Η ΕΥΡΩΠΗ ΣΕ Η ΕΥΡΩΠΗ ΣΕ ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ Jun...Τ ο παρόν άρθρο...

ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ & ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ,

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ & ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ

Η ΕΥΡΩΠΗ ΣΕ ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ




Η αίθουσα συνεδριάσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο. (European Parliament)

ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΙΟΥΝΙΟΣ 2012106 |

Τελικά μήπως το ευρωπαϊκό «πείραμα» κιν-δυνεύει να αποτύχει; Η ευρωπαϊκή κρίση αποτελεί τον προάγγελο μιας επερχόμενης αποσύνθεσης; Αρκετοί πολιτικοί, αναλυτές, θεωρητικοί και στελέχη των αγορών συμφω-νούν σε δυσοίωνες προβλέψεις για το μέλλον του ευρώ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο πρό-εδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Martin Schulz, μιλώντας ενώπιον του Κολεγίου των Επιτρόπων, δήλωσε χαρακτηριστικά: «…τους τελευταίους μήνες έχουμε γίνει μάρτυρες μιας ενοχλητικής τάσης επανεθνικοποίησης και διακυβέρνησης μέσω συνόδων». Τόνισε ότι οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων οικειο-ποιούνται ολοένα και περισσότερες αποφάσεις και συζητούν και αποφασίζουν κεκλεισμένων των θυρών, αγνοώντας την «κοινοτική μέ-θοδο». Υπογράμμισε, δε, την ανάγκη ακόμη στενότερης συνεργασίας μεταξύ της Επιτρο-πής και του Κοινοβουλίου. Αυτό θα είναι ένα «σημαντικό σημάδι ότι υπερασπιζόμαστε την “κοινοτική μέθοδο” με αποφασιστικότητα». Ο κ. Schulz εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι η τρέχουσα κρίση δείχνει να επιτα-χύνει τη δημιουργία πολιτικών εκτός του ελέγ-χου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς τα κράτη-μέλη ζητούν πίσω τις εξουσίες τους, η ξενοφοβία αυξάνεται και γίνονται προτά-σεις για επανεισαγωγή συνοριακών ελέγχων. «Μέσω του δημοσιονομικού συμφώνου, έγινε προσπάθεια δημιουργίας μιας δημοσιονομικής ένωσης πέραν του ελέγχου των κοινοβου-λευτικών, προσπερνώντας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή», υπογράμμισε2.

Γράφουν οι | Γιάννης Καρκαζής, Ιωάννης Βιδάκης και Γεώργιος Μπάλτος1




ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 107|

Τ ο παρόν άρθρο εστιάζει στην ανίχνευση, στην αναζήτηση κατευθύνσεων της πα-ραπέρα πορείας της Ευρώπης και στην

υποβολή προτάσεων, για την υπέρβαση της κρί-σης. Μετά από μια σύντομη ιστορική αναδρομή θα αναφερθούμε στο μέλλον, ποια κατεύθυνση είναι εφικτή και ορθή να αποφασίσουν οι λαοί της Ευρώπης να ακολουθήσουν, με στόχο την ευημερία τους.

Τα νέα δεδομένα της εποχής μας θέτουν πλέον ένα πολύ περιοριστικό και αυστηρό πλαίσιο εντός του οποίου η Ευρωπαϊκή Ένωση3 μπορεί να κι-νηθεί. Αποσαφηνίζουμε από την αρχή ότι αναφε-ρόμαστε στην «Ευρώπη των λαών». Το έργο και τα αποτελέσματα των στείρων εθνικισμών, των αντιπαλοτήτων εντός της Ευρώπης, του ανταγω-νισμού των ολιγοπωλίων, των μονομερών κρατι-κών συμφερόντων, της έλλειψης συνεννόησης και αλληλεγγύης, οι λαοί της το βίωσαν δυο φορές με φρίκη, κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα…

ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Τη δεκαετία του 2000 προσχώρησαν στην Ένω-ση αρκετές χώρες, ωστόσο η Συνταγματική Συνθή-κη που υπογράφηκε τον Οκτώβριο του 2004, για να τεθεί σε ισχύ έπρεπε να επικυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη, με βάση τους ισχύοντες συνταγματι-κούς κανόνες τους, μέσω επικύρωσης από κοινο-βούλιο ή δημοψηφίσματος. Λόγω των δυσκολιών που συνάντησε η επικύρωση της Συνθήκης σε ορισμένες χώρες, οι αρχηγοί κρατών και κυβερ-νήσεων αποφάσισαν, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 16ης-17ης Ιουνίου 2005, να δρομολογήσουν μια «περίοδο προβληματισμού» με αντικείμενο το μέλλον της Ευρώπης. Κατά τη σύνοδο του Συμ-

βουλίου της 21ης-22ας Ιουνίου 2007, οι Ευρω-παίοι ιθύνοντες κατέληξαν σε συμβιβασμό. Συνε-κλήθη διάσκεψη με σκοπό την οριστικοποίηση και την έκδοση μιας «μεταρρυθμιστικής συνθήκης» για την Ευρωπαϊκή Ένωση, και όχι Συντάγματος. Το τελικό κείμενο της συνθήκης στο οποίο κατέ-ληξε εγκρίθηκε στη διάρκεια της άτυπης συνόδου κορυφής που πραγματοποιήθηκε στη Λισσαβώνα στις 18 και 19 Οκτωβρίου, και υπογράφηκε από τα κράτη μέλη στις 13 Δεκεμβρίου 2007.

ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΙ δΕδΟΜΕΝΑ ΤΗΣ ΕΠΟχΗΣ ΜΑΣ

Ωστόσο, με την πάροδο των ετών δεν επιτεύ-χθηκαν σημαντικοί στόχοι της Κοινότητας. Η πο-λιτική ενοποίηση υστέρησε. Η απεξάρτηση από τις ΗΠΑ απέτυχε. Η επιδιωκόμενη σύγκλιση με-ταξύ των χωρών-μελών παρέμεινε στο περιθώ-ριο. Οι οικονομίες των χωρών παρά την ανάκαμ-ψη τους αντιμετώπιζαν αρκετά προβλήματα, με σημαντικότερα την ανεργία και τη διαφορετικό-τητα του κάθε κράτους μέλους. Διαμορφώθηκαν αυξημένες ανισότητες μεταξύ των κρατών της Κοινότητας αλλά και εντός των μελών της, δί-χως να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα αντίδρασης. Επιτράπηκε στην «παγκοσμιοποίηση» να δράσει σχεδόν ανεξέλεγκτα, καθώς οι ιδιωτικοποιήσεις συνδυάστηκαν με περιορισμό του κοινωνικού κράτους. Δεν φορολογήθηκε αποτελεσματικά

η κερδοσκοπία, τα κέρδη των χρηματιστηρίων και των βραχυπρόθεσμων κεφαλαιακών τοπο-θετήσεων, η μεταφορά κεφαλαίων και τα προϊ-όντα των τραπεζών. Συσσωρεύθηκαν τεράστιες κοινωνικές ανισορροπίες για να φθάσουμε στη σημερινή κρίση χρέους, ύφεσης και ανεργίας. Σταδιακά το περιβάλλον άλλαξε και ο οικονομι-κός ανταγωνισμός εντάθηκε. Ας καταγράψουμε εν συντομία τα βασικά σημεία αλλαγών.

