ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ -...

ΤΕΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ,

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΤΜΉΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ,

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ,

MASTER IN BUSINESS ADMINISTRATION – MBA

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

“ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΠΛΗΘΟΣ (CROWDFUNDING): ΟΙ

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΘΕΣΗ ΤΩΝ

ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ/ΧΡΗΣΤΩΝ ΝΑ ΣΥΝΕΙΣΦΕΡΟΥΝ ΣΤΗΝ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΕΡΓΩΝ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ”

Ονοματεπώνυμο Φοιτητή: Κοντογιαννίδης Πρόδρομος

ΑΜ: 9/2012

Επόπτης Καθηγητής: Δρ. Θερίου Γεώργιος

Οκτώβριος 2013

Εκπονειθήσα μεταπτυχιακή διατριβή, απαραίτητη για την κτήση πτυχίου

ii

Περίληψη

Ο σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής είναι να αναλύσει το αναδυόμενο

φαινόμενο του Crowdfunding, το οποίο αποτελεί μια νέα μέθοδο συλλογής κεφαλαίων

που βασίζεται στο διαδίκτυο στην οποία μεμονωμένα άτομα συνεισφέρουν χρήματα

διαμέσου εξειδικευμένων ηλεκτρονικών πλατφόρμων. Συγκεκριμένα, ο κύριος σκοπός

της παρούσας διατριβής είναι να εξετάσει τους παράγοντες που επηρεάζουν την

πρόθεση των καταναλωτών/χρηστών να συνεισφέρουν στη χρηματοδότηση έργων μέσω

του διαδικτύου. Αυτό είναι και το κύριο ερευνητικό πρόβλημα της συγκεκριμένης

μεταπτυχιακής διατριβής. Προκειμένου, να διευθετηθεί το παραπάνω ερευνητικό

πρόβλημα ακολουθήθηκε συγκεκριμένη μεθοδολογική προσέγγιση η οποία

περιελάμβανε την ενδελεχή βιβλιογραφική ανασκόπηση ούτως ώστε να σχεδιαστεί το

ερωτηματολόγιο και να συλλεχθούν και να αναλυθούν πρωτογενή δεδομένα. Η συλλογή

των δεδομένων περιελάμβανε 339 συμμετέχοντες, οι οποίοι έχουν ήδη λάβει μέρος σε

μια διαδικασία Crowdfunding, είτε ως εκκινητές ενός έργου, είτε ως χρηματοδότες, είτε

και με τους δύο τρόπους. Τα ευρήματα της έρευνας, έδειξαν ότι ανάμεσα στους

παράγοντες που επηρεάζουν την πρόθεση των καταναλωτών/χρηστών να συνεισφέρουν

στη χρηματοδότηση έργων Crowdfunding περιλαμβάνονται εσωτερικά και εξωτερικά

κίνητρα των καταναλωτών, χαρακτηριστικά του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding

καθώς και χαρακτηριστικά της πλατφόρμας Crowdfunding, στην οποία προωθείται το

έργο. Εκτός λοιπόν από τη θεωρητική συνεισφορά της παρούσας έρευνας στην

ακαδημαϊκή κοινότητα, τα ευρήματα έχουν πρακτική εφαρμογή τόσο για τους εκκινητές

ενός έργου όσο και για τις πλατφόρμες Crowdfunding.

Λέξεις Κλειδιά: Crowdfunding, Εσωτερικά και Εξωτερικά Κίνητρα, Χαρακτηριστικά

της Πλατφόρμας, Χαρακτηριστικά του Εκκινητή του Έργου.

iii

Abstract

The purpose of this dissertation is to analyze the emerging phenomenon of

Crowdfunding that is a new internet-based method of raising funds via specialized

Crowdfunding websites, in which individuals solicit contributions for projects.

Specifically, the main purpose of this thesis is to examine the factors that affect the

intention of consumers/users to participate financially at Crowdfunding projects. This

is the main research question of this dissertation. In order to examine the above

research question, a specific methodological approach was followed that included the

extensive review of the literature in order to design the questionnaire, as well to

collect the primary data. Data were collected from 339 participants that had already

participated in a Crowdfunding process either as project initiators, or as contributors

or both. The research findings reveal that among the factors that affect the intention

of consumers/users to financially participate in Crowdfunding projects included

intrinsic and extrinsic motivations, the characteristics of project initiator, as well

some platform characteristics. Thus the present dissertation addresses the emerging

phenomenon of Crowdfunding and contributes not only to the academic theory of

consumer/user behavior towards Crowdfunding but also on important managerial

implications for both project initiators and Crowdfunding organizations.

Keywords: Crowdfunding, Users/consumers, Intrinsic and Extrinsic Motivation,

Platform characteristics, Project Initiator Characteristics.

iv

Πίνακας Περιεχομένων

Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή .................................................................................. 1 1.1 Πρόβλημα προς διερεύνηση ............................................................................ 1

1.2 Σκοπός της έρευνας και κίνητρα συγγραφέα ................................................... 1

1.3 Συνεισφορά και περιορισμοί της έρευνας ........................................................ 2

1.4 Δομή της Συγκεκριμένης εργασίας .................................................................. 4

Κεφάλαιο 2: Βιβλιογραφική Ανασκόπηση .................................................... 6 2.1 Ανασκόπηση Θεωρίας..................................................................................... 6

2.1.1 Η ιστορία και οι καταβολές του Crowdfunding ........................................ 6

2.1.2 Σχετικές έννοιες (Crowdsourcing και Microfinance) ................................ 8

2.1.3 Το φαινόμενο του Crowdfunding .......................................................... 12

2.1.3.1 Ορισμός του Crowdfunding ................................................................ 12

2.1.3.2 H διαδικασία του Crowdfunding ......................................................... 13

2.1.3.3 Μοντέλα Crowdfunding...................................................................... 16

2.1.3.3.1 Το μοντέλο των δωρεών (Donation Model)...................................... 17

2.1.3.3.2 Το μοντέλο ανταμοιβών (Reward Model) ........................................ 17

2.1.3.3.3 Το μοντέλο δανεισμού (Lending Model) .......................................... 18

2.1.3.3.4 Το μοντέλο κεφαλαίου (Equity Model) ............................................ 19

2.2 Εμπειρική Έρευνα ......................................................................................... 19

2.2.1 Εισαγωγή............................................................................................... 19

2.2.2 Η έρευνα της συμπεριφοράς του καταναλωτή, στο πεδίο των ηλεκτρονικών αγορών και της συμμετοχής του σε κοινωνικά δίκτυα. ...................... 20

2.2.2.1 Τα κίνητρα των καταναλωτών ............................................................ 20

2.2.2.2 Τα χαρακτηριστικά της πλατφόρμας όπου διεξάγονται ηλεκτρονικές συναλλαγές ............................................................................................................. 24

2.2.3 Η έρευνα στο πεδίο της επιχειρηματικότητας και της πρόθεσης των επιχειρηματικών αγγέλων να επενδύσουν σε ένα νέο εγχείρημα .............................. 25

2.2.4 Η έρευνα στο Crowdfunding.................................................................. 26

2.3 Διαμόρφωση μεταβλητών, ερευνητικών υποθέσεων και εννοιολογικό πλαίσιο της έρευνας ............................................................................................................. 27

2.3.1 Ανάπτυξη Μεταβλητών ......................................................................... 27

2.3.1.1 Αξιοπιστία Εμπορικού Σήματος (Brand Credibility) .......................... 29

v

2.3.1.2 Εικόνα Εμπορικού Σήματος (Brand Image) ........................................ 30

2.3.1.3 Αντιληπτός Κίνδυνος (Perceived Risk) και Εμπιστοσύνη (Trust) ........ 32

2.3.1.4 Παιχνιδοποίηση (Gamefication) .......................................................... 34

2.3.1.5 Χρήση Κοινωνικών Δικτύων (Use of Social Networking) ................... 39

2.3.1.6 Τα Χαρακτηριστικά του Εκκινητή ενός Έργου (Project’s Initiator Characteristics)........................................................................................................ 40

2.3.1.7 Καινοτομικότητα Καταναλωτή (Consumer Innovativeness) και Αντιληπτή Νεότητα (Perceived Novelty) ................................................................. 42

2.3.1.8 Κοινωνική Παρουσία (Social Presence) .............................................. 46

2.3.1.9 Κοινωνική Ενδυνάμωση (Social Enhancement) .................................. 47

2.3.1.10 Απόλαυση ή Εγγενής Αξία (Enjoyment) ........................................... 49

2.3.1.11 Επιρροή από Ομότιμους (Peer Influence) .......................................... 51

2.3.1.12 Αντιληπτή Οικονομική Αξία (Perceived Value for Money) ............... 53

2.3.2 Ανάπτυξη Υποθέσεων ........................................................................... 55

Κεφάλαιο 3: Ερευνητική Μεθοδολογία ...................................................... 65 3.1 Περιγραφή του δείγματος .............................................................................. 65

3.2 Μέθοδος συλλογής στοιχείων ....................................................................... 66

3.3 Περιγραφή του τρόπου μέτρησης των μεταβλητών ....................................... 67

3.3.1 Εισαγωγή............................................................................................... 67

3.3.2 Αναλυτική περιγραφή ερωτηματολογίου ............................................... 68

3.3.3 Έλεγχος αξιοπιστίας και εγκυρότητας ερωτηματολογίου ....................... 79

Κεφάλαιο 4: Ανάλυση δεδομένων και παρουσίαση ευρημάτων της έρευνας ....................................................................................................................... 81

4.1 Εισαγωγή ...................................................................................................... 81

4.2 Ανάλυση δημογραφικών στοιχείων ............................................................... 82

4.3 Επικύρωση ερωτηματολογίου ....................................................................... 85

Κεφάλαιο 5: Συμπεράσματα ...................................................................... 105 5.1 Θεωρητικά συμπεράσματα ...........................................................................105

5.2 Εμπειρικά συμπεράσματα ............................................................................107

5.3 Πρακτικές επιπτώσεις της έρευνας στις επιχειρήσεις ....................................113

5.4 Πιθανές αδυναμίες μεθοδολογίας και προτάσεις για μελλοντική συνέχιση της έρευνας ..................................................................................................................115

Βιβλιογραφία .............................................................................................. 117

vi

Ξένη Βιβλιογραφία ............................................................................................117

Ελληνική Βιβλιογραφία .....................................................................................134

Ηλεκτρονικές πηγές ...........................................................................................134

Παράρτημα 1: Ερωτηματολόγιο ............................................................... 136 Παράρτημα 1α: Ερωτηματολόγιο στα Αγγλικά ..................................................136

Παράρτημα 1β: Ερωτηματολόγιο στα Ελληνικά ................................................145

Παράρτημα 2: Κοινωνικά δίκτυα στα οποία στάλθηκε το ερωτηματολόγιο ..................................................................................................................... 154

vii

Λίστα Σχημάτων

Σχήμα 2. 1: Ιεράρχηση ανθρώπινων αναγκών κατά Maslow .................................... 21

Σχήμα 2. 2: Προτεινόμενο μοντέλο της έρευνας ...................................................... 64

Λίστα Εικόνων

Εικόνα 2. 1: Απεικόνιση διαφοράς του Crowdfunding, από τις παραδοσιακές μορφές

χρηματοδότησης ...................................................................................................... 13

Εικόνα 2. 2: Η διαδικασία του Crowdfunding .......................................................... 15

Εικόνα 2. 3: Πίνακας κατάταξης χρηματοδοτών στην ιστοσελίδα FundingWorks.... 37

Εικόνα 2. 4: Μπάρα Χρηματοδότησης Έργου Crowdfunding .................................. 38

Εικόνα 2. 5: Μπάρα με το σύστημα πόντων για την αξιολόγηση των μαθητών ........ 38

Λίστα Πινάκων

Πίνακας 2. 1: Μοντέλα Crowdfunding .................................................................... 16

Πίνακας 2. 2: Μεταβλητές υπό εξέταση................................................................... 28

Πίνακας 2. 3: Μηχανισμοί και δυναμικές της παιχνιδοποίησης ................................ 36

Πίνακας 3. 1: Μορφή ερωτηματολογίου .................................................................. 68

Πίνακας 3. 2: Περίληψη της μέτρησης των παραγόντων που επηρεάζουν τους

χρήστες να συμμετάσχουν στη χρηματοδότηση ενός έργου .................................... 76

Πίνακας 4. 1: Μεταβλητές που αφορούν στη διαδικασία χρηματοδότησης από το

πλήθος ..................................................................................................................... 83

Πίνακας 4. 2: Δημογραφικά χαρακτηριστικά του δείγματος .................................... 84

Πίνακας 4. 3: Παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Αξιοπιστία

Εμπορικού Σήματος ................................................................................................ 87

Πίνακας 4. 4: Παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Εικόνα

Εμπορικού Σήματος ................................................................................................ 88

viii

Πίνακας 4. 5: Παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Αντιληπτός

Κίνδυνος ................................................................................................................. 89

Πίνακας 4. 6: Πρώτη παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής,

Παιχνιδοποίηση ....................................................................................................... 89

Πίνακας 4. 7: Δεύτερη παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής,

Παιχνιδοποίηση ....................................................................................................... 90

Πίνακας 4. 8: Παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Χρήση

Κοινωνικών Δικτύων ............................................................................................... 91


Χαρακτηριστικά του Εκκινητή ενός Έργου Crowdfunding ...................................... 92


Χαρακτηριστικά του Εκκινητή ενός Έργου Crowdfunding ...................................... 93

Πίνακας 4. 11: Παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Ηδονική

Καινοτομικότητα ..................................................................................................... 93

Πίνακας 4. 12: Παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Κοινωνική

Καινοτομικότητα ..................................................................................................... 94


Παρουσία ................................................................................................................ 95


Ενδυνάμωση ........................................................................................................... 95

Πίνακας 4. 15: Παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Εγγενής

Αξία/Απόλαυση....................................................................................................... 96

Πίνακας 4. 16: Παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Επιρροή από

Ομότιμους ............................................................................................................... 97

Πίνακας 4. 17: Παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Αντιληπτή

Οικονομική Αξία ..................................................................................................... 98

Πίνακας 4. 18: Παραγοντική ανάλυση της εξαρτημένης μεταβλητής, Πρόθεση για

Χρηματοδότηση ενός Έργου Crowdfunding ............................................................ 98

Πίνακας 4. 19: Στατιστική Ανάλυση Αξιοπιστίας .................................................... 99

Πίνακας 4. 20: Ανάλυση Παλινδρόμησης - Περίληψη Μοντέλου ...........................101

Πίνακας 4. 21: Ανάλυση Παλινδρόμησης - Στατιστικά Μέτρα Συγγραμμικότητας 102

Πίνακας 4. 22: Ανάλυση Παλινδρόμησης - Συντελεστές ........................................103

Πίνακας 4. 23: Έλεγχος υποθέσεων της έρευνας ....................................................104

ix

Πίνακας Π. 1: Ομάδες στο facebook, στις οποίες στάλθηκε το ερωτηματολόγιο .....154

Πίνακας Π. 2: Σελίδες στο +Google, στις οποίες στάλθηκε το ερωτηματολόγιο .....154

Πίνακας Π. 3: Ομάδες στο LinkedIn, στις οποίες στάλθηκε το ερωτηματολόγιο .....155

Πίνακας Π. 4: Forums, στα οποία στάλθηκε το ερωτηματολόγιο ............................155

x

Ευχαριστίες

Στο τέλος αυτού του δύσκολου προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών, θα

ήθελα να ευχαριστήσω πολλούς ανθρώπους που χωρίς τη συνδρομή τους η

ολοκλήρωση της συγκεκριμένης διατριβής θα ήταν πολύ πιο δύσκολη. Θα ήθελα

επίσης να υπογραμμίσω, ότι όλη η διάρκεια των σπουδών μου σε αυτό το πρόγραμμα

ήταν πολύ δημιουργική και εκπαιδευτική, αν και αγχωτική και απαιτητική.

Πρώτα από όλα, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον εποπτεύοντα καθηγητή μου

Δρ. Θερίου Γεώργιο για τη συμβολή και τη βοήθεια του, προκειμένου να

ολοκληρωθεί η συγκεκριμένη μεταπτυχιακή διατριβή. Η ενθάρρυνση και η

υποστήριξη του από την αρχή της συγγραφής της διατριβής ήταν ανεκτίμητη.

Επίσης, θέλω να ευχαριστήσω την πλειονότητα των συμφοιτητών μου τόσο

για τις δημιουργικές συζητήσεις που αναπτύξαμε καθ’ όλη τη διάρκεια του

τελευταίου έτους, όσο και για το εξαιρετικά φιλικό κλίμα που δημιουργήθηκε με

πολλούς εξ’ αυτών. Επιπροσθέτως, θα ήθελα να πω ένα πολύ μεγάλο ευχαριστώ

στους γονείς μου Κωνσταντίνο και Γεωργία, οι οποίοι με στήριξαν τόσο ψυχολογικά

όσο και οικονομικά καθ’ όλη τη διάρκεια του τελευταίου χρόνου, αλλά και

γενικότερα.

1

Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή

1.1 Πρόβλημα προς διερεύνηση

Το φαινόμενο της χρηματοδότησης από το πλήθος (Crowdfunding), αποτελεί

μια νέα μέθοδο συλλογής κεφαλαίων που βασίζεται στο διαδίκτυο στην οποία

μεμονωμένα άτομα συνεισφέρουν χρήματα διαμέσου εξειδικευμένων πλατφόρμων

(Wheat et al., 2013). Παρόλο το αυξημένο ενδιαφέρον, τόσο της ακαδημαϊκής

κοινότητας, όσο και των ανθρώπων του μάρκετινγκ γύρω από το φαινόμενο, δεν

έχουν γίνει σοβαρές ερευνητικές προσπάθειες για τον καθορισμό των παραγόντων

που συμβάλλουν θετικά στην πρόθεση των χρηστών να συνεισφέρουν χρήματα σε

έργα Crowdfunding.

Η συγκεκριμένη πτυχιακή διατριβή συνεισφέρει ούτως ώστε να διευθετηθεί

ένα κύριο ερευνητικό πρόβλημα, που σχετίζεται με τις διαδικασίες χρηματοδότησης

από το πλήθος: ποιοι είναι οι παράγοντες, οι οποίοι επηρεάζουν την πρόθεση των

καταναλωτών/χρηστών ώστε να συνεισφέρουν στην χρηματοδότηση έργων μέσω του

διαδικτύου ή διαφορετικά πως και γιατί οι καταναλωτές μετατρέπονται σε

χρηματοδότες έργων Crowdfunding.

Συγκεκριμένα, για την διερεύνηση του άνω προβλήματος, οι παράγοντες που

χρησιμοποιήθηκαν έχουν ως σκοπό την απάντηση τριών ερευνητικών ερωτημάτων:

(1) ποια είναι τα χαρακτηριστικά της πλατφόρμας Crowdfunding, που επηρεάζουν

την πρόθεση των καταναλωτών/χρηστών ώστε να συνεισφέρουν στην

χρηματοδότηση έργων μέσω του διαδικτύου, (2) ποια είναι τα κύρια εσωτερικά και

εξωτερικά κίνητρα των καταναλωτών/χρηστών που συμβάλλουν στην πρόθεση του

χρήστη ώστε να επενδύσει σε ένα έργο Crowdfunding και τέλος (3) ποια είναι τα

χαρακτηριστικά του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding που συμβάλλουν στην

απόφαση των καταναλωτών/χρηστών να χρηματοδοτήσουν ένα έργο Crowdfunding.

1.2 Σκοπός της έρευνας και κίνητρα συγγραφέα

Ο κύριος σκοπός της παρούσας διατριβής, είναι να αναλύσει εις βάθος το

φαινόμενο του Crowdfunding που αποτελεί μια συλλογική προσπάθεια με την οποία

οι καταναλωτές συλλέγουν χρήματα διαμέσου του διαδικτύου, προκειμένου να

2

επενδύσουν και να στηρίξουν επιχειρηματικές προσπάθειες οι οποίες ξεκινούν, είτε

από άλλα άτομα, είτε από οργανισμούς (Ordanini et al., 2011). Συγκεκριμένα, ο

σχεδιασμός της διατριβής και του ερωτηματολογίου της έρευνας, σκοπό έχει την

διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν την πρόθεση των

καταναλωτών/χρηστών να συνεισφέρουν στην χρηματοδότηση έργων μέσω του

διαδικτύου.

Παράλληλα, με την βιβλιογραφική επισκόπηση, στόχος είναι να διευκρινιστεί

το φαινόμενο του Crowdfunding, να αποσαφηνιστούν οι βασικές έννοιες που

σχετίζονται με αυτό, να γίνει μια εις βάθος ανάλυση της διαδικασίας και των

μοντέλων που υφίστανται σήμερα στην παγκόσμια βιομηχανία της χρηματοδότησης

από το πλήθος, να υπογραμμιστούν τα βασικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα που

ελλοχεύουν από την συμμετοχή σε μια διαδικασία Crowdfunding και να

διευκρινιστούν οι παράγοντες οι οποίοι δύναται να επηρεάσουν τους παραδοσιακούς

καταναλωτές ούτως ώστε να μετατραπούν σε δυνητικούς επενδυτές ενός έργου

Crowdfunding.

Το κίνητρο για την ανάληψη του συγκεκριμένου θέματος, προήλθε από την

αυξημένη ευαισθησία του συγγραφέα για καινοτομικές πρακτικές

επιχειρηματικότητας και χρηματοδότησης, καθώς επίσης και από το ιδιαίτερο

ενδιαφέρον του σε θέματα μάρκετινγκ και συμπεριφοράς του καταναλωτή.

1.3 Συνεισφορά και περιορισμοί της έρευνας

Όντας ένα αναδυόμενο φαινόμενο, οι έννοιες και οι δυναμικές που

σχετίζονται με την έννοια του Crowdfunding, δεν έχουν διευκρινιστεί πλήρως, ενώ

δεν έχουν αναλυθεί και κατανοηθεί εις βάθος τα κίνητρα των χρηστών που μετέχουν

σε διαδικασίες χρηματοδότησης από το πλήθος, καθώς και οι παράγοντες που

επηρεάζουν την πρόθεση των χρηστών στο να συμμετέχουν σε συναφή έργα.

Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή, θα συνεισφέρει προκειμένου να

διευκρινιστούν οι παράγοντες, οι οποίοι συμβάλλουν στην πρόθεση του καταναλωτή

να συνεισφέρει χρηματοοικονομικά σε ένα έργο Crowdfunding. Τα ευρήματα της

έρευνας έχουν πρακτική εφαρμογή (α) για τους οργανισμούς που λειτουργούν ως

μεσάζοντες μεταξύ του εκκινητή και του χρηματοδότη ενός έργου (πλατφόρμες

Crowdfunding), καθώς διερευνώνται τα χαρακτηριστικά της πλατφόρμας

3

Crowdfunding στις οποίες λαμβάνει χώρα η διαδικασία χρηματοδότησης και (β) για

τους εκκινητές των έργων Crowdfunding, καθώς εκτός από τα χαρακτηριστικά της

πλατφόρμας διερευνώνται και τα χαρακτηριστικά του εκκινητή ενός έργου

Crowdfunding. Επιπλέον, τα ευρήματα της έρευνας θα έχουν και θεωρητική

συνεισφορά στην ακαδημαϊκή κοινότητα αφού τα κίνητρα που διερευνώνται

εμπίπτουν στα πεδία της συμπεριφοράς του καταναλωτή, του μάρκετινγκ και της

ψυχολογίας.

Ο κύριος περιορισμός της συγκεκριμένης έρευνας, έγκειται κυρίως στο

γεγονός ότι δεν υπάρχει σε βάθος προγενέστερη έρευνα στο πεδίο της πρόθεσης των

καταναλωτών/χρηστών να συνεισφέρουν στην χρηματοδότηση έργων διαμέσου του

διαδικτύου. Ο συγκεκριμένος περιορισμός δημιουργεί δύο προβλήματα. Αφενός μεν,

τα αποτελέσματα της έρευνας δεν είναι ευκόλως συγκρίσιμα και αφετέρου, ελλοχεύει

ο κίνδυνος να υιοθετηθούν παράγοντες οι οποίοι να μην είναι αξιόπιστοι. Ωστόσο,

προκειμένου να επαλειφθεί ο παραπάνω κίνδυνος ακολουθήθηκε συγκεκριμένη

μεθοδολογία η οποία αφορά στην εκτενή επισκόπηση της βιβλιογραφίας σε πεδία τα

οποία σχετίζονται άμεσα με το φαινόμενο του Crowdfunding. Συγκεκριμένα, οι

παράγοντες που επιλέχθηκαν εμπίπτουν στα πεδία του μάρκετινγκ, της συμπεριφοράς

του καταναλωτή και της ψυχολογίας, αναφορικά με την στάση των καταναλωτών,

απέναντι σε ηλεκτρονικές συναλλαγές και αγορές, καθώς επίσης και απέναντι στα

κοινωνικά δίκτυα. Παράλληλα, προκειμένου να μελετηθούν τα χαρακτηριστικά του

εκκινητή ενός έργου Crowdfunding, χρησιμοποιήθηκε επιστημονική αρθρογραφία

από το πεδίο της επιχειρηματικότητας και των μεταβλητών που επηρεάζουν την

πρόθεση των επιχειρηματικών αγγέλων στο να χρηματοδοτήσουν ένα νέο

επιχειρηματικό εγχείρημα.

Επίσης, ένας άλλος σημαντικός περιορισμός είναι το περιορισμένο δείγμα της

συγκεκριμένης έρευνας, το οποίο όμως δικαιολογείται από τον περιορισμένο χρονικό

ορίζοντα εκπόνησης της συγκεκριμένης μεταπτυχιακής διατριβής. Τέλος, είναι

πιθανό να υπάρχουν και άλλοι παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν την πρόθεση των

καταναλωτών/χρηστών ώστε να συνεισφέρουν στην χρηματοδότηση έργων μέσω του

διαδικτύου, και να μην συμπεριλήφθησαν στο ερωτηματολόγιο.

4

1.4 Δομή της Συγκεκριμένης εργασίας

Η συγκεκριμένη πτυχιακή εργασία είναι χωρισμένη σε πέντε ενότητες

(κεφάλαια), καθεμιά από τις οποίες είναι χωρισμένη σε μικρότερες υπό ενότητες. Το

πρώτο κεφαλαίο είναι εισαγωγικό και κύριος σκοπός του συγγραφέα είναι να δώσει

σαφείς απαντήσεις σε τέσσερα βασικά ερωτήματα. Στην υπό ενότητα 1.1 δίδεται

απάντηση στην ερώτηση ποιο είναι το συγκεκριμένο πρόβλημα που διερευνάται.

Στην υπό ενότητα 1.2, εξηγούνται τα κίνητρα του συγγραφέα για την επιλογή του

συγκεκριμένου θέματος ως αντικειμένου έρευνας, καθώς και ο σκοπός και οι στόχοι

της έρευνας. Στην υποενότητα 1.3, αναλύονται η συνεισφορά και οι περιορισμοί της

έρευνας, ενώ στην τελευταία υπό ενότητα παρέχεται η περιγραφή της δομής της

εργασίας.

Η βιβλιογραφική ανασκόπηση παρουσιάζεται στο δεύτερο κεφάλαιο. Η υπό

ενότητα 2.1, περιλαμβάνει μια εκτενή περιγραφή εισαγωγικών εννοιών που

σχετίζονται με το Crowdfunding όπως: την ιστορία του Crowdfunding, τον ορισμό

του, τις έννοιες της μικροχρηματοδότησης και του Crowdsourcing που είναι άρρηκτα

συνδεδεμένες με το υπό διερεύνηση θέμα, την διαδικασία διαμέσου της οποίας

επιτυγχάνεται μια χρηματοδότηση από το πλήθος, καθώς και τα μοντέλα του

Crowdfunding, που υφίστανται σήμερα. Στην υπό ενότητα 2.2, περιλαμβάνεται η

περιληπτική παρουσίαση πορισμάτων προηγούμενων ερευνών και συγκεκριμένα

πορίσματα που αφορούν στην συμπεριφορά του καταναλωτή απέναντι στις

ηλεκτρονικές αγορές και σε κοινωνικά δίκτυα, πορίσματα που εμπίπτουν στο πεδίο

επιχειρηματικότητας και πρόθεσης των επιχειρηματικών αγγέλων να επενδύσουν σε

ένα νέο εγχείρημα, και τέλος πορίσματα που αφορούν στο Crowdfunding. Στην υπό

ενότητα 2.3, περιγράφεται το εννοιολογικό πλαίσιο της έρευνας, γίνεται ανάλυση των

υπό εξέταση μεταβλητών, ενώ ακολουθεί η ανάπτυξη των υποθέσεων και το

προτεινόμενο εννοιολογικό μοντέλο.

Στο τρίτο κεφάλαιο της εργασίας περιγράφεται η μεθοδολογία της έρευνας. Η

υπό ενότητα 3.1, περιλαμβάνει την αναλυτική περιγραφή των υποκειμένων που

έλαβαν μέρος στην έρευνα. Στην υπό ενότητα 3.2, παρουσιάζεται η μεθοδολογία η

διαδικασία υλοποίησης του σχεδίου έρευνας, ενώ στην υπό ενότητα 3.3 γίνεται

αναλυτική περιγραφή του ερευνητικού οργάνου, δηλαδή του ερωτηματολογίου που

χρησιμοποιήθηκε για την συλλογή δεδομένων.

5

Το τέταρτο κεφάλαιο περιέχει την ανάλυση των δεδομένων και των

αποτελεσμάτων της έρευνας. Η υπό ενότητα 4.1 είναι εισαγωγική. Η υπό ενότητα 4.2

περιλαμβάνει την ανάλυση των δημογραφικών χαρακτηριστικών του δείγματος ενώ

τέλος στην υπό ενότητα 4.3 αναλύονται τα βασικά αποτελέσματα της έρευνας.

Το πέμπτο κεφάλαιο αναφέρεται στα συμπεράσματα της έρευνας. Η

υποενότητα 5.1, περιλαμβάνει τα θεωρητικά συμπεράσματα, όπου ανακεφαλαιώνεται

η μεθοδολογική και εννοιολογική προσέγγιση που ακολουθήθηκε, ενώ αναφέρονται

συνοπτικά τα κυριότερα θεωρητικά σημεία του υπό διερεύνηση θέματος. Η υπό

ενότητα 5.2, περιλαμβάνει τα ευρήματα της έρευνας όπου τα αποτελέσματα

αξιολογούνται. Οι πρακτικές επιπτώσεις της έρευνας στις επιχειρήσεις

παρουσιάζονται στην υπό ενότητα 5.3, ενώ τέλος στην υπό ενότητα 5.4

παρουσιάζονται οι περιορισμοί και οι προτάσεις για μελλοντική έρευνα.

6

Κεφάλαιο 2: Βιβλιογραφική Ανασκόπηση

2.1 Ανασκόπηση Θεωρίας

2.1.1 Η ιστορία και οι καταβολές του Crowdfunding

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Fundable, το Crowdfunding έχει μια μακρά

και πλούσια ιστορία, που χρονολογείται στις αρχές του 18ου αιώνα (Fundable, 2013).

Το 1720, ο Ιρλανδός συγγραφέας Jonathan Swift, ανέλαβε την πρωτοβουλία να

παράσχει μικρά ποσά κεφαλαίων σε φτωχές οικογένειες του Δουβλίνου. Η πρώιμη

επιτυχία του μοντέλου Swift, είχε ως αποτέλεσμα την μαζική δημιουργία

ανεξάρτητων χρηματοδοτικών οργανώσεων, με κύριο σκοπό τη δανειοδότηση των

φτωχών οικογενειών. Κατά αυτόν τον τρόπο, μέχρι τα μέσα του 1840, είχαν

δημιουργηθεί πάνω από 300 οργανισμοί μικροπίστωσης (microcredit), οι οποίοι

λειτουργούσαν κάτω από τους κανονισμούς και τις οδηγίες του “Συμβουλίου

Δανεισμού Κεφαλαίων” (Loan Fund Board), που ιδρύθηκε το 1837. Υπολογίζεται ότι

περίπου το 20% των νοικοκυριών στην Ιρλανδία, έκανε χρήση τέτοιων δάνειων

(Hollis και Sweetman, 2001; Hollis και Sweetman, 2004).

Ωστόσο, χρειάστηκε να περάσουν αρκετές δεκαετίες, προκειμένου η

μικροπίστωση να ενταχθεί σε ένα οργανωμένο πλαίσιο όπως αυτό της σύγχρονης

μικροχρηματοδότησης. Το 1976, ο καθηγητής Muhammad Yunus, επικεφαλής του

προγράμματος αγροτικής οικονομίας του πανεπιστημίου του Κιταγκόνγκ, ξεκίνησε

ένα ερευνητικό πρόγραμμα, προκειμένου να εξετάσει τη δυνατότητα σχεδιασμού ενός

συστήματος παροχής πίστωσης για τους φτωχούς αγρότες. Απόρροια της παραπάνω

έρευνας, ήταν η δημιουργία ενός τραπεζικού οργανισμού, της τράπεζας Grameen το

1983 (Grameen Bank, 2013; Kauffman και Riggins, 2012). O Yunus, συνδυάζοντας

ιδέες επιχειρηματικότητας, χρηματοοικονομικής θεωρίας και απαλοιφής της

φτώχειας, αφενός έδωσε σάρκα και οστά στην σύγχρονη μορφή της

μικροχρηματοδότησης, και αφετέρου έκανε ένα βήμα παραπέρα, προκειμένου να

αναγεννήσει την ελπίδα για την ανακούφιση μειονοτικών κοινωνικών ομάδων από

την φτώχεια (Kent και Dacin, 2013). Όπως διατείνεται στην ιστοσελίδα της, η

Grameen Bank ιδρύθηκε προκειμένου να εξυπηρετήσει στόχους, οι οποίοι μεταξύ

των άλλων περιλαμβάνουν: την επέκταση τραπεζικών διευκολύνσεων σε φτωχούς

άνδρες και γυναίκες, την εξάλειψη της εκμετάλλευσης των φτωχών από τα

7

χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς και τη δημιουργία ευκαιριών για

αυτοαπασχόληση για ένα μεγάλο αριθμό ανέργων (Grameen Bank).

Βεβαίως, σημαντικό ρόλο στη δημιουργία αυτού που ονομάζεται σήμερα

Crowdfunding, διαδραμάτισε η εμφάνιση του διαδικτύου και ασφαλώς των

ηλεκτρονικών κοινωνικών μέσων. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, άρχισαν να

εμφανίζονται τα πρώτα κοινωνικά δίκτυα, με πρωτοπόρα τα SixDegrees.com και

AOL Instant Messenger. Οι χρήστες του διαδικτύου, μπορούσαν να δημιουργούν

online προφίλ, να μοιράζονται πληροφορίες, ενώ παράλληλα απέκτησαν τη

δυνατότητα να διατηρούν επαφή εξ’ αποστάσεως με άλλους χρήστες. Η

συνδεσιμότητα στο διαδίκτυο ανυψώθηκε σε άλλο επίπεδο και δεν περιορίζονταν

πλέον στην απλή ανταλλαγή e-mail. Πολλοί δημιουργικοί καλλιτέχνες για

παράδειγμα, θα μπορούσαν να είναι πλέον συνδεδεμένοι με τους θαυμαστές τους και

θα είχαν τη δυνατότητα να ζητούν χρηματοδότηση για τα νέα άλμπουμ τους ή τη

διεξαγωγή μιας συναυλίας (Castrataro, 2011)

Με σύμμαχο την ανάπτυξη του παγκόσμιου ιστού, η πρώτη καταγεγραμμένη

επιτυχημένη παρουσία του Crowdfunding συνέβη το 1997, όταν ένα βρετανικό ροκ

συγκρότημα, χρηματοδοτήθηκε για την περιοδεία του μέσω on line δωρεών από τους

φίλους του συγκροτήματος. Εμπνευσμένη από αυτή την καινοτόμο μέθοδο

χρηματοδότησης, η ArtistShare έγινε η πρώτη εξειδικευμένη πλατφόρμα

Crowdfunding το 2000 (Fundable, 2013).

Το 2005, η Kiva, ξεκίνησε την πρώτη πλατφόρμα για να επιτρέψει στους

επιχειρηματίες να δανείζουν χρήματα σε αναπτυσσόμενες περιοχές σε όλο τον κόσμο,

ενώ το 2006, η Prosper, με τη δημιουργία της πλατφόρμας της, επέτρεψε το λεγόμενο

peer to peer (από ομότιμο σε ομότιμο ή από χρήστη σε χρήστη) δανεισμό για

εκατομμύρια χρήστες του διαδικτύου (Castrataro, 2011; Fundable, 2013). Την ίδια

χρονιά, ο Michael Sullivan, εισήγαγε τον όρο Crowdfunding προκειμένου να

περιγράψει τις διαδικασίες χρηματοδότησης από το πλήθος, που λαμβάνουν χώρα σε

εξειδικευμένες πλατφόρμες του διαδικτύου (Gobble, 2012).

Το 2008, ιδρύθηκε η πλατφόρμα Indiegogo, ενώ την αμέσως επόμενη χρονιά

η Kickstarter. Οι συγκεκριμένες πλατφόρμες θεωρούνται σήμερα οι πλέον δημοφιλείς

πλατφόρμες συλλογής κεφαλαίων, διαμέσου του διαδικτύου για έργα τα οποία

χρηματοδοτούνται από το πλήθος (Barnett, 2013; Fundable, 2013).

8

Στις 5 Απριλίου 2012, ο Πρόεδρος της Αμερικής Barack Obama, υπέγραψε σε

νόμο την δράση Jumpstart Our Business Startups, γνωστή ως δράση JOBS,

αλλάζοντας δραματικά το τοπίο για πολλές επιχειρήσεις, αναφορικά με την άντληση

κεφαλαίων. Ένα από τα ενδιαφέροντα τμήματα της δράσης, αποτελεί ο τίτλος ΙΙΙ

δηλαδή η “on-line αύξηση κεφαλαίων, με αποτροπή εξαπάτησης και ανήθικης μη

αποκάλυψης στοιχείων” (Capital Raising Online While Deterring Fraud and

Unethical Non-Disclosure Act of 2012), η οποία είναι ευρύτερα γνωστή ως πράξη

“Crowdfund”. Η συγκεκριμένη δράση, επιτρέπει στους επιχειρηματίες και τις μικρές

επιχειρήσεις να πωλούν περιορισμένο αριθμό των ιδίων κεφαλαίων των εταιρειών

τους, σε ένα μεγάλο αριθμό επενδυτών, διαμέσου ποικίλων διαδικτυακών

πλατφορμών (Stemler, 2013). Ο προσφάτως θεσπισμένος νόμος λοιπόν,

δημιουργήθηκε προκειμένου να θέσει τα εχέγγυα για την εύκολη αύξηση μετοχικού

κεφαλαίου, ιδιαίτερα για τις νέες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες παραδοσιακά

δεν έχουν πρόσβαση σε άλλες μεθόδους συγκέντρωσης χρημάτων (Gelfond και Foti,

2012). Παράλληλα, το 2012 ιδρύθηκε η πλατφόρμα Fundable, η οποία αποτελεί την

πρώτη πλατφόρμα Crowdfunding για αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (Fundable, 2013).

Όπως υποστηρίζουν οι Ordanini et al., (2011), οι καταβολές και οι ρίζες του

Crowdfunding, δεν περιορίζονται μόνο στον θεσμό της μικροχρηματοδότησης. Η

συλλογή μικρών ποσών από μεγάλο αριθμό ανθρώπων, έχει μακρά ιστορία στη

σφαίρα των δωρεών και της κοινωνικής συνεργασίας. Παράλληλα, σύμφωνα με τον

Dell, (2008) τα μοντέλα του Crowdfunding περιέχουν πολλά στοιχεία από το

Crowdsourcing, όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι τα μέλη μιας κοινότητας

μοιράζονται ιδέες προκειμένου να λύσουν ένα συγκεκριμένο πρόβλημα, ή

καταβάλλουν μια συλλογική προσπάθεια, ούτως ώστε να δημιουργήσουν τα εχέγγυα

για το ευρύτερο καλό. Τέλος, οι διαδικασίες και οι μηχανισμοί γύρω από το

Crowdfunding, σχετίζονται με την κοινωνική δικτύωση όπου οι καταναλωτές

συμμετέχουν ενεργητικά, προκειμένου να διαμοιραστούν πληροφορίες, γνώσεις και

απόψεις σχετικά με ποικίλες δραστηριότητες ή προϊόντα (Ordanini et al., 2011).

2.1.2 Σχετικές έννοιες (Crowdsourcing και Microfinance)

Σύμφωνα με τον Fink, (2012), το Crowdfunding είναι άμεσο παράγωγο δυο

καινοτομιών οι οποίες άρχισαν να αναπτύσσονται ραγδαία τις δύο τελευταίες

9

δεκαετίες: της μικροχρηματοδότησης (Microfinance) και του πληθοπορισμού

(Crowdsourcing).

Οι Gupta και Sharma, (2013), χρησιμοποιώντας ένα παλιό ρητό, “κανένας από

εμάς ατομικά δεν είναι πιο έξυπνος από ότι όλοι μαζί”, επισημαίνουν ότι όταν τα

άτομα δουλεύουν συλλογικά ως μια ομάδα, μπορούν να εργαστούν παραγωγικότερα

και να λάβουν καλύτερες αποφάσεις, από ότι εάν δούλευαν ατομικά. Αυτό είναι και

το κύριο κίνητρο πίσω από την έννοια της σοφίας τους πλήθους, η οποία αναφέρεται

στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε συλλογικό επίπεδο, για την επίλυση ενός

συγκεκριμένου προβλήματος.

Η έννοια του Crowdsourcing αντικατοπτρίζει αυτή τη σοφία και αναφέρεται

στο γεγονός ότι η χρησιμοποίηση ικανοτήτων από πολλά άτομα, μπορούν να

παράγουν καλύτερο αποτέλεσμα, από ότι η χρησιμοποίηση ικανοτήτων από ένα

άτομο, ακόμη και αν αυτό κατέχει εξειδικευμένες γνώσεις. Το Crowdsourcing μπορεί

να εκληφθεί ως μια προέκταση του Outsourcing, υπό την έννοια ότι ανατίθενται

κάποιες συγκεκριμένες δραστηριότητες σε τρίτα άτομα. Η διαφορά του

Crowdsourcing και του Outsourcing, έγκειται κυρίως στο γεγονός, ότι ο

επιχειρηματίας δεν γνωρίζει τα άτομα τα οποία εκτελούν το έργο (Hirth et al., 2012;

Gupta και Sharma, 2013)

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Crowdsourcing.org, το Crowdsourcing αποτελεί

την πράξη ανάθεσης μιας εργασίας η οποία παραδοσιακά εκτελείται από ένα

εξουσιοδοτημένο άτομο, σε μια απροσδιόριστη, μεγάλη ομάδα ατόμων με την μορφή

μιας ανοιχτής πρόσκλησης (Crowdsourcing.org, 2013). Παράλληλα, σύμφωνα με

τους Gupta και Sharma, (2013), το Crowdsourcing χρησιμοποιεί την συλλογική

ευφυΐα του πλήθους και την κεφαλαιοποιεί, προκειμένου να εκτελεστούν εργασίες

που σχετίζονται με επιχειρήσεις. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, αυτές οι εργασίες

εκτελούνται από την ίδια την εταιρεία ή από κάποιον πάροχο υπηρεσιών. Οι εταιρείες

συχνά ελκύονται στην ιδέα του Crowdsourcing, εξαιτίας του γεγονότος ότι έχουν

άμεση πρόσβαση σε μια μεγάλη δεξαμενή ταλέντων η οποία πολλές φορές είναι

δωρεάν. Το Crowdsourcing επίσης, επιτρέπει στις επιχειρήσεις να αξιολογούν τις

προτιμήσεις των πελατών τους.

Στην αύξηση του ενδιαφέροντος γύρω από το Crowdsourcing συνετέλεσε η

ραγδαία αύξηση του διαδικτύου, καθώς δημιουργήθηκε μια τεράστια δεξαμενή

10

ατόμων με εξειδικευμένες γνώσεις, τα οποία πλέον μπορούσαν να διαμοιραστούν

κάθε είδους πληροφορία (Hirth et al., 2012).

Απόρροια των παραπάνω, υπήρξε η κεφαλαιοποίηση της γνώσης με τη

δημιουργία διαδικτυακών πλατφόρμων, η ύπαρξη των οποίων βασίζεται στη δύναμη

του πλήθους. Παράδειγμα αποτελεί η Wikipedia, όπου οι χρήστες δημιούργησαν μια

ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια απλά διαμοιράζοντας τις γνώσεις τους. Ένα άλλο

παράδειγμα είναι η ιστοσελίδα OpenStreetMap, η οποία προσφέρει χάρτες από όλον

τον κόσμο, βασιζόμενη σε πληροφορίες που αποκτά από τους χρήστες (Hirth et al.,

2012). Παράλληλα, παρόλο που η Procter and Gamble απασχολεί περισσότερους από

9000 επιστήμονες και ερευνητές στο τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης της, η διοίκηση

της εταιρείας έχει αναπτύξει μια ιστοσελίδα που ονομάζεται InnoCentive,

προσφέροντας μεγάλες ανταμοιβές σε περισσότερους από 90000 επίδοξους λύτες, για

προβλήματα τα οποία δεν μπορούν να λυθούν από το εσωτερικό της εταιρείας,

εκμεταλλευόμενη κατά αυτόν τον τρόπο τη δύναμη της σοφίας του πλήθους

(Crowdsourcing.org, 2013).

Παράλληλα όμως το φαινόμενο του Crowdfunding, είναι άρρηκτα

συνδεδεμένο με τον θεσμό της μικροχρηματοδότησης. Όπως ήδη έχει διατυπωθεί οι

πρώτες προσπάθειες εφαρμογής μοντέλων μικροχρηματοδότησης, έχουν καταβολές

στην Ιρλανδία του 1720, ενώ η πρώτη οργανωμένη προσπάθεια του σύγχρονου

κόσμου προήλθε από την ίδρυση της Grameen Bank το 1983 (Hollis και Sweetman,

2001; Hollis και Sweetman, 2004; Kauffman και Riggins, 2012; Kent και Dacin,

2013).

Με απλά λόγια, η μικρό χρηματοδότηση παρέχει μια πηγή κινήτρων για τους

επιχειρηματίες, οι οποίοι δεν έχουν πρόσβαση στις παραδοσιακές μορφές

χρηματοδότησης (Roy και Goswami, 2013). Στα πρώτα στάδια εφαρμογής της, η

μικροχρηματοδότηση εξελίχθηκε ως μια βιομηχανία επιδοτήσεων, ενώ από τις αρχές

της δεκαετίας του 1990, έλαβε χώρα μια παραδειγματική μεταστροφή από το

καθεστώς επιδοτήσεων, σε μια περισσότερο εμπορευματοποιημένη μορφή

μικροχρηματοδότησης. Στην δεκαετία του 1980, η συνεχιζόμενη εξάρτηση πολλών

μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς και τα σημάδια μη ικανοποιητικής απόδοσης

αυτού του μοντέλου, συντέλεσαν στην απαρχή του αυτοσυντηρούμενου μοντέλου

μικροχρηματοδότησης. Οι χρηματοδότες άρχισαν να παράσχουν υποστήριξη μόνο

11

στις νεοσύστατες επιχειρήσεις, αντί να συνεχίζουν να επιδοτούν υφιστάμενες

προβληματικές (Louis et al., 2013).

Η μικροχρηματοδότηση, αρχικά αποτέλεσε μια προσπάθεια σχεδιασμού ενός

πιστωτικού συστήματος διανομής, για την παροχή τραπεζικών υπηρεσιών που

απευθύνονταν κυρίως στο φτωχό πληθυσμό, με βάση την αμοιβαία εμπιστοσύνη, τη

λογοδοσία, τη συμμετοχή και τη δημιουργικότητα (Roy και Goswami, 2013). Η

εμπορευματοποίηση της μικροχρηματοδότησης διεύρυνε τις υπηρεσίες που

προσφέρονται από παρεμφερή ιδρύματα (Galemaa et al., 2011; Roy και Goswami,

2013).

Αν και παραδοσιακά οι οργανισμοί μικροχρηματοδότησης εστίαζαν στη

μικροπίστωση, υπό τη μορφή παροχής μικρών ποσών δανείων σε φτωχούς, την

τελευταία δεκαετία υπήρξε μια μεταστροφή από τη μικροπίστωση στη

μικροχρηματοδότηση. Ο συγκεκριμένος όρος, αντανακλά το γεγονός ότι οι

οργανισμοί μικροχρηματοδότησης δεν περιορίζονται απλά στη σύναψη δανείων,

αλλά επίσης στην παροχή αποταμιευτικών προγραμμάτων, ασφαλιστικών υπηρεσιών,

καθώς και στην παροχή βοηθείας για εύκολη πρόσβαση των επιχειρήσεων στην

αγορά. Επιπλέον, η αναδυόμενη νέα τραπεζική τεχνολογία όπως τα ΑΤΜ, οι

πιστωτικές κάρτες και η χρήση του ιντερνέτ και των κινητών τηλεφώνων, επέτρεψε

στις επιχειρήσεις να μειώσουν τα κόστη τους και να βελτιώσουν την παροχή των

υπηρεσιών τους (Galema et al., 2011)

Οι υποστηρικτές της μικροχρηματοδότησης, διατείνονται ότι η πρόσβαση σε

κεφάλαια μπορεί να συμβάλλει στην εξάλειψη των κοινωνικών ανισοτήτων, καθώς

και στην καταπολέμηση της φτώχειας. Επιπροσθέτως, μπορεί να συνεισφέρει στη

μακροχρόνια αύξηση του εισοδήματος, διαμέσου της αύξησης των επενδύσεων σε

δραστηριότητες, οι οποίες μπορούν να αναπαράγουν εισόδημα, καθώς και να

διαφοροποιήσουν τις πηγές του εισοδήματος. Κατά αυτόν τον τρόπο, μπορεί να

εξομαλυνθεί η κατανάλωση, να καταπραϋνθούν τα επίπεδα φτώχειας, να βελτιωθούν

οι εκπαιδευτικές παροχές και οι παροχές υγείας για τον εκάστοτε δανειολήπτη

(Hermes και Lensink, 2011).

Η μικροχρηματοδότηση σήμερα, αποτελεί μια τεράστια βιομηχανία

οργανισμών οι οποίοι εξυπηρετούν περίπου 155 εκατομμύρια πελάτες παγκοσμίως

(Armendariz και Morduch, 2010). Ωστόσο δεν είναι λίγοι εκείνοι που διατείνονται ότι

12

η βιομηχανία της μικροχρηματοδότησης έχει εγκαταλείψει τον κύριο σκοπό της,

δηλαδή την εξυπηρέτηση των φτωχών (Mersland και Strom, 2010).

2.1.3 Το φαινόμενο του Crowdfunding

2.1.3.1 Ορισμός του Crowdfunding

Εξαιτίας του γεγονότος ότι το Crowdfunding είναι μια έννοια η οποία

διατυπώθηκε σχετικά πρόσφατα, δεν υπάρχει ένας κοινά αποδεκτός ορισμός.

Ωστόσο, από την παράθεση διαφόρων ορισμών παρακάτω, διαπιστώνεται ότι η

προσπάθεια ορισμού της διαδικασίας του Crowdfunding κινείται σε ένα ενιαίο

πλαίσιο.

