£DISSERTÄTIO Λ C A Ό ΕΜ t C A. Λ

Pro rrl*

Philofophicascum brevi ea-rundcm expoiitiono

GommensQuam-·

In Acadcjöia UbfilicnfiSUB PR^SIDIO

ZACHARJ/ELHUMERlHiftoriarum Proft il Publ.& Ord.

Adwgenij cuhum, animify exercittunt publicΛ ξ£ Candidaliterλ turum ccnjur*jubmiltit

Magnus Nicolai Virseus.Wcxiooenfis»

In Auditori· vet maj. ad *. Maj* A* ϊ649·Huru co^vetis*

U B S A L I Λ,Excudebat EscHiLi.ua Matths«.

©©©eoeeoaeeareo©

Jllüftribüj & Generoiuilmii Dominir*

DrL» GUS TAVO Adolpho

Λ

Dil. ANOR Ε A AdolpheGViincfbSoit.F/atnbus Germane.

Comitibijs inOrtafa, Lib. Bara-nibos deVVi reftad, Dominis

inForftcna, Rcfich&Refia^.

Sangvinis Gcrisrofi haud Jegcncti Pro IiaMacExarittum Acaiemicum conjecra#

(S infcrikit

<

y

*$

-Auili: & Rtipqodens·

llluftrisfimi DominiComites.

QUλmjuamingentibu* muner 'ihm, immenfaq. gra fa mdfe-cio, tac'rta q νλdam vener»tio impari Confejßone pottor ha*ben poffei i übt tarnen bencficta multum antevenere., eefßtfä tu quamvit exercita <toquenti*% ßlentium meritts , au t tu-etnw mitum gratitudini praponert haut decorum* Urx ferne-ftre vidimu* trauvetlum, quod Jupttiori amplißimo tη ßud'/ume.a favori ,pulcbcrrima lüußrüf. Pareiitis veßrorum^ ergr me,k ter tor»grutiα non coxjiHX't irtdtcis. Promptι ad tu* , obviaCömitits, ßipendij donatio, lats qua fitify adfetliut ; tara huua (e-auli felicttate; nee obvia bona , tamofy iQ*flrim nomtnit veßri c/a-retudiai,gloria^ acceffira Et quid obfecrojußius qu»coneeβglo-ttAm vos, me ve-o accepti memor tam babiturum^ftmat veflra mme muntra, dum vita fuppetet aterna erumt. Jghtibm ml aliudedhibere poßum, quam hos animi memoris vtles quidem aß fidésteßes 'yDotapja, faußa ardentia aterna. Una def »fit occurrt, adfaß igt um t(lud Mar tit togaep dotibua prafulgens tmmenü(ßm s haCti-o ajjurrexiße: rnultumlajrd voluntas tarnen hafetvobü prim i tiasredda t> quxs viras nonpotuere, Cutβex aquo fattsfeci % fruflumtoptatomn exc idiJfr lataber» Caterum,qua»quamprafumpta (pet %rogandi caufas eximat, tarnen feta t is, non rtoinua fortaßis hane rem,d(cm vobit aäaturam,βfaufium iSum, totienß. expertum favö¬rer» non abruperetis, neve me datis d vobts fremijs exueritif»quam adme reaundaturam Utitums*

V. V. G. G.

addtflußmutMagnus Ν. Viraru*

PROPOSITION UM PHILOSOPHI·CARUM.

PROOEMIÄLISNon indignum liberafi ingenio,

ftudia Philoiophica aetredato.D nomen Philofophiag, nöd paucr,manifcflo quafi horrore artus omnes^percurrcnteideiiquiocorripi fe ßmahet,non u in, non Emolumcnto, verum no¬mine etiam abhorrentei: Moddliå föb-doiå arrogantem tuimumregenre ; Ve-

emo fi reciudantur eorum mentcs, poile hand duhié niavgnamadfpki inicitiam, eui expellendar non mini-uro*conduceret PhilofdphiVrnagnisconatibu» de cstcfo per-quam opportuna. Nan i ijqoi principem implent iou ω,quorumqui in manus cura Jobdiiofuni tremj» hxc ixrque prudrutia juxtå adimnnrur, naa magit poilc pat jr"bell que a'bitria traäari qui»m itüpidiiiinud» cui &nu/ooen corpus voluprati fuerit; Fclknér eos regua exercu-ifle» quo rum pueriti® rudineumiludia adfuere Philoio¬phica fidei hiüoricorum cred^mus; dum ambigua quaq?au aidua ciuftati, aanösaiibi, reique pubi: iioiciiti lene-

