ΕΛΠ20 - ELP20, ταξεις - οργανα Αθήνας, τάξεις Σπάρτης

25

Click here to load reader

description

ΕΛΠ20 - ELP20 Οι κοινωνικές ομάδες της αρχαίας ελληνικής πόλης κράτους, τα πολιτειακά όργανα της Αθήνας, οι κοινωνικές τάξεις της Σπάρτης

Transcript of ΕΛΠ20 - ELP20, ταξεις - οργανα Αθήνας, τάξεις Σπάρτης

Page 1: ΕΛΠ20 - ELP20, ταξεις - οργανα  Αθήνας, τάξεις Σπάρτης

Οι μέτοικοι

1. Στις περισσότερες ελληνικές πόλεις μέτοικοι ονομάζονται οι ξένοι που ήταν

εγκατεστημένοι στην πόλη και καταγόταν από άλλες πόλεις.

2. Είχαν κοινά με τους πολίτες τα περισσότερα δικαιώματα και υποχρεώσεις.

3. Όπως και οι πολίτες ήταν γραμμένοι στα μητρώα ενός δήμου, σε ξεχωριστό

κατάλογο και μπορούσαν ναν ασκήσουν κάποια δημόσια λειτουργήματα:

κήρυκας, δημόσιος γιατρός.

4. Είχαν το δικαίωμα να αποκτούν κινητή περιουσία και δούλους, όχι όμως ακίνητη

περιουσία, εκτός αν τους είχε απονεμηθεί το δικαίωμα αυτό (Έγκτησις).

5. Οι μέτοικοι δεν είχαν κανένα πολιτικό δικαίωμα, δεν ψήφιζαν και δεν εκλέγονταν,

οπότε δεν καταλάμβαναν κανένα δημόσιο αξίωμα. Ελάχιστοι απέκτησαν πολιτικά

δικαιώματα για προσφορά εξεχουσών οικονομικών και πολιτικών υπηρεσιών

προς την πόλη.

6. Όφειλαν να έχουν ως προστάτη έναν πολίτη, ο οποίος τους αντιπροσώπευε στην

επικοινωνία τους με τις αρχές.

7. Κύρια οικονομική υποχρέωση ήταν το μετοίκιο, ένας κατά κεφαλήν φόρος, το

οποίο πλήρωναν γυναίκες και άντρες.

8. Είχαν δικαίωμα συμμετοχής στις λειτουργίες, εκτός από την τριηραρχία.

9. Στο στρατό συμμετείχαν ως οπλίτες και στο στόλο ως ερέτες, αλλά όχι στο

ιππικό.

10. Η συμμετοχή στις θρησκευτικές τελετές ήταν μάλλον περιορισμένη. Ίσως γιατί οι

θρησκευτικές τελετές ήταν συνδεδεμένες με την ιδιότητα του πολίτη και

αφετέρου γιατί παρέμεναν πιστοί στην λατρεία του δικού τους θεού.

11. Σημαντική η συνεισφορά τους στην πόλη, ιδιαίτερα η εμπορική. Συμμετείχαν

ενεργά στην οικονομική ζωή, προσφέροντας τις ευεργεσίες τους στο λαό.

12. Μάχιμοι μέτοικοι στην Αθήνα πριν τον Π.Π. σύμφωνα με το Θουκυδίδη: 10-15

χιλ, 25-30 χιλ. μαζί με τις οικογένειες τους. Βοιωτία: 5-10 χιλ. συνολικά.

1

Page 2: ΕΛΠ20 - ELP20, ταξεις - οργανα  Αθήνας, τάξεις Σπάρτης

Οι δούλοι

1. Θεσμός γνωστός από τον Όμηρο. Η μεγαλύτερη πληθυσμιακή τάξη των πόλεων,

η οποία εξαπλώθηκε σε μεγάλο βαθμό τον 5ο αιώνα π.Χ. εξαιτίας:

1. της ανάπτυξης του εμπορίου και της βιομηχανίας,

2. της ανόδου του βιοτικού επιπέδου των πολιτών,

3. την αυξανόμενη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά,

4. της περιφρόνησης από πολλούς πολίτες της χειρωνακτικής εργασίας

5. και τέλος λόγω της τιμής αγορά τους που ήταν προσιτή.

2. Ήταν «έμψυχο κτήμα», αντικείμενο ιδιοκτησίας και απαραίτητο μέρος ενός

ολοκληρωμένου σπιτιού. Ο κύριος του είχε πάνω του απόλυτα δικαιώματα.

3. Ο κύριος του ήταν υποχρεωμένος να μην ασκεί βία επάνω του, αν και είχε

απόλυτα δικαιώματα. Μπορούσε να τον ανταμείψει ή να τον τιμωρήσει.

4. Δεν είχε νομική υπόσταση, μπορούσε να τον εκμισθώσει σε τρίτον, ή να του

στερήσει την οικογένεια του, που δεν ήταν αναγνωρισμένη νομικά.

5. Κατηγορίες δούλων :

1. Οικιακοί δούλοι: βοηθούν στο σπίτι, στα χωράφια ή στο εργαστήριο. Η

συντήρηση τους βάρυνε τον κύριο τους.

2. Οι χωρίς οικούντες: διαμένουν χωριστά από τον κύριο τους, έχουν σχετική

ανεξαρτησία στον οικονομικό τομέα, αφού τους επιτρεπόταν να έχουν δική

τους εργασία. Από τα έσοδα τους πλήρωναν μια πάγια πρόσοδο στον κύριό

τους και τα άλλα τα κράταγαν.

3. Οι δημόσιοι δούλοι: ως αστυνομικοί, κλητήρες, γραμματείς, οδοκαθαριστές

και συχνά αμείβονταν για τις υπηρεσίες τους.

4. Τα ανδράποδα μισθοφορούντα: η πιο υποβαθμισμένη κατηγορία δούλων.

Οι κύριοι τους τους εκμίσθωναν έναντι αμοιβής ως κωπηλάτες ή στα

μεταλλεία. Οι κύριοι τους εισέπρατταν την αμοιβή, ενώ ο εργοδότης

αναλάμβανε τη διατροφή τους.

Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούσαν να κερδίσουν την ελευθερία τους:

1. Με τις οικονομίες τους

2. Απελευθέρωση για αξιέπαινη συμπεριφορά, ως πράξη γενναιοδωρίας από τον

κύριό τους. Απελευθέρωση από την πόλη, λόγω προσφοράς εξαιρετικών προς

αυτήν υπηρεσιών

5ο αι: γύρω στις 100 χιλ. στην Αθήνα και κάτι ανάλογο και αλλού. Η καταγωγή τους

ήταν κυρίως από την Θράκη, Φρυγία, Σκυθία, Συρία και Αρμενία.