Μεταβολές ισχύος: Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η υφήλιος διέφυγε από το άγχος του Ψυχρού Πολέμου και την πιθανό-τητα μιας καταστροφικής πυρηνικής αναμέτρη-σης, εισήλθε όμως σε μια μεταβατική κατάσταση αστάθειας και αλλαγών. Ο κόσμος μας μεταβάλ-λεται σε πολυπολικό. Αναδεικνύονται νέες ισχυ-ρές χώρες στην οικουμένη όπως η Κίνα, η Ινδία, η Βραζιλία. Η ισορροπία δυνάμεων αλλάζει και κατανέμεται σε περισσότερα κράτη. Το κέντρο ισχύος μετατοπίζεται από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό ωκεανό4. Η ηγεμονική δύναμη των ΗΠΑ είναι βέβαιο ότι αντιδρά, επιχειρώντας να διατηρήσει τη θέση ισχύος της στον παγκόσμιο καταμερισμό δυνάμεων. Ωστόσο οι δυνατότητές της, οι εφεδρείες της, βαθμιαία μειώνονται και η εν γένει εσωστρεφής «νοοτροπία» της σταδιακά την περιορίζουν. Είναι βέβαιο ότι θα χρησιμο-ποιήσει πολλά μέσα (λ.χ. εξελιγμένη τεχνολογία, οικονομική και διπλωματική πίεση, κ.ά.) για την

Επάνω: Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Martin Schulz, μιλώντας ενώπιον του Κολεγίου των Επιτρόπων, δήλωσε χαρακτηριστικά: «…τους τελευταίους μήνες έχουμε γίνει μάρτυρες μιας ενοχλητικής τάσης επανεθνικοποίησης και διακυβέρνησης μέσω συνόδων». (European Commission)

δεξιά: Συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων οικειοποιούνται ολοένα και περισσότερες αποφάσεις και συζητούν και αποφασίζουν κεκλεισμένων των θυρών, αγνοώντας την «κοινοτική μέθοδο». (European Council)


επίτευξη του προαναφερομένου στόχου της, κα-θώς και την αξιοποίηση φιλικών και συμμαχικών χωρών και οργανώσεων. Σημαντικό όμως μειο-νέκτημα από άποψης χρόνου, αν και πλεονέκτη-μα από άποψη «δημοκρατικότητας», θεωρούμε την ανάγκη της για «εσωτερική νομιμοποίηση» των ενεργειών της. Οι ΗΠΑ πάντοτε επιζητούσαν και έβρισκαν μιαν αφορμή για να αιτιολογήσουν βάσιμα και εύλογα τις αποφάσεις τους στους πο-λίτες τους (βλ. είσοδό τους στους δύο παγκοσμί-ους πολέμους, εμπλοκή τους στην Κορέα και στο Βιετνάμ, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν).

Οικονομικές αλλαγές: Η παγκοσμιοποίηση και η οικονομική διασύνδεση όλων σχεδόν των χωρών επεκτείνεται, βαθαίνει και αναβαθμίζε-ται. Τα δίκτυα-συστήματα (χρηματοοικονομικά, ενεργειακά, τεχνολογικά, εμπορικά, μεταφορι-κά, ενημερωτικά, πληροφορικά) αποκτούν βα-ρύνουσα σπουδαιότητα. Εντούτοις οι ανισότητες παραμένουν και αυξάνονται. Τις διαπιστώνουμε τόσο εντός των κρατών όσο και μεταξύ περιο-χών, χωρών, περιφερειών.

Οι ανερχόμενες κοινωνίες της Κίνας και της Ιν-δίας παρουσιάζουν ισχυρή ζήτηση για πλουτοπα-ραγωγικές πηγές και ενέργεια, έχουν αυξημένη παραγωγή και κατανάλωση. Η ραγδαία μεγέθυνσή τους προκαλεί πληθωριστικές τάσεις στην παγκό-σμια οικονομία, ιδιαίτερα στον ενεργειακό τομέα. Λόγω του χαμηλού εργατικού κόστους και των τε-

ράστιων πληθυσμών τους μπορούν να παράγουν προϊόντα σε εξαιρετικά μειωμένες τιμές. Ο οξύς οι-κονομικός ανταγωνισμός μπορεί να οδηγήσει ανε-πτυγμένες χώρες σε περικοπές στους τομείς της Εκπαίδευσης, της Υγείας και του Κοινωνικού Κρά-τους, κάτι που οι πολίτες τους δύσκολα θα απο-δεχθούν. Από την άλλη πλευρά ο οξύς οικονομι-κός ανταγωνισμός –με ορίζοντα τις περιορισμένες πλουτοπαραγωγικές πηγές– μπορεί να αναστρέ-ψει την τάση παγκοσμιοποίησης και να ωθήσει σε προστατευτισμό και δημιουργία σφαιρών επιρροής από ομάδες χωρών που θα συγκροτήσουν οικονο-μική και στρατιωτική συμμαχία. Είναι το χειρότερο δυνατό σενάριο, γιατί αν αυτό συμβεί, πιθανόν θα είμαστε κοντά στον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο5.

Στρατιωτικές εξελίξεις: Ταυτόχρονα ο πόλε-μος αλλάζει μορφή. Η έννοια της Εθνικής Ασφά-λειας – Άμυνας ήταν πάντα συνυφασμένη με το γεωστρατηγικό περιβάλλον. Τις τελευταίες δε-καετίες οι μεταλλάξεις του περιβάλλοντος αυτού διεύρυναν και εμπλούτισαν τα θέματα Εθνικής Ασφάλειας. Στην παρούσα συγκυρία η ανασφά-λεια, η αστάθεια και η αβεβαιότητα προέρχονται τόσο από το εξωτερικό (παραδοσιακοί ή/και νέοι αντίπαλοι) όσο και από απειλές αγνώστου προε-λεύσεως στο εσωτερικό, που δύσκολα ανιχνεύ-ονται και αντιμετωπίζονται (ασύμμετρες απει-λές). Το μελλοντικό πεδίο (γεωγραφικός χώρος) μάχης αναμένεται να είναι πολυδιάστατο. Από τη

