόνες ντροπής

Το περασμένο Σάββατο, ύστερα από τηναυτοκτονία του 28χρονου Ναντίμ Μοχά-μεντ από το Πακιστάν, η κυβέρνηση δε-σμεύτηκε ότι τα στρατόπεδα της ντροπής,στα οποία κρατούνται 4.500 άνθρωποι, θακλείσουν και θα αντικατασταθούν μεανοιχτές δομές φιλοξενίας και με εναλ-λακτικών της κράτησης περιοριστικώνμέτρων. Τα μέτρα αυτά ανακοινώθηκαν

πρώτα στους κρατούμενους μετανάστεςστην Αμυγδαλέζα, ύστερα από επίσκεψητου υπουργού Γ. Πανούση, κλιμακίου τουτμήματος ∆ικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ, αντι-ρατσιστικών και μεταναστευτικών οργα-νώσεων. Ήταν η πρώτη φορά που άνοι-ξαν οι πόρτες της Αμυγδαλέζας και μπήκεκόσμος να συζητήσει με τους κρατούμε-νους και να ελέγξει τις συνθήκες κράτη-σής τους. Οι εικόνες συγκλονίζουν: Άν-θρωποι ημίγυμνοι, χωρίς παπούτσια φο-ρώντας αυτοσχέδιες παντόφλες, υποσιτι-σμένοι, χωρίς ιατροφαρμακευτική περί-θαλψη, χωρίς θέρμανση, χωρίς ζεστόνερό. «∆εν έχουμε ρούχα», φώναζαν. «∆ενέχουμε τίποτα. Κρυώνουμε. ∆ύο μήνεςτρώμε πατάτες. Μετά από ένα μήνα, σή-μερα ήρθαν να καθαρίσουν επειδή ήρθατεεσείς. Τα ζώα χορεύουν εδώ μέσα». Σύμ-φωνα με τον Γιάννη Μουζάλα από τουςΓιατρούς του Κόσμου, «σήμερα κρατούν-ται στην Αμυγδαλέζα 1.400 άνθρωποι,ενώ πριν έξι μήνες ξεπερνούσαν τους2.000. Εξ αυτών μόλις 40 έχουν διαπράξεικάποιο πλημμέλημα, όπως η πλαστογρα-φία».

Οι συνθήκες δημιουργούν νόσους

Οι κρατούμενοι δεν μπορούσαν να πι-στέψουν ότι ο υπουργός συζητούσε μαζίτους. Έσπευδαν να δείξουν ό,τι χαρτιάείχαν, προκειμένου να αποφυλακιστούν.

«Ο κόσμος έχει φτάσει στα όριά του. Κα-νένας υπουργός δεν είχε μπει μέσα ναελέγξει τις συνθήκες κράτησης. Οι κρα-τούμενοι, παρά την έλλειψη πληροφο-ριών, έχουν καταλάβει ότι με τις εκλογέςθα αλλάξει και ο τρόπος αντιμετώπισήςτους. Έχουν ελπίδα και είναι ανυπόμο-νοι», μας εξηγεί ο Νασίμ Λομανί από το∆ίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προ-σφύγων και Μεταναστών. Η ανυπομονη-σία τους φάνηκε και την περασμένη εβδο-μάδα, με αφορμή την έκρηξη ενός θερμο-σίφωνα. Οι κρατούμενοι εξεγέρθηκαν γιαμία ακόμα φορά διεκδικώντας την απε-λευθέρωσή τους, παρότι η κυβέρνηση δε-σμεύτηκε ότι αυτή θα συμβεί σταδιακά σεδιάστημα εκατό ημερών. «Ο κόσμοςβγήκε με τα πράγματά του από τα κελιάκαι ζητούσε να φύγει», προσθέτει ο Ν.Λομανί, καταλήγοντας «Βρεθήκαμε στηνΑμυγδαλέζα, για μία ακόμα φορά, για ναπιέσουμε να τελειώνουμε με αυτά τα κέν-τρα, που δεν έχουν κανένα αποτέλεσμακαι μόνος στόχος τους είναι ο εξευτελι-σμός ανθρώπων».

«Οι συνθήκες διαβίωσης μάς παραπέμ-πουν σε φυλακή, και μάλιστα από τις πιοσκληρές», τονίζει ο Γ. Μουζάλας, που επι-σκέφτηκε την Αμυγδαλέζα, ύστερα απόπρόσκληση του υπουργείου, ώστε να κα-ταγραφούν οι περιπτώσεις που χρήζουνιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. «Οισυνθήκες διαβίωσης δημιουργούν νό-σους, όπως και η ανεπαρκής σίτιση. Η ια-τρική παρακολούθηση των κρατουμένωνέχει σταματήσει από τις 30 ∆εκεμβρίου,όταν και έληξε η σχετική σύμβαση», προ-σθέτει. «Κληθήκαμε να πάμε εθελοντικάκαι θεωρήσαμε χρέος μας να το κάνουμε.Όμως, οι κρατούμενοι χρειάζονται ια-τρική παρακολούθηση και ο εθελοντι-σμός δεν μπορεί να παρέχει πλήρως αυτήτην υπηρεσία. Απαιτείται άμεση σύνδεσητης ιατρικής παρακολούθησης με το ΕΣΥ,μέχρι να καταργηθούν αυτές οι δομές.Προς το παρόν δεν διαπιστώσαμε βαριέςπαθήσεις, παρά δερματικά νοσήματα.Όμως, χρειάζεται ένας συνεχής έλεγχοςγια να υπάρξει ολοκληρωμένη ιατρική πε-ρίθαλψη».

«Ελπίζω να κλείσουν»

«Κατά την κράτησή μου στο κέντρο τηςΚορίνθου απέκτησα δερματικά και αιμα-τολογικά προβλήματα», περιγράφει ο24χρονος Μπελάν από το Αφγανιστάν.«Με συνέλαβαν το 2012. Μόλις είχα φτά-σει στην Ιταλία, αφού είχα κρυφτεί σεκοντέινερ στο λιμάνι της Πάτρας. Μεέστειλαν στην Κόρινθο για 3 μήνες, μετάμου είπαν θα με κρατήσουν ένα χρόνο,μετά 18 μήνες. Το μόνο που μου έδωσανήταν μία κουβέρτα. Ούτε ρούχα, ούτε τί-

ποτα. Κοιμόμουν σε ένα στρώμα τουστρατού, που έλεγε ημερομηνία κατα-σκευής 1979. Με έφαγαν οι κοριοί. Τοδέρμα μου είναι ακόμα σκαμμένο. Νερόπίναμε από την τουαλέτα. Το φαγητόήταν λίγο. Πεινάγαμε συνέχεια. Πριν μεπιάσουν ήμουν υγιής. Μετά χάλασαν όλαστο σώμα μου. Μια μέρα, κάναμε εξέ-γερση. Ήρθαν τα ΜΑΤ με ένα μηχάνημακαι έκοψαν τις πόρτες και τα παράθυρα.Μας έριξαν σπρέι και μας χτυπούσανχωρίς τέλος. ∆ύο μέρες μετά συνήλθα.Τώρα προσπαθώ να βγάλω άδεια εργα-σίας. Μιλάω 7 γλώσσες και δεν μπορώ ναβγάλω άκρη. Προς το παρόν έχω κόκκινη

κάρτα, αλλά πρέπει να δουλέψω για ναμην με ξαναστείλουν εκεί. Ελπίζω να τακλείσουν για πάντα τα στρατόπεδα. Είμα-στε και εμείς άνθρωποι και μας φέρθηκανχειρότερα και από ζώα».

Ο Ν. Λομανί εκφράζει την ανησυχία τουγια τις δηλώσεις που έχουν γίνει από τηνκυβέρνηση. «∆εν είναι σωστό να συνδέε-ται το κλείσιμο των στρατοπέδων με τοάνοιγμα άλλων δομών. Χρειάζεται νακλείσουν όλα τα κέντρα σήμερα. Η κυ-βέρνηση μιλά μόνο για την Αμυγδαλέζα.Όμως, λειτουργούν 15 κέντρα σε όλη τηνΕλλάδα και πρέπει να κλείσουν όλα», κα-ταλήγει. Την βδομάδα που μας πέρασεεπιδιορθώθηκε η θέρμανση και οι θερμο-σίφωνες, δόθηκαν ρούχα και κουβέρτεςαπό την Αλληλεγγύη για Όλους, πήγανεθελοντές γιατροί να εξετάσουν τουςασθενείς και δόθηκαν τρόφιμα. Όλα αυτάείναι πρωτόγνωρα για τους κρατούμε-νους, αλλά είναι απλώς μπαλώματα,μέχρι το κλείσιμο όλων των στρατοπέδωνκαι την εφαρμογή μιας μεταναστευτικήςπολιτικής, που δεν θα αντιμετωπίζει τουςμετανάστες ως ανθρώπους τρίτης κατη-γορίας. Η αρχή έγινε την Παρασκευή τοβράδυ με την αποφυλάκιση 20 κρατουμέ-νων. Όμως μένουν πολλά να γίνουν.

Ιωάννα ∆ρόσου

ΚΛΕΙΝΟΥΝ ΤΑ ΣΤΡΑΤΟΠΕ∆Α ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ

Μετά την ελπίδα, ήρθε η ανυπομονησίαΧρονοδιάγραμμα 100 ημερών από τα αρμόδια υπουργεία

ΥΠΑΤΗ ΑΡΜΟΣΤΕΙΑ ΤΟΥ ΟΗΕ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣΣε ορθή κατεύθυνση τα μέτρα

ΗΎπατη Αρμοστείατου ΟΗΕ για τουςΠρόσφυγες (Υ.Α.)

παρακολουθεί ταζητήματα διοικητικήςκράτησης των υπηκόωντρίτων χωρών, καθώςανάμεσα σε αυτούς πουτίθενται υπό κράτησηβρίσκονται πρόσωπα ταοποία εμπίπτουν στηνεντολή του Οργανισμού.

Άτομα, δηλαδή, που έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας είτε γιατίείναι πρόσφυγες με βάση τη Σύμβαση της Γενεύης είτε γιατίπροέρχονται από περιοχές όπου λαμβάνουν χώρα μαζικέςπαραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η διοικητική κράτηση,ως μέτρο στερητικό της ελευθερίας, είναι ιδιαίτερα επαχθές μέτροπου θίγει τον πυρήνα των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Ως τέτοιο,λοιπόν, επιβάλλεται νομίμως μόνο ως εξαιρετικό μέτρο και υπό τιςαυστηρές προϋποθέσεις που επιβάλλει η διεθνής, ευρωπαϊκή καιελληνική νομοθεσία. Μέχρι σήμερα, η εφαρμογή της νομοθεσίας γιατην κράτηση στην Ελλάδα, αλλά και οι συνθήκες κράτησης, ήτανάκρως προβληματικές, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να έχεικαταδικαστεί πολλές φορές από το Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο των∆ικαιωμάτων του Ανθρώπου και να έχει δεχθεί σοβαρές επικρίσειςαπό διεθνείς και ευρωπαϊκούς Οργανισμούς. Η ανάλυση τηςκατάστασης στην Ελλάδα, και στον τομέα αυτό, περιλαμβάνεται στηνΈκθεση της Ύπατης Αρμοστείας «Η Ελλάδα, ως χώρα ασύλου»,∆εκέμβριος 2014.

Τα νέα μέτρα που ανακοινώθηκαν από τους συναρμόδιουςαναπληρωτές υπουργούς Προστασίας του Πολίτη καιΜεταναστευτικής Πολιτικής κινούνται απολύτως στην ορθήκατεύθυνση. Και τούτο γιατί ορθώς επιχειρείται ο διαχωρισμός τωνκρατουμένων σε κατηγορίες και η εξέταση της κάθε περίπτωσηςξεχωριστά σε σχέση με την επιβολή του μέτρου της κράτησης ή όχι.Στο πλαίσιο αυτό η ειδική μεταχείριση των αιτούντων άσυλο είναιεπιβεβλημένη από την νομοθεσία που διέπει την υποδοχή τωνατόμων που ζητούν διεθνή προστασία. Ομοίως, η ειδική μεταχείρισητων ασυνόδευτων παιδιών επιβάλλεται από τις διεθνείς συνθήκες.Περαιτέρω, η εφαρμογή των εναλλακτικών της κράτησης μέτρων,πέραν της υποχρεωτικής εκ του νόμου εξάντλησής τους πρινεπιβάλουν οι αρχές το μέτρο της πλήρους στέρησης της ελευθερίας,είναι η αναγκαία λύση για τις περιπτώσεις εκείνες των υπηκόωντρίτων χωρών των οποίων η επιστροφή είναι αδύνατη. Η πλήρης καιορθή εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας, στην κατεύθυνση τηςοποίας κινούνται τα νέα μέτρα, μπορεί να εξασφαλίσει και σεβασμότων δικαιωμάτων των αλλοδαπών ως ανθρώπων και καλύτερηδιαχείριση από πλευράς της ελληνικής διοίκησης.

Πολλά τα λεφτά!Το συνολικό κόστος του προγράμμα-τος αντιμετώπισης της παράνομηςμετανάστευσης, που εφάρμοσε ηκυβέρνηση Ν∆-ΠΑΣΟΚ ήταν 247εκατ. ευρώ το χρόνο από τον κρα-τικό προϋπολογισμό και 178 εκατ.ευρώ από ευρωπαϊκά κονδύλια. Εν-δεικτικά αναφέρουμε όσον αφοράτα κέντρα κράτησης: Η κατασκευήτων κέντρων κράτησης κόστισε 20εκατ. ευρώ. Η λειτουργία της Αμυ-γδαλέζας κοστίζει ετησίως 10εκατ. ευρώ. Η κατασκευή του στρα-τοπέδου στην Κόρινθο κόστισε αρ-χικά 5,3 εκατ. ευρώ. Ο προϋπολογι-σμός για το Φυλάκιο Ορεστιάδας,χωρητικότητας 79 ατόμων, ανήλθεσε 2,4 εκατ. ευρώ. Η σίτιση 4.985

κρατουμένων κοστίζει 28,7 εκατ. ευρώ το χρόνο. Συγκεκριμένα, η εταιρεία σίτισηςστην Αμυγδαλέζα εισπράττει 11.740 ευρώ ημερησίως. Τέλος, οι ιδιωτικές εταιρείεςφύλαξης κοστίζουν 14,2 εκατ. ευρώ ετησίως.

Η πλήρης και ορθήεφαρμογή της υπάρχουσαςνομοθεσίας μπορεί ναεξασφαλίσει και σεβασμότων δικαιωμάτων τωναλλοδαπών ως ανθρώπωνκαι καλύτερη διαχείρισηαπό πλευράς της ελληνικήςδιοίκησης.

“

Ελεύθεροι,αλλά και με φροντίδαΤης Βασιλικής Κατριβάνου*

Ηντροπή που νιώσαμε στην τελευταία μας επί-σκεψη, το προηγούμενo Σάββατο, στην Αμυ-γδαλέζα ήταν ανείπωτη. Όχι μόνο γιατί η κα-

τάσταση έχει χειροτερέψει από την προηγούμενη φοράπου πήγα (δεν υπήρχαν γιατροί τον τελευταίο μήνα, τοφαγητό ήταν πατάτες και ρύζι, υπήρχαν εγκαταλελειμ-μένα ανήλικα παιδιά). Αλλά γιατί τώρα μπαίναμε στοστρατόπεδο με τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση, με όλο τοβάρος της ευθύνης που ενέχει αυτό, και αντικρίζαμεαυτή την απάνθρωπη και εξευτελιστική κατάσταση.

Έχουμε την ευθύνη να κλείσουμε, τα στρατόπεδακαι να φτιάξουμε ανοικτές δομές φιλοξενίας. Επειγόν-τως. Αλλά και το μικρό διάστημα, μέχρι να κλείσουν,πρέπει να γίνουν πράγματα για τους ανθρώπους εκεί.Την επόμενη μέρα της επίσκεψης μας, με πρωτοβουλίατου υπουργείου ∆ημόσιας Τάξης άρχισαν να φτιάχνον-ται τα αιρκοντίσιον και οι θερμοσίφωνες, έκαναν επί-

σκεψη οι Για-τροί του Κό-σμου καιστάλθηκανρούχα. Απόαύριο ∆ευ-τέρα θα αρχί-σουν να αφή-νονται οι αι-τούντεςάσυλο και οιευάλωτες

ομάδες (ασθενείς, γυναίκες με παιδιά, ανήλικοι). Το ζήτημα, βέβαια, είναι πώς αυτοί οι άνθρωποι δεν

θα αφεθούν στη μοίρα τους, κυρίως οι ασυνόδευτοιανήλικοι, πώς θα βρούμε χρηματοδότηση για την υπο-δοχή και τη στήριξή τους σε κατάλληλες δομές φιλο-ξενίας. Υπάρχουν έτσι δυο διαδικασίες που πρέπει ναπροχωρήσουν μαζί, χωρίς να καθυστερεί καμία. Οι κρα-τούμενοι των κέντρων κράτησης να αφεθούν τάχισταελεύθεροι, αλλά όχι στη μοίρα τους. Να βρουν φρον-τίδα και να μην ξαναστοιβαχτούν εγκαταλελειμμένοι.Αυτό είναι πρωτίστως ευθύνη της κυβέρνησης, αλλάγια πολλούς λόγους (και πρακτικούς και πολιτικούς)είναι αναγκαία η ενεργοποίηση και η αλληλεγγύη ενόςευρέος κινήματος.

* Η Β. Κατριβάνου είναι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ

1188 Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015∆ΙΕΘΝΗ

Γιατί επιλέξατε να εκφραστείτε με τηλογοτεχνία;

Στη διάρκεια των σπουδών μου στησχολή κινηματογράφου στην Πράγα,όταν γύρισα την ταινία «Γκουέρνικα»,κατάλαβα ότι θα μπορούσα να είμαι δη-μιουργικός. Από τότε η δημιουργικό-τητά μου δεν σταμάτησε. Είχα την τύχηαυτή. Μπορούσα λοιπόν να δοκιμάσωτις δυνάμεις μου σε διάφορα σχέδια.Από τότε που γύρισα την πρώτη μουταινία, είχα καλές σχέσεις με το κοινό.Ενδεχομένως, γιατί δεν επιχειρούσα νακάνω δημόσιες σχέσεις, αλλά να δου-λέψω τα έργα μου. Σ’ αυτά ανατρέχωστις βαθύτερες οικογενειακές μου ιστο-ρίες επιχειρώντας να πάω στις αθέατεςπλευρές. Αφετηρία είναι μια επιθυμίαμου. Η τέχνη βεβαίως καταλήγει ναείναι μια επικοινωνία, όμως ο καλλιτέ-χνης δεν επικοινωνεί με το κοινό, αλλάμε την ανάγκη του να δημιουργήσει.

Για ποιο λόγο οι ιστορίες σας είναιτόσο προσωπικές;

Είμαι πολύ δεμένος με την κινηματο-γραφική γλώσσα, από τις αρχές τής δε-καετίας του 1970. Ήταν τα ένδοξα χρό-νια για το σινεμά και την τέχνη γενικό-τερα. Οι ΗΠΑ, που κυριαρχούσαν στονκόσμο στρατιωτικά και καλλιτεχνικά,τη δεκαετία του 1970 ήταν πολύ πιοελεύθερες από σήμερα. Μετά το Βιετ-νάμ γυρίστηκαν πολλά έργα για το χα-μένο πόλεμο των Αμερικανών. Μετά,έγινε η ελεύθερη έκφραση ελεγχόμενη.Σήμερα η υπηρεσία NSA παρακολουθείόλους τους αμερικανούς πολίτες, είναιτρομακτικό. Στη δεκαετία του 1970 οιΗΠΑ μίλησαν για το φασισμό, το ναζι-σμό. Θυμάστε το «Καμπαρέ» τουΜπομπ Φος, τα «Πέντε εύκολα κομμά-τια». Εκφράστηκε μια σχεδόν υπαρ-ξιακή φιλοσοφία, μίλησαν ελεύθεραγια τη ζωή, για την ήττα στο Βιετνάμ,γράφτηκαν βιβλία. Και μετά τίποτα.Στο σινεμά ο Τζορτζ Λούκας άρχισε ναξαναγράφει την ιστορία του σύμπαν-τος. Ο Σπίλμπεργκ κατέφυγε στον«Εξωγήινο». Η αντίληψη του ΡόλαντΡήγκαν, το πνεύμα της διασκέδαση,επικράτησε. Έπρεπε να απομακρυν-θούν από τις κριτικές σκέψεις και έτσιεπικράτησε η άποψη ότι χρειάζονταιφιλμ για τη διασκέδαση.

Οι άνθρωποι που συνέχισαν να κά-νουν αυτό που ήθελαν περιθωριοποι-ήθηκαν, τα έργα τους ήταν ελάχιστα ήδεν κατάφεραν καν να προβληθούν.Σήμερα έχουμε τις ίδιες συνέπειες.Στην Ευρώπη, ο κινηματογράφος δέχε-ται οικονομικές πιέσεις και οι δημι-ουργοί είναι υποχρεωμένοι να εκφρά-ζονται όλο και περισσότερο με πολι-τικά ορθό τρόπο.

Νομιμοποίηση του πολέμου

Ποιες σκέψεις σας προκαλούν τα γε-γονότα της Ουκρανίας;

Μου θυμίζουν τον «ανθρωπιστικό πό-

λεμο». Πρόκειται για μια νομιμοποίησητου πολέμου. Η Γουόλ Στριτ εξαρτάταιαπό τον πόλεμο. Η ψυχολογική αξίαμιας δράσης εξαρτάται από τον τρόποπου επιτίθεται σε διάφορες περιοχέςτου κόσμου. Πολλοί πόλεμοι, περιορι-σμένοι, γίνονται σχεδόν σε όλες τις πε-ριοχές του πλανήτη. Η προτίμηση στιςσυγκρούσεις χαμηλής έντασης φαίνε-ται ότι έφθασε στα όριά της. Και η Ου-κρανία σηματοδοτεί αυτή την καμπή. ΗΡωσία δεν αποδέχεται πια την περικύ-κλωση της με τη επέκταση των ορίωντου ΝΑΤΟ. Ο αμερικανός ΖμπίκνιουΜπρεζίνσκι έχει γράψει για το «ευρα-σιατικό διακύβευμα», που είναι βασικόκατά την άποψη, δηλαδή για έλεγχοκαι αποικιοποίηση της Ρωσίας και τουπρώην σοβιετικού χώρου. Η Ουκρανίαείναι συνεπώς ένα πρώτο βήμα προςαυτή τη διάλυση που ονειρεύτηκε οΜπρεζίνσκι.

∆εν σου θυμίζουν όλα αυτά, όσα συ-νέβησαν στην πρώην Γιουγκοσλαβία;

Όσα συνέβησαν στο Κίεβο, στην πλα-τεία Μεϊντάν μοιάζουν εξωφρενικά μετα γεγονότα στο Σεράγεβο το 1992. Στηδιάρκεια της περικύκλωσης της πόλης,οι ελεύθεροι μεμονωμένοι σκοπευτέςτρομοκράτησαν τους κατοίκους. Ακρι-βώς όπως στο Κίεβο, ουδείς γνωρίζειπώς άρχισε το πυρ κατά των διαδηλω-τών και των δυνάμεων ασφαλείας.

Αυτό προσπάθησα να περιγράψωστην ταινία μου «Αντεργκράουντ» το1995. Την αλήθεια για τα γεγονότα τηγνωρίζουν οι ηγεσίες. Είναι οι μόνεςπου ξέρουν τι έγινε και επιχείρησαν ναμας κάνουν να πιστέψουμε ότι είμαστεηλίθιοι. Οι μεγάλες δυνάμεις παίζουνστη σκακιέρα που η Ουκρανία και ηπρώην Γιουγκοσλαβία εμφανίζονταισαν πιόνια. Πρόκειται για μια επανά-ληψη του ίδιου σεναρίου που παίχτηκεστη Γιουγκοσλαβία και την οδήγησεστη διάσπαση για τα ίδια διακυβεύ-ματα: την επέκταση του ΝΑΤΟ και τηςΕΕ. Η οικοδόμηση της ΕΕ είναι υπεύ-

θυνη και για τα δύο δράματα. Για να δι-ευρυνθεί και να αυξήσει την επιρροήτης, διαιρεί τα κράτη και επιβάλλει τονόμο της στις μικρές περιοχές.

Για μένα, αυτό που είναι απαράδεκτο,είναι ότι οι άνθρωποι συμβιβάζονται.Ευτυχώς, υπάρχουν στιγμές που μαςκάνουν να ελπίζουμε. Η άνοδος στηνεξουσία κομμουνιστών στην Ελλάδαείναι μια απ’ αυτές. Η νίκη τους είναιιστορική και μπορεί, όπως στη Λατι-νική Αμερική, να προκαλέσει μια πραγ-ματική παρόρμηση προς τα μπρος.Αυτό το φαινόμενο θα επαναληφθείστα επόμενα χρόνια. Η άνοδος της εξ-τρεμιστικής δεξιάς και των φασιστικώνκομμάτων και μάλιστα των ναζιστικών,όπως στην Ουκρανία που βρίσκονταιστην εξουσία, θα προκαλέσουν αντί-σταση για την αντιμετώπισή τους. Ηρήξη είναι αναπόφευκτη.

Για τη διασφάλιση της υπεροχής

Η υστερία των μίντια απέναντι στηΡωσία και τον Πούτιν δεν σας θυμίζουντη μιντιακή διαχείριση που υπέστησανοι Σέρβοι στη διάρκεια του πολέμουτης Γιουγκοσλαβίας;

Εκεί βρίσκεται το σημείο εκκίνησης,στο 1992. Οι διάφοροι αστέρες παρου-σίασαν ορισμένες πλευρές του ζητήμα-τος για να δημιουργήσουν μια ατμό-σφαιρα που θα διευκόλυνε τις συγ-κρούσεις. Οι ίδιοι στη συνέχεια νομι-μοποίησαν τις επεμβάσεις στ’ όνοματης ανθρωπιστικής βοήθειας. Έτσι,όλες οι δυνατότητες για ειρήνη απομα-κρύνθηκαν και η Γιουγκοσλαβία διαμε-λίστηκε στα εξ ων είχε συντεθεί, αφή-νοντας το Σλοβένο Μιλόσεβιτς ως μόνουπεύθυνο. Το Κόσοβο είναι ένα πολύκαλό παράδειγμα των ψευδών τους καιτης μεροληπτικής δικαιοσύνης. Αυτοίοι κύκλοι υποστηρίζουν την απόσχισηαυτής της περιοχής στο όνομα του δι-καιώματος των λαών για αυτοδιάθεση.Όμως το ίδιο ακριβώς αρνούνται για

την Κριμαία.ΟΙ ΗΠΑ και το ατλαντικό στρατό-

πεδο επιβάλλουν την αλήθεια τους,επειδή συμπεριφέρονται ως οι νικητέςτου ψυχρού πολέμου. Εκτιμούν ότιθριάμβευσαν έναντι του μαρξισμού καισκότωσαν τον κομμουνισμό.

Όλα τα γεγονότα που επακολούθη-σαν μετά την πτώση του Τείχους τουΒερολίνου αποκαλύπτουν τις ψεύτικεςυποσχέσεις που είχαν δώσει στον Μι-χαήλ Γκορμπατσόφ για τη μη επέκτασητου ΝΑΤΟ. Η διπλωματία τους έχει έναστόχο: τη διασφάλιση της υπεροχήςτους. Η επέκταση του ευρωατλαντικούπερίβολου είναι επιτακτική. Τα χρόνιαπου έρχονται θα είναι χρόνια καμπήςγια τις ΗΠΑ. Από την αύξηση του πλού-του τους εξαρτάται η κυριαρχία του φι-λελεύθερου μοντέλου. Αυτό το μοντέλοπου έχουν επιβάλλει στον πλανήτημέσω της παγκοσμιοποίησης, θεμελιώ-θηκε στην ανταγωνιστικότητα, την εκ-μετάλλευση και την ανισότητα. Αυτή ηανταγωνιστικότητα των ΗΠΑ δεν θαμπορεί πια να επικρατεί συνεχώς ηάνοδος της δύναμης των αναπτυσσόμε-νων χωρών θα την εμποδίζουν.