2

Page 3: ΕΛΠ20 - ELP20, ταξεις - οργανα  Αθήνας, τάξεις Σπάρτης

Σπαρτιάτες: οι ελεύθεροι πολίτες.

Ερωτήσεις: 6 η -39 η . σελ, 39, 47, 76, 177-178.

1. Δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι, καθόριζαν τις τύχες της πόλης.

2. Θεωρητικά όλοι ίσοι μεταξύ τους – όμοιοι, λόγω της στρατιωτικής οργάνωσης

1) Στην πράξη αυτό ίσχυε μόνο στην αρχή, όταν εγκαθιδρύθηκε το σύστημα.

2) Μετά: υπάρχουν όμοιοι που απολαμβάνουν περισσότερα οικονομικά,

κοινωνικά και κοινωνικά προνόμια από τους άλλους: βασιλείς, μέλη βασιλικών

οικογενειών, μέλη γερουσίας και οι οικογένειες τους, το σώμα των ιππέων, οι

πλουσιότεροι.

3. Κοινή αγωγή, ώστε να τους εμφυσήσει υπακοή, ανδρεία, πειθαρχία και

επαγγελματική στρατιωτική ικανότητα.

4. Απείχαν από κάθε οικονομική και επαγγελματική δραστηριότητα, ήταν

αποκλειστικά στρατιώτες

5. Οικονομική ασφάλεια και πλήρη ελευθερία από οικονομικές φροντίδες. Όλες

οι παραγωγικές και βοηθητικές εργασίες από τους υποτελείς περίοικους και

είλωτες.

1) Θεωρητικά η κατοχή κλήρου για τη συντήρηση του ίδιου και της οικογένειας

του, χωρίς οικονομικές έγνοιες. Από δω πηγάζουν οι απόψεις για απουσία

πλούτου και νομίσματος στη Σπάρτη.

2) Η έλλειψη σχετικών διατάξεων για απαγόρευση ή τιμωρία, όσων δε

συμμορφώνονταν μας δίνουν ελάχιστα στοιχεία.

3) Πρακτικά η απόκτηση πλούτου από τα σημαντικότερα ενδιαφέροντα ενός

Σπαρτιάτη, ώστε να εξασφαλιστεί η παραμονή του ίδιου και της οικογένειας

του στην τάξη των ομοίων.

4) Τους απασχολούσαν δραστηριότητες οικονομικού ενδιαφέροντος:

1. Συχνές αναφορές σε πλούσιους Σπαρτιάτες

2. Επικρίσεις, στις κλασικές πηγές, για πλουτισμό, χρηματισμό και

φιλοχρηματία.

5) Απαγόρευση νομίσματος: δεν ήταν γνωστή στους αρχαίους πριν το 404

π.Χ. αντίθετα τους θεωρούσαν φιλοχρήματους.

6) Τι συνέβαινε πραγματικά:

1. Άλλοι ζούσαν με οβολούς

2. Άλλοι σε μια κοινωνία με νόμισμα, χρησιμοποιώντας νομίσματα άλλων

3

Page 4: ΕΛΠ20 - ELP20, ταξεις - οργανα  Αθήνας, τάξεις Σπάρτης

πόλεων.

3. Κοπή σπαρτιατικού νομίσματος από αρχές 3ου αι.

4. Μετά την αποτυχημένη προσπάθεια του Λύσανδρου (τέλη 5ου) να κόψει

νόμισμα, οι μεγάλοι ιδιοκτήτες της γης (όμοιοι) έπλασαν το μύθο του

σιδερένιου νομίσματος.

5. Στην πραγματικότητα για να ελέγχουν τις σχέσεις τους με τις άλλες

πόλεις, που ήταν πολλές μετά το τέλος του Π.Π.

6. Η ζωή τους λιτή, δημόσια, σε μια αποκλειστικά ανδρική κοινότητα, στηριζόταν

στην ομοιομορφία και στον αντιατομικισμό, όλα κοινά.

7. Θεωρητική ισότητα στο καθεστώς ιδιοκτησίας της γης, που καθορίζει τη

νομική και πολιτική τους θέση.

1) Ίσοι κλήροι: Πλάτωνας, # ο αριθμός θα έπρεπε να μείνει αμετάβλητος.

Αναφορές για μείωση του αριθμού τους. Πολύβιος: προσθέτει ότι οι κλήροι

ανήκουν στο κράτος. # Κλασικές πηγές αναφέρουν ότι κάθε όμοιος κυρίαρχος

του κλήρου του. Από τα τέλη του 5ου τον μεταβιβάζει όπου επιθυμεί.

2) Κλήρους με ίσο εισόδημα: Πλούταρχος, δύσκολο καθώς δεν τους

εκμεταλλεύονταν όλοι με τον ίδιο τρόπο. Αναφορές για πλούσιους Σπαρτιάτες.

8. Συμμετείχαν μετά τα 30 στην Απέλλα (θεωρητικά από τα 20) και μετά τα 60

στη γερουσία.

9. Η πολιτική ζωή ήταν υποβαθμισμένη και η ελευθερία έκφρασης και ουσιαστικής

συμμετοχής περιορισμένη.

10. Στρατιώτες πλήρους απασχόλησης υπό τους βασιλείς, που ασκούσαν την εξουσία

με γερουσία και εφόρους. Οι Όμοιοι απλά επικύρωναν τις αποφάσεις των 3

οργάνων. Μη ρεαλιστική η αντίθεση τους στους ανωτέρους τους.

διαπαιδαγωγημένη στην υπακοή σε στρατιωτικά οργανωμένη κοινωνία.

11. Σε ποιο τμήμα της Λακωνικής κατοικούσαν:

1) Στο α’ μισό του 8ου γεννιέται από τη συνένωση 5 κωμών – Κυνοσούρα,

Αμύκλες, Λίμνες, Μεσόα και Πιτάνη.

2) Τον 8ο αι. τα όρια της πόλης επεκτείνονται εντός και εκτός Λακωνίας.

3) Για να λύσουν το πρόβλημα της «στενοχωρίας» δεν καταφεύγουν στον

αποικισμό αλλά στρέφονται εναντίον της Μεσσηνίας, την οποία προσαρτούν.

