Κυριακή 21-09-2014

32

description

Εφημερίδα "Η Εποχή" Κυριακή 21-09-2014

Transcript of Κυριακή 21-09-2014

Page 1: Κυριακή 21-09-2014
Page 2: Κυριακή 21-09-2014

22 Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014ΘΕΜΑΤΑ

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣΙδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών,Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος,Αθήνα 105 51

ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 -3619514 • FAX: 3619610

Εκδότρια:Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Συνδρομές (σε ευρώ)• Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250

• Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών

Αρ. Λογαριασμού: 72038528658ΙΒΑΝ GR

3801107200000072038528658ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση:[email protected]

www.epohi.grΚωδικός εντύπου: 3341

δυο - τρία παιδιά. Η γυναίκα του να είναιευτυχισμένη ή να αισθάνεται καταπιε-σμένη; Τα παιδιά του γιατί δεν είναι στηφωτογραφία;

Μήπως είναι πρόσφυγας; Να έχει χαρ-τιά ή να αγωνιά σε κάθε του βήμα; Ναέχει δουλειά ή να τον εκμεταλλεύονταιγια ένα κομμάτι ψωμί; Κι αυτή η θλίψηστα μάτια του… Απέραντη σαν τη θά-λασσα που μας ενώνει. Σκληρή σαν τονπόλεμο που μας χωρίζει.

Μόλις πριν λίγες μέρες, 500 μετανά-στες βρέθηκαν στη θάλασσα ανοιχτά τηςΜάλτας, όταν ένα πλοιάριο διεμβόλισεεκείνο στο οποίο επέβαιναν. Ξεκίνησαναπό την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου γιατην Ιταλία. Πλήρωσαν 2.000 ευρώ ο κα-θένας για το ταξίδι. Στη διαδρομή άλλα-ξαν δύο πλοιάρια. Η βύθιση αποδίδεταιμάλλον σε διαφορές μεταξύ των λαθρο-διακινητών. Οι πρόσφυγες ήταν παρά-πλευρες απώλειες. ∆ιασώθηκαν μόλιςδέκα, μεταξύ των οποίων και δύο παιδιά,

από πλοίο που πέρασε από το σημείοτου ναυαγίου λίγες μέρες μετά. Έξι με-

ταφέρθηκαν με αεροσκάφος της ελληνι-κής πολεμικής αεροπορίας στην Κρήτη.

Το ένα παιδί πέθανε, το άλλο νοσηλεύε-ται διασωληνωμένο στην εντατική μο-νάδα του νοσοκομείου Ηρακλείου. ∆ύοΠαλαιστίνιοι και μια Σύρια, βρίσκονταιστα Χανιά. Ο τρίτος Παλαιστίνιος, μετάαπό τριήμερη νοσηλεία, ταξιδεύει γιατην Αθήνα.

Ο Τσούκρι ξεκίνησε από τη Γάζα, μαζίμε τη γυναίκα του και τα δυο τους παι-διά. Του αρέσει να τρώει κοτόπουλο καινα παίζει ποδόσφαιρο. Υποστηρίζει τηΜπαρτσελόνα. Καθώς μιλάμε χαμογε-λάει. Την επόμενη στιγμή δάκρυα τρέ-χουν από τα μάτια του. Έτσι σιγανά. Πέ-ρασε τέσσερις μέρες μέσα στη θάλασσα.Ένας - ένας γύρω του όλοι πέθαιναν ήτους έπαιρναν τα κύματα μακριά. Είχεγια σωσίβιο μια σακούλα με άδεια μπου-κάλια νερού. Ελπίζει η γυναίκα του καιτα παιδιά του να βρίσκονται κάπου. ∆εντόλμησα να του πω τίποτα.

Ζ.Γ.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

∆εν τόλμησα να του πω

Το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκδιοργάνωσε σεμινάριο με τίτλο«Ανάγνωση του Κεφαλαίου» και

συμμετέχοντας αισθάνθηκα την επιθυμίανα γράψω κάτι γι αυτό.

Είχα παλιότερα μόνος μου διαβάσει τοβιβλίο, ορμώμενος ίσως από σημάδιατης οικονομικής κρίσης που τότε υπέβο-σκε. Αλλά δεν σημαίνει ότι είχα αποκτή-σει και την αναγκαία κατάρτιση. Γιατί τοπεριεχόμενο του βιβλίου έχει πολλά επί-πεδα που αντιστοιχούν στην εξέλιξηδομής του εγκεφάλου στον καθένα ξε-χωριστά και δεν είναι πάντα έτοιμος νατα δεχτεί και να τα αφομοιώσει.

Θυμάμαι κάποιους αριστερούς, προ-ηγούμενης γενιάς, που έλεγαν ότι όποιοςέχει διαβάσει το κεφάλαιο είναι λες καιέχει σπουδάσει στο πανεπιστήμιο.

Όμως, η ανέλιξη εσωτερικά, όπως καινα χει, γίνεται με δική σου προσπάθεια.Οι άλλοι και το περιβάλλον, με τα ερεθί-σματά τους, συμβάλουν στο να γίνει πιοπαραγωγική.

Έτσι, τη δεύτερη φορά του διαβάσμα-τος, από την πρώτη στιγμή, θυμήθηκακάτι από μια παλιά ιστορία της ανατο-λής, που ο σουλτάνος επιτρέπει στονεπισκέπτη του να δει τον πλούτο του πα-λατιού του, με την προϋπόθεση ότιέπρεπε αυτός να κρατάει πάντα ένα κου-ταλάκι με λάδι και στο μαγικό του τα-ξίδι, δεν έπρεπε το λάδι να του χυθεί.

Κατά τον ίδιο τρόπο, έπρεπε να κατα-λάβεις τον διφυή χαρακτήρα των εν-νοιών, να βλέπεις συγκεκριμένα και στέ-ρεα τα πράγματα, ενώ ταυτόχρονα νααντιλαμβάνεσαι τον γενικό χαρακτήρατους, την κοινωνική σχέση και αφηρη-μένη έννοια.

Αλλά, επιπλέον, η βαθύτερη κατα-νόηση δεν γινόταν μόνο την ώρα τηςκαθεαυτής διαδικασίας, μέσα από ταμάτια και τη σκέψη των άλλων, παρόλοπου συνέβαινε να μετέχουν συλλογικά.Γιατί είναι εξίσου σημαντικές και οι δια-δικασίες του πριν και του μετά της συλ-λογικής ανάγνωσης.

Οι δρόμοι και οι αναζητήσεις

Ξεκινούσα λοιπόν, παίρνοντας τομετρό κάθε Πέμπτη απόγευμα και βρι-σκόμουν στο κέντρο της Αθήνας. Καιπερπατώντας έφτανα στην οδό Καλλι-δρομίου, στο ίδρυμα. Οι δρόμοι αυτοί, μετις συγκεκριμένες εικόνες τους, έμοι-αζαν να οδηγούν σε άλλους εσωτερικούςδρόμους και σε αναζητήσεις για τα μυ-στήρια της ζωής και της ανθρώπινηςύπαρξης. Ήταν τα πριν που συνδέοντανμε τις ζωντανές διόδους ανάγνωσηςαυτού του μοναδικού βιβλίου.

Όταν τελείωνες το διάβασμα τότε άρ-χιζε η διαδικασία για το βαθύτερο νόημα.Αν δηλαδή κατάλαβες και αν θα πρέπεινα διαβάσεις και κάτι άλλο πιο αναλυ-τικό απ’ αυτό που με συμπυκνωμένοτρόπο περιέχονταν στο πρώτο βιβλίο.

Στις μετέπειτα προσωπικές καταδύ-σεις, μπορούσες να διαισθανθείς ότιαυτό το βιβλίο αποτελούσε τη στέρεαθεμελίωση από άποψη ιδεών ενός άλλουτρόπου προσέγγισης της πραγματικότη-τας, ενός άλλου τρόπου ζωής και δράσης

στα κοινωνικά και πολιτικά θέματα. Έμοιαζε με τρόπο μαγικό να καταλα-

βαίνεις ότι πίσω από τον έναν πόλο βρί-σκεται ο αντίθετος πόλος. Ότι πίσω απότην αξία χρήσης βρίσκεται η αξία τουεμπορεύματος. Και η έννοια της αξίας νασυντίθεται από πλήθος άλλων αντιθέ-σεων. Και σαν πεμπτουσία όλων των συ-ζητήσεων να αναδεικνύεται η θεωρία τηςυπεραξίας. Να γίνεται συνεχώς μια απώ-θηση της υλικής έννοιας προς πιο αφη-ρημένους προσδιορισμούς της και ό,τιαποτελεί τον αντικατοπτρισμό της.

Τότε, μπορούσες να διαισθάνεσαι ταπιο πολύπλοκα, τα σχετικά με τους δρό-μους της νομοτέλειας στα κοινωνικάφαινόμενα και τους νόμους τάσεις πουισχύουν σ΄αυτά, όταν συμπλέκονται αν-τιθετικά οι κύριες και δευτερεύουσες αν-τιθέσεις. Μετά, μπορούσες να αισθαν-θείς αναλογίες με τα συμβαίνοντα στιςοικονομικές κρίσεις και σε άλλα ζητή-ματα. Όπως στην κατάσταση της παρά-νοιας, που ο άνθρωπος χρησιμοποιεί μιαγλώσσα που μοιάζει ακατάληπτη καιόμως στο βάθος τα σύμβολα που χρησι-

μοποιούνται έχουν μια άλλη λογική πουδεν είναι άσχετη με την αντικειμενικήπραγματικότητα.

Ο Κάρολος καθισμένος στη γωνιά

Κάποτε, ο τακτικότερος των διδα-σκόντων, Θεόδωρος, ξεστράτιζε μάλλονσκόπιμα, εμπλουτίζοντας την ατμό-σφαιρα και με άλλες διφορούμενες έν-νοιες ή παρατηρήσεις. Ήταν κάποιεςστιγμές που μου φαίνονταν σε κάποιαγωνιά του χώρου να βρίσκεται καθισμέ-νος και ο Κάρολος, συνοφρυωμένοςέδειχνε σαν να προβληματίζεται κι αυτόςμε κάποια δυσνόητη έννοια του κειμέ-νου. Οι συμμετέχοντες στο σεμινάριο,κυρίως νεαρής ηλικίας σπουδαστές,συχνά παρέμβαιναν εκφράζοντας τιςδικές τους γόνιμες απόψεις.

Κάποιες φορές και εγώ αναστοχαζό-μουν για ζητήματα προσωπικής φιλοσο-φίας, σχετιζόμενα με τις αντιθέσεις τουεσωτερικού μας κόσμου. Για τη βασικήαντίθεση και τις συγκρούσεις της ύπαρ-ξης μας, για τον προσδιορισμό της αν-θρώπινης ουσίας και το διφυή χαρα-κτήρα αυτής της έννοιας.

Μα από όλες τις έννοιες που συζητή-θηκαν, ένιωθα την ανάγκη εμβάθυνσηςκαι προβληματιζόμουν ιδιαίτερα μεαυτήν του «συλλογικού εργάτη». Καιαναρωτιόμουν αν η άμπωτη του κινήμα-τος μπορεί να σχετίζονταν με την απο-στέωση της έννοιας αυτής, όπως και ηυποστολή σημαίας της φιλοσοφίας τηςπράξης.Αλλά, επανεκτιμώντας μια αδιά-λειπτη σχέση με το βιβλίο αυτό και με τημέθοδο σκέψης και ζωής που εγκαινιά-ζει, ένιωθα ότι μόνο έτσι θα αποκατα-σταθεί το νήμα που χάθηκε στις κοινω-νικές διαδικασίες της επαναστατικήςπράξης, μα και στην συνείδηση σε κάθεέναν ξεχωριστά που δεν δέχεται μοιρο-λατρικά τα πράγματα να μένουν όπωςέχουν.

Νίκος Μπακιός

ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ «∆ΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ»

Μια όμορφη εμπειρία

Page 3: Κυριακή 21-09-2014

Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014 33ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Πανικός, πίεση και άγχος για τηνκυβερνητική επιβίωση η καθημε-ρινότητα στο Μαξίμου. Η κατρα-

κύλα του Αντ. Σαμαρά ξεκίνησε από τη∆ΕΘ [αποτυπώθηκε και στη δημοσκό-πηση του Σκάι: έξι μονάδες μπροστά οΣυΡιζΑ (24%) από τη Ν∆ (18%) με το54% να θέλει τώρα εκλογές και εκλογήΠροέδρου από νέα Βουλή] και συνεχί-στηκε ακόμα πιο έντονα με την υψηλούπολιτικού συμβολισμού [και όχι θρη-σκευτική…] συνάντηση του Αλ. Τσίπραμε τον Πάπα –το Μαξίμου αντέδρασε μεκωμικοτραγικά τηλεφωνήματα από τουπουργείο Εξωτερικών [Ευ. Βενιζέλος]προς το Βατικανό προκειμένου να ακυ-ρωθεί η συνάντηση, ενώ μετέφεραν καιτην ψήφιση του νομοσχεδίου για τις εκ-κλησίες κατά μία βδομάδα ειδοποιώντας[ψευδώς] το… Βατικανό ότι ο ΣυΡιζΑδεν το ψηφίζει!

Η Μέρκελ για το χρέος

Το Μαξίμου στηρίζει όλες τις ελπίδεςτου για ανακοπή της κατακόρυφης πτώ-σης και την εύρεση οδού διαφυγής στην«πάπισσα Ανγκέλα», την οποία θα συ-ναντήσει ο Αντ. Σαμαράς την Τρίτη στοΒερολίνο. Ο πρωθυπουργός γνωρίζειπολύ καλά πως η όποια στήριξη έχειόρια και πιθανόν να μην έχει κανένανόημα σε μια κυβέρνηση που παραπαίειμε τους βουλευτές της να είναι, πλέον,ανεξέλεγκτοι –ο σώζων εαυτόν σωθήτω.

Οι Χρ. Λαζαρίδης και Στ. Παπασταύ-ρου, που έχουν αναλάβει τις λεπτομέ-ρειες της συνάντησης, έχουν διαμηνύσειότι για να μπορέσει να σταθεί η σημερινήκυβέρνηση χρειάζεται ένα ξεκάθαρο μή-νυμα από την Α. Μέρκελ ότι δεν χρει-άζονται άλλες περικοπές, ότι στόχοςτώρα και των δύο κυβερνήσεων είναι ναπροχωρήσει η ανάπτυξη, ενώ «αναζη-τούν» και μια δήλωση στήριξης στονΑντ. Σαμαρά προσωπικά –απαραίτητηκαι για την εσωτερική οξύτατη διαμάχηπου έχει ξεσπάσει στη Ν∆. Και, βέβαια,εκλιπαρούν για αναφορά της Α. Μέρκελστο χρέος της Ελλάδας με χρονικό προσ-

διορισμό το 2014. Μια δήλωση τουτύπου «θα υπάρξει ρύθμιση για το χρέοςεντός του 2014», χωρίς, όμως, μέχριστιγμής να έχει υπάρξει συμφωνία. ΟΑντ. Σαμαράς χρειάζεται μια ανάλογηδήλωση προκειμένου να κερδίσει πολι-τικό χρόνο απέναντι στον ΣυΡιζΑ αλλάκαι εσωκομματικά καθώς οι εξελίξειςστη Ν∆ φαίνεται να μην ελέγχονται.

Βασιλικότερος του βασιλέως

Οι Γερμανοί, βέβαια, φρόντισαν, όχιτυχαία, να υπενθυμίσουν τις μνημονια-κές υποχρεώσεις της κυβέρνησης με τονεπικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανι-σμού Σταθερότητας, Κλάους Ρέγκλινγκ,να τονίζει ότι:

* Το ∆ΝΤ δεν πρόκειται να φύγει απότην Ελλάδα μέχρι το 2016 που λήγει τοπρόγραμμά του –δήλωσε ότι «πολλάκράτη -μέλη δεν θέλουν να δουν το ∆ΝΤνα φεύγει από το ελληνικό πρόγραμμα»

* Το πρόγραμμα του EFSF [Ευρωπαϊ-κός Μηχανισμός Στήριξης] θα ολοκλη-ρωθεί στο τέλος του 2014. ∆ιευκρίνισε,μάλιστα, πως αν δεν δοθούν τα διαθέ-σιμα χρήματα [1,8 δισ. ευρώ] προς τηνΕλλάδα ως το τέλος ∆εκεμβρίου, τότεείτε δεν θα διατεθούν καθόλου, είτε θαδιοχετευθούν στην επιμήκυνση του προ-γράμματος, αν, βέβαια, υπάρξει τέτοιααπόφαση.

* «Σχετικά σύντομα θα ξέρουμε τι θασυμβεί» στο ενδεχόμενο αλλαγής τωνόρων της δανειακής σύμβασης και τηνελάφρυνση του χρέους της Ελλάδας.

Ο Γκίκας Χαρδούβελης, πάντως, με«αφοπλιστική ειλικρίνεια» δηλώνει στοBloomberg ότι «η διαγραφή χρέους δεναποτελεί επιλογή» [!] κάνοντας λόγο γιαεπιμήκυνση και μετατροπή των κυμαινό-μενων επιτοκίων σε σταθερά. Άφησε,μάλιστα, ανοιχτό το ενδεχόμενο η χώρανα παραμείνει υπό το καθεστώς της τρόι-κας και μετά το τέλος του 2014 λέγονταςότι «οι συζητήσεις βρίσκονται σε εξέ-λιξη», διαψεύδοντας και τον ίδιο τονπρωθυπουργό που μιλά για έξοδο από τομνημόνιο –«είναι», λοιπόν, «αυτός ένας

πρωθυπουργός που μπορεί να διαπραγ-ματευτεί τα συμφέροντα μιας κοινωνίαςπου έχει γονατίσει από αυτήν την πολι-τική;», διερωτάται σε δήλωσή του ο Ευ.Τσακαλώτος.

Έλεγχοι κάθε εξάμηνο

Η κυβέρνηση, για επικοινωνιακούς λό-γους, εξετάζει το ενδεχόμενο –και καλ-λιεργεί το ανάλογο πολιτικό κλίμα- νααντικαταστήσει τα δάνεια από το ∆ΝΤ μενέα δάνεια από τις αγορές προκειμένουνα υποστηρίξει ότι φύγαμε από τα μνη-μόνια, τρόικα δεν υφίσταται –«Μπο-ρούμε να αναχρηματοδοτούμαστε στιςαγορές με ανεκτούς όρους, παρεμπι-πτόντως, με χαμηλότερα επιτόκια απόαυτά που μας χρεώνει το ∆ΝΤ», δήλωσεστη γερμανική εφημερίδα Handelsblatt ουπουργός Οικονομικών.

Έξοδος, βέβαια, από τα μνημόνια δεννοείται χωρίς αλλαγή του περιεχομένουτων μνημονιακών πολιτικών, ενώ ο Κλά-ους Ρέγκλινγκ φρόντισε να επισημάνειστην ελληνική κυβέρνηση ότι ακόμα καιαν «αγοράσει» το χρέος της Ελλάδαςπρος το ∆ΝΤ με νέα δάνεια από τις αγο-ρές, εκφράζοντας, συγχρόνως, τις αμφι-βολίες του κατά πόσον είναι ρεαλιστικόκάτι τέτοιο, δήλωσε ότι θα γίνονται έλεγ-χοι κάθε έξι μήνες «καθώς πρέπει ναυπάρχει η διαβεβαίωση ότι η χώρα πουείναι σε πρόγραμμα θα εκπληρώσει τιςδανειακές υποχρεώσεις της»… Σύμ-φωνα, πάντως, με τον επενδυτικό οίκοNomura αν υπάρξει πλήρης έξοδος τηςΕλλάδας από οποιοδήποτε πρόγραμμα,η χώρα θα χρειαστεί 24 δισ. ευρώ για νακαλύψει τις χρηματοδοτικές της ανάγ-κες!...

Πλήρης υποταγή...

Είναι ολοφάνερο το αδιέξοδο του Αντ.Σαμαρά που ταξιδεύει στο Βερολίνοχωρίς τον Γκίκα Χαρδούβελη με τονοποίο, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφο-ρίες, οι σχέσεις τους δεν είναι και απότις καλύτερες –κάποιοι υποστηρίζουν

ότι το ρόλο του ενδιάμεσου παίζει ο Ν.∆ένδιας που επισκέφθηκε το καλοκαίρικαι τον Β. Σόιμπλε με τον οποίο ο σημε-ρινός υπουργός Οικονομικών δεν έχεισυναντηθεί.

Η καγκελαρία, και ανεξάρτητα από τιςδηλώσεις της Α. Μέρκελ, απαιτεί απότον Αντ. Σαμαρά να δηλώσει την πλήρηπροσήλωσή του στα προγράμματα τουμνημονίου και τις δράσεις που απαι-τούνται για να υλοποιηθούν, τονίζοντας,παράλληλα, ότι θα ολοκληρωθεί πλήρωςκαι ότι οι Γερμανοί φορολογούμενοι δενθα χάσουν ούτε ένα ευρώ! Η διμερής συ-νεργασία θα αποδειχθεί επικερδής [win– win] για τους πολίτες και των δύοχωρών θα είναι η κατάληξη των δηλώ-σεων του Αντ. Σαμαρά.

Ο Μ. Κοττάκης, πάντως, προκειμένουνα δικαιολογήσει την [αναμενόμενη] κα-τάρρευση της κυβέρνησης Σαμαρά, θεω-ρεί την Α. Μέρκελ ρυθμιστή και όλουςτους υπόλοιπους πολιτικούς ως υπά-κουους μαθητές «τύπου Σαμαρά»! Καιυποστηρίζει ότι η Α. Μέρκελ «έχει αρχί-σει να μελετά την πιθανότητα να εξωθή-σει τα πράγματα σε πρόωρες εκλογέςστην Ελλάδα για να έχει κάποιον να τον«πατήσει», να τον χρησιμοποιήσει ωςλάβαρο στην επέλαση των γερμανών ευ-ρωσκεπτικιστών της «Εναλλακτικής Ευ-ρώπης», που σάρωσαν στις τοπικέςεκλογές». Για να καταλήξει υποστηρί-ζοντας ότι μετά την εκλογή Τσίπρα –αυτό δεν το αμφισβητεί!- «το Βερολίνοθα περιφέρει την κεφαλή του αρχηγούτης αριστεράς στους υπηκόους του,όπως κάποιοι άλλοι το κεφάλι του Βε-λουχιώτη μετά τον αποκεφαλισμό του».Πέρα όλων των άλλων –το παράδειγμαείναι τουλάχιστον προσβλητικό και μα-κάβριο…- ξεχνά ότι «Βάρκιζα» για τονλαό δεν θα [ξανα]υπάρξει. Ότι οι πολί-τες δεν αντέχουν άλλο τις μνημονιακέςπολιτικές. Βάρκιζα τέλος, Μανώλη!

Θόδωρος Μιχόπουλος[email protected]

Ν∆: ΕσωκομματικέςαναταράξειςΟι γερμανοί γνωρίζουν, βέβαια, τη δυσχερή θέση στην οποία βρίσκεται η

κυβέρνηση του Αντ. Σαμαρά και ότι είναι αρκετά πιθανόν η χώρα να οδη-γηθεί σε πρόωρες εκλογές –«Το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών δεν μπορείνα αποκλειστεί. Το μεγαλύτερο πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι ο νυν κυ-βερνητικός συνασπισμός δεν διαθέτει, την απαιτούμενη πλειοψηφία για τηνεκλογή προέδρου της ∆ημοκρατίας την ερχόμενη χρονιά», αναφέρει σε συ-νέντευξή του στη Deutsche Welle ο Γερμανός πολιτικός επιστήμονας και κα-θηγητής στο πανεπιστήμιο Ντούισμπουργκ-Έσσεν, Heinz Jurgen Axt.

∆εν είναι μόνο οι ευρωπαίοι που προβληματίζονται με την σταθερότητα τηςκυβέρνησης σε σχέση και με την εκλογή του Προέδρου της ∆ημοκρατίας –βαδίζει σε τεντωμένο σχοινί υποστηρίζουν αναλυτές. Πρωτοκλασάτα στε-λέχη της Ν∆ καθόλου δεν συμμερίζονται την άποψη της Ν. Τζαβέλλα ότι «ο κ.Σαμαράς μπορεί να βρει και 200» βουλευτές [Action24]. O K. Καραμανλής, πουδιαψεύδει κάθε σενάριο περί αποστρατείας του -«ο Καραμανλής δεν σχεδιά-ζει να αποσυρθεί»-, «τάσσεται ξεκάθαρα υπέρ της επίσπευσης της διαδικα-σίας εκλογής του νέου προέδρου μέσω της ανάληψης σχετικής πρωτοβου-λίας από τον κ. Σαμαρά εντός του 2014» [Καθημερινή, 14.09.14]. Άποψη πουσυμμερίζεται και η Ντ. Μπακογιάννη -«να προχωρήσουμε λίγο πιο γρήγοραστην εκλογή Προέδρου της ∆ημοκρατίας, ώστε να ξεκαθαρίσει η εικόνα καινα ξέρουν (οι εταίροι) ότι υπάρχει σταθερότητα στη χώρα και να ξέρουν ότιέχουν να κάνουν με συγκεκριμένους συνομιλητές» [Βήμα FM, 15.09.14]. Ακόμακαι ο Μ. Βορίδης [Βήμα FM, 19.09.14] εφευρίσκει μια ενδιάμεση λύση ζητών-τας «άμεσα να ανοίξει, πολιτικά, το θέμα της εκλογής Προέδρου» με τηνεκλογή του συμφωνηθέντος προσώπου να γίνεται τον Ιανουάριο του 2015!

ΣΤΗΝ «ΠΑΠΙΣΣΑ ΑΝΓΚΕΛΑ» Ο ΑΝΤ. ΣΑΜΑΡΑΣ – ΕΚΛΙΠΑΡΕΙ ΓΙΑ ∆ΗΛΩΣΗ ΣΤΗΡΙΞΗΣ

Σε λαβύρινθο το ΜαξίμουΒασιλικότερος του βασιλέως ο Γκίκας Χαρδούβεληςπου θεωρεί ότι “η διαγραφή χρέους δεν αποτελεί επιλογή”

Page 4: Κυριακή 21-09-2014

Αμέσως μετά την ομιλία του Αλέξη Τσίπραστη ∆ΕΘ ο ανήσυχος Αντώνης Σαμαράςαποφάσισε να εξαγγείλει και αυτός μέτραπρος αντιμετώπιση της ανεργίας...

Του Νίκου Τσαγκρή

∆εν υπάρχει πιο γελοίο περιστα-τικό στο άγραφο χρονικό τηςσυγκυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέ-

λου, από την απόπειρα ανακοστολόγη-σης του «κυβερνητικού προγράμματος»του ΣΥΡΙΖΑ –που δεν είναι το κυβερνη-τικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ αλλά «ό,τιµπορούµε να κάνουµε, ένα ρεαλιστικόκαι υλοποιήσιμο (κοστολογημένο) σχέ-διο ανακούφισης και επανεκκίνησηςτης οικονομίας», όπως διευκρίνισε οπρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπραςστην ομιλία του στη ∆ΕΘ.

Το γελοίο του πράγματος αποτυπώ-θηκε ανάγλυφα την περασμένη Τρίτηστο βασικό τίτλο της πλέον πιστής συ-στημικής θεραπαινίδας, της ηλεκτρονι-κής έκδοσης της εφημερίδας «ΤoΒήμα»:

Ο τίτλος: Την Τρίτη ο Χαρδούβεληςαπαντά στις εξαγγελίες Τσίπρα.

Ο υπότιτλος: Οργασμός δραστηριό-τητας στο υπουργείο Οικονομικών γιατη λεπτομερή κοστολόγηση του προ-γράμματος του ΣΥΡΙΖΑ.

Το «ρεπορτάζ» που ακολουθεί είναι ηχαρά της… συριζαίας και του συρι-ζαίου, αφού αποκαλύπτει το σοκ πουπροκάλεσε το «σχέδιο Τσίπρα» στο κυ-βερνητικό στρατόπεδο και τις σπασμω-δικές ενέργειες που ακολούθησαν:

- Από νωρίς το πρωί της ∆ευτέρας(σ.σ.: με εντολή… Σαμαρά), ο κ. Χαρ-δούβελης δίνει εντολή στο νέο γενικόγραμματέα του υπουργείου κ. ΤάσοΑναστασάτο, αλλά και σε υπηρεσια-κούς παράγοντες να ετοιμάσουν μιααναλυτική κοστολόγηση των εξαγγε-λιών του κ. Τσίπρα.

- Σύμφωνα με πληροφορίες (σ.σ.: μεεντολή… Σαμαρά), ο ΥΠΟΙΚ θα ανεβά-σει σημαντικά το «λογαριασμό» από τα13 δισ. ευρώ, στα οποία υπολόγισε οΣΥΡΙΖΑ τις εξαγγελίες, ενώ θα διατυ-πώνονται σοβαρές ενστάσεις για τοκατά πόσο μπορούν όντως να αξιοποι-ηθούν οι πηγές των κεφαλαίων που πε-ριγράφονται από την αντιπολίτευση.

Ακολούθως ο ρεπόρτερ μας ενημε-ρώνει ότι η επικοινωνιακή γραμμή(σ.σ.: η… ανάβαση του «λογαριασμού»από τα 13 δισ. ευρώ στα 20 και άνω)συζητήθηκε σε συνάντηση των Σαμαρά,Βενιζέλου, Χαρδούβελη, που έγινε τομεσημέρι της ∆ευτέρας.

Η κοστολόγηση ως παραδοχή

Πέρα από το γελοίο του πράγματος,η συγκεκριμένη… κοστολόγηση τηςκοστολόγησης, είναι η απόλυτη σημει-ολογική παραδοχή της κυβερνητικήςανυπαρξίας: μια κυβέρνηση που, σύσ-σωμη, ασχολείται με την κοστολόγησητου κυβερνητικού προγράμματος τηςαξιωματικής αντιπολίτευσης, δεν είναικυβέρνηση αλλά αξιωματική αντιπολί-τευση που ασχολείται με τον έλεγχοτου κυβερνητικού προγράμματος μιας

κυβέρνησης. Ή μιας αξιωματικής αντι-πολίτευσης που θεωρείται ήδη κυβέρ-νηση. Επομένως, αυτή η κυβέρνησηείναι μια ανύπαρκτη κυβέρνηση…

Πιθανότατα, δε, θα παραμείνει ανύ-παρκτη και ως αξιωματική αντιπολί-τευση, αφού μια αξιωματική αντιπολί-τευση που σέβεται τον εαυτό της(βλέπε… ΣΥΡΙΖΑ) οφείλει, πάνω απ’όλα, να διαθέτει και να προτείνει ένακοστολογημένο κυβερνητικό πρό-γραμμα. Ωστόσο, η Νέα ∆ημοκρατίατου Σαμαρά καθώς και το ΠΑΣΟΚ τουΒενιζέλου ακόμα και σήμερα, που υπο-τίθεται ότι συνιστούν μιαν κάποια κυ-βέρνηση, δεν διαθέτουν δικό τους κυ-βερνητικό πρόγραμμα –ούτε κοστολο-γημένο ούτε… ακοστολόγητο: έχουν τοπρόγραμμα της τρόικας! Και είναι δε-σμευμένοι με τις υπογραφές τους –δε-σμεύοντας και τα κόμματα που εκπρο-σωπούν– να το εφαρμόζουν πιστά μέ-χρις ότου το χρέος γίνει… βιώσιμο. ∆η-λαδή, στον αιώνα τον άπαντα, είτε ωςκυβέρνηση είτε ως αντιπολίτευση…

Η κοστολόγηση ως αποδοχή

Και κάτι πραγματικά σοβαρό: η πανι-κόβλητη και εξαιρετικά γελοία κυβερ-νητική «απάντηση» στην καταλυτικάαξιόπιστη «κυβερνητική» παρουσία τουΑλέξη Τσίπρα στη ∆ΕΘ (με την από-πειρα κοστολόγησης της… κοστολόγη-σης του «κυβερνητικού προγράμματος»του ΣΥΡΙΖΑ –που δεν είναι το κυβερνη-τικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ αλλά «ό,τιμπορούμε να κάνουμε, ένα ρεαλιστικόκαι υλοποιήσιμο σχέδιο ανακούφισηςτης κοινωνίας και επανεκκίνησης τηςοικονομίας») κατέρριψε τον κυβερνη-τικό μύθο της μνημονιακής αναγκαιό-τητας: εξαναγκάζοντας το ορκισμένοστο μερκελικό δημοσιοοικονομικόευαγγέλιο κυβερνητικό δίδυμο να ξε-χαστεί για λίγο. Να αυτομολήσει περι-στασιακά από τη στοχοπροσήλωσή τουστις μνημονιακές εφαρμογές προκει-μένου να θεωρήσει και να… επιθεωρή-σει το κοστολογημένο «πρόγραμμα τουΣΥΡΙΖΑ. Και μέσω της εντολής… κο-στολόγησης της κοστολόγησης να«αποδεχτεί» ως δημοσιονομικά συμ-βατό, το «κυβερνητικό πρόγραμμα» τουΣΥΡΙΖΑ.

Όμως, το «κυβερνητικό πρόγραμμα»του ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα «πρόγραμμα» πουπροϋποθέτει ως θεμελιακή βάση εφαρ-μογής την κατάργηση του μνημονίουκαι την έναρξη πολιτικών διαπραγμα-τεύσεων με τους θεσμικούς φορείς τηςΕυρωπαϊκής Ένωσης για την οριστικήδιευθέτηση του χρέους. Είναι το ίδιο«πρόγραμμα» που σύμφωνα με την π.Κ.(π.Κ. = προ Κοστολόγησης!) Νέα ∆η-μοκρατία θα οδηγούσε την Ελλάδαστην κόλαση, στα τάρταρα, στο πυρ τοεξώτερον.

Τώρα, μ.Κ., (μ.Κ. = μετά Κοστολόγη-σιν) το κοστολογημένο πρόγραμμα τουΣΥΡΙΖΑ καταγράφεται ως το «κυβερνη-

τικό πρόγραμμα» που κατέρριψετο μύθο της μνημονιακής ανα-γκαιότητας. Που έδωσε την ευκαι-ρία στους ορκισμένους μνημονια-κούς κ.κ. Σαμαρά και Βενιζέλο νααυτομολήσουν από τη στοχοπρο-σήλωσή τους στις μνημονιακέςεφαρμογές και να ασχοληθούν μετην πολιτική, ως… κοστολόγοιέστω, ενός πραγματικού κυβερνη-τικού προγράμματος.

Περιστασιακά. Για λίγα μόνο ει-κοσιτετράωρα. Ύστερα, ο πρώτοςρίχτηκε και πάλι στην αγκαλιά τηςΜέρκελ. Ο δεύτερος… δεν υπάρ-χει: χάθηκε οριστικά στο σοσιαλ-φιλελεύθερο σύμπαν.

ΙκαριώτικοΕίναι γνωστά τα προβλήματα

που προέκυψαν στην το-πική οργάνωση του ΣΥΡΙΖΑστην Ικαρία, μετά τις πρόσφα-τες αυτοδιοικητικές εκλογές.Το θέμα πήρε μεγάλες διαστά-σεις και για αυτό το λόγο η Πο-λιτική Γραμματεία ασχολήθηκε,σε ειδική συνεδρίασή της με τοζήτημα. ∆εν είναι τόσο σημαν-τικό να αναπαράγουμε με λε-πτομέρειες τα επιχειρήματατων δύο πλευρών. Αυτό πουέχει σημασία είναι οι αποφά-σεις που πάρθηκαν. Αποφασί-στηκε λοιπόν ότι η δημοτικήπαράταξη στην οποία συμμετέ-χουν τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ είναιη «Ικαρία» με επικεφαλής τονΚώστα Σταμούλη. Κανέναμέλος του κόμματος δεν μπορείνα συμμετέχει σε άλλη τοπικήοργάνωση ή σε δύο ταυτόχρονα.Τέλος, τις επόμενες μέρες οιΝομαρχιακή Επιτροπή ΚέντρουΑθήνας θα συζητήσει κατάπόσο κρίνεται αναγκαία ηύπαρξη οργανώσεων «τοπικούχαρακτήρα».

Οι “δημο-σιογράφοι”της ΧρυσήςΑυγήςΜεγάλη επιτυχία είχε η συ-

νέντευξη Τύπου που παρα-χώρησε στη ∆ΕΘ η νεοναζι-στική οργάνωση. Η συνέντευξηκαλύφθηκε μόνο από φιλοχρυ-σαυγίτικα έντυπα όπως το «Εμ-πρός» και η «Ακρόπολη». Μάλι-στα, εντελώς τυχαία ορισμένοιαπό αυτούς ήταν και υποψήφιοιτης ΧΑ στις πρόσφατες αυτοδι-οικητικές εκλογές. Τρεις εξαυτών ήταν υποψήφιοι δημοτι-κοί σύμβουλοι Θεσσαλονίκηςκαι μία υποψήφια περιφερει-ακή σύμβουλος Κεντρικής Μα-κεδονίας. Προφανώς και δενπαρακολουθήσαμε τη «συνέν-τευξη» αλλά είμαστε βέβαιοι ότι

οι συνάδελφοι θα στρίμωξαν μετις ερωτήσεις τους τον εκπρό-σωπο των νεοναζιστών.

Των κριτηρίωντο ανάγνωσμαΑφού η κυβέρνηση έχει απα-

ξιώσει πλήρως την τριτο-βάθμια εκπαίδευση και δη ταπεριφερειακά πανεπιστήμια καιμη έχοντας τίποτα να παρέχειστους εν δυνάμει ψηφοφόρουςτης πρόσφερε αφειδώς μετεγ-γραφές. Στη συνέχεια είδε ότιαυτό θα επιφέρει τσουνάμι δη-λώσεων και προσπάθησε ναθέσει κριτήρια. Ανάμεσα σεαυτά ξεχωρίζουμε ένα, που θαλέγαμε πως καθόλου δεν μοι-άζει με κριτήριο: «Στα εργαστή-ρια, όπου υπάρχουν, θα εκπαι-δεύονται κατά προτεραιότηταοι φοιτητές που πέτυχαν στο οι-κείο τμήμα και στη συνέχεια οιφοιτητές απόμετεγγραφή». Φτιάχνει δηλαδήφοιτητές δύο ταχυτήτων. Αυ-τούς που πέτυχαν με την πρώτηκαι αυτούς που μπήκαν από τοπαράθυρο, τους οποίους στε-ρώντας τους τα εργαστήρια θατους οδηγήσει να είναι «αι-ώνιοι» -συγγνώμη «λιμνάζον-τες»- φοιτητές και μετά θα τρέ-χει να τους διαγράψει. Έτσι μένα σμπάρο πολλά τριγώνια.Και θα κλείσουν περιφερειακάπανεπιστήμια και λιγότεροιπτυχιούχοι θα βγαίνουν στηναγορά εργασίας και θα δημι-ουργείται μια μεγάλη δεξαμενήφοιτητών που θα διαγράφονταιγιατί απέτυχαν. Αυτό θα πει διο-ρατικότητα.

Να ζήσουνΤα πενήντα χρόνια έγγαμου

βίου θέλησαν να γιορτά-σουν οι Κωνσταντίνος και ΆνναΜαρία Γλύξμπουργκ και το έκα-ψαν το πελεκούδι. Άνοιξαν τηΜητρόπολη Αθηνών, που ήτανκλειστή από το 1999 ως σεισμό-πληκτη, για να ανανεώσουντους γαμήλιους όρκους τους.Έκατσαν στους θρόνους τους

Κοπ

τορα

πτικ

ή

44 Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014ΠΟΛΙΤΙΚΗ

H ανακοστολόγηση ως σημείοτης κυβερνητικής ανυπαρξίαςΤο κοστολογημένο «κυβερνητικό πρόγραμμα» τουΣΥΡΙΖΑ εξέθεσε τη συγκυβέρνηση καταρρίπτον-τας το μύθο της μνημονιακής αναγκαιότητας.

Του

∆ημ

ήτρη

Πετ

σετί

δη

Page 5: Κυριακή 21-09-2014

Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014 55ΠΟΛΙΤΙΚΗ

που είχαν να δουν από τη μέρατου γάμου τους, γεγονός πουσυγκίνησε τα μάλα την ΆνναΜαρία. Ο αρχιεπίσκοπος Ιερώ-νυμος τους διάβασε ευχή απο-καλώντας τους βασιλείς, γεγο-νός που συγκίνησε τα μάλα τονΚωνσταντίνο. Μετά με άλλους150 γαλαζοαίματους και μη -ανάμεσά τους ο Στ. Ψυχάρης, οΜ. Κυριακού, ο Ο. Λυκουρέζος,Ντ. Μπακογιάννη, ο Β. Βαρδι-νογιάννης, ο Σ. Νιάρχος, ο Ν.Λαιμός, ο Ι. Γουλανδρής- τογλέντησαν και όχι μία αλλάτρεις φορές. Μία στο μουσείοτης Ακρόπολης, μία στον Ναυ-τικό όμιλο Πειραιώς και μίαστο Μεγάλη Βρετανία με θέα τοπαλάτι -συγγνώμη τη βουλή θέ-λαμε να γράψουμε. Άντε να ταεκατοστήσουν!

Μα ρ σέλ & Μι σέ λ

Ενας άλλος τρόποςείναι εφικτόςΤι είναι αυτό που προκαλεί τον κυβερνητικό πανικό

Μετά την ομιλία και τη συνέντευξητύπου του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑστη ∆ΕΘ, είναι πολλές οι ενδεί-

ξεις ότι τα κυβερνητικά επιτελεία ενερ-γούν υπό το κράτος πανικού. Τι είναιαυτό που τους τρόμαξε; Είναι το γεγονόςότι για πρώτη φορά το κόμμα της αξιω-ματικής αντιπολίτευσης παρουσίασε ένασημαντικό μέρος του άμεσου οικονομι-κοκοινωνικού κυβερνητικού προγράμ-ματός του όχι με τη μορφή γενικών κα-τευθύνσεων, αλλά με τη μορφή πολύσυγκεκριμένων μέτρων, που κρίνονταιαπό την πλειονότητα των πολιτών άμεσαεφαρμόσιμα.

Μπορεί κάποιος να ασκήσει κριτικήστον ΣΥΡΙΖΑ, γιατί επέλεξε να έχει ένατέτοιο μετρημένο περιεχόμενο η ομιλίατου προέδρου του στη ∆ΕΘ. Μπορεί ναεπισημάνει ότι ήταν ελαχιστοποιημένεςοι αναφορές σε μεσοπρόθεσμους στό-χους και πολύ περισσότερο σε οραμα-τικά στοιχεία, παρά το γεγονός ότι ο Αλ.Τσίπρας τόνισε ότι αυτά τα μέτρα «δενείναι αυτά που θέλουμε, αλλά αυτά πουμπορούμε» στις παρούσες συνθήκες. ∆ενμπορεί, όμως, να αρνηθεί ότι αυτός ο χα-ρακτήρας των προτάσεων του ΣΥΡΙΖΑκαι η πολιτική και οικονομοτεχνική υπο-στήριξή τους έχει το μεγάλο πλεονέ-κτημα ότι ενισχύει αποφασιστικά τηνεκτίμηση της πλειονότητας των πολιτώνότι υπάρχει άλλος δρόμος πέρα από τηντυφλή εφαρμογή των μνημονιακών μο-νοδρόμων, της διαρκούς λιτότητας, τηςύφεσης, της εσωτερικής υποτίμησης.Αποδυναμώνει έτσι τον πυρήνα της κυ-βερνητικής προπαγάνδας.

Ασφαιρες αντεπιθέσεις

Αυτό το νέο στοιχείο, που ήταν μεν κα-τόρθωμα για ένα κόμμα που σε ελάχιστοχρόνο έφτασε από το 4% στα πρόθυρατης κυβέρνησης, αλλά δεν είναι και τοτέρμα της κοπιαστικής συλλογικής προ-σπάθειας, είναι που κάνει τα επιτελείατης κυβέρνησης να χάνουν τη μπάλα.Ολες οι αντεπιθέσεις τους επί μία βδο-μάδα τώρα αποδεικνύονται άσφαιρες.Μιλούν με μια παρωχημένη γλώσσα, πουδεν ταιριάζει στη νέα πραγματικότητα.

Από συνήθεια, μίλησαν για παροχολο-γία. Ομως, μόνο αναίσθητοι μπροστάστην κοινωνική δυστυχία μπορούν να θε-ωρήσουν πελατειακή παροχή την άμεσηανάγκη λήψης στοιχειωδών μέτρων κοι-νωνικής σωτηρίας.

Από συνήθεια έβαλαν το υπουργείο Οι-κονομικών να μιλήσει απρόσωπα γιαλάθος κοστολόγηση. Ομως, όσοι διάβα-σαν τις καθυστερημένες απαντήσεις τωνμανδαρίνων του, κατάλαβαν ότι οι άν-θρωποι μιλούν με δεδομένο ότι θα συνε-χίζεται η δική τους καταστροφική πολι-τική, τη στιγμή που υποστηρίζεται μεπολύ συγκεκριμένα μέτρα η ανατροπήτης. Ανατροπή που μπορεί να θέσει σεκίνηση ξανά την παραγωγή, τη ζήτηση,την αύξηση των δημόσιων εσόδων καιτην ενίσχυση των ασφαλιστικών τα-μείων. [Χαρακτηριστικό της σύγχυσήςτους είναι ότι στην απάντησή τους μας...θυμίζουν ότι «δυστυχώς, το επίπεδο τωνμισθών δεν καθορίζεται με νομοθετικέςρυθμίσεις», για να δείξουν πόσο ουτο-πική είναι η επαναφορά του κατώτατουμισθού στα 751 ευρώ. Μέσα στη βιασύνητους να υπονομεύσουν την πρόταση τουΣΥΡΙΖΑ, «ξέχασαν» ότι αυτοί οι ίδιοι κα-τέβασαν με νόμο τον κατώτατο μισθόστα 580 ευρώ και 450 για τους νέους].

Το ανέφικτο και το εφικτό

Από συνήθεια λένε ότι όλα αυτά πουπροτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ανέφικτα. Βλέ-ποντας, όμως, ότι αυτό δεν πιάνει, άρχι-σαν να ισχυρίζονται ότι «αρκετές από τιςεξαγγελίες του ήδη υλοποιούνται ή βρί-σκονται σε φάση υλοποίησης». Αρα είναιεφαρμόσιμες. Αυτό είναι το συμπέρασμαπου συνάγει αβίαστα ο πάσα ένας, καιέτσι πέφτει στο κενό άλλο ένα επιχεί-ρημα της κυβερνητικής προπαγάνδας.[Αξίζει να σημειώσουμε εδώ τη...λεπτήδιάκριση μεταξύ μέτρων που «υλοποι-ούνται ήδη» και μέτρων που «βρίσκονταισε φάση υλοποίησης», διάκριση πουχρησιμεύει μόνο σε πολιτικάντηδες πουσυνηθίζουν να παραπέμπουν τις υποσχέ-σεις τους στις ελληνικές καλένδες].

Από συνήθεια λοιδόρησαν τη θέση γιατη δημιουργία απασχόλησης με αύξησητων δημοσίων δαπανών. Η απάντησηαυτή τη φορά τους ήρθε από τον Π.Κρούγκμαν μέσω «Τάιμς της Νέας Υόρ-κης»: «Η αύξηση των δημοσίων δαπανώνσε περίοδο ύφεσης δημιουργεί θέσεις ερ-γασίας, η μείωσή τους οδηγεί σε απολύ-σεις».

Η επιχείρηση τρομοκράτησης των πο-λιτών αυτή τη φορά πέφτει στο κενό.Ολες οι μετρήσεις της τελευταίας εβδο-μάδας – και όχι μόνο για την πρόθεσηψήφου – δείχνουν σημαντική κάμψη τηςεμπιστοσύνης στην κυβερνητική πολι-τική και στα πρόσωπα που την εκφρά-ζουν. Και, αντίστοιχα, άνοδο της πειστι-κότητας των θέσεων του ΣΥΡΙΖΑ με πα-ράλληλη αποδυνάμωση της τρομοκρατι-κής δύναμης της κυβερνητικής επιχειρη-ματολογίας. Το συμπέρασμα που φαίνε-ται να βγάζουν όλο και περισσότεροι πο-λίτες, είναι ότι η κυβερνητική πολιτικήδεν ήταν ούτε είναι μονόδρομος, είναι

πολιτική επιλογή. Κι αυτό επειδή βλέ-πουν να ανοίγεται μπροστά τους μιαάλλη επιλογή με πάρα πολύ συγκεκρι-μένα βήματα. Αυτή την άλλη επιλογήπροσεγγίζουν σήμερα σε σημαντικόβαθμό απαλλαγμένοι από την επιρροήτης κυβερνητικής τρομοκρατίας.

Ο αντίπαλος σε δύσκολη θέσηΧρειάζεται προφανώς πολλή προσπά-

θεια ακόμα για να κατανικηθεί αυτό τοπλέγμα ιδεοληψίας, δογματισμού, ιδιο-τελών συνφερόντων και ταξικής μερο-ληψίας. ∆εν είναι εύκολος ο δρόμος.Υπάρχουν, όμως, ισχυρές ενδείξεις τα-χείας αποδυνάμωσης των επιχειρημάτωνκαι της επιρροής των αντιπάλων. Κιαυτό δεν είναι καθόλου αμελητέο. Το αν-τιλαμβάνονται και οι ίδιοι κι αυτό τουςπανικοβάλλει αναγκάζοντάς τους να δεί-χνουν όχι μόνο τον πραγματικό εαυτότους, αλλά και το μέχρι πού είναι διατε-θειμένοι να φτάσουν.

