∆ώδεκα δολοφονικές σφαίρεςγια τρεις ανθρώπινες ζωές (δύοαπ’ τις οποίες ήδη χάθηκαν) έρ-χονται να περιπλέξουν την ήδηφορτισμένη πολιτική κατάσταση.Την ώρα που οι διωκτικές αρχέςαναζητούν τους δράστες, οι πολι-τικές δυνάμεις αναμετρούν τιςσυνέπειες της δολοφονικής δρά-σης τους.

Αν το ερώτημα «ποιος ωφελεί-ται;» από τις συνέπειές της αξιο-ποιηθεί για την ορθή ανάλυσητης κατάστασης όπως διαμορφώ-νεται τώρα, και όχι για συνωμο-σιολογικές ή αστυνομικού τύπουαναζητήσεις, μπορεί να αποδειχ-θεί χρήσιμο για μια ακριβή κατα-γραφή του νέου πολιτικού σκηνι-κού.

Η Χρυσή Αυγή, που είχε βρε-θεί μετά τη δολοφονία του Παύ-λου Φύσσα στο στόχαστρο καιέτεινε να απομονωθεί ως πολι-τική δύναμη που εγκολπώνεταιμια εγκληματική οργάνωση, απα-ξιωμένη στα μάτια της συντριπτι-κής πλειοψηφίας του πληθυσμού,έχει τη δυνατότητα να μεταπέσειαπό την κατάσταση του θύτη στηνκατάσταση του θύματος, εξουδε-τερώνοντας σε μεγάλο βαθμό τιςσοβαρές πολιτικές απώλειες πουσημείωσε. Ήδη από τους πρώ-τους χειρισμούς της ηγεσίας τηςδιαφαίνεται η προσεκτική προ-σπάθεια να ανακτήσει το χαμένοέδαφος και να προχωρήσει σεμια συγκρατημένη για την ώρααντεπίθεση.

Μια τέτοια εξέλιξη είναι ανα-μενόμενο να προκαλέσει αναθε-ωρήσεις τακτικής στο κυβερνη-τικό στρατόπεδο και ιδίως στηΝ∆. Η οποία, ήδη, δεν έβλεπε ναέχει τα θετικά γι’ αυτήν δημο-σκοπικά αποτελέσματα που περί-μενε. Σήμερα, είναι δυνατό νακινδυνεύσουν ακόμη και αυτά,εάν η αντεπίθεση κατά της ναζι-στικής ΧΑ δεν αποφέρει τα ανα-μενόμενα. Κι αυτό είναι πολύ πι-θανό, καθώς, μέχρι στιγμής, ταμέτρα που έχουν ληφθεί για τηναντιμετώπιση της εγκληματικήςδράσης της, ήταν κυρίως αστυνο-μικά και δικαστικά και ελάχισταπολιτικά, ιδεολογικά ή θεσμικά.

Ποιές απόψεις θα πρυτανεύ-σουν στην κυβέρνηση και σταδύο κόμματα που τη συναπαρτί-ζουν, δεν είναι ακόμα σαφές. Ηεύκολη λύση θα ήταν η επι-στροφή στην πεπατημένη της«θεωρίας» των δύο άκρων, ώστενα αντληθεί το (αβέβαιο) όφελος

από την εμφάνισή της ως μόνηςσταθεροποιητικής δύναμης πουμπορεί να επιβάλει «το νόμο καιτην τάξη». Το αδύναμο σημείο

μιας τέτοιας επιλογής είναι ότιδεν μπορεί πειστικά να στοχεύ-σει κατά του επικίνδυνου –για τοκυρίαρχο πολιτικό σύστημα– αν-

τιπάλου, του ΣΥΡΙΖΑ. Η δολο-φονική ενέργεια κατά μελών τηςΧΑ είναι τόσο εκτός οποιασδή-ποτε πολιτικής λογικής πράξη,που δεν μπορεί να συσχετισθείκατά οποιοδήποτε τρόπο με τονΣΥΡΙΖΑ, αλλά και με άλλο πολι-τικό σχηματισμό της αριστεράς.

Έναντι της τρόικας –που με τί-ποτα δεν μπορούμε να ξεχνάμε–η κυβέρνηση μπορεί τώρα ναπροσέλθει με ένα ακόμα επιχεί-ρημα υπέρ της «πολιτικής δια-πραγμάτευσης», που δεν θα αφή-σει ίσως ασυγκίνητους του «εταί-ρους», όχι όμως και τους «δανει-στές» απαραίτητα. Και οι δύο,πάντως, έχουν αποδειχθεί πολύσκληροί ακόμα και για τους«υποδειγματικούς κρατούμε-νους», και δεν είναι εύκολο νααλλάξουν στάση εξ αιτίας μιαςεξέλιξης κρίσιμης μεν για την Ελ-λάδα, όχι όμως αποφασιστικήςσημασίας για τα γενικότερα συμ-φέροντά τους, με βάση τα οποίασχεδιάζουν μεσοπρόθεσμα καιμακροπρόθεσμα τη συμπεριφοράτους.

Εκείνο που αξίζει να σημει-ώσουμε, πάντως, είναι ότι, σε ένα

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2013 • Αρ. φ. 1175 • 2 €

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

3341

Γ. ΣΤΑΘΑΚΗΣΗ πολιτική της λιτότητας

σκοτώνει κάθεπροοπτική ανάκαμψης

Σελ. 6, 7

Η. ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣΧρειαζόμαστε

ιδεολογικέςπυξίδες

Σελ. 9

ΝΑΟΜΙ ΚΛΑΪΝΗ επιστήμη

μάς λέεινα επαναστατήσουμε

Σελ. 30, 31

Ποιος ωφελείται;

ΣΥΝΕ

ΝΤΕΥ

ΞΕΙΣ

Κ. ΗΣΥΧΟΣΝέο μετεκλογικότοπίο στηνΑργεντινή

Σελίδες 12, 13

Θ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣΗ αντιστροφήτων πραγμάτωνστο αντίθετό τους

Σελίδες 28, 29

Σ. ΡΟΥΣΣΟΣΚυβερνο-κατασκοπία καιηγεμονικοίανταγωνισμοί

Σελίδα 10

Γ. ΜΠΑΛΙΑΣΠόσο «πράσινη»θα είναι η νέαΚοινή ΑγροτικήΠολιτική;

Σελίδα 21

∆. ∆ΑΜΙΓΟΣΠαραβιάζεταιτο Σύνταγμαπροκειμένουνα εξυπηρετηθείη διαθεσιμότητα;

Σελίδα 19

ΤΟ ΘΕΜΑΣτο σφυρίη ζωή χιλιάδωνχρεωμένωνπολιτών

Σελίδες 16, 17

Η ΔΟΛΟΦΟΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ ΠΕΡΙΠΛΕΚΕΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Σημεία για την επίτευξη ενός αξιοπρεπούς συμβιβασμού με τηντρόικα αναζητούσε η κυβέρνηση ολόκληρη την προηγούμενηεβδομάδα, ενόψει της επανόδου της αντιπροσωπείας της τηνΤρίτη. Οι πληροφορίες ανέφεραν ότι το μεγαλύτερο μέρος τηςδιαδρομής διάνυσε η κυβέρνηση. Η τρόικα, αντίθετα, διατηρείόλο το περιθώριο να επανέλθει δίνοντας στην κυβέρνηση την πο-λιτική ευχέρεια τώρα να ισχυριστεί ότι δεν πήρε νέα οριζόντιαμέτρα. Εντελώς διαφορετικός υπολογισμός, ωστόσο, γίνεται απότην πλειοψηφία του κόσμου, ιδίως τα αδύνατα οικονομικά στρώ-ματα που θα κριθούν να καλύψουν από τον τραγικά ελλειμματικόοικογενειακό προϋπολογισμό τους το θρυλούμενο δημοσιονομικόκενό, που θα συμφωνήσουν οι Στουρνάρας – Τόμσεν για το 2014.Οι αναταράξεις στις κοινοβουλευτικές ομάδες της Ν∆ και τουΠΑΣΟΚ υπήρξαν πολύ αποκαλυπτικές.

Προς αναζήτηση συμβιβασμού

Συνέχεια στη σελίδα 3

Την Κυριακή αργία, την Τετάρτη απεργίαΓια πρώτη φορά από το 1908 επιχειρείται η κατάργηση της Κυριακάτικης αργίας. Γι’ αυτό η αυ-ριανή μέρα έχει προκηρυχθεί σε απεργία, καλώντας τους εργαζόμενους να μην δουλέψουν τηνΚυριακή, τους μαγαζάτορες να μην ανοίξουν τα καταστήματά τους και τον κόσμο να κρατήσει τηλίστα για τα ψώνια του (αν έχει τα χρήματα να τα καλύψει) για μία ακόμα μέρα, μέχρι τη Δευ-τέρα που είναι εργάσιμη. Την Τετάρτη συμμετέχουμε στην απεργία που έχουν προκηρύξει ΓΣΕΕκαι ΑΔΕΔΥ. Λέμε όχι στο ξεχαρβάλωμα της δημοκρατίας, στην κρατική και εργοδοτική τρομοκρα-τία, τον αυταρχισμό και την καταστολή, στο φασισμό και την εγκληματική δράση της Χρυσής Αυ-γής, στο φόβο και το διχασμό. Προσυγκέντρωση στο Μουσείο στις 11 π.μ.

0Ο Πάγκαλος περιέγραψε πώς η ΕΥΠπαρακολουθούσε τους αμερικάνους

πρέσβεις στην Αθήνα και Άγκυρα.– «Ήταν διασκεδαστικό να ακούς τον

αµερικάνο πρέσβη να λέει στον συνάδελ-φό του στην Άγκυρα «What is this moth-

erfucker Pangalos doing»

A∆ηλαδή, περίπου έλεγαν «τι λέει αυ-τός ο μαλάκας ο Πάγκαλος» και έ-

σπαγαν πλάκα.– Ανεξάρτητα αν τον έλεγαν µαλάκα ή

son of a bitch, δηλαδή γιο της σκύλας,αυτός διασκέδαζε.

CΧροντρόπετσος.

– Από «µεγάλος τραγουδιστής» στην υ-πόθεση Οτσαλάν, έγινε µεγάλος «ωτα-

κουστής». Άντε, και µατάκιας στου Φιλο-πάππου.

GΟι Αμερικάνοι παρακολουθούν ό-λους τους πολιτικούς. Από τον Κα-

ραμανλή έως τη Μέρκελ.– Ακόµα και τον Πάπα και τους καρδι-

νάλιους παρακολουθούν.

1Ήξεραν πολύ καλά την τεράστια ιδεο-λογική δύναμη που διαθέτει η θρη-

σκεία και τους παρακολουθούν μήπως ξε-φύγει κανείς από τη γραμμή ή για να τουςέχουν στο χέρι εκμεταλλευόμενοι τις αδυ-ναμίες τους.

– Μόνο ο Στάλιν δεν είχε καταλάβει τηδύναµη του Πάπα.

BΌταν οι σύμμαχοι αποφάσιζαν την α-πόβαση στην Ιταλία, ο Τσόρτσιλ ανα-

ρωτήθηκε για το πώς θα αντιδράσει ο Πά-πας.

– Ο Στάλιν, τον έκοψε. «Ο Πάπας πό-σες µεραρχίες έχει;»

6Με αφορμή την αναμενόμενη, λόγωκριτικής του στην ηγεσία, απόλυση

του Μπογιόπουλου από τον «Ριζοσπάστη»και μάλιστα όχι με απόφαση της διεύθυν-σης, άντε του κομματικού υπεύθυνου, αλ-λά με απόφαση της Κ.Ε, ο Θανάσης Καρ-τερός σχολίασε στην «Αυγή»:

– «Φταίει η παραδοσιακή ανθρωποφά-γος νοοτροπία, η οποία ζει και βασιλεύει

στον Περισσό», έγραψε.

7Από εδώ το πήγε, από ‘κει το πήγεπού βρήκε τόση καλλιέπεια λόγου ο

μπαγάσας;– Θα µπορούσε να το πει πολύ πιο α-

πλά, κατανοητά και αποτελεσµατικά: Στα-λινισµός.

8Χάλασε και το ΚΚΕ. Αντί να τον δια-γράψει σαν αντικομμουνιστή, άντε

για αντικομματική συμπεριφορά, τον διέ-γραψε για άρνηση αποδοχής ελαστικήςσχέσης εργασίας.

– Του πρότειναν να υπογράψει ατοµικήσύµβαση εργασίας. Ακόµα και ο πρώτος

διδάξας, ο Σκάι, τους χλεύασε.

1Εντάξει, υπερβολές. Η Cosco έχει α-παγορεύσει τον συνδικαλισμό και δεν

εφαρμόζει τη νομοθεσία για την υγιεινήκαι ασφάλεια.

– Στο µόνο που µοιάζουν, είναι η µη ε-φαρµογή των Συλλογικών Συµβάσεων

Εργασίας.

=Φαίνεται ότι μόνο ο τομέας τηςΥγείας πάει καλά στην Ελλάδα.

– Μπορεί στον Ευαγγελισµό να µη λει-τουργεί ο αξονικός τοµογράφος, αλλά οιιδιωτικές κλινικές λειτουργούν µια χαρά.

]Το είπε και ο Άδωνις Γεωργιάδη: «Ταιδιωτικά συστήματα Υγείας μας συμ-

φέρουν περισσότερο από τα δημόσια».– Σωστά, υπάρχει και ιστορικό προη-

γούµενο. Το παντεσπάνι συνέφερε πε-ρισσότερο από το ψωµί.

DΜπορεί να περνάμε βαθιά κρίση,αλλά τα πρώτα άνθη της ανάκαμ-

ψης ήρθαν.– Ο Γ. Κουρής, ιδιοκτήτης της «Αυρια-

νής», του «Φίλαθλου» και του «Alter», πουπριν από την κρίση είχε φεσώσει τους

εργαζόµενους τα Ταµεία, και την Εφορία,τώρα άνοιξε ένα ελπιδοφόρο, για το λαό,

κεφάλαιο.

,Αφού αποφυλακίστηκε με εγγύηση,προσέλαβε 5.000 συνεργάτες για

να βγάζει την εφημερίδα «Κόντρα News».– Ούτε η εφηµερίδα του ΕΑΜ «Ελεύθε-

ρη Ελλάδα» δεν είχε τόσους συνεργάτες,που της έδιναν πληροφορίες από τις πε-

ριοχές τους, αµισθί φυσικά.

mΚαι μετά ο Φαήλος Κρανιδιώτης ταβάζει με τους αριστερούς αντί για

τους Κουρήδες, που είναι και αυτοί αντι-μνημονιακοί.

– Έγραψε προς αριστερό στο Twitter«πήγαινε να καπνίσεις κανένα µπάφο µε

τους συντρόφους σου, µέχρι να ‘ρθουνκαι τα δικά σας βραχιόλια».

nΟύτε καν έναν υπαινιγμό για τον άλλοσύμβουλο του πρωθυπουργού τον

Μπαλτάκο, δεν έκανε.– Προφανώς για να µη φανεί ότι τον υ-

πονοµεύει, για να του φάει τη θέση τουγενικού γραµµατέα της κυβέρνησης.

bΟ υιός Μπαλτάκος έδωσε εξετάσειςγια το Λιμενικό, αλλά δεν έπιασε τη

βάση σ’ ένα από τα εξεταζόμενα μαθήμα-τα και τον έκοψαν.

– Προσέφυγε στο ∆ιοικητικό ΕφετείοΠειραιά, που αποφάσισε να γίνει επανα-

βαθµολόγηση του γραπτού.

vΗ επιτροπή αξιολόγησης συνήλθεεκ νέου, το οκτώ έκανε δέκα και ο

υιός προσφέρει πλέον τις υπηρεσίες τουστο Λιμάνι του Πειραιά.

– Μπορεί να µην καταλαβαίνω πλή-ρως τον Φαήλο, αλλά στο Carrefour

δίνω τα ρέστα µου.

cΕγκατέστησαν εντός των πολυκατα-στημάτων τους ενεχυροδανειστή-

ρια, αλλά δυστυχώς έγινε σάλος.– Μου κάνει εντύπωση. Τι πιο εξυπη-

ρετικό να πηγαίνει ο καταναλωτής, ναδίνει µια λίρα που πήρε δώρο όταν γεν-νήθηκε αγόρι και να ψωνίζει χωρίς πρό-

βληµα.

xΜετά πάει και στο περίπτερο, α-γοράζει τσιγάρα και στο βενζινά-

δικο καύσιμα.– Στη χειρότερη, λόγω µικρής ανταλ-

λακτικής αξίας, δίνει ένα χρυσό δόντι.

zΟι «58» της κεντροαριστεράς έ-χουν άλλες προδιαγραφές για την

ανταλλακτική τους αξία.

– Το είπε περιφραστικά ο Νίκος Αλιβι-ζάτος: «Το κείµενο των 58 είναι πιο κο-

ντά στη συντηρητική παράταξη, παράπρος τον ΣΥΡΙΖΑ».

lΤέτοια διαβάζει ο Κάρολος τηςΑγγλίας και τα παίρνει στο κρανίο.

– Όπως αποκάλυψε η στήλη την προη-γούµενη Κυριακή, τα έβαλε µε τους αντί-

στοιχους Γεωργιάδηδες και τους Βρού-τσηδες για το ιδιωτικό σύστηµα Υγείας

και τις συντάξεις.

;Προχθές ξεπέρασε ολοκληρωτικάτην οικογενειακή προσδοκία προς

τον ίδιο, λέγοντας «Βαριέμαι να γίνω βασι-λιάς».

– Να τον φέρουµε εδώ ως πρωθυπουρ-γό.

lΘα είναι καλύτερος από τον Παπαδή-μο και τον Σαμαρά, ενδεχομένως και

από τον Γιώργο.

Γεράσιμος ο Αλιεύςalieys@hotmail.gr

ΘΕΜΑΤΑ2 Η ΕΠΟΧΗ 3 Noεμβρίου 2013

Η αγάπη τελικά είναι mαθηματικάένα κι ένα κάνουν δύοΉ αλλάζεις ή αντίο (δις)

Κώστας Μαρτάκης, «Μαθηματικά»

«Μάθε επιτέλους να μετράς»,από παιδί του φώναζε ο πατέραςκι αυτός προσπαθούσε τόσοπου όταν ο πατέρας πέθανεέσκυψε πάνω απ' το φέρετροκαι του ’πε:«Πέθανες στις τρεις και τέταρτοακριβώς.Ζύγιζες εβδομήντα έξι κιλά.Ως ώρας έκλαψα δώδεκα λίτρα δάκρυ.Απέχεις τετρακόσια είκοσι μέτρααπό το μνήμα.Σου έφεραν εξακόσια δεκαοχτώτριαντάφυλλα.Είδες πατέρα; Τα υπολόγισα όλα».και τον κοίταξε για τελευταία φορά.Με μια λύπηαμέτρητη.

Αντιγόνη Βουτσινά, «Οι αριθμοί»

Το τελευταίο που φανταζόμουν –αλλάστο γράψιμο όλα γίνονται, έστω καιυπό το πρίσμα του δαμόκλειου ερωτή-ματος του Μανόλη Αναγνωστάκη «Τοθέμα είναι τώρα τι λες…»– ήταν να μι-

λήσω κάποια στιγμή για την ποίηση τωνλογαρίθμων, την άλγεβρα και τις τρειςάγριες γεωμετρίες τού Έκτορα Κακναβά-του, τους «αριθμούς και τις άλλες μαθημα-τικές ψηφίδες στο έργο του ΟδυσσέαΕλύτη» με τις μαθηματικές ιχνηλασίες σεμη μαθηματικά κείμενα του ΘανάσηΤριανταφύλλου, ή το Ποίημα αριθμόςμηδέν του Σωτήρη Παστάκα.

Όχι πως στη λογοτεχνία δεν υπάρχουν

αναλογίες με τα μαθηματικά, όπως τουλά-χιστον υπονοούν/υποψιάζουν οι ρητοί καιάρρητοι αριθμοί, οι υπερπραγματικοί πουχρησιμοποιούνται στη μη τυπική ανάλυση,οι πραγματικοί ή οι υπερβατοί –με όλες τιςενστάσεις προσδιορισμού μιας πραγματι-κότητας ή μιας υπερβατικότητας ακόμακαι από τις στήλες μιας εφημερίδας, ή ενόςπεριοδικού.

Συγχωρήστε μου μια ακόμη περιαυτο-λογία αλλά καθώς η πρόσβαση στα ΜΜΕόσο πάει και λιγοστεύει –ραδιοφωνικά καιέντυπα ακόμα και της Αριστεράς που σεξεπετάνε αδιάβαστο αν δεν φιλοξενείς συ-νέντευξη Τσίπρα, ή συνεργασίες τουλάχι-στον των Ηλία Μαμαλάκη-Βαγγέλη Ρα-πτόπουλου–, και καθώς το θυμοσοφικό«σήμερα είμαστε αύριο δεν είμαστε» τρο-μάζει όλο και περισσότερο τους Έλληνες–τέταρτος πιο δυστυχισμένος λαός στονκόσμο– και ασφαλώς και τη στήλη, σκέ-φτηκα να αδράξω την ευκαιρία και να με-ταφέρω το γράμμα σύνταξης από τον υπόέκδοση 49ο Μανδραγόρα που αυτή τηφορά, πέραν των άλλων εστιάζεται στουςΝίκο Γκάτσο, Γιάννη ∆άλλα, Μαγιακόφ-σκι, Καβάφη, ενώ φιλοξενεί έργα, κείμενακαι μια γενικότερου ενδιαφέροντος συζή-τηση με τον ζωγράφο Σωτήρη Σόρογκα,(που αποσπάσματα θα μεταφέρω την άλληβδομάδα).

Περί αριθμών, λοιπόν, ο λόγος για νακαταμετρήσουμε το τι σημαίνει σε μιααγορά, σ’ έναν κύκλο φανατικών αναγνω-στών (στην καλύτερη), ενημερωμένων(στη συνήθη: «Τον ξέρω τον Μανδρα-γόρα, αλλά δεν έτυχε να τον αγοράσω»), ήαδιάφορων περί τα καλλιτεχνικά (στη χει-ρότερη: «Ο Μανδραγόρας δεν είναι έναμαγαζί με βότανα στον Πειραιά;»), η συμ-

πλήρωση 20 χρόνων ζωής, ή ο στόχος των50 τευχών; Εδώ ο σύντροφός μας ΧρήστοςΗλιόπουλος έκλεισε τα μάτια του πριν τα44, με τον (δικό μας) Μανδραγόρα να ’χετότε προσμετρήσει ζωή μόλις τριών χρό-νων. Ποια σημασία και βαρύτητα για μιαολόκληρη κοινωνία που λειτουργεί σε τέ-τοια μεγέθη, όπου διακυβεύονται τόσασυμφέροντα, και ενσκήπτουν τόσες συγ-κρούσεις, μπορεί να έχει η αγωνία τηςστοιχειοθεσίας, ο αριθμός των 8σελιδων,το κόστος των τσίγκων, η προαγορά τουχαρτιού, ή η αύξηση κατά 150% των ταχυ-δρομικών τελών; Ποιον ενδιαφέρουν ταχιλιάδες χαμένα βράδια, τα κουβαλήματα,οι επιστροφές, η υπερκοστολόγηση τουπρακτορείου διανομής «Ευρώπη», τααπλήρωτα τεύχη από την Εστία και τονΤούμπα, τα πολυσέλιδα αναποτελεσμα-τικά κείμενα που περισσότερο κανα-κεύουν τον ναρκισσισμό τού συγγραφέαπαρά απαντούν/συναντιούνται στα (ου-σιώδη) ερωτήματα ενός αναγνώστη.

«Όπως οι καλλιτέχνες έτσι και οι μαθη-ματικοί ξεκινούν με μια σύλληψη που προ-σπαθούν εκ των υστέρων να την αποδεί-ξουν. Τόσο στα μαθηματικά όσο και στηντέχνη ο δρόμος είναι το απόλυτο σκοτάδι»,έλεγε ο Iάννης Ξενάκης, επιβεβαιώνονταςτο αβέβαιο και των δύο που τελούν υπό τοδιαρκές βάρος της επαλήθευσης (όσωνπροτείνουν), καταδικασμένα δίχως τη συ-ναίνεση/αποδοχή να περνούν απαρατή-ρητα και χάνονται. Μαθηματικά και τέχνηδιαμορφώνουν ανθρώπους στοχαστικούς,κριτικούς έναντι όλων, απαιτητικούς στηζωή, τολμηρούς στη δημιουργία ενός κό-σμου φανταστικού που μπορεί να μη λύνειπροβλήματα, αλλά τουλάχιστον μέσα απ’τ’ όνειρο και τη δημιουργία –ή έστω την

έντιμη απόπειρα της έκφρασής της– κά-νουν λιγότερο σκληρή κι απάνθρωπη τηνκαθημερινότητά μας.

Χωρίς τη μαθηματική τάξη, δεν στέκει/τίποτε: Ούτε ουρανός έναστρος,/ ούτερόδο. Προπαντός ένα ποίημα./ Κι ευτυχώςότι μ’ έκανε η μοίρα μου/ γνώστη των μου-σικών αριθμών,/ ότι κρέμασε μιαν αχτίναεπί πλέον/ το άστρο της ημέρας στηνόρασή μου/ και κάνοντας τα γόνατά μουτραπέζι/ εργάζομαι, ως να ’ταν να φτιάξω/έναν έναστρο ουρανό, ή ένα ρόδο, γράφειο Νικηφόρος Βρεττάκος στους μουσικούςαριθμούς, ενώ η απόδειξη του Ευκλείδηότι «οι πρώτοι αριθμοί είναι άπειροι» συγ-καταλέγεται στα έργα τέχνης.

Μπορεί να μην υπάρχουν τέλειοι άν-θρωποι, τέλεια περιοδικά, ή τέλεια κοινω-νία, υπάρχουν όμως τέλειοι αριθμοί κιαυτό είναι παρήγορο ακόμη και στις σκο-τεινότερες εποχές σαν τις δικές μας πουαπ’ ό,τι φαίνεται κανένα περιοδικό καικαμιά στήλη εφημερίδας δεν μπορεί ναφωτίσει –τουλάχιστον όσο κυριαρχούνδιάττοντες που μέχρι (και παρά) τηνπτώση τους εξακολουθούν να θορυβούν,να ασεβούν και να συσκοτίζουν.

Ο Μανδραγόρας ξεκίνησε μέσα σε τέ-τοιες υποκειμενικές δυσκολίες που λίγοέλλειψε το 7ο πάτωμα (στη Θεμιστοκλέους34) να αποβεί μοιραίο. Σήμερα κινδυνεύειακόμα κι απ’ το ισόγειο. Μικρό το κακόσυγκρινόμενος με τα υπεράριθμα θύματαπου ο Μινώταυρος του συστήματος αφή-νει καθημερινά στο διάβα του.

Κώστας Κρεμμύδαςmandragoras_magazine@yahoo.gr

Οι αριθμοί

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆ΑΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικόςΣυνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών

και Πολιτιστικών Μελετών και∆ραστηριοτήτων

Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.Ακαδημίας 62, 5ος όροφος, Αθήνα 106 79ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702 3619513 - 3619514

FAX: 3619610Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Συνδρομές (σε ευρώ)• Εσωτερικού: 140 • Kύπρος: 240

• Ευρώπη: 240 • Λοιπός κόσμος: 240Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: A’ Αθηνών

Αρ. Λογαριασμού: 72038528658ΙΒΑΝ GR 3801107200000072038528658

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑΗλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmail.com

www.epohi.grΚωδικός εντύπου: 3341

Να δούμε τον Πάγκαλο φυλακήκαι ψηφίζουμε τον πρόεδρο

του Αρείου Πάγου για πρωθυπουργό

ΑΦΡΟ∆ΙΧΤΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΟΧΘΗΣ

Περιπλέκεται η πολιτική κα-τάσταση της χώρας, μετάτην εκτέλεση δύο μελών τηςΧρυσής Αυγής έξω από ταγραφεία της, στο Ν. Ηρά-

κλειο. Εκτέλεση, που εκ τωνπραγμάτων, «δημιουργεί κλίμααποσταθεροποίησης και στο-χεύει στη δημοκρατία» [Συ-ΡιζΑ], ενώ εγείρει και «πολύ σο-βαρά ερωτηματικά για τα κίνη-τρα και τους σκοπούς που υπη-ρετεί» [ΚΚΕ], καθώς δεν χτυπάτο φασισμό αλλά αντίθετα τοντρέφει.

Χρειάζεται πολιτική ψυχραι-μία καθώς το χτύπημα [«επανα-στατικό» ή μη] δίνει την ευκαιρίαστη Χρυσή Αυγή να επανακάμ-ψει, ενώ ήδη από μέλη της γίνε-ται προσπάθεια συμψηφισμούτης δολοφονίας του Π. Φύσσα,στην Αμφιάλη, με τη διπλή εκτέ-λεση στο Ν. Ηράκλειο. Το χτύ-πημα στο Ν. Ηράκλειο επαναφέ-ρει στο κέντρο της πολιτικής σκη-νής τη ΧΑ [ήδη μέλη της ξεσαλώ-νουν στα τηλεοπτικά παράθυρα –έσπασε το άτυπο εμπάργκο], ενώαπαιτείται ιδιαίτερη προσοχήπροκειμένου να μην λειτουργή-σει ως «πλυντήριο», ως όχημαδιαφυγής, για να απαλλαγεί απότην κατηγορία της εγκληματικήςοργάνωσης και να αποφυλακι-σθεί η έγκλειστη η ηγεσία τηςπου αντιμετωπίζει βαρύτατες κα-τηγορίες –ελπίζουμε να έχει«δέσει» την υπόθεση η δικαιο-σύνη. Μετά από μια περίοδοόπου οι νεοναζιστές βρίσκοντανσε υποχώρηση επανέρχονται στοπροσκήνιο. Σε καμία περίπτωση,βέβαια, δεν εκτιμάται ότι τα«μαύρα θυσίασαν δύο στρατιω-τάκια για να σωθεί ο βασιλιάς» –αυτό μόνο στο σκάκι γίνεται.

Χτύπημα παρέμβασης

Το ερώτημα «ποιος ωφελεί-ται;» [Cui bono?] επανέρχεται μετις όποιες απαντήσεις να δημι-ουργούν ακόμα μεγαλύτερα ερω-τηματικά. Κατ’ αρχάς η εκτέλεσηλειτουργεί παρεμβατικά στην πο-λιτική σκηνή του τόπου, ανεξαρ-τήτως προθέσεων, με τη ΧρυσήΑυγή να βγαίνει ουσιαστικάωφελημένη –έχει, πλέον, καιαυτή θύματα. Η τελευταία εμφα-νίζεται, μάλιστα, ως υπερασπι-στής του συστήματος καλώντας«όλους τους Έλληνες να παρα-μείνουν ψύχραιμοι και ενωμένοιαυτή την κρίσιμη για την Πα-τρίδα μας ώρα».

Η αρχική αντίδραση της Χρυ-σής Αυγής θύμιζε τις «παλιές»

ημέρες της ξιφουλκώντας κατάτου πολιτικού συστήματος καιτων μέσων ενημέρωσης. Η νεώ-τερη, όμως, ανακοίνωσή της έρι-χνε τους τόνους, πολιτικοποιών-τας τις εκτελέσεις, συνεχίζονταςτην «ήπια» τακτική που έχει επι-λέξει από τη δολοφονία του Π.Φύσσα και μετά –όχι επεισόδια,όχι επιθέσεις σε αλλοδαπούς, κα-νένας «τσαμπουκάς» στη Βουλή,κ.λπ. Ακόμα και στο Ν. Ηρά-κλειο, όπου εκτελέστηκαν τα δύομέλη της, η ένταση με την αστυ-νομία κράτησε ελάχιστα. «Μόλιςέλαβα εντολή να μην μετακινη-θεί κανείς. Θα υπάρξει ενημέ-ρωση σχετικά από τους άνωθεν»,έγραφε στο facebook μέλος τηςΧρυσής Αυγής. Η έγκλειστη ηγε-σία της επιθυμεί μια «συστημική»συμπεριφορά που, πιθανόν, θατους αποφυλακίσει. Άλλωστε ηΧρυσή Αυγή έχει, πλέον, τους δι-κούς της «ήρωες», τους οποίους,μάλιστα, απέκτησε με τον πιο θε-αματικό τρόπο…

Ν∆ και ΣυΡιζΑ «στριμώχνον-ται» πολιτικά. ∆εν είναι ότι «επα-νέρχεται ο φαύλος κύκλος του αί-ματος», που σπεύδουν όλοι νακαταδικάσουν, αλλά γιατί ότανανατρέπονται οι όποιες σταθερέςτου συστήματος ωφελημένο βγαί-νει το ίδιο το σύστημα που ελέγ-χει κρίσιμες υπηρεσίες –αστυνο-

μία, μυστικές υπηρεσίες, κ.λπ.[Παρόμοια ενέργεια, βέβαια,λειτουργεί τελείως διαφορετικάσε προεπαναστατική περίοδο,κατάσταση που σε καμιά περί-πτωση δεν ισχύει σήμερα για τηνχώρα μας].

Ολική επαναφορά

Η συγκυβέρνηση θα προσπα-θήσει να εκμεταλλευθεί τη διπλήεκτέλεση, ενδεχομένως και μετην πλήρη επαναφορά στο προ-σκήνιο της θεωρίας των δύοάκρων, που ποτέ δεν απεμπό-λησε. Ακόμα θα την χρησιμοποι-ήσει απέναντι στην τρόικα [«ηκοινωνική έκρηξη έχει ήδη νε-κρούς»…], στο εσωτερικό της Ν∆σε μια προσπάθεια να απορρο-φήσει τους κραδασμούς που δη-μιουργούν οι διαφοροποιήσειςβουλευτών απέναντι στο φόρογια τα ακίνητα [τουλάχιστον έξιβουλευτές επιμένουν ότι δεν θατον ψηφίσουν –κάποιοι από αυ-τούς γιατί θέλουν να είναι υπο-ψήφιοι δήμαρχοι], είτε απέναντιστην κοινωνία που σε ανάλογεςπεριπτώσεις, πίεσης από «τρομο-κρατικές ενέργειες», λειτουργείσυντηρητικά. Αλλάζει, βέβαια,την πολιτική ατζέντα, για πόσοόμως; Η επίθεση, ωστόσο, γεννάκαι ερωτήματα στους πολίτες,

όπως το κατά πόσο η συγκυβέρ-νηση μπορεί να διασφαλίσει τηνπολιτική σταθερότητα, ενώ σί-γουρα περιορίζονται οι χειρισμοίτου Μαξίμου –με το κλίμα πουδιαμορφώνεται καθίσταται πολύδύσκολο να προσφύγει στις κάλ-πες. Γεγονός, πάντως, είναι ότι ηεπίθεση από μόνη της λειτουργείενάντια στην «ομαλή ανατροπή»του πολιτικού συστήματος, πουεπιδιώκει ο ΣυΡιζΑ. Το κίνημακαι οι συγκεντρώσεις των εργα-ζομένων θα αντιμετωπίζονται μεεπιφύλαξη, όπως έγινε μετά τηνMarfin, που συνέβαλλε, σ΄ έναβαθμό, στην ανακοπή των μεγά-λων συγκεντρώσεων. Η διπλήεκτέλεση λοιπόν, λειτουργεί αν-τικειμενικά ενάντια στην ανά-πτυξη του μαζικού κινήματος, τηνένταση των κοινωνικών αγώνων,ακόμα και ως προς την πρόοδοτων ερευνών για την εγκληματικήοργάνωση Χρυσή Αυγή.

Τις επόμενες μέρες θα γίνειπροσπάθεια εξίσωσης των δύοάκρων, «που συγκλίνουν», όπωςκατ’ επανάληψη τονίστηκε από«αναλυτές» και δημοσιογράφουςαμέσως μόλις έγινε γνωστή ηεκτέλεση στο Ν. Ηράκλειο. Στό-χος ο ΣυΡιζΑ και ο αντιεξουσια-στικός χώρος. Ο ίδιος ο υπουρ-γός Ν. ∆ένδιας, άλλωστε, μίλησεγια «εκκαθάριση λογαριασμών»,

δήλωση που παραπέμπει και στηθεωρία των δύο άκρων. Ο άκρωςεπαγγελματικός [;] τρόπος τηςεκτέλεσης [σύμφωνα με την αστυ-νομία ένας πυροβόλησε 12φορές], το «καθαρό όπλο», πουδεν ταυτοποιήθηκε με προηγού-μενη υπόθεση [Zastava 9 mm],προβληματίζει. Ο στόχος ήτανσαφής: η Χρυσή Αυγή -τυχαίαήταν τα θύματα. Το αποτέλεσμααντικειμενικά γνωστό: άνοιγεδιάπλατο παράθυρο για ολικήεπαναφορά του νεοναζιστικούμορφώματος.

Τα δελτία των οκτώ

Η εκδοχή της «αριστερής τρο-μοκρατίας» -αρκετά δύσκοληεπιχείρηση- είχε συμπτωματικά[;] καλλιεργηθεί τις προηγούμε-νες μέρες. Ο Ν. Μαζιώτης φερό-ταν από την αντιτρομοκρατική ενδράσει ως υπεύθυνος για μιασειρά ληστειών, ενώ στελέχη τηςΕΛΑΣ δήλωναν [Βήμα, Παρα-σκευή βράδυ] ότι «έγινε αυτόπου φοβόμασταν τον τελευταίοκαιρό, όταν και αναμέναμε ένο-πλη αιματηρή επίθεση μεγάλουβεληνεκούς από οργάνωση αν-τάρτικου πόλης»! Ο ίδιος ο Ν.∆ένδιας, μάλιστα, είχε αφήσειανοιχτό το ενδεχόμενο για επι-κείμενο τρομοκρατικό χτύπημαδηλώνοντας [Realnews, 22.09.13]ότι «όσον αφορά την τρομοκρα-τία περνάμε ιδιαίτερα επικίν-δυνη περίοδο. ∆εν πρέπει να μαςδιαφεύγει ότι η τρομοκρατίαποτέ δεν εξαλείφθηκε από τη με-ταπολίτευση μέχρι σήμερα στηχώρα μας […] Σήμερα, όχι απλώςδεν πρέπει να εφησυχάζουμε,αλλά ισχύει ακριβώς το αντί-θετο. Πρέπει να είμαστε σεπλήρη εγρήγορση».

Τα δελτία των «οκτώ», πάντως,έβγαλαν εξ αρχής το συμπέρα-σμα ότι πρόκειται για αριστερήτρομοκρατία. Μίλησαν για «θύ-ματα αριστερών τρομοκρατών»,συμπαρουσιαστής εκτίμησε ότιπρόκειται για «πολιτική αντεκδί-κηση», ενώ μέλη της ΧρυσήςΑυγής τόνιζαν ότι «έχουμε καιεμείς μανούλες». Φρόντισαν, μά-λιστα, να μας θυμίσουν ότι ο Ν.Μαζιώτης κυκλοφορεί ελεύθε-ρος, ενώ η εκτέλεση των δύομελών της ΧΑ χρησιμοποιήθηκε,από τα πρώτα κιόλας λεπτά, απ’όσους προπαγανδίζουν τη θεω-ρία των δύο άκρων.

Θ. Μιχόπουλος

Η ΕΠΟΧΗ 3 Noεμβρίου 2013 3ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η τρόικα θα δηλώσει παρών από αύριο στηνΑθήνα με τις πρώτες συσκέψεις να ξεκινούν τηνΤρίτη. Ίσως δοθούν και κάποιες απαντήσεις: για τοτι ακριβώς συμβαίνει και πιέζει τόσο την κυβέρνηση;∆εν φοβάται μήπως καταρρεύσει; Ή μήπως η κυ-βέρνηση δεν πιέζεται και τόσο; Υπάρχουν, βέβαια,και άρθρα σε προσκείμενες της κυβέρνησης εφημε-ρίδες που προβλέπουν ακόμα και στην κατάρρευσήτης. Τι αλλάζει; Και τι κινδύνους εγκυμονούν τα παι-χνίδια που παίζονται για τους πολίτες και τη χώρα;Εκτιμούν και αποδέχονται, πλέον, ότι η παρτίδα δενσώζεται και ότι ο ΣυΡιζΑ είναι η επόμενη κυβέρ-νηση; Ή είναι κινήσεις που μοναδικό σκοπό έχουντην προετοιμασία «ελεγχόμενου διεξόδου» ενόψειτου διαφαινόμενου αδιεξόδου της σημερινής κυβέρ-νησης;

Με μια ανειλικρινή παραδοχή [«στο παραπέντετης εξόδου από το μνημόνιο το τρέχον πολιτικό προ-

σωπικό είναι έτοιμο να κλοτσήσει την καρδάρα μετο γάλα» -καμία χώρα, όμως, δεν βγαίνει από μνη-μόνιο καθώς θα παραμείνει υπό επιτήρηση μέχρι νααποπληρώσει το 75% του χρέους της, από το 2050, δη-λαδή, και βλέπουμε] ο Αντ. Καρακούσης [ηλεκτρο-νικό Βήμα, 01.11.13] υποστηρίζει ότι «εγείρονται αμ-φιβολίες για την μακροημέρευση του συμμαχικούκυβερνητικού σχήματος και αμφισβητείται η δυνα-τότητα των κκ Σαμαρά και Βενιζέλου να διασφαλί-σουν το αγαθό της πολιτικής σταθερότητας». Καιπροβλέπει ότι καθώς «το μείγμα είναι εκρηκτικό καιτα χειρότερα μπορούν να συμβούν είναι φανερό ότιη κυβέρνηση, αν δεν πέσει για τον ενιαίο φόρο επίτων ακινήτων, δεν μπορεί να συνεχίσει για πολύέτσι». Το Βήμα, είναι γεγονός, ότι μας έχει συνηθίσεισε παλινωδίες. Ωστόσο στηρίζει σταθερά τη συγκυ-βέρνηση και το συγκεκριμένο κείμενο ξεπερνά τα«εσκαμμένα» του συστήματος. Ίδωμεν.

Cui bono?

Του

ΗΛ

ΙΑΜ

ΑΚ

ΡΗ

απ

ότη

ν«Κ

αθη

μερ

ινή

Η ΔΙΠΛΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΠΑΝΑΦΕΡΕΙ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΗ ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ

Παρών από την τρόικα

τέτοιο περιβάλλον, γίνεται ίσως πιο δύσκολη γιατην κυβέρνηση η επιλογή των πρόωρων εκλογών.Επειδή, όμως, τα κρίσιμα προβλήματα παραμέ-νουν (νέα μέτρα, αντιδράσεις βουλευτών, αλλάκαι της πλειοψηφίας των πολιτών), δεν πρέπει νααποκλείσουμε ενδεχόμενα «ατυχήματα».

Όσο, όμως, θα δυσκολεύουν οι χειρισμοί τηςκυβέρνησης, τόσο μπορεί να μπαίνει στον πειρα-σμό να αντιδρά με όλο και πιο αυταρχικές και κα-τασταλτικές μεθόδους σε βάρος όχι μόνο των κοι-νωνικών κινημάτων, αλλά και των δημοκρατικώνθεσμών, της ποιότητας της δημοκρατίας. Από τηνάποψη αυτή η δράση των κοινωνικών κινημάτωνκαι της αριστεράς αποκτά πολύ μεγάλη σημασίαστην απόκρουση τέτοιων τάσεων και στην υπερά-σπιση των δημοκρατικών κατακτήσεων και τωνκοινωνικών δικαιωμάτων.

Στις συνθήκες που τείνουν να διαμορφωθούν,το αντιφασιστικό και αντιρατσιστικό κίνημα, πουάρχισε να ανακάμπτει, θα αντιμετωπίσει δυσκο-λότερες συνθήκες, εφόσον αποδώσει η προσπά-θεια μετάπτωσης της ΧΑ από τη θέση του θύτηστη θέση του θύματος. Αλλά και χωρίς αυτό το εν-δεχόμενο, δεν αποκλείεται να αντιμετωπίσει πρά-ξεις αντεκδίκησης ή απόπειρες να ανοίξουν νέοι«κύκλοι αίματος», από δυνάμεις που δεν ελέγ-

χονται απαραίτητα από τη ΧΑ.Από την πλευρά της αριστεράς, και ειδικότερα

του ΣΥΡΙΖΑ, η ανάγκη για αποφασιστική καιπροσεκτική αντίδραση σε πιθανά σχέδια που εξυ-φαίνονται συνήθως σε περιόδους αστάθειας, γί-νεται ακόμα πιο απαραίτητη αυτή τη στιγμή. Ημέχρι τώρα στάση της, στο σύνολό της, μπορεί νακριθεί γενικά ικανοποιητική. Η καταδίκη της δο-λοφονικής ενέργειας και η απόκρουση κάθε προ-σπάθειας να συσχετιστεί με τη δυναμική του κοι-νωνικού κινήματος ήταν οι αναγκαίες πρώτεςενέργειες από την πλευρά της.

Το έδαφος στο οποίο βαδίζουμε όλοι, όμως, δενπαύει να είναι σπαρμένο από εμπόδια και ναρ-κοθετημένο από τις δυνάμεις της συντήρησης, πουεπιχειρούν να αξιοποιήσουν προς όφελός τουςκάθε εξέλιξη, ακόμη και δυσμενή κατ’ αρχήν, γι’αυτές.

Χωρίς να βγάλει από την ατζέντα της τοναγώνα εναντίον της μνημονιακής πολιτικής της λι-τότητας, την ενίσχυση της δράσης του μαζικούλαϊκού κινήματος και την απαίτηση για δημοκρα-τική ανατροπή της κυβέρνησης, οφείλει να ανα-δειχθεί σε κύρια δύναμη δημοκρατικής διεξόδουαπό την πολύπλευρη κρίση, όπου μας έχουν ρίξειοι σπασμοί ενός συστήματος, που απειλεί να συμ-παρασύρει τα πάντα στην πτωτική πορεία του.

•

Η δολοφονική επίθεση περιπλέκει την πολιτική κατάστασηΣυνέχεια από την 1η σελίδα

4 Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Γιατί κανένας δεν μιλάειγια το περιουσιολόγιο;

* Πόσο ταξική είναι η φορολόγηση της μεμονωμένης ιδιοκτησίας αντί του συνόλου της περιουσίας του ιδιοκτήτη

Αν πιστέψουμε τα σχετικάρεπορτάζ, στη σύσκεψηπου πραγματοποιήθηκε

την περασμένη Τετάρτη στουπουργείο Οικονομικών με τησυμμετοχή βουλευτών της Ν∆,κάποια στιγμή έτειναν να δια-μορφωθούν δύο αντιπαρατιθέμε-νες παρατάξεις: των βουλευτώνπου υποστήριζαν τα συμφέροντατων ιδιοκτητών ακινήτων τωναστικών κέντρων και των βου-λευτών που υποστήριζαν τα συμ-φέροντα των ιδιοκτητών αγροτι-κών εκτάσεων.

Ένας τέτοιου τύπου διαχωρι-σμός είναι καταφανώς συνέπειατης ρητής ή μή παραδοχής τηςσυλλογιστικής του κ. Στουρνάρακαι των πολιτικών προϊσταμένωντου. Αυτοί είναι που υποστηρί-ζουν ότι η μετάβαση από το«έκτακτο» χαράτσι του κ. Βενιζέ-λου στο μόνιμο φόρο ακινήτωνεπιβάλλεται για να μην επιβαρύ-νονται μόνο οι ιδιοκτήτες αστι-κών ακινήτων. Μόλις αποδεχτείςαυτή τη συλλογιστική, είσαιαναγκασμένος να πάρεις μέροςστο καλοστημένο παιχνίδι τωνφορομανδαρίνων, που δεν ξέ-ρουν άλλο καλύτερο τρόπο γιανα αποκρούουν τις πιέσεις τωνάδικα φορολογούμενων τηνενεργοποίηση των μηχανισμώντου κοινωνικού αυτοματισμού.Γι’ αυτό και η «αποστομωτική»απάντηση του κ. Στουρνάρα στιςενστάσεις των βουλευτών, ήταν,όπως λέγεται, «φέρτε μου ισοδύ-ναμα, που θα αντικαταστήσουναυτά που σας βρίσκουν αντίθε-τους».

Οι πραγματικέςδιαχωριστικές γραμμές

Όλη αυτή η διαδικασία είναιμια διαδικασία απόκρυψης τηςπραγματικότητας: η ελληνικήκοινωνία ξαφνικά χωρίζεται σεδύο βασικές και, υποτίθεται,συγκρουόμενες ομάδες, τουςιδιοκτήτες των πόλεων και τουςιδιοκτήτες αγροτεμαχίων. Οιάλλες κατηγορίες εντός της ελλη-νικής κοινωνίας εξαφανίζονταιτεχνηέντως. ∆εν εμφανίζονται,για παράδειγμα, οι δύο τεράστιεςκατηγορίες των ιδιοκτητών κε-φαλαίου και των ιδιοκτητών τηςπροσωπικής εργατικής δύναμης(και των περιορισμένων μέσωνπου χρειάζονται για την αναπα-ραγωγή αυτής της δύναμης).

∆εν σκέφτηκε κανείς απ’ όλουςαυτούς που στήνουν το σχετικόσκηνικό και αυτούς που δέχονταινα ερμηνεύσουν ρόλους στο εσω-τερικό του ότι δεν είναι όλοι οιιδιοκτήτες αστικών ακινήτωνίδιοι κι όμοιοι μεταξύ τους, ούτεόλοι οι ιδιοκτήτες αγροτεμα-χίων; ∆εν πέρασε από το μυαλόκανενός από αυτούς ότι μπορείιδιοκτήτες αστικών ακινήτων ναείναι και οι ιδιοκτήτες αγροτεμα-χίων και, συνεπώς, εδώ δεν πρό-κειται για τη δίκαιη φορολόγησητων ιδιοκτητών της μιας ή τηςάλλης κατηγορίας, αλλά για τηντυφλή, δηλαδή αδιάκριτη, φορο-λόγηση του αντικειμένου τηςιδιοκτησίας –που μπορεί να ανή-κει σε κάποιον πολύ πλούσιο, λι-γότερο πλούσιο, καθόλου πλού-σιο ή πολύ φτωχό.

Η σκόπιμη τεχνητή διαίρεσητου πληθυσμού σε μεγάλες αντι-

παρατιθέμενες τάχα ομάδες,χωρίς να χρησιμοποιείται το κρι-τήριο της ταξικής, ή κοινωνικοοι-κονομικής αν προτιμάτε, κατά-στασής τους, γίνεται για ένα καιμοναδικό λόγο: για να συσκοτί-σει την απλή πραγματικότητα ότι,για παράδειγμα, η ουσιαστικήαντίθεση δεν υπάρχει ανάμεσαστον ιδιοκτήτη του χωριού καιτον ιδιοκτήτη της πόλης, αλλάανάμεσα στον μεγαλοϊδιοκτήτηκαι τον μικροϊδιοκτήτη, ανά-μεσα σ’ αυτόν που διαθέτει μόλιςκαι μετά βίας τα μέσα επιβίωσηςτου ίδιου και της οικογένειάς του,και σε εκείνον που έχει σωρεύσειπεριουσιακά στοιχεία που απο-κτούν το χαρακτήρα σημαντικούκεφαλαίου, είτε αυτά βρίσκονταιστην πόλη είτε στην ύπαιθρο.

Φορολόγηση του ιδιοκτήτηή της ιδιοκτησίας;

Η φορολόγηση της μεμονωμέ-νης ιδιοκτησίας και όχι του ιδιο-κτήτη (με βάση τη συνολική περι-ουσία του) δεν αποδεικνύεταιαπλώς άδικη. Αποτελεί ένανακόμη τρόπο συσκότισης τωνπραγματικών αντιθέσεων και τωνκοινωνικών ομάδων, που βρί-σκονται στα χαμηλά στρώματατης πυραμίδας της εκμετάλλευ-σης.

Το ζήτημα, λοιπόν, δεν είναιαν με το νέο φόρο ακίνητης πε-

ριουσίας θα πληρώσουν όλοι,αλλά αν θα πληρώσουν με βάσητη φοροδοτική ικανότητά τους –όπως επιτάσσει όχι μόνο η κοι-νωνική δικαιοσύνη, αλλά και οσυνταγματικός χάρτης της χώρας.∆εν μπορεί, δηλαδή, να χαρακτη-ριστεί δίκαιος ή άδικος ο φόροςμε βάση το αν επιβαρύνονται όλατα ακίνητα, αστικά και μη, με τονίδιο αναλογικά φόρο. Ουσια-στικό κριτήριο δικαιοσύνης ήαδικίας είναι το αν πληρώνει πε-ρισσότερο αναλογικά φόροαυτός που έχει μεγαλύτερη ακί-νητη (και κινητή…) περιουσία,είτε στην πόλη είτε στο χωριό,και λιγότερο ή και καθόλουόποιος έχει μικρότερη ή ελάχι-στη, είτε στην πόλη είτε στοχωριό.

Τα ισοδύναμα, λοιπόν, που ζη-τάει ο κ. Στουρνάρας, ξέρει πολύκαλά που θα τα βρει. Αν δεν τοείχε αφομοιώσει, κατά το πέρα-σμά του από την ΚΝΕ, σίγουραθα του το έχουν μάθει οι εν Λον-δίνω δάσκαλοί του: μπορεί να τααναζητήσει με την ανακατανομήτων βαρών εντός των ίδιων κα-τηγοριών, εφαρμόζοντας επί τουσυνόλου των περιουσιακών στοι-χείων προοδευτική φορολόγηση.

Αυτό, όμως, δεν το επιλέγει,γιατί, αφενός, θα επιβαρύνει πε-ρισσότερο τους πλουσιότερους,αφετέρου δεν θα του επιτρέπεινα παίξει με τους στημένους κοι-

νωνικούς αυτοματισμούς, ενώ θαεπιτρέψει τη λειτουργία τουμόνου ηθικά δικαιολογημένουκοινωνικού «αυτοματισμού»:φτωχο έναντι πλουσίων.

Λιγότεροι φόροιγια τους πιο πλούσιους

Σε άλλη σελίδα της «Εποχής»θα διαβάσετε ένα εκπληκτικό πα-ράδειγμα εφαρμογής του νέουφόρου, όπου ο ιδιοκτήτης ενόςδιαμερίσματος υποχρεώνεται μετη νέα ρύθμιση να πληρώσει πε-ρισσότερα απ’ ό,τι πλήρωνε με τοχαράτσι, ενώ ένας που έχει στηνιδιοκτησία του δέκα ίδια διαμε-ρίσματα, θα πληρώσει 40% λιγό-τερα απ’ ό,τι πλήρωνε με το χα-ράτσι και τον ΦΑΠ. Κι αυτόγιατί φορολογούνται και οι δύογια κάθε ένα ακίνητο μεμονω-μένα. Έτσι, ο κατά δέκα φορέςπλουσιότερος, γλιτώνοντας τονΦΑΠ που πλήρωνε γιατί ξεπερ-νούσε το αφορολόγητο όριο των200.000 ευρώ, πληρώνει πια λιγό-τερα –και ο κατά δέκα φορέςφτωχότερος περισσότερα! Ναπού θα μπορούσε να βρει τα ισο-δύναμα που γυρεύει ο κ. Στουρ-νάρας. Αν ήθελε…

Όμως, για να το κάνει αυτό, θαέπρεπε να αποδεχτεί τη λογικήτου περιουσιολογίου, της αποτί-μησης δηλαδή της συνολικής πε-ριουσίας του φορολογούμενου,

που αποτελεί και ορθό κριτήριοτης φοροδοτικής ικανότητάς του.Μια λογική, ωστόσο, που απου-σιάζει –όλως… τυχαίως– όχι μόνοαπό το νέο φορολογικό νομοσχέ-διο, αλλά και από την πρόσφατηπρογραμματική συμφωνία Ν∆-ΠΑΣΟΚ. Αποδεικνύοντας ότιδεν είναι θέμα τεχνικό, αλλάθέμα πολιτικής επιλογής: στόχοςτους είναι οι άδικοι φόροι, όχι οιδίκαιοι. Γιατί οι άδικοι φόροιεπιβαρύνουν πιο πολύ τους μηέχοντες, επιβάλλονται τυφλά,κατ’ αποκοπήν, όπως οι έμμεσοιφόροι, για παράδειγμα, και γι’αυτό ευνοούν τους έχοντες.

Ο ΣΥΡΙΖΑξεχνάει τα όπλα του…

Απορίας άξιον, πάντως, δενείναι γιατί ο κ. Στουρνάρας –καιοι πάτρονές του Σαμαράς και Βε-νιζέλος– δεν μιλούν για φορολό-γηση με βάση τη συνολική περι-ουσία, αλλά γιατί όσοι δημοσίωςεκπροσωπούν τον ΣΥΡΙΖΑ σ’αυτή την ουσιώδη αντιπαράθεση,ξεχνούν να προτάξουν τη δικήτου θέση, το δικό του ατράνταχτοεπιχείρημα, τη δική του λογική.Με αποτέλεσμα να εμπλέκονταικαι οι ίδιοι –και να εμπλέκουνκαι τον ΣΥΡΙΖΑ– στην αναζή-τηση απαντήσεων σε ερωτήματαπου γεννά η κυρίαρχη λογική τηςφορολόγησης μεμονωμένων πε-ριουσιακών στοιχείων, και μάλι-στα αποκλειστικά των ακινήτων.

Κρίμα, γιατί είναι μια πολύκαλή ευκαιρία τώρα να αναπτύ-ξει ο ΣΥΡΙΖΑ με τεκμηριωμένοτρόπο τη δική του απάντηση στοερώτημα που όλοι του θέτουν:«Εσείς τι θα κάνατε με τη φορο-λογία ακινήτων, αν ήσαστε κυ-βέρνηση;» Μια απάντηση πουδεν θα παρέβλεπε ότι ο φόροςμεγάλης περιουσίας είναι για τηναριστερά ένας φόρος προοδευτι-κός, καθότι ευνοϊκά αναδιανεμη-τικός για τους φτωχότερους, ανεφαρμοστεί προς όφελος των οι-κονομικά αδύναμων και όχι τωνισχυρών.

Χ. Γεωργούλας

TουΚώστα Νικολάου*

∆όλιες και μουλωχτές μειώσεις των επι-κουρικών συντάξεων, μάλιστα κατά22%, επιβλήθηκαν στο μεγαλύτερο Επι-

κουρικό Ταμείο το ΕΤΕΑΜ λίγο πριν την με-τεξέλιξή του σε ΕΤΕΑ (Ενιαίο Ταμείο Επι-κουρικής Ασφάλισης). Με το καλημέρα, τονέο ταμείο, θα χορηγεί συντάξεις (κατ΄ ώραςσε όσους προέρχονται από το ΕΤΕΑΜ) μει-ωμένες κατά 22%!!

Όμως, να πάρουμε τα πράγματα από τηναρχή.

Πρώτον: Το επικουρικό ταμείο ΙΚΑ ΤΕ-ΑΜ ιδρύθηκε το 1983 με σκοπό να ασφαλί-σει όσους δεν είχαν τότε επικουρική ασφάλι-ση, έγινε η κολυμπήθρα του Σιλωάμ… αφού,σε αυτό εντασσόταν κάθε προβληματικό τα-μείο, του οποίου τα αποθεματικά τους είχανήδη καταληστευτεί από τους εργοδότες καιτο κράτος.

Με τον Ν. Ρέππα (3029/2002), το ταμείο με-τεξελίσσεται σε Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής

Ασφάλισης Μισθωτών (ΕΤΕΑΜ). Το 2008 μετο Ν. Πετραλιά (3655), στο ΕΤΕΑΜ εντάσ-σονται και άλλα ακόμα προβληματικά τα-μεία. Τα υπόλοιπα του Ιδιωτικού Τομέα ενο-ποιούνται στο ΤΕΑΙΤ, της κοινής ωφέλειας -τραπεζών στο ΤΑΥΤΕΚΩ, ενώ των δημοσίων

υπάλληλων στο ΤΕΑ∆Υ.Το 2012, με το Νόμο 4052, το ΕΤΕΑΜ με-

τεξελίσσεται σε Ενιαίο Ταμείο ΕπικουρικήςΑσφάλισης (ΕΤΕΑ), και με καταληκτική η-μερομηνία την 28/2/2013, σε αυτό θα έπρεπενα ενταχτούν όλα τα επικουρικά ταμεία, (του

Κρυφές μειώσεις κατά 22% επιβλήθηκαν

Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013 5ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Βαρύτεροι φόροι για τους πολλούς,ελαφρύνσεις για τους λίγους

* Οι ισχυρισμοί του υπουργείου Οικονομικών και η αλήθεια για το νέο φόρο ακινήτων* «Ο νέος Ενιαίος Φόρος Ακινήτων και η διαστρέβλωση της πραγματικότητας εκ μέρους του Υπουργείου Οικονομικών»

ΤουΒαγγέλη Καραγρηγορίου*

Αν διαβάσει κανείς την αι-τιολογική έκθεση του σχε-δίου που τέθηκε σε δια-

βούλευση για το νέο Φόρο Ακι-νήτων, καθώς και το σχετικό δελ-τίο τύπου που εκδόθηκε από τουπουργείο Οικονομικών, θα δια-πιστώσει ότι πρόκειται για έναμνημείο αμετροέπειας και γκεμ-πελικών ανακριβειών, με πλήρηαντιστροφή των εννοιών, τοοποίο προσπαθεί να μας πείσειγια το δίκαιο χαρακτήρα τουνέου φόρου.

Έτσι, το υπουργείο Οικονομι-κών μας λέει με πομπώδες ύφος:

• «Ο νέος φόρος ακινήτωνείναι μεσοσταθμικά μειωμένοςκατά 16% σε σχέση με τον προ-ηγούμενο φόρο»

Ο παραπάνω ισχυρισμός είναιαπολύτως ψευδής, αφού ο προ-ηγούμενος φόρος είναι ο Φ.Α.Π.,από τον οποίο βεβαιώνονταν ετη-σίως περίπου 500 εκατ. ευρώ,ενώ με το νέο φόρο ακινήτων θαβεβαιωθούν έσοδα 4 – 4,5 δισ.ευρώ.