4) Χωρίζουν την εύφορη κοιλάδα στα δύο. Διαιρούν τους κλήρους μεταξύ των

Σπαρτιατών «πολιτική χώρα», και των περιοίκων «περιοικία χώρα».

4

Page 5: ΕΛΠ20 - ELP20, ταξεις - οργανα  Αθήνας, τάξεις Σπάρτης

Περίοικοι

Ερώτηση 6βη σελ. 37-38, 185, 186,

1. Η λέξη δεν υποδηλώνει τον υποτελή αλλά αυτόν που ζει στην περιφέρεια.

2. Ισοκράτης: Δωριείς, που σε ένοπλες συγκρούσεις, νίκησαν οι ευγενείς, και ο

λαός εκτοπίστηκε στην περιφέρεια. Ισότιμοι ως οπλίτες, αυτόνομοι ως δήμοι.

3. Έφορος: Αχαιοί που έγιναν περίοικοι μετά την κατάληψη της Λακωνίας.

Αποδέχτηκαν με ευκολία το φόρο υποτέλειας, ενώ οι Είλωτες αντιστάθηκαν.

4. Δημιουργία περιοικίδων πόλεων (θεωρία): ομοσπονδία «φυλών» στη Λακωνία,

οι οποίες σταδιακά μετασχηματίστηκαν σε πόλεις. Η Σπάρτη λόγω της πολεμικής

ικανότητας και της πολιτειακής εξέλιξης, απέκτησε την πρωτοκαθεδρία. Οι άλλες

διατήρησαν την αυτονομία τους αλλά σταδιακά έχασαν τη θέση του ελεύθερου

και ισότιμου συμμάχου και πρωτοβουλία στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής.

5. Οι κάτοικοι που κατοικούσαν στις γύρω από τις τέσσερις κώμες στις οποίες είχαν

εγκατασταθεί οι Σπαρτιάτες. Όταν κατέλαβαν τη γη τους οι Σπαρτιάτες, δεν τη

μοιράστηκαν αλλά την άφησαν σ’ αυτούς για να την καλλιεργούν.

6. Ήταν σπαρτιατικά εδάφη και οι περίοικοι Λακεδαιμόνιοι.

7. Δεν εκδήλωσαν ποτέ εχθρικές διαθέσεις προς τους ομοίους, αλλά συνυπήρχαν

αρμονικά μαζί τους.. Συμμετείχαν και στην κατανομή της λακωνικής γης–30 χιλ.

κλήροι λέει ο Πλούταρχος.

8. Δεν συμμετείχαν στην πολιτική ζωή. Υπηρετούσαν όμως στον στρατό, ακόμη

και ως αξιωματικοί λόγω της λειψανδρίας. Ισότιμα μέλη στις πολεμικές

επιχειρήσεις.

9. Ζούσαν ως αγρότες, έμποροι και τεχνίτες. Η εξάρτηση από τη Σπάρτη δεν τους

επέτρεψε να αναπτύξουν μεγάλη οικονομική δραστηριότητα.

10. Απολάμβαναν οικονομική και κάποιας μορφής αυτοδιοικητική αυτονομία.

Διατηρούσαν αυτόνομες κοινότητες, με δική τους οικονομία και τοπικό δίκαιο, αν

και βρίσκονταν πάντα κάτω από τον έλεγχο των Σπαρτιατών.

11. Χρησιμοποιήθηκαν από τους Σπαρτιάτες ως όργανο για να κυριαρχήσουν στην

ευρύτερη περιοχή.

12. Η γη τους λειτουργούσε ως πρόχωμα για τους εχθρούς.

13. Χωρίς τη στρατιωτική και οικονομική ενοποίηση με τους περιοίκους η μικρή

πληθυσμιακά Σπάρτη δε θα μπορούσε να αναδειχθεί σε ηγετική δύναμη.

5

Page 6: ΕΛΠ20 - ELP20, ταξεις - οργανα  Αθήνας, τάξεις Σπάρτης

Είλωτες

1. Αρχαίοι: οι είλωτες της Λακωνίας, οι παλιοί κάτοικοι της Σπάρτης, που είχαν

υποδουλωθεί στους Σπαρτιάτες. Μετά την υποδούλωση οι Σπαρτιάτες

κατέσχεσαν και μοίρασαν την γη τους και τους υποχρέωσαν να την καλλιεργούν

για εκείνους.

2. Μεσσηνιακοί: οι είλωτες της Μεσσηνίας, κάτοικοι της Μεσσηνίας που

υποδουλώθηκαν μετά το δεύτερο Μεσσηνιακό πόλεμο, 640-620 π.Χ

3. Οι διαφορές τους από τους δούλους:

1) Δεν αποτελούν ιδιωτική περιουσία των ομοίων αλλά κοινό περιουσιακό

στοιχείο της πόλης. Δεν είναι εκτεθειμένοι στην κακή συμπεριφορά του

κυρίους τους. η πόλη τιμωρεί, επιβραβεύει και ελευθερώνει.

2) Πληροφορίες για πλούσιους είλωτες που εξαγόρασαν την ελευθερία τους.

3) Δημόσιοι δούλοι χωρίς πολιτικά και αστικά δικαιώματα

4) Αναπαράγονται φυσιολογικά, έχουν δική τους οικογένεια. Κατ’ άλλα η νομική

τους θέση δε διαφέρει από εκείνη των δούλων σε άλλες πόλεις.

5) Είναι προσκολλημένοι στη γη που καλλιεργούν. Δίνουν ένα μέρος της

παραγωγής στον κάτοχο του κλήρου και κρατούν το υπόλοιπο

6) Έχουν ομοιογένεια και ομιλούν την ίδια γλώσσα.

7) Οι υπόλοιποι Έλληνες τους αντιμετωπίζουν ως ελεύθερους.

8) Κοινωνικό καθεστώς: μεταξύ ελεύθερου και δούλου.

9) Υπηρετούν στο στρατό ως βοηθητικοί/συνοδοί των οπλιτών, 1/7 κατά το

Θουκυδίδη. Από το τελευταίο τέταρτο του 5. αι. π.Χ, και κατά τη διάρκεια του

Πελοποννησιακού πολέμου, ως κανονικοί οπλίτες και κωπηλάτες. Ο αριθμός

τους ήταν γύρω στις 9.000.

10) Η σχέση τους με τους Σπαρτιάτες είναι εχθρική, ιδιαίτερα των Μεσσηνιακών.

