ΕΛΠ 20 ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2005-2006

ΟΜΑΔΑ Α (α+β=2+3 μονάδες)

1α) Να εξηγήσετε σε κείμενο 100-150 λέξεων (περίπου 12 γραμμών)

τι ήταν οι λατρευτικές ενώσεις και να αναφέρετε τρεις τέτοιες

ενώσεις περιγράφοντας συνοπτικά το αντικείμενο της ενασχόλησής

τους.

1β) «Για τα δημόσια αξιώματα προτιμώνται εκείνοι που είναι ικανοί

και άξιοι και όχι εκείνοι που ανήκουν σε μία ορισμένη τάξη. Αν

κάποιος τύχει να μην έχει κοινωνική θέση ή να είναι φτωχός, δεν

εμποδίζεται για το λόγο αυτό να υπηρετήσει την πολιτεία, εφόσον

έχει κάτι αξιόλογο να προσφέρει (Θουκυδίδης, Ιστοριών 2, 31, 1)

Σύμφωνα με το παραπάνω κείμενο να δώσετε σχολιασμένες

απαντήσεις σε κείμενο 200-250 λέξεων (περίπου είκοσι γραμμών)

στα ακόλουθα ερωτήματα:

• Ποια είναι η πόλη στο πολίτευμα της οποίας αναφέρεται ο

Θουκυδίδης;

• Ποια είναι τα κυριότερα δημόσια αξιώματα της πόλης αυτής; Να

τα ονομάσετε και να περιγράψετε συνοπτικά τα καθήκοντα καθενός

από αυτούς που τα αναλάμβαναν.

• Σε ποια, κατά τη γνώμη σας, τάξη ανήκε αυτός που τύχαινε «να

μην έχει κοινωνική θέση» ή «να είναι φτωχός»; Ποιος ήταν ο

πολιτικός με τις μεταρρυθμίσεις του οποίου απέκτησαν πρόσβαση

«αυτοί που δεν είχαν κοινωνική θέση και αυτοί που ήταν φτωχοί»

στα δημόσια αξιώματα και πότε περίπου συνέβη αυτό;

2α) Να εξηγήσετε σε κείμενο 100-150 λέξεων (περίπου 12 γραμμών)

τι εννοούμε όταν λέμε ότι η αρχαία ελληνική θρησκεία ήταν

«τελετουργική». Να ονομάσετε την κυριότερη λειτουργία της

αρχαίας ελληνικής θρησκείας και να εξηγήσετε σε τισυνίσταται

αυτή η τελετουργία.

2β) «Πάντως η αρχή των εφόρων στηρίζει το πολίτευμα, γιατί ο

λαός μένει ικανοποιημένος επειδή συμμετέχει στη μέγιστη εξουσία»

(Αριστοτέλης, Πολιτικά, 2,

1270b 17-19).

Σύμφωνα με το παραπάνω κείμενο να απαντήσετε εκφράζοντας την

άποψή σας σε κείμενο 200-250 λέξεων (περίπου είκοσι πέντε

γραμμών) στα ακόλουθα ερωτήματα:

• Ποια είναι η πόλη στο πολίτευμα της οποίας αναφέρεται ο

Αριστοτέλης;

• Γιατί η αρχή των εφόρων στηρίζει το πολίτευμα;

• Με ποιο τρόπο ο λαός συμμετέχει στη μέγιστη εξουσία;

ΟΜΑΔΑ Β (α+β=1+3 μονάδες)

1α) Να αναφέρετε τις κατηγορίες της «άρχουσας τάξης» των

Βυζαντινών. Τι δηλώνει ο όρος «κοινωνική κινητικότητα»;

1β) «Κάθε άνθρωπος οφείλει να υποτάσσεται στις ανώτερές του

αρχές. Γιατί δεν υπάρχει εξουσία που να μην προέρχεται από τον

Θεό: οι υπάρχουσες εξουσίες έχουν τεθεί όλες από τον Θεό» (Προς

Ρωμαίους, 13.1)

Να σχολιάσετε το παραπάνω κείμενο του Αποστόλου Παύλου σε

κείμενο 200 λέξεων (περίπου 20 γραμμών) σε σχέση με την

προέλευση της αυτοκρατορικής εξουσίας στο Βυζάντιο και την

μεταβολή του «αυτοκράτορα-Θεού» σε «αυτοκράτορα ελέω Θεού».

2α) Να αναφέρετε τέσσερα μέσα προβολής του αυτοκρατορικού

ιδεώδους: δύο μέσω εικόνας και δύο μέσω τελετουργίας.

2β) «Είμαι βέβαιος ότι δεν θα διαψεύσετε την ελπίδα που εναπέθεσα

πάνω σας…Και για να μάθετε πόσο μεριμνώ και φροντίζω για την

σωτηρία σας, ιδού που σας στέλνω αγιασμένο νερό [και] σύμβολα

των παθών του Χριστού [ακολουθεί μακρύς κατάλογος λειψάνων]…

Ραντισμένο επάνω σας, αυτό το νερό θα σας εξασφαλίσει τη δύναμη

με τη θεϊκή μεσολάβηση…» (Από ομιλία του Κωνσταντίνου Ζ΄ προς

τον στρατό της Ανατολής, πριν από μάχη με Άραβες)

Σύμφωνα με το παραπάνω κείμενο να απαντήσετε σε κείμενο 200

λέξεων (περίπου20 γραμμών) στα ακόλουθα ερωτήματα:

• Ποιο βασικό στοιχείο της πνευματικής ιδιοσυγκρασίας των

Βυζαντινών υποδηλώνει

η αποστολή αγιασμένου νερού και ιερών λειψάνων;

• Τι γνωρίζετε για τη δράση του προσώπου στο οποίο ανάγεται η

λατρεία των

λειψάνων συνδεδεμένων με τα πάθη του Χριστού;

• Ποιος αυτοκράτορας φροντίζει για πρώτη φορά για τον

εκκλησιασμό των

χριστιανών στρατιωτών του; Αναφέρατε ένα υποχρεωτικό και δύο

προαιρετικά

θρησκευτικά καθήκοντα των βυζαντινών στρατιωτών.

ΟΜΑΔΑ Γ (1 μονάδα)

1) Ποια ήταν η σχέση των ζιμμί με τους μουσουλμάνους υπηκόους

της οθωμανικής

αυτοκρατορίας;

2)Ποια εδέσματα καταγράφουν γενικότερα οι ξένοι περιηγητές από

τα γεύματά τους

στα σπίτι ευπόρων Ελλήνων; Ποιο από αυτά που σερβίρονταν ως

λαχανικά

αντιλαμβάνονται ότι απουσιάζει