Αντιμέτωπες με τη φάση της παρακ-μής οι ΗΠΑ απεργάζονται διάφορασχέδια. ∆εν πρόβλεψαν, όμως, ότι η Ευ-ρωασία θα ορθωνόταν ενάντια στην κυ-ριαρχία του ευρωατλαντισμού. Η γεω-γραφική γειτνίαση μετράει για τηΡωσία και την Κίνα, οι οποίες τελικά θασυνεργαστούν.

Ασκείτε έντονη κριτική στον καπιτα-λισμό, ωστόσο μετείχατε σε μια εκδή-λωση στο πλαίσιο του Νταβός.

Βρέθηκα στο Νταβός για μια ρωσικήτράπεζα. Είχα ανάγκη από χρήματα, γιανα πληρώσω τους μουσικούς που δού-λεψαν στο φεστιβάλ στο Κούνστεν-τορφ. Κάποιοι μου έδωσαν πολλά χρή-ματα, με τα οποία χρηματοδότησα απότο φεστιβάλ.

•

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΕΜΙΡ ΚΟΥΣΤΟΥΡΙΤΣΑ

Στην Ουκρανία ζούμετο ριμέικ της Γιουγκοσλαβίας

Οι μεγάλες δυνάμειςπαίζουν στη σκακιέραπου η Ουκρανία και ηπρώην Γιουγκοσλαβίαεμφανίζονται σαν πιόνια.Πρόκειται για μια επανά-ληψη του ίδιου σεναρίουπου παίχτηκε στη Γιουγ-κοσλαβία και την οδή-γησε στη διάσπαση.

“

«Η συνάντηση με τον σκηνοθέτη Εμίρ Νεμάνια Κουστουρίτσα είναι μια καλή ευκαιρία να συζητήσει κά-ποιος μαζί του για τα ζητήματα που τροφοδοτούν την επικαιρότητα, τα διεθνή γεωπολιτικά ζητήματακαι τις αμαρτίες του παγκόσμιου καπιταλισμού», αναφέρει ο δημοσιογράφος της «Ουμανιτέ», ΒαντίμΚαμένκα. Ο Εμίρ Νεμάνια Κουστουρίτσα, είναι Σέρβος σκηνοθέτης, ηθοποιός και μουσικός. Κέρδισεδύο φορές τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών για τις ταινίες «Άντεργκράουντ» (1995) και «Ομπαμπάς λείπει σε ταξίδι για δουλειές» (1985), ενώ το 2005 με την ταινία «Η ζωή είναι ένα θαύμα» κέρ-δισε το Βραβείο Σεζάρ καλύτερης ταινίας της ΕΕ. Επίσης έχει τιμηθεί με το βραβείο Γραμμάτων και Τε-χνών στη Γαλλία. Στις αρχές Ιανουαρίου 2015 κυκλοφόρησε μια συλλογή από νουβέλες με τον τίτλο«Etranger dans le Mariage».

Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015 1199OIKONOMIA

Του Μισέλ Ισόν

Λίγες μέρες πριν του ανατεθεί τουπουργείο Οικονομικών, ο κ. Βα-ρουφάκης έθετε ως στόχο την

«κατάλυση των θεμελίων του ολιγαρχι-κού συστήματος», κι αυτό είναι ουσιώ-δες για δύο λόγους: διότι το ύψος τουελληνικού χρέους πριν από την κρίσηδεν μπορεί να διαχωριστεί από τα ποσάπου απομύζησε αυτή η ολιγαρχία, καιδιότι στην Ελλάδα δεν μπορεί να εφαρ-μοστεί οποιοδήποτε αναπτυξιακό μον-τέλο, χωρίς να καταργηθεί αυτό το σύ-στημα.

Ας δούμε, όμως, πώς έχει το ζήτηματου χρέους. Η θέση της νέας ελληνικήςκυβέρνησης διατυπώθηκε σχεδόν αμέ-σως: αποδέχεται, τη διαπραγμάτευση,αλλά υπενθυμίζει ότι σημαντικό τμήματου ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί ότι δεν χρειάζονταιθυσίες για το ευρώ, ενώ ταυτόχρονα αρ-νείται να διαπραγματευθεί με την τρόικα.

Κατόπιν ήρθαν οι προτάσεις που σε γε-νικές γραμμές εξέθεσε ο κ. Βαρουφάκης.Προτάσεις μετριοπαθείς και λογικές,που συνίστανται σε ανταλλαγή των ομο-λόγων του υφιστάμενου χρέους με νέουςτίτλους δύο ειδών. Στη συνέχεια ανήγ-γειλε ότι επέλεξε την τράπεζα Λαζάρ ωςσύμβουλο για τις διαπραγματεύσεις.Πρόκειται για την ίδια τράπεζα που με-τείχε στη διαδικασία αναδιάρθρωσης τουχρέους το 2012. Ο αντιπρόεδρός της γιατην Ευρώπη είναι ο Ματιέ Πιγκάς, «αρι-στερός» τραπεζίτης, ο οποίος διευθύνειτο περιοδικό «Inrockuptibles» και ελέγ-χει μαζί με τον Πιερ Μπερζέ και τονΞαβιέ Νιέλ την εφημερίδα «Λε Μοντ» καιτον «Ομπσερβατέρ».

Ελάφρυνση αντί για διαγραφή

Ο Πιγκάς ανέλυσε λεπτομερώς τιςπροτάσεις του σε μια συνέντευξή του στο«Φρανς Ιντέρ». Πρότεινε τη μείωση τουχρέους που βρίσκεται στα χέρια δημό-σιων φορέων κατά 100 δισ. Έτσι, το συ-νολικό χρέος, με ελάχιστο κόστος, θαέπιανε το στόχο του 120% του ΑΕΠ. ∆ενπρόκειται για διαγραφή, αλλά για «ελά-φρυνση» ή «αποδυνάμωση» του χρέους,σύμφωνα με τους όρους που χρησιμο-ποιεί ο Πιγκάς. Το βασικό στοιχείο τηςπρότασής του είναι η σύνδεση της εξό-φλησης του χρέους με ρήτρα ανάπτυξης:«θα καταβάλλονται τοκοχρεολύσια, όταντο ποσοστό της ανάπτυξης θα ξεπερνάμια συγκεκριμένη οροφή». Αυτό θα αφο-ρούσε χρέη ύψους 75 δισ. ευρώ. Όσο γιατα διηνεκή ομόλογα, οι τόκοι τους θα

πληρώνονται, αλλά τα χρεολύσια θα κα-ταβάλλονται σε περίοδο 100 ή 150 ετώνσύμφωνα με τον Πιγκάς. Αυτή η κατηγο-ρία θα αφορούσε τα υπόλοιπα 25 δισ.ευρώ.

Οι προτάσεις αποτελούν μια πρώτηβάση για συζήτηση, η οποία προσέ-κρουσε σε ισχυρές αντιστάσεις και οδή-γησε την ΕΚΤ σε αποφάσεις που χαρα-κτηρίστηκαν χρηματοπιστωτικό πραξι-κόπημα. Ωστόσο, η αναγγελία αυτών τωνπροτάσεων προκάλεσε αίσθημα ασφά-λειας στους έλληνες τραπεζίτες, καθώςοδήγησε σε άνοδο τις μετοχές των τρα-πεζών, οι οποίες είχαν σημειώσει ση-μαντικές απώλειες. Η ΕΚΤ προχώρησεσε δεύτερη αναγγελία, που αφορούσεστην παροχή ρευστότητας 60 δισ. ευρώστις ελληνικές τράπεζες από τον ELA.Το μήνυμα ήταν πολύ σαφές: «Οι τράπε-ζες πάνω από τους ανθρώπους». Η ενέρ-γεια αυτή απεικονίζει την πολιτικότατηβούληση να αποσταθεροποιηθεί η ελλη-νική κυβέρνηση, ώστε να μην μπορέσεινα εφαρμόσει το πρόγραμμά της. Ο κ.Βαρουφάκης είχε πει ότι χρειάζεται έξιμήνες, η ΕΚΤ αρνήθηκε να τους δώσει.

Οι συνέπειες μιας σύνθετηςκατάστασης

Μας έχουν γεμίσει με τόσο τεράστιεςποσότητες αριθμητικών δεδομένων, πουθα χρειαστεί ιδιαίτερη προσπάθεια, γιανα αξιολογήσουμε τις προτάσεις τής ελ-ληνικής κυβέρνησης. Για παράδειγμα,στη Γαλλία μας έχουν πει ότι η διαγραφήτου ελληνικού χρέους θα κόστιζε σεκάθε ενήλικο Γάλλο από 650 έως 730ευρώ. Στην πραγματικότητα, όπως απο-καλύπτει σε άρθρο του στην εφημερίδα«Τριμπιούν» ο Ιβάν Μπεστ (5 Φεβρουα-ρίου 2015), η απώλεια θα ήταν 10,5 ευρώγια κάθε κάτοικο.

Όπως είδαμε, το σχέδιο ελάφρυνσης,απ’ όσο γνωρίζουμε τουλάχιστον, είναιπεριορισμένης έκτασης. Αφορά το ένατρίτο του συνολικού χρέους. Το υπό-λοιπο θα εξακολουθούσε να αποτελεί το120% του ΑΕΠ, που επίσης είναι σημαν-τικό ποσοστό. Ωστόσο, το βάρος από τηνεξυπηρέτησή του θα ήταν μειωμένο, κιαυτό θα είναι σημαντικό για την Ελλάδα,η οποία δεν μπορεί να αναχρηματοδοτείτο χρέος της, δηλαδή να δανείζεται γιανα το εξυπηρετεί, καθώς δεν έχει ουσια-στικά πρόσβαση στις χρηματοπιστωτι-κές αγορές.

Παραμένει, όμως, το ζήτημα της κατα-βολής των τόκων. Το τι θα συμβεί σ’

αυτό το πεδίο, εξαρτάται από την πορείατής διαπραγμάτευσης, εφ’ όσον συνεχι-στεί. Για παράδειγμα, η ρήτρα ανάπτυξηςμπορεί να σημαίνει για την Ελλάδα ότιδεν θα πληρώσει τόκους, αν δεν ξεπερ-νάει η ανάπτυξή της ένα ορισμένο ποσο-στό. Όμως, έχει σημασία από ποιο πο-σοστό αρχίζει η πληρωμή τόκων. Όσογια να διηνεκή ομόλογα, έχουν το πλεο-νέκτημα ότι τα χρεολύσια καταβάλλον-ται με πολύ μεγάλο χρονικό ορίζοντα,αφορούν όμως ένα μικρό μέρος του χρέ-ους, 25 δισ., και θα πρέπει να δούμε με τιεπιτόκιο θα εξυπηρετούνται. Η ιστορικήεμπειρία δείχνει ότι γενικά συνοδεύονταιαπό σχετικά υψηλότερα επιτόκια.

Πώς βοηθάμε την Ελλάδα;

Θα μπορούσαμε, λοιπόν, να κατηγορή-σουμε την ελληνική κυβέρνηση ότι δενέβαλε από την αρχή ψηλότερα τον πήχυδιακηρύσσοντας μονομερώς ένα συνο-λικό μορατόριουμ για το χρέος (για τό-κους και χρεολύσια), ώστε να έχει ένανευνοϊκότερο αρχικό συσχετισμό δύνα-μης; Μιλώντας γενικά και αφηρημένα θαμπορούσαμε να απαντήσουμε καταφα-τικά. Ωστόσο, καλύτερα να αποφύγουμεμια τέτοια στάση υπερθεματισμού, πουσίγουρα είναι πιο εύκολο να κρατήσεικάποιος που βρίσκεται στη θέση του πα-ρατηρητή και μάλιστα από απόσταση.

Ο απολογισμός του πρώτου γύρου δενείναι τόσο κακός. Η τοποθέτηση της ελ-ληνικής κυβέρνησης ήταν ένα μάλλονσωστό μείγμα σταθερότητας ως προς τονπροσανατολισμό και ανοιχτής διάθεσηςως προς τη «λογική» διαπραγμάτευση.Αυτό ήταν αρκετό για να αναδείξει τορόλο της ΕΚΤ ως οργανισμού που από τηφύση του εξυπηρετεί τα χρηματοπιστω-τικά συμφέροντα. Κυρίως, όμως, με τηντακτική αυτή η ελληνική κυβέρνηση κέρ-δισε στο πεδίο της νομιμοποίησης,ακόμα και στην Ελλάδα, δείχνοντας ότιμπορεί να αντιμετωπίσει τις πιέσεις.Κέρδισε όμως επίσης και σε ευρωπαϊκήκλίμακα, όπου η στήριξη του ΣΥΡΙΖΑαποκτά σήμερα έναν συγκεκριμένοστόχο: να χαλαρώσει τη μέγγενη της ΕΚΤπου σφίγγει την Ελλάδα.

Πρέπει να καταλάβουμε ότι η ελλη-νική κυβέρνηση μάχεται σε δύο μέτωπα:για να ελαφρύνει το βάρος του χρέουςκαι συνεπώς αντιμετωπίζει την αυστη-ρότητα των ευρωπαϊκών θεσμών, αλλάκαι εναντίον της ολιγαρχίας. Αυτή η δεύ-τερη μάχη είναι πιο αποφασιστική για ναξαναμπεί η Ελλάδα στο δρόμο ενός ανα-πτυξιακού προτύπου πιο σταθερού και

γι’ αυτό πιο ισότιμου. Οι ρυθμοί δεν είναιοι ίδιοι: στο μέτωπο του χρέους η κατά-σταση είναι επείγουσα, αλλά η μάχηκατά της ολιγαρχίας προϋποθέτει ότι θαεφαρμοστούν δομικές μεταρρυθμίσειςκαι αυτό θα χρειαστεί χρόνο. Η στρατη-γική που επιδιώκει μια προσωρινή,ακόμη και στα μίνιμουμ επίπεδα, ρύθ-μιση του χρέους, μπορεί να επιτρέψειέναν πιο γρήγορο αναπροσανατολισμότης πολιτικής δράσης στο εσωτερικό.

Ορισμένοι, όπως ο Φρ. Λορντόν, πι-στεύουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει παρά μόνοδύο επιλογές: ή θα περάσει «κάτω απότο τραπέζι», δηλαδή θα αναδιπλωθεί, ήθα το ανατρέψει βγαίνοντας από την ευ-ρωζώνη. Βέβαια, δεν αποκλείεται ναυπάρξει ένα τέτοιο ενδεχόμενο, δηλαδήεξόδου από το ευρώ, αν λάβουμε υπόψηκαι την ισχυρότατη θέληση ευρωπαϊκώνθεσμών που θέλουν να δοκιμάσουν αυτήτην εμπειρία. Όμως, μια υποτίμηση δενθα αποτελούσε ανάσα αρκετή για τηδιόρθωση των δομικών ανισορροπιώντης ελληνικής οικονομίας και δεν θαεπέτρεπε στην Ελλάδα να προστατευθείαπό αντίποινα.

Η ιστορία επιταχύνει

Η Ελλάδα ζει μια από εκείνες τις πε-ριόδους όπου η ιστορία επιταχύνει, καιοι συσχετισμοί δύναμης μεταβάλλονταιμε ταχύτητα. Η κυβέρνησή της και ολαός της συγκρούονται με ισχυρά συμ-φέροντα, που δεν αποδέχονται την εκλο-γική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Η στήριξη στηνΕλλάδα δεν μπορεί και δεν πρέπει ναείναι χωρίς όρους: θα ήταν η χειρότερηυπηρεσία που θα της προσφέραμε. Ηστήριξη αυτή περνάει από την πιο λε-πτομερή ανάλυση των προτροπών καιτης κριτικής μας. Αλλά το πιο επείγονκαθήκον και το πιο καθοριστικό είναι ναοικοδομηθεί σε όλη την Ευρώπη η αντί-σταση στις πιέσεις που δέχεται η Ελλάδακαι να σπάσει η απομόνωσή της. Μιαπρόσφατη έκκληση που πραγματοποι-ήθηκε με πρωτοβουλία βασικών συνδι-καλιστικών ηγετών της Γερμανίας, δια-πιστώνει ότι η Ελλάδα δεν είναι απειλήγια την Ευρώπη, αλλά ευκαιρία. Μιαάλλη έκκληση οικονομολόγων και πανε-πιστημιακών απ’ όλο τον κόσμο στέλνειένα παρόμοιο μήνυμα στις κυβερνήσειςκαι τους θεσμούς της Ευρώπης: αυτή τηστήριξη έχει ανάγκη άμεσα η Ελλάδα. Τομέλλον των ευρωπαϊκών λαών παίζεταισήμερα στην Ελλάδα.

•

Πρέπει να καταλάβουμε ότι ηελληνική κυβέρνηση μάχεταισε δύο μέτωπα: για να ελα-φρύνει το βάρος του χρέουςκαι συνεπώς αντιμετωπίζειτην αυστηρότητα των ευρω-παϊκών θεσμών, αλλά καιεναντίον της ολιγαρχίας.Αυτή η δεύτερη μάχη είναιπιο αποφασιστική.

“

Ο ΜΙΣΕΛ ΙΣΟΝ ΚΡΙΝΕΙ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΣΤΗ ∆ΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΤΑΙΡΟΥΣ

Στην Ελλάδα κρίνεται το μέλλον της Ευρώπης

2200 Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Στη Γερμανία, η ανεργία μειώθηκε πε-ρίπου στο μισό μεταξύ 2006 και 2013,περνώντας σε απόλυτες τιμές από 5 σε2,7 εκατομμύρια, ενώ οι εξαγωγές δι-πλασιάστηκαν κατά την ίδια περίοδο.Γιατί το «Spiegel» γράφει ότι το γερμα-νικό έθνος διαλύεται;

Ενώ η οικονομία της χώρας έχει δια-λείψεις, η ανησυχία για την τύχη της με-γαλώνει στην ίδια τη Γερμανία, όπως καιστο εξωτερικό. Ένα αίσθημα αβεβαιότη-τας εξάγεται από αυξανόμενο αριθμόπρόσφατων δημοσιεύσεων, κυρίως στηΓερμανία και στη Γαλλία, διότι τείνουννα αναλύουν τα σημερινά αδύναμα ση-μεία της οικονομίας. Σε ένα προηγού-μενο κείμενο του, ο Μαρσέλ Φράτσερ,πρόεδρος του Ινστιτούτου για την Οικο-νομική Έρευνα του Βερολίνου (DIW),ασκούσε μεγάλη κριτική στις στρατηγι-κές που προωθούνται από τη χώρα.

Υπήρξε περίοδος πραγματικής δόξας;Στο ενεργητικό του γερμανικού μοντέ-

λου υπάρχουν κάποια αναμφισβήτηταγεγονότα. Η ανεργία μειώθηκε περίπουστο μισό μεταξύ 2006 και 2013, ενώ οιεξαγωγές διπλασιάστηκαν σε αξία τηνίδια περίοδο. Το θετικό υπόλοιπο τουισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών εμφα-νίζει το 2014 μια σχέση 7% επί του ΑΕΠ.

Συνήθως τα πρόσφατα αποτελέσματατης οικονομίας αποδίδονται πάνω απ’όλα στη μεταρρύθμιση της εργασίαςΣρέντερ - Χαρτς. Όμως, σήμερα αυτός οσυσχετισμός αμφισβητείται. Πρέπει ναλάβουμε υπόψη ότι η μεγέθυνση ευνοή-θηκε πολύ από την υποεκτίμηση της συ-ναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ σεσχέση με την ισχύ της γερμανικής οικο-νομίας. Εξάλλου, η αύξηση των εξαγω-γών συγκεντρώθηκε στα χρόνια της με-γάλης ανάπτυξης της παγκόσμιας οικο-νομίας και ιδιαίτερα της κινεζικής. Αυτήη χώρα για πολλά χρόνια παρουσίαζεανάγκες εξαγωγών που αντιστοιχούσανσχεδόν επακριβώς με τα δυνατά σημείατης γερμανικής οικονομίας.

Η πραγματική βελτίωση

Κατά τα άλλα, η πίεση προς τα κάτωτων μισθών δεν είναι δυνατό να αποδο-θεί παρά μερικά στη μεταρρύθμιση Σρέν-τερ. Στην πραγματικότητα είχε ήδη αρχί-σει με την τρικομματική συμφωνία του1999 μεταξύ κράτους, επιχειρήσεων,συνδικάτων.

Ένας άλλος παράγοντας που εξηγεί τηβελτίωση της γερμανικής οικονομίας θαπρέπει να αναζητηθεί στο γεγονός ότι ηχώρα, έπειτα από την πτώση του κομ-μουνισμού, είχε ουσιαστικά ενσωματώ-σει τις χώρες της κεντρικής και ανατολι-κής Ευρώπης μέσα στο παραγωγικό τηςσύστημα, πράγμα που συνέβαλε σημαν-τικά στη βελτίωση της ανταγωνιστικότη-τας κόστους των προϊόντων της. Στηνπραγματικότητα ο νόμος Σρέντερ -Χαρτς οδήγησε σε μια μεγάλη διάδοσητης επισφαλούς εργασίας και σε μια κα-θήλωση των μισθών. Μάλιστα, λαμβά-νοντας υπόψη τον πληθωρισμό, ο μέσοςγερμανός μισθωτός κέρδισε λιγότερα το2013 απ’ ό,τι το 1999.

Από την άλλη, η γερμανική ανάπτυξη,αν τη δούμε μακροπρόθεσμα, δεν φαίνε-ται βέβαια εντυπωσιακή: μεταξύ 2000και 2013 η οικονομία της χώρας αυξή-θηκε συνολικά κατά 15%. Πρόκειται πε-ρίπου για το 1,1% το χρόνο, σχεδόν όσο

η Γαλλία. Στην ίδια περίοδο καταγράφε-ται μια αύξηση του ΑΕΠ κατά 21% για τηΜεγάλη Βρετανία και 25% για τις Ηνω-μένες Πολιτείες, ενώ μέχρι και μια λατι-νική χώρα όπως η Ισπανία είχε καλύτερηεπίδοση (19%).

Άσχημα νέα

Τέσσερις από τους σημαντικότερουςπαράγοντες που μπορούν κανονικά ναωθήσουν προς τα πάνω την οικονομικήανάπτυξη μιας χώρας, η δημογραφικήανάπτυξη, οι επενδύσεις, η παραγωγικό-τητα, οι εξαγωγές, παράγοντες οι οποίοιμεταξύ των άλλων καταγράφουν και ση-μαντικές διασυνδέσεις, βρίσκονται σή-μερα στη Γερμανία σε μια κατάστασησχετικής αδυναμίας.

Όσον αφορά το δημογραφικό παρά-γοντα, η χώρα καταγράφει ένα ποσοστόγεννητικότητας από τα χαμηλότερα στονκόσμο και σήμερα το γερμανικό έθνοςείναι το γηραιότερο στην ΕΕ, με μια μέσηηλικία των κατοίκων της ίση με 46 χρό-νια, σε αντίθεση γιαπαράδειγμα με τα 40στη Μεγάλη Βρε-τανία και τα 36στην Ιρλανδία.Έτσι η χώρα,σύμφωνα με κά-ποιες προβλέ-ψεις, το 2040 θαμπορούσε να με-τράει λιγότερουςκατοίκους τόσοαπό τη Γαλλία όσο καιαπό τη Μεγάλη Βρετανία.

Αυτό θα συμβεί εάν δενυπολογίσουμε μια με-γάλη εισροήμετανα-στών, έναφαινό-μενο πουυπήρξεπράγματιτις τελευ-ταίες δε-καετίες.Όμως,ένα τέτοιοφαινόμενο θαμπορούσε και ναεμποδιστεί από τηναυξανόμενη εχθρότητα

ενός μέρους τουλάχιστον της κοινήςγνώμης και από τη σημαντική ανάπτυξηκινημάτων και κομμάτων λιγότερο ή πε-ρισσότερο ξενοφοβικών. Οι διαδηλώσειςενάντια στους μετανάστες αποκτούνπλέον εδώ και ένα διάστημα μέγεθος.Στο μεταξύ το CSU, το βαυαρικό κόμμασύμμαχος του CDU, προτείνει να προ-ωθηθούν αυστηρότεροι νόμοι για τουςαλλοδαπούς που αιτούνται άσυλο.

Η Γερμανία, σ’ αυτά τα χρόνια, είχεεκτός των άλλων επενδύσει λιγότεροαπό τους ευρωπαίους γείτονές της.Πάνω σ’ αυτό επέμεινε ιδιαίτερα το Ιν-στιτούτο Φράτσερ, που πιστεύει ότι αυτόείναι το σημαντικότερο πρόβλημα τηςχώρας. Η αδυναμία εκδηλώνεται τόσοόσον αφορά τις δημόσιες επενδύσειςόσο και τις ιδιωτικές.

Οι επιχειρήσεις, ελλείψει εσωτερικήςζήτησης, δεσμεύουν τους οικονομικούςτους πόρους όλο και περισσότερο στοεξωτερικό. Μεταξύ Ιανουαρίου και Σε-πτεμβρίου 2014, οι γερμανικές εταιρείεςδέσμευσαν 65 δισεκατομμύρια δολάρια

στις Ηνωμένες Πολιτείες, πολύπερισσότερα από τις προ-ηγούμενες χρονιές, για νααγοράσουν κυρίως επιχειρή-σεις με ισχυρή παρουσία στις

αναδυόμενες χώρες.

Εξάρτηση από τηβιομηχανία

Παρεμπιπτόντως,η οικονομία εξαρτά-ται από το αυτοκί-νητο, αφού το 2013πάνω από το 50%

του εμπορικούπλεονάσματοςοφείλεται σ’αυτό τον τομέα.Η εξάρτηση απόλιγοστούς βιομη-χανικούς τομείς,

και από τη βιο-μηχανία γε-

νικότερα,καθιστάτρωτές

τις προ-οπτικές

της, πόσωμάλλον πουη Κίνα ανε-

βαίνει συνεχώς και αρχίζει να κάνει ση-μαντικό ανταγωνισμό στα γερμανικάπροϊόντα. Στο μεταξύ, αυτοί οι τομείςσυναντούν αυξανόμενες δυσκολίες στιςαγορές άλλων αναδυόμενων χωρών, πουέχουν πληγεί από την επιβράδυνση τωνοικονομιών τους, καθώς και σε μια ευ-ρωζώνη που βρίσκεται σε δύσκολη θέσηλόγω κρίσης και, για τους γνωστούς λό-γους, στη Ρωσία. Γενικότερα σε παγκό-σμιο επίπεδο η δυναμική των εξαγωγώντείνει να επιβραδύνεται σε μεγάλο βαθμόσε σχέση με την περίοδο προ κρίσης.

Η ελάττωση των επενδύσεων, μαζί μετη μείωση της απόδοσης του νέου επεν-δυμένου κεφαλαίου, που είναι δυνατό νακαταγραφεί στη Γερμανία, όπως συμβαί-νει κατά τα άλλα στις κυριότερες δυτικέςχώρες, συνεπάγεται και μια μείωση σταεπίπεδα ανάπτυξης της παραγωγικότη-τας. Τα τελευταία χρόνια η παραγωγικό-τητα αυξήθηκε στη χώρα μόνο 0,9% κατάμέσο όρο ετησίως. Το φαινόμενο της μι-κρής ανάπτυξης αφορά, λίγο ή πολύ,ακόμη και όλες τις κυριότερες ανεπτυγ-μένες χώρες, αλλά αυτό φαίνεται ιδιαί-τερα σοβαρό στη Γερμανία, με δεδομένηκαι τη δομή της οικονομίας της και ταδιαθέσιμα ποσά.