üute

pfringuere. AIioc vcrd inferiorls fortss hominer**ed fplciid ifimos booores ilbus beneficio provc£tos,5c ma·*gni fartigij curam oomcoq· e icdmfle» clara documeersur&8ntiqua&tas & nortra tulie« ca teros ut indignam ad-ferntotes Yarijs lödibrij* contfi&atag. Venaoch fto«diuflo & vohipras« hori iaes per myss & pruirias, ίο mon«tes fiivaique repif j utiiitati altern & jueuaditati Phi'ofo-ph'a? earn oon aahibebimOs aar drtigeotiam aut patien-tiarn,qoam fufus ac voiuptas erteere poteft ? Art: Ter-nrtuos hofed mious CivsröoiancH tibi fartidio eile dkir* ?pabis mihi prof do c'im Ciccroöe Acad Qua rt: t„ pag.mihi 9. ut muiltatis vc bis idtetdu res ίο audiia? tradeotur»Vel ip-iO concedeote »bifee : ίά commune omnium fereariwmy «Ut ntvx rerttns peieridu jupt v&cabula aut (X alijs tans-prenda·* quoi (i Grχα (μtunt, qui tu ijs rebus toi jtm fciula njer-Jatitur quxfto idraigts nobis ioxetdenäum eß} ^ut h&o nunc j)rt*tnum traüUre conamu?*

LOGI CA-Communrcationem adjun&o-

tum propriorum* neque inteiledlus jüdicio*neque ienfuum experimentis

adverfiri·Non feofui * tam ut initium probatiotm örimt ί!ο

maniferta deprebenditur ««vW# ä6tuu ejus cum materia»rrähliiiaa 5n^öv^s?i ieieampieduiitur : de partfeipatiot efef.tcm pjusaem propriorumeum corpore quis dubiteo ?\icam quam vmircis 1 norme anitar debemus ? Eå non_,

pr&ient«» kertibus torpor inducitur & caiigo. Quod-A 1 nana

\

mamcMetro, ommum infcriorqm, tiobiliiTimaro infeili¬geηdi Ιύναμιρ Corpon^ tnbu;t> 5catafert. Idcm de »gneitrrum penetrante putandutn» fi verd contuma i quisr*voce abouept, ferrum iairem o anu cootiagat »& cunbiuo damnn dubium exuat« Non intcll«r$ui: lo bilTc fen«ioum noarciinquit clara experimcota,* ifi Αξόχ-,κ* Ubo«°a«re veiit. Ita tarnen ut inhacfio icm fubjc&i proprijr>» vcroconjuo^li efle dicamus* Omncm hoc η odo ac-CJdcnttuo) traosfufioncm vci migrationem cx iujc&o in-.iubjc$um,quåm nobjs^ffiogere contendunt Calviniftae e-vitatnus. Nec omnera finguUri repugnare commuoica-tionem»neccontradiåione nolmctipfos hoc adprobantcsiovolvimus« >Miam clTe eiTcßtiaiem 6c qtadditativam fct-aot» ad quam univerlale & finguhrc opponuotur» atiamvcro effedivarn» fecundum quam nulia oppolitio » nuila_*contradi&io. Sieut sdcircd oon omnis commumcabi i-£as univcrlalc ilatim reddic» ita ncc finguiari repugnau«PHl LOSOPHIC A GE- ι

NERALI5.EntlsAfFc&ioncs, ncc omnind

nihil, ncc entia, fed incer ca me¬

diasSubjc&am å fuis afFc&ionibus dcbere diftingvi nul-luro Philolophi fovent dubium, veium quonam id haumodo» realitér, an rationc» vcl modalitéf, fcotcntijs va¬riant diverfis* Nos autem dc ratione afFe&ionum, uutaiium efle non ar bit ra ro ur, rcalitcroe, an aJio å iuir iub-

