deos

1

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΘΘ ΕΕ ΜΜ ΑΑ ΤΤ ΑΑ ΠΠΑΑΛΛΑΑΙΙΟΟΤΤΕΕΡΡΩΩΝΝ ΕΕΞΞΕΕΤΤΑΑΣΣΤΤΙΙΚΚΩΩΝΝ

XEIMERINOY ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2011-2012

για τα μαθήματα του Τμήματος

ΔΔ ΕΕ ΟΟ ΣΣ

ΠΠττυυχχιιαακκήή ΕΕξξεετταασσττιικκήή ΑΑννααδδρροομμιικκήή ΑΑννααββααθθμμοολλόόγγηησσηη

ΠΠ ΑΑ ΣΣ ΠΠ

2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα Μάθημα

3 ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι

(ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ)

10 ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Ι

(ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ)

15 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ

(ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ)

19 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ (ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ)

21 ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

24 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ

27 ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΙ

33 ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Ι (ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ)

41 ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΙ

47 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ Ε.Ε.

49 ΙΣΤΟΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ

50 ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

54 ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΙΙΙ

56 ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ

62 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

63 ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ

67 ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

(ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ)

70 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ Ε.Ε.

73 ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

75 ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ

ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

78 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΙΣ

ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε.

80 ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΧΡΕΟΓΡΑΦΩΝ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ

ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ

82 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΑΓΟΡΩΝ

(ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ)

84 ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ι

85 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Π Α Σ Π

3

ΜΜΙΙΚΚΡΡΟΟΟΟΙΙΚΚΟΟΝΝΟΟΜΜΙΙΚΚΗΗ ΙΙ

((ΑΑΡΡΧΧΕΕΣΣ ΟΟΙΙΚΚΟΟΝΝΟΟΜΜΙΙΚΚΗΗΣΣ ΕΕΠΠΙΙΣΣΤΤΗΗΜΜΗΗΣΣ ΙΙ)) ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Π. ΤΣΑΚΛΟΓΛΟΥ

Απαντήσετε σε δύο από τις τρεις ερωτήσεις θεωρίας και λύστε μία από τις δύο ασκήσεις.

Εξετάσεις Ιανουαρίου 2006

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1. Αναλύστε την επίδραση της αύξησης της τιμής ενός κατώτερου αγαθού πάνω στη ζητούμενη ποσότητα σε αποτελέσματα εισοδήματος και

υποκατάστασης σύμφωνα με τη μέθοδο του Hicks.

2. Συγκρίνετε το επίπεδο παραγωγής, το επίπεδο τιμής και το επίπεδο κοινωνικής ευημερίας ενός κλάδου παραγωγής με σταθερές αποδόσεις

κλίμακας σε συνθήκες (α) τέλειου ανταγωνισμού, και, (β) μονοπωλίου.

3. Με βάση τη θεωρία του ανθρωπίνου κεφαλαίου, αναλύστε την απόφαση ενός ορθολογικού αποφοίτου λυκείου για το αν θα συνεχίσει τις

σπουδές του στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ή θα συμμετάσχει στην αγορά εργασίας.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Η βραχυχρόνια συνάρτηση συνολικού κόστους μίας επιχείρησης που λειτουργεί σε συνθήκες που προσεγγίζουν τον πλήρη ανταγωνισμό

είναι 22,02000.200 QQTC όπου Q η παραγόμενη ποσότητα.

Α) Αν η τιμή ανά μονάδα προϊόντος είναι 900P , να υπολογίσετε την ποσότητα που θα παράγει η επιχείρηση ώστε να μεγιστοποιεί τα

κέρδη της, το επίπεδο των κερδών της και το μέσο κόστος στο συγκεκριμένο επίπεδο παραγωγής.

Β) Σε ποια ποσότητα ελαχιστοποιείται το μέσο κόστος της επιχείρησης και ποιο είναι το επίπεδο των κερδών της σ’ αυτό το επίπεδο παραγωγής;

Γ) Αν όλες οι επιχειρήσεις του κλάδου έχουν την ίδια συνάρτηση κόστους και στον συγκεκριμένο κλάδο παραγωγής υπάρχει ελευθερία

εισόδου και εξόδου επιχειρήσεων, να εξηγείστε, αν ο κλάδος αυτός βρίσκεται σε ισορροπία.

Δ) Ποια θα είναι η τιμή του προϊόντος στη μακροχρόνια περίοδο και ποιο το επίπεδο κερδών της επιχείρησης;

2. Η συνάρτηση ζήτησης αρωματικού ούζου εκλεκτής ποιότητας είναι: PQD 50000.200 όπου DQ η ζητούμενη ποσότητα σε

εκατόλιτρα και P η τιμή σε ευρώ ανά εκατόλιτρο. Η αντίστοιχη συνάρτηση προσφοράς είναι: PQS 150 όπου SQ είναι η

προσφερόμενη ποσότητα (επίσης σε εκατόλιτρα).

Α) Υπολογίστε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας καθώς και τις ελαστικότητες της ζήτησης και της προσφοράς ως προς την τιμή στο

σημείο ισορροπίας.

Β) Υπολογίστε τα πλεονάσματα των καταναλωτών και των παραγωγών.

Γ) Στα πλαίσια της πολιτικής μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος, η κυβέρνηση επιβάλλει φόρο 100 ευρώ ανά εκατόλιτρο στην κατανάλωση

ούζου. Υπολογίστε τη νέα ποσότητα ισορροπίας, την τιμή που πληρώνουν οι καταναλωτές και την τιμή που εισπράττουν οι παραγωγοί.

Δ) Υπολογίστε τα έσοδα της κυβέρνησης από την επιβολή αυτής της φορολογίας, το ποσοστό κατά το οποίο τα έσοδα αυτά προέρχονται

από τους καταναλωτές και τους παραγωγούς και τη συνολική απώλεια κοινωνικής ευημερίας.

[ Η διαγραμματική απεικόνιση του προβλήματος δεν είναι υποχρεωτική αλλά είναι πολύ πιθανό να σας βοηθήσει στην επίλυση της άσκησης].

ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ… την ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ των

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΩΝ

στο ΔΕΟΣ γιατί: -δεν παρατηρείται η αναμενόμενη αύξηση των επιδόσεων

των φοιτητών που επηρεάζονται από τον θεσμό αυτό, -δεν βελτιώνεται η κατανόηση του γνωστικού αντικειμένου των

μαθημάτων αυτών καθώς και -οι Μ.Ο βαθμού δεν μεταβάλλονται σε σχέση με την περίοδο

που δεν υπήρχαν οι αλυσίδες.

Π Α Σ Π

4

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2006

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1. Αναλύστε τη συμπεριφορά μίας επιχείρησης που λειτουργεί σε συνθήκες τέλειου ανταγωνισμού κατά τη βραχυχρόνια και τη μακροχρόνια περίοδο.

2. Αναλύστε την απόφαση για προσφορά εργασίας ενός καταναλωτή του οποίου το επίπεδο χρησιμότητας εξαρτάται θετικά τόσο από το επίπεδο κατανάλωσής του όσο και από το χρόνο της ανάπαυσής (σχολής) του.

3. Δώστε τον ορισμό της «ελαστικότητας της ζήτησης ως προς την τιμή», κατατάξτε τα διάφορα αγαθά με βάση την ελαστικότητα της ζήτησής τους ως προς την τιμή

και δείξτε ποια είναι η ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιμή στο επίπεδο παραγωγής στο οποίο μία επιχείρηση η οποία αντιμετωπίζει γραμμική συνάρτηση ζήτησης για το προϊόν που παράγει, QD=a-bP, μεγιστοποιεί τα έσοδά της.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Το μακροχρόνιο μέσο κόστος ενός μονοπωλητή είναι σταθερό στα 80 ευρώ ανά μονάδα προϊόντος, ανεξαρτήτως του επιπέδου παραγωγής. Η συνάρτηση

ζήτησης για το προϊόν αυτού του μονοπωλητή είναι: QD=100-P/4 όπου QD είναι η ζητούμενη ποσότητα και P η τιμή ανά μονάδα προϊόντος.

α) Υπολογίστε το επίπεδο παραγωγής στο οποίο μεγιστοποιούνται τα κέρδη του μονοπωλητή, την αντίστοιχη τιμή ανά μονάδα προϊόντος και τα συνολικά

του κέρδη. β) Υπολογίστε την ελαστικότητα της ζητούμενης ποσότητας ως προς την τιμή στο αντίστοιχο σημείο της καμπύλης ζήτησης.

γ) Υπολογίστε την απώλεια κοινωνικής ευημερίας που προκαλεί αυτή η συμπεριφορά του μονοπωλητή. δ) Πόση θα ήταν η συνολική απώλεια κοινωνικής ευημερίας αν ο μονοπωλητής μπορούσε να επιτύχει άριστο διαφορισμό τιμής για κάθε μονάδα προϊόντος

που πωλεί; Πόσες μονάδες προϊόντος θα ήταν η παραγωγή του μονοπωλητή σ’ αυτή την περίπτωση;

ε) Η κυβέρνηση αποφασίζει να επιβάλει φόρο 75% στα κέρδη του μονοπωλητή. Υπολογίστε το επίπεδο παραγωγής στο οποίο μεγιστοποιούνται τα κέρδη του μονοπωλητή, την αντίστοιχη τιμή ανά μονάδα προϊόντος και τα συνολικά του κέρδη.

στ) Αν η κυβέρνηση αποφασίσει να εθνικοποιήσει αυτό το μονοπώλιο και να του επιβάλει να λειτουργεί με κριτήριο τη μεγιστοποίηση της κοινωνικής

ευημερίας, ποιο θα πρέπει να είναι το αντίστοιχο επίπεδο παραγωγής, η τιμή ανά μονάδα προϊόντος στην οποία θα πωλείται η παραγόμενη ποσότητα και τα κέρδη του μονοπωλίου;

[ Η διαγραμματική απεικόνιση του προβλήματος δεν είναι υποχρεωτική αλλά είναι πολύ πιθανό να σας βοηθήσει στην επίλυση της άσκησης].

2. Οι καμπύλες ζήτησης και προσφοράς για ένα προϊόν σε μία κλειστή οικονομία είναι: QD= 500-10p και QS= -11+5P όπου QD, QS και P συμβολίζουν, αντίστοιχα, τη

ζητούμενη ποσότητα, την προσφερόμενη ποσότητα από τους εγχώριους παραγωγούς και την τιμή του προϊόντος. α) Υπολογίστε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας και, κατόπιν, τα πλεονάσματα των καταναλωτών και των παραγωγών.

β) Η παγκόσμια τιμή αυτού του προϊόντος είναι PW`=25. Υπολογίστε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας, την εγχωρίως παραγόμενη και την εισαγόμενη ποσότητα

του προϊόντος καθώς και τα πλεονάσματα των καταναλωτών και των παραγωγών αν η υπό εξέταση χώρα απελευθερώσει το εμπόριο αυτού του προϊόντος και υπό την προϋπόθεση ότι η εγχώρια ζήτηση δεν επηρεάζει την παγκόσμια τιμή.

γ) Μετά από επίμονες κινητοποιήσεις των εγχωρίων παραγωγών, η κυβέρνηση της χώρας αποφασίζει να επιβάλει δασμό 20% επί της τιμής των εισαγωγών αυτού

του προϊόντος. Υπολογίστε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας, την εγχωρίως παραγόμενη και την εισαγόμενη ποσότητα του προϊόντος, τα πλεονάσματα των καταναλωτών και των παραγωγών και τα δασμολογικά έσοδα της κυβέρνησης.

[Η διαγραμματική απεικόνιση του προβλήματος δεν είναι υποχρεωτική αλλά είναι πολύ πιθανό να σας βοηθήσει στην επίλυση της άσκησης].


ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1. Αναφέρετε τις υποθέσεις του υποδείγματος του μονοπωλιακού ανταγωνισμού και αναλύστε τη συμπεριφορά μιας επιχείρησης που λειτουργεί σε συνθήκες

μονοπωλιακού ανταγωνισμού κατά τη βραχυχρόνια και τη μακροχρόνια περίοδο. Γιατί συχνά οι οικονομολόγοι ισχυρίζονται ότι η ύπαρξη μονοπωλιακά

ανταγωνιστικών επιχειρήσεων προκαλεί απώλεια κοινωνικής ευημερίας;

2. Χρησιμοποιώντας τις γνώσεις σας σχετικά με τη θεωρία περί καμπυλών αδιαφορίας του καταναλωτή, σχολιάστε την άποψη ότι από τη σκοπιά του καταναλωτή δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα στην παροχή οικονομικής βοήθειας σε είδος από την κυβέρνηση και στην παροχή εισοδηματικής

ενίσχυσης αξίας ίσης με το κόστος της οικονομικής βοήθειας σε είδος.

3. Αναλύστε την έννοια της αρνητικής εξωτερικότητας της παραγωγής και συγκρίνετε το επίπεδο παραγωγής μιας επιχείρησης της οποίας η παραγωγική δραστηριότητα προκαλεί αρνητικές εξωτερικότητες σε άλλες παραγωγικές και καταναλωτικές μονάδες με το κοινωνικά άριστο επίπεδο παραγωγής.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Η συνάρτηση ζήτησης ενός πλήρως ανταγωνιστικού κλάδου παραγωγής είναι: QD = 2000 – 4P

όπου η QD η ζητούμενη ποσότητα και P η τιμή ανά μονάδα προϊόντος.

Οι επιχειρήσεις του κλάδου έχουν την ακόλουθη συνάρτηση κόστους: TC=100Q

α) Να υπολογισθούν η τιμή και η ποσότητα ισορροπίας, καθώς και τα πλεονάσματα των καταναλωτών και των παραγωγών.

β) Οι επιχειρήσεις του κλάδου αποφασίζουν να ενωθούν σε μια επιχείρηση και να συμπεριφερθούν μονοπωλιακά. Υπολογίστε τη νέα τιμή και την

ποσότητα ισορροπίας, την ελαστικότητα στο αντίστοιχο σημείο της καμπύλης ζήτησης, το πλεόνασμα των καταναλωτών, τα μονοπωλιακά

υπερκέρδη και την καθαρή απώλεια κοινωνικής ευημερίας.

γ) Η κυβέρνηση επιβάλλει ανώτατη τιμή P*=200 ανά μονάδα προϊόντος. Υπολογίστε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας, το πλεόνασμα των καταναλωτών,

τα μονοπωλιακά υπερκέρδη και την καθαρή απώλεια κοινωνικής ευημερίας στις νέες συνθήκες. [Η διαγραμματική απεικόνιση του προβλήματος δεν είναι

υποχρεωτική αλλά είναι πολύ πιθανό να σας βοηθήσει στην επίλυση της άσκησης.]

2. Οι συναρτήσεις ζήτησης και (εγχώριας) προσφοράς σε μια χώρα δίνονται από τις σχέσεις: QD = 1100-2P και QS = -100+P

όπου QD η ζητούμενη ποσότητα, QS η προσφερόμενη από τις εγχώριες επιχειρήσεις ποσότητα και P η τιμή ανά μονάδα προϊόντος. Η τιμή ανά μονάδα

προϊόντος στις διεθνείς αγορές είναι PW = 200, αλλά η κυβέρνηση επιτρέπει την εισαγωγή μόνο 300 μονάδων προϊόντος (ποσότητα/quota). Οι άδειες

εισαγωγής παραχωρούνται με βάση τον αριθμό πρωτοκόλλου της αίτησης των εισαγωγέων.

α) Υπολογίστε την τιμή ισορροπίας, την εγχωρίως παραγόμενη ποσότητα, την καταναλισκόμενη ποσότητα, τις εισαγωγές, το πλεόνασμα των

καταναλωτών, το πλεόνασμα των παραγωγών και την απώλεια κοινωνικής ευημερίας που προκαλούν οι ποσοστώσεις (σε σύγκριση με την

περίπτωση κατάργησης όλων των μέτρων που περιορίζουν το διεθνές εμπόριο).

β) Στα πλαίσια των υποχρεώσεών της λόγω της εισόδου της χώρας σε διεθνή εμπορικό οργανισμό, η κυβέρνηση της χώρας καταργεί τις

ποσοστώσεις και επιβάλλει δασμό ύψους 50%. Υπολογίστε την τιμή ισορροπίας, την εγχωρίως παραγόμενη ποσότητα, την καταναλισκόμενη

ποσότητα, τις εισαγωγές, το πλεόνασμα των καταναλωτών, το πλεόνασμα των παραγωγών, τα δασμολογικά έσοδα και την απώλεια κοινωνικής

ευημερίας που προκαλούν οι δασμοί (σε σύγκριση με την περίπτωση κατάργησης όλων των μέτρων που περιορίζουν το διεθνές εμπόριο).

γ) Στη συνέχεια, η κυβέρνηση αποφασίζει την κατάργηση όλων των περιοριστικών προς τον διεθνές εμπόριο μέτρων. Υπολογίστε την τιμή

ισορροπίας, την εγχωρίως παραγόμενη ποσότητα, την καταναλισκόμενη ποσότητα, τις εισαγωγές, το πλεόνασμα των καταναλωτών και το

πλεόνασμα των παραγωγών.

Υπολογίστε την τιμή ισορροπίας, την εγχωρίως παραγόμενη ποσότητα, την καταναλισκόμενη ποσότητα, τις εισαγωγές, το πλεόνασμα των

καταναλωτών και το πλεόνασμα των παραγωγών.

[Η διαγραμματική απεικόνιση του προβλήματος δεν είναι υποχρεωτική αλλά είναι πολύ πιθανό να σας βοηθήσει στην επίλυση της άσκησης.]

5


ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1. Αναλύστε τη συμπεριφορά μίας πλήρως ανταγωνιστικής επιχείρησης κατά τη βραχυχρόνια περίοδο σε όρους συνολικού, μέσου και οριακού κόστους και

εσόδου. Με βάση την ανάλυσή σας, δείξτε ποια είναι η βραχυχρόνια καμπύλη προσφοράς (α) της ανταγωνιστικής επιχείρησης και (β) του αντίστοιχου

κλάδου παραγωγής. 2. Αναλύστε την επίδραση της αύξησης της τιμής ενός κανονικού αγαθού πάνω στη ζητούμενη ποσότητα σε αποτελέσματα εισοδήματος και υποκατάστασης

σύμφωνα με τη μέθοδο του Hicks.

3. Αναλύστε τη λειτουργία μίας μονοψωνιακής αγοράς εργασίας όταν δεν υπάρχουν εργατικά συνδικάτα και κυβερνητικές παρεμβάσεις.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Μία μονοπωλιακή επιχείρηση έχει συνάρτηση κόστους: c(q) = 2q

2

+ 500

και ενώ η συνάρτηση ζήτησης για το προϊόν που παράγει είναι: q = 150 - p α) Υπολογίστε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας καθώς και τα συνολικά κέρδη της επιχείρησης.

β) Πώς θα μεταβληθούν τα παραπάνω μεγέθη αν επιβληθεί ένας εφ' άπαξ φόρος €500;

γ) Αν η κυβέρνηση επιθυμεί να επιβάλει μία μέγιστη τιμή ώστε να μεγιστοποιηθεί το άθροισμα των πλεονασμάτων παραγωγού και καταναλωτών, ποια πρέπει να είναι η τιμή αυτή, ποιό το αντίστοιχο επίπεδο παραγωγής και πόσα τα κέρδη της επιχείρησης;

δ) Αν επιβληθεί ένας φόρος €30 ανά μονάδα προϊόντος ποιό είναι το επίπεδο παραγωγής που μεγιστοποιεί τα κέρδη της επιχείρησης, ποια η τιμή που

διαμορφώνεται στην αγορά, πόσα τα κέρδη της επιχείρησης και ποια τα φορολογικά έσοδα της κυβέρνησης; 2. Η συνάρτηση ζήτησης ενός αγαθού, Χ, δίνεται από την εξίσωση: QΧ = 500 - PΧ

και η αντίστοιχη συνάρτηση προσφοράς από την εξίσωση: QΧ = -100 + 0.5PΧ

α)Υπολογίστε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας, τα πλεονάσματα καταναλωτών και παραγωγών και τις ελαστικότητες προσφοράς και ζήτησης ως προς την τιμή στο σημείο ισορροπίας.

β) Η κυβέρνηση επιβάλει φόρο 50 ευρώ ανά μονάδα προϊόντος. Υπολογίστε την τιμή και την ποσότητα στο νέο σημείο ισορροπίας και τα πλεονάσματα

καταναλωτών και παραγωγών γ)Υπολογίστε τα συνολικά φορολογικά έσοδα της κυβέρνησης και επιμερίστε τα στις συνεισφορές καταναλωτών και παραγωγών. Ποιο είναι το μέγεθος της

προκαλούμενης απώλειας κοινωνικής ευημερίας;

[Η διαγραμματική απεικόνιση του προβλήματος δεν είναι υποχρεωτική αλλά είναι πολύ πιθανό να σας βοηθήσει στην επίλυση της άσκησης]


ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1. Δώστε τον ορισμό της σταυροειδούς ελαστικότητας και κατατάξτε τα αγαθά ανάλογα µε τις τιµές της. Κατόπιν αναφέρετε δύο παραδείγματα

για το πως επιχειρήσεις που επιδιώκουν τη μεγιστοποίηση των κερδών τους μπορούν να εκμεταλλευτούν τη γνώση των τιμών της σταυροειδούς ελαστικότητας των προϊόντων τους.

2. Χρησιμοποιώντας τις έννοιες της γραµµής (ή καµπύλης) επέκτασής της παραγωγής και της γραµµής (ή καµπύλης) ίσου κόστους δείξτε

διαγραμματικά ότι για κάθε δεδομένο επίπεδο παραγωγής το συνολικό βραχυχρόνιο κόστος µίας επιχείρησης δεν μπορεί ποτέ να είναι

χαµηλότερο από το αντίστοιχο συνολικό μακροχρόνιο κόστος της.

3. Συγκρίνετε το επίπεδο παραγωγής, το επίπεδο τιµής και το επίπεδο κοινωνικής ευημερίας ενός κλάδου παραγωγής µε σταθερές αποδόσεις

κλίμακας σε συνθήκες (α) τέλειου ανταγωνισµού, και, (β) μονοπωλίου.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Η αγορά για servers ηλεκτρονικών υπολογιστών υψηλών δυνατοτήτων σε µια κλειστή οικονοµία χαρακτηρίζεται από τις συναρτήσεις:

QD = 500 - 2Ρ και QS = 3Ρ

όπου QD, QS και Ρ συμβολίζουν, αντίστοιχα τη ζητούμενη ποσότητα. την προσφερόµενη ποσότητα και την τιμή (σε χιλιάδες ευρώ, αλλά για απλούστευση σε όλη την άσκηση θα αναφερόμαστε σε ευρώ) ανά server.

α) Υπολογίστε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας και τα πλεονάσματα καταναλωτών και παραγωγών. Λόγω του ότι η κυβέρνηση θεωρεί

την εξάπλωση της χρήσης αλλά και της παραγωγής servers πολύ σημαντική για το μέλλον της χώρας, εξετάζει τρία εναλλακτικά σενάρια. β) Να επιβάλει μέγιστη τιμή ανά server ίση µε 80 ευρώ, ώστε να τονωθεί η ζήτηση. Υπολογίστε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας, τα πλεονάσματα

καταναλωτών και παραγωγών και, υποθέτοντας ότι η κοινωνική ευημερία ισούται µε το άθροισμα καταναλωτών και παραγωγών, τη μεταβολή στο επίπεδο

συνολικής κοινωνικής ευηµερίας σε σχέση µε το (α). γ) Να επιβάλει ελάχιστη τιμή ανά server ίση µε 120 ευρώ, ώστε να τονωθεί η προσφορά. Υπολογίστε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας, τα

πλεονάσματα καταναλωτών και παραγωγών και, υποθέτοντας ότι η κοινωνική ευημερία ισούται µε το όθροισµα καταναλωτών και παραγωγών, τη

μεταβολή στο επίπεδο συνολικής κοινωνικής ευημερίας σε σχέση µε το (α). δ) Να επιδοτήσει µε 50 ευρώ την παραγωγή κάθε server. Υπολογίστε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας και το συνολικό κόστος της επιδότησης που

πρέπει να πληρώσει η κυβέρνηση.

[Η διαγραμματική απεικόνιση του προβλήματος δεν είναι υποχρεωτική αλλά είναι πολύ πιθανό να σας βοηθήσει στην επίλυση της άσκησης] 2. Ένας μονοπωλητής πουλάει το προϊόν του σε δύο γειτονικές αλλά αποµονωµένες µεταξύ τους αγορές (Α και Β), των οποίων οι συναρτήσεις ζήτησης είναι

οι ακόλουθες:

QΑ = 21- 0,1ΡΑ και QΒ = 50 - 0,4ΡΒ όπου QA, QΒ PΑ και ΡΒ συμβολίζουν, αντίστοιχα τις ζητούμενες ποσότητες και τιµές στις αγορές Α και Β. Η βραχυχρόνια συνάρτηση κόστους του

μονοπωλητή δίνεται από τη σχέση: STC = 2000 + 10Q

α) Υπολογίστε την τιμή που θα επιβάλει η μονοπωλιακή επιχείρηση, την ποσότητα που θα πωληθεί και την ελαστικότητα ζήτησης στα αντίστοιχα σημεία των καμπυλών ζήτησης σε κάθε µια από τις δύο αγορές, τα πλεονάσματα των καταναλωτών σε κάθε αγορά καθώς και τα συνολικά κέρδη της επιχείρησης.

β) Μετά την κατασκευή ενός σύγχρονου αυτοκινητοδρόμου, οι δυο αγορές παύουν να είναι αποµονωµένες και η επιχείρηση πωλεί την κάθε μονάδα του προϊόντος της στην ίδια τιμή και στις δύο αγορές. Υπολογίστε τη συνάρτηση συνολικής ζήτησης καθώς επίσης και τα συνολικά κέρδη, την τιμή που θα

επιβάλει η επιχείρηση, τη συνολική ποσότητα που θα πωληθεί και τις ποσότητες που θα διατεθούν σε κάθε αγορά και τη μεταβολή στα αντίστοιχα

πλεονάσματα των καταναλωτών στις δύο αγορές. [Η διαγραµµατική απεικόνιση του προβλήματος δεν είναι υποχρεωτική αλλά είναι πολύ πιθανό να σας βοηθήσει στην επίλυση της άσκησης]

Ενημερωθείτε από την ιστοσελίδα μας…

w w w . p a s p a s o e e . g r

6


ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1. Τι είναι οι "καμπύλες αδιαφορίας", ποιες είναι οι ιδιότητές τους και πως αυτές οι ιδιότητες απορρέουν από τα αξιώματα της

"θεωρίας της επιλογής"; Ποια είναι η οικονομική ερμηνεία της έννοιας "φθίνων οριακός λόγος υποκατάστασης"; 2. Δώστε τον ορισμό του "φυσικού μονοπωλίου", δείξτε διαγραμματικά τα επίπεδα παραγωγής και τιμής αν ο μονοπωλητής

επιδιώκει μεγιστοποίηση των κερδών του και αναλύστε τις πολιτικές που μπορεί να εφαρμόσει η κυβέρνηση ώστε να

μεγιστοποιήσει την κοινωνική ευημερία.

3. Δώστε τον ορισμό της "καμπύλης τιμής-κατανάλωσης" ενός αγαθού και δείξτε διαγραμματικά πώς από αυτήν προκύπτει η

ατομική καμπύλη ζήτησης. Κατόπιν, δείξτε διαγραμματικά πώς από τις ατομικές καμπύλες ζήτησης προκύπτει η αγοραία

καμπύλης ζήτησης ενός αγαθού.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Η συνάρτηση ζήτησης μοτοποδηλάτων σε μία χώρα είναι: PQD 5000.10

και η συνάρτηση προσφοράς: PQS 20500.2 όπου SD QQ , και Ρ αντιπροσωπεύουν τη ζητούμενη ποσότητα, την προσφερόμενη

ποσότητα και τηντιμή ανά μονάδα προϊόντος.

(α) Υπολογίστε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας, τις ελαστικότητες προσφοράς και ζήτησης και τα πλεονάσματα καταναλωτών και παραγωγών.

(β) Για να ενθαρρυνθεί η παραγωγή, η κυβέρνηση σχεδιάζει να επιβάλει κατώτατη τιμή .700P Σαν αποτέλεσμα αναμένετε να υπάρξει

υπερβάλλουσα προσφορά ή υπερβάλλουσα ζήτηση; Υπολογίστε τα πλεονάσματα καταναλωτών και παραγωγών.

(γ) Για να ενθαρρυνθεί η κατανάλωση, η κυβέρνηση σχεδιάζει να επιβάλει ανώτατη τιμή .400P Σαν αποτέλεσμα αναμένετε να υπάρξει

υπερβάλλουσα προσφορά ή υπερβάλλουσα ζήτηση; Υπολογίστε τα πλεονάσματα καταναλωτών και παραγωγών.

[Η διαγραµµατική απεικόνιση του προβλήματος δεν είναι υποχρεωτική αλλά είναι πολύ πιθανό να σας βοηθήσει στην

επίλυση της άσκησης.] 2. Σε μία απομονωμένη περιοχή λειτουργούν 10 επιχειρήσεις ορυχείων που απασχολούν μεταλλειολόγους. Η αγοραία συνάρτηση ζήτησης για εργασία

μεταλλειολόγων είναι: wLD 101000 όπου DL είναι η ζητούμενη ποσότητα εργασίας (σε ανθρωπομήνες) και w ο εργατικός μισθός.

Η προσφορά εργασίας μεταλλειολόγων είναι: wLS 50100 όπου SL είναι η προσφερόμενη ποσότητα εργασίας (επίσης σε ανθρωπομήνες).

(α) Αν η αγορά εργασίας των μεταλλειολόγων είναι ανταγωνιστική, υπολογίστε τον αριθμό των μεταλλειολόγων που θα απασχοληθούν και το ύψος

του εργατικού μισθού.

(β) Αν οι επιχειρήσεις εξαγορασθούν από μία επιχείρηση η οποία λειτουργεί σαν μονοψώνιο στην αγορά εργασίας των μεταλλειολόγων, υπολογίστε

τον αριθμό των μεταλλειολόγων που θα απασχοληθούν και το ύψος του εργατικού μισθού.

(γ) Οι μεταλλειολόγοι της περιοχής σχηματίζουν εργατικό σωματείο και μετά από διαπραγματεύσεις με την επιχείρηση, επιτυγχάνουν να θέσουν

ελάχιστο μισθό ίσο με 14w . Υπολογίστε τον αριθμό των μεταλλειολόγων που θα απασχοληθούν σ΄αυτή την περίπτωση.

[Η διαγραµµατική απεικόνιση του προβλήματος δεν είναι υποχρεωτική αλλά είναι πολύ πιθανό να σας βοηθήσει στην

επίλυση της άσκησης]

Εξετάσεις Φεβρουαρίου 2009

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1. Δώστε τον ορισμό της «καμπύλης τιμής-κατανάλωσης» και, κατόπιν, εξάγετε από την καμπύλη τιμής-κατανάλωσης την ατομική

καμπύλη ζήτησης ενός καταναλωτή για ένα συγκεκριμένο προϊόν. Κατόπιν, δείξτε διαγραμματικά πως από τις ατομικές καμπύλες

ζήτησης εξάγεται η αγοραία καμπύλη ζήτησης.

2. Αν υποθέσουμε ότι όλη η διαθέσιμη έκταση γης ενός νησιού μπορεί να διατεθεί είτε για αγροτική είτε για οικιστική χρήση, δείξτ ε

διαγραμματικά πως η συνολική έκταση θα κατανεμηθεί μεταξύ των δύο χρήσεων. Τι θα συμβεί αν, λόγω της σημαντικής αύξησης

του πληθυσμού ενός γειτονικού νησιού και της συνακόλουθα αυξημένης ζήτησης τροφίμων, υπάρξει αύξηση της ζήτησης γης για

αγροτική χρήση;

3. Αναλύστε την επίδραση της αύξησης της τιμής ενός κανονικού αγαθού πάνω στη ζητούμενη ποσότητα σε αποτελέσματα εισοδήματος και

Υποκατάστασης σύμφωνα με τη μέθοδο του Hicks.

ΠΕΤΥΧΑΜΕ!!!

τη Δωρεάν Διανομή USB

για κάθε Α ετή φοιτητή του ΔΕΟΣ

Π Α Σ Π

7

ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Οι συναρτήσεις προσφοράς και ζήτησης ενός προϊόντος σε μία οικονομία είναι οι ακόλουθες:

QS= -200 + 5P

QD=1000 – 10P

όπου QS, QD και P συμβολίζουν, αντίστοιχα τη ζητούμενη ποσότητα, την προσφερόμενη ποσότητα και την τιμή ανά μονάδα προϊόντος.

α) Η οικονομία είναι ανοιχτή και δεν υπάρχουν φραγμοί στο διεθνές εμπόριο. Η τιμή του προϊόντος στις διεθνείς αγορές είναι PW= 60.

Υπολογίστε την ποσότητα του προϊόντος που θα καταναλωθεί, καθώς και την ανάλυσή της σε εισαγόμενες και εγχωρίως παραγόμενες

μονάδες. Κατόπιν, υπολογίστε τα πλεονάσματα των καταναλωτών και των παραγωγών.

β) Η τιμή του προϊόντος στις διεθνείς αγορές υποχωρεί στο επίπεδο P’W= 50. Υπολογίστε την ποσότητα του προϊόντος που θα

καταναλωθεί, καθώς και την ανάλυσή της σε εισαγόμενες και εγχωρίως παραγόμενες μονάδες. Κατόπιν, υπολογίστε τα πλεονάσματα των

καταναλωτών και των παραγωγών.

γ) Μετά από μεγάλες διαδηλώσεις και μπλοκάρισμα των εθνικών οδών, οι εγχώριοι παραγωγοί αναγκάζουν την κυβέρνηση να επιβάλει

δασμό ύψους 100% επί της τιμής εισαγωγής του προϊόντος. Υπολογίστε την ποσότητα του προϊόντος που θα καταναλωθεί, καθώς και την

ανάλυσή της σε εισαγόμενες και εγχωρίως παραγόμενες μονάδες. Κατόπιν, υπολογίστε τα πλεονάσματα των καταναλωτών και των

παραγωγών.

2. Σε ένα ανταγωνιστικό κλάδο παραγωγής λειτουργούν 40 πανομοιότυπες επιχειρήσεις. Η συνάρτηση κόστους της κάθε μιας είναι:

TC=10Q.

Η συνάρτηση ζήτησης για το προϊόν του κλάδου είναι: QD= 500- 10P

α) Υπολογίστε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας, το επίπεδο παραγωγής κάθε επιχείρησης καθώς επίσης και τα πλεονάσματα

καταναλωτών και παραγωγών.

β) Οι παραγωγοί του κλάδου συνενώνονται και λειτουργούν ως μονοπωλητής. Υπολογίστε την τιμή και την ποσότητα του προϊόντος, το

πλεόνασμα των καταναλωτών, τα κέρδη της επιχείρησης και την απώλεια κοινωνικής ευημερίας.


ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1. Δείξτε διαγραμματικά πως επιμερίζεται ένας φόρος κατανάλωσης μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών. Ποιος είναι ο σημαντικότερος

παράγοντας που επηρεάζει την κατανομή της φορολογικής επιβάρυνσης μεταξύ των παραγωγών και καταναλωτών;

2. Παρουσιάστε συνοπτικά το υπόδειγμα ολιγοπωλίου του Cournot στην περίπτωση δύο μόνο επιχειρήσεων (δυοπώλιο).

3. Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά των «δημοσίων αγαθών» (public goods), ποιο το σημαντικότερο πρόβλημα που ανακύπτει από αυτά

και ποια, κατά τη γνώμη σας, η ενδεδειγμένη πολιτική για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Η συνάρτηση ζήτησης προϊόντων καπνού σε μία χώρα (σε εκατομμύρια κούτες): QD = 500 - 10Ρ

και η συνάρτηση προσφοράς: QS = -100 + 5Ρ

όπου QD, QS και Ρ αντιπροσωπεύουν τη ζητούμενη ποσότητα, την προσφερόµενη ποσότητα και την τιμή ανά μονάδα προϊόντος.

(α) Υπολογίστε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας, τις ελαστικότητες προσφοράς και ζήτησης στο σημείο ισορροπίας και τα

πλεονάσματα καταναλωτών και παραγωγών.

(β) Μετά τη δημοσίευση των ευρημάτων επιστημονικών ερευνών για τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος, η κυβέρνηση της

χώρας αποφασίζει να επιβάλει ειδικό φόρο κατανάλωσης 5 ευρώ ανά μονάδα προϊόντος. Να υπολογίσετε τη νέα τιμή και τη νέα

ποσότητα ισορροπίας, τα φορολογικά έσοδα της κυβέρνησης, τον επιμερισμό τους μεταξύ καταναλωτών και παραγωγών και την

καθαρή απώλεια κοινωνικής ευημερίας η οποία προκύπτει σαν αποτέλεσμα της επιβολής της φορολογίας.

(γ) Πώς μεταβάλλεται η απάντησή σας στο (β) αν το ύψος του ειδικού φόρου κατανάλωσης διαμορφωθεί στα 30 (αντί των 5)

ευρώ ανά μονάδα προϊόντος;

2. Μία φαρμακευτική επιχείρηση έχει μονοπωλιακό δικαίωμα παραγωγής ενός φαρμάκου το οποίο πωλείται σε αγορές μεταξύ των

οποίων δεν επιτρέπεται η μεταπώληση του φαρμάκου. Η συνάρτηση συνολικού κόστους της επιχείρησης είναι η ακόλουθη: TC =

10.000.000 + 5Q

όπου TC και Q συμβολίζουν αντίστοιχα το συνολικό κόστος παραγωγής και την παραγόμενη ποσότητα.

Η συνάρτηση ζήτησης στην πρώτη αγορά είναι: Q1 = 100.000 – 200P1

και στη δεύτερη αγορά: Q2 = 20.000 – 100P2

όπου Q1, Q2, P1 και P2 συμβολίζουν τις ποσότητες και τις τιμές στην πρώτη και τη δεύτερη αγορά, αντίστοιχα.

α) Να υπολογίστε την τιμή που θα επιβάλει σε κάθε αγορά η επιχείρηση, την ποσότητα που θα πωληθεί σε κάθε αγορά, την

ελαστικότητα ζήτησης στα αντίστοιχα σημεία των καμπυλών ζήτησης καθώς και τα συνολικά κέρδη της επιχείρησης.

β) Μετά από μία αλλαγή που επιβάλει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου αίρεται η απαγόρευση μεταπώλησης φαρμάκων

μεταξύ των δύο αγορών και η επιχείρηση, παρότι παραμένει μονοπωλιακή, αναγκάζεται να πωλεί το προϊόν της στην ίδια τιμή και

στις δύο αγορές. Να υπολογίσετε τη συνάρτηση συνολικής ζήτησης, την τιμή που θα επιβάλει η επιχείρηση, την ποσότητα που θα

πωληθεί και τα συνολικά κέρδη.

Εξετάσεις Φεβρουαρίου 2010 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

1. Δώστε τον ορισμό της σταυροειδούς ελαστικότητας και κατατάξτε τα αγαθά ανάλογα με τις τιμές της. Κατόπιν αναφέρετε δύο

παραδείγματα για το πώς επιχειρήσεις που επιδιώκουν τη μεγιστοποίηση των κερδών τους μπορούν να εκμεταλλευτούν τη γνώση των

τιμών της σταυροειδούς ελαστικότητας των προϊόντων τους.

2. Περιγράψετε αναλυτικά τη ζήτηση εργασίας από μια επιχείρηση σε συνθήκες πλήρους ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντος και εργασίας

κατά τη βραχυχρόνια και τη μακροχρόνια περίοδο.

3. Σε μία ανταγωνιστική οικονομία υπάρχουν δύο μόνο καταναλωτές και δεδομένες ποσότητες δυο μόνο αγαθών Χ και Ψ. Χρησιμοποιώντας

το κουτί του Edgeworth δείξτε πως ξεκινώντας από οποιαδήποτε αρχική κατανομή των αγαθών μεταξύ των δύο καταναλωτών μπορούμε να

καταλήξουμε σε συνδυασμό που να είναι άριστος σύμφωνα με το κριτήριο του Pareto.

8

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Ένας μονοπωλητής έχει συνάρτηση συνολικού κόστους και η καμπύλη ζήτησης του προϊόντος του είναι ,

όπου Q και P αντιπροσωπεύουν την ποσότητα και την τιμή του προϊόντος.

α) Υπολογίσετε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας, τα συνολικά κέρδη του μονοπωλητή καθώς και την ελαστικότητα στο αντίστοιχο

σημείο της καμπύλης ζήτησης.

β) Πως θα μεταβληθεί η παραγόμενη ποσότητα αν επιβληθεί ένας εφ’ άπαξ φόρος 1.000 ευρώ ή ένας φόρος 40% επί των κερδών;

γ) Αν η κυβέρνηση επιθυμεί να επιβάλει μια μέγιστη τιμή ώστε να μεγιστοποιηθεί το άθροισμα των πλεονασμάτων παραγωγού και

καταναλωτών, ποια πρέπει να είναι η τιμή αυτή, ποιο το αντίστοιχο επίπεδο παραγωγής και πόσα τα κέρδη του μονοπωλητή;

δ) Αν επιβληθεί ένας φόρος 30 ευρώ ανά μονάδα προϊόντος ποιο είναι το επίπεδο παραγωγής που μεγιστοποιεί τα κέρδη του μονοπωλητή,

ποια η τιμή που διαμορφώνεται στην αγορά, πόσα τα κέρδη του μονοπωλητή, πόσα τα φορολογικά έσοδα της κυβέρνησης και πώς αυτά

επιμερίζονται μεταξύ παραγωγού και καταναλωτών (σε σύγκριση με το (α)); [Η διαγραμματική απεικόνιση του προβλήματος δεν είναι

υποχρεωτική αλλά είναι πιθανό να σας βοηθήσει στην επίλυση της άσκησης].

2. Οι συναρτήσεις ζήτησης και προσφοράς ενός αγροτικού προϊόντος σε μια κλειστή οικονομία δίνονται από σχέσεις:

Όπου , , και P, είναι αντιστοίχως, η ζητούμενη ποσότητα, η προσφερόμενη ποσότητα και P η τιμή ανά μονάδα προϊόντος.

α) Υπολογίσετε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας, τα πλεονάσματα των καταναλωτών και των παραγωγών καθώς και τις

ελαστικότητες της ζήτησης και της προσφοράς ως προς την τιμή στο σημείο ισορροπίας.

β) Η κυβέρνηση της χώρας αποφασίζει την πλήρη απελευθέρωση του εμπορίου της. Η διεθνής τιμή ανά μονάδα προϊόντος είναι

. Υπολογίστε την ποσότητα του αγαθού που θα καταναλωθεί, την ποσότητα που θα παραχθεί, τις εισαγωγές και τα

πλεονάσματα των καταναλωτών και των παραγωγών.

γ) Μετά από έντονες αγροτικές διαμαρτυρίες η κυβέρνηση επιβάλει δασμό 50% επί της τιμής των εισαγωγών του προϊόντος. Υπολογίσετε την

ποσότητα του αγαθού που θα καταναλωθεί, την ποσότητα που θα παραχθεί, τις εισαγωγές, τα πλεονάσματα των καταναλωτών και των

παραγωγών τα δασμολογικά έσοδα της κυβέρνησης και την απώλεια κοινωνικής ευημερίας σε σύγκριση με το (β). [Η διαγραμματική απεικόνιση του προβλήματος δεν είναι υποχρεωτική αλλά είναι πιθανό να σας βοηθήσει στην επίλυση της άσκησης].

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2010 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

1. Με βάση τη θεωρία των καμπυλών αδιαφορίας του καταναλωτή, σχολιάστε την άποψη ότι από τη σκοπιά του καταναλωτή δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα στην παροχή οικονομικής βοήθειας σε είδος από την κυβέρνηση και στην παροχή εισοδηματικής ενίσχυσης αξίας

ίσης με το κόστος της οικονομικής βοήθειας σε είδος.

2. Συγκρίνετε το επίπεδο παραγωγής, το επίπεδο τιμής και το επίπεδο κοινωνικής ευημερίας ενός κλάδου παραγωγής με σταθερές αποδόσεις

κλίμακας σε συνθήκες (α) τέλειου ανταγωνισμού, και, (β) μονοπωλίου.

3. Δώστε τον ορισμό των αρνητικών εξωτερικών επιδράσεων (α) στην παραγωγή και (β) στην κατανάλωση. Κατόπιν, χρησιμοποιώντας το

παράδειγμα της αγοράς τσιγάρων, δείξτε πως μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο φορολογικός μηχανισμός για την επίτευξη της άριστης

κοινωνικής λύσης όταν υπάρχουν αρνητικές εξωτερικές επιδράσεις.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Σε ένα νησί λειτουργούν 10 γυμναστήρια που απασχολούν εξειδικευμένους γυμναστές. Η αγοραία συνάρτηση ζήτησης για εργασία αυτών

των γυμναστών είναι:

Όπου LD είναι η ζητούμενη ποσότητα εργασίας (σε ανθρωπομήνες) και w ο εργατικός μισθός. Η προσφορά εργασίας γυμναστών είναι:

Όπου LS είναι η προσφερόμενη ποσότητα εργασίας (επίσης σε ανθρωπομήνες)

α) Αν η αγορά εργασίας των γυμναστών είναι ανταγωνιστική, υπολογίστε τον αριθμό των γυμναστών που θα απασχοληθούν και το ύψος

του μισθού τους.

β) Αν τα γυμναστήρια εξαγορασθούν απο μια επιχείρηση η οποία λειτουργεί σαν μονοψώνιο στην αγορά εργασίας των γυμναστών,

υπολογίστε τον αριθμό των γυμναστών που θα απασχοληθούν και το ύψος του μισθού τους.

γ) Οι γυμναστές της πόλης σχηματίζουν εργατικό σωματείο και, μετά από διαπραγματεύσεις με την επιχείρηση, επιτυγχάνουν να θέσουν

ελάχιστο μισθό ίσο με w=25. Υπολογίστε τον αριθμό των γυμναστών που θα απασχοληθούν σε αυτή την περίπτωση. [Η διαγραμματική απεικόνιση του προβλήματος δεν είναι υποχρεωτική αλλά είναι πολύ πιθανό να σας βοηθήσει στην επίλυση της άσκησης.]

2. Μια επιχείρηση έχει την ακόλουθη συνάρτηση παραγωγής: Q(L,K)=10L2/3K1/3

όπου Q, L και K συμβολίζουν αντίστοιχα τις μονάδες παραγόμενου προϊόντος και χρησιμοποιούμενης εργασίας και κεφαλαίου. Το κόστος

ανά μονάδα εργασίας είναι w=100 ενώ το κόστος ανά μονάδα κεφαλαίου είναι r=5.

α) Οι αποδόσεις κλίμακας αυτής της συνάρτησης παραγωγής είναι φθίνουσες, σταθερές ή αύξουσες;

β) Αν η επιχείρηση που έχει αυτή τη συνάρτηση παραγωγής επιδιώκει τη βελτιστοποίηση της απόδοσης και θέλει να παράγει Q=100,

πόσες μονάδες εργασίας και κεφαλαίου θα χρησιμοποιήσει και ποιό θα είναι το συνολικό της κόστος; (οι απαντήσεις μπορεί να μην είναι

ακέραιοι αριθμοί)


ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1. Σε ένα οροπέδιο με αγροτικές καλλιέργειες λειτουργεί μία Βιομηχανική Ζώνη. Λόγω αυξημένης ζήτησης για τα προϊόντα που παράγουν οι

επιχειρήσεις της Βιομηχαχνικής Ζώνης, αποφασίζεται η επέκτασή της. Αναλύστε διαγραμματικά τις επιπτώσεις της επέκτασης της

Βιομηχανικής Ζώνης στην τιμή της αγροτικής γης του οροπεδίου.

2. Χρησιμοποιώντας ένα «διπλό» διάγραμμα, αναλύστε τη σχέση μεταξύ συνολικού, μέσου και οριακού προϊόντος της εργασίας μίας

επιχείρησης κατά τη βραχυχρόνια περίοδο. Κατόπιν προσδιορίστε το πιθανό εύρος απασχόλησης του συντελεστή εργασία από την

επιχείρηση.

9

3. Πολύ συχνά στο δημόσιο διάλογο αναφέρεται ότι η αύξηση των έμμεσων φόρων μετακυλίεται ολόκληρη στους καταναλωτές.

Χρησιμοποιώντας ένα απλό διάγραμμα προσφοράς και ζήτησης διερευνήστε την ορθότητα αυτής της άποψης και προσδιορίστε πότε αυτή

ισχύει.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Α) Το καπνιστό τυρί Ηπερόνε καταναλώνεται μόνο στην Ελλάδα. Η ζήτηση για το τυρί αυτό στην Ελλάδα είναι:

Q D = 1000 - 20P

Ενώ η προσφορά των Ελλήνων παραγωγών είναι:

Qs = 40P -200 Όπου Q D, Qs και P, συμβολίζουν, αντίστοιχα, τη ζητούμενη ποσότητα, την προσφερόμενη ποσότητα (από τους Έλληνες παραγωγούς) και την τιμή ανά

μονάδα προϊόντος.

Προσδιορίστε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας. Β) Καπνιστό τυρί τύπου Ηπερόνε μπορεί να παραχθεί και στην Κύπρο, αλλά οι κύπριοι καταναλωτές δεν ενδιαφέρονται για την κατανάλωσή του και όλη η

παραγόμενη ποσότητα μπορεί να εξαχθεί στην Ελλάδα. Η συνάρτηση παραγωγής των Κυπρίων παραγωγών δίνεται από τη σχέση:

Q’S = 40P + 200 Όπου Q’S είναι η προσφερόμενη ποσότητα από τους Κύπριους παραγωγούς.

Αν μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας υπάρχει ελεύθερο εμπόριο, υπολογίστε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας, την ποσότητα που θα παράγουν οι Έλληνες

παραγωγοί και την ποσότητα που εισαχθεί από την Κύπρο. Γ) Υπολογίστε τα πλεονάσματα των Ελλήνων παραγωγών και καταναλωτών όταν δεν πραγματοποιούνται εισαγωγές και όταν υπάρχει ελευθερία εμπορίου

μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου.

2. Η συνάρτηση ζήτησης μιας μονοπωλιακά ανταγωνιστικής επιχείρησης είναι: P = 475 - 11Q

Όπου Q και P συμβολίζουν, αντίστοιχα, τη ζητούμενη ποσότητα και την τιμή ανά μονάδα προϊόντος. Η συνάρτηση μακροχρόνιου συνολικού κόστους της

επιχείρησης (LTC) δίνεται από τη σχέση: LTC = 500Q - 21Q2 + Q3 Α) Υπολογίστε τις συναρτήσεις μέσου και οριακού μακροχρονίου κόστους της επιχείρησης και, κατόπιν, υπολογίστε την ποσότητα που θα παράγει η

επιχείρηση και την τιμή στην οποία θα διαθέσει το προϊόν της.

Β) Αν η επιχείρηση αυτή λειτουργούσε σαν τελείως ανταγωνιστική επιχείρηση και παρήγαγε στο σημείο ελάχιστου κόστους της, ποιο θα ήταν το επίπεδο παραγωγής της και ποια είναι η ελάχιστη τιμή που θα έπρεπε να επιβάλλει ώστε να μην είναι ζημιογόνος; Σε ποια τιμή θα ήταν διατεθειμένοι οι

καταναλωτές να αγοράσουν την ποσότητα αυτή;

[Η διαγραμματική απεικόνιση των προβλημάτων δεν είναι υποχρεωτική, αλλά είναι πολύ πιθανό να σας βοηθήσει στην επίλυση των ασκήσεων.]


ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1. Αναφέρετε τις υποθέσεις του υποδείγματος του μονοπωλιακού ανταγωνισμού και αναλύστε τη συμπεριφορά μιας επιχείρησης που λειτουργεί σε συνθήκες

μονοπωλιακού ανταγωνισμού κατά τη βραχυχρόνια και τη μακροχρόνια περίοδο. Γιατί συχνά οι οικονομολόγοι ισχυρίζονται ότι η ύπαρξη μονοπωλιακά ανταγωνιστικών επιχειρήσεων προκαλεί απώλεια κοινωνικής ευημερίας;

2. Αναλύστε την επίδραση της αύξησης της τιμής ενός κανονικού αγαθού πάνω στη ζητούμενη ποσότητα σε αποτέλεσματα εισοδήματος και υποκατάστασης

σύμφωνα με τη μέθοδο του Hicks.

3. Αναλύστε την απόφαση για προσφορά εργασίας ενός καταναλωτή του οποίου το επίπεδο χρησιμότητας εξαρτάται θετικά τόσο από το επίπεδο

κατανάλωσής του όσο και από το χρόνο της ανάπαυσής (σχόλης) του.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Η συνάρτηση ζήτησης ενός πλήρως ανταγωνιστικού κλάδου παραγωγής είναι: Όπου Qd η ζητούμενη ποσότητα και P η τιμή ανά μονάδα

προϊόντος.Οι επιχειρήσεις του κλάδου έχουν την ακόλουθη συνάρτηση κόστους: Α) Να υπολογισθούν η τιμή και η ποσότητα ισορροπίας, καθώς και τα πλεονάσματα των παραγωγών και των καταναλωτών.

Β) Οι επιχειρήσεις του κλάδου αποφασίζουν να ενωθούν σε μία επιχείρηση και να συμπεριφερθούν μονοπωλιακά. Υπολογίστε τη νέα τιμή και την ποσότητα ισορροπίας, την ελαστικότητα στο αντίστοιχο σημείο της καμπύλης ζήτησης, το πλεόνασμα των καταναλωτών, τα μονοπωλιακά υπερκέρδη και

την καθαρή απώλεια κοινωνικής ευημερίας.

Γ) Η κυβέρνηση επιβάλλει ανώτατη τιμή P*=200 ανά μονάδα προϊόντος. Υπολογίστε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας, το πλεόνασμα των καταναλωτών, τα μονοπωλιακά υπερκέρδη και την καθαρή απώλεια κοινωνικής ευημερίας στις νέες συνθήκες.

[ Η διαγραμματική απεικόνιση του προβλήματος δεν είναι υποχρεωτική αλλά είναι πολύ πιθανό να σας βοηθήσει στην επίλυση της άσκησης.]

2. Η συνάρτηση ζήτησης μοτοποδηλάτων σε μία χώρα είναι: Και η συνάρτηση προσφοράς:

Όπου Qd, Qs και P αντιπροσωπεύουν τη ζητούμενη ποσότητα, την προσφερόμενη ποσότητα και την τιμή ανά μονάδα προϊόντος.

Α) Υπολογίστε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας, τις ελαστικότητες προσφοράς και ζήτησης και τα πλεονάσματα παραγωγών και καταναλωτών.

Β) Για να ενθαρρυνθεί η παραγωγή, η κυβέρνηση σχεδιάζει να επιβάλλει κατώτατη τιμή P=700. Σαν αποτέλεσμα αναμένετε να υπάρξει

υπερβάλλουσα ζήτηση ή υπερβάλλουσα προσφορά; Υπολογίστε το πλεόνασμα καταναλωτών και παραγωγών. Γ) Για να ενθαρρυνθεί η κατανάλωση, η κυβέρνηση σχεδιάζει να επιβάλλει ανώτατη τιμή P=400. Σαν αποτέλεσμα αναμένετε να υπάρξει

υπερβάλλουσα ζήτηση ή υπερβάλλουσα προσφορά; Υπολογίστε τα πλεονάσματα καταναλωτών και παραγωγών.

[Η διαγραμματική απεικόνιση του προβλήματος δεν είναι υποχρεωτική αλλά είναι πολύ πιθανό να σας βοηθήσει στην επίλυση της άσκησης.]

ΠΕΤΥΧΑΜΕ!!!

την Αύξηση των Μαθημάτων

προς Αναβαθμολόγηση από 4 σε 5

με τη σφραγίδα της ΠΑΣΠ

10

ΜΜΑΑΘΘΗΗΜΜΑΑΤΤΙΙΚΚΑΑ ΙΙ

((ΜΜΑΑΘΘΗΗΜΜΑΑΤΤΙΙΚΚΑΑ ΟΟΙΙΚΚΟΟΝΝΟΟΜΜΙΙΚΚΗΗΣΣ ΕΕΠΠΙΙΣΣΤΤΗΗΜΜΗΗΣΣ))

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Α. ΝΤΕΜΟΣ

Απαντήστε σε ΟΛΑ τα Θέματα


1. Δείξτε ότι κάθε πραγματική, συμμετρική, θετικά ορισμένη μήτρα έχει θετικές ιδιοτιμές.

2. Έστω X μήτρα διάστασης νxκ και βαθμού κ, και Ι η μοναδιαία μήτρα διάστασης ν. Αν Μ=Ι-Χ(Χ/Χ)-1Χ/, δείξτε ότι α) Μ συμμετρική, β)

Μ ταυτοδύναμη, γ) Μ ορθογώνια στη Χ, και δ) ο βαθμός της Μ είναι ν-κ.

3. Δείξτε ότι ο αντίστροφος πίνακας του γινομένου κατά Kronecker (ΑΒ) είναι ο (Α-1Β-1), όπου Α και Β μη-ιδιάζουσες μήτρες.

4. Έστω το σύνολο Α={x1,x2} όπου x1=(2,1)/ και x2=(1,3)/ δύο διανύσματα στο διανυσματικό χώρο 2. α) Μετατρέψτε το Α σε

ορθοκανονική βάση του 2. β) Βρείτε τις συντεταγμένες του διανύσματος y=(-1,2)/ ως προς την ορθοκανονική βάση στο α).

5. Αν η συνάρτηση του οριακού κόστους μιας επιχείρησης είναι και η συνάρτηση του

συνολικού κόστους έχει ελάχιστη τιμή 20 νομισματικών μονάδων (ν.μ.), να βρεθεί η συνάρτηση του

συνολικού κόστους της επιχείρησης.

6. Έστω η συνάρτηση κόστους C=f(Q), όπου Q είναι η παραγόμενη ποσότητα. Δείξτε ότι το οριακό κόστος

είναι ίσο με το μέσο στο ελάχιστο του μέσου κόστους.

7. Έστω η συνάρτηση ευημερίας U με τον περιορισμό εισοδήματος M = p1x1 + p2x2. Όπου x1 και x2, οι

ποσότητες των αγαθών 1 και 2 αντίστοιχα, και p1, p2 οι τιμές τους. Με τις υποθέσεις ότι το αξίωμα μη

κορεσμού και η κυρτότητα προτιμήσεων ισχύουν, διαφορίζοντας ολικά τις συνθήκες πρώτης τάξης, βρείτε

την επίπτωση στις βέλτιστες ποσότητες των αγαθών 1 και 2 από μία αύξηση του εισοδήματος Μ χωρίς

μεταβολή των τιμών p1 και p2.

8. Εκφράστε τις πιο κάτω συναρτήσεις σαν άπειρα αθροίσματα δυνάμεων του x α) ex και β) sin(x) (ημίτονο).


1. Δώστε τον ορισμό της ορθογώνιας μήτρας. Δείξτε ότι αν Α ορθογώνια τετραγωνική τότε οι ιδιοτιμές της είναι 1 ή -1. Με τι ισούται η

ορίζουσα της Α;

2. Δώστε τον ορισμό της γενικευμένης αντίστροφης κατά Moore-Penrose. Δείξτε ότι εάν η Α+ είναι η Moore-Penrose αντίστροφη της Α τότε

οι Ι- ΑΑ+, και Ι- Α+Α είναι ταυτοδύναμες. Αν Α μήτρα διάστασης νxκ και βαθμού κ δείξτε ότι Α+=(Α/Α)-1Α/

3. Βρείτε το ακόλουθο αόριστο ολοκλήρωμα: dxex x23

4. Έστω ο ν-διάστατος Ευκλείδειος. Για τον χώρο αυτό δείξτε ότι: (i) κάθε σύνολο διανυσμάτων που περιέχει το μηδενικό διάνυσμα είναι

γραμμικά εξαρτημένο, (ii) μία βάση είναι το μέγιστο γραμμικά ανεξάρτητο σύνολο, (iii) κάθε σύνολο με ν αμοιβαία ορθογώνια μη-

μηδενικά διανύσματα ορίζει μία ορθογώνια βάση.

5. Αν η συνάρτηση οριακού κόστους μιας επιχείρησης είναι , όπου x η παραγόμενη ποσότητα. Το συνολικό κόστος

που αντιστοιχεί σε επίπεδο παραγωγής 5 μονάδων είναι 500. Να βρεθεί η συνάρτηση του συνολικού κόστους παραγωγής. Να υπολογισθεί

το μέσο κόστος που αντιστοιχεί σε παραγωγή 15 μονάδων. Να βρεθεί η παράγωγος της συνάρτησης του μέσου κόστους παραγωγής ως

προς την ποσότητα.

6. Έστω η συνάρτηση παραγωγής Q=ΑKβLγ, όπου Q είναι το παραγόμενο προϊόν, Κ το κεφάλαιο, και L η εργασία. Βρείτε τον βαθμό

ομογένειας της πιο πάνω συνάρτησης παραγωγής και συνδέστε την με τις σταθερές, αύξουσες, και φθίνουσες οικονομίες κλίμακας. Σε

καθεστώς πλήρους ανταγωνισμού, και εάν έχουμε σταθερές οικονομίες κλίμακας, δείξτε ότι το παραγόμενο προϊόν κατανέμεται εξ

ολοκλήρου στους συντελεστές της παραγωγής K και L.

7. Έστω η συνάρτηση ευημερίας U με τον περιορισμό εισοδήματος M = p1x1 + p2x2. Όπου x1 και x2, οι ποσότητες των αγαθών 1 και 2

αντίστοιχα, και p1, p2 οι τιμές τους. Με τις υποθέσεις ότι το αξίωμα μη κορεσμού και η κυρτότητα προτιμήσεων ισχύουν, δείξτε ότι η

βελτιστοποίηση της συνάρτησης ευημερίας, υπο τον εισοδηματικό περιορισμό, καταλήγει σε μέγιστο.

8. Βρείτε και χαρακτηρίστε τα στάσιμα σημεία των i) φ(x)=αx3 και ii) ψ(x)=β(x-2)4, όπου α και β πραγματικοί μη-μηδενικοί αριθμοί.

2

100 1

4MC

Q

230 3MC x

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ – ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑ – ΙΣΟΝΟΜΙΑ Αυτές τις αρχές διεκδικούμε, με αυτές τις αρχές πορευόμαστε...

11


1. Δείξτε ότι η ορίζουσα κάθε πραγματικής, ορθογώνιας μήτρας ισούται με ±1.

2. Έστω Χ μήτρα διάστασης νxκ και βαθμού κ. Αν Ρ=Χ(Χ/Χ)-1Χ/ δείξτε ότι α) Ρ συμμετρική, β) Ρ ταυτοδύναμη, γ) ο βαθμός της Ρ είναι κ.

3. Δείξτε ότι αν Α ταυτοδύναμη τότε και Ι-Α ταυτοδύναμη (Ι ο μοναδιαίος πίνακας ανάλογης διάστασης) και Α ορθογώνια στη Ι-Α.

4. Έστω (V,<,>) χώρος εσωτερικού γινομένου διάστασης n και S={v1, v2…,vn} ένα ορθοκανονικό σύνολο αυτού. Να δειχθεί ότι το S

αποτελεί βάση του χώρου. Να δειχθεί ότι αν u είναι οποιοδήποτε διάνυσμα του χώρου τότε αυτό μπορεί να εκφρασθεί ως προς το Σ σαν:

u=<u,v1>v1+<u,v2>v2+…+<u,vn>vn

5. Τα οριακά έσοδα μιας μονοπωλιακής επιχείρησης εξαρτώνται από το επίπεδο παραγωγής q και δίνονται από τη συνάρτηση:

MR(q)=100-10q-2q2

Δίνεται επίσης ότι τα σταθερά έσοδα της επιχείρησης είναι μηδενικά. Να προσδιορισθούν: α) Η συνάρτηση των συνολικών εσόδων TR(q)

και με βάση αυτή η συνάρτηση ζήτησης p=f(q). β) Το επίπεδο παραγωγής που μεγιστοποιεί τα έσοδα. Η ελαστικότητα ζήτησης στο

επίπεδο παραγωγής που μεγιστοποιεί τα συνολικά έσοδα.

6. Έστω η συνάρτηση κόστους C=f(Q), όπου Q η παραγόμενη ποσότητα. Δείξτε ότι το οριακό κόστος είναι ίσο με το μέσο κόστος στο

ελάχιστο του μέσου κόστους.