11) Κρυπτεία: ο Αριστοτέλης έλεγε ότι κάθε χρόνο οι Έφοροι κήρυτταν τον

πόλεμο στους Είλωτες. Μάλλον μετά τη μάχη στα Λεύκτρα 371 π.Χ. και την

απώλεια της Μεσσηνίας. Υπενθύμιση στους Μεσσήνιους ότι η γη τους ανήκει

και στους ομοίους για να μην παραιτηθούν ποτέ από τις διεκδικήσεις τους.

12) Υπερβολή: ο φόβος των Ομοίων για το μίσος των ειλώτων, στο οποίο

στηρίχτηκε το σπαρτιατικό πολίτευμα. Σε καμία πόλη το πολίτευμα δε

στηρίχθηκε στη σχέση πολιτών-δούλων. Είλωτες στο πλευρό των Σπαρτιατών

σε δυσκολίες.

6

Page 7: ΕΛΠ20 - ELP20, ταξεις - οργανα  Αθήνας, τάξεις Σπάρτης

Η Εκκλησία του Δήμου

1. Στην πλήρη μορφή της δημοκρατίας στην Αθήνα η Εκκλησία του Δήμου ήταν το

απόλυτα κυρίαρχο όργανό της.

2. Συμμετείχαν οι ενεργοί πολίτες που είχαν συμπληρώσει τα 20 χρόνια τους.

3. Η συμμετοχή δεν ήταν υποχρεωτική. Κατά το 4ο αιώνα ενθαρρύνθηκε με την

καταβολή αμοιβής (εκκλησιαστικός μισθός), αρχικά ένας οβολός ανά

συνεδρίαση και μετά τρεις.

4. Συνερχόταν τέσσερις φορές σε κάθε πρυτανεία, δηλαδή 40 φορές το χρόνο. Η

πρυτανεία διαρκούσε 40 ημέρες.

5. Τόπος συνεδριάσεων ήταν η Πνύκα, στα ΝΔ της Ακρόπολης, στην οποία

χωρούσαν περίπου 6.000 άνθρωποι, ενώ τον 4ο αιώνα περισσότεροι.

6. Οι συνεδριάσεις άρχιζαν με την ανατολή του ήλιου και τελείωναν το μεσημέρι.

7. Οι περισσότερες αποφάσεις λαμβάνονταν με πλειοψηφία, με ανάταση του χεριού

(χειροτονία), για πολύ σοβαρά μέτρα (οστρακισμός) η ψηφοφορία ήταν μυστική

ψηφοφορία. Για σημαντικές αποφάσεις απαιτούνταν απαρτία που ισοδυναμούσε

με 6.000 ψήφους.

8. Οι αποφάσεις της Εκκλησίας του Δήμου ονομάζονταν ψηφίσματα, τα οποία

χαράσσονταν, μετά το τέλος της ψηφοφορίας, σε μία στήλη, η οποία εκτίθετο σε

κοινή θέα.

9. Την ημερήσια διάταξη της Εκκλησίας του Δήμου καθόριζε η Βουλή των 500,

ενώ για τη σύγκληση και τη διεξαγωγή της αρμόδιοι ήταν οι 50 πρυτάνεις, οι

οποίοι ήταν μέλη της ίδια φυλής. Πρόεδρος της Συνέλευσης ο επιστάτης των

Πρυτάνεων.

10. Αρμοδιότητες :

1. Εξέλεγε τους άρχοντες

2. Είχε πλήρη εξουσία σε όλα τα νομοθετικά και διοικητικά θέματα καθώς και

στα θέματα εξωτερικής πολιτικής.

1) Στα πλαίσια αυτά: αποφάσιζε για πόλεμο ή ειρήνη, σύναψη συμμαχιών ή

διπλωματικών σχέσεων,

2) επιβολή έκτακτης φορολογίας σε περιόδους πολέμου,

3) επίβλεψη της οικονομικής οργάνωσης της πόλης

4) εκτέλεση δημόσιων έργων,

5) απονομή ή στέρηση της ιδιότητας του πολίτη

7

Page 8: ΕΛΠ20 - ELP20, ταξεις - οργανα  Αθήνας, τάξεις Σπάρτης

6) και για πολλά άλλα δευτερευούσης φύσης διοικητικά θέματα.

11. Ρόλος : ήταν το κυρίαρχο πολιτειακό όργανο της κλασικής Αθήνας. Σ’ αυτήν

διαμορφωνόταν ουσιαστικά η αθηναϊκή πολιτική και δεν επικυρωνόταν απλά απ’

αυτήν. Αυτή ασκούσε την ουσιαστική διακυβέρνηση και αποφάσιζε για τις

πολιτειακές κατευθύνσεις. Αυτή έπαιρνε την τελική απόφαση σε κάθε

προβούλευμα - συνεπώς ήταν η κυρίαρχη πηγή των αποφάσεων αφού ενεργούσε

όπως έκριναν καλό τα μέλη της για το συμφέρον της πόλης.

12. Δε συζητούσε καμία πρόταση, εάν προηγουμένως δεν την είχε επεξεργαστεί η

Βουλή των 500. Οι προτάσεις της Βουλής των 500 ονομάζονται προβουλεύματα.

13. Κάθε πολίτης είχε δυνατότητα να προτείνει στην Εκκλησία του Δήμου αλλαγές

σε κάθε προβούλευμα ή να αρνηθεί την ψήφισή του.

14. Το προβούλευμα λειτούργησε ως ασφαλιστική δικλίδα που απέβλεπε στον

έλεγχο της παντοδυναμίας της Εκκλησίας του Δήμου και την αποφυγή

αυθαιρεσιών.

15. Γραφή παρανόμων: οι αποφάσεις της Εκκλησίας δεν μπορούσαν να

συγκρούονται με τους υπάρχοντες γραπτούς και άγραφους νόμους. Κάθε πολίτης

μπορούσε να καταθέσει αγωγή, σε περίπτωση που θεωρούσε ότι ένα ψήφισμα της

εκκλησίας του δήμου παρέβαινε την ισχύουσα νομοθεσία. Η αγωγή αυτή

ονομαζόταν γραφή παρανόμων και εκδικαζόταν από την Ηλιαία. Σε περίπτωση

που το ψήφισμα δεν ήταν παράνομο ο πολίτης τιμωρούνταν.

