Διαδικτυακή και Μικτή Μάθηση

Εφαρμογή Μικτής Μάθησης στο μάθημα της Έκφρασης-Έκθεσης του Λυκείου

Μελέτη Περίπτωσης

από την Μαρία Χατζοπούλου

U134N1310

ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣΤΜΗΜΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ«ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ»

Θερινό Τετράμηνο 2014

Περιγραφή περίπτωσης (situation)

Η περίπτωση μικτής μάθησης που παρουσιάζεται εδώ έχει αντληθεί από

την προσωπική μου διδακτική μεθοδολογία στο μάθημα της Έκφρασης-

Έκθεσης του Λυκείου. Συγκεκριμένα, παρουσιάζεται η χρήση ενός

ιστολογίου (weblog) στο πλαίσιο της συμβατικής διδασκαλίας και δεν

πραγματοποιείται σε σχολική τάξη αλλά σε ιδιαίτερα (κατ’ οίκον)

μαθήματα.

Κάθε μάθημα διαρκεί 90 λεπτά και στοχεύει στην ενημέρωση, στον

προβληματισμό και στην ανάπτυξη της προσωπικής επιχειρηματολογίας

του μαθητή σχετικά με ένα φαινόμενο (π.χ. ρατσισμός). Οι στόχοι αυτοί

εκπληρώνονται μέσα από τη διερεύνηση και τη μελέτη ηλεκτρονικών

και συμβατικών κειμένων, την παρατήρηση εικόνων, την

παρακολούθηση βίντεο και τη συζήτηση.

Περιγραφή περίπτωσης (situation)

Η φιλοσοφία του συνδυασμού ενός από τα πιο δημοφιλή διαδικτυακά

εργαλεία με τη συμβατική διδασκαλία βρίσκεται στην ανάγκη των

μαθητών για εναλλαγή της παρωχημένης - πλέον - βιβλιοκεντρικής

μελέτης με άλλες πιο ενδιαφέρουσες και σε αρκετές περιπτώσεις πιο

ταιριαστές - στο μαθησιακό τους προφίλ - μεθόδους. Ιδιαίτερα στο

μάθημα της Έκφρασης-Έκθεσης, που οι γνώσεις, οι ιδέες, τα μηνύματα

κτλ. δεν περιορίζονται στις γραμμές ενός βιβλίου αλλά μπορούν να

βρίσκονται σε μία εικόνα, σ’ ένα τραγούδι, σ’ ένα ντοκιμαντέρ, σ’ ένα

σποτ, που μπορεί να ξυπνήσει τη σκέψη των μαθητών και ν’ ακονίσει

την κρίση τους. Αυτή, λοιπόν, η φιλοσοφία δημιούργησε το προσωπικό

μου εκπαιδευτικό ιστολόγιο ¨noesis¨ (mynoesis.blogspot.gr).

Περιγραφή εφαρμογής μικτής μάθησης (intervention)

Στο ¨noesis¨ , λοιπόν, αναρτάται κάθε εβδομάδα πληροφοριακό υλικό

σχετικά με μια θεματική ενότητα (π.χ. εκπαίδευση), το οποίο

περιλαμβάνει κείμενο, βίντεο και ενίοτε εικόνες και σχετικούς

συνδέσμους (links) στους οποίους παραπέμπονται οι μαθητές για να

επαληθεύσουν τις παρεχόμενες πληροφορίες αλλά και για ν’ αντλήσουν

περισσότερες. Επιπλέον, σε κάθε ανάρτηση που κοινοποιείται τίθενται

κάποιες ερωτήσεις που στοχεύουν στο να ενθαρρύνουν τους μαθητές να

προσεγγίσουν το θέμα κάθε εβδομάδας μέσα από μια ποικιλία οπτικών

γωνιών και όχι μονοδιάστατα, ώστε ν’ αποκτήσουν μια όσο το δυνατόν

σφαιρικότερη εικόνα και τελικά ν’ αποδώσει η σκέψη τους έναν

πλουραλισμό επιχειρημάτων.

Περιγραφή εφαρμογής μικτής μάθησης (intervetion)

Έτσι, μέσα από το ¨noesis¨ οι μαθητές, είτε κατά τη διάρκεια της

διδακτικής ώρας είτε στο πλαίσιο της κατ’ οίκον εργασίας τους,

παραθέτουν και ανταλλάσσουν επιχειρήματα (με άλλους μαθητές-

blogers) σχετικά με τις ερωτήσεις που τίθενται από τον εκπαιδευτικό

και γενικά σχετικά με το υπό μελέτη φαινόμενο. Επιπλέον, μπορούν να

αναλάβουν κι αυτοί τον ρόλο του εκπαιδευτικού-συντονιστή της

συζήτησης υποβάλλοντας σχετικές ερωτήσεις προς τον διδάσκοντα

αλλά και προς τους συμμαθητές τους.