στιγμή που μία μικρή ομάδα ειδικευμένων στελε-χών μπορεί να αρχίσει έναν «πόλεμο» μέσα από ένα δωμάτιο υπολογιστών ή σε ένα χρηματιστή-ριο, δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο σφαίρα της κοινωνικής ζωής που να μην μπορεί να αποτε-λέσει δυνητικά ένα εξειδικευμένο πεδίο μάχης. Ζητήματα προληπτικού πολέμου και προπαρα-σκευής όχι μόνο σε στρατιωτικό επίπεδο αλλά και σε άλλους τομείς, (ιδεολογικό, πολιτιστικό, θρησκευτικό, δημογραφικό, οικονομικό, πλη-ροφοριακό, τεχνολογικό) εμπλουτίζουν και δυ-σκολεύουν ταυτόχρονα το σύγχρονο περιβάλλον. Οι Ένοπλες Δυνάμεις θα κληθούν να συμμετά-σχουν και σε επιχειρήσεις αντιμετώπισης ασύμ-μετρων απειλών, φυσικών καταστροφών, καθώς και σε αυξημένες επιχειρήσεις που απορρέουν από συμμαχικές υποχρεώσεις. Συνεπώς το φά-σμα των επιχειρήσεων διευρύνεται. Η «ολιστική» προσέγγιση του πολέμου σημαίνει πόλεμο προς κάθε κατεύθυνση. Πεδίο μάχης δεν είναι μόνο το στρατιωτικό έδαφος, αλλά και η οικονομία, η κοι-νωνία, η ενημέρωση, το οικολογικό περιβάλλον, η παιδεία, η ιστορία, η γλώσσα, η τεχνολογία, το διαδίκτυο, το διάστημα, ο πολιτισμός, η θρησκεία. Αυτό επιφέρει την αναγκαιότητα του επανακαθο-ρισμού όλων των εννοιών του πολέμου.

Επιβάλλει μεταξύ άλλων την επανεξέταση των όρων: «στρατηγική, τακτική, σύνορα, νίκη, ήττα, όπλα, στρατός, στρατιώτες, άμαχοι, πεδίο μάχης».

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΣΤΟχΟΙ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΔΕΝ ΕΠΙΤΕΥχθΗΚΑΝ. Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΥΣΤΕρΗΣΕ. Η ΑΠΕξΑρΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΗΠΑ ΑΠΕΤΥχΕ. Η ΕΠΙΔΙΩΚΟΜΕΝΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΜΕΤΑξΥ ΤΩΝ χΩρΩΝ-ΜΕΛΩΝ ΠΑρΕΜΕΙΝΕ ΣΤΟ ΠΕρΙθΩρΙΟ.


Η ΕΥΡΩΠΗ ΣΕ ΣΤΑΥΡΟδΡΟΜΙ

Για παράδειγμα ως «Όπλο» μπορεί να αξιοποιηθεί πλέον μία εικόνα, μία είδηση, ένα συναίσθημα ή μία ιδέα – δεν χρειάζεται πλέον να είναι π.χ. ένα πολυβό-λο. Ως «Στρατιώτης» μπορεί να ενεργεί και ένας άο-πλος πολίτης που διαδίδει συγκεκριμένες ιδέες, ένας καλλιτέχνης, ή ένας εργαζόμενος σε Μέσο Μαζικής Ενημέρωσης. Πεδία μάχης μπορεί να αποτελούν τα χρηματιστήρια και τα δελτία ειδήσεων, όπου ηττάται/ νικά ο εχθρός σε οικονομικό και ιδεολογικό επίπε-δο αντίστοιχα. Άλλωστε ένα πλήγμα στα δίκτυα συ-γκοινωνίας, εφοδιασμού, ενέργειας, πληροφόρη-σης μπορεί να παραλύσει την οικονομία, οπότε είναι περιττός ή πολύ ακριβότερος ο βομβαρδισμός από τον εχθρό εγκαταστάσεων και περιοχών.

Πρόσφατα μάλιστα κατά τη διάρκεια των εξε-γέρσεων των λαών στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής διαπιστώσαμε την υλοποίηση στόχων ξένων δυνάμεων, όχι τόσο με τα δα-πανηρά πλέον στρατιωτικά τους μέσα αλλά με την εκμετάλλευση των ιδανικών και των θυ-σιών των ίδιων των λαϊκών κινημάτων στις εν λόγω χώρες. Οι μελλοντικές συγκρούσεις θα περιλαμβάνουν ταυτόχρονες στρατιωτικές και μη-στρατιωτικές πολεμικές επιχειρήσεις ενα-ντίον πολλαπλών στόχων, σε διαφορετικά πεδία μαχών, με διαφορετικά πολεμικά μέσα. Ο κύριος όγκος των μη-στρατιωτικών πολεμικών επιχει-

ρήσεων θα αφορούν στα ΜΜΕ, στην παραπληρο-φόρηση, στην ψυχολογία. Οι στρατιωτικές επιχει-ρήσεις θα αποτελούν βοηθητικό μέσο υποταγής του εχθρού, σπάνια το κύριο. Αφού έχει αλλάξει η φύση του πολέμου, η οποία περιλαμβάνει και μη-στρατιωτικές μορφές πολεμικής δράσεως, αυτό σημαίνει ότι αμβλύνεται η διαφορά μεταξύ στρατιωτών και αμάχου πληθυσμού.

Οι κοινές επιχειρήσεις και η ολική διάσταση του πολέμου είναι στρατηγικές που απεγκλωβί-ζουν τις ένοπλες δυνάμεις από το ξεπερασμένο καθεστώς των «στρατιωτικών επιχειρήσεων». Απαιτείται πλέον να διεξάγουν ταυτόχρονες επι-χειρήσεις σε διαφορετικά πεδία πολέμου. Να συμμαχούν με υπερεθνικούς, μη-κρατικούς και διεθνείς οργανισμούς. Πρόσθετα η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας, κυρίως στον τομέα των Ηλεκτρονικών και των Οπλικών Συστημάτων, δι-αμόρφωσε νέες μορφές επιχειρήσεων με αποτέ-λεσμα την ανάγκη κάλυψης πολλών νέων απαι-τήσεων σε γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες, (περιβάλλον «έντασης γνώσης»).

ΠΟΡΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΤΩΝ ΛΑΩΝ

Οι αρνητικές επιπτώσεις της Παγκοσμιοποίη-σης, τα πιθανά αποτελέσματα μιας μόνιμης αλλαγής

του κλίματος και ο οξύς οικονομικός ανταγωνισμός των οικονομικών και στρατιωτικών υπερδυνά-μεων που αναφαίνονται στην παγκόσμια σκηνή, οι περιορισμένες πλουτοπαραγωγικές πηγές και ο ολοένα αυξανόμενος ανθρώπινος πληθυσμός, αποτελούν έναν επικίνδυνο συνδυασμό που αν ενεργοποιηθεί, θα δώσει το έναυσμα ακόμη και για Γ’ Παγκόσμιο (Α’ Πυρηνικό) Πόλεμο.