Εδώ το υπουργείο Οικονομι-κών (όπως και σε πολλά ρεπορ-τάζ που γίνονται αυτές τις ημέρεςστα Μ.Μ.Ε., τα οποία έχουν υιο-θετήσει άκριτα έναν πλήρη πα-ραλογισμό) κάνει τη μέγιστη λα-θροχειρία να συγκρίνει το νέοφόρο με το χαράτσι, δηλαδή έναέκτακτο τέλος, που σύμφωνα μεδικές τους τοποθετήσεις είχε επι-βληθεί για να ενισχύσει τα φορο-λογικά έσοδα σε καιρό κρίσης.

Όμως, με αυτό τον τρόπο έρ-χεται και μονιμοποιεί το χαράτσι,αλλά και το επεκτείνει, προσπα-θώντας παράλληλα αυτή τη λα-θροχειρία να τη νομιμοποιήσειεπικοινωνιακά και πολιτικά.Έτσι, σύμφωνα με το υπουργείοΟικονομικών θα πρέπει να είμα-στε ευχαριστημένοι και να λέμεκαι ευχαριστώ γιατί σε κάποιεςπεριπτώσει μας «μειώνει» κατά 5– 10% το χαράτσι ανά ακίνητο(χωρίς να μας λέει ότι βάζει καιάλλα ακίνητα στο φόρο π.χ.αγροτεμάχια, μη ηλεκτροδοτού-

μενα κ.λ.π. που μπορεί εν τέλεικαι συνολικά να μας επιβαρύ-νουν) και εν τέλει να αφήσουμεασχολίαστο και πέραν κριτικήςότι το έκτακτο γίνεται μόνιμο.

• «Ο ενιαίος φόρος ακινήτωνκινείται στην κατεύθυνση τωνλιγότερων χρημάτων από περισ-σότερους πολίτες … Είναι ένανδικαιότερος φόρος καθώς υπάρ-χει διεύρυνση της φορολογικήςβάσης καθώς και μέσω του πε-ριορισμού των φοροαπαλλα-γών.»

Εδώ το υπουργείο ισχυρίζεταικαι επαίρεται ότι ο νέος φόροςθα έχει πιο διευρυμένη βάση.Όμως δεν μας λέει ότι αυτή η δι-εύρυνση είναι εντελώς άδικη,γιατί προέρχεται από την κατάρ-γηση του αφορολογήτου των200.000 ευρώ που ίσχυε για τονΦΑΠ, δηλαδή από όσους δενπλήρωναν γιατί είχαν μικρή ακί-νητη περιουσία. ∆ηλαδή οι φορο-απαλλαγές που ξορκίζουν ωςκάτι απευκταίο δεν είναι τίποτεάλλο από την προστασία τηςπρώτης κατοικίας, αλλά και οιαπαλλαγές για ανάπηρους, ευαί-σθητες κοινωνικές ομάδες κ.λ.π.Αντίθετα, η δίκαιη αντιμετώπισητου φόρου που θα βασιζόταν στηφοροδοτική ικανότητα των πολι-τών θα έπρεπε να δίνεται από τονκανόνα στο «περισσότερα χρή-ματα από τους λιγότερους και πιοπλούσιους συμπολίτες μας.»

• «∆εν πρόκειται να πληρώ-σουν πολίτες που αντικειμενικά

δεν μπορούν … Αντίθετα απαλ-λάσσονται από το φόρο ή πλη-ρώνουν με μεγάλη έκπτωση οιοικονομικά ασθενέστερες τά-ξεις.»

Εδώ μιλάμε για την πλήρη δια-στρέβλωση, αφού ανάμεσα στιςάλλες άδικες προϋποθέσεις γιατην έκπτωση 50 % από τον ΕνιαίοΦόρο Ακινήτων είναι το εξής πα-ράλογο : το να μην έχει ληξιπρό-θεσμα χρέη προς το ∆ημόσιο!!!Σημειωτέον ότι περίπου 2,7 εκατ.Έλληνες έχουν ληξιπρόθεσμαχρέη προς το ∆ημόσιο. Εν τέλει,το να εξαιρεθεί κάποιος από τονφόρο αποτελεί στην πράξη ένασπάνιο θεωρητικό ενδεχόμενο.

• «Επιβαρύνεται περισσότεροη μεγάλη ακίνητη περιουσία καιτα ακίνητα στις ακριβές περιο-χές»

Ο νέος φόρος σύμφωνα με τουπουργείο έρχεται και αντικαθι-στά τόσο το ΦΑΠ όσο και τοΕΕΤΑ (χαράτσι), και άρα οι επι-τελείς του εάν ήθελαν να είναισυνεπείς, θα έπρεπε να μας πα-ρουσιάζουν συγκρίσεις για περι-πτώσεις που πληρωνόταν και οΦΑΠ και το χαράτσι. Όμως σεόλα τα παραδείγματα που πα-ρουσιάζονται εντέχνως και υιο-θετούνται από τα περισσότεραΜ.Μ.Ε. εμφανίζεται η επιβά-ρυνση ανά ένα και μόνο ακίνητο(όπου συνήθως ο ΦΑΠ ήταν μη-δενικός λόγω αφορολογήτου). Αςδούμε ένα χαρακτηριστικό παρά-δειγμα:

Ιδιοκτήτης διαμερίσματος100 τ.μ., 2ου ορόφου, 15ετίας

στο Π. Φάληρομε τιμή ζώνης 1750 ευρώ

ΕΕΤΑ (χαράτσι).................561 €ΦΑΠ.........................................0 €Νέος Φόρος.........................416 €∆ιαφορά: ελάφρυνση.........144 €

Ιδιοκτήτης δέκα (10)διαμερισμάτων ίδιων με

το ανωτέρω στο Π.Φάληρο

ΕΕΤΑ (χαράτσι)..............5.610 €ΦΑΠ..................................8.181 €Νέος Φόρος......................4.160 €∆ιαφορά .......ελάφρυνση 9.631 €

Αλλά υπάρχουν και περιπτώ-σεις όπου το υπουργείο Οικονο-μικών θέλοντας με το ζόρι νααποδείξει μέσω κατασκευασμέ-νων παραδειγμάτων ότι με τοννέο Φόρο Ακινήτων επιβαρύνον-ται τα ακριβά ακίνητα, «ξεχνάει»να συνυπολογίσει στη σύγκρισήτου το ΦΑΠ στην παλιά επιβά-ρυνση, παρότι το 2013 το συγκε-κριμένο ακίνητο επιβαρύνθηκεφέτος και με ΦΑΠ και με χαρά-τσι (ΕΕΤΑ) (βλ. πίνακα).

Συνεπώς, συμπεραίνουμε ότιόχι μόνο δεν επιβαρύνεται η με-γάλη ακίνητη περιουσία, αλλά οικάτοχοι μεγάλης ακίνητης περι-ουσίας θα απαλλάσσονται απότις επιβαρύνσεις του ΦΑΠ, καιως εκ τούτου είναι εξαιρετικά ευ-

νοημένοι. Αυτό είναι το αποτέλε-σμα της φορολογίας ανά ακίνητοαντί για μια προοδευτική κλί-μακα όπου φορολογείται το σύ-νολο της περιουσίας κάθε φορο-λογούμενου.

Εν τέλει, όσα φτιασιδώματακαι εάν επιχειρήσει η κυβέρνησημέχρι την τελική ψήφιση του νο-μοσχεδίου, ο Ενιαίος Φόρος Ακι-νήτων θα παραμείνει εξαιρετικάάδικος και ταξικός, οδηγώνταςστη δήμευση της μικρής και με-σαίας ακίνητης περιουσίας καιαφήνοντας ανέγγιχτη την μεγάληακίνητη περιουσία. Μόνο με μιασυνολική φορολογική μεταρρύθ-μιση, όπως αποτυπώνεται στηνπρόταση φορολογικής πολιτικήςπου έχει επεξεργαστεί ο ΣΥ-ΡΙΖΑ, θα εμπεδωθεί η φορολο-γική δικαιοσύνη και θα φορολο-γηθεί ο πραγματικός πλούτος.Μέρος και απαραίτητος όροςενός νέους απλού, δίκαιου, στα-θερού και αποτελεσματικού φο-ρολογικού συστήματος αποτελείη θέσπιση ενός περιουσιολογίουστο οποίο θα αποτυπώνεται ηπλήρη εικόνα της ακίνητης και κι-νητής περιουσίας που κατέχουνοι φορολογούμενοι, σε Ελλάδακαι εξωτερικό. Ταυτόχρονα,αξιοποιώντας το εργαλείο αυτό,θα πρέπει να καθιερωθεί έναΦόρος Μεγάλης Περιουσίας οοποίος θα έχει υψηλά αφορολό-γητα όρια για το σύνολο της πε-ριουσίας και θα έχει προοδευ-τική κλίμακα τουλάχιστον στομέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένω-σης.

*Ο Βαγγέλης Καραγρηγορίουείναι Λογιστής – Φοροτεχνικός

ΤΕΑΙΤ, ΤΑΥΕΚΟ, και ΤΕΑ∆Υ. ∆ηλαδή ό-λα τα επικουρικά του Ιδιωτικού και του ∆η-μόσιου Τομέα συμπεριλαμβανομένων καιτων ∆ΕΚΟ και Τραπεζών.

∆εύτερον: Όπως είναι γνωστό, οι συντά-ξεις που χορηγεί το ΕΤΕΑΜ (μισθωτών) ε-ξαρτώνται πλήρως και αποκλειστικά από τοκατώτατο ημερομίσθιο της Εθνικής ΓενικήςΣυλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Κατά συνέ-πεια, όταν το κατώτατο ημερομίσθιο μειώθη-κε στα 26,18 από τα 33,57 ευρώ που ήταν, οισυντάξεις του ΕΤΕΑΜ βρέθηκαν εκτεθειμέ-νες, όπως και κάθε τι που συνδέονται με τοκατώτατο ημερομίσθιο όπως, εξαγορές πλα-σματικών, εργασία συνταξιούχων κλπ.

Μετά τις μειώσεις του κατώτατου ημερομι-σθίου, το Υπουργείο είχε εξαγγείλει ότι ε-κτός από το επίδομα ανεργίας, ό,τι άλλο συν-δέεται με τον κατώτατο μισθό θα παραμείνειστα προηγούμενα επίπεδα, δηλαδή στα 33,57ευρώ. Πράγματι, αυτό έγινε όχι όμως και γιατους ασφαλισμένους του ΕΤΕΑΜ οι οποίοιεξαπατήθηκαν! Με την εγκύκλιο του υπουρ-γείου εργασίας την

Φ.80000/6680/474/11/4/2012, που ρύθμισε καιανέφερε τις περιπτώσεις που διατηρούν το η-μερομίσθιο των 33.57 ευρώ, το ΕΤΕΑΜ, με έ-ντεχνο τρόπο εξαιρέθηκε.

Οι ασφαλισμένοι του ΕΤΕΑΜ, ε-κτός την εξαπάτηση εμπαίζονται κιόλας, κα-θώς στην ίδια εγκύκλιο, μέσα σε ένα πλήθος,νόμων, άρθρον, παραγράφων, προεδρικώνδιαταγμάτων, κανονισμών παροχών και κα-ταστατικών, στις επεξηγήσεις αναφέρει καιτα επικουρικά. Πηγαίνοντας όμως στους νό-μους και άρθρα πίσω από τα επικουρικά α-νακαλύπτεται ότι αυτοί που εξαιρούνται δενείναι το επικουρικό του ΕΤΕΑΜ παρά μόνοτα επικουρικά του ΟΓΑ!!

Τρίτον: Κατά την διάρκεια της μετεξέλιξηςτου ΕΤΕΑΜ σε ΕΤΕΑ και πριν ολοκληρωθείη διαδικασία ένταξης των επικουρικών τα-μείων σε αυτό, και πριν ακόμα καταρτιστεί ονέος Κανονισμός Ασφάλισης και Παροχώντου ΕΤΕΑ, το ΕΤΕΑΜ προχώρησε σε μειώ-σεις καθώς με εγκύκλιό του καλεί όπως οι αι-τήσεις συνταξιοδότησης που έγιναν μετά τις14/2/12, ως κατώτατο ημερομίσθιο να θεω-

ρούν το ποσό των 26,18 ευρώ και με βάσει τοποσό αυτό να υπολογίζονται οι συντάξεις!!Αποτέλεσμα οι συντάξεις μετά την ημερομη-νία αυτή είναι μειωμένες κατά 22%. Ποιος α-ποκλείει ότι αργότερα δεν θα επεκταθούν καιστους ήδη συνταξιούχους η μείωση;

Έτσι, οι ασφαλισμένοι του ΕΤΕΑΜ, τώρατου ΕΤΕΑ, εκτός από την διάκριση μέσα στοίδιο τους το σπίτι, αποτελούν και την παγκό-σμια πρωτοτυπία καθώς όταν εξαγοράζουνπλασματικούς χρόνους ασφάλισης, υπολογί-ζονται με το κατώτατο ημερομίσθιο των 33,57ευρώ, όταν όμως πρόκειται για σύνταξη αυτήυπολογίζεται με κατώτατο 26,18 ευρώ!!

Αυτό θα πρέπει να σταματήσει και να δο-θεί ένα τέλος στον εμπαιγμό και την ταπεί-νωση των ασφαλισμένων του τέως ΕΤΕΑΜ.Ο υπουργός Εργασίας κ. Βρούτσης οφείλεινα αποκαταστήσει τη διάκριση και την αδικίααυτή. Οι ασφαλισμένοι αξίζουν μια καλύτε-ρη μεταχείριση.

* Κώστας Νικολάου, μέλος της ∆ιοικούσαςΕπιτροπής ΚΕΠΕΑ/ΓΣΕΕ

στις επικουρικές συντάξεις του ΕΤΕΑΜ

““Το υπουργείοΟικονομικώνθέλοντας με το ζόρινα αποδείξει μέσωκατασκευασμένωνπαραδειγμάτων ότιμε τον νέο ΦόροΑκινήτωνεπιβαρύνονται ταακριβά ακίνητα,«ξεχνάει» νασυνυπολογίσει στησύγκρισή του τοΦΑΠ στην παλιάεπιβάρυνση, παρότιτο 2013 τοσυγκεκριμένοακίνητοεπιβαρύνθηκεφέτος και με ΦΑΠκαι με χαράτσι(ΕΕΤΑ).

6 Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013ΠΟΛΙΤΙΚΗ

““Το μνημόνιοδεν είναι μόνο η δη-μοσιονομική προ-σαρμογή, η οποίαγίνεται με αυξήσειςφόρων και περικο-πές δαπανών.Προσδοκούσαν τηνάνοδο των επενδύ-σεων εξαιτίας τηςπτώσης των μισθώνκαι της διάλυσηςτων εργασιακώνσχέσεων, αύξησητων επενδύσεων λό-γω των ιδιωτικο-ποιήσεων και εκ-ποίησης δημόσιαςγης, καθώς και απόορισμένα άλλα μέ-τρα προσέλκυσης ε-πενδύσεων από ε-ξαιρετικά ευνοϊκέςφορολογικές ή άλ-λες διαδικασίες ό-πως, πχ, τα fasttruck. Αυτή η ανα-πτυξιακή ατζέντατου μνημονίου απέ-τυχε παταγωδώς.

Ζούμε άλλη μια ακόμη «δια-πραγμάτευση» μεταξύ κυβέρνη-σης και τρόικας. Ποια είναι τα ε-πίδικα ζητήματα;

Είναι τρία, επί της ουσίας. Τοπρώτο, είναι το ασφαλιστικό, στοσκέλος των εισφορών, εάν δηλα-δή θα υπάρχουν έσοδα ενός δισ.που έχει προεγγράψει η κυβέρ-νηση, εξαιτίας της σταθεροποίη-σης, όπως ελπίζει, της οικονο-μίας. Εάν αυτό δεν ισχύει, στοάλλο σκέλος, τις δαπάνες, θα γί-νουν προσαρμογές, πχ περικοπέςσυντάξεων ειδικών κατηγοριώνκτλ. Το δεύτερο, είναι οι επιχει-ρήσεις της αμυντικής βιομηχα-νίας. Το τρίτο, αφορά κατηγο-ρίες φορολογικών εσόδων, περί-που 400 – 450 εκατ. τα οποία επί-σης έχει προεγγράψει η κυβέρ-νηση ως έσοδα από την πάταξητης φοροδιαφυγής.

∆ημιουργείται έτσι ένα πολιτι-κό πρόβλημα στην κυβέρνηση α-πό τα «νέα μέτρα». Η τρόικα πό-σο το υπολογίζει;

Νομίζω, ότι η διαφορά, ποσο-τικά, μπορεί να προσδιοριστείπερί τα δύο δισ. ευρώ και μάλλονθα καταλήξουν σε ένα συμβιβα-στικό νούμερο λίγο πάνω από έ-να δισ. Η τρόικα, μην ξεχνάμε, έ-χει αποδεχθεί την εκτέλεση τουπροϋπολογισμού του 2013. Τοπρόβλημα της κυβέρνησης προέ-κυψε επειδή προέγραψε το πλεό-νασμα του 2013 και το δημοσιο-νομικό αποτέλεσμα του 2014 καιτο ανέδειξε ως πολιτικό θέμα.Αυτή η εκτίμηση της κυβέρνησηςήταν από παραπλανητική ως λαν-θασμένη και συνεπώς η προεγ-γραφή που έκανε η κυβέρνηση έ-πεσε στο κενό. Η πρόβλεψή μου,όμως, είναι ότι θα βρεθεί, παράτη «διαμάχη», ένα σημείο συμβι-βασμού. Ασφαλώς και ενδιαφέ-ρουν την τρόικα και οι πολιτικέςεξελίξεις. ∆εν πιστεύω στην ιδέαότι αυτή τη στιγμή η τρόικα είναισκληρή απέναντι στην κυβέρνη-ση. Η τρόικα προφανώς έχει πο-λιτικό κριτήριο και θα συμβιβα-στεί, νομίζω, με βάση αυτό.

Υπάρχει, όμως, και ένας πολι-τικός εγκλωβισμός της κυβέρνη-σης με όσα λέει, ή τροφοδοτείτον Τύπο, με τους βουλευτές α-πό τη μια μεριά, την τρόικα απότην άλλη.

Ο πολιτικός εγκλωβισμός τηςκυβέρνησης προέκυψε επειδήβγήκε να πει ότι το μνημόνιο τέ-λειωσε, τα μέτρα τέλειωσαν, ηΕλλάδα ολοκλήρωσε τις υπο-χρεώσεις της, τώρα οι εταίροιπρέπει να δώσουν αυτά που εί-χαν υποσχεθεί για την ελάφρυν-ση του χρέους και για μια ήπια α-ναπτυξιακή ατζέντα. Αυτό δεν ι-σχύει. Η Ευρώπη απάντησε ότι έ-χει χρόνο πολύ, έως τον Μάιο,για να διαχειριστεί το όλο ζήτη-μα. Φυσικά αυτό είναι αφόρητογια την κυβέρνηση. Προσδοκού-σε, ότι μετά τις γερμανικές εκλο-γές θα υπάρξουν άμεσες εξελί-ξεις. ∆εν συνέβη σε πρώτη φάση,μπορεί να συμβεί, όμως, σε δεύ-τερη και για το χρέος. Εξαρτάταιαπό τον χειρισμό που θα κάνουν

συνολικά οι Ευρωπαίοι, ενόψειευρωεκλογών, για το σύνολο τωνχωρών, και τα προβλήματα πουαντιμετωπίζουν.

Η Γερμανία εκπέμπει αταλά-ντευτα το ίδιο μήνυμα: πλήρης ε-φαρμογή των πολιτικών λιτότη-τας στον Νότο, παράταση τουτρόπου διαχείρισης των πραγμά-των και η ενοποίηση η οποία θαμπορούσε να διευκολύνει κά-ποιες από τις χώρες του Νότου –τραπεζική ενοποίηση και ορισμέ-να άλλα μέτρα – θα γίνουν με ό-ρους τήρησης της δημοσιονομι-κής πειθαρχίας, που ως μοντέλοπαραμένει αμετάβλητο. Αυτό έ-χει διαφοροποιήσεις, όμως, σεσχέση με την αναπτυξιακή ατζέ-ντα που διαπραγματεύονται οιΣοσιαλδημοκράτες, και το θέματης πολιτικής απασχόλησης καιστήριξης της ανεργίας το οποίο ε-πίσης είναι ανοιχτό. Το μείζονθέμα το οποίο δεν μπορεί να α-

ποφύγει η Γερμανία, είναι η κρί-ση του δημοσίου χρέους, που δενθεραπεύεται με όλα τα παραπά-νω.

Είμαστε μάρτυρες, πλέον,πολλών φαύλων κύκλων στην οι-κονομική πολιτική. Πχ πιέζουνγια την καταβολή φόρων, μειώ-νονται οι καταθέσεις κ.τ.λ., κ.τ.λ.

Νομίζω ότι σ’ αυτό που έχει α-ποτύχει πλήρως, είναι στην «κρυ-φή» αναπτυξιακή ατζέντα τουμνημονίου. Το μνημόνιο, ως γνω-στό, δεν είναι μόνο η δημοσιονο-μική προσαρμογή η οποία γίνεταιμε αυξήσεις φόρων και περικο-πές δαπανών. Προσδοκούσαντην άνοδο των επενδύσεων εξαι-τίας της πτώσης των μισθών καιτης διάλυσης των εργασιακώνσχέσεων, αύξηση των επενδύ-σεων λόγω των ιδιωτικοποιή-σεων και εκποίησης δημόσιαςγης, καθώς και από ορισμένα άλ-λα μέτρα προσέλκυσης επενδύ-

σεων από εξαιρετικά ευνοϊκέςφορολογικές ή άλλες διαδικασίεςόπως, πχ, τα fast truck. Αυτή η α-ναπτυξιακή ατζέντα του μνημο-νίου απέτυχε παταγωδώς. Γι’ αυ-τό και οι συνέπειες της δημοσιο-νομικής προσαρμογής είναι τόσομεγάλες, διότι το αντίβαρο δενδουλεύει καθόλου.

Ο κ. Σαμαράς επιχειρεί να τοσπάσει αυτό με τις επαφές του,τα ταξίδια του κ.τ.λ. Όμως γιατίδεν προχωρά;

Η απάντηση, νομίζω, είναι α-πλή. Είναι λανθασμένη όλη η ι-δέα ότι η ελληνική οικονομία υ-πέφερε από τους υψηλούς μι-σθούς και ότι η πτώση των μι-σθών θα έφερνε την ανάπτυξη.Ή ότι η ελληνική οικονομία δενήταν αρκετά ιδιωτικοποιημένη.Ήταν. Είχε ρεκόρ ιδιωτικοποιή-σεων την περίοδο Σημίτη, απε-λευθερώθηκαν οι αγορές κτλ. Γι’αυτό και το πρόγραμμα ιδιωτικο-ποιήσεων έχει παταγώδη αποτυ-χία διότι πλησιάζει τον σκληρόπυρήνα που δεν ιδιωτικοποιείταιεύκολα, όπως ενέργεια, νερό κτλ.

Ή αλλού αποϊδιωτικοποιού-νται.

Ακριβώς, με προεξάρχουσα τηΓερμανία. Και η αξιοποίηση τηςδημόσιας γης ήταν επίσης παρα-πλανητική, γιατί το ∆ημόσιο δενείχε αυτό που θεωρούσαν «αξιο-ποιήσιμα» οικόπεδα. Άρα δεν υ-πήρχε κανένας αυτοματισμός καιαυτή η πλήρης αποτυχία έχει ο-δηγήσει στην πλήρη αδυναμίατου μνημονίου να λειτουργήσεισε οποιοδήποτε επίπεδο συγκρά-τησης της πραγματικής οικονο-μίας. Γι’ αυτό είναι τόσο μεγάληη ύφεση.

Πολλά ειπώθηκαν για το πρω-τογενές πλεόνασμα. Τι θα σή-μαινε αν προέκυπτε το 2014;

Νομίζω το πρωτογενές πλεό-νασμα ή μάλλον ο ισοσκελισμέ-νος προϋπολογισμός είναι μιαδιαδικασία η οποία πρέπει να α-ποτελεί και τη βάση προσέγγισηςτης Αριστεράς για τα επόμεναχρόνια, αναδιανέμοντας όμως τό-σο τα φορολογικά βάρη όσο καιτις δαπάνες. Προέχει η δικαιότε-ρη φορολογική επιβάρυνση, άρααπελευθέρωση ενός κομματιούτης κοινωνίας από φορολογικάβάρη, και συγκεκριμένα τα χαμη-λότερα οικονομικοκοινωνικάστρώματα, και δημόσιες δαπάνεςπρος αναδιανομή προκειμένουνα αντιμετωπίσουμε, τον νούμε-ρο ένα στρατηγικό μας στόχο, τηνανθρωπιστική κρίση και τη στή-ριξη των βασικών κοινωνικών υ-ποδομών. Άρα, η ιδέα αυτή είναιθεμελιακή και εφικτή και ανα-δεικνύει την πολιτική της Αριστε-ράς στον αντίποδα των μνημο-νιακών πολιτικών.

Αναφέρθηκες στις επενδύσειςπροηγουμένως. Γιατί, όμως, θαπετυχαίναμε εμείς στον τομέααυτό; Η δυσκολία γίνεται βαθμι-αία και δομική.

Νομίζω, υπάρχουν τρία διαφο-ρετικά επίπεδα και όλα έχουν τησημασία τους. Το πρώτο, είναι ηιδέα ότι χωρίς να ανακοπεί η ύ-

Η πολιτική της λιτότητας* Συνέντευξη με τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργο Σταθάκη

Έχει πειστική οικονομική πρόταση ο ΣΥΡΙΖΑ; Σε τι διαφέρει απότην τρέχουσα ρητορική της «σκληρής διαπραγμάτευσης»; Αυτό πουμπορεί να αρχίσει και με ποιες προϋποθέσεις η εφαρμογή ενός νέ-ου παραγωγικού μοντέλου; Και, τελικά, πού υπάρχουν και πώς θαβρεθούν τα «λεφτά» που χρειάζονται για την ανάδυση από το βυθότης ύφεσης; Στα πιεστικά ερωτήματα των ανθρώπων που αγωνιούν

για το σκληρό σήμερα και το αβέβαιο αύριο, αναζητήσαμε πειστικέςαπαντήσεις συζητώντας με τον Γιώργο Σταθάκη.

Τη συνέντευξη πήραν οι Παύλος Κλαυδιανόςκαι Μάκης Μπαλαούρας

Tου

Κώ

στα

Μη

τρό

πο

υλο

υ

Γιατί δεν χτυπιέται η φοροδιαφυγή;Η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής δεν προχωρά, ενώ και η

κυβέρνηση έχει ανάγκη εσόδων και η τρόικα πιέζει. Γιατί;Η φοροδιαφυγή δεν μπορεί να συλληφθεί με το ισχύον φορο-

λογικό σύστημα. Θέλει ένα ριζικό μετασχηματισμό,το ισχύον σύ-στημα είναι για πέταμα. Πάνω του γίνονται αλλαγές τα τελευταίατριάντα χρόνια, χωρίς όμως κάποιο αποτέλεσμα, καθώς δεν έχειαρχές και κανόνες. ∆εν είναι μόνο παθητικό στη φοροδιαφυγή,αλλά ενισχυτικό. Κάθε κλάδος οικονομικός είχε δικό του καθε-στώς, βιομηχανία, εφοπλιστές, κατασκευαστικές εταιρίες, τράπε-ζες, αγρότες κ.τ.λ. Ήταν ταυτόχρονα ένα γενικό φορολογικό κα-θεστώς που αφήνει πάρα πολλά ανοιχτά παράθυρα για όσουςβγάζουν χρήματα. Άρα, είναι ένα σύστημα που δεν μπορεί να θε-ραπεύσει την ασθένεια. Εντέλει, είναι πολιτική επιλογή.

Γι’ αυτό και εμείς, ως ΣΥΡΙΖΑ, δώσαμε τόση έμφαση στην ανά-δειξη ενός νέου φορολογικού συστήματος. Αλλάζουμε άρδην τοσύστημα, πετάμε το παλιό και στη θέση του βάζουμε ένα νέο, πουείναι απλό, δίκαιο, λειτουργικό. Η τρόικα και η κυβέρνηση επι-χειρούν θεραπεία διατηρώντας τις σταθερές συντεταγμένες του.Είναι ρητορική η πίεση για πάταξη της φοροδιαφυγής επειδή εκ-πορεύεται από μια καθολική αποδοχή, ότι οι ηγεμονικές οικονο-μικές τάξεις στην Ελλάδα απολαμβάνουν προνόμια ανύπαρκταγια το σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών. Αν δεν το ανέχονταν τατρία αυτά χρόνια, κάτι θα γινόταν. ∆ύο βασικές ιδέες, που υπάρ-χουν στις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, είναι το περιουσιολόγιο, ως βά-ση όπου πρέπει να πατήσεις και δεύτερον ότι η έμφαση πρέπει ναδοθεί στους φόρους εισοδήματος και νέου πλούτου.

Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013 7ΠΟΛΙΤΙΚΗ

φεση. σε μια οικονομία που συρ-ρικνώνεται, γενικώς, δεν γίνο-νται επενδύσεις. ∆εύτερον, γιανα σταματήσει η ύφεση της οικο-νομίας, κατά προτεραιότητα πρέ-πει να υπάρξει αποκατάστασηκαι σταθεροποίηση των μισθώνστον ιδιωτικό τομέα. Να επανέλ-θουμε κατεπειγόντως σε ένα σύ-στημα κατώτατου μισθού καισυλλογικών διαπραγματεύσεων.Τρίτον, πρέπει να γίνουν προφα-νώς οι θεσμικές αλλαγές που πε-ριλαμβάνουν ένα νέο αναπτυξια-κό νόμο ο οποίος να προσανατο-λίζει τους διαθέσιμους εγχώριουςκαι ευρωπαϊκούς πόρους προςσυγκεκριμένες στοχεύσεις και ό-χι αδιακρίτως. Πρέπει να γίνουντομές και να απλοποιηθούν οικανόνες με τους οποίους δου-λεύει ο ιδιωτικός τομέας, και αυ-τό αναφέρεται στο φορολογικόσύστημα και στο θεσμικό (δημό-σια διοίκηση). Τέταρτο και σπου-δαιότερο, η χώρα δεν μπορεί ναβγει από την ύφεση, αν δεν υπάρ-ξει ένα στοχευμένο πρόγραμμαδημοσίων επενδύσεων και στήρι-ξης της απασχόλησης, της κοινω-νικής απασχόλησης. Κεντρική ι-δέα ενός Προγράμματος ∆ημό-σιων Επενδύσεων (Π∆Ε), σε αν-τίθεση με το υπάρχον που για δέ-κα πέντε χρόνια ήταν προσανα-τολισμένο στα μεγάλα τσιμεντο-βόρα έργα, είναι να προσανατο-λίζει στις υποδομές σε μεσαία –μικρή κλίμακα και πιο συμβατέςμε τις ανάγκες της πραγματικήςοικονομίας, που οραματιζόμαστενα είναι η ελληνική οικονομία σεπέντε – δέκα χρόνια. Συμβατέςμε το νέο αναπτυξιακό μοντέλοτης χώρας και το περιβάλλον.

Ο κόσμος επιμένει να ρωτάπώς θα δώσουν όλα αυτά το μέ-γεθος της απασχόλησης πουχρειαζόμαστε με πάνω από 30%ανεργία. Αρκεί η αύξηση του ΑΕ-Π;

Νομίζω ότι ένα πρόγραμμακοινωνικής απασχόλησης πρέπεινα είναι διευρυμένο, να έχει καιτα τρία σκέλη. Πρώτον, να δημι-ουργεί χώρο στο ∆ημόσιο για α-πασχόληση, δεύτερον να έχει ε-νεργητικές πολιτικές απασχόλη-σης στον ιδιωτικό τομέα, ειδικάστον παραγωγικό και τρίτον εί-ναι το πολύ σημαντικό εργαλείοτης κοινωνικής οικονομίας με τηνπιο ευρεία έννοια. ∆ηλαδή, οτι-δήποτε μη αυστηρά κρατικό ή ι-διωτικό – συνεταιριστικό, δημο-τικό κ.τ.λ– έχει δυναμική.

Πώς όλα αυτά και με τι πό-ρους; Τι περιθώρια υπάρχουν ναπείσουμε και να πιέσουμε;

Απαιτείται τριπλή απάντηση.Πρώτον, η επαναδιαπραγμάτευ-ση της δανειακής σύμβασης. ΗΕλλάδα, ουσιαστικά, έχει μπρο-στά της ένα σχετικά εξομαλυμέ-νο δημόσιο χρέος σε βάθος 30χρόνων, κάπου 8 δισ. ετησίως μεεξαίρεση το 2014-15, που απαι-τείται ένα τεράστιο ποσό 42 δισ.(προβλέπεται η πληρωμή των 31και αναζητούν τα 11). Η επανα-διαπραγμάτευση, λοιπόν, της δα-νειακής σύμβασης έχει νόημα νααποδεσμεύσει πόρους, προκει-μένου να χρησιμοποιηθούν, γιατην ανάκαμψή της. Η δεύτερηπηγή, είναι η συνήθης, δηλαδή οσυνδυασμός Π.∆.Ε και ευρω-παϊκών πόρων. Θα γίνει προσπά-θεια να αυξηθούν ειδικά οι πόροιτου Π.∆.Ε.

Η τρίτη πηγή χρηματοδότησηςεκπορεύεται από το τραπεζικόσύστημα, το οποίο είναι αναντι-

κατάστατο στο ρόλο του αυτό.Θέλουμε σταθεροποίησή του, κά-νουμε δριμεία κριτική στον τρό-πο που κεφαλαιοποιείται και στογεγονός ότι όλη η έκθεσή του μετα κόκκινα δάνεια έχει αποσυν-δεθεί από το πρόγραμμα ανακε-φαλαιοποίησης. Έτσι, ακόμη καιμετά την ανακεφαλαιοποίηση, οιτράπεζες, εφόσον δεν μπορούννα επιλύσουν το πρόβλημα της α-ντιστοίχησης με τα σημερινά κοι-νωνικά και οικονομικά δεδομέ-να, θα βρίσκονται σε μια κατά-σταση παράλυσης.

Σε τι κλίμα, να προβλέψουμε,θα γίνεται αυτή η διαπραγμά-τευση;

Η επιδιωκόμενη συμφωνία θαέχει δύο σκέλη. Το πρώτο, για έ-να βιώσιμο, χρέος. Αυτό είναιπολύ σημαντικό από μόνο του. Τοδεύτερο, είναι, οι όποιες συμφω-νίες γίνουν για θέματα που αφο-ρούν το αναπτυξιακό κομμάτι,νέες πρωτοβουλίες για τις υπο-δομές, τις μικρομεσαίες επιχει-ρήσεις και την απασχόληση στιςχώρες του Νότου.

Η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ αφο-ρά το χρέος και τις νέες συμφω-νίες με δανειστές, αλλά και μιακοινωνική –οικονομική πολιτι-κή. Πού κατά τη γνώμη σου θασυναντήσει τις ισχυρότερες αν-τιστάσεις;

Οι δύο τομείς έχουν τις ιδιαίτε-ρες δυσκολίες τους. Οι Ευρω-παίοι, πάντως, από μια σειρά εν-δείξεις φαίνεται πια να αποδέχο-νται την πραγματικότητα του ΣΥ-ΡΙΖΑ. ∆εν εγκαταλείπουν, βέ-βαια, τη σκληρή γραμμή τους, αλ-λά δεν έχουν και την άνεση πουίσως νόμιζαν. Ούτε τα αποτελέ-σματα της ως τώρα πολιτικήςτους, απομακρύνουν το ενδεχό-

μενο έκρηξης στην ευρωζώνη.Πάντως, καθώς συζητάμε αυτά,πού ούτως ή άλλως είναι καθορι-στικά, συχνά ξεχνάμε την επερ-χόμενη σύγκρουση και με τις εγ-χώριες ελίτ, που μπορεί να είναικαι πιο οξεία, διότι θα έρθει ωςκάτι αναγκαίο εξ αντικειμένου.

Ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται με αυ-τοπεποίθηση όσον αφορά τη νί-κη του στις εκλογές. Υπάρχουνόντως θετικές ενδείξεις, όχι ό-μως και ένα καθαρό ρεύμα. Ποιαη γνώμη σου;

Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να εκφρά-σει καθολικά αιτήματα ριζικώναλλαγών στην ελληνική κοινωνίακαι οικονομία. Που ενώνουν καισυγχρόνως βελτιώνουν τις συνθή-κες ζωής ευρύτερων κοινωνικώνστρωμάτων. Θα πρέπει να απο-φύγει να επενδύσει στην ιδέα τουαθροίσματος κατακερματισμέ-νων συμφερόντων μικρών ομά-δων, αντιφατικών. Η έμφαση στακαθολικά αιτήματα, στα οποίακαλεί ο ΣΥΡΙΖΑ να υπάρχει μια

ευρεία κοινωνική και πολιτικήσυσπείρωση, είναι οι αλλαγέςκαι μεταρρυθμίσεις στο εκπαι-δευτικό σύστημα, την υγεία, τηδημόσια διοίκηση, την αναδιάτα-ξη των δαπανών και εσόδων τουφορολογικού συστήματος, τηστρατηγική μιας ανάπτυξης ενόςνέου μοντέλου παραγωγικής α-νασυγκρότησης που να είναι συμ-βατό με τα περιβαλλοντικά καικοινωνικά δεδομένα, και εργα-σιακές σχέσεις για τον κόσμο τηςεργασίας που να εξασφαλίζουναξιοπρέπεια, με το ανθρώπινοδυναμικό της που είναι ο έναςστους δύο απόφοιτοι ΑΕΙ ή ΤΕΙκ.τ.λ. Όλο αυτό το σύστημα πρέ-πει να είναι επικεντρωμένο σετέσσερα-πέντε καθολικά αιτήμα-τα. Μ’ αυτά θα βγει στην κυβέρ-νηση. Αυτός ο προγραμματικόςλόγος έχει κάνει ήδη βήματα ση-μαντικά τον τελευταίο έναν – ε-νάμιση χρόνο και το εγχείρηματης ενοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ δι-ευκόλυνε πολύ.

Συχνά μας τίθεται –από τον α-πλό πολίτη– και το ζήτημα τηςενιαίας δημόσιας παρουσίασηςτης γραμμής. Θεωρείται στοι-χείο αξιοπιστίας και εμπιστοσύ-νης του κόσμου στην ικανότητάμας να κυβερνήσουμε.

Η πολυφωνία είναι βασικόπροσόν του ΣΥΡΙΖΑ και πλεονέ-κτημα έναντι των αντιπάλων κομ-μάτων. ∆εν πρέπει να χάσουμε τοχαρακτηριστικό των πολλών από-ψεων, ρευμάτων σκέψης, πολιτι-κές λογικές, κινηματικές και άλ-λες. Από την άλλη, υπάρχει, προ-φανώς, η κατάληξη σε ένα πλαί-σιο στρατηγικής, το οποίο αποτε-λεί την κύρια στρατηγική του ΣΥ-ΡΙΖΑ εδώ και δύο χρόνια. Γύρωαπ’ αυτό το βασικό πόλο τηςστρατηγικής του νομίζω ότι πρέ-πει να συναινέσουμε όλοι, χωρίςνα εμποδιστούν να ακούγονται ό-λες οι γνώμες. Στον κεντρικό ό-μως πόλο της στρατηγικής μαςπρέπει να υπάρχει ευρύτερη συ-ναίνεση και αποδοχή. Αυτό, κα-τά τη γνώμη μου, έχει επιτευχθείσε πολύ μεγάλο βαθμό τον τελευ-ταίο ένα χρόνο, χωρίς να χαθείτο στοιχείο της πολυφωνίας.

•

σκοτώνει κάθε προοπτική ανάκαμψης

Το φόρο ακίνητης περιουσίας που εξαγγέλθη-κε πώς τον κρίνεις;

Έχει πολύ βασικά προβλήματα. Πρώτον, εισά-γεται εν μέσω μιας κατάστασης που αδυνατούν ναπληρωθούν οι άλλοι φόροι, κι έρχεται και προστί-θεται ένας νέος φόρος, τεσσάρων δισ. ευρώ. ∆εύ-τερον, φορολογεί αδιακρίτως εισοδηματοφόρακαι μη περιουσιακά στοιχεία. Τρίτον, φορολογείτην αγροτική γη που είναι εργαλείο παραγωγής,είναι σαν να φορολογείς ένα μηχάνημα μέσα στοεργοστάσιο! Τέταρτον, θεωρείται άδικος φόρος,διότι επιβάλλεται όχι στο σύνολο της περιουσίαςαλλά σε μεμονωμένα ακίνητα, άρα δεν έχει κανέ-

να στοιχείο φορολογικής δικαιοσύνης. Πέμπτον,και βασικό, δεν φοροαπαλλάσσει στρώματα κοι-νωνικά, που έχουν μικρή ακίνητη περιουσία καιδεν πρέπει να φορολογηθεί για κοινωνικούς λό-γους.

Ουσιαστικά, μας είπες πώς βλέπει τον φόροακίνητης περιουσίας ο ΣΥΡΙΖΑ.

Ναι, θέλουμε να είναι δίκαιος, δηλαδή θα ανα-φέρεται στο σύνολο σύνολο της ακίνητης περιου-σίας κάθε φυσικού προσώπου, αναπτυξιακός, θαεξαιρεί την παραγωγική γη, τη μεταποίηση κτλ,και ως νόμος θα είναι υλοποιήσιμος, δηλαδή θαμπορεί να φέρει αποτέλεσμα.

““Ο ΣΥΡΙΖΑπρέπει να εκφράσεικαθολικά αιτήματαριζικών αλλαγώνστην ελληνική κοι-νωνία και οικονο-μία. Που ενώνουνκαι συγχρόνως βελ-τιώνουν τις συνθή-κες ζωής ευρύτε-ρων κοινωνικώνστρωμάτων. Θαπρέπει να αποφύγεινα επενδύσει στην ι-δέα του αθροίσμα-τος κατακερματι-σμένων συμφερό-ντων μικρών ομά-δων, αντιφατικών.

Γιατί απορρίπτουμε το νέο φόρο ακινήτων

Συνέδριο με θέμα "Μπορεί να σωθεί η Ευ-ρωζώνη;", διοργανώνει το LBJ School ofPublic Affairs, στο Τέξας, των ΗΠΑ. Στο

συνέδριο, "Ευρωπαίοι πολιτικοί ηγέτες και πολι-τικοί εμπειρογνώμονες, συναντιούνται στο Au-stin", προκειμένου να συζητήσουν "τη μοίρα τηςΕυρωζώνης" και να εξετάσουν "εναλλακτικές πο-λιτικές για να διατηρήσουν την Ευρωζώνη άθι-κτη", σημειώνουν οι διοργανωτές, καθηγητέςJames Galbraith και Γιάννης Βαρουφάκης. ΣτοΣυνέδριο θα συμμετάσχει και ο Πρόεδρος τουΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας.

Εισηγητές θα είναι οι: Yves Leterme, Αναπλη-τωτής Γενικός Γραμματέας του ΟΟΣΑ, MonicaFrassoni, Συν-πρόεδρος του Ευρωπαϊκού κόμμα-

τος των Πρασίνων, Αλέξης Τσίπρας, Ηγέτης τηςαντιπολίτευσης, στην Ελλάδα. Επίσης, το συνέ-δριο θα συγκεντρώσει εμπειρογνώμονες μεταξύτων οποίων οι: Stuard Holland, αρχιτέκτονας τηςΕθρωπαϊκής Ένωσης, Heiner Flassbeck, σύμ-βουλος του Όσκαρ Λαφοντέν, Jorge Braga DeMacedo, πρώην υπουργός Οικονομικών της Πορ-τογαλίας.

Μεταξύ των Αμερικανών συμμετεχόντων, θαείναι οι: Robert Kuttner από το The AmericanProspect, Landon Thomas, του The New YorkTimes,Richard Parker, από τοHarvard,MichaleLind, από το New America Foundation, DamonSilvers, ∆ιευθυντής Πολιτικής του AFL-CIO.

•

Μπορεί να σωθεί η Ευρωζώνη;

Του

Πά

νου

Μα

ρα

γκο

υ

8 Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013ΠΟΛΙΤΙΚΗ

TA ΛΑΘΡΑΙΑ

ΤουΝίκου Τσαγκρή

Ερχεται η τρόικα από ∆ευτέρα καιπρέπει να τη συναντήσει ο Σαμα-ράς, όπως του είπε η κ. Μέρκελ: «Σ’

αγαπώ, σ’ εκτιμώ, είσαι το καλύτερο παι-δί», του είπε, «αλλά πολιτικά δεν μιλάωμαζί σου. Ό,τι έχεις να πεις, να το πεις μετην τρόικα». Και του είπε, (τον άφησε ναυποθέσει, λέω εγώ) πως δεν τον έχει γιαπολιτικό, για ενοχλητικό διαπραγματευτή,αλλά για επαίτη, παράσιτο...

Όμως, ο Σαμαράς είναι ο έλληνας πρω-θυπουργός και η κ. Μέρκελ η γερμανίδαομόλογός του. Τίποτε παραπάνω. Και εί-ναι να απορείς πώς γίνεται ο ομόλογοςκαι ομότιμος της Μέρκελ, ο Αντώνης Σα-μαράς, να τρώει και να καταπίνει μια τέ-τοια προσβολή –έναν πεντάλεπτο εξευτε-λισμό. Λες και δεν είναι ο πρωθυπουργός,ο πρεσβευτής ενός περήφανου και ένδο-ξου λαού, μα ένας επαίτης μόνο, ένα πα-ράσιτο. Όπως το περιγράφει ο ποιητήςΛοτρεαμόν:

Υπάρχει ένα παράσιτο που οι άνθρωποιτρέφουν με έξοδα δικά τους. ∆εν του χρω-στάνε τίποτα, μα το φοβούνται. Κι αυτό,που δεν του αρέσει το κρασί, που προτιμάτο αίμα, μπορεί, λένε, μ' απόκρυφη δύνα-μη, μέγα να γίνει, ίδιος ελέφας, κι ως στά-χυα τους ανθρώπους να συνθλίψει. Για δέ-στε σέβας πόσο του κρατούν, πόσο υψηλήείναι η εκτίμηση που του τρέφουν, της ∆η-μιουργίας τα ζώντα όλα. Την κεφαλή γιαθρόνο του ορίζουν, κι αυτό, μ' αξιοπρέ-πεια, στις ρίζες των μαλλιών τα νύχια τουγαντζώνει...

***

Έτσι! Ένα παράσιτο με φάτσα ψείρας,που έταζε λαγούς με πετραχήλια, μέχρι νατου προσφέρουν οι Έλληνες το «σχήμα».Και, όταν το εξασφάλισε, μας κάθισε στοσβέρκο κι άρχισε να απομυζά ζωή απ' τηζωή μας, «κι ως στάχυα, τους ανθρώπους,να συνθλίβει». Καθώς δε ετράφη απ’ τοαίμα μας, «μεγάλωσε» και «βάρυνε» καιαπό ψείρα άρχισε να ποζάρει σαν… ελέ-φας, έτοιμος κιόλας για να πει το «όχι»στην κ. Μέρκελ, τη μεγάλη ελεφαντίνα,στις Βρυξέλλες. Μα όταν ήρθε η ώρα γιανα δείξει μπόι (προχτές, στη σύνοδο τωνελεφάντων που είναι, στην πλειοψηφία,ψείρες), από ελέφαντας έγινε πάλι μια ξε-φτιλισμένη ψείρα. Που σωπαίνει κι ακο-λουθεί πιστά τις οδηγίες της ελεφαντίναςΜέρκελ …

Αυτός είναι ο μύθος, μα η πραγματικό-τητα του μοιάζει. Ειδικά όπως την είδε οΑλέξης Τσίπρας: ο εξευτελισμός του κ.Σαμαρά από την γερμανίδα Καγκελάριοστη Σύνοδο Κορυφής δεν αφορά μόνο τονίδιο και την κυβέρνηση, αφορά τη χώρα.Η πλήρης απαξίωση του πρωθυπουργού(που, ενάμισι χρόνο τώρα, γίνεται χαλί νατον πατήσει η κ. Μέρκελ) δεν είναι κατά-ντια μόνο για τον κ. Σαμαρά, είναι καιντροπή για τη χώρα.

***

Όμως έρχεται η τρόικα από ∆ευτέρα,και ο Σαμαράς οφείλει να την συναντήσει,όπως τον διέταξε η Μέρκελ: όχι για να πειτο «όχι» ως… ελέφας, μα το «ναι» να πεισαν ψείρα που είναι, νέο αίμα να απομυ-ζήσει από τον αναιμικό, τον πτωχευμένοπλήρως, πολίτη. Με τις άλλες ψείρες, ταπαράσιτα των media, πολιτικής τε και δη-μοσιογραφίας, να του κάνουν πλάτες: κιούτε λόγος, ούτε μια απορία για την νέαμεταμόρφωση του… ελέφαντα σε ψείρα.

Μόνο κάτι λίγοι και κακοί, πολύ κακοίδημοσιογράφοι, λένε την αλήθεια: Λένε,ας πούμε, πως η Μέρκελ (και οι δανει-στές, εν γένει) δεν μασάνε πια στις απει-λές και τους εκβιασμούς των Σαμαρά καιΒενιζέλου περί εκλογών, απειλές του τύ-που «έρχεται ο Τσίπρας» κλπ. Λένε ακό-μα πως η Μέρκελ (και οι δανειστές, εν γέ-νει) δεν αρνούνται μόνο την πολιτική δια-πραγμάτευση με τους Σαμαρά και Βενιζέ-λο, μα τους αρνούνται ακόμα και την πο-λιτική ιδιότητα: καθώς δεσμεύονται, λέει,με φαρδιές – πλατιές υπογραφές, ότι κα-θήκον τους είναι να φέρουν σε πέρας αυ-τό που οι ίδιοι έχουν χαρακτηρίσει ως «τομόνο πολιτικό σχέδιο που υπάρχει», τομνημόνιο. Τους θεωρούν πελάτες–δανειο-λήπτες: ισόβιους αποπληρωτές ενός ισό-βιου χρέους.

Τίποτε άλλο, όμως κάτι ακόμα: ως ο κά-κιστος των δημοσιογράφων, που είμαι, θέ-λω να σας πω και κάτι, που το ξέρετε κι ε-σείς, φαντάζομαι, μα δεν το λέτε: Σαμα-ράς και Βενιζέλος ως πολιτικοί δεν κά-νουν μία, έχουν απολέσει και το ελάχιστοπολιτικό κεφάλαιο που κατείχαν, και όσοδεν βλέπουν το πολιτικό αδιέξοδό τους,δυο ψείρες σαν ελέφαντες θα είναι. Θα υ-πονομεύουν κάθε περιθώριο πολιτικήςδιαπραγμάτευσης της χώρας και η διακυ-βέρνησή της θα ασκείται όπως τώρα: μεμπροστινή την τρόικα και πίσω της τηΜέρκελ.

•

Κάτι ψείρεςσαν ελέφαντες

* Η οριστική πολιτική απαξίωση του πρωθυπουργούστις Βρυξέλλες σβήνει κάθε ελπίδα πολιτικής διαπραγμάτευσης

της συγκυβέρνησης με τους ευρωπαίους εταίρους

Του

∆Η

ΜΗ

ΤΡΗ

ΠΕ

ΤΣΕ

ΤΙ∆

ΗΤο success storyτων 2,80 ευρώ

Στα όρια εξαθλίωσης ευρύτατα στρώματαΤηςΑννέτας Καββαδία

Το περιστατικό είναι, πέρα για πέ-ρα, αληθινό και εκτυλίχθηκε στηΡόδο. ∆εν βρήκε, βεβαίως, τη θέ-

ση που του αρμόζει στα δελτία ειδήσεων– πώς θα μπορούσε, άλλωστε; Οι προτε-ραιότητες των… «ταγών» της δημοσιο-γραφίας δεν επιτρέπουν την ενασχόλη-ση με τα…μικρά και ασήμαντα!

Η τοπική εφημερίδα «Ροδιακή» απο-κάλυψε την περίπτωση νεαρού πατέρα,ο οποίος, ευρισκόμενος σε τεράστιο οι-κονομικό αδιέξοδο, πήγε σε υποκατά-στημα τράπεζας της Ρόδου κρατώνταςτρία βιβλιάρια καταθέσεων. Αφού περί-μενε επί δύο ώρες για να φύγει όλος οκόσμος, κατευθύνθηκε προς τον ταμία,του ζήτησε να κάνει αρχικά ενημέρωσηκαι στη συνέχεια ανάληψη όλων των πο-σών που υπήρχαν στους τραπεζικούς λο-γαριασμούς. Ο ταμίας με έκπληξη διαπί-στωσε ότι συνολικά τα βιβλιάρια είχανμέσα το ποσό των 2 ευρώ και 80 λεπτών!«Τα βιβλιάριά σας είναι άδεια», είπε οταμίας της τράπεζας θεωρώντας προφα-νώς ότι το ποσό αυτό ήταν μη «αναλήψι-μο». Ο νεαρός πατέρας πλησίασε στογκισέ και χαμηλόφωνα είπε στον υπάλ-ληλο: «Γι' αυτό το ποσό έχω έρθει καιπεριμένω εδώ σήμερα. Με 2,80 ευρώ θααγοράσω το γάλα για το παιδί μου».

Ενδεχομένως κάποιοι να σπεύσουν ναμιλήσουν για μεμονωμένη περίπτωση.Κάποιοι άλλοι για λαϊκισμό. Και, ίσως,κάποιοι να θεωρήσουν υπερβολική τηγνωστοποίησή του. Είναι, όμως, έτσι; Αςμιλήσουμε, λοιπόν, με αριθμούς στους ο-ποίους τόσο αρέσκονται οι κυβερνώ-ντες.

Με τη γλώσσα των αριθμών

Όπως τονίζει το Παρατηρητήριο Οι-κονομικών και Κοινωνικών Εξελίξεωντου ΙΝΕ –ΓΣΕΕ , τα στοιχεία της Euro-stat (με βάση τη σχετική δειγματοληπτι-κή έρευνα του 2012), αποκαλύπτουνδραματική επιδείνωση των συνθηκώνδιαβίωσης των νοικοκυριών στην Ελλά-δα, όπως επίσης και άνιση κατανομή τωνβαρών στον πληθυσμό. Μεταξύ των σο-καριστικών στοιχείων είναι ότι η φτώ-χεια αυξήθηκε από 20,1% το 2008 σε35,8% το 2011. Ο κίνδυνος φτώχειας ήκοινωνικού αποκλεισμού ανήλθε σε34,6% από 31%, αποκαλυπτικό, δε, τωνεπιπτώσεων από τις βίαιες μειώσεις μι-σθών είναι ότι οι φτωχοί εργαζόμενοιαυξήθηκαν από 11,9% το 2010 σε 15,1%το 2011.

Ο δείκτης υλικής αποστέρησης, δηλα-δή το ποσοστό των νοικοκυριών που α-δυνατούν να καλύψουν τουλάχιστον 3 α-πό 9 βασικές ανάγκες, ανήλθε στο 33,7%

το 2012 σε σχέση με 21,8% το 2008. Επί-σης, ο δείκτης ανισότητας Gini αυξήθη-κε από 0,335 το 2010 σε 0,343 το 2011.Αύξηση παρουσίασε την ίδια περίοδοκαι ο δείκτης που αποτυπώνει τη σχέσητου εισοδήματος του 20% του πλουσιό-τερου πληθυσμού με το 20% του φτωχό-τερου.

«Τα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι η οι-κονομική κρίση, τα μέτρα δημοσιονομι-κής λιτότητας και η απορύθμιση της αγο-ράς εργασίας όχι μόνο έχουν επιδεινώ-σει σημαντικά τις συνθήκες διαβίωσηςτου πληθυσμού στην Ελλάδα, αλλά, σε α-ντίθεση με την επίσημη κυβερνητική ρη-τορεία, έχουν οδηγήσει και σε διεύρυν-ση των ανισοτήτων», τονίζει το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ. Όπως προσθέτει, «τον πρώτο 1,5χρόνο εφαρμογής του μνημονίου τα χα-μηλά και μεσαία εισοδηματικά στρώμα-τα υπέστησαν σημαντικότερες απώλειεςσυγκριτικά με τα υψηλότερα στρώματα».Επίσης, το Ινστιτούτο εξηγεί ότι «με δε-δομένο ότι το 2012 και το 2013 οι επι-πτώσεις του μνημονίου στα εισοδήματατων νοικοκυριών ήταν περισσότερο έν-τονες, εκτιμάται ότι τα τωρινά επίπεδαφτώχειας είναι πολύ υψηλότερα και οισυνθήκες διαβίωσης των νοικοκυριώναρκετά πιο δυσμενείς».

Καταστροφολογικό σκηνικό

Ενδεχομένως να μη χρειαζόταν η πα-ράθεση των παραπάνω στοιχείων για νααντιληφθεί κανείς τη νέα πραγματικότη-τα. Μια ματιά στις δραματικές αλλαγέςπου έχει υποστεί η καθημερινότητα χι-λιάδων συμπολιτών μας, η καθημερινό-τητα όλων μας, αρκεί για να πείσει καιτον πλέον καλόπιστο (αν έχει απομείνεικανείς), για το…εύρος(!) του κυβερνητι-κού success story. Κι αν ξαφνικά, γινό-μαστε μάρτυρες μιας έντονης κινητικό-τητας, από πλευράς κυβερνώντων, μιαςκινητικότητας που συνίσταται σε αλλε-πάλληλες συσκέψεις στο Μέγαρο Μαξί-μου, στο υπουργείο Οικονομικών, σε συ-νεχείς συναντήσεις Σαμαρά-Βενιζέλου,ακόμη και σε «λεονταρισμούς» προς τηντρόικα, δεν πρέπει να μας διαφεύγειτούτο: χρόνο θέλουν να αγοράσουν. Θατα καταφέρουν; Εξαρτάται. Γιατί ας μηνυπάρχει καμιά αμφιβολία πως στο πίσωμέρος του μυαλού των κυβερνητικών ε-ταίρων, ένα πράγμα κυριαρχεί: η ενδε-χόμενη λαϊκή αντίδραση. Ο τρόμος πουνιώθουν μπροστά σε ένα τέτοιο ενδεχό-μενο είναι απείρως μεγαλύτερος από τοφόβο που τους γεννούν οι απαιτήσειςτων δανειστών. Γι΄ αυτό και στήνουν,για μια φορά ακόμη, το χιλιοκακοπαιγ-μένο σκηνικό των αδιεξόδων και της κα-ταστροφής «εάν δεν συμμορφωθώμενπρος τας υποδείξεις». Θα τους αφήσου-με;

Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013 9ΠOΛΙΤΙΚΗ

Τη συνέντευξη πήρεο Αδάμος Ζαχαριάδης

Το 1ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑαποφάσισε τη συγκρότηση Νεο-λαίας μέσα στο 2013. Σε ποιοστάδιο βρίσκεται η διαδικασία;

Η Νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ έχειπολλά βήματα να κάνει. Τόσο ωςπρος τις διαδικασίες συγκρότη-σής της, όσο και ως προς την πο-λιτική της δράση, τη συμβολή τηςστο νεολαιίστικο κίνημα σήμερα.Τα βήματα δεν μπορούν να γί-νουν με διαδικασία συγκόλλησηςτων ήδη υπαρχουσών συλλογικο-τήτων, κυρίως γιατί η κατάστασηπου έχουμε να αντιμετωπίσουμεείναι πολύπλοκη.

Χρειαζόμαστε βαθιά και πολι-τική διαδικασία που να εμπλέκειμαζικά νέο κόσμο, συνδεδεμένημε τις μάχες και τους αγώνες πουδίνουμε, με τα πρωτότυπα εγχει-ρήματα δημοκρατίας, αλληλεγ-γύης και δημιουργίας, η οποία θαμας δώσει τη δυνατότητα ναφτιάξουμε μια μαχητική, ριζο-σπαστική οργάνωση νεολαίαςγια τον σοσιαλισμό του 21ουαιώνα. Με αυτή τη λογική το Συν-τονιστικό Νέων ΣΥΡΙΖΑ αποφά-σισε να προχωρήσουμε τον ∆ε-κέμβρη στην ιδρυτική διαδικασίατης οργάνωσης ως ένα πρώτοβήμα και όχι ως το τελικό.

∆ηλαδή;Υπήρχαν σκέψεις να κάνουμε

κατευθείαν Συνέδριο «για να τε-λειώνουμε». Αποφασίσαμε όμωςνα πάμε με σταθερά και όχι βε-βιασμένα βήματα. Τον ∆εκέμβρησυγκροτούμαστε ως ενιαία οργά-νωση, με όργανα, με συντεταγμέ-νες διαδικασίες και οργανώσειςμελών. Στη συνέχεια θα βαδί-σουμε προς το Ιδρυτικό Συνέ-δριο, μέσα από δημοκρατικέςδιαδικασίες και με την εμπειρίαπου θα έχουμε συσσωρεύσει. Θαείμαστε πιο ώριμοι και ώριμες νααπαντήσουμε στα μεγάλα ερωτή-ματα: ποια στρατηγική για τη Νε-ολαία; Πως αντιστοιχίζεται σεμια τέτοια στρατηγική μια οργά-νωση σήμερα; Τι πρακτικές υιο-θετεί; Ποια η σχέση της με τηνκοινωνία, τα κινήματα, αλλά καιμε μια αριστερή κυβέρνηση.