Ως άλλο αδύναμο σημείο εμφανίζεταιο τομέας της παιδείας. Η χώρα αφιερώ-νει μόνο το 5,7% του ΑΕΠ της σ’ αυτόντον τομέα, λιγότερο από χώρες όπως ηΓαλλία ή η Μεγάλη Βρετανία. Πρέπει νασημειωθεί, ιδιαίτερα, μια κάποια υπανά-πτυξη της διδασκαλίας στις ανώτερεςσχολές. Στο σύνολο των εκβιομηχανι-σμένων χωρών το 40% των νέων ακο-λουθούν ανώτερες σπουδές. Στη Γερμα-νία είναι κάτω από το 30%, ενώ λιγότεροαπό το ένα τέταρτο του πληθυσμού έχειπτυχίο.

Συμπεράσματα

Τα συμπεράσματα που είναι δυνατό ναεξαχθούν φαίνονται αρκετά αρνητικάκαι σε κάθε περίπτωση μοιάζουν, όσοναφορά την κατάσταση και τις προοπτι-κές της οικονομίας, σαφώς διαφορετικάαπό εκείνα των σημερινών κυρίαρχωνομάδων της χώρας, οι οποίες έχουν μιαοπτική για τα πράγματα που μοιάζεικατά τα άλλα να είναι αποδεκτή από με-γάλο μέρος της εσωτερικής κοινής γνώ-μης.

Όμως, αν παρόμοια συμπεράσματααποδειχτούν σωστά, οι προοπτικές τηςΓερμανίας και ολόκληρης της Ευρώπης,που εξαρτάται σήμερα σε μεγάλο μέροςαπό τις αποφάσεις της χώρας, θα απο-δεικνύονταν αρκετά θολές.

Ελπίζουμε, επομένως, ότι ή οι αναλυ-τές κάνουν λάθος, ή ότι οι γερμανοί πο-λιτικοί θα αποφασίσουν να αλλάξουνκατεύθυνση, στρεφόμενοι ιδιαίτερα σεμεγάλο βαθμό σε πολιτικές που έχουνστόχο την ανάπτυξη της εσωτερικής ζή-τησης, καθώς και την ανάπτυξη των δη-μόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων.

Μετάφραση από τοwww.sbilanciamoci.info:

Τόνια Τσίτσοβιτς

* O B. Kόμιτο είναι σύμβουλος επιχει-ρήσεων και καθηγητής στο Πανεπι-στήμιο του Ουρμπίνο. Εργάστηκε γιαπολλά χρόνια στη βιομηχανία και έχειεκδώσει σχετικά βιβλία.

Οι προοπτικέςτου γερμανικού μοντέλουΟ Βιτσέντσο Κόμιτο αναλύει την αναπτυξιακή πορεία της Γερμανίας και τα τρωτά της σημεία

Στην πραγματικότητα, ονόμος Σρέντερ - Χαρτς οδή-γησε σε μια μεγάλη διάδοσητης επισφαλούς εργασίας καισε μια καθήλωση των μι-σθών. Μάλιστα, λαμβάνονταςυπόψη τον πληθωρισμό, ομέσος γερμανός μισθωτόςκέρδισε λιγότερα το 2013 απ’ό,τι το 1999.

“

Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015 2211ΚΟΙΝΩΝΙΑ

«Πώς να ζητήσεις από το γονιόχρήματα για τις εκπαιδευτι-κές επισκέψεις, όταν ξέρεις

-γιατί είναι μικρή η κοινωνία του σχο-λείου- ότι είναι άνεργος; Καθημερινά αν-τιμετωπίζουμε καταστάσεις στα σχολείαμας όπου μαθητές έρχονται στο σχολείομε ένα κρουασάν για πρωινό (το πιοφτηνό είδος, το βρίσκεις με 30 λεπτά)και στο ολοήμερο με ρύζι και μακαρόνια3 φορές την εβδομάδα» αναφέρουν εκ-παιδευτικοί. Τονίζουν, επίσης, ότι πάγιαθέση των συλλόγων τους, διατυπωμένησε πλήθος ανακοινώσεων, είναι ότι «τοίδιο το κράτος με δικά του έξοδα θαέπρεπε να έχει φροντίσει και να παρέχεισε όλους τους μαθητές των σχολείων έναγεύμα χωρίς αποκλεισμούς και περιορι-σμούς. Το κράτος, όμως, που ασκεί τηνπολιτική που οδήγησε χιλιάδες οικογέ-νειες σε αυτή την κατάσταση, παραμένειαπόν, κάνει πως δεν βλέπει τίποτα,ακόμα και σήμερα που η κατάσταση στασχολεία είναι αφόρητη, προωθώνταςεπαγγελματίες της φιλανθρωπίας μέσωτων χορηγών και των ΕΣΠΑ, ακόμα καιγια το μέγιστο αυτό ζήτημα». Τα παρα-πάνω αιτήματά τους έχουν κατατεθείμέσω των συλλόγων τους και στο υπουρ-γείο Παιδείας, με την απαίτηση να συμ-βάλει οικονομικά σε αυτή την υπόθεση.

Το πρόβλημα ήρθε και πάλι στη δημο-σιότητα με αφορμή τα σχολεία της Αθή-νας και τους μαθητές που υποσιτίζονται.Έφτασε στο δημοτικό συμβούλιο, τηνΠέμπτη 5 Φεβρουαρίου, με παρεμβάσειςτων συλλόγων εκπαιδευτικών «Παρθε-νώνας» και «Αμπελόκηποι», που ζήτη-σαν και γραπτά την άμεση παρέμβασητου δημοτικού συμβουλίου Αθηναίων,ώστε να ξεκινήσει άμεσα συσσίτιο στα

σχολεία. Οι εκπαιδευτικοί, εκπρόσωποιτων συλλόγων, ενώπιον του δημοτικούσυμβουλίου χαρακτήρισαν την κατά-σταση «δραματική» και σημείωσαν ότικαλούνται «να διδάξουν σε παιδιά πουπεινάνε».

Όπως κατήγγειλαν στο αίτημά τουςπρος τον δήμο Αθηναίων «για την αντι-μετώπιση της τραγωδίας αυτής που βιώ-νουν χιλιάδες οικογένειες μαθητών μας,που στερούνται ακόμα και τα απαραί-τητα είδη διατροφής, το ∆ημοτικό Βρε-φοκομείο Αθηνών παρείχε έως πέρυσι(για τρίτη συνεχόμενη χρονιά) γύρω στις1.300 μερίδες φαγητού (δωρεάν) σε οι-κογένειες που είχαν ανάγκη. ∆υστυχώς,ενώ τα προβλήματα της φτώχειας καιτης ανέχειας παραμένουν και φουντώ-νουν καθημερινά, εξαιτίας γραφειοκρα-τικού χαρακτήρα προβλημάτων (κήρυξηάγονων διαγωνισμών), το ∆ημοτικό Βρε-φοκομείο αδυνατεί να παράσχει μέχριστιγμής τις μερίδες δωρεάν φαγητού πουέως τον Ιούνιο του 2014 παρείχε».

Οι εκπαιδευτικοί έκαναν λόγο για «ιδι-αίτερα δύσκολες συνθήκες που καλούν-ται πολλές οικογένειες να αντιμετωπί-σουν καθημερινά. Αυξάνεται συνεχώς οαριθμός των οικογενειών που στερούν-ται -μέσα σε αυτό το ζοφερό τοπίο- τιςβασικές συνθήκες διατροφής».

Γονείς, εκπαιδευτικοί, ομάδες αλλη-λεγγύης, σύλλογοι γονέων αυτοοργανώ-νονται και προσπαθούν με κάθε τρόπονα δώσουν λύσεις εκεί που το κράτοςαπουσιάζει. «Μέσα στα σχολεία έχει ανα-πτυχθεί ένα κίνημα αλληλεγγύης, σαν ναήταν έτοιμο από καιρό. Σχολεία μοιρά-ζουν ρούχα, παιχνίδια, φαγητό σε μαθη-τές και οικογένειες που έχουν ανάγκη.Από στόμα σε στόμα φτάνει η πληροφο-

ρία για το ποιος έχει ανάγκη και αμέσωςη ανταπόκριση είναι μεγάλη. Οργανώ-νονται παζάρια και τα χρήματα τα δίνουνσε σχολεία που τα χρειάζονται περισσό-τερο» μας ανέφεραν οι σύλλογοι εκπαι-δευτικών.

Εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών συ-ναντήθηκαν από τον ∆εκέμβριο κιόλαςγια το θέμα με την πρόεδρο του διοικη-τικού συμβουλίου του ∆ημοτικού Βρε-φοκομείου Αθηνών, Κ. Γιαννοπούλου, ηοποία εξήγησε ότι το πρόβλημα ξεκίνησεαπό την αλλαγή του νομοθετικού πλαι-σίου σχετικά με τη διενέργεια των δια-γωνισμών που αφορούν τις προμήθειεςκαι στη συγκεκριμένη περίπτωση για τηντροφοδοσία του ∆ημοτικού Βρεφοκο-μείου. Ενώ τα προηγούμενα χρόνια τοΒρεφοκομείο είχε τη δυνατότητα να διε-νεργεί από μόνο του τους διαγωνισμούς,τώρα ήταν υποχρεωμένο να προβεί σεδιεθνή διαγωνισμό και μάλιστα με δί-μηνη διάρκεια. Αναφέρθηκε στις καθυ-στερήσεις που είχαν ως αποτέλεσμα το∆ημοτικό Βρεφοκομείο να έχει τρόφιμαμόνο για τη σίτιση των παιδιών των παι-δικών σταθμών μέχρι και τον Οκτώβρηκαι να στηρίζεται στη συνέχεια αποκλει-στικά σε... δωρεές.

Γραφειοκρατία και ολιγωρία

Όπως μας ανέφερε η κ. Στέλλα Πρω-τονοταρίου, μέλος του ∆.Σ. του ∆ημοτι-κού Βρεφοκομείου και της ΑνοιχτήςΠόλης, τα χρήματα για την τροφοδοσίαυπάρχουν, είναι δεσμευμένα μέχρι ναολοκληρωθούν οι διαδικασίες του δια-γωνισμού. Οι δαιδαλώδεις γραφειοκρα-τικές διαδικασίες, όμως, οδήγησαν τοΒρεφοκομείο όχι μόνο να μην ανταπο-κρίνεται στη σίτιση των παιδιών τωνσχολείων, αλλά να αδυνατεί να παίξεικαι το ρόλο του στην επαρκή τροφοδο-σία των βρεφονηπιακών σταθμών, πουείναι και στην αποκλειστική του ευθύνη.Τα εγκεκριμένα από γιατρό και διαιτο-λόγο προγράμματα γευμάτων στουςσταθμούς δεν τηρούνταν. Γίνονταν συνε-χώς διορθώσεις της τελευταίας στιγμής,λόγω ελλείψεων, καθώς οι διαγωνισμοίήταν ξεχωριστοί για καθένα από τα είδηδιατροφής που χρειαζόταν το Βρεφομο-

κείο (κρέας, ψάρι, λαχανικά, φρούτακ.λπ.).

Η δημοτική σύμβουλος της ΑνοιχτήςΠόλης, Ελθήνα Αγγελοπούλου, μας εξή-γησε ότι η γραφειοκρατική διαδικασίαπου απαιτείται είναι απόρροια της καλ-λικρατικής νομοθεσίας. Όπως είπε,αυτή την αλλαγή του νόμου και τις σύν-θετες γραφειοκρατικές διαδικασίες τωνδιεθνών διαγωνισμών επικαλέστηκε οδήμαρχος Αθηναίων κ. Καμίνης στη συ-νεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου ωςαιτίες της αδυναμίας του δήμου να αντα-ποκριθεί μέσω του ∆ημοτικού Βρεφοκο-μείου στις ανάγκες σίτισης τόσο τωνβρεφονηπιακών σταθμών όσο και τωνσχολείων. Επίσης, όπως μετέφερε η Ελ.Αγγελοπούλου, ο δήμαρχος ανέφερε ωςδικαιολογία και την αδυναμία ανταπό-κρισης των ηλεκτρονικών συστημάτωντου δήμου. Η δημοτική σύμβουλος τηςΑνοιχτής Πόλης μάς ενημέρωσε, επίσης,για την κατάληξη της υπόθεσης: το επεί-γον του ζητήματος και η επίγνωση τηςκατάστασης στην κοινωνία οδήγησαν τε-λικώς σε ομόφωνη απόφαση του δημο-τικού συμβουλίου να γίνει ο διαγωνισμόςμε απευθείας ανάθεση, ώστε να ικανο-ποιηθούν άμεσα οι ανάγκες, που αυτή τηστιγμή καλύπτονται από χορηγίες. Τό-νισε, ωστόσο, ότι ήταν υποχρέωση του κ.Καμίνη να έχει ξεκινήσει τη διενέργειατου διαγωνισμού από το τέλος της προ-ηγούμενης σχολικής χρονιάς, εφόσονήταν προφανές ότι με την έναρξη τηςνέας χρονιάς θα προέκυπταν οι ανάλο-γες ανάγκες και κατήγγειλε τη δημοτικήαρχή για ολιγωρία σε αυτό το τόσο ευαί-σθητο κοινωνικό θέμα.

Η Αμάντα Κατερίνη, εκπαιδευτικόςκαι μέλος της Ομάδας Παιδείας τηςΑνοιχτής Πόλης, μας αναφέρει ότι «μεδεδομένη την οικονομική κρίση που οδη-γεί στην απόλυτη φτώχεια όλο και μεγα-λύτερα τμήματα του πληθυσμού, δενείναι δυνατόν να συμπληρώνονται πέντεμήνες που η παροχή συσσιτίου δεν κατέ-στη δυνατή. Η γραφειοκρατία των προ-μηθειών δεν μπορεί να αποτελεί δικαιο-λογία για την αβελτηρία της δημοτικήςαρχής».

Μαρία Λυκούρα

Το επείγον του ζητήματοςοδήγησε σε ομόφωνηαπόφαση του δημοτικούσυμβουλίου να γίνει οδιαγωνισμός με απευθείαςανάθεση. Ωστόσο, ήτανυποχρέωση του κ. Καμίνη ναέχει ξεκινήσει τη διενέργειατου διαγωνισμού από τοτέλος της προηγούμενηςσχολικής χρονιάς.

“

ΓΙΑ ΜΗΝΕΣ ΧΩΡΙΣ ∆ΩΡΕΑΝ ΓΕΥΜΑΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Πώς να διδάξειςπαιδιά που πεινάνε;Με πρόσχημα τη γραφειοκρατία και αιτία την ολιγωρία της δημοτικής αρχής

Σχολικό έτος 2014-2015. Κοινωνική κρίση. Νοικοκυριά χρεοκοπημένα. Οικογέ-νειες σε ανέχεια. Παιδιά υποσιτιζόμενα στα θρανία. Εκπαιδευτικοί ανήσυχοι καιοργισμένοι. Σκόρπια δημοσιεύματα για το θέμα. Μνήμες Κατοχής... Κάθε δημο-σίευμα για λιποθυμίες παιδιών φέρνει στο νου διηγήσεις από αυτούς που έζη-σαν την πείνα κάποτε. ∆ιηγήσεις δραματικές για τις ουρές στα συσσίτια και ταβλέμματα των πεινασμένων, με μόνιμη επωδό το «εσείς ευτυχώς δεν θα τα ζή-σετε αυτά». Κι όμως... Τα ζούμε αυτά, σε μια κοινωνία τραυματισμένη από μνη-μονιακές πολιτικές, στραγγαλισμένη από μέτρα λιτότητας...Οι πληγές αυτές εμ-φανείς και στις σχολικές αίθουσες. Εκεί που η λαϊκή θυμοσοφία δεν επιβεβαι-ώνεται, καθώς όσα ξέρει ο νοικοκύρης τα αντιλαμβάνεται και ο δάσκαλος, τανιώθει και η καθηγήτρια.

2222 Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015KOINΩΝΙΑ

Ηδη, για το τρέχον έτος τα ελλείμ-ματα των ασφαλιστικών ταμείωνθα κυμανθούν στο επίπεδο του

1,8 με 2 δισ. ευρώ. Την ίδια στιγμή, τααποθεματικά τους, από περίπου 24 δισ.ευρώ προ μνημονίων, μετά το PSI έχουνμειωθεί κάτω από τα 4,5 δισ. ευρώ (ποσότο οποίο καλύπτει τις ανάγκες μόλις δύομηνών).

Το πρόβλημα είναι ότι, από το 2016και μετά, η «μαύρη τρύπα» των ασφαλι-στικών ταμείων θα αυξηθεί ακόμη πε-ρισσότερο. Ο λόγος είναι η αναμενόμενηαύξηση των συνταξιοδοτικών αιτήσεων.

Όπως χαρακτηριστικά είχε αναφέρεισε συνέντευξη στην «Εποχή» ο πρώηνεπιστημονικός διευθυντής του ΙΝΕ –ΓΣΕΕ και ομότιμος καθηγητής του Παν-τείου, Σάββας Ρομπόλης, «το έτος κρί-σης είναι το 2016. Κατά το έτος αυτό, τοασφαλιστικό θα πρέπει να πάρει επι-πλέον από τις εισφορές και την κρατικήεπιχορήγηση 950 εκατ. ευρώ. Το 2017 θαχρειάζεται 1,8 δισ. ευρώ, το 2019 επι-πλέον 2,4 δισ. ευρώ και φτάνει το 2023στα 3,8 δισ. ευρώ, όπου τότε αρχίζει τοφαινόμενο του “babe boom”». Συγκεκρι-μένα, από το 2023 μέχρι το 2028 θα αρ-χίσουν να παίρνουν σύνταξη αυτοί πουγεννήθηκαν την πενταετία 1960 – 1965(στην Ελλάδα εκείνη την περίοδο γεννή-θηκαν 770.000 άτομα).

«Επομένως, το 2023, το ΣΚΑ θα έχειεπιπλέον ανάγκη 3,8 δισ. ευρώ και το2028 θα χρειάζεται 6,5 δισ. περισσό-τερα» είχε αναφέρει ο κ. Ρομπόλης προ-σθέτοντας ότι «αν δούμε ταυτόχρονα καιτις αποπληρωμές των δανείων πουέχουμε μέσα στα υπό εξέταση έτη, δια-μορφώνονται ανάγκες για την ελληνικήοικονομία είτε προς τους δανειστές, είτεπρος τους συνταξιούχους, αρκετών δισ.ευρώ».

Οι 10 «ρήτρες θανάτου»

Σε αναμονή, λοιπόν, των αποφάσεων

για το δημόσιο χρέος, η νέα κυβέρνησηκαλείται να αντιμετωπίσει τόσο τα προ-βλήματα που «έρχονται» από το παρελ-θόν, όσο και τα «αγκάθια» που δημιουρ-γήθηκαν στο ασφαλιστικό με τους μνη-μονιακούς νόμους. Η νέα πολιτική ηγε-σία, με απόφαση του αναπληρωτήυπουργού Κοινωνικής Ασφάλισης ∆.Στρατούλη, έχει «παγώσει» τις ρυθμίσειςοι οποίες θα έπρεπε να είχαν τεθεί σεισχύ από τις αρχές του 2015, σύμφωναμε τη νομοθεσία των μνημονίων (αλλαγήτου τρόπου υπολογισμού των κύριωνσυντάξεων και των εφάπαξ, καθώς καιμείωση των επικουρικών κατά 15% επι-πλέον).

Η συνολικότερη, όμως, διευθέτησητων εκκρεμών ζητημάτων θα εξαρτηθείαπό τις διαβουλεύσεις με τους δανει-στές. Ανάλογα με την έκβαση τους, θααντιμετωπιστούν οι 10 «ρήτρες θανάτου»τις οποίες είχε επισημάνει προ των εκλο-γών ο σημερινός αντιπρόεδρος της Βου-λής και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ΑλέξηςΜητρόπουλος, όπως αυτές έχουν θεσμο-θετηθεί με τα μνημόνια. Μέσα σε αυτές

περιλαμβάνονται:1) Η «ρήτρα θανάτου» (άρθρο 42

ν.4052/2012) που υποχρεώνει από 1-1-2015 τους συνταξιούχους να αποκληρώ-νουν εν ζωή, αν επιθυμούν, τις συζύγουςτους από τη σύνταξη.

2) Η «ρήτρα μηδενικού ελλείμμα-τος» (άρθρο 42 ν.4052/2012), που από 1-1-2015 μειώνει ανά τρίμηνο τις επικου-ρικές και τα εφάπαξ μέχρι την οριστικήκατάργησή τους σε βάθος διετίας.

3) Η «ρήτρα εγγύησης μόνο της βασι-κής σύνταξης» (άρθρο 37 ν.3863/2010)που από 1-1-2015 οδηγεί σε μεγάλες μει-ώσεις τις κύριες συντάξεις, αφού περιο-ρίζει δραστικά την κρατική επιχορή-γηση.

4) Η «ρήτρα αυτόματης αύξησης τωνορίων ηλικίας» (άρθρο 11 ν.3863/2010),που από 1-1-2021 αναπροσαρμόζει ανάτριετία προς τα πάνωτα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ανά-λογα με την αύξηση του προσδόκιμουζωής.

5) Η «ρήτρα διαρκούς μείωσης των δα-πανών για τη σύνταξη μέχρι το 2060».

6) Η «ρήτρα μείωσης στο μισό των δα-πανών για υγεία

και φάρμακα».7) Η «ρήτρα μείωσης στο μισό των δα-

πανών για τη λειτουργία του κρά-τους» και όχι πάνω από 9% του ΑΕΠ (ν.4046/2012).

8) Η «ρήτρα εξίσωσης μισθών και ει-σφορών» με τα αντίστοιχα της Βουλγα-ρίας (ν. 4046/2012).

9) Η «ρήτρα ρευστοποίησης της περι-ουσίας των οφειλετών προς τα Ταμείαμέσω του ΚΕΑΟ» (ν. 4172/2013).

10) Η «ρήτρα κατάργησης των κοινω-νικών επιδομάτων και των επιδομάτωνπρόνοιας», προκειμένου να εφαρμοστείο θεσμός του ελάχιστου εγγυημένου ει-σοδήματος.

Νάσος Χατζητσάκος

ΕΤΟΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟ 2016

Η «βόμβα» του ασφαλιστικού είναι ενεργήΜετά το δημόσιο χρέος, η πιο μεγάλη “βόμβα” την οποία καλείται να εξουδετερώσει η νέα κυβέρνησηαφορά στην αντιμετώπιση των δυσθεώρητων προβλημάτων και ελλειμμάτων του δημόσιου συστήματοςασφάλισης, μετά από δεκαετίες στρεβλούς διαχείρισης και μια πενταετία δραστικής συρρίκνωσης τωνοικονομικών μεγεθών του, ελέω των μνημονιακών νόμων.

Αν δού με, ταυ τό χρο ναμε τις α σφα λι στι κές ει- σφο ρές, και τις α πο πλη- ρω μές των δα νείων πουέ χου με μέ σα στα υ πό ε -ξέ τα ση έ τη, δια μορ φώ- νο νται α νά γκες για τηνελ λη νι κή οι κο νο μία εί τεπρος τους δα νει στές,εί τε προς τους συ ντα ξι-ού χους, αρ κε τών δισ.ευ ρώ.

“

∆εν υπάρχει αμφιβολία ότι το αποτέλεσμα τωνπρόσφατων εκλογών αποτελεί μεγάλη νίκη όχιμόνο για τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και για την ευρύτερηαριστερά, τα κινήματα, την κοινωνία συνολικά.Απαλλαχτήκαμε από την αντιλαϊκότερη και πιοακροδεξιά κυβέρνηση των τελευταίων 40 χρό-νων, η αίσθηση αξιοπρέπειας και το ηθικό των«από κάτω» εκτινάχτηκαν (πράγμα που φαίνεταιαπό τις αυθόρμητες μαζικές συγκεντρώσεις,καθώς και τη μεγάλη υποστήριξη στην κυβέρ-νηση), ενώ η αριστερή νίκη στην Ελλάδα έχει δη-μιουργήσει πλατύ ρεύμα αλληλεγγύης και ελπίδαςσε λαούς και κινήματα της Ευρώπης, και όχι μόνο.

Ασφαλώς, δεν έχουμε αυταπάτες ούτε για τηναδιαλλαξία των «εταίρων» της ΕΕ (εξάλλου ηίδια η αρχιτεκτονική της ΕΕ την έχει προ πολλού

καταστήσει όχι σπίτι, αλλά φυλακή των λαών) ούτε γιατα αντικειμενικά και υποκειμενικά όρια της κυβέρνη-σης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, ιδιαίτερα στο ζήτημα των δια-πραγματεύσεων για το χρέος. Το ζήτημα είναι πρωτί-στως πολιτικό και ο ωμός εκβιασμός της γερμανικήςκυβέρνησης και των συμμάχων της στοχεύει αποκλει-στικά στη συντριβή του αριστερού παραδείγματος στηνΕλλάδα. Με αυτή την έννοια, η προεκλογική και μετε-κλογική δέσμευση της κυβέρνησης «τέλος στα μνημό-νια» πρέπει να τηρηθεί απαρέγκλητα. Πόσες άλλες θυ-σίες θα υποστούμε για το ευρώ; Η αριστερή πορείαείναι μονόδρομος για την κυβέρνηση, αλλιώς θα εκφυ-λιστεί και θα συντριβεί. Αυτό σημαίνει πρακτικά πολι-τικά μέτρα που δίνουν αμέσως σήμα στους «από κάτω»ότι τα πράγματα αλλάζουν, ότι αριστερά και λιτότηταδεν συμβαδίζουν. Ο κατώτερος μισθός στα 751 ευρώ,η κατάργηση των μαζικών απολύσεων και η κατοχύ-ρωση των συλλογικών συμβάσεων, η απρόσκοπτη καιδωρεάν πρόσβαση όλων των κατοίκων της χώραςστην υγεία και την εκπαίδευση είναι μερικά από αυτά.Φυσικά, η «κοινωνική σωτηρία» δεν μπορεί να επι-τευχθεί χωρίς τις αναγκαίες ρήξεις με το κεφάλαιο,εγχώριο και διεθνές, με την ΕΕ και τα κυρίαρχα ΜΜΕ,δίχως την οργάνωση και την κινητοποίηση του λαϊκούπαράγοντα.

Τούτων δοθέντων, διαφωνούμε ριζικά με τις κυβερ-νητικές παλινωδίες στο ζήτημα των ιδιωτικοποι-ήσεων (ιδιαίτερα στην ουσιαστική διατήρηση του ΤΑΙ-ΠΕ∆), καθώς και στη σκόπιμη ασάφεια για το ύψος τωνκατώτερων συντάξεων, τα επιδόματα ανεργίας, τη φο-

ρολόγηση του πλούτου και της Εκκλησίας κ.λπ. Ακόμαπερισσότερο, απαιτούμε το άμεσο κλείσιμο όλων τωνκέντρων κράτησης προσφύγων και μεταναστών, τηνκατάργηση τώρα του νόμου για τις Φυλακές τύπου Γ’,των τρομονόμων και του κουκουλονόμου, τη διάλυσητων ΜΑΤ, ∆έλτα και ∆ίας. ∆εν γίνεται αριστερή κυ-βέρνηση να συνυπάρχει με τόπους πλήρους εξαίρεσηςδικαιωμάτων και πρακτικές κράτους έκτακτης ανάγ-κης. Η πρόταση Παυλόπουλου για Πρόεδρο της ∆ημο-κρατίας επιτείνει την αίσθηση των καθεστωτικώνισορροπιών και της «εθνικής συναίνεσης» προς ταδεξιά, που ενισχύουν πολιτικά τη δεξιά, η οποία λεη-λάτησε την κοινωνία, και αφυδατώνουν ιδεολογικά καιηθικά την αριστερά. Αυτό πρέπει να σταματήσει καιπέρα από την πίεση του ευρύτερου κινήματος, ο ρόλοςτου ΣΥΡΙΖΑ ως αυτοτελούς κόμματος μπορεί να απο-δειχθεί σημαντικός, αλλιώς ο κίνδυνος της παρακο-λούθησης του κυβερνητικού έργου και της κρατικο-ποίησης απογειώνεται.