Έναρξη συνέλευσης Εκκλησίας του Δήμου:

1. Ο πρόεδρος της Συνέλευσης έκανε θυσία

2. Διαβαζόταν το προβούλευμα

3. Ψηφοφορία αν θα εγκριθεί με ή χωρίς συζήτηση

4. Στη συζήτηση κάθε Αθηναίος πολίτης μπορούσε να πάρει το λόγο

5. 4ος αι. π.Χ. η συζήτηση ανοιχτή χωρίς να προϋποθέτει προηγούμενη ψηφοφορία.

Ίσως πρόκειται για μείωση των εξουσιών της Βουλής των 500, ως απόρροια της

εξέλιξης των δημοκρατικών θεσμών του 4ου αι. π.Χ.

6. Κάθε Αθηναίος μπορούσε να καταθέσει πρόταση στη Βουλή. Αν η πρόταση

γινόταν δεκτή, περνούσε από τη Βουλή των 500, και στη συνέχεια το

προβούλευμα από τη Συνέλευση. Στο ψήφισμα αναγραφόταν το όνομα του.

7. Το ίδιο και όταν πρότεινα τροποποίηση του προβουλεύματος.

8

Page 9: ΕΛΠ20 - ELP20, ταξεις - οργανα  Αθήνας, τάξεις Σπάρτης

8. Επενέβαινε και σε σοβαρές υποθέσεις, κυρίως σε θέματα ασφάλειας του κράτους.

9. Εισαγγελία: η πιο σοβαρή καταγγελία. Ξεκινούσαν οι διαδικασίες μετά από

καταγγελίες στην Εκκλησία και στη Βουλή για προδοσία ή άλλο σοβαρό αδίκημα.

Αν κρινόταν σοβαρή την έστελναν στη Βουλή, ώστε να συνταχθεί προβούλευμα

για να ψηφιστεί από τη Βουλή.

10. 4ος αι. π.Χ.: κατάχρηση της διαδικασίας της Εισαγγελίας, που καθιστούσε το λαό

υπέρτατο κριτή ακόμα και σε ιδιωτικές υποθέσεις. Ωστόσο τότε δεν αποφάσιζε

τελεσίδικα. Έστελνε την υπόθεση στα δικαστήρια αλλά ήταν καθοριστική η

πρώτη απόφαση.

11. 4ος αι.: υπερβολικές οι εξουσίες της. Η συνέλευση αφήνεται στα χέρια ρητόρων

που καθοδηγούσαν το δήμο, και στη συνέχεια τον κατηγορούσαν για τα μέτρα

που αποδεικνύονταν καταστροφικά.

9

Page 10: ΕΛΠ20 - ELP20, ταξεις - οργανα  Αθήνας, τάξεις Σπάρτης

Η Βουλή των 500

Όπως λειτούργησε μετά τις μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη αποτέλεσε τον δεύτερο

σημαντικότερο θεσμό διακυβέρνησης της Αθήνας. Κληρονόμησε πολλές από τις

αρμοδιότητες του Αρείου Πάγου.

1. Απαρτιζόταν από 500 μέλη, 50 από κάθε φυλή, ύστερα από πρόταση των δήμων

αναλογικά με τον πληθυσμό τους. η σειρά κατά την οποία διαδέχονταν οι φυλές,

γινόταν κι αυτή διά κλήρου. Η επιλογή γινόταν με κλήρωση μεταξύ αυτών που

είχαν θέσει υποψηφιότητα και η θητεία τους ήταν ετήσια.

2. Βουλευτές εκλέγονταν οι πολίτες που είχαν συμπληρώσει τα 30 τους χρόνια.

3. Κανένας πολίτης δεν μπορούσε να εκλεγεί βουλευτής πάνω από μία (τον 5ο αι.)

και δύο φορές (τον 4ο) στη διάρκεια της ζωής του

4. Καθένας μπορούσε να γίνει μέλος ανεξαρτήτως εισοδηματικής τάξης. Στην πράξη

κληρώνονταν οι σχετικά εύποροι (η μείωση του πολιτικού σώματος στις 2

ολιγαρχικές επαναστάσεις σε 5000 και σε 3000 δεν τους περιέλαβε ) που

μπορούσαν να αφιερώσουν ένα ή δύο χρόνια από τη ζωή τους στην υπηρεσία της.

5. Πρώτα γινόταν θυσία και μετά οι βουλευτές, πριν από την ανάληψη των

καθηκόντων τους, έδιναν όρκο

6. Προνόμια: απαλλαγή από στρατιωτικές υποχρεώσεις, τιμητική θέση στο θέατρο

και στις δημόσιες γιορτές και τελετές.

7. Για την άσκηση των καθηκόντων τους από τα μέσα του 5ου αι. εισέπρατταν μισθό

(βουλευτικός μισθός). Το 325 ανερχόταν σε πέντε οβολούς, το 5ο πολύ

χαμηλότερος.

8. Οι 50 βουλευτές της κάθε φυλής προέδρευαν στις συνεδριάσεις της Βουλής για

ένα δέκατο του χρόνου (36 ημέρες). Η περίοδος αυτή ονομαζόταν πρυτανεία και

οι προεδρεύοντες βουλευτές πρυτάνεις.

9. Οι πρυτάνεις: συγκαλούσαν την Εκκλησία και τη Βουλή, υποδείκνυαν την

ημερήσια διάταξη και τον τόπο συνεδρίας, δέχονταν τους ξένους πρέσβεις και

αγγελιοφόρους, παραλάμβαναν τα επίσημα έγγραφα ή επιστολές φρόντιζαν για

την απόδοση δανείων προς το κράτος και καλούσαν σε απολογία τους στρατηγούς

που δεν εκπλήρωναν το έργο που τους εμπιστεύτηκαν. Επειδή αναγκάζονταν να

φυλάσσουν την πόλη νύχτα και μέρα κοιμούνταν στη Θόλο, κτήριο δίπλα στο

Βουλευτήριο όπου διανυκτέρευαν οι πρυτάνεις Από τον 4ο αι μόνο ο επιστάτης

και το 1/3 των πρυτάνεων έμενε εκεί.

10

Page 11: ΕΛΠ20 - ELP20, ταξεις - οργανα  Αθήνας, τάξεις Σπάρτης

10. Κάθε μέρα ένας από τους 50 πρυτάνεις οριζόταν με κλήρωση πρόεδρος της

Βουλής και ονομαζόταν επιστάτης. Κανείς δεν επιτρεπόταν να εκλεγεί δύο

φορές. Ο επιστάτης κρατούσε τη σφραγίδα της πόλης και τα κλειδιά των ιερών,

του αρχείου και του θησαυροφυλακίου της πόλης.

