Τσαμπάζη Παναγιώτα

Σχολική Σύμβουλος

6ης Περιφέρειας. Προσχολικής Αγωγής

Ο ρόλος του Νηπιαγωγείου και της/του Νηπιαγωγού στην πρώιμη

ανίχνευση αναπτυξιακών και μαθησιακών δυσκολιών

Σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα σκοπός του Νηπιαγωγείου είναι η ισόρροπη και ολόπλευρη ανάπτυξη των νηπίων μέσα σε ένα κλίμα ελευθερίας, ασφάλειας και προβληματισμού.

Στις μέρες μας που όλο και περισσότερα στοιχεία έρχονται στο φως σχετικά με τις μαθησιακές δυσκολίες και τα αναπτυξιακά προβλήματα ο ρόλος της νηπιαγωγού διευρύνεται.

Καλείται όχι μόνο να εκπαιδεύσει αλλά και να διακρίνει τυχόν δυσκολίες των νηπίων ώστε να είναι δυνατή μια έγκαιρη παρέμβαση.

Είναι ένα από τα πλέον δύσκολα καθήκοντα ενός παιδαγωγού με πολλές προεκτάσεις.

Οι νηπιαγωγοί έχοντας πολλές ώρες ένα παιδί που πιθανόν αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα μπορούν με τη μέθοδο της παρατήρησης και της καταγραφής της συμπεριφοράς να υποπτευθούν, να αναγνωρίσουν και να κατανοήσουν τις διαφορές που χαρακτηρίζουν τα παιδιά αυτά.

Οι νηπιαγωγοί δεν κάνουν διάγνωση. Δεν είναι στην αρμοδιότητά τους και ούτε δεοντολογικά σωστό.

Τέτοιου είδους διάγνωση γίνεται από ομάδα ειδικών επιστημών και πάντα σε συνεργασία με την οικογένεια.

Υπάρχει αναγκαιότητα να εκπαιδευτούν οι νηπιαγωγοί

σε μεθόδους πρώιμης ανίχνευσης και πρώιμης

παρέμβασης και να βοηθήσουν έτσι

αποτελεσματικά τα παιδιά της τάξης τους.

Η συνεισφορά των νηπιαγωγών είναι σημαντική

για τον εξής λόγο:

Κάθε πρόβλημα όσο πιο νωρίς εντοπίζεται και

αναγνωρίζεται τόσο πιο εύκολα αντιμετωπίζεται.

Υπάρχει περισσότερος χρόνος για τους παιδαγωγούς να παρατηρούν ,να ανακαλύπτουν και να καταγράφουν τις ανάγκες κάθε παιδιού ξεχωριστά.

Η ίδια νηπιαγωγός παρατηρεί τα παιδιά σε διαφορετικές ώρες και καταστάσεις.

Η συνεισφορά του Ολοήμερου Νηπιαγωγείου

Η παρουσία δύο νηπιαγωγών και η συνεργασία μεταξύ τους βοηθά στη συγκέντρωση περισσότερων πληροφοριών και οδηγεί σε πιο αξιόπιστες εκτιμήσεις για το μέγεθος και τη φύση του προβλήματος.

Δυο νηπιαγωγοί μπορούν καλύτερα να υποστηρίξουν οποιοδήποτε παρεμβατικό πρόγραμμα.

Ενέργειες που μπορεί να ακολουθήσει η νηπιαγωγός όταν παρατηρήσει κάποιο παιδί με «διαφορετική» συμπεριφορά:

Συστηματοποιεί την παρατήρησή της

Παίρνει πληροφορίες από τους γονείς

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Καταγράφει τα δεδομένα της παρατήρησης και των πληροφοριών

Ενημερώνει τους αρμόδιους

Συνεργάζεται στην ενημέρωση των γονέων.