Πιστεύουμε ότι ένα πλατύ και πολύμορφο κοινωνι-κοπολιτικό ρεύμα προωθητικής αντιπολίτευσης, μέσααπό συσκέψεις, συνελεύσεις και κινητοποιήσεις στοδρόμο, για τοπικά (π.χ., Ελληνικό), θεματικά (π.χ., επα-ναλειτουργία της ΕΡΤ) ή και «κεντρικοπολττικά» ζητή-ματα (π.χ., ΤΑΙΠΕ∆), μπορεί να ωθεί τα πράγματα προςτα αριστερά, να αναβαθμίζει τη λαϊκή συμμετοχή καιαυτοοργάνωση, να οικοδομεί τον εργατικό και κοινω-νικό έλεγχο παντού, να διαμορφώνει τους αναγκαίουςσυσχετισμούς για την υπέρβαση του καπιταλισμού.

∆ίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά ∆ικαιώματα

Να αλλάξουμετα πράγματαΓια ένα πλατύ και πολύμορφοκοινωνικοπολιτικό ρεύμαπροωθητικής αντιπολίτευσης,μέσα από συσκέψεις,συνελεύσεις καικινητοποιήσεις

Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015 2233ΘΕΜΑΤΑ

Στις πρόσφατες εκλογές, είναι σε όλους γνωστό ότιτο εκλογικό σώμα δημιούργησε ένα υποστηρικτικόμέτωπο, κατά πολύ ευρύτερο από το χώρο του ΣΥ-ΡΙΖΑ. Η ιδεολογική απεύθυνση ήταν πολύ μεγαλύ-τερη από την ιδεολογική κάλυψη. Και έγινε αποδε-κτή. Όπως αποδεκτή έγινε και η νέα κυβέρνησηαπό ένα ακόμα ευρύτερο τμήμα του λαού, σε ποσο-στά πρωτόγνωρα που ξαφνιάζουν.

Συνειδητοποιούμε ότι, εκτός από την αποκατάστασητης λαϊκής αξιοπρέπειας και υπερηφάνειας, έχεισυντελεστεί και η αποκατάσταση της δομής της πο-

λιτικής. Γιατί η απαξίωση της πολιτικής και του συνδι-καλισμού είχε σχεδιαστεί επιμελώς και εφαρμοστεί συ-στηματικά επί σειρά δεκαετιών. Βλέπουμε, επίσης, τηνκινηματική θέληση του ελληνικού λαού που τόσο είχεκατηγορηθεί για αδιαφορία.

∆ικαιωθήκαμε, λοιπόν, όσοι υποστηρίζαμε ότι τα απο-τελέσματα των εκλογών του 2012 και των ευρωεκλο-γών του 2014, εξέφραζαν κινηματική δυναμική. Απλά ηφαινομενική αδιαφορία ήταν αποτέλεσμα της επίμονηςπροσπάθειας απαξίωσης της πολιτικής ζωής, όπως αυτήεκφραζόταν από τα διαπλεκόμενα και διεφθαρμένα κόμ-ματα εξουσίας. Η γνωστή ρήση των Ισπανών «μη φωνά-ζετε γιατί θα ξυπνήσουμε τους Έλληνες», πόσο άδικηήταν. Το ξέσπασμα στις πλατείες τότε και τα αποτελέ-σματα των εκλογών του 2012 τους διέψευσαν πανηγυ-ρικά.

Μεγάλο υποστηρικτικό μέτωπο

Ο ΣΥΡΙΖΑ εισέπραξε αυτή την κινηματική δυναμική.Γιατί παρέμεινε στην κρίση, σταθερός στις θέσεις του:στην οικονομία, την υγεία, την παιδεία, την απασχόληση,την ανάπτυξη κ.λπ. Παρέμεινε σταθερός στην υποστήριξητου σε όλες τις λαϊκές κινητοποιήσεις: ΕΡΤ, Σκουριές,μετανάστες, καθαρίστριες, υπόθεση Ρωμανού πρόσφατακ.λπ. Έτσι φτάσαμε σε αυτά τα πρωτόγνωρα και αδιαμφι-σβήτητα εκλογικά αποτελέσματα και την κυβέρνηση τηςαριστεράς.

Η κυβέρνηση, για να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα,χρειάζεται τη συμμετοχή, την ενεργό υποστήριξη μεγά-λου λαϊκού τμήματος. Χρειάζεται μεγάλο υποστηρικτικόμέτωπο. Το είχε στις εκλογές και το έχει διογκούμενοκαι τώρα. Όμως, όλοι οι πολίτες και αυτοί που πρόσκειν-ται στον ΣΥΡΙΖΑ και όλοι όσοι ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ και όλοιόσοι υποστηρίζουν τόσο ένθερμα την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ,οι τόσοι και τόσο πολλοί, γνωρίζουν συνειδητά ότι ψή-φισαν και υποστηρίζουν την αριστερά. ∆εν υπάρχουνούτε αμφιβολίες ούτε ψευδαισθήσεις για αυτό. Εμείςαυτήν τη μοναδική, παλλαϊκή επίγνωση, μην την χαρί-σουμε. Μην αρχίσουμε τους συμψηφισμούς, μην την χα-ραμίσουμε όπως τόσες φορές έχει γίνει στο παρελθόν.Είναι η ευκαιρία της αριστεράς. Η ευκαιρία να συνειδη-τοποιήσει ο λαός μας, να συνειδητοποιήσουμε όλοι μαςότι η αριστερά είναι δίπλα μας. Είναι αυτή που μας εκ-φράζει. Αυτή που διεκδικεί τα δικαιώματα μας, τα ταξικάκαι κοινωνικά. Να διαψεύσουμε τους φόβους που δημι-

ούργησε μια πολύχρονη αντιλαϊκή προπαγάνδα. Να ξανα-πάρει η αριστερά την ιδεολογική της ηγεμονία. Τη θέσηπου της ταιριάζει.

Χρειάζεται εγρήγορση

∆εν χρειάζεται να καλυπτόμαστε πίσω από «εθνικό μέ-τωπο» ή «πατριωτικό μέτωπο», για να μη φοβηθεί ο κό-σμος. Τους δικούς μας φόβους φοβόμαστε. Ναι, «μέτωποκοινωνικής σωτηρίας», αλλά γύρω και με σπονδυλικήστήλη την αριστερά. Αυτή η δυναμική συνειδητοποίησητου λαού έχει ήδη συντελεστεί. Το βλέπουμε στην πλα-τεία: τα μάτια δεν είναι οργισμένα αλλά χαρούμενα, τασηκωμένα χέρια δεν κινούνται απειλητικά αλλά ανοίγουνσαν σε αγκαλιά, τα χείλη δεν είναι σφιγμένα αλλά πανη-γυρίζουν. ∆εν υπάρχει φόβος, ταπείνωση, ντροπή. Σαν ναξεδιψάσαμε, σαν να ξανααναπνεύσαμε. Φαίνονται λόγια.Είναι, όμως, η αλήθεια που την νιώσαμε όλοι.

Όμως, για να μη φύγει ο ενθουσιασμός, για να εξακο-λουθήσει η συσπείρωση γύρω από την αριστερά θα πρέ-πει να είμαστε σε εγρήγορση. Θα πρέπει να αναβαθμί-σουμε το κόμμα μας με δυνάμωμα της εσωτερικής μαςδημοκρατίας. Θα πρέπει οι οργανώσεις μας να συνδια-λεχθούν, να ενεργοποιηθούν, να αναπτύξουν πρωτοβου-λίες. Τώρα είναι η μεγάλη πρόκληση. Το κόμμα να γίνεικόμμα μελών, με έντονη δραστηριότητα και όχι μόνο τωνστελεχών. Όπως έχει πολλές φορές λεχθεί και αποτε-λεί ανάγκη, εναλλαγή στις δομές, με διαφύλαξη του με-γάλου μας πλεονεκτήματος, της πολιτασικότητάς μας,αλλά και με στήριξη των ειλημμένων αποφάσεων.

Ο αγώνας στον «λάκκο των λεόντων» τώρα ξεκίνησε.Καλός ο ενθουσιασμός, αλλά τίποτε δεν μπορεί να υπο-καταστήσει το κόμμα. Όχι σεχταριστικά αλλά σαν στα-θερή συνειδητή υποστηρικτική δύναμη. Καλός ο ενθου-σιασμός αλλά στα δύσκολα είναι απαραίτητο το κόμμα.Εύχομαι να μην αποδειχθεί.

Κώστας Τραγάς,πολιτικός μηχανικός ΕΜΠ, μέλος ΣΥΡΙΖΑ

Αντιδράσεις και επιβεβαίωση τηςανάγκης για την καταπολέμηση τουρατσισμού στο χώρο του ποδοσφαί-ρου προκάλεσε το συμβάν με ένανμαύρο άντρα στο μετρό του Παρισιούόταν οπαδοί της λονδρέζικης Τσέλσι,μετά το παιχνίδι με την Παρί ΣενΖερμέν, δεν του επέτρεψαν να επιβι-βαστεί στο μετρό στο Παρίσι σπρώ-χνοντας τον με τη βία έξω από τοβαγόνι, ενώ ταυτόχρονα τραγουδού-σαν «είμαστε ρατσιστές κι έτσι μαςαρέσει». Το περιστατικό βιντεοσκο-πήθηκε από αυτόπτες μάρτυρες καιτο έδωσε στη δημοσιότητα ο «Guar-dian».

Επίσημη αντίδραση του αγγλικούσυλλόγου υπήρξε με την προαναγ-γελία της τιμωρίας όσων οπαδών

της ήταν πρωταγωνιστές στο ρατσιστικόπεριστατικό. Το συμβάν καταδίκασαντόσο η αγγλική ομοσπονδία όσο και ηFIFA και η UEFA, ενώ οι γαλλικές αρχέςδιέταξαν έρευνα για τον εντοπισμό τωνρατσιστών. Με αφορμή το συμβάν η γαλ-λική αθλητική εφημερίδα «Equipe» πα-ρουσίασε μία έρευνα για τους αποκλει-σμούς οπαδών από τα αγγλικά γήπεδαλόγω ρατσιστικής συμπεριφοράς την τε-λευταία δεκαετία. Στην κορυφή της σχε-τικής λίστας βρίσκονται Τσέλσι καιΓουέστ Χαμ, με 19 οπαδούς των δύο ομά-δων να έχουν τιμωρηθεί για ρατσιστικέςσυμπεριφορές.

Το ρατσιστικό επεισόδιο, κατά σατα-νική σύμπτωση, βγήκε στη δημοσιότητατην ίδια μέρα που το αστέρι της Τσέλσι,Ντιέγκο Κόστα, σε συνέντευξη του μι-λούσε για το παράδειγμα που πρέπει ναδίνει ο σύλλογος στον αγώνα για την αν-τιμετώπιση του ρατσισμού. Είναι γεγο-νός πως στην Αγγλία λαμβάνονται πρω-

τοβουλίες από συλλόγους, συνδέσμουςοπαδών και άλλες συλλογικότητες(«Kick Out», «Show Racism the RedCard»). Η ομάδα του Λονδίνου, μάλιστα,φιλοξένησε, το Σάββατο 21.2, τηνΜπέρνλι για το πρωτάθλημα, σε ένα παι-χνίδι που είναι αφιερωμένο στην ισότηταστο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «BuildingBridges», την οποία ο σύλλογος έλαβεγια την καταπολέμηση των διακρίσεωνστο ποδόσφαιρο, πράγμα από το οποίουποφέρει από την δεκαετία του ’70 εξαι-τίας μιας μερίδας οπαδών.

Παίχτες σαν τον Πολ Κάνοβιλ, που τηνδεκαετία του ’80 είχε πέσει θύμα ρατσι-στικών επιθέσεων από τους οπαδούς τηςΤσέλσι, αφιερώθηκαν στην καταπολέ-μηση του φαινομένου, μια εποχή που κα-νένας δεν μιλούσε και δεν υπερασπιζό-ταν ποδοσφαιριστές που άκουγαν απο-δοκιμασίες για το χρώμα του δέρματοςτους. Μάλιστα, στην περίπτωση του διά-

σημου ποδοσφαιριστή της Λίβερπουλτου ’80, Τζον Μπαρνς, οι οπαδοί τηςΈβερτον όχι μόνο δεν αρκέστηκαν στηβροχή από μπανάνες που πέταξαν στογήπεδο, αλλά άφησαν ελεύθερη και μιαμαϊμού στον αγωνιστικό χώρο. Και στησύγχρονη εποχή, όμως, η Τσέλσι βρέ-θηκε στο επίκεντρο της κριτικής για τηνκάλυψη που πρόσφερε στον αρχηγό της,Τζον Τέρι για τη ρατσιστική επίθεση τουεις βάρος του Ρίο Φέρντιναντ σε ένα παι-χνίδι με τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.

Ωστόσο, δεν είναι λίγοι όσοι κάνουνκριτική στη σοβαρότητα με την οποίααντιμετωπίζουν το θέμα οι αρμόδιεςαρχές, όπως έκανε την Πέμπτη ο προπο-νητής της ΚΠΡ, Κρις Ράμσεϊ, ένας απότους ελάχιστους μαύρους προπονητέςστις επαγγελματικές κατηγορίες της Αγ-γλίας. Πρόσφατες έρευνες για το θε-σμικό ρατσισμό (institutional racism) κά-νουν λόγο για έναν «αόρατο» ρατσισμό

που επικρατεί στο αγγλικό ποδόσφαιρο,καθώς ελάχιστοι μη-λευκοί καταλαμβά-νουν προπονητικές ή διοικητικές θέσεις,με αποτέλεσμα τα ρατσιστικά στερεό-τυπα να παραμένουν. Για την καταπολέ-μηση του φαινομένου το αγγλικό πρωτά-θλημα αποφάσισε την εισαγωγή του «κα-νόνα Ρούνεϊ», ο οποίος υποχρεώνει τιςομάδες να περνούν από συνέντευξη τουςμαύρους τεχνικούς και γενικά τους προ-πονητές που προέρχονται από μειονότη-τες, καταρτίζοντας λίστες από υποψήφι-ους στις οποίες υποχρεωτικά πρέπει νασυμπεριλαμβάνεται τουλάχιστον έναςμαύρος. Στις ΗΠΑ, όπου πρωτοθεσπί-στηκε πριν μια εικοσαετία αυτός ο κανο-νισμός, ενώ πριν τη θέσπισή του υπήρ-ξαν μόλις 6 μαύροι προπονητές στα 80χρόνια του NFL, στη δεκαετία που ακο-λούθησε, προσλήφθηκαν 13.

Βασίλης Στόλης

∆ΙΩΞΤΕ ΤΟ ΡΑΤΣΙΣΜΟ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟ∆ΟΣΦΑΙΡΟ

Η Τσέλσι έκθετη από ρατσιστές οπαδούς της

Είναι η ευκαιρία της αριστεράς νασυνειδητοποιήσει ο λαός μας, νασυνειδητοποιήσουμε όλοι μας ότιη αριστερά είναι δίπλα μας. Είναιαυτή που μας εκφράζει. Αυτή πουδιεκδικεί τα δικαιώματα μας, ταταξικά και κοινωνικά. Ναδιαψεύσουμε τους φόβους πουδημιούργησε μια πολύχρονηαντιλαϊκή προπαγάνδα.

“

Η νίκη και η ευκαιρία της αριστεράςΓια να εξακολουθήσει ο ενθουσιασμός και η συσπείρωση, χρειάζεται δυνάμωμα της εσωτερικής δημοκρατίας

Το στιγμιότυπο από τη ρατσιστική συμπεριφορά των οπαδών της Τσέλσι, που δημο-σιοποίησε ο «Guardian».

Πρό σφα τες έ ρευ νες γιατο θε σμι κό ρα τσι σμό κά -νουν λό γο για έ ναν “αό -ρα το” ρα τσι σμό που ε πι -κρα τεί στο αγ γλι κό πο -δό σφαι ρο, κα θώς ε λά χι -στοι μη-λευ κοί κα τα λαμ -βά νουν προ πο νη τι κές ήδιοι κη τι κές θέ σεις.

“

2244 Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015ΘΕΜΑΤΑ

Το κείμενο των ∆αιμονικών της πε-ρασμένης βδομάδας έκλεινε μετην εξής φράση: «Ας ελπίσουμε

ότι αυτή η καινούρια κατάσταση δεν θαοδηγήσει στην απονεύρωση των αγωνι-στικών μας αντανακλαστικών, με αποτέ-λεσμα να καταλήξουμε άχρωμοι και άο-σμοι κυβερνητικοί οπαδοί». Κάπως έτσιήταν η εικόνα των βουλευτών του ΣΥ-ΡΙΖΑ την ώρα που ανακοινώθηκε ηεκλογή του νέου Πρόεδρου της Ελληνι-κής ∆ημοκρατίας. Και για να δώσουν έμ-φαση στο γεγονός της συνειδητής (;)τους απόφασης και της περηφάνιας πουαπέρρεε απ’ αυτήν, σηκώθηκαν όρθιοικαι χειροκροτούσαν ένθερμα την ανα-κοίνωση του αποτελέσματος της ψηφο-φορίας! Τώρα εναπόκειται σε μας να χω-νέψουμε τη σοφή απόφαση της ηγεσίας,ν’ αφήσουμε κατά μέρος γκρίνιες καιδιαφοροποιήσεις και να πειστούμε γιατην αναγκαιότητα της ψήφισης δεξιούΠροέδρου της ∆ημοκρατίας. Θα μπο-

ρούσαμε, βέβαια, να το καταλάβουμε ανεπρόκειτο για μια απόφαση που είχε συ-ζητηθεί στοιχειωδώς στα όργανα τουκόμματος -αν θέλεις βρίσκεις χρόνο νατο κάνεις- και είχε προκύψει με δημο-κρατικές διαδικασίες. Αντ’ αυτού, μετάαπό ένα θολό παρασκήνιο λίγων ημε-ρών, η υποψηφιότητα του ΠροκόπηΠαυλόπουλου ανακοινώθηκε ως ειλημ-μένη απόφαση στην κοινοβουλευτικήομάδα. Και φυσικά έπρεπε να πειθαρχή-σουν όλοι αλλιώς, όπως ειπώθηκε, ανψήφιζαν «παρών» θα αποπεμπόταν απότην κοινοβουλευτική ομάδα πριν καλά-καλά εκλεγούν. ∆υστυχώς, όλα τα ωραίατελειώνουν γρήγορα κι έτσι φαίνεται ναγίνεται και με τον ΣΥΡΙΖΑ. Ακολουθείταιη πεπατημένη των αστικών κομμάτωνεξουσίας όπου το κόμμα παίζει διακο-σμητικό ρόλο, καταργούνται στην πράξηακόμα κι οι στοιχειώδεις κομματικέςδιαδικασίες και η κοινοβουλευτικήομάδα καταντά χειροκροτητής των απο-

φάσεων του στενού πυρήνα του πρωθυ-πουργού.

Αυτό που δεν χωνεύεται, όμως, με τί-ποτα είναι η κυβερνητική επικοινωνιακήκαμπάνια που επιχειρεί να εξωραΐσει τοπροφίλ του νέου προέδρου, παρουσιά-ζοντάς τον, σχεδόν, ως αντιμνημονιακόεπαναστάτη. Κάποιες αναφορές σε βι-βλία του και μερικές ασαφείς δηλώσειςμετασχηματίστηκαν σε αντιστασιακήδράση εναντίον των μνημονιακών κυ-βερνήσεων, ασχέτως αν ψήφισε, συνε-πέστατα, όλα τα μνημόνια και τους συ-νακόλουθους νόμους. Απορώ πόσο εύ-κολα πήγαν περίπατο τα αριστερά αντα-νακλαστικά των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ.Ο «μιθριδατισμός» που ελλοχεύει στιςπαρυφές της εξουσίας γίνεται, πολύνωρίς, ορατός στην κοινοβουλευτικήομάδα αλλά και στην πλειοψηφία τωνμελών του κόμματος.

Ευτυχώς υπήρξε μια φωτεινή εξαίρεσησ’ αυτό το αποκαρδιωτικό τοπίο. Η βου-λευτίνα της Θεσσαλονίκης Γιάννα Γαϊ-τάνη δεν πήγε να ψηφίσει και δήλωσεανοιχτά τη διαφοροποίησή της. ΤηνΓιάννα την γνωρίζουμε πολλά χρόνια στοκίνημα, από την εποχή του Φόρουμ καιτα πρώτα βήματα του ΣΥΡΙΖΑ, ότανέπαιρνε πάντα μαζί τη μικρή της κόρημην έχοντας κάπου να την αφήσει. Επί-σης, την βλέπουμε πάντα στην πρώτη

γραμμή των διαδηλώσεων να κραδαίνειτη βουλευτική της ταυτότητα όταν δια-πραγματεύεται με τους επικεφαλής τωνΜΑΤ. Την συγχαίρουμε για τη στάση της,που δείχνει πολιτική γενναιότητα καιαριστερά αντανακλαστικά. Επίσης, η δη-μόσια στήριξη που είχε από το «Κόκκινο∆ίκτυο στον ΣΥΡΙΖΑ» ήταν σημαντικήκαι υποδηλώνει την πολιτική μοναξιάπου, πιθανά, να ένιωσαν σύντροφοι τηςπαλιάς ΑΚΟΑ μέσα στο ελεγχόμενο κιομογενοποιημένο περιβάλλον του ΣΥ-ΡΙΖΑ.

Υ.Γ. Μια, άλλης μορφής, διαφοροποί-ηση είχαμε στη νομαρχιακή οργάνωσητου ΣΥΡΙΖΑ Α’ Θεσσαλονίκης, με την πα-ραίτηση του Νίκου Σαμανίδη από τηθέση του γραμματέα. Μια παραίτηση πουδηλώθηκε προεκλογικά κι ανακοινώ-θηκε μετεκλογικά, η οποία αφορά ταπροβλήματα εσωκομματικής λειτουρ-γίας και τα παρατράγουδα της κατάρτι-σης των ψηφοδελτίων. Ο Νίκος, έναςανοιχτόκαρδος σύντροφος με λαϊκήστόφα που μόνο καλά λόγια ακούς γι’αυτόν, με την παραίτησή του έκρουσετον κώδωνα του κινδύνου. Θα εισακου-στεί άραγε;

Ο δικηγόρος του διαβόλου

∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

Όλα τα ωραία τελειώνουν γρήγορα;

Η Ελλάδα είναι μία χώρα με πολύισχυρή πολιτιστική ταυτότητα. Η διε-θνής παρουσία της, το γόητρο και τοκύρος που αντλεί προέρχονται απότην πλούσια πολιτιστική της κληρο-νομιά.Σ’ ολόκληρο τον ελλαδικόχώρο, ξεδιπλώνεται όλο το φάσματου πολιτισμού του τόπου από τηνπροϊστορία ως τα νεώτερα χρόνια.Αυτός ο τόσο «ανεπτυγμένος» καιπλήρως ανταγωνιστικός, σε διεθνέςεπίπεδο, τομέας, είναι καιρός νασυμβάλλει αποφασιστικά στην οικο-νομική ανάπτυξη της χώρας μας.

Ομως, από τη φύση του ο πολιτι-σμός και οι πολυσχιδείς δραστη-ριότητές του είναι πολύ δύσκολο

να ποσοτικοποιηθούν και να αποδοθούντα οικονομικά οφέλη αυτών των δρα-στηριοτήτων. Ο χώρος της τέχνης καιτου πολιτισμού, περιλαμβάνει πολλέςδραστηριότητες όπως μουσική, θέατρο,ζωγραφική κ.ά., που ανήκουν σε δύο κυ-ρίως ομάδες οι οποίες είτε είναι παρα-δοσιακά εμπορικές ή έχουν έμμεσεςαξίες που δεν μπορούν να υπολογισθούνμε οικονομικούς όρους. Πάντως, αυτοίοι τομείς και δραστηριότητες αποτελούνεν δυνάμει παραγωγικές δυνάμεις, ιδιαί-τερα σε μία χώρα με τη δική μας ιστορία,

όπου ο πολιτισμός της είναι πηγή πλού-του με άμεσα αποτελέσματα στην πραγ-ματική οικονομία και στην απασχόληση.

Η χώρα χρειάζεται να χαράξει μια νέαστρατηγική με σκοπό την καλύτερη δια-χείριση της πολιτιστικής κληρονομιάςτης όπως μουσεία, μνημεία, αρχαιολογι-κοί χώροι, αλλά και την ενίσχυση τωνπολιτιστικών κέντρων και ιδρυμάτων. Σ’αυτή την προσπάθεια ο ρόλος της κεν-τρικής κυβέρνησης είναι καθοριστικόςκαι ευθύνη της να δημιουργήσει το επι-θυμητό περιβάλλον.

Επενδύσεις και απασχόληση

Επίσης, ζωτικός θα είναι και ο ρόλοςτων τοπικών κοινωνιών στη διαχείρισηαυτού του πλούτου με άμεσα αποτελέ-σματα σε επενδύσεις και στην απασχό-ληση. Έτσι η πολιτιστική δραστηριότηταδένεται με την οργανική ανάπτυξη τηςευρύτερης περιοχής π.χ. μικρά θέατρα,χώροι ψυχαγωγικών εκδηλώσεων κ.λπ.και έτσι επωφελούνται άμεσα ή έμμεσαπολλές επιχειρήσεις οι οποίες λειτουρ-γούν όχι μόνο στο χώρο της τέχνης καιτου πολιτισμού, αλλά και του ευρύτερουοικονομικού περιβάλλοντος, συμβάλ-λοντας στην άνοδο του κύκλου εργασιώντους και στην απασχόληση.

Στον τομέα των τεχνών και του πολιτι-σμού οι προσφερόμενες άμεσα ή έμμεσαθέσεις εργασίας είναι πολλές και διαφό-ρων ειδικοτήτων, όπως στελέχη πολιτι-στικής ανάπτυξης, εικαστικοί, ηθοποιοί,καλλιτέχνες διαφόρων κατευθύνσεων,διοικητικοί υπάλληλοι συντηρητές, ξε-ναγοί, φύλακες μουσείων – αρχαιολογι-κών χώρων κ.λπ.

Στα χρόνια της οικονομικής κρίσης ηελληνική κυβέρνηση μείωσε τα χρήματαπου χορηγούσε για τον πολιτισμό στομισό. Οι συνθήκες ακόμη παραμένουνδύσκολες και μεσοπρόθεσμα η χρηματο-δότηση του τομέα των τεχνών και τουπολιτισμού δύσκολα θα είναι επαρκής,ώστε να δώσει την απαιτούμενη ώθησηπου χρειάζεται ο κλάδος για να εκπλη-ρώσει τον προορισμό του.

Χρηματοδοτικοί πόροι

Πέρα από τη δημόσια χρηματοδότησηυπάρχουν και άλλοι μέθοδοι εύρεσηςπόρων. Ένα μεγάλο μέρος βρίσκεταιστους πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.Η χώρα μας για τη χρονική περίοδο 2014– 2020 θα λάβει από τα διαρθρωτικά τα-μεία 14,5 δισ. ευρώ. Ο τομέας του πολι-τισμού επιβάλλεται να απορροφήσει ση-μαντικό τμήμα των κοινωνικών κονδυ-

λίων.Το νέο χρηματοδοτικό πρόγραμμα

«∆ημιουργική Ευρώπη», όπου συνδέον-ται αμιγώς πολιτιστικά αγαθά αλλά καιαγαθά μιας ευρύτερης παραγωγικής δια-δικασίας, θα έχει συνολικό προϋπολογι-σμό 1,46 δισ. ευρώ.

Η αξιοποίηση του νέου κλάδου «Βιω-ματική οικονομία» θα δώσει ώθηση στοντουρισμό και στην ανάπτυξη της πολιτι-κής ευαισθησίας. Είναι αλήθεια ότι οιχρηματοδοτικές δράσεις της ευρωπαϊ-κής κοινότητας έχουν «μπολιαστεί» μενεοφιλελεύθερες ιδέες. Χρέος της κυ-βέρνησης είναι να προστατεύσει τον πο-λιτισμό από τις δυνάμεις της αγοράς.