11. Οι συνεδριάσεις γίνονταν στο Βουλευτήριο, κτίριο συνεδριάσεων στα δυτικά

της Αγοράς, και ήταν κατά κανόνα δημόσιες.

12. Λειτουργία :

1) Υποχρέωση παρουσίας είχαν όλοι οι πρυτάνεις, οι οποίοι ήταν επιφορτισμένοι

με τη σύγκλιση της Βουλής και της Εκκλησίας του Δήμου, καθώς και με τον

καταρτισμό των ημερήσιων διατάξεων των δύο οργάνων.

2) Δικαίωμα ομιλίας είχαν μόνο οι βουλευτές αλλά κάθε πολίτης μπορούσε να

ζητήσει ακρόαση από τους πρυτάνεις και να τους θέσει οποιοδήποτε θέμα.

3) Η Βουλή συνερχόταν σχεδόν καθημερινά με εξαίρεση τις γιορτές και τις αργίες

δηλαδή γύρω στις 270-280 φορές το χρόνο.

4) Η Ολομέλεια της Βουλής δεν ασχολούνταν με όλες τις υποθέσεις. Ειδικές της

επιτροπές ασχολούνταν με ιδιαίτερα ζητήματα.

13. Ο ρόλος της ήταν κυρίως εποπτικός και συντονιστικός.

14. Στις αρμοδιότητες συγκαταλέγονταν :

1. Η κυριότερη ήταν η προβουλευτική, η επεξεργασία κάθε πρότασης που θα

πήγαινε στην Εκκλησία για συζήτηση.

2. Ήταν όμως και το κύριο εκτελεστικό όργανο των αποφάσεων της Εκκλησίας

του Δήμου: επίβλεψη και ο συντονισμός των ψηφισμάτων της Εκκλησίας

3. Η εποπτεία της οργάνωσης του στρατού και κυρίως του ιππικού και του

στόλου

4. Η διαχείριση και ο έλεγχος των δημόσιων οικονομικών

5. Η υποδοχή των ξέων διπλωματικών αποστολών καθώς και η προεργασία και

σύνταξη των συμφωνιών και συνθηκών με τις άλλες πόλεις.

6. Τον 5ο αι. όριζε το ποσό που θα κατέβαλλαν οι σύμμαχοι. Τον 4ο αι. είχε στο

συνέδριο των συμμάχων τον ίδιο προβουλευτικό έλεγχο που είχε στην

Εκκλησία.

7. ι η εποπτεία και καθοδήγηση των υπαλλήλων της πόλης

8. Ο προγραμματισμός και η εκτέλεση των δημόσιων έργων της πόλης

15. Εκτός από βουλευτικό και εκτελεστικό σώμα ήταν και δικαστικό:

11

Page 12: ΕΛΠ20 - ELP20, ταξεις - οργανα  Αθήνας, τάξεις Σπάρτης

1. είχε δικαστικές αρμοδιότητες που κληρονόμησε από τον Άρειο πάγο, όπως ο

έλεγχος του απολογισμού των αρχόντων στο τέλος της θητείας τους

2. Η επιβολή προστίμων μέχρι του ποσού των πεντακοσίων δραχμών.

16. Τον 4ος αι. π.Χ.: μειώνονται οι εξουσίες της λόγω της παθητικής στάσης που

κράτησε, αν και φύλακας του πολιτεύματος, στις 2 ολιγαρχικές επαναστάσεις του

411 και 404. Μετατρέπεται σε «αίθουσα» απλής καταγραφής.

1) Δεν ετοιμάζει πλέον τα προβουλεύματα, αλλά τα συντάσσει εκ των υστέρων

στο πνεύμα αυτού που έκανε την πρόταση.

2) Πολλές περιπτώσεις τις παραπέμπει πια στο δικαστήριο

3) Γίνεται έφεση σε άλλο δικαστήριο ακόμα και από άρχοντες

4) Ο γραμματέας εκλέγεται πια από την Εκκλησία

5) Αλλάζει ο όρκος

Η Βουλή των 500 ήταν ένα όργανο με συμβουλευτικό, συντονιστικό και εποπτικό

ρόλο. Κατείχε κρίσιμη θέση στη λειτουργία της αθηναϊκής δημοκρατίας, διότι

ήταν το κυριότερο διοικητικό όργανο της πολιτείας, επέβλεπε την εκτέλεση των

αποφάσεων της Εκκλησίας του Δήμου, έλεγχε τους άρχοντες, διαχειριζόταν τα

δημόσια οικονομικά, επόπτευε την οργάνωση του στρατού και θεωρητικά με το

προβούλευμα είχε τη δυνατότητα επηρεασμού της διαδικασίας λήψης

αποφάσεων.

δημοψήφισμα για τη διεξαγωγή οστρακοφορίας, για την απομάκρυνση των

υποψήφιων τυράννων κατά τη συνέλευση της 6ης πρυτανείας γινόταν ψηφοφορία με

ανάταση των χεριών για να γίνει γνωστό αν ο λαός ήθελε εκείνη τη χρονιά

οστρακοφορία. Αν το αποτέλεσμα ήταν θετικό τότε κατά τη διάρκεια της 8ης

πρυτανείας ακολουθούσε μια δεύτερη ψηφοφορία κατά την οποία υποδεικνυόταν ο

πολίτης που θα καταδικαζόταν. Η απαρτία 6000 ήταν απαραίτητη ώστε το

αποτέλεσμα να έχει χαρακτήρα λαϊκής ετυμηγορίας και όχι «παραταξιακής» ψήφου.

Η ποινή που προβλεπόταν ήταν η ατιμία, δηλ. στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων

και εξορία για 10 χρόνια. Μετά τα 10 χρόνια ο ένοχος μπορούσε να επιστρέψει και να

επανακτήσει τα δικαιώματά του. Η περιουσία του έμενε άθικτη και μπορούσε να την

εκμεταλλεύεται.

12

Page 13: ΕΛΠ20 - ELP20, ταξεις - οργανα  Αθήνας, τάξεις Σπάρτης

Η Ηλιαία

Η απονομή της δικαιοσύνης ήταν υπόθεση του λαού με φορέα δικαστικής εξουσίας

τα δικαστήρια της Ηλιαίας. Θεσμός τον οποίο εισήγαγε ο Σόλων.