7. Έστω η συνάρτηση ευημερίας U με τον περιορισμό εισοδήματος M=p1x1+p2x2. Όπου x1 και x2, οι ποσότητες των αγαθών 1 και 2

αντίστοιχα, και p1, p2 οι τιμές τους. Με τις υποθέσεις ότι το αξίωμα μη κορεσμού και η κυρτότητα προτιμήσεων ισχύουν, διαφορίζοντας

ολικά τις συνθήκες πρώτης τάξης, βρείτε την επίπτωση στις βέλτιστες ποσότητες των αγαθών 1 και 2 από μία αύξηση του εισοδήματος Μ

χωρίς μεταβολή των τιμών p1 και p2.

8. Να βρεθούν τα ακρότατα της συνάρτησης f(x)=xae-x, x>0 όπου α σταθερά.

9. Εκφράστε τις πιο κάτω συναρτήσεις σαν άπειρα αθροίσματα δυνάμεων του x α) lnx και β) cosx (συνημίτονο)

10. ρείτε το ακόλουθο αόριστο ολοκλήρωμα: ∫ x5e-x²dx.


1. Δώστε τον ορισμό της γενικευμένης αντίστροφης κατά Moore–Penrose. Δείξτε ότι εάν η Α+ είναι η Moore–Penrose

αντίστροφη της Α τότε οι Ι – ΑΑ+, και Ι – Α

+Α είναι ταυτοδύναμες. Αν Α μήτρα διάστασης νxκ και βαθμού κ δείξτε ότι

Α+=(Α

/Α)

-1Α

/

2. α) Αν Α τετραγωνική μήτρα με πραγματικές χαρακτηριστικές τιμές και πραγματικά ορθοκανονικά χαρακτηριστικά

διανύσματα, δείξτε ότι το άθροισμα των χαρακτηριστικών τιμών ισούται με το ίχνος της Α. β) Αν Α συμμετρική θετικά

ορισμένη, δείξτε ότι όλες οι χαρακτηριστικές τιμές είναι θετικές.

3. Βρείτε το ακόλουθο αόριστο ολοκλήρωμα: dxex x23 και το ακόλουθο ορισμένο

2

1 1

22

2

)(x

x

y

dydxyx

4. Έστω το σύνολο Α={x1, x2} όπου x1 = (2,1)/ και x2 = (1,3)

/ δύο διανύσματα στο διανυσματικό χώρο

2 . α) Μετατρέψτε το

Α σε ορθοκανονική βάση του 2 . β) Βρείτε τις συντεταγμένες του διανύσματος y=(-1,2)

/ ως προς την ορθοκανονική βάση

στο α). 5. Η συνάρτηση κέρδους μιας επιχείρησης που λειτουργεί σε καθεστώς πλήρους ανταγωνισμού δίνεται από τη σχέση

cqpqq )( όπου q είναι το επίπεδο παραγωγής, p η τιμή πώλησης του προϊόντος και α, c παράμετροι με c > 0. Να

προσδιορισθούν: i) Η συνθήκη που πρέπει να ισχύει για την παράμετρο α ώστε να μεγιστοποιείται η συνάρτηση κέρδους, ii) Το

επίπεδο παραγωγής που μεγιστοποιεί τη συνάρτηση κέρδους και iii) Το μέγιστο κέρδος της επιχείρησης

6. Έστω η συνάρτηση παραγωγής LAKQ , όπου Q είναι το παραγόμενο προϊόν, Κ το κεφάλαιο και L η εργασία. Βρείτε

το βαθμό ομογένειας της πιο πάνω συνάρτησης παραγωγής και συνδέστε την με τις σταθερές, αύξουσες και φθίνουσες

οικονομίες κλίμακας. Σε καθεστώς πλήρους ανταγωνισμού, και εάν έχουμε σταθερές οικονομίες κλίμακας, δείξτε ότι το

παραγόμενο προϊόν κατανέμεται εξ ολοκλήρου στους συντελεστές της παραγωγής Κ και L.

7. Έστω η συνάρτηση ευημερίας U με τον περιορισμό εισοδήματος ypxpM yx . Όπου x και y οι ποσότητες των αγαθών

1 και 2 αντίστοιχα, και px, py οι τιμές τους. Με τις υποθέσεις ότι το αξίωμα μη κορεσμού και η κυρτότητα προτιμήσεων

ισχύουν, δείξτε ότι η βελτιστοποίηση της συνάρτησης ευημερίας, υπό τον εισοδηματικό περιορισμό, καταλήγει σε μέγιστο.

8. Να βρεθούν και χαρακτηριστούν τα ακρότατα των συναρτήσεων i) 0,)( xexxf x όπου α σταθερά ii) ψ(x)=β(x-2)

4,

όπου β πραγματικός μη-μηδενικός αριθμός.


1. Έστω Χ μήτρα διάστασης διάστασης νxκ και βαθμού κ, και Ι η μοναδιαία μήτρα διάστασης ν. Αν Μ=Ι-Χ(Χ/Χ)-1Χ/, δείξτε ότι α) Μ

συμμετρική, β) Μ ταυτοδύναμη, γ) Μ ορθογώνια στη Χ, και δ) ο βαθμός της Μ είναι ν-κ.

2. Δώστε τον ορισμό της γενικευμένης αντίστροφης κατά Moore–Penrose. Δείξτε ότι εάν η Α+ είναι η Moore–Penrose αντίστροφη της Α τότε

οι Ι – ΑΑ+, και Ι – Α+Α είναι ταυτοδύναμες. Αν Α μήτρα διάστασης νxκ και βαθμού κ δείξτε ότι Α+=(Α/Α)-1Α/

3. Ποια από τα παρακάτω σύνολα διανυσμάτων x = (x1, x2,…, xn) / στο Rn είναι υπόχωροι του Rn: α) όλα τα x τέτοια ώστε 01 x , β) όλα

τα x τέτοια ώστε 321 3 xxx , γ) όλα τα x τέτοια ώστε ,212 xx δ) όλα τα x τέτοια ώστε 021 xx , ε) όλα τα x τέτοια ώστε 1xρητός.

12

4. Τα οριακά έσοδα μιας μονοπωλιακής επιχείρησης εξαρτώνται από το επίπεδο παραγωγής q και δίνονται από τη συνάρτηση

2210100)( qqqMR . Δίνεται επίσης ότι τα σταθερά έσοδα της επιχείρησης είναι μηδενικά. Να προσδιοριστούν: α) Η συνάρτηση των

συνολικών εσόδων TR(q) και με βάση αυτή τη συνάρτηση ζήτησης p=f(q). β) Το επίπεδο παραγωγής που μεγιστοποιεί τα έσοδα. γ) Η ελαστικότητα

ζήτησης στο επίπεδο παραγωγής που μεγιστοποιεί τα συνολικά έσοδα.

5. Έστω η συνάρτηση 21 xxU a με τον περιορισμό εισοδήματος 2211 xpxpM . Όπου χ1 και χ2, οι ποσότητες των αγαθών 1 και 2 αντίστοιχα,

και p1, p2 οι τιμές τους. Σε ποια διαστήματα του συνόλου των πραγματικών αριθμών πρέπει να παίρνουν τιμές τα α και β ώστε η U να θεωρείται συνάρτηση

ευημερίας; Να βρεθούν οι συναρτήσεις ζήτησης για τα αγαθά 1 και 2. 6. Εκφράστε τις πιο κάτω συναρτήσεις σαν άπειρα αθροίσματα δυνάμεων του x α) lnx και β) cosx (συνημίτονο).

7. Βρείτε το ακόλουθο αόριστο ολοκλήρωμα: dxex x23 και το ακόλουθο ορισμένο:

x

yx

dydxyx1

22

2

1

)( .


1. Έστω Χ μήτρα διάστασης νxκ και βαθμού κ. Αν Ρ=Χ(Χ/Χ)-1Χ/ δείξτε ότι α) Ρ συμμετρική, β) Ρ ταυτοδύναμη, γ) ο βαθμός της Ρ είναι κ.

2. Δείξτε ότι ο αντίστροφος πίνακας του γινομένου κατά Kronecker (ΑΒ) είναι ο (Α-1Β-1), όπου Α και Β μη-ιδιάζουσες μήτρες.

3. Δείξτε ότι κάθε πραγματική, συμμετρική, θετικά ορισμένη μήτρα έχει θετικές ιδιοτιμές.

4. Έστω το σύνολο Α={x1,x2} όπου x1=(2,1)/ και x2=(1,3)/ δύο διανύσματα στο διανυσματικό χώρο 2. α) Μετατρέψτε το Α σε ορθοκανονική βάση του 2. β)

Βρείτε τις συντεταγμένες του διανύσματος y=(-1,2)/ ως προς την ορθοκανονική βάση στο Α.

5. Ένας βιομηχανικός κλάδος αποτελείται από ομοειδείς επιχειρήσεις. Η συνάρτηση οριακού κόστους κάθε επιχείρησης είναι

2228,406,0 2 qqMC , όπου q η ποσότητα παραγωγής. Επιπλέον, κάθε επιχείρηση έχει μηδενικό σταθερό κόστος. Η συνάρτηση ζήτησης

του συνολικού προϊόντος του βιομηχανικού κλάδου είναι pQ 1012000 , όπου Q είναι η συνολική ποσότητα παραγωγής του κλάδου και p η τιμή

του προϊόντος. Σημειώνεται ότι όλες οι επιχειρήσεις παράγουν την ίδια ποσότητα q και τη διαθέτουν στην ίδια τιμή πώλησης p. (i) Να προσδιορισθεί η

συνάρτηση συνολικού κόστους μιας επιχείρησης. (ii) Να υπολογισθεί η ποσότητα που ελαχιστοποιεί το μέσο κόστος παραγωγής της επιχείρησης. (iii)

Υποθέτουμε ότι η κάθε επιχείρηση παράγει την ποσότητα που ελαχιστοποιεί το μέσο κόστος παραγωγής της και τη διαθέτει σε τιμή πώλησης .150pΝα υπολογισθεί ο αριθμός των επιχειρήσεων που έχει ο βιομηχανικός κλάδος.

6. Έστω η συνάρτηση ευημερίας 21 lnln xxaU με τον περιορισμό εισοδήματος M=p1x1+p2x2. Όπου x1 και x2, οι ποσότητες των αγαθών 1 και 2

αντίστοιχα, και p1, p2 οι τιμές τους. Σε ποια διαστήματα του συνόλου των πραγματικών αριθμών πρέπει να παίρνουν τιμές τα α και β ώστε η U να θεωρείται

συνάρτηση ευημερίας; Να βρεθούν οι συναρτήσεις ζήτησης για τα αγαθά 1 και 2.

7. Βρείτε το ακόλουθο αόριστο ολοκλήρωμα: ∫ x5e-x²dx.

8. Βρείτε και χαρακτηρίστε τα στάσιμα σημεία των i) ,3)( xexxf 0x και ii) ψ(x)=α(x-3)4, όπου α και β πραγματικοί μη-μηδενικοί αριθμοί.


1. Έστω Χ μήτρα διάστασης νxκ βαθμού κ. Αν P=X(X’X)-1X’, δείξτε ότι α) P συμμετρική, β) P ταυτοδύναμη, γ) ο βαθμός της P είναι κ.

2. Δώστε τον ορισμό της γενικευμένης αντίστροφης κατά Moore-Penrose. Δείξτε ότι εάν η Α+ είναι η Moore-Penrose αντίστροφη της Α τότε οι Ι-ΑΑ+, και Ι-Α+Α είναι ταυτοδύναμες. Αν Α μήτρα διάστασης νxκ και βαθμού κ δείξτε ότι Α+=(Α’Α)-1Α’. Δείξτε ότι η γενικευμένη αντίστροφη του γινομένου κατά

Kronecker (Α Β) είναι ο (Α+ Β+)

3. Στο ν (το σύνολο των ν-διάστατων πραγματικών διανυσμάτων) ορίζουμε δυο πράξεις x y = x - y και λ x =λ x

όπου x , y ανήκουν στο ν, λ στο , και οι πράξεις στα δεξιά είναι οι συνηθισμένες. Ποια από τα αξιώματα του διανυσματικού χώρου δεν

ικανοποιούνται από το ( ν, , );

4. Ι) Να αποδειχθεί ότι η συνάρτηση οριακού κόστους τέμνει τη συνάρτηση μέσου κόστους στο ελάχιστό της σημείο.

ΙΙ) Έστω ότι η συνάρτηση του συνολικού κόστους μιας επιχείρησης, που παράγει ένα προϊόν, είναι TC = Q2

- Q + 2, όπου Q η παραγόμενη ποσότητα. Σε

μία πλήρως ανταγωνιστική αγορά το προϊόν αυτό πωλείται προς 9 Ευρώ ανά μονάδα. Με βάση τα στοιχεία αυτά: i. Να προσδιοριστεί το επίπεδο παραγωγής που μεγιστοποιεί το συνολικό κέρδος της επιχείρησης και στη συνέχεια να υπολογιστεί το μέγιστο συνολικό

κέρδοςΝα προσδιοριστεί

ii. το επίπεδο παραγωγής που ελαχιστοποιεί το μέσο κόστος.

5. Έστω η συνάρτηση U = 21 xxa

με τον περιορισμό εισοδήματος M =2211 xpxp

. Όπου1xκαι

2x, οι ποσότητες των αγαθών 1 και 2 αντίστοιχα,

και2,1 ppοι τιμές τους. Σε ποια διαστήματα του συνόλου των πραγματικών αριθμών πρέπει να παίρνουν τιμές τα α και β ώστε η U να θεωρείται

συνάρτηση ευημερίας; Να βρεθούν οι συναρτήσεις ζήτησης για τα αγαθά 1 και 2.

6. Οι ρυθμοί μεταβολής των συνολικών εσόδων και των εξόδων μίας επιχείρησης είναι

R´(t) = 29 – 2 και C´(t) = 4 +

2

21t αντίστοιχα όπου t η μονάδα χρόνου. Υποθέστε ότι για t=0, R(0)=0 και C(0)=0.

I) Αν η επιχείρηση λειτουργεί όσο διάστημα αυτή παραμένει κερδοφόρος, να υπολογίσετε το χρονικό διάστημα της κερδοφορίας της. II) Να υπολογίσετε τη συνάρτηση κερδών της επιχείρησης ως συνάρτηση του χρόνου t, και με τη χρήση αυτής να υπολογίζετε τα συνολικά κέρδη της

επιχείρησης για το χρόνο της κερδοφόρου λειτουργίας της

7. Βρείτε το ακόλουθο ολοκλήρωμα:

x

yx

dydxxyx1

2

2

1

)( \

13

Μετά από διεκδικήσεις χρόνων

πετύχαμε την εφαρμογή ηλεκτρονικής γραμματείας στο ΟΠΑ, με δηλώσεις μαθημάτων,

αιτήσεις στη γραμματεία και την εμφάνιση αναλυτικής

βαθμολογίας του φοιτητή.

ΠΑΣΠ


1. Έστω Χ μήτρα διάστασης διάστασης νxκ και βαθμού κ, και Ι η μοναδιαία μήτρα διάστασης ν. Αν Μ=Ι-Χ(Χ/Χ)-1Χ/, δείξτε ότι α) Μ

συμμετρική, β) Μ ταυτοδύναμη, γ) Μ ορθογώνια στη Χ, και δ) ο βαθμός της Μ είναι ν-κ.

2. Δώστε τον ορισμό της γενικευμένης αντίστροφης κατά Moore–Penrose. Αν Α μήτρα διάστασης νxκ και βαθμού κ δείξτε ότι Α+=(Α/Α)-1Α/.

Δείξτε ότι η γενικευμένη αντίστροφη του γινομένου κατά Kronecker (ΑΒ) είναι ο (Α+Β+)

3. Στο ν (το σύνολο των ν-διάστατων πραγματικών διανυσμάτων) ορίζουμε δυο πράξεις x y = x - y και λ x =λ x

όπου x , y ανήκουν στο ν, λ στο , και οι πράξεις στα δεξιά είναι οι συνηθισμένες. Ποια από τα αξιώματα του διανυσματικού

χώρου δεν ικανοποιούνται από το ( ν, , );

4. Τα οριακά έσοδα μιας μονοπωλιακής επιχείρησης εξαρτώνται από το επίπεδο παραγωγής q και δίνονται από τη συνάρτηση:

MR(q) = 100 – 10q – 2q2

Δίνεται επίσης ότι τα σταθερά έσοδα της επιχείρησης είναι μηδενικά. Να προσδιοριστούν: α) Η συνάρτηση των συνολικών εσόδων TR(q)

και με βάση αυτήν η συνάρτηση ζήτησης p = f(q). β) Το επίπεδο παραγωγής που μεγιστοποιεί τα έσοδα. Η ελαστικότητα ζήτησης στο

επίπεδο παραγωγής που μεγιστοποιεί τα συνολικά έσοδα.

5. Έστω η συνάρτηση U = αlnx1+βlnx2 με τον περιορισμό εισοδήματος 2211 xpxpM . Όπου x1 και x2, οι ποσότητες των αγαθών 1

και 2 αντίστοιχα, και p1, p2 οι τιμές τους. Σε ποια διαστήματα του συνόλου των πραγματικών αριθμών πρέπει να παίρνουν τιμές τα α και β

ώστε η U να θεωρείται συνάρτηση ευημερίας; Να βρεθούν οι συναρτήσεις ζήτησης για τα αγαθά 1 και 2.

6. Βρείτε το ακόλουθο αόριστο ολοκλήρωμα:

x

yx

dydxyxx1

23

2

1

)( .

7. Να βρεθούν τα ακρότατα της συνάρτησης f(x) = xaex

, x>0 όπου α σταθερά.

8. Εκφράστε τις πιο κάτω συναρτήσεις σαν άπειρα αθροίσματα δυνάμεων του x α) lnx και β) cosx (συνημίτονο)


1. Έστω σώμα και το σύνολο των διατεταγμένων ν-άδων με . Αν και

δείξτε ότι Α είναι υποχώρος του ενώ Β δεν είναι ( ).

2. Βρείτε το ακόλουθο ολοκλήρωμα: όπου Α ορίζεται ως ,

δεδομένου ότι και .

3. Μια επιχείρηση κατασκευάζει ένα προϊόν του οποίου το οριακό ολικό κόστος MC, σαν συνάρτηση της παραγόμενης ποσότητας q, δίνεται

από σε ευρώ, το ελάχιστο ολικό κόστος είναι 50.000 ευρώ, ενώ η τιμή πώλησης του προϊόντος

δίνεται από τη σχέση σε ευρώ ανά μονάδα προϊόντος. Αν η επιχείρηση λειτουργούσε σε συνθήκες ελάχιστου

ολικού κόστους, θα είχε έξοδα 50.000 ευρώ. Να βρείτε:

Τη συνάρτηση καθαρού κέρδους K(q), αν η επιχείρηση πουλάει όλη την ποσότητα που κατασκευάζει,

Τη βέλτιστη ποσότητα που μεγιστοποιεί το καθαρό κέρδος K(q).

4. Δώστε τον ορισμό της γενικευμένης αντίστροφης κατά Moore-Penrose. Αν Α μήτρα διάστασης νxκ και βαθμού ν, δείξτε ότι

. Δείξτε ότι η γενικευμένη αντίστροφη του γινομένου κατά Kronecker ) είναι ο ( ).

5. Έστω η συνάρτηση ευημερίας U με τον περιορισμό εισοδήματος . Όπου και οι ποσότητες των αγαθών 1 και 2

αντίστοιχα και , οι τιμές τους. Με τις υποθέσεις ότι το αξίωμα μη κορεσμού και η κυρτότητα προτιμήσεων ισχύουν,

διαφορίζοντας ολικά τις συνθήκες πρώτης τάξης, βρείτε την επίπτωση στις βέλτιστες ποσότητες των αγαθών 1 και 2 από μια αύξηση του

εισοδήματος M χωρίς μεταβολή των τιμών , .

Ηλεκτρονική Γραμματεία

14


1. Έστω F σώμα και Fν το σύνολο των διατεταγμένων ν-αδων (x1, x2,……., xν) με xi є F. Αν Α={(x1,x2,…..,xν): x1=5} και Β={(x1,x2,….,xν):

x1=2x3} δείξτε αν Α και Β είναι υπόχωροι του Fν (ν≥3).

2. Μια επιχείρηση παράγει ένα προϊόν του οποίου το οριακό κόστος MC, σαν συνάρτηση της παραγόμενης ποσότητας q, δίνεται από:

Η τιμή πώλησης του προϊόντος δίνεται από τη σχέση: , σε € ανά μονάδα προϊόντος

Είναι γνωστό ότι στην ποσότητα παραγωγής για την οποία το συνολικό κόστος ισούται με 500€, το οριακό κόστος μηδενίζεται. Να βρείτε:

(Α) τη συνάρτηση κέρδους π(q), αν η Επιχείρηση πουλάει όλη την ποσότητα που κατασκευάζει.

(Β) τη βέλτιστη ποσότητα που μεγιστοποιεί το καθαρό κέρδος π(q)

3. Έστω Χ μήτρα διάστασης νxκ και βαθμού κ, και Ι η μοναδιαία μήτρα διάστασης ν. Αν Μ=Ι-Χ(Χ΄Χ)-1Χ΄, δείξτε ότι α) Μ συμμετρική, β)

Μ ταυτοδύναμη, γ) Μ ορθογώνια στη Χ και δ) ο βαθμός της Μ είναι ν-κ.

4. Έστω η συνάρτηση με τον περιορισμό εισοδήματος . Όπου x1 και x2, οι ποσότητες των αγαθών 1 και 2

αντίστοιχα, και p1, p2 οι τιμές τους. Σε ποια διαστήματα του συνόλου των πραγματικών αριθμών πρέπει να παίρνουν τιμές τα C, α και β

ώστε η U να θεωρείται συνάρτηση ευημερίας; Να βρεθούν οι συναρτήσεις ζήτησης για τα αγαθά 1 και 2.

5. Βρείτε και χαρακτηρίστε τα στάσιμα σημεία των i) h(x)=α(x-5)4 και ii) g(x)=γxlnx, x>0 όπου α, και γ πραγματικοί μη- μηδενικοί αριθμοί.

6. Εκφράστε τις πιο κάτω συναρτήσεις σαν άπειρα αθροίσματα δυνάμεων του x α) , και β) όπου α σταθερά

Επίλυση Δευτεροβάθμιας Εξίσωσης διακρίνουσα: ρίζες


1. Έστω <●,●> το κλασικό εσωτερικό γινόμενο στο Rn, όπου n φυσικός αριθμός μεγαλύτερος του 1. Έστω και . Βρείτε το διάνυσμα z ώστε και . Δεόξτε ότι για κάθε y που ανήκει στο R3 έχουμε ότι e1+ e2+ e3 ., όπου e1, e2 και e3 είναι τα διανύσματα της κανονικής βάσης του R3.

2. Έστω F σώμα και ν φυσικός αριθμός μεγαλύτερος του 1. Έστω V ο διανυσματικός χώρος όλων των πινάκων με στοιχεία από το

F. Ποια από τα παρακάτω σύνολα είναι διανυσματικοί υποχώροι του V

α) των αντιστρέψιμων πινάκων του V

β) των ταυτοδύναμων πινάκων του V

γ) των πινάκων του V, έστω Α, ώστε ΑΒ=ΒΑ για δεδομένο πίνακα Β.

3. Δώστε τον ορισμό της ορθογώνιας μήτρας. Δείξτε ότι αν Α ορθογώνια τετραγωνική τότε οι ιδιοτιμές της είναι 1 ή -1. Με τι ισούται η

ορίζουσα της Α;

4. Έστω Χ μήτρα διάστασης νxκ και βαθμού κ, και I η μοναδιαία μήτρα διάστασης ν. Αν Μ=Ι-Χ(Χ’Χ)-1Χ’, δείξτε ότι α)Μ συμμετρική, β)

Μ ταυτοδύναμη, γ)Μ ορθογώνια στη Χ, και δ) ο βαθμός της Μ είναι ν-κ.

5. Έστω η συνάρτηση U=α +βln με τον περιορισμό εισοδήματος

Μ= + . Όπου και , οι ποσότητες των αγαθών 1 και 2 αντίστοιχα, και , οι τιμές τους. Σε ποια διαστήματα του

συνόλου των πραγματικών αριθμων πρέπει να παίρνουν τιμές τα α και β ώστε η U να θεωρείται συνάρτηση ευημερείας; Να βρεθούν οι

συναρτήσεις ζήτησης για τα αγαθά 1 και 2;

6. Βρείτε και χαρακτηρίστε τα στάσιμα σημεία των i) h(x)=α(x-5)4, x να ανήκει στο χώρο του R, και ii) g(x)=γxlnx, x>0 όπου α και γ

πραγματικοί μη-μηδενικοί αριθμοί.

7. Εκφράστε τις πιο κάτω συναρτήσεις σαν άπειρα αθροίσματα δυνάμεων του x α) f(x)=lnx, και β) h(x)=eαx όπου α σταθερά.

Οι Προτάσεις της ΠΑΣΠ για την Διαφάνεια

15

ΧΧΡΡΗΗΜΜΑΑΤΤΟΟΟΟΙΙΚΚΟΟΝΝΟΟΜΜΙΙΚΚΗΗ ΛΛΟΟΓΓΙΙΣΣΤΤΙΙΚΚΗΗ

((ΕΕΙΙΣΣΑΑΓΓΩΩΓΓΗΗ ΣΣΤΤΗΗ ΛΛΟΟΓΓΙΙΣΣΤΤΙΙΚΚΗΗ))

* Τα θέματα που ακολουθούν είναι από παλαιότερες εξεταστικές όταν το μάθημα διδασκόταν από άλλους

καθηγητές. Μετά την αναθεώρηση του προγράμματος σπουδών το 2004, το μάθημα μετατράπηκε σε μισό (1/2) και

κατά συνέπεια ένα σημαντικό μέρος της ύλης έχει αφαιρεθεί. Για το λόγο αυτό οι φοιτητές θα πρέπει να δουν τα

θέματα ως ενδεικτικά και μόνο.

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Χ. ΤΖΟΒΑΣ

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2002 Θέμα 1 (4 μονάδες) Ο ισολογισμός της επιχειρήσεως «Α» είχε την 31/12/2000 ως εξής:

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ & ΚΑΘΑΡΑ ΘΕΣΗ

ΟΙΚΟΠΕΔΑ 15.000.000 ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 25.000.000

ΚΤΙΡΙΑ 10.000.000 ΔΑΝΕΙΑ 13.250.000

ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ 2.000.000 ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ 1.500.000

ΕΠΙΠΛΑ κ’ ΣΚΕΥΗ 850.000 ΓΡΑΜΜ.ΠΛΗΡ 1.170.000

ΤΑΜΕΙΟ 5.000.000 ΕΡΓΟΔ. ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΠΛΗΡ 230.000

ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΟΨΕΩΣ 6.500.000 ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ ΥΠΕΡ ΙΚΑ 250.000

ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ 2.000.000 ΠΕΛ. ΛΟΓ ΠΡΟΚ 5.600.000

ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ 1.650.000

ΓΡ. ΕΙΣΠΡΑΚΤΕΑ 1.500.000

ΠΕΛΑΤΕΣ 1.500.000

ΠΡΟΠΛΗΡΩΘΕΝΤΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΑ 1.000.000

ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 47.000.000 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘ κ ΚΑΘ 47.000.000

Κατά τη διάρκεια του 2001, έλαβαν χώρα τα παρακάτω λογιστικά γεγονότα:

1. Χορηγούνται στο προσωπικό της επιχειρήσεως δάνεια ύψους 600.000.

2. Αποδίδονται στο ΙΚΑ οι οφειλόμενες κρατήσεις υπέρ εργαζομένων, ενώ καταβάλλονται και οι οφειλόμενες εργοδοτικές εισφορές.

3. Ο επιχειρηματίας εισφέρει ένα οικόπεδο αξίας 3.000.000.

4. Ποσό 200.000 από τα προπληρωθέντα ασφάλιστρα καθίστανται δεδουλευμένα.

5. Εισπράττονται 250.000 από συναλλαγματικές αποδοχής πελατών.

6. Αγοράζονται εμπορεύματα αξίας 600.000 επί πιστώσει. Τα εμπορεύματα επιβαρύνονται με ΦΠΑ 8%.

7. Λαμβάνεται προκαταβολή ύψους 200.000 από πελάτη.

8. Αγοράζεται οικόπεδο αντί 1.000.000 δια της αποδοχής συναλ/τικών. Καταβάλλονται για μεσιτικά 25.000 και για συμβολαιογραφικά

8.000.

9. Καταστρέφονται από πυρκαγιά έπιπλα και σκεύη αξίας 80.000.

10. Αγοράζονται ομολογίες αντί 600.000 δια της εκδόσεως επιταγής.

11. Γραμμ. εισπρακτέα αξίας 90.000 μεταβιβάζονται στην τράπεζα για προεξόφληση. Η εταιρία επιβαρύνεται από την τράπεζα με προμήθεια

18.000.

12. Καταβάλλονται 220.000 για έξοδα διαφημίσεως.

13. Πωλούνται εμπορεύματα προς 350.000 επί πιστώσει, συν ΦΠΑ 8%. Το κόστος πωληθέντων ανέρχεται στις 295.000.

14. Εξοφλείται μισθοδοτική κατάσταση προσωπικού ποσού 450.000. Από το ποσό αυτό παρακρατούνται υπέρ ΙΚΑ 40.000 ενώ ο ΦΜΥ

ανέρχεται στις 25.000. Η οφειλόμενη εργοδοτική εισφορά ανέρχεται στις 30.000.

15. Ποσό 15.000 δρχ. από τα καταβληθέντα έξοδα διαφημίσεως αφορούν την επόμενη χρήση.

16. Από τις συναλλαγματικές που έχουν προεξοφληθεί, η τράπεζα επιστρέφει στην επιχείρηση διαμαρτυρημένες συναλλαγματικές αξίας

60.000. Η επιχείρηση καταβάλλει στην τράπεζα την αξία των συναλλαγματικών και 5.000 για έξοδα διαμαρτυρήσεως.

17. Διενεργούνται αποσβέσεις επί των παγίων, με συντελεστή απόσβεσης 10%.

Ζητείται: Να γίνουν οι ημερολογιακές εγγραφές που προκύπτουν από τα παραπάνω λογιστικά γεγονότα.

Θέμα 2 (3 μονάδες) I. Υπολογίστε το κόστος μενόντων και το κόστος πωληθέντων για το εμπόρευμα «Α» της εταιρείας «Χ.Τ Α.Ε.» με τις μεθόδους: της σειράς εξαντλήσεως (L.I.F.O.), της αντίστροφης προς τη σειρά εξαντλήσεως (L.I.F.O.). H εταιρεία χρησιμοποιεί το σύστημα της διαρκούς

απογραφής. Η κίνηση του εμπορεύματος «Α» κατά τη διάρκεια του έτους ήταν:

1/1/2000 αρχικό απόθεμα 600 μονάδες προς 100 δρχ.

15/2/2000 αγορά 400 μονάδων προς 110 δρχ.

20/2/2000 πώληση 200 μονάδων


28/7/2000 πώληση 520 μονάδων


II. Παραθέστε σύντομους ορισμούς των: ενεργητικού, παθητικού και καθαρής θέσεως.

16

Θέμα 3 (3 μονάδες) Δίδονται οι Λογιστικές καταστάσεις της επιχείρησης «Γ» για το έτος 1999.

ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 31/12/99

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΑ ΘΕΣΗ

ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΚΑΘΑΡΑ ΘΕΣΗ

ΑΚΙΝΗΤΑ 15.942.000 ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 20.000.000

15.942.000 ΤΑΚΤΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜ 5.000.000

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΕΚΤΑΚΤΟ ΑΠΟΘΕΜ 1.000.000 26.000.000

ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ 8.000.000 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ

ΠΕΛΑΤΕΣ 2.000.000 ΟΜΟΛ. ΔΑΝΕΙΟ 10.000.000 10.000.000

ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΕΣ

ΠΡΟΣ

300.000 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ

ΠΡΟΜΗΘ. ΛΟΓ ΠΡΟΚ 600.000 ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ 800.000

ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ 1.500.000 12.400.000 ΕΝΟΙΚΙΑ ΠΛΗΡ 50.000

ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΤΡΑΠΕΖ ΔΑΝΕΙΟ (ΒΡΑΧ) 900.000

ΤΑΜΕΙΟ ΦΟΡΟΙ ΠΛΗΡ 1.942.000

ΤΡΑΠΕΖΑ ΛΟΓ.

ΟΨΕΩΣ

11.500.000 ΑΜΟΙΒΕΣ ΔΣ ΠΛΗΡ 150.000 3.842.000

ΣΥΝΟΛΟ 39.842.000 ΣΥΝΟΛΟ 39.842.000

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛ ΧΡΗΣ 1999 ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΘΕΣΕΩΣ ΑΠΟΤΕΛ.

ΠΩΛΗΣΕΙΣ 20.000.000 ΤΑΚΤΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜ 600.000

ΜΕΙΟΝ: ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘ 12.000.000 ΕΚΤΑΚΤΟ ΑΠΟΘΕΜ 550.000

ΜΙΚΤΟ ΚΕΡΔΟΣ 8.000.000 ΜΕΡΙΣΜΑ 2.308.000

ΜΕΙΟΝ: ΑΜΟΙΒΕΣ Δ.Σ. 150.000

ΑΜΟΙΒΕΣ ΠΡΟΣΩΠ 1.800.000 ΦΟΡΟΙ 1.942.500

ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ 1.000.000 5.550.000

ΤΟΚΟΙ ΧΡΕΩΣΤ 100.000

ΣΥΝ:

ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΠΡΟΜΗΘ 200.000

ΤΟΚΟΙ ΠΙΣΤ 20.000

ΑΠΟΤΕΛ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΣ 5.320.000

ΣΥΝ:

ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΜΕΡΙΣΜΑΤΑ 200.000

ΚΕΡΔΗ ΑΠΟ ΠΩΛ ΧΡΕΟΓΡΑΦ 50.000

ΜΕΙΟΝ:

ΖΗΜΙΕΣ ΑΠΟ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ

ΕΠΙΠΛΩΝ

20.000

ΑΠΟΤΕΛ ΧΡΗΣΕΩΣ 5.500.000

Το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας αποτελείται από 10.000 μετοχές ονομαστικής αξίας 2.000 δρχ. Η Χρηματιστηριακή τιμή της μετοχής

είναι 2.200 δρχ.

Ζητείται: Να υπολογίσατε τους παρακάτω αριθμοδείκτες για τη χρήση που έληξε στις 31/12/1999

- Αριθμοδείκτης μερισματικής απόδοσης.

- Αριθμοδείκτης Ξένων προς συνολικά κεφάλαια.

- Αριθμοδείκτης Χρηματιστηριακής τιμής μετοχής προς κέρδη ανά μετοχή.

- Αριθμοδείκτης Χρηματιστηριακής τιμής μετοχής προς λογιστική τιμή μετοχής.


Θέμα 1ο (5 μονάδες)

Έστω τα παρακάτω δεδομένα για την επιχείρηση “ΧΤ ΑΕ”:

1. Την 1/1/2001 ιδρύεται η εταιρεία “ΧΤ ΑΕ” με μετοχικό κεφάλαιο 5.000.000 €. Η εισφορά σε μετρητά είναι 3.000.000 €, ενώ εισφέρονται

μηχανήματα αξίας 500.000 € και οικόπεδα αξίας 1.500.000 €.

2. Την 2/2/2001 κατατίθενται 600.000 € σε τραπεζικό λογαριασμό.

3. Την 25/2/2001 λαμβάνεται μακροπρόθεσμο δάνειο ύψους 1.000.000 €.

4. Την 1/3/2001 αγοράζεται τοις μετρητοίς γραφική ύλη αξίας 2.500 €.

5. Την 9/3/2001 αγοράζονται επί πιστώσει εμπορεύματα αξίας 25.000 €. Η αγορά επιβαρύνεται με ΦΠΑ 8%.

6. Την 1/4/2001 ενοικιάζονται για ένα χρόνο κτιριακές εγκαταστάσεις. Η επιχείρηση προκαταβάλει τα ενοίκια για ολόκληρο το δωδεκάμηνο

ύψους 12.000 €.

7. Την 14/4/2001 πωλούνται εμπορεύματα προς 14.000 €. Η πώληση επιβαρύνεται με ΦΠΑ 8%. Ο πελάτης της επιχείρησης αποδέχεται

συναλλαγματικές. Το κόστος πωληθέντων είναι 11.500 € (σημειώνεται ότι η επιχείρηση ακολουθεί το σύστημα της διαρκούς απογραφής).

8. Την 2/5/2001 η επιχείρηση προεξοφλεί στην τράπεζα τις συναλλαγματικές αποδοχής πελάτη της επιχείρησης που αναφέρονται στο

γεγονός Νο.7 και λαμβάνει 12.500 €.

9. Την 1/6/2001 αγοράζεται όχημα αξίας 6.000 € κατά το ήμισυ τοις μετρητοίς ενώ για το υπόλοιπο η επιχείρηση αποδέχεται

συναλλαγματικές.

17

10. Την 23/6/2001 αγοράζονται τοις μετρητοίς μετοχές της εταιρείας «ΑΑ ΑΕ» αξίας 4.500 €. Η αγορά γίνεται με σκοπό την βραχυπρόθεσμη

τοποθέτηση.

11. Την 4/7/2001 καταβάλλονται 12.000 € για διαφημίσεις.

12. Την 12/8/2001 η επιχείρηση λαμβάνει ειδοποίηση από την τράπεζα ότι οι συναλλαγματικές αποδοχής πελάτη της επιχείρησης που είχαν

προεξοφληθεί στην τράπεζα (γεγονός Νο.8) εξοφλήθηκαν κανονικά.

Ζητούνται:

1. Να γίνουν οι εγγραφές που αντιστοιχούν στα παραπάνω γεγονότα.

2. Να γίνουν οι εγγραφές προσαρμογής λαμβάνοντας υπόψη τα παρακάτω δεδομένα:

Α. Η φυσική απογραφή που διενεργήθηκε την 31/12/2001 κατέδειξε μεταξύ άλλων:

1. Η αξία του αποθέματος γραφικής ύλης είναι 350 €.

2. Οφείλονται ασφάλιστρα ύψους 1.200 €.

3. Τα δεδουλευμένα έξοδα για ενοίκια ανέρχονται στις 9.000 €.

4. Ποσό 3.500 € από τα έξοδα για διαφημίσεις (γεγονός Νο.11) αφορούν την επόμενη χρήση.

5. Η τρέχουσα αξία των μετοχών της εταιρείας «ΑΑ ΑΕ» είναι 3.800 €.

Β. Διενεργούνται αποσβέσεις επί των παγίων της επιχείρησης με συντελεστή 20%.

Γ. Η τράπεζα ειδοποιεί την επιχείρηση ότι πίστωσε στο λογαριασμό καταθέσεων της επιχείρησης τους τόκους του έτους 2001, ύψους

24.000 €. Επιπλέον η επιχείρηση ειδοποιήθηκε ότι το δάνειο που είχε συνάψει με την τράπεζα επιβαρύνθηκε με τόκους ύψους 25.000 €.

Θέμα 2ο (5 μονάδες) Έστω ότι τα υπόλοιπα των λογαριασμών της εταιρείας «ΧΤ ΑΕ» την 31/12/2001 είχαν ως εξής:

Πελάτες 120.000

Ταμείο 20.000

Κέρδη από πώληση χρεογράφων 2.800

Προμηθευτές 28.000

Κτίρια (Αναπόσβεστη Αξία) 220.000

Τόκοι Χρεωστικοί 4.000

Έξοδα Αυξήσεως Μετοχικού Κεφαλαίου (Αναπόσβεστη Αξία) 3.000

Αμοιβές Διοικητικού Προσωπικού 52.000

Ομολογιακό Δάνειο 100.000

Πελάτες, Λογαριασμός Προκαταβολών 1.500

Πωλήσεις 250.000

Ζημιές από καταστροφή βοηθητικών υλών 4.500

Κόστος Πωλήσεων 152.000

Γραμμάτια Εισπρακτέα 7.500

Τόκοι Πιστωτικοί 4.500

Αποσβέσεις (ενσωματωμένες στο λειτουργικό κόστος) 2.200

Οικόπεδα 145.000

Γραμμάτια Μεταβιβασθέντα 3.800

Χρεόγραφα 6.000

Έξοδα προώθησης πωλήσεων 4.500

Τακτικό Αποθεματικό 66.000

Μετοχικό Κεφάλαιο 141.900

Βραχυπρόθεσμα Δάνεια 140.000

Ζητείται να καταρτισθεί ο Ισολογισμός και η Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσεως βάσει του υποδείγματος του Ελληνικού Γενικού

Λογιστικού Σχεδίου. Στην περίπτωση που το αποτέλεσμα της χρήσεως είναι κέρδος τα μετά φόρων κέρδη θα διατεθούν ως εξής: 30% θα

διατεθούν για το σχηματισμό έκτακτου αποθεματικού, και τα υπόλοιπα για την πληρωμή μερίσματος. Ο φορολογικός συντελεστής είναι

40%. Δεν απαιτείται φορολογική αναμόρφωση του αποτελέσματος.

Διεκδικούμε…

Φροντιστήρια & Tutorial

σε όλα τα Ποσοτ ικά και

Οικονομικά μαθήματα του ΔΕΟΣ

Π Α Σ Π

18

ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Σ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ


Να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσε. ΟΜΑΔΑ Α’

ΖΗΤΗΜΑ 1 (45%)

Σας παρέχονται τα ακόλουθα υπόλοιπα του γενικού καθολικού της ΧΨΖ Α.Ε. της 31/12/2009 (εκτός αν αναφέρεται άλλη ημερομηνία):

Ζητείται να καταρτιστεί:

1. Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης, η οποία θα εμφανίζει

το αποτέλεσμα κατά λειτουργία. Κατά τον μερισμό των λειτουργικών

εξόδων να ληφθεί υπόψη ότι το 40% αφορούν την παραγωγή, το 35%

τη διοίκηση και το 25% τη διάθεση. Το 30% των κερδών προ φόρων

θα πληρωθεί ως φόρος εισοδήματος.

2. Κατάσταση Μεταβολών των Ιδίων Κεφαλαίων και

ομαδοποιημένος Ισολογισμός, αφού ληφθεί υπόψη ότι το 30% των

κερδών προ φόρων θα πληρωθεί ως φόρος εισοδήματος και ότι τα

καθαρά κέρδη θα διατεθούν ως εξής: 30% ως μέρισμα και το υπόλοιπο

70% ως αποθεματικό.

3. Το τμήμα της Κατάστασης Αποτελεσμάτων Χρήσης κατ’

είδος που παρουσιάζει το λειτουργικό αποτέλεσμα.

ΖΗΤΗΜΑ 2 (55%)

1. Το υπόλοιπο του λογαριασμού Πρώτες Ύλες 1/1/2009 για την

επιχείρηση ΑΒΓ Α.Ε. ανέρχεται σε €5.500, ενώ στις 31/12/2009

ανέρχεται σε €7.000. Κατά τη διάρκεια της χρήσης 2009, οι αγορές

Πρώτων Υλών ανήλθαν σε €12.000. Σε τι ποσό ανέρχονται οι

αναλώσεις των Πρώτων Υλών για την ΑΒΓ για τη χρήση που κλείνει

στις 31/12/2009;

Α €13.500 Β €1.500 Γ €5.000 Δ €10.500

2. Το υπόλοιπο του λογαριασμού Γραφική Ύλη 1/1/2009 για την

επιχείρηση ΑΒΓ Α.Ε. ανέρχεται σε €7.500. Κατά τη διάρκεια της

χρήσης 2009, οι αγορές Γραφικής Ύλης ανήλθαν σε €14.000, ενώ οι

Αναλώσεις Γραφικής Ύλης για την ΑΒΓ για τη χρήση που κλείνει

στις 31/12/2009 σε €5.000. Ποιο θα είναι το υπόλοιπο του

λογαριασμού Γραφική Ύλη στον Ισολογισμό της ΑΒΓ στις

31/12/2009;

Α €6.500 Β €9.000 Γ €16.500 Δ €11.500

3. Την 1/1/2009 ο λογαριασμός Προπληρωμένα Ασφάλιστρα της

επιχείρησης ΑΒΓ Α.Ε. εμφάνιζε υπόλοιπο ύψους €7.500. Το έξοδο

για Ασφάλιστρα της ΑΒΓ για την χρήση που κλείνει στις 31/12/2009

ανέρχεται σε €35.000. Στις 31/12/2009, ο λογαριασμός Ασφάλιστρα Πληρωτέα εμφανίζει υπόλοιπο ύψους €4.500. Ποιο ποσό σε μετρητά

καταβλήθηκε από την ΑΒΓ για πληρωμή ασφαλίστρων κατά την διάρκεια της χρήσης που κλείνει στις 31/12/2009;

Α €27.500 Β €32.000 Γ €23.000 Δ €38.000

4. Οι λογαριασμοί «Προπληρωμένα Ασφάλιστρα», «Ασφάλιστρα Έξοδα» και «Ασφάλιστρα Πληρωτέα» θα εμφανίζουν χρεωστικό (Χ) ή

πιστωτικό (Π) υπόλοιπο και γιατί;

Α Χ, Χ, Π αντίστοιχα, ως λογαριασμοί ενεργητικού, εξόδου και υποχρέωσης αντίστοιχα

Β Χ, Π, Π αντίστοιχα, ως λογαριασμού ενεργητικού, υποχρέωσης και υποχρέωσης αντίστοιχα

Γ Χ, Χ, Π αντίστοιχα, ως λογαριασμοί ενεργητικού, εξόδου και εξόδου αντίστοιχα

Δ Χ, Π, Χ αντίστοιχα, ως λογαριασμοί υποχρέωσης, εξόδου και ενεργητικού αντίστοιχα

5. Την 1/1/2009 ο λογαριασμός Αποσβεσμένα Κτήρια της επιχείρησης ΑΒΓ Α.Ε. εμφάνιζε υπόλοιπο ύψους €250.000. Το έξοδο των

αποσβέσεων των κτηρίων για τη χρήση που κλείνει στις 31/12/2009 ανέρχεται σε €55.000. Τι υπόλοιπο θα εμφανίζει ο λογαριασμός

Αποσβεσμένα Κτήρια της επιχείρησης ΑΒΓ Α.Ε. στις 31/12/2009;

Α €195.000 Β €305.000 Γ €250.000 Δ €200.000

6. Η επιχείρηση ΑΒΓ Α.Ε. την 1/9/2009 δανείστηκε από την Τράπεζα Βήτα €30.000 για 15 μήνες με ετήσιο επιτόκιο 5%. Οι

τόκοι θα καταβληθούν με την εξόφληση του δανείου. Τι υπόλοιπο θα πρέπει να εμφανίζει ο λογαριασμός «Τόκοι Έξοδα» και ο

λογαριασμός «Τόκοι Πληρωτέοι» στις Οικονομικές Καταστάσεις στις 31/12/2009;

7. Σας δίνονται τα υπόλοιπα των παρακάτω λογαριασμών Ισολογισμού για την εταιρία ΩΖ Α.Ε. στις 31/12/2009 (ποσά σε χιλιάδες ευρώ):

Αποθέματα: 130 Πελάτες: 70 Προπληρωμένα Έξοδα: 25

Ταμείο: 15 Προμηθευτές: 35 Φόροι πληρωτέοι: 25

Έξοδα Πληρωτέα: 30

Να υπολογίσετε τον αριθμοδείκτη άμεσης ρευστότητας για την ΩΖ στις 31/12/2009 (με ακρίβεια 2 δεκαδικών ψηφίων).

Α 1,42 Β 0,17 Γ 2,67 Δ 0,94

8. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ερωτήματος 7 να υπολογίσετε τον αριθμοδείκτη έμμεσης ρευστότητας για την ΩΖ στις 31/12/2009 (με

ακρίβεια 2 δεκαδικών ψηφίων)

Α 0,94 Β 2,67 Γ 0,17 Δ 1,22

Αμοιβές Προσωπικού 4.925

Αναλώσεις Διαφόρων Υλικών 1.250

Αναλώσεις Πρώτων Υλών 3.000

Αποθεματικά 1/1/2009 3.200

Αποθεματικά 31/12/2009 ;

Αποσβέσεις Κτηρίων 250

Αποσβεσμένα Κτήρια 5.000

Ασφάλιστρα 250

Γενικά Έξοδα 250

Γενικά Έξοδα Πληρωτέα 2.500

Γραμμάτια Εισπρακτέα 1.750

Διάφορα Υλικά 31/12/2009 1.500

Δικαιώματα Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας 5.000

Κέρδη από Πώληση Εμπορεύσιμων Μετοχών 875

Κέρδη από Πώληση Παγίων 625

Κτήρια 7.500

Μερίσματα Χρήσης ;

Μετοχές Διαθέσιμες προς Πώληση 6.750

Μετοχικό Κεφάλαιο 7.500

Πελάτες 4.250

Προκαταβολές Πελατών 2.750

Προμηθευτές 3.000

Προπληρωμένα Ασφάλιστρα 2.750

Πρώτες Ύλες 31/12/2009 125

Πωλήσεις 17.000

Συμμετοχές σε Συνδεδεμένες Επιχειρήσεις 8.000

Ταμείο 2.400

Τόκοι Έξοδα 500

Τραπεζικά Δάνεια Πληρωτέα – Μακροπρόθεσμα 8.000

Φόροι Πληρωτέοι ;

Α Τόκοι Έξοδα: €400, Τόκοι Πληρωτέοι: €400 Β Τόκοι Έξοδα: €500, Τόκοι Πληρωτέοι: €500

Γ Τόκοι Έξοδα: €500, Τόκοι Πληρωτέοι: €400 Δ Τόκοι Έξοδα: €400, Τόκοι Πληρωτέοι: €500


19

9. Οι επιχειρήσεις Α και Β πωλούν η κάθε μια 45.000 μονάδες του ίδιου προϊόντος προς €7/μονάδα. Σε αυτό το επίπεδο παραγωγής, το

σύνολο των εξόδων είναι €180.000 και για τις δύο. Η επιχείρηση Α έχει 12/18 των εξόδων μεταβλητά, ενώ η επιχείρηση Β έχει 6/18 των

εξόδων μεταβλητά. Ποια από τις δύο επιχειρήσεις θεωρείται ότι έχει υψηλότερη λειτουργική μόχλευση; Τι επιπτώσεις θα έχει στην

κερδοφορία η διαφορά στη λειτουργική μόχλευση μεταξύ των δύο επιχειρήσεων σε περίπτωση που η παραγωγή και οι πωλήσεις

αυξηθούν (να θεωρήσετε ότι δεν υπάρχει καμία άλλη διαφορά μεταξύ των επιχειρήσεων εκτός από τη διαφορά στη λειτουργική

μόχλευση);

Α Η Α, και θα έχει μεγαλύτερη αύξηση κερδών από την Β

Β Η Β, και θα έχει μικρότερη αύξηση κερδών από την Α

Γ Η Β, και θα έχει μεγαλύτερη αύξηση κερδών από την Α

Δ Η Α, και θα έχει μικρότερη αύξηση κερδών από την Β

10. Έστω ότι για την επιχείρηση ΩΖ Α.Ε. υπάρχει το πλεονέκτημα της χρηματοοικονομικής μόχλευσης και η επιχείρηση εμφανίζει αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων 26%. Η αποδοτικότητα του συνόλου των κεφαλαίων θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη

του 26% για την ΑΒΓ;

Α Μεγαλύτερη, γιατί η ΩΖ έχει το πλεονέκτημα της χρηματοοικονομικής μόχλευσης

Β Μικρότερη, γιατί η ΩΖ έχει το πλεονέκτημα της χρηματοοικονομικής μόχλευσης

Γ Δεν έχουμε στη διάθεση μας επαρκή στοιχεία ώστε να απαντήσουμε στην ερώτηση

Δ Ίση με 26%, γιατί η ΩΖ έχει το πλεονέκτημα της χρηματοοικονομικής μόχλευσης

11. Η επιχείρηση ΑΒΓ Α.Ε. 31/12/2009 έχει δείκτη Ξένων Κεφαλαίων/Ίδια Κεφάλαια € 350.000/250.000 ενώ η επιχείρηση ΩΖ έχει την ίδια ημερομηνία δείκτη Ξένων Κεφαλαίων/Ίδια Κεφάλαια €650.000/200.000. Ποια επιχείρηση έχει μεγαλύτερη χρηματοοικονομική

μόχλευση;

Α Η ΩΖ, γιατί 650.000/200.000 > 350.000/250.000

Β Η ΑΒΓ, γιατί 650.000/200.000 > 350.000/250.000

Γ Και οι δύο επιχειρήσεις έχουν τον ίδιο βαθμό χρηματοοικονομικής μόχλευσης

Δ Δεν έχουμε στη διάθεση μας επαρκή στοιχεία ώστε να απαντήσουμε στην ερώτηση

12. Σας δίνονται οι ακόλουθες πληροφορίες για την επιχείρηση ΩΖ Α.Ε. και τη χρήση η οποία κλείνει 31/12/2009:

Βραχυχρόνιες υποχρεώσεις: €45.000 Μακροχρόνιες υποχρεώσεις: €20.000

Ενεργητικό: € 100.000 Πωλήσεις: € 45.000

Καθαρά κέρδη: € 8.000 Κέρδη προ φόρων: € 25.000

Να υπολογίσετε τον φορολογικό συντελεστή (ΦΣ) της ΩΖ στις 31/12/2009 (με ακρίβεια 2 δεκαδικών ψηφίων).

Α ΦΣ:32% Β ΦΣ:68% Γ ΦΣ:40% Δ ΦΣ:30%

13. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ερωτήματος 12, να υπολογίσετε τον αριθμοδείκτη της αποδοτικότητας των ιδίων κεφαλαίων (ΑΙΚ) στις 31/12/2009 με ακρίβεια δεκαδικών ψηφίων)

Α ΑΙΚ:25% Β ΑΙΚ:12,30% Γ ΑΙΚ:8% Δ ΑΙΚ:23%

14. Συμφωνείτε με την πρόταση: «Το κέρδος της επιχείρησης είναι αναγκαστικά χρηματικό υπόλοιπο», ναι ή όχι και γιατί; Α Ναι, γιατί εκφράζεται σε νομισματικές μονάδες

Β Όχι, γιατί εφαρμόζουμε λογιστική δεδουλευμένων εσόδων-εξόδων

Γ Ναι, γιατί εφαρμόζουμε λογιστική δεδουλευμένων εσόδων-εξόδων

Δ Όχι, γιατί τα έσοδα και τα έξοδα που το δημιουργούν εκφράζονται σε νομισματικές μονάδες

ΟΟΙΙΚΚΟΟΝΝΟΟΜΜΙΙΚΚΟΟ ΔΔΙΙΚΚΑΑΙΙΟΟ

((ΕΕΙΙΣΣΑΑΓΓΩΩΓΓΗΗ ΣΣΤΤΟΟ ΔΔΙΙΚΚΑΑΙΙΟΟ))


1. Μορφές έννομης προστασίας της προσωπικότητας κατά τον Αστικό Κώδικα.

2. Ενδοσυμβατική και εξωσυμβατική ευθύνη: Έννοια και διαφορές.

3. Ποιοι είναι οι λόγοι λύσης της ομόρρυθμης εταιρείας κατά τον Αστικό Κώδικα.


1. Το δίκαιο ως κοινωνικό φαινόμενο.

2. Το Ελληνικό Σύνταγμα και η οικονομία: αξιολογείστε τις εκατέρωθεν επιδράσεις.

3. Εμπορικές εταιρείες: αναδείξτε και δικαιολογείστε τις ομοιότητες και διαφορές μεταξύ των προσωπικών και κεφαλαιουχικών εταιρειών.


1. Η κατάχρηση και η προστασία του δικαιώματος.

2. Η επεμβατική δράση της δημόσιας διοίκησης στις επιχειρήσεις: η ιδιωτικοποίηση των δημοσίων επιχειρήσεων.

3. Η κτήση και η απώλεια της ιδιότητας του εμπόρου.

ΠΑΣΠ Πρώτη Δύναμη στο ΟΠΑ από το 1998

20


1. Οι πηγές του Δικαίου.

2. Οι οργανωτικές βάσεις του πολιτεύματος: Αξιολογείστε την αναγκαιότητά τους.

3. Το Υπουργείο Ανάπτυξης, χωρίς να ακολουθήσει καμία συγκεκριμένη διαδικασία, συνάπτει με την εταιρεία ΗΛΕΚΤΡΟΦΩΤΙΣΜΟΣ ΑΕ

σύμβαση σύμφωνα με την οποία η εταιρεία αναλαμβάνει τον ηλεκτροφωτισμό δύο βραχονησίδων στο Αιγαίο, υπό την προϋπόθεση ότι το

Υπουργείο θα θέσει στη διάθεση της εταιρείας δύο οχηματαγωγά του ελληνικού στρατού. Η εταιρεία καλοπροαίρετα προβαίνει στις

απαραίτητες ενέργειες και πράξεις προκειμένου να εκτελέσει το έργο. Ωστόσο, το Υπουργείο καθυστερεί αναιτιολόγητα, διότι έμαθε από

ανταγωνιστές της εταιρείας οι οποίοι είναι και πολιτιτκοί φίλοι του Υπουργού, ότι η εταιρεία είχε αναλάβει στο παρελθόν συναφή έργα

μερικά από τα οποία δεν τα εκτέλεσε ορθώς. Για το λόγο αυτό, ο Υπουργός καταγγέλει τη σύμβαση αναιτιολόγητα και αιφνίδια.

α. Αναφέρατε το είδος και τα χαρακτηριστικά της σύμβασης που έχει συναφθεί. β. Ποιες αρχές του διοικητικού δικαίου προσβάλλονται

και για ποιο λόγο; γ. Η εταιρεία μπορεί να απαιτήσει αποζημίωση από το Δημόσιο; Απαντήστε αιτιολογημένα στις ερωτήσεις α, β, γ.

Εξετάσεις Οκτωβρίου 2006

1. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά του δικαίου.

2. Δικαίωμα και προστασία της προσωπικότητας.

3. Τρόποι επέμβασης της Δημόσιας Διοίκησης στην Οικονομία.

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ


1. Τι λέμε σύνθετο κράτος και ποιες οι διαφορές του με το απλό;

2. Περιορισμοί των οικονομικών δραστηριοτήτων σύμφωνα με το σύνταγμα.

3. Μέθοδοι επέμβασης της διοίκησης στην επιχειρηματική δραστηριότητα του ατόμου.

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Γ. ΚΑΡΥΔΗΣ

Από τα παρακάτω τρία θέματα να απαντηθούν, κατ’ επιλογή, τα δύο.


1. Έννοια και είδη συμβατικών πράξεων της διοίκησης.

2. Έννοια και περιεχόμενο της οικονομικής ελευθερίας.

3. Περιεχόμενο και νομική ισχύς των γενικών αρχών του διοικητικού δικαίου.


1. Σχέση του Κοινοτικού Δικαίου με το Εθνικό Δίκαιο σύμφωνα με το Ελληνικό Σύνταγμα και τη νομολογία του ΔΕΚ.

2. Οι Συνταγματικοί περιορισμοί της Οικονομικής Ελευθερίας.

3. Έννοια και μορφές διοικητικών πράξεων.

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Α. ΠΛΙΑΚΟΣ

Από τα ακόλουθα τρία θέματα, επιλέξτε να αναπτύξετε τα δύο.


1. Πηγές δικαίου: Νόμος – έθιμο.

2. Το Σύνταγμα, το Διεθνές και το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Δίκαιο.

3. Η νομολογία ως πηγή του Διοικητικού Δικαίου.


1. Οι οργανωτικές βάσεις του Ελληνικού πολιτεύματος. Αναπτύξτε και αξιολογείστε την, αποτελεσματική ή μη, λειτουργία τους σήμερα

στην Ελλάδα, έτσι ώστε να θεραπευθούν τα δεινά που κατατρύχουν την Ελληνική Πολιτεία.

2. Οι περιορισμοί της οικονομικής ελευθερίας κατά το Ελληνικό Σύνταγμα. Αναπτύξτε και αξιολογείστε τους εν λόγω περιορισμούς υπό το

πρίσμα του εάν είναι επαρκείς για να αποφεύγονται οι οικονομικές κρίσεις.

3. Η επέμβαση της δημόσιας διοίκησης στην οικονομία.

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Χ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

Να απαντηθούν τα 4 από τα 5 θέματα.


1. Ο Β, βοηθός του υδραυλικού Α, οδηγώντας το μηχανάκι του αρκετά βιαστικά, προκειμένου να επιδιορθώσει έγκαιρα μια βλάβη στο σώμα

καλοριφέρ στο σπίτι του Γ, χτυπάει και τραυματίζει την πεζή Ψ. Υπάρχει ευθύνη του Α για τον τραυματισμό της Ψ;

2. Ο κ. Πολεμοχαρής, νόμιμος εκπρόσωπος του νομίμως συσταθέντος σωματείου αεροσφαίρισης «Το καλό σημάδι», εξαπατά τον εφοπλιστή

κ. Ζαπλουτίδη, λέγοντάς του πως σκοπός του σωματείου είναι μεταξύ άλλων η μίσθωση κι εκμετάλλευση πλοίων και του αποσπά μεγάλα

21

χρηματικά ποσά ως εισφορά προς το σωματείο. Έναντι ποίου μπορεί να στραφεί με αγωγή ο κ. Ζαπλουτίδης, όταν αντιληφθεί την εις βάρος

του απάτη;

3. Ο Α πωλεί στις 13.06.2009 στον Β ένα αυτοκίνητο αντί τιμήματος 10.000 Ευρώ, τα οποία χρήματα καταβάλει ο Β στον Α στις 13.06.2009

και συμφωνούν η παράδοση του αυτοκινήτου στον Β να γίνει στις 15.06.2009. Στις 14.06.2009 ο Α οδηγεί το αυτοκίνητο σε κατάσταση

μέθης και εμπλέκεται σε ατύχημα, με αποτέλεσμα το αυτοκίνητο να καταστραφεί ολοσχερώς. Ποιες αξιώσεις έχει ο Β έναντι του Α στην

περίπτωση αυτή;

Ο Δ δανειστής της εταιρίας «Θάνος και Πάνος Κολοκυθάκης Ε.Ε.» με αγωγή του κατά του ετερόρρυθμου εταίρου Θάνου Κολοκυθάκη

ζητά το ποσό των 10.000 Ευρώ που του οφείλει η εταιρία. Ο Θάνος Κολοκυθάκης αντιτείνει ότι είναι ετερόρρυθμος εταίρος και ευθύνεται

μόνο μέχρι το ποσό της εισφοράς του που είναι 2.000 ευρώ. Ορθά;

4. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις κατάρτισης έγκυρης δικαιοπραξίας;

Να απαντηθούν τα ΤΡΙΑ από τα τέσσερα θέματα


1. Το Δ.Σ. της Σ Α.Ε., αγοράζει πολυτελή έπιπλα κουζίνας, μία σάουνα και μία συσκευή υδρομασάζ από τον Δ. Όταν ο Δ αναζητά την

πληρωμή των οφειλoμένων από την Σ, το νέο Δ.Σ. αρνείται να καταβάλει τα οφειλόμενα με τον ισχυρισμό ότι αντικείμενο της εταιρείας

είναι η διάλυση πλοίων. Αξιολογήστε τον ισχυρισμό του νέου Δ.Σ. της Σ.

2. Πώς ευθύνονται οι εταίροι για τα εταιρικά χρέη στην Ομόρρυθμη Εταιρία (Ο.Ε.), στην Ετερόρρυθμη Εταιρία (Ε.Ε.), στην Ανώνυμη

Εταιρία (Α.Ε.) και στην Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.);

3. Ο συνταξιούχος πια δικηγόρος Α χαρίζει με ιδιωτικό συμφωνητικό τον εξοπλισμό του δικηγορικού του γραφείου στη νεαρά δικηγόρο Β

και της παραδίδει τον εξοπλισμό αυτό. Είναι έγκυρη η δωρεά αυτή;

4. Ο μεσίτης ακινήτων Α, εκμεταλλευόμενος την απειρία και τις ανάγκες του Β για εξεύρεση χρημάτων προκειμένου να εγχειρισθεί η

σύζυγός του που πάσχει από ανίατη ασθένεια, πετυχαίνει να αγοράσει το οικόπεδο του Β αντί του εξευτελιστικού ποσού των 20.000

Ευρώ, ενώ η πραγματική του αξία ανέρχεται σε 200.000 Ευρώ. Είναι έγκυρη η ως άνω αγοραπωλησία του οικοπέδου του Β στον Α;

5.


1. Στοιχεία του κράτους.

2. Γενικές αρχές της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών και της δημοσιονομικής σταθερότητας.

3. Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείου-Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας: αναπτύξτε τις ομοιότητες και τις διαφορές των δύο

αρχών.

ΣΣΥΥΓΓΧΧΡΡΟΟΝΝΗΗ ΕΕΥΥΡΡΩΩΠΠΑΑΪΪΚΚΗΗ ΙΙΣΣΤΤΟΟΡΡΙΙΑΑ

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Π. ΤΣΑΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ

Να απαντηθούν δύο από τις τέσσερις ερωτήσεις. Η μία μεταξύ 1-2 και η άλλη μεταξύ 3-4.


1. Γιατί ο Δαρβίνος άσκησε καθοριστική επιρροή στην κοινωνική και πολιτική σκέψη του Καρλ Μάρξ;

2. Γιατί ο Κριμαϊκός πόλεμος λειτούργησε σαν καταλύτης για την ανάληψη ενός μεταρρυθμιστικού προγράμματος στη Ρωσία; Σε ποιους

τομείς εστιάστηκαν αυτές οι μεταρρυθμίσεις και ποια ήταν τα αποτελέσματά τους;

3. Γιατί ο Κέυνς θεωρούσε ότι οι οικονομικοί όροι της συνθήκης των Βερσαλλιών θα υποθήκευαν την ειρήνη στην Ευρώπη;

4. Ποιοι ήταν οι λόγοι που οδήγησαν τις ΗΠΑ να εγκαταλείψουν τον απομονωτισμό μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου;

Ποιες ήταν οι σημαντικότερες πρωτοβουλίες οι οποίες σηματοδότησαν το τέλος του αμερικανικού απομονωτισμού;


1. Πού συγκλίνουν και πού αποκλίνουν οι απόψεις του Ρουσσώ και του Adam Smith;

2. Γιατί οι επαναστάσεις του «1848» είχαν μεγαλύτερες και βαθύτερες συνέπειες στη Γερμανία, σε σύγκριση με τη Γαλλία και Αγγλία;

3. Ποιοι ήταν οι βασικοί λόγοι για την αστάθεια στα διεθνή νομισματικά μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο; Γιατί οι προσπάθειες

σταθεροποίησης του Διεθνούς Νομισματικού Συστήματος δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα την περίοδο του Μεσοπολέμου;

4. Γιατί η πολιτική του «κατευνασμού» απέναντι στον Χίτλερ θεωρείται από ορισμένους ως υπόλογη για την πρόκληση του Β’ Παγκοσμίου

Πολέμου;


1. Ποια ήταν τα αίτια για την έκρηξη του κινήματος του «Λουδισμού»; Γιατί αυτό προσέλαβε μεγαλύτερες διαστάσεις στη Βρετανία; Γιατί

αυτή η μορφή δράσης αποδείχτηκε αναποτελεσματική;

2. Αναλύστε τους λόγους που οδήγησαν στον Κριμαϊκό πόλεμο. Γιατί αυτός επέδρασε στην ανάληψη του μεταρρυθμιστικού προγράμματος

στη Ρωσία; Σε ποιους τομείς εστιάστηκαν αυτές οι μεταρρυθμίσεις;

3. Το Σχέδιο Μπριάν του 1930 θεωρείται προπομπός της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Ποιες ήταν οι βασικές προτάσεις του Σχεδίου Μπριάν και

γιατί αυτό τελικά ναυάγησε;

4. Ποιοι ήταν οι λόγοι για την εξάπλωση του Φασισμού μετά το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου; Γιατί ο Φασισμός μπόρεσε να

επικρατήσει σε χώρες όπως η Γερμανία ή η Ιταλία;

22


1. Τι εννοούμε με «πρωτόγονη συσσώρευση κεφαλαίου»; Γιατί αυτή πήρε τόσο ακραία μορφή στη Βρετανία και πώς αντέδρασαν τα

θιγόμενα στρώματα;

2. Ποιοι ήταν οι λόγοι για τη σύγκλιση του Συνεδρίου του Βερολίνου; Γιατί αυτό το Συνέδριο έπαιξε μεγάλη σημασία στις μετέπειτα

εξελίξεις στα Βαλκάνια;

3. Αναλύστε τους λόγους για τους οποίους οι ΗΠΑ ενεπλάκησαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Γιατί η αμερικανική εμπλοκή καθόρισε την

έκβαση του πολέμου;

4. Αναλύστε τις πολιτικές και κοινωνικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης που ξέσπασε το 1929. Σε ποιες περιοχές της Ευρώπης αυτή η

κρίση είχε το μεγαλύτερο αντίκτυπο και γιατί;


1. Γιατί ο Adam Smith θεωρείται «γνήσιο τέκνο του Διαφωτισμού»; Ποιες είναι οι πιο σημαντικές διαφορές στις απόψεις μεταξύ του

Rousseau και του Adam Smith;

2. Σε τι διαφέρει η «Δεύτερη βιομηχανική επανάσταση» από την πρώτη; Ποιες ήταν οι επιπτώσεις της στην παγκόσμια κατανομή ισχύος;

3. Ποιοι ήταν οι λόγοι για την εμφάνιση του φασισμού μετά το τέλος του Α’ Παγκόσμιου Πόλεμου στην Ευρώπη; Τεκμηριώστε την άποψή

σας με αναφορά στην περίπτωση της Ιταλίας ή της Γερμανίας.

4. Τι ήταν το σχέδιο Μπριάν του 1930 και γιατί αυτό θεωρείται προπομπός των προσπαθειών για ευρωπαϊκή ολοκλήρωση μετά το δεύτερο

παγκόσμιο πόλεμο;


1. Τι ήταν οι «ουτοπιστές» σοσιαλιστές και με ποιους τρόπους προσπάθησαν να υλοποιήσουν τις ιδέες τους; Ποια ήταν η βασική κριτική που

τους άσκησαν οι Μαρξιστές;

2. Ποιοι ήταν οι λόγοι για την ανάπτυξη του κινήματος των «σοφραζετών»; Γιατί τα μέλη του κατηγορήθηκαν ότι χρησιμοποίησαν

«τρομοκρατικά μέσα» για την επίτευξη των στόχων τους;

3. Ο «κατευνασμός δεν είναι απαραίτητα καταδικαστέος αρκεί να ασκείται από θέση ισχύος». Σχολιάστε αυτήν την άποψη με βάση τη στάση

των Αγγλο-Γάλλων απέναντι στον Χίτλερ έως το 1939.

4. Τι προέβλεπε το σχέδιο Μπριάν του 1930 για ευρωπαϊκή ενοποίηση και γιατί αυτό δεν καρποφόρησε;

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΜΠΛΑΒΟΥΚΟΣ

Να απαντήσετε στα δύο από τα τρία ερωτήματα.


1. (α) Τι επιπτώσεις είχε η γερμανική ενοποίηση στο ευρωπαϊκό σύστημα διεθνών σχέσεων; (β) Πώς διαμορφώνεται η ευρωπαϊκή τάξη πραγμάτων μετά το γαλλο-πρωσικό πόλεμο του 1870-1;

2. (α) Σε πόσες φάσεις μπορούμε να χωρίσουμε τις επαναστάσεις του 1848; Ποια τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε φάσης και οι βασικοί

πρωταγωνιστές;

(β) Οι επαναστάσεις του 1848 ήταν εθνικής ή ταξικής φύσης; Αναφέρετε παραδείγματα προς τεκμηρίωση της θέσης σας.

3. (α) Ποιες οι κοινωνικοπολιτικές συνέπειες της οικονομικής ύφεσης του 1929-30;

(β) Πώς εκδηλώθηκε και πώς αντιμετωπίστηκε η άνοδος του φασισμού σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες;


1. Η δεκαετία του 1860-70 χαρακτηρίζεται από δύο πολύ σημαντικές πολιτικές εξελίξεις με μακροχρόνιες συνέπειες για την πολιτική και

στρατιωτική ισορροπία της Ευρώπης. Ποιες είναι οι δύο αυτές εξελίξεις και τι επιπτώσεις είχαν στο ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα;

2. Πώς αντιμετώπισαν οι νικήτριες δυνάμεις της Entente την ηττημένη Γερμανία στο τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου; Τι συνέπειες είχε

αυτή η αντιμετώπιση;

3. Ποια ήταν τα βασικά χαρακτηριστικά της «πολιτικής κατευνασμού» που ακολούθησαν η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία μπροστά στον

αναδυόμενο γερμανικό επεκτατισμό τη δεκαετία του 1930;


Να απαντηθούν δύο από τις τέσσερις ερωτήσεις. Η μία μεταξύ 1-2 και η άλλη μεταξύ 3-4.


1. Γιατί η θεωρία του Δαρβίνου είχε τόσο μεγάλο κοινωνικό και πολιτικό αντίκτυπο και ιδιαίτερα στη σκέψη του Καρλ Μαρξ;

2. Ποιοι ήταν οι κυριότεροι λόγοι για το ξέσπασμα του κινήματος του «Λουδισμού»; Ποια ήταν τα βασικά χαρακτηριστικά αυτού του

κινήματος και πόσο αποτελεσματικό ήταν αυτό;

3. Που εστιάζονταν η κριτική που άσκησε ο Κέυνς στους οικονομικούς όρους της Συνθήκης των Βερσαλλιών;

4. Τι εννοούμε με τον όρο «κατευνασμό» και γιατί αυτός θεωρείται από πολλούς ιστορικούς υπόλογος για την έκρηξη του Δεύτερου

Παγκόσμιου Πολέμου;

ΠΑΣΠ 21 Χρόνια Πρώτη Δύναμη στο ΔΕΟΣ

23


1. Γιατί η Βρετανία αναδείχθηκε ως η πολιτική και οικονομική υπερδύναμη μετά τον τερματισμό των Ναπολεόντειων Πολέμων;

2. Γιατί το φαινόμενο του ευρωπαϊκού Ιμπεριαλισμού πήρε τεράστιες διαστάσεις στα τέλη του 19ου -αρχές του 20ου αιώνα; Ποια ήταν η

Μαρξιστική προσέγγιση στην ερμηνεία αυτού του φαινομένου;

3. Που εστιαζόταν η κριτική που άσκησε ο Κέυνς στους οικονομικούς όρους της Συνθήκης των Βερσαλλιών;

4. Ποιες ήταν οι κοινωνικοπολιτικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης που ξέσπασε το 1929; Γιατί η κρίση προσέλαβε μεγαλύτερες

διαστάσεις στη Γερμανία;

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΜΠΛΑΒΟΥΚΟΣ

Να απαντήσετε στα δύο από τα τρία ερωτήματα.


1. Ποια η στάση των ΗΠΑ προς τη Σοβιετική Ένωση και την Ευρώπη μετά το τέλος του ΄Β Παγκοσμίου Πολέμου; Ποια είναι τα βασικά

χαρακτηριστικά της περιόδου του «Ψυχρού Πολέμου»;

2. Που οφείλεται η κατάρρευση της φιλελεύθερης αστικής ιδεολογίας την περίοδο του Μεσοπολέμου και πως συνδέεται με την άνοδο του

φασισμού; Σε τι διαφέρει η άνοδος στην εξουσία των φασιστικών δυνάμεων στην Ιταλία και στη Γερμανία;

3. Ποιες ήταν οι συνέπειες της Γερμανικής ενοποίησης στο ευρωπαϊκό συστημα διεθνων σχεσεων;


1. Τι διαφοροποιείται στο Ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό με την ενοποίηση της Γερμανίας;

2. Ποιοι οι λόγοι εμφάνισης του ιμπεριαλισμού και της αποικιοκρατίας το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα;

3. Ποια είναι η βασική ομοιότητα και τα κοινά χαρακτηριστικά ανάμεσα στις επαναστάσεις του 1848 και τη Ρώσικη επανάσταση του 1917;

4. Τι πρέσβευε και πώς υλοποιήθηκε το Αμερικανικό δόγμα της ‘ανάσχεσης’ κατά τη διάρκεια του ‘Ψυχρού Πολέμου’ με τη Σοβιετική

Ένωση; Αναφέρετε σχετικά παραδείγματα.

Οι μέχρι σήμερα αποκαλύψεις μας έχουν ως αποτέλεσμα:

Να παραιτηθεί από Αντιπρόεδρος της Κτηματολόγιο Α.Ε, ο πρώην αντιπρύτανης Ι. Κατσουλάκος,

Να παραιτηθεί από την θέση του Διευθύνοντος Συμβούλου της Proton Bank, o Τρ. Κολλίντζας και

να παραπεμφθεί στο πειθαρχικό συμβούλιο των μελών ΔΕΠ,

Να ακυρωθεί η 18μηνη παράνομη εκπαιδευτική άδεια που ζήτησε από την ΓΣ της ΟΔΕ ο Ι.

Τζωάννος .

ΠΑΣΠ Πρώτη Δύναμη

Διαφάνεια στο Ο.Π.Α

24

ΕΕΙΙΣΣΑΑΓΓΩΩΓΓΗΗ ΣΣΤΤΗΗΝΝ ΠΠΛΛΗΗΡΡΟΟΦΦΟΟΡΡΙΙΚΚΗΗ


ΘΕΜΑΤΑ Ν. ΜΑΛΕΥΡΗ

ΘΕΜΑ 1 [Μονάδες 25] α) Να περιγράψετε τις φάσεις λειτουργίας ενός Η/Υ. [40%]

β) Με ποιους τρόπους μπορεί να γίνει εισαγωγή δεδομένων σε έναν Η/Υ; [40%] γ) Περιγράψτε τις φάσεις του κύκλου επεξεργασίας της πληροφορίας. [30%]

ΘΕΜΑ 2 [Μονάδες 25] α) Να περιγράψετε τη λειτουργία της Κεντρικής Μονάδας Επεξεργασίας (ΚΜΕ) του Η/Υ καθώς και τις μονάδες από τις οποίες αυτή απαρτίζεται. [50%]

β) Εξηγείστε τι είναι το λειτουργικό σύστημα και ποια η χρησιμότητά του σε έναν υπολογιστή. [50%]

ΘΕΜΑ 3 [Μονάδες 25] α) Να γίνουν οι παρακάτω πράξεις:

(11010011)2 (5371)8

+ -

(10111011)2 (3452)8 [20%]

β) Να μετατραπούν οι παρακάτω αριθμοί:

(2453)8 στο Δεκαδικό σύστημα (3245)10 στο Οκταδικό σύστημα

(6271)16 στο Δυαδικό σύστημα

(4362)8 στο Δεκαεξαδικό σύστημα

Σημείωση: Δώστε αναλυτικά τα βήματα της μετατροπής [80%]

ΘΕΜΑΤΑ Α. ΓΛΥΝΟΥ

ΘΕΜΑ 1 [Μονάδες 25] α) Πώς και από ποια επιλογή ανοίγουμε ένα προϋπάρχον έγγραφο από το σκληρό δίσκο (όπως το C) ή από δισκέτα (3.5 Floppy A) στο Word; Πώς

μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα νέο έγγραφο στο Word; [30%]

β) Πώς γίνεται το κλείσιμο εγγράφου (Close) και η έξοδος (Exit) από το Word; Ποια εντολή προηγείται από το κλείσιμο Αρχείου (Close) και την έξοδο (Exit) από το Word; [40%]

γ) Ποια η διαφορά της εντολής «Αποθήκευση» (Save) από την εντολή «Αποθήκευση ως» (Save as) στο Word; [30%]

ΘΕΜΑ 2 [Μονάδες 25] α) Ποιες είναι οι ρυθμίσεις που πρέπει να πραγματοποιηθούν κατά την είσοδο στο Eudora για πρώτη φορά; [50%]

β) Πώς κάνουμε επιλογή «φόντου» (background) και «προφύλαξη οθόνης» (screen saver) στα Windows (95/98); [50%]

ΘΕΜΑ 3 [Μονάδες 25] α) Πώς κάνουμε εισαγωγή αρίθμησης ή κουκίδας (bullets) στο κείμενο και πώς τροποποιούμε τη μορφή της κουκίδας ή της αρίθμησης στο Word; [50%]

β) Αναφέρετε τρεις από τις πολλές τροποποιήσεις/ρυθμίσεις που μπορεί να κάνει κάποιος στο περιβάλλον των Windows (95/98) από τον “Πίνακα Ελέγχου” (Control Panel) και κάντε πολύ σύντομη περιγραφή της κάθε μίας. [50%]

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Ν. ΜΑΛΕΥΡΗΣ

Να απαντήσετε στα δύο (2) από τα τρία (3) θέματα.

Εξετάσεις Μαρτίου 2004

ΜΕΡΟΣ Α

ΘΕΜΑ 1 [Μονάδες 25] α) Ποια από τις φάσεις λειτουργίας του υπολογιστή θεωρείτε πιο σημαντική και γιατί; [30%]

β) Με ποιους τρόπους μπορεί να γίνει εισαγωγή δεδομένων σε έναν Η/Υ; [30%]

γ) Εξηγείστε γιατί οι αριθμητικές πράξεις μπορούν να αναχθούν σε λογικές σε έναν Η/Υ. [40%]

ΘΕΜΑ 2 [Μονάδες 25] α) Να περιγράψετε τη λειτουργία της Κεντρικής Μονάδας Επεξεργασίας (ΚΜΕ) του Η/Υ καθώς και τις μονάδες από τις οποίες αυτή απαρτίζεται. [30%]

β) Σχεδιάστε μια διάταξη από πύλες που να προσθέτει ζεύγη δυαδικών ψηφίων. Δείξτε αναλυτικά πως γίνεται η πρόσθεση για όλα τα ζεύγη των ψηφίων.

[70%]

ΘΕΜΑ 3 [Μονάδες 25] α) Εξηγείστε γιατί όλες οι αριθμητικές πράξεις μπορούν να αναχθούν σε μια και μόνη και ποια είναι αυτή; Να γίνουν οι παρακάτω πράξεις. Οι αφαιρέσεις να γίνουν με τη μέθοδο του συμπληρώματος.

(10101110)2 (562)8 (31Β)16 - - +

(10011011)2 (634)8 (45Α)16 [30%]

β) Να μετατραπούν οι παρακάτω αριθμοί: (1256)8 στο Δεκαδικό σύστημα

(42786)10 στο Οκταδικό σύστημα

(62Β36C)16 στο Δυαδικό σύστημα (43276)8 στο Δεκαεξαδικό σύστημα [70%]

Σημείωση: Δώστε αναλυτικά τα βήματα της μετατροπής

25

ΜΕΡΟΣ Β

ΘΕΜΑ 1 [Μονάδες 25] α) Πώς κάνουμε «Προσθήκη» και «Αφαίρεση» γραμμών (rows) και στηλών (columns) ενός πίνακα στο Word; [25%]

β) Ποια η διαφορά της εντολής «Αποθήκευση» (Save) από την εντολή «Αποθήκευση ως» (Save as) στο Word; [25%]

γ) Περιγράψτε τα τρία γραμματοκιβώτια (mailboxes) στο EUDORA: In, Out και Trash. [25%]

δ) Ποια η διαφορά μεταξύ Bcc και Cc κατά τη σύνταξη ενός μηνύματος στο Eudora; [25%]

ΘΕΜΑ 2 [Μονάδες 25] α) Ποιον τύπο (σε μορφή των συντεταγμένων των κελιών) θα εισάγετε για τον υπολογισμό του Πραγματικού ΑΕΠ; [30%]

β) Τι θα κάνετε για να μειώσετε το μέγεθος της γραμματοσειράς; [25%]

γ) Πώς θα βάλετε περιθώρια στον πίνακά σας; [25%]

δ) Πώς θα εκτυπώσετε τον πίνακα; [20%]

ΘΕΜΑ 3 [Μονάδες 25]

α) Με ποια συνάρτηση θα βρείτε τον αντίστροφο του πίνακα Α; [35%]

β) Με ποιο τρόπο καταχωρείτε συναρτήσεις που το αποτέλεσμά τους είναι όρισμα (και όχι

μοναδική τιμή); [35%]

γ) Πώς θα βάλετε χρωματικό φόντο στον πίνακά σας; [30%]

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Ν. ΜΑΛΕΥΡΗΣ - Α. ΓΛΥΝΟΥ


ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

Θέμα 1ο 1. Να σχεδιάσετε στο Word τον κύκλο επεξεργασίας της πληροφορίας. Εξηγείστε κάθε φάση του κύκλου αυτού. [12 Μον]

2. Να εξηγήσετε αναλυτικά πως οι αριθμητικές και λογικές πράξεις ανάγονται σε μία. [7 Μον]

3. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της μνήμης ενός υπολογιστή; [6Μον]

Θέμα 2ο 1. Να γίνουν οι παρακάτω πράξεις: Οι αφαιρέσεις να γίνουν και με τη μέθοδο του συμπληρώματος. [15 Μον]

2. Να μετατρέψετε τους παρακάτω αριθμούς: στο Δυαδικό σύστημα με δύο τρόπους και στο Δεκαεξαδικό

σύστημα με δύο τρόπους. Φτιάξτε τον πίνακα αντιστοίχησης των συστημάτων 2δικού, 8δικού, 10δικού, και 16δικού.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ

Θέμα 1ο [30 Μον]

1. Οι αγοραίες καμπύλες ζήτησης και προσφοράς περιγράφονται από τις ακόλουθες συναρτήσεις: .

Να βρεθεί η ισορροπία στη συγκεκριμένη αγορά (τιμή και ποσότητα) με τον κανόνα του Cramer.

2. Έστω ότι η ζήτηση που αντιμετωπίζει μια επιχείρηση είναι της μορφής , όπου P συμβολίζει την τιμή του προϊόντος και Q

την ποσότητα.

Να βρεθούν τα συνολικά, μέσα και οριακά έσοδα που απορρέουν από την παραγωγή και πώληση των πρώτων 20 μονάδων προϊόντος. Να

παρασταθούν σε κοινό διάγραμμα.

Έστω ότι το συνολικό κόστος παραγωγής δίνεται από την σχέση . Σε ποιο επίπεδο παραγωγής μεγιστοποιούνται τα κέρδη;

Έστω ότι η επιχείρηση επιβαρύνεται πρόσθετα με το σταθερό κόστος των 140 μονάδων. Η πληρωμή αυτή θα αλλάξει την ποσότητα που

παράγει η επιχείρηση; Να παρασταθούν σε κοινό διάγραμμα οι καμπύλες κερδών της επιχείρησης πριν και μετά την πρόσθετη πληρωμή.

Ενημερωθείτε…

οι 10 Προτάσεις της ΠΑΣΠ

για τη βελτίωση του Μέσου Όρου

των φοιτητών του ΔΕΟΣ

26

ΠΕΤΥΧΑΜΕ…

τη Χορήγηση Ξενόγλωσσων

Μεταφρασμένων Πιστοποιητικών

από το Ο.Π.Α για όλους τους φοιτητές

Αντίγραφο Πτυχίου

Βεβαίωση Αναλυτικής Βαθμολογίας

Θέμα 2ο [20 Μον] Δακτυλογραφήστε το παρακάτω κείμενο όπως το βλέπετε. Παντού η γραμματοσειρά είναι Tahoma. Προσέξτε εάν το κείμενο σε κάποιο

σημείο είναι έντονο (bold), πλάγιο (italic) ή/και υπογραμμισμένο (underline) να κάνετε το ίδιο. Το μέγεθος της γραμματοσειράς είναι 12

και το χρώμα μαύρο εκτός εάν δίνονται διαφορετικές οδηγίες με το νούμερο ή/και το χρώμα μέσα στον κύκλο δίπλα από τη λέξη ή στο

τέλος της πρότασης. (Βοήθεια: σε κάποιο στάδιο πρέπει να κάνετε ένα πίνακα 2Χ2).

27

ΜΜΑΑΚΚΡΡΟΟΟΟΙΙΚΚΟΟΝΝΟΟΜΜΙΙΚΚΗΗ ΙΙΙΙ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ


ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Απαντήστε υποχρεωτικά στην πρώτη ερώτηση και σε μία από τις ακόλουθες δύο.

1. Χρησιμοποιείστε το υπόδειγμα «της πλάνης του εργάτη» (worker-misperception model) προκειμένου να εξηγήσετε το ανερχόμενο της καμπύλης

συναθροιστικής προσφοράς στη βραχυχρόνια περίοδο. Απαιτείται αλγεβρική παρουσίαση. (3 μονάδες)

2. Υποθέστε μια οικονομία στην οποία το προϊόν είναι στο φυσιολογικό του ποσοστό, αλλά διαταράσσεται από μια αρνητική διαταραχή από την πλευρά της προσφοράς (negative supply shock). Δείξτε διαγραμματικά και εξηγείστε αναλυτικά τι θα συμβεί στο προϊόν στη βραχυχρόνια και στη μακροχρόνια περίοδο. Υπάρχει χώρος για

άσκηση κρατικής παρέμβασης; Εξηγείστε. (3 μονάδες)

3. Συζητείστε αναλυτικά τη Ρικαρδιανή προσέγγιση για το δημόσιο χρέος. Πόσο σοβαρά πρέπει να τη λαμβάνουμε υπόψη; (3 μονάδες)

ΑΣΚΗΣΕΙΣ Λύστε μία από τις ακόλουθες ασκήσεις

1. Υποθέστε το ακόλουθο μη-γραμμικό υπόδειγμα συναθροιστικής ζήτησης:

: y=c y-t(y) ( )IS i r g (1) : ( ) ( )M

LM m l r k yp (2)

( )T t y (3) όπου '(.) 0, '(.) 0, '(.) 0 και t'(.)>0c i k

(α) Δείξτε ότι η κλίση της IS είναι κατερχόμενη και της LM ανερχόμενη. (β) Λύστε για τον δημοσιονομικό και τον νομισματικό πολλαπλασιαστή ως προς το προϊόν και δείξτε ότι έχουν το προβλεπόμενο από τη θεωρία πρόσημο. (γ) Δείξτε ότι η καμπύλη συναθροιστικής ζήτησης έχει αρνητική κλίση.

(4 μονάδες)

2. Θεωρείστε το ακόλουθο γραμμικό μακροοικονομικό υπόδειγμα:

y c y T r p G

(1) M

r yp

(2)

όπου y είναι το πραγματικό προϊόν, Τ είναι οι πραγματικοί αυτόνομοι φόροι, r είναι το ονομαστικό επιτόκιο, G είναι οι πραγματικές δημόσιες δαπάνες, Μ

είναι η ονομαστική ποσότητα χρήματος, p είναι το επίπεδο τιμών, p

είναι ο ρυθμός πληθωρισμού και c>0, γ>0, λ>0, κ>0 είναι παράμετροι. Υποθέστε ότι

τα p και p

είναι εξωγενή. Υποθέστε ότι τα Μ, G, Τ είναι μέσα οικονομικής πολιτικής. (α) Δείξτε αλγεβρικά και μετά διαγραμματικά, τη μακροοικονομική

ισορροπία στο χώρο (p,y), δηλαδή AD-AS. (β) Δείξτε αλγεβρικά τι συμβαίνει στο προϊόν, αν Τ και G αυξηθούν το ίδιο. (γ) «Αν η οικονομία είναι όπως στο

(β), ο Υπουργός Οικονομικών είναι πολύ τυχερός». Σχολιάστε πολύ σύντομα. (δ) Υποθέστε τώρα ότι οι τιμές γίνονται ενδογενείς και πλήρως ευέλικτες.

Συζητείστε σύντομα τι αλλάζει στα (α) και (β). Σημείωση: αλγεβρική παρουσίαση του τροποποιημένου υποδείγματος είναι μόνο προαιρετική. (ε) Αν η οικονομία είναι όπως στο (δ) και είσαστε Υπουργός Οικονομικών, τι θα κάνατε για να μειώσετε την ανεργία; Συζητείστε πολύ σύντομα.


ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Απαντήστε υποχρεωτικά στην πρώτη ερώτηση και σε μία από τις ακόλουθες δύο.

1. Χρησιμοποιήστε το υπόδειγμα «της ακαμψίας των μισθών» προκειμένου να εξηγήσετε το ανερχόμενο της καμπύλης συναθροιστικής

προσφοράς στη βραχυχρόνια περίοδο. Απαιτείται αλγεβρική παρουσίαση. (3 μονάδες)

2. Γιατί οι κλασικοί οικονομολόγοι χρειάζονται την ποσοτική θεωρία του χρήματος; Πώς μετέτρεψαν μια ταυτότητα σε μια θεωρία

προσδιορισμού των τιμών και του πληθωρισμού; (3 μονάδες)

3. Υποθέστε μια οικονομία στην οποία το προϊόν είναι στο φυσιολογικό του ποσοστό και την οποία «κτυπάει» μια θετική διαταραχή από την

πλευρά της ζήτησης. Δείξτε διαγραμματικά τι θα συμβεί στο προϊόν στη βραχυχρόνια και στη μακροχρόνια περίοδο, εάν υποθέσετε ότι η

οικονομία χαρακτηρίζεται από το υπόδειγμα «της πλάνης των εργαζομένων». (3

μονάδες)

ΑΣΚΗΣΕΙΣ Λύστε μία από τις ακόλουθες ασκήσεις

1. Θεωρείστε την καμπύλη Phillips )( euu , όπου u είναι το ποσοστό ανεργίας, u είναι το φυσικό ποσοστό ανεργίας, π είναι

ο πληθωρισμός, πe είναι ο αναμενόμενος πληθωρισμός και α.>0. Οι εργαζόμενοι διαμορφώνουν τις προσδοκίες τους για τον αναμενόμενο

πληθωρισμό, πe, ελαχιστοποιώντας τη συνάρτηση: (π – πe)2, ενώ η κυβέρνηση με τη σειρά της επιλέγει το π προκειμένου να

ελαχιστοποιήσει τη συνάρτηση: (u2 + βπ2), όπου β>0. (α) Ποια είναι η λύση ισορροπίας, όταν η οικονομική πολιτική γίνεται με διακριτική

ευχέρεια (discretion); (β) Ποια είναι η λύση ισορροπίας, όταν η οικονομική πολιτική γίνεται με κανόνες (rules); (γ) Μπορεί το αποτέλεσμα

του (β) να είναι μία ισορροπία; (δηλαδή να είναι χρονικά-συνεπής (λύση, time-consistent)) (δ) Βάσει των αποτελεσμάτων στα (α) και (β),

τι είδους μακροοικονομική πολιτική θα συνιστούσατε στην ελληνική κυβέρνηση;

(4 μονάδες)

2. “Η συνάρτηση Συνολικής Ζήτησης (Aggregate Demand, AD) δεν είναι μια απλή συνάρτηση ζήτησης προϊόντος, αλλά μια σχέση ισορροπίας

στις αγορές προϊόντος και χρήματος”. (α) Εξηγείστε χρησιμοποιώντας ένα γραμμικό υπόδειγμα της επιλογής σας, και ταυτόχρονα αποδείξτε

ότι η AD έχει αρνητική κλίση. (β) Σχεδιάστε μια συνάρτηση Συνολικής Προσφοράς (Aggregate Supply, AS) μαζί με την AD. Εξηγείστε.

(4 μονάδες)

28


Θέμα Α (4 μονάδες/0,5 μονάδα ανά ερώτηση)

Να απαντήσετε, αιτιολογώντας εν συντομία, οκτώ (8) από τις παρακάτω δέκα (10) ερωτήσεις.

Α1. Έχοντας υπόψη σας το υπόδειγμα IS-LM και υποθέτοντας ότι η επένδυση δεν εξαρτάται από το επιτόκιο, μία αύξηση της

δημόσιας δαπάνης θα προκαλέσει: α. Καμία μεταβολή στο επιτόκιο. β. Καμία μεταβολή στο προϊόν. γ. Καμία μεταβολή στην επένδυση. δ. Μία αύξηση στην επένδυση.

Α2. Μία προσωρινή αρνητική εξωγενής διαταραχή από την πλευρά της προσφοράς θα προκαλέσει: α. Αύξηση στο προϊόν στη βραχυχρόνια περίοδο για να αντιμετωπιστεί η δύσκολη οικονομική συγκυρία.

β. Άνοδο των τιμών μόνο στη μακροχρόνια περίοδο, εφόσον η κυβέρνηση δεν παρέμβει. γ. Άνοδο των τιμών μόνο στη μακροχρόνια περίοδο, εφόσον η κυβέρνηση παρέμβει.

δ. Άνοδο των τιμών μόνο στη βραχυχρόνια περίοδο, εφόσον η κυβέρνηση παρέμβει.

ε. Άνοδο των τιμών μόνο στη βραχυχρόνια περίοδο, εφόσον η κυβέρνηση δεν παρέμβει.

Α3. Υποθέστε ότι η οικονομία αρχικά λειτουργεί κάτω από συνθήκες πλήρους απασχόλησης και ότι το αναμενόμενο επίπεδο τιμών την

περίοδο t είναι: pte=pt-1. Έχοντας υπόψη σας το υπόδειγμα AD-AS, γνωρίζετε ότι μία μείωση της δημόσιας δαπάνης, η οποία

συνοδεύεται από μία ταυτόχρονη αύξηση της προσφοράς χρήματος, θα προκαλέσει: α. Μία αύξηση στο προϊόν και μία μείωση στο συνολικό επίπεδο τιμών στη βραχυχρόνια περίοδο.

β. Μία μείωση στο προϊόν και μία μείωση στον ονομαστικό μισθό στη βραχυχρόνια περίοδο. γ. Μία μείωση στην επένδυση στη μακροχρόνια περίοδο. δ. Μία μείωση στο επιτόκιο στη μακροχρόνια περίοδο.

ε. Μία αύξηση στο συνολικό επίπεδο τιμών, καμία μεταβολή στο προϊόν και καμία μεταβολή στο επιτόκιο στη μακροχρόνια περίοδο. Α4. Στα πλαίσια του υποδείγματος AD-AS, η μακροχρόνια επίπτωση μίας μείωσης στην προσφορά χρήματος είναι: α. Μία μείωση του προϊόντος. β. Μία αύξηση του επιτοκίου. γ. Μία μείωση του επιπέδου τιμών. δ. Όλα τα παραπάνω. ε. Τίποτα από τα παραπάνω.

Α5. Το παράδοξο της αποταμίευσης προκύπτει όταν η προσπάθεια για μεγαλύτερη αποταμίευση οδηγεί τελικά: α. Σε μεγαλύτερη αποταμίευση. β. Σε μεγαλύτερη επένδυση. γ. Σε χαμηλότερο προϊόν και χαμηλότερη επένδυση.

δ. Σε υψηλότερο προϊόν και χαμηλότερη επένδυση. ε. Σε καμία μεταβολή στην οικονομία.

Α6. Υποθέστε ότι η προσδοκία για τον αναμενόμενο πληθωρισμό βασίζεται στην ακόλουθη σχέση: πte=θπt-1. Εάν, θ=1, τότε:

α. Μία μείωση στο ποσοστό ανεργίας δεν θα έχει καμία επίπτωση στον πληθωρισμό.

β. Χαμηλά ποσοστά ανεργίας θα προκαλέσουν σταθερά αυξανόμενους ρυθμούς πληθωρισμού.

γ. Το ποσοστό ανεργίας δεν θα αποκλίνει από το φυσιολογικό ποσοστό. δ. Έχουμε την περίπτωση του στασιμοπληθωρισμού.

Α7. Εφόσον οι ιδιωτικοί παράγοντες σε μία οικονομία πιστέψουν τη δέσμευση της Κεντρικής Τράπεζας να κρατήσει την ανεργία στο

φυσιολογικό ποσοστό και όχι χαμηλότερα, τότε η Κεντρική Τράπεζα είναι σε θέση να μειώσει το ποσοστό ανεργίας κάτω από το

φυσιολογικό ποσοστό: α. Τόσο στη βραχυχρόνια όσο και στην μακροχρόνια περίοδο.

β. Τόσο στη βραχυχρόνια όσο και στην μακροχρόνια περίοδο, αλλά μόνο αφού αλλάξει τις προσδοκίες του κοινού. γ. Στη μακροχρόνια περίοδο, αλλά όχι στη βραχυχρόνια περίοδο. δ. Στη βραχυχρόνια περίοδο, αλλά όχι στη μακροχρόνια περίοδο.

ε. Τίποτα από τα παραπάνω.

Α8. Εάν η θεωρία της Ρικαρδιανής Ισοδυναμίας είναι σωστή, τότε: α. Τα ελλείμματα βλάπτουν τις μελλοντικές γενεές. β. Τα ελλείμματα μειώνουν τη δαπάνη για επένδυση.

γ. Τα ελλείμματα «διεγείρουν» την οικονομική δραστηριότητα στη βραχυχρόνια περίοδο. δ. Όλα τα παραπάνω. ε. Τίποτα από τα παραπάνω.

Α9. Προκειμένου να μειώσουμε τις στρεβλώσεις σε μία οικονομία, είναι μάλλον καλύτερα να χρηματοδοτούμε τις έκτακτες υψηλές

δημόσιες δαπάνες με: α. Ελλείμματα. β. Φόρους. γ. Εξαγωγές. δ. Όλα τα παραπάνω. ε. Τίποτα από τα παραπάνω.

Α10. Γενικά, η βραχυχρόνια καμπύλη συναθροιστικής προσφοράς (AS). μπορεί να έχει ανερχόμενη κλίση, επειδή: α. Μία αύξηση στο συνολικό επίπεδο τιμών θα προκαλέσει μία αύξηση του επιτοκίου και μία μείωση στο προϊόν.

β. Μία μείωση στο συνολικό επίπεδο τιμών προκαλεί μία μείωση στην ονομαστική ζήτηση χρήματος και μία μείωση στο επιτόκιο.

γ. Μία αύξηση στον ονομαστικό μισθό προκαλεί μείωση στην ποσότητα του προϊόντος την οποία οι επιχειρήσεις είναι διατεθειμένες να παράγουν. δ. Μία αύξηση στο προϊόν προκαλεί αύξηση στην απασχόληση , μείωση στην ανεργία, αύξηση στον ονομαστικό μισθό και αύξηση στο συνολικό επίπεδο τιμών.

Θέμα Β (6 μονάδες)

Να απαντήσετε υποχρεωτικά το Β.1 (3.5 μονάδες) και ένα από τα Β.2 και Β.3 (2.5 μονάδες).

Β.1. Θεωρείστε το ακόλουθο γραμμικό μακροοικονομικό υπόδειγμα:

y = c(y-T) - γ(r-

p ) + G (1)

M/P = -λr + κy (2) όπου y είναι το πραγματικό προϊόν, Τ είναι οι πραγματικοί αυτόνομοι φόροι, r είναι το ονομαστικό επιτόκιο, G είναι οι πραγματικές δημόσιες δαπάνες, Μ

είναι η ονομαστική ποσότητα χρήματος, p είναι το επίπεδο τιμών,

p είναι ο ρυθμός πληθωρισμού και c>0, γ>0, λ>0, κ>0 είναι παράμετροι. Υποθέστε ότι

τα p και

p είναι εξωγενή.

Υποθέστε ότι τα M, G και Τ είναι μέσα οικονομικής πολιτικής.

(α) Δείξτε αλγεβρικά και μετά διαγραμματικά, την μακροοικονομική ισορροπία στο χώρο (p,y), δηλαδή AD-AS.

(β) Δείξτε αλγεβρικά τι συμβαίνει στο προϊόν, αν Τ και G αυξηθούν το ίδιο. (γ) «Αν η οικονομία είναι όπως στο (β), ο Υπουργός Οικονομικών είναι πολύ τυχερός». Σχολιάστε πολύ σύντομα.

(δ) Υποθέστε τώρα ότι οι τιμές γίνονται ενδογενείς και πλήρως ευέλικτες. Δείξτε τι συνεπάγεται αυτό αλγεβρικά και συζητείστε σύντομα τι αλλάζει στα (α)

και (β). (ε) Αν η οικονομία είναι όπως στο (δ) και είσαστε Υπουργός Οικονομικών, τι θα κάνατε για να μειώσετε την ανεργία; Συζητείστε πολύ σύντομα.

Β.2. Έστω μία οικονομία η οποία λειτουργεί κάτω από συνθήκες πλήρους απασχόλησης. Δείξτε και εξηγείστε τις μεταβολές, τόσο στη βραχυχρόνια όσο και

στη μακροχρόνια περίοδο, εξαιτίας μίας αύξησης της δημόσιας δαπάνης. Υπάρχει crowding out; Εξηγείστε. (Απαιτείται διαγραμματική παρουσίαση) Β.3. Αποδείξτε αλγεβρικά ότι ο λόγος δημοσίου χρέους προς Α.Ε.Π. θα τείνει να μειωθεί στο χρόνο, εφόσον το πραγματικό επιτόκιο, r, είναι μικρότερο από

τον πραγματικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης, g. Εξηγείστε θεωρητικά. Συζητείστε σενάρια σταθεροποίησης και αποκλιμάκωσης του δημόσιου χρέους. Τι αλλάζει (αν αλλάζει) στη συλλογιστική σας στην περίπτωση που ισχύει η Ρικαρδιανή ισοδυναμία.

29

Θέμα Β (δύο (2) μονάδες)

Απαντήστε ένα από τα παρακάτω δύο θέματα

1. Τις τρεις ερωτήσεις που απέμειναν από το Θέμα Α.

2. Υποθέστε μία οικονομία, η οποία λειτουργεί κάτω από συνθήκες πλήρους απασχόλησης. Δείξτε και εξηγείστε τις μεταβολές, τόσο στη

βραχυχρόνια όσο και στην μακροχρόνια περίοδο, που θα προκαλέσει μία μείωση της προσφοράς χρήματος. (Απαιτείται διαγραμματική

παρουσίαση).

Θέμα Γ (τρεις (3) μονάδες)

Θεωρείστε τη καμπύλη Phillips )(_

eauu , όπου u είναι το ποσοστό ανεργίας,

_

u είναι το φυσιολογικό ποσοστό ανεργίας, π είναι ο

πληθωρισμός, e είναι ο αναμενόμενος πληθωρισμός και α > 0 είναι μία σταθερά. Υποθέστε ότι π = μ, όπου μ είναι ο ρυθμός αύξησης της

προσφοράς χρήματος και ότι το μ είναι μέσο οικονομικής πολιτικής. (α) Εξηγείστε τι δείχνει η σταθερά α>0. (0,5) (β) Υποθέστε ότι στη

βραχυχρόνια περίοδο η προσαρμογή της οικονομίας είναι ατελής και ισχύει ότι o

e , όπου π0 > 0 είναι εξωγενές. Τι μ θα συμβουλεύατε την

κυβέρνηση να επιλέξει προκειμένου να μειώσει την ανεργία στο

~

u (όπου

~

u <

_

u ); Δείξτε αλγεβρικά. Εξηγείστε σύντομα τη λύση σας. Σημείωση:

Υποθέστε ότι

_

u -

~

u = k>0. (1.5) (γ) Αν η οικονομία βρίσκεται σε μακροχρόνια ισορροπία, τι μ θα συμβουλεύατε την κυβέρνηση να επιλέξει

προκειμένου να μειώσει την ανεργία στο

~

u ; (1.0)


Θέμα Α (5 μονάδες/1 ανά ερώτηση)

Να απαντήσετε, αιτιολογώντας εν συντομία, πέντε από τις παρακάτω 8 ερωτήσεις. 1. Έστω ότι σε μία οικονομία λαμβάνει χώρα μία

δημοσιονομική επέκταση. Ποιες από τις ακόλουθες

μεταβλητές θα αυξηθούν στη βραχυχρόνια περίοδο; α. Η κατανάλωση. β. Η κατανάλωση και η επένδυση.

γ. Η κατανάλωση, η επένδυση και το προϊόν.

δ. Η κατανάλωση και το προϊόν. ε. Η κατανάλωση, το προϊόν και το επιτόκιο.

2. Μια δημοσιονομική επέκταση η οποία συνοδεύεται από

συσταλτική νομισματική πολιτική θα προκαλέσει στη

βραχυχρόνια περίοδο; α. Αύξηση του προϊόντος.

β. Πτώση του προϊόντος.

γ. Αύξηση του επιτοκίου.

δ. Πτώση του επιτοκίου. ε. Αύξηση τόσο του προϊόντος όσο και του επιτοκίου.

3. Εάν Υ < Υn, όπου Υn είναι το φυσιολογικό ποσοστό

προϊόντος, γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι: α. P > Pe.

β. P < Pe.

γ. P = Pe. δ. Y > Yn.


4. Υποθέστε ότι μια οικονομία αρχικά λειτουργεί κάτω από

συνθήκες πλήρους απασχόλησης και ότι αναμενόμενο

επίπεδο τιμών την περίοδο είναι: pte=pt-1. Έχοντας υπόψη

σας το υπόδειγμα AD-AS, γνωρίζετε με βεβαιότητα ότι μία

μείωση της τιμής του πετρελαίου θα προκαλέσει την

ακόλουθη μεταβολή στη μακροχρόνια περίοδο: α. Μία μείωση του επιτοκίου.

β. Μία αύξηση τόσο στο προϊόν όσο και στο συνολικό επίπεδο τιμών.

γ. Μία αύξηση τόσο στο προϊόν όσο και στο επιτόκιο.

δ. Μία μείωση της ανεργίας, μία αύξηση του ονομαστικού μισθού, καθώς και μία αύξηση στο συνολικό επίπεδο τιμών.

ε. Μία μείωση στο συνολικό επίπεδο τιμών και καμία μεταβολή στο

προϊόν.

5. Υποθέστε ότι η προσδοκία για τον αναμενόμενο

πληθωρισμό βασίζεται στην ακόλουθη σχέση: πte=θπt-1,

Τότε, μία αύξηση στο θ, θα προκαλέσει: α. Μία αύξηση στο φυσιολογικό ποσοστό ανεργίας. β. Μία μείωση στο φυσιολογικό ποσοστό ανεργίας.

γ. Καμία μεταβολή στο φυσιολογικό ποσοστό ανεργίας.

δ. Ο πληθωρισμός της περιόδου t θα είναι περισσότερο ευαίσθητος σε μεταβολές της ανεργίας στην ίδια περίοδο.


6. Ποια από τις ακόλουθες πολιτικές δεν θα αλλάξει τη

σύνθεση του προϊόντος στην μακροχρόνια περίοδο; α. Μία αύξηση στη δημόσια δαπάνη.

β. Μία αύξηση στους φόρους.

γ. Μία ενίσχυση της επιθυμίας για αποταμίευση. δ. Μία ενίσχυση της επιθυμίας των επιχειρήσεων για επενδύσεις.

ε. Μία αύξηση της προσφοράς χρήματος.

7. Προκειμένου να μειώσουμε τις στρεβλώσεις σε μία

οικονομία, είναι μάλλον καλύτερα να χρηματοδοτούμε τις

έκτακτες υψηλές δημόσιες δαπάνες: α. Με τη δημιουργία ελλειμμάτων.

β. Με την επιβολή πρόσθετων φόρων.

γ. Με το συνάλλαγμα που προέρχεται από τις εξαγωγές. δ. Όλα τα παραπάνω.


8. Η βραχυχρόνια - ανερχόμενη - καμπύλη συναθροιστικής

προσφοράς (ΑS), έχει θετική κλίση διότι: α. Μία αύξηση στο συνολικό επίπεδο τιμών θα προκαλέσει μία

αύξηση του επιτοκίου και μία μείωση του προϊόντος. β. Μία μείωση του συνολικού επιπέδου τιμών προκαλεί μία μείωση

στην ονομαστική ζήτηση χρήματος και μία μείωση στο επιτόκιο.

γ. Μία αύξηση στον ονομαστικό μισθό προκαλεί μία μείωση στην ποσότητα του προϊόντος που οι επιχειρήσεις είναι διατεθειμένες να

παράγουν.

δ. Μία αύξηση στο προϊόν προκαλεί μία αύξηση στην απασχόληση, μία μείωση της ανεργίας, μία αύξηση στον ονομαστικό μισθό και μία

αύξηση στο επίπεδο τιμών.

ε. Τίποτα από τα παραπάνω..

ΠΑΣΠ 21 Χρόνια Πρώτη Δύναμη στο ΔΕΟΣ

30

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Θ. ΜΟΥΤΟΣ

Να απαντηθούν δύο (από τα τρία) θέματα


1. (α) Υποθέστε ότι η επένδυση είναι πλήρως ανελαστική σε σχέση με το επιτόκιο. Εξηγείστε λεπτομερώς ποια είναι η κλίση της καμπύλης

IS σ’ αυτή τη περίπτωση και τι επίπτωση έχει αυτό όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της δημοσιονομικής και της νομισματικής

πολιτικής;

(β) Δώστε παραδείγματα (μέσω της χρήσης διαγραμμάτων) συνδυασμών νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής που επιτυγχάνουν

μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού χωρίς ταυτόχρονη μείωση του εθνικού εισοδήματος.

2. Υποθέστε ότι η συνάρτηση παραγωγής είναι Y=AN, ότι το ποσοστό κέρδους είναι μ, και ότι ο μισθός καθορίζεται σύμφωνα με την

εξίσωση, W=P(1-u), όπου Y είναι το προϊόν, N, η απασχόληση, W, ο μισθός, P, η τιμή του προϊόντος, u, το ποσοστό ανεργίας και A, ο

δείκτης παραγωγικότητας της εργασίας.

(α) Υπολογίστε το φυσικό ποσοστό ανεργίας και τον πραγματικό μισθό ισορροπίας.

(β) Δείξτε διαγραμματικά και αλγεβρικά την επίδραση μιας αύξησης του ανταγωνισμού στην αγορά αγαθών στον πραγματικό μισθό και το

ποσοστό ανεργίας.

(γ) Δείξτε διαγραμματικά και αλγεβρικά την επίδραση μιας αύξησης του Α στον πραγματικό μισθό και το ποσοστό ανεργίας.

(δ) Σχολιάστε εκτενώς (300-400 λέξεις) αν η επίδραση της αύξησης του A στον πραγματικό μισθό και το ποσοστό ανεργίας σύμφωνα με

την απάντησή σας στο (γ) είναι συμβατή με την οικονομική ιστορία των τελευταίων 50 χρόνων. Αν όχι, για ποιο λόγο;

3. (α) Εξηγείστε λεπτομερώς γιατί η ευκαμψία μισθών και τιμών δεν είναι πάντοτε αρκετή για να επαναφέρει μια οικονομία που βρίσκεται

σε ύφεση στο φυσικό επίπεδο προϊόντος. Ποιος είναι ο ρόλος του πραγματικού επιτοκίου σ’ αυτή την περίπτωση; Τι είδους οικονομική

πολιτική θα συνιστούσατε σε αυτή την περίπτωση προκειμένου να εξέλθει η οικονομία από την ύφεση;

(β) Χρησιμοποιώντας το υπόδειγμα συνολικής προσφοράς/συνολικής ζήτησης εξηγείστε τη δυναμική προσαρμογή της οικονομίας

(παραγωγή, τιμές, επιτόκιο) σε μια μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος.


1. (α) Υποθέστε ότι η επένδυση είναι πλήρως ανελαστική σε σχέση µε το επιτόκιο. Εξηγείστε λεπτομερώς ποια είναι η κλίση της

καµπύλης IS σ' αυτή την περίπτωση και τι επίπτωση έχει αυτό όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της δηµοσιονοµικής και της

νοµισµατικής πολιτικής.

(β) Έστω ότι η συνάρτηση παραγωγής µιας οικονοµίας περιγράφεται από την εξίσωση Y=AF(XN). Προσδιορίστε τη σχέση µεταξύ του

ρυθμού οικονοµικής μεγέθυνσης, και του ρυθμού αύξησης της ποσότητας των παραγωγικών συντελεστών. Με τι ισούται το υπόλοιπο

Solow (γνωστό και ως ρυθμός αύξησης του συνολικού δείκτη παραγωγικότητας (total factor productivity growth));

2. Θεωρείστε ένα µακροοικονοµικό υπόδειγμα για το οποίο ισχύουν τα εξής: Η σχέση µεταξύ του ρυθμού αλλαγής του εθνικού

εισοδήµατος και της αλλαγής του ποσοστού ανεργίας περιγράφεται από το «νόµο του Okun», η σχέση µεταξύ πληθωρισµού και

ανεργίας εκφράζεται από την καµπύλη Phil1ips, και η συνολική ζήτηση αγαθών είναι αναλογική προς την πραγματική προσφορά

χρήµατος.

ΤΜΗΜΑ Αριθμός Μαθημάτων

Οικονομικό 15 ΟΔΕ 18

Πληροφορική 12

ΔΕΟΣ 6 Μάρκετινγκ 8 Στατιστική 2

ΛΟΧΡΗ 9 ΔΕΤ 8

Η Αννούλα σε ρόλο Προκρούστη

περικόπτει την ΔΩΡΕΑΝ ΔΙΑΝΟΜΗ

ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

31

(α) Παρουσιάστε αλγεβρικά αυτό το υπόδειγμα και εξηγείστε τους λόγους για την ύπαρξη του «νόµου του Okun», και της

καµπύλης Phillips.

(β) Υποθέστε ότι η οικονοµία. βρίσκεται σε (µεσοπρόθεσµη) ισορροπία µε ρυθμό μεγέθυνσης 3%, φυσικό ποσοστό ανεργίας 5%,

και ρυθμό αύξησης της ονοµαστικής προσφοράς χρήµατος 10%. Ποιος είναι ο ρυθμός αύξησης του επιπέδου των τιμών;

(γ) Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, και υποθέτοντας ότι:

)(1 nttt uu και απολογείστε την αλλαγή στο ποσοστό ανεργίας και στο ρυθμό μεγέθυνσης που απαιτείται

προκειμένου να μειωθεί ο πληθωρισμός στο 2% σε ένα έτος. Πώς θα άλλαζε η απάντησή σας αν η ίδια µείωση του πληθωρισµού

επερχόταν μετά την πάροδο πέντε ετών;

(δ) Ποια είναι η «Lucas critique» αναφορικά µε την απάντησή σας στο υποερώτηµα (γ);

3. (α) Εξηγείστε λεπτομερώς γιατί η ευκαμψία µισθών και τιμών δεν είναι πάντοτε αρκετή για να επαναφέρει µια οικονομία που

βρίσκεται σε ύφεση στο φυσικό επίπεδο προϊόντος. Ποιος είναι ο ρόλος του πραγματικού επιτοκίου σ' αυτή την περίπτωση; Τι

είδους οικονοµική πολιτική θα συνιστούσατε σε αυτή την περίπτωση προκειμένου να εξέλθει η οικονομία από την ύφεση;

(β) Χρησιμοποιείστε το απλό υπόδειγμα οικονομικής μεγέθυνσης (χωρίς τεχνολογική πρόοδο) για να εξηγήσετε λεπτομερώς τις

συνέπειες για το κατά κεφαλή προϊόν και το ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης που προκύπτουν από μια αύξηση του ρυθμού

μεγέθυνσης του εργατικού δυναμικού.


1. (α) Υποθέστε ότι η συνάρτηση ζήτησης χρήματος είναι πλήρως ανελαστική σε σχέση µε το επιτόκιο. Εξηγείστε λεπτομερώς ποια

είναι η κλίση της καµπύλης LM σ' αυτή την περίπτωση και τι επίπτωση έχει αυτό όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της

δημοσιονομικής και της νομισματικής πολιτικής.

(β) Υποθέστε ότι η συνάρτηση παραγωγής είναι Y=AN, ότι το ποσοστό κέρδους είναι μ και ότι ο μισθός καθορίζεται σύμφωνα με την

εξίσωση ),1( uPW όπου Υ είναι το προϊόν, Ν η απασχόληση, W ο μισθός, P η τιμή του προϊόντος, u το ποσοστό ανεργίας και Α ο

δείκτης παραγωγικότητας της εργασίας.

(i) Δείξτε διαγραμματικά και αλγεβρικά την επίδραση μιας αύξησης του Α στον πραγματικό μισθό και το ποσοστό ανεργίας.

(ii) Σχολιάστε εκτενώς αν η επίδραση της αύξησης του Α στον πραγματικό μισθό και το ποσοστό ανεργίας σύμφωνα με την

απάντησή σας στο (i) είναι συμβατή με την οικονομική ιστορία των τελευταίων 50 χρόνων. Αν όχι, για ποιο λόγο;

2. Θεωρείστε ένα μακροοικονομικό υπόδειγμα το οποίο περιγράφεται από την καμπύλη Phillips, το «Νόμο του Okun» και από μια

συνάρτηση συνολικής ζήτησης αγαθών η οποία είναι αναλογική προς την πραγματική προσφορά χρήματος.

(α) Παρουσιάστε αλγεβρικά αυτό το υπόδειγμα.

(β) Εξηγείστε λεπτομερώς τους λόγους για την ύπαρξη του «Νόμου του Okun».

(γ)Υποθέστε ότι η οικονομία βρίσκεται σε (μεσοπρόθεσμη) ισορροπία με ρυθμό μεγέθυνσης 3%, φυσικό ποσοστό ανεργίας 6%, και ρυθμό

αύξησης της ονομαστικής προσφοράς χρήματος 15%. Ποιος είναι ο ρυθμός αύξησης του επιπέδου των τιμών;

(δ) Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, και υποθέτοντας ότι: )(21 nttt uu και, %)3(5.01 yttt guu

υπολογίστε την αλλαγή στο ποσοστό ανεργίας και στο ρυθμό μεγέθυνσης που απαιτείται προκειμένου να μειωθεί ο πληθωρισμός στο 3%

σε ένα έτος. Πώς θα άλλαζε η απάντησή σας αν η ίδια μείωση του πληθωρισμού επερχόταν μετά την πάροδο πέντε ετών;

(ε) Ποια είναι η «Lucas critique» αναφορικά µε την απάντησή σας στο υποερώτηµα (δ);

3. (α) Εξηγείστε λεπτομερώς γιατί η ευκαμψία µισθών και τιμών δεν είναι πάντοτε αρκετή για να επαναφέρει µια οικονομία που

βρίσκεται σε ύφεση στο φυσικό επίπεδο προϊόντος. Ποιος είναι ο ρόλος του πραγματικού επιτοκίου σ' αυτή την περίπτωση; Τι

είδους οικονοµική πολιτική θα συνιστούσατε σε αυτή την περίπτωση προκειμένου να εξέλθει η οικονομία από την ύφεση;

(β) «Ο ρυθμός μεγέθυνσης του προϊόντος ανά εργαζόμενο στη Γερμανία θα παραμείνει υψηλότερος από αυτόν της Ελλάδας για όσο

διάστημα το ποσοστό αποταμίευσης της Γερμανίας υπερβαίνει αυτό της Ελλάδας». Εξηγείστε λεπτομερώς αν συμφωνείτε ή διαφωνείτε με

την προηγούμενη πρόταση.


1. (α) Εξηγείστε λεπτομερώς αν συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την παρακάτω πρόταση: «Η αύξηση των δημοσίων δαπανών πάντα

συνοδεύεται από πτώση του δείκτη τιμών των μετοχών».

(β) Εξηγείστε λεπτομερώς αν είναι δυνατόν να υπάρξουν συνδυασμοί νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής που επιτυγχάνουν

μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού χωρίς ταυτόχρονη μείωση του εθνικού εισοδήματος.

2. Υποθέστε ότι η συνάρτηση παραγωγής είναι Υ=ΑΝ, και ότι ο μισθός καθορίζεται σύμφωνα με την εξίσωση, W=Pe(1-u), όπου Υ είναι το

προϊόν, Ν η απασχόληση, W ο μισθός, Pe το αναμενόμενο επίπεδο τιμών και u το ποσοστό ανεργίας.

(α) Εξηγείστε λεπτομερώς την έννοια του φυσικού ποσοστού ανεργίας και υπολογίστε το. Αληθεύει ότι όταν το ποσοστό ανεργίας είναι

υψηλότερο από το φυσικό ποσοστό ανεργίας, το επίπεδο τιμών είναι μικρότερο απ’ ότι αναμενόταν;

(β) Δείξτε διαγραμματικά και αλγεβρικά την επίδραση μιας αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας (Α) στον πραγματικό μισθό και το

φυσικό ποσοστό ανεργίας.

(γ) Δείξτε διαγραμματικά και αλγεβρικά την επίδραση μιας αύξησης του ανταγωνισμού στην αγορά αγαθών στον πραγματικό μισθό και το

φυσικό ποσοστό ανεργίας.

(δ) Ποιοι άλλοι παράγοντες, οι οποίοι δεν έχουν ενσωματωθεί στο παραπάνω υπόδειγμα, θεωρείτε ότι επηρεάζουν το φυσικό ποσοστό

ανεργίας;

3. (α) Εξηγείστε λεπτομερώς γιατί η ευκαμψία μισθών και τιμών δεν είναι πάντοτε αρκετή για να επαναφέρει μια οικονομία που βρίσκεται σε

ύφεση στο φυσικό επίπεδο προϊόντος. Ποιος είναι ο ρόλος του πραγματικού επιτοκίου σ’ αυτή την περίπτωση; Τι είδους οικονομική

πολιτική θα συνιστούσατε σε αυτή την περίπτωση προκειμένου να εξέλθει η οικονομία από την ύφεση;

(β) Χρησιμοποιώντας το υπόδειγμα που ενσωματώνει την καμπύλη Phillips και το νόμο του Okun εξηγείστε τη δυναμική προσαρμογή της

οικονομίας (παραγωγή, τιμές, επιτόκιο) κατά τη διάρκεια ενός αντιπληθωριστικού προγράμματος.

32

Δώστε απαντήσεις σε τέσσερα θέματα

\Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2009

1. Εξηγείστε λεπτομερώς αν συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την παρακάτω πρόταση: «Η αύξηση των δημοσίων δαπανών πάντα συνοδεύεται

από πτώση του δείκτη τιμών των μετοχών».

2. Εξηγείστε λεπτομερώς αν είναι δυνατόν να υπάρξουν συνδυασμοί νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής που επιτυγχάνουν μείωση

του ελλείμματος του προϋπολογισμού χωρίς ταυτόχρονη μείωση του εθνικού εισοδήματος.

3. Υποθέστε ότι για την Ελληνική οικονομία ισχύουν οι ακόλουθες εξισώσεις (Phillips & Okun)

ttt u214.01 και, %)3(5.01 yttt guu

και ότι μέχρι και το έτος 2008 η οικονομία βρίσκεται σε μεσοπρόθεσμη ισορροπία με ετήσιο πληθωρισμό 3%.

(α) Ποιο είναι το φυσικό ποσοστό ανεργίας;

(β) Αν (λόγω της οικονομικής κρίσης) ο ρυθμός μεγέθυνσης του εθνικού εισοδήματος για τα επόμενα τρία χρόνια (2009, 2010, 2011)

περιορισθεί στο 0% και η οικονομία επανέλθει στο μεσοπρόθεσμο ρυθμό μεγέθυνσης το 2012 (δηλ. στο 3%), ποια θα είναι η εξέλιξη του

ποσοστού της ανεργίας και του πληθωρισμού για τα επόμενα πέντε χρόνια; Αν ο αριθμός των ανέργων είναι 380.000 άτομα το 2008,

πόσοι θα είναι οι άνεργοι το 2011;

4. Χρησιμοποιώντας το βασικό υπόδειγμα προσδιορισμού του φυσικού ποσοστού ανεργίας εξηγείστε λεπτομερώς και δείξτε διαγραμματικά

την (πιθανή) επίδραση στο φυσικό ποσοστό ανεργίας και τον πραγματικό μισθό που προκύπτουν λόγω:

(α) Μείωσης της διάρκειας χορήγησης των επιδομάτων ανεργίας.

(β) Αύξησης της τιμής των εισαγομένων πρώτων υλών.

5. Εξηγείστε λεπτομερώς γιατί η ευκαμψία μισθών και τιμών δεν είναι πάντοτε αρκετή για να επαναφέρει μια οικονομία που βρίσκεται σε

ύφεση στο φυσικό επίπεδο προϊόντος. Τι είδους οικονομική πολιτική θα συνιστούσατε σε αυτή την περίπτωση προκειμένου να εξέλθει η

οικονομία από την ύφεση;

6. Υποθέστε ότι η επένδυση είναι πλήρως ανελαστική σε σχέση με το επιτόκιο. Εξηγείστε λεπτομερώς ποια είναι η κλίση της καμπύλης IS σ’

αυτή την περίπτωση και τι επίπτωση έχει αυτό όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής;

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Ν. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΑΚΗΣ

Επιλέξτε ή την Α ή την Β ομάδα.


ΘΕΜΑ Α Α1 (4 μονάδες) Σε μια οικονομία ο φορολογικός συντελεστής εισοδήματος είναι 35%, δηλαδή θ=0,35. Έστω ότι το προϊόν που παράγεται είναι Y=200

δισεκατομμύρια ευρώ. Για να αποφύγει τη φορολογία ένα μέρος από αυτό αποκρύπτεται και είναι παραοικονομία. Η παραοικονομία είναι

τόσο πιο μεγάλη όσο μεγαλύτερη είναι η φορολογία. Ας υποθέσουμε ότι το εισόδημα (Ζ) που πραγματικά δηλώνεται στην εφορία δίνεται

από τη σχέση:

α. Ποια είναι τα πραγματικά φορολογικά έσοδα της κυβέρνησης με θ=0,35 και πόσα έσοδα χάνονται λόγω της παραοικονομίας;

β. Με ποιο συντελεστή η κυβέρνηση μεγιστοποιεί τα έσοδά της; Σχολιάστε το αποτέλεσμα.

