ΑΚΡΑΤΑ 2010

Η εργασία αυτή δημιουργήθηκε στα πλαίσια του Εθνικού Θεμα-τικού Δικτύου «Τα Σπήλαια της Ελλάδας στο φως», που συντονίζει το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βάμου Χανίων. Στο Δίκτυο αυτό το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ακράτας είναι ένα από τα συνεργαζόμενα μέλη. Ως συνεργάτες του Δικτύου αναλάβαμε τη θεματική ενότητα «Μύθοι-Θρύλοι-Παραδόσεις» ειδικά για τα σπήλαια του νομού Αχαΐας.

Η Αχαΐα έχει πολλά φυσικά τοπία, που μαγνητίζουν τον καθένα με την ομορφιά τους. Οι μύθοι είναι αστείρευτοι, καθώς οι λαϊκές δοξασίες κυριαρχούν. Τα σπήλαιά της, αξιοποιημένα ή μη, σε μεταφέ- ρουν σε άλλες εποχές που, ίσως, θα ήθελες να ζήσεις…

Ακολουθεί μια μικρή περιήγηση στα σπήλαια της περιοχής μας: Σελ.

Λίγα λόγια για τα σπήλαια……………………………………………………… 3 Σπήλαιο των Λιμνών (Καστριά)……………………………………………….. 4 Σπήλαιο του Βουραϊκού Ηρακλή (Ζαχλωρίτικα)…………………………….. 6 Μέγα Σπήλαιο (Καλάβρυτα) …………………………………………………... 8 Παναγία Τρυπητή (Αίγιο) ……………………………………………………… 10 Καλιακουδότρυπα (Κάτω Λουσοί) ……………………………………………. 11 Του πουλιού η τρύπα (Καστριά) ………………………………………………. 11 Βαγενάκια (Κλειτορία) ………………………………………………………… 11 Χελωνοσπηλιά (Λυκούρια) …………………………………………………….. 11 Σπήλαιο Παναγιάς Δροβολοβού (Καμενιάνοι) ……………………………….. 12 Σπηλαιοβάραθρο Κάτω Σαλμενίκου …………………………………………… 12 Σπήλαιο του Αγίου Ταξιάρχη (Άνω Βλασία) …………………………………. 13 Σπήλαια στην περιοχή Φτέρη και Σέλισσα (Αίγιο) ………………………….. 14 Σπήλαιο της Μονής Ταξιαρχών / Του Λεοντίτη η Σπηλιά (Αίγιο) ………….. 14 Σπήλαιο Ιεράς Μονής Αναλήψεως (Πιτίτσα Ρίου) ………………………….. 15

Αρύμνιον Άντρον (Άραξος) …………………………………………………….. 16 Σπήλαιο του Αγ. Βασιλείου (Αιγείρα) ………………………………………… 16 Σπήλαιο της Χούχλιας (Αιγείρα) ………………………………………………. 17 Ιερά Μονή Αγ. Τριάδας (Ακράτα) ……………………………………………... 17 Σπήλαιο των Βλάχων (Ερύμανθος) …………………………………………… 17 Τρούπα (Ερύμανθος) …………………………………………………………… 18 Αλεξαντρίνα (Ερύμανθος) ……………………………………………………… 18 Καλιακότρυπα / Καλιακουδότρυπα (Ερύμανθος) …………………………….. 18 Σπήλαιο Μπουντρούμι (Ροδινή Αχαΐας) ………………………………………. 18 Σπηλαιοβάραθρο Πατακιάρα (Πόρτες Κάτω Αχαΐας) ………………………. 18 Νεραϊδότρυπα / Σπήλαιο Πορτών (Κάτω Αχαΐα) …………………………… 19 Σπηλιά Παπάστου (Κλειτορία) ………………………………………………… 19 Σπήλαιο Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (Καλάβρυτα) …………………….. 19 Σπήλαια Καταρράκτη (Δήμος Φαρρών) ……………………………………… 20 Σπηλιά της Παναγιάς (Σανταμέρι) …………………………………………… 20 Σπήλαιο Αγίου Δημητρίου Πετροχωρίου (Δήμος Δύμης) …………………… 20

Σαν επίλογος …………………………………………………………………….. 21 Βιβλιογραφία – πηγές …………………………………………………………… 22

Ένα σπήλαιο… πολλοί μύθοι! Το ταξίδι ξεκινά…

ΚΠΕ ΑΚΡΑΤΑΣ 2

ixnilatis33.blogspot.com

Παραμυθένιο παλάτι στα έγκατα της αχαϊκής γης

Λίγα λόγια για τα σπήλαια

Η χρήση των σπηλαίων από τον άνθρωπο άρχισε πολύ νωρίς, σχεδόν ταυτόχρονα με την εμφάνισή του πάνω στη γη. Ως ον αδύναμο και ανυπεράσπιστο από τα στοιχεία της φύσης και τα άγρια θηρία, ο άνθρωπος γρήγορα ένιωσε έντονη την ανάγκη να βρει μια κατοικία ασφαλή και προφυλαγμένη από εξωτερικούς κινδύνους, προκειμένου να επιβιώσει και να διαιωνίσει το είδος του. Τα σπήλαια ήταν τα μόνα μέρη που εξυπηρετούσαν άμεσα τον παραπάνω στόχο, γι’ αυτό ανέκαθεν αποτέλεσαν μόνιμο τόπο διαμονής του προϊστορικού ανθρώπου. Οι εντυπωσιακές αναπαραστάσεις ζώων και σκηνών από την καθημερινή ζωή που κοσμούν τα τοιχώματα πολλών σπηλαίων και χρονολογούνται αρκετές χιλιάδες χρόνια πριν από τη γέννηση του Χριστού, είναι αδιάψευστοι μάρτυρες της παραπάνω πραγματικότητας. Όπως είναι φυσικό, τα σπήλαια δε χρησιμοποιήθηκαν από τον άνθρωπο ως τόποι κατοικίας μόνο, αλλά και λατρείας των θεών. Εκεί οι πρόγονοί μας προσεύχονταν καθημερινά και θυσίαζαν στους θεούς τους. Η ελληνική μυθολογία ιδιαίτερα ήθελε τους αρχαίους θεούς να λατρεύονται σε σπήλαια. Επιπλέον οι αρχαίοι είχαν μετατρέψει πολλά σπήλαια σε θεραπευτήρια για ασθένειες κάθε είδους, τα γνωστά «Ασκληπιεία». Ήταν, με άλλα λόγια, μέρη ιερά, και, λόγω της ιδιαίτερης και απόκοσμης μορφολογίας τους, σύντομα εξελίχθηκαν σε τόπους μυστηριακούς, μαγικούς και συνάμα τρομακτικούς για την απλοϊκή σκέψη.

Γύρω τους συσσωρεύτηκαν άπειροι μύθοι, θρύλοι , παραδόσεις, ακόμα και παραμύθια, που επιβιώνουν μέχρι τις μέρες μας αναλλοίωτα. Τα σπήλαια και ιδιαίτερα τα βάραθρα, οι «τρύπες», όπως τις αποκαλεί ο πολύς κόσμος λόγω της δύσκολης πρόσβασής τους, από τα πανάρχαια χρόνια προκαλούσαν έξαψη στη λαϊκή φαντασία και πλήθος από μυθικές ιστορίες συνδέθηκαν με την ύπαρξή τους. Πανέμορφες νεράιδες, μυθικά τέρατα, φοβεροί ληστές, ξωτικά που παίρνουν την ανθρώπινη μιλιά, αμύθητοι κρυμμένοι θησαυροί, φαντάσματα που εμφανίζονται

ΚΠΕ ΑΚΡΑΤΑΣ 3

ξαφνικά τις νύχτες, φωνές και βρυχηθμοί που ακούγονται από τα βάθη των σπηλαίων, άνθρωποι που μπήκαν σε σπηλιές και εξαφανίστηκαν χωρίς ν’ αφήσουν ίχνος πίσω τους, υπόγειες πόλεις, ακόμα και ολόκληροι πολιτισμοί, όλα έχουν θέση στην ανθρώπινη φαντασία που αποδεικνύεται ανεξάντλητη. Η λαϊκή ευσέβεια, μάλιστα, συχνά κάνει λόγο και για ιερές εικόνες που εμφανίστηκαν με θαυμαστό τρόπο μέσα σε σπήλαια, όπου βρίσκονταν θαμμένες για εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια. Αυτό αποδεικνύει ότι συνεχίστηκε και κατά τα χριστιανικά χρόνια η λατρεία στα σπήλαια, μέσα στα οποία οι χριστιανοί έχτισαν εκκλησίες και μοναστήρια. Και η γέννηση του Χριστού, άλλωστε, σύμφωνα με την παράδοση, μέσα σε σπήλαιο τοποθετείται. Πόσες απ’ τις αφηγήσεις που πλέχτηκαν γύρω από τα σπήλαια είναι καθαρά φανταστικές και πόσες βασίζονται σε κάποιο αληθινό ή ιστορικό γεγονός, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα. Το άγνωστο και ανεξερεύνητο πάντα γοήτευε και φόβιζε τον άνθρωπο, που έχει την τάση να εξιδανικεύει και να μυθοποιεί καθετί που αδυνατεί να ερμηνεύσει με τη λογική του. Σήμερα όμως, που τα περισσότερα σπήλαια του κόσμου, ακόμα και τα μικρότερα και στενότερα βάραθρα, έχουν εξερευνηθεί και χαρτογραφηθεί, που τολμηροί σπηλαιολόγοι κατόρθωσαν να φέρουν στο φως έναν κόσμο αληθινά θαυμαστό, κρυμμένο έως τότε στο απόλυτο σκοτάδι, ο φόβος και η προκατάληψη του ανθρώπου απέναντι στα σπήλαια άρχισαν να διαλύονται. Έπαψαν πια να πλάθονται ιστορίες για φοβερά «άντρα» και στοιχειωμένα σπήλαια και οι λίγες αφηγήσεις που απέμειναν επιβιώνουν μονάχα στη μνήμη κάποιων γεροντότερων, που επιμένουν πεισματικά να πιστεύουν πως μέσα στις σπηλιές συμβαίνουν «φοβερά και τρομερά πράγματα» και πως δεν πρέπει κανείς να πλησιάζει σε τέτοια μέρη, ειδικά τις νύχτες! Στις μέρες μας η γενική αντίληψη είναι πως τα σπήλαια δεν κρύβουν τίποτα το φοβερό και ανεξήγητο, δεν καλύπτονται από κανένα πέπλο μυστηρίου. Από μόνα τους αποτελούν «θαύματα» που δημιούργησε η φύση περίτεχνα και αδιάκοπα επί χιλιάδες χρόνια στα έγκατα της γης με συνεργό της το νερό. Παραμυθένια υπόγεια «παλάτια» με ποτάμια και λίμνες, στολισμένα με κάθε λογής πολύτιμα πετράδια – σταλακτίτες και σταλαγμίτες – που εκπέμπουν εκθαμβωτική λάμψη στα βαθιά σκοτάδια των σπλάχνων της γης. Αυτά είναι τα σπήλαια, που εξακολουθούν να σαγηνεύουν και να προσφέρουν πρωτόγνωρες συγκινήσεις σε όλους τους επίδοξους εξερευνητές τους. Η Ελλάδα είναι πρώτη στον κόσμο σε αριθμό και ποικιλία σπηλαίων, βαράθρων και υπόγειων ποταμών1. Στη συνέχεια θα ασχοληθούμε αποκλειστικά με τα σπήλαια της περιοχής της Αχαΐας και ιδιαίτερα με τους μύθους και τις παραδόσεις που δημιουργήθηκαν γύρω από αυτά από την αρχαιότητα μέχρι και τις μέρες μας.

ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΩΝ ΛΙΜΝΩΝ

Βρίσκεται κοντά στο χωριό Καστριά της Αχαΐας στον ορεινό όγκο του Χελμού, σε υψόμετρο περίπου 850 μέτρων. Απέχει 17 χλμ. από την πόλη των Καλαβρύτων, 9 χλμ. από την Κλειτορία και 60 χλμ. από την Τρίπολη. Είναι ένα σπάνιο δημιούργημα της φύσης. Το όνομά του οφείλεται στις πολλές αβαθείς λίμνες που σχηματίζονται στο εσωτερικό του διαμορφωμένες σε τρία διαφορετικά επίπεδα, γεγονός που το καθιστά μοναδικό στο είδος του, καθώς δεν έχει εντοπιστεί σε κανένα άλλο σπήλαιο του κόσμου.

Showcaves.gr Πράγματι, εσωτερικά υπάρχουν 13 Ώρες χαλάρωσης για τους ερευνητές αλλεπάλληλες κλιμακωτές λίμνες που στα βάθη του σπηλαίου

1 Η Καθημερινή, Επτά Ημέρες, Κυριακή 8 Αυγούστου 1993

ΚΠΕ ΑΚΡΑΤΑΣ 4

διατηρούν νερό όλο το χρόνο και αρκετές μικρότερες που συγκρατούν το νερό μόνο κατά τη χειμερινή περίοδο. Οι λίμνες τροφοδοτούνται από εσωτερικές πηγές και από τα νερά της βροχής, που εισέρχονται από σχισμές στην οροφή του σπηλαίου. Το χειμώνα, που η ροή του νερού είναι αυξημένη, δημιουργούνται φυσικοί καταρράκτες σε διάφορα σημεία του σπηλαίου, καθώς οι λίμνες ξεχειλίζουν, προκαλώντας ένα θέαμα μαγευτικό. Το καλοκαίρι, που τα νερά υποχωρούν, αναδεικνύονται φυσικές πέτρινες λεκάνες με δαντελωτούς σχηματισμούς και φυσικά φράγματα ύψους μέχρι και 4 μέτρων. Η οροφή του σπηλαίου, που σε κάποια σημεία φτάνει τα 30 μ., και οι εντυπωσιακοί σχηματισμοί σταλακτιτών και σταλαγμιτών, που καθρεφτίζονται στα νερά των λιμνών, συνθέτουν ένα θέαμα μοναδικό , σαγηνεύοντας κάθε επισκέπτη. Η σπηλαιολογική έρευνα απέδειξε πως το σπήλαιο αποτελεί παλαιότερη κοίτη ενός υπόγειου ποταμού, στον οποίο οφείλει και την ύπαρξή του. Το συνολικό εξερευνημένο μήκος του ανέρχεται στα 1980 μ., από τα οποία επισκέψιμα είναι μόνο τα 500, αρκετά όμως για να θαυμάσει κανείς αυτό το περίφημο δημιούργημα της φύσης, που αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα αξιοθέατα της Ελλάδας. Στο εσωτερικό του σπηλαίου έχει ανακαλυφθεί ένα πλήθος από παλαιοντολογικά ευρήματα, από τα οποία οι επιστήμονες συμπεραίνουν ότι το σπήλαιο κατοικήθηκε ήδη από τη Νεολιθική Εποχή. Έχουν βρεθεί αντικείμενα καθημερινής χρήσης αλλά και απολιθωμένα οστά ανθρώπων και διαφόρων ζώων, μεταξύ των οποίων και ιπποπόταμου, ηλικίας 300.000 ετών. Το γεγονός αυτό έχει τεράστια σημασία σε διεθνές επίπεδο, καθώς τα ευρήματα έχουν κινήσει το παγκόσμιο επιστημονικό ενδιαφέρον.

Ο μύθος

Ο αρχαίος περιηγητής και ιστορικός Παυσανίας γράφει στο βιβλίο του «Τα Αρκαδικά»: «…Υπέρ δε την Νώνακριν όρη τε καλούμενα Αροάνια και σπήλαιον εστίν εν αυτοίς. Ες τούτο αναφυγείν το σπήλαιον τάς θυγατέρας του Προίτου μανείσας λέγουσιν, ας ο Μελάμπους θυσίαις τε απορρήτοις και καθαρμοίς κατήγαγεν ες χωρίον καλούμενον Λουσούς … και ηκέσατο της μανίας εν Αρτέμιδι ιερώ. Και απ’ εκείνου την Άρτεμιν ταύτην Ημερασίαν καλούσιν οι Κλειτόριοι …» [Πάνω από τη Νώνακρη (αρχαία πόλη) υψώνονται τα λεγόμενα Αροάνια Όρη (Χελμός), όπου υπάρχει σπήλαιο, στο οποίο λένε πως ανέβηκαν και βρήκαν καταφύγιο οι κόρες του Προίτου, όταν τρελάθηκαν. Με απόρρητες θυσίες και καθαρμούς ο Μελάμπους τις έφερε κάτω, σε μια θέση που λέγεται Λουσοί … και θεράπευσε την τρέλα τους μέσα στο ιερό της Άρτεμης. Και από τότε οι Κλειτόριοι ονομάζουν την Άρτεμη «Ημερασία»]. Σύμφωνα με τη μυθολογία, οι τρεις κόρες του βασιλιά της Τίρυνθας Προίτου Λυσίππη, Ιφινόη και Ιφιάνασσα, όταν έφτασαν στην ηλικία της εφηβείας, προσβλήθηκαν από «μανία» (τρέλα). Αυτό το έπαθαν, είτε γιατί καυχήθηκαν πως ήταν ομορφότερες από τη θεά Ήρα και περιγελούσαν το άγαλμά της, είτε γιατί περιφρονούσαν τη λατρεία του Διονύσου και απέφευγαν τους άντρες.

showcaves.gr

Εντυπωσιακοί σχηματισμοί μαγεύουν τον επισκέπτη στο σπήλαιο των Λιμνών

ΚΠΕ ΑΚΡΑΤΑΣ 5

Η Ήρα δε συγχώρησε την αλαζονεία τους και, για να τις εκδικηθεί, τους σάλεψε τα λογικά. Πάνω στην τρέλα τους πίστευαν πως ήταν δαμάλες (αγελάδες) και, τρέχοντας αλλόφρονες σε βουνά και λιβάδια της Πελοποννήσου, μετέδιδαν μανία παιδοκτονίας στις γυναίκες της Αργολίδας.

Κάποτε έφτασαν στο σπήλαιο των Αροανίων. Εκεί ήταν εγκατεστημένος ο Μελάμποδας, ο μόνος θνητός στον οποίο οι θεοί είχαν δώσει την ικανότητα να γιατρεύει τις ασθένειες, και ιδιαίτερα τα ψυχικά νοσήματα (ήταν, θα λέγαμε, ο ψυχίατρος της εποχής!). Αυτός θεράπευσε τη Λυσίππη και την Ιφιάνασσα στο ιερό της Άρτεμης της Ημερασίας (που ημερεύει τον ανθρώπινο νου) κοντά στο χωριό Λουσοί. Στη συνέχεια παντρεύτηκε την Ιφιάνασσα, ενώ τη Λυσίππη παντρεύτηκε ο αδερφός του ο Βίας. Ο Προίτος έδωσε για αμοιβή ένα τρίτο του βασιλείου του στο Μελάμποδα και άλλο ένα τρίτο στο Βία. Η τρίτη και μεγαλύτερη από τις Προιτίδες, η Ιφινόη, πέθανε από τις κακουχίες. Είναι εκπληκτικό το πώς οι αρχαίοι μύθοι επιβιώνουν στην εποχή μας, έστω και παραλλαγμένοι. Ο σύγχρονος θρύλος, γνωστός στους παλαιότερους, κάνει λόγο για εφτά κοπέλες της περιοχής που έπαθαν ανθρωποφοβία, κλείστηκαν στο σπήλαιο και δεν ήθελαν να βγουν απ’ αυτό. Βλέπουμε ότι υπάρχει μια ιστορική συνέχεια από την αρχαία στη σύγχρονη παράδοση, που επιβεβαιώνει την ταύτιση του «Σπηλαίου των Λιμνών» με όσα αναφέρει ο Παυσανίας. Μια ιδιαίτερα περίεργη παράδοση της περιοχής αναφέρεται στη «Μισάμπελο πηγή», που το νερό της προκαλούσε αποστροφή προς τον οίνο. Ορισμένοι συγγραφείς την τοποθετούν στην περιοχή της Κλειτορίας. Ο Βιτρούβιος μάλιστα μιλάει «περί σπηλαίου ρεόντων υδάτων» της περιοχής Κλειτορίας. Δεν αποκλείεται η πηγή να βρισκόταν μέσα στο σπήλαιο ή στο χώρο του ναού της Άρτεμης. Υπάρχει ακόμη αναφορά ότι πάνω στην πηγή υπήρχε χαραγμένο σε λίθινη πλάκα το ακόλουθο επίγραμμα, το οποίο παραθέτουμε σε μετάφραση: «Αγρότη, αν μαζί με το κοπάδι σου ενοχλείσαι από τη ζέστη του μεσημεριού, όταν περνάς από τις ακραίες περιοχές του Κλείτορα, πάρε νερό από αυτή την πηγή και πλάι στις νύμφες του νερού βάλε το κοπάδι με τις γίδες σου. Εσύ ο ίδιος, όμως, ούτε καν να λουστείς απ’ αυτό το νερό, μήπως και η οσμή του σε βλάψει με μια ζάλη σαν ευχάριστο μεθύσι. Να αποφεύγεις το νερό της πηγής μου, που φέρνει απέχθεια στο κρασί. Ο μάντης Μελάμπους, που ίσως από το Άργος έφτασε στα όρη της τραχειάς Αρκαδίας, αφού γιάτρεψε από τη μανία τους τις Προιτίδες στο ναό της Άρτεμης, μέσα σε τούτη την πηγή ξέπλυνε όλα τα απόκρυφα μολύσματά τους». Το σπήλαιο των Λιμνών σήμερα αποτελεί τουριστικό αξιοθέατο, το οποίο επισκέπτονται χιλιάδες άνθρωποι κάθε χρόνο. Μετά την τουριστική του αξιοποίηση έχασε τις μυθικές του ιδιότητες και έτσι φιλοδοξεί να μας μαγέψει μόνο με τους εντυπωσιακούς σταλακτίτες και τα μοναδικά χρώματα των λιμνών του!

ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΟΥ ΒΟΥΡΑΪΚΟΥ ΗΡΑΚΛΗ

Αρχείο Κ.Π.Ε. Ακράτας

Η κατοικία του Βουραϊκού Ηρακλή στο φυσικό κοίλωμα του βράχου

Το σπήλαιο του Βουραϊκού Ηρακλή τοποθετείται, σύμφωνα με τον περιηγητή Παυσανία, 5,5 χλμ. νοτιοανατολικά της Ελίκης, της σπουδαιότερης, ίσως, πόλης της αρχαίας Αχαΐας, και πάνω από τα χωριά Ελαιών (πρώην Τρυπιά) και Ζαχλωρίτικα. Είναι λαξευμένο σε ψαμμιτικό κροκαλοπαγή βράχο και αποτελείται από τρία κύρια επίπεδα. Το σπήλαιο είχε χρησιμοποιηθεί τόσο στα βυζαντινά χρόνια όσο και στην τουρκοκρατία ως εκκλησάκι. Μπορεί να είχε λειτουργήσει και κατά την αρχαιότητα ως μαντικό αγροτικό ιερό, κάτι που μαρτυρά η εσωτερική διαμόρφωση του χώρου.

ΚΠΕ ΑΚΡΑΤΑΣ 6

Στην πρόσοψη της σπηλιάς, όπως αναφέρουν παλαιότεροι ερευνητές, διακρινόταν λαξευμένο το κεφάλι ενός ζώου, μάλλον λιονταριού. Οι νεότεροι όμως δεν αναφέρουν κάτι τέτοιο, μιας και ο σεισμός στις 26 Δεκεμβρίου του 1861 πιθανόν το κατέστρεψε. Η παρουσία ενός τέτοιου γλυπτού μπερδεύει τους μύθους, καθώς δεν είναι ξεκάθαρο αν ο Βουραϊκός Ηρακλής ταυτίζεται με τον ημίθεο Ηρακλή ή είναι ντόπιος ήρωας.

Ο μύθος

Κάποτε, κάπου κοντά στο Διακοπτό, ζούσε ένας βοσκός που τον έλεγαν Ηρακλή. Ο Ηρακλής αυτός ήταν κτηνοτρόφος και ζούσε σε ένα σπήλαιο πάνω από τα Ζαχλωρίτικα. Μια μέρα συνάντησε την όμορφη Βούρα, κόρη του Δία και της Ελίκης, και την ερωτεύτηκε. Η αγάπη όμως των δύο νέων δεν έμελλε να ανθίσει…

www.nea.gr/mythologia

Αναπαράσταση του μυθικού Ηρακλή

Ο Δίας είχε αντιρρήσεις γι’ αυτή τη σχέση, γιατί ο Ηρακλής έπινε πολύ κρασί και αυτό δεν του άρεσε καθόλου. Έτσι, πήρε τη Βούρα με τη βία και την έβαλε στο Χελμό, για να μην βλέπει τον αγαπημένο της. Η Βούρα όμως έμαθε από κάποιους βοσκούς ότι στους Λουσούς, κοντά στα Καλάβρυτα , υπάρχει μια πηγή που θεραπεύει τέτοιες συνήθειες. Όποιος έπινε από τη Μισάμπελο πηγή μισούσε το κρασί. Κάλεσε τότε τον Ηρακλή και του ζήτησε να πιει απ’ το νερό της πηγής, για να μπορέσουν να είναι μαζί. Έτσι κι έγινε…

Ο Δίας μετά από αυτή την κίνηση δέχτηκε τον Ηρακλή και τον πάντρεψε με την κόρη του. Χαρούμενος καθώς ήταν ο Ηρακλής, όταν πέρασαν από το φαράγγι για να πάνε στη σπηλιά του, έδωσε στον ποταμό που κυλούσε ανάμεσα το όνομα της αγαπημένης του κι έτσι ο ποταμός ονομάστηκε Βουραϊκός.

Ο περιηγητής Παυσανίας γράφει για τη σπηλιά του Ηρακλή στα Αχαϊκά: «Αφού

κατεβούμε από τη Βούρα (αρχαία πόλη, κοντά στο Άνω Διακοπτό) προς τη θάλασσα , υπάρχει ποταμός ονομαζόμενος Βουραϊκός και άγαλμα του Ηρακλή μέσα σε σπήλαιο. Ονομάζεται και αυτός Βουραϊκός, υπάρχει δε μαντείο που λειτουργεί με πίνακα και αστραγάλους (κότσια από πόδια προβάτων ή κατσικιών). Αυτός, δηλαδή, που θέλει να λάβει χρησμό από το θεό προσεύχεται μπροστά στο άγαλμα, μετά δε την προσευχή, αφού πάρει τους αστραγάλους, που βρίσκονται άφθονοι κοντά στον Ηρακλή, αφήνει πάνω στο τραπέζι τέσσερις. Πάνω σε όλους τους αστραγάλους υπάρχει κάποιο σημάδι, η έννοια του οποίου επεξηγείται στον πίνακα». Μπορούσε δηλαδή κάποιος από μόνος του να πάρει απαντήσεις για το μέλλον, χωρίς τη βοήθεια κάποιου μάντη, όπως συνέβαινε συνήθως, αλλά μόνο με τη σωστή χρήση του πίνακα, ανάλογα με την πλευρά που θα έπεφταν οι αστράγαλοι. Για το λόγο αυτό ο πίνακας αποκαλούνταν «Πίνακας της Γνώσης». Στην ευρύτερη περιοχή του ποταμού Βουραϊκού υπάρχει κι ένα δεύτερο σπήλαιο, που είναι ορατό από τη γραμμή του οδοντωτού Διακοπτό-Καλάβρυτα και ονομάζεται Δικαστήριο. Ο μύθος που πλαισιώνει αυτή τη μικρή σπηλιά από σταλαγμιτικούς βράχους

ΚΠΕ ΑΚΡΑΤΑΣ 7

μιλάει για ένα νεαρό βοσκό, ο οποίος παρακολουθούσε κρυφά τη Βούρα, όταν εκείνη έκανε μπάνιο σε μια λίμνη. Μια μέρα ο Ηρακλής τον αντιλήφθηκε και τον έπιασε επ’ αυτοφόρω.

Ο νεαρός δικάστηκε μέσα στο σπήλαιο και η ποινή του ήταν θάνατος. Αυτή η ετυμηγορία αναστάτωσε τους κατοίκους της περιοχής και από τότε μέσα στο σπήλαιο οι σταλακτίτες και οι σταλαγμίτες αποτυπώνουν τις μορφές του κατήγορου www.liveinspector.gr

και του κατηγορούμενου, για να θυμίζουν αυτήν την τόσοσκληρή απόφαση. Η σκηνή της δίκης του νεαρού

βοσκού στο «Δικαστήριο»

ΜΕΓΑ ΣΠΗΛΑΙΟ

Αρχείο Κ.Π.Ε. Ακράτας

Το Μέγα Σπήλαιο δεσπόζει πάνω στο βράχο

Επιβλητικό στα μάτια κάθε επισκέπτη και στην ψυχή κάθε προσκυνητή, το Μέγα Σπήλαιο βρίσκεται γαντζωμένο στις πλαγιές απόκρημνου βράχου σε υψόμετρο 940 μ. Πήρε το όνομά του από το κατακόρυφο βραχώδες συγκρότημα του Χελμού, πάνω στο οποίο είναι χτισμένο το οκταώροφο μοναστήρι του Μεγάλου Σπηλαίου, μόλις 10 χλμ από τα Καλάβρυτα, στη δεξιά όχθη του Βουραϊκού ποταμού. Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες και πιο ιστορικές μονές της Πελοποννήσου και της Ελλάδας γενικότερα. Ο κύριος ναός, αφιερωμένος στη Θεοτόκο, είναι χτισμένος στο κοίλωμα μιας φυσικής σπηλιάς, σκαλωμένος πάνω στο βράχο.

