ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΚΘΕΣΗΣ

Έκφραση – Έκθεση Β’ ΛυκείουΕπιμέλεια : Διαμαντούλη Αθανασία

1 η ΑΣΚΗΣΗ

Να διαχωριστούν τα βασικά μέρη των παραγράφων

1 η Παράγραφος

Η ομαλή ένταξη του ατόμου στην κοινωνία

προϋποθέτει τη διάπλαση ισχυρής. προσωπικότητας

για την οποία υπεύθυνη σε καθοριστικό βαθμό είναι η

οικογένεια. Το πρώτο αυτό κοινωνικό περιβάλλον του

ανθρώπου οφείλει να προσφέρει αρχές και ιδανικά"

καθοδηγώντας το νέο μέσα από το πνεύμα του

διαλόγου στην αυτενέργεια και στην δημιουργική

δράση. Αντίθετα η έλλειψη ουσιαστικής επικοινωνίας

είτε με την μορφή αδιαφορίας είτε με αυτή του

υπερπροστατευτισμού όχι μόνο δεν αναβαθμίζουν το

ηθικοπνευματικό υπόβαθρο των νέων αλλά μπορεί να

οδηγήσουν σε αντιδραστική συμπεριφορά. Αποτελεί

λοιπόν χρέος του οικογενειακού περιβάλλοντος να

στηρίζει και να-σεβαστεί την αυτονομία της

προσωπικότητας του νέου, να του μεταδώσει εμπειρίες

ικανές να τον οδηγήσουν στην συνειδητοποίηση των

υποχρεώσεων και στην καλλιέργεια ποικίλων

ενδιαφερόντων για την υγιή διαμόρφωσή του.


1


Μία από τις κυριότερες αιτίες της καταναλωτικής

μανίας που χαρακτηρίζει την εποχή μας είναι η

ανάπτυξη του τεχνολογικού πολιτισμού. Με την

εισβολή της μηχανής στην παραγωγική διαδικασία

σημειώθηκε αύξηση των προϊόντων, η οποία οδήγησε

στην ανάγκη απορρόφησής τους για να αποφευχθεί

πιθανή οικονομική κρίση. Έτσι επινοήθηκε ως μέσο για

την επίτευξη αυτού του σκοπού η διαφήμιση. Η

διαφήμιση χρησιμοποιώντας ορισμένα στοιχεία όπως

την εικόνα, την υπερβολή, την επανάληψη, τα ηχητικά

μοτίβα δημιουργεί στον άνθρωπο πλασματικές

ανάγκες, που με τη σειρά τους καθιέρωσαν τη

νοοτροπία του υλικού ευδαιμονισμού. Αυτή η νοοτροπία

είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνη για το φαινόμενο της

καταναλωτικής μανία.


Έχει διατυπωθεί η ρήση πως η ημιμάθεια είναι

χειρότερη από την αμάθεια. 0 αμαθής διακατέχεται

από μειωμένη αυτοπεποίθηση, αποφεύγει το διάλογο

και συνειδητοποιεί την πνευματική κατωτερότητα

γεγονός που μπορεί να επιδράσει θετικά

2


κινητοποιώντας τη διάθεσή του για απόκτηση

γνώσεων. Ο ημιμαθής όμως είναι καταδικασμένος σε

πνευματικό σκοταδισμό. Οι λίγες γνώσεις που κατέχει

του δημιουργούν την ψευδαίσθηση πως είναι σοφός

(δοκησισοφία), στοιχείο που ενισχύει την αδιαλλαξία

και την απόλυτη στάση. Αυτή η ψευδαίσθηση της

γνώσης εκτός του ότι τον καθιστά πνευματικά

στάσιμο, επιπλέον τον γελοιοποιεί του αφαιρεί την

ελπίδα της κοινωνικής αναγνώρισης και αποδοχής.


Είναι αποφασιστικοί παράγοντες επαγγελματικής

ευδοκίμησης το να διαθέτει ο άνθρωπος σωματικές,

πνευματικές και ηθικές δυνάμεις ανάλογες με τις

απαιτήσεις του επαγγέλματος. Να ικανοποιείται

οικονομικά από αυτό. Παράλληλα να έχει

επαγγελματική συνείδηση, δηλαδή να γνωρίζει ποιες

απαιτήσεις έχει η επαγγελματική δράση και τι διαθέτει

ο ίδιος γι’ αυτή. Την ίδια σπουδαιότητα έχει η άσκηση

του επαγγέλματος με τίμια μέσα και η ύπαρξη φυσικής

κλίσης και προδιάθεσης του ατόμου προς αυτό. Όλα τα

παραπάνω στοιχεία συναπαρτίζουν τις βασικές

προϋποθέσεις επιτυχίας στο επάγγελμα όσο αυτή

3


εξαρτάται από το ίδιο το άτομο.