Άλλες μέθοδοι χρηματοδότησης παρέ-χονται μέσω ιδιωτικών πόρων π.χ. μέσωδωρεών, εταιρικών χορηγιών κ.λπ.

Η χώρα μας έχει ανάγκη από ένα νέομοντέλο ανάπτυξης, στο οποίο σημαν-τική θέση θα έχουν αναπτυξιακές πολι-τικές, που θα αφορούν όλες τις εκφάν-σεις του πολιτικού γίγνεσθαι δίνονταςεγγυήσεις για τη διατήρηση της πολιτι-στικής μας κληρονομιάς, αίτημα πουαφορά όλη την ελληνική κοινωνία.

Αγγελική Τζουγανάτου,φοιτήτρια Τμήματος Αρχαιολογίας

και Ιστορίας της Τέχνης,Πανεπιστημίου Αθηνών

Η χώρα μας έχει ανάγκη από ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης,στο οποίο σημαντική θέση θα έχουν αναπτυξιακές πολιτι-κές, που θα αφορούν όλες τις εκφάνσεις του πολιτικού γί-γνεσθαι δίνοντας εγγυήσεις για τη διατήρηση της πολιτιστι-κής μας κληρονομιάς.

“O πολιτισμός έχεικαι αναπτυξιακή διάσταση

Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015 2255KINHMATOΓΡΑΦΟΣ

Του Στράτου Κερσανίδη

∆εν είναι δυνατόν να μείνεις ανέπα-φος εάν έχεις ζήσει πόλεμο. Σουαφήνει σημάδια ανεξίτηλα κι ανά-

λογα με το πώς τον έχεις ζήσει, γίνονταιτραύματα, αιμορραγούσες πληγές. Είναικαι κάποιοι άνθρωποι που στον πόλεμογίνονται ήρωες, που προκαλούν λατρείακαι θαυμασμό. Αυτοί είναι οι πιο βαριάτραυματισμένοι απ’ όλους.

Ο Κρις Κάιλ υπήρξε ένας τέτοιοςήρωας. Τις εμπειρίες που έζησε στον πό-λεμο του Ιράκ τις μετέφερε στο αυτοβιο-γραφικό του βιβλίο «Ελεύθερος σκοπευ-τής», το οποίο επί 18 εβδομάδες παρέ-μεινε στη λίστα των μπεστ σέλερ στιςΗΠΑ, τις 13 από αυτές στην πρώτη θέση.

Ο Κλιντ Ίστγουντ δεν χρήζει συστά-σεων. Με την απόφασή του να μεταφέρειστον κινηματογράφο τον «Ελεύθερο

σκοπευτή» (American sniper), προσθέτειακόμη ένα διαμάντι στη σκηνοθετική τουσυλλογή. Ο Ίστγουντ, ακολουθώντας τιςσελίδες της αυτοβιογραφίας του Κάιλ,στέκεται κυρίως στο χαρακτήρα του καιστο πώς επηρεάστηκε από τον πόλεμο.Να πούμε πως αναφερόμαστε σε ένανάνθρωπο ο οποίος θεωρήθηκε ως ο πιοφονικός ελεύθερος σκοπευτής στην αμε-ρικανική στρατιωτική ιστορία, έχονταςσκοτώσει περισσότερα από 160 άτομα.Υπηρετώντας στο Αμερικανικό Πολε-μικό Ναυτικό, πήγε στο Ιράκ με σκοπόνα προστατεύσει τις ζωές των συμπολε-μιστών του, κάτι που έκανε με τον καλύ-τερο τρόπο. Η φήμη του εξαπλώθηκε,έγινε θρύλος και στόχος του εχθρού.Όμως, ενώ πολεμούσε στο Ιράκ, υπήρχεκαι η οικογένειά του, η γυναίκα του,Τάγια και τα παιδιά του. Ως άνθρωποςτου καθήκοντος ήθελε να είναι εντάξει

και ως οικογενειάρχης. Αφού πήρεμέρος σε τέσσερις αποστολές, επέ-στρεψε στην πατρίδα του, κοντά στην οι-κογένειά του αλλά ο πόλεμος είχε φω-λιάσει βαθιά μέσα του. Έτσι ενεργοποι-ήθηκε και αφιέρωσε τη ζωή του στην ψυ-χολογική υποστήριξη των βετεράνων τουπολέμου. Στις 2 Φεβρουαρίου 2013, έναςαπό αυτούς που βοηθούσε, σκότωσε τονΚάιλ.

Αλήθεια τι κάνει έναν άνθρωπο να γί-νεται πολεμιστής; Γιατί ένας νέος αφή-νει τη γυναίκα με την οποία έχει μόλιςπαντρευτεί για να πάει στην άλλη άκρητου κόσμου να πολεμήσει; Πόσο έχειεπηρεαστεί αυτό ο νέος από το οικογε-νειακό του περιβάλλον; Ο ΚλιντΊστγουντ, δίνει μεγάλη σημασία σε αυτό.Έτσι αρχίζει την ταινία του δείχνοντάςμας τον Κρις Κάιλ ως παιδί να πηγαίνειστο κυνήγι με τον πατέρα του. Ο τελευ-

ταίος του μιλά για τους ανθρώπους καιτου λέει πως οι άνθρωποι χωρίζονται σετρεις κατηγορίες: τα αρπακτικά, τα θύ-ματα και τους προστάτες. Κι εκείνοςανήκε στην τρίτη κατηγορία, στους προ-στάτες. Κι όταν ήρθε η ώρα πήγε στοστρατό για να προστατεύσει τους συμπο-λεμιστές του. Αλλά, έτσι άφησε απρο-στάτευτη την οικογένειά του. Κι αυτό τονβάραινε, τον πονούσε. Επειδή ήθελε ναείναι μαζί της. Κι όταν γύρισε πίσω, προ-σπάθησε να αναπληρώσει το χαμένοχρόνο. Κουβαλώντας μέσα του τα τραύ-ματα ενός πολέμου, στον οποίο ενε-πλάκη για να προστατεύσει την πατρίδατου. Μόνο που αυτός ο πόλεμος γινότανπολλές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά απότο σπίτι του.

Ο Κλιντ Ίστγουντ, για μια ακόμηφορά, τοποθετεί στο κέντρο τον άν-θρωπο. «Ήταν από τους ανθρώπους πουκάνουν τη μία υπέρβαση μετά την άλλη»,λέει ο σκηνοθέτης για τον ήρωά του.Συγκλονιστικά ρεαλιστικές είναι οι σκη-νές των μαχών. Σπαρακτικός ο διχασμόςτου Κάιλ, ο οποίος ενώ βρίσκεται μέσαστη μάχη τηλεφωνά στη γυναίκα του γιανα μάθει νέα της, νοιώθοντας καθήκοντου να βρίσκεται κοντά της. Ο ΚλιντΊστγουντ δεν παίρνει θέση υπέρ του πο-λέμου. Αυτό που κάνει είναι να διεισδύ-σει μέσα στον ψυχισμό του ήρωά του, ήτουλάχιστον να προσπαθήσει να διεισ-δύσει. Να τον κοιτάξει κατάματα και ναεξερευνήσει το τι είναι εκείνο που κάνειτους απλούς ανθρώπους να γίνονται ξε-χωριστοί.

strakersan@gmail.com,kersanidis.wordpress.com

«ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΣΚΟΠΕΥΤΗΣ»

Τραυματισμένος ήρωας

«Το διαζύγιο» (Gett: The Trial of VivianeAmsalem) των Ρόνιτ και Σλόμι Έλκαμ-πετζ: Στο Ισραήλ, δεν αναγνωρίζεται οπολιτικός γάμος, πόσω μάλλον το διαζύ-γιο. Μόνο οι ραβίνοι νομιμοποιούν έναγάμο και, αν χρειαστεί, τη διάλυση του.Όμως στην τελευταία περίπτωση χρει-άζεται η συναίνεση του συζύγου, ο οποίοςέχει μεγαλύτερη εξουσία ακόμα και απότους δικαστές. Το τρίτο μέρος μιας τρι-λογίας για τη σχέση δύο συζύγων μέσαστην ανδροκρατούμενη ισραηλινή κοινω-νία. Το επίκεντρο αποδίδεται σε διαφο-ρετικό χαρακτήρα κάθε φορά, εξασφαλί-ζοντας μία αξιοπρόσεχτη κινηματογρα-φική διάσταση σε αυτήν την κωμικοτρα-γική ιστορία χαρακτήρων.

«Τα παιδικά χρόνια του Μαξίμ Γκόρκι»(Detstvo Gorkogo) του Μαρκ Ντονσκόι:Μέρος μιας τριλογίας πάνω στα παιδικάκαι νεανικά χρόνια του Μαξίμ Γκόρκι, μιακορυφαία έκφραση του ποιητικού ρεαλι-σμού στο σοβιετικό κινηματογράφο του’30. Μακριά από το ρητορικό και δημαγω-γικό ύφος των περισσότερων ταινιώντου σοσιαλιστικού ρεαλισμού και χωρίςτις γνωστές πολιτικολογίες που ενο-χλούν το σημερινό θεατή, η ταινία αποτε-λεί μια πιστή αναπαράσταση της ζωήςτου λαού στην επαρχία της Τσαρικής Ρω-σίας του 19ου αιώνα.

«Μπομπ ο Σφουγγαράκης: Έξω από τανερά του» (Bob movie: Sponge out ofwater) των Τομ Τιμπίτ και Μάικλ Μίτσελ:Μια σπαρταριστή περιπέτεια, και σε 3D,που είναι τόσο έξαλλη κι αστεία όσο οτίτλος της.

Σινεφίλ

ΟΟΙΙ ΝΝΕΕΕΕΣΣ ΤΤΑΑΙΙΝΝΙΙΕΕΣΣ17ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Χούμπερτ Zάουπερ - Αλεξάντρου Σόλομον

Το 17ο Φε στι βάλ Ντο κι μα ντέρ Θεσ σα λο νί κης τι μά φέ -τος μέ σα α πό τα α φιε ρώ μα τά του, δυο κι νη μα το γρα -φι στές, οι ο ποίοι μέ σα α πό το έρ γο τους α σκούν έ -

ντο νη κρι τι κή στη σύγ χρο νη κοι νω νι κή και πο λι τι κή πραγ -μα τι κό τη τα: Τον Αυ στρια κό, Χού μπερτ Ζά ου περ και τονΡου μά νο, Αλε ξά ντρου Σό λο μον. Και οι δυο σκη νο θέ τες θαπα ρα βρε θούν στη διορ γά νω ση για να πα ρου σιά σουν τις ται -νίες τους και να συ νο μι λή σουν με τους θε α τές.

Το ό νο μά του Χού μπερτ Ζά ουερ έ χει συν δε θεί με το α πο -κα λυ πτι κό ντο κι μα ντέρ που στη λι τεύει κυ ρίως την εκ με -τάλ λευ ση της α φρι κα νι κής η πεί ρου α πό το δυ τι κό κό σμο.Ο πο λυ πράγ μων Χού μπερτ Ζά ου περ - σκη νο θέ της, συγ γρα -φέ ας, η θο ποιός και πα ρα γω γός έ κα νε πα γκό σμια αί σθη σημε το πο λυ βρα βευ μέ νο ντο κι μα ντέρ του «Ο ε φιάλ της του∆αρ βί νου» (2004), φιλμ που ε ξε τά ζει την α ποι κιο κρα τι κήα λιεία στη Λί μνη Βι κτώ ρια στην Ταν ζα νία. Ο ί διος ε ξη γεί:«Οι τε λευ ταίες μου ται νίες εί ναι γυ ρι σμέ νες στην Αφρι κή,ό μως δεν μι λούν για την Αφρι κή. Σ’ αυ τή την πε ριο χή τουκό σμου βρή κα τις συν θή κες για να πε ρι γρά ψω την ει ρω -νεία και το αί νιγ μα της αν θρώ πι νης αλ λη λε πί δρα σης».

Τα ντο κι μα ντέρ του έ χουν α πο σπά σει ση μα ντι κές δια κρί -σεις σε διε θνή φε στι βάλ (Μπερ λι νά λε, Σά ντα νς κ.α.), έ χουντι μη θεί με Σε ζάρ και βρα βείο κα λύ τε ρου ντο κι μα ντέρ α πότην Ευ ρω παϊκή Ακα δη μία, ε νώ ο Εφιάλ της του ∆αρ βί νουή ταν υ πο ψή φιος και για Όσκαρ κα λύ τε ρου ντο κι μα ντέρ.Το α φιέ ρω μα του 17ου φε στι βάλ στον Ζά ου περ ε στιά ζει σεται νίες που κα ταγ γέλ λουν πρα κτι κές και πο λι τι κές, δί νο -ντας φω νή στους α δύ να μους. Ωστό σο, πα ρου σιά ζει και έ -να πρώ το δείγ μα γρα φής που α να δει κνύει την ευαι σθη σίατου δη μιουρ γού: Το «Στο δρό μο με τον Εμίλ» (1993), μεπρω τα γω νι στή έ ναν διευ θυ ντή τσίρ κου, μας τα ξι δεύει στοχει με ρι νό αυ στρια κό το πίο και ταυ τό χρο να στις έν νοιεςτων σχέ σεων και της οι κο γέ νειας. Η ί δια ευαι σθη σία, μεπιο μα χη τι κή διά θε ση δια τρέ χει ό λο το έρ γο του σκη νο θέ -τη. Στο Φε στι βάλ θα προ βλη θεί και η πιο πρό σφα τη ται νίατου Ζά ου πε ρ, «Ερχό μα στε ως φί λοι» (We come as friends),που ε πι στρέ φει στην Αφρι κή και πιο συ γκε κρι μέ να στο Νό -τιο Σου δάν. Ει ρη νο ποιοί των Ηνω μέ νων Εθνών, ερ γά τες, α -με ρι κα νοί ευαγ γε λι στές, Σου δα νοί ό λων των η λι κιών, πα -ρε λαύ νουν μπρο στά α πό την κά με ρα, α πο τυ πώ νο ντας με

με λα νά χρώ μα τα έ να νε ο-α ποι κιο κρα τι κό πεί ρα μα που συ -ντε λεί ται στη χώ ρα.

Τα ντο κι μα ντέρ του Αλε ξά ντρου Σό λο μον δεν «υ πα -κούουν» σε κι νη μα το γρα φι κά εί δη και κα νό νες. Με α φε τη -ρία την ι στο ρία, την πο λι τι κή και την κοι νω νία της Ρου μα -νίας, α νι χνεύουν το πα ρελ θόν για να μι λή σουν για το πα ρόνκαι το μέλ λον, με τρό πο μο ντέρ νο, ά με σο και α ντι κει με νι -κό. Έχει συμ με τά σχει σε πολ λά διε θνή φε στι βά λ, ε νώ έ χειέ ντο νη πα ρου σία σε διε θνείς συ μπα ρα γω γές. Η με γά λη τουα γά πη ό μως πα ρα μέ νει το ντο κι μα ντέ ρ, το ο ποίο υ πη ρε τείμε συ νέ πεια και α φο σίω ση. Εί τε μέ σα α πό α πλή πα ρα τή ρη -ση εί τε χά ρη σε ε κτε τα μέ νη δη μο σιο γρα φι κή έ ρευ να, ο δη -μιουρ γός πα ρα κι νεί το θε α τή να α να κα λύ ψει τις α πα ντή -σεις, να ερ μη νεύ σει τα γε γο νό τα και να ε ξά γει τα δι κά τουσυ μπε ρά σμα τα. Χα ρα κτη ρι στι κό πα ρά δειγ μα α πο τε λεί τοντο κι μα ντέρ «Κα πι τα λι σμός: Η βελ τιω μέ νη μας συ ντα γή»(Kapitalism: Our improved formula) του 2010, το ο ποίοσκια γρα φεί τη σύγ χρο νη Ρου μα νία, με τέω ρη α νά με σα στονυ παρ κτό σο σια λι σμό του χθες και τον κα πι τα λι σμό του σή -με ρα, μέ σα α πό τις α πο κα λυ πτι κές συ νε ντεύ ξεις των με γι -στά νων της χώ ρας. Πλά να αρ χείου, κι νού με να σχέ δια καισαρ κα στι κοί τό νοι δο μούν έ να καυ στι κό σχό λιο για το φαύ -λο κύ κλο της δια φθο ράς και της α τι μω ρη σίας που κα λάκρα τεί και με τά την πτώ ση του κα θε στώ τος Τσα ου σέ σκου.

«Καπιταλισμός:Η βελτιωμένη μας συνταγή»

2266 Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015MOYΣΙΚΗ

Επιµέλεια: ΛΛιιάάνναα ΜΜααλλααννδδρρεεννιιώώττηη

lianam@otenet.gr

ΜΟ

ΥΣΙΚ

ΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ητιμητική βραδιά αφιερωμένηστον αντάρτη αγωνιστή και τονσυνθέτη αγωνιστή Πάνο Τζα-

βέλλα εντάχθηκε στο πλαίσιο του φε-στιβάλ κινηματογράφου προς τιμήντης Εθνικής Αντίστασης με αφορμή τιςεπετείους ίδρυσης των Ε.Π.Ο.Ν (Ενι-αία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων)και με αυτήν κλείνει και το Φεστιβάλ.Τον Πάνο Τζαβέλλα, έφηβο ακόμα τονβρήκε ο πόλεμος του ‘40 και οργανώ-θηκε στην ΕΠΟΝ. Βγαίνει στο βουνό,εντάσσεται με τον ΕΛΑΣ και αργότεραμε τον ∆ημοκρατικό Στρατό. Στοβουνό τραυματίζεται και ακρωτηριάζε-ται το δεξί του πόδι. Συλλαμβάνεταικαι ξεκινά ο δρόμος για τις φυλακές.Μετά από δίκες καταδικάζεται τρειςφορές σε θάνατο. Το 1958, αρρωσταί-νει βαριά και το 1961 με τη βοήθειατου ΚΚΕ φεύγει στην ΣοβιετικήΈνωση για θεραπεία. Εκεί νοσηλεύε-ται τρία χρόνια και θεραπεύεται από

την ασθένεια που υπέστη στις φυλα-κές. Παράλληλα, εκεί του δόθηκε η ευ-καιρία να σπουδάσει μουσική. Επι-στρέφει το 1965 στην Ελλάδα και ξε-κινά την πρώτη του καλλιτεχνική δου-λειά σε μπουάτ της Πλάκας, δυστυχώςόμως όχι για πολύ, μια και η δικτατο-ρία του 1967 κλείνει τις μπουάτ και οΤζαβέλλας βρίσκεται ξανά στη φυ-λακή, κατηγορούμενος για αγώνα καιπαράνομη δράση ενάντια στη Χούντα.Το 1971 αποφυλακίζεται με το νόμο «Μη θεραπεύσιμης ασθένειας». Έχον-τας μαζέψει υλικό απ’ όλα τα Αντιστα-σιακά τραγούδια, αλλά και με δικέςτου συνθέσεις, στήνει στην Πλάκα «ΤοΑντάρτικο λημέρι». Ο ελληνικός αλλάκαι ο ξένος Τύπος αναφέρθηκε συχνάστον αγωνιστή τραγουδοποιό, φτάνον-τας ακόμη και στην Κίνα να μεταφρά-ζεται το πολύ γνωστό και αγαπημένοσε όλους μας τραγούδι, «Κυρ-Παντε-λής».

Το έργο του Πάνου Τζαβέλλα πα-ρουσιάζει το μουσικό σχήμα Ρωμιο-σύνη υπό την καλλιτεχνική διεύθυνσητου Τεό Λαζάρου.

Τραγουδούν: Νατάσσα Παπαδοπού-λου-Τζαβέλλα, Νίκος Μποφίλιος,Μάνια Παπαδημητρίου, Ηλίας Λογο-θέτης, Μαρία Ζαχαρή, Σταύρος Ξένος,Νατάσσα Μωυσόγλου, Αχιλλέας Βο-γιατζάκης.

Φιλική συμμετοχή: Νένα Βενετσά-νου, Magic de spell και Γιάννης Πα-λαμίδας.

Την Τετάρτη 25 Φεβρουαρίου, στις8μ.μ., στον κινηματογράφο Στούντιοnew star art cinema (Σπάρτης καιΣταυροπούλου 33 πλ. Αμερικής). Γε-νική είσοδος για τη συναυλία - καλλι-τεχνική εκδήλωση 10 ευρώ. Γενική εί-σοδος για το φεστιβάλ κινηματογρά-φου 5 ευρώ (ημερήσιο εισιτήριο).

•

Συναυλία γιατον αγωνιστή

συνθέτη ΠάνοΤζαβέλα

Με άξονα την κιθάραΑπό τον Βιβάλντι στον Πιατσόλα, μια διαφορετική και λιγότερο γνωστή πτυχή της μουσικής δωμα-

τίου έρχονται να φωτίσουν μέσα από τις ερμηνείες τους η διεθνούς φήμης κιθαρίστα ΕλευθερίαΚοτζιά και το Κουαρτέτο Εγχόρδων Αθηνών. Οι πέντε μουσικοί θα εξερευνήσουν τα μονοπάτια της

μουσικής δωματίου από την εποχή του Μπαρόκ μέχρι τον 20ό αιώνα, ακολουθώντας τα ίχνη συνθετώνπου έγραψαν παρτιτούρες για κιθάρα, βιολί, βιόλα και τσέλο, όπως οι Αντόνιο Βιβάλντι, Νικολό Παγκα-νίνι, Άστορ Πιατσόλλα, Ζακ Ιμπέρ, Τζον Τάβενερ, Ρολάν Ντιένς και Μάξιμο Ντιέγκο Πουχόλ. Κριτικοί καικοινό έχουν παινέσει το παίξιμο της Ελευθερίας Κοτζιά, μιας σολίστ με έντονη σκηνική παρουσία και δι-σκογραφικές καταθέσεις που «θυμίζουν» στον ακροατή «τη μαγεία της κιθάρας» (περιοδικό Gramophone).Το Κουαρτέτο Εγχόρδων Αθηνών δημιουργήθηκε το 2010. Αποτελείται από εξέχοντα μέλη της ΚρατικήςΟρχήστρας Αθηνών: τους βιολονίστες Γεώργιο Μάνδυλα και Παναγιώτη Τζιώτη, τον βιολίστα Πάρι Ανα-στασιάδη και τον βιολοντσελίστα Ισίδωρο Σιδέρη. Έχει δώσει συναυλίες που έτυχαν πολύ καλής υποδο-χής από το κοινό σε γνωστούς συναυλιακούς χώρους της και συνεργάζεται συχνά με εξέχοντες έλλη-νες και ξένους καλλιτέχνες. Την τελευταία χρονιά, δόθηκε ιδιαίτερο βάρος στο κοινωνικό έργο τουΚουαρτέτου Εγχόρδων Αθηνών, το οποίο, σε συνεργασία με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και το Ίδρυμα«Σταύρος Νιάρχος», έδωσε συναυλίες σε νοσοκομεία, κέντρα απεξάρτησης, φυλακές, ειδικά σχολεία καισχολεία υποβαθμισμένων περιοχών, φέρνοντας κοντά στην κλασική μουσική συνανθρώπους μας, η πρό-σβαση των οποίων σε χώρους συναυλιών θα ήταν πολύ δύσκολη.

Την Τρίτη 24 Φεβρουαρίου, στις 8.30μ.μ., στην αίθουσα ∆ημήτρης Μητρόπουλος του Μεγάρου Μου-σικής. Τιμές εισιτηρίων: 12 και 20 ευρώ. Ειδικές τιμές: 5 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ) και 8 ευρώ(65+, πολύτεκνοι).

Γιάννης Χαρούλης,«Χίλια καλώςεσμίξαμε»

Αυθεντικός και μοναδικός, όπωςπάντα, ο Γιάννης Χαρούλης θα ερ-μηνεύσει με τη δωρική φωνή του

τραγούδια από την προσωπική του δι-σκογραφία αλλά και μεγάλες στιγμέςσπουδαίων δημιουργών που έχει αγαπή-σει μέσα στα χρόνια. Η κρητική παρά-δοση έχει φυσικά την ιδιαίτερη της πα-ρουσία στα live του. Το κοινό υποδέχεταικαι αναγνωρίζει την αυθεντικότητα τουΓιάννη Χαρούλη και σέβεται την προσπά-θεια του να φέρει τον κόσμο κοντά με τηνπαράδοση και την ιστορία μας, να μάθειστους νέους τραγούδια που πιθανόν δενθα μάθαιναν με άλλο τρόπο, να δείξειπως η αγάπη και ο σεβασμός στις μουσι-κές μας ρίζες, μπορούν να αφορούνόλους μας,

Τις εμφανίσεις του βάφτισε το νέο τουδιπλό cd, η ζωντανή ηχογράφηση από τοΘέατρο του Λυκαβηττού το 2013. Στο cdαυτό αποτυπώθηκαν δυο μαγικές συναυ-λίες, δυο βραδιές γεμάτες παλμό, συναί-σθημα, ένταση, ενέργεια, χαρά, αλήθεια,συγκίνηση και όλα όσα προκαλεί η ιδιαί-τερη φωνή και παρουσία του Γιάννη Χα-ρούλη πάνω στη σκηνή.

Παρασκευή και Σάββατο 27 και 28 Φε-βρουαρίου, στις 10.30μ.μ., στην ΑκτήΠειραιώς (Πειραιώς 178 & Λαμίας 4,Ταύρος, τηλ. 210 3418020). Είσοδος μεποτό: 15 ευρώ (όρθιοι). Τιμή φιάλης:125 ευρώ.

Συναυλία αφιερωμένηστον Αργύρη Κουνάδη

Συναυλία αφιερωμένη στον Αργύρη Κουνάδη, με τίτλο δανεισμένο από το ομώνυμοέργο του «The nightingale» παρουσιάζουν το Πρόγραμμα Μουσικής (ΒΜ) του Helle-nic American College (HAEC) σε συνεργασία με το Hellenic American University

(Manchester, NH, USA) και η Ένωση Ελλήνων Μουσουργών. Παρουσιάζονται, επίσης, ταέργα των Lowell Liebermann Σονάτα για κοντραμπάσο και πιάνο, Θόδωρου Αντωνίου Oddcouple για κοντραμπάσο, καθώς και τα έργα των Θωμά Σλιώμη Τόπος ERRE και ΓιώργουΧατζημιχελάκη Invention II για σόλο κοντραμπάσο σε πρώτη εκτέλεση. Το ύφος των έργωντης συναυλίας εκτείνεται από μίμηση ανατολικών οργάνων έως το τραγούδισμα στοιχει-ωμένων επαναστατικών μελωδιών, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στον Βασίλη Παπαβασι-λείου να ξεδιπλώσει τις πλούσιες εκφραστικές δυνατότητες του κοντραμπάσου. Ο διεθνής μουσικός από το 1989 κατέ-χει την κορυφαία θέση κοντραμπάσου στην Ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Ενώ σε αυτόν έχουν αφιερώσει έργαοι: Γ. Αδάμη, Μ. Αδάμη, Θ. Αντωνίου, Γ. Ζερβού, ∆. Θέμελη, ∆. Καμαρωτού, L. Liebermann, P. Rozsa, Χ. Σαμαρά, Β. Τε-νίδη, Θ. Σλιώμη, Γ. Χατζημιχελάκη, κ.ά. Μαζί του εμφανίζονται οι: Φανή Αντωνέλου (σοπράνο) και Άι Μοτοχάσι (πιάνο).Καλλιτεχνική διεύθυνση: Θόδωρος Αντωνίου.

Την Τετάρτη 25 Φεβρουαρίου, στις 8.30μ.μ., στο Θέατρο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης (Μασσαλίας 22, Κολω-νάκι). Είσοδος ελεύθερη.