Υπάρχει το διαπιστωμένο πρό-βλημα της αρνητικής στάσηςτων νέων προς τα κόμματα. Πωςθα το αντιμετωπίσετε;

Είναι σημαντικό ζήτημα. Ηκρίση εκπροσώπησης, η κρίσητου κομματικού φαινομένου,«χτυπάει κόκκινο» στις νέες γε-νιές. Όταν συναντιέται το χειρα-φετητικό πρόταγμα με μια καθη-μερινή εμπνευστική πρακτική,που παλεύει στο σήμερα και δενμεταθέτει τις συγκρούσεις στοάγνωστο μέλλον, το αποτέλεσμαείναι εκρηκτικό. Πρέπει να δου-λέψουμε με βάση τις αξίες τηςΑριστεράς. Για παράδειγμα, ναβρούμε τους τρόπους, έτσι ώστε,να ενταχθούν στις οργανώσειςμας οι «από κάτω», όπως νέοι με-τανάστες/τριες, εργαζόμενοι μα-θητές, νέοι άνθρωποι που απο-κλείονται λόγω σεξουαλικής ταυ-τότητας και προσανατολισμούκ.λπ. Πρέπει να είναι πανταχούπαρούσα η ρήξη, όχι μόνο στα

λόγια, με τον αστικό τρόπο άσκη-σης πολιτικής, με την ανάθεσηκαι την ιδιοτέλεια. Όχι από κά-ποια ιδεοληψία, αλλά γιατί ανδεν κοιτάς εκεί που θέλεις ναπας, θα πας εκεί που κοιτάς.

Μια σύγχρονη ριζοσπαστικήοργάνωση νεολαίας πρέπει ναχαρακτηρίζεται από ελκτική εσω-τερική ζωή, που θα εμπνέει τησυμμετοχή, θα απελευθερώνει τηδημιουργικότητα και τη φαντα-σία των μελών.

∆είτε, για παράδειγμα, μιασειρά από εγχειρήματα που στη-ρίζονται στις αξίες της αλληλεγ-γύης, της συλλογικότητας και τηςδημοκρατίας, πως συσπειρώνουνκόσμο μέσα από την έμπνευση.Τέτοια εγχειρήματα μπορεί ναεφάπτονται ή και να μην εφά-πτονται στενά με την πολιτικήΑριστερά, αλλά εκεί συναντάςτις δικές μας αξίες, τις αξίες πουμπορούν να εμπνεύσουν τουςνέους ανθρώπους.

Ο αγώνας για την ανατροπή,για να σταματήσουμε την κατα-στροφή, ως δημιουργική διαδικα-σία και όχι ως στείρα άρνηση τουπαρόντος, ως διαδικασία που θαβρει τρόπους να εμπλακεί ο νέοςκόσμος, μπορεί να συμβάλλει στησυγκρότηση ενός μαζικού νεο-λαιίστικού αριστερού ρεύματος.Η δημοκρατία, η αλληλεγγύη, οπολιτισμός, η μάχη κατά του φα-σισμού, η μάχη ενάντια στην ερ-γοδοτική αυθαιρεσία, ενάντιαστην έμφυλη καταπίεση, ο αγώ-νας για την προστασία του περι-βάλλοντος, η μάχη δηλαδή γιαέναν πλούσιο, κατά Μαρξ, άν-θρωπο, είναι αυτή που μπορεί ναεμπνεύσει και να δημιουργήσειένα νεολαιίστικο κίνημα, απα-ραίτητο για την μάχη της ανατρο-πής, για το όραμα του σοσιαλι-στικού μετασχηματισμού.

Υπάρχει πάντως και μιαάποψη που λεει ότι προκειμένουνα μπορέσει ο νέος κόσμος ναενταχθεί στην Αριστερά θα πρέ-πει να μινιμαριστεί το ιδεολο-

γικό πλαίσιο.Η Μάρτα Χάρνεκερ στο βιβλίο

της «Πραγματοποιώντας το αδύ-νατο» λεει ότι η ήττα της Αριστε-ράς, δημιούργησε εσωτερικέςκρίσεις και οδήγησε σε μια υπε-ριδεολογικοποίηση που «δικαιο-λογούσε» τον κατακερματισμότης Αριστεράς, κάτι που έχουμεβιώσει και στην Ελλάδα. Πολλέςφορές προκρίνεται ως κατάλληλημέθοδος για την ενότητα να βά-ζουμε τα ιδεολογικά ζητήματακάτω από το χαλί. ∆εν είναισωστή μέθοδος, όπως ούτε καιαυτή της υπερ-ιδεολογικοποί-ησης. Συνήθως η υπεριδεολογι-κοποίηση φτιάχνει στεγανά στηνερμηνεία της πραγματικότηταςκαι σε αποκόβει από αυτήν. Ορι-σμένες φορές γίνεται τόσο εργα-λειακή, που μπορεί να δικαιολο-γήσει τα πάντα στο όνομα μάλι-στα της επιστήμης! Από την πιοδεξιά μέχρι την πιο αριστερήγραμμή. Από την άλλη, δεν υπάρ-χει πολιτική ξεκομμένη από τηνιδεολογία και όποιος το ισχυρί-ζεται πέφτει στην παγίδα του αν-τιπάλου, εκεί που η πολιτικήείναι «ουδέτερη» και βασιλεύει οτεχνοκρατισμός. Σε μια διαδικα-σία ανασυνθετική, η οποία ανα-γνωρίζει ότι τα εργαλεία τουκάθε ρεύματος μέχρι σήμερα δενείναι αρκετά, που αναγνωρίζειτην ανάγκη να συγκροτήσουμεμια νέα αριστερά, που δε θα κα-θορίζεται με βάση τις διαχωρι-στικές γραμμές του παρελθόντος,αλλά θα δημιουργεί συγκλίσειςκαι αποκλίσεις σύγχρονες με τηνεποχή μας, δεν μπορούμε να προ-σποιηθούμε πως δεν υπάρχει ιδε-ολογία. Με μια νέα λαϊκότητα, ναβρούμε τους τρόπους να συζη-τάμε και να αποφασίζουμε. Χρει-αζόμαστε, όμως, ιδεολογικές πυ-ξίδες στο ταξίδι μας για τον σο-σιαλισμό του 21ου αιώνα.

Υπάρχει μια πρόταση για Συν-διάσκεψη ολομελειακού χαρα-κτήρα με μέτρο 1 προς 1.

∆ιαφωνώ. Τα φεστιβάλ της

αριστεράς επιβάλλεται να έχουνέναν πιο πανηγυρικό χαρακτήρα.Οι εσωτερικές μας διαδικασίες,όμως, οφείλουν να έχουν άλλεςμέριμνες. Πρέπει να είναι πολιτι-κές, να διαπαιδαγωγούν στις αρι-στερές αξίες και στη δημοκρα-τική λειτουργία. Μην υποτιμή-σουμε τις διαδικασίες προετοι-μασίας της Συνδιάσκεψης στιςοργανώσεις και φτιάξουμε μιααρένα για τρεις μέρες. Παρόλααυτά η συζήτηση αυτή δεν έχειξεκινήσει στις διαδικασίες τωνΝέων ΣΥΡΙΖΑ. Είναι από τα θέ-ματα όπου η παρέμβαση των «με-γαλύτερων» μπορεί να λειτουρ-γήσει εκφυλιστικά παρά να βοη-θήσει την πορεία συγκρότησης.Ευτυχώς στην Πολιτική Γραμμα-τεία του κόμματος δεν επικρά-τησε αυτή η λογική. Αντιθέτως ηαπόφαση για τη νεολαία λή-φθηκε με εντυπωσιακά ευρείασυναίνεση στην κατεύθυνση πουέβαζαν οι ίδιοι οι νέοι. Το θετικόείναι ότι στο συντονιστικό τωνΝέων ΣΥΡΙΖΑ διεξάγεται πλού-σια συζήτηση με ευρεία συναί-νεση.

Ποια θα είναι η σχέση της ορ-γάνωσης νέων με το κόμμα;

Βάσει της συνεδριακής απόφα-σης, η Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ θα έχειπλήρη οργανωτική αυτονομία, κι-νούμενη στο πλαίσιο των στρατη-γικών επιλογών του ΣΥΡΙΖΑ. Ηνεολαία του ΣΥΡΙΖΑ δεν θαείναι τα μέλη του κόμματος πουδεν έχουν γκριζάρει τα μαλλιάτους, αλλά διακριτό ρεύμα μέσαστη κοινωνία, με διακριτή πολι-τική και πολιτιστική ταυτότητα.Άρα, ναι είμαστε κομμάτι τουΣΥΡΙΖΑ, έχοντας όμως και τηδική μας αυτόνομη στρατηγικήστα ζητήματα της νεολαίας.

∆ύο στους τρεις νέους είναιάνεργοι και ένας στους τρεις ερ-γάζεται χωρίς δικαιώματα γιαένα χαρτζιλίκι. Η παιδεία συρρι-κνώνεται και εμπορευματοποιεί-ται πετώντας χιλιάδες νέους καινέες εκτός εκπαιδευτικής διαδι-

κασίας. Ο κρατικός αυταρχισμόςαντιμετωπίζει σχεδόν με μένοςτους νέους: αστυνομική αυθαιρε-σία, διώξεις μαθητών, χημικά,επίθεση στο άσυλο κλπ. Χιλιάδεςνέοι και νέες οδηγούνται στοεξωτερικό. Τα ήδη αποδυναμω-μένα συνδικάτα ως επί τω πλεί-στον έχουν κλειστές τις πόρτεςστους νέους, ενώ ο κατακερματι-σμός του χώρου και του χρόνουκάνει ακόμα πιο δύσκολη τη συλ-λογική οργάνωση. Όλα τα παρα-πάνω, δεν μας δείχνουν απλώςότι χρειαζόμαστε μια αυτόνομηστρατηγική και οργάνωση για ταιδιαίτερα προβλήματα της νεο-λαίας, αλλά και ότι είναι εξαιρε-τικής σημασίας.

Μπορεί δηλαδή να σκεφτείτεκαι άλλο όνομα;

Θα μπορούσε να γίνει. Η πα-ράδοση της ελληνικής Αριστεράςάλλωστε είναι πλούσια και δεί-χνει ότι πολλές φορές μπορεί ναείναι και προωθητικό. ∆εν είναιανάγκη όμως να βιαστούμε γιατέτοια ζητήματα τώρα. Αυτό μπο-ρεί να μας απασχολήσει στοδρόμο προς το Ιδρυτικό Συνέ-δριο.

Σε φοβίζει η προοπτική τηςκυβέρνησης της Αριστεράς, σεσχέση με τη δουλειά που έχει νακάνει μια αριστερή νεολαία;

Θα ήταν τρελό κάποιος να μηναναγνωρίζει τις δυσκολίες τουεγχειρήματος. Θα ήταν όμως πιοτρελό να μην αντιλαμβάνεται τηνάμεση ανάγκη να σταματήσουμετις πολιτικές των μνημονίων καινα αναδείξουμε μια κυβέρνησητης Αριστεράς.

Για τη νεολαία της ανεργίας,της οργής, της θλίψης, της μετα-νάστευσης, της σκληρής εκμετάλ-λευσης, των αποκλεισμών και τηςκαταπίεσης, το να σταματήσει ηκαταστροφική πολιτική των μνη-μονίων και να αρχίσει μια πορείαδιαφορετική είναι ζήτημα επι-βίωσης. ∆εν μας φοβίζει αυτή ηπροοπτική, αλλά μας δημιουργείπερισσότερες ευθύνες. Η σχέσηαριστερής κυβέρνησης με το λαόθα είναι διαφορετική. Για παρά-δειγμα η οικονομική, κοινωνική,περιβαλλοντική και πολιτικήανασυγκρότηση θα πρέπει ναστηριχτεί στους νέους ανθρώ-πους και τις ικανότητες τους, δί-νοντας τους προοπτική για τονμέλλον τους, μέσα από την αλλη-λέγγυα και συνεργατική οικονο-μία. Ή ακόμα γνωρίζουμε καλάπως τόσο εγχώρια όσο και διε-θνώς θα υπάρξουν πιέσεις από τοκατεστημένο προκειμένου να κα-ταρρεύσει μια διαφορετική προ-οπτική. Εκεί ο ίδιος ο λαός θαπρέπει να πρωτοστατήσει. Η Νε-ολαία του ΣΥΡΙΖΑ ανυπομονείγια την ανατροπή και ξέρει ότιτότε δεν τελειώνει τίποτα, αλλάθα πρέπει να συνεχίσει ακόμαπιο μαχητικά και δημιουργικά,να συμβάλλει στην κοινωνική ορ-γάνωση και αυτοργάνωση τωννέων ανθρώπων.

Μπορείτε να διαβάσετε ολό-κληρη τη συνέντευξη, χωρίς τιςαναγκαίες περικοπές για λόγουςχώρου, στο epohi.gr.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΗΛΙΑ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟ, ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ

Χρειαζόμαστε ιδεολογικέςπυξίδες στο ταξίδι μας

““Η νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα είναι τα μέλη του κόμματος πουδεν έχουν γκριζάρει τα μαλλιά τους, αλλά διακριτό ρεύμα μέσα στηκοινωνία, με διακριτή πολιτική και πολιτιστική ταυτότητα. Άρα,ναι είμαστε κομμάτι του ΣΥΡΙΖΑ, έχοντας όμως και τη δική μαςαυτόνομη στρατηγική στα ζητήματα της νεολαίας.

10 Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Εντάσεις στη ∆ΗΜΑΡενόψει Συνεδρίου

Σε κλίμα έντασης ξεκίνησε χθες καιολοκληρώνεται σήμερα η συζήτησηστην ΚΕ της ∆ΗΜΑΡ για τις πολιτι-

κές θέσεις για το 2ο συνέδριο, ένα μήναπριν τη διεξαγωγή του. Η προσπάθεια πουκαταβάλλει εδώ και καιρό ο Φ. Κουβέληςνα μειώσει την ένταση και τις αναταράξειςστο εσωτερικό του κόμματος, που εντάθη-καν με τη δημοσίευση του κειμένου των«58», δεν έχει φέρει το επιδιωκόμενο απο-τέλεσμα.

Οι αφορμές συνεχίζουν να υφίστανταικαι να δίνουν με κάθε ευκαιρία λαβή γιαέντονες συζητήσεις στο εσωτερικό του κόμ-ματος. Την υπογραφή του κειμένου των 58από στελέχη της ΚΕ ακολούθησε η συμμε-τοχή δύο μελών της Εκτελεστικής Επιτρο-πής, των Γ. Γεωργάτου και Σ. Λιβαδά, στηνεννεαμελή Συντονιστική Επιτροπή τηςΠρωτοβουλίας για την κεντροαριστερά.Αυτό θεωρήθηκε unfair από την πλειοψη-φία της ΕΕ, διότι «η συμμετοχή τους υπη-ρετεί διαφορετικό πολιτικό σχέδιο απόαυτό της ∆ΗΜΑΡ».

Αν και η στάση τους επικρίθηκε, θέμαδιαγραφής δεν τίθεται. Οι διαγραφές στε-λεχών δεν συμβαδίζουν με την κουλτούρατης ∆ΗΜΑΡ μας λένε από την Αγ. Κων-σταντίνου. Όμως, η συνύπαρξη δεν είναικαθόλου εύκολη. Μάλιστα, το «Αριστερό∆ίκτυο» (Θρ. Φωτεινός, Βαγ. Ζορκάδης),με ανακοίνωσή του πιέζει προς την κατεύ-θυνση της ρήξης: «Τα δύο μέλη της Εκτελε-στικής Επιτροπής της ∆ημοκρατικής Αρι-στεράς οφείλουν να επιλέξουν ποιο πολι-τικό σχέδιο θέλουν να υπηρετήσουν καιποια συλλογικότητα τους εκφράζει».

Ιδιαίτερα επικριτικός ως προς τους συμ-μετέχοντες στη Συντονιστική Επιτροπή,ήταν ο υπεύθυνος του Πολιτικού Σχεδια-σμού, Σάκης Παπαθανασίου, ο οποίος μά-λιστα φέρεται να μοίρασε ηλεκτρονικά κεί-μενο, μέσω facebook. Σε αυτό, άφηνε αιχ-μές τόσο για τη στάση των δύο μελών τηςΚΕ για τη όσο και για το γενικό γραμματέατης ∆ΗΜΑΡ, Σ. Λυκούδη, που επίσης ασκείκριτική στη ∆ΗΜΑΡ για τη στάση τηςέναντι των 58.

Με νεότερο κείμενο που ανέβασε στο fa-cebook, επιχείρησε να ρίξει τους τόνους τηςαντιπαράθεσης. Το κείμενο εστιάζει στησυγκρότηση του τρίτου πόλου και στον πο-λιτικό του ρόλο, «ο οποίος δεν αφορά ούτεστην πιστή εφαρμογή του μνημονίου ούτεστην ανέξοδη και λαϊκιστική μονομερή κα-ταγγελία του, που αρνείται κάθε αλλαγή».

Στη συζήτηση γύρω από το κείμενο των‘58’ μπήκε και το στέλεχος της ανανεωτικήςαριστεράς Σωτήρης Βαλντέν με άρθρο τουστην Εφημερίδα των Συντακτών, με τοοποίο ασκεί έντονη κριτική στους 58, ενώδικαιολογεί τη στάση της ∆ΗΜΑΡ. Οι 58εκτιμά ότι παρά τις διακηρυγμένες προθέ-σεις τους, δεν λαμβάνουν ίσες αποστάσειςέναντι του νέου «δικομματισμού», αλλά κλί-νουν εμφανώς προς την πλευρά των δυνά-μεων του μνημονίου και του ΠΑΣΟΚ.

Ιδιαίτερη συμβολή στη σύγχυση τουχώρου είναι και η συνέντευξη του πρώηνυπουργού της κυβέρνησης της ∆ΗΜΑΡ, Αν-τώνη Μανιτάκη, στο «Projectpress», πουλαμβάνει σαφείς αποστάσεις από την τα-κτική της ∆ΗΜΑΡ ως προς την απομά-κρυνσή της από την κυβέρνηση. «Για τηναποχώρησή μας από την κυβέρνηση θα πωαυτό που είπε ο Σπύρος Λυκούδης. Η απο-χώρηση της ∆ΗΜΑΡ από την κυβέρνησηέγινε σε λάθος χρόνο, με λάθος τρόπο καιμε λάθος αφορμή». Αυστηρή έναντι των 58ήταν και η «Αριστερή Προοπτική» (όσοιαπομακρύνθηκαν από τη ∆ΗΜΑΡ). Θέτουνέναν ευρύτερο προβληματισμό σχετικά μετα κεντρικού τύπου διλήμματα που έχει νααντιμετωπίσει η ∆ΗΜΑΡ και η κεντροαρι-στερά. Ο Ανδρέας Νεφελούδης με κείμενότου στο μπλογκ της πρωτοβουλίας αναρω-τιέται: «Ποιο θα είναι το πολιτικό αύριο τηςκεντροαριστεράς; Θα είναι η συγκρότησημιας ακόμα τρικομματικής με τον Σαμαράκαι τον Λαζαρίδη; Ή η σύμπλευση με μιααριστερή και προοδευτική κυβέρνηση με-ταρρύθμισης και ανατροπής»;

Σ.Κ.

Ηαποπνικτική μυρωδιά της κατα-σκοπίας δηλητηρίασε και πάλιτην πολιτική ζωή της Γερμανίας

και της Ευρώπης. Μόνο που τώρα αυτήη μυρωδιά δεν προερχόταν από δωμά-τια παρακολούθησης της Στάζι, όπωςαυτά που περιγράφονταν στην ταινία“Οι ζωές των άλλων”, αλλά από τη σύμ-μαχο και εταίρο Αμερική. Μετά τις απο-καλύψεις του πρώην στελέχους της αμε-ρικανικής υπερ-υπηρεσίας NSA (Natio-nal Security Agency), Έντουαρντ Σνό-ουντεν, έγινε σε μεγάλη έκταση γνωστήη χρήση της υψηλής τεχνολογίας στηνκατασκοπία μεταξύ εταίρων και συμμά-χων στο πιο υψηλό επίπεδο της πολιτι-κής ηγεσίας αλλά και σε βάρος μεγάλουαριθμού ευρωπαίων πολιτών. Η NSA σεσυνεργασία με τη βρετανική αντίστοιχηυπηρεσία GCHQ (Government Com-munication Headquarters) “διαχειρί-ζονται” περί τα 600 εκατομμύρια τηλε-φωνικά “γεγονότα”, την ημέρα και στιςδύο ακτές του Ατλαντικού.

Το πρόβλημα μεγαλώνει περισσότεροαν σκεφτούμε ότι αυτό που συλλαμβά-νουν τα σύγχρονα μέσα παρακολούθη-σης, δεν είναι τόσο το περιεχόμενο αλλάτα μεταδεδομένα, “κάθε ψηφιακό σήμακάθε στιγμή”. ∆ηλαδή ολόκληρη τηνηλεκτρονική ζωή κάποιου, περιλαμβα-νομένων όλων των αναζητήσεων στο∆ιαδίκτυο, των τηλεφωνημάτων, τωνγραπτών μηνυμάτων, των ηλεκτρονικώνμηνυμάτων προς όλους. Τα μεταδεδο-μένα λένε τα πάντα για τη ζωή ενός αν-θρώπου και αν κάποιος έχει αρκετά με-ταδεδομένα, δεν χρειάζεται να γνωρίζειτο περιεχόμενο των μηνυμάτων. Είναιμάλλον τρομακτικό, σημειώνει έναςπρώην αξιωματούχος της NSA, “τοπόσο προβλέψιμοι είναι οι άνθρωποι”.

Γιατί ο ξαφνικός θόρυβος;

Είναι προφανές ότι οι μυστικές υπη-ρεσίες της Γαλλίας, της Γερμανίας καιβέβαια της Μ. Βρετανίας γνώριζαν τιςτεχνολογικές δυνατότητες των αμερικα-νικών υπηρεσιών και μπορεί κάποιος μεσχετική βεβαιότητα να υποθέσει ότιείχαν στοιχεία για παρακολουθήσειςευαίσθητων στόχων στην χώρα τους. Ηεμπειρία και τα δίκτυα αυτών των υπη-ρεσιών, αν και δεν έχουν την τεχνολο-γική δυνατότητα να αποτρέψουν τις πα-ρακολουθήσεις, έχουν τις “κεραίες” γιανα αντιληφθούν ότι πραγματοποιούνται.Είχε μάλιστα δημοσιευτεί ήδη από τονΙούνιο 2013 ότι κάθε μήνα οι υπηρεσίεςτων ΗΠΑ απορροφούσαν ψηφιακά απότο Ιράν 14 εκατομμύρια πληροφορίες,από το Πακιστάν 13,5 εκατομμύρια, απότην Ιορδανία 12,7, από την Αίγυπτο 7,6

και από την Ινδία 6,3 εκατομύρια πλη-ροφορίες. Γιατί λοιπόν τώρα όλος αυτόςο θόρυβος;

Μια πρώτη εξήγηση είναι η εκμετάλ-λευση της υπόθεσης των παρακολουθή-σεων στον αυξανόμενο ανταγωνισμότων ΗΠΑ με δυνάμεις που αναδύονταιως διεκδικητές περιφερειακής ηγεμο-νίας, όπως η Ρωσία, η Κίνα και η Γερ-μανία. Οι αποκαλύψεις και οι διαρροέςτου Σνόουντεν προξένησαν ένταση στιςσχέσεις Γερμανίας και ΗΠΑ αλλά καιέδωσαν την ευκαιρία στο Βερολίνο ναβάλει ίσως τα θεμέλια για μια νέα ηγε-μονία στην Ευρώπη στο όνομα της προ-στασίας από την τεχνολογική “εισβολή”των Αμερικανών. Θα ήταν πολύ προ-βληματικό για την Άγκελα Μέρκελ καιτους Χριστιανοδημοκράτες να άνοιγαναυτό το θέμα μεσούσης της μακράς προ-εκλογικής περίοδου. Μετά τη νίκη της,η Γερμανίδα Καγκελάριος μπορούσε νακινήσει το θέμα και να συσπειρώσειτους Ευρωπαίους γύρω από την ανάγκηγια προστασία από την παράνομη καιχωρίς άδεια συλλογή δεδομένων απότην υπερδύναμη. Πιθανόν να δούμε καιμια αναζωπύρωση της συζήτησης για ευ-ρωπαϊκή υπηρεσία πληροφοριών μεγερμανική πρωτοβουλία και σφραγίδα.

Ευάλωτη η υψηλή τεχνολογία

Από την άλλη πλευρά, η Κίνα και ηΡωσία επιλέγουν τον ΟΗΕ για να κατα-θέσουν κοινό σχέδιο απόφασης για τηνπροστασία από την κυβερνο-κατασκο-πεία. Στην ίδια κατεύθυνση κινείται καιη Βραζιλία. ∆εν υπάρχει αμφιβολία ότιη υπόθεση αποτελεί σαφή τραυματισμότου αμερικανικού γοήτρου. Γενικότεραη αμφιταλάντευση στο θέμα της Συρίας,η υπόθεση της κυβερνο-κατασκοπείαςκια κυρίως τα οικονομικά προβλήματαέχουν δημιουργήσει ρωγμές στο ηγεμο-νικό προφίλ των ΗΠΑ.

Μια δεύτερη εξήγηση είναι ότι αυτότο σύστημα, παρά την υψηλότατη τεχνο-λογία του, είναι ευάλωτο όταν κάποιοςαπό την ανθρώπινη αλυσίδα σπάσει καιαποχωρήσει (Σνόουντεν, Wikileaks).Τότε, λόγω της φύσης του συστήματοςείναι δυνατόν να διοχετεύσει τεράστιοόγκο κρίσιμων πληροφοριών στο διαδί-κτυο, δηλαδή να τα καταστήσει γνωστάστην κοινωνίας. Πριν από δύο δεκαετίεςη διαχείριση αυτών των πληροφοριών,ακόμη και όταν διέρρεαν, ήταν κυρίωςέργο των μυστικών υπηρεσιών και τωνσχέσεων μεταξύ τους ή στην καλύτερηπερίπτωση κάποιων δημοσιογράφωνκαι εφημερίδων που μπορούσαν να δια-δώσουν πολύ πιο περιορισμένο όγκοπληροφοριών από ό,τι το διαδίκτυο και

ήταν δυνατόν να υποχωρήσουν σε κρα-τικές πιέσεις και επιχειρηματικά συμ-φέροντα.

Τα κράτη και οι επιχειρήσεις μπορούνδηλαδή να κατασκοπεύουν αλλήλους,αλλά το νέο πρόβλημα που δημιουργεί-ται, είναι η δημοσιοποίηση των κρίσι-μων πληροφοριών στο διαδίκτυο, ηγνώση της κοινωνίας. Κατά συνέπεια, οόλος θόρυβος δεν γίνεται για την περι-στολή αυτών των παρακολουθήσεων,αλλά για την “διακυβέρνησή” τους,όπως είναι ο όρος του συρμού, δηλαδήτη δημιουργία όρων και προϋποθέσεωνελέγχου όχι βέβαια από τις κοινωνίες ήαπό αντιπροσωπευτικούς θεσμούς, αλλάαπό υπερεθνικά σώματα, παρασάγγεςμακριά από κάθε κοινωνικό έλεγχο. Άλ-λωστε, ο αρπακτικός χρηματοπιστωτι-κός καπιταλισμός και οι παγκοσμιοποι-ημένες ελίτ του έχουν ανάγκη τέτοιου εί-δους βιοπολιτικού ελέγχου των κοινω-νιών και ιδιαίτερα των εξεγερμένωντμημάτων τους όχι τόσο μέσω της παρα-κολούθησης των πολιτικών μηνυμάτωνόσο των μεταδεδομένων της καθημερι-νότητάς τους.

Τεχνολογικός ολοκληρωτισμός;

Τέλος, πρέπει να αναλογιστούμε ότι ητεράστια εξάπλωση της απόσπασης τωνμεταδεδομένων και η νομιμοποίησή τηςέγινε στο όνομα της ασφάλειας των πο-λιτών από τον κίνδυνο της τρομοκρατίαςκαι μάλιστα της τζιχαντικής τρομοκρα-τίας μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Ουσια-στικά οι κοινωνίες έπεσαν στην παγίδατης περιστολής της δημοκρατίας και τουελέγχου της ίδιας της καθημερινής ζωήςτων πολιτών. Σήμερα η συζήτηση για τηνκυβερνο-κατασκοπεία και η απόσπασητων μεταδεδομένων δεν ξαναγυρνάστην πηγή της νομιμοποίησης τους, αλλάπεριστρέφεται στους τρόπους ελέγχουκαι οριοθέτησής τους. Μόνο η ριζικήεπαναδιατύπωση της σχέσης κοινωνίας,δημοκρατίας και ασφάλειας μπορεί νααπαντήσει στην απειλή του τεχνολογι-κού ολοκληρωτισμού. Πιο απλά, αυτήτην χρονιά στις ΗΠΑ σκοτώθηκαν πολύπερισσότεροι από νήπια που πυροβόλη-σαν με τα όπλα των γονιών τους λόγωτης εκτεταμένης οπλοκατοχής, παράαπό τους τζιχαντιστές τρομοκράτες τηςΒοστώνης.

* Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πα-νεπιστήμιο Πελοποννήσου και επιστη-μονικός υπεύθυνος του Κέντρου Μεσο-γειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμι-κών Σπουδών, www.cemmis.edu.gr

Κυβερνο-κατασκοπίακαι ηγεμονικοί ανταγωνισμοί

Τι κρύβεται πίσω από τις διεθνείς παρακολουθήσεις

ΣΩΤΗΡΗΣ ΡΟΥΣΣΟΣ

““Ο όλος θόρυβος δεν γίνεταιγια την περιστολή αυτών τωνπαρακολουθήσεων, αλλά για την“διακυβέρνησή” τους, όπωςείναι ο όρος του συρμού,δηλαδή τη δημιουργία όρων καιπροϋποθέσεων ελέγχου όχιβέβαια από τις κοινωνίες ή απόαντιπροσωπευτικούς θεσμούς,αλλά από υπερεθνικά σώματα,παρασάγγες μακριά από κάθεκοινωνικό έλεγχο.

Η ΕΠΟΧΗ 3 Noεμβρίου 2013 11∆ΙΕΘΝΗ

∆ώστειθαγένεια, τώρα

Με συνεχόμενες κινητο-ποιήσεις χιλιάδες άν-

θρωποι διαμαρτύρονται γιατην απόφαση του συνταγμα-τικού δικαστηρίου της ∆ομι-νικανής ∆ημοκρατίας να α-φαιρέσει την ιθαγένεια σε ό-ποιον γεννήθηκε από μετα-νάστες που εισήλθαν «παρά-νομα» στην χώρα από τηνΑϊτή. Με την απόφαση αυτή244.151 άνθρωποι χαρακτη-ρίζονται ως απάτριδες, πα-ρόλο που έχουν ζήσει όλη τηζωή τους στη ∆ομινικανή∆ημοκρατία, ενώ οι περισ-σότεροι από αυτούς δεν έ-χουν πάει ποτέ στην γειτονι-κή Αϊτή, με την οποία οι δύοχώρες μοιράζονται το νησίτης Ισπανιόλας, ούτε έχουνοικογένεια εκεί.

Λευτεριάστον Carles Mateu

Συνεχίζονται οι αντιδρά-σεις για την εξάμηνη

φυλάκιση του Carles Mateu,ενός οδηγού από την Βαλέν-θια που καταδικάστηκε μετην κατηγορία της «περι-φρόνησης της αρχής», επει-δή σε έλεγχο της τροχαίαςαρνήθηκε να μιλήσει στα ι-σπανικά και προτίμησε ναμιλήσει στα καταλανικά.Πολλοί θεωρούν ότι η κατα-δίκη του αποτελεί μια ακόμαπερίπτωση των γλωσσικώνδιακρίσεων από το ισπανικόκράτος, ενώ να σημειωθεί ό-τι αρχικά ο Carles είχε α-θωωθεί, αλλά ο εισαγγελέαςάσκησε έφεση.

Στον δρόμογια το Καράτσι

Πορεία 700 χιλιομέτρωνπρος το Καράτσι ξεκί-

νησαν την Κυριακή δεκάδεςγυναίκες για να διαμαρτυρη-θούν ενάντια στις 18.000 α-παγωγές Μπαλόχ την τελευ-ταία δεκαετία από τον κυ-βερνητικό στρατό, με τουςπερισσότερους από αυτούςνα βρίσκονται φυλακισμέ-νοι, ενώ αρκετοί έχουν σκο-τωθεί. Οι Μπαλόχ εδώ καιχρόνια ζητούν αυτοδιάθεσηκαι ζουν στο Βελουχιστάν,μια περιοχή με ορυκτό πλού-το αλλά και το χαμηλότεροδείκτη αναλφαβητισμού στοΠακιστάν, στην οποία γίνο-νται σοβαρές παραβιάσειςτων ανθρωπίνων δικαιωμά-των.

∆ημήτρης Γκιβίσηςgivisisdim@yahoo.gr

του Κόσμου

Στα

∆ίκ

τυα

www.reconoci.do

www.facebook.com/pages/Jo-tamb%C3%A9-s%C3%B3c-Carles-

Mateu/462622320464523

www.voiceofbalochistan.com

Με το ΑΝΟ του Αντρέι Μπάμπιτς και το ΚομμουνιστικόΚόμμα Βοημίας Μοραβίας (KSCM) να είναι οι ουσιαστικοίνικητές, ολοκληρώθηκαν οι εκλογές στην Τσεχία, σε μια

εκλογική διαδικασία που αποτυπώθηκε η πλήρης απονομιμοποίησητου πολιτικού συστήματος (χαμηλή συμμετοχή, άνοδος κομμάτωνδιαμαρτυρίας, κλπ). Οι σοσιαλδημοκράτες (CSSD) πήραν 20,4%,όμως ο στόχος της αυτοδυναμίας που προσδοκούσαν μετά από εφτάχρόνια στην αντιπολίτευση δεν επιτεύχθηκε, ενώ το ποσοστό τουςείναι το χαμηλότερο που παίρνουν τα τελευταία είκοσι χρόνια. Πα-ράλληλα, η εσωτερική αντιπολίτευση ζητά την παραίτηση του ηγέτητου κόμματος Μποχούσλαβ Σομπότκα, ενώ αυξάνονται οι φωνέςπου κάνουν έντονη κριτική για την προεκλογική εκστρατεία του ακο-λουθήθηκε, στην οποία αποτυπώθηκε όλη η αδυναμία της ευρωπαϊ-κής σοσιαλδημοκρατίας να διαφοροποιηθεί ουσιαστικά από τον νε-οφιλελευθερισμό.

Το πρωτοεμφανιζόμενο ΑΝΟ έφτασεστο 18,6%, κεφαλαιοποιώντας την αγα-νάκτηση της τσέχικης κοινωνίας απότην πολιτική της σκληρής λιτότητας τωντελευταίων χρόνων και έχοντας τη στή-ριξη μεγάλων τμημάτων του κεφαλαίου,που στο πρόσωπο του Μπάμπις, τουδεύτερου πλουσιότερου ανθρώπου στηνΤσεχία, είδαν την ευκαιρία ανάδειξηςενός «τίμιου» επιχειρηματία απέναντιστη διαφθορά των πολιτικών συλλή-βδην. Ο Μπάμπις έχει αγοράσει δύοαπό τις μεγαλύτερες εφημερίδες τηςΤσεχίας και αποκαλείται περιπαικτικάΜπαμπισκόνι, ενώ οι θέσεις του χαρα-κτηρίζονται από ακραίο λαϊκισμό καιδιακρίνονται από επιτηδευμένη ασά-φεια και έντονο αντικομμουνισμό (σημ:όπως έχει δηλώσει μπορεί να συμμαχή-σει με όλους εκτός από τους κομμουνι-στές). Να σημειωθεί, ότι πρόσφατα τοΕθνικό Ινστιτούτο Μνήμης αποκάλυψεπως επί «υπαρκτού» ήταν μέλος τουΚομμουνιστικού Κόμματος και συγχρό-νως πράκτορας της μυστικής αστυνο-μίας.

Η στροφή προς τα αριστερά δεν απο-τυπώθηκε τελικά στον βαθμό που έδει-

χναν οι δημοσκοπήσεις, όμως το KSCM έφτασε 14,9% αυξάνονταςτο ποσοστό του κατά 32% και παίρνοντας 151.279 περισσότερες ψή-φους. Στελέχη του κόμματος εκτιμούν ότι το αποτέλεσμα είναι θετικόκαι λένε ότι θα συνεχίσουν να προωθούν το πρόγραμμά τους κρα-τώντας τις προεκλογικές υποσχέσεις τους. Παράλληλα, αναφέρονταιστην αναγκαιότητα μιας αριστερής εναλλακτικής λύσης που θαδώσει προοπτική για μια κοινωνική διέξοδο από την κρίση, και επι-σημαίνουν ότι οι σοσιαλδημοκράτες με τις παλινωδίες τους αποδυ-νάμωσαν το ενδεχόμενο μιας κυβερνητικής λύσης με προοδευτικόπρόσημο.

Το φιλελεύθερο TOP09 έπεσε στο 12%, ενώ το ∆ημοκρατικόΚόμμα Πολιτών του πρώην πρωθυπουργού Πετρ Νέτσας κατέρ-ρευσε, αφού από το 20,2% του 2010 έπεσε στο 7,7%. Τη νέα Βουλήσυμπληρώνουν το εθνικιστικό, αντιρομά και ξενόφοβο Ξημέρωμα

της Άμεσης ∆ημοκρατίας με 6,9% και τοΧριστιανοδημοκρατικό ΛαϊκόΚόμμα με 6,8%.

Στις μετεκλογικές συζητήσεις που συ-νεχίζονται, το CSSD με τις 50 έδρες πουέχει χρειάζεται την στήριξη δύο κομμά-των για να σχηματίσει κυβέρνηση. Πο-λιτικοί αναλυτές θεωρούν ότι οι πιθα-νότεροι κυβερνητικοί εταίροι θα είναιτο ANO και το ΧριστιανοδημοκρατικόΛαϊκό Κόμμα. Μέχρι σήμερα, ο Μπάμ-πις λέει ότι δεν θα συνεργαστεί με τουςσοσιαλδημοκράτες, αλλά πολλοί εκτι-μούν ότι είναι μια κίνηση τακτικής προ-κειμένου να μην κατηγορηθεί για κυ-βερνητισμό. Όσο για το προεκλογικόσενάριο μιας κυβέρνησης μειοψηφίαςτου CSSD με τη στήριξη του KSCM,αυτό δεν μπορεί να υλοποιηθεί, αφούδεν υπάρχει ο «μαγικός» αριθμός των101 βουλευτών.

∆ημήτρης Γκιβίσης

Ο αντικομμουνισμός συναντά την γελοι-ότητα. Πανό με τον Πούτιν ντυμένο Στά-λιν προειδοποιεί ότι αν ψηφιστεί τοKSCM η Τσεχία θα βρεθεί στην αγκαλιάτης Ρωσίας.

Στις μετεκλογικές συζητήσεις που συνεχίζονται, το CSSD με τις 50 έδρες που έχει χρειάζεται την στήριξηδύο κομμάτων για να σχηματίσει κυβέρνηση. Πολιτικοί αναλυτές θεωρούν ότι οι πιθανότεροι κυβερνητικοί

εταίροι θα είναι το ANO και το Χριστιανοδημοκρατικό Λαϊκό Κόμμα.

ΤΣΕΧΙΑ Η Αριστερά στους νικητές των εκλογών

Του∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο

Τρώγοντας έρχεται η όρεξη φαίνεταινα σκέφτηκαν γερμανοί Χριστιανοδη-μοκράτες και Σοσιαλδημοκράτες και

αποφάσισαν να αρχίσουν να λύνουν ταμικρά θέματα ως ορεκτικό για τα μεγάλαπου έρχονται και τα οποία θα είναι που θακαθυστερήσουν τις διαπραγματεύσεις για τοσχηματισμό κυβέρνησης. Αποφάσισαν, λοι-πόν, να ανεβάσουν τις αστείες αμοιβές γιατους ασκούμενους σε πρακτική εργασία πουκυμαίνονται σήμερα στα 300 ευρώ και ναδείξουν έτσι και ένα κοινωνικό πρόσωπο σεμια χώρα που μπορεί οι δείκτες της να ευη-μερούν, αλλά είναι και εκατομύρια οι πο-λίτες της που ζουν στα όρια της φτώ-χειας. Τα ταμεία του κράτους μπο-ρεί να είναι γεμάτα, αλλά όλοι πα-ραδέχονται ότι θα είναι αδύνατονα υλοποιηθούν οι υποσχέσεις,που αμφότερα τα δύο πρώτα σεεπιρροή κόμματα είχαν δώσειστην εκλογική τους πελατείαπριν από τις 22 Σεπτεμβρίου.

Τα δύσκολα που έρχονταιαφορούν κυρίως την κατο-χύρωση του χαμηλότε-ρου ωρομισθίου στα8,5 ευρώ, κάτι που τοSPD είχε κάνει ση-μαία του προεκλογικάκαι θέλει να το έχει καιδεμένο στην προγραμμα-

τική κυβερνητική συμφωνίαμέχρι τα μέσα Νοεμβρίου, ότανκαι το συνέδριό του θα πρέ-

πει να επικυρώσει την πορεία προς την επα-νεκκίνηση του μεγάλου συνασπισμού . ΟιΧριστιανοδημοκράτες έχουν αφήσει να εν-νοηθεί ότι θα μπορούσαν να το δεχτούν υπόόρους.

Πιθανότατα ένας από τους όρους αυτούςθα είναι να παραμείνει φύλακας του μεγά-λου ταμείου του κράτους ο ΒόλφγκανγκΣόιμπλε. Ο υπουργός Οικονομικών δεν κρύ-βει σε όλες του τις εμφανίσεις το τελευταίοδιάστημα την πρόθεση του να παραμείνει σεαυτή τη θέση και φαίνεται ότι οι Σοσιαλδη-μοκράτες το έχουν πάρει απόφαση ότι αυτότο υπουργείο είναι λίγο μακριά από εκεί πουφτάνει το χέρι τους. Και μπορεί, βεβαίως, να

μην κάνουν οι άνθρω-ποι τα υπουργεία,

αλλά ο συμβολι-σμός και μόνο

που θα σταλείαπό την πα-

ραμονήτου Β.Σόιμ-πλεστο

ισχυρό-τεροίσωςυπουρ-

γείο της ηπειρωτικής Ευρώπης είναι ενδει-κτικός και ιδανικός για να καταστρέψει τιςψευδαισθήσεις εκείνων, που περίμεναν ότιμετά τις γερμανικές εκλογές κάτι μπορεί νααλλάξει στην μέχρι τώρα στάση του Βερολί-νου απέναντι στο Νότο. Ακόμα και αν τελικάο Χριστιανοδημοκράτης πολιτικός αποφασί-σει να αποχωρήσει η κληρονομιά του θα πα-ραμείνει βαριά να καθορίζει την οικονομικήπολιτική και στο μέλλον.

Πάντως, η γενική γραμματέας των Σο-σιαλδημοκρατών Αντρέα Νάλες διέψευσεστις αρχές της εβδομάδας πληροφορίες πουέλεγαν ότι το κόμμα της ενδιαφέρεται γιατην κατάληψη επτά έως οκτώ υπουργείων,λέγοντας ότι τέτοια θέματα μοιράσματος τηςπίτας δεν έχουν πέσει ακόμα στο τραπέζιτων διαπραγματεύσεων. Και ο επικεφαλήςτου κόμματος και της ομάδας των διαπραγ-ματεύσεων Ζίγκμαρ Γκάμπριελ σε ιδιαίτερααγωνιστικούς τόνους έθετε τις περιβόητεςκόκκινες γραμμές για το κόμμα του μιλών-τας για σκληρές διαπραγματεύσεις.

Ετσι κι αλλιώς, το όριο που άτυπα έχειμπει για την παρουσίαση της νέας ντρημτημ στο Βερολίνο αφορά τα... Χριστού-γεννα. Αλλοι είναι αυτοί, που καίγονται καιόχι οι Γερμανοί... Ως τότε οι φτωχοί συγγε-νείς από το Νότο θα μπορούν να ονειρεύον-ται χαλαρωτικές αποφάσεις από την επό-

μενη γερμανική κυβέρ-νηση και να καθησυχά-

ζουν τους ιθαγενείς,παραμυθιάζοντάςτους για γεμάτες κα-τανόηση ανταλλα-γές απόψεων με τηνΑνγκέλα Μέρκελ.

Η κληρονομιά του Σόιμπλε

∆ΙΕΘΝΗ12 Η ΕΠΟΧΗ 3 Noεμβρίου 2013

TουΚώστα Ήσυχου*

Οπρόσφατος εορτασμός τριάντα συ-ναπτών ετών δημοκρατίας χωρίςπραξικοπήματα είναι από μόνος

του ένα ιστορικό φαινόμενο χωρίς προ-ηγούμενο στην ιστορία της χώρας καιδίνει τη νέα εικόνα της Λατινικής Αμερι-κής στον 21ο αιώνα, που συνεχώς αυτο-νομείται σε πολλαπλά πεδία, από την πα-τροπαράδοτη Βόρειο-Αμερικανική επι-κυριαρχία και κηδεμονία.

Οι όροι αυτονόμησης, όπως και τα ιδε-ολογικά και προγραμματικά προστάγ-ματα δεν είναι «γραμμικές εξισώσεις»για όλες τις χώρες στην περιοχή, που ανα-πτύσσουν διαφορετικές ταχύτητες με δη-μοκρατικές, αριστερόστροφες ή και επα-ναστατικές ρήξεις, όπως στην περίπτωσητης Βενεζουέλας, Βολιβίας και Κούβας.∆υο νέα στοιχεία, που δεν πρέπει να ταπροσπερνά κανείς με ευκολία, είναι ότιψήφισαν για πρώτη φορά οι 16άρηδεςκαι τα ψηφοδέλτια μαζί με το όλο το εκλο-γικό υλικό σε περιοχές με έντονο ιθαγε-νικό δημογραφικό στοιχείο, ήταν γραμ-μένα στις γλώσσες, κέτσουα, μαπούτσε,μοκόβι, κομ και πιλάγα. Αδιανόητες κα-τακτήσεις από την εποχή των «πέτρινωνχρονών» του ∆ΝΤ.

Η Αργεντινή γνώρισε ένα νέο εκλογικότοπίο την περασμένη Κυριακή, προμη-νύοντας, ίσως, αλλαγές στην ηγεσία τηςχώρας σε μεσοπρόθεσμο διάστημα, αλλάόχι βαθιές και δομικές μεταρρυθμίσειςπου θα μεταβάλλουν τον τρόπο με τον

οποίο αναπτύσσεται η πολιτική δραστη-ριότητα στη χώρα.

Οι βουλευτικές εκλογές ανανέωσαν τοήμισυ των 257 βουλευτών και το ένα τρίτοτων 72 γερουσιαστών και δεν μπορούν ναχαρακτηριστούν ως νίκη για την πρόεδροΧριστίνα Φερνάντες, ώστε να της δοθείη δυνατότητα αναζητήσει μια σειρά απόστρατηγικού τύπου συνταγματικές τροπο-λογίες.

Το αποτέλεσμα αυτό, δημιουργεί βάσι-μες ελπίδες στον Σέρτζιο Μάσσα, πρώηνσυνεργάτη της και πρώην συντονιστή τουΥπουργικού συμβουλίου, ο οποίος ενδε-χόμενα να μετατρέπεται σε ανερχόμενηανταγωνιστική δύναμη, ενώ είναι πλέονπιθανό να φθάσει στην Casa Rosada το2015.

Ποτέ δεν είναι εύκολη η απόπειραεκλαΐκευσης μιας μετεκλογικής ανάλυ-σης, μετά τις ενδιάμεσες εκλογές για τηνεκλογή γερουσιαστών στην Αργεντινήπου πραγματοποιήθηκαν στις 27 τουΟκτώβρη. Πόσο μάλλον που η μοναδικό-τητα του «περονισμού», ως πολιτικό-κοι-νωνικό φαινόμενο και πολιτικό μοντέλο-κόμματος, που δεν αφήνει περιθώρια επι-δερμικών παραλληλισμών με άλλες χώρεςκαι κοινωνίες.

Νέοι «παίκτες»

Ενόψει των προεδρικών εκλογών το2015, η πολιτική γεωγραφία στην Αργεν-τινή αποκτά νέους «παίκτες», ενώ εμπε-δώνονται νέες ισορροπίες. Η έως τώραπορεία της κυβέρνησης, που συνεχίζειένα έργο ανοικοδόμησης, μετά την ολικήκοινωνική και οικονομική καταστροφήτης χώρας από το 2001 με την «έξοδο του∆ΝΤ», πραγματοποιείται μέσα από αντι-φάσεις και τεράστιες δυσκολίες. Η ανοι-κοδόμηση γίνεται μέσα σε συστημικόπλαίσιο και δεν πρέπει να τρέφει κανείςαυταπάτες για το εύρος και το βάθος τωνρήξεων. Παρόλα αυτά η ανεργία μει-ώθηκε δραματικά (31% - 2001, 7.1% -2013), εθνικοποιήσεις ψηφίστηκαν σε το-μείς στρατηγικής σημασίας, τα εργασιακάδικαιώματα διευρύνθηκαν, με το «μέτρο»να βρίσκεται στην γραμμή μη αμφισβήτη-σης της πλουτοκρατίας. Ιδιωτικοποιημέναπρώην κρατικά εργοστάσια αεροσκαφώνκαι ναυπηγεία ξανάνοιξαν μετά την επα-νακρατικοποίησή τους, ενώ η παραδο-σιακή μεγάλη κτηνοτροφική εξαγωγικήδραστηριότητα έδωσε τα πρωτεία στηνεξαγωγή της μεταλλαγμένης σόγιας, πα-νάκριβο και επικερδέστατο διατροφικόπροϊόν σε μεγάλες αγορές, όπως Κίνα καιΙνδία. Η πρόσφατη εθνικοποιημένη μο-νάδα της κρατικής εταιρίας πετρελαίουαπέκτησε νέο μεγάλο- μέτοχο την Αμερι-κανική Σέβρον. Οι αντιφάσεις είναι

υπαρκτές και ο κοινωνικό-πολιτικός συ-σχετισμός των κινημάτων και των συνδι-κάτων παραμένει ισχυρός και παράγον-τας σοβαρού επηρεασμού τελικών απο-φάσεων.

Ο παραδοσιακός πόλος της φίλο-αμε-ρικανικής ολιγαρχίας σήμερα συγκεν-τρώνεται στην «Ένωση Κοινωνικού Ριζο-σπαστισμού» σε συμμαχία με νέες συντη-ρητικές δυνάμεις («ΠΡΟ – ΜαουρίσιοΜάκρι- Πρόεδρος και Μπόκα Τζούνιορςκαι μεγάλο-εκδότης) που βασίζονται στοΜπερλουσκονικό μοντέλο και το Ανανε-ωτικό Περονιστικό σχίσμα (ΑνανεωτικόΜέτωπο), το κέντρο- αριστερό νέο σχήμααυτό, αναπτύσσει τάσεις σοβαρής αντα-γωνιστικότητας για τον προεδρικό θώκοαπό τον επικεφαλής Σέρχιο Μάσσα στιςεπόμενες προεδρικές εκλογές.

Το κυβερνητικό «Μέτωπο για τη Νίκη»παραμένει η μεγάλη πολιτική δύναμη τηςχώρας, ενώ για πρώτη φορά το Μέτωποτης Αριστεράς κατάφερε να κερδίσει τηνπαρουσία του στη Γερουσία με τρειςέδρες με επικεφαλής το Χ. Αλταμιράνο,σημάδι ότι σε μεγάλους κοινωνικούς καιαντί-ιμπεριαλιστικούς αγώνες ήταν πάντα

μαζί και μέσα στην κοινωνία.

Ανοιχτοί δίαυλοι

Έχει ιδιαίτερη σημασία η ανάγνωσητων αποτελεσμάτων αυτών, όπως και οιδιαγραφόμενες τάσεις στην πολιτική ζωήτης χώρας να πάρουν σοβαρά υπόψη τηνπολιτικό- οικονομική και κοινωνική ολο-κλήρωση που συντελείται στην ήπειρο μετην Βενεζουέλα, Κούβα, Βραζιλία, Βολι-βία και Αργεντινή να παίζουν ρόλο πρω-ταγωνιστικό, με δυναμικά στοιχεία αλλη-λοεπηρεασμού στην προσδοκώμενη κοινήεξωτερική πολιτική έναντι των ΗΠΑ καιτην Ε.Ε.

Ίσως το ρητό «έξω πάμε καλά αλλάμέσα όχι και τόσο» να έχει μια σχετικό-τητα με τα συμβαίνοντα στην Αργεντινήκαι όχι μόνο. Σημασία έχει η Ριζοσπα-στική αριστερά στη χώρα μας να κρατάισχυρούς διαύλους ανοιχτούς με τις πολ-λαπλές ιστορικές αλλαγές που πραγματο-ποιούνται στην ήπειρο. Να κρατά ζωντα-νές σχέσεις συμπόρευσης και κοινής δρά-σης με όλες τις επαναστατικές, δημοκρα-τικές και προοδευτικές δυνάμεις στην πε-

ριοχή. Μακριά από λογικές ιστορικώνμαθημάτων από την πλευρά μας, αλλά μεισότιμες, αδελφικές και συντροφικές σχέ-σεις. Ίσως είναι καιρός να μελετάμε τιςαρνητικές και θετικές εμπειρίες χωρώνπου ξέφυγαν από τα δεσμά των παγκό-σμιων ιμπεριαλιστικών πολιτικών καιχρηματοπιστωτικών εργαλείων , σε μια«μετά-νεοφιλελεύθερηη εποχή» και ναδυναμώνουμε από κοινού νέους δρόμοςχειραφέτησης, αρκεί κάνεις να μην ξεχνάτον τελικό «προορισμό». Το Σοσιαλι-σμό του 21ου αιώνα.

* Ο Κώστας Ήσυχος είναι μέλος τηςΠ.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ, υπεύθυνος για τηνεξωτερική πολιτική και άμυνα.

Στη Βουλή του Εκουαδόρ διεξάγεται συζήτηση για αναθε-ώρηση του ισχύοντα εδώ και 70 χρόνια Ποινικού Κώδικα.Η πρόταση για αποποινικοποίηση της έκτρωσης σε περί-

πτωση βιασμού ή σοβαρού κινδύνου για τη ζωή της εγκύου απότη βουλευτίνα του κυβερνώντος κόμματος Πάολα Παβόν πουσυνυπέγραψαν 20 βουλευτές (της πλειοψηφίας και της αντιπο-λίτευσης), προκάλεσε μεγάλη αναταραχή (9/10/2013).

Η αντίδραση του Ραφαέλ Κορέα, πρόεδρος της χώρας και τουκυβερνώντος κόμματος (Πατριωτική Συμμαχία), ήταν ακαριαία,κατηγορηματική και πολεμική. Χαρακτήρισε την πρόταση τωνβουλευτών/τριών «προδοσία της επαναστατικής διαδικασίαςκαι του προέδρου προσωπικά». Επεσήμανε δε ότι «το ΕθνικόΑναπτυξιακό Πρόγραμμα που προωθεί η Πατριωτική Συμμαχίαδεν εμπεριέχει την αποποινικοποίηση της έκτρωσης, αλλά αντί-θετα προσβλέπει στην υπεράσπιση της ζωής». «∆εν θα αποδε-χτώ ποτέ την αποποινικοποίηση της έκτρωσης», δήλωσε κατη-γορηματικά και απείλησε ότι «αν περάσει αυτή η τροποποίησηθα παραιτηθώ και η ιστορία θα με κρίνει». Την επόμενη μέρα,η βουλευτίνα Παβόν απέσυρε την... προδοτική πρόταση ζητών-τας συγγνώμη από τη Βουλή, αλλά και από τον Ρ. Κορέα: «μετην απέραντη αφοσίωση που σου έχουμε, σου λέμε ότι αυτή τηφορά σφάλεις. Όμως, για την ενότητα της παράταξης, για τηνενότητα των 100 συντρόφων βουλευτών, αποσύρω την πρότασηώστε να μην υπάρξει το ενδεχόμενο ρήξης».

Η έκτρωση, τελικά, θα εξακολουθήσει και στο νέο Π.Κ να χα-ρακτηρίζεται έγκλημα κατά της ζωής (του εμβρύου) και να τι-μωρούνται οι συμμετέχοντες/ουσες σ’ αυτό με ποινές φυλάκισηςαπό 6 μήνες έως 5 χρόνια: γυναίκες, ακόμα και ανήλικα κορί-τσια ή έφηβες, γιατροί/ίνες και μαίες.

Η ζοφερή πραγματικότητα

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία (ΙΝΕC), στο Εκουαδόρ των 4εκατ. γυναικών σε παραγωγική ηλικία, πραγματοποιούνται125.000 εκτρώσεις το χρόνο, σε επικίνδυνες κατά κανόνα συν-θήκες για την υγεία και τη ζωή των γυναικών και κοστίζουν από150-600 δολάρια. Οι παράνομες εκτρώσεις αποτελούν τη δεύ-τερη αιτία θανάτου των γυναικών και προκαλούν το 18% τωνσυνολικών θανάτων στη χώρα.

Επίσημα στοιχεία καταγράφουν, με βάση μόνο τις καταγγε-λίες, 14 βιασμούς την ημέρα, κατά κανόνα φτωχών γυναι-κών/κοριτσιών. Εκτιμάται ότι το 16-18% των βιασμένων γυναι-

““Το Εκουαδόρ δεν είναι, δυστυχώς,η μόνη χώρα της Λατινικής Αμερικής -Καραϊβικής όπου οι γυναίκες υφίσταταιτις θανατηφόρες επιπτώσεις τηςποινικοποίησης της έκτρωσης. Τοδικαίωμα των γυναικών στη μητρότητααναγνωρίζεται μόνο στην Κούβα, τοΠουέρτο Ρίκο και την Περιφέρεια τηςπόλης του Μεξικού.

““Το κυβερνητικό«Μέτωπο για τη Νίκη»παραμένει η μεγάληπολιτική δύναμη τηςχώρας, ενώ για πρώτηφορά το Μέτωπο τηςΑριστεράς κατάφερε νακερδίσει την παρουσίατου στη Γερουσία με τρειςέδρες με επικεφαλής το Χ.Αλταμιράνο, σημάδι ότισε μεγάλους κοινωνικούςκαι αντιιμπεριαλιστικούςαγώνες ήταν πάντα μαζίκαι μέσα στην κοινωνία.

ΕΚΟΥΑ∆ΟΡ

Η έκτρωσηπαραμένειέγκλημα

* Ο Ρ. Κορέααπειλεί με παραίτηση,

αν ψηφιστεί περιορισμένηαποποινικοποίηση

Νέο μετεκλογικό τοπίοστην Αργεντινή

Πίνακας αποτελεσμάτων για τις ενδιάμεσες εκλογές για Γερουσία και Βουλή

∆ΙΕΘΝΗΗ ΕΠΟΧΗ 3 Noεμβρίου 2013 13

Ο δον Τσότι, πρόεδρος της οργάνω-σης Libera, είναι ένας ιερωμένοςπου συμμετέχει στην προσπάθειαγια την υπεράσπιση των κοινωνικώναγαθών και για έναν άλλο εφικτόκόσμο μαζί με τα κινήματα και τηνιταλική αριστερά. Συνεχίζει την πα-ράδοση ενός κομματιού της καθολι-κής εκκλησίας, όπως ο δον Μιλάνι,που πραγματικά πιστεύει στην κοι-νωνική δικαιοσύνη και αγωνίζεταιγι’ αυτήν. Συμμετείχε στη μεγάληδιαδήλωση της 12ης Οκτωβρίου γιατην υπεράσπιση του Συντάγματοςκαι μαζί με την ομάδα Abele προ-ωθεί την καμπάνια «Miseria Ladra»κατά της φτώχειας. Παράλληλα, μι-λάει για τη «λέπρα του Βατικανού»,τη δημιουργία αυλής με στόχο τηνεξουσία, την οποία στηλιτεύει οίδιος ο Μπεργκόλιο, ο νέος Πάπας.

Εννιάμισι εκατομμύρια Ιταλοί ζουνσε συνθήκες φτώχειας, με λιγότεροαπό 506 ευρώ το μήνα. Σ’ αυτά προ-

στίθενται 4.814.000 άτομα που ζουν στηναπόλυτη φτώχεια και σ’ αυτή την κατά-σταση ζει το 7% των ανηλίκων. Υπάρχειόμως και η πολιτιστική φτώχεια: 6 εκα-τομμύρια αναλφάβητοι και τα ποσοστάεγκατάλειψης του σχολείου είναι τα υψη-λότερα της Ευρώπης. Με την ευκαιρία τηςπαγκόσμιας ημέρας αγώνα ενάντια στηφτώχεια, η οργάνωση Libera, της οποίαςείναι πρόεδρος ο δον Τσότι, προωθείστην Ιταλία την καμπάνια «MiseriaLadra», ενάντια σε όλες τις μορφές φτώ-

χειας.«Ο αγώνας κατά της φτώχειας ξεκινάει

από την κοινωνική δικαιοσύνη», ισχυρί-ζεται ο δον Τσότι. Όμως «δεν πρέπει ναξεχνάμε και την άυλη φτώχεια: τη φτώ-χεια νοημάτων, την πολιτιστική φτώχεια,την πολιτική φτώχεια». Ο δον Τσότι εξη-γεί ότι «η οικονομική εξυγίανση δεν μπο-ρεί να είναι ανεξάρτητη από μια βαθιάηθική ανανέωση, από την υπέρβαση τωνεγωισμών, από την αναγνώριση των κοι-νωνικών δεσμών».

Η οργάνωση Libera και η ομάδα Abeleζητούν άμεσες πληρωμές για όσους πα-ρέχουν υπηρεσίες, κοινωνική γεωργία, οι-κολογική στροφή των παραγωγικών δια-δικασιών και περικοπές στις στρατιωτικέςδαπάνες, στα άχρηστα μεγάλα έργα καικατάργηση των Κέντρων Υποδοχής καιΑπέλασης μεταναστών.

Επίσης, ζητούν το ελάχιστο εγγυημένοεισόδημα για όλους τους πολίτες, την ανα-στολή των εξώσεων και τη χρησιμοποίησητων ξενοίκιαστων διαμερισμάτων, καθώςκαι αυτών που έχουν κατασχεθεί από τοοργανωμένο έγκλημα, για την περίθαλψητων αστέγων και για άλλες κοινωνικέςυπηρεσίες.

Η καμπάνια προωθεί, εκτός των άλλων,

την υπεράσπιση των κοινών αγαθών, τωνβασικών κοινωνικών υπηρεσιών και τηναναδιαπραγμάτευση του χρέους.