Σύμφωνα με τους Schwienbacher και Larralde, (2010), το Crowdfunding

αποτελεί μια νέα μέθοδο χρηματοδότησης, για μια ευρεία γκάμα επιχειρηματικών

δραστηριοτήτων, που επιτρέπει σε μεμονωμένα άτομα να αναζητούν χρηματοδότηση

από μεγάλο αριθμό ατόμων, προκείμενου να υλοποιήσουν ένα επιχειρηματικό,

πολιτιστικό ή κοινωνικό εγχείρημα, δίνοντας ως αντάλλαγμα προϊόντα ή ίδια

κεφάλαια. Παράλληλα ο Ramsey, (2012), διατείνεται ότι συνιστά μια διαδικασία

συλλογής χρημάτων, ώστε να μετατραπεί μια υποσχόμενη επιχειρηματική ιδέα σε

πραγματικότητα, συνδέοντας ουσιαστικά τον επιχειρηματία με δυνητικούς

επενδυτές/υποστηρικτές. Σύμφωνα με τον Powers, (2012), το Crowdfunding είναι

ένας χρηματοοικονομικός μηχανισμός που επιτρέπει τις νέες επιχειρήσεις να

αναζητήσουν κεφάλαια από το πλήθος, διαμέσου διαδικτυακών μεσαζόντων, ενώ οι

Wheat et al., (2013), υπογραμμίζουν ότι η συγκεκριμένη διαδικασία αποτελεί μια νέα

μέθοδο συλλογής κεφαλαίων, που βασίζεται στο διαδίκτυο, στην οποία μεμονωμένα

άτομα συνεισφέρουν χρήματα διαμέσου εξειδικευμένων πλατφόρμων Crowdfunding.

Όπως υποστηρίζουν οι Ordanini et al., (2011), το Crowdfunding αποτελεί μια

πρωτοβουλία συλλογής κεφαλαίων για ένα καινούργιο έργο, το οποίο προτείνεται

από ένα άτομο, προκειμένου να συλλεχθούν μικρομεσαία ποσά χρηματοδότησης από

πολλά άλλα άτομα (πλήθος). Τέλος οι Baeck και Collins, (2013), διατείνονται ότι

στην απλούστερη μορφή του το Crowdfunding, μπορεί να περιγραφεί ως ένας τρόπος

χρηματοδότησης έργων και επιχειρήσεων με μικρές συνεισφορές από ένα μεγάλο

αριθμό πηγών και όχι μέσω ενός μεγάλου πόσου χρηματοδότησης από μια πηγή.

13

2.1.3.2 H διαδικασία του Crowdfunding

Το Crowdfunding ή χρηματοδότηση από το πλήθος, όπως διατυπώθηκε στις

προηγούμενες γραμμές, αποτελεί μια μέθοδο συλλογής κεφαλαίων διαμέσου του

διαδικτύου. Η μέθοδος βασίζεται σε εξειδικευμένες πλατφόρμες, όπου μεμονωμένα

άτομα αναζητούν εισφορές, προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τα έργα τους. Η κοινή

συνισταμένη στην ιδέα και στα κίνητρα πίσω από το Crowdfunding, είναι η

συσσώρευση χρημάτων (συνήθως μικρών ποσών) από μεγάλο αριθμό ατόμων, για

ένα έργο το οποίο, είτε αποτελεί επιχειρηματική ιδέα, είτε όχι (Ordanini et al., 2011).

Αυτή είναι και η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στο Crowdfunding και στις λοιπές

μορφές χρηματοδότησης, ότι δηλαδή ενώ στις παραδοσιακές μορφές ο

επιχειρηματίας προσπαθούσε να εξασφαλίσει ένα μεγάλο ποσό από μια πηγή

χρηματοδότησης, στο Crowdfunding η προσπάθεια επικεντρώνεται στην εξασφάλιση

μικρομεσαίων ποσών από ένα πλήθος χρηματοδοτών (Baeck και Collins, 2013). Η

διαδικασία της χρηματοδότησης έχει συγκεκριμένη διάρκεια και μπορεί να ποικίλει

από λίγες μέρες έως μερικές εβδομάδες, ενώ σκοπός είναι να επιτευχθεί το ποσό

στόχος χρηματοδότησης πριν από την ημερομηνία λήξης της καμπάνιας

χρηματοδότησης (Wheat et al., 2013).

Εικόνα 2. 1: Απεικόνιση διαφοράς του Crowdfunding, από τις παραδοσιακές μορφές χρηματοδότησης

Πηγή: Baeck και Collins, (2013)

14

Διαμέσου των συγκεκριμένων ιστοσελίδων, τα άτομα ή οι επιχειρηματίες που

χρειάζονται χρηματοδότηση για ένα εγχείρημα/έργο, παρέχουν ένα μέσο

προσέλκυσης το οποίο εκφράζεται συνήθως ως μια ανταμοιβή σε αυτούς, οι οποίοι

τελικώς θα χρηματοδοτήσουν το έργο. Ανάλογα με το είδος του έργου, η ανταμοιβή

μπορεί να ποικίλει. Για παράδειγμα, στην περίπτωση που ένα μουσικό συγκρότημα

θέλει να χρηματοδοτηθεί για τη δημιουργία ενός CD, θα προσφέρει ανταμοιβές οι

οποίες είναι δυνατόν να περιλαμβάνουν μπλουζάκια με το λογότυπο του

συγκροτήματος, δωρεάν εισιτήρια για μια συναυλία καθώς επίσης και το άλμπουμ το

οποίο επρόκειτο να κυκλοφορήσει (Stemler, 2013).

Στα διάφορα μοντέλα του Crowdfunding, εμπλέκονται διαφορετικοί παίκτες.

Πρώτα από όλα, είναι τα άτομα τα οποία προτείνουν μια ιδέα ή ένα έργο το οποίο

επιθυμούν να χρηματοδοτηθεί. Αυτά τα άτομα, χρησιμοποιούν τη διαδικασία

προκειμένου να αποκτήσουν άμεση πρόσβαση στην αγορά και να συγκεντρώσουν

κεφάλαια από δυνητικούς υποστηρικτές τους. Επίσης, υπάρχει το πλήθος των ατόμων

οι οποίοι αποφασίζουν να στηρίξουν με τη χρηματοδότηση τους ένα προτεινόμενο

έργο. Οι υποστηρικτές/χρηματοδότες των έργων αποτελούν τους συμπαραγωγούς του

αποτελέσματος, αφού επιλέγουν και αναπτύσσουν τις ιδέες τις οποίες

αντιλαμβάνονται ως τις πιο υποσχόμενες και ενδιαφέρουσες. Τέλος, τον τρίτο παίκτη

αποτελεί ο οργανισμός Crowdfunding, ο οποίος αναλαμβάνει να φέρει σε επαφή τους

εκκινητές ενός έργου με τους δυνητικούς υποστηρικτές του. Στην άνθιση βέβαια του

φαινομένου του Crowdfunding, καταλυτικό ρόλο διαδραμάτισαν οι τεχνολογικές

εξελίξεις οι οποίες δημιούργησαν νέες προοπτικές για την αλληλεπίδραση των

χρηστών. Με την εμφάνιση της τεχνολογίας Web 2.0, η δημιουργία των πλατφορμών

Crowdfunding, έκανε εφικτή την αλληλεπίδραση των δυνητικών επιχειρηματιών και

των επενδυτών, ώστε μια διαδικασία χρηματοδότησης από το πλήθος να μπορεί να

λάβει σάρκα και οστά (Ordanini et al., 2011).

Στην εικόνα 2.2, περιγράφεται αναλυτικά η διαδικασία του Crowdfunding.

Αρχικά, ο δυνητικός επιχειρηματία ή εκκινητής του έργου, μετά τη σύλληψη της

επιχειρηματικής ιδέας, την παραθέτει σε μια πλατφόρμα Crowdfunding. Εν συνεχεία,

η πλατφόρμα προχωράει στην αξιολόγηση της πρότασης, προκειμένου να γίνουν

τυχόν βελτιώσεις και να ελεγχθεί εάν η πρόταση είναι σύμφωνη με τα κριτήρια, τα

οποία έχει ορίσει η εκάστοτε πλατφόρμα. Αφού έχουν καθοριστεί οι ανταμοιβές, το

ποσό στόχος, και η διάρκεια της χρηματοδότησης του έργου, το έργο ανεβαίνει στην

15

πλατφόρμα και αρχίζει η χρηματοδότηση από το πλήθος. Σε αυτό το σημείο είναι

απαραίτητο να τονιστεί ότι η πολιτική που ακολουθείται από την εκάστοτε

πλατφόρμα Crowdfunding είναι διαφορετική. Σε γενικές γραμμές υπάρχουν δύο

μοντέλα. Το πρώτο, είναι το λεγόμενο “ή όλα ή τίποτα”, όπου το έργο λαμβάνει την

χρηματοδότηση εφόσον επιτευχθεί το ποσό στόχος. Το δεύτερο μοντέλο, είναι το

λεγόμενο “κράτα τα όλα”, όπου ο επιχειρηματίας κρατάει τα χρήματα που συλλέγει,

ανεξαρτήτως επίτευξης ποσού στόχου. Στην περίπτωση που η πλατφόρμα ακολουθεί

το πρώτο μοντέλο και δεν επιτευχτεί το ποσό στόχος, τα χρήματα που τελικώς

συσσωρεύτηκαν επιστρέφονται στο πλήθος. Από την άλλη, στην περίπτωση που

επιτευχθεί το ποσό στόχος, τα χρήματα τα παίρνει ο επιχειρηματίας για τη

χρηματοδότηση και υλοποίηση του έργου, προσφέροντας ταυτόχρονα τις ανταμοιβές

που έχει εκ των προτέρων ορίσει στους χρηματοδότες (Baeck και Collins, 2013).

Εικόνα 2. 2: Η διαδικασία του Crowdfunding


16

2.1.3.3 Μοντέλα Crowdfunding

Εξαιτίας του γεγονότος ότι διαμέσου του Crowdfunding, υπάρχει η

δυνατότητα να χρηματοδοτηθούν έργα σε διαφορετική κλίμακα και σε ποικίλους

τομείς, υπάρχει επίσης και ποικιλία στη μορφή χρηματοδότησης, η οποία κατά

περίσταση διευκολύνεται. Η τυπολογία μπορεί να είναι δύσκολη, ωστόσο οι διάφορες

μορφές του Crowdfunding μπορεί να ενταχθούν σε ένα από τα τέσσερα μοντέλα τα

οποία παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα (Baeck και Collins, 2013).

Πίνακας 2. 1: Μοντέλα Crowdfunding

Μορφή συνεισφοράς Μορφή ανταμοιβής Κίνητρο επενδύτη

Crowdfunding

Δωρεών Δωρεά Άυλες ανταμοιβές

Εσωτερικά και

κοινωνικά κίνητρα

Crowdfunding

Ανταμοιβής Δωρεά/ Προαγορά

Άυλες αλλά και υλικές

ανταμοιβές

Συνδυασμός

εσωτερικών και

κοινωνικών, κινήτρων,

επιθυμία για ανταμοιβή

Crowdfunding

Δανεισμού Δάνειο

Αποπληρωμή δανείου

με επιτόκιο. Μερικά

δάνεια παρέχονται με

μηδενικό επιτόκιο



κοινωνικών κινήτρων,

χρηματοοικονομικά

κίνητρα

Crowdfunding

κεφαλαίου Επένδυση

Απόδοση στην

επένδυση στην

περίπτωση που η

εταιρεία πηγαίνει καλά.

Ωστόσο υπάρχουν και

κάποιες ανταμοιβές οι

οποίες μπορεί να

δίνονται



κοινωνικών κινήτρων,

χρηματοοικονομικά

κίνητρα


17

Παράλληλα, έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο πολλές πλατφόρμες, να

ακολουθούν το λεγόμενο υβριδικό ή μεικτό μοντέλο Crowdfunding, όπου η

πλατφόρμα δέχεται έργα από περισσότερες από μια κατηγορίες (Baeck και Collins,

2013), ενώ για κάποιους συγγραφείς τα μοντέλα των δωρεών και ανταμοιβών

εντάσσονται στην ίδια ευρύτερη κατηγορία (Nordicity, 2012).

2.1.3.3.1 Το μοντέλο των δωρεών (Donation Model)

Το μοντέλο των δωρεών, περιλαμβάνει προσεγγίσεις για το Crowdfunding,

που βασίζονται στις έννοιες της χορηγίας, της δωρεάς και της φιλανθρωπίας (Baeck

και Collins, 2013; Nordicity, 2012). Οι δωρεές αποτελούν συνήθως πράξεις

αλτρουισμού και ο παραλήπτης δεν έχει καμία υποχρέωση απέναντι στο χρηματοδότη

(Rothler και Wenzlaff, 2011). Στο συγκεκριμένο μοντέλο, τα άτομα προβαίνουν σε

μια οικονομική συνεισφορά χωρίς καμία προσδοκία για κάποια ανταμοιβή. Ο

κινητήριος μοχλός πίσω από αυτό το μοντέλο, είναι η προσωπική επιθυμία των

ατόμων να υποστηρίξουν την υλοποίηση και ανάπτυξη ενός έργου. Υπάρχουν

περιπτώσεις που στο μοντέλο των δωρεών χρησιμοποιούνται κίνητρα και συστήματα

ανταμοιβών, προκειμένου να τονωθούν οι συνεισφορές (Nordicity, 2012), μιας και η

κουλτούρα πίσω από το Crowdfunding, είναι η απόδοση έστω και κάποιας μικρής

άυλης ανταμοιβής (Rothler και Wenzlaff, 2011). Η ανταμοιβή μπορεί να είναι ένα

ευχαριστήριο e-mail, η παραπομπή του ονόματος του δωρητή σε ένα ιστότοπο, καθώς

επίσης και η ευκαιρία να συναντηθεί ο δωρητής με τον εκκινητή του έργου (Rothler

και Wenzlaff, 2011; Nordicity, 2012).

2.1.3.3.2 Το μοντέλο ανταμοιβών (Reward Model)

Αποτελεί το πιο δημοφιλές μοντέλο Crowdfunding στις μέρες μας, και η ακμή

του οφείλεται στην τόνωση του ενδιαφέροντος από τα άτομα για τη χρηματοδότηση

δημιουργικών επιχειρηματικών και κοινωνικών ιδεών. Το μοντέλο επιτρέπει στα

άτομα να συνεισφέρουν σε έργα και να λαμβάνουν σε αντάλλαγμα μη

χρηματοοικονομικές αμοιβές (συνήθως όσο μεγαλύτερο είναι το ποσό συνεισφοράς

τόσο μεγαλύτερη είναι και η ανταμοιβή που δίνεται στα άτομα). Συχνά εκλαμβάνεται

κατά τον ίδιο τρόπο όπως το μοντέλο δωρεών, υπό την έννοια ότι η χρηματική

συνεισφορά, ξεπερνάει κατά πολύ την χρηματοοικονομική αξία της ανταμοιβής

18

(Baeck και Collins, 2013). Στις ανταμοιβές περιλαμβάνονται υλικά αγαθά όπως για

παράδειγμα CDs, DVDs, επιλογές φόρτωσης ψηφιακού δίσκου, επαφή με τους

καλλιτέχνες, εάν πρόκειται για έργο στον τομέα της μουσικής (Rothler και Wenzlaff,

2011) ή μπορεί να περιλαμβάνει κάποιες άλλες υλικές ανταμοιβές ανάλογα με τη

φύση του έργου (Nordicity, 2012). Για κάποια έργα, το μοντέλο είναι παρόμοιο με

μια συμφωνία προαγοράς. Σε αυτήν την περίπτωση οι επιχειρηματίες ή οι

καλλιτέχνες χρηματοδοτούν το κόστος παραγωγής του έργου (δίσκος, ταινία,

παιχνίδι, προϊόν) και επιτρέπουν στους χρηματοδότες, να είναι οι πρώτοι παραλήπτες,

όταν το έργο ολοκληρωθεί. Το πλεονέκτημα του συγκεκριμένου μοντέλου, έγκειται

κυρίως στο γεγονός, ότι τα χρήματα που θα πάρει ο επιχειρηματίας δεν υποχρεούται

να τα επιστέψει (Baeck και Collins, 2013).

2.1.3.3.3 Το μοντέλο δανεισμού (Lending Model)

Το μοντέλο δανεισμού του Crowdfunding είναι παρόμοιο με κάθε άλλο

σενάριο δανεισμού όπου τα άτομα δανείζουν χρήματα για την υλοποίηση ενός έργου,

ή τη στήριξη μιας επιχείρησης με την προσδοκία ότι θα πάρουν πίσω τα χρήματα που

έδωσαν. Στα πλαίσια του Crowdfunding, το μοντέλο μπορεί να πάρει, είτε τη μορφή

της παραδοσιακής συμφωνίας δανεισμού1, είτε του χαριστικού δανείου2, είτε τη

μορφή προαγοράς3 (Nordicity, 2012). Στα έργα δανεισμού, τα άτομα ή οι

επιχειρήσεις, αναζητούν κεφάλαια διαμέσου των εξειδικευμένων πλατφόρμων,

λαμβάνοντας μικρά ποσά, από μεγάλο αριθμό ατόμων για την κάλυψη του συνολικού

δανείου. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου μοντέλου είναι ότι

υπάρχει διαφάνεια αναφορικά με το ποιος δανείζει σε ποιον. Υπάρχουν πλατφόρμες,

οι οποίες έχουν επικεντρωθεί στο να προσφέρουν άτοκα ή χαμηλότοκα δάνεια, ενώ

υπάρχουν άλλες πλατφόρμες, οι οποίες λειτουργούν περισσότερο ως επενδυτικοί

μεσάζοντες, αφήνοντας το δανειολήπτη και το δανειζόμενο να αποφασίσουν εκείνοι

τα επιτόκια δανεισμού (Baeck και Collins, 2013).

1 Χρησιμοποιούνται τυποποιημένοι όροι και υπάρχει η προσδοκία για μια χρηματική επιστροφή υπό μορφή τόκων. Σε αυτή την περίπτωση, τα δάνεια μπορεί να είναι εγγυημένα ή όχι, ανάλογα με την πλατφόρμα crowdfunding που χρησιμοποιείται. 2 Τα χρήματα επιστρέφονται στον δανειστή υπό την προϋπόθεση ότι το έργο θα αρχίσει να είναι κερδοφόρο. 3 Αν τελικώς το έργο χρηματοδοτηθεί, τα τελικό προϊόν θα επιστραφεί στον δανειστή κατά το ύψος της συνεισφοράς του.

19

2.1.3.3.4 Το μοντέλο κεφαλαίου (Equity Model)

Το συγκεκριμένο μοντέλο αντανακλά μια τυπική επένδυση κεφαλαίου, όπου

τα άτομα παίρνουν ποσοστό, από το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας για τη

χρηματοδότηση που παρείχαν. Υπάρχουν δύο υποκατηγορίες του μοντέλου

κεφαλαίου: το μοντέλο επενδυτικών τίτλων4 και το μοντέλο διαμοιρασμού κερδών5

(Nordicity, 2012). Η ανταμοιβή, γι αυτόν τον τύπο μικροεπένδυσης μπορεί να

περιλαμβάνει μετοχές της εταιρείας, μερίσματα ή δικαιώματα ψήφου. Εξαιτίας της

νομικής πολυπλοκότητας που παρουσιάζεται στο μοντέλο, οι ανταμοιβές συνήθως

είναι πιο μεγάλες από το ποσό χρηματοδότησης. Όσο πιο μεγάλες είναι οι

ανταμοιβές, τόσο το πιθανότερο να χρηματοδοτηθεί το έργο (Rothler και Wenzlaff,

2011). Παράλληλα αυτό το μοντέλο χρηματοδότησης είναι πολύ πιο δύσκολο να

αναπτυχθεί εξαιτίας του γεγονότος ότι υπάρχουν νομικοί περιορισμοί οι οποίοι

σχετίζονται με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα (Baeck και Collins, 2013).

2.2 Εμπειρική Έρευνα

2.2.1 Εισαγωγή

Το Crowdfunding αποτελεί ένα νέο φαινόμενο, για το οποίο δεν έχει υπάρξει

εκτενής ακαδημαϊκή έρευνα. Καθώς οι καταναλωτές είχαν πάντα μια ξεχωριστή θέση

στη βιβλιογραφία του μάρκετινγκ, ο ρόλος ο οποίος τους αποδίδεται έχει αλλάξει με

την πάροδο των ετών, με τις ταυτόχρονες εξελίξεις στο πεδίο της θεωρίας της

συμπεριφοράς του καταναλωτή και την εξέλιξη των αγορών (Ordanini et al., 2011).

Στις μέρες μας, η έννοια του μάρκετινγκ φαίνεται να απέχει παρασάγγας από τη

λογική η οποία επικρατούσε παλαιότερα, της πώλησης απλά ενός αγαθού και

πλησιάζει περισσότερο στη λογική της ικανοποίησης των αναγκών του πελάτη

(Kotler και Armstrong, 2001). Στα τέλη τις δεκαετίας του 1950 και στις αρχές του

1960, οι marketers άρχισαν να αναγνωρίζουν ότι για την επιτυχία τους πρέπει να

παράγουν και εν τέλει να προωθούν στους καταναλωτές προϊόντα και υπηρεσίες που

οι ίδιοι οι καταναλωτές επιθυμούσαν, αποκολλώμενοι από τη λογική της προσπάθειας

πειθούς των καταναλωτών για αγορά προϊόντων και υπηρεσιών (Σιώμκος, 2011). 4 Οι μετοχές μιας εταιρείας αγοράζονται από τους χρηματοδότες, και επί της ουσίας είναι κατά κάποιο ποσοστό ιδιοκτήτες της μητρικής εταιρείας 5 Υπάρχει διαμοιρασμός των κερδών στους χρηματοδότες

20

Κατά αυτόν τον τρόπο οι καταναλωτές έχουν πλέον μετατραπεί σε πηγή

πληροφοριών και ουσιαστικά σε συμπαραγωγούς της αξίας των πωλούμενων

προϊόντων και υπηρεσιών (Vargo και Lusch, 2004).

Σύμφωνα με την παραπάνω τάση, ο ρόλος του καταναλωτή έχει πρόσφατα

επεκταθεί, και πλέον περιλαμβάνει και τη στήριξη επενδύσεων, με την εμφάνιση

φαινομένων όπως είναι το Crowdfunding (Ordanini, 2009). Η λογική ότι κάποια

άτομα είναι πρόθυμα να παράσχουν χρηματοοικονομική ενίσχυση, προκειμένου να

παραχθεί και να προωθηθεί ένα προϊόν ή μια υπηρεσία, και επιπλέον να μοιραστούν

και τον κίνδυνο που συνδέεται με την εν λόγω απόφαση, αποτελεί ένα μείγμα

επιχειρηματικότητας, συμμετοχής σε κοινωνικά δίκτυα, και πρόθεσης αγοράς

ηλεκτρονικών υπηρεσιών και προϊόντων (Gerber, et al., 2011; Ordanini et al., 2011).

Βέβαια, η έρευνα στα πεδία του μάρκετινγκ και της συμπεριφοράς του καταναλωτή

είναι διεπιστημονική και ένα μεγάλο της κομμάτι περιλαμβάνει την ψυχολογία των

καταναλωτών, δηλαδή τη μελέτη των κινήτρων των καταναλωτών προκειμένου να

εξηγηθεί η στάση και η συμπεριφορά τους (Σιώμκος, 2011).

Σύμφωνα με την παραπάνω συλλογιστική, προκειμένου να κατανοηθούν τα

κίνητρα και οι παράγοντες που επιδρούν στην πρόθεση των καταναλωτών στο να

συμμετάσχουν σε έργα Crowdfunding, πρέπει να κατανοηθούν φαινόμενα που

αναφέρονται και εμπίπτουν στο πεδίο της έρευνας γύρω από την συμπεριφορά του

καταναλωτή, το μάρκετινγκ και την επιχειρηματικότητα.

2.2.2 Η έρευνα της συμπεριφοράς του καταναλωτή, στο πεδίο των ηλεκτρονικών

αγορών και της συμμετοχής του σε κοινωνικά δίκτυα.

2.2.2.1 Τα κίνητρα των καταναλωτών

Η στάση του καταναλωτή απέναντι στις ηλεκτρονικές αγορές και στα

κοινωνικά δίκτυα, έχει εκτενώς απασχολήσει την ακαδημαϊκή έρευνα, από την

ανάπτυξη του διαδικτύου και έπειτα. Πολλές από τις έρευνες που έχουν

πραγματοποιηθεί, έχουν ως βάση τη θεωρία των κινήτρων του Maslow (Cao et al.,

2013).

Ο Maslow, (1954) ήταν ο πρώτος που ιεράρχησε τις ανάγκες των ατόμων σε

πέντε επίπεδα ιεραρχίας (Σιώμκος, 2011). Στο πρώτο επίπεδο της ιεραρχίας

βρίσκονται οι βασικές ανάγκες των ατόμων είναι οι φυσιολογικές και σε αυτές

21

περιλαμβάνονται η ανάγκη για σίτιση και ύπνο. Το επόμενο επίπεδο της ιεραρχίας

περικλείει την ανάγκη για ασφάλεια και σταθερότητα. Στο τρίτο επίπεδο ιεράρχησης

βρίσκεται η ανάγκη να αναπτύξει το άτομο κοινωνικές συναναστροφές, να αγαπήσει,

να αγαπηθεί και να νιώσει το αίσθημα ότι ανήκει κάπου. Παράλληλα, στο τέταρτο

επίπεδο, βρίσκεται η ανάγκη για αυτοεκτίμηση, σεβασμό και αναγνώριση από άλλα

άτομα. Ο Maslow στο τελευταία επίπεδο εντάσσει την ανάγκη του ατόμου για

αυτοπραγμάτωση (Σχήμα 2.1) (Cao et al., 2013; Σιώμκος, 2011).

Σχήμα 2. 1: Ιεράρχηση ανθρώπινων αναγκών κατά Maslow

Πηγή: Σιώμκος, (2011)

Προκειμένου οι καταναλωτές να ικανοποιήσουν κάποιες ανάγκες, θέτουν

συγκεκριμένους στόχους. Όταν οι στόχοι επιτευχθούν, θέτουν ανώτερους στόχους

που αντιπροσωπεύουν την ικανοποίηση αναγκών ανώτερου επιπέδου ιεράρχησης.

Αυτή η συνεχής διαδικασία, ονομάζεται κινητροποίηση και οφείλεται στο γεγονός ότι

οι ανάγκες του καταναλωτή δεν ικανοποιούνται ποτέ πλήρως και απόλυτα (Σιώμκος,

2011).

Όπως έχει διατυπωθεί λοιπόν από πολλούς σύγχρονους ερευνητές, τα κίνητρα

που εδράζουν πίσω από την καταναλωτική συμπεριφορά μπορεί να είναι τόσο

εσωτερικά όσο και εξωτερικά (Mohd Suki et al., 2008; Guo, et al., 2011). Οι Cao et

al., (2013), σε μελέτη που πραγματοποίησαν σχετικά με την πρόθεση των χρηστών να

Αυτοπραγμάτωση

Ανάγκες του Εγώ(γόητρο, κοινωνική

θέση, αυτοεκτίμηση) Κοινωνικές Ανάγκες

(φιλία, στοργή, συμμετοχή, αίσθηση του ανήκω)

Ανάγκες Ασφάλειας(προστασία, τάξη, σταθερότητα)

Φυσιολογικές Ανάγκες (φαγητό, νερό, αέρας, στέγη, σεξ)

22

χρησιμοποιούν μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η

εκπλήρωση των κοινωνικών αναγκών, καθώς και η ανάγκη της αυτοπραγμάτωσης,

έχουν άμεσο αντίκτυπο στην πρόθεση για συνεχιζόμενη χρήση κοινωνικών δικτύων.

Η εκπλήρωση των κοινωνικών αναγκών, περιλαμβάνει την ανάγκη εκπλήρωσης του

αισθήματος ότι ο χρήστης ανήκει κάπου, καθώς και την ανάγκη για κοινωνική

παρουσία. Από την άλλη, ή ανάγκη της αυτοπραγμάτωσης περικλείει την εκπλήρωση

της αυτοέκφρασης του χρήστη καθώς και την εκπλήρωση του αισθήματος της χαράς

από τον χρήστη.

Σύμφωνα με τους Kwon και Wen (2010), τα υψηλά επίπεδα κοινωνικής

παρουσίας, ενθαρρύνουν τα άτομα στο να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Η κοινωνική

παρουσία σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενθαρρύνεται από την πεποίθηση των

ατόμων ότι είναι σε επαφή με πολλούς άλλους χρήστες ταυτόχρονα και επιπλέον από

το γεγονός ότι έχουν μειωμένο κόστος επικοινωνίας.

Οι Cheung et al., (2011), τονίζουν ότι εκτός από την κοινωνική παρουσία

σημαντικό ρόλο στην πρόθεση των χρηστών να ενταχθούν σε ένα κοινωνικό δίκτυο,

διαδραματίζει η κοινωνική ενδυνάμωση. Η αίσθηση ότι ο χρήστης ανήκει κάπου

προέρχεται από την κοινωνική ταυτότητα που αποκτά εξαιτίας του γεγονότος ότι

είναι μέλος μιας κοινότητας ή μιας ομάδας, ενώ διαμέσου της παραπάνω διαδικασίας

επιτυγχάνεται η κοινωνική ενδυνάμωση. Παράλληλα, όπως προτείνεται από τους Cao

et al., (2013), το συναίσθημα ότι ένα άτομο ανήκει κάπου, αναφέρεται στα οικεία

συναισθήματα που αναπτύσσονται μεταξύ των ατόμων όταν αυτά αλληλεπιδρούν σε

ένα μέσο. Οι Rau et al., (2008), διατυπώνουν μια ενδιαφέρουσα θεωρία, αφού όπως

πιστεύουν, τα κύρια κίνητρα τα οποία εδράζουν πίσω από την παρουσία των ατόμων

σε κοινωνικά δίκτυα είναι συναισθηματικά.

Εκτός από την κοινωνική παρουσία και την κοινωνική ενδυνάμωση, ένα άλλο

εσωτερικό κίνητρο, το οποίο έχει απασχολήσει τη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα

προκειμένου να εξηγήσει την καταναλωτική συμπεριφορά και να μελετήσει την

πρόθεση ενός καταναλωτή για την πραγματοποίηση ηλεκτρονικών συναλλαγών, είναι

η καινοτομικότητα του καταναλωτή. Οι Hirunyawipada και Paswan, (2006), σε

μελέτη τους για την υιοθέτηση προϊόντων τεχνολογίας από τους καταναλωτές,

υποστηρίζουν στα συμπεράσματα τους, ότι ο βαθμός της καινοτομικότητας του

καταναλωτή, μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη συμπεριφορά του για

υιοθέτηση προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Επίσης οι Im et al., (2003), σε παρόμοια

23

έρευνα κατέληξαν σε παρεμφερή συμπεράσματα. Παράλληλα, οι Aldas-Manzano et

al., (2009) και οι Lassar, et al., (2005), διατείνονται ότι υπάρχει θετική συσχέτιση

ανάμεσα στην καταναλωτική καινοτομικότητα και την υιοθέτηση ηλεκτρονικών

τραπεζικών συναλλαγών. Τέλος, έχει διατυπωθεί η άποψη από πολλούς ερευνητές ότι

ο βαθμός καινοτομικότητας του καταναλωτή έχει άμεση και θετική επίδραση στην

πρόθεση τους να πραγματοποιήσουν αγορές διαμέσου του διαδικτύου (Park και Jun,

2003; Truong, 2013).

Επιπροσθέτως, ένα άλλο εσωτερικό κίνητρο που έχει συνδεθεί με την

καταναλωτική συμπεριφορά είναι η απόλαυση ή εγγενής αξία όπως αλλιώς

ονομάζεται (Guo, et al., 2011). Η εγγενής αξία, σχετίζεται με την εκτίμηση της

αγοραστικής εμπειρίας από την πλευρά του καταναλωτή, ενώ έχει παρατηρηθεί ότι

συνδέεται άμεσα με την πρόθεση του να πραγματοποιήσει διαδικτυακές αγορές (Shun

και Yunjie, 2006; Guo, et al., 2011; Hassanein και Head, 2007; Kim et al., 2007b;

Liu και Forsythe, 2011), αλλά και να παρουσιάσει υψηλό βαθμό δέσμευσης σε

κοινωνικά δίκτυα (Lee et al., 2012; Nabi και Krcmar, 2004; Turel και Serenko, 2012).

Επίσης, ένας ακόμη παράγοντας ο οποίος δύναται να επηρεάσει την

καταναλωτική συμπεριφορά είναι η επιρροή από ομότιμους χρήστες. Οι καταναλωτές

προκειμένου να λάβουν βέλτιστες αποφάσεις, τείνουν να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους

για μια ποικιλία καταναλωτικών θεμάτων. Η επικοινωνία μεταξύ ομότιμων έχει

ισχυρό αντίκτυπο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, ενώ μπορεί να δημιουργήσει

υψηλά καταναλωτικά κίνητρα (Wang et al., 2012). Υπάρχει πλειάδα ακαδημαϊκών

ερευνών, που έχει αποδείξει ότι η επιρροή από ομότιμους μπορεί να επηρεάσει τη

συμπεριφορά του καταναλωτή αναφορικά με τις δραστηριότητες του στο διαδίκτυο.

Η επιρροή από ομότιμους αποτελεί εξωτερικό κίνητρο (Gentina και Bonsu, 2013; De

Gregorio και Sung 2010; Shankar et al., 2003; Wang et al., 2012).

Τέλος, η αντιληπτή οικονομική αξία, που βιώνει ο καταναλωτής

συμμετέχοντας σε δραστηριότητες αγοράς από ηλεκτρονικούς ιστοτόπους, αποτελεί

ένα εξωτερικό κίνητρο το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί εκτενώς, προκειμένου να

εξηγήσει την αγοραστική συμπεριφορά του καταναλωτή (Lu και Hsiao, 2010). Η

αντιληπτή οικονομική αξία, αποτελεί ένα παράγοντα διαμέσου του οποίου μπορεί να

προβλεφθεί η συμπεριφορά του ατόμου απέναντι στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, ενώ

πολλοί ερευνητές έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η αντιληπτή οικονομική αξία

επιδρά θετικά στην πρόθεση ενός χρήστη να πραγματοποιήσει είτε ηλεκτρονικές, είτε

24

φυσικές αγορές (Chu και Lu, 2007; Kim et al., 2007a; Lu και Hsiao, 2010; Wang et

al., 2013)

2.2.2.2 Τα χαρακτηριστικά της πλατφόρμας όπου διεξάγονται ηλεκτρονικές

συναλλαγές

Παράλληλα όμως, η πρόθεση ενός καταναλωτή να πραγματοποιήσει

διαδικτυακές συναλλαγές, εξαρτάται και από άλλους παράγοντες οι οποίοι αφορούν

στα χαρακτηριστικά της πλατφόρμας, στην οποία λαμβάνει χώρα η συναλλαγή. Οι

Keisidou et al., (2013) εντάσσουν ανάμεσα σε αυτούς τους παράγοντες, την

αξιοπιστία και την εικόνα του εμπορικού σήματος. Οι Kwon και Lennon, (2009),

τονίζουν επίσης, ότι η εικόνα ενός εμπορικού σήματος μπορεί να έχει θετική

επίδραση στην πρόθεση του καταναλωτή για την αγορά ενός προϊόντος από το

διαδίκτυο, ενώ συμβάλλει στη δημιουργία καταναλωτικής πίστης.

Από πολλούς ερευνητές έχει τονιστεί επίσης, η σημασία του αντιληπτού

κινδύνου που ελλοχεύει στις δραστηριότητες σε ηλεκτρονικό περιβάλλον.

Επανειλημμένως έχει διατυπωθεί η άποψη, ότι όσο μικρότερος είναι ο αντιληπτός

κίνδυνος σε μια διαδικτυακή πλατφόρμα, τόσο υψηλότερη είναι η πρόθεση ενός

χρήστη να πραγματοποιήσει αγορές σε ηλεκτρονικό περιβάλλον, καθώς αυξάνονται

τα επίπεδα της αντιληπτής εμπιστοσύνης που έχει ο καταναλωτής προς τη

διαδικτυακή πλατφόρμα (Tuu και Olsen, 2012; Kim και Lennon, 2010a; Kim και

Lennon, 2010b).

Παράλληλα, κατά τη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας η παιχνιδοποίηση6

και οι πρακτικές πειστικής τεχνολογίας, έχουν έντονα αξιοποιηθεί από διαδικτυακές

επιχειρήσεις, προκειμένου να εξυπηρετήσουν τους σκοπούς του μάρκετινγκ και να

επηρεάσουν τα κίνητρα των καταναλωτών και τη στάση τους απέναντι σε

διαδικτυακές δραστηριότητες (Hamari και Lehdonvirta, 2010; Oinas-Kukkonen και

Harjumaa, 2009). Το φαινόμενο της παιχνιδοποίησης είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο σε

υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης καθώς και σε παιχνίδια που προσφέρονται από

διαδικτυακούς τόπους (Hamari και Jarvinen, 2011). Τα κοινωνικά δίκτυα όπως το

Facebook, το Twitter και το +Google αποτελούν εξ’ ορισμού χώρους επικοινωνίας

και κοινωνικής δραστηριότητας, ενώ έχουν ενσωματώσει χαρακτηριστικά

6 Βλέπε ενότητα 2.3.1.4

25

παιχνιδοποίησης προκειμένου να αυξήσουν την δέσμευση των χρηστών (Hamari, και

Koivisto, 2013; Hamari, 2013).

Τέλος, ένας σημαντικό παράγοντας ο οποίος δύναται να επηρεάσει τη στάση

του καταναλωτή απέναντι στις ηλεκτρονικές αγορές και έχει απασχολήσει εκτενώς

την επιστημονική κοινότητα, είναι η χρήση των κοινωνικών δικτύων από τις

ηλεκτρονικές πλατφόρμες. Στις μέρες μας, τα κοινωνικά δίκτυα έχουν

αντικαταστήσει τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης και αποτελούν πλέον ένα από τα

σημαντικότερα εργαλεία, για την προώθηση και διαφήμιση τόσο προϊόντων όσο και

διαφόρων άλλων δραστηριοτήτων στα χέρια των επιχειρήσεων (Bruhn et al., 2012).

2.2.3 Η έρευνα στο πεδίο της επιχειρηματικότητας και της πρόθεσης των

επιχειρηματικών αγγέλων να επενδύσουν σε ένα νέο εγχείρημα

Σύμφωνα με τον Ordanini et al., (2011), το φαινόμενο των επιχειρηματικών

αγγέλων, φαίνεται να σχετίζεται με τα κίνητρα που παρουσιάζονται στα μοντέλα

Crowdfunding. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας του γεγονότος, ότι και στις δύο περιπτώσεις

αντιπροσωπεύονται καταστάσεις, στις όποιες κάποια άτομα τα οποία κατέχουν

ρευστότητα και δρουν έξω από το οργανωμένο πλαίσιο των τυπικών οργανισμών

χρηματοδότησης, παρέχουν χρηματοδότηση για επιχειρηματικά εγχειρήματα που

προτείνονται από τρίτα άτομα. Σύμφωνα με τους Sullivan και Miller, (1996), αυτή η

άτυπη μορφή επιχειρηματικών κεφαλαίων παρακινείται από οικονομικούς στόχους

αλλά και από ηδονικές και αλτρουιστικές θεωρήσεις.

Οι Haar et al., (1988), ήταν από τους πρώτους που μελέτησαν τα κριτήρια

χρηματοδότησης από τη μεριά των επιχειρηματικών αγγέλων. Οι ερευνητές

πρότειναν, ότι η λήψη της απόφασης για χρηματοδότηση ή μη ενός επιχειρηματικού

εγχειρήματος, αφορούν στα χαρακτηριστικά τα οποία σχετίζονται με το προϊόν, την

αγορά, τον επιχειρηματία, την αναμενόμενη χρηματοοικονομική απόδοση και άλλα

θέματα τα οποία συνδέονται, με αυτήν καθεαυτή την επένδυση.

Όπως προτείνεται από τους Mason και Stark, (2004), τα κριτήρια απόφασης

που σχετίζονται με το προϊόν, αφορούν στα δυνητικά πλεονεκτήματα και στο

ενδιαφέρον που αυτό θα παρουσιάσει, ενώ οι Stedler και Peters, (2003), προσθέτουν

την ποιότητα και την καινοτομικότητα που παρουσιάζει. Αναφορικά με τα

χαρακτηριστικά της αγοράς οι Mason και Harrison, (2003) διατείνονται ότι σε αυτά

26

περιλαμβάνονται το μέγεθος της, οι προοπτικές για ανάπτυξη της, διαφορές

δυναμικές που σχετίζονται με αυτήν και τέλος η προσφορά που παρουσιάζει. Σχετικά

με τα χαρακτηριστικά του επιχειρηματία, σύμφωνα με τον Maxwell et al., (2011), σε

αυτά αντιστοιχούν η εμπειρία του στη βιομηχανία όπου προτίθεται να

δραστηριοποιηθεί, το πάθος και η δέσμευση που επιδεικνύει για την επιτυχία του

εγχειρήματος, η ακεραιότητα και ειλικρίνεια του, η γνώση της δεδομένης τεχνολογίας

και το ιστορικό απόδοσης του. Παράλληλα, σύμφωνα με τους Mason και Stark,

(2004), η χρηματοοικονομική απόδοση περιλαμβάνει τη δυνητική απόδοση της

επένδυσης.

2.2.4 Η έρευνα στο Crowdfunding

Όντας νέα φαινόμενα, τα κίνητρα και οι συνέπειες του Crowdfunding για τις

επιχειρήσεις και τους καταναλωτές, δεν έχουν κατανοηθεί επαρκώς μέχρι σήμερα

(Ordanini et al., 2011). Η έρευνα στο Crowdfunding, έχει πρωταρχικά κεντρίσει το

ενδιαφέρον οικονομολόγων και επιστημόνων από τον χώρο της διοίκησης

επιχειρήσεων. Οι οικονομολόγοι επικεντρώνονται στη μελέτη της καταναλωτικής

συμπεριφοράς και στους παράγοντες που επηρεάζουν τον καταναλωτή στο να

επιλέξει ανάμεσα από μια πλειάδα αγαθών και υπηρεσιών. Οι ακαδημαϊκοί της

διοίκησης από την άλλη έχουν αποδείξει ότι το φαινόμενο του Crowdfunding, μπορεί

να εξαλείψει το μειονέκτημα που απορρέει από το γεγονός ότι υπάρχει απόσταση

μεταξύ του εκκινητή του έργου και το χρηματοδότη (Gerber, et al., 2011)

Οι Ordanini et al., (2011), προκειμένου να μελετήσουν τα κίνητρα των

καταναλωτών στην συμμετοχή τους σε ένα έργο Crowdfunding χρησιμοποίησαν τη

μεθοδολογία της δομημένης συνέντευξης για τρία έργα που έλαβαν χώρα σε τρεις

διαφορετικές πλατφόρμες Crowdfunding. Οι συγγραφείς στα συμπεράσματα τους

επισημαίνουν ότι τα βασικά χαρακτηριστικά των ατόμων που συμμετείχαν στη

διαδικασία περιλαμβάνουν μεταξύ των άλλων: το αίσθημα ότι τα άτομα είναι έστω

και για ένα μικρό μέρος υπεύθυνα για την επιτυχία του έργου, την ανάγκη τα άτομα

να είναι μέρος μιας κοινωνικής κοινότητας και τέλος την ανάγκη να λάβουν κάποια

ανταμοιβή για την χρηματοοικονομική συμμετοχή τους. Επιπλέον, τα ευρήματα της

έρευνας τους αποκαλύπτουν και άλλα χαρακτηριστικά των καταναλωτών που είναι

πιθανό να συμμετάσχουν σε πρωτοβουλίες Crowdfunding όπως για παράδειγμα ο

27

καινοτόμος προσανατολισμός των καταναλωτών, ο οποίος διεγείρει την επιθυμία να

δοκιμάσουν νέους τρόπους αλληλεπίδρασης με επιχειρήσεις προϊόντα και άλλους

καταναλωτές. Ένα άλλο κίνητρο είναι αυτό της κοινωνικής αναγνώρισης, όπως και

αυτό της χρηματοοικονομικής αξίας που οι καταναλωτές εν κατακλείδι θα λάβουν

από την συμμετοχή του σε ένα έργο Crowdfunding.

Ο Harms, (2007), μελετώντας τους παράγοντες που επηρεάζουν την πρόθεση

των καταναλωτών να συμμετάσχουν σε έργα Crowdfunding, προτείνει ότι μεταξύ

των άλλων καταλυτικό ρόλο στην πρόθεση των καταναλωτών διαδραματίζει η

αντιληπτή οικονομική αξία που λαμβάνουν από τη συμμετοχή τους στο έργο, η

αντιληπτή κοινωνική αξία καθώς και η εγγενής αξία. Επιπλέον, οι Van Wingerden

και Ryan, (2011), τονίζουν ότι η απόφαση ή μη χρηματοδότησης ενός έργου

Crowdfunding εξαρτάται από εσωτερικά και εξωτερικά κίνητρα του χρήστη όπως η

αντιληπτή οικονομική αξία που λαμβάνουν από ένα έργο αλλά και από παράγοντες

όπως η επιρροή από ομότιμους και η πληροφόρηση που λαμβάνουν οι χρήστες από

ηλεκτρονικές πηγές στο διαδίκτυο. Παράλληλα, οι Gerber, et al., (2011),

εφαρμόζοντας τη μεθοδολογία της δομημένης συνέντευξης, τονίζουν ότι σημαντικό

ρόλο στην πρόθεση των χρηστών παίζουν οι ανταμοιβές και το γεγονός ότι τα άτομα

νιώθουν μέρος μιας κοινότητας και δεσμεύονται σε αυτήν.

Ο Hemer, (2011), τονίζει ότι οι χρηματοδότες ενός έργου κινητοποιούνται

πρωταρχικά από άυλες ανταμοιβές και εσωτερικά κίνητρα όπως: η ταύτιση τους με το

θέμα και τους στόχους του έργου, η συμβολή τους σε μια κοινωνική αποστολή, η

ικανοποίηση που λαμβάνουν από το να είναι μέλη μιας συγκεκριμένης κοινότητας, η

απόλαυση από την συμβολή τους σε ένα καινοτομικό εγχείρημα, η πιθανότητα να

ενδυναμωθούν κοινωνικά διαμέσου της επέκτασης του προσωπικού τους κοινωνικού

δικτύου καθώς και η προσδοκία τους για προσέλκυση χρηματοδοτών σε μελλοντικό

προσωπικό τους επιχειρηματικό εγχείρημα.

2.3 Διαμόρφωση μεταβλητών, ερευνητικών υποθέσεων και

εννοιολογικό πλαίσιο της έρευνας

2.3.1 Ανάπτυξη Μεταβλητών

Σκοπός της παρούσας διπλωματικής διατριβής, είναι να διερευνήσει τους

παράγοντες οι οποίοι επιδρούν στην πρόθεση των χρηστών να χρηματοδοτήσουν

28

έργα σε πλατφόρμες Crowdfunding. Οι μεταβλητές οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν στην

παρούσα έρευνα, προέρχονται κυρίως από διεθνή επιστημονική αρθρογραφία η οποία

εμπίπτει στο πεδίο του μάρκετινγκ, της συμπεριφοράς του καταναλωτή και της

ψυχολογίας, όσον αφορά στις συναλλαγές στο διαδίκτυο, στις ηλεκτρονικές αγορές

και στην πρόθεση των ατόμων να συμμετάσχουν σε κοινωνικά δίκτυα. Οι μεταβλητές

παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα, ενώ αναλύονται ενδελεχώς στις

παραγράφους που ακολουθούν.

Πίνακας 2. 2: Μεταβλητές υπό εξέταση

Χαρακτηριστικά Πλατφόρμας

Αξιοπιστία Εμπορικού Σήματος

Η αξιοπιστία του εμπορικού σήματος μιας πλατφόρμας Crowdfunding, έχει άμεση θετική επίδραση στην πρόθεση

των χρηστών/καταναλωτών να χρηματοδοτήσουν έργα Crowdfunding.

Εικόνα Εμπορικού

Σήματος

Η εικόνα του εμπορικού σήματος μιας πλατφόρμας Crowdfunding, έχει άμεση θετική επίδραση στην πρόθεση


Αντιληπτός Κίνδυνος

Ο Αντιληπτός Κίνδυνος που εμπεριέχεται σε μια πλατφόρμα Crowdfunding, έχει άμεση αρνητική επίδραση στην πρόθεση


Παιχνιδοποίηση

Ο βαθμός παιχνιδοποίησης που εμπεριέχεται σε μια πλατφόρμα Crowdfunding, έχει άμεση θετική επίδραση στην

πρόθεση των χρηστών/καταναλωτών να χρηματοδοτήσουν έργα Crowdfunding.

Χρήση κοινωνικών δικτύων

Η χρήση κοινωνικών δικτύων από τις πλατφόρμες Crowdfunding, έχει άμεση θετική επίδραση στην πρόθεση


Χαρακτηριστικά εκκινητή του έργου και κίνητρα χρηστών Χαρακτηριστικά

Εκκινητή του έργου

Τα χαρακτηριστικά του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding, έχουν άμεση θετική επίδραση στην πρόθεση των

χρηστών/καταναλωτών να χρηματοδοτήσουν έργα Crowdfunding.

Καινοτομικότητα Καταναλωτή

Ο βαθμός καινοτομικότητας του καταναλωτή έχει άμεση θετική σχέση με την πρόθεση του, να χρηματοδοτήσει ένα

έργο Crowdfunding. Κοινωνική Παρουσία

Η κοινωνική παρουσία που βιώνει ο χρήστης συμμετέχοντας σε ένα έργο Crowdfunding, έχει άμεση θετική επίδραση στην

πρόθεση του να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding. Κοινωνική

Ενδυνάμωση Η κοινωνική ενδυνάμωση που βιώνει ο χρήστης

συμμετέχοντας σε ένα έργο Crowdfunding, έχει άμεση θετική

29

επίδραση στην πρόθεση του, να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding.

Εγγενής Αξία/Απόλαυση

Η απόλαυση που βιώνει ο χρήστης συμμετέχοντας σε ένα έργο Crowdfunding, έχει άμεση θετική επίδραση στην

πρόθεση του, να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding.

Επίδραση από Ομότιμους

Η επίδραση από ομότιμους χρήστες έχει άμεση θετική συσχέτιση με την πρόθεση των χρηστών/καταναλωτών να

χρηματοδοτήσουν έργα Crowdfunding.

Αντιληπτή Οικονομική Αξία

Η αντιληπτή οικονομική αξία που βιώνει ο χρήστης συμμετέχοντας σε ένα έργο Crowdfunding, έχει άμεση θετική

επίδραση στην πρόθεση του να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding.

2.3.1.1 Αξιοπιστία Εμπορικού Σήματος (Brand Credibility)

Σύμφωνα με τους Erdem και Swait, (2004), η αξιοπιστία του εμπορικού

σήματος (brand credibility), αφορά στην αντίληψη των καταναλωτών, αναφορικά με

το εάν η επωνυμία ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας, έχει την ικανότητα και τη

θέληση να εκπληρώσει αυτά τα όποια υπόσχεται.

Όπως υποστηρίζουν οι Baek και King, (2011), η κατανόηση της φύσης των

μηχανισμών, διαμέσου των οποίων ένα εμπορικό σήμα επηρεάζει τη διαδικασία της

λήψης αποφάσεων των καταναλωτών, έχει αποτελέσει πεδίο έρευνας, τόσο για τους

θεωρητικούς του μάρκετινγκ, όσο και για τους τεχνοκράτες. Αυτό συμβαίνει διότι οι

καταναλωτές τείνουν να είναι διστακτικοί αναφορικά με την αγορά αγαθών, όταν δεν

είναι βέβαιοι σχετικά με τα χαρακτηριστικά των υπηρεσιών και των προϊόντων που

επρόκειτο να αγοράσουν.