∆εν διστάζουν να εξευτελιστούν πλή-ρως, όπως έκαναν με την απαγόρευσητης μετάδοσης της ομιλίας του Τσίπραστη ∆ΕΘ από τη ΝΕΡΙΤ οδηγημένοι απόέναν πανικόβλητο αυταρχισμό. Προτίμη-σαν να κάνουν ρεζίλι μία υπουργό τους,εμφανίζοντάς την να ψεύδεται μπροστάστο πανελλήνιο ότι τάχα δεν ήξερε τί-ποτα για το φόνο, ενώ τα μέλη του διοι-κητικού συμβουλίου της ΝΕΡΙΤ, που οιίδιοι διόρισαν, παραιτούνταν το ένα μετάτο άλλο καταγγέλλοντας την άμεση καιαναιδέστατη παρέμβαση του Μαξίμουστο έργο του... ελληνικού BBC. Αποκα-λύπτουν έτσι το χαρακτήρα της κυβέρ-νησής τους. Μιας κυβέρνησης αυταρχι-κών τρομοκρατών, απ’ την οποία όλα θαπρέπει κανείς να τα περιμένει.

Χ. Γεωργούλας

Του

∆ημ

ήτρη

Πετ

σετί

δη

Η επιχείρηση τρομοκράτησης των πολιτών αυτή τηφορά πέφτει στο κενό. Ολες οι μετρήσεις τηςτελευταίας εβδομάδας – και όχι μόνο για τηνπρόθεση ψήφου – δείχνουν σημαντική κάμψη τηςεμπιστοσύνης στην κυβερνητική πολιτική και σταπρόσωπα που την εκφράζουν.

Παγκόσμιαπορείατων λαώνγια τοκλίμα

Προφανώς σημαντικότεροαπό μια ακόμη πορεία θαήταν το να βοηθήσουμε

τον κόσμο μας ν’ αλλάξειπορεία. Κι αυτό δεν μπορείπαρά να περιλαμβάνει τηνοικολογική μέριμνα. Κάθε νέαμελέτη για την αλλαγή τουκλίματος φαίνεται πιοαπαισιόδοξη από τηνπροηγούμενη. Ο ΟΗΕ το ξέρει και γι’ αυτόκαλεί σε έκτακτη ΣύνοδοΚορυφής αυτόν τονΣεπτέμβρη... Λίγες ημέρες πριν,στο παγκόσμιο ραντεβού της21ης Σεπτέμβρη, σε μια από τιςσπουδαιότερες κινητοποιήσειςκαι ψηφοφορίες που έγινανποτέ, (ψηφίστε στοlink https://secure.avaaz.org/el/join_to_change_everything_rb/?pv=372&rc=fb αξίζει τον κόπο!)πολίτες και κινήματα από όλοντον κόσμο θα συναντηθούνστους δρόμους του πλανήτη, κιέπειτα θα παρουσιάσουν υπότην σκέπη του Avaaz στην ίδιατη διάσκεψη του ΟΗΕ σε ένα15λεπτο που τους έχειπαραχωρηθεί λόγω τωνιδιαίτερων συνθηκών, τη φωνή“μας”...Η Αθήνα (στην ∆ιονυσίουΑεροπαγίτου στις 4 μμ), ηΘεσσαλονίκη, (στην Παραλίαστις 6) όπως και άλλες πόλεις,μετέχουν σε αυτήν τηνπαγκόσμια διαμαρτυρίαδίνοντας της ταχαρακτηριστικά μιαςσυνειδητής αλλά καιχαρούμενης προς ενδυνάμωσηόλων με ποικίλες πολιτιστικέςδράσεις συμμετοχής.Όπως σημειώνεται αν οκαθένας και η καθεμιά από εμάςσυμμετέχει μπορούμε νακάνουμε την 21 Σεπτέμβρη μιαημέρα που ο κόσμος δεν θαξεχάσει ποτέ...

Ελένη Καρασσαβίδου

Page 6: Κυριακή 21-09-2014

66 Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ικανοποίηση επικρατεί στον ΣΥΡΙΖΑαπό την παρουσία του κόμματος στοδιήμερο της ∆ιεθνούς Έκθεσης Θεσ-

σαλονίκης. Στην Κουμουνδούρου εκτι-μούν ότι τόσο η συγκέντρωση στο Βελλί-δειο όσο και η συνέντευξη Τύπου πήγανπολύ καλά και έδωσαν το μήνυμα ότι οΣΥΡΙΖΑ είναι έτοιμος να αναλάβει τοβαρύ φορτίο της διακυβέρνησης τουτόπου. Αυτή η εκτίμηση ενισχύθηκε καιαπό την υποδοχή της κοινωνίας αλλάκαι από τα αποτελέσματα των δημοσκο-πήσεων μετά τη Θεσσαλονίκη που δεί-χνουν ο ΣΥΡΙΖΑ να αυξάνει τη διαφοράτου από τη Ν∆.

Στην Πολιτική Γραμματεία, που έγινετην περασμένη Πέμπτη, υπήρξε η γενικήεκτίμηση ότι η παρουσία του Αλέξη Τσί-πρα ήταν ιδιαιτέρως θετική καθώς με ταπρογραμματικά μέτρα που εκφωνήθη-καν δόθηκε σαφές πολιτικό στίγμα.Όπως ειπώθηκε μάλιστα, ήταν από τιςφορές που ο ΣΥΡΙΖΑ εξέπεμψε, με σα-φήνεια, τόσο το «ταξικό του πρόσημο»όσο και την αδιαπραγμάτευτη βούλησήτου για άμεση αντιμετώπιση της ανθρω-πιστικής κρίσης «ανεξαρτήτως της δια-πραγμάτευσης με τους δανειστές». Ηπλειοψηφία της Γραμματείας σημείωσεστα θετικά το γεγονός ότι όλα τα μέτραπου ανακοίνωσε ο πρόεδρος του ΣΥ-ΡΙΖΑ, ήταν με την μεγαλύτερη δυνατήακρίβεια κοστολογημένα γεγονός πουέδωσε «μήνυμα ετοιμότητας του κόμμα-τος». Επιπλέον, όλοι συμφώνησαν ότι ηκυβέρνηση είναι σε πολύ δύσκολη θέσηκαι εκτιμούσαν ότι η παρουσία του ΣΥ-ΡΙΖΑ στη Θεσσαλονίκη προκάλεσε πα-νικό στο κυβερνητικό επιτελείο που ψά-χνει πλέον «σωσίβιο» από τη συνάντησηΜέρκελ – Σαμαρά.

Μεγάλη σημασία δόθηκε και στο γεγο-νός ότι η επιτυχημένη παρουσία ήταναποτέλεσμα της συλλογικής δουλειάςπου έγινε σε όλο το προηγούμενο διά-στημα τόσο από τις ομάδες επεξεργα-

σίας του προγράμματος όσο και από ταόργανα που ανέλαβαν την προετοιμασίατης ∆ΕΘ. Αρκετά από τα μέλη του οργά-νου μάλιστα, ζήτησαν στις τοποθετήσειςτους, όπως αυτό αποτελέσει παράδειγμαγια το μέλλον και τις κρίσιμες πολιτικέςμάχες που θα κληθεί να δώσει το κόμμα.

Στη συζήτηση βέβαια δεν έλειψαν καιοι διαφοροποιήσεις και χρωματισμοίστην αποτίμηση. Από τα ζητήματα πουτέθηκαν ξεχωρίζουν οι επισημάνσεις ότιτόσο στην ομιλία του Αλ. Τσίπρα όσο καιστη συνέντευξη Τύπου απουσίασαν οισυγκεκριμένες αναφορές σε φλέγονταθέματα όπως της παιδείας. Επιπλέον,σημειώθηκε ότι είτε παραλείφθηκαν είτελειάνθηκαν ορισμένα από τα ταυτοτικάστοιχεία του κόμματος της Αριστεράς μεχαρακτηριστικότερη την παράλειψη τουΑλ. Τσίπρα να μιλήσει για κλείσιμο τωνστρατοπέδων συγκέντρωσης των μετα-ναστών, Τέλος, τονίσθηκε και η έλλειψηοραματικού στοιχείου όπως και οι ανα-φορές σε θέματα νεολαίας. Οι επισημάν-σεις αυτές πάντως έγιναν σε κλίμα καιένταση που πόρρω απείχε από το κλίμαπου προσπάθησαν να καλλιεργήσουνορισμένα ΜΜΕ μέσα στην εβδομάδα περί«διαφωνιών για το πρόγραμμα».

Όπως είχαμε γράψει και την προηγού-μενη βδομάδα, ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται σεπερίοδο διαμόρφωσης του τελικού τουκυβερνητικού προγράμματος το οποίοθα τεθεί προς διαβούλευση και τελικήεπεξεργασίας στις κομματικές οργανώ-σεις όσο και με κοινωνικά σύνολα. Γιααυτό το λόγο αποφασίστηκε όπως ξεκι-νήσουν άμεσα τα Περιφερειακά αλλά καιΘεματικά Συνέδρια του κόμματος. Επι-πλέον, από τη συζήτηση που έγινε προ-έκυψε η ανάγκη όπως το ζήτημα τουασφαλιστικού τεθεί σε προτεραιότητακαι αποφασίστηκε να παρθούν άμεσεςπρωτοβουλίες, ανάλογες με αυτές τουκαλοκαιριού για ∆ΕΗ και αιγιαλούς. Στιςσυνεδριάσεις της επόμενης βδομάδας θα

ΣΥΡΙΖΑ

Χαμόγελα για ∆ΕΘ,εντείνεται η προετοιμασία

Πάπας Φραγκίσκος:∆εν υπάρχουν “λαθραίοι”Μεγάλη ιστορική και πολιτική σημασία αποδίδουν στον ΣΥΡΙΖΑ την συνάντηση

του Αλέξη Τσίπρα με τον Πάπα Φραγκίσκο. Ιδιαίτερη εντύπωση έκανε η ανα-φορά του Πάπα ότι «δεν υπάρχουν συνάνθρωποί μας λαθραίοι», αναφερόμενοςστους μετανάστες, και «θεωρώ αδιανόητο να λέμε κάποιους λαθραίους, δεν υπάρ-χουν λαθραίοι σε αυτή τη γη». Στον ΣΥΡΙΖΑ σημειώνουν ως ιδιαιτέρως σημαντικήτη συγκεκριμένη αναφορά και για αυτό ο Αλέξης Τσίπρας συζήτησε όπως παρθούνάμεσες πρωτοβουλίες για το μεταναστευτικό και τις τραγικές επιπτώσεις μιαςπολιτικής ευρωπαϊκής που χρήζει άμεσης αναθεώρησης.

Μετά το τέλος της 45λεπτης συνάντησης, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ προέβη σε δη-λώσεις στις οποίες, μεταξύ άλλων τονίζει: «Με τον Πάπα Φραγκίσκο, επονομαζό-μενο και ως “Πάπα των φτωχών”, είχαμε την ευκαιρία να κουβεντιάσουμε για τηνοικονομική κρίση, που δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και κρίση αξιών. Είχαμε τηνευκαιρία να κουβεντιάσουμε για τις δομικές αιτίες που γεννούν τη φτώχεια καιτις κοινωνικές ανισότητες, που είναι η άνιση διανομή του εισοδήματος και η αυ-τονομία, η ασυδοσία των χρηματοπιστωτικών αγορών. Είχα την ευκαιρία να τουμεταφέρω την εικόνα που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην πατρίδα μας, την Ελλάδα Νατου πω ότι, μετά από τέσσερα χρόνια αδιέξοδων και άδικων πολιτικών λιτότητας,ο ελληνικός λαός πληρώνει στην πλειοψηφία του την στιγμή που οι τράπεζες σώ-ζονται και κάποιοι βγάζουν τα λεφτά τους στο εξωτερικό και απειλούν και απόπάνω. Τέλος, συμφωνήσαμε στην ανάγκη να υπάρξει συνέχεια στο διάλογο της ευ-ρωπαϊκής Αριστεράς και της χριστιανικής Εκκλησίας. Εκκινούμε από διαφορετικέςιδεολογικές αφετηρίες, τεμνόμαστε όμως σε πανανθρώπινες αξίες, όπως η αλλη-λεγγύη, η ανάγκη για τον συνάνθρωπο, η κοινωνική δικαιοσύνη.

Με θετικό τρόπο αν και με αρκετήδόση σκεπτικισμού, αντιμετώπι-σαν στελέχη της ∆ΗΜΑΡ την πα-

ρουσίαση των προτάσεων του ΣΥΡΙΖΑ γιατην αντιμετώπιση της οικονομικής καιανθρωπιστικής κρίσης. Με δύο λόγια, ηηγεσία της Αγίου Κωνσταντίνου θεωρείότι, παρά τις επιμέρους διαφωνίες, ο ΣΥ-ΡΙΖΑ έχει κάνει στροφή προς μια πιο ρε-αλιστική προσέγγιση κυβερνησιμότητας,.Σε αυτό το πλαίσιο, ο υπεύθυνος οικονο-μικής και κοινωνικής πολιτικής της∆ΗΜΑΡ, ∆. Χατζησωκράτης σημείωσε ότιο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στη ∆ΕΘ «απέ-φυγε κάθε αναφορά σε μονομερείς ενέρ-γειες για το χρέος, αλλά για ισχυρή εν-τολή διαπραγμάτευσης», την ίδια στιγμή

όμως οι προτάσεις που προτείνει: «θέ-τουν υπό αμφισβήτηση και πλήρη ανα-τροπή όλες τις υποχρεώσεις που έχειαναλάβει η χώρα μας έναντι της ΕΕ καιτων δανειστών. Προανήγγειλε επίσης τησυμμετοχή της ∆ΗΜΑΡ στην ευρύτερησυζήτηση σχετικά με τις προτάσεις τουΣΥΡΙΖΑ για τα οικονομικά θέματα, ανοί-γοντας έναν ακόμα δίαυλο επικοινωνίαςτων δύο πλευρών. Είναι μια βάση συζή-τησης ακόμα και αν τα νούμερα είναιλάθος, σχολίαζαν στελέχη της.

Η πορεία προς το Συνέδριο

Στην τελευταία κοινή συνεδρίασηΕκτελεστικής Επιτροπής και κοινοβου-

λευτικής ομάδας ο πρόεδρος της ∆ΗΜΑΡΦ. Κουβέλης για πρώτη φορά, ξεκαθάρισεμε μεγαλύτερη από κάθε άλλη φορά σα-φήνεια ότι η εκλογή του Πτ∆ σχετίζεταιάμεσα με την αλλαγή της πολιτικής, ενώεπεσήμανε ότι είναι διατεθειμένος να συ-νεχίσει να βρίσκεται στην ηγεσία της∆ΗΜΑΡ, ανανεώνοντας τη θητεία τουστο 3ο Έκτακτο Συνέδριο. Την άποψή τουαυτή επιβεβαίωσε την Πέμπτη στον Realfm και στον N. Χατζηνικολάου: «η προ-εδρική εκλογή συναρτάται με τις ασκού-μενες πολιτικές. Με την έννοια, ότι δενμπορεί να αναμένουμε πολιτικές συνεν-νοήσεις, συναινέσεις και συμπτώσεις, αναυτές οι πολιτικές διευρύνουν την κοι-νωνική και πολιτική πόλωση» σχολίασε.

∆ΗΜΑΡΘετικάαλλά μεσκεπτικισμό,έναντι τωνπροτάσεωντου ΣΥΡΙΖΑ

Page 7: Κυριακή 21-09-2014

Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014 77ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Αν ζούσαμε σε μια χώρα όπου ταΜΜΕ ήθελαν να καλύψουν τιςπραγματικές ειδήσεις, τότε οι

εκ νέου αποκαλυφθείσες συνομιλίεςΜπαλτάκου – Χρυσής Αυγής θα φι-γουράριζαν πρώτες στα πρωτοσέλιδα.Αντ’αυτού, σχεδόν σιωπή.

Όπως αποκάλυψε η Εφημερίδα τωνΣυντακτών και ο ∆ημήτρης Ψαρράς ηεπικοινωνία του Μπαλτάκου με στενόσυνεργάτη του Κασιδιάρη, αφορούσεκοινοβουλευτικές ενημερώσεις καισυνεργασίες των δυο κομμάτων, ενώέδινε «συγχαρητήρια» στον ναζιστήβουλευτή Ηλιόπουλο για τις χυδαι-ότητες, τις ύβρεις και τις απειλές τουεναντίον του ΣΥΡΙΖΑ τον Μάιο του2013. Η συνεργασία των δυο κομμά-των –και μάλιστα στο ανώτερο δυνατόεπίπεδο- υπονομεύει κάθε προσπά-θεια της μεγάλης συνιστώσας της κυ-βέρνησης να δείξει δημοκρατικό προ-σωπείο.

Παράλληλα, η αντιδεοντολογικήαπαγόρευση της μετάδοσης της ομι-λίας Τσίπρα το Σάββατο λειτούργησεως μπούμερανγκ, δημιούργησε τριγ-μούς στο κυβερνητικό στρατόπεδο καιεπέφερε παραιτήσεις στη ΝΕΡΙΤ τωνΜακρυδημήτρη (Πρόεδρος τηςΝΕΡΙΤ), Μορώνη (∆ιευθύνοντας Σύμ-βουλος )και λίγες μέρες μετά του μέ-λους του εποπτικού συμβούλου Χρ.Χωμενίδη, ενώ την επόμενη μέρα οΠρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος της κυ-βέρνησης αναγκάστηκαν να κάνουνέκτακτη συνάντηση προφανώς επι-κοινωνιακής διαχείρισης της κατά-στασης. Η αποκάλυψη πως ο Σαμαράςτηλεφώνησε σε καναλάρχες ιδιωτι-κών σταθμών ζητώντας να μην μετα-δοθεί ούτε από το δικό τους σήμα ηομιλία του Αρχηγού της ΑξιωματικήςΑντιπολίτευσης προδίδει τον πανικότου Μαξίμου στην ηγεμονική εμφά-νιση της Αριστεράς, που συν τοις άλ-λοις, παρακολουθήθηκε με αυξημένοενδιαφέρον από μεγάλο κομμάτι τηςκοινωνίας.

Προσπάθεια αποδόμησης τουΣΥΡΙΖΑ

Η Νέα ∆ημοκρατία, αμέσως μετάτην ομιλία Τσίπρα, επιδόθηκε σε έναναγώνα αποδόμησης του κυβερνητικούπρογράμματος που παρουσίασε οπρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στη ∆ΕΘ τοΣάββατο. Στη πολιτική γραμμή τηςΝέας ∆ημοκρατίας επικράτησαν οι το-ποθετήσεις για «παροχολογία» και«εσφαλμένη κοστολόγηση» στο πρό-γραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Το ποσό που θα

χρειαζόταν για να υλοποιηθεί το πρό-γραμμα μπήκε σε διατίμηση και εκκι-νούσε από 13 δις, έφτασε στα 17 διςμε το ποσό να «πιάνει ταβάνι» κατάτην εκτίμηση του Υπουργείου Οικονο-μικών σε 12σέλιδη ανακοίνωση του (!)στα 27 δις ευρώ. Η απάντηση τουΤμήματος Οικονομικής Πολιτικής τουΣΥΡΙΖΑ ήταν άμεση.

Στον αγώνα για επικοινωνιακή δια-χείριση επιστρατεύτηκε και ο Πρωθυ-πουργός, πηγαίνοντας μάλιστα στηΒουλή στα μέσα της εβδομάδας -όχιβεβαίως για να επιτελέσει τις θεσμι-κές του υποχρεώσεις- αλλά για να χα-μηλώσει τους τόνους στην κοινοβου-λευτική ομάδα και να σπείρει πανικόαπό το καφενείο της βουλής τρομο-κρατώντας πως: «Εάν δοθεί στονΑλέξη Τσίπρα η ευκαιρία (σ.σ. να κυ-βερνήσει), που δεν θα του δοθεί, στιςελληνικές τράπεζες δεν θα μείνει ούτεένα ευρώ»

Εσωτερικά προβλήματα

Στο εσωκομματικό μέτωπο, οι ειση-γήσεις της Ντ. Μπακογιάννη και των«κύκλων» του πρώην πρωθυπουργούΚ. Καραμανλή για πρόωρες εκλογές,πριν από την προσπάθεια εξεύρεσης180 βουλευτών για την εκλογή Προ-έδρου της ∆ημοκρατίας και αμέσωςμετά την αξιολόγηση του ελληνικούπρογράμματος, συνιστούν την παρα-δοχή της σίγουρης ήττας, από μεγάλοκομμάτι της παράταξης. Η εσωκομμα-τική κριτική είναι βέβαιο πως θα συ-νεχιστεί, μιας και πλέον η ΚΟ της Ν∆κάθε άλλη παρά αρραγής είναι, δια-βλέποντας την ενδεχόμενη κατάρ-ρευση της κυβέρνησης που συνομολο-γείται πλέον και από τα φίλια σεαυτήν ΜΜΕ.

Στο μεταξύ, οι αντιφατικές δηλώ-σεις κορυφαίων της κυβέρνησης, επι-τείνουν το χάος. Ο Πρωθυπουργόςστη συνέντευξη του στη real news τηνπροηγούμενη Κυριακή εμφανίστηκεαισιόδοξος για αναδιάρθρωση τουχρέους, ενώ την Παρασκευή ο Υπουρ-γός Οικονομικών Γ. Χαρδούβελης δή-λωσε στην τηλεόραση τουBloombergπως: «δεν αποτελεί επιλογή η δια-γραφή του ελληνικού χρέους».

Εν μέσω όλων αυτών, στη Συγγρούπροσπαθούν να ξεφύγουν από τηνεσωστρέφεια στην οποία τους παρα-σέρνει και ο έτερος κυβερνητικόςεταίρος, δηλαδή το ΠΑΣΟΚ. Η τα-κτική θα είναι διττή. Από τη μια νααποδράσουν από την δεινή πραγματι-κότητα με επετειακές εκδηλώσεις γιατα 40χρονα της Νέας ∆ημοκρατίας σεΑθήνα και Χαλκιδική για να τονωθεί ηκομματικότητα σε επίπεδο στελεχών.Από την άλλη, θέλουν να πιάσει τόπο,έστω και μόνο επικοινωνιακά, το προ-σκλητήριο σε όλο το συντηρητικό πο-λιτικό προσωπικό για πανστρατιάεναντίον του επερχόμενου ΣΥΡΙΖΑ.

Μετά και από την δημοσιοποίησητης δημοσκόπησης του Πανεπιστη-μίου Μακεδονίας για τον ΣΚΑΙ που πι-στοποιούσε την υπεροχή του ΣΥΡΙΖΑμε 6 ποσοστιαίες μονάδες έναντι τηςΝ∆, ο Πρωθυπουργός αναχώρησε γιατο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, όπουαναμένεται να συναντηθεί με τονΤούρκο ομόλογο του Α. Νταβούτο-γλου ενώ την ερχόμενη Τρίτη, σε αντί-στιξη της επίσκεψης Τσίπρα στονΠάπα, ο κ. Σαμαράς συναντάει τηνΚαγκελάριο της Γερμανίας στο Βερο-λίνο.

Βασίλης Ρόγγας

Σαμαράςκαλεί…Μέρκελ

συζητηθούν τα θέματα αυτοδιοίκησηςκαι η σύγκρουση με τον Κυριάκο Μη-τσοτάκη μετά την άρνηση των εκλεγμέ-νων δημάρχων και περιφερειαρχών πουπρόσκεινται στον ΣΥΡΙΖΑ να προχωρή-σουν στην αξιολόγηση των δημοτικώνυπαλλήλων.

Συναντήσεις και συλλογικότητα

Εκτός όμως από την αποτίμηση γιατην παρουσία του κόμματος στη ∆ΕΘ, ηΠολιτική Γραμματεία συζήτησε και θέ-ματα που προέκυψαν την εβδομάδα πουπέρασε. Ορισμένα μέλη του οργάνου(κυρίως της Αριστερής Πλατφόρμας)διατύπωσαν τις ενστάσεις τους τόσο γιατην επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στο Βα-τικανό, όσο και για την παρουσία τουστο Κόμο, που προηγήθηκε της ∆ΕΘ.Επιπλέον, τα μέλη του οργάνου που πρό-σκεινται στην ΑΝΑΣΑ επεσήμαναν ότιμεγαλύτερη σημασία από τις διάφορεςεπισκέψεις έχει το σήμα που εκπέμπουναυτές δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στιςδηλώσεις που προηγούνται ή ακολου-θούν. Έγινε επίσης αναφορά στην πρό-σφατη επίσκεψη του προέδρου του κόμ-ματος στο Άγιο Όρος και στην απουσίααπό τις δηλώσεις των θεμάτων περί δια-χωρισμού κράτους και εκκλησίας αλλάκαι της φορολογίας της εκκλησιαστικήςπεριουσίας. Επισημάνθηκε επίσης ότιίση σημασία με τις επαφές στο εξωτε-ρικό έχει και η παρουσία του προέδρουτου κόμματος σε εσωτερικές κινηματι-κές διαδικασίες ή σε συμβολικές επι-σκέψεις.

Στη συνεδρίαση ζητήθηκαν διευκρινή-σεις για την συνάντηση αποστολής τουΣΥΡΙΖΑ (∆ραγασάκης, Σταθάκης) με τονΓερμανό υφυπουργό Εργασίας, ΓεργκΆσμουσεν. Ο ∆ημήτρης Βίτσας σημεί-ωσε ότι ήταν μια άτυπη συνάντηση καιπαρέπεμψε στην διευκρινιστική δήλωσητου Γιάννη ∆ραγασάκη ότι: «δεν υπήρξεεπίσημη συνάντηση με την γερμανικήκυβέρνηση ή με μέλη της. Άτυπες συ-ναντήσεις γίνονται με κάθε ευκαιρία καισε κάθε πρόσφορο επίπεδο. Με την έν-νοια αυτή υπήρξε γεύμα με Γερμανούςοικονομολόγους με την παρουσία καιτου κ. Άσμουσεν». Εντούτοις, μέλη τηςΠΓ τόνισαν ότι τέτοιου είδους συναντή-σεις δεν μπορεί να γίνονται γνωστές απότον Τύπο ζητώντας παράλληλα ενημέ-ρωση για το περιεχόμενο της συζήτησης,

Αδάμος Ζαχαριάδης

Ενώ στη συνέχεια σημείωνε με νόημα «ηπροεδρολογία δεν με αφορά. Με αφορά ησυμμετοχή μου στις διαδικασίες, στην πο-λιτική δράση της ∆ΗΜΑΡ».

Η ∆ΗΜΑΡ μέσα σε αυτό το βαρύ κλίμα,και ιδίως, μετά την καταγραφή των τε-λευταίων απογοητευτικών τάσεων τηςκοινής γνώμης που την καθηλώνουν στο1%, δεν φαίνεται να μπαίνει σε τροχιάανασυγκρότησης. Το κλίμα που μεταφέ-ρουν στελέχη από την εικόνα των έωςτώρα συνελεύσεων των οργανώσεωνστην πορεία προς το συνέδριο, είναι ότιπαραμένει βαρύ, όμως η μεγάλη πλειονό-τητα των μελών τάσσεται υπέρ της διε-ξαγωγής του και της αποσαφήνισης τηςπολιτικής κατεύθυνσης στον αντίποδατης πολιτικής της δικομματικής και με τησυμβολή της ∆ΗΜΑΡ στη διαμόρφωση ευ-ρύτερων προοδευτικών κυβερνήσεωνσυνεργασίας.

Τα μέλη της Μεταρρυθμιστικής Τάσηςπου απομακρύνθηκαν από τη ∆ΗΜΑΡ δενφαίνεται έως τώρα, να επηρεάζουν με-γάλο μέρος του οργανωμένου τμήματόςτης, αν εξαιρέσει κανείς την οργάνωσητης Α΄ Αθήνας και μεμονωμένων περι-πτώσεων σε άλλες περιφερειακές οργα-νώσεις. Η προσπάθεια όμως ανάταξης τουκακού κλίματος παραμένει δύσκολο εγ-χείρημα για το κόμμα της ∆ΗΜΑΡ και ταστελέχη της.

Στάθης Κουτρουβίδης

Page 8: Κυριακή 21-09-2014

88 Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τη συνέντευξη πήραν οιΑδάμος Ζαχαριάδηςκαι Παύλος Κλαυδιανός

Να ξεκινήσουμε από το Μνημόνιο. Σεσχέση με τις πτυχές του διεθνούς δι-καίου, είναι οι ίδιοι όροι σήμερα καιόταν υπογραφόταν το Μνημόνιο;

Αυτό που έχει αλλάξει σε επίπεδο ου-σίας είναι ότι η παραβίαση μιας σειράςδικαιωμάτων, ιδίως των εργασιακών,είναι πολύ πιο έντονη από ότι το 2010.Είναι γνωστό άλλωστε ότι έχουμε κά-ποιες αποφάσεις της Επιτροπής του Ευ-ρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη, που θεω-ρούν ότι σε μια σειρά από θέματα η Ελ-λάδα παραβίαζε τον Χάρτη. Αυτό έγινεμε την προσφυγή πολλών συνδικαλιστι-κών οργανώσεων μετά από την επιβολήτων πρώτων μειώσεων σε μισθούς καισυντάξεις. Τώρα είναι ακόμα χειρότερακαι η Ελλάδα εξακολουθεί να αρνείταινα αναλάβει τις υποχρεώσεις της χώρας.Η Επιτροπή βέβαια, δέχεται ότι, σε ορι-σμένες περιπτώσεις, μπορεί μια χώρα ναπαίρνει μέτρα μείωσης των μισθών ή τωνσυντάξεων κλπ. Αλλά λέει ότι αυτό πουγίνεται στην Ελλάδα, ξεπερνά την απαί-τηση για αναλογικότητα. Και αυτό ήταντο 2011. Σήμερα είναι ακόμα χειρότερεςοι καταστάσεις.

Όταν υπογράφηκε η σύμβαση υπήρχεκαι το επιχείρημα ότι αυτό γίνεται προ-κειμένου να βελτιωθεί η οικονομική κα-τάσταση της χώρας. Σήμερα πλέον φαί-νεται ότι αυτό δεν έγινε. Είναι αυτό έναεπιχείρημα για κάποιον που θέλει ναεπαναδιαπραγματευτεί με τους δανει-στές;

Προσωπική μου άποψη είναι ότι στονομικό επίπεδο δεν έγιναν σεβαστοί οιόροι του Συντάγματος προκειμένου ναδεσμευτεί η Ελλάδα. Το Σύνταγμα μεβάση το άρθρο 36, παράγραφος 2, προ-ϋποθέτει ότι μια τέτοια διεθνής συνθήκη

θα έπρεπε να ψηφιστεί από τη Βουλή.Κάτι τέτοιο δεν έγινε και νομίζω πωςόλοι κατανοούμε γιατί. Από εκεί καιπέρα το γεγονός ότι μια σύμβαση δενεκπληρώνει τον στόχο της, είναι κάτιπου θα κριθεί καθαρά στο πολιτικό επί-πεδο. Η Ελλάδα δεν μπορεί να πει στουςδανειστές «μου δώσατε τα λεφτά αλλάδεν έγινε αυτό που θέλαμε, άρα δεν σαςτα επιστρέφω». Αυτό δεν γίνεται. Τοθέμα είναι αλλού. Αν με την κατάστασηπου έχει δημιουργηθεί σήμερα, μπορεί ηΕλλάδα, σε νομικό, πολιτικό και οικονο-μικό επίπεδο, να ζητήσει μια διαφορε-τική ρύθμιση.

Αναγκαίος ο διαχωρισμός

Ποιο είναι λοιπόν το νομικό οπλοστά-σιο μιας κυβέρνησης που έχει την πολι-τική βούληση να επαναδιαπραγματευτεί;

Εγώ θεωρώ ότι μια τέτοια κυβέρνησηπρέπει πρωτίστως, να κάνει έναν διαχω-ρισμό ανάμεσα στην κατάσταση πουήμασταν πριν το Μνημόνιο και στην κα-τάσταση που βρεθήκαμε μετά. Πριν απότο Μνημόνιο το πράγμα είναι κάπωςθολό. Το λέω αυτό με την έννοια ότι ανθέλεις να επικαλεστείς ότι υπήρξε μιακατάσταση «έκτακτης ανάγκης» θα πρέ-πει να αποδείξεις ότι στη δημιουργίααυτής δεν είχε συμβάλει και η ίδια η Ελ-λάδα. Θα σου πει λοιπόν, η άλλη πλευράότι η Ελλάδα ευθύνεται για την οικονο-μική κατάσταση που έφτασε το 2010.Μάλιστα, υπάρχει και μια δήλωση του Λ.Παπαδήμου, τότε πρωθυπουργού, πουέριχνε μεγάλο μέρος της ευθύνης στηνΕλλάδα. Αυτό που δήλωσε τινάζει στοναέρα το επιχείρημα για «κατάστασηέκτακτης ανάγκης».

Αυτό αφορά την περίοδο πριν το 2010.Η δική μου γνώμη είναι ότι η ελληνικήεπιχειρηματολογία πρέπει να βασιστείστην περίοδο μετά το 2010. Εδώ γίνεταιμια εκτεταμένη συζήτηση για το αν η οι-κονομική κατάσταση όπου βρισκόμαστεσήμερα οφείλεται στις οικονομικές επι-ταγές του ∆ΝΤ. Αν αποδείξεις κάτι τέ-τοιο, τότε θα μπορούσες να πεις ότι η ευ-θύνη ανήκει στο ∆ΝΤ και την ΕΕ. Υπάρ-χουν συγγραφείς που στην περίπτωσητης Αργεντινής έχουν υποστηρίξει ότιαπό τη στιγμή που το ∆ΝΤ έδινε τα εύ-σημα στο οικονομικό πρόγραμμα πουεφάρμοζε τότε η χώρα δεν μπορεί τώρανα «ζητά τα ρέστα». Είναι γεγονός ότιστο ∆ΝΤ είχαν εκθέσεις με τις οποίεςυπολόγιζαν τους περίφημους «πολλα-πλασιαστές» οι οποίοι έχουν αποδειχθείλανθασμένοι. Θα μπορούσε λοιπόν κα-νείς να ισχυριστεί ότι αφού το ∆ΝΤ ευ-θύνεται για τη σημερινή κατάσταση, η

Ελλάδα δεν έχει καμία υποχρέωση νατου επιστρέψει τα λεφτά. Αν κοιτάξεικανείς τα πράγματα από καθαρά νομικήάποψη θα δει ότι η Ελλάδα δεν έχεικαμία υποχρέωση να επιστρέψει ταλεφτά στο ∆ΝΤ.

Για ποιο λόγο;Γιατί αυτά που έχουν συμφωνηθεί, το

stand my agreement που λέμε, δεν είναικανονική συμφωνία του διεθνούς δι-καίου. Είναι δύο διαφορετικές πράξειςπου καταλήγουν στη χορήγηση του δα-νείου. Ο νομικός σύμβουλος του ∆ΝΤείχε επιμείνει, από τα τέλη του 1980 ναμην θεωρούνται αυτές οι συμφωνίες ωςδιεθνείς συμβάσεις, για να μην δημιουρ-γηθεί ευθύνη για το ∆ΝΤ αν κάποιο κρά-τος το πήγαινε σε δικαστήριο, γιατί μεβάση τις δικές του επιταγές η οικονομίατου καταστράφηκε. Με αυτό τον τρόποαπαλλάσσεται. Εξαιτίας όμως αυτού καιένα κράτος μπορεί να μην πληρώσει τοχρέος του προς το ∆ΝΤ. Όμως αν αυτόσυμβεί οι συνέπειες που θα έχει το κρά-τος αυτό από τις διεθνείς χρηματαγορέςθα είναι τεράστιες. Για αυτό και τοπρώτο πράγμα που έκανε ο Πρόεδροςτης Αργεντινής, Κίχνερ ήταν να ξεπλη-ρώσει το ∆ΝΤ. Το θέμα λοιπόν, δεν είναιμόνο τα όσα χρωστάς στο ∆ΝΤ αλλά το τιθα γίνει με το υπόλοιπο χρέος.

Άλλες διαστάσεις υπάρχουν;Έχουμε μια νομολογία σε σχέση με την

περίπτωση της Αργεντινής. Ορισμένοιομολογιούχοι έχουν προσφύγει στο ∆ιε-θνές Κέντρο για την Επίλυση ∆ιαφορώνεξ Επενδύσεων (ICSID) ή σε εθνικά δι-καστήρια. Αυτή μπορεί να εφαρμοστείστην περίπτωση της Ελλάδας, αλλά ταχρήματα είναι σχετικά λίγα. Ήδη έχειγίνει μια προσφυγή από κάποιους ομο-λογιούχους κατά της Ελλάδας και περι-μένουμε να δούμε πως θα προχωρήσει ηυπόθεση αυτή.

Για το διακρατικό δάνειο;Σε αυτή την περίπτωση θα πάμε στο

∆ικαστήριο του Λουξεμβούργο και μάλι-στα με βάση το αγγλικό δίκαιο. Μέχριτώρα δεν έχουμε παρόμοια υπόθεση, με-ταξύ κρατών. Είχαμε μόνο περιπτώσειςκρατών εναντίον ιδιωτών και δεν ξέ-ρουμε πως θα κυλήσει μια τέτοια υπό-θεση.

Το νομικό οπλαστάσιο της Ελλάδας

Ποια μπορεί να είναι η επιχειρηματο-λογία της ελληνικής πλευράς στο δικα-στήριο του Λουξεμβούργου;,

Υπάρχουν αρκετά επιχειρήματα. Τα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ∆ΙΕΘΝΟΥΣ ∆ΙΚΑΙΟΥ, ΑΝΤΩΝΗ ΜΠΡΕ∆ΗΜΑ

Η μνημονιακή καταστροφή είναι το καλύτερο διαπραγματευτικό χαρτί

Είναι γεγονός ότι στο ∆ΝΤ είχαν εκθέσεις με τιςοποίες υπολόγιζαν τους περίφημους“πολλαπλασιαστές” οι οποίοι έχουν αποδειχθείλανθασμένοι. Θα μπορούσε λοιπόν κανείς ναισχυριστεί ότι αφού το ∆ΝΤ ευθύνεται για τησημερινή κατάσταση, η Ελλάδα δεν έχει καμίαυποχρέωση να του επιστρέψει τα λεφτά.

Ο καθηγητής ∆ιεθνούς∆ικαίου, ΑντώνηςΜπρεδήμας εξηγεί στην“Εποχή” γιατί μια κυ-βέρνηση που θέλει ναεπαναδιαπραγματευτείπρέπει να διαχωρίσειτην περίοδο πριν καιμετά την υπογραφή τουΜνημονίου. Λέει ότι δενεξεπλάγη από την πρό-σφατη στάση της Ελλά-δας στον ΟΗΕ και ση-μειώνει ότι η ελληνικήπλευρά έχει δυνατάεπιχειρήματα για τηνυπόθεση του κατοχικούδανείου.

Page 9: Κυριακή 21-09-2014

Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014 99ΠΟΛΙΤΙΚΗ

βασικά έχουν σχέση με τις προϋποθέσειςεφαρμογής της κατάστασης ανάγκης.Πως δηλαδή μπορεί να γίνει δεκτό αυτότο επιχείρημα. Βάσει του διεθνούς δι-καίου, είναι πρώτα η προστασία ενόςκράτους απέναντι σε ένα σοβαρό και επι-κείμενο κίνδυνο. Το δεύτερο είναι κατάπόσο υπάρχει συμβολή του κράτους στηδημιουργία έκτακτης ανάγκης. Όπωςείπα και πιο πάνω υπάρχουν αρκετά επι-χειρήματα που μπορούν να θεμελιώσουνότι και η Ελλάδα έχει συμβάλει σε αυτό.

Θα μπορούσε κανείς να πει: συνεχίστετη χρηματοδότηση από την ΕΕ. Αλλά καιαυτό θα γίνει υπό καθεστώς επιτήρησηςκαι βάσει τις ίδιες λογικές. Άρα, καιπάλι το βάρος θα πέσει στα ασθενέστεραστρώματα και αυτό θέλουμε να το απο-φύγουμε. Υπάρχει και το ζήτημα τηςαρχής της αναλογικότητας. ∆εν μπορεί –βάσει του διεθνούς δικαίου- να εφαρμο-στεί μια καταδικαστική απόφαση για τηνΕλλάδα για τα χρέη για όσο η χώρα βρί-σκεται σε οικονομική κατάρρευση.

Εκείνο το οποίο θέλω να πω είναι ότιδεν έχω ιδιαίτερη εμπιστοσύνη σε αυτάτα ∆ικαστήρια. Τα διαιτητικά δικαστήριαέχουν δικαστές που παίρνουν πολλάλεφτά από τις διαιτησίες και εφόσονεπιλέγονται, οι επιλογές δεν είναι αθώεςή τυχαίες. Τα εθνικά ∆ικαστήρια παίρ-νουν συνήθως αποφάσεις με βάση καιάλλα κριτήρια. Ένας γνωστός γερμανόςνομικός έγραψε στο German Yearbookof International Law για μια απόφασηότι πάρθηκε με κριτήρια που αφορούσαντα συμφέροντα στις χρηματαγορές. Αν-τίστοιχα πράγματα έχουμε και σε άλλεςπεριπτώσεις. Μπορεί άρα κανείς να υπο-θέσει ότι ένα ∆ικαστήριο στο Λουξεμ-βούργο θα πάρει μια απόφαση που μπο-ρεί να επηρεάσει τις αγορές;

Εν κατακλείδι, θα έλεγα ότι όλα αυτάτα επιχειρήματα δεν είναι για να αντιμε-τωπιστεί το θέμα σε επίπεδο νομικό,αλλά για να ενισχυθεί η πολιτική μαςθέση.

Μπορεί κανείς - σε νομικό επίπεδο - ναζητήσει όμως κούρεμα του χρέους;

Μπορεί. Και είναι ένα φαινόμενοσυχνό, ιδίως για χώρες της Αφρικής.Υπάρχει βέβαια και το παράδειγμα τηςΓερμανίας το 1953 όπου κουρεύτηκε τοχρέος της. Όσοn αφορά το κούρεμα τουχρέους θα πρέπει να εφαρμοστεί η αρχήτης αναλογικότητας, η οποία καθορίζειότι ένα μέρος του βάρους θα πρέπει νατο αναλάβει και ο δανειστής. Θυμάμαιμάλιστα δηλώσεις του Σόιμπλε στην πε-ρίπτωση της Κύπρου, που έλεγε ότι οιεπενδυτές-δανειστές θα πρέπει να ανα-λάβουν και τις συνέπειες του ρίσκουτους. Αυτό όμως ισχύει και στην περί-πτωση που ο δανειστής είναι κράτος καιόχι ιδιώτης.

Περί καταγγελίας της σύμβασης

Αρχίζουν λοιπόν οι διαπραγματεύσειςκαι, παράλληλα, η νέα κυβέρνηση αρχί-ζει να καταργεί ορισμένους νόμους πουαπορρέουν από τις υποχρεώσεις μας. Τιγίνεται;

Οι νόμοι στο εθνικό επίπεδο μπορούννα καταργηθούν με ανάλογες αποφάσειςτης Βουλής. Όμως, επειδή αυτοί οινόμοι έχουν ενσωματωθεί στις δανειακέςσυμβάσεις, η παραβίασή τους σημαίνειπαραβίαση της δανειακής σύμβασης.Άρα οι δανειστές θα καταγγείλουν τησύμβαση.

Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι ήμαστετόσο νομικά δεμένοι που δεν υπάρχει πι-θανότητα να γίνουν όσα ισχυριζόμαστε.Έτσι είναι;

Προφανώς και παίζουν ρόλο οι πολι-τικοί αλλά και οι κοινωνικοί συσχετι-

σμοί. Το ζήτημα όμως του κουρέματοςτου χρέους είναι κάτι πάρα πολύ σύνη-θες στο διεθνές επίπεδο. Μάλιστα, υπάρ-χει και ένα Φόρουμ, η Λέσχη των Παρι-σίων, που είναι μεν ανεπίσημο, αλλάχρησιμοποιείται πάρα πολύ συχνά γιατην επίτευξη κουρέματος του δημόσιουχρέους Εξάλλου, μπορούμε να χρησιμο-ποιήσουμε και το επιχείρημα ότι δεν επι-διώκουμε να μην επιστρέψουμε πίσω τοχρέος. Αυτό που λέμε είναι να γίνει έναγενναίο κούρεμα προκειμένου να επι-τευχθεί ανάπτυξη, έτσι ώστε να μπο-ρούμε να αποπληρώσουμε το υπόλοιπο.

∆ίνετε ιδιαίτερη έμφαση στη μετά τηνυπογραφή του Μνημονίου περίοδο. Τιαλλαγές έχουν συντελεστεί σε επίπεδοκοινωνικών δικαιωμάτων που μπορείκανείς να επικαλεστεί;

Αρχικά μπορεί κανείς να δει την επι-χειρηματολογία των συνδικαλιστικώνοργανώσεων στον Ευρωπαϊκό ΚοινωνικόΧάρτη, αλλά και στη ∆ιεθνή ΟργάνωσηΕργασίας. Ιδιαίτερα μας ενδιαφέρει ηπρώτη περίπτωση, του οποίου η Επι-τροπή έχει ήδη κρίνει ότι σε πολλές πε-ριπτώσεις έχουν γίνει παραβιάσεις εργα-σιακών δικαιωμάτων. Το ερώτημα είναιτι θα πει το ΣτΕ αν κάποιος προσφύγειεναντίον της Ελλάδας για αυτές τις πα-ραβιάσεις. Αυτά τα δικαστήρια συνήθωςαποφεύγουν να εμπλακούν σε περιπτώ-σεις που αφορούν αποφάσεις του κρά-τους που αφορούν μια γενική οικονο-μική του πολιτική. Υπάρχουν όμως ορι-σμένα δικαιώματα που πράγματι κατα-πατούνται και επομένως, όπως βλέ-πουμε και τελευταία, τα δικαστήρια δεν

μπορεί να μην παίρνουν και τις ανάλογεςαποφάσεις. Το θέμα λοιπόν είναι ότι ηΕλλάδα οφείλει να σέβεται και τις διε-θνείς συμβάσεις, στις οποίες ανήκει καιο Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης όπωςερμηνεύεται από την Επιτροπή και γιατην Ελλάδα.

Τι συμβαίνει με τις γερμανικές αποζη-μιώσεις;

Όπως σας είπα και πριν το διεθνές δί-καιο είναι συντηρητικό. Και ακόμα πιοσυντηρητικά είναι τα δικαστήρια. Το ∆ιε-θνές ∆ικαστήριο της Χάγης είναι ένα εξαυτών. Στην υπόθεση έχει κριθεί Στηνπερίπτωση Γερμανίας κατά Ιταλίας όπουτο ∆ικαστήριο, ναι μεν θεωρεί ότι υπάρ-χει ευθύνη του κράτους για τη διάπραξηεγκλημάτων πολέμου, αλλά δέχεται ότιυπερισχύει ο κανόνας της ασυλίας τουκράτους. Θεωρώ ότι δεν έχουμε ελπίδανα μπορέσουμε να διεκδικήσουμε γερ-μανικές αποζημιώσεις, όπως είναι η κα-τάσταση σήμερα. Το κατοχικό δάνειοόμως είναι άλλο πράγμα. Εκεί έχουμεσοβαρά νομικά επιχειρήματα που πρέπεινα τα εκμεταλλευτούμε. Είναι όμως θέμαπολιτικό και πως μπορείς να το χρησι-μοποιήσεις και σε πιθανές διαπραγμα-τεύσεις.

Σε ένα άρθρο σας λέτε ότι το διεθνέςδίκαιο είναι συντηρητικό.

Έτσι είναι. Αναλόγως βέβαια και πουαπευθύνεσαι. Στον Ευρωπαϊκό Κοινω-νικό Χάρτη είναι πιο προωθημένοι, στη∆ιεθνή Οργάνωση Εργασίας κάπως λιγό-τερο. Τα εθνικά δικαστήρια είναι πιοσυντηρητικά.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ∆ΙΕΘΝΟΥΣ ∆ΙΚΑΙΟΥ, ΑΝΤΩΝΗ ΜΠΡΕ∆ΗΜΑ

Η μνημονιακή καταστροφή είναι το καλύτερο διαπραγματευτικό χαρτί

Εκείνο το οποίο θέλω να πω είναι ότι δεν έχωιδιαίτερη εμπιστοσύνη σε αυτά τα ∆ικαστήρια. Ταδιαιτητικά δικαστήρια έχουν δικαστές που παίρνουνπολλά λεφτά από τις διαιτησίες και εφόσονεπιλέγονται, οι επιλογές δεν είναι αθώες ή τυχαίες.Τα εθνικά ∆ικαστήρια παίρνουν συνήθωςαποφάσεις με βάση και άλλα κριτήρια. Έναςγνωστός γερμανός νομικός έγραψε στο GermanYearbook of International Law για μια απόφαση ότιπάρθηκε με κριτήρια που αφορούσαν τασυμφέροντα στις χρηματαγορές. Αντίστοιχαπράγματα έχουμε και σε άλλες περιπτώσεις

“Καμίαέκπληξη γιαΑργεντινήΘα θέλαμε και ένα σχόλιο για τηστάση της ελληνικής πλευράςστον ΟΗΕ στο ζήτημα τηςΑργεντινής.∆εν με εξέπληξε η στάση αυτήαπό τη στιγμή που έβγαινανκυβερνητικοί αξιωματούχοι καιλέγανε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε τομέρος της Αργεντινής γιατί θέλεινα μας φέρει στην ίδιακατάσταση. Εκεί υπάρχει τοζήτημα της κοινής εξωτερικήςπολιτικής της Ευρώπης σύμφωναμε την οποία και σε πολύ μεγάλοποσοστό οι χώρες τηρούν τηνίδια στάση και στον ΟΗΕ.Υπάρχουν όμως περιπτώσειςόπου αν ένα κράτος έχει ειδικόενδιαφέρον ψηφίζει αναλόγως.Κανονικά αυτό είχαμε στηνπερίπτωση αυτή. Αλλά ησημερινή κυβέρνηση είναιευθυγραμμισμένη με ταγενικότερα συμφέροντα στηνΕυρώπη. Πρέπει επίσης ναεπισημάνουμε ότι όλη αυτή ηιστορία με την Αργεντινή ήτανπροϊόν ενός τεχνητού κλίματοςγια τη δημιουργία νέαςχρεοκοπίας της Αργεντινής. ∆ενυπήρχε τέτοιο θέμα, καθώς ταλεφτά που χρωστούσε σε αυτούςτους ιδιώτες ήταν γύρω στο 1δις και έχει αποθεματικά πολύπερισσότερα.