Η παράδοσητων φωτισμένων κληρικών

Ο δον Τσότι συμμετείχε στη δημιουργίαενός κοινού μετώπου για την υπεράσπισητου Συντάγματος και στη μεγάλη διαδή-λωση της 12ης Οκτωβρίου, μαζί με τονΜαουρίτσιο Λαντίνι, τον Στέφανο Ρον-τοτά και τον Γκουστάβο Ζαγκρεμπέλσκι.

Αυτό το είδος ιερωμένου δεν είναι κάτικαινούργιο για την Ιταλία. Η καθολικήεκκλησία είχε πάντοτε ιερωμένους που μετο έργο τους ήταν κοντά στις ιδέες τηςαριστεράς για ισότητα, αλληλεγγύη, κοι-νωνική δικαιοσύνη, όπως είχε και αυτούςπου διαπλέκονταν με τις συντηρητικές δυ-νάμεις. Ο νέος Πάπας, παρ’ όλες τις ισορ-ροπίες που πρέπει να τηρεί λόγω τηςθέσης του, δεν διστάζει να πει ότι «η δη-μιουργία αυλής είναι η λέπρα της παπικήςεξουσίας». Σχολιάζοντας μια συνέντευξηπου έδωσε ο Πάπας στον ΕουτζένιοΣκάλφαρι της Repubblica, ο δον Τσότιλέει: «Τα λόγια αυτά του Πάπα, κατά τηγνώμη μου, δεν απευθύνονται μόνο στο

Βατικανό. Είναι η ανθρώπινη καρδιά πουμπαίνει στον πειρασμό της εξουσίας. Καιπολλά μέτρια άτομα, που δεν μπορούν ναφθάσουν τα ίδια την εξουσία, αρκούνταιστο να βρίσκονται κοντά στον ισχυρό καινα γίνονται δούλοι του για όσο χρόνοδιαρκεί η εξουσία του. Αυτό είναιλέπρα».

Ο Πάπας ισχυρίζεται ότι η εκκλησίαδεν πρέπει να κάνει πολιτική. Ο δονΤσότι , όμως, θεωρεί ότι το νόημα τωνλόγων του είναι πως δεν πρέπει να υπάρ-χει διαπλοκή μεταξύ πολιτικών και εκ-κλησιαστικής ιεραρχίας. «Μια υγιής ανε-ξαρτησία ανάμεσα στην πολιτική και στηνεκκλησία, μας κάνει όλους πιο αληθινούςκαι πιο ελεύθερους». Και συνεχίζει: «∆εννομίζω ότι ο Πάπας θέλει να ωθήσει τηνεκκλησία προς τον ουρανό και την πολι-τική στη γη. Απλά ζητάει να αναλάβουντις ευθύνες τους όσοι ασχολούνται με τηγη, χωρίς να χρησιμοποιούν τον ουρανόως ασπίδα».

Ο Πάπας Φραγκίσκος, στη συγκεκρι-μένη συνέντευξη, είπε ότι η ανεργία τωννέων και η μοναξιά των ηλικιωμένωνείναι το μεγάλο πρόβλημα της εκκλησίας.Κατά τον δον Τσότι ίσως να χρειαζότανένας λατινοαμερικάνος πάπας για να τοπει αυτό, επειδή, κατά τη γνώμη του,«εμείς είμαστε μια γηραιά ήπειρος. Τεί-νουμε να αντιπαραθέτουμε τους μεγάλουςστους νέους και να θυσιάζουμε τους τε-λευταίους για να υπερασπίσουμε τα δι-καιώματα και τα προνόμια των προχωρη-μένων ηλικιών. Στη νότια πλευρά του κό-σμου δεν είναι έτσι. Οι πλατείες μας είναιγεμάτες από άσπρα μαλλιά. Στη ΛατινικήΑμερική οι πλατείες και οι δρόμοι ανή-κουν στα παιδιά. Ο μόνος τρόπος για ναμη θέτουμε σε αντιπαράθεση τα δικαιώ-ματα και τις γενιές, είναι να ξεκινάμε απότους νέους, χωρίς να ξεχνάμε τους ηλι-κιωμένους».

Ιερωμένοι και αριστερά

Αυτά μας λέει ο δον Τσότι, ένας παπάςπου θέλει να δώσει νέο νόημα στην πολι-τική.

Ακόμη και αν ως αριστεροί βλέπουμεμε δυσπιστία αυτούς τους ιερωμένους,γνωρίζοντας ότι η εκκλησία αποτελούσεπάντοτε το στήριγμα του συστήματος, δενμπορούμε να μη δεχτούμε ότι οι συγκε-κριμένοι ιερείς ασπάζονται κάποιεςαρχές που είναι κοινές με τις δικές μαςκαι ότι αγωνίζονται γι’ αυτές με όλες τουςτις δυνάμεις.

Είναι τρομερά δύσκολο το καθήκον τηςεπανίδρυσης της ιταλικής αριστεράς. Φαί-νεται πως θ’ αρχίσει με τη συμμαχία ετε-ρόκλητων δυνάμεων, ολιγάριθμων κομ-μουνιστικών κομμάτων, κινημάτων ενάν-τια στην ιδιωτικοποίηση του νερού, ενάν-τια στα τρένα υψηλής ταχύτητας, για τηνυπεράσπιση της δημοκρατίας και τουΣυντάγματος, για το ελάχιστο εισόδημα.Εν τέλει, για να ξαναβρεί νόημα η ηθικήυπόσταση της πολιτικής δράσης. Καλώςνα έρθουν και οι ρασοφόροι σαν τον δονΤσότι σ’ αυτήν την προσπάθεια.

Τόνια Τσίτσοβιτς

κών έμειναν έγκυες. Επίσης, το Εκουαδόρ έχει το υψηλότεροστη Λατινική Αμερική ποσοστό εγκυμοσύνης μικρών κοριτσιώνκαι εφήβων, που αυξήθηκε κατά 74% τη 10ετία 2000-2010.

Οι επιπτώσεις από την ποινικοποίηση της έκτρωσης δεν είναιταξικά ουδέτερες. Οι εύπορες γυναίκες έχουν τη δυνατότηταέκτρωσης σε ασφαλείς συνθήκες, ενώ αυτές που πεθαίνουν ήσακατεύεται η υγεία τους είναι οι φτωχές και οι γυναίκες κατώ-τερων οικονομικά κοινωνικών στρωμάτων.

Το δικαίωμα στη μητρότητα

Αντιδράσεις για τη συζήτηση και τις αποφάσεις της κυβέρνη-σης και της Βουλής υπήρξαν από πολλές οργανώσεις γυναικών,όπως το «Κίνημα Γυναικών και Φεμινιστριών του Εκουαδόρ»και «Γυναίκες για την Υγεία», που αμφισβητούν την ηθικολο-γική σκοπιά από την οποία συζητούνται τα σοβαρά ζητήματα τηςχώρας, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι πραγματικές κοινωνι-κές συνθήκες. Συνεχίζουν να «μετατρέπουν σε εγκληματικήπράξη το να αποφασίζουμε εμείς για το σώμα μας και να

ασκούμε τον έλεγχο της αναπαραγωγικής μας ικανότητας. Μαςμετέτρεψαν σε εγκληματίες επειδή αντιλαμβανόμαστε τη μη-τρότητα ως μια απόφαση που πρέπει να λαμβάνεται ελεύθερα».

Πατριαρχική ιδεολογία

Το Εκουαδόρ δεν είναι, δυστυχώς, η μόνη χώρα της Λατινι-κής Αμερικής - Καραϊβικής όπου οι γυναίκες υφίσταται τις –στηνκυριολεξία- θανατηφόρες επιπτώσεις της ποινικοποίησης τηςέκτρωσης. Το δικαίωμα των γυναικών στη μητρότητα αναγνω-ρίζεται μόνο στην Κούβα (από το 1965!), το Πουέρτο Ρίκο καισχετικά πρόσφατα στην Περιφέρεια της πόλης του Μεξικού(2007). Στις υπόλοιπες χώρες, η έκτρωση είναι κατά κανόνα νό-μιμη σε δύο μόνο περιπτώσεις: βιασμός ή σοβαρός κίνδυνος γιατη ζωή της εγκύου.

Ελάχιστες είναι οι νομοθεσίες που προβλέπουν νόμιμηέκτρωση σε διευρυμένες περιπτώσεις, ενώ σε 6 χώρες η έκτρωσηείναι ολοσχερώς παράνομη. Η ανάδειξη στις κυβερνήσεις ορι-σμένων χωρών της περιοχής κεντροαριστερών δυνάμεων καιπρώην ένοπλων, επαναστατικών κινημάτων, δεν άλλαξαν τηνυφιστάμενη κατάσταση σε βάρος των γυναικών, αλλά σε ορι-σμένες περιπτώσεις τη χειροτέρεψαν (Σαλβαδόρ 1997, Νικαρά-γουα 2006, Ουρουγουάη 2007).

O ι αγώνες των γυναικών

Το γυναικείο/φεμινιστικό κίνημα στη Λατινική Αμερική αγω-νίζεται εδώ και πολλά χρόνια για τα αναπαραγωγικά δικαιώ-ματα των γυναικών και τη νομιμοποίηση της έκτρωσης. Η σύγ-κρουση με την ιεραρχία της εκκλησίας, αλλά και τις κυβερνή-σεις των διαφορετικών χρωμάτων εξακολουθεί να είναι μετω-πική. Στην 5η Φεμινιστική Συνάντηση γυναικών της ΛατινικήςΑμερικής-Καραϊβικής το 1990, ορίστηκε συμβολικά η 28η Σε-πτεμβρίου, ημέρα που καταργήθηκε η δουλεία στη Βραζιλία, ωςημέρα κινητοποιήσεων σε όλη την περιοχή για τη νομιμοποίησητης έκτρωσης και των δικαιωμάτων-ελευθεριών στην έκφρασητης σεξουαλικότητας των γυναικών. Και τούτη τη χρονιά οι δια-δηλώσεις ήταν μαζικές με κύρια συνθήματα , πέραν της αποποι-νικοποίησης της έκτρωσης, την άμεση απελευθέρωση των φυλα-κισμένων γυναικών για έκτρωση και το σεβασμό του λαϊκούκράτους.

Γεωργία Ντούσια

““Αυτό το είδος ιερωμένου δενείναι κάτι καινούργιο για την Ιταλία.Η καθολική εκκλησία είχε πάντοτειερωμένους που με το έργο τους ήτανκοντά στις ιδέες της αριστεράς γιαισότητα, αλληλεγγύη, κοινωνικήδικαιοσύνη, όπως είχε και αυτούςπου διαπλέκονταν με τιςσυντηρητικές δυνάμεις.

Ο δον Τσότι, ο Πάπαςκαι η «λέπρα της εξουσίας»

ΙΤΑΛΙΑ

∆ΙΕΘΝΗ14 Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013

ΤουΣτέφαν Τάσνερ

Η Berliner Energietisch είναι μιαευρεία κοινωνική συμμαχία καιένα κοινωνικοοικολογικό κίνημα

που αποτελείται από τοπικές πρωτοβου-λίες και οργανώσεις του Βερολίνου καιπολλούς ενεργούς πολίτες. Ιδρύθηκε τοκαλοκαίρι του 2011, ως αντίδραση στιςπρογραμματισμένες δράσεις της νέας το-πικής αυτοδιοίκησης του Βερολίνου, πουπροέκυψε μετά τις εκλογές του 2011.

Η ιστορία της Berliner Energietisch,ωστόσο, ξεκινάει πάνω από ένα χρόνοπριν την ίδρυσή της. Στο τέλος του 2010,τρεις πρωτοβουλίες -η AttacBerlin,η B rgerBegehren Klimaschutz και η Po-wershift- συνεργάστηκαν για να συζητή-σουν τη δυνατότητα ενός νέου προσανα-τολισμού στην προμήθεια ενέργειας στοΒερολίνο. Η μη κομματική συμμαχία αυ-τοπροσδιορίζεται ως ανοιχτή πλατ-φόρμα, όπου είναι ευπρόσδεκτοι όλοιόσοι θέλουν να συνδράμουν στον επανα-σχεδιασμό του δικτύου διανομής ενέρ-γειας του Βερολίνου. Σήμερα, η Berli-ner Energietisch αποτελείται από 55 το-πικές οργανώσεις της κοινωνίας των πο-λιτών που υποστηρίζουν όλες ενεργά τηνκαμπάνια της. Τα μέλη της συμμαχίαςποικίλλουν, από μεγάλες οργανώσειςέως μικρές πρωτοβουλίες, από όλο τοφάσμα των κοινωνικών και οικολογικώνκινημάτων και των δικτύων ακτιβιστών.Στη συμμαχία συμμετέχουν ομάδες πουπρόσκεινται στην Εκκλησία, φιλανθρω-πικές οργανώσεις, συμβουλευτικές ορ-γανώσεις κατοίκων και πολιτιστικές ενώ-σεις, καθώς και οι αναμενόμενες περι-βαλλοντικές και κοινωνικές συλλογικό-τητες.

Κατά γενική συμφωνία, οι οικολογι-κές, δημοκρατικές και κοινωνικές συλ-λογικότητες ανακηρύχτηκαν ως ισότιμοι,βασικοί πυλώνες για τη νέα προμήθειαενέργειας στο Βερολίνο.

Πρόγραμμα δράσης

Η διαδικασία επανασχεδιασμού τουτρόπου διανομής ενέργειας στο Βερο-λίνο θεωρήθηκε σημαντικότερη από τηναπλή άσκηση πίεσης στη νεοεκλεγείσατοπική αυτοδιοίκηση. Με τον τρόποαυτό, η Berliner Energietisch επέλεξε τοδρόμο της άμεσης δημοκρατίας. Το νέοπλαίσιο διανομής ενέργειας θα πρέπεινα οριστεί με δημοψήφισμα. Για το λόγοαυτό διαμορφώθηκε ένα νομοσχέδιο πουθέτει κάποιες θεμελιώδεις αρχές. Εκτόςαπό το να δημοτικοποιηθεί το δίκτυοηλεκτρισμού, πρέπει να ιδρυθεί και μίαδημοτική υπηρεσία διανομής ενέργειαςμε σύγχρονο σχεδιασμό. Επιπλέον, γιανα γίνουν σεβαστές οι οικολογικές, δη-μοκρατικές και κοινωνικές παράμετροικατά την οργάνωση, απαιτούνται κάποιασυγκεκριμένα βήματα.

Οικολογική παράμετρος

Ο σκοπός είναι να προμηθεύεται τοΒερολίνο, σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα,ενέργεια αποκλειστικά αποκεντρωμένηςπαραγωγής και πλήρως ανανεώσιμη. Ηδημοτική υπηρεσία διανομής, λοιπόν, θα

προσφέρει μόνο πραγματικά πράσινοηλεκτρισμό από μονάδες παραγωγήςανανεώσιμης ενέργειας της περιοχής Βε-ρολίνου-Βρανδεμβούργου. Νέες επενδύ-σεις σε πυρηνικούς σταθμούς και μονά-δες ηλεκτροπαραγωγής με καύση άν-θρακα θα απαγορευθούν. Η προώθησητης εξοικονόμησης ενέργειας και τηςβελτιωμένης ενεργειακής απόδοσης απο-τελεί επίσης θεμελιώδη στόχο. Η υπηρε-σία πρέπει ακόμα να αναλάβει το έργοτης ενθάρρυνσης των δημοτών του Βερο-λίνου να ιδρύουν μικρές κοινωφελείςεπιχειρήσεις. Αυτό θα εγγυηθεί το ότι ηπαραγωγή ενέργειας θα βρίσκεται σταχέρια των πολλών και όχι των λίγων.

Κοινωνική παράμετρος

Μία δημοτική υπηρεσία διανομήςενέργειας οφείλει να συμβάλει στην κοι-νωνική ανάπτυξη κατά την ενεργειακήμετάβαση. Κυρίως στο Βερολίνο, η μετά-βαση αυτή πρέπει να έχει σαφή κοινω-νικό προσανατολισμό, ενάντια στηνενεργειακή φτώχια. Ένας πιθανόςχώρος δράσης είναι, για παράδειγμα, ηστοχευμένη συμβουλευτική των νοικοκυ-ριών με χαμηλό εισόδημα. Η αντικατά-σταση των οικιακών συσκευών με άλλεςπιο αποδοτικές πρέπει να ενθαρρυνθεί.Απαραίτητη είναι η υποστήριξη πολιτι-κών επανεξοπλισμού των κατοικιών μετρόπο δίκαιο προς τους ενοίκους, χωρίςνα χρειαστεί ο εκτοπισμός τους. Η νέαυπηρεσία πρέπει επίσης να δεσμευθεί ναπροσφέρει θέσεις εργασίας, με ύπαρξησωματείου, σε όλους τους εργαζόμενουςτης παρούσας επιχείρησης ηλεκτρισμού,ώστε να διασφαλιστεί μία ομαλή μετά-βαση και η διατήρηση του εργατικού δυ-ναμικού ως το 2020.

Το νομοσχέδιο ορίζει κανονισμούςπλήρους διαφάνειας και πολυάριθμες ευ-καιρίες για τη συμμετοχή των δημοτών

του Βερολίνου στις διαδικασίες. Ο μηχα-νισμός συμμετοχής των πολιτών, όπωςέχει διατυπωθεί, θα υπερβαίνει κατάπολύ το γνωστό κοινοβουλευτικό έλεγχοπου γίνεται σε κρατικές επιχειρήσεις.

∆ημοκρατική παράμετρος

Θα διεξάγονται άμεσες εκλογές εκ-προσώπων των πολιτών στο διοικητικόσυμβούλιο, ώστε να γίνουν και οι δύο φο-ρείς πιο δημοκρατικοί. Συγκεκριμένα, τοπροτεινόμενο νομοσχέδιο προβλέπει ναεκλέγονται άμεσα, από όλους τους δημό-τες του Βερολίνου, έξι μέλη του διοικητι-κού συμβουλίου. Οι εργαζόμενοι της επι-χείρησης θα εκλέγουν άλλους επτά καιάλλες δύο θέσεις θα καταλαμβάνονταιαπό τους υπουργούς Περιβάλλοντος καιΟικονομικών του κρατιδίου του Βερολί-νου.

Ο νόμος επιτρέπει, επιπλέον, τηνάμεση συμμετοχή στα πράγματα της επι-χείρησης. Μέσα από ετήσιες συνελεύ-σεις γειτονιάς οι δημότες του Βερολίνουθα συναντούν τον εκπρόσωπό τους στοσυμβούλιο, θα ενημερώνονται για τις πο-λιτικές της επιχείρησης και θα εισηγούν-ται νέες προτάσεις και πρωτοβουλίες.

Κάθε πρωτοβουλία που συγκεντρώνειπάνω από 5.000 υπογραφές θα υποχρε-ώνει την εταιρεία να συμβουλευτεί τουςκαταναλωτές για το συγκεκριμένο ζή-τημα.

Θα υπάρχει, ακόμα, η δυνατότητα υπο-βολής υπομνημάτων στοσυμβούλιο, εκτός των συνελεύσεων, καιο συνήγορος του πολίτη, που θα συμμε-τέχει στο συμβούλιο χωρίς δικαίωμαψήφου, θα συγκεντρώνει και θα μεταφέ-ρει τα παράπονα των χρηστών.

Επειδή δεν μας είναι γνωστή καμία δη-μόσια υπηρεσία με παρόμοια μορφή δη-μοσίου ελέγχου στη Γερμανία ή στην Ευ-ρώπη, το μοντέλο υιοθετήθηκε στο μεγα-

λύ-

τερο μέρος του από τη ∆ημοτική Επιχεί-ρηση Ηλεκτρισμού του Σακραμέντο (Sa-cramento Municipal Utility District).

Οδικός χάρτης υλοποίησης ιδεών

Η καμπάνια της Berliner Energieti-sch ζητάει από τους Βερολινέζους τίποταλιγότερο από το να «ανακτήσουν» τηνενέργεια της πόλης. Για το σκοπό αυτόέχει επιλεγεί μία δημοκρατική οδός μετρία στάδια. Το πρώτο στάδιο είναι μιαπρόταση για συλλογή υπογραφών, ώστενα γίνει δημοψήφισμα. Πρέπει να συγ-κεντρωθούν 20.000 έγκυρες υπογραφέςσε έξι μήνες. Αφού ξεπεραστεί αυτό τοεμπόδιο, το δεύτερο βήμα είναι το υπό-μνημα για το δημοψήφισμα. 173.000 υπο-γραφές πρέπει να συγκεντρωθούν σε έξιμήνες. Τέλος, πρέπει να διενεργηθεί δη-μοψήφισμα. Καθώς ο πρώτος και ο δεύ-τερος κύκλος συλλογής υπογραφώνέχουν ολοκληρωθεί, η τοπική αυτοδιοί-κηση του Βερολίνου έχει ορίσει την ημε-ρομηνία διεξαγωγής δημοψηφίσματοςγια τις 3 Νοεμβρίου. Για να ψηφιστεί ηπρόταση της πρωτοβουλίας ως νόμος δεναρκεί η πλειοψηφία. Πρέπει επίσης ναυπερψηφιστεί από το 25% των δημοτώνπου έχουν το δικαίωμα του εκλέγεσθαι.Αυτό σημαίνει ότι απαιτούνται τουλάχι-στον 630.000 θετικές ψήφοι. Η επιτυχίατου εγχειρήματος δεν είναι εύκολη καιμέχρι στιγμής μόνο μία πρωτοβουλία στοΒερολίνο έχει καταφέρει να φέρει τηδιαδικασία εις πέρας. Εάν κερδηθεί τοδημοψήφισμα, ο νόμος θα τεθεί σε εφαρ-μογή. Το Βερολίνο θα πρέπει να ιδρύσειμία επιχείρηση ενέργειας και να ξανα-γοράσει το ενεργειακό δίκτυο. Ένα επι-τυχημένο δημοψήφισμα θα αποτελέσειτο θεμέλιο για την αντικατάσταση του νε-οφιλελεύθερου ιδιωτικοποιημένου μον-τέλου με ένα πραγματικά δημοκρατικόκαι συμμετοχικό μοντέλο. Θα δώσει νέονόημα στον όρο «δημόσια επιχείρηση».

* Το κείμενο αποτελεί κομμάτι της εισή-γησης του Στέφαν Τάσνερ στο ∆ιεθνές Συνέ-δριο του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ στηνΑθήνα, με θέμα «Εναλλακτικές Στρατηγικ,συνετν??x.gr

ιακρές για τον Ενεργειακό Τομέα» (10-12.10.2013). Πλούσιο υλικό, συνεντεύξεις, αρ-θρογραφία για το συνέδριο στο www.rosa-lux.gr

Επιπλέον πληροφορίες για το δημοψήφι-σμα στα αγγλικά:

www.democracyatwork.info/articles/2013/03/referendum-movement-in-berlin-aims-to-democratize-entire-energy-sector/

www.municipalservicesproject.org/blog/gai-ning-public-ownership-electricity-berlin

Μετάφραση:Ματίνα Καραγιαννίδου-Σταμπουλή

Επιμέλεια: Γιάννης Μάργαρης

Ανακτώντας τον έλεγχοτης προμήθειας ενέργειας* Πώς οργανώνει η Berliner Energietisch την εκστρατεία εκδημοκρατισμούτου τοπικού ενεργειακού τομέα εν όψει του δημοψηφίσματος στο Βερολίνο, σήμερα

Τη δεκαετία του ’90, πολλοί, ιδιαίτερα οι υπερχρεωμένοι,δήμοι της Γερμανίας, παρασυρμένοι από το κύμα της απε-λευθέρωσης και των ιδιωτικοποιήσεων, αποσύρθηκαν απότους τομείς των τοπικών δημοσίων αγαθών (ενέργεια, νερό,διαχείριση απορριμμάτων, δημόσιες συγκοινωνίες) και άρχι-σαν να τους ιδιωτικοποιούν, γεγονός που ενθάρρυνε η Ευ-ρωπαϊκή Ένωση της φιλελεύθερης οικονομίας της αγοράς.Αυτό είχε ως αποτέλεσμα κάποιο εισόδημα για τους δήμους,χάρη στις πωλήσεις, το οποίο όμως ήταν προσωρινό. Με πρό-σχημα την καλύτερη αποτελεσματικότητα των ιδιωτικών φο-ρέων και τον αυξανόμενο ανταγωνισμό, δόθηκαν υποσχέσειςστους καταναλωτές για χαμηλότερες τιμές, υψηλότερη ποι-ότητα και υπηρεσίες που θα εστιάζουν στον χρήστη.Ωστόσο, καμία από αυτές τις υποσχέσεις δεν τηρήθηκε.

Μιάμιση δεκαετία μετά, η κατάσταση αρχίζει να αντιστρέ-φεται. Κυρίως τα τελευταία χρόνια σημειώνεται μια σαφήςτάση επαναδημοτικοποιήσεων στον τομέα της προμήθειας

ενέργειας, μετά τη λήξη των συμβάσεων εκχώρησης της δια-νομής ρεύματος και φυσικού αερίου σε ιδιώτες, σε πολυά-ριθμους δήμους ανά την επικράτεια. Η προοπτική ανανέω-σης των συμβάσεων οδήγησε πολλούς δήμους σε διάλογο γιατο θέμα της παροχής ενέργειας στο μέλλον. Σε πολλές περι-πτώσεις ο διάλογος αυτός δεν περιορίστηκε μόνο στο θέματων συμβάσεων με ιδιώτες, αλλά επεκτάθηκε και στη δυνα-τότητα διανομής ενέργειας από κάποιον δημοτικό φορέα. Στησυνέχεια, διοργανώθηκαν δημοψηφίσματα, όπως στο Αμ-βούργο, όπου οι πολίτες αποφάνθηκαν υπέρ της επαναδη-μοτικοποίησης, αλλά και στο Βερολίνο, που διοργανώνεταισήμερα Κυριακή.

Στις συζητήσεις δεν συμμετέχουν μόνο η τοπική αυτοδιοί-κηση και τα δημοτικά συμβούλια, αλλά και διάφοροι φορείςτης κοινωνίας των πολιτών. Στο Βερολίνο το έργο αυτό ανέ-λαβε η Berliner Energie sch, (Στρογγυλή Τράπεζα Ενέργειαςτου Βερολίνου), της οποίας μέλος είναι ο Στέφαν Τάσνερ.

Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013 15ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Το ατύχημα κατά τη μεταφορά τωνεπικίνδυνων και τοξικών συμπυκνω-μάτων της HELLAS GOLD στις 12/9

στη Ρεντίνα Θεσσαλονίκης, ανέδειξεεκτός όλων των άλλων και το ζήτημα τηςεφαρμογή της Οδηγίας SEVESO για τιςεγκαταστάσεις που εμπίπτουν σ’ αυτήν. ΟΣΥΡΙΖΑ Θεσσαλονίκης με ανακοίνωσήτου στις 26/9 κατήγγειλε τόσο την παρα-βίαση των οριζόμενων στην ΕυρωπαϊκήΣυμφωνία σχετικά με τις ∆ιεθνείς Μετα-φορές Επικίνδυνων Εμπορευμάτων πουπραγματοποιούνται οδικώς (ADR 2011-ΚΥΑ 52167/4683/2012), όσο και το ζήτηματης λειτουργίας της Balcan Logistics, πουπαραλαμβάνει, αποθηκεύει, μεταφορτώ-νει στη ΒΙΠΕ Σίνδου και προωθεί για εξα-γωγή τα παραπάνω μεταλλεύματα.

Η εγκατάσταση υπάγεται στο πεδίοεφαρμογής της Οδηγίας για την αντιμετώ-πιση των κινδύνων μεγάλων ατυχημάτωνσχετιζόμενων με επικίνδυνες ουσίες (Οδη-γία SEVESO –ΚΥΑ 12044/2007) και σύμ-φωνα με την τροποποίηση του ΓενικούΠολεοδομικού Σχεδίου της ∆ημοτικήςΕνότητας Εχεδώρου του δήμου ∆έλταυπάρχει ρητή «απαγόρευση της εγκατά-στασης οποιασδήποτε νέας μονάδας SE-VESO στα όρια της ∆ημοτικής ΕνότηταςΕχεδώρου» (ΦΕΚ 304 ΑΑΠ 7-11-2011).Θα πρέπει να επισημανθεί ότι είναι η μο-ναδική νομοθετική αποτύπωση μέχρι στιγ-μής, που ρυθμίζει χρήσεις γης για πρό-ληψη βιομηχανικού ατυχήματος μεγάληςέκτασης.

Χωροταξική πολιτική

Παρ’ όλα αυτά Επιτροπή της Μητροπο-λιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης της Περι-φέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με ομό-φωνη απόφασή της, γνωμοδότησε θετικάγια την περιβαλλοντική αδειοδότηση τηςBalcan Logistics. Παρομοίως και τοΥΠΕΚΑ ενέκρινε τους περιβαλλοντικούςόρους, διότι «η προτεινόμενη δραστηριό-τητα στην αιτούμενη περιοχή είναι σύμ-φωνη με τις κατευθύνσεις του χωροταξι-

κού σχεδιασμού σε περιφερειακό και το-πικό επίπεδο».

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η εξήγηση πουδόθηκε σε σχετική ερώτησή μας, από τοΥΠΕΚΑ, στο Περιφερειακό Συμβούλιο, ηοποία κατέληγε ότι «νομίμως είναι σε ισχύη Α.Ε.ΠΟ.» Η λειτουργία, λοιπόν, τηςΒΙΠΕΘ είναι κατά το ΥΠΕΚΑ, έξω απότο πλαίσιο του υφιστάμενου πολεοδομικούκαι περιβαλλοντικού σχεδιασμού και τωνΟδηγιών της ΕΕ για την αντιμετώπισηατυχημάτων μεγάλης έκτασης από επικίν-δυνες ουσίες. Λογική, βέβαια, που αντι-βαίνει κατάφωρα στο Ν.4014/21-9-2011για την “περιβαλλοντική αδειοδότησηέργων και δραστηριοτήτων” που περιλαμ-βάνει στα κριτήρια κατάταξης των έργωνκαι δραστηριοτήτων στο παράρτημα Ι, ταπαρακάτω: (1) ο κίνδυνος σοβαρού ατυ-χήματος, ιδίως ως προς χρησιμοποιούμε-νες ουσίες ή τεχνολογίες (2) την υπάρ-χουσα χρήση γης με έμφαση τα θεσμοθε-τημένα σχέδια χωροταξικής οργάνωσης.Αλλά και στο αρ.2 παρ.7.α : «Σε κάθε πε-ρίπτωση, οι όροι θα πρέπει να είναι:α)Συμβατοί με την ισχύουσα περιβαλλον-τική ή άλλη νομοθεσία και το χωροταξικόκαι περιβαλλοντικό σχεδιασμό»

Απεμπολεί, επίσης, τις ρυθμίσεις τουΕιδικού Χωροταξικού Σχεδιασμού καιαειφόρου ανάπτυξης για την Βιομηχανία(ΚΥΑ 11508/13-4-2009), όπου σχετικά

προβλέπονται: Άρ. 5 παρ.7 Μονάδες τηςΟδηγίας SEVESO. Η χωροθέτηση μονά-δων που εμπίπτουν στην εφαρμογή τηςΟδηγίας SEVESO επιτρέπεται σε περιο-χές που έχουν καθορισθεί για το σκοπόαυτό από το χωροταξικό ή τον πολεοδο-μικό σχεδιασμό. Άρ. 13 παρ.2 «οργανωμέ-νοι υποδοχείς εξακολουθούν να λειτουρ-γούν, επεκτείνονται και εκσυγχρονίζονταιμε τους όρους υπό τους οποίους ιδρύθη-καν, με εξαίρεση τις περιπτώσεις για τιςοποίες υπάρχει διαφορετική πρόβλεψηαπό το παρόν».

Ακόμη, πιο συγκεκριμένα για την πε-ριοχή της Θεσσαλονίκης, με το Ν/σχ τουΡυθμιστικού Σχεδίου Θεσσαλονίκης πουδημοσιοποιήθηκε πρόσφατα (11-9-2013)από το ΥΠΕΚΑ , προτείνεται:

Άρ. 15 παρ.2. (γ) Για την ασφάλεια καιπροστασία από βιομηχανικά ατυχήματα,και με βάση την ανάγκη για πρόληψη, ενη-μέρωση και συντονισμένη δράση, ορίζε-ται:

i. Η πρόληψη βασίζεται στον έλεγχο τηςχωροθέτησης νέων «εγκαταστάσεων» και«μονάδων» και στην μετεγκατάσταση τουσυνόλου των υφισταμένων «εγκαταστά-σεων» και «μονάδων» που εμπίπτουν στιςδιατάξεις της κείμενης νομοθεσίας (ΚΥΑ12044/613/2007, ΦΕΚ 376 Β΄/19-3-2007),όπως αυτή εκάστοτε ισχύει, εκτός αστικώνπεριοχών.

vi. Απαγορεύεται η εγκατάσταση οποι-ασδήποτε νέας «εγκατάστασης» και «μο-νάδας» που εμπεριέχεται στις ρυθμίσειςτης ΚΥΑ 12044/613/2007 (ΦΕΚ 376 Β΄/19-3-2007), στη χωρική ενότητα Μητροπολι-τικού Κέντρου.

Επιτρέπεται ο εκσυγχρονισμός τωνυπαρχουσών «εγκαταστάσεων» και «μο-νάδων» Seveso όταν ο εκσυγχρονισμόςαυτός βελτιώνει τις παραμέτρους επικιν-δυνότητας της εγκατάστασης σημαντικά(μείωση ζωνών επικινδυνότητας κατά 1/3).

Επιβάλλεται η σημαντική μείωση τωνπαραμέτρων επικινδυνότητας για όλες τιςυφιστάμενες «εγκαταστάσεις» και «μονά-δες» Seveso εντός δεκαετίας (μείωση

ζωνών επικινδυνότητας κατά 1/3) από τηνισχύ του παρόντος. Σε αντίθετη περίπτωσηδεν χορηγείται καμία άδεια έγκρισης πε-ριβαλλοντικών όρων ή άδεια παράτασηςλειτουργίας.

Σε κίνδυνο η ασφάλεια πολιτών

Η κατάφωρη και απροσχημάτιστη κατα-στρατήγηση της νομοθετημένης απαγό-ρευσης εγκατάστασης της Balcan Logi-stics, σε μια περιοχή (Ευρύτερη ΠεριοχήΘεσσαλονίκης) με μεγάλη συσσώρευσηεγκαταστάσεων SEVESO, δεν είναι μιαπερίπτωση κακοδιοίκησης ή της συνήθουςδιαχρονικής, δικομματικής (Ν∆, ΠΑΣΟΚ)ασυδοσίας. Εντάσσεται στη μνημονιακήαντίληψη και πολιτική που θεωρεί «πολυ-τέλεια» και «εμπόδιο» τις κοινωνικές κα-τακτήσεις για ποιότητα ζωής και δημόσιαασφάλεια, που υποβαθμίζει θεσμικά καιαναιρεί στην πράξη το πλαίσιο του περι-βαλλοντικού, χωροταξικού, πολεοδομικούσχεδιασμού και τα εργαλεία τους, ακυρώ-νοντας τις θετικές παρεμβάσεις και το δε-σμευτικό χαρακτήρα τους με τις διαδικα-σίες fast track και τις απροκάλυπτες αυ-θαιρεσίες , όπως στην συγκεκριμένη περί-πτωση. Αυτό το μοντέλο ανάπτυξης πουπροωθείται, δεν είναι καταστροφικό μόνοοικονομικά και περιβαλλοντικά, αλλάθέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια των πολι-τών γιατί έχει σε αποκλειστική προτεραι-ότητα τα συμφέροντα των μεγαλοεπιχει-ρηματιών σε βάρος της κοινωνίας. Η απο-τροπή αυτής της πολιτικής με την αναπτυ-ξιολάγνα ιδεολογική τρομοκρατία που τηδιαπερνά και η διαμόρφωση και εφαρ-μογή μιας εναλλακτικής που θα μετασχη-ματίσει οικολογικά την οικονομία, την κοι-νωνία, τους θεσμούς και τους κρατικούςμηχανισμούς είναι άμεσο, ζωτικό καθήκοντων δυνάμεων της ριζοσπαστικής αριστε-ράς.

Γιάννης Γρηγοριάδης,μέλος γραμματείας τμήματος

Οικολογίας - Περιβάλλοντος ΣΥΡΙΖΑ

«Ανάπτυξη» με κάθε τρόπο;* Με αφορμή τη διαρροή επικίνδυνων και τοξικών συμπυκνωμάτων στη Ρεντίνα Θεσσαλονίκης

«Αυτή τη φορά, κανέναςδεν μας έριξε βόμβα,δημιουργήσαμε τις

προϋποθέσεις και διαπράξαμε τοέγκλημα με τα ίδια μας τα χέρια.Καταστρέφουμε την γη και τιςίδιες τις ζωές μας. Είμαστε τα θύ-ματα και είμαστε και οι δρά-στες». Αυτά ήταν τα λόγια του Ιά-πωνα συγγραφέα Χαρούκι Μου-ρακάμι λίγους μήνες μετά την κα-ταστροφή στην Φουκουσίμα τονΜάρτιο 2011.

∆υόμιση χρόνια αργότερα, ηπεριοχή αλλά και η χώρα -αν όχιολόκληρος ο κόσμος-, αντιμετω-πίζουν περισσότερα προβλήματααπ’ όσα έχουν λύσει.

Επανεξέταση της νομοθεσίας,αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων,άμεση δράση για τις ανεξέλεγ-κτες απορρίψεις και διαρροέςραδιενεργών αποβλήτων στονΕιρηνικό, συνεργασία με ανε-ξάρτητους εμπειρογνώμονες απόάλλες χώρες, διαφάνεια στιςαναθέσεις εργασιών σε τρίτους.Αυτά είναι όσα ζητούν στο υπό-μνημα που απευθύνουν προς τονπρωθυπουργό, τον υπουργό οι-κονομίας και τον πρόεδρο τηςΡυθμιστικής Αρχής Πυρηνικών(NRA), περιβαλλοντικές οργα-νώσεις, νομικές ενώσεις, ΜΚΟκαι σωματεία, με διαδικτυακήσυλλογή υπογραφών που θα συ-νεχιστεί μέχρι το τέλος του χρό-νου.1

Επιπλέον, ζητούν εξηγήσειςγια τις διαβεβαιώσεις του πρω-θυπουργού Σίνζο Άμπε προς την

∆ιεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή -ηοποία ανέθεσε την διεξαγωγήτων Ολυμπιακών 2020 στοΤόκυο- . Ο Ιάπωνας πρωθυπουρ-γός είχε τότε διαβεβαιώσει πως:«Η κατάσταση βρίσκεται υπόέλεγχο» και «Οι επιπτώσεις τωναπορρίψεων ραδιενεργών, έχουνπεριοριστεί μέσα στο λιμάνι τουεργοστασίου της Φουκουσίμα».

Η εθνικοποιημένη εταιρίαTokyo Electric Power Co(Tepco), ως υπεύθυνη για τηνκρίση, έχει αναλάβει την διαχεί-ριση των έργων απολύμανσης τουπυρηνικού εργοστασίου Νταϊ-ίτσι-Φουκουσίμα και της πληγεί-σας από την ραδιενέργεια περιο-χής. Οι εργασίες στεγανοποί-ησης, ασφαλούς αποθήκευσηςραδιενεργών υδάτων, παροπλι-σμού και αποσυναρμολόγησηςτων κατεστραμμένων αντιδρα-στήρων, αναμένεται να διαρκέ-σουν ως και τριάντα χρόνια. Οκαθαρισμός ραδιενεργής σκόνηςαπό κτήρια, δέντρα και δρόμουςκαι η απομάκρυνση μολυσμένουεδάφους και συντριμμιών απότην περιοχή συνεχίζονται, πολύπίσω όμως από το αρχικό χρονο-διάγραμμα.

Το κράτος καθοδηγεί και χρη-ματοδοτεί τις εργασίες, μπορείόμως να ζητήσει την πληρωμή εκτων υστέρων από την εταιρία. Οκυβερνητικός προϋπολογισμόςέργων ανήλθε σε 1,3 τρισ. γιέν(9,62 δισ. ευρώ), από τα οποία470 δισ. έχουν χρησιμοποιηθεί.Ωστόσο, αφενός η Tepco αρνεί-

ται να αποδώσει το μεγαλύτερομέρος των δαπανών, αφετέρου ηκυβέρνηση αμφισβητεί την απο-τελεσματικότητα, την συνέπειακαι την ακεραιότητα της.

Ενόψει της μεταφοράς 1.300ράβδων ραδιενεργού καυσίμουισοδύναμου με 14.000 βόμβεςόπως της Χιροσίμα, τον Νοέμ-βριο, επιτροπή του φιλελεύθερουκυβερνώντος κόμματος της Ιαπω-νίας (LDP), θα καταθέσει άμεσαπρόταση για αφαίρεση των αρ-μοδιοτήτων από την Tepco, ενώ ηNRA τής απαγόρευσε ήδη τηνεπανεκκίνηση πυρηνικών αντι-δραστήρων άλλου εργοστασίουκαι της συνέστησε να βελτιώσειπρώτα την διαχείρισή της στο ερ-γοστάσιο της Φουκουσίμα.

Ενώ οι διαρροές μολύνουν τον

υδροφόρο ορίζοντα, την καλλιερ-γήσιμη γη, τον ωκεανό και τηντροφική αλυσίδα, έρευνες τουReuters και του δικτύου GlobalResearch αποκαλύπτουν και τηνεμπλοκή του ιαπωνικού οργανω-μένου εγκλήματος, της Γιακούζα,στις προσλήψεις εργατικού δυνα-μικού στις εργασίες απολύμαν-σης. Η προσπάθεια μείωσης τουκόστους και η έλλειψη προσφο-ράς για συγκεκριμένες εργασίες,ευνόησαν την εμπλοκή της Για-κούζα «η οποία διατηρεί κύ-κλωμα εργατικών εκβιασμών, γιαπολλές γενεές», σύμφωνα με τοReuters. Στο μεταξύ η κυβέρνησημελετά την κατασκευή τείχουςαπό πάγο γύρω από τις εγκατα-στάσεις, για να εμποδίσει τιςδιαρροές προς την θάλασσα.

Η πυραμίδα των εργασιών έχειστην κορυφή την Tepco η οποίασυνεργάζεται με τις «μεγάλεςτέσσερις» κατασκευαστικές εται-ρίες της Ιαπωνίας. Αυτές στηνσυνέχεια αναθέτουν τμήματα τωνέργων σε ένα δίκτυο εκατοντά-δων υπεργολάβων που αναλαμ-βάνουν τις προσλήψεις και μέσωτων οποίων, με την συμβολή διε-φθαρμένων σωματείων, η εγκλη-ματική οργάνωση παρέχει φθηνάεργατικά χέρια. Συγχρόνωςυφαρπάζει μεγάλο μέρος τωναμοιβών των, ανειδίκευτων σεεπικίνδυνο βαθμό, εργαζομένων,που υποχρεώνονται να δουλέ-ψουν σε επισφαλείς συνθήκες,διαφορετικές από αυτές που συμ-φωνούνται. Τα υπουργεία, οι κα-τασκευαστικές εταιρίες και ηαστυνομία, δημιούργησαν μιαομάδα εναντίον του οργανωμέ-νου εγκλήματος στο σχέδιο κα-θαρισμού, όμως η διαπλοκή τηςΓιακούζα φαίνεται να εκτείνεταιως την Tepco ή ακόμα και σε κυ-βερνητικές υπηρεσίες. Αξιωμα-τούχος της αστυνομίας χαρακτή-ρισε την καταδίκη στελέχους τηςοργάνωσης για παραβιάσεις ερ-γασιακών νόμων τον περασμένοΜάρτιο, ως την «κορυφή του πα-γόβουνου» από πλευράς εμπλο-κής του οργανωμένου εγκλήμα-τος στον καθαρισμό.

Ελισάβετ Πετρίδου

1.http://www.greenaction-japan.org/modules/wordpress0/index.php?p=111

Η Γιακούζα «σώζει» τη Φουκοσίμα* Η εμπλοκή της γιαπωνέζικης μαφίας στις προσπάθειες απολύμανσης του πυρηνικού εργοστασίου

ΤΟ ΘΕΜΑ16 Η ΕΠΟΧΗ 3 N

ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΙ: ΟΤΑΝ Η ΚΥΒΕΡΝΗ

Ησυζήτηση για τους πλειστηριασμούς «πε-ριορίζεται στο ζήτημα της άρσης της απα-γόρευσης, παραβλέποντας το γεγονός ότιπλειστηριασμοί γίνονταν πάντα, απλά μεεξαιρέσεις», όπως μας εξηγεί ο Θανάσης

Αλεξάνδρου, μέλος τους ∆ικτύου ΚοινωνικήςΑλληλεγγύης Εξαρχείων. Μόλις την περασμένηβδομάδα στον Πύργο Ηλείας η Wind προσπά-θησε να βγάλει στο σφυρί σπίτι αξίας 90.000ευρώ για χρέος 200 ευρώ στην εταιρεία. Η κι-νητοποίηση του κόσμου που μπλόκαρε την εί-σοδο στο Ειρηνοδικείο και η δημοσιοποίησητου θέματος ανάγκασε την εταιρεία να σταμα-τήσει τον πλειστηριασμό και να δηλώσει ότι «ηδιαδικασία έγινε εκ παραδρομής από το περι-φερειακό δικηγορικό γραφείο που είχε αναλά-βει την υπόθεση».

Κίνημα αντίστασης

Φαίνεται ότι η κινητοποίηση του κόσμου είναιαυτή που καταφέρνει στις περισσότερες περι-πτώσεις να αποτρέψει τους πλειστηριασμούςσπιτιών. Η ομάδα Λαϊκής Στάσης ΠληρωμώνΗρακλείου Κρήτης, δίνει ραντεβού κάθε Τε-τάρτη στις 3.15 μ.μ έξω από το Ειρηνοδικείο,προσπαθώντας με την ειρηνική τους διαμαρτυ-ρία να αποτρέψουν πλειστηριασμούς που γί-νονται με εντολή τραπεζών. Η ομάδα αυτήκαλεί τον κόσμο «να σταματήσει να τροφοδο-τεί το κράτος πληρώνοντας ∆ΕΚΟ ή την εφο-ρία, προκειμένου να σταματήσει η κτηνωδία καινα σωθεί ο ελληνικός λαός», όπως μας εξηγεί ηΣοφία Κριτσινάκη. ∆υστυχώς, οι πολίτες κάθεεβδομάδα έρχονται αντιμέτωποι με τα ΜΑΤπου προσπαθούν να τους αποτρέψουν την εί-σοδο στο Ειρηνοδικείο, γεγονός που έχει κάμ-ψει το κίνημα καθώς «κάποιοι φοβήθηκαν ήντράπηκαν και σταμάτησαν να έρχονταν».Όμως, το ραντεβού παραμένει σταθερό και ηΟμάδα έχει καταφέρει να αποτρέψει δεκάδες

πλειστηριασμούς.Από τη στιγμή που υπάρχει η απαγόρευση για

πλειστηριασμό περιουσιακών στοιχείων κάτωαπό 200.000 ευρώ, η τράπεζα ένωσε δύο σπίτιαστην Κρήτη προκειμένου να καταφέρει να ταπαρουσιάσει εξ’ αδιαιρέτου και να προχωρή-σει σε πλειστηριασμό των σπιτιών, για να απο-πληρωθεί στεγαστικό δάνειο 220.000 ευρώ. Οπολίτης βρέθηκε έξω από το ΕιρηνοδικείοΗρακλείου και με τη στήριξη της Λαϊκής Στά-σης Πληρωμών κατάφερε να πείσει τον τραπε-ζοϋπάλληλο να μην υπογράψει τον πλειστηρια-σμό. «Το ένα σπίτι είναι δικό μου και το άλλοτης 92χρονης μητέρας μου», μας εξηγεί ο πολί-της και συμπληρώνει «είμαι άνεργος και έχωβηματοδότη. Αν δεν ήταν η ομάδα έξω από τοΕιρηνοδικείο θα το είχα χάσει το σπίτι. Γι’ αυτότώρα πηγαίνω μαζί τους έξω από το δικαστήριοκάθε Τετάρτη».

Μπας και τους προλάβουμε

«Ο πολίτης έχασε τον αδερφό του πριν απόένα χρόνο που αυτοκτόνησε για χρέη στην ίδιατράπεζα», τονίζει η Σ. Κριτσινάκη. «Κάποιαστιγμή ίσως βρεθούμε όλοι σε αυτή την κατά-σταση, γι’ αυτό πρέπει να δυναμώσουμε τις πα-ρεμβάσεις μας», καταλήγει. Ο πολίτης δεν έχεικαταφέρει ακόμα να γλιτώσει το σπίτι του. «Πε-ριμένω τον επόμενο πλειστηριασμό. Κάναμε αί-τηση να υπαχθούμε στο νόμο Κατσέλη μπας καιτους προλάβουμε πριν μας προλάβουν», υπο-γραμμίζει.

Ο νόμος 3869/2010 (γνωστός ως νόμος Κα-τσέλη) είναι «η μοναδική διέξοδος που υπάρχειαυτή τη στιγμή προκειμένου να ρυθμίσει κανείςτις οφειλές του», μας λέει η Παναγιώτα Καλα-ποθαράκου, γενική διευθύντρια του ΕΚΠΟΙΖΩκαι πρόεδρος της ΠΟΜΕΚ (Πανελλήνια Ομο-σπονδία Ενώσεων Καταναλωτών, «Η Παρέμ-βαση»). Ωστόσο, αυτός ο νόμος «θεσπίστηκε

για να αντιμετωπίσει την υπερχρέωση που μπο-ρεί να έχει μια χώρα, όχι για να αντιμετωπίσειτο πρόβλημα που βιώνει η ελληνική κοινωνία.Σήμερα, 80.000 νοικοκυριά έχουν αιτηθεί ναυπαχθούν στο νόμο 3869 και μέχρι στιγμήςέχουν εκδικαστεί μερικές δεκάδες υποθέσεις.Σύμφωνα, με τις προβλέψεις οι περισσότερεςυποθέσεις προσδιορίζονται για το 2020, αν ανα-λογιστούμε ότι τα Ειρηνοδικεία δεν μπορούν ναεκδικάσουν πάνω από 10.000 υποθέσεις τοχρόνο. Και να σημειώσουμε ότι αυτός ο νόμοςδεν αφορά μικροεπιχειρηματίες, που αντιμετω-πίζουν σήμερα τεράστια οικονομικά προβλή-ματα, αλλά μόνο φυσικά πρόσωπα και ελεύθε-ρους επαγγελματίες.

Συλλογή υπογραφών

«Πρέπει να υπάρξει καθολική προστασίααπό την πολιτεία, μέχρι να αρθούν οι παράγον-τες που έχουν δημιουργηθεί από την κρίση», το-νίζει η Π. Καλαποθαράτου. Η απελευθέρωσητων πλειστηριασμών, σύμφωνα με την γενική δι-ευθύντρια του ΕΚΠΟΙΖΩ, «θα είναι κατα-στροφική για την ελληνική κοινωνία. Θα υπάρ-ξει μαζική περιθωριοποίηση, μεγάλη αύξησητου αριθμού των αστέγων, εξαθλίωση των οι-κογενειών με ανυπολόγιστες επιπτώσεις στηνψυχολογική και κοινωνική ακεραιότητα τωνευαίσθητων μελών της οικογένειας (παιδιά, ηλι-κιωμένοι, άνεργοι κλπ), θα καταρρεύσει η κα-θημερινότητα των νοικοκυριών, θα χάσουν οιμικρέμποροι τα μαγαζιά τους». Ακόμα, προ-σθέτει, «θα είναι καταστροφική για την αγοράακινήτων και για τις ίδιες τις τράπεζες. Θαυπάρξει κερδοσκοπική εκμετάλλευση από τιςεταιρείες που θα συσταθούν γι’ αυτό το σκοπό,θα υπερφορτωθούν τα δικαστήρια από οφειλέ-τες που θα προσφύγουν στη δικαιοσύνη, θαυπάρξουν κοινωνικές συγκρούσεις ανάμεσαστους δανειολήπτες και τους νέους ιδιοκτήτες».

Για την αποτροπή των παραπάνω η ΕΚΠέχει ξεκινήσει ηλεκτρονική καμπάνια συυπογραφών για την αναστολή των πλεισμών για τουλάχιστον τρία χρόνια [πτερα στο www.ekpizo.gr]

Την ενημέρωση των πολιτών προσπαη Ένωση Προστασίας Καταναλωτών Κπου λειτουργεί πανελλαδικά και προσππαρέχει και νομικές συμβουλές. «Ζητάτην πολιτεία την αναστολή των πλειστηρόσο διαρκεί η ύφεση», μας λέει η πρόεδΈνωσης Ιωάννα Μελάκη. Όπως δημοησε η Ένωση αφού η τράπεζα κατέσχεσδανειολήπτριας για χρέος 15.000 ευρώ,τησε να το νοικιάσει για να συνεχίσει να

Στο σφυχιλιάδων χρεω

* Μιλούν στην «Εποχή» φορείς και πολίτες,Δεκάδες χιλιάδες σπίτια ή περιουσιακά στοιχεία πολιτών βγαίνουν στο σφυρί γιατί οι ιδιο

τες τους αδυνατούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους. Σήμερα, σύμφωνα με τη Eurostat, η ανεέχει φτάσει στο 55,3% ενώ το 34,6% των πολιτών ζει στο όριο της φτώχειας, παρά τη μείωσηορίου για ένα μονομελές νοικοκυριό από 549 ευρώ το 2010 σε 476 ευρώ το 2011. Οι οφειλλόγω της μακροχρόνιας ύφεσης, αδυνατούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους και αντί η κυνηση να εστιάσει σε αυτό συζητά ακόμα και την άρση της απαγόρευσης πλειστηριασμών απόνουαρίου 2014 για οφειλές σε τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία –γιατί το δημόσιο εξαίρετα

Περισσότερες πληροφορίες:www.ekpizo.grwww.solidarity4all.grwww.laikistasipliromon.wordpress.cΓραμμή καταγγελιών ΕΚΠΟΙΖΩ:210-3304444Γραμμή αλληλεγγύης:211-8002025

TουΓιώργου Μ. Χατζηστεργίου*

Αυτή την περίοδο στην Ελλάδα ένας εξολοθρευτής άγ-γελος πλανάται πάνω από τα κτίρια, με αιχμή το επα-πειλούμενο πλυμμηρικό κύμα κατασχέσεων, ακόμα

και της πρώτης κατοικίας, μετατρέποντας έτσι όσους έμει-ναν άνεργοι τώρα και σε άστεγους –ρίχνοντάς τους πρα-κτικά στην κοινωνική χωματερή. Οι εξελίξεις είναι δραμα-τικές. Αλλά τί συμβαίνει ακριβώς στη χώρα μας με τη γη καιτα ακίνητα;

Αναρωτιούνται πολλοί, μες στη σκόνη και τα χαλάσματα:«Σε τι μπορεί να φανεί χρήσιμο σε μια τράπεζα ή στο κρά-τος ένα παλιωμένο διαμέρισμα στην Κυψέλη ή στο Παγ-κράτι;», «Μήπως θέλουν να αποκτήσουν τα παλιά κτίρια γιανα κερδοσκοπήσουν, γκρεμίζοντάς τα και ξαναχτίζονταςκαινούργιες πολυτελείς πόλεις για "τους δικούς τους";».Όμως, ακόμα και η πιθανότητα να κατεδαφιστούν οι ελλη-νικές πόλεις – με πρώτη την Αθήνα – ώστε να ξανακτιστούνμε ελκυστικό τρόπο για τους εύπορους του πλανήτη μοιάζεισενάριο επιστημονικής φαντασίας, τουλάχιστον για επεμ-βάσεις μεγάλης κλίμακας.

Είναι κρίσιμο να κατανοηθεί ότι η παραγωγή έχει περά-σει σε κατώτερη μοίρα την εποχή του «καπιταλισμού του κα-ζίνου». Η παραγωγή –και η παραγωγή κτιρίων– απαιτεί ορ-γάνωση, προγραμματισμό, κάποιου είδους συντεταγμένη συ-νεννόηση με τους «από κάτω» και πάντως αποδίδει, εάναποδώσει, μεσοπρόθεσμα, όχι άμεσα.

Οπότε, τι θα κάνουν με τα κατασχεμένα διαμερίσματα τηςΚυψέλης ή του Παγκρατίου; Το πιθανότερο είναι να λει-τουργήσουν ως το υλικό υπόβαθρο άυλων τίτλων που θα πω-λούνται ως «ακίνητα Αθηνών» στα χρηματιστήρια του πλα-νήτη. Με άλλα λόγια, θα περιφερόμαστε ανάμεσα σε χαλά-σματα, τα οποία δεν θα μας ανήκουν! Είναι χαρακτηριστικότης φύσης αυτής της εξέλιξης ότι οι νομικοί ονομάζουν αυτή

τη διαδικασία «εξαΰλωση του εμπράγματος δικαιώματος»!Τι επιδιώκουν με αυτό;

Οι κατασχέσεις συνδέονται στενά με την ήδη σε πλήρηεξέλιξη ισοπέδωση της ελληνικής οικονομίας. Συγκεκρι-μένα, η βιομηχανία και η αγορά της οικοδομής έχουν κα-ταρρεύσει – όχι εξ αιτίας της λειτουργίας της αγοράς, καθώςμάλιστα οι κατασκευές στην Ελλάδα συνδέονται πολύ πε-ρισσότερο με την πραγματική οικονομία από ότι π.χ. οι«φούσκες» στις ΗΠΑ, αλλά με κυβερνητικούς νόμους σταπλαίσια των μνημονίων – και οι κάτοχοι γης ή ακινήτων διώ-κονται με την επιβολή χαρατσιών επί της ιδιοκτησίας, με τα-κτικές που προσομοιάζουν με τον τρόπο που η τουρκική κυ-βέρνηση έπληξε καίρια τις κοινότητες ελλήνων, αρμενίωνκαι εβραίων, μεσούντος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου με τοληστρικό νόμο της περιουσίας Βαρλίκ Βεργκισί.

∆εδομένουστήλη της οικοτων απασχολοως βάσης γιαουσίας" των νονεπάγεται τόσκής βάσης καιώθηση οποιουκαι της καταστος συναλλαγώχώρας. Πρόκεαπόψεις χειρόσματος της Ελ

Να βγούμε α

Ζούμε στηνμόνο στις χώρκλωσης, η οπολεφτά, τα σπίτστο να δημιουτρέπουν στουπρος το συμφέ

Με την εργκεντρικότητά τκαι στην Ευρώχώρου κατοίκστάσεων κατάσκονται εξαιρκατά τον ιταλόεξουσίας. Πρόχωρίς χρήση σ

Κατασχέσεις και απογυμνΙταλία: ∆ιαδηλώσειςενάντια στις εξώσεις

Η επίθεση των πλειστηριασμών, δυστυ-χώς, δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. ΣτηνΙσπανία από το 2008 έχουν κατασχεθεί400.000 κατοικίες και ο ρυθμός των κατα-σχέσεων μπορεί να φτάσει και τις 206 τηνημέρα. Στην Ιταλία, η κυβέρνηση συζητά αλ-λαγή νομοθεσίας ώστε να απαγορεύονται οιπλειστηριασμοί και να παραμένουν οι οφει-λέτες στα σπίτια τους με μια ευνοϊκή ρύθ-μιση για την αποπληρωμή. Στην Πορτογαλίατο 13% των νοικοκυριών έχει δανειακήδόση που ξεπερνά το 40% του εισοδήματόςτου. Όμως τα κινήματα κατά των εξώσεωνστην Ευρώπη φουντώνουν. Στην Ιταλία εκα-τοντάδες ακτιβιστές πλημμύρισαν την περα-σμένη βδομάδα τους δρόμους της Ρώμηςκατά τη διάρκεια υπουργικής σύσκεψης γιατο ζήτημα των εξώσεων. Η διαδήλωση μετε-ξελίχθηκε σε μια σειρά οδομαχιών μετά τιςεπιθέσεις της αστυνομίας λίγα μέτρα απότην έδρα της ιταλικής κυβέρνησης.

17ΤΟ ΘΕΜΑ3 Noεμβρίου 2013

Το στεγαστικό ζήτημα στην Ελλάδα επανέρχεται με δραματι-κούς όρους, κυρίως υπό την πίεση των πολιτικών λιτότηταςκαι των επιλογών των διαχειριστών του χρέους για τον ά-

γριο εκσυγχρονισμό και την επαγγελματικοποίηση του τομέατων ακινήτων.

Το ελληνικό στεγαστικό μοντέλο βασίστηκε στη μικρο-ιδιοκτη-σία και τη μικρο-επιχειρηματικότητα, τα οικογενειακά δίκτυα καιτον ιδιότυπο λαϊκό καπιταλισμό , με χαρακτηριστικό την ενσω-μάτωση των συγκρούσεων και την απουσία διεκδικήσεων για κα-τοικία - παρά τις εντεινόμενες ανισότητες των τελευταίων χρόνων.Ο καθοριστικός ρόλος του κράτους στη βιωσιμότητα του μοντέ-λου αυτού αποκαλύπτεται σήμερα καθώς παρατηρούμε μια σαφήστροφή απομάκρυνσης από τις πολιτικές στήριξης της μικρο-ιδιο-κτησίας, που αφήνει πίσω ένα τεράστιο κενό και οδηγεί σε στεγα-στική επισφάλεια τη μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού.

Αυτονόητο πρώτο βήμα

Η ανοιχτή συνέλευση για το δικαίωμα στην πόλη και την κατοι-κία, που πραγματοποιήθηκε στις 19 Οκτωβρίου (encounterath-ens.wordpress.com) ανέδειξε την επιτακτική ανάγκη που υπάρχειγια συλλογικές επεξεργασίες που θα συμβάλουν στην ανάδειξητων διαφορετικών πτυχών του προβλήματος της κατοικίας σήμε-ρα, καθώς και στην ενημέρωση και συσπείρωση του κόσμου για τηδιεκδίκηση του συνταγματικά κατοχυρωμένου στην Ελλάδα δι-καιώματος στην κατοικία.