Α2 (2 μονάδες) Τι είναι η ισοδυναμία Ρικάρντο και τι σημασία έχει στην άσκηση Δημοσιονομικής Πολιτικής; Πότε ισχύει και πότε όχι; Δώστε

συγκεκριμένα παραδείγματα.

Α3 (4 μονάδες) Ας υποθέσουμε ότι τα νοικοκυριά σε μία οικονομία αποφασίζουν να αυξήσουν την αποταμίευση τους, περικόπτοντας ένα μέρος της

κατανάλωσης. Να περιγράψετε τι θα συμβεί στις εξής περιπτώσεις:

α. Η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση και υπάρχει μεγάλη ανεργία. Θα μικρύνει ή θα μεγαλώσει και γιατί.

β. Όταν μια οικονομία είναι φτωχή και πρέπει να αυξήσει το ΑΕΠ στα επόμενα χρόνια. Ο ρυθμός ανάπτυξης θα αυξηθεί ή θα μειωθεί και

γιατί;

γ. Όταν μια οικονομία έχει μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών θα περιοριστεί ή θα διευρυνθεί και γιατί;

δ. Τι επίπτωση θα έχει η αύξηση της αποταμίευσης στον πληθωρισμό, στα ονομαστικά επιτόκια και στα πραγματικά επιτόκια;

ΘΕΜΑ Β Β1 (4 μονάδες) Το 2010 η Τουρκία είχε κατά κεφαλήν εισόδημα 7.000€ και η Ελλάδα 21.000€. Η Τουρκία αναμένεται να έχει κατά κεφαλήν ανάπτυξη

κατά μέσο όρο 5% ετησίως τα επόμενα χρόνια, ενώ η Ελλάδα 1%.

α. Εάν αυτά τα δεδομένα συνεχιστούν, ποια χρονιά η Τουρκία θα καταφέρει να πετύχει την πλήρη σύγκλισή της με την Ελλάδα;

β. Εάν η Τουρκία βάλει στόχο να πετύχει σύγκλιση σε 20 χρόνια, τι ρυθμό ανάπτυξης πρέπει να εξασφαλίσει;

Β2 (2 μονάδες) Τι είναι η αρχή της Δυναμικής Αναποτελεσματικότητας και τι πρέπει να κάνει μια χώρα που θα βρεθεί σε τέτοια κατάσταση; Δώστε ένα

παράδειγμα.

Β3 ( 4 μονάδες) α. Τι είναι η ακάλυπτη ισοδυναμία αποδόσεων στην αγορά συναλλάγματος;

β. Θεωρείστε δύο νομίσματα, το Δολάριο και το Γουαν. Εάν οι ΗΠΑ ανακοινώσουν ότι σε ένα χρόνο θα έχουν μεγαλύτερο έλλειμμα και

εν μέρει θα το χρηματοδοτήσουν με κοπή νέου χρήματος, τότε τι θα συμβεί στην ισοτιμία δολαρίου/γουαν του χρόνου;

γ. Τι θα συμβεί σήμερα αμέσως μετά την ανακοίνωση και γιατί;

δ. Πως λέγεται αυτό το φαινόμενο και που οφείλεται;

33

ΟΟΙΙΚΚΟΟΝΝΟΟΜΜΕΕΤΤΡΡΙΙΑΑ ΙΙ ((ΕΕΙΙΣΣΑΑΓΓΩΩΓΓΗΗ ΣΣΤΤΗΗΝΝ ΟΟΙΙΚΚΟΟΝΝΟΟΜΜΕΕΤΤΡΡΙΙΑΑ))

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Γ. ΖΑΝΙΑΣ

Εξετάσεις Φεβρουαρίου 2005 Να απαντηθούν τέσσερις ερωτήσεις

1. Η παρακάτω συνάρτηση ζήτησης έχει εκτιμηθεί με OLS χρησιμοποιώντας τριμηνιαία στοιχεία της περιόδου 1994-2003:

tttt eYPD 81,0ln2,13,27ln (1)

)2,9( )4,0( )2,0(

80,02 R

όπου: D = ζητούμενη ποσότητα, P = τιμή, Y = εισόδημα, οι αριθμοί στις παρενθέσεις είναι τυπικά σφάλματα.

α) Να ερμηνευτούν οι συντελεστές παλινδρόμησης

β) Να ελεγχθούν στατιστικά οι συντελεστές της τιμής και του εισοδήματος σε α = 0,05

γ) Να ελεγχθεί η συνολική στατιστική σημαντικότητα του υποδείγματος σε α = 0,05

2. Η εξίσωση (1) επανεκτιμήθηκε με OLS χωρίς τη μεταβλητή «εισόδημα» και έδωσε τα ακόλουθα αποτελέσματα:

ttt uPD ln7,01,23ln (2)

)9,9( )6,0(

Εξηγείστε και δείξτε γιατί μεταβλήθηκε ο συντελεστής και το τυπικό σφάλμα της μεταβλητής Ρ;

3. Πώς θα εκτιμήσετε με OLS τις παρακάτω περιπτώσεις:

α) tttt uZaY 21 υπό τον περιορισμό : 02 21 (3)

β) ttt eXXa 2

21 ln (4)

4. Δείξτε ότι: «Η Σταθμική Μέθοδος των Ελαχίστων Τετραγώνων, WLS, ισοδυναμεί με την εφαρμογή OLS σε ένα κατάλληλα

μετασχηματισμένο υπόδειγμα».

5. α) Όταν η εξίσωση (1) επανεκτιμήθηκε με την προσθήκη τριών ψευδομεταβλητών, προκειμένου να λάβουμε υπόψη την τυχόν ύπαρξη

εποχικότητας, ο συντελεστής προσδιορισμού 2R αυξήθηκε από 0,80 σε 0,88. Υπάρχει εποχικότητα σε αυτήν την περίπτωση;

(Χρησιμοποιείστε α = 0,05)

β) Ποιες είναι οι συνέπειες προσθήκης πολλών ερμηνευτικών μεταβλητών σε ένα γραμμικό υπόδειγμα;

55,02 R

Δ ι ε κ δ ι κ ο ύ μ ε…

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

για τη ΔΙΠΛΩΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

-Αύξηση της δεξαμενής θεμάτων

-Θεσμοθέτηση τακτικών συναντήσεων φοιτητή με επιβλέποντα καθηγητή

-Προσμέτρηση της Εργασίας για 4 ή 6 μαθήματα στο πτυχίο

34


ΔΥΟ ερωτήσεις να απαντηθούν

1. Χρησιμοποιώντας τριμηνιαίες χρονολογικές σειρές από το 1995.Ι μέχρι και το 2004.IV εκτιμήθηκε με OLS το παρακάτω

υπόδειγμα:

tttttt eDDDXY 321 5,147,23,127,05,1 (1)

(0,2) (0,3) (4,2) (1,8) (2,2) 88,02 R

όπου: Υ = κατά κεφαλή κατανάλωση παγωτού

Χ1 = τιμή παγωτού/κιλό

D1, D2, D3 = ψευδομεταβλητές για τα τρίμηνα Χειμώνας, Άνοιξη και Καλοκαίρι αντίστοιχα

Α) Να ελεγχθεί στατιστικά η επίδραση της τιμής στην κατανάλωση παγωτού (α = 0,05).

Β) Να ερμηνευτούν οι συντελεστές των τριών ψευδομεταβλητών και ο σταθερός όρος χρησιμοποιώντας διαγράμματα.

Γ) Η παραπάνω εξίσωση επανεκτιμήθηκε χωρίς τις τρεις ψευδομεταβλητές και έδωσε 70,02 R . Υπάρχει εποχικότητα στην

κατανάλωση παγωτού; (α = 0,05).

Δ) Δείξτε γιατί στο παραπάνω υπόδειγμα δεν χρησιμοποιήσαμε ψευδομεταβλητή και για το Φθινόπωρο.

2. Α) Πώς θα εκτιμήσετε με OLS τις παρακάτω περιπτώσεις:

α) tttt uZXaY 21 υπό τον περιορισμό : 02 21 (2)

β) όπου u και υ είναι διαταρακτικοί όροι.

Β) Δείξτε πως αν εκτιμήσουμε με OLS ένα οικονομετρικό γραμμικό υπόδειγμα από το οποίο έχουμε παραλείψει μια σχετική

μεταβλητή, οι εκτιμητές των παραμέτρων είναι μεροληπτικοί.

3. Α) Σε τι διαφέρουν τα οικονομετρικά από τα μαθηματικά υποδείγματα; Εξηγείστε.

Β) Πώς μπορούν να εκτιμηθούν με τη μέθοδο των Ελαχίστων Τετραγώνων (OLS) τα υποδείγματα τα οποία αντιστοιχούν στα

παρακάτω διαγράμματα:


1. Έστω το γραμμικό υπόδειγμα: tt u 2211 (1)

Ένα δείγμα 100 παρατηρήσεων έδωσε τα παρακάτω αποτελέσματα:

3/4932 302

1 32

2

301 202 021

Α) Να εκτιμηθεί το παραπάνω υπόδειγμα με τη μέθοδο OLS.

Β) Να εκτιμηθεί το παραπάνω υπόδειγμα υπό τον περιορισμό: β2=7β1.

Γ) Οι εκτιμήσεις Α και Β έδωσαν τα εξής αθροίσματα τετραγώνων καταλοίπων: 56,5 και 58,0 αντίστοιχα. Είναι ο περιορισμός β2=7β1

στατιστικά σημαντικός σε α=0,05;

2. Α) Δείξτε ότι: «Η Σταθμική Μέθοδος των Ελαχίστων Τετραγώνων, WLS, ισοδυναμεί με την εφαρμογή OLS σε ένα κατάλληλα


Β) Αν αντί για το αληθινό υπόδειγμα (1) παραπάνω, εκτιμήσουμε το εξής: t11 (2)

ποιες είναι οι συνέπειες αυτής της παράλειψης για τον εκτιμητή του β1 από το υπόδειγμα (2);

3. Η παρακάτω εξίσωση εκτιμήθηκε με OLS από ένα δείγμα 100 νοικοκυριών και έδωσε τα εξής αποτελέσματα:

iiiii eDDYD 21 5,33,04,33,21

(11,2) (1,1) (0,2) (1,2)

80,02 R

όπου: D = ζητούμενη ποσότητα ενός προϊόντος, Υ = εισόδημα νοικοκυριού, D1 = ψευδομεταβλητή η οποία λαμβάνει την τιμή 1 όταν το

νοικοκυριό κατοικεί σε αγροτική περιοχή και 0 όταν κατοικεί σε αστική περιοχή, D2 = ψευδομεταβλητή η οποία λαμβάνει την τιμή 1 όταν

ο αρχηγός του νοικοκυριού είναι άντρας και 0 όταν είναι γυναίκα, e = τα κατάλοιπα.

Οι αριθμοί στις παρενθέσεις είναι τυπικά σφάλματα.

35

Α) Να ερμηνευτούν οι συντελεστές των μεταβλητών Υ και D1.

Β) Να ελεγχθεί στατιστικά ο συντελεστής της μεταβλητής Υ σε α=0,05.

Γ) Να ελεγχθεί η συνολική στατιστική σημαντικότητα του υποδείγματος σε α=0,05.

Δ) Όταν το υπόδειγμα εκτιμήθηκε χωρίς τις δύο ψευδομεταβλητές έδωσε R2=0,72. Επηρεάζει το φύλο του αρχηγού του νοικοκυριού και ο

τόπος κατοικίας την κατανάλωση του προϊόντος;

Ε) Σε ποιες περιπτώσεις και γιατί χρησιμοποιείται ο διορθωμένος συντελεστής προσδιορισμού;


Έστω το παρακάτω γραμμικό υπόδειγμα:

Υt=α+β1Χt+β2Ζt+ut (1)

όπου Υ: η ζητούμενη ποσότητα ενός προϊόντος, Χ: η τιμή του προϊόντος, Ζ: το εισόδημα του καταναλωτή


ΣY=800 ΣX=60 ΣZ=8.000

Σy2=3.450 Σx2=30 Σz2=1.580.000

Σyx=-300 Σyz=65.000 Σxz=-5.900

Α) Να εκτιμηθεί το παραπάνω υπόδειγμα με τη μέθοδο των ελαχίστων τετραγώνων (OLS)

Β) Να ερμηνευτούν οι συντελεστές παλινδρόμησης

Γ) Να εκτιμηθούν ο Συντελεστής Προσδιορισμού και τα τυπικά σφάλματα των εκτιμητών των β1 και β2

Δ) Να γίνει ο στατιστικός έλεγχος των εκτιμητών των β1 και β2 σε επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας α=0,05

Ε) Να ελεγχθεί η συνολική στατιστική σημαντικότητα του υποδείγματος σε α=0,05

Ζ) Να υπολογιστούν και σχολιαστούν οι ελαστικότητες ζήτησης ως προς την τιμή και το εισόδημα

Έστω ότι αντί για το παραπάνω αληθινό υπόδειγμα εκτιμάται το εξής:

Υt=α+β1Χt+εt (2)

Η) Είναι ο εκτιμητής του β1 στο υπόδειγμα (2) αμερόληπτος; (Δείξτε)

Θ) Πώς θα εκτιμήσετε με OLS το υπόδειγμα (1) υπό τον περιορισμό: β1+2β2=0

Ι) Σε τι διαφέρουν τα οικονομετρικά από τα μαθηματικά υποδείγματα;

Κ) Ποιες είναι οι συνέπειες της ετεροσκεδαστικότητας;


1. α) Σε τι διαφέρουν τα μαθηματικά από τα οικονομετρικά υποδείγματα; Εξηγείστε. β) Γιατί η μέθοδος των ελαχίστων τετραγώνων (OLS)

είναι τόσο «δημοφιλής» στην οικονομετρική έρευνα; Αναπτύξτε.

2. Δείξτε ότι η Σταθμική Μέθοδος των Ελαχίστων Τετραγώνων (WLS) αντιστοιχεί στην εφαρμογή της OLS σε ένα κατάλληλα

τροποποιημένο υπόδειγμα.

3. Έστω το υπόδειγμα: )1(2211 iiii uY και η εκτιμημένη εξίσωση (από δείγμα 40 παρατηρήσεων):

45,06,02,30,24,07,23,7 2

21

2

2

2

121

2

Ru iiiiiii

Υπάρχει ετεροσκεδαστικότητα στο υπόδειγμα (1); Χρησιμοποιείστε (α=0,05).

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα αυτού του ελέγχου για ύπαρξη ετεροσκεδαστικότητας;

4. Έστω το υπόδειγμα: ttti uY 2211 Δείξτε τις συνέπειες για τους εκτιμητές των παραμέτρων

1 και 2 και τις

διακυμάνσεις τους όταν άόtt 21 .

5. Έστω το υπόδειγμα: )2(21

21

ut

ttt eaY

και μια εκτίμησή του από ένα δείγμα 30 παρατηρήσεων:

tttt uY 21 ln4,0ln7,03,2ln

(0,3) (0,4) (τυπικά σφάλματα)

α) Να ερμηνευτούν οι συντελεστές των t1 και t2 και να γίνει ο στατιστικός τους έλεγχος σε α=0,05.

β) Περιγράψτε τη διαδικασία για τον έλεγχο της υπόθεσης: 121 στο υπόδειγμα (2).

Οι φοιτητές ΔΕΝ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΟΝΤΑΙ

Το Δημόσιο & Δωρεάν χαρακτήρα της Παιδείας,

Το αυτοδιοίκητο και την αυτοτέλεια του Πανεπιστημίου,

Την διαφάνεια, την αξιοκρατία και την ισονομία.

36


Να απαντηθούν δύο θέματα

ΘΕΜΑ 1

Έστω το γραμμικό υπόδειγμα: 1 1 2 2t t t tY X X u (1)

Ένα δείγμα 100 παρατηρήσεων έδωσε τα παρακάτω αποτελέσματα: 2 493/3Y 2

1 30X 2

2 3X

1 30X Y 2 20X Y

1 2 0X X

Α) Να εκτιμηθεί το παραπάνω υπόδειγμα με τη μέθοδο OLS.

B) Να εκτιμηθεί το παραπάνω υπόδειγμα υπό τον περιορισμό: 2 17

Γ) Οι εκτιμήσεις Α και Β έδωσαν τα εξής αθροίσματα τετραγώνων καταλοίπων: 56,5 και 58,0 αντίστοιχα. Είναι ο περιορισμός

2 17 στατιστικά σημαντικός σε α=0,05.

ΘΕΜΑ 2 Α) Δείξτε ότι: «Η Σταθμική Μέθοδος των Ελαχίστων Τετραγώνων, WLS, ισοδυναμεί με την εφαρμογή OLS σε ένα κατάλληλα


Β) Αν αντί για το αληθινό υπόδειγμα (1) παραπάνω εκτιμήσουμε το εξής: 1 1t tY X (2)

ποιες είναι οι συνέπειες αυτής της παράλειψης για τον εκτιμητή του 1 από το υπόδειγμα (2);

ΘΕΜΑ 3 Η παρακάτω εξίσωση εκτιμήθηκε με OLS από ένα δείγμα 100 νοικοκυριών και έδωσε τα εξής αποτελέσματα:

1 221,3 3,4 0,3 3,5i i i i iD Y D D e

(11,2) (1,1) (0,2) (1,2) 2 0,80R

όπου: D =ζητούμενη ποσότητα ενός προϊόντος, Y =εισόδημα νοικοκυριού, 1D =ψευδομεταβλητή η οποία λαμβάνει την τιμή 1 όταν το

νοικοκυριό κατοικεί σε αγροτική περιοχή και – όταν κατοικεί σε αστική περιοχή, 2D =ψευδομεταβλητή η οποία λαμβάνει την τιμή 1 όταν

ο αρχηγός του νοικοκυριού είναι άντρας και 0 όταν είναι γυναίκα, e=τα κατάλοιπα.


Α) Να ερμηνευτούν οι συντελεστές των μεταβλητών Y και 1D .

Β) Να ελεγχθεί στατιστικά ο συντελεστής της μεταβλητής Y σε α=0,05.

Γ) Να ελεγχθεί η συνολική στατιστική σημαντικότητα του υποδείγματος σε α=0,05.

Δ) Όταν το υπόδειγμα εκτιμήθηκε χωρίς τις δυο ψευδομεταβλητές έδωσε 2 0,72R . Επηρεάζει το φύλο του αρχηγού του νοικοκυριού και

ο τόπος κατοικίας την κατανάλωση του προϊόντος;

Ε) Σε ποιες περιπτώσεις και γιατί χρησιμοποιείται ο διορθωμένος συντελεστής προσδιορισμού;


Να απαντηθούν όλες οι ερωτήσεις

1. Χρησιμοποιώντας στατιστικά στοιχεία 100 παρατηρήσεων από Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών, εκτιμήθηκαν οι εξής καμπύλες

Engel:

ii xy 8,07,2^

(1)

ii xy ln4,22,30

^^

(2)

όπου: y = δαπάνη νοικοκυριού για ένα προϊόν, x = συνολική δαπάνη νοικοκυριού.

Εκτιμήθηκαν επίσης οι ακόλουθες εξισώσεις:

iii yxy

^^~

1,16,05,0 και ^

~~

0,3ln9,22,21 iiiyxy

(0,6) (0,2) (0,3) (15,0) (1,2) (2,1)


Με βάση τις παραπάνω εκτιμήσεις, ποια καμπύλη Engel θα επιλέγατε; (Να αναλυθούν οι απαντήσεις).

2. Η παρακάτω συνάρτηση κατανάλωσης εκτιμήθηκε με στατιστικά στοιχεία χρονολογικών σειρών από το 1930 μέχρι το 2005

συμπεριλαμβανομένου:

yddyc ttttt1,09,08,04,2

^

(3)

(1,2) (3,2) (2,9) (0,9)

όπου c = εθνική κατανάλωση, y = εθνικό διαθέσιμο εισόδημα, d = ψευδομεταβλητή η οποία παίρνει την τιμή 1 την περίοδο 1941-1944

(περίοδος κατοχής) και 0 τις υπόλοιπες χρονιές. Οι αριθμοί στις παρενθέσεις είναι t-statistics.

Γιατί οι ψευδομεταβλητές χρησιμοποιήθηκαν με αυτόν τον τρόπο; Με ποιον τρόπο έχει επηρεάσει η περίοδος της κατοχής την συνάρτηση

κατανάλωσης; (α=0,05).

37

3. Έστω οι δύο εκτιμημένες συναρτήσεις ζήτησης (χρησιμοποιώντας δείγμα 20 παρατηρήσεων):

ypd ttt9,02,37,2

1

^

85,02R (4)

(3,2) (1,1) (0,4)

pd tt 1

^^

3,41,2 81,0

2R (5)

(4,0) (1,4)

όπου d = ζητούμενη ποσότητα, p1

τιμή προϊόντος και y = κατά κεφαλή εισόδημα. Οι αριθμοί στις παρενθέσεις είναι τυπικά σφάλματα .

Γιατί τα αποτελέσματα στην εξίσωση (5) διαφέρουν από τα αντίστοιχα στην εξίσωση (4); (σχολιάστε και δείξτε).

4. (ι) Να ελεγχθούν στατιστικά, σε α = 0,05:

Α) Οι εκτιμητές των μεταβλητών pt

και y στην εξίσωση (4)

Β) Η συνολική στατιστική σημαντικότητα της εξίσωσης (5)

(ιι) Με βάση μόνο την ερμηνευτική ικανότητα των υποδειγμάτων (4) και (5), ποιο από τα δύο θα επιλέγατε;

5. Αν έχετε τριμηνιαία στατιστικά στοιχεία και θέλετε να εκτιμήσετε μια συνάρτηση ζήτησης, πώς μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις

ψευδομεταβλητές για να λάβετε υπόψη την τυχόν εποχικότητα και πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε τυχόν προβλήματα κατά την εκτίμηση

του υποδείγματος;


1. Έστω το υπόδειγμα παλινδρόμησης: ttt uXaY . Να βρεθεί ο εκτιμητής της διακύμανσης του εκτιμητή

^

όταν α) ισχύουν όλες οι

υποθέσεις του γραμμικού υποδείγματος για τον διαταρακτικό όρο tu και β) όταν ισχύει 22 )( uuE (ετεροσκεδαστικότητα).

2. Έστω το υπόδειγμα: tttt uXXaY 2211 . Δείξτε τις συνέπειες της τέλειας πολυσυγγραμμικότητας για τον εκτιμητή

1

^

και τη

διακύμανσή του.

3. Οι παρακάτω συναρτήσεις κατανάλωσης εκτιμήθηκαν με στατιστικά στοιχεία χρονολογικών σειρών από το 1930 μέχρι το 2005


Α) tt yc 8,04,2

^

75,02 R (1)

(1,1) (3,4)

Β) ttttt yddyc 1,09,08,04,2

^

90,02 R (2)

(1,1) (3,2) (2,9) (3,4)

όπου c = εθνική κατανάλωση, y = εθνικό διαθέσιμο εισόδημα, d = ψευδομεταβλητή η οποία παίρνει την τιμή 1 την περίοδο 1941-1944

(περίοδος κατοχής) και 0 τις υπόλοιπες χρονιές. Οι αριθμοί στις παρενθέσεις είναι t-statistics.

Έχει επηρεάσει η περίοδος της κατοχής τη συνάρτηση κατανάλωσης συνολικά και με ποιο τρόπο ειδικότερα; (α=0,05).

4. Έστω το εκτιμημένο υπόδειγμα ( από δείγμα 30 παρατηρήσεων): iii uXY 9,03,25

Προκειμένου να ελεγχθεί η ύπαρξη ετεροσκεδαστικότητας στο παραπάνω υπόδειγμα εκτιμήθηκαν οι παρακάτω εξισώσεις:

ii Xu 3,42,39 (3)

(9,5) (1,4)

ii Xu log9,302,43 (4)

(15,1) (11,3)

)/1(2,1001,90 ii Xu (5)

(39,1) (63,4)

Οι αριθμοί στις παρενθέσεις είναι τα τυπικά σφάλματα.

Α) Σύμφωνα με τα παραπάνω αποτελέσματα υπάρχει ετεροσκεδαστικότητα στο υπόδειγμα (1) και γιατί;

Β) Περιγράψτε τη διαδικασία επιλογής της μορφής ετεροσκεδαστικότητας στην παραπάνω περίπτωση.


1. (μια μονάδα το κάθε υποερώτημα)

Χρησιμοποιείστε τα αποτελέσματα της εξίσωσης η οποία εκτιμήθηκε με χρήση του πακέτου Eviews (επισυνάπτεται) για τα παρακάτω:

Α) Εξηγείστε πώς έχει υπολογιστεί η t-statistic. Είναι στατιστικά σημαντικοί οι εκτιμητές των μεταβλητών Χ1 και Χ2; (Εξηγείστε)

Β) Πώς έχει υπολογιστεί ο Adjusted R-squared και σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται;

Γ) Πώς έχει υπολογιστεί η F-statistic; Είναι στατιστικά σημαντικά ολόκληρο το υπόδειγμα;

Δ) Εάν οι μέσοι των μεταβλητών Χ1 και Χ2 είναι 6 και 1112 αντίστοιχα, να βρεθούν οι ελαστικότητες ζήτησης ως προς την τιμή και το

εισόδημα και να ερμηνευτούν οι συντελεστές και οι ελαστικότητες των Χ1 και Χ2.

Ε) Έστω ότι ο συντελεστής συσχέτισης ανάμεσα στο Χ1 και Χ2 είναι 0,9. Τι προβλήματα δημιουργούνται αν εκτιμήσουμε το υπόδειγμα

που επισυνάπτεται χωρίς τη μεταβλητή Χ2; (Δείξτε)

2. (Α: 2 μονάδες, Β: 2 μονάδες, Γ: 1 μονάδα)

Α) Έστω το υπόδειγμα παλινδρόμησης: Υt = α+βΧt+ut

Να βρεθεί ο εκτιμητής της διακύμανσης του εκτιμητή ^

όταν α) ισχύουν όλες οι υποθέσεις του γραμμικού υποδείγματος για τον

διαταρακτικό όρο ut, και β) όταν ισχύει E(u2

t )≠2

u (ετεροσκεδαστικότητα)

Β) Έστω το υπόδειγμα: Υi = α+β1Χ1i+β2x2i+ui

38

και η εκτιμημένη εξίσωση (από δείγμα 40 νοικοκυριών): 2ˆiu = 7,3+2,7X1i+0,4X2i-2,0X

2

1i +3,2X2

2i -0,6X1iX2i+ei με R2

= 0,45

Υπάρχει ετεροσκεδαστικότητα στο υπόδειγμα (2) σε α=0,05;

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα αυτού του ελέγχου για ύπαρξη ετεροσκεδαστικότητας;

Γ) Δείξτε τις συνέπειες της τέλειας πολυσυγγραμικότητας στους εκτιμητές.

Αποτελέσματα εκτίμησης υποδείγματος με τη μέθοδο OLS και χρήση του πακέτου Eviews

Y: η ζητούμενη ποσότητα ενός αγαθού (Υ), η τιμή του (Χ1), το εισόδημα των καταναλωτών (Χ2) Dependent Variable: Y

Method: Least Squares Date: 02/09/09 Time: 17:58

Sample: 1971 1985

Included observations: 15

Coefficient Std. Error t-Statistic Prob

X1 - 5.106101 1.416827 - 3.603899 0.0036

X2 0.016692 0.006559 2.545031 0.0257

C 82.27548 15.43346 5.330981 0.0002

R-squared 0.950644 Mean dependent var 70.00000

Adjusted R-squared 0.942418 S.D. dependent var 18.12654

S.E. of regression 4.349682 Akaike info criterion 5.954939

Sum squared resid 227.0368 Schwarz criterion 6.096549

Log likelihood - 41.66204 Hannan-Quinn criter. 5.953430

F-statistic 115.5662 Durbin-Watson stat 1.878170

Prob(F-statistic) 0.000000


1. (4 μονάδες) Η επισυναπτόμενη εξίσωση έχει εκτιμηθεί με το οικονομετρικό πακέτο Eviews. Σε σχέση με αυτή:

Α. Γράψτε τον τύπο της εξίσωσης από την οποία έχει προκύψει καθώς και τους μετασχηματισμούς που έγιναν προκειμένου να εκτιμηθεί

με τη μέθοδο OLS.

Β. Ποιες είναι οι ελαστικότητες ως προς το Χ1 και Χ2 και γιατί; (Δείξτε).

Γ. Είναι στατιστικά σημαντικοί οι εκτιμητές των μεταβλητών Χ1 και Χ2 ή όχι; Εξηγείστε. (α=0,05)

Δ. Γιατί διαφέρουν ο συντελεστής προσδιορισμού R-squared και ο διορθωμένος συντελεστής προσδιορισμού Adjusted R-squared; Σε

ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται ο δεύτερος;

2. (3 μονάδες) Η παρακάτω συνάρτηση κατανάλωσης εκτιμήθηκε με στατιστικά στοιχεία χρονολογικών σειρών από το 1930 μέχρι το 2007


ttttt yddyc 1,09,08,04,2

(1,2) (3,2) (2,9) (3,9)

όπου c=εθνική κατανάλωση, y=εθνικό διαθέσιμο εισόδημα, d=ψευδομεταβλητή η οποία παίρνει την τιμή 1 την περίοδο 1941-1944

(περίοδος κατοχής) και 0 τις υπόλοιπες χρονιές. Οι αριθμοί της παρένθεσης είναι t-statistics.

Α. Γιατί οι ψευδομεταβλητές (dt και dtyt) χρησιμοποιήθηκαν με αυτόν τον τρόπο; (Αλγεβρική και διαγραμματική απάντηση).

Β. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της εξίσωσης (3), με ποιον τρόπο έχει επηρεάσει η περίοδος της κατοχής τη συνάρτηση κατανάλωσης;

Εξηγείστε. (α=0,05).

3. (3 μονάδες)

Χρησιμοποιώντας στατιστικά στοιχεία 100 παρατηρήσεων από Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών, εκτιμήθηκαν οι εξής καμπύλες

Engel:

y i = 2,7 + 0,8xi

y i = 30,2 + 2,4lnxi όπου: y=δαπάνη νοικοκυριού για ένα προϊόν, x=συνολική δαπάνη νοικοκυριού

Εκτιμήθηκαν επίσης οι ακόλουθες βοηθητικές εξισώσεις:

y~ i = 0,5 + 0,6xi +1,1 y i και y~~

i = 21,2 + 2,9lnxi + 3,0 y i

(0,6) (0,2) (0,3) (15,0) (1,2) (2,1)


Με βάση τις παραπάνω εκτιμήσεις, ποια καμπύλη Engel θα επιλέγατε; (Να αναλυθούν οι απαντήσεις, α=0,05).

Dependent Variable: lnY

Method: Least Squares

Date: 09/03/09 Time: 14:13

Sample: 1971 1985

Included observations: 15 Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob

lnX1 - 0.259867 0.073329 -3.543867 0.0040

lnX2 0.390685 0.058827 6.641226 0.0000

C 1.964307 0.521212 3.768726 0.0027

R-squared 0.971530 Mean dependent var 4.215002

Adjusted R-squared 0.966785 S.D. dependent var 0.273386

S.E. of regression 0.049824 Akaike info criterion -2.983764

Sum squared resid 0.029790 Schwarz criterion -2.842154

Log likelihood 25.37823 F-statistic 204.7488

Durbin-Watson stat 1.293116 Prob(F-statistic) 0.000000

39

~

~ ~


1. Η παρακάτω συνάρτηση κατανάλωσης εκτιμήθηκε με το οικονομετρικό πακέτο Eviews χρησιμοποιώντας διαστρωματικά στατιστικά

στοιχεία. Σε σχέση με αυτή:

Α. Ποιες είναι οι ελαστικότητες της Υ ως προς το και και γιατί; (Δείξτε).

Β. Είναι στατιστικά σημαντικοί οι εκτιμητές των μεταβλητών και ή όχι; Εξηγείστε. (α=0,05)

Γ. Γιατί διαφέρουν ο συντελεστής προσδιορισμού R-squared και ο διορθωμένος συντελεστής προσδιορισμού Adjusted R-squared; Σε ποιες

περιπτώσεις χρησιμοποιείται ο δεύτερος;

2. A. Σε τι διαφέρουν τα μαθηματικά από τα οικονομετρικά υποδείγματα; Εξηγείστε.

Β. Γιατί η μέθοδος των ελαχίστων τετραγώνων (OLS) είναι τόσο ‘δημοφιλής’ στην οικονομετρική έρευνα; Αναπτύξτε.

3. Χρησιμοποιώντας στατιστικά στοιχεία 100 παρατηρήσεων από Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών, εκτιμήθηκαν οι εξής καμπύλες

Engel:

= 2,7 + 0,8

= 30,2 + 2,4 όπου: y = δαπάνη νοικοκυριού για ένα προϊόν, x = συνολική δαπάνη νοικοκυριού.


= 0,5 + 0,6 + 1,1 και = 21,2 + 2,9 +3,0 (0,6) (0,2) (0,3) (15,0) (1,2) (2,1)

Οι αριθμοί στις παρενθέσεις τυπικά σφάλματα. Με βάση τις παρακάτω εκτιμήσεις,

ποια καμπύλη Engel θα επιλέγατε; (Να αναλυθούν οι απαντήσεις).

4. Έστω το υπόδειγμα:

=α + + + και =γ (όπου γ=σταθερά). Δείξτε τις συνέπειες για τους

εκτιμητές των παραμέτρων και και τις διακυμάνσεις τους.


1. Έστω το γραμμικό υπόδειγμα:

Yτ=β1X1t-β2X2τ+ut (1)


ΣΥ2 =493/3 ΣΧ12 =30 ΣΧ2

2 =3

ΣΧ1Υ=30 ΣΧ2Υ=20 ΣΧ1Χ2=0

Α) Να εκτιμηθεί το παραπάνω υπόδειγμα με τη μέθοδο ΟLS

B) Να εκτιμηθεί το παραπάνω υπόδειγμα υπό τον περιορισμό: β2=7β1

Γ) Οι εκτιμήσεις Α και Β έδωσαν τα εξής αθροίσματα τετραγώνων καταλοίπων: 56,5 και 58,0 αντίστοιχα. Είναι ο περιορισμός

β2=7β1 στατιστικά σημαντικός σε α=0,05;

2. (α) Έστω το εκτιμημένο υπόδειγμα (από δείγμα 30 παρατηρήσεων):

Υi=25,3+0,9Xi+ui (1)

Προκειμένου να ελεγχθεί η ύπαρξη ετεροσκεδαστικότητας στο παραπάνω υπόδειγμα εκτιμήθηκαν οι παρακάτω εξισώσεις:

│ui│=39,2 + 4,3 Xi (2)

(9,5) (3,4)

│ui│=43,2 + 30,9 logXi (3)

(15,2) (11,3)

│ui│=90,1 + 100,2 (1 /Xi) (4)

(39,1) (63,4)

Οι αριθμοί στις παρενθέσεις είναι τα τυπικά σφάλματα.

Σύμφωνα με τα παραπάνω αποτελέσματα, υπάρχει ετεροσκεδαστικότητα στο υπόδειγμα (1) και γιατί;

(β) Χρησιμοποιώντας στατιστικά στοιχεία 100 παρατηρήσεων από Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών, εκτιμήθηκαν οι εξής

καμπύλες Engel:

ŷi=2,7+0,8xi (1) ŷi =30,2+2,4lnxi (2)

όπου: y=δαπάνη νοικοκυρριού για ένα προϊόν, x=συνολική δαπάνη νοικοκυριού.


yi=0,5 + 0,6xi+1,1 ŷi και yi =21,2 + 2,9lnxi+3,0ŷi

(0,6) (0,2) (0,3) (15,0) (1,2) (2,1)


Με βάση τις παραπάνω εκτιμήσεις, ποιά καμπύλη Engel θα επιλέγατε; (Να αναλυθούν οι απαντήσεις).

Αντιδρούμε στην Αναγνώριση των ΚΕΣ και την Κατάργηση

των Επαγγελματικών μας Δικαιωμάτων

40

Απαντήστε σε όλα τα θέματα.


Θέμα 1ο [Σύνολο 40 βαθμοί]

Η μεθοδολογία της παλινδρόμησης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ελεγχθεί στατιστικά εάν οι χρηματαγορές χρησιμοποιούν αποτελεσματικά (efficiently)

όλη τη διαθέσιμη πληροφόρηση για την αποτίμηση των μετοχών (stocks).

Συγκεκριμένα, με return θα δηλώσουμε την συνολική απόδοση από την διακράτηση μετοχών μίας επιχείρησης για μια περίοδο 4 χρόνων, από το τέλος του 1990 έως το τέλος του 1994.

Η υπόθεση των αποτελεσμάτων αγορών (efficient markets hypothesis) ισχυρίζεται ότι οι αποδόσεις (returns) των μετόχων δεν θα πρέπει να σχετίζονται

συστηματικά (systematically related) με πληροφόρηση γνωστή κατά την διάρκεια του έτους 1990. Εάν χαρακτηριστικά της επιχείρησης γνωστά στην αρχή της περιόδου βοηθούν στην πρόβλεψη των αποδόσεων της μετοχής (stock returns), τότε θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη πληροφόρηση για

να διαλέξουμε μετοχές – σε αυτήν την περίπτωση θα συμπεράνουμε ότι οι χρηματαγορές δεν λειτουργούν αποτελεσματικά. Για το 1990 έχουμε

πληροφορίες γα τις ακόλουθες μεταβλητές μια επιχείρησης. dkr είναι ο λόγος χρέους προς κεφάλαιο (debt to capital ratio), eps είναι τα κέρδη ανά μερίδιο (earnings – per – share), netinc, είναι το καθαρό εισόδημα (net income), και salary η συνολική αμοιβή των διευθυντικών στελεχών.

Εκτιμήθηκε η εξίσωση :

Και το αποτέλεσμα είναι:

= - + + + +

(6.89) (.201) (0.78) (.0047) (.0022)

(Τυπικά σφάλματα στις παρενθέσεις)

1. [3 βαθμοί]. Γράψτε την μηδενική υπόθεση που αντιστοιχεί στην υπόθεση των αποτελεσματικών αγορών και το υπόδειγμα που αντιστοιχεί στην μηδενική

υπόθεση (null model). 2. [8 βαθμοί]. Ελέγξτε την στατιστική σημαντικότητα των ανεξάρτητων μεταβλητών netinc και salary, την κάθε μια ατομικά. Γράψτε την μηδενική υπόθεση

και την δίπλευρη εναλλακτική και θεωρείστε επίπεδο στατιστική σημαντικότητας 1%. Αναφέρατε το στατιστικό ελέγχου, την κατανομή δειγματοληψίας,

την τιμή του, την περιοχή απόρριψης και την απόφασή σας.

3. [8 βαθμοί]. Κατασκευάστε τα 95% διαστήματα εμπιστοσύνης για τους συντελεστές , κάθε έναν ατομικά.

4. [4 βαθμοί]. Δώστε την ερμηνεία του στο συγκεκριμένο πρόβλημα.

5. [7 βαθμοί]. Ελέγξτε την υπόθεση ότι όλες οι μεταβλητές είναι ταυτόχρονα (jointly) στατιστικά ασήμαντες σε επίπεδο 5%. Παρουσιάστε την μηδενική και εναλλακτική υπόθεση, το στατιστικό, και την κατανομή του, τη τιμή του στατιστικού, τη κριτική τιμή και την απόφασή σας.

6. [10 βαθμοί]. Θέλουμε να ελέγξουμε την υπόθεση ότι οι μεταβλητές dkr και eps, εφόσον λαμβάνουμε υπόψη (control for) την επίδραση των μεταβλητών

netinc και salary, δεν έχουμε επίδραση στην εξαρτημένη μεταβλητή. Εξηγείστε πως θα ελέγξετε την υπόθεση της ταυτόχρονης στατιστικής σημαντικότητας των δυο μεταβλητών, όταν έχετε στη διάθεση σας ένα υπολογιστικό πρόγραμμα που κάνει μόνο παλινδρόμηση. Παραθέστε τις παλινδρομήσεις που θα

κάνετε, τα αποτελέσματα που θα χρησιμοποιήσετε από αυτές, το στατιστικό και την κατανομή του.

ΘΕΜΑ 2. [Σύνολο 30 βαθμοί ]

Θεωρήστε ένα υπόδειγμα επεξήγησης του επιπέδου των μισθών ανάλογα με τα διάφορα δημογραφικά χαρακτηριστικά (φύλο, οικογενειακή κατάσταση,

κλπ.) και άλλα σημαντικά (εκπαίδευση, εμπειρία, κλπ.) χαρακτηριστικά. Δείγμα μετρήσεων που περιέχεται στο αρχείο WAGE1 χρησιμοποιείται για την

μελέτη. Η περιγραφή των μεταβλητών που χρησιμοποιούνται έχει ως εξής: wage = μέσος ωριαίος μισθός (average hourly earnings), educ = χρόνια

σχολικής εκπαίδευσης (years of education), exper = χρόνια εργασιακής εμπειρίας (years of labor market experience), tenure = χρόνια προϋπηρεσίας με τον

τρέχοντα εργοδότη (years with current employer), expersq = (εμπειρία στο τετράγωνο), tenursq = (προϋπηρεσίας στο τετράγνο), lwage =

, female = 1 εάν πρόκειται για γυναίκα και αλλιώς = 0, married=1 αμ πρόκειται για παντρεμένο ή παντρεμένη και αλλίως =0. WAGE1. RAW

regress lwage educ exper expersq tenure tenursq marrmale marrfem singfem

Source SS df MS Number of orbs = 526

Model 68.3617614 8 8.545222017 Residual 79.9680004 517 .154676983 Prob > F = 0.0000

Total 148.329762 525 .28253288 Adj R-squared = 0.4525

Root MSE = .39329

Lwage Coef. Std. Err. t [95% Conf. Interval]

Educ .0789103 .0066945 11.79 0.000 .0657585 .0920621 Exper .0268006 .0052428 5.11 0.000 .0165007 .0371005

Expersq -.0005352 .0001104 -4.85 0.000 -.0007522 -.0003183

Tenure .0290875 .006762 4.30 0.000 .0158031 .0423719

Tenursq -.0005331 .0002312 -2.31 0.022 -.0009874 -.0000789

Marrmale .2126756 .0553572 3.84 0.000 .103923 .3214284

Marrfem -.1982676 .0578355 -3.43 0.001 -.3118891 -.0846462 Singfem -.1103502 .0557421 -1.98 0.048 -.219859 -.0008414

_cons .321378 .100009 3.21 0.001 .1249041 .517852

Με αναφορά στα αποτελέσματα (με χρήση stata) που παρατίθενται απαντήστε στα παρακάτω ερωτήματα.

1. [3β] Παρουσιάστε τα αποτελέσματα της παλινδρόμησης από το stata σε μορφή εξίσωσης (όπως συνηθίζεται). 2. [5β] Ποια είναι η ερμηνεία της εκτίμησης 0.0789 που αντιστοιχεί στο educ σε σχέση με τον μισθό (όχι το λογάριθμο του μισθού);

3. [6β] Υποθέστε δύο άτομα, ιδίας εκπαίδευσης, ίδιου φύλου και ίδιας οικογενειακής κατάστασης, με ίδιο επίπεδο εργασιακής εμπειρίας (exper). Έστω ότι

διαφέρουν στο tenure (προϋπηρεσία): ο Α έχει tenure 15 ετών, ενώ ο Β έχει tenure 32 ετών με τον τρέχοντα εργοδότη. Ποια είναι η μεταβολή του λογαρίθμου του μισθού για ένα παραπάνω χρόνο στην προϋπηρεσία. Πως εξηγείτε την διαφορά μεταβολής στα δυο άτομα;

4. [6β] Πόση είναι η διαφορά του λογαρίθμου του μισθού μεταξύ μιας γυναίκας και ενός άνδρα, όταν είναι και οι δύο ανύπαντροι και έχουν ίδια υπόλοιπα χαρακτηριστικά; Είναι στατιστικά σημαντική σε επίπεδο σημαντικότητας 5%; Σε επίπεδο 1%; Γράψτε την μηδενική υπόθεση, την εναλλακτική, την τιμή

του στατιστικού, την κατανομή του και εξηγείστε την απόφασή σας.

5. [10β] Πόση είναι η διαφορά του λογαρίθμου του μισθού μιας γυναίκας και ενός άνδρα, όταν είναι και οι δύο παντρεμένοι, και έχουν τα ίδια υπόλοιπα χαρακτηριστικά; Σε αυτήν την περίπτωση δεν έχετε όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες για να κάνετε έλεγχο της στατιστικής σημαντικότητας της

διαφοράς. Γράψτε την μηδενική υπόθεση, την εναλλακτική, τον τύπο του στατιστικού την κατανομή του, και εξηγήστε τι σας λείπει για να βρείτε την τιμή

του στατιστικού.

ΘΕΜΑ 3. [Σύνολο 30 βαθμοί]

Ποιες από τις παρακάτω καταστάσεις καθιστούν το γνωστό t – stat (στατιστικό) ακατάλληλο για έλεγχο υποθέσεων (δηλαδή το t – stat δεν κατανέμεται με

την Student – t κάτω από την ); Σε κάθε περίπτωση απαντήστε Κατάλληλο ή Ακατάλληλο και δώστε σύντομη εξήγηση. Χωρίς εξήγηση η απάντηση μηδενίζεται.

41

1. [6 βαθμοί]. Η ύπαρξη της ετεροσκεδαστικότητας. 2. [6 βαθμοί]. Το πλήθος των παρατηρήσεων είναι μόνο 20.

3. [6 βαθμοί]. Τα σφάλματα του υποδείγματος u κατανέμονται σύμφωνα με την Student – t κατανομή.

4. [6 βαθμοί]. Συντελεστής συσχέτισης δυο ανεξάρτητων μεταβλητών του υποδείγματος 0.95.

5. [6 βαθμοί]. Η παράλειψη μιας σημαντικής ανεξάρτητης μεταβλητής .

Χρήσιμες μαθηματικές εκφράσεις

ΜΜΙΙΚΚΡΡΟΟΟΟΙΙΚΚΟΟΝΝΟΟΜΜΙΙΚΚΗΗ ΙΙΙΙ

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Λ. ΠΕΧΛΙΒΑΝΟΣ

Να απαντήσετε σε όλα τα θέματα, δεν υπάρχει δικαίωμα επιλογής. Όλα τα θέματα έχουν την ίδια βαρύτητα.


1. [4 βαθμοί] Έστω ότι οι προτιμήσεις ενός καταναλωτή εκφράζονται με την ακόλουθη συνάρτηση χρησιμότητας είναι: YXYU . PX

και PY είναι οι αντίστοιχες τιμές των δύο αγαθών και Ι το εισόδημά του.

α) Υπολογίστε τις μαρσαλιανές συναρτήσεις ζήτησης του καταναλωτή για τα δύο αγαθά, όπως αυτές προκύπτουν από το πρόβλημα

μεγιστοποίησης της χρησιμότητάς του υπό εισοδηματικό περιορισμό.

β) Χρησιμοποιώντας τη θεωρία του δυϊσμού, υπολογίστε τις χικσιανές (αντισταθμιστικές) συναρτήσεις ζήτησης των δύο αγαθών.

γ) Χρησιμοποιώντας τη μαρσαλιανή και τη χικσιανή συνάρτηση ζήτησης του αγαθού Χ μόνο, που βρήκατε στα προηγούμενα δύο

ερωτήματα, εξηγήστε προσεκτικά αν τα αγαθά Χ και Υ είναι υποκατάστατα ή συμπληρωματικά.

2. [2 βαθμοί] Η κυβέρνηση θέλει να αυξήσει τα δημόσια έσοδα μέσω επιβολής έμμεσης φορολογίας. Τα δύο προϊόντα που μπορούν να

φορολογηθούν είναι το ψωμί και το παντεσπάνι. Όλα τα δεδομένα στα σημεία που ισορροπούν οι δύο αγορές είναι τα ίδια (δηλαδή τιμές

και ποσότητες). Στα σημεία ισορροπίας η ελαστικότητα της ζήτησης για ψωμί είναι -0,5 και η αντίστοιχη ελαστικότητα για παντεσπάνι

είναι -1,5, ενώ η ελαστικότητα της προσφοράς και για τα δύο προϊόντα είναι ίση με 1. Έχει προταθεί να φορολογηθεί μόνο το ψωμί, καθώς

αυτό χαρακτηρίζεται από πιο ανελαστική ζήτηση. Εξηγήστε το σκεπτικό της παραπάνω πρότασης.

[Μπορείτε να υποθέσετε ότι η ανάλυση αναφέρεται σε “μικρούς” φόρους.]

3. [4 βαθμοί] Καλείστε να αναλύσετε μια ανταλλακτική οικονομία δύο ατόμων (Α και Β) και δύο αγαθών (Χ και Υ). Έστω ότι ο Α έχει στην

ιδιοκτησία του μία μονάδα του Χ και καθόλου Υ και ο Β μία μονάδα του Χ και δύο μονάδες του Υ. Οι συναρτήσεις χρησιμότητας των δύο

ατόμων YXU A 2 και 3

1

3

2

YXU B αντίστοιχα.

α) Υπολογίστε τη γενική ισορροπία αυτής της οικονομίας (τις ποσότητες που θα καταναλώσουν τα δύο άτομα από κάθε αγαθό και το λόγο

των τιμών).

β) Πώς διανέμονται τα οφέλη από τη συμμετοχή των δύο ατόμων στην αγορά (δηλαδή από την ανταλλαγή των προϊόντων αναμεταξύ

τους).


1. [4 βαθμοί] Μια μονοπωλιακή εταιρεία αντιμετωπίζει μια γραμμική συνάρτηση ζήτησης για το προϊόν της, έστω PQ 2200 .

Υποθέστε ότι η ακόλουθη συνάρτηση περιγράφει τη βραχυχρόνια συνάρτηση κόστους, 2

2

1QTC .

α) Υπολογίστε τη λύση που μεγιστοποιεί τα κέρδη (τιμή και ποσότητα).

β) Υπολογίστε την καθαρή απώλεια που προκύπτει λόγω ύπαρξης μονοπωλίου.

Εξηγείστε.

γ) Υποθέστε ότι η εταιρεία μπορεί να χρησιμοποιήσει μη γραμμική τιμολογιακή πολιτική (συγκεκριμένα μπορεί να εφαρμόσει τιμολόγηση

δύο μερών, με εφάπαξ πάγιο και οριακή τιμή). Πώς μεταβάλλεται η λύση που μεγιστοποιεί τα κέρδη της εταιρείας; Η ύπαρξη μονοπωλίου

συνεχίζει να προκαλεί καθαρή απώλεια;

Εξηγείστε.

2. [3 βαθμοί] Δίνονται οι ακόλουθες αγοραίες καμπύλες ζήτησης και προσφοράς:

pQD 501500 και pQS 25 .

α) Υπολογίστε την ισορροπία σε αυτή την αγορά (τιμή και ποσότητα), καθώς επίσης και το πλεόνασμα του καταναλωτή και το πλεόνασμα

του παραγωγού.

β) Υπολογίστε ότι επιβάλλεται έμμεσος φόρος 10% στην τιμή του προϊόντος. Υπολογίστε τη νέα ισορροπία και την καθαρή απώλεια που

προκλήθηκε από την επιβολή του φόρου.

γ) Υπάρχει πρόταση να διπλασιαστεί ο επιβαλλόμενος φόρος. Χωρίς να υπολογίσετε εκ νέου την ισορροπία που θα προκύψει μετά την

επιβολή του νέου φόρου, αξιολογήστε την επίπτωση που θα έχει ο νέος φόρος στην καθαρή απώλεια που υπολογίσατε στο προηγούμενο

ερώτημα. Εξηγείστε.

3. [3 βαθμοί] Σας δίνετε η ακόλουθη συνάρτηση ελάχιστης δαπάνης: yxyx ppppVE /2. Υπολογίστε τη μαρσαλιανή συνάρτηση

ζήτησης του Χ και τη χικσιανή (αντισταθμιστική) συνάρτηση ζήτησης του Υ, καθώς επίσης και τις αντίστοιχες σταυροειδείς

ελαστικότητες των δύο συναρτήσεων ζήτησης.

42


Να απαντήσετε σε όλα τα θέματα, δεν υπάρχει δικαίωμα επιλογής. Όλα τα θέματα έχουν την ίδια βαρύτητα.


1. [3 μονάδες] Έστω ότι η συνάρτηση παραγωγής μιας επιχείρησης είναι: qAKαL1-α

α) Αν οι τιμές των Κ και L είναι r και w αντίστοιχα, υπολογίστε τη συνάρτηση κόστους της επιχείρησης TC(r,w,q), όπως αυτή προκύπτει

ως αποτέλεσμα του προβλήματος ελαχιστοποίησης του κόστους παραγωγής.

β) Δεδομένης της προηγούμενης απάντησης και χρησιμοποιώντας το Λήμμα του Shephard, υπολογίστε τις συναρτήσεις ζήτησης της

επιχείρησης για κεφάλαιο και εργασία.

2. [3 μονάδες] Μια μονοπωλιακή εταιρεία αντιμετωπίζει μια γραμμική συνάρτηση ζήτησης για το προϊόν της, έστω Q100-2P. Υποθέστε

ότι η ακόλουθη συνάρτηση περιγράφει τη βραχυχρόνια συνάρτηση κόστους, TC Q2 .

α) Υπολογίστε τη λύση που μεγιστοποιεί τα κέρδη (τιμή και ποσότητα).

β) Υπολογίστε την καθαρή απώλεια που προκύπτει λόγω ύπαρξης μονοπωλίου. Εξηγήστε το λόγο για τον οποίο προκύπτει η καθαρή

απώλεια.

γ) Υπολογίστε την άριστη λύση αν η εταιρεία μπορούσε να χρησιμοποιήσει μη γραμμική τιμολόγηση (δηλαδή τιμολόγηση δύο μερών).

Προκύπτει τώρα καθαρή απώλεια. Εξηγήστε.

3. [2 μονάδες] Μια επιχείρηση αντιμετωπίζει μια γραμμική συνάρτηση ζήτησης για το προϊόν της. Σας ανακοινώνεται ότι στην τιμή που

διαθέτει η εταιρεία το προϊόν της η ελαστικότητα της καμπύλης ζήτησης είναι μικρότερη του –1 (δηλαδή σε απόλυτη τιμή είναι

μεγαλύτερη του 1). Θεωρείτε ότι η επιχείρηση πρέπει να αυξήσει ή να μειώσει την τιμή στην οποία διαθέτει το προϊόν για να αυξήσει τα

έσοδά της. Εξηγήστε.

4. [2 μονάδες] Δίνεται η δυνατότητα σε ένα άτομο να συμμετάσχει, έναντι 40 ευρώ, σε ένα λαχνό που έχει απόδοση Χ=100 ευρώ με πιθανότητα

20% και Υ=20 ευρώ με πιθανότητα 80%. Αποτελεί ο παραπάνω λαχνός u941 ένα «δίκαιο παίγνιο»; Εξηγήστε. Αν η συνάρτηση χρησιμότητας του

ατόμου αυτού είναι U(W)W θα δεχόταν να συμμετάσχει σε αυτό το λαχνό; Αλλάζει η απάντησή σας αν η συνάρτηση χρησιμότητας είναι

U(W)W2 ; Εξηγήστε.


1. [4 μονάδες] Έστω ότι οι προτιμήσεις ενός καταναλωτή εκφράζονται με την ακόλουθη συνάρτηση χρησιμότητας U=XY+Z, PX, PY και PZ

είναι οι αντίστοιχες τιμές των τριών αγαθών και Ι το εισόδημά του.

α) Υπολογίστε τις συναρτήσεις ζήτησης του καταναλωτή για τα τρία αγαθά, όπως αυτές προκύπτουν από το πρόβλημα μεγιστοποίησης

της χρησιμότητάς του υπό εισοδηματικό περιορισμό. [2 μονάδες]

β) Έστω ότι αυξάνεται το εισόδημα του καταναλωτή, θα αυξηθεί και η ζήτησή του για όλα τα αγαθά; Πώς θα χαρακτηρίζατε τα τρία

αγαθά, λαμβάνοντας υπόψη τη συμπεριφορά του καταναλωτή στη μεταβολή του εισοδήματος; [Προσπαθήσετε να είστε όσο πιο ακριβείς

μπορείτε]. [1 μονάδα]

γ) Όπως γνωρίζετε οι συναρτήσεις ζήτησης είναι πάντα συναρτήσεις ομοιογενείς μηδενικού βαθμού ως προς όλες τις τιμές και το

εισόδημα. Αποδείξτε ότι αυτή η συνθήκη ισχύει στη συνάρτηση ζήτησης που βρήκατε στο (α) για το αγαθό Χ. [Χρησιμοποιήστε τις

διάφορες ελαστικότητες ζήτησης του Χ]. [1 μονάδα]

2. [2 μονάδες] Μια μονοπωλιακή εταιρία αντιμετωπίζει μια γραμμική συνάρτηση ζήτησης για το προϊόν της, έστω Q=100-2P. Υποθέστε ότι

η ακόλουθη συνάρτηση περιγράφει τη βραχυχρόνια συνάρτηση κόστους, TC=1/2Q2.

α) Υπολογίστε τη λύση που μεγιστοποιεί τα κέρδη (τιμή και ποσότητα). [0,7 μονάδες]

β) Υπολογίστε την καθαρή απώλεια που προκύπτει λόγω ύπαρξης μονοπωλίου. [0,3 μονάδες]

γ) Εξηγήστε προσεκτικά το λόγο για τον οποίο προκύπτει η καθαρή απώλεια. [1 μονάδα]

3. [2 μονάδες] Έστω ότι για την παραγωγή μαντολάτων απαιτείται εργασία (L) και κεφάλαιο (Κ) και ότι η συνάρτηση παραγωγής είναι

LKq

α) Ορίστε τις συναρτήσεις μέσου και οριακού προϊόντος εργασίας και βρείτε τι σχέση υπάρχει ανάμεσα στις δύο συναρτήσεις. Εξηγήστε.

β) Έστω ότι Κ=100, σχεδιάστε τις καμπύλες του μέσου και οριακού προϊόντος εργασίας και σχολιάστε τη σχέση τους (δηλαδή αν

τέμνονται ή όχι). [Προσοχή να είστε όσο το δυνατό πιο ακριβείς στο διάγραμμά σας]. [0,5 μονάδες]

γ) Από τι είδους αποδόσεις κλίμακας χαρακτηρίζεται αυτή η παραπάνω συνάρτηση παραγωγής; [0,5 μονάδες]

δ) Έστω ότι υπάρχει μια εναλλακτική τεχνολογία που παρουσιάζεται με την ακόλουθη συνάρτηση παραγωγής: q=(L2/3K2/3)A. Βρείτε την

τιμή που πρέπει να έχει το Α για να χαρακτηρίζεται η συνάρτηση παραγωγής από σταθερές αποδόσεις κλίμακας. [0,5 μονάδες]

4. [2 μονάδες] Δίνεται η δυνατότητα σε ένα άτομο να συμμετάσχει δωρεάν σε ένα λαχνό που έχει απόδοση Χ=100 ευρώ με πιθανότητα 20%

και Υ= -50 ευρώ με πιθανότητα 80%.

α) Αποτελεί ο παραπάνω λαχνός ένα «δίκαιο παίγνιο»; Εξηγήστε. [0,7 μονάδες]

β) Αν η συνάρτηση χρησιμότητας του ατόμου αυτού είναι U(W)=W, θα δεχόταν να συμμετάσχει σε αυτό το λαχνό; [0,7 μονάδες]

γ) Αλλάζει η απάντηση που δώσατε στο (β) αν η συνάρτηση χρησιμότητας είναι U(W)=W2; Εξηγήστε προσεκτικά. [Προσοχή απαντήστε

στις τρεις ερωτήσεις με τη σειρά που δίνονται].

Διεκδικούμε …

Eurolab II ΠΑΣΠ

43

Να απαντηθούν και τα 4 θέματα. Όλα τα θέματα έχουν την ίδια βαθμολογική βαρύτητα.


Θέμα 1 i. Πώς προκύπτουν η έμμεση συνάρτηση χρησιμότητας και η συνάρτηση ελάχιστης δαπάνης στη θεωρία του καταναλωτή και τι ιδιότητες έχουν; Να

γίνει μαθηματική διατύπωση.

ii. Να κατασκευαστούν γραφικά, με βάση τη θεωρία του καταναλωτή, η Μαρσαλιανή καμπύλη ζήτησης και η αντισταθμιστική (ή αντισταθμισμένη)

καμπύλη ζήτησης. Τι παρατηρείτε;

Θέμα 2

i. Να προσδιοριστεί η συνθήκη ελαχιστοποίησης του κόστους παραγωγής δεδομένης ποσότητας προϊόντος,

_

Q , από μια ανταγωνιστική επιχείρηση,

αν η συνάρτηση παραγωγής είναι aLKQ 1

, 10 a και οι εξωγενείς τιμές των συντελεστών παραγωγής είναι r, w αντίστοιχα.

ii. Αν η συνάρτηση παραγωγής είναι 3

1

3Lq , η τιμή του παραγομένου προϊόντος είναι p και το κόστος της εισροής L είναι w, να προσδιοριστεί η

συνάρτηση προσφοράς του προϊόντος ),( wpfq και να δειχθεί ότι είναι ομογενής μηδενικού βαθμού στα p και w.

Θέμα 3

i. Να προσδιοριστεί ο οριακός λόγος τεχνικής υποκατάστασης για τη συνάρτηση παραγωγής aLKQ 1

, 10 a .

ii. Η συνάρτηση ζήτησης για το προϊόν μιας επιχείρησης είναι pq 40 , ενώ η συνάρτηση κόστους είναι .523

1)( 23 qqqqc Να προσδιοριστεί

η ποσότητα προϊόντος η οποία μεγιστοποιεί τα κέρδη της επιχείρησης.

Θέμα 4 i. Τι είναι η καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων και πώς εξάγεται από την καμπύλη των σημείων παραγωγής τα οποία είναι αποτελεσματικά κατά

Pareto; (κουτί Edgeworth).

ii. Παρουσιάστε τα βασικά σημεία της λύσης Cournot για την ολιγοπωλιακή τιμολόγηση.

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Α. ΞΕΠΑΠΑΔΕΑΣ


Θέμα 1

Δίνεται το πρόβλημα μεγιστοποίησης της χρησιμότητας του καταναλωτή: 7,03,0

,max yx

yx

με περιορισμό Iypxp yx

i. Να προσδιορισθούν οι συναρτήσεις ζήτησης για τα αγαθά x,y και να δεχθεί ότι για τα αγαθά αυτά δεν υπάρχει πλάνη χρήματος.

ii. Πώς θα μεταβληθεί η μέγιστη χρησιμότητα αν μεταβληθεί για λίγο το εισόδημα του καταναλωτή;

iii. Να προσδιορίσει η συνάρτηση ελαχίστης δαπάνης για το πρόβλημα αυτό και η αντισταθμιστική συνάρτηση ζήτησης για το αγαθό x

χρησιμοποιώντας το λήμμα του Shephard.

Θέμα 2

i. Δίνεται η συνάρτηση παραγωγής σταθερής ελαστικότητας υποκατάστασης (CES):

1

)1( kq

Να υπολογισθούν, τα οριακά προϊόντα για κάθε παραγωγικό συντελεστή, ο οριακός λόγος τεχνικής υποκατάστασης και η ελαστικότητα

υποκατάστασης. Τι σημαίνει μηδενική και τι άπειρη ελαστικότητα υποκατάστασης για μια συνάρτηση παραγωγής;

ii. Η συνάρτηση ζήτησης για το προϊόν μιας επιχείρησης είναι pq 100 και η συνάρτηση συνολικού κόστους είναι

.2011553

1)( 23 qqqqTC Να προσδιορισθεί το επίπεδο προϊόντος στο οποίο μεγιστοποιούνται τα κέρδη της επιχείρησης.

Θέμα 3 i. Εξηγείστε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες η μακροχρόνια καμπύλη προσφοράς ενός ανταγωνιστικού κλάδου είναι αύξουσα ή φθίνουσα.

ii. Φτιάξε το διάγραμμα του κουτιού Edgeworth για μια οικονομία η οποία παράγει δύο αγαθά με σταθερές ποσότητες δύο παραγωγικών

συντελεστών και εξηγήστε πως μπορεί να κατασκευαστεί η καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων από αυτό.

iii. Τι μας λέει το πρώτο θεώρημα των οικονομιών της ευημερίας; Δώστε μια απόδειξή του.