Γράφτηκε και τώρα με αφορμήτην Αργεντινή ότι υπάρχει πλέονένα ζήτημα προστασίας τωνκρατών απέναντι στιςχρηματαγορές. Απασχολεί αυτότο διεθνές δίκαιο;Ιδιαίτερα απέναντι στιςχρηματαγορές υπάρχει σοβαρόπρόβλημα που θα κληθούν νααντιμετωπίσουν και μεγάλεςχώρες. Για την ώρα δεν βλέπωνα υπάρχει βούληση νααντιμετωπιστεί. Υπάρχει όμωςτο ζήτημα των δημοψηφισμάτωνπου, όπως ξέρετε, αποφεύγουνστην Ελλάδα όπως ο διάολος τολιβάνι.

Page 10: Κυριακή 21-09-2014

1100 Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Τη συνέντευξη πήρεο Παύλος Κλαυδιανός

Στη Θεσσαλονίκη ο ΣΥΡΙΖΑ με τηνομιλία και συνέντευξη του Αλέξη Τσίπραάλλαξε την πολιτική θεματολογία και τοπολιτικό κλίμα. Μπορούμε να πούμε,συνεπώς, ότι πέτυχε τον πολιτικό τουστόχο;

Προφανώς, ήταν μια σημαντική πολι-τική παρέμβαση, η οποία προέβαλε έναπρόγραμμα άμεσων αλλαγών, που μπο-ρεί να γίνουν στον αντίποδα του μνημο-νίου, της μνημονιακής πολιτικής, αυτό-νομες όμως από τη διαπραγμάτευση τουχρέους και τα πιο σημαντικά μεσοπρό-θεσμα θέματα, που αφορούν το κυρίωςπρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Πάρα πολύ συγ-κεκριμένη, άμεση, εξαιρετικά ακριβήςστο τι μέτρα μπορεί να παρθούν, με ποιαδιαδικασία και τι αποτελέσματα αναμέ-νεται να έχουν, είχε σοβαρό αντίκτυποκαι άλλαξε τη συζήτηση για το τι προτί-θεται να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση,ειδικά το πρώτο διάστημα.

Από αφηρημένη, εν πολλοίς, η πολι-τική του ΣΥΡΙΖΑ, στη συνείδηση της κοι-νωνίας, έγινε κάτι απτό.

Οι άξονες των θεμάτων, που είναι ηανθρωπιστική κρίση, η διαχείριση τηςοικονομίας μέσα από μέτρα ανακούφι-σης, κυρίως των μικροπαραγωγών καιτων νοικοκυριών, και ένα θαρραλέοπρόγραμμα αντιμετώπισης της ανεργίας,συγκροτούν ένα συνεκτικό πυρήνα γύρωαπό τον οποίο μπορεί να αναπτυχθούνεπιπρόσθετα μέτρα. Είναι ένα πρό-γραμμα σε εξέλιξη, όμως έγινε εμφανήςκαι η συνοχή του και ταυτόχρονα το πώςμπορεί να επεκταθεί σε κάθε έναν απ’αυτούς τους τομείς ή σε επιπρόσθετουςστο μέλλον. Αλλά το στίγμα είναι πολύσαφές.

Η κυβέρνηση αιφνιδιάστηκε

Οι αντιδράσεις της κυβέρνησης, μεασθενείς απαντήσεις, μάλλον αποκαλύ-πτουν αιφνιδιασμό και εκνευρισμό μαζί.Εννοώ την κινδυνολογία του πρωθυ-πουργού, όταν είπε ότι «στις ελληνικέςτράπεζες δεν θα μείνει ούτε ένα ευρώ»,σε περίπτωση που νικήσει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Όντως, υποδηλώνουν στοιχείο αιφνι-διασμού. ∆εν περίμενε ότι θα εμφανιζό-ταν ο Α. Τσίπρας με ένα τόσο συγκροτη-μένο πρόγραμμα. Αυτό είναι δεδομένο.Η εικόνα της κριτικής είτε από την κυ-βέρνηση είτε από άλλες φωνές, ότανπροσεχθούν πιο αναλυτικά, δείχνει ότιτο πρόγραμμα είναι πολύ συμπαγές καιαντέχει στην κριτική. Υπήρξε, έτσι, ανα-δίπλωση, εκ των πραγμάτων, από τηνκυβέρνηση, είτε στην κατηγορία ότιείναι παροχολογία παλαιού τύπου, είτεότι έχει εσωτερικές αντιφάσεις, όπωςυποστηρίζεται στο κείμενο του υπουρ-γείου Οικονομικών.

Υπάρχει περίπτωση η κυβέρνηση, ωςσυνέπεια των εξελίξεων αυτών, να ανα-προσαρμόσει πλευρές της πολιτικήςτης;

Νομίζω ότι είχε μεγάλη αμεσότητα τοπρόγραμμα και ο τρόπος που ανέδειξεθέματα, όπως η ανθρωπιστική κρίση ή η

διαχείριση των δανείων και των οφειλώνπου έχουν επιχειρήσεις και νοικοκυριάταυτόχρονα σε εφορία, ασφαλιστικούςοργανισμούς, τράπεζες, ή ο ΕΝΦΙΑ. Ηκυβέρνηση αναγκαστικά, υποθέτω, θαπροσπαθήσει να κινηθεί στην ίδιαατζέντα προσπαθώντας να κάνει κά-ποιες επιμέρους κινήσεις, για να αντιμε-τωπίσει αυτή την πρόκληση, τουλάχι-στον όπως τέθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Πολιτικά σωστό το συμπέρασμα, όμωςόλες οι τοποθετήσεις αξιωματούχων τηςτρόικας δεν το υποστηρίζουν.

Φαίνεται ότι, όντως, η τρόικα διατη-ρεί αμείωτη τη σκληρή γραμμή της. Έχειόμως πάρα πολλά αδύναμα σημεία. Ανα-φέρομαι στην ακρότητα πολλών από ταθέματα που η τρόικα διατηρεί στηνατζέντα, όπως οι ομαδικές απολύσεις ήάλλα θέματα, στα οποία υπάρχει γενικό-τερη αίσθηση ότι εμπεριέχεται ένα στοι-χείο υπερβολής, όσον αφορά την ανελα-στική θέση της, και δεν θα εκπλαγώ ανυπάρξουν νέες μεγάλες υποχωρήσειςμέχρι την επόμενη επίσκεψή της στηνΕλλάδα.

Ασκήθηκε κριτική ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στη∆ΕΘ δεν τόνισε όσο χρειάζεται το πόσοσοβαρή είναι η κατάσταση, πόσο τραχιάθα είναι η διάβαση.

Η κριτική αυτή έχει μια αστοχία. Εμείςφτιάξαμε ένα πρόγραμμα το οποίο έχειεμφανώς αντιμνημονιακά χαρακτηρι-στικά στο θέμα της εργασίας, στη δια-νομή του εισοδήματος, στην αντιμετώ-πιση των χρεών κτλ, που είναι εμφανώςστον αντίποδα του μνημονίου, ανεξαρ-τήτως της μεγάλης σύγκρουσης πουείναι απαραίτητη. Και στο θέμα των σχέ-σεών μας με τους εταίρους, που αφοράτη δανειακή σύμβαση, αλλά φυσικά καιστις συγκρούσεις που εκ των πραγμάτωνθα υπάρξουν και στο εσωτερικό τηςχώρας, εφόσον ο ορίζοντας του ΣΥΡΙΖΑείναι να κάνει σημαντικές τομές καιστον τρόπο λειτουργίας κράτους καιιδιωτικού τομέα κ.τ.λ. Το πρόγραμμα,όπως εξαγγέλθηκε, ενώ διατήρησε ανό-θευτες τις μέριμνες, όσον αφορά τηναναγκαιότητα αυτών των ρήξεων στα με-γάλα θέματα, εντούτοις προέβαλε έναθέμα άμεσων μέτρων ανεξάρτητα από τηδιαδικασία της επαναδιαπραγμάτευσηςτων μεγάλων θεμάτων, που έτσι κι αλ-λιώς καλείται να χειριστεί η κυβέρνησητου ΣΥΡΙΖΑ.

Ζήτηση και θέσεις εργασίας

Σωστά, αλλά ενδέχεται να υπάρξουνορισμένες παρενέργειες, να θεωρηθεί,πχ, ότι αυτό μόνο επιδιώκει να κάνει οΣΥΡΙΖΑ. Ή να μοιάζουν όχι επαρκώς θε-μελιωμένες κεντρικές προτάσεις του,όπως για τη δημιουργία 300.000 θέσεωνεργασίας. Χωρίς ένα πρόγραμμα επεν-δυτικό πώς τις επιτυγχάνεις; Μόνο απότην αυξημένη ζήτηση;

Αυτό είναι αλήθεια. Το πρόγραμμα,για παράδειγμα, της παραγωγικής ανα-συγκρότησης και της δυνατότητας τηςοικονομίας να εισέλθει σε έναν κύκλοεπενδύσεων αποτελεί τη βασική προ-γραμματική διακήρυξη του ΣΥΡΙΖΑ,είναι βασική αναγκαιότητα του σχεδίου.

Η αναδιανομή, επίσης, του εισοδήματοςμε ένα νέο φορολογικό σύστημα είναικεντρική επιδίωξη. Άλλες τομές αφο-ρούν τη μεταρρύθμιση της ∆ημόσιας ∆ι-οίκησης, τη διαφάνεια, τις σχέσεις με τοόλο σύστημα διαπλοκής. Η ατζέντα,όλη, είναι εν ισχύει και υπάρχει. Η δια-φορά του προγράμματος που εξήγγειλεο Α. Τσίπρας είναι ότι επικεντρώνεταιστα άμεσα μέτρα, τα οποία δεσμεύεταιαπό την πρώτη μέρα, από την πρώτηεβδομάδα ο ΣΥΡΙΖΑ να δουλεύει, χωρίςούτε κατά διάνοια να αποτελούν τη λύσηστο πρόβλημα. Είναι αυτά που μπορούνκαι πρέπει να γίνουν αυτή τη στιγμή, τηνπρώτη μέρα. Όλο το βασικό πλαίσιο τηςστρατηγικής παραμένει ανοιχτό.

Και ως προς το πρόγραμμα απασχό-λησης; Προφανώς, δίνει την έμφασηστην πλευρά της ζήτησης, στο πρώτοεπίπεδο, έχει όμως μια οικονομική λο-γική η οποία λέει τα εξής: αντίθετα μεαυτό που ισχυρίζεται το μνημόνιο, ότι oιθέσεις απασχόλησης θα δημιουργηθούνστο μέλλον ως αποτέλεσμα των επενδύ-σεων, το πρόγραμμα απασχόλησης πουπροτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο στηρίζεταισε επιστημονικές μελέτες όπως του LeviInstitute, του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ - έχουν γίνει αρ-κετά συνέδρια - αντιστρέφει αυτή τη λο-γική, ως προς την πρώτη του φάση. Ξε-κινάει με ένα πρόγραμμα απασχόλησης,το οποίο διευκολύνει στο να δημιουργη-θεί η δυναμική στις επενδύσεις. Το κρά-τος λειτουργεί «ως εργοδότης της ύστα-της στιγμής».

Αυτό δεν σημαίνει δημόσια απασχό-ληση, αλλά κρατική παρέμβαση προκει-μένου να προχωρήσει ένα πρόγραμμα,που θα έχει και δημόσια και κοινωνικήκαι απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα.Ενεργοποιεί έναν πρώτο κύκλο επενδύ-σεων, ο οποίος στη συνέχεια θα δημι-ουργήσει ένα δεύτερο κύκλο θετικώνεπιπτώσεων στην απασχόληση. Άρα,έχει μια πολύ σαφή οικονομική σκέψη,η οποία εδράζεται στην ιδέα ότι δεν πε-ριμένουμε τις επενδύσεις να μεταστρέ-ψουν το κλίμα και να δημιουργήσουν θέ-σεις απασχόλησης. Παρεμβαίνουμε στηναπασχόληση προσδοκώντας να ενισχύ-

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ, ΓΙΩΡΓΟ ΣΤΑΘΑΚΗ

Η παρέμβαση του ΣΥ ΡΙΖΑ άλλαξε το πολιτικό κλίμαΜια ομιλία και μια συνέντευξη τύπου στη Θεσσαλονίκη έγιναναφορμή για σφοδρή πολεμική από την αιφνιδιασμένη κυβέρ-νηση, αλλά και για καλόπιστη κριτική. Με τη συνέντευξη αυτήεπιχειρούμε να δούμε πού βρίσκεται η αλήθεια, η οποία συνή-θως κρύβεται στις λεπτομέρειες.

Η τρόικα διατηρεί αμεί-ωτη τη σκληρή γραμμήτης. Έχει όμως πάραπολλά αδύναμα σημεία.Αναφέρομαι στην ακρό-τητα πολλών από τα θέ-ματα που η τρόικα διατη-ρεί στην ατζέντα, όπωςοι ομαδικές απολύσειςκαι δεν θα εκπλαγώ ανυπάρξουν νέες μεγάλεςυποχωρήσεις μέχρι τηνεπόμενη επίσκεψή της.

Το πρόγραμμα απασχό-λησης δίνει την έμφασηστην πλευρά της ζήτη-σης, στο πρώτο επίπεδο,έχει όμως μια οικονο-μική λογική η οποία λέειτα εξής: αντίθετα μεαυτό που ισχυρίζεται τομνημόνιο, ότι oι θέσειςαπασχόλησης θα δημι-ουργηθούν στο μέλλονως αποτέλεσμα τωνεπενδύσεων, το πρό-γραμμα απασχόλησηςπου προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ,το οποίο στηρίζεται σεεπιστημονικές μελέτεςόπως του Levi Institute,του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ - έχουνγίνει αρκετά συνέδρια -αντιστρέφει αυτή τη λο-γική, ως προς την πρώτητου φάση.

Page 11: Κυριακή 21-09-2014

Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014 1111ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

σουμε τις επενδύσεις, οι οποίες σε δεύ-τερο επίπεδο θα δημιουργήσουν μονιμό-τερες καταστάσεις ενίσχυσης της απα-σχόλησης.

Συγκέντρωση δυνάμεωνσ’ έναν στόχο

Η συνένωση πολλών επιμέρους δυνα-τοτήτων «για να δημιουργηθεί μια δύ-ναμη πυρός, που μπορεί να ξεκολλήσειτην οικονομία από την κρίση», όπωςείπε κάπου ο Γιάννης ∆ραγασάκης, και η«ενοποίηση όλων των αναπτυξιακών τα-μείων σε ενιαία τράπεζα», είναι σωστήαρχή και σε αντιστοιχία με την ελληνικήπραγματικότητα. Όμως, σε συνθήκεςτόσο μεγάλης ύφεσης και αποδιάρθρω-σης κράτους και οικονομίας, πώς θα λει-τουργήσει;

Η κεντρική ιδέα, νομίζω, που την έχειαναλύσει πολύ διεξοδικά ο Γιάννης ∆ρα-γασάκης, είναι ότι ενοποιούμε δυνάμειςκαι πόρους που δίνονται από διάφορεςευρωπαϊκές πηγές σε μια προσπάθεια,με κατεύθυνση στοχευμένη, μεγαλύτερηςκλίμακας και πιο αποτελεσματική. Ιδέακεντρική για μια χώρα που βιώνει τόσομεγάλη και παρατεταμένη ύφεση. Η κλί-μακα αυτή σου δίνει δυνατότητα πιο κεν-τρικών παρεμβάσεων από ό, τι ένα πο-λυδιασπασμένο σύστημα, δομημένογύρω από συγκεκριμένα προγράμματα.Είναι γόνιμη ιδέα. Μένει κανείς να δειπώς θα αποκτήσει τη δυναμική που έχει,τουλάχιστον, στα χαρτιά.

Η φοροδιαφυγή, είναι κεντρικό στοι-χείο του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ.Ιστορικά, βέβαια, δεν αντιμετωπίστηκε.Φυσικά, είναι κοινή παραδοχή – πρό-σφατα το είπαν η Λαγκάρντ, ο Μόντι –ότι υπάρχει ολιγωρία, ανοχή ή και εν-θάρρυνση. Ποιες οι σκέψεις και οι πρό-νοιες του ΣΥΡΙΖΑ;

Το θέμα, καταρχάς, έχει στατιστικηδιασταση. Η φοροδιαφυγή είναι στο 20-25% του ΑΕΠ, και γνωρίζουμε ότι τομισό από αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολονα συλληφθεί. Η προσπάθεια του ΣΥ-ΡΙΖΑ να συλλέξει, στο πρώτο επίπεδο, 3δισ. είναι ρεαλιστικός στόχος. Το δεύ-τερο, είναι ότι το κληροδοτημένο φορο-λογικό σύστημα, για να συντηρεί ένα τέ-τοιο καθεστώς, «νόμιμης» φοροαποφυ-γής, χρειαζόταν να έχει και ένα διοικη-τικό σύστημα, το οποίο για μεγάλο χρο-νικό διάστημα παραμένει δυσλειτουρ-γικό.

Το Σ∆ΟΕ είναι ένα πολύ χαρακτηρι-στικό παράδειγμα: έχει επιβάλει πρό-στιμα 60 δισ., έχει εισπράξει 2,9 και ομέσος χρόνος εκδίκασης μιας υπόθεσήςτου είναι 7,5 χρόνια. Τι σημαίνει αυτό;Ότι όλο το σύστημα είναι δομημένογύρω από την αδυναμία, ακόμη και στηνπερίπτωση που λειτουργεί αποτελεσμα-τικά ένας μηχανισμός όπως το Σ∆ΟΕ, ου-σιαστικής υλοποίησης της απόφασης.Αποτέλεσμα: ένα μεγάλο μέρος αυτώντων χρεών είναι πλέον αδύνατο να ει-σπραχθούν. Ο Α. Τσίπρας ανέφερε περί-που 20 δισ., τα οποία πρέπει να ρυθμι-στούν και να αποτελέσουν μια πηγή άμε-σης είσπραξης φόρων τα επόμενα 5, 6, 7χρόνια. Είναι απόλυτα προσεκτική δια-τύπωση.

Η τομή που πρέπει να γίνει στο φορο-λογικό σύστημα είναι πολύ μεγάλη, διότιέτσι όπως είναι θεσμοί και μηχανισμοίεφαρμογής του, δεν επιδέχεται περαι-τέρω βελτιώσεις. Θα πρέπει να καταργη-θεί, να φτιαχτεί ένα σύστημα σε πολύδιαφορετική βάση από την αρχή. Θα έχεικαι καλύτερους κανόνες φορολογικήςπολιτικής και πιο δίκαιο τρόπο αποτύ-πωσης, όπως είναι το περιουσιολόγιο,

μεταβολών που γίνονται κάθε χρόνο, καιταυτόχρονα πολύ καλύτερους θεσμούς

και οργανισμούς για να ελέγξουν τη δια-δικασία.

Τα κόκκινα δάνεια

Σχετικά με την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑγια τα «κόκκινα» δάνεια ασκήθηκε κρι-τική είτε ότι συνιστά πολύ μικρής έκτα-σης παρέμβαση, είτε, αντίθετα, ότι θαέχει μεγάλο κόστος.

Τα κόκκινα δάνεια είναι τριών κατη-γοριών: επιχειρηματικά, στεγαστικά καιτα λεγόμενα καταναλωτικά. Αν επικεν-τρωθούμε στις δυο κατηγορίες που εν-διαφέρουν πρωτίστως την οπτική τουΣΥΡΙΖΑ ,είναι τα στεγαστικά, προφανώςτων μεσαίων και κατώτερων στρωμάτων,και τα επιχειρηματικά των μικρομεσαίωνεπιχειρήσεων. Η πρότασή μας είναι πολύαπλή. Ισχύει και σε άλλες χώρες. Ξεκι-νάς θέτοντας τους κανόνες, ως κράτος,διαχείρισης αυτών των δανείων, προκει-μένου να έχεις ορισμένους κοινωνικούςστόχους. ∆ηλαδή, να μη χάσουν την κα-τοικία τους τα νοικοκυριά ή να μπορέ-σουν επιχειρήσεις να βγουν από ένα κα-θεστώς υπερχρέωσης και να μπορούν νασυνεχίσουν να λειτουργούν αποδίδοντας

στο κράτος και στους ασφαλιστικούς ορ-γανισμούς.

Μέχρι στιγμής, πρώτον η κυβέρνησηδεν έχει θέσει το ζήτημα των κόκκινωνδανείων. ∆εύτερον, εισάγει τώρα ένα ιρ-λανδικό μοντέλο αλλά μισό. Εκείνο υπο-χρέωνε τις τράπεζες να ακολουθήσουνσυγκεκριμένη κανονιστική διαδικασία,προκειμένου να ρυθμισθούν τα κόκκιναδάνεια παίρνοντας υπόψη τις δυνατότη-τες των νοικοκυριών να ανταποκριθούν.Η κυβέρνηση, τώρα, δίνει τη γκάμα τωνεργαλείων στις τράπεζες και αυτές θααποφασίσουν ποιο απ’ αυτά θα χρησιμο-ποιήσουν κατά περίπτωση. Είναι πάλιένα ιρλανδικό μοντέλο προσαρμοσμένοστις ανάγκες των τραπεζών. Η πρότασητου ΣΥΡΙΖΑ είναι πάρα πολύ απλή: ναφτιαχτεί κανονιστικό πλαίσιο, το οποίοθα εφαρμοστεί υποχρεωτικά από τιςτράπεζες με συγκεκριμένα εργαλεία, ει-σοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια.Μπορεί να πάρει το χαρακτήρα αναγκα-στικής εφαρμογής από τις τράπεζες ή ναγίνει διαχείρισή του από ένα φορέα δη-μοσίου συμφέροντος, ο οποίος θα πάρειτα δάνεια και θα τα διαχειριστεί εξατο-μικευμένα.

Όσο για το ύψος του ποσού που θαχρειαστεί, υπάρχει μια λανθασμένη ει-κόνα ότι εάν βγουν σε διαπραγμάτευση20 δισ. δάνεια, πχ, χρειάζονται επίσης 20δισ. κεφάλαιο. ∆εν ισχύει αυτό. Χρει-άζονται πολύ λιγότερα, διότι θα υπάρξειμοχλευση των αρχικών χρημάτων, επι-πρόσθετη δανειοδότηση και ρύθμισηόλων αυτών των δανείων, που θα φέρνειεισοδήματα για τα επόμενα χρόνια.

Γίνεται η παρατήρηση ότι δεν καλύπτειη πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, πέραν της πρώ-της κατοικίας, και άλλα περιουσιακάστοιχεία μικρής αξίας, πχ ένα κατά-στημα μικρό δίπλα σε κατοικία πολύ μι-κρότερης αξίας των 300.000 ευρώ.

Η απάντηση σ’ αυτό το υπαρκτό πρό-βλημα είναι ότι η πρότασή μας θέτει καιτα δύο, πλέον, αντικείμενα, και τηνπρώτη κατοικία και τη μικρομεσαία επι-χείρηση.

Για τα κόκκινα δάνεια των μεγάλωνεπιχειρήσεων τι θα γίνει; Εδώ είναιακόμη μεγαλύτερος ο κίνδυνος να κά-νουν οι τράπεζες ό, τι νομίζουν.

Αυτό είναι ένα πάρα πολύ κρίσιμοθέμα, στο οποίο δεν αναφέρθηκε η πρό-ταση του ΣΥΡΙΖΑ. Αφορά ένα σημαντικό

μέρος δανείων, μεγάλων επιχειρήσεωνπου αντιμετωπίζουν πρόβλημα υπερχρέ-ωσης. Οι τράπεζες δεν έχουν ενιαία πο-λιτική ως προς αυτό, διακρίνεται όμωςμια προσπάθεια ν’ αλλάξει η νομοθεσίακαι να τους δώσει μεγαλύτερη δυνατό-τητα να πετυχαίνουν μετοχοποίηση καιέλεγχο της διοίκησης της επιχείρησης.Αυτή η στρατηγική είναι ισχυρά αμφιλε-γόμενη, ανεξέλεγκτη, χρειάζεται λοιπόνμια διεξοδική συζήτηση. Παραμένειανοιχτό.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ, ΓΙΩΡΓΟ ΣΤΑΘΑΚΗ

Η παρέμβαση του ΣΥ ΡΙΖΑ άλλαξε το πολιτικό κλίμα

Η διαφορά του προγράμ-ματος που εξήγγειλε ο Α.Τσίπρας είναι ότι επικεν-τρώνεται στα άμεσαμέτρα, τα οποία δε-σμεύεται από την πρώτημέρα ο ΣΥΡΙΖΑ να δου-λεύει. Είναι αυτά πουμπορούν και πρέπει ναγίνουν αυτή τη στιγμή.Όλο το βασικό πλαίσιοτης στρατηγικής παρα-μένει ανοιχτό.

“Το κλίμα αλλάζειστην Ευρώπη

Το κλίμα στην Ευρώπη πώς δια-μορφώνεται σε σχέση με το παρελ-θόν;

Το κλίμα αλλάζει ακριβώς επειδήοι οικονομικές εξελίξεις είναι πολύαρνητικές, τη στιγμή που οι άλλες οι-κονομίες, πχ των ΗΠΑ, εγκαταλεί-πουν τα έκτακτα μέτρα ποσοτικήςνομισματικής αλλά και δημοσιονομι-κής χαλάρωσης που εφαρμόζουνεδώ και πέντε χρόνια. Η Ευρώπη βρί-σκεται σε κατάσταση ανησυχητικούαποπληθωρισμού και στασιμότητας.∆ημιούργησε τεράστιες ανησυχίεςκαι με δεδομένο το Σύμφωνο Σταθε-ρότητας, το ασφυκτικό, που έχει ψη-φιστεί μέχρι το 2020, αδιέξοδο. Γι’αυτό μεγάλες χώρες όπως Γαλλίακαι Ιταλία βρίσκονται σε πάρα πολύκρίσιμη κατάσταση, αλλά και η Γερ-μανία έχει, για πρώτη χρονιά, στασι-μότητα. Στην περιφέρεια η κατά-σταση επίσης είναι πολύ οξυμένη.Τούτου δοθέντος, υπάρχουν μεγάλεςπιέσεις για αλλαγή της οπτικής απόπάρα πολλούς χώρους, προκειμένουνα υπάρξει: πρώτον, χαλαρότερη νο-μισματική πολιτική, έγινε ένα βήμαόχι σημαντικό ακόμη αλλά καθορι-στικό, και, δεύτερον, μια χαλάρωσητου Συμφώνου Σταθερότητας - μο-νομερώς η Γαλλία έκανε κάποια βή-ματα - η συζήτηση είναι πάρα πολύέντονη.

Το τρίτο θέμα που έχει ανοίξει,είναι αν θα υπάρξει αναπτυξιακό πα-κέτο σημαντικής κλίμακας. Το κλίμαστην Ευρώπη, λοιπόν, έχει άλλη συγ-κυρία, και ο ΣΥΡΙΖΑ που ήταν συμβο-λικά ένα κόμμα εναντίον της λιτότη-τας με πολύ συγκεκριμένες προτά-σεις και σκέψεις για το ποιος είναι οκαλύτερος τρόπος να βγούμε απ’αυτή, θα βρει καλύτερο κλίμα συζή-τησης και συνεννόησης με ένα ευρύ-τερο φάσμα δυνάμεων στην Ευρώπη.

Page 12: Κυριακή 21-09-2014

1122 Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τέτοια ταραχή, από την πλευρά τηςκυβέρνησης Σαμαρά, ούτε στηνπροεκλογική περίοδο δεν είχε εμ-

φανιστεί. Η ομιλία Τσίπρα στη ∆ΕΘ καιοι πρωτοβουλίες του ΣΥΡΙΖΑ άλλαξαν τοπολιτικό κλίμα διαμορφώνοντας μια νέαπολιτική και κοινωνική ατζέντα. Πρώτοδείγμα γραφής η δημοσκόπηση πουέγινε για λογαριασμό του Σκάι, που δίνειπροβάδισμα στον ΣΥΡΙΖΑ έξι ποσοστι-αίες μονάδες, ενώ για πρώτη φορά ηπλειοψηφία των πολιτών ζητά πρόωρηπροσφυγή στις κάλπες.

Ίσως, όμως, να μην είχαμε ανάγκη ταδημοσκοπικά ευρήματα για να αντιλη-φθούμε ότι το απέναντι στρατόπεδο έχεικυριευτεί από πανικό. Όταν φτάνει οπρωθυπουργός της χώρας να λέει στοεπιτελείο του –και να φροντίζει να τοδιοχετεύει στα ΜΜΕ- ότι αν αναλάβει οΣΥΡΙΖΑ δεν θα μείνει ευρώ στις τράπε-ζες, γίνεται ορατή δια γυμνού οφθαλμού,όχι μόνο η ανευθυνότητά του, αλλά καιότι εκεί απέναντι, έχουν χάσει τη ψυ-χραιμία τους.

Να ήταν όμως μόνο αυτό; Εδώ, ανοή-τως, επιχείρησαν να φιμώσουν τη φωνήτου ΣΥΡΙΖΑ μέσω ΝΕΡΙΤ –και όχι μόνο-,γεγονός που επισημάνθηκε από φίλουςκαι εχθρούς. Η Ντόρα Μπακογιάννη, γιαπαράδειγμα, φρόντισε να διαχωρίσει τηθέση της, ενώ και ο φιλοκυβερνητικόςτύπος το σχολίασε αρνητικά αποδίδον-τας τον στον πανικό του κυβερνητικούεπιτελείου. Στην εφημερίδα «Τα Νέα» ηκυβέρνηση χαρακτηρίζεται «πρωταθλή-τρια του πανικού» και εξηγεί ότι βλέ-ποντας τον αντίπαλό της να προηγείταικατά πολύ στις δημοσκοπήσεις κάνει τοένα λάθος μετά το άλλο.

Στην κοινωνία των φτωχών

Τελικά, όμως, τι ήταν αυτό που άλλαξετο κλίμα υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ; Αυτή τηφορά δεν ήταν οι αρνητικές πρωτοβου-λίες της κυβέρνησης, αν και κανείς δενμπορεί να αγνοήσει τον ΕΝΦΙΑ και τηφοροεπιδρομή, αλλά κυρίως οι θετικέςκινήσεις από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ. Οιεξαγγελίες στη ∆ΕΘ, δια στόματος ΑλέξηΤσίπρα, τα κοστολογημένα άμεσα μέτρατης κυβέρνησης της αριστεράς, ανέτρε-ψαν την αίσθηση ότι η αξιωματική αντι-πολίτευση λέει λόγια του αέρα. Γι’ αυτό,πάλι με μπόλικη δόση πανικού, έσπευσεη κυβέρνηση Σαμαρά μέσω του υπουρ-

γείου Οικονομικών να κοστολογήσει,την… κοστολόγηση του ΣΥΡΙΖΑ. Τομόνο που κατάφερε ήταν να διατηρη-θούν, για μέρες, στην πρώτη γραμμή τηςεπικαιρότητας οι εξαγγελίες του ΣΥ-ΡΙΖΑ.

Το δεύτερο στοιχείο –και για μας έχειιδιαίτερη σημασία-, ήταν όσα ειπώθηκανστο διήμερο της ∆ΕΘ. Η ομιλία τουΑλέξη Τσίπρα, προϊόν συλλογικής επε-ξεργασίας, είχε κοινωνικό και ταξικόπρόσημο. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ απευ-θύνθηκε στην κοινωνία των φτωχών,στην κοινωνία που ζει κάτω από το όριοτης φτώχειας, χωρίς ρεύμα ή που κινδυ-νεύει να μείνει χωρίς ρεύμα, στην κοινω-νία που δεν έχει σπίτι ή που κινδυνεύεινα χάσει το σπίτι, στην κοινωνία πουστερείται του φαγητού ή που κινδυνεύεινα μείνει χωρίς φαγητό, στην κοινωνίατων μισθωτών που ζει χωρίς εργασιακάδικαιώματα, στους άνεργους και τιςάνεργες, τους χαμηλοσυνταξιούχους,στην κοινωνία των κόκκινων δανείων,στους απολυμένους και τις απολυμένες,σε αυτούς και αυτές που βλέπουν απόαπόσταση ότι έχει μείνει από τη δημόσιαυγεία, από το αναγκαίο για αυτούς φάρ-μακο. Σε αυτή την κοινωνία απευθύν-θηκε ο ΣΥΡΙΖΑ και είπε ότι αυτός ο κό-σμος είναι η πρώτη, μεγάλη προτεραι-ότητά του^ να σταματήσει την κατα-στροφή, να βάλει φρένο στην ανθρωπι-στική κρίση, να πληρώσουν οι πλούσιοι.Βεβαίως, όσα εξαγγέλθηκαν στη ∆ΕΘδεν αποτελούν το συνολικό πρόγραμμάμας. Είναι οι πρώτες απαραίτητες κινή-σεις, τα πρώτα έκτακτα μέτρα, για ναμπορέσουμε να κάνουμε τα επόμενα βή-ματα. Ίσως θα έπρεπε, αυτή η πλευρά,να γίνει πιο αισθητή, πιο καθαρή στη∆ΕΘ. Τα έκτακτα μέτρα δεν μπορεί παράνα εντάσσονται σε ένα συνολικό απελευ-θερωτικό πολιτικό σχέδιο ανατροπήςκαι διαμόρφωσης μιας εντελώς νέας κοι-νωνίας, που δεν θα φλερτάρει με το 2009ή το 2004, αλλά θα βασίζεται στο πρό-γραμμα και τον τρόπο της αριστεράς,στην αναδιανομή του πλούτου υπέρ τωναδύναμων κοινωνικών στρωμάτων, υπέρτου κόσμου της εργασίας, στην εξασφά-λιση και συνεχή διεύρυνση των κοινωνι-κών και πολιτικών δικαιωμάτων, στηναλλαγή της σχέσης Πολιτείας και πολι-τών.

Γι’ αυτό και επείγει η ολοκλήρωση τουπρογράμματος, που να καλύπτει όλο το

φάσμα, όλες τις πλευρές της κοινωνικήςοργάνωσης, να δίνει το στίγμα, την προ-οπτική, το βάθος και τον ορίζοντα τηςπολιτικής μας.

Για τις συμμαχίες και πάλι

Πάνω σε αυτό το πρόγραμμα, άλλω-στε, μπορούν να οικοδομηθούν στέρεα-και όχι συγκυριακά-, οι κοινωνικές καιοι όποιες πολιτικές συμμαχίες. Πάνω σεαυτό το συνολικό πρόγραμμα και την κα-θημερινή κινηματική δράση, μπορούν οιάνθρωποι που έχουν πληγεί από την πο-λιτική λιτότητας, αλλά και η κοινωνίατης αμφισβήτησης και του κοινωνικούριζοσπαστισμού, να νιώσουν αυτοπεποί-θηση, να εμπνευστούν, να ετοιμαστούνγια μια μάχη, που απαιτεί όραμα, απο-φασιστικότητα, ρήξεις, σύγκρουση.

Υπό αυτή την έννοια η αναφορά τουΑλέξη Τσίπρα στην ανάγκη της αυτοδυ-ναμίας αποσαφηνίζει το τοπίο, είναι θε-τική και κρίσιμη για την εξέλιξη και τηνπορεία μιας κυβέρνησης της αριστεράς,που θέλει, σε βάθος χρόνου, να τα αλλά-ξει όλα. Οι συμμαχίες, λοιπόν, δεν είναιμια απλή υπόθεση ούτε μπορούν ναέχουν σχέση με τους τρόπους που πολι-τεύονταν κάποιοι στο παρελθόν. Η κοι-νωνική πόλωση, η εξαθλίωση της κοινω-νίας, ο εργασιακός μεσαίωνας, ο αυταρ-χισμός και η ακροδεξιά ατζέντα, προ-ϋποθέτουν μια πολιτική πλειοψηφία στηΒουλή, που θα βασίζεται σε αρχές, σεαξίες και θα είναι αποφασισμένη να συγ-κρουστεί μέχρι το τέλος τόσο στο εσω-τερικό της χώρας, όσο και έξω απόαυτήν. Σωστά είπε ο Αλέξης Τσίπρας ότιοι εξαγγελίες και το πρόγραμμα του ΣΥ-ΡΙΖΑ δεν είναι υπό διαπραγμάτευση.Είναι δεσμεύσεις για μας απέναντι σε έναολόκληρο κόσμο που βρίσκεται στηναπό εδώ πλευρά της όχθης. Γι’ αυτό, καιόχι για άλλους λόγους, ας πούμε ηθι-κούς, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα γίνει πλυντήριοπολιτικών, ανδρών και γυναικών, πουαναζητούν σωσίβιο για να διατηρηθούνπάση θυσία στην κεντρική πολιτικήσκηνή, που την επομένη, στην πρώτη με-γάλη σύγκρουση, θα μας γυρίσουν τηνπλάτη…

Άλλωστε, όλο το προηγούμενο διά-στημα, μέσα από τους κοινωνικούς καιπολιτικούς αγώνες έχουν αναδειχτείπρόσωπα, που και τα ψηφοδέλτιά μαςθα κοσμήσουν αν τους το ζητήσουμε και

θα δημιουργηθεί μια ευρεία συσπείρωσητης άλλης Ελλάδας, που είναι, πλέον,υπαρκτή και σίγουρα αποτελεί την πλει-οψηφία μέσα στην κοινωνία.

Να, λοιπόν, που η υπόθεση των συμ-μαχιών αποκτά πρωτεύουσα σημασία,όπως άλλωστε και ο στόχος της αυτοδυ-ναμίας, βασική προϋπόθεση για την υλο-ποίηση, κάτω από αντίξοες συνθήκες,του προγράμματός μας.

Με οδηγό τη συλλογικότητα

Το επόμενο διάστημα, ίσως και τιςεπόμενες ημέρες ακόμα, να έχουμε εξε-λίξεις, που, ενδεχομένως, να μας οδηγή-σουν στις κάλπες. Το ταξίδι του Αντ. Σα-μαρά στην Μέρκελ, δεν είναι επικοινω-νιακό τρυκ. Έχει ουσία. Η κυβέρνησηείναι σε αδιέξοδο και ίσως για αυτό οπρωθυπουργός να κάνει κίνηση μεγάλουρίσκου. Εντούτοις, οι δικές μας δυνάμειςπρέπει να προετοιμαστούν κατάλληλα.Στην πορεία αυτή θα χρειαστεί ψυχραι-μία, σύνεση, αυτοσυγκράτηση, συλλογι-κότητα. Η ∆ΕΘ και ο τρόπος λειτουργίαςτων συλλογικών του οργάνων, μεαφορμή αυτήν, είναι υπόδειγμα, οδηγόςγια τις επόμενες μεγάλες μάχες. Έχειαποδειχτεί, άλλωστε, ότι όσες φορές δενακολουθήθηκε η συνταγή της συλλογι-κής λειτουργίας, δεν μας βγήκε σε καλό.

Και για να ξεκαθαρίσουμε κάτι, πουαφορά την επίσκεψη του ίδιου τουΑλέξη Τσίπρα στο Βατικανό. Προσω-πικά, δεν θεωρώ ότι είχε αρνητικό πρό-σημο. Το ζήτημα δεν είναι που πας, αλλάτις λες και τι μήνυμα στέλνεις. Αν από τησυνάντηση με τον ποντίφικα προέκυψεότι δεν υπάρχουν λαθραίοι άνθρωποι –και αυτό το λέει ο πάπας και όχι κάποιοςαπό μας- δεν μπορεί παρά να καταγρά-φεται στα θετικά. Αλλά οι σχεδιασμοίμας πρέπει να έχουν ποικιλία συμβολι-σμών, που ενίοτε έχουν ουσία και σημα-σία. Συνεπώς, αξίζει τον κόπο, το επό-μενο διάστημα να στείλουμε και άλλουείδους μηνύματα. Για παράδειγμα, θαμπορούσε ο πρόεδρος του κόμματος ναεπισκεφθεί άμεσα το κέντρο κράτησηςτων μεταναστών στην Αμυγδαλέζα καινα απαιτήσει την κατάργησή τους ή ναβρεθεί σε ένα υποκατάργηση ΚέντροΥγείας μιας απομακρυσμένης περιοχής.

Πάνος Λάμπρου

Να, λοιπόν, που η υπόθεση των συμ-μαχιών αποκτά πρωτεύουσα σημα-σία, όπως άλλωστε και ο στόχοςτης αυτοδυναμίας, βασική προϋπό-θεση για την υλοποίηση, κάτω απόαντίξοες συνθήκες, του προγράμμα-τός μας.

“ΣΕ ΠΑΝΙΚΟ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΤΗΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ

Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ απευθύνεταιστην κοινωνία των φτωχώνΟ συλλογικός τρόπος λειτουργίας υπόδειγμα και οδηγός για τη συνέχειαΕπείγει η ολοκλήρωση του προγράμματοςΕφικτός και αναγκαίος ο στόχος της αυτοδυναμίας.

Page 13: Κυριακή 21-09-2014

Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014 1133∆ΙΕΘΝΗ

Του Νίκου Σκοπλάκη

Στις 14 Σεπτεμβρίου, οι εκλογές για τα κρατι-διακά κοινοβούλια του Βραδεμβούργου καιτης Θουριγγίας έφεραν το αριστερό κόμμα

της Γερμανίας ενώπιον νέων προκλήσεων. Ιδιαίτερηβαρύτητα, από εκλογική άποψη, αλλά και στο επί-πεδο των πολιτικών εντυπώσεων, έχει το ποσοστόπου συγκέντρωσε η Linke στη Θουριγγία. Από το9,9% του 1990 μέχρι το 28,2% του 2014, η Αριστεράκατοχύρωσε στο «ανατολικό» ομοσπονδιακό κρατί-διο μια αξιόλογη κοινωνική επιρροή. Παρά το κλίματης αντικομμουνιστικής υστερίας και των ακροδε-ξιών επιθέσεων, η ιδεολογική και πολιτική συγκρό-τηση της Αριστεράς διεκδίκησε πρωταγωνιστικήπαρουσία.

Καθοριστικό από αυτή την άποψη ήταν το στίγματης δραστηριοποίησης όλο το προηγούμενο διά-στημα, όπως αποτιμάται επιγραμματικά από το στέ-λεχος της Linke, Βουλφ Γκάλερτ: «Αξίζει να εκπρο-σωπούμε επιθετικά τις θέσεις μας, η Θουριγγίαείναι μια πειστική απόδειξη γι’ αυτό». Η απεύθυνσητης Linke, σε συνάρτηση με τη δυσαρέσκεια για τησυγκυβέρνηση CDU και SPD στο κρατίδιο, συνέ-τεινε στην κατάρρευση της SPD. Σύμφωνα με υπο-λογισμούς, 27.000 πρώην ψηφοφόροι της SPD ψή-φισαν για πρώτη φορά Linke σε αυτές τις εκλογές.

Το μίκρο-καπιταλιστικό πλέγμα τηςΘουριγγίας

Η CDU της Θουριγγίας, που μόνη ή μαζί με τουςσοσιαλδημοκράτες κυβερνά αδιατάρακτα από το1990, εκπροσωπεί το μικρο-καπιταλιστικό πλέγμα

του κρατιδίου υπό τον πιο αναχρονιστικό ιδεολο-γικό μανδύα, με πελατειακά δίκτυα και διαφθορά.Χωρίς να αφομοιώσει τυπικά τους σοσιαλδημοκρά-τες, τούς προσάρμοσε στη διαιρετική της τομή. Ηυπερσυντηρητική πόλωση προεκλογικά μετακύλησεσε εκείνους το κόστος και της επέτρεψε μεγαλύτερησυσπείρωση, για να φτάσει στο 33,5% από 31,2% το2009. Βρίσκεται, ωστόσο, πολύ μακριά από την επι-διωκόμενη ανάκτηση του 43% που είχε το 2004 ήπολύ περισσότερο του 51% που είχε το 1999. Η βε-βαιωμένη από επίσημο πόρισμα συγκάλυψη της να-ζιστικής σπείρας NSU από την υπηρεσία για τηνπροστασία του συντάγματος στη Θουριγγία επέφερεπλήγμα στην κυβερνητική CDU. Η ταυτόχρονη πα-ρακολούθηση του επικεφαλής του αριστερού ψη-φοδελτίου, Μπόντο Ράμελο, αποδεικνύει προς ποιοάκρο γέρνουν οι Χριστιανοδημοκράτες. Η Linkeχρειάζεται να δείξει πολύ μεγάλη προσοχή μπροστάστην ανάγκη για πολιτική αλλαγή στο κρατίδιο υπότην ηγεμονία της Αριστεράς.

∆εινή ήττα για τη Linke

Στη Θουριγγία, όπου διασταυρώθηκαν δύο δια-φορετικές εκδοχές κομματικής οικοδόμησης, είναισημαντικό να διατηρηθεί το στίγμα ανταγωνιστικήςαριστερής πολιτικής, το οποίο φαλκιδεύτηκε τηνπροηγούμενη πενταετία στο-επίσης «ανατολικό»-Βραδεμβούργο, επιφέροντας δεινή ήττα για τηLinke. 115.000 πρώην ψηφοφόροι της διόγκωσαντην αποχή, ενώ 19.000 κατευθύνθηκαν στην «Εναλ-λακτική για τη Γερμανία». Πριν από πέντε χρόνια, ομεταρρυθμιστικός ρεαλισμός της εσωκομματικήςτάσης «Φόρουμ ∆ημοκρατικού Σοσιαλισμού» ειση-

γήθηκε θριαμβευτικά τη συγκυβέρνηση με τους κα-τεστημένους από το 1990 σοσιαλδημοκράτες. Το27,2% της αριστερής δυναμικής αθροίστηκε επι-κουρικά στη νεοφιλελεύθερη διαχείριση. Για τηναναιμική προσθήκη αριστερών αιτημάτων, η Αρι-στερά περιέστειλε την ιδεολογική της παρέμβασηκαι συνέπραξε στη «χρηστή δημοσιονομική διαχεί-ριση» υπέρ του κεφαλαίου. Η υποχώρηση της Linkeαπό προγραμματικές θέσεις για το περιβάλλον, τηγεωργία, την ενεργειακή πολιτική αύξησαν την ανα-ξιοπιστία της. Η κατακρήμνισή της στο 18,6% καιστην τρίτη θέση για πρώτη φορά μετά το 1999 δη-λώνει τη χαμένη της υπόληψη σε σχέση με το 2009.

∆εξιά στροφή

Οι ισορροπίες του πολυκομματισμού οδηγούν αρ-κετούς στο όχι αβάσιμο συμπέρασμα για δεξιάστροφή στη Γερμανία. Σημασία για την Αριστεράέχει ο άξονας ερμηνείας ως προς τη σωστή τοποθέ-τηση των διαιρετικών τομών. Η σκληρά νεοφιλε-λεύθερη FDP κατέρρευσε, ενώ η συμπίεση της φα-σιστικής NPD κάνει ορισμένους αναλυτές να βλέ-πουν «φαιόχρωμο σωρό ερειπίων». Εντούτοις, η«Εναλλακτική για τη Γερμανία», με το 12,2% στοΒραδεμβούργο και το 10,6% στη Θουριγγία, φαίνε-ται να ενσωματώνει τόσο τα ιδεολογήματα του επι-θετικού νεοφιλελευθερισμού όσο και της παραδο-σιακής ακροδεξιάς. Η αρχή της ακλόνητης ανισό-τητας στην κατανομή του πλούτου εφαρμόζει τηνπολιτική της επινοητικότητα με την ψευδεπίγραφη«Εναλλακτική». Χειραγωγήσιμοι φορμαλισμοί εθνι-κής αναδίπλωσης και κοινωνικού αυτοματισμού τηνεδραιώνουν στο έδαφος της σύγχυσης και της απο-γοήτευσης. Ο Ντάβιντ Μεμπνόσκι και η ΓιούλιαΦέρστερ παρατηρούν ότι «ο λαϊκισμός του ανταγω-νισμού καθιστά δυνατή τη συμμαχία μεταξύ της σω-βινιστικής ακροδεξιάς και του αστικού μεσαίουχώρου».