Η αντίσταση ενάντια στους πλειστηριασμούς και τις εξώσεις εί-ναι ένα αυτονόητο πρώτο βήμα ενάντια στην πλήρη αποδυνάμω-ση της κοινωνίας που εκτός από την ανεργία και τη φτώχεια, θαχάσει τις ελάχιστες υλικές προϋποθέσεις για επιβίωση και γιαμελλοντική ανάκαμψη. Πέρα, όμως, από την αυτονόητη ανάγκη ά-μεσης οργάνωσης της συλλογικής αντίστασης ενάντια στην απώ-λεια της πρώτης κατοικίας, είναι απαραίτητο να ξεκινήσει και έ-νας διευρυμένος κοινωνικός διάλογος για τη διεκδίκηση μιας μα-κροπρόθεσμης δημόσιας πολιτικής κατοικίας που θα εγγυάται α-ξιοπρεπή, επαρκή και προσβάσιμη κατοικία με δικαιοσύνη, πουθα αναπτύξει διαφοροποιημένα εργαλεία πρόληψης και πρό-νοιας, που θα στηρίξει ισότιμα ιδιοκτήτες, ενοικιαστές και αστέ-γους, μετανάστες και ντόπιους.

Ο κοινωνικός ρόλος της ιδιοκτησίας, ο κοινωνικός έλεγχος τηςγης και της κατοικίας, το περιεχόμενο της κοινωνικής κατοικίαςσήμερα και η ανάπτυξη εναλλακτικών συλλογικών πρακτικών καιεγχειρημάτων πρόσβασης στην κατοικία είναι κάποια από τα κε-ντρικά ζητούμενα μιας τέτοιας συζήτησης. Επιμέρους ερωτήματαείναι ήδη ανοιχτά στη δημόσια συζήτηση και πρέπει άμεσα η κοι-νωνία και τα κινήματα να επεξεργαστούν και να επιβάλλουν τηδική τους ατζέντα.

Νέες υποκειμενικότητεςκαι συνειδήσεις

Πώς να διαφυλάξουμε την κοινωνική διασπορά των πόρων, πώςμπορούμε να ανακόψουμε τη συγκέντρωση της ιδιωτικής και δη-μόσιας ακίνητης περιουσίας σε χέρια κερδοσκοπικών εταιριών;Πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε τη δημόσια περιουσία σε οικι-στικά και άλλα ακίνητα στην κατεύθυνση μιας συνολικής στεγα-στικής πολιτικής και ρύθμισης της αγοράς ακινήτων; Πώς να α-ξιοποιήσουμε κοινωνικά το διαθέσιμο κενό οικιστικό απόθεμα;Ποια είναι μια δίκαιη φορολογική πολιτική για την ακίνητη περι-ουσία, πώς μπορεί αυτή να συνδυαστεί με μια δημόσια πολιτικήδιαχείρισης του οικιστικού αποθέματος; Πώς μπορεί να αξιο-ποιηθεί η προηγούμενη τεχνογνωσία, το ανθρώπινο δυναμικό καιοι πόροι δημόσιων φορέων -όπως ο ΟΕΚ, τα δημόσια ιδρύματαστεγαστικής πίστης και κοινωνικής πρόνοιας - και κοινωνικών ορ-γανώσεων;

Κυρίως όμως, ποιες διεργασίες πρέπει να γίνουν από τα κινή-ματα ώστε να αποτελέσουν τον καταλύτη για μια ριζοσπαστική,δημοκρατική νέα θέσμιση του μοντέλου πρόσβασης στη κατοικία;Πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε τους διαθέσιμους πόρους στηνκατεύθυνση κοινών εγχειρημάτων και μορφών συλλογικής ιδιο-κτησίας και συλλογικής κατοίκησης;

Σε κάθε περίπτωση, η αυτο-οργάνωση και η συγκρότηση αλλη-λέγγυων πρακτικών για την υπεράσπιση της κατοικίας του καθε-νός, διαμορφώνει νέες υποκειμενικότητες και συνειδήσεις που α-νοίγουν το δρόμο για πιο συλλογικές επεξεργασίες και πειραμα-τισμούς -με δημοκρατικές διαδικασίες, συμμετοχή στην παραγω-γή και διαχείριση, συλλογικές μορφές ιδιοκτησίας, διασφάλισηχαμηλού κόστους και υψηλής ποιότητας κατοίκηση, μη-κερδοσκο-πικούς στόχους και παραγωγή κοινωνικής υπεραξίας - για την ε-ξασφάλιση αξιοπρεπούς κατοικίας για όλους και όλες.

Σιατίτσα∆ήμητρα,

αρχιτέκτονας,υπ.διδ ΕΜΠ

Για την εξασφάλισηαξιοπρεπούς κατοικίας

* Συλλογικές επεξεργασίες για το δικαίωμαστην κατοικία και την πόλη

ΝΗΣΗ ΡΙΧΝΕΙ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ ΣΤΟΥΣ ΟΦΕΙΛΕΤΕΣ

ΕΚΠΟΙΖΩνια συλλογήςπλειστηρια-α [περισσό-

οσπαθεί καιτών Κρήτης,ροσπαθεί ναΖητάμε απόιστηριασμώνρόεδρος τηςδημοσιοποί-έσχεσε σπίτιυρώ, της ζή-

σει να ζει στο

σπίτι της. «Προσπαθούμε να εμψυχώσουμε τουςπολίτες και να δείξουμε την αλληλεγγύη μας.Ζητάμε κούρεμα του χρέους, γιατί μόνο έτσι θαανακάμψει η ελληνική κοινωνία. Κούρεμα τωνστεγαστικών δανείων στην αξία που έχουν σή-μερα τα σπίτια και ολική διαγραφή των κατα-ναλωτικών δανείων», τονίζει η Ι. Μελάκη.

Να οργανωθούμε

Τον τελευταίο καιρό έχει συσταθεί παναττικόσυντονιστικό ενάντια στους πλειστηριασμούςπου αποτελείται από λαϊκές συνελεύσεις 14 γει-τονιών. Το συντονιστικό έχει ενεργοποιήσειγραμμή αλληλεγγύης [211-8002025] όπου μπο-ρούν να απευθύνονται οι πολίτες προκειμένουνα αποτραπεί ο πλειστηριασμός του σπιτιούτους. «Όταν κάποιος απευθυνθεί στο συντονι-στικό τότε ενεργοποιούμε τη συλλογικότητα της

γειτονιάς του, προκειμένου να παρίσταται στοΕιρηνοδικείο ώστε να αποτρέψει την εκδίκασητης υπόθεσης», μας λέει ο Θ. Αλεξάνδρου.«Χρειάζεται να οργανωθεί ο κόσμος και να συ-σπειρωθεί προκειμένου να σταματήσουμε τηλαίλαπα».

Την ανάγκη οργάνωσης των πολιτών τονίζεικαι ο Νίκος Γιαννέλης από τη Μυτιλήνη. Τονπερασμένο μήνα η εφορία έβγαλε σε πλειστη-ριασμό το σπίτι όπου κατοικεί με τη γυναίκατου και τα 4 ανήλικα παιδιά τους για χρέος2.200 ευρώ. Ο έφορος απαίτησε από τον Ν.Γιαννέλη να πληρώσει εφάπαξ το ποσό για νασταματήσει η διαδικασία του πλειστηριασμού.Τη λύση στο πρόβλημά του την έδωσε ο δήμος,ο οποίος, ύστερα από την κινητοποίηση της το-πικής κοινότητας, ανέλαβε να αποπληρώσει τοχρέος του. «Εγώ γλίτωσα, αλλά δεν ξέρω αν θαμπορέσουν να γλιτώσουν και άλλοι», μας λέεικαι προσθέτει: «Μας πίνουν το αίμα και μαςπαίρνουν τα σπίτια. Αν δεν βρισκόταν λύση, σή-μερα θα ήμουν φυλακή γιατί θα πυροβολούσαόποιον ερχόταν να μου πάρει το σπίτι. Πρέπεινα σηκωθούμε από τον καναπέ, να οργανω-θούμε και να αντισταθούμε».

«Για να οργανωθεί ο κόσμος πρέπει πρώτανα είναι πληροφορημένος», τονίζει η Τόνια Κα-τερίνη εκ μέρους της Αλληλεγγύης για όλους,που ξεκίνησε καμπάνια ενημέρωσης εκδίδον-τας έναν οδηγό για τους πλειστηριασμούς. «Το2014 θα έχουμε ένα καινούριο κύμα πλειστη-ριασμών που θα αφορά ανθρώπους που οφεί-λουν σε τράπεζες ή ασφαλιστικά ταμεία. Η συλ-λογική αντίδραση θα βοηθήσει τους ανθρώπουςνα ξεπεράσουν το φόβο, την απόγνωση και τηνενοχή που προσπαθεί η κυβέρνηση να τους χρε-ώσει ότι είναι δική τους ευθύνη. Σε αυτό τοπλαίσιο γίνεται μια προσπάθεια συντονισμούομάδων κοινωνικής αλληλεγγύης προκειμένουνα είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τηνεπερχόμενη επίθεση».

φυρί οι ζωέςεωμένων πολιτώνες, των οποίων τα σπίτια βγήκαν στον πλειστηριασμόι ιδιοκτή-

η ανεργίαίωση τουφειλέτες,η κυβέρ-από 1 Ια-ρεται της

απαγόρευσης- όταν αφορά περιουσιακά στοιχεία έως 200.000 ευρώ ή την πρώτη κατοικία. Το2012, 26.000 σπίτια βγήκαν σε πλειστηριασμό, ενώ για το 2013 δεν υπάρχει πλήρης εικόνα αλλάυπολογίζεται ότι μέχρι τον Αύγουστο, που έκλεισαν τα Ειρηνοδικεία για το καλοκαίρι, είχαν πα-ραπεμφθεί 16.000 υποθέσεις. Σε περίπτωση απελευθέρωσης των πλειστηριασμών 62.000 σπίτιαθα βγουν στο σφυρί ήδη από την πρώτη μέρα του χρόνου, ενώ εκτιμάται ότι η άρση απαγόρευ-σης αφορά τουλάχιστον 180.000 νοικοκυριά.

Eπιμέλεια:Ιωάννα ∆ρόσου

ress.comΖΩ:

ένου όμως ότι η οικοδομή υπήρξε η σπονδυλικήοικονομίας, τόσο με την έννοια της παραγωγής και

σχολούμενων σ’ αυτή όσο και της λειτουργίας τηςγια τις συναλλαγές και ως υπόβαθρου της "περι-

ων νοικοκυριών, η ολοσχερής καταστροφή της συ-ι τόσο την καταστροφή της μέχρι τώρα παραγωγι-ς και της συνακόλουθης τεχνογνωσίας (χωρίς προ-

ποιουδήποτε άλλου αναπτυξιακού προτύπου), όσοαταστροφής του ισχύοντος «ισοδύναμου νομίσμα-λλαγών», που ήταν η οικοδομή, στο εσωτερικό τηςρόκειται για μια δραματική εξέλιξη, από πολλές

χειρότερης και από μία βαριά υποτίμηση του νομί-ης Ελλάδας.

με από το φαύλο κύκλο

στην Ελλάδα, αλλά και παντού στην Ευρώπη – όχις χώρες του μνημονίου – μία κατάσταση περικύ-

οποία δεν αποσκοπεί απλά στο «να μας πάρουν τασπίτια, τα πολύτιμα μέταλλα ή την ενέργεια», αλλά

ημιουργηθούν μόνιμες συνθήκες που δεν θα επι-στους κατοίκους αυτής της χώρας να παράγουνυμφέρον τους.εργασία και την παραγωγή να έχουν χάσει την

τητά τους, μεγάλα ποσοστά του πληθυσμού, ακόμαΕυρώπη, αποστερημένα από την ιδιοκτησία του

ατοίκησής τους – κατάκτηση των αστικών επανα-κατά της φεουδαρχίας, κάποιους αιώνες πριν – βρί-εξαιρετικά εκτεθειμένοι ως «γυμνοί άνθρωποι»,ιταλό φιλόσοφο Αγκάμπεν, στις όποιες ορέξεις τηςΠρόκειται για μια βίαια –πολεμικής φύσης, αλλά

ήση συμβατικών όπλων– διαδικασία υπερσυγκέν-

τρωσης πόρων και εξουσίας, η οποία σε επίπεδο διαχείρισηςτων ανθρώπων δεν μπορεί παρά να αντιστοιχεί σε ένα κα-θεστώς παροξυσματικού ολοκληρωτισμού. ∆εν είναι μια συ-νηθισμένη κρίση, αλλά μια άγρια τομή μετά την οποία τί-ποτα δεν θα μοιάζει με το «πριν».

Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως η κατάσταση δενείναι κανονική. Είναι κατεπείγον να πάρουμε την πρωτο-βουλία από τα χέρια ενός συστήματος που έφερε τη χώραμας και τον κόσμο ολόκληρο σ’ αυτή τη δεινή θέση, προτεί-νοντας – με βάση τις εμπειρίες μας και τις γνώσεις μας– ένασυγκεκριμένο σχέδιο ανάταξης της ελληνικής οικονομίας,που δεν θα έχει σχέση με το πρόγραμμα λαφυραγώγησηςπου μας προτείνουν με το περιτύλιγμα της «ανάπτυξης».Μαζί με το σχέδιο όμως, πρέπει να σπάσουμε εδώ και τώρατο σπιράλ του θανάτου, τραβώντας μία «κόκκινη γραμμή»που να σταματάει όχι μόνο τις κατασχέσεις, αλλά και τα χα-ράτσια λαφυραγώγησης του πλούτου της χώρας.

Παράλληλα, έχουμε ανάγκη να δουλέψουμε συστηματικάγια να χτίσουμε ισχυρές συμμαχίες πανευρωπαϊκά με τηνπλειοψηφία του πληττόμενου πληθυσμού της ηπείρου, στηβάση όχι ενός γενικού προγράμματος που μπορεί να μηνέλθει ποτέ, αλλά καθιστώντας αναπαλλοτρίωτα τα στοιχει-ώδη δικαιώματα κάθε ανθρώπου στην τροφή, τη στέγαση,την παιδεία, την υγεία. Το παιχνίδι δεν είναι χαμένο. Είναιπολλές και μεγάλες οι δυνάμεις που έχουν συμφέρον να αν-τισταθούν. Αυτό που σήμερα εμφανίζεται ως ανερμάτιστοκαι κατ’ εξοχήν ευάλωτο σύνολο μοναχικών (πρώην) κατα-ναλωτών μπορεί τελικά να αναπτύξει μια αδιανόητη δυνα-μική υπέρ του κοινού συμφέροντος.

* Ο Γ.Μ. Χατζηστεργίου είναι συγγραφέας και πολιτικόςμηχανικός. Τα βιβλία του "Έξοδος", "Σου έχει μείνει καθό-λου περιουσία;" και "Η Γη τρέμει!" κυκλοφορούν από τις εκ-δόσεις "Αλεξάνδρεια".

υμνωμένη ζωή

18 Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013ΕΡΓΑΣΙΑ

ΤουΝάσου Χατζητσάκου

Σε προσβλητικά για την ανθρώπινηνοημοσύνη επικοινωνιακά παιχνίδιαπροχωρά η κυβέρνηση επιχειρώνταςνα κάνει το μαύρο άσπρο σε σχέσημε τις δεσμεύσεις που έχει λάβει γιατην περαιτέρω περικοπή των συντά-ξεων, των εφάπαξ και των παροχώντου ασφαλιστικού συστήματος γιατον αμέσως επόμενο χρόνο.Το νομοσχέδιο το οποίο τέθηκε σεδημόσια διαβούλευση αποτελείμόνο το «καρότο» και σύντομα θαακολουθήσει το «μαστίγιο». Αν καιοι αρμόδιοι υπουργοί διατείνονταιότι η «μαύρη τρύπα» του Συστήμα-τος Κοινωνικής Ασφάλισης το 2014θα κυμανθεί στα 500 εκατ. ευρώ, οιτροϊκανοί επιμένουν ότι μόνο γιατου χρόνου θα απαιτηθούν περικο-πές της τάξης των 2 δισ. ευρώ.

Ποιος λέει αλήθεια και ποιος ψέματα;∆υστυχώς, για μια ακόμη φορά απο-δεικνύεται ότι η κυβέρνηση τάζει«φύκια για μεταξωτές κορδέλες»στους πολίτες και στην προκειμένη

στους συνταξιούχους και όσους βρίσκον-ται πλησίον της συνταξιοδότησης μετά απόδεκαετίες μόχθου –και καταβολής υπέ-ρογκων εισφορών– στο «στίβο της εργα-σίας» (ένα «γήπεδο» το οποίο ελάχιστοιαπό τους σημερινούς υπουργούς της κυ-βέρνησης Ν∆ και ΠΑΣΟΚ έχουν έστωοσμιστεί λίγο…). Από την ανάλυση τουπροσχεδίου του κρατικού προϋπολογι-σμού για το 2014, ο υπουργός Οικονομι-κών Γιάννης Στουρνάρας έχει μειώσει τιςδαπάνες για τους μισθούς, τις συντάξεις,την κοινωνική ασφάλιση και την περί-θαλψη κατά 2,25 δισ. ευρώ, συνολικά!

Αρα, το ερώτημα για το «ποιος λέει αλή-θεια και ποιος ψέματα» λαμβάνει καθαράρητορικό χαρακτήρα, αφού αποτελεί δε-δομένο ότι από τη μια πλευρά η κυβέρ-νηση έχει προϋπολογίσει τις περικοπές τηςτάξης των 2 δισ. ευρώ, στις οποίες αναφέ-ρονται και οι αξιωματούχοι της τρόικαςγια το 2014, και από την άλλη, με νομο-σχέδια - «βιτρίνα» προσπαθεί να κρατήσειχαμηλά τις κοινωνικές αντιδράσεις.

Νομοσχέδιο - «βιτρίνα»

Εν προκειμένω, ρόλο «βιτρίνας» δια-δραματίζει το νομοσχέδιο του υπουργείουΕργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης καιΠρόνοιας, που τέθηκε σε δημόσια δια-βούλευση στα μέσα της εβδομάδας, αφούπροηγήθηκε ένα επικοινωνιακό παιχνίδιμε τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις. Η προ-βολή του θέματος σε ένα βαθμό ήταν πα-ρελκυστική. Γιατί; Πρώτον, επειδή στησυντριπτική τους πλειονότητα οι διατάξεις

πρόωρης συνταξιοδότησης ήδη έχουν κα-ταργηθεί και, δεύτερον, το αποτέλεσμαγια τα δημόσια οικονομικά δεν θα ήτανούτε άμεσο, ούτε θα μπορούσε –έστω καικατ’ ελάχιστον– να καλύψει τις ανάγκεςπερικοπών ύψους 2,2 δισ. ευρώ μέσα στο2014. Σε αυτή τη φάση, οι «πρόωρες συν-ταξιοδοτήσεις» έπαιξαν το ρόλο που είχανοι στάνες για την υπερφορολόγηση – δή-μευση των ακίνητων περιουσιακών στοι-χείων του κάθε πολίτη. Όπως η κυβέρ-νηση επιχείρησε να παρουσιάσει σαν κα-τόρθωμα το γεγονός ότι, τελικά, οι στάνεςδεν θα φορολογηθούν, το ίδιο προσπά-θησε να πετύχει επικοινωνιακά και με τηδήθεν απόσυρση του ενδεχόμενου κατάρ-γησης των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων.

Ετσι, το συγκεκριμένο νομοσχέδιο τουυπουργείου Εργασίας, σύμφωνα με τα όσαισχυρίζονται τα κυβερνητικά στελέχη δη-μόσια, «προβάλει» μόνο ρυθμίσεις, μερίδατων οποίων θα μπορούσαν να χαρακτηρι-στούν τουλάχιστον σαν «ουδέτερες». Με-ταξύ άλλων, στο σχέδιο νόμου περιλαμβά-νεται:

* ∆ιάταξη για την προσαύξηση τουποσού των προσωρινών συντάξεων στο95% της τελικής κύριας σύνταξης του δι-καιούχου,

* Βελτίωση των πόρων συνταξιοδότησηςγια τους αγρότες (δυνατότητα λήψεως κύ-ριας σύνταξης γήρατος με τη συμπλήρωσητου 62ου έτους της ηλικίας και 40 ετώνασφάλισης),

* Ρύθμιση των επιδοτούμενων τραπεζι-κών δανείων του πρώην Οργανισμού Ερ-γατικής Κατοικίας (από πέρυσι έχει συγ-χωνευτεί με τον ΟΑΕ∆),

* Επιβολή προστίμων για τη μη κατα-

γραφή στο σύστημα των Αναλυτικών Πε-ριοδικών ∆ηλώσεων (ΑΠ∆) εργαζομένωνπου έχουν δηλωθεί στο σύστημα καταμέ-τρησης της μισθωτής εργασίας («Ερ-γάνη»),

* Ενίσχυση του μηχανισμού ελέγχου δη-λωθεισών – καταβληθεισών εισφορών και

* Ρύθμιση θεμάτων διαδοχικής ασφάλι-σης σε επικουρικά ταμεία του ∆ημοσίουκαι Ταμείων Επαγγελματικής Υποχρεωτι-κής Ασφάλισης.

Από το «καρότο» στο «μαστίγιο»

Εντούτοις, το εν λόγω νομοσχέδιο θεω-ρείται βέβαιο ότι είτε, όταν φτάσει στηνΟλομέλεια της Βουλής προς ψήφιση, θαέχει «διανθιστεί» με νέες διατάξεις οιοποίες θα προκαλούν περικοπές, είτε θαακολουθήσει στη συνέχεια ένα ακόμη τοοποίο θα συμπεριλαμβάνει τα απαραίτηταγια τις περικοπές του 2014 δρεπανηφόραμέτρα.

Άλλωστε, οι περισσότερες από τις δεδο-μένες για τον επόμενο χρόνο νέες μει-ώσεις στις συντάξεις και στα εφάπαξ μπο-ρούν να γίνουν με μια απλή ΥπουργικήΑπόφαση ή μια απόφαση των διοικητικώνσυμβουλίων, τα οποία έχουν την εποπτείαασφαλιστικών ταμείων που βρίσκονταιστο «κόκκινο» (ξεπερνούν το 90% του συ-νόλου). Συγκεκριμένα, όσον αφορά στιςεπικουρικές, που αποτελούν και το μεγάλοπρόβλημα για τον προϋπολογισμό, την κυ-βέρνηση και τους δανειστές, ο νόμος ψη-φίστηκε το 2012 δίνοντας τη δυνατότηταστους αρμόδιους υπουργούς Οικονομικώνκαι Εργασίας με αποφάσεις τους να προ-χωρούν ακόμη και ανά τρίμηνο σε περι-

κοπές εφόσον, πολύ απλά, τα έξοδα ενόςεπικουρικού ταμείου ξεπερνούν τα έσοδατου από εισφορές. Με δεδομένο ότι οι φο-ρείς χορήγησης αυτής της κατηγορίας συν-τάξεων είναι σχεδόν στο σύνολο τους στο«κόκκινο» γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι το2014 μια νέα «σφαγή των επικουρικών»είναι αναπόφευκτη, εάν μέχρι τότε δενυπάρξει άμεση στροφή στην ασκούμενηοικονομική πολιτική.

Επικουρικές «τέλος» από το 2015

Σε πολλές περιπτώσεις, νομικοί και συν-δικαλιστικοί κύκλοι αναφέρουν ότι σε αρ-κετά ταμεία της κατηγορίας αυτής απαι-τείται περικοπή των χορηγούμενων συν-τάξεων πάνω και από το 50%, σε σχέση μετα ποσά που χορηγούνται μέχρι στιγμής,και παρά τις διαδοχικές μειώσεις που δέχ-θηκαν τα προηγούμενα δύο χρόνια. Στηβάση αυτή, εκτιμάται ότι η κυβέρνησηαποσκοπεί στη διαμόρφωση συνθηκώνπου θα «ανοίξουν το δρόμο» για να συγ-χωνευτεί ένα ποσό από τις υφιστάμενεςεπικουρικές συντάξεις μέσα στις κύριες τοαργότερο μέσα στο 2015. Ετσι, ο θεσμόςτων επικουρικών θα περάσει στο χρονον-τούλαπο συμπαρασύροντας στον«καιάδα» των ανικανοποίητων επιθυμιώντης τρόικας και τις εισφορές που κατέ-βαλλαν επί σειρά δεκαετιών συνταξιούχοιαλλά και νυν εργαζόμενοι.

Αναδρομικό «μαχαίρι» στα εφάπαξ

Ανάλογη τύχη θα έχουν αναπόφευκτακαι τα εφάπαξ σε σχέση με τα οποία απαι-τείται νέα νομοθετική ρύθμιση για να πε-ρικοπούν περαιτέρω. Κύκλοι του ΤαμείουΠρόνοιας ∆ημόσιων Υπαλλήλων (ΤΠ∆Υ)και συνδικαλιστικά στελέχη εκτιμούν ότι,με βάση τα οικονομικά του φορέα, οι πα-ροχές του θα πρέπει μέσα στους αμέσωςεπόμενους μήνες να συρρικνωθούν στοεπίπεδο των 5.000 έως και 15.000 ευρώ.Λίγο πολύ αυτό θα σημαίνει ότι όσοι συν-ταξιοδοτούνται από το ∆ημόσιο ή φορείςτου ευρύτερου δημόσιου τομέα οι οποίοιχορηγούν εφάπαξ, δεν θα λαμβάνουν μετην ολοκλήρωση του επαγγελματικού τουςβίου ούτε τις εισφορές τις οποίες κατέ-βαλλαν επί σειρά ετών.

Μάλιστα, ακολουθώντας την πεπατη-μένη των πρώτων δύο μνημονιακών χρό-νων, η κυβέρνηση αναμένεται να συμπερι-λάβει στις νέες μειώσεις των εφάπαξ όχιμόνο όσους καταθέσουν σχετική αίτησημετά τις αναμενόμενες, νέες αλλαγές,αλλά και όλους όσοι ήδη έχουν υποβάλειαίτημα στο ΤΠ∆Υ και ακόμη περιμένουν.

Σημειώνεται ότι, όπως αναφέρεται στηνιστοσελίδα του ΤΠ∆Υ, υπό εξέταση αυτήτην περίοδο βρίσκονται οι αιτήσεις χορή-γησης εφάπαξ που υποβλήθηκαν στις… 20Φεβρουαρίου του 2012.

““2,2 δισ. ευρώ «μαχαίρι» έχει προϋπολογίσειη κυβέρνηση για το 2014 σε μισθούς, συντάξεις,κοινωνική ασφάλιση και περίθαλψη, ενώ οιαρμόδιοι υπουργοί για λόγους επικοινωνιακήςτακτικής μιλούν για «μαύρη τρύπα» μόλις 500εκατ. ευρώ.

Πού «πάει»το ασφαλιστικό

* Ποιες δραστικές μειώσεις θεωρούνται δεδομένες με βάση τα συμφωνηθέντα στο μνημόνιο

1ο κύμα περικοπώνΗ πρώτη μείωση επιβλήθηκε με το

Ν.3986/2011 όπου θεσπίστηκε η ειδικήεισφορά συνταξιούχων επικουρικήςασφάλισης με απόδοση στο ΑΚΑΓΕ,από 1/9/2011 για όλα τα Ταμεία για επι-κουρικές συντάξεις άνω των 300 ευρώμε κλιμακούμενο ποσοστό παρακράτη-σης:301-350 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3%351-400 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4%401-450 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5%451-500 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6%501-550 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7%551-600 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8%601-650 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9%651 και άνω.. . . . . . . . . . . . . . . . . . .10%

2ο κύμα περικοπών∆εύτερη μείωση από 1-11-2011 με το

Ν.4024/2011:

* Για το ΕΤΕΑΜ 30% για ποσό σύν-ταξης άνω των 150 ευρώ.

* Για ∆ΕΗ, ΟΤΕ κ.λπ. 15% για όλο τοποσό της επικουρικής σύνταξης.

* Για το ΜΤΠΥ 20% και για το ποσόάνω των 500 ευρώ σε 50%

3ο κύμα περικοπώνΤρίτη μείωση από 1/1/2012 με το Ν.

4051/2012 για ποσά σύνταξης:* Από 200 - 250 . . . . . . . . . . . . . .σε 10%* 250,01 - 300 . . . . . . . . . . . . . . .σε 15%* Άνω των 300,01 . . . . . . . . . . . .σε 20%

Οι μειώσεις των επικουρικών συντά-ξεων και για το 2013 συνεχίστηκαν με το

Ν.4093/2012 διότι και στις κύριες συν-τάξεις, η όποια μείωση πάει αθροιστικάστα ποσά κύριας – επικουρικής – επιδο-μάτων – βοηθημάτων κ.λπ.

•

Μειώσεις επικουρικών συντάξεων από το 2011 μέχρι σήμερα

Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013 19ΚΟΙΝΩΝΙΑ

∆όθηκε την περασμένη Τε-τάρτη, στην Πρυτανεία τουΠανεπιστημίου Αθηνών

(ΕΚΠΑ), συνέντευξη τύπου όπουεκπρόσωποι των επισφαλώς ερ-γαζομένων στις εταιρείες Wind,Vodafone και Ethnοdata καθώςκαι των διοικητικών υπαλλήλωντου ΕΚΠΑ και του ΕΜΠ ανέδει-ξαν ότι η αποδιάρθρωση των ερ-γασιακών σχέσεων που επιβάλ-λεται από τη νεοφιλελεύθερη πο-λιτική της κυβέρνησης, σε ιδιω-τικό και δημόσιο τομέα, αφήνειεπί ξύλου κρεμάμενους εργαζό-μενους σε μια σειρά από εργα-σιακούς τομείς. Οι εργαζόμενοιανέδειξαν την καταπάτηση τωνεργασιακών τους δικαιωμάτωνκαι των συλλογικών συμβάσεων,μετατρέποντας τους σε είδοςπρος ενοικίαση και εν δυνάμειανέργους. Οι αντιπρόσωποι, οκαθένας για το δικό του χώρο ερ-γασίας, αναφέρθηκαν στις κατα-πιεστικές συνθήκες και την εντα-τικοποίηση της εργασίας καθώςκαι στην αντιμετώπιση των εργα-ζομένων ως αντικείμενο εκμε-τάλλευσης. Χαρακτηριστικά ανα-φέρθηκε ότι πριν τρία χρόνια στηWind απασχολούνταν 2.000 ερ-γαζόμενοι, ενώ σήμερα απασχο-λούνται σχεδόν οι μισοί. Αντί-

στοιχα, στη Vodafone οι 2.800που εργάζονταν πριν πέντε χρό-νια έχουν φτάσει σήμερα τους1.700. Παρόμοια στοιχεία πα-ρουσιάστηκαν και για την Ethnο-data. Όσο για τους διοικητικούςτου ΕΚΠΑ αναφέρθηκε ότι οαριθμός τους ανέρχεται σε 1.968.Η διαθεσιμότητα των υπαλλήλωναυτών θα δυσχεράνει τη λειτουρ-γία των τμημάτων. Χαρακτηρι-στικά σημειώνεται ότι στο Οικο-νομικό Τμήμα η αναλογία ενόςυπαλλήλου προς 100 φοιτητές

είναι 0,6, όταν στις ΗΠΑ η αντί-στοιχη αναλογία είναι 9,5. Σχε-τικά με την φημολογία ότι οιαπεργοί συνεχίζουν να λαμβά-νουν τις αποδοχές τους, ο Πρύτα-νης σε σχετικό έγγραφο στις 8/10,δηλώνει ότι οι ημέρες της απερ-γίας θα αφαιρεθούν από τονμισθό τους.

Τέλος, πέραν των άλλωνσκοπός των απεργών είναι η διά-δοση του αγώνα τους ζητώνταςνα τους ακολουθήσουν όλοι οιπληττόμενοι κλάδοι. Στην συνέν-

τευξη τύπου παρευρέθηκαν καιεκδήλωσαν την συμπαράστασήτους οι Σ. Τραχανατζής γενικόςγραμματέας του Εργατικού Κέν-τρου Αθηνών και το μέλος της δι-οίκησής του Γρηγοριάδης καθώςκαι η Μ. Μπόλαρη, βουλευτήςτου ΣΥΡΙΖΑ.

Προηγουμένως, στον ίδιο χώροέλαβε χώραν μια ακόμη ΓενικήΣυνέλευση των διοικητικώνυπαλλήλων του Ιδρύματος. Στησυνέλευση εκφράστηκαν έντονεςαντιδράσεις κατά του πρώην Γε-νικού Γραμματέα της Ένωσης∆ιοικητικών Υπαλλήλων τουΕΚΠΑ,∆. Σακκάτου. Οι αντιδρά-σεις αφορούσαν δηλώσεις τουκ.Σακάτου, με τις οποίες τάχθηκευπέρ της απογραφής των διοικη-τικών βοηθώντας έτσι τους σχε-διασμούς και τις επιδιώξεις τηςμνημονιακής κυβέρνησης. Στησυνέλευση εξέφρασαν την ενερ-γητική συμπαράστασή τους εκ-πρόσωποι των φοιτητικών συλλό-γων του ΕΚΠΑ. Τελική απόφασητης συνέλευσης, η οποία λήφθηκεομόφωνα, είναι η συνέχιση τωναπεργιακών κινητοποιήσεωνμπαίνοντας, έτσι, στην ένατηεβδομάδα απεργίας.

Ίρις Νικολοπούλου

Να καταδικαστούνοι εισβολείςτης Ομάδας ∆έλτα

∆ευτέρα 4 Νοεμβρίου,9 π.μ., ∆ικαστήριαΕυελπίδων,Κτίριο Προκάτ 2

Τη ∆ευτέρα 4Νοεμβρίουσυνεχίζεται η δίκη των

αστυνομικών της Ομάδας∆έλτα, οι οποίοι στις 5Μαΐου 2010 εισέβαλαναπρόκλητα στα γραφεία του∆ικτύου για τα Πολιτικά καιΚοινωνικά ∆ικαιώματα καιτου ∆ικτύου ΚοινωνικήςΥποστήριξης Προσφύγωνκαι Μεταναστών, στον 1oόροφο του κτιρίου της οδούΤσαμαδού 13 στα Εξάρχεια,τραυματίζοντας σοβαράμέλη μας και προκαλώνταςκαταστροφές στο χώρο.Η δίκη άρχισε την Τετάρτη23 Οκτωβρίου με τηνεξέταση του πρώτουμάρτυρα κατηγορίας,διαλύοντας τον ανεκδιήγητοισχυρισμό των αστυνομικώνότι δέχθηκαν επίθεση 30-50κουκουλοφόρων καιουδέποτε εισέβαλαν στοκτίριο, ενώ από τοφωτογραφικό υλικό καιμόνο αποδεικνύονται τόσο ηαναίτια επίθεση όσο και οιτραυματισμοί και οικαταστροφές.

Εργαζόμενοι προς ενοικίαση και εν δυνάμει άνεργοιΣυνέντευξη Τύπου των εργαζόμενων σε Wind, Vodafone, Ethnodataκαι των διοικητικών υπαλλήλων του ΕΚΠΑ

Η«∆ημιουργική λογιστική» αναφέ-ρεται στο «χειρισμό» των λογιστι-κών μεγεθών ενός φορέα ώστε να

εξυπηρετηθούν τα συμφέροντά του, μεχρήση παραπλανητικών μεθόδων εντόςτου πνεύματος του ρυθμιστικού πλαισίου.Υπάρχει συνεπώς μια σημαντική διαφοράσε σχέση με την «απάτη», η οποία αναφέ-ρεται στο «χειρισμό» των λογιστικών στοι-χείων για τον ίδιο σκοπό (την εξυπηρέ-τηση των συμφερόντων του φορέα) αλλάλοξοδρομώντας από το ρυθμιστικό πλαί-σιο. Τι σχέση όμως μπορεί να έχουν όροικαι έννοιες της λογιστικής και της χρημα-τοοικονομικής σε ένα κείμενο που αφοράστα Πανεπιστήμια και το μέτρο της διαθε-σιμότητας;

Πριν λίγες μέρες ο Υπουργός ΠΑΙΘ κα-τέθεσε στη Βουλή, καθυστερημένα και κα-τόπιν αιτημάτων των κομμάτων της αντι-πολίτευσης, την Ειδική Έκθεση Τεκμη-ρίωσης Εισήγησης της Ομάδας ∆ιοίκησηςΈργου (Ο∆Ε) για την αναδιοργάνωσητων δομών των Α.Ε.Ι., η οποία συγκροτή-θηκε με απόφασή του. Πρόκειται για τηνεισήγηση που δεν κοινοποιούταν στα ΑΕΙπαρά τις επανειλημμένες αιτήσεις τους,βάσει της οποίας καταργήθηκαν 1.349 θέ-σεις μόνιμου και με σχέση εργασίας Ι∆ΑΧ(Ιδιωτικό ∆ίκαιο Αορίστου Χρόνου)διοι-κητικού προσωπικού από οκτώ Πανεπι-στήμια (ΕΚΠΑ, ΕΜΠ, ΑΠΘ, Ιωαννίνων,Κρήτης, Πάτρας, Θεσσαλίας και ΟΠΑ),εκ των οποίων οι 900 περίπου από τοΕΚΠΑ και το ΕΜΠ.

Σύμφωνα με δηλώσεις του Υπουργούκαι άλλων παραγόντων του ΥΠΑΙΘκαθώς και στελεχών της Κυβέρνησης σεΜΜΕ, η διαδικασία υπολογισμού του πλε-ονάζοντος προσωπικού στηρίχθηκε σε διε-θνώς αναγνωρισμένη μεθοδολογία. Ηπραγματικότητα, όμως, είναι ότι στην ει-σήγηση δεν υπάρχει καμία βιβλιογραφικήπηγή που να τεκμηριώνει την προέλευσηκαι την εγκυρότητα της μεθοδολογίας, τωνκριτηρίων και των ποσοτικών δεικτών πουεφαρμόζονται. Αντιθέτως, τόσο η μεθοδο-λογία όσο και τα κριτήρια χαρακτηρίζον-ται από αυθαιρεσία και αδιαφάνεια σεορισμένα σημεία, όπως περιγράφεται πα-ρακάτω.

Η Ο∆Ε χρησιμοποίησε ένα μοντέλο μεεξαιρετικά χαμηλούς δείκτες αναλογίαςγια το διοικητικό προσωπικό προκειμένουνα προκύψει το «πλεόνασμα» προσωπι-κού. Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής:

Η Ο∆Ε έχει υπολογίσει 1,5 διοικητικούςυπαλλήλους ανά 100 φοιτητές για όλα ταΑΕΙ, με εξαίρεση τα δύο Πολυτεχνεία(ΕΜΠ και Κρήτης), την ΑΣΚΤ και τη Γε-

ωπονική, για τα οποία υπολογίζει 4,5 διοι-κητικούς υπαλλήλους ανά 100 φοιτητές,λόγω του καθολικού εργαστηριακού χα-ρακτήρα των Τμημάτων τους. Με βάση ταστατιστικά στοιχεία της UK Higher Edu-cation Statistics Agency, στα ΙδρύματαΤριτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Ηνωμέ-νου Βασιλείου (για το ακαδημαϊκό έτος2011-2012), αναλογούν, κατά μέσο όρο,10,2 υπάλληλοι υποστηρικτικού προσωπι-κού ανά 100 φοιτητές.

Η Ο∆Ε έχει υπολογίσει 1 διοικητικόυπάλληλο ανά 100 μέλη ∆ΕΠ για όλα ταΑΕΙ. Με βάση τα στατιστικά στοιχεία τηςως άνω υπηρεσίας, στα Ιδρύματα Τριτο-βάθμιας Εκπαίδευσης του Ηνωμένου Βα-σιλείου (για το ακαδημαϊκό έτος 2011-2012), ο αριθμός του διδακτικού-ερευνη-τικού προσωπικού ήταν 181.385 άτομα(πλήρους και μερικής απασχόλησης), ενώτου λοιπού υποστηρικτικού προσωπικού196.860 άτομα, δηλ. αναλογούν πολλα-πλάσιες θέσεις υποστηρικτικού προσωπι-κού ανά 100 μέλη ∆ΕΠ, από αυτές πουθέτει ως δείκτη η Ο∆Ε. Στη μεθοδολογίαυπάρχουν, επιπλέον, αυθαίρετοι και ατεκ-μηρίωτοι συντελεστές, όπως π.χ. οι συντε-λεστές πολλαπλασιασμού του υπολογιζό-μενου φοιτητικού πληθυσμού (για να εκτι-μηθούν μεταπτυχιακοί και διδακτορικοίφοιτητές, μετεγγραφές, κλπ.), οι απαιτή-σεις διοικητικών υπαλλήλων ανά Τμήμα,οι συντελεστές γεωγραφικής διασποράςκαι, κυρίως, οι συντελεστές βαρύτηταςυπολογισμού των μέσων σταθμικών απαι-

τήσεων σε διοικητικούς υπαλλήλους. Θαπρέπει, επίσης, να επισημανθεί ότι παρα-τηρούνται σημαντικές ασυνέπειες κατάτους υπολογισμούς. Για παράδειγμα, ταΠολυτεχνικά Τμήματα Πανεπιστημίωνόπως του ΑΠΘ ή του ∆ΠΘ ή Τμήματα μεκαθολικό εργαστηριακό χαρακτήρα, όπωςγια παράδειγμα αυτά της Βιολογίας καιτης Χημείας του ΕΚΠΑ, λαμβάνονταιστους υπολογισμούς με 15 διοικητικούςυπαλλήλους αντί των 30 που χρησιμοποι-ούνται για το ΕΜΠ και το ΠολυτεχνείοΚρήτης λόγω του εργαστηριακού χαρα-κτήρα τους.

Τέλος, ένα ενδιαφέρον σημείο της με-θοδολογίας είναι το «Βήμα 3» (σελ. 12 τηςαπό 20.9.2013 Εισήγησης). Το ενδιαφέρονέγκειται σε δύο ζητήματα:

(α) Οι παράμετροι που επιδρούνστον καθορισμό του τελικού αποτελέσμα-τος είναι δηλωτικές της κυβερνητικής πο-λιτικής για την ανώτατη εκπαίδευση, π.χ.περαιτέρω συρρίκνωση μέσα από καταρ-γήσεις/συγχωνεύσεις Τμημάτων, Σχολών,κ.λπ. και αναθέσεις κομβικών υπηρεσιώντων ΑΕΙ, όπως π.χ. η φύλαξη, σε ιδιωτικέςεργολαβικές εταιρείες. Θεωρείται λοιπόνδεδομένο ότι θα ασκηθεί περαιτέρω πίεσηστους ήδη αναιμικούς προϋπολογισμούςτων ΑΕΙ λόγω της επιβάρυνσής τους μενέες δαπάνες για υπηρεσίες που καλύ-πτονταν μέχρι τώρα από μόνιμο προσω-πικό. Αυτό θα οδηγήσει, τελικά, στην ει-σαγωγή διδάκτρων και θα ωθήσει μεγάλοτμήμα του φοιτητικού πληθυσμού είτε στα

δάνεια, είτε στη διακοπή των σπουδών.(β) Πρόκειται για μια απολύτως

αδιαφανή διαδικασία, καθώς υπάρχουνπαράγοντες που διαμορφώνουν το τελικόαποτέλεσμα, χωρίς να διευκρινίζεται ηεπιμέρους σημασία κάθε παράγοντα.Είναι χαρακτηριστικό, για παράδειγμα,ότι μετά την εφαρμογή του «Βήματος 3»,οι 510 θέσεις «πλεονάζοντος» προσωπι-κού για το ΕΜΠ μειώνονται σε 399 (μεί-ωση 21,8% περίπου), οι 710 θέσεις «πλεο-νάζοντος» προσωπικού για το ΕΚΠΑ μει-ώνονται σε 498 (μείωση 29,9% περίπου),ενώ οι 132 θέσεις «πλεονάζοντος» προσω-πικού για το ΑΠΘ αυξάνονται σε 169 (αύ-ξηση 28% περίπου), χωρίς καμία τεκμη-ρίωση! Το «Βήμα 3», συνεπώς, παρέχειαπόλυτη ελευθερία για αυθαίρετες εκτι-μήσεις που θα καταλήγουν πάντα στο επι-θυμητό αποτέλεσμα, εξυπηρετώντας από-λυτα και τις προτεινόμενες παρεμβάσειςτου ΜΠ∆Σ 2013-2016 για μείωση λειτουρ-γικών δαπανών ΑΕΙ - ΤΕΙ με συγχωνεύ-σεις, κατά 37 εκατ. ευρώ το 2014 (από 24εκατ. ευρώ το 2013) και επιπλέον 10 εκατ.ευρώ το 2015, μέσα από ένα νέο, σαρω-τικό, σχέδιο «Αθηνά» που θα αγγίξει,όπως όλα δείχνουν μέλη ∆ΕΠ, ΕΕ∆ΙΠ καιΕΤΕΠ. Η μεθοδολογία της Ο∆Ε δεν στη-ρίζεται σε κανένα διεθνές πρότυπο καιενέχει σημαντικά σφάλματα και ασυνέ-πειες, τόσο στη διαμόρφωσή της (π.χ. αυ-θαίρετοι συντελεστές βαρύτητας, υπερβο-λικά χαμηλοί δείκτες με βάση τη διεθνήπραγματικότητα, κ.ά.) όσο και στην εφαρ-μογή της (π.χ. παραγνώριση του εργαστη-ριακού χαρακτήρα ορισμένων Τμημάτωντων πανεπιστημίων). Κατά συνέπεια, οικαταργούμενες θέσεις διοικητικού προ-σωπικού από τα οκτώ Πανεπιστήμια είναιείτε απόρροια μιας εσφαλμένης μεθοδο-λογίας, είτε προϊόν μιας προσχηματικήςδιαδικασίας με προαποφασισμένο αποτέ-λεσμα, το οποίο εξυπηρετεί συγκεκριμέ-νες πολιτικές. Είναι, με άλλα λόγια, προ-ϊόν «∆ημιουργικής Λογιστικής» ή ακόμηκαι «Απάτης», εάν αποδειχτεί ότι η ΚΥΑγια τη διαθεσιμότητα στα ΑΕΙ παραβιάζειμια σειρά άρθρων του Συντάγματος καιαρχών του ∆ικαίου και εμφανίζει νομικέςπαραλήψεις.

Ακόμη και αν δεν υπάρχει σκοπιμότητα,το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότιεπ’ ουδενί δεν τεκμηριώνεται η ύπαρξη«πλεονάζοντος» προσωπικού στα ήδη υπο-στελεχωμένα ΑΕΙ.

∆. ∆αμίγος, Επίκ. Καθηγητής ΕΜΠ

∆ημιουργικήλογιστική ή «απάτη»;

Παραβιάζεται το Σύνταγμα προκειμένου να εξυπηρετηθεί η διαθεσιμότητα;

20 Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

Οταν στις αρχές Αυγούστου έγινε η φε-τινή κλήρωση του πρωταθλήματος τηςSuperleague, οι περισσότεροι ποδο-σφαιρόφιλοι υπογράμμισαν στο ημε-ρολόγιό τους την δέκατη αγωνιστική.

Μπορεί το ντέρμπι Παναθηναϊκού – Ολυμ-πιακού (που έγινε χθες το βράδυ) να μηνέχει την αίγλη των προηγούμενων δεκαε-τιών, αλλά δεν παύει να είναι το παιχνίδιορόσημο κάθε ποδοσφαιρικής χρονιάς.Πέραν όμως από την σύγκρουση εντός τωντεσσάρων γραμμών του γηπέδου υπάρχεικαι η μεγάλη κόντρα των «ισχυρών αν-τρών» - όπως αρέσκονται να λένε οι αθλη-τικογράφοι- των δύο ΠΑΕ. Μια σύγκρουσηπου ξεπερνάει τον ποδοσφαιρικό κόσμο, μεπροεκτάσεις επιχειρηματικές αλλά και πο-λιτικές.

Η σύγκρουσητων προηγούμενων χρόνων

Τις προηγούμενες δύο δεκαετίες η κόν-τρα Κόκκαλη – Βαρδινογιάννη επισκίαζετις αναμετρήσεις των δύο αιωνίων. Ο τότεμεγαλομέτοχος του Ολυμπιακού έσωσε τηνομάδα του Πειραιά από την χρεωκοπία και,αξιοποιώντας την λατρεία των οπαδώναλλά και τις εξαιρετικές διασυνδέσεις τουστους κρατικούς μηχανισμούς, κατάφερε,για χρόνια, να κυριαρχήσει στο ποδοσφαι-ρικό και επιχειρηματικό τοπίο, αλλά και νασυνάψει μια συμφωνία ανακαίνισης του«Καραϊσκάκης», η οποία χαρακτηρίστηκεαπό πολλούς σκανδαλώδης. Από τηνπλευρά του ο Γιάννης Βαρδινογιάννηςπήρε τα ηνία από τον θείο του Γιώργο, αλλάδεν κατάφερε ποτέ να σπάσει την κυριαρ-χία του Ολυμπιακού, με αποτέλεσμα νωρίςνα έρθει σε σύγκρουση με τους οργανωμέ-νους και τελικά να αποχωρήσει από το«τριφύλλι». Οι οπαδοί των πρασίνων κατα-λόγιζαν στην οικογένεια Βαρδινογιάννη ότιδεν προφύλαξε την ομάδα από την περι-βόητη «παράγκα», η οποία τότε θεωρή-θηκε, ότι έδινε τα πρωταθλήματα στηνομάδα του Σωκράτη Κόκκαλη.

Οι νέοι ηγέτες

Ο Βαγγέλης Μαρινάκης μπήκε στη ζωήτου Ολυμπιακού το καλοκαίρι του 2010όταν με 50 εκ. ευρώ έγινε μεγαλομέτοχοςτης πειραϊκής ΠΑΕ και ταυτόχρονα του50% του «Καραϊσκάκης». Αφού αφήνει γιαένα εξάμηνο τον Σωκράτη Κόκκαλη στηνπροεδρία, αναλαμβάνει και τυπικά τα ηνίατον ∆εκέμβριο του ίδιου έτους.Έτσι, οΟλυμπιακός περνάει από την «περίοδοΚόκκαλη, στην περίοδο Μαρινάκη». Υπεν-θυμίζουμε, ότι η λαοφιλέστατη ομάδα είχεδεινοπαθήσει στο παρελθόν από «αυτο-κρατορίες» τύπου Κοσκωτά και Σαλιαρέλη.

Από την πλευρά του ο Γιάννης Αλαφού-ζος βρέθηκε να διοικεί τον Παναθηναϊκόμέσω της περίφημης Παναθηναϊκής Συμ-μαχίας. Ήταν την περίοδο που η πολυμε-τοχικότητα διαλυόταν κάτω από το βάροςτων συγκρούσεων των Βαρδινογιάννη –Βγενόπουλου και η ομάδα της Αθήνας περ-νούσε περίοδο «απείρου κάλλους» με τονΒλάσση Τσάκα να περιφέρει διάφορουςΣαουδάραβες πρίγκιπες ως υποτιθέμενουςαγοραστές της ΠΑΕ. Κάπου εκεί ο μεγα-λομέτοχος του Σκάι, με άρθρο του στηνεφημερίδα «Καθημερινή», επικαλείται τοπρότυπο Μπαρτσελόνα και Ρεάλ Μαδρίτηςκαι προτείνει ο Παναθηναϊκός να διοικη-θεί από τη βάση του. Αξίζει εδώ να σημει-

ωθεί ότι το άρθρο του κ. Αλαφούζου ήτανγραμμένο σε άμεση γλώσσα και εμφάνιζετον εαυτό του ως ένα απλό φίλαθλο. Αφούαναφέρεται στην αποτυχία των μοντέλωνδιοίκησης από μεγάλους επιχειρηματίες,προτείνει: «Φέρνοντας το “παιχνίδι στο γή-πεδο μας” μπορεί να δημιουργηθούν μηκερδοσκοπικοί οργανισμοί, οι οποίοι ναανήκουν ιδιοκτησιακά στους οπαδούς καιοι οποίοι θα χρηματοδοτούν άμεσα τηνομάδας τους».1 Ο κ.Αλαφούζος προέβλεψεότι με αυτή τη κίνηση θα μαζευτούν πάνωαπό 50 εκ. ευρώ, αλλά τελικά μαζεύτηκανμόλις 2,5 εκ. Επιπλέον, η κίνηση δεν είχετόση απήχηση στον κόσμο της ομάδας,καθώς η Παναθηναϊκή Συμμαχία κατάφερενα εγγράψει μόλις 8.893 μέλη. Παρ’ όλααυτά ο κ. Αλαφούζος γίνεται πρόεδρος τηςΠΑΕ, καθώς η Παναθηναϊκή Συμμαχία κα-ταφέρνει να αποκτήσει (μέσω των αποχω-ρήσεων διαφόρων πρώην μετόχων) το 70%των μετοχών της ΠΑΕ.

Η κόντρα των δύο

Αλαφούζος και Μαρινάκης συνυπήρξανγια μια περίοδο ως μέτοχοι του Σκάι. Ησύγκρουση των δύο άρχισε να φαίνεται,όταν ο Σκάι σε ντοκιμαντέρ, δικής του πα-ραγωγής, για το ελληνικό ποδόσφαιρο,δίνει μεγάλη έμφαση στην «παράγκα»,αλλά και στις ήττες του Ολυμπιακού στηνΕυρώπη και όχι στους τίτλους που έχει κα-τακτήσει η ομάδα του Πειραιά. Η πλευράΜαρινάκη «απαντά» με ένα καθόλου κο-λακευτικό ρεπορτάζ για τον Αλαφούζοστην εφημερίδα Metro, συμφερόντων τουπροέδρου του Ολυμπιακού. Τον Φεβρουά-ριο του 2011 επέρχεται η οριστική ρήξη καιη αποχώρηση του Μαρινάκη από τον Σκάι.Αφορμή υπήρξε ο τρόπος παρουσίασηςαπό τον τηλεοπτικό σταθμό, των όσων ακο-λούθησαν το ντέρμπι των αιωνίων της 19ηςΦεβρουαρίου. Σε αυτό, οι οπαδοί τουΟλυμπιακού επιτίθενται στον τότε επιθε-τικό του Παναθηναϊκού, Τζιμπρίλ Σισέ, ταμεγάφωνα του Καραϊσκάκης παίζουν σεξι-στικά τραγούδια κατά του Γάλλου σταρ καιο Βαγγέλης Μαρινάκης κάνει, στο τέλοςτου αγώνα, την περίφημη δήλωση «σήμεραδιδάξαμε ήθος».2 Σε αθλητική εκπομπή τηςεπόμενη μέρας, το τότε στέλεχος του Σκάι,Χρήστος Παναγόπουλος, επιτίθεται στη δι-οίκηση του Ολυμπιακού και λίγες μέρες αρ-γότερα ο Μαρινάκης ανακοινώνει την απο-χώρησή του από τον Σκάι.

Η κατάσταση σήμερα έχει ως εξής: οΜαρινάκης είναι απόλυτος κυρίαρχος στο

χώρο του ποδοσφαίρου και ο μόνος πουμπορεί να τον απειλήσει, αυτή τη στιγμή,είναι ο Ιβάν Σαββίδης. Ο πρόεδρος τουΟλυμπιακού φτιάχνει τις σχέσεις του μεδιάφορες επαρχιακές ομάδες, κυρίως μέσααπό τους πολλούς δανεικούς, δείχνει ναελέγχει την Superleague, ενώ και ο πρό-εδρος της ΕΠΟ, Γιώργος Σαρρής, θεωρεί-ται δικής του επιρροής. Στα μίντια ο Μαρι-νάκης επιχειρεί άνοιγμα κυρίως μέσα απότην εφημερίδα «Παραπολιτικά», ενώ φήμεςτον θέλουν να ψάχνει χώρο και στο τηλεο-πτικό πεδίο. Από την πλευρά του, ο Αλα-φούζος βρίσκεται απομονωμένος στους πο-δοσφαιρικούς μηχανισμούς και ελπίζει ότιη παρουσία Ιβάν Σαββίδη στον ΠΑΟΚμπορεί να του προσφέρει ένα καλό σύμ-μαχο στην μάχη κατά του Ολυμπιακού.

Και η πολιτική στο παιχνίδι

Οι οργανωμένοι του Ολυμπιακού έχουνυιοθετήσει τα τελευταία χρόνια το περί-φημο σύνθημα «Νo Politica» ως ένδειξηαπροϋπόθετης στήριξης στην ομάδα τους.Οι ανησυχίες πολλών ότι πίσω από το σύν-θημα κρύβεται μια καλά οργανωμένη δι-είσδυση της ΧΑ ενισχύθηκε με τη στάσητων περισσότερων συνδέσμων του Ολυμ-πιακού μετά την δολοφονία του ΠαύλουΦύσσα. Επιπλέον, στο διοικητικό συμβού-λιο του Ολυμπιακού βρίσκεται ο γνωστόςβασιλόφρων ιστορικός Κώστας Μπαρμπής,ενώ γεγονός είναι και η συχνή παρουσίατου Τάκη Μιχαλόλια (αδερφού του αρχη-γού της ΧΑ) ως νομικού εκπροσώπου σεδιάφορες δίκες, που έμμεσα ή άμεσα αφο-ρούν τον Ολυμπιακό. Παράλληλα, η πα-ρουσία γνωστών χρυσαυγιτών στις τάξειςτων οργανωμένων του Ολυμπιακού είναικάτι που ενισχύει τις ανησυχίες των υγιώνφιλάθλων μιας ομάδας, που έχει συνδυάσειτο όνομά της με τις λαϊκές μάζες του Πει-ραιά και όχι μόνο. Ο επίσημος Ολυμπιακόςπάντως διαψεύδει οποιαδήποτε σχέση μετο νεοναζιστικό μόρφωμα και υπενθυμίζειτις φιλανθρωπικές ενέργειες του συλλόγουμε τελευταία την άρνηση χορηγίας τουΟΠΑΠ (λόγω παρουσίας Μελισσανίδη)και την άνευ αντιτίμου χορηγία της Unicefστις εμφανίσεις των Πειραιωτών.

Όσον αφορά τον επικεφαλής του Πανα-θηναϊκού ερωτηματικά προκαλεί η στάσητου καναλιού του στα ζητήματα που αφο-ρούν την ΧΑ. Υπενθυμίζουμε ότι το ΣΚΑΙ,μέσω των εκπομπών του κ. Τράγκα, πρω-τοστάτησε στο ξέπλυμα των ναζιστών. Πα-ράλληλα, ο δημοσιογράφος του σταθμού

και της «Καθημερινής», Μπάμπης Παπα-δημητρίου ήταν αυτός που πρότεινε την συ-νεργασία της Ν∆ με μια «σοβαρή ΧρυσήΑυγή», ενώ ο επίσης δημοσιογράφος ΆρηςΠορτοσάλτε παρότρυνε τον Ηλία Κασι-διάρη να κάνει ό,τι μπορεί προκειμένου ναμην μπορούν «να τους πιάνουν στο στόματους». Τέλος, η ενημερωτική ζώνη τουσταθμού ήταν αυτή που ακόμα και ότανήταν γνωστό ότι ο Παύλος Φύσσας δολο-φονήθηκε από χρυσαυγίτες, είχε τίτλο στοθέμα: «Τον σκότωσαν για το ποδόσφαιρο».Πάντως, γεγονός είναι ότι και οι δύο δια-τηρούν άριστες σχέσεις με την οικογένειαΜητσοτάκη. Ο «ερυθρόλευκος» είναι άλ-λωστε κουμπάρος με τον Ισίδωρο Κούβελο(σύζυγο της Ντόρας) τον οποίο είχε φρον-τίσει να προστατεύσει μέσω των «Παραπο-λιτικών» στην ιστορία με το 1εκ. ευρώ πουβρέθηκε στο εξωτερικό. Όσο αφορά τον«πράσινο», χαρακτηριστικό είναι το γεγο-νός του καλοκαιριού, όταν μέσω του αγα-πημένου του twitter υπερασπίστηκε τον Κυ-ριάκο Μητσοτάκη για σχόλιο που έκανε οδημοσιογράφος Αντώνης Καρακούσης:«Αγαπητέ Αντώνη! Είναι απαράδεκτο ναυπονομεύεις νέους πολιτικούς εκμεταλ-λευόμενος γονέα κλπ. Ποιος ο σκοπόςσου;»

Και το ποδόσφαιρο;

Όπως γίνεται αντιληπτό όσοι και όσεςαγαπούν το ποδόσφαιρο αλλά και τις δύοαυτές ομάδες δεν έχουν και πολλά κοινά μετους δύο ηγέτες. Πέραν από την αδιαμφι-σβήτητη «γλύκα» της υπεροπροβολής πουαπολαμβάνουν Μαρινάκης και Αλαφού-ζος, το γεγονός ότι ηγούνται ομάδων με με-γάλη λαϊκή απήχηση, τους επιτρέπει ναχρησιμοποιούν την όποια δυναμική τουςπροκειμένου να ενισχύουν την επιρροήτους σε κέντρα αποφάσεων και εξουσιών.Με άλλα λόγια αν κάποιος αύριο-μεθαύριοπροσπαθήσει να τα βάλει με τον Μαρινάκηή με τον Αλαφούζο, πολλοί είναι αυτοί πουθα θεωρήσουν ότι θέλει να πλήξει τονΟλυμπιακό ή τον Παναθηναϊκό. Όσο γιαμας, τους απλούς ποδοσφαιρόφιλους, μπο-ρούμε να απολαύσουμε για μιάμιση ώρατους ποδοσφαιριστές των δύο αιωνίων καιμετά να συνεχίσουμε να ασχολούμαστε μετα καθημερινά προβλήματα των «κοινώνθνητών».

Αδάμος Ζαχαριάδης

Η ΜΑΧΗ ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΥ - ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΔΥΟ ΠΡΟΕΔΡΟΥΣ

Οι «πατερούληδες»των δύο αιωνίων

““Πέραν από την αδιαμφισβήτητη «γλύκα» της υπεροπροβολής πουαπολαμβάνουν Μαρινάκης και Αλαφούζος, το γεγονός ότι ηγούνταιομάδων με μεγάλη λαϊκή απήχηση, τους επιτρέπει να χρησιμοποιούντην όποια δυναμική τους προκειμένου να ενισχύουν την επιρροή τουςσε κέντρα αποφάσεων και εξουσιών.