Περιγραφή εφαρμογής μικτής μάθησης (intervention)

Περιγραφή εφαρμογής μικτής μάθησης (intervetion)

Περιγραφή εφαρμογής μικτής μάθησης (intervetion)

Αποτελέσματα εφαρμογής (results)

Η παιδαγωγική αξία της χρήσης ενός ιστολογίου στη συμβατική

διδασκαλία προκύπτει από τα παρακάτω πλεονεκτήματα που εντόπισα

στην εκπαιδευτική διαδικασία μετά την ένταξη του ¨noesis¨ στο

μάθημα της Έκφρασης-Έκθεσης:

 

• Εργονομία: Η ευκολία και η αμεσότητα στην πρόσβαση και στη χρήση

του περιβάλλοντος του ¨noesis¨ και των επιμέρους εργαλείων του

λειτούργησε ιδιαίτερα ενισχυτικά στην προσέλκυση των ¨υποψήφιων

bloggers¨.

Αποτελέσματα εφαρμογής (results)

 • Ελκυστικότητα: Τα εικονοποιημένα μέσα (ήχος, video κτλ.) του

¨noesis¨ αποδείχθηκαν ισχυρά ερεθίσματα για τους νέους καθώς

ενεργοποίησαν όλες τις δυνατές βασικές αισθήσεις τους και

«αιχμαλώτισαν» την προσοχή και κατ’ επέκταση το ενδιαφέρον τους

για ενασχόληση.

Αποτελέσματα εφαρμογής (results) 

• Αυτενέργεια: Οι μαθητές του ¨noesis¨ κατάφεραν να διερευνήσουν

και ν’ αφομοιώσουν τις πληροφορίες και εν συνεχεία ν’ αναπτύξουν

δεξιότητες υψηλού επιπέδου μέσω της ¨μικτής επεξεργασίας¨ του

υλικού.   Επιπλέον, η δυνατότητα να δημοσιεύσουν τις ιδέες και τις

απόψεις τους ώστε να λάβουν αντίστοιχα ανατροφοδότηση τόσο από

τον εκπαιδευτικό όσο και από τους συμμαθητές τους, τους κατέστησε

υπεύθυνους διαχειριστές της παρεχόμενης γνώσης.

Αποτελέσματα εφαρμογής (results)

• Αλληλεπίδραση: Ο μαθητής που συμμετέχει στο μάθημα της

Έκφρασης-Έκθεσης, μέσα και από το ¨noesis¨, συνιστά μεν

αυτόνομη μονάδα αλλά ταυτόχρονα αποτελεί και μέλος μιας ομάδας

στοχασμού, οπότε και αναπτύσσει την ανάλογη δράση, η οποία

πραγματοποιείται σε δύο περιβάλλοντα, αφενός τον διαδικτυακό

χώρο του ιστολογίου, όπου παρακολουθεί και σχολιάζει το

αναρτημένο υλικό, δεχόμενος τις επιρροές εκπαιδευτικού και

συμμαθητών, και αφετέρου τον συμβατικό χώρο διδασκαλίας όπου

μέσω της συζήτησης με τον διδάσκοντα υποβάλλεται σ’ έναν

¨συνεταιρικό προβληματισμό¨.

Αποτελέσματα εφαρμογής (results) 

• Ανάπτυξη πρωτοβουλιών: Ορισμένοι από τους μαθητές μετά τη χρήση του εν

λόγω ιστολογίου εκδήλωσαν την επιθυμία να δημιουργήσουν και να

διατηρήσουν ένα δικό τους blog με θέμα του ενδιαφέροντος τους, σχετικό,

όμως, με το μάθημα. Μάλιστα, η γέννηση αυτής της επιθυμίας συγκαταλέγεται

κατά τον Huette (2006) στα πλεονεκτήματα της χρήσης του blog.

 

Αποτελέσματα εφαρμογής (results)

• Μαθησιακή Ευστοχία: Το συγκεκριμένο ιστολόγιο συνιστά μια δημόσια

¨βιβλιοθήκη¨ ποικίλων ¨φιλτραρισμένων¨ πληροφοριών σχετικά με ένα θέμα.

Πρόκειται για πληροφορίες που δεν είναι άναρχα τοποθετημένες αλλά

ακολουθούν μια ροή σκέψης που εξασφαλίζει την μεταξύ τους συνοχή και

συνεκτικότητα με αποτέλεσμα να ¨ερεθίσει¨ τη σκέψη των μαθητών

κινητοποιώντας τον στοχασμό και τη συζήτηση, όπως υποδηλώνεται από τα

σχόλια τους.

Συμπεράσματα (Lessons Learned)

Από τα παραπάνω πλεονεκτήματα που προέκυψαν από την ενσωμάτωση των

διαδικτυακών εργαλείων στη συμβατική διδασκαλία συμπεραίνουμε πως η

εφαρμογή της μικτής μάθησης μπορεί να ενισχύσει και να βελτιώσει την

παιδαγωγική αλληλεπίδραση μεταξύ μαθητών αλλά και μεταξύ μαθητών-

εκπαιδευτικών και να προάγει τη γνωστική θωράκιση των πρώτων, καθώς

ενσωματώνει διαδραστικές και συνεργατικές πρακτικές σε ένα σύγχρονο,

ευχάριστο και δημιουργικό περιβάλλον υπό το ¨άγρυπνο¨ βλέμμα του συμβατικού

κατά τ’ άλλα εκπαιδευτικού.