Η συγχώνευση επιχειρηματιών, τεχνοκρατών απόεργοδοτικές οργανώσεις και φασιστών με γραβάταστον δεξιό λαϊκισμό της ταυτότητας μπορεί να απο-τελέσει μεσοπρόθεσμα τον σύμμαχο, ώστε να δια-τηρηθεί η θέση ισχύος του νεοφιλελεύθερου συντη-ρητισμού. Το διφορούμενο περιεχόμενο και το ελα-στικό περίγραμμα σε μια αριστερή «εθνική στρατη-γική» δεν φρενάρουν αλλά επιταχύνουν τέτοιες τά-σεις. Ο ταξικός προσδιορισμός, η συνεκτική αρι-στερή πολιτική σε τοπικό και ευρωπαϊκό επίπεδοαποτελούν ζητούμενα για να μην βρεθεί συνολικά ηΑριστερά ανάμεσα στη σφύρα της αναξιοπιστίας καιτον άκμονα της συντηρητικής αναδιάταξης. Τα συμ-περάσματα από την Ερφούρτη και το Πότσνταμ δεναφορούν μόνο τη Γερμανία.

Σκωτία: Ώρες μετάτο δημοψήφισμαΣυνέντευξη με την αρχισυντάκτριατου Red Pepper Χίλαρυ Γουέινραϊτκαι το στέλεχος του Left Unity, Άν-τριου Μπάρκιν. σελ. 17

Σουηδία: Η φτώχια δεν υπάρχει,κατασκευάζεταιΣυνέντευξη με τον Γραμματέα του κόμματοςτης Αριστεράς, Άρον Έτζλεν για τις εξελίξειςμετά τα αποτελέσματα των πρόσφατωνεκλογών.. σελ. 15ΚΟΣΜΟΥ

Ο γύρος τού

Η Linkeμεταξύ Ερφούρτηςκαι ΠότσνταμΤα συμπεράσματα από τις εκλογέςσε Βραδεμβούργο και Θουριγγία

“Ο ταξικόςπροσδιορισμός, ησυνεκτική αριστερήπολιτική σε τοπικό καιευρωπαϊκό επίπεδοαποτελούν ζητούμενα γιανα μην βρεθεί συνολικά ηΑριστερά ανάμεσα στησφύρα της αναξιοπιστίαςκαι τον άκμονα τηςσυντηρητικήςαναδιάταξης.

Page 14: Κυριακή 21-09-2014

1144 Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014∆ΙΕΘΝΗ

www.oclp.hk

OccupyHong Kong

Με την κατάληψη τηςκεντρικής

επιχειρηματικής περιοχής τουΧονγκ Κονγκ, ξεκινούν αύριο οιδράσεις πολιτικής ανυπακοήςπου αποφάσισαν δεκάδεςοργανώσεις φοιτητών,εργαζομένων, νεολαίων, κ.λπ.Στο επίκεντρο τωνκινητοποιήσεων τωντελευταίων ημερών είναι τομέλλον της δημοκρατίας στηνπεριοχή και το κλίμα έχειδυναμιτιστεί μετά τηναπόφαση που πήρε η Κίνα, στηνκυριαρχία της οποίαςβρίσκεται το Χονγκ Κονγκ απότο 1997, να γίνουν εκλογές μευποψηφίους που θαελέγχονται από το Πεκίνο.

www.stop-ttip-ceta-tisa.eu

Ενάντιαστην ΤΤΙΡ

Ξεκίνησαν οιπροετοιμασίες σε

δεκάδες πόλεις της Ευρώπης,για τη μεγάλη πανευρωπαϊκήημέρα δράσης της 11ηςΟκτωβρίου ενάντια στην ΤΤΙΡ(∆ιατλαντική ΣυμφωνίαΕμπορίου και Επενδύσεων). ΗΤΤΙΡ ανταποκρίνεται άμεσαστο αίτημα των οικονομικώνκαι πολιτικών ελίτ για πλήρηαπελευθέρωση των αγορών,ενώ οι διαπραγματεύσειςμεταξύ ΕΕ και ΗΠΑκαταγγέλθηκαν από τηνΕυρωπαϊκή Αριστερά επειδήέγιναν μέσα σε πλήρηαδιαφάνεια, αποκλείοντας όχιμόνο την ενεργή συμμετοχήτων πολιτών αλλά και αυτήτου ευρωπαϊκούκοινοβουλίου.

www.manca-indipen-dentzia.org

Στοπστην κατοχή

Όσοι διαδηλώνουν κοντάστην βάση Salto di Quirra

στην Σαρδηνία θαπυροβολούνται ανακοίνωσε τοιταλικό υπουργείο Άμυνας.Μετά τη διαδήλωσηπερισσότερων από 10.000ανθρώπων που ζήτησαν νασταματήσει η κατοχή τουνησιού από το στρατό. Νασημειωθεί ότι, την Τρίτη, μετάαπό μήνυση ακτιβιστών ξεκινάη δίκη εναντίον των διοικητώντης βάσης, επειδή παρέλειψαννα απαγορεύσουν τηνπρόσβαση στην περιοχή πουέχει ρυπανθεί, με αποτέλεσμαπολλοί στρατιώτες καικάτοικοι να έχουν προσβληθείαπό λευχαιμία.

∆ημήτρης Γκιβίσης[email protected]

στα

δίκτ

υα τ

ου κ

όσµο

υ

Ημόνη πραγματική ανακοίνωσηπου έκανε ήταν ότι η Γαλλίαμπαίνει σε πόλεμο. Οι αεροπο-

ρικές δυνάμεις της χώρας, στα πλαίσιατης δυτικής συμμαχίας, που βρίσκεταικάτω από τις διαταγές των ΗΠΑ καιτου ΝΑΤΟ, είναι έτοιμες να χτυπήσουνστο Ιράκ για να ξεριζώσουν το ισλα-μικό κράτος. Για τη συμμετοχή αυτήδεν ενημερώθηκε ούτε αποφάσισε τοκοινοβούλιο ούτε βέβαια αναφέρθηκεπόσο θα στοιχίσει.

«Η απόφαση αυτή είναι μεγάλολάθος. ∆εν πρόκειται να λύσει κανέναπρόβλημα, αντίθετα θα αποσταθερο-ποιήσει ακόμα περισσότερο την πε-ριοχή» αναφέρει σε ανακοίνωσή του τοΓαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Ο πρό-εδρος Ολάντ επιβεβαίωσε όσα είχευποστηρίξει ο πρωθυπουργός του γιατην πολιτική της λιτότητας. Ιδιαίτεραστάθηκε στη δημοσιονομική πειθαρχίαστην οποία επιμένουν οι Μέρκελ -Σόιμπλε. Ταυτόχρονα τόνισε ότι το Πα-ρίσι είναι έτοιμο να κάνει περισσότεραβήματα μαζί με το Βερολίνο για την ευ-ρωπαϊκή ολοκλήρωση.

∆εν αποκλείεταικοινωνική έκρηξη

Όλα αυτά συμβαίνουν τη στιγμή πουαυξάνονται τα προβλήματα και τααδιέξοδα στη γαλλική κοινωνία. Ηανεργία τραβάει την ανηφόρα. Το πο-σοστό της φτώχειας ανεβαίνει, ενώ τοδημόσιο έλλειμμα δεν φαίνεται να πέ-φτει κάτω από το 3%. Έτσι, η Γαλλίαθα χρειαστεί να πάρει και νέα χρονικήπαράταση για να συμπορευθεί με τιςυποδείξεις των Βρυξελλών. Οι κοινω-νικές και συνδικαλιστικές κινητοποι-ήσεις πληθαίνουν. Οι πιλότοι της AirFrance συνεχίζουν, για αρκετές ημέρεςτώρα, μια από τις μεγαλύτερες απερ-γίες τους. Η κυβέρνηση και ο νέοςυπουργός Οικονομίας ΕμανουέλΜακρό αντιμετωπίζουν με περιφρό-νηση και αλαζονεία τους εργαζόμε-νους/ες που αγωνίζονται. Οι δηλώσειςτου για «αγράμματες εργάτριες πουδεν έχουν άδεια οδήγησης», οι οποίες

βρίσκονται ανάμεσα στις 850 απολυ-μένους/ες από το εργοστάσιο GAP,προκάλεσαν σάλο αντιδράσεων, στασυνδικάτα.

Το κλίμα της κοινωνικής έντασηςκαταγράφηκε και σε δημοσκόπησηπου έγινε από την εταιρία IFOP. Σύμ-φωνα με αυτή την έρευνα, τα δύο τρίτατων πολιτών προβλέπουν ότι «τουςπροσεχείς μήνες η χώρα θα αντιμετω-πίσει κοινωνική έκρηξη». Ο πρωθυ-πουργός και η κυβέρνησή του με τηστήριξη των ΜΜΕ επιχειρούν να καθη-συχάσουν την κοινή γνώμη.

Ο πρωθυπουργός Βαλς, στη γιορτήτης «Ουνιτά» στην Ιταλία που συμμε-τείχε όπως και οι άλλοι ηγέτες των σο-σιαλδημοκρατικών κομμάτων (Ισπα-νίας, Πορτογαλίας, Γερμανίας), είπε«ότι το Εθνικό Μέτωπο της ΜαρίνΛεπέν είναι προ των πυλών της εξου-σίας». Απειλή που επισείεται για ναμπλοκάρει τις ζυμώσεις και τις διαδι-κασίες για τη σύγκλιση και την κοινήσυμπόρευση των δυνάμεων της Αρι-στεράς για μια άλλη πολιτική.

Μπροστά στο φόβο αυτό πολλοί βου-λευτές, από τους 100 διαφωνούντεςτου Σοσιαλιστικού Κόμματος αποφά-σισαν να δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης,ενώ οι μισοί από αυτούς δήλωσαναποχή από την ψηφοφορία. Έτσι οαριθμός αυτών που απείχαν αυξήθηκεαπό τους 31 στους 53. Συνολικά ψήφι-σαν «ναι», 269, ενώ πριν τρεις μήνεςείχαν πει «ναι» 306. Καταψήφισαν 244και 53 απείχαν, έναντι 32 τον Απρίλιο.

Καταψήφισε το Μέτωποτης Αριστεράς

Οι βουλευτές του Μετώπου της Αρι-στεράς καταψήφισαν την κυβέρνηση«γιατί αυτή η πολιτική οδηγεί σίγουρασε αποτυχία». Ο Πιερ Λοράν, γραμμα-τέας του ΓΚΚ, μετά την ψηφοφορίακάλεσε όσους δεν έδωσαν ψήφο εμπι-στοσύνης αλλά και αυτούς που διαφω-νούν, αλλά δεν αποφάσισαν να έρθουνσε ρήξη με το κόμμα τους, να αγωνι-στούν μαζί για μια άλλη εναλλακτικήαριστερή πολιτική. Το ΓΚΚ θα συνεχί-

σει το διάλογο και την κοινή συμπό-ρευση με όλες τις δυνάμεις της αριστε-ράς αλλά και όλους αυτούς που συναν-τήθηκαν και συζήτησαν στο Φεστιβάλτης «Ουμανιτέ». Ο εκπρόσωπος τηςΕνωτικής Αριστεράς, Κριστιάν Πικέ,ανέφερε ότι όλοι όσοι διαφωνούν μετην πολιτική Ολάντ-Βαλς μπορούν νασυσπειρωθούν στην προοπτική δια-μόρφωσης μιας πλατιάς πλειοψηφι-κής αριστεράς.

Το Κόμμα της Αριστεράς (που επικε-φαλής του ήταν ο Ζαν-Λικ Μελανσόν)επεσήμανε το γεγονός ότι τώρα υπάρ-χει ένας ικανός αριθμός βουλευτών: οιδιαφωνούντες του Σοσιαλιστικού Κόμ-ματος, οι Οικολόγοι, το ΡιζοσπαστικόΚίνημα των Πολιτών (οπαδοί τουπρώην υπουργού Σεβενεμάν) που θαμπορούσαν να ανατρέψουν την κυβέρ-νηση. «Όμως δεν είχαμε αυταπάτες ότιαυτό θα μπορούσε να συμβεί». Γι’ αυτότο Κόμμα της Αριστεράς απευθύνεταιαπό τώρα στους εν δυνάμει συμμάχουςτου και κυρίως στο Μέτωπο της Αρι-στεράς και τους καλεί σε μια συμβο-λική - μαζική κινητοποίηση τον Νοέμ-βριο, δηλαδή στο μέσο της προεδρίαςτου Φρανσουά Ολάντ που συμπίπτεικαι με την ψήφιση του προϋπολογι-σμού. Η κινητοποίηση αυτή απαντάειάμεσα στην ανάγκη να μπει τέρμα στηνκαταστροφική πολιτική που ακολου-θείται. Ταυτόχρονα, εγγράφεται καιστην προεκλογική διαδικασία για την6η ∆ημοκρατία. Από αυτή την άποψηείναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό, σύμ-φωνα πάντα με το Κόμμα της Αριστε-ράς, το γεγονός ότι συγκεντρώθηκανήδη 25.000 υπογραφές στην Πλατ-φόρμα για την 6η ∆ημοκρατία.

Η κυβέρνηση Βαλς με την ψήφο εμ-πιστοσύνης δεν έλυσε κανένα πρό-βλημά της. Αποτελεί κοινή διαπίστωσηότι είναι μειοψηφία στη βουλή και στολαό. Για την εναλλακτική αριστεράέχει τεθεί το ζήτημα και συζητήθηκεαρκετά στη γιορτή της «Ουμανιτέ»:Πώς θα διαμορφωθεί ένας νέος συσχε-τισμός δυνάμεων στην αριστερά;

Μ.Κ.

Η κυβέρνησηΒαλς με τηνψήφοεμπιστοσύνηςδεν έλυσεκανέναπρόβλημά της.

ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΒΑΛΣ

Μειοψηφία στο λαόκαι στη βουλήΗ πολιτική κατάσταση στη Γαλλία περιπλέκεται όλο και περισσότερο. Ο πρωθυπουργός ΜανουέλΒαλς κατόρθωσε να διασωθεί, παίρνοντας τη σχετική πλειοψηφία στη βουλή στις αρχές της εβδομά-δας. ∆είχνει αποφασισμένος να συνεχίσει την ίδια πολιτική, που οδηγεί σίγουρα στην αποτυχία.Ο πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ σε συνέντευξη Τύπου, που έδωσε δυο ημέρες αργότερα, στο προεδρικόμέγαρο, δεν είχε να δώσει καμία θετική απάντηση στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα.

Το κλίμα της κοινωνικής έντασης κα-ταγράφηκε και σε δημοσκόπηση πουέγινε από την εταιρία IFOP. Σύμφωναμε αυτή την έρευνα, τα δύο τρίτα τωνπολιτών προβλέπουν ότι “τους προσε-χείς μήνες η Γαλλία θα αντιμετωπίσεικοινωνική έκρηξη”.

Page 15: Κυριακή 21-09-2014

Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014 1155∆ΙΕΘΝΗ

Ογνωστός δημοσιογράφος ΛίριοΑμπάτε σε αποκαλυπτικό ρε-πορτάζ του στο ιταλικό περιο-

δικό “Espresso”για τις φασιστο-μαφιό-ζικες συμμορίες μάς ξεναγεί σε ένα δί-κτυο εγκληματικών ενεργειών, σε μιανέα μορφή μαφίας, που καθοδηγείταιαπό ακροδεξιούς δύο γενεών.

Οι αρχηγοί προέρχονται από τα «μο-λυβένια χρόνια» και ξέρουν να κινούν-ται άνετα ανάμεσα στους ντόπιους «νο-νούς» και στη διαπλοκή με την πολι-τική. Η ιδεολογία εγγυάται τη συνοχήκαι τα πιστεύω της ομάδας. Τα χρή-ματα επιβραβεύουν την πίστη. Και ταλευκά κολάρα τής επιτρέπουν να φθά-νει παντού, με το καλό ή με το άγριο.

Η ακροδεξιά φάλαγγα

Είναι γνωστή η παράδοση του ρωμαϊ-κού φασισμού, με άγριες επιθέσεις, δο-λοφονίες, βασανισμούς και με την επι-βολή μιας τρομοκρατίας άνευ προ-ηγουμένου. Η εγκληματική του εξουσίααπλώνεται σε όλες τις κοινωνικές καιοικονομικές δομές, με δυναμικές πουσυνεχώς αλλάζουν και οικοδομούννέες συμφωνίες και νέες επιχειρήσεις.Εισχωρεί στις δημόσιες υπηρεσίες, σταυπουργεία, αλλά και στην πιάτσα τηςεμπορίας ναρκωτικών.

Στη Ρώμη, οι καταστηματάρχες δενπληρώνουν προστασία, δεν υπάρχει ηπίεση του μαφιόζου «μπος» και οι δο-λοφονίες έχουν μικρότερη συχνότητααπ’ ότι στις κλασικές περιοχές της μα-φίας. Τον Ιούλιο δολοφονήθηκε έναςεπιχειρηματίας, μέρος του συστήματος,ο Σίλβιο Φανέλα, και τον Αύγουστοένας οδηγός απορριμματοφόρου, οΠιέτρο Πάτσε. Οι αρχιτέκτονες αυτούτου συστήματος δεν λερώνουν τα χέριατους με αίμα. Γι’ αυτή τη δουλειά έχουνστη διάθεσή τους μια μαύρη ακροδεξιά

φάλαγγα.Στην κορυφή αυτής της εγκληματι-

κής πυραμίδας βρίσκεται ο ΜάσιμοΚαρμινάτι, πρώην στέλεχος της ακρο-δεξιάς ένοπλης οργάνωσης Nar (Επα-ναστατικοί Ένοπλοι Πυρήνες) και τηςφοβερής συμμορίας της Μαλιάνα, οοποίος συμμετείχε και σε διάφορεςάλλες ακροδεξιές τρομοκρατικές καιπαρακρατικές ομάδες και έχει φιλίεςμε υψηλά ιστάμενα πρόσωπα στην ιε-ραρχία της Cosa nostra. Κατηγορήθηκεγια συμμετοχή στη δολοφονία του δη-μοσιογράφου Μίνο Πεκορέλι, αλλάαθωώθηκε. Εξέτισε ολιγόχρονη ποινήστη φυλακή για κάποια επεισόδια μι-κρότερης σημασίας.

Η ωραία βίλα στην οποία ζει ο Καρ-μινάτι, είναι ιδιοκτησία του Μάσιμο Ια-νίλι, που συνελήφθη και καταδικά-στηκε για την υπόθεση Fastweb και Te-lecom Sparkle (H Fastweb και η Tele-com Italia Sparkle εμπλέκονται σε «μιακολοσσιαία απάτη, τη μεγαλύτερη πουυπήρξε ποτέ στην Ιταλία, που έγινε απόλίγους που έβαλαν το χέρι στην τσέπητου καθενός από εμάς». Έτσι τη χαρα-κτήρισε ο δημόσιος κατήγορος στηδίκη. Πρόκειται για μια ψεύτικη αγο-ραπωλησία τηλεπικοινωνιών, με πλα-στή τιμολόγηση 2 δισ.). Ερευνώνταιάλλες υποθέσεις αυτού του τύπου στις

οποίες εμπλέκεται ο Ιανίλι. Όλες αυτέςοι υποθέσεις καταλήγουν στην μεγάληκρατική επιχείρηση όπλων υψηλής τε-χνολογίας Finmeccanica. Επίσης, ο Ια-νίλι εμπλέκεται στην υπόθεση δωροδο-κίας της Breda Menarini, επίσης τουομίλου Finmeccanica, για την οποίαερευνάται και η συμμετοχή του πρώηνδημάρχου Τζιάνι Αλεμάνο, που είχεεπαφές από παλιά με τον Καρμινάτι.

Όταν συνελήφθη ο Ιανίλι, τον Φε-βρουάριο του 2010, οδηγούσε έναSmart της ιδιοκτησίας του Καρμινάτι.Ο Ιανίλι, σύμφωνα με τους δικαστές,ήταν εξπέρ στην εξεύρεση «αχυραν-θρώπων» για τη «σύσταση ή την εξα-γορά εταιριών του εσωτερικού και τουεξωτερικού και τη δημιουργία τραπεζι-κών λογαριασμών για ξέπλυμα χρήμα-τος».

Ίδια ονόματα, ίδιες μέθοδοι

Η διαπλοκή φασιστών και μάνατζεραποδεικνύεται και από την υπόθεσητου Τζενάρο Μόκμπελ, που καταδικά-στηκε επίσης για την απάτη Fastwebγια ένα ξέπλυμα δύο δισεκατομμυρίωνευρώ. Ο Μόκμπελ είναι ο άνθρωποςπου, εκτός των άλλων, με τη βοήθειατων φίλων του Καρμινάτι και της κα-

λαβρέζικης μαφίας κατόρθωσε ναεκλέξει γερουσιαστή τον Νικόλα ντιΤζιρόλαμο, σήμερα σε κατ’ οίκον πε-ριορισμό. Σε όλες τις υποθέσεις πουδιερευνούν οι δικαστές της Ρώμης καιπου αφορούν χρηματοοικονομικές συ-ναλλαγές εμφανίζεται πάντοτε κάποιοςσυνδεδεμένος με την ακροδεξιά.

Στις 3 Ιουλίου 2014 δολοφονήθηκεσε μια πολυτελή πολυκατοικία τηςΡώμης ο Σίλβιο Φανέλα, «ο ταμίας τουΜόκμπελ», καταδικασμένος επίσης σε9 χρόνια κατ’ οίκον περιορισμό για τηνυπόθεση Fastweb-Telecom Sparkle.Ένας από τους δολοφόνους τραυματί-στηκε και συνελήφθη. Πρόκειται γιατον Τζοβάνι Μπατίστα Τσενίτι, πρώηνηγετικό στέλεχος της φασιστικής ομά-δας Casa Pound. Φαίνεται ότι η αρχικήπρόθεση δεν ήταν η δολοφονία, αλλά ηαπαγωγή του Φανέλα για να τους απο-καλύψει την κρυψώνα ενός θησαυρούεξήντα εκατομμυρίων ευρώ. Ένα τμήμααυτού του θησαυρού βρέθηκε από τουςκαραμπινιέρους σε χρήμα και διαμάν-τια, θαμμένα σε ένα εξοχικό σπίτι σταπερίχωρα της Ρώμης.

Οι δικαστές, στις έρευνες πολλών εγ-κλημάτων στην περιοχή της Ρώμης,όλο και πιο συχνά συναντούν τα ίδιαονόματα και τις ίδιες μεθόδους. Βετε-ράνους του νεοφασιστικού σχηματι-σμού Nar (Επαναστατικοί Ένοπλοι Πυ-ρήνες), μέλη της μαφίας και απλά ένο-πλα όργανα στρατολογημένα από τιςγραμμές των νεοφασιστών. ∆εν πρό-κειται για απλή σύμπτωση, αλλά για τηδημιουργία μιας νέας μορφής εγκλη-ματικής οργάνωσης, στην οποία εμ-πλέκονται νέοι και παλαιότεροι φασί-στες, μαφία, παρακράτος, ανώτεραστελέχη εταιριών και τμήμα της πολι-τικής εξουσίας.

Τ. Τσίτσοβιτς

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο

∆εν ήταν λίγες οι φορές μέχρι τώρα, που γερμα-νοί αναλυτές και σχολιογράφοι αναρωτήθηκαναν είναι σκόπιμο για το Βερολίνο να υποστηρίζει

με τόσο πάθος εκείνα τα ελληνικά κόμματα, που μπο-ρεί τώρα να έχουν χριστεί «σωτήρες» και συγκυβερ-νούν αλλά είναι οι βασικοί υπεύθυνοι για την κατρα-κύλα της Ελλάδας. Γιατί τέτοια στήριξη σε εκείνουςπου έφεραν την καταστροφή; Η απάντηση είναι απλή,όπως συμβαίνει πάντα με τις κυνικές απαντήσεις.Έχοντας στο τιμόνι της διακυβέρνησης, αυτούς που ξέ-ρουν ότι φταίνε είναι πολύ πιο εύκολο να τους διαχει-ριστείς, να τους κατευθύνεις ακόμα και να τους εκβιά-σεις αν χρειαστεί. Και η συνταγή έχει αποδειχτεί ιδιαί-τερα λειτουργική μέχρι τώρα.

Αποτελεί πια κοινό μυστικό στη γερμανική πρω-τεύουσα ότι ο έλληνας πρωθυπουργός με το μονίμωςθλιμμένο πρόσωπο, το γεμάτο παράκληση βλέμμα καιτο κουρασμένο ύφος είναι όχι απλά δεκτικός σε πιέ-σεις, αλλά αντίθετα δείχνει να τις τραβάει και ο οργα-νισμός του, αφού στο πίσω μέρος του μυαλού του κου-βαλάει πάντα τα ενοχικά σύνδρομα του ανθρώπου, πουξέρει -ό,τι ξέρουν όλοι- ότι έχει λερωμένη πολιτικά τηφωλιά του.

Η γνωστή ρουτίνα

Σε αυτό το πλαίσιο αντιμετωπίζεται και η επικείμενηεπίσκεψη Σαμαρά στο Βερολίνο. Τα γερμανικά μέσαενημέρωσης ελάχιστα ασχολήθηκαν μαζί της, αφού τοσενάριο είναι γνωστό. Ο έλληνας πολιτικός θα έρθει ναεπαναλάβει ότι παραμένει ένας από τους λίγους πιστάαφοσιωμένους στο «δόγμα Μέρκελ» για την Ευρώπη

και θα ζητήσει και πάλι μια επιείκεια, κάποιο μικρό δω-ράκι επικαλούμενος τους κινδύνους, που θα φέρει ηάνοδος στην εξουσία μιας αριστερής κυβέρνησης στηνΕλλάδα. Η γνωστή «ρουτίνα» μιας επίσκεψης ρουτίνας,όπως βιάστηκε να την χαρακτηρίσει η κυβερνητική εκ-πρόσωπος στο Βερολίνο. Το πόσο μπορεί να συγκινή-σει αυτή η αφήγηση την «σιδηρά κυρία» και τους συμ-βούλους της είναι ένα άλλο θέμα. Γιατί βεβαίως τηνΜέρκελ δε μπορείς να την... ρίξεις με «Καρυάτιδες»,αρχαιολαγνεία και μελοδραματισμούς που θυμίζουν ταδίστιχα στην πίσω πλευρά των ημερολογίων τοίχου.Αυτά προσφέρονται για τάισμα μόνο στον καταρρακω-μένο από την κρίση ελληνικό Τύπο.

Ο γερμανικός τύπος έχει καταγράψει το τελευταίοδιάστημα τις προβλέψεις, που μιλούν για ένα μεγάλοδημοσιονομικό κενό στην Ελλάδα την ερχόμενη διετίακαι τις έχει σχολιάσει με το πνεύμα του «νοικοκυ-ραίου», που αισθάνεται την κόπωση, που προκαλεί ηαναποτελεσματικότητα της ίδιας του της -μέχρι κά-

ποιων ορίων- φιλανθρωπίας. ∆εν είναι τυχαίο ότι πρινδέκα μέρες το «Σπίγκελ» έφτανε να ισχυριστεί ότι οιΈλληνες εμπιστεύονται περισσότερο την τρόικα παράτους υπουργούς τους.

Το μαρτύριο της σταγόνας

H γερμανίδα καγκελάριος θα αποφύγει βεβαίως τέ-τοιου είδους σχόλια. Θα πει και πάλι ότι πρέπει να συ-νεχιστούν με αποφασιστικότητα οι μεταρρυθμίσειςστην Ελλάδα και θα ρίξει το μπαλάκι στην τρόικα γιατην αξιολόγηση της «προόδου» της Ελλάδας τις επόμε-νες εβδομάδες. Αυτό δηλαδή που έχει κάνει και στο πα-ρελθόν. Το μαρτύριο της σταγόνας. Άλλωστε όπωςσχολίαζαν και οι γνώστες του ελληνικού προβλήματοςείναι μάλλον απίθανο να περιμένει κανείς κατανόησηαπό την Ανγκέλα Μέρκελ για τις δυσκολίες του ΑντώνηΣαμαρά, ειδικά όταν αυτές σχετίζονται με την αδυναμίατου να επιβάλει τα «συμφωνηθέντα» του μνημονίου.Και σε κάθε περίπτωση η γερμανική ευρωπαϊκή πολι-τική δεν μπορεί να καθορίζεται από την ανάγκη του κυ-ρίου Σαμαρά και της παρέας του να δηλώνουν «πρωθυ-πουργός» και «πρωθυπουργικό περιβάλλον» αντί-στοιχα.

Κατά συνέπεια, ένα άλλο ερώτημα, που δειλά θέτουνκάποιοι άλλοι αναλυτές είναι αν και κατά πόσο θα συ-νεχίσει να αυτοπεριορίζεται η γερμανική πολιτική,εξαιτίας του φόβου μιας εκλογικής νίκης της Αριστε-ράς στην Ελλάδα. Στο Βερολίνο έχουν καταγράψει κι-νήσεις «λογικής», που κάνει το τελευταίο διάστημα οΑλέξης Τσίπρας και ίσως να μην βλέπουν πια ως «ται-νία τρόμου» το ενδεχόμενο μιας επικράτησής του στιςεπόμενες εκλογές.

Η Ανγκέλα δεν μασάει... Καρυάτιδες

Οι φασιστο-μαφιόζοι της ΡώμηςΛευκά κολάρα και γνωστοί φασίστες ελέγχουν την εγκληματική δραστηριότητα στην πρωτεύουσα ης Ιταλίας και είναι πλέον ισχυρότεροι από τις κλασικές μαφιόζικες οργανώσεις

Page 16: Κυριακή 21-09-2014

1166 Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014∆ΙΕΘΝΗ

Ο καπιταλισμός δεν πρόκειταινα ασχοληθεί με τηνπαραγωγή, προκειμένου νακαλυφθεί το θέμα τηςαπασχόλησης

Τη συνέντευξη πήρε ο Νίκος Σερβετάς

- Θα ήθελα να σχολιάσεις τα εκλο-γικά αποτελέσματα

Ανάμεικτα συναισθήματα. Πρώτα καικύρια με αυτά τα αποτελέσματα παύειο Ρέινφελντ να είναι πρωθυπουργός,κάτι που είναι πολύ θετικό. ∆εν υπάρ-χει στην ιστορία της Σουηδίας δεξιάκυβέρνηση που να έμεινε τόσο πολύστην εξουσία.

Τι συνέπειες είχε αυτό για τη χώρακαι τους κατοίκους της;

Πραγματοποιήθηκαν οι μεγαλύτερεςμειώσεις φόρων στην ιστορία τηςΣουηδίας, η μεγαλύτερη αποδιοργά-νωση στην αγορά εργασίας καθώς καιοι περισσότερες ιδιωτικοποιήσεις, με-ταξύ αυτών τα σχολεία και όλες οιδομές δημόσιας υγείας και μέριμνας,με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο άνοιγμαστην ψαλίδα των κοινωνικών ανισοτή-των που έχουμε βιώσει ποτέ. Ήταν ση-μαντικό, λοιπόν, αυτή η κυβέρνηση νααλλάξει και σ’ αυτό συνεισφέραμεκατά πολύ. Ανοίξαμε εμείς τον διάλογογια το ρόλο των δυνάμεων της αγοράςστον δημόσιο τομέα, ένα θέμα που θατο κρατήσουμε επίκαιρο για αρκετάαπό τα επόμενα χρόνια.

Πώς σου φάνηκε το ποσοστό πουπήρε η Αριστερά;

Απογοητευτικό, δεν έχει καμία σχέσημε αυτό που περιμέναμε και κυρίως μετο ποσοστό που μας έδιναν οι δημο-σκοπήσεις. Και όχι μόνο σε εμάς αλλάστα περισσότερα κόμματα, στους σο-σιαλδημοκράτες, για παράδειγμα, έδι-ναν ένα πολύ μεγαλύτερο ποσοστό απ’αυτό που τελικά πήραν. Γίνεται μια με-γάλη συζήτηση αυτές τις ημέρες για τααποτελέσματα των δημοσκοπήσεων.Αν μιλήσω επακριβώς, όλες οι δημο-σκοπήσεις έδιναν λάθος αποτελέσματατα δύο τελευταία χρόνια.

Πώς κρίνεις τη μεγάλη άνοδο τωνακροδεξιών;

Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να είμαστεπολύ προσεκτικοί, δεν πρέπει να κά-νουμε εικασίες για κάτι που είναι πρω-τόγνωρο. Όταν ο Ρέινφελντ ανέλαβετην κυβέρνηση είχαν λίγο παραπάνωαπό 0%. Η αύξηση τους έχει σαφήσχέση με την αποδιοργάνωση της αγο-

ράς εργασίας, αφού στους τομείς πουεπλήγησαν περισσότερο παρουσιάζειτο SD τα καλύτερα αποτελέσματα. Θαπρέπει να δούμε επίσης ότι ένα από ταβασικά θέματα που έθεσε στον προ-εκλογικό διάλογο ο Ρέινφέλντ ήταν τοκόστος για την υποδοχή των προσφύ-γων. Βλέπουμε, μάλιστα, ότι πολλοίαπό τους Μετριοπαθείς ψήφισαν SD.Σ’ αυτές τις εκλογές, λοιπόν, πήρανψήφους από δύο αντίθετες μεταξύτους κοινωνικές κατηγορίες, από τοχαμηλό εργατικό στρώμα και από τουςαστούς. Είναι λογικό, αν βάζεις τουςανθρώπους να ανταγωνίζονται για μίαθέση σε χαμηλόμισθη εργασία, του λεςότι πρέπει να υποδεχθούμε πρόσφυγεςκαι την ίδια στιγμή του παρουσιάζειςότι δεν έχουμε τους πόρους για να τοκάνουμε, τότε οι άνθρωποι φοβούνται.Αυτό που δεν έδειξαν με σαφήνειαστον κόσμο είναι ότι αυτά τα επιχειρή-ματα δεν είναι αληθή. Χρήματα υπάρ-χουν στη Σουηδία, η μεγάλη μείωσητων φόρων των πλουσίων ήταν η αιτίανα διαλυθεί το κράτος πρόνοιας. Κατάδεύτερον, δεν υπάρχει κανένας λόγοςγια να έχουμε ελαστικούς νόμους στην

αγορά εργασίας. Αν μου επιτρέπεται νααλλάξω λίγο αυτό που έγραψε οΜπρεχτ: «Η φτώχεια δεν υπάρχει, κα-τασκευάζεται». Αυτό έχουμε και στηνπερίπτωση μας, οι άνθρωποι δεν ήτανούτε ξενόφοβοι ούτε ρατσιστές, τουςέκαναν να είναι. Νομίζω ότι και στηνΕλλάδα έχετε κάτι αντίστοιχο.

- Ποιοι και πώς θα σχηματίσουν τε-λικά κυβέρνηση;

Όλα δείχνουν ότι θα συνεργαστούνοι Σοσιαλδημοκράτες με το Κόμμα τουΠεριβάλλοντος. Εμείς πάντα θεωρού-σαμε ότι η συμμετοχή μας σ’ αυτή τηνκυβέρνηση είναι απαραίτητη, θα μπο-ρούσαμε να συμμετέχουμε ακόμα καισε κυβέρνηση μειοψηφίας, όπως έχειγίνει αρκετές φορές στο παρελθόν. Οπρόεδρος των σοσιαλδημοκρατών,Στέφαν Λεφβέν, αμέσως μετά την ανα-κοίνωση των εκλογικών αποτελεσμά-των, απέκλεισε κάθε τέτοιο ενδεχό-μενο. ∆εν μας δόθηκε η ευκαιρία να

συμμετέχουμε ούτε καν σε διαπραγμα-τεύσεις. Ο χειρισμός αυτός προξένησεέκπληξη στον περισσότερο κόσμο,στην Σουηδία δεν είμαστε συνηθισμέ-νοι σε κάτι τέτοιο. Θεωρώ ότι πρόθεσητων σοσιαλδημοκρατών είναι να ξεπε-ράσουν την τακτική των μπλοκ πουυπάρχει στη Σουηδία και να συνεργα-στούν με κάποια από τα αστικά κόμ-ματα, το Λαϊκό Κόμμα ή το Κέντρο.

- Στη Σουηδία, η Αριστερά χρησιμο-ποιεί ακόμα λέξεις όπως «σοσιαλι-σμός» και «αστοί». Θεωρείς ότι ο κό-σμος καταλαβαίνει τι σημαίνει, υφί-στανται ακόμα έννοιες όπως αυτές;

Η πιο πρόσφατη έρευνα που έχω δειείναι από το 2010, και σ’ αυτή αναφέ-ρεται ότι το24% του πληθυσμού θεωρείτον εαυτό του σοσιαλιστή. Θα πρέπει,όμως, να πω ταυτόχρονα ότι δεν συζη-τάμε για τέτοια θέματα. ∆εν υπάρχεισυζήτηση όπου να αμφισβητείται τουπάρχον οικονομικό σύστημα. Θεωρώότι αυτό γίνεται επειδή υπάρχουν πολ-λές και διαφορετικές κρίσεις που δενέχουν λυθεί: Το οικολογικό ζήτημα, τοχρηματοπιστωτικό και το τραπεζικόπρόβλημα, αυτό από το οποίο έχει πλη-γεί η Ελλάδα. Σε αυτή τη φάση θεωρώότι ο καπιταλισμός δεν πρόκειται ναασχοληθεί με την παραγωγή προκειμέ-νου να καλύψει το θέμα της απασχό-λησης. Όλα αυτά τα ζητήματα σταοποία επικεντρώνεται η κρίση, η οικο-λογία, η οικονομία και η εργασία θαπρέπει να βρουν λύση και εμείς δενέχουμε πει ποια μπορεί να είναι. Αυτόείναι το θέμα του επόμενου συνεδρίουμας: Αντιμετώπιση της οικονομικήςκαι της οικολογικής κρίσης. Η Αρι-στερά, όχι μόνο στη Σουηδία αλλά καιστην Ευρώπη, θα πρέπει να αναλάβεινα αντιμετωπίσει αυτά τα ζητήματα, ναβρει αξιόπιστες λύσεις για τα κοινω-νικά προβλήματα. ∆εν θα πρέπει ναεξαντλούμαστε στις διαμαρτυρίες κατάαυτών που υπάρχουν, πρέπει να ανα-λάβουμε πρωτοβουλίες και να υποδεί-ξουμε εναλλακτικές προτάσεις.

Άρον Έτζλερ:«Έχουμε πάρει

θέση κατά της Ευ-ρωπαϊκής Ένω-

σης, δεν είμαστεκατά της ∆ιε-

θνούς ή της Ευ-ρωπαϊκής Συνερ-

γασίας. Η Ε.Ε είναιαυτή που έχειεπιβάλει τους

όρους συνεργα-σίας και τις συν-θήκες εργασίας

που θέλει ο νεο-φιλελευθερι-

σμός.»

ΜΙΛΑΕΙ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ Ο ΑΡΟΝ ΕΤΖΛΕΡ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ «ΑΡΙΣΤΕΡΑ» ΤΗΣ ΣΟΥΗ∆ΙΑΣ

Η φτώχεια δεν υπάρχει,κατασκευάζεται!

Λίγες μόνο μέρες μετά τις εκλογές της περασμένης Κυριακής στην «Αρι-στερά» της Σουηδίας φαίνεται να επικρατεί ξεκάθαρη εικόνα τόσο για τααίτια του εκλογικού αποτελέσματος όσο και για την περαιτέρω πορεία τουκόμματος, που μεταξύ άλλων θέλει να γίνει και η «Φεμινιστική φωνή» μέσαστη βουλή, και της χώρας. Μας τη μεταφέρει ο γραμματέας του κόμματοςΆρον Έτζλερ.

Προβλήματα των εκσυγχρονιστώνΗμεγάλη άνοδος της ακροδεξιάς, η δυσκολία σχηματισμού κυβέρνησης, οι

δημοσκοπήσεις που δεν επαληθεύτηκαν – ούτε καν τα exit polls- και η πα-ραμονή εκτός βουλής του κόμματος της πρώην προέδρου της «Αριστεράς»,«Φεμινιστική Πρωτοβουλία» λόγω του εκλογικού ορίου 4%, είναι τα χαρακτη-ριστικά των εκλογών που έγιναν την περασμένη Κυριακή στη Σουηδία. Ο πρό-εδρος των Σοσιαλδημοκρατών, Στέφαν Λέφβρεν, έχει ήδη πάρει εντολή και θαπρέπει να βρει συμμάχους για να σχηματίσει κυβέρνηση. Πριν από τις εκλογέςκαι σύμφωνα με τα στοιχεία που έδιναν οι δημοσκοπήσεις, τα πράγματα φαί-νονταν εύκολα. Περίπου 34% οι Σοσιαλδημοκράτες πάνω από 13% οι Πράσινοικαι με την συνηθισμένη ψήφο ανοχής της Αριστεράς, η νέα κυβέρνηση θα προ-σπαθούσε, κατ’ αρχάς να συντηρήσει, ότι είχε απομείνει απ’ αυτό που ήταν κά-ποτε το μοντέλο για το κράτος πρόνοιας και ευημερίας. Το σενάριο έχει ανα-τραπεί. Τώρα ο Λέφβρεν είναι αναγκασμένος να σπάσει την παραδοσιακή τα-κτική των δύο πολιτικών-ιδεολογικών μπλοκ («Σοσιαλιστικό» με την Αριστεράκαι τους Σοσιαλδημοκράτες και «αστικό» με τα υπόλοιπα κόμματα, που με τιςσυμμαχίες τους σχηματίζονται κυβερνήσεις στη Σουηδία ήδη από τις αρχές του1900) και εκτός από τους Οικολόγους, οι οποίοι ποτέ δεν δήλωσαν με σαφήνειασε ποιόν χώρο ανήκουν, να αναζητήσει την ψήφο εμπιστοσύνης ή τουλάχιστοντην ψήφο ανοχής από κόμματα που συμμετείχαν στην έως την περασμένη εβδο-μάδα «Συμμαχία» Συμμετοχή των ακροδεξιών με σαφείς δηλώσεις τους έχουναποκλείσει οι πάντες.

Page 17: Κυριακή 21-09-2014

«LEFT UNITY»∆ημιουργικόςπροβληματισμόςστην αριστεράΖητήσαμε από τον Άντριου Μπάρκιν,στέλεχος του «Left Unity» στη Βρετανία ναμας κωδικοποιήσει τα επιχειρήματα πουπροβλημάτισαν το κόμμα μεταξύ του «ναι»και του «όχι».

Του Άντριου Μπάρκιν

Το «Left Unity», ως κόμμα, δεν πήρε θέσηγια το δημοψήφισμα. Υπήρχανσύντροφοι που υποστήριζαν και τις δύο

θέσεις. Στη Σκωτία το «Left Unity» ήταν υπέρτου «ναι» και υπήρχε μια τάση προς το «ναι»εν γένει.Όσοι υποστήριξαν το «ναι», επισήμαναν τησημασία να αναγνωριστεί το δικαίωμα τουσκωτσέζικου λαού για εθνικήαυτοδιαχείριση. Υποστήριξαν ότι μια νίκητου «ναι» θα δημιουργούσε τεράστια πολιτικήκρίση στο βρετανικό κράτος και ότι ηεργατική τάξη σε όλη τη Βρετανία θαεπωφελούταν από αυτή. Επίσης, επισήμανανότι το «ναι» θα άνοιγε το ζήτημα τουανεξάρτητου πυρηνικού οπλικού συστήματοςπου διατηρεί η Βρετανία και θα δυνάμωνετην εκστρατεία ενάντια στο βρετανικόπρόγραμμα «Τρίαινα» (=πρόγραμμα πουαφορά την ανάπτυξη, την κατασκευή και τηλειτουργία πυρηνικών όπλων). Ακόμα,θεώρησαν ότι ένα ανεξάρτητο σκωτσέζικοκράτος, αν και θα παρέμενε καπιταλιστικό, θαήταν πιο ικανό να υπερασπιστεί το ΕθνικόΣύστημα Υγείας και τη δωρεάνπανεπιστημιακή παιδεία.Στην εκστρατεία υπέρ τηςανεξαρτητοποίησης, η αριστεράεκπροσωπήθηκε κυρίως από τουςσυντρόφους του «Radical IndependenceCampaign» (radicalindependence.org) καιπολλοί ανάμεσά τους ήλπισαν ότι μιαανεξάρτητη Σκωτία θα ενδυνάμωνε τοσχηματισμό ενός ριζοσπαστικού αριστερούκόμματος όπως ο ΣΥΡΙΖΑ που θα έχτιζεδεσμούς και με το ΚΕΑ. Αυτό, ωστόσο, μπορείνα συμβεί ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα.Εκείνοι που υποστήριξαν το «όχι», πίστεψανότι μια ανεξάρτητη Σκωτία θα αποδυνάμωνετα συνδικάτα και την εργατική τάξη στηΒρετανία. Ένιωθαν ότι η εκστρατεία υπέρ του«ναι» επικυριαρχήθηκε από αντιδραστικούςεθνικιστές και καπιταλιστικές δυνάμεις καιότι μια ανεξάρτητη Σκωτία θα αποτελούσεπιο εύκολη λεία για αυτές τις δυνάμεις καιθα εμφάνιζε αδυναμία να αντιπαλέψει τηλιτότητα. Υποστήριξαν ότι η εκστρατεία«Radical Independence Campaign» έσπερνεαυταπάτες για τις προοδευτικές προοπτικέςτους ανεξάρτητου κράτους και αποτελούσετελικά αντιπερισπασμό από τον ταξικόχαρακτήρα της ακολουθούμενης πολιτικής.

Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014 1177∆ΙΕΘΝΗ

Πολλοί βρετανοί αριστεροίήλπισαν ότι μια ανεξάρτητηΣκωτία θα ενδυνάμωνε τοσχηματισμό ενόςριζοσπαστικού αριστερούκόμματος όπως ο ΣΥΡΙΖΑπου θα έχτιζε δεσμούς καιμε το ΚΕΑ. Αυτό, ωστόσο,μπορεί να συμβείανεξάρτητα από τοαποτέλεσμα.

“Τη συνέντευξη πήρεη Ζωή Γεωργούλα

Πώς κρίνεις το αποτέλεσμα τουδημοψηφίσματος στη Σκωτία;

Αρχικά απογοητεύτηκα γιατί θαήθελα το αποτέλεσμα να ήταν υπέρτης ανεξαρτητοποίησης. Ωστόσο,είναι εντυπωσιακό το ποσοστό τουπληθυσμού που ψήφισε «ναι» στηνανεξαρτητοποίηση (45%), τη στιγμήπου ολόκληρο το σύστημα κινητο-ποιήθηκε εναντίον τους, ο πρωθυ-πουργός, οι ηγέτες των Εργατικώνκαι των Φιλελεύθερων, επιχειρημα-τίες, τραπεζίτες. Όλοι αυτοί δημι-ούργησαν προεκλογικά ένα είδοςυστερίας, μια πραγματική αίσθησηφόβου. Το γεγονός ότι το 45% τουπληθυσμού αντιστάθηκε σε αυτήτην επιχείρηση, δείχνει τη δύναμητου αισθήματος που στηρίζει τηνιδέα της ανεξαρτησίας. Νομίζω ότιτα πράγματα δεν θα είναι ποτέ ταίδια μετά από αυτό το αποτέλεσμακαι για την Αγγλία και για τη Σκω-τία. Η συζήτηση για το Σύνταγμακαι για πραγματική δημοκρατίαάνοιξε για τα καλά.

Σε τι βήματα νομίζεις ότι θα οδη-γήσει αυτό το αποτέλεσμα τον βρε-τανό πρωθυπουργό;

Θα προσπαθήσει να συνεχίσει σαννα μην έγινε τίποτα. Νομίζω ότιείναι υπό μεγάλη πίεση για να εκ-

πληρώσει τις υποσχέσεις που έδωσεπροεκλογικά, π.χ. για τη φορολο-γία, αλλά δεν είμαι σίγουρη ότι θατο κάνει. Θα υπάρξει μια πικρή δια-μάχη.

Τα ποσοστά είναι πολύ κοντά με-ταξύ τους, τι συνθήκες νομίζεις ότιμπορεί αυτό το γεγονός να δημιουρ-γήσει στην κοινωνία;

Νομίζω ότι η συζήτηση και η σύγ-κρουση θα συνεχιστεί, ιδιαίτεραόσον αφορά το Σύνταγμα, γεγονόςπου επηρεάζει ολόκληρη τη Βρετα-νία.

Οι νέοι έδωσαν τα μεγαλύτεραποσοστά στο «ναι» (μεταξύ 16 και17 χρόνων, ψήφισαν «ναι» κατά71% και μεταξύ 25 και 36, κατά59%). Τι σημαίνει αυτό;

Νομίζω, δείχνει ότι οι νέοι θέλουννα αποφασίζουν οι ίδιοι για το μέλ-λον τους και όχι να ετεροκαθορί-ζονται.

Ίσως το μεγαλύτερο διακύβευμααυτού του δημοψηφίσματος να ήταννα αμφισβητηθεί ο τρόπος που οιάνθρωποι φαντάζονται το μέλλοντους.

Νομίζω ότι συνέβη αυτό ακριβώς:άνοιξε ο ορίζοντας της φαντασίαςτων ανθρώπων και αίφνης μπόρε-σαν να δουν και άλλες προοπτικές,όπως αυτή της δημοκρατικής Σκω-τίας. Αυτό δεν χάνεται, είναι μιαανάμνηση που θα παραμείνει και θα

επηρεάσει την πολιτική τις επόμε-νες δεκαετίες.

Υπάρχει η άποψη που λέει ότι τοδημοψήφισμα και ο τρόπος πλαι-σίωσης του ήταν μια στρατηγικήυπόθεση για την αριστερά. Τι πι-στεύεις εσύ;

Συμφωνώ. Το γεγονός ότι η αρι-στερά υποστήριξε το δημοψήφισμα,την έβαλε σε θέση ισχύος ώστε ναηγηθεί της μάχης για δημοκρατίαστη Βρετανία.

Ο τρόπος που και εσύ περιγρά-φεις το κλίμα της προεκλογικής εκ-στρατείας αλλά όπως κι εμείς στηνΕλλάδα το αντιληφθήκαμε, μοιάζειπολύ με το κλίμα που επιχειρείταιτα τελευταία χρόνια να δημιουργη-θεί εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ και της πο-λιτικής του.

Νομίζω ότι είναι ένα πολύ δυνατόσημείο αυτό που επισημαίνεις.Πράγματι, υπάρχει αναλογία. Ηκαλλιέργεια φόβου είναι μια πολύκλασική αντίδραση της κυρίαρχηςτάξης όταν απειλείται. Όταν δενμπορεί να απευθυνθεί στη λογικήκαταφεύγει στο φόβο, ιδιαίτερα στοφόβο για την αλλαγή. Και στις δύοπεριπτώσεις, αυτό που μπορεί να νι-κήσει τελικά είναι ένα βαθύ μαζικόκίνημα που δεν εστιάζει σε πρό-σωπα αλλά σε πολιτικές.

ΜΕΤΑ ΤΟ ∆ΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΣΤΗ ΣΚΩΤΙΑ

Άλλαξε ο τρόπος πουφανταζόμαστε το μέλλονΗ αριστερά σε θέση ισχύος ώστε να ηγηθεί της μάχης για δημοκρατία

Η «Εποχή» αναζήτησε την πάντα ενδιαφέρουσα γνώμη της Χίλαρι Γουεϊνράιτ, αρχι-συντάκτριας του πολιτικού περιοδικού «Red pepper», για το αποτέλεσμα του σκωτσέ-ζικου δημοψηφίσματος. Μας την εξέφρασε στη συνέντευξη που ακολουθεί. Επιπλέον,σε άρθρο της περιγράφει τα χαρακτηριστικά της εκστρατείας υπέρ του «ναι», με τηματιά ενός νέου, που έχουν ίσως ιδιαίτερη σημασία, αφού αφενός οι νέοι έδωσαν ταμεγαλύτερα ποσοστά στο «ναι», αφετέρου δείχνουν ότι η παρακαταθήκη αυτού τουδημοψηφίσματος ήρθε για να μείνει, όπως επισημαίνει και η ίδια η Χ. Γουεϊνράιτ.Όπως γράφει: Ένας νεαρός φοιτητής από τη Γλασκόβη μου περιέγραψε πώς μετακι-νήθηκε από μια μάλλον παθητική αντίθεση στο «ναι» σε μια ενθουσιώδη και ενεργήυπεράσπισή του: «Συνειδητοποίησα ότι κάτι πολύ σπουδαίο διακυβευόταν: το ξεβό-λεμα της Μεγάλης Βρετανίας για πρώτη φορά μετά από εκατοντάδες χρόνια. Άρχισανα ενημερώνομαι από την ιστοσελίδα «Radical Independence Campaign» (radicalinde-pendence.org) και πηγαίνοντας σε κάποιες συναντήσεις που διοργάνωσε. Συνειδητο-ποίησα ότι υπήρχαν φρέσκιες ιδέες που δεν είχαν καμιά πιθανότητα να γίνουν πράξηστη Βρετανία, αλλά θα είχαν κάθε προοπτική σε μια ανεξάρτητη Σκωτία. Αυτή ήταν

μια ρεαλιστική ελπίδα που μετακίνησε πολλούς νέους υπέρ του «ναι», τους έβαλε στη διαδικασία να συζητήσουντις ιδέες τους για το πώς θα ήθελαν μια ανεξάρτητη Σκωτία. Η δυναμική που αναπτύχθηκε στηριζόταν στο απλόγεγονός ότι ο κάθε πολίτης αισθάνθηκε ότι μπορεί να αποφασίσει για μια διαφορετική κοινωνία και να δώσεισάρκα και οστά στις προσδοκίες που μέχρι τότε συζητούσε με φίλους και γείτονες. Η εκστρατεία υπέρ του «ναι»ήταν ένα πνευματώδες, δημιουργικό, πολυσυλλεκτικό και μαζικό κίνημα με μια συμπυκνωμένη αίσθηση κοινούσκοπού. Οι εθελοντές της εκστρατείας όργωσαν περιοχές και συζήτησαν με πολίτες της εργατικής τάξης που οιπολιτικοί αγνοούσαν για δεκαετίες. Η δύναμη αυτού του κινήματος είναι η πολυφωνία που, όμως, βρίσκεται σεδιάλογο με το εσωτερικό της και τους απέξω.

Page 18: Κυριακή 21-09-2014

1188 Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Χωρίς υποστήριξη στο γλωσσικό μάθημα θαμείνουν φέτος 4.500 δίγλωσσοι μαθητές, με-τανάστες και παλιννοστούντες, πρώτης και

δεύτερης γενιάς. Οι συνέπειες αυτές θα είναι δυσβά-σταχτες για τα παιδιά, καθώς δεν θα έχουν τη δυνα-τότητα να παρακολουθήσουν τα μαθήματα ισότιμαμε τους συμμαθητές τους, ενώ θα βρεθούν άνεργοι177 καθηγητές.

Εδώ και δώδεκα χρόνια υλοποιείται το πρόγραμμα«∆ιάπολις: Εκπαίδευση αλλοδαπών και παλιννο-στούντων μαθητών», το οποίο δεν αποτελεί τμήματου οργανογράμματος του υπουργείου Παιδείας,αλλά ένα πρόγραμμα χρηματοδοτούμενο από ευρω-παϊκά κονδύλια, που υλοποιείται μέσω του ανάδο-χου πανεπιστημίου, στην προκειμένη του Αριστοτε-λείου. Το πρόγραμμα παρακο-λουθούν κάθε χρόνο, κατά μέσοόρο, 4.500 παιδιά, με 38 διαφο-ρετικές πρώτες γλώσσες. Στατμήματα δίδαξαν 177 εκπαιδευ-τικοί, σε 220 σχολικές μονάδεςσε περιοχές με έντονη πολυπο-λιτισμικότητα. Το πρόγραμματου ΕΣΠΑ ολοκληρώθηκε τοπροηγούμενο καλοκαίρι, χωρίςνα έχει ανανεωθεί, και φέτοςδεν θα εφαρμοστεί σε κανένασχολείο, καθώς το υπουργείοαρνείται να δώσει παράτασητου προγράμματος, ενώ προτί-θεται να διαθέσει το ποσό τηςχρηματοδότησης στο διορισμόωρομισθίων, προκειμένου νακαλύψει τα χιλιάδες κενά στασχολεία, που έχουν δημιουργή-σει οι απολύσεις, οι συνταξιο-δοτήσεις και η απαγόρευση τωνπροσλήψεων.

Χιλιάδες παιδιά θα μείνουν πίσω

Όπως μας λέει η ταμίας της Ένωσης Εκπαιδευτι-κών της ελληνικής ως δεύτερης ξένης γλώσσας,Βαγγελίτσα Κοντοδήμα, «Το υπουργείο δεν κρίνειαπαραίτητη την υποστήριξη χιλιάδων μαθητών, πουπροέρχονται από όλα τα μέρη του κόσμου. Πώς θαμπορέσουν φέτος να παρακολουθήσουν το σχολείοτα παιδιά και να ενταχθούν στη σχολική κοινότητα,όταν δεν έχουν την ευχέρεια της ελληνικής γλώσ-σας;» Οι εξειδικευμένοι καθηγητές πρωτοβάθμιαςκαι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που συμμετείχανστο πρόγραμμα παρευρίσκονταν στην αίθουσα κατάτη διάρκεια του μαθήματος, στο πλευρό των μετα-ναστών μαθητών, και τους βοηθούσαν να κατανοή-σουν το μάθημα. Αν χρειάζονταν περαιτέρω βοήθειαλειτουργούσαν παράλληλα και ειδικά τμήματα εκ-μάθησης της ελληνικής γλώσσας. «Φέτος, που δενθα εφαρμοστεί το πρόγραμμα όπως μας ξεκαθάρισεκαι το υπουργείο, τα παιδιά θα μείνουν πίσω στα μα-θήματά τους, αρκετά θα χάσουν τη χρονιά τους καιίσως ορισμένα εγκαταλείψουν το σχολείο», μας εξη-γεί η καθηγήτρια Γ.∆., που δίδασκε σε σχολείο του

Αγίου Νικολάου στα Κάτω Πατήσια. «Στο σχολείομου το 80% των μαθητών είναι παιδιά μεταναστών,κυρίως δεύτερης γενιάς, που δεν εξασκούν την ελ-ληνική γλώσσα στο σπίτι τους και ενώ μπορούν νασυνεννοηθούν κάπως στην ελληνική γλώσσα, αδυ-νατούν να κατανοήσουν ή να παράξουν γραπτό λόγο.Αυτά τα παιδιά δεν θα μπορούν να παρακολουθή-σουν το σχολείο και, το κυριότερο, δεν θα μπορέ-σουν να ενταχθούν στη σχολική κοινότητα. Θα απο-μονωθούν».

Θα δυσκολέψουν τα πράγματα

Οι εκπαιδευτικοί του προγράμματος, παρότι σταπάγια αιτήματά τους, είναι η υλο-ποίηση του προγράμματος ναείναι στις υποχρεώσεις τουυπουργείου, ζητούν παράτασητου επιδοτούμενου προγράμμα-τος ώστε να μην μείνουν οι μα-θητές τους χωρίς τη βοήθειάτους. Όμως, όπως έκανε ξεκά-θαρο το υπουργείο, σε όλουςτους τόνους, αυτό δεν πρόκειταινα συμβεί. Εκτός του ότι αυτό θαέχει τεράστια επίπτωση στα παι-διά και θα στείλει στο ταμείοανεργίας τους εκπαιδευτικούς –οι οποίοι σημειωτέων αμείβον-ταν με την ώρα, και μάλιστα μεσημαντικές καθυστερήσεις, μεμπλοκάκι παροχής υπηρεσιών-οι δάσκαλοι και οι καθηγητέςστα σχολεία με μεγάλο αριθμόμεταναστών μαθητών θα έχουνκαι αυτοί μια δύσκολη σχολικήχρονιά. «Η Κατερίνα ήταν η βοή-θειά μου. Ήταν μέσα στην τάξηκαι κάναμε παράλληλα το μά-

θημα. Από τους είκοσι μαθητές μου, τουλάχιστον οιπέντε συμβουλεύονταν την Κατερίνα κατά τη διάρ-κεια του μαθήματος. Αυτό ήταν τεράστια βοήθεια,πρώτα από όλα για τα παιδιά, αλλά και για μένα»,μας λέει η Ντίνα Ντούσιου, δασκάλα σε σχολείοστου Γκύζη. «Αναγκαστικά θα δυσκολέψουν ταπράγματα φέτος. Θα πρέπει ή να μείνουν πίσω κά-ποιοι μαθητές που δεν μπορούν να κατανοήσουν εύ-κολα το μάθημα ή να μείνουν πίσω οι μαθητές πουείναι πιο προχωρημένοι μέχρι να έρθουν τα παιδιάστο ίδιο επίπεδο κατανόησης», συμπληρώνει.

Το Σάββατο το Αριστοτέλειο πανεπιστήμιο πραγ-ματοποίησε ημερίδα όπου παρουσίασε τα συμπερά-σματα και τα αποτελέσματα του προγράμματος τηντελευταία τετραετία. Ο τίτλος της ημερίδας ήταν «Τοόραμα που έγινε πράξη». Αυτό το όραμα, όμως, πιαθα μείνει στα συμπεράσματα της ημερίδας, καθώςφέτος οι μαθητές θα μείνουν μόνοι τους στο σχολείονα προσπαθούν να φτάσουν τους συμμαθητές τουςκαι το μεγάλο στοίχημα είναι πόσα από αυτά τα παι-διά θα τα καταφέρουν.

Ιωάννα ∆ρόσου

Το όραμαπου έμεινε στη μέσηΚαταργείται η γλωσσική υποστήριξη στους μετανάστες μαθητές

Φέτος, που δεν θα εφαρ-μοστεί το πρόγραμμαόπως μας ξεκαθάρισεκαι το υπουργείο, τα παι-διά θα μείνουν πίσω σταμαθήματά τους, αρκετάθα χάσουν τη χρονιάτους και ίσως ορισμέναεγκαταλείψουν το σχο-λείο

“ Έξαρσητης μερικής

και εκπεριτροπής

εργασίαςΈνας στους δύο

μισθωτούς με 150έως 800 ευρώτο μήνα μεικτά

Ηφαρμακευτική πολιτική που έχειακολουθήσει όλο το προηγού-μενο διάστημα η κυβέρνηση και

το υπουργείο Υγείας, με το επικοινω-νιακό επιχείρημα της μείωσης της φαρ-μακευτικής δαπάνης στη χώρα, έχει οδη-γήσει σε μια τραγική πια κατάστασηασφαλισμένους και ανασφάλιστουςασθενείς. Με το πρόσφατα ψηφισθέν νο-μοσχέδιο υγείας κατηγοριοποιούνται οιασθένειες και το κόστος τους σε βάροςτων πραγματικών αναγκών των ασθε-νών.Μια άλλη όμως κατηγοριοποίηση αν-

θρώπων έχει ξεκινήσει εδώ και καιρόκαι έχει μάλιστα θεσμοθετηθεί. Οι άν-θρωποι με βάση τις ανάγκες υγείας καιπερίθαλψης τους χωρίζονται σε: ασφα-λισμένους, ανασφάλιστους με βιβλιάριοπρόνοιας, ανασφάλιστους με ΑΜΚΑ καιχωρίς, ανασφάλιστους με κουπόνιυγείας (health voucher), ανασφάλιστουςχωρίς κάτι από τα παραπάνω, ανασφά-λιστους μετανάστες με χαρτιά και ανα-σφάλιστους μετανάστες χωρίς χαρτιά.Εκτός από τους τελευταίους, οι οποίοιδεν έχουν καμία απολύτως πρόσβαση σεδημόσια ιατροφαρμακευτική περί-θαλψη, όλες οι υπόλοιπες «κατηγορίες»ασθενών έχουν ένα κοινό πρόβλημα νααντιμετωπίσουν. Την πρόσβασή τους στηφαρμακευτική περίθαλψη.

Ένα μαθηματικό παράδοξο

Η μεγάλη αύξηση του ποσοστού συμ-μετοχής των ασφαλισμένων και των ανα-σφάλιστων στην αγορά φαρμάκων έχειγίνει δυσβάσταχτη, ειδικά αν συνυπολο-γίσει κάποιος τη μείωση μισθών και συν-τάξεων. Σε ανακοίνωση του Συντονιστι-κού Κοινωνικών Ιατρείων ΦαρμακείωνΑλληλεγγύης Αττικής αποτυπώνεται μεσυγκεκριμένα παραδείγματα συνταγώνασθενών το πώς έχει συμβεί αυτό το πα-ράδοξο. Αναφέρεται στην ανακοίνωσητων ιατρείων αλληλεγγύης:

«Μετά την κατακραυγή που έχει ξεση-

Page 19: Κυριακή 21-09-2014

Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014 1199ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ηκυβέρνηση εξακολουθεί, εμμένον-τας στο δόγμα του «success story»,να βλέπει θετικά σημάδια στην ελ-

ληνική οικονομία και, κατ’ επέκταση, στηναγορά εργασίας. Ο πρωθυπουργός συνεχί-ζει να δηλώνει ότι «η Ελλάδα βρίσκεται σετροχιά ανάπτυξης», ενώ η κατάσταση πουβιώνουν οι πολίτες -και στην προκειμένηόσοι ακόμη έχουν μια θέση στην αγορά ερ-γασίας- μόνο «σημάδια ανάπτυξης» δενπαρουσιάζει. Τουναντίον, επιβεβαιώνειότι η «Νέα Ελλάδα» των κυβερνητικώνεταίρων διαμορφώνεται στη βάση τωνάκρως «ελαστικών» μορφών απασχόλη-σης και των αμοιβών - «ρεγάλο».

Με τους «δρεπανηφόρους» μνημονια-κούς νόμους (όπως της κατάργησης τωνσυλλογικών συμβάσεων και της καθιέρω-σης της κατώτατης, μηνιαίας αμοιβής γιαπλήρη απασχόληση στα 510 ευρώ, μεικτάγια νέους και στα 586 ευρώ, μεικτά, γιατους άνω των 25 ετών) να αφομοιώνονταιαπό την αγορά όλο και περισσότερο, ταεπίσημα στοιχεία του υπουργείου Εργα-σίας (σύστημα «Εργάνη») στο περιθώριοτων αποπροσανατολιστικών δηλώσεωνπαραπέμπουν μόνο σε «μελανά» συμπερά-σματα: Ο ένας στους δύο μισθωτούς αμεί-

βεται με ποσά από περίπου 150 μέχρι και–στην καλύτερη- περίπτωση 800 ευρώ τομήνα, μεικτά!

Αμοιβές πείνας

Μάλιστα, το ποσοστό των «φτωχών» μι-σθωτών αυξάνεται κάθε μήνα με ξέφρε-νους ρυθμούς. Μόνο μέσα στους πρώτους8 μήνες του 2014, η μια στις δύο προσλή-ψεις αφορούσαν σε θέσεις μερικής ή εκπεριτροπής απασχόληση.

Οι μηνιαίες αμοιβές για τη συγκεκρι-μένη κατηγορία εργαζομένων κυμαίνονταιπολύ πιο χαμηλά από τον κατώτατο «μνη-μονιακό» μισθό των 511 ή 586 ευρώ τομήνα, μεικτά (ανάλογα με την ηλικία).Υπολογίζεται ότι οι μισθοί τους, κατάμέσο όρο, κινούνται κάτω από τα 300ευρώ το μήνα, μεικτά, με δεδομένο ότι γιαέναν μερικώς απασχολούμενο η μηναίαεπίσημη αμοιβή, για παράδειγμα, είναι 255ευρώ το μήνα, εάν είναι κάτω των 25 ετών,και… 293 ευρώ το μήνα, εάν είναι μεγαλύ-τερος. Έτσι, με τις σαρωτικές αλλαγές τιςοποίες προώθησαν οι κυβερνήσεις τωνμνημονίων από το 2010 και μετά να αφο-μοιώνονται από την αγορά, η Ελλάδα μοι-

άζει να έχει μετατραπεί, στο σύνολό της,σε μια ειδική οικονομική ζώνη. Τα στοι-χεία των προσλήψεων μέσα στους πρώ-τους μήνες του τρέχοντος έτους είναι απο-καλυπτικά.

Η «ισοπέδωση» συνεχίζεταικαι το 2014

Σύμφωνα με την «Εργάνη», από τον Ια-νουάριο μέχρι και τον Φεβρουάριο του2014, πραγματοποιήθηκαν συνολικά1.020.887 προσλήψεις. Από αυτές, οι480.693 (ποσοστό 47% επί του συνόλου)αφορούν σε θέσεις μερικής ή εκ περιτρο-πής απασχόλησης.

Τι σημαίνει αυτό; Ο ένας στους δύο απόόσους κατάφεραν να βρουν μια θέση μέσασε μια αγορά που διαρκώς συρρικνώνεται,δουλεύουν είτε λιγότερες από 8 ώρες τηνημέρα (μερική) είτε μερικές ημέρες τονμήνα (εκ περιτροπής εργασία) και έτσι

αμείβονται με περίπου 150 έως και 300 με400 ευρώ το μήνα, μεικτά. Συνολικά, απότους 1.371.450 μισθωτούς της χώρας(στοιχεία «Εργάνης») οι 277.532 (ποσοστό20,24% επί του συνόλου) είναι μερικής ήεκ περιτροπής απασχόλησης με αμοιβές οιοποίες ούτε «ρεγάλο» δεν μπορούν να χα-ρακτηριστούν.

Τα ποσοστά των «ελαστικών» μορφώνεργασίας, προ μνημονίων, ήταν σχεδόνκατά το ήμισυ μειωμένα. Ενδεικτικά ανα-φέρεται ότι στα μέσα του 2009, το ποσο-στό της μερικής απασχόλησης επί του συ-νόλου των μισθωτών δεν ξεπερνούσε το6%. Σήμερα, με βάση την Ελληνική Στατι-στική Αρχή είναι ήδη στο 9,4% και συνεχί-ζει να αυξάνεται.

Στο ποσοστό του 20,24% των φτωχάαμειβόμενων μισθωτών υπό το καθεστώςτης μερικής και της εκ περιτροπής εργα-σίας προστίθενται εκατοντάδες χιλιάδεςαπασχολούμενοι οι οποίοι αμείβονται μετον κατώτατο, μνημονιακό μισθό. Μεβάση τα επίσημα στοιχεία: α) 105.401 ερ-γαζόμενοι (7,79% επί του συνόλου) λαμ-βάνουν από 501 έως και 600 ευρώ το μήνα,μεικτά, β) 105.523 (7,69%) αμείβονται με601 έως 700 ευρώ το μήνα μεικτά και γ)106.271 (7,75%) με 701 έως και 800 ευρώ.

Σημειώνεται ότι εντός των κατηγοριώναυτών περιλαμβάνονται χιλιάδες «ενοι-κιαζόμενοι» -από ιδιωτικές εταιρίες εξεύ-ρεσης απασχόλησης- εργαζόμενοι σε τρί-τους εργοδότες.

Συνολικά, από 501 έως και 800 ευρώ τομήνα μεικτά, δηλαδή με μισθούς οι οποίοιδεν μπορούν να εξασφαλίσουν τα «προςτο ζην», αμείβονται σήμερα πλέον,317.195 εργαζόμενοι. Μαζί με όσους απα-σχολούνται με καθεστώς μερικής ή εκ πε-ριτροπής εργασία και λαμβάνουν κάθεμήνα από 150 μέχρι και 300 με 400 ευρώ,μεικτά, ο αριθμός τους ανέρχεται στα594.727 άτομα (ποσοστό 43,4% επί του συ-νόλου των μισθωτών!).

Νάσος Χατζητσάκος

κώσει το θέμα των πάνω από τρία εκατ.ανασφάλιστων πολιτών, η κυβέρνησηαποφάσισε να πάρει μέτρα για την φαρ-μακευτική περίθαλψη τους. Εδώ ξεκι-νάει ένα “μαθηματικό παράδοξο”: ∆ια-τηρεί σταθερό τον προϋπολογισμό για τηφαρμακευτική δαπάνη στο 1,9 δισ ευρώ.Στο πρώτο εξάμηνο τον έχει ήδη υπερβείκατά 150 εκατ., εντάσσει μέσα σε αυτόνγια το δεύτερο εξάμηνο του 2014 τη δα-πάνη για τους ανασφάλιστους που θαείναι 100 εκατ.». Πως όμως γίνεται αυτό;

1) Στους ανασφάλιστους εντάσσειόλους τους ανασφάλιστους έλληνες πο-λίτες και μετανάστες με χαρτιά. Οι χωρίς

χαρτιά δεν υπάρχουν. 2) Aκόμη 120 φάρμακα εκτός συντα-

γογράφησης προστέθηκαν στη λίστα μευπουργική απόφαση Βορίδη. Τα ΜΗ-ΣΥΦΑ (μη συνταγογραφούμενα φάρ-μακα) έφτασαν τα 1310. Όπως καταλα-βαίνετε έτσι γίνεται και θα συνεχίσει ναγίνεται η εξυγίανση των ταμείων καθώςθα μειώνονται τα συνταγογραφούμεναφάρμακα και ο ασθενής-άνεργος, χαμη-λοσυνταξιούχος, κλπ θα πρέπει να πλη-ρώνει από τη τσέπη του (πως άραγε;) τοφάρμακο.

3) Οι ανασφάλιστοι θα πληρώνουν τησυμμετοχή τους όπως οι υπόλοιποι

ασφαλισμένοι. Μια συμμετοχή που είναιδυσβάσταχτη ήδη για τους χαμηλόμι-σθους και τους συνταξιούχους και πουσυνεχώς αυξάνεται. Η συνταγή γράφεισυμμετοχή 0 ή 10 ή 25% αλλά η πραγμα-τικότητα είναι άλλη. Κάθε φάρμακο έχειλιανική τιμή (ΛΤ)και ασφαλιστικήτιμή(ΑΣ). Η συμμετοχή αναφέρεται στηνασφαλιστική τιμή. Τη διαφορά ανάμεσασε ΛΤ και ΑΤ την πληρώνει ο ασθενήςσυν ένα ευρώ ανά συνταγή. Αυτό ισχύειείτε το φάρμακο είναι γενόσημο είτεπρωτότυπο»

Και ένα παράδειγμα: Crestor 40mg, αν-τιλιπιδαιμικό φάρμακο, με συμμετοχή25%. Με ΛΤ 21,73 και AT 8.42, η δια-φορά τους είναι 13,31. Το 25% του 8,42είναι 2,11. Τέλος έχουμε 1 ευρώ ανά συν-ταγή. Άρα ο ασθενής πληρώνει 16,42(13,31 + 2,11 + 1). Το ταμείο πληρώνει5,31 (21,73 – 16,42) Το μεγάλο ερώ-τημα όμως είναι αν όλα αυτά είναι ια-τρική ή μπακαλική.

4) Με βάση το Ν.4270/2014 και τηνυπουργική απόφαση που δημοσιεύτηκεστο ΦΕΚ Β 1753/28/06/2014: Οι συνταγέςτων ανασφάλιστων θα καταχωρούνται σεξεχωριστό κωδικό από τις υπόλοιπεςτου ΕΟΠΥΥ. Θα είναι σαν άλλο ταμείο.Θα κατατίθενται μαζί με τις άλλες, αλλάσε αυτοτελή φάκελο και δικό τους τιμο-λόγιο. Θα θεσπιστούν ειδικές εκπτώ-σεις, ειδικά περιθώρια κέρδους και re-bates.

Αυτές οι συνταγές μόλις ξεκίνησαν.Από Σεπτέμβρη θα έχουν ουσιαστική κί-

νηση. Αυτό σημαίνει ότι η πληρωμή τουςθα είναι για τον ∆εκέμβρη. Πρώτα βέ-βαια θα θεσπιστούν οι ειδικές ρυθμίσειςόπως έχει αποφασιστεί, ώστε το ποσο-στό κέρδους να είναι μηδαμινό. Τον ∆ε-κέμβρη όμως θα έχει χρήματα ο ΕΟΠΥΥόταν παραμένει με αυτό τον άθλιο καιελλειμματικό προϋπολογισμό; ∆εν σαςφαίνονται πολύ ύποπτα τα περί ξεχωρι-στών παραστατικών και ειδικών συνθη-κών; Με όλα αυτά όμως λύνεται το πα-ράδοξο του πράγματος. Η “κοινωνικήπολιτική” της κυβέρνησης γίνεται στιςπλάτες των φαρμακοποιών αλλά και τωνίδιων των ασθενών ασφαλισμένων καιμη».

Χωρίς φάρμακα

Την προηγούμενη Πέμπτη κατατέθηκεαπό τον Βασίλη Κυριακάκη, βουλευτήτου ΣΥΡΙΖΑ, επίκαιρη ερώτηση για τη μηχορήγηση φαρμάκων σε ανασφάλιστουςμε βιβλιάριο πρόνοιας. Οι ασθενείςαυτοί δικαιούνται φάρμακα από τα νο-σοκομεία, τα οποία σε πολλές περιπτώ-σεις δεν τους χορηγούνται λόγω έλλει-ψης στο νοσοκομείο ή δεν τους δίνονταιμε απόφαση της διοίκησης λόγω χαμη-λού προυπολογισμού. Ασθενείς με χρό-νιες παθήσεις και με αγωγές υψηλού κό-στους τρέχουν από νοσοκομείο σε νοσο-κομείο για να εξασφαλίσουν το απαραί-τητο για τη ζωή τους φάρμακο.

Η υγεία με τα μαθηματικάτης κυβέρνησης

Σύμφωνα με την «Ερ-γάνη», από τον Ιανουάριομέχρι και τον Φεβρουά-ριο του 2014, πραγματο-ποιήθηκαν συνολικά1.020.887 προσλήψεις.Από αυτές, οι 480.693(ποσοστό 47% επί τουσυνόλου) αφορούν σεθέσεις μερικής ή εκ πε-ριτροπής απασχόλησης.

Page 20: Κυριακή 21-09-2014

2200 Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Η φορολόγηση του πλούτουκαι η ΑριστεράΤου Χρήστου Λάσκου

Το βιβλίο που κάνει κυριολεκτικάθραύση παγκοσμίως είναι το Capi-tal in the 21st Century (Το Κεφά-

λαιο στον 21ο αιώνα). Το βιβλίο του Πι-κετύ είναι χωρίς αμφιβολία αυτό πουδιαβάστηκε και συζητήθηκε περισσό-τερο από οποιοδήποτε άλλο στον αιώναπου διανύουμε. Αποτελεί το απόλυτο be-stseller στις ΗΠΑ και ολόκληρο τονκόσμο από τη στιγμή που εκδόθηκε καιπροσανατολίζει σε σημαντικό βαθμό τησυζήτηση για τα οικονομικά ζητήματα σεπλανητικό επίπεδο.

Ο Πικετύ δεν θα μπορούσε να καταχω-ριστεί πολιτικά αριστερότερα από μιαδεξιά εκδοχή της σοσιαλδημοκρατίας.Πρώην σύμβουλος του Ολάντ, τεχνοκρά-της κοντά στο Γαλλικό ΣοσιαλιστικόΚόμμα για μεγάλο διάστημα, δεν έχει τηπαραμικρή συμπάθεια προς οποιουδή-ποτε είδους αντικαπιταλισμό. Το αντί-θετο: η παρέμβασή του θεωρεί πως συμ-βάλλει στη διάσωση του συστήματος σεμια στιγμή μείζονος ανισορροπίας. Αςδούμε, όμως, περί τίνος πρόκειται.

Η πορεία των ανισοτήτων

Το Capital in the 21st Century είναιπραγματικά ένα μνημειώδες έργο, τοοποίο παρακολουθεί την εξέλιξη του κα-πιταλισμού σε κλίμακα αιώνων. Αξιο-ποιώντας εκτεταμένες σειρές στοιχείωναποδεικνύει πως υφίσταται μια σαφήςαύξηση των ανισοτήτων στην κατανομήτου εισοδήματος και του πλούτου στηνπορεία της καπιταλιστικής περιόδου τηςιστορίας, η οποία θεωρεί πως συνιστά«την κεντρική αντίφαση του καπιταλι-σμού».

Με τα δικά του λόγια, «το τελικό συμ-πέρασμα της μελέτης μου είναι πως μιαοικονομία της αγοράς βασισμένη στηνιδιωτική ιδιοκτησία, αν αφεθεί… ανα-πτύσσει ισχυρότατες τάσεις απόκλισης,οι οποίες αποτελούν πιθανές απειλές γιατις δημοκρατικές κοινωνίες» (σελ. 571).Κοινώς, το συμπέρασμα είναι πως απότο 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο έχει επισυμβείμια τεράστια αύξηση των ανισοτήτων, ηοποία, μάλιστα, είναι πολύ πιθανό πωςθα διευρυνθεί στα επόμενα χρόνια.Αυτές οι ανισότητες είναι θεμελιωδώςπαρασιτικές, στο μέτρο που δεν εξη-γούνται από κανενός είδους αξιοκρατι-κές διανομές, αλλά αποκλειστικά καιμόνο από την κληρονομιά πλούτου καιπρονομίων.

Ο Πικετύ ανιχνεύει στη διάρκεια τουσύντομου εικοστού αιώνα μια πορείατων ανισοτήτων στον πλούτο σχήματοςU. Εκκινώντας από το 1914 έχουμε μιαμείωση των ανισοτήτων, που οφείλεταισχεδόν αποκλειστικά στην πελώρια κα-ταστροφή πλούτου που σήμαναν οι δύοΠαγκόσμιοι Πόλεμοι και η ΜεγάληΎφεση του Μεσοπολέμου, ενώ μετά απότο 1945 αρχίζει μια αύξηση, που αντι-στοιχεί στη «φυσική» τάση της καπιτα-λιστικής δυναμικής και οδηγεί την κατά-σταση σε ακραία όρια. Όλα τα στοιχείαδείχνουν πως ο 21ος αιώνας θα είναιπολύ περισσότερο άνισος ακόμη και απότο 19ο. Προκειμένου, λοιπόν να αντιμε-τωπιστεί αυτή η εξέλιξη, καθώς και η πι-θανή κοινωνική έκρηξη, θα πρέπει ναεπιβληθεί σε παγκόσμιο επίπεδο φορο-λογία στον πλούτο, ως αντεπιδρώσαενέργεια έτσι ώστε τουλάχιστον να με-τριαστεί αυτή η νομοτελειακή για τον κα-πιταλισμό εξέλιξη.

Η ανάγκη φορολόγησηςτου πλούτου

Πολλά θα μπορούσε ένας μαρξιστήςνα προσάψει στο βιβλίο του Πικετύ –καιπολλά έχουν ήδη προσαφθεί. Εδώ,ωστόσο, το θέμα μου δεν είναι αυτό1.Ό,τι με ενδιαφέρει είναι να δείξω πωςακόμη και οι μετριοπαθέστερες φωνέςκαλούν σε φορολόγηση του πλούτου.Και η κλήση προκαλεί το ενδιαφέρον ευ-

ρύτατων, ακόμη και ακραία φιλοκαπιτα-λιστικών κύκλων.

Προς επίρρωση αυτού του ισχυρισμού–και ανεξάρτητα από το βιβλίο του Πι-κετύ- πολλές συντηρητικές δεξαμενέςσκέψης, στην προσπάθειά τους να απαν-τήσουν στο μείζον πρόβλημα της χρέω-σης των καπιταλιστικών οικονομιών,που κάνει εξαιρετικά επισφαλή την πο-ρεία για υπέρβαση της κρίσης, διατυπώ-νουν προτάσεις φορολόγησης της περι-ουσίας προστρέχοντας στην πραγματι-κότητα σε αυτό που συνέβη μετά το 2οΠαγκόσμιο Πόλεμο και έπαιξε καθορι-στικό ρόλο στην μεταπολεμική «χρυσήτριακονταετία», Στη Γερμανία, κύκλοιτου Ινστιτούτου για την Οικονομική Ανά-πτυξη (DIW), προτείνουν έκτακτη ει-σφορά της τάξης του 10% στα 4,5 εκα-τομμύρια πλουσιότερα νοικοκυριά ώστενα συγκεντρωθούν περί τα 230 δισ.ευρώ, ενώ στη Γαλλία προτείνεται απόαντίστοιχους συστημικούς κύκλους ει-σφορά 17% στις μεγάλες καταθέσειςπροκειμένου να περιοριστεί σημαντικάτο δημόσιο χρέος, που αναμένεται ναπροσεγγίσει τα 2τρισ. μέσα στο 2014.

Όπως έγραψε η Εφημερίδα των Συν-τακτών στις 5 Νοεμβρίου του 2013,«[α]νάλογη εκτίμηση για την αναγκαιό-τητα μιας έκτακτης φορολόγησης 10%επί των περιουσιακών στοιχείων, προ-κειμένου να μειωθούν τα κρατικά χρέη,είχε διατυπώσει τον περασμένο Απρίλιοκαι ο επικεφαλής της Saxo Bank, Steen

Jakobsen. Ο «σπόρος» της ιδέας για τηφορολόγηση [του πλούτου] είχε πέσειήδη από το 2011, όταν ο αμερικανικόςκολοσσός Boston Consulting Group είχεπροτείνει σε έκθεσή του την επιβολήμιας παγκόσμιας έκτακτης εισφοράς30% επί όλων των περιουσιακών στοι-χείων στα μεσαία και υψηλά εισοδήματαως την αποδοτικότερη λύση για να μει-ωθεί το παγκόσμιο χρέος». Όπως σημει-ώνεται σε αυτή τη μελέτη, δεδομένουπως το υπερβάλλον χρέος είναι 20 τρισ.δολάρια και οι πλουσιότερες κοινωνικέςτάξεις κατέχουν πλούτο 74 τρισ. δολά-ρια, μια τέτοιας έκτασης παρέμβαση θαμπορούσε να επαναφέρει το χρέος σεβιώσιμα επίπεδα.

Όπως προαναφέρθηκε, οι λόγοι γιατους οποίους σοσιαλφιλελεύθεροι καιδεξιοί ενδιαφέρονται εργωδώς για τηφορολόγηση του πλούτου εκτείνονταιαπό τους φόβους πως η συνέχιση τηςίδιας κατάστασης δεν επαναφέρει στηνεπικαιρότητα μόνο τις περιγραφές τηςεξαθλίωσης που έκαναν η Τζέην Ώστενκαι ο Μπαλζάκ, αλλά μαζί και την εξε-γερσιακή δυναμική, που έδωσε τις μεγά-λες Επαναστάσεις του παρελθόντοςμέχρι την ανησυχία πως τα πράγματαστην παγκόσμια οικονομία δεν πρόκει-ται να διορθωθούν όσο συνεχίζεται ηαργή απομόχλευση των χρεών και δεναναλαμβάνεται μια εκτεταμένη κατα-στροφή κεφαλαίου, που αποτελεί τοναναγκαίο όρο για μια πραγματική ανά-καμψη.

Ανεξαρτήτως, πάντως, του λόγου γιατον οποίο γίνεται αυτό, η πραγματικό-τητα είναι πως το συστημικό πολιτικόφάσμα συζητάει πολύ σοβαρά τηνανάγκη φορολόγησης του πλούτου.

Η τοποθέτηση της Αριστεράς

Και η Αριστερά; Το λογικό θα ήταν ηδική της τοποθέτηση να είναι σε πολύ ρι-ζοσπαστικότερη κατεύθυνση. Άλλωστε,υπάρχει μια μακρά παράδοση από τοΚομμουνιστικό Μανιφέστο -του οποίουτο προγραμματικό αίτημα αρ. 3 ήταν ηκατάργηση του κληρονομικού δικαιώμα-τος- και το Πρόγραμμα της Ερφούρτηςκαι εντεύθεν στο συγκεκριμένο ζήτημα,βάσει της οποίας η φορολόγηση τουσυσσωρευμένου πλούτου συνιστά αδια-πραγμάτευτο αίτημα του εργατικού κινή-ματος και του μεταβατικού προγράμμα-τός του. Πολύ χαρακτηριστικό είναι τοΠρόγραμμα του Γαλλικού ΕργατικούΚόμματος του 1880, την εισαγωγή του

Το πρόγραμμά μας ανέκαθενπροβλέπει περιουσιολόγιογιατί επιδιώκουμε νααντλήσουμε άμεσα έσοδα γιατην ανακούφιση τωνπληττόμενων κοινωνικώνκατηγοριών και μέσω τηςφορολόγησης του πλούτου.

Page 21: Κυριακή 21-09-2014

Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014 2211ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Το χρέος,η δημιουργία χρήματοςκαι το κοινό συμφέρονΤου Πέτρου Λινάρδου Ριλμόν

Γνωρίζουμε ότι τόσο η νεοφιλελεύθερη στροφή στηδιαχείριση των καπιταλιστικών οικονομιών, όσο καιη κρίση στη συνέχεια του χρηματοπιστωτικού συστή-

ματος, συνδέονται με την παραχώρηση στις ιδιωτικές τρά-πεζες του – αποκλειστικού στην Ευρώπη – δικαιώματος τηςδημιουργίας χρήματος. Η κρίση χρέους αποκάλυψε με θε-αματικό τρόπο ότι η κερδοφορία του κεφαλαίου έπαψε νασυνδέεται, κατά κύριο λόγο, με την αναπαρα-γωγή της καπιταλιστικής οικονομίας, καιεξαρτάται πλέον από τη δυνατότητα του τρα-πεζικού τομέα να αντ-λήσει προσόδους, μετη βοήθεια του κράτους,μειώνοντας εισοδήματα ή κατα-στρέφοντας παραγωγικό δυ-ναμικό.

Το αυθαίρετο δικαίωμαιδιωτών δανειστών να νομιμο-ποιήσουν και να εκμεταλλευ-τούν ως το τέλος, μη βιώσιμεςστην πραγματικότητα “επενδυ-τικές” επιλογές, μετατρέπει τηνοικονομική πολιτική σε ένα σύ-νολο εργαλείων για την εξασφά-λιση, στο μεγαλύτερο δυνατόβαθμό, της βραχυπρόθεσμης κερδο-φορίας του φαραωνικού τραπεζικούσυστήματος. Όπως έχουμε δει στηνΕλλάδα, με τον πλέον καθαρό τρόπο, αυτό το δικαίωμα αλ-λοιώνει όλες τις λειτουργίες της καπιταλιστικής οικονο-μίας που θα μπορούσαν να επιτρέψουν την αναπαραγωγήτης.

Αυτό που πρέπει να γίνει

Η ζήτηση και η απασχόληση παραγωγικού και ανθρώπι-νου δυναμικού συρρικνώνονται, επενδύσεις δεν πραγματο-ποιούνται παρά την κατάρρευση του εργατικού κόστους,γενικεύεται η αντιπαράθεση κοινωνικών ομάδων που πα-λεύουν να επιβιώσουν χωρίς να μπορούν να συμβάλουν στηχάραξη μιας προοπτικής για το μέλλον, δεν υπάρχουν θε-σμοί άσκησης πολιτικής, παρά διευκολύνσεις μεμονωμέ-νων επενδυτών ή συμφερόντων. ∆εν έχουμε μία οικονομίαπου απλώς επιβραδύνεται και μπορεί επομένως να ανα-κάμψει, αλλά μία οικονομική δομή που αποδιαρθρώνεταικαι ένα θεσμικό πλαίσιο που χάνει την οποιαδήποτε συ-νοχή. Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών δεν αποτελείαναγνώριση της αποτυχίας των μετόχων (και αυτών πουδιαχειρίστηκαν τους τίτλους τους) σε ό,τι αφορά το δανει-σμό της οικονομίας, αλλά αποτελεί συμβιβασμό μαζί τους,και αναγνώριση του δικαιώματός τους να συνεχίσουν νααντλούν κέρδη σε βάρος των πολιτών, των φορολογουμέ-νων και του παραγωγικού δυναμικού. Για να συνεχίσει ναλειτουργεί η οικονομία και να καλύπτονται οι ανάγκες τουπληθυσμού αυτό που πρέπει και μπορεί να γίνει είναι ναμην αναγνωριστεί αυτό το δικαίωμα για το σύνολο του ιδιω-τικού τραπεζικού κεφαλαίου (με εξαίρεση τις μετοχές πουμπορεί να θεωρηθούν αποταμίευση) και να δημιουργηθείαπό την κεντρική τράπεζα το χρήμα που είναι αναγκαίο, ωςδημόσια δαπάνη ή ως τραπεζικός δανεισμός, για την ενερ-

γοποίηση του υπάρχοντος υλικού και ανθρώπινου δυναμι-κού.

Αν και τεχνικά εύκολη, αυτή η επιλογή προσκρούει προ-φανώς σε σοβαρά εμπόδια που είναι συνάρτηση των κοι-νωνικών και πολιτικών συσχετισμών. Ενώ όμως αποτελείαπαραίτητη προϋπόθεση για την ανασυγκρότηση των οικο-νομιών και των κοινωνιών που (στον ένα ή τον άλλο βαθμό)πλήττονται από τη νεοφιλελεύθερη διαχείριση, δεν μπορείνα αξιοποιηθεί χωρίς την εγκαθίδρυση θεσμών και οργά-νων σχεδιασμού της ανασυγκρότησης. Η αναγκαία εγκαθί-

δρυση του δημόσιου ελέγχου επί της δη-μιουργίας χρήματος, προϋποθέτει ότι

δημιουργούνται οισυνθήκες για συλ-λογικές αποφάσεις

σε ό,τι αφορά τη διοχέ-τευση του χρήματος αυτούσε δαπάνες και χρηματοδο-τήσεις. Όταν περνάμε απόένα σύστημα ιδιωτικούελέγχου της δημιουργίαςχρήματος και διαχείρισήςτου προς όφελος τηςιδιωτικής κερδοφορίας,σε ένα σύστημα δημιουρ-

γίας χρήματος για τοκοινό όφελος, είναι

αναγκαίο να υπάρχουν δια-δικασίες και εργαλεία για

τον καθορισμό και την ικανοποίησητων κοινών αναγκών και γενικότερων επιλογών.

Μια ολοκληρωμένη παρέμβαση

Η διαγραφή χρεών και η επιδίωξη της χρηματοδότησηςτων δημοσίων δαπανών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τρά-πεζα είναι στόχοι που εντάσσονται σε έναν σωστό προσα-νατολισμό, αλλά μπορεί να υπάρξουν συμβιβαστικές απο-φάσεις οι οποίες δεν προσφέρουν επαρκή περιθώρια για τηχρηματοδότηση της ανασυγκρότησης. Από την άλλη μεριά,όμως, τόσο η κλιμάκωση των διεκδικήσεων για δημόσιοέλεγχο της δημιουργίας χρήματος, όσο και η διατύπωσηστόχων για τη αξιοποίησή του, απαιτούν την επεξεργασίαπροτάσεων και την υλοποίηση δράσεων που εμπεριέχουντη λογική του σχεδιασμού για την κάλυψη αναγκών.

Τα συμπληρωματικά νομίσματα, τα οποία για να δημι-ουργηθούν απαιτούν ευρείες κοινωνικές και πολιτικές συμ-φωνίες, μπορούν να συνδυάσουν τη δημιουργία νέου χρή-ματος με το σχεδιασμό της παραγωγής αγαθών ή υπηρε-σιών σε ολοκληρωμένα περιφερειακά συστήματα, για τηνκάλυψη παραγωγικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικώναναγκών. Από τη στιγμή που αποφασίζεται η δημιουργίαχρήματος που θα ενισχύσει τη ρευστότητα και τη ζήτηση, ηκατανόηση και αξιοποίηση των περιφερειακών δυνατοτή-των, και άρα η ένταξη των δαπανών και χρηματοδοτήσεωνσε ένα σχεδιασμό, διαμορφώνουν μια ολοκληρωμένη πα-ρέμβαση.

Προτεραιότητα στην ανάγκη για κατοικία

Σχετικά με τα “κόκκινα” στεγαστικά δάνεια, χρειάζεταινα αντιστραφεί η “τραπεζική” προσέγγιση και να δοθείπροτεραιότητα στην ανάγκη για κατοικία, ως μέρος τηςκοινωνικής πολιτικής. Η ανάγκη αυτή δεν μπορεί να καλυ-φθεί μέσω ενός συμβιβασμού με το τραπεζικό κεφάλαιοπου όχι μόνο αύξησε τα δάνεια πέρα των υπαρκτών δυνα-τοτήτων, αλλά στη συνέχεια επεδίωξε και πέτυχε τη μείωσητων εισοδημάτων των οφειλετών. Η επίτευξη του δημόσιουελέγχου της δημιουργίας χρήματος, σημαίνει ότι θα σχε-διαστεί η πολιτική κατοικίας, ανάλογα με τις παραγωγικέςδυνατότητες και όχι την προστασία της κερδοφορίας τωνιδιωτικών κεφαλαίων.

Αλλά και η ευρύτερης σημασίας δημιουργία αναπτυξια-κής τράπεζας, και τραπεζών ειδικού σκοπού, συνδέεται μετην προοπτική να αμφισβητηθεί και στη συνέχεια να κα-ταργηθεί ο έλεγχος της δημιουργίας χρήματος από το ιδιω-τικό τραπεζικό κεφάλαιο. Η εποχή αυτή πρέπει να τελει-ώσει, ώστε να είναι δυνατή η κυριαρχία ορθολογικών προ-σεγγίσεων σε ό,τι αφορά τις οικονομικές και κοινωνικέςεπιλογές.

οποίου συνέταξε ο ίδιος ο Μαρξ καιόπου το σημείο 12 είναι: «Κατάργησηόλων των έμμεσων φόρων και μεταβολήτων άμεσων φόρων σε μια προοδευτικήφορολογία όλων των εισοδημάτωνπέραν των 3000 φράγκων. Απαγόρευσητης κληρονομιάς εκ πλαγίου και κάθεκληρονομιάς σε κατευθείαν γραμμή γιαποσά που ξεπερνούν τα 20.000 φράγκα».

Ας έλθω, όμως στην τωρινή συζήτηση. Όπως έχω ξαναγράψει2, “θεωρώ πως

έχουμε δίκιο να σαρκάζουμε με τις πρα-κτικές της κυβέρνησης, η οποία επιτίθε-ται στην ακίνητη ιδιοκτησία, ενώ εξε-λέγη μέσα σε οιμωγές για τον «ερυθρόκίνδυνο» απαλλοτρίωσης των σπιτιών.∆εν ακούω, ωστόσο, με καμιά συμπάθειαεπιχειρήματα, που εκφράστηκαν από τιςγραμμές μας ως εάν να ήταν η άποψητου κόμματος, σύμφωνα με τα οποία εμ-φανιζόμαστε ως οι κατεξοχήν υπερασπι-στές της… ατομικής ιδιοκτησίας. Προ-σέξτε: όχι της πρώτης κατοικίας, αλλάγενικώς και αορίστως. Σχεδόν σα να μηντίθεται ζήτημα φορολόγησης του συσ-σωρευμένου πλούτου.

Σε μια άλλη εκδοχή, κυρίως από τηνπλευρά του Αριστερού Ρεύματος, εμφα-νίστηκε και η ιδέα πως φορολογήσιμαθα έπρεπε να είναι μόνο όσα περιου-σιακά στοιχεία αποφέρουν εισόδημαστον κάτοχό τους. Πάει να πει, δηλαδή,πως αν διαθέτω περιουσία πέντε εκα-τομμυρίων ευρώ, η οποία δεν αξιοποιεί-ται άμεσα, δεν έχω να «φοβάμαι» τίποτεαπό μια κυβέρνηση της αριστεράς!

Επιπλέον, υπήρξα αυτήκοος μάρτυραςκαι της άποψης πως η αυτοτελής φορο-λόγηση των εσόδων από ενοίκια θα δια-τηρηθεί! Πράγμα απίστευτο αν κατανοή-σουμε τι σημαίνει. Και σημαίνει πως τοεισόδημα από μισθωτή εργασία θα φο-ρολογείται στην κλίμακα, ενώ το εισό-δημα από ιδιοκτησία όχι”.

Να κάνουμε αυτήν τη συζήτηση

∆εν είναι παράξενα όλα αυτά; Και δενρωτάω για λόγους κομμουνιστικής εμ-μονής –που κι έτσι δεν θα πείραζε- αλλάγια λόγους εντελώς πρακτικούς. Μπο-ρείς ν’ ασκήσεις κοινωνική πολιτική ανδεν «ενοχλήσεις» το συσσωρευμένοπλούτο;

Η απάντηση είναι, προφανώς όχι. Τοπρόγραμμά μας ανέκαθεν προβλέπει πε-ριουσιολόγιο3 γιατί επιδιώκουμε να αντ-λήσουμε άμεσα έσοδα για την ανακού-φιση των πληττόμενων κοινωνικών κα-τηγοριών και μέσω της φορολόγησηςτου πλούτου.

Προτείνω, λοιπόν, να κάνουμε αυτήντη συζήτηση ανοιχτά και σε βάθος, πολύάμεσα. Με αυτόν τον τρόπο όχι μόνο θαπροσθέσουμε σημαντικά επιχειρήματαγια τη στήριξη της μεγάλης προσπάθειαςπου κάνουμε. Το κυριότερο είναι πως θαεπαναφέρουμε στην καθημερινή μας πο-λιτική παρέμβαση της σωστές διαχωρι-στικές: στην θέση ενός αδιαφοροποί-ητου λαϊκομετωπισμού την ταξική προ-σέγγιση, που δεν μπερδεύει την παρθέναμε το Σατανά. Που ξέρει πως είναι άλλοο άνεργος, άλλο η υπάλληλος των 300ευρώ στο εμπορικό ή ο εκπαιδευτικόςτων 800 ευρώ και άλλο, έως εντελώςάλλο, ο ιδιοκτήτης και ο εργοδότης,ακόμη και ο «μεσαίος». Τόσο άλλος, πουπολλές φορές οι αντιθέσεις μεταξύ τουςείναι ανταγωνιστικές. Οπότε, γρήγοραέρχεται η ώρα να αποφασίσεις με ποιόνθα πας και ποιόν θα αφήσεις. Κι αν επι-μείνεις να το αποφεύγεις στο διηνεκέςδεν υπάρχει καμία περίπτωση να μην τοπληρώσεις.

Σημειώσεις

1 Βλ. Πέτρος Σταύρου, Για το βιβλίο τουPiketty, το Κεφάλαιο και τις ανισότητες,RedNotebook, 13 Ιουνίου 2014

2 Βλ. Χρήστος Λάσκος, Κρίση και αρι-στερή πολιτική, Νήσος, 2014

3 Για μια σοβαρή και περιεκτική πραγ-μάτευση του ζητήματος βλ. ΦραγκίσκοςΚουτεντάκης, ΕΝΦΙΑ και φόρος καθαρήςπεριουσίας, Αυγή, 4 Σεπτεμβρίου 2014

Από τη στιγμή που αποφασίζεται ηδημιουργία χρήματος που θα ενι-σχύσει τη ρευστότητα και τη ζή-τηση, η κατανόηση και αξιοποίησητων περιφερειακών δυνατοτήτων,και άρα η ένταξη των δαπανών καιχρηματοδοτήσεων σε ένα σχεδια-σμό, διαμορφώνουν μια ολοκληρω-μένη παρέμβαση.

Page 22: Κυριακή 21-09-2014

2222 Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014∆ΙΑΛΟΓΟΣ

∆ιάβασα το άρθρο του σ. Αδάμου Ζα-χαριάδη (στο εξής Α.Ζ.) στην «Εποχή»με τίτλο «Ένας Ελληνοκύπριος στοΜπρονξ» που απαντούσε σε κείμενογια το Κυπριακό που προσυπογράφωμε τίτλο «Αναγκαία όσο ποτέ η σύγ-κλιση Ελλάδας - Κύπρου ενάντια στηνκατοχή, τα δεσμά της τρόικας καιτων μνημονίων». Το βλέπω ως ευ-καιρία να ανοίξει και πάλι ο διάλογοςγια το κυπριακό ζήτημα, το οποίοαποτελεί ένα μόνιμο πεδίο προβλη-ματισμού και αντιπαραθέσεων στηνελληνική αριστερά και ειδικότεραστον ΣΥΡΙΖΑ.

Ομως, λόγοι δεοντολογίας, και κυ-ρίως ουσίας, επιβάλλουν οι από-ψεις των συμμετεχόντων να αντι-

μετωπίζονται ως αυτόνομος πολιτικόςλόγος και όχι ετεροκαθοριζόμενος απόδιάφορα «κέντρα». Επίσης, ο παραγωγι-κός διάλογος επιβάλλει αποφυγή ανεπι-τυχών και απλουστευτικών ταυτίσεων(π.χ. με το ΕΛΑΜ στην Κύπρο!). Αντί-στοιχα απλουστευτική θα ήταν, για πα-ράδειγμα, η ταύτιση αριστερών υποστη-ρικτών του σχεδίου Ανάν με τον ΤζορτζΜπους, τους Βρετανούς, τον ΓΑΠ, καιτο… κακό συναπάντημα!

Ας πάμε όμως στα θέματά μας...

1Η απόπειρα ταύτισης με το «απορρι-πτικό κέντρο» και άρα συμπερασμα-

τικά με την απόρριψη της δικοινοτικής-διζωνικής ομοσπονδίας περισσότερο εν-τυπώσεις δημιουργεί, παρά είναι πει-στικό επιχείρημα.

Το κείμενο των «62» είναι σαφές ωςπρος το σημείο αυτό και αναφέρει ότι«για την Κυπριακή ∆ημοκρατία και τολαό της δεν μπορεί να ισχύσει τίποτε πε-ρισσότερο και τίποτε λιγότερο από μιαδίκαιη και βιώσιμη λύση. Λύση συμβατήμε όσα ορίζονται από τους κανόνες τουδιεθνούς δικαίου και τις αποφάσεις τουΟΗΕ ...».

Βέβαια, να σημειώσουμε ότι η σαφή-νεια των κανόνων του διεθνούς δικαίουσυχνά υπόκεινται στη δοκιμασία τηςσυγκυρίας, που σημαίνει ότι τα «αντικει-μενικά» νομικά κείμενα επιδέχονται ποι-κίλες αναγνώσεις, ανάλογα με τις σκο-πιμότητες της περιόδου και τους συσχε-τισμούς των εμπλεκομένων.

2Ο Α.Ζ. επιλέγει να κτίσει την επιχει-ρηματολογία του σε τεχνητά ερωτή-

ματα που δεν προκύπτουν από το κεί-μενο των «62» αλλά επιχειρείται να απο-δοθούν σ’ αυτούς. Για παράδειγμα θέτειτο ερώτημα: «Είναι το Κυπριακό μόνοζήτημα εισβολής και κατοχής;».

Η λέξη «μόνο» στην προηγούμενη ερώ-τηση λειτουργεί αποπροσανατολιστικά.Εισάγεται το «μόνο», για να δηλωθεί ηπολυπαραμετρικότητα του προβλήματοςκαι συνεπώς να αναδειχθεί η στενομυα-λιά στην προσέγγιση των «62» που τηναγνοούν; Υποβαθμίζεται η κεντρικότητατης εισβολής και κατοχής με την ένταξήτους σε ένα δυσάρεστο σύνολο συμβάν-των και εξισώνοντάς την με αυτά;

Προφανώς και το Κυπριακό δεν είναιμόνο ζήτημα εισβολής και κατοχής. Εκείπου θα διαφωνήσουμε με τον Α.Ζ. είναι ηδιάκριση ανάμεσα σε κύριο και δευτε-ρεύον. Πιστεύουμε ότι το Κυπριακό, εδώκαι 40 περίπου χρόνια, είναι κύρια πρό-βλημα εισβολής και κατοχής.

Φυσικά και υπήρχαν συγκρούσεις πριντο ’74. Κανείς δεν αρνείται τις επιθέσειςσε Τουρκοκυπρίους, αλλά και ειδικό-τερα στην αριστερά της Κύπρου. Κανείςδεν αρνείται το ρόλο εθνικιστικών φασι-στικών στοιχείων, τον Γρίβα αλλά καιτους Άγγλους πράκτορες. Αλλά η λογικήότι «το ’74 εκτός από την εισβολή, ήτανκαι η χρονιά της Τόχνης και της Μάρα-θας», μας θυμίζει το επιχείρημα ότι«εκτός από την ισοπέδωση της Γάζαςαπό το Ισραήλ, υπάρχουν και οι ρουκέ-τες της Χαμάς».

Κανείς στην αριστερά δεν δικαιολογείεγκλήματα και πογκρόμ από οποιαδή-ποτε πλευρά. ∆εν μπορεί όμως να μηνυπάρχει ιεράρχηση των γεγονότων ανά-λογα με την πολιτική τους σημασία καιτην κεντρικότητα τους. Η εισβολή και ηκατοχή της μισής σχεδόν Κύπρου απότην Τουρκία είναι το κεντρικό πρόβλημαστη σύγχρονη μορφή του Κυπριακού.∆εν μπορούμε, επίσης, να παραβλέπουμετον επικαθορισμό της πολιτικής τηςτουρκοκυπριακής ηγεσίας από το τουρ-κικό κράτος. Η πρόσφατη επίσκεψηΕρντογάν στο κατεχόμενο τμήμα δεναφήνει περιθώρια διαφορετικής ερμη-νείας. Λαμβάνοντας υπόψη και τις τε-λευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, ηεντεινόμενη επιθετικότητα της Τουρκίαςθα επηρεάσει και το Κυπριακό. Η τουρ-

κική πολιτική βλέπει προς τα δυτικά, ει-δικά σε συνθήκες που έχει ή θα έχειαπώλειες στα ανατολικά της (Κουρδικόκ.λπ.) αλλά και προς την Κύπρο καικάνει πολιτική και συμμαχίες στην πε-ριοχή.

Η κεντρικότητα, λοιπόν, της κατοχήςκαι της αποχώρησης των στρατευμάτωνκατοχής, σημαίνει τοποθέτηση του Κυ-πριακού σε νέα βάση. Γιατί σκοπίμωςαπό τη μεριά των ελληνικών κυβερνή-σεων και των διεθνών δυνάμεων, «ξε-χνιέται».

Αν αρχίσουμε να συζητάμε για τηνεσωτερική ρύθμιση, ξεχνώντας την εξω-τερική παρέμβαση, είναι σαν να την απο-δεχόμαστε de factο. Κι αυτό είναι τερά-στια και ασυγχώρητη παράλειψη. Εκτόςαπό τα ψηφίσματα 716 και 750, υπάρ-χουν και τα 350, 357, 360, 361, 365, πουμιλούν για αποχώρηση των στρατευμά-των και τα 541 και 550 που καταδικά-ζουν την ανακήρυξη του ψευδοκράτουςκαι τον εποικισμό στα Βαρώσια. Όλα ταπροηγούμενα γιατί παραλείπονται;

3Είναι γεγονός ότι σήμερα η Κύπροςκαι κατ’ επέκταση το Κυπριακό βρί-

σκονται σε δεινή θέση. Αυτό, δυστυχώς,δυσχεραίνει την αναζήτηση λύσεων πουπροσμετρούν τις κύριες πτυχές του προ-βλήματος που σκιαγραφήσαμε προηγού-μενα.

Καθήκον της Αριστεράς είναι να βρειτρόπο για να ξεφύγει από τη δύσκοληθέση που βρίσκονται σήμερα η Κύπροςκαι η Ελλάδα. Όπως δηλώνεται και στοκείμενό μας: στρατηγική της αριστεράςοφείλει να είναι η «στρατηγική πολύ-πλευρης σύγκλισης Ελλάδας και Κύ-πρου. Αλληλεγγύης, αδελφικής συμπα-ράταξης χωρών, κοινωνιών και κινήμα-τος, ενάντια στις γεωπολιτικές επιβου-λές για την αποτίναξη των δεσμών τηςτρόικας και των μνημονίων. Να αποτε-λέσει η Ελλάδα με την Κύπρο έναν πυ-ρήνα αντίστασης, που, απευθυνόμενοςστις χώρες και τους λαούς του ευρωπαϊ-κού Νότου και της Μεσογείου, να σημά-νει την απαρχή μιας διαφορετικής πο-ρείας για του λαούς και τους εργαζόμε-νους ολόκληρης της Ευρώπης».

Το ερώτημα, λοιπόν, που τίθεται στοτέλος του άρθρου, αν οι «62» αποδέχον-ται την αυτόνομη υπόσταση του κυπρια-κού κράτους, δεν είναι ρητορικό, όπως

διατείνεται ο Α.Ζ., απλούστατα είναιάκαιρο και μοιάζει σαν να απαντάει σεάλλες απόψεις, παραβλέποντας την πα-ραπάνω ανάλυση που εντάσσει τη σύγ-κλιση σε μια ευρύτερη προοδευτικήστρατηγική.

Μιλάμε με σαφήνεια για ανεξάρτητοκαι κυρίαρχο κράτος. ∆εν παραλείπουμε,όμως, να μιλάμε και για ένα λαό με κοι-νές πολιτισμικές παραδόσεις και κοινέςιστορικές αγωνίες, με τις δικές μας.Κοινά δεινά και συνεπώς κοινός αγώνας.Η άρνηση της προηγούμενης πραγματι-κότητας παραπέμπει σε άνευ λόγου εθε-λούσιο ακρωτηριασμό και δυστυχώς εκείοδηγεί ο ισχυρισμός του Α.Ζ. ότι «ηαπόρριψη λύσης στο πλαίσιο του αντι-ιμπεριαλισμού οδηγεί, ιστορικά, σε πε-ρισσότερο ιμπεριαλισμό».

4∆εν μπορούμε να αντιμετωπίζουμεως ευκαιρία κάθε σχέδιο που πέφτει

μόνο και μόνο επειδή... υπάρχει ένα σχέ-διο. Γιατί π.χ. το σχέδιο Ανάν θεωρείταιπρος το συμφέρον του κυπριακού λαού(Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων),όταν δεν τροποποιούταν το καθεστώςτων βρετανικών βάσεων; Πώς μπoρεί ναθεωρηθεί θετικό ένα σχέδιο στο οποίο μετο προτεινόμενο Σύνταγμα οι «δύο πλευ-ρές» θα αποδέχονταν ότι δεν έχουν δι-καίωμα να αμφισβητήσουν αυτό το κα-θεστώς των βάσεων και οι Άγγλοι θααποκτούσαν κυριαρχικά δικαιώματαστον εναέριο χώρο, στη θάλασσα καιστην υφαλοκρηπίδα, τα όρια της οποίαςθα καθόριζαν οι ίδιοι;

Τέλος, ως αριστερά έχουμε ένα πολύβασικό ερώτημα να απαντήσουμε: Ποιεςείναι οι πολιτικές προϋποθέσεις για ναδοθεί λύση και πώς οικοδομούνται; ∆ενθα μπορούσε να είχε μια διαφορετική,προοδευτική εξέλιξη το «όχι» στο σχέδιοΑνάν, ή πιο πρόσφατα, η άρνηση του εκ-βιασμού της Ε.Ε. απέναντι στην κυ-πριακή οικονομία; Αλλιώς τα διάφορασυμβάντα κρίνονται βάσει της κατάλη-ξης, αφαιρώντας τη διαδικασία που με-σολαβεί, τους συσχετισμούς και κατάβάθος την πολιτική.

Mαρίνα Μπρέστα,μέλoς Κ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ

Και o Ερντoγάνπήγε στο Μπρονξ...Για τη συζήτηση σχετικά με το Κυπριακό

Ποιες είναι οι πολιτικέςπροϋποθέσεις για να δοθεί λύσηστο Κυπριακό και πώςοικοδομούνται; ∆εν θαμπορούσε να είχε μιαδιαφορετική, προοδευτικήεξέλιξη το «όχι» στο σχέδιοΑνάν, ή πιο πρόσφατα, η άρνησητου εκβιασμού της Ε.Ε. απέναντιστην κυπριακή οικονομία;

Page 23: Κυριακή 21-09-2014

Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014 2233ΘΕΜΑΤΑ

Tου Τέλη Τύμπα*

Με την ακραία πολιτική κρίση απότη Λιβύη μέχρι τη Συρία να εξω-θεί στη δοκιμασία της προσφυ-

γιάς έναν διαρκώς μεγαλύτερο αριθμόκοινωνιών, ο αριθμός των ανθρώπωνπου χάνουν τη ζωή προσπαθώντας να ει-σέλθουν στην Ευρώπη μεγαλώνει δραμα-τικά. Κι ενώ το μέγεθος του δράματοςπροκαλεί ακόμη και κοινές εκκλήσειςγια δράση από ευρωπαϊκές δυνάμειςόπως η εκκλησία και η αριστερά (βλέπετη συνάντηση του προκαθήμενου της κα-θολικής εκκλησίας με τον πολιτικό πουσυμβολίζει περισσότερο από κάθε άλλοντην ελπίδα της αριστεράς στην Ευρώπη),η Ευρώπη δεν φαίνεται να νιώθει ένοχηγια το μαζικό θάνατο στα σύνορά της.Και δεν αναφερόμαστε εδώ στις μικρό-τερες ή μεγαλύτερες μειοψηφίες πουπροωθούν καταφανώς ρατσιστικές καιαντιμεταναστευτικές πολιτικές, από τηΧρυσή Αυγή της Ελλάδας της κρίσηςμέχρι το ρατσιστικό κόμμα της εύπορηςΣουηδίας που βγήκε από τις πρόσφατεςεκλογές ενισχυμένο με υπερδιπλάσιεςψήφους. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ηαδράνεια πλειοψηφιών.

Γιατί πιστεύουν οι πλειοψηφίες αυτέςότι αυτό που γίνεται στα σύνορα δεν πα-ραβιάζει το ευρωπαϊκό δίκαιο και τιςηθικές αξίες που αποτυπώνονται σεαυτό; Ποιας ιδεολογίας η ηγεμονία επι-τρέπει να παραβιάζεται το ευρωπαϊκό δί-καιο στα σύνορα χωρίς αυτό να γίνεταιμαζικά αντιληπτό; Ποια ιδεολογία επι-τρέπει στην Ευρώπη να μη νιώθει ένοχη,οπότε και να μη νιώθει υποχρεωμένη ναδράσει;

Η απάντηση δεν είναι προφανώς απλήκαι μονοσήμαντη. ∆εν μπορεί όμως ηιδεολογία που επιτρέπει την καθημερινήαναπαραγωγή ενός δράματος να μηναξιοποιεί και μια κομβική ιδεολογία τωνκοινωνιών μας: την ιδεολογία που υπο-θέτει ότι η τεχνολογία είναι ουδέτερη. Σεαυτό ακριβώς αναφέρεται το σημερινόαφιέρωμά μας. Στην καθοριστική συμ-βολή ιδεολογημάτων για την τεχνολογίαστην απενοχοποίηση των ευρωπαϊκώνκοινωνιών ως προς το απόλυτο δράμαπου λαμβάνει χώρα στα σύνορά τους.Αφορμή στάθηκε η παρουσία στην Ελ-λάδα μιας ολλανδικής ομάδας ερευνη-τών, οι οποίοι ειδικεύονται στη συνδια-μόρφωση της τεχνολογίας και των συνό-ρων της Ευρώπης. Την ομάδα αποτελούνοι Χιουμπ Ντιστελμπλόεμ, καθηγητήςφιλοσοφίας της επιστήμης και πολιτι-κής στο πανεπιστήμιο του Άμστερνταμκαι σύμβουλος της ολλανδικής κυβέρνη-σης σε σχετικά ζητήματα και ο ΡότζιερΒαν Ρίκουμ, επίκουρος καθηγητής στοπανεπιστήμιο Εράσμους του Ρότερνταμ.Την έρευνα που διεξάγουν τον τρέχονταΣεπτέμβριο σε περιοχές της Ελλάδας μεθαλάσσια σύνορα (Λέσβο, Χίο και αλλού)υποστηρίζει από ελληνικής πλευράς ηΕρμιόνη Φρεζούλη.

Η γνωστή ρητορική:Η τεχνοκρατικήαπενοχοποίηση της Ευρώπης

Στα πολλά και πολυτελή φυλλάδιαπου περιγράφουν την αποστολή των ορ-γανισμών (π.χ. Frontex) και των προ-γραμμάτων (π.χ. Eurosur) στα οποία ηΕυρωπαϊκή Ένωση αναθέτει τη διαχεί-ριση των συνόρων της, η τεχνολογίαείναι πανταχού παρούσα. Αεροσκάφηκαι θαλάσσια σκάφη, ηλεκτρονικά μάτια

και αυτιά, φρέσκα από το εργαστήριοστο φυλλάδιο κι από εκεί στα σύνορα.Αν τα βάλει κανείς σε χρονική σειρά θαθαυμάσει τη διαρκή βελτίωση κάποιωντεχνικών χαρακτηριστικών.

Από τα φυλλάδια αυτά απουσιάζουνόμως οι πολλοί άνθρωποι που πνίγηκαν.Η υπόθεση που προωθούν τα φυλλάδιααυτά είναι ότι όσο πιο εξελιγμένες οι τε-χνικές ως προς συγκεκριμένες τεχνικέςπαραμέτρους τόσο πιο άσχετη η ανα-φορά σε ανθρώπους. Αυτό που βλέπουνκαι διαβάζουν οι eυρωπαίοι σε τέτοιαφυλλάδια, αυτό που πιστεύουν κι αυτόπου χρηματοδοτούν, είναι ότι τα τεχνο-λογικά δεδομένα καθιστούν τη συζήτησηγια τη μετανάστευση περιττή. Στα φυλ-λάδια της Frontex και του Eurosur δενυπάρχουν ανθρώπινα δράματα γιατί δενπροβλέπεται να υπάρχουν τέτοια ότανστα σύνορα υπάρχουν τεχνολογικά θαύ-ματα.

Όταν όμως η εικόνα πλημμυρίζει απόανθρώπινα δράματα, τα τεχνολογικάθαύματα εξαφανίζονται διακριτικά. ΗFrontex και το Eurosur δεν εκδίδουνφυλλάδια με τα οποία ενημερώνουν ότιτα τεχνολογικά θαύματα απέτυχαν νααποτρέψουν τα τεχνολογικά ανθρώπιναδράματα. Και τα ΜΜΕ που καλύπτουν ταανθρώπινα δράματα δεν βάζουν ταυτό-χρονα στην εικόνα και τα τεχνολογικάθαύματα που υποτίθεται ότι θα τα απέ-τρεπαν. Γιατί έτσι θα αποκαλυπτόταν ότιδεν υπάρχουν τελικά τεχνολογικά θαύ-ματα.

∆εν τελειώνουν όμως εδώ τα πράγ-ματα. ∆εν υπάρχει πρόβλημα μόνοεπειδή οι θάνατοι στα σύνορα πολλα-πλασιάζονται αντί να λιγοστεύουν με τηχρήση ολοένα και πιο εξελιγμένων τε-χνολογιών από Frontex και Eurosur. Τοπρόβλημα δεν είναι ότι η τεχνολογίατους είναι αποτυχημένη. Το χειρότεροίσως είναι ότι αυτή η τεχνολογία και ηεπιστήμη με την οποία συνδυάζεται είναι

εγγενώς, εκ σχεδιασμού, σε απόκλισηαπό το ευρωπαϊκό δίκαιο. Αυτό προκύ-πτει πολύ καθαρά από έρευνα της Εβε-λιέν Μπράουερ που δημοσιεύεται σετόμο που έχει συνεπιμεληθεί ο ΧιουμπΝιστελμπλόεμ (εκδόθηκε το 2011 με τοντίτλο Migration and the New Technologi-cal Borders of Europe). Η έρευνα αυτήβασίστηκε σε ανάλυση νομολογίας καιδικαστικών αποφάσεων που αφορούσανσυσχετισμούς συνοριακής χρήσης τεχνο-λογιών-επιστημών και μετανάστευσης.

Όπως δείχνει η Μπράουερ, στο σχε-διασμό της τεχνολογίας που σχετιζότανμε τη μετανάστευση είχε εντυπωθεί μιαφιλοσοφία που ήταν σε αντίθεση με τηφιλοσοφία της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.Μ’ άλλα λόγια, το ζήτημα δεν έχει νακάνει με κάποια αποτυχία ή επιτυχία τηςτεχνολογίας να εγγυηθεί την υλοποίησητου ευρωπαϊκού νόμου, αλλά με το ότι ητεχνολογία στα σύνορα είναι εγγενώς(αλλά αδιαφανώς) προσα-νατολισμένη ενάντια στονόμο.

Οι ευρωπαίοι πολίτες πι-στεύουν ότι με την τεχνο-λογία υλοποιείται στα σύ-νορα η νομοθεσία που εν-σωματώνει ένα ελάχιστοόριο ανθρωπιστικής ιδεο-λογίας. Ενώ συμβαίνει τοακριβώς αντίθετο. Ο γενι-κότερος εθισμός στην τε-χνοκρατική ρητορική περίουδετερότητας της τεχνο-λογίας, όπως αναπαράγε-ται στη συγκεκριμένη πε-ρίπτωση από τα φυλλά-δια των τεχνολογικώνθαυμάτων των καθ΄ ύληαρμόδιων ευρωπαϊκώνοργανισμών και προ-γραμμάτων όπως η Fron-tex και το Eurosur, λει-τουργεί έτσι απενοχο-

ποιητικά για την ευρωπαϊκή κοινωνία.

Η άγνωστη (και δολοφονική)τεχνολογική πραγματικότητα

Εξαιτίας της ηγεμονίας της προανα-φερθείσας ρητορικής, γνωρίζουμε καθό-λου έως ελάχιστα για το τι ακριβώς γίνε-ται με την τεχνολογία στα σύνορα. Οιδιεθνείς κυβερνητικοί και μη οργανισμοίπου εκδίδουν μελέτες για τη μετανά-στευση και τα θύματα στα σύνορα (∆ιε-θνής Αμνηστία, ΟΗΕ, κτλ) αφιερώνουνελάχιστες (ή και καθόλου) γραμμές στηντεχνολογία των διαφόρων Frontex. Καιδεν αναφέρουν μέχρι στιγμής σχεδόν τί-ποτα για το πώς ακριβώς αυτές οι τεχνο-λογίες χρησιμοποιούνται στα σύνορα.Με βάση αυτό που λέει το βιβλίο οδη-γιών του κατασκευαστή; Με βάση κά-ποια προσαρμογή σε ένα συγκεκριμένοφυσικό περιβάλλον; Συνυπολογίζονταςόρια και δυνατότητες που προκύπτουναπό την συμβατότητα ή ασυμβατότητατων τεχνολογιών της Frontex με τις τε-χνολογίες τοπικών και εθνικών οργανι-σμών (π.χ. λιμενικό); Και ποια φιλοσο-φία χρήσης προκύπτει από την απρό-βλεπτη διαδικασία προσαρμογής μιαςτεχνολογίας σε συγκεκριμένη χρήση στασύνορα;

Και πιο συγκεκριμένα: Πώς οι τεχνικέςδυνατότητες που περιγράφονται σταφυλλάδια του εξελισσόμενου εξοπλι-σμού της Frontex συνδυάζονται με επι-χειρησιακά σχέδια και δόγματα που βα-σίζονται στην ‘απώθηση’ των μετανα-στών (το διαβόητο ‘push-back’). Τακαλών προθέσεων κείμενα των οργανι-σμών που προσεγγίζουν το θέμα ανθρω-πιστικά ασκούν κριτική στην έννοια της‘απώθησης’ εστιάζοντας στο έλλειμματης ίδιας της έννοιας. Φαίνεται όμως ότιτα πράγματα είναι πολύ χειρότερα. Απότον τρόπο που σχεδιάζεται αλλά και απόόρια στον περιβάλλον στο οποίο χρησι-μοποιείται, η τεχνολογία στα σύνοραμπορεί να παράγει αδιαφανώς ένα κυ-ρίαρχο δόγμα μαζικής και αόρατης δο-λοφονίας μεταναστών το οποίο είναιπολύ μακρύτερα από το ευρωπαϊκό δί-καιο κι από το ήδη προβληματικότατοδόγμα της ‘απώθησης’.

* Τη μηνιαία σελίδα «Επιστήμη, Τε-χνολογία, Κοινωνία» επιμελείται οσυνεργάτης της Εποχής Τέλης Τύμ-πας (email για προτάσεις και κριτι-κές: [email protected]).

ΕΠΙΣΤΗΜΗ, ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Τα ανθρώπινα δράματακαι τεχνολογικά θαύματα

Οι ευρωπαίοι πολίτες πιστεύουν ότι με την τε-χνολογία υλοποιείται στα σύνορα η νομοθεσίαπου ενσωματώνει ένα ελάχιστο όριο ανθρωπι-στικής ιδεολογίας. Ενώ συμβαίνει το ακριβώςαντίθετο.

Page 24: Κυριακή 21-09-2014

2244 Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Οταν ήταν μικρός, έπαιζε πάντατερματοφύλακας, κι έτσι, όπωςήταν φυσικό σ’ ένα χωριό βαμ-

μένο κόκκινο, του κόλλησαν το παρα-τσούκλι «Βαλλιάνος», παρομοιάζοντάςτον με τον μεγάλο τερματοφύλακα τουΟλυμπιακού Κώστα Βαλλιάνο. Πιτσιρι-κάς, λοιπόν, ο Βαλλιάνος αποφάσισε να«πάει στα καράβια» κι έτσι βρέθηκε στονΠειραιά με σκοπό να μπαρκάρει. Κάτι,όμως, δεν πήγε καλά, ίσως ήταν μικρόςακόμη, το μπάρκο χάλασε και ξέμεινεστην Αθήνα, ένα παιδί από το χωριό,θαμπωμένο από το μεγαλείο της πρω-τεύουσας. Τη δουλειά δεν την φοβότανκαι άρχισε να δουλεύει εργάτης σε οικο-δομές. Ήταν η τελευταία περίοδος τηςχούντας, ο κόσμος άρχισε να ζωντανεύει,να ελπίζει κι οι εκδηλώσεις αντίστασηςπλήθαιναν. Τότε άρχισε να πολιτικοποι-είται έντονα κι ο Βαλλιάνος και παράλ-

ληλα να ψάχνει καθημερινά την Αθήνακαι τον Πειραιά, περπατώντας αμέτρη-τες ώρες στις γειτονιές τους. Έζησε έν-τονα την εξέγερση του Πολυτεχνείου καισυμμετείχε ενεργά στις κινητοποιήσειςεκείνης της περιόδου, οι οποίες σφράγι-σαν την πολιτική του υπόσταση και τηστάση ζωής του. Στα πρώτα χρόνια τηςμεταπολίτευσης συνδύαζε το μεροκά-ματο, την πολιτική δράση, τις μεγάλεςβόλτες του στην Αθήνα και τις ατέλει-ωτες συζητήσεις στο στέκι του, στο βι-βλιοπωλείο «Απρόβλεπτο» στην Ηλιού-πολη που το είχε η φίλη του η Βάσω.

Για κάποιους, ίσως προσωπικούς καιοικογενειακούς, λόγους επέστρεψε μό-νιμα στο χωριό, κουβαλώντας, όμως,στις αποσκευές του την αριστερή ιδεο-λογία που γι’ αυτόν ήταν στάση ζωής καιστο μυαλό του, ανεξίτηλη, την εικόνατης πρωτεύουσας. Η πολιτική και πολι-

τιστική άνοιξη της μεταπολίτευσης τουέδωσε πρόσφορο έδαφος δράσης καιστο χωριό. Πολιτικά δραστήριος με τοΚΚΕ μ-λ και ιδρυτικό μέλος του πολιτι-στικού συλλόγου, ασχολήθηκε κυρίως μετη θεατρική ομάδα. Τον θυμάμαι, στοσπουδαίο θεατρικό έργο του ∆ημήτρηΚεχαΐδη «Το πανηγύρι», να τραγουδάειεπί σκηνής: «∆εν έχουμε ποτάμια, δενέχουμε πηγάδια, δεν έχουμε πηγές / μο-νάχα λίγες στέρνες, άδειες κι αυτές».

Τα χρόνια πέρασαν και φτάσαμε στηνεποχή της τηλεοπτικής ζωής και τουατομισμού όπου η άνοιξη της μεταπολί-τευσης έδωσε τη θέση της στο φθινό-πωρο της κοινωνικής αλλοτρίωσης. Όλαόσα για τον Βαλλιάνο αποτελούσανστάση ζωής, για τον πολύ κόσμο ήτανπλέον αδιάφορα. Έτσι ο Βαλλιάνος απέ-μεινε ένας άνθρωπος μόνος. Μου είχεζητήσει να του βρω το θεατρικό έργο «Οικουραμπιέδες» του Γιώργου Χασάπο-γλου, για να το ανεβάσει στο χωριό. Τε-λικά δεν τα κατάφερε. Τον συναντούσατο Πάσχα και τα καλοκαίρια και τα λέ-γαμε. Πάντα τον ευχαριστούσε να μιλάγια την Αθήνα και να αναφέρεται σε το-πωνύμια κι οδούς σαν να αναβίωνε τιςατέλειωτες βόλτες του στις γειτονιές τηςπρωτεύουσας. Μιλούσαμε για την αρι-

στερά, την ποίηση και το λαϊκό τρα-γούδι. Το όνειρό του ήταν να τραγουδή-σει στίχους του ο Καζαντζίδης, είχε μά-λιστα πάει στον τάφο του και είχε αφή-σει στίχους πάνω στο μνήμα. Μου είχεδώσει κι εμένα κάποιους στίχους που δη-μοσιεύτηκαν παλιότερα στην «Εποχή».Έγραφε, λοιπόν, ο Βαλλιάνος για τονέρωτα:

«Σε κάθε μάχη του έρωτα /αλλάζει και το σύμπανγι’ αυτό και όντα αφτέρωτα /βγάλαν φτερά και φύγανΦύγαν κι αν δεν γυρίσουνε /πίσω στην καταδίκηαπ’ την αρχή πασχίζουνε /για του έρωτα τη νίκη».

Υ.Γ. Τη χρονιά που παντρεύτηκα, ο πα-τέρας μου πήρε τον Βαλλιάνο για να τουκλαδέψει τα λιόδεντρα. Όταν πήγε νατον πληρώσει, ο Βαλλιάνος του είπε:«Αυτά τα μεροκάματα είναι το δώρο γιατον γάμο του γιου σου». Αυτό είχε πάνταο Βαλλιάνος κι αυτό πρόσφερε, όπως οιπαλιοί κομμουνιστές, την εργατική τουδύναμη!

Ο δικηγόρος του διαβόλου

∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

Έφυγε ο δικός μας Βαλλιάνος

Tου Λάμπρου Ντούσικου *

Πολιτικά πρόσωπα φθαρμένα, πουουδέποτε τόλμησαν την ανα-τροπή, που ουδέποτε υιοθέτησαν

συγκρουσιακές αντιλήψεις με το κρα-ταιό παραπολιτικό και οικονομικό σύ-στημα. Πολιτικά πρόσωπα φθαρμένα,που ουδέποτε δημοσίευσαν τα συμπερά-σματά τους για τη χρεοκοπία του μετα-μοντέρνου σοσιαλισμού και των πελα-τειακών μεθόδων που αυτό ανέπτυξε.Πολιτικά πρόσωπα φθαρμένα, συνειδη-τοί εκφραστές των φορέων του δικομ-ματισμού, που ουδέποτε απαρνήθηκαντην εύνοια των διακομματικών κύκλωνκαι παρόλα αυτά οικειοποιούνταν τηναπέριττη μάσκα του λαϊκού. Πολιτικάπρόσωπα φθαρμένα, που στο πρόσωπότους ουδέποτε χαράχτηκε η αγωνία γιατο μέλλον των αδικημένων αυτής της πο-λιτείας, που ουδέποτε χαράχτηκε ηομορφιά του οράματος για μια δικαιό-τερη κοινωνία. Πολιτικά πρόσωπαφθαρμένα, που η εναλλακτικότητά τουςεξαντλούταν στις πολιτιστικές εκδηλώ-σεις και τις λογοτεχνίζουσες βραδιέςγλυκανάλατων αισθημάτων. Πολιτικάπρόσωπα φθαρμένα, που τόσα χρόνιαγνωρίζουν επακριβώς το σύστημα δια-

πλοκής και ουδέποτε βροντοφώναξαν –όχι από ταξική οργή, από αγανάκτησηέστω– την αποδεικτική αλήθεια. Πολι-τικά πρόσωπα φθαρμένα, που ξαφνικάανακάλυψαν την αριστερά ή ξαναθυμή-θηκαν την οσμή των κοινωνικών αγώνωνκαι ανενδοίαστα εκφέρουν νεοδογματι-σμούς και λεξιπλασίες περί σοσιαλι-σμού. Πολιτικά πρόσωπα φθαρμένα,που την κρίσιμη ωφελιμιστική στιγμήαποστεοποίησαν την ουσία της αριστε-ράς και κράτησαν μόνο τα γράμματα τηςλέξης, υιοθετώντας ανηλεείς παραγοντι-σμούς.

Πολιτικά φθαρμένα πρόσωπα και προ-σωπεία, παλαιά και νεοεμφανιζόμενα,στον αριθμό όχι πάνω από τριάντα σεκάθε πόλη, επί σκηνής, μόνο για πρωτα-γωνιστικούς ρόλους.

Η ευκαιρίαδεν θα ξαναδοθεί εύκολα

Όμως, η πολιτική ανατροπή προϋπο-θέτει την ηθική ανατροπή (όχι με τηνακαδημαϊκή κανονιστική έννοια). Η πο-λιτική ανατροπή προϋποθέτει την πολι-τική ρήξη και το πολιτικό θάρρος. Τοερώτημα είναι, ποια η σχέση της ριζο-

σπαστικής αριστεράς με αυτά τα φθαρ-μένα πολιτικά πρόσωπα, την ίδια στιγμήπου η θιγόμενη κοινωνία διψάει για αλ-λαγή του πολιτικού ήθους, αλλαγή τουπροτύπου ευημερίας, αλλαγή των πολι-τικών θεσμών. Μπορεί ο κόσμος να είναιακόμα μουδιασμένος, είναι όμως πιοέτοιμος από ό,τι νομίζουμε για μεγάλεςανατροπές, ακόμα μεγαλύτερες απόαυτές που εμείς μπορούμε να προσφέ-ρουμε. Το να εκτιμάς ψύχραιμα τα λάθητου παρελθόντος είναι ανώδυνο, το ναβλέπεις τα ίδια λάθη να επαναλαμβά-νονται στο παρόν, είναι επώδυνο. Του-λάχιστον μην παίζουμε με τις ελπίδες, ταόνειρα και τη συνείδηση των νεότερωνανθρώπων. Η ευκαιρία του ΣΥΡΙΖΑ δενθα ξαναδοθεί εύκολα. Η σταθερά ανο-δική πορεία της ριζοσπαστικής αριστε-ράς την τελευταία δεκαετία, επήλθε -με-ταξύ άλλων- από τον κοινωνικό τηςαγώνα ενάντια στις φθαρμένες πολιτικέςαυτών των φθαρμένων προσώπων πουτόσα χρόνια δούλευαν για τους μηχανι-σμούς διαπλοκής, εκθείαζαν τον πολι-

τικό τυχοδιωκτισμό και λοιδορούσαν τακινήματα. Ελπίζουμε να μην φτάσουμεστο σημείο να χρειαστεί να ξανανοίξει ηκουβέντα για τον ορισμό της αριστεράςστην Ελλάδα, υπενθυμίζοντας τις ετερο-προσδιοριστικές έννοιες της πάλης γιαδικαιοσύνη, ισότητα, δημοκρατία και αλ-ληλεγγύη -κατά τα άλλα ρητά διατυπω-μένες στα καταστατικά και τις συνεδρια-κές αποφάσεις των αριστερών κομμά-των.

Η αριστερά δεν μπορεί να είναι κολυμ-πήθρα του Σιλωάμ, ούτε άσυλο φθαρμέ-νων ιδεών, ούτε πεδίο άσκησης παιδι-κών φιλοδοξιών. Η αριστερά δεν χρει-άζεται μεταχειρισμένα δεκανίκια. Η αρι-στερά θέλει επί σκηνής, ανιδιοτελείςαγώνες που υπερβαίνουν το φυσικό υπο-κείμενο. Θέλει επί σκηνής, χορούς πουρίχνουν τις προσωπίδες και τραγούδιαπου δονούν συνειδήσεις.

Υ.Γ. Η είσοδος των επίδοξων μνηστή-ρων φέρνει μαζί και μια φιλοσοφία επι-ζήμια για την αριστερά και αντιφατικήως προς τις μεθόδους της. Αν η συνταγήτων μνηστήρων «πιάσει», τότε δεν υπάρ-χει λόγος η πολυπόθητη ανατροπή ναγίνει με ευθείς και καθαρούς στόχους,πάνω σε επεξεργασμένη πολιτική δου-λειά και θέσεις. Με άλλα λόγια, πάνεστράφι οι χιλιάδες ώρες δουλειάς, πουδυο χρόνια τώρα, οι συνεργάτες της κοι-νοβουλευτικής ομάδας και του κόμματοςτου ΣΥΡΙΖΑ διοχετεύουν καθημερινώς σεδεκάδες πολιτικά πεδία. Μένει αναξιο-ποίητη η τεκμηρίωση και για δύο ακόμαλόγους. Γιατί το κόμμα των αθρόων -καιόχι ενεργών- μελών αδιαφορεί για τέτοιακαι γιατί από τα φθαρμένα αυτά πρό-σωπα έχουν ήδη απασχολήσει την κοι-νωνία με παρεμβάσεις που εμείς οι ίδιοικάνουμε στον κοινοβουλευτικό έλεγχογια να ξεσκεπαστεί η διαπλοκή τους.

* Ο Λάμπρος Ντούσικος είναι δρ Φι-λοσοφίας VUB-ULB και επιστημονι-κός συνεργάτης του βουλευτή Κέρ-κυρας του ΣΥΡΙΖΑ.

Επί σκηνής

Η α ρι στε ρά δεν χρειά -ζε ται με τα χει ρι σμέ ναδε κα νί κια. Η α ρι στε ράθέ λει ε πί σκη νής, α νι -διο τε λείς α γώ νες πουυ περ βαί νουν το φυ σι κόυ πο κεί με νο. Θέ λει ε πίσκη νής, χο ρούς που ρί -χνουν τις προ σω πί δεςκαι τρα γού δια που δο -νούν συ νει δή σεις.

Page 25: Κυριακή 21-09-2014

Ο Άρης Ταστάνης, δεσμώτης μιας ανίατηςασθένειας, καθηλωμένος από 20 ετών σεαναπηρικό καροτσάκι έφυγε για τις γειτο-νιές των καταφρονεμένων και των αλα-φροΐσκιωτων αυτού του κόσμου στις 20Σεπτέμβρη του 2013. Ήταν ποιητής, λογοτέ-χνης και αφιέρωσε τη ζωή του στην ανά-δειξη των προβλημάτων που αντιμετωπί-ζουν τα άτομα με αναπηρία και τον κοινω-νικό αποκλεισμό. Ήταν μέλος της ΕταιρίαςΕλλήνων Λογοτεχνών, της ∆ιεθνούς Αμνη-στίας, της Επιτροπής Συμπαράστασης Πολι-τικών Προσφύγων, του σωματείου Παρα-πληγικών Ελλάδας και της ΠαρέμβασηςΑναπήρων Πολιτών. ∆ημοσιεύουμε άρθροτου Βασίλη Παπαστεργίου για τον ένα χρόνοχωρίς τον Άρη.

Καθώς τις μέρες αυτές κλείνει ένας χρό-νος από τον ξαφνικό θάνατο του ΆρηΤαστάνη, σκέφτομαι ότι υπάρχουν αρ-

κετοί λόγοι για να τον θυμόμαστε συχνά.Ένας προφανής λόγος είναι το πείσμα του.

Χτυπημένος από μια σκληρότατη μοίρα, οΆρης έζησε παρ’ όλα αυτά προσηλωμένος μεπείσμα στην τέχνη, τη δημιουργία και τοναγώνα. Η τέχνη και η δημιουργία για τον Άρηήταν ένα ολόκληρο σύμπαν μέσα στο οποίο κι-νούταν με γνώση και με πάθος. ∆ιαβάσματα,βιβλία, ιστορίες και λεπτομέρειες, και η συνε-χής άσκηση της γραφής. Νομίζω ότι ο Άρης –παρ’ όλο που είχε πλήρη συνείδηση του άνισουαγώνα που έδινε – είχε αποφασίσει να μην πα-ραιτηθεί, να φτιάξει ένα δικό του κόσμο δημι-ουργίας και επικοινωνίας. Και τον έφτιαξε.Όχι με την αγωνία της υστεροφημίας, αλλά μετην ανάγκη να νοηματοδοτήσει μια ζωή που

ήταν αρκετά νωρίς φανερό ότι θα ήτανεξαιρετικά δύσκολη.

Σκέφτομαι επίσης τον Άρη ως σύν-τροφο. Ο Άρης ήταν ένας από τους συν-τρόφους (και τις συντρόφισσες, φυσικά)που ήταν πάντα εκεί και που ξέρεις ότι θαείναι πάντα εκεί. Τους συντρόφους που δεστελεχώνουν τις κεντρικές επιτροπές ή τακομματικά όργανα, που δεν είναι επαγ-

γελματικά στελέχη, αλλά είναι σταθεροί στιςεπιλογές τους, παρόντες στις καλές και τιςκακές στιγμές του κινήματος. Που οι ανάγκεςτους ξεπερνούν την τρέχουσα ανάλυση της κα-θοδήγησης. Που κουράζονται και αδιαφορούνγια την ατελείωτη εσωκομματική ίντριγκα.Τους συντρόφους δηλαδή που αποτελούν τηραχοκοκκαλιά του ιστορικού ρεύματος της ελ-ληνικής Αριστεράς.

Για τον Άρη η ένταξη στην Αριστερά ήταν μιαβαθιά ανθρωπιστική επιλογή. Η βασική πηγήτης έμπνευσής του – τόσο στην ποίηση όσο καιστην κοινωνική του δράση - ήταν οι αγώνεςτων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Η αγωνίατου για το κίνημα της κοινωνικής απελευθέ-ρωσης αποτυπωνόταν στα διαβάσματά του καιτη βαθιά γνώση της ιστορίας των κοινωνικώναγώνων όπου γης.

Ήταν τύχη αγαθή που τα τελευταία χρόνιατης ζωής του, ζώντας στα νότια προάστια, οΆρης συνδέθηκε με τον αγώνα της υπεράσπι-σης του Ελληνικού και της πρόσβασης στηνπαραλία του, ένα υποδειγματικό αγώνα πουσυμπύκνωνε τις αξίες και τα νοήματα που ενέ-πνευσαν και τον Άρη σε όλη του ζωή. Οι “ανυ-πότακτοι γαλάτες” του Ελληνικού αποτέλεσανγια τον Άρη μια νέα πολιτική οικογένεια. Καιμε πολύ μεγάλη ικανοποίηση συχνά ανέφερεότι με τον αγώνα αυτό μπορούσε και ο ίδιοςπλέον να κάνει μπάνιο στην απελευθερωμένηπαραλία χάρη στην ειδική πρόβλεψη πουυπήρχε για τους ανθρώπους με αναπηρία. Μιαφαινομενικά μικρή, αλλά εξαιρετικά σημαν-τική (συμβολικά και πραγματικά) νίκη.

Θα μπορούσε κανείς να πει ότι ο Άρης ήτανο άνθρωπος μιας άλλης εποχής, που έφερε τοαποτύπωμα των αξιών της Αριστεράς των αγώ-νων της δεκαετίας του ‘60, του αντιδικτατορι-κού αγώνα, του ενθουσιασμού της μεταπολί-τευσης. Ελπίζω ότι δεν είναι ακριβώς έτσι ταπράγματα. Ελπίζω ότι ο Άρης είναι ο άνθρω-πος μιας ενδιαφέρουσας εποχής που έρχεται,ένας άνθρωπος της εποχής “των σεισμών πουμέλλονται για να ’ρθουν”.

Βασίλης Παπαστεργίου

Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014 2255ΘΕΜΑΤΑ

Κυ ρια κή21 Σε πτεμ βρίου

** Συ ζή τη ση ε πί του κυ -βερ νη τι κού προ γράμ μα -τος του ΣΥ ΡΙ ΖΑ διορ γα νώ -νει ο ΣΥ ΡΙ ΖΑ Ναυ πα κτίας,στις 11 π.μ. στο Ξε νία Ναυ -πά κτου. Μι λούν οι ∆. Βί -

τσας και Β. Χατ ζη λά μπρου.** Προ βο λή του ντο κι μα ντέρ του Μα νώ λη Πα πα δά κη «Άμε ση δη μο -

κρα τία... Η φρά ση που δεν τε λείω σε» διορ γα νώ νουν οι Αγω νι ζό με -νες Κα θα ρί στριες του υ πουρ γείου Οι κο νο μι κών στις 9 μ.μ. στην Καρ.Σερ βίας.

∆ευ τέ ρα 22 Σε πτεμ βρίου

** Αθλη τι κές και πο λι τι στι κές εκ δη λώ σεις για την ε νί σχυ ση τουΚοι νω νι κού ια τρείου-φαρ μα κείου Αλλη λεγ γύης ∆ρά μας διορ γα νώ -νουν οι βε τε ρά νοι πο δο σφαι ρι στές ∆ρά μας στο γή πε δρο Ακρί τας Ν.Κρώ μνης, στις 6 μ.μ. Οι εκ δη λώ σεις ξε κι νούν με τα χο ρευ τι κά συ -γκρο τή μα τα της Πα νη πει ρω τι κής Ένω σης ∆ρά μας, της Θρα κι κήςΕστίας ∆ρά μας και του Συλ λό γου Πο ντίων ΄΄Ακρί τες΄΄ Ν. Κρώ μνης.Ακο λου θούν βρα βεύ σεις βε τε ρά νων πο δο σφαι ρι στών και πο ντια κόγλέ ντι με τον λυ ρά ρη Νί κο Αφε ντού λη και τον τρα γου δι στή Αχιλ λέαΒα σι λειά δη. Τέ λος, το λαϊκό πρό γραμ μα θα ε κτε λέ σει το συ γκρό τη -μα του Χρό νη Πα να γιώ τη, ε νώ στο βιο λί θα εί ναι ο Σί μος Μπεΐνο -γλου.

** Συ ζή τη ση με θέ μα «∆ι καίω μα στη λή θη vs ∆ι καίω μα στη μνή μη»διορ γα νώ νει η Ελλη νι κή Αρχεια κή Εται ρεία με την υ πο στή ρι ξη τουΓαλ λι κού Ινστι τού του Αθη νών, στις 6 μ.μ., στο αμ φι θέ α τρο «TheoAngelopoulos» (Σί να 31). Μι λούν οι Jean-Philippe Legois, Ε. Αβδε λά,Στρ. ∆ορ δα νάς, Β. Κα ρα μα νω λά κης, Α. Παπ πά. Συ ντο νί ζει ο Ν. Αλι βι -ζά τος.

** Εκδή λω ση τι μής για τα 9 χρό νια χω ρίς τον Κώ στα Κάπ πο διορ -γα νώ νει η Αρι στε ρή Πλατ φόρ μα του ΣΥ ΡΙ ΖΑ, στις 7 μ.μ., στο Σι νέ Κε -ρα μει κός (Κε ρα μει κού 58). Μι λούν οι Β. ∆ερ μουτ ζί δης, Π. Λα φα ζά -νης, Φ. Πρού ντζος, Θ. Σκα μνά κης. Συ ντο νί ζει ο Στ. Σταυ ρό που λος.

Τρί τη 23 Σε πτεμ βρίου

** Πα ρου σία ση του βι βλίου του Τζον Ρι ντέλ «Το Ενιαίο Μέ τω πο-Ησυ ζή τη ση και οι θέ σεις του 4ου της Τρί της ∆ιε θνούς», στις 6.30 μ.μ.,στην Ε ΣΗΕ Α (Ακα δη μίας 20). Μι λούν οι Π. Πα πα κων στα ντί νου, Τ. Μα -στρο γιαν νό που λος, Π. Σω τή ρης, Α. Ντα βα νέλ λος, ∆. Στρα τού λης.

Πα ρα σκευή 26 Σε πτεμ βρίου

** Πα ρου σία ση του βι βλίου του Γ. Αλε ξά του «Το τρα γού δι των ητ -τη μέ νων. Κοι νω νι κές α ντι θέ σεις και λαϊκό τρα γού δι στη με τα πο -λε μι κή Ελλά δα» διορ γα νώ νει ο πο λυ χώ ρος ∆ρό μος (Κων στα ντι νου -πό λεως 10), στις 7.30 μ.μ. Μι λούν οι Στ. Ελλη νιά δης, Π. Πα πα νι κο -λά ου και ο συγ γρα φέ ας. Θα α κο λου θή σει μου σι κό πρό γραμ μα μελαϊκά τρα γού δια της πε ριό δου 1940-70.

∆εύ τε ρο φε στι βάλ νε ο λαίας ΣΥ ΡΙ ΖΑστα βό ρεια της Αθή νας

Την Πα ρα σκευή 26 Σε πτεμ βρίου α νοί γουν οι πύ λες του φε στι βάλστις 7μ.μ. με την εκ δή λω ση «Ενά ντια στην κερ δο σκο πία». Μι λούν οιΦ. Βα τα βά λη, Ο.∆ού λος, Χ. Κων στα -ντά ντος. Ακο λου -θούν, στις 9.30 μ.μ.,ρε μπέ τι κα με τουςΓια βάς και α μορ για -νά με τους α δερ -φούς Γα βρά. Το Σάβ -βα το 29 Σε πτεμ -βρίου, η συ ζή τη ση (7μ.μ.) α φο ρά το κοι -νω νι κό τρα γού δι καιμι λούν η ∆. Πα να -γιω το πού λου, Μ.Πα πα μα κά ριος, ∆.Που λι κά κος και Α.Φρά γκος. Στις 9.30μ.μ. ξε κι νά συ ναυ λίαμε τους Banquettesand the Tennis Shoesκαι Swing shoes fet.Sugahspank.

Αντί ει σό δου θαγί νει συ γκέ ντρω σησχο λι κών ει δών,τρο φί μων και φαρ -μά κων για την Αλλη -λεγ γύη για Όλους.

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟεκδηλώσεων“

Ο Άρης ήταν ένας από τουςσυντρόφους (και τις συντρόφισσες,φυσικά) που ήταν πάντα εκεί καιπου ξέρεις ότι θα είναι πάντα εκεί.Τους συντρόφους δηλαδή πουαποτελούν τη ραχοκοκκαλιά τουιστορικού ρεύματος της ελληνικήςΑριστεράς.

“Ορισμένοι λόγοι για ναθυμόμαστε τον Άρη Ταστάνη

Page 26: Κυριακή 21-09-2014

2266 Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

MHTyHR/ RHyTHM

OFrancesco Kiais, καλλιτέχνης που γεννήθηκε στη Βε-νετία, αλλά ζει και εργάζεται στην Αθήνα, παρουσιά-

ζει την performance MHTyHR/ RHyTHM την Τρίτη 23 Σε-πτεμβρίου, καθώς και μία σειρά από performance videosμέχρι τις 30 του μήνα. Η performance MHTyHR/ RHyTHMεισάγεται ως η τρίτη θεματική εικόνα στο πλαίσιο του κύ-κλου ΕΛΠΙ∆Α / ΛΕΠΙ∆Α. Με τις δύο πρώτες performances(ΕΛΠΙ∆Α/ ΛΕΠΙ∆Α 1: Στο θάνατο του Παύλου Φύσσα καιΕΛΠΙ∆Α / ΛΕΠΙ∆Α 2: Στο θάνατο τριών νεαρών Αθηναίων–δηλαδή των Π. Φύσσα, Γ. Φουντούλη, Μ. Καπελώνη)φέρνει στο ίδιο ποιητικό έδαφος τρεις δολοφονίες πουέχουν γίνει στην πόλη της Αθήνας σε διάστημα λίγωνμηνών. Όπως εξηγεί ο ίδιος, στις δύο πρώτες performan-ces προσπάθησε να μεταφράσει το αποτέλεσμα της δολο-φονικής ύβρεως σε διαμοιραζόμενο πόνο. Όσο για τηντρίτη, όπως λέει χαρακτηριστικά: «Προσπαθώ να φτάσωστο άλλο άκρο του μοναδικού και ζωτικού συνδέσμου πουγεννά ένα γιο, την ύπαρξη, και που βρίσκεται σε διαμε-τρική αντίθεση με το θάνατο: τη μήτρα. Ο ρυθμός τηςζωής, που έχει αρχίσει μέσα στη μήτρα μιας γυναίκας,όταν σβήνει, προορίζεται να αναπαραχθεί στη μνήμη καιστις ενέργειες εκείνων που παραμένουν».

Ωράριο: ∆ευτέρα έως Παρασκευή 2 - 8.30μ.μ., Σάββατο2 - 6μ.μ.

BETON 7 (Πύδνας 7, Βοτανικός, Αθήνα, τηλ.:2107512625)

Two Kinds of nature

Εγκαινιάζεται την Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου η ατομική έκ-θεση της Diane Katsiaficas, μίας καλλιτέχνιδας με προ-

σανατολισμό σε ιστορίες και χώρους που σχετίζονται μετην κοινωνική συνείδηση και την υπεύθυνη πράξη. Για τηνπρώτη σειρά σχεδίων που παρουσιάζει, Causes and Con-ditions, αφετηρία αποτελούν οι προκλήσεις για την υγείαενός ατόμου, η αδυναμία του ανθρώπινου σώματος, οπόνος, η θεραπεία και η ελπίδα. Κατά τη διαδικασία τηςμετατροπής μικρών σχεδίων μικτής τεχνικής σε lazer cutαπό χειροποίητο χαρτί συμβαίνουν αλλαγές, οι οποίεςόπως η ίδια παρατηρεί, «είναι ανάλογες με τις φάσεις ενόςσώματος, κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης». Η δεύτερησειρά, που έχει τίτλο Salt: a romance Chapter 4: Missolon-ghi αποτελείται από 12 εικόνες και συναφή κείμενα, μέσααπό τα οποία ερευνάται η περιοχή του Μεσολογγίου: οιυγρότοποί του, οι αλυκές ένα κομμάτι ένα κομμάτι τηςιστορίας και της θέσης του που συνδέεται με τη διαδρομήτων αποδημητικών πτηνών και έχει χαρακτηριστεί ωςπροστατευόμενη περιοχή διεθνούς σημασίας. Πρόκειταιγια μια λεπτομερή αφήγηση που συμβολίζει τη φύση τηςΕλλάδας, ένα περιβάλλον που παρά την απώλεια και τοθρήνο μπορεί να ενθαρρύνει την ελπίδα. Η έκθεση διαρκείέως τις 18 Οκτωβρίου.

Ωράριο: Τρίτη έως Παρασκευή 11π.μ. - 8μ.μ., Σάββατο11π.μ. - 3μ.μ.

έκφραση γιάννα–γραμματοπούλου (Βαλαωρίτου 9Α,Αθήνα, τηλ.: 2103607598)

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣΧΑΡΤΗΣ

Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου• [email protected]

«Όχι στο ρατσισμόαπό την κούνια»Μια παράσταση από την Ακτιβιστική Ομάδα Θεάτρουτου Καταπιεσμένου

Με το λεγόμενο «κοινωνικό» θέατρο έχουμεήδη ασχοληθεί με αρκετές αφορμές μέχρισήμερα στην «Εποχή». Φέτος, από τις 4-7

Σεπτεμβρίου, ένα σεμινάριo παραδόθηκε στο στούν-τιο της Ομάδας Κινητήρας-Χοροθέαμα από την βρα-ζιλιάνα κοινωνιολόγο, ηθοποιό και εμψυχώτρια τουΘεάτρου του Καταπιεσμένου, Μπάρμπαρα Σάντος,μια από τις σημαντικότερες εκπαιδεύτριες του Θεά-τρου (με ειδίκευση στις τεχνικές Θέατρο Φόρουμ,Νομοθετικό Θέατρο, Αισθητική του Καταπιεσμένου,κ.λπ.) και επί χρόνια στενή συνεργάτιδα και συνεχί-στρια του έργου του Αουγκούστο Μποάλ. Η Σάντοςήταν καλεσμένη από την Ακτιβιστική Ομάδα Θεά-τρου του Καταπιεσμένου και το Πανελλήνιο ∆ίκτυογια το Θέατρο στην Εκπαίδευση.

Με αφορμή αυτό το σεμινάριο και την επίσκεψητης Μπάρμπαρα Σάντος στην Αθήνα, διοργανώθηκεκαι μια σειρά άλλων εκδηλώσεων. Ανάμεσα σε αυτέςήταν και η παρουσίαση στον Κεραμεικό της παρά-στασης της Ένωσης Αφρικανών Γυναικών Ελλάδας«Όχι στο ρατσισμό από την κούνια», πάνω σε ένασενάριο που δημιουργήθηκε κυρίως βάσει των δυ-σκολιών που αντιμετωπίζουν με το θέμα της ιθαγέ-νειας και των αδειών παραμονής τα παιδιά των με-ταναστών που γεννιούνται στη χώρα μας, φοιτούνστο ελληνικό σχολείο ή και Πανεπιστήμιο, αντιμε-τωπίζονται όμως τελικά με ένα θεσμικό ρατσισμόπου τους στερεί βασικά δικαιώματα, τα οποία θαέπρεπε να θεωρούνται πια δεδομένα σε μια σύγ-χρονη -υποτίθεται πολυπολιτισμική και φιλελεύ-θερη- ευρωπαϊκή κοινωνία και πολιτεία.

Η παράσταση έγινε στο χώρο του Ευτοπικού Ερ-γαστηρίου (Λεωνίδου 62 και Θερμοπυλών) το Σάβ-βατο 6 Σεπτεμβρίου, και είχε διπλή σημασία, αφούδυο από τις Αφρικανές γυναίκες και μέλη της Ένω-σης, που συμμετείχαν στην παράσταση, είχαν, λίγεςμέρες νωρίτερα, συλληφθεί αναίτια στην περιοχή.Μάλιστα, έπειτα από πρόβα, λες και τα αστυνομικάόργανα είχαν αντιληφθεί τον κίνδυνο από αυτού τουείδους το ακτιβιστικό θέατρο, το οποίο ως διαδρα-στικό, ενεργοποιεί και το κοινό ώστε να σκεφτείάμεσα λύσεις, να τις συζητήσει και ίσως να τις δο-κιμάσει επί σκηνής αυτοσχεδιάζοντας θεατρικά,όπως έκανε και ο υποφαινόμενος εκείνο το βράδυ!

Επίσης, στην παράσταση που έγινε με συντονί-στρια – joker την έμπειρη ακτιβίστρια του κοινωνι-κού θεάτρου, μέλος της Ακτιβιστικής Ομάδας ΘτΚκαι μέλος ΕΕ∆ΙΠ του Τμήματος Θεατρικών Σπουδώντου Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Χριστίνα Ζώ-νιου, ανακοινώθηκε και το φεστιβάλ αλληλεγγύηςτης Ένωσης Αφρικανών Γυναικών, το οποίο ακο-λούθησε μερικές μέρες αργότερα με το σύνθημα«Ζωή χωρίς φόβο». Σύνθημα που προφανώς αποτε-

λεί ακόμη ζητούμενο για τις αφρικανές γυναίκες σεμια κοινωνία που παρά την πρόσφατη -αναγκαστικήλόγω σχετικής οδηγίας της ΕΕ και αναμενόμεναεπεισοδιακή- ψήφιση αντιρατσιστικού νομοσχεδίουαπό το ελληνικό κοινοβούλιο, συντηρεί στερεότυπαγια τους μετανάστες, ή ακόμα και για τα παιδιά τουςπου γεννιούνται εδώ. Στερεότυπα, τα οποία δεν είναιπάντα συνάρτηση της παιδείας ή μάλλον των τίτλωνσπουδών που κατέχει ένα άτομο -αν λάβουμε υπόψηπόσα μορφωμένα και καλλιεργημένα άτομα στοπροσωπικό περιβάλλον του καθενός μας παρ’ όλααυτά δεν έχουν απαλλαγεί πλήρως από την εσωτε-ρίκευση τέτοιων αντιλήψεων και συμπεριφορών.Ιδίως όταν πρόκειται για την αντιμετώπιση των αν-θρώπων που έχουν μαύρο χρώμα δέρματος, γεγονόςπου, όπως δήλωσαν οι εκπρόσωποι της ΈνωσηςΑφρικανών Γυναικών, θεωρείται ακόμα ταμπούστην ελληνική κοινωνία.

Κλείνοντας, να ανακοινώσουμε πως το τεύχος 16του περιοδικού του Πανελλήνιου ∆ικτύου για το Θέ-ατρο στην Εκπαίδευση «Εκπαίδευση & Θέατρο», τουοποίου υπεύθυνος είναι ο Νίκος Γκόβας («Εποχή»,21.7.2014), θα είναι μια ειδική έκδοση αφιερωμένηστο Θέατρο του Καταπιεσμένου. [Προηγούμενατεύχη καθώς και το πλήρες κείμενο της πρόσκλη-σης για υποβολή άρθρων στην ιστοσελίδα www.Th-eatroEdu.gr, επικοινωνία με τη Συντακτική Επι-τροπή και παραγγελίες τευχών: [email protected] / [email protected]]

Σπύρος Πετρίτης

Σημείωση

Το άρθρο αυτό, λόγω των ημερών, αφιερώνεταιστη μνήμη του αντιφασίστα μουσικού ΠαύλουΦύσσα, καθώς όλες οι μορφές τέχνης μπορούν νααποτελέσουν μέσο στον αντιρατσιστικό και αντι-φασιστικό αγώνα και η προσφορά του καθενόςμας, όσο μικρή κι αν είναι ή όσο νωρίς και ανκοπεί το νήμα της ζωής μας, δεν είναι απλώς ευ-πρόσδεκτη αλλά και απαραίτητη, δεν έχουμε τοπεριθώριο να μην δώσουμε έστω και λίγο από τοέργο μας για αυτό τον κοινό σκοπό. Εάν, όπωςανέφερε και η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και ηθο-ποιός Μάνια Παπαδημητρίου από το βήμα τηςΒουλής, η δολοφονία Φύσσα ήταν μια πολιτικήδολοφονία, αν ακόμη και σήμερα δεν έχει δικα-στεί η πολιτικά ένοχη συμμορία της ΧρυσήςΑυγής, τότε είναι χρέος όλων μας να το επιτύ-χουμε αυτό και ο καθένας θα πρέπει να προσφέ-ρει από τη θέση όπου έχει ταχθεί σε αυτό τον πο-λιτικό αγώνα.

Η βραζιλιάνακοινωνιολόγος,ηθοποιός καιεμψυχώτρια τουΘεάτρου τουΚαταπιεσμένου,Μπάρμπαρα Σάντος.

Page 27: Κυριακή 21-09-2014

Τασία Βενέτη«Τού χιονιού»Εκδόσεις Το ΡοδακιόΑύγουστος 2013

Την περασμένη Κυριακή, στην πα-ρουσίαση του νέου βιβλίου της Νί-κης Τρουλλινού μας είχε προβλη-

ματίσει ο ειδολογικός χαρακτηρισμόςδιηγήματα, που συνόδευε στο εξώφυλλοτον τίτλο. Κι αυτό, γιατί είχαμε την άπο-ψη, πως το σύνολο των είκοσι ένα πεζώντης συλλογής θα το αντιπροσώπευε κα-λύτερα ο όρος ιστορίες. Σήμερα, επα-νερχόμαστε στο δίπολο διηγήματα-ιστο-ρίες, με αφορμή μία άλλη συλλογή είκο-σι οκτώ πεζών, αυτήν της Τασίας Βενέ-τη. Εδώ έχει επιλεγεί ο χαρακτηρισμός ι-στορίες, ενώ εμείς, αυτή τη φορά, θαπροκρίναμε ως προσδιοριστικό εκείνοντου διηγήματος. Ακριβολογώντας, καιστις δυο συλλογές, όπως και σε μερικέςακόμη, όχι και πολλές, αφού κατά κανό-να αρκεί ο χαρακτηρισμός ιστορίες, πρό-κειται για ιστορίες και έναν αριθμό με-τρημένων διηγημάτων. Το θέμα είναιποιο κρίνεται ως το ουσιώδες γνώρισμα,που πρέπει να προβληθεί σε αντιδιαστο-λή, είτε προς το προηγούμενο έργο τουσυγγραφέα, όπως είναι η περίπτωση τηςΤρουλλινού, είτε ως προς την εντύπωση,που μπορεί να δημιουργηθεί σχετικά μετο συγκεκριμένο βιβλίο, όπως συμβαίνειμε την Βενέτη.

Και οι δύο συγγραφείς εμφανίστηκανόψιμα, τουλάχιστον με τις ισχύουσες σή-μερα εκδοτικές συνθήκες, δείχνονταςπως θα μπορούσαν να έχουν επιτυχή πα-ρουσία στη σύντομη φόρμα. Η Τρουλλι-νού έχει ήδη επαληθεύσει τις αισιόδοξεςπροβλέψεις με τέσσερις συλλογές πε-ζών. Εκείνη παρουσιάστηκε με βιβλίοστην αθηναϊκή αγορά το 2002, σε ηλικίαπενήντα παρά κάτι. Εξαρχής ήταν φανε-ρό, πως διέθετε συγγραφική συνείδησηκαι είχε τη φιλοδοξία να γράψει διήγη-μα. Η Βενέτη, επτά χρόνια μικρότερη,παρουσιάστηκε πέρυσι πλησιάζοντας ταπενήντα πέντε. ∆ιαθέτει συγγραφικό έν-στικτο και μάλλον καμία φιλοδοξία. Ού-τε καν αυτήν της έκδοσης βιβλίου.Εκτός, ίσως, από συλλογή ποιημάτων,καθώς την παρότρυναν, μετά τη δημο-σίευση ποιημάτων της στον Τύπο της γε-νέτειράς της, που σημαίνει τα έντυπα τηςεπαρχίας Φιλιατών.

Ο προσδιορισμός διηγήματα, κατάπροτίμηση στο εξώφυλλο και όχι στη σε-λίδα τίτλου, θα σύσταινε κάπως το βι-βλίο αυτής της πρωτοεμφανιζόμενης καιπαντελώς άγνωστης στο αθηναϊκό κοινόσυγγραφέως. Θα απομάκρυνε εκ προοι-μίου τυχόν σύγχυση με γυναικείες αφη-γήσεις ιστορικού, λαογραφικού ή και η-θογραφικού χαρακτήρα. Κατά την πάγια,ωστόσο, τακτική του εκδοτικού οίκου, α-φήνεται να κολυμπήσει στα βαθιά, χωρίς“αυτάκι” με βιογραφικό ούτε κειμενάκιοπισθόφυλλου, με εξώφυλλο έναν πίνα-κα του Αλέκου Κτενά. Είναι έργο διακο-σμητικού τύπου, ενώ ένα από τα γυναι-κεία γυμνά του, παρότι εκ πρώτης ό-ψεως δεν θα ταίριαζε στις ιστορίες, του-λάχιστον θα προϊδέαζε το μεγαλύτεροκομμάτι του αναγνωστικού κοινού, πουείναι οι γυναίκες, πως το βιβλίο το αφο-ρά. Ωστόσο, παρά την περιορισμένηπροβολή του βιβλίου στον αθηναϊκό Τύ-πο, συμπεριλήφθηκε στα επτά βιβλίατης βραχείας λίστας πρωτοεμφανιζόμε-νου συγγραφέα του ηλεκτρονικού περιο-δικού «Ο Αναγνώστης». Μόνο που το βι-βλίο της Βενέτη δείχνει σαν παράταιρο.Βρίσκεται δηλαδή εκτός της αισθητικήςαντίληψης περί λογοτεχνίας της κριτι-κής επιτροπής, όπως αυτή φάνηκε ευ-κρινέστερα με τις βραβεύσεις.

Εκείνο, πάντως, που κυρίως μνημό-νευσαν οι κριτικοί, είναι η “βουνίσια”γλώσσα του βιβλίου. Όπως οι ιθαγενείςτρελαίνονταν με καθρεφτάκια και φαν-ταχτερά μπιχλιμπίδια, αυτοί ενθουσιάζο-

νται με διηγήματα και ντοπιολαλιές. Πό-σο μάλλον όταν πρόκειται για την ηπει-ρωτική και δη, της περιοχής Μουργκά-νας Φιλιατών, καθώς, σε αυτήν την πε-ρίπτωση, μπορούν να δείξουν το εύροςτης λογοτεχνικής τους εποπτείας, ανα-φέροντας τα διηγήματα του Σωτήρη ∆η-μητρίου. Ανεξάρτητα αν αυτά είναι ξέναπρος την ατμόσφαιρα και τον κόσμο τουβιβλίου της Βενέτη. Ενώ, στα διηγήματατου ∆ημήτρη Χατζή ή του Μιχάλη Γκανά,που συγγενεύουν με κάποιες ιστορίεςτης Βενέτη αλλά δεν γράφονται στη ντο-πιολαλιά, δεν έγινε καμία μνεία. Σήμερα,πάντως, η έννοια της ντοπιολαλιάς έχειπεριοριστεί στις ιδιωματικές λέξεις, οιοποίες και περισώζονται, αφού γι’ αυ-τές προβλέπεται γλωσσάρι. Ενώ το πιοπολύτιμοκομμάτι, πουπρώτο χάνε-ται με την εγ-κατάλειψημίας περιο-χής, είναι οιπαρεκκλίνου-σες συντακτι-κές δομέςτης. Αν και ε-κείνο που α-ποβαίνει ακό-μη πιο ευά-λωτο στοχρόνο είναι ημεταφορικήχρήση τωνλέξεων.

Σε αυτές τιςπτυχές τηςγλώσσας,διαφορο-ποιούνταιδυο συγγρα-φείς που επι-στρατεύουνλόγια της ί-διας ντοπιο-λαλιάς. Αλλάκαι σε αυτές φανερώνεται εκείνος πουδιαθέτει γλωσσικό αισθητήριο και δεν εί-ναι απλός καταγραφέας, ήτοι συλλέκτηςαφηγήσεων. Η Βενέτη το διαθέτει. Επι-προσθέτως, η δική της απόδοση της ντο-πιολαλιάς δεν θα χαρακτηριζόταν δωρι-κή, όπως αντρών συγγραφέων από την ί-δια περιοχή. Ούτε κοφτός είναι ο ρυθ-μός, ούτε βραχείς οι προτάσεις, και τα ε-πίθετα δεν λείπουν. Παραμένει, ωστόσο,λιτός λόγος της καθημερινής κουβέντας.Στις ιστορίες γίνεται μερικές φορές μέ-χρι και γλαφυρός. Ακόμη, όμως, και στασύντομα διηγήματα, της μίας σελίδας ήκαι της μίας παραγράφου, δεν αφυδατώ-νεται. Η πύκνωση του διηγήματος, αυτήη καινούρια δημοσιογραφική καραμέλα,γίνεται εδώ κυρίως με την εστίαση.

Γράφτηκε στο συνοδευτικό ∆ελτίο Τύ-που πως είναι η δύναμη της γλώσσας, μετην παλαιότητα του ιδιώματος όπωςπρόσθεσαν άλλοι, που κάνει την πραγ-ματικότητα λογοτεχνία. Πιστεύουμε πωςπαρόμοιες αποφάνσεις συνιστούν υπερ-βολές μιας εποχής, όπου η γλώσσα αλ-λοιώνεται και πολλοί τρομάζουν πως θαεκφυλιστεί. ∆εν αρκεί, όμως, μόνο ηγλώσσα. Για να μεταμορφωθεί η περα-σμένη πραγματικότητα σε λογοτεχνίαχρειάζονται “μύθια” και ιστορίες. Αλλάποια είναι η πραγματικότητα του βιβλίουτης Βενέτη; Εκ πρώτης όψεως, εκείνη σεκάποιο από τα 34 χωριά της Μουργκά-νας. ∆εν κατονομάζεται, όπως δεν προσ-διορίζεται και ο γενέθλιος τόπος της, πέ-ραν του εντοπισμού του στο Νομό τηςΘεσπρωτίας. Ο χρόνος είναι ακόμη πιοαόριστος, καθώς απλώνεται σε μια τρια-κονταετία, από τη γερμανική Κατοχή μέ-χρι περίπου το 1975. Όπως εξομολογεί-ται η συγγραφέας σε συνέντευξή της, ηπραγματικότητα των ιστοριών της είναιο αντικατοπτρισμός από τις αφηγήσειςεκείνων που έζησαν Κατοχή-Εμφύλιο-

πολιτική προσφυγιά ή κατέφυγαν προςεπιβίωση στη μετανάστευση των δεκαε-τιών ’50-’60. Λόγω ηλικίας λείπει το βιω-ματικό απόθεμα του βίαιου εκπατρι-σμού, που στοιχειοθετεί το «Μητριά Πα-τρίδα» του Γκανά, όπως, βεβαίως, και τοιδεολογικό φορτίο των διηγημάτων τουΧατζή.

“Με τις κουβέντες των γιαγιάδων της”έστησε η Βενέτη τον αλλοτινό κόσμο. Εί-ναι ένας κόσμος γυναικών, που έδειξαντην δύναμή τους όχι επαναστατώντας,αλλά αντέχοντας. Είναι Ρωμιές, όπως οιΗπειρώτισσες του Χατζή και οι γραίεςτου Παπαδιαμάντη, κυρίως αυτές οι δεύ-τερες μαζί με τις εγγόνες τους. Όταν υ-πάρχουν στην οικογένεια άντρες, αυτοίαποτελούν απειλή, είτε για καιρό πολέ-

μου πρόκει-ται είτε γιαταραγμένες ε-ποχές αλλάχωρίς εχθρο-πραξίες. Το ί-διο συμβαίνεικαι όταν εμ-πλέκονταιστη διήγησηάντρες ομαδι-κά. Γερμανοίή αντάρτεςφέρνουν τηνκαταστροφή^καίνε σπίτια,παίρνουν ο-μήρους, επι-στρατεύουν.Το 1974, πουη δεκατετρά-χρονη τότεσυγγραφέαςβρέθηκε “μό-νιμος κάτοι-κος Αμερι-κής” και “οικουβέντεςτων γιαγιά-δων της” δεν

μπορούσαν πια να την φτάσουν και νατην συντροφέψουν, διάβαζε τα γράμμα-τα από την οικογένεια και έγραφε. Πότεγράφτηκαν οι ιστορίες του βιβλίου δεντο αποκαλύπτει. Το μόνο που εξομολο-γείται, είναι πως ξεκίνησε, όταν οι πόνοιτης δικής της ζωής την παραζόρισαν.Τότε θυμήθηκε μια παλιά συμβουλή, πουπαρότρυνε, όταν κάτι σε βασανίζει, να τογράφεις, μέχρι να πάψει να πονάει.

Η κάθαρση έρχεται με ιστορίες, που εί-ναι εστιασμένες στις τραγικές καταστά-σεις των ανθρώπων, αλλά καταλήγουνμε μία θυμόσοφη αποστροφή, παρηγο-ρητική, συχνά σαν βγαλμένη από παρα-μύθι. Ήδη, στους τίτλους υπάρχει μίανότα καθησυχαστική, ακόμη κι αν η ιστο-ρία αναφέρεται στις πιο οδυνηρές πλευ-ρές του Εμφυλίου, όπως το «Για ένα κα-λύτερο αύριο» και το «Μη, ψυχούλες,μη». Τις περισσότερες φορές τα ξεκινή-ματα είναι χαμηλόφωνα περιγραφικά,συχνά διαλογικά. Μετά, σιγά-σιγά, σω-ρεύονται τα “πάθια”, ατομικά, περισσό-τερα της οικογένειας, ακόμη, λόγω επο-χής, της κοινότητας ή και του λαού ολό-κληρου.

Σε μια εποχή, που θάλλει η διακειμενι-κότητα, η Βενέτη συμπληρώνει την προ-φορική ιστορία, που έμαθε παιδί δίπλαστο τζάκι ακούγοντας ιστορίες “του χιο-νιού”, με αναγνωστικές εμπειρίες απόΑίσωπο και Άντερσεν, αλλά και από ταεπίλεκτα της γενιάς του 1880, του συν-τοπίτη της τραγουδιστή Κρυστάλλη συμ-περιλαμβανομένου, στην προ πεντηκο-νταετίας ανθολόγηση των εκδόσεων Πε-χλιβανίδη. Μιας μορφής παρθενογένεσηκατορθώνει η Βενέτη, όντας, όπως φαί-νεται, ακόμη και μετά την έκδοση του βι-βλίου αμόλυντη από τον συγγραφικό ιό,που σκοτώνει ακόμη και τις καλύτερεςγραφίδες, κυριολεκτικά αφανίζονταςφερέλπιδες και πρωτοεμφανιζόμενους.

Αν και η αθωότητα στο αρχιπέλαγος τηςελληνικής πεζογραφίας, όπου κολυ-μπούν καρχαρίες, μπορεί να αποδειχθείεξαιρετικά επικίνδυνη. Στραγγίζονταςτις υποθέσεις από τα πεζά της, για τηνκαθεμία θυμάσαι να έχεις διαβάσει πε-ρισσότερες της μίας ιστορίες. Κι όμως,οι δικές της έχουν διαφορετική υφή, έ-τσι όπως ξετυλίγονται μέσα από το λόγοτων γυναικών για άλλες γυναίκες, συμ-πάσχοντας σαν να είναι κοινός ο φόρτοςτων δεινών. Υστερούν εκείνες, που δημι-ουργούν την εντύπωση πως έχουν αυτο-βιογραφικό υπόβαθρο («Μιά Κατοχή»,«Η κούκλα»). ∆ιασκεδαστικές νότες υ-πάρχουν στις τρεις τέσσερις με ήρωα ένααγόρι, που πρέπει να τα βγάλει πέρα μετα γίδια, την πείνα, την εξ ουρανού βοή-θεια σε τροφή και ένδυση, μέχρι και μετο τέρας της καθαρεύουσας που έκανετην εμφάνισή του με το πρώτο Πάτερ η-μών.

Αυτές, όμως, που εντυπώνονται είναιοι ιστορίες των γυναικών, παρόλο πουστις περιγραφές δεν διακρίνεται καμίατάση ηρωοποίησης. Προβάλλει μόνο ηβαθιά σχέση τους με τη γη, σαν από εκείνα αντλούν τη δύναμή τους. Στο «Ένασωρό παλικάρια», υπάρχει μια πνοή α-γιότητας, που ευφραίνει κι ας καταλήγειμε τον θρήνο και τον κοπετό κηδείας. Ηγυναίκα είχε χάσει στη σειρά άντρα, μά-να, πατέρα, γαμπρό, αδερφή, αδερφό,νύφη και έμεινε με εφτά παιδιά, ένα τοδικό της. Εκείνο βρήκαν να πάρουν όμη-ρο οι Γερμανοί, εκείνη η ομάδα έτυχε ναπέσει σε ενέδρα και πήγαν όλοι πλην ε-νός από σφαίρες ελληνικές. Κι όμως, ή-ταν γλυκιά, “το αγαθό της πλεόναζε, αγι-ούλα ήταν”. Από την ίδια ανθεκτική στό-φα είναι η γυναίκα του Αλέξη, που δού-λευε το φουρνέλο στο άνοιγμα του δρό-μου προς το χωριό. “Γκαστρωμένη” ηΑλέξαινα, έριξε στη φωτιά εισιτήρια καιδιαβατήρια, αποτρέποντας οριστικά τημετανάστευση στη μακρινή Αυστραλία.Για την αποκοτιά της έφταιγαν οι «Κου-βέντες από δω ως τον ήλιο», προειδο-ποιεί ο τίτλος. Σωστή ηρωίδα η κοπέλαπου πήρε ο Κίτσιος, “δεν είχε φοβηθείζωντανό και πεθαμένο”, αλλά η πεθεράτην έριξε «Στο βαθύ» του ποταμιού. Ακό-μη πιο άγριος ο πατέρας του γαμπρούπου προξένεψαν στην ορφανή με τα μά-τια τα «Τόσο μαύρα». Πάντως, και στιςτρεις έτυχε καλός άντρας. Γιατί υπάρ-χουν άλλες άτυχες, όπως εκείνη στο«Πόσο άτυχη!!» ή η άλλη που την άφησεμε ανήλικα στη Νυρεμβέργη. Αυτή είναιη “γιγαντόψυχη” Θανασούλα, στο «Έτσιχορεύουν τα βουνά», η κορυφαία των η-ρωίδων της Βενέτη. Ένας θηλυκός Ζορ-μπάς.

Το φάσμα των Ρωμιών γυναικών τηςΜουργκάνας το συμπληρώνουν οι για-γιάδες. Όλες τους προστατευτικές, πουστην ανάγκη υψώνουν ανάστημα για ναπροστατέψουν τα κορίτσιά τους. Με «Τομαχαίρι» πάντοτε ορθό, πήγε η γιαγιάκαι γύρισε στο παραπέτασμα, για να δειένα κομμάτι από τη διαμελισμένη οικο-γένειά της. Υπάρχουν, όμως, και οι πα-ραλογισμένες από έρωτα. Στο «Παλιά ι-στορία» με άρωμα Βιζυηνού, που η συγ-γραφέας τον έχει διαβάσει, και στο «Τι’ναι, μάνα», συμπλήρωμα στου Θεοτόκητο «Πίστομα», που μπορεί και να μην τοέχει διαβάσει. Συναντάμε, πάντως, στησυλλογή ένα άλλο διήγημα που αναμε-τριέται με εκείνο του Κερκυραίου, το«Εδώ κοιτάξτε». Για βιβλία σαν της Βε-νέτη, λυπάται κανείς, που ο βίος τους εί-ναι τόσο βραχύς. Με τα όριο ηλικίας πουθέσπισαν οι ειδήμονες των κρατικώνβραβεύσεων, χάνεται μια ακόμη ευκαι-ρία μνημόνευσής του.

Μ. Θεοδοσοπούλου

1064 Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014 2277ΒΙΒΛΙΟ

Από τις πλαγιές της Μουργκάνας

Κώστας Μπαλάφας, 1965.

Page 28: Κυριακή 21-09-2014

2288 Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014MOYΣΙΚΗ

Βάιλ και Μπρεχτ:διπλή επαναστατικήδιαδικασίαΤο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκηςσε συνεργασία με την Εθνική ΛυρικήΣκηνή παρουσιάζει το δίπτυχο«Mahagonny Songspiel» (1927) και«Αυτός που λέει ναι» (1930) τωνΒάιλ και Μπρεχτ. Το πρώτο είναιένα έργο που κριτικάρει βίαια τονκαπιταλισμό, αποτελεί μάλιστα τηνεκκίνηση της δημιουργικής τουςσυνεργασίας, ενώ το δεύτερο,συνιστά μια ιδιαίτερη φόρμα με τηνοποία πειραματίστηκε ο Μπρεχτπριν την αυτοεξορία που τουεπέβαλε η άνοδος του ναζισμού.Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη τηςπαράστασης Αλέξανδρο Ευκλείδη,«τα δύο έργα αποτελούν καρπούςμιας από τις πιο σπουδαίεςσυνεργασίες στην πορεία τηςτέχνης του 20ού αιώνα, αυτήςμεταξύ του συνθέτη Κουρτ Βάιλ καιτου συγγραφέα Μπέρτολτ Μπρεχτ,γράφτηκαν στο πλαίσιο μιας διπλήςεπαναστατικής διαδικασίας, τόσοκαλλιτεχνικής όσο και πολιτικής,και αποτυπώνουν τη “θερμοκρασία”μιας εποχής που, μέσα σε μιαγενικευμένη κρίση, αναζητούσε ναεπαναπροσδιορίσει τα όρια και τουςστόχους της καλλιτεχνικήςέκφρασης. Τα δύο έργα είναιεντελώς διαφορετικά, τόσο ωςπρος την πολιτική τους στόχευσηόσο και ως προς τα καλλιτεχνικάτους μέσα». Την ορχήστρα θαδιευθύνει ο ΒλαδίμηροςΣυμεωνίδης. Πρωταγωνιστούν (στοMahagonny Songspiel): Jessie: ΆνναΣτυλιανάκη, Bessie: ΑγγελικήΚαθαρίου, Charlie: Χρήστος Κεχρής,Billy: ∆ημήτρης Ναλμπάντης, Bobby:∆ιονύσης Τσαντίνης, Jimmy:Κωνσταντίνος Κατσάρας, (στο«Αυτός που λέει ναι»), το αγόρι:Χρήστος Κεχρής, η μητέρα:Αγγελική Καθαρίου, ο δάσκαλος:∆ιονύσης Τσαντίνης. Τρειςσπουδαστές: ∆ημήτρηςΝαλμπάντης, ΑλέξανδροςΕυκλείδης, ΚωνσταντίνοςΚατσάρας. Συμμετέχουν: η ΧορωδίαΙ. Ν. Αγίων Κυρίλλου & ΜεθοδίουΘεσσαλονίκης. Μουσική ∆ιδασκαλίαΧορωδίας: Μαρία ΈμμαΜελιγκοπούλου και η Ορχήστρα∆ωματίου «Contra Tempo».Η εκδήλωση αυτή χρηματοδοτείταιμερικώς από το Kurt WeillFoundation for music.Την Πέμπτη 25 και την Παρασκευή26 Σεπτεμβρίου, στις 9μ.μ., στηναίθουσα Αιμίλιος Ριάδης στο κτίριοΜ2 του Μεγάρου ΜουσικήςΘεσσαλονίκης. Τιμές εισιτηρίων 16,12 και 8 ευρώ (μαθητικά -φοιτητικά - κάτοχοι κάρταςανεργίας).

Επιµέλεια: ΛΛιιάάνναα ΜΜααλλααννδδρρεεννιιώώττηη

[email protected]

ΜΟ

ΥΣΙΚ

ΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Γκαλά μπαλέτουγια την ΜάγιαΠλισέτσκαγια

Την Μάγια Πλισέτσκαγια την χαρακτηρί-ζουν ως την μεγαλύτερη χορεύτρια τουαιώνα μας και της έχει απονεμηθεί ο κο-

ρυφαίος τίτλος της «Απόλυτης Πρώτης Χορεύ-τριας», πρόκειται για μία μπαλαρίνα μύθο. Ησπουδαία αυτή χορεύτρια θα λαμπρύνει με τηνπαρουσία της το γκαλά μπαλέτου, συμμετέχον-τας στον εορτασμό των 90ων γενεθλίων της.Την επιλογή των χορευτών –όλοι τους πρωτο-χορευτές των μεγαλύτερων μπαλέτων του κό-σμου– έκανε η ίδια η Μάγια Πλισέτσκαγια καιτο πρόγραμμα θα περιλαμβάνει έργα και ρόλουςπου η ίδια έχει γράψει ιστορία ερμηνεύοντας,όπως: ∆ον Κιχώτης, Ραϊμόντα, Καρυοθραύστης,Ωραία Κοιμωμένη, Μαύρος Κύκνος, Ρωμαίοςκαι Ιουλιέτα, Μανόν, Κουρσάρος, Κάρμεν.

Συμμετέχουν οι πρώτοι χορευτές: VladimirShklyarov, Marianela Nunez, Roberta Marquez,Thiago Soares, Alina Cojocaru, Arionel Vargas,Anastasia Stashkevich, Vyacheslav Lopatin, Ser-gio Bernal, Gudrun Bojesen, Ulrik Birkkjaer καιη Ana Sophia Scheller.

∆εν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά για τους λά-τρεις του μπαλέτου από το να παρακολουθούνμαζί με την θρυλική μπαλαρίνα Μάγια Πλισέ-τσκαγια μια παράσταση χορού αφιερωμένη σ’αυτήν, αλλά δεν υπάρχει και μεγαλύτερη τιμήγια τους χορευτές και τις χορεύτριες να συμμε-τέχουν σ’ ένα γκαλά προς τιμήν της μυθικήςθεάς του χορού χορεύοντας μπροστά της, γνω-ρίζοντας ότι η ίδια τους επέλεξε γι’ αυτή τηνβραδιά.

Την Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου, στις 9μ.μ., στοΗρώδειο. Τιμές εισιτηρίων: από 80 έως 15ευρώ (φοιτητικά – ανέργων – πολυτέκνων –ΑΜΕΑ).

Συναυλία της ΚρατικήςΟρχήστρας Αθηνών

«Αβάν πρεμιέρ» του αρχιμουσικού Στέφανου Τσιαλή στο πόντιουμ της Κρα-τικής Ορχήστρας Αθηνών, με τη νέα του ιδιότητα του διευθυντή της Ορχή-στρας. Ο Στέφανος Τσιαλής θα διευθύνει την Ορχήστρα σ’ ένα πρόγραμμα «κο-σμοπολίτικο», γοητευτικό και προσαρμοσμένο στις… χωροταξικές συνθήκες.Περιλαμβάνει από τα Ερείπια των Αθηνών του Μπετόβεν, τους Ουγγρικούς χο-ρούς (αρ. 5 και αρ. 6) του Μπραμς, Τρεις ελληνικούς χορούς του Σκαλκώτακαι έργα του Πάουλ Λίνκε και του Γιόχαν Στράους, έως πασίγνωστες και αγα-πημένες κινηματογραφικές συνθέσεις που ξεκίνησαν την καριέρα τους από τοκλασικό πια αριστούργημα «Καζαμπλάνκα», το «Μονομάχο» και τους «Πειρα-τές της Καραϊβικής».

Με την υποστήριξη της Πρεσβείας της Ομοσπονδιακής ∆ημοκρατίας της Γερ-μανίας στην Αθήνα.

Την Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου, στις 9μ.μ., στον Κήπο του Μεγάρου Μου-σικής Αθηνών. Τιμές εισιτηρίων: (την ημέρα της συναυλίας) 12 ευρώ και (προ-πώληση) 10.

Ανέκδοτα έργατου Μάνου Χατζιδάκι

Την επαναπροσέγγιση των έργων που υπάρχουν στο επίσημοαρχείο του αλλά και τη γνωριμία με κάποια από τα ανέκδοταέργα του σπουδαίου έλληνα συνθέτη Μάνου Χατζιδάκι έχουν

ως στόχο οι δύο συναυλίες, με το γενικό τίτλο «Τρόποι του φεγ-γαριού» και ερμηνευτές την Ελλη Πασπαλά και τον Vassiliko. Ογιος του Μάνου, Γιώργος Χατζιδάκις, υπογράφει την καλλιτεχνικήεπιμέλεια και με αυτές τις δύο συναυλίες ξεκινά φέτος τη συστη-ματική παρουσίαση των μουσικών έργων του Μάνου Χατζιδάκι.

Στο πρώτο μέρος της συναυλίας θα παρουσιαστεί για πρώτηφορά το ανέκδοτο soundtrack της ταινίας του G. Ferrara «Faccia dispia» από την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΝΕΡΙΤ και το Μου-σικό Σύνολο Χατζιδάκις με αρχιμουσικό τον Λουκά Καρυτινό. ΟΜάνος Χατζιδάκις έγραψε το 1975 τη σουίτα αυτή για την ομώνυμηταινία παραμένοντας για μεγάλο διάστημα στην Ιταλία. To θέματης ταινίας είναι τα παιχνίδια συνομωσίας των κέντρων εξουσίαςκαι η φυσική αντίδραση των λαών. Το δεύτερο μέρος της συναυ-λίας περιλαμβάνει μια επιλογή από τα διασημότερα τραγούδια πουο συνθέτης έγραψε για τον παγκόσμιο κινηματογράφο.

Στις 24 & 25 Σεπτεμβρίου, στις 9μ.μ., στο Ηρώδειο. Τιμές εισι-τηρίων: από 70 έως 22 ευρώ (γενική είσοδος) και 15 (φοιτητικά -ΑΜΕΑ).

H πιο εκλεκτή ορχήστρατης Βρετανίας

Με μια από τις σπουδαιότερες ορχήστρες του κόσμου και τηνπαλαιότερη και εκλεκτότερη της Βρετανίας, εγκαινιάζεται τοπρόγραμμα 2014-15 του Μεγάρου Μουσικής: τη Συμφωνική

Ορχήστρα του Λονδίνου υπό τον μεγάλο ρώσο Βαλέρι Γκέργκιεφ, κο-ρυφαίο στη ρωσική μουσική του 19ου και του 20ού αιώνα. Το πρό-γραμμα αποκλειστικά ρωσικό, με Τσαϊκόφσκι και Προκόφιεφ, σε μιασυναυλία-γεγονός, με τη σύμπραξη του Ντένις Ματσούεφ, (γ.1975, Ιρ-κούτσκ), ενός από τους πιο περιζήτητους πιανίστες της γενιάς του,με σπουδές στο Ωδείο της Μόσχας. Ο Ματσούεφ θεωρείται διάδοχοςτων μεγάλων ρώσων πιανιστών: Εβγκένι Κισίν, Αρκάντι Βόλοντος,ακόμα και του Βλαντίμιρ Χόροβιτς.

Ο Βαλέρι Γκέργκιεφ (γ.1953), προικισμένος, ιδιοσυγκρασιακή φι-γούρα σε όλες τις μεγάλες αίθουσες μουσικής του κόσμου, από τουςπιο επιδραστικούς και δραστήριους μαέστρους της εποχής, καλλιτε-χνικός και γενικός διευθυντής του θρυλικού Θεάτρου Μαριίνσκι τηςΑγίας Πετρούπολης από το 1988, θεωρεί τη Συμφωνική Ορχήστρα τουΛονδίνου «υπέροχη ορχήστρα, ιδιοφυή, με μεγάλη ευαισθησία στις ερ-μηνείες και τεράστια ευελιξία». Από το 2007, που ανέλαβε τη διεύ-θυνσή της, έστρεψε τη βρετανική αυτή ορχήστρα προς το αγαπημένοτου ρωσικό ρεπερτόριο και μέχρι τώρα έχει ηχογραφήσει μαζί τηςόλες τις Συμφωνίες του Προκόφιεφ και του Στραβίνσκι.

Την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου, στις 8.30μ.μ., αίθουσα Χρήστος Λαμ-πράκης του Μεγάρου Μουσικής. Τιμές εισιτηρίων: από 70 έως 19ευρώ και 9,50 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ), 13 (πολύτεκνοι,65+).

