Παρουσίαση αποτελεσμάτων Παρουσίαση αποτελεσμάτων ποιοτικών συνεντεύξεων για τους ποιοτικών συνεντεύξεων για τους

ΝΕΕΤΝΕΕΤs s στην Ελλάδαστην Ελλάδα

Δημήτριος ΚοτρόγιαννοςΔημήτριος Κοτρόγιαννος, , Καθηγητής Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης Πανεπιστημίου Κρήτης, Διευθυντής Κέντρου Καθηγητής Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης Πανεπιστημίου Κρήτης, Διευθυντής Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΚΕ.Α.ΔΙΚ.)Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΚΕ.Α.ΔΙΚ.)

Στυλιανός ΤζαγκαράκηςΣτυλιανός Τζαγκαράκης, , Υποψήφιος Διδάκτορας, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης Πανεπιστημίου Κρήτης, Υποψήφιος Διδάκτορας, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης Πανεπιστημίου Κρήτης, Ερευνητής ΚΕ.Α.ΔΙΚΕρευνητής ΚΕ.Α.ΔΙΚ..

Ταυτότητα της έρευναςΤαυτότητα της έρευνας

• Ποιοτικές μέθοδοι έρευνας που εφαρμόστηκαν: Ποιοτικές μέθοδοι έρευνας που εφαρμόστηκαν: ημιδομημένες και αφηγηματικές συνεντεύξεις. ημιδομημένες και αφηγηματικές συνεντεύξεις.

• Για τις ημιδομημένες συνεντεύξεις χρησιμοποιήθηκε Για τις ημιδομημένες συνεντεύξεις χρησιμοποιήθηκε σχέδιο συνέντευξης το οποίο αποτελείτο από 65 σχέδιο συνέντευξης το οποίο αποτελείτο από 65 ερωτήσεις κλειστού και ανοικτού τύπου. ερωτήσεις κλειστού και ανοικτού τύπου.

• Πραγματοποιήθηκαν 129 ημιδομημένες συνεντεύξεις Πραγματοποιήθηκαν 129 ημιδομημένες συνεντεύξεις σε όλη την ελληνική επικράτεια και 15 αφηγηματικές σε όλη την ελληνική επικράτεια και 15 αφηγηματικές και η κατανομή αυτών έγινε με βάση τα στοιχεία που και η κατανομή αυτών έγινε με βάση τα στοιχεία που έχουν αντληθεί από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, έχουν αντληθεί από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, στρωματοποιημένα ανά γεωγραφική περιφέρεια.στρωματοποιημένα ανά γεωγραφική περιφέρεια.

Στόχοι της έρευναςΣτόχοι της έρευνας

• Οι συνεντεύξεις επικεντρώθηκαν στην ανάδειξη των αιτιών Οι συνεντεύξεις επικεντρώθηκαν στην ανάδειξη των αιτιών που οδηγούν την συγκεκριμένη κατηγορία νέων στην απουσία που οδηγούν την συγκεκριμένη κατηγορία νέων στην απουσία τους από τους θεσμούς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και τους από τους θεσμούς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της απασχόλησης αλλά και στα οικονομικά και κοινωνικά της απασχόλησης αλλά και στα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν. προβλήματα που αντιμετωπίζουν.

• Παράλληλα, επιχειρήθηκε να αναδειχθούν οι απόψεις τους για Παράλληλα, επιχειρήθηκε να αναδειχθούν οι απόψεις τους για τα ενδεχόμενα περιθώρια βελτίωσης της βιοτικής τους τα ενδεχόμενα περιθώρια βελτίωσης της βιοτικής τους κατάστασης αλλά και του γενικότερου κοινωνικού, κατάστασης αλλά και του γενικότερου κοινωνικού, οικονομικού και πολιτικού κλίματος. οικονομικού και πολιτικού κλίματος.