Οι προτιμήσεις του ατόμου σχετικά με την

επαγγελματική του ζωή περνούν από τρεις φάσεις:

α)της φαντασίας- πιστεύει ότι μπορεί να

πραγματοποιήσει ότι επιθυμεί, γιατί ακόμη δεν είναι σε

θέση να κάνει διαχωρισμό ανάμεσα στις επιθυμίες- τις

προσδοκίες και τις δυνατότητες υλοποίησης τους, β)

της πειραματικής ή δοκιμαστικής φάσης - παίρνει

υπόψη του τις συνθήκες, αλλά δεσπόζει περισσότερο

η μελλοντική ικανοποίηση από την τρέχουσα

πραγματικότητα- και γ) της ρεαλιστικής επιλογής-

το άτομο συμβιβάζει αυτό που επιθυμεί με αυτό που

οι συνθήκες επιτρέπουν να πραγματοποιηθεί.

Επομένως ο ΣΕΠ στη σχολική περίοδο μπορεί να

αποκαλύψει τις μη αποκρυσταλλωμένες κλίσεις του

ατόμου, οι οποίες σε πρακτικό επίπεδο δε φαίνεται

να παίζουν τον καθοριστικό ρόλο για την

επαγγελματική ζωή.


Στην εποχή μας η οικογένεια άρχισε να παραιτείται

4


από τις παραδοσιακές λειτουργίες τις: Το

οικογενειακά οργανωμένο σπίτι ήταν επί αιώνες το

κέντρο όπου ικανοποιούνταν οι βασικές ανάγκες της

ζωής του ανθρώπου. Ο έρωτας και η τεκνογονία, η

αγωγή των παιδιών και η ψυχαγωγία αλλά και το

μαγείρεμα το νοικοκυριό και η περίθαλψη στα

γηρατειά. Σήμερα στις εξελιγμένες κοινωνίες τα

πράγματα έχουν αλλάξει Από τότε που η γυναίκα

εργάζεται βιοποριστικά έξω από το σπίτι οι

περισσότερες από τις ανάγκες που αναφέραμε

ικανοποιούνται χωρίς την οικογένεια. Τα παιδιά από

τους πρώτος μήνες της ζωής παραδίνονται στους

βρεφονηπιακούς σταθμούς, έπειτα στη φροντίδα του

νηπιαγωγείου και αργότερα στο σχολείο. Το

εστιατόριο αντικαθιστά τη σπιτική κουζίνα και η

περίθαλψη των ηλικιωμένων γίνεται πλέον στους

οίκους ευγηρίας. Όσο για την ψυχαγωγία πόσοι την

χαίρονται σήμερα μέσα στο σπίτι;

7 η παράγραφος

Η κοινωνική ευρυθμία μιας οργανωμένης κοινωνίας

συνίσταται στην ύπαρξη ανθρωπιστών.

5


Αναλυτικότερα, μέσω του ανθρωπισμού, καλλιεργείται

η κοινωνική συνείδηση, δηλαδή ο άνθρωπος έχει

επίγνωση του ρόλου και της αποστολής του στη

συλλογική πραγματικότητα στην οποία εντάσσεται.

Προτάσσει συνεπώς το «εμείς» σε σχέση με το στενά

εννοούμενο ατομικό συμφέρον, διακρίνεται από

πνεύμα συλλογικότητας και συνεργασίας,

απορρίπτοντας τον ατομικισμό, που κυριαρχεί

ιδιαίτερα σήμερα και κλονίζει τα θεμέλια της

κοινωνίας, γιατί εντείνονται ο στείρος ανταγωνισμός

και η άγονη αντιπαράθεση. Οι άνθρωποι αγωνίζονται

για τη διασφάλιση των κοινωνικών ελευθεριών,

πειθαρχώντας ενσυνείδητα στους νόμους και μ’ αυτόν

τον τρόπο καταδικάζουν φαινόμενα κοινωνικής

νοσηρότητας όπως τη βία, το ρατσισμό, τα ναρκωτικά

και άλλα ανάλογα, που δηλώνουν κοινωνική

ευθυνοφοβία και διατάραξη της κοινωνικής τάξης. 0ι

κοινωνικές σχέσεις επομένως από τυπικές που είναι

σήμερα αποκτούν μέσω του ανθρωπισμού ουσιαστικό

περιεχόμενο.

8 η παράγραφος

Ο σύγχρονος άνθρωπος θεοποιεί τη μηχανή και

6


υποδουλώνεται σ’ αυτή, τυποποιείται. Από

δημιουργός μετατρέπεται σε εργαλείο μαζικής

παραγωγής και έτσι αντιστρέφεται η σχέση

ανθρώπου- τεχνολογίας. Εγκλωβίζεται στη στείρα

και αποκλειστική ειδίκευση, με αποτέλεσμα να χάνει

την σφαιρικότητα του, υπερεντατικοποιώντας της

εργασία του. Η εσωτερική του υπόσταση αλλοιώνεται

από τη στιγμή που συρρικνώνει τον ελεύθερο χρόνο

του, θεωρώντας το χώρο εργασίας του το κέντρο

του κόσμου.(Γενικότερα λοιπόν ο

βιομηχανοποιημένος τρόπος ζωής δημιουργεί

σοβαρές παρενέργειες στην εσωτερική ελευθερία του

ατόμου.