1. Σωματική λειτουργία και εξέλιξη (δεξιότητες αδρής και λεπτής κινητικότητας)

2. Σχέσεις με τους «άλλους» (ενήλικες- παιδιά)

3. Τρόποι έκφρασης των συναισθημάτων4. Γνωστικές λειτουργίες5. Γλώσσα και ομιλία6. Γενική εικόνα του παιδιού.

Τι πρέπει να παρατηρούμε;

Επίσης πρέπει να προσεχθούν:

Βλάβες στα αισθητήρια όργανα

Η επανεξέταση σε τακτά χρονικά διαστήματα

Χρειάζεται να τηρείται φάκελος του παιδιού ο οποίος ενημερώνεται όταν προκύπτουν νέα στοιχεία.

Η /ο εκπαιδευτικός πρέπει να είναι προετοιμασμένη/ος, η καλή προετοιμασία εξασφαλίζει την επιτυχία.

Είναι σημαντικό η/ο εκπαιδευτικός να έχει αντιπροσωπευτικό δείγμα δουλειάς του μαθητή, οι γονείς να μπορούν να κάνουν ερωτήσεις, η/ο ίδια/ος να μπορεί να τις απαντήσει, να υπάρχει αρκετός χρόνος και να μπορεί να εξηγήσει τι είδους παρέμβαση προτείνει.

Ενημέρωση γονέων –Πρώτη συνάντηση

Σε περίπτωση που οι γονείς εκφράζουν κριτική ή θυμό η/ο εκπαιδευτικός, οφείλει να παραμείνει ευγενής και ήρεμη, να αποφύγει να αναπτύξει αμυντική στάση αλλά να ακούει ενεργητικά , να είναι σαφής χρησιμοποιώντας πραγματικά δεδομένα και ότι στόχος είναι η υποστήριξη και η καλύτερη εκπαίδευση του παιδιού.

Η επικοινωνία με τους γονείς πρέπει να στηρίζεται στον αλληλοσεβασμό την αναγνώριση και στην κατανόηση

Ίσως το καλύτερο σημείο αφετηρίας

για τις εκπαιδευτικούς είναι να εξετάσουμε και να αναγνωρίσουμε τις δικές μας προκαταλήψεις, στο βαθμό που αυτές είναι ένα βασικό εμπόδιο στην επικοινωνία με γονείς που έχουν διαφορετικές αξίες και αντιλήψεις.

ΟΧΙ ΝΑΙ

Μην βγάζετε βιαστικά συμπεράσματα

Αναγνωρίστε ότι οι γονείς μπορούν να προσφέρουν σημαντικά και να συνεργασθούν αποτελεσματικά

Μην υπερβάλλετε στις κρίσεις σας

Δείξτε ευαισθησία και ζεστασιά

Κακές και καλές πρακτικές προσέγγισης των γονέων

Αποφύγετε να διαφωνείτε έντονα με τους γονείς

Δείξτε σεβασμό στους γονείς και στην οικογένεια των μαθητών

Αποφύγετε έντονες εκφράσεις

Δείξτε ειλικρίνεια

Μην κατηγορείτε, απειλείτε ή γελοιοποιείτε τους γονείς

Έχετε θετική στάση

Μην υποτιμάτε τις πληροφορίες και τις απόψεις των γονέων για το παιδί τους

Προσέξτε τη γλώσσα του σώματος και την έκφραση των συναισθημάτων των γονέωνΕπιβραβεύστε τους γονείς όποτε μπορείτε

Επικοινωνείτε συχνά και προσωπικά, αρχίζοντας πάντα με ένα θετικό σχόλιο.

Ζητείστε από τους γονείς να εμπλακούν στις δραστηριότητες του νηπιαγωγείου

Κανονίστε απογευματινά ραντεβού για όσους γονείς δεν μπορούν να έλθουν στις ώρες σχολείου.

Καλέστε τους γονείς να έλθουν να παρακολουθήσουν στην τάξη όποτε μπορούν.

Συζητείστε με τους γονείς σχετικά με την αναμενόμενη συμπεριφορά στην τάξη.

Τέλος…