Ποιά η θέση της Ευρώπης σ’ αυτό το ανταγω-νιστικό και δύσκολο περιβάλλον; Πώς μπορεί να αντεπεξέλθει διατηρώντας τη θέση της και την ευημερία των λαών της; Μπορεί να ανταγωνιστεί στο παγκοσμιοποιημένο πλαίσιο αγορών χώρες, όπως η Κίνα και η Ινδία, με τους πολύ χαμηλούς μισθούς; Μπορεί να συνεχίσει να είναι ανταγωνι-στική; Η Ευρώπη γενικά είναι φτωχή σε ορυκτό πλούτο και πρώτες ύλες. Δεν κατέχει φθηνούς σε εκμετάλλευση ενεργειακούς πόρους. Πρόσθετα δεν μπορεί πλέον να στηριχθεί σε μειωμένου κό-στους εργατικό δυναμικό. Διαθέτει ωστόσο και πολλά συγκριτικά πλεονεκτήματα. Κατέχει κεφά-λαια, διαθέτει υποδομές, έχει εξειδικευμένο και υψηλού επιπέδου δυναμικό. Δύναται να αναπτύ-ξει την εκπαίδευση, την έρευνα, την τεχνολογία. Παρά ταύτα, η έλλειψη οράματος και αποφασι-στικής ηγεσίας στην Ευρώπη καθίστανται εμφα-νή μειονεκτήματα.

Αριστερά: Από τη στιγμή που μία μικρή ομάδα ειδικευμένων στελεχών μπορεί να αρχίσει έναν «πόλεμο» μέσα από ένα δωμάτιο υπολογιστών ή σε ένα χρηματιστήριο, δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο σφαίρα της κοινωνικής ζωής που να μην μπορεί να αποτελέσει δυνητικά ένα εξειδικευμένο πεδίο μάχης. (US Air Force)

Μέσον: Tα μέλη, τα όργανα αποφάσεων και οι λαοί της ΕE έχουν να επιλέξουν μεταξύ δυο βασικών οδών – ο ένας της «συλλογικής δράσης» και ο άλλος του «εθνοκεντρισμού». (EU Audiovisual Library)

δεξιά: Η ΕΕ εισάγει αυτήν την περίοδο 82% του πετρελαίου και 57% του φυσικού αερίου που καταναλώνει, παραμένοντας ο κύριος παγκόσμιος εισαγωγέας καυσίμων. (EU Audiovisual Library)



Η Ευρώπη θα μπορούσε να επιλέξει αρχικά την απομόνωση, τον προστατευτισμό, να περι-χαρακωθεί απέναντι στον υπόλοιπο κόσμο, με δασμούς σε αγαθά και περιορισμούς σε εισροές παραγωγής. Τα μεγέθη της γενικά δύνανται να της προσφέρουν σχετικά αυτάρκεια εκτός ίσως του τομέα της ενέργειας. Η ΕΕ εισάγει αυτήν την περίοδο 82% του πετρελαίου και 57% του φυ-σικού αερίου που καταναλώνει, παραμένοντας ο κύριος παγκόσμιος εισαγωγέας καυσίμων. Ο πληθυσμός των 27 κρατών μελών της Ευρωπα-ϊκής Ένωσης υπολογίστηκε τον Ιανουάριο του 2009 στα 500 εκατ. άτομα. Πρόκειται για τον τρί-το μεγαλύτερο πληθυσμό στον κόσμο μετά την Κίνα και την Ινδία. Ωστόσο η ΕΕ (που επεκτείνεται και στην Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία μέσω του Ευρωπαϊκού Οικονομικού χώρου), εί-ναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο και ο δεύτερος μεγαλύτερος εισαγωγέας. Είναι ο με-γαλύτερος εμπορικός εταίρος με πολλές χώρες, όπως η Κίνα και η Ινδία.

Επιπλέον σε ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Κοινωνική και Οικονομική Επιτρο-πή, της 18ης Μαΐου 2005 με τίτλο: «Μια ενισχυ-μένη εταιρική σχέση ΕΕ/ΗΠΑ και μια περισσότε-ρο ανοικτή αγορά για τον 21ο αιώνα», η Ευρώπη

εμφανίζεται να επιθυμεί να προσδώσει μια νέα διάσταση στην οικονομική εταιρική σχέση μετα-ξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών. Σε αυτό το πρώτο στάδιο μιας ανα-θεωρημένης σφαιρικής εταιρικής σχέσης, στό-χος της οποίας είναι κυρίως να συμπεριλάβει την υλοποίηση μιας αγοράς χωρίς φραγμούς, οι προτάσεις επικεντρώνονται κυρίως στο εμπόριο και στις επενδύσεις, τομέας στον οποίο οι σχέσεις μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ καταγράφουν το σημαντικό-τερο όγκο σε παγκόσμιο επίπεδο6.

Η εμπορική σχέση ΗΠΑ-Ευρώπης είναι η ση-μαντικότερη της Ουάσιγκτον, αποτέλεσμα της οποίας είναι το ήμισυ σχεδόν του παγκόσμιου οικονομικού προϊόντος και μεγάλο ποσοστό των διεθνών συναλλαγών. Αλλά, αυτό δεν σημαίνει ότι η διατλαντική σχέση δεν επιδέχεται βελτιώ-σεων αυτή την περίοδο. Σε δήλωση του Πήτερ ράσις, αντιπροέδρου για θέματα Ευρώπης και Ευρω-Ασίας, του Αμερικανικού Εμπορικού Επι-μελητηρίου, σε ειδική παρουσίαση ενώπιον της Υποεπιτροπής για Ευρώπη και Ευρω-Ασία της Αμερικανικής Βουλής, με θέμα τις οικονομικές ευκαιρίες για αμερικανικές επιχειρήσεις στην Ευ-ρώπη, που προσπαθεί να ανακάμψει από την κρί-ση χρέους, σημειώθηκε: «Μπορούμε να επιδιώ-ξουμε μια εμπορική και οικονομική συμφωνία με

την Ευρωπαϊκή Ένωση, γιατί, παρά το γεγονός ότι οι δύο οικονομίες είναι αισθητά “ανοιχτές” μεταξύ τους και οι δασμοί στις εξαγωγές δεν είναι υψη-λοί, αν καταργήσουμε τελείως τους δασμούς θα αυξήσουμε την κοινή οικονομική μας παραγωγή κατά 180 δις δολάρια σε μια πενταετία, και αν επι-διώκαμε φιλελευθεροποίηση των συναλλαγών μας σε τομείς όπως ο τραπεζικός και ο τουρισμός, θα αυξάναμε ακόμη περισσότερο την οικονομική ανάπτυξη και θα δημιουργούσαμε περισσότερες θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ»7.