9 η πα ράγραφος

Στην εποχή μας τα μαζικά μέσα ενημέρωσης

αποτελούν βασικό μοχλό διαμόρφωσης της

ανθρώπινης προσωπικότητας και κατ’ επέκταση της

κοινής γνώμης, από τη στιγμή που ανταποκρίνονται

στην αποστολή τους. Όταν όμως παρεκτρέπονται,

εξυπηρετώντας ποικίλα συμφέροντα, μπορούν να

οδηγήσουν τους δέκτες στον φανατισμό. Αρχικά η

κερδοσκοπία και ο αθέμιτος ανταγωνισμός των

7


μέσων εξωθούν στη διαφημιστική πολιορκία του

σημερινού ανθρώπου, με αποτέλεσμα να

προβάλλεται έντονα το υπερκαταναλωτικό

πρότυπο, που φανατίζει τον άνθρωπο και τον οδηγεί

σε έναν υλιστικό τρόπο ζωής. Η αρνητική ωστόσο

επίδραση τους εντείνεται και από την εξυπηρέτηση

πολιτικών σκοπιμοτήτων, δεδομένου ότι τα μέσα

επικοινωνίας, με τη χρήση παραπληροφόρησης και

προπαγάνδας εξυπηρετούν, πολιτικούς φορείς σε

τέτοιο βαθμό ώστε να φανατίζουν τα άτομα και να

τα οδηγούν στον παρωπιδισμό.

8


2 η ΑΣΚΗΣΗ: Ποιο-α είναι το-α ζητούμενο-α των

παρακάτω ερωτημάτων-θεμάτων;

1.Ποιες είναι οι επιπτώσεις της κακής χρήσης της

τεχνολογίας στη ζωή μας;

2. «Ποια είναι η σημασία του επαγγελματικού

προσανατολισμού για τους νέους;»

3.«Είναι τυχαία η απομάκρυνση των σημερινών νέων

από τα κοινά και την πολιτική ζωή;»

4.«Υπάρχουν τρόποι για να περιοριστεί ή να

εξαλειφθεί η αρνητική επίδραση που ασκεί η

τηλεόραση στα παιδιά;»

5.Ποιες προϋποθέσεις θεωρείτε κατάλληλες για τη

διασφάλιση ενός αξιοκρατικού κλίματος στην

κοινωνία;

6.«Η τηλεόραση με το σύγχρονο τρόπο λειτουργίας

της συμβάλλει στην όξυνση της βίας και της

εγκληματικότητας». Σχολιάστε την άποψη.

7.«Με ποια πνευματικά και ηθικά εφόδια θα μπορέσει

9


ο νέος να αντεπεξέλθει στις δυσκολίες που

παρουσιάζονται σήμερα στην πορεία για την

επαγγελματική του επιτυχία;»

8.«Ο σημερινός άνθρωπος ανάμεσα στα πολλά

προβλήματα που αντιμετωπίζει, έχει και ένα

ιδιόμορφο πρόβλημα, αυτό της απώλειας της

ταυτότητας του. Πώς μπορείτε να προσδιορίσετε το

πρόβλημα αυτό και τις λύσεις που θα δίνατε

προκειμένου ο άνθρωπος να ανακαλύψει τον εαυτό

του και να αξιοποιήσει τις δυνατότητες του;»

9.Ο σημερινός πολίτης επιδεικνύει την απαιτούμενη

κοινωνική ευθύνη που αποτελεί καθοριστικό

παράγοντα για τη διασφάλιση της δημοκρατίας και

τη γενικότερη πρόοδο της κοινωνίας;

10.Ποια είναι η συμβολή των κοινωνικών αρετών στην

εδραίωση του δημοκρατικού πολιτεύματος;

11.Ποιοι λόγοι καθιστούν αναγκαία την ύπαρξη

ανθρωπιστικής παιδείας στην σύγχρονη κοινωνία;

12.Γιατί ο φανατισμός είναι ένα από τα σοβαρότερα

10


κοινωνικά προβλήματα του σύγχρονου πολιτισμού;

13. Με ποιους τρόπους είναι δυνατόν να

αντιμετωπιστεί η κρίση που διέρχεται η

πολιτιστική μας ταυτότητα;

14. Για ποιο λόγο οι

προκαταλήψεις αποτελούν εμπόδιο στην αναζήτηση

και προσέγγιση της αλήθειας;

15.Πιστεύετε ότι ο σημερινός πολίτης είναι συνεπής

στην επιτέλεση των υποχρεώσεων του ή εμμένει

κυρίως στην διεκδίκηση των δικαιωμάτων του;

16.Η εξειδίκευση αποτελεί ένα από τα

χαρακτηριστικότερα φαινόμενα της σύγχρονης

ζωής. Διατυπώστε τις απόψεις σας πάνω στα εξής

ερωτήματα:

α) Ποια γεγονότα αποδεικνύουν την αναγκαιότητα

και κατά συνέπεια τη σπουδαιότητα της

εξειδίκευσης;

β) Ποια προβλήματα μπορούν να προκύψουν από

την εξειδίκευση και ποιους τρόπους αντιμετώπισης

προτείνετε ;

11


17.«Πώς φαντάζεστε ένα ορθό εκπαιδευτικό σύστημα

σε μια εποχή σαν τη δική μας;»

18.Με ποιους τρόπους ο σύγχρονος άνθρωπος θα

μπορέσει να διατηρήσει την ατομικότητα και

ιδιαιτερότητα του ».