Στο εσωτερικό του σώζονται αγιογραφίες, που χρονολογούνται από το 1653, το ξυλόγλυπτο τέμπλο και ο άμβωνας. Εξαιρετική θέση μέσα στο ναό κατέχει η ιερή εικόνα της Παναγίας της Δεξιοκρατούσας, που θεωρείται ότι φιλοτέχνησε τον 4ο αι. ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Η εικόνα αυτή έχει δώσει στο ναό την ονομασία Παναγία η Μεγαλοσπηλιώτισσα ή Χρυσοσπηλιώτισσα. Στα βυζαντινά χρόνια το μοναστήρι είχε μεγάλη περιουσία με πολλά ακίνητα σε διάφορες περιοχές της αυτοκρατορίας (μετόχια). Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας τού είχαν αναγνωριστεί διάφορα προνόμια και οι μοναχοί είχαν οργανώσει εκεί σπουδαίο έργο παιδείας. Υπήρξε κέντρο του εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα του 1821, με σημαντικότερη στιγμή την απόκρουση των στρατευμάτων του Ιμπραήμ το 1827, που, όσο κι αν προσπάθησαν, δεν μπόρεσαν να καταλάβουν το μοναστήρι. Το κτίριο και τα πολύτιμα κειμήλια της Μονής υπέστησαν κατά καιρούς σημαντικές καταστροφές από πυρκαγιές, με πιο πρόσφατη την πυρκαγιά του 1943 από τους Γερμανούς κατακτητές. Στο Μουσείο της Μονής, ωστόσο, σώζονται ακόμη πολλά κειμήλια, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν ένα σπάνιο λάβαρο με τις μορφές τριών Βυζαντινών αυτοκρατόρων και ένας πολύτιμος σταυρός με Τίμιο Ξύλο. Το Μοναστήρι διαθέτει επίσης βιβλιοθήκη με περισσότερους από 3000 τόμους, καθώς και πλήθος χειρογράφων, πέντε από τα οποία κοσμούνται με αξιοθαύμαστες μικρογραφίες. Η φήμη του είναι πολύ μεγάλη και δέχεται χιλιάδες προσκυνητές κάθε χρόνο.

ΚΠΕ ΑΚΡΑΤΑΣ 8

Η παράδοση

Αρχείο Κ.Π.Ε. Ακράτας

Αναπαράσταση της εύρεσης της ιεράς εικόναςΣύμφωνα με την παράδοση, η ιστορία της

Μονής του Μ. Σπηλαίου αρχίζει με το θαυμαστό τρόπο ανεύρεσης της ιεράς εικόνας της Παναγίας. Δυο αδελφοί μοναχοί από τη Θεσσαλονίκη, ο Συμεών και ο Θεόδωρος, που διακρίνονταν για τη μόρφωση και την ευσέβειά τους, αφού πήγαν για προσκύνηση στους Αγίους Τόπους, είδαν, ο καθένας ξεχωριστά, την ίδια οπτασία: καθοδηγημένοι από την Παναγία έλαβαν την εντολή να πάνε στην Αχαΐα και να βρουν την ανάγλυφη εικόνα της, έργο του Ευαγγελιστή Λουκά.

Ύστερα από πολλές περιπλανήσεις και αποκαλυπτικά όνειρα, συνάντησαν στην περιοχή της Ζαχλωρούς μια βοσκοπούλα, την Ευφροσύνη, το 362 μ.Χ. Όταν την πλησίασαν, η Ευφροσύνη τούς προσκύνησε με σεβασμό και τους αποκάλεσε με τα ονόματά τους. Στη συνέχεια τους οδήγησε στο σπήλαιο όπου βρισκόταν η εικόνα που αναζητούσαν, την οποία η ίδια είχε ανακαλύψει πριν λίγο καιρό, οδηγημένη από τον τράγο του κοπαδιού της, που έμπαινε στη σπηλιά να πιει νερό από την πηγή που υπήρχε εκεί.Μέσα στο σπήλαιο η Παναγία είχε προειδοποιήσει την Ευφροσύνη ότι θα φτάσουν στην περιοχή οι δύο μοναχοί και ότι θα πρέπει να τους υποδείξει το σημείο όπου βρισκόταν η εικόνα της.

Έτσι κι έγινε. Με πολλή χαρά και ευλάβεια ο Συμεών και ο Θεόδωρος έβγαλαν την εικόνα από το σπήλαιο και την καθάρισαν από την πυκνή βλάστηση. Όταν έκαψαν τα κλαδιά, η παράδοση αναφέρει ότι τινάχτηκε βίαια ένα φίδι προς την έξοδο της σπηλιάς και σκοτώθηκε με θαυμαστό τρόπο από κεραυνό. Μέχρι πρόσφατα σώζονταν στο σημείο εκείνο τα οστά του φιδιού ως αναμνηστικά αυτού του θαύματος. Λίγο πριν το Μέγα Σπήλαιο, σε ανάμνηση της Ευφροσύνης, μια πηγή έχει ονομαστεί Πηγή της Παρθένας ή Πηγή της Αγίας Κόρης. Πώς όμως βρέθηκε η ιερή εικόνα της Παναγίας μέσα στη σπηλιά; Κατά μία εκδοχή, ο Ευαγγελιστής Λουκάς, που τη φιλοτέχνησε, τη χάρισε μαζί με άλλα δύο σπουδαία έργα του, το Ευαγγέλιο και τις Πράξεις των Αποστόλων, σε ένα πνευματικό του παιδί, τον ηγεμόνα της Αχαΐας Θεόφιλο. Εκείνος με τη σειρά του την κληροδό-τησε στους απογόνους του. Κατά την εποχή των διωγμώναυτοί την έκρυψαν μέσα στο σπήλαιο, για να την προστατέ-ψουν. Εκεί παρέμεινε για πολλούς αιώνες, μέχρι που ανακαλύφτηκε από τη βοσκοπούλα Ευφροσύνη με τον τρόπο που περιγράψαμε. Από τις πολλές πυρκαγιές που έπληξαν τη Μονή κατά καιρούς, η εικόνα έχει αμαυρωθεί. Ωστόσο κι εδώ η παράδοση έχει το λόγο της: Καμιά πυρκαγιά δεν έκαψε ποτέ ολοσχερώς την ιερή εικόνα. Παρέμεινε και παραμένει ανά τους αιώνες, όπως και το Μοναστήρι που τη στεγάζει, φωτεινός φάρος του Χριστιανισμού και σύμβολο της Ορθοδοξίας.

Αρχείο Κ.Π.Ε. Ακράτας

Απεικόνιση του φιδιού μέσα στο Μ. Σπήλαιο

ΚΠΕ ΑΚΡΑΤΑΣ 9

ΣΠΗΛΑΙΟ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΡΥΠΗΤΗΣ –ΑΙΓΙΟ

www.theasi.gr

Ο ιερός ναός της Παναγίας Τρυπητής στο Αίγιο

Ο ναός της Παναγίας Τρυπητής βρίσκεται στην παραλία του Αιγίου, χτισμένος σε σπηλιά απόκρημνου βράχου, που διακρίνεται εύκολα από το επίπεδο της θάλασσας. Η ομορφιά του τοπίου μαγεύει τον επισκέπτη, καθώς ψηλά κυπαρίσσια και πεύκα κοσμούν την αυλή του ναού. Τα 150 σκαλοπάτια που οδηγούν στο ιερό προσκύνημα δίνουν μια ξεχωριστή μεγαλοπρέπεια στο χώρο. Ακριβώς δίπλα από το ναό βρίσκουμε μια μικρή σπηλιά, ένα άνοιγμα στο βράχο χτισμένο με πέτρες, όπου, σύμφωνα με την παράδοση, βρισκόταν το ασκητήριο του καπετάνιου- ναυαγού που βρήκε την ιερή εικόνα της Παναγίας.

Στον πρόναο διακρίνουμε μια μαρμάρινη κρήνη με σταυροειδές σχήμα, πάνω στην οποία είναι χαραγμένη η γνωστή καρκινική επιγραφή «ΝΙΨΟΝ ΑΝΟΜΗΜΑΤΑ ΜΗ ΜΟΝΑΝ ΟΨΙΝ». Από το στόμα τριών αγγέλων λαξευμένων πάνω στην κρήνη ρέει αδιάκοπα αγίασμα που χύνεται σε μια μαρμάρινη λεκάνη. Στη συνέχεια ο προσκυνητής εισέρχεται στον κυρίως ναό. Μέσα στο σπήλαιο βρίσκεται η εικόνα της Παναγίας με την υποβλητική μορφή, που κρατά στην αγκαλιά της το μικρό Ιησού.

Η παράδοση

Σύμφωνα με την παράδοση, γύρω στα 1550 μ.Χ., κάποιος ναυαγός του Κορινθιακού κόλπου διέκρινε μέσα στη νύχτα ένα φως που φαινόταν από τη στεριά, σημάδι ότι βρισκόταν κοντά. Το γεγονός αυτό τον ενίσχυσε ψυχολογικά, τον γέμισε με θάρρος και επιστράτευσε τις τελευταίες του δυνάμεις, για να καταφέρει να φτάσει εκεί που έλαμπε το φως. Πλησιάζοντας διαπίστωσε, προς μεγάλη του έκπληξη, πως βρισκόταν μπροστά σε μια εικόνα της Παναγίας, κρυμμένη μέσα σε σπήλαιο, που φεγγοβολούσε ολόκληρη και φώτιζε το γύρω χώρο. Ο ναυαγός γονάτισε με ευλάβεια και ευγνωμοσύνη και προσκύνησε την ιερή εικόνα. Αμέσως ειδοποίησε τις Αρχές του Αιγίου και την επόμενη μέρα κόσμος άρχισε να συρρέει στο σημείο, προκειμένου να δει και να προσκυνήσει τη θαυματουργή εικόνα. Ο διασωθείς ναυαγός έγινε ο πρώτος ασκητής και υπηρέτης της Παναγίας στο μέρος εκείνο. Άμεσα άρχισαν ενέργειες για την ανοικοδόμηση ναού προς τιμήν της Παναγίας. Αρχικά αποφασίστηκε ο ναός να χτιστεί ανατολικότερα του σημείου όπου βρέθηκε η ιερή εικόνα, επειδή το μέρος ήταν βραχώδες. Το βράδυ της μέρας που ξεκίνησαν οι εργασίες οικοδομής, στο σπήλαιο όπου βρέθηκε η εικόνα έγινε με θαυμαστό τρόπο μια έκρηξη και ο χώρος διαμορφώθηκε με τέτοιο τρόπο, ώστε να μετατραπεί σε μικρό ναό. Με το δεύτερο αυτό θαύμα οι κάτοικοι πίστεψαν πως η Παναγία «επέλεξε το σπίτι της» κι έτσι ο