Επιπλέον η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμέ-νες Πολιτείες ανακοίνωσαν ότι, από την 1η Ιουνί-ου 2012, βιολογικά προϊόντα πιστοποιημένα στην Ευρώπη ή στις Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να πωλούνται εκατέρωθεν ως βιολογικά. Από τα προηγούμενα συμπεραίνουμε ότι περαιτέρω άνοιγμα των οικονομιών μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ, θα σημάνει αυξημένη κατανομή ωφελειών υπέρ της Ουάσιγκτον και πιθανόν άνοδο της ανεργίας στην Ευρώπη.

Αν αποκλείσουμε λοιπόν την επιλογή της Ευ-ρώπης για απομόνωση αλλά και την αποφυγή φιλελευθεροποίησης των συναλλαγών της με τις ΗΠΑ, τα μέλη, τα όργανα αποφάσεων και οι λαοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν να επιλέ-ξουν μεταξύ δυο βασικών οδών – ο ένας της

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΕΜΠΟρΙΚΗΣ ΣχΕΣΗΣ ΗΠΑ-ΕΥρΩΠΗΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΗΜΙΣΥ ΣχΕΔΟΝ ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΠρΟϊΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΔΙΕθΝΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ.


«συλλογικής δράσης» και ο άλλος του «εθνο-κεντρισμού»: ο πρώτος αφορά στο να συνε-χίσουν την πορεία ολοκλήρωσης της ένωσης, διευρύνοντας τα πεδία συνεργασίας, εξαλείφο-ντας τις εξαιρέσεις, εμβαθύνοντας τους τομείς συνέργειας, ορίζοντας περισσότερα κοινά όρ-γανα, μειώνοντας τις ανισότητες. Να προφυλά-ξουν τις διαφορετικότητες, να αναβαθμίσουν την κοινοτική αλληλοβοήθεια, να μοιραστούν οφέλη και ζημίες, να αξιοποιήσουν τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα, να προχωρήσουν σε μια πορεία ανάπτυξης και ευημερίας. Να προστατεύσουν τα αδύναμα έθνη, να υποστηρίξουν τους συνε-ταίρους τους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, να τεθούν αλληλέγγυοι στα εκκρεμή ζητήματα των μελών της ένωσης.

Η δεύτερη επιλογή αναφέρεται σε μια «εθνο-κεντρική» προσέγγιση. Οι ισχυροί της ένωσης μπορεί να μπουν στον πειρασμό να υποτάξουν στα συμφέροντά τους τα οφέλη της ένωσης, να ακολουθήσουν ιδιαίτερες επιλογές, μακρινές από το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Να συγκεντρώσουν στα-διακά το πλεόνασμα των πιο αδύναμων χωρών, να απομυζήσουν τις οικονομίες τους, να αυξή-σουν τα κέρδη τους, να διευρύνουν τις ανισότη-τες. Πρόκειται για μια μονομερή και παρωχημέ-νη αντίληψη με προσωρινά μόνον οφέλη και με πολλούς κινδύνους για την ειρήνη, τη συνοχή και το μέλλον των λαών της Ευρώπης. Ειδικά όταν ταλαντεύονται στις εν λόγω αποφάσεις τους από τη στάση συγκεκριμένων χωρών όπως το Ηνω-μένο Βασίλειο, από τις εσωστρεφείς συμπερι-φορές μέρους των πολιτών τους και ορισμένων ακραίων πολιτικών χώρων και από εξωγενείς παράγοντες, που θα επιθυμούσαν μιαν αδύνατη Ευρωπαϊκή Ένωση.

Με αυτά τα δεδομένα – ζητήματα και στο υπό διαμόρφωση νέο πλαίσιο ισορροπιών δυνάμε-ων και συμβίωσης στον πλανήτη, θεωρούμε ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι αποφάσεων για το μέλλον της. Έχει στη φαρέτρα της δύο βασικές επιλογές, δύο δυνατότητες γεω-γραφικού προσανατολισμού των ικανοτήτων των λαών της και των συγκριτικών της πλεονεκτημά-των, τις οποίες δύναται να ασκήσει και συνδυα-στικά (δεν είναι αμοιβαία αποκλειόμενες), καθώς και μια τρίτη σχετική με τα οικονομικά δρώμενα σε ορίζοντα τουλάχιστον 10ετίας.

Φυσικά θα πρέπει να ασκηθούν, να αξιοποιη-θούν ει δυνατόν ομόφωνα οι σχετικές αποφάσεις (όχι από τα επιμέρους κράτη της ένωσης), προς όφελος όλων των μελών, και να θεσπιστούν οι ανάλογες προτεραιότητες και δράσεις για την ευ-όδωση των εν λόγω επιλογών.

ΒΟΡΕΙΑ ΑΦΡΙΚΗΗ πρώτη δυνατότητα γεωγραφικού προσανατο-

λισμού αφορά στην περιοχή της Βόρειας Αφρικής, (Αίγυπτος, Λιβύη, Τυνησία, Αλγερία, Μαρόκο).

Τα κράτη αυτά έχουν σημαντικές ελλείψεις σε κρίσιμες υποδομές, (λιμένες, μεταφορικά δίκτυα, αεροδρόμια, εργοστάσια αφαλάτωσης), δημόσια και ιδιωτικά έργα, (εκπαιδευτικά ιδρύ-ματα, νοσοκομεία, πολυκαταστήματα, κτήρια, εργοστασιακές μονάδες, κέντρα διανομών), υστερούν σε τεχνολογικές εφαρμογές, σε μα-ζική κατανάλωση, στην αξιοποίηση των συγκρι-τικών τους πλεονεκτημάτων. Διαθέτουν φθηνό εργατικό δυναμικό, μεγάλο ποσοστό του πλη-θυσμού τους είναι νεανικής ηλικίας, κατέχουν πόρους (υδρογονάνθρακες, ορυκτό πλούτο), γειτονεύουν με την Ευρώπη (μειωμένα μετα-

φορικά κόστη), έχουν με αυτήν διάφορους και ποικίλους δεσμούς.