19. Η ύπαρξη

κοινωνικής ευθύνης από μέρους των πολιτών

αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τη

διασφάλιση της υγιούς δημοκρατίας και νια τη

γενικότερη πρόοδο της κοινωνίας. Εξηγήστε την

παραπάνω άποψη.

20. Οι νέοι αμφισβητούν με διάφορους τρόπους

πρόσωπα, ιδέες, πρότυπα. Αυτό συνέβαινε σε κάθε

εποχή, αλλά στη δική μας ισχύει σε μεγαλύτερο

βαθμό. -Πού οφείλεται η αμφισβήτηση των νέων

σήμερα; -Κάτω από ποιες προϋποθέσεις μπορεί;

αυτή η αμφισβήτηση να αποβεί γόνιμη, τόσο για

τους νέους όσο και για το ευρύτερο κοινωνικό

σύνολο;

12


21. Οι αξιοκρατικοί μηχανισμοί επιλογής στους

κόλπους της κοινωνίας συντελούν, τόσο στην

προβολή υγιών προτύπων και στην ηθική

συγκρότηση των ατόμων, όσο και στην οικονομική

ανάπτυξη του κοινωνικού συνόλου. Αυτοί

επιτυγχάνονται με την εύρυθμη λειτουργία των

θεσμών και την ευαισθητοποίηση του κάθε ατόμου

χωριστά

22. 0 Γιώργος Μπαμπινιώτης τονίζει ότι ο σεβασμός

της προσωπικότητας κάθε μέλους της Ευρωπαϊκής

Ένωσης επιβάλλει και το σεβασμό της γλώσσας

του.

-Ποιοι είναι οι λόγοι που καθιστούν αναγκαία της

προστασία της ελληνικής γλώσσας από τα

φαινόμενα που την απειλούν.

-Ποιοι οι τρόποι με τους οποίους τα μέσα μαζικής

επικοινωνίας οφείλουν να δείχνουν σεβασμό

απέναντι στη γλώσσα μας. Να διατυπώσετε τις

απόψεις σας για τα παραπάνω με τη μορφή άρθρου

σε 450-500 λέξεις για να δημοσιευτεί σε εφημερίδα

της περιοχής σας. (Πανελλήνιες ε ξ ε τ ά σ ε ι ς

2 0 0 4 » )

13


23. 0 Γ. Σεφέρης διαπιστώνει: «Έχουμε πολλά τέρατα

να καταστρέψουμε». Οι νέοι στις μέρες μας,

βιώνουν ένα από «τα τέρατα», αυτά, τη βία, που

έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις. Να γράψεις ένα

άρθρο στην εφημερίδα του σχολείου σου (450-500

λέξεις) όπου θα προσπαθήσεις να ερμηνεύσεις τα

αίτια που προκαλούν καταστάσεις βίας

αναφέροντας παραδείγματα από τις εμπειρίες σου.

(Πανελλήνιες εξετάσεις 2003)

24. Οι νέοι κάθε εποχής αντιλαμβάνονται την

πραγματικότητα διαφορετικά από ότι οι

μεγαλύτεροι. Το στοιχείο αυτό διακρίνεται και στον

τρόπο ζωής και ειδικότερα στην αμφίεση της

νεολαίας. Σε ένα κείμενο 450-500 λέξεων έχετε την

ευκαιρία να εκθέσετε τους λόγους που κάνουν τους

νέους να ντύνονται και να συμπεριφέρονται με το

δικό τους τρόπο. Το κείμενο θα δημοσιευτεί σε ένα

σύγχρονο περιοδικό για νέους. (Πανελλήνιες

εξετάσεις 2001).

25. Να αναπτύξετε τις απόψεις σας σχετικά με τις

επιπτώσεις της έλλειψης σεβασμού του ανθρώπου

προς το φυσικό περιβάλλον. Πώς νομίζετε ότι το

14


σχολείο μπορεί να βοηθήσει τους νέους να

αποκτήσουν περιβαλλοντική συνείδηση;

(Πανελλήνιες εξετάσεις 2000).

15


26. « Η γλώσσα δεν είναι όργανο, δεν είναι εργαλείο,

είναι η ψυχή ενός συνειδητά πορευόμενου λαού. Και

την ψυχή αυτή είναι ανάγκη να τη σεβόμαστε, αν δεν

θέλουμε να σκοτώσουμε ηθικά ένα λαό, να

συντρίψουμε μέσα του την υψηλή συνείδηση του

έθνους, να διαλύσουμε την προσωπικότητά του».