Η αξιοπιστία και η αντιληπτή αξία του εμπορικού σήματος αποτελούν δύο

σημαντικότατες παραμέτρους, στις οποίες οι επιχειρήσεις πρέπει να επενδύσουν

προκειμένου να οικοδομήσουν ένα ισχυρό εμπορικό σήμα Ένα ισχυρό και αξιόπιστο

εμπορικό σήμα είναι ικανό να παράσχει ποικίλα οφέλη τόσο για τις επιχειρήσεις, όσο

και για τους ίδιους τους καταναλωτές (Baek et al., 2010).

Σύμφωνα με τη θεωρία σήμανσης (signaling theory), οι επιχειρήσεις είναι

δυνατό να χρησιμοποιούν τα εμπορικά σήματα, προκειμένου να διαβιβάσουν

πληροφορίες σε αγορές οι οποίες χαρακτηρίζονται από ατελή και ασύμμετρη

πληροφόρηση. Η θεωρία σήμανσης που προέρχεται από την οικονομική θεωρία,

εστιάζει στις προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες μπορούν να δημιουργηθούν

αξιόπιστα σήματα (Hanzaee και Taghipourian, 2012).

30

Σε έρευνα που πραγματοποίησαν οι Baek και King, (2011), κατέληξαν στο

συμπέρασμα ότι ο υψηλός βαθμός της αντιληπτής αξιοπιστίας από τους καταναλωτές,

συμβάλλει στην υψηλότερη πρόθεση τους να αγοράσουν ένα αγαθό ή μια υπηρεσία.

Παράλληλα, τα ευρήματα της έρευνας τους συγκλίνουν στο γεγονός ότι η αξιοπιστία

είναι θετικά συσχετισμένη τόσο με την αντιληπτή ποιότητα του προϊόντος από τους

καταναλωτές, όσο και με την αντιληπτή αξία και την εξοικονόμηση του κόστους

πληροφόρησης, ενώ σχετίζεται αρνητικά με τον αντιληπτό κίνδυνο που έχουν οι

καταναλωτές σχετικά με το προϊόν ή την υπηρεσία.

Χρησιμοποιώντας παρεμφερείς υποθέσεις και ερευνητικό μοντέλο οι Hanzaee

και Taghipourian, (2012), κατέληξαν σε παρόμοια συμπεράσματα αναφορικά με τη

γραμμική σχέση, ανάμεσα στην αξιοπιστία της επωνυμίας και την πρόθεση του

πελάτη να αγοράσει ένα προϊόν. Επιπροσθέτως, οι Keisidou et al., (2013),

συμπληρώνουν πως αξιοπιστία της επωνυμίας, συνδέεται θετικά με την ικανοποίηση

και αφοσίωση των πελατών και κατ’ επέκταση με την πρόθεση του καταναλωτή για

αγορά ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας.

Παράλληλα, τα ευρήματα της έρευνας των Kemp και Bui, (2011) συνηγορούν

υπέρ της άποψης ότι τα υψηλά επίπεδα αντιληπτής αξιοπιστίας από τους

καταναλωτές, οδηγούν σε μεγαλύτερη πρόθεση για την αγορά ενός αγαθού, ενώ στο

ίδιο μήκος κύματος κινούνται τα αποτελέσματα της μελέτης των Baek et al., (2010),

οι οποίοι συμπληρώνουν ότι η αξιοπιστία της επωνυμίας, έχει σημαντικότερη

επίδραση στην πρόθεση του καταναλωτή να αγοράσει ένα προϊόν ή μια υπηρεσία από

ότι το κύρος της επωνυμίας.

2.3.1.2 Εικόνα Εμπορικού Σήματος (Brand Image)

Η αύξηση του ανταγωνισμού στις αγορές, έχει κάνει τη διαχείριση του

εμπορικού σήματος πολύ σημαντική για τις επιχειρήσεις. Ένα ισχυρό εμπορικό

σήμα, μπορεί να τις βοηθήσει στο να διαφοροποιηθούν από τους ανταγωνιστές τους

και να χτίσουν μια πελατειακή βάση με ισχυρή καταναλωτική πίστη (Kim και Jones

2009).

Ένα εμπορικό σήμα είναι σε γενικές γραμμές ένα όνομα ή ένα σύμβολο.

Πρόκειται για ένα σημαντικό μέσο, το οποίο βοηθά στη δημιουργία μιας θετικής

εικόνας στα μάτια των καταναλωτών και το κάνει να διαφέρει από τα ανταγωνιστικά

31

προϊόντα. Παράλληλα, ένα ισχυρό εμπορικό σήμα μπορεί να συνεισφέρει στη

δημιουργία καταναλωτικής πίστης, καθώς και στη διατήρηση ή αύξηση των μεριδίων

αγοράς από την πλευρά των επιχειρήσεων (Ercis et al., 2012).

Όπως διατείνονται οι Keisidou et al., (2013), πηγές της οργανωσιακής

βιβλιογραφίας αναφέρουν ότι η εικόνα μιας επιχείρησης αποτυπώνει την εσωτερική

άποψη μιας επιχείρησης σχετικά με την εντύπωση που έχουν οι καταναλωτές για

αυτήν. Από την άλλη, πηγές από την βιβλιογραφία του μάρκετινγκ υποστηρίζουν ότι

η εικόνα μιας επιχείρησης αντικατοπτρίζει την άποψη όλων των εξωτερικών

ενδιαφερόμενων μερών μιας επιχείρησης, και ιδιαίτερα την άποψη των καταναλωτών.

Επιπροσθέτως, οι Kwon και Lennon, (2009), σημειώνουν ότι η εικόνα της

επωνυμίας αφορά στις πεποιθήσεις των καταναλωτών σχετικά με τα χαρακτηριστικά

της επωνυμίας και τα οφέλη τα οποία απορρέουν από αυτήν. Οι παράγοντες οι οποίοι

μπορεί να συμβάλλουν στη βελτίωση της εικόνας του εμπορικού σήματος, στην

περίπτωση που οι δραστηριότητες της επιχείρησης αφορούν ηλεκτρονικές

συναλλαγές είναι η ευκολία πλοήγησης στον ιστότοπο, η ευκολία με την οποία

επιτυγχάνονται οι συναλλαγές, το περιεχόμενο που διατίθεται από τον ιστότοπο και

τέλος η στάση του ηλεκτρονικού εμπορικού σήματος. Οι Low και Lamb, (2000),

υιοθετώντας τον ορισμό του Keller, (1998), υποστηρίζουν ότι η στάση απέναντι στο

εμπορικό σήμα περιλαμβάνει τις αντιλήψεις των καταναλωτών, σχετικά με την

επωνυμία ενός προϊόντος όπως αυτές έχουν αποτυπωθεί στη μνήμη τους.

Παράλληλα, οι Keisidou et al., (2013), σε έρευνα τους για την καταναλωτική

πίστη και την ικανοποίηση των πελατών στον ελληνικό τραπεζικό τομέα,

υπογραμμίζουν ότι οι παράγοντες που επιδρούν στην εικόνα μιας επιχείρησης, είναι

το κατά πόσο είναι αξιόπιστες οι υπηρεσίες που προσφέρονται, ο βαθμός στον οποίο

η επιχείρηση εμπνέει εμπιστοσύνη, η φήμη της επιχείρησης, ο βαθμός στον οποίο η

επιχείρηση είναι καλύτερη από άλλες με παρόμοια δραστηριότητα και τέλος το

πρεστίζ που έχει η επιχείρηση έναντι των ανταγωνιστών. Οι ίδιοι παράγοντες έχουν

αναφερθεί επίσης από τους Bravo et al., (2009) και τους Lai, et al., (2009).

Τέλος αξίζει να σημειωθεί πως υπάρχει πλήθος εμπειρικών ερευνών, που

υποστηρίζει πως υπάρχει θετική συσχέτιση ανάμεσα σε ένα ισχυρό εμπορικό σήμα

και στην πρόθεση του καταναλωτή να χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες ή τα προϊόντα

που παρέχονται από την εταιρεία. Παράλληλα, οι έρευνες διατείνονται ότι ένα ισχυρό

32

εμπορικό σήμα έχει θετικό αντίκτυπο στην καταναλωτική πίστη (Kwon και Lennon,

2009; Keisidou et al., 2013).

2.3.1.3 Αντιληπτός Κίνδυνος (Perceived Risk) και Εμπιστοσύνη (Trust)

Ο αντιληπτός κίνδυνος, ορίζεται ως το ποσό αβεβαιότητας το οποίο

αισθάνονται οι καταναλωτές, όταν επρόκειτο να λάβουν μια απόφαση σχετικά με τη

την αγορά ενός αγαθού ή μιας υπηρεσίας (Cox και Rich, 1964). Αποτελεί έναν

παράγοντα, ο οποίος έχει χρησιμοποιηθεί εκτενώς στη βιβλιογραφία, προκειμένου να

μελετήσει και να εξηγήσει τη συμπεριφορά και τις επιλογές των καταναλωτών (Tuu

και Olsen, 2012), εξαιτίας του γεγονότος ότι οι καταναλωτές έχουν κίνητρα

προκειμένου να ελαχιστοποιήσουν τα λάθη τους και να μεγιστοποιήσουν τη

χρησιμότητα τους (Chang και Chen, 2008). Όπως καταδεικνύουν οι βιβλιογραφικές

αναφορές, η απόλυτη βεβαιότητα είναι ουσιαστικά απούσα στις καθημερινές

συναλλαγές των καταναλωτών (Zhao et al., 2010).

Όσον αφορά τις συναλλαγές σε ηλεκτρονικό περιβάλλον, η απόμακρη και

απρόσωπη φύση του ηλεκτρονικού εμπορίου, καθώς και η αβεβαιότητα που

ελλοχεύει στον παγκόσμιο ιστό, καθιστούν τον αντιληπτό κίνδυνο ένα βασικό

συστατικό των συναλλαγών (Safeena, et al., 2011). Στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού

εμπορίου, η αδυναμία του καταναλωτή να εξετάσει τη φυσική υπόσταση του

προϊόντος πριν το αγοράσει, αυξάνει τα επίπεδα του αντιληπτού κινδύνου. Ωστόσο, ο

προμηθευτής ή ο πάροχος του προϊόντος, παρέχοντας λεπτομερείς πληροφορίες αλλά

και εικονικές παρουσιάσεις, μπορούν να μειώσουν το ψυχολογικό κίνδυνο των

καταναλωτών (Kim και Lennon, 2010b).

Όπως επισημαίνεται από αρκετούς ερευνητές, η αύξηση της διαμοιραζόμενης

πληροφορίας, καθώς και της γνώσης των καταναλωτών σχετικά με κάποιο αγαθό ή

υπηρεσία, μπορούν να μειώσουν επαρκώς τα επίπεδα του αντιληπτού κινδύνου και να

συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση της ικανοποίησης των πελατών αλλά και

στην πρόθεση τους για αγορά (Tuu και Olsen, 2012; Kim και Lennon, 2010a; Kim

και Lennon, 2010b).

Σύμφωνα με τους Lu et al., (2005), υπάρχει πλήθος από μελέτες που

επισημαίνουν, ότι ο αντιληπτός κίνδυνος του καταναλωτή αποτελεί μια πολυδιάστατη

μεταβλητή, η οποία συνίσταται από το φυσικό κίνδυνο, το χρηματοοικονομικό

33

κίνδυνο, τον κοινωνικό κίνδυνο, τον κίνδυνο απώλειας χρόνου καθώς και από το

λειτουργικό κίνδυνο. Οι Kim και Lennon, (2010b), τονίζουν επίσης ότι οι

συνιστώσες του αντιληπτού κινδύνου, έχουν αρνητική επίδραση τόσο στην

ικανοποίηση του καταναλωτή, όσο και στην επαναλαμβανόμενη επίσκεψη σε

κάποιον ιστότοπο αλλά και στην πρόθεση του καταναλωτή για την αγορά αγαθών και

υπηρεσιών διάμεσου του διαδικτύου.

Παράλληλα, υπάρχει πλήθος ερευνών που τονίζουν την αρνητική σχέση

μεταξύ του αντιληπτού κινδύνου και της πρόθεσης για αγορά ενός προϊόντος ή μιας

υπηρεσίας σε ηλεκτρονικό περιβάλλον (Choi και Lee, 2003; Park και Stoel, 2005b;

Chang και Chen, 2008; Sam και Tahir, 2009; Tuu, και Olsen, 2012; Kim, και Lennon,

2010a; Kim, και Lennon, 2010b).

Τα χαμηλά επίπεδα αντιληπτού κινδύνου μπορούν να αυξήσουν την

εμπιστοσύνη των καταναλωτών προς ένα εμπορικό σήμα, ένα προϊόν ή μια υπηρεσία.

(Chen και Chou, 2012; Tuu, και Olsen, 2012). Υιοθετώντας τον ορισμό των Rousseau

et al., (1998, p. 395), η εμπιστοσύνη είναι η ψυχολογική κατάσταση κατά την οποία

κάποιο άτομο, είναι έτοιμο να δεχθεί να γίνει ευάλωτο στις προθέσεις ή τις

προσδοκίες ενός άλλου ατόμου. Παράλληλα, οι Mayer et al., (1995), υποστηρίζουν

ότι η εμπιστοσύνη αντανακλά την πρόθεση ενός ατόμου να πιστέψει στις πράξεις

ενός άλλου ατόμου, βασιζόμενο στην πεποίθηση ότι το τελευταίο θα εκτελέσει μια

συγκεκριμένη πράξη με το σωστό τρόπο, άσχετα με το εάν το πρώτο άτομο ελέγχει

τις συγκεκριμένες πράξεις. Όπως υπογραμμίζουν οι Chen και Chou, (2012), η

εμπιστοσύνη μπορεί επίσης να οριστεί ως η πεποίθηση και η εξάρτηση στην

αξιοπιστία, την ακεραιότητα και την αλήθεια ενός άλλου μέρους.

Πλήθος μελετών έχουν τονίσει τη σημασία της εμπιστοσύνης, όσον αφορά

στις συναλλαγές που πραγματοποιούνται σε ηλεκτρονικό περιβάλλον (Falk et al.,

2007). Η εμπιστοσύνη επιτρέπει στους καταναλωτές να αποκλείουν τις ανεπιθύμητες

συμπεριφορές των πωλητών, μειώνοντας κατά αυτό το τρόπο, τον αισθητό κίνδυνο,

το φόβο και την πολυπλοκότητα που εμπεριέχουν οι συναλλαγές στο διαδίκτυο

(Gefen et al., 2003; Falk et al., 2007).

Παράλληλα, όπως υπογραμμίζεται από τους Albert και Merunka, (2013), η

εμπιστοσύνη αποτελεί μια βασική συνιστώσα του σχεσιακού μάρκετινγκ και

αντανακλά το γεγονός ότι οι καταναλωτές αποδίδουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά

σε κάποιο προϊόν ή υπηρεσία όπως η αξιοπιστία, η ειλικρίνεια αλλά και ο

34

αλτρουισμός. Οι Liu et al., (2013), αναφέρουν ότι η εμπιστοσύνη είναι εξαιρετικά

σημαντική στις συναλλαγές στο διαδίκτυο. Οι τελευταίες διαφέρουν σημαντικά από

τις παραδοσιακές συναλλαγές, διότι παρουσιάζουν μοναδικά χαρακτηριστικά όπως η

αβεβαιότητα, η ανωνυμία, η έλλειψη ελέγχου και ο δυνητικός οπορτουνισμός.

Η εμπιστοσύνη μπορεί να μειώσει την αβεβαιότητα, που προέρχεται από τις

κρίσεις και τις αξιολογήσεις άλλων χρηστών και κατά αυτόν τον τρόπο, είναι

απαραίτητη για κάθε είδους συναλλαγή. Παράλληλα, από πλήθος ερευνών έχει

αποδειχθεί ότι ο υψηλός βαθμός εμπιστοσύνης, μπορεί να αμβλύνει τους φόβους και

τον αντιληπτό κίνδυνο σχετικά με την πεποίθηση των καταναλωτών ότι υπάρχει το

ενδεχόμενο να εξαπατηθούν (Weisberg, et al., 2011).

Όπως προτείνεται από τους Lin και Lu, (2010), η εμπιστοσύνη εξαρτάται από

την άποψη που έχουν οι καταναλωτές σχετικά με ένα προϊόν ή μια υπηρεσία, καθώς

και από τους κοινωνικούς και δομικούς δεσμούς που έχουν αναπτύξει με αυτό.

Επίσης, διατείνονται ότι υψηλά επίπεδα εμπιστοσύνης οδηγούν σε υψηλότερη

πρόθεση για αγορά κάποιου αγαθού ή μιας υπηρεσίας.

Οι Liu et al., (2013), υποστηρίζουν επίσης τη θετική συσχέτιση που υπάρχει

ανάμεσα στα υψηλά επίπεδα εμπιστοσύνης και στην πρόθεση των καταναλωτών να

πραγματοποιήσουν συναλλαγές στο περιβάλλον του διαδικτύου. Επιπροσθέτως, οι

Weisberg, et al., (2011) έχουν καταλήξει σε παρόμοια συμπεράσματα.

2.3.1.4 Παιχνιδοποίηση (Gamefication)

Η παιχνιδοποίηση (gamefication), αναφέρεται στη χρήση στοιχείων και

τεχνικών σχεδιασμού παιχνιδιών, σε πλαίσια και δραστηριότητες οι οποίες δεν

αφορούν παιχνίδια, όπως για παράδειγμα η εργασία και η εκπαίδευση (Deterding, et

al., 2011; Dominguez et al., 2013).

Σύμφωνα με τον Muntean, (2011), κάθε εφαρμογή, εργασία ή διαδικασία

μπορεί θεωρητικά να γίνει ως ένα σημείο παιχνίδι. Ο Pavlus, (2010), διατείνεται ότι η

εφαρμογή πρακτικών παιχνιδοποίησης σε εφαρμογές και διαδικασίες, αυξάνουν την

εμπλοκή και τη δέσμευση των χρηστών, σημείο που τονίζεται επίσης από τους Flatla

et al., (2011). Παράλληλα, όπως προτείνεται από το Bunchball, (2010), εκτός από τη

δέσμευση, κύριος στόχος της παιχνιδοποίησης είναι η συμμετοχή, ο διαμοιρασμός

και η αλληλεπίδραση του χρήστη σε κάποια δραστηριότητα ή κοινότητα.

35

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, η χρησιμοποίηση στοιχείων

σχεδιασμού παιχνιδιών, σε δραστηριότητες που δεν αποτελούν παιχνίδια, έχουν

εστιάσει την προσοχή των ανθρώπων του μάρκετινγκ στη σύνδεση της

παιχνιδοποίησης με επιτυχημένες εκστρατείες προώθησης προϊόντων, με την αύξηση

της κερδοφορίας και την υψηλή δέσμευση των χρηστών (Hamari, 2013). Με τη

δημοτικότητα των κοινωνικών δικτύων και των βιντεοπαιχνιδιών να αυξάνεται

συνεχώς, το ενδιαφέρον για τη χρήση καινοτομικών εργαλείων μάθησης και

προσέλκυσης χρηστών, έχει αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό (Simoes et al., 2013).

Μια δυναμική εμπειρία παιχνιδοποίησης, μπορεί να συμβάλλει στην

εκπλήρωση ποικίλων επιχειρηματικών στόχων. Με δεδομένη την ευρεία αποδοχή των

παιχνιδιών και την εδραίωση του διαδικτύου, η παιχνιδοποίηση έχει γίνει ένα

σημαντικό εργαλείο στα χέρια των επιχειρήσεων, μέσα από το οποίο διδάσκουν,

πείθουν και παρακινούν ανθρώπους (Bunchball, 2010).

Η ιδέα της παιχνιδοποίησης, έχει χρησιμοποιηθεί με μεγάλη επιτυχία από

πολλές ηλεκτρονικές επιχειρήσεις, προκειμένου να αυξηθεί η εμπλοκή των χρηστών,

ενώ δεν είναι λίγοι οι ερευνητές που προτείνουν ότι πρέπει να χρησιμοποιηθεί

περαιτέρω στην εκπαίδευση, ούτως ώστε να μετατραπεί η μάθηση σε μια πιο

ευχάριστη εμπειρία και να αυξηθούν τα κίνητρα και η δέσμευση των εκπαιδευόμενων

(Dominguez et al., 2013).

Μεγάλες εταιρείες, όπως η Nike και η Starbucks έχουν χρησιμοποιήσει

πρακτικές παιχνιδοποίησης, προκειμένου να αυξήσουν την ικανοποίηση και την

εμπλοκή των καταναλωτών. Συγκεκριμένα η Nike, με το λανσάρισμα του Nike+ το

2008, επέτρεψε σε εκατομμύρια δρομείς ανά τον κόσμο, να παίρνουν πληροφορίες

σχετικά με την απόσταση που καλύπτουν και τις θερμίδες που καταναλώνουν. Οι

δρομείς, εκτός από στατιστικά δεδομένα παίρνουν και κάποιες ανταμοιβές, όπως για

παράδειγμα τα συγχαρητήρια από τη φωνή του πρωταθλητή ποδηλασίας Lance

Armstrong, σε περίπτωση που καλύψουν απόσταση μεγαλύτερη από πέντε μίλια. Από

την άλλη η Starbucks, χρησιμοποιεί εικονικές κονκάρδες και εικονικούς πόντους,

προκειμένου να ανταμείψει τους πελάτες της (Bunchball, 2010).

Δύο όροι, οι οποίοι είναι πολύ σημαντικοί στη διαδικασία της

παιχνιδοποίησης και χρησιμοποιούνται συμπληρωματικά μεταξύ τους, είναι οι

δυναμικές (Game Dynamics) και οι μηχανισμοί του παιχνιδιού (Game Mechanics). Οι

μηχανισμοί αναφέρονται στις διάφορες συμπεριφορές και στους μηχανισμούς

36

ελέγχου που χρησιμοποιούνται, προκειμένου να “παιχνιδοποιηθεί” μια

δραστηριότητα και να δημιουργηθεί μια δεσμευτική εμπειρία για το

χρήστη/καταναλωτή. Αντίθετα, οι δυναμικές αναφέρονται στα διάφορα στοιχεία που

υποκινούν και δίνουν κίνητρο στους χρήστες, προκειμένου να λάβουν μέρος σε

κάποια παιχνιδοποιημένη δραστηριότητα (Bunchball, 2010).

Πίνακας 2. 3: Μηχανισμοί και δυναμικές της παιχνιδοποίησης

Μηχανισμοί Δυναμικές

Πόντοι Ανταμοιβή

Επίπεδα Κατάσταση

Προκλήσεις Επίτευξη

Εικονικά αγαθά και χώροι Αυτό-έκφραση

Πίνακες Κατάταξης Ανταγωνισμός

Ανταμοιβές και φιλανθρωπία Αλτρουισμός

Πηγή: Bunchball, (2010)

Σε έρευνα του ο Hamari, (2013), μελέτησε το κατά πόσο οι μηχανισμοί ενός

παιχνιδιού και η ενεργός έκθεση των χρηστών συνδέονται θετικά με την πρόθεση

τους να χρησιμοποιήσουν μια εφαρμογή διαδικτύου. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιώντας

δύο σετ υποθέσεων, μελέτησε το κατά πόσο τα στοιχεία της παιχνιδοποίησης έχουν

άμεσο αντίκτυπο στην αύξηση της δραστηριότητας των χρηστών στη σελίδα

Sharetribe (www.sharetribe.com). Το πρώτο σετ υποθέσεων, αφορούσε στο εάν η

κοινωνική σύγκριση, μπορεί να αυξήσει τη δραστηριότητα χρήσης της σελίδας, ενώ

το δεύτερο κατά πόσο οι ευδιάκριτοι στόχοι που τίθενται από τους χρήστες για την

απόκτηση κονκάρδων αναγνωσιμότητας, μπορούν να συμβάλλουν θετικά στην

πρόθεση του χρήστη να συμμετάσχει στις δραστηριότητες της ιστοσελίδας. Ωστόσο,

από τις 16 υποθέσεις που αρχικά χρησιμοποίησε αποδεκτές έγιναν μόνο οι πέντε.

Στην εικόνα 2.3, η οποία προέρχεται από την πλατφόρμα FundingWorks,

παρατηρούμε τόσο μηχανισμούς όσο και δυναμικές παιχνιδοποίησης, στην λίστα που

παρουσιάζεται δεξιά (top supporters). Ό πίνακας κατάταξης που παρουσιάζεται,

37

τοποθετεί τους χρηματοδότες σε σειρά κατάταξης, ενώ ταυτόχρονα ανάλογα με το

ποσό χρηματοδότησης που συνεισφέρουν, αποκτούν επίπεδα αναγνωρισιμότητας

(χρυσό, αργυρό και χάλκινο). Ο συγκεκριμένος πίνακας κατάταξης είναι δυνατόν να

εισάγει το στοιχείο του ανταγωνισμού, κινητοποιώντας τους χρήστες να

συνεισφέρουν για την ολοκλήρωση του προτεινόμενου έργου.

Εικόνα 2. 3: Πίνακας κατάταξης χρηματοδοτών στην ιστοσελίδα FundingWorks

Πηγή: http://www.fundingworks.org

Στην εικόνα 2.4, η οποία προέρχεται από την πλατφόρμα kickstarter

παρατηρούμε επιπλέον στοιχεία παιχνιδοποίησης. Η μπάρα ολοκλήρωσης της

χρηματοδότησης, μπορεί να θεωρηθεί αντίστοιχη της μπάρας που χρησιμοποιείται,

προκειμένου να αυξηθούν τα κίνητρα και η δέσμευση των μαθητών. Όπως

προτείνεται από DuBravac, (2012), η μπάρα με το σύστημα πόντων που

χρησιμοποιείται για την αποτύπωση της προόδου των μαθητών, τους επιτρέπει να

βλέπουν ανά πάσα στιγμή που βρίσκονται, σε ποια σημεία πρέπει να βελτιωθούν και

τι έχουν επιτύχει μέχρι στιγμής (εικόνα 2.5). Κατά αυτόν το τρόπο, το συγκεκριμένο

στοιχειό παιχνιδοποίησης, μπορεί να αυξήσει την εμπλοκή των χρηστών και τα

κίνητρα τους για συμμετοχή σε μια δραστηριότητα.

38

Εικόνα 2. 4: Μπάρα Χρηματοδότησης Έργου Crowdfunding

Πηγή: http://www.kickstarter.com/

Εικόνα 2. 5: Μπάρα με το σύστημα πόντων για την αξιολόγηση των μαθητών

Πηγή: DuBravac, (2012)

Σύμφωνα λοιπόν με αυτά που συζητήθηκαν παραπάνω, τα στοιχεία

παιχνιδοποίησης που υπάρχουν σε μια διαδικασία Crowdfunding, μπορεί να είναι ο

ανταγωνισμός, η επίτευξη ενός στόχου, οι πίνακες κατάταξης, οι άυλες ανταμοιβές

όπως μια κονκάρδα ή ένα σήμα αναγνώρισης, οι προκλήσεις που παρουσιάζονται

προκειμένου να επιτευχθεί η υλοποίηση ενός έργου καθώς και τα στοιχεία του

αλτρουισμού και της αυτοεκτίμησης που πηγάζουν από την συμμετοχή στην

συγκεκριμένη διαδικασία.

39

2.3.1.5 Χρήση Κοινωνικών Δικτύων (Use of Social Networking)

Η ραγδαία αύξηση της χρήσης κοινωνικών δικτύων, άλλαξε άρδην το τοπίο

των μέσων μαζικής ενημέρωσης κατά την διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας

(Mangold και Faulds, 2009). Τα κοινωνικά δίκτυα, αντικατέστησαν σε μεγάλο βαθμό

τα παραδοσιακά μέσα μαζικής ενημέρωσης και αποτελούν πλέον ένα από τα

σημαντικότερα εργαλεία για την προώθηση και διαφήμιση τόσο προϊόντων, όσο και

διαφόρων άλλων δραστηριοτήτων στα χέρια των επιχειρήσεων (Bruhn et al., 2012).

Σύμφωνα με τους Constantinides και Fountain, (2008), οι εφαρμογές

κοινωνικής δικτύωσης εμφανίστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 2000, και

αποτέλεσαν ένα καινοτομικό εργαλείο που διευκόλυνε τον ηλεκτρονικό διαμοιρασμό

δεδομένων σε πραγματικό χρόνο. Οι εφαρμογές Web 2.0 (πχ facebook, twitter),

ανύψωσαν την επικοινωνία στο διαδίκτυο, καθώς και την διάχυση της πληροφορίας

σε άλλο επίπεδο.

Αυτό το οποίο ξεκίνησε αρχικά ως μια σειρά από πλατφόρμες κοινωνικής

αλληλεπίδρασης, γρήγορα κλιμακώθηκε σε ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Η

δημοτικότητα, καθώς και ο γρήγορος ρυθμός εξάπλωσης των κοινωνικών δικτύων

οδήγησε πολλές επιχειρήσεις και ανθρώπους του μάρκετινγκ στο να αντιληφθούν πως

οι συγκεκριμένες πλατφόρμες κρύβουν σημαντικές ευκαιρίες ώστε να συνδεθούν οι

καταναλωτές με πολλά προϊόντα, υπηρεσίες αλλά και δραστηριότητες (Mitic και

Kapoulas, 2012).

Τα κοινωνικά μέσα καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα από ιστότοπους δημόσιας

συζήτησης (forums). Σε αυτούς περιλαμβάνονται τα blogs, τα δωμάτια συζήτησης τα

οποία λειτουργούν υπό την χορηγία επιχειρήσεων, οι ιστοσελίδες αξιολόγησης

προϊόντων, υπηρεσιών και διαδικασιών, τα ηλεκτρονικά μηνύματα από καταναλωτή

σε καταναλωτή καθώς και οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης (Mangold και

Faulds, 2009; Chang και Chin, 2010).

Όπως υποστηρίζουν οι Rehmani και Khan, (2011), οι βιβλιογραφικές

αναφορές υπογραμμίζουν πως δύο είναι οι μεταβλητές των κοινωνικών μέσων οι

οποίες έχουν άμεσο αντίκτυπο στην πρόθεση του χρήστη να αγοράσει ένα προϊόν ή

μια υπηρεσία. Η πρώτη μεταβλητή είναι η ηλεκτρονική διαφήμιση από στόμα σε

στόμα (electronic word of mouth η eWOM), ενώ η δεύτερη οι πληροφορίες που

παρέχονται από τον πάροχο της υπηρεσίας ή του προϊόντος.

40

Οι Park et al., (2012), αναφέρουν ότι η ηλεκτρονική διαφήμιση από στόμα σε

στόμα, έχει αναγνωριστεί από τους ερευνητές, ως ένας από τους σημαντικότερους

παράγοντες που επιδρά άμεσα στις αποφάσεις των καταναλωτών για την αγορά ενός

αγαθού. Με δεδομένη την ευκολία πρόσβασης σε μεγάλο όγκο πληροφοριών στο

διαδίκτυο, η διαφήμιση από στόμα σε στόμα μπορεί να συντελέσει στην εξάπλωση

μιας πληροφορίας, σχετικά με ένα αγαθό ή υπηρεσία σε σύντομο χρονικό διάστημα

και σε μεγάλο αριθμό καταναλωτών, ανεξάρτητα από το μέρος το οποίο βρίσκονται

και ανεξάρτητα από το χρόνο στον οποίο αναπαράγεται η πληροφορία. Κατά αυτόν

το τρόπο, οι πληροφορίες για ένα παρόμοιο προϊόν ή υπηρεσία, μπορούν να

διασταυρωθούν από πολλαπλές πηγές.

Παράλληλα, οι Jalilvand et al., (2012), μελετώντας τον αντίκτυπο της

ηλεκτρονικής διαφήμισης από στόμα σε στόμα, στην πρόθεση των καταναλωτών να

πραγματοποιήσουν ταξίδια, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπάρχει θετική

συσχέτιση ανάμεσα τους. Επιπλέον, όπως υποστηρίζουν, η θετική διαφήμιση από

στόμα σε στόμα μπορεί να έχει θετική επίδραση στη μείωση των διαφημιστικών

δαπανών από τις επιχειρήσεις.

Οι Weaver et al., (2011), υποστηρίζουν ότι μια σημαντική παράμετρος των

κοινωνικών δικτύων, η οποία επιδρά άμεσα στην πρόθεση ενός καταναλωτή για την

πραγματοποίηση ηλεκτρονικών συναλλαγών είναι η επικοινωνία μεταξύ “ομότιμων”

(peer communication). Στο ίδιο μήκος κύματος οι Wang et al., (2012), τονίζουν την

έμμεση επίδραση της επικοινωνίας μεταξύ “ομότιμων” στην πρόθεση του χρήστη να

πραγματοποιήσει ηλεκτρονικές αγορές. Συγκεκριμένα, υποστηρίζουν ότι η

επικοινωνία μεταξύ ομότιμων επηρεάζεται θετικά από τους δεσμούς που έχουν

αναπτύξει οι ομότιμοι και από την ταυτότητα της ομάδας στην οποία ανήκουν.

2.3.1.6 Τα Χαρακτηριστικά του Εκκινητή ενός Έργου (Project’s Initiator

Characteristics)

Η απόφαση από δυνητικούς επενδυτές, να χρηματοδοτήσουν ένα

επιχειρηματικό εγχείρημα αποτελεί εν μέρει μια ορθολογική διαδικασία, η οποία

βασίζεται σε μεγάλο βαθμό, στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του έργου το οποίο

πρόκειται να χρηματοδοτηθεί. Ωστόσο, διαφορετικοί τύποι επενδυτών είναι δυνατόν

να προσδώσουν αξία σε διαφορετικά χαρακτηριστικά, χρησιμοποιώντας διαφορετικά

41

κριτήρια, δίνοντας έμφαση σε διαφορετικές πληροφορίες, αφού η συγκεκριμένη

διαδικασία βασίζεται τις περισσότερες φορές στην υποκειμενική κρίση του

χρηματοδότη (Clark, 2008; Mason και Stark, 2004).

Όπως επισημαίνει ο Clark, (2008), πολλοί επενδυτές τείνουν να δίνουν

μεγάλη προσοχή σε σχετικά απτά και ευκόλως επαληθεύσιμα χαρακτηριστικά όπως

στις ικανότητες του επίδοξου επιχειρηματία, το ιστορικό απόδοσης και στη σύνθεση

της επιχειρηματικής ομάδας. Ωστόσο, πολλές φορές οι επενδυτικές αποφάσεις

δύναται να επηρεάζονται από περισσότερο υποκειμενικά χαρακτηριστικά του εν

δυνάμει επιχειρηματία. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα προσωπικά χαρακτηριστικά, οι

ικανότητες επικοινωνίας, καθώς και κάποιες κοινωνικές ικανότητες. Επίσης, οι

Mason και Stark, (2004), κάνουν εκτενή αναφορά στο ανθρώπινο κεφάλαιο του

επιχειρηματία το οποίο αποτελεί έναν πολύ σημαντικό παράγοντα στην πρόθεση των

επενδυτών να χρηματοδοτήσουν ένα εγχείρημα.

Το ανθρώπινο κεφάλαιο περιλαμβάνει τα χαρακτηριστικά του εν δυνάμει

επιχειρηματία, όπως για παράδειγμα τις γενικές ικανότητες του, την εμπειρία του στο

χώρο στον οποίο προτίθεται να δραστηριοποιηθεί, τα ποσοτικά επιτεύγματα του αλλά

και κάποια λιγότερο απτά χαρακτηριστικά του επιχειρηματία και της επιχειρηματικής

ομάδας που τον περιβάλλει. Σε αυτά τα χαρακτηριστικά περιλαμβάνονται η

τιμιότητα, η ακεραιότητα, η αφοσίωση του, καθώς επίσης και πόσο ρεαλιστικά

αντιλαμβάνεται τον επιχειρηματικό στόχο τον οποίο έχει θέσει (Haines et al., 2003).

Οι Maxwell et al., (2011), εκτός από τη τιμιότητα, την ακεραιότητα και την

προϋπηρεσία στο χώρο, επισημαίνουν πως ένας εξίσου σημαντικός παράγοντας είναι

το πάθος που διακατέχει τον φιλόδοξο επιχειρηματία. Παράλληλα, επισημαίνουν ότι

τα ατομικά χαρακτηριστικά αποτελούν πολύ σημαντικό στοιχειό, που επηρεάζει την

πρόθεση του επενδυτή, ωστόσο δεν συνιστούν από μόνα τους πανάκεια και πρέπει να

πλαισιώνονται και από άλλους παράγοντες όπως για παράδειγμα τα ποιοτικά

χαρακτηριστικά του έργου.

Επιπροσθέτως, ο Clark (2008), επισημαίνει ότι πολλά φιλόδοξα

επιχειρηματικά σχέδια αποτυγχάνουν, εξαιτίας του γεγονότος ότι οι επιχειρηματίες

αδυνατούν να στοιχειοθετήσουν μια αρκετά πειστική παρουσίαση. Σε έρευνα που

πραγματοποίησε, απέδειξε ότι υπάρχει σημαντική συσχέτιση μεταξύ της αντιληπτής

ποιότητας της παρουσίασης και της πρόθεσης ενός επιχειρηματικού αγγέλου να

χρηματοδοτήσει ένα έργο.

42

Παράλληλα, πολλές είναι οι μελέτες που έχουν πραγματευτεί και αποδείξει

την ύπαρξη θετικής συσχέτισης μεταξύ των χαρακτηριστικών του εν δυνάμει

επιχειρηματία και της πρόθεσης ενός επενδυτή στο να προχωρήσει στη

χρηματοδότηση ενός έργου. Οι Mason και Stark, (2004), επισημαίνουν πως η τελική

απόφαση για χρηματοδότηση ή όχι ενός έργου από έναν επιχειρηματικό άγγελο,

εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα ατομικά χαρακτηριστικά του επιχειρηματία.

Παράλληλα στα ίδια συμπεράσματα έχουν καταλήξει και άλλες εμπειρικές έρευνες,

τονίζοντας όμως παράλληλα ότι η διαδικασία λήψης της απόφασης εξαρτάται από

την υποκειμενική κρίση του εκάστοτε επενδυτή (Clark, 2008; Haines et al., 2003;

Maxwell et al., 2011).

2.3.1.7 Καινοτομικότητα Καταναλωτή (Consumer Innovativeness) και

Αντιληπτή Νεότητα (Perceived Novelty)

Η καινοτομικότητα των καταναλωτών έχει συχνά χρησιμοποιηθεί από

εμπειρικές έρευνες ώστε να εξηγήσει την καταναλωτική συμπεριφορά (Roehrich,

2004). Όπως διατείνεται ο Yalcinkaya, (2008), το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης

έχει οδηγήσει τους ανθρώπους του μάρκετινγκ, στο να υιοθετήσουν την άποψη ότι

ανεξαρτήτως χώρας, η συμπεριφορά των καταναλωτών κινείται σε κοινά μοτίβα και

μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πρόβλεψη της πρόθεσης ενός καταναλωτή στην

αγορά ενός καινοτομικού προϊόντος.

Σύμφωνα με τον Roehrich, (2004), ο ορισμός της καινοτομίας δεν μπορεί να

είναι σαφής, αφού μπορεί να αναφέρεται στην καινοτομικότητα μιας επιχείρησης,

ενός προϊόντος, ή του καταναλωτή. Όπως διατείνονται οι Tsai και Yang, (2013), οι

όποιοι υιοθετούν τον ορισμό των Hurley και Hult, (1998, p. 44), ο βαθμός

καινοτομίας μιας επιχείρησης αναφέρεται στο πόσο δεκτική είναι αυτή στην

υιοθέτηση νέων ιδεών, ως μέρος ολόκληρης της κουλτούρας της. Παράλληλα, όσον

αφορά στην καινοτομικότητα ενός προϊόντος, οι Khin et al., (2012), υποστηρίζουν

πως αυτή αναφέρεται στο βαθμό που ένα νέο προϊόν με νέα και διαφοροποιημένα

χαρακτηριστικά, μπορεί να έχει παραγωγικές δυνατότητες. Τέλος, ως καινοτομικός

καταναλωτής θεωρείται αυτός που υιοθετεί καινούρια προϊόντα ή υπηρεσίες,

νωρίτερα από το μέσο καταναλωτή (Fowler και Bridges, 2010; Truong, 2013).

43

Παράλληλα, ο βαθμός καινοτομικότητας αναφέρεται όχι μόνο στη τάση των

καταναλωτών να δοκιμάζουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες πιο συχνά και πιο γρήγορα

από άλλους, αλλά και στην επιθυμία του καταναλωτή στο να γίνει κοινωνός μιας

αλλαγής και να δοκιμάσει καινούργια πράγματα (Roehrich, 2004; Hirunyawipada και

Paswan, 2006). Ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις τα επίπεδα εμπλοκής ή

ενδιαφέροντος, αποτελούν πολύ καλούς δείκτες καινοτομίας ιδιαίτερα όταν πρόκειται

για ένα καινοτομικό προϊόν ή μια καινοτομική υπηρεσία (Hirunyawipada και Paswan

2006).

Σύμφωνα με τους Vandecasteele και Geuens, (2010), η μεγαλύτερη

πρόκληση στο πεδίο της καινοτομικότητας του καταναλωτή έγκειται στο να

ποσοτικοποιηθεί αυτή, δηλαδή να μετρηθεί. Οι έρευνες στη δεκαετία του 70, είχαν

επικεντρωθεί στο χρόνο υιοθέτησης των νέων προϊόντων, προκειμένου να

προσδιοριστεί ο βαθμός καινοτομικότητας των καταναλωτών, πρακτική που

εμπεριείχε σαφείς αδυναμίες, καθώς αγνοούσε πολύπλοκες κοινωνικές δυναμικές, οι

οποίες μπορούν να συνδεθούν με την αγοραστική συμπεριφορά.

Ωστόσο, τη δεκαετία του 1990, άρχισε να γίνεται προσπάθεια από τους

ερευνητές για να διευρυνθούν οι συνιστώσες της καινοτομικότητας, προκειμένου να

αμβλυνθούν τα μειονεκτήματα και οι αδυναμίες που εμπεριέχονταν στη

χρησιμοποίηση του χρόνο υιοθέτησης των νέων προϊόντων και μόνο, ως τρόπου

μέτρησης (Roehrich, 2004; Vandecasteele και Geuens, 2010).

Όπως προτείνουν οι Vandecasteele και Geuens, (2010) οι συνιστώσες που

έχουν προταθεί από θεωρητικούς και ερευνητές κατά τη τελευταία τουλάχιστον

εικοσαετία, περιλαμβάνουν την ηδονιστική καινοτομικότητα, τη γνωστική

καινοτομικότητα, την κοινωνική καινοτομικότητα και τέλος τη λειτουργική

καινοτομικότητα. Η ηδονιστική καινοτομικότητα περιλαμβάνει τα συναισθηματικά

κίνητρα του καταναλωτή, καθώς και την ικανοποίηση του από τη χρησιμοποίηση

ενός νέου προϊόντος. Η γνωστική καινοτομικότητα περιλαμβάνει τα κίνητρα του

καταναλωτή που πηγάζουν από την ανάγκη για ψυχική διέγερση. Η κοινωνική

καινοτομικότητα περικλείει τα κίνητρα του καταναλωτή για διαφοροποίηση ενώ

τέλος η λειτουργική αναφέρεται στη λειτουργική απόδοση μιας καινοτομίας και

εστιάζει στην ανάγκη για διαχείριση και βελτίωση του νέου προϊόντος.

44

Ο Roehrich, (2004), αναφέρει ότι από αυτές τις συνιστώσες, δύο είναι αυτές

που έχουν το μεγαλύτερο αντίκτυπο στη συνολική καινοτομικότητα του καταναλωτή

και αυτές είναι η κοινωνική και η ατομική ή ηδονιστική δηλαδή η έλξη για κάτι νέο.

Όπως έχει ήδη διατυπωθεί, πολλές είναι οι μελέτες που προσπάθησαν να

συνδέσουν το βαθμό καινοτομικότητας του καταναλωτή, με την αγοραστική

συμπεριφορά τόσο στο πεδίο των ηλεκτρονικών τραπεζικών συναλλαγών στις αγορές

στο διαδίκτυο αλλά και στην υιοθέτηση προϊόντων τεχνολογίας.

Οι Hirunyawipada και Paswan, (2006), σε μελέτη τους για την υιοθέτηση

προϊόντων τεχνολογίας από τους καταναλωτές, υποστηρίζουν στα συμπεράσματα

τους, ότι η καινοτομικότητα του καταναλωτή μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο στη

συμπεριφορά του για υιοθέτηση προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Επίσης οι Im, et al.,

(2003), σε παρόμοια έρευνα κατέληξαν σε παρεμφερή συμπεράσματα.

Οι Aldas-Manzano et al., (2009), σε έρευνα τους για την υιοθέτηση

ηλεκτρονικών τραπεζικών υπηρεσιών από τους καταναλωτές, τονίζουν ότι υπάρχει

άμεση και θετική συσχέτιση ανάμεσα στην καταναλωτική καινοτομικότητα και την

υιοθέτηση ηλεκτρονικών τραπεζικών συναλλαγών. Οι Lassar, et al., (2005),

κατέληξαν σε ένα πολύ ενδιαφέρον συμπέρασμα, αφού όπως διατείνονται η

χρησιμοποίηση ηλεκτρονικών τραπεζικών συναλλαγών από τους καταναλωτές, δεν

εξαρτάται μόνο από το βαθμό καινοτομίας αλλά και από τον τύπο καινοτομικότητας

του καταναλωτή.

Επιπροσθέτως, οι Park και Jun, (2003), διατείνονται επίσης ότι ο βαθμός

καινοτομικότητας των καταναλωτών, έχει άμεση και θετική επίδραση στην πρόθεση

τους να πραγματοποιήσουν αγορές διαμέσου του διαδικτύου. Τέλος, ο Truong,

(2013), διατείνεται ότι η καινοτομικότητα του καταναλωτή, έχει έμμεσο αντίκτυπο

στη συμπεριφορά του πάνω σε ένα καινοτομικό προϊόν ή μια υπηρεσία, αφού

επηρεάζει άμεσα την αντιληπτή νεότητα και διαμέσου αυτής την καταναλωτική

συμπεριφορά.

H αντιληπτή νεότητα, αποτελεί ένα από τα πιο καίρια χαρακτηριστικά μιας

καινοτομίας. Η νεότητα αναφέρεται στο βαθμό που ένα προϊόν γίνεται αντιληπτό από

τους καταναλωτές ως μη συνηθισμένο, διαφορετικό αλλά και μοναδικό σε σχέση με

τα υπόλοιπα προϊόντα, καθώς επίσης και στο χρόνο που μεσολαβεί ανάμεσα στην

ανάπτυξη του προϊόντος και της εισαγωγής του στην αγορά (Truong, 2013).

45

Σύμφωνα με τους Talke et al., (2009), οι καταναλωτές αντιλαμβάνονται ένα

προϊόν ως περισσότερο ή λιγότερο νέο, έχοντας ως μέτρο σύγκρισης την εξωτερική

του εμφάνιση, καθώς και εσωτερικά τεχνικά χαρακτηριστικά αλλά και τη τεχνολογία

που εμπεριέχεται σε αυτά. Παράλληλα, οι Wells et al., (2010), υποστηρίζουν ότι η

νεότητα μιας καινοτομίας αποτελεί μια αντικειμενική πραγματικότητα και όχι μια

υποκειμενική ατομική αντίληψη, γεγονός που έχει υποστηριχθεί και από

προγενέστερες μελέτες.

Ο όρος καινοτομία συχνά συνδέεται με θετικά χαρακτηριστικά ή θετικά

αποτελέσματα που απορρέουν από μια τεχνολογική μεταβολή. Η έννοια του

νεοτερισμού που περιλαμβάνεται σε μια καινοτομία, δεν αποτελεί απλά μια

συναισθηματική πεποίθηση, αλλά κάτι που περικλείει περισσότερα θετικά στοιχεία

παρά αρνητικά. Η αντιληπτή καινοτομία ορίζεται ως ο βαθμός στον οποίο ένας

καταναλωτής αντιλαμβάνεται το νέο προϊόν ως μια διαφοροποιημένη και

εναλλακτική λύση (Wells et al., 2010). Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί πως

στην υιοθέτηση ενός καινούργιου προϊόντος ή μιας νέας τεχνολογίας τα άτομα

πολλές φορές αντιμετωπίζουν την πρόκληση να αναλογιστούν το σχετικό κίνδυνο και

τη σχετική ανταμοιβή που περιλαμβάνεται στην υιοθέτηση τους (Agarwal και Prasad,

1998).

Τα ευρήματα της έρευνας των O’Cass και Carlso, (2012), συνάδουν με την

άποψη ότι τα καινοτομικά και τα νέα στοιχεία που εμπεριέχονται σε μια ιστοσελίδα,

έχουν ισχυρό και θετικό αντίκτυπο, τόσο στην αντίληψη της γενικής ποιότητας της

υπηρεσίας που προσφέρεται, όσο και στην εμπιστοσύνη που δείχνουν οι καταναλωτές

στην υπηρεσία. Παράλληλα, όμως υποστηρίζουν ότι η αντιληπτή καινοτομικότητα

της υπηρεσίας μπορεί να επηρεάσει την αφοσίωση των χρηστών σε αυτήν.

Επίσης, ο Truong, (2013), απέδειξε ότι η αντίληψη των καταναλωτών

σχετικά με τα νεωτεριστικά χαρακτηριστικά ενός προϊόντος επηρεάζει άμεσα την

αγοραστική τους συμπεριφορά. Παράλληλα, όπως έχει ήδη διατυπωθεί η αντιληπτή

νεότητα επηρεάζεται άμεσα από την καινοτομικότητα των καταναλωτών.

Επιπροσθέτως, οι Wells et al., (2010), κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αντιληπτή

νεότητα μια τεχνολογίας πληροφόρησης, έχει άμεσο θετικό αντίκτυπο στη

συμπεριφορά των χρηστών, καθώς και στην υιοθέτηση μιας νέας τεχνολογίας. Τέλος,

οι Zolfagharian και Paswan, (2009), υποστηρίζουν επίσης ότι η αντιληπτή νεότητα

σχετίζεται με την πρόθεση των καταναλωτών να αγοράσουν ένα προϊόν.

46

2.3.1.8 Κοινωνική Παρουσία (Social Presence)

Η κοινωνική παρουσία ορίζεται ως η ικανότητα των συμμετεχόντων σε μια

κοινότητα, να προβάλουν τον εαυτό τους κοινωνικά και συναισθηματικά μέσω ενός

μέσου επικοινωνίας (Garrison και Anderson, 2003). Ένας άλλος ορισμός

περιλαμβάνει την έκταση στην οποία ένα μέσο, επιτρέπει τους χρήστες να βιώσουν το

συναίσθημα ότι και άλλοι χρήστες είναι ψυχολογικά παρόντες σε μια δραστηριότητα,

κοινότητα ή διαδικασία (Hassanein και Head, 2007).

Σε γενικές γραμμές, οι πρώιμες θεωρίες γύρω από την κοινωνική παρουσία

αντανακλούσαν την άποψη ότι αυτή αποτελεί ένα ποιοτικό στοιχείο, το οποίο

κληροδοτείται όταν τα άτομα μετέχουν σε κάποιο μέσο επικοινωνίας. Παράλληλα, η

κοινωνική παρουσία αντανακλούσε την ικανότητα ενός μέσου να προσδώσει

πληροφορίες, σχετικά με τα χαρακτηριστικά ενός ατόμου (στάση σώματος,

εκφράσεις προσώπου κτλ) (Short et al., 1976). Οι μεταγενέστερες θεωρίες ωστόσο,

συνέκλιναν περισσότερο στην άποψη ότι η κοινωνική παρουσία συσχετίζεται με την

αίσθηση κοινωνικότητας και ζεστασιάς, που ένας χρήστης αισθάνεται όταν

χρησιμοποιεί κάποιο μέσο (Hassanein και Head, 2007).