Έρωτας - Θάνατος

Οδιακεκριμένος βαθύφωνος Χριστόφορος Σταμπόγληςεπέλεξε να παρουσιάσει τραγούδια εμπνευσμένα απότο δίπτυχο «Έρωτας - Θάνατος» με την υπογραφή

σπουδαίων αυστριακών μουσουργών, όπως οι Βολφ καιΜάλερ. Ο έλληνας μπάσος με τα διεθνή καλλιτεχνικά διαπι-στευτήρια από τη Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης,το Κόβεντ Γκάρντεν του Λονδίνου, το Τεάτρο Ρεάλ της Μα-δρίτης και όχι μόνο, θα παρουσιάσει ένα ρεσιτάλ αφιερωμένοστην ποίηση και τη μουσική. Ο Χριστόφορος Σταμπόγλης θαερμηνεύσει ακόμη φωνητικές μινιατούρες του σύγχρονουισπανού δημιουργού Μιγέλ Ορτέγα σε στίχους ΦεδερίκοΓκαρθία Λόρκα και τραγούδια από το θεατρικό «Ματωμένοςγάμος», επίσης του Λόρκα, σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι καιποιητική απόδοση του ισπανικών στίχων από τον Νίκο Γκά-τσο. Θα τον πλαισιώσουν μουσικά η πιανίστα ∆ανάη Καρά καιο τσελίστας Βασίλης Λύκος. Για την καλύτερη κατανόηση τωνστίχων των τραγουδιών, έχει προβλεφθεί προβολή του μετα-φρασμένου ποιητικού κειμένου κατά τη διάρκεια του ρεσι-τάλ.

Την Πέμπτη 26 Φεβρουαρίου, στις 8.30μ.μ., στην αίθουσα∆ημήτρης Μητρόπουλος του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.Τιμές εισιτηρίων: 12 και 20 ευρώ.

Χρίστος Κυθρεώτης«Μια χαρά»Εκδόσεις ΠατάκηΜάρτιος 2014

Απαράβατος κανόνας για να γρα-φεί παρουσίαση ενός βιβλίου, ε-κτός από το να διαβαστεί αυτό

κανονικά και όχι διαγωνίως, είναι να μηνδιαβαστούν ούτε καν διαγωνίως, σχετι-κές παρουσιάσεις και κριτικές. Περισσό-τερο επιτακτικός αποβαίνει αυτός ο κα-νόνας, τα τελευταία χρόνια, που, με πρό-σχημα την κρίση, έχει επικρατήσει στιςαξιολογήσεις το λεγόμενο “positivethinking”. Στα ελληνικά, θα μπορούσε νααποδοθεί ως η αρχή της καταφατικής,τουτέστιν ευνοϊκής, αντιμετώπισης. Σεπολλές περιπτώσεις, κυρίως πρωτοεμ-φανιζόμενων συγγραφέων, αυτή η στά-ση καταλήγει σε θερμή και ενθουσιώδηυποδοχή. Κάτι σαν προπέτασμα λευκούκαπνού, που προμηνύει τη λαμπρή πο-ρεία του συγγραφέα. Παρόλα αυτά, μετάτο πέρας της ανάγνωσης ενός βιβλίου, ό-λο και ενδίδουμε στον πειρασμό να συμ-βουλευτούμε το φάκελο με τα αποκόμ-ματα κριτικών. Σήμερα, μάλιστα, που υ-πάρχει η εύκολη πρόσβαση μέσω ∆ιαδι-κτύου σε ένα μεγάλο τμήμα των κριτικώνκειμένων, το οποίο δίνει μία εικόνα, έ-στω και όχι πλήρη, της κριτικής υποδο-χής, ο πειρασμός καθίσταται σχεδόν α-κατανίκητος. Συχνά, όμως, αυτή η κατα-τόπιση, αντί να διαφωτίζει, φέρνει σύγ-χυση, καθώς η προσωπική άποψη νο-θεύεται από την ρητορική πειστικότητατων ξένων κειμένων.

Αυτά, με αφορμή το πρώτο βιβλίο τουΧρίστου Κυθρεώτη, καθώς ενδώσα-

με στην ανάγνωση των ηλεκτρονικά κα-ταχωρημένων κριτικών. Στη συγκεκριμέ-νη περίπτωση, η μόνη δικαιολογία πουέχουμε για την καταστρατήγηση του χρυ-σού κανόνα αποχής από παρόμοια ενη-μέρωση, είναι το συγγραφικό προφίλ. ΟΚυθρεώτης, πολύ πριν την έκδοση τουπρώτου βιβλίου του, μία συλλογή έξιδιηγημάτων, διακρίθηκε με τις πρώτεςτου εμφανίσεις, το 2007 και το 2008, σεδυο ετήσιους διαγωνισμούς διηγήματος(τον «HOTEL-Ένοικοι γραφής» και ε-κείνον του Βρετανικού Συμβουλίου), ό-που και στους δυο απέσπασε το πρώτοβραβείο. Τα δυο βραβευμένα διηγήματασυμπεριλαμβάνονται στην πρόσφατησυλλογή. Ενώ, το ομότιτλο της συλλογήςδιήγημα επιλέχθηκε, μαζί με 14 άλλα ι-σάριθμων συγγραφέων, για τον τόμο «15βγαίνουν με κόκκινο», που καταρτίστη-κε με τη φιλοδοξία να αποτελέσει έναπρότυπο ανθολόγημα πεζών νεότερων(κάτω των 45 ετών) συγγραφέων.

Ακόμη και αν κάποιος διατηρεί εν-δοιασμούς για τον τρόπο που γίνονταισυνήθως οι βραβεύσεις, είναι δύσκολονα παρακάμψει την ετυμηγορία δυο κρι-τικών επιτροπών, στις οποίες συμμετέ-χουν επιφανείς συγγραφείς. Όπως καινα έχει, το ελάχιστο που δείχνουν αυτέςοι προκρίσεις είναι πως τα διηγήματατου Κυθρεώτη άρεσαν σε συγγραφείςδιαφορετικών αισθητικών προτιμήσεων,όπως ο Ηλίας Παπαμόσχος, η Έρση Σω-τηροπούλου, ο Χρήστος Χωμενίδης αλ-λά και ο πρεσβύτερος Βασίλης Αλεξά-κης. Μέχρι εδώ, η εικόνα είναι καθαρή.Ο Κυθρεώτης, σήμερα 36 ετών, δικηγό-ρος το επάγγελμα, με μαθητεία στη Σχο-λή ∆ημιουργικής Γραφής του Ε.ΚΕ.ΒΙ.,συνιστά ξεχωριστή περίπτωση. Η εικόνααρχίζει να θολώνει , διαβάζοντας τα κεί-μενα κριτικής υποδοχής.

Υπέρμετρα ενθουσιώδεις οι γράφο-ντες, συναγωνίζονται αναμεταξύ τους σεεγκωμιαστικά σχόλια. Ο ένας επισημαί-νει ομοιότητες ηρωίδας του Κυθρεώτημε τον Χόλντεν Κόλφιντ στον «Φύλακαστη σίκαλη» του Τζέρομ Σάλλιντζερ, έ-νας άλλος παραλληλίζει έτερη ηρωίδατου με την Ρέα Φραντζή στο «Η γραμμήτου ορίζοντα» του Χρήστου Βακαλόπου-λου. Επίσης, εντοπίζονται ίχνη Φίλιπ Ρο-

θ, Μένη Κουμανταρέα και άλλων επιφα-νών. Γενικώς, κυριαρχεί το μοτίβο του έ-τοιμου από καιρό συγγραφέα. Υπάρχουνκαι ορισμένοι που διατυπώνουν απόψειςεκ διαμέτρου αντίθετες. Λ.χ., ο ένας α-ποφαίνεται πως το ομότιτλο διήγημα εί-ναι το καλύτερο της συλλογής, ενώ έναςάλλος το βρίσκει το πιο αδύνατο. ∆ενλείπει και εκείνος που διανθίζει την πα-ρουσίασή του με στοιχεία από συνέντευ-ξη του συγγραφέα. Έτσι μαθαίνουμεπως ένα διήγημα, «Το ραντεβού», σύμ-φωνα με εξομολόγηση του συγγραφέα,έχει αυτοβιογραφικά στοιχεία. Επίσης,ότι το καταληκτικό διήγημα, «Απλά οχρόνος που κυλάει», γράφτηκε λίγο πρινκυκλοφορήσει το βιβλίο. Πιθανώς, αυ-τός να είναι ένας επιπλέον λόγος, που οκριτικός το χαρακτηρίζει “διήγημα ωρι-μότητας”, υποστηρίζοντας πως δείχνειτις μεγάλες δυνατότητες του συγγραφέαγια “κάτι πολύ ουσιαστικό και καίριο”.

Οπότε απορεί κανείς, μετά από όλααυτά, και αν πράγματι, το βιβλίο συ-

νομιλεί σε τέτοια έκταση με ξένη και ελ-ληνική λογοτεχνία, τι να γράψει, αν δενέχει τουλάχιστον αντίστοιχου εύρους ε-ποπτεία. Αλλά μια και παραβήκαμε τονχρυσό κανόνα, που σημαίνει ότι απωλέ-σαμε την παρθενική ματιά, το μόνο μάλ-λον που μας απομένει είναι ο διάλογος

με όσα έχουν γραφεί. Θα μπορούσαμε ναξεκινήσουμε από μία μοναδική αντιρρη-τική παρατήρηση, που αφορά το καταλη-κτικό διήγημα. Αυτό, που ο ένας θεωρείότι είναι το πλέον ώριμο διήγημα τηςσυλλογής, κατά έναν άλλο χρειάζεται“γενναία πύκνωση”. Παρατήρηση, πουσυνήθως στοχεύει σε μία αυστηρότερηειδολογική κατάταξη, προς αντιδιαστο-λή ενός διηγήματος από μία ιστορία, ό-που, στη δεύτερη περίπτωση, η χαλαρό-τητα στο άπλωμα της υπόθεσης δεν θεω-ρείται μειονέκτημα. Εκ πρώτης όψεως,οι πρωτοπρόσωποι μονόλογοι του Κυ-θρεώτη θα χαρακτηρίζονταν ιστορίες,χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν επιδέχο-νται και τον χαρακτηρισμό διήγημα, πουο ίδιος τους δίνει. Εδώ, η Αλίς Μονρό, μετις μακριές ψυχολογικό-κοινωνικές ι-στορίες της, βραβεύτηκε με Νόμπελ ωςεκπροσωπούσα το διήγημα. Βεβαίως,αυτό έγινε με τα αγγλοσαξωνικά στάντα-ρ, που έχουν ως συγκριτικό προς το διή-γημα πεδίο, τα μυθιστορήματα-ποτα-μούς. Αντιθέτως, με τα ελληνικά μέτρακαι σταθμά, μόνο ένα από τα έξι πεζάτης συλλογής θα χαρακτηριζόταν διήγη-μα, το ένα από τα δυο βραβευμένα, αυτόμε τίτλο, το «Σημάδι στο μπράτσο». Εί-ναι το μικρότερο σε έκταση, όμως τονχαρακτηρισμό τον κερδίζει με βάση ταμορφικά χαρακτηριστικά του.

Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι οι ιστο-ρίες της συλλογής σηκώνουν πύκνωση.Ιδιαίτερα η συγκεκριμένη, με γνώριμοκαι επαναλαμβανόμενο θέμα, καθώς αυ-τό μετρά τόσες δεκαετίες ύπαρξης, όσεςη γυναικεία χειραφέτηση. Αφορά μία γυ-ναίκα, με σπουδές και καριέρα, πολέμιοεκ πεποιθήσεως του γάμου και της τε-κνοποιίας, η οποία βδελύσσεται την ιδέανα ανοίξει νοικοκυριό και δημιουργείσχέσεις επικεντρωμένες στο καλό σεξ.Αυτή η απελευθερωμένη γυναίκα ερω-

τεύεται τον πλέον ακατάλληλο. Ένανπαντρεμένο με παιδιά, που υπόσχεται, ό-πως όλοι, τόσο στην πραγματικότητα ό-σο και στα μυθιστορήματα, πως αύριο,αν γινόταν και εχτές, θα χωρίσει. Στο μο-νόλογο εις εαυτόν της ερωτευμένης, πα-ρακολουθούμε το πώς αλώνεται το τα-μπούρι της ανεξάρτητης από έναν ποντι-κό. Αφού τόσο ασήμαντος περιγράφεταιεκείνος και ως άντρας και ως εραστής.Γνωρίζει, όμως, τον τρόπο να σκάβει λα-γούμια οικειότητας, που φέρνουν κύμα-τα τρυφερότητας, οδηγώντας στην ερω-τική εξάρτηση.

Από μιας αρχής, ο μονόλογος είναι συ-γκινησιακά φορτισμένος, αγγίζονταςδραματικούς τόνους στις σκηνές τουπλήρους εξευτελισμού, όταν εκείνη γίνε-ται παίγνιο ενός νοσηρού πάθους, ψυχα-ναγκαστικού χαρακτήρα. Εδώ ισχύει, με-ταφορικώς, τα πάχη μου τα κάλλη μου.Αν αυτός ο πλατειαστικός μονόλογοςπυκνώσει, λείψουν οι αναφορές στα δευ-τερεύοντα αλλά τόσο χαρακτηριστικάπρόσωπα, που συνέβαλαν στο πλάσιμοαυτού του αμφιρρέποντος γυναικείου χα-ρακτήρα, ή, επίσης, δεν περιγραφούν λε-πτομερώς κάποιες επιμέρους σκηνές, θαμείνει μία κοινότοπη ιστορία. Πάντως,για αυτήν την ιστορία, άντρας κριτικός,χωρίς να είναι ψυχολόγος ή ψυχαναλυ-

τής, θαύμασε με πόση δεξιότητα ο συγ-γραφέας αποδίδει τον γυναικείο ψυχι-σμό.

Κατά τα άλλα, το ότι μία ιστορία εμπε-ριέχει αυτοβιογραφικά στοιχεία, δεν

σχετίζεται με την λογοτεχνικότητα τουαποτελέσματος. Παράδειγμα, το υποτι-θέμενο ως αυτοβιογραφικής έμπνευσηςδιήγημα, «Το ραντεβού», που κριτικόςχαρακτηρίζει το πιο απολαυστικό τηςσυλλογής. Και πάλι, το θέμα γνωστό καιαρχαιότερο του προηγούμενου, αφοράτη σεξουαλική πείνα πρωτοετούς φοιτη-τή. Και πάλι, η αφήγηση σε υψηλούς τό-νους, αυτή τη φορά, σατιρικούς, επικε-ντρωμένους στο άσκημο παρουσιαστικότου αφηγητή, που εξομολογείται σε πρώ-το πρόσωπο, το πώς τον θάμπωσε μιασυμφοιτήτριά του και το πώς, στη συνέ-χεια, εξελίχτηκε το πρώτο ραντεβού μα-ζί της, το οποίο, απρόσμενα, κατόρθωσενα εξασφαλίσει. Ενώ, ο Κυθρεώτης, κα-τά κανόνα, επιδεικνύει ευρηματικότηταστο στήσιμο των ιστοριών, εδώ καταφεύ-γει σε μία ελάχιστα ρεαλιστική λύση. ∆ενσπας τα γυαλιά μυωπίας εκείνης, μόλις“μισού βαθμού από το ένα μάτι και ενόςαπό το άλλο”, για να μην αντιληφθεί τοπόσο ασχημομούρης είσαι. Ούτε καιχρειάζεται, αφού ο ήρωάς του έχει ανα-καλύψει πως το όπλο, με το οποίο κατα-κτάται μια μεγάλη κατηγορία γυναικών,είναι το λέγειν, κοινώς το διανοουμενί-στικο μπλαμπλά. Εύστοχη η περιγραφήτης συμπεριφοράς του νεαρού, όπουμπερδεύεται η σεξουαλική επιθυμία μετη ρομαντική διάθεση, ενώ η σκιαγράφη-ση της γυναικείας συμπεριφοράς παρα-μένει διαγραμματική.

Μία δεύτερη ιστορία, που κι αυτή θαμπορούσε να έχει βιωματικά στοιχεία,δεδομένου ότι ορισμένα βιογραφικά χα-ρακτηριστικά του συγγραφέα προσο-μοιάζουν με του ήρωα, είναι «Το καλύτε-

ρο που μπορεί να συμβεί». Εκτενέστερηόλων, φθάνει τις πενήντα σελίδες. Γιατον ήρωα και όσα του συμβαίνουν, θαταίριαζε το “μια χαρά” του τίτλου, με τηνανατρεπτική προσθήκη της λαϊκής φρά-σης, “και δυο τρομάρες”. Οι γύρω τουτον βρίσκουν “μια χαρά”, ο ίδιος, όμως,θα πρόσθετε το “και δυο τρομάρες”, ό-ταν μαθαίνει δυο αποφάσεις άλλων γιατην τύχη του, τον προβιβασμό του σεδιευθυντική θέση και την απαίτηση τηςφιλενάδας του να επισπεύσουν το γάμοτους. Ευοίωνες προοπτικές, που εκείνος,όμως, αντιλαμβάνεται ως συμφορές.Πολλά τα μυθιστορήματα, στα οποία οήρωας φεύγει ανεπιστρεπτί, με πρόφα-ση ότι πηγαίνει για τσιγάρα ή και βάζο-ντάς το στα πόδια. Ο Κυθρεώτης αντι-στρέφει το σύνηθες εύρημα, καθώς ο ή-ρωάς του βρίσκει τον τρόπο να κάνειτους γύρω του, βασικά αυτούς που, έστωκαι ανεπίγνωστα, τον καταπιέζουν, νατον εγκαταλείψουν, δηλαδή να τον αφή-σουν στην ησυχία του. Ευπρόσδεκτα α-νάλαφρος ο τόνος σε αυτήν την αφήγη-ση, δεν πλάθει, όπως διέγνωσαν κάποιοικριτικοί, μία “κατακερματισμένη ύπαρ-ξη”, ούτε έναν “εξαθλιωμένο εργένη”, κιας προτιμάει τις πορνοταινίες από τη φί-λη του.

Μένουν τα τρία διηγήματα, που έχουνεπιβραβευτεί. Το βασικό τους χαρα-

κτηριστικό είναι η δυναμική της μονολο-γικής αφήγησης, καθώς περιγράφονταικαταστάσεις λιγότερο στάσιμες από όσοστις προηγούμενες ιστορίες. Στα δυοβραβευμένα, το θέμα είναι πρωτότυπο.Στο πρώτο, ο θρύλος ενός ποδοσφαιρι-κού “κλαμπ” φίλων της ΑΕΚ αποκαλύ-πτεται ότι είναι Αλβανός. Ο Κυθρεώτηςσυμμορφώνεται με τα τρέχοντα νεοηθο-γραφικά πρότυπα. Πλάθει τον καλόΑλβανό. Και κάτι παραπάνω, το παλικά-ρι, το πιστό στους φίλους και την καλήτου, κόρη μετανάστη στη Γερμανία προςτονισμό της παραλληλίας των δυο μετα-ναστευτικών κυμάτων, που το σκοτώ-νουν φανατικοί γηγενείς ΑΕΚτζήδες. Στοδεύτερο βραβευμένο διήγημα, ο αφηγη-τής, Κύπριος, γεννημένος στην Λευκω-σία, έχει αναλάβει την εκταφή της για-γιάς του, της υπέρβαρης και “ατρόμητης∆ώρας”. Την βρίσκει, όμως, άλειωτη.Οπότε, αδυνατώντας να υπακούσει στηρήση της Νεκρώσιμης Ακολουθίας,“Χους ει και εις χουν απελεύσει”, της εμ-φυσά μια δεύτερη πνοή ζωής ως μυθι-στορηματική ηρωίδα.

∆ιαφορετικό το τρίτο διήγημα, το ομό-τιτλο, εκείνο που επιλέχτηκε για το αν-θολόγημα, «15 βγαίνουν με κόκκινο». Θασυμφωνούσαμε με τον κριτικό, που το α-ναβιβάζει στο καλύτερο της συλλογής.Μετά τον έρωτα της φεμινίστριας σεπρώιμη κλιμακτήριο για τον παντρεμέ-νο, την σεξουαλική πείνα του παρθένουνεαρού και την πρώιμη κρίση ηλικίαςτου τριαντάχρονου, ο Κυθρεώτης συ-μπληρώνει το φάσμα των ψυχολογικώνκρίσεων με εκείνη της έφηβης, που έχεινα αντιμετωπίσει – να “διαχειριστεί” κα-τά το κοινώς λεγόμενο – το διαζύγιο τωνγονιών της, που έρχεται μετά το ολίσθη-μα του πατρός με νεαρά. Η ιστορία εκτυ-λίσσεται ως μία εκ των ένδον παρακο-λούθηση όσων της συμβαίνουν - μετα-πτώσεις διάθεσης, αιφνίδιες αποφάσεις,σπασμωδικές κινήσεις - με πρόσχηματην ημερολογιακή καταγραφή τους. Στηλεπτολόγο περιγραφή διακρίνεται ιδιαί-τερη συγγραφική ευαισθησία, μάλλον α-συνήθη σε νεότερους. Αλλά, όπως ήδηαναφέραμε, για τις ιστορίες του Κυθρεώ-τη έχουν ήδη αποφανθεί. Πρόκειται για“σκληρές νεορεαλιστικές ιστορίες”, α-ψεγάδιαστης καλοτεχνίας, μεγάλου βε-ληνεκούς, “ώριμου γραφιά”. Μετά όλααυτά, αν σαρώσει και τα βραβεία, όπως οΓιάννης Παλαβός προ διετίας, πολύ φο-βόμαστε ότι θα υποστεί, σαν τους ήρωέςτου, κρίση ταυτότητας.

Μ. Θεοδοσοπούλου

1083 Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015 2277ΒΙΒΛΙΟ

Κρίση ταυτότητας

2288 Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Παρακολουθώντας το Under, έχουμετην αίσθηση ότι η πραγματικότητα και ηκαλλιτεχνική αποτύπωσή της χάνουν ταόριά τους. Ο θεατής νιώθει μέρος ενόςκύματος ανθρώπων που υποφέρουν καιδεν μπορεί παρά να συν-παθήσει και ναοργιστεί. Είναι η πρώτη φορά νομίζωπου κάνετε ένα τόσο ξεκάθαρα καταγ-γελτικό θέατρο. Γιατί αποφασίσατε αυτήτη συγκεκριμένη στιγμή να παρέμβετεστο ζήτημα της μετανάστευσης;

Νίκος ∆ιαμαντής: Είναι ένα από ταπλέον σύνθετα ζητήματα της εποχήςμας. Σαν Σημείο αισθανόμαστε πάντατην ανάγκη να παρεμβαίνουμε χωρίς ναφοβόμαστε το όποιο κόστος. Είμαστεενεργοί πολίτες και καλλιτέχνες με αυ-τόνομη φωνή, δυναμικοί και θέλουμε ναδημιουργούμε πάντα αφορμές αλληλεγ-γύης, πλατφόρμες, συζητήσεις. Το θέματων μεταναστών, των ανθρώπων που με-τακινούνται αναζητώντας ένα μέλλον,είναι η σύγχρονη τραγωδία της εποχήςμας. Άνθρωποι χάνουν την ανθρώπινηυπόστασή τους, απανθρωπίζονται καιδυστυχώς ο κόσμος, η ανθρωπότητα δενμπορεί να βρει λύση. Παρακολουθούμεαμέτοχοι μια σφαγή. Η Ελλάδα είναι έναμικρό μέρος αυτού του προβλήματος καιδυστυχώς χωρίς οργανωμένη συνολικήαντιμετώπιση δεν θα υπάρξει λύση, μόνοθύματα.

Εξηγήστε μας τον τρόπο που δουλέ-ψατε μέχρι να φτάσετε στο τελικό απο-τέλεσμα.

Ν.∆.: ∆ουλέψαμε όλοι μαζί, όλοι οιηθοποιοί, και άλλοι όπως η Σοφία Αθα-νασοπούλου και η Κλειώ Σοφιανοπού-λου, μαζί με τον Χρήστο Σκούρτα, τονΜικέ Γλύκα, την Ελενα Αρβανίτη, τονΑράς Χαμεντιάν, τον Σταύρο Γιαννακό-πουλο και την Ιωάννα Μακρή, αρχικάστη συλλογή πληροφοριών, νόμων καιθεσμών, ήρθαμε σε επαφή με δικηγό-ρους, με μελετητές, ανθρώπους που γνω-ρίζουν το θέμα σε βάθος. Παράλληλα,ήρθαμε σε επαφή με οργανώσεις όπως οιΓιατροί του Κόσμου, το Ανοιχτό ΣτέκιΜεταναστών αλλά και άλλους πολλούς,οι οποίοι με ανοιχτές αγκαλιές δέχτηκαννα μας μιλήσουν για το θέμα. Γνωρίσαμετον Παπά -Στρατή ένα ιερωμένο, οοποίος με μισό πνευμόνι τρέχει σε όλητην Μυτιλήνη και βοηθάει. Το πιο συγ-κλονιστικό, όμως, απ’ όλα είναι ότανγνωρίσαμε τους ίδιους τους ανθρώπουςκαι δέχτηκαν σιγά σιγά να ανοιχτούν καινα μας μιλήσουν, να μας πουν ιστορίεςζωής. Ξέρετε είναι πολύ δύσκολο ναζητάς από έναν άνθρωπο να σου πει στην

ΑΠΟ

ΤΗ

Ν Π

ΛΕΥΡ

Α ΤΟ

Υ Θ

ΕΑΤ

Η

«Το ότι δεν υπάρχει κανέναςαυτόνομος χώρος μέσα στηνπολιτική τάξη του έθνους-κράτους για κάτι σαν τον κα-θαρό άνθρωπο καθαυτόνείναι εμφανές τουλάχιστοναπό το γεγονός ότι, ακόμηκαι στην καλύτερη των περι-πτώσεων, η θέση του πρό-σφυγα θεωρείται πάντα μιαπροσωρινή κατάσταση πουπρέπει να οδηγήσει είτε στηνπολιτογράφηση είτε στονεπαναπατρισμό. Ένα μόνιμοκαθεστώς «ανθρώπου κα-θαυτόν» είναι αδιανόητο γιατο δίκαιο του έθνους-κρά-τους.» Τζόρτζιο Αγκάμπεν(μτφρ. Άκης Γαβριηλίδης).Η παράσταση «Under, κρυμ-μένες φωνές» ζητά να ανα-δείξει αυτό ακριβώς για τοοποίο μιλά ο Αγκάμπεν, τηνανάγκη για το μόνιμο καθε-στώς του ανθρώπου καθ’αυτόν. Γι’ αυτό είναι μια πα-ράσταση δυνατή και απαραί-τητη. Μιλάμε με τον σκηνο-θέτη Νίκο ∆ιαμαντή και τονηθοποιό Χρήστο Σκούρτα γιαόσα έμαθαν από τους μετα-νάστες και τα κοινωνούνμέσα από τη δημιουργίατους, κάθε Πέμπτη βράδυστις 9.30, στο κοινό.

To «хочу»(χατσού) στα ρωσικά ση-μαίνει «θέλω». Είναι εκείνο τοστοιχείο, το «κάλεσμα ψυχής»

που, όταν αποσιωπηθεί βαθιά μέσα μας,γίνεται στοιχειό και ζητά συνέχεια τηνπροσοχή μας... ενδόμυχα. Γίνεται ενέρ-γεια σε λάθος ροή, βούληση χωρίς κα-θήκον απέναντι στον αυθεντικό εαυτόμας.

Ως ιδέα γεννήθηκε σε ένα μάθημαχορού στην Αγ. Πετρούπολη, σε έναντόπο θριάμβου για το κλασικό μπαλέτοόπου μια σχολή χορού είναι ανοικτή γιαόσα ενδόμυχα «θέλω» ζητούν ικανοποί-

ηση χωρίς τεχνικές σωματικές προδια-γραφές.

Η περφόρμανς συνδέει τη ζωντανήκίνηση της ερμηνεύτριας με την ταυτό-χρονη δυναμική εικαστική απεικόνισητης σε έναν καμβά. Η χορεύτρια και ηεικαστικός, η κάθε μία στο δικό τηςεσωτερικό πεδίο, ψάχνουν το «κάλεσμαψυχής». Για να το αποκαλύψουν πρέπεινα καταγράψουν και μετά να αποδομή-σουν τα συνηθισμένα και οικεία στοι-χειά τους. Μόνο έτσι θα φτάσουν στοαληθινό στοιχείο τους, στο «χατσού»τους...