Θέμα 1 i. Να προσδιορισθούν διαγραμματικά το αποτέλεσμα εισοδήματος και το αποτέλεσμα υποκατάστασης. Τι εκφράζει το κάθε ένα από αυτά τα

αποτελέσματα;

ii. Η συνάρτηση χρησιμότητας ενός καταναλωτή είναι 5,05,0),( yxyxU . Αν το εισόδημα του καταναλωτή είναι Ι και οι τιμές για τα αγαθά x,y και

px,py αντίστοιχα, να προσδιορίσουν οι αντισταθμιστικές και οι μη αντισταθμιστικές συναρτήσεις ζήτησης για τα δύο αγαθά. Τι εκφράζουν οι

συναρτήσεις αυτές;

Θέμα 2

i. Δίνεται η συνάρτηση παραγωγής: 5,05,010 lkq . Να υπολογισθούν, τα οριακά προϊόντα, ο οριακός λόγος τεχνικής υποκατάστασης και η

ελαστικότητα υποκατάστασης. Αν η ποσότητα κεφαλαίου είναι 100, η αμοιβή της εργασίας 2 και η τιμή του προϊόντος 1, τι ποσότητα εργασίας θα

πρέπει να απασχολήσει η επιχείρηση για να μεγιστοποιήσει το κέρδος της;

ii. Πώς ερμηνεύονται οι έννοιες των αυξουσών, φθινουσών και σταθερών αποδόσεων κλίμακας στην παραγωγή; Δώστε παράδειγμα με μια

συνάρτηση παραγωγής Cobb-Douglas.

Θέμα 3

i. Η συνάρτηση ζήτησης για το προϊόν μιας επιχείρησης είναι pq 5,050 και η συνάρτηση συνολικού κόστους είναι .10055,0)( 2 qqqTC

Να προσδιορισθεί το επίπεδο προϊόντος στο οποίο μεγιστοποιούνται τα κέρδη της επιχείρησης

44

ii. Τι σημαίνει αποτελεσματική κατανομή κατά Pareto; Πώς προσδιορίζεται η αποτελεσματική κατανομή δεδομένων πόρων (κεφάλαιο και εργασία)

μεταξύ δύο επιχειρήσεων;



1. Αν η συνάρτηση χρησιμότητας ενός καταναλωτή είναι:

να προσδιορισθούν:

Οι μαρσαλιανές συναρτήσεις ζήτησης για τα αγαθά Οι συναρτήσεις έμμεσης χρησιμότητας και ελάχιστης δαπάνης.

2. Πως προκύπτουν οι δεσμευμένες συναρτήσεις ζήτησης παραγωγικών συντελεστών; Ποια είναι η σημασία του λήμματος Shephard στο

πρόβλημα αυτό; Ποια είναι η σημασία του λήμματος Hotelling στο πρόβλημα μεγιστοποίησης κέρδους;

3. Το οριακό κόστος μιας ανταγωνιστικής επιχείρησης είναι , ενώ η τιμή μεταπώλησης είναι . Να προσδιορισθεί το επίπεδο προϊόντος στο οποίο μεγιστοποιούνται τα κέρδη της επιχείρησης. Ποια είναι η διαφορά μεταξύ του κανόνα

και το κανόνα στην μεγιστοποίηση κέρδους; Πότε εφαρμόζονται οι κανόνες αυτοί;

4. Οι αγοραίες συναρτήσεις ζήτησης και προσφοράς ενός αγαθού είναι , αντίστοιχα. Να προσδιοριστεί η

τιμή ισορροπίας χρησιμοποιώντας τη συνάρτηση υπερβάλλουσας ζήτησης. Να δειχθεί ότι η τιμή αυτή είναι μοναδική. Αν η

προσαρμογή στην ισορροπία γίνεται με βάση τον κανόνα

να δειχθεί ότι η ισορροπία είναι ευσταθής

χρησιμοποιώντας την συνάρτηση απόστασης .

5. Να προσδιορίσετε, χρησιμοποιώντας το κουτί Edgeworth, τη συνθήκη για την αποτελεσματική κατά Pareto κατανάλωση δύο αγαθών για

μια οικονομία στην οποία υπάρχουν δύο καταναλωτές. Να εξετάσετε αν η συνθήκη αυτή ικανοποιείται σε μια ανταγωνιστική ισορροπία.

6. Σε ένα συμμετρικό δυοπώλιο η συνάρτηση ζήτησης είναι , ενώ η συνάρτηση κόστους για κάθε επιχείρηση είναι , . Να προσδιορισθεί η ποσότητα που θα παράγει η κάθε επιχείρηση στην ισορροπία Nash – Cournot.

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ


Έστω ανταλλακτική οικονομία δύο καταναλωτών, του Α και του Β, οι οποίοι καταναλώνουν 2 αγαθά, έχουν συναρτήσεις χρησιμότητας

και αντίστοιχα. Έστω επίσης ότι οι αρχικές κατανομές σε αγαθά 1 και 2 των Α,Β

είναι οι εξής: .Δίνεται ότι .

1. Το σύνολο Pareto της παραπάνω οικονομίας δίνεται από την εξίσωση:

α΄ Α Α

Α β΄ Α

Α

Α γ΄ Α

Α

Α δ΄ Α

Α

Α ε΄ Κανένα από τις παραπάνω

2. Ως βαλρασιανή ισορροπία με μεταβιβάσεις μπορεί να επιτευχθεί η κατανομή:

ε ε ν ν

3. Οι τιμές ισορροπίας για να επιτευχθεί μία από τις παραπάνω κατανομές ως Βαλρασιανή ισορροπία με μεταβιβάσεις είναι

ε ε ν ν

4. Οι μεταβιβάσεις προς τον Α προκειμένου να επιτευχθεί ισορροπία τιμών με μεταβιβάσεις είναι

(α΄) -

(β΄) -

(γ΄) -

(δ΄) -

(ε΄) όλες οι παραπάνω (στ΄) καμία από τις παραπάνω

5. Έστω μία οικονομία με τους παραπάνω δύο καταναλωτές αλλά με αρχική κατανομή

). Σε αυτήν την οικονομία, η

Βαλρασιανή ισορροπία περιλαμβάνει:

(α΄) Πώληση αγαθού 1 από τον Α στον Β

(β΄) Αγορά αγαθού 1 και πώληση αγαθού 2 από τον Α

(γ΄) Αγορά αγαθού 1 από τον Α

(δ΄) Πώληση αγαθού 1 και αγορά αγαθού 2 από τον Α

(ε΄) Κανένα από τα παραπάνω

6. Για έναν καταναλωτή που καταναλώνει μόνο δύο αγαθά, και , το κόστος ευκαιρίας του να καταναλώσει μία επιπλέον μονάδα αγαθού

σε όρους του ποσού πρέπει να θυσιάσει, δίνεται από:

(α΄) κανένα από τα παρακάτω

(β΄) όλα τα παρακάτω

(δ΄) την κλίση της καμπύλης αδιαφορίας του καταναλωτή

(δ΄) τον οριακό λόγο υποκατάστασης MRS του καταναλωτή

(ε΄) τις τιμές αγοράς για τα αγαθά και

Οι επόμενες τρεις ερωτήσεις αφορούν έναν καταναλωτή με συνάρτηση χρησιμότητας U( , )= 3 +2

7. Με την παραπάνω συνάρτηση χρησιμότητας, το καλάθι (5,1) δίνει την ίδια χρησιμότητα στον καταναλωτή με το καλάθι

(α΄) (2,8) (β΄) (3,4) (γ΄) (1,5) (δ΄) (2,3) (ε΄) όλα τα παραπάνω (στ΄) κανένα από τα παραπάνω

8. Για την παραπάνω συνάρτηση χρησιμότητας, ο οριακός λόγος υποκατάστασης (MRS):

(α΄) Εξαρτάται από τις ποσότητες και που καταναλώνονται

45

(β΄) Είναι πάντα

(γ΄) Είναι πάντα

(δ΄) Είναι πάντα 0


9. Τα αγαθά και είναι για τον καταναλωτή:

(α΄) τέλεια υποκατάστατα

(β΄) αρνητικά αγαθά

(γ΄) το είναι αγαθό ενώ το είναι αρνητικό αγαθό

(δ΄) τέλεια συμπληρωματικά

(ε΄) απλά υποκατάστατα

(στ΄) κανένα από τα παραπάνω

10. Ποια από τις παρακάτω συναρτήσεις χρησιμότητας αναπαριστά τις ίδιες σχέσεις προτίμησης με τη συνάρτηση U( , )= ;

(α΄) U( , )=

(β΄) U( , )=

(γ΄) U( , )=

(δ΄) U( , )=

(ε΄) Όλες τις παραπάνω

(στ΄) Καμία από τις παραπάνω

11. Αν η συνάρτηση χρησιμότητας ενός καταναλωτή είναι U( , )= , τότε ο οριακός λόγος υποκατάστασης (MRS) στο καλάθι (2,1)

είναι:(α΄) 1 (β΄) 2 (γ΄)

(δ΄) 4 (ε΄) κανένα από τα παραπάνω

12. Έστω οι εξής δύο προτάσεις:

I. Το είναι αγαθό Giffen

II. Tο είναι κατώτερο αγαθό

(α΄) Τα I και II είναι ανεξάρτητα

(β΄) Αν ισχύει το I, θα ισχύει και το II

(γ΄) Αν ισχύει το II, θα ισχύει και το I

(δ΄) Τα I και II είναι ισοδύναμα

(ε΄) κανένα από τα παραπάνω

13. Ο κύριος Γιάννης καταναλώνει μόνο καφέ και ζάχαρη. Παίρνει τον καφέ του με ζάχαρη πάντοτε. Αν είναι η ποσότητα του καφέ που

καταναλώνει και η ποσότητα ζάχαρης που αγοράζει, ποια από τις παρακάτω συναρτήσεις είναι η Χικσιανή ζήτηση του για καφέ;

(α΄)

(β΄)

(γ΄)

(δ΄)


14. Έστω η εξής έμμεση συνάρτηση χρησιμότητας υ( I, = I

. Η συνάρτηση δαπάνης για τον καταναλωτή είναι:

(α΄)

(β΄)

(γ΄)

(δ΄)


15. Η μαρσαλιανή συνάρτηση ζήτησης του παραπάνω καταναλωτή για ζάχαρη ( ) είναι

(α΄)

(β΄)

(γ΄)

(δ΄)


16. Έστω μια αγορά με αντίστροφη συνάρτηση ζήτησης P(Q)=

. Ένας μονοπωλητής που παράγει σε αυτή την αγορά έχει σταθερές

αποδόσεις κλίμακας με συνάρτηση κόστους C(Q)= cQ ,όπου c πραγματική θετική σταθερά.

Η ποσότητα ισορροπίας στην αγορά θα είναι:

(α΄) Q*=

(β΄) Q*=

(γ΄) Q*=

(δ΄) Q*=


17. Η τιμή ισορροπίας θα είναι ( με μονοπώλιο)

(α΄) P(Q*)=

(β΄) P(Q*)=

(γ΄) P(Q*)=3c (δ΄) P(Q*)=


18. Έστω μια αγορά με την παραπάνω αντίστροφη συνάρτηση ζήτησης, στην οποία αντί ενός μονοπωλητή δρούν πανομοιότυποι παραγωγοί

υπό συνθήκες τέλειου ανταγωνισμού, με συνάρτηση κόστους (όλοι) C(Q)= cQ .

Η ποσότητα ισορροπίας στην αγορά θα είναι:

(α΄) Q*=

(β΄) Q*=

(γ΄) Q*=

(δ΄) Q*=


19. Η τιμή ισορροπίας θα είναι ( με μονοπώλιο): (α΄) Q*=(

(β΄) Q*=(

(γ΄)

(δ΄) Q*=

(ε΄) Q*=c (στ΄) κανένα από τα

παραπάνω

20. Η συνάρτηση παραγωγής q= (α΄) έχει σταθερές αποδόσεις κλίμακας και σταθερές οριακές παραγωγικότητες ως προς και

(β΄) έχει φθίνουσες αποδόσεις κλίμακας και σταθερές οριακές παραγωγικότητες ως προς και

46

(γ΄) έχει αύξουσες αποδόσεις κλίμακας και σταθερές οριακές παραγωγικότητες ως προς και

(δ΄) έχει σταθερές αποδόσεις κλίμακας και φθίνουσες οριακές παραγωγικότητες ως προς και

(ε΄) έχει φθίνουσες αποδόσεις κλίμακας και φθίνουσες οριακές παραγωγικότητες ως προς και

22. Όλα τα παρακάτω αποτελούν λόγους μη ισχύος του δεύτερου Θεμελιώδους Θεωρήματος των Οικονομικών της Ευημερίας εκτός από:

(α΄) αύξουσες αποδόσεις κλίμακας

(β΄) ασύμμετρη πληροφόρηση για τις τιμές

(γ΄) ύπαρξη εξωτερικότερων

(δ΄) φθίνουσες αποδόσεις κλίμακας

(έ) μη κυρτότητα των προτιμήσεων των καταναλωτών

23. Η αγορά τηλεπικοινωνιών μέσω δορυφόρου στην Ευρώπη χαρακτηρίζεται από τα εξής:

(α΄) Μεγάλο σταθερό κόστος

(β΄) Σχεδόν μηδενικό κόστος εξυπηρέτησης ενός επιπλέον καταναλωτή

Πώς ονομάζεται αυτή η αγορά και γιατί;

24. « Μια αγορά στην οποία δεν υπάρχουν εμπόδια εισόδου και υπάρχει μη διαφοροποιημένο προϊόν, είναι τέλεια ανταγωνιστική».

ΣΥΜΦΩΝΕΙΤΕ ΔΙΑΦΩΝΕΙΤΕ

25. Το παράδοξο του Condorcet παρατηρείται όταν:

(α΄) το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας παρουσιάζει κύκλους ανάμεσα στις εναλλακτικές επιλογές

(β΄) το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας δεν είναι άριστο κατά Pareto

(γ΄) τίθεται σε εφαρμογή το θεώρημα του Arrow

(δ΄) οι ψηφοφόροι δεν έχουν πλήρεις προτιμήσεις και επομένως δεν μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα στις εναλλακτικές που τους παρουσιάζονται


26. Από τη δυικότητα στη θεωρία καταναλωτή, προκύπτει ότι:

(α΄) Η Χικσιανή και η Μαρσαλιανή ζήτηση είναι συναρτήσεις των τιμών των δύο αγαθών

(β΄) Η δαπάνη που χρειάζεται για να επιτύχει ένας καταναλωτής χρησιμότητα ύψους U είναι πάντοτε σταθερή

(γ΄) Από την έμμεση συνάρτηση χρησιμότητας προκύπτει η συνάρτηση δαπάνης με απλή αντιστροφή

(δ΄) Η εξίσωση Slutsky και η ταυτότητα του Roy συμπίπτουν

(έ) Κανένα από τα παραπάνω

27. Αν δοθεί η έμμεση συνάρτηση χρησιμότητας ενός καταναλωτή, η Χικσιανή συνάρτηση ζήτησης του μπορεί να υπολογιστεί:

(α΄) Αντιστρέφοντας την έμμεση συνάρτηση χρησιμότητας

(β΄) Χρησιμοποιώντας την ταυτότητα του Roy

(γ΄) Χρησιμοποιώντας το λήμμα του Shephard

(δ΄) το (α΄) και το (γ΄)

(ε΄) το (β΄) και το (γ΄)

(στ΄) Κανένα από τα παραπάνω

28. Αν η καμπύλη ζήτησης έχει αρνητική κλίση, τότε το αγαθό πρέπει να είναι :

(α΄) Giffen

(β΄) Κανονικό

(γ΄) Κατώτερο

(δ΄) το (α΄) ή το (β΄)

(έ) το (β΄) ή το (γ΄)

(στ΄) Κανένα από τα παραπάνω

29. Αν p είναι η τιμή ενός αγαθού σε μία κανονική (regular) οικονομία δύο αγαθών ( με τυποποιημένες τιμές ώστε ) και z(p) είναι η συνολική υπερβάλλουσα ζήτηση για το αγαθό. Ο παρακάτω πίνακας μας δίνει την υπερβάλλουσα ζήτηση για το αγαθό ως συνάρτηση της τιμής του

p z(p)

0.1 8

0.3 -4

0,5 2

Η παραπάνω οικονομία έχει:

(α΄) καμία βαρσαλιανή ισορροπία

(β΄) άπειρες βαρσαλιανές ισορροπίες

(γ΄) τουλάχιστον 4 βαρσαλιανές ισορροπίες

(δ΄) τουλάχιστον 3 βαρσαλιανές ισορροπίες

(ε΄) 1 βαρσαλιανή ισορροπία

(στ΄) 2 βαρσαλιανές ισορροπίες

30. Όταν μια οικονομία σε ισορροπία λειτουργεί στο εσωτερικό του συνόλου παραγωγικών δυνατοτήτων, τότε

(α΄) Ο οριακός λόγος μετασχηματισμού είναι λιγότερο από 1

(β΄) Οι επιχειρήσεις δεν παράγουν το μέγιστο του προϊόντος που μπορούν να παράγουν

(γ΄) Οι αγορές δεν είναι τέλεια ανταγωνιστικές

(δ) Οι καταναλωτές δεν μεγιστοποιούν τη χρησιμότητά τους

(έ) κανένα από τα παραπάνω

31. Όταν μία καμπύλη αδιαφορίας είναι αύξουσα στο χώρο των δύο αγαθών, τότε:

(α΄) τα αγαθά είναι κατώτερα

(β΄) τα αγαθά είναι συμπληρωματικά

(γ΄) το ένα αγαθό είναι καλό και το άλλο αρνητικό

(δ΄) τα αγαθά είναι αρνητικά ( μειώνουν τη χρησιμότητα του καταναλωτή)

(έ) όλα τα παραπάνω

32. Έστω ένας καταναλωτής που καταναλώνει δύο αγαθά, , και έχει προτιμήσεις που αναπαριστώνται από Leontief συνάρτηση χρησιμότητας: U( , )=min . Η ζήτηση για αγαθό είναι:

(α΄) =

(β΄) =

(γ΄) =

(δ΄) =


47

ΠΠΟΟΛΛΙΙΤΤΙΙΚΚΗΗ ΟΟΛΛΟΟΚΚΛΛΗΗΡΡΩΩΣΣΗΗ ΣΣΤΤΗΗΝΝ ΕΕ..ΕΕ..


Να απαντηθούν 2 θέματα

Το ένα πρέπει να είναι μεταξύ του 1 και του 2 θέματος και το άλλο μεταξύ του 3 και του 4.


1. Ποιοι ήταν οι βασικοί παράγοντες για την αποτυχία του εγχειρήματος για τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Αμυντικής Κοινότητας;

2. ‘Το Γερμανικό Σχέδιο «Σκέψεις για την Ευρωπαϊκή Ενοποίηση», αντί να αμβλύνει όξυνε τις πολιτικές αντιπαραθέσεις στους κόλπους των 12’. Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με αυτή τη διαπίστωση και γιατί;

3. Ποια είναι τα βασικά σημεία της Έκθεσης Delors για Νομισματική Ένωση; Ποια είναι η βασική ‘φιλοσοφία’ που τη διέπει;

4. Γιατί η παρέμβαση του Genscher ήταν καθοριστικής σημασίας για τη δρομολόγηση της διαδικασίας που οδήγησε στη Νομισματική Ένωση; Σε ποιους λόγους αποδίδεται η παρέμβασή του;


1. Γιατί ο Jean Monnet έδινε τόσο μεγάλη βαρύτητα στη διατήρηση της αρχής της ισότιμης συμμετοχής στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης; Γιατί

ορισμένες χώρες, όπως η Γαλλία, θεωρούν ότι αυτή η αρχή παραβιάζεται από τη μη αναγνώριση από την Τουρκία της κυπριακής δημοκρατίας;

2. Ποια ήταν τα αίτια που οδήγησαν στην κρίση στην ΕΚ το 1965; Πόσο επηρέασε αυτή η κρίση τη μετέπειτα εξέλιξη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης; 3. Ποιες ήταν οι προτάσεις της Επιτροπής στο «Δεύτερο Πρόγραμμα Δράσης» για τη δημιουργία Νομισματικής Ένωσης στην ΕΚ; Γιατί αυτές οι προτάσεις

δεν βρήκαν ανταπόκριση;

4. Γιατί η παρέμβαση του Γερμανού υπουργού εξωτερικών Γκένσερ έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την ευόδωση των προσπαθειών του Ντελόρ για τη δημιουργία ενιαίου νομίσματος;


1. Γιατί απέτυχε η προσπάθεια για τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Αμυντικής Κοινότητας (ΕΑΚ); Ποιες ήταν οι συνέπειες αυτής της αποτυχίας στη μετέπειτα

εξέλιξη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης; 2. Πώς κρίνετε τα αποτελέσματα της Διακυβερνητικής Διάσκεψης του «Μάαστριχ» για πολιτική ένωση; Τεκμηριώστε την άποψή σας με βάση τις ρυθμίσεις

στη Συνθήκη του Μάαστριχ για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ).

3. Τι εννοούμε με την «παρέμβαση Γκένσερ» στα νομισματικά ζητήματα της ΕΕ; Γιατί η παρέμβαση του θεωρήθηκε καθοριστικής σημασίας για την προαγωγή της Νομισματικής Ένωσης;

4. Ποιοι ήταν οι βασικοί λόγοι που ανάγκασαν την γαλλική κυβέρνηση να αναλάβει πρωτοβουλίες για την υλοποίηση της νομισματικής ολοκλήρωσης το

1983-84;


1. Γιατί ο Jean Monnet θεωρούσε την «ισοτιμία» μεταξύ των κρατών μελών της ΕΚΑΧ απαραίτητη προϋπόθεση για την ευόδωση του εγχειρήματος της

Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης; Ποια είναι τα υπέρ και τα κατά αυτής της άποψης σε μία Ε.Ε. αποτελούμενη από 27 κράτη-μέλη;

2. Αναλύστε τα βασικά σημεία του γαλλο-γερμανικού σχεδίου για κοινή άμυνα, το Φεβρουάριο του 1991 στη Διακυβερνητική Διάσκεψη του Μάαστριχτ. Πόσο αποτελεσματικός ήταν ο «γαλλο-γερμανικός άξονας» στην προαγωγή αυτού του στόχου;

3. Γιατί το «Δεύτερο Πρόγραμμα Δράσης» θεωρείται σημείο αναφοράς στην περαιτέρω πορεία της ΕΚ-ΕΕ προς τη Νομισματική Ενοποίηση;

4. Με ποιον τρόπο και γιατί περενέβη ο Γκένσερ στις διαβουλεύσεις για Νομισματική Ένωση; Πόσο αποτελεσματική ήταν η παρέμβασή του;


1. Ποιοι ήταν οι λόγοι για την κρίση που ανέκυψε στην Ευρωπαϊκή κοινότητα το 1965; Τι μορφή πήρε αυτή η κρίση και ποιες ήταν οι

συνέπειές της για την περαιτέρω εξέλιξη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης;

2. Ποιες ήταν οι βασικές προτάσεις που περιλαμβάνονται στο γερμανικό σχέδιο «Σκέψεις για την Ευρωπαϊκή Ενοποίηση»; Ποιες ήταν οι

αντιδράσεις στο σχέδιο αυτό σε άλλες χώρες μέλη της ΕΚ, κυρίως στη Γαλλία και τη Βρετανία;

3. Με ποιο τρόπο προσπάθησε ο Ντε Γκωλ να αντιμετωπίσει τις διεθνείς νομισματικές προκλήσεις στα τέλη της δεκαετίας του ΄50 και στις

αρχές του ΄60; Πόσο αποτελεσματικές ήταν αυτές οι παρεμβάσεις και πόσο συνέβαλλαν για την προαγωγή της νομισματικής ενοποίησης

στα πλαίσια της ΕΚ;

4. Ποιες ήταν οι βασικές προτάσεις της έκθεσης Werner για την υλοποίηση της νομισματικής ενοποίησης; Ποιες ήταν οι πολιτικές

προϋποθέσεις που έθετε αυτή η Έκθεση για την ευόδωση αυτού του εγχειρήματος;


1. Η Διάσκεψη της Χάγης, το Δεκέμβριο του 1969, αποτέλεσε κομβικό σημείο για την ΕΚ, κυρίως στο ζήτημα της πολιτικής ολοκλήρωσης;

Ποιοι ήταν οι βασικοί στόχοι που τέθηκαν στη Χάγη και σε ποιο βαθμό αυτοί υλοποιήθηκαν;

2. Ποια ήταν τα βασικά σημεία του Σχεδίου Genscher για πολιτική ολοκλήρωση; Ποια ήταν η αντίδραση των άλλων κρατών-μελών της ΕΚ

(κυρίως της Γαλλίας) σε αυτό το σχέδιο;

3. Αναλύστε τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα πλαίσια του Δεύτερου Προγράμματος Δράσης (1963-1966) για την επίτευξη της

νομισματικής ολοκλήρωσης. Γιατί αυτές οι προτάσεις δεν εισακούστηκαν;

4. Πόσο «ομόσπονδη» είναι η δομή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας; Στηρίξτε την απάντησή σας με βάση τη δομή της αμερικανικής

Κεντρικής (Ομόσπονδης) Τράπεζας.

48


1. Η βασική «φιλοσοφία» της μεθόδου Monnet βασίζεται στην αρχή της ισοτιμίας μεταξύ των κρατών της ΕΚ-ΕΕ. Ποια είναι ταπλεονεκτήματα που

αναφέρει ο Monnet σχετικά με την αρχή της ισοτιμίας και ποια τα μειονεκτήματα αυτής της προσέγγισης κυρίως ενόψει της διεύρυνσης της ΕΕ

από 15 σε 15 κράτη μέλη;

2. Γιατί οι γερμανικές προτάσεις του 1994 με τον τίτλο «Σκέψεις για την Ευρωπαϊκή Ενοποίηση» προκάλεσαν τόσο έντονες αντιδράσεις κυρίως στη

Γαλλία και στη Βρετανία;

3. Τι εννοούμε με τον «παράγοντα Genscher και με ποιον τρόπο αυτός επηρέασε την πορεία προς το ΕΥΡΩ;

4. Πόσο «ομόσπονδη» είναι η δομή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ); Απαντήστε στο ερώτημα συγκρίνοντας το θεσμικό πλαίσιο της

Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) με την Κεντρική (Ομόσπονδη) Τράπεζα των ΗΠΑ.

5.

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΜΠΛΑΒΟΥΚΟΣ Να απαντήσετε στα δύο από τα τρία ερωτήματα.


1. Ποια η σημασία των γεγονότων του 1989 και της κατάρρευσης του Ανατολικού μπλοκ για την πολιτική ολοκλήρωση της ΕΕ;

2. Πώς διαπλέκεται η διαδικασία πολιτικής ολοκλήρωσης της ΕΕ με την πορεία προς την Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ);

3. Ποια είναι κατά τη γνώμη σας η πιο σημαντική παράμετρος που επηρεάζει την ένταση και την κατεύθυνση της διαδικασίας πολιτικής

ολοκλήρωσης; Τεκμηριώστε την άποψή σας με συγκεκριμένα παραδείγματα από διαφορετικές ιστορικές περιόδους της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.


1. Τι σηματοδοτεί η παραίτηση De Gaulle το 1969; Τι επιπτώσεις έχει για την περαιτέρω πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης;

2. Πού οφείλεται η αλλαγή πλεύσης του Ηνωμένου Βασιλείου ως προς τη διαδικασία πολιτικής και αμυντικής ολοκλήρωσης της ΕΕ μετά τη

Συνθήκη του Άμστερνταμ (1997); Ποια βασική παράμετρο επηρεασμού της πορείας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης αναδεικνύει;

3. Ποια είναι τα βασικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Άμυνας και Ασφάλειας όπως διαμορφώνεται μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του

Ελσίνκι (Δεκέμβριος 1999);


1. Τι στάση έχουν κρατήσει και πώς έχουν επηρεάσει οι ΗΠΑ την πορεία της Ευρωπαϊκής πολιτικής ολοκλήρωσης διαχρονικά; Τεκμηριώστε την

απάντησή σας με αναφορά σε συγκεκριμένα παραδείγματα.

2. Πόσο εφικτή θα ήταν η επίτευξη συμφωνίας γύρω από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ χωρίς την ταυτόχρονη διαπραγμάτευση ΟΝΕ και Πολιτικής

Ένωσης; Γιατί;

3. Ποια είναι τα βασικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Ασφάλειας (Δεκέμβριος 2003);


4. Συγκρίνετε την Ευρωπαϊκή Πολιτική Συνεργασία (ΕΠΣ-1973) με την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ-1992-

Συνθήκη Μααστρίχτ). Ποιες οι βασικές ομοιότητες και διαφορές των δύο σχημάτων πολιτικής συνεργασίας;

5. Αναφέρετε συνοπτικά τις βασικές θέσεις και επιδιώξεις της Γαλλίας και της Γερμανίας κατά τη διάρκεια των δύο παράλληλων Διακυβερνητικών

Διασκέψεων που οδήγησαν στη Συνθήκη του Μααστρίχτ και στη θέσπιση της ΟΝΕ και της ΚΕΠΠΑ.

6. Τι προβλέπει η Συνθήκη της Λισαβόνας (2007) για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας;


1. Ποιές είναι οι σημαντικότερες παράμετροι που επηρεάζουμ την εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης; Αναφέρετε παραδείγματα για να

τεκμηριώσετε την απάντηση σας.

2. Τι σηματοδοτεί η πτώση του Τείχους του Βερολίνου (Νοέμβριος 1989) και ποιές είναι οι συνέπειες για την πορεία της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης;

3. (α) Ποιές είναι οι σημαντικότερες αλλάγές που μπορεί να επιφέρει η Συμθήκη της Λισαβόνας στο θεσμικό παλίσιο της Ε.Ε.;

(β) Γιατί ενοποιήθηκαν οι θέσεις του Ύπατου Εκπροσώπου της Ενωσης για τις Εξωτερικές Υποθέσεις και την Πολιτική Ασφάλειας και του

Αντιπροέδρου της Επιτροπήε για Εξωτερικές Υποθέσεις;


1. Μια ενδεχόμενη αποχώρηση της Γερμανίας από της Ευρωζώνη ως αποτέλεσμα της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, τι θα διαφοροποιούσε

θεμελιωδώς στην πορεία της ευρωπαϊκής πολιτικής ολοκλήρωσης;

2. Μετά την υπογραφή της συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Μάαστριχτ ), ποιοι είναι οι τρεις κομβικοί σταθμοί στη διαδικασία διαμόρφωσης της

ευρωπαϊκής πολιτικής άμυνας και ασφάλειας;

3. H Συνθήκη της Λισαβόνας αλλάζει ριζικά το θεσμό της Προεδρίας της Ε.Ε. Ποιες είναι οι σημαντικότερες αλλαγές στον τομέα αυτό και πώς

διαμορφώνεται ο θεσμός της Προεδρίας στα βασικά θεσμικά όργανά της Ε.Ε (Επιτροπή, Συμβούλιο, Ε. Συμβούλιο);

Π Α Σ Π ΑΣΟΕΕ

49

ΙΙΣΣΤΤΟΟΡΡΙΙΑΑ ΟΟΙΙΚΚΟΟΝΝΟΟΜΜΙΙΚΚΩΩΝΝ ΘΘΕΕΩΩΡΡΙΙΩΩΝΝ

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Ν. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΑΚΗΣ

Διαλέξτε ΜΙΑ από τις ΔΥΟ ομάδες θεμάτων.


Προσοχή: η ανάπτυξη των θεμάτων δεν είναι υποχρεωτικό να γίνει σύμφωνα με τις διαλέξεις του μαθήματος, αλλά μπορεί να

γίνει ανάλογα με την γνώμη σας, όμως με επιχειρήματα και τεκμηρίωση.

ΟΜΑΔΑ Α (2 βαθμοί ανά ερώτηση)

Α1. Ποια είναι η κύρια διαφορά μεταξύ των φυσικών συστημάτων και των κοινωνικών-οικονομικών συστημάτων;

Α2. Τι επίδραση έχει αυτή η διαφορά στην διαμόρφωση των προβλέψεων στην οικονομία; Σχολιάστε τους διάφορους

τρόπους.

Α3. Περιγράψτε ποιες ήταν οι κυρίαρχες οικονομικές θεωρίες στην Λατινική Αμερική μετά το Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, πώς

κατέρρευσαν και ποιες άλλες επικράτησαν. Που οδήγησαν τις χώρες και τις οικονομίες τους;

Α4. Ποια είναι η βασική αιτία των κρίσεων του καπιταλιστικού συστήματος σύμφωνα με τις θεωρίες του Μαρξ; Πώς

εμφανίζονται οι κρίσεις και πού οδηγούν τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους;

Α5. Τι πρεσβεύει η Αυστριακή Σχολή οικονομικής σκέψης;

ΟΜΑΔΑ Β

Β1. (2 βαθμοί): Ποιο οικονομικό φαινόμενο οδήγησε στον λεγόμενο Νόμο του Γκρέσαμ (Gresham); Αναφέρεται ιστορικά

παραδείγματα που συμφωνούν με τη θεωρία του.

Βλέπετε κάποια εφαρμογή του Νόμου σήμερα με τις αναταράξεις στις διεθνείς οικονομίες;

Β2. (3βαθμοί): Να εξηγήσετε πώς ερμηνεύεται η συνάρτηση του χρήματος από την Μονεταριστική και πώς από την

Κεϋνσιανή θεωρία.

Πώς προέκυψαν ιστορικά αυτές οι διαφορές;

Τι διαφορές έχουν οι δύο θεωρίες στην αντιμετώπιση μιας ύφεσης;

Τι διαφορές έχουν στην αντιμετώπιση του πληθωρισμού;

Πού διαφέρουν και που συμφωνούν;

Β3. (2 βαθμοί): Ποια ήταν η θεωρία της «δημιουργικής καταστροφής» που ανέπτυξε ο Σουμπέτερ και τι προσπαθούσε να

εξηγήσει;

Β4. (3βαθμοί): Περιγράψτε μερικά χαρακτηριστικά της Βιομηχανικής Επανάστασης : Πώς έγινε, γιατί έγινε, τι άλλαξε και πως επηρέασε το έργο του Άνταμ Σμιθ;

ΠΕΤΥΧΑΜΕ…

ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ

ΑΝΑΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗ

σε Οικονομικό-ΟΔΕ-ΔΕΤ

Συνεχίζουμε να τη Διεκδικούμε

για τα Υπόλοιπα Τμήματα

του ΟΠΑ

50

ΣΣΥΥΓΓΚΚΡΡΙΙΤΤΙΙΚΚΗΗ ΠΠΟΟΛΛΙΙΤΤΙΙΚΚΗΗ

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Γ. ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΣ

Απαντήστε πλήρως σε ΤΡΙΑ από τα ΠΕΝΤΕ ζητήματα.

Εξετάσεις Φεβρουαρίου 2005 Ζήτημα 1ο Αναπτύξτε ποιες ειδικότερες λειτουργίες επιτελούν τα πολιτικά κόμματα στη σύγχρονη δημοκρατία. Ποιες κατά τη γνώμη

σας είναι οι σημαντικότερες και γιατί; Υπάρχουν κάποιες αρνητικές λειτουργίες;

Ζήτημα 2ο Αναλύστε ποιες κατηγορίες παραγόντων (ή ποιες επιστημονικές προσεγγίσεις) έχουν προταθεί για να εξηγήσουν την

εκλογική συμπεριφορά των ψηφοφόρων. Συζητείστε τα κύρια πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες της κάθε προσέγγισης

δίνοντας παραδείγματα.

Ζήτημα 3ο Αναλύστε και εξηγείστε τις διαδικασίες και τους παράγοντες πολιτικής μεταβολής στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης το

1989. Χρησιμοποιείστε τις έννοιες και θεωρητικές προσεγγίσεις που αναφέρονται στο φαινόμενο της πολιτικής μεταβολής.

Ζήτημα 4ο Πώς αντιλαμβάνεστε την έννοια της πολιτικής κουλτούρας; Εξηγείστε, δίνοντας παραδείγματα, πώς επηρεάζει η κοινωνική

και οικονομική δομή τη διαμόρφωση της πολιτικής κουλτούρας.

Ζήτημα 5ο Συζητείστε ποιες κριτικές έχουν διατυπωθεί εναντίον του μοντέλου της απόλυτης ορθολογικότητας στη λήψη αποφάσεων.


Ζήτημα 1ο Αναλύστε τις πηγές των πολιτικών συγκρούσεων στις σύγχρονες κοινωνίες και τα μέσα διευθέτησής τους, δίνοντας

παραδείγματα.

Ζήτημα 2ο Αναπτύξτε ποιες ειδικότερες λειτουργίες επιτελούν τα πολιτικά κόμματα στη σύγχρονη δημοκρατία. Ποιες κατά τη γνώμη

σας είναι οι σημαντικότερες και γιατί; Υπάρχουν κάποιες αρνητικές λειτουργίες;

Ζήτημα 3ο Αναλύστε ποιους φορείς πολιτικής κοινωνικοποίησης γνωρίζετε. Ποιος ή ποιοι κατά τη γνώμη σας είναι ο/οι

σημαντικότερος/σημαντικότεροι; Τεκμηριώστε την απάντησή σας.

Ζήτημα 4ο Α) Συζητείστε τον ιστορικό ρόλο των πολιτικών ιδεολογιών στη διαδικασία πολιτικής μεταβολής. Β) Ο ρόλος αυτός έχει

κατά τη γνώμη σας αποδυναμωθεί τα τελευταία 10-15 χρόνια, ναι ή όχι, και γιατί; Γ) Ποιος ο ρόλος του εθνικισμού

ειδικότερα;

Ζήτημα 5ο Α) Αναλύστε τους παράγοντες που καθορίζουν την αποτελεσματικότητα της επιρροής των ομάδων πίεσης. Β) Πού θα

εντόπιζε την άσκηση πίεσης μια βιομηχανική επιχείρηση που διεκδικεί επιδοτήσεις από την κυβέρνηση και σε τι θα διέφερε

η στρατηγική της πίεσης από αυτήν που θα ακολουθούσε μια ομάδα απολυμένων εργαζομένων μιας επιχείρησης που

κλείνει;

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Γ. ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΣ

Απαντήστε πλήρως σε ΔΥΟ από τα ΤΡΙΑ ζητήματα.


Ζήτημα 1ο Α. Σε τι διαφέρει η εδραιωμένη δημοκρατία από (α) τη νεοπαγή δημοκρατία, και (β) ένα ημι-δημοκρατικό καθεστώς;

Απαντήστε τεκμηριωμένα δίνοντας παραδείγματα.

Β. Με ποιους τρόπους τα μέσα μαζικής επικοινωνίας ασκούν σημαντική επίδραση στην πολιτική διαδικασία των

δημοκρατικών κοινωνιών;

Ζήτημα 2ο Α. Στη βάση όσων γνωρίζεται για το ομοσπονδιακό πρότυπο πολιτειακής οργάνωσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση στη σημερινή

της μορφή συνιστά ομοσπονδία; Ναι ή όχι, και σε ποιο βαθμό. Απαντήστε πλήρως και τεκμηριωμένα.

51

Β. Ο κοινωνικός πλουραλισμός (ελεύθερη δράση και ανταγωνισμός οργανωμένων συμφερόντων) αποτελεί κατά πάσα

πιθανότητα την καλύτερη δυνατή βάση οργάνωσης μιας κοινωνίας σύμφωνα με την ιστορική εμπειρία. Παρουσιάζει όμως

και αυτός αδυναμίες. Ποιες είναι αυτές;

Ζήτημα 3ο Α. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της πολιτικής εμπιστοσύνης και πώς συνδέεται με τη λειτουργία του κοινωνικού

κεφαλαίου; Υπάρχουν μειονεκτήματα στη λειτουργία της πολιτικής εμπιστοσύνης και του κοινωνικού κεφαλαίου;

Β. “Ο ρόλος του κράτους στις σύγχρονες δυτικές δημοκρατίες μετασχηματίζεται κατά τις τελευταίες δεκαετίες από

παρεμβατικός και (ανα)διανεμητικός σε ρυθμιστικός”. Αναπτύξτε.


Ζήτημα 1ο Α. Ποιες μορφές απολυταρχικής εξουσίας γνωρίζετε; Περιγράψτε τα βασικά χαρακτηριστικά τους δίνοντας παραδείγματα.

Β. Σε τι διαφέρει η εδραιωμένη δημοκρατία από (α) τη νεοπαγή δημοκρατία και (β) ένα ημιδημοκρατικό καθεστώς;


Ζήτημα 2ο Α. Πώς αντιλαμβάνεστε τη θέση του Huntington περί «σύγκρουσης πολιτισμών» όσον αφορά τη Δύση και το Ισλάμ; Ποια

επιχειρήματα τη στηρίζουν και ποια επιχειρήματα την αντικρούουν;

Β. Στη βάση όσων γνωρίζετε για το ομοσπονδιακό πρότυπο πολιτειακής οργάνωσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση στη σημερινή της

μορφή συνιστά ομοσπονδία; Ναι ή όχι και σε ποιο βαθμό. Απαντήστε πλήρως και τεκμηριωμένα.

Ζήτημα 3ο Α. Ποιους τρόπους χρησιμοποιούν οι ομάδες συμφερόντων στα δημοκρατικά συστήματα προκειμένου να ασκήσουν επιρροή

στην κυβέρνηση;

Β. Τι γνωρίζετε για την πολιτική συμμετοχή και τη λειτουργία του πλουραλισμού στην αμερικανική κοινωνία;


Ζήτημα 1ο

Α. Σε τι διαφέρει η εδραιωμένη δημοκρατία από (α) τη νεοπαγή δημοκρατία και (β) ένα ημιδημοκρατικό καθεστώς;


Β. Πώς επηρεάζουν τα σύγχρονα ΜΜΕ τις στάσεις και πεποιθήσεις των δυτικών κοινωνιών; Πώς διαμορφώνουν την

ημερήσια διάταξη και θεματολογία (agenda-setting); Δώστε παραδείγματα από τις σύγχρονες ΗΠΑ.

Ζήτημα 2ο Α. Στη βάση όσων γνωρίζετε για το ομοσπονδιακό πρότυπο πολιτειακής οργάνωσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση στη σημερινή της

μορφή συνιστά ομοσπονδία; Ναι ή όχι, και σε ποιο βαθμό. Απαντήστε πλήρως και τεκμηριωμένα.

Β. Αναλύστε τα βασικά χαρακτηριστικά του αναπτυξιακού μοντέλου της σημερινής Κίνας. Είναι κομμουνιστική;

Καπιταλιστική; Δημοκρατική;

Ζήτημα 3ο Α. Συζητήστε τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των προεδρικών συστημάτων σε σύγκριση με τα κοινοβουλευτικά όσον

αφορά τη λειτουργία της εκτελεστικής εξουσίας και τις σχέσεις της με τη νομοθετική.

Β. Ποιες, κατά τη γνώμη σας, είναι οι αιτίες του σύγχρονου ισλαμικού φονταμενταλισμού; Πώς θα έπρεπε, κατά τη γνώμη

σας, να αντιμετωπίσει η Δύση το φαινόμενο αυτό;


Ζήτημα 1ο Α. Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζουν οι νεοπαγείς δημοκρατίες; Αναλύστε ποιες μπορεί να είναι οι πιθανές πορείες εξέλιξης

μιας νεοπαγούς δημοκρατίας δίνοντας και παραδείγματα.

Β. Με ποιους τρόπους οι αναπτυσσόμενες χώρες είναι εκτεθειμένες σε εξωτερικές πολιτικές και οικονομικές πιέσεις;

Ζήτημα 2ο Α. Σε τι μοιάζουν και σε τι διαφέρουν τα στρατιωτικά καθεστώτα από τα φασιστικά κράτη; Δώστε παραδείγματα.

Β. Εξηγείστε και αξιολογείστε την επιρροή των μεταϋλιστικών αξιών στις σύγχρονες κοινωνίες.

Ζήτημα 3ο Α. Πώς αντιλαμβάνεστε τη διαδικασία της πολιτικής κοινωνικοποίησης. Εξηγήστε τη σημασία της πρώιμης (primacy model)

σε σχέση με την πρόσφατη (recency model) κοινωνικοποίηση.

B. Αναλύστε τις διαφορές μεταξύ: πολιτικής βίας, τρομοκρατίας και γενοκτονίας. Δώστε σύγχρονα παραδείγματα.

ΠΑΣΠ ΑΣΟΕΕ

52


Ζήτημα 1ο Α. Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζουν οι νεοπαγείς δημοκρατίες; Αναλύστε ποιες μπορεί να είναι οι πιθανές πορείες εξέλιξης

μιας νεοπαγούς δημοκρατίας δίνοντας και παραδείγματα.

Β. (α) Εξηγείστε τι σημαίνει δικαστικός ακτιβισμός σε αντιδιαστολή προς την δικαστική αυτοσυγκράτηση. (β) Δώστε

παραδείγματα από την αμερικάνικη και ευρωπαϊκή πρακτική. (γ) Ποιοι παράγοντες ενθαρρύνουν την παρεμβατικότητα αυτή

της δικαστικής εξουσίας στη δημόσια πολιτική;

Ζήτημα 2ο Α. Σε τι διαφέρει το προεδρικό σύστημα από το κοινοβουλευτικό σύστημα εκτελεστικής εξουσίας;

Β. Ας υποθέσουμε ότι εκπροσωπείτε ένα μεγάλο συνδικάτο εργαζομένων και θέλετε να αποτρέψετε μια κυβερνητική

πολιτική που βλάπτει τα συμφέροντά σας (π.χ. μια αλλαγή του ασφαλιστικού καθεστώτος). Με ποιους τρόπους μπορείτε να

ασκήσετε την επιρροή σας, και ποιοι τρόποι (ή δίοδοι πρόσβασης) κατά τη γνώμη σας θα είναι οι αποτελεσματικότεροι;

Ζήτημα 3ο Α. (α) Αναλύστε την πολιτική κουλτούρα των ελίτ (ιδέες, αξίες, στάσεις, πεποιθήσεις). (β) Εξηγείστε πως επηρεάζει η

πολιτική κουλτούρα των ελίτ την πολιτική σταθερότητα. (γ) Γνωρίζετε παραδείγματα όπου η πολιτική κουλτούρα των ελίτ

κατέληξε να συντηρεί απολυταρχικές ή ημι-δημοκρατικές κυβερνήσεις;

Β. Αναλύστε τα βασικά χαρακτηριστικά του αναπτυξιακού μοντέλου της σημερινής Κίνας. Είναι κομμουνιστική;

Καπιταλιστική; Δημοκρατική;


Ζήτημα 1ο Α. «Καλός» και «κακός» εθνικισμός. Εξηγείστε δίνοντας ιστορικά παραδείγματα.

Β. Σε τι διαφέρουν τα στρατιωτικά καθεστώτα από τα φασιστικά κράτη;

Ζήτημα 2ο Α. Ποιες οικονομικές προκλήσεις αντιμετωπίζουν οι νεοπαγείς δημοκρατίες; Εξηγείστε γιατί η οικονομική ευημερία

αποτελεί κλειδί για την εδραίωση της δημοκρατίας.

Β. Πώς αξιολογείτε το κοινωνικό-οικονομικό και πολιτικό σύστημα της σημερινής Κίνας;

Ζήτημα 3ο Α. Πώς επηρεάζουν τα σύγχρονα ΜΜΕ τις στάσεις και πεποιθήσεις των δυτικών κοινωνιών; Πώς διαμορφώνουν την

ημερήσια διάταξη και θεματολογία (agenda-setting); Δώστε παραδείγματα από τις σύγχρονες ΗΠΑ.

B. Εξηγείστε πώς λειτουργεί η διακυβέρνηση στο πεδίο των διεθνών σχέσεων.


Ζήτημα 1ο Α. Ποιες οικονομικές προκλήσεις αντιμετωπίζουν οι νεοπαγείς δημοκρατίες; Εξηγείστε γιατί η οικονομική ευημερία

αποτελεί κλειδί για την εδραίωση της δημοκρατίας.

Β. Θα μπορούσε κανείς να υπερασπιστεί την απολυταρχική εξουσία με το σκεπτικό ότι αποτελεί αποτελεσματική μέθοδο για

την οικονομική ανάπτυξη; Αναπτύξτε τα επιχειρήματα υπέρ και κατά δίνοντας παραδείγματα.

Ζήτημα 2ο Α. Πώς αντιλαμβάνεστε τη διαδικασία της πολιτικής κοινωνικοποίησης; Μέσα από ποιες διαδικασίες συντελείται;

Β. Εξηγήστε τις διαφορές μεταξύ (α) προεδρικής, (β) κοινοβουλευτικής και (γ) ημιπροεδρικής εκτελεστικής εξουσίας,

δίνοντας παραδείγματα.

Ζήτημα 3ο Α. Πολιτική βία, πολιτική τρομοκρατία, γενοκτονία: αναλύστε τις διαφορές δίνοντας παραδείγματα.

Β. Αναλύστε πως τα ΜΜΕ επηρεάζουν τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης στα δημοκρατικά καθεστώτα. Δώστε

παραδείγματα.


Ζήτημα 1ο Α. Τι γνωρίζετε για τη μετάβαση στη δημοκρατία (1989-91) των πρώην κομμουνιστικών κρατών της Ανατολικής Ευρώπης

και πρώην Σοβιετικής Ένωσης; Τι προβλήματα προέκυψαν και τι προκλήσεις αντιμετώπισαν οι νεοπαγείς αυτές

δημοκρατίες; Δώστε παραδείγματα.

Β. Εξηγείστε γιατί η οικονομική ευημερία αποτελεί κλειδί για την εδραίωση της δημοκρατίας.

Ζήτημα 2ο Α. Τι υποστηρίζει ο S. Huntington στη θεωρία του περί σύγκρουσης πολιτισμών; Αναλύστε κριτικά τη θεώρησή του αυτή.

Β. Πώς αντιλαμβάνεστε την έννοια της «κοινωνίας πολιτών» και πώς αξιολογείτε τη σημασία της στη σημερινή εποχή;

53

Ζήτημα 3ο Α. Αναπτύξτε τη θεωρία της «σχετικής στέρησης» και της «απόλυτης στέρησης» στην ερμηνεία των επαναστάσεων.

B. Αναλύστε τις σχέσεις εκτελεστικής εξουσίας και νομοθετικής εξουσίας στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Πόσο

ισχυρός είναι τελικά στο αμερικανικό πολιτικό σύστημα ο εκάστοτε Πρόεδρος;


Ζήτημα 1ο A. (α) Εξηγήστε τις διαφορές μεταξύ προεδρικής και κοινοβουλευτικής εκτελεστικής εξουσίας, δίνοντας παραδείγματα.

(β) Ποιοι παράγοντες περιστέλλουν την ισχύ του Προέδρου των ΗΠΑ ως επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας; Ποια είναι τα μέσα και οι

δυνατότητες που διαθέτει ο αμερικανός Πρόεδρος για να υπερκεράσει τις πιθανές εσωτερικές αντιδράσεις στην πολιτική του;

B. Πώς αντιλαμβάνεστε μια «πρωθυπουργοκεντρική» κυβέρνηση και σε τι διαφέρει από μια «υπουργοκεντρική»; Εξηγείστε.

Ζήτημα 2ο A. Πώς επηρεάζουν τα σύγχρονα ΜΜΕ τις στάσεις και πεποιθήσεις των δυτικών κοινωνιών; Πώς διαμορφώνουν την ημερήσια διάταξη και

θεματολογία (agenda-setting); Δώστε παραδείγματα.

B. Σε τι διέφερε το ναζιστικό καθεστώς του Χίτλερ από τη δικτατορία του Γεωργίου Παπαδόπουλου όσον αφορά την εσωτερική δομή, οργάνωση και ιδεολογική συγκρότηση του καθεστώτος;

Ζήτημα 3ο A. Στη βάση όσων γνωρίζετε για το ομοσπονδιακό πρότυπο πολιτειακής οργάνωσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση στη σημερινή της μορφή συνιστά ομοσπονδία; Ναι ή όχι, και σε ποιο βαθμό. Απαντήστε πλήρως και τεκμηριωμένα.

B. Αναλύστε τα βασικά χαρακτηριστικά του αναπτυξιακού μοντέλου της σημερινής Κίνας. Είναι κομμουνιστική; Καπιταλιστική; Δημοκρατική; Τεκμηριώστε.


Ζήτημα 1ο A. Πολιτική βία, πολιτική τρομοκρατία, γενοκτονία: αναλύστε τις διαφορές και δώστε παραδείγματα για κάθε περίπτωση. B. Αναπτύξτε τη σχέση μεταξύ πολιτικής βίας και επανάστασης.

Ζήτημα 2ο A. Εξηγείστε γιατί η οικονομική ευημερία αποτελεί κλειδί για την εδραίωση της δημοκρατίας. Δώστε παραδείγματα. B. Αναλύστε τα βασικά χαρακτηριστικά του αναπτυξιακού μοντέλου της σημερινής Κίνας. Είναι κομμουνιστική; Καπιταλιστική;

Δημοκρατική; Τεκμηριώστε.

Ζήτημα 3ο A. Εξηγήστε τις διαφορές μεταξύ (α) προεδρικής, (β) κοινοβουλευτικής και (γ) ημιπροεδρικής εκτελεστικής εξουσίας, δίνοντας παραδείγματα. B. Πώς επηρεάζουν τα σύγχρονα ΜΜΕ τις στάσεις και πεποιθήσεις των δυτικών κοινωνιών; Δώστε παραδείγματα.

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2011 Ζήτημα 1ο

A. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των ολοκληρωτικών καθεστώτων και σε τι διαφέρουν από τις στρατιωτικές κυβερνήσεις; Δώστε παραδείγματα.

B. Γιατί γίνονται επαναστάσεις; Ποιες θεωρίες γνωρίζετε σχετικά; Δώστε παραδείγματα.

Ζήτημα 2ο A. Εξηγείστε γιατί η οικονομική ευημερία αποτελεί κλειδί για την εδραίωση της δημοκρατίας; Δώστε παραδείγματα. B. Εξηγείστε τις διαφορές και αναλύστε τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες αντίστοιχα της: (α) προεδρικής και (β) κοινοβουλευτικής

εκτελεστικής εξουσίας, δίνοντας παραδείγματα.

Ζήτημα 3ο A. Στη βάση όσων γνωριζετε για το ομοσπονδιακό πρότυπο πολιτειακής οργάνωσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση στη σημερινή της μορφή συνιστά

ομοσπονδία; Ναι ή όχι, και σε ποιο βαθμό. Απαντήστε πλήρως και τεκμηριωμένα.

B. Πως συντελείται η πολιτική κοινωνικοποίηση και ποιες θεωρήσεις γνωρίζετε;

Τα Δωρεάν μαθήματα

ECDL & ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ

επετεύχθησαν με τη σφραγίδα της ΠΑΣΠ

54

ΜΜΑΑΘΘΗΗΜΜΑΑΤΤΙΙΚΚΑΑ ΟΟΙΙΚΚΟΟΝΝΟΟΜΜΙΙΚΚΗΗΣΣ ΕΕΠΠΙΙΣΣΤΤΗΗΜΜΗΗΣΣ ΙΙΙΙΙΙ

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Σπ. ΒΑΣΙΛΑΚΗΣ

Να απαντηθεί ένα από τα δύο θέματα.


Θεωρούμε οικονομία με:

ένα καταναλωτή

δύο αγαθά, τα Α και Χ

μία επιχείρηση

Το αγαθό Α παράγεται από το αγαθό Χ με συνάρτηση παραγωγής την

11

12

Xif

XifXA

Ο καταναλωτής

έχει τέσσερις (4) μονάδες του αγαθού Χ

είναι ο μοναδικός ιδιοκτήτης της επιχείρησης

έχει προτιμήσεις της μορφής: XAu loglog)1(

όπου το β είναι παράμετρος, 0 < β < 1.

Για κάθε δυνατή τιμή της παραμέτρου να:

1. υπολογιστούν τα σημεία παρέτο

2. υπολογιστούν ή να αποδειχθεί ότι δεν υπάρχουν οι ανταγωνιστικές ισορροπίες

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2007

Εξετάσεις Φεβρουαρίου 2008 Θεωρούμε οικονομία με

δύο καταναλωτές, τους Α και Β.

δύο αγαθά, τα 1 και 2.

Ο καταναλωτής Α

έχει τρεις (3) μονάδες του αγαθού 2.

έχει προτιμήσεις της μορφής: 21 loglog2 AAuA

Ο καταναλωτής Β

έχει τέσσερις (4) μονάδες του αγαθού 1.

έχει προτιμήσεις της μορφής: 21 log6 BBuB

Να υπολογιστεί η ανταγωνιστική ισορροπία

55

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2008

Αλγόριθμος υπολογισμού ανταγωνιστικής ισορροπίας

Ονομάζουμε την τιμή του κάθε αγαθού: p1 = price of 1, p2 = price of 2

Ορίζουμε το εισόδημα του κάθε καταναλωτή: ΜΑ = 3p2, ΜΒ = 4p1

Λύνουμε το πρόβλημα μεγιστοποίησης του κάθε καταναλωτή:

,loglog2max 21 AAuA subject to AMApAp 2211 , με λύση: )1,2()3

1,

3

2),(

1

2

21

21p

p

p

M

p

MAA AA

21 log6max BBuB , subject to ,2211 BMBpBp με λύση:

2

1

2

21

4,0,0),(p

p

p

MBB B

Λύνουμε τις συνθήκες ισορροπίας: 411 BA , 322 BA . Από τις (4), (3), (2): 21

2 p

p , )1,4(A , )2,0(B

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2008 Θεωρούμε οικονομία με

δύο αγαθά, τα Α και Χ

έναν καταναλωτή

δύο επιχειρήσεις, τις 1 και 2

Ο καταναλωτής έχει δέκα (10) μονάδες του αγαθού Χ και είναι ιδιοκτήτης και των δύο επιχειρήσεων. Οι προτιμήσεις του

περιγράφονται από τη συνάρτηση οφέλους XAu loglog4

Η επιχείρηση 1 παράγει το Α από το Χ με τεχνολογία 11 XA

Η επιχείρηση 2 παράγει το Α από το Χ με τεχνολογία 22 3XA

Να υπολογιστεί η ανταγωνιστική ισορροπία

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Στ. ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ


Οδηγίες: Το πρώτο θέμα είναι υποχρεωτικό. Από τα υπόλοιπα δύο επιλέξτε ένα.

Θέμα 1.

Δίνεται η ακόλουθη Σ.Δ.Ε. ,0''' 01 yayay 0

2

1 4aa (*)

i. Να βρεθεί το σύνολο λύσεων της (*) (2 μονάδες)

ii. Να σχολιασθεί το ζήτημα της δυναμικής ευστάθειας του συνόλου λύσεων της (*) όταν ταυτόχρονα με τα παραπάνω ισχύει και η συνθήκη

01 a (1 μονάδα)

iii. Να λυθεί το ακόλουθο Π.Α.Τ. (2 μονάδες)

Θέμα 2

i. Έστω δυναμική οικονομία που t (0, + ) περιγράφεται από τα ακόλουθα:

Υ(t) = K(t) 31

L(t) 32

, dt

dL = nl, n>0, L(t0) = L0>0

όπου Υ(t) είναι το εισόδημα στη χρονική στιγμή t, Κ(t) το κεφάλαιο και L(t) η εργασία αντιστοίχως, ενώ η οριακή ροπή προς αποταμίευση

ισούται s (0, 1), ο ρυθμός απόσβεσης του κεφαλαίου με δ (0, 1) και το t0 αποτελεί συγκεκριμένη χρονική στιγμή στο (0, + ).

(α΄) Να βρεθεί το Π.Α.Τ. που περιγράφει τη διαχρονική εξέλιξη του κατά κεφαλήν κεφαλαίου

)(

)()((

tL

tKtk

εφόσον δίνεται ότι Κ(t0) = K0 >

0 (1 μονάδα)

(β΄) Να βρεθεί η διαχρονική εξέλιξη του κατά κεφαλήν εισοδήματος

)(

)()((

tL

tYty

δεδομένης της απάντησης στο (α΄).1

(γ’) Δεδομένης της απάντησης στο (β’) να βρεθεί η ασυμπτωτική συμπεριφορά του κατά κεφαλήν εισοδήματος καθώς το t . Πώς

επηρεάζεται αυτή η συμπεριφορά από μεταβολή του δ; Πώς επηρεάζεται αυτή η συμπεριφορά από μια μεταβολή των αρχικών συνθηκών.

(1 μονάδα);

ii. Να λυθεί το ζήτημα της δυναμικής ευστάθειας των λύσεων της Σ.Δ.Ε. ),cos(' yy y > 0μέσω της κατασκευής του αναλόγου

διαγράμματος φάσης.2

Θέμα 3. i. Να βρεθεί η γενική λύση της ακόλουθης Σ.Δ.Ε.. u(ln(u) + 1) dx + xdu = 0, u, x > 0 (2 μονάδες)

ii. Να λυθεί το ακόλουθο Π.Α.Τ. 0))ln()(ln( xdydxxyy x, y > 0, y(1) = 1 (2 μονάδες)

Υπόδειξη: Μπορεί να χρησιμοποιηθεί η απάντηση στο (i).

Να λυθεί το ζήτημα της ολικής ευστάθειας του συνόλου λύσεων της ακόλουθης Σ.Δ.Ε. y’’ + 2y’ + 6y = 0 (1 μονάδα).

56


Θέμα 1. Δίνεται η ακόλουθη Σ.Δ.Ε. y’’ + 3y’ + 2y = 0 (*)

1. Να βρεθεί το σύνολο λύσεων της (*) (3 μονάδες).

2. Να σχολιασθεί το ζήτημα της δυναμικής ευστάθειας της (*) (1 μονάδα)

3. Να λυθεί το Π.Α.Τ. που αποτελείται από την (*) και τις συνθήκες y(0) = 0 και y’(0) = 1 (1 μονάδα).

Θέμα 2.

Έστω η δυναμική οικονομία που t (0, + ) περιγράφεται από τα ακόλουθα: Υ(t) = K(t) 2

1

L(t) 2

1

,

dt

dL = nl, n>0, L(t0) = L0>0

όπου Υ(t) είναι το εισόδημα στη χρονική στιγμή t, Κ(t) το κεφάλαιο και L(t) η εργασία αντιστοίχως, ενώ η οριακή ροπή προς

αποταμίευση ισούται s (0, 1), ο ρυθμός απόσβεσης του κεφαλαίου με δ (0, 1) και το t0 αποτελεί συγκεκριμένη χρονική

στιγμή στο (0, + ).

1. Να βρεθεί το Π.Α.Τ. που περιγράφει τη διαχρονική εξέλιξη του κατά κεφαλήν κεφαλαίου εφόσον σας δίνεται ότι Κ(t0) = K0 > 0 (1

μονάδα)

2. Δεδομένης της προηγούμενης απάντησης να βρεθεί η διαχρονική εξέλιξη του κατά κεφαλήν εισοδήματος (2 μονάδες).1

3. Δεδομένης της προηγούμενης απάντησης να βρεθεί η ασυμπτωτική συμπεριφορά του κατά κεφαλήν εισοδήματος καθώς το t . Πώς επηρεάζεται αυτή η συμπεριφορά από μεταβολή του n; (2 μονάδες) 1

Υπόδειξη: μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη γενική λύση μιας γραμμικής Σ.Δ.Ε. 1ης

τάξης χωρίς να την εξάγετε.

Θέμα 3. 1. Να βρεθεί η γενική λύση της ακόλουθης Σ.Δ.Ε.. u(ln(u) + 1) dx + xdu = 0, u, x > 0 (2 μονάδες)

2. Να λυθεί το ζήτημα της δυναμικής ευστάθειας του συνόλου λύσεων της y’ = - sin(y), y > 0 μέσω της κατασκευής του

διαγράμματος φάσης της. (2 μονάδες).