Άποψη της Παναγίας Τρυπητής από το λιμάνι

ΚΠΕ ΑΚΡΑΤΑΣ 10

ναός χτίστηκε μεγαλόπρεπα στη θέση όπου βρίσκεται σήμερα Το σπήλαιο (τρύπα) μέσα στο οποίο χτίστηκε ο ναός έχει μήκος 11μ. και πλάτος 7μ. Από το σπήλαιο αυτό πήρε την ονομασία του ο ναός και λέγεται Παναγία η Τρυπητή. Με την πάροδο του χρόνου το πρώτο ασκητήριο εξελίχτηκε σε μεγάλο και λαμπρό μοναστήρι. Τη σημερινή του μορφή ο ναός την πήρε το 19ο αιώνα. Τότε χτίστηκε και η επιβλητική, αναγεννησιακού τύπου, εξωτερική μαρμάρινη σκάλα, που συνδέει τον παραλιακό δρόμο με το ναό. Ο ναός της Παναγίας της Τρυπητής ανακηρύχτηκε σε Πανελλήνιο Ιερό Προσκύνημα και γιορτάζει την ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής, επίσημη θρησκευτική γιορτή του Αιγίου. Πολλά είναι τα θαύματα της Παναγίας που έγιναν γνωστά από ομολογίες πιστών, γεγονός που καθιστά τον τόπο αυτό πνευματικό κέντρο τεράστιας ακτινοβολίας. Χιλιάδες πιστοί συρρέουν κάθε χρόνο, για να προσκυνήσουν την ιερή εικόνα ή να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους εκπληρώνοντας κάποιο «τάμα» προς την Παναγία που δέχτηκε την ικεσία τους και τους απάλλαξε από κάποια ανάγκη ή αρρώστια.

ΚΑΛΙΑΚΟΥΔΟΤΡΥΠΑ – ΤΟΥ ΠΟΥΛΙΟΥ Η ΤΡΥΠΑ – ΒΑΓΕΝΑΚΙΑ

http://spilaiologia.blogspot.com

Εκπληκτικοί σχηματισμοί στο σπήλαιο της Καλιακουδότρυπας

Στους κατοίκους της περιοχής όπου βρίσκεται το σπήλαιο των Λιμνών είναι γνωστά και άλλα μικρότερα σπήλαια, μεταξύ των οποίων σπουδαιότερα είναι η «Καλιακουδότρυπα», που βρίσκεται στην περιφέρεια των Λουσών κοντά στον οικισμό Λουσικού ή Χαμάκου, και «Του πουλιού η τρύπα» στην περιφέρεια Καστριών λίγο ψηλότερα από το ξωκλήσι του Άη-Γιώργη. Η Καλιακουδότρυπα είναι μια κατακόρυφη τρύπα με κυκλική διάμετρο 3-4 μ. και μεγάλο ανεξερεύνητο βάθος. Καταλαμβάνει συνολική

έκταση περίπου 360 τ.μ. και έχει αξιόλογο διάκοσμο. Στο εσωτερικό της φτιάχνουν φωλιές τα «καλιακούδια» (μαύρα κοράκια), από τα οποία πήρε και το όνομά της. Τα δύο παραπάνω σπηλαιοβάραθρα, τα οποία έχουν εξερευνηθεί από Έλληνες και ξένους σπηλαιολόγους, παρουσιάζουν σημαντικό σπηλαιολογικό ενδιαφέρον. Ωστόσο δε φαίνονται να έχουν σύνδεση με το «Σπήλαιο των Λιμνών». Αντίθετα το σπήλαιο «Βαγενάκια», που βρίσκεται στη θέση «Μαύρη Λίμνη», πρέπει να έχει άμεση σχέση. Κατά ορισμένους μελετητές το σπήλαιο αυτό πιθανόν να ταυτίζεται με τη Μισάμπελο πηγή.

ΧΕΛΩΝΟΣΠΗΛΙΑ www.nea.gr/tour

To άγαλμα της Ελευθερίας

στη Χελωνοσπηλιά Η Χελωνοσπηλιά είναι μια τοποθεσία λίγο έξω από το χωριό Λυκούρια του Δήμου Αροανίας, όπου βρίσκονται οι πηγές του ποταμού Λάδωνα. Η σπηλιά που υπάρχει εκεί έχει πάρει το όνομά της από τις μεγάλες χελώνες που, σύμφωνα με την παράδοση, σύχναζαν στη συγκεκριμένη τοποθεσία.

Η σπηλιά δε συνδέεται τόσο με μυθολογικά όσο με ιστορικά στοιχεία. Εκεί στις 16 προς 17 Μαρτίου 1821 έπεσε η πρώτη τουφεκιά από Έλληνες, που σηματοδότησε την αρχή της ελληνικής επανάστασης εναντίον των Τούρκων.

ΚΠΕ ΑΚΡΑΤΑΣ 11

Η πρώτη επίθεση έγινε από τον οπλαρχηγό Γιάννη Χονδρογιάννη κατά Τούρκων φοροεισπρακτόρων, ύστερα από εντολή του Ασημάκη Ζαΐμη. Σκότωσαν έναν από αυτούς, πήραν τα φορτία με τα χρήματα και κατευθύνθηκαν στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας, για να ενισχύσουν τον Αγώνα. Η πρώτη αυτή νίκη έγινε θρύλος και έδωσε την ώθηση για τον ξεσηκωμό του ελληνικού έθνους. Στο ύψωμα όπου δόθηκε η μάχη στήθηκε άγαλμα της Ελευθερίας, που παριστάνει μια κόρη να κρατά στα χέρια σπασμένες αλυσίδες, αιώνιο μνημείο ανδρείας και θάρρους.

ΣΠΗΛΑΙΟ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ ΔΡΟΒΟΛΟΒΟΥ

http://www.aroania.gr/

Το γραφικό χωριό Καμενιάνοι

Οι Καμενιάνοι είναι ένα γραφικό και ιστορικό χωριό, με πλούσια κληρονομιά, στο οποίο ανήκει διοικητικά ο οικισμός του Δροβολοβού. Βρίσκεται νότια του Ερύμανθου και υπάγεται στο δήμο Αροανίας. Ανατολικά του οικισμού, πάνω στη βουνοπλαγιά Μακριαράχη του Ερύμανθου βρίσκεται ένα σπήλαιο που αποτελούσε προχριστιανικό λατρευτικό ναό. Κατόπιν ο χώρος αυτός λειτούργησε ως Μοναστήρι με την ονομασία «Ι. Μονή Ζωοδόχου Πηγής Δρολοβού».Φαίνεται πως η Μονή αυτή έφτασε σε μεγάλη ακμή στα επόμενα χρόνια λειτουργίας της μέχρι τη διάλυσή της, άγνωστο πότε. Πολύ σημαντική

ήταν η συμβολή της στην ανάπτυξη του μορφωτικού επιπέδου πολλών Δροβολοβιτών κατά τη Βυζαντινή εποχή και μεταγενέστερα. Συστηματική έρευνα για το σπήλαιο αυτό δεν έχουμε. Το 1969, πάντως, την ημέρα της εορτής του ναού, βρέθηκε από έναν ιερέα, τον π. Νικόλαο Παπαδόπουλο, ένα ειδώλιο του 5ου ή 6ου αιώνα π.Χ., πιθανόν της Ουρανίας Αφροδίτης. Στο εσωτερικό του ναού σώζονται, επιπλέον, κάποιες αγιογραφίες σε όχι καλή κατάσταση Το σπήλαιο εκτός από θρησκευτική έχει και ιστορική αξία, αφού έξω από το ναό του διασώζονται πέντε πολεμίστρες, που διηγούνται στον επισκέπτη όλα όσα είδαν και άκουσαν εκείνες τις ηρωικές στιγμές! Η παράδοση που κυριαρχεί γύρω από αυτό το σπήλαιο αφορά τον εθνεγέρτη Παλαιών Πατρών Γερμανό, ο οποίος κρατήθηκε εκεί αιχμάλωτος το χειμώνα του1825 από το στρατό του Γκούρα και το Νικολέτο Σοφιανόπουλο κατά τον ατυχή εμφύλιο, όταν η Ελλάδα μετά την απελευθέρωση προσπαθούσε να σταθεί στα πόδια της και «έτρωγε τα σωθικά της». Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός συνελήφθη στη Μονή Χρυσοποδιαρίτισας Νεζερών, για να οδηγηθεί στη συνέχεια στη Γαστούνη.

ΣΠΗΛΑΙΟΒΑΡΑΘΡΟ ΚΑΤΩ ΣΑΛΜΕΝΙΚΟΥ

Κοντά στο χωριό Κάτω Σαλμένικο, σε απόσταση μισής ώρας περίπου από αυτό, πάνω στο βουνό βρίσκεται βάραθρο, στην είσοδο του οποίου, πριν την εξερεύνησή του, οι κάτοικοι είχαν τοποθετήσει έναν τεράστιο βράχο, για να μην πέφτουν μέσα τα ζώα τους. Η φαντασία τους, ωστόσο, οργίαζε σχετικά με τη συνέχεια και την κατάληξη του συγκεκριμένου βαράθρου. Κάλεσαν, λοιπόν, από μόνοι τους ειδικούς σπηλαιολόγους, προκειμένου να το εξερευνήσουν. Το βάθος του αποδείχτηκε πως ήταν μόλις 30 μ. Στο κάτω μέρος του υπήρχε μόνο ένας μεγάλος θάλαμος, ο οποίος, όπως συμβαίνει με τα περισσότερα βάραθρα της Ελλάδας, δεν οδηγούσε πουθενά. Από το γεγονός αυτό απογοητεύτηκαν οι ντόπιοι, καθώς δε βρήκαν στη σπηλιά τη συνέχεια που περίμεναν.

ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΑΞΙΑΡΧΗ

ekalavrita.gr

ΚΠΕ ΑΚΡΑΤΑΣ 12

Η Άνω Βλασία είναι ένα μικρό ορεινό χωριό, που ανήκει στο δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Καλαβρύτων, χτισμένο στις πλαγιές του Ερύμανθου, μέσα στα έλατα και δίπλα στα νερά του Σελινούντα ποταμού.