Το τέλος της περφόρμανς θα έρθει μετην προβολή του ομώνυμου dance film«хочу».

Συντελεστές: Βιργινία Αληζιώτη:ιδέα, χορογραφία, ερμηνεία, κείμενα,Χριστίνα Φοίτου: εικαστική καταγραφήκαι αποδόμηση, Νίκος Μαυράκης: επι-μέλεια ήχου και φωτισμού, Πέτρος Στε-φανέας: καλλιτεχνική φωτογράφιση,Βασίλης Πιτσώνης: μουσική επιμέλεια.

∆ημιουργοί του dance film: ΒιργινίαΑληζιώτη: ιδέα, χορογραφία, ερμηνεία,κείμενα, Αλίκη Χιωτάκη: σκηνοθεσία,μοντάζ, φωτογραφία, κάμερα, ήχος

Μουσική: Mozart piano concerto no.23 in A major K 488 adagio

Urban soundsΠαραστάσεις: Σάββατο 7 Μαρτίου,

στις 8μ.μ., στο χώρο τέχνης «βρυσάκι»(Βρυσακίου 17, Πλάκα, τηλ. 2103210179 (∆ευτ. - Παρ.: 12μ. - 5μ.μ.). Εί-σοδος: 5 ευρώ.

«Περσινήαρραβωνιαστικιά»της Ζυράννας Ζατέλη

Η «Περσινή αρραβωνιαστικιά», τοπρώτο διήγημα του πρώτου βι-βλίου της πολύ σημαντικής πε-

ζογράφου Ζυράννας Ζατέλη, μεταφέρε-ται στο θέατρο. Ένα κορίτσι αρραβω-νιάζεται τον Μάρκο το βράδυ της Πρω-τοχρονιάς του 1961. Γυναίκα πια, ανοί-γει τα φύλλα της μνήμης της και ανα-βιώνει το γεγονός που επικυρώνει τηνείσοδό της στην περίοδο που η ίδιααποκαλεί «πρώτη μοναξιά της ζωήςτης». Ο πρώτος έρωτας για το παιδί θαγίνει ένας παλιός πόνος για τον ενή-λικα. Η γραφή της Ζατέλη μάς συνδέειμε την παράδοση απαλλάσσοντάς τηναπό το φολκλόρ και φανερώνει ένα ποι-ητικό παραμύθι που μιλά με τρόπο υπαι-νικτικό, αλλά και ωμό, για τη γυναικείασεξουαλικότητα, τις μύχιες σκέψεις,τις κρυφές επιθυμίες, το φόβο και τηνέλξη του θανάτου, τη σύνδεση της κα-θημερινής πραγματικότητας με το με-ταφυσικό, τη φαντασία και τη μαγεία.

Σε σκηνοθεσία ∆ημήτρη Αγαρτζίδηκαι ∆έσποινας Αναστάσογλου και μεπρωταγωνιστές τους: Σύρμω Κεκέ, Τα-τιάνα Άννα Πίττα, Ανθή Ευστρατιάδου.

Παραστάσεις: Κάθε ∆ευτέρα καιΤρίτη (από 9 Μαρτίου), στις 9.15μ.μ.,στο Θέατρο του Νέου Κόσμου.

Με ένα σώμα,ένα πινέλο κι ένα

dance film

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣΕπιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου - • catana@freemail.gr

Στροφές

Οκαθηγητής εικαστικών ΓιάννηςΚόκκαλης παρουσιάζει την ατο-

μική του έκθεση Στροφές, που περι-λαμβάνει κινητικά γλυπτά, βίντεο καισχέδια. Τα έργα φιλοδοξούν, μέσω τηςοδήγησης της προσοχής του θεατή σεσυγκεκριμένα σημεία τους, να προ-βληματίσουν σχετικά με την ανθρώ-πινη θέση και κατάσταση, στο πλαίσιοτου φυσικού αλλά και του τεχνικούπεριβάλλοντος. Στοιχεία όπως η μετα-βλητότητα ή ο συνδυασμός των μορ-φοποιημένων υλικών στοιχείων,καθώς και η δυναμική τους περιστρο-φική κίνηση, μετατοπίζουν διαρκώςτο ενδιαφέρον από το σύνολο της κα-τασκευής στα επιμέρους στοιχεία καιαντίστροφα. Η έκθεση διαρκεί έως τις7 Μαρτίου. Ωράριο: ∆ευτέρα έως Πα-ρασκευή 2 - 8.30μ.μ. & Σάββατο 2 -6μ.μ. BETON 7(Πύδνας 7, Βοτανικός,Αθήνα, τηλ.: 2107512625)

Till Otherness beswallowed up in Unity

ΗΝάσια Καραμπελά, θέτονταςδιαρκώς φιλοσοφικά ερωτήματα,

προσπαθεί να δώσει απαντήσεις σ’αυτά μέσω των εικαστικών της έργων.Αναρωτιέται, για παράδειγμα, τι μπο-ρεί να συνδέει τον Lugus, το θεό τηςδημιουργίας στην κέλτικη μυθολογίαμε τον Έα, το μεσοποτάμιο Θεό τουνερού ή τι κοινό μπορεί να έχουν οιχριστιανικές γραφές με τη ζωροα-στρική Αβέστα και τον κομφουκιανικόκανόνα. Η καλλιτέχνις αναζητά ταυτό-τητες, ομοιότητες και συνάφειες

μπροστά σε ένα υλικό που –φαινομε-νικά, τουλάχιστον– παρουσιάζεται ωςετερόκλιτο και διαφορετικό. Με άλλαλόγια, μέσα από τα σχέδιά της και τιςμορφικές συγκρίσεις, ψάχνει να βρειτην ταυτότητα, η οποία μπορεί ναείναι αποτέλεσμα μιας κοινής ιδέας. Ηέκθεση διαρκεί έως τις 4 Μαρτίου.Ωράριο: Τρίτη, Τετάρτη, Παρασκευή6.30 - 10μ.μ., Σάββατο, Κυριακή11.30π.μ. - 2.30μ.μ. Γκαλερί Αρχείατου Μοντέρνου (Υμηττού 64, Χολαρ-γός, Αθήνα, τηλ.: 2106534326)

631,3 χιλιόμετρα

Στην πρόσφατη έκθεσή του, ο Βαγ-γέλης Θεοδωρίδης μάς παρουσιά-

ζει 55 έργα που καλύπτουν κάθε στά-διο της εικαστικής του πορείας. Βλέ-πουμε τη νευρώδη πινελιά που χαρα-κτηρίζει τα λάδια της πρώτης περιό-δου του ή το ξύλο της δεύτερης φάσηςδημιουργίας του, το οποίο αποτελείμέσο σχολιασμού της τεχνολογικήςπροόδου, της οικολογικής συνείδησηςή του καταναλωτισμού. Οι προσωπο-γραφίες χαμογελαστών παιδιών δίνειαισιόδοξη αίσθηση στα έργα της τρί-της περιόδου, ενώ ο οπτικοί λαβύριν-θοι της τέταρτης περιόδου δεν έχουνάλλο στόχο από το να αποδοθούν ταάγχη και τα σημερινά αδιέξοδα. Τέλος,στην τρέχουσα δημιουργική του πε-ρίοδο, ο καλλιτέχνης, μέσα από αυτο-σχέδιους μηχανισμούς, καμουφλαρι-σμένα καράβια και δείκτες χρόνου –ταοποία παρουσιάζονται με καθαρά χρώ-ματα– μας μεταδίδει αισιοδοξία. Η έκ-θεση διαρκεί έως τις 5 Μαρτίου. Ωρά-ριο: ∆ευτέρα έως Παρασκευή 11π.μ. -9μ.μ. & Σάββατο 11π.μ. - 4μ.μ., Κυ-ριακή κατόπιν συνεννόησης. Ena art

Gallery (Βαλαωρίτου 9Γ, Αθήνα, τηλ.:2103388501)

Αϊβαλί: Ένα ταξίδιστο χρόνο

Με επίκεντρο το Αϊβαλί, έναν τόπομνήμης για τον προσφυγικό ελ-

ληνισμό, ο σκιτσογράφος Solop επι-στρατεύει ιστορικά κείμενα, ντοκου-μέντα και φωτογραφίες της εποχής σ’ένα ταξίδι από τη Μικρασιατική Κατα-στροφή και την ανταλλαγή των πλη-θυσμών ως και τις μέρες μας. Ακόμη,παρουσιάζονται εικαστικά από τις σε-λίδες του graphic novel, καθώς προ-σχέδια και πρωτότυπες σελίδες με μο-λύβι. Παράλληλα, εκτίθενται φωτο-γραφίες, σκίτσα, παλιές καρτ ποστάλκαι άλλα στοιχεία που χρησιμοποι-ήθηκαν για την τεκμηρίωση και τηναπόδοση των εικόνων. Την έκθεσησυμπληρώνουν πολύτιμα έγγραφαπροσφύγων, σπάνιες φωτογραφίεςαπό την καταστροφή και εκτυπώσειςεφημερίδων με την πρώτη δημοσίευσητου βιβλίου του Ηλία Βενέζη Νούμερο31328, καθώς και άγνωστα σκίτσα τουΦώτη Κόντογλου, τα οποία βρέθηκανκατά την έρευνα του βιβλίου. Τέλος,υπάρχει η δυνατότητα να δει κάποιοςτα στάδια εξέλιξης μιας αφήγησης κό-μικς, από το σενάριο μέχρι την τελικήολοκλήρωσή της. Η έκθεση διαρκείέως τις 8 Μαρτίου και η τιμή κανονι-κού εισιτηρίου είναι 6 ευρώ, ενώ τουμειωμένου 3 ευρώ. Ωράριο: Πέμπτη,Κυριακή 10π.μ. - 6μ.μ., Παρασκευή,Σάββατο 10π.μ. - 10μ.μ.

Μουσείο Μπενάκη – Κτίριο ΟδούΠειραιώς (Πειραιώς 138 & Ανδρονί-κου, Αθήνα, τηλ.: 2103453111)

Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015 2299ΘΕΑΤΡΟ

πραγματικότητα πως έχασε τη ανθρώ-πινη ζωή του, να πει αλήθειες. Όλοιστην αρχή έλεγαν ιστορίες εξωραϊσμέ-νες, υπάρχει φόβος, υπάρχει έντονη ηανάγκη να βρουν ταυτότητα. Σιγά σιγάμας μίλησαν και μας αποκάλυψαν δύ-ναμη, τεράστια δύναμη ζωής. Μας απο-κάλυψαν αυτό που πιστεύαμε όταν ξεκι-νούσαμε να φτιάχνουμε το Under, ότι οιάνθρωποι αυτοί είναι γενναίοι και ότιεμείς έχουμε πολλά να μάθουμε από τηδύναμη τους.

Επιλέγετε να δείξετε μερικές πολύσυγκεκριμένες στιγμές από τη ζωή τωνμεταναστών, στιγμές πανικού, εξευτελι-σμού της ανθρώπινης υπόστασής τους,διαγραφής της προσωπικότητάς τουςκαι έμμεσα -και άμεσα- αποτυπώνετετην αντιμετώπισή τους από την ελληνική

κοινωνία. Με ποιο κριτήριο επιλέξατεμέσα από τον όγκο του υλικού αυτά τασημεία. Πώς παρενέβησαν σ’ αυτό τουλικό οι συγγραφείς;

Ν.∆.: Επιλέξαμε να φτιάξουμε μια πα-ράσταση ευθύβολη, η οποία θα θίγει καιθα προκαλεί συζητήσεις. Φτιάξαμε μιαδραματουργία που έχει τη μορφή ενόςταξιδιού ζωής. Επιλέξαμε να δείξουμεαυτά που κρύβουμε κάτω από το χαλί.Τα σκουπίδια μας. Θέλουμε να έρθουνόλες οι οργανώσεις κοντά μας, να μιλή-σουν και να αποκαλύψουν τις δυσκολίεςπου αντιμετωπίζουν. Θα ήθελα να ευχα-ριστήσω τους τέσσερεις συγγραφείς, τονΧρήστο Αγγελάκο, την Ναταλία Κατσού,την Βασιλική Πέτσα και τον Χρήστο Χρυ-σόπουλο, που ταχύτατα ανταποκρίθηκανστο κάλεσμα του θεάτρου Σημείο και μας

έδωσαν κείμενα που αφορούν τον τρόποπου εμείς βλέπουμε τους ανθρώπους αυ-τούς, τη ματιά μας. Κείμενα για μια κα-θαρίστρια, ένα Ρουμάνο παρκαδόρο, μιαοικιακή βοηθό σε ανάπηρη, έναν έμπορολαθρομεταναστών κ.λπ.

Η παράσταση ταξιδεύει σε γωνιές τηςπόλης. Ποιες αντιδράσεις βλέπετε στοκοινό;

Ν.∆.: Με τη βοήθεια του δήμου τηςΑθήνας αλλά μελλοντικά και του ∆ήμουΚαλλιθέας, με τη βοήθεια της περιφέ-ρειας και της Ρένας ∆ούρου προσωπικάκαθώς και με τη βοήθεια άλλων πολλώνφορέων, όπως του Μορφωτικού Τμήμα-τος της αμερικάνικης Πρεσβείας, η πα-ράσταση παρουσιάζεται αυτή τη στιγμήσαν street-event σε επιλεγμένες περιοχέςτης Αθήνας και μελλοντικά σε πολλούς

άλλους χώρους προκαλώντας συζητή-σεις. Υπήρξαν σχολεία, μαθητές, παιδιάνέα που άκουσαν με μεγάλη προσοχή τιςιστορίες ζωής, πολλές από σχεδόν φί-λους τους και συμμαθητές, μπαμπάδεςκαι μαμάδες της διπλανής πόρτας. Ητανσυγκινητικό και πολύ ευχάριστο να βλέ-πεις μια κουρτίνα να τραβιέται από ταμάτια των παιδιών, να βλέπεις τη νέαγενιά να μιλά χωρίς αποκλεισμούς, μεόραμα συναδέλφωσης και αλληλεγγύης.Υπήρξαν βέβαια και μεμονωμένες περι-πτώσεις αντιδράσεων, άνθρωποι πουφώναζαν εναντίον μας λέγοντας ότι οιμετανάστες πρέπει να γυρίσουν πίσω, ότιμας παίρνουν τις δουλειές κ.ά. Οι ηθο-ποιοί της παράστασης είναι ήρωες γιατίεκθέτουν το σώμα και την εργασία τουςσε πολύ αντίξοες συνθήκες. Η παρέμ-βαση του θεάτρου Σημείο σε δημόσιουςχώρους πάνω σε ένα τόσο καυτό και δύ-σκολο θέμα είναι γενναία, αποφασιστικήκαι κρύβει πολύ κουράγιο από όλουςμας.

Κύριε Σκούρτα, εκτός από ηθοποιός,είχατε και εμπειρία από τη συλλογή υλι-κού. Ήταν εύκολη η πρόσβαση στουςμετανάστες; Ανοίγονταν; Μοιράζονταντις εμπειρίες τους;

Χρήστος Σκούρτας: Μας βοήθησεπάρα πολύ το γεγονός ότι είχαμε κά-ποιες διασυνδέσεις οι οποίες μας άνοι-ξαν πόρτες για να προσεγγίσουμε αυτούςτους ανθρώπους. Σε ορισμένους φορείςανοίγονταν με μεγάλη ευκολία και μαςμίλαγαν με πολλές λεπτομέρειες ενώ άλ-λοτε, οι απαντήσεις ήταν μονολεκτικέςκαι φαινόταν ότι δεν ήθελαν να μιλή-σουν λόγω φόβου. Εντύπωση μου προξέ-νησε αυτή η αντίφαση, δηλαδή ότι κά-ποιοι ανοίγονταν με λεπτομέρειες ενώκάποιο άλλοι όχι.

Είναι τελικά η ελληνική κοινωνία μιακοινωνία αποκλεισμού; Πώς μπορούν νααλλάξουν τα πράγματα; Οι προεκλογι-κές εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ μιλούν γιαένα νέο μεταναστευτικό νόμο, θα θέλατενα σχολιάσετε ή να προσθέσετε σ’ αυτές;

Χ.Σ.: Ναι, η ελληνική κοινωνία είναιμια κοινωνία αποκλεισμού, το οποίο δενφαίνεται μόνο στο θέμα των μεταναστώναλλά και σε άλλες ευπαθείς κοινωνικέςομάδες, όπως π.χ. ένα άτομο με αναπη-ρία, ομοφυλόφιλοι κ.λπ. Πιστεύω ότιείναι καθαρά θέμα παιδείας, γιατί δυ-στυχώς η διαφορετικότητα αντιμετωπί-ζεται με φόβο και με ρατσισμό.

Ν.∆.: Όλα είναι θέμα παιδείας, ευγέ-νειας και αρχών. Φοβόμαστε να αλλά-ξουμε, φοβόμαστε να μιλήσουμε τηναλήθεια, μιλάμε τον προκατασκευα-σμένο λόγο ενός λάιφ στάιλ. Η αποδοχήτης διαφορετικότητας, ο βαθύς ρατσι-σμός και ο κοινωνικός αποκλεισμός ξε-ριζώνονται αργά και μέσα από θεσμούςκαθημερινούς, μέσα από παρεμβάσειςτόσο σε θεσμικό επίπεδο όσο και σε κα-θημερινές συμπεριφορές. Πολύ σημαν-τικό θεωρώ από την πλευρά της κυβέρ-νησης τη δημιουργία υπουργείου Μετα-νάστευσης και εύχομαι ολόψυχα καλήεπιτυχία στην υπουργό Τασία Χριστο-δουλοπούλου. Βέβαια, η ισότητα και οβαθύς ουμανισμός, οι ίσες ευκαιρίες σεόλους, η βοήθεια σε αυτούς που έπεσαν,μεταφορικά πάντα μιλώντας, είναι ταπρώτα προτάγματα της αριστεράς πουόλοι ονειρευόμαστε.

Μαρώ Τριανταφύλλουmaro33@otenet.gr

Η σύγχρονη τραγωδίατης εποχής μαςΟι συντελεστές της παράστασης «Under, κρυμμένες φωνές» μιλούν στην «Εποχή»για την παρέμβασή τους στο πρόβλημα της μετανάστευσης

Τον ξένο έχει ως θέμα το νέο έργο της Λείας Βιτάλη«Νύχτα στην Εθνική» που ανέβηκε πρόσφατα στο Αγγέ-λων Βήμα. Μια γυναίκα επιστρέφει μετά από χρόνια με-

τανάστευσης στη Γερμανία, κουβαλώντας στις βαλίτσες της ταχρήματα για να ανοίξει μια ταβέρνα στην Εθνική και χιλιάδεςπληγές από τις ταπεινώσεις που δέχθηκε στην ξένη χώρα.Ξένη αυτή κι εκεί κι εδώ, ξένος κι ο γιος της με τον ταραγμένοψυχικό κόσμο, που μπλέκεται γρήγορα με ναζιστικές ομάδεςπου προσφέρουν προστασία και «ψυχαγωγούνται» κυνηγώνταςμετανάστες. Μια νεαρή κοπέλα από μια μακρινή ακαθόριστηχώρα θα γυρέψει καταφύγιο ένα βράδυ στην ταβέρνα και θαμείνει εκεί για να δουλέψει, μέσα στην περιφρόνηση και τιςπροσβολές της «αφεντικίνας». Θα κινήσει τον έρωτα του κα-ταπιεσμένου γιού, θα πέσει θύμα βιασμού, θα σκοτώσει.

Η Λεία Βιτάλη ασχολείται με το θέμα της βίας που γεννάειβία, του θύματος που γίνεται θύτης και προσπαθεί να αποδώσειτη μοναξιά και το φόβο, τα σκολιά μονοπάτια αναζήτησης τηςευτυχίας σε μια κοινωνία που φοβάται το διαφορετικό και αν-τιμετωπίζει τον ξένο με καχυποψία και εχθρότητα, ζητώνταςνα δικαιολογήσει την εκμετάλλευση. Θίγει, επίσης, το φαινό-

μενο της γέννησης ναζιστικών μορφωμάτων μίσους, αλλά στοσημείο αυτό προτιμά να μείνει μόνο στην αναφορά και στοντρόμο που προκαλεί η πολιτική του μίσους.

Είναι πολύ σημαντικό που το θέμα του ξένου προβληματίζειπια το ελληνικό θέατρο τόσο συχνά και από τόσο διαφορετικέςπλευρές. ∆ημιουργείται ένα ρεύμα που θα γεννήσει σιγά-σιγάένα σύγχρονο πολιτικό θεατρικό λόγο, ανανεώνοντας όχι μόνοθεματικά αλλά και μορφικά την ελληνική δραματουργία.

Την παράσταση έχει σκηνοθετήσει η συγγραφέας και τουςτρεις ήρωες ερμηνεύουν οι: Μαίρη Νάνου, Ντομένικα Ρέγκουκαι Βασίλης

Ο «Θεατής» σχεδιάζει ένα αφιέρωμα στη δραματουργία μεθέμα τη μετανάστευση στο εγγύς μέλλον.

Ηταν συ γκι νη τι κόκαι πο λύ ευ χά ρι -στο να βλέ πεις μιακουρ τί να να τρα -βιέ ται α πό τα μά -τια των παι διών,να βλέ πεις τη νέαγε νιά να μι λά χω -ρίς α πο κλει σμούς,με ό ρα μα συ να δέλ -φω σης και αλ λη -λεγ γύης.

“

«ΝΥΧΤΑ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ»ΤΗΣ ΛΕΙΑΣ ΒΙΤΑΛΗ

Τα πολλαπλάεπίπεδατης ξενότητας

3300 Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015ΘΕΩΡΙΑ

Υπάρχουνπερισσότερα κοινάμεταξύ δύοβουλευτών, ένας εκτων οποίων είναισοσιαλιστής, παράμεταξύ δύοσοσιαλιστών, ένας εκτων οποίων είναιβουλευτής”. Οστόχος να παραμείνειτο κόμμα ενεργό,οργανωμένο,δομημένο ότανκάθεσαι σε ένατεράστιο γραφείοείναι δύσκολος.

“ Του Λίο Πάνιτς

Αυτό που ήδη έχει καταφέρει οΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία χρόνια, τογεγονός δηλαδή ότι εξελέγη

στην κυβέρνηση, είναι τεράστιο επί-τευγμα. Το επίτευγμα αυτό αναδεικνύειτην αξία της υπομονής. Αυτό το κόμμαδεν δημιουργήθηκε πρόσφατα. Με μιαέννοια αποτελεί την κληρονομιά της ελ-ληνικής αριστεράς, ξεκινώντας από τηνπερίοδο του εμφυλίου. Παραδοσιακάστην Ελλάδα, η αριστερά εκπροσωπή-θηκε από δύο κόμματα, το ΚΚΕ και τοΚΚΕ Εσωτερικού, το πρώτο με πολύστενούς δεσμούς με τη ΣοβιετικήΈνωση και το δεύτερο αποδεσμευμένοκαι με κριτική στάση απέναντί της. Οσημερινός ΣΥΡΙΖΑ δημιουργήθηκε απότην ευρωκομμουνιστική τάση της αρι-στεράς και από ορισμένους από τη νεο-λαία του ΠΑΣΟΚ που ακόμα από τη δε-καετία του 1970, πριν το ΠΑΣΟΚ εκλε-γεί στην κυβέρνηση, διαπίστωναν ότι τοΠΑΣΟΚ δεν πρόκειται να μεταρρυθμί-σει το κράτος. Κάποιοι από αυτούς συ-ναντήθηκαν ήδη από τη δεκαετία του1980 και σχημάτισαν τον Συνασπισμό,που αποτέλεσε αργότερα τη μεγαλύτερησυνιστώσα στον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος επί-σημα σχηματίστηκε το 2005. Ήδη,όμως, από το 1999, μια ομάδα αριστε-ρών, κάποιοι από τη νεολαία του Κομ-μουνιστικού Κόμματος και κάποιοιπροερχόμενοι από τον Συνασπισμό,αναγνώρισαν τη σημασία των νέων κοι-νωνικών κινημάτων.

Μέχρι το 2008, είχαν καταφέρει ναπαρουσιάσουν στις δημοσκοπήσεις πε-ρίπου 15%. Τότε συνέβη η γνωστή εξέ-γερση των νέων, το ∆εκέμβρη του 2008,μετά τη δολοφονία ενός μαθητή σταΕξάρχεια. Ο ΣΥΡΙΖΑ υποστήριξε τουςνέους σε αυτήν τη ριζοσπαστική τουςεξέγερση, ενώ το ΚΚΕ τους χαρακτήριζεπροβοκάτορες και παράγοντες ξένωνδυνάμεων. Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στιςδημοσκοπήσεις ήταν και αποτέλεσμααυτής της υποστήριξης στους νέους. Το2009, μετά και από κάποιες εσωκομμα-τικές συγκρούσεις που προέκυψανγύρω από τη διαδοχή στην ηγεσία τουΣΥΡΙΖΑ και την ανάδειξη του Αλ. Τσί-

πρα, ο ΣΥΡΙΖΑ επεξεργαζόταν ήδη έναπρόγραμμα 300 σελίδων, πριν ακόμα ηευρωπαϊκή κρίση ξεσπάσει και ενώ ήδηεξελισσόταν η παγκόσμια κρίση με τηνκατάρρευση του στεγαστικού τομέα τωντραπεζικών οργανισμών στις ΗΠΑ.Αυτό σήμαινε ότι, όταν ξέσπασε η ευ-ρωπαϊκή κρίση, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ήδη μιαεικόνα προς τα πού πήγαιναν τα πράγ-ματα, αν και ήξερε ότι θα έπρεπε να βα-δίσει το δρόμο αυτό πρώτος. Κάνωαυτήν τη σύντομη αναδρομή, διότι θέλωνα επισημάνω πόσο υπομονετικοί χρει-άζεται να είμαστε, για να φτάσουμε στοσημείο που βρίσκεται ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα.

Μεταρρύθμιση ή επανάσταση

Ωστόσο, ο ΣΥΡΙΖΑ έφτασε σε αυτό τοσημείο και γιατί ήταν ανυπόμονος. ΤονΜάρτιο του 2012, εν όψει εκλογών, οΑλ. Τσίπρας, εντελώς απροσδόκηταχωρίς να διαβουλευτεί με την ΚεντρικήΕπιτροπή του κόμματος παρά μόνο μελίγους κοντινούς συνεργάτες και συν-τρόφους, ανακοίνωσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑήταν έτοιμος να συνεργαστεί με όποιονήταν διατεθειμένος να βάλει τέλος στηνπολιτική της λιτότητας και στην εξα-θλίωση του ελληνικού λαού. ∆εν στό-χευσε στη δημοσκοπική άνοδο του κόμ-ματος ή στη αναδόμηση του κόμματος,αλλά έκρινε ότι ο πρωταρχικός στόχοςήταν να πάψει η λιτότητα και η εξα-θλίωση. Στις πρώτες εκλογές που ακο-λούθησαν ο ΣΥΡΙΖΑ συγκέντρωσε 16%και στις επόμενες, ένα μήνα μετά, συγ-κέντρωσε 26%. Ακολούθησε η εκλογήτου σχήματος του ΣΥΡΙΖΑ στη μεγαλύ-τερη περιφέρεια της Ελλάδας, στην Ατ-τική, με επικεφαλής την Ρένα ∆ούρου,στις αυτοδιοικητικές εκλογές που με-σολάβησαν και αποτέλεσαν ένδειξη γιατο αποτέλεσμα που μπορούσε να φέρειο ΣΥΡΙΖΑ στις επόμενες εθνικές εκλο-γές. Το έχω πει πολλές φορές και θα τοξαναπώ: είναι πολύ ανησυχητικό γιατην αριστερά σε όλο τον κόσμο, ότι,κατά τη διάρκεια αυτής της παγκόσμιαςκρίσης, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το μόνο κόμμαπου μπορεί δικαιωματικά να κληθείαριστερό και έχει κατακτήσει την κυ-βέρνηση.