jc&is diicrspent modo; inlerie enim rerurn» alias iim-

piicH ✓

piiciofcs ac fubtiliorei» Compoiftioßi alias migtj ohoo·xiasres advercimus, qut* pro iuo compofitioriis aut fim»piicitatis modo aflTcåioncs trabuat diverfiflimas. Eademigitur omkes nan metiamur arrtirnatione. Hic verö intetIo»e ejuique aflfeäiones, lobti em fatis, ac casteris longédi«criam repcriemus dirtin&ionena. Diximuso# Entiau»ö«i^»D!liidenticam ftngamus earum de Ente prardiea-tionero» vcUffcdionem cum re illa cujus ert afFe&io»pla*ne candcon elfe, illud non Phrtoiophari féd nugari y hacegrande ctiam admitteret lophisroatis «^e% ts h αξχ^ λλια~ßsimvt de Ii et unro Modurw prartereå non icem cum mo-ciificato pervulgatqrri i qua re cum Ens bic modificer uin.*roodi Entis Étuia eile non pofluio, intcllcfto nkm-tum Ente-, orout obie&um I ic Metbaphyftcse conrtituiu*%η*ι*Λ/Λαζ*τ«* κ& ig®»« 7*'* cQuid I abEnte de kmcMplis uiitioguuötur > led non per !> ns, id c-nunarquahrér eodcmqus modo fe pir ämnes äiFeäioueibabet y rslirqöttöi «fgo aliud que-d ab entc vel tantillo duicrimioe diftiOgtontur. Illudncqué nihil efle ccnlcnduni,Nihil oou facitraliquidab allo drtF&rre, nee ens potert abaftediutiibus diltiugvi,per illud quod nihil ert:. Aliud pro-E-.de media' quaftuatutae inttr ttrumqucconccdcnduiruert» medium inqOaro, non per extremorum particrputio-riccn» ficot toto res intet roediar inter album & nigrurru»eo rvr bil i-biuid us, rtd pet extrerDorüm quafi negmo-nn. b* vt ro b .nc lertterciam Aliquisforte ad-mittc«·t ijolueritproferat oobis aliud'qüodaffc&ioaum vkcmL»Eic kiplere j oJit; non dab tur obum· Narn-V* €♦ unitarév ritare quat;, rus en » addofituf>diccre eotia effe»ert eöflpfcier· i ; et. 'loddcra ru:.hs efle uaum»weruai, & c* A t.·qie ^ & iiikinituu. mc cum abitis j auc Mihil c£c : orten¬de

éendum tibi erie quomodo pura negatio, ent's atteujustff dio Hadtn is id ioauditnm. Hifi quicqtiid unum*figmricat praeter ens» n hii efTc d;xcris fcriu« q tm pro-b iterisatq, uoum & nihil ?oce$ erur.t cju'd- « prodt.-f*lignificationis ; Modprim) itaqac dupiieém jatrend^tino«*ruturam totilefa* primd'gcrijidorn includéatern co«ce-'prüm Entis & for τη a lem iofius Modi, atque fio modin c-\quippiam fcotisj bicundo fermttim tamum cooce tum*modt preciciilimu im ludeotcna, håe ratipmc extra ratio-uem entis coacipiuntur» Nec hinc put«s eos å ra tionoconhdo« eiTe» ied rcaha efle attribut*, i li o. coneeptusr®non in foiidum ä mtnt c-pro 6c i fruntαr, ied caufam pfu-rium conceptuuno in ipb> eote eile feias. Adducamus*(txemplum: io per ji jttbjtficr*& modus determioans iub-ftaotiara; iile non eft luhftantia, feipfano enim deternai-nare non poteft» & modum åre rnodifrcaeå o-ftingvi au«·cÜYimüs : Kec accidensj hoc enim fubitantiam »b acci-dente diftingvere , nequ^t, Nic k ds å Ii bftatuiå & acci-dente diftioäum »euai £<ilc latius & titrqae commono»nec åns intcr iudaotiam actidcn> tum £«Ic ιlön desut*»sntcrgo modurb

PHYSICA·Eicmenta pura, a nobis vix

reperiri poill·,In amplifTjmo boc mundi amphithcatro» irulta qui«

dem 5c Γι vera volumus taterij pret ociora, natu* a ieniibolquaodoque iubducit, ut nimirum altius recondita, cura-tieis Qiajoriquc cuna ioIicitudiiiCihwininucu cura trueret,

ne etiam cuivis ftudio fortaflls nirnsam languido obvia,minorem invenirent venerationcm > quam fuo condito-ri intcgrartl·» refervare didicerant. Seofuum documen-ta>fuper blcmcntorum puritatefi adiverimus>proroptum»repcricmus adftruendae eorum puritati, & aflenforo &conatum. Sedvereor ne fruftraneus in eoexudetur Ia-bor, obftante magiilrå rerum expericntiå penes quam reiirmandae veritas , haud dubio prsevalet. Jeniuum quip«(pe judkio aqua erit puriflima quamvis magnam vehaoaimihrum rcrum copiam i Sic vinum» fic lixivium, ficliquida perplura putamus pura eile cum tarnen aliud cor«poruminde egredieutium reiblutio teftatur. Docct idvel foetor illc aut oculorum mordicatio quam aqua puraunon adfcrt. £lementaenim qua talia nec fapida oec o-dorata cflc.fiquidem nulliusad hxc producenda funt po«tcutia?5ied indc><7ra*£<i>o^ftatuit magni nominis ille do&o-rum Hippocratcs. Aéremvariis iropleri ex fluvijs, mul·talque recipere impreiliones nullus inficias iverit, qui e-tiam nil aliud praeter meteora didiccrit. Ventum unumeile credimus, qui non alitérac fumus, perpiurimas ato-mos circumfert, Undequafo ea ventorum multiplex va-rictas? Qui nunc caiidum, nunc firigidum, nunc humi-dum habemus? impuritatcm» ca divcrfitas acris hauddificultér evincit. De tdrra infinita egrediuntur,rcgre-diuntur. Ignem minus purum crafla materies, crailaq;a^dhaerentes qualitatcs Tatis fuperqi oftendunt. Nil hinceorum definitioni detrahitur» qua fimplicia corpora.» /vocantur. Nam in luåeilcntiå largimurita eile» quam¬vis admiftas trahunt atoroos, qua; nil ad eflentiam per-Uueat* uade i\ quis ea ex håccaufå, mifta dixerit ,peria