1. Απάρτιζαν από 6000 πολίτες. Εκλεγόταν με κλήρο από το σύνολο των πολιτών,

άνω των 30 ετών και είχαν πλήρη πολιτικά δικαιώματα. Από κάθε φυλή

εκλέγονταν με κλήρο 600 πολίτες. 10 τμήματα των 500 πολιτών. 1000

αναπληρωματικοί για κενές θέσεις Η θητεία τους διαρκούσε ένα χρόνο.

2. Ανάλογα με τη σοβαρότητα της υπόθεσης συνερχόταν περισσότερα του ενός

τμήματα για την εκδίκαση της υπόθεσης.

3. Η Ηλιαία συνερχόταν σπάνια σε ολομέλεια για να εκδικάσει μία υπόθεση, εκτός

αν ήταν ιδιαίτερα σοβαρή.

4. Συνερχόταν για εκδίκαση υποθέσεων 250 ημέρες τον χρόνο.

5. Οι δικαστές (Ηλιαστές) εισέπρατταν ημερήσια αμοιβή για κάθε ημέρα

παράστασής τους. Η αμοιβή καθιερώθηκε το 450 π.Χ. και ανερχόταν σε δύο

οβολούς την ημέρα, ηλιαστικός μισθός

6. Για να διασφαλιστεί η ανεπηρέαστη κρίση των δικαστών, την παραμονή της δίκης

αποφασιζόταν με κλήρωση σε ποιο τμήμα θα εκδικαστεί η κάθε υπόθεση. Οι

δίκες ολοκληρώνονταν την ίδια μέρα, σε μια συνεδρίαση, σε 2μισι ώρες περίπου.

7. Οι αποφάσεις λαμβάνονταν με απλή πλειοψηφία και μυστική ψηφοφορία

8. Η δικαστική αρμοδιότητα περιελάμβανε όλο το φάσμα της νομολογίας, από

αστικές έως πολιτικές δίκες, δημόσιες αγωγές για προδοσία, υπεξαίρεση

δημοσίου χρήματος και κάθε ψήφισμα της Εκκλησίας του Δήμου που έκρινε

κάποιος πολίτης ότι δεν ήταν νόμιμο.

9. Επέβαλλε πρόστιμα, εξορία ή ακόμη και την ποινή του θανάτου.

10. Οι αποφάσεις ήταν τελεσίδικα εκτελέσιμες και δεν υπήρχε δυνατότητα έφεσης.

11. Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην πολιτική σκηνή της Αθήνας επί δύο αιώνες.

Ο καθοριστικός ρόλος της Ηλιαίας στην πολιτική διαδικασία, την καθιστά

πραγματικό όργανο της πολιτικής ζωής και στοιχειοθετείται κυρίως από τέσσερις

αρμοδιότητές της :

1. Η γραφή των παρανόμων, προκειμένου να αναστείλει, να τροποποιήσει ή να

ανατρέχει αποφάσεις της Εκκλησίας του Δήμου.

2. Η δυνατότητα να δικάζει πολιτικούς. Η καταδίκη τους μπορούσε να αποβεί

13

Page 14: ΕΛΠ20 - ELP20, ταξεις - οργανα  Αθήνας, τάξεις Σπάρτης

ολέθρια για την πολιτική τους καριέρα, ενώ η αθώωσή τους μπορούσε να τους

αναδείξει πολιτικά.

3. Η εκδίκαση υποθέσεων παραπεμπόμενων αρχόντων για κατάχρηση δημόσιου

χρήματος, απιστία, δωροληψία κ.α.

4. Ο ρόλος της στη νομοθετική διαδικασία. Οι νέοι νόμοι ή οι τροποποιήσεις τους

συντάσσονταν και διαμορφώνονταν, μετά τη συζήτησή τους στην Εκκλησία του

Δήμου, από δικαστές της Ηλιαίας που εκλέγονταν με κλήρο.

Όλες οι παραπάνω αρμοδιότητες προσέδιδαν στους δικαστές της Ηλιαίας μια

αίσθηση ισχύος και κύρους.

Διαδικασία της Ηλιαίας

1. Το αθηναϊκό δίκαιο διαχωρίζει ιδιωτικές («δίκες») από τις δημόσιες («γραφές»).

2. Πολλές «δίκες» σε μια μέρα, αλλά μόνο μία «γραφή»

3. Οι διάδικοι ορκίζονταν και έπαιρναν εναλλάξ το λόγο. Συχνά κατέφευγαν στους

λογογράφους.

4. Η διάρκεια της αγόρευσης μετριόταν με την κλεψύδρα

5. Στο τέλος της συζήτησης οι δικαστές, αμέτοχοι μέχρι εκείνοι την ώρα,

αποφάσιζαν με απλή ψηφοφορία «υπέρ» ή «κατά» της κατηγορίας.

6. Τον 5ο αι.: έριχναν από ένα πετραδάκι μέσα σε δυο κάλπες, πάνω στο τραπέζι,

μπροστά στον πρόεδρο, το γραμματέα και τον κήρυκα που φώναζε τα ονόματα τα

ονόματα και ανακοίνωνε τα αποτελέσματα

7. Τον 4ο αι.: κάθε δικαστής έπαιρνε δυο «χάλκινα» νομίσματα, ένα τρύπιο για την

καταδίκη κι ένα γεμάτο για την αθώωση. Έριχνε σε χάλκινο αμφορέα την άποψη

του και σε χάλκινο το άλλο. Τότε έπαιρνε και τους 3 οβολούς του.

8. Όρκος: να σέβονται τους νόμους και το πολίτευμα, να μην αποφασίσουν αντίθετα

από το νόμο, σε καταργήσεις χρεών, μοίρασμα γης, επαναπατρισμό εξορίστων και

άδικη εξορία.

9. 4ος αι.: η δικαιοσύνη στα χέρια φτωχών, ανέργων και διεφθαρμένων. Η αμοιβή

προερχόταν από την πώληση των δημευμένων περιουσιών, κατηγορούνταν ότι

καταδίωκαν τους πλούσιους. Αλλά και οι πλούσιοι τους εξαγόραζαν ενώ διάσημοι

πολιτικοί και στρατηγοί κατέθεταν υπέρ φίλων τους επιχειρώντας να

προκαταλάβουν την εύνοια των δικαστών.

14

Page 15: ΕΛΠ20 - ELP20, ταξεις - οργανα  Αθήνας, τάξεις Σπάρτης

Τα δημόσια αξιώματα

Η κλασσική Αθήνα δε διέθετε μόνιμο, δημοσιοϋπαλληλικό μηχανισμό.