3. Να λυθεί το ζήτημα της δυναμικής ευστάθειας του συνόλου λύσεων της ακόλουθης Σ.Δ.Ε. .y’’ + 3y’ + 4y = 0 (1 μονάδα)

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Σ. ΒΑΣΙΛΑΚΗΣ


Θεωρούμε Οικονομία με δύο αγαθά, τα Α και Χ, έναν καταναλωτή και δύο επιχειρήσεις, τις 1 και 2. Ο καταναλωτής έχει

προτιμήσεις που περιγράφονται από τη συνάρτηση οφέλους , μια μονάδα του αγαθού Χ και είναι

ιδιοκτήτης των επιχειρήσεων. Η επιχείρηση 1 παράγει το Α από το Χ με τεχνολογία . Η επιχείρηση 2 παράγει το

Α από το Χ με τεχνολογία . Να υπολογιστούν η ανταγωνιστική ισορροπία και τα σημεία pareto.

ΕΕΙΙΔΔΙΙΚΚΑΑ ΘΘΕΕΜΜΑΑΤΤΑΑ ΜΜΙΙΚΚΡΡΟΟΟΟΙΙΚΚΟΟΝΝΟΟΜΜΙΙΚΚΗΗΣΣ


1. (5 βαθμοί) Έστω ότι δύο εργαζόμενοι, ο Α και ο Β, θέλουν να βρουν δουλειά. Υπάρχουν δύο εταιρείες, η 1 και η 2, που διαφημίζουν ότι

θέλουν να προσλάβουν από ένα άτομο. Ο μισθός που προσφέρουν οι εταιρίες είναι w1 και w2 αντίστοιχα, όπου 1/2w1<w2<2w1. Αν πάει

μόνο ένας υποψήφιος σε μία εταιρία θα προσληφθεί, αν πάνε περισσότεροι από ένας υποψήφιοι στην εταιρία τότε αυτή θα επιλέξει τυχαία

ποιόν θα προσλάβει, αν δεν πάει κανένας η θέση εργασίας δεν καλύπτεται.

Οι δυο εργαζόμενοι αποφασίζουν ταυτόχρονα και μονομερώς σε ποια από τις δύο εταιρίες θα πάνε για να προσληφθούν. Αν αποτύχουν να

προσληφθούν στη μία εταιρία δεν έχουν τη δυνατότητα να πάνε στην άλλη, απλά μένουν άνεργοι και έχουν όφελος ίσο με 0. Αν

προσληφθούν το όφελός τους είναι ίσο με το μισθό τους.

Ι) Παρουσιάστε το παίγνιο σε στρατηγική (κανονική) μορφή.

ΙΙ) Βρείτε τις ισορροπίες κατά Nash του παιγνίου (αμιγείς και μικτές).

2. (2 βαθμοί) Σας δίνεται ο ακόλουθος πίνακας που περιγράφει την κανονική μορφή ενός παιγνίου. Εντοπίστε τις στρατηγικές που δεν

επιβιώνουν τη διαδικασία της διαδοχικής απαλοιφής αυστηρά κυριαρχούμενων στρατηγικών.

1\2 Α Μ Δ

Π 2,0 1,1 4,2

Ε 3,4 1,2 2,3

Κ 1,3 0,2 3,0

3. (3 βαθμοί) Εξηγείστε γιατί όταν υπάρχει ηθικός κίνδυνος ο ιδιοκτήτης μιας επιχείρησης δεν δίνει πολύ έντονα κίνητρα για εργασία στον

manager που προσλαμβάνει. Δηλαδή γιατί υπογράφει μια σύμβαση η οποία οδηγεί τον manager να δουλέψει λιγότερο από το κατά Pareto

άριστο (δηλαδή από αυτό που θα δούλευε αν δεν υπήρχε ασυμμετρία πληροφόρησης). Χρησιμοποιήστε τα συμπεράσματα του γραμμικού

μοντέλου ηθικού κινδύνου.

57

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΠΕΧΛΙΒΑΝΟΣ


1. (4 βαθμοί) Υπάρχουν δύο εταιρίες, Α και Β, που παράγουν ομοειδή προϊόντα. Οι δύο εταιρίες ανταγωνίζονται ως προς τις ποσότητες. Η εταιρία Α

επιλέγει πρώτη την ποσότητα που θα παράγει (qA) και μετά επιλέγει η εταιρία Β (qB). Η ζήτηση που αντιμετωπίζουν οι δύο εταιρίες περιγράφεται

από την ακόλουθη αντίστροφη συνάρτηση ζήτησης Ρ(q)=1-q, όπου q=qA+qB. Και οι δύο εταιρίες παράγουν με τεχνολογία που χαρακτηρίζεται από

το ίδιο σταθερό οριακό κόστος παραγωγής c. Και οι δύο εταιρίες έχουν σκοπό να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους.

α) Παρουσιάστε το παίγνιο σε εκτεταμένη μορφή.

β) Εξηγείστε ποια είναι η πιο ενδεδειγμένη έννοια ισορροπίας για το συγκεκριμένο παίγνιο.

γ) Τέλος, βρείτε την ισορροπία του. [Προσέξτε η ερώτηση δεν αναφέρεται στην οικονομική ισορροπία (δηλαδή το ζεύγος ποσοτήτων που θα

προσφέρονται στην αγορά), αλλά στην παιγνιοθεωρητική ισορροπία (δηλαδή το ζεύγος των στρατηγικών των δύο παικτών)].

2. (3 βαθμοί) Ο ακόλουθος πίνακας παρουσιάζει ένα παίγνιο σε στρατηγική (κανονική) μορφή.

1\2 Α Δ

Π 3,3 1,2

Κ 2,1 Χ,Υ

α) Βρείτε τη μέγιστη τιμή του Χ για την οποία η στρατηγική Π είναι αυστηρά κυρίαρχη για τον παίκτη 1.

β) Έστω ότι το Χ είναι μικρότερο ή ίσο από την τιμή που βρήκατε στο (α). Αν ακολουθήσει η διαδικασία της διαδοχικής απαλοιφής αυστηρά

κυριαρχούμενων στρατηγικών, η τιμή του Υ μπορεί να επηρεάσει το αποτέλεσμα στο οποίο θα μας οδηγήσει η διαδικασία αυτή; Εξηγήστε

προσεκτικά.

γ) Έστω τα Χ και Υ ισούνται με μηδέν. Υπάρχει ισορροπία κατά Nash σε μεικτές στρατηγικές; Εξηγήστε.

3. (3 βαθμοί) Η μακροχρόνια ενοικίαση αυτοκινήτων (leasing) είναι εναλλακτική μέθοδος απόκτησης αυτοκινήτου έναντι της αγοράς του.

α) Αυτές οι δύο μέθοδοι, δηλαδή η αγορά και το leasing, διαφέρουν ως προς τα κίνητρα που δίνουν στον οδηγό στη συμπεριφορά του στο

αυτοκίνητο (συντήρηση οχήματος κ.λ.π.). Εξηγήστε.

β) Πολλές συμβάσεις leasing περιλαμβάνουν όρο της δυνατότητας αγοράς του αυτοκινήτου από το χρήστη στο τέλος της μισθωτικής διάρκειας σε

μια υπολειμματική αξία. Μεταβάλλει ο όρος αυτός τα κίνητρα του χρήστη; Εξηγήστε. [Συγκρίνετε μια σύμβαση που περιλαμβάνει μόνο ένα

μηνιαίο μίσθωμα, με μια άλλη που περιλαμβάνει το μηνιαίο μίσθωμα και την τιμή απόκτησης].

γ) Επηρεάζει η τιμή απόκτησης την ένταση μεταβολής των κινήτρων που προκαλούνται από τον παραπάνω όρο; Π.χ., τα κίνητρα μεταβάλλονται

περισσότερο με μία τιμή πολύ κοντά στην αρχική τιμή του αυτοκινήτου ή με μία πολύ χαμηλή; Εξηγήστε.

[Χρησιμοποιήστε τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τα υποδείγματα μετασυμβατικής ασυμμετρίας πληροφόρησης (ηθικού κινδύνου)].


[2 Βαθμοί] Σας δίνεται ο ακόλουθος πίνακας που περιγράφει την κανονική μορφή ενός παιγνίου. Εντοπίστε τις στρατηγικές που δεν επιβιώνουν

τη διαδικασία της διαδοχικής απαλοιφής αυστηρά κυριαρχούμενων στρατηγικών. [Προσοχή να απαντήσετε μόνο σε αυτό που ερωτάστε].

1/2 Α Μ Δ

Π 2.2 1.1 4.2

Ε 3.4 1.2 2.3

Κ 1.3 0.2 3.0

[8 Βαθμοί] Δύο εταιρείες (Α και Β) παράγουν ομοειδή προϊόντα με μηδενικό κόστος και ανταγωνίζονται ως προς τις τιμές. Υπάρχουν Ν

καταναλωτές και ο καθένας επιθυμεί να αγοράσει μόνο ένα προϊόν, εφόσον η τιμή πώλησης δεν ξεπερνά τα 10€. Έστω ότι αν οι δύο εταιρείες

χρεώνουν την ίδια τιμή, μοιράζονται στη μέση τη ζήτηση.

α) Βρείτε την ισορροπία κατά Nash αν το παίγνιο παίζεται άπαξ και οι εταιρείες επιλέγουν ταυτόχρονα τις τιμές τους. Αναλύστε προσεκτικά.

β) Έστω ότι το παίγνιο επαναλαμβάνεται άπειρες φορές και δ<1 είναι ο συντελεστής προεξόφλησης των δύο εταιρειών. Προτείνετε ένα προφίλ

στρατηγικών «εκπυρσοκρότησης» έτσι ώστε στην ισορροπία που προκύπτει το αποτέλεσμα να είναι το πιο συνεργατικό για τις δύο εταιρείες,

δηλαδή κατά μήκος της ισορροπίας και οι δύο εταιρείες χρεώνουν 10 € κάθε περίοδο. Υπολογίστε την ελάχιστη τιμή του δ που είναι αναγκαία για

να αποτελέσει το παραπάνω αποτέλεσμα ισορροπία του παιγνίου.

γ) Υποθέστε τώρα ότι αν και οι δύο εταιρείες χρεώνουν την ίδια τιμή, η Α παίρνει τα ¾ της αγοράς και η Β μόνο το ¼ (δηλαδή τώρα οι εταιρείες

είναι ασύμμετρες). Υπολογίστε εκ νέου την ελάχιστη τιμή του δ που είναι αναγκαία για να στηριχθεί η πιο συνεργατική ισορροπία.

δ) Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα που βρήκατε στο (β) και (γ), βρείτε αν η συμπαιγνία μεταξύ των δύο εταιρειών είναι ευκολότερη όταν αυτές

είναι συμμετρικές ή ασύμμετρες και εξηγήστε τους λόγους.


[7 βαθμοί] Υπάρχουν δύο εταιρίες, Α και Β, που παράγουν ομοειδή προϊόντα. Οι δύο εταιρίες ανταγωνίζονται ως προς τις ποσότητες και

αποφασίζουν ταυτόχρονα τις ποσότητες που θα παράγουν. Η ζήτηση που αντιμετωπίζουν οι δύο εταιρείες περιγράφεται από την ακόλουθη

αντίστροφη συνάρτηση ζήτησης P(q) = A–q , όπου q=qA + qB. Και οι δύο εταιρείες παράγουν με τεχνολογία που χαρακτηρίζεται από το ίδιο

σταθερό οριακό κόστος παραγωγής c, όπου A>3c.

α) Έστω ότι και οι δύο εταιρείες έχουν σκοπό να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους. Υπολογίστε την ισορροπία κατά Nash.

β) Έστω τώρα ότι η εταιρεία Α δηλώνει ότι νέος στόχος της είναι η μεγιστοποίηση των εσόδων της. Υπολογίστε την ισορροπία κατά Nash σε

αυτή την περίπτωση και συγκρίνετε τα αποτελέσματα με αυτά του μέρους (α). Σχολιάστε τις διαφορές που προκύπτουν.

γ) Δεδομένου ότι γνωρίζουμε πως πάντα σκοπός μιας εταιρείας είναι η μεγιστοποίηση των κερδών της, κρίνετε επιτυχημένη την απόφαση της

εταιρείας Α να αλλάξει τον δηλούμενο στόχο της και να συμπεριφέρεται σαν να ακολουθεί αυτόν; Για να απαντήσετε πρέπει να συγκρίνετε τα

κέρδη που αποκομίζει η εταιρεία Α στις δύο περιπτώσεις (δηλαδή στα μέρη (α) και (β) της ερώτησης). Εξηγήστε τη λογική πίσω από αυτό το

αποτέλεσμα.

[3 βαθμοί] Ο ακόλουθος πίνακας παρουσιάζει ένα παίγνιο σε στρατηγική (κανονική) μορφή.

α) Καταγράψτε όλα τα προφίλ στρατηγικών του παιγνίου.

β) Βρείτε όλες τις ισορροπίες κατά Nash του παιγνίου (τόσο σε αμιγείς όσο και σε μεικτές στρατηγικές).

1 \ 2 Α Δ

Π 3,3 1,2

Κ 2,1 3,4

58


[7 βαθµοί] Στο τελευταίο λεπτό ενός ποδοσφαιρικού αγώνα δίνεται κτύπημα πέναλτι υπέρ της ομάδας Η. Αν µπει γκολ η ομάδα κερδίζει

τον αγώνα και παίρνει 3 βαθµούς ενώ η ομάδα Π ηττάται και παίρνει 0 βαθµούς. Αν δεν µπει γκολ το παιχνίδι τελειώνει ισόπαλο και οι

δύο ομάδες παίρνουν από 1 βαθμό. Ο παίκτης της ομάδας Η που θα κτυπήσει το πέναλτι πρέπει να αποφασίσει αν θα σημαδέψει την

αριστερή ή τη δεξιά πλευρά της εστίας. Ο τερματοφύλακας της ομάδας Π πρέπει να αποφασίσει προς ποια πλευρά της εστίας θα πηδήσει

για να αποκρούσει. Αν πηδήσει προς την αντίθετη πλευρά από αυτή που σημάδεψε ο παίκτης της ομάδας Η τότε σίγουρα μπαίνει γκολ. Αν

όμως πηδήσει προς τη σωστή πλευρά µπορεί και να αποκρούσει το σουτ. Συγκεκριμένα, επειδή ο παίκτης της ομάδας Η είναι καλύτερος

στο να σουτάρει στην αριστερή πλευρά της εστίας, αν σημαδέψει την αριστερή πλευρά θα βάλει γκολ µε πιθανότητα 2/3 ακόμα και αν ο

τερματοφύλακας πηδήσει στη σωστή πλευρά. Αντίθετα αν σουτάρει στη δεξιά πλευρά και ο τερματοφύλακας πηδήσει προς τη σωστή

πλευρά θα βάλει γκολ µε πιθανότητα 1/2. Έστω ότι οι συναρτήσεις οφέλους των δύο παικτών ταυτίζονται µε τους βαθµούς που θα

κερδίσουν οι ομάδες τους.

α) Η παραπάνω στρατηγική κατάσταση µπορεί να παρουσιαστεί ως ένα παίγνιο ταυτόχρονων κινήσεων. Περιγράψτε την κανονική µορφή

του παιγνίου.

β) Βρείτε όλες τις ισορροπίες κατά Nash του παιγνίου τόσο σε αμιγείς όσο και σε μεικτές στρατηγικές. (Nash equilibria in pure and mixed

strategies)

γ) Θεωρείστε τώρα ότι ο τερματοφύλακας έχει πολύ γρήγορα αντανακλαστικά και πριν αποφασίσει σε ποια πλευρά θα πέσει µπορεί να δει

προς ποια πλευρά σουτάρει ο αντίπαλος, δηλαδή το παίγνιο γίνεται πλέον σειριακών κινήσεων. Παρουσιάστε το δενδρόγραµµα που

περιγράφει το παίγνιο σε εκτεταµένη µορφή. δ) Βρείτε την τέλεια ισορροπία κατά Nash ανά υποπαίγνιο. (Subgame Perfect Nash

Equilibrium).

[4 βαθµοί] Ο κάτοχος ενός πίνακα οργανώνει µια δημοπρασία πρώτης τιμής µε κλειστές προσφορές (first-price sealed-bid auction) για να

τον πουλήσει. Υπάρχουν δύο υποψήφιοι αγοραστές που συµµετέχουν στη δηµοπρασία, ο Α και ο Β. Η αξία που έχει ο πίνακας για τον

κάθε συµµετέχοντα - δηλαδή ο τύπος του παίκτη - είναι ιδιωτική πληροφορία. Οι υπόλοιποι παίκτες, δηλαδή ο αντίπαλός του στη

δηµοπρασία και ο δηµοπράτης, απλά γνωρίζουν την κατανοµή της αξίας που έχει ο πίνακας για τον παίκτη αυτό. Συγκεκριμένα, η αξία για

τον Α (νΑ) είναι είτε 70 ευρώ µε πιθανότητα 1/2 είτε 60 ευρώ µε πιθανότητα επίσης 1/2, και η αξία για τον παίκτη Β (νB) είναι είτε 100 ευρώ

µε πιθανότητα 1/2 είτε 50 ευρώ πάλι µε πιθανότητα 1/2. Οι δύο παίκτες μπορούν να υποβάλουν προσφορές σε ακέραιες τιµές µόνο. Αν και

οι δύο υποβάλλουν την ίδια προσφορά, ο καθένας κερδίζει τον πίνακα µε πιθανότητα 50%.

α) Ποια είναι η ενδεδειγμένη έννοια ισορροπίας σε αυτό το παίγνιο;

β) Βρείτε την ισορροπία, δηλαδή τις άριστες συναρτήσεις προσφοράς για τους δύο συµµετέχοντες.

γ) Οι στρατηγικές που ακολουθούν οι δύο παίκτες στην ισορροπία είναι διαχωριστικές (separating) ή οµοιοταυτοποίησης (pooling).

Εξηγήστε


1. [6 βαθμοί] Μια εταιρεία (Ε) και το συνδικάτο της (Σ) προσπαθούν να αποφασίσουν το ύψος των αυξήσεων των εργαζομένων στην

εταιρεία. Ο υφιστάμενος μισθός στην εταιρεία είναι 1000 ευρώ. Η εργατική νομοθεσία δεν επιτρέπει μείωση στο μισθό, ενώ η κυβέρνηση

λόγω εφαρμογής αντιπληθωριστικής πολιτικής απαγορεύει αυξήσεις άνω του 10%. Η διαδικασία διαπραγμάτευσης περιλαμβάνει δυνητικά

τρία στάδια: Πρώτα η Ε κάνει την προσφορά της, μετά το Σ δέχεται την προσφορά ή αλλιώς κάνει αντιπροσφορά και μετά η Ε ή δέχεται

την αντιπροσφορά ή κάνει νέα προσφορά. Την προσφορά αυτή μπορεί να τη δεχτεί ή όχι το Σ.

α) Έστω ότι η εταιρεία μπορεί, αν δεν καταλήξουν οι διαπραγματεύσεις (δηλαδή αν το Σ δεν δεχτεί την τελευταία προσφορά της Ε), να

απολύσει τους εργαζόμενους, οι οποίοι μένουν άνεργοι και χάνουν και τον μισθό τους. Περιγράψτε την τέλεια ισορροπία ανά υποπαίγνιο

(SPNE).

β) Έστω τώρα ότι η εταιρεία ανήκει στον ευρύτερο δημόσιο τοµέα και αν οι διαπραγματεύσεις δεν καταλήξουν δημιουργείται κοινωνική

αναταραχή και η κυβέρνηση διώχνει τη διοίκηση της εταιρείας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι διοικούντες να χάσουν το bonus τους που θα

ήταν ίσο µε τη μείωση του εργατικού κόστους που θα είχαν εξασφαλίσει σε σχέση µε το μέγιστο των αυξήσεων που θα μπορούσε να

επιτευχθεί. Τέλος, η ίδια η κυβέρνηση διατάσσει µε νόμο αυξήσεις 5% ίσες µε αυτές της γενικής συλλογικής σύμβασης. Περιγράψτε την

τέλεια ισορροπία ανά υποπαίγνιο (SPNE).

γ) Σχολιάστε προσεκτικά τις δύο ισορροπίες, συγκρίνοντάς τις και αναδεικνύοντας πιθανές ομοιότητες ή διαφορές στο αποτέλεσμα της

διαπραγμάτευσης, εξηγώντας τους λόγους που αυτές προκύπτουν.

2. [4 βαθμοί] Ο ακόλουθος πίνακας παρουσιάζει ένα παίγνιο σε στρατηγική (κανονική) μορφή.

3.

1 \ 2 Α Μ Δ

Π 2,0 1,1 4,1

Ε 3,4 1,2 2,3

Κ 1,3 0,2 3,0

α) Εντοπίστε τις στρατηγικές που δεν επιβιώνουν τη διαδικασία της διαδοχικής απαλοιφής αυστηρά κυριαρχούμενων στρατηγικών.

β) Εντοπίστε τις στρατηγικές που δεν επιβιώνουν τη διαδικασία της διαδοχικής απαλοιφής και των ασθενώς κυριαρχούμενων

στρατηγικών.

γ) Βρείτε όλες τις ισορροπίες κατά Nash του παιγνίου (σε αμιγείς στρατηγικές)

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ – ΑΞΙΟΚΑΡΤΙΑ – ΙΣΟΝΟΜΙΑ Αυτές τις αρχές διεκδικούμε, με αυτές τις αρχές πορευόμαστε...

59

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΠΕΧΛΙΒΑΝΟΣ

Πρέπει να απαντήσετε σε όλα τα θέματα, δεν υπάρχει δικαίωμα επιλογής.

Προσέξτε να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις που υπάρχουν σε κάθε θέμα.


1. [5 βαθµοί] Δύο άτομα, ο Α και ο Β, θέλουν να μοιράσουν μεταξύ τους δύο νομίσματα του ενός ευρώ, ενώ δεν υπάρχει δυνατότητα να

κάνουν ψιλά.

α) Έστω ότι και οι δύο παίκτες ανακοινώνουν ταυτόχρονα το ποσό που θέλουν να πάρουν από τα δύο ευρώ, δηλαδή 2,1,0As και

2,1,0Bs . Αν το άθροισμα των ανακοινώσεων δεν ξεπερνά το 2, τότε παίρνει ο κάθε ένας αυτό που ανακοίνωσε, αν το άθροισμα

ξεπερνά το 2 δεν παίρνει κανείς τίποτα, δηλαδή π.χ. εάν 2As και 2Bs και οι δύο παίρνουν μηδέν ευρώ.

Ι) Παρουσιάστε το παίγνιο σε στρατηγική (κανονική) μορφή.

ΙΙ) Βρείτε τις ισορροπίες κατά Nash σε αμιγείς στρατηγικές.

β) Έστω τώρα ότι ο παίκτης Α ανακοινώνει πρώτος το As και έπεται ο Β και ανακοινώνει το Bs . Οι υπόλοιποι κανόνες παραμένουν

όπως πριν.

Ι) Παρουσιάστε το παίγνιο σε εκτεταμένη (αναλυτική) μορφή.

ΙΙ) Βρείτε τις τέλειες ισορροπίες κατά Nash ανά υποπαίγνιο σε αμιγείς στρατηγικές.

ΙΙΙ) Εξηγείστε προσεκτικά τους λόγους για τους οποίους τα αποτελέσματα που προκύπτουν στις ισορροπίες που βρέθηκαν στο (α) και το

(β) μέρος διαφέρουν.

2. [5 βαθμοί] Ένας ληστής (Λ) πρέπει να αποφασίσει αν θα επιτεθεί (Ε) ή θα προσπεράσει (Π) ένα υποψήφιο θύμα, ενώ το υποψήφιο θύμα

(Θ) πρέπει να αποφασίσει αν θα αντισταθεί (Α) ή αν θα υποκύψει (Υ). Ο Θ μπορεί να είναι είτε δυνατός είτε αδύναμος. Ανάλογα με τον

τύπο του Θ, τα οφέλη των δύο παικτών παρουσιάζονται στους ακόλουθους πίνακες.

Λ/Θ Α Υ Λ/Θ Α Υ

Ε -3, -1 2, -2 Ε -1, -3 2, -2

Π 0, 1 0, 0 Π 0, 1 0, 0

δυνατός αδύναμος

α) Έστω ότι ο τύπος του Θ αποτελεί κοινή γνώση. Βρείτε όλες τις ισορροπίες κατά Nash των δύο παιγνίων τόσο σε αμιγείς όσο και σε

μικτές στρατηγικές.

β) Έστω ότι ο Λ δεν γνωρίζει τον τύπο του Θ αλλά μόνο ότι ο Θ είναι δυνατός με πιθανότητα q=1/4. Βρείτε όλες τις Μπεϋζιανές

ισορροπίες κατά Nash σε αμιγείς στρατηγικές.

ΠΕΤΥΧΑΜΕ… την ένταξη του μαθήματος

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ της

ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ως μάθημα Επιλογής

στο Πρόγραμμα

Σπουδών του ΔΕΟΣ

…με τη σφραγίδα της ΠΑΣΠ

60


1. [3 βαθμοί] Έστω ότι σε μια αγορά υπάρχουν δυο εταιρίες 1 και 2 που παράγουν ένα ομοιογενές προϊόν και ανταγωνίζονται ως προς τις

τιμές, απόφαση που την λαμβάνουν ταυτόχρονα. Η παραγωγική διαδικασία χαρακτηρίζεται από σταθερά οριακά κόστη, και ,

αντίστοιχα. Η ζήτηση παρουσιάζεται με την ακόλουθη συνάρτηση: . Αν οι εταιρίες χρεώσουν την ίδια τιμή μοιράζονται την αγορά.

Έστω ότι , να βρείτε εάν τα ακόλουθα προφίλ στρατηγικών αποτελούν ισορροπίες κατά Nash: i) και και ii)

.

Έστω τώρα ότι στην αγορά εκτός από τις 1 και 2 συμμετέχει και η εταιρεία 3. Όλες οι άλλες παραδοχές εξακολουθούν να ισχύουν όπως

πριν. Έστω ότι , βρείτε εάν το ακόλουθο προφίλ στρατηγικών αποτελεί ισορροπία κατά Nash: και .

Εξηγείστε προσεκτικά τις απαντήσεις σας.

2. [3 βαθμοί] Ο ακόλουθος πίνακας παρουσιάζει ένα παίγνιο σε στρατηγική (κανονική) μορφή.

1\2 Α Δ

Π 3, 5 0, 1

Κ 1, 0 1, 2

Βρείτε όλες τις ισορροπίες κατά Nash του παιγνίου (τόσο σε αμιγείς όσο και σε μεικτές στρατηγικές).

3. [4 βαθμοί] Θεωρήστε το ακόλουθο παίγνιο. Βρείτε όλες τις ισορροπίες κατά Nash ανά υποπαίγνιο. (Ορίστε προσεκτικά τις στρατηγικές

των παικτών).


1. (4 Βαθμοί) Υπάρχουν δύο εταιρίες, Α και Β, που παράγουν ομοειδή προϊόντα. Οι δύο εταιρίες ανταγωνίζονται ως προς τις ποσότητες. Η

εταιρία Α επιλέγει πρώτη την ποσότητα που θα παράγει και μετά επιλέγει η εταιρία Β . Η ζήτηση που αντιμετωπίζουν οι δύο εταιρίες περιγράφεται από την ακόλουθη αντίστροφη συνάρτηση ζήτησης όπου . Και οι δύο εταιρίες

παράγουν με τεχνολογία που χαρακτηρίζεται από το ίδιο σταθερό οριακό κόστος παραγωγής c , με . Και οι δύο εταιρίες έχουν σκοπό

να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους.

α) Παρουσιάστε το παίγνιο σε εκτεταμένη μορφή

β) Εξηγήστε προσεκτικά ποια είναι η πιο ενδεδειγμένη έννοια ισορροπίας για το συγκεκριμένο παίγνιο.

γ) Βρείτε την ισορροπία του. (Προσέξτε την παιγνιοθεωρητική ισορροπία)

2. (2 Βαθμοί ) Ο κ υθ ν κ υ ζε έν ν ε η κή φή.

Έστω ότι τα Χ και Υ μπορούν να πάρουν μόνο ακέραιες τιμές.

α)Βρείτε τα σύνολα τιμών των Χ και Υ για τα οποία το παίγνιο έχει ισορροπία σε κυρίαρχες στρατηγικές. Εξηγήστε.

β)Βρείτε το σύνολο τιμών του Χ για το οποίο ο παίκτης 1 έχει αυστηρά κυριαρχούμενες στρατηγικές. Εξηγήστε.

γ) Βρείτε το σύνολο τιμών του Υ για το οποίο ο παίκτης 2 έχει ασθενώς κυριαρχούμενες στρατηγικές. Εξηγήστε.

δ) Βρείτε όλα τα σύνολα τιμών των Χ και Υ για τα οποία το παίγνιο μπορεί να επιλυθεί χρησιμοποιώντας τη διαδικασία της διαδοχικής

απαλοιφής αυστηρά κυριαρχούμενων στρατηγικών. Εξηγήστε.

3. (4 Βαθμοί) Έν κ κ ( ) έ ε ν φ ε ν θ ε νε (Π) ή χ (ΔΠ) η φ ή κ υ ψήφ ε κε ενε η κέ εκ έ , ενώ η θ νή υ ψήφ ή χ (Δ) έ ε ν φ ε ν θ ε ν υ ψήφ (Υ) ή χ (ΔΥ) εκ έ , νεξ ή η η υ κ ύ κ . Η Δ ε ν ε ν ε ε ε ν κ θ ή ε ε ν έχε ν χθε ε κ κ ν κ υ ν θευ ε κ ην εκ κή ε . ν ε ν ύ η Δ, φέ η ν ύ κ ών υ ζ ν υ κ υθ υ ν κε .

καθαρή μπλεγμένη

α) Έστω ότι ο τύπος της Δ αποτελεί κοινή γνώση. Βρείτε όλες τις ισορροπίες κατά Nash των δύο παιγνίων τόσο σε αμιγείς όσο και σε

μικτές στρατηγικές.

β) Έστω ότι το Κ δεν γνωρίζει τον τύπο της Δ αλλά μόνο ότι η Κ είναι καθαρή με πιθανότητα . Βρείτε όλες τις Μπεϋζιανές


1\2 Α Δ

Π 3,3 1,2

Κ 2,1 Χ,Υ

Κ\Δ Υ ΔΥ

Π 3,3 -1,0

ΔΠ 0,1 0,0

Κ\Δ Υ ΔΥ

Π -3,-2 -2,-3

ΔΠ 0,-2 0,-1

61


1. [ 3,5 βαθμοί] Ο ακόλουθος πίνακας παρουσιάζει ένα παίγνιο σε στρατηγική μορφή.

1\2 Α Δ

Π 3,3 3,0

Κ 0,3 3,3

α) Βρείτε όλες τις ισορροπίες κατά Nash του παιγνίου σε αμιγείς στρατηγικές.

Β) Μπορείτε να διακρίνετε τις ισορροπίες ως προς την αξιοπιστία της προβλεπτικής τους δύναμης; Εξηγείστε.

Γ) Υπάρχουν ισορροπίες κατάNash σε μεικτές στρατηγικές; Σχολιάστε.

1\2 Σ Δ

Σ 5,5 0,6

Δ 6,0 1,1

2. [ 3,5 βαθμοί]Ο ακόλουθος πίνακας παρουσιάζει ένα παίγνιο σε στρατηγική μορφή.

Έστω ότι το παίγνιο επαναλαμβάνεται επ άπειρο. Βρείτε αν αποτελούν τέλειες ισορροπίες κατά Nash ανά παίγνιο ( SPNE) τα ακόλουθα

προφίλ στρατηγικών:

Α) Και οι δύο παίκτες παίζουν Σ.

Β) Και οι δύο παίκτες παίζουν Δ.

Γ) Ο παίκτης 1 παίζει Σ τις μονές περιόδους και Δ τις ζυγές, ο παίκτης 2 παίζει Σ τόσο τις μονές όσο και στις ζυγές περιόδους. Αν

οποιοσδήποτε από τους παίκτες δεν ακολουθεί τις παραπάνω οδηγίες, έστω και μία φορά στο παρελθόν, τότε παίζουν και οι δύο από εκεί

και πέρα πάντα Δ.

Θεωρήστε ότι ο προεξοφλητικός συντελεστής δ που χρησιμοποιούν οι παίκτες είναι κοντά στο 1.

3. [ 3 βαθμοί] Έστω ότι δύο συνέταιροι, 1 και 2, πρέπει να επιλέξουν ταυτόχρονα και ανεξάρτητα τα ποσά που θα επενδύσουν, και

,σε ένα επιχειρηματικό πρότζεκτ. Οι συναρτήσεις οφέλους τους είναι , όπου και .

α) Βρείτε την ισορροπία κατά Nash του επενδυτικού παιγνίου ( Θεωρήστε ότι τα και είναι μη αρνητικοί πραγματικοί αριθμοί)

β) Εξηγήστε τη λογική πίσω από το αποτέλεσμα που βρήκατε.


1. {5 βαθμοί} Ένας κερδοσκόπος (Κ) πρέπει να αποφασίσει αν θα επιτεθεί (Ε) στο νόμισμα μιας χώρας ή αν θα προσπεράσει (Π), ενώ η

χώρα (Χ) πρέπει να αποφασίσει αν θα αντισταθεί (Α) ή αν θα υποτιμήσει άμεσα το νόμισμά της (Υ). Η Χ μπορεί να είναι είτε δυνατή είτε

αδύναμη. Ανάλογα με τον τύπο της Χ, τα οφέλη των δύο παικτών παρουσιάζονται στους ακόλουθους πίνακες.

δυνατή αδύναμη

α) Έστω ότι ο τύπος της Χ αποτελεί κοινή γνώση. Βρείτε όλες τις ισορροπίες κατά Nash των 2 παιγνίων τόσο σε αμιγείς όσο και σε

μεικτές στρατηγικές.

β)Έστω ότι ο Κ δεν γνωρίζει τον τύπο της Χ αλλά μόνο ότι η Χ είναι δυνατή με πιθανότητα q=1/4. Βρείτε όλες τις Μπεϋζιανές


2. {5 βαθμοί} Θε ή ε κ υθ ν . ε ε ε ε κ Nash ν υ ν . (Ο ε εκ κ η κέ ν κ ών.)

Κ/Χ Α Υ

Ε

Π

-1,-3 2,-2

0,1 0,0

Κ/Χ Α Υ

Ε

Π

-3,-1 2,-2

0,1 0,0

62

ΑΑΞΞΙΙΟΟΛΛΟΟΓΓΗΗΣΣΗΗ ΕΕΠΠΕΕΝΝΔΔΥΥΣΣΕΕΩΩΝΝ

ΚΚΑΑΙΙ ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΩΩΝΝ

ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Φ. ΚΟΥΝΤΟΥΡΗ


1. Περιγράψτε και αναλύστε τα στάδια της Ανάλυσης Κόστους Οφέλους. Για την ανάλυσή σας χρησιμοποιείστε ένα έργο της

προτίμησής σας.

2. Αναφερθείτε στις τρεις φάσεις που πρέπει να περιλαμβάνει η οικονομική ανάλυση ενός έργου για να λάβει συγχρηματοδότηση από

την Ε.Ε. με βάση την ισχύουσα ευρωπαϊκή πολιτική.

Υποστηρίξτε την απάντησή σας χρησιμοποιώντας το παράδειγμα ενός έργου που αφορά ένα δημόσιο αγαθό, το οποίο δεν

συναλλάσσεται σε αγορές.

Εξηγείστε τι είναι η ανάλυση ρίσκου και ευαισθησίας που πρέπει να συμπεριλαμβάνεται σε ία αίτηση για χρηματοδότηση ενός

έργο

3. Εξη ε ε ην ν κη υ θέ η η χ ν κ ε εν ν εξ φ η κών ε κ ν ην ν υ η υ Οφέ υ ν

η ε φ ε ε χ υ έ υ υ ξ ε

Εξηγείστε την βιβλιογραφία που υποστηρίζει τα χρονικά μεταβαλλόμενα προεξοφλητικά επιτόκια

Κρίνετε την πολιτική της ΕΕ αναφορικά με την επιλογή προεξοφλητικού επιτοκίου για την αξιολόγηση έργων και προγραμμάτων


1. α) Σχολιάστε το ρόλο του κοινωνικού προεξοφλητικού επιτοκίου στην Ανάλυση Κόστους-Οφέλους.

β) Αναπτύξτε τα επιχειρήματα της βιβλιογραφίας που αντιτίθεται στη συμβατική προεξόφληση όταν η πολιτική που αξιολογείται

έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις.

2. Ποια είναι τα απαραίτητα βήματα για την πραγματοποίηση μίας μελέτης κόστους-οφέλους ώστε να προσκομιστεί στην Ε.Ε. για

χρηματοδότηση ενός έργου;

3. α) Περιγράψτε τις εναλλακτικές του κριτηρίου της Καθαρής Παρούσας Αξίας.

β) Ποιοι είναι οι περιορισμοί της μεθόδου Ανάλυσης Κόστους Οφέλους;


1. Προκειμένου να εξεταστεί το αίτημα μίας χώρας για ευρωπαϊκή χρηματοδότηση ενός έργου (επενδυτικού σχεδίου) θα πρέπει να

παρέχει όλη την απαραίτητη πληροφόρηση που επιτρέπει στους αξιολογητές να οδηγηθούν σε ασφαλή συμπεράσματα. Ποιες

μελέτες πρέπει να προσκομισθούν για αυτό το σκοπό; Περιγράψτε το περιεχόμενό τους εν συντομία. Εξηγήστε τους όρους

«εσωτερικός βαθμός απόδοσης» μιας επένδυσης.

2. Εξηγήστε με λεπτομέρεια τι πρέπει να συμπεριλαμβάνει η μελέτη που αφορά στην ανάλυση κόστους-οφέλους.

3. Σχολιάστε το ύψος των προεξοφλητικών επιτοκίων και τους αντίστοιχους χρονικούς ορίζοντες που προτείνει η ΕΕ για την

αξιολόγηση περιβαλλοντικών έργων.


1. Εξηγήστε τον ρόλο των χρονικά μεταβαλλόμενων επιτοκίων στην αποτίμηση μιας μακροχρόνιας δημόσιας επένδυσης ή ενός

μακροχρόνιου Δημοσίου Προγράμματος. Σχολιάστε το ύψος των προεξοφλητικών επιτοκίων και τους αντίστοιχους χρονικούς

ορίζοντες που προτείνει η Ε. Ε. για την αξιολόγηση περιβαλλοντικών έργων και έργων που

αφορούν στη διαχείριση των φυσικών πόρων.

2. Εξηγείστε τους όρους:

-Εσωτερικός βαθμός απόδοσης μιας επένδυσης

-Λόγος Κόστους Ωφέλειας μιας επένδυσης

3. Περιγράψτε με λεπτομέρεια τι περιλαμβάνει μια ολοκληρωμένη Ανάλυση Κόστους -

Οφέλους. Εξηγήστε την κοινωνικό – οικονομική ωφελιμότητα της σε όρους

κοινωνικής ευημερίας.

4. Προκειμένου να εξεταστεί το αίτημα μιας χώρας για ευρωπαϊκή χρηματοδότηση ενός

έργου θα πρέπει να παρέχει όλη την απαραίτητη πληροφόρηση που επιτρέπει στους

αξιολογητές να οδηγηθούν σε ασφαλή συμπεράσματα. Ποιες μελέτες πρέπει να

προσκομισθούν για το σκοπό αυτό. Περιγράψτε το περιεχόμενο τους εν συντομία.

63

ΔΔΗΗΜΜΟΟΣΣΙΙΟΟΣΣ ΤΤΟΟΜΜΕΕΑΑΣΣ && ΔΔΗΗΜΜΟΟΣΣΙΙΕΕΣΣ ΠΠΟΟΛΛΙΙΤΤΙΙΚΚΕΕΣΣ

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Μ. ΜΑΤΣΑΓΓΑΝΗΣ

Απαντήστε σε 1 από τα θέματα της Ενότητας Α και σε 3 από τα θέματα της Ενότητας Β.

Χρησιμοποιήστε διαγράμματα όπου μπορείτε.

Εξετάσεις Ιουνίου 2006

ΕΝΟΤΗΤΑ Α (1 θέμα × 4 μονάδες) Α.1. Υποθέστε ότι εργάζεστε ως σύμβουλος του Πρωθυπουργού μιας υποθετικής χώρας στην οποία πρόκειται σύντομα να λειτουργήσει

οδική γέφυρα που συντομεύει κατά πολύ το χρόνο μετάβασης μεταξύ δύο μεγάλων αστικών κέντρων. Ο Πρωθυπουργός είναι

αποδέκτης δύο αντιτιθεμένων εισηγήσεων, επί των οποίων ζητά τη γνώμη σας: ο υπουργός Οικονομικών προτείνει επιβολή διοδίου

€10 ανά διέλευση, ενώ ο υπουργός Δημοσίων Έργων προτείνει δωρεάν χρήση της γέφυρας. Ποιες παραμέτρους θα λάβετε υπόψη

προτού απαντήσετε;

Α.2. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει προταθεί η μείωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης σε συνδυασμό με την επιβολή φόρου στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ώστε να αντισταθμίζεται η απώλεια εσόδων. Πώς αξιολογείτε την πρόταση αυτή σύμφωνα με τα

κριτήρια της οικονομικής αποτελεσματικότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης;

ΕΝΟΤΗΤΑ Β (3 θέματα × 2 μονάδες το καθένα) Α.3. «Όταν μια δημόσια επιχείρηση έχει ελλείμματα, αυτό σημαίνει ότι η λειτουργία της είναι αναποτελεσματική». Σωστό ή λάθος; Α.4. Ποια είναι η οικονομική αιτιολογία της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει»; Α.5. Τι σημαίνει «στρεβλωτική επίδραση φόρου»; Γιατί ορισμένοι φόροι προκαλούν στρεβλώσεις ενώ άλλοι όχι; Πώς εξηγείται το ότι

οι μη στρεβλωτικοί φόροι είναι σπάνιοι;

Α.6. Πώς συμβάλλει η έννοια του «πλεονάσματος του καταναλωτή» στον υπολογισμό της «μη ωφέλιμης απώλειας ευημερίας»; Α.7. Σε τι διαφέρει ένα διανεμητικό από ένα κεφαλαιοποιητικό σύστημα συντάξεων; Ποιο από τα δύο έχει καλύτερη επίδοση; Α.8. Τι είναι το «παράδοξο της κυκλικής ψήφου»; Ποιες επιπτώσεις έχει στη διαμόρφωση κοινωνικών επιλογών με βάση την αρχή της

πλειοψηφίας;

Α.9. «Σε πολλές χώρες του κόσμου λειτουργεί ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας. Σε καμιά χώρα, όμως, δεν λειτουργεί Εθνικό Σύστημα Τροφίμων». Σχολιάστε.

Α.10. Τι λένε τα δύο θεμελιώδη θεωρήματα της οικονομικής της ευημερίας; Σε ποια διδάγματα οικονομικής πολιτικής οδηγούν; Α.11. Τι σημαίνει «μετακύλιση φόρου»; Από τι εξαρτάται η τελική επίπτωση του φόρου επί ενός καταναλωτικού αγαθού σε μια

ανταγωνιστική αγορά;

Α.12. Σε τι διαφέρει η «αρχή της αποζημίωσης» (κριτήριο Hicks/Caldor) από το κριτήριο Pareto;


ΕΝΟΤΗΤΑ Α (1 θέμα × 4 μονάδες) Α.13. Υποθέστε ότι εργάζεστε ως σύμβουλος ενός εργατικού συνδικάτου σε κάποια υποθετική χώρα όπου οι εισφορές κοινωνικής

ασφάλισης (20% επί των αμοιβών) κατανέμονται εξίσου μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών. Οι εκπρόσωποι του συνδικάτου

εξετάζουν το ενδεχόμενο να διεκδικήσουν τροποποίηση του ποσοστού εισφορών από 10% σε 12% για τους εργοδότες και από 10%

σε 8% για τους εργαζομένους. Τι θα τους συμβουλεύατε;

Α.14. «Σύμφωνα με την αρχή της πλειοψηφίας, η ύπαρξη ισορροπίας στην παροχή δημοσίων αγαθών εξασφαλίζεται υπό την προϋπόθεση ότι οι προτιμήσεις των ατόμων έχουν μόνο ένα μέγιστο, δηλ. ότι η ωφέλεια των ατόμων ως συνάρτηση των δημοσίων

δαπανών (και της φορολογίας) μεγιστοποιείται σε ένα μόνο σημείο». Τι συμβαίνει όταν αυτή η προϋπόθεση παύει να ισχύει; Σε

ποιες περιπτώσεις μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο;

ΕΝΟΤΗΤΑ Β (3 θέματα × 2 μονάδες το καθένα) Α.15. Τι γνωρίζετε για το θεώρημα του Coase; Α.16. Πώς αξιολογείτε το Ελληνικό φορολογικό σύστημα ως προς τα κριτήρια (α) της οικονομικής αποτελεσματικότητας, (β) της

κοινωνικής δικαιοσύνης και (γ) της διαχειριστικής απλότητας;

Α.17. Τι είναι το «πρόβλημα του δωρεάν χρήστη»; Γιατί είναι πρόβλημα; Α.18. Ποιες είναι οι κυριότερες αιτίες της αποτυχίας της αγοράς στον τομέα της εκπαίδευσης; Α.19. Ποια είναι η συνθήκη βιωσιμότητας ενός διανεμητικού συστήματος συντάξεων γήρατος; Τι συνεπάγεται για τον προσδιορισμό του

επιπέδου των συντάξεων, του ύψους των εισφορών και της μέσης ηλικίας συνταξιοδότησης σε συνθήκες ωρίμανσης του

συστήματος;

Α.20. Τι είναι «ηθικός κίνδυνος»; Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί; Α.21. Εκτιμήστε σε αδρές γραμμές την τελική επίπτωση ενός φόρου κατανάλωσης που επιβάλλεται σε (α) φάρμακα που διατίθενται με

συνταγή γιατρού, (β) πορτοκάλια εγχώριας παραγωγής.

Α.22. Γιατί ένας εθνικός δρυμός αποτελεί γνήσιο δημόσιο αγαθό, ενώ η ανώτατη εκπαίδευση όχι; Α.23. Ας υποθέσουμε ότι η πολιτεία διαπιστώνει ότι τα άτομα χαμηλού εισοδήματος δεν αγοράζουν όσα τρόφιμα χρειάζονται. Τι είναι

προτιμότερο, να παρέχει χρηματικές ενισχύσεις ή να επιδοτεί τις τιμές των τροφίμων; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα

μειονεκτήματα κάθε πολιτικής;

Α.24. Τι γνωρίζετε για την καμπύλη του «Laffer»;

64


ΕΝΟΤΗΤΑ Α (1 θέμα × 4 μονάδες) Α.1. Έστω ότι η ωφέλεια δύο ατόμων Α και Β κατανέμεται σε διαφορετικές περιόδους ως εξής:

άτομο Α άτομο Β

κατανομή 1 180 25



Είναι η ανακατανομή από το σημείο 1 στο σημείο 2 βελτίωση κατά Pareto; Από το σημείο 1 στο σημείο 3;

Σύμφωνα με τον ορισμό του Bentham και των κλασσικών ωφελιμιστών βελτιώνεται η κοινωνική ευημερία με ανακατανομή από το σημείο

1 στο σημείο 2; Από το σημείο 1 στο σημείο 3;

Σύμφωνα με τον ορισμό του Rawls βελτιώνεται η κοινωνική ευημερία με ανακατανομή από το σημείο 1 στο σημείο 2; Από το σημείο 1

στο σημείο 3;

Α.2. Υποθέστε ότι εργάζεστε ως σύμβουλος του Πρωθυπουργού μιας υποθετικής χώρας στην οποία πρόκειται σύντομα να λειτουργήσει οδική

γέφυρα που συντομεύει κατά πολύ το χρόνο μετάβασης μεταξύ δύο μεγάλων αστικών κέντρων. Ο Πρωθυπουργός είναι αποδέκτης δύο

αντιτιθέμενων εισηγήσεων επί των οποίων ζητά τη γνώμη σας: ο Υπουργός Οικονομικών προτείνει επιβολή διοδίου €10 ανά διέλευση ενώ

ο Υπουργός Δημοσίων Έργων προτείνει δωρεάν χρήση της γέφυρας. Ποιες παραμέτρους θα λάβετε υπόψη προτού απαντήσετε;

ΕΝΟΤΗΤΑ Β (3 θέματα × 2 μονάδες το καθένα) Β.1. «Όταν μια δημόσια επιχείρηση έχει ελλείμματα, αυτό σημαίνει ότι η λειτουργία της είναι αναποτελεσματική». Σωστό ή λάθος;

Β.2. Τι σημαίνει «στρεβλωτική επίδραση φόρου»; Πώς υπολογίζεται; Γιατί κάποιοι φόροι προκαλούν στρεβλώσεις ενώ άλλοι όχι; Πώς εξηγείται το ότι οι μη στρεβλωτικοί φόροι είναι σπάνιοι;

Β.3. Ποια είναι η οικονομική αιτιολογία της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει»;

Β.4. Είναι δυνατόν η αύξηση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης να οδηγήσει σε αύξηση της προσφερόμενης ποσότητας εργασίας; Υπό

ποιες συνθήκες;

Β.5. Ας υποθέσουμε ότι η πολιτεία διαπιστώνει ότι τα άτομα χαμηλού εισοδήματος δεν αγοράζουν όσα τρόφιμα χρειάζονται. Τι είναι

προτιμότερο, να παρέχει χρηματικές ενισχύσεις ή να επιδοτεί τις τιμές των τροφίμων; Γιατί; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα

μειονεκτήματα κάθε πολιτικής

Β.6. Συνήθως, η προοδευτικότητα ενός φορολογικού συστήματος εξασφαλίζεται με την κλιμάκωση των φορολογικών συντελεστών. Είναι δυνατόν ένα φορολογικό σύστημα ενιαίου συντελεστή να είναι προοδευτικό;

Β.7. Τι προβλέπει η θεωρία του «μέσου ψηφοφόρου» για τον προσδιορισμό του ύψους των δημοσίων δαπανών σε μια δημοκρατική κοινωνία;

Β.8. Τι γνωρίζετε για την «καμπύλη του Laffer»;

Β.9. Σε τι διαφέρει η «αρχή της αποζημίωσης» (κριτήριο Hicks/Caldor) από το κριτήριο Pareto;

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Ι. ΛΟΪΖΙΔΗΣ


Ζήτημα 1ο Α. Να συγκρίνεται την ισορροπία που διαμορφώνεται στην «αγορά» ενός δημόσιου αγαθού με την ισορροπία που διαμορφώνεται στην

αγορά ενός ιδιωτικού αγαθού και να δικαιολογήσετε τις μεταξύ τους διαφορές ή ομοιότητες.

Β. Η οικονομική εφημερίδα «πρόβλεψη» σε κάποιο άρθρο της έγραφε ότι η αύξηση της φορολογίας των κερδών στη Χώρα μας δεν θα

προκαλέσει πληθωριστικές πιέσεις στην οικονομία». Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη αυτή; Γιατί; Γιατί όχι;

Ζήτημα 2ο Α. Να εξετάσετε το ρόλο που παίζει η δημόσια διοίκηση στη διαδικασία λήψης συλλογικών αποφάσεων με τον πολιτικό μηχανισμό.

Β. Ο οικονομικός σύμβουλος του Υπουργού των Οικονομικών σε έκθεση του για τη μεταρρύθμιση των φόρων δαπάνης κατέληξε στο

συμπέρασμα ότι «η αντικατάσταση των φόρων κατά μονάδα προϊόντος με φόρους κατά αξία θα αυξήσει τα φορολογικά έσοδα αλλά πολύ

πιθανόν θα αυξήσει και τις τιμές των προϊόντων». Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με το πόρισμα αυτό; Γιατί ή γιατί όχι;

Ζήτημα 3ο Α. Η φοιτητική παράταξη του όγδοου έτους σπουδών υποστηρίζει την άποψη ότι «είναι προτιμότερο το κράτος να χορηγεί εισοδηματικές

ενισχύσεις στους φοιτητές αντί να τους χορηγεί δωρεάν βιβλία και γεύματα». Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη αυτή; Β. Να

συγκρίνετε την αποτελεσματικότητα των φόρων και επιδοτήσεων αφενός και των κανονισμών αφετέρου για την προώθηση του στόχου

της αποτελεσματικής κατανομής των πόρων στην περίπτωση που υπάρχουν εξωτερικές κοινωνικές επιδράσεις.

ΠΕΤΥΧΑΜΕ…

την αύξηση κατά μισό μάθημα

στη Δήλωση Μαθημάτων

για τους φοιτητές

του 3ου & 4ου έτους

65


ΖΗΤΗΜΑ 1ο Α. Να συγκρίνετε την ισορροπία που διαμορφώνεται στην «αγορά» ενός δημόσιου αγαθού με την ισορροπία που διαμορφώνεται στην αγορά ενός

ιδιωτικού αγαθού και να δικαιολογήσετε τις μεταξύ τους διαφορές ή ομοιότητες.

Β. Ο οικονομικός σύμβουλος του υπουργού Οικονομικών σε κάποια εισήγησή του πρότεινε τη μείωση της προοδευτικότητας του φόρου

εισοδήματος για να αυξηθεί η συνολική προσφορά εργασίας στη Χώρα μας. Συμφωνείτε με την πρόταση αυτή; Γιατί ή γιατί όχι;

ΖΗΤΗΜΑ 2ο Α. Το μηνιαίο περιοδικό «Δημόσια Διοίκηση» σε πρόσφατο άρθρο του έγραφε ότι «στην Ελλάδα ο Γενικός Προϋπολογισμός δε διευκολύνει την

αξιολόγηση των αποτελεσμάτων που πετυχαίνονται στο δημόσιο τομέα και επομένως δε βοηθά στην πραγματοποίηση της οικονομικής αρχής στον

τομέα αυτό». Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη αυτή; Γιατί ή γιατί όχι;

Β. Ο οικονομικός σύμβουλος του Υπουργού Οικονομικών σε έκθεσή του για τη μεταρρύθμιση των φόρων δαπάνης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι

«η αντικατάσταση των φόρων κατά μονάδα προϊόντος με φόρους κατά αξία θα αυξήσει τα φορολογικά έσοδα αλλά πολύ πιθανόν θα αυξήσει και

τις τιμές των προϊόντων». Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με το πόρισμα αυτό; Γιατί ή γιατί όχι;

ΖΗΤΗΜΑ 3ο Α. Κάποιος συνάδελφός σας υποστηρίζει την άποψη ότι «είναι προτιμότερο το κράτος να χορηγεί εισοδηματικές ενισχύσεις στους φοιτητές αντί

να τους χορηγεί δωρεάν βιβλία και γεύματα». Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη αυτή; Γιατί ή γιατί όχι;

Β. Να συγκρίνετε την αποτελεσματικότητα των φόρων και επιδοτήσεων αφενός και των κανονισμών αφετέρου για την προώθηση του στόχου της

αποτελεσματικής κατανομής των πόρων στην περίπτωση που υπάρχουν εξωτερικές κοινωνικές επιδράσεις.


ΖΗΤΗΜΑ 1ο Α. Να ταξινομήσετε τα παρακάτω αγαθά σε ιδιωτικά, δημόσια ή αγαθά που προκαλούν εξωτερικές κοινωνικές επιδράσεις και να δικαιολογήσετε

την ταξινόμηση αυτή: 1) η υγεία, 2) η εθνική άμυνα, 3) το πεδίο του Άρεως, 4) η δικαιοσύνη, 5) το πευκόφυτο ιδιωτικό δάσος του κ. Ανδρέα, 6) η

γέφυρα κολοκυνθούς, 7) ο Παρθενώνας, 8) η εθνική οδός Αθηνών-Θεσσαλονίκης, 9) η διανομή του εισοδήματος.


εισοδήματος για να αυξηθεί η συνολική προσφορά εργασίας στη Χώρα μας. Συμφωνείτε με την πρόταση αυτή; Γιατί ή γιατί όχι;

ΖΗΤΗΜΑ 2ο Α. Υποστηρίζεται ότι «οι δημόσιες επιχειρήσεις που επιδιώκουν μεγιστοποίηση των κερδών τους εκμεταλλεύονται τους καταναλωτές, όπως

ακριβώς συμβαίνει και με τα ιδιωτικά μονοπώλια». Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη αυτή; Γιατί ή γιατί όχι;

Β. Υποστηρίζεται η άποψη ότι «επειδή η ανάπαυση δεν φορολογείται για να γίνει το φορολογικό σύστημα της Χώρας μας γενικότερο και να

μειώνεται το υπερβάλλον βάρος, θα πρέπει το κράτος να φορολογεί με υψηλούς συντελεστές τις διάφορες μορφές ψυχαγωγίας». Ποια θεωρητικά

επιχειρήματα θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ή να απορρίψουν την άποψη αυτή;

ΖΗΤΗΜΑ 3ο Α. Να προσδιορίσετε τις παρακάτω έννοιες: 1) δημοσιονομικά μέσα, 2) φορολογική βάση, 3) φορολογικός συντελεστής, 4) μέσος φορολογικός

συντελεστής, 5) προοδευτική φορολογία, 6) τακτικός προϋπολογισμός, 7) πρωτογενές πλεόνασμα, 8) χρηματικό ένταλμα πληρωμής, 9)

εκκαθάριση μιας δημόσιας δαπάνης, 10) Ελεγκτικό Συνέδριο, 11) δημόσιος υπόλογος.

Β. Κάποιος συνάδελφός σας υποστηρίζει την άποψη ότι «σε ορισμένες περιπτώσεις οι φόροι που επιβάλλονται στα προϊόντα ή στις υπηρεσίες

μπορεί να αυξήσουν τις τιμές περισσότερο από το ποσό του φόρου». Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη αυτή; Γιατί ή γιατί όχι;


ΖΗΤΗΜΑ 1ο Α. Να εξετάσετε τους τρόπους με τους οποίους η ιδιωτικοποίηση των δημόσιων δραστηριοτήτων μπορεί να ενισχύσει τον ανταγωνισμό και πώς η

ενίσχυση αυτή του ανταγωνισμού οδηγεί στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ιδιωτικοποιημένων δραστηριοτήτων.

Β. Να δείξετε ότι το υπερβάλλον βάρος ενός προοδευτικού φόρου εισοδήματος είναι μεγαλύτερο από το αντίστοιχο βάρος ενός αναλογικού φόρου

και να δικαιολογήσετε τη μεταξύ τους διαφορά.

ΖΗΤΗΜΑ 2ο Α. Το μηνιαίο περιοδικό «Δημόσια Διοίκηση» σε πρόσφατο άρθρο του έγραφε ότι «στην Ελλάδα ο Γενικός Προϋπολογισμός δε διευκολύνει την

αξιολόγηση των αποτελεσμάτων που πετυχαίνονται στο δημόσιο τομέα και επομένως δε βοηθά στην πραγματοποίηση της οικονομικής αρχής στον

τομέα αυτό». Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη αυτή; Γιατί ή γιατί όχι;

Β. Ο οικονομικός σύμβουλος του Υπουργού Οικονομικών σε κάποια εισήγησή του πρότεινε τη μείωση της προοδευτικότητας του φόρου

εισοδήματος για να αυξηθεί η συνολική προσφορά εργασίας στη χώρα μας. Συμφωνείτε με την πρόταση αυτή; Γιατί; ή γιατί όχι;

ΖΗΤΗΜΑ 3ο Α. Με βάση ποιο μηχανισμό συντονίζονται οι αποφάσεις των δημόσιων φορέων και τι προβλήματα αντιμετωπίζει η λειτουργία του μηχανισμού

αυτού στην πράξη; Οδηγεί ο μηχανισμός αυτός στη λήψη αποτελεσματικών αποφάσεων; Γιατί ή γιατί όχι;

Β. Να δώσετε μερικά παραδείγματα δημοσίων αγαθών και αγαθών που προκαλούν εξωτερικές κοινωνικές επιδράσεις και να δικαιολογήσετε τις

μεταξύ τους διαφορές και ομοιότητες. Να αναλύσετε τους λόγους για τους οποίους ο μηχανισμός των τιμών αδυνατεί να πετύχει αριστοποίηση της

κατανομής των πόρων στην περίπτωση των αγαθών αυτών.


ΖΗΤΗΜΑ 1ο Α. Από εμπειρικές έρευνες προκύπτει ότι τα αυτοκίνητα ευθύνονται κατά ένα μεγάλο μέρος για τη μόλυνση του περιβάλλοντος των μεγάλων

κυρίως πόλεων. Αν το κράτος επιβάλει ένα ενιαίο φόρο σ’ όλα τα αυτοκίνητα, πιστεύετε ότι θα εξαλειφθεί η εξωτερική αυτή κοινωνική

επιβάρυνση; Γιατί; ή γιατί όχι; (η διαγραμματική παρουσίαση θα διευκολύνει την ανάλυση)

Β. Να αναφέρετε τις διάφορες φάσεις του δημόσιου προϋπολογισμού στη χώρα μας και να αναλύσετε με λίγα λόγια τη διαδικασία κατάρτισής του.

ΖΗΤΗΜΑ 2ο

66

Α. Να αναλύσετε με λίγα λόγια τα προβλήματα που αντιμετωπίζει μια δημόσια επιχείρηση που λειτουργεί κάτω από συνθήκες φθίνοντος κόστους

και επιδιώκει αριστοποίηση στην κατανομή των πόρων. Γιατί οι δημόσιες επιχειρήσεις που λειτουργούν κάτω από τις συνθήκες αυτές καθορίζουν

την τιμή πώλησης των προϊόντων τους με βάση το μέσο κόστος παραγωγής;


εισοδήματος για να αυξηθεί η συνολική προσφορά εργασίας στη χώρα μας. Συμφωνείτε με την πρόταση αυτή; Γιατί; ή γιατί όχι;

ΖΗΤΗΜΑ 3ο Α. Κάποιος συνάδελφός σας υποστηρίζει την άποψη ότι «σε ορισμένες περιπτώσεις οι φόροι που επιβάλλονται στα προϊόντα ή στις υπηρεσίες

μπορεί να αυξήσουν τις τιμές ή αμοιβές περισσότερο από το ποσό του φόρου». Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη αυτή; Γιατί ή γιατί όχι;

Β. Να αναλύσετε τις επιδράσεις των μεταβολών του μεγέθους του προϋπολογισμού στην προσφορά εργασίας όταν: α) αυξάνονται οι δημόσιες

δαπάνες για αγαθά και υπηρεσίες και χρηματοδοτούνται από αυτόνομους φόρους, β) αυξάνονται οι μεταβιβαστικές πληρωμές και

χρηματοδοτούνται από φόρους εισοδήματος.


ΖΗΤΗΜΑ 1ο Α. Να συγκρίνετε την αποτελεσματικότητα των φόρων και επιδοτήσεων αφενός και των κανονισμών αφετέρου για την προώθηση του στόχου της

αποτελεσματικής κατανομής των πόρων στην περίπτωση που υπάρχουν εξωτερικές κοινωνικές επιδράσεις.

Β. Πολλοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν την άποψη ότι ο πολιτικός μηχανισμός λήψης αποφάσεων οδηγεί σε αναποτελεσματική αύξηση του

μεγέθους του δημοσίου τομέα. Ποια θεωρητικά επιχειρήματα θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ή να απορρίψουν την άποψη αυτή;

ΖΗΤΗΜΑ 2ο Α. Να συγκρίνετε την ισορροπία που διαμορφώνεται στην «αγορά» ενός δημοσίου αγαθού με την ισορροπία που διαμορφώνεται στην αγορά ενός

ιδιωτικού αγαθού και να δικαιολογήσετε τις μεταξύ τους διαφορές και ομοιότητες.

Β. Ο οικονομικός σύμβουλος του υπουργού των Οικονομικών σε κάποια εισήγησή του πρότεινε τη μείωση της προοδευτικότητας του φόρου

εισοδήματος για να αυξηθεί η συνολική προσφορά εργασίας στη Χώρα μας. Συμφωνείτε με την πρόταση αυτή; Γιατί; ‘Η γιατί όχι;

ΖΗΤΗΜΑ 3ο Α. Κάποιος συνάδελφός σας υποστηρίζει την άποψη ότι «σε ορισμένες περιπτώσεις οι φόροι που επιβάλλονται στα προϊόντα μπορεί να αυξήσουν

τις τιμές περισσότερο από το ποσό του φόρου». Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη αυτή; Γιατί; Ή γιατί όχι;



χρηματοδοτούνται από φόρους εισοδήματος.


ΖΗΤΗΜΑ 1ο. Α. Να προσδιορίσετε τις παρακάτω έννοιες; 1) δημοσιονομικά μέσα, 2) φορολογική βάση, 3) φορολογικός συντελεστής, 4) μέσος φορολογικός

συντελεστής, 5) προοδευτική φορολογία, 6) τακτικός προϋπολογισμός, 7) πρωτογενές πλεόνασμα, 8) χρηματικό ένταλμα πληρωμής, 9)

εκκαθάριση μιας δημόσιας δαπάνης, 10) Ελεγκτικό Συνέδριο, 11) δημόσιος υπόλογος.