““Πέραν από τηνσύγκρουση εντός τωντεσσάρων γραμμών τουγηπέδου υπάρχει και ημεγάλη κόντρα των«ισχυρών αντρών» - όπωςαρέσκονται να λένε οιαθλητικογράφοι- των δύοΠΑΕ. Μια σύγκρουση πουξεπερνάει τον ποδοσφαιρικόκόσμο, με προεκτάσειςεπιχειρηματικές αλλά καιπολιτικές.

ΤουΓιώργου Μπάλια*

Ηπρο πολλού αναμενόμενηάρση του αδιεξόδου σχετικάμε το μέλλον των γεωργικώνεπιδοτήσεων φαίνεται σιγά-σιγά να πραγματοποιείται.

Μετά από μακροχρόνιες καισκληρές διαπραγματεύσεις, επι-τεύχθηκε πολιτική συμφωνία(αρχικά στις 26-6-2013 και στησυνέχεια στις 24-9-2013) μεταξύτης Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τουΕυρωπαϊκού Συμβουλίου και τουΕυρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχε-τικά με τις βασικές παραμέτρουςτης μεταρρύθμισης της ΚοινήςΑγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) καικυρίως του καθεστώτος των άμε-σων ενισχύσεων, που θα τεθεί σεισχύ από το 2015. Οι παράμετροιαυτές θα επηρεάσουν σημαντικάτον τρόπο με τον οποίο θα αντι-μετωπιστούν οι αρνητικές περι-βαλλοντικές επιπτώσεις από τηνεντατική καλλιέργεια.

Η ανάγκη μιας «πράσινης»ΚΑΠ είχε αναγνωριστεί εδώ καιπολύ καιρό, καθώς στοιχεία τηςβρίσκονται στον Κανονισμό2078/1992, στην Ατζέντα 2000 καιστον Κανονισμό 73/2009. Στον τε-λευταίο, οι ενισχύσεις που υπά-γονται στον Πυλώνα 1 της ΚΑΠ,καταβάλλονται στους αγρότες,εφόσον τηρούνται οι όροι περι-βαλλοντικής διαχείρισης μέσωτης πολλαπλής συμμόρφωσης(άρθρα 4 και 6 του Κανονι-σμού).Σ’ αυτά γίνεται λόγος γιασυμμόρφωση προς τις απαιτήσειςτης νομοθεσίας για την προστα-σία των πουλιών, των ειδών καιτων ενδιαιτημάτων τους και γιατην ανάγκη να παραμείνει η γε-ωργική γη σε καλή γεωργική καιπεριβαλλοντική κατάσταση.

Ο «οικολογικόςσυντελεστής»

Η συζήτηση για περαιτέρω με-ταρρυθμίσεις συνεχιζόταν όλααυτά τα χρόνια, για να λάβει τημορφή προτάσεων αρχικά στηνΑνακοίνωση της Επιτροπής το2010 «Η ΚΑΠ με χρονικό ορί-ζοντα το 2020» [COM (2010)672]. Εκεί γίνεται λόγος «για τηνενίσχυση της περιβαλλοντικήςδιάστασης της ΚΑΠ μέσω ενός«οικολογικού» συντελεστή τωνάμεσων ενισχύσεων μέσω τηςστήριξης περιβαλλοντικών μέ-τρων, που θα εφαρμόζονται σεόλη την ευρωπαϊκή επικρά-τεια.»Έτσι, προτείνεται π.χ. ότι ηικανοποίηση των απαιτήσεων γιατην προστασία των περιοχών τουδικτύου NATURA 2000 αποτελείτην «πράσινη» προϋπόθεση γιατη διατήρηση του καθεστώτοςτων άμεσων ενισχύσεων των πα-ραγωγών.

Αυτή η «πράσινη» διάστασητων άμεσων ενισχύσεων συγκε-κριμενοποιείται ακόμη περισσό-τερο στην τελευταία πρότασηΚανονισμού για τις άμεσες ενι-σχύσεις το 2011 [COM (2011)625]. Στο εν λόγω κείμενο ανα-φέρεται ότι οι γεωργοί δικαιούν-ται άμεσες ενισχύσεις εφόσον,μεταξύ των άλλων, διαθέτουν πε-ριοχή οικολογικής εστίασης σεποσοστό τουλάχιστον 7% από τοσύνολο της γεωργικής έκτασης.Στην περιοχή οικολογικής εστία-σης περιλαμβάνονται ακαλλιέρ-

γητες εκτάσεις, ζώνες ανάσχεσηςκαι αναδασωμένες περιοχές.

Η πρόσφατη πολιτική συμφω-νία στην οποία αναφερθήκαμεπαραπάνω στηρίζεται στην πρό-ταση Κανονισμού του 2011 με ση-μαντικές όμως αλλαγές, που κα-τατείνουν στην απομείωση τηςπεριβαλλοντικής διάστασης τηςευρωπαϊκής γεωργίας. Έτσι, ηενιαία βάση ενίσχυσης αντικαθί-σταται από το «καθεστώς βασι-κής ενίσχυσης», το οποίο θα κα-λύπτει το 70% του συνόλου τωνενισχύσεων του πυλώνα 1 τουκάθε κράτους μέλους.Το υπό-λοιπο 30% θα πρέπει να χρησι-μοποιείται για ενισχύσεις που θασυνδέονται με τρεις επωφελείςγια το περιβάλλον γεωργικέςπρακτικές: τη διαφοροποίησητων καλλιεργειών, τη διατήρησημόνιμων βοσκοτόπων και τη δια-τήρηση του 5% και στη συνέχειατου 7% περιοχών οικολογικήςεστίασης.

Μειώνεται η γεωργικήβιοποικιλότητα

Θα πρέπει να σημειωθεί ότιστην ως άνω πολιτική συμφωνίαυπάρχουν σημαντικές αλλαγές σεσχέση με την πρόταση του 2011αναφορικά με τη διαφοροποίησητων καλλιεργειών. Συγκεκρι-μένα, για να λάβει οικονομικήενίσχυση ένας γεωργός θα πρέ-πει να διαθέτει δύο καλλιέργειεςόταν η αρόσιμη γη είναι πάνωαπό 10 εκτάρια και τουλάχιστοντρεις καλλιέργειες, όταν η αρό-σιμη γη είναι πάνω από 30 εκτά-ρια. Η βασική καλλιέργεια πρέ-πει να καλύπτει τουλάχιστον το75% της αρόσιμης γης και οι δύοκύριες καλλιέργειες το 95% τηςαρόσιμης γης. Αντίθετα, στηνπρόταση του 2011 οι γεωργοί πουδικαιούνται ενίσχυση, πρέπει ναέχουν τρεις διαφορετικές καλ-λιέργειες στην αρόσιμη γη τους,όταν αυτή καλύπτει περισσότερααπό 3 εκτάρια.

Η πλήρης μορφή των μεταρ-ρυθμίσεων στις οποίες αναφερ-θήκαμε, δεν υπάρχει ακόμη.Αναμένουμε, λοιπόν, την οριστι-κοποίησή τους και την αποσαφή-νιση όλων των ρυθμίσεων για ναγίνει μια σφαιρική αξιολόγηση.Το ερώτημα κατά πόσο οι προ-τεινόμενες ρυθμίσεις θα ανατρέ-ψουν την προϊούσα απομείωσητης γεωργικής βιοποικιλότητας,την οποία παρατηρούμε τα τε-λευταία 30 χρόνια, μένει ακόμηνα αποδειχθεί. Ωστόσο, υπάρ-χουν βάσιμοι λόγοι για τους οποί-ους πρέπει να είμαστε αρκετάεπιφυλακτικοί σχετικά με τηνπροωθούμενη «οικολογικοποί-

ηση» της γεωργίας στην Ευρώπη.Ειδικότερα, αρκετές από τις

προτάσεις για το «πρασίνισμα»της ΚΑΠ δεν λαμβάνουν υπόψητις ανάγκες προστασίας τωναπειλούμενων οικοτόπων καιειδών. Η προϋπόθεση που τέθηκεγια την καταβολή ενισχύσεων ότιδηλαδή χρειάζεται να έχει καθο-ριστεί περιοχή οικολογικήςεστίασης σε ποσοστό 5% για όλεςανεξαιρέτως τις καλλιεργούμε-νες γαίες, ανεξάρτητα από το μέ-γεθος και την περιβαλλοντική ση-μασία των φυσικών τους χαρα-κτηριστικών, είναι άκαμπτη καιπαραβλέπει την ανάγκη για δημι-ουργία ή την αποκατάστασητόπων υψηλής οικολογικής αξίας,ώστε να υπάρξει διατήρηση, απο-κατάσταση ή και βελτίωση τηςάγριας ζωής. Περαιτέρω, η πα-ρεχόμενη από τη νομοθεσία δυ-νατότητα καλλιέργειας γενετικάτροποποιημένων οργανισμώνκοντά σε περιοχές οικολογικήςεστίασης θέτει σε κίνδυνο οποι-αδήποτε ωφελήματα προκύψουναπό την προωθούμενη πολιτική.

Εάν θα επιχειρούσαμε μιαπρώτη αξιολόγηση των προτεινό-μενων πολιτικών για μια «πρά-σινη» ΚΑΠ, θα εντοπίζαμε τοναποσπασματικό, κυρίως, χαρα-κτήρα τους. Ειδικότερα, πρόκει-ται για πρόχειρες εμβαλωματικέςλύσεις, οι οποίες δεν μπορούν ναδώσουν απάντηση στην εντεινό-μενη ελάττωση της γεωργικήςβιοποικιλότητας. Να σημειωθείότι μεταξύ των ετών 1970 και2010, οι πληθυσμοί των πουλιώνστις γεωργικές εκτάσεις έχουνμειωθεί κατά 50%, ενώ οι πληθυ-σμοί των πουλιών των δασικώνπεριοχών μειώθηκαν σε ποσοστό

14%. Μόνο από το 2000 και εν-τεύθεν οι πληθυσμοί των πουλιώναναπαραγωγής που βρίσκονταισε γεωργικές εκτάσεις μειώθη-καν κατά 14%. Οι κίνδυνοι, λοι-πόν, της γεωργικής βιοποικιλότη-τας είναι πραγματικοί και, κυ-ρίως, πολύ σοβαροί και δεν μπο-ρούν να αντιμετωπιστούν με τιςρυθμίσεις που προβλέπονται στιςσυμφωνίες των Βρυξελλών τονΙούνιο και τον Σεπτέμβριο του2013.

Αναιμικήη ελληνική παρουσία

Από την άλλη πλευρά, η συνε-χιζόμενη επέκταση της χρηματο-δότησης για τον Πυλώνα 2 (αγρο-τική ανάπτυξη) βρίσκεται προςτη σωστή κατεύθυνση. Μεταξύτων έξι προτεραιοτήτων πουθέτει η συγκεκριμένη πολιτική,είναι η ενίσχυση και μεταφοράγνώσης, η βιώσιμη διαχείρισητων δασών, η αποκατάσταση, ηδιατήρηση και η βελτίωση των οι-κοσυστημάτων, καθώς και η ενί-σχυση της κοινωνικής συνοχήςκαι η καταπολέμηση της φτώ-χειας στις αγροτικές περιοχές.Στα πλαίσια αυτά τα κράτη μέληπρέπει να ξοδεύουν τουλάχιστοντο 30% της χρηματοδότησης απότον προϋπολογισμό της ΕΕ γιατον Πυλώνα 2 και το 5% από τοπρόγραμμα LEADER για τηνυλοποίηση μέτρων που σχετίζον-ται με τη διαχείριση της γεωργι-κής γης και τον αγώνα κατά τηςκλιματικής αλλαγής.

Τέλος, θα πρέπει να σημει-ώσουμε ότι σε όλες τις μέχριτώρα συζητήσεις για τη νέα ΚΑΠκαι ιδίως για το περιβαλλοντικό

σκέλος της η παρουσία της Ελλά-δας ήταν αναιμική έως ανύπαρ-κτη. ∆εν κατέθεσε καμία συγκε-κριμένη πρόταση και περιορί-στηκε να ακολουθεί τους ισχυ-ρούς της Ένωσης για τους οποί-ους το «πρασίνισμα» της ΚΑΠπρέπει να γίνεται σε μικρές δό-σεις, ώστε να μη θιγούν τα συμ-φέροντα των μεγάλων παραγω-γών εντατικών καλλιεργειών τηςΚεντρικής και Βόρειας Ευρώπης.Οι συντηρητικές δυνάμεις τηςΕυρώπης δεν μπορούν (και δενθέλουν) να προωθήσουν και ναυλοποιήσουν μια «πράσινη»ΚΑΠ γιατί είναι δέσμιες της πο-λιτικής τους, που στοχεύει στηδιατήρηση του υπάρχοντος μον-τέλου εντατικής καλλιέργειας μεό,τι αυτό συνεπάγεται για το πε-ριβάλλον και την κλιματική αλ-λαγή. Η «πράσινη»λοιπόν ΚΑΠθα πρέπει να αποτελέσει το ση-μείο συνάντησης των δυνάμεωντης αριστεράς και της οικολο-γίας, καθώς και των αυτόνομωνκινημάτων των ευρωπαίων αγρο-τών, ώστε να προσλάβει τα στοι-χεία που θα την καταστήσουνπραγματικά πράσινη: την ποι-οτική γεωργία, την τοπική διά-σταση της παραγωγής και κατα-νάλωσης και την οργανική σύν-δεση των τοπικών γεωργικώνπρακτικών με τοπικές δράσειςγια την προστασία του περιβάλ-λοντος και για την κλιματική αλ-λαγή.

* Ο Γιώργος Μπάλιας διδά-σκει πολιτικές προστασίας τουπεριβάλλοντος στο ΧαροκόπειοΠανεπιστήμιο.

Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013 21ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

““Η πλήρης μορφή τωνμεταρρυθμίσεων δεν υπάρχει ακόμη.Αναμένουμε την οριστικοποίησή τους καιτην αποσαφήνιση όλων των ρυθμίσεων γιανα γίνει μια σφαιρική αξιολόγηση. Τοερώτημα κατά πόσο οι προτεινόμενεςρυθμίσεις θα ανατρέψουν την προϊούσααπομείωση της γεωργικής βιοποικιλότητας,την οποία παρατηρούμε τα τελευταία 30χρόνια, μένει ακόμη να αποδειχθεί.

Πόσο «πράσινη» θα είναιη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική;* Ανασταλτικός παράγοντας η διατήρηση του μοντέλου εντατικής καλλιέργειας

22 Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΑΙΜΟΝΙΚΑδ

Σωπάστε παιδιά, ξύπνησε η ΓΣΕΕ!Μας καλεί, μαζί με την Α∆Ε∆Υ, γιαμια εντυπωσιακή κι αποτελεσματικήγενική(!) 24ωρη απεργία στις 6 Νο-έμβρη. Πέρσι τέτοιο καιρό, στην

48ωρη απεργία στις 6 και 7 Νοέμβρη, οαγωνιστικός οίστρος των συνδικαλιστικώνμας ηγεσιών ήταν αυξημένος κατά 100%σε σχέση με φέτος! Λογικό, μιας και φέτοςέχουμε πρωτογενές πλεόνασμα και δενπρέπει να ζορίσουμε πολύ την περήφανηκυβέρνησή μας που μοχθεί για την ανά-καμψη της οικονομίας και το ελληνικό suc-cess story. Ωραία η πλάκα, δυστυχώς όμωςη αλήθεια είναι σκληρή. Μια 24ωρη φτά-νει μόνο για το «ξεκάρφωμα» της συνδι-καλιστικής γραφειοκρατίας που κυριαρ-χείται από την βαθιά ριζωμένη, για πολλάχρόνια, πλειοψηφία ΠΑΣΚ και ∆ΑΚΕ.Μια γραφειοκρατία απόλυτα συμβιβα-σμένη με την εξουσία η οποία δεν φαίνε-ται να απειλείται ούτε από τον ανάδελφο

απομονωτισμό του βαθιά συντηρητικούΠΑΜΕ ούτε από τον θεσμικό εγκλωβισμότης Αυτόνομης Παρέμβασης ούτε από τονσεχταρισμό και τους λεονταρισμούς τωνπαρατάξεων της εξωκοινοβουλευτικήςαριστεράς.

Κι εμείς; Τελικά θα απεργήσουμε γι’άλλη μια φορά δεμένοι στο άρμα ενός χρέ-ους που μας ξεπερνά, μιας ασαφούς κιυπερβατικής στοχοπροσήλωσης και τωναπαιτητικών φαντασμάτων της αριστερήςμας συνείδησης. Ευτυχώς που μετά τη βα-ρετή βόλτα στο κέντρο της πόλης και τηνεπαναστατική εκτόνωση μέσω των γνω-στών συνθημάτων, θα αποζημιωθούμε μετο μεσημεριανό απεργιακό τσίπουρο. Κάτιείναι κι αυτό…

Ως συμβολή στον παραπάνω προβλη-ματισμό, παραθέτω το παρακάτω κείμενοπου στάλθηκε στο μέιλ της στήλης:

«Αν τα πράγματα δεν ήταν τραγικά, θαμπορούσα και να γελάσω. Η απεργία των

εκπαιδευτικών του Σεπτέμβρη, έγινε μιαανάμνηση κιτρινισμένη. Οι ηγεσίες τωνκομμάτων της αντίστασης και της ανατρο-πής τη γράψανε "μελαγχολικά" στο παρελ-θόν και μας καλούν να ξανασυρθούμεπίσω από τις "αντιμνημονιακές" δυνάμειςτης ΠΑΣΚ-∆ΑΚΕ, στην τακτική που χα-ράζει το ΠΑΜΕ. Κάθε ξεφτιλισμένηαπεργία θεοποιείται και εκείνη όπου θαέπρεπε να είμαστε όλοι και να τα ανατρέ-ψουμε όλα , ξεχάστηκε!

Φτάνει ρε! Όχι άλλο εμπαιγμό! Να τηνκαταγγείλουμε και τη ντουφεκιά της24ωρης απεργίας και τους τυφεκιοφόρουςτης. Επιτέλους να ορθώσουμε ανάστημα.Εμείς είμαστε οι φορείς της ανατροπής κιόχι η ουρά των αξιοθρήνητων επαγγελμα-τιών συνδικαλιστών της ΓΣΕΕ-Α∆Ε∆Υ.Ως πότε θα φαινόμαστε συνένοχοι; Ωςπότε θα αναμασάμε τα ίδια και τα ίδια,όπως:

"Η απεργία στις 6 Νοέμβρη να γίνει

υπόθεση όλων των εργαζομένων, τωνανέργων, των απολυμένων, των νέων καιπαρά τις δικαιολογημένες επιφυλάξεις-αντιρρήσεις που υπάρχουν απέναντι στηπλειοψηφία της ηγεσίας του συνδικαλιστι-κού κινήματος, μπορούμε να την μετατρέ-ψουμε με τη συμμετοχή μας σε απεργίαπολιτικής αντίστασης και ανατροπής στομνημονιακό καθεστώς".

Άντε και καλή 24ωρη ανατρεπτικήαπεργία κι αν παρ' ελπίδα μετά τον τόσοσκληρό αγώνα δεν πέσει η Νέα ΠΑΣΟ-Κρατία, εμπρός για 3ωρη στάση ανυπα-κοής, αντίστασης κι ανατροπής!

Αναρωτιέστε μετά γιατί δεν μας ακο-λουθούν και μας βαφτίζουν "ίδιους" οι ερ-γαζόμενοι;»

Ο δικηγόρος του διαβόλου

Για ένα μεσημεριανό απεργιακό τσίπουρο!

Συλλαλητήριο ενάντιαστις εξορύξεις χρυσού

Συλλαλητήριο διαμαρτυρίας, διεκδίκησης και αλλη-λεγγύης διοργανώνουν οι Επιτροπές Αγώνα ενάν-τια στις εξορύξεις χρυσού Χαλκιδικής και Θεσσα-

λονίκης το Σάββατο 9 Νοέμβρη, καλώντας τους πολίτεςτης Θεσσαλονίκης σε συγκέντρωση στις 11 π.μ. στην πλα-τεία της ΧΑΝΘ. Οι επιτροπές αγώνα τονίζουν στην ανα-κοίνωση τους:

«Εμείς, οι άνθρωποι του κινήματος ενάντια στις κατα-στροφικές εξορύξεις στη Χαλκιδική, απευθυνόμαστε γι’άλλη μια φορά σε εσάς, τους συμπολίτες μας, συναγωνι-στές μας, συνανθρώπους μας. Εκφράζουμε την αλληλεγ-γύη μας στους αγώνες που διεκδικούν το δικαίωμα στηζωή, την αξιοπρέπεια και ένα καλύτερο μέλλον. Οι ρίζεςτων προβλημάτων που ο καθένας μας αντιμετωπίζει σή-μερα, είναι κοινές για όλους μας. Εκπτώσεις στη δημο-κρατία, άγρια καταστολή κάθε αντίδρασης, ποινικοποί-ηση των κοινωνικών αγώνων, καταπάτηση ατομικών, πο-λιτικών, συνταγματικών, εργατικών και ανθρωπίνων δι-καιωμάτων.

Η λεηλασία της Χαλκιδικής είναι μέρος της γενικότε-ρης εκποίησης δημόσιας περιουσίας και φυσικών πόρων.Η καταστροφή του περιβάλλοντος είναι μέρος της θυσίαςτης φύσης και της ποιότητας ζωής στο βωμό επιχειρημα-τικών συμφερόντων. Η χυδαία προπαγάνδα είναι μέροςμιας οργανωμένης προσπάθειας διαπλεκόμενων ΜΜΕνα συκοφαντηθεί κάθε κίνημα αντίστασης ώστε να κατα-δικαστεί στα τηλεδικεία και την κοινή γνώμη. Οι προφυ-λακίσεις αγωνιστών και οι διώξεις με ανυπόστατες κατη-γορίες είναι εργαλεία στα χέρια της εξουσίας ώστε να τε-θούν υπό ομηρία τα κινήματα, να ποινικοποιηθούν οι κοι-νωνικοί αγώνες και να τρομοκρατηθούν οι πολίτες.

Η εξομοίωση κοινωνικών κινημάτων με φασιστικές καιρατσιστικές συμμορίες, επιδιώκει να εξισώσει – υπό κα-θεστώς ιστορικής λήθης – τη ρατσιστική βία με τους δί-καιους κοινωνικούς αγώνες διεκδίκησης. Η αποδόμησητης Παιδείας, της Υγείας, της Κοινωνικής Πρόνοιας, τωνδομών στήριξης, τηςενημέρωσης, της κοινω-νικής συνοχής είναι τοέσχατο μέσο εξόντω-σης και υποταγής. ∆ενθα παραμείνουμεαδρανείς, παρά τη λυσ-σαλέα προσπάθεια κα-ταστολής και φίμωσηςκάθε αντίδρασης στακαταστροφικά σχέδιαξεπουλήματος και υπο-ταγής. Θα παραμεί-νουμε ενωμένοι και συ-νοδοιπόροι σ’ ένανκοινό αγώνα και θα συ-νεχίσουμε να αγωνιζό-μαστε. Η αλληλεγγύηκαι η συστράτευση σ’ένα κοινό αγώνα διεκ-δίκησης, όχι μόνο τουαυτονόητου, αλλά καιτου ονείρου θεωρούμεότι αποτελεί καθήκονόλων μας. Έχουμε δικαίωμα να διεκδικούμε ένα αξιο-πρεπές παρόν και υποχρέωση να ονειρευόμαστε ένα κα-λύτερο μέλλον».

∆ιεθνές Βραβείοσε ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ3

Στην πατρίδα τους, η ελλη-νική κυβέρνηση τούς τιμώ-ρησε απολύοντάς τους μαζί

με δυόμισι χιλιάδες ακόμη συνα-δέλφους τους, της ΕΡΤ και τηςΕΡΤ3.

Στο Λονδίνο, πριν από λίγεςημέρες, η πολυβραβευμένη σκηνο-θέτης της ΕΡΤ3 Κυριακή Μάλαμακατέκτησε μία ακόμη διεθνή διά-κριση για την σειρά ντοκιμαντέρ«Μια Κληρονομιά». Κατέκτησε τοπρώτο Βραβείο Οδυσσέας του Φε-στιβάλ Ελληνικών Ταινιών τουΛονδίνου στην κατηγορία Καλύ-τερου ∆ημιουργικού Ντοκιμαντέρ.

Πρόκειται για μία σειρά δραμα-τοποιημένων ντοκιμαντέρ, δείγ-ματα εξαιρετικής ευαισθησίας καιτηλεοπτικής καταγραφής, ενταγ-μένα στην παράδοση που είχε δη-μιουργήσει η ΕΡΤ3 στην παρα-γωγή Ντοκιμαντέρ που κοσμούντην ελληνική φιλμογραφία.

Η ταινία “Ξένη χώρα” διαγωνί-σθηκε μαζί με δεκάδες ακόμη δη-μιουργούς σε ένα από τα πλέον έγ-κυρα και με διεθνή φήμη διαγωνι-στικά φεστιβάλ. ∆ιοργανώθηκεγια έκτη χρονιά και φέτος το θέμαήταν η καταγραφή μέσα από τηνκινηματογραφική τέχνη, των θε-μάτων που συγκροτούν την σύγ-χρονη πραγματικότητα της Ελλά-δας.

Η Κυριακή Μάλαμα ταξίδεψεμέχρι το Λονδίνο μεταφέροντας

στους συναδέλφους της που συμ-μετείχαν στο Φεστιβάλ των Ελλη-νικών Φιλμ, και την προσδοκίατων ανθρώπων της 7ης Τέχνης ναανατραπεί η αντιδημοκρατικήαπόφαση για το κλείσιμο της ΕΡΤ.Λουκέτο που έπληξε και πλήττειτους έλληνες δημιουργούς, στε-ρώντας την αρωγή της ΕΡΤ στονελληνική κινηματογράφο και τηνελληνική παραγωγή ντοκιμαντέρ.

Για πολλά χρόνια η ΕΡΤ3, μεεξαιρετικά ταλαντούχους συνερ-γάτες και συντελεστές, συμμετείχεσυστηματικά και επίμονα στηνπροσπάθεια το ελληνικό ντοκι-μαντέρ να αποκτήσει υπόστασηκαι προοπτική στην σκληρή αγοράτου θεάματος. Εντασσόμενο σεμία πρωτοβουλία που εκτός τηςΘέασης θα συνεισέφερε στην πο-λιτιστική δημιουργία της χώρας.Αξίες που γκρεμίστηκαν με αυ-ταρχισμό και βιαιότητα λόγω τηςΠαγκοσμίως καταδικαστέας από-φασης της ελληνικής κυβέρνησηςνα κλείσει σε λίγα λεπτά την ∆η-μόσια Ραδιοτηλεόραση.

∆εν ήταν τυχαίο που η ΚυριακήΜάλαμα, έχει βραβευτεί για τηνπροσφορά της στην τέχνη του Ντο-κιμαντέρ, έχει αποσπάσει το Βρα-βείο Κοινού στο ∆ιεθνές Φεστι-βάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκηςκαι αρκετές ακόμη διακρίσεις γιατην ποιότητα των ντοκιμαντέρ πουυπέγραψε στην ΕΡΤ3.

Η σκηνοθέτης Κυριακή Μά-λαμα αναφέρθηκε, καθ’ όλη τηνδιάρκεια του Φεστιβάλ του Λονδί-νου, στον συγκινητικό αγώνα τωνσυναδέλφων της στην ΕλεύθερηΕΡΤ και ΕΡΤ3 που εδώ και 4μήνες παράγουν υψηλής επαγγελ-ματικής ποιότητας πρόγραμμα.Κομμάτι αυτής της προσπάθειαςκαι η ίδια, δεν παρέλειψε να αφιε-ρώσει αυτό το βραβείο στους«αδικοχαμένους» συναδέλφουςτης. Την Γιάννα της ΕΡΤ3 πουέβαλε τέλος στην ζωή της και τονΑχιλλέα, υποστηρικτή των εργα-ζομένων της ΕΡΤ.

Από τις 4 έως τις 8 ∆εκεμβρίουστο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάν-νης στην Αθήνα θα προβληθούν οιταινίες που κατέκτησαν τα πρώταβραβεία του Φεστιβάλ του Λονδί-νου καθώς επίσης θα απονεμη-θούν τα βραβεία Οδυσσέας σεόσους δημιουργούς δεν κατάφε-ραν να παραστούν στο Λονδίνο.

Στο Φεστιβάλ συμμετείχανακόμη 3 παραγωγές της ΕΡΤ3:«Ενθύμιον Θεσσαλονίκης» , «Οιμεγάλες μεταμορφώσεις- Όψειςτης Θεσσαλονίκης στις πρώτες δε-καετίες του 20ου αιώνα» και «Pe-ople tell the story» από τη σειρά«Ο Αιώνας της Θεσσαλονίκης».

Στράτος Κερσανίδης

Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013 23ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Όταν οι μαθητέςκαταφέρνουν

να εκφραστούν..!«Ονειρεύομαι ότι ζωγραφίζωκαι μετά ζωγραφίζω αυτό που ονειρεύομαι»

Βίνσεντ Βαν Γκογκ

Oταν οι μαθητές καταφέρνουν να εκφραστούν συ-ντελούνται μικρά θαύματα. Λέμε καταφέρνουνγιατί, σε αυτήν την περίοδο που τους έλαχε να με-

γαλώσουν, στερούνται πολλά, από κοινωνικές παροχέςμέχρι στοιχειώδη κάλυψη βιολογικών αναγκών. Το νατους δοθεί, λοιπόν, το βήμα να εκφραστούν, μάλλον πολυ-τέλεια θέλουν κάποιοι να το θεωρούμε πλέον. Επίσης, τιςπερισσότερες φορές δεν συμφέρει να εκφράζονται, για-τί είναι αθώα παιδιά και λένε πάντα αλήθειες και αυτόείναι δύσκολο να το ανέχεται ένα κράτος που συνεχώςκαταστέλει και περικόπτει μισθούς, παιδεία και δημο-κρατία. Παρόλ’ αυτά όταν καμιά φορά ξεκλέβουν κανέ-ναν σπόρο, τον κάνουν να ανθίσει.

Τέτοιο παράδειγμα αποτελούν οι μαθητές του δημό-σιου Γυμνασίου - Λυκείου Παξών που κατέκτησε τη μιααπό τις δύο θέσεις, που θα βραβευτούν την ερχόμενη ε-βδομάδα, στο διεθνή διαγωνισμό Media Literacy Awardsτης Αυστρίας, με ένα ταινιάκι μικρού μήκους. Στο διαγω-νισμό συμμετείχαν γύρω στις 450 ταινίες. Το «Eπείγονπεριστατικό», όπως είναι ο τίτλος της ταινίας, είναι το α-ποτέλεσμα της συλλογικής προσπάθειας των μαθητών τηςκινηματογραφικής ομάδας του σχολείου. Η ιστορία, μεμηνύμα αντιρατσιστικό, εξελίσσεται στο σχολείο, όπου έ-νας αλλοδαπός μαθητής βιώνει την περιθωριοποίηση απ’τους συμμαθητές του. Μετά από ένα ατύχημα, εκείνοι, α-ντιλαμβανόμενοι και την κρισιμότητα της κατάστασης,στέκονται αλληλέγγυοι προς αυτόν και την οικογένειατου.

Το όλο εγχείρημα ξεκίνησε από την καθηγήτρια τουσχολείου Π. Λύχνου που εξασφάλισε μια επιδότηση μετο Πρόγραμμα Νέας Γενιάς, για να φτιαχτεί κινηματο-γραφικό εργαστήρι. Οι καθηγητές όρισαν «τα δικαιώμα-τα του παιδιού» σαν θέμα για το φιλμάκι και ξεκίνησαντον Απρίλη δεκαήμερο σεμινάριο προετοιμασίας. Επίσης,σε συνεργασία με την Camera Zizanio, ο σκηνοθέτης Ν.Θεοδοσίου τους έδειξε σε δύο μέρες τα μυστικά του σε-ναρίου και της σκηνοθεσίας. Οι μαθητές έφτιαξαν το ται-νιάκι εξ ολοκλήρου μόνοι τους. Χωρίστηκαν σε ομάδεςκαι έγραψαν σενάρια από τα οποία εν τέλει διάλεξαν καισυνδιαμόρφωσαν το επικρατέστερο. Γύρισαν το ταινιάκικαι ακολούθησε το μοντάζ. Μέσα σε μια εβδομάδα είχαντελειώσει.

Τα παιδιά ανέπτυξαν το σενάριο με βάση τους προβλη-ματισμούς τους για το ρατσισμό, που βιώνουν πολλές φο-ρές οι συνομίλικοι τους, και την περιθωριοποίηση τουςστην κλειστή κοινωνία, την ξενοφοβία που καλλιεργείταιχρόνια στην κοινωνία, την ενδοοικογενιακή βία και, τέ-λος, τις αντίξοες συνθηκες που είναι αναγκασμένοι να α-ντιμετωπίζουν λόγω της επιλογής τους να μένουν σε αυτότο μικρό νησάκι, της αραιής ή και καθόλου συγκοινωνίαςτου χειμώνα (κακοκαιρία ή μη οικονομικά συμφέρονταδρομολόγια) και του ιατρικού κέντρου με τις ελάχιστεςπαροχές.

Όταν οι μαθητές, τελικά, καταφέρνουν να εκφραστούνπαράγουν πολιτισμό.΄Εναν πολιτισμό, που μπορεί να μηνέχει προλάβει να επηρεαστεί απο τα κινήματα της τέχνηςκαι να προσαρμόσει τεχνικές και τεχνοτροπίες, αλλά εί-ναι αυθεντικός, τραχύς και άμεσος, με ξεκάθαρο μήνυμακαι ξεκάθαρο αποδέκτη. Που εκφράζει μια κουλτούρα ηοποία αξιώνει την αλληλεγγύη, το σεβασμό στα ανθρώ-πινα δικαιώματα και επαναδιεκδικεί τα κοινωνικά κεκτη-μένα, κόντρα στην κουλτούρα των στρατιωτικά χτισμένωνκορμιών που ξυλοφορτώνουν κόσμο ανεξαιρέτως, ή της ι-λαρής προσέγγισης της πραγματικότητας που θέλει τουςνέους να πίνουν μόνο coctail στα beach-bars.

Γι’ αυτό, όταν οι μαθητές καταφέρνουν να εκφραστούνπαράγουν πολιτική -και ας μην το ξέρουν. Παράγουν πο-λιτική απαντώντας στην πολιτική της απαξίωσης, του εκ-φασισμού και του εκφοβισμού. Και απαντούν ότι θέλουννα διεκδικήσουν αυτήν τη ζωή με ισότιμους όρους. Όπωςάλλοι το εκφράζουν μέσα από τις μαθητικές καταλήψεις,από τις αντιφαστικές διαδηλώσεις ακόμη και μέσα απ’την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου. Γιατί, αν και ζουν σεένα παραμυθένιο νησί, η ζωή τους δεν προβλέπεται παρα-μυθένια.

Ωστόσο, η σημασία της έκφρασης των μαθητών δεν εί-ναι ζωτική μόνο για τους ίδιους, είναι πολλαπλά απελευ-θερωτική για την κοινωνία, που τους αφουγκράζεται καιέχει την ευκαιρία να διαμορφώνεται μέσα από αυτούς.Είναι πολλαπλά απελευθερωτική, λοιπόν, η έκφραση, πό-σο μάλλον όταν γίνεται μέσω της τέχνης με αυτήν την α-νυπέρβλητη ικανότητα να μετουσιώνει την ιδέα, διαδίδο-ντάς την με τον πιο εκκωφαντικό και ευφάνταστο τρόπο.

Γι’ αυτό κάντε χώρο! Έρχονται οι μαθητές!

Κατερίνα Αργυρού

«A walk on the wild side»* Για τον Λου Ριντ που έφυγε

ΤουΘωμά Τσαλαπάτη

Ε ίναι στιγμές που χαράσσονται, όχι γιατίείναι ξεχωριστές ή ιδιαίτερες (που με τοντρόπο τους είναι), αλλά γιατί συμπυκνω-

μένες μπορούν και εξηγούν. Όπως η παραπάνωσκηνή από την «Χαμένη λεωφόρο» του ΝτέιβιντΛιντς, που ενώ ανταλλάσεις βλέμματα με τηνΠατρίσια Αρκέτ, μπαίνει το κομμάτι του ΛουΡιντ, όχι για να συνοδέψει, όχι για να περιγρά-ψει, αλλά για να εξιστορήσει το κάθε βλέμμαπου θα ανταλλάξεις στο μέλλον, το βάρος τηςκάθε παρόμοιας στιγμής απλωμένης στην ατε-λείωτη σκηνή της πραγματικότητας, το μούδια-σμα στις παλάμες όταν Εκείνη βγαίνει απ’ τοαμάξι κοιτάζοντάς σε. Και ακόμα περισσότερο,τον τρόπο που αγαπήσαμε τις ταινίες. Χωρίς ναγνωρίζουμε την κινηματογραφική γλώσσα, τα

αμερικανικά πλάνα, τα αξελερέ και τα jump cut.Αδιαφορώντας για την αρτιότητα των σεναρίων,ζητώντας απλά ιστορίες, έναν μύθο να μας πε-ρικλείει.

Τον τρόπο που αγαπήσαμε τα τραγούδια.Χωρίς να γνωρίζουμε μουσική (ακόμα να μά-θεις εκείνα τα τρία καταραμένα ακόρντα), ενώτα τραγούδια μιλούσαν αποκλειστικά γα εμάς -παρόλο που είχαμε κάποιες άγνωστες λέξεις,τραγουδώντας τα χαμηλά με την απαράδεκτηπροφορά μας. Γατζωμένα στη δικιά μας εμπει-ρία, προσωπική μας ιδιοκτησία, όμοια με τιςστιγμές. Ήταν όλη αυτή η οικειότητα που μά-τωσε πρόσφατα όταν η ροή των ειδήσεων σιώ-πησε για λίγο ώστε να υπάρξει μονάχα μια εί-δηση: Στις 27 Οκτώβρη, στα 71 του, στο σπίτιτου τη Νέα Υόρκη.

Γιατί το παράδειγμα του Λου Ριντ είναι έναπαράδειγμα που ή θα υπάρξει στην αποδοχή τηςοικειότητας ή θα μείνει για πάντα ψυχρό καιξένο. Χωρίς εύκολες ποπ επιτυχίες, κοινότοπεςκαταγραφές κοινότοπων συναισθημάτων, χωρίςμελωδίες που να χωρούν σε σφηνάκια. Γιατίήδη από τις μέρες των Velvet Underground, ημουσική του Λου Ριντ φλέρταρε εντονότερα μετα αυριανά πάρτι που αργούσαν να έρθουν καιόχι με τα χίπικα πανηγυράκια της δεκαετίας.Τον Άντι Γουόρχολ, τις εξελίξεις στη «σοβαρήμουσική» -με τους πειραματισμούς να φτάνουνστα όρια του θορύβου- και την ποίηση μιας ροκπου δεν ντρεπόταν για τον εαυτό της ούτε προ-σπαθούσε να υποδυθεί κάτι που δεν ήταν.

Μέσα από τους στίχους και τις ιστορίες τωντραγουδιών, οι άνθρωποι του περιθωρίου εμ-φανίζονταν όχι ποδοπατημένοι από μια ηθικήυστερία, αλλά ταυτόχρονα ούτε μεγαλοποιημέ-νοι στη χιλιοειπωμένη γοητεία της αυτοκατα-στροφής. Βλέποντάς τους στις πραγματικές τουςδιαστάσεις, τελικά μάθαινες να τους δέχεσαιόπως είναι.

Η συμβολή του Λου Ριντ στη μουσική, μπορείνα μετρηθεί σε βραβεία, πωλήσεις δίσκων, ση-μαντικά βιογραφικά στοιχεία και συνεργασίες,αναφορές από μεταγενέστερα συγκροτήματαως βασική επιρροή τους κτλ. Στην πραγματικό-τητα όμως, η όποια προσφορά δικαιώνεται μεένα ελάχιστο σιωπηλό χαμόγελο από μέρουςμας, ενώ η μουσική χάνεται (τουλάχιστον μέχριτο επόμενο κομμάτι του δίσκου):

She said, hey babe, take a walk on the wild sideI said, hey honey, take a walk on the wild sideAnd the colored girls sayDoo doo doo doo doo doo doo doo doo

•

Στο γκαράζ, ο γκάνγκστερ Έντι συνεννοείται με τον Πιτ για την επιδιόρθωση τηςκάντιλακ του. Και ενώ φεύγει ο Πιτ κοιτάζει την Άλις να βγαίνει από το αμάξι. Οχρόνος διαστέλλεται και η κίνηση γίνεται αργή, στο βυθό της όρασης, ανάμεσασε δύο βλέμματα διακριτικά γατζωμένα κάπου ανάμεσα στο φόβο και την επι-θυμία. Λίγα ακόρντα, το κομμάτι να εξιστορεί αυτό που εμείς βλέπουμε κρυφά,αυτό που ο Πιτ και η Άλις ακούνε σιωπηλά χωρίς λέξεις: This magic moment/ Sodifferent and so new/ Was like any other/ Unl I met you/ And then it happened/It took me by suprise/ I knew that you felt it too/ I could see it by the look in youreyes/ Sweeter than wine…

ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΞΩΝΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΚΑΙ ΒΡΑΒΕΥΕΤΑΙ

24 Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013ΘΕΑΤΡΟΑς ξεκινήσουμε με την πιο τυ-

πική ερώτηση: Γιατί ανεβάζετετον «Βόυτσεκ»;

Σάββας Στρούμπος: Ο Μπύ-χνερ με τον «Βόυτσεκ» δημιουρ-γεί ένα ζήτημα: για πρώτη φοράγράφεται μια τραγωδία που δενμιλά για βασιλιάδες και αυλές,αλλά για έναν παρία, ένα φτωχο-διάβολο και τη γυναίκα του, πουανήκουν στα χαμηλότερα κοινω-νικά στρώματα και μας πηγαίνειστην τραγική κλίμακα των παθώνκαι της αγωνίας αυτών των στρω-μάτων. Μιλάει για την τρέλα, τηβία και το θάνατο. Αναρωτιέταιτι γεννά την τρέλα, τη βία και τοθάνατο… Μήπως κι εμείς σήμερατα ίδια ερωτήματα δεν έχουμε;∆εν τον ενδιαφέρει η προσωπικήπερίπτωση, αλλά το άτομο μέσασε συγκεκριμένους κοινωνικούςμηχανισμούς, κοινωνικές, πολιτι-κές και ιστορικές συνθήκες, μεσυγκεκριμένη ταξική προέλευση,το οποίο υφίσταται τέτοια πίεσηαπό το περιβάλλον του, που προ-οδευτικά τον ωθεί στο αδιέξοδοτης τρέλας. Ο Βόυτσεκ βαδίζειαπό τη φυλακή της κοινωνίας στηφυλακή του μυαλού του. Έτσιγεννιέται η βία, έτσι φτάνει στοφόνο. Η βία που ωθεί τον Βόυ-τσεκ να σκοτώσει, δεν δημιουρ-γείται σε κενό αέρος. Είναι απο-τέλεσμα της βίας που εισπράττεικαθημερινά στη ζωή του, στιςσυνθήκες της ύπαρξής του.

Ποια ήταν η ερμηνευτικήγραμμή με την οποία αναγνώ-σατε και παρουσιάσατε το κεί-μενο;

Σ.Σ.: Ο «Βόυτσεκ» είναι απο-σπασματικό κείμενο, αποτελείταιαπό 25 σκηνές μερικές από τιςοποίες είναι πολύ μικρές. Μπο-ρείς να αντιμετωπίσεις αυτές τιςσκηνές αναπαραστατικά: φυ-λακή, ταβέρνα, ή συμβολικά…∆ιαισθητικά πιστεύω ότι δενείναι αυτή η πρόθεση του Μπύ-χνερ. Ο ρυθμός γραφής είναι ορυθμός του παραληρήματος τουήρωα. Στη δική μας προσέγγισηπάμε μέσα στη φυλακή του μυα-λού του. Τα πάντα συμβολοποι-ούνται και η συμβολοποίησηείναι πρόθεσή μας.

Παρακολουθώντας την παρά-σταση βρήκα πολύ ενδιαφέρονότι ο γιατρός και ο λοχαγός είναικοντά συνέχεια, σαν να είναι οιδύο πλευρές ενός νομίσματος.Είναι, νομίζω, ένα νέο στοιχείοπου φέρνει η παράστασή σας.Εκεί που εισβάλλει το σήμεραστον τρόπο που βλέπετε τον«Βόυτσεκ» είναι ακριβώς ο για-τρός, που καθοδηγεί διανοητικάκαι ψυχικά αυτόν τον άνθρωπο…

Μίλτος Φιορέντζης: Ο Μπύ-χνερ, ένα αιώνα πριν τον Β΄ Παγ-κόσμιο Πόλεμο, δείχνει πόσο ηεπιστήμη είναι επενδυμένη μεεξουσία. Μπορεί να καναλιζάρειτους ανθρώπους. Να τους οδηγή-σει στην τρέλα και το θάνατο. Οτρόπος που επιλέξαμε να παρου-σιαστεί ο γιατρός δημιουργεί ιδι-αίτερες υποδηλώσεις. Η ∆έ-σποινα Χατζηπαυλίδου, που ερ-μηνεύει τον γιατρό, φορά ένα σα-κάκι και εκφέρει δύο σελίδεςαπλών λόγων, που όμως πάνω σεμένα, τον Βόυτσεκ, μετατρέπον-ται σε μια τρομερή πίεση. Αν ογιατρός ήταν αλλιώς, πάνω σ’ έναβάθρο, φωτισμένος από κόκκινοφως κι ένα μαστίγιο στο χέρι, θαήταν πιο εύκολο να αντιληφθώ τηδύναμη της εξουσίας. Τώρα όμωςστεκόμαστε στο ίδιο επίπεδο, μαςδιαχωρίζει ένα σακάκι, είμαι ψη-λότερος από την ηθοποιό πουκάνει το γιατρό, έχει μια αντί-φαση όλο αυτό, που με ιντριγκά-ρει υποκριτικά. Είναι το συμβο-λικό για το οποίο μίλησε ο Σάβ-

βας: το ίδιο το ανθρώπινο σώμαείναι ένα σύμβολο.

∆αυίδ Μαλτέζε: Άλλωστε είναιμέσα στη φιλοσοφία της ομάδας:η συμβολική αξία που δημιουργείη σωματική στάση κι η γλώσσατου σώματος. Παρόλο που η βα-σική ερμηνευτική πρόθεση τηςομάδας ήταν η μεταγραφή μέσαστο παραλήρημα και τον εφιάλτη,δεν μείναμε μακριά από ερεθί-σματα των ημερών μας, τα πολι-τικά και τα κοινωνικά. Άλλωστετο έργο αυτό έχει μια διαχρονι-κότητα.

Σ.Σ.: Είτε το θέλουμε είτε όχιμάς επηρεάζει το γίγνεσθαι, κοι-νωνικό και πολιτικό, γιατί κιεμείς ζούμε μέσα σ’ αυτήν κοινω-νία κι υφιστάμεθα ό,τι ο κάθε άν-θρωπος έξω από το θέατρο. Τοθέμα είναι πώς ο καλλιτέχνηςείναι ανοιχτός κι αφουγκράζεταιτις δονήσεις, τις αγωνίες, τουςπαλμούς που φέρνουν αυτές οιδονήσεις… πώς αυτό κινητοποιείσυναισθήματα, ένστικτα, σκέψη,συνείδηση και τροφοδοτείται τοέργο του. Με την έννοια αυτήείναι πολύ σημαντικό να μπορέ-σουμε να σκεφτούμε πώς γεννιέ-

ται αυτή η βία. Από πού γεννιέ-ται η βία στην κοινωνία, η εγκλη-ματικότητα, η οργή, οι 4.000 αυ-τοκτονίες από πού γεννιούνται;Η αγανάκτηση του κόσμου απόπού γεννιέται; Είναι η περίπτωσητου συγκεκριμένου ατόμου; ΟΜπύχνερ θέτει ακριβώς αυτά ταερωτήματα. Στην περίπτωσηαυτού του κειμένου το πολιτικόστοιχείο δεν έχει θετικό πρό-σημο. Το έργο, αλλά και η παρά-στασή μας, δεν προτείνουν λύ-σεις. Μας ενδιαφέρει η αρνητικήδιάσταση του πολιτικού στηντέχνη, η κατάδειξη του τραύμα-τος. Ο Βόυτσεκ είναι το τραυμα-τισμένο σώμα, το τραυματισμένοκείμενο. Η παράσταση είναι ηκατάδειξη αυτού του τραύματος.Μέσα από την ανάδειξη αυτήςτης σύγκρουσης είναι που μπορείνα προκύψουν σκέψεις και ερω-τήματα, διαστάσεις με θετικάπρόσημα –πώς μπορεί να ζει μιακοινωνία συλλογικά, αυτόνομα,ελεύθερα, να αποφασίζει για τομέλλον της, να επιλύει τα προ-βλήματά της με υγιή τρόπο χει-ραφετημένη από κάθε μορφήςκαταπίεση.

Στη δουλειά σας υπάρχειπάντα μια πολυπρισματικότητα.∆εν υπάρχει εστίαση, μια οπτικήγωνία από την οποία βλέπετετην εξέλιξη της αφήγησης. Εδώένιωθα κάτι ακόμα, πως δεν μπο-ρούσατε να ταυτιστείτε με κα-νένα, άρα να έχετε ένα στέρεοσημείο εκκίνησης, αυτό τι προ-βλήματα σας δημιούργησε καισε τι σκέψεις σας οδήγησε;

Σ.Σ.: Ούτε μπορούσα ούτεήθελα να ταυτιστώ, γιατί νομίζωότι και ο Βόυτσεκ και τα άλλαπρόσωπα δεν έχουν θετικό πρό-σημο είναι θύτες και θύματα εαυ-τών και αλλήλων, του ίδιου τουςτου εαυτού κάθε στιγμή. Κάποιοιπαλιοί μελετητές λέγανε το Βόυ-τσεκ συνειδητό προλετάριο. Εγώτον θεωρώ ένα τρελό, παραληρη-ματικό υπάνθρωπο.

Τον αποκαλέσατε υπάνθρωπο.Γιατί;

Σ.Σ.: Όλα παλεύουν να καταρ-γήσουν μέσα του το ανθρώπινο,να καταργήσουν δηλαδή το αν-θρώπινο από τον άνθρωπο. Γιανα συνεχίσω στο προηγούμενο,αυτή η ιδέα ότι όλοι είναι αρνη-τικά πρόσωπα και όλοι θύτες και

θύματα με ενδιέφερε πολύ γιατίπολλές φορές σκέφτομαι πως ανένα μικρό κομματάκι ήταν δια-φορετικό σ’ αυτή τη μηχανή βίαςκαι πίεσης και αλλοτρίωσης πουασκείται πάνω στον Βόυτσεκ δενθα υπήρχε τραγωδία. Αν έναςαπό όλους, που ασκούν πάνω τουεξουσία, του άπλωνε το χέρι, θακαταργούταν η κλίμακα της τρα-γωδίας. Αν ο ίδιος είχε σκεφτεί τιακριβώς κάνει και είχε προσπα-θήσει ν’ αλλάξει, θα έπαυε τοτραγικό στοιχείο, το συγκρου-σιακό και παραληρηματικό.Ήθελα να υπάρχει ένα παγω-μένο συγκρουσιακό στοιχείο.

Ελεάννα Γεωργούλη (Ε.Γ.):∆εν υπάρχει αρκετό δραματικόυλικό, είναι τόσο μικρής έκτασηςαυτό που υπάρχει κειμενικά, που,με εξαίρεση τον Βόυτσεκ, σεόλους τους άλλους δεν προλαβαί-νεις να αναπτύξεις το αντανα-κλαστικό της ταύτισης, το υλικόσε πετάει έξω. Και αυτό το απο-σπασματικό ως προς την ερμη-νεία, απλώνεται και στις σχέσεις.∆εν αρθρώνεται τίποτα, δεν σουλέει πουθενά ξεκάθαρα ότιαυτός είναι το πειραματόζωο τουγιατρού κι όμως είναι, δεν σουλέει πουθενά ότι είναι υποχρεω-μένος να ξυρίζει το λοχαγό κιόμως είναι υποχρεωμένος μ’ ένατρόπο να το κάνει. ∆εν λέει που-θενά ότι είναι ένα νόμιμο ζευ-γάρι με τη Μαρία, αλλά την σκο-τώνει γιατί τον απάτησε. Θέλωνα πω ότι όλα είναι θραύσματα,οι σχέσεις δεν αρθρώνονται καιποτέ δεν υπάρχει μια νύξη στοκείμενο ότι αυτό είναι αυτό. Όλαείναι μια διαρκής άρση.

Ερμηνεύσατε τη Μαρία με έμ-φαση στην σεξουαλικότητά της,σαν να επρόκειτο για ένα πλά-σμα που προσδιορίζεται σχεδόναποκλειστικά από αυτό το στοι-χείο. Γιατί;

Ε.Γ.: Όταν πρωτοδιάβασα τοκείμενο, με τρόμαξε πάρα πολύτο ερωτικό στοιχείο, το πάθοςαποδιοργανώνει. Συνειδητοποί-ησα ότι η Μαρία και ο τρόποςπου ο Μπύχνερ την χειρίζεταιέχει να κάνει πολλά με την ιστο-ρία του γυναικείου κινήματος. Σεμια πατριαρχική κοινωνία πουόλα δομούνται γύρω από τηνεξουσία του άντρα, όπου η γυ-ναίκα δεν υπάρχει και δεν ανα-γνωρίζεται ως υποκείμενο, μιαδυνατότητα διαφυγής από τηθέση του θύματος είναι να χειρι-στεί την εξουσία που βγαίνειμέσα από το φύλο της, από τη σε-ξουαλικότητά της. Πρόκειται γιαμια στοιχειώδη διεκδίκηση τηςαυτοδιάθεσης του σώματός της.Ο μόνος τρόπος για να υπάρξει ηΜαρία είναι μέσα από τη γυναι-κεία της φύση και το πάει σταάκρα. Είναι θύμα των αποφά-σεών της, αλλά ο τρόπος που επι-βιώνει την κάνει μοχλό πίεσηςτου Βουτσεκ. Έτσι αναπαράγε-ται η εξουσία από τον ένα στονάλλο.

* Ταυτότητα της παράστασης:Μετάφραση: Ιωάννα Μεϊτάνη,σκηνοθεσία: Σάββας Στρούμπος,δραματουργική επεξεργασία:Ομάδα Σημείο Μηδέν, μουσική:∆αυίδ Μαλτέζε, σκηνική εγκατά-σταση – κοστούμια: Γιώργος Κο-λιός, φωτισμοί: Χριστίνα Θανά-σουλα. Παίζουν οι ηθοποιοί:Ελεάνα Γεωργούλη, ∆αυίδ Μαλ-τέζε, Μιλτιάδης Φιορέντζης, ∆έ-σποινα Χατζηπαυλίδου.

Παραστάσεις: κάθε Παρα-σκευή και Σάββατο, στις 8.30μ.μ.και Κυριακή, στις 7.30μ.μ., στοΝέο Χώρο του Θεάτρου Άττις,Λεωνίδου 12 (κοντά στον σταθμόμετρό Μεταξουργείο).

•

Πώς γεννιέται η βία;* H «Eποχή» συζητά με την Oμάδα «Σημείο Μηδέν»

για τον «Βόυτσεκ» του Μπύχνερ και τα ερωτήματα που θέτει

Ο νεαρός Γκέοργκ Μπύχνερ γράφει τον «Βόυτσεκ» το 1836, δίνοντας μια νέα διάσταση στην τρα-γωδία ή, αλλιώς ειπωμένο, δίνοντας για πρώτη φορά στο θέατρο την τραγική διάσταση της ταξικό-τητας. Αινιγματικός, πολυσήμαντος, με πολλά επίπεδα ανάγνωσης, ο «Βόυτσεκ» επηρέασε πολύ τομοντέρνο θέατρο, του οποίου θεωρείται εξάλλου και μια εμβληματική απαρχή. Η ομάδα «ΣημείοΜηδέν» συνεχίζοντας την ερευνητική πορεία της σε μεγάλα φιλοσοφικά ερωτήματα αλλά και σεένα αγωνιώδες ψάξιμο της καλλιτεχνικής φόρμας με κέντρο το σώμα, ανεβάζει φέτος το έργο τουΜπύχνερ βάζοντας στο κέντρο των προβληματισμών της το ερώτημα, τόσο επίκαιρο και τόσο επι-τακτικό: Πώς γεννιέται η βία; Πώς η εξουσία, με όποια μορφή, συνθλίβει τον άνθρωπο, τον απαν-θρωποποιεί και τον οδηγεί στην τρέλα και το θάνατο.

Μαρώ Τριανταφύλλουmaro@otenet.gr

““Toν Μπύχνερ τον ενδιαφέρει το άτομο μέσα σεσυγκεκριμένους κοινωνικούς μηχανισμούς, κοινωνικές, πολιτικέςκαι ιστορικές συνθήκες, με συγκεκριμένη ταξική προέλευση, τοοποίο υφίσταται τέτοια πίεση από το περιβάλλον του, πουπροοδευτικά τον ωθεί στο αδιέξοδο της τρέλας. Ο Βόυτσεκ βαδίζειαπό τη φυλακή της κοινωνίας στη φυλακή του μυαλού του.

Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013 25ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

ΟΙ

ΝΕΕΣ

ΤΑΙΝ

ΙΕΣ «Η ζωή της Αντέλ»

(La vie d’ Adele), τουΑμπντελατίφ Κεσίς: Η15χρονη Αντέλ ονει-ρεύεται τον έρωτα καιεξερευνά τη σεξουαλι-κότητά της. Η σχέσητης με ένα συμμαθητήτης είναι απογοητευ-τική. Όλα θα αλλάξουνόταν θα συναντήσειτην Έμα με την οποίαθα ζήσει μια έντονηερωτική σχέση. Χρυ-σός Φοίνικας και βρα-βείο FIPRESCI στο 66οΦεστιβάλ των Κανών.

«Κον-Τίκι» (Kon-Tiki)των Γιοακίμ Ρόνινγκκαι Έσπεν Σάντμπεργκ:Ο νορβηγός Θορ Χέ-γερνταλ ταξιδεύει4.300 ναυτικά μίλια μετην ξύλινη σχεδία Κον–Τίκι για να αποδείξειπως η Πολυνησία κα-τοικήθηκε από Περου-βιανούς και όχι απόΑσιάτες. Θαυμάσια πε-ριπέτεια που καταγρά-φει το μυθικό ταξίδιτου Χέγερνταλ.

«Machete: Η επι-στροφή» (Machetekills), του Ρόμπερτ Ρον-τρίγκεζ: Ο πρώην ομο-σπονδιακός πράκτο-ρας Ματσέτε επιστρα-τεύεται από τον πρό-εδρο των ΗΠΑ για ναεξολοθρεύσει έναν έμ-πορο όπλων που απει-λεί την ανθρωπότητα.

«Σχέδιο απόδρα-σης» (Escape plan),του Μίκαελ Χάφστρομ:Ο Σιλβέστερ Σταλόνεκαι ο Άρνολντ Σβαρ-τσενέγκερ σκαρώνουνένα ασύλληπτο σχέδιοαπόδρασης από τις πιοασφαλείς φυλακές τουκόσμου!

«Παγιδευμένηψυχή: Κεφάλαιο 2»(Insidious: Chapter 2)του Τζέιμς Γουάν:Φόνοι, τρόμος και μυ-στήριο, σε ένα θρίλερπου κόβει την ανάσα.

«Στη μάχη τουχορού» (Bale of theyear: The dream team),του Μπένσον Λι: Οιετήσιοι αγώνες μπρέικντάνσινγκ αποτελούνστόχο για την ομάδατων ΗΠΑ, η οποία δενέχει κερδίσει εδώ και15 χρόνια. Ένας προ-πονητής, ο Μπλέικ,αναλαμβάνει να οδη-γήσει την ομάδα στονπαγκόσμιο τίτλο.

«Liberal arts» τουΤζος Ράντφορντ: Ο30χρονος Τζέσε, επι-στρέφει στο σχολείοπου τελείωσε και ερω-τεύεται μια 19χρονηφοιτήτρια. Αισθημα-τική κωμωδία.

«Last Vegas» τουΤζον Τερτελτάουμπ:Στα 60 τους, ο Μπίλι, οΠάντι, ο Άρτσι και οΣαμ παραμένουν φίλοιαπό τα παιδικά τουςχρόνια. Όταν ο ορκι-σμένος εργένης Μπίλιαποφασίζει να παν-τρευτεί μια 30ρα, ηπαρέα ταξιδεύει στοΛας Βέγκας για το τε-λευταίο πάρτι εργένη-δων.

Σινεφίλ

Κοινός άξονας η ανατροπή

Στη μη παρουσία μέλους της ΠΕΚΚ(Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινη-ματογράφου) στη φετινή κριτική επι-

τροπή της FIPRESCI (∆ιεθνής ΟμοσπονδίαΚριτικών Κινηματογράφου) αναφέρθηκε οδιευθυντής του φεστιβάλ, μετά από σχετικήερώτηση.

Σύμφωνα με τον κ. Εϊπίδη ο αποκλεισμόςοφείλεται στο γεγονός η ΠΕΚΚ φέρθηκεαπρεπώς και καταφέρθηκε εναντίον του Φε-στιβάλ, αναφερόμενος στην απονομή τουβραβείου FIPRESCI στο τελευταίο ΦεστιβάλΝτοκιμαντέρ όταν ο έλληνας εκπρόσωπoς, κ.Νίκος Τσαγκαράκης δίνοντας το βραβείο,αναφέρθηκε στον αποκλεισμό του συναδέλ-φου κ. Νίκου Αλέτρα από το φεστιβάλ. Έναςαποκλεισμός ο οποίος έγινε επειδή στην απο-νομή των βραβείων της ΠΕΚΚ του 53ου Φε-στιβάλ, ο τελευταίος αναφέρθηκε στην εξο-ρία των βραβείων της ΠΕΚΚ από την επί-σημη τελετή λήξης. Επιπλέον ο κ. Εϊπιδης χα-ρακτήρισε τη στάση της ΠΕΚΚ ανατρεπτική(!) και ανθελληνική (!!!), η οποία παραβαίνειτους κανονισμούς της FIPRESCI. Στο σημείοεκείνο ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης και πρό-εδρος του Φεστιβάλ, κ. Γιάννης Μπουτάρης,υπερθεμάτισε λέγοντας πως η στάση τηςΠΕΚΚ αποτελεί σαφέστατη παραβίαση τουκανονισμού.