• Επιπροσθέτως, έγινε προσπάθεια να διερευνηθούν οι ανάγκες Επιπροσθέτως, έγινε προσπάθεια να διερευνηθούν οι ανάγκες και οι προτιμήσεις των Νκαι οι προτιμήσεις των ΝEETsEETs, οι πιθανές επιδράσεις της , οι πιθανές επιδράσεις της κοινωνικής ευπάθειας στην σωματική και την ψυχική τους κοινωνικής ευπάθειας στην σωματική και την ψυχική τους υγεία, καθώς και οι άμεσοι στόχοι (προτεραιότητες) για το υγεία, καθώς και οι άμεσοι στόχοι (προτεραιότητες) για το μέλλον. μέλλον.

Ζητήματα Βιογραφίας

Οι περισσότεροι ΝΕΕΤs:

• Εντοπίζονται σε αστικές περιοχές

• Συγκατοικούν με τους γονείς τους

• Είναι άγαμοι και δεν έχουν παιδιά

• Οι γονείς τους διαθέτουν ένα σταθερό εισόδημα

Εκπαίδευση και ΝΕΕΤΕκπαίδευση και ΝΕΕΤss•Ένας στους τρεις δεν έχει ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση

•Οι περισσότεροι ΝΕΕΤs πιστεύουν ότι το εκπαιδευτικό σύστημα δεν τους παρέχει τη δυνατότητα να επιστρέψουν, αν το επιθυμούν

•Όσοι πιστεύουν ότι το εκπαιδευτικό σύστημα τους παρέχει τη δυνατότητα να επιστρέψουν, θεωρούν ότι η επιστροφή τους στην εκπαίδευση δεν θα αυξήσει τις πιθανότητες εύρεσης εργασίας-Μη σύνδεση εκπαιδευτικού συστήματος με αγορά εργασίας

•Μη εύρεση χρόνου, μη ύπαρξη των απαιτούμενων οικονομικών πόρων και άμεση ανάγκη εύρεσης απασχόλησης εμποδίζουν την επανένταξη των ΝΕΕΤs στην εκπαιδευτική διαδικασία

•Προσωπική επιλογή η αποχή από την εκπαίδευση από κάποιους

Εκπαίδευση και ΝΕΕΤΕκπαίδευση και ΝΕΕΤss

• Ανασταλτικό παράγοντα για την επιστροφή των ΝΕΕΤΑνασταλτικό παράγοντα για την επιστροφή των ΝΕΕΤs s στην στην εκπαιδευτική διαδικασία αποτελεί το ίδιο το εκπαιδευτικό εκπαιδευτική διαδικασία αποτελεί το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα (ανεπαρκές, μη ευέλικτο και ασύνδετο με την αγορά σύστημα (ανεπαρκές, μη ευέλικτο και ασύνδετο με την αγορά εργασίας).εργασίας).

• Εστιάζουν στους οικονομικούς λόγους και στα προβλήματα Εστιάζουν στους οικονομικούς λόγους και στα προβλήματα που δημιουργούνται από την οικονομική κρίση. που δημιουργούνται από την οικονομική κρίση.

• Ανάγουν σε πρωτεύον ζήτημα την εύρεση εργασίας.Ανάγουν σε πρωτεύον ζήτημα την εύρεση εργασίας.

Η συντριπτική πλειοψηφία των ΝΕΕΤΗ συντριπτική πλειοψηφία των ΝΕΕΤss δηλώνει ότι δηλώνει ότι θα επέστρεφε στην εκπαίδευση με την προϋπόθεση θα επέστρεφε στην εκπαίδευση με την προϋπόθεση ότι θα εντασσόταν στην απασχόληση.ότι θα εντασσόταν στην απασχόληση.

Απασχόληση και ΝΕΕΤΑπασχόληση και ΝΕΕΤss

•Ένας στους τρεις είναι άνεργος για περισσότερο από ένα χρόνο

•Ένας στους τρεις αποχώρησε από την προηγούμενη εργασία λόγω περικοπών προσωπικού

•Ένας στους τέσσερις ωθήθηκε σε παραίτηση

Αιτίες: σύγκρουση με ανωτέρους, μη ικανοποίηση των απαιτήσεών τους, μη έγκαιρη καταβολή των δεδουλευμένων, απογοήτευση από τις συνθήκες εργασίας

Τρόποι αναζήτησης και δομές εύρεσης Τρόποι αναζήτησης και δομές εύρεσης εργασίαςεργασίας

• Τρόποι αναζήτησης εργασίας: μέσω γνωστών και αγγελιών, Τρόποι αναζήτησης εργασίας: μέσω γνωστών και αγγελιών, μόνο ένας στους δέκα αναζητεί εργασία μέσω ΟΑΕΔ.μόνο ένας στους δέκα αναζητεί εργασία μέσω ΟΑΕΔ.

• Τονίζουν την έλλειψη ευκαιριών τόσο στον δημόσιο όσο και Τονίζουν την έλλειψη ευκαιριών τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. στον ιδιωτικό τομέα.

• Πολλοί δεν έχουν χρησιμοποιήσει ή συμβουλευτεί τις Πολλοί δεν έχουν χρησιμοποιήσει ή συμβουλευτεί τις υπηρεσίες του ΟΑΕΔ στο παρελθόν.υπηρεσίες του ΟΑΕΔ στο παρελθόν.

• Έλλειψη εμπιστοσύνης και απογοήτευση από τον ΟΑΕΔ.Έλλειψη εμπιστοσύνης και απογοήτευση από τον ΟΑΕΔ.

• Έλλειψη πληροφόρησης σχετικά με τη σημασία και τις Έλλειψη πληροφόρησης σχετικά με τη σημασία και τις δράσεις του ΟΑΕΔδράσεις του ΟΑΕΔ

• Ένας στους δέκα λαμβάνει επίδομα ανεργίας.Ένας στους δέκα λαμβάνει επίδομα ανεργίας.

ΚατάρτισηΚατάρτιση

• Εξαιρετικά χαμηλή συμμετοχή σε Εξαιρετικά χαμηλή συμμετοχή σε προγράμματα κατάρτισηςπρογράμματα κατάρτισης

• Μηδενική ικανοποίηση από τα προγράμματα Μηδενική ικανοποίηση από τα προγράμματα κατάρτισης από όσους έχουν συμμετάσχεικατάρτισης από όσους έχουν συμμετάσχει

• Έλλειψη εμπιστοσύνης Έλλειψη εμπιστοσύνης

Κοινωνική ΑσφάλισηΚοινωνική Ασφάλιση

• Τονίζεται η αναγκαιότητα ύπαρξης ενός Τονίζεται η αναγκαιότητα ύπαρξης ενός ολοκληρωμένου, ποιοτικού και αποτελεσματικού ολοκληρωμένου, ποιοτικού και αποτελεσματικού μοντέλου κοινωνικής ασφάλισης.μοντέλου κοινωνικής ασφάλισης.

• Αξιοσημείωτο είναι ότι το ήμισυ των Αξιοσημείωτο είναι ότι το ήμισυ των συνεντευξιαζόμενων απαντά ότι δεν έχει συνεντευξιαζόμενων απαντά ότι δεν έχει ασφαλιστική κάλυψη από κάποιον φορέα, τονίζοντας ασφαλιστική κάλυψη από κάποιον φορέα, τονίζοντας την αναγκαιότητα δημιουργίας και υλοποίησης την αναγκαιότητα δημιουργίας και υλοποίησης προγραμμάτων που θα καταγράφουν και θα προγραμμάτων που θα καταγράφουν και θα προστατεύουν τις κοινωνικά ευπαθείς ομάδες. προστατεύουν τις κοινωνικά ευπαθείς ομάδες.

Προτάσεις των ΝΕΕΤΠροτάσεις των ΝΕΕΤss

Σύμφωνα με τους ΝΕΕΤΣύμφωνα με τους ΝΕΕΤss, η ανεργία και οι κυβερνητικές , η ανεργία και οι κυβερνητικές επιλογές που οδήγησαν στην οικονομική ύφεση είναι οι επιλογές που οδήγησαν στην οικονομική ύφεση είναι οι βασικές παράμετροι που συνετέλεσαν στο να βιώνουν μεγάλα βασικές παράμετροι που συνετέλεσαν στο να βιώνουν μεγάλα οικονομικά προβλήματα. οικονομικά προβλήματα.

Για την βελτίωση της δυσμενούς κατάστασης στην οποία Για την βελτίωση της δυσμενούς κατάστασης στην οποία έχουν περιέλθει, προτείνουν τα παρακάτω:έχουν περιέλθει, προτείνουν τα παρακάτω:

• Βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών του κράτους πρόνοιας Βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών του κράτους πρόνοιας • Βελτίωση των κρατικών δομών συνολικά Βελτίωση των κρατικών δομών συνολικά • Αλλαγή του πολιτικού προσωπικούΑλλαγή του πολιτικού προσωπικού• Δημιουργία νέων θέσεων εργασίαςΔημιουργία νέων θέσεων εργασίας

Οικονομική κατάσταση των ΝΕΕΤΟικονομική κατάσταση των ΝΕΕΤss

• Λόγω της ανεργίας η οικονομική κατάσταση Λόγω της ανεργίας η οικονομική κατάσταση των Ντων ΝEETsEETs βρίσκεται σε οριακό σημείο. βρίσκεται σε οριακό σημείο.

• Η συντριπτική πλειοψηφία στηρίζεται Η συντριπτική πλειοψηφία στηρίζεται οικονομικά στους γονείςοικονομικά στους γονείς

Οι επιλογές των ΝΕΕΤΟι επιλογές των ΝΕΕΤs s για εύρεση για εύρεση εργασίαςεργασίας

Όσοι ΝΕΕΤΌσοι ΝΕΕΤs s έχουν μορφωτικό επίπεδο δευτεροβάθμιας έχουν μορφωτικό επίπεδο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή χαμηλότερο δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν την εκπαίδευσης ή χαμηλότερο δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν την προσπάθεια αναζήτησης εργασίας στην Ελλάδα. προσπάθεια αναζήτησης εργασίας στην Ελλάδα.

Οι πτυχιούχοι Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων Οι πτυχιούχοι Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων αναφέρουν ότι θα επιλέξουν την μετανάστευση σε χώρες του αναφέρουν ότι θα επιλέξουν την μετανάστευση σε χώρες του εξωτερικού για εύρεση απασχόλησης. Αυτό το εύρημα εξωτερικού για εύρεση απασχόλησης. Αυτό το εύρημα επαληθεύει την άποψη ότι μεγάλο μέρος των ελλήνων νέων με επαληθεύει την άποψη ότι μεγάλο μέρος των ελλήνων νέων με πανεπιστημιακή εκπαίδευση αναζητούν ένα ευοίωνο μέλλον πανεπιστημιακή εκπαίδευση αναζητούν ένα ευοίωνο μέλλον στο εξωτερικό. στο εξωτερικό.

Σχεδόν δύο στους δέκα εμφανίζουν ένα αίσθημα Σχεδόν δύο στους δέκα εμφανίζουν ένα αίσθημα «παραίτησης». «παραίτησης».

Σωματική και Ψυχική Υγεία των Σωματική και Ψυχική Υγεία των ΝΕΕΤΝΕΕΤss

• Η πλειοψηφία των ΝΕΕΤΗ πλειοψηφία των ΝΕΕΤs s κάνει αναφορά για κάνει αναφορά για αυξημένο αίσθημα άγχους που προέρχεται κυρίως από αυξημένο αίσθημα άγχους που προέρχεται κυρίως από την αγωνία για την ένταξη στην αγορά εργασίας και την αγωνία για την ένταξη στην αγορά εργασίας και την επίτευξη των στόχων τους. την επίτευξη των στόχων τους.

• Οι τρεις στους δέκα δηλώνουν απελπισμένοι. Οι τρεις στους δέκα δηλώνουν απελπισμένοι.

• Ελάχιστοι παραμελούν την σωματική τους υγεία.Ελάχιστοι παραμελούν την σωματική τους υγεία.

Κοινωνικός ΑποκλεισμόςΚοινωνικός Αποκλεισμός

Η πλειοψηφία των ΝΕΕΤΗ πλειοψηφία των ΝΕΕΤss αναφέρει ότι δεν νοιώθει κοινωνικά αναφέρει ότι δεν νοιώθει κοινωνικά αποκλεισμένη. αποκλεισμένη.

Αιτίες:Αιτίες:• Το πλέγμα προστασίας που δημιουργεί το στενό κοινωνικό Το πλέγμα προστασίας που δημιουργεί το στενό κοινωνικό

περιβάλλον των περιβάλλον των NEETsNEETs (παρέες, φίλοι, οικογένεια) (παρέες, φίλοι, οικογένεια) • Η ένταση του φαινομένου, με τα ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά Η ένταση του φαινομένου, με τα ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά

νεανικής ανεργίας. νεανικής ανεργίας. • Η πλειοψηφία των ΝΕΕΤΗ πλειοψηφία των ΝΕΕΤss δεν είναι μακροχρόνια άνεργοι, δεν είναι μακροχρόνια άνεργοι,

επομένως δε νιώθει ότι έχει αποκλειστεί από την αγορά επομένως δε νιώθει ότι έχει αποκλειστεί από την αγορά εργασίας αλλά ότι βιώνει μια προσωρινή κατάσταση.εργασίας αλλά ότι βιώνει μια προσωρινή κατάσταση.

ΣυνοπτικάΣυνοπτικά

Οι αιτίες που συμβάλλουν στον αποκλεισμό των ΝΕΕΤΟι αιτίες που συμβάλλουν στον αποκλεισμό των ΝΕΕΤss από από την εκπαίδευση, την κατάρτιση και την απασχόληση είναι:την εκπαίδευση, την κατάρτιση και την απασχόληση είναι:

• Η έλλειψη θέσεων εργασίας ως αποτέλεσμα της οικονομικής Η έλλειψη θέσεων εργασίας ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης και των πολιτικών λιτότητας, κρίσης και των πολιτικών λιτότητας,

• Η μη επαρκής πληροφόρηση και η αναποτελεσματικότητα των Η μη επαρκής πληροφόρηση και η αναποτελεσματικότητα των δομών εύρεσης εργασίας και των προγραμμάτων κατάρτισης.δομών εύρεσης εργασίας και των προγραμμάτων κατάρτισης.

• Το προβληματικό εκπαιδευτικό σύστημα που δεν Το προβληματικό εκπαιδευτικό σύστημα που δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας.ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας.

Ο ζωτικός ρόλος της οικογένειαςΟ ζωτικός ρόλος της οικογένειας

Η οικογένεια, ο σημαντικότερος θεσμός της ελληνικής Η οικογένεια, ο σημαντικότερος θεσμός της ελληνικής κοινωνίας, διαδραματίζει τον βασικότερο κοινωνίας, διαδραματίζει τον βασικότερο υποστηρικτικό ρόλο για τους υποστηρικτικό ρόλο για τους NNΕΕΤΕΕΤss, βοηθώντας τους , βοηθώντας τους οικονομικά και ψυχολογικά, ώστε να συνεχίσουν την οικονομικά και ψυχολογικά, ώστε να συνεχίσουν την προσπάθειά τους για εύρεση εργασίας και για ένα προσπάθειά τους για εύρεση εργασίας και για ένα καλύτερο μέλλον.καλύτερο μέλλον.

Παράλληλα, λειτουργεί ως προστατευτικό πλαίσιο και Παράλληλα, λειτουργεί ως προστατευτικό πλαίσιο και περιορίζει ως ένα σημείο συναισθηματικές εκδηλώσεις περιορίζει ως ένα σημείο συναισθηματικές εκδηλώσεις ακραίας μορφής. ακραίας μορφής.

Οι ΝΕΕΤΟι ΝΕΕΤs s στην Ελλάδα τη δεδομένη χρονική στην Ελλάδα τη δεδομένη χρονική περίοδο απαρτίζονται κυρίως από νέους περίοδο απαρτίζονται κυρίως από νέους ανέργους ανέργους

Κίνδυνος εμφάνισης ακραίων περιπτώσεων Κίνδυνος εμφάνισης ακραίων περιπτώσεων μακροπρόθεσμαμακροπρόθεσμα

Ύπαρξη μικρότερων υποκατηγοριών που Ύπαρξη μικρότερων υποκατηγοριών που αντιμετωπίζουν αυξανόμενα προβλήματα και αντιμετωπίζουν αυξανόμενα προβλήματα και είναι αναγκαίο να αντιμετωπιστούνείναι αναγκαίο να αντιμετωπιστούν