Λίγο πιο έξω από το χωριό, μετά από 2,5 χλμ περίπου, φτάνουμε στον καταρράκτη του Άγιου Ταξιάρχη, ένα τοπίο απαράμιλλης ομορφιάς! Πίσω από την πηγή του μπορούμε να διακρίνουμε ένα μυστηριώδες και θεοσκότεινο σπήλαιο γεμάτο υπόγειες λίμνες, με το υγρό στοιχείο έτοιμο να ενωθεί με τα νερά του ποταμού Σελινούντα.

Ο καταρράκτης που κρύβει την είσοδο της σπηλιάς

Τα νερά, αν και έρχονται από διαφορετικές κατευθύνσεις, σμίγουν όλα μαζί και πέφτουν με ορμή μέσα σε μια υπόγεια λίμνη από μια τρύπα που υπάρχει στην οροφή της σπηλιάς.

Το τοπίο είναι άκρως υποβλητικό. Ο ήχος των νερών και το φως του ήλιου που παίζει με τις σταγόνες τους σε μαγεύουν και σε μεταφέρουν σε εποχές που νεράιδες και ξωτικά έπαιζαν μέσα στο σπήλαιο, νύμφες λούζονταν γυμνές στα σκιερά νερά με τον μεθυσμένο Πάνα να τις κυνηγάει! Η εικόνα κόβει την ανάσα, γι’ αυτό, ίσως, η παράδοση ήθελε τις νεράιδες να παίρνουν τη λαλιά των αθώων χωρικών. Η φαντασία του επισκέπτη παίζει τρελά παιχνίδια στο παραμυθένιο αυτό μέρος.

Επιπλέον η Άνω Βλασία είναι ένα από τα πολλά χωριά της περιοχής των Καλαβρύτων που συνδέεται με τις ένδοξες σελίδες του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του 1821. Η πιο εξέχουσα μορφή της περιοχής την περίοδο αυτή ήταν ο Νικόλαος Καράμπελας, που πολέμησε μαζί με τον Κολοκοτρώνη και τους Ανωβλασιώτες στη μάχη του Αγίου Ταξιάρχη, πιθανόν το 1826. Και φυσικά, το ευρύχωρο σπήλαιο στα βράχια του Ταξιάρχη είχε αποτελέσει, κατά την παράδοση, τόπο προστασίας των γυναικόπαιδων της Άνω Βλασίας. Ο στρατός του Ιμπραήμ, παρά τις λυσσαλέες επιθέσεις, δεν κατάφερε να κάμψει τους άντρες του Κολοκοτρώνη και του Καράμπελα, τα γυναικόπαιδα σώθηκαν και οι Τούρκοι,

επειδή δεν κατάφεραν να περάσουν μέσα από την κοιλάδα του Σελινούντα με σκοπό να φτάσουν στα Τριπόταμα, έχασαν πολύτιμο χρόνο. Έτσι ελευθερώθηκε η Βλασία.

www.maimalon.net

ΣΠΗΛΑΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΦΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΕΛΙΣΣΑ ΑΙΓΙΟΥ

Το βουνό πάνω από το χωριό Μπουφούσκια με τα αμέτρητα σπηλαιώματα

Στην περιοχή Φτέρη, κοντά στο Αίγιο, βρίσκεται το χωριό Μπουφούσκια. Οι κάτοικοι του χωριού ανέπτυξαν έντονη δράση κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και της Επανάστασης του ’21. Σύμφωνα με την παράδοση λειτουργούσε εκεί κρυφό

ΚΠΕ ΑΚΡΑΤΑΣ 13

σχολειό, ενώ, λόγω του απόκρημνου εδάφους και της πληθώρας των σπηλαίων, χρησιμοποιούνταν ως καταφύγιο των Φτεραίων και των γύρω κατοίκων σε περίπτωση εχθρικών επιδρομών. Όλη η

έκταση των βράχων και των σπηλαίων είναι δημιούργημα ενός μεγάλου σεισμού που έγινε το 373 π.Χ. και κατέστρεψε την αρχαία Ελίκη. Σήμερα γοητεύουν και συναρπάζουν κάθε επισκέπτη.

Επίσης, στην περιοχή Σέλισσα Αιγίου βρίσκεται βράχος με μια σπηλιά, μέσα στην οποία είχε ιδρυθεί η Μονή Σωτήρος. Έτσι το σπήλαιο έμεινε γνωστό ως «Σωτήρω».

ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ (ΤΟΥ ΛΕΟΝΤΙΤΗ Η ΣΠΗΛΙΑ)

www.stavrodromi.wordpress.com Το ερειπωμένο μοναστήρι του Αγίου Ταξιάρχη στο κοίλωμα του βράχου

Το μοναστήρι των Ταξιαρχών βρίσκεται νοτιοδυτικά του Αιγίου σε υψόμετρο 450 μ. Η διαδρομή προς τη Μονή είναι ιδιαίτερα γραφική, μέσα από πλαγιές με ελαιόδεντρα και αμπέλια, δίπλα στον ποταμό Σελινούντα. Διασχίζοντας ένα δρόμο κατάφυτο από πεύκα, ο επισκέπτης βρίσκεται μπροστά στην Ιερά Μονή Ταξιαρχών, κτισμένη πάνω στις απότομες πλαγιές του δασωμένου Κλωκού. Ανατολικά της Μονής, πάνω σ’ έναν απόκρημνο βράχο, βρίσκεται ένα σπήλαιο βάθους 40 μέτρων με δύο διαμερίσματα και θαυμάσιους σταλακτίτες στο μπροστινό τμήμα. Πριν την εξερεύνησή του, όλοι οι κάτοικοι της περιοχής πίστευαν ότι οδηγεί αρκετά χιλιόμετρα στο εσωτερικό του βουνού. Μετά την είσοδο ανοίγεται μια αρκετά ευρύχωρη αίθουσα, που η μοναδική της συνέχεια βρίσκεται στη δεξιά πλευρά της. Από εκεί ξεκινάει μια χαμηλή στοά, που καταλήγει, μετά από απόσταση 120 μ., σε σχισμές διαφυγής του νερού.

Όταν οι ντόπιοι το αντιλήφθηκαν αυτό, ένιωσαν έντονη απογοήτευση, καθώς, όπως είναι γνωστό, πάντα έχουν τους αγαπημένους τους θρύλους σχετικά με τις υπόγειες κοιλότητες. Στη λαϊκή φαντασία πρέπει όλες οι σπηλιές και τα βάραθρα να οδηγούν σε συγκεκριμένα σημεία: από το ένα χωριό στο άλλο, στην πλησιέστερη πόλη, σε κάστρα ή στη θάλασσα, ακόμα κι αν τα μέρη αυτά απέχουν πολλά χιλιόμετρα από το σπήλαιο! Στη σπηλιά αυτή, σύμφωνα με την παράδοση, ασκήτεψε και υποβλήθηκε σε σωματική δοκιμασία ο όσιος Λεόντιος μετά από όραμα που είδε. Η διδασκαλία του και ο τρόπος ζωής του έκαναν τον Άγιο γνωστό πέρα από τα όρια της Αχαΐας. Για το λόγο αυτό ο τόπος πήρε την ονομασία «του Λεοντίτη η σπηλιά». Με την πάροδο του χρόνου και την προσέλευση των πιστών χτίστηκε εκεί το Παλαιομονάστηρο του Ταξιάρχη Μιχαήλ, μάλλον το 10ο αιώνα, που σήμερα είναι ερειπωμένο. Το μοναστήρι αυτό κάηκε δυο φορές κατά ΚΠΕ ΑΚΡΑΤΑΣ 14

την Τουρκοκρατία. Τη δεύτερη φορά οι μοναχοί αποφάσισαν να χτίσουν ένα νέο μοναστήρι στη θέση που βρίσκεται η σημερινή Μονή των Ταξιαρχών. Η Μονή παρουσίασε σημαντικό πνευματικό www.stavrodromi.wordpress.com

έργο κατά τη διάρκεια της επανάστασης και μετά. Μέχρι και σήμερα σώζονται εκεί Άγια Λείψανα, Το εσωτερικό του ναού στο χρυσοκέντητα άμφια και ιερά σκεύη.Υπάρχει ακόμη Παλαιομονάστηρο του Αρχ. Μιχαήλπλούσια βιβλιοθήκη με σπάνια χειρόγραφα.

ΣΠΗΛΑΙΟ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ ΠΙΤΙΤΣΑΣ

Σε απόσταση μισής ώρας περίπου από την Πάτρα, κοντά στο Ρίο, βρίσκεται το χωριό Πιτίτσα. Στη νότια πλευρά ανηφορίζει ο δρόμος προς το εκκλησάκι της Αναλήψεως, χτισμένο το 13ο αι. στο φυσικό κοίλωμα ενός βράχου, πάνω στην απόκρημνη πλαγιά μιας χαράδρας. Σήμερα είναι εγκαταλειμμένο και ερειπωμένο, με κάποια υπολείμματα αγιογραφιών μεταβυζαντινής περιόδου. Το σπήλαιο που φιλοξενεί το εκκλησάκι είναι ένας στενός διάδρομος που προχωρά γύρω στα 30 μ. μέσα στο βράχο με φτωχό σταλακτιτικό διάκοσμο.

www.rion.gr www.rion.gr

ΚΠΕ ΑΚΡΑΤΑΣ 15

Το σπήλαιο της Ιεράς Μονής της Αναλήψεως στην Πιτίτσα .

Άποψη του εσωτερικού του σπηλαίου

ΑΡΥΜΝΙΟΝ ΑΝΤΡΟΝ

Καταδύοντας στα προϊστορικά βάθη των αρχαιοελληνικών μύθων θα οδηγηθούμε στην προελληνική εποχή των Πελασγών. Πελασγικής προέλευσης είναι ο μύθος του Φόρκου ή Φόρκυνος, ο οποίος ήταν κυρίαρχος των θαλασσών, πριν τις κατακτήσει ο Ποσειδώνας. Έδρα του θεού Φόρκου ήταν το «Αρύμνιον Άντρον», σπηλιά σε βραχώδη όρμο πλησίον της πελασγικής πόλης Λάρισα, κοντά

στο σημερινό Άραξο. Από σπηλιά του Αράχθου, κατά μία εκδοχή, www. nea.gr/tour εξορμούσαν οι πειρατές των θαλασσών, που τόσο πολύ τρόμαζαν τους ναυτικούς, ώστε η περιοχή της Στο βάθος διαγράφονται τα Μαύρα Βουνά, σπηλιάς να ονομαστεί «Μαύρα Βουνά», ονομασία άντρο των πειρατών που επικρατεί μέχρι σήμερα.