(Τσιρόπουλος).

26. « Ζούμε στην εποχή της πληροφόρησης. Η

πληροφόρηση έχει όλο και μεγαλύτερη σημασία στη

ζωή μας: συμβάλλει στη διακίνηση γνώσεων και

ιδεών, μας βοηθάει στη λήψη αποφάσεων και στην

αντιμετώπιση πρακτικών προβλημάτων. Μερικές

φορές όμως μπορεί να έχει και αρνητικές συνέπειες,

ιδιαίτερα όταν προκαλεί σύγχυση και

αποπροσανατολισμό. Να σχολιάσετε τις

διαπιστώσεις αυτές, τεκμηριώνοντας τις απόψεις

σας.

27.Είμαστε επιβάτες του ίδιου πλανήτη, που ο ένας

εξαρτάται από τον άλλον, πλήρωμα του ίδιου

καραβιού. Και αν είναι καλό να αντιτάσσονται οι

16


πολιτισμοί ο ένας στον άλλον, για να ευνοούνται οι

νέες συνθέσεις, είναι απαίσιο να

αλληλοσπαράζονται. (Saint Exypery)

28.«Η ελληνική γλώσσα παρότι είναι μια από τις

πλουσιότερες στον κόσμο, σήμερα διέρχεται κρίση.

Πώς κατά τη γνώμη σας θα μπορούσε το σημερινό

σχολείο να ευαισθητοποιήσει τη νέα γενιά στο θέμα

της γλώσσας και να συντελέσει στην αντιμετώπιση

του συγκεκριμένου προβλήματος;»

29.Η Ελλάδα κατά γενική ομολογία είναι μια χώρα με

πλουσιότατη παράδοση. Πολλοί υποστηρίζουν ότι

αρκετά από τα στοιχεία της παράδοσης αυτής είναι

ακόμη παρόντα και μπορούν να δώσουν ώθηση στην

εθνική/πνευματική, πολιτιστική και κοινωνική ζωή

του τόπου. Άλλοι πάλι ισχυρίζονται ότι η άκριτη

εισβολή ξένων προτύπων έχει επακόλουθο την

προοδευτική φθορά και τελικά το θάνατο της

παράδοσης. Ποια είναι η δική σας άποψη;

17


2 η Άσκηση:

Να γράψετε έναν πρόλογο νια καθένα από τα παρακάτω

θέματα.

1° Ο Γιώργος Μπαμπινιώτης τονίζει ότι ο σεβασμός

της προσωπικότητας κάθε μέλους της Ευρωπαϊκής

Ένωσης επιβάλλει και το σεβασμό της γλώσσας του.

- Ποιοι είναι οι λόγοι που καθιστούν αναγκαία

της προστασία της ελληνικής γλώσσας από τα

φαινόμενα που την απειλούν.

- Ποιοι οι τρόποι με τους οποίους τα μέσα

μαζικής επικοινωνίας οφείλουν να δείχνουν

σεβασμό απέναντι στη γλώσσα μας.

Να διατυπώσετε τις απόψεις σας για τα παραπάνω με

τη μορφή άρθρου σε 450-500 λέξεις για να

δημοσιευτεί σε εφημερίδα της περιοχής σας.

(Πανελλήνιες εξετάσεις 2004).

2ο Το πρόβλημα των ναρκωτικών έχει εξελιχθεί σε

μάστιγα της κοινωνίας μας και προσβάλλει ιδιαίτερα

τους νέους. Πόσο ευθύνεται η κοινωνία αλλά και ο

καθένας μας για την εισβολή των ναρκωτικών στη

18


ζωή μας;

3ο Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι διεθνείς σχέσεις

σήμερα διέρχονται κρίση και εντάσσουν αυτή την

κρίση στη γενικότερη κρίση που διέρχεται ο

πολιτισμός μας. Ποιες είναι οι επιπτώσεις της

έλλειψης συνεργασίας ανάμεσα στους λαούς;

4ο Η ξενομανία είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά

γνωρίσματα της νεοελληνικής ζωής με δυσμενείς

επιδράσεις στην οικονομική και εθνική μας υπόσταση.

Πώς πιστεύετε ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτό το

φαινόμενο;

5ο Τα Μ.Μ.Ε. χρησιμοποιώντας τη διαφήμιση ασκούν

αλλοτριωτική επίδραση στην Προσωπικότητα του

ανθρώπου: τυποποιούν τη σκέψη του και διεγείρουν

την καταναλωτική τάση.

Αιτιολογήστε τη δική σας τοποθέτηση πάνω στο θέμα

αυτό.

6ο Η ύπαρξη κοινωνικής ευθύνης από μέρους των

πολιτών αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τη

διασφάλιση της υγιούς δημοκρατίας και για τη

γενικότερη πρόοδο της κοινωνίας.