Το κλειδί βρίσκεται στην ουσιαστική ενερ-γοποίηση της Ευρω-Μεσογειακής Συνεργα-σίας, με κέντρα – συνδέσμους τα Νησιά της Μεσογείου (Βαλεαρίδες, Σαρδηνία, Σικελία, Μάλτα, Κρήτη, Κύπρος). Πρόσθετα μέτρα πολι-τικής που μπορούν να συμφωνηθούν είναι:

Μείωση δασμών για τα προϊόντα της Βόρει-•ας Αφρικής και προνομιακή τους μεταχείριση εντός της Ευρώπης στο πλαίσιο του αμοιβαί-ου οφέλους.Επιδότηση εξαγωγών στις χώρες αυτές από τα •Ευρωπαϊκά κράτη.Ναυτιλιακή σύνδεση εμπορικών και επιβατι-•κών λιμένων.Σύσταση ενός ειδικού προγράμματος – ταμείου •με επί μέρους ενέργειες – δράσεις, για τη χρημα-τοδότηση των έργων στην περιοχή από ευρω-παϊκές εταιρείες. Τα κράτη αυτά θα μπορούσαν να ανταποδώσουν με παροχή προς την Ευρώπη φθηνών ενεργειακών πηγών και ορυκτών πό-ρων, εξαγωγές αγροτικών προϊόντων, εισαγω-γές βιομηχανικών αγαθών και υπηρεσιών.Ενεργειακή διασύνδεση περιοχών με την αξι-•οποίηση δικτύων για αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας.Συμφωνία της Ευρώπης με τις χώρες αυτές για •την ανακήρυξη των ΑΟΖ στη Μεσόγειο.

Ωστόσο οι κοινωνίες έχουν και άλλους τομείς: εκπαιδευτικό, τουριστικό, πολιτιστικό. Δράσεις λοιπόν για την αμφίδρομη διάδοση των πολιτισμι-κών στοιχείων, όπως η επιχορήγηση μεταφράσε-ων βιβλίων. Η αναμενόμενη μεγέθυνση και στις δυο περιφέρειες (Ευρώπη – Βόρεια Αφρική) ανα-μένεται να είναι σημαντική. Ο Ευρωπαϊκός Νότος θα έπαιρνε ανάσα απέναντι στην ύφεση και στην ανεργία. Η βελτίωση της ζωής στη βόρεια Αφρική θα αποτελέσει εμπόδιο για την αύξηση της παρά-νομης μετανάστευσης από την εν λόγω περιοχή προς την Ευρώπη. θα προσανατόλιζε τα καθε-στώτα σε πιο δημοκρατικές μορφές διακυβέρ-νησης. θα συνέδραμε επίσης στη μείωση θρη-σκευτικών εξάρσεων και πολιτικών ακροτήτων. Το ζητούμενο δεν θα είναι η ένταξη των χωρών αυτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά κατ’ αρχήν μια ειδική και έντιμη σχέση αμοιβαίων ωφελειών – μακριά από υποδείγματα αποικιοκρατίας, ανι-σοτήτων και φαύλης υπανάπτυξης. Τα κέρδη θα διανέμονται εξίσου στις δυο περιοχές. Υπάρχει και προηγούμενο: η διεύρυνση της πρώην ΕΟΚ στον Ευρωπαϊκό Νότο στη δεκαετία του ’80. Η εί-σοδος της Ελλάδος, της Ισπανίας και της Πορτο-γαλίας, ωφέλησε σε πολλούς τομείς όλους, άλλα μέρη ίσως λιγότερο, άλλα μέρη περισσότερο. Με κριτήριο λοιπόν τα διδάγματα αυτών των εντά-ξεων και την αποφυγή των σφαλμάτων και των παραλείψεων που έλαβαν χώρα, θα πρέπει να προπαρασκευαστεί – προετοιμαστεί η συνεργα-σία των λαών της Ευρώπης με τους Άραβες της Βόρειας Αφρικής.



ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗΗ δεύτερη δυνατότητα γεωγραφικού προσα-

νατολισμού αναφέρεται στη γεωγραφική περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης.

Στην Ανατολική Ευρώπη ανήκουν τα κρά-τη της Βαλτικής (Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία), οι ρωσία, Λευκορωσία, Μολδαβία, Γεωργία, το Αζερμπαϊτζάν, η Αρμενία, η Ουκρανία. Στη Νοτιο-Ανατολική Ευρώπη ανήκουν οι ρουμανία, Σερ-βία, Μαυροβούνιο, Βουλγαρία, Αλβανία, Κρο-ατία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, ΠΓΔΜ, και μέρος της Τουρκίας. Τα περισσότερα από αυτά τα κρά-τη μεταπολεμικά πέρασαν με άλλες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης στη σφαίρα επιρροής της τότε Σοβιετικής Ένωσης. Μετά την κατάρρευ-ση και αποσύνθεσή της το 1991 και τη διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας το ίδιο έτος, σχηματίστηκαν ανεξάρτητα κράτη ή άλλα ακολούθησαν πλέον τη δική τους αυτόνομη πορεία. Έτσι στην Ευρωπα-ϊκή Ένωση ανήκουν ήδη οι χώρες της Βαλτικής, (έτος ένταξης το 2004), η ρουμανία και Βουλγα-ρία, (έτος ένταξης το 2007). Υποψήφια για ένταξη

κράτη είναι η Ισλανδία, η Σερβία, το Μαυροβού-νιο, η ΠΓΔΜ και η Τουρκία.

Ουσιαστικά σε αυτό το κείμενο αναφερόμα-στε στη ρωσία8, (λόγω μεγεθών, χωρίς να παρα-λείπουμε και τις υπόλοιπες χώρες – εκτός φυ-σικά των ήδη μελών της ΕΕ). Η οικονομία της ρωσίας είναι σε μεγάλο βαθμό συμπληρωματι-κή και όχι ανταγωνιστική με τις οικονομίες των Ευρωπαϊκών κρατών. Διαθέτει ορυκτό πλούτο και άφθονους ενεργειακούς πόρους. Επιπλέον το εργατικό της δυναμικό είναι υψηλού βαθμού εκπαίδευσης και σχετικά χαμηλού κόστους. Πα-ράλληλα, η σταθερή οικονομική ανάπτυξη των τελευταίων ετών, το μεγάλο μέγεθος της χώρας και της αγοράς, η αύξηση της κατανάλωσης των νοικοκυριών, οι διασυνδέσεις της με άλλα κράτη του πρώην σοβιετικού χώρου, κ.ά. δημιουργούν κίνητρα για τους επενδυτές που ενδιαφέρονται να εισέλθουν ενεργά στη ρωσική αγορά.

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο9: «Η στρατηγική εταιρική σχέση με τη ρωσία απο-τελεί μια από τις κορυφαίες προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ. Τα τελευταία χρό-νια η δυναμική εξωτερική πολιτική της ρωσίας έχει παρουσιάσει πρόσθετες προκλήσεις για τις σχέσεις ΕΕ–ρωσίας. Η νομική βάση στην οποία στηρίζονται οι τρέχουσες σχέσεις είναι μια συμ-φωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας που τέθηκε σε ισχύ το 1997 αρχικά για δέκα έτη και ανανεώθηκε αυτόματα. Οι διαπραγματεύσεις για

μια νέα συμφωνία άρχισαν τον Ιούλιο του 2008, αλλά μπορεί να διαρκέσουν μεγάλο χρονικό δι-άστημα έως ότου ολοκληρωθούν».