1. Τα δημόσια αξιώματα τα καταλάμβαναν πολίτες άνω των 30 ετών που

εκλέγονταν με θητεία ενός έτους.

2. Δια ανατάσεως του χειρός εκλέγονταν μόνο οι ταμίες, οι διαχειριστές του

δημοσίου χρήματος, οι στρατιωτικές αρχές και ο προϊστάμενος της

υπηρεσίας ύδρευσης.

3. Μέχρι το 457 π.Χ. πρόσβαση στα ανώτερα δημόσια αξιώματα είχαν μόνο οι δύο

ανώτερες τάξεις των πολιτών: οι πεντακοσιομέδιμνοι και οι ιππείς. Από το 457

μπορούσαν να εκλέγονται στα δημόσια αξιώματα των εννέα αρχόντων οι

ζευγίτες, ενώ αργότερα και οι θήτες.

4. Οι περισσότεροι δημόσιοι λειτουργοί ήταν απλώς όργανα της Βουλής των 500

από την οποία και ελέγχονταν. Ασκούσαν το λειτούργημά τους σύμφωνα με τους

νόμους και λογοδοτούσαν μετά τη λήξη της θητείας τους στη Βουλή των 500.

5. Κατά τον Αριστοτέλη οι δημόσιοι λειτουργοί ανέρχονταν σε 700.

6. Πριν την ανάληψη των καθηκόντων τους οι υποψήφιοι υποβάλλονταν σε εξέταση

ενώπιον της Βουλής, τη δοκιμασία. Οι εννέα άρχοντες υποβαλλόταν σε

δοκιμασία και ενώπιον της Ηλιαίας. Είναι μία τυπική εξέταση όπου διαπιστώνεται

η κατοχή της ιδιότητας του πολίτη και η εκπλήρωση των στρατιωτικών και

φορολογικών του υποχρεώσεων.

7. Κατά τη διάρκεια της θητείας τους ήταν απαλλαγμένοι από κάθε στρατιωτική

υποχρέωση.

8. Τα κυριότερα δημόσια αξιώματα της αθηναϊκής δημοκρατίας ήταν αυτά των

εννέα αρχόντων: του επώνυμου άρχοντα, του βασιλέα, του πολέμαρχου και

των έξι θεσμοθετών.

1) Ο επώνυμος άρχοντας ήταν αρμόδιος για υποθέσεις που αφορούσαν το

οικογενειακό και κληρονομικό δίκαιο, ενώ είχε και τη φροντίδα των δημόσιων

εορτών και τελετών.

2) Ο βασιλέας είχε την φροντίδα της δημόσιας λατρείας και εκδίκαζε τις σχετικές

με αυτήν υποθέσεις.

3) Ο πολέμαρχος ήταν μέχρι το 490 π.Χ. ο αρχιστράτηγος και ο επιμελητής των

στρατιωτικών υποθέσεων. Μετά τους Περσικούς Πολέμους οι στρατιωτικές

αρμοδιότητες του πολέμαρχου μεταβιβάστηκαν στους δέκα στρατηγούς και ο

15

Page 16: ΕΛΠ20 - ELP20, ταξεις - οργανα  Αθήνας, τάξεις Σπάρτης

ίδιος διατήρησε ορισμένα μόνο θρησκευτικά καθήκοντα και εκδίκαση

υποθέσεων που είχαν σχέση με ξένους, προεδρεύοντας στο Παλλάδιον.

4) Οι έξι θεσμοθέτες καθόριζαν τις δικάσιμες ημέρες, προέδρευαν στα

δικαστήρια και επικύρωναν τις συμφωνίες που συνάπτονταν με άλλες πόλεις.

Ενώπιο τους διεξάγονταν η προκαταρτική εξέταση (δοκιμασία) των

αξιωματούχων.

9. Άλλοι αξιωματούχοι ήταν οι δέκα ταμίες, οι δέκα αποδέκτες, οι δέκα λογιστές,

οι δέκα αστυνόμοι, οι δέκα επόπτες του εμπορίου κ.α. Όλοι τους εκλέγονταν με

κλήρο, ένας από κάθε φυλή.

10. Για τα περισσότερα αξιώματα δεν απαιτούνταν ιδιαίτερες γνώσεις, γι’ αυτό κάθε

πολίτης είχε πρόσβαση σε αυτά.

11. Ιδιαίτερες γνώσεις και εμπειρία απαιτούνταν για την κατάληψη των στρατιωτικών

αξιωμάτων, όπως των 10 στρατηγών, των 10 ταξιαρχών, των 10 ιππάρχων και

των 10 φυλάρχων. Όλοι αυτοί εκλέγονταν με ανάταση του χεριού από την

Εκκλησία του Δήμου (χειροτονία). Η θητεία τους ήταν ετήσια.

12. Όμως οι στρατηγοί είχαν απεριόριστο δικαίωμα επανεκλογής. Κριτήριο για την

εκλογή στο αξίωμα του στρατηγού αποτελούσε η κατοχή ιδιόκτητης γης στην

Αττική και έτσι στρατηγοί εκλέγονταν εύποροι πολίτες.

13. Πολιτική επιρροή εξασφάλιζε μόνο το αξίωμα του στρατηγού στον κάτοχό του,

λόγω κυρίως της αλληλεξάρτησης μεταξύ της πολιτικής και του στρατού και

φυσικά συνέβαλλε σημαντικά και η δυνατότητα επανεκλογής των στρατηγών.

14. Αντίθετα, οι άρχοντες και οι υπόλοιποι αξιωματούχοι ήταν εκτελεστικά όργανα

των πολιτών, με καθήκοντα ρουτίνας, σύντομη διάρκεια θητείας, εκλογή με

κλήρο και μη δυνατότητα επανεκλογής.

Δραστηριότητα 27 : ποια αξιώματα της αθηναϊκής δημοκρατίας εξασφάλιζαν

στον κάτοχό τους τη μεγαλύτερη πολιτική επιρροή;

1) Το αξίωμα του στρατηγού γιατί:

1. έλεγχαν και κατεύθυναν το στρατό , επομένως και το σώμα των πολιτών

2. είχαν απεριόριστο δικαίωμα επανεκλογής στο αξίωμα

2) Το αξίωμα του δικαστή της Ηλιαίας, διότι η Ηλιαία:

1. μπορούσε να τροποποιήσει ή να ανατρέψει αποφάσεις της Εκκλησίας Είχε

αρμοδιότητα να δικάζει και να καταδικάζει πολιτικούς

2. λάμβανε τελεσίδικες αποφάσεις

16