Κατά την άποψη της διοίκησης του Φεστι-βάλ, ο μοναδικός ρόλος που έχει η ΠΕΚΚείναι να απονέμει το βραβείο και όχι νακάνει πολιτική. Γι’ αυτό το λόγο η FIPRESCI

ζήτησε από την ΠΕΚΚ να ζητήσει συγγνώμηκαι να απολογηθεί, πράγμα που δεν έπραξεκαι ως εκ τούτου, δεν είναι απαραίτητη ηπρόσκλησή της.

Σύμφωνα με πληροφορίες μας, όμως, η FI-PRESCI όχι μόνο δεν ζήτησε από την ΠΕΚΚνα απολογηθεί, αλλά αντιθέτως παρακάλεσεμε επιστολή της τόσο τη διοίκηση του φεστι-βάλ όσο και την ΠΕΚΚ να τα βρουν και ναοριστεί το συντομότερο δυνατό έλληνας εκ-πρόσωπος για την κριτική επιτροπή, μέλοςτης ΠΕΚΚ, περίπου 20 μέρες πριν τηνέναρξη της 54ης διοργάνωσης. Κάτι τέτοιοόμως δεν έγινε γιατί δεν «θέλησε» το ίδιο τοφεστιβάλ. Εν τέλει, η ΠΕΚΚ πήρε την πρωτο-βουλία για τη συνάντηση την οποία αρνήθηκεμε απαράδεκτο τρόπο η διοίκηση του φεστι-βάλ, ώστε να αποφύγει τον ορισμό μέλους τηΠΕΚΚ, κάτι που γίνεται παραδοσιακά 20χρόνια τώρα.

Πώς όμως φτάσαμε ως εδώ; Καταφανέ-στατα ενοχλημένη από το λόγο του προέδρουτης ΠΕΚΚ, κ. Ανδρέα Τύρου, στη διάρκειατης απονομής του βραβείου των ελλήνων κρι-τικών (κι όχι της FIPRESCI) στο φεστιβάλΘεσσαλονίκης του 2011, η διεύθυνση του Φε-στιβάλ εντελώς απροειδοποίητα ανακοίνωσεστην ΠΕΚΚ, την τελευταία στιγμή και ενώεξελισσόταν η διοργάνωση του 2012, πως στοεξής δεν θα απονέμει το -καθιερωμένο απότο 1977- βραβείο της στην τελετή λήξης. ΗΈνωση θεώρησε πως αυτό αποτελεί προσπά-θεια φίμωσης και έμμεσης λογοκρισίας,

πράγμα που διατύπωσε με δημόσια ανακοί-νωσή της.

Αυτή η εξέλιξη ώθησε -με δική τους πρωτο-βουλία- τους έλληνες εκπροσώπους στις επι-τροπές FIPRESCI του 53ου ΦΚΘ και 15oυΦΝΘ να το καταγγέλλουν επί σκηνής (αρ-χικά ο Νίκος Αλέτρας και μετά ο ΝίκοςΤσαγκαράκης). Η αντίδραση του φεστιβάλήταν άμεση και εκδηλώθηκε αρχικά με τοναποκλεισμό του προέδρου της ΠΕΚΚ, Αν-δρέα Τύρου, του γ.γ. Νέστορα Πουλάκου καιεν συνεχεία των κριτικών - «κακών παιδιών»,μελών της ΠΕΚΚ, Νίκου Αλέτρα και ΝίκουΤσαγκαράκη. Τιμωρήθηκαν δηλαδή για τηναντίθετη άποψη τους!

Για την ιστορία να θυμίσουμε πως ηΠΕΚΚ, όταν ανέπτυσσε το σκεπτικό της γιατην απονομή των βραβείων, συνήθισε να δια-τυπώνει και θέσεις για τη διοργάνωση και τοπρόγραμμα του Φεστιβάλ, πάντοτε μέσα σεένα πνεύμα καλοπροαίρετης και εποικοδομη-τικής κριτικής, καθότι πρόκειται για πνευμα-τικό σωματείο κριτικών κινηματογράφου κιόχι ταινιών.

Θεωρώ πως η αντίθεση ανάμεσα στο Φε-στιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης καιτην ΠΕΚΚ πρέπει να τελειώσει για το καλότου φεστιβάλ αλλά και του ελληνικού κινημα-τογράφου.

Σ.Κ.

Non grata η ΠΕΚΚ για το Φεστιβάλ

ΤουΣτράτου Κερσανίδη

∆ιανύουμε ήδη την τρίτη ημέρα του Φεστι-βάλ και οι πρώτες ενδείξεις είναι ενθαρ-ρυντικές όσον αφορά την προσέλευση τωνθεατών στις αίθουσες, παρά το γεγονόςπως από φέτος οι κάτοχοι της κάρτας φί-

λων του Φεστιβάλ, επιβαρύνονται με το ποσότων 2 ευρώ ανά προβολή, ενέργεια άστοχη, ανπάρουμε υπόψη την οικονομική συγκυρία.

Η έναρξη της 54ης διοργάνωσης έγινε με τηνπροβολή της τελευταίας ταινία του σκηνοθέτη- θρύλου Τζιμ Τζάρμους, «Μόνον οι εραστέςμένουν ζωντανοί» (Only lovers left alive). Ηταινία βασίζεται σε έναν βαμπιρικό μύθο, μεήρωες δύο βρικόλακες, την Ιβ και τον Άνταμ.Αυτοί οι δύο περιπλανώνται ανά τους αιώνες,εντελώς περιθωριοποιημένοι σε έναν κόσμοπου τους προκαλεί σύγχυση. Ο Τζάρμους μέσααπό το μύθο των βρικολάκων επιχειρεί να μι-λήσει -και το κάνει με επιτυχία- για την παντο-τινή αγάπη.

Σε 150 ανέρχονται οι ταινίες οι οποίες θαπροβληθούν στο 54ο Φεστιβάλ Κινηματογρά-φου το οποίο ξεκίνησε την Παρασκευή και θαδιαρκέσει ως την ερχόμενη Κυριακή.

Σύμφωνα με το διευθυντή κ. Εϊπίδη, φέτοςείναι μία από τις καλύτερες χρονιές για το φε-στιβάλ, ενώ, όπως είπε, ο άξονας ο οποίος συν-δέει τις ταινίες είναι η ανατροπή!

Το ∆ιεθνές ∆ιαγωνιστικό τμήμα απαρτίζουν14 ταινίες. Ανάμεσά τους, είναι και οι ελληνι-κές «Wild duck» του Γιάννη Σακαρίδη και «Ηαιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά»της Ελίνας Ψύκου, μια συμπαραγωγή με τηνΤσεχία.

Ελληνικές συμμετοχές και αφιερώματα

Στο πρόγραμμα των ελληνικών ταινιών θαπροβληθούν 8 ταινίες:

«Η τελευταία φάρσα» του Βασίλη Ραΐση, «Οχειμώνας» του Κωνσταντίνου Κουτσολιώτα,«Ο προφήτης» του ∆ημήτρη Πούλου,«Goldfish» του Θάνου Τσαβλή, «MissViolence» του Αλέξανδρου Αβρανά, «Να κά-θεσαι και να κοιτάς» του Γιώργου Σερβετά,καθώς και οι δύο που συμμετέχουν στο ∆ιε-θνές ∆ιαγωνιστικό.

Το αφιέρωμα στον Αλέν Γκοντρί περιλαμ-βάνει 6 ταινίες, ανάμεσα στις οποίες και την

τελευταία του «Ο άγνωστος της λίμνης», η ο-ποία κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας στο τμή-μα Ένα Κάποιο Βλέμμα, στις Κάνες.

Το αφιέρωμα στην Κλερ Σιμόν περιλαμβά-νει 4 ταινίες, ανάμεσα στις οποίες και η πρό-σφατη «Σταθμός του Βορρά» που θα κάνειπρεμιέρα στη Θεσσαλονίκη.

Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται το α-φιέρωμα στο σύγχρονο αργεντίνικο κινηματο-γράφο, με 7 ταινίες, οι οποίες αποκαλύπτουντην πολύμορφη εικονογραφία μιας χώρας μέ-σα από τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις.

20 χρόνια Ματιές στα Βαλκάνια

Ένα από τα πλέον δημοφιλή τμήματα τουφεστιβάλ είναι οι Ανοιχτοί Ορίζοντες, που καιφέτος είναι προσανατολισμένοι στην παγκό-σμια ανεξάρτητη κινηματογραφική σκηνή, με41 ταινίες στον κύριο κορμό του προγράμμα-τος. Από φέτος οι Νέοι Ορίζοντες εγκαινιά-ζουν την ενότητα Ρεύματα, στην οποία προ-βάλλονται 7 ταινίες πειραματικού ύφους καιριζοσπαστική αφήγηση.

Στο πλαίσιο των Ανοιχτών Οριζόντων περι-λαμβάνονται και οι Ειδικές Προβολές, με 14ταινίες καταξιωμένων σκηνοθετών, κάποιες α-πό τις οποίες κάνουν πρεμιέρα στη Θεσσαλο-νίκη. Ανάμεσα σε αυτές είναι «Η Αφροδίτη μετη γούνα» του Ρομάν Πολάνσκι, «Ο Παράδει-σος της ελπίδας» του Ούρλιχ Ζάιντλ, «Έναςπύργος στην Ιταλία» της Βαλέρια Μπρούνι Τε-ντέσκι, «Ιστορία ενός θανάτου» του ΠάβελΠαβλικόφσκι.

Το δικό του φανατικό κοινό έχουν οι Ματιέςστα Βαλκάνια, που φέτος γιορτάζουν τα20χρονά τους, με ένα επετειακό αφιέρωμα στοοποίο θα προβληθούν ταινίες καταξιωμένωνβαλκάνιων σκηνοθετών. Στο κύριο μέρος τουτμήματος θα προβληθούν 8 ταινίες μεγάλουκαι 7 μικρού μήκους, μέσα από τις οποίες ανα-δεικνύεται η ιδιαίτερη ματιά των κινηματογρα-φιστών της βαλκανικής.

Ο προϋπολογισμός του 54ου Φεστιβάλ Κινη-ματογράφου Θεσσαλονίκης, ανέρχεται σε 1,8εκατομμύρια ευρώ.

•

54ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

«Μόνον οι εραστέςμένουν ζωντανοί»

26 Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013ΜΟΥΣΙΚΗ

ΟΥΣΙΚΕΣ ΡΟΤΑΣΕΙΣ Επιμέλεια: Λιάνα Μαλανδρενιώτη - lianam@otenet.grμ π

ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣΟΙ ΑΚΡΟΑΣΕΙΣ

Iannis Xenakis«Zyia – Six chansons grecques – Psappha – Persephassa»Saphir productions

Από τη γαλλική εταιρεία Saphir έχουμε σε πρώτη παγκόσμια δι-σκογραφική εμφάνιση τέσσερα έργα ενός «στοχαστή» της μουσι-κής και από τους πιο πρωτοποριακούς συνθέτες του 20ού αιώνα.,του έλληνα Γιάννη Ξενάκη. Η προσέγγιση στο μουσικό σύμπαν τουΞενάκη αποτελεί δύσκολο εγχείρημα ακόμα και για τους πλέονεπαΐοντες της σύγχρονης μουσικής. Οι μουσικοί ήχοι των έργωντου προκύπτουν από το μετασχηματισμό διαφόρων μαθηματικώνσχέσεων και επιπλέον οι πρωτοποριακές συνθετικές μέθοδοι πουανέπτυξε συσχέτιζαν τη μουσική με τα μαθηματικά και τη φυσική,μέσω της χρήσης μοντέλων από τη θεωρία των συνόλων, τη θεω-ρία των πιθανοτήτων, τη θερμοδυναμική, κ.λπ. Πράγμα που τουαπέδωσε και τον χαρακτηρισμό «νεοπυθαγόρειος». Ο ίδιος, μεαυτό το σκεπτικό, κατευθύνθηκε σε μία «τυποποίηση» της μουσι-κής, με τη μαθηματική έννοια του όρου, εισάγοντας τον όρο «στο-χαστική μουσική». Ανάμεσα στα περίπου 130 έργα του περιλαμ-βάνονται και τα: «Ζυγιά», «Έξι ελληνικά τραγούδια» Ψάφπα» και

«Περσέφασσα» που στο παρόν ηχογράφημα τα ακούμε στις αυθεντικές τους εκδοχές. Το έργο «Zyia»(Ζυγιά), για μεσόφωνο, φλάουτο και πιάνο, γράφτηκε το 1952 και διαφέρει εμφανώς από την υπόλοιπηπαραγωγή του συνθέτη, σε αυτό ο Ξενάκης αντλεί έμπνευση από την παράδοση και γράφει τους στίχουςο ίδιος. Ερμηνεύεται ιδανικά από την Αγγελική Καθαρίου, την C cile Daroux και τον ∆ημήτρη Βασιλάκη.Η φλαουτίστα C cile Daroux υπήρξε στενή φίλη του Ξενάκη και, τον Ιούλιο του 2010, οργάνωσε τη συγ-κεκριμένη πρώτη παγκόσμια ηχογράφηση. Η σπουδαία φλαουτίστα δυστυχώς πέθανε απροσδόκητα (τονΙανουάριο του 2011), προτού εκδοθεί ο δίσκος και για αυτό οι υπόλοιποι μουσικοί τον αφιερώνουν στημνήμη της. Η γεμάτη ηχοχρώματα και με αβίαστη εκφραστικότητα φωνή της Αγγελικής Καθαρίου ανοί-γει διάπλατα την πόρτα για την κατανόηση του λυρικού Ξενάκη και συγχρόνως μας αιχμαλωτίζει στο μου-σικό του σύμπαν. Εδώ δικαιώνει για ακόμα μία φορά τη διεθνή φήμη της ως ιδανική ερμηνεύτρια συγ-χρόνων συνθετών. Στα «6 Ελληνικά Τραγούδια» για πιάνο, του 1951, ο πιανίστας Νίκος Σαμαλτάνος,γνωστός και αυτός για τις υψηλές επιδόσεις του στο σύγχρονο ρεπερτόριο. Να θυμίσουμε πως με την Αγ-γελική Καθαρίου παρουσίασαν σε δισκογραφικά παγκόσμια πρώτη το σύνολο των 16 τραγουδιών ενόςάλλου μεγάλου έλληνα συνθέτη, του Νίκου Σκαλκώτα. Με την εταιρεία BIS. Τα έργα: «Psappha» (Σαπφώ,στην αιολική διάλεκτο) και «Persephassa» (η κατά τον Αισχύλο Περσεφόνη), έργα για κρουστά που απο-δίδει ο Daniel Ciampolini, ολοκληρώνουν ένα μουσικό άκουσμα που αποτελεί λαμπρό στοιχείο του μου-σικού μας πολιτισμού. Ένας δίσκος συλλεκτικός, απαραίτητος στη δισκοθήκη μας. Καλή ακρόαση!

Βαγγέλης Μπουντούνης: 100 κιθάρεςΟ Βαγγέλης Μπουντούνης παρουσιάζει το νέο του cd «100 κι-

θάρες» που κυκλοφορεί από την Sui Generis Music. Συμμετέχουν:Μάρω Ραζή, Κωνσταντίνος Μπουντούνης στο βιολοντσέλο, ΛυδίαΜπουντούνη στο βιολί, η εξαιρετική ερμηνεύτρια Βασιλική Κα-ρακώστα, η σοπράνο Ελπινίκη Ζερβού.

Από την ίδρυση της ορχήστρας των «Κιθαριστών» που όλοι ονο-μάζουμε «100 κιθάρες» ακόμα και αν είναι πολλοί περισσότεροιοι συντελεστές αλλά και ο ιδρυτής Βαγγέλης Μπουντούνης μιλούνγια τη δυσκολία συντονισμού και κουρδίσματος μιας ορχήστραςνυκτών εγχόρδων αλλά και το «παράδοξο» να παίζουν οι σολί-στες, δάσκαλοι και μαθητές μαζί. Η εξαιρετική τους συναυλία στοΜέγαρο Μουσική Αθηνών τον ∆εκέμβριο του 2012 ηχογραφή-θηκε, μαγνητοσκοπήθηκε και κυκλοφορεί σε διπλό CD και DVDαπό τη SuiGenerisMusic. Συμμετέχουν 210 κιθαριστές: σολίστες,καθηγητές και μαθητές 30 ωδείων απ’ όλη τη χώρα. Πρόκειται γιαμια πραγματικά μοναδική προσπάθεια που αξίζει τα συγχαρητή-ρια όλων μας. Στην προσεγμένη έκδοση που κυκλοφορεί θα απο-λαύσετε εξαίσιες μελωδίες από το κλασικό ρεπερτόριο, από τονπαγκόσμιο κινηματογράφο, αγαπημένες μελωδίες του Μάνου Χα-τζιδάκι, παραδοσιακά τραγούδια από τον Πόντο, την Θράκη αλλάκαι από την Ισπανία και το Μεξικό, κ.ά. Την ∆ευτέρα 4 Νοεμ-βρίου, 8μ.μ. Είσοδος ελεύθερη.

ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΙΑΝΟΣ

MEΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ

Ο Τσαμπρόπουλοςερμηνεύει Ραχμάνινοφ

ΟΒασίλης Τσαμπρόπουλος, στο ρεσιτάλ του, που πραγματοποι-είται στο πλαίσιο της σειράς Ειδικές Εμφανίσεις, θα παρου-σιάσει συνθέσεις του Σεργκέι Ραχμάνινοφ, του οποίου θεω-

ρείται ιδεώδης ερμηνευτής.Ο Σεργκέι Βασίλιεβιτς Ραχμάνινοφ (1873-1943), εκτός του ότι

υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους πιανίστες όλων των εποχών,ήταν αυτός που, μετά τον Λιστ, εξερεύνησε με τόλμη ως συνθέτης τιςεκφραστικές δυνατότητες του πιάνου και διαμόρφωσε ένα εντελώςιδιαίτερο προσωπικό ιδίωμα με άκρως δεξιοτεχνικές συνθέσεις πουχαρακτηρίζονται από ευφάνταστο λυρισμό, πρωτοτυπία ως προς τηδομή τους και πλούσιο, σχεδόν ορχηστρικό, ηχόχρωμα.

Ο Βασίλης Τσαμπρόπουλος, θα ερμηνεύσει με τη σειρά: τις Πα-ραλλαγές σε ένα θέμα του Κορέλι, έργο 42, οι οποίες γράφτηκαν το1931. Οι Παραλλαγές είναι 20, βασίζονται στο θέμα La Folia του ιτα-λού μπαρόκ συνθέτη Αρκάντζελο Κορέλι (θέμα που είχε χρησιμο-ποιηθεί και από τον Φραντς Λιστ το 1863 στην «Ισπανική ραψωδία»του), και είναι αφιερωμένες στον φίλο του Ραχμάνινοφ και διακε-κριμένο βιολονίστα Φριτς Κράισλερ. Στη συνέχεια, τις tudes-table-aux, έργο 39, αποσπάσματα (αρ. 1, 2, 3, 4, 5, 9). Το δεύτερο μέρος τουρεσιτάλ θα αρχίσει με την Ελεγεία, έργο 3 αρ. 1. Είναι η πρώτη απότο πενταμερές έργο Κομμάτια Φαντασίας για σόλο πιάνο που γρά-φτηκε από τον Σεργκέι Ραχμάνινοφ το 1892 και είναι αφιερωμένοστον καθηγητή αρμονίας του συνθέτη Άντον Αρένσκι. Θα ακουστείεπίσης το Πρελούδιο σε ντο δίεση ελάσσονα από την ίδια σύνθεση,μία από τις πιο διάσημες μελωδίες του Ρώσου συνθέτη, μαέστρου καιβιρτουόζου του πιάνου. Στο τέλος θα ακουστούν τα αποσπάσματα αρ.1, 3, 5 και 7 από το έργο 23 και αρ. 9, 10, 11, 12 και 13 από το έργο 32.

Ο Βασίλης Τσαμπρόπουλος είναι ένας πολύπλευρος καλλιτέχνης -πιανίστας, συνθέτης και μαέστρος. Ως πιανίστας, ο Βασίλης Τσαμ-πρόπουλος έχει ερμηνεύσει δεκάδες έργα της πιανιστικής φιλολογίαςσε ρεσιτάλ και κοντσέρτα όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευ-ρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 2009, ο Τσαμπρόπουλος έγινεδεκτός ως επίτιμο μέλος στην ∆ιεθνή Εταιρεία Ραχμάνινοφ. Επι-πλέον, την ίδια χρονιά, ο φημισμένος έλληνας καλλιτέχνης έγινε απο-δέκτης διθυραμβικών σχολίων ως σολίστ για την ερμηνεία του σταπρελούδια του Ραχμάνινοφ στο Λονδίνο, αλλά και ως μαέστρος γιατην προσέγγιση των συμφωνικών δημιουργιών του συνθέτη, ιδιαιτέ-ρως, δε, της ∆εύτερης Συμφωνίας.

Την Πέμπτη 7 Νοεμβρίου, στις 8.30μ.μ. Τιμές εισιτηρίων: 8, 13, 19και 25 ευρώ, 5 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, Α.Μ.Ε.Α.) και 7 ευρώ (65+,πολύτεκνοι).

Η νεαρή ταλαντούχα τραγου-δοποιός σε μία παράσταση μεδικά της τραγούδια αλλά και σεαπρόβλεπτες διασκευές. Ζητή-σαμε από την Μαρία Παπαγεωρ-γίου να μας μιλήσει για τις νέεςτης εμφανίσεις. Κι εκείνη μαςέστειλε το εξής e-mail: «Είμαι ηΜαρία. Αυτή που γράφει μουσι-κές στο δωμάτιό της. Η συνοδοι-πόρος του Αλέξανδρου που μαζίφτιάξαμε τόσα τραγούδια. ΗΜαρία -μικρή- που χόρευε τηναμερικάνικη ποπ των 90's.

Η ενήλικη που λάτρεψε τονερωτικό Θεοδωράκη και τον γε-μάτο εικόνες

Θανάση Παπακωνσταντίνου.Εκείνη πού ’χει ρίζες από τονΠόντο, μεγάλωσε στα Γρεβενάκαι στη διαδρομή προς Αθήνα,γνώρισε την Camille και τονJackson, χόρεψε σε funk ρυθμούςκαι λάτρεψε τις απρόσμενες δια-σκευές. Κουβαλώ και μεταφέρω

όσα με μεγάλωσαν και στο πέρα-σμα του χρόνου κρατήθηκαν ζων-τανά μέσα μου. Και για τρεις Κυ-ριακές όλες οι αλήθειες μου γί-νονται παράσταση και ανεβαί-νουν στο club του Σταυρού τουΝότου. Με τη βοήθεια και τηνυποστήριξη 4 εξαιρετικών μουσι-

κών: Νίκος Παπαβρανούσης:τύμπανα, Άγγελος Παπαδάτος:κοντραμπάσο, Σταύρος Ρουμε-λιώτης: ηλεκτρική κιθάρα, Χρή-στος Τόλης: πιάνο, πλήκτρα.

Κυριακές 3, 10 και 17 Νοεμ-βρίου, στις 9.30μ.μ. Είσοδος: 10ευρώ

CLUB ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΟΥ ΝΟΤΟΥ

Μ. Παπαγεωργίου: Αλήθειες που γίνονται τραγούδια

ΡΥΘΜΟΣ STAGE

Οι Χαΐνηδες σε μουσικούς δρόμουςΗ μουσική ομάδα Χαΐνηδες αποτελεί ένα ανοιχτό σύνολο, που

ανακαλύπτει μουσικούς δρόμους από την Κρήτη ως τη Μικρασία καιαπό την Ανατολή πάλι πίσω στα Βαλκάνια. Ακολουθώντας μουσικάμονοπάτια, οι Χαΐνηδες τολμούν και δημιουργούν νέες μουσικές καιλόγους, που παρουσιάζουν μεστά τον πληθωρικό πόθο της ζωής,την αίσθηση του ωραίου ή του χαμένου. Ο έρωτας και ο θάνατος, οιυπέρτατες δυνάμεις, αποτυπώνονται σε μέτρο και ορίζουν «…όλαόσα είδες και έχεις ποθήσει και όσα ποτέ δε θα δεις». Με τραγού-δια όπως τα «Ακροβάτης», «Συνταγές μαγειρικής», «Η Τίγρη», «Τοκαπηλειό» και πολλά άλλα θα μας προσφέρουν μια αξέχαστη βραδιά με έντονα συναισθήματα. ∆ημήτρης Απο-στολάκης – λύρα, φωνή, ∆ημήτρης Ζαχαριουδάκης – ακουστική κιθάρα, φωνή, Μαρία Κώτη – φωνή, Αλέξης Νόνης– νταούλι, νταρμπούκα, νταφ, καχάν, ∆ημήτρης Μπρέντας – πλήκτρα, καβάλι, κλαρίνο, γκάιντα, Αντώνης Σκα-μνάκης – μπάσο, Μιχάλης Νικόπουλος – μπουζούκι, μαντολίνο, λαούτο, φωνή, Τάκης Κανέλλος – ντραμς, ΚλέωνΑντωνίου – ηλεκτρική κιθάρα. Το Σάββατο 9 Νοεμβρίου, στις 10.30μ.μ. Είσοδος: 12 ευρώ (με μπύρα ή κρασί).

ΒΙΒΛΙΟ1029

Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013 27

Η ευπρέπεια του καβαφικού Έτους

Στις 30 ∆εκ. 2012, με την ανακοίνωσητης Γραμματείας Πολιτισμού - τότε,λόγω της συγχώνευσης Υπουργείων,δεν υπήρχε ούτε Υπουργείο ούτεΥπουργός Πολιτισμού – ότι το 2013

θα είναι Έτος Καβάφη, είχαμε εκφράσεικάποιους φόβους. Αυτοί αφορούσαν, κυ-ρίως, την αλλαγή ιδιοκτήτη του καβαφικούΑρχείου, από την οικογένεια Γ. Π. Σαβ-βίδη στο Ίδρυμα Ωνάση, που είχε ανακοι-νωθεί στις αρχές Νοε. Οι ασχολούμενοι μετον Καβάφη και το έργο του σιωπούσαν,δημιουργώντας την εντύπωση ότι την θεω-ρούσαν γεγονός ήσσονος σημασίας, ενώτα ΜΜΕ την παρουσίαζαν με υπερβάλλο-ντα ενθουσιασμό. Καθώς το Έτος Καβά-φη εκπνέει, πυκνώνουν οι ενδείξεις ότι ημεταβίβαση του Αρχείου σε άλλα χέρια θαέχει βαρύνουσα σημασία για την τύχες τουΚαβάφη. Πάντως, ο Πρόεδρος του Ιδρύ-ματος είχε προϊδεάσει για τη σύλληψη τηςαξιοποίησης του Αρχείου. Με την παρα-λαβή του και εν όψει του Έτους Καβάφη,είχε ανακοινώσει ότι “δεν θα κάνουνε συ-νέδριο Καβάφη αλλά κάτι που θα ανοίξειτον κόσμο προς τον ποιητή”.

Πράγματι, Συνέδριο δεν έκαναν και στοπρόγραμμα της Στέγης για την “σεζόν2013-14”, όπως παρουσιάστηκε στις 23Σεπ., προβλέπεται “κύκλος Καβάφη”, μεσειρά διαλέξεων γύρω από τον ίδιον, τοέργο του και τη διασύνδεσή του με τη σύγ-χρονη εποχή. Ξεκινούν στις 21 Ιαν. 2014,με “συζήτηση” του αμερικανού μεταφρα-στή του συνόλου των καβαφικών ποιημά-των (έκδ. 2009) Ντάνιελ Μέντελσον με τονλέκτορα νεοελληνικών σπουδών του Πα-νεπιστημίου της Οξφόρδης ∆ημήτρη Πα-πανικολάου. Να θυμίσουμε ότι ο δεύτεροςείναι ο Επιστημονικός Σύμβουλος τουΑρχείου Καβάφη στη νέα του στέγη καιμέλος της εννεαμελούς “επιστημονικής-οργανωτικής επιτροπής” του Έτους Κα-βάφη. ∆ιαφωτιστικό της καβαφικής τουθεώρησης είναι το άρθρο του «Ο Καβά-φης στον 21ο αιώνα» (Φεβ. 2011), με τονπλαγιότιτλο, “ένας διεθνής, πολυφωνικός,πολυπρισματικός και σίγουρα ομοφυλόφι-λος Καβάφης”. Στις 29 Οκτ., σε δεύτερησυνέντευξη Τύπου, ανακοινώθηκε Συνέ-δριο για τον Ιούν. του 2014, όχι επικεντρω-μένο στον Καβάφη, αλλά στη διαχείρισηΑρχείων με αφορμή το συγκεκριμένο αρ-χειακό υλικό. Επίσης, οι “συζητήσεις”,πλήθυναν, με πρώτη τώρα στις 10 ∆εκ., έ-χοντας θέμα «Ο Καβάφης σήμερα».

∆ιαφημιστική καμπάνια

Όσο για το τι θα έκαναν για το ευρύκοινό, “τον κόσμο”, εκείνη η αρχική δια-τύπωση ήταν μάλλον σιβυλλική. Χρειάστη-κε να περιμένουμε μέχρι τις 16 Σεπ., πουεμφανίστηκαν οι πρώτες νέου τύπου αστι-κές “δράσεις” της Στέγης για την προβολήτου σύγχρονου πολιτισμού, ώστε να αρχί-σουμε να αντιλαμβανόμαστε πως νοείταιαυτό το “άνοιγμα”. Τότε, στα τέσσερα συ-γκοινωνιακά μέσα της Αθήνας, εμφανί-στηκαν, σε περίοπτες θέσεις, έντεκα καλ-λιτέχνες που θα εκθέσουν τη δουλειά τουςστη Στέγη. Με τη συμπλήρωση ενός μηνός,αυτή η “δράση” ή, για να μας καταλαβαί-νει και ο “κόσμος”, η διαφημιστική κα-μπάνια, ολοκληρώθηκε, και στις 14 Οκτ.ήρθε η βασιλεία του Καβάφη σε συγκοι-νωνιακά μέσα του κλεινού άστεως. Μόνοπου αυτή η “δράση”, όπως ανακοινώθηκε,θα διαρκέσει όχι έναν αλλά τρεις μήνες,τουτέστιν μέχρι τέλους του Έτους Καβά-φη. Το υψηλό κόστος της δεν στάθηκε α-παγορευτικό, αφού το Ίδρυμα, ήδη απότην απόκτηση του Αρχείου, έδειξε, πως ό-ταν πρόκειται για Καβάφη, δεν κάνει τσι-γκουνιές. Γιατί ο Καβάφης, με την κατάλ-ληλη αξιοποίηση, μπορεί να προσφέρειδιεθνές κύρος σε ένα Ίδρυμα. Κατά τηνπρόσφατη, συμπληρωματική συνέντευξηΤύπου, οι πληθωρικές “δράσεις” που ανα-κοινώθηκαν καλύπτουν τα τέσσερα σημείατου ορίζοντα (Αθήνα-Οξφόρδη-Νέα Υόρ-κη-Σαντιάγκο).

Στην καμπάνια ο Καβάφης δεν εμφανί-ζεται μόνος στις περίβλεπτες θέσεις αλλάμετά στίχων του, που αναμένεται να μα-γνητίσουν το βλέμμα. Στο πορτρέτο εικονί-ζεται ως διοπτροφόρος νεαρός, με εμφανήζωγραφικά στοιχεία γκράφιτι. Είναι έργοτης θεσσαλονικιώτικης σχεδιαστικής ομά-δας Beetroot, ελ-ληνιστί παντζα-ρόριζα, που έχειαναλάβει απόπέρυσι τη διαφη-μιστική προώθη-ση των εκδηλώ-σεων της Στέγης.Στα συνολικά εν-νέα διαφημιστι-κά ταμπλό, τοσκίτσο συνο-δεύεται και απόέναν διαφορετι-κό στίχο. Κάπο-τε διαφήμισηχρειάζονταν ταμακαρόνια Μί-σκο, σήμερα τηνθέλει και το καλ-λιτεχνικό και λο-γοτεχνικό έργο,καθόσον η αξίατων πάντων ανά-γεται στην εμπο-ρική τους αποτί-μηση. Ο Ακαδη-μαϊκός Σύμβου-λος του Αρχείου Καβάφη, ομότιμος καθη-γητής Αναστάσιος - Ιωάννης (Γιάννης ωςποιητής, επιφυλλιδογράφος και μελετη-τής) Μεταξάς περιμένει να δει στις πωλή-σεις των έργων του ποιητή τα αποτελέσμα-τα της καμπάνιας.

Κοντή μνήμη

Οι εμπνευστές της καμπάνιας την πα-ρουσιάζουν ως “νέου τύπου αστική δρά-ση” και οι αποδέκτες, δημοσιογράφοι καιτα αποκαλούμενα μέσα κοινωνικής δι-κτύωσης, την αντιμετωπίζουν ως πρωτο-φανέρωτη ιδέα. Παρόλο που στις μεγα-λουπόλεις αυτού του κόσμου συνιστά συ-νήθη διαφημιστικό τρόπο. Αφού εισάγου-με τα πάντα, διαφημιστικές ιδέες δεν θααντιγράψουμε! Το κακό με μας είναι ο υ-περβολικός τρόπος με τον οποίο κάθε φο-ρά αντιδρούμε και η κοντή μνήμη μας. Ναθυμίσουμε πως πολύ πριν σκάσουν μύτη οιBeetroot, η διευθύντρια του Ε.ΚΕ.ΒΙ. έ-φερνε για πρώτη φορά, με μια παρόμοιακαμπάνια, τους Αθηναίους σε επαφή μετην ποίηση. Ο πρώτος που “ταξίδεψε” σταλεωφορεία ήταν ο Σολωμός, εν έτει 1997.Τότε δεν είχαμε ούτε Μετρό ούτε Τραμ

Για να μην δημιουργηθεί παρεξήγηση,στόχος των Ιδρυμάτων, τότε και τώρα, πα-ραμένει η εξοικείωση του κοινού με τηνποίηση. Η υπεύθυνη του Σχεδιασμού δρά-σεων για “το άνοιγμα του κόσμου προς τονποιητή” Αφροδίτη Παναγιωτάκου, υπερα-σπιζόμενη το καβαφικό σκίτσο της καμπά-νιας, εξομολογείται πως επιτυχία γι’ αυ-τούς είναι τα σημερινά παιδιά να αντιλη-φθούν τον Καβάφη σαν ήρωα κόμικς καιτους στίχους του σαν χιπ-χοπ τραγούδια.Άλλωστε, αναδιφώντας το Αρχείο Καβά-φη για να εμπνευστεί “δράσεις”, μεταξύάλλων και εκπαιδευτικά προγράμματα,της αποκαλύφθηκε ο “μπλόγκερ” Καβά-φης. Μπλογκ εμείς, μονόφυλλα εκείνος.Τουλάχιστον το ένα τρίτο από τις επαυξη-μένες “δράσεις”, που προσώρας φθάνουντις 19, απευθύνονται στα παιδιά. Εξ απα-λών ονύχων, λοιπόν, Καβάφης αντί γιαΒαλαωρήτιδες και Παλαμάδες. Να ση-μειώσουμε ότι, τελικά, η τριμελής ομάδαυπευθύνων για το Αρχείο Καβάφη και τιςσχετικές “δράσεις” έγινε τετραμελής, απο-κτώντας και “project manager” τον διδά-σκοντα του Πανεπιστημίου της ΟξφόρδηςΘοδωρή Χιώτη. Τουτέστιν Αθηνά-Οξφόρ-δη 2-2 για τη φροντίδα ενός ελληνοαγγλι-κού Καβάφη.

Ερωτικοί στίχοι

Οι στίχοι της καμπάνιας ανασύρθηκαναπό οκτώ “ποιήματα του κανόνα” και ένααπό τα “κρυμμένα”, με πρόθεση να ταυτι-στούν νοηματικά με τρέχουσες ανησυχίεςυπό τύπον σλόγκαν. Κατά τον Ακαδη-

μαϊκό Σύμβου-λο, η επιλογή έ-γινε από “μια ο-μάδα ευπρεπώνκαι κατάλληλωνανθρώπων”. Αναυτή η διατύ-πωση δεν έχειδημοσιογραφι-κά παραφθα-ρεί, απορούμεπως εννοεί το“ευπρεπείς”.∆ηλαδή θαμπορούσε ναγίνει και από α-πρεπείς, τουτέ-στιν ανθρώπουςπου θα πρόσβα-λαν την κοινήαισθητική καιηθική; Ή μή-πως με το “ευ-πρεπείς” υπαι-νίσσεται συζη-τήσεις των με-λών της ομάδαςγύρω από το

κατά πόσο θα έπρεπε να συμπεριληφθούνερωτικοί στίχοι και αν ναι, πόσοι και πόσοτολμηροί. Γιατί μία διαφορετική ιδέα θαήταν μία καμπάνια με αποκλειστικά ερω-τικούς στίχους ενόψει και της Ημερίδαςτου Γαλλικού Ινστιτούτου «Ο ομοφυλόφι-λος Καβάφης» στις 19 Νοε. Όταν, μάλι-στα, το Ίδρυμα προ ολίγων ημερών ανα-κοίνωσε “συζήτηση”, με θέμα «Ο ερωτι-κός Καβάφης» για τις 28 Ιαν.

Πάντως, με την επικρατούσα διεθνώςσεξολαγνεία, καλύτερα θα έδεναν οι προ-κλητικότεροι στίχοι. Οπότε χαρακτηρίζο-νται “ευπρεπείς”, γιατί επέλεξαν μόνο δυοστίχους ερωτικού περιεχομένου από ποιή-ματα του 1911-12 κι αυτοί άτολμοι για τασημερινά γούστα. “Το σώμα μου στες ηδο-νές θα δώσω”, από το ποίημα, «Τα επικίν-δυνα», και ο δεύτερος ή ακριβέστερα ο έ-νας και μισός “Επέστρεφε συχνά και παίρ-νε με, / αγαπημένη αίσθησις...”, από τοποίημα «Επέστρεφε». Οι ανθολόγοι προ-χώρησαν και στην αποκοπή στιχικών τε-μαχιδίων, όπου το έκριναν απαραίτητο.Πάντως, στάθηκαν “ευπρεπείς”, καθώςδεν μπήκαν στον πειρασμό να συμπληρώ-σουν τους στίχους με ερεθιστικότερους α-πό τα ίδια ποιήματα. Από την άλλη, ουδείςθα χαρακτήριζε μη “ευπρεπές”, τουτέστινανάρμοστο, το κείμενο του Αλέξη Καλο-καιρινού, που επικεντρώνεται σε ένα απότα “κρυμμένα” του 1919, καταταγμένο απότον ποιητή στον φάκελο «Πάθη», το ποίη-μα «Ο δεμένος ώμος». Καθώς, δημοσιευ-μένο στο πρόσφατο αφιέρωμα στον Καβά-φη του περιοδικού «Το ∆έντρο» (τχ. 193-194, Οκτ. 2013), απευθύνεται στους ολί-γους, που μπορούν να εκτιμήσουν ένα ξε-κίνημα in medias res, “Το ερωτικό πρόβλη-μα στον Καβάφη δεν είναι ο έρωτας γενι-κά, αλλά το σεξ ειδικά.”

Λίγο προγενέστερο, του 1917, είναι το“κρυμμένο” από το οποίο αποσπάστηκε οστίχος της καμπάνιας, “∆εν έχω σήμερακεφάλι για δουλειά.-” Ένας από τους στί-χους, που ήταν προφανές, πως θα λειτουρ-γήσει με διαφορετικό νόημα από εκείνοπου έχει στο ποίημα. ∆ιαφορετικό έως καιβλαπτικό, καθώς αποδίδοντας στον ποιητήμια φράση, που την λέμε συχνά όταν βα-ριόμαστε, συνώνυμη του δεν έχω διάθεση,απαλλασσόμαστε από τυχόν ενοχές για ο-κνηρία και χαλαρότητα. Στο ποίημα, εκεί-νος που “μονολογεί” ή και γράφει επιστο-λή σε φίλο “δεν έχει κεφάλι για δουλειά”,τουτέστιν για ποίηση, “γιατ’ είναι κάπωςταραγμένος” από την προηγούμενη, που ή-

ταν “κάτω απ’ του Συμεών τον στύλο” καιφανταζόταν τον ασκητή “τριάντα πέντεχρόνια επάνω σ’ έναν στύλο να ζει και ναμαρτυρεί”. Αυτά, το 450 μ.Χ., και όχι το350 μ.Χ., όπως από τυπογραφικό λάθος α-ναφέρεται στις σημειώσεις του βιβλίου μετα «Κρυμμένα ποιήματα 1877;-1923».

Άλλοι στίχοι της καμπάνιας διατηρούνμέρος του νοήματός τους. Όπως ο στίχος“Εδώ που έφθασες, λίγο δεν είναι” από τοποίημα, «Το πρώτο σκαλί», το πρωιμότε-ρο από τα επιλεχθέντα, δημοσιευμένο στοτέλος του προπερασμένου αιώνα ή και δυομεταγενέστεροι, από το ποίημα «ΜάρτιαιΕιδοί» του 1911, “Τα μεγαλεία να φοβά-σαι, ώ ψυχή” και από το ποίημα «Ένας νέ-ος, της τέχνης του λόγου – στο 24ον έτοςτου» του 1928, “Όπως μπορείς πια δούλε-ψε, μυαλό.-”. Σε καμιά, όμως, περίπτωσηδεν συνοψίζουν το ποίημα, όπως ισχυρί-στηκε ο Ακαδημαϊκός Σύμβουλος.

Μεγάλη ελληνική αποικία

Οι έξι στίχοι της καμπάνιας που αναφέ-ραμε, αποκομμένοι από τον ποιητικό τουςκορμό, προσλαμβάνονται οι δυο ερωτικάκαι οι άλλοι τέσσερις υπαρξιακά. Ένας έ-βδομος στίχος ανευρέθη, σχεδόν στανικά,για να καλυφθεί το μείζον πρόβλημα τηςμετανάστευσης. Για την ακρίβεια πρόκει-ται για στιχικό απόξεσμα με την επίμαχηλέξη, “Ξένος εγώ, ξένος πολύ”, από το«Μύρης. Αλεξάνδρεια του 340 μ.Χ.» του1929. Χρειάζονταν, όμως, και δυο στίχοι,που να εκφράζουν το σώμα των πολιτών.Για παρόμοιες ζητήσεις ανέκαθεν πρό-σφορο είναι το ποίημα «Εν μεγάλη ελληνι-κή αποικία, 200 π.Χ.». Γραμμένο Απρ.1928, αρχικά θεωρήθηκε προφητικό γιατην κατάσταση στην ελληνική παροικίατης Αιγύπτου και μετά, για την σημερινή“μεγάλη ελληνική αποικία” του διεθνούςδανειστικού τζετ-σετ. Οι ανθολόγοι επέλε-ξαν τον τελευταίο στίχο “Και τέλος πά-ντων, να, τραβουμ’ εμπρός”, σίγουροι πωςο “κόσμος” θα κρατήσει την αισιόδοξη νό-τα, αγνοώντας, δηλαδή μη γνωρίζονταςκαι όχι αδιαφορώντας για την καβαφικήειρωνεία. Αναζητώντας έναν δεύτερο στί-χο ή έστω στιχικό απόξεσμα με λέξη υψη-λής συχνότητας στον επικαιρικό θόρυβο,αλίευσαν τον δεύτερο στίχο του τελευ-ταίου εξάστιχου “Να μη βιαζόμεθα· είν’ ε-πικίνδυνον πράγμα η βία”.

Ακέραιος ο στίχος ταιριάζει στις σπα-σμωδικές κινήσεις των κυβερνόντων σήμε-ρα. Ωστόσο, οι εμπνευστές της καμπάνιαςήθελαν μάλλον να εστιάσουν την προσοχήστη λέξη βία που εντέχνως σκιάζει τις μέ-ρες μας και όχι βεβαίως, στη βιά, γι’ αυτόκαι κράτησαν κολοβό το στίχο, “Είν’ επι-κίνδυνον πράγμα η βία”. Κι όμως, δεν έ-χει περάσει και τόσος καιρός από το πο-λυσυζητημένο περιστατικό που προέκυψεμε τη σολωμική βία. Οραματιζόμενος τηνΕλευθερία ο Επτανήσιος ποιητής, τη βια-σύνη είχε κι αυτός κατά νου, αλλά έναςβουλευτής είχε ερμηνεύσει τη λέξη βιά στοστίχο του Εθνικού Ύμνου ως άσκηση σω-ματικής βίας. Όπως, τότε, ο βουλευτής υ-περασπίστηκε με σθένος την άποψή του,το ίδιο έπραξε ο Ακαδημαϊκός Σύμβουλοςγια τη εν λόγω επιλογή της καμπάνιας:“Είναι ένας στίχος που προκαλεί ανησυ-χία διότι ο κόσμος δεν ξέρει ότι ο ποιητήςεννοεί τη βιασύνη κι έτσι συνεχίζεται οδιάλογος.” Παρόμοιες απόψεις τον αδι-κούν ως μελετητή, αλλά αυτά παθαίνουν οιπανεπιστημιακοί, που αναλαμβάνουν θέ-σεις συμβούλων και προέδρων. Πάντως,τα επίμαχα ταμπλό άλλαξαν τάχιστα και οστίχος αποκαταστάθηκε. Μόνο που ο πρό-εδρος του Ιδρύματος επέμεινε πως αυτόδεν έγινε προς διόρθωση αλλά για να ησυ-χάσει τις αντιδράσεις μικρής μερίδας τουΣΥΡΙΖΑ. Η Αριστερά φημίζεται για τοπολιτιστικό της επίπεδο, ωστόσο το σλό-γκαν παραμένει σλόγκαν με τις σημερινέςγλωσσικές προσλήψεις. Όσο για τα πρώτα

Συνέχεια στη σελίδα 28

αποτελέσματα της “δράσης” στα συγκοινω-νιακά μέσα, αυτά θα διερευνηθούν αύριο, σετάχιστα διοργανωθείσα συζήτηση, «Τι συμ-βαίνει όταν ο Καβάφης μπαίνει στο Μετρό»,στη νέα καβαφική Στέγη.

Το μεγάλο ναι

Κατά τα άλλα, το Αρχείο Καβάφη μένει μέ-χρι στιγμής ανενεργό. Ένα μοναδικό ίχνοςχρήσης του από τον Ακαδημαϊκό Σύμβουλοσυναντάμε στο πρόσφατο αφιέρωμα του πε-ριοδικού «Το ∆έντρο». Αντλώντας θησαυ-ρούς από την κεφαλλήνια καταγωγή του καιτην παρούσα θέση του, στο κείμενό του, θέ-τει εαυτόν “ενώπιον ενωπίοις” με Λασκαρά-το και Καβάφη. ∆εν ερμηνεύει, αλλά επιδιώ-κει το “ενδοπαθητικό νιώσιμο” αλλιώς τοerlebnis του Βίλχελμ Ντιλτάϋ. Σαν ποιητής

που έζησε εκ των έσω και ενεργά τον πολιτι-κό ανεμοστρόβιλο της ύστερης παπανδρεϊκήςεποχής στα τέλη της δεκαετίας του ’80, ανήκει“στους λίγους” που “το μπορούν”. Αν, όμως,ο Μεταξάς δείχνει καλός γνώστης της ιδεα-λιστικής γερμανικής φιλοσοφίας στα χρόνιατης καβαφικής ωριμότητας, η Λίτσα Χατζο-πούλου, ανασύροντας δημοσίευμα του Γ. Π.Σαββίδη από τις 21 Ιουλ. 1973 για να δείξειτην ευρεία χρήση του καβαφικού λόγου, επι-δεικνύει όχι καλή μνήμη, μια και τότε ήταν α-κόμη στο νηπιαγωγείο, αλλά καλή εποπτεία.

Παραμονές του πολιτειακού δημοψηφίσμα-τος, αγανακτούσε ο Σαββίδης με «ΤΟ ΜΕ-ΓΑΛΟ ΝΑΙ», που ήταν τοιχοκολλημένο σε“οδούς, πλατέες, και πύλες της περιώνυμηςπόλεως Αντιοχείας”, παρμένο από το γνωστόκαβαφικό ποίημα. Τότε, όμως, δεν αναφερό-ταν το όνομα Καβάφης. Στις “σκέψεις για τηνεπικαιρότητα του Καβάφη”, η Χατζοπούλουσχολιάζει “την φωτογραφική ακρίβεια” με

την οποία το ποίημα περί της “μεγάλης ελλη-νικής αποικίας” αντανακλά τη σημερινή κα-τάσταση, προφητεύοντας τα σλόγκαν της κα-μπάνιας. Εκτός κι αν ανήκει “στην ομάδα τωνευπρεπών και κατάλληλων που επέλεξαντους στίχους”. Με τους ανώνυμους επιτροπώνκαι δικτύων, ποτέ δεν ξέρεις.

Βρισκόμαστε κοντά στον επίλογο του κα-βαφικού Έτους. Εάν εξαιρέσουμε τα “κινη-ματικά ιδεολογήματα”, τι, τελικά, ουσιαστικόθα κρατηθεί ως μελλοντική υποθήκη απ’ όσες“δράσεις” διεκπεραιώθηκαν γύρω από τονAλεξανδρινό, παραμένει ακόμη ζητούμενο.Με τον τερματισμό των επετειακών εκδηλώ-σεων και αφού μεσολαβήσει κάποιο ικανόδιάστημα αποτοξίνωσης, ίσως τότε να φανείτο απόσταγμα απ’ όσα συνέβησαν “μές στέςπολλές κινήσεις κι ομιλίες”.

Μ. Θεοδοσοπούλου

Η ευπρέπεια του καβαφικού ΈτουςΣυνέχεια από τη σελίδα 27

28 Η ΕΠΟΧΗ 3 Noεμβρίου 2013ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Το βιβλίο της Άννας Φραγ-κουδάκη Ο εθνικισμός και ηάνοδος της ακροδεξιάς, πουκυκλοφόρησε φέτος το Μάιοαπό τις Εκδόσεις Αλεξάν-

δρεια, προδιαθέτει με τον τίτλοτου ότι θέλει να καταπιαστεί μεμία πλευρά ενός φλέγοντος ζητή-ματος, δηλαδή τον εθνικισμό καιτη σύνδεσή του με την άνοδο τηςΑκροδεξιάς στην Ελλάδα, στηνοποία η συγγραφέας κατατάσσεικαι τη ναζιστική Χρυσή Αυγή.

Το επιστημονικό έργο τηςΆννας Φραγκουδάκη, ομότιμηςκαθηγήτριας του ΠανεπιστημίουΑθηνών, όπου δίδαξε Κοινωνιο-λογία της Εκπαίδευσης, είναι σεμεγάλο βαθμό αφιερωμένο στοφαινόμενο του εθνικισμού στιςδιάφορες εκφάνσεις του, προπά-ντων στην εκπαίδευση, το ίδιοκαι η αρθρογραφία της στα Νέα.Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μέ-ρη. Στο πρώτο η Φραγκουδάκηεπιχειρεί να περιγράψει την ελ-ληνική Ακροδεξιά (κατά την ί-δια: ΛΑΟΣ και Χρυσή Αυγή)·στο δεύτερο επιχειρεί να ανι-χνεύσει «τα αίτια της ακροδε-ξιάς ανόδου», κοινωνικά, πολιτι-κά και ιδεολογικά και στο τρίτο:«Ο καθοριστικός ρόλος των ε-θνικών ιδεών» να συνδέσει τιςπολιτικές εξελίξεις της τελευ-ταίας πενταετίας, κυρίως το αν-τιμνημονιακό κίνημα και (υπόρ-ρητα) την πολιτική της Αριστε-ράς με την άνοδο της ΧρυσήςΑυγής.

Αναχρονιστικό φαινόμενο;

Η έκφραση «άνοδος της ακρο-δεξιάς» εννοεί, φαντάζομαι, τηνεπανασύνταξή της σε αυτόνομοκόμμα και την είσοδό της στηΒουλή· η Ακροδεξιά, βλέπεις, υ-πήρξε αυτόνομη μετά τη δικτα-τορία, ενσωματώθηκε στη Νέα∆ημοκρατία – αλλά υπό την ιδε-ολογική ηγεμονία του νεοκαρα-μανλισμού αρχικά και των φιλε-λεύθερων έπειτα, αποκόπηκεξανά με την ίδρυση του ΛΑΟΣ,και επανενσωματώθηκε το 2012,ετούτη τη φορά όμως ηγεμο-νεύοντας η ίδια. Σε αυτή τη δια-δικασία αποδείχτηκε, όπως άλ-λωστε σε ολόκληρη την Ευρώπη,ότι οι τρεις ιδεολογικοί πυλώνεςτης Ακροδεξιάς: αυταρχικό κρά-τος, πολιτισμική ξενοφοβία καιεθνικισμός, είναι απολύτως συμ-βατοί με τον νεοφιλελευθερι-σμό.

““Η ένστασηγια την ταύτιση τουνεοναζισμού με τηνΑκροδεξιά δεν είναισχολαστική. Έχεινα κάνει με τοερώτημα, αν οαυταρχισμός, ηπολιτισμικήξενοφοβία και οεθνικισμός είναι,όπως ισχυρίζεται ησυγγραφέας,αναχρονιστικάφαινόμενα ή έχουντη θέση τους στησύγχρονηκαπιταλιστικήκοινωνία.

** Παζάρι χωρίς μεσάζοντεςδιοργανώνουν οι Ομπρέλες τηνΚυριακή 3 Νοεμβρίου στις 8.30π.μ. έως 1.30 μ.μ. πίσω από το 1ο∆ημοτικό σχολείο Ν. Ψυχικού(Ομήρου, Καλαβρύτων καιΣολωμού).

** Η Πρωτοβουλία ΚατοίκωνΤούμπας διοργανώνει στο στέκιτης (∆ερκών 32, Κ. Τούμπα) τηνΚυριακή 3 Νοεμβρίου στις 11π.μ. το κουκλοθέατρο«Ντενεκεδούπολη».Παράλληλα, θα υπάρχειανταλλακτικό-χαριστικό παζάρι.

** Ανοιχτή συζήτηση με θέμα«Η πολιτική συγκυρία και ηαπάντηση της Αριστεράς»διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑΕξαρχείων την Κυριακή 3Νοεμβρίου στις 6 μ.μ. στηΜουριά (Χ. Τρικούπη καιΚαλλιδρομίου). Μιλούν οι Ν.Βούτσης, Ζ. Κωνσταντοπούλου,Μ. Μπόλαρη.

** Ανοιχτή εκδήλωση – φόροτιμής στην Αλίντα ∆ημητρίου μεθέμα «Οι γυναίκες στοναντιφασιστικό αγώνα, τότε καιτώρα» διοργανώνει το ΦύλοΣυκής την Κυριακή 3Νοεμβρίου στις 7 μ.μ. στοθέατρο Εξαρχείων(Θεμιστοκλέους 69). Θαπροβληθεί η ταινία της Α.∆ημητρίου «Πουλιά στο βάλτο».Ακολουθεί συζήτηση μεομιλήτριες την Έλλη Νικολάουκαι Αγγελική Βαλσαμάκη.Συντονίζει η Ελένη Λάλου.

** Σε ανοιχτή συνέλευση καλείη Ανεξάρτητη ΠρωτοβουλίαΝάουσας τη ∆ευτέρα 4Νοεμβρίου στις 6 μ.μ .στοΠνευματικό Κέντρο τηςΕπισκοπής για τη διοργάνωσηεκδήλωσης για τη 17η Νοέμβρη.

** Ανοιχτή συζήτηση με θέμα«Γυναίκες και ναζιστικήιδεολογία» διοργανώνει η

ομάδα Φύλου της ΝομαρχιακήςΑ΄ Αθήνας ΣΥΡΙΖΑ τη ∆ευτέρα4 Νοεμβρίου στις 7 μ.μ. στονΠολυχώρο ΚοινωνικήςΑλληλεγγύης και Πολιτισμού«Ανοιχτή Πόλη»(Πανεπιστημίου 56). Μιλούν οιΤ. Βερβενιώτη, Α.Κοσυφολόγου, ∆. Λεβεντάκος.

** Παρουσίαση του βιβλίου τουΛουκά Αξελού«Ξαναδιαβάζοντας τονΓκράμσι» στο χώρο ∆ιαλόγουκαι Πολιτισμού «Ιδεοδρόμιο»(Π.Π. Γερμανού 3, Κατερίνη)την Τετάρτη 6 Νοεμβρίου στις7.30 μ.μ Μιλούν Λουκάς Αξελόςκαι Αντώνης Κάλφας.

** Η παράσταση «Η νοσταλγίαενός ρεμπέτη» σε σενάριο καισκηνοθεσία του Jean-JacquesTesson θα παρουσιαστεί τηνΤετάρτη 6 Νοεμβρίου και στις13 Νοεμβρίου στις 8.30 μ.μ. στοcabaret Voltaire (Μαραθώνος30- Μεταξουργείο). Παίζουν(ηθοποιοί και μουσικοί) μεαλφαβητική σειρά:Αναστοπούλου Φραντζέσκα,Καράμπαμπα Φωτεινή,Κωσταράς Γιάννης, ΜακρήςΓιώργος, Πάτερος Ισίδωρος,Στρούλιου Ρένα, Tesson Jean-Jacques, Τσόπελας Κώστας,Χαρατσής Γιώργος.

** Ημερίδα στη μνήμη τουΈρικ Χομπσμπάουμδιοργανώνουν οι εκδόσεις«Θεμέλιο» την Παρασκευή 8Νοεμβρίου στις 5.30 μ.μ. στηΣτοά του Βιβλίου (Πεσμαζόγλου5 και Σταδίου). Στις 5.30 μ.μ.ξεκινά η συζήτηση «Αναφορέςσε μια μακρά διαδρομή».Μιλούν οι Σπ. Ασδραχάς, Β.Καραμανωλάκης, Ε. Ζέη, ∆.Λαμπροπούλου, Ε. Γαζή, Π.Βόγλης. Συντονίζει η Α.Ματθαίου. Στις 8 μ.μ. ξεκινάστρογγυλό τραπέζι με θέμα «ΟΈρικ Χομπσμπάουμ χθές καισήμερα». Μιλούν οι Χρ.

Αγριαντώνη, Ν. Θεοτοκάς, Χρ.Χατζηιωσήφ. Συντονίζει ο Θ.Γιαλκέτσης.

** Το πολιτιστικό στέκι τουΚΕΘΕΑ ∆ιάβαση(Σταυροπούλου 29, πλατείαΑμερικής) και το ΕλληνικόΊδρυμα Ιστορικών Μελετώνπαρουσιάζει την Παρασκευή 8Νοεμβρίου στις 6.30 μ.μ. τοντοκιμαντέρ «Ίμβρος-Τένεδος:Της μνήμης και της λήθης».Κρατήσεις θέσεων στοτηλέφωνο 210 – 8653960 / 111εσωτερικό (θα τηρηθεί σειράπροτεραιότητας).

** Ανοιχτή εκδήλωση με θέμα«28η Οκτωβρίου 1940- ΕθνικήΑντίσταση: Το ΕΑΜ και οδημοκρατικός πατριωτισμός»διοργανώνει την Παρασκευή 8Νοεμβρίου στις 6.30 μ.μ. οΠολυχώρος ΚοινωνικήςΑλληλεγγύης και Πολιτισμού«Ανοιχτή Πόλη»(Πανεπιστημίου 56). Μιλούν οιΜ. Λυμπεράτος, Μ.Χαραλαμπίδης, Π.Παπαστρατής, Στ. ∆ημητρίου,Στρ. Μπουρνάζος.

** Αντιφασιστική διαδήλωσηθα πραγματοποιηθεί τοΣάββατο 9 Νοεμβρίου στις 12 τομεσημέρι στην πλατεία∆ημαρχείου του Περιστερίου.Τη συγκέντρωση καλούνσωματεία, φορείς,συλλογικότητες.

** Σεμινάριο Σαπωνοποιίαςστην κατάληψη του ΒοτανικούΚήπου Πετρούπολης (πλατείαΑγ. ∆ημητρίου, Πετρούπολη) τοΣάββατο 9 Νοεμβρίου στις 6.30μ.μ.

** Ιδρυτική συνέλευσηΡιζοσπαστικής ΚίνησηςΠολιτών Βάρης ΒούλαςΒουλιαγμένης την Κυριακή 10Νοεμβρίου στις 11 π.μ. στηναίθουσα «Ιωνία» της Βούλας.

** 8η διανομή τροφίμων από το«Μαζί... να τα φάμε» τηνΚυριακή 10 Νοεμβρίου (8 π.μ.έως 1 μ.μ.) στο 4ο ∆ημοτικόΣχολείο (Αριστοφάνους καιΣαλαμίνος) στο ΚάτωΧαλάνδρι.

** Αφιέρωμα στον ΚωνσταντίνοΚαβάφη διοργανώνει οΠολυχώρος ΚοινωνικήςΑλληλεγγύης και Πολιτισμού«Ανοιχτή Πόλη»(Πανεπιστημίου 56) τηνΚυριακή 10 Νοεμβρίου στις 8μ.μ. Θα προβληθεί η ταινίαμικρού μήκους του Κ. Γιάνναρη«Τρώες», την οποία προλογίζειο Γ. Κόρρας και η ταινία «Εις τοφως της ημέρας» του Τ.Σπετσιώτη, την οποίαπρολογίζει ο σκηνοθέτης.Είσοδος 2 ευρώ.