Η ΤΡΙΤΗ ΠΡΟΤΑΣΗΗ τρίτη πρόταση ανασύνταξης των Ευρώπης

έχει τεχνοκρατικό χαρακτήρα, στενά συνυφα-σμένο και με την τρέχουσα διεθνή οικονομική κρίση, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ελληνική οικονομία και τις προοπτικές της.

Η Ευρώπη βρίσκεται στη δίνη μιας κρίσης χρέους, της οποίας τις βαριές παρενέργειες δο-κιμάζει αυτή την περίοδο και η χώρα μας. Τα αίτια της ευρωπαϊκής κοινωνικοοικονομικής κρίσης ταυτίζονται σε μεγάλο βαθμό με τα αίτια που προ-κάλεσαν τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση, με αφετηρία στις ΗΠΑ, από τα μέσα του 2008:

την αποβιομηχάνιση της Δύσης και τη μετατόπι-•ση, επ’ ονόματι της παγκοσμιοποίησης (από εποχής Κλίντον και εφεξής...), σχεδόν όλου του παραγωγικού δυναμικού προς την Κίνα, τις Ινδίες και τον αναπτυσσόμενο κόσμο με τα «μηδενικά μεροκάματα» και τα εν γένει χαμηλά έξοδα παραγωγής,την αποχαλίνωση της χρηματοπιστωτικής αγο-•ράς, ξανά επ’ ονόματι της παγκοσμιοποίησης (από εποχής Κλίντον και εφεξής...), με προε-ξάρχουσα την τοξικοποίηση της αγοράς μέσω δευτερογενών, τριτογενών, ...ν-γενών επιπέ-δων δανεισμού και τζόγου.

Επάνω: Τα κράτη της Βόρειας Αφρικής διαθέτουν φθηνό εργατικό δυναμικό, ενώ μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού τους είναι νεανικής ηλικίας.

Απέναντι σελίδα: Τα κράτη της Βόρειας Αφρικής έχουν σημαντικές ελλείψεις σε κρίσιμες υποδομές, δημόσια και ιδιωτικά έργα, ενώ υστερούν σε τεχνολογικές εφαρμογές.


τη συμμετοχή, έως εμπλοκής και επιπλοκής, •των κρατών, δηλαδή των κύριων διεθνών παικτών, στις τοξικές αγορές παγκοσμιοποι-ημένου τζόγου που προαναφέραμε. Η κρίση των αγορών αυτών έγινε κρίση των κρα-τών και των λαών τους, μετακυλήστηκε στην πραγματική οικονομία τους, υποτάσσο-ντας τις δημοκρατικές βουλήσεις σε απάτρι-δες κυριολεκτικά εξαρτήσεις, έως του ση-μείου να συζητάμε για Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο κρατών vs τραπεζών.

Οι λύσεις που η Ευρώπη, θεσμικά και εξωθε-σμικά, επεχείρησε να δώσει στα παραπάνω, κατά τη γνώμη μας, εξελίχθηκαν σε πρόσθετες αιτίες επιδείνωσης της υφιστάμενης κρίσης:

υπό τη γερμανοποίηση της ευρωπαϊκής πολι-•τικής προς την απολυτοποίηση της δημοσιο-νομικής πειθαρχίας, στον αντίποδα της παρα-δοσιακά φιλοαναπτυξιακής/ φιλοεπενδυτικής αμερικανικής οικονομικής κουλτούρας,υπό τη δαιμονοποίηση των ευρωπαϊκού νότου, •κατά παράβαση της κοινοτικής αλληλεγγύης... Οι βόρειο-Ευρωπαίοι έχτισαν μια Ένωση με σκληρά νομισματικά χαρακτηριστικά, ακατάλ-ληλα για αδύναμες βιομηχανικά, «κακομαθη-

μένες» πολιτικά, νοτιο-ευρωπαϊκές, κατανα-λωτές των βορειο-ευρωπαϊκών προϊόντων, κοινωνίες... Επίσης, • «όταν τα άλογα της αγέλης τρέχανε, και κάποια ξεμείνανε (Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία, κλπ), και οι λύκοι ορμήσανε, τότε τα γοργότερα άλογα λακτίσανε τα βραδύτερα, και όχι τους λύ-κους, γιατί, όπως τα πρώτα είπανε, τα δεύτερα, κι εκείνο ιδιαίτερα το γαλανόλευκο, το τεμπέλι-κο, το μεθυσμένο, φταίνε για όλα... Βέβαια το θέμα μας δεν είναι το φταίξιμο του γαλανόλευ-κου άλογου αλόγου, γιατί υπάρχει πολύ κι από αυτό, αλλά η μαγική μεταμόρφωσή του σε τρά-γο αποδιοπομπαίο στα μάτια όλων των άλλων “ελλόγων”...10»

Από την αναφορά στα αίτια της κρίσης, προ-κύπτουν και οι επιμέρους αλλαγές που προτεί-νουμε αναφορικά με την ευρωπαϊκή οικονομική στρατηγική. Εν ολίγοις,

ισορροπία μεταξύ δημοσιονομικής πειθαρχίας •και ανάπτυξης, ρεαλισμός και επίλυση προβλη-μάτων από μια περισσότερο ευέλικτη και απο-φασιστική γραφειοκρατία των Βρυξελλών,και δείτε πώς οι ΗΠΑ εξήλθανε της κρίσης... και •πώς εξασφαλίσανε ενεργειακά αποθέματα για

πενήντα ακόμη χρόνια, και πώς μονοπωλήσα-νε τους οίκους αξιολόγησης, ή καλύτερα δείτε πώς η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ «κυκλοφό-ρησε χρήμα», και πώς παγίδεψε τους Κινέζους δανειστές της στη δολαριακή αυτοκρατορία, κλπ. Απλά μαθήματα για όσους επιθυμούν να μάθουν με ποιο τρόπο διαμορφώνεται και διοικείται μια υπερδύναμη...