Σε συνέντευξη που πήρα στον νυν έλ-ληνα υπουργό Παιδείας, ΑριστείδηΜπαλτά, ανέφερε: μη ρωτάς ποιος είναιο δρόμος, χάραξε το δρόμο ενώ τον βα-δίζεις. Επισήμανε, επίσης, ότι το με-γάλο ερώτημα είναι: καθώς βαδίζουμε,θα καταφέρουμε να βρούμε το μονοπάτιπου θα προσπερνά το παλιό δίλημμα,μεταρρύθμιση ή επανάσταση, χωρίς ναχάσουμε το βασικό στόχο, το σοσιαλι-σμό; Αυτό είναι το σημείο στο οποίοβρισκόμαστε. Ο δικός μας ρόλος, τηςαριστεράς εκτός Ελλάδας, δεν είναι νααντιμετωπίσουμε αυτό που συμβαίνεισαν να ήμασταν μέλη μιας λατρείας, έναφορτίο που αναζητεί όποιο πλοίο ανα-γράφει «σοσιαλισμός» και σκέπτεται

ότι ο μεσσίας έρχεται. Συχνά διαπράτ-τουμε αυτό το λάθος, δεν κάνουμε τηδύσκολη ερώτηση. Ο ρόλος μας δενείναι να γίνουμε απολογητές ή αφηγη-τές μύθων, αλλά να διαπιστώσουμε τιςδυσκολίες, να τις εκτιμήσουμε και ναμάθουμε από αυτές. Πάνω από όλα,όμως, να είμαστε συνετοί και να απο-δώσουμε όλα όσα έχουν ήδη επιτευχθεί.

Ο φασιστικός κίνδυνος καραδοκεί

Χρειάζεται να έχουμε συνείδηση τωντεράστιων επιπλοκών, της τεράστιαςευθύνης, της τεράστιας πίεσης που αν-τιμετωπίζει ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση.Χρειάζεται να κατανοήσουμε ότι αναυτή η κυβέρνηση δεν καταφέρει νασταματήσει τη λιτότητα και την εξα-θλίωση, τότε ανοίγει ο δρόμος για τακόμματα της ακροδεξιάς, που θα ισχυ-ριστούν ότι αυτά είναι τα μόνα ικανά ναδιαχειριστούν τις συνέπειες της παγκο-σμιοποίησης. Χρειάζεται να έχουμε συ-νείδηση ότι αυτό θα σημάνει την άνοδοτης εθνικοσοσιαλιστικής, ρατσιστικήςδεξιάς στην Ευρώπη. Αυτό επισήμανεκαι ο έλληνας υπουργός Οικονομικών,Γιάνης Βαρουφάκης σε συνέντευξηΤύπου που έδωσε με τον γερμανό ομό-λογό του, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Είπεότι στην Ελλάδα το τρίτο κόμμα είναιένα ναζιστικό κόμμα, συνεπώς οι Γερ-μανοί πρέπει να ξέρουν τι σημαίνει τονα μη μας δώσετε το πολυτιμότεροπράγμα που χρειαζόμαστε, δηλαδήχρόνο.

Είναι εντυπωσιακό ότι στο τεύχος του«Foreign affairs», που εκδόθηκε στις 29Γενάρη και βασικά εκφράζει τις από-ψεις του αμερικανού υπουργείου Εξω-τερικών, υπήρχε άρθρο που εξέφραζετην ίδια άποψη με αυτή του έλληναυπουργού Οικονομικών, ότι δηλαδή, ανδεν δοθεί ο χώρος στο Ποδέμος και τονΣΥΡΙΖΑ να βρουν προοδευτική διέξοδοαπό την κρίση, τότε θα αναλάβουν ταακροδεξιά νέο-φασιστικά κόμματα. Θαείχε ενδιαφέρον να γνωρίζαμε αν αυτήείναι η κυρίαρχη άποψη της αμερικανι-κής κυβέρνησης. Είχε σημασία ότι οΜπ. Ομπάμα υποστήριξε ότι η Ευρώπηπρέπει να βρει τη διέξοδο από τη λιτό-τητα.

Έχει, επίσης, ενδιαφέρον, ότι ο Γ. Βα-ρουφάκης, που είναι κατά κάποιοτρόπο μαρξιστής οικονομολόγος -ανκαι γνωρίζω ότι ορισμένοι σε αυτήν τηναίθουσα θα διαφωνήσουν- στο βιβλίοτου «Ο παγκόσμιος Μινώταυρος» υπο-στηρίζει ότι χρειάζεται ένας είδος παγ-κόσμιας μεταρρύθμισης με την οποία ναεπιτραπεί στις χώρες που παρουσιά-ζουν έλλειμμα να επωφεληθούν από τοπλεόνασμα των άλλων χωρών. Αυτόείναι ουσιαστικά αυτό που πρότεινε οΚέινς στο τέλος του δεύτερου παγκο-σμίου πολέμου. Στη συνέχεια, υποστη-ρίζει, στο ίδιο βιβλίο, ότι μόνο οι ΗΠΑμπορούν να κάνουν αυτήν την πρόταση

Ιστορική νίκη της αρισ τεράς. Και τώρα τι;Ο Λίο Πάνιτς μιλά για παλιά διλήμματα και νέες προκλήσεις για την αριστερά, το κόμμα και την κυβέρνηση

Την ώρα που ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας, την Κυριακή 8 Φεβρουαρίου, μιλούσε στηνελληνική βουλή στο πλαίσιο των προγραμματικών δηλώσεων, ο καθηγητής Συγκριτι-κής Πολιτικής Οικονομίας στο πανεπιστήμιο του Γιορκ στον Καναδά, Λίο Πάνιτς έδινεδιάλεξη με θέμα «Η ιστορική νίκη της ελληνικής αριστεράς. Και τώρα τι;», σε κλίμαφορτισμένη συγκινησιακά και θέτοντας μια σειρά πολύ επίκαιρων προβληματισμών.Ακολουθεί το μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας του, ενώ ολόκληρο το βίντεο έχει αναρ-τηθεί στην ιστοσελίδα της «Εποχής».

Η ΕΠΟΧΗ 22 Φεβρουαρίου 2015 3311ΘΕΩΡΙΑ

πραγματικότητα.

Ποιες δομικές μεταρρυθμίσεις;

Από αυτήν την άποψη, το γεγονός ότιο ΣΥΡΙΖΑ είναι σοσιαλιστικός, το γεγο-νός ότι υποστηρίζει πως το πρώτο βήμαείναι να βάλουμε τέλος στη λιτότητα,αλλά αυτό θα μας δώσει χρόνο να πάμεπιο πέρα, κάνει διστακτικούς, στο ναδώσουν στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑχρόνο, ακόμα και αυτούς που θέλουν τοτέλος της λιτότητας στην Ευρώπη,ακόμα και αυτούς που βλέπουν τον κίν-δυνο της ανόδου των εθνικοσοσιαλιστι-κών κομμάτων. Χρειάζεται να το σκε-φτόμαστε αυτό όταν ενθουσιαζόμαστεδιαβάζοντας άρθρα από τον Π. Κρούγκ-μαν ή τον Γ. Στίγκλιτς, διότι πρέπει ναέχουμε συνείδηση ότι αυτό για το οποίοαυτοί μιλάνε δεν είναι να βρούμε τοδρόμο πέρα από το παλιό δίλημμα με-ταρρύθμιση ή επανάσταση. Αυτό προ-κύπτει τραγικά και από τον αρθρο-γράφο που έχει με τη μεγαλύτερη επι-μονή υποστηρίξει το τέλος της λιτότη-τας στην Ευρώπη, τον Μάρτιν Γουλφτων «Financial times», ο οποίος έγραψεαυτήν την εβδομάδα (3.2.2015) ένα κεί-μενο (www.euro2day.gr/ftcom_en/arti-cle-ft-en/1300474/a-deal-to-bring-modernity-to-greece.html) στο οποίο,αφού υποστηρίζει όλα όσα ζητάει ο ΣΥ-ΡΙΖΑ, τελειώνει λέγοντας ότι το επό-μενο ζήτημα είναι οι δομικές μεταρρυθ-μίσεις. Είναι οι δομικές μεταρρυθμίσειςπου αποτέλεσαν το πρόσχημα υπό τοοποίο το ∆ΝΤ, από τη δεκαετία του1980, επιβάλλει το νεοφιλελευθερισμό«μεταρρυθμίζοντας» κράτη ανά τονκόσμο. Γράφει συγκεκριμένα: «Οι Έλ-ληνες έχουν δίκιο να ζητούν χρόνο.Αλλά, τελικά, χρειάζεται να πείσουντους εταίρους τους ότι είναι σοβαροίόσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις. Κι ανγίνει σαφές ότι δεν μπορούν ή δεν θέ-λουν να προχωρήσουν σε αυτές; Η νο-μισματική ένωση είναι μια εταιρεία κρα-τών, δεν είναι ομοσπονδία. Μια τέτοιαεταιρεία μπορεί να δουλέψει μόνο ανλειτουργεί ως κοινότητα με αξίες. Εάνη Ελλάδα θέλει να είναι κάτι διαφορε-τικό, είναι δικαίωμά της. Αλλά θα πρέ-πει να αποχωρήσει.» Τι εννοεί ο Μ.Γουλφ λέγοντας «μεταρρυθμίσεις» είναιανοιχτό σε ερμηνείες. Αν εννοεί αυτόπου εννοεί και ο ΣΥΡΙΖΑ, ότι δηλαδή θακάνει ότι περνάει από το χέρι του για ναπάψει το κράτος να είναι διαπλεκό-μενο, διεφθαρμένο, πελατειακό, τότεέχει καλώς. Αλλά αν με το «κάτι διαφο-ρετικό» εννοεί τις επαναπροσλήψειςαπολυμένων δημόσιων υπαλλήλων, τηναύξηση του προϋπολογισμού του κρά-τους πρόνοιας, το φρένο στις ιδιωτικο-ποιήσεις, την ενεργοποίηση της οικονο-μίας μέσω δημόσιων επενδύσεων, τότε

γίνεται φανερό ότι όλοι αυτοί είναι αν-τίπαλοι του ΣΥΡΙΖΑ. Ότι είναι αντίθετοιστο να δοθεί χρόνος στην ελληνική κυ-βέρνηση. Αυτό δεν είναι ένα ζήτημα πουθα ξεκαθαρίσει άμεσα, όπως και ορι-σμένα άλλα. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ πρόκειται ναείναι μια αριστερή κυβέρνηση, με τηνέννοια που αυτό είχε την εποχή του εμ-φυλίου, σοσιαλιστική. Να προχωρήσειστις δομικές μεταρρυθμίσεις στιςοποίες εμείς αναφερόμαστε. Ωστόσο,εμείς χρειάζεται να έχουμε ξεκάθαρη ει-κόνα του ζητήματος.

Η ταξική σύγκρουση είναι εδώ

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κάνει κάποια πολύ ση-μαντικά πρώτα βήματα. Είναι, επίσης,πολύ σημαντικό ότι μια εφημερίδα, πουπρόσκειται στη δεξιά, δημοσίευσε δη-μοσκόπηση που δείχνει ότι το 72% τουελληνικού λαού στηρίζει την ελληνικήκυβέρνηση. Εάν τώρα προκηρύσσοντανεκλογές, ο ΣΥΡΙΖΑ θα έπαιρνε πάνωαπό 50% και μια καθαρή πλειοψηφίαστη βουλή. Εν μέρει, αυτό το αποτέλε-σμα έχει να κάνει με την εθνική υπερη-φάνεια -όποιος γνωρίζει τους Έλληνες,γνωρίζει ότι αυτό είναι σημαντικό στοι-χείο της ελληνικής κουλτούρας. Έχει,επίσης, να κάνει με το γεγονός ότι ο Αλ.Τσίπρας και ο Γ. Βαρουφάκης έχουν γυ-ρίσει όλη την Ευρώπη, είναι είδηση σταΜΜΕ όλου του κόσμου και έχουν απο-δείξει ότι είναι έξυπνοι, αφοσιωμένοι

και ικανοί -και χωρίς γραβάτες- και ότιείναι διατεθειμένοι να αντισταθούν.Αυτό το αποτέλεσμα, όμως, είναι καισυνέπεια του γεγονότος ότι η ελληνικήκυβέρνηση έχει ήδη υλοποιήσει κάποιεςαπό τις δεσμεύσεις που είχε προεκλο-γικά αναλάβει, όπως την ακύρωση τηςιδιωτικοποίησης του ΟΛΠ, την από-λυση των διευθυντών του ΤΑΙΠΕ∆, τηνεπαναπρόσληψη 15.000 δημοσίωνυπαλλήλων, αλλά και των καθαρι-στριών του υπουργείου Οικονομικών,ανακοίνωσε την αύξηση του κατώτατουμισθού, απομάκρυνε τα κάγκελα μπρο-στά από τη βουλή.

Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση έχειμπροστά της δύσκολες αποφάσεις. Ηταξική πάλη συνεχίζεται και έχει πάρειμια μορφή στην οποία τραπεζικές κα-ταθέσεις αποσύρονται. Στην αρχή, φαι-νόταν ότι οι μικροκαταθέτες απέσυραντα χρήματά τους. Σύμφωνα με ρεπορτάζτων «Financial times», όμως, οι καταθέ-τες που αποσύρονται είναι οι εφοπλι-στές και οι κάτοχοι εταιρικών λογαρια-σμών. Μια άλλη πλευρά αυτής της σύγ-κρουσης είναι η ανακοίνωση της ΕΚΤότι δεν θα αγοράζει τα ομόλογα των ελ-ληνικών τραπεζών και ότι θα συνεχίσεινα τροφοδοτεί την Τράπεζα της Ελλά-δας με ευρώ, αλλά με υψηλότερη συ-ναλλαγματική τιμή.

Το κόμμα ως καταλύτης

Θα ήθελα κλείνοντας να υπογραμ-μίσω τη σημασία του να μην παρασυρ-θούμε από τις κουβέντες για σχέδιο α ήσχέδιο β, γιατί η σπουδαία ερώτησηείναι: Πώς θα αλλάξει το κράτος; Θααλλάξει προς την κατεύθυνση του εκ-δημοκρατισμού ώστε να αναδειχθεί σεδίοδο των λαϊκών διεκδικήσεων που θαμπορέσουν να πάνε το κράτος πιο πέρααπό τις δομικές μεταρρυθμίσεις, στομονοπάτι του σοσιαλισμού; Με αυτήντην έννοια είναι πολύ σημαντικά ταπρόσωπα που υπουργοποιήθηκαν καιανέλαβαν θέσεις και ευθύνες: όπως οΑριστείδης Μπαλτάς, ο Ευκλείδης Τσα-καλώτος, η Τασία Χριστοδουλοπούλου,η Θεανώ Φωτίου, επίσης μια σειρά από

νομικούς, ανεξάρτητους, που δεν είναικαν μέλη του ΣΥΡΙΖΑ.

Όμως, η ιστορία για σοσιαλιστές πουεξελέγησαν στο κοινοβούλιο ή ανέλα-βαν θέσεις είναι παλιά. Υπάρχει το ρητόπου λέει: «Υπάρχουν περισσότερα κοινάμεταξύ δύο βουλευτών, ένας εκ τωνοποίων είναι σοσιαλιστής, παρά μεταξύδύο σοσιαλιστών, ένας εκ των οποίωνείναι βουλευτής». Ο στόχος να παρα-μείνει το κόμμα ενεργό, οργανωμένο,δομημένο όταν κάθεσαι σε ένα τεράστιογραφείο είναι δύσκολος. Η σχέση με τοκόμμα είναι βασική και κρίσιμη. Υπάρ-χουν διαμαρτυρίες από μια ομάδα πουονομάζονται «53+» ότι το τελευταίοδιάστημα πριν τις εκλογές η ΚεντρικήΕπιτροπή παραγκωνίστηκε και οι απο-φάσεις παίρνονταν από τον Αλ. Τσίπρακαι μια πολύ μικρή ομάδα γύρω του. ΗΚεντρική Επιτροπή δεν έχει συγκληθείτον τελευταίο ενάμιση μήνα. Άρα το με-γάλο ζήτημα παραμένει: Είναι το κόμμασε αλληλεπίδραση με την κυβέρνηση,τέτοια που να του επιτρέπει να παίξειτον καταλυτικό ρόλο που του ανατέ-θηκε και στην προεκλογική διακήρυξητου ΣΥΡΙΖΑ, να αποτελέσει το στήριγματης κυβέρνησης στην κοινωνία; Προςτο παρόν δεν φαίνεται να συμβαίνειαυτό. ∆ιοργανώθηκαν συγκεντρώσειςστην Αθήνα και σε άλλες πόλεις για ναστηρίξουν την κυβέρνηση, σε κάποιεςπόλεις της κεντρικής Ελλάδας δημι-ουργήθηκαν επιτροπές με τον ίδιοσκοπό, αλλά κανένα από τα δύο δενήταν πρωτοβουλία του κόμματος. Προςτο παρόν το κόμμα είναι αδρανές.

Ιστορική νίκη της αρισ τεράς. Και τώρα τι;Ο Λίο Πάνιτς μιλά για παλιά διλήμματα και νέες προκλήσεις για την αριστερά, το κόμμα και την κυβέρνηση

Μη ρωτάς ποιος είναι ο δρόμος, χάραξε το δρόμοενώ τον βαδίζεις. Καθώς βαδίζουμε, θακαταφέρουμε να βρούμε το μονοπάτι που θαπροσπερνά το παλιό δίλημμα, μεταρρύθμιση ήεπανάσταση, χωρίς να χάσουμε το βασικό στόχο,το σοσιαλισμό;

“Ο ρό λος μας δεν εί ναινα γί νου με α πο λο γη τέςή α φη γη τές μύ θων, αλ -λά να δια πι στώ σου μετις δυ σκο λίες, να τις ε -κτι μή σου με και να μά -θου με α πό αυ τές. Πά νωα πό ό λα, ό μως, να εί μα -στε συ νε τοί και να α πο -δώ σου με ό λα ό σα έ χουνή δη ε πι τευ χθεί.

“

Ένας εικονοκλάστης χωρίς εικόνες:Για τον Τζίµη Πανούση του σήµερα

Κάπου ανάμεσα σε μια σάτιραπου παρήλθε και μια άλλη που,προσπαθώντας να ειπωθεί απότα αριστερά, χρησιμοποιεί όλοκαι πιο δεξιά επιχειρήματα,κάπου εκεί ανάμεσα το γέλιοχάθηκε. Αυτό που μένει είναι ηστάχτη ενός χαμόγελου καιένας καλλιτέχνης παντελώςπια ξένος.

“

Του Θωμά Τσαλαπάτη

«Μα τι έπαθε ο Πανούσης;»Ερώτηση-μόνιμη επωδόςτα τελευταία χρόνια, που

πάντα ακολουθούσε κάποια από τιςεμφανίσεις του μουσικού. Θυμάμαιτην ερώτηση να πέφτει στο τραπέζιενός μπαρ στα Εξάρχεια κάπου το‘13, κάτω από την αφίσα των παρα-στάσεων του Πανούση στο Τρόικακλαμπ, όπου το άστρο του ∆αβίδ με-τατρεπόταν, μέσω γραφιστικής σεσβάστικα. Ένα χιλιοειπωμένο, εύκο-λο και προβληματικό σχόλιο που όχιμόνο δεν κατάφερνε να σοκάρει, αλ-λά είχε σαν αποτέλεσμα να γεμίσειτον τόπο ναζιστικά σύμβολα, ενώ γύ-ρω οι νεοναζί πολλαπλασιάζονταν,ενώ η φρίκη πέρναγε στην κανονικο-ποίησή της. Αυτά βέβαια ήταν ψιλάγράμματα σε σχέση με όσα ακολού-θησαν.

Ο κάποτε Τζιμάκος

∆εν θα ‘θελα να γράψω για όσους με-γάλωσαν με τα τραγούδια και τιςπαραστάσεις του Τζίμη Πανούση καιτη μετέπειτα απογοήτευση που τουςδημιουργήθηκε, με τον ίδιο τρόποπου οι παλαιότεροι μπορεί να έγρα-φαν για τον Θεοδωράκη π.χ. και τουπουργείο στην κυβέρνηση Μητσοτά-κη, ή τη στροφή του ∆ιονύσηΣαββόπουλου από εκφραστή μιας γε-νιάς σε τηλεευαγγελιστή τηςνεοορθοδοξίας. Οι συγκρίσεις είναισυχνά ο καλύτερος τρόπος να απο-φύγεις την ουσία, να πνίξεις τηλεπτομέρεια και την ιδιομορφία τηςκάθε περίπτωσης, να καταφύγεις στααντανακλαστικά των μαθημένων α-φορισμών.Η τότε μουσική και η γενικότερηστάση του Πανούση (ειδικά για ό-σους από εμάς έτυχε να τονανακαλύψουν σε μικρή ηλικία) είχεκάτι το απελευθερωτικό. Η καρναβα-λική διάθεση εκφρασμένη στησκηνή, στα εξώφυλλα και τους στί-χους, η αθυροστομία ειπωμένη σε μιαεποχή λαμέ πουριτανισμού, η κριτικήστην κυρίαρχη καφρίλα των 80’s, τονυπερκαταναλωτισμό και τα αμερικα-νικά πρότυπα των 90s καιταυτόχρονα η υφέρπουσα μελαγχο-

λία και απαισιοδοξία, η υπερβολήκαι η επιθετικότητα ακόμη και η κρι-τική στάση απέναντι στην κουλτούρατης «ορθόδοξης» αριστεράς, αποτέ-λεσαν στοιχεία συγκρότησης. ΟΠανούσης κατάφερε να ενσωματώσειτην ειρωνεία, την επινοητικότητα καιτο πολιτικό χιούμορ των πρώτων δε-καετιών της μεταπολίτευσης, να τακαταγράψει ως ταυτότητα και να μαςτα παραδώσει. Μα γράφοντας αυτέςτις γραμμές καταλαβαίνω πως αυτόπου περιγράφω είναι ουσιαστικά η –εδώ και καιρό- ακυρωμένη σχέση μετο εναλλακτικό κοινό της δεκαετίαςτου ’80.Ο –κάποτε για μας- Τζιμάκος, μοιά-ζει παροπλισμένος από τις ίδιες τιςπαγίδες που η πολιτική σάτιρα κου-βαλά στον πυρήνα της. Οκαλλιτέχνης δεν χρειάζεται να επι-χειρηματολογήσει γύρω από τιςθέσεις του, μια και το γέλιο είναι απόμόνο του κατάφαση. Όταν όμως τογέλιο εκλείπει η πολιτική θέση μοιά-ζει με φανατισμό που αναζητά τηνεπιβεβαίωση στην έντασή του (κά-πως έτσι είδα την παρουσία τουΠανούση στην πρόσφατη συνέντευξήτου στην Ελληνοφρένεια, όταν η έ-νταση έφτασε στα όρια τουπαραληρήματος, με τους «φασίστες»και «καραγκιόζηδες» αριστερούς, τιςκοινοτοπίες για τη γενιά του Πολυτε-χνείου, τις «ηλίθιες» και«πουλημένες» ηγεσίες. Εμφάνισηπου εγκωμίασε και η εφημερίδα«Στόχος»). Εξαρτημένος από τα γύρωγεγονότα ο σατυρικός καλλιτέχνης ο-φείλει να επανεφευρίσκει συνεχώςτον εαυτό του ανάλογα με τις γύρωαλλαγές. Όταν αποτυγχάνει αυτό δη-μιουργεί μια φάλτσα αφήγηση καικυρίως φάλτσα σε σχέση με τον προ-ηγούμενο εαυτό του. Και σε αυτές τιςσυνθήκες ακόμη και η στασιμότητααποτελεί αλλαγή.

Οι εμμονές ως προτεραιότητες

Σήμερα, ο Τζίμης Πανούσης μοιάζειμε έναν εικονοκλάστη που μάχεται α-νύπαρκτες εικόνες. Γιατί έχειδιαφορά να σατιρίζει το ΚΚΕ για τηνστάση του στο Χημείο (στο «Τα παι-διά της ΚΝΕ») και άλλο το εκτόςτόπου και χρόνου του σημερινού «Η

Katyusha του ΚΚΕ» , που μοιάζει μεξαναζεσταμένη θεωρία των δύο ά-κρων δήθεν ειπωμένο από τααριστερά, με το κοτσάρισμα του pureνεοφιλελεύθερου και σε άλλες τουκαταγραφές λαϊκίστικου επιχειρήμα-τος «δεν πληρώνω φόρους γιατί μουκλέβουν τα λεφτά τα κόμματα» καικυρίως με το αχαρακτήριστο στην μι-κροψυχία του (τουλάχιστον) «πλάιπλάι μαζί με χρυσαυγίτες». Οι εμμο-νές είναι απαραίτητες για κάθεκωμικό, αλλά όταν αυτές γίνονται α-πόλυτες προτεραιότητες και μάλισταενώ ο ίδιος ο χρόνος αλλάζει το αντι-κείμενο της σάτιρας, το αποτέλεσμακαταλήγει να μελωδεί ως απόλυτακακόηχη συντήρηση.Για το τέλος κρατώ την πρόσφατηεμφάνιση του Πανούση στην εκπο-μπή του Καζάκη: «Να βγουν ναδηλώσουν όλοι αυτοί του ΣΥΡΙΖΑπως είναι ομοφυλόφιλοι, αυτός ο άν-δρας ο Βαρουφάκης που κουνιέταισαν κοπελίτσα, ο άλλος ο Τσακαλώ-τος, ο Σακκελαρίδης που φέρνεικανονικά σε κοπελίτσα τελειωμένη(…) πιστεύω πως θα το κάνουν, τουςέχω ικανούς, θα γελάσουμε.» ∆εν ξέ-ρω αν έχει κάποιο νόημα νασχολιάσει κανείς την εμφανή ομοφο-βία, τον ματσισμό που από άλλουςχώρους τον έχουμε συνηθίσει ή τηναισθητική του χιούμορ που παραπέμ-πει σε γυμνασιάρχη επαρχίας ήΤαλιμπάν μητροπολίτη.Κάπου ανάμεσα στο ναρκισσισμό τηςελάχιστης απόστασης (όπου ό, τι κο-ντινό σου μετατρέπεται σε θανάσιμοεχθρό για λόγους αυτοεπιβεβαίωσηςκαι συγκρότησης από αντανάκλαση)και το άγχος της πρωτοτυπίας, κά-που ανάμεσα στο χρόνο που κυλά καιμας αφήνει πίσω και τον άλλο χρόνοπου έρχεται από την αντίθετη κατεύ-θυνση, κάπου ανάμεσα σε μια σάτιραπου παρήλθε και μια άλλη, που προ-σπαθώντας να ειπωθεί από τααριστερά, χρησιμοποιεί όλο και πιοδεξιά επιχειρήματα, κάπου εκεί ανά-μεσα το γέλιο χάθηκε. Αυτό πουμένει είναι η στάχτη ενός χαμόγελουκαι ένας καλλιτέχνης παντελώς πιαξένος.

http://tsalapatis.blogspot.gr/

Αριστεριτζήδες πυροσβέστεςεργατοπατέρες του λαούλοβοτομημένες μαριονέτεςτου υπαρκτού τουσουρεαλισμού

Απ’ του Άρη τα ένδοξατα χρόνιαστους χιλιαστές του Περισσούμε τις ξύλινες καταγγελίεςτου κοινοβουλίου η μαϊμού

με τις κρατικές επιδοτήσειςτους μισθούς ντροπήςτων βουλευτώνπλάι πλάι μαζίμε χρυσαυγίτεςορντινάτσα των καπιταλιστών

Απ’ της Βάρκιζαςτην κωλοτούμπαπου έδωσε τα όπλαστα σκυλιάοι σφραγιδοκράτεςνταβατζήδεςκοροϊδεύουνε την εργατιά

(Τζίμης Πανούσης/Γιάννης Αγγελά-κας - Η Katyusha του ΚΚΕ)

“

“