19


7 οΗ ανεκτικότητα με όποια μορφή κι αν εκδηλώνεται,

μπορεί να συμβάλει στην εξυπηρέτηση των

προσωπικών και συλλογικών στόχων. Ποια κατά τη

γνώμη σας είναι η σπουδαιότητα της ανεκτικότητας

για την ατομική και κοινωνική ανάπτυξη;

8ο Η Δημοκρατία αποτελεί το ιδανικότερο πολίτευμα

που προσφέρθηκε μέχρις στιγμής σ’ ολόκληρη της

ανθρωπότητα. Κι αυτό γιατί στηρίζεται σε γερά

θεμέλια, που προασπίζουν την ατομικότητα και

προωθούν την εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας. Να

αποδείξετε μέσα από καθημερινά παραδείγματα την

αξία της Δημοκρατίας.

9ο Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι

απορροφημένοι από τον αγώνα τους για οικονομική

επιτυχία αποξενώνονται από τον εαυτό τους και δεν

έχουν εσωτερικό διάλογο. Έτσι όμως στερούνται ένα

από τα σημαντικότερα εφόδια για τον αγώνα, την

αυτογνωσία. Σύμφωνα μ’ αυτά εξετάστε: α. Για ποιους

λόγους είναι αναγκαία η αυτογνωσία για την πρόοδο

του σύγχρονου ανθρώπου;

20


21


ΑΣΚΗΣΗ 3

Να διαχωρίσετε τα παρακάτω αίτια σε πρωτογενή και

δευτερογενή

Α. Αίτια που προκαλούν την κρίση της Δημοκρατίας

1.Το χαμηλό πνευματικό επίπεδο των πολιτών, η

ανωριμότητα και η επιπολαιότητα στις επιλογές.

2.Η προβολή λανθασμένων προτύπων από τα Μ.Μ.Ε.

που στην προσπάθεια τους να εξυπηρετήσουν

κομματικές σκοπιμότητες και ιδιοτελή συμφέροντα,

αποπροσανατολίζουν τη σκέψη του πολίτη και τον

οδηγούν στη σύγχυση.

3.Η αντίληψη πολλών πως η δημοκρατία είναι

σταθερή και υφίσταται επειδή υπάρχουν πολιτικοί

θεσμοί.

4.Ο άνθρωπος διακατέχεται από μια νοοτροπία

ατομικισμού, ωφελιμισμού, ιδιοτέλειας σε βάρος

πολλές φορές του κοινωνικού συμφέροντος.

5.Το μάθημα της πολιτικής αγωγής δε διδάσκεται

σωστά στα σχολεία ενώ ο θεσμός των μαθητικών

κοινοτήτων υπολειτουργεί.

Β. Αίτια που οδηγούν τους νέους στα ναρκωτικά

22


1.Η μειωμένη ηθική αντίσταση και αυτοεκτίμηση σε

κάποια άτομα, τα οποία όταν αποτυγχάνουν να

πραγματοποιήσουν τους στόχους τους,

απογοητεύονται εύκολα και υιοθετούν μια

απαισιόδοξη βιοθεωρία.

2.Η απειλή της ανεργίας που αποτελεί μοιραία κατάληξη

της ανούσιας παιδείας.

3.Η έλλειψη υπεύθυνης ενημέρωσης και διαφώτισης για

τους κινδύνους των ναρκωτικών

4.Η επιθυμία των νέων να γνωρίσουν καινούριες

εμπειρίες, η επιπολαιότητα, η απειρία, η περιέργεια.

5.Η μη αποτελεσματική αντιμετώπιση των

κυκλωμάτων εμπορίας και διακίνησης ναρκωτικών

από τους φορείς εξουσίας.

ΑΣΚΗΣΗ 4 Η

Να εντοπίσετε ποιες από τις παρακάτω συνέπειες-

αποτελέσματα αναφέρονται στο άτομο και ποιες στην

κοινωνία:

Α. Τα αποτελέσματα της ανεργίας

1.Δημιουργείται στους ανέργους το αίσθημα της

μειονεξίας και της κατωτερότητας σε σχέση με

23


τους εργαζόμενους.

2.Επιβαρύνεται η εθνική οικονομία με τα επιδόματα

ανεργίας

3.Ο άνεργος στερείται τους οικονομικούς πόρους για

την ικανοποίηση των αναγκών του και οδηγεί στην

οικονομική εξαθλίωση.

4.Διαιωνίζονται οι κοινωνικές ανισότητες, ενώ

προκαλούνται κοινωνικές αναστατώσεις, απεργίες,

εξεγέρσεις ακόμα και πολιτική αποσταθεροποίηση.

5.Ενισχύονται τα φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας

όπως η βία, η εγκληματικότητα, τα ναρκωτικά, ο

χουλιγκανισμός, η τρομοκρατία, η αναρχία;

6. Δεν ικανοποιείται η έμφυτη τάση του ανθρώπου για

δημιουργία, ενώ παρεμποδίζεται η ανάπτυξη των

πνευματικών ικανοτήτων και η ολοκλήρωση της

προσωπικότητας του.