ΕΠΙΛΟΓΟΣΚατά την έποψή μας τα ισχυρά μέλη της

ένωσης δεν έχουν το δικαίωμα επιλογής σε «ατομικιστικές», μονομερείς και μη συνεται-ρικές αντιλήψεις και αποφάσεις. Κατά τη διάρ-κεια του 20ου αιώνα οι Μεγάλες Δυνάμεις της Ευρώπης ενεπλάκησαν σε δυο φοβερές μετα-ξύ τους συρράξεις, με τεράστιες απώλειες σε έμψυχο και άψυχο υλικό. Η Ευρώπη απώλεσε ολόκληρες γενεές σε νέες ηλικίες, αναγκά-στηκε να περιθάλπει και να βοηθά επί μακρόν τραυματίες, ανάπηρους, πρόσφυγες και άπο-ρους. Καταστράφηκε το μεγαλύτερο τμήμα του οικονομικού πλεονάσματος και ένα μεγάλο μέ-ρος των υποδομών της, αρκετές παραγωγικές μονάδες, μειώθηκαν τα αποθέματα, οι πρώτες

Κάτω αριστερά: Ο Πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, χέρμαν φαν Ρομπάυ. (EU Audiovisual Library)

Κάτω μέσον: Το εργατικό δυναμικό της Ρωσίας είναι υψηλού βαθμού εκπαίδευσης και σχετικά χαμηλού κόστους. (EU Audiovisual Library)

Κάτω δεξιά: Στις 9 Μαΐου 1950 ο Ρομπέρ Σουμάν, Υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, παρουσίασε το όραμα της ένωσης των ευρωπαϊκών χωρών σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο. (EU Audiovisual Library)


ύλες, τα κεφάλαια. Αναλώθηκε ακόμα και ση-μαντικό κεφάλαιο (σε διάφορες μορφές) που είχε προέλθει, συσσωρευθεί από την εκμετάλ-λευση των αποικιών, από τους άνισους όρους εμπορίου, από την άνιση ανταλλαγή, από τη συγκέντρωση πλουτοπαραγωγικών πόρων και ορυκτών, από τα κέρδη κρατικών και διεθνικών μονοπωλίων. Τα «τραύματα» στις κοινωνίες ήταν βαριά και εκτεταμένα.

Οι ισχυροί της εποχής δεν κατέστρεψαν μόνο τις χώρες τους αλλά και τους πολίτες και τους κόπους, σχεδόν όλων των αδύναμων κρατών που κατόρθωσαν να παγιδευτούν στις αντιπαλότητές τους. Απάντηση σε όλα αυτά δίνει επιγραμματικά ένας από τους ίδιους τους δημιουργούς της Ένωσης.

Στις 9 Μαΐου 1950 ο ρομπέρ Σουμάν, Υπουρ-γός Εξωτερικών της Γαλλίας, παρουσιάζει ένα σχέδιο στενότερης συνεργασίας. Το όραμα ήταν η ένωση των ευρωπαϊκών χωρών σε οικονομι-κό και πολιτικό επίπεδο με στόχο τη διασφάλιση διαρκούς ειρήνης:

«Η Ευρώπη δεν θα δημιουργηθεί δια μιας, ούτε σε ένα συνολικό οικοδόμημα: θα διαμορφωθεί μέσα από συγκεκριμένα επιτεύγματα που θα δημι-

ουργήσουν πρώτα μια πραγματική αλληλεγγύη.Η Ευρώπη θα μπορέσει, με περισσότερα

μέσα, να επιδιώξει την εκπλήρωση ενός από τα κύρια καθήκοντά της: την ανάπτυξη της αφρικα-νικής ηπείρου.

Στον αντίποδα του διεθνούς καρτέλ που τείνει να κατανέμει και να εκμεταλλεύεται τις εθνικές αγο-ρές με περιοριστικές πρακτικές και με τη διατήρη-ση υψηλού κέρδους, η προβλεπόμενη οργάνωση θα εξασφαλίσει τη συγχώνευση των αγορών και την επέκταση της παραγωγής».

(Πηγή: http://europa.eu/abc/symbols/9-may/decl_el.htm)

Στη συνάντηση κορυφής των ηγετών της ΕΕ στο Μιλάνο, το 1985, αποφασίστηκε να εορτάζεται η 9η Μαΐου ως «Ημέρα της Ευρώπης».

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣΜέλη του Κέντρου Αμυντικών, Ενεργειακών και 1. Γεωπολιτικών Ερευνών (ΚΑΕΓΕ), http://www.defencenter-energeo.org/. Το Κέντρο υπάγεται στο Εργαστήριο Γεωγραφικών Πληροφοριακών Συστημάτων, Γεω-οικονομίας και Γεωπολιτικής του Πανεπιστημίου Αιγαίου με διευθυντή τον Καθηγητή Γιάννη Καρκαζή, (GEOPOL - http://www.stt.aegean.gr/geopolab/).

Οι συγγραφείς δέχονται ευχαρίστως ιδέες και κρίσεις ανατροφοδότησης στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις: [email protected] & [email protected]

http://www.euro2day.gr/news/world/125/2. articles/695312/ArticleNewsWorld.aspx (26042012)

http://ec.europa.eu/publications/booklets/eu_3. glance/79/el.pdf

http://nationalinterest.org/article/the-global-4. power-shift-west-east-6796?page=1

http://www.theosophicalsociety.gr/Greek_Site/13.html5.

COM(2005) 196 6. http://europa.eu/legislation_summaries/external_relations/relations_with_third_countries/industrialised_countries/r14105_el.htm

http://www.voanews.com/greek/news/7. europe-03-29-2012-144998905.html http://ec.europa.eu/ellada/press-center/news/archives/news_20120215-2_el.htm

Σύμφωνα με τη φράση του πρώην Καγκελάριου 8. Σρέντερ: «Η Ευρώπη χρειάζεται τη Ρωσία, όπως ακριβώς και η Ρωσία χρειάζεται σήμερα την Ευρώπη».

http://circa.europa.eu/irc/opoce/fact_sheets/info/9. data/relations/relations/article_7241_el.htm

Μεταξύ σοβαρού και αστείου, παρακαλούμε 10. θερμά κάποιο σκηνοθέτη να δημιουργήσει ένα βιντεοκλίπ με αφετηρία την παραπάνω εικόνα, για να αναδειχθεί πιο πειστικά το μήνυμά της… ■

ΟΙ ΙΣχΥρΟΙ ΤΗΣ ΕΠΟχΗΣ ΔΕΝ ΚΑΤΕΣΤρΕΨΑΝ ΜΟΝΟ ΤΙΣ χΩρΕΣ ΤΟΥΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΚΟΠΟΥΣ, ΣχΕΔΟΝ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΔΥΝΑΜΩΝ ΚρΑΤΩΝ ΠΟΥ ΠΑΓΙΔΕΥθΗΚΑΝ ΣΤΙΣ ΑΝΤΙΠΑΛΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥΣ.



Η ΕΥΡΩΠΗ ΣΕ Η ΕΥΡΩΠΗ ΣΕ ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ Jun...Τ ο παρόν άρθρο...

Documents

Transcript of Η ΕΥΡΩΠΗ ΣΕ Η ΕΥΡΩΠΗ ΣΕ ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ Jun...Τ ο παρόν άρθρο...