ΣΠΗΛΑΙΟ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ

Το χωριό Αμπελόκηποι βρίσκεται ανατολικά των Αροανίων και απέχει μισή περίπου ώρα από την παραλία της Αιγείρας. Κοντά στον οικισμό, πάνω στον απέναντι βράχο, υπάρχει το μοναστήρι του Αγίου Βασιλείου, το οποίο αρχικά ήταν απλό προσκύνημα. Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους Τούρκους κάποια καλόγρια από την Ακράτα, που ονομαζόταν Ελευθερία, ήρθε στην περιοχή και ζητιανεύοντας έχτισε το ναό και τρία κελιά, που χρησιμοποιήθηκαν από δύο ακόμη καλόγριες, οι οποίες ήρθαν κατόπιν. Το 1902 είχε απομείνει μία μόνο καλόγρια, που περιποιούνταν το ναό. Μετά το θάνατό της το μοναστήρι πέρασε σε ανδρικά χέρια. Ο τελευταίος μοναχός απεβίωσε το 1938 κι από τότε το μοναστήρι παραμένει κλειστό. Ανοίγει τις πύλες του όμως σε κάθε ευσεβή επισκέπτη που έρχεται στο σπήλαιο για να προσκυνήσει το ναό, αλλά και να θαυμάσει την υπέροχη θέα του Κορινθιακού που απλώνεται μπρος στα πόδια του!

Αρ Αρχείο Κ.Π.Ε. Ακράτας Αρχείο Κ.Π.Ε. Ακράτας

Το μοναστήρι του Αγ. Βασιλείου σφηνωμένο πάνω στον απόκρημνο βράχο

Ο πετρόχτιστος τοίχος του μοναστηριού

ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΗΣ ΧΟΥΧΛΙΑΣ Βρίσκεται κοντά στο χωριό Σελιάνα, που μέχρι το 1912 ήταν έδρα του δήμου Αιγείρας. Το σπήλαιο έχει βάθος 20 μέτρων και διαθέτει πλούσιο διάκοσμο από σταλακτίτες και σταλαγμίτες.

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΑΣ ΑΚΡΑΤΑΣ

Πρωτοχτίστηκε προς τα τέλη περίπου του 16ου αι. π.Χ. στη θέση Πορί ή Κολωνίτης μέσα στο φυσικό κοίλωμα απότομου βράχου. Εκεί δημιουργήθηκαν τα πρώτα ασκητήρια και διαμορφώθηκε ο Ναός των Αγίων Πάντων. Από τις αρχές του 18ου αι. η Μονή μεταφέρθηκε στη σημερινή της θέση. Στο μοναστήρι φυλάσσονται πολλά άγια λείψανα καθώς και σπάνια κειμήλια, όπως ένα Ευαγγέλιο του 1672.

Αρχείο Κ.Π.Ε Ακράτας Αρχείο Κ.Π.Ε Ακράτας

Ο βράχος αγκαλιάζει το μοναστήρι της Αγ. Τριάδας

To μικρό ιερό μέσα στη σπηλιά

ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΩΝ ΒΛΑΧΩΝ

Βρίσκεται στους πρόποδες του Ερύμανθου, στο χωριό Τσαπουρνιά Αχαΐας, σε υψόμετρο 1000 περίπου μέτρων. Πρόκειται για ένα οριζόντιο σπήλαιο, το οποίο αποτελεί παλιά κοίτη υπόγειου ποταμού. Οι ντόπιοι μιλούσαν για «μια τρύπα που βγάζει πολύ αέρα και το καλοκαίρι αποθηκεύουντα τυριά τους, ενώ το χειμώνα βγάζει νερό». Στην είσοδο της σπηλιάς, μετά την αίθουσα όπου φυλάνε τα τυριά, υπάρχει ένας στενός διάδρομος με πολλές διακλαδώσεις, που οδηγεί σε δύο www.photos.selas.org.

διαδοχικές λίμνες και στη νέα κοίτη του ποταμού, που χάνεται μέσα στο βράχο. Λίμνη με σταλαγμίτες στα βάθη του σπηλαίου

Η δεύτερη λίμνη είναι γεμάτη σταλαγμίτες, που των βλάχων μερικοί φτάνουν μέχρι το νερό. Ωστόσο οι δεκάδες διακλαδώσεις είτε σταματούν μετά από λίγο είτε οδηγούν πάλι στον κεντρικό διάδρομο, χωρίς να δίνουν κάποια διέξοδο στην εξερεύνηση. Οι ντόπιοι το αποκαλούν «Σπήλαιο των βλάχων», λόγω των τυριών που φυλάσσονται μέσα σ’ αυτό.

ΑΛΛΑ ΣΠΗΛΑΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΕΡΥΜΑΝΘΟΥ

Τρούπα: Πρόκειται για οριζόντιο σπήλαιο, χωρίς ιδιαίτερο διάκοσμο, που έχει υποστεί λίγες κατολισθήσεις. Από την κεντρική αίθουσα υπάρχουν δύο σημεία, δεξιά και αριστερά, από όπου μπορεί κανείς να συνεχίσει την εξερεύνηση, αλλά και τα δυο καταλήγουν στο ίδιο σημείο, σε άλλη αίθουσα περίπου 10 μ. πιο κάτω. Η δεξιά μεριά είναι μικρό βάραθρο, ενώ η αριστερή στενός κατηφορικός διάδρομος. Αλεξαντρίνα: Μικρό ανεξερεύνητο βάραθρο με στενή είσοδο. Καλιακουδότρυπα ή Καλιακότρυπα: Πρόκειται για βάραθρο περίπου 30 μ. με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τις καλιακούδες που φωλιάζουν στα τοιχώματα.

ΣΠΗΛΑΙΟ ΜΠΟΥΝΤΡΟΥΜΙ

Βρίσκεται στο Φαράγγι της Ροδινής Αχαΐας, κοντά στο Ρίο. Ανήκει στα λεγόμενα «ιαματικά σπήλαια», καθώς είναι γνωστό για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, που οφείλονται στο ειδικό μικροκλίμα που επικρατεί μέσα στο σπήλαιο.

ΣΠΗΛΑΙΟΒΑΡΑΘΡΟ ΠΑΤΑΚΙΑΡΑ

Βρίσκεται στην περιοχή Κεφαλόβρυσο του χωριού Πόρτες, ανήκει στο δήμο Ωλενίας και γειτνιάζει με μυκηναϊκό νεκροταφείο. Το υψόμετρο στην είσοδο του σπηλαίου είναι περίπου 300 μέτρα. Ακολουθεί μικρή κατάβαση 5 περίπου μέτρων, που οδηγεί σε ένα θάλαμο διαστάσεων 10 μέτρων μήκος και 5 μέτρων πλάτος. Στη συνέχεια συναντάμε μια δεύτερη αίθουσα, αρκετά μεγάλη, με μήκος περίπου 60 μ, ύψος μέχρι και 16 μ. και πλάτος μέχρι 12 μ. Στην αίθουσα αυτή, σύμφωνα με μαρτυρίες, υπήρχε πηγάδι ακριβώς κάτω από την είσοδο  του σπηλαίου. Το πηγάδι αυτό σήμερα δεν υπάρχει καθόλου εξαιτίας των λαθρανασκαφών. Σημαντικό, επίσης, στοιχείο είναι η ύπαρξη ερειπίων μικρής εκκλησίας στο τέλος της αίθουσας, στην ανατολική της πλευρά. Το σπήλαιο πιθανότατα λειτουργούσε ως ασκητήριο. Ωστόσο, είναι άγνωστη στους κατοίκους της περιοχής η ιστορία της σπηλιάς και η χρήση της.

http://ese.edu.gr

Το χωριό Πόρτες και τα γειτονικά του σπήλαια. Άποψη από το Google Earth

ΝΕΡΑΪΔΟΤΡΥΠΑ (ΣΠΗΛΑΙΟ ΠΟΡΤΩΝ)

Βρίσκεται κοντά στο χωριό Πόρτες, 5 χλμ περίπου νοτιοδυτικά από το Σανταμέρι. Έχει ευρύ στόμιο και βάθος 30 μ. από την επιφάνεια του εδάφους, όπου σχηματίζεται υπόγειος οχετός (καταβόθρα). Το κοίλωμα του κυρίως σπηλαίου έχει ύψος 50 μ. περίπου. Στο εσωτερικό βρέθηκαν πάνω στην επιφάνεια του δαπέδου μονόχρωμα όστρακα νεολιθικών αγγείων, γεγονός που προκαλεί ιδιαίτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Όσο για την ονομασία Νεραϊδότρυπα, ποιος ξέρει πόσες νεράιδες είχαν πλάσει με τη φαντασία τους οι αθώοι χωρικοί, που πίστευαν ότι κατοικούσαν μέσα στη σπηλιά και έπαιρναν τη μιλιά όποιου επιχειρούσε να τις πλησιάσει;