7. Ενισχύεται το φαινόμενο της μετανάστευσης και

της αστυφιλίας

8. Η στέρηση του δικαιώματος της εργασίας είναι

δείγμα δυσλειτουργίας της δημοκρατίας Β. Τα αποτελέσματα του φανατισμού

24


1.Ο φανατισμός εμποδίζει την αυτογνωσία, γιατί

καταργεί την αυτοκριτική, την αυτοκυριαρχία και

τον αυτοέλεγχο του ατόμου. Ακόμα αρνείται την

κριτική των άλλων, οδηγεί σε λανθασμένες

ενέργειες και στην αποτυχία σε όλους τους τομείς.

2.Φανατισμός σημαίνει ηθική υποδούλωση του

ανθρώπου καθώς υποκύπτει σε παρορμήσεις, σε

ταπεινά ένστικτα και υποδουλώνεται σε πάθη, γιατί

δεν έχει αίσθηση του μέτρου και κατάλληλη παιδεία.

25


3.Ο φανατισμός εμποδίζει το διάλογο και τη

συνεργασία, επομένως εκμηδενίζει την επίλυση των

προβλημάτων ή την άμβλυνση των διαφορών.

Εμποδίζει την κατανόηση και τη συνεργασία μεταξύ

των λαών και των κρατών.

4.Καταρρίπτεται η Δημοκρατία ως θεωρία, ως τρόπος

ζωής και κινδυνεύει να καταρριφθεί και ως

πολίτευμα.

5.Ο άνθρωπος φθίνει ηθικά, ανθρωποποιείται,

παραβιάζει τα δικαιώματα των συνανθρώπων του και

περιορίζει την ελευθερία τους. Ο φανατισμένος είναι

μικρόψυχος, καλλιεργεί της εμπάθεια και τον φθόνο

ενώ μόλις καταρρεύσουν οι ιδέες του νιώθει

ανασφάλεια και φοβίες.

6.Ο φανατισμός δυναμιτίζει την ήρεμη κοινωνική ζωή,

προκαλεί διαμάχες, αναταραχές, συγκρούσεις, ακόμα

και πολέμους με καταστροφικές συνέπειες. Μέσω της

άκριτη εμμονής ανθρώπων -ομάδων ή λαών

κλονίζονται οι διακρατικές σχέσεις και ισχυροποιείται

συχνά το υπερεθνικιστικό αίσθημα που οδηγεί σε

«ιερούς» και μη πολέμους με αποτέλεσμα τη

26


διασάλευση της παγκόσμιας ισορροπίας και της

ειρήνης.

Γ. Τα αποτελέσματα των ναρκωτικών

1.Προκαλούνται ψυχικές ανωμαλίες: παραισθήσεις,

ψευδαίσθηση λύτρωσης και τεχνητή διαφυγή από την

πραγματικότητα.

2.Διαλύονται οι συζυγικές σχέσεις και κλονίζονται οι

οικογενειακοί δεσμοί.

3.Χάνεται η ηθική συνείδηση και η εσωτερική ελευθερία

του ατόμου. Τα ναρκωτικά δημιουργούν βασανιστική

εξάρτηση και απώλεια αυτοελέγχου, θολώνει η κρίση

και το άτομο γίνεται δέσμιο του πάθους του. Έτσι

πολλοί χρήστες χρησιμοποιούν τη βία και το έγκλημα,

οδηγούνται στην ανομία για την εξασφάλιση της

«δόσης» τους.

4.Τα ναρκωτικά προκαλούν κοινωνική απομόνωση

καθώς ο ναρκομανής στιγματίζεται κοινωνικά και

αντιμετωπίζεται ως εγκληματίας και

περιθωριοποιείται.

5.Προκαλείται αύξηση της παρανομίας και πτώση των

ηθικών αρχών και αξιών.

27


6.Οι τοξικομανείς στις περισσότερες περιπτώσεις δεν

απασχολούνται επαγγελματικά, με άμεση συνέπεια να

αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα.

7.Η χρήση ναρκωτικών καταστρέφει την σωματική και

ψυχική υγεία.

ΑΣΚΗΣΗ 5 η

Να εντοπίσετε σε ποιους τομείς της ανθρώπινης

δραστηριότητας{υλικό, οικονομικό, πνευματικό, ηθικό,

ψυχικό, πολιτικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, εθνικό,

διεθνιστικό κτλ.) αναφέρονται τα παρακάτω

αποτελέσματα:

Α. Τα οφέλη της εργασίας

1.Με την εργασία ο άνθρωπος λύνει το πρόβλημα της

αυτοσυντήρησης καθώς καλύπτει τις βιοτικές του

απαιτήσεις, διασφαλίζει όρους αξιοπρεπούς

διαβίωσης και αποκτά οικονομική ανεξαρτησία και

αυτονομία. Έτσι αναβαθμίζει το υλικό του επίπεδο και

την ποιότητα της ζωής του.