Όπως διατείνονται οι Short et al., (1976), η κοινωνική παρουσία αποτελεί μια

σημαντική παράμετρο του κοινωνικού πλαισίου μέσα στο οποίο δραστηριοποιούνται

τα άτομα. Διαμέσου της κοινωνικής παρουσίας, τα άτομα αποκτούν κίνητρα,

προκειμένου να συμμετάσχουν σε κοινωνικά δίκτυα, ενώ παράλληλα αποτελεί

κεντρικό παράγοντα μέσω του οποίου μπορεί να επιτευχτεί η εκπλήρωση ποικίλων

κοινωνικών αναγκών των ατόμων (Cao et al., 2013).

Όπως υποστηρίζουν οι Weisberg et al., (2011), η πρόσωπο με πρόσωπο

επικοινωνία είναι πολύ αποτελεσματικότερη από αυτήν η οποία λαμβάνει χώρα στα

διάφορα κοινωνικά μέσα. Το πλεονέκτημα όμως που ενέχεται στην επικοινωνία που

πραγματοποιείται στα κοινωνικά μέσα συμφώνα με τους Kwon και Wen (2010),

είναι ότι οι διάφορες λειτουργίες που σχετίζονται με την κοινωνική παρουσία σε

αυτά, οδηγούν τα άτομα στην αντίληψη ότι αλληλεπιδρούν και επικοινωνούν με

πολλά άτομα ταυτόχρονα.

Η κοινωνική παρουσία έχει χρησιμοποιηθεί εκτενώς από ερευνητές

προκειμένου να ερμηνευτεί η πρόθεση του καταναλωτή να πραγματοποιήσει αγορές

μέσω του διαδικτύου (Weisberg et al., 2011), να χρησιμοποιήσει κοινωνικά δίκτυα

47

(Cao et al., 2013; Cheung et al., 2011; Kwon και Wen 2010), αλλά και σε διάφορές

μελέτες σχετικές με την εξ’ αποστάσεως ηλεκτρονική μάθηση (Kim et al., 2011).

Οι Cyr et al., (2007), μελετώντας τον αντίκτυπο της κοινωνικής παρουσίας

στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες που προσφέρουν οι επιχειρήσεις στους καταναλωτές,

κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αντιληπτή κοινωνική παρουσία επηρεάζει άμεσα

την αντιληπτή χρησιμότητα, την εμπιστοσύνη και την απόλαυση που απορρέει από

τις διαδικτυακές αγορές και διαμέσου αυτών των παραγόντων την αφοσίωση των

καταναλωτών στην ηλεκτρονική επιχείρηση. Παράλληλα, οι Hassanein και Head,

(2007), μελετώντας τις ίδιες μεταβλητές και χρησιμοποιώντας παρόμοιο μοντέλο

κατέληξαν σε παρεμφερή συμπεράσματα.

Επιπροσθέτως οι Cheung et al., (2011), απέδειξαν ότι όταν τα άτομα

αντιλαμβάνονται την ηλεκτρονική επικοινωνία, όπως την πρόσωπο με πρόσωπο

επικοινωνία, η σχέση μεταξύ της κοινωνικής παρουσίας και της πρόθεσης για χρήση

ενός κοινωνικού μέσου είναι πιο ισχυρή, ενώ μεγαλύτερη είναι και η ενθάρρυνση από

τους άλλους χρήστες. Επίσης, πολλοί ερευνητές έχουν καταλήξει στην άποψη, ότι η

κοινωνική παρουσία είναι ένας από τους πλέον σημαντικούς παράγοντες, που επιδρά

στην πρόθεση των χρηστών να χρησιμοποιήσουν ηλεκτρονικά κοινωνικά δίκτυα

(Cao et al., 2013; Cheung et al., 2011; Kwon και Wen 2010). Τέλος, οι Weisberg et

al., (2011), σε έρευνα τους απέδειξαν ότι η κοινωνική παρουσία επιδρά θετικά στην

πρόθεση των χρηστών να πραγματοποιήσουν ηλεκτρονικές αγορές.

2.3.1.9 Κοινωνική Ενδυνάμωση (Social Enhancement)

Η ολοένα και αυξανόμενη χρήση του διαδικτύου, καθώς και η εμφάνιση

διαφόρων κοινωνικών μέσων έχουν καταστήσει δυνατή τη ψηφιακή αλληλεπίδραση

των ατόμων, ενώ παράλληλα έχουν ανοίξει νέους δρόμους, όσον αφορά στην

επικοινωνία και στη διάχυση της πληροφορίας. Επίσης, το διαδίκτυο έχει επιτρέψει

τα άτομα να κοινωνικοποιούνται, δημιουργώντας έναν νέο τύπο κοινότητας αυτόν

της ηλεκτρονικής (Sum et al., 2008). Μέσα από αυτήν την αλληλεπίδραση, το

κοινωνικό κεφάλαιο δύναται να αυξηθεί, ενώ τα οφέλη για τα άτομα περιλαμβάνουν

επίσης την ικανοποίηση ψυχολογικών αναγκών, όπως της κοινωνικής παρουσίας και

της κοινωνικής ενδυνάμωσης (Cheung et al., 2011; Dholakia et al., 2004)

48

Η κοινωνική ενδυνάμωση αναφέρεται στην αξία που λαμβάνει ένα άτομο από

την συμμετοχή του σε μια κοινότητα, καθώς και από την έγκριση και την αποδοχή

των άλλων μελών που συμμετέχουν σε αυτήν. Επιπροσθέτως, περιλαμβάνει την

ενίσχυση της κοινωνικής του θέσης, που απορρέει από τη συμμετοχή του στην

κοινότητα (Cheung et al., 2011).

Σύμφωνα με τους Hars και Ou, (2002), πληθώρα μελετών έχει αποδείξει ότι

πολλά άτομα συμμετέχουν σε ψηφιακές κοινότητες προκειμένου να λύσουν απορίες

άλλων ατόμων και να παράσχουν πληροφορίες, αποκτώντας κατά αυτόν τον τρόπο

αναγνώριση από ομότιμους χρήστες. Επιπλέον, οι Dholakia et al., (2004),

υποστηρίζουν ότι η κοινωνική ενδυνάμωση και η διαπροσωπική συνδεσιμότητα είναι

δύο από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα τα οποία απορρέουν από τη συμμετοχή

ενός ατόμου σε μια ψηφιακή κοινότητα.

Οι Zywica και Danowski, (2008), υπογραμμίζουν ότι η ανάπτυξη των

ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης και δη του facebook στα μέσα της δεκαετίας του

2000, παρείχε κοινωνικά κίνητρα τόσο για εσωστρεφή όσο και για εξωστρεφή άτομα.

Οι συγγραφείς μέσα από έρευνα 614 χρηστών του facebook, απέδειξαν αφενός μεν

ότι οι περισσότερο κοινωνικοί χρήστες (τόσο στην προσωπική όσο και στην

διαδικτυακή τους ζωή), επιτυγχάνουν περισσότερη κοινωνική ενδυνάμωση

χρησιμοποιώντας κοινωνικά δίκτυα και αφετέρου, ότι οι λιγότερο κοινωνικοί χρήστες

διαμέσου των κοινωνικών δικτύων μπορούν να επιτύχουν την λεγόμενη κοινωνική

αποζημίωση, δηλαδή την κοινωνική ενδυνάμωση που δεν μπορούν να επιτύχουν στην

προσωπική τους ζωή.

Παρομοίως, οι Kuss και Griffiths, (2011), διατείνονται ότι οι περισσότερο

εξωστρεφείς χρήστες φαίνεται να χρησιμοποιούν ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης

προκειμένου να ενδυναμωθούν περεταίρω κοινωνικά, ενώ οι περισσότερο

εσωστρεφείς προκειμένου να αποκατασταθούν κοινωνικά.

Παράλληλα, οι Cheung et al., (2011), αναφέρουν ότι τα άτομα χρησιμοποιούν

ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, προκειμένου να ικανοποιήσουν εσωτερικά

προσωπικά κίνητρα. Ανάμεσα σε αυτά περιλαμβάνονται η κοινωνική παρουσία αλλά

και η κοινωνική ενδυνάμωση. Η τελευταία είναι απόρροια του γεγονότος ότι τα

άτομα θέλουν να εντυπωσιάσουν άλλους χρήστες αλλά και να αισθανθούν σημαντικά

μέσα από τη διαδικτυακή κοινωνικοποίηση τους

49

Επιπροσθέτως, οι Dholakia et al., (2004), τονίζουν ότι ένας από τους

σημαντικούς παράγοντες που επιδρά άμεσα και θετικά στην πρόθεση των ατόμων να

ενταχθούν σε ηλεκτρονικά κοινωνικά δίκτυα είναι η κοινωνική ενδυνάμωση.

Παράλληλα, οι Cheung et al., (2011), έχουν αποδείξει ότι η κοινωνική ενδυνάμωση

συνδέεται θετικά με την πρόθεση των χρηστών να χρησιμοποιήσουν ιστοσελίδες

κοινωνικής δικτύωσης. Τέλος, όπως ήδη αναφέρθηκε το γεγονός ότι η κοινωνική

ενδυνάμωση αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην πρόθεση των χρηστών να

ενταχθούν σε ηλεκτρονικά κοινωνικά δίκτυα αναφέρεται εκτενώς στη βιβλιογραφία

(Kuss και Griffiths, 2011; Zywica και Danowski, 2008).

2.3.1.10 Απόλαυση ή Εγγενής Αξία (Enjoyment)

Ο Csikszentmihalyi (1975), ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε την έννοια της

ροής (flow), η όποια χρησιμοποιείται προκειμένου να περιγράψει την ολιστική

κατάσταση που βιώνουν, τα άτομα όταν ενεργούν με πλήρη εμπλοκή. Όταν τα άτομα

δρουν κάτω από αυτή την κατάσταση είναι απορροφημένα στη δραστηριότητα που

πραγματοποιούν και η προσοχή τους μειώνεται. Η συγκεκριμένη προσέγγιση έχει

χρησιμοποιηθεί πρόσφατα προκειμένου να εξεταστεί η καταναλωτική συμπεριφορά

στο περιβάλλον του διαδικτύου (Hassanein και Head, 2007).

Όπως έχει διατυπωθεί από πολλές θεωρητικές αλλά και εμπειρικές πηγές, η

αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών αλλά και η χρήση τεχνολογίας

σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό τόσο με εσωτερικά κίνητρα, όσο και με εξωτερικά

κίνητρα. Ένα από τα εσωτερικά κίνητρα που αναφέρεται εκτενώς στις βιβλιογραφικές

αναφορές είναι η απόλαυση. Η απόλαυση ή εγγενής αξία όπως αλλιώς ονομάζεται

προέρχεται από την εκτίμηση της εμπειρίας από την πλευρά του καταναλωτή και

είναι αδιάφορη από το αποτέλεσμα που θα προκύψει (Monsuwe et al., 2004).

Ωστόσο, η απόλαυση που βιώνει ο καταναλωτής δεν αποτελεί προνόμιο μόνο

των ηλεκτρονικών αγορών αλλά και των αγορών που πραγματοποιούνται σε φυσικό

περιβάλλον. Όπως σημειώνουν οι Kim et al., (2007b), η καταναλωτική εμπειρία

μπορεί να κορυφωθεί, όταν συνοδεύεται από ένα ευχάριστο και ελκυστικό

περιβάλλον. Επιπροσθέτως, από πολλούς ερευνητές έχει διατυπωθεί η άποψη, ότι η

απόλαυση του καταναλωτή, καθώς και η δέσμευση του ενδυναμώνεται, όταν η

αγοραστική εμπειρία συνοδεύεται από ένα θετικό και ευχάριστο περιβάλλον. Τούτου

δοθέντος, οι καταναλωτές επιδεικνύουν περισσότερη προσοχή αλλά και εμπλοκή σε

50

σχέση με τους καταναλωτές που πραγματοποιούν τις συναλλαγές τους σε ένα

αρνητικό/δυσάρεστο περιβάλλον.

Η εγγενής αξία που αισθάνεται ο καταναλωτής όταν πραγματοποιεί τις αγορές

του, συχνά συνοδεύεται από παροδικές συναισθηματικές αντιδράσεις όπως η

ικανοποίηση και ο ενθουσιασμός (Wong et al., 2012). Ο ενθουσιασμός που συνοδεύει

την πραγματοποίηση των αγορών αποτελεί έναν από τους κυριότερους παράγοντες

της αγοραστικής συμπεριφοράς, ενώ μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα ατομικό

χαρακτηριστικό της προσωπικότητας του ατόμου, διαμέσου του οποίου η

καταναλωτική εμπειρία αποκτά μεγαλύτερη ευχαρίστηση (Odekerken-Schroder et al.,

2003).

Εκτός όμως από τη συμπεριφορά του καταναλωτή η έννοια της εγγενούς

αξίας έχει χρησιμοποιηθεί προκειμένου να μελετηθεί η επίδραση της στα άτομα που

χρησιμοποιούν μέσα ψυχαγωγίας. Σύμφωνα με τους Vorderer et al., (2004), στα μέσα

ψυχαγωγίας εκτός των άλλων περιλαμβάνονται η τηλεόραση, τα βιντεοπαιχνίδια

αλλά και οι παροχές που προσφέρονται από το διαδίκτυο.

Οι Tamporini et al., (2010), διατείνονται ότι ενώ η απόλαυση γίνεται

αντιληπτή ως μια ευχάριστη αντίδραση στα μέσα ψυχαγωγίας, λίγοι ερευνητές έχουν

διατυπώσει σαφείς ορισμούς της. Ο Raney, (2003), για παράδειγμα αντιλαμβάνεται

την απόλαυση σαν την αίσθηση ευχαρίστησης που προέρχεται από την “κατανάλωση

προϊόντων” των μέσων ψυχαγωγίας. Παράλληλα, οι Nabi και Krcmar, (2004),

προτείνουν ότι η εγγενής αξία αποτελεί τη στάση των καταναλωτών προς μια

εμπειρία ψυχαγωγίας, η οποία εμπερικλείει συναισθηματικές, συμπεριφορικές και

γνωσιακές διαστάσεις.

Οι Fang και Zhao, (2010), προτείνουν ότι η εγγενής αξία που απορρέει από

την χρήση ενός βιντεοπαιχνιδιού, έχει άμεση και θετική επίδραση στην πρόθεση των

χρηστών να παίξουν βιντεοπαιχνίδια, ενώ εξαρτάται από τα ατομικά χαρακτηριστικά

του παίκτη. Επιπροσθέτως, οι Hsiao και Chiou, (2012), υποστηρίζουν ότι η αντιληπτή

απόλαυση των χρηστών βιντεοπαιχνιδιών έχει άμεσο και θετικό αντίκτυπο στη

συμπεριφορά και διάμεσου αυτής, στη συνεχιζόμενη χρήση βιντεοπαιχνιδιών τύπου

MMOG.

Οι Hassanein και Head, (2007), μελετώντας την αγοραστική συμπεριφορά σε

συνθήκες ηλεκτρονικού περιβάλλοντος, διατείνονται ότι υπάρχει θετική συσχέτιση

ανάμεσα στην απόλαυση και στη συμπεριφορά των καταναλωτών. Ακόμη, οι Kim et

51

al., (2007b), συμπεραίνουν ότι η απόλαυση που νιώθει ο καταναλωτής

πραγματοποιώντας ηλεκτρονικές αγορές επηρεάζει θετικά την αγοραστική του

συμπεριφορά. Επιπροσθέτως, οι Liu και Forsythe, (2011), αναφέρουν ότι το αίσθημα

της απόλαυσης αποτελεί σημαντικό παράγοντα που επιδρά στην ένταση των αγορών

μέσω του διαδικτύου. Επίσης, οι Shun και Yunjie, (2006), προσθέτουν ότι η εγγενής

αξία που βιώνει ο καταναλωτής κατά τη διάρκεια των ηλεκτρονικών αγορών, έχει

άμεσο αντίκτυπο στην αφοσίωση αλλά και στην ικανοποίηση του.

Οι Lee et al., (2012), μελετώντας την πρόθεση των χρηστών της σελίδας

κοινωνικής δικτύωσης του facebook, να συμμετάσχουν σε ένα φεστιβάλ που

διοργανώνεται μέσω της συγκεκριμένης σελίδας, σημειώνουν επίσης τη θετική

συσχέτιση ανάμεσα στην απόλαυση και στην πρόθεση των χρηστών να

χρησιμοποιήσουν το facebook. Οι Nabi και Krcmar, (2004), απέδειξαν ότι η

απόλαυση είναι ο κύριος παράγοντας που επιδρά στην πρόθεση των καταναλωτών να

χρησιμοποιήσουν μέσα ψυχαγωγίας. Τέλος, οι Turel και Serenko, (2012),

επισημαίνουν ότι η αντιληπτή απόλαυση που είναι απόρροια της χρήσης κοινωνικών

δικτύων συμβάλλει εν πολλοίς στη δέσμευση των χρηστών.

2.3.1.11 Επιρροή από Ομότιμους (Peer Influence)

Η αλληλεπίδραση με ομότιμους αποτελεί θεμελιώδη ανθρώπινη δράση, που

προκύπτει από ψυχολογικά και κοινωνικά κίνητρα, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι

ανθρώπινες ανάγκες (Wang et al., 2012). Όπως αναφέρουν οι Kοhler et al., (2011),

οι ομότιμοι είναι οι κύριοι παράγοντες κοινωνικοποίησης πέρα από τα μέλη της

οικογένειας. Η αλληλεπίδραση με άλλα άτομα αποτελεί παράλληλα, την πηγή

ανάπτυξης αξιών και νορμών (Park και Stoel, 2005a). Σύμφωνα με τους

Mukhopadhyay και Yeung, (2010), οι καταναλωτές τείνουν να αλληλεπιδρούν με

ομότιμους για ποικίλα καταναλωτικά θέματα, γεγονός που επηρεάζει εν πολλοίς τη

συμπεριφορά τους απέναντι σε προϊόντα αλλά και υπηρεσίες.

Η έρευνα στο πεδίο της διαπροσωπικής επίδρασης έχει εντοπίσει δύο μορφές

επιρροής από ομότιμους: την κανονιστική και την ενημερωτική. Η κανονιστική

επιρροή ωθεί τα άτομα να είναι συνδεδεμένα με κάποιο κοινωνικό σύνολο ή ομάδα.

Η συμπεριφορά του ατόμου, βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις συμπεριφορές και τις

προσδοκίες των ομότιμων, ενώ η συμμόρφωση που επιδεικνύουν τα άτομα

52

καθορίζουν πολλές από τις νόρμες που αυτά θα υιοθετήσουν (Wang et al., 2012).

Αυτή η συμπεριφορά συμμόρφωσης, φαίνεται να εμφανίζεται και στις ηλεκτρονικές

κοινότητες καθώς και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σε αυτές τις κοινότητες, τα

άτομα είναι πολύ πιθανό να επιδείξουν συμπεριφορά συμμόρφωσης, όσον αφορά τις

καταναλωτικές τους συνήθειες (Iyengar, et al., 2009).

Από την άλλη, η ενημερωτική επιρροή σχετίζεται με την αναζήτηση

πληροφοριών, τις οποίες αναπτύσσουν και διαθέτουν ομότιμοι. Ο καταναλωτής,

μπορεί να ψάξει για πληροφορίες από ομότιμους οι οποίοι έχουν υψηλή γνώση για

ένα προϊόν ή μια υπηρεσία, ή να εκμαιεύσουν στοιχεία παρατηρώντας τη

συμπεριφορά άλλων καταναλωτών. Επιπροσθέτως, η ενημερωτική επιρροή μπορεί να

επηρεάσει τη διαδικασία λήψης καταναλωτικών αποφάσεων και την αξιολόγηση ενός

προϊόντος ή μιας υπηρεσίας. Τα κοινωνικά μέσα παρέχουν ένα νέο κανάλι, διάμεσου

του οποίου ο καταναλωτής μπορεί να λάβει πληροφορίες για ένα προϊόν μέσω της

επικοινωνίας με ομότιμους με σχετικά πολύ χαμηλό κόστος (De Gregorio και Sung

2010; Wang et al., 2012)

Παράλληλα, όπως διατείνονται οι Wang et al., (2012), υπάρχουν πολλές

προηγούμενες έρευνες, οι οποίες έδειξαν ότι η επικοινωνία μεταξύ ομότιμων έχει

ισχυρό αντίκτυπο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων από τους καταναλωτές, στη

στάση τους απέναντι στη διαφήμιση καθώς και στον προσανατολισμό τους απέναντι

στις αγορές. Η συχνή επικοινωνία με ομότιμους για καταναλωτικά θέματα, μπορεί να

οδηγήσει σε ισχυρότερα καταναλωτικά κίνητρα.

Οι De Gregorio και Sung, (2010), υποστηρίζουν ότι η διαπροσωπική

επικοινωνία μπορεί να δράσει ως καταλύτης και να παίξει το ρόλο της

καταναλωτικής μάθησης, δημιουργώντας κατά αυτόν τον τρόπο ισχυρότερα

κοινωνικά καταναλωτικά κίνητρα. Οι Wang et al., (2012), ακολουθώντας τη

συλλογιστική της κοινωνιολογικής θεωρίας, συμπληρώνουν ότι οι ομότιμοι μπορούν

να δράσουν ως παράγοντες κοινωνικοποίησης, διαμέσου των κοινωνικών μέσων.

Τούτου δοθέντος, οι νέοι χρήστες χρησιμοποιώντας τη διαδικασία της κοινωνικής

μάθησης που προκύπτει από την επικοινωνία, είναι πολύ πιθανό να επηρεαστούν.

Οι Shankar et al., (2003), επισημαίνουν ότι η διαδικασία λήψης μιας

απόφασης μπορεί να διαφέρει ανάλογα τον τρόπο που λαμβάνει χώρα. Για

παράδειγμα όταν οι συναλλαγές διεξάγονται σε ηλεκτρονικό περιβάλλον υπάρχουν

διαθέσιμες κρητικές και αξιολογήσεις από ομότιμους, για κάποιο προϊόν ή υπηρεσία.

53

Κατά αυτόν τον τρόπο, υπάρχει μεγαλύτερη διάχυση πληροφορίας, και κατά

συνέπεια μπορεί να πραγματοποιηθεί μια αγορά η οποία κάτω από φυσικές συνθήκες

ήταν πολύ πιθανό να μην λάβει χώρα.

2.3.1.12 Αντιληπτή Οικονομική Αξία (Perceived Value for Money)

Η αντιληπτή αξία έχει αποτελέσει σημείο αναφοράς στο πεδίο των

οικονομικών επιστημών, στις θεωρίες χρησιμότητας, στο μάρκετινγκ, στη λογιστική

και χρηματοοικονομική επιστήμη καθώς οι ρίζες της πηγάζουν από το πεδίο της

κοινωνικής ψυχολογίας (Kim et al., 2007a). Παράλληλα, η αντιληπτή αξία έχει

θεωρηθεί ως ένας καταλυτικός παράγοντας, ο οποίος επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την

αγοραστική συμπεριφορά, ενώ έχει οριστεί ως η γενική θεώρηση του καταναλωτή ως

προς τη χρησιμότητα που λαμβάνει από την αγορά ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας

(Lu, και Hsiao, 2010). Ωστόσο, η αξία αποτελεί ένα ατομικό και προσωπικό

χαρακτηριστικό, και εκτιμάται είτε ως υψηλή είτε ως χαμηλή, ανάλογα με την

ατομική υποκειμενική προσέγγιση του εκάστοτε καταναλωτή (Chu και Lu, 2007).

Σύμφωνα με τους Baek και King, (2011), ο πιο κοινός ορισμός της αντιληπτής

αξίας είναι η ισορροπία μεταξύ της τιμής αγοράς και της ποιότητας ενός προϊόντος. Ο

Zeithaml, (1988), διατείνεται ότι η αντιληπτή αξία αποτελεί τη συνολική εκτίμηση

της χρησιμότητας ενός προϊόντος με βάση την αντίληψη των καταναλωτών. Οι Wang

et al., (2013), υποστηρίζουν ότι η αντιληπτή αξία αναφέρεται στις θυσίες που είναι

διατεθειμένος να κάνει ένας καταναλωτής προκειμένου να αποκομίσει τα οφέλη που

απορρέουν από την αγορά ενός προϊόντος.

Παράλληλα, πολλοί ακαδημαϊκοί τείνουν στην άποψη, ότι η τιμή και η

ποιότητα προηγούνται από την αντιληπτή αξία, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι αποτελεί

την ισορροπία μεταξύ ποιότητας και τιμής ενός προϊόντος. Ωστόσο, στην περίπτωση

που ο καταναλωτής λαμβάνει μια υπηρεσία εκτός από την ποιότητα και την τιμή

πρέπει να ληφθούν υπόψη και άλλοι παράμετροι όπως το πόσο φιλική είναι η

υπηρεσία, καθώς και το πόσο καλή είναι η εξυπηρέτηση (Baek και King, 2011).

Σύμφωνα με τους Wang et al., (2013), οι θεωρίες του μάρκετινγκ

αντανακλούν την άποψη ότι η αντιληπτή αξία αποτελεί προϋπόθεση για να επιδείξει

ένας καταναλωτής πρόθεση αγοράς ενός προϊόντος. Όπως έχει ήδη αναφερθεί η

αντιληπτή αξία αναφέρεται στα δυνητικά πλεονεκτήματα και τις θυσίες που ένας

54

καταναλωτής θα λάβει από τη συμμετοχή του σε μια ηλεκτρονική ή φυσική

συναλλαγή. Οι καταναλωτές θεωρείται ότι δρουν τις περισσότερες φορές ορθολογικά,

και κατά αυτόν τον τρόπο προσπαθούν να μεγιστοποιήσουν τη χρησιμότητα τους.

Καθώς οι αντιλήψεις των καταναλωτών τείνουν να ευθυγραμμίζουν τις

έννοιες της αξίας και της ποιότητας, η αντιληπτή αξία μπορεί πολλές φορές να

εκληφθεί λανθασμένα ως αντιληπτή ποιότητα. Ωστόσο οι δυο παραπάνω μεταβλητές

διαφέρουν σε αρκετά μεγάλο βαθμό. Αρχικά, η αξία θεωρείται περισσότερο

αφηρημένη σαν έννοια από την ποιότητα. Παραδείγματος χάριν, η αξία μπορεί να

θεωρηθεί παρόμοια με τη συναισθηματική πληρωμή (emotional payoff), ωστόσο

είναι πολύ δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί και να μετρηθεί. Επιπροσθέτως, η αξία

αντικατοπτρίζει την ισορροπία μεταξύ του πάρε και δώσε, ενώ η έννοια της

ποιότητας λαμβάνει υπόψη μόνο την παράμετρο του πάρε. Κατά αυτόν τον τρόπο η

αντιληπτή ποιότητα και η αντιληπτή αξία διαφέρουν (Baek, 2007).

Οι Hanzaee και Taghipourian, (2012), διατείνονται ότι η αντιληπτή αξία

αποτελεί το καθαρό κέρδος το οποίο αποκομίζουν οι καταναλωτές από την

αγοραστική συμπεριφορά τους. Κατά συνέπεια, είναι πολύ πιθανό η αντιληπτή

οικονομική αξία να αποτελεί παράγοντα που συμβάλλει στην πρόθεση τους να

πραγματοποιήσουν τόσο ηλεκτρονικές αγορές όσο και φυσικές αγορές. Ωστόσο, και

σε αυτήν την περίπτωση η υποκειμενική κρίση του καταναλωτή παίζει καταλυτικό

ρόλο στη διαμόρφωση της αντιληπτής οικονομικής αξίας. Υπάρχουν καταναλωτές

που είναι ευαίσθητοι ως προς την επωνυμία ενός εμπορικού σήματος ενώ άλλοι που

είναι ευαίσθητοι ως προς την τιμή ενός προϊόντος. Η υποκειμενική κρίση του

καταναλωτή λοιπόν είναι πολύ πιθανό να καθορίσει την αντιληπτή αξία από την

πραγμάτωση μιας οποιασδήποτε συναλλαγής.

Η αντιληπτή οικονομική αξία έχει τραβήξει την προσοχή τόσο των

ακαδημαϊκών όσο και των τεχνοκρατών του μάρκετινγκ εξαιτίας του γεγονότος ότι

αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα, διαμέσου του οποίου μπορεί να προβλεφθεί η

καταναλωτική συμπεριφορά. Η τελευταία είναι πολύ σημαντική αφού μπορεί να

συμβάλλει στην απόκτηση συγκριτικού πλεονεκτήματος για τις επιχειρήσεις (Baek

και King, 2011; Hanzaee και Taghipourian 2012).

Οι Baek και King, (2011), διατείνονται ότι η αξιοπιστία του εμπορικού

σήματος επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την αντιληπτή οικονομική αξία, η οποία με τη

σειρά της συνδέεται άμεσα με την πρόθεση ενός καταναλωτή να αγοράσει υπηρεσίες.

55

Παράλληλα οι Hanzaee και Taghipourian, (2012), κατέληξαν σε παρόμοια

συμπεράσματα μελετώντας την καταναλωτική συμπεριφορά απέναντι σε προϊόντα.

Επιπροσθέτως, υπάρχουν πολλοί συγγραφείς και ερευνητές που διατείνονται ότι η

αντιληπτή αξία επιδρά θετικά στην πρόθεση ενός χρήστη να πραγματοποιήσει είτε

ηλεκτρονικές είτε φυσικές αγορές (Chu και Lu, 2007; Lu και Hsiao, 2010; Wang et

al., 2013).

2.3.2 Ανάπτυξη Υποθέσεων

Τα τελευταία χρόνια, αρκετοί αναλυτές έχουν επικεντρωθεί στην αξιοπιστία

της εμπορικής επωνυμίας, αναφορικά με τις συναλλαγές που πραγματοποιούνται στο

διαδίκτυο (Baek et al., 2010; Baek και King, 2011; Hanzaee και Taghipourian, 2012;

Erdem και Swait, 2004; Hanzaee και Taghipourian, 2012; Keisidou et al., 2013;

Kemp και Bui, 2011). Η αξιοπιστία αφορά στην αντίληψη των καταναλωτών σχετικά

με το εάν η επωνυμία ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας έχει την ικανότητα και τη

θέληση να εκπληρώσει αυτά τα όποια υπόσχεται (Erdem και Swait, 2004).

Παράλληλα, από αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές υποστηρίζεται η άποψη ότι οι

καταναλωτές τείνουν να είναι διστακτικοί, όταν δεν είναι βέβαιοι για τα

χαρακτηριστικά των υπηρεσιών και των προϊόντων που επρόκειτο να αγοράσουν

(Baek et al., 2010; Baek και King, 2011). Επιπροσθέτως, πολλές πηγές διατείνονται

.ότι ο υψηλός βαθμός της αντιληπτής αξιοπιστίας από τους καταναλωτές συμβάλλει

στην υψηλότερη πρόθεση των καταναλωτών να αγοράσουν ένα αγαθό ή μια

υπηρεσία, είτε πρόκειται για συναλλαγές στο διαδίκτυο είτε όχι (Baek et al., 2010;

Baek και King, 2011; Hanzaee και Taghipourian, 2012; Erdem και Swait, 2004;

Hanzaee και Taghipourian, 2012; Keisidou et al., 2013; Kemp και Bui, 2011).

Σύμφωνα με τα παραπάνω, η πρώτη υπόθεση του ερευνητικού μοντέλου μπορεί να

διατυπωθεί ως εξής:

Η1: Ο υψηλός βαθμός αντιληπτής αξιοπιστίας του εμπορικού σήματος μιας

πλατφόρμας Crowdfunding, έχει θετική επίδραση στην πρόθεση ενός χρήστη να

χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding.

56

Σύμφωνα με θεωρίες του μάρκετινγκ, η εικόνα του εμπορικού σήματος

αντικατοπτρίζει την άποψη όλων των εξωτερικών ενδιαφερόμενων μερών μιας

επιχείρησης, και ιδιαίτερα την άποψη των καταναλωτών για ένα προϊόν ή μια

υπηρεσία (Keisidou et al., 2013). Επίσης αφορά στις πεποιθήσεις των καταναλωτών

σχετικά με τα οφέλη τα οποία απορρέουν από αυτή (Kwon και Lennon, 2009).

Υπάρχει πλειάδα εμπειρικών ερευνών που υποστηρίζει ότι μια ισχυρή εικόνα ενός

εμπορικού σήματος μπορεί να αυξήσει την πρόθεση των καταναλωτών να

πραγματοποιήσουν μια ηλεκτρονική συναλλαγή, καθώς αυξάνει τα επίπεδα

αντιληπτής εμπιστοσύνης των καταναλωτών προς το προϊόν ή την υπηρεσία. (Kwon

και Lennon, 2009; Keisidou et al., 2013). Κατά αυτόν τον τρόπο, η δεύτερη υπόθεση

του ερευνητικού μοντέλου μπορεί να διατυπωθεί ως εξής:

Η2: Η ισχυρή εικόνα ενός εμπορικού σήματος μιας πλατφόρμας Crowdfunding, έχει

θετική επίδραση στην πρόθεση ενός χρήστη να χρηματοδοτήσει ένα έργο

Crowdfunding.

Επίσης, ο αντιληπτός κίνδυνος αποτελεί έναν παράγοντα ο οποίος έχει

χρησιμοποιηθεί εκτενώς στη βιβλιογραφία προκειμένου να μελετήσει και να εξηγήσει

τη συμπεριφορά και τις επιλογές των καταναλωτών (Chang και Chen, 2008; Choi και

Lee, 2003; Kim και Lennon, 2010a; Kim και Lennon, 2010b; Tuu και Olsen, 2012;

Sam και Tahir, 2009; Safeena, et al., 2011). Ο αντιληπτός κίνδυνος ορίζεται ως το

ποσό αβεβαιότητας το οποίο αισθάνονται οι καταναλωτές όταν επρόκειτο να λάβουν

μια απόφαση σχετικά με τη την αγορά ενός αγαθού ή μιας υπηρεσίας (Cox και Rich,

1964). Στο πεδίο των ηλεκτρονικών συναλλαγών, τα μειωμένα επίπεδα αντιληπτού

κινδύνου από τους καταναλωτές οδηγούν σε αυξημένη πρόθεση των χρηστών να

συμμετέχουν σε αυτές (Chang και Chen, 2008; Choi και Lee, 2003; Kim και Lennon,

2010a; Kim και Lennon, 2010b; Tuu και Olsen, 2012; Sam και Tahir, 2009; Safeena,

et al., 2011). Τούτου δοθέντος, η τρίτη υπόθεση του ερευνητικού μοντέλου μπορεί να


Η3: Ο υψηλός βαθμός τους αντιληπτού κινδύνου που ενέχεται σε μια πλατφόρμα

Crowdfunding, έχει αρνητική επίδραση στην πρόθεση ενός χρήστη να χρηματοδοτήσει

ένα έργο Crowdfunding.

57

Η παιχνιδοποίηση (gamefication), αναφέρεται στη χρήση στοιχείων και

τεχνικών σχεδιασμού παιχνιδιών, σε πλαίσια και δραστηριότητες οι οποίες δεν

αφορούν παιχνίδια (Deterding, et al., 2011; Dominguez et al., 2013). Επιτυχημένες

στρατηγικές παιχνιδοποίησης έχουν χρησιμοποιηθεί για να προσδώσουν καινοτομικό

χαρακτήρα σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες και να αυξήσουν την εμπλοκή των

χρηστών (Dominguez et al., 2013; Simoes et al., 2013). Εξαιτίας του γεγονότος ότι η

έννοια της παιχνιδοποίησης είναι σχετικά καινούργια, δεν έχει χρησιμοποιηθεί

εκτενώς ώστε να συνδεθεί με την καταναλωτική συμπεριφορά. Ωστόσο, κατά τη

διάρκεια των τελευταίων ετών, η χρησιμοποίηση στοιχείων σχεδιασμού παιχνιδιών,

σε δραστηριότητες που δεν αποτελούν παιχνίδια, έχει εστιάσει την προσοχή των

ανθρώπων του μάρκετινγκ στη σύνδεση της παιχνιδοποίησης με επιτυχημένες

εκστρατείες προώθησης προϊόντων, με την αύξηση της κερδοφορίας και την υψηλή

δέσμευση των χρηστών (Hamari, 2013). Επίσης, σύμφωνα με το Bunchball, (2010), η

παιχνιδοποίηση έχει γίνει ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια των επιχειρήσεων,

διαμέσου του οποίου μπορούν να εκπληρώσουν ποικίλους επιχειρηματικούς στόχους.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, η τέταρτη υπόθεση του ερευνητικού μοντέλου μπορεί να


Η4: Ο υψηλός βαθμός παιχνιδοποίησης που ενέχεται σε μια πλατφόρμα Crowdfunding,

έχει θετική επίδραση στην πρόθεση ενός χρήστη να χρηματοδοτήσει ένα έργο

Crowdfunding.

Την τελευταία τουλάχιστον δεκαετία, τα κοινωνικά δίκτυα έχουν

αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό τα παραδοσιακά μέσα μαζικής ενημέρωσης και

αποτελούν πλέον ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία για την προώθηση και

διαφήμιση, τόσο προϊόντων όσο και διαφόρων άλλων δραστηριοτήτων στα χέρια των

επιχειρήσεων (Bruhn et al., 2012). Τα κοινωνικά δίκτυα επέτρεψαν τη γρήγορη

διάχυση πληροφοριών ενώ παράλληλα έδωσαν τη δυνατότητα στα άτομα, να

επικοινωνούν με μεγαλύτερη ευκολία μεταξύ τους (Constantinides και Fountain,

2008). Ο γρήγορος ρυθμός εξάπλωσης των κοινωνικών δικτύων, οδήγησε πολλές

επιχειρήσεις στο να αντιληφθούν, πως οι συγκεκριμένες πλατφόρμες κρύβουν

σημαντικές ευκαιρίες, ώστε να συνδεθούν οι καταναλωτές με πολλά προϊόντα,

58

υπηρεσίες αλλά και δραστηριότητες (Mitic και Kapoulas, 2012). Τα κοινωνικά δίκτυα

καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα από ιστοτόπους δημόσιας συζήτησης, ενώ μπορούν να

επηρεάσουν τη συμπεριφορά του καταναλωτή με δύο τρόπους. Αφενός με τις

πληροφορίες που παρέχονται από τον πάροχο της υπηρεσίας ή του προϊόντος, και

αφετέρου διαμέσου της ηλεκτρονικής διαφήμισης από στόμα σε στόμα (Rehmani και

Khan, 2011). Η τελευταία μπορεί να λάβει χώρα τόσο σε επίσημους ιστοτόπους

δημόσιας συζήτησης που εκμεταλλεύεται ο πάροχος, όσο και σε ανεπίσημους

(Mangold και Faulds, 2009). Κατά αυτόν τον τρόπο, η πέμπτη υπόθεση του

ερευνητικού μοντέλου μπορεί να διατυπωθεί ως εξής:

Η5: Η χρήση κοινωνικών δικτύων από τις πλατφόρμες Crowdfunding, έχει θετική

επίδραση στην πρόθεση ενός χρήστη να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding.

Η απόφαση από δυνητικούς επενδυτές να χρηματοδοτήσουν ένα νέο

επιχειρηματικό εγχείρημα, βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα ποιοτικά χαρακτηριστικά

του έργου το οποίο πρόκειται να χρηματοδοτηθεί, αλλά και σε διάφορα προσωπικά

χαρακτηριστικά του εν δυνάμει επιχειρηματία (Clark, 2008; Mason και Stark, 2004).

Τα προσωπικά χαρακτηριστικά του εν δυνάμει επιχειρηματία, άλλοτε είναι

αντικειμενικά και επομένως εύκολα μπορούν να ποσοτικοποιηθούν και να

μετρηθούν, και άλλοτε είναι υποκειμενικά και λιγότερο απτά. Στην πρώτη κατηγορία,

περιλαμβάνονται χαρακτηριστικά όπως η εμπειρία του επιχειρηματία στο χώρο στον

οποίο προτίθεται να δραστηριοποιηθεί και διάφορα ποσοτικά επιτεύγματα τα οποία

είναι εύκολο να μετρηθούν και να αποτυπωθούν (Clark, 2008; Mason και Stark,

2004), ενώ στη δεύτερη οι ικανότητες επικοινωνίας, οι κοινωνικές ικανότητες η

τιμιότητα, η ακεραιότητα, το πάθος και η αφοσίωση του επιχειρηματία (Maxwell et

al., 2012). Παράλληλα όπως επισημαίνει ο Clark (2008), ένας σημαντικός

παράγοντας ο οποίος διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στη χρηματοδότηση ενός

επιχειρηματικού σχεδίου είναι η στοιχειοθέτηση μιας πειστικής παρουσίασης. Πολλοί

ερευνητές έχουν διατυπώσει την άποψη ότι η χρηματοδότηση ή μη ενός

επιχειρηματικού εγχειρήματος εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά του εν δυνάμει

επιχειρηματία (Clark, 2008; Mason και Stark, 2004; Maxwell et al., 2012). Σύμφωνα

με τα παραπάνω η έκτη υπόθεση του ερευνητικού μοντέλου μπορεί να διατυπωθεί ως

εξής:

59

Η6: Τα χαρακτηριστικά του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding, επιδρούν θετικά στην

πρόθεση ενός χρήστη να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding.

Παράλληλα, υπάρχει πληθώρα εμπειρικών ερευνών σχετικά με το αντίκτυπο

της καινοτομικότητας του καταναλωτή στη γενικότερη αγοραστική συμπεριφορά του

(Roehrich, 2004; Truong, 2013; Tsai και Yang, 2013) Σύμφωνα με τον Truong,

(2013), ως καινοτομικός καταναλωτής θεωρείται αυτός που υιοθετεί καινούρια

προϊόντα ή υπηρεσίες νωρίτερα από τον μέσο καταναλωτή, ενώ οι Hirunyawipada και

Paswan, (2006), συμπληρώνουν ότι η καινοτομικότητα συνδέεται με την επιθυμία

των καταναλωτών, να υιοθετήσουν μια αλλαγή και να δοκιμάσουν νέα πράγματα.

Όπως υποστηρίζουν οι Vandecasteele και Geuens, (2010), η συνολική

καινοτομικότητα μπορεί να διαιρεθεί σε τέσσερις συνιστώσες: τη λειτουργική, την

κοινωνική, την ηδονιστική και τέλος τη γνωστική. Ωστόσο, ο Roehrich, (2004),

διατείνεται ότι το μεγαλύτερο αντίκτυπο στη συμπεριφορά του καταναλωτή ασκούν η

κοινωνική και η ηδονιστική καινοτομικότητα. Σύμφωνα με πλειάδα εμπειρικών

ερευνών, υπάρχει άμεση συσχέτιση ανάμεσα στην καινοτομικότητα του καταναλωτή

και στην πρόθεση του να πραγματοποιήσει συναλλαγές σε ηλεκτρονικό περιβάλλον

(Aldas-Manzano et al., 2009; Im, et al., 2003; Hirunyawipada και Paswan, 2006;

Lassar, et al., 2005) ενώ ο Truong, (2013) συμπληρώνει ότι η καινοτομικότητα του

καταναλωτή, επηρεάζει άμεσα την αντιληπτή νεότητα ενός προϊόντος η μιας

υπηρεσίας, και διαμέσου αυτής την πρόθεση του για αγορά. Σύμφωνα με τα

παραπάνω, η έβδομη υπόθεση του ερευνητικού μοντέλου μπορεί να διατυπωθεί ως

εξής:

Η7: Ο υψηλός βαθμός καινοτομικότητας από το χρήστη, έχει θετική επίδραση στην

πρόθεση του να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding.

Η7α: Ο υψηλός βαθμός ηδονιστικής καινοτομικότητας από το χρήστη, έχει θετική


Η7β: Ο υψηλός βαθμός κοινωνικής καινοτομικότητας από το χρήστη, έχει θετική


Η κοινωνική παρουσία αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα που επηρεάζει τη

συνολική εκπλήρωση των κοινωνικών αναγκών ενός ατόμου (Cao et al., 2013).

60

Σύμφωνα με τους Garrison και Anderson, (2003), η κοινωνική παρουσία ορίζεται ως

η ικανότητα των συμμετεχόντων σε μια κοινότητα, να προβάλουν τον εαυτό τους

κοινωνικά και συναισθηματικά μέσω ενός μέσου επικοινωνίας. Επιπροσθέτως, οι

Short et al., (1976), διατείνονται ότι αποτελεί ένα κεντρικό στοιχείο του κοινωνικού

πλαισίου μέσα στο οποίο δραστηριοποιούνται τα άτομα, ενώ οι Cao et al., (2013),

συμπληρώνουν πως διαμέσου της κοινωνικής παρουσίας τα άτομα αποκτούν κίνητρα

προκειμένου να συμμετάσχουν σε κοινωνικά δίκτυα. Παράλληλα, οι Weisberg et al.,

(2011), υποστηρίζουν ότι η πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνία είναι

αποτελεσματικότερη από αυτήν που επιτυγχάνεται στα διάφορα κοινωνικά μέσα.

Ωστόσο, σύμφωνα με τους Kwon και Wen, (2010), οι λειτουργίες που σχετίζονται με

την κοινωνική παρουσία στα διάφορα κοινωνικά μέσα, οδηγούν τα άτομα στην

αντίληψη ότι αλληλεπιδρούν και επικοινωνούν με πολλά άτομα ταυτόχρονα. Οι

Cheung et al., (2011), απέδειξαν ότι όταν τα άτομα αντιλαμβάνονται την ηλεκτρονική

επικοινωνία όπως την πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνία, η σχέση μεταξύ της

κοινωνικής παρουσίας και της πρόθεσης για χρήση ενός κοινωνικού μέσου είναι πιο

ισχυρή, ενώ τόσο μεγαλύτερη είναι και η ενθάρρυνση από τους άλλους χρήστες.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με διάφορες έρευνες, η κοινωνική παρουσία

έχει αντίκτυπο όχι μόνο στην πρόθεση των χρηστών να χρησιμοποιήσουν κοινωνικά

δίκτυα (Cao et al., 2013; Cheung et al., 2011; Kwon και Wen 2010), αλλά και στην

πρόθεση των καταναλωτών να πραγματοποιήσουν ηλεκτρονικές αγορές (Weisberg et

al., 2011). Κατά αυτόν τον τρόπο, η όγδοη υπόθεση του ερευνητικού μοντέλου

μπορεί να διατυπωθεί ως εξής:

Η8: Η κοινωνική παρουσία που βιώνει ο χρήστης συμμετέχοντας σε ένα έργο

Crowdfunding, έχει θετική επίδραση στην πρόθεση του να το χρηματοδοτήσει.

Η ολοένα και αυξανόμενη χρήση του διαδικτύου, καθώς και η εμφάνιση

διαφόρων κοινωνικών μέσων, έχουν καταστήσει δυνατή τη ψηφιακή αλληλεπίδραση

των ατόμων (Sum et al., 2008). Μέσα από αυτήν την αλληλεπίδραση, το κοινωνικό

κεφάλαιο δύναται να αυξηθεί, ενώ τα οφέλη για τα άτομα περιλαμβάνουν επίσης την

ικανοποίηση ψυχολογικών αναγκών όπως για παράδειγμα, αυτή της κοινωνικής

ενδυνάμωσης (Cheung et al., 2011; Dholakia et al., 2004). Η κοινωνική ενδυνάμωση

αναφέρεται στην αξία που λαμβάνει ένα άτομο από τη συμμετοχή του σε μια

61

κοινότητα, καθώς και από την έγκριση και την αποδοχή των άλλων μελών που

συμμετέχουν σε αυτήν. Επιπροσθέτως, περιλαμβάνει την ενίσχυση της κοινωνικής

θέσης του ατόμου, που απορρέει από τη συμμετοχή του στην κοινότητα (Cheung et

al., 2011). Υπάρχει πληθώρα ερευνών που έχει αποδείξει την ύπαρξη θετικής

συσχέτισης μεταξύ της κοινωνικής ενδυνάμωσης και της πρόθεσης των χρηστών να

ενταχθούν σε κοινωνικά δίκτυα (Cheung et al., 2011; Dholakia et al., 2004). Ωστόσο,

όπως σημειώνουν και οι Cheung et al., (2011), δεν υπάρχει έρευνα σχετικά με την

επίδραση της κοινωνικής ενδυνάμωσης στις ηλεκτρονικές αγορές, πεδίο που πρέπει

να απασχολήσει τις μελλοντικές ερευνητικές προσπάθειες. Κατά αυτόν τον τρόπο η

ένατη υπόθεση του ερευνητικού μοντέλου μπορεί να διατυπωθεί ως εξής:

Η9: Η κοινωνική ενδυνάμωση που βιώνει ο χρήστης συμμετέχοντας σε ένα έργο


Η εγγενής αξία ή απόλαυση, απορρέει από την εκτίμηση της αγοραστικής

εμπειρίας από την πλευρά του καταναλωτή και είναι αδιάφορη από το αποτέλεσμα

που θα προκύψει, ενώ περιλαμβάνει τη διασκέδαση αλλά και την παιχνιδοποίηση που

εμπεριέχεται στις διαδικασίες πραγματοποίησης ηλεκτρονικών συναλλαγών

(Monsuwe et al., 2004). Αποτελεί ένα ατομικό εσωτερικό κίνητρο (Monsuwe et al.,

2004) που σχετίζεται με το περιβάλλον στο οποίο πραγματοποιείται η συναλλαγή

(Kim et al., 2007b) και συνιστά χαρακτηριστικό της προσωπικότητας του ατόμου,

διαμέσου του οποίου η καταναλωτική εμπειρία γίνεται περισσότερο ευχάριστη.

Σύμφωνα με τους Nabi και Krcmar, (2004), η εγγενής αξία αποτελεί τη στάση των

καταναλωτών προς μια εμπειρία ψυχαγωγίας η οποία εμπερικλείει συναισθηματικές,

συμπεριφορικές και γνωσιακές διαστάσεις. Η εγγενής αξία έχει αποτελέσει πεδίο

έρευνας, τόσο στο χώρο των ηλεκτρονικών συναλλαγών και αγορών στο διαδίκτυο

(Shun και Yunjie, 2006; Hassanein και Head, 2007; Kim et al., 2007b; Liu και

Forsythe, 2011), όσο και στο χώρο της συμπεριφοράς των καταναλωτών απέναντι

στα μέσα ψυχαγωγίας (Fang και Zhao, 2010; Hsiao και Chiou, 2012; Lee et al.,

2012; Nabi και Krcmar 2004; Turel και Serenko, 2012), και υπάρχει η κοινή

πεποίθηση πως η εγγενής αξία έχει άμεση και θετική συσχέτιση με την πρόθεση των

καταναλωτών, να χρησιμοποιήσουν ηλεκτρονικά μέσα προκειμένου να

62

πραγματοποιήσουν συναλλαγές και να ψυχαγωγηθούν. Κατά αυτόν τον τρόπο, η

δέκατη υπόθεση του ερευνητικού μοντέλου μπορεί να διατυπωθεί ως εξής:

Η10: Η εγγενής αξία που απολαμβάνει ο χρήστης συμμετέχοντας σε ένα έργο


Η αλληλεπίδραση με ομότιμους αποτελεί θεμελιώδη ανθρώπινη δράση, που

προκύπτει από ψυχολογικά και κοινωνικά κίνητρα προκειμένου να ικανοποιηθούν οι

ανθρώπινες ανάγκες (Wang et al., 2012) ενώ αποτελεί τον κύριο παράγοντα

κοινωνικοποίησης πέρα από τα μέλη της οικογένειας (Kοhler et al., 2011). Σύμφωνα

με τους Mukhopadhyay και Yeung, (2010), οι καταναλωτές τείνουν να

αλληλεπιδρούν με ομότιμους για ποικίλα καταναλωτικά θέματα, γεγονός που

επηρεάζει εν πολλοίς τη συμπεριφορά τους απέναντι σε προϊόντα αλλά και

υπηρεσίες. Υπάρχουν πολλές προηγούμενες έρευνες, οι οποίες έδειξαν ότι η

επικοινωνία μεταξύ ομότιμων έχει ισχυρό αντίκτυπο στη διαδικασία λήψης

αποφάσεων από τους καταναλωτές, στη στάση τους απέναντι στη διαφήμιση καθώς

και στον προσανατολισμό τους απέναντι στις αγορές (Wang et al., 2012). Όπως

υποστηρίζουν οι De Gregorio και Sung, (2010), η διαπροσωπική επικοινωνία μπορεί

να δημιουργήσει ισχυρά κοινωνικά καταναλωτικά κίνητρα ενώ οι Wang et al.,

(2012), συμπληρώνουν ότι οι ομότιμοι μπορούν να δράσουν ως παράγοντες

κοινωνικοποίησης διαμέσου των κοινωνικών μέσων, ενώ η συχνή επικοινωνία με

ομότιμους για καταναλωτικά θέματα μπορεί να οδηγήσει σε ισχυρότερα

καταναλωτικά κίνητρα. Τέλος οι Shankar et al., (2003), υποστηρίζουν πως η

επικοινωνία με ομότιμους μέσω διαδικτυακών τόπων, μπορεί να συμβάλλει και να

επηρεάσει την καταναλωτική συμπεριφορά, συμβάλλοντας στην πραγματοποίηση

αγορών οι οποίες δεν θα λάμβαναν χώρα σε ένα φυσικό κατάστημα. Σύμφωνα με τα

παραπάνω, η ενδέκατη υπόθεση του ερευνητικού μοντέλου μπορεί να διατυπωθεί ως

εξής:

Η11: Η επιρροή από ομότιμους χρήστες, έχει θετική επίδραση στην πρόθεση του

χρήστη να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding.

63

Η αντιληπτή οικονομική αξία έχει θεωρηθεί ως ένας καταλυτικός παράγοντας,

ο οποίος επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την αγοραστική συμπεριφορά, ενώ έχει οριστεί

ως η γενική θεώρηση του καταναλωτή ως προς τη χρησιμότητα που λαμβάνει από

την αγορά ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας (Lu, και Hsiao, 2010). Όπως διατείνονται

οι Wang et al., (2013), η αντιληπτή αξία αναφέρεται στα δυνητικά πλεονεκτήματα

και τις θυσίες που ένας καταναλωτής θα λάβει, από τη συμμετοχή του σε μια

ηλεκτρονική ή φυσική συναλλαγή. Υπάρχουν πολλοί συγγραφείς και ερευνητές που

υποστηρίζουν ότι η αντιληπτή αξία επιδρά θετικά στην πρόθεση ενός χρήστη να

πραγματοποιήσει είτε ηλεκτρονικές είτε φυσικές αγορές (Chu και Lu, 2007; Kim et

al., 2007a; Lu και Hsiao, 2010; Wang et al., 2013). Σύμφωνα με τα παραπάνω η

δωδέκατη υπόθεση του ερευνητικού μοντέλου μπορεί να διατυπωθεί ως εξής:

Η12: Η αντιληπτή οικονομική αξία που απολαμβάνει ο χρήστης συμμετέχοντας σε ένα

έργο Crowdfunding, έχει θετική επίδραση στην πρόθεση του να το χρηματοδοτήσει.

64

Σχήμα 2. 2: Προτεινόμενο μοντέλο της έρευνας

Επιρροή από Ομότιμους


Οικονομική Αξία

Κοινωνική Ενδυνάμωση


Εικόνα Εμπορικού Σήματος


Παιχνιδοποίηση

Χρήση Κοινωνικών Δικτύων

Πρόθεση Χρηματοδότησης

Καινοτομία Ηδονιστική

Κοινωνική

Κοινωνική Παρουσία

Χαρακτηριστικά Εκκινητή του Εργου

Η1

Η2

Η3

Η4

Η5 Η6

Η7α

Η7β

Η8

Η9

Η11

Η10

Η12

65

Κεφάλαιο 3: Ερευνητική Μεθοδολογία

3.1 Περιγραφή του δείγματος

Ο πληθυσμός αποτελεί μια ολοκληρωμένη ομάδα οντοτήτων, οι οποίες

μοιράζονται κάποια κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους. Εξαιτίας του γεγονότος ότι η

εξέταση ολόκληρου του πληθυσμού τις περισσότερες φορές είναι πρακτικά αδύνατη,

ή μπορεί να ενέχει σημαντικό κόστος, οι ερευνητές συνηθίζουν να εξετάζουν ένα

δείγμα από ολόκληρο τον πληθυσμό. Το δείγμα, αποτελεί ένα μικρό αριθμό των

στοιχείων που εμπεριέχονται στο πληθυσμό και επί της ουσίας είναι ένα μικρό μέρος

του πληθυσμού (Zikmund et al., 2010).

Αρχικά, λόγω του περιορισμένο χρονικού ορίζοντα εκπόνησης της παρούσας

έρευνας, ο πληθυσμός του επιθυμητού δείγματος καθορίστηκε στα τουλάχιστον 200

ερωτηματολόγια. Ωστόσο, η ανταπόκριση των ερωτώμενων ήταν μεγάλη με

αποτέλεσμα να συλλεχθούν 393 ερωτηματολόγια. Από αυτά, 22 ερωτηματολόγια

αφαιρέθηκαν από τη στατιστική ανάλυση του τελικού δείγματος, λόγω του γεγονότος

ότι παρατηρήθηκαν παρόμοιες απαντήσεις στην ερώτηση “Υπάρχει μια αίσθηση της

κοινωνικότητας στις πλατφόρμες Crowdfunding” και την αντίστροφή της “Υπάρχει

μια αίσθηση μοναξιάς στις πλατφόρμες Crowdfunding”. Η τελευταία ερώτηση

σχεδιάστηκε από τον συγγραφέα της παρούσας διατριβής, προκείμενου να

αποφθεχθούν φαινόμενα τυχαίας συμπλήρωσης του ερωτηματολογίου. Παράλληλα,

από τα 371 εναπομείναντα ερωτηματολόγια, 32 αποκλείστηκαν από την περαιτέρω

ανάλυση, εξαιτίας του γεγονότος ότι οι ερωτώμενοι απάντησαν πως δεν είχαν

συμμετάσχει ποτέ σε διαδικασίες χρηματοδότησης από το πλήθος, ενώ η συμμετοχή

σε διαδικασίες χρηματοδότησης από το πλήθος αποτελούσε προαπαιτούμενο για την

περαιτέρω συμπλήρωση του ερωτηματολογίου. Κατά αυτόν τον τρόπο, το τελικό

δείγμα του πληθυσμού αποτέλεσαν 339 άτομα.7

Ένα από κύρια επιθυμητά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της σύνθεσης του

πληθυσμού, ήταν να περιλαμβάνει διεθνείς χρήστες οι οποίοι έχουν συμμετάσχει σε

έργα Crowdfunding είτε ως χρηματοδότες είτε ως εκκινητές ενός έργου.

Προκειμένου να εξασφαλιστεί το παραπάνω, πραγματοποιήθηκε εκτενής έρευνα για

7 Βλέπε ενότητα 4.2, για περισσότερες πληροφορίες, σχετικά με τα δημογραφικά στοιχεία του δείγματος

66

την εύρεση ηλεκτρονικών ομάδων και κοινοτήτων οι οποίες πραγματεύονται το

αντικείμενο του Crowdfunding8. Κατά αυτόν τον τρόπο δημιουργήθηκε μια δυνητική

δεξαμενή ερωτώμενων, η οποία περιελάμβανε παραπάνω από 100.000 χρήστες που

ήταν μέλη των συγκεκριμένων ομάδων και κοινοτήτων και προέρχονταν από ποικίλα

μέρη του πλανήτη9.

3.2 Μέθοδος συλλογής στοιχείων

Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να διερευνήσει τους παράγοντες που

επιδρούν στην πρόθεση των ατόμων να χρηματοδοτήσουν έργα Crowdfunding.

Προκειμένου να επιτευχθεί ο παραπάνω σκοπός, έλαβε χώρα συγκεκριμένη

μεθοδολογική προσέγγιση, ούτως ώστε να συλλεχθούν τα δεδομένα.

Αρχικά ο συγγραφέας δημιούργησε λογαριασμό στα κοινωνικά δίκτυα

facebook, twitter και +Google. Εν συνεχεία, ακολούθησε αναζήτηση ομάδων και

χρηστών, οι οποίες σχετίζονται με το Crowdfunding, προκειμένου ο συγγραφέας να

γίνει μέλος των συγκεκριμένων ομάδων ή φίλος με τα συγκεκριμένα άτομα. Η

διαδικασία της αναζήτησης ομάδων που σχετίζονται με το Crowdfunding έγινε και

στο κοινωνικό επαγγελματικό δίκτυο LinkedIn, όπου ο συγγραφέας είχε ήδη στην

κατοχή του λογαριασμό. Παράλληλα, ξεκίνησε αναζήτηση στο διαδίκτυο για forums

τα οποία πραγματεύονται ως θέμα το Crowdfunding.

Μετά από ενδελεχή έρευνα στον παγκόσμιο ιστό τελικώς αναγνωρίστηκαν 17

ομάδες στο facebook, 13 ομάδες στο LinkedIn, 8 χρήστες στο +Google, πάνω από

100 χρήστες στο twitter και 3 forums. Στα κοινωνικά δίκτυα facebook και LinkedIn,

το ερωτηματολόγιο δημοσιεύονταν στον τοίχο συζητήσεων των ομάδων σχεδόν δύο

φορές την εβδομάδα κατά το χρονικό διάστημα 15 Ιουλίου με 5 Σεπτεμβρίου 2013.

Στους χρήστες του +Google, στάλθηκε απευθείας άμεσο μήνυμα με το

ερωτηματολόγιο, ενώ στους χρήστες του twitter πραγματοποιήθηκε το λεγόμενο

“tweet” (παράθεση κειμένου, συνδέσμου κτλ) στον τοίχο των χρηστών με το

σύνδεσμο του. Τέλος στα forums, έγινε εκκίνηση νέας συζήτησης με θέμα “Έρευνα

Crowdfunding”.

8 Βλέπε ενότητα 3.2,για την μεθοδολογική προσέγγιση που ακολουθήθηκε. 9 Βλέπε παράρτημα 2, για αναλυτικά στοιχεία.

67

Μετά την παράθεση του συνδέσμου με το ερωτηματολόγιο σε 18 χρήστες του

twitter, ο λογαριασμός του συγγραφέα αναστάλθηκε, προφανώς εξαιτίας του

γεγονότος ότι κάποιοι χρήστες εξέλαβαν την παράθεση του ερωτηματολογίου ως

κακόβουλο μήνυμα. Κατά αυτόν τον τρόπο, η συλλογή ερωτηματολογίων από το

συγκεκριμένο μέσο εγκαταλείφτηκε εν τη γενέσει. Από τα 8 άμεσα μηνύματα που

στάλθηκαν στο +Google λήφθηκε απάντηση από έναν και μόνον χρήστη ο οποίος και

δημοσίευσε εν τέλει το ερωτηματολόγιο και στον τοίχο του λογαριασμού του.

Από την άλλη είναι πολύ δύσκολο να υπολογιστεί ο ακριβής αριθμός ή το

ποσοστό ανταπόκρισης στα κοινωνικά δίκτυα του facebook και του LinkedIn όπως

και στα forums, καθώς τα ερωτηματολόγια δημοσιευόταν σχεδόν ταυτόχρονα σε όλες

τις ομάδες των συγκεκριμένων μέσων. Πάντως, είναι σχεδόν βέβαιο ότι το

μεγαλύτερο ποσοστό ανταπόκρισης των ερωτώμενων προήλθε από τα δύο παραπάνω

κοινωνικά μέσα του διαδικτύου (facebook και LinkedIn).

H συλλογή στοιχείων διήρκεσε σχεδόν 50 ημερολογιακές μέρες, δηλαδή κατά

το χρονικό διάστημα από 15 Ιουλίου έως 5 Σεπτεμβρίου 2013. Οι ομάδες, οι χρηστές

και τα forums όπου δημοσιεύτηκε το ερωτηματολόγιο παρουσιάζονται στο

παράρτημα 2.

3.3 Περιγραφή του τρόπου μέτρησης των μεταβλητών

3.3.1 Εισαγωγή

Το ερευνητικό όργανο που χρησιμοποιήθηκε προκειμένου να λάβει χώρα η

έρευνα, είναι το ερωτηματολόγιο. Για το σχεδιασμό του ερωτηματολογίου,

πραγματοποιήθηκε αρχικά ανάλυση δευτερογενών δεδομένων, η οποία

παρουσιάστηκε στο προηγούμενο κεφάλαιο. Αυτή περιελάμβανε τη βιβλιογραφική

ανασκόπηση και στηρίχθηκε κυρίως σε πηγές από την ξένη βιβλιογραφία, σε

επιστημονικά άρθρα από διεθνή περιοδικά και σε πηγές από το διαδίκτυο. Σύμφωνα

με τη βιβλιογραφική ανασκόπηση και την ανάλυση των δευτερογενών δεδομένων,

καθορίστηκαν οι παράγοντες οι οποίοι επιδρούν στην πρόθεση των χρηστών να

χρηματοδοτήσουν έργα σε πλατφόρμες Crowdfunding. Η ανάλυση των δευτερογενών

δεδομένων έλαβε χώρα προκειμένου, να σχεδιαστεί το ερωτηματολόγιο, το οποίο

παρουσιάζεται στο παράρτημα 1, ούτως ώστε εν συνεχεία, να υπάρξει συλλογή

πρωτογενών δεδομένων.

68

3.3.2 Αναλυτική περιγραφή ερωτηματολογίου

Το ερωτηματολόγιο που σχεδιάστηκε αποτελείται από πέντε μέρη. Στο πρώτο

μέρος, περιλαμβάνονται ερωτήσεις σχετικά με το ιστορικό δραστηριότητας των

ερωτώμενων σε πλατφόρμες Crowdfunding. Παράλληλα, στο δεύτερο μέρος

διερευνώνται τα χαρακτηριστικά της πλατφόρμας Crowdfunding που χρησιμοποιούν

οι συμμετέχοντες στην έρευνα, ενώ στο τρίτο τα κίνητρα που τους οδηγούν στο να

συμμετάσχουν σε έργα Crowdfunding καθώς επίσης και τα χαρακτηριστικά του

εκκινητή του έργου προς χρηματοδότηση. Εν συνεχεία, στο τέταρτο μέρος

περιλαμβάνονται ερωτήσεις σχετικά με την πρόθεση των χρηστών να συμμετάσχουν

ως χρηματοδότες εγχειρημάτων Crowdfunding, ενώ τέλος στο πέμπτο μέρος

διερευνώνται τα δημογραφικά στοιχεία των ατόμων που έλαβαν μέρος στην έρευνα.

Η μορφή του ερωτηματολογίου, και ο αριθμός των ερωτήσεων ανά μέρος

παρουσιάζονται στον πίνακα 4.1.

Πίνακας 3. 1: Μορφή ερωτηματολογίου

1ο Μέρος: Ιστορικό

δραστηριότητας των

ερωτώμενων σε πλατφόρμες

Crowdfunding.

(3 ερωτήσεις)

Εμπλοκή σε έργα Crowdfunding.

Τρόπος εμπλοκής (Χρηματοδότηση, εκκινητής

έργου)

Πλατφόρμα Crowdfunding που χρησιμοποιούν

περισσότερο οι ερωτώμενοι.

2ο Μέρος: Χαρακτηριστικά

Πλατφόρμας (17 ερωτήσεις)

Αξιοπιστία Εμπορικού Σήματος (4 ερωτήσεις)

Εικόνα Εμπορικού Σήματος (3 ερωτήσεις)

Αντιληπτός Κίνδυνος (3 ερωτήσεις)

Παιχνιδοποίηση (3 ερωτήσεις)

Χρήση Κοινωνικών Δικτύων (4 ερωτήσεις)

3ο Μέρος: Χαρακτηριστικά

Εκκινητή του Έργου και

Κίνητρα

Επενδυτή (22 ερωτήσεις)

Χαρακτηριστικά εκκινητή του έργου (4

ερωτήσεις)

Καινοτομικότητα Καταναλωτή (4 ερωτήσεις)

α) Ηδονιστική Καινοτομία (2 ερωτήσεις)

β) Κοινωνική Καινοτομία (2 ερωτήσεις)

Κοινωνική Παρουσία (3 ερωτήσεις)

69

Κοινωνική Ενδυνάμωση (2 ερωτήσεις)

Εγγενής Αξία (3 ερωτήσεις)

Επίδραση άλλων Χρηστών (Επιρροή Ομότιμων)

(3 ερωτήσεις)

Αντιληπτή Οικονομική Αξία (3 ερωτήσεις)

4ο μέρος: Πρόθεση για

χρηματοδότηση (2 ερωτήσεις)

Πρόθεση για Χρηματοδότηση (2 ερωτήσεις)

5ο μέρος: Δημογραφικά

Στοιχεία (7 ερωτήσεις)

Ηλικία

Φύλο

Οικογενειακή κατάσταση

Επάγγελμα

Επίπεδο εκπαίδευσης

Επίπεδο εισοδήματος

Χώρα προέλευσης

Συνολικά οι ερωτήσεις που εμπεριέχονται στο ερωτηματολόγιο είναι 51. Οι

ανεξάρτητες μεταβλητές είναι τα χαρακτηριστικά της πλατφόρμας καθώς επίσης τα

χαρακτηριστικά του εκκινητή του έργου και τα κίνητρα του συμμετέχοντα στη

διαδικασία του Crowdfunding, ενώ η εξαρτημένη μεταβλητή είναι η πρόθεση για

χρηματοδότηση από το χρήστη.

Στο πρώτο μέρος του ερωτηματολογίου περιλαμβάνονται ερωτήσεις σχετικά

με το ιστορικό δραστηριότητας των ερωτώμενων σε πλατφόρμες Crowdfunding.

Συγκεκριμένα η πρώτη ερώτηση διερευνά το εάν οι συμμετέχοντες στην έρευνα

έχουν λάβει μέρος ή όχι σε διαδικασίες χρηματοδότησης από το πλήθος. Οι

ερωτώμενοι που απάντησαν όχι στη συγκεκριμένη ερώτηση, αποκλειστήκαν

αυτόματα από την περαιτέρω συμπλήρωση του ερωτηματολογίου καθώς ο

πληθυσμός της έρευνας περιελάμβανε άτομα, τα οποία έχουν συμμετάσχει ήδη στη

συγκεκριμένη διαδικασία, είτε ως εκκινητές ενός έργου. είτε ως χρηματοδότες. Η

δεύτερη ερώτηση διερευνά τον τρόπο εμπλοκής των ερωτώμενων στη διαδικασία του

Crowdfunding και οι συμμετέχοντες στην έρευνα είχαν να επιλέξουν ανάμεσα σε

τρεις διαθέσιμες απαντήσεις : ως χρηματοδότης, ως εκκινητής έργου και τέλος και ως

χρηματοδότης και ως εκκινητής. Η τρίτη και τελευταία ερώτηση του πρώτου μέρους,

70

διερευνούσε την επωνυμία της πλατφόρμας που χρησιμοποιούν περισσότερο οι

ερωτώμενοι που συμμετέχουν σε διαδικασίες χρηματοδότησης από το πλήθος. Στη

συγκεκριμένη ερώτηση οι συμμετέχοντες στην έρευνα είχαν να επιλέξουν ανάμεσα

στις πλατφόρμες Kickstarter και Indiegogo οι οποίες θεωρούνται οι πιο

αναγνωρίσιμες πλατφόρμες Crowdfunding στον κόσμο (Barnett, 2013), ενώ τέλος

υπήρχε και η επιλογή άλλο, όπου ο ερωτώμενος μπορούσε να συμπληρώσει ελευθέρα

την πλατφόρμα της επιλογής του.

Το δεύτερο μέρος του ερωτηματολογίου, είχε ως κύριο σκοπό να εξετάσει τα

χαρακτηριστικά της πλατφόρμας Crowdfunding, που χρησιμοποιούν οι ερωτώμενοι.

Εξαιτίας του γεγονότος ότι το θέμα δεν έχει εξεταστεί ενδελεχώς και δεν υπάρχει

πληθώρα δημοσιευμένης επιστημονικής αρθρογραφίας, οι μεταβλητές οι οποίες

χρησιμοποιήθηκαν στο συγκεκριμένο μέρος, προέρχονται κυρίως από θεωρίες και

έρευνες που εμπίπτουν στο πεδίο του μάρκετινγκ, της συμπεριφοράς του καταναλωτή

αλλά και σύμφωνα με τα όσα διατείνονται διάφορες πηγές στο διαδίκτυο σχετικά με

τους παράγοντες που επηρεάζουν τους χρήστες ώστε να συμμετέχουν σε διαδικασίες

Crowdfunding και οι οποίοι αποτελούν χαρακτηριστικά της πλατφόρμας που

χρησιμοποιούν οι χρήστες. Ύστερα από την επισκόπηση της βιβλιογραφίας,

επιλέχτηκαν τελικώς πέντε μεταβλητές προς εξέταση: η αξιοπιστίας του εμπορικού

σήματος, η εικόνας εμπορικού σήματος, ο αντιληπτός κίνδυνος, η παιχνιδοποίηση και

η χρήση κοινωνικών δικτύων. Σε όλες τις ερωτήσεις του 2ου μέρους

χρησιμοποιήθηκε κλίμακα likert από το 1 έως το 5 (5-point likert scale) όπου το 1

υποδηλώνει απόλυτη διαφωνία και το 5 απόλυτη συμφωνία.

Αναφορικά με τη μέτρηση της αξιοπιστίας του εμπορικού σήματος,

επιλέχθηκαν τέσσερις ερωτήσεις. Η πρώτη, αφορά στο βαθμό που η πλατφόρμα είναι

σε θέση να φέρει εις πέρας αυτά τα οποία υπόσχεται. Η δεύτερη, διερευνά το βαθμό

στον οποίο οι ισχυρισμοί της πλατφόρμας είναι πειστικοί. Η τρίτη εξετάζει το βαθμό

στον οποίο η πλατφόρμα είναι σε θέση να τηρήσει ακριβώς αυτά τα οποία υπόσχεται

(ούτε λιγότερο ούτε περισσότερο), ενώ η τέταρτη αφορά στο κατά ποσό η πλατφόρμα

έχει όνομα το οποίο μπορεί να εμπιστευτεί ο χρήστης (Baek και King, 2011; Baek et

al., 2010; Hanzaee και Taghipourian, 2012; Keisidou et al., 2013; Kemp και Bui,

2011; Sweeney και Swait, 2008).

Όσον αφορά στη μέτρηση της εικόνας του εμπορικού σήματος, μετά την

ανασκόπηση της βιβλιογραφίας επιλέχθηκαν τρεις ερωτήσεις. Η πρώτη, αφορά στο

71

κατά πόσο οι υπηρεσίες που παρέχονται από την πλατφόρμα είναι αξιόπιστες, η

δεύτερη το βαθμό στον οποίο η πλατφόρμα εμπνέει σιγουριά, ενώ τέλος η τρίτη στο

κατά πόσο η πλατφόρμα έχει καλή φήμη (Keisidou et al., 2013; Bravo et al., 2009;

Bruhn et al., 2012; Lai et al., (2009); Salinas και Perez, 2009).

Για τη μέτρηση του αντιληπτού κίνδυνου που εμπεριέχεται σε συναλλαγές

που πραγματοποιούν οι χρήστες σε πλατφόρμες Crowdfunding, χρησιμοποιήθηκαν

τρεις ερωτήσεις. Η πρώτη εξετάζει, το κατά πόσο οι χρήστες δεν αισθάνονται

σιγουριά σχετικά με το γεγονός ότι ο αριθμός της πιστωτικής τους κάρτας θα είναι

ασφαλής στην πλατφόρμα Crowdfunding που χρησιμοποιούν, η δεύτερη το βαθμό

στον οποίο οι χρήστες έχουν δυσκολία να κρίνουν την ποιότητα ενός

προϊόντος/υπηρεσίας, ενώ τέλος η τρίτη το βαθμό στον οποίο οι χρήστες δεν

αισθάνονται σιγουριά σχετικά με το γεγονός ότι τα προσωπικά τους στοιχεία θα

παραμείνουν απόρρητα στην πλατφόρμα Crowdfunding που χρησιμοποιούν (Kim και

Lennon, 2010; Kim και Lennon, 2013).

Για τη μέτρηση του βαθμού παιχνιδοποίησης που εμπεριέχεται στις

πλατφόρμες Crowdfunding, χρησιμοποιήθηκαν 3 ερωτήσεις. Η ανάπτυξη των

ερωτήσεων στηρίχθηκε σε θεωρητική επιστημονική αρθρογραφία όπως και σε πηγές

του διαδικτύου, αλλά ο σχεδιασμός τους πραγματοποιήθηκε από τον συγγραφέα. Η

πρώτη ερώτηση αφορά στο βαθμό τον οποίο οι χρήστες, διακατέχονται από αίσθημα

χαράς κάθε φορά που βλέπουν το όνομα τους σε έναν πίνακα κατάταξης δωρεών σε

μια πλατφόρμα Crowdfunding. Η δεύτερη ερώτηση, διερευνά το βαθμό στον οποίο

επηρεάζονται οι χρήστες, ώστε να χρηματοδοτήσουν ένα έργο από τη μπάρα που

υπάρχει στα έργα Crowdfunding όταν αυτή είναι ανολοκλήρωτη για μικρό ποσοστό,

ενώ τέλος, η τρίτη εξετάζει το βαθμό ευφορίας που νιώθουν οι χρήστες όταν για κάθε

δωρεά τους προσφέρεται από την πλατφόρμα μια ψηφιακή κονκάρδα.

Παράλληλα, για τη μέτρηση του βαθμού χρήσης κοινωνικών δικτύων

χρησιμοποιήθηκαν 4 ερωτήσεις. Η πρώτη, αφορά στο βαθμό όπου πληροφορίες από

επίσημα blogs, επίσημες σελίδες στο facebook, twitter κτλ. και από σχόλια στις

επίσημες ιστοσελίδες της εκάστοτε πλατφόρμας είναι πολύτιμες για τους χρήστες. Η

δεύτερη αφορά στο κατά πόσο οι χρήστες συμβουλεύονται επίσημα blogs, επίσημες

σελίδες στο facebook, twitter κτλ. και σχόλια στις επίσημες ιστοσελίδες της

πλατφόρμας, προκειμένου να εντοπίσουν ένα ελκυστικό έργο. Παράλληλα η τρίτη

ερώτηση εξετάζει το βαθμό στον οποίο οι χρήστες συμβουλεύονται επίσημα blogs,

72

επίσημες σελίδες στο facebook, twitter κτλ. και σχόλια στις επίσημες ιστοσελίδες της

πλατφόρμας, προκειμένου να δουν ποια έργα έχουν κάνει καλή εντύπωση σε άλλους

χρηματοδότες. Τέλος, η τέταρτη ερώτηση διερευνά το βαθμό στον οποίο οι χρήστες

συμβουλεύονται επίσημα blogs, επίσημες σελίδες στο facebook, twitter κτλ. και

σχόλια στις επίσημες ιστοσελίδες της πλατφόρμας, προκειμένου να σιγουρευτούν ότι

έκαναν σωστή επιλογή χρηματοδότησης (Jalilvand et al., 2012).

Το τρίτο μέρος του ερωτηματολογίου είχε ως κύριο σκοπό να εξετάσει τα

κίνητρα που οδηγούν τους χρήστες στο να χρηματοδοτήσουν ένα έργο Crowdfunding

καθώς και τα χαρακτηριστικά του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding. Και σε αυτήν

την περίπτωση, εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν υπάρχει εκτενής βιβλιογραφία

αναφορικά με το Crowdfunding, οι μεταβλητές δανείστηκαν από πεδία της

συμπεριφοράς του καταναλωτή, της ψυχολογίας και του μάρκετινγκ ενώ για τη

διερεύνηση των χαρακτηριστικών του εκκινητή του έργου χρησιμοποιήθηκαν

ερωτήσεις από αρθρογραφία σχετική με το τι επηρεάζει τους επιχειρηματικούς

αγγέλους στο να προχωρήσουν στη χρηματοδότηση μιας επιχειρηματικής ιδέας Σε

όλες τις ερωτήσεις του 3ου μέρους χρησιμοποιήθηκε κλίμακα likert από το 1 έως το 5

(5-point likert scale) όπου το 1 υποδηλώνει απόλυτη διαφωνία και το 5 απόλυτη

συμφωνία.

Όσον αφορά στη μέτρηση των χαρακτηριστικών του εκκινητή ενός έργου,

χρησιμοποιήθηκαν τέσσερις ερωτήσεις. Η πρώτη διερευνά το βαθμό στον οποίο ο

υποψήφιος χρηματοδότης εκτιμά την ειλικρίνεια και την ακεραιότητα του εκκινητή

του έργου. Η δεύτερη ερώτηση, εξετάζει το βαθμό στον οποίο ο υποψήφιος

χρηματοδότης εκτιμά το πάθος και την αφοσίωση του εκκινητή του έργου, ενώ η

τρίτη το βαθμό που εκτιμά ένα καλοσχεδιασμένο βίντεο προώθησης του έργου. Τέλος

η τέταρτη ερώτηση διερευνά το κατά πόσο ο υποψήφιος χρηματοδότης, εκτιμά την

επαρκή εμπειρία του εκκινητή του έργου στο πεδίο στο οποίο αυτό εμπίπτει. Η τρίτη

ερώτηση σχεδιάστηκε από τον συγγραφέα σύμφωνα με τις αναφορές του Clark,

(2008) ενώ οι υπόλοιπες τρεις αναφέρονται στους Maxwell et al., (2011) και Mason

και Stark, (2004).

Για τη μέτρηση του βαθμού καινοτομικότητας του χρηματοδότη,

χρησιμοποιήθηκαν τέσσερις ερωτήσεις. Συγκεκριμένα για να μετρηθεί η ηδονιστική

καινοτομία χρησιμοποιήθηκαν δύο ερωτήσεις και δύο για να μετρηθεί η κοινωνική

καινοτομία. Αναφορικά με την ηδονιστική καινοτομία, η πρώτη ερώτηση σκοπό είχε

73

να διερευνήσει το βαθμό στον οποίο ο χρηματοδότης, ενδιαφέρεται να συμμετάσχει

περισσότερο σε διαφοροποιημένα από ότι σε κοινότυπα έργα Crowdfunding.

Παράλληλα, με τη δεύτερη ερώτηση εξετάστηκε το κατά πόσο οι καινοτομικές και

διαφορετικές ιδέες διεγείρουν το ερωτώμενο. Όσον αφορά την εξέταση της

κοινωνικής καινοτομίας, η πρώτη ερώτηση είχε ως κύριο σκοπό να διερευνήσει κατά

πόσο ο ερωτώμενος είναι ανάμεσα στα πρώτα άτομα τα οποία χρηματοδοτούν ένα

καινούργιο έργο Crowdfunding, ενώ η δεύτερη, το βαθμό στον οποίο ο ερωτώμενος

γνωρίζει περισσότερα για ένα έργο Crowdfunding σε σχέση με άλλα άτομα (Aldas-

Manzano et al., 2009; Roehrich, 2004; Salinas και Perez, 2009; Truong, 2013;

Vandecasteele και Geuens, 2010).

Επιπροσθέτως, για τη μέτρηση της κοινωνικής παρουσίας χρησιμοποιήθηκαν

τρεις ερωτήσεις. Η πρώτη, σκοπό είχε να μετρήσει το βαθμό στον οποίο υπάρχει

ανθρώπινη επαφή στις πλατφόρμες Crowdfunding, ενώ η δεύτερη το εάν υπάρχει

κοινωνικότητα μέσα σε αυτές. Η τρίτη ερώτηση ήταν αντίστροφη, και σχεδιάστηκε

προκειμένου να διερευνήσει το εάν υπάρχει η αίσθηση μοναξιάς στις πλατφόρμες

Crowdfunding (Cao et al., 2013; Cheung et al., 2011; Kwon και Wen, 2010).

Παράλληλα, για τη μέτρηση της κοινωνικής ενδυνάμωσης, χρησιμοποιήθηκαν

δύο ερωτήσεις. Η πρώτη, αφορούσε στο βαθμό στον οποίο ο χρηματοδότης

αισθάνεται σημαντικός, συμμετέχοντας σε μια διαδικασία Crowdfunding ενώ η

δεύτερη, το κατά πόσο συμμετέχει στη διαδικασία, προκειμένου να εντυπωσιάσει

άλλους χρηματοδότες (Cheung et al., 2011).

Για τη μέτρηση της εγγενούς αξίας (απόλαυση), χρησιμοποιήθηκαν τρεις

ερωτήσεις. Η πρώτη, διερεύνησε το βαθμό στον οποίο η συμμετοχή σε μια

διαδικασία Crowdfunding είναι συναρπαστική, η δεύτερη το βαθμό στον οποίο είναι

απολαυστική, ενώ η τρίτη, το κατά πόσο η συμμετοχή στη διαδικασία κάνει τους

χρηματοδότες να αισθάνονται χαρούμενοι (Hsiao και Chiou 2012; Kim et al., 2007b;

Lee et al., 2012; Liu και Forsythe, 2011; Turel και Serenko 2012).

Όσον αφορά στη μέτρηση της επιρροής από ομότιμους, χρησιμοποιήθηκαν

επίσης τρεις ερωτήσεις. Η πρώτη, υιοθετήθηκε προκειμένου να εξετάσει το βαθμό

στον οποίο ο ερωτώμενος λαμβάνει υπόψη τις γνώμες και τις ενέργειες άλλων

χρηματοδοτών όταν επρόκειτο να λάβει μια απόφαση χρηματοδότησης. Η δεύτερη,

διερεύνησε το κατά πόσο οι ομότιμοι του χρηματοδότη, τον ενθαρρύνουν

προκειμένου να συμμετάσχει σε ένα έργο, ενώ τέλος η τρίτη το κατά πόσο ο

74

χρηματοδότης συζητά με ομότιμους χρήστες, για έργα Crowdfunding για τα οποία

έχει ακούσει ή έχει δει (Wang et al., 2012).

Τέλος, αναφορικά με τη μέτρηση της αντιληπτής οικονομικής αξίας, η οποία

ενέχεται σε ένα έργο Crowdfunding, χρησιμοποιήθηκαν τρεις ερωτήσεις. Η πρώτη,

αφορούσε στο κατά πόσο ο ερωτώμενος συνηθίζει να συμμετάσχει σε έργα τα οποία

φαίνεται να είναι μια καλή οικονομική συμφωνία. Η δεύτερη ερώτηση υιοθετήθηκε

προκειμένου να διερευνηθεί ο βαθμός στον οποίο οι ερωτώμενοι συμμετέχουν σε

έργα τα οποία φαίνεται να είναι “value for money”, δηλαδή να προσφέρουν ποιότητα

με ένα σχετικά μικρό τίμημα (Baek και King, 2011; Hanzaee και Taghipourian,

2012). Η τρίτη και τελευταία ερώτηση, σχεδιάστηκε από τον συγγραφέα,

προκειμένου να μετρήσει το βαθμό στον οποίο οι ανταμοιβές που προσφέρονται από

τη συμμετοχή σε ένα έργο Crowdfunding είναι σημαντικές για τους ερωτώμενους.

Στο τέταρτο μέρος του ερωτηματολογίου διερευνάται η πρόσθεση του χρήστη

να συμμετάσχει οικονομικά σε ένα έργο Crowdfunding. Για τη μέτρηση της

πρόθεσης χρηματοδότησης, χρησιμοποιήθηκαν δύο ερωτήσεις. Η πρώτη ερώτηση

σκοπό είχε να εξετάσει το βαθμό στον οποίο οι ερωτώμενοι συνηθίζουν να

χρηματοδοτούν έργα Crowdfunding στην περίπτωση που τους ενδιαφέρουν, ενώ η

δεύτερη το βαθμό στον οποίο είναι πρόθυμοι να χρηματοδοτήσουν ένα καλό έργο

Crowdfunding (Baek και King, 2011; Hanzaee και Taghipourian, 2012). Σε όλες τις

ερωτήσεις του 4ου μέρους χρησιμοποιήθηκε κλίμακα likert από το 1 έως το 5 (5-

point likert scale) όπου το 1 υποδηλώνει απόλυτη διαφωνία και το 5 απόλυτη

συμφωνία.

Στο πέμπτο μέρος του ερωτηματολογίου, διερευνώνται προσωπικά στοιχεία

των ερωτηθέντων (ηλικία, φύλο, οικογενειακή κατάσταση, επάγγελμα, επίπεδο

εκπαίδευσης, επίπεδο εισοδήματος, και η χώρα διαμονής). Όσον αφορά στην ηλικία

οι ερωτώμενοι είχαν να επιλέξουν ανάμεσα σε τέσσερις δυνατές επιλογές: 18 έως 29,

30 έως 44, 45-55 και τέλος μεγαλύτερος/η από 55. Αναφορικά με το φύλο οι

διαθέσιμες επιλογές προς απάντηση ήταν δυο: άντρας ή γυναίκα. Παράλληλα,

προκειμένου να διερευνηθεί η οικογενειακή κατάσταση των ερωτηθέντων, οι

τελευταίοι είχαν να επιλέξουν ανάμεσα στο: ανύπαντρος ή παντρεμένος. Οι

διαθέσιμες επιλογές για την εξέταση της επαγγελματικής ιδιότητας περιελάμβαναν:

μαθητής/φοιτητής, εργαζόμενος, αυτοαπασχολούμενος και άνεργος, ενώ υπήρχε και

η επιλογή άλλο, όπου ο ερωτώμενος μπορούσε να δώσει ελεύθερα κάποια άλλη

75

απάντηση. Αναφορικά με το επίπεδο εκπαίδευσης οι διαθέσιμες απαντήσεις προς

επιλογή ήταν γυμνάσιο ή λιγότερο, λύκειο, πανεπιστήμιο και μεταπτυχιακές σπουδές.

Όσον αφορά στο επίπεδο εισοδήματος, οι συμμετέχοντες στην έρευνα είχαν να

επιλέξουν μεταξύ των παρακάτω επιλογών: 15000€ ή λιγότερο, 15001€-29999€,

30000€-44999€ και 45000€ ή περισσότερο. Τέλος, για να διερευνηθεί η χώρα

διαμονής των ερωτώμενων οι διαθέσιμες προς επιλογή απαντήσεις ήταν η Ολλανδία,

η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ, η Γαλλία, καθώς και η επιλογή άλλη

χώρα όπου οι ερωτώμενοι μπορούσαν να συμπληρώσουν ελεύθερα τη χώρα διαμονής

τους.

76

Πίνακας 3. 2: Περίληψη της μέτρησης των παραγόντων που επηρεάζουν τους χρήστες να συμμετάσχουν στη χρηματοδότηση ενός έργου

Περίληψη της μέτρησης των παραγόντων που επηρεάζουν τους χρήστες να συμμετάσχουν στη χρηματοδότηση ενός έργου

Παράγοντας Υπο-παράγοντας (Dimension) Περιγραφή του τρόπου μέτρησης Υποστηρικτική βιβλιογραφία

Χαρ

ακτη

ριστ

ικά

Πλα

τφόρ

μας

Αξιοπιστία εμπορικού σήματος

Αξιοπιστία εμπορικού σήματος

4 ερωτήσεις χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να μετρήσουν την

αξιοπιστία του εμπορικού σήματος μιας πλατφόρμας Crowdfunding

Baek και King, (2011); Baek et al., (2010); Hanzaee και Taghipourian,

(2012); Keisidou et al., (2013); Kemp και Bui, (2011); Sweeney και

Swait, (2008)

Εικόνα εμπορικού σήματος

Εικόνα εμπορικού σήματος

3 ερωτήσεις χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να μετρήσουν την εικόνα

του εμπορικού σήματος μιας πλατφόρμας Crowdfunding

Bravo et al., (2009); Bruhn et al., (2012); Keisidou et al., (2013); Lai

et al., (2009); Salinas και Perez (2009)



3 ερωτήσεις χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να μετρήσουν τον

αντιληπτό κίνδυνο που ενέχεται σε μια πλατφόρμα Crowdfunding

Kim και Lennon, (2010); Kim και Lennon, (2013)

Παιχνιδοποίηση Παιχνιδοποίηση 3 ερωτήσεις χρησιμοποιήθηκαν

προκειμένου να μετρήσουν τον βαθμό παιχνιδοποίησης που ενέχεται σε μια

πλατφόρμα Crowdfunding

Αναπτύχθηκαν από τον συγγραφέα, με βάση τη διεθνή βιβλιογραφία

Χρήση Κοινωνικών

Δικτύων Χρήση Κοινωνικών

Δικτύων

4 ερωτήσεις χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να μετρήσουν τον βαθμό χρήσης των κοινωνικών δικτύων από

τις επίσημες πλατφόρμες

Jalilvand et al., (2012)

77

Crowdfunding

Χαρ

ακτη

ριστ

ικά

εκκι

νητή

του

έργ

ου κ

αι κ

ίνητ

ρα Χ

ρημα

τοδο

τών Χαρακτηριστικά

εκκινητή του έργου

Χαρακτηριστικά εκκινητή του έργου

4 ερωτήσεις χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να μετρήσουν τα

χαρακτηριστικά του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding

Maxwell et al., (2011); Mason και Stark, (2004)

Καινοτομικότητα Καταναλωτή

α) Ηδονιστική Καινοτομία

α) 2 ερωτήσεις χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να μετρήσουν το βαθμό

της ηδονιστικής καινοτομίας των συμμετεχόντων σε ένα έργο

Crowdfunding Aldas-Manzano et al., (2009);

Roehrich, (2004); Salinas και Perez (2009); Truong, (2013);

Vandecasteele και Geuens, (2010) β) Κοινωνική Καινοτομία

β) 2 ερωτήσεις χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να μετρήσουν το βαθμό

της κοινωνικής καινοτομίας των συμμετεχόντων σε ένα έργο

Crowdfunding



2 ερωτήσεις χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να μετρήσουν το βαθμό

της κοινωνικής παρουσίας που βιώνουν οι χρήστες συμμετέχοντας σε

πλατφόρμες Crowdfunding

Cao et al., (2013); Cheung et al., (2011); Kwon και Wen (2010)

Κοινωνική ενδυνάμωση

Κοινωνική ενδυνάμωση


της κοινωνικής ενδυνάμωσης που βιώνουν οι χρήστες συμμετέχοντας σε


Cheung et al., (2011)

78

Εγγενής Αξία Εγγενής Αξία

3 ερωτήσεις χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να μετρήσουν το βαθμό της εγγενούς αξίας που βιώνουν οι

χρήστες συμμετέχοντας σε πλατφόρμες Crowdfunding

Hsiao και Chiou (2012); Kim et al., (2007b); Lee et al., 2012; Liu και

Forsythe, (2011); Turel και Serenko (2012)

Επιρροή από ομότιμους

Επίδραση άλλων χρηστών


της επίδρασης από ομότιμους που βιώνουν οι χρήστες συμμετέχοντας σε


Wang et al., (2012)

Αντιληπτή Οικονομική Αξία (Value for Money)

Αντιληπτή Οικονομική Αξία (Value for Money)


της αντιληπτής οικονομικής αξίας που βιώνουν οι χρήστες συμμετέχοντας σε


Baek και King, (2011); Hanzaee και Taghipourian, (2012)

Πρό

θεση

για

Χ

ρημα

τοδό

τηση

Πρόθεση για Χρηματοδότηση

Πρόθεση για Χρηματοδότηση


της πρόθεσης των χρηστών να συμμετέχουν μέσω χρηματοδότησης

σε ένα έργο Crowdfunding

Baek και King, (2011); Hanzaee και Taghipourian, (2012)

79

3.3.3 Έλεγχος αξιοπιστίας και εγκυρότητας ερωτηματολογίου

Σε κάθε επιστημονική έρευνα, όπου χρησιμοποιείται ερωτηματολόγιο,

σημαντική προσοχή πρέπει να δοθεί στον έλεγχο της καταλληλότητας, της

αξιοπιστίας και της εγκυρότητας του ερωτηματολογίου. Ο έλεγχος αυτός, θα

εξασφαλίσει ότι οι ερωτήσεις που χρησιμοποιήθηκαν, είναι κατάλληλες για την

έρευνα που διεξάγεται. Κατά αυτόν τον τρόπο σε κάθε έρευνα, όπου χρησιμοποιείται

ερωτηματολόγιο θα πρέπει να ελέγχεται α) η εγκυρότητα περιεχομένου, β) η

εγκυρότητα εννοιολογικής κατασκευής και γ) η αξιοπιστία (Δημητριάδης, 2010).

Σύμφωνα με τον Zikmund et al., (2010), η πιο κοινή μέθοδος της

εγκυρότητας είναι η εγκυρότητα περιεχομένου (content validity). Προκειμένου να

εξασφαλιστεί η εγκυρότητα του περιεχομένου ενός ερωτηματολόγιου, πρέπει να έχει

προηγηθεί εκτενής ανασκόπηση των δευτερογενών δεδομένων που προέρχονται από

πηγές της βιβλιογραφίας, ένας πιλοτικός έλεγχος, ο οποίος μπορεί να περιλαμβάνει

συζητήσεις με ακαδημαϊκούς και ειδικούς στο θέμα που διερευνάται, και τέλος ένας

πιλοτικός έλεγχος με ερωτώμενους οι οποίοι δεν θα περιέχονται στο τελικό δείγμα

της έρευνας.

Η εγκυρότητα εννοιολογικής κατασκευής (construct validity), αποτελεί μια

προσπάθεια να αναγνωριστούν οι μεταβλητές οι οποίες ελέγχονται και μετρώνται, και

να καθοριστεί ο βαθμός που ο έλεγχος τις αντιπροσωπεύει (Cooper και Schindler,

1998). Σύμφωνα με τους Cao και Dowlatshahi, (2005), συνήθως υπάρχουν τρεις

τρόποι με τους οποίους επιτυγχάνεται η εγκυρότητα της εννοιολογικής κατασκευής:

(α) Έλεγχος διάστασης (test of unidimentionality): υπάρχουν δύο κοινές μέθοδοι

αξιολόγησης της διάστασης μιας μέτρησης: η διερευνητική παραγοντική ανάλυση

(Explatory Factor Analysis ή EFA) και η επιβεβαιωτική παραγοντική ανάλυση

(Confirmatory Factor Analysis ή CFA). Ο γενικός σκοπός, της διερευνητικής

παραγοντικής ανάλυσης EFA, έγκειται στο να βρεθεί ένας τρόπος, ούτως ώστε να

ομαδοποιούνται (συνοψίζονται), οι πληροφορίες που περιέχονται στις αρχικές

μεταβλητές, σε ένα μικρότερο σετ μεταβλητών με τη λιγότερη δυνατή απώλεια των

πληροφοριών που εμπεριέχονται στις αρχικές μεταβλητές (Hair et al.,1995). Στην

Επιβεβαιωτική Παραγοντική Ανάλυση CFA, γίνεται η υπόθεση για την ακριβή δομή

του παραγοντικού μοντέλου, η οποία βασίζεται σε κάποια υποκείμενη θεωρία

(Sharma, 1996).

80

(β) Έλεγχος συγκλίνουσας εγκυρότητας (convergent validity): ο έλεγχος συγκλίνουσας

εγκυρότητας, σχετίζεται με τον βαθμό στον οποίο πολλαπλές μέθοδοι μέτρησης μιας

μεταβλητής, θα αποφέρουν τα ίδια αποτελέσματα (Spector, 1992; Churchill, 1979). Η

Συγκλίνουσα εγκυρότητα θεωρείται αποδεκτή όταν οι φορτίσεις των ερωτήσεων

(items) είναι μεγαλύτερες από το 0,5 (Wixom και Watson, 2001).

(γ) Έλεγχος διακρίνουσας εγκυρότητας (test of discriminant validity): ο έλεγχος

διακρίνουσας εγκυρότητας, σχετίζεται με το γεγονός, ότι ανόμοιες μεταβλητές πρέπει

να είναι διαφορετικές (Burns και Bush, 1995). Προκειμένου, να καθοριστεί ότι οι

μεταβλητές είναι διακριτές, πρέπει να δημιουργηθεί μια μήτρα, που να περιέχει τον

συντελεστή συσχέτισης μεταξύ των μεταβλητών και μια διαγώνιος μήτρα που να

περιέχει τον συντελεστή Cronbach’s alpha. Ο συντελεστής συσχέτισης, πρέπει να

είναι μικρότερος από το συντελεστή alpha της διαγωνίου (Churchill, 1979). Αν

συμβαίνει αυτό, υπάρχει ένδειξη ότι εμφανίζεται υψηλότερη συσχέτιση εντός των

μεταβλητών από ό, τι μεταξύ των μεταβλητών, χρησιμοποιώντας τις ίδιες μεθόδους

(Widener, 2004).

Τέλος η αξιοπιστία ενός μέσου, έγκειται στο γεγονός ότι μπορεί να αποφέρει

τα ίδια αποτελέσματα σε επαναλαμβανόμενες μετρήσεις και δοκιμές. Σύμφωνα με

τον Nunnally, 1978, η εσωτερική συνοχή είναι μια από τις μεθόδους, η οποία μπορεί

να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο της αξιοπιστίας. Η εσωτερική συνοχή, ελέγχεται με

συντελεστές αξιοπιστίας όπως ο δείκτης Cronbach’s alpha. Ο έλεγχος αξιοπιστίας

Cronbach’s alpha, πρέπει να λάβει χώρα για κάθε μεταβλητή ξεχωριστά, και τιμές του

δείκτη πάνω από 0,7 θεωρούνται αποδεκτές.

81

Κεφάλαιο 4: Ανάλυση δεδομένων και παρουσίαση

ευρημάτων της έρευνας

4.1 Εισαγωγή

Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας, είναι να διερευνήσει τους

παράγοντες που επηρεάζουν την πρόθεση των καταναλωτών/χρηστών, να

συνεισφέρουν στη χρηματοδότηση έργων μέσω του διαδικτύου. Συγκεκριμένα, μετά

από τη βιβλιογραφική ανασκόπηση, δεκατρείς παράγοντες επιλέχθηκαν για να

διερευνηθεί ο τρόπος με τον οποίο επηρεάζουν την πρόθεση των

καταναλωτών/χρηστών, να συνεισφέρουν στη χρηματοδότηση έργων Crowdfunding.

Αυτοί οι παράγοντες είναι: η αξιοπιστία του εμπορικού σήματος, η εικόνα του

εμπορικού σήματος, ο αντιληπτός κίνδυνος, η παιχνιδοποίηση, η χρήση κοινωνικών

δικτύων, τα χαρακτηριστικά του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding, η ηδονική

καινοτομικότητα του καταναλωτή, η κοινωνική καινοτομικότητα του καταναλωτή, η

κοινωνική παρουσία, η κοινωνική ενδυνάμωση, η εγγενής αξία, η επίδραση από

άλλους χρήστες καθώς και η αντιληπτή οικονομική αξία. Οι πρώτοι πέντε

παράγοντες, αφορούν στα χαρακτηριστικά της πλατφόρμας και η επιλογή τους

βασίστηκε κυρίως σε διεθνή βιβλιογραφία που σχετίζεται με το ηλεκτρονικό εμπόριο.

Ο έκτος παράγοντας αφορά στα χαρακτηριστικά του εκκινητή ενός έργου

Crowdfunding και η επιλογή του βασίστηκε σε αρθρογραφία σχετική με την

επιχειρηματικότητα και τους επιχειρηματικούς αγγέλους, ενώ οι υπόλοιποι επτά

παράγοντες αφορούν σε εσωτερικά και εξωτερικά κίνητρα των καταναλωτών και η

επιλογή τους βασίστηκε σε αρθογραφία σχετική με την κινητροποίηση των

καταναλωτών απέναντι στις ηλεκτρονικές αγορές και στα κοινωνικά δίκτυα.