•

ΗμερολόγιοΕκδηλώσεων

ΠροσφοράΟ Τάκης Μαστρογιαννόπουλος προσφέρει στην «Εποχή» 50

ευρώ στη μνήμη της Αλίντας ∆ημητρίου.

ΦΥΓΗ(casa – chiesa – casino)

Η ποιητική του χώρου. Φάκελοι που αναζητάνε παραλήπτη. Φω-τογραφία η ζωή. Όλα ατάκτως ερριμένα. Ο κύβος ερρίφθη. Γι’ αυ-τούς. Μοναξια. Η ερημιά της ανυπότακτης ζωής. Η ψυχή του ποι-ητή. Το όνειρο που αρνείται να πεθάνει. Μεταναστεύει. Κάπωςέτσι αρχίζει και τελειώνει η ζωή.Θαμπώνει ο καθρέφτης από τον αφρό των ημερών. Κρύσταλλοιδεών.Η διαλεκτική της ανακύκλωσης. Χαμένος χρόνος.Αδιάλλακτα διαφορετική θα μείνω να σου θυμίζω ότι όταν κον-τοστέκεσαι στην πόρτα ακυρώνεις την ίδια τη ζωή.Η πόρτα εμποδίζει τη φυγή σου.

Γκέλλυ Κωστάκου

Η ΕΠΟΧΗ 3 Noεμβρίου 2013 29ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ένσταση για την ταύτιση τουνεοναζισμού με την Ακροδεξιάπου εννοούν ο τίτλος και τα πρώ-τα κεφάλαια του βιβλίου (παρότιη συγγραφέας αναφέρεται στιςδιαφορές μεταξύ ΛΑΟΣ καιΧρυσής Αυγής) δεν είναι σχολα-στική. Έχει να κάνει με το ερώ-τημα, αν ο αυταρχισμός, η πολιτι-σμική ξενοφοβία και ο εθνικι-σμός είναι, όπως ισχυρίζεται ησυγγραφέας, τουλάχιστον για τονεθνικισμό που τον ανάγει στις ε-παναστάσεις και τους επεκτατι-κούς πολέμους του 19ου αιώνα,αναχρονιστικά φαινόμενα ή έ-χουν τη θέση τους στη σύγχρονηκαπιταλιστική κοινωνία. Η ταύτι-ση του βιολογικού ρατσισμού τωνναζί με την ακροδεξιά πολιτισμι-κή ξενοφοβία μας εμποδίζει ναδιακρίνουμε ότι η δεύτερη, μπο-ρεί να είναι επιστημονικά αστή-ριχτη (και αυτό το δείχνει πειστι-κά η συγγραφέας), αλλά δεν εί-ναι αναχρονιστική, αντίθετα επι-τελεί σπουδαία λειτουργία στηδιαδικασία αναπαραγωγής τουκεφαλαίου. Με τη βοήθειά τηςρυθμίζεται η ροή εργατικού δυ-ναμικού από τις φτωχές στιςπλούσιες χώρες, συγκρατούνταιοι μισθοί και μειώνεται το κόστοςτης ένταξης των μεταναστών στιςκοινωνίες υποδοχής. Πέρα απότις πεποιθήσεις των πολιτικώνπροσώπων, η «εισβολή λαθρομε-ταναστών» του Σαμαρά, η «απο-τυχία της πολυπολιτισμικής κοι-νωνίας» και η δεσμευτικότητατης «ηγετικής κουλτούρας» τηςΜέρκελ, η αντί-Ρομά υστερία τηςγαλλικής σοσιαλιστικής κυβέρνη-σης εξυπηρετούν ακριβώς αυτόντον σκοπό. Την ίδια λειτουργία ε-πιτελεί και η επιλογή των μετα-ναστών με τη «μπλε κάρτα», δη-λαδή η προσέλκυση επιστημόνωνκαι τεχνικών από φτωχές χώρεςμε χαμηλότερο μισθό και ρυθμι-σμένο χρόνο παραμονής, αντί γιατην ένταξη στο εκπαιδευτικό σύ-στημα των παιδιών των μετανα-στών που ήδη ζουν στις ευρω-παϊκές χώρες.

Παρόμοια λειτουργία επιτελείο εθνικισμός. Πάλι υπόρρητα, ησυγγραφέας συγχέει το εθνικόφρόνημα των επαναστάσεων του19ου αιώνα με τον εθνικισμό.∆εν εννοώ ότι έχει νόημα να α-ναπολούμε το εθνικό φρόνηματης γαλλικής και της ελληνικής ε-πανάστασης – των αυθεντικότε-ρων λαϊκών επαναστάσεων του18ου και 19ου αιώνα – που συν-δεόταν με τον δημοκρατικό κο-σμοπολιτισμό του ∆ιαφωτισμού.Θέλω να πω ότι ο εθνικισμός πουαναπτύσσεται στα τέλη του 19ουαιώνα, στην εποχή του κλασικούιμπεριαλισμού και των μεγάλωνπολέμων, είναι τελείως διαφορε-τικό πράγμα. Μπορεί κι αυτός, ό-πως η πολιτισμική ξενοφοβία, ναείναι αντιφατικός και επιστημο-νικά αστήρικτος, κι αυτό επίσηςτο αναλύει με σχετική επάρκειαη συγγραφέας. Όμως, ο εθνικι-σμός δεν είναι αναχρονιστικός.Ας πούμε, η διένεξη για το Μα-κεδονικό δεν ήταν απλώς ανα-βίωση παλιών ιδεολογημάτων ήμονάχα αποτέλεσμα του πολιτι-κού αμοραλισμού του ΑνδρέαΠαπανδρέου και του Αντώνη Σα-μαρά. Είχε να κάνει με την επι-

δίωξη να ηγεμονεύσει η Ελλάδα(και οι επιχειρήσεις ελληνικώνσυμφερόντων) στη διαδικασίαπαλινόρθωσης του καπιταλισμούστα πρώην σοσιαλιστικά κράτητων Βαλκανίων. Χωρίς τον εθνι-κισμό δεν θα μπορούσαν, ακόμα,να δικαιολογηθούν οι υπέρογκεςστρατιωτικές δαπάνες ούτε φα-ραωνικά εγχειρήματα σαν τουςΟλυμπιακούς Αγώνες.

Ο αστικός ευρωπαϊσμός

Μια ενδιαφέρουσα εθνικιστικήπλευρά χαρακτηρίζει τον αστικόευρωπαϊσμό στη χώρα μας. Γιατην είσοδο της Ελλάδας στην Ο-ΝΕ, την οποία η συγγραφέας θε-ωρεί επιτυχία τηςελληνικής πολιτι-κής, δεν υπήρξεποτέ σοβαρή επι-στημονική θεμε-λίωση, το αντίθετομάλιστα: από όλεςτις σχολές της οι-κονομικής επιστή-μης υπήρξαν του-λάχιστον ενστά-σεις. Η αιτιολόγη-ση αυτού του, εκπρώτης όψεως, ά-φρονος εγχειρή-ματος ήταν πολιτι-κή και γεωπολιτι-κή. Η μία είχε νακάνει με την υποτι-θέμενη πολιτική υ-στέρηση της Ελλά-δας έναντι των δυ-τικοευρωπαϊκώνκρατών, αιτιολό-γηση που περιέχειόλα τα συμπλέγμα-τα κατωτερότηταςπου, δικαίως, ησυγγραφέας κατα-λογίζει στους εθνι-κιστές. Η άλλη έ-λεγε ότι κατ’ αυτόντον τρόπο η Ελλάδα θα βρεθείστον στενό πυρήνα της Ευρω-παϊκής Ένωσης, της ισχυρότερηςπολιτικής και οικονομικής ένω-σης στον κόσμο· η επιδίωξη προ-φανώς απέτυχε, αλλά αυτό δενείναι τόσο σημαντικό όσο ότι πο-τέ δεν τέθηκε το ερώτημα: «και τινα κάνει σε αυτόν τον σκληρό πυ-ρήνα;»

Η ένταξη, ωστόσο, δεν ήταν ά-σκοπη. Το ισχυρό νόμισμα έδω-σε τη δυνατότητα στις πιο ανα-πτυγμένες ελληνικές επιχειρή-σεις να βγουν στη διεθνή αγοράεπί ίσοις όροις με τους ανταγωνι-στές τους, ενώ η εκκαθάριση λι-γότερο ισχυρών επιχειρήσεωνπαρείχε μεγαλύτερες δυνατότη-τες κερδοφορίας στο εμπορικόεισαγωγικό κεφάλαιο. Η άλληπλευρά ήταν η πειθάρχηση τηςμισθωτής εργασίας για χάρη του«εθνικού σκοπού», η συγκράτησητων μισθών και η μείωση των κοι-νωνικών παροχών με διπλό όφε-λος: μείωση της φορολογίας καιαποχώρηση του ∆ημοσίου απόπεδίασ κερδοφόρας δραστηριό-τητας. Ο «εθνικός στόχος» της «ι-σχυρής Ελλάδας» είναι η πυκνήομίχλη που καλείται να κρύψειό,τι δεν μπορεί να λεχθεί. Είναικάτι κούφιο και, για να πείσει,χρειάζεται, αλλά και αναπαρά-γει, τον λαϊκό εθνικισμό που πε-

ριγράφει η συγγραφέας.

Η αφυδάτωσητης δημοκρατίας

Και η Χρυσή Αυγή; Πώς γίνε-ται ένας όμιλος δολοφονικώνψώνιων να εξελιχθεί σε κόμμα μεσημαντική δύναμη; Η ναζιστική ι-δεολογία: ο βιολογικός ρατσι-σμός, η μεταφορά της αρχής τηςαγέλης με τον αρσενικό αρχηγόστην κοινωνία των ανθρώπων, ηενσωμάτωση δεισιδαιμονιών καιδιαστρεβλωμένων θρύλων στονπολιτικό λόγο, είναι εξάμβλωμα,που στα μέσα του προηγούμενουαιώνα υπηρέτησε την εφόρμησητου γερμανικού ιμπεριαλισμού.

Το κοινό στοιχείο με την άνοδοτου ελληνικού ναζισμού είναι ηγενική αίσθηση της αδικίας καιτης αποτυχίας της δημοκρατίας.Η αίσθηση της αδικίας μετατοπί-ζεται από το αστικό κομματικόσύστημα στους «ξένους» και συ-ναντά την εθνικιστική ιδεολογία(οι μνημονιακές υποχρεώσεις, οιδιεθνείς δεσμεύσεις της χώρας –λες και αυτές επιβλήθηκαν μεστρατιωτική επέμβαση – με το εύ-κολο, αλλά αβαθές συμπέρασμαότι μόνοι μας θα ήμαστε καλύτε-ρα), ώστε οι εγχώριοι υπαίτιοικαι ωφελημένοι της κρίσης ναπαραμένουν στο απυρόβλητο.

Η αίσθηση, πάλι, ότι η δημο-κρατία απέτυχε έχει δύο πλευ-ρές. Η μία είναι η αφαίρεση τουκοινωνικού περιεχόμενο της δη-μοκρατίας. Η συμβολή του ΠΑ-ΣΟΚ στην εδραίωση της δημο-κρατίας στην μεταχουντική Ελλά-δα βρίσκεται ακριβώς εδώ: στηναίσθηση που αναπτύχθηκε στα1981-1985 ότι οι λαϊκές κινητο-ποιήσεις και η ψήφος (και τα δύοχαρακτηριστικά της δημοκρα-τίας) μπορούν να επιφέρουν αλ-λαγές προς το καλύτερο. Με τηνκατάργηση της βεβαιότητας ότιυπάρχει πρόνοια για τις δύσκο-λες καμπές της ζωής (π.χ. αρρώ-στια, ανεργία, γερατειά), ότιπροστατεύεσαι από την αυθαιρε-

σία των ισχυρών (π.χ. του εργο-δότη ή της τράπεζας), ότι τα παι-διά σου θα πάνε σχολείο και θαβρουν δουλειά, οι άνθρωποι ζουντη δημοκρατία σαν φκιασίδι πουσυγκαλύπτει την κοινωνική αδι-κία· σε αυτή την απαξίωση τηςδημοκρατίας οδήγησε η σύγκλισητων δύο μεγαλύτερων αστικώνκομμάτων την τελευταία εικοσι-πενταετία και συνέβαλε, μαζί μετην κρατική πολιτισμική ξενοφο-βία και τον κρατικό εθνικισμό,στην ανάπτυξη των ναζιστών, πουίσαμε τότε υπήρχαν στο περιθώ-ριο.

Η δεύτερη πλευρά είναι ηπραγματική εκκένωση της δημο-κρατίας, δηλαδή των θεσμών της

λαϊκής κυριαρχίας α-πό την πολιτική σύγ-κρουση και τη λήψηπολιτικών αποφά-σεων· αυτό είναι συ-νέπεια της μεταφο-ράς του κέντρου απο-φάσεων σε μια αδια-φανή και μη ελεγχό-μενη δομή: τα ευρω-παϊκά όργανα. Τα ε-θνικά κοινοβούλιακαλούνται να επικυ-ρώνουν αποφάσεις,χωρίς να μπορούνκαν να ελέγξουν τουςεθνικούς εκπροσώ-πους που συνδιαμορ-φώνουν αυτές τις α-ποφάσεις. Κατ’ αυτόντον τρόπο ενισχύεταιη εντύπωση ότι η δη-μοκρατία είναι φκια-σίδι και διευκολύνε-ται η αντιδημοκρατι-κή προπαγάνδα τωνναζί. Ακόμα και η συ-ζήτηση για την «εθνι-κή κυριαρχία» καιτην αναγκαστική πα-ραίτηση από μέροςτης για χάρη της ευ-

ρωπαϊκής ολοκλήρωσης είναιψευδεπίγραφη. Ο προσδιορισμός«εθνική» συσκοτίζει τα πράγμα-τα με την υπερκόσμια αχλή πουσκοπίμως συνδέεται με το έθνος,η αντιπαράθεση μεταφέρεται α-πό απτά πράγματα σε άλλα μυ-στηριώδη και η κριτική απευθύ-νεται πάλι στους «ξένους» καιτους «προδότες». Στην πραγματι-κότητα αυτό που αποκαλείται«εκποίηση της εθνικής κυριαρ-χίας» και την οποία η συγγραφέ-ας θεωρεί απαραίτητη για την «ι-σότιμη συμμετοχή στην ευρω-παϊκή ομοσπονδία κρατών» (πουωστόσο δεν αντιλαμβάνεται τονεαυτό της ως ομοσπονδία) είναιαφυδάτωση των θεσμών της λαϊ-κής κυριαρχίας, κι αυτή η αφυ-δάτωση αποξενώνει τους ανθρώ-πους των λαϊκών τάξεων από τηδημοκρατία και τροφοδοτεί τηνπροπαγάνδα των εθνικιστών καιτων ναζί.

Στο ύψος των περιστάσεων

Θέλω να πω μ’ αυτά ότι όσαδιεκτραγωδεί η συγγραφέας ειςβάρος της Αριστεράς στα τελευ-ταία κεφάλαια του βιβλίου τηςκαι προσπαθεί, ανεπιτυχώς, νατα συνδέσει με το θέμα της: τησχέση του εθνικισμού με την άνο-

δο της ακροδεξιάς, είναι άσχετακαι εκτρέπουν από το ζητούμε-νο.

Σε ένα έχει δίκιο η Άννα Φρα-γκουδάκη: ήταν λάθος του ΑλέξηΤσίπρα να μιλήσει για Ολάντ καιΟλαντρέου. Αλλά πού να φαντα-στεί τότε ο Τσίπρας το χάλι με τοκυνήγι των Ρομά (σημειωτέον:πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένω-σης), ότι δηλαδή ο γάλλος Πρόε-δρος θα γινόταν μάλλον Ολαν-τζαφέρης! Ενδιαφέρουσα είναι ηαντίδραση γερμανών διπλωματι-κών κύκλων για τις κατηγορίες ε-ναντίον της Άγκελας Μέρκελ, γιατις οποίες επίσης μέμφεται τηνΑριστερά η συγγραφέας: «∆ενμας νοιάζει», έλεγαν, «αν κατα-φέρεστε εναντίον γερμανών πο-λιτικών. Εναντίον της Γερμανίαςως συνόλου να μην καταφέρε-στε.» ∆εν είναι, άραγε, αυτές οιμεμψιμοιρίες της Φραγκουδάκηεκδηλώσεις του αισθήματος κα-τωτερότητας απέναντι στην υπό-λοιπη Ευρώπη, που η ίδια επιση-μαίνει ως χαρακτηριστικό των ε-θνικιστών;

Οι ιδιόρρυθμες απόψεις τηςσυγγραφέως για τον τρόπο τηςπολιτικής συζήτησης στην Ευρώ-πη δεν είναι το σημαντικότερο.Το σημαντικό είναι η αντιστροφήτων πραγμάτων στο αντίθετότους. Η νεανική εξέγερση του∆εκέμβρη 2008, οι μεγάλες απερ-γίες και διαδηλώσεις του 2010και 2011, το «κίνημα των πλα-τειών» υπήρξαν η αντίδραση τουλαού σε όλα αυτά που περιέγρα-ψα πιο πάνω. Ήταν, δηλαδή, η α-ντίδραση της δημοκρατίας στηνυπονόμευσή της. Ότι σε αυτή τηναντίδραση θα υπήρχαν έκτροπα,εξτρεμιστικές ενέργειες και προ-κλήσεις ήταν αναμενόμενο. Νο-μίζω, όμως, ότι η Αριστερά βρέ-θηκε σε γενικές γραμμές στο ύ-ψος των περιστάσεων: προσπά-θησε να επικρατήσει η λογική, νααπομονωθούν εξτρεμιστικά στοι-χεία και προβοκάτορες, εμπρη-στές και δολοφόνοι, χωρίς όμωςνα πάψει να συμμετέχει στις λαϊ-κές κινητοποιήσεις και να τις υ-περασπίζεται, και χυτεύοντας τηνοργή του κόσμου σε πολιτικόπρόγραμμα. Εάν δεν είχε η Αρι-στερά αυτή τη στάση, δεν θα ορ-θωνόταν σε ηγετική δύναμη τηςκοινωνίας και, εάν δεν γινόταναυτό, ο εθνικιστικός ανορθολογι-σμός και ο νεοναζισμός θα απει-λούσαν σοβαρά τη δημοκρατία.Άλλωστε, είναι τυχαίο που οι α-κροδεξιοί εξτρεμιστές και οι να-ζί δεν πλησίαζαν καν αυτές τις κι-νητοποιήσεις;

Είχα σκοπό να γράψω περισ-σότερα για τη μομφή της συγγρα-φέως ότι η Αριστερά, ιδίως ο ΣΥ-ΡΙΖΑ, υπέθαλψε και υποθάλπει«την ανομία». ∆εν χρειάζεται:ήρθε το Πλημμελειοδικείο τηςΒέροιας και αθώωσε τον άνθρω-πο που, παρανόμως, επανασύν-δεσε την παροχή ηλεκτρικού ρεύ-ματος σε σπίτι ανέργου που τορεύμα του το είχε κόψει, νομί-μως, η ∆ΕΗ, επειδή της χρωστού-σε λεφτά. Βλέπεις η απείθεια σεάδικους νόμους είναι καλή φιλε-λεύθερη δημοκρατική παράδοση– δεν την επινόησε η Αριστερά.

Θόδωρος Παρασκευόπουλος

Η αντιστροφή των πραγμάτωνστο αντίθετό τους* Με αφορμή το βιβλίο της Άννας Φραγκουδάκη «Ο εθνικισμός και η άνοδος της ακροδεξιάς»

30 Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013Ι∆ΕΕΣ

““Επομένως,αυτό που στηνπραγματικότηταλένε οι Άντερσονκαι Μπόους, είναιότι υπάρχει ακόμαχρόνος νααποφύγουμε τηνκαταστροφικήυπερθέρμανση τουπλανήτη, αλλά όχιστο πλαίσιο τωνκανόνων τουκαπιταλισμού όπωςέχουν οριστείσήμερα. Γεγονόςπου μπορεί νααποτελεί τοκαλύτεροεπιχείρημα πουείχαμε ποτέ για νααλλάξουμε τουςκανόνες.

ΤηςΝαόμι Κλάιν

Τον ∆εκέμβριο του 2012, στοΣαν Φρανσίσκο, ένας ερευ-νητής, ονόματι ΜπραντΓουέρνερ, άνοιγε δρόμο α-νάμεσα στο πλήθος των

24.000 επιστημόνων, κατά τηδιάρκεια της φθινοπωρινής συ-νάντησης της ΑμερικανικήςΈνωσης Γεωφυσικών, για ναφτάσει στο βήμα των ομιλητών(...)

Η ομιλία του Γουέρνερ που κί-νησε το ενδιαφέρον. Ο τίτλος ή-ταν «Είναι η Γη γαμ***νη;» (πλή-ρης τίτλος: « Είναι η Γη γα-μ***νη; Η δυναμική ματαιότητατης παγκόσμιας περιβαλλοντικήςδιαχείρισης και οι δυνατότητεςγια αειφορία μέσω του ακτιβι-σμού άμεσης δράσης»).

Μίλησε για τα όρια του συστή-ματος, για διαταραχές και άλλαζητήματα κατά βάση ακατανόηταγια όσους από εμάς δεν έχουμεσχέση με τη θεωρία των σύνθε-των συστημάτων. Το συμπέρα-σμα, ωστόσο, ήταν αρκετά σαφέςσε όλους: Ο παγκόσμιος καπιτα-λισμός έχει επιφέρει την εξάν-τληση των πηγών με τέτοια ταχύ-τητα, ανενόχλητα και χωρίς πε-ριορισμούς, που ως συνέπεια τα«συστήματα γη – άνθρωπος» έ-χουν γίνει επικίνδυνα ασταθή.(...)

Επιστήμη και ακτιβισμός

Ωστόσο, υπήρχε μια δυναμικήστο σχέδιο του Γουέρνερ που α-φήνει περιθώριο για κάποια ελ-πίδα. Ο Γουέρνερ την ονόμασε«αντίσταση» - κινήματα «ανθρώ-πων ή συλλογικοτήτων» που«υιοθετούν μια συγκεκριμένησειρά δυναμικών που δεν ταιριά-ζουν στην καπιταλιστική κουλ-τούρα». (...)

Στο πλαίσιο σοβαρών επιστη-μονικών συναντήσεων δεν είθι-σται να απευθύνονται εκκλήσειςγια μαζική πολιτική αντίσταση,πόσω δε μάλλον για άμεση απο-τρεπτική δράση. Ωστόσο, οΓουέρνερ δεν καλούσε ακριβώςγια τα παραπάνω. Απλώς παρα-τηρούσε ότι οι μαζικές εξεγέρ-

σεις των ανθρώπων –όπως το κί-νημα για τα πολιτικά δικαιώματακαι το κίνημα «Καταλάβατε τηΓουόλ Στριτ»– αντιπροσωπεύουντην πιθανότερη πηγή «τριβής»,ώστε να επιβραδυνθεί μια οικο-νομική μηχανή που που βγαίνειμε ταχύτητα εκτός ελέγχου. Γνω-ρίζουμε ότι κοινωνικά κινήματατου παρελθόντος «είχαν τερά-στια επίδραση στον τρόπο με τονοποίο η ηγεμονεύουσα κουλτού-ρα εξελίχθηκε», σημείωσε. Άραείναι λογικό ότι, «εάν σκεφτόμα-στε το μέλλον του πλανήτη και τομέλλον της συμβίωσης μας με τοπεριβάλλον, πρέπει να συμπερι-λάβουμε την αντίσταση ως μέροςαυτής της δυναμικής». Και αυτό,υποστήριξε ο Γουέρνερ, δεν εί-ναι ζήτημα άποψης, αλλά «πραγ-ματικό γεωφυσικό ζήτημα». (...)

Τον Νοέμβριο του 2012, το πε-ριοδικό «Νature» δημοσίευσε έ-να σχόλιο του χρηματοδότη τουπεριβαλλοντικού κινήματος Τζέ-ρεμι Γκράνθαμ, που προέτρεπετους επιστήμονες να ακολουθή-σουν αυτή την παράδοση και να«συλληφθούν αν χρειαστεί», διό-τι η κλιματική αλλαγή «δεν είναιμόνο η κρίση στις ζωές όλων μας,είναι επίσης η κρίση ύπαρξης τουείδους μας».

Από το ιδεολογικόστο υπαρξιακό ζήτημα

Κάποιοι επιστημόνες δεν χρει-άζεται να πειστούν. Ο νονός τηςσύγχρονης κλιματικής επιστήμης,Τζέιμς Χάνσεν, είναι ένας εξαί-ρετος ακτιβιστής, ο οποίος έχεισυλληφθεί κάμποσες φορές, για-τί αντιστεκόταν στην καταστροφήβουνών για την εξόρυξη άνθρα-κα και στους αγωγούς μεταφο-ράς ορυκτών καυσίμων. Πριν έ-νας μελετητής παγετώνων, ονό-ματι Τζέισον Μποξ, ένας παγκο-σμίου φήμης ειδικός για το λιώ-σιμο των πάγων στη Γροιλανδίαμου εκμηστηρεύτηκε «∆εν μπο-ρούσα να διατηρήσω τον αυτοσε-βασμό μου, αν δεν έπαιρνα μέροςστο κίνημα. Το να ψηφίζω απλώςδεν φαίνεται αρκετό χρειάζεταινα είμαι πολίτης ενεργός».

Ο Γουέρνερ οδηγείται από τηνέρευνά του σε κάπως πιο διαφο-

ρετικό συμπέρασμα. ∆εν λέει ότιη έρευνά του τον οδήγησε να α-ναλάβει δράση για να πάψει κά-ποια συγκεκριμένη πολιτική, λέειότι η έρευνά του δείχνει ότι ολό-κληρο το οικονομικό μας μοντέ-λο είναι απειλή για την οικολογι-κή ισορροπία. Και ότι το να αμ-φισβητήσουμε αυτό το οικονομι-κό μοντέλο με μαζικά κινήματααντίστασης, ενισχύει την πιθανό-τητα που έχει η ανθρωπότητα νααποφύγει την καταστροφή.

Αυτο που λέει είναι πολύ σο-βαρό, αλλά δεν είναι μόνος του.Ο Γουέρνερ συμμετέχει σε μιαμικρή, αλλά όλο και πιο ισχυρή ο-μάδα επιστημόνων, των οποίων η

έρευνα στην αποσταθεροποίησητων φυσικών συστημάτων –ειδι-κά του κλιματικού συστήματος–οδηγεί σε ανάλογα ακόμα και ε-παναστατικά συμπεράσματα. Γιακάθε απελπισμένο κρυφο-επανα-στάτη που έχει ονειρευτεί την α-νατροπή της παρούσας οικονομι-κής τάξης, αυτή η δουλειά πρέπεινα έχει πολύ ενδιαφέρον. ∆ιότιαναγάγει το ξήλωμα αυτού τουβάρβαρου συστήματος, για να α-ναδειχθεί κάτι νέο (ίσως, και κα-τά προτίμηση, με πολλή δουλειά),σε ζήτημα όχι απλώς ιδεολογικό,αλλά υπαρξιακό, που υπαγο-ρεύεται από την αναγκαιότητα ύ-παρξης των ειδών.

Επιστήμονες - επαναστάτες

Στην πρώτη γραμμή αυτών τωνεπιστημόνων επαναστατών είναιένας από τους κορυφαίους βρε-τανούς ειδικούς στην κλιματικήαλλαγή, ο Κέβιν Άντερσον, ανα-πληρωτής διευθυντής του Tyndall

Centre για την Έρευνα της Κλι-ματικής Αλλαγής, το οποίο έχειταχύτατα καθιερωθεί ως ένα απότα κορυφαία ερευνητικά ιδρύμα-τα για το κλίμα στη Βρετανία.Απευθυνόμενος σε όλους, από τοΤμήμα για τη ∆ιεθνή Ανάπτυξηέως το ∆ημοτικό Συμβούλιο τουΜάντσεστερ, ο Άντερσον έχειδαπανήσει περισσότερο από μίαδεκαετία να εξηγεί υπομονετικάτις επιπτώσεις των επιστημονι-κών ευρημάτων σε πολιτικούς,οικονομολόγους και ακτιβιστές.Σε απλή και κατανοητή γλώσσα,δημοσιοποιεί ένα αυστηρό οδικόχάρτη για τη μείωση των αέριωνρύπων, που προτείνει μια αξιο-

πρεπή πιθανότητα να συγκρατή-σουμε την άνοδο της θερμοκρα-σίας του πλανήτη στους 2 βαθ-μούς Κελσίου, στόχο που οι πε-ρισσότερες κυβερνήσεις αναγνω-ρίζουν ότι θα απομακρύνει τηνκαταστροφή.

Τα τελευταία χρόνια οι επιστη-μονικές δημοσιεύσεις και παρου-σιάσεις του Άντερσον τείνουν ναχτυπάνε συναγερμό. Με τίτλουςόπως «Κλιματική αλλαγή: Πέρααπό την επικινδυνότητα. Βάρβα-ροι αριθμοί και πενιχρές ελπί-δες», καταδεικνύει ότι οι πιθανό-τητες να παραμείνουμε σε ασφα-λή επιπέδα θερμοκρασίας ελαχι-στοποιούνται γρήγορα. Με τηνσυνεργάτιδά του Άλις Μπόους,ειδική στο μετριασμό της κλιμα-τικής αλλαγής, επισημαίνουν ότιέχουμε χάσει τόσο χρόνο με πο-λιτική στασιμότητα και αδύναμεςπολιτικές για το κλίμα –τη στιγμήπου η παγκόσμια κατανάλωση(και εκπομπές) γιγαντώνονται–ώστε βρισκόμαστε αντιμέτωποι

H βραβευμένη καναδή δημοσιογρά-φος και συγγραφέας του πολυδια-βασμένου βιβλίου «Το δόγμα τουσοκ», Ναόμι Κλάιν επιμένει, τελευ-ταία, σε άρθρα, ομιλίες και ντοκι-μαντέρ όπου περιγράφει και απο-δεικνύει την επιτακτική ανάγκη γιααλλαγή τρόπου ζωής, για να μπο-ρούμε να έχουμε ελπίδες ότι θασωθεί ο πλανήτης και το είδος μας

μαζί του. Σε αυτό το άρθρο της, πουδημοσίευσε το περιοδικό «New Sta-tesman» στις 29 Οκτωβρίου, μετα-φέρει τα ερευνητικά συμπερά-σματα επιστημόνων στον τομέα τουκλίματος, που καταλήγουν στη δια-πίστωση ότι η ελπίδα βρίσκεταιστην «αντίσταση», στα «κινήματα«ανθρώπων ή συλλογικοτήτων οιοποίοι υιοθετούν μια συγκεκριμένη

σειρά δυναμικών που δεν ταιριά-ζουν μέσα στην καπιταλιστική κουλ-τούρα». Για να καταλήξει, με τηνπαράθεση επιστημονικών άρθρων,ότι «υπάρχει ακόμα χρόνος να απο-φύγουμε την καταστροφική υπερ-θέρμανση του πλανήτη, αλλά όχιστο πλαίσιο των κανόνων του καπι-ταλισμού, όπως έχουν οριστεί σή-μερα».

Η επιστήμη μάς

* Γιατί η αντιμετώπισητης κλιματικής απειλήςδεν είναι απλώς ένα πολιτικόή ιδεολογικό πρόταγμα

““Ο παγκόσμιος καπιταλισμός έχειεπιφέρει την εξάντληση των πηγών μετέτοια ταχύτητα, ανενόχλητα και χωρίςπεριορισμούς, που ως συνέπεια τα«συστήματα γη – άνθρωπος» έχουν γίνειεπικίνδυνα ασταθή.

Η ΕΠΟΧΗ 3 Νοεμβρίου 2013 31Ι∆ΕΕΣ

με την αναγκαιότητα μειώσεωντόσο δραστικών, που θέτουν υπόαμφισβήτηση τη θεμελιώδη λογι-κή της ιεράρχησης της αύξησηςτου ΑΕΠ.

Ο Άντερσον και η Μπόους μαςπληροφορούν ότι ο συνήθως ανα-φερόμενος μακροπρόθεσμοςστόχος μετριασμού της κλιματι-κής αλλαγής (μείωση 80% από τοεπίπεδο του 1990 μέχρι το 2050)έχει επιλεγεί για λόγους αμιγώςπολιτικής σκοπιμότητας και δενέχει καμιά επιστημονική βάση.Και αυτό γιατί οι επιπτώσεις στοκλίμα δεν προέρχονται μόνο απόαυτό που εκπέμπουμε σήμερα ήαύριο, αλλά και από τη σωρευτι-κή επίδραση στην ατμόσφαιρακάθε χρόνο. Μας προειδοποιούν,λοιπόν, ότι εστιάζοντας σε στό-χους τρεισήμισι δεκαετίες μπρο-στά, αντί να εστιάζουμε στο τιμπορούμε να κάνουμε τώρα άμε-σα, κινδυνεύουμε σοβαρά να επι-τρέψουμε στις εκπομπές να βρί-σκονται σε υψηλά επίπεδα γιαχρόνια ακόμα, θέτοντας τους ε-αυτούς μας στο φάσμα του ανέ-φικτου σύντομα.

Αυτός είναι και ο λόγος που οιΆντερσον και Μπόους υποστηρί-ζουν ότι, αν οι κυβερνήσεις τωναναπτυγμένων χωρών σοβαρολο-γούν για το συμφωνημένο διεθνήστόχομείωσης της θερμοκρασίας«όχι λιγότερο από τους 2 βαθ-μούς Κελσίου» και αν οι μειώσειςπρόκειται να σεβαστούν κάποιοείδος αρχής ισότητας (ουσιαστι-κά ότι οι χώρες που καταβροχθί-ζουν άνθρακα το μεγαλύτερο μέ-ρος των δύο τελευταίων αιώνωνχρειάζεται να περικόψουν τηχρήση του πριν απο τις χώρες ό-που όλοι οι άνθρωποι δεν έχουνακόμα ηλεκτρικό ρεύμα), τότε οιμειώσεις πρέπει να είναι πολύμεγαλύτερες και να γίνουν πολύνωρίτερα.

Νεοφιλελευθερισμόςεναντίον πλανήτη Γη

Για να έχουμε έστω μια πιθα-νότητα 50-50 να φτάσουμε τοστόχο χρειάζεται οι βιομηχανικέςχώρες να αρχίσουν αυτή τη στιγ-μή τη μείωση των εκπομπών αε-

ρίων ρύπων περίπου 10% κάθεχρόνο. Αλλά οι Άντερσον καιΜπόους πάνε ακόμα παραπέραεπισημαίνοντας ότι αυτός ο στό-χος δεν μπορεί να επιτευχθεί μεμετριοπαθείς τιμές στον άνθρακακαι λύσεις πράσινης τεχνολογίας.Αυτά τα μέτρα θα βοηθήσουν ο-πωσδήποτε, αλλά απλώς δεν φτά-νουν. Η πτώση της τάξης του 10%στις εκπομπές αερίων ρύπων κά-θε χρόνο δεν έχει προηγούμενοαπό όταν αρχίσαμε να ενεργοδο-τούμε τις οικονομίες μας με άν-θρακα. Για την ακρίβεια, περικο-πές πάνω από το 1% το χρόνο«έχουν ιστορικά συνδεθεί μόνομε περιόδους οικονομικής ύφε-σης ή αναταραχής», όπως επιση-μαίνει ο οικονομολόγος ΝίκολαςΣτερν στην αναφορά του προς τηβρετανική κυβέρνηση, το 2006.Ακόμα και μετά την κατάρρευσητης Σοβιετικής Ένωσης, μειώ-σεις αυτής της κλίμακας δεν συ-νέβησαν (οι χώρες της πρώην Σο-βιετικής Ένωσης είχαν μείωσητης τάξης του 5% περίπου σε πε-ρίοδο 10 χρόνων). ∆εν συνέβη-σαν τέτοιες μειώσεις ούτε το 2008με την κατάρρευση της ΓουόλΣτριτ (οι εύρωστες χώρες είχανπτώση των ρύπων περίπου 7%μεταξύ του 2008 και του 2009, αλ-λά οι εκπομπές άνθρακα γνώρι-σαν ζωηρή ανάκαμψη το 2010 καιοι εκπομπές της Κίνας και της Ιν-δίας συνέχισαν να αυξάνονται).Μόνο στις άμεσες επιπτώσεις τηςχρεοκοπίας των αγορών του1929, οι ΗΠΑ είδαν τις εκπομπέςτους να μειώνονται για αρκετάχρόνια πάνω από 10% ετησίως,σύμφωνα με ιστορικά στοιχείααπό το Κέντρο Ανάλυσης καιΠληροφόρησης ∆ιοξειδίου τουΆνθρακα. Αλλά πρόκειται για τηχειρότερη οικονομική κρίση τηςσύγχρονης εποχής.

Εάν θέλουμε να αποφύγουμετέτοια σφαγή και παράλληλα ναπετύχουμε τον επιστημονικά τεκ-μηριωμένο στόχο μας, πρέπει ναδιαχειριστούμε τη μείωση τηςχρήσης άνθρακα προσεκτικά,λαμβάνοντας υπόψη αυτό που οιΆντερσον και Μπόους περιγρά-

φουν ως «ριζικές και άμεσεςστρατηγικές απο-ανάπτυξης στιςΗΠΑ, την ΕΕ και άλλα εύρωστακράτη».

Πράγμα το οποίο είναι ευ-κταίο, αν παρακάμψουμε το γε-γονός ότι το οικονομικό μας σύ-στημα έχει ως φετίχ την αύξησητου ΑΕΠ, χωρίς να συνυπολογί-ζει τις ανθρώπινες και περιβαλ-λοντικές επιπτώσεις, και ότι η νε-οφιλελεύθερη πολιτική τάξη έχειεγκαταλείψει εντελώς την ευθύ-νη της να διαχειριστεί οτιδήποτε(εφόσον οι αγορές είναι η αόρα-τη αυθεντία στην οποία όλα πρέ-πει να επαφίενται).

Επομένως, αυτό που στηνπραγματικότητα λένε οι Άντερ-σον και Μπόους, είναι ότι υπάρ-χει ακόμα χρόνος να αποφύγου-με την καταστροφική υπερθέρ-μανση του πλανήτη, αλλά όχι στοπλαίσιο των κανόνων του καπι-ταλισμού όπως έχουν οριστεί σή-μερα. Γεγονός που μπορεί να α-ποτελεί το καλύτερο επιχείρημαπου είχαμε ποτέ για να αλλάξου-με τους κανόνες.

Τυφλός καπιταλισμός

Σε ένα δοκίμιο που δημοσιεύ-τηκε το 2012 στο επιστημονικόπεριοδικό «Nature Climate Ch-ange», οι Άντερσον και Μπόουςπέταξαν το γάντι κατηγορώνταςπολλούς από τους επιστήμονεςσυναδέλφους τους ότι παραλεί-πουν να ομολογήσουν το είδοςτων αλλαγών που η κλιματική αλ-λαγή απαιτεί από την ανθρωπό-τητα: Αναπτύσσοντας σενάριαγια τις εκπομπές αερίων ρύπων,οι επιστήμονες επανειλημμένακαι σοβαρά υπονομεύουν τα συμ-περάσματα των δικών τους ανα-λύσεων. Όταν μιλάνε για αποφυ-γή της ανόδου της θερμοκρασίαςτου πλανήτη πάνω από τους 2βαθμούς Κελσίου, το «ανέφικτο»μεταφράζεται ως «δύσκολο αλλάεφικτό», ενώ το «επείγον και ρι-ζικό» γίνεται «πρόκληση», ώστενα εξευμενιστεί ο θεός της οικο-νομίας (ή, πιο συγκεκριμένα, οχρηματοπιστωτικός).

Με άλλα λόγια, επιδιώκονταςνα φανούν συνετοί στους νεοφι-λελεύθερους οικονομικούς κύ-κλους, οι επιστήμονες «απαλύ-νουν» δραματικά τα συμπερά-σματα των ερευνών τους. ΤονΑύγουστο του 2013, ο Άντερσοναποφάσισε να γίνει ακόμα πιοτραχύς, γράφοντας ότι το πλοίοέχει αποπλεύσει προς σταδιακήαλλαγή: Ίσως, το 1992, στη Σύνο-δο της Γης, ή ακόμα και στην αλ-λαγή της χιλιετίας, το επίπεδοτων 2 βαθμών Κελσίου μπορούσενα επιτευχθεί με σημαντικές ανα-πτυξιακές αλλαγές στο πλαίσιοτης παρούσας πολιτικής και οικο-νομικής ηγεμονίας. Αλλά η κλι-ματική αλλαγή λειτουργεί σωρευ-τικά! Τώρα, στο 2013, εμείς πουζούμε σε μετάβιομηχανικές χώ-ρες που υπέρ-εκπέμπουν, βρι-σκόμαστε αντιμέτωποι με μια πο-λύ διαφορετική προοπτική. Η συ-νεχής και συλλογική σπατάλη άν-θρακα εξάντλησε κάθε ευκαιρίαγια «αναπτυξιακή αλλαγή», πουήταν δυνατή στον προηγούμενο(και πιο «γενναιόδωρο») σχεδια-σμό με το όριο των 2 βαθμώνΚελσίου. Σήμερα, μετά από δύοδεκαετίες μπλόφας και ψέματος,το ίδιο όριο απαιτεί επαναστατι-κή αλλαγή στην πολιτική και οι-κονομική ηγεμονία» (οι υπο-γραμμίσεις δικές του).

Ίσως δεν θα έπρεπε να μας εκ-πλήσσει το γεγονός ότι κάποιοι ε-πιστήμονες που μελετούν το κλί-μα μοιάζουν τρομαγμένοι από τασυμπεράσματα των ίδιων τουςτων ερευνών. Οι περισσότεροι α-πο αυτούς έκαναν ήσυχοι τη δου-λειά τους μετρώντας παγόβουνα,τρέχοντας προγράμματα για τοπλανητικό κλίμα και μελετώνταςτην οξύνιση των ωκεανών, για ναανακαλύψουν ότι, όπως το θέτειο αυστραλός ειδικός στο κλίμακαι συγγραφέας Κλάιβ Χάμιλ-τον, «ασυναίσθητα αποσταθερο-ποιούσαν την πολιτική και κοινω-νική τάξη». Ωστόσο, υπάρχουνπολλοί άνθρωποι που έχουν συ-νείδηση της επαναστατικής φύ-σης της κλιματικής επιστήμης.Αυτός είναι ο λόγος που οι κυ-βερνήσεις που αποφάσισαν να α-γνοήσουν τις δεσμεύσεις τους γιατο κλίμα προς όφελος της εξόρυ-ξης άνθρακα, χρειάστηκε να επι-στρατεύσουν πιο τραμπούκικουςτρόπους για να επιβάλουν σιωπήκαι φόβο στους επιστήμονες τωνχωρών τους. Στη Βρετανία, αυτήη στρατηγική εφαρμόζεται πλέονανοιχτά, με τον Ίαν Μπόιντ, α-νώτατο επιστημονικό σύμβουλοστο Τμήμα Περιβάλλοντος, Τρο-φής και Αγροτικών Υποθέσεων,να γράφει πρόσφατα ότι οι επι-

στήμονες θα πρέπει να αποφεύ-γουν «να υποδηλώνουν ότι οι πο-λιτικές είναι είτε σωστές είτε λά-θος» και ότι θα πρέπει να εκφρά-ζουν τις απόψεις τους «δουλεύο-ντας με αναγνωρισμένους συμ-βούλους (όπως εγώ), και με το ναείναι η φωνή της λογικής, και όχιτης διαφωνίας, στο δημόσιο χώ-ρο».

Εάν θέλετε να μάθετε πού οδη-γεί αυτό, μπορείτε να πληροφο-ρηθείτε τι συμβαίνει στον Κανα-δά όπου ζω. Η κυβέρνηση τωνΣυντηρητικών του Στίβεν Χάρ-περ έχει κάνει τόσο αποτελεσμα-τική δουλειά στη φίμωση των επι-στημόνων και στην παύση κρίσι-μων ερευνητικών προγραμμάτων,που, τον Ιούλιο του 2012, περίπου2.000 επιστήμονες και υποστηρι-κτές τέλεσαν μια κηδεία, στο Λό-φο του Κοινοβουλίου στην Οτά-βα, στη μνήμη «του θανάτου τωναποδεικτικών στοιχείων». Τα πα-νό τους έγραφαν: «Χωρίς επιστή-μη, δεν υπάρχουν αποδεικτικάστοιχεία, δεν υπάρχει αλήθεια».

Αλλά η αλήθεια αποκαλύπτε-ται έτσι κι αλλιώς. Το ότι το εξε-λισσόμενο κυνήγι του κέρδουςκαι της ανάπτυξης αποσταθερο-ποιεί τη ζωή στον πλανήτη, δενείναι ένα γεγονός που χρειάζεταινα διαβάσουμε επιστημονικά πε-ριοδικά για να το πληροφορη-θούμε. Τα πρώτα σημάδια απο-καλύπτονται μπροστά στα μάτιαμας και αυξανόμενος αριθμόςανθρώπων αντιδρά όπως απαι-τείται: εμποδίζοντας την υδραυ-λική εξόρυξη αερίου από σχιστό-λιθο στο Μπαλκόμπ της Βρετα-νίας, τα εξορυκτικά σχέδια τηςΡωσίας στην Αρκτική, οδηγώνταςστο δικαστήριο διακινητές πετρε-λαϊκής άμμου για παραβίαση κυ-ριαρχικών δικαιωμάτων ιθαγε-νών και με αμέτρητες άλλες δρά-σεις αντίστασης, μεγαλύτερες ήμικρότερες. Στο σχέδιο τουΜπραντ Γουέρνερ, αυτή είναι η«τριβή» που απαιτείται για νακάμψει τις δυνάμεις της αποστα-θεροποίησης. Ο σπουδαίος ακτι-βιστής για το κλίμα Μπιλ ΜακΓκίμπεν καλεί τα «αντισώματα»να ξεσηκωθούν, για να συγκρου-στούν με τον «πυρετό» που πλήτ-τει τον πλανήτη.

∆εν είναι επανάσταση, αλλάείναι μια αρχή. Και ίσως έτσικερδίσουμε αρκετό χρόνο μέχρινα βρούμε έναν τρόπο να ζούμεσε αυτόν τον πλανήτη χωρίς νατον γα**με.

•

λέει να επαναστατήσουμε

““Εάν θέλουμε να αποφύγουμε τέτοιασφαγή και παράλληλα να πετύχουμε τονεπιστημονικά τεκμηριωμένο στόχο μας,πρέπει να διαχειριστούμε τη μείωση τηςχρήσης άνθρακα προσεκτικά, λαμβάνονταςυπόψη αυτό που οι Άντερσον και Μπόουςπεριγράφουν ως «ριζικές και άμεσεςστρατηγικές απο-ανάπτυξης στις ΗΠΑ, τηνΕΕ και άλλα εύρωστα κράτη».

““Άρα είναιλογικό ότι, «εάνσκεφτόμαστε τομέλλον τουπλανήτη και τομέλλον τηςσυμβίωσης μας μετο περιβάλλον,πρέπει νασυμπεριλάβουμετην αντίσταση ωςμέρος αυτής τηςδυναμικής». Καιαυτό, υποστήριξε οΓουέρνερ, δεν είναιζήτημα άποψης,αλλά «πραγματικόγεωφυσικόζήτημα».

Μόλις κυκλοφόρησε το νέο βιβλίοτης Έφης Αβδελά «Νέοι εν κινδύνω:επιτήρηση, αναµόρφωση και δικαιο-σύνη» από τις εκδόσεις Πόλις. Το βι-βλίο εξετάζει ορισµένες από τις µορ-φές που πήρε η πειθάρχηση των νέωνµετά τον πόλεµο µέσα σε τρεις αλλη-λένδετες διαστάσεις: το διεθνές δη-µόσιο ζήτηµα της «νεανικής παραβα-τικότητας» -και της ελληνικής εκδο-χής της, της «παιδικής και νεανικήςεγκληµατικότητας»· τη συγκρότησηκαι λειτουργία του µηχανισµού δι-καιοσύνης ανηλίκων· και τις σχέσειςανάµεσα στους επιµελητές και τις επι-µελήτριες ανηλίκων, τους ανήλικους

που είχαν αναλάβει να επιτηρήσουν και να αναµορφώσουν και τιςοικογένειές τους σε µια περίοδο µεγάλων κοινωνικών και πολιτι-σµικών ανακατατάξεων.

ΤουΣτάθη Κουτρουβίδη

Το πολυγραφημένο απόρρητο έγ-γραφο που βρέθηκε στα χέρια μας –ύστερα από την ευγενική προσφοράτου Κωνσταντίνου Αποστολίδη ανα-φέρεται στη δράση της Κίνησης με

την επωνυμία ∆ημοκρατική Κίνηση Νέων«Γρηγόρης Λαμπράκης». Με το κείμενοαυτό, μοιράζονται οδηγίες (εγχειρίδιο)προς τους ασφαλίτες, τις αστυνομικές υπη-ρεσίες για το τι πρέπει να κάνουν για νααντιμετωπίσουν την επικίνδυνη κατά-σταση. Συγκεκριμένα, αναφέρεται στηνέντονη δραστηριότητα που είχαν αναπτύ-ξει τα μέλη της οργάνωσης την περίοδοαυτή και στη μεγάλη απήχησή της. Ο συν-τάκτης του κειμένου φαίνεται να είναικαλά πληροφορημένος. «Η ∆ΚΝ ‘Γρηγό-ρης Λαμπράκης’ δεν είναι κόμμα, ούτεανήκει σε κόμμα, καλεί όμως την πνευμα-τική και πολιτική ηγεσία της χώρας νασυμπαρασταθή στον αγώνα μας», δηλώνε-ται αντιγράφοντας την ιδρυτική διακήρυξητης Κίνησης.

Βρισκόμαστε ακριβώς στο χρονικό με-ταίχμιο όπου η Νεολαία Ε∆Α επιχειρεί ναμαζικοποιηθεί συμμετέχοντας στην ίδρυσημιας ευρύτερης, μετωπικής θα λέγαμε σή-μερα, Κίνησης, στην ∆ΚΝ «ΓρηγόρηςΛαμπράκης». Το έγγραφο αναφέρεταιστην ιδρυτική διακήρυξη της Κίνησης στις8 Ιουνίου 1963 (λίγες μόλις μέρες μετά τηδολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη), ότανδημοσιεύτηκε η ιδρυτική διακήρυξη πουυπογράφτηκε από 28 μέλη. Την ίδια μέρατης κηδείας του Γρηγόρη Λαμπράκη ορ-γανώνεται στα γραφεία της Ε∆Α συνάν-τηση με επικεφαλής τον Μίκη Θεοδωράκηκαι μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής τηςΕ∆Α, από την οποία έλαβε το χρίσμα νααναλάβει την πρωτοβουλία για την ίδρυσήτης. Μετά τη συνάντηση δρομολογείται ησυγχώνευση της Ν. Ε∆Α και της ∆ημο-κρατικής Κίνησης Νέων «Γρηγόρης Λαμ-πράκης». Ο συντάκτης του κειμένου είναιενήμερος για τις πρωτοβουλίες της Ν.Ε∆Α να ενταχθεί στη μαζική οργάνωση.Συγκεκριμένα, αναφέρεται σε δύο περι-στατικά. Στην ομιλία του Γ. Γιάνναρου σεστελέχη της Ν. Ε∆Α (10/9/1963), όπως καιστις 1/3/1964. «Για να δουλέψουμε καλύ-τερα μπορούμε να βοηθήσουμε την Κί-νηση Λαμπράκηδων, η οποία είναι οργά-νωση εντελώς δική μας και η οποία επη-

ρεάζει νέες πλατειές μάζες νεολαίας καιμπορεί να μας προσφέρη πάρα πολλά. Ευ-κολώτερο είναι να έλθη ένας Νεολαίοςστους Λαμπράκηδες παρά στην Ε∆Α. Γιαπολλούς λόγους ο κάθε γονιός ανασκουμ-πώνεται όταν ακούη Ε∆Α, ενώ όταν μι-λάμε για τους Λαμπράκηδες είναι διαφο-ρετικά».

Ο κομμουνισμός ήταν ο κίνδυνος

Η οργάνωση δεν είχε λάβει ακόμα νο-μική υπόσταση και θεωρήθηκε από το συν-τάκτη της αναφοράς επικίνδυνη για τηνομαλότητα του πολιτικού συστήματος. «Ηοργάνωσις δεν έχει λάβει νομικήν υπό-στασιν αναγνωρισμένου κατά νόμου Σω-ματείου». Η τακτική της οργάνωσης είχεστόχο, να επιλέξει «τα πιο δυναμικά στε-λέχη, τα οποία θα προορίζονταν να διεξά-γουν την κομμουνιστική προπαγάνδα». Τοπρόβλημα επομένως για την κυβέρνησηκαι το πολιτικό σύστημα ήταν ότι τα πε-ρισσότερα μέλη της οργάνωσης εμφο-ρούνταν «από κομμουνιστικά φρονήματακαι ιδέες που απειλούσαν την πολιτικήτάξη του κράτους».

Πολλές πληροφορίες συνάγονται και

για την οργανωτική δομή της Κίνησης. Αρ-χικά στην κορυφή της βρισκόταν ένα συμ-βούλιο με πέντε μέλη. «Γενικός γραμμα-τέας» είχε αναλάβει ο Μίκης Θεοδωρά-κης, και μέλη: οι Γρηγόρης Γιάνναρος,Θόδωρος Πάγκαλος, Ανδρέας Λεντάκηςκαι ∆ημήτρης Καραχάλιος. Τα πράγματαακόμα και για τα «ξεφτέρια» της Ασφά-λειας δεν ήταν ακριβώς έτσι. Ο Μίκης είχεαναλάβει πρόεδρος της Κίνησης, ενώγραμματέας ήταν ο Τάκης Μπενάς οοποίος δεν συμμετείχε στο πενταμελέςεκτελεστικό Συμβούλιο. ∆ύο μέλη προέρ-χονταν από το ΚΣ της Νεολαίας Ε∆Α. Ηπενταμελής επιτροπή αρχικά αναπλήρωνετα μέλη της Ιδρυτικής ∆ιακήρυξης και ορ-γάνωνε το σύνολο της δουλειάς. Η διάρ-θρωση της οργάνωσης βασιζόταν εκτόςτου Εκτελεστικού Συμβουλίου, στην Νο-μική Επιτροπή, στην Οικονομική Επι-τροπή, στην Κεντρική Εκπολιτιστική Επι-τροπή και στα περιφερειακά παραρτή-ματα. Οι περιφερειακές οργανώσεις με τησειρά τους διαιρούνταν σε τομείς, δυνά-μεις και ομάδες. Η ανάπτυξη της οργάνω-σης στην Περιφέρεια ήταν μεγάλη με 52παραρτήματα σε όλη τη χώρα. Ψυχή τηςκίνησης, ήταν ο Μίκης Θεοδωράκης ο

οποίος στις πρόσφατες εκλογές είχε εκλε-γεί βουλευτής και ήταν σύμφωνα με τηδιάκριση της ασφάλειας κομμουνιστής Γ΄κατηγορίας,.

Η οργάνωση παραπλανά

Πέρα από την πληροφόρηση του κειμέ-νου, υπάρχουν και ορισμένες κρίσεις τουσυντάκτη όσον αφορά τη διάδοση τωνιδεών της οργάνωσης, επιβεβαιώνονταςτην απότομη μαζικοποίησή της: «Η Κίνη-σις παρουσιάζει ραγδαίαν εξέλιξιν ειςαριθμόν οπαδών. Τα συνθήματα, άτιναχρησιμοποιεί, συγκοινούν τους νέους, οιοποίοι, ανύποπτοι ότι πρόκειται περί κομ-μουνιστικής Κινήσεως, εντάσσονται ειςτας τάξεις αυτής και μετά φανατισμού ερ-γάζονται εις αυτάς».

Σκοπός της Κίνησης σύμφωνα με το επι-συναπτόμενο καταστατικό της Κίνησηςήταν: «ο αγώνας για την παράλυση καιδιάλυση των νεοφασιστικών και παρα-κρατικών οργανώσεων και κομμάτων μεολοκληρωτικές και αντιδημοκρατικές τά-σεις» (άρθρο 5). Το διακριτικό γνώρισματης οργάνωσης ήταν το Ζ. Ένας από τουςαναφερόμενους από τον συντάκτη 3 δια-κριτούς σκοπούς της οργάνωσης ήταν: «ηαξιοποίησις του δυναμικού της Νεολαίαςδια ποικιλομόρφου δραστηριοποιήσεωςαυτής, τη υποκινήσει και καθοδηγήσει τηςΕ∆Α, προς εκμετάλλευσιν παντός προ-σφόρου θέματος και προπαγάνδισιν τωνθέσεων και συνθημάτων του Κόμματος,και κατ’ επέκτασιν, των τοιούτων του ΚΚΕκαι του ∆ιεθνούς Κομμουνισμού». Στη συ-νέχεια ο συντάκτης αναρωτιέται: αν οΆρειος Πάγος έχει αποφανθεί για τη νο-μιμότητα σχετικά με την εμφάνιση της ορ-γάνωσης. Εάν η απάντηση σε αυτό ήτανκαταφατική, αναρωτιόταν στη συνέχεια ανη οργάνωση μπορούσε να εισπράττει συν-δρομές. Τέλος, καλεί σε λήψη μέτρων γιατη μη περαιτέρω διείσδυση των κομμουνι-στικών ιδεών στα σχολεία και στις ένοπλεςδυνάμεις. Η ∆ημοκρατική Κίνηση Νέων«Γρηγόρης Λαμπράκης» όπως είναι γνω-στό, γρήγορα στις 8 Σεπτεμβρίου 1964,συγχωνεύτηκε στην ∆ΝΛ (∆ημοκρατικήΝεολαία Λαμπράκη), μαζί με την νεολαίατης Ε∆Α ενώ το Ιδρυτικό της Συνέδριοέγινε τον Μάρτιο του 1965.

*Ολόκληρο το κείμενο του Ντοκουμέν-του θα βρίσκεται στο σάιτ της «Εποχής».

«Προσηλυτίζειαφελείς νέους εις τας τάξεις

του κομμουνισμού»

Έτος: 1964: Ένα απόρρητο έγγραφο από την Γενική Διεύθυνση Εθνικής Ασφαλείας(ΓΔΕΑ) με γενικό τίτλο: Εισηγητικόν Σημείωμα και θέμα: ‘Μετωπική Οργάνωσις «Δη-μοκρατική Κίνησις Νέων: Γρηγόρης Λαμπράκης», φεύγει από την Γενική ΔιεύθυνσηΕθνικής Ασφαλείας με ταξινομητικό αριθμό Α/Α/Ι και, ημερομηνία 20 Μαρτίου. Απο-στέλλεται σε άγνωστους σε εμάς παραλήπτες, έναν χρόνο περίπου μετά τη δολοφο-νία του Γρηγόρη Λαμπράκη (28 Μαΐου 1963) και έναν μόλις χρόνο πριν το ξέσπασματων Ιουλιανών του 1965, με σκοπό να επιστήσει την προσοχή στη δράση της οργά-νωσης της νεοϊδρυθείσας Κίνησης «ΔΚΝ Γρηγόρης Λαμπράκης». Το κείμενο μέσα απότις λίγες σελίδες του (πέντε σελίδες εκτός του Καταστατικού της Κίνησης που επισυ-νάπτεται) αποκαλύπτει το μέγεθος του αστυνομοκρατούμενου κράτους, μέσα στοοποίο ανθούσαν ακραία συντηρητικές θέσεις, διατηρώντας ζωντανό το μετεμφυλιακόκλίμα. Το ότι το έγγραφο συντάσσεται στο πλαίσιο της ΓΔΕΑ, δείχνει ότι δεν βρισκό-μαστε στην προηγούμενη περίοδο, της συνέχειας του παρακράτους που πολλέςφορές γίνεται ανεκτό από την εξουσία. Αυτή τη φορά, η ίδια η εξουσία γεννά καιαφομοιώνει τους παρακρατικούς μηχανισμούς. Είναι η περίοδος κατά την οποία τοίδιο το κράτος απαντά στη μαζικοποίηση του αριστερού κινήματος και των οργανώ-σεών του με συνθήκες «βίας και νοθείας». Το έδαφος προετοιμαζόταν για αυτό πουθα επακολουθούσε αργότερα με το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, παρά το γε-γονός ότι μεσολάβησαν πολλά ακόμα, γεγονότα.

Εργατικά στελέχη στο Α’ Συνέδριο ∆.Ν.Λ., Μάρτιος 1965. ∆ιακρίνονται όρθιοι στη τρίτη σειράαπό αριστερά οι Γιάννης Πετρόπουλος, Νίκος Μπερτσάς, Τάκης Καράμπελας, Βασίλης Τριαν-τάφυλλος και Λαοκράτης Χαλβατζής. ∆εύτερη σειρά όρθιοι από αριστερά οι Γιώργος Αργύ-ρης, Παναγιώτης Λυκούδης, Βαγγέλης Άνδροβικ, Θανάσης Τσουκνίδας, Μπάμπης Κοβάνης,Χρήστος Ρεκλείτης και Γιάννης Τζένας. Καθιστοί από αριστερά οι (τρίτος) Αντώνης Μάρης,∆ημήτρης Κουτσούνης και (τελευταίος) Γιάννης Στεφανίδης. Φωτογραφικό Αρχείο ΕΜΙΑΝ.Φωτογραφική Συλλογή Χρήστου Ρεκλείτη και Αργυρώς Ζαννή.

Επιστημονική ημερίδα της ΕΜΙΑΝγια τη ∆ημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη

Πέμπτη7 Νοεμβρίου

2013,από τις

16:00 μ.μ.στην Αίθουσα

της ΕΣΗΕΑ,Ακαδημίας 20.

NTO

KOYM

ENTO

““Σκοπός της Κίνησης ήταν: «ο αγώνας γιατην παράλυση και διάλυση των νεοφασιστικώνκαι παρακρατικών οργανώσεων

Απόρρητο έγγραφο αποκαλύπτει πώς η Ασφάλεια παρακολουθούσε τη Νεολαία Λαμπράκη