ß dd

dé eflcfc ac iiominem ex cofporcäc colore ccm&are, pro-feare vellet)

ASTROLOGICÄ.

Magnam quidem ailrorum vim*iilis tarnen hominesccu in-evicabili fato trahinon

verum,Multum hominibusterroré iocutiunt ij,& fortismé^

lioris fpem eripiunt» qui mentem irtam divinam» otnr»esq£ejusa&iones occulto tradunt ailrorum influxui: Vetuftis-firnum fa ne malorucn a&ionurmcventuumq; prajtextum^Ita prava religio minicriis maxiroifque iacpé rebus iofe-rere occuita non dübitat cutnina, qua? tarnen Übetriniogaudent arbitrio. Martern) mavörtia proli impartirein-geoia* Mercurium quaeftuofa, venerem, adimmodicaX*libidines profluentia, di&itant: Sed quod omnium re*rerum ortus indifferent! cxcipitac cornmüai influxu > idpeculiari fingulos non sgit motu. Sua nobis fervitia alijiobferunt modis. fixpendantur circumifanti® & cafum-»reperierrms; conjc&uris multum etiamdamus,· Curiofi-tati quoquc horn imim & inhdehtati, laepé ex pcrcniiiii di«vino vafer inludit Diabolus.

ΕΤΗ I C A.

Libertatem hominis, nil aliudvide-

deri eile, quam mdifFercmiamyoluncatis ad diverfos

adus.Qui homini libertatem auferre mit*i* nefando cq*

patu» gcnue humaoum» & vecgrdi auiaciå Dcum libcrta«·eisdatorcm aggreditur. dicerctur quippé e* contumcliabumani gcneris, infra fcras beflias, & rationis expcrtia a*pimalia^ boruincm demiiTum £ile> quem tarnen omniumiüorum regimini admovit lapientiflimus orbij rcdon».Imperium vero übertäte & gaudet, & earere nequit. Por-ro Majcilas divin^ blafphcma poifucretur labe yocequédumei peccatioriginem adicriberetadfertio iilharc pro-d idiofa. Qua? ficutperinjuriam hominum perq; divinumcontemptum haben non poteft, fiieotio verius quam ra*tioaibusextingvcndam arbiiramur. F.xpeodantur tarpetiadionum noitraruip cooiultatioiies fufpenfionss pfa?mta»peenas & liberum efle patehat. Mi enim qui inevitabiiiautnexu cauiarurnaut modo agent i uniformi sjligatus*fuerit) noa manet iütegrum de medijs confultationes ad-hibere auteledionem adferre. Häc übertäte i< tclleduspon gaadet, neceilario quippe agitj & oblato objedo , o-rnibuique ad agendum requifitiS addudis^ adionem fu-Ipendcrc non poteib Omocm potentum eognoiciti-yamab objedo pendere: Hoc in Theorcticis norma in-telledus, Hic verö Judicium ptadicum adionum men-iura. Voluntatera tarnen illuminatione egere non de-jsegandum» asientiri vero ci integrum. Nil poileft ferri5a mcogaitum, Quarc ut aliquid appetat auL averietur*

Bi judi«

>

Judicium intelleßtus praäicom quod objcåum pfopoftieedire neceOum habet, hioc melum voluritas,quatäIe noaappetit,fi vcrocontigerit tale voluntatum movere, nooid praeiiat, tanquam appeticum iui moyeret, led fugam.Volcndi ratio coDvenientia, nolendi vero di conveaien-tia, Cogi voluotas noo potcil loqticndo de aÖibus ej» §elicitis; iuotenim »φ-' Adiones vcroimperatariCUiöalia vi lubjacent iccus i c habent.