2.Με την εξασφάλιση των αναγκαίων αγαθών ο

28


άνθρωπος απαλλάσσεται από το άγχος της

επιβίωσης, δεν καταφεύγει σε απαράδεκτες ηθικά

πράξεις και δεν εκδηλώνει παθογενή κοινωνική

συμπεριφορά. Αντίθετα συνειδητοποιεί πως τα πάντα

μπορούν να κατακτηθούν με την εργασία και

προσαρμόζεται στις ηθικές αξίες και αρχές δηλαδή

ηθικοποιείται.

3.Η εργασία προσφέρει στον άνθρωπο τη χαρά της

δημιουργίας . Νιώθει ικανοποίηση γιατί ικανοποιεί

την έμφυτη τάση του για δημιουργικότητα.

4.Η εργασία οδηγεί στην κοινωνικοποίηση του

ανθρώπου αφού στον εργασιακό χώρο έρχεται σε

άμεση σχέση με τους συνανθρώπους του και μπορεί

να συνάψει σχέσεις φιλίας και επικοινωνίας,

συνεργασίας και αλληλεγγύης που είναι απαραίτητες

για να μπορέσουν να παράγουν έργο.

5.Συντελεί στην ψυχολογική ισορροπία του ατόμου με

την αίσθηση της προσφοράς και την κοινωνική

αναγνώριση του έργου του, με την καταπολέμηση

της πλήξης και της ανίας και την εμπέδωση

αισθήματος ασφάλειας για το μέλλον.

6.Η εργασία αναπτύσσει την πολιτική συνείδηση του

29


εργαζόμενου με τη συνειδητοποίηση του

χαρακτήρα των εργασιακών σχέσεων. Με τον υγιή

συνδικαλισμό, που αναπτύσσεται στο πλαίσιο της

εργασίας, ο εργαζόμενος αγωνίζεται ειρηνικά για

την διεκδίκηση των δικαιωμάτων του, για την

εδραίωση των ελευθεριών, της δικαιοσύνης, της

ισοτιμίας και της αξιοκρατίας.

7.Η άσκηση της εργασίας ενεργοποιεί και αναπτύσσει

όλες τις πνευματικές δυνάμεις του ανθρώπου.

Αυξάνονται οι γνώσεις ειδικές και γενικές, ο

εργαζόμενος αξιοποιεί τις πνευματικές του

ικανότητες, αναπτύσσεται η επινοητικότητα,

οξύνεται η κριτική ικανότητα, ενισχύεται η

αντίληψη, η παρατηρητικότητα, ο προβληματισμός.

Η εργασία αφυπνίζει το άτομο και το οδηγεί σε

διαρκή πνευματική εγρήγορση γιατί πρέπει να

ανακαλύπτει συνέχεια νέες μεθόδους και διεξόδους

στα επαγγελματικά προβλήματα που αντιμετωπίζει.

Β. Οι θετικές επιδράσεις της τεχνολογικής και

επιστημονικής προόδου

30


1.Έχουμε αφθονία υλικών αγαθών. Επιτεύχθηκε η

ποσοτική αύξηση της παραγωγής και η ποιοτική

βελτίωση των προϊόντων.

2.Η οργάνωση της παιδείας, συνέβαλε στη μόρφωση

του λαού, στην πνευματική αφύπνιση και στην

ωρίμανσή του.

3.Διευρύνεται και εδραιώνεται η Δημοκρατία καθώς

με τα νέα τεχνολογικά μέσα (κυρίως τα Μ.Μ.Ε)

ενισχύεται ο πολιτικός λόγος, γνωστοποιούνται

ιδεολογίες, αναπτύσσεται διάλογος και ελέγχεται η

εξουσία.

4.Τα Μ.Μ.Ε. με την καθημερινή και αντικειμενική

ενημέρωση από όλο τον κόσμο συντελούν στο να

διευρυνθούν οι πνευματικοί ορίζοντες του

ανθρώπου και να αποκτήσει μια πιο οργανωμένη

αντίληψη του κόσμου(διαδίκτυο κλπ).

5.Η θεαματική πρόοδος στην ιατρική βελτίωσε

την ποιότητα, την προστασία και την

αποκατάσταση της υγείας και την

ανακούφισης του ανθρώπινου πόνου.

6.Οι κοινωνίες φροντίζουν για τη βελτίωση των

νόμων τους, την κατοχύρωση των

31


δημοκρατικών ελευθεριών και την προστασία

των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

7.Δημιουργήθηκαν νέα επαγγέλματα και επέκτεινε τις

ευκαιρίες για εργασία.

8.Πρόοδος στη συγκοινωνία, τις επικοινωνίες, τα Μ.Μ.Ε.

τα συστήματα υψηλής τεχνολογίας.

9.Με την εφεύρεση της τυπογραφίας διαδόθηκε το

βιβλίο και έχουμε ελεύθερη και πλατιά διακίνηση

γνώσεων και ιδεών.

32

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΚΘΕΣΗΣ

Documents

Transcript of ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΚΘΕΣΗΣ