ΤΑ ΛΙΠΗ & TA ΕΛΑΙΑ

Τα λίπη και τα έλαια είναι βασική κατηγορία θρεπτικών υλών και αποτελούν σημαντική πηγή ενέργειας. Ανήκουν στην ομάδα των φυσικών υλών που ονομάζονται λιπίδια.

Από χημική άποψη, τόσο τα λίπη όσο και τα έλαια είναι μείγματα ενώσεων (εστέρων) που προκύπτουν από την αντίδραση οργανικών οξέων με γλυκερίνη. Οι ενώσεις αυτές ονομάζονται γλυκερίδια

Σε ό,τι αφορά την προέλευσή τους διακρίνονται σε:ζωικά λίπη και έλαια φυτικά λίπη και έλαια

Πίνακας 9: Λίπη Έλαια

ΖΩΙΚΑ

βούτυροβοδινό λίποςχοιρινό λίποςκ.λπ.

ηπατέλαιοιχθυέλαιο π.χ.μουρουνέλαιοκ.λπ.

ΦΥΤΙΚΑβούτυρο του κακάοβούτυρο του κοκκοφοίνικα

ελαιόλαδοηλιέλαιοκαλαμποκέλαιοσογιέλαιοσουσαμέλαιολινέλαιοκ.λπ.

Η βιολογική αξία των λιπώνΤα λίπη και τα έλαια έχουν μεγάλη

βιολογική αξία, γιατί:

α. εξασφαλίζουν σημαντικό μέρος της απαιτούμενης ενέργειας. Κατά το

μεταβολισμό, 1 g λίπους αποδίδει 9,3 kcal, ενώ 1 g υδατάνθρακα ή πρωτεΐνης

αποδίδει 4 kcal,

β. εξασφαλίζουν τα απαραίτητα λιπαρά οξέα, που δεν μπορεί να συνθέσει ο

οργανισμός,

γ. μεταφέρουν τις απαραίτητες λιποδιαλυτές βιταμίνες A, D, E, K,

δ. εμποδίζουν την απώλεια θερμότητας από το σώμα και έτσι συμβάλλουν στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σε

φυσιολογικά επίπεδα.

Όλα οι λιπαρές ουσίες

δεν έχουν

την ίδια βιολογική αξία

Η μεγάλη κατανάλωση

λιπαρών οδηγεί σε παχυσαρκία

και προβλήματα με τη χοληστερίνη

Δ53: Λίπη και έλαια • Είναι

εστέρες των λιπαρών οξέων με γλυκερίνη

Μοντέλο ενός μικρού εστέραΜε μαύρο συμβολίζονται οι άνθρακες, με άσπρο τα

υδρογόνα και με κόκκινο τα οξυγόνα

• Το είδος των λιπών που καταναλώνονται σχετίζεται με

ασθένειες της καρδιάς.

• Στη Δύση το 43% των ημερήσιων αναγκών σε θερμίδες καλύπτεται με

λιπαρά, ενώ στην Ασία μόνο το 10-15%

• Η κατανάλωση λαδιού ελιάς που είναι η βάση της

μεσογειακής διατροφής ,εξηγεί την καλή θέση της Ελλάδας

στην κατάταξη