Για την ανάλυση των δεδομένων, καθώς και για την αξιολόγηση του

μοντέλου, χρησιμοποιήθηκε το λογισμικό πακέτο στατιστικής ανάλυσης SPSS 19

(Statistical Package for Social Sciences). Το SPSS, θεωρείται ένα πολύ αξιόπιστο

εργαλείο, το οποίο χρησιμοποιείται εκτενώς για τη διεξαγωγή στατιστικών

αναλύσεων. Το SPSS, μπορεί να χρησιμοποιηθεί από επιχειρήσεις, κυβερνητικούς

οργανισμούς καθώς και για ακαδημαϊκούς σκοπούς, προκειμένου να διεξαχθούν

πολύπλοκες στατιστικές αναλύσεις. Χρησιμοποιείται για περιγραφική στατιστική,

82

ανάλυση συχνοτήτων, ανάλυση τάσεων καθώς και για την ολοκλήρωση

παραγοντικής ανάλυσης αλλά και ανάλυσης παλινδρόμησης.

Στο συγκεκριμένο κεφάλαιο της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής, υπάρχει

η αναλυτική παρουσίαση των αποτελεσμάτων, σύμφωνα με την ανάλυση των

δεδομένων. Πιο συγκεκριμένα, παρουσιάζεται ο έλεγχος των αρχικών υποθέσεων,

σύμφωνα με τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε, ενώ αρχικά παραθέτεται η ανάλυση

των δημογραφικών στοιχείων των υποκειμένων που έλαβαν μέρος στην έρευνα.

4.2 Ανάλυση δημογραφικών στοιχείων

Όπως έχει ήδη διατυπωθεί σε προηγούμενο κεφάλαιο της παρούσας

εργασίας, στην έρευνα έλαβαν μέρος συνολικά 371 άτομα. Από τους 371

ερωτώμενους που συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο, 339 (91,40%) ερωτώμενοι,

δήλωσαν πως έχουν λάβει μέρος σε διαδικασίες χρηματοδότησης από το πλήθος, ενώ

32 (8,60%), δήλωσαν πως δεν έχουν λάβει. Οι 339 ερωτώμενοι αποτέλεσαν και το

τελικό δείγμα της έρευνας, αφού η συμμετοχή σε διαδικασίες χρηματοδότησης από

το πλήθος, αποτελούσε προαπαιτούμενο για την περαιτέρω συμπλήρωση του

ερωτηματολογίου. Παράλληλα, από τους 339 ερωτώμενους, 242 (71,40%) δήλωσαν

ότι έχουν λάβει μέρος ως χρηματοδότες ενός έργου, 35 (10,30%) σαν εκκινητές ενός

έργου, ενώ 62 (18,30%) απάντησαν πως έχουν λάβει μέρος τόσο ως χρηματοδότες

όσο και ως εκκινητές ενός έργου Crowdfunding. Τέλος, όσον αφορά στο ποια

πλατφόρμα χρησιμοποιούν περισσότερο τα άτομα τα οποία συμπεριελήφθησαν στο

τελικό δείγμα, 147 άτομα (43,40%) δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν περισσότερο την

πλατφόρμα Kickstarter, 116 (34,20%) την πλατφόρμα Indiegogo, 19 (5,60%) την

πλατφόρμα Rockethub και 15 (18,30%) την πλατφόρμα Sellaband. Παράλληλα, 42

ερωτώμενοι (12,40%), δήλωσαν πως χρησιμοποιούν κάποια άλλη πλατφόρμα όπως

την myseed.pl (6 ερωτώμενοι), την peoplefund.it (5 ερωτώμενοι), την

Betterplace.org, την startnext, την derev (3 απαντήσεις), την Bloom VC, την

Seedmatxh, την Krauporter (2 απαντήσεις) καθώς και άλλες πλατφόρμες. Όσα

συζητήθηκαν παραπάνω παρουσιάζονται στον πίνακα 4.1.

83

Πίνακας 4. 1: Μεταβλητές που αφορούν στη διαδικασία χρηματοδότησης από το πλήθος

Στον πίνακα 4.2, παρουσιάζονται τα δημογραφικά στοιχεία της έρευνας.

Συγκεκριμένα, απεικονίζονται στοιχεία, αναφορικά με την ηλικία, το φύλλο, την

επαγγελματική ιδιότητα, την οικογενειακή κατάσταση, το επίπεδο εκπαίδευσης, το

επίπεδο εισοδήματος και τη χώρα διαμονής των 339 ερωτώμενων που αποτέλεσαν το

δείγμα της έρευνας.

Αναφορικά με την ηλικία των ερωτώμενων, 112 άτομα (33,04%) είχαν ηλικία

από 18 έως 29 έτη, 155 άτομα (45,72%) από 30 έως 44 έτη, 65 άτομα (19,17%) από

45 έως 54 έτη, ενώ 7 άτομα (2,06%) δήλωσαν πως είναι από 55 ετών και πάνω. Όσον

αφορά στο φύλλο των ερωτώμενων που έλαβαν μέρος στην έρευνα, 211 (62,24%)

ήταν άντρες, ενώ 128 (37,76%) ήταν γυναίκες. Παράλληλα, 76 άτομα (22,42%)

δήλωσαν ότι είναι μαθητές ή φοιτητές, 160 άτομα (47,20%) ότι εργάζονται είτε ως

δημόσιοι είτε ως ιδιωτικοί υπάλληλοι, 100 άτομα (29,50%) ως αυτοαπασχολούμενοι

ενώ μόλις 3 άτομα (0,88%) δήλωσαν άνεργοι. Σχετικά με την οικογενειακή

κατάσταση των 339 ερωτηθέντων, 210 (61,95%) από αυτούς απάντησαν πως είναι

ελεύθεροι και 129 (38,05%) παντρεμένοι. Αναφορικά με το επίπεδο εκπαίδευσης των

Έχετε ποτέ λάβει μέρος διαδικασίες χρηματοδότησης από το πλήθος; Συχνότητα Ποσοστό

Ναι 339 91,40% Όχι 32 8,60%

Με ποιον τρόπο έχετε λάβει μέρος; Συχνότητα Ποσοστό

Σαν χρηματοδότης 242 71,40% Σαν εκκινητής ενός έργου Crowdfunding 35 10,30% Και με τους δύο παραπάνω τρόπους 62 18,30%

Ποια πλατφόρμα Crowdfunding χρησιμοποιείτε τις περισσότερες φορές; Συχνότητα Ποσοστό

Kickstarter 147 43,40% Indiegogo 116 34,20% Rockethub 19 5,60% Sellaband 15 4,40% Άλλη 42 12,40%

84

ερωτηθέντων, μόλις 2 (0,59%) δήλωσαν πως είναι τουλάχιστον απόφοιτοι

Γυμνασίου, 16 (4,72%) τουλάχιστον απόφοιτοι Λυκείου, 186 (54,87%)

Πανεπιστημίου ενώ 135 (39,82%) άτομα δήλωσαν ότι έχουν πραγματοποιήσει συν

της άλλοις και Μεταπτυχιακές Σπουδές.

Πίνακας 4. 2: Δημογραφικά χαρακτηριστικά του δείγματος

Ηλικία

18-29 30-44 45-54 55+ Σύνολο Συχνότητα 112 155 65 7 339 Ποσοστό 33,04% 45,72% 19,17% 2,06% 100,00%

Φύλλο

Άντρας Γυναίκα Σύνολο Συχνότητα 211 128 339 Ποσοστό 62,24% 37,76% 100,00%

Επαγγελματική Ιδιότητα

Μαθητής /Φοιτητής

Υπάλληλος (Ιδιωτικός/Δημόσιος)

Αυτόαπασχο- λούμενος Άνεργος Σύνολο

Συχνότητα 76 160 100 3 339 Ποσοστό 22,42% 47,20% 29,50% 0,88% 100,00%

Οικογενειακή Κατάσταση

Ελεύθερος Παντρεμένος Σύνολο Συχνότητα 210 129 339 Ποσοστό 61,95% 38,05% 100,00%

Επίπεδο Εκπαίδευσης

Γυμνάσιο ή

λιγότερο Λύκειο Πανεπιστήμιο Μεταπτυχια-

κές Σπουδές Σύνολο


Επίπεδο Εισοδήματος

15000€ ή λιγότερο 15001€-29999€ 30000€-44999€ 45000€ ή

περισσότερο Σύνολο


Χώρα Διαμονής

Ολλανδία Γερμανία Ηνωμένο Βασίλειο Η.Π.Α Άλλη Σύνολο

Συχνότητα 51 64 78 91 55 339 Ποσοστό 15,04% 18,88% 23,01% 26,84% 16,22% 100,00%

85

Όσον αφορά στο επίπεδο του εισοδήματος των υποκειμένων της έρευνας, 83

άτομα (24,48%), απάντησαν πως το εισόδημα τους δεν ξεπερνάει τις 15000€, 38

άτομα (11,21%) πως το ετήσιο εισόδημα τους κυμαίνεται μεταξύ 15001€ και 29999€,

123 (36,28%) μεταξύ 30000€ και 44999€, ενώ 95 άτομα (28,02%) δήλωσαν πως το

ετήσιο εισόδημα τους ξεπερνάει τις 45000€. Τέλος, σχετικά με τη χώρα διαμονής των

ερωτώμενων, 51 άτομα (15,04%) δήλωσαν ως χώρα διαμονής την Ολλανδία, 64

άτομα (18,88%) την Γερμανία, 78 (23,01%) το Ηνωμένο Βασίλειο και 91 (26,84%)

τις Η.Π.Α. Παράλληλα, 55 άτομα (16,22%), δήλωσαν ότι διαμένουν σε κάποια άλλη

χώρα πλην των προαναφερθέντων, μεταξύ των οποίων 11 στην Γαλλία, 10 στην

Ιταλία και στην Αυστρία, 7 στην Πολωνία και την Αυστραλία και 5 στην Ελλάδα.

4.3 Επικύρωση ερωτηματολογίου

Όπως ήδη έχει διατυπωθεί σε προηγούμενο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας,

σε κάθε επιστημονική έρευνα όπου χρησιμοποιείται ερωτηματολόγιο, σημαντική

προσοχή πρέπει να δοθεί στον έλεγχο της καταλληλότητας, της αξιοπιστίας και της

εγκυρότητας του ερωτηματολογίου. Ο έλεγχος αυτός, θα εξασφαλίσει ότι οι

ερωτήσεις που χρησιμοποιήθηκαν, είναι κατάλληλες για την έρευνα που διεξάγεται.

Κατά αυτόν τον τρόπο, σε κάθε έρευνα, όπου χρησιμοποιείται ερωτηματολόγιο θα

πρέπει να ελέγχεται α) η εγκυρότητα περιεχομένου, β) η εγκυρότητα εννοιολογικής

κατασκευής και γ) η αξιοπιστία (Δημητριάδης, 2010).

Όπως διατείνεται ο Zikmund et al., (2010), η πιο κοινή μέθοδος της

εγκυρότητας, είναι η εγκυρότητα περιεχομένου (content validity). Προκειμένου να

εξασφαλιστεί η εγκυρότητα του περιεχομένου ενός ερωτηματολόγιου, πρέπει να έχει

προηγηθεί εκτενής ανασκόπηση των δευτερογενών δεδομένων που προέρχονται από

πηγές της βιβλιογραφίας, ένας πιλοτικός έλεγχος, ο οποίος μπορεί να περιλαμβάνει

συζητήσεις με ακαδημαϊκούς και ειδικούς στο θέμα που διερευνάται, και τέλος ένας

πιλοτικός έλεγχος με ερωτώμενους οι οποίοι δεν θα περιέχονται στο τελικό δείγμα

της έρευνας.

Στη συγκεκριμένη μεταπτυχιακή διατριβή η εγκυρότητα περιεχομένου του

ερωτηματολογίου, εξασφαλίζεται από το γεγονός ότι οι μεταβλητές, οι παράγοντες

και οι ερωτήσεις που χρησιμοποιήθηκαν, έχουν χρησιμοποιηθεί στην πλειονότητα

τους και από άλλους ερευνητές σε ποικίλες εργασίες. Παράλληλα, η εκτενής

86

ανασκόπηση της βιβλιογραφίας και οι συζητήσεις με ακαδημαϊκούς, εκτός από το

γεγονός ότι συνέβαλαν στην εξασφάλιση της εγκυρότητας του περιεχομένου του

ερωτηματολογίου, έκαναν την κατανόηση των εννοιών που σχετίζονται με το υπό

διερεύνηση θέμα, πιο εύκολη.

Σύμφωνα με τους Cooper και Schidler, (1998), η εγκυρότητα εννοιολογικής

κατασκευής (construct validity), αποτελεί μια προσπάθεια να αναγνωριστούν οι

μεταβλητές οι οποίες ελέγχονται και μετρώνται, και να καθοριστεί ο βαθμός που ο

έλεγχος τις αντιπροσωπεύει. Η εγκυρότητα της εννοιολογικής κατασκευής,

περιλαμβάνει τον έλεγχο διάστασης, τον έλεγχο της συγκλίνουσας εγκυρότητας και

επίσης τον έλεγχο της διακρίνουσας εγκυρότητας. Γενικότερα, υπάρχουν δύο τρόποι

αξιολόγησης μιας μεταβλητής και ελέγχου ενός μέτρου. Η πρώτη ονομάζεται

Επιβεβαιωτική Παραγοντική Ανάλυση (Confirmatory Factor Analysis (CFA)) και η

δεύτερη Διερευνητική Παραγοντική (Ανάλυση Exploratory Factor Analysis (EFA)).

Η παραγοντική ανάλυση χρησιμοποιείται προκειμένου να εξασφαλιστεί η

εγκυρότητα της εννοιολογικής κατασκευής (Cooper και Schidler, 1998; Δημητριάδης,

2010) ενώ έχει ως γενικό σκοπό να ομαδοποιήσει τις πληροφορίες που

περιλαμβάνονται σε ένα πλήθος μεταβλητών σε ένα σετ νέων παραγόντων με την

λιγότερη δυνατή απώλεια πληροφοριών (Hair et al., 2007; Δημητριάδης, 2010; Kim

et al., 2008).

Στη συγκεκριμένη εργασία, έλαβαν χώρα αρχικά 14 παραγοντικές αναλύσεις.

Οι 13 αφορούσαν τις ανεξάρτητες μεταβλητές (αξιοπιστία εμπορικού σήματος,

εικόνα εμπορικού σήματος, αντιληπτός κίνδυνος, παιχνιδοποίηση, χρήση κοινωνικών

δικτύων, χαρακτηριστικά εκκινητή του έργου, ηδονική καινοτομικότητα, κοινωνική

καινοτομικότητα, κοινωνική παρουσία, εγγενής αξία/απόλαυση, επιρροή από

ομότιμους, αντιληπτή οικονομική αξία), ενώ η μία αφορούσε στην εξαρτημένη

μεταβλητή δηλαδή την πρόθεση για χρηματοδότηση ενός έργου Crowdfunding.

Ωστόσο, για τις δύο ανεξάρτητες μεταβλητές (παιχνιδοποίηση και χαρακτηριστικά

εκκινητή του έργου), χρειάστηκε να πραγματοποιηθεί και δεύτερη παραγοντική

ανάλυση μετά την αφαίρεση μιας ερώτησης από κάθε μεταβλητή.

Για τον έλεγχο του βαθμού καταλληλότητας των δεδομένων,

χρησιμοποιήθηκε ο δείκτης Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy

(KMO), ο οποίος θεωρείται ο πιο δημοφιλής δείκτης. Η τιμή του δείκτη ΚΜΟ,

προκειμένου να θεωρηθεί αποδεκτή πρέπει να είναι πάνω από 0,7, ωστόσο και τιμές

87

πάνω από 0,5 θεωρούνται γενικώς αποδεκτές. Επιπλέον, για την πληρέστερη εξέταση

της καταλληλότητας των δεδομένων, πραγματοποιήθηκε ο έλεγχος σφαιρικότητας

του Bartlett (Bartlett’s Test of Sphericity), ο οποίος ελέγχει την ύπαρξη συσχετίσεων

μεταξύ των μεταβλητών, και επί της ουσίας παρέχει μια στατιστική πιθανότητα, να

υπάρχουν σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ κάποιων μεταβλητών σε έναν πίνακα

συσχετίσεων. Το επιθυμητό επίπεδο σημαντικότητας του δείκτη Bartlett’s Test of

Sphericity, πρέπει να είναι μικρότερο του 5%. Τέλος, προκειμένου ένα μοντέλο να

θεωρηθεί στατιστικά σημαντικό και ικανοποιητικό πρέπει να περιέχει φορτίσεις με

τιμές μεγαλύτερες του 0,500 και επιπλέον η συνολική διακύμανση που εξηγείται από

μια μεταβλητή πρέπει να είναι μεγαλύτερη από το 50% της συνολικής διακύμανσης

(Δημητριάδης, 2010)

Στον πίνακα 4.3, απεικονίζεται η παραγοντική ανάλυση για την πρώτη

ανεξάρτητη μεταβλητή, δηλαδή την αξιοπιστία του εμπορικού σήματος. Ο δείκτης

ΚΜΟ (Kaiser-Meyer-Olkin) έχει τιμή 0,761, η οποία είναι μεγαλύτερη από 0,5,

γεγονός που μας δίνει τη δυνατότητα να προχωρήσουμε την ανάλυση. Επιπροσθέτως,

παρατηρούμε ότι ο βαθμός σημαντικότητας του δείκτη Bartlett's Test of Sphericity

είναι μικρότερος από 0,05. Όπως φαίνεται και από τα στοιχεία του πίνακα, όλες οι

φορτίσεις, για όλα τα μέσα είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα και παραπάνω από 0,5.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό της συνολικής διακύμανσης που εξηγείται

(total variance explained) από τη μεταβλητή αξιοπιστία εμπορικού σήματος, είναι

60,412%.

Πίνακας 4. 3: Παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Αξιοπιστία Εμπορικού Σήματος

Ερωτήσεις Φορτίσεις Παράγοντας Η πλατφόρμα Crowdfunding που χρησιμοποιώ,

προσφέρει αυτό το οποίο υπόσχεται 0,687


Οι ισχυρισμοί της πλατφόρμας Crowdfunding που χρησιμοποιώ, είναι πιστευτοί 0,611

Η πλατφόρμα Crowdfunding που χρησιμοποιώ, δεσμεύεται να εκπληρώνει τους ισχυρισμούς της

(τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο) 0,591

Η πλατφόρμα Crowdfunding που χρησιμοποιώ, έχει όνομα που μπορώ να εμπιστευτώ 0,528

Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy 0,761

88

Bartlett's Test of Sphericity Approx. Chi-Square 366,436 df 6 Sig 0,000

Total Variance Explained 60,412%

Για τη δεύτερη ανεξάρτητη μεταβλητή, που είναι η εικόνα του εμπορικού

σήματος, φαίνεται επίσης ότι τα επίπεδα των δεικτών KMO και Bartlett's Test of

Sphericity είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα. Ο δείκτης KMO, εμφανίζεται ίσος με

0,667, τιμή η οποία θεωρείται γενικώς αποδεκτή. Επιπλέον, ο δείκτης Bartlett's Test

of Sphericity παρουσιάζεται σημαντικός σε βαθμό 0,000. Οι τιμές των δύο παραπάνω

δεικτών μας δίνουν τη δυνατότητα να συνεχίσουμε με την ανάλυση. Επιπροσθέτως,

στον πίνακα 4.4 παρατηρούμε ότι οι φορτίσεις για όλες τις ερωτήσεις της δεύτερης

ανεξάρτητης μεταβλητής είναι πάνω από 0.5, ενώ το ποσοστό της συνολικής

διακύμανσης που εξηγείται (total variance explained) από τη μεταβλητή έχει τιμή

64,849% και παρουσιάζεται σε ικανοποιητικά επίπεδα πάνω από 50%.

Πίνακας 4. 4: Παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Εικόνα Εμπορικού Σήματος

Ερωτήσεις Φορτίσεις Παράγοντας

Οι υπηρεσίες που προσφέρονται από την πλατφόρμα είναι αξιόπιστες 0,693

Εικόνα Εμπορικού Σήματος

Η πλατφόρμα Crowdfunding που χρησιμοποιώ μου εμπνέει εμπιστοσύνη 0,688

Η πλατφόρμα Crowdfunding που χρησιμοποιώ έχει πολύ καλή φήμη 0, 565

Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy 0,667 Bartlett's Test of Sphericity Approx. Chi-Square 215,641 df 3 Sig 0


Αναφορικά με την τρίτη ανεξάρτητη μεταβλητή, η οποία είναι ο αντιληπτός

κίνδυνος, τα στοιχεία του πίνακα 4.5 υποδεικνύουν επίσης, ότι τόσο ο δείκτης KMO,

όσο και ο Bartlett's Test of Sphericity είναι επίσης σε ικανοποιητικά επίπεδα.

Συγκεκριμένα, ο δείκτης KMO έχει τιμή ίση με 0,663, ενώ ο δείκτης Bartlett's Test of

89

Sphericity, εμφανίζεται σημαντικός σε βαθμό 0,000. Παράλληλα, οι φορτίσεις για τα

τρία μέσα που χρησιμοποιήθηκαν για την ανεξάρτητη μεταβλητή, έχουν τιμές

μεγαλύτερες από 0,5, ενώ ποσοστό 62,988% της συνολικής διακύμανσης εξηγείται

από τη συγκεκριμένη μεταβλητή, ποσοστό ικανοποιητικό αφού έχει τιμή μεγαλύτερη

από 50%.

Πίνακας 4. 5: Παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Αντιληπτός Κίνδυνος

Ερωτήσεις Φορτίσεις Παράγοντας Δεν πιστεύω ότι ο αριθμός της πιστωτικής

μου κάρτας, θα είναι ασφαλής σε αυτήν την πλατφόρμα Crowdfunding

0,570


Είναι δύσκολο να κρίνω την ποιότητα ενός προϊόντος / υπηρεσίας, σε αυτήν την

πλατφόρμα Crowdfunding 0,686

Δεν πιστεύω ότι τα προσωπικά μου στοιχεία θα παραμείνουν απόρρητα, σε αυτήν την

πλατφόρμα Crowdfunding 0,633


Total Variance Explained 62.988%

Όσον αφόρα στην τέταρτη ανεξάρτητη μεταβλητή, τα στοιχεία της πρώτης

παραγοντικής ανάλυσης παρουσιάζονται στον πίνακα 4.6. Με μια πρώτη μάτια

γίνεται ευκόλως κατανοητό ότι ενώ οι τιμές των δεικτών KMO και Bartlett's Test of

Sphericity, παρουσιάζονται σε ικανοποιητικά επίπεδα, η φόρτιση για την τρίτη

ερώτηση, που αφορά στην ανεξάρτητη μεταβλητή παιχνιδοποίηση, έχει τιμή

μικρότερη από 0,5. Αυτό σημαίνει ότι η συγκεκριμένη ερώτηση πρέπει να αφαιρεθεί

και να διεξαχθεί νέα παραγοντική ανάλυση με τις εναπομείνασες δύο ερωτήσεις.

Πίνακας 4. 6: Πρώτη παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Παιχνιδοποίηση

Ερωτήσεις Φορτίσεις Παράγοντας Όταν βλέπω το όνομά μου σε ένα πίνακα

κατάταξης χρηματοδότησης της πλατφόρμας 0,664 Παιχνιδοποίηση

90

Crowdfunding, αισθάνομαι ευτυχής Όταν η μπάρα ενός έργου Crowdfunding είναι

για μικρό ποσοστό ανολοκλήρωτη θέλω να δωρίσω περισσότερο

0,704

Όταν η πλατφόρμα παρέχει ψηφιακές κονκάρδες για κάθε δωρεά αισθάνομαι

χαρούμενος 0, 437



Τα αποτελέσματα της νέας παραγοντικής ανάλυσης, για την ανεξάρτητη

μεταβλητή παιχνιδοποίηση, παρουσιάζονται στον πίνακα 4.7. Τα στοιχεία του

πίνακα, υποδεικνύουν ότι η ανάλυση μπορεί να συνεχιστεί, αφού ο δείκτης KMO

είναι ίσος με 0,5, ο δείκτης Bartlett's Test of Sphericity εμφανίζεται σημαντικός σε

βαθμό 0,000, ενώ οι φορτίσεις και για τις δύο ερωτήσεις παίρνουν τιμή ίση με 0,775,

πάνω δηλαδή από 0,5. Τέλος, άξιο αναφοράς είναι το γεγονός ότι το ποσοστό της

συνολικής διακύμανσης που εξηγείται από την μεταβλητή, είναι ίσο με 77,465%, και

άρα παρουσιάζεται σε ικανοποιητικά επίπεδα, αφού είναι μεγαλύτερο από 50%.

Πίνακας 4. 7: Δεύτερη παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Παιχνιδοποίηση


Όταν βλέπω το όνομά μου σε ένα πίνακα κατάταξης χρηματοδότησης της πλατφόρμας Crowdfunding,

αισθάνομαι ευτυχής 0,775

Παιχνιδοποίηση Όταν η μπάρα ενός έργου Crowdfunding είναι για

μικρό ποσοστό ανολοκλήρωτη, θέλω να δωρίσω περισσότερο

0,775



91

Όσον αφορά στην πέμπτη ανεξάρτητη μεταβλητή, που είναι η χρήση των

κοινωνικών δικτύων, τα αποτελέσματα της παραγοντικής ανάλυσης παρουσιάζονται

στον πίνακα 4.8. Ο δείκτης ΚΜΟ εμφανίζει τιμή ίση με 0,801, η οποία είναι

μεγαλύτερη από 0,5, ενώ ο βαθμός σημαντικότητας του δείκτη Bartlett's Test of

Sphericity είναι μικρότερος από 0,05, γεγονός που μας δίνει τη δυνατότητα να

προχωρήσουμε την ανάλυση. Παράλληλα, όπως φαίνεται και από τα στοιχεία του

πίνακα όλες οι φορτίσεις για όλα τα μέσα, είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα και

παραπάνω από 0,5. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό της συνολικής

διακύμανσης που εξηγείται από τη μεταβλητή χρήση των κοινωνικών δικτύων, είναι

65,732%.

Πίνακας 4. 8: Παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Χρήση Κοινωνικών Δικτύων

Ερωτήσεις Φορτίσεις Παράγοντας Πληροφορίες που παρέχονται από επίσημα blogs της

πλατφόρμας Crowdfunding, επίσημες σελίδες στο facebook, twitter κ.λπ. και επίσημες κριτικές, είναι

πολύτιμες για μένα

0,576

Χρήση Κοινωνικών

Δικτύων

Συνηθίζω να συμβουλεύομαι επίσημα blogs της πλατφόρμας Crowdfunding, επίσημες σελίδες στο

facebook, twitter κ.λπ. και επίσημες κριτικές, προκειμένου να βρω ένα ελκυστικό έργο Crowdfunding

0,673

Συνηθίζω να επισκέπτομαι επίσημα blogs της πλατφόρμας Crowdfunding, επίσημες σελίδες στο facebook, twitter

κ.λπ., προκειμένου να εντοπίσω ποια έργα Crowdfunding έκαναν καλή εντύπωση σε άλλους χρηματοδότες

0, 653

Για να βεβαιωθώ ότι έχω κάνει την σωστή επιλογή αναφορικά με ένα έργο Crowdfunding, συνηθίζω να

επισκέπτομαι επίσημα blogs της πλατφόρμας Crowdfunding, επίσημες σελίδες στο facebook, twitter κ.λπ.

0,727



Αναφορικά με την έκτη ανεξάρτητη μεταβλητή, η οποία είναι τα

χαρακτηριστικά του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding, τα αποτελέσματα της

πρώτης παραγοντικής ανάλυσης παρουσιάζονται στον πίνακα 4.9. Από τα στοιχεία

92

του πίνακα, παρατηρούμε ότι ενώ η τιμή του δείκτη KMO και το επίπεδο

σημαντικότητας του δείκτη Bartlett's Test of Sphericity είναι σε ικανοποιητικά

επίπεδα, η φόρτιση της τέταρτης ερώτησης, παρουσιάζεται μικρότερη από 0,5 και

άρα πρέπει να αφαιρεθεί και να διεξαχθεί νέα παραγοντική ανάλυση. Το γεγονός ότι

η φόρτιση της συγκεκριμένης ερώτησης είναι ίση με 0,141, οδηγεί παράλληλα στο

γεγονός, ότι το ποσοστό της συνολικής διακύμανσης που εξηγείται από τη

μεταβλητή, είναι ίσο με 49,040% και παρουσιάζεται και αυτό σε μη ικανοποιητικά

επίπεδα.


Χαρακτηριστικά του Εκκινητή ενός Έργου Crowdfunding


Εκτιμώ την ακεραιότητα και την αξιοπιστία του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding 0,606

Χαρακτηριστικά του εκκινητή

ενός έργου

Εκτιμώ το πάθος και την αφοσίωση του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding 0,659

Εκτιμώ ένα καλά σχεδιασμένο βίντεο προώθησης ενός έργου Crowdfunding 0, 556

Εκτιμώ ένα έργο Crowdfunding όταν o εκκινητής του έργου έχει σημαντική εμπειρία

στον κλάδο 0,141



Τα αποτελέσματα της νέας παραγοντικής ανάλυσης, μετά την αφαίρεση της

συγκεκριμένης ερώτησης παρουσιάζονται στον πίνακα 4.10. Τα στοιχεία του πίνακα,

υποδεικνύουν ότι η ανάλυση μπορεί να συνεχιστεί, αφού ο δείκτης KMO είναι ίσος

με 0,664, ο δείκτης Bartlett's Test of Sphericity, εμφανίζεται σημαντικός σε βαθμό

0,000, ενώ οι φορτίσεις για όλες τις ερωτήσεις είναι πλέον μεγαλύτερες από 0,5.

Παράλληλα, το ποσοστό της συνολικής διακύμανσης που εξηγείται από τη

μεταβλητή είναι ίσο με 62,910% και παρουσιάζεται σε ικανοποιητικά επίπεδα, αφού

είναι μεγαλύτερο από 50%.

93


Χαρακτηριστικά του Εκκινητή ενός Έργου Crowdfunding


Εκτιμώ την ακεραιότητα και την αξιοπιστία του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding 0,648

Χαρακτηριστικά του εκκινητή

ενός έργου

Εκτιμώ το πάθος και την αφοσίωση του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding 0,676

Εκτιμώ ένα καλά σχεδιασμένο βίντεο προώθησης ενός έργου Crowdfunding 0, 564



Για την έβδομη ανεξάρτητη μεταβλητή, που είναι η ηδονική καινοτομικότητα

του καταναλωτή, τα επίπεδα των δεικτών KMO και Bartlett's Test of Sphericity είναι

σε ικανοποιητικά επίπεδα. Ο δείκτης KMO, εμφανίζεται ίσος με 0,5, τιμή η οποία

θεωρείται γενικώς αποδεκτή. Επιπλέον, ο δείκτης Bartlett's Test of Sphericity

παρουσιάζεται σημαντικός σε βαθμό 0,000. Οι τιμές των δύο παραπάνω δεικτών μας

δίνουν τη δυνατότητα να συνεχίσουμε με την ανάλυση. Επιπροσθέτως, στον πίνακα

4.11, παρατηρούμε ότι οι φορτίσεις για τις δύο ερωτήσεις της ανεξάρτητης

μεταβλητής ηδονική καινοτομικότητα του καταναλωτή, είναι πάνω από 0.5 και ίσες

με 0,779, ενώ το ποσοστό της συνολικής διακύμανσης που εξηγείται από τη

μεταβλητή έχει τιμή 79,920% και παρουσιάζεται σε ικανοποιητικά επίπεδα, αφού

είναι μεγαλύτερο από 50%.

Πίνακας 4. 11: Παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Ηδονική Καινοτομικότητα

Ερωτήσεις Φορτίσεις Παράγοντας Ενδιαφέρομαι περισσότερο για

διαφοροποιημένα έργα Crowdfunding, παρά για κοινότυπα.

0,779 Ηδονική

Καινοτομία Οι καινοτομικές και διαφορετικές ιδέες με ενθουσιάζουν 0,779

94



Όσον αφορά στα αποτελέσματα της παραγοντικής ανάλυσης για την όγδοη

ανεξάρτητη μεταβλητή, που είναι η κοινωνική καινοτομικότητα του καταναλωτή

αυτά παρουσιάζονται στον πίνακα 4.12. Ο δείκτης ΚΜΟ εμφανίζει τιμή ίση με 0,500,

ενώ το γεγονός ότι ο βαθμός σημαντικότητας του δείκτη Bartlett's Test of Sphericity

είναι μικρότερος από 0,05, μας δίνει τη δυνατότητα να προχωρήσουμε την ανάλυση.

Παράλληλα, όπως φαίνεται και από τα στοιχεία του πίνακα, οι φορτίσεις για τις δύο

ερωτήσεις της συγκεκριμένης ανεξάρτητης μεταβλητής είναι ίσες με 0,659, και άρα

σε ικανοποιητικά επίπεδα. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό της συνολικής

διακύμανσης που εξηγείται από τη συγκεκριμένη μεταβλητή είναι 65,888%.


Καινοτομικότητα


Συνηθίζω να είμαι ανάμεσα στους πρώτους, που χρηματοδοτούν ένα έργο 0,659

Κοινωνική Καινοτομία Γνωρίζω περισσότερα για τα έργα

Crowdfunding, από ότι άλλα άτομα 0,659



Παράλληλα, τα αποτελέσματα της παραγοντικής ανάλυσης για τη ένατη

ανεξάρτητη μεταβλητή (κοινωνική παρουσία) παρουσιάζονται στον πίνακα 4.13. Τα

στοιχεία του πίνακα, φανερώνουν ότι η ανάλυση μπορεί να συνεχιστεί αφού ο δείκτης

KMO είναι ίσος με 0,723, ο δείκτης Bartlett's Test of Sphericity εμφανίζεται

σημαντικός σε βαθμό 0,000, ενώ οι φορτίσεις για όλες τις ερωτήσεις είναι

μεγαλύτερες από 0,5. Παράλληλα, το ποσοστό της συνολικής διακύμανσης που

95

εξηγείται από την ανεξάρτητη μεταβλητή κοινωνική παρουσία, είναι ίσο με 75,929%

και παρουσιάζεται σε ικανοποιητικά επίπεδα, αφού είναι μεγαλύτερο από 50%.

Πίνακας 4. 13: Παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Κοινωνική Παρουσία


Υπάρχει μια αίσθηση ανθρώπινης επαφής στις πλατφόρμες Crowdfunding 0,775


Υπάρχει μια αίσθηση κοινωνικότητας στις πλατφόρμες Crowdfunding 0,780

Υπάρχει μια αίσθηση μοναξιάς στις πλατφόρμες Crowdfunding 0,723



Αναφορικά με τα αποτελέσματα της παραγοντικής ανάλυσης για τη δέκατη

ανεξάρτητη μεταβλητή, δηλαδή την κοινωνική ενδυνάμωση, αυτά απεικονίζονται

στον πίνακα 4.14. Από τα στοιχεία που παραθέτονται στον πίνακα, παρατηρούμε ότι

ο δείκτης ΚΜΟ είναι ίσος με 0,5, ο δείκτης Bartlett's Test of Sphericity είναι

σημαντικός σε βαθμό 0,000, ενώ οι φορτίσεις και για τις δύο ερωτήσεις που

χρησιμοποιήθηκαν για τη διερεύνηση της συγκεκριμένης μεταβλητής, είναι ίσες με

0,664, γεγονός που επιτρέπει τη συνέχιση της ανάλυσης των δεδομένων. Τέλος, το

ποσοστό της συνολικής διακύμανσης που εξηγείται από τη συγκεκριμένη μεταβλητή,

είναι 66,378%.

Πίνακας 4. 14: Παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Κοινωνική Ενδυνάμωση


Νιώθω σημαντικός/ή, συμμετέχοντας σε ένα έργο Crowdfunding 0,664

Κοινωνική Ενδυνάμωση Συμμετέχω σε έργα Crowdfunding,

προκειμένου να εντυπωσιάσω τους άλλους 0,664

96



Όσον αφορά στην ενδέκατη ανεξάρτητη μεταβλητή, που είναι η εγγενής αξία

ή απόλαυση όπως αλλιώς ονομάζεται, τα αποτελέσματα της παραγοντικής ανάλυσης

παραθέτονται στον πίνακα 4.15. Από τα στοιχεία του πίνακα, φαίνεται ότι ο δείκτης

ΚΜΟ εμφανίζει τιμή ίση με 0,706, η οποία είναι μεγαλύτερη από 0,5, ενώ ο βαθμός

σημαντικότητας του δείκτη Bartlett's Test of Sphericity είναι μικρότερος από 0,05

γεγονός που μας δίνει τη δυνατότητα να προχωρήσουμε την ανάλυση. Παράλληλα, οι

φορτίσεις και για τις τρεις ερωτήσεις που χρησιμοποιήθηκαν για τη συγκεκριμένη

μεταβλητή είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα και μεγαλύτερες από 0,5. Τέλος, αξίζει να

σημειωθεί ότι το ποσοστό της συνολικής διακύμανσης που εξηγείται από τη

μεταβλητή χρήση των κοινωνικών δικτύων, είναι 70,673%

Πίνακας 4. 15: Παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Εγγενής Αξία/Απόλαυση


Η συμμετοχή σε διαδικασίες Crowdfunding, είναι συναρπαστική 0,682


Η συμμετοχή σε διαδικασίες Crowdfunding ,είναι ευχάριστη 0,731

Η συμμετοχή σε διαδικασίες Crowdfunding, με κάνει να αισθάνομαι χαρούμενος 0,708



Στον πίνακα 4.16, παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της παραγοντικής

ανάλυσης που αφορούν στη δωδέκατη ανεξάρτητη μεταβλητή, δηλαδή στην

επίδραση των ομότιμων χρηστών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο δείκτης ΚΜΟ

97

εμφανίζεται μεγαλύτερος από 0,5 και ίσος με 0,703, ενώ παράλληλα και ο βαθμός

σημαντικότητας του δείκτη Bartlett's Test of Sphericity είναι μικρότερος από 0,05.

Επίσης, οι φορτίσεις για τις τρεις ερωτήσεις που χρησιμοποιήθηκαν για τη

συγκεκριμένη μεταβλητή, εμφανίζονται σε ικανοποιητικά επίπεδα, αφού είναι

μεγαλύτερες από 0,5. Τέλος, το ποσοστό της συνολικής διακύμανσης που εξηγείται

από την ανεξάρτητη μεταβλητή, επιρροή ομότιμων χρηστών είναι ίσο με 73,514% και

παρουσιάζεται σε ικανοποιητικά επίπεδα, αφού είναι μεγαλύτερο από 50%.

Πίνακας 4. 16: Παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Επιρροή από Ομότιμους

Ερωτήσεις Φορτίσεις Παράγοντας Συνηθίζω να αξιολογώ απόψεις και δράσεις άλλων

χρηματοδοτών, πριν πάρω μια απόφαση χρηματοδότησης σε ένα έργο Crowdfunding.

0,665

Επιρροή από ομότιμους Οι ομότιμοι μου, με ενθαρρύνουν να συμμετέχω

σε διαδικασίες Crowdfunding. 0,779

Εγώ και οι ομότιμοι μου, συζητάμε για έργα Crowdfunding, που έχουμε δει ή έχουμε ακούσει. 0,76



Tα αποτελέσματα της παραγοντικής ανάλυσης για τη δέκατη τρίτη

ανεξάρτητη μεταβλητή, δηλαδή την αντιληπτή οικονομική αξία παρουσιάζονται στον

πίνακα 4.17. Τα στοιχεία του πίνακα, υποδεικνύουν ότι η ανάλυση μπορεί να

συνεχιστεί αφού ο δείκτης KMO είναι ίσος με 0,715 ενώ ο δείκτης Bartlett's Test of

Sphericity, εμφανίζεται σημαντικός σε βαθμό 0,000. Παράλληλα, οι φορτίσεις και για

τα τρία μέσα που χρησιμοποιήθηκαν για τη συγκεκριμένη μεταβλητή, εμφανίζονται

μεγαλύτερες από 0,5, ενώ το ποσοστό της συνολικής διακύμανσης που εξηγείται από

την ανεξάρτητη μεταβλητή αντιληπτή οικονομική αξία, είναι ίσο με 77,163% και

επίσης παρουσιάζεται σε ικανοποιητικά επίπεδα, αφού είναι μεγαλύτερο από 50%.

98

Πίνακας 4. 17: Παραγοντική ανάλυση της ανεξάρτητης μεταβλητής, Αντιληπτή Οικονομική Αξία

Ερωτήσεις Φορτίσεις Παράγοντας Συνηθίζω να συμμετέχω σε έργα τα οποία φαίνονται

να είναι καλές οικονομικές συμφωνίες 0,798 Αντιληπτή

Οικονομική Αξία

Συνηθίζω να συμμετέχω σε έργα τα οποία αποτελούν “good value for money” 0,81

Οι ανταμοιβές που προσφέρονται από τους εκκινητές των έργων είναι πολύ σημαντικές για εμένα 0,706



Τέλος, στον πίνακα 4.18 παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της παραγοντικής

ανάλυσης αναφορικά με την εξαρτημένη μεταβλητή, η οποία είναι η πρόθεση ενός

χρήστη να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο

δείκτης ΚΜΟ εμφανίζεται ίσος με 0,5 ενώ ο δείκτης Bartlett's Test of Sphericity,

παρουσιάζεται σημαντικός σε βαθμό 0,000. Επιπλέον, οι φορτίσεις για τις δύο

ερωτήσεις που εν προκείμενο χρησιμοποιήθηκαν, είναι ίσες με 0,731, ενώ το

ποσοστό της συνολικής διακύμανσης που εξηγείται από την εξαρτημένη μεταβλητή

είναι ίσο με 73,123%.

Πίνακας 4. 18: Παραγοντική ανάλυση της εξαρτημένης μεταβλητής, Πρόθεση για Χρηματοδότηση ενός Έργου Crowdfunding

Ερωτήσεις Φορτίσεις Παράγοντας Εάν ένα έργο Crowdfunding είναι πραγματικά

ενδιαφέρον, συνηθίζω να το χρηματοδοτώ 0,731 Πρόθεση για χρηματοδότηση

ενός έργου Crowdfunding

Τείνω να χρηματοδοτώ καλά έργα Crowdfunding 0,731



99

Επιπροσθέτως, η αξιολόγηση του μοντέλου πρέπει να περιλαμβάνει την

ανάλυση της αξιοπιστίας των δεδομένων. Στον πίνακα 4.19, παρουσιάζονται τα

αποτελέσματα της ανάλυσης της αξιοπιστίας. Η ανάλυση της αξιοπιστίας (reliability

statistics) δίνει την τιμή του δείκτη α του Cronbach, προκειμένου να αξιολογηθεί η

εσωτερική συνοχή των παραγόντων που διερευνώνται. Τιμές μεγαλύτερες από 0,7,

θεωρούνται γενικώς αποδεκτές, και κατά αυτόν τον τρόπο όσες μεταβλητές

παρουσιάζουν τιμές μικρότερες από 0,7, δεν πρέπει να συμπεριληφθούν στην

ανάλυση της παλινδρόμησης (Nunnally, 1978). Από τα στοιχεία του πίνακα,

παρατηρούμε ότι η τιμή του δείκτη βρίσκεται σε ικανοποιητικό επίπεδο για έντεκα

ανεξάρτητες μεταβλητές (αξιοπιστία εμπορικού σήματος, εικόνα εμπορικού σήματος,

αντιληπτός κίνδυνος, παιχνιδοποίηση, χρήση κοινωνικών δικτύων, χαρακτηριστικά

εκκινητή του έργου, ηδονική καινοτομικότητα, κοινωνική παρουσία, εγγενής

αξία/απόλαυση, επιρροή από ομότιμους, αντιληπτή οικονομική αξία), ενώ για τους

παράγοντες, κοινωνική καινοτομικότητα και κοινωνική ενδυνάμωση, η τιμή του

δείκτη εμφανίζεται ίση με 0,479 και 0,480 αντίστοιχα, γεγονός που υποδεικνύει πως

δεν πρέπει να συμπεριληφθούν στην ανάλυση της παλινδρόμησης, και άρα να

αφαιρεθούν από το μοντέλο της έρευνας.

Πίνακας 4. 19: Στατιστική Ανάλυση Αξιοπιστίας

Α/Α Παράγοντας Cronbach's Alpha

Πλήθος ερωτήσεων

1 Αξιοπιστία Εμπορικού Σήματος 0,781 4 2 Εικόνα Εμπορικού Σήματος 0,729 3 3 Αντιληπτός Κίνδυνος 0,706 3 4 Παιχνιδοποίηση 0,709 2 5 Χρήση Κοινωνικών Δικτύων 0,826 4 6 Χαρακτηριστικά Εκκινητή του έργου 0,701 3 7 Ηδονική Καινοτομικότητα 0,717 2 8 Κοινωνική Καινοτομικότητα 0,479 2 9 Κοινωνική Παρουσία 0,841 3

10 Κοινωνική Ενδυνάμωση 0,48 2 11 Εγγενής Αξία/Απόλαυση 0,792 3 12 Επιρροή από Ομότιμους 0,819 3 13 Αντιληπτή Οικονομική Αξία 0,848 3

100

Το τελευταίο, αλλά εξίσου σημαντικό βήμα για τον έλεγχο των υποθέσεων

που διατυπώθηκαν στο κεφάλαιο 3, είναι η ανάλυση της παλινδρόμησης. Η

εξαρτημένη μεταβλητή στην παλινδρομική ανάλυση είναι η πρόθεση των

χρηστών/καταναλωτών να συνεισφέρουν οικονομικά σε ένα έργο Crowdfunding, ενώ

οι ανεξάρτητες μεταβλητές που τελικώς συμπεριλήφθησαν στην παλινδρομική

ανάλυση είναι:

η αξιοπιστία του εμπορικού σήματος

η εικόνα του εμπορικού σήματος

ο αντιληπτός κίνδυνος

οι τεχνικές παιχνιδοποίησης

η χρήση κοινωνικών δικτύων

τα χαρακτηριστικά του εκκινητή του έργου

η ηδονική καινοτομικότητα

η κοινωνική παρουσία

η εγγενής αξία/απόλαυση

η άσκηση επιρροής από ομότιμους χρήστες

η αντιληπτή οικονομική αξία

Για την αξιολόγηση του μοντέλου της γραμμικής παλινδρόμησης, πρέπει να

πραγματοποιηθεί μια σειρά ελέγχων. Ο πρώτος έλεγχος αφορά στη σημαντικότητα

της τιμής F (F-κατανομή), του πίνακα ANOVA. Όπως παρουσιάζεται στον πίνακα

4.20, η σημαντικότητα της κατανομής είναι ίση με 0,000, γεγονός που υποδεικνύει

ότι μπορούμε να προχωρήσουμε στον έλεγχο της τιμής του συντελεστή

προσδιορισμού R2. Ο συγκεκριμένος συντελεστής παίρνει τιμές από 0 έως 1, και

τιμές μεγαλύτερες του 0,5 θεωρούνται γενικά αποδεκτές. Από τα στοιχεία του πίνακα

4.20, προκύπτει ότι η τιμή του R2 είναι ίση με 0,927 γεγονός που εκφράζει ότι

ποσοστό 92,70% της διακύμανσης της εξαρτημένης μεταβλητής μπορεί να

ερμηνευτεί από τις ανεξάρτητες μεταβλητές. Από το συντελεστή προσδιορισμού R2

προκύπτει ο διορθωμένος συντελεστής συσχέτισης, ο οποίος στην προκειμένη

περίπτωση είναι ίσος με 0,925.

Ό τρίτος έλεγχος, ο οποίος πρέπει να διεξαχθεί προκειμένου τα δεδομένα να

είναι αξιόπιστα και κατάλληλα, αφορά στον έλεγχο της αυτοσυσχέτισης με τη χρήση

του δείκτη Durbin-Watson. Ο συγκεκριμένος δείκτης, παίρνει τιμές από 0-4, και τιμές

101

κοντά στο 2, δείχνουν ότι το φαινόμενο της αυτοσυσχέτισης δεν είναι έντονο. Όπως

φαίνεται από τα στοιχεία του πίνακα 4.20, η τιμή του δείκτη Durbin-Watson είναι

ικανοποιητική και ίση με 1,804, και άρα μπορούμε να προχωρήσουμε στην

περαιτέρω ανάλυση των δεδομένων με τον έλεγχο της συγγραμμικότητας-

πολυσυγγραμμικότητας (linearity- multicollinearity).

Πίνακας 4. 20: Ανάλυση Παλινδρόμησης - Περίληψη Μοντέλου

R-Square 0,927

Adjusted R-Square 0,.925

F-Statistic 406,227

Sig. 0

Durbin-Watson 1,804

Ό έλεγχος της συγγραμμικότητας-πολυσυγγραμμικότητας, λαμβάνει χώρα με

τη βοήθεια των δεικτών Tolerance, ο οποίος παίρνει τιμές από 0 έως 1 και του δείκτη

VIF, ο οποίος προκύπτει από τη σχέση 푉퐼퐹 = . Ο δείκτης Tolerance μια

μεταβλητής, για τιμές κοντά στο 0 υποδεικνύει ότι η μεταβλητή είναι σχεδόν σε

γραμμικό συνδυασμό με τις άλλες ανεξάρτητες μεταβλητές. Όταν ο δείκτης VIF

μεγαλώνει, ο δείκτης Tolerance μικραίνει, ενώ ανεξάρτητες μεταβλητές με δείκτη

VIF μεγαλύτερο από 10, συνίσταται να αποβάλλονται από το μοντέλο (Δημητριάδης,

2010). Όπως μπορούμε να παρατηρήσουμε και από τα στοιχεία του πίνακα 4.21, η

τιμή του δείκτη VIF, για όλες τις ανεξάρτητες μεταβλητές είναι μικρότερη από 10 και

άρα μπορεί να συνεχιστεί η ανάλυση.

102

Πίνακας 4. 21: Ανάλυση Παλινδρόμησης - Στατιστικά Μέτρα Συγγραμμικότητας

Ανεξάρτητη Μεταβλητή (Παράγοντας) Tolerance V.I.F

Αξιοπιστία Εμπορικού Σήματος ,115 8,727 Εικόνα Εμπορικού Σήματος ,117 8,567

Αντιληπτός Κίνδυνος ,735 1,360 Παιχνιδοποίηση ,170 5,880

Χρήση κοινωνικών δικτύων ,134 7,483 Χαρακτηριστικά Εκκινητή του Έργου ,109 9,137

Ηδονική Καινοτομικότητα ,216 4,621 Κοινωνική Παρουσία ,222 4,514

Εγγενής Αξία/Απόλαυση ,131 7,648 Επιρροή από Ομότιμους ,196 5,111

Αντιληπτή Οικονομική Αξία ,362 2,762

Στον πίνακα 4.22, παρουσιάζονται τα αποτελέσματα των συντελεστών της

παλινδρόμησης (Regression Coefficients), και συγκεκριμένα το Beta, το t-value και

το επίπεδο σημαντικότητας για όλες τις ανεξάρτητες μεταβλητές. Οι συντελεστές

παλινδρόμησης για όλες τις ανεξάρτητες μεταβλητές (αξιοπιστία εμπορικού σήματος,

εικόνα εμπορικού σήματος, παιχνιδοποίηση, χρήση κοινωνικών δικτύων,

χαρακτηριστικά εκκινητή του έργου, ηδονική καινοτομικότητα, κοινωνική παρουσία,

εγγενής αξία/απόλαυση, επιρροή από ομότιμους, αντιληπτή οικονομική αξία), πλην

του αντιληπτού κινδύνου έχουν θετική τιμή, γεγονός που υποδεικνύει ότι όσο

μεγαλύτερη είναι για παράδειγμα η αξιοπιστία του εμπορικού σήματος, τόσο

μεγαλύτερη είναι η πρόθεση ενός καταναλωτή/χρήστη να συμμετέχει οικονομικά σε

ένα έργο Crowdfunding. Η ανεξάρτητη μεταβλητή αντιληπτός κίνδυνος, έχει

αρνητική τιμή γεγονός που σημαίνει ότι όσο μικρότερος είναι ο αντιληπτός κίνδυνος

από την πλευρά του χρήστη για μια συγκεκριμένη πλατφόρμα Crowdfunding, τόσο

μεγαλύτερη είναι η πρόθεση του να συμμετέχει οικονομικά σε ένα έργο

Crowdfunding.