Page 29: Κυριακή 21-09-2014

Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014 2299ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Τη συνέντευξη πήρεο Στράτος Κερσανίδης

Η ταινία σας είναι -κατά την άποψήμου- ένα σύγχρονο δράμα, με την ένταση

να κινείται υπογείως. Έχετε επηρεαστείαπό κάποιους σκηνοθέτες ή ταινίες, πιοσυγκεκριμένα;

∆εν μπορώ να σας πω συγκεκριμένακάποια ονόματα ή ταινίες, όχι. Αγαπώ

πολύ το σινεμά, έχω αγαπημένους σκη-νοθέτες και ταινίες αλλά δεν ακολουθώσυγκεκριμένα κάποια επιρροή. Ασυνεί-δητα μάλλον μου συμβαίνει να έχω κά-ποιες συγγένειες.

Υπάρχει κάποια πραγματική ιστορίαπίσω από την ιδέα του σεναρίου;

Όχι δεν είναι πραγματική ιστορία.Είναι μια σύνθεση από πράγματα πουάκουσα και είδα αλλά και από δικές μουυποθέσεις και αναπάντητα ερωτήματα.

Μπορούμε να πούμε πως η ταινία σαςπροσεγγίζει κατά αλληγορικό τρόπο τησύγχρονη Ελλάδα της κρίσης και τηςδιάψευσης;

Αλληγορικά, ίσως ναι. Για μένα είχανσημασία οι χαρακτήρες, οι σχέσεις τουςκαι οι επιλογές τους και όχι τόσο η ακρι-βής νατουραλιστική προσέγγιση της ελ-ληνικής πραγματικότητας όπως σε ένακοινωνικό δράμα.

Ζείτε και εργάζεστε στο Βερολίνο καιαυτή είναι η πρώτη σας ελληνική ταινία.Πόσο διαφέρουν οι συνθήκες παραγω-γής στη χώρα μας από τη Γερμανία;

Έτσι λένε πολλοί, πως διαφέρουν,αλλά δεν κατάλαβα πολλές διαφορές καιαν υπήρχαν κάποιες εγώ τις βίωσα ευτυ-χώς μόνο προς το καλύτερο. Οι άνθρω-ποι εδώ είναι πολύ πιο ευέλικτοι και πιοπρόθυμοι. Οι συνεργάτες μου έτσι κι αλ-λιώς τρομερά επαγγελματίες αλλά συγ-χρόνως και πολύ χαλαροί και συνεννοή-σιμοι. Έγιναν όλα όπως έπρεπε και μεπολλή ηρεμία.

Η ταινία ήδη έχει μία πορεία σε διεθνήφεστιβάλ. Μετά την ελληνική πρεμιέρα,συνεχίζεται αυτή η πορεία;

Ναι. Βέλγιο, Αίγυπτο, Ισραήλ, Βραζι-λία, Αυστραλία, Μαρόκο, Ελβετία καιαλλού. Η επίσημη πρεμιέρα της ταινίαςθα γίνει στις 22 Σεπτεμβρίου, στο Φεστι-βάλ Κινηματογράφου της Αθήνας «Νύ-χτες Πρεμιέρας», τρεις μέρες πριν απότην έξοδό της στις αίθουσες. Μέχρι στιγ-

μής, όπου προβλήθηκε, απέσπασε πολύκαλές κριτικές, με αποκορύφωμα τηνπροβολή της στο Φεστιβάλ του Βερολί-νου, στο τμήμα Φόρουμ, όπου και απέ-σπασε το Βραβείο της Οικουμενικής Επι-τροπής.

Στην ταινία πρωταγωνιστούν οι: ΜαρίαΚαλλιμάνη, Αλέξανδρος Λογοθέτης, Μα-ρίσσα Τριανταφυλλίδου, Γιάννης Τσορ-τέκης, Ζωή Ασημάκη, Ιερώνυμος Καλε-τσάνος, Αλεξία Καλτσίκη, Νίκος Γεωρ-γάκης, Νεφέλη Κουρή.

Η διεύθυνση φωτογραφίας είναι τουΓιοχάνες Λούις, τα σκηνικά και τα κο-στούμια της Αλίκης Κούβακα, η μουσικήτης Μαριέττας Φαφούτη η οποία έχειγράψει, ειδικά για την ταινία, τους στί-χους και τη μουσική για το τραγούδι«Φως μες στο σκοτάδι», ένα ταγκό πουερμηνεύει με μοναδικό τρόπο η ΜαρίζαΡίζου.

[email protected],kersanidis.wordpress.com

«ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ»

Η αξιοπρέπεια μιας γυναίκαςΜια συζήτηση με τον σκηνοθέτη Αθανάσιο Καρανικόλα

Οσαρκαστικός, αντισυμβατικός, αναρχικός σκηνοθέ-της, Λουίς Μπουνιουέλ, έχει στις ταινίες του κάποιααγαπημένα θέματα, όπως τους μεσοαστούς και τον

κλήρο. Βρίσκονται διαρκώς στο στόχαστρό του με μία πε-ριπαικτική διάθεση, η οποία μέσα από τη λεπτή σάτιρα γί-νεται σκληρή κριτική.

Έτσι και στην «Ωραία της ημέρας» (Belle de jour), που γύ-ρισε το 1967, ο τρομερός Ισπανός μετατρέπει μια όμορφημεσοαστή σε πόρνη. Η Σεβερίν παντρεμένη με ένα γιατρό,αλλά ψυχρή ερωτικά, πιάνει δουλειά σε έναν οίκο ανοχήςμε το όνομα Ωραία της Ημέρας. Εκεί θα καταφέρει να ικα-νοποιήσει τις ερωτικές της φαντασιώσεις, ενώ την ίδια ώραγίνεται όλο και πιο τρυφερή με το σύζυγό της. Τελικά όμωςόλα αυτά ίσως να μην είναι αλήθεια. Ίσως η Σεβερίν να έχειπλάσει έναν κόσμο φαντασιώσεων για να ξεφύγει από τηνάχαρη σεξουαλική της καθημερινότητα. Αλλά μπορεί καινα μην είναι έτσι.

Ο Μπουνιουέλχλευάζει τον αστικόκαθωσπρεπισμό, δι-εισδύει μέσα στη σε-ξουαλικότητα και τηδιαστροφή τωνηρώων του, μελετάτα όρια μεταξύπραγματικότηταςκαι φαντασίωσης.Και στο φινάλε,αφού έχει παίξειμαζί μας σαν τηγάτα με το ποντίκι,μας αφήνει με το με-γάλο ερωτηματικό.Η Ωραία ήταν πόρνηστην πραγματικό-

τητα ή μήπως ήταν ένα παιχνίδι φαντασιώσεων;Ο σουρεαλιστής σκηνοθέτης μεταφέρει στον κινηματο-

γράφο ένα μέτριο μυθιστόρημα του Ζοσέφ Κεσέλ και με τημαεστρία του το μετατρέπει σε ύψιστο κινηματογραφικόέργο.

Στον πρωταγωνιστικό ρόλο η Κατρίν Ντενέβ, με τη ψυχρήγοητεία της, δίνει μια μοναδική ερμηνεία.

Η ταινία κέρδισε το Χρυσό Λέοντα στη Βενετία το 1967.Αξίζει εδώ να θυμηθούμε τι έγραψε για την ταινία ο αεί-

μνηστος, Βασίλης Ραφαηλίδης: «(…)Τούτο το σαδομαζοχι-στικό ποιητικό ντελίριουμ, το κρατημένο με απίστευτη μα-εστρία στα όρια του χυδαίου και του μεγαλειώδους δεν είναιπαρά ένα συναρπαστικό παιχνίδι με τα λιμπιντικά όνειραπου συνωθούνται στον εγκέφαλο μιας “καθωσπρέπει”αστής και που ο “μαιευτήρας” Μπουνιουέλ τα τραβάει, σαρ-κάζοντας, απ’ τη σκοτεινιά του αστικού πουριτανισμού, για

να τα βγάλει περί-πατο στον καθαρόαέρα της λευτεριάς,δηλαδή σ’ ένα χώροπαντελώς άγνωστοστη θεσμοποιημένηαστική συμβατικό-τητα, την εδραι-ωμένη από την τρο-μοκρατία μιας θρη-σκείας ολικά αντιε-ρωτικής, συνεπώςκαι απάνθρωπης,που είναι ο χριστια-νισμός (…)».

Σ.Κ.

«Ο λαβύρινθος» (The maze runner) τουΓουές Μπολ: Ο Τόμας ξυπνά μέσα σεένα ασανσέρ το οποίο ανεβαίνει αργά-αργά. Όταν σταματά, ανοίγει η πόρτακαι βρίσκεται μπροστά με μερικά αγό-ρια, σε έναν τόπο που ονομάζεται Κοι-λάδα. ∆εn θυμάται τίποτε από την προ-ηγούμενη ζωή του, όπως ούτε τα άλλααγόρια θυμούνται. Κάθε πρωί ανοίγειένας φράχτης και μπροστά τους εξα-πλώνεται ο Λαβύρινθος. Ο φράχτηςκλείνει κάθε νύχτα. Η απρόσμενη άφιξηενός κοριτσιού, της Τερέζας, διατα-ράσσει την κανονικότητα της καθημε-ρινότητας στην Κοιλάδα. Ταινία επι-στημονικής φαντασίας βασισμένη σεμια σειρά μπεστ-σέλερ που έγραψε οΤζέιμς Ντάσνερ.

«Αμνησία» (Before I go to sleep) τουΡόουν Τζόφε: Ένα ατύχημα δημιούρ-γησε προβλήματα στη μνήμη της Κρι-στίν Λούκας. Η Κριστίν κάθε πρωί πουξυπνά, δεν θυμάται τίποτε από την προ-ηγούμενη μέρα. Με τη βοήθεια του συ-ζύγου της, Μπεν, προσπαθεί να συναρ-μολογήσει το παζλ της ζωής της. Ται-νία μυστηρίου, βασισμένη στο ομώνυμομπεστ-σέλερ του βρετανού συγγραφέαΣτίβεν Τζ. Γουάτσον.

«Η Μπάρμπι στο Μυστικό Βασίλειο»(Barbie and the Secret Door): Ασχολία-στη!

Σινεφίλ

ΟΟΙΙ ΝΝΕΕΕΕΣΣ ΤΤΑΑΙΙΝΝΙΙΕΕΣΣ

Η καταγωγή του είναι από τη Θεσσαλονίκη, αλλά ο Αθανάσιος Καρανικόλας ζεικαι εργάζεται στο Βερολίνο. ∆εν είναι εντελώς άγνωστος στο ελληνικό κοινό,αφού το 2007 η ταινία του «Έλλα Μάκρα 42277 Βούπερταλ», προβλήθηκε στοΦεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, όπου η πρωταγωνίστρια ΆνναΛαλασίδου τιμήθηκε με το βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας. Το 2013 γύρισε τηνταινία «Echolot», η οποία προβλήθηκε στο Φόρουμ του Φεστιβάλ Βερολίνου. Επίσης, έχει σκηνοθετήσει και ταινίες μικρού μήκους. Μία από αυτές, «Ολυτρωτής μου», απέσπασε το βραβείο Έλληνες του Κόσμου, στο ΦεστιβάλΤαινιών Μικρού Μήκους της ∆ράμας, το 2004. Με την ταινία «Στο σπίτι», την πρώτη του καθαρά ελληνική, ο Καρανικόλαςεπιχειρεί μια ανατομία στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία και τις σχέσεις τωνανθρώπων. Η κεντρική του ηρωίδα, η Νάντια, είναι μια γυναίκα από τη Γεωργία ηοποία εργάζεται εδώ και 12 χρόνια σε ένα πλούσιο σπίτι. Οι σχέσεις της με τηνοικογένεια, αντρόγυνο με ένα κοριτσάκι, είναι τελείως αρμονικές, τόσο ώστε ησύζυγος να την θεωρεί φίλη της. Επιπλέον, η Νάντια έχει μια πολύ καλή σχέση μετη μικρή Ίριδα, κόρη του ζευγαριού. Όμως η αρμονία θα διαταραχτεί όταν θαδιαγνωσθεί πως η Νάντια πάσχει από μια σπάνια αρρώστια, ενώ ταυτόχροναεμφανίζονται τα πρώτα οικονομικά προβλήματα στην οικογένεια. Τώρα πλέον ηάρρωστη γυναίκα θα πρέπει να φύγει, καθώς η οικογένεια την διώχνει από τοσπίτι. Η Νάντια υπομένει σιωπηλά την κατάσταση και η στάση της αναδεικνύει τηβαθιά της αξιοπρέπεια. Η ταινία θα προβάλλεται από τις 25 Σεπτεμβρίου και μεαυτήν την ευκαιρία είχαμε μια σύντομη συζήτηση με τον σκηνοθέτη, ΑθανάσιοΚαρανικόλα.

Για μένα είχαν σημασίαοι χαρακτήρες, οισχέσεις τους και οιεπιλογές τους και όχιτόσο η ακριβήςνατουραλιστικήπροσέγγιση τηςελληνικήςπραγματικότητας όπωςσε ένα κοινωνικό δράμα.

«Η ΩΡΑΙΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ»

Σαρκάζοντας τη μεσοαστική τάξη

Page 30: Κυριακή 21-09-2014

3300 Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014ΘΕΩΡΙΑ

Tης Ναόμι Κλάιν

Ακούστηκε μια φωνή από τα με-γάφωνα: παρακαλούνται οι επι-βάτες της πτήσης 3935 από

Ουάσιγκτον για Τσάρλεστον να μαζέ-ψουν τις χειραποσκευές τους και να εκ-κενώσουν το αεροσκάφος. Κατέβηκαναπό τις σκάλες και μαζεύτηκαν στηνκαυτή άσφαλτο. Εκεί αντίκρισαν έναασυνήθιστο θέαμα: οι ρόδες του τζεττων αμερικανικών αερογραμμών είχανβυθιστεί στο μαύρο οδόστρωμα σαν ναήταν φρέσκο τσιμέντο. Οι ρόδες είχανφτάσει πολύ βαθιά και έτσι το όχημαπου κατέφτασε για να ρυμουλκήσει τοαεροπλάνο δεν τα κατάφερνε. Η εται-ρεία ήλπιζε ότι χωρίς το βάρος τωντριανταπέντε επιβατών το αεροσκάφοςθα ήταν αρκετά ελαφρύ για να ξεκολ-λήσει. Έκανε όμως λάθος. Κάποιοςανέβασε μια φωτογραφία «Γιατί ακυ-ρώθηκε η πτήση μου; Επειδή στην Ουά-σιγκτον κάνει τόση ζέστη που το αερο-πλάνο βούλιαξε δέκα εκατοστά μέσαστην άσφαλτο.»

Τελικά ήρθε ένα μεγαλύτερο ρυ-μουλκό όχημα με μεγαλύτερη ισχύ καικατάφερε να απεγκλωβίσει το αερο-πλάνο. Η πτήση πραγματοποιήθηκε με3 ώρες καθυστέρηση. Ένας εκπρόσω-πος της εταιρείας παρουσίασε ως αιτίατου γεγονότος την «πολύ ασυνήθιστηθερμοκρασία».

Οι θερμοκρασίες του καλοκαιριούτου 2012 ήταν πράγματι ασυνήθισταυψηλές (το ίδιο συνέβη το προηγούμενοκαι το επόμενο καλοκαίρι). Και η αιτίαδεν αποτελεί μυστήριο: πρόκειται γιατην ασύστολη χρήση ορυκτών καυσί-μων (...) Η ειρωνεία της υπόθεσης -τογεγονός ότι η χρήση ορυκτών καυσίμωνμεταβάλλει τόσο δραστικά το κλίμαώστε να δημιουργεί προβλήματα στηχρήση ορυκτών καυσίμων- δεν απέ-τρεψε τους επιβάτες της πτήσης 3935από το να επανεπιβιβαστούν στο αερο-σκάφος και να συνεχίσουν το ταξίδιτους. Ούτε αναφέρθηκε η κλιματική αλ-λαγή στη κάλυψη της είδησης.

∆εν έχω το δικαίωμα να κρίνω τουςεπιβάτες. Όσοι από εμάς ζούμε μια έν-τονα καταναλωτική ζωή, όπου και ναβρισκόμαστε, είμαστε μεταφορικά επι-βάτες της πτήσης 3935. Ενώ βρισκόμα-στε αντιμέτωποι με μια κρίση που απει-λεί την επιβίωση του είδους μας, ολό-κληρος ο πολιτισμός μας συνεχίζει νακάνει το ίδιο ακριβώς πράγμα που προ-κάλεσε αυτή την κρίση, καταβάλλονταςαπλώς λίγο περισσότερο κόπο. Όπως ηαεροπορική εταιρία έφερε δυνατότερορυμουλκό για το αεροπλάνο, έτσι και ηπαγκόσμια οικονομία ανεβάζει τονπήχη από τις συμβατικές πηγές ορυ-κτών καυσίμων σε ακόμα πιο ρυπογό-νες και επικίνδυνες εκδοχές (...)

Εν τω μεταξύ, κάθε βεβιασμένη φυ-σική καταστροφή παράγει νέα ειρωνικάστιγμιότυπα ενός κλίματος που γίνεταιόλο και πιο αφιλόξενο για τις ίδιες τιςβιομηχανίες που ευθύνονται για την

υπερθέρμανσή του. Όπως οι ιστορικέςπλημμύρες του 2013 στο Calgary, πουανάγκασαν τους επικεφαλής των πε-τρελαϊκών εταιρειών που εκμεταλ-λεύονται τα κοιτάσματα ασφαλτούχουάμμου της Αλμπέρτα να στείλουν τουςεργαζόμενους στα σπίτια τους και ναεξαφανιστούν, ενώ ένα τρένο που μετέ-φερε εύφλεκτα προϊόντα πετρελαίουκόντεψε να ανατραπεί όταν μια σιδηρο-δρομική γέφυρα κατέρρευσε. Ή όπως ηξηρασία που χτύπησε το Μισισιπή τηνπροηγούμενη χρονιά, ρίχνοντας τόσο τηστάθμη του νερού, ώστε τα πετρελαι-οφόρα πλοία να μείνουν ακινητοποι-ημένα για μέρες, περιμένοντας τους μη-χανικούς του στρατού να σκάψουν ένακανάλι (...)

Θυμόμαστε και ξεχνάμε

Η εμπειρία μιας τέτοιας γνωστικήςπαραφωνίας είναι μέρος της ζωής μαςσε αυτή την αντιφατική ιστορική στιγμήπου μια κρίση που συστηματικά αγνο-ούσαμε μας χτυπάει κατακέφαλα –κιεμείς πολλαπλασιάζουμε τους παρά-γοντες που μας οδήγησαν αρχικά σεαυτή την κρίση.

Αρνιόμουν να ασχοληθώ με την κλι-ματική αλλαγή για περισσότερο καιρόαπό όσο θα ήθελα να παραδεχτώ. Φυ-σικά και ήξερα ότι συμβαίνει. ∆ενήμουν σαν τον Ντόναλντ Τραμπ και τοTea Party που έλεγαν ότι αφού υπάρχειακόμα χειμώνας, όλα είναι ένα ψέμα.Αλλά δεν μελετούσα αρκετά τις λεπτο-μέρειες και διάβαζα βιαστικά τις ειδή-σεις ή διάβαζα μόνο όσες ήταν πολύτρομακτικές. Είχα πείσει τον εαυτό μουότι η επιστήμη παραείναι περίπλοκηγια μένα και ότι οι περιβαλλοντολόγοιέχουν το θέμα υπό έλεγχο. Και συνέχιζανα συμπεριφέρομαι σαν να μην υπήρχεκανένα πρόβλημα με τη γυαλιστερήκάρτα στο πορτοφόλι μου που με κατέ-τασσε στην κατηγορία «ελίτ» των συ-χνών πελατών αερογραμμών.

Πάρα πολλοί αρνούμαστε την κλιμα-τική αλλαγή με παρόμοιο τρόπο. Ρί-χνουμε μια ματιά και μετά την ξεχνάμε.Ή ασχολούμαστε, αλλά μετά το γυρί-ζουμε σε αστείο («κι άλλα σημάδια τηςΑποκάλυψης!»), που είναι ένας άλλοςτρόπος να αδιαφορούμε.

Ή ασχολούμαστε αλλά καθησυχά-ζουμε τον εαυτό μας με ιστορίες για τηνευφυΐα των ανθρώπων που θα εφεύ-ρουν ένα τεχνολογικό θαύμα που θαεξαφανίσει με μαγικό τρόπο το διοξεί-διο του άνθρακα από τον ουρανό και θαελαττώσει τη θερμότητα του ήλιου.Πράγμα το οποίο, όπως κατάλαβα κά-νοντας έρευνα για αυτό το βιβλίο, είναιακόμα ένας τρόπος να αδιαφορούμε.

Ή λέμε στον εαυτό μας ότι δενέχουμε χρόνο να ασχοληθούμε με κάτιτόσο μακρινό και αφηρημένο –ακόμα κιαν έχουμε δει το νερό στο μετρό τηςΝέας Υόρκης και τους ανθρώπους στιςστέγες των σπιτιών της Νέας Ορλεάνηςκαι ξέρουμε ότι κανείς δεν είναι ασφα-λής –οι πιο ευάλωτοι λιγότερο απόόλους. Αν και κατανοητός, αυτός ο τρό-πος σκέψης είναι επίσης ένας τρόποςνα αδιαφορούμε.

Ή ασχολούμαστε αλλά νομίζουμε ότιτο μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναινα αλλάξουμε τους εαυτούς μας. Προ-βληματιζόμαστε, ψωνίζουμε κατευ-θείαν από παραγωγούς, αφήνουμε τοαυτοκίνητο στο σπίτι, αλλά ξεχνάμε ναπροσπαθήσουμε να αλλάξουμε πραγμα-τικά το σύστημα που κάνει την κρίση

αναπόφευκτη, επειδή αυτό θα έφερνε«αρνητική ενέργεια» και δεν μπορεί ναπετύχει. Και φαίνεται σαν να ασχολού-μαστε, επειδή οι αλλαγές στον τρόποζωής μας είναι όντως μέρος της λύσης,αλλά εξακολουθούμε να κωφεύουμεαπό τη μία πλευρά.

Ίσως να ασχολούμαστε πραγματικά,αλλά έπειτα, αναπόφευκτα, ξαναξε-χνάμε. Θυμόμαστε και ξεχνάμε. Έτσιείναι η κλιματική αλλαγή: είναι δύ-σκολο να μείνει κανείς συγκεντρωμέ-νος για πολύ. ∆ιατηρούμε μια πότε-ναι-πότε-όχι οικολογική αμνησία για πολύλογικούς λόγους. Αρνούμαστε, γιατίφοβόμαστε ότι αν επιτρέψουμε τηνπλήρη πραγματικότητα της κρίσης ναμπει μέσα μας τίποτα δε θα είναι πια τοίδιο. Κι αυτό είναι αλήθεια.

Ξέρουμε ότι αν συνεχίσουμε με τουςίδιους ρυθμούς να αυξάνουμε τις εκ-πομπές αερίων κάθε χρόνο, η κλιματικήαλλαγή δε θα αφήσει τίποτα στονκόσμο μας όπως είναι. Οι μεγάλες πό-λεις θα βυθιστούν, αρχαίοι πολιτισμοίθα χαθούν στη θάλασσα, και είναι πολύπιθανό τα παιδιά μας να περάσουν με-γάλο μέρος της ζωής τους προσπαθών-τας να γλιτώσουν και να αποκαταστή-σουν τις ζημιές από τρομερούς κατα-κλυσμούς και ακραίες ξηρασίες. ∆εχρειάζεται να κάνουμε τίποτα. Ας συνε-χίσουμε να κάνουμε ό,τι κάνουμε τώρα,είτε να περιμένουμε μια τεχνολογικήλύση ή να καλλιεργούμε τα δικά μαςλαχανικά ή να δικαιολογούμαστε ότιδεν έχουμε χρόνο να ασχοληθούμε.

Αρκεί να μην αντιδράσουμε σε μια τέ-τοια κρίση που απειλεί τα πάντα. Αρκείνα συνεχίσουμε να παριστάνουμε ότιδεν είμαστε τρομοκρατημένοι. Και έτσι,σιγά σιγά, θα φτάσουμε στο σημείο πουφοβόμαστε περισσότερο, αυτό από τοοποίο αποστρέφαμε το βλέμμα. ∆ε χρει-άζεται επιπλέον προσπάθεια.

Ένα σχέδιο Μάρσαλ για τη Γη

Υπάρχουν τρόποι να αποτρέψουμεαυτό το ζοφερό μέλλον, ή τουλάχιστοννα το κάνουμε πολύ λιγότερο φρικτό.Αλλά το θέμα είναι ότι κι αυτοί προ-ϋποθέτουν να αλλάξουμε τα πάντα. Γιαεμάς, τους καταναλωτές, προϋποθέτεινα αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας, τηλειτουργία της οικονομίας μας, ακόμακαι τις ιστορίες που λέμε για τη θέσημας στον κόσμο. Το καλό νέο είναι ότιπολλές από αυτές τις αλλαγές δεν είναικαι τόσο καταστροφικές. Πολλές είναικαι συναρπαστικές. Αλλά μου πήρεπολύ καιρό να το ανακαλύψω.

Θυμάμαι ακριβώς τη στιγμή που στα-μάτησα να αποστρέφω το βλέμμα μουαπό την πραγματικότητα της κλιματι-κής αλλαγής, ή τουλάχιστον την πρώτηφορά που την περιεργάστηκα καλά.Ήταν στη Γενεύη, τον Απρίλιο του2009, και είχα συνάντηση με την εκ-πρόσωπο της Βολιβίας στον ΠαγκόσμιοΟργανισμό Εμπορίου, που προς έκ-πληξή μου ήταν μια νέα γυναίκα πουτην έλεγαν Ανγκέλικα Ναβάρο Λάνος.Καθώς η Βολιβία είναι φτωχή χώρα μεμικρό προϋπολογισμό για τα διεθνή ζη-τήματα, η Ναβάρο Λάνος είχε αναλάβεικαι το θέμα της κλιματικής αλλαγήςεκτός από τα καθήκοντά τις σχετικά μετις συναλλαγές. Στη διάρκεια του μεση-μεριανού σε ένα άδειο κινέζικο εστια-τόριο, μου εξήγησε (χρησιμοποιώνταςτα τσοπστικ για να κατασκευάσει έναγράφημα για την παγκόσμια τροχιά τωνεκπομπών αερίων) ότι βλέπει την κλι-

Η κλιματική αλλαγ ή ως απειλή, αλλά και ως ευκαιρίαΓιατί έγραψα το βιβλίο “This Cha nges Everything: Capitalism vs The Climate”

Την περασμένη βδομάδακυκλοφόρησε το νέο βιβλίοτης Ναόμι Κλάιν «ThisChanges Everything:Capitalism vs The Climate»(«Αυτό τα αλλάζει όλα: Οκαπιταλισμός εναντίον τουκλίματος»). Όπως τονίζεικαι η ίδια σχετικά με τοβιβλίο της πρέπει «ναξεχάσουμε ό,τι ξέραμε γιατο φαινόμενο τουθερμοκηπίου. Η αλήθεια -ανκαι άβολη- είναι ότι τοζήτημα δεν αφορά τονάνθρακα, αλλά τονκαπιταλισμό»∆ημοσιεύουμε σήμερααπόσπασμα από τηνεισαγωγή του βιβλίου τηςπου εξηγεί, με τον δικό τηςμοναδικό τρόπο, τουςλόγους που αποφάσισε νααναδείξει το ζήτημα τηςκλιματικής αλλαγής.

ΝΑΟΜΙ ΚΛΑΪΝ

Page 31: Κυριακή 21-09-2014

Η ΕΠΟΧΗ 21 Σεπτεμβρίου 2014 3311ΘΕΩΡΙΑ

ματική αλλαγή και ως φοβερή απειλήαλλά και ως ευκαιρία.

Είναι προφανές γιατί την βλέπει ωςαπειλή: η Βολιβία εξαρτάται άμεσα απότους παγετώνες για πόσιμο νερό και γιαάρδευση και οι λευκές κορυφές τωνβουνών γύρω από την πρωτεύουσά τηςαρχίζουν να γίνονται καφέ και γκρίζεςσε ανησυχητικό βαθμό. Η ευκαιρία είναιότι, εφόσον χώρες όπως η Βολιβία δεσυνέβαλαν σχεδόν καθόλου στην εκτί-ναξη των επιπέδων εκπομπών αερίων,θα μπορούσαν να ανακηρυχθούν «κλι-ματικοί πιστωτές», που τους οφείλον-ται χρήματα και τεχνική υποστήριξηαπό τις χώρες που εκπέμπουν περισσό-τερο για να καλύψουν το μεγάλο κό-στος της διαχείρισης καταστροφώνσχετικών με την κλιματική αλλαγή,αλλά και για να βοηθηθούν να αναπτυχ-θούν χρησιμοποιώντας πράσινη ενέρ-γεια.

Η Ναβάρο Λάνος πρόσφατα μίλησεστο συνέδριο για το κλίμα του ΟΗΕ,όπου ανέπτυξε τη σκέψη για μια τέ-τοιου είδους μεταφορά πλούτου, καιμου έδωσε ένα αντίτυπο της ομιλίαςτης. «Εκατομμύρια άνθρωποι», έγραφε,«σε μικρά νησιά, σε λιγότερο ανεπτυγ-μένες χώρες, σε ηπειρωτικές χώρεςόπως και στις ευάλωτες κοινότητες τηςΒραζιλίας, της Ινδίας και της Κίνας, σεολόκληρο τον κόσμο υποφέρουν απότις συνέπειες ενός προβλήματος, στοοποίο δε συνέβαλαν. Αν θέλουμε να μει-ώσουμε τις εκπομπές αερίων στην επό-μενη δεκαετία πρέπει να κινητοποι-ηθούμε μαζικά, όσο ποτέ στην ιστορία.Χρειαζόμαστε ένα σχέδιο Μάρσαλ γιατη Γη. Το σχέδιο αυτό πρέπει να κινη-τοποιήσει χρηματοδότηση και παροχήτεχνολογικής υποστήριξης σε μεγέθηπου δεν έχουν υπάρξει στο παρελθόν.Πρέπει να χρησιμοποιηθεί η τεχνολογίασε κάθε χώρα για να εξασφαλιστεί ότιθα μειωθούν οι εκπομπές αερίων ενώθα ανεβαίνει το βιοτικό επίπεδο των αν-θρώπων. Έχουμε μόνο δέκα χρόνια.»

Φυσικά ένα σχέδιο Μάρσαλ για τη Γηθα ήταν πολύ κοστοβόρο –εκατοντάδεςδισεκατομμύρια αν όχι τρισεκατομμύ-ρια δολάρια (η Ναβάρο Λάνος δε θέ-λησε να δώσει αριθμό). Και θα έλεγεκανείς ότι το κόστος από μόνο του θατο καταδίκαζε να μην ξεκινήσει ποτέ –επιπλέον αυτά ειπώθηκαν το 2009 μετην οικονομική κρίση σε πλήρη εξέ-λιξη. Αν και η καταστροφική λογικήτης λιτότητας –που περνάει τα χρέη τωντραπεζών στους πολίτες μέσω περικο-πών στο δημόσιο τομέα, κλεισίματοςσχολείων κτλ.- δεν είχε ακόμα γίνει οκανόνας. Έτσι, αντί να κάνει τις ιδέεςτης Ναβάρο Λάνος να δείχνουν ουτοπι-κές, η κρίση είχε το αντίθετο αποτέλε-σμα.

Γίναμε όλοι μάρτυρες των τρισεκα-τομμυρίων δολαρίων που κινητοποι-ήθηκαν τη στιγμή που οι ηγέτες μαςαποφάσισαν να ανακηρύξουν κατά-σταση κρίσης. Αν αφήναμε τις τράπεζεςνα πτωχεύσουν, μας είπαν, ολόκληρη ηοικονομία θα κατέρρεε. Ήταν θέμα τηςσυλλογικής μας επιβίωσης άρα έπρεπενα βρεθούν χρήματα. Κατά τη διαδικα-σία αυτή κάποιες από τις μεγαλύτερεςψευδαισθήσεις του οικονομικού μαςσυστήματος βγήκαν στην επιφάνεια(Χρειάζεστε λεφτά; Τυπώστε περισσό-τερα!). Λίγα χρόνια νωρίτερα οι κυβερ-νήσεις είχαν μια παρόμοια προσέγγισημετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμ-βρίου. Για πολλές δυτικές χώρες ότανεπρόκειτο για την οικοδόμηση ενός

κράτους επιτήρησης και ασφαλείας και

για τη χρηματοδότηση πολέμων στοεξωτερικό η εύρεση κονδυλίων δε φά-νηκε να αποτελεί πρόβλημα.

Η κλιματική αλλαγή ως κρίση

Η κλιματική αλλαγή ποτέ δεν έτυχεμεταχείρισης παρόμοιας με αυτή τηςκρίσης από τους ηγέτες μας, παρά τογεγονός ότι ενέχει τον κίνδυνο να κατα-στρέψει ζωές σε πολύ μεγαλύτερη κλί-μακα από μια τράπεζα ή ένα κτήριο πουκαταρρέει. Οι μειώσεις στις εκπομπέςαερίων που προκαλούν φαινόμενο τουθερμοκηπίου, που σύμφωνα με τουςεπιστήμονες είναι απαραίτητες για ναμειωθεί ο κίνδυνος καταστροφής, αντι-μετωπίζονται σαν απλές συμβουλές,σαν πράξεις που μπορούν να αναβλη-θούν ούτε λίγο ούτε πολύ επ’ αόριστον.Προφανώς το τι θα χαρακτηριστείκρίση εξαρτάται από σχέσεις ισχύος και

προτεραιότητες, όχι από χειροπιαστά

δεδομένα. Όμως δεν πρέπει να μεί-νουμε θεατές σε όλο αυτό: Οι πολιτικοίδεν είναι οι μόνοι που έχουν τη δυνατό-τητα να ανακηρύξουν κρίση. Μπορούννα το κάνουν και τα μαζικά κινήματααπλών πολιτών.

Η δουλεία δεν αποτελούσε κρίση γιατις ελίτ της Αμερικής και της Βρετανίαςμέχρι να χαρακτηριστεί έτσι από το κί-νημα κατάργησής της. Οι ρατσιστικέςδιακρίσεις δεν ήταν κρίση μέχρι να τιςκαταστήσει το κίνημα των κοινωνικώνκαι πολιτικών δικαιωμάτων. Οι διακρί-σεις με βάση το φύλο δεν ήταν κρίσημέχρι να τις χαρακτηρίσει το φεμινι-στικό κίνημα. Το απαρτχάιντ δεν ήτανκρίση μέχρι να το κάνει το κίνημα γιατην κατάργησή του.

Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, αν αρκε-τοί από εμάς πάψουμε να αδιαφορούμεκαι αποφασίσουμε ότι η κλιματική αλ-λαγή είναι μια κρίση που της αξίζει μιααντίδραση επιπέδου σχεδίου Μάρσαλ,τότε θα αρχίσει να είναι κρίση και οι τά-ξεις των πολιτικών θα πρέπει να απαν-τήσουν με το να βρουν διαθέσιμους πό-ρους και να καταργήσουν τους κανόνεςτης ελεύθερης αγοράς που αποδείχτη-καν τόσο εύπλαστοι όταν τα συμφέ-ροντα των ελίτ βρίσκονται σε κίνδυνο.Περιστασιακά αντιλαμβανόμαστε ίχνηαυτής της δυνατότητας, όταν μια κρίσηθέτει την κλιματική αλλαγή στο προ-σκήνιο για λίγο. «Τα χρήματα δεν έχουνσημασία για μια τέτοια προσπάθειαανακούφισης. Όσα χρήματα και ναχρειάζονται θα τα διαθέσουμε» είχε δη-λώσει ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέι-βιντ Κάμερον –ο Μίστερ Λιτότητα αυτο-προσώπως- όταν μεγάλες περιοχές τηςχώρας του βρέθηκαν κάτω από το νερόαπό τις ιστορικές πλημμύρες του Φε-βρουαρίου 2014 και ο κόσμος ήταν ορ-γισμένος που η κυβέρνηση δεν έκανεκάτι παραπάνω για να βοηθήσει.

Ακούγοντας τη Ναβάρο Λάνος να πε-ριγράφει την οπτική της Βολιβίας άρ-χισα να καταλαβαίνω πώς η κλιματικήαλλαγή –αν αντιμετωπιστεί ως πραγμα-τική κατάσταση εκτάκτου ανάγκης τουπλανήτη, όπως εκείνες οι πλημμύρες-μπορεί να γίνει καταλύτης για την αν-θρωπότητα, όχι μόνο παρέχοντάς μαςμεγαλύτερη ασφάλεια από ακραίες και-ρικές συνθήκες αλλά δημιουργώνταςκοινωνίες πιο ασφαλείς και δίκαιες με

πολλούς άλλους τρόπους. Οι πόροι πουχρειάζονται για να εγκαταλείψουμεγρήγορα τα ορυκτά καύσιμα και να προ-ετοιμαστούμε για τα επόμενα ακραίακαιρικά φαινόμενα θα σώσουν μεγάλεςμερίδες του παγκόσμιου πληθυσμούαπό τη φτώχεια, παρέχοντάς τους υπη-ρεσίες που αυτή τη στιγμή τους λεί-πουν, από πόσιμο νερό μέχρι ηλεκτρι-σμό. Πρόκειται για ένα όραμα για τομέλλον που ξεπερνάει το να επιβιώ-σουμε ή να αντέξουμε στην κλιματικήαλλαγή, ξεπερνάει την «άμβλυνση» τηςκλιματικής αλλαγής ή την «προσαρ-μογή μας» σε αυτή με την ψυχρήγλώσσα του ΟΗΕ. Είναι μια προοπτικήστην οποία χρησιμοποιούμε συλλογικάτην κρίση για να κάνουμε ένα άλμαπρος ένα μέλλον σαφώς καλύτερο απότο παρόν μας.

Καταλύτης για μια θετική αλλαγή

Μετά από αυτή τη συζήτηση κατά-λαβα ότι δε φοβόμουν πια να βυθιστώστην επιστημονική πραγματικότητα τηςκλιματικής απειλής. Έπαψα να απο-φεύγω τα άρθρα και τις επιστημονικέςμελέτες και άρχισα να διαβάζω ό,τι έπε-φτε στα χέρια μου. Επίσης έπαψα ναρίχνω την ευθύνη αποκλειστικά στουςπεριβαλλοντολόγους, σταμάτησα ναλέω στον εαυτό μου ότι πρόκειται γιαδουλειά άλλων, για πρόβλημα άλλων.Και μέσα από συζητήσεις με άλλους στοαυξανόμενο κίνημα για την κλιματικήδικαιοσύνη άρχισα να βλέπω πολλούςτρόπους να γίνει η κλιματική αλλαγήκαταλύτης για μια θετική αλλαγή –πώςθα γίνει το καλύτερο επιχείρημα πουείχαν ποτέ οι προοδευτικοί άνθρωποιγια να απαιτήσουν την ανοικοδόμησηκαι αναζωπύρωση τοπικών οικονομιών,να αποτρέψουν επιβλαβείς νέες συμ-φωνίες ελεύθερου εμπορίου και να επα-ναπροσδιορίσουν τις παλιές, να επεν-δύσουν στις καχεκτικές δημόσιες υπο-δομές όπως τα μέσα μαζικής μεταφο-ράς και η φτηνή στέγαση, να επανακτή-σουν την κυριότητα των θεμελιωδώνυπηρεσιών όπως η ενέργεια και τονερό, να αντικαταστήσουν το άρρωστοαγροτικό μας σύστημα με κάτι πολύ πιουγιές, να ανοίξουν τα σύνορα σε μετα-νάστες των οποίων ο εκτοπισμός συν-δέεται με τις επιπτώσεις του κλίματος,να σεβαστούν επιτέλους τα δικαιώματατης γης των ιθαγενών –όλα αυτά θαβοηθήσουν να σταματήσουν να υπάρ-χουν αυτά τα ακραία επίπεδα ανισοτή-των στο εσωτερικό των κρατών μας καιανάμεσα σε αυτά.

Και άρχισα να βλέπω σημάδια –νέεςσυμμαχίες και φρέσκα επιχειρήματα- ναυπαινίσσονται πώς, αν αυτές οι ποικί-λες συνδέσεις γίνουν πιο ευρέως κατα-νοητές, η επιτακτικότητα της κλιματι-κής αλλαγής θα μπορούσε να σχηματί-σει τη βάση ενός ισχυρού μαζικού κινή-ματος που θα ενσωματώσει όλα αυτά ταφαινομενικά σκόρπια θέματα σε μια ρη-τορική με συνοχή για το πώς να προ-στατευτεί η ανθρωπότητα από την κα-ταστροφή και του αδιανόητα άδικου οι-κονομικού συστήματος και του αποστα-θεροποιημένου κλιματικού συστήμα-τος. Έγραψα αυτό το βιβλίο επειδήέβγαλα το συμπέρασμα ότι η δράση γιατο κλίμα μπορεί να αποτελέσει έναν τέ-τοιο σπάνιο καταλύτη.

Μετάφραση:Ματίνα Καραγιαννίδου-Σταμπουλή

Έτσι είναι η κλιματικήαλλαγή: είναι δύσκολονα μείνει κανείςσυγκεντρωμένος γιαπολύ. ∆ιατηρούμε μιαπότε-ναι-πότε-όχιοικολογική αμνησία γιαπολύ λογικούς λόγους.Αρνούμαστε, γιατίφοβόμαστε ότι ανεπιτρέψουμε τηνπλήρη πραγματικότητατης κρίσης να μπειμέσα μας τίποτα δε θαείναι πια το ίδιο. Κιαυτό είναι αλήθεια.

Η κλιματική αλλαγ ή ως απειλή, αλλά και ως ευκαιρίαΓιατί έγραψα το βιβλίο “This Cha nges Everything: Capitalism vs The Climate”

Page 32: Κυριακή 21-09-2014

Ο Παύλος Φύσσαςκαι οι άταφοι νεκροίΤου Θωμά Τσαλαπάτη

«Ένα τέλος σκληρό και φωτεινόδε μας δόθηκεεπιζήσαμεκαι τώρα πια δεν είναι τρόποςνα ξεφύγουμε απ’ αυτό πουακόμα γύρω μας πονάειαυτό που άρχισε και πρέπεινα τελειώσει.Μέσα απ’ το ρόγχο της γριάςχιλιετηρίδαςχυμάει ο ήλιος κραταιός-ο νέος αγώνας.»

(Βύρων Λεοντάρης, Ανασύνδεση)

Είναι οι άταφοι νεκροί, αυτοί που ημνήμη δεν τους επιτρέπει να ησυ-χάσουν, αυτοί που οι γύρω συνθή-

κες αναπαράγουν το γεγονός του θανά-του τους ως ένα μόνιμο ενδεχόμενο γιατους όμοιούς τους. Τα μνημεία δεν θακαλύψουν με ησυχία τις μορφές τους, τατραγούδια δεν θα φράξουν την ακοήτους και η απουσία τους θα προστεθείσαν παρουσία, δίπλα σε όλους όσοι δη-λώνουν παρόντες, παρόντες ενάντια σεό,τι σημαίνει η βίαιη απουσία. ∆εν υπάρ-χουν νεκροί, μονάχα ξεχασμένοι. Και οιάταφοι νεκροί διαδηλώνουν δίπλα μαςστοιχειώνοντας όνειρα, προσδοκίες καιεφιάλτες.

Μια διαρκής υπενθύμιση

Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα πα-ραμένει μια διαρκής υπενθύμιση. Ζώσακαι χαίνουσα σαν διαμπερής πληγή στοχρόνο. Καταρχήν του γεγονότος. Της μα-χαιριάς στην καρδιά, του νεκρού παι-διού, του τι σημαίνει φασίστας και αντι-φασίστας, του τι σημαίνει σκοτώνω στησήμερον Ελλάδα. Και επίσης υπενθύμιση

για ό,τι προηγήθηκε και ό,τι ακολού-θησε. Όλων των γεγονότων που οδήγη-σαν στη 18η Σεπτεμβρίου του 2013. Τομαχαίρι του χρυσαυγίτη τραυμάτισε ταυ-τόχρονα τις κατασκευασμένες μας αυτα-πάτες, την ηττοπαθή μας αισιοδοξία, τιςαδικαιολόγητες δικαιολογίες μας. Ήρθεστο προσκήνιο ως αποτέλεσμα, βαφτί-ζοντας αιτίες την κρατική ανοχή καιχρήση των φασιστικών δράσεων, τωνπογκρόμ, της χρήσης του φασιστικούλόγου και των φασιστικών πράξεωνστην κυβερνητική πολιτική, το ξέπλυματου προσώπου του τέρατος από τα κανά-λια, της εφημερίδες και τους δημοσιο-λόγους. Μετά τη δολοφονία όλες οι υπο-σημειώσεις στο φάκελο της ΧρυσήςΑυγής, υποσημειώσεις που τη δικαιολο-γούσαν και λείαιναν το σχήμα της, υπο-σημειώσεις που όδευαν να κατακτήσουντελικά το κύριο σώμα του κειμένου, εξα-φανίστηκαν (δεν ξεχνούμε και δεν πρέ-πει ποτέ να ξεχάσουμε όλα τα σενάριακαι τα υπονοούμενα περί σοβαρής Χρυ-σής Αυγής).

Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα, σή-μανε το τέλος όλων των ‘‘δεν ήξερα’’. Τοκύμα αποκαλύψεων, (αποκαλύψεωνστην πλειοψηφία τους γνωστών απόπολύ πριν, αλλά φιμωμένα εδώ και χρό-νια από τα κυρίαρχα μέσα) που ακολού-θησε τη δολοφονία, περιέγραψε με τονπιο ξεκάθαρο τρόπο τη ναζιστική ακρί-βεια της ιδεολογίας και της πρακτικήςτης Χρυσής Αυγής. Και εκ των υστέρωνπεριέγραψε τα χαρακτηριστικά εκείνουτου σταθερού 10% των συμπολιτών μαςμε τις αυξομειώσεις του. Τις ανοχές, τιςσυγγένειες και τις συμπάθειές του. Γιανα τελειώνουμε με τα μισόλογα, τιςωραιοποιήσεις και τις επικλήσεις στηνπαιδεία, την άγνοια, τους πειρασμούςκαι λοιπές ιδεαλιστικές και μεταφυσικές

υποθέσεις.

Ο μέσα εχθρός

Μήπως είναι επιτέλους καιρός να το-ποθετήσουμε και μια ιστορική παράμε-τρο στις αναλύσεις; Εννοώ πως ακόμακαι αν δεν είμαστε πρόθυμοι να πούμεπως το 10% της ελληνικής κοινωνίαςείναι φασίστες, μήπως θα ήταν καλό νααναφέρουμε πως τη μέρα που ακολού-θησε τον Β Παγκόσμιο ολόκληρη η στε-λέχωση του κρατικού μηχανισμού, στη-ρίχθηκε σε δωσίλογους, γερμανοτσολιά-δες, συμπαθούντες και σχετιζόμενουςτου παλαιότερου καθεστώτος; Μήπως ναπαραδεχτούμε πως δεν υπήρξε ποτέ

πραγματική αποχουντοποίηση του δημο-σίου τομέα και κατ’ επέκταση της ελλη-νικής κοινωνίας; Μήπως είναι κάλο κά-ποια στιγμή να ερευνήσουμε το δρόμοπου μας φέρνει από τους μαυραγορίτεςτου χθες σε ένα κομμάτι του σημερινούκεφαλαίου (θέλω να πω εκείνο το 13,7 %στο Κολωνάκι στις τελευταίες εκλογέςσε βάζει σε σκέψεις όπως και να’ χει).∆εν θα ‘χε ενδιαφέρον μια και όλο καιπιο συχνά κάνουμε λόγο για πολεμικέςαποζημιώσεις να θέσουμε ως μέρος τηςσυζήτησης όχι μόνο τον έξω εισβολέα,αλλά και τον μέσα εχθρό;

Και αν με τον όποιο τρόπο αποδε-χτούμε την ύπαρξη ενός κομματιού τηςκοινωνίας με τα χαρακτηριστικά αυτά,δεν θα είχε επίσης ενδιαφέρον να περι-γράψουμε το πού αλλά ταυτόχρονα καιτο γιατί συμβίωνε αρμονικά σε άλλακόμματα πριν απελευθερωθεί από τονμεγάλο σεισμό της κρίσης; Να μιλή-σουμε -για λίγο έστω- για τη Νέα ∆ημο-κρατία του Αβέρωφ και τα ανδραγαθή-ματα της νεολαίας του (όποιος βρει ποιασημερινά στελέχη της κυβέρνησης δια-δραμάτισαν κεντρικό ρόλο στην τότε ιδε-ολογία και δράση της κερδίζει μια λού-τρινη κούκλα του Γιόζεφ Γκέμπελς), γιατο ΠΑΣΟΚ της Αυριανής, για τις παλαι-ότερες καταγγελίες για τις σχέσεις τουκράτους με το ακροδεξιό παρακράτος;

Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα ση-μαίνει πολλά πράγματα. Οργή, θρήνο,συνειδητοποίηση. Αλλά μαζί με αυτά ση-μαίνει ταυτόχρονα και πρωτίστως, ατο-μική ευθύνη. Μια ευθύνη που θα εμποδί-σει παρόμοιες επαναλήψεις, που θα απο-καταστήσει το παρελθόν και το μέλλονκαι που τελικά θα δώσει ειρήνη σε όλουςτους άταφους νεκρούς μας.

tsalapatis.blogspot.gr

Η δολοφονία τουΠαύλου Φύσσα, σήμανετο τέλος όλων των ‘‘δενήξερα’’. Το κύμααποκαλύψεων, πουακολούθησε τηδολοφονία, περιέγραψεμε τον πιο ξεκάθαροτρόπο τη ναζιστικήακρίβεια της ιδεολογίαςκαι της πρακτικής τηςΧρυσής Αυγής.