Β. πολλοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν την άποψη ότι ο πολιτικός μηχανισμός λήψης αποφάσεων οδηγεί σε αναποτελεσματική αύξηση του

μεγέθους του δημόσιου τομέα. Ποια θεωρητικά επιχειρήματα θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ή να απορρίψουν την άποψη αυτή;

ΖΗΤΗΜΑ 2ο. Α. Να συγκρίνετε την ισορροπία που διαμορφώνεται στην «αγορά» ενός δημόσιου αγαθου με την ισορροπία που διαμορφώνεται στην αγορά ενός

ιδιωτικού αγαθού και να δικαιολογήσετε τις μεταξύ τους διαφορές και ομοιότητες.

Β. Υποστηρίζεται η άποψη ότι ο μηχανισμός των τιμών αδυνατεί να πετύχει τη «διανομή εισοδήματος η οποία ανταποκρίνεται στις αντιλήψεις

του κοινωνικού συνόλου για κοινωνική δικαιοσύνη». Ποια θεωρητικά ή εμπειρικά στοιχεία θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ή να απορρίψουν την

άποψη αυτή;

ΖΗΤΗΜΑ3ο. Α. Να αναφέρετε τις διάφορες φάσεις του δημόσιου προϋπολογισμού στη Χώρα μας και να αναλύσετε με λίγα λόγια τη διαδικασία κατάρτισής

του.



χρηματοδοτούνται από φορους εισοδήματος.


ΖΗΤΗΜΑ 1ο Α. Με βάση ποιο μηχανισμό συντονίζονται οι αποφάσεις των δημόσιων φορέων και τι προβλήματα αντιμετωπίζει η λειτουργία του μηχανισμού

αυτού στην πράξη; Οδηγεί ο μηχανισμός αυτός στη λήψη αποτελεσματικών αποφάσεων; Γιατί; Ή γιατί όχι;

Β. Να αναλύσετε με λίγα λόγια το ρόλο των δημόσιων φορέων στην κατανομή των πόρων.

ΖΗΤΗΜΑ 2ο Α. Υποστηρίζεται η άποψη ότι « στις αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες οι αποφάσεις που λαμβάνονται με βάση τον πολιτικό μηχανισμό

αντανακλούν τις προτιμήσεις του διάμεσου ψηφοφόρου». Ποια θεωρητικά επιχειρήματα ή εμπειρικά στοιχεία μπορούν να υποστηρίξουν ή να

απορρίψουν την άποψη αυτή;

Β. Υποστηρίζεται η άποψη ότι « το βασικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι δημόσιες επιχειρήσεις είναι η τεχνολογική

αναποτελεσματικότητά τους , η οποία πολλές φορές αντισταθμίζει την οικονομική αναποτελεσματικότητα των ιδιωτικών μονοπωλίων».

Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη αύτη; Γιατί; ή γιατί όχι;

ΖΗΤΗΜΑ 3ο Α. Η οικονομική εφημερίδα «πρόβλεψη» σε κάποιο άρθρο της έγραφε ότι «η αύξηση της φορολογίας των κερδών των επιχειρήσεων στη Χώρα

μας δεν θα προκαλέσει πληθωριστικές πιέσεις στην οικονομία». Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη αυτή; Γιατί; Ή γιατί όχι;

Β. Κάποιος συνάδελφός σας υποστηρίζει την άποψη ότι «είναι προτιμότερο το κράτος να χορηγεί εισοδηματικές ενισχύσεις στους φοιτητές αντί να

τους χορηγεί δωρεάν βιβλία και γεύματα». Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη αυτή; Γιατί; Ή γιατί όχι;

67

ΔΔΙΙΕΕΘΘΝΝΗΗΣΣ ΠΠΟΟΛΛΙΙΤΤΙΙΚΚΗΗ ΟΟΙΙΚΚΟΟΝΝΟΟΜΜΙΙΑΑ ((ΠΠΟΟΛΛΙΙΤΤΙΙΚΚΗΗ ΟΟΙΙΚΚΟΟΝΝΟΟΜΜΙΙΑΑ ΤΤΩΩΝΝ ΔΔΙΙΕΕΘΘΝΝΩΩΝΝ ΣΣΧΧΕΕΣΣΕΕΩΩΝΝ))

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δ. ΜΠΟΥΡΑΝΤΩΝΗΣ

Να αναλύσετε δύο από τα τρία θέματα

Εξετάσεις Φεβρουαρίου 2005 Θέμα 1ο: Α. Ποιες είναι οι βασικές αρχές της θεωρίας του Παγκόσμιου Οικονομικού Συστήματος;

Β. Υποστηρίζει ο οικονομικός εθνικισμός και ο οικονομικός φιλελευθερισμός την προστασία της νηπιακής και γεροντικής βιομηχανίας; Να

τεκμηριώσετε την άποψή σας.

Θέμα 2ο: Η διεθνής νομισματική τάξη που επικράτησε κατά την περίοδο του κλασσικού κανόνα του χρυσού χαρακτηρίστηκε από ορισμένους

αναλυτές ως αυτόματη, απρόσωπη (ουδέτερη) και πολιτικά συμμετρική. Συμφωνείτε με αυτό το χαρακτηρισμό; Να τεκμηριώσετε την

άποψή σας.

Θέμα 3ο: Α. Τι είναι τα διεθνή καθεστώτα και γιατί τα λαμβάνουμε υπόψιν όταν αναφερόμαστε στη θεωρία της ηγεμονικής σταθερότητας;

Β. Από ποια ή ποιες ιδεολογικές βάσεις (φιλελευθερισμός, εθνικισμός, στρουκτουραλισμός) εκκινεί η θεωρία της ηγεμονικής

σταθερότητας; Να αναλύσετε την άποψή σας.


Θέμα 1ο: Α. Ποιες είναι οι βασικές παραδοχές του οικονομικού εθνικισμού;

Β. Να αναλύσετε με βάση τη δική σας κρίση την ακόλουθη παρατήρηση: «Ο οικονομικός εθνικισμός στηρίζεται σε παραδοχές περί των

διεθνών σχέσεων που δεν του επιτρέπουν να λειτουργεί καθοδηγητικά όσον αφορά τη μείωση ή την εξάλειψη των συγκρούσεων και των

πολέμων».

Θέμα 2ο: Σύμφωνα με τον Gilpin η παγκοσμιοποίηση δεν είναι τόσο εκτεταμένη ώστε να επηρεάσει πολύ σοβαρά τον οικονομικό ρόλο του έθνους-

κράτους. Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με αυτή την άποψη; Να τεκμηριώσετε την άποψή σας.

Θέμα 3ο: Ποιες είναι οι βασικές υποχρεώσεις που πρέπει να αναλαμβάνει ο ηγεμόνας για να υπάρχει και να συντηρηθεί ένα καθεστώς ηγεμονικής

σταθερότητας;

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Θ. ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ


Θέμα 1ο: Τρόποι διεθνούς ολοκλήρωσης των εθνικών οικονομιών κατά τον καθηγητή J. Sachs.

Θέμα 2ο: Αναφέρατε τους τρεις επιθυμητούς στόχους που πρέπει να εξυπηρετεί ένα αποδοτικό διεθνές νομισματικό και χρηματοοικονομικό

σύστημα. Ακολούθως, απαντήσατε στα εξής: α) γιατί κανένα τέτοιο σύστημα δεν μπορεί να εξυπηρετήσει ταυτόχρονα και τους τρεις

στόχους («ασυμβίβαστη τριάδα»); β) ποιους δύο από τους τρεις στόχους εξυπηρετούσαν τα συστήματα του κανόνα του χρυσού του 19ου

αιώνα και του Μπρέτον Γουντς;

Θέμα 3ο: Νέα θεωρία της ενδογενούς ανάπτυξης, νέα οικονομική γεωγραφία, νέα θεωρία στρατηγικού εμπορίου. Σε ποια τρία σημεία οι νέες αυτές

θεωρίες διαφοροποιούνται από την ορθόδοξη νεοκλασική οικονομική;


Θέμα 1ο: Αναφέρατε τα όρια της παγκοσμιοποίησης κατά τον Ρόντρικ.

Θέμα 2ο: Αξιώματα της κρατικοκεντρικής ρεαλιστικής ερμηνείας των διεθνών υποθέσεων.

Θέμα 3ο: Δημόσια επιλογή, νεοκλασικός ινστιτουσιοναλισμός, νέα πολιτική οικονομία. Αναφέρατε τις βασικές αρχές των τριών ανωτέρω

διαφορετικών σχολών στην προσέγγιση της ανθρώπινης συμπεριφοράς.

68

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δ. ΜΠΟΥΡΑΝΤΩΝΗΣ

Να αναπτύξετε 2 από τα 3 θέματα


Θέμα 1ο: Τι είναι τα διεθνή καθεστώτα και γιατί τα λαμβάνουμε υπόψιν όταν αναφερόμαστε στη θεωρία της ηγεμονικής σταθερότητας;

Θέμα 2ο: Α. Για ποιους λόγους ο Gilpin θεωρεί ότι η παγκοσμιοποίηση δεν είναι τόσο εκτεταμένη ώστε να επηρεάσει πολύ σοβαρά τον οικονομικό

ρόλο του έθνους-κράτους;

Β. Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη του Gilpin; Να τεκμηριώσετε την άποψή σας.

Θέμα 3ο: Ποιες είναι οι βασικές αρχές της θεωρίας του Παγκόσμιου Οικονομικού συστήματος;


Θέμα 1ο: Τι είναι τα διεθνή καθεστώτα; Ορισμός, δημιουργία και παραδείγματα διεθνών καθεστώτων.

Θέμα 2ο: Η προστασία της νηπιακής και γεροντικής βιομηχανίας σύμφωνα με τους υποστηρικτές του οικονομικού φιλελευθερισμού και του εθνικισμού.

Αναπτύξτε με αφετηρία τις διαφορετικές προσεγγίσεις των δύο πολιτικών ιδεολογιών.

Θέμα 3ο: Ποιες είναι οι βασικές υποχρεώσεις του ηγεμόνα σε ένα καθεστώς ηγεμονικής σταθερότητας;


Θέμα 1ο: Α. Τα διεθνή καθεστώτα. Έννοια και σημασία.

Β. Ποιος είναι ο ρόλος του ηγεμόνα σε ένα καθεστώς ηγεμονικής σταθερότητας;

Θέμα 2ο: Οι βασικές παραδοχές της θεωρίας του Σύγχρονου Παγκόσμιου Συστήματος.

Θέμα 3ο: Η νομισματική τάξη που εγκαθιδρύθηκε την εποχή του χρυσού δεν ήταν ούτε απρόσωπη, ούτε αυτόματη ούτε πολιτικά συμμετρική κατά

τον Gilpin. Αναπτύξτε.


Θέμα 1ο: Ο Gilpin επισημαίνει ότι ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για την ανάθεση μέρους της διαχείρισης της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας σε

διεθνείς οργανισμούς/θεσμούς είναι το δημοκρατικό έλλειμμά τους. Να αποσαφηνίσετε τι εννοεί ο Gilpin όταν αναφέρεται συγκεκριμένα

σε αυτό το δημοκρατικό έλλειμμα.

Θέμα 2ο: Ποιες είναι οι ιδεολογικές ρίζες αλλά και οι βασικές αρχές της θεωρίας της δυαδικής οικονομίας.

Θέμα 3ο: Ποια ήταν τα χαρακτηριστικά του παγκόσμιου νομισματικού συστήματος που επικράτησε από περίπου την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου

Πολέμου (1914-1944);


1.

Θέμα 1ο: Σύμφωνα με τον Gilpin η οικονομική παγκοσμιοποίηση είναι περιορισμένης έκτασης και το έθνος-κράτος εξακολουθεί να είναι βασικός

παράγοντας εσωτερικής οικονομικής και πολιτικής διακυβέρνησης. Να σχολιάσετε την παραπάνω θέση διατυπώνοντας τη δική σας

τεκμηριωμένη άποψη.

Θέμα 2ο: Ποιες είναι οι ιδεολογικές ρίζες αλλά και οι βασικές αρχές της θεωρίας του Σύγχρονου Παγκόσμιου Συστήματος;

Θέμα 3ο: Α. Ποιες είναι οι υποχρεώσεις του ηγεμόνα σε ένα σύστημα ηγεμονικής σταθερότητας;

Β. Μπορεί ένα σύστημα ηγεμονικής σταθερότητας να διατηρηθεί μακροχρόνια προσφέροντας πραγματική σταθερότητα ή είναι ένα

σύστημα που για κάποιους λόγους είναι ασταθές;


69



Θέμα 1ο: Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη ότι το διεθνές νομισματικό σύστημα κάτω από το κλασικό κανόνα του χρυσού λειτουργούσε

αυτόματα, απρόσωπα (χωρίς παρεμβάσεις) και ότι δεν είχε πολιτικά συμμετρικές επιπτώσεις στις διάφορες οικονομίες;

Θέμα 2ο: Ποιες είναι οι τρεις βασικές θέσεις όσον αφορά τη διακυβέρνηση της παγκόσμιας οικονομίας και τι αυτές πρεσβεύουν για το ρόλο και τη

σημασία του κράτους στη συγκεκριμένη διακυβέρνηση;

Θέμα 3ο: Ποιες είναι οι ιδεολογικές ρίζες αλλά και οι βασικές αρχές της θεωρίας της δυαδικής οικονομίας

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Δ.ΜΠΟΥΡΑΝΤΩΝΗΣ - Σ.ΜΠΛΑΒΟΥΚΟΣ



Θέμα 1ο:

Αναλύστε τα βασικά σημεία της θεωρίας της ηγεμονικής σταθερότητας και διατυπώστε την άποψή σας όσον αφορά την αναγκαιότητα ύπαρξης της ηγεμονίας σε ένα ανοικτό και σταθερό οικονομικό σύστημα.

Θέμα 2ο: Α. Σε τι διαφέρει η θεωρία της εξάρτησης από την κλασσική μαρξιστική ανάλυση; Β. Τι ρόλο διαδραματίζει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) στο παγκόσμιο νομισματικό σύστημα;

Θέμα 3ο: Πώς ερμηνεύουν οι τρεις βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις την άνοδο της περιφερειοποίησης;


Να απαντήσετε στις 2 από τις 3 ερωτήσεις.

Θέμα 1ο:

Ποια είναι τα βασικά σημεία της κριτικής που έχει δεχθεί ο ρεαλισμός ως προσέγγιση στη μελέτη της Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας;

Θέμα 2ο: Ποιες είναι οι βασικές αρχές λειτουργίας του διεθνούς εμπορικού καθεστώτος; Αναφέρετε εν συντομία το περιεχόμενο τους.

Θέμα 3ο: Πώς και για ποιους λόγους διαφοροποιούνται οι χώρες του Νότου από αυτές του Βορρά στο ζήτημα της υποδοχής πολυεθνικών

επιχειρήσεων;


Θέμα 1ο: Να αναλύσετε τις βασικές αρχές της θεωρίας των παγκόσμιων συστημάτων (Wallerstein).

Θέμα 2ο: Πώς αντιμετωπίζουν οι τρεις βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις (ρεαλιστές, φιλελεύθεροι, ιστορικοί δομιστές) τους διεθνείς οικονομικούς

οργανισμούς;

Θέμα 3ο: Προσδιορίστε την έννοια της κρίσης εξωτερικού χρέους και αναφέρεται τους τρόπους αντιμετώπισής της. Πώς αποτιμούν οι φιλελεύθεροι

και οι ιστορικοί δομιστές την αποτελεσματικότητα των διεθνών στρατηγικών αντιμετώπισης του χρέους;


Θέμα 1ο: Αναπτύξτε τις απόψεις της σχολής του φιλελευθερισμού όσον αφορά (α) τη σχέση πολιτικής και οικονομίας και (β) των αιτίων και των

επιπτώσεων της παγκοσμιοποίησης.

Θέμα 2ο: Α. Στα πλαίσια λειτουργίας του διεθνούς εμπορικού καθεστώτος και των βασικών αρχών που το χαρακτηρίζουν, γιατί η αρχή της

αμεροληψίας είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την αρχή της αμοιβαιότητας;

Β. Ποια είναι η βασική κριτική που ασκείται στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) από τις αναπτυσσόμενες χώρες;

Θέμα 3ο: Πώς λειτουργούσε και που οφείλεται η κατάρρευση του συστήματος του Μπρέτον Γουντς; Ποια ήταν η διάδοχος

κατάσταση;

70

ΚΚΟΟΙΙΝΝΩΩΝΝΙΙΚΚΗΗ ΠΠΟΟΛΛΙΙΤΤΙΙΚΚΗΗ ΣΣΤΤΗΗΝΝ ΕΕ..ΕΕ..

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Μ. ΜΑΤΣΑΓΓΑΝΗΣ



Απαντήστε σε 4 από τα 7 ερωτήματα που ακολουθούν (2.5 μονάδες το καθένα)

1. Αναφέρατε εν συντομία τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των παροχών σε είδος έναντι των παροχών σε χρήμα ως μηχανισμών

καταπολέμησης της φτώχειας. Με ποιον από τους δύο μηχανισμούς θα πρέπει κατά την γνώμη σας να αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της

εξασφάλισης επαρκούς πρόσβασης των ομάδων χαμηλού εισοδήματος σε (α) υπηρεσίες υγείας, (β) βασική εκπαίδευση και (γ) τρόφιμα;

2. Τι είναι και σε τι χρησιμεύουν οι «κλίμακες ισοδυναμίας»; Με βάση την τροποποιημένη κλίμακα ΟΟΣΑ, ένα άτομο που ζει μόνο με

εισόδημα 850 ευρώ το μήνα είναι πλουσιότερο η φτωχότερο από μία τετραμελή οικογένεια (ζευγάρι με δύο ανήλικα παιδιά) με εισόδημα

1.750 ευρώ το μήνα;

3. «Οι αλλαγές στη δομή της οικογένειας και οι αλλαγές στη δομή της αγοράς εργασίας απαιτούν επανεξέταση των μηχανισμών κοινωνικής

προστασίας». Αναλύστε. Τι μπορεί να σημαίνει πρακτικά μια τέτοια επανεξέταση για τη μεταρρύθμιση του κοινωνικού κράτους στην

Ελλάδα;

4. Ποια είναι η διαφορά μεταξύ παροχών κοινωνικής ασφάλισης, παροχών κοινωνικής πρόνοιας και καθολικών παροχών; Σε ποια κατηγορία

θα κατατάσσατε (α) το επίδομα τρίτου παιδιού, (β) το τακτικό επίδομα ανεργίας, (γ) τη σύνταξη ανασφαλίστων υπερηλίκων, (δ) τις

αναπηρικές συντάξεις και (ε) την κύρια σύνταξη ΟΓΑ;

5. Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του λεγόμενου «νοτιοευρωπαϊκού μοντέλου» κοινωνικού κράτους; Πώς θα κατατάσσατε τα διάφορα

μοντέλα κοινωνικού κράτους ως προς τη δυνατότητά τους να αντιμετωπίσουν καλύτερα τα προβλήματα (α) της ανεργίας των νέων, (β) της

εξασφάλισης αξιοπρεπών αποδοχών στους εργαζομένους, (γ) της μείωσης των ανισοτήτων, (δ) της συγκράτησης της κοινωνικής δαπάνης και

(ε) της απασχόλησης των γυναικών;

6. Σε τι διαφέρει το σύστημα συντάξεων «καθορισμένης παροχής» (defined benefit) από ένα σύστημα «καθορισμένης εισφοράς» (defined

contributions); Ποια είναι η λογική του «οιονεί κεφαλαιοποιητικού» (notional defined contributions) συστήματος;

7. Ποια είναι η στάση της φιλελεύθερης σχολής (liberals) έναντι του κοινωνικού κράτους; Πώς τοποθετούνται στο πρόβλημα της

αναδιανομής εισοδήματος;


ΕΝΟΤΗΤΑ Α (1 θέμα × 4 μονάδες)

Α.1. Με βάση όσα γνωρίζετε για τη λειτουργία προγραμμάτων ελαχίστου εγγυημένου εισοδήματος στην Ευρώπη, πώς κρίνετε τις επιφυλάξεις ή και

ενστάσεις που εκφράζονται για την εφαρμογή ενός τέτοιου προγράμματος στην Ελλάδα;

Α.2. Αναφέρατε εν συντομία τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των παροχών σε είδος έναντι των παροχών σε χρήμα ως μηχανισμών

καταπολέμησης της φτώχειας.

Με ποιον από τους δύο μηχανισμούς θα πρέπει κατά τη γνώμη σας να αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της εξασφάλισης επαρκούς πρόσβασης των

ατόμων χαμηλού εισοδήματος σε κάθε ένα από τα παρακάτω αγαθά:

(α) τρόφιμα, (β) υπηρεσίες υγείας, (γ) στέγη, (δ) σχολική εκπαίδευση.

ΕΝΟΤΗΤΑ Β (3 Θέματα × 2 Μονάδες το καθένα) Β.1. Ποια είναι τα κυριότερα επιχειρήματα κατά της «στόχευσης» των κοινωνικών παροχών με εισοδηματικά κριτήρια;

Β.2. «Το κοινωνικό κράτος που έχουμε σήμερα αντιστοιχεί σε μια εποχή, σε έναν τύπο οικογένειας και σε μια μορφή της αγοράς εργασίας που δεν

υφίστανται πλέον». Σχολιάστε.

Β.3. Σε τι χρησιμεύουν οι «κλίμακες ισοδυναμίας»; Με βάση την τροποποιημένη κλίμακα ΟΟΣΑ, ένα άτομο που ζεί μόνο με εισόδημα €850 το μήνα

είναι πλουσιότερο ή φτωχότερο από μια τετραμελή οικογένεια (ζευγάρι με δύο ανήλικα παιδιά) με εισόδημα €1.750 το μήνα;

Β.4. Τι σημαίνει «ηθικός κίνδυνος»; Γιατί είναι πρόβλημα; Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί;

Β.5. Αναλύστε τις σπουδαιότερες αιτίες αύξησης της κοινωνικής δαπάνης στις χώρες της Ευρώπης κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα.

Β.6. Ποια είναι η διαφορά μεταξύ παροχών κοινωνικής ασφάλισης, παροχών κοινωνικής πρόνοιας και καθολικών παροχών; Σε ποια κατηγορία θα

κατατάσσατε (α) το επίδομα τρίτου παιδιού, (β) την επιδότηση μακροχρόνια ανέργων, (γ) το ΕΚΑΣ, (δ) τις αναπηρικές συντάξεις και (ε) την κύρια

σύνταξη ΟΓΑ;

Β.7. Ποια είναι τα υπέρ και τα κατά του κεφαλαιοποιητικού συστήματος συντάξεων;

Β.8. Ποια είναι η φιλοσοφία της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Απασχόληση; Πώς εφαρμόζεται στην πράξη; Πώς έχει συμβάλει στην επίτευξη των

στόχων της Λισσαβώνας;



Β.9. Με βάση όσα γνωρίζετε για τη λειτουργία προγραμμάτων ελαχίστου εγγυημένου εισοδήματος στην Ευρώπη, πώς κρίνετε τις επιφυλάξεις ή και

ενστάσεις που εκφράζονται για την εφαρμογή ενός τέτοιου προγράμματος στην Ελλάδα;

Β.10. Αναφέρατε εν συντομία τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των παροχών σε είδος έναντι των παροχών σε χρήμα ως μηχανισμών καταπολέμησης της φτώχειας.

Β.11. Με ποιoν από τους δύο μηχανισμούς θα πρέπει κατά τη γνώμη σας να αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της εξασφάλισης επαρκούς πρόσβασης των

ατόμων χαμηλού εισοδήματος σε κάθε ένα από τα παρακάτω αγαθά:

Β.12. (α) τρόφιμα, (β) υπηρεσίες υγείας, (γ) σχολική εκπαίδευση

71

ΕΝΟΤΗΤΑ Β (3 Θέματα × 2 Μονάδες το καθένα) Β.13. Σε τι χρησιμεύουν οι «κλίμακες ισοδυναμίας»; Με βάση την τροποποιημένη κλίμακα ΟΟΣΑ, ένα άτομο που ζει μόνο με εισόδημα €600 το μήνα


Β.14. Σε τι διαφέρει το σύστημα συντάξεων «καθορισμένης παροχής» (defined benefit) από ένα σύστημα «καθορισμένης εισφοράς» (defined contributions); Ποια είναι η λογική του «οιονεί κεφαλαιοποιητικού» (notional defined contributions) συστήματος;

Β.15. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιανουάριο 2004 εξέδωσε την γνωστή ως οδηγία Bolkenstein. Τι γνωρίζετε για την υπόθεση αυτή; Ποια προβλήματα

επεδίωξε να αντιμετωπίσει η Οδηγία; Γιατί προκάλεσε αντιδράσεις; Πού κατέληξε η διαμάχη; Ποια διλήμματα πολιτικής ανέδειξε;

Β.16. Ποια είναι η στάση της φιλελεύθερης σχολής (liberals) έναντι του κοινωνικού κράτους; Πώς τοποθετούνται στο πρόβλημα της αναδιανομής εισοδήματος;

Β.17. Ποια είναι τα κυριότερα επιχειρήματα εναντίον της «στόχευσης» των κοινωνικών παροχών με εισοδηματικά κριτήρια; Β.18. «Το κοινωνικό κράτος που έχουμε σήμερα αντιστοιχεί σε μια εποχή, σε έναν τύπο οικογένειας και σε μια μορφή της αγοράς εργασίας που δεν

υφίσταται πλέον». Σχολιάστε

Β.19. Αναλύστε τις σπουδαιότερες αιτίες αύξησης της κοινωνικής δαπάνης στις χώρες της Ευρώπης κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα. Β.20. Σε τι πλεονεκτεί και σε τι μειονεκτεί η ιδιωτική φιλανθρωπία έναντι της κοινωνικής πολιτικής του κράτους;



Β.21. Σε χειρόγραφη αφίσα φοιτητικής παράταξης μπορεί κανείς να διαβάσει το παρακάτω κείμενο: Β.22. «Θεωρείται φτωχός όποιος παίρνει κάτω από το 50% του μέσου μισθού της χώρας. Αν ο μέσος μισθός της χώρας είναι €800, όποιος παίρνει €600

δεν είναι φτωχός;» Τι έχετε να παρατηρήσετε ως προς κάθε φράση χωριστά του κειμένου αυτού;

Β.23. Η προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή για το ασφαλιστικό έχει προγραμματιστεί για αύριο Παρασκευή 15 Φεβρουαρίου. Στο βασικό πλαίσιο των αλλαγών που έχει προτείνει η κυβέρνηση περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων η μεταφορά του 10% των κοινωνικών πόρων σε

ελλειμματικούς φορείς. Πώς κρίνετε το μέτρο αυτό;

Β.24. (Θυμηθείτε ότι δεν βαθμολογείστε για τις πολιτικές προτιμήσεις σας, αλλά για την ικανότητά σας να αναλύετε ζητήματα κοινωνικής πολιτικής εφαρμόζοντας όσα μάθατε στο μάθημα).

ΕΝΟΤΗΤΑ Β (3 Θέματα × 2 Μονάδες το καθένα) Β.25. «Οι φιλελεύθεροι είναι πολέμιοι του κοινωνικού κράτους». Σχολιάστε. Β.26. Ποια είναι τα υπέρ και τα κατά του κεφαλαιοποιητικού συστήματος συντάξεων; Β.27. Πώς αντιμετωπίζει τα προβλήματα του «ηθικού κινδύνου» και της «δυσμενούς επιλογής» η κοινωνική ασφάλιση; Β.28. Τι είναι η «παγίδα της φτώχειας»; Γιατί αποτελεί σημαντικό πρόβλημα πολιτικής; Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί; Β.29. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του «σοσιαλδημοκρατικού μοντέλου» κοινωνικού κράτους; Τι κατά τη γνώμη σας έχουμε να διδαχθούμε εμείς στην

Ελλάδα από την εμπειρία αυτή;

Β.30. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιανουάριο 2004 εξέδωσε την γνωστή ως Οδηγία Bolkenstein. Τι γνωρίζετε για την υπόθεση αυτή; Ποια προβλήματα επεδίωξε να αντιμετωπίσει η Οδηγία; Γιατί προκάλεσε αντιδράσεις; Πού κατέληξε η διαμάχη; Ποια διλήμματα πολιτικής ανέδειξε;

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2008 ΕΝΟΤΗΤΑ Α (1 θέμα × 4 μονάδες)

Α.1. «Καθιέρωση ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος με βάση εκκίνησης 900 ευρώ το μήνα ζήτησε ο πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ στις δηλώσεις που έκανε μετά τη συνάντηση με τον πρωθυπουργό στο Μέγαρο Μαξίμου» [Καθημερινή, Τρίτη 26 Αυγούστου 2008]. Πώς θα σχολιάζατε το αίτημα αυτό ως

ειδικός στο θέμα;

Α.2. «Θεωρείτε φτωχός όποιος παίρνει κάτω από το 50% του μέσου μισθού της χώρας. Αν ο μέσος μισθός της χώρας είναι € 800, όποιος παίρνει €600

δεν είναι φτωχός;» [Από χειρόγραφη αφίσα φοιτητικής παράταξης]. Τι θα είχατε να παρατηρήσετε ως εμπειρογνώμων;

ΕΝΟΤΗΤΑ Β (3 Θέματα × 2 Μονάδες το καθένα)

Α.3. Τι γνωρίζετε για την υπόθεση της Οδηγίας Bolkenstein την οποία εξέδωσε η ΕυρωπαΪκή Επιτροπή τον Ιανουάριο του 2004;

Α.4. «Το κοινωνικό κράτος που έχουμε σήμερα αντιστοιχεί σε μια εποχή, σε έναν τύπο οικογένειας και σε μια μορφή της αγοράς εργασίας που δεν

υφίστανται πλέον». Σχολιάστε.

Α.5. Ποιες ήταν ιστορικά οι σπουδαιότερες αιτίες αύξησης της κοινωνικής δαπάνης στην Ευρώπη;

Α.6. Σε τι διαφέρει το σύστημα συντάξεων «καθορισμένης παροχής» (defined benefit) από ένα σύστημα «καθορισμένης εισφοράς» (defined

contributions); Ποια είναι η λογική του «οιονεί κεφαλαιοποιητικού» (notional defined contributions) συστήματος;

Α.7. Πώς αντιμετωπίζει τα προβλήματα του «ηθικού κινδύνου» και της «δυσμενούς επιλογής» η κοινωνική ασφάλιση;

Α.8. «Οι φιλελεύθεροι είναι πολέμιοι του κοινωνικού κράτους». Σχολιάστε.

Εξετάσεις Φεβρουαρίου 2009 ΕΝΟΤΗΤΑ Α (1 θέμα × 4 μονάδες)

Α.1. Ο τελευταίος νόμος για το ασφαλιστικό (Νόμος 3655/2008) περιλαμβάνει τη σύσταση ενός Ασφαλιστικού Κεφαλαίου Αλληλεγγύης Γενεών, που

θα χρηματοδοτείται μεταξύ άλλων από το 10% των κοινωνικών πόρων των ταμείων που εισπράττουν τέτοιους πόρους. Πώς κρίνετε τη διάταξη

αυτή;

Α.2. Τα μέτρα «υπέρ των οικονομικά αδυνάμων» που ανακοινώθηκαν στις αρχές Δεκεμβρίου 2008 συνίστανται σε δύο δράσεις συνολικού κόστους

€300 εκατ., χρηματοδοτούμενες από το Εθνικό Ταμείο Κοινωνικής Συνοχής. Η πρώτη αφορά τη χορήγηση έκτακτου επιδόματος κοινωνικής

συνοχής, αξίας €100 έως €200, σε συνταξιούχους του ΟΓΑ, δικαιούχους του ΕΚΑΣ, και εγγεγραμμένους ανέργους. Η δεύτερη αφορά τη

χορήγηση έκτακτου επιδόματος στεγαστικού δανείου, αξίας €500, σε δικαιούχους του ΕΚΑΣ και επιδοτούμενους ανέργους του ΟΑΕΔ που έχουν

σταγαστικό δάνειο για κύρια κατοικία που έχει συναφθεί πρίν από την αρχή του 2009. Πώς κρίνετε τα μέτρα αυτά; [Θυμηθείτε ότι δεν

βαθμολογείστε για τις πολιτικές προτιμήσεις σας, αλλά για την ικανότητά σας να αναλύετε ζητήματα κοινωνικής πολιτικής εφαρμοζόντας όσα

μάθατε στο μάθημα].

ΕΝΟΤΗΤΑ Β (3 Θέματα × 2 Μονάδες το καθένα) Β.1. Ποια είναι τα κυριότερα επιχειρήματα κατά της «στόχευσης» των κοινωνικών παροχών με εισοδηματικά κριτήρια;

Β.2. Σε τι πλεονεκτεί και σε τι μειονεκτεί η ιδιωτική φιλανθρωπία έναντι της κοινωνικής πολιτικής του κράτους;

Β.3. Σε τι διαφέρει το σύστημα συντάξεων «καθορισμένης παροχής» (defined benefit) από ένα σύστημα «καθορισμένης εισφοράς» (defined

contributions); Ποια είναι η λογική του «οιονεί καφαλαιοποιητικού» (notional defined contributions) συστήματος;

Β.4. Πώς αντιμετωπίζει τα προβλήματα του «ηθικού κινδύνου» και της «δυσμενούς επιλογής» η κοινωνική ασφάλιση;

72

Β.5. Τι είναι η «παγίδα της φτώχειας»; Γιατί αποτελεί σημαντικό πρόβλημα πολιτικής; Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί;

Β.6. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του «σοσιαλδημοκρατικού μοντέλου» κοινωνικού κράτους; Τι κατά τη γνώμη σας έχουμε να διδαχθούμε εμείς στην

Ελλάδα από την εμπειρία αυτή;

Β.7. Ποια είναι η φιλοσοφία της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Απασχόληση; Πώς εφαρμόζεται στην πράξη; Πώς έχει συμβάλει στην επίτευξη των

στόχων της Λισσαβώνας;

Β.8. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιανουάριο 2004 εξέδωσε την γνωστή ως Οδηγία Bolkenstein. Τι γνωρίζετε για την υπόθεση αυτή; Ποια προβλήματα

επεδίωξε να αντιμετωπίσει η Οδηγία; Γιατί προκάλεσε αντιδράσεις; Πού κατέληξε η διαμάχη; Ποια διλήμματα πολιτικής ανέδειξε;


ΕΝΟΤΗΤΑ Α (2 θέματα × 3 μονάδες το καθένα) «Στην αρχιτεκτονική του ελληνικού ασφαλιστικού συστήματος εστιάζονται τώρα οι αλλαγές που πρέπει να γίνουν στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης

της χώρας. Στη διαβούλευση που συνεχίστηκε χθες μέσω της Επιτροπής των Ειδικών ετέθη για πρώτη φορά - επισήμως και δημοσίως - η

προοπτική εισαγωγής κεφαλαιοποιητικού συστήματος […] κατά το σουηδικό πρότυπο» (Καθημερινή 13 Ιανουαρίου 2010). Τι είδους

κεφαλαιοποιητικό σύστημα εφαρμόζει η Σουηδία; Πώς θα μπορούσε να συμβάλλει το «σουηδικό πρότυπο» στη μεταρρύθμιση των συντάξεων

στην Ελλάδα; Τι άλλο θα σχολιάζατε;

Από τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 23 εφαρμόζουν πρόγραμμα ελαχίστου εισοδήματος με εθνική κάλυψη, 3 διαθέτουν παρόμοια

προγράμματα σε τοπική ή περιφερειακή βάση, ενώ 1 χώρα δεν εφαρμόζει κανένα τέτοιο πρόγραμμα. Η χώρα αυτή είναι η Ελλάδα. Γιατί κατά τη

γνώμη σας συμβαίνει αυτό;

Τον Μάρτιο 2009 εκδόθηκε η καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σε βάρος της Ελλάδος που αφορά τα όρια ηλικίας

συνταξιοδότησης των γυναικών που εργάζονται στο δημόσιο, στα σώματα ασφαλείας και στις ένοπλες δυνάμεις με τα αντίστοιχα όρια των ανδρών

συναδέλφων τους. Η (υποχρεωτική) συμμόρφωση της εθνικής νομοθεσίας με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου συνεπάγεται αύξηση της

ηλικίας συνταξιοδότησης από 5 έως 17 έτη για 140.000 εργαζόμενες. Πώς αξιολογείτε μια τέτοια εξέλιξη με βάση τα κριτήρια της κοινωνικής

δικαιοσύνης και της οικονομικής αποδοτικότητας;

ΕΝΟΤΗΤΑ Β (2 θέματα × 2 μονάδες το καθένα) Β.1. Σε τι χρησιμεύουν οι «κλίμακες ισοδυναμίας»; Με βάση την τροποποιημένη κλίμακα ΟΟΣΑ, ένα άτομο που ζει μόνο με εισόδημα €600 το μήνα


Β.2. Ποια είναι η στάση της φιλελεύθερης σχολής (liberals) έναντι του κοινωνικού κράτους; Πώς τοποθετούνται στο πρόβλημα της αναδιανομής

εισοδήματος;

Β.3. Ποια είναι τα κυριότερα επιχειρήματα εναντίον της «στόχευσης» των κοινωνικών παροχών με εισοδηματικά κριτήρια;

Β.4. «Το κοινωνικό κράτος που έχουμε σήμερα αντιστοιχεί σε μια εποχή, σε έναν τύπο οικογένειας και σε μια μορφή της αγοράς εργασίας που δεν

υφίσταται πλέον». Σχολιάστε.

Β.5. Αναλύστε τις σπουδαιότερες αιτίες αύξησης της κοινωνικής δαπάνης στις χώρες της Ευρώπης κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα.

Β.6. Σε τι πλεονεκτεί και σε τι μειονεκτεί η ιδιωτική φιλανθρωπία έναντι της κοινωνικής πολιτικής του κράτους;


ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ (4 ΜΟΝΑΔΕΣ) Τι αλλάζει στις συντάξεις μετά τον ασφαλιστικό νόμο (Ιούλιος 2010); Πως το αξιολογείτε;


Β.7. Κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού, ο υπουργός Υγείας δήλωσε: «Δεν θα υπάρξουν εισοδηματικά κριτήρια για την καταβολή του

πολυτεκνικού επιδόματος. Θα αναζητηθούν άλλοι τρόποι για να μειωθούν οι δαπάνες στο τομέα αυτό.» (Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου

2010). Πώς σχολιάζετε την απόφαση αυτή με βάση όσα γνωρίζετε για τα διλήμματα της επιλεκτικότητας των παροχών και τα κενά του διχτύου

ασφαλείας για οικογένειες με παιδιά;

Β.8. «Σε εκκρεμότητα βρίσκονται αυτή τη στιγμή 8.447 αιτήσεις, βάσει των οποίων οι ενδιαφερόμενοι ζητούν επαναχορήγηση του [ΕΚΑΣ], στο οποίο

μπήκε μαχαίρι. Όμως ο επανέλεγχος σκοντάφτει συχνά στην έλλειψη προσωπικού του ΙΚΑ, με αποτέλεσμα ηλικιωμένοι άνθρωποι με μικρά

εισοδήματα να ταλαιπωρούνται αδικαιολόγητα.» (Ελευθεροτυπία, Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 2011). Τι έχετε να σχολιάστε με βάση όσα γνωρίζετε

για τα λάθη στόχευσης των κοινωνικών παροχών;

ΕΝΟΤΗΤΑ Β (3 θέματα x 1 μονάδες το καθένα) Β.1. Αναφέρατε επιγραμματικά τις σπουδαιότερες αιτίες αύξησης της κοινωνικής δαπάνης στις χώρες της Ευρώπης κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα.

Β.2. Παροχές σε είδος ή παροχές σε χρήμα; Αναφέρατε επιγραμματικά τα επιχειρήματα υπέρ της μιας ή της άλλης επιλογής.

Β.3. «Οι φιλελεύθεροι είναι εναντίον της κρατικής παρέμβασης για την καταπολέμηση των κοινωνικών προβλημάτων.» Σωστό ή λάθος;

Β.4. Ποιοι είναι οι 4 πυλώνες της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Απασχόληση;

Β.5. «Ο καλός, ο κακός και ο άσχημος». Ποιο μοντέλο κοινωνικού κράτους αντιστοιχεί σε κάθε χαρακτηρισμό κατά τη γνώμη σας - και γιατί;

Β.6. «Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του νοτιοευρωπαϊκού τύπου κοινωνικού κράτους είναι η απουσία ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.»

Ισχύει αυτό;

73

ΕΕΥΥΡΡΩΩΠΠΑΑΪΪΚΚΟΟ ΔΔΙΙΚΚΑΑΙΙΟΟ ΕΕΠΠΙΙΧΧΕΕΙΙΡΡΗΗΣΣΕΕΩΩΝΝ ΚΚΑΑΙΙ

ΑΑΝΝΤΤΑΑΓΓΩΩΝΝΙΙΣΣΜΜΟΟΥΥ


Να απαντηθούν κατ’ επιλογή τα δύο από τα παρακάτω θέματα.


1. Να αναπτύξετε τα κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη για την διαπίστωση και απόδειξη της συλλογικής δεσπόζουσας θέσης στο κοινοτικό δίκαιο

του ανταγωνισμού.

2. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις υπαγωγής στο πεδίο ελέγχου του άρθρου 81 παρ. 1 της Συνθήκης ΕΚ των αποφάσεων των επαγγελματικών ενώσεων;

3. Έννοια και προϋποθέσεις απαγόρευσης των κρατικών μέτρων που συνεπάγονται έμμεσο φορολογικό προστατευτισμό των εγχωρίων προϊόντων.

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Μ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ


1. Προυποθέσεις δικαιολόγησης αδιακρίτως εφαρμοζόμενων εθνικών ρυθμίσεων που έχουν ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της ελευθερίας

εγκατάστασης. Ποιες είναι οι ειδικές υποχρεώσεις που τίθενται από την κοινωνική έννομη τάξη στα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή των

υποχρεώσεων αυτών;

2. Πώς αντιμετωπίζονται οι πολιτικές διαμόρφωσης τιμών εκ μέρους των επιχειρήσεων στα πλαίσια των άρθρων 81 και 82 της Συνθήκης ΕΚ;

3. Σε ποιες περιπτώσεις είναι δυνατόν μία εθνική φορολογική ρύθμιση, που διακρίνει μεταξύ των εισοδημάτων από κεφάλαια που καταβάλλονται

από εταιρίες εγκατεστημένες σε ένα κράτος μέλος και εκείνων των εισοδημάτων που πραγματοποιούνται σε άλλο κράτος μέλος, να θεωρηθεί

συμβατή με τις διατάξεις της Συνθήκης περί ελεύθερης κυκλοφορίας των κεφαλαίων; Υπάρχουν όρια στη διακριτική μεταχείριση των

εισοδημάτων από τα κεφάλαια αυτά;


Από τα παρακάτω τρία ερωτήματα να απαντηθούν κατ’ επιλογή τα δύο.

Εξετάσεις Φεβρουαρίου 2007 Σημείωση: Το πρώτο θέμα βαθμολογείται με άριστα (6) και τα άλλα δύο με άριστα (4) το καθένα.

1. α) Σύμφωνα με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων οι ασφαλισμένοι στο Ταμείο Ασφάλισης Ελεύθερων

Επαγγελματιών, με εξαίρεση τα παιδιά ηλικίας κάτω των 14 ετών, που περιθάλπονται σε ιδιωτικά θεραπευτήρια της αλλοδαπής δεν έχουν

δικαίωμα καταβολής από το Ταμείο τους των δαπανών νοσηλείας τους, ακόμη και αν πρόκειται για επείγουσα νοσηλεία. Οι εν λόγω ασφαλισμένοι

όμως δικαιούνται την πλήρη απόδοση των δαπανών νοσηλείας τους σε δημόσιο νοσοκομείο ή σε συμβεβλημένο ιδιωτικό θεραπευτήριο, που

λειτουργούν στην Ελλάδα.

2. β) Η νομοθεσία της Σουηδίας για τα αλκοολούχα ποτά θεσπίζει κρατικό μονοπώλιο λιανικής πώλησής τους στη Σουηδία. Η εισαγωγή

αλκοολούχων ποτών στη Σουηδία γίνεται αποκλειστικά από τον φορέα του κρατικού μονοπωλίου και από χονδρεμπόρους που έχουν σχετική άδεια

από το κράτος. Οι ιδιώτες δεν έχουν το δικαίωμα εισαγωγής αλκοολούχων ποτών, ακόμα και για ατομική κατανάλωση, οι ίδιοι, αλλά μόνο δια

μέσου του κρατικού μονοπωλιακού φορέα κατόπιν σχετικής αίτησής τους, ο οποίος όμως μπορεί να αρνηθεί και την ικανοποίηση της αίτησής

τους. Περαιτέρω η παρέμβαση του μονοπωλιακού φορέα επιβαρύνει το κόστος εισαγωγής του προϊόντος με πρόσθετα διοικητικά έξοδα και

καθιστά δυσχερέστερη την εισαγωγή, λόγω της γραφειοκρατίας.

3. Αξιολογείστε τις παραπάνω κρατικές ρυθμίσεις στα πλαίσια του κοινοτικού δικαίου.

4. Φορολογία ισοδυνάμου αποτελέσματος προς δασμό και εσωτερική φορολογία-Οριοθέτηση και σύγκριση των εννοιών και πρακτική σημασία της

διάκρισης των εννοιών αυτών στην εφαρμογή των σχετικών κοινοτικών διατάξεων.

5. Έννοια της φορολογικής διάκρισης και του έμμεσου φορολογικού προστατευτισμού στα πλαίσια του άρθρου 90 της Συνθήκης ΕΚ.

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2007 1. Η έννοια του εμπορεύματος στο πλαίσιο των κοινοτικών διατάξεων για την ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων.

2. Λόγοι εξαίρεσης από την ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων.

3. Η σημασία των επιτακτικών λόγων γενικού συμφέροντος στην εφαρμογή των διατάξεων περί κοινοτικών ελευθεριών.

Εξετάσεις Φεβρουαρίου 2008 1. Οι στόχοι κοινωνικής πολιτικής επηρεάζουν την εφαρμογή των κοινοτικών κανόνων του ανταγωνισμού; Να αναφερθούν παραδείγματα

υποστηρικτικά της απάντησης στο εν λόγω ερώτημα.

2. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις υπαγωγής στο πεδίο ελέγχου του άρθρου 81 παρ.1 της Συνθήκης ΕΚ των αποφάσεων των επαγγελματικών

ενώσεων;

3. Οι δραστηριότητες που συνδέονται με την άσκηση δημόσιας εξουσίας και οι κοινοτικές διατάξεις περί ελεύθερης εγκατάστασης και

παροχής υπηρεσιών.


1. Να ορίσετε την έννοια του εμπορεύματος στις διατάξεις της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για την ελεύθερη κυκλοφορία των

εμπορευμάτων και σε αυτές που προβλέπουν την κατάργηση των φορολογικών διακρίσεων.

2. Πότε ο περιορισμός του ανταγωνισμού θεωρείται «αισθητός» στα πλαίσια του κοινοτικού δικαίου του ανταγωνισμού;

3. Η αρχή της αναλογικότητας κατά την εφαρμογή των διατάξεων της Συνθήκης περί κοινοτικών ελευθεριών και ανταγωνισμού.

4.

74

ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΜΕ…

Κυλιόμενη Δήλωση Μαθημάτων

Το αίτημα της ΠΑΣΠ…


1. Να ορίσετε την έννοια του εμπορεύματος στις διατάξεις της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για την ελεύθερη κυκλοφορία των

εμπορευμάτων και σε αυτές που προβλέπουν τη κατάργηση των φορολογικών διακρίσεων.

2. Πότε ο περιορισμός του ανταγωνισμού θεωρείται «αισθητός» στα πλαίσια του κοινοτικού δικαίου του ανταγωνισμού ;

3. Η αρχή της αναλογικότητας κατά την εφαρμογή των διατάξεων της Συνθήκης ΕΚ περί κοινοτικών ελευθεριών και ανταγωνισμού.


1. Ελευθερία εγκατάστασης (άρθρο 43 ΣΕΚ) και ελευθερία παροχής υπηρεσιών (άρθρο 49 ΣΕΚ): Να συγκριθεί το καθ’ύλην πεδίο

εφαρμογής (πεδίο εφαρμογής ratione materiae) των κοινοτικών αυτών διατάξεων.

2. Έννοια και τρόπος απόδειξης της εναρμονισμένης πρακτικής στο κοινοτικό δίκαιο του ανταγωνισμού.

3. Η επιχείρηση Vichy παράγει και εμπορεύεται καλλυντικά προϊόντα στην Ευρώπη. Η εμπορία των προϊόντων της στη Γερμανία και στο

Βέλγιο στηρίζεται σε ένα σύστημα επιλογής των μεταπωλητών της με βάση τις ικανότητες διασφάλισης και προώθησης του σήματός της.

Για το σκοπό αυτό έχει συμβληθεί με τις επιχειρήσεις Α και Β οι οποίες μεταπωλούν τα προϊόντα της στη Γερμανία και με τις επιχειρήσεις

Γ και Δ οι οποίες εμπορεύονται τα προϊόντα Vichy στο Βέλγιο. Στην Ελλάδα διανέμει τα προϊόντα της μέσω του αποκλειστικού διανομέα

Ε. Στις αγορές της Ελλάδος και του Βελγίου το μερίδιο αγοράς της Vichy ανέρχεται στο 30% ενώ στην αγορά της Γερμανίας στο 15%. Οι

συμβάσεις που συνδέουν την επιχείρηση Vichy με τις επιχειρήσεις Α, Β, Γ, Δ και Ε περιέχουν τους ακόλουθους όρους:

Υποχρέωση των διανομέων Α, Β, Γ, Δ και Ε να τηρούν ελάχιστες τιμές μεταπώλησης.

Υποχρέωση πραγματοποίησης εκ μέρους των διανομέων Α, Β, Γ, Δ και Ε ελάχιστου κύκλου εργασιών.

Υποχρέωση των διανομέων Α, Β, Γ και Δ να μην πωλούν προϊόντα ανταγωνιστών της Vichy.

Υποχρέωση των διανομέων Α και Β να μην μεταπωλούν τα προϊόντα Vichy σε τελικούς χρήστες έξω από το Γερμανικό έδαφος και να μην ανοίγουν υποκαταστήματα εκτός Γερμανίας καθώς και υποχρέωση του Ε να μην πωλεί τα συμβατικά προϊόντα (σε μεταπωλητές ή

τελικούς χρήστες) εκτός της Ελληνικής επικράτειας και

Υποχρέωση των διανομέων Α, Β, Γ, Δ και Ε να μην μεταπωλούν τα συμβατικά προϊόντα σε μη εξουσιοδοτημένους μεταπωλητές. Να σχολιάσετε τη συμβατότητα των προαναφερόμενων συμβατικών όρων με τους κοινοτικούς κανόνες του ανταγωνισμού.


1. Οι επιτακτικοί στόχοι γενικού συμφέροντος, ως λόγος απόκλισης από τις θεμελιώδεις κοινοτικές ελευθερίες.

2. Η εφαρμογή των κανόνων του ανταγωνισμού της ΕΕ στους ομίλους των επιχειρήσεων.

3. Φορολογική επιβάρυνση ισοδύναμου αποτελέσματος προς δασμό και εσωτερική φορολογία : Oρισμός και νομική μεταχείριση τους στα

πλαίσια του κοινοτικού δικαίου.


1. Η ελληνική νομοθεσία προβλέπει :

a) Την απαλλαγή, μόνο των κατοίκων της Ελλάδος, από τον φόρο μεταβίβασης για την αγορά πρώτης κατοικίας στην Ελληνική

Επικράτεια.

b) Την έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα των τόκων στεγαστικού δανείου για αγορά πρώτης κατοικίας, μόνο όταν το δάνειο

αυτό έχει συναφθεί με Τράπεζα εγκατεστημένη στην Ελλάδα.

Να σχολιασθούν οι παρακάτω ρυθμίσεις της ελληνικής νομοθεσίας, υπό το πρίσμα του κοινοτικού δικαίου

2. Η άρνηση της πώλησης ή συναλλαγής, ως μορφή κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης, στο Κοινοτικό Δίκαιο του ανταγωνισμού.

3. Η νομική μεταχείριση των περιορισμών του ανταγωνισμού ιδιαίτερης σοβαρότητας στα πλαίσια του άρθρου 81 της Συνθ. ΕΚ (ήδη 101 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ)


1. Ελευθερία εγκατάστασης και ελευθερία παροχής υπηρεσιών : Να συγκριθεί το καθ’ ύλη πεδίο εφαρμογής (πεδίο εφαρμογής ratione

materiae ) των εν λόγω ελευθεριών.

2. Να αναπτύξετε την έννοια της συλλογικής δεσπόζουσας θέσης και να την συγκρίνετε με την έννοια της εναρμονισμένης πρακτικής.

3. Το καθεστώς του μέτρου ισοδύναμου αποτελέσματος προς δασμούς και της εσωτερικής φορολογίας στο δίκαιο της Ε.Ε. Ομοιότητες και

διαφορές.

75

ΘΘΕΕΩΩΡΡΙΙΑΑ ΚΚΑΑΙΙ ΠΠΟΟΛΛΙΙΤΤΙΙΚΚΗΗ ΤΤΩΩΝΝ ΔΔΙΙΕΕΘΘΝΝΩΩΝΝ

ΝΝΟΟΜΜΙΙΣΣΜΜΑΑΤΤΙΙΚΚΩΩΝΝ ΣΣΧΧΕΕΣΣΕΕΩΩΝΝ

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Σ. ΚΑΛΥΒΙΤΗΣ – Θ. ΜΟΥΤΟΣ

Απαντήστε σε δύο από τα παρακάτω θέματα. Όλα τα θέματα είναι ισοδύναμα.


ΘΕΜΑ 1 Α. Αναλύστε τη συμπεριφορά της συναλλαγματικής ισοτιμίας σε καθεστώς σταθερών ισοτιμιών όταν υπάρχει ανισορροπία στα θεμελιώδη μεγέθη

(fundamentals) της οικονομίας. Β. Ο Richard N. Cooper έχει υποστηρίξει ότι το μεγάλο έλλειμμα στο λογαριασμό τρεχουσών συναλλαγών των ΗΠΑ δεν απαιτεί αλλαγή της

συναλλαγματικής ισοτιμίας του δολαρίου προκειμένου να μειωθεί το έλλειμμα. Βασιζόμενοι στο υπόδειγμα δύο περιόδων εξηγείστε λεπτομερώς αν συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη του Cooper. Ποιοι άλλοι παράγοντες (εκτός του υπερτιμημένου δολαρίου) θεωρείτε ότι μπορεί να συντελούν στην

εμφάνιση του ελλείμματος.

ΘΕΜΑ 2 Α. Στην εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ (12/6/05) αναφέρεται ότι ‘…το δολάριο δέχθηκε νέες πιέσεις, μετά τα σχόλια του προέδρου της Fed, Άλαν Γκρίσπαν, ο οποίος τόνισε ότι «νέες δυνάμεις» κρατούν τα μακροπρόθεσμα επιτόκια σε χαμηλά επίπεδα και ότι αυτό δεν θα αλλάξει σύντομα. Οι επενδυτές ερμήνευσαν τις

δηλώσεις του ως ένδειξη ότι θα σταματήσουν οι αυξήσεις των επιτοκίων’. Εξηγείστε

(α) σε ποια οικονομική σχέση βασίζεται η σχέση επιτοκίων και συναλλαγματικής ισοτιμίας και πώς προκύπτει αυτή η σχέση, (β) εξηγείστε τι εννοεί ο συντάκτης του άρθρου με τη φράση ‘το δολάριο δέχθηκε νέες πιέσεις’, και (γ) ποιες αναμένεται ότι θα είναι οι εξελίξεις στα μακροοικονομικά μεγέθη κα

την ισοτιμία, μετά τη δήλωση ότι τα επιτόκια δεν πρόκειται να αυξηθούν.

Β. Χρησιμοποιείστε το υπόδειγμα δύο περιόδων για να εξηγήσετε λεπτομερώς κάτω από ποιες συνθήκες μια αύξηση των δημοσίων δαπανών μιας μικρής χώρας δεν θα επιφέρει χειροτέρευση του εμπορικού της ισοζυγίου.

ΘΕΜΑ 3 Α. Στο βιβλίο του Κ. Σημίτη (Πολιτική για μια δημιουργική Ελλάδα, 2005) αναφέρεται ότι ‘Το Μάιο του 1994 απελευθερώθηκε πλήρως η κίνηση

κεφαλαίων μεταξύ Ελλάδας και εξωτερικού χωρίς η δραχμή να υποτιμηθεί παρά τις έντονες πιέσεις στην αγορά συναλλάγματος. Η υποτίμηση αποφεύχθηκε κυρίως με μια δραματική αλλά προσωρινή αύξηση των εγχώριων επιτοκίων’. Με βάση τα παραπάνω, αναλύστε (α) γιατί υπήρξαν πιέσεις στην αγορά

συναλλάγματος μετά την απελευθέρωση στην κίνηση κεφαλαίων, (β) γιατί απαιτήθηκε αύξηση των επιτοκίων για την αντιμετώπιση των πιέσεων και (γ)

γιατί η αύξηση των επιτοκίων ήταν προσωρινή. Β. Χρησιμοποιείστε το υπόδειγμα χαρτοφυλακίου για να δείξετε τις επιδράσεις στη συναλλαγματική ισοτιμία και το εγχώριο επιτόκιο που προκύπτουν από

απόφαση της εγχώριας Κεντρικής Τράπεζας να προβεί σε αγορά ομολόγων της αλλοδαπής η οποία χρηματοδοτείται μέσω της πώλησης εγχωρίων ομολόγων. Αν

η κυβέρνηση θέλει να χρηματοδοτήσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού της χωρίς να επηρεάσει τη συναλλαγματική ισοτιμία, ποιο τρόπο χρηματοδότησης του ελλείμματος πρέπει να επιλέξει;


ΘΕΜΑ 1 Α. Αναλύστε τις συνέπειες της επεκτατικής νομισματικής πολιτικής στη συναλλαγματική ισοτιμία σε καθεστώς σταθερών ισοτιμιών. Β. Ο Richard N. Cooper έχει υποστηρίξει ότι το μεγάλο έλλειμμα στο λογαριασμό τρεχουσών συναλλαγών των ΗΠΑ δεν απαιτεί αλλαγή της

συναλλαγματικής ισοτιμίας του δολαρίου προκειμένου να μειωθεί το έλλειμμα. Βασιζόμενοι στο υπόδειγμα δύο περιόδων εξηγείστε λεπτομερώς αν

συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη του Cooper. Ποιοι άλλοι παράγοντες (εκτός του υπερτιμημένου δολαρίου) θεωρείτε ότι μπορεί να συντελούν στην εμφάνιση του ελλείμματος.

ΘΕΜΑ 2 Α. Στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (22/9/06) αναφέρεται ότι «….είναι αντιληπτό…ότι όσο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα είναι θετικά κείμενη στις αυξήσεις των επιτοκίων της ως μέσο καταπολέμησης του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη, το επενδυτικό κοινό θα βρίσκει φυσικά πολύ πιο ελκυστικό το

ευρώ απ’ ότι το χαμηλών αποδόσεων γιεν». Εξηγείστε γιατί (α) η ΕΚΤ διατηρεί υψηλά επιτόκια ως μέσο καταπολέμησης του πληθωρισμού, (β) σε μια

τέτοια περίπτωση το ευρώ είναι ελκυστικότερο σε σχέση με το γιεν, (γ) ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην αναμενόμενη συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ/γιεν. Β. Χρησιμοποιείστε το υπόδειγμα δύο περιόδων για να εξηγήσετε τις συνέπειες μιας αύξησης του επιτοκίου που επικρατεί στον υπόλοιπο κόσμο για το

εμπορικό ισοζύγιο και την ευημερία μιας μικρής οικονομίας. ΘΕΜΑ 3 Α. Στο ίδιο άρθρο (βλ. Θέμα 2, Ερώτημα Α) αναφέρεται ότι «στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 15 μηνών αναρριχήθηκε χθες η στερλίνα έναντι του ευρώ, εν μέσω προσδοκιών για την αύξηση των επιτοκίων δανεισμού της Τράπεζας της Αγγλίας τον Νοέμβριο». Εξηγείστε το μηχανισμό σύμφωνα με τον οποίο

ισχυροποιήθηκε η ισοτιμία σήμερα σε αναμενόμενη μεταβολή των μελλοντικών επιτοκίων.

Β. Χρησιμοποιείστε το υπόδειγμα χαρτοφυλακίου για να δείξετε τις επιδράσεις στην συναλλαγματική ισοτιμία και το εγχώριο επιτόκιο που προκύπτουν από απόφαση της εγχώριας Κεντρικής Τράπεζας να προβεί:

(α) σε πώληση εγχωρίων ομολόγων (και ισόποσης αλλαγής της προσφοράς χρήματος)

(β) σε αγορά εγχωρίων ομολόγων η οποία χρηματοδοτείται μέσω της πώλησης ομολόγων της αλλοδαπής.

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Σ. ΚΑΛΥΒΙΤΗΣ

Απαντήστε σε δύο από τα παρακάτω θέματα.


ΘΕΜΑ 1 Α. Αναλύστε την Ακάλυπτη Ισοδυναμία Επιτοκίων (Uncovered Interest Parity) και την Καλυμμένη Ισοδυναμία Επιτοκίων (Covered

Interest Parity). Τι δηλώνουν οι δύο Ισοδυναμίες και ποιες οι ομοιότητες και οι διαφορές τους σε σχέση με τον προσδιορισμό της

συναλλαγματικής ισοτιμίας;

76

Β. Έστω ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αυξάνει τα επιτόκια για να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη. Αναλύστε τις

συνέπειες (για τη συναλλαγματική ισοτιμία Ευρώ/Δολαρίου σε περίπτωση που η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (α) διατηρήσει

αμετάβλητα τα επιτόκια στις ΗΠΑ, (β) προχωρήσει σε μείωση των επιτοκίων στις ΗΠΑ.

ΘΕΜΑ 2 Παρουσιάστε για μια μικρή ανοιχτή οικονομία δύο περιόδων χωρίς επενδύσεις το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών για την πρώτη και τη

δεύτερη περίοδο. (Η ανάλυση να γίνει και αλγεβρικά και διαγραμματικά). Εξηγείστε πως η δυνατότητα διεθνούς εμπορίου επηρεάζει τη

συμπεριφορά της κατανάλωσης και συγκρίνετε την περίπτωση της ανοιχτής και της κλειστής οικονομίας.

ΘΕΜΑ 3 Παρουσιάστε ένα υπόδειγμα δύο περιόδων με επικαλυπτόμενες γενεές και λογαριθμική συνάρτηση χρησιμότητας (χωρίς επενδύσεις).

Δείξτε την εξίσωση Euler και συγκρίνετε τη λύση με αυτή του αντίστοιχου υποδείγματος με αντιπροσωπευτικά νοικοκυριά. Ποιες οι

συνέπειες για την ισχύ της Ρικαρδιανής Ισοδυναμίας;


ΘΕΜΑ 1 Παρουσιάστε για μια μικρή ανοιχτή οικονομία δύο περιόδων χωρίς επενδύσεις το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών για την πρώτη και τη

δεύτερη περίοδο. (Η ανάλυση να γίνει και αλγεβρικά και διαγραμματικά). Εξηγείστε πως η δυνατότητα διεθνούς εμπορίου επηρεάζει τη

συμπεριφορά της κατανάλωσης και συγκρίνετε την περίπτωση της ανοιχτής και της κλειστής οικονομίας.

ΘΕΜΑ 2 Παρουσιάστε ένα υπόδειγμα δύο περιόδων με επικαλυπτόμενες γενεές και λογαριθμική συνάρτηση χρησιμότητας (χωρίς επενδύσεις).