ΣΠΗΛΙΑ ΠΑΠΑΣΤΟΥ

Βρίσκεται στη θέση «Καλόγερος» κοντά στο χωριό Μάζι της Κλειτορίας. Το σπήλαιο συνδέεται με ιστορικά στοιχεία, καθώς μέσα σ’ αυτό συστάθηκε, πιθανότατα, το πρώτο Νοσοκομείο του Αγώνα του ’21. Μετά από μάχη των Καλαβρυτινών με τους Τούρκους, λαβώθηκαν δύο καπεταναίοι ονόματι Ντολκαίοι από το χωριό Κάνι της Κλειτορίας και ο Γιάννης Πετμεζάς, γιος του Κωνσταντίνου. Τον τελευταίο μετέφεραν σε φορείο στρατιώτες του πατέρα του, οι οποίοι, από φόβο μήπως τον βρουν οι Τούρκοι και τον σκοτώσουν, τον ανέβασαν πάνω στο όρος Χελμός, στη θέση «Καλόγερος», όπου τον άφησαν σε ένα σπήλαιο και τον θεράπευσε ο αδερφός του, Ανδρέας Πετμεζάς. Ο ίδιος νοσήλευσε και θεράπευσε και τους Ντολκαίους, καθώς και άλλους πληγωμένους. Η σπηλιά αυτή βρίσκεται σε μέρος δυσπρόσιτο. Ένα μικρό μονοπάτι τη συνδέει με την πηγή του Κεφαλόβρυσου προς το ένα μέρος και δεύτερο επίσης μικρό μονοπάτι τη συνδέει με το χωριό Μάζι. Έτσι οι τραυματίες, σε μικρή απόσταση από το Μάζι (περίπου 1000 μέτρα), είχαν όχι μόνο ασφάλεια, αλλά και περιποίηση από τους κατοίκους του χωριού.   Το σπήλαιο στη συνέχεια έμελλε να γίνει νοσοκομείο που, όχι μόνο γιάτρευε τους τραυματίες της μάχης, αλλά και με πιστοποιητικά επιβεβαίωνε τον τραυματισμό τους, διατηρώντας την αξιοπρέπειά τους απέναντι στους υπόλοιπους αγωνιστές, για τον καιρό της απουσίας τους από τη μάχη. Μερικά από τα πιστοποιητικά αυτά φυλάσσονται στα Αρχεία των Αγωνιστών του 1821.

ΣΠΗΛΑΙΟ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ

Στη δεξιά όχθη του ποταμού Σελινούντα, απέναντι από το χωριό Λαπαναγοί του δήμου Καλαβρύτων και σε απόσταση 30 χιλιομέτρων από τα Καλάβρυτα ορθώνεται το μοναστήρι της Μακελλαριάς, που είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Το όνομα «Μακελλαριά» το πήρε από το μακελειό που έγινε, όταν πήγαν να το κατακτήσουν οι Τούρκοι το 1458. Μετά από πολλές μέρες πολιορκίας κατάφεραν να καταλάβουν το μοναστήρι και να σκοτώσουν τους μοναχούς που www.greek-tourism.gr βρίσκονταν εκεί Η παράδοση αναφέρει πως μετά την Το μοναστήρι της Μακελλαριάς περήφανο καταστροφή οι μοναχοί αποφάσισαν να χτίσουν τη πάνω στο βράχο την μονή χαμηλότερα, σε μια σπηλιά, για να προστατεύονται από τις καιρικές συνθήκες. Ωστόσο οι άνθρωποι που ανέλαβαν την κατασκευή

έβρισκαν κάθε πρωί τα κτίριά τους κατεστραμμένα και τα εργαλεία τους πάνω στο βράχο που είναι το σημερινό μοναστήρι. Με τον τρόπο αυτό η Παναγία έδειξε πως δεν ήθελε «να αλλάξει το σπίτι της». Στο σπήλαιο αυτό, που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το μοναστήρι, δημιουργήθηκε αργότερα το μικρό εκκλησάκι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Από το βράχο όλο το χρόνο ρέει αστείρευτα αγίασμα, που θεωρείται πως έχει θεραπευτικές ιδιότητες.

ΣΠΗΛΑΙΑ ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗ

Ο Καταρράκτης είναι χωριό της Αχαΐας που ανήκει στο Δήμο Φαρρών και απέχει 25 χλμ από την Πάτρα. Βρίσκεται στους πρόποδες του Παναχαϊκού και διαρρέεται από τον ποταμό Πείρο. Σε κάποιο σημείο το ποτάμι σχηματίζει έναν μεγάλο καταρράκτη ύψους 110 μέτρων, στον οποίο οφείλει το όνομά του το χωριό. Σε απροσπέλαστο σημείο μέσα στον καταρράκτη υπάρχουν δύο θολωτοί τάφοι και δύο σπήλαια με πυκνή βλάστηση, όπου εντοπίστηκαν ίχνη αρχαίας και χριστιανικής λατρείας.

www.farron.gov.gr Oεντυπωσιακός καταρράκτης του χωριού

Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ

Στις πλαγιές του βουνού Σανταμέρι, 45 περίπου χλμ. από την Πάτρα, μέσα στο φυσικό κοίλωμα του βράχου υπάρχει εκκλησάκι αφιερωμένο στην Παναγία. Εξαιτίας αυτού το σπήλαιο έχει ονομαστεί «η Σπηλιά της Παναγιάς» ή «η Παναγιά του βράχου».

www.panoramio.com www.panoramio.com

Πιστοί προσκυνούν στη «Σπηλιά της Παναγιάς» «Η Παναγιά του βράχου» στο Σανταμέρι

ΣΠΗΛΑΙΟ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΠΕΤΡΟΧΩΡΙΟΥ

Ο Άγιος Δημήτριος είναι βυζαντινός ναός του 12ου αι. και βρίσκεται στο χωριό Πετροχώρι του δήμου Δύμης. Κοντά στο ναό υπάρχει σπήλαιο με πολύ παλιό εκκλησάκι, που, κατά την παράδοση, λειτουργούσε ως κρυφό σχολειό στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας.

http://www.nea.gr

Ο βυζαντινός ναός Αγίου Δημητρίου Πετροχωρίου

Σαν επίλογος

Αναμφίβολα η Αχαΐα κρύβει στα σπλάχνα της πολλά ακόμη σπήλαια, που το καθένα κουβαλά τη δική του μοναδική ιστορία. Είναι μια πρόκληση για κάθε επίδοξο εξερευνητή να τα ανακαλύψει και να γευτεί τις πρωτόγνωρες συγκινήσεις που απλόχερα χαρίζουν. Είναι μια ευκαιρία για κάθε απλό άνθρωπο να νιώσει «βασιλιάς» σ’ ένα μοναχικό υπόγειο «παλάτι» και να ζήσει με τη φαντασία του στιγμές από ιστορίες του παρελθόντος. Φτάνει να έχει τόλμη και σεβασμό προς τα δημιουργήματα της φύσης…

ΚΕΙΜΕΝΑ – ΕΠΙΛΟΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ : Νταλταγιάννη Παναγιώτα Γκανατσούλα Αφροδίτη

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Κ.Π.Ε. ΑΚΡΑΤΑΣ :

Σταυροπούλου Νικολία, Χημικός, Βιολόγος, Msc στο ΠεριβάλλονΚιζήλου Κων/να, Δασκάλα, Νηπιαγωγός

Κούρτη Ιωάννα, ΝηπιαγωγόςΚυριακόπουλος Κων/νος, Τεχνολόγος Γεωπόνος

Χείρας Γεώργιος, Κεραμικής τέχνηςΠάνου Αθανασία, Δασκάλα

Γιαννίρης Κων/νος, ΧημικόςΝταλταγιάννη Παναγιώτα, Φιλόλογος

Γκανατσούλα Αφροδίτη, Δασκάλα

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΠΗΓΕΣ

1. Άννα Πετροχείλου, «Τα Σπήλαια της Ελλάδας», Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 2002.2. Γκλαβάς Β. Γεώργιος, «Οδοιπορικό στο σπήλαιο των Λιμνών», Αχαϊκές εκδόσεις,

Καστριά Καλαβρύτων, δεύτερη έκδοση, Αύγουστος 1997.3. Λελούδας Νίκος, «Εξερευνώντας την υπόγεια Ελλάδα – Τα σπήλαια-Μύθοι και

πραγματικότητα», εκδόσεις «Ελεύθερη Σκέψις», Τόμος β’, Απρίλιος 2005.4. Ρόζος Κώστας, «Αρμενίζοντας προς το αμερικανικό όνειρο», εκδόσεις «Πλοηγός», 2005.5. Ψημένος Στέφανος, «Ανεξερεύνητη Πελοπόννησος», ROAD εκδόσεις Ε.Π.Ε., πρώτη

έκδοση, Ιανουάριος 1998.6. «Πελοπόννησος, Το λίκνο του πολιτισμού και του ολυμπισμού», εκδόσεις Toubi ‘s, Αθήνα

2003.7. Περιοδικό «Ελληνικό Πανόραμα», τεύχος 53, Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2006.8. «Ελλάδα, η χώρα των Σπηλαίων», Η Καθημερινή, Επτά Ημέρες, 8 Αυγούστου 1993. 9. «Κυνηγώντας σε Αρκαδία και Ελλάδα: Συνέντευξη με λαγάδες της Αχαΐας», Περιοδικό

«Τύπος – Κυνήγι του Ελεύθερου Τύπου», Τετάρτη 18 Μαρτίου 2009.10. http://www.achaia.gr11. http://achaiaktel.gr/12. http://www.agrotravel.gr/13. http://aigeira.blogspot.com/14. http://www.arxaiologia.gr/15. http://avato.blogspot.com/16. http://www.depapoz.gr/17. http://www.easypedia.com18. http://ecu-hercules.blogspot.com19. http://el.wikipedia.org/wiki/20. http://eneaportal.unile.it/.../i.n.-panagias-trypitis-aigioy21. http://epean.forumotion.net22. http://www.erymanthos.org/23. http://ese.edu.gr/24. http://fdxv.upatras.gr25. http://fteri-aigio.gr/ 26. http://www.greentraveler.gr/27. http://holiday.gr28. http://www.im-ka.gr/29. http://kalavrita.gr 30. http://kalavrita.us31. http://kathimerini.gr/PASSPORT/ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ32. http://www.kleitoria.gov.gr/ 33. http://www.kleitorioi-patras.gr/34. http://kpe-kastor.kas.sch.gr/kpe/lkeitoria/

35. http://lykeio5ioanninon.tripod.com/36. http://www.nea.gr/monastiria.htm37. http://www.nea.gr/mythologia38. http://www.nea.gr/tour/Pages/Istoria39. http://www.off-roadportal.gr/40. http://www.pdetourism.gr/41. http://www.selas.org/42. http://spilaiologia.blogspot.com/43. http://stavrodromi.wordpress.com44. http://www.styga.gr/45. http://tomtb.com/modules46. http://walking-greece.ana-mpa.gr