Ρ O L I TI C A.

Corruptisfima refpub. plurimaslegesTacit: Ann:Iib.5.

Quamvie legum>ubi delidis rton perfoois impoouo-tur> pari exitio rigcat refp.cadatqué. tarnen cum una altc-ri pravisfimå mortalium aut semulationc aut libidine in-ducitur/yiriurtj» quibus foventur , imbecillitate» contentptui indequé negtcttui ofFeruotur. Dum paucis publi¬cum decuscufar verum emioentia qusquc venaliaac am¬bitions pefyia fuitt, legcs tales ferunturj quibus cupidi-tatib9 iuis pleno iöierviant curib;Ita reip velut opima prae-daaccupatur & diripitur.Ita Romå cgreiTum lugurtham»reipexiile matureq. perjturä dixifle (iRmptoré inveniifet#traditSafuft .· Ita valerium Flacciim iurpiflima? legis au-thorertt diett veiirius. Quas coniuluru dilcordias,adver·iustnbuoos» plebfs& optirr atium ccrtaroina , frumenta-rias agranaique leges ron memorat Livius, quas nun*quam demde ad iuéoa uique memoriam iinc maxima mA

27. 5.

tibus fcruro agitatas liberé fatetüts & ni fortuna ςι popo-lo pras carteris indulfiilct, ad ultimum rem Romanamjdiicrimims deduduras. Quåcxcaufä mutationem reip.Koman^ab Augulto ccrptam non abnuebant provinciar,κίΓι in validum legum futilct auxilium, qua: vi,ambitu, &pecuoia turbabaacur, utquéantca fl gitijs, ita tunc legi-boseos laborafle, onr.nemque dorouro delatorum inter-pretationibus pené tubveriam queritur Tacitus. Sic quaeoppij* quondam legtbus , fempronijs rogatiocib js, ca illacinciå paniå poppaä alijive conftnda,tunc exiolvcbarturaut revovabantur; Syl'am aboliris aut converfis priori-,bus piura addidifle » tribuois inde additaro licentiamjquoquo veljent pkbem agit »ndi > facundé mi'cratur idecn1 acit. Ira non ibi coniiitunt exempla uodé ccperuoo»fed quamühet in tenuem aeeepta tramitem» laifllmdfjbicv?g tndi viam,faciui t. Proinde uiut publico legibusconlulendum» deca-ttro oon fanciend<s> aut iemel latasferendar*. Non omntm enim rcrop. magnitudine iuåioDDcratoru vitia quorudä fuftentare Alias du cmolumcn-ta quifqué fuå, utilitati reip. poftponit» neu iimulacrum.·coromodi publici reip relinquit, ex rerum ufu lanciendastut aboleudas non abnuirous» ita tu in quam reip. & com·tuüdoiua dente i Non enim omnium temporum nedum

coromodi publici ratio ex aequo femper pollcnt·Coniule fi placuerit > Coniult. DiLoc«

cen. iynop. Jur* diiT. uqueft. 4.

SoliDcoGloria,.B5

Parerga:I.

Dandam cjuidem percgriniscivicatemied nontemcré

II.Jgnorantiam juris fimplicitér

non cxcufari,III.

Rcrumnaturalium corruptio-ncmdiverfarum partium &.ato*inorum elfe

IV.Non omncmnicntiri qui fal-fum dicit.

V.

v.Eifegenera qüsedämendacio-

num inquibus non il tmagna cul¬pa fed tarnen non Γιne culpa.

VLFortiutn virorum eflémagis

contemnerc morte quamodiifevitam»

VII*

De futuros prineipi qui fua«dent j fi male iuafifle periculumfit.

vii r-

Plura in fumnia Fortunaaufpi-cijs coniilijs quam tclis & ma·nibus geri. >

Prstßdntüßme (β ItteratüßmeDn-.. MAGNO NICOL Α I Vinco

amico & Confangvincodilcilo,

UT ferrum cosexacuit, vcl fervidusignir*Aurum purificat radiaos , fcoriafque revell'c:Ingenio magnas fic contemplatio viresAddic, & immenfasltribuit fapientia laudes.Nuda tabella animus nofter,qaidam ut ftatuerunt,Dotlrinå&: iludio fenfim formatur? &altéImprtfl isretintt formas, ut cera figuras.Tu quoq; Magne tuum ingenium formas vigiläcer,Etmentem pulcra virtute & arte Coronas,Ex ftudio fophiae, quam nunc quoq; fedulus urge$.

tAmkit'uergo appofuitKicolausJ. Salanur*.

m )C°Xse»f