Δείξτε την εξίσωση Euler και συγκρίνετε τη λύση με αυτή του αντίστοιχου υποδείγματος με αντιπροσωπευτικά νοικοκυριά. Ποιες οι

συνέπειες για την ισχύ της Ρικαρδιανής Ισοδυναμίας;

ΘΕΜΑ 3 Στην εφημερίδα Καθημερινή (23/9/07, σελ. 6) αναλύονται τα αποτελέσματα της αύξησης της τιμής του πετρελαίου και της ανατίμησης

του ευρώ έναντι του δολαρίου και ο συντάκτης (Λ. Στεργίου) αναφέρει ότι τα παραπάνω προκαλούν παρενέργειες στην ευρωπαϊκή

οικονομία. Συγκεκριμένα: ‘[…] πρώτη παρενέργεια είναι η άνοδος του πληθωρισμού, αλλά η ανατίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου

απορροφά μέρος του κόστους […] δεύτερη παρενέργεια [είναι ότι] η ανατίμηση του ευρώ φρενάρει την ανταγωνιστικότητα της Ε.Ε. και

κατά συνέπεια το ρυθμό ανάπτυξης [κάτι που] πιέζει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να μειώσει τα επιτόκια’. Αναλύστε(α) γιατί η

άνοδος της τιμής του πετρελαίου προκαλεί άνοδο του πληθωρισμού, (β) γιατί η ανατίμηση του ευρώ φρενάρει την ανταγωνιστικότητα, (γ)

γιατί η ΕΚΤ είναι πιθανόν να μειώσει τα επιτόκια του ευρώ.


ΘΕΜΑ 1 Αναλύστε τις επιδράσεις στην κατανάλωση, την εξωτερική ισορροπία και την ευημερία μιας οικονομίας με επενδύσεις χωρίς δημόσιο τομέα από

το άνοιγμα της οικονομίας στο διεθνές περιβάλλον στην περίπτωση όπου το επιτόκιο αυτάρκειας Ar είναι μεγαλύτερο από το διεθνές επιτόκιο r.

ΘΕΜΑ 2 Εξηγείστε πώς η αναμενόμενη μεταβολή της συναλλαγματικής ισοτιμίας μπορεί να επιδρά στην τρέχουσα ισοτιμία στο πλαίσιο του νομισματικού

υποδείγματος με πλήρη ευκαμψία τιμών.

ΘΕΜΑ 3 Σχολιάστε την παρακάτω πρόταση: «Τα εμπορικά ισοζύγια της Ε.Ε. και των ΗΠΑ με την Κίνα είναι αρνητικά. Οι κινεζικές νομισματικές αρχές

παρεμβαίνουν ενεργά στην παγκόσμια αγορά συναλλάγματος και εμποδίζουν την ανατίμηση του γουάν, με αποτέλεσμα την περαιτέρω αύξηση

των ελλειμμάτων ΕΕ και ΗΠΑ.» Να δοθεί έμφαση:

(α) σε πιθανές αιτίες για τα αρνητικά εμπορικά ισοζύγια μεταξύ Ε.Ε. και ΗΠΑ με την Κίνα,

(β) στους τρόπους με τους οποίους μπορεί να εμποδιστεί η ανατίμηση ενός νομίσματος,

(γ) στο πώς συνδέεται η αύξηση των ελλειμμάτων με την παρεμβατική πολιτική.


ΘΕΜΑ 1 Αναλύστε τις επιδράσεις στην κατανάλωση, την εξωτερική ισορροπία και την ευημερία μιας οικονομίας με επενδύσεις χωρίς δημόσιο τομέα από

το άνοιγμα της οικονομίας στο διεθνές περιβάλλον στην περίπτωση όπου το επιτόκιο αυτάρκειας Ar είναι μικρότερο από το διεθνές επιτόκιο r.

ΘΕΜΑ 2 Το παρακάτω απόσπασμα δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Καθημερινή (17/8/08):.

«Καθοδικές πιέσεις θα εξακολουθήσουν να ασκούνται στο ευρώ, ενδεχομένως για αρκετά χρόνια, με την ισοτιμία του προς το δολάριο να

υποχωρεί στο 1,4 δολάριο εντός του επόμενου δωδεκαμήνου, σύμφωνα με τις προβλέψεις έγκριτων αναλυτών. Η πορεία της ευρωπαϊκής

οικονομίας θεωρείται ως ένας από τους παράγοντες, οι οποίοι θα διαμορφώσουν την ισοτιμία αυτή, ενώ σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσουν και οι

κινήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η συρρίκνωση του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη το δεύτερο τρίμηνο κατά 0,2% πρώτη φορά σε διάστημα

σχεδόν δεκαετίας, η οποία ανακοινώθηκε την Πέμπτη, είχε ως αποτέλεσμα το ευρώ να εξασθενίσει ως ένα βαθμό.»

Απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις:

(α) με ποιο τρόπο αναμένεται να επηρεάσει καθοδικά η μελλοντική πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας την πορεία της ισοτιμίας ευρώ-δολαρίου;

(β) ποιος ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στον καθορισμό αυτής της πορείας;

(γ) γιατί η συρρίκνωση του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη εξασθένησε το ευρώ;

Π Α Σ Π ΑΣΟΕΕ

77


ΘΕΜΑ 1 Α. Παρουσιάστε ένα υπόδειγμα δύο περιόδων με επικαλυπτόμενες γενεές και λογαριθμική συνάρτηση χρησιμότητας (χωρίς επενδύσεις). Δείξτε

την εξισώσω Euler και συγκρίνετε τη λύση με αυτή του αντίστοιχου υποδείγματος με αντιπροσωπευτικά νοικοκυριά. Ποιες είναι οι συνέπειες για

την ισχύ της Ρικαρδιανής Ισοδυναμίας;

Β. Παρουσιάστε στο ίδιο υπόδειγμα τον καθορισμό του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (current account) και των ιδιωτικών αποταμιεύσεων

σαν συνάρτηση της εξέλιξης των εισοδημάτων ανά ηλικία (age-earnings profile).

ΘΕΜΑ 2 Παρουσιάστε ένα παράδειγμα όπου η αναθεώρηση των προσδοκιών των ατόμων μπορεί να οδηγήσει την οικονομία – ή έναν τομέα της – σε κρίση.

(Σημείωση: Το υπόδειγμα μπορεί να προέρχεται από την αγορά συναλλάγματος, τον τραπεζικό ή γενικότερα τον χρηματοπιστωτικό τομέα, ή

οποιονδήποτε άλλο τομέα της οικονομίας. Η παρουσίαση μπορεί να είναι αλγεβρική ή διαγραμματική).

ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΕΙΡΗΝΗ ΒΛΑΧΑΚΗ


1. Αν το ετήσιο επιτόκιο του δολαρίου των ΗΠΑ είναι 1%, το αντίστοιχο ετήσιο επιτόκιο του ευρώ είναι 3%, η τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία

όψης του δολαρίου έναντι του ευρώ είναι 1 ευρώ ανά δολάριο και η προσδοκώμενη συναλλαγματική ισοτιμία όψης του δολαρίου για το τέλος του

χρόνου είναι 1,01 ευρώ ανά δολάριο, να αιτιολογήσετε καταρχάς αν υπάρχουν ευκαιρίες κερδοσκοπίας και, σε περίπτωση καταφατικής

απάντησης, να περιγράψετε αναλυτικά τι είδους αρμπιτράζ λαμβάνει χώρα, πώς διενεργείται και ποιο είναι το προσδοκώμενο, καθαρό κέρδος. Να

δοθεί αριθμητικό παράδειγμα.

2. Αν ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης υπερβαίνει κατά 2% τον πληθωρισμό των ΗΠΑ και το ευρώ υποτιμηθεί κατά 5% έναντι του δολαρίου των

ΗΠΑ, ceteris paribus, να εξηγήσετε τις συνέπειες για την ανταγωνιστικότητα των Ευρωπαϊκών αγαθών βραχυχρόνια και μακροχρόνια,

υποθέτοντας μερική δυσκαμψία τιμών, μηδενική φορολογία, δασμούς και κόστη μεταφοράς αγαθών, και να περιγράψετε τον τρόπο με τον οποίο

θα επέλθει ισορροπία στη διεθνή αγορά αγαθών ΗΠΑ-Ευρωζώνης χωρίς κρατική παρέμβαση.

3. Με τη χρήση άλγεβρας παρουσιάστε αναλυτικά τους προσδιοριστικούς παράγοντες της ονομαστικής συναλλαγματικής ισοτιμίας (fundamentals)

σε μία μικρή ανοικτή οικονομία υπό καθεστώς σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών και περιγράψτε τις μακροχρόνιες επιδράσεις τους στην

ονομαστική συναλλαγματική ισοτιμία υποθέτοντας πλήρη ευκαμψία τιμών και τέλεια προβλεπτική ικανότητα των ατόμων.

4. Παρουσιάστε αλγεβρικά πώς μία εφ’άπαξ, μη-αναμενόμενη, μόνιμη αύξηση στην προσφορά εγχωρίου χρήματος κατά 10% θα επηρεάσει την

ονομαστική και την πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία μίας μικρής ανοικτής οικονομίας μακροχρόνια υπό καθεστώς σταθερών

συναλλαγματικών ισοτιμιών και μερική δυσκαμψία τιμών.

5. Τι εννοούμε γενικά με τον όρο νομισματική κρίση, ποια είναι η βασική αιτία εμφάνισης νομισματικών κρίσεων σύμφωνα με τα υποδείγματα

πρώτης γενιάς και με ποιούς τρόπους είναι δυνατόν να αποφευχθεί μία επικείμενη νομισματική κρίση.

6. Χρησιμοποιώντας το υπόδειγμα του αντιπροσωπευτικού ατόμου δύο περιόδων χωρίς επενδύσεις και δημόσιο τομέα, αναλύστε τις επιδράσεις από

τη διενέργεια διαχρονικού εμπορίου στην κατανάλωση, στο Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και στην ευημερία μιας μικρής οικονομίας

υποθέτοντας ότι το επιτόκιο αυτάρκειας rA είναι μεγαλύτερο από το παγκόσμιο πραγματικό επιτόκιο r. Η ανάλυση να γίνει και αλγεβρικά και

διαγραμματικά.


7. Αν το ετήσιο επιτόκιο του δολαρίου των Η.Π.Α. είναι 1%, το αντίστοιχο ετήσιο επιτόκιο του ευρώ είναι 3%, η τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία όψης

του δολαρίου έναντι του ευρώ είναι 1 ευρώ ανά δολάριο και η προθεσμιακή συναλλαγματική ισοτιμία του δολαρίου για ετήσια συμβόλαια είναι 1,01 ευρώ

ανά δολάριο, να αιτιολογήσετε καταρχάς αν υπάρχουν περιθώρια κέρδους και, σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, να περιγράψετε αναλυτικά τί είδους αρμπιτράζ λαμβάνει χώρα, πώς διενεργείτε και ποιο είναι το καθαρό κέρδος (υποθέτοντας μηδενικά κόστη συναλλαγών). Να δοθεί αριθμητικό παράδειγμα.

8. Τι προβλέπει η Ισοδυναμία των Αγοραστικών Δυνάμεων στην απόλυτη εκδοχή της και γιατί δεν επαληθεύεται εμπειρικά στη βραχυχρόνια περίοδο. Με τη

χρήση άλγεβρας να αναγάγετε και να εξηγήσετε τη σχετική της εκδοχή. 9. Εξηγείστε, με τη χρήση άλγεβρας, πώς η αναμενόμενη μεταβολή της συναλλαγματικής ισοτιμίας επιδρά στην τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία στα

πλαίσια του νομισματικού υποδείγματος με πλήρη ευκαμψία τιμών.

10. Παρουσιάστε διαγραμματικά και περιγράψτε το αποτέλεσμα της υπερακόντισης (overshooting) της συναλλαγματικής ισοτιμίας από μία εφάπαξ, μη αναμενόμενη, μόνιμη αύξηση στην προσφορά χρήματος σε μία μικρή ανοικτή οικονομία, υποθέτοντας μερική δυσκαμψία τιμών και εξηγήστε την

οικονομική του σημασία.

11. Τι εννοούμε γενικά με τον όρο νομισματική κρίση, ποιά είναι η αιτία εμφάνισης νομισματικών κρίσεων σύμφωνα με τα υποδείγματα δεύτερης γενιάς και με ποιούς τρόπους είναι δυνατόν να αποφευχθεί μία επικείμενη νομισματική κρίση.

12. Χρησιμοποιώντας το υπόδειγμα δύο περιόδων, να εξηγήσετε τις συνέπειες από μία αύξηση του επιτοκίου που επικρατεί στον υπόλοιπο κόσμο για την

ευημερία μίας μικρής οικονομίας χωρίς επενδύσεις και δημόσιες δαπάνες, στην οποία το εισόδημα της πρώτης περιόδου διαφέρει από το εισόδημα της δεύτερης περιόδου.

ΠΕΤΥΧΑΜΕ… τη ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ της ΛΙΣΤΑΣ

ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΩΝ Μαθημάτων ΕΠΙΛΟΓΗΣ

από τα άλλα Τμήματα του ΟΠΑ

78

ΟΟΙΙΚΚΟΟΝΝΟΟΜΜΙΙΚΚΑΑ ΤΤΗΗΣΣ ΥΥΓΓΕΕΙΙΑΑΣΣ && ΠΠΟΟΛΛΙΙΤΤΙΙΚΚΕΕΣΣ

ΥΥΓΓΕΕΙΙΑΑΣΣ ΣΣΤΤΙΙΣΣ ΧΧΩΩΡΡΕΕΣΣ ΤΤΗΗΣΣ ΕΕΕΕ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Μ. ΜΑΤΣΑΓΓΑΝΗΣ

Εξετάσεις Ιουνίου 2007

ΕΝΟΤΗΤΑ Α (1 θέμα x 4 μονάδες) Α.1. Η ασφάλιση υγείας στις ΗΠΑ πραγματοποιείται κυρίως μέσω της ιδιωτικής αγοράς παρά την ταυτόχρονη ύπαρξη κάποιων κρατικών

προγραμμάτων ασφάλισης, υπάρχουν στη χώρα αυτή 48,8 εκατομμύρια ανασφάλιστοι. Ποια αποτυχία της αγοράς ευθύνεται για την

κατάσταση αυτή; Ποια μέτρα πολιτικής προτείνει η οικονομική ανάλυση του αγαθού υγείας για την αντιμετώπιση του προβλήματος των

ανασφάλιστων;

Α.2. Υποθέστε ότι εργάζεστε ως εμπειρογνώμων σε μικρή χώρα που μόλις έγινε ανεξάρτητη. Η Υπουργός Υγείας σας ζήτησε να τοποθετηθείτε πάνω σε δύο αντίθετες εισηγήσεις ανασυγκρότησης δημοσίου τομέα. α) Δημιουργία ταμείων υγείας σε επαγγελματική βάση που

χρηματοδοτούνται κυρίως από εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών. β) Σύσταση Εθνικού Συστήματος Υγείας με χρηματοδότηση κυρίως

από κρατικό προϋπολογισμό. Σχολιάστε.

ΕΝΟΤΗΤΑ Β (3 θέματα x 2 μονάδες το καθένα) Α.3. Περιγράψτε και αξιολογήστε τις κύριες μεθόδους χρηματοδότησης των νοσοκομείων ιδιωτικών ή κρατικών. Ποια μέθοδο θα

προτιμούσατε αν ήσασταν διοικητής νοσοκομείου.

Α.4. Ποιες είναι οι βασικές ιδιομορφίες της οργάνωσης του τομέα υγείας στην Ελλάδα σε σύγκριση με άλλες χώρες στην Ε.Ε.. Ποιο πρόβλημα πολιτικής υγείας στην Ελλάδα θεωρείτε σημαντικότερο και γιατί;

Α.5. Η εκτίμηση των τιμών χρησιμότητας που αντιστοιχούν σε διάφορα επίπεδα υγείας μπορεί να γίνει με διαφορετικές τεχνικές. Ποιες είναι οι

κυριότερες;

Α.6. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της εισαγωγής στοιχείων ανταγωνισμού στην κοινωνική ασφάλιση υγείας. Τι

διδάσκει η εμπειρία άλλων χωρών της Ε.Ε.;\

Α.7. Ποιες είναι οι κυριότεροι μέθοδοι αποζημίωσης ιατρών εκτός νοσοκομείου. Κατά τη γνώμη σας ποια υπερέχει ως προς τη συγκράτηση των δαπανών. Ποια θα προτιμούσατε αν ήσασταν γιατρός και γιατί;

Α.8. Μπορεί να αποτιμηθεί σε χρήμα η βελτίωση της υγείας και πώς;

Βάση Αποφοίτων

www.paspasoee.gr/vasi_deos.html

http://www.paspasoee.gr/vasi_deos.html

79


ΕΝΟΤΗΤΑ Α (1 θέμα x 4 μονάδες) Α.1. Υποθέστε ότι εργάζεστε ως ειδικός επιστήμονας στο τμήμα οικονομικής αξιολόγησης κάποιας φαρμακευτικής εταιρίας. Το τμήμα κλινικών ερευνών της

εταιρείας έχει μόλις ολοκληρώσει με επιτυχία την παραγωγή ενός νέου φάρμακου το οποίο καταπολεμά τα συμπτώματα των ιώσεων (πόνος, ναυτία,

πυρετός). Το τμήμα marketing της εταιρείας προτίθεται να καταθέσει στο υπουργείο υγείας της χώρας αίτημα έγκρισης τιμής του νέου φαρμάκου, και για

το λόγο αυτό ζητά από εσάς να σχεδιάσετε μια μελέτη οικονομικής αξιολόγησης που να αναδεικνύει τα οφέλη του. Λαμβάνοντας υπόψη τη φύση της ασθένειας και τα χαρακτηριστικά του φαρμάκου, ποια μέθοδο αποτίμησης του οφέλους προτείνετε;

Α.2. Υποθέστε ότι εργάζεστε ως επιστημονικός συνεργάτης της υπουργού υγείας κάποιας χώρας. Η υπουργός ζήτησε τη γνώμη σας πάνω σε δύο αντιτιθέμενες

εισηγήσεις για τη συγκράτηση του αυξανόμενου κόστους των ιατρικών αμοιβών στο πλαίσιο της κοινωνικής ασφάλισης υγείας. Η πρώτη εισήγηση προβλέπει οι συμβεβλημένοι ιατροί να αμείβονται κατά πράξη και περίπτωση, αλλά στη βάση ενός κρατικού τιμολογίου με χαμηλές τιμές. Η δεύτερη

εισήγηση προβλέπει τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης να αποζημιώνουν τους γενικούς ιατρούς με το σύστημα της κατά κεφαλήν αμοιβής και τους ειδικούς

ιατρούς με μισθό. Η υπουργός ανησυχεί για τις παρενέργειες από την υιοθέτηση της μιας ή της άλλης εισήγησης. Τι έχετε να της αναφέρεται;

ΕΝΟΤΗΤΑ Β (3 θέματα x 2 μονάδες το καθένα) Α.3. Γιατί η ιδιωτική ασφάλιση δεν καλύπτει προϋπάρχοντα νοσήματα;

Α.4. Σε τι κατά τη γνώμη σας οφείλεται το ότι η ιδιωτική δαπάνη υγείας στην Ελλάδα είναι υψηλότερη ως ποσοστό του ΑΕΠ από ό,τι στις άλλες χώρες της ΕΕ; Α.5. Ποιες είναι οι κυριότερες τεχνικές με τις οποίες γίνεται η εκτίμηση των τιμών χρησιμότητας που αντιστοιχούν σε διάφορες καταστάσεις υγείας;

Α.6. Τι διδάσκει η εμπειρία άλλων χωρών της ΕΕ σχετικά με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της εισαγωγής στοιχείων ανταγωνισμού στο εσωτερικό

ενός εθνικού συστήματος υγείας; Α.7. Έστω ότι προκειμένου να λειτουργήσει μια διαγνωστική συσκευή χρειάζεται να απασχοληθεί ένας ιατρός επί μισή ώρα ανά εξέταση. Πώς μπορεί να

εκτιμηθεί το αντίστοιχο κόστος;

Α.8. Τι γνωρίζετε για την εμπειρική διερεύνηση του προβλήματος της προκλητής ζήτησης;


ΕΝΟΤΗΤΑ Α (1 θέμα x 4 μονάδες) Α.9. Υποθέστε ότι εργάζεστε ως στέλεχος του τμήματος ασφάλισης ασθενείας κάποιας ασφαλιστικής εταιρείας. Για την αντιμετώπιση του ανταγωνισμού, το

τμήμα marketing της εταιρείας εισηγείται το «λανσάρισμα» στην αγορά νέων πακέτων ασφαλιστικής κάλυψης που να συμπεριλαμβάνουν την αποζημίωση

της νοσηλείας για τοκετό. Ο γενικός διευθυντής σας ζητά να εξετάσετε αυτή την εισήγηση. Ποια είναι η γνώμη σας; Α.10. Υποθέστε ότι εργάζεστε ως εμπειρογνώμων σε κάποια μικρή χώρα που μόλις έγινε ανεξάρτητη και ότι η υπουργός υγείας σας ζήτησε να τοποθετηθείτε

πάνω σε δύο αντιτιθέμενες εισηγήσεις για την ανασυγκρότηση του δημόσιου τομέα υγείας οι οποίες έχουν κατατεθεί στο γραφείο της. Η πρώτη εισήγηση

προβλέπει τη δημιουργία ταμείων υγείας σε επαγγελματική βάση τα οποία θα χρηματοδοτούνται κυρίως από εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών. Η δεύτερη εισήγηση προβλέπει τη σύσταση εθνικού συστήματος υγείας το οποίο θα χρηματοδοτείται κυρίως από τον κρατικό προϋπολογισμό; Τι έχετε να

σχολιάσετε;

ΕΝΟΤΗΤΑ Β (3 θέματα x 2 μονάδες το καθένα) Β.1. Μπορεί να αποτιμηθεί σε χρήμα μια βελτίωση της υγείας; Πώς;

Β.2. Ποιες αποτυχίες της αγοράς αντιμετωπίζει επιτυχώς ο θεσμός της κοινωνικής ασφάλισης υγείας – ποιες όχι;

Β.3. Σε τι κατά τη γνώμη σας οφείλεται το ότι η ιδιωτική δαπάνη υγείας στην Ελλάδα είναι υψηλότερη ως ποσοστό του ΑΕΠ από ό,τι σε όλες τις άλλες χώρες

της Ε.Ε.;

Β.4. Τι είναι η «προοπτική αποζημίωση» νοσοκομειακών υπηρεσιών; Ποια προβλήματα λύνει – και ποια προκαλεί; Β.5. Ποια είναι η κεντρική ιδέα των «health maintenance organisations» (HMOs) όπως λειτουργούν στις ΗΠΑ; Ποια είναι τα μειονεκτήματα και πλεονεκτήματά

τους σε σχέση με τη συμβατική ασφάλιση;

Β.6. Τι γνωρίζετε για την εμπειρική διερεύνηση του προβλήματος της προκλητής ζήτησης;



ΕΝΟΤΗΤΑ Α (1 θέμα x 4 μονάδες) Α.1. Στο Υπουργείο Οικονομικών ασκούνται πιέσεις από δύο Υπουργεία ταυτόχρονα. Το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης επιθυμεί να διατεθεί

ένα δεδομένο ποσό για την αγορά συστημάτων τηλεϊατρικής για νησιά της χώρας τα οποία έχουν ανεπαρκείς ή ανύπαρκτες δομές υπηρεσιών υγείας. Παρόμοιου ύψους ποσό διεκδικεί το Υπουργείο Μεταφορών για την αύξηση της επιδότησης των ακτοπλοϊκών συνδέσεων στα νησιά της άγονης γραμμής.

Υποθέστε ότι το Υπουργείο Οικονομικών επιθυμεί την υλοποίηση μίας μόνο από τις δύο αυτές επιλογές και σας ζητά να προβείτε σε οικονομική

αξιολόγηση των δύο προτάσεων. (α) Ποια μέθοδο οικονομικής αξιολόγησης θα εφαρμόζατε και γιατί;

(β) Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της μεθόδου που επιλέξατε;

(γ) Ποιες δυσκολίες θα αντιμετώπιζε η εφαρμογή της μεθόδου επιλογής σας στην πράξη; Α.2. Φανταστείτε ότι εργάζεστε ως επιστημονικός συνεργάτης της υπουργού υγείας κάποιας χώρας. Η υπουργός ζήτησε τη γνώμη σας πάνω σε δύο

αντιτιθέμενες εισηγήσεις για τη συγκράτηση του αυξανόμενου κόστους των ιατρικών αμοιβών στο πλαίσιο της κοινωνικής ασφάλισης υγείας. Η πρώτη

εισήγηση προβλέπει οι συμβεβλημένοι ιατροί να αμείβονται κατά πράξη και περίπτωση, αλλά στη βάση ενός κρατικού τιμολογίου με χαμηλές τιμές. Η δεύτερη εισήγηση προβλέπει τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης να αποζημιώνουν τους γενικούς ιατρούς με το σύστημα της κατά κεφαλήν αμοιβής και τους

ειδικούς ιατρούς με μισθό. Η υπουργός ανησυχεί για τις παρενέργειες από την υιοθέτιση της μιας ή της άλλης εισήγησης. Τι έχετε να της αναφέρετε; Ποια

διορθωτικά μέτρα, με βάση την εμπειρία άλλων χωρών, έχετε να της προτείνετε;

ΕΝΟΤΗΤΑ Β (3 θέματα x 2 μονάδες το καθένα) Β.1. Αναλύστε διαγραμματκά το πρόβλημα της προκλητής ζήτησης. Τι γνωρίζετε για την εμπειρική διερεύνηση του προβλήματος; Β.2. Γιατί η ιδιωτική ασφάλιση δεν καλύπτει προϋπάρχοντα νοσήματα;

Β.3. Έστω ότι προκειμένου να λειτουργήσει μια διαγνωστική συσκευή χρειάζεται να απασχοληθεί ένας ιατρός επί 20 λεπτά ανά εξέταση. Πώς

μπορεί να εκτιμηθεί το αντίστοιχο κόστος;

Β.4. Ποιες είναι οι ιδιομορφίες του τρόπου οργάνωσης του τομέα της υγείας στην Ελβετία;

Β.5. Περιγράψτε και αξιολογείστε τις κύριες μεθόδους χρηματοδότησης των νοσοκομείων. Ποια μέθοδο θα προτιμούσατε εσείς εάν είσαστε

διοικητής ενός νοσοκομείου και γιατί;

Β.6. Ποιο θεωρείτε το σημαντικότερο πρόβλημα της πολιτικής υγείας στην Ελλάδα; Γιατί;

80


ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ (4 μονάδες) Εδώ και λίγους μήνες βρίσκεται σε εξέλιξη μια έντονη διαμάχη γύρω από την πρωτοβουλία του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Μπαράκ Ομπάμα να

ζητήσει από το Κογκρέσο την ψήφιση σχεδίου νόμου για την επέκταση της ασφάλισης υγείας στο σύνολο του πληθυσμού. Ποιο πρόβλημα επιχειρεί να αντιμετωπίσει η προτεινόμενη μεταρρύθμιση; Πώς προέκυψε το πρόβλημα αυτό; Πώς εξηγούνται οι ακραίες αντιδράσεις στην προεδρική πρωτοβουλία;

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ (τρία ερωτήματα × 2 μονάδες το καθένα) 1. Σε τι διαφέρει η ανάλυση κόστους-οφέλους από την ανάλυση κόστους-αποτελεσματικότητας;

2. Αναλύστε διαγραμματικά το πρόβλημα της προκλητής ζήτησης. Τι γνωρίζετε για την εμπειρική διερεύνηση του προβλήματος αυτού; 3. «Η βεβαιότητα αποτελεί σοβαρό λόγο αποτυχίας της αγοράς ασφάλισης υγείας». Σχολιάστε.

4. Έστω ότι προκειμένου να λειτουργήσει μια διαγνωστική συσκευή χρειάζεται να απασχοληθεί ένας ιατρός επί 20 λεπτά ανά εξέταση. Πώς μπορεί να

εκτιμηθεί το αντίστοιχο κόστος; 5. «Η ζήτηση για υπηρεσίες υγείας είναι παράγωγη της ζήτησης για υγεία». Πώς θεμελιώνεται θεωρητικά η ιδέα αυτή;

6. Η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας σε ορισμένες Ευρωπαϊκές χώρες βασίζεται στο μοντέλο του οικογενειακού ιατρού. Πώς λειτουργεί το μοντέλο αυτό στην

πράξη; Ποιες είναι οι χώρες όπου εφαρμόζεται; Πώς αμείβονται οι οικογενειακοί ιατροί εκεί; 7. Αναλύστε διαγραμματικά το πρόβλημα του ηθικού κινδύνου. Ποιος είναι ο ρόλος της κοινωνικής ασφάλισης στο πρόβλημα αυτό;

ΑΑΠΠΟΟΤΤΙΙΜΜΗΗΣΣΗΗ ΧΧΡΡΕΕΟΟΓΓΡΡΑΑΦΦΩΩΝΝ

&& ΔΔΙΙΑΑΧΧΕΕΙΙΡΡΙΙΣΣΗΗ ΧΧΑΑΡΡΤΤΟΟΦΦΥΥΛΛΑΑΚΚΙΙΟΟΥΥ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΤΟΠΑΛΟΓΛΟΥ

Απαντήστε σε όλα τα παρακάτω θέματα.


Θέμα 1 Η τιμή της μετοχής Α είναι 100. Έστω ότι η αναμενόμενη απόδοση (expected return) της μετοχής είναι 15% και η διασπορά της (variance) είναι 20%. To

risk-free rate είναι 10%. Ποια είναι η κατανομή της τιμής της μετοχής, και ποια του ρυθμού απόδοσης (rate of return); Προσδιορίστε 95% διαστήματα

εμπιστοσύνης (confidence intervals).

Θέμα 2 Έστω ένα European call option στη μετοχή του θέματος 1. Το exercise price είναι 95. Να βρείτε την τιμή αυτού του European call option χρησιμοποιώντας

α) ένα binomial tree δυο βημάτων (two-steps), β) την εξίσωση των Black-Scholes.

Θέμα 3 Έστω 2 μετοχές Α και Β με τα εξής δεδομένα: Corr(A,M)=0.5, Corr(B,M)=0.3, σA=25%, σB=30%, Rf=5%, E(RM)=12%, και Var(RM)=0.01, όπου Corr() είναι ο συντελεστής συσχέτισης και Μ είναι το χαρτοφυλάκιο της αγοράς.

1. Υπολογίστε τα betas για α) τη μετοχή Α, β) τη μετοχή Β, γ) ένα χαρτοφυλάκιο που αποτελείται από 50% από την Α και 50% από τη Β.

2. Βρείτε την αναμενόμενη μέση τιμή στην ισορροπία σύμφωνα με το CAPM για α) τη μετοχή Α, β) τη μετοχή Β, γ) το παραπάνω χαρτοφυλάκιο.

Θέμα 4 Έστω 2 μετοχές Α και Β.

1. Δείξτε γραφικά τη συμπεριφορά του efficient frontier καθώς ο συντελεστής συχέτισης μεταβάλεται από +1 σε –1.

2. Αποδείξτε ότι αν επενδύσετε 50% σε κάθε μια απο τις μετοχές, και αν ο συντελεστής συσχέτισης είναι 0.5, τότε η διασπορά του χαρτοφυλακίου είναι

σ2p=(σ

2A+σ

2B+σXσY)/4.


Θέμα 1 Η τιμή της μετοχής Α είναι 100. Έστω ότι η αναμενόμενη απόδοση (expected return) της μετοχής είναι 15% και η διασπορά της (variance)

είναι 20%. To risk-free rate είναι 10%. Ποια είναι η κατανομή της τιμής της μετοχής, και ποια του ρυθμού απόδοσης (rate of return);

Προσδιορίστε 95% διαστήματα εμπιστοσύνης (confidence intervals).

Θέμα 2 Έστω ένα European call option στη μετοχή του θέματος 1. Το exercise price είναι 95. Να βρείτε την τιμή αυτού του European call option χρησιμοποιώντας

α) ένα binomial tree δυο βημάτων (two-steps), β) την εξίσωση των Black-Scholes. c) αποδείξτε ότι οι σχέσεις των Black-Scholes για τα call και put options

ικανοποιούν το put-call parity.

Θέμα 3 Αν αντιμετωπίζεις 50/50 την πιθανότητα να χάσεις ή να κερδίσεις 1000, και η ασφάλεια η οποία σε εξασφαλίζει από αυτό τον κίνδυνο κοστίζει 500, ποιο

επίπεδο πλούτου θα σε κάνει αδιάφορο μεταξύ του να δεχθείς το gamble, ή να πληρώσεις την ασφάλεια. Δηλαδή, ποιο είναι το certainty equivalent wealth? U(W)=-W-1.

Θέμα 4 Έστω ένα χαρτοφυλάκιο με κίνδυνο, το οποίο έχει αναμενόμενη απόδοση 18% και τυπική απόκλιση 28%. Η απόδοση ενός κυβερνητικού ομολόγου χωρίς

ρίσκο είναι 8%. Η αναμενόμενη απόδοση της αγοράς είναι E(RM)=12%. Να βρείτε: 1. Το beta του χαρτοφυλακίου.

2. Αν επιλέγετε να επενδύσετε 70% στο χαρτοφυλάκιο και 30% στο κυβερνητικό ομόλογο, ποια είναι η αναμενόμενη απόδοση και ποια η τυπική απόκλιση

του χαρτοφυλακίου σας; 3. Έστω ότι στο χαρτοφυλάκιο με κίνδυνο υπάρχουν 3 μετοχές με τα εξής ποσοστά. Α=25%, Β=32%, Γ=43%. Ποια είναι τα ποσοστά του πλούτου σας τα

οποία επενδύετε στην καθεμιά από τις 3 μετοχές;

4. Έστω κάποιος θέλει να επενδύσει ένα ποσοστό χ του πλούτου του στο χαρτοφυλάκιο με κίνδυνο, και ένα άλλο ποσοστό 1-χ στο ομόλογο, έτσι ώστε η

αναμενόμενη απόδοση του να είναι 16%. Ποιο είναι αυτό το ποσοστό χ? Ποια τα ποσοστά σε κάθε μία από τις 3 μετοχές; Ποια είναι η τυπική απόκλιση του χαρτοφυλακίου;

81


Θέμα 1 Στις 15 Μαΐου ένας παραγωγός πετρελαίου έχει κανονίσει να πουλήσει 1.000.000 βαρέλια πετρελαίου στις 15 Αυγούστου. Η τιμή πώλησης θα είναι

η τρέχουσα τιμή του πετρελαίου στις 15 Αυγούστου. Πώς µπορεί να χρησιμοποιήσει Futures Contracts προκειμένου να αντισταθμίσει (hedge) τον

κίνδυνο να πωλήσει σε χαμηλή τιμή; Το Futures Price για delivery τον Αύγουστο είναι 18.75 ανά βαρέλι, ενώ το μέγεθος του κάθε συμβολαίου (contract) είναι για delivery 1000 βαρελιών. Πόσο τελικά θα πληρώσει αν η τιμή του πετρελαίου στις 15 Αυγούστου είναι 20; αν είναι 17;

Θέμα 2 Η τιμή της μετοχής Α είναι 100. Ηη αναμενόμενη απόδοση (expected return) της μετοχής είναι 15% και η διασπορά της (variance) είναι 36%. To risk-free

rate είναι 8%. Έστω ένα European call option στη μετοχή με exercise price 20, το οποίο λήγει σε 6 μήνες. Να βρείτε την τιμή αυτού του European call option χρησιμοποιώντας α) ένα binomial tree δύο βημάτων (two-steps), β) την εξίσωση των Black-Scholes.

Θέμα 3 Έστω 2 μετοχές Α και Β με τα εξής δεδομένα: Corr(A,M)=0.5, Corr(B,M)=0.3, σA=25%, σB=30%, Rf=5%, E(RM)=12%, και Var(RM)=0.01, όπου Corr()

είναι ο συντελεστής συσχέτισης και Μ είναι το χαρτοφυλάκιο της αγοράς.

1. Υπολογίστε τα betas για α) τη μετοχή Α, β) τη μετοχή Β, γ) ένα χαρτοφυλάκιο που αποτελείται από 50% από την Α και 50% από τη Β. 2. Βρείτε την αναμενόμενη μέση τιμή στην ισορροπία σύμφωνα με το CAPM για α) τη μετοχή Α, β) τη μετοχή Β, γ) το παραπάνω χαρτοφυλάκιο.

Θέμα 4 Έστω 2 μετοχές Α και Β με τα εξής δεδομένα: E(RA) = 0.03, E(RB) = 0.08, VAR(A) = 0.02, VAR(B) = 0.05 και Corr(A,B) = -0.01.

1. Να δείξτε γραφικά τον γεωμετρικό τόπο των αποδόσεων χαρτοφυλακίου που αποτελείται από θετικά ποσοστά στις.μετοχές.

22.. Αν θέλουμε να πάρουμε το χαρτοφυλάκιο µε τη μικρότερη διασπορά, τι ποσοστό θα επενδύσουμε σε κάθε μετοχή;

33.. Ποια είναι η μέση τιμή και ποια η διασπορά της απόδοσης χαρτοφυλακίου που αποτελείται από 50% από κάθε μετοχή;


Θέμα 1 Έχετε ένα καλά διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο, η αξία του οποίου είναι 500.000€. Το beta του χαρτοφυλακίου είναι μονάδα (β=1). Για τους επόμενους 3 μήνες περιμένετε ότι οικονομικοί παράγοντες θα επηρεάσουν αρνητικά την πορεία των μετοχών, και άρα και την αξία του

χαρτοφυλακίου σας. Η τρέχουσα τιμή του δείκτη είναι 1000, η τυπική απόκλιση (σ=0.22), και το επιτόκιο 12% (r=0.12). Τι στρατηγική πρέπει να

κάνετε χρησιμοποιώντας options, έτσι ώστε να εξασφαλίσετε ότι η αξία του χαρτοφυλακίου σας δεν πρόκειται να πέσει κάτω από 450.000€; Ποια είναι η τελική αξία του χαρτοφυλακίου σας αν ο δείκτης πέσει στα 850;

Θέμα 2 Η τιμή της μετοχής Α είναι 20. Η αναμενόμενη απόδοση (expected return) της μετοχής είναι 15% και η διασπορά της (variance) είναι 36%. To risk-free rate

είναι 8%. Έστω ένα European call option στη μετοχή με τιμή εξάσκησης (Strike price) 20, το οποίο λήγει σε 6 μήνες. Να βρείτε την τιμή αυτού του

European call option χρησιμοποιώντας α) ένα binomial tree δύο βημάτων (two-steps), β) την εξίσωση των Black-Scholes, γ) Ποια η πιθανότητα να εξασκηθεί αυτό το παράγωγο;

Θέμα 3 Έστω ότι η αναμενόμενη απόδοση του χαρτοφυλακίου της αγοράς είναι 16%, η τυπική του απόκλιση είναι 20% (σΜ=0.2) και το επιτόκιο είναι 8%. Αξίζει να επενδύσουμε σε μια μετοχή Α, για την οποία ξέρουμε ότι η αναμενόμενη απόδοσή της είναι 12% και η συνδιακύμανση με το χαρτοφυλάκιο της αγοράς

(σΑΜ) είναι 1%; Γιατί;

Θέμα 4 Έστω ότι υπάρχουν δύο μετοχές, Α και Β, με αναμενόμενη απόδοση για την Α, 10%, τυπική απόκλιση 5%, ενώ για τη Β, η αναμενόμενη απόδοση 15%, και

η τυπική απόκλιση είναι 10%. Ο συντελεστής συσχέτισης μεταξύ των δύο μετοχών είναι -1. Έστω ότι υπάρχει ένα επιτόκιο (riskless) με το οποίο μπορούμε να δανείσουμε και να δανειστούμε. Ποιο είναι αυτό;

Δ ΡΟΜΟ ΛΟ ΓΟ ΥΜ Ε…

ΚΕΝΤΡΟ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

-ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ της ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ των παρεχόμενων

υπηρεσιών στο ΟΠΑ.

-Διαρκώς ΤΑΧΥΤΕΡΗ και ΑΡΤΙΟΤΕΡΗ εξυπηρέτηση των

φοιτητών.

-Καθημερινή Λειτουργία 900 έως 2100 με πρότυπο τα

Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών.

-Εξυπηρέτηση φοιτητών για ΟΛΕΣ τις υπηρεσίες που

αναζητούν στο Πανεπιστήμιο.

- Δυνατότητα Παροχής κάθε είδους πληροφοριών-

υπηρεσιών και τηλεφωνικά και μέσω του διαδικτύου.

82

ΟΟΡΡΓΓΑΑΝΝΩΩΣΣΗΗ ΚΚΑΑΙΙ ΕΕΠΠΟΟΠΠΤΤΕΕΙΙΑΑ ΑΑΓΓΟΟΡΡΩΩΝΝ ((ΠΠΟΟΛΛΥΥΕΕΘΘΝΝΙΙΚΚΕΕΣΣ ΕΕΠΠΙΙΧΧΕΕΙΙΡΡΗΗΣΣΕΕΙΙΣΣ))

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Τ. ΑΝΑΣΤΑΣΑΤΟΣ

Απαντήστε μία ερώτηση από το ΜΕΡΟΣ Α και μία ερώτηση από το ΜΕΡΟΣ Β


ΜΕΡΟΣ Α 1. Δώστε σύντομες απαντήσεις (περίπου 100 λέξεις κάθε μία) σε τέσσερις (4) από τις παρακάτω ερωτήσεις. (α) Ποιο είναι το βασικό κίνητρο για τη διεξαγωγή Άμεσων Ξένων Επενδύσεων (ΑΞΕ) από μία επιχείρηση κατά τον Hymer;

(β) Τι στάση έναντι των Πολυεθνικών Επιχειρήσεων (ΠΕ) πρέπει να τηρήσουν οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες σύμφωνα με τις

προσεγγίσεις της διεθνοποίησης του κεφαλαίου του Jenkins και του Warren;

(γ) Εξηγήστε πως οι τελικοί στόχοι των ΠΕ είναι προϊόν συμβιβασμού σύμφωνα με την οργανωσιακή θεωρία των Cyert και March;

(δ) Πώς ορίζονται οι εσωτερικές και εξωτερικές οικονομίες κλίμακας στις νέες θεωρίες εμπορίου και πώς επιδρούν στη γεωγραφική

χωροθέτηση της παραγωγής;

(ε) Ποιες είναι οι βασικές προσδιοριστικές παράμετροι του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος στη θεωρία του στρατηγικού management

του Porter;

(στ) Ποιοι παράγοντες καθορίζουν αν μία ΠΕ θα προσαρμόσει το προϊόν της ή θα το προωθήσει σε κάθε εθνική αγορά χωρίς

διαφοροποιήσεις;

(ζ) Αναφέρετε τα βασικά βήματα στην ανάπτυξη μιας στρατηγικής διοίκησης ανθρώπινων πόρων για την ΠΕ.

ΜΕΡΟΣ Β

Απαντήστε σε μία από τις παρακάτω ερωτήσεις.

1. (i) Βοηθούν οι ΠΕ στην καλύτερη κατανομή των πόρων διεθνώς σύμφωνα με το εκλεκτικό υπόδειγμα του Dunning; ναι ή όχι και γιατί;

(150 λέξεις)

(ii) Σε ποιο στάδιο του αναπτυξιακού κύκλου βρίσκεται σήμερα κατά τη γνώμη σας η Ελλάδα; Εξηγήστε. (120 λέξεις)

2. (i) Τι είναι η στρατηγική συμμαχία και πώς διαφοροποιείται από τη συμπληρωματική συμμαχία και τη συμβιωτική συμμαχία; (130 λέξεις)

(ii) Πρέπει οι κυβερνήσεις των χωρών υποδοχής να ενθαρρύνουν ή και να προκαλούν τη δημιουργία στρατηγικών συμμαχιών μεταξύ

εγχώριων επιχειρήσεων και ΠΕ; Βοηθά αυτό στην επίτευξη των στόχων τους; (140 λέξεις)

ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Χ. ΜΗΛΛΙΟΥ

Πρέπει να απαντήσετε σε ΟΛΕΣ τις ερωτήσεις


1. Η γερμανική επιχείρηση Alles παράγει πολυμηχανήματα χρησιμοποιώντας υψηλή τεχνολογία. Τα πολυμηχανήματα είναι μηχανήματα που

προσφέρουν μια σειρά από λειτουργίες όπως η εκτύπωση, η αντιγραφή, η σάρωση και η αποστολή fax. Εξαιτίας των πολλών λειτουργιών

τους παθαίνουν συχνά βλάβες. Η επιχείρηση Alles έχει κυρίαρχη θέση στην αγορά πολυμηχανημάτων της Γερμανίας με το μερίδιο

αγοράς της να φτάνει το 70% της αγοράς. Η επιτυχία της επιχείρησης οφείλεται στην υψηλή ποιότητα των πολυμηχανημάτων της και

κυρίως στο γεγονός ότι τα μηχανήματά της παθαίνουν σπάνια βλάβες σε σχέση με τα μηχανήματα των ανταγωνιστών της.

Η επιχείρηση Alles πουλά αποκλειστικά τα προϊόντα της στην αγορά της Γερμανίας. Πρόσφατα όμως έχει αρχίσει να σκέφτεται να

επεκτείνει την επιχειρηματική της δραστηριότητα και στο εξωτερικό και πιο συγκεκριμένα στην Ιταλία. Σύμφωνα με μελέτες που έχει

πραγματοποιήσει η ίδια η επιχείρηση, οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αγορά των πολυμηχανημάτων της Ιταλίας έχουν πολύ

υψηλότερο ποσοστό βλαβών από το ποσοστό βλαβών της Αlles.

(α) Πότε και γιατί η επιχείρηση Alles θα προτιμήσει να πραγματοποιήσει ΑΞΕ στην Ιταλία αντί να υπογράψει συμβόλαια licensing με

Ιταλικές επιχειρήσεις σύμφωνα με τη θεωρία του Hymer;

(β) Πότε και γιατί η επιχείρηση Alles θα προτιμήσει να πραγματοποιήσει ΑΞΕ στην Ιταλία αντί να εξάγει τα πολυμηχανήματά της στην

Ιταλία σύμφωνα με το Εκλεκτικό Υπόδειγμα;

(γ) Σύμφωνα με τη θεωρία της δύναμης επί της αγοράς και τη θεωρία της ολιγοπωλιακής αλληλεπίδρασης, αν η Alles αποφασίσει τελικά

να πραγματοποιήσει ΑΞΕ στην Ιταλία, οι ΑΞΕ θα οδηγήσουν σε μείωση ή σε αύξηση του ανταγωνισμού στην αγορά πολυμηχανημάτων

της Ιταλίας; Γιατί;

2. (α) «Η 5aSec είναι μια εταιρία που δραστηριοποιείται στον καθαρισμό και στην περιποίηση υφασμάτινων ειδών. Έχει έδρα την Γαλλία και

καταστήματα σε 30 περίπου χώρες. Στην Ελλάδα η εταιρία αναπτύσσεται από το 2000 μέσω franchise με ένα δίκτυο 100 καταστημάτων.

Η εταιρία προσφέρει σε κάθε συνεργάτη (franchise): επώνυμο σύστημα, σχεδιασμό καταστήματος, πλήρες πρόγραμμα επικοινωνίας &

διαφήμισης, εξοπλισμό του χώρου, αναλώσιμα, μηχανογράφηση & τεχνική υποστήριξη. Η εταιρία έχει πολύ καλή φήμη παγκοσμίως.» «Η

McKinsey είναι μια από τις μεγαλύτερες συμβουλευτικές εταιρίες στον κόσμο. Η έδρα της βρίσκεται στις ΗΠΑ. Η McKinsey αποτελείται

από ένα παγκόσμιο δίκτυο γραφείων, σε 51 χώρες. Το 2000 άνοιξε το γραφείο της στην Αθήνα που αποτελεί κομμάτι του ομίλου της

εταιρίας McKinsey εξασφαλίζοντας έτσι την ποιότητα παροχής υπηρεσιών της McKinsey. Η εταιρία έχει πολύ καλή φήμη παγκοσμίως.»

Εξηγήστε γιατί η επιχείρηση 5asec επεκτείνεται στο εξωτερικό μέσω franchising ενώ η McKinsey επεκτείνεται μέσω της ίδρυσης

θυγατρικών (ΑΞΕ);

83

(β) [1 πόντος] Η ελληνική επιχείρηση Ena, που παράγει και πουλά οδοντογλυφίδες στην Ελλάδα, σκέφτεται να επεκταθεί στην αγορά της

Αιγύπτου. Υποθέστε, πρώτον, ότι ο μόνος τρόπος εισόδου της στην αγορά της Αιγύπτου είναι μέσω ΑΞΕ και δεύτερον ότι η επιχείρηση

Ena γνωρίζει ότι η είσοδος της στην Αίγυπτο θα οδηγήσει στην πραγματοποίηση ΑΞΕ στην Ελλάδα από την αιγυπτιακή επιχείρηση Duo η

οποία επίσης παράγει και πουλά οδοντογλυφίδες (διαφορετικά η επιχείρηση Duo δεν θα έμπαινε στην ελληνική αγορά). Τι θα χάσει και τι

θα κερδίσει η επιχείρηση Ena αν πραγματοποιήσει τελικά ΑΞΕ στην Αίγυπτο; Ποιο χαρακτηριστικό της αγοράς της Αιγύπτου και ποιο

χαρακτηριστικό των δυο επιχειρήσεων θα επηρέαζε την απόφαση της Ena να πραγματοποιήσει ΑΞΕ στην Αίγυπτο και πώς θα την

επηρέαζαν;

(γ) [1 πόντος] Μπορούν οι ιδιωτικοποιήσεις που πραγματοποιεί μια χώρα να επηρεάσουν την εισροή ΑΞΕ στη χώρα; Ναι, όχι και γιατί;

(δ) [0,5 πόντοι] Ποιος είναι ο κυρίαρχος τύπος των ΑΞΕ ελληνικών επιχειρήσεων (με άλλα λόγια ποιο είναι το βασικό κίνητρο

πραγματοποίησης ΑΞΕ από ελληνικές επιχειρήσεις);

(ε) [1 πόντος] «Η επίδραση των ΑΞΕ στις εξαγωγές της χώρας προέλευσής τους είναι πιο πιθανόν να είναι θετική όταν η σχέση μεταξύ

των προϊόντων της μητρικής επιχείρησης και των θυγατρικών της είναι οριζόντια και αρνητική όταν η σχέση μεταξύ των προϊόντων της

μητρικής επιχείρησης και των θυγατρικών της είναι κάθετη;» Ναι ή όχι; Και γιατί;

(στ) [1.5 πόντοι] Σύμφωνα με ποια θεωρία η πραγματοποίηση ΑΞΕ από μια επιχείρηση μπορεί να προκαλέσει την πραγματοποίηση ΑΞΕ και

από άλλες επιχειρήσεις του ίδιου κλάδου της χώρας προέλευσης σαν αμυντική στρατηγική; Γιατί μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο;

ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Κ. ΚΟΤΤΑΡΙΔΗ

Να απαντήσετε στο Ερώτημα 1 υποχρεωτικά και να επιλέξετε 2 από τα 3 υπόλοιπα ερωτήματα.


1. Έστω ότι ένας παραγωγός στην παρούσα φάση παράγει ένα προϊόν το οποίο έχει ωριμάσει, επομένως ο βαθμός μονοπωλιακής δύναμης

της επιχείρησης μειώνεται καθώς έχει μειωθεί το μέσο κόστος παραγωγής λόγω της τυποποίησης του προϊόντος. Έτσι ο επιχειρηματίας

σκέπτεται σοβαρά αντί για εξαγωγές σε κάποιες χώρες να προβεί σε ΑΞΕ. Με βάση ποια θεωρία μπορεί να στηριχθεί η απόφαση αυτή και

σε ποιες χώρες θα επιλέξει να προβεί σε ΑΞΕ αντί για εξαγωγές;

2. Να αναλύσετε συνοπτικά και να υποδείξετε τις διαφορές των στρατηγικών των ΠΕ (διεθνής, πολυεγχώρια, παγκόσμια, υπερεθνική).

3. Ποια είναι τα ααποτελέσματα των ΑΞΕ στην οικονομική ανάπτυξη των χωρών υποδοχής;

4. Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την απόφαση της επιχείρησης για προσαρμογή του προϊόντος ή την προώθησή του χωρίς διαφοροποιήσεις

σε μια ξένη αγορά (standardize-vs-adapt decision);


1. Ένας επιχειρηματίας μελετώντας το επιχειρηματικό του πλάνο για επέκταση της επιχειρηματικής του δραστηριότητας προς προϊόντα έντασης

Έρευνας και Τεχνολογίας (Ε&Τ) διαπιστώνει ότι δεν διαθέτει η επιχείρηση του την απαραίτητη τεχνογνωσία για το σκοπό αυτό. Επομένως

σκέπτεται πως θα πρέπει να «αγοράσει» κατά κάποιο τρόπο αυτή την τεχνογνωσία από μια εξειδικευμένη εταιρία. Ωστόσο είναι διστακτικός

καθώς αφενός το κόστος είναι υψηλό, αφετέρου φοβάται τη διαρροή πληροφοριών ως προς το προϊόν του από αυτή την εταιρία. Ταυτόχρονα,

διαπιστώνει πως σε γειτονικές χώρες είναι δυνατό να προσλάβει άριστα εξειδικευμένους εργαζόμενους για τις έρευνες που χρειάζεται να

πραγματοποιηθούν με συμφέροντες μισθούς. Ποια εναλλακτική νομίζετε πως θα ακολουθήσει αυτός ο επιχειρηματίας και ποια θεωρία

μπορεί να χρησιμοποιήσει για να πάρει την απόφασή του?

2. Ποιες είναι οι βασικές συντεταγμένες βάσει των οποίων διευθύνουν/μανατζάρουν τις διεθνείς τους παραγωγικές δραστηριότητες οι ΠΕ;

(δραστηριότητες που αφορούν στην παραγωγή)

3. Να αναφέρετε περιληπτικά τα αποτελέσματα των ΑΞΕ που γνωρίζετε για τις χώρες υποδοχής;

4. Να αναφέρετε τα στάδια της εμφάνισης και της εξέλιξης της διεθνούς παραγωγής και τα βασικά χαρακτηριστικά τους.

Να απαντήσετε στο Ερώτημα 1 υποχρεωτικά και να επιλέξετε 2 από τα 3 υπόλοιπα ερωτήματα. Οι απαντήσεις να

περιοριστούν σε δυο-τρεις παραγράφους απαραίτητα.


1. Να εξηγήσετε συνοπτικά τη θεωρία της ενδο-επιχειρησιακής ολοκλήρωσης (θεώρημα Coase). Ποια η συμβολή των Buckley & Casson?

2. Αναφέρατε κάποιους λόγους για τους οποίους οι πολυεθνικές στρατηγικές συμμαχίες είναι σημαντικές

3. Να εξηγήσετε περιληπτικά τα αποτελέσματα των ΑΞΕ για τις χώρες υποδοχής που αφορούν στη μεταφορά πόρων. Πώς η έκταση των

ωφελειών για τις χώρες υποδοχής ΑΞΕ εξαρτάται από τους όρους μεταφοράς της τεχνολογίας και την καταλληλότητα της για τις ανάγκες

τους?

4. Να εξηγήσετε συνοπτικά το υπόδειγμα Investment Development Path-IDP του Dunning που συνδέει τα διαδοχικά στάδια της οικονομικής

ανάπτυξης μιας χώρας με το είδος και το επίπεδο διεθνοποίησης των επιχειρήσεων.

Πρώτοι στους Αγώνες…

…Πρώτοι στο Πανεπιστήμιο

84

ΜΜΑΑΡΡΞΞΙΙΣΣΤΤΙΙΚΚΗΗ ΟΟΙΙΚΚΟΟΝΝΟΟΜΜΙΙΚΚΗΗ ΑΑΝΝΑΑΛΛΥΥΣΣΗΗ ΙΙ

ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Α. ΒΛΑΧΟΥ

Να απαντήσετε σε τρία από τα παρακάτω τέσσερα θέματα:


Θέμα 1ο Η νεοκλασική οικονομική θεωρία, ως γνωστόν, ακολουθεί τον μεθοδολογικό ατομικισμό, δηλαδή λαμβάνει το μεμονωμένο άτομο ως βασική

μονάδα ανάλυσης. Από την άλλη πλευρά, η Sue Himmelweit υποστηρίζει ότι το άτομο και οι προσωπικές προτιμήσεις δεν είναι το κατάλληλο

σημείο για το ξεκίνημα μιας θεωρίας των Οικονομικών και, επίσης, ότι μια οικονομική θεωρία βασισμένη στις ατομικές προτιμήσεις

παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα. Να παρουσιάσετε τα κυριότερα επιχειρήματα της S.Himmelweit πάνω στα οποία στηρίζει τη θέση της αυτή.

Η μαρξιστική ανάλυση αγνοεί τελικά το άτομο και τις επιλογές του;

Θέμα 2ο (α) Να αναπτύξετε με συντομία τη θεωρία της αξίας. Η ανάλυσή σας θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει την ανάπτυξη των εννοιών (i) αξία

χρήσης, (ii) ανταλλακτική αξία, (iii) συγκεκριμένη και αφηρημένη εργασία, (iv) το μέτρο της ανταλλακτικής αξίας και (v) άμεση (ζωντανή) και

έμμεση (νεκρή) εργασία.

(β) Να αναπτύξετε με συντομία τη λειτουργία του χρήματος ως μέτρου της αξίας των εμπορευμάτων. Στα πλαίσια αυτής μόνο της λειτουργίας

του χρήματος, πότε μεταβάλλονται οι τιμές των εμπορευμάτων και, ειδικότερα, πότε εμφανίζεται το φαινόμενο του πληθωρισμού;

Θέμα 3ο Υποθέστε ότι μια οικονομία αποτελείται από τρεις κλάδους οι οποίοι χαρακτηρίζονται από διαφορετική οργανική σύνθεση κεφαλαίου όπως

φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί:

Κλάδος Σταθερό

κεφάλαιο

Μεταβλ.

Κεφάλαιο

Υπεραξία Αξία Κλαδ. %

κέρδους

Μέσο %

κέρδους

Μάζα

κέρδους

Τιμή

παραγωγής

Κέρδος-

υπεραξία

Οργανική

σύνθεση

κεφαλ.

Ι 150 50 50

ΙΙ 50 150 150

ΙΙΙ 100 100 100

Όλο το κεφάλαιο είναι κυκλοφορούν κεφάλαιο και είναι εκφρασμένο σε όρους αξίας. Υποθέστε ότι κάθε κλάδος παράγει μία μονάδα

προϊόντος.

a) Να υπολογίσετε τα κλαδικά ποσοστά κέρδους και το μέσο ποσοστό κέρδους. Γιατί ο κλάδος με τη μικρότερη οργανική σύνθεση

κεφαλαίου έχει το μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους;

b) Να υπολογίσετε τις τιμές παραγωγής για τους τρεις κλάδους. Να εξηγήσετε τις αποκλίσεις (όπου υπάρχουν) των τιμών παραγωγής από

τις αξίες με αναφορά στην οργανική σύνθεση κεφαλαίου.

c) Ποια διαδικασία οδηγεί στο σχηματισμό των τιμών παραγωγής και ποια είναι η σημασία του μετασχηματισμού για την καπιταλιστική

οικονομία;

Θέμα 4ο Να διατυπώσετε το νόμο της πτωτικής τάσης του ποσοστού κέρδους (ΠΤΠΚ). Ποιες είναι οι υποθέσεις με βάση τις οποίες ο Marx διατύπωσε

το νόμο της ΠΤΠΚ; Ποιες αντίρροπες δυνάμεις αναπτύσσονται για την αναχαίτιση της ΠΤΠΚ; Ακολουθώντας την ανάλυση των B.Fine και

L.Harris, να διατυπώσετε τις έννοιες της τεχνικής, οργανικής και αξιακής σύνθεσης του κεφαλαίου. Πως μπορεί να αξιοποιηθεί η διάκριση

μεταξύ οργανικής και αξιακής σύνθεσης του κεφαλαίου προκειμένου να αντικρουστούν οι κριτικές του νόμου της ΠΤΠΚ;


Να απαντήσετε σε τρία από τα παρακάτω τέσσερα θέματα

ΘΕΜΑ 1ο

(α) Ποια είναι η βασική ταξική αντίθεση στη φεουδαρχία; Ποιες μορφές λαμβάνει η υπερπροιόνστη φεουδαρχία;

β) Ποια είναι η ειδοποιός διαφορά του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής από τους άλλους τρόπους παραγωγής; Πως έγινε η μετάβαση από τη

φεουδαρχία στον καπιταλισμό;

ΘΕΜΑ 2ο Υποθέστε ότι μια οικονομία παράγει τρία εμπορεύματα Ε1, Ε2 και Ε3. Το εμπόρευμα Ε1 είναι μέσα παραγωγής, το εμπόρευμα Ε2 είναι προϊόντα

κατανάλωσης και το εμπόρευμα Ε3 είναι εργατική δύναμη. Η τεχνολογία παραγωγής των τριών εμπορευμάτων έχει ως εξής: Για την παραγωγή

600 μονάδων του Ε1 απαιτούνται 1800 μονάδες Ε3 και 300 μονάδες Ε1. Για την παραγωγή 4000 μονάδων του Ε2 απαιτούνται 800 μονάδες Ε3 και

200 μονάδες Ε1. Για την παραγωγή 1000 μονάδων του Ε3 απαιτούνται 1800 μονάδες Ε2. Η εργατική δύναμη που χρησιμοποιείται ως εισροή στην

παραγωγή των εμπορευμάτων Ε1 και Ε2 μετράται σε ώρες εργασίας. Να υπολογίσετε με τη χρήση ενός γραμμικού συστήματος την ανά μονάδα

αξία καθενός από τα τρία εμπορεύματα.

ΘΕΜΑ 3ο Να αναπτύξετε με συντομία τη θεωρία της υπεραξίας. Η ανάλυσής σας θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει την ανάπτυξη των εννοιών (1) εργατική

δύναμη, (2) εργασία, (3) αξία εργατικής δύναμης , μισθός (4) υπεραξία, κέρδος και (5) απόλυτη, σχετική και πρόσθετη υπεραξία. Με βάση την

ανάλυσή σας, πως ερμηνεύεται ο συνεχής τεχνολογικός εκσυγχρονισμός της παραγωγής στον καπιταλισμό;

ΘΕΜΑ 4ο (α) Υποθέστε ότι υπάρχουν μόνο δύο τομείς παραγωγικής δραστηριότητας στην οικονομία. Ο πρώτος τομέας παράγει προϊόντα που

χρησιμοποιούνται ως μέσα παραγωγής ενώ ο δεύτερος τομέας παράγει καταναλωτικά προϊόντα. Να εξάγετε τη συνθήκη ισορροπίας της

οικονομίας στην περίπτωση της διευρυνόμενης αναπαραγωγής.

(β) Κατά την διαδικασία της συσσώρευσης μπορεί να υπάρξει τεχνολογική μεταβολή εντάσεως υλικού κεφαλαίου (δηλαδή αύξηση της οργανικής

σύνθεσης του κεφαλαίου) χωρίς να έχει προηγηθεί αύξηση του εργατικού μισθού; Εξηγήστε με συντομία.

(γ) Πως ερμηνεύεται η ανεργία στον καπιταλισμό και ποιες οι συνέπειές της για την εργατική δύναμη;

85

ΟΟΙΙΚΚΟΟΝΝΟΟΜΜΙΙΚΚΑΑ ΤΤΗΗΣΣ ΕΕΡΡΓΓΑΑΣΣΙΙΑΑΣΣ

ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Ν.ΜΙΑΟΥΛΗ

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2011 Θέμα 1ο Χωρίς θετική σχέση εκπαίδευσης και αποδοτικότητας οι εργαζόμενοι δε είναι διατεθειμένοι να επενδύσουν σε ανθρώπινο κεφάλαιο.

Εξηγήστε χρησιμοποιώντας τις καμπύλες αδιαφορίας μεταξύ εισοδήματος και εκπαίδευσης για τους εργαζομένους και τις καμπύλης ίσου

κέρδους για τις επιχειρήσεις.

Θέμα 2ο Εμπειρικές έρευνες δείχνουν ότι οι άνδρες όταν αυξάνεται ο μισθός τότε μειώνεται η παραγωγή των εργαζομένων στην αγορά ενώ όταν

αυξάνεται ο χρόνος ανάπτυξης αυξάνεται η παραγωγή μέσα στο σπίτι.

Θέμα 3ο Σε πολλές προηγμένες χώρες με στόχο την προστασία της υγείας και της ασφάλειας του εργατικού δυναμικού ορίζει μεταξύ άλλων

προτύπων του χώρου εργασίας ένα ανώτατο όριο πιθανότητας στη διάρκεια εργασίας.

Ποια η επίπτωση των ρυθμίσεων αυτών στους μισθούς, στα κέρδη των επιχειρήσεων και στην ωφέλεια των εργαζομένων

“Φωνάζει ο κλέφτης...”

deos

Documents

Transcript of deos