Η μεταβλητή η οποία έχει το μεγαλύτερο δείκτη t-value είναι τα

χαρακτηριστικά του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding, γεγονός που υποδεικνύει ότι

είναι μεταξύ των άλλων η μεταβλητή που λαμβάνει περισσότερο υπόψη του ο

χρήστης, πριν χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding.

103

Ο έλεγχος όμως ο οποίος πρέπει να λάβει χώρα προκειμένου να γίνουν ή όχι

δεκτές οι υποθέσεις που διατυπώθηκαν στο δεύτερο κεφάλαιο, αφορά στο γεγονός ότι

οι συντελεστές παλινδρόμησης πρέπει να είναι στατιστικά σημαντικοί σε επίπεδο

0,05, ώστε να μπορούν να χαρακτηριστούν αξιόπιστοι και έγκυροι. Στη συγκεκριμένη

έρευνα, οι συντελεστές Beta των ανεξάρτητων μεταβλητών αξιοπιστία εμπορικού

σήματος, εικόνα εμπορικού σήματος παιχνιδοποίηση, χρήση κοινωνικών δικτύων,

χαρακτηριστικά εκκινητή του έργου, ηδονική καινοτομικότητα, εγγενής

αξία/απόλαυση, επιρροή από ομότιμους χρήστες και αντιληπτή οικονομική αξία είναι

στατιστικά σημαντικοί σε αυτό το επίπεδο και οι παράγοντες όπως και οι υποθέσεις

πρέπει να γίνουν αποδεκτοί. Το επίπεδο σημαντικότητας, του συντελεστή Beta της

ανεξάρτητης μεταβλητής κοινωνική παρουσία, είναι σημαντικό στο επίπεδο 0,619,

και άρα ο συγκεκριμένος παράγοντας πρέπει να απορριφθεί από το μοντέλο της

έρευνας.

Πίνακας 4. 22: Ανάλυση Παλινδρόμησης - Συντελεστές

Ανεξάρτητη Μεταβλητή (Παράγοντας) Beta t-value Sig. Αξιοπιστία Εμπορικού Σήματος ,135 3,178 ,002

Εικόνα Εμπορικού Σήματος ,094 2,227 ,027 Αντιληπτός Κίνδυνος -,037 -2,230 ,026

Παιχνιδοποίηση ,157 4,501 ,000 Χρήση κοινωνικών δικτύων ,080 2,020 ,044

Χαρακτηριστικά Εκκινητή του Έργου ,212 4,862 ,000 Ηδονική Καινοτομικότητα ,111 3,592 ,000

Κοινωνική Παρουσία ,015 ,497 ,619 Εγγενής Αξία/Απόλαυση ,116 2,910 ,004 Επιρροή από ομότιμους ,064 1,969 ,050

Αντιληπτή Οικονομική Αξία ,074 3,071 ,002

Σύμφωνα με την παραπάνω ανάλυση από τις 13 αρχικές υποθέσεις που είχαν

διατυπωθεί, γίνονται αποδεκτές οι δέκα, ενώ οι υπόλοιπες 3, πρέπει να απορριφθούν

από το αρχικό μοντέλο της έρευνας. Στον πίνακα 4.23, παρουσιάζεται λεπτομερώς το

αποτέλεσμα για κάθε υπόθεση.

104

Πίνακας 4. 23: Έλεγχος υποθέσεων της έρευνας

Υπόθεση Αποτέλεσμα Η1: Ο υψηλός βαθμός αντιληπτής αξιοπιστίας του εμπορικού

σήματος μιας πλατφόρμας Crowdfunding, έχει θετική επίδραση στην πρόθεση ενός χρήστη να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding.

Δεκτή

Η2: Η ισχυρή εικόνα ενός εμπορικού σήματος μιας πλατφόρμας Crowdfunding, έχει θετική επίδραση στην πρόθεση ενός χρήστη να

χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding. Δεκτή

Η3: Ο υψηλός βαθμός τους αντιληπτού κινδύνου που ενέχεται σε μια πλατφόρμα Crowdfunding, έχει αρνητική επίδραση στην πρόθεση

ενός χρήστη να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding. Δεκτή

Η4: Ο υψηλός βαθμός παιχνιδοποίησης που ενέχεται σε μια πλατφόρμα Crowdfunding, έχει θετική επίδραση στην πρόθεση ενός

χρήστη να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding. Δεκτή

Η5: Η χρήση κοινωνικών δικτύων από τις πλατφόρμες Crowdfunding, έχει θετική επίδραση στην πρόθεση ενός χρήστη να

χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding. Δεκτή

Η6: Τα χαρακτηριστικά του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding, επιδρούν θετικά στην πρόθεση ενός χρήστη να χρηματοδοτήσει ένα

έργο Crowdfunding. Δεκτή

Η7α: Ο υψηλός βαθμός ηδονιστικής καινοτομικότητας από το χρήστη, έχει θετική επίδραση στην πρόθεση του να χρηματοδοτήσει

ένα έργο Crowdfunding. Δεκτή

Η7β: Ο υψηλός βαθμός κοινωνικής καινοτομικότητας από το χρήστη, έχει θετική επίδραση στην πρόθεση του να χρηματοδοτήσει ένα έργο

Crowdfunding. Απορρίπτεται

Η8: Η κοινωνική παρουσία που βιώνει ο χρήστης συμμετέχοντας σε ένα έργο Crowdfunding, έχει θετική επίδραση στην πρόθεση του να

το χρηματοδοτήσει. Απορρίπτεται

Η9: Η κοινωνική ενδυνάμωση που βιώνει ο χρήστης συμμετέχοντας σε ένα έργο Crowdfunding έχει θετική επίδραση στην πρόθεση του να

το χρηματοδοτήσει. Απορρίπτεται

Η10: Η επιρροή από ομότιμους έχει θετική επίδραση, στην πρόθεση του χρήστη να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding. Δεκτή

Η11: Η εγγενής αξία που απολαμβάνει ο χρήστης συμμετέχοντας σε ένα έργο Crowdfunding, έχει θετική επίδραση στην πρόθεση του να

το χρηματοδοτήσει. Δεκτή

Η12: Η αντιληπτή οικονομική αξία που απολαμβάνει ο χρήστης συμμετέχοντας σε ένα έργο Crowdfunding, έχει θετική επίδραση στην

πρόθεση του να το χρηματοδοτήσει. Δεκτή

105

Κεφάλαιο 5: Συμπεράσματα

5.1 Θεωρητικά συμπεράσματα

Το φαινόμενο της χρηματοδότησης από το πλήθος ή Crowdfunding, αποτελεί

μια μέθοδο συλλογής κεφαλαίων που βασίζεται στο διαδίκτυο, στην οποία

μεμονωμένα άτομα συνεισφέρουν χρήματα, διαμέσου εξειδικευμένων πλατφόρμων

(Wheat et al., 2013). Το Crowdfunding σχετίζεται στενά με δυο καινοτομίες οι οποίες

εμφανίστηκαν και αναπτύχθηκαν στα τέλη του 20ου αιώνα, με τη

μικροχρηματοδότηση (Microfinance) και τον πληθοπορισμό (Crowdsourcing). Το

Crowdfunding σχετίζεται αφενός μεν με την έννοια της μικροχρηματοδότησης, διότι

είναι σχεδιασμένο κατά τέτοιο τρόπο ώστε να εξυπηρετήσει άτομα, τα οποία δεν

έχουν πρόσβαση στις παραδοσιακές μορφές χρηματοδότησης, και αφετέρου με το

Crowdsourcing, διότι χρησιμοποίει τη δύναμη του πλήθους, προκειμένου να επιλύσει

ένα συγκεκριμένο πρόβλημα (Fink, 2012).

Η μέθοδος του Crowdfunding, βασίζεται σε εξειδικευμένες πλατφόρμες, όπου

μεμονωμένα άτομα αναζητούν εισφορές, προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τα έργα

τους (Ordanini et al., 2011). Η διαδικασία της χρηματοδότησης έχει συγκεκριμένη

διάρκεια και μπορεί να ποικίλει από λίγες μέρες έως μερικές εβδομάδες, ενώ σκοπός

είναι να επιτευχθεί το ποσό στόχος χρηματοδότησης πριν από την ημερομηνία λήξης

της καμπάνιας χρηματοδότησης (Wheat et al., 2013). Διαμέσου των συγκεκριμένων

ιστοσελίδων, τα άτομα ή οι επιχειρηματίες που χρειάζονται χρηματοδότηση για ένα

εγχείρημα/έργο, παρέχουν ένα μέσο προσέλκυσης το οποίο εκφράζεται συνήθως ως

μια ανταμοιβή σε αυτούς, οι οποίοι τελικώς θα χρηματοδοτήσουν το έργο (Stemler,

2013).

Η ειδοποιός διαφορά, ανάμεσα στο Crowdfunding και στις παραδοσιακές

μορφές χρηματοδότησης, έγκειται στο γεγονός ότι η προσπάθεια χρηματοδότησης

επικεντρώνεται στην εξασφάλιση μικρομεσαίων ποσών από ένα πλήθος

χρηματοδοτών. Στη διαδικασία εμπλέκονται οι εκκινητές των έργων, οι χρηματοδότες

και οι πλατφόρμες Crowdfunding, οι οποίες δρουν ως μεσάζοντες ανάμεσα στους

χρηματοδότες και τους εκκινητές των έργων (Baeck και Collins, 2013).

Γενικά, υπάρχουν τέσσερα μοντέλα χρηματοδότησης Crowdfunding. Το

πρώτο είναι το μοντέλο δωρεών, στο οποίο τα άτομα προβαίνουν σε μια οικονομική

106

συνεισφορά χωρίς καμία προσδοκία για κάποια ανταμοιβή, ενώ βασίζεται στις

έννοιες της χορηγίας, της δωρεάς και της φιλανθρωπίας (Baeck και Collins, 2013;

Nordicity, 2012). Το δεύτερο είναι το μοντέλο των ανταμοιβών, το οποίο θεωρείται

το πιο δημοφιλές στις μέρες μας και επιτρέπει στα άτομα να συνεισφέρουν σε έργα

Crowdfunding και να λαμβάνουν σε αντάλλαγμα, μη χρηματοοικονομικές αμοιβές

(Baeck και Collins, 2013). Το τρίτο μοντέλο, είναι το λεγόμενο μοντέλο δανεισμού

του Crowdfunding, το οποίο είναι παρόμοιο με κάθε άλλο σενάριο δανεισμού, όπου

τα άτομα δανείζουν χρήματα, για την υλοποίηση ενός έργου, ή τη στήριξη μιας

επιχείρησης, με την προσδοκία ότι θα πάρουν πίσω τα χρήματα που έδωσαν

(Nordicity, 2012). Τέλος, το τέταρτο μοντέλο είναι το μοντέλο κεφαλαίου, το οποίο

αντανακλά μια τυπική επένδυση κεφαλαίου, όπου τα άτομα παίρνουν ποσοστό από το

μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας για τη χρηματοδότηση που παρείχαν (Nordicity,

2012).

Όντας λοιπόν ένα νέο φαινόμενο, το Crowdfunding έχει προσελκύσει το

ενδιαφέρον, τόσο των ακαδημαϊκών, όσο και των ειδικών του μάρκετινγκ, κατά τη

διάρκεια της τελευταίας πενταετίας. Ωστόσο, ελάχιστες είναι οι ερευνητικές

προσπάθειες που έχουν γίνει, προκειμένου να εντοπιστούν και να αναλυθούν οι

παράγοντες οι οποίοι επιδρούν στην πρόθεση των χρηστών/καταναλωτών να

χρηματοδοτήσουν έργα Crowdfunding. Σκοπός λοιπόν της παρούσας εργασίας, ήταν

να διερευνήσει τους παράγοντες οι οποίοι επιδρούν στην πρόθεση των

χρηστών/καταναλωτών να χρηματοδοτήσουν έργα Crowdfunding. Μετά από την

ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, επιλέχθηκαν δεκατρείς παράγοντες, οι οποίοι

δύναται να επηρεάσουν την πρόθεση των χρηστών να χρηματοδοτήσουν έργα

Crowdfunding. Αυτοί είναι: η αξιοπιστία του εμπορικού σήματος, η εικόνα του

εμπορικού σήματος, ο αντιληπτός κίνδυνος, η παιχνιδοποίηση, η χρήση κοινωνικών

δικτύων, τα χαρακτηριστικά του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding, η ηδονική

καινοτομικότητα του καταναλωτή, η κοινωνική καινοτομικότητα του καταναλωτή, η

κοινωνική παρουσία, η κοινωνική ενδυνάμωση, η εγγενής αξία, η επίδραση από

άλλους χρήστες καθώς και η αντιληπτή οικονομική αξία.

Εξαιτίας του γεγονότος, ότι η έρευνα γύρω από το Crowdfunding βρίσκεται

ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο, η ανάπτυξη των μεταβλητών και των υποθέσεων

στηρίχθηκε κυρίως σε πηγές που αφορούν στη συμπεριφορά του καταναλωτή

απέναντι στο ηλεκτρονικό εμπόριο και στα κοινωνικά δίκτυα. Συγκεκριμένα, η

107

επιλογή των πέντε πρώτων παραγόντων που αφορούν στα χαρακτηριστικά της

πλατφόρμας, βασίστηκε κυρίως σε διεθνή βιβλιογραφία που σχετίζεται με το

ηλεκτρονικό εμπόριο. Η επιλογή του έκτου παράγοντα που αφορά στα

χαρακτηριστικά του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding, βασίστηκε σε αρθρογραφία

σχετική με την επιχειρηματικότητα και τους επιχειρηματικούς αγγέλους, ενώ η

επιλογή των υπόλοιπων επτά παραγόντων που αφορούν σε εσωτερικά και εξωτερικά

κίνητρα των καταναλωτών, βασίστηκε σε αρθογραφία σχετική με την κινητροποίηση

των καταναλωτών απέναντι στις ηλεκτρονικές αγορές και στα κοινωνικά δίκτυα.

Βέβαια πολλοί από τους παράγοντες συνάδουν, με τους παράγοντες που αναφέρονται

στην βιβλιογραφία, που είναι σχετική με το Crowdfunding όπως για παράδειγμα η

εγγενής αξία, η αντιληπτή οικονομική αξία, η επιρροή από ομότιμους, η κοινωνική

ενδυνάμωση και η κοινωνική παρουσία.

5.2 Εμπειρικά συμπεράσματα

Όπως διατυπώθηκε στην προηγούμενη ενότητα, στη συγκεκριμένη εργασία

χρησιμοποιήθηκαν δεκατρείς μεταβλητές, προκειμένου να διερευνηθούν οι

παράγοντες οι οποίοι επιδρούν στην πρόθεση των χρηστών/καταναλωτών να

χρηματοδοτήσουν έργα Crowdfunding. Από τους δεκατρείς παράγοντες που αρχικά

επιλέχθηκαν, οι εννέα φαίνεται να επηρεάζουν θετικά την πρόθεση του

χρήστη/καταναλωτή να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding και ο ένας

παράγοντας αρνητικά.

Συγκεκριμένα, ο πρώτος υπό διερεύνηση παράγοντας ήταν η αξιοπιστία του

εμπορικού σήματος μιας πλατφόρμας Crowdfunding. Από τα αποτελέσματα της

ανάλυσης, προέκυψε ότι η αξιοπιστία του εμπορικού σήματος μιας πλατφόρμας,

επηρεάζει θετικά την πρόθεση ενός χρήστη να χρηματοδοτήσει ένα έργο

Crowdfunding. Η παραπάνω πρόταση, έρχεται σε πλήρη αρμονία με τα

αποτελέσματα των ερευνών των Kemp και Bui, (2011), των Baek et al., (2010), των

Baek και King, (2011), των Hanzaee και Taghipourian, (2012) και των Keisidou et

al., (2013), οι οποίοι μελέτησαν το αντίκτυπο της αξιοπιστίας του εμπορικού σήματος

αναφορικά με την πρόθεση ενός καταναλωτή να πραγματοποιήσει είτε φυσικές

αγορές (Baek et al., 2010; Baek και King, 2011; Hanzaee και Taghipourian, 2012;

Kemp και Bui, 2011) είτε αγορές και συναλλαγές σε ηλεκτρονικό περιβάλλον

108

(Keisidou et al., 2013). Η θετική συσχέτιση ανάμεσα στην αξιοπιστία του εμπορικού

σήματος μιας πλατφόρμας και στην πρόθεση του χρήστη να χρηματοδοτήσει ένα

έργο, έγκειται στο γεγονός ότι οι χρήστες τείνουν να προτιμούν πλατφόρμες που

υιοθετούν πιστευτούς ισχυρισμούς τους οποίους μπορούν να εκπληρώσουν

επακριβώς (ούτε περισσότερο, ούτε λιγότερο), ενώ είναι σε θέση να φέρουν εις πέρας

αυτό το οποίο υπόσχονται και έχουν παράλληλα ένα όνομα το οποίο εμπνέει

εμπιστοσύνη στους χρηματοδότες.

Ο δεύτερος παράγοντας που διερευνήθηκε, ήταν η εικόνα του εμπορικού

σήματος μιας πλατφόρμας Crowdfunding. Τα αποτελέσματα της έρευνας, έδειξαν

επίσης ότι υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ της εικόνας του εμπορικού σήματος και

της πρόθεσης ενός χρήστη να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding, ενώ έρχονται

σε ταύτιση με τα αποτελέσματα των ερευνών των Keisidou et al., (2013) και των

Kwon και Lennon, (2009), οι οποίοι μελέτησαν τη συμπεριφορά του καταναλωτή

απέναντι στις ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές και τις αγορές σε ηλεκτρονικό

περιβάλλον αντίστοιχα. Αυτή η θετική σχέση, αναδεικνύει το γεγονός ότι οι

καταναλωτές τείνουν να χρηματοδοτούν έργα, τα οποία λανσάρονται σε πλατφόρμες

οι οποίες έχουν ισχυρή εταιρική φήμη, εμπνέουν εμπιστοσύνη και προσφέρουν

αξιόπιστες υπηρεσίες.

Παράλληλα, ο τρίτος παράγοντας που εξετάστηκε, ήταν o αντιληπτός

κίνδυνος που ελλοχεύει στις συναλλαγές των καταναλωτών με μια πλατφόρμα

Crowdfunding. Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας, προέκυψε ότι

υπάρχει αρνητική συσχέτιση, ανάμεσα στην πρόθεση ενός καταναλωτή να

χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding και στα επίπεδα αντιληπτού κινδύνου μιας

πλατφόρμας Crowdfunding. Το παραπάνω αποτέλεσμα είναι σύμφωνο με τα

αποτελέσματα των ερευνών των Chang και Chen, (2008), των Choi και Lee, (2003)

των Kim και Lennon, (2010a), των Kim και Lennon, (2010b) των Tuu και Olsen,

(2012), των Sam και Tahir, (2009) και των Safeena, et al., (2011), όπου σε όλες τις

παραπάνω έρευνες μελετήθηκε η καταναλωτική συμπεριφορά απέναντι στις

ηλεκτρονικές συναλλαγές. Το γεγονός ότι υπάρχει αρνητική συσχέτιση μεταξύ του

αντιληπτού κινδύνου και της πρόθεσης του χρήστη να χρηματοδοτήσει ένα έργο,

απορρέει από το ότι οι χρήστες τείνουν να προτιμούν πλατφόρμες, οι οποίες είναι σε

θέση να διασφαλίσουν ότι τα προσωπικά τους στοιχεία και ο αριθμός της πιστωτικής

τους κάρτας θα παραμείνουν απόρρητα και ασφαλή, ενώ ταυτόχρονα θα μπορούν

109

εύκολα να κρίνουν την ποιότητα ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας που προσφέρεται

από την πλατφόρμα.

Ο τέταρτος παράγοντας που διερευνήθηκε, ήταν οι τεχνικές παιχνιδοποίησης

που χρησιμοποιούνται από μια πλατφόρμα Crowdfunding. Από τα αποτελέσματα της

ανάλυσης προέκυψε ότι υπάρχει θετική συσχέτιση, ανάμεσα στο βαθμό

παιχνιδοποίησης που ενέχεται σε μια πλατφόρμα Crowdfunding και στην πρόθεση

ενός χρήστη να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding. Εξαιτίας του γεγονότος ότι

η παιχνιδοποίηση είναι σχετικά ένα νέο φαινόμενο, που χρησιμοποιείται προκειμένου

να αυξήσει την εμπλοκή του χρήστη σε δραστηριότητες που δεν αποτελούν παιχνίδια,

δεν υπάρχουν εμπειρικές έρευνες ούτως ώστε τα αποτελέσματα της παρούσας

έρευνας να είναι συγκρίσιμα. Ωστόσο, μπορούμε να πούμε ότι τα ευρήματα της

έρευνας σχετικά με την παιχνιδοποίηση, συνάδουν με τις θεωρητικές προσεγγίσεις

του Hamari, (2013), των Deterding, et al., (2011), των Dominguez et al., (2013) και

των Simoes et al., (2013), υπό την έννοια ότι η παιχνιδοποίηση, μπορεί να συνδεθεί

με επιτυχημένες εκστρατείες προώθησης προϊόντων και την υψηλή δέσμευση των

χρηστών σε μια πλατφόρμα. Τα αποτελέσματα της έρευνας καταδεικνύουν, ότι οι

χρηματοδότες τείνουν να προτιμούν πλατφόρμες οι οποίες χρησιμοποιούν τεχνικές

παιχνιδοποίησης, όπως για παράδειγμα οι πίνακες κατάταξης του χρηματοδότη και οι

μπάρες με τα ποσοστά ολοκλήρωσης ενός έργου Crowdfunding.

Επιπροσθέτως, ο πέμπτος παράγοντας ο οποίος εξετάστηκε, ήταν η χρήση

κοινωνικών δικτύων από τις πλατφόρμες Crowdfunding. Και σε αυτήν την

περίπτωση, τα αποτελέσματα της ανάλυσης των πρωτογενών δεδομένων της έρευνας,

έδειξαν ότι υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ της πρόθεσης ενός χρήστη/καταναλωτή

να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding και της χρήσης κοινωνικών δικτύων από

μια πλατφόρμα. Το παραπάνω έρχεται σε ταύτιση με τα αποτελέσματα των ερευνών

των Rehmani και Khan, (2011), καθώς και με την πρόταση των Bruhn et al., (2012),

ότι δηλαδή τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν πλέον ένα από τα σημαντικότερα

εργαλεία για την προώθηση και διαφήμιση, τόσο προϊόντων όσο και διαφόρων άλλων

δραστηριοτήτων στα χέρια των επιχειρήσεων, που μπορεί να επηρεάσει θετικά την

αγοραστική πρόθεση του καταναλωτή. Η θετική αυτή συσχέτιση, είναι απόρροια του

γεγονότος ότι οι καταναλωτές, προκειμένου να λάβουν μια απόφαση

χρηματοδότησης, τείνουν να χρησιμοποιούν τα επίσημα μέσα κοινωνικής δικτύωσης

μιας πλατφόρμας (facebook, twitter, +Google), καθώς και επίσημα forums, blogs και

110

κριτικές, ούτως ώστε να πάρουν πολύτιμες πληροφορίες, να αξιολογήσουν κριτικές

άλλων χρηματοδοτών, να έρθουν σε αλληλεπίδραση και να συζητήσουν με άλλους

χρήστες για τα έργα τα οποία κατά περίσταση προτείνονται και επιπλέον για να

αυξήσουν το βαθμό βεβαιότητας τους για μια επιλογή χρηματοδότησης.

Ο έκτος παράγοντας που διερευνήθηκε, ήταν τα χαρακτηριστικά του εκκινητή

ενός έργου Crowdfunding. Συμφωνά με την ανάλυση των δεδομένων, διαπιστώθηκε

επίσης ότι ο συγκεκριμένος παράγοντας επηρεάζει θετικά την πρόθεση ενός χρήστη

να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding. Η παραπάνω πρόταση, έρχεται σε

συμφωνία με τα αποτελέσματα των εμπειρικών ερευνών των Clark, (2008), των

Mason και Stark, (2004) και των Maxwell et al., (2012), οι οποίοι αμφότεροι

μελέτησαν τους παράγοντες που επηρεάζουν την απόφαση ενός επιχειρηματικού

αγγέλου, αναφορικά με τη χρηματοδότηση ή μη ενός επιχειρηματικού εγχειρήματος.

Το γεγονός, ότι τα χαρακτηριστικά του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding, μπορούν

να συμβάλλουν θετικά στην απόφαση χρηματοδότησης ενός έργου, συνάδει με το ότι

οι χρηματοδότες τείνουν να ελκύονται από ένα καλοσχεδιασμένο προωθητικό βίντεο

της εκάστοτε επιχειρηματικής ιδέας, αλλά και από λιγότερα απτά χαρακτηριστικά του

εν δυνάμει επιχειρηματία, όπως η ειλικρίνεια και η ακεραιότητα του, καθώς και το

πάθος και η αφοσίωση του για την επιχειρηματική ιδέα που προτείνει.

Παράλληλα, ο έβδομος παράγοντας που εξετάστηκε, ήταν η ηδονική

καινοτομικότητα του καταναλωτή. Από την ανάλυση των δεδομένων, προέκυψε ότι ο

υψηλός βαθμός ηδονικής καινοτομικότητας του καταναλωτή, επιδρά θετικά και

άμεσα στην πρόθεση του να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding. Και σε αυτήν

την περίπτωση, τα αποτελέσματα της ανάλυσης της παρούσας εργασίας, έρχονται

σύμφωνα με προγενέστερες έρευνες, οι οποίες εμπίπτουν στο πεδίο των συναλλαγών

σε ηλεκτρονικό περιβάλλον (Aldas-Manzano et al., 2009; Lassar, et al., 2005). Η

θετική σχέση, ανάμεσα στην ηδονική καινοτομικότητα του καταναλωτή και στην

πρόθεση χρηματοδότησης, υποδηλώνει ότι οι χρηματοδότες που ελκύονται από νέες

ιδέες και προτιμούν διαφοροποιημένα από ότι κοινότυπα έργα, θα λάβουν πιο εύκολα

μια απόφαση χρηματοδότησης ενός έργου Crowdfunding.

Ο όγδοος παράγοντας που διερευνήθηκε, ήταν η κοινωνική καινοτομικότητα

του καταναλωτή. Συμφωνά με την ανάλυση των δεδομένων, δε διαπιστώθηκε ότι ο

συγκεκριμένος παράγοντας επιδρά θετικά στην πρόθεση ενός χρήστη να

χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding, γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με τα

111

αποτελέσματα των ερευνών των Aldas-Manzano et al., (2009), και των Lassar, et al.,

(2005). Βέβαια, οι προηγούμενοι ερευνητές μελέτησαν την καινοτομικότητα του

καταναλωτή, σε σχέση με την πρόθεση του να πραγματοποιήσει ηλεκτρονικές

συναλλαγές. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, φαίνεται ότι η κοινωνική καινοτομικότητα και

κατ’ επέκταση το γεγονός ότι ένας χρήστης είναι ανάμεσα στους πρώτους που

χρηματοδοτούν ένα έργο ή γνωρίζει περισσότερα για έργα Crowdfunding από ότι

άλλα άτομα δεν επηρεάζει την πρόθεση του, για χρηματοδότηση.

Ο ένατος παράγοντας που διερευνήθηκε, ήταν η κοινωνική παρουσία που

βιώνει ένας χρήστης, συμμετέχοντας στη χρηματοδότηση ενός έργου Crowdfunding.

Από την ανάλυση των δεδομένων, δεν προέκυψε ότι ο συγκεκριμένος παράγοντας

επιδρά θετικά στην πρόθεση ενός χρήστη να χρηματοδοτήσει ένα έργο, γεγονός που

έρχεται σε αντίθεση με τα αποτελέσματα των ερευνών των Weisberg et al., (2011), οι

οποίοι μελέτησαν την πρόθεση του καταναλωτή να πραγματοποιήσει αγορές μέσω

του διαδικτύου, αλλά και των Cao et al., (2013), Cheung et al., (2011), και Kwon και

Wen (2010), οι οποίοι αμφότεροι μελέτησαν την πρόθεση του καταναλωτή να

χρησιμοποιήσει κοινωνικά δίκτυα. Παρατηρούμε λοιπόν, ότι στην περίπτωση του

Crowdfunding, η κοινωνική παρουσία και κατ’ επέκταση το γεγονός ότι υπάρχει μια

αίσθηση ανθρώπινης επαφής και κοινωνικότητας στις πλατφόρμες, δεν επηρεάζει την

πρόθεση χρηματοδότησης ενός έργου.

Επιπροσθέτως, ο δέκατος παράγοντας που εξετάστηκε, ήταν η κοινωνική

ενδυνάμωση που βιώνει ο χρήστης συμμετέχοντας χρηματοοικονομικά σε ένα έργο

Crowdfunding. Επίσης και σε αυτήν την περίπτωση, από την ανάλυση των

δεδομένων δεν προέκυψε ότι η κοινωνική ενδυνάμωση, επιδρά θετικά στην πρόθεση

ενός χρήστη να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding, αποτέλεσμα που δεν

συνάδει με τα ευρήματα της έρευνας των Cheung et al., (2011), οι οποίοι μελέτησαν

την πρόθεση του καταναλωτή να χρησιμοποιήσει κοινωνικά δίκτυα. Τούτου

δοθέντος, εξάγεται το συμπέρασμα ότι στην περίπτωση του Crowdfunding, η

συμπεριφορά του χρήστη που αποβλέπει στον εντυπωσιασμό άλλων ατόμων και στην

ενδυνάμωση του συναισθήματος ότι είναι σημαντικός από τη συμμετοχή του στη

διαδικασία, δεν επηρεάζει την πρόθεση του, να χρηματοδοτήσει ένα έργο

Crowdfunding.

Ο ενδέκατος υπό διερεύνηση παράγοντας, ήταν η επιρροή από ομότιμους

χρήστες. Συμφωνά με την ανάλυση των δεδομένων, διαπιστώθηκε ότι ο

112

συγκεκριμένος παράγοντας επηρεάζει θετικά την πρόθεση ενός χρήστη να

χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding. Το παραπάνω, έρχεται σε ταύτιση με τα

αποτελέσματα των ερευνών των Shankar et al., (2003) και των Wang et al., (2012), οι

οποίοι διατείνονται ότι, οι ομότιμοι μπορούν να δράσουν ως παράγοντες

κοινωνικοποίησης διαμέσου των κοινωνικών μέσων, ενώ η συχνή επικοινωνία με

ομότιμους για καταναλωτικά θέματα, μπορεί να οδηγήσει σε ισχυρότερα

καταναλωτικά κίνητρα. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας του γεγονότος, ότι οι χρήστες

τείνουν να αξιολογούν απόψεις και δράσεις άλλων χρηματοδοτών πριν πάρουν μια

απόφαση χρηματοδότησης, συνηθίζουν να ενθαρρύνουν άλλους χρήστες να

συμμετέχουν σε διαδικασίες Crowdfunding και επιπλέον συζητούν για έργα

Crowdfunding που έχουν δει ή ακούσει.

Επιπροσθέτως, ο δωδέκατος παράγοντας που διερευνήθηκε ήταν η εγγενής

αξία που βιώνει ένας χρήστης συμμετέχοντας σε ένα έργο Crowdfunding. Τα

αποτελέσματα της έρευνας και σε αυτήν την περίπτωση, έδειξαν ότι υπάρχει θετική

συσχέτιση μεταξύ της εγγενούς αξίας που βιώνει ένας χρήστης συμμετέχοντας στη

διαδικασία και της πρόθεσης του να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding. Η

παραπάνω πρόταση, έρχεται σε συμφωνία με τα αποτελέσματα των εμπειρικών

ερευνών των Shun και Yunjie, (2006), των Hassanein και Head, (2007), των Kim et

al., (2007b) και των Liu και Forsythe, (2011), οι οποίοι αμφότεροι απέδειξαν ότι η

πρόθεση των καταναλωτών να πραγματοποιήσουν ηλεκτρονικές αγορές, συνδέεται

θετικά και άμεσα με την εγγενή αξία που απορρέει από τη συμμετοχή στη διαδικασία

των αγορών μέσω του διαδικτύου. Η θετική συσχέτιση μεταξύ των δύο μεταβλητών,

έγκειται στο γεγονός ότι τα άτομα που συμμετέχουν σε μια διαδικασία

χρηματοδότησης από το πλήθος τείνουν να διακατέχονται από συναισθήματα χαράς

και ευχαρίστησης, ενώ βρίσκουν τη συμμετοχή στη διαδικασία του Crowdfunding,

συναρπαστική.

Τέλος, ο δέκατος τρίτος παράγοντας που εξετάστηκε, ήταν η αντιληπτή

οικονομική αξία που απορρέει από τη συμμετοχή ενός καταναλωτή σε μια διαδικασία

χρηματοδότησης ενός έργου Crowdfunding. Από την ανάλυση των δεδομένων,

προέκυψε ότι η αντιληπτή οικονομική αξία επηρεάζει θετικά την πρόθεση ενός

χρήστη να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding. Το παραπάνω αποτέλεσμα είναι

σύμφωνο με τα αποτελέσματα των ερευνών των Chu και Lu, (2007), των Kim et al.,

(2007a), των Lu και Hsiao, (2010) και των Wang et al., (2013), οι οποίοι μελέτησαν

113

την αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών είτε σε ηλεκτρονικό είτε σε φυσικό

περιβάλλον. Η θετική συσχέτιση μεταξύ της αντιληπτής οικονομικής αξίας και της

πρόθεσης ενός ατόμου να χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding, εξηγείται από το

γεγονός ότι οι χρήστες συνηθίζουν να συμμετάσχουν σε έργα τα οποία φαίνονται να

είναι καλές οικονομικές συμφωνίες, σε έργα τα οποία αποτελούν “good value for

money”, ενώ δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στις ανταμοιβές που προσφέρονται από τους

εκκινητές των έργων.

5.3 Πρακτικές επιπτώσεις της έρευνας στις επιχειρήσεις

Τα ευρήματα της έρευνας, εκτός από τη θεωρητική συνεισφορά σχετικά με

την αποσαφήνιση των εννοιών και των δυναμικών που σχετίζονται με το

Crowdfunding, αλλά και αναφορικά με τα εσωτερικά και εξωτερικά κίνητρα του

καταναλωτή, να λάβει μέρος στη διαδικασία χρηματοδότησης ενός έργου

Crowdfunding, έχουν και πρακτική επίπτωση τόσο στους εκκινητές ενός έργου, όσο

και στους οργανισμούς που διαχειρίζονται τις πλατφόρμες Crowdfunding.

Συγκεκριμένα, αναφορικά με τις πλατφόρμες Crowdfunding, τα ευρήματα της

έρευνας συνηγορούν υπέρ του γεγονότος, ότι αυτές πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη

βαρύτητα σε πέντε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: στην αξιοπιστία του εμπορικού

σήματος τους, στην ισχυρή εικόνα του εμπορικού σήματος τους, στη μείωση του

αντιληπτού κινδύνου που ελλοχεύει στις συναλλαγές της με τους καταναλωτές, στη

χρησιμοποίηση τεχνικών παιχνιδοποίησης και στη χρήση κοινωνικών δικτύων για την

προώθηση των επιχειρηματικών ιδεών που προτείνονται από τους εκκινητές των

έργων.

Για την ενίσχυση της αξιοπιστίας του εμπορικού σήματος της πλατφόρμας, οι

οργανισμοί/μεσάζοντες πρέπει να διασφαλίζουν ότι είναι σε θέση να φέρουν εις

πέρας αυτό το οποίο υπόσχονται, να υιοθετούν πιστευτούς ισχυρισμούς τους οποίους

θα μπορούν να τους εκπληρώσουν επακριβώς (ούτε περισσότερο, ούτε λιγότερο) και

τέλος θα πρέπει να δημιουργήσουν ένα όνομα το οποίο οι χρηματοδότες θα μπορούν

να εμπιστευτούν.

Παράλληλα, για τη δημιουργία μιας ισχυρής εικόνας ενός εμπορικού σήματος

μιας πλατφόρμας Crowdfunding, οι οργανισμοί/μεσάζοντες θα πρέπει να δίνουν

ιδιαίτερη βαρύτητα στη δημιουργία μιας ισχυρής εταιρικής φήμης που εμπνέει

114

εμπιστοσύνη στους χρηματοδότες, ενώ θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι υπηρεσίες

που προσφέρουν είναι αξιόπιστες.

Επιπροσθέτως, οι πλατφόρμες Crowdfunding, προκειμένου να μειώσουν τα

επίπεδα αντιληπτού κινδύνου από τη μεριά των χρηματοδοτών, θα πρέπει να είναι σε

θέση να διασφαλίσουν ότι τα προσωπικά στοιχεία των χρηματοδοτών θα

παραμείνουν απόρρητα, ο αριθμός της πιστωτικής κάρτας των χρηματοδοτών θα είναι

ασφαλής στην πλατφόρμα και επιπλέον, ότι οι χρηματοδότες θα μπορούν εύκολα να

κρίνουν την ποιότητα ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας που προσφέρεται από την

πλατφόρμα.

Παράλληλα, οι πλατφόρμες Crowdfunding πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη

βαρύτητα στις τεχνικές παιχνιδοποίησης που χρησιμοποιούν. Σε αυτές, θα πρέπει να

περιλαμβάνονται η χρησιμοποίηση των πινάκων κατάταξης και των μπαρών με τα

ποσοστά χρηματοδότησης ενός έργου. Ένα ιδιαίτερο εσωτερικό κίνητρο, που επιδρά

στην πρόθεση του χρήστη/καταναλωτή και συνδέεται ιδιαίτερα με την

παιχνιδοποίηση, είναι η εγγενής αξία που απορρέει από τη συμμετοχή σε μια

διαδικασία Crowdfunding. Κατά αυτόν τον τρόπο, η εμπειρία συμμετοχής σε μια

διαδικασία χρηματοδότησης, μπορεί να κλιμακωθεί από τη χρήση τεχνικών

παιχνιδοποίησης, αυξάνοντας ταυτόχρονα τα επίπεδα της αντιληπτής απόλαυσης του

χρήστη.

Τέλος, οι οργανισμοί/μεσάζοντες πρέπει να μεριμνούν για τη χρησιμοποίηση

σελίδων κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter, +Google), forums και blogs. Η

χρήση κοινωνικών μέσων θα εξασφαλίσει το γεγονός ότι οι χρηματοδότες έχουν τη

δυνατότητα να αλληλεπιδρούν με άλλους χρήστες και να λαμβάνουν

ανατροφοδότηση για τα έργα τα οποία κατά περίπτωση προτείνονται, ενώ παράλληλα

μπορούν να λαμβάνουν πολύτιμες πληροφορίες και συμβουλές από αυτά τα μέσα.

Επιπλέον, η χρήση κοινωνικών δικτύων, μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση του

βαθμού βεβαιότητας, αναφορικά με την επιλογή χρηματοδότησης του εκάστοτε

χρήστη.

Όσον αφορά στις επιπτώσεις της έρευνας στους εκκινητές ενός έργου

Crowdfunding, τα ευρήματα της έρευνας συνηγορούν υπέρ του γεγονότος, ότι αυτοί

πρώτα από όλα θα πρέπει να δίνουν έμφαση στη σχεδίαση του βίντεο προώθησης της

επιχειρηματικής ιδέας που προτείνουν διαμέσου μιας πλατφόρμας Crowdfunding.

Μέσα από τα βίντεο προώθησης καθώς και από τα κείμενα προσανατολισμού που

115

παρέχονται για την επεξήγηση κάθε επιχειρηματικής ιδέας, πρέπει να καθιστούν

σαφές ότι έχουν πάθος και υψηλή δέσμευση γι αυτό που κάνουν, ενώ παράλληλα θα

πρέπει να πείθουν τους χρηματοδότες ότι είναι ειλικρινείς και ακέραιοι τόσο σαν

χαρακτήρες όσο και σε αυτά που διατείνονται σχετικά με την επιχειρηματική τους

ιδέα. Επίσης, ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίνεται από τους εκκινητές ενός έργου στις

ανταμοιβές οι οποίες παρέχονται ως αντάλλαγμα στους χρηματοδότες. Παρόλο το

γεγονός, ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων η ανταμοιβή που λαμβάνει ο

χρηματοδότης είναι κατά πολύ μικρότερη από το ποσό χρηματοδότησης, οι

καταναλωτές τείνουν να επηρεάζονται από τις ανταμοιβές που προσφέρονται και

συνηθίζουν να χρηματοδοτούν έργα τα οποία πολλές φορές θεωρούν “value for

money”, καθώς και καλές οικονομικές συμφωνίες. Επιπροσθέτως, οι εκκινητές των

έργων, πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην επιλογή της πλατφόρμας

Crowdfunding, στην οποία πρόκειται να λανσάρουν την επιχειρηματική ιδέα τους. Η

επιλογή της πλατφόρμας πρέπει να βασίζεται σε χαρακτηριστικά, όπως η αξιοπιστία

του εμπορικού σήματος, η ισχυρή εικόνα του εμπορικού σήματος, τα μειωμένα

επίπεδα αντιληπτού κινδύνου, οι τεχνικές παιχνιδοποίησης που χρησιμοποιούνται από

την πλατφόρμα και τέλος η χρήση κοινωνικών δικτύων από τη μεριά της

πλατφόρμας.

5.4 Πιθανές αδυναμίες μεθοδολογίας και προτάσεις για μελλοντική

συνέχιση της έρευνας

Υπάρχουν διάφοροι περιορισμοί στην παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή, οι

οποίοι αξίζει να αναφερθούν. Ο κύριος περιορισμός, έγκειται στο γεγονός ότι το

Crowdfunding είναι ένα νέο φαινόμενο, για το οποίο δεν υπάρχει εκτενής έρευνα στο

πεδίο της πρόθεσης του καταναλωτή/χρήστη να συνεισφέρει στη χρηματοδότηση

έργων Crowdfunding. Ο παραπάνω περιορισμός δημιουργεί αφενός το πρόβλημα ότι

τα αποτελέσματα της έρευνας, δεν είναι ευκόλως επαληθεύσιμα και συγκρίσιμα, και

αφετέρου ότι μπορεί να υιοθετηθούν παράγοντες οι οποίοι δεν είναι αξιόπιστοι και

ταυτόχρονα να παραλειφθούν κάποιοι άλλοι. Ωστόσο, προκειμένου να εξαλειφθεί ο

παραπάνω περιορισμός ακολουθήθηκε συγκεκριμένη μεθοδολογική προσέγγιση, η

οποία περιελάμβανε την εκτεταμένη ανασκόπηση της βιβλιογραφίας σε πεδία τα

οποία σχετίζονται άμεσα με το φαινόμενο του Crowdfunding.

116

Ένας δεύτερος περιορισμός, είναι ο περιορισμένος χρονικός ορίζοντας

εκπόνησης της συγκεκριμένης μεταπτυχιακής διατριβής με αποτέλεσμα το

περιορισμένο δείγμα που αποτέλεσε τον πληθυσμό της έρευνας. Ωστόσο,

συγκεντρώθηκε ικανοποιητικός αριθμός ερωτηματολογίων, μεγαλύτερος από αυτόν

που αρχικά είχε σχεδιαστεί.

Ένας τρίτος περιορισμός είναι ότι η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή,

επικεντρώθηκε κατά αποκλειστικότητα σχεδόν, σε χρήστες που έχουν

χρηματοδοτήσει έργα, που εντάσσονται στα μοντέλα των δωρεών και κυρίως των

ανταμοιβών, αγνοώντας τα μοντέλα κεφαλαίου και δανεισμού. Ωστόσο, είναι σχεδόν

βέβαιο ότι οι παράγοντες που επιδρούν στην πρόθεση του χρήστη/καταναλωτή να

χρηματοδοτήσει ένα έργο Crowdfunding, θα διαφέρουν, ανάλογα με το μοντέλο

χρηματοδότησης.

Η μελλοντική έρευνα, σημαντικό είναι να επικεντρωθεί στη διερεύνηση και

άλλων παραγόντων, οι οποίοι δεν περιλαμβάνονται στο μοντέλο της συγκεκριμένης

μεταπτυχιακής διατριβής, τόσο αναφορικά με τα χαρακτηριστικά της πλατφόρμας,

όσο και αναφορικά με τα εσωτερικά και εξωτερικά κίνητρα των καταναλωτών και τα

χαρακτηριστικά του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding.

Επιπροσθέτως, η σχέση ανάμεσα στους παράγοντες και στην πρόθεση των

καταναλωτών/χρηστών να χρηματοδοτήσουν ένα έργο Crowdfunding, είναι

σημαντικό να μελετηθεί αναγνωρίζοντας τις διαφορές ανάμεσα στα διάφορα μοντέλα

Crowdfunding (μοντέλο δωρεών, μοντέλο ανταμοιβών, μοντέλο δανεισμού, μοντέλο

κεφαλαίου). Είναι δυνατόν δηλαδή, να εισαχθεί στο ερευνητικό μοντέλο μια

μεταβλητή ελέγχου (μοντέλο Crowdfunding) ώστε να εντοπιστούν αυτές οι διαφορές.

Τέλος, όσον αφορά στο μοντέλο ανταμοιβών, η παραπάνω σχέση μπορεί να

μελετηθεί αναγνωρίζοντας τις διαφορές ανάλογα με τον τύπο του έργου που κατά

περίσταση χρηματοδοτείται (τέχνη, κόμικς, χορός, σχεδιασμός και μόδα,

κινηματογράφος και θέατρο, παιχνίδια, φωτογραφία, τεχνολογία, μουσική). Σε αυτήν

την περίπτωση, προκειμένου να εντοπιστούν αυτές οι διαφορές, η μεταβλητή ελέγχου

που θα υιοθετηθεί θα είναι ο τύπος του έργου.

117

Βιβλιογραφία

Ξένη Βιβλιογραφία

Agarwal, R. and Prasad, J. (1998), “The antecedents and consequents of user

perceptions in information technology adoption”, Decision Support Systems, Vol. 22,

No. 1, pp. 15-29.

Albert, Ν. and Merunka, D. (2013), “The role of brand love in consumer-brand

relationships”, Journal of Consumer Marketing, Vol. 3, No. 3, pp. 258-266.

Aldas-Manzano, J. Lassala-Navarre, C. RuizMafe, C. and Sanz-Blas, S. (2009), “The

role of consumer innovativeness and perceived risk in online banking usage”,

International Journal of Bank Marketing, Vol. 27, No. 1, pp. 53-75.

Armendariz, B. and Morduch, J. (2010), “The Economics of Microfinance”, The MIT

Press, Cambridge, MA.

Baeck, P. and Collins, L. (2013), “Working the crowd: A short guide to crowdfunding

and how it can work for you”, Nesta, London.

Baek, T.H. (2007), “Applying the framework of brand credibility effects to service

categories”, A Thesis Submitted to the Graduate Faculty of The University of

Georgia, Athens, Georgia.

Baek, T.H. Kim, J. and Yu, J.H. (2010), “The differential roles of brand credibility

and brand prestige in consumer brand choice”, Psychology & Marketing, Vol. 27, No.

7, pp. 662-678.

Baek, T.H. and King, K.W. (2011), “Exploring the consequences of brand credibility

in services”, Journal of Services Marketing, Vol. 25, No. 4, pp. 260-272.

Bravo, R. Montaner, T. and Pina, J.M. (2009), “The role of bank image for customers

versus non – customers”, International Journal of Bank Marketing, Vol. 27, No. 4,

pp. 315-334.

118

Bruhn, M. Schoenmueller, V. and Schafer, D.B. (2012), “Are social media replacing

traditional media in terms of brand equity creation?”, Management Research Review,

Vol. 35, No. 9, pp. 770-790.

Bunchball, (2010), “Gamification 101: An introduction to the use of game dynamics

to influence behavior”, Bunchball, Inc.

Burns, A.C. and Bush, R.F. (1995), “Marketing Research”, Prendice – Hall, New

Jersey.

Cao, Q. and Dowlatshahi, S. (2005), “The impact of alignment between virtual

enterprise and information technology on business performance in an agile

manufacturing environment”, Journal of Operations Management, Vol. 23, No. 1, pp.

531-550.

Cao, H. Jiang, J. Oh, L.B. Li, H. Liao, X. and Chen Z. (2013), “A Maslow's hierarchy

of needs analysis of social networking services continuance”, Journal of Service

Management, Vol. 24, No. 2, pp.170 - 190.

Chang, C.C. and Chin, Y.C. (2010), “The Impact of Recommendation Sources on

Online Purchase Intentions: The Moderating Effects of Gender and Perceived Risk”,

World Academy of Science, Engineering and Technology, Vol. 42, No. 2, pp. 111-

114.

Chang, H.H and Chen, W.C. (2008), “The impact of online store environment cues on

purchase intention”, Online Information Review, Vol. 32, No. 6, pp. 818-841.

Chen, Y.T. and Chou, T.Y. (2012), “Exploring the continuance intentions of

consumers for B2C online shopping: Perspectives of fairness and trust”, Online

Information Review, Vol. 36 No. 1, pp. 104-125.

Cheung, C.M.K. Chiu, P.Y. and Lee, M.K.O. (2011), “Online social networks: why

do students use Facebook?”, Computers in Human Behavior, Vol. 27, No. 4, pp.

1337-1343.

Choi, J. and Lee, K.H. (2003), “Risk perception and e-shopping: a cross cultural

study”, Journal of Fashion Marketing, Vol. 7, No. 1, pp. 49-64.

119

Chu, C.W. and Lu, H.P. (2007), “Factors influencing online music purchase intention

in Taiwan: An empirical study based on the value–intention framework”, Internet

Research, Vol. 17, No. 2, pp. 139-155.

Churchill, G.A. (1979), “A paradigm for developing better measures of marketing

constructs”, Journal of Marketing Research, Vol. 16, No. 1, pp. 64-73.

Clark, C. (2008), “The impact of entrepreneurs' oral pitch presentation skills on

business angels' initial screening investment decisions”, Venture Capital, Vol. 10, No.

3, pp. 257-279.

Constantinides, E. and Fountain, S. (2008), “Web 2.0: conceptual foundations and

marketing issues”, Journal of Direct, Data and Digital Marketing Practice, Vol. 9

No. 3, pp. 231-244.

Cooper, D.R. and Schindler, P.S. (1998), “Business Research Methods”,

Irwin/McGraw Hill, NJ.

Cox, D. and Rich, S. (1964), “Perceived risk and consumer decision making”, Journal

of Marketing Research, Vol. 1, No. 4, pp. 32-39.

Csikszentmihalyi, M. (1975), “Play and intrinsic rewards”, Humanistic Psychology,

Vol. 15, No. 3, pp. 41-63.

Cyr, D. Hassanein, K. Head, M. and Ivanov, A. (2007), “The role of social presence

in establishing loyalty in e-service environments”, Interacting with Computers, Vol.

19, No. 1, pp. 43-56.

De Gregorio, F. and Sung, Y. (2010), “Understanding Attitudes Toward and

Behaviors in Response to Product Placement: A Consumer Socialization Framework,”

Journal of Advertising, Vol. 39, No. 1, pp. 83-96.

Deterding, S. Dixon, D. Khaled, R. and Nacke, L. (2011), “From game design

elements to gamefulness: defining gamification”, In Proceedings of the 15th

International Academic MindTrek Conference, pp. 9-15.

120

Dholakia, U.M. Bagozzi, R.P. and Pearo, L.K. (2004), “A social influence model of

consumer participation in network- and small- group-based virtual communities”,

International Journal of Research in Marketing, Vol. 21, No. 3, pp. 241-263.

Dominguez, A. Saenz-de-Navarrete, J. de-Marcos L. Fernandez-Sanz L.P. José-

Javier, C. and Martínez-Herráiz, J. (2013), “Gamifying learning experiences: Practical

implications and outcomes”, Computers & Education, Vol. 63, pp. 380-392.

DuBravac, S. (2012), “Game Mechanics for Classroom Engagement”, Technologies

in Higher Education, Volume 6C, pp. 67-94.

Ercis, A. Unal, S. Candan, F.B. and Yıldırım, H. (2012), “The effect of brand

satisfaction, trust and brand commitment on loyalty and repurchase intentions”,

Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol. 58, pp. 1395-1404.

Erdem, T. and Swait, J. (2004), “Brand credibility, brand consideration and choice”,

Journal of Consumer Research, Vol. 31, No. 1, pp. 191-198.

Falk, T. Schepers, J. Hammerschmidt, M. and Buer, H.H. (2007), “Identifying Cross-

Channel Dissynergies for Multichannel Service Providers,” Journal of Service

Research, Vol. 10, No. 2, pp.143-160.

Fang, X. and Zhao, F. (2010), “Personality and enjoyment of computer game play”,

Computers in Industry, Vol. 61, No. 4, pp. 342-349.

Flatla, D. Gutwin, C. Nacke, L. Bateman, S. and Mandryk, R. (2011), “Calibration

Games: Making Calibration Tasks Enjoyable by Adding Motivating Game Elements”,

UIST 2011, Santa Barbara, California.

Fowler, K. and Bridges, E. (2010), “Consumer innovativeness: Impact on

expectations, perceptions, and choice among retail formats”, Journal of Retailing and

Consumer Services, Vol. 17, No. 1, pp. 492-500.

Galemaa, R. Lensink, R. and Spierdijka, L. (2011), “International diversification and

microfinance”, Journal of International Money and Finance, Vol. 30, No. 3, pp. 507-

515.

121

Garrison, D.R. and Anderson, T. (2003), “E-Learning in the 21st century: A

framework for research and practice”, London: Routledge Falmer.

Gefen, D. Karahanna, E. and Straub D.W. (2003), “Trust and TAM in Online

Shopping: An Integrated Model”, MIS Quarterly, Vol. 27, No. 1, pp. 51-90.

Gelfond, S.H. and Foti, D., (2012), “US$500 and a click: investing the

‘‘crowdfunding’’ way”, Journal of Investment Compliance, Vol. 13, No. 4, pp. 9-13.

Gentina E. and Bonsu, S.K. (2013), “Peer network position and shopping behavior

among adolescents”, Journal of Retailing and Consumer Services, Vol. 20, No. 1, pp.

87-93.

Gerber, E.M. Hui, J.S. and Kuo, P.Y. (2011), “Crowdfunding: why the people are

motivated to post and fund projects on crowdfunding platforms”, Northwestern

University Creative Action Lab, Sheridan Drive, Evanston.

Gobble, M.A.M. (2012), “Everyone Is a Venture Capitalist: The New Age of

Crowdfunding”, Research Technology Management, Vol. 55, No. 4, pp. 4-7.

Guo, S. Wang, M. and Leskovec, J. (2011), “The role of social networks in online

shopping: information passing, price of trust, and consumer choice”, In ACM

Conference on Electronic Commerce.

Gupta, D.K. and Sharma, V. (2013), “Exploring crowdsourcing: a viable solution

towards achieving rapid and qualitative tasks”, Library Hi Tech, News No. 2, pp. 14-

20.

Haar, N.E. Starr, J. and MacMillan, I.C. (1988), “Informal risk capital investors:

investment patterns on the east coast of the USA”, Journal of Business Venturing,

Vol. 3, No. 1, pp. 11-29.

Haines, G.H., Madill, J.J. and Riding, A.L. (2003), “Informal investment in Canada:

financing small business growth”, Journal of Small Business and Entrepreneurship,

Vol. 16, No. 3/4, pp.13-40.

122

Hair, F. Anderson, R. Tatham, R. And Black, W. (1995), “Multivariate Data Analysis

with Readings” 4th Ed. London, Prentice-Hall International.

Hamari J. (2013), “Transforming homo economicus into homo ludens: A field

experiment on gamification in a utilitarian peer-to-peer trading service”, Electronic

Commerce Research and Applications, Vol. 12, No. 4, pp. 236-245.

Hamari, J. and Jarvinen, A. (2011), “Building customer relationship through game

mechanics in social games”, In Cruz-Cunha, M. Carvalho, V. and Tavares, P. (eds),

“Business, Technological and Social Dimensions of Computer Games:

Multidisciplinary Developments”, Hershey, PA: IGI Global.

Hamari, J. and Koivisto, J. (2013), “Social motivations to use gamification: an

empirical study of gamifying exercise”, In Proceedings of the 21st European

Conference on Information Systems, Utrecht, Netherlands, June 5-8, 2013.

Hamari, J. and Lehdonvirta, V. (2010), “Game design as marketing: How game

mechanics create demand for virtual goods”, International Journal of Business

Science & Applied Management, Vol. 5, No 1, pp. 14-29.

Hanzaee K.H. and Taghipourian M.J. (2012), “The Effects of Brand Credibility and

Prestige on Consumers Purchase Intention in Low and High Product Involvement”,

Journal of Basic and Applied Scientific Research, Vol. 2, No. 2, pp. 1281-1291.

Harms, M. (2007), “What drives Motivation to participate financially in a

Crowdfunding Community?”, Master Thesis, Amsterdam: Free University.

Hars, A. and Ou, S. (2002), “Working for free? Motivations for participating in open

source projects”, International Journal of Electronic Commerce, Vol. 6, No. 3, pp.

23- 37.

Hassanein, K. and Head, M. (2007), “Manipulating social presence through the web

interface and its impact on attitude towards online shopping”, International Journal of

Human Computer Studies, Vol. 65, No. 8, pp. 689-708.

Hemer, J. (2011), “A Snapshot on Crowdfunding”, Working Paper.

123

Hermes, N. and Lensink, R. (2011), “Microfinance: its Impact, Outreach and

Sustainability”, World Development, Vol. 39, No. 6, pp. 875-881.

Hirth, M. Hossfeld, T. and Tran-Gia, P. (2012), “Analyzing costs and accuracy of

validation mechanisms for crowdsourcing platforms”, Mathematical and Computer

Modeling, Vol. 57, No. 11–12, pp. 2918-2932.

Hirunyawipada, T. and Paswan, A.K. (2006), “Consumer innovativeness and

perceived risk: implications for high technology product adoption”, Journal of

Consumer Marketing, Vol. 23, No. 4, pp. 182-198.

Hollis, A. and Sweetman, A. (2004), “Microfinance and famine: the Irish loan funds

during the great famine”, World Development, Vol. 32, No. 9, pp. 1509-1523.

Hollis, A. and Sweetman, A. (2001), “The life-cycle of a microfinance institution:

The Irish loan funds”, Journal of Economic Behavior & Organization, Vol. 46, No. 3,

pp. 291-311.

Hsiao, C.C. and Chioub, J.S. (2012), “The effects of a player’s network centrality on

resource accessibility, game enjoyment, and continuance intention: A study on online

gaming communities”, Electronic Commerce Research and Applications, Vol. 11, No.

1, pp. 75-84.

Hurley, R.F. and Hult, G.T.M. (1998), “Innovation, market orientation, and

organizational learning: An integration and empirical examination”, Journal of

Marketing, Vol. 62, No. 3, pp. 42-54.

Im, S. Bayus, B.L. and Mason, C. (2003), “An empirical study of innate consumer

innovativeness, personal characteristics, and new-product adoption behavior”, Journal

of the Academy of Marketing Science, Vol. 31 No. 1, pp. 61-73.

Iyengar, R. Han, S. and Gupta, S. (2009), “Do Friends Influence Purchases in a

Social Network?”, Working Paper, Harvard Business School.

Jalilvand, M.R. Samiei, N. Dini B. and Manzari P.Y. (2012), “Examining the

structural relationships of electronic word of mouth, destination image, tourist attitude

124

toward destination and travel intention: An integrated approach”, Journal of

Destination Marketing & Management, Vol. 1, No. ½, pp. 134-143.

Kauffman, R.J. and Riggins, F.J. (2012), “Information and communication technology

and the sustainability of Microfinance”, Electronic Commerce Research and

Applications, Vol. 11, No. 5, pp. 450-468.

Keisidou, E. Sarigiannidis, L. Maditinos, D.I. and Thalassinos, E.I. (2013), “Customer

satisfaction, loyalty and financial performance: A holistic approach of the Greek

banking sector”, International Journal of Bank Marketing, Vol.31, No. 4, pp 259-

288.

Keller, K.L. and Aaker, D.A. (1998), “The Impact of Corporate Marketing on a

Company's Brand Extensions”, Corporate Reputation Review, Vol. 1, No. 4, pp. 356-

378.

Kemp, E. and Bui, M. (2011), “Healthy brands: establishing brand credibility,

commitment and connection among consumers”, Journal of Consumer Marketing,

Vol. 28, No. 6, pp. 429-437.

Kent, D. and Dacin, M.T. (2013), “Bankers at the gate: Microfinance and the high

cost of borrowed logics”, Journal of Business Venturing,

http://dx.doi.org/10.1016/j.jbusvent.2013.03.002

Khin, S. Ahmad, N.H. and Ramayah, T. (2012), “The Integrated Effect of Strategic

Orientations on Product Innovativeness: Moderating Role of Strategic Flexibility”,

Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol. 65, pp. 743-748.

Kim, H.W. Chan, H.C. and Gupta, S. (2007a), “Value-based adoption of Mobile

Internet: An empirical investigation”, Decision Support Systems, Vol. 43, No. 1, pp.

111-126.

Kim, J. and Lennon, S.J. (2010a), “E-atmosphere, Emotional, Cognitive, and

Behavioral Responses”, Journal of Fashion Marketing and Management, Vol. 14, No.

3, pp. 412-428.

125

Kim, J. and Lennon, S.J. (2010b), “Information available on a web site: effects on

consumers’ shopping outcomes”, Journal of Fashion Marketing and Management,

Vol. 14, No. 2, pp. 247-262.

Kim, J. and Lennon, S.J. (2013), “Effects of reputation and website quality on online

consumers’ emotion, perceived risk and purchase intention: Based on the stimulus-

organism-response model”, Journal of Research in Interactive Marketing, Vol. 7, No.

1, pp. 33-56.

Kim, J. Fiore, A.M. and Lee, H.H. (2007b), “Influences of online store perception,

shopping enjoyment, and shopping involvement on consumer patronage behavior

towards an online retailer”, Journal of Retailing and Consumer Services, Vol. 14, No.

2, pp. 95-107.

Kim, J. Kwan, Y. and Cho, D. (2011), “Investigating factors that influence social

presence and learning outcomes in distance education”, Computers & Education, Vol.

57, No. 2, pp. 1512-1520.

Kim, S. and Jones, C. (2009), “Online shopping and moderating role of offline brand

trust”, Direct Marketing: an International Journal, Vol. 3, No. 4, pp. 282-300.

Kohler, C.F. Rohm, A.J. Ruyter K. and Wetzels M. (2011), “Return on Interactivity:

The Impact of Online Agents on Newcomer Adjustment” Journal of Marketing, Vol.

75, No. 2, pp. 93-108.

Kotler, P. and Armstrong, G. (2001), “Principles of Marketing”, 9th Edition, Prentice

Hall, Upper Saddle River, New Jersey.

Kuss, D.J. and Griffiths, M.D. (2011), “Online social networking and addiction-A

review of the psychological literature”, International Journal of Environmental

Research and Public Health, Vol. 8, pp. 3528-3552.

Kwon, O. and Wen, Y.X. (2010), “An empirical study of the factors affecting social

network service use”, Computers in Human Behavior, Vol. 26, No. 2, pp. 254-263.

Kwon, W.S. and Lennon, S.J. (2009), “What induces online loyalty? Online, versus

offline brand images”, Journal of Business Research, Vol. 62, No. 5, pp. 557-564.

126

Lai, F. Giffin, M. and Babin, B.J. (2009), “How quality, value, image, and satisfaction

create loyalty at a Chinese telecom”, Journal of Business Research, Vol. 62, No. 10,

pp. 980-986.

Lassar, W.M. Manolis C. and. Lassar S.S (2005), “The Relationship between

Consumer Innovativeness, Personal Characteristics, and Online Banking Adoption”,

International Journal of Bank Marketing, Vol. 23, No. 2, pp. 176-199.

Lee, W. Xiong, L. and Hu, C. (2012), “The effect of Facebook users’ arousal and

valence on intention to go to the festival: Applying an extension of the technology

acceptance model”, International Journal of Hospitality Management, Vol. 31, No.

2, pp. 819-827.

Lin, L.Y. and Lu, C.Y. (2010), “The influence of corporate image, relationship

marketing, and trust on purchase intention: the moderating effects of word-of-mouth”,

Tourism Review, Vol. 65, No. 3, pp. 16-34.

Liu, C. and Forsythe, S. (2011), "Examining drivers of online purchase intensity:

Moderating role of adoption duration in sustaining post-adoption online shopping",

Journal of Retailing and Consumer Services, Vol. 18, No. 1, pp. 101-109.

Liu, M.T. Brock, J. L. Shi, G.C. Chu, R. and Tseng, T.H. (2013), “Perceived benefits,

perceived risk, and trust: Influences on consumers’ group buying behavior”, Asia

Pacific Journal of Marketing and Logistics, Vol. 25, No. 2, pp. 225-248.

Louis, P. Seret, A. and Baesens B. (2013), “Financial Efficiency and Social Impact of

Microfinance Institutions Using Self-Organizing Maps”, World Development, Vol.

46, pp. 197–210.

Low, G. and Lamb, C. (2000), “The Measurement and Dimensionality of Brand

Associations”, Journal of Product and Brand Management, Vol. 9, No. 6, pp. 350-

368.

Lu, H.P. and Hsiao, K.L. (2010), “The influence of extro/introversion on the intention

to pay for social networking sites”, Information & Management, Vol.47, No. 3, pp.

150-157.

127

Lu, H.P. Hsu, C.L. and Hsu, H.Y. (2005), “An Empirical Study of the Effect of

Perceived Risk upon Intention to Use Online Applications,” Information Management

& Computer Security, Vol. 13, No. 2, pp. 106-120.

Mangold, W.G. and Faulds, D.J. (2009), “Social media: the new hybrid element of the

promotion mix”, Business Horizons, Vol. 52, No. 4, pp. 357-365.

Maslow, A.H. (1954), “Motivation and Personality”, Harper & Row, New York, NY.

Mason, C.M. and Harrison, R.T. (2003), “Auditioning for money: what do technology

investors look for at the initial screening stage?” Journal of Private Equity, Vol. 6,

No. 2, pp. 29-42.

Mason, C. and Stark, M. (2004), “What do investors look for in a business plan?”,

International Small Business Journal, Vol. 22, No. 3, pp. 227-248.

Maxwell, A.L. Jeffrey, S.A. and Lévesque, M. (2011), “Business angel early stage

decision making”, Journal of Business Venturing, Vol. 26, No, 2, pp. 212-225.

Mayer, R.C. Davis, J.H. and Schoorman, F.D. (1995), “An integrative model of

organizational trust”, The Academy of Management Review, Vol. 20, No. 3, pp. 709-

734.

Mersland, R. and Strom, O. (2010), “Microfinance Mission Drift?”, World

Development, Vol. 38, No. 1, pp. 28-36.

Mitic, M. and Kapoulas, A. (2012), “Understanding the role of social media in bank

marketing”, Marketing Intelligence & Planning, Vol. 30, No. 7, pp.668 – 686.

Mohd Suki, N. Ramayah, T. and Mohd Suki, N. (2008), “Internet shopping

acceptance: Examining the influence of intrinsic versus extrinsic motivations”. Direct

Marketing: An International Journal, Vol. 2, No. 2, pp. 97-110.

Mollick, E. (2013), “The dynamics of crowdfunding: An exploratory study”, Journal

of Business Venturing, http://dx.doi.org/10.1016/j.jbusvent.2013.06.005.

128

Monsuwe, T.P. Dellaert, B.G.C. and Ruyter, K. (2004), “What drives consumers to

shop online? a literature review”, International Journal of Service Industry

Management, Vol. 15, No. 1, pp. 102-121.

Mukhopadhyay, A. and Yeung, C.W.M. (2011), “Building character: Effects of lay

theories of self-control on the selection of products for children”, Journal of

Marketing Research, Vol. 47, No. 2, pp. 240-250.

Muntean, C.I. (2011), “Raising engagement in e-learning through gamification”, In

The 6th International Conference on Virtual Learning ICVL 2012, pp. 323-329.

Nabi, R.L. and Krcmar, M. (2004), “Conceptualizing media enjoyment as attitude:

Implications for media effects research”, Media Psychology, Vol. 14, No. 4, pp. 288-

310.

Nordicity, (2012), “Crowdfunding in a Canadian Context: Exploring the Potential of

Crowdfunding in the Creative Content Industries”, Canada Media Fund.

Nunnally, J. C. (1978), “Psychometric theory”, 2nd edition. New York, McGraw

Hill.

O’ Cass, A. and Carlson, J. (2012), “An empirical assessment of consumers’

evaluations of web site service quality: conceptualizing and testing a formative

model”, Journal of Services Marketing, Vol. 26, No. 6, pp. 419-434.

Odekerken-Schroeder, G. De Wulf, K. and Schumacher, P., (2003), “Strengthening

outcomes of retailer–consumer relationships: the dual impact of relationship

marketing tactics and consumer personality”, Journal of Business Research, Vol. 56,

No. 3, pp. 177-190.

Oinas-Kukkonen, H. and Harjumaa, M. (2009), “Persuasive systems design: Key

issues, process model, and system features”, Communications of the Association for

Information Systems, Vol. 24, No. 1, pp. 485-500.

Ordanini, A. Miceli, L. Pizzetti, M. and Parasuraman, A. (2011), “Crowd-funding:

transforming customers into investors through innovative service platforms” Journal

of Service Management, Vol. 22, No. 4, pp. 443-470.

129

Park, C. and Jun, J.K. (2003), “A Cross-Cultural Comparison of Internet Buying

Behavior”, International Marketing Review, Vol. 20, No. 5, pp. 534-554.

Park H. and Stoel L. (2005a), “A Model of Social Responsible Buying/Sourcing

Decision-Making Processes”, International Journal of Retail & Distribution

Management, Vol. 33, No. 4, pp. 235-248.

Park, J. and Stoel, L. (2005b), “Effect of brand familiarity, experience and

information on online apparel purchase”, International Journal of Retail &

Distribution Management, Vol. 33, No. 2, pp. 148-60.

Park, J. Gub, B. and Leea H. (2012), “The relationship between retailer-hosted and

third-party hosted WOM sources and their influence on retailer sales”, Electronic

Commerce Research and Applications, Vol. 11, No. pp. 253-261.

Powers, T.V. (2012), “SEC regulation of crowdfunding intermediaries under Title III

of the JOBS Act”, Banking & Financial Services Policy Report, Vol. 10, No. 31, pp.

1-7.

Raney, A.A. (2003), “Disposition-based theories of enjoyment”, In Bryant J., Roskos-

Ewoldsen D.R., and Cantor, J. (Eds.), “Communication and emotion: Essays in honor

of Dolf Zillmann” (pp. 61–84). Mahwah, NJ: Erlbaum.

Rau, P.L.P. Gao, Q. and Ding, Y.N. (2008), “Relationship between the level of

intimacy and lurking in online social network services”, Computers in Human

Behavior, Vol. 24, No. 6, pp. 2757-2770.

Rehmani, M. and Khan, M.I. (2011), “The Impact of E-Media on Customer Purchase

Intention”, International Journal of Advanced Computer Science and Applications,

Vol. 2, No.3, pp. 100-103.

Roehrich, G. (2004), “Consumer innovativeness: Concepts and measurements”,

Journal of Business Research, Vol. 57, No. 6, pp. 671-677.

Rothler, D. and Wenzlaff, K. (2011), “Crowdfunding Schemes in Europe”, European

Expert Network on Culture Report.

130

Rousseau, D.M. Sitkin, S.B. Burt, R.S. and Camerer, C. (1998), “Not so different

after all: a cross-discipline view of trust”, Academy of Management Review, Vol. 23

No. 3, pp. 393-404.

Roy, A. and Goswami, C. (2013) “A Scientometric Analysis of Literature on

Performance Assessment of Microfinance Institutions (1995-2010)”, International

Journal of Commerce and Management, Vol.23, No.2, pp. 1-29.

Safeena, R. Date, H. and Kammani, A. (2011), “Internet banking adoption in an

emerging economy: Indian consumers’ perspective”, International Arab Journal of E-

technology, Vol. 2, No.1, pp.56-64.

Salinas, E.M. and Perez, J.M.P. (2009), “Modeling the brand extensions’ influence on

brand image”, Journal of Business Research, Vol. 62 No. 1, pp. 50-60.

Sam, M.F. and Tahir, H.M. (2009), “Website Quality and Consumer Online Purchase

Intention of Air Ticket”, International Journal of Basic & Applied Sciences, Vol. 9,

No.10, pp. 20-25.

Schwienbacher, A. and Larralde, B. (2010), “Crowdfunding of small entrepreneurial

ventures”, Book chapter forthcoming in Handbook of Entrepreneurial Finance

(Oxford University Press): 1-23.

Sharma, S. (1996), “Applied Multivariate Techniques”, New York, Willey.

Shankar, V., Smith A. K., and Rangaswamy A., (2003), “Customer Satisfaction and

Loyalty in Online and Offline Environments”, International Journal of Research in


Short, J. Williams, E. and Christie, B. (1976), “The Social Psychology of

Telecommunications”, Wiley, London.

Shun, C. and Yunjie, X. (2006), “Effects of outcome, process and shopping

enjoyment on online consumer behavior”, Electronic Commerce Research and

Applications, Vol. 5, No. 4, pp. 272-281.

131

Simoes, J. Redondo, R.D. and Vilas, A.F. (2012), “A social gamification framework

for a K-6 learning platform”, Computers in Human Behavior, Vol. 29, No. 2, pp. 345-

353.

Spector, P.E. (1992), “Summated Rating Scale Construction: An Introduction”, Sage

University Paper Series on Quantitative Applications in the Social Sciences,

Newbury.

Stedler, H. and Peters, H. (2003), “Business angels in Germany: an empirical study”,

Venture Capital, Vol. 5, No. 3, pp. 269-276.

Stemler, A. R. (2013), “The JOBS Act and Crowdfunding: Harnessing the Power and

money of the masses”, Business Horizons, Vol. 56, No. 1, pp. 271-275.

Sullivan, M.K. and Miller, A. (1996), “Segmenting the informal venture capital

market: economic, hedonistic, and altruistic investors”, Journal of Business Research,

Vol. 36, No. 1, pp. 25-35.

Sum, S. Mathews, M.R. Pourghasem, M. and Hughes, I. (2008), “Internet Technology

and Social Capital: How the Internet Affects Seniors’ Social Capital and Wellbeing”.

Journal of Computer Mediated Communication, Vol. 14, No. 1, pp. 202-220.

Sweeney, J. and Swait, J. (2008), “The effects of brand credibility on customer

loyalty”, Journal of Retailing and Consumer Services, Vol. 15, No. 3, pp. 179–193.

Talke, K. Salomo, S. Wieringa, J.E. and Luts A. (2009), “What about design

newness? Investigating the relevance of a neglected dimension of product

innovativeness”, Journal of Product Innovation Management, Vol. 26, No. 6, pp. 601-

615.

Tamborini, R. Bowman, N.D. Eden, A.L. and Grizzard, M. (2010), “Defining media

enjoyment as the satisfaction of intrinsic needs”, Journal of Communication, Vol. 60,

No. 4, pp. 758-777.

Truong, Y. (2013), “A cross-country study of consumer innovativeness and

technological service innovation”, Journal of Retailing and Consumer Services, Vol.

20, No. 1, pp. 130-137.

132

Tsai, K.H. and Yang, S.Y. (2013), “Firm innovativeness and business performance:

The joint moderating effects of market turbulence and competition”, Industrial

Marketing Management, http://dx.doi.org/10.1016/j.indmarman.2013.06.001.

Turel, O. and Serenko, A. (2012), “The benefits and dangers of enjoyment with social

networking websites”, European Journal of Information Systems, Vol. 21, pp. 512-

528.

Tuu, H. and Olsen, S. (2012), “Certainty, risk and knowledge in the satisfaction-

purchase intention relationship in a new product experiment”, Asia Pacific Journal of

Marketing and Logistics, Vol. 24, No. 1, pp. 78-101.

Van Wingerden, R. Rayan, J. (2011), “Fighting For Funds: An Exploratory Study

Into The Field Of Crowdfunding”, Degree Project in International Marketing and

Brand Management, Lund University, School Of Economics and Management.

Vandecasteele, B. and Geuens, M. (2010), “Motivated consumer innovativeness:

concept, measurement, and validation”, International Journal of Research in

Marketing, Vol. 27, No. 3, pp 308-318.

Vargo, S.L. and Lusch, R.F. (2004), “Evolving to a new dominant logic for

marketing”, Journal of Marketing, Vol. 68, No. 1, pp. 1-17.

Vorderer, P. Klimmt, C. and Ritterfield, U. (2004), “Enjoyment: At the heart of media

Entertainment”, Communication Theory, Vol. 14, No. 4, pp. 388–408.

Wang, X. Yu, C. and Wei, Y. (2012), “Social Media Peer Communication and

Impacts on Purchase Intentions: A Consumer Socialization Framework”, Journal of

Interactive Marketing, Vol. 26, No. 4, pp. 198-208.

Wang, Y.S. Yeha, C.H. and Liao, Y.W. (2013), “What drives purchase intention in

the context of online content services? The moderating role of ethical self-efficacy for

online piracy”, International Journal of Information Management, Vol. 33, No. 1, pp.

199-208.

133

Weaver, S.T. Moschis, G.P. and Davis, T. (2011), “Antecedents of materialism and

compulsive buying: A life course study in Australia”, Australasian Marketing Journal

(AMJ), Vol. 19, No. 4, pp. 247–256.

Weisberg, J. Teeni, D. and Arman, L. (2011), “Past purchase and intention to

purchase in e-commerce: the mediation of social presence and trust”, Internet

Research, Vol. 21 No. 1, pp. 82-96.

Wells, J. D. Campbell, D.E. Valacich, J. S. and Featherman, M. (2010), “The Effect

of Perceived Novelty on the Adoption of Information Technology Innovations: A

Risk/Reward Perspective”, Decision Sciences, Vol. 41, No. 4, pp. 813-843.

Wheat, R. E. Wang, Y. Byrnes, J.E. and Ranganathan, J. (2013), “Raising money for

scientific research through Crowdfunding”, Trends in Ecology & Evolution, Vol. 28,

No. 2, pp. 71-72.

Widener, S.K. (2004), “An empirical investigation of the relation between the use of

strategic human capital and the design of the management control system”,

Accounting, Organizations and Society, Vol. 29, No. 3-4, pp. 377-399.

Wixom, B.H. and Watson, H.J. (2001), “An empirical investigation of the factors

affecting data warehousing”, MIS Quarterly, Vol. 25, No. 1, pp. 17-41.

Wong, Y.T. Osman, S. Jamaluddin A. and Yin-Fah B.C. (2012), “Shopping motives,

store attributes and shopping enjoyment among malaysian youth”, Journal of

Retailing and Consumer Services, Vol. 19, No. 2, pp. 240-248.

Yalcinkaya, G. (2008), “A culture-based approach to understanding the adoption and

diffusion of new products across countries”, International Marketing Review, Vol. 25,

No. 2, pp. 202-214.

Zhao, A.L. Lewis, N.K. Lloyd, S.H. and Ward, P. (2010), “Adoption of Internet

Banking Services in China: Is It All About Trust?,” International Journal of Bank


Zeithaml, V.A. (1988), “Consumer perceptions of price, quality, and value: a means-

end model and synthesis of evidence”, Journal of Marketing, Vol. 52 No. 3, pp. 2-22.

134

Zolfagharian, M.A. and Paswan A. (2009), “Perceived service innovativeness,

consumer trait innovativeness and patronage intention”, Journal of Retailing and

Consumer Services, Vol. 16, No. 2, pp. 155-162.

Zywica, J. and Danowski, J. (2008), “The faces of Facebookers: Investigating social

enhancement and social compensation hypotheses: Predicting Facebook and offline

popularity from sociability and self-esteem, and mapping the meanings of popularity

with semantic networks”, Journal of Computer-Mediated Communication, Vol. 14,

No. 1, pp. 1-34.

Ελληνική Βιβλιογραφία

Δημητριάδης, Ε. (2010), “Στατιστικές εφαρμογές με SPSS 17.0 και LISREL 8.7”,

Εκδόσεις Κρητική.

Σιώμκος, Γ. (2011), “Συμπεριφορά καταναλωτή και στρατηγική μάρκετινγκ”, Αθήνα,

Εκδόσεις Σταμούλη.

Ηλεκτρονικές πηγές

Barnett C. (2013), “Top 10 Crowdfunding Sites for Fundraising”, Forbes

Ανακτήθηκε από http://www.forbes.com/sites/chancebarnett/2013/05/08/top-10-

crowdfunding-sites-for-fundraising/, 4 Αυγούστου 2013.

Castrataro D., (2011), “A Social History of Crowdfunding”, Social Media Week,

Ανακτήθηκε από http://socialmediaweek.org/blog/2011/12/a-social-history-of-

crowdfunding/#.UhDMvtL0Eus, 29 Ιουνίου 2013.

Crowdsourcing.org, (2013), “Crowsourcing, (Definitions/Examples)”,

Ανακτήθηκε από http://www.crowdsourcing.org/document/crowdsourcing-

definitionexamples/1363, 29 Ιουνίου 2013.

135

Fink, A. (2012), “Protecting the crowd and raising capital through the JOBS Act”,

Ανακτήθηκε από http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2046051, 6

Ιουνίου 2013.

Fundable, (2013), “The History of Crowdfunding”,

Ανακτήθηκε από http://www.fundable.com/crowdfunding101/history-of-

crowdfunding, 29 Ιουνίου 2013.

Grameen Bank, (2013), “A Short History of Grameen Bank”,

Ανακτήθηκε από http://www.grameen-

info.org/index.php?option=com_content&task=view&id=19&Itemid=114, 29 Ιουνίου

2013.

Ordanini, A. (2009), “Crowd funding: customers as investors”, The Wall Street

Journal,

Ανακτήθηκε από http://online.wsj.com/article/SB123740509983775099.html, 5

Ιουλίου 2013

Pavlus, J. (2010), “The Game of Life”,

Ανακτήθηκε από http://just.thinkofit.com/game-of-life/, 5 Ιουλίου 2013.

Ramsey, Y.A. (2012), “What the heck is crowdfunding?”, Business people,

Ανακτήθηκε από http://www.businesspeople.com/Post/757/what-the-heck-is-

crowdfunding, 5 Ιουλίου 2013.

Spinrad, P. (2012), “Crowdfunding is gamification solving real problems”,

Crowsoursing.org,

Ανακτήθηκε από http://www.crowdsourcing.org/editorial/Crowdfunding-is-

gamification-solving-real-problems/22032, 12 Ιουνίου 2013.

136

Παράρτημα 1: Ερωτηματολόγιο

Παράρτημα 1α: Ερωτηματολόγιο στα Αγγλικά

Questionnaire

“Crowdfunding: the factors that affect the intention of consumers/users to participate financially at Crowdfunding projects”

The following questionnaire is part of a Master Thesis research, carried out by the

Technological Educational Institute of East Macedonia and Thrace. The research

aims to investigate the factors that affect the intention of Crowdfunding platform

users, to participate financially at Crowdfunding Projects. The answers which you

will provide are strictly confidential and will only be used for the objectives of this

research. The completion of the questionnaire takes up 7 to 10 minutes of your time.

Thank you in advance for your time

137

Part A: Crowdfunding Variables Please, choose one of the available answers, at the following questions

A.1 Have you been involved in a Crowdfunding project so far?

Yes

No

A.2 If you answered "Yes" to the previous question, how where you

involved?

As a Funder

As a Crowdfunding Project Initiator

Both

A.3 Which Crowdfunding platform, do you use the most of times?

Kickstarter

Indiegogo

Άλλο:

138

Part B: Platform characteristics

Please rate the following statements in a scale one (1) to five (5), in which 1 indicates

that “I strongly disagree” with the statement and 5 “that I strongly agree”.

B.1 Brand Credibility Strongly

Disagree Disagree Neutral Agree Strongly

Agree

1 2 3 4 5 B.1.1 The Crowdfunding platform delivers what it promises

B.1.2 The Crowdfunding platform's claims are believable

B.1.3 The Crowdfunding platform is committed to deliver its claims no more and no less

B.1.4 The Crowdfunding platform has a name that I can trust

B.2 Brand Image Strongly Disagree

Disagree Neutral Agree Strongly Agree

1 2 3 4 5 B.2.1 The services of the platform are reliable B.2.2 The platform I use inspires confidence B.2.3 The platform has a very good reputation

B.3 Perceived Risk Strongly Disagree


1 2 3 4 5 B.3.1 I do not trust that my credit card number will be secure at this Crowdfunding platform

B.3.2 It is difficult to judge the quality, of a product/service on this Crowdfunding platform

B.3.3 I do not trust that my personal information will be kept private in this platform

B.4 Gamefication Strongly Disagree


1 2 3 4 5 B.4.1 When I see my name in a table list of Crowdfunding platform, I feel happy

B.4.2 When the bar of Crowdfunding project is for a small percentage incomplete, I want to donate more

B.4.3 When a platform provides virtual badges for every donation, I feel happy

139

B.5 Use of Social Networks Strongly Disagree


1 2 3 4 5 B.5.1 Information from official Crowdfunding platform blogs, official pages on facebook, twitter etc. and official online reviews about Crowdfunding projects, is valuable for me

B.5.2 I often consult official Crowdfunding platform blogs, official pages on facebook, twitter etc. and official online reviews, to find an attractive project

B.5.3 I often read Crowdfunding platform blogs, official pages on facebook, twitter etc. and official online reviews, to know what Crowdfunding projects make good impression to others

B.5.4 To make sure I choose a good Crowdfunding project, I often read official Crowdfunding platform blogs, official pages on facebook, twitter etc. and official online reviews.

140

Part C: Leader Characteristics and User's Motives



C.6 Leader Characteristics Strongly Disagree


1 2 3 4 5 C.6.1 I appreciate the integrity and trustworthiness of a Crowdfunding Project initiator

C.6.2 I appreciate the Passion and the commitment of a Crowdfunding Project initiator

C.6.3 I appreciate a well designed promoting video of a project from a Crowdfunding Project initiator

C.6.4 I appreciate a project, when project initiator have a substantial industry experience

C.7 Consumer Innovativeness Strongly Disagree


1 2 3 4 5 C.7.1 I am more interested in participating at differentiated, than common projects

C.7.2 Innovative and different ideas excite me

C.7.3 I am usually among the first who funds a new Crowdfunding project

C.7.4 I know more about Crowdfunding projects than other people do

C.8 Social Presence Strongly Disagree


1 2 3 4 5 C.8.1 There is a sense of human contact in Crowdfunding platforms

C.8.2 There is a sense of sociability in Crowdfunding platforms

C.8.3 There is a sense of personalness in Crowdfunding platforms

141

C.9 Social Enhancement Strongly Disagree


1 2 3 4 5 C.9.1 I feel important, participating at the process of a Crowdfunding project

C.9.2 I am participating in Crowdfunding projects to impress the others

C.10 Enjoyment Strongly Disagree


1 2 3 4 5 C.10.1 Participation in a Crowdfunding process, is exciting

C.10.2 Participation in a Crowdfunding process, is enjoyable

C.10.3 Participation in a Crowdfunding process makes me feel happy

C.11 Peer Influence Strongly Disagree


1 2 3 4 5 C.11.1 I consider other funders opinions and actions, when I make a funding decision

C.11.2 My peers encouraged me to fund a Crowdfunding project

C.11.3 Me and my peers talk about Crowdfunding projects, we saw or heard

C.12 Perceived value for money Strongly Disagree


1 2 3 4 5 C.12.1 I use to participate in projects, that seems to be a good financial deal

C.12.2 I use to participate in projects, that appears to be a good value for the money

C.12.3 The rewards offered by the Project Initiator, are very important to me

142

Part D: Intention to Invest in Crowdfunding Project



D.13 Intention to Invest Strongly

Disagree Disagree Neutral Agree Strongly

Agree 1 2 3 4 5 D.13.1 If a Crowdfunding project is really interesting, I use to fund it

D.13.2 I am likely to fund good projects

143

Part E: Demographic variables

Please, choose one of the available answers, at the following questions E.1 Age

18-29

30-44

45-55

55+ E.2 Gender

Male

Female E.3 Occupation

Student

Employee

Self-Employed

Unemployed

Other: E.4 Marital Status

Single

Married

Other: E.5 Level of Education

Secondary School or less

High School

Undergraduate Studies

Post Graduate Studies

Other: E.6 Level of Income

15000€ or Less

15001€-29999€

30000€-44999€

45000€ or More

144

E.7 Country

Netherlands

Germany

United Kingdom

USA

France

Other:

145

Παράρτημα 1β: Ερωτηματολόγιο στα Ελληνικά

Ερωτηματολόγιο

“Χρηματοδότηση από το πλήθος- οι παράγοντες που επηρεάζουν την πρόθεση των καταναλωτών/χρηστών να συνεισφέρουν στην

χρηματοδότηση έργων μέσω του διαδικτύου”

Το ερωτηματολόγιο που ακολουθεί αποτελεί μέρος Μεταπτυχιακής Διατριβής που

πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ανατολικής

Μακεδονίας και Θράκης. Η παρούσα έρευνα έχει ως κύριο στόχο να διερευνήσει τους

παράγοντες που επηρεάζουν την πρόθεση των καταναλωτών/χρηστών να συνεισφέρουν

στην χρηματοδότηση έργων μέσω του διαδικτύου.

Οι απαντήσεις οι οποίες θα δοθούν είναι άκρως εμπιστευτικές και πρόκειται να

χρησιμοποιηθούν μόνο για τους σκοπούς της συγκεκριμένης έρευνας.

Η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου θα πάρει 7 έως 10 λεπτά από τον χρόνο σας.

Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων για τον χρόνο σας

146

Μέρος Α: Μεταβλητές Crowdfunding Παρακαλώ επιλέξτε κατά περίσταση μια από τις επιλογές που σας δίνονται παρακάτω

A.1: Έχετε ποτέ λάβει μέρος διαδικασίες χρηματοδότησης από το πλήθος;

Ναι

Όχι

A.2: Εάν απαντήσατε ναι, με ποιον τρόπο έχετε λάβει μέρος;

Σαν χρηματοδότης

Σαν εκκινητής ενός έργου Crowdfunding

Και οι δυο παραπάνω επιλογές

A.3 Ποια πλατφόρμα Crowdfunding χρησιμοποιείτε τις περισσότερες

φορές;

Kickstarter

Indiegogo

Άλλη:

147

Μέρος Β: Χαρακτηριστικά Πλατφόρμας

Παρακαλώ αξιολογείστε τις παρακάτω προτάσεις με κλίμακα από ένα (1) έως πέντε

(5), όπου το 1 υποδηλώνει απόλυτη διαφωνία και το 5 απόλυτη συμφωνία.

B.1 Αξιοπιστία Εμπορικού Σήματος Διαφωνώ

Απόλυτα Διαφωνώ Ουδέτερος Συμφωνώ Συμφωνώ

Απόλυτα

1 2 3 4 5 B.1.1 Η πλατφόρμα Crowdfunding που χρησιμοποιώ, προσφέρει αυτό το οποίο υπόσχεται

B.1.2 Οι ισχυρισμοί της πλατφόρμας Crowdfunding που χρησιμοποιώ, είναι πιστευτοί

B.1.3 Η πλατφόρμα Crowdfunding που χρησιμοποιώ, δεσμεύεται να εκπληρώνει τους ισχυρισμούς της (τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο)

B.1.4 Η πλατφόρμα Crowdfunding που χρησιμοποιώ, έχει όνομα που μπορώ να εμπιστευτώ

B.2 Εικόνα Εμπορικού σήματος Διαφωνώ Απόλυτα

Διαφωνώ Ουδέτερος Συμφωνώ Συμφωνώ Απόλυτα

1 2 3 4 5 B.2.1 Οι υπηρεσίες που προσφέρονται από την πλατφόρμα, είναι αξιόπιστες

B.2.2 Η πλατφόρμα Crowdfunding που χρησιμοποιώ, μου εμπνέει εμπιστοσύνη

B.2.3 Η πλατφόρμα Crowdfunding που χρησιμοποιώ, έχει πολύ καλή φήμη

B.3 Αντιληπτός κίνδυνος Διαφωνώ Απόλυτα


1 2 3 4 5 B.3.1 Δεν πιστεύω ότι ο αριθμός της πιστωτικής μου κάρτας, θα είναι ασφαλής σε αυτήν την πλατφόρμα Crowdfunding

B.3.2 Είναι δύσκολο να κρίνω την ποιότητα ενός προϊόντος/υπηρεσίας, σε αυτήν την πλατφόρμα Crowdfunding

B.3.3 Δεν πιστεύω ότι τα προσωπικά μου στοιχεία, θα παραμείνουν απόρρητα σε αυτήν την πλατφόρμα Crowdfunding

148

B.4 Παιχνιδοποίηση Διαφωνώ Απόλυτα


1 2 3 4 5 B.4.1 Όταν βλέπω το όνομά μου σε ένα πίνακα κατάταξης χρηματοδότησης της πλατφόρμα Crowdfunding, αισθάνομαι ευτυχής

B.4.2 Όταν η μπάρα ενός έργου Crowdfunding, είναι για μικρό ποσοστό ανολοκλήρωτη, θέλω να δωρίσω περισσότερο

B.4.3 Όταν η πλατφόρμα παρέχει ψηφιακές κονκάρδες, για κάθε δωρεά αισθάνομαι χαρούμενος

B.5 Χρήση Κοινωνικών δικτύων Διαφωνώ Απόλυτα


1 2 3 4 5 B.5.1 Πληροφορίες που παρέχονται από επίσημα blogs της πλατφόρμας Crowdfunding, επίσημες σελίδες στο facebook, twitter κ.λπ. και επίσημες κριτικές, είναι πολύτιμες για μένα

B.5.2 Συνηθίζω να συμβουλεύομαι επίσημα blogs της πλατφόρμας Crowdfunding, επίσημες σελίδες στο facebook, twitter κ.λπ. και επίσημες κριτικές, προκειμένου να βρω ένα ελκυστικό έργο Crowdfunding

B.5.3 Συνηθίζω να επισκέπτομαι επίσημα blogs της πλατφόρμας Crowdfunding, επίσημες σελίδες στο facebook, twitter κ.λπ., προκειμένου να εντοπίσω ποια έργα Crowdfunding έκαναν καλή εντύπωση σε άλλους χρηματοδότες

B.5.4 Για να βεβαιωθώ ότι έχω κάνει την σωστή επιλογή αναφορικά με ένα έργο Crowdfunding, συνηθίζω να επισκέπτομαι επίσημα blogs της πλατφόρμας Crowdfunding, επίσημες σελίδες στο facebook, twitter κ.λπ.

149

Μέρος Γ: Χαρακτηριστικά του εκκινητή ενός έργου και κίνητρα χρηματοδότησης Παρακαλώ αξιολογείστε τις παρακάτω προτάσεις με κλίμακα από ένα (1) έως πέντε


Γ.6 Χαρακτηριστικά του εκκινητή ενός έργου Διαφωνώ Απόλυτα


1 2 3 4 5 C.6.1 Εκτιμώ την ακεραιότητα και την αξιοπιστία του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding

C.6.2 Εκτιμώ το πάθος και την αφοσίωση του εκκινητή ενός έργου Crowdfunding

C.6.3 Εκτιμώ ένα καλά σχεδιασμένο βίντεο προώθησης ενός έργου Crowdfunding

C.6.4 Εκτιμώ ένα έργο Crowdfunding όταν o εκκινητής του έργου, έχει σημαντική εμπειρία στον κλάδο

Γ.7 Καινοτομικότητα καταναλωτή Διαφωνώ Απόλυτα


1 2 3 4 5 Γ.7.1 Ενδιαφέρομαι περισσότερο για διαφοροποιημένα έργα Crowdfunding, παρά για κοινότυπα

Γ.7.2 Οι καινοτομικές και διαφορετικές ιδέες με ενθουσιάζουν

Γ.7.3 Συνηθίζω να είμαι ανάμεσα στους πρώτους, που χρηματοδοτούν ένα έργο

Γ.7.4 Γνωρίζω περισσότερα για τα έργα Crowdfunding, από ότι άλλα άτομα

Γ.8 Κοινωνική Παρουσία Διαφωνώ Απόλυτα


1 2 3 4 5 Γ.8.1 Υπάρχει μια αίσθηση ανθρώπινης επαφής στις πλατφόρμες Crowdfunding

Γ.8.2 Υπάρχει μια αίσθηση κοινωνικότητας στις πλατφόρμες Crowdfunding

Γ.8.3 Υπάρχει μια αίσθηση μοναξιάς στις πλατφόρμες Crowdfunding

150

Γ.10 Εγγενής Αξία/Απόλαυση Διαφωνώ Απόλυτα


1 2 3 4 5 Γ.10.1 Η συμμετοχή σε διαδικασίες Crowdfunding, είναι συναρπαστική

Γ.10. Η συμμετοχή σε διαδικασίες Crowdfunding, είναι ευχάριστη

Γ.10.3 Η συμμετοχή σε διαδικασίες Crowdfunding, με κάνει να αισθάνομαι χαρούμενος

Γ.11 Επιρροή από ομότιμους Διαφωνώ Απόλυτα


1 2 3 4 5 Γ.11.1 Συνηθίζω να αξιολογώ απόψεις και δράσεις άλλων χρηματοδοτών, πριν πάρω μια απόφαση χρηματοδότησης σε ένα έργο Crowdfunding

Γ.11.2 Οι ομότιμοι μου, με ενθαρρύνουν να συμμετέχω σε διαδικασίες Crowdfunding

Γ.11.3 Εγώ και οι ομότιμοι μου, συζητάμε για έργα Crowdfunding, που έχουμε δει ή έχουμε ακούσει

Γ.12 Αντιληπτή Οικονομική Αξία Διαφωνώ Απόλυτα


1 2 3 4 5 Γ.12.1 Συνηθίζω να συμμετέχω σε έργα, τα οποία φαίνονται να είναι καλές οικονομικές συμφωνίες

Γ.12.2 Συνηθίζω να συμμετέχω σε έργα, τα οποία αποτελούν “good value for money”

Γ.12.3 Οι ανταμοιβές που προσφέρονται από τους εκκινητές των έργων, είναι πολύ σημαντικές για εμένα

Γ.9 Κοινωνική ενδυνάμωση Διαφωνώ Απόλυτα


1 2 3 4 5 Γ.9.1 Νιώθω σημαντικός/ή, συμμετέχοντας σε ένα έργο Crowdfunding

Γ.9.2 Συμμετέχω σε έργα Crowdfunding, προκειμένου να εντυπωσιάσω τους άλλους

151

Μέρος Δ: Πρόθεση για χρηματοδότηση ενός έργου Crowdfunding

Παρακαλώ αξιολογείστε τις παρακάτω προτάσεις με κλίμακα από ένα (1) έως πέντε


Δ.13 Πρόθεση για χρηματοδότηση Διαφωνώ Απόλυτα


1 2 3 4 5 Δ.13.1 Εάν ένα έργο Crowdfunding, είναι πραγματικά ενδιαφέρον, συνηθίζω να το χρηματοδοτώ

Δ.13.2 Τείνω να χρηματοδοτώ καλά έργα Crowdfunding

152

Μέρος Ε: Δημογραφικά Στοιχεία

Παρακαλώ επιλέξτε κατά περίσταση μια από τις επιλογές που σας δίνονται παρακάτω

E.1 Ηλικία

18-29

30-44

45-55

55+ E.2 Φύλλο

Άντρας

Γυναίκα E.3 Επαγγελματική Ιδιότητα

Μαθητής/Φοιτητής

Υπάλληλος (Ιδιωτικός/Δημόσιος

Αυτοαπασχολούμενος

Άνεργος

Άλλο: E.4 Οικογενειακή Κατάσταση

Ελεύθερος

Παντρεμένος

Άλλο: E.5 Επίπεδο Εκπαίδευσης

Γυμνάσιο ή λιγότερο

Λύκειο

Πανεπιστήμιο

Μεταπτυχιακές Σπουδές

Άλλο:

153

E.6 Επίπεδο εισοδήματος

15000€ ή λιγότερο

15001€-29999€

30000€-44999€

45000€ ή περισσότερο E.7 Χώρα Διαμονής

Ολλανδία

Γερμανία

Ηνωμένο Βασίλειο

ΗΠΑ

Γαλλία

Άλλη:

154

Παράρτημα 2: Κοινωνικά δίκτυα στα οποία στάλθηκε το

ερωτηματολόγιο

Πίνακας Π. 1: Ομάδες στο facebook, στις οποίες στάλθηκε το ερωτηματολόγιο

Α/Α Ομάδες στο facebook

Όνομα Ομάδας Αριθμός μελών 21/7/2013

1 Crowdfunding 309 2 Spurting Innovation 2111 3 Crowdfunding promotion page 134 4 Crowdfunding Cross-Promotion Club 164 5 Crowd Funding & Crowd Sourcing! 735 6 Crowdfunding Pitch 770 7 Crowdfunding France 402 8 Crowdfunding

Marketing/Press/Buzz/Planning

298

9 Crowd Funding Network 1210 10 Open Crowdfunding & Micro-Seed

Investing

652

11 Crowdfunding: Making IDEAS turn into REALITΥ

216

12 Crowdfunding Brasil 605 13 CrowdFundingInternet.com 955 14 Crowdfunding Italia 541 15 Crowdfunding 1271

Σύνολο μελών 10373

Πίνακας Π. 2: Σελίδες στο +Google, στις οποίες στάλθηκε το ερωτηματολόγιο

Α/Α Σελίδες στο +Google 1 Qikfunder Crowdfunding

2 PPL Crowdfunding Portugal

3 Bounty Crowdfunding

4 Frontera D Crowdfunding

5 INITIATE Crowdfunding

6 Crowdfunding HousingPlan

7 AtivaAí Crowdfunding

8 Estímulo Crowdfunding

155

Πίνακας Π. 3: Ομάδες στο LinkedIn, στις οποίες στάλθηκε το ερωτηματολόγιο

Ομάδες στο LinkedIn

Α/Α Όνομα Ομάδας Αριθμός μελών 21/7/2013

1 Angel Investor 41941 2 CrowdFunding USA 876 3 CrowdSourcing & CrowdFunding 21394 4 CrowdSourcing & CrowdFunding - League of

extraordinary Great Thinkers 1616

5 Crowdfunding 2748 6 Crowdfunding News and Insights 338 7 Crowdfunding for Start-ups and Entrepreneurs 704 8 Crowdfundng for Film 2013 9 Crowdsourcing & Crowdfunding BASICS: the theory,

software & tools

1099

10 Crowdsourcing Network 1429 11 Film Angels 17038 12 Spurting Innovation 13515 13 UKFunders - discussing business funding in the UK 609

Σύνολο μελών 105320

Πίνακας Π. 4: Forums, στα οποία στάλθηκε το ερωτηματολόγιο

Forums Α/Α Όνομα Forum

1 Crowdfunding Forum (Crowdfundinghangouts) 2 Crowdfundingforum 3 Kickstarter Forum

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ -...

Documents

Transcript of ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ -...