InVitro01

•IN•VITRO•

h ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ • ∆ΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝ h

h ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2009 h Τ. 01

Ζήσε µε την Καρδιά σουh Ιοί και καρκίνος-

Τα νέα εµβόλιαh «Αχρηστεύσαµε»

τα αντιβιοτικάh Γιατί ξεχνάµε; Τα

παιχνίδια της µνήµηςh «Εχασα 35 κιλά

µόνο µε δίαιτα»

4•IN•VITRO• Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Σ 2 0 0 9

EΚ∆OΤΗΣΑΝΤΩΝΗΣ ∆ΕΛΛΑΤOΛΑΣ

ΓΕΝΙΚOΣ ∆ΙΕΥΘΥΝΤHΣ ΕΚ∆OΣΕΩΝ DELLAΒΑΓΓΕΛΗΣ Β. ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ

08 Eπίκαιρα Ελλλάδα

10 Επίκαιρα Κόσµος

14 Υποχόνδριος

15 Με άποψη

16 Αντιγήρανση

18 Η δίαιτα του...

20 Xάπι news

35 Ανταπόκριση

38 Mε ενδιαφέρει...

40 Medical update

41 Science

42 (Α)σθενές φύλο

44 Wake up

46 Eναλλακτικά

47 All that food

48 Ψυχολογία

49 Βaby boom

50 Βeauty

32Eµβόλια κατά του καρκίνου - Ο νοµπελίστας Ιατρικής του 2008 στο In VitroΤο εµβόλιο κατά του ιού HPV και ακόµα τρία που βρίσκονται υπό έρευνα,ρίχνονται στη µάχη κατά του καρκίνου. Κλινικές µελέτες δείχνουν ότι αυτέςοι ουσίες ενδεχοµένως να είναι αποτελεσµατικές για ορισµένες µορφές τηςνόσου όπως του καρκίνου στον πνεύµονα, στους λεµφαδένες, στον µαστόκαι στον προστάτη. Τέσσερις επιστήµονες κρίνουν την αποτελεσµατικότητάτους και µιλούν για την πορεία των ερευνών.

30Ο ∆ηµήτρης Τριχόπουλοςµιλά στο In Vitro για το ρόλοτης ενδοµήτριας ζωής στηνεµφάνιση σοβαρών νόσων.Εκτιµά ότι σε λίγα χρόνια θαµειωθούν στην Ελλάδα οιθάνατοι από στεφανιαίανόσο και καρκίνο ενώδιαλύει τους µύθους πουθέλουν τους ανθρώπους,στο µέλλον, να ζουν πάνωαπό 100 έτη.

22Zήσε µε την καρδιά σουΟι καρδιοπάθειες σήµερα αντιµετωπίζονταιαποτελεσµατικά. Πιο σηµαντικό είναι ότι µπορούν και ναπροληφθούν.

DELLAΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Α.Ε.Λ. Κηφισίας 280,Χαλάνδρι, 15232Τηλ.: 210.68.56.700,Fax.: 210.68.97.009

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ∆ΙΕΥΘΥΝΣΗΛουκάς Παπανικολάου∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ∆ΙΑΦΗΜΙΣΗΣΆννα Βιδάλη

ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥFAQ - VIC TEAM M.E.CREATIVE DIRECTOR∆ιονύσης Θεοδόσης

21«Έχασα 35 κιλά µόνο µε δί-αιτα». Ο Αλέξανδρος Παπα-λεβιζόπουλος µιλά σε Πρώ-το Πρόσωπο για τη δική τουµάχη µε τα παραπανίσια κι-λά, η οποία κατέληξε σεSuccess Story. Περιγράφειτα λάθη, τις δυσκολίες καιαποκαλύπτει το δικό του µυ-στικό της επιτυχίας.

36Αλήθειες & ψέµατα για τοσεξ αποκαλύπτει η στήληHealthy Tips. Όλες οιτελευταίες επιστηµονικέςµελέτες σκιαγραφούν ένανοδηγό για µια καλύτερησεξουαλική ζωή. Είναιαλήθεια ότι όταν κλείνει ητηλεόραση ανοίγει η όρεξηγια σεξ;

Index

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣΚώστας Mπαλής

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ∆ΙΑΝΟΜΗΣΜάριος ΦιλιππούσηςΕΚΤΥΠΩΣΗ: Τυποεκδοτική

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Jupiter images/Visualphotos.com

Μηνιαία Εκδοση για την υγεία∆ιανέµεται δωρεάν

∆ΙΕΥΘΥΝΤHΣΜΙΧΑΛΗΣ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣΑΡΧΙΣΥΝΤAΚΤΗΣΘανάσης ΤροµπούκηςΒΟΗΘΟΣ ΑΡΧΙΣΥΝΤAΚΤΗ∆ήµητρα ΤζούβεληΣΥΝΕΡΓAΤΕΣΚατερίνα Γαρουφάλου, Σοφία Νέτα, Σοφία ΜαρίαΣοφιανού, Μαρία Τσιλιµιγκάκη, ∆ηµήτρης Παπαντωνίου

12Τα παιχνίδια της µνήµηςσυχνά είναι ύπουλα.Αναγνωρίστε τα συµπτώ-µατα που θα πρέπει να σαςανησυχήσουν. Είναι λογικόνα ξεχνάµε;


EditorialΤου Μιχάλη Κεφαλογιάννη

βρουν λύσεις στα δικά µας… ανίατα προβλή-µατα.

ΑΣ ΞΕΧAΣΟΥΜΕ την ιδέα του υπεράνθρω-που. Ας µείνουµε άνθρωποι. Με όπλο τηγνώση και την ορθή σκέψη, είµαστε σε θέσηνα αµυνθούµε στις προκλήσεις της εποχής.Να αρνηθούµε την εύκολη λύση, το εύγευ-στο αλλά ανθυγιεινό φαγητό, τη θαλπωρήτου καναπέ και την ύπνωση της τηλεόρασης,

ακόµα και τις δίαιτες. Πρέπει ναεπαναπροσδιορίσουµε την ευ-τυχία. Να περπατήσουµε κάτωαπό τον χειµωνιάτικο ήλιο. ∆ιό-τι καλή υγεία σηµαίνει καλύτε-

ρη ζωή. Να θυµηθούµε ότι ηπρόληψη είναι η πλέον αποτελε-

σµατική θεραπεία. Ό, τι συµβαί-νει στους άλλους, µπορεί να συµ-βεί και σε εµάς. Να ξεπεράσουµε

επιτέλους τη φοβική στάση απέναν-τι στην ασθένεια. Ακόµα και οι φαν-

ταστικοί «άτρωτοι» ήρωες, έχουν…τρωτά σηµεία.

ΕΊΝΑΙ Α∆ΙΑΝOΗΤΟ να αδιαφορούµε για τοµυαλό και το σώµα µας, όταν εκατοµµύριαεπιστήµονες ανά τον κόσµο «στύβουν» τοδικό τους µυαλό για να βρουν λύσεις στα δι-κά µας προβλήµατα. Τρισεκατοµµύρια δα-πανώνται στην έρευνα για νέα αποτελεσµα-τικά φάρµακα. Αµέτρητες ουσίες γεννώνταικαθηµερινά In Vitro, δηλαδή µέσα σε δοκι-

µαστικούς σωλήνες µε την ελπίδα ότικάποτε θα γίνουν θεραπείες που θα

περάσουν In Vivo, στον ανθρώπι-νο οργανισµό. Έτσι ξεκίνησε

και το δικό µας πείραµα. InVitro! Στόχος µας είναι

κάθε πληροφορίααπό αυτό το πε-

ριοδικό υγείαςνα περάσειIn Vivo. Σεεσάς. Γι’αυτό γρά-φουµε

απλά, αλλάόχι απλοϊκά.

Αναζητούµε έγκυρεςπηγές πληροφοριών και

δηµοσιεύουµε όλα τα νε-ότερα από το χώρο της Ιατρικής. ∆εν υποκα-θιστούµε το γιατρό σας. Σας δίνουµε τη γνώ-ση, µε την ελπίδα να τη χρησιµοποιήσετε γιανα ζήσετε… υγιεινά, αλλά και σύγχρονα.

ΤΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚO «In Vitro» δεν γράφεται γιαυπεράνθρωπους. Γράφεται από απλούς αν-θρώπους όπως εσείς. Με τις ίδιες ανησυχίεςκαι τα ίδια προβλήµατα. Ανθρώπους πουστις οικογένειές τους βιώνουν την ασθένεια.Θέλουν να ξέρουν όλη την αλήθεια. ∆εν φο-βούνται την πραγµατικότητα. Θέλουν µαζί

µε εσάς να είναι ένα βήµα µπροστά στηνενηµέρωση. Την πιο σηµαντική ενηµέ-

ρωση. Αυτή που αφορά τη ζωή µας.

Yπεράνθρωπος. Οι επιστήµο-νες κάνουν τα πάντα για νατον «κατασκευάσουν» καιεµείς ό, τι είναι δυνατό για νατου µοιάσουµε. Στις µέρεςµας πρέπει να είσαι υπεράν-

θρωπος. Χρειάζεσαι δυνατό µυαλό, καθαρήψυχή και ακούραστο σώµα. Όλοι µπαίνουµεστις µάχες της καθηµερινότητας µε αισιοδο-ξία. Όµως συχνά τα τραύµατα εί-ναι τόσο βαθιά που παίρνουνκαιρό να επουλωθούν. ∆ενθες να ακούς, δεν θες να ξέ-ρεις, αλλά όταν είσαι στη µά-χη θα αγχωθείς, θα στενοχω-ρηθείς, θα µετανιώσεις. ∆ενείναι µόνο οι συναισθηµατι-κές σφαίρες που έχεις νααποκρούσεις, αλλά και οι βιο-λογικές.

∆ΕΝ ΓΕΝΝΙOΜΑΣΤΕ υπεράνθρωποι. Τηνύπαρξή µας προδιαγράφει ο γενετικός µαςκώδικας. Πληροφορίες που ορίζουν τη ζωήµας µέχρι το τέλος, αλλά δεν είναι πάντα κα-λές. Τουλάχιστον είναι χρήσιµες; Στην καλύ-τερη περίπτωση θα κερδίσεις επιπλέον χρό-νια ζωής. Όµως αν δεν διαχειριστείς σωστάτις πληροφορίες που δίνουν τα γονίδιά σου,τότε θα γίνουν σκιά στο µυαλό σου. Ο φόβοςµίας ενδεχόµενης νόσου, µπορεί να σου κά-νει µεγαλύτερο κακό απ’ όσο η ίδια η νόσος.

∆ΕΝ ΜΠΟΡΟYΜΕ να γίνουµε υπεράνθρω-ποι. Η σωµατική ρώµη δεν αρκεί. Ούτε ο ευ-φυής νους. Πάντα θα υπάρχει η αχίλλειοςπτέρνα. Αποκρούουµε τις διατροφικέςβόµβες που «σκάνε» γύρω µας. Γυ-µνάζουµε το σώµα. Υψώνουµε τείχησε ό, τι βλάπτει την ψυχή. Όµως πο-τέ δεν θα γίνουµε υπεράνθρωποι.Ακόµα και η φιλότιµη προσπάθειατων επιστηµόνων έχει αποτύχει.Επιλέγουν τα καλύτερα γονίδια γιανα γεννηθούν τα σούπερ µωρά.Φτιάχνουν ιστούς από τα κύτταρα γιανα αντικαταστήσουν «χαλασµένα» όργανα.Υπόσχονται ότι θα ζούµε και µετά τα 100.Προσπαθούν να µας κλωνοποιήσουν. Ταλαι-πωρούν εκατοµµύρια πειραµατόζωα για να

““

Είναι θέµαχρόνου ναδιαβάσουµεπλήρως το«βιβλίο τηςύπαρξης».Να αποκωδι-κοποιήσου-µε το αν-θρώπινογονιδίωµα.Όµως οιπληροφο-ρίες πουµας δίνειµοιάζουνανούσιες,όσο συνεχί-ζουµε ναπροκαλούµετην τύχηµας. Nαζούµε σανυπεράνθρω-ποι, ενώείµαστεαπλώς...άνθρωποι!

Ο υπεράνθρωπος πέταξε...ζήτω ο άνθρωπος!

Όλοι µιλούν σήµερα για την υγεία. Πόσοι γνωρίζουν πραγµατικάπώς θα την κατακτήσουν; Το «In Vitro» είναι ένα πείραµα ιατρικής

ενηµέρωσης. Χρησιµοποιήστε τα αποτελέσµατά του προς όφελός σας!


Επίκαιρα ΕλλάδαΕλλάδα

Αύξηση τωνσεξουαλικώννοσηµάτωνστους εφήβουςΜορφή επιδηµίας τείνουν να πά-ρουν τα σεξουαλικώς µεταδι-δόµενα νοσήµατα στουςεφήβους, των οποίων ησεξουαλική δραστηριότη-τα αρχίζει ολοένα και σεµικρότερη ηλικία. Πρό-σφατη µελέτη στην Ελλά-δα αποκάλυψε ότι περί-που 60% των νέων είχανσεξουαλική επαφή πριν τηνενηλικίωσή τους, ενώ υπολο-γίζεται ότι κάθε χρόνο το 25%των ενεργών σεξουαλικά εφήβων θαµολυνθούν από κάποιο σεξουαλικώς µεταδι-δόµενο νόσηµα. Τα στοιχεία αυτά παρουσίασεο καθηγητής παιδιατρικής - ενδοκρινολογίαςστο ΑΠΘ Ισραέλ Ρούσσο, σε διάλεξη µε θέµα:«Επίκαιρα Θέµατα στην Παιδιατρική». Εξίσουσηµαντικό είναι και το πρόβληµα της ανεπιθύ-µητης εγκυµοσύνης, κάτι που φαίνεται ότι δεναπασχολεί ιδιαίτερα τους νέους, όπως έδειξαντα αποτελέσµατα έρευνας σε µαθητές λυ-κείου για τις µεθόδους αντισύλληψης που χρη-σιµοποιούν. Συγκεκριµένα από τους νέους ηλι-κίας 16-20 ετών µόλις το 63% χρησιµοποιούνπροφυλακτικό, 17% προτιµούν τη διακοπτό-µενη συνουσία, 7% τα ορµονικά αντισυλληπτι-κά, 1% τις ενδοµήτριες συσκευές, ενώ το 12%δεν λαµβάνει αντισυλληπτικά µέτρα.

«Αντιαλλεργικόεµβόλιο» το… κέικΑν θέλετε να απευαισθητοποιήσετε τα παιδιάσας από την αλλεργία στο αβγό, τότε αφήστετα να φάνε κέικ, συµβουλεύουν Έλληνες επι-στήµονες. Ο ∆ρ Γεώργιος Κωνσταντίνου και οισυνεργάτες του στην Ιατρική Σχολή του Καπο-διστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών εξηγούν ότιη υψηλή θερµοκρασία στην οποία ψήνεται τοκέικ τροποποιεί αλλεργιογόνα συστατικά τουαβγού και επιτρέπει σε ορισµένα παιδιά µε αλ-λεργία στο συγκεκριµένο τρόφιµο να τηνξεπεράσουν. Τα παιδιά τρώγονταςέξι µήνες κέικ, κατάφεραν σεποσοστό 90% να ανοσοποι-ηθούν έναντι του αβγού. Οιγονείς θα πρέπει να γνωρί-ζουν ότι υπάρχουν καινο-τόµες προσεγγίσεις αντι-µετώπισης της αλλεργίαςστο αβγό και αυτές θαπρέπει να εφαρµόζονταιπάντα υπό την αυστηρή επί-βλεψη ιατρού. Η µελέτη τωνΕλλήνων επιστηµόνων δηµοσι-εύτηκε στην επιστηµονική επιθεώ-ρηση «Journal of Allergy and Clinical Im-munology».

«Πάρε - δώσε» τα φακελάκια στο ΕΣΥΠΡΩΤΑΘΛΗΤΈΣ ΣΤΟ ΦΑΚΕΛΆΚΙ ΟΙ ΈΛΛΗΝΕΣ. Νέα έρευ-να δείχνει ότι κάθε χρόνο δίνουµε σε γιατρούς 2 δισ. ευ-ρώ «κάτω από το τραπέζι» . Αυτή η ενέργεια, σύµφωναµε τη µελέτη του Εργαστηρίου Οργάνωσης και Αξιολόγη-σης Υπηρεσιών Υγείας του Πανεπιστηµίου Αθηνών, µαςκατατάσσει τελευταίους στον «Ευρωπαϊκό Πίνακα Κατά-ταξης Καταναλωτών Υπηρεσιών Υγείας».Τα αποτελέσµατα της έρευνας που έχουν δηµοσιευθείστο διεθνές επιστηµονικό έντυπο «Ηealth Ρolicy», δεί-χνουν ότι ένας στους τρεις Έλληνες που έχει νοσηλευτεί

σε νοσοκοµείο του ΕΣΥ έχει δώσει «φακελάκι» σε γιατρότουλάχιστον µία φορά. Από αυτούς περίπου οι µισοί έβα-λαν το χέρι στην τσέπη, γιατί πίστευαν ότι διαφορετικάδεν θα τους αντιµετώπιζαν όπως θα έπρεπε, ενώ δύοστους δέκα Έλληνες δηλώνουν ότι πιέστηκαν από τονγιατρό τους.Μόνο στο 4% των περιπτώσεων ο γιατρός αρνήθηκε ναλάβει «φακελάκι», ενώ το ίδιο ποσοστό ασθενών (4%)αρνήθηκε να καταβάλει πρόσθετη αµοιβή, ακόµη καιόταν ο γιατρός τους το ζήτησε επίµονα.

Ελληνόπου-λα: Τα πλέονυπέρβαρα

στην Ε.Ε. Ανσυνεχίσου-µε να ζούµε

έτσι, το2058 θα εί-µαστε όλοιυπέρβαροι,ανακοινώ-

θηκε σε συ-νέδριο πουέγινε στη

Θεσσαλονί-κη µε θέµα«Αθλητι-σµός γιαόλους»

«Αχρηστεύσαµε»τα αντιβιοτικά

βουν µία ίωση. ∆εν γνωρίζουν όµως ότι τααντιβιοτικά χορηγούνται αποκλειστικά για τηθεραπεία λοιµώξεων για τις οποίες ευθύνον-ται µικρόβια και όχι ιοί.

Η κακή χρήση των αντιβιοτικών ξεκινά απότην παιδική ηλικία. Μελέτες παιδιάτρων σεόλη τη χώρα δείχνουν ότι περισσότερες απότις µισές µητέρες έχουν εφεδρικά αντιβιοτι-

κά στο φαρµακείοτου σπιτιού. Μάλι-στα το 30-40% αυ-τών, τα χορηγούνστα παιδιά τους χω-ρίς τη συµβουλή τουπαιδιάτρου. Όταν ο

παιδίατρος αρνείται να χορηγήσει αντιβιοτι-κά, ένα 20% των µητέρων του ασκεί πίεση ήαλλάζει ακόµη και παιδίατρο.

Το Υπουργείο Υγείας εξετάζει τη λήψη µέ-τρων ώστε να µη µπορεί κάποιος να προµη-θεύεται ελεύθερα και ανεξέλεγκτα τα αντι-βιοτικά.

Τα αντιβιοτικά ήταν η ανακάλυψη«σταθµός» στην ιατρική, καθώς αύ-ξησαν σηµαντικά το προσδόκιµοζωής. Σήµερα όµως λόγω της κατά-

χρησής τους κινδυνεύουµε να γυρίσουµε100 χρόνια πριν, όταν απλές λοιµώξεις οδη-γούσαν στον θάνατο. Οι επιστήµονες διαπι-στώνουν «το τέλος των αντιβιοτικών», όχιµόνο γιατί δεν αναµένεται η ανακάλυψηενός νέου δραστικού αντιβιοτικού για ταεπόµενα χρόνια, αλλά κυρίως διότι η υπερ-κατανάλωση των υπαρχόντων τα καθιστάανενεργά.

Σύµφωνα µε στοιχεία που παρουσίασε τοΥπουργείο Υγείας, η Ελλάδα και η Κύπρος εί-ναι «πρωταθλητές Ευρώπης» στη χρήση αντι-βιοτικών. Το 95% των Ελλήνων λαµβάνουναντιβιοτικά για µία απλή φαρυγγοαµυγδαλί-τιδα, καθώς δεν γνωρίζουν ότι για τη λοίµω-ξη στους ενήλικες σπάνια ευθύνεται το µι-κρόβιο του στρεπτόκοκκου. Από την άλλη,πολλοί λαµβάνουν αντιβιοτικά για να προλά-

4 στις 10 µητέρες δίνουναντιβιοτικά στα παιδιά τουςχωρίς τη συµβουλήτου παιδιάτρου

Του Θανάση Τροµπούκη


Επίκαιρα ΚόσµοςΚόσµος

«Προεπιλέγουν» τοδικαίωµα στη ζωήΜωρό κατά παραγγελία απέκτησε ένα νεαρόζευγάρι Βρετανών, στην οικογένεια των οποί-ων υπήρχε ισχυρό κληρονοµικό ιστορικόκαρκίνου του µαστού. Η σύλληψηέγινε µε τη µέθοδο της εξωσω-µατικής γονιµοποίησης καιτο έµβρυο πριν εµφυτευ-τεί στη µήτρα υπεβλήθησε προεµφυτευτικόέλεγχο ώστε να µην είναιφορέας του γονιδίουBRCΑ1, το οποίο αυξάνεικατά 80% τον κίνδυνο εµ-φάνισης καρκίνου του µα-στού. Η µητέρα κατέφυγε σεαυτή τη λύση, διότι η γιαγιά, ηµητέρα και η αδελφή του συζύγουτης είχαν εµφανίσει καρκίνο του µαστούσε ηλικία µόλις 20 ετών.Η επιστηµονική οµάδα της µονάδας υποβοη-θούµενης αναπαραγωγής του νοσοκοµείουUniversity College Ηοspital του Λονδίνου πήρανένα κύτταρο από το έµβρυο όταν ήταν τριώνηµερών και εξέτασαν αν υπήρχε το «ένοχο»γονίδιο. Έπειτα τοποθέτησαν το έµβρυο στηµήτρα, το οποίο ήρθε στη ζωή τον περασµένοµήνα. Η µέθοδος της προεµφυτευτικής διά-γνωσης επιτρέπεται στο Βέλγιο, τη ∆ανία, τηνΙσπανία και τη Βρετανία. Στη Γαλλία επιτρέπε-ται µόνο για να αποφευχθεί ότι το µωρό φέρεικάποια ανίατη γενετική ασθένεια.

Τέλος στα φάρµακαβάζει νέα γενιάτροφίµωνΤα τρόφιµα θα είναι ενδεχοµένως τα φάρµακατου µέλλοντος. Ήδη δοκιµάζονται τα γενετικάτροποποιηµένα φασόλια και το λάδι σόγιας, ταοποία θα προλαµβάνουν το έµφραγµα. Τα φα-σόλια σόγιας «πέρασαν» ήδη µε επιτυχία τηνπρώτη φάση των δοκιµών. ∆εν αποκλείεται νασυνδυαστούν µε τρόφιµα όπως το γιαούρτι, οιµπάρες των δηµητριακών και τα ντρέσινγκ γιατις σαλάτες. Η έρευνα του Πανεπιστηµίου τηςΝότιας Ντακότα έδειξε ότι ακόµη και το λάδιαπό γενετικά τροποποιηµένη σόγια µπορεί νααυξήσει τα ωµέγα-3 λιπαρά οξέα στοαίµα. Τα πρώτα φαρµακευτικάτρόφιµα αναµένεται να κυ-κλοφορήσουν σε περίπου 4χρόνια, εφόσον οι κλινικέςµελέτες έχουν τα αναµε-νόµενα αποτελέσµατα.Τα εν λόγω τρόφιµα θαπρέπει πρώτα να εγκρι-θούν από την αµερικανι-κή Υπηρεσία Τροφίµωνκαι Φαρµάκων (FDA), αλλάκαι από την Ευρωπαϊκή ΑρχήΑσφάλειας των Τροφίµων καιΤροφίµων (ΕΜΕΑ), πριν κυκλοφορή-σουν και στην Ελλάδα.

ΤΑ MP3 ΜΑΣ ΚΟΥΦΑΊΝΟΥΝΗ µουσική µας δίνει ρυθµό αλλά ταυτόχροναβάζει σε κίνδυνο την ακοή µας. Η Επιστηµονι-

κή Επιτροπή της Ε.Ε. για τους Αναδυόµενουςκαι Πρόσφατα Εντοπισθέντες Κινδύνους για την

Υγεία τόνισε ότι 5 – 10% όσων ακούν µουσική µε ακουστι-κά από το mp3 τους κινδυνεύουν από µόνιµη απώλειαακοής. O κίνδυνος αφορά όσους ακούν µουσική από τοMΡ3 ή MΡ4 τους µε υψηλή ένταση ήχου, για περισσότεροαπό µια ώρα τη µέρα, κάθε εβδοµάδα, επί µια πενταετία.Σύντοµα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναµένεται να θεσπίσεινέα δεδοµένα για τη λειτουργία των µικροσυσκευών ανα-παραγωγής µουσικής.

Η ΨΎΧΩΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΜΕΓΆΛΟ Α∆ΕΛΦΌΤα 15 λεπτά δηµοσιότητας οδηγούν κάποι-ους ακόµα και στην τρέλα. Νοµίζουν ότι συµ-

µετέχουν σε ριάλιτι, χωρίς αυτό να συµβαίνειστην πραγµατικότητα. Οι ψυχίατροι κάνουν λόγο

για ένα νέο σύνδροµο, µε σοβαρά ψυχωσικά επεισόδια.Τουλάχιστον 50 Αµερικανοί πωλητές, επηρεασµένοι απότην ταινία «The Truman Show», πιστεύουν ότι δεν ζουνµία πραγµατική ζωή. Θεωρούν ότι συµµετέχουν σε έναριάλιτι παιχνίδι και ότι όλος ο κόσµος παρακολουθεί µέ-σα από τους δέκτες του τις περιπέτειές τους. Οι ψυχία-τροι «σηκώνουν τα χέρια ψηλά», καθώς δεν ξέρουν ποιαθεραπεία να επιλέξουν.

Πράσινο φως στις δοκιµέςµε εµβρυικά βλαστοκύτταραΛ

ίγες ηµέρες µετά την αποχώρησηαπό τον Λευκό Οίκο του ΤζορτζΜπους – πολέµιου των ερευνών µε

εµβρυικά βλαστοκύτταρα- ο ΟργανισµόςΤροφίµων και Φαρµάκων (FDA) έδωσε τοπράσινο φως στην εταιρεία βιοτεχνολογίαςGeron για την πρώτη δοκιµή στον άνθρωποθεραπείας µε εµβρυικά βλαστοκύτταρα.

Η έρευνα θα αφορά ασθενείς που έχουνµείνει παράλυτοι έπειτα από τραυµατισµόστη σπονδυλική στήλη. Οι ειδικοί θα τουςχορηγήσουν µε ένεση στον νωτιαίο µυελό,κύτταρα που προέρχονται από ανθρώπιναεµβρυικά βλαστοκύτταρα, µε την ελπίδαότι θα µπορέσουν να αναγεννήσουν τα κα-τεστραµµένα νευρικά κύτταρα. Αν όλα πά-νε καλά, οι ασθενείς ενδεχοµένως θα ανα-κτήσουν την αίσθηση αλλά και την κίνησητων άκρων τους.

Ο επικεφαλής της Geron, Τόµας Οκάρ-µα, δήλωσε ότι η θεραπεία αυτή δεν µπο-ρεί να έχει αποτέλεσµα σε ασθενείς πουείναι παράλυτοι για µεγάλο χρονικό διά-στηµα. Γι’ αυτόν το λόγο θα εφαρµοστεί σε

ασθενείς µία ή δυοεβδοµάδες µετάτον τραυµατισµότους.

Τα εµβρυικάβλαστοκύτταρα εί-ναι τα µόνα που

έχουν την ικανότητα να αναπτύσσονται σεοποιοδήποτε τύπο κυττάρων. Ωστόσο ηχρησιµοποίησή τους δηµιουργεί ηθικά καιδεοντολογικά ζητήµατα, επειδή λαµβά-νονται από το έµβρυο κατά το πρώτο στά-διο της ανάπτυξής του, επιφέροντας τηνκαταστροφή του.

Η θεραπεία θα δοκιµαστεί σε 8ασθενείς µία ή δύο εβδοµάδεςµετά το σοβαρό τραυµατισµότους στη σπονδυλική στήλη

Πέθανε σεηλικία 115

ετών και 220ηµερών, ο γη-ραιότερος άν-θρωπος στον

πλανήτη,η Αµερικανί-

δα ΈντναΠάρκερ. Το

ρεκόρ περνά-ει πλέον στη

Μαρία ντε Ζε-ζούς, η οποία

γεννήθηκεστις 10 Σε-πτεµβρίου

1893.



Warning

Μην ανησυχείτε... ∆εν είναι µόνο τα κλειδιά που χάσαµε. Είναι και τοόνοµα του ανθρώπου που µας χαιρέτησε και δεν τον θυµόµαστε. Το αυτο-κίνητο που ξεχάσαµε πού είναι σταθµευµένο ή το τηλέφωνο ενός φίλου.Αν συµπτώµατα όπως αυτά, εµφανίζονται σε αραιά χρονικά διαστήµα-τα, σε περιόδους έντονου στρες, όταν είµαστε κουρασµένοι ή στενο-χωρηµένοι, τότε δεν έχουµε λόγο να ανησυχούµε.Να ανησυχήσουµε... Όταν χάνουµε ραντεβού. Θέλουµε ναπούµε κάτι, αλλά δεν βρίσκουµε τις λέξεις. Επαναλαµβάνου-µε τις ίδιες ερωτήσεις. Ξεχνάµε πώς θα πάµε στο σπίτι ενόςφίλου. Βάζουµε πράγµατα σε λάθος θέση. Ξεχνάµε συνε-χώς τι µέρα είναι και δυσκολευόµαστε να το θυµηθούµε.Όταν αυτά τα συµπτώµατα επαναλαµβάνονται συχνάµέσα στην εβδοµάδα, καλό θα ήταν να κάνουµε µιαπροληπτική εξέταση.

ΓΙΑΤΙ ΞΕΧΝΑΩ;Ηλικία: Όσοαυξάνεταιηηλικίατόσοελαττώ-νεται η µνήµη και γίνεται περισσότερο επι-λεκτική.Συγκρατείµόνοσηµαντικέςπλη-ροφορίες. Αν σε ηλικία 18 ετών γνωρί-ζαµε, για παράδειγµα, 100 ανθρώ-πους,στα60οιγνωστοίµαςµπορείνα ξεπερνούν τους 1.000. Η χω-ρητικότητα του εγκεφάλουόµωςείναισυγκεκριµένηγιακάθε άτοµο.Άγχος: ∆ιαταράσσει τηλειτουργικότητα τωννευροδιαβιβαστών,που επιτρέπουνστα εγκεφαλικάκύτταρα να «επι-κοινωνούν» µεταξύτους. Οδηγεί σε διαταραχές στη συγκέντρωση και την προσοχή. Η απώλεια µνή-µης µπορεί να κρύβει χρόνιο άγχος ή ακόµη και γενικευµένη αγχώδη διαταραχή.Έλλειψη βιταµίνης Β12 ή φυλλικού οξέος: Η βιταµίνη Β12 (ψάρι, κρέας, που-λερικά, αυγά, γαλακτοκοµικά προϊόντα) και το φυλλικό οξύ (πράσινα φυλλώδη,δηµητριακά, µπανάνα) συµβάλλουν στην καλή λειτουργία του νευρικού συστή-µατος.Αναιµία: Τα χαµηλά επίπεδα αιµοσφαιρίνης µεταφέρουν λιγότερο οξυγόνο στονεγκέφαλο, επηρεάζοντας τη λειτουργία του, διότι ο εγκέφαλος λειτουργεί µεοξυγόνο και γλυκόζη.

Αϋπνία: Ο εγκέφαλος χρειάζεται ανάπαυση τη νύχτα προκειµένου να κωδικο-ποιήσει όσα έµαθε την ηµέρα. Η πρόσκαιρη απώλεια µνήµης µπορεί να σχε-τίζεται όχι µόνο µε έλλειψη, αλλά και µε κακή ποιότητα ύπνου.

Κατάθλιψη: ∆ιαταράσσει τη λειτουργικότητα των νευροδιαβιβαστών.Όσοι έχουν κατάθλιψη, έχουν µειωµένη διάθεση και θυµούνται µόνο

τα απαραίτητα. Γι’ αυτό η έντονη αφηρηµάδα θα πρέπει να µας οδη-γήσει σε έναν ειδικό γιατρό.

Παθήσεις: Υψηλή χοληστερόλη, υπέρταση και σακχαρώδης δια-βήτης αποφράσσουν βαθµιαία τα αγγεία, µε αποτέλεσµα να

τροφοδοτείται ο εγκέφαλος µε λιγότερο οξυγόνο και γλυ-κόζη. Ο υποθυρεοειδισµός επίσης ενδέχεται να επηρεά-

ζει τη µνήµη.Φάρµακα: Τουλάχιστον 94 φάρµακα διαταράσσουν

τη µνήµη. Αντικαταθλιπτικά, αγχολυτικά, αντιστα-µινικά, αντιυπερτασικά, κορτικοστεροειδή και αν-

τιψυχωσικά φάρµακα ενδεχοµένως βλάπτουντηµνήµη, ιδίωςστιςµεγαλύτερεςηλικίες,όπου

τα φάρµακα µεταβολίζονται µε πιο αργόρυθµό από τον οργανισµό.

Αλκοόλ & ναρκωτικά: Καταστέλλουντη λειτουργία του κεντρικού νευρικού

συστήµατος, µε αποτέλεσµα ο εγ-κέφαλος να µην µπορεί να απο-

µνηµονεύει µε την ίδια ευκολίαπου το έκανε πριν τη χρήση

αυτών των ουσιών. Επηρε-άζουνεπίσηςόλεςτιςλει-

τουργίες του εγκεφά-λου, όπως τη βού-

ληση,τηκρίση,τηνπρωτοβουλία καιτην οργανωτική

ικανότητα.Κάκωση στο κεφάλι: Η απώλεια µνήµης εκδηλώνεται ως αποτέλεσµα ενός πα-λιού ή πρόσφατου, σοβαρού τραυµατισµού.Εγκεφαλικό επεισόδιο, όγκος στον εγκέφαλο: Τα ισχαιµικά εγκεφαλικά επει-σόδια αποφράσσουν τα αγγεία, µε αποτέλεσµα ο εγκέφαλος να µην αιµατώνε-ται σωστά. Στα αιµορραγικά εγκεφαλικά επεισόδια έχουµε µαζική καταστροφήπεριοχών του εγκεφάλου. Ανάλογα µε την περιοχή όπου εντοπίζεται η βλάβη,εξαρτάται και η επίδραση του εγκεφαλικού στη µνήµη µας. Συχνά συµβαίνουνεγκεφαλικά επεισόδια µικρά σε ένταση και διάρκεια. Αν και δεν γίνονται αντι-ληπτά, ενδέχεται να επηρεάζουν τη µνήµη.

Τα «ύπουλα» παιχνίδια της µνήµης

Πού είναι τα κλειδιά µου;Η µνήµη µοιάζει µε τον έρωτα. Αργά ή γρήγορα θα µας προδώσει. Άγχος, αυξηµένες υποχρεώσεις,αλλά και διάφορες οργανικές αιτίες οδηγούν τη µνήµη σε… ελεύθερη πτώση

• Επι-κοινωνήστε. Η

γνωριµία νέων αν-θρώπων και η κοι-

νωνική συναναστρο-φή προφυλάσσει τη

µνήµη. ∆ιαβάστε έναβιβλίο, δείτε θέα-τρο, µάθετε µια ξέ-νη γλώσσα, λύστε

σταυρόλεξα. Ηµνήµη θέλειάσκηση καιόχι τεµπε-λιά. Κατα-ναλώστεµέλι, σο-κολάτα,µακαρό-

νια, ψάρια(η σαρδέ-λα είναιίσως τοκαλύτε-

ρο),φρούτα

καιλαχανικά. Όλα

όµως µε µέτρο. Γυ-µναστείτε και κοιµη-

θείτε χωρίς διακοπές,αν θέλετε να θωρακί-

σετε τη µνήµη σαςστο χρόνο.

tips

Εξειδικευµένα ιατρεία για τη µνήµη σελ. 53Για περισσσότερες πληροφορίες,Ελληνική Εταιρεία Νόσου Αλτσχάιµερ και συναφών διαταραχώνwww.alzheimer-hellas.gr

Της ∆ήµητρας Τζούβελη

Συνεργάστηκε η Μάγδα Τσολάκη,Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νευρολογίας Α.Π.Θ.


λύ τις απολυµαίνουν, οπότε το µικροβιακότους φορτίο είναι χαµηλό», λέει ο δρ Γκέρµ-πα. Ο πόλεµος κατά των µικροβίων είναι συ-χνά άνισος, λένε οι επιστήµονες. Αλλά αυτόςδεν είναι λόγος για να καταθέσουµε τα όπλα.

Το µόνο σίγουρο είναι ότι τα µικρόβια αγα-πούν την υγρασία και σιχαίνονται το ξηρό πε-ριβάλλον. Πετσέτες πιάτων, ο νεροχύτης, τοχερούλι της πόρτας του ψυγείου, τα βρεγµέ-να σφουγγάρια αποτελούν το ιδανικό κατα-φύγιο βακτηριδίων.

«Ένα σφουγγάρι που χρησιµοποιείται γιαδύο ή τρεις ηµέρες στην κουζίνα µπορεί ναφιλοξενεί εκατοµµύρια βακτήρια», λέει ηElisabeth Scott, διευθύντρια του ΚέντρουSimmons για την Υγιεινή και Υγεία στο Σπίτι,στο κολέγιο της Βοστόνης.

Στο σφουγγάρι µπορεί να βρεθούν παθο-γόνοι µικροοργανισµοί, ένα νοσογόνο κολο-βακτηρίδιο (E. coli), σαλµονέλα ή καµπυλο-βακτηρίδια. Σε αυτή την περίπτωση αντί νακαθαρίσουµε µία επιφάνεια, την επιµολύ-νουµε. Είναι λάθος να ακουµπάµε τις τσάν-τες ή τις σακούλες µε τα ψώνια στον πάγκοτης κουζίνας. Μ’ αυτόν τον τρόπο καλωσορί-ζουµε τα µικρόβια στο σπίτι. Ας µην ξεχνάµεότι στον ίδιο πάγκο λίγο αργότερα θα ετοιµά-σουµε το φαγητό µας.

Ωστόσο, η απόσταση µεταξύ των κανόνωνστοιχειώδους υγιεινής και της σχολαστικήςκαθαριότητας- η οποία αγγίζει τα όρια τηςυστερίας- είναι µεγάλη. Σήµερα είµαστε πιοκαθαροί από ποτέ! Οι περισσότεροι τουλάχι-στον...

Μικρόβια υπάρχουν παντού.Στο σώµα, αλλά και στο πε-ριβάλλον γύρω µας. Όσο κιαν φαίνεται παράξενο, ταέχουµε... ανάγκη! Όχι όλα.Κάποια από αυτά, τα σα-

πρόφυτα, τα οποία σχηµατίζουν τη φυσιολο-γική χλωρίδα του οργανισµού. Αυτό, δεν ση-µαίνει ότι πρέπει να ζούµε µέσα στα µικρό-βια. Όσο σχολαστικοί κι αν είµαστε µε τηναπολύµανση- η λέξη ταιριάζει περισσότεροσε χειρουργείο παρά σε σπίτι- θα υπάρχειπάντα ένα µικρόβιο που επιβίωσε στο τηλε-κοντρόλ της τηλεόρασης.

Πάρτι µικροβίων γίνεται επίσης στα πλη-κτρολόγια των ηλεκτρονικών υπολογιστώνκαι στα τηλέφωνα – ιδίως όταν χρησιµοποι-ούνται από πολλούς ανθρώπους.

Αυτά είναι τα πιο µολυσµένα αντικείµενακατά τον δρα Τ. Γκέρµπα, καθηγητή µικροβιο-λογίας στο πανεπιστήµιο της Αριζόνας τωνΗΠΑ. «Αποτελούν την… τραπεζαρία των µι-κροβίων», εξηγεί. «Τα έχουµε µελετήσειάπειρες φορές και διαρκώς µας εκπλήσσειτο πλήθος των µικροβίων που περιέχουν».Ένα µολυσµένο γραφείο στο σπίτι εκτιµάταιότι περιέχει 400 φορές περισσότερα βακτή-ρια από όσα η... λεκάνηµιας τουαλέτας. Αυτό συµβαίνει γιατίκανείς δεν καθαρίζει το γραφείο του... παράµόνο όταν η βρωµιά γίνει εµφανής και αρχί-ζουν να... κολλάνε τα χέρια του πάνω της.«Οι λεκάνες έχουν πολύ κακή φήµη, αλλάαυτό είναι άδικο, διότι στο σπίτι όλοι λίγο-πο-

O υποχόνδριος Τι κοινό µπορεί να έχει ένα παθιασµένο φιλί στο στόµα µε ένα...πολυκαιρισµένο σφουγγάρι κουζίνας; Κάποιος θα µπορούσε

να απαντήσει ότι και τα δυο είναι εξίσου... βρώµικα!

Βασίλειο µικροβίων… το τηλεκοντρόλ

““Πλένουµε ταχέρια για20’’ µε ζε-στό νερόκαι σαπούνι.Στεγνώνου-µε σχολαστι-κά. Όσολιγότεραβακτήριαµείνουν στοδέρµα, τόσοµειώνονταιοι πιθανότη-τες να αρρω-στήσουµε.

Πόσο συχνά σαςσυµβαίνει να κάνε-

τε πιρουέτες στηντουαλέτα για να µηνέρθετε σε επαφή µε

µικρόβια; Μήπωςντύνετε σαν µού-

µια, µε χαρτί υγεί-ας, τη λεκάνη; ∆εν

είστε οι µόνοι!

«Λούζεστε» µεοινόπνευµα τουλά-χιστον τρεις φορές

την ηµέρα; Αν δεναπολυµαίνετε συ-

νεχώς τα χέρια σας,αισθάνεστε βρώµι-

κοι; ∆εν είστε οι µό-νοι.

Το σπίτι σας µυρί-ζει χλώριο; Όλοι

λένε ότι το διαµέρι-σµά σας µοιάζει µεφαρµακείο; Οι φί-

λοι σας, φοβούνταιακόµα και να πατή-

σουν στα χαλιά σας;∆εν είστε οι µόνοι.

Mικρόβια παντού

Όχι µόνο µικρόβια,αλλά και... ιοίΟΙ ΕΡΕΥΝΗΤEΣ σε ρόλο... επιθεωρητή Κλου-ζό. Εντόπισαν ίχνη ρινοϊού στο τηλεκοντρόλ,µία µπαταρία µπάνιου και το χερούλι τουψυγείου. Ο ιός αυτός είναι υπεύθυνος κατά42% για τα κρυολογήµατα.

Ένας ιός µεταφέρεται συνήθως µε τα µι-κροσωµατίδια που εκτοξεύονται µε το βή-χα ή το φτάρνισµα. Όµως µπορεί να µετα-φερθεί και από τα πόµολα τα οποία πιάνου-µε πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ηµέ-ρας. Ένας και µόνο φορέας ρινοϊού µπορείνα τον µεταδώσει σε µία ολόκληρη οικογέ-νεια αγγίζοντας... το πόµολο της πόρτας!Άλλωστε αρκετοί ιοί επιβιώνουν πάνω σεδιάφορες επιφάνειες µέχρι και δύο ηµέ-ρες.

Αµερικανοί ερευνητές µόλυναν µε ρινοϊ-ούς τις επιφάνειες των αντικειµένων ενόςσπιτιού και έπειτα ζήτησαν από 30 εθελον-τές να τις ακουµπήσουν. Μετά από 48 ώρεςτο γενετικό υλικό των ιών ήταν ανιχνεύσιµοστα δακτυλικά αποτυπώµατα των εθελον-τών.

συµβουλές>Η παιδική συνήθεια να βάζουµε τα δάχτυ-

λα στη µύτη ή αντικείµενα, όπως στυλό,στο στόµα και µετά να τρίβουµε τα µάτιαµας, κάνουν τα µικρόβια και τους ιούς νατρίβουν τα ... χεριά τους! Γιατί; Μα τουςέχουµε δώσει το διαβατήριο για να µπουνστον οργανισµό µας!

>Οι πάγκοι, τα µαχαιροπίρουνα, τασφουγγάρια και οι πετσέτες πρέπει ναδιατηρούνται πάντα στεγνά. Εκτός απότο καλό στέγνωµα, οι πετσέτες πρέπεινα αντικαθίστανται συχνά και να πλένον-ται µε καυτό νερό. Απόλυτα στεγνά πρέ-πει να είναι και τα σκεύη όπου φυλάσ-σονται αλεύρι, καφές, ψωµί, ξηροί καρ-ποί και βότανα.

>Το πλύσιµο των χεριών µε σαπούνι πριντην ετοιµασία κάθε γεύµατος, είναι αυ-τονόητο! Πόσοι γνωρίζουν, όµως, ότι τοίδιο πρέπει να κάνουµε και µετά; Αν κό-ψουµε και πλύνουµε ωµό κρέας καιµετά τοποθετήσουµε ψηµένο κρέαςστην ίδια επιφάνεια ή δεν καθαρίσουµεσχολαστικά τα χέρια µας... πάµε γυ-ρεύοντας!

>Τα εσώρουχα πρέπει να πλένονται στους60 βαθµούς ακόµη κι αν ξεχειλώνουν!Περιέχουν ένα δέκατο του γραµµαρίουκόπρανα, τα οποία µπορεί να φέρουν ρο-ταϊούς, ιούς της ηπατίτιδας Α, και βακτή-ρια όπως η σαλµονέλα που προκαλείστοµαχικές διαταραχές και διάρροια.

•IN•VITRO•15Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Με άποψηΟ γρίφος της ιατρικήςΞεκαθαρίζω. Είµαι µε την έρευνακαι την επιστήµη. Θεωρώ την ιατρική τηνκορυφαία των επιστηµών, υποκλίνοµαι καιέχω ευεργετηθεί όπως πολλοί από τα επι-τεύγµατά της. Αναγνωρίζω την τεράστιαπροσφορά της στον άνθρωπο.Είµαι σχεδόν medi-junkie. ∆ιαβάζω µετάµανίας ό,τι πέφτει στην αντίληψή µου απότον ιατρικό χώρο για ασθένειες, φάρµακα,θεραπείες, διαπιστώσεις και εκτιµήσεις Ελ-λήνων και ξένων ερευνητών.Το αποτέλεσµα, όµως, είναι να οδηγούµαιστην παραφροσύνη. ∆ιότι κάθε λίγο και λι-γάκι κατακρηµνίζονται βεβαιότητες και πε-ποιθήσεις που έχω αποκτήσει σχετικάµε τον τρόπο που πρέπει να ζούµε,πώς να διατρεφόµαστε, ποιες είναι υγιει-νές συνήθειες και ποιες όχι. Ό,τι ισχύει σή-µερα δεν είναι σίγουρο ότι θα ισχύεικαι αύριο.

Εξηγώ: εκεί που πείστηκα για παρά-δειγµα από έγκυρες έρευνες ότι ο καφέςκάνει κακό στον οργανισµό, βλέπω άλλες -επίσης έγκυρες- έρευνες να ισχυρίζονταιότι ο καφές κάνει καλό. Ποιος δεν ξέρει ότιτο κόκκινο κρασί βοηθάει την καρδιά! Ε!λοιπόν άλλου διάβασα ότι το κρασί βλάπτειτην υγεία. Ναι, λένε πολλοί γιατροί στηνκατανάλωση άφθονου νερού, αρκούν 6-7ποτήρια την ηµέρα υποστηρίζουν άλλοι.Τελευταία «ανατροπή» στις δοξασίες µουη προειδοποίηση Βρετανών επιστηµόνωνγια τις δίαιτες και τα προϊόντα αποτοξίνω-σης. Υποστηρίζουν ότι δεν έχουν καµίαεπιστηµονική βάση και στις περισσότερεςπεριπτώσεις δεν είναι παρά «πεταµέναχρήµατα». Και πώς το τεκµηριώνουν;Η αποµάκρυνση των τοξικών ουσιώνείναι µια φυσιολογική και αδιάκοπηλειτουργία του ανθρώπινου σώµατος,λένε, και η οποία δεν µπορεί ναενισχυθεί µε τεχνητά µέσα στουςυγιείς ανθρώπους.«Σας παραπλανούν οι εταιρείες πλασάρον-τας κάθε είδους προϊόντα αποτοξίνωσης»,από καθαριστικά προσώπου και συµπληρώ-µατα διατροφής µέχρι και εµφιαλωµένο νε-ρό. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα προ-ϊόντα κάνουν το αυτονόητο, καθαρίζουν.Κατά καιρούς ανέβηκαν και κατέβηκαν απότο βάθρο της εκτίµησης και της υπόληψηςπου τους είχα, ο ύπνος, η γυµναστική, η άµ-µος της παραλίας, τα καρότα, οι ντοµάτες,η ασπιρίνη, το κάρδαµο, η νικοτίνη, το πρά-σινο σαπούνι, τα κινητά τηλέφωνα, η σοκο-λάτα, η διόρθωση της πρεσβυωπίας, τοοδοντικό νήµα, το στρες και το αίσθηµα τηςαγάπης.

Έκκληση προςτους επιστήµονες:Αντιλαµβάνοµαι ότι η τεχνολογία επιτρέπεινα κάνετε πιο ενδελεχείς έρευνες και να ει-σχωρείτε στα άδυτα των αδύτων. Αλλά λυ-πηθείτε και εµάς που δεν ξέρουµε τι µαςξηµερώνει! ∆εν µπορούµε να ζούµε µε τηναµφιβολία και να κοιτάζουµε καχύποπταακόµη και την τσίχλα του περιπτέρου.ΝΑ

Ι,ΑΛ

ΛΑΙΣ

ΩΣ

ΠΑΛΙ

ΟΧΙ

ΜΑΡΙΑ ΧΟΥΚΛΗ


Αντιγήρανση∆ιατροφή & άσκηση «νικούν» την οστεοπόρωση

Της Μαρίας Τσιλιµιγκάκη

Tα οστά «χτίζονται» από την παιδι-κή ηλικία. Η ισορροπηµένη δια-τροφή πρέπει να ξεκινά από τοσχολείο, ενώ µετά τα 50 είναι

απαραίτητη. Πρέπει να περιλαµβάνει του-λάχιστον 2-3 µερίδες γαλακτοκοµικάπροϊόντα. Κατά προτίµηση µε λίγα λιπα-ρά. Καλό θα ήταν να επιλέγουµε γάλα καιγιαούρτι µε 2% έως 3% λιπαρά. Άλλωστετα τυριά µε ζωικό λίπος πάνω από 30%δεν µας προσφέρουν περισσότερο ασβέ-στιο από τα light τυριά. Πιο πλούσια σεασβέστιο θεωρούνται τα κίτρινα τυριά.Χρήσιµα αποδεικνύονται και τα εµπλουτι-σµένα µε βιταµίνη D γαλακτοκοµικά.

Τα πράσινα λαχανικά δεν πρέπει νααπουσιάζουν από το τραπέζι. Περιέχουνσηµαντικές ουσίες που συµβάλουν στηδιατήρηση υγιών οστών. Τουλάχιστον δύοέως τρεις φορές την εβδοµάδα θα πρέπεινα προσλαµβάνουµε υψηλής διατροφικήςαξίας φυτική πρωτεΐνη, η οποία βρίσκεταιστα όσπρια. Τα ζωικά λίπη παρότι δενέχουν συνδεθεί ευθέως µε την οστεοπό-ρωση, πρέπει να αποφεύγονται.

Χρειαζόµαστε τον ήλιο για να συνθέσου-µε τη βιταµίνη D. Μία βιταµίνη πολύτιµηγια την υγεία των οστών. Θα πρέπει να µας«βλέπει» ο ήλιος περισσότερο από µισήώρα την ηµέρα. Μόνο έτσι βοηθάµε τονοργανισµό να συνθέσει αυτή τη βιταµίνη,η οποία διευκολύνει την απορρόφηση τουασβεστίου. Η πολύωρη ηλιοθεραπεία δενµας προσφέρει περισσότερη βιταµίνη D.

Περπάτηµα και γυµναστική 3 µε 5 φο-ρές την εβδοµάδα βοηθούν το σκελετόµας. Μισή ώρα γρήγορο περπάτηµα καιστη συνέχεια ήπιες ασκήσεις µε βαράκιαβοηθούν τα οστά µας να µείνουν γερά. Ταβάρη καλό είναι να µην ξεπερνούν τα 3κιλά για κάθε χέρι ή πόδι που γυµνάζεται.Οι άνθρωποι µεγαλύτερης ηλικίας µπο-ρούν να κάνουν ασκήσεις αντίστασης µέ-σα στο νερό τουλάχιστον τρεις φορές τηνεβδοµάδα για να θωρακίσουν τα οστάτους. ∆υναµώνοντας τους µυς µας, θαστηρίξουµε και θα προστατέψουµε ταοστά µας µέχρι τα βαθιά γεράµατα.

«Μαχαίρι» θα πρέπει να κόψουµε τοκάπνισµα, ιδίως µετά τα 50. Ο καπνός τουτσιγάρου σκληραίνει τα αγγεία και εµπο-δίζει ως ένα βαθµό τον «ανεφοδιασµό»των οστών µε πρωτεΐνες και βιταµίνες. Οκίνδυνος οστεοπόρωσης είναι κατά 35%µε 40% µεγαλύτερος στους καπνιστές καιστις καπνίστριες, επειδή το κάπνισµα«κλέβει» από τα οστά µας ασβέστιο.

Η πρώτη εξέταση οστικής πυκνότηταςγια άνδρες και γυναίκες κρίνεται απαραί-τητη µετά τα 50. Στη συνέχεια, συστήνε-ται προληπτικά µία εξέταση κάθε δύοχρόνια. Ο ρευµατολόγος, ο ορθοπαιδικόςή ο γυναικολόγος θα κρίνει κατά περίπτω-ση πόσο συχνά πρέπει να επαναλαµβά-νονται οι εξετάσεις και αν είναι χρήσιµονα χορηγήσει συµπληρώµατα ή ακόµα καιφάρµακα για πρόληψη της οστεοπόρω-σης.

tips> > > > >Τα «γερα-σµένα»

οστά είναιδιάτρητα και

θυµίζουνσφουγγάρι.Είναι αδύνα-

µα. ∆ενµπορούν ναστηρίξουνούτε το βά-

ρος µας.Αρκετά

κατάγµατασυµβαίνουν,ενώ περπα-τάµε ή ανε-βαίνουµε

σκαλιά

Γραβιέρα, παρµεζά-να & έµενταλ, είναιτα τυριά µε τη µεγα-λύτερη περιεκτικό-τητα σε ασβέστιο.Ακόµα και ένα µικρόκοµµάτι από αυτάτην ηµέρα, προσφέ-ρει πάνω από 1.000mg ασβεστίου.

Αφρόψαρα που τρώ-γονται µε το κόκαλο,όπως οι σαρδέλες, ογαύρος και η αθερί-να, αποτελούν εναλ-λακτική πηγή ασβε-στίου για όσους δενπίνουν γάλα και δεντρώνε γιαούρτι.

Η ζωή τραβάει τηνανηφόρα. ∆εν είναιαστείο, αλλά το περ-πάτηµα σε ανηφορι-κό έδαφος είναι αυ-τό που προλαµβάνεισε µεγαλύτερο βαθ-µό την εµφάνισηοστεοπόρωσης µετάτα 50.

Η υπερβολική άσκη-ση σε νεαρή ηλικίαµπορεί να υπονο-µεύσει τα οστά µαςαργότερα. Έχει πα-ρατηρηθεί ότι οι γυ-ναίκες που έκανανπρωταθλητισµό, εµ-φανίζουν πιο συχνάοστεοπόρωση.

Ένα οστό χτίζεταιαπό τα 11 έως τα 17χρόνια µας. Η εµφά-νιση νευρικής ανο-ρεξίας στην ηλικίααυτή, είναι κατα-στροφική για τοµυοσκελετικό σύ-στηµα, επειδή προ-καλεί αµηνόρροια.

Εξειδικευµένα κέντρα για την οστεοπόρωση σελ. 53Ελληνικό ‘Ιδρυµα Ρευµατολογικών Ερευνών, www.elire.grΕλληνικός σύλλογος υποστήριξης ασθενών µε οστεοπόρωση,www.osteocare.gr

Οστά χωρίς... ηµεροµηνία λήξηςΤα οστά λυγίζουν µε τα χρόνια. Παύουν να είναι συµπαγή, σκληρά και ανθεκτικά. Αυτό συµβαίνειόταν µειώνονται τα δοµικά υλικά τους. Λιγότερο κολλαγόνο, ασβέστιο ή πρωτεΐνη οδηγούν σε οστεο-πόρωση. Νόσος που χαρακτηρίζεται από τη σταδιακή απώλεια της φυσιολογικής µάζας των οστών.

Συνεργάστηκεο ∆ηµήτρης

Τσούκας,Ορθοπαιδικός

Χειρουργός∆/ντής Ορθ.

Κλινικής


Κρυ

ολόγ

ηµα

Πολύτιµες οι σούπες και οι χυµοί φρούτων

Η δίαιτα για το...

Γρήγορη ανάρρωσηµε καλό φαγητόΤης Μαρίας Τσιλιµιγκάκη

Hεπιλογή της κοτόσουπας από τηµητέρα µας κάθε φορά που ένακρυολόγηµα µας έριχνε στο κρε-βάτι ήταν σοφή. Εξίσου σοφή και

η «µανία» της να φάµε καλά για να δυναµώ-σουµε. Αυτές οι επιλογές σήµερα έχουν επι-στηµονικές βάσεις. Έρευνα έχει δείξει ότικάποια συστατικά της κοτόσουπας λειτουρ-γούν σαν αποσυµφορητικό, περιορίζονταςτο οίδηµα των ρινικών κοιλοτήτων. ∆εν είναιόµως το µόνο φαγητό –φάρµακο.

Η σπανακόπιτα µας κάνει δυνατούς – µετην προϋπόθεση ότι είναι σπιτική, χωρίς ζωι-κό λίπος. Το σπανάκι είναι πλούσιο σε β-κα-ροτένιο, βιταµίνη που ενισχύει την «άµυνα»του οργανισµού απέναντι σε ιούς και βακτή-ρια. Άλλες πηγές β- καροτένιου είναι ταφρούτα και τα λαχανικά µε κίτρινο ή πορτο-καλί χρώµα (βερίκοκο, καρότο), καθώς καιλαχανικά µε βαθύ πράσινο χρώµα όπως τοµπρόκολο και τα χόρτα.

Ένα ροδάκινο την ηµέρα… «νικά» το κρυο-

λόγηµα. Το ροδάκινο όπως και οι φράουλες,τα ακτινίδια και η πιπεριά είναι πλούσια σεβιταµίνη C. Η κατανάλωσή τους συντελείστην αύξηση παραγωγής λευκοκυττάρων,αντισωµάτων και επαρκών επιπέδων ιντερ-φερόνων. Οι ιντερφερόνες είναι πρωτεΐνες,οι οποίες παρεµποδίζουν τον πολλαπλασια-σµό των ιών.

Το ελαιόλαδο δυναµώνει τον οργανισµόµας. Περιέχει βιταµίνη Ε και βοηθά στην πα-ραγωγή µιας ειδικής κατηγορίας λεµφοκυτ-τάρων, τα οποία είναι κύτταρα - άµυνας τουοργανισµού. Βιταµίνη Ε λαµβάνουµε και απόάλλα φυτικά λάδια και τους ξηρούς καρ-πούς.

Το κόκκινο κρέας είναι δυναµωτικό. Απο-τελεί πηγή ψευδαργύρου, ενός ιχνοστοιχεί-ου που συµβάλει στην αύξηση παραγωγήςτων Τ-λεµφοκυττάρων. Αυτά τα κύτταρα παί-ζουν σηµαντικό ρόλο στην αµυντική δράσητου οργανισµού ενάντια στο κρυολόγηµα. Ηκαλύτερη πηγή ψευδαργύρου είναι τα στρεί-δια. Τον βρίσκουµε επίσης στα όσπρια, ταπουλερικά, τα καρύδια κ.α.

Το διαιτολόγιοµιας µέρας

Π Ρ Ω Ι Ν Ο

• 1 ποτήρι φρεσκοστυµµένο χυµό πορτο-καλιού

• 1 γιαούρτι µε κοµµένο µέσα ένα ακτινί-διο και γαρνιρισµένο µε µία κουταλιάµέλι

∆ Ε Κ Α Τ Ι Α Ν Ο

• Ποικιλία από 20 περίπου ξηρούς καρ-πούς χωρίς αλάτι.

Μ Ε Σ Η Μ Ε Ρ Ι Α Ν Ο

• 1 πιάτο κοτόσουπα µε λίγο ρύζι και κοµ-µατάκια κοτόπουλου

• 1 φέτα ψωµί ολικής αλέσεως• 2 ακτινίδια ή 5 φράουλες

Α Π Ο Γ Ε Υ Μ Α Τ Ι Ν Ο

• Μία κούπα χαµοµήλι και 2 φρυγανιές σι-κάλεως µε µέλι

∆ Ε Ι Π Ν Ο

• Μία σαλάτα από φρέσκο σπανάκι, µα-ρούλι, ντοµάτα, καπνιστό σολοµό καιελαιόλαδο.

tips>Καταναλώνουµε πολλά υγρά (νερό, χυµοί,

αφεψήµατα…) και αποφεύγουµε τη βα-ρυστοµαχιά και τη δυσπεψία που προκα-λούν γεύµατα πλούσια σε ζωικά λίπη.

>Χρήσιµα τρόφιµα στην πρόληψη και αντι-µετώπιση του κρυολογήµατος είναι:Τοσκόρδο, επειδή περιέχει την ουσία αλλι-σίνη που έχει αντιµικροβιακή δράση. Τοχαµοµήλι, επειδή είναι πλούσιο σε φλα-βονοειδή, τα οποία έχουν αντιφλεγµονώ-δη δράση και το γκρέιπ φρουτ που περιέ-χει βιταµίνη C και βοηθά στην αποτοξίνω-ση του ήπατος.

>Πρέπει να αποφεύγουµε την κατανάλω-ση αλκοόλ, γιατί επηρεάζει την απορρό-φηση των θρεπτικών συστατικών από τιςτροφές, αλλά και τα γλυκά, γιατί αδρανο-ποιούν µία ουσία που «πολεµά» τους ιούςτου κρυολογήµατος.

>Οι πλύσεις του στόµατος µε αλατόνεροσυµβάλλουν στην ανάρρωση, καθώς έχειαποδειχτεί ότι καταπραΰνουν τον πονό-λαιµο. Επίσης είναι σηµαντικό να ξεκου-ραστούµε και να µείνουµε σπίτι το πρώτο24ωρο.

Συνεργάστηκε ο ∆ηµήτρης Πλατανισιώτης,Παθολόγος ∆/ντής Παθ. Κλινικής


«Έµαθα νασκέφτοµαιπριν φάω.Μικρέςποσότητες,σπιτικόφαγητό καιπολλά µικράγεύµατα µέ-σα στην ηµέ-ρα άλλαξαντην εµφάνι-ση αλλά καιτη ζωή µου.Τώρα η κα-θηµερινότη-τά µου είναιπιο εύκολη»

“132 κιλά – κακή διατροφή + θέληση + υποµονή= 97 κιλά

ExperienceΣυνέντευξη στη ∆ήµητρα Τζούβελη

Ο Αλέξανδρος Παπαλεβιζόπουλος κατάφερε αυτό που για τους περισσότερους µοιάζειαδύνατο. Μέσα σε ενάµιση χρόνο έχασε 35 κιλά, αλλάζοντας µόνο τη διατροφή του.Ισχυρή θέληση, υποµονή και σωστή διατροφή είναι το µυστικό της δικής του επιτυχίας.

”

Ο ΠΑΛΙOΣ ΜΟΥ ΕΑΥΤOΣ«Πριν ενάµιση χρόνο ήµουν 132 κιλά. Πά-χυνα µετά το γυµνάσιο. Προσπάθησα πολ-λές φορές να αδυνατίσω. Επισκέφθηκα καιδιαιτολόγο. Έχανα κιλά, αλλά µετά ταέπαιρνα διπλά. Τα κιλά µε δυσκόλευαν.Περπατούσα και “φούσκωνα”. ∆υσκολευό-µουν να βρω ρούχα. ∆ε χωρούσα πάντα νακαθίσω στην καρέκλα. Γυµναζόµουν και λα-χάνιαζα. Έπαιζα ποδόσφαιρο ή µπάσκεταπό εγωισµό, προσπαθώντας να αποδείξωστον εαυτό µου και τους άλλους ότι µπορώνα αθληθώ. Αλλά τα κιλά µε πρόδιδαν. Έκα-να πολλά λάθη στη διατροφή µου. Πίστευαότι τρώγοντας µια φορά την ηµέρα, θα έχα-να βάρος. Γύριζα σπίτι και παράγγελνα φα-γητό απ’ έξω. Έτρωγα κακής ποιότητας τρο-φές και σε µεγάλες ποσότητες. Έτρωγα χω-ρίς να σκέφτοµαι».

ΤΟ «ΜΥΣΤΙΚO» ΤΗΣ ΕΠΙΤΥΧIΑΣ«Αποφάσισα να κάνω δίαιτα πριν ενάµισηχρόνο. Ξύπνησα ένα πρωί και είπα “Ως εδώ.Θα ελαττώσεις το φαγητό”. Είχα κάνει τοσηµαντικότερο βήµα. Αποφάσισα να αδυ-νατίσω. Πρώτος στόχος, τα 100κιλά. Μεί-ωσα την ποσότητα του φαγητού – σπιτικόαυτή τη φορά- τουλάχιστον στο µισό. Έκο-ψα ψωµί, γλυκά, πολλούς καφέδες. Kαθιέ-ρωσα τα ενδιάµεσα γεύµατα -ένα φρούτο,µια σαλάτα ή δυο φρυγανιές. Τον πρώτο µή-να πεινούσα. Πεινούσα πολύ. Έλεγχα όµωςτο αίσθηµα της πείνας, βλέποντας µια ται-νία, πηγαίνοντας µια βόλτα, ασχολούµενοςµε τον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή στο τέλοςπέφτοντας για ύπνο. Μετά τον δεύτερο µή-να, πεινούσα ολοένα και λιγότερο. Εάν ήθε-λα να φάω γλυκό, έτρωγα ένα κοµµατάκισοκολάτα, απλά για να ικανοποιήσω τηνεπιθυµία µου. Έβλεπα ότι η προσπάθειάµου είχε αποτέλεσµα και αυτό µε έκανε νασυνεχίσω. Στον χρόνο είχα φτάσει τα 100κιλά».

Ο ΝEΟΣ ΜΟΥ ΕΑΥΤOΣ«Έβαλα δεύτερο στόχο. Να φθάσω 90 κιλά.Αλλά δεν αγχώνοµαι. Έµαθα να σκέφτοµαιπριν φάω. Γυρίζω στο σπίτι και µαγειρεύω,γιατί θέλω να γνωρίζω τι περιέχει το φαγη-τό που τρώω. Στο ψυγείο υπάρχουν πάνταδιαιτητικά τρόφιµα για να ετοιµάσω κάτι.Ακόµη και όταν βγαίνω έξω, επιλέγωτο φαγητό που θα παραγγείλω.Όταν αισθάνοµαι ότι πεινάω, το πρώτο που

κάνω είναι να ελέγξω την πείνα µου. Πώς;Κάνοντας πράγµατα που µε ευχαριστούν,όπως βόλτες µε φίλους. Ήδη είµαι στα 97κιλά. Όµως αισθάνοµαι ότι έχω ακόµη πολύβάρος. ∆εν ξέρω γιατί συµβαίνει αυτό.Ίσως ο τρίτος στόχος να είναι, εκτός απότους άλλους ανθρώπους, να ξεκινήσω κιεγώ ο ίδιος να βλέπω το “νέο” µου εαυ-τό...».

∆εν ήταν εύκολο αλλά... τα κατάφερα

ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΣΠΑΠΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ

ΣΟΎΠΕΡ-ΚΑΤΣΊΚΕΣ «ΝΙ-ΚΟΎΝ» ΤΙΣ ΘΡΟΜΒΏΣΕΙΣΑπό το γάλα µεταλλαγµένων

κατσικών επιστήµονες δηµι-ούργησαν ένα νέο φάρµακο, το

οποίο αναµένεται να εγκριθεί από τοναµερικανικό FDA, ενώ ήδη από το 2006,έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτρο-πή. Οι συγκεκριµένες κατσίκες, που ζουνσε φάρµα στην κεντρική Μασαχουσέτη,παράγουν στο γάλα τους ανθρώπινεςπρωτεΐνες, οι οποίες προλαµβάνουν τηδηµιουργία θρόµβων στο αίµα. Αν εγκρι-θεί το φάρµακο, τότε ουσιαστικά θα δο-θεί το πράσινο φως για την παραγωγή κιάλλων φαρµακευτικών ουσιών από γάλαγενετικά τροποποιηµένων ζώων, τα οποίαθα αντιµετωπίζουν σοβαρές ασθένειεςόπως την αιµοφιλία, αναπνευστικές νό-σους κ.α.

ΤΈΛΟΣ ΣΤΟ ΤΖΕΤ ΛΑΓΚΈνα νέο φάρµακο που θα ρυθ-µίζει το βιολογικό µας ρολόι

µετά από ένα υπερατλαντικό τα-ξίδι βρίσκεται στα τελικά στάδια

των κλινικών δοκιµών µε θετικά,µέχρι στιγµής, αποτελέσµατα. Ηνέα φαρµακευτική ουσία, η τα-σιµελτεόνη, διεγείρει τουςυποδοχείς της µελατονίνης,ορµόνης που µας κοιµίζει ήµας ξυπνά, ανάλογα µε την έκ-θεσή µας στο φως ή το σκοτά-δι. Σύµφωνα µε την ερευνητικήοµάδα, το φάρµακο αυτό θα βοη-θά τον οργανισµό να ξυπνά και νακοιµάται τη σωστή ώρα, ανάλογα µετη χώρα που βρίσκεται, ανατρέποντας τοπρόγραµµα ύπνου που είχαµε πριν ταξι-δέψουµε.

ΦΆΡΜΑΚΟ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΌΝΙΑΨΩΡΊΑΣΗ ΣΕ ΠΑΙ∆ΙΆΗ Ευρωπαϊκή Επιτροπή Φαρ-

µάκων ενέκρινε τη χορήγησηενός βιολογικού φαρµάκου σε παι-

διά για την αντιµετώπιση της χρόνιας ψω-ρίασης κατά πλάκας. Πρόκειται για τηνουσία ετανερσέπτη, η οποία χρησιµοποι-είται για τη θεραπεία της ψωρίασηςσε ενήλικες από το 2004. Η χρήση τουσυγκεκριµένου φαρµάκου πλέονθα επιτρέπεται σε ασθενείς από 8 έως 17ετών, στους οποίους η νόσος δεν µπορείνα ελεγχθεί από άλλες συστηµατικέςθεραπείες ή φωτοθεραπείες.Η έγκριση δόθηκε µετά από µελέτησε παιδιά και εφήβους, η οποία έδειξεότι το 57% των ασθενών, που έλαβαν τηνουσία επί 12 εβδοµάδες, παρουσίασανβελτίωση.


Σε αυτοκόλ-λητο για το

δέρµακυκλοφορείπλέον νέο

φάρµακο γιατην Αλτσχάι-µερ. Ετσι οι

ασθενείςδεν θα...

ξεχνούν νατο πάρουν

όπωςσυµβαίνειµε τα χάπια

τους

Γνωρίζεις ότι...Νέα φάρµακα

Κυκλοφόρησε αρχικά για τη θε-ραπεία του γλαυκώµατος καιαποδείχθηκε ότι δηµιουργείβλεφαρίδες… «βεντάλια»!

Επιστηµονικές µελέτες έδειξαν ότι µία απότις ανεπιθύµητες ενέργειές του είναι ότιπροκαλεί επιµήκυνση των βλεφαρίδων µέ-σα σε µερικές µέρες.Αυτή η παρενέργεια κάθε άλλο παρά ανε-πιθύµητη είναι από τις εταιρείες καλλυντι-κών. Ενδεικτικό του κέρδους πουθα έχει το νέο προϊόν, είναι το γεγονόςότι οι πωλήσεις µάσκαρας και άλλων καλ-λυντικών προϊόντων για τα µάτια ξεπερ-νούν τα 450 εκατοµµύρια ευρώ στη Βρετα-νία.

Οι καλλυντικές ιδιότητες του φαρµάκουεκτιµάται πως αξίζει πλέον εκατοµµύρια!

«Το «µαγικό» συστατικό τού Latisse εί-ναι οι προσταγλανδίνες. Όταν καταλάβου-µε καλύτερα τη διαδικασία, θα µπορούσενα χρησιµοποιηθεί για τη θεραπεία τηςαλωπεκίας και άλλα προβλήµατα ανάπτυ-ξης τριχών», επισήµανε η Βάλερι Ράνταλ,καθηγήτρια Βιοϊατρικών Επιστηµών στοΠανεπιστήµιο του Μπράντφορντ..

Η φαρµακευτική µάσκαρα έλαβε την έγ-κριση κυκλοφορίας της αµερικανικής Υπη-ρεσίας Τροφίµων και Φαρµάκων για να χο-ρηγείται για «δραστική επιµήκυνση βλε-φαρίδων» και σύντοµα θα κυκλοφορήσεικαι στην Ελλάδα.

Eλπίδες για το AIDSΚλινικές µελέτες ενός νέου φαρµάκου γιατο AIDS, που κυκλοφόρησε πρόσφατα καιστην Ελλάδα, επιδεικνύουν ιδιαίτεραενθαρρυντικά αποτελέσµατα. Ο αναστο-λέας CXCR4” όπως λέγεται το φάρµακο,σταµατάει τον ιό HIV πριν εισχωρήσει στακύτταρα του οργανισµού και τα καταστρέ-ψει. Για να λάβει κάποιος τη συγκεκριµένηαγωγή πρέπει να ποβληθεί σε ειδικέςεξετάσεις προκειµένου να διαπιστωθεί ανη ουσία ταιριάζει στο προφίλ του.

24 ώρεςχωρίς... πίεσηΝέο φάρµακο για την υπέρταση κυκλοφό-ρησε στην Ελλάδα εδώ και περίπου έναµήνα. Πρόκειται για την πρώτη αντιυ-περτασική αγωγή που κυκλοφορεί µετάαπό δέκα χρόνια. Υπόσχεται ρύθµιση τηςαρτηριακής πίεσης για 24 ώρες και µείωσητων πιθανοτήτων αιφίδιου εγκεφαλικούκαι καρδιακού επεισοδίου. Η ρύθµιση τηςυπέρτασης θα µειώσει την πιθανότηταπρόκλησης βλαβών σε ζωτικά όργανα, πουµέχρι τώρα επηρέαζε η υψηλή αρτηριακήπιέση. «Το νέο φάρµακο, η αλισκιρένη,ανήκει στην κατηγορία “άµεσοςαναστολέας της ρινίνης” και είναι πολλάυποσχόµενη ουσία, διότι ρυθµίζειαποτελεσµατικά την αρτηριακή πίεση.

Tης Κατερίνας Γαρουφάλλου

Χάπι news

Για βλεφαρίδα... κάγκελο!


ΚαρδιάCover story


Μιχάλης Κεφαλογιάννης, ΘανάσηςΤροµπούκης, ∆ήµητρα Τζούβελη

Συνεργάστηκε ο Ιωάννης Λεκάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας

Ζήσε µε την

Καρδιάσου!

Ζήσε τα όλα. Ζήσε µε το συναίσθηµα και όχι µε τη λογική. Ζήσε µε

την καρδιά σου! Ευχή ή κατάρα; Ευχή, αν η καρδιά σου είναι γερή.

Κατάρα, αν ζεις µε το φόβο ότι µία µέρα θα σε προδώσει. Εσύ...

εγώ... ο καθένας µας αποφασίζει για το... πεπρωµένο του. Για το

πώς θα ζήσει. Θα καπνίσει; Θα γυµναστεί; Τι θα τρώει; Ποσό θα

τρώει; Θα επιτρέπει να τον αγχώνουν; Με τι θα αγχώνεται ο ίδιος;

Θα πίνει πολύ; Πόσο θα γελάει; Θέλει να γελάει; Πώς να αγαπάει;

Αφήνει να τον αγαπούν; Η γνώση για την υγειά της καρδιάς είναι

πλέον ξεκάθαρη. Και απόλυτα τεκµηριωµένη. Οι περισσότεροι

γνωρίζουµε τι µας βλάπτει και τι µας ωφελεί. Στη θεωρία. Στην

πράξη το ξεχνάµε. Έτσι µας βολεύει. Επιλεγούµε τον εύκολο δρό-

µο. Όµως ήρθε η ώρα να προσαρµοστούµε στα νέα δεδοµένα. Να

κάνουµε κάτι καλό για την καρδιά µας. Σίγουρα µπορούµε. Το µόνο

που δεν µπορούµε, είναι να διαλέξουµε τους γονείς µας. Είναι τα

γονίδια που κουβαλάµε. Υπεύθυνα -ως ένα βαθµό- για όσα θα µας

συµβούν. Όχι όµως ικανά να µας τροµοκρατούν µια ζωή. Αποτε-

λούν ισχυρό άλλοθι για κάποιους επιστήµονες. Όσοι προσέχουν

υπερβολικά την υγεία τους, είναι ζήτηµα αν ζουν 2 εβδοµάδες πα-

ραπάνω απ’ αυτούς που αδιαφορούν γι’ αυτήν, υποστηρίζουν.

Πρωτότυπη και επικίνδυνη θεωρία, λένε άλλοι. Όλοι ωστόσο συµ-

φωνούν σε ένα πράγµα: Οι καρδιοπάθειες µπορούν σήµερα σε µε-

γάλο βαθµό να προληφθούν. Να διαγνωστούν έγκαιρα και µε ακρί-

βεια. Να αντιµετωπιστούν αποτελεσµατικά. Σε λίγα χρόνια θα µι-

λάµε λιγότερο για τις καρδιαγγειακές νόσους. Όλα αλλάζουν από

µέρα σε µέρα. Γονιδιακή προσέγγιση, νεότερα φάρµακα, εξελισ-

σόµενες τεχνικές απόφραξης των βουλωµένων αρτηριών. Η επα-

νάσταση στην καρδιολογία είναι πολύ κοντά. Ένα µέρος της έχει

ήδη συντελεστεί. Και τι έγινε; Πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι µε

οξύ έµφραγµα του µυοκαρδίου. Εκτός κι αν βρεθεί ο τρόπος να µη

φθείρονται οι στεφανιαίες αρτηρίες. Να µη σκληραίνουν και να µη

θροµβώνονται. Τότε θα πάψω πραγµατικά να ανησυχώ. Θα ξεχάσω

ότι ο πατέρας µου έπαθε έµφραγµα. ∆εν θα σκέφτοµαι ότι αργά η

γρήγορα θα έρθει και η σειρά µου. Ευτυχώς! Θα ζήσω µε την...

καρδιά µου! Μ.Κ.



χει µέγεθος γροθιάς. H ισχύς τηςισοδυναµεί µε αυτή που ασκούν οι µύες καιτων δύο ποδιών µαζί. Κι όµως, ο σύγχρονοςτρόπος ζωής την αποδυναµώνει. Κάθε χρόνοστην Ελλάδα καταγράφονται 25.000 νέα πε-ριστατικά στεφανιαίας νόσου. Ένα στα τρίαΕλληνόπουλα κάτω των 10 ετών έχει υψηλήχοληστερόλη. Μελέτη δείχνει πως έναςστους τέσσερις εφήβους κινδυνεύει απόπρόωρο µεταβολικό σύνδροµο. Ενός «κο-κτέιλ» παραγόντων κινδύνου που οδηγούνσε στεφανιαία νόσο.

ΚAΠΝΙΣΜΑ, ΖΩΙΚO ΛIΠΟΣ ΚΑΙ ΚΑΘΙΣΤΙΚHΖΩH σκληραίνουν τα αγγεία που αιµατώνουντην καρδιά. Είναι ζήτηµα χρόνου η εµφάνισητης αθηρωµατικής πλάκας. ∆ιαδικασία πουξεκινά από την παιδική ηλικία.

Η ΣΤΕΦΑΝΙΑIΑ ΝOΣΟΣ πολλές φορές δενέχει πόνο. Μερικές φορές παρουσιάζεταισαν στηθάγχη, δηλαδή πόνος πίσω από τοστέρνο µε αντανάκλαση στην κάτω γνάθο,στα χέρια και την πλάτη. Άλλες φορές οιασθενείς εµφανίζουν δύσπνοια, αρρυθµίεςκαι εύκολη κούραση. Εντούτοις στην πλει-ονότητα των περιπτώσεων η στεφανιαία νό-σος είναι ασυµπτωµατική. Η σταθερή στη-θάγχη εκδηλώνεται µετά από µια κουραστι-κή εργασία ενώ η ασταθής εµφανίζεται αιφ-νίδια, ανεξάρτητα από τη σωµατική κόπωση.Γι’ αυτό είναι πιο επικίνδυνη. Στους άνδρες,η πρώτη εκδήλωση στεφανιαίας νόσου συ-νήθως είναι το έµφραγµα.

«ΕΝΑ ΓΡΑΜΜAΡΙΟ ΠΡOΛΗΨΗΣ αντιστοιχείσε ένα κιλό θεραπείας» είχε δηλώσει ο ∆ρ

Ε 01Ο καρδιακός µυς αντλείκαι προωθεί 5 λίτρααίµατος το λεπτό. Ηπίεση είναι τόση που θαµπορούσε ναεκσφενδονίσει το αίµαεννέα µέτρα έξω από τοσώµα.

02Οι µεταλλικοίνάρθηκες στηρίζουντην αρτηρία µετά τηδιάνοιξη της στένωσης µεµπαλονάκι και µειώνουντην πιθανότηταεπαναστένωσης τουαγγείου.

03Η περίσσεια τηςχοληστερόληςδηµιουργεί µία«κρούστα», τηναθηρωµατική πλάκα, στοεσωτερικό των αρτηριών,δυσκολεύοντας τη ροή τουαίµατος.

04Στο By - Pass

παρακάµπτεται ηστένωση µε

µόσχευµα από τονασθενή,

τροφοδοτώντας τηνκαρδιά µε αίµα.

05Το έµφραγµα

εκδηλώνεται ότανη αθηρωµατική πλάκασπάσει και ο θρόµβος

διακόψει τη ροήτου αίµατος προς

την καρδιά.

06Οι στεφανιαίες

αρτηρίεςµεταφέρουνοξυγόνο και

θρεπτικά συστατικάστο µυ της καρδιάς.

Ο χάρτης της ΚαρδιάςΤο πλέον πολύτιµο όργανο του σώµατός µας µαζί µε τον εγκέφαλο

Τα µυστικά> > > > >

Αν έχετε λιγότερους από70 παλµούς το λεπτό, ηκαρδιά σας θα µείνει δυ-νατή µέχρι τα βαθιά γε-ράµατα. Πάνω από τους80 σφυγµούς ο καρδια-κός µυς κουράζεται. Mετα χρόνια γίνεται ευάλω-τος στην καρδιακή νόσο.

Προσθέστε τουλάχιστονµία ώρα ύπνου κάθε βρά-δυ. Έρευνες δείχνουν ότιη αρτηριοσκλήρυνση εν-δεχοµένως εµφανίζεταισυχνότερα σε ανθρώπουςπου κοιµούνται λιγότεροαπό πέντε ώρες. Ο ύπνοςφαίνεται ότι είναι πιοωφέλιµος για τις γυναίκες,παρά για τους άνδρες.

Μη φοβάστε την αγκα-λιά. Μελέτες δείχνουνότι όσοι την απολαµβά-νουν, εµφανίζουν λιγότε-ρες πιθανότητες για καρ-διαγγειακό νόσηµα. ∆ενείναι τυχαίο ότι όσοι ζουνµε συντρόφους έχουν πιογερή καρδιά από τους ερ-γένηδες.

Ακούστε το αγαπηµένοσας τραγούδι και κάντετην καρδιά σας πιο δυνα-τή. Ακόµη κι αν αυτό εί-ναι το χέβι µέταλ, η διά-µετρος των αρτηριών µε-γαλώνει κατά 26%. Αντί-θετα οι δυσάρεστοι ήχοισκληραίνουν τις αρτηρίεςκαι µειώνουν τη διάµετρότους παροδικά.

Όχι µόνο το κόκκινο αλλάκαι το λευκό κρασί προ-στατεύει την καρδιά. Πε-ριέχει την ουσία ρεσβε-ρατρόλη, η οποία έχει αν-τιοξειδωτική δράση καιπροστατεύει τις αρτη-ρίες. Η ουσία αυτή βρί-σκεται στη φλούδα τωνσταφυλιών, τα µούρα, ταφιστίκια και τα φασόλια.

πάνω από 70%. Ο λόγος; Στις µικρές στενώ-σεις είναι πιο εύκολο να αποκοπούν αθηρω-µατικές πλάκες και να δηµιουργήσουν θρόµ-βους στο εσωτερικό των αρτηριών.

ΓΙΑ ΤΗ ∆ΙAΓΝΩΣΗ το καρδιογράφηµα δεναρκεί. Για να ολοκληρωθεί η διάγνωση µπο-ρεί να χρειαστεί δοκιµασία κόπωσης, σπιν-θηρογράφηµα µυοκαρδίου, υπερηχογράφη-µα καρδιάς µετά από χορήγηση ενός συγκε-κριµένου φαρµάκου (το οποίο κάνει ότι και ηκόπωση) ή η κλασική στεφανιογραφία. Μίανέα αναίµακτη παραλλαγή της κλασικής στε-φανιογραφίας είναι η αξονική τοµογραφίακαρδιάς, η οποία απεικονίζει την καρδιά σετρεις διαστάσεις. Η εξέταση του µέλλοντοςθα είναι ένα τρισδιάστατο ταξίδι µέσα σταστεφανιαία αγγεία. Η εφαρµογή του αναµέ-νεται τα επόµενα δύο χρόνια.

OΛΟΙ ΛEΝΕ OΤΙ Η ΜΕΣΟΓΕΙΑΚH ∆IΑΙΤΑ είναιευεργετική για τα αγγεία. Εµείς τη σνοµπά-ρουµε. Θέση στο ράφι µας έχουν πάρει πλέοντα εµπλουτισµένα τρόφιµα, τα οποία αν καιβοηθούν ως ένα βαθµό στην πρόληψη τηςστεφανιαίας νόσου, εντούτοις δεν είναι πανά-κεια. Το µέλλον είναι η διατροφογενωµική καιη διατροφογενετική. Επιστήµες που δίνουνεξατοµικευµένα διαιτολόγια για την αντιµε-τώπιση παθήσεων όπως η στεφανιαία νόσος.

Γουίλιαµ Μπρόντι, πρόεδρος του Πανεπιστη-µίου Τζονς Χόπκινς, ενός από τα σηµαντικό-τερα κέντρα ιατρικής έρευνας στον κόσµο.Σήµερα τα διαγνωστικά εργαλεία µπορούν ναανιχνεύσουν τη νόσο στα πρώτα της στάδια.Τότε που είναι πιο επικίνδυνη. Νεότερες από-ψεις θέλουν µία στενωµένη αρτηρία κατά10% έως 50% πιο επικίνδυνη για έµφραγµααπό κάποια άλλη που έχει φράξει σε ποσοστό


Aν η περίµε-τρος της

µέσης σαςξεπερνά τα

102 εκ.(άνδρες) και

τα 88 εκ.(γυναίκες)

έχετεαυξηµένο

κίνδυνο ναεµφανίσετεκαρδιαγγει-

ακή νόσοτα επόµενα

χρόνια.

Στρες διάρκειας 3 λεπτών ήταν ικανόνα σκληρύνει για τουλάχιστον µισήώρα τις µεγάλες αρτηρίες εθελον-τών που συµµετείχαν σε µελέτες της

Μονάδας Περιφερικών Αγγείων της Α΄ Πα-νεπιστηµιακής Καρδιολογικής Κλι-

νικής στο Ιπποκράτειο ΓΝΑ.Αντίθετα, όταν οι εθελοντές

παρακολούθησαν ένα σύν-τοµο απόσπασµα µίαςκωµικής ταινίας, η λει-τουργία των αγγείωντους βελτιώθηκε σηµαν-τικά. Το γέλιο έκανε τις

αρτηρίες τους πιο ελα-στικές.

Tο 30% του κινδύνου γιαοξύ έµφραγµα του µυοκαρδίου

µπορεί να αποδοθεί στο ψυχολογικό -κοινωνικό στρες. Αυτό δείχνει η µελέτη IN-TERHEART, µια από τις σπουδαιότερες επιδη-µιολογικές µελέτες για την καρδιά. ∆εν είναιτυχαίο ότι στο σεισµό του Λος Άντζελες το1994 πενταπλασιάστηκε ο αριθµός των αν-θρώπων που έχασαν τη ζωή τους αιφνίδιαµετά από καρδιακή προσβολή.

Κάποιοι άνθρωποι έχουν διπλάσιο κίνδυνοεµφάνισης στηθάγχης, εµφράγµατος τουµυοκαρδίου και στεφανιαίας νόσου γενικό-τερα. Αυτοί ανήκουν στον Τύπο Προσωπικό-τητας Α, όπως φάνηκε το 1980 από τη µελέ-τη Φράµινγκχαµ. Εκδηλώνουν θυµό, έντα-ση, στρες κατά τη διάρκεια της ηµέρας, τασυναισθήµατά τους µεταβάλλονται καιέχουν υψηλές φιλοδοξίες.

Στη λίστα των ψυχολογικών παραγόντωνπου επιδρούν δυσµενώς στην καρδιαγγειακήλειτουργία συµπεριλαµβάνονται το στρεςστον εργασιακό χώρο, η χαµηλή κοινωνική /οικονοµική κατάσταση, η χρόνια ψυχολογικήφόρτιση και το αίσθηµα απόγνωσης.

Φαίνεται ότι οι δυσάρεστες ψυχολογικέςκαταστάσεις διαταράσσουν άµεσα την ισορ-ροπία του αυτόνοµου νευρικού συστήµατοςκαι του επιπέδου σηµαντικών ορµονών(αδρεναλίνη, κορτιζόλη) ή την ευαισθησίασε αυτές (αυξηµένη αντίσταση στην ινσουλί-νη). Παράλληλα, η επαναλαµβανόµενη έκ-θεση σε στρες προκαλεί δυσλειτουργία τωναγγείων και της ικανότητάς τους να διαστέλ-λονται. Το άγχος συµβάλλει στην υπερέκκρι-ση βιοχηµικών ουσιών όπως ακριβώς συµ-βαίνει σε καταστάσεις φλεγµονής. Η αρτη-ριακή πίεση αυξάνεται, και εµφανίζονταιαρρυθµίες.

*Λέκτορας Καρδιο-λογίας, Α΄ Πανεπι-στηµιακή Καρδιο-λογική Κλινική Ιπ-

ποκράτειο Γ.Ν.Α.Υπεύθυνος Μονά-δας Περιφερικών

Αγγείων

Όλοι οι αριθµοίαντιστοιχούν στηνκλίµακα τοις εκατό.ΠΗΓΗ: ΜπουντούλαςΧ, Γκελερής Π:Στεφανιαία νόσος1990

Γ Ν Ω Μ Η...

«Χαµογελάστεστο... στρες»Του Χαράλαµπου Βλαχόπουλου*

Έµφραγµα σαν κεραυνός

9610

22

8,7

6,0

3

2913

30

16,7%πονούν στην πλάτηκαι όχι στην περιο-χή της καρδιάς. Οιπερισσότεροι απόαυτούς αναρωτι-ούνται τι τους συµ-βαίνει καθώς δενπάει ο νους τουςστο έµφραγµα τουµυοκαρδίου.

30%εµφανίζουν πόνοστο αριστερό χέρι,στο ύψος της µα-σχάλης. Ο πόνοςστο αριστερό χέριείναι πιο συχνός απ’ό,τι στο δεξί. Αρκε-τοί ασθενείς παρα-πονέθηκαν για πόνοκάτω από το σαγόνικαι στη βάση τουλαιµού.

96%έχουν την αίσθησηότι τους διαπερνάκαυτό σίδερο στοκέντρο του στή-θους. Λιγότεροιαναφέρουν πόνοαριστερά ή δεξιάτης καρδιάς. Πολ-λοί νοµίζουν αρχι-κά ότι ο πόνος στοστήθος σχετίζεταιµε το στοµάχι.Σπανιότερα εµφα-νίζεται πόνος στοκεφάλι και τηνκοιλιά.

Ποια σηµείατου σώµατος πονούν

στο έµφραγµατου µυοκαρδίου

16,7Πλάτη



Μόλις άρχισε ο τελικός του Euro.Ο Βαγγέλης, ταξιτζής ετών 48,παρακολουθεί µε τους φίλουςτου το παιχνίδι. Έχει «εξαφανί-

σει» µια τηγανιά πατάτες και τέσσερα σου-βλάκια. Σε κάθε χαµένη ευκαιρία οι αρτη-ρίες του σκληραίνουν. Είναι αγχώδης τύπος.Πάντα έτοιµος για καβγά. Αλλά και... συναι-σθηµατικός. Τα κρατάει όλα µέσα του.Εξετάσεις κάνει σπάνια. Πιστεύει ότι έχειλίγη χοληστερίνη. Όµως δεν ξέρει. Καπνί-ζει από τα 19. Άσκηση; Μην µπερδεύεστε.Βλέπει µπάλα... δεν παίζει! Κι άλλη χαµένηευκαιρία . Κάνει πλάκα για τα κιλά του.«Αυτά είναι η περιουσία µου». ∆οκάρι.Του ανεβαίνει το αίµα στο κεφάλι. Κοκκινί-ζει και αρχίζει να αισθάνεται δυσφορία.Πιάνει µε τα χέρια το στήθος του. Αισθάνε-ται σαν να τον πατάει ελέφαντας. Χάνει

το παιχνίδι! ∆ύο µέρες µετά,στην εντατική, µαθαί-

νει ότι πήραµε τοEuro. Ευτυχώς

ζει. Ζει µετάαπό ένα οξύέµφραγµατου µυοκαρ-δίου.

ΑΝ Ο ΒΑΓΓE-ΛΗΣ δεν είναιο χαρακτηρι-στικός τύπος

ανθρώπου πουκινδυνεύει από

έµφραγµα, τότεποιος είναι;

Με τουλάχιστον 3 παράγοντες κινδύνουκαι ισχυρή κληρονοµικότητα προκάλεσετην τύχη του. ∆εν είναι όµως ο µόνος.

ΚΑΤΆ ΤΗ ∆ΙAΡΚΕΙΑ του Μουντιάλ της Γερ-µανίας το 2006 αυξήθηκαν σηµαντικά οιεπείγουσες µεταφορές σε νοσοκοµεία µε-τά από έµφραγµα του µυοκαρδίου. Πούσυµβαίνουν τα περισσότερα εµφράγµατα;Εκτός από το γήπεδο σηµειώνονται στογραφείο. Στη σύ-σκεψη µε τον δύ-στροπο διευθυν-τή. Στο σπίτι. Στοτραπέζι µετάαπό ένα υπερβο-λικό γεύµα. Στηµέση του δρόµου. Στον καβγά για το πάρ-κινγκ. Στο καζίνο. Πάνω στη ρουλέτα. Στηντράπεζα. Στις ληξιπρόθεσµες οφειλές. Με-τά από χρήση ναρκωτικών. Στο κρεβάτι.Μετά το σεξ- ευτυχώς σπάνια. Στη µεγάληχαρά. Στη µεγάλη λύπη.

ΑΚOΜΑ ΚΑΙ ΣΤΑ ΣΚΑΛΙA του νοσοκοµείουπαρότι το καρδιογράφηµα λίγα λεπτάπριν ήταν φυσιολογικό. Συµπέρασµα;Το έµφραγµα «χτυπά» απροειδοποίητα.Παντού!

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚEΣ αποδεικνύουν ότι τα περισσό-τερα εµφράγµατα συµβαίνουν συγκεκριµέ-νες ώρες, ηµέρες και εποχές. Τις πρώτεςπρωινές ώρες όταν το συµπαθητικό νευρι-κό σύστηµα οδηγεί τα αγγεία σε σπασµόκαι θρόµβωση. Τη ∆ευτέρα. Όταν το άγχοςτης εβδοµάδας «χτυπάει κόκκινο». Αντίθε-τα Τρίτη και Κυριακή καταγράφονται τα λι-γότερα εµφράγµατα. Τον ∆εκέµβρη. Όταναυξάνονται οι λοιµώξεις. Όταν έχει κρύοκαι υγρασία. Στους 5,9 βαθµούς Κελσίουκαι 72,6% υγρασία. Τον Ιούνιο συµβαίνουντα λιγότερα καρδιακά επεισόδια.

Ποιος, πού, πότε;Αν ήταν πάν-

τα καλοκαίρι,κάθε ηµέρα...

Κυριακή,µε σταθερή

θερµοκρασίαστους 23,3βαθµούς

Κελσίου καιελάχιστη

υγρασία...σχεδόν κανείςδεν θα πάθαι-νε έµφραγµατου µυοκαρ-

δίου. ∆ενυπάρχει

εξήγηση.Είναι επιδη-µιολογικήπαρατήρη-

ση.

Στατιστικές αποδεικνύουν ότιτα περισσότερα εµφράγµατασυµβαίνουν συγκεκριµένεςώρες, ηµέρες και εποχές

Τα 7 καρδιοχτύπια...Όλα τα νεότερα για τους παράγοντες που σχετίζονται µε τη στεφανιαία νόσο> > > > > > >

ΧοληστερόληΜείωση 1% της κα-κής χοληστερόληςµειώνει τον κίνδυνοεµφράγµατος κατά2%. Η µείωση τηςκακής χοληστερό-λης και των τριγλυ-κερίδιων όµως δεναρκεί. Πρέπει ναανέβει και η «καλή».

ΥπέρτασηΑύξηση της µεγάληςπίεσης κατά 20mmHg και της µι-κρής κατά 10mmHgδιπλασιάζει τον κίν-δυνο σοβαρού εµ-φράγµατος. Η ρύθ-µισή της µε φάρµα-κα µειώνει τον κίν-δυνο κατά 25%.

Σακχαρώδης ∆ιαβή-τηςΤο 40% των διαβητι-κών παθαίνουν έµ-φραγµα. Σήµερα οιδιαβητικοί είναι ενδυνάµει καρδιοπα-θείς ακόµη και ανδεν έχουν εµφανίσεικανένα σύµπτωµα.

ΚάπνισµαΜειώνει την «καλή»χοληστερόλη καιπροκαλεί σκλήρυν-ση των αγγείων. Εί-ναι ο πρώτος παρά-γοντας κινδύνου γιαέµφραγµα σε αν-θρώπους ηλικίας κά-τω των 35 ετών.

ΠαχυσαρκίαΟι παχύσαρκοι άν-δρες έχουν 2 φορέςµεγαλύτερη πιθανό-τητα για στεφανιαίανόσο, ενώ οι γυναί-κες 2,5 φορές. Ρόλο«κλειδί» έχει το εν-δοκοιλιακό λίπος.

ΙστορικόΑν ο πατέρας ή οαδελφός υπέστη έµ-φραγµα πριν τα 55και η µητέρα ή ηαδελφή πριν τα 65,τότε διατρέχουµε2.2 φορές µεγαλύ-τερο κίνδυνο νασυµβεί και σε µας.

ΦύλοΣτους τρεις άνδρεςπου έχουν υποστείέµφραγµα, αντιστοι-χεί µόνο µία γυναί-κα. Αρκεί να µην εί-ναι καπνίστρια, γιατίτότε µπορεί να υπο-στεί έµφραγµα ακό-µα και πριν από τηνεµµηνόπαυση.

Φάρµακα γιατη στεφανιαίαΕίναι πολλά, αλλά το µυστικό ένα. Χωρίς αλ-λαγή στον τρόπο ζωής, κανένα χάπι δεν έχει«µαγικές» ιδιότητες.

ΣΤΑΤΙΝΕΣ. Μειώνουν τα επίπεδα της «κα-κής» χοληστερόλης (LDL) στο αίµα. Πρό-σφατη µελέτη Βρετανών ερευνητών «προ-σθέτει» και ένα ακόµη όφελος. Οι στατίνεςκαθυστερούν τη διαδικασία γήρανσης τωναγγείων της καρδιάς.ΒΗΤΑ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ. Επιβραδύνουν τονκαρδιακό ρυθµό και µειώνουν τηναρτηριακή πίεση. Σε ανθρώπους µε άσθµαή βρογχίτιδα προκαλούν επιδείνωση τωνσυµπτωµάτων από το αναπνευστικόσύστηµα.ΑΣΠΙΡΙΝΗ. Μια ασπιρίνη την ηµέρα...το έµ-φραγµα κάνει πέρα. Πρέπει να χορηγείταιδια βίου, αν δεν υπάρχουν αντενδείξεις(π.χ. πεπτικά προβλήµατα). Η ηµερήσια δό-ση κυµαίνεται από 100- 325mg.ΝΙΤΡΩ∆Η. Χορηγούνται σε ασθενείς µεστηθάγχη για την αντιµετώπιση του πόνουκαι τη βελτίωση της παροχής αίµατος προςτην καρδιά.ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΩΝ ∆ΙΑΥΛΩΝ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ.∆ιαστέλλουν τις στεφανιαίες αρτηρίες καιβελτιώνουν τη ροή του αίµατος στον µυ τηςκαρδιάς. Ενδείκνυνται στις περιπτώσειςασθενών µε στηθάγχη.ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΤΡΕΠΤΙΚΟΥ ΕΝΖΥ-ΜΟΥ. Συµβάλλουν στη µείωση της αρτηρια-κής πίεσης και στη βελτίωση της λειτουρ-γίας του ενδοθηλίου που βρίσκεται στοεσωτερικό των αρτηριών. Σταθεροποιούντις ευάλωτες αθηροσκληρητικές πλάκες.ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ. Αυτό το«φάρµακο» έχει µεγάλη αποτελεσµατικό-τητα όταν συνδυάζεται µε τα υπόλοιπα.Θυµηθείτε: περισσότερη άσκηση,λιγότερο σωµατικό βάρος και καθόλουτσιγάρο «θωρακίζουν» την υγεία της καρ-διά σας.


Eζησε µία ζωή µέσα στα νοσοκο-µεία. Ο κ. Παναγιώτης Βακρινόςέπαθε το πρώτο οξύ έµφραγµατου µυοκαρδίου σε ηλικία µόλις

28 χρονών. «Ήµουνα µέσα σε όλα…» λέειχαµογελώντας. Κοινωνικός, δραστήριος…αλλά ταυτόχρονα πειθαρχηµένος. ∆εν κά-πνιζε, δεν έπινε, µόνο ξενυχτούσε µερικέςφορές µε τους φίλους του.

ΞΗΜΕΡΏΜΑΤΑ, ΕΊΚΟΣΙ ΧΡΌΝΙΑ ΠΡΙΝ. Ξυ-πνάει από έναν οξύ πόνο στο στήθος.∆εν µπορεί να πάρει ανάσα. Μεταφέρεταιστο νοσοκοµείο µε δύο ώρες καθυστέρηση.Μπαίνει αµέσως στην εντατική.«Οι γιατροί δεν κοιτούσαν τους γονείς µουστα µάτια. Κοιτούσαν στον ουρανό… Θα εί-ναι θαύµα αν τα καταφέρει… τους έλεγαν».Κι όµως τα κατάφερε. « Το ενθύµιό µου απόεκείνη τη νύχτα είναι ο θρόµβος στην καρ-διά, ο οποίος υπάρχει εκεί ακόµα και σήµε-ρα».

Η ΠΕΡΙΠΈΤΕΙΆ ΤΟΥ έγινε αφορµή να εξετα-στεί όλη η οικογένεια. Η µητέρα του δια-γνώσθηκε µε υπερχοληστεριναιµία, ενώ οίδιος ήταν ακόµα στο νοσοκοµείο. Ο αδελ-φός της είχε πεθάνει πριν κλείσει τα 55από καρδιά. Ο ίδιος, όπως έµαθε εκ τωνυστέρων, είχε υψηλή χοληστερόλη απόπαιδί χωρίς να το γνωρίζει. Ήταν κληρονο-µική.

ΤΈΣΣΕΡΑ ΧΡΌΝΙΑ ΜΕΤΆ ήρθε το δεύτεροέµφραγµα. Ευτυχώς ήταν ελαφρύ. Μερικάχρόνια αργότερα παθαίνει και τρίτο οξύστεφανιαίο επεισόδιο. Η καρδιά του ήτανσχεδόν κατεστραµµένη. «Βγήκα στη σύντα-

ξη από 28 χρόνων παιδί… αλλά αποφάσισαότι δεν θα ζήσω σαν άρρωστος». Συνέχισετη ζωή του κανονικά. Έβγαινε µε φίλους,έκανε ταξίδια, αλλά πρόσεχε ταυτόχρονακαι την υγεία του. Πριν από δέκα χρόνια πε-ρίπου γνώρισε τον έρωτα της ζωής του. Τηνπαντρεύτηκε. Η περιπέτεια της υγείας τουόµως δεν είχε τελειώσει.

ΠΡΙΝ ΑΠΌ ΤΡΊΑ ΧΡΌΝΙΑ,ένα δυσάρεστο οικογε-νειακό γεγονός τον πίε-σε συναισθηµατικά,για µεγάλο χρονικόδιάστηµα. Η καρδιάτου δεν άντεξε. «Μεγύρισε σε καρδιακήανεπάρκεια» λέει καισκάει ένα χαµόγελοσαν να αφηγείται τηζωή κάποιου άλλου. Αρ-γότερα εξηγεί τη στάσητου απέναντι στη ζωή. «Ότανέχεις περάσει όλα αυτά µε τηνυγεία σου, το µόνο που σε νοιάζει είναινα ζεις τις ωραίες στιγµές της ζωής. Και δό-ξα τω Θεώ, έχω περάσει πολύ ωραίες στιγ-µές και µόνος µου και µε τη γυναίκα µου».

ΜΈΧΡΙ ΣΉΜΕΡΑ έχει υποβληθεί σε δέκαστεφανιογραφίες. Έχει επτά στεντ στα αγ-γεία της καρδιάς του. Μία φορά το µήνα νο-σηλεύεται στο Ωνάσειο. Κάθε µέρα πρέπεινα παίρνει 15 χάπια… Κι όµως δηλώνει «πα-ρών» στη ζωή και θα συνεχίσει να το κάνειγια πολλά χρόνια ακόµη. «Αυτό είναι η υπό-σχεση στον εαυτό µου και όχι µόνο…» λέεικαι κλείνει το µάτι στη γυναίκα του.

Tις δεκαετίες του ‘70 και του ‘80 οι καρ-διολόγοι ανά τον κόσµο πανηγύριζαν γιατα νέα τους όπλα ενάντια στη στεφανι-αία νόσο. Την αγγειοπλαστική και το

µπάι πας. Τον ενθουσιασµό διαδέχθηκε η απο-γοήτευση. Έρευνες έδειξαν ότι µόνο το 10% έως15% των ανθρώπων που υποβλήθηκαν σε επεµ-βατικές µεθόδους βοηθήθηκαν πραγµατικά. Αγ-γειοπλαστική και µπάι πας αλλάζουν τη φυσικήπορεία της νόσου χωρίς όµως να τη θεραπεύουν.

Η ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚH ΜΕ ΜΠΑΛΟΝAΚΙ συνδυά-ζεται σχεδόν πάντα µε την εφαρµογή στεντστη φραγµένη αρτηρία. Η επιβίωση των ασθε-νών αυξάνει µόνο όταν η αγγειοπλαστική γίνε-ται αµέσως µετά το έµφραγµα. Ο κίνδυνος θα-νάτου µειώνεται περίπου κατά 20%.

Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚOΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΤΕΝΤ έχειγίνει αντικείµενο παγκόσµιας διένεξης.Σύµφωνα µε πρόσφατη αµερικανική έρευ-να σε άτοµα µε στενώσεις σε πολλά αγγείακαι µε κακή λειτουργία της καρδιάς, φαίνε-

ται ότι είναιπροτιµότερο ναυποβάλλονταισε µπάι πας πα-ρά σε αγγει-οπλαστική. Αντί-θετα άτοµα µε

λιγότερες βλάβες είναι προτιµότερο ναυποβάλλονται σε αγγειοπλαστική. Ευρω-παϊκή µελέτη (µελέτη Syntax) δείχνει ότι οαριθµός των ασθενών µε στεντ που χρει-άζεται να κάνουν και δεύτερο χειρουργείο

εντός ενός έτους είναι σχεδόν διπλάσιοςαπό τον αντίστοιχο αριθµό όσων υποβλήθη-καν σε µπάι πας. Με τα στεντ νεότερης γε-νιάς, που είναι επικαλυµµένα µε ειδικόφάρµακο, η πιθανότητα να εµφανιστεί νέαστένωση στην αρτηρία είναι µικρότερη από10%.

Η ΑΟΡΤΟΣΤΕΦΑΝΙΑIΑ ΠΑΡAΚΑΜΨΗ (BY-PASS) τα τελευταία χρόνια εφαρµόζεται µεµικρότερη συχνότητα κυρίως σε ασθενείςµε εκτεταµένες στενώσεις. Είναι µια εγχεί-ρηση ανοιχτής καρδιάς κατά τη διάρκειατης οποίας η κυκλοφορία του αίµατος πα-ρακάµπτεται από το σηµείο της στένωσηςµε τη βοήθεια µοσχευµάτων από τον ίδιοτον ασθενή.

Π. Βακρινός: «Το έµφραγµαµε έκανε πιο δυνατό»

Bye...By Pass

H αγγειοπλαστική τις τρειςπρώτες ώρες µετά το έµφραγµαµειώνει τον κίνδυνο θανάτουκατά 22%

Έµφραγµαή εγκεφαλικό;Καλέστε αµέσως ασθενοφόρο. Τηλεφωνή-στε στον οικογενειακό σας ιατρό για να σαςβοηθήσει να αναγνωρίσετε αν πρόκειται γιαέµφραγµα ή εγκεφαλικό. Το πρώτο εκδηλώ-νεται συνήθως µε πόνο. Το εγκεφαλικό χα-ρακτηρίζεται από αδυναµία στον λόγο καιτην κίνηση στη µία πλευρά του σώµατος.

Πρώτες βοήθειεςΟ ασθενής πρέπει να µεταφερθεί το συντο-µότερο σε οργανωµένο νοσοκοµείο. Πρινσυµβεί αυτό τοποθετήστε τον σε καρέκλα ήβοηθήστε τον να ξαπλώσει για να µην κου-ράζεται η καρδιά του. Χαλαρώστε τα ρούχατου, ιδίως στην περιοχή του στέρνου και τηςκοιλιάς και δώστε του να µασήσει µια ασπι-ρίνη. Εάν έχει χάσει τις αισθήσεις του, κάντεµαλάξεις στο στέρνο.

Ασπιρίνηή υπογλώσσιο;Η ασπιρίνη βελτιώνει την κυκλοφορία τουαίµατος στο φραγµένο αγγείο. Η χορήγησήτης αντενδείκνυται για όσους κινδυνεύουναπό γαστρορραγία ή είναι αλλεργικοί. Ηασπιρίνη απαγορεύεται επίσης όταν υπάρχειακόµα και υποψία για αιµορραγικό εγκεφα-λικό επεισόδιο. Το υπογλώσσιο χάπι δεν εί-ναι απαραίτητα αποτελεσµατικό στο έµ-φραγµα του µυοκαρδίου. Αντίθετα µπορείνα φέρει το αντίθετο αποτέλεσµα αν χορη-γηθεί σε ανθρώπους µε χαµηλή πίεση.

1ΟΒΗΜΑ

2ΟΒΗΜΑ

3ΟΒΗΜΑ

ΠΡΩΤΕΣBΟΗΘΕΙΕΣ

Ιατρεία για τη στεφανιαία νόσο και το έµφραγµα σελ. 53Για περισσότερες πληροφορίες:Ελληνικό Ίδρυµα Καρδιολογίας, www.elikar.gr


Συνέντευξη

««ΚΚλλεειιδδίί»» ηη εεµµββρρυυϊϊκκήή ζζωωήή γγιιαα σοβαρές ασθένειες Μίλησε πρώτος για το παθητικόκάπνισµα και τον καρκίνο τουπνεύµονα, έρευνα που τον ανέ-δειξε σε έναν από τους κορυφαί-ους επιστήµονες του κόσµου.Σήµερα ερευνά το ρόλο της εν-δοµήτριας ζωής στην εµφάνισηκαρκίνου του µαστού και άλλωνσοβαρών ασθενειών. Ο καθηγη-τής της Ιατρικής Σχολής του Πα-νεπιστηµίου Αθηνών και της Σχο-λής δηµόσιας Υγείας του Πανεπι-στηµίου Χάρβαρντ, ∆ηµήτρηςΤριχόπουλος, µιλά στο «In Vitro»για τις έρευνες, οι οποίες στοµέλλον ίσως δώσουν λύσεις σεσοβαρές ασθένειες. Ελπίζει ότισε λίγα χρόνια θα µειωθούν οιθάνατοι από καρκίνο και στεφα-νιαία νόσο στην Ελλάδα και κα-ταρρίπτει τους µύθους που θέ-λουν τους ανθρώπους να ζουνπερισσότερα από 100 χρόνια τιςεπόµενες δεκαετίες.

ΕΡ: Πώς θα ευεργετηθούµε στο µέλλον απότην έρευνά σας για το ρόλο της ενδοµήτριαςζωής στην εµφάνιση καρκίνου του µαστού;Τα οφέλη ελπίζουµε να είναι στον τοµέα τηςκατανόησης των παθογενετικών µηχανισµώντης νόσου. Έχουµε βρει ότι το βάρος γέννησηςκαι ορισµένοι άλλοι περιγεννητικοί παράγον-τες επηρεάζουν την πιθανότητα εµφάνισηςκαρκίνου του µαστού. Αυτή τη στιγµή προσπα-θούµε να δούµε ποιές είναι οι καίριες ορµόνεςή οι άλλοι παράγοντες, οι οποίοι επιδρούνώστε ενδεχοµένως να είναι δυνατή η παρέµ-βαση, πολύ νωρίς στη ζωή, για την πρόληψητου καρκίνου του µαστού. ΕΡ: Ποιος µηχανισµός αυξάνει σε ένα έµβρυοτην πιθανότητα εµφάνισης καρκίνου του µα-στού στο µέλλον;Πιστεύουµε ότι κατά την ενδοµήτρια ζωή ορι-σµένες ορµόνες επηρεάζουν τη λεγόµενη «δε-ξαµενή» των βλαστοκυττάρων που θα δηµι-ουργήσουν στη συνέχεια τον αδένα του µα-στού. Κάθε µεταβολή σε αυτή τη δεξαµενήεπηρεάζει την πιθανότητα εµφάνισης καρκί-νου του µαστού στην ενήλικη ζωή. ΕΡ: Κατά τη διάρκεια της ενδοµητρίου ζωήςεπηρεάζονται και άλλα συστήµατα του οργα-νισµού;Πολύ σωστά. Φαίνεται ότι ορισµένοι παράγον-τες µπορούν να επηρεάσουν σε βάθος χρόνουτην εµφάνιση της στεφανιαίας νόσου, για πα-ράδειγµα. Υπάρχουν υποψίες µάλιστα, ότι εν-δεχοµένως, µακροπρόθεσµα, επηρεάζεται καιο κίνδυνος εµφάνισης και άλλων µορφών καρ-κίνου, αλλά αυτή η υπόθεση δεν έχει ακόµηεπιβεβαιωθεί. Είναι µία ανακάλυψη των τελευ-ταίων 20 ετών ότι η περιγεννητική περίοδος,δηλαδή η εµβρυική ζωή και η περίοδος αµέ-σως µετά, µπορούν να παίξουν καίριο ρόλο γιαπολλά νοσήµατα, τα οποία εµφανίζονται δε-καετίες αργότερα. Αυτή είναι µία εξ ολοκλή-ρου νέα προοπτική αντιµετώπισης των νοση-µάτων. ΕΡ: Το κάπνισµα ή το αλκοόλ κατά τη διάρκειατης κύησης µπορεί να ευθύνονται για αυτή τη«διαταραχή» των ισορροπιών;

Παίζουν οπωσδήποτε ρόλο. Εµπλέκονται

όµως και άλλοι παράγοντες, πολλοί από τουςοποίους δεν έχουν ακόµη τεκµηριωθεί. ΕΡ: Μήπως όµως είναι υπερτιµηµένος ο ρό-λος της διατροφής στην υγείας µας; Για παρά-δειγµα, οι ειδικοί λένε ότι µε τη διατροφήµπορούµε να «ρίξουµε» τη χοληστερόλη µό-νο 20%.Ο ρόλος της διατροφής είναι σηµαντικός, αλλάόχι τόσο σηµαντικός όσο το κάπνισµα ή η υπέρ-ταση. Όµως αν και η βελτίωση της διατροφής,σε ατοµικό επίπεδο, µπορεί να επηρεάσει κα-τά 10% ή 20% την πιθανότητα ενός πρόωρουθανάτου, στο σύνολο του πληθυσµού διαδρα-µατίζει πολύ σηµαντικό ρόλο. ΕΡ: Ο κόσµος σήµερα ελπίζει ότι τα βλαστο-κύτταρα και οι γονιδιακές θεραπείες θα δώ-σουν λύσεις σε πολύ σηµαντικά προβλήµαταυγείας. Εσείς τι λέτε;Και οι δύο αυτές προοπτικές, αποτελούν µεγά-λες ελπίδες για όλους µας. Όµως δεν αποτε-λούν σηµερινή πραγµατικότητα. Τακτικές όπωςη φύλαξη βλαστοκυττάρων για να χρησιµοποι-ηθούν αργότερα από εµάς του ίδιους είναι χω-ρίς επιστηµονική τεκµηρίωση. Όσον αφοράστη γονιδιακή θεραπεία και αυτή προς το πα-ρόν είναι µόνο ελπίδα, µε εξαίρεση ελάχιστεςπεριπτώσεις. Έχουµε τη γνώση, αλλά οι τεχνι-κές για την αντικατάσταση ενός γονιδίου είναιδύσκολες. Επί του παρόντος, δεν αποτελείπραγµατικότητα. ΕΡ: Σε πόσα χρόνια πιστεύετε ότι θα µπορού-µε να µιλάµε για αυτού του είδους τις θερα-πείες. Εγώ κοντεύω τα εβδοµήντα. Εσείς τα τριάντα.Εσείς πιθανόν να το δείτε. Εγώ στα εβδοµήνταπιθανότατα δεν θα τα δω. Ας µην ελπίζουµε σεµία δραµατική, επαναστατική µεταβολή, όπωςέγινε µε την αντιβίωση ή ενδεχοµένως µε τηναγγειοπλαστική στην καρδιά. ∆εν νοµίζω ότιθα είναι τόσο δραµατική η επίδραση, οποτεδή-ποτε στο µέλλον. Κάποια επιτυχία ενδεχοµέ-νως να έχουν, πιθανότατα σε λιγότερο συχνάνοσήµατα και όχι τόσο στον καρκίνο του µα-στού ή του παχέος εντέρου. Άλλες µέθοδοι,όπως οι σύγχρονες παρεµβατικές διαδικασίεςτης αγγειοπλαστικής και στεφανιαίας παρά-

καµψης για τη στεφανιαία νόσο έχουν επιτύχειδραµατική µείωση της θνησιµότητας από τηνόσο αυτή. ΕΡ: Πολλοί λένε µάλιστα ότι σε 20 χρόνια δενθα µας απασχολεί και τόσο η στεφανιαία νό-σος. Ήδη στην Αµερική είναι η δεύτερη αιτία θανά-του. Ο καρκίνος την «προσπέρασε». Σε εµάςδεν έγινε ακόµα, αλλά πολύ σύντοµα θα γίνει.Ενδεχοµένως µέσα στην επόµενη δεκαετία.

ΕΡ: Και πάλι ακούγεται η άποψη πως ό, τι καινα κάνουµε, το µέλλον µας είναι προδιαγε-γραµµένο από τα γονίδιά µας. Ότι δεν θα ζή-σουµε παραπάνω...∆είτε. Κάποτε ο καρκίνος µπορεί να εξαφανι-στεί ή πρακτικά να περιοριστεί πολύ. Η συχνό-τητα της στεφανιαίας νόσου µπορεί να συνεχί-σει τη δραµατική της µείωση. Και πάλι, όµως,δεν θεωρώ πιθανό ότι θα ζούµε περισσότεροαπό 95 χρόνια. Ενδεχοµένως να µας «χτυπάει»η νόσος του Αλτζχάιµερ, η Πάρκινσον ή άλλαεκφυλιστικά νοσήµατα. Νοµίζω, δηλαδή, ότι οιελπίδες ότι θα ξεπεράσουµε τα 100 χρόνια κα-τά µέσο όρο είναι ελάχιστες. ΕΡ: Οι ερευνητές σήµερα γιατί παλεύουν; Γιατην υγεία ή τη µακροβιότητα;Το καλύτερο και το πιο ελπιδοφόρο είναι νααυξηθούν τα χρόνια που είµαστε υγιείς και λει-τουργικοί. Σ’ αυτό πρέπει να προσβλέπουµεκαι πράγµατι έχει σηµειωθεί σηµαντική επιτυ-χία. Από την άλλη, κάθε άνθρωπος για κάθεχρόνο µετά τα 80 έχει 1% πιθανότητα να προ-σβληθεί από κάποια µορφή άνοιας. Ενδεχοµέ-νως αντιµετωπίζουµε τα δραµατικά όρια τηςµακροβιότητας.ΕΡ: Σε ποιον τοµέα πιστεύετε ότι θα γίνει πρό-οδος την επόµενη 20αετία. Η ζωή µας αιφνιδιάζει και µε χαρµόσυνα νέακαι µε δυσάρεστα. Πριν από 20 χρόνια ποιοςπίστευε ότι θα υπάρχει η νόσος των τρελώναγελάδων; Βραχυπρόθεσµα βλέπω να συνεχί-ζεται η µείωση της στεφανιαίας θνησιµότητας.Στους καρκίνους, η θνησιµότητα στις ΗΠΑ στα-µάτησε να αυξάνεται και άρχισε ήδη να µει-ώνεται - µιλάµε για ποσοστά πέντε τοις χιλίοις

∆ηµήτρης ΤριχόπουλοςNέα προοπτική αντιµετώπισης πολλών νοσηµάτων

Αν καταφέρουµε να µειώσουµε το ποσοστό τωνκαπνιστών σε 20%, θα είναι

ο µεγαλύτερος θρίαµβοςστην Ελλάδα...

Οι ελπίδες ότι θα ξεπεράσουµετα 100 χρόνια κατά µέσο όρο,

είναι ελάχιστες...

Οι µεγάλες επιτυχίες δεν είναιτόσο συχνές στην έρευνα όσο περιµένει και ελπίζει

ο κόσµος...


«Κλειδί» η εµβρυϊκή ζωή για σσοοββααρρέέςς αασσθθέέννεειιεεςς

Συνέντευξη στον Θανάση Τροµπούκη

έως 1% κατ’ έτος. Η περαιτέρω πρόοδος πι-στεύω ότι θα είναι βραδεία. Όσον αφορά στανευροεκφυλιστικά νοσήµατα, όπως τη νόσοτου Αλτζχάιµερ, τα σηµερινά δεδοµένα δεν εί-ναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, αλλά επαναλαµ-βάνω ότι κανείς δεν ξέρει πότε θα έρθει η ευ-χάριστη έκπληξη. ΕΡ: Υπάρχει κάποια έρευνα που να περιµένετετα αποτελέσµατά της µε ανυποµονησία; Υπάρχουν πολλές. Περιµέναµε όµως και ταευρήµατα πολλών ερευνών στο παρελθόν καιοι ελπίδες µας δε δικαιώθηκαν σε όλες τις πε-ριπτώσεις. Φερ’ ειπείν αναµέναµε για πολλάχρόνια µήπως η πρόσληψη σεληνίου προστα-τεύει από τον καρκίνο του προστάτη. Έγινελοιπόν µια πολύ µεγάλη έρευνα και όλοι ελπί-ζαµε ότι θα λειτουργεί προστατευτικά. Ε, λοι-πόν, απεδείχθη ότι δεν είναι χρήσιµο. Τέτοιεςέρευνες γίνονται πολλές και ιδίως στην Αµερι-κή. Κάθε τόσο υπάρχει ένα νέο. Συνήθως απο-τυχία... καµιά φορά και επιτυχία. Η αναπλη-ρώτρια καθηγήτρια κα Λάγιου και εγώ συµµε-τείχαµε σε µια µεγάλη πολυκεντρική έρευναπου οδήγησε στην ανακάλυψη ενός γονιδίουπου αυξάνει τον κίνδυνο εµφάνισης καρκίνουτου πνεύµονα. Αυτή είναι µια ανακάλυψη µε-γάλης σηµασίας, ειδικά αν κάποτε προχωρή-σουµε σε γονιδιακές παρεµβάσεις. Αλλά οιµεγάλες επιτυχίες δεν είναι τόσο συχνές στηνέρευνα όσο περιµένει και ελπίζει ο κόσµος.ΕΡ: Όταν συναντάτε έναν ασθενή µε καρκίνοτου πνεύµονα, τι του λέτε και τι σας λέει;Συνήθως εκείνος καταριέται που κάπνιζε. Εγώτου απαντώ ότι υπάρχει ελπίδα. Και πράγµατιυπάρχει ελπίδα. Πόση; Σηµαντική. Η επιβίωσητων ασθενών µε καρκίνο του πνεύµονα µπορείνα ξεπεράσει το 20%.ΕΡ: Τι θα αλλάξει στην Ελλάδα µε την απαγό-ρευση του καπνίσµατος; Θα γίνουµε πιο υγι-είς; Αυτό δεν προβλέπω να γίνεται στα χρόνια µου.Ελπίζω όµως ότι θα γίνει στα δικά σας. Αν κατα-φέρουµε όµως να µειώσουµε το ποσοστό τωνκαπνιστών από 45% σε 20%, θα είναι ο µεγα-λύτερος θρίαµβος στον τοµέα της δηµόσιαςυγείας στην Ελλάδα.

Η ζωή µας αιφνιδιάζει και µε χαρµόσυνα νέα και µε δυσάρεστα. Πριν από 20 χρόνιαποιος πίστευε ότι θα υπάρχει η νόσος των τρελών αγελάδων;Βραχυπρόθεσµα βλέπω να συνεχίζεται η µείωση της στεφανιαίας θνησιµότητας

Ο ρόλος της διατροφής είναισηµαντικός, αλλά όχι τόσο

σηµαντικός όσο το κάπνισµα ή η υπέρταση...


ReviewΣήµερα προφυλάσσουν, αύριο ίσως θεραπεύουν

Τράχηλοςτης µήτραςΠΡΌΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΌ ΕΜΒΌ-ΛΙΟ, που χορηγείται ήδη σε ανθρώπους. Πα-ρέχει προστασία από συγκεκριµένα στελέ-χη του ιού των ανθρώπινων θηλωµάτων(HPV), τα οποία ευθύνονται για το 70% περί-που των περιπτώσεων καρκίνου στον τράχη-λο της µήτρας. ∆εν προστατεύει από όλουςτους ογκογόνους τύπους του ιού και για αυ-τό συνιστάται ο τακτικός έλεγχος µε τεστΠαπανικολάου, ακόµη και στις γυναίκες πουέχουν εµβολιαστεί.

Σήµερα υπάρχουν δύο εµβόλια για τον ιόHPV. Στη χώρα µας, οι συστάσεις για εµβο-λιασµό αφορούν κορίτσια ηλικίας από 9 έως26 ετών. Οι επιστήµονες προσπαθούν τώρανα εξετάσουν την αποτελεσµατικότητα τουεµβολίου και σε µεγαλύτερες ηλικίες. Με-λέτη, που παρουσιάστηκε στο πρόσφατοδιεθνές συνέδριο ογκολογίας, έδειξε ότι τοεµβόλιο προστατεύει κατά περίπου 90% τιςγυναίκες ηλικίας έως 45 ετών, ενώ παρέχειπροστασία και από αλλοιώσεις που προκα-λεί ο ιός HPV στα ανδρικά γεννητικά όργα-να.

Τελευταία, γίνεται και στην Ελλάδα ένανέο τεστ µοριακού ελέγχου του DNA τουιού HPV ή των πρωτεϊνών του σε κυτταρικόυλικό από τον τράχηλο της µήτρας. Με τηνεξέταση αυτή ελέγχεται αν υπάρχει ο ιόςστην περιοχή, αλλά και αν αυτός βρίσκεταισε διαδικασία αλλοίωσης των κυττάρων.Με τον τρόπο αυτό µπορεί να διαπιστωθείόχι µόνο εάν οι γυναίκες είναι φορείς τουιού, αλλά και αν αυτές κινδυνεύουν να εµ-φανίσουν καρκίνο του τραχήλου της µή-τρας.

Μέχρι τώρα έχουν αποµονωθεί περισσό-τεροι από 120 διαφορετικοί τύποι ιών τωνανθρωπίνων θηλωµάτων, οι 15 εκ των οποί-ων έχουν χαρακτηρισθεί ως ογκογόνοι καιµπορούν δυνητικά να προκαλέσουν καρκίνο- κυρίως στον τράχηλο της µήτρας - και σεάλλες περιοχές του ανθρωπίνου σώµατος,όπως στο αιδοίο και τη στοµατοφαρυγγικήκοιλότητα.

Το σχόλιο:«∆υστυχώς, στην Ελλάδαέχουµε τα χαµηλότερα επίπεδα εµβολιαστι-κής κάλυψης. Αυτό συµβαίνει όχι µόνο διότιτο εµβόλιο είναι σχετικά ακριβό, αλλά καιγιατί ο κόσµος έχει ανησυχήσει από όσαακούει για τις πιθανές παρενέργειες. Θέλωνα διαβεβαιώσω τις γυναίκες ότι µέχρι στιγ-µής το εµβόλιο είναι ασφαλές για χρήση.Σοβαρές παθήσεις που έχουν αναφερθεί,όπως αναφυλαξία, νευρολογικές νόσοι, αλ-λά ακόµα και θάνατος, αποδείχτηκε ότι δενσχετίζονται µε το εµβόλιο. Οι µοναδικές πα-ρενέργειες που µπορεί να υπάρξουν είναιαυτές που έχουν όλα τα εµβόλια, δηλαδήτοπικός ερεθισµός και πιθανώς πυρετός».

Θεόδωρος Αγοραστός,Καθηγητής Μαιευτικής

Γυναικολογίας Α.Π.Θ.

Το εµβόλιογια τον ιό τηςηπατίτιδας Β

ήταν τοπρώτο προ-ληπτικό εµ-βόλιο. Ότανκάποιος δενµολύνεται

από την ηπα-τίτιδα Β, δενκινδυνεύει

και από καρ-κίνο του

ήπατος πουσχετίζεται

µε τηνηπατίτιδα Β

Eµβόλια κατάτου καρκίνου

ραπευτικών εµβολίων. ∆ηλαδή εµβολίωνπου δεν θα απευθύνονται σε υγιείς ανθρώ-πους αλλά σε εκείνους που νοσούν. Στόχοςτους είναι να ενεργοποιήσουν το αµυντικόσύστηµα του οργανισµού ώστε αυτό να επι-

τίθεται κατά των καρ-κινικών όγκων. Τααποτελέσµατα τωνερευνών προς το πα-ρόν δεν είναι εντυπω-σιακά. Τα θεραπευτικάεµβόλια δεν αντικαθι-

στούν τη χηµειοθεραπεία ή την ακτινοθερα-πεία, αλλά έρχονται να προστεθούν ως έναακόµη όπλο στην αντιµετώπιση του καρκί-νου.

Oκαρκίνος είναι µια νόσος µε πολλά«πρόσωπα». Είναι αποτέλεσµα τωνµεταλλάξεων που οδηγούν στονανεξέλεγκτο πολλαπλασιασµό

ενός κυττάρου. Όµως αρκετές µορφές καρ-κίνου, όπως ο καρκίνος του τραχήλου τηςµήτρας, οφείλονται σε ιούς. Οι επιστήµο-νες έχουν παρασκευάσει εµβόλια που χο-ρηγούνται σε υγιείς ανθρώπους, µε στόχονα εµποδίσουν τους ιούς να περάσουν στοσώµα. Ο µηχανισµός δράσης τους µοιάζειµε εκείνο των εµβολίων που γίνονται σταπαιδιά. Αναπτύσσουν, δηλαδή, αντισώµατακατά του ιού που προκαλεί τη µόλυνση.

Για τις υπόλοιπες µορφές καρκίνου, γί-νονται προσπάθειες για τη δηµιουργία θε-

Ο τακτικός έλεγχος µε τεστΠΑΠ είναι υποχρεωτικόςακόµη και για γυναίκες πουέχουν εµβολιαστεί

Tης ∆ήµητρας Τζούβελη


Το σχόλιο: «Οι όγκοι εκφράζουναντιγόνα που δυνητικά είναι στόχοι για θε-ραπευτικά εµβόλια. Το εµβόλιο κατά τουMUC1 έχει ήδη δείξει αύξηση της συνολικήςεπιβίωσης ασθενών µε µη µικροκυτταρικόκαρκίνο πνεύµονα. Εκτός από αυτό το εµβό-λιο, µελετώνται και πολλά άλλα. Υπάρχουνόµως και πολλά προβλήµατα µε τα θερα-πευτικά εµβόλια. Οι ασθενείς µε καρκίνο εί-ναι ανοσοκατεσταλµένοι, δηλαδή το ανοσο-ποιητικό τους σύστηµα δεν αντιδρά φυσιο-λογικά στα ερεθίσµατα».

Ευαγγελία Ραζή, Αναπληρώτρια∆ιευθύντρια Α’ Παθολογικής-

Ογκολογικής Κλινικής

EΝΑ ΕΜΒOΛΙΟ σχεδιασµένο για τον πιοσυχνό τύπο καρκίνου του πνεύµονα, το µηµικροκυτταρικό καρκίνο, δοκιµάζεται αυτήτη στιγµή σε µεγάλο αριθµό ασθενών µεενθαρρυντικά αποτελέσµατα.

Στόχος του εµβολίου είναι να εκπαιδεύ-σει το ανοσοποιητικό σύστηµα των ασθε-νών ώστε αυτό να αναγνωρίζει το µόριοMUC-1, που βρίσκεται στην επιφάνεια τωνκαρκινικών κυττάρων. Με τον τρόπο αυτό,τα καρκινικά κύτταρα καταστρέφονται απότον ίδιο τον οργανισµό του ανθρώπου πουνοσεί, ενώ ο υγιής ιστός παραµένει ανέπα-φος.

Τα αποτελέσµατα των προκαταρκτικώνδοκιµών έδειξαν ότι ο συνδυασµός εµβολί-ου και συµβατικής θεραπείας (χειρουρ-γείο, χηµειοθεραπεία, ραδιοθεραπεία) επι-

µήκυνε τον χρό-νο επιβίωσηςτων ασθενώνκατά δυο χρό-νια. Αν η δοκιµα-στική φάση στηνοποία βρίσκεται

το εµβόλιο δώσει εξίσου ικανοποιητικάαποτελέσµατα, ενδεχοµένως να δοκιµα-στεί και σε άλλες µορφές καρκίνου.

Πνεύµονας

Θεραπευτι-κά εµβόλια

και για άλλεςµορφές καρ-κίνου δοκι-

µάζονταιπειραµατικά

σε πολλάερευνητικάκέντρα του

κόσµου.Μεταξύ

αυτών, ταεµβόλια γιατο µελάνω-µα και τον

καρκίνο τουπαχέος εντέ-ρου. Οι µε-λέτες όµωςβρίσκονταισε πρώιµο

στάδιο.

Αυτή τη στιγµή δοκιµάζεται σεµεγάλο αριθµό ασθενών και φαί-νεται ότι βοηθά στην επιµήκυν-ση της επιβίωσης από τη νόσο

Μαστός καιπροστάτηςEΝΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚO ΕΜΒOΛΙΟ γιαδυο διαφορετικές µορφές καρκί-νου βρίσκεται σε φάση κλινικών δο-κιµών (φάση Ι και ΙΙ) στο νοσοκο-µείο «ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ». Τα µέχριστιγµής αποτελέσµατα είναι ενθαρ-ρυντικά, αλλά χρειάζονται ακόµηπολλά χρόνια µέχρι να επιβεβαι-ωθούν.

Το εµβόλιο θα προστατεύει απόπιθανές µεταστάσεις σε ασθενείςπου ήδη έχουν εµφανίσει καρκίνοτου µαστού και του προστάτη. Μετη βοήθεια ενός συνθετικού πεπτι-δίου (κοινό και στις δυο µορφέςκαρκίνου), οι επιστήµονες προσπα-θούν να «ενισχύσουν» την ανοσο-λογική µνήµη του οργανισµού έτσιώστε αυτός να αναγνωρίζει τα καρ-κινικά κύτταρα. Το εµβόλιο έχει χο-ρηγηθεί πειραµατικά σε ασθενείςαρχικού ή προχωρηµένου σταδίου.Αν τα αποτελέσµατά τους επιβεβαι-ωθούν, την επόµενη δεκαετία ενδε-χοµένως ένα ακόµη εµβόλιο να«µπει» στη µάχη κατά του καρκί-νου.

Το σχόλιο: «Αυτό πουέχουµε βρει µέχρι στιγµής είναι ότιτο εµβόλιο ενεργοποιεί το ανοσο-λογικό σύστηµα ασθενών χωρίς ναυπάρχουν παρενέργειες. Τώρα προ-σπαθούµε να δούµε κατά πόσοµπορεί να επιφέρει κλινική βελτίω-ση, δηλαδή να επιβραδύνει τις µε-ταστάσεις. Τα αποτελέσµατα είναιενθαρρυντικά αλλά το µέλλον θαδώσει τις σαφείς απαντήσεις».

Κωνσταντίνος Μπαξεβάνης,Αναπληρωτής ∆ιευθυντής ΚέντρουΑνοσολογίας και Ανοσοθεραπείαςτου Καρκίνου, νοσοκοµείο «ΑΓΙΟΣ

ΣΑΒΒΑΣ»

ΤΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚO ΕΜΒOΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΛEΜΦΩ-ΜΑ NON-HODGKIN, µια µορφή καρκίνου πουπλήττει το ανοσοποιητικό σύστηµα, έχει σφρα-γίδα ελληνική. Ο δρ Άγγελος Στεργίου και ηοµάδα του παρασκεύασαν ένα «εξατοµικευ-µένο» εµβόλιο για τη νόσο αυτή, το οποίο έχεικατατεθεί στις αρµόδιες αρχές προκειµένουνα λάβει έγκριση για κυκλοφορία. Το λέµφωµαnon-Hodgkin είναι ένας καρκίνος του ανοσο-

ποιητικού συ-στήµατος, πουξεκινά από τολεµφικό σύστη-µα. Χαρακτηρί-ζεται από τη«µεταµόρφω-

ση» των Β και Τ κυττάρων (λευκά αιµοσφαίρια)σε καρκινικά κύτταρα. Στην Ελλάδα, περίπου5.000 άτοµα νοσούν από λέµφωµα non- Hodg-kin. Το εµβόλιο αφορά µόνο όσους πάσχουναπό λέµφωµα non-Hodgkin από Β κύτταρα.Στοχεύει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικούσυστήµατος, καθώς το προετοιµάζει να ανα-γνωρίσει και να αποβάλει τα καρκινικά κύττα-ρα. Με τον τρόπο αυτό, τα υγιή κύτταρα διατη-

ρούνται «ανέπαφα». Όπως έδειξαν τα αποτε-λέσµατα των κλινικών µελετών, οι ασθενείςπου εµβολιάστηκαν, κατάφεραν να κρατήσουντη νόσο σε ύφεση για χρονικό διάστηµα µεγα-λύτερο κατά 60 σε σύγκριση µε όσους δενέκαναν το εµβόλιο.

Το σχόλιο:«Η διαδικασία παρασκευήςτου εξατοµικευµένου αυτού εµβολίου διαρκεί3-4 µήνες µετά τη λήψη του δείγµατος βιοψίαςαπό τον ασθενή. Στο διάστηµα αυτό ο ασθενήςπρέπει να υποβάλλεται σε χηµειοθεραπεία.Εάν όλα πάνε καλά, το εµβόλιο αναµένεται ναλάβει έγκριση για κυκλοφορία σε περίπουενάµιση χρόνο. Όµως, από τον Ιανουάριο του2009, µέσω του διευρυµένου προγράµµατοςπρόσβασης, όσοι γιατροί επιθυµούν µπορούννα έχουν πρόσβαση στο εµβόλιο. Στο µέλλον,ίσως χορηγηθεί και σε κάποιες µορφές λευχαι-µίας ή στο µυέλωµα. Αυτό όµως αποτελεί τοαντικείµενο των νέων ερευνών µας».

∆ρ Άγγελος Στεργίου,Ιατρός- Ερευνητής,

Επισκέπτης ΛέκτοραςΠανεπιστηµίου Κολούµπια

Λεµφαδένες

Μελέτες έδειξαν ότι κρατά τη νό-σο σε ύφεση για µεγάλο χρονικόδιάστηµα. Έχει κατατεθεί στιςαρµόδιες αρχές για έγκριση

Για περισσότερες πληροφορίες:Εταιρεία Παθολόγων Ογκολόγων Ελλάδοςwww.hesmo.gr


ReviewΟ νοµπελίστας Ιατρικής µιλάει στο «In Vitro»

χοποιούνται οι ιοί;«Αυτή τη στιγµή υποπτευόµαστε ότι ενδε-χοµένως κάποιοι τύποι λευχαιµίας, καρκί-νου µαστού ακόµα και του παχέος εντέ-ρου ίσως να συνδέονται µε την εµφάνισηλοιµώξεων».Ερ: Πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι µία σπά-νια µορφή καρκίνου του δέρµατος οφείλε-ται σε έναν ιό.«Είναι πράγµατι πολύ ενδιαφέρον. Λέγε-ται Merkel cell carcinoma. Μόλις ένα χρό-νο πριν ένας νέος ιός βρέθηκε σε αυτόντον τύπο καρκινώµατος, ο οποίος απο-δείχθηκε εκ των υστέρων ότι είναι εξα-πλωµένος στον γενικό πληθυσµό. Εντού-τοις σε ορισµένες σπάνιες περιπτώσειςπαράγει αυτόν τον τύπο καρκίνου.Ερ: Η ανακάλυψή σας για τον ιό HPV έγινεσχεδόν 30 χρόνια πριν. Γιατί άργησε τόσοπολύ η παρασκευή του εµβολίου.«Αρχικά προσπάθησα να πείσω ορισµένεςγερµανικές εταιρείες να ξεκινήσουν τηνπαραγωγή του εµβολίου. Μάλιστα µία απ’αυτές ενδιαφερόταν πάρα πολύ. Εντούτοιςαφού έκαναν µία ανάλυση αγοράς, έκρι-ναν ότι ένα τέτοιο εµβόλιο δεν θα είχε θέ-ση εκείνη τη στιγµή στην αγορά. Φυσικάκαι ήταν µία λάθος κίνησή τους. Επιπρό-σθετα υπήρχαν κάποια µπερδεµένα στοι-χεία εκείνη την περίοδο από επιδηµιολογι-κές µελέτες και έπρεπε να περάσει λίγοςκαιρός ώστε η επιστηµονική κοινότητα ναπεισθεί ότι αυτοί οι ιοί ευθύνονται για τονκαρκίνο του τραχήλου της µήτρας. Αν καιαπό το 1984 – 85 για εµάς ήταν ξεκάθαροµετά από αποτελέσµατα πειραµάτων, ότιοι συγκεκριµένοι ιοί προκαλούσαν αυτή τηµορφή καρκίνου στις γυναίκες».Ερ: Στην Ελλάδα τα ποσοστά εµβολιασµούκατά του ιού HPV είναι ακόµα χαµηλά,ίσως λόγω ορισµένων δηµοσιευµάτων γιαπιθανές παρενέργειες από τον εµβολια-σµό. Εσείς τι θα λέγατε στους Έλληνες γο-νείς;«Θα τους έλεγα ότι οι παρενέργειες δενδιαφέρουν πολύ από τις παρενέργειεςτων υπόλοιπων παιδικών εµβολίων. Τα τε-λευταία στοιχεία από µελέτες στην Αυ-στραλία δείχνουν ότι από τους 340.000εµβολιασµούς καταγράφηκαν µόλις τρίαπεριστατικά σοβαρής αλλεργικής αντί-δρασης».Ερ: Συµφωνείτε ότι πρέπει να εµβολιάζον-ται και οι άνδρες;«Πράγµατι συµφωνώ. Πιστεύω ότι πρέπεινα εµβολιάζονται και τα νεαρά αγόριαγιατί κατ’ αρχάς υπάρχουν δύο ακόµαµορφές καρκίνου που συνδέονται εν µέ-ρει µε αυτούς τους τύπους ιών. Ο καρκί-νος του πρωκτού και του πέους. Ένα απότα εµβόλια περιέχει και αντιγόνα για τιςµυρµηγκιές των γεννητικών οργάνων, πουαφορά άνδρες και γυναίκες και είναι µιαπολύ δυσάρεστη κατάσταση η οποία διαρ-κεί µεγάλο χρονικό διάστηµα».

Eνα από τα πλέον πολυσυζητη-µένα ιατρικά θέµατα της δε-καετίας είναι το εµβόλιο κατάτου ιού HPV, ο οποίος ευθύνε-

ται σε µεγάλο ποσοστό για την εµφάνισηκαρκίνου του τραχήλου της µήτρας. Ο άν-θρωπος που πρώτος µίλησε για την «ένο-χη» σχέση του ιού µε τον καρκίνο του τρα-χήλου, είναι ο Harald zur Hausen, βραβευ-θείς µε το Νόµπελ Ιατρικής για το 2008. Οκαθηγητής Hausen βρέθηκε στην Αθήνακαλεσµένος του 8ου Πανελλήνιου Κυττα-ρολογικού Συνεδρίου και µίλησε στο «InVitro» για το ρόλο των ιών στην εµφάνισηκαρκίνου στους ανθρώπους.Ερ: Μπορείτε να θυµηθείτε τις σηµαντικό-τερες στιγµές που ζήσατε από την πρώτηυπόθεση ότι ο ιός HPV είναι υπεύθυνοςγια τον καρκίνο του τραχήλου της µήτραςµέχρι και την κυκλοφορία του εµβολίου;«Ο πρώτος σταθµός είναι σαφέστατα ηαναγνώριση του γονιδιώµατος του ογκο-γόνου ιού αρκετά χρόνια πριν, το 1970.Όπως είναι φυσικό, ξεκινήσαµε αµέσωςτην έρευνα για τον πιθανό ρόλο του ιούτων θηλωµάτων στην εµφάνιση καρκίνουστον άνθρωπο και συγκεκριµένα στην εµ-φάνιση καρκίνου του τραχήλου. Τη δεκαε-τία του ‘80 κατορθώσαµε να αποµονώσου-µε και να χαρακτηρίσουµε τους ιούς πουευθύνονται για τον καρκίνο του τραχήλουτης µήτρας, τους ιούς των ανθρώπινων θη-λωµάτων και πιο συγκεκριµένα τους τύ-πους 16 και 18. Από τότε τα πράγµατα κι-νήθηκαν οµαλά. Προσπαθούσαµε να ανα-λύσουµε και να κατανοήσουµε τον µηχανι-σµό που κάνουν αυτούς τους ιούς να προ-καλούν την εµφάνιση καρκίνου. Είναι πολύσηµαντικό το γεγονός ότι είδαµε να κυκλο-φορούν τα εµβόλια κατά του ιού των αν-θρώπινων θηλωµάτων, τα οποία πλέον µαςδίνουν τη δυνατότητα να προλάβουµε σεµεγάλο ποσοστό την εµφάνιση καρκίνουτου τραχήλου της µήτρας, που είναι ο δεύ-τερος πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκεςπαγκοσµίως».Ερ: Γιατί οι ιοί διαδραµατίζουν σηµαντικόρόλο στην εµφάνιση καρκίνου;«Γιατί ορισµένοι ιοί καταλαµβάνουν συγ-κεκριµένα γονίδια, τα οποία ενδεχοµένωςνα κάνουν ένα κύτταρο να αναπτύσσεταισυνέχεια. Κάποιες φορές όµως αν οι µη-χανισµοί ελέγχου (της ανάπτυξης των κυτ-τάρων) αποτύχουν να δουλέψουν, τότε αυ-τά τα γονίδια µετατρέπουν τα κύτταρα σεκακοήθη. Τότε αυτοί οι ιοί ευθύνονται γιαορισµένους τύπους καρκίνου. ∆εν είναιµόνο ο ιός των ανθρώπινων θηλωµάτων,υπεύθυνος για εµφάνιση καρκίνου στονάνθρωπο. Υπολογίζουµε ότι περίπου 21%µε 22% του συνόλου των καρκίνων στονάνθρωπο ίσως να οφείλονται σε λοιµώ-ξεις, όχι µόνο από ιούς αλλά και από βα-κτήρια και παράσιτα».Ερ: Για ποιες άλλες µορφές καρκίνου ενο- “

«Πολλές µορφέςκαρκίνου

οφείλονται σε ιούς»

Harald zur Hausen

21% µε 22% του συνόλου των καρκίνων στονάνθρωπο ίσως να οφείλονται σε λοιµώξεις, όχι

µόνο από ιούς, αλλά και από βακτήρια και πα-ράσιτα.

Πιστεύω ότι πρέπει να εµβολιάζονται και τα νε-αρά αγόρια γιατί κατ’ αρχάς υπάρχουν δύο ακό-µα µορφές καρκίνου που συνδέονται εν µέρει

µε τους ιούς των ανθρώπινων θηλωµάτων.

Συνέντευξη στον Θανάση Τροµπούκη


59ο ∆ιεθνές Συνέδριο Μελέτης Ήπατος, Σαν Φρανσίσκο

Ανταπόκριση

ΗπατίτιδαC, ηπατίτι-δα Β, κλη-ρονοµικό-

τητα καικίρρωση

ανεξαρτή-τως αιτιο-λογίας αυ-ξάνουν τονκίνδυνο για

καρκίνοήπατος.

Αναµένον-ται νέα

φάρµακακαι αποτε-λεσµατικό-τερες θε-

ραπείες γιατη µορφήτης νόσουπου οφεί-λεται σε

µετάστασηαπό άλλοόργανο.

Tα µηνύµατα από το πρόσφατο∆ιεθνές Συνέδριο Μελέτης τουΉπατος είναι ξεκάθαρα. «Μηφοβάστε να κάνετε εξετάσεις. Μια

απλή αιµατολογική εξέταση µπορεί ναδείξει αν είστε φορείς της ηπατίτιδας Β,που ευθύνεται για το 60-80% τωνπεριπτώσεων καρκίνου ήπατος. Με τηνέγκαιρη θεραπεία περιορίζονται σηµαντικάοι βλάβες στο ήπαρ», δηλώνει στο «In Vi-tro» o Σάµιουελ Σο, καθηγητήςΧειρουργικής στο πανεπιστήµιο Στάνφορντ.Σύµφωνα µε τον Κρίστιαν Τριπλ, καθηγητήΟγκολογίας του Πανεπιστηµίου της Λυών, οαριθµός των φορέων της ηπατίτιδας Β έχειαυξηθεί τα τελευταία χρόνια κυρίως λόγωτου µεταναστευτικού κύµατος. «Μόνο οεµβολιασµός προστατεύει 100% από τηµετάδοση του ιού. Εάν υπάρχει ένας φορέαςστην οικογένεια, πρέπει να ελεχθούν καιανάλογα να εµβολιαστούν όλα τα µέλη. Καιαν αλλάζετε συχνά ερωτικούς συντρόφους,θυµηθείτε ότι το προφυλακτικό δεν αρκεί».

ΌΣΟΝ ΑΦΟΡΆ ΣΤΟΥΣ ΧΡΌΝΙΟΥΣ ΦΟΡΕΊΣµε ηπατίτιδα Β, στο συνέδριοανακοινώθηκαν επιστηµονικές εργασίες γιατην αποτελεσµατικότητα των νέων ισχυρώναντιϊκών φαρµάκων που καταστέλλουν τονιό και ανακόπτουν τη διαδικασία της ανάπτυ-ξης κίρρωσης.Τα νέα, είναι ευχάριστα καιόσον αφορά στην έγκαιρη διάγνωση τουκαρκίνου του ήπατος. Ερευνητές του πανε-πιστηµίου Στάνφορντ προσπαθούν ναβρουν ποιες πρωτεΐνες υπάρχουν σε αυξη-µένες συγκεντρώσεις στο αίµα των ασθε-νών. Αυτό σηµαίνει ότι ίσως στο µέλλον ηδιάγνωση του καρκίνου του ήπατος να γίνε-ται µε µια απλή αιµατολογική εξέταση, µε-τρώντας απλώς πρωτεΐνες - «καρκινικούςδείκτες» που δεν αναγνωρίζουµε σήµερα.«Έχουµε ήδη ανακαλύψει το γενετικό προ-φίλ των ασθενών. Τώρα προσπαθούµε ναχρησιµοποιήσουµε αυτή τη γνώση για τηδηµιουργία νέων φαρµάκων. Με τη βοή-θεια των µοριακών τεχνολογιών πιστεύωότι σε µια πενταετία θα έχει σηµειωθείπρόοδος», σχολιάζει ο Σάµιουελ Σο. Προςτο παρόν ο τακτικός έλεγχος των ασθενώνµε χρόνια ιογενή λοίµωξη είναι απαραίτη-τος.

«ΜΑΧΑIΡΙ»… ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚHΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡA. Το 6% έως 40% των πρώηναλκοολικών και το 4% των χρηστών απαγο-ρευµένων ουσιών θα επιστρέψουν στον εθι-σµό τους ένα χρόνο αφότου έκαναν µεταµό-σχευση ήπατος, παρά το γεγονός ότι η κατά-χρηση αυτών των ουσιών τους οδήγησε σεηπατική ανεπάρκεια. Οι ειδικοί που ασχο-λούνται µε θέµατα µεταµόσχευσης παραµέ-νουν σκεπτικοί για το εάν θα πρέπει να επα-ναµεταµοσχεύουν όργανα σε ανθρώπους µε«αυτοκαταστροφική» συµπεριφορά.

ΝEΕΣ Ο∆ΗΓΕΣ. Ασθενείς που βρίσκονται σε

«Μη φοβάστε τις εξετάσεις…»ti

psΤης∆ήµητρας Τζούβελη

> > > >

Η υπερβολική κατανάλωση αλ-κοόλ ευθύνεται για την εµφάνι-ση ηπατικής νόσου. Επιπρόσθε-τα, το αλκοόλ από µόνο του συµ-βάλλει στην επιδείνωση άλλωνβλαπτικών καταστάσεων πουπροκαλούν ηπατική νόσο.

Εντοµοκτόνα και άλλα χηµικάκαθαριστικά µπορούν να εισχω-ρήσουν στο ήπαρ µέσω του δέρ-µατος και να καταστρέψουνηπατικά κύτταρα. Όταν χρησιµο-ποιείτε χηµικά καθαριστικά, κα-λό θα ήταν να φοράτε πάνταγάντια.

Αρκετά από τα φυτικά συµπλη-ρώµατα διατροφής, που χορη-γούνται και χωρίς ιατρική συντα-γή, ενδεχοµένως είναι επιβλαβήγια το ήπαρ. Προσοχή και στηναλλόγιστη χρήση φαρµάκων χω-ρίς συνταγή γιατρού .

Μην καταναλώνετε τηγανητάκαι τρόφιµα µε πολλά λιπαρά.Αυξήστε την κατανάλωση φρού-των και λαχανικών, πολύσπορουψωµιού, ρυζιού και δηµητρια-κών. Ελέγχετε το βάρος σας,διότι η παχυσαρκία βλάπτει καιτο ήπαρ.

αναµονή για µεταµόσχευση ήπατος αλλάπαράλληλα πάσχουν και από άλλες νό-σους, ίσως έχουν µικρότερη επιβίωσηµετά τη µεταµόσχευση. Οι συχνότερεςνόσοι που εµφανίζονται σε ασθενείςµε ηπατική ανεπάρκεια περιλαµβάνουνασθένειες του καρδιαγγειακού συστήµα-τος, διαβήτη, χρόνια αποφρακτικήπνευµονοπάθεια και νεφρική ανεπάρκεια.Σύντοµα θα εκδοθούν νέες οδηγίες γι’ αυ-τούς τους ασθενείς προκείµενου να απο-φευχθούν οι επιπλοκές µετά τη µεταµό-σχευση, οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο τηζωή τους.


All about sexHealthy tips

Use it or Lose itµετά τα 50. Έρευ-να έδειξε ότι όσοπιο συχνά κάνουνέρωτα οι ηλικιω-µένοι άνδρες, τό-σο λιγότερο κιν-δυνεύουν να πα-ρουσιάσουν προ-βλήµατα στύσης.Συγκεκριµένα οι

άνδρες που έχουνσεξουαλικές επα-φές λιγότερο από

µια φορά τηνεβδοµάδα, αντι-µετωπίζουν δι-πλάσιο κίνδυνο

να παρουσιάσουνπροβλήµατα στύ-σης σε σχέση µε

αυτούς που έχουνσεξουαλική επα-φή µια φορά την

εβδοµάδα.

+Ψηλά τακούνιαγια καλό σεξ.

Έρευνα έδειξε ότιτα τακούνια βελ-

τιώνουν τη σεξουα-λική ζωή των γυναι-κών γυµνάζοντας

τους «µυς της από-λαυσης». Γόβεςεπτά εκατοστώνφαίνεται ότι γυ-

µνάζουν τους µυςπου σχηµατίζουν τηβάση της λεκάνης,οι οποίοι παίζουν

σηµαντικό ρόλοστον γυναικείο

οργασµό.

+Ξεκινήστε το ραντεβού µε έναποτό. Θα σας βοηθήσει να µει-

ώσετε τις αναστολές σας αλλά καινα ευχαριστηθείτε περισσότερο τοσεξ. Προσοχή αυτή η συµβουλήαφορά µόνο γυναίκες και µικρέςποσότητες αλκοόλ. Αν το παρακά-νετε, µάλλον θα πέσετε για…ύπνο.

+Εξοικειωθείτε µε την εικόνα τουσώµατός σας. Μη σκέφτεστε πως

σας βλέπει ο σύντροφός σας γιατίαυτό σας αγχώνει και έτσι περιορίζε-ται η ευχαρίστηση. Αν αισθάνεστεάσχηµα µε το βάρος σας, αδυνατίστεκαι η σεξουαλική σας ζωή θα απογει-ωθεί. Πείτε έναν καλό λόγο και για

την εµφάνιση του συντρόφουσας. Θα τον βοηθήσετε να

ξεπεράσει και αυτός τιςίδιες ανησυχίες.

+Το σεξ κάνει καλόστην υγεία. Μία ορ-

µόνη που εκκρίνεταικατά τη διάρκεια τουοργασµού, η ωοκυτοκί-

νη έχει βρεθεί ότι δραπροστατευτικά απέναντι

σε ορισµένες µορφές καρκί-νου, όπως τον καρκίνο του µα-στού.

Η φαντασίωση είναι το αλα-τοπίπερο του έρωτα. Επιχει-ρήστε όσα έχετε φανταστεί,αλλά πρώτα συζητήστε τοµε τον σύντροφό σας. Στονέρωτα, άλλωστε, δεν χωρά-νε ντροπές.

+Το «καλό» σεξ γίνε-ται µε όλες τις αι-

σθήσεις. Κάντε µασάζστον/ στην σύντροφόσας µε ένα αρωµατικόέλαιο. Κοιτάξτε τονστα µάτια και ψιθυρί-στε του ερωτόλογα. Ναείστε περιποιηµένη/ος και να µυρίζετεωραία. Στο σεξ όλαπαίζουν ρόλο.

+∆ώστε χρόνο στον έρωτα.Μην παρακάµπτετε τα προ-

καταρτικά. Το σεξ δεν πρέπεινα γίνεται βιαστικά. ∆ώστε τηνευκαιρία στο µυαλό και το σώ-µα να ευχαριστηθεί την επαφήµε τον σύντροφό σας. Άλλωστετο σεξ δεν αρχίζει και δεν τε-λειώνει µε τη διείσδυση.

+Το καλό σεξ, προϋποθέτει καλή υγεία.Ελέγξτε τη χοληστερίνη, την υπέρταση και

το σάκχαρο στο αίµα και φροντίστε οι τιµέςτους να είναι φυσιολογικές. Γιατί; Γιατί αυτές οιπαθήσεις επηρεάζουν τα αγγεία, οπότε και τηστύση σας.

oodgEπιµέλεια: ∆ήµητρα Τζούβελη, Θανάσης Τροµπούκης


Μύθος ότι ταθαλασσινά εί-ναι αφροδι-σιακά. ∆εν

αποδεικνύε-ται επιστηµο-νικά. Επίσης

έρευνεςέχουν δείξειότι ένα λου-

κούλλειο γεύ-µα και άφθο-

νο αλκοόλµπορούν ναεπηρεάσουναρνητικά τιςεπιδόσεις

ενός άνδραστο κρεβάτι.

Το στοµάχι αι-µατώνεται πε-ρισσότερο για

να χωνέψειτην τροφή, µεαποτέλεσµανα µη φτάνειαρκετό αίµα

στο πέος.

-Τα νούµερα δεν µετράνε. Μην«κολλάτε» στο µέγεθος του πέους

ούτε στο πόσο συχνά πρέπει να κάνε-τε σεξ. Το µήκος του τραχήλου τηςµήτρας είναι µόλις 9 εκατοστά, οπότεόλα τα «µεγέθη» (πάνω από 9 εκατο-στά) οδηγούν σε οργασµό. Σεξ πρέ-πει να κάνετε όποτε το αισθάνεστε.Μην επηρεάζεστε από αυτά που σαςλένε οι γύρω σας για το πόσο δραστή-ριοι είναι σεξουαλικά. Σε αυτό το θέ-µα όλοι υπερβάλλουν.

-Βίαιες κινηµατογραφικές ται-νίες και ριάλιτι µειώνουν κα-

τά 50% τη συχνότητα σεξουα-λικής συνεύρεσης στα ζευγά-ρια, σύµφωνα µε επιστηµονικήέρευνα στην Ιταλία. Επιλέξτεµία ροµαντική κοµεντί. ∆ηµι-ουργήστε ατµόσφαιρα στο σπί-τι µε κεριά και χαµηλή µουσικήκαι τα υπόλοιπα θα έρθουν µό-να τους.

- Άγχος, δουλειά και νεύρα κά-νουν τον έρωτα αγγαρεία. Ο

σύγχρονος τρόπος ζωής έχει µει-ώσει τη συχνότητα σεξουαλικώνεπαφών παγκοσµίως. Αφήστε ταπροβλήµατα έξω από το σπίτι καιαν δεν έχετε διάθεση για σεξ, πεί-τε το στη σύντροφό σας ξεκάθα-ρα. Καλύτερα καθόλου σεξ, παράσεξ - αγγαρεία.

-«Ξεκολλήστε» από τα site πορνό στο ίν-τερνετ. Οι ειδικοί λένε ότι είναι µία συ-

νήθεια που γίνεται εµµονή και καταστρέ-φει τον έρωτα στην πραγµατική ζωή.Όταν κάθεστε µε τις ώρες µπροστά στηνοθόνη του υπολογιστή, χάνετε την αίσθη-ση του χρόνου και της πραγµατικότητας.Σιγά, σιγά αποµονώνεστε και λαµβάνετεευχαρίστηση µόνο από το πορνό στο ίν-τερνετ και όχι από την πραγµατική σε-ξουαλική επαφή.

-Το κάπνισµα«σβήνει» τον

έρωτα. Έως και40% αυξηµένηπιθανότητα εµ-φάνισης στυτικήςδυσλειτουργίαςέχουν οι άνδρες. Ηεπίπτωση του τσιγά-ρου στο γεννητικό σύ-στηµα των γυναικών δενέχει µελετηθεί επαρκώς, αλλάπιθανολογείται ότι επηρεάζειαρνητικά τη µικροκυκλοφορίατου αίµατος στην περιοχή τουαιδοίου.

- Μην ξεχνάτε ναχρησιµοποιείτε

πάντα προφυλα-κτικό. ∆εν επηρε-άζει την ποιότη-τα της σεξουαλι-κής επαφής. Αν-τίθετα χωρίςπροφυλακτικό

κινδυνεύετε απόαφροδίσια νοσή-

µατα, τα οποία είναιο Νο1 εχθρός του σεξ.

bad- Τα «πρέπει» κάνουν κακό στον έρωτα. Αφή-

στε τις προκαταλήψεις και «σπάστε» τα ταµ-πού για να ευχαριστηθείτε στο έπακρο την επα-φή µε τον/ τη σύντροφό σας. Μην ξεχνάτε. Κά-νετε σεξ για εσάς και όχι για τους άλλους.

-Βγάλτε την τηλεόρασηαπό το υπνοδωµάτιο.

Έρευνα στην Ιταλία έδει-ξε ότι τα ζευγάρια πουκοιµούνται «αγκαλιά» µετην τηλεόραση κάνουνσεξ έως 4 φορές το µήνα.∆ιπλάσια η συχνότητασυνεύρεσης στα ζευγά-ρια που έχουν βάλει τηντηλεόραση στη θέσητης… δηλαδή το καθιστι-κό.

Healthy tips


Με ενδιαφέρειΚαρκίνος του στόµατος

Της Σοφίας Νέτα

Εχει χαρακτηριστεί ως «η νόσος τωνφτωχών». Tα περισσότερα κρού-σµατα εµφανίζονται στις πιο φτω-χές πληθυσµιακές οµάδες, λόγω

της δύσκολης πρόσβασης στις υπηρεσίες υ-γείας και τη σωστή ενηµέρωση. Περισσότε-ροι από 500 χιλιάδες άνθρωποι εµφανίζουνκάθε χρόνο στον κόσµο καρκίνο του στόµα-τος. Στη χώρα µας υπολογίζεται ότι περισσό-τερα από 1.200 άτοµα προσβάλλονται ετη-σίως από τη νόσο. Η ασθένεια εµφανίζεταιολοένα και πιο συχνά σε νεαρά άτοµα. Οιστοµατολόγοι πιστεύουν ότι οφείλεται στογεγονός ότι οι Έλληνες ξεκινούν το τσιγάροαπό τα πρώτα χρόνια της εφηβείας τους.Ταυτόχρονα τονίζουν πως µόνο η διακοπήτου καπνίσµατος στο µεγαλύτερο κοµµάτιτου γενικού πληθυσµού θα αναχαιτίσει τηνόσο.

ΕΓΚΑΙΡΗ ∆ΙAΓΝΩΣΗ και διακοπή του καπνί-σµατος και του αλκοόλ, φαίνεται ότι είναι οικαλύτεροι τρόποι για να καταπολεµηθείαποτελεσµατικά ο καρκίνος της στοµατικήςκοιλότητας. Ο καπνός, το αλκοόλ, η ατµο-σφαιρική ρύπανση, το στρες, αλλά και η χρή-ση πολλών καρυκευµάτων στα φαγητά είναιµερικές από τις αιτίες που έχουν ενοχοποι-ηθεί ότι προκαλούν καρκίνο του στόµατος.Μάλιστα, όπως µας εξηγεί ο Χρήστος Ι. Γκί-κας, κυτταρολόγος-παθολογοανατόµος, οσυνδυασµός καπνού και κατανάλωσης αλ-κοόλης, είναι εξαιρετικά επικίνδυνος. «Με-γαλύτερος είναι ο κίνδυνος για εµφάνισηκαρκίνου του στόµατος, αν συνυπάρχουν καιοι δύο παράγοντες. ∆ιαπιστώνεται επίσηςσυνεργεία σάλιου-καπνού, µε αποτέλεσµατα καρκινικά κύτταρα να υποβοηθούνται

στον πολλαπλασιασµό τους». ∆εν ευθύνεταιόµως πάντα ο τρόπος ζωής του ασθενούς.Μία σειρά γενετικών παραγόντων ενοχοποι-ούνται για την εµφάνιση της νόσου.

ΩΣ ΠΡΩΤΗ ΑΙΤΙΑ αναφέρεται η κληρονοµικήπροδιάθεση: «Τα κληρονοµούµενα γονίδιαπαράγουν κύτταρα µε αυξηµένη ευαισθησίασε περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως τηνηλιακή ακτινοβολία και τον καπνό, µεταβάλ-λοντας φυσιολογικά κύτταρα σε καρκινικά»τονίζει ο κ. Γκίκας. ∆εύτερος γενετικός παρά-γοντας είναι τα ογκογονίδια «τα οποία είναιυπεύθυνα των µεταβολών κυτταρικής ανά-πτυξης. Μία µετάλλαξη σε ένα ογκογονίδιοµπορεί να µεταβάλει ένα φυσιολογικό κύττα-ρο σε καρκινικό. Σήµερα είναι γνωστά πάνωαπό 100 ογκογονίδια που σχετίζονται µεκαρκίνο του στοµατο-φάρυγγα», προσθέτει.Τα ογκοκατασταλτικά γονίδια, είναι ο τρίτοςγενετικός παράγοντας για την εµφάνιση της

νόσου. Η λειτουργία που επιτελούν τα συγ-κεκριµένα αντικαρκινικά γονίδια είναι ναεπιβραδύνουν ή να µπλοκάρουν τη φυσιολο-γική κυτταρική αύξηση: «Οι µεταλλάξεις αυ-τών των γονιδίων προκαλούν καρκίνο στόµα-τος-φάρυγγα», καταλήγει ο γιατρός.

ΕΥΤΥΧΩΣ τα συµπτώµατα που πρέπει να µαςθορυβήσουν για ενδεχόµενη εµφάνιση τηννόσου, είναι ορατά. Πληγές στο στόµα πουδεν κλείνουν επί 10 µε 15 ηµέρες, θα πρέ-πει να µας οδηγήσουν στον γιατρό. Πιο συ-χνά εµφανίζονται στο κάτω χείλος του στό-µατος, τη γλώσσα ή τα ούλα. Οι ειδικοί συ-στήνουν προληπτικό έλεγχο µία φορά τοχρόνο σε άτοµα ηλικίας άνω των 45 χρόνων,που εµφανίζουν συχνά πληγές στο στόµακαι είναι καπνιστές. Η διάγνωση της νόσουµπορεί να γίνει από στοµατολόγο, ΩΡΛ για-τρό, παθολόγο, γενικό γιατρό ή και οδοντία-τρο.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΉ ΕΠΕΜΒΑΣΗ, ακτινοθεραπείακαι χηµειοθεραπεία ή συνδυασµός τους είναιοι διαθέσιµες θεραπευτικές προσεγγίσειςτου καρκίνου της στοµατικής κοιλότητας. Ηεπιλογή γίνεται ανάλογα µε την περίπτωσηκαι το στάδιο της νόσου.«Η χειρουργική επέµβαση έχει τα καλύτερααποτελέσµατα, υπό την προϋπόθεση όµωςότι µπορεί να γίνει. Πλεονεκτήµατά της είναιη ριζική και καθολική εξαίρεση της βλάβης.Όµως ένα βασικό µειονέκτηµά της είναι η πι-θανή απώλεια υγιούς ιστού µε τα συνακό-

λουθα λειτουργικά ή αισθητικά προβλήµα-τα», µας εξηγεί ο κ. Γκίκας.Η ακτινοθεραπεία είναι αποτελεσµατική θε-ραπεία για µεµονωµένες εστίες καρκίνου τουστόµατος. Στα µειονεκτήµατα της συγκεκρι-µένης µεθόδου συγκαταλέγονται «η φλεγµο-νή στόµατος, η ξηρότητα λόγω καταστροφήςσιελογόνων αδένων, οι αλλοιώσεις (µεταβο-λές) σε γεύση-αίσθηση, η φθορά τον δοντιών,η καταστροφή τριχοειδών αγγείων και ο κίν-δυνος νέκρωσης οστίτη ιστού».Η χηµειοθεραπεία ενδείκνυται όταν η νόσος

απειλεί όλο το σώµα ή µια περιοχή. ∆υστυ-χώς, το ποσοστό επιβίωσης των ασθενών απόκαρκίνο του στόµατος είναι µικρό. Υπολογίζε-

ται ότι µέσα σεπέντε χρόνια απότην εµφάνισήτης, περισσότε-ροι από τους µι-σούς ασθενείς θαέχουν χάσει τη

ζωή τους. Η ασθένεια χτυπά κυρίως άτοµαηλικίας από 50 µέχρι 70 χρόνων.

Το σύνολοτων καρκί-

νων στοστόµα έχουνµεγαλύτερηθνητότητα

από τονκαρκίνο τουτραχήλου,

του µαστού,αλλά και τοµελάνωµα

Μη «βγάζεις»γλώσσα

Η πιο καθαρή λύση το χειρουργείο

Χειρουργείο, ακτινοθεραπεία,χηµειοθεραπεία ή ο συνδυα-σµός τους οι διαθέσιµες θερα-πευτικές προσεγγίσεις


Λύσεις για την δύσκολη περίοδο της γυναίκας


Ηπαρακεταµόλη είναι απαραίτητοαξεσουάρ στην τσάντα κάθε γυ-ναίκας, που υποφέρει από πόνουςκατά τη διάρκεια της περιόδου.

∆εν είναι λίγες οι γυναίκες που ακυρώνουνκάθε είδους διασκέδαση ή βραδινή έξοδο καισυµπεριφέρονται σαν ασθενείς. Κατά τηδιάρκεια της περιόδου, συχνά, οι πόνοι στηνκοιλιά και στη µέση συνυπάρχουν µε τη νευ-ρικότητα και την κυκλοθυµία.

OΤΑΝ ΟΙ ΠOΝΟΙ περνούν µε παυσίπονα, συ-νήθως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Ότανόµως δεν υποχωρούν, ενδέχεται και να µηνείναι αθώοι. Λέµε ότι έχουµε δυσµηνόρροια,όταν ο πόνος της περιόδου είναι συχνός, έν-τονος και δεν περνά µε τη λήψη παυσίπονων.Τα προβλήµατα πρωτοπαθούς δυσµηνόρροι-ας συνήθως υποχωρούν µετά τη γέννα. Αυτόόµως για τις νεαρότερες γυναίκες που ταλαι-πωρούνται, αλλά και για όσες δεν ενδιαφέ-ρονται να γίνουν µητέρες, δεν αποτελεί πα-ρηγοριά.

«ΜΙΑ ΚΟΠEΛΑ µπορεί να έχει έντονους πό-νους στην εφηβεία, χωρίς κάποια προϋπάρ-χουσα πάθηση. Σε αυτή την περίπτωση µιλά-µε για την πρωτοπαθή δυσµηνόρροια» εξηγείο µαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος, Χά-ρης Χηνιάδης. Το ένα τρίτο των γυναικών θαπαραπονεθεί σε κάποια φάση της ζωής τουςγια δυσµηνόρροια. Αιτία οι προσταγλανδίνες,οι οποίες προκαλούν συσπάσεις της µήτρας.Όταν η παραγωγή των προσταγλανδινών είναι

πάνω από το φυσιολογικό, συνοδεύονται απόπόνο χαµηλά στην κοιλιά, ο οποίος αρχίζει ναεκδηλώνεται 1-2 µέρες πριν από την περίοδοκαι η έντασή του αυξοµειώνεται όσο αυτήδιαρκεί. Ο πόνος µπορεί να είναι ρυθµικός, νααντανακλά στη µέση, την πλάτη, το στοµάχικαι τα πόδια. Κάποιες γυναίκες τις ηµέρεςεκείνες έχουν ακόµα και τάση προς εµετό ήλιποθυµία.

Η EΝΑΡΞΗ της περιόδου σε µικρή ηλικία - κά-τω των δώδεκα ετών-, η µεγάλη απώλεια αί-

µατος στην περίοδο,το κάπνισµα, η παχυ-σαρκία και το οικο-γενειακό ιστορικόπροδιαθέτουν γιαπρωτοπαθή δυσµη-νόρροια. Μπορεί να

αφορά επίσης και γυναίκες µεγαλύτερης ηλι-κίας, που δεν έχουν γεννήσει.

Η ΧΟΡHΓΗΣΗ ΠΑΥΣIΠΟΝΟΥ µε αντί-προστα-γλανδινικές ιδιότητες ανακουφίζει. Μπορείεπίσης να χορηγηθεί αντισυλληπτικό χάπι -όπου δεν υπάρχουν αντενδείξεις- καθώςπρολαµβάνει τους πόνους της περιόδου.Όταν ο πόνος επιµένει, µπορεί να οφείλεταισε δευτεροπαθή δυσµηνόρροια. Η µορφή αυ-τής της δυσµηνόρροιας σχετίζεται µε ενδο-µητρίωση, αδενοµύωση, ινοµυώµατα, στένω-ση του τραχήλου, πυελικές φλεγµονές, ανω-µαλίες στη διάπλαση των γυναικολογικών ορ-γάνων, ακόµα όµως και από πιο σοβαρά προ-βλήµατα, όπως κύστες ωοθηκών και καρκι-νώµατα.

Πόνος στο «κόκκινο»

Όταν οι πόνοι της περιόδουδεν υποχωρούν µετα παυσίπονα ενδέχεταινα µην είναι αθώοι

Παυσίπονα, αλλάκαι αφεψήµαταΜε συµβουλή γιατρού τα παυσίπονα µε αντι-προσταγλανδινικές ιδιότητες, γιατί ενδεχο-µένως αυξάνουν την αιµορραγία της περιό-δου. Εναλλακτικά, µπορείτε να πιείτε Βαλε-ριάνα, η οποία εκτός από ηρεµιστικές έχει καισπασµολυτικές ιδιότητες, γι’ αυτό µπορεί νακαταπραΰνει τις επώδυνες περιόδους. Ανά-λογες ιδιότητες έχει και το χαµοµήλι.

Τα ζεστάκάνουν καλόΗ ζέστη στην περιοχή της κοιλιάς µπορεί ναλειτουργήσει επίσης καταπραϋντικά στονπόνο της περιόδου. ∆οκιµάστε να γεµίσετεµία θερµοφόρα µε ζεστό νερό και τοποθετή-στε την στην περιοχή που πονάτε.

Προλάβετε τονπόνο 72 ώρες πρινΚαταναλώστε τρόφιµα από όλες τις διατρο-φικές οµάδες και κυρίως φρούτα και λαχανι-κά. Περιορίστε τα λίπη και ελαττώστε το αλ-κοόλ, τη ζάχαρη, το αλάτι και την καφεΐνητουλάχιστον 72 ώρες πριν. Καταπραΰνουνεξίσου τον πόνο η διακοπή του καπνίσµατος,ο καλός ύπνος και η άσκηση.

Ακόµα καιτο µασάζ βοηθάειΚάντε ήπιες κινήσεις µασάζ στην κοιλιά σας.Ξεκινήστε κάνοντας µικρούς κύκλους µε τηφορά των δεικτών του ρολογιού. Αυτό πρέ-πει να γίνει αργά, µε µέτρια πίεση για περί-που ένα λεπτό. Στη συνέχεια αυξήστε στα-διακά το εύρος της κίνησης, µέχρι να καλύ-ψετε ολόκληρη την περιοχή της κοιλιάς σας.

Όχι άλληγκρίνιαΌπως κάθε πρόβληµα , έτσι και η δυσµηνόρ-ροια έχει και τη θετική της πλευρά, καθώςµπορεί να είναι ένα «καµπανάκι» για να εν-τοπίσουν οι γυναίκες ένα σηµαντικότεροπρόβληµα και να το αντιµετωπίσουν εγκαί-ρως και οριστικά. Ας πάψουν να παραπονι-ούνται για τις ηµέρες της περιόδου και να τιςβιώνουν σαν περιόδους οδύνης, κι ας σκε-φτούν ότι όταν αυτή θα πάψει να τους ταλαι-πωρεί, θα γκρινιάζουν περισσότερο…

1ΗΣΥΜΒΟΥΛΗ

2ΗΣΥΜΒΟΥΛΗ

3ΗΣΥΜΒΟΥΛΗ

4ΗΣΥΜΒΟΥΛΗ

5ΗΣΥΜΒΟΥΛΗ

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑΓΝΩΡΙΖΕΤΕ...

Ιατρεία για τον καρκίνο του στόµατοςκαι τη δυσµηνόρροια µπορείτε να βρείτε στη σελίδα 53


Medical update∆ιεθνείς επιστηµονικές έρευνες

Ενα βήµα πιο κοντά στην αντιµετώπι-ση της παχυσαρκίας ενδεχοµένωςβρίσκονται οι επιστήµονες. Ερευνη-τική οµάδα από το πανεπιστήµιο

Χάρβαρντ µετά από πειράµατα σε ποντίκιακατάφερε να «ξεµπλοκάρει» τη δράση της λε-πτίνης, µιας ορµόνης που ρυθµίζει την όρεξη,αλλά γίνεται «ανίσχυρη» στους παχύσαρκουςανθρώπους.

ΤΟ ΠΡOΒΛΗΜΑ ΜΕ ΤΗ ΛΕΠΤIΝΗ είναι ότι ταπαχύσαρκα άτοµα αναπτύσσουν αντίστασηστη δράση της. ∆ηλαδή, ο εγκέφαλός τουςσταµατά να ανταποκρίνεται στο µήνυµα πουµεταφέρει η ορµόνη για διακοπή πρόσληψηςτροφής. Το εµπόδιο αυτό φαίνεται ότι κατά-φεραν να υπερπηδήσουν οι Αµερικανοί ερευ-νητές. Ανακάλυψαν ότι τα εγκεφαλικά κύττα-ρα των παχύσαρκων ποντικιών εµφάνιζανστρες στο ενδοπλασµατικό δίκτυο, µια πολύ-πλοκη δοµή εντός των κυττάρων όπου συγ-κεντρώνονται οι πρωτεΐνες. Στις περιπτώσειςπαχυσαρκίας, αυτή η δοµή δεν λειτουργείφυσιολογικά, µπλοκάροντας τα χηµικά µηνύ-µατα που στέλνει η λεπτίνη στον εγκέφαλο.

ΟΙ ΕΡΕΥΝΗΤEΣ επιχείρησαν να µειώσουν τοστρες στο ενδοπλασµατικό δίκτυο προκει-µένου να «επανευαισθητοποιήσουν» τονεγκέφαλο στη λεπτίνη. Χορήγησαν στα πει-ραµατόζωα δυο σκευάσµατα που χρησιµο-ποιούνται σε ασθενείς µε κυστική ίνωση και

Κοιµάστε λι-γότερο από 7ώρες ή µένε-τε ξάγρυπνοι

µέχριτο πρωί;

Προσοχή!Έχετε 5,5φορές πε-

ρισσότερεςπιθανότητεςνα εµφανί-σετε κρυο-λόγηµα. Ηαϋπνία καιη κακή ποι-

ότητα ύπνουκαθιστούντον οργανι-

σµό µας«ευάλωτο»στους ιούς

ηπατική νόσο, τα οποία συµβάλλουν στηµείωση του στρες στο ενδοπλασµατικό δί-κτυο. Ταυτόχρονα τους έδωσαν τροφέςυψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά. Κατό-πιν, τους χορήγησαν λεπτίνη σε ενέσιµηµορφή. Μετά την ολοκλήρωση της θερα-πείας, οι ερευνητές παρατήρησαν σηµαντι-κή απώλεια βάρους στα ποντίκια. «Το γεγο-νός αυτό γεννά νέες ελπίδες για τη θερα-πεία της παχυσαρκίας», σχολιάζει ο δρ. Ου-µούτ Οζκάν από το Νοσοκοµείο Παίδων στηΒοστόνη και την Ιατρική Σχολή του Πανεπι-στηµίου Χάρβαρντ.

ΕΠOΜΕΝΟ ΒHΜΑ των ερευνητών είναι οι κλι-νικές δοκιµές σε ανθρώπους. «Ελπίζουµε ότι

τα αποτελέσµαταθα είναι θετικά»,δηλώνει ο δρ Οζ-κάν. Τα ευρήµατατης µελέτης δη-µοσιεύονται στοεπιστηµονικό έν-

τυπο «Cell Metabolism». Η παχυσαρκία λαµ-βάνει διαστάσεις επιδηµίας παγκοσµίως, κα-θώς το 2007 1,8 δισεκατοµµύρια άνθρωποιήταν υπέρβαροι. Τα φάρµακα που χρησιµο-ποιούνται σήµερα για την αντιµετώπιση τηςνόσου δεν έχουν πάντα εντυπωσιακά αποτε-λέσµατα. Ορισµένα µάλιστα έχουν σοβαρέςπαρενέργειες.

ΠΗΓΗ: REUTERS, CELL METABOLISM

Χαµηλό µορφωτικόεπίπεδο... κίνδυνοςπρόωρου τοκετούΜελέτη Ολλανδών επιστηµόνων αναφέρειότι οι γυναίκες µε χαµηλό µορφωτικό επίπε-δο έχουν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες ναγεννήσουν πρόωρα, συγκριτικά µε τις έγ-κυες που έχουν ανώτατη εκπαίδευση. Σύµ-φωνα µε τους ερευνητές, οι µέλλουσες µητέ-ρες µε χαµηλό µορφωτικό επίπεδο είναι πε-ρισσότερο αγχώδεις, καπνίζουν, πίνουν καιείναι υπέρβαρες, παράγοντες που αυξάνουντον κίνδυνο για πρόωρο τοκετό.

(ΠΗΓΗ: REUTERS)

Η καλή χοληστερόληείναι «χρυσός»Αµερικανοί επιστήµονες ανακοίνωσαν ότιδηµιούργησαν συνθετική «καλή» χοληστε-ρόλη (HDL), η οποία βασίζεται σε νανοσω-µατίδια χρυσού και είναι παρόµοια στο µέ-γεθος µε τη φυσική HDL. Επόµενο βήµα εί-ναι η µελέτη του τρόπου µε τον οποίο δρα ησυνθετική χοληστερόλη στο ανθρώπινο σώ-µα. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι αυτή η ανα-κάλυψη θα τους βοηθήσειστη δηµιουργίααποτελεσµατικότερων φαρµάκων.(ΠΗΓΗ: ΑΠΕ)

Ίαση για τονδιαβήτη τύπου Ι;Ελπίδες για τη µεταµόσχευση παγκρεατικώνκυττάρων, που δεν θα απορρίπτονται απότον οργανισµό των ασθενών µε διαβήτη τύ-που Ι, γεννά η µεταµόσχευση γενετικά τρο-ποποιηµένων β - κυττάρων του παγκρέατοςσε ποντίκια. Οι Αµερικανοί ερευνητές πουέκαναν τη µεταµόσχευση κατάφεραν να πε-τύχουν έλεγχο των τιµών του σακχάρου γιασχεδόν τρεις µήνες. Οι προσπάθειες τωνεπιστηµόνων τώρα εντοπίζονται στην ανακά-λυψη νέων µεθόδων, ώστε να µην υπάρχει οκίνδυνος απόρριψης των µοσχευµάτων.

(ΠΗΓΗ: BBC)

Κάπνισµα από…«τρίτο χέρι»Τα τοξικά προϊόντα του καπνού µας ακολου-θούν για αρκετή ώρα µετά το τελευταίο µαςτσιγάρο. Eρευνητική οµάδα από το Γενικό Νο-σοκοµείο Μασαχουσέτης κάνει λόγο για «κά-πνισµα από τρίτο χέρι», καθώς οι τοξικές ου-σίες του τσιγάρου παραµένουν στα ρούχα καιτα µαλλιά των καπνιστών – ακόµα και των πα-θητικών καπνιστών- αρκετή ώρα µετά το τε-λευταίο τσιγάρο. Περισσότερο ευάλωτα στο«κάπνισµα από τρίτο χέρι» είναι τα παιδιά.

(ΠΗΓΗ: BBC, Journal PEDIATRICS)

Οι ερευνητές ετοιµάζουνκλινικές δοκιµές σε ανθρώ-πους, µε την ελπίδα ότι τααποτελέσµατα θα είναι θετικά

ΤηςΚατερίνας Γαρουφάλου

Η λεπτίνηθα µαςλεπτύνει;


ScienceΗ τεχνολογία στην υπηρεσία της υγείας

Ακτινογραφίαµε σελοτέιπΟ ΠΟΛΥΜΉΧΑΝΟΣ ΜΑΓΚΆΪΒΕΡ είναι κάποι-ος που σίγουρα θα το χρησιµοποιούσε σε µίααπό τις περιπέτειές του. Το κοινό σε-λοτέιπ, όπως προκύπτει από µε-λέτη που δηµοσιεύθηκε πρό-σφατα στο έγκριτο περιοδι-κό «Nature», όταν ξετυλι-χτεί σε κενό αέρος, εκ-πέµπει ακτίνες Χ, αρκε-τά ισχυρές να βγάλουνµια ακτινογραφία τουδάχτυλου του ατόµουπου ξετυλίγει την ταινία.Οι ερευνητές από το Πανε-πιστήµιο της Καλιφόρνια έρ-χονται µε νέα πειράµατά τουςνα επιβεβαιώσουν τις πρώτες εν-δείξεις που είχαν Ρώσοι επιστήµονες πριναπό 50 χρόνια, ότι δηλαδή κατά το ξετύλιγ-µα της κολλητικής ταινίας στο σκοτάδι πα-ράγονται σπινθήρες λόγω της τριβής. Σεσυνθήκες κενού αέρος, κατέγραψαν παλ-µούς διάρκειας ενός δισεκατοµµυριοστούτου δευτερολέπτου και ισχύ 100 milliwatt,κάθε φορά που το σελοτέιπ ξεκολλούσεαπό το ρολό µε ρυθµό τριών εκατοστών ανάδευτερόλεπτο. Ήδη οι ερευνητές έχουν κα-ταθέσει αίτηση για πατέντα, ελπίζοντας ότιτο απλό σελοτέιπ θα φέρει επανάστασηστα ακτινογραφικά µηχανήµατα.

Μανίκι...η καταπολέµησητης παχυσαρκίαςΜΕΤΆ ΤΟ ΜΠΑΛΟΝΆΚΙ και το γαστρικό δα-χτυλίδι, µία νέα λιγότερο επεµβατική µέθο-δος ίσως δώσει λύση στην καταπολέµηση τηςπαχυσαρκίας. Πρόκειται για ένα πλαστικόµανίκι που θα «φοριέται» στο λεπτό έντεροκαι θα µειώνει την απορρόφηση θερµίδωναπό τον οργανισµό. Το µήκος του είναι 0,6µέτρα και οι πρώτες δοκιµές έδειξαν ότι οιασθενείς είχαν σηµαντική απώλεια βάρους,αντίστοιχη µε εκείνη του γαστρικού δακτυλί-ου. Το πλαστικό µανίκι, είναι κλεισµένο σεµία κάψουλα και τοποθετείται στο λεπτόέντερο µέσω του στόµατος. Ότανφτάσει στο σηµείο όπου πρέπεινα τοποθετηθεί, τότε η κά-ψουλα ανοίγει και οι χει-ρουργοί το ξεδιπλώνουνστο λεπτό έντερο. Για τηντοποθέτησή του απαι-τούνται 30 λεπτά, ενώγια την αφαίρεσή του µό-λις 10. Πριν την ευρείαχρήση του απαιτείται ηδιενέργεια και νέων µελε-τών για να διασφαλιστεί ότιδεν υπάρχουν µακροπρόθεσµεςπαρενέργειες από την τοποθέτησή τουστο λεπτό έντερο.

Θερµόµετρο... gadgetΠΟΙΟΣ ΕΊΠΕ ΌΤΙ ΤΑ GADGET περιορίζονται µόνο στη µου-σική και τα κινητά τηλέφωνα; Ο σχεδιαστής Ντακ ΓιανγκΚονγκ δηµιούργησε ένα πρωτοποριακό θερµόµετρο, ιδα-νικό για τη µέτρηση της θερµοκρασίας των παιδιών. Η ιδέαστηρίζεται στην ενστικτώδη µας κίνηση να τοποθετήσου-µε το χέρι στο µέτωπο για να δούµε αν έχουµε πυρετό. Το-ποθετούµε το εργονοµικό θερµόµετρο ανάµεσα στα δά-

κτυλά µας και έπειτα ακουµπάµε το µέτωπο του παιδιού.Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα θα ακουστεί ένας θόρυβοςκαι η τιµή της θερµοκρασίας θα εµφανιστεί στην LCD οθό-νη. Μ’ αυτόν τον τρόπο δεν χρειάζεται να καθηλώνουµε ταπαιδιά για να µετρήσουµε τη θερµοκρασία του σώµατόςτους, ενώ δεν απαιτείται καµιά εξειδικευµένη γνώση γιανα το χρησιµοποιήσουµε.

«Eξυπνα» ρούχα…οι γιατροί του µέλλοντος

Eίναι γνωστά ως «έξυπνα ρούχα».Μοιάζουν µε κοινές µπλούζες, αλ-λά στο ύφασµά τους διαθέτουν µι-κροσκοπικούς αισθητήρες που

επιτρέπουν στο γιατρό να παρακολουθεί συ-νεχώς τον ασθενή είτε βρίσκεται στο σπίτιτου ή µακριά από αυτό.

Ένα «έξυπνο ρούχο» ελέγχει τη λειτουργίατης καρδιάς, τo επίπεδο οξυγόνου στο αίµα,τον αναπνευστικό ρυθµό, αλλά και τη θέσητου σώµατος του ασθενούς όταν κινδυνεύεικαι πρέπει να σπεύσει ασθενοφόρο.

Όλες αυτές οι τεχνολογίες όµως αποκτούννόηµα για τους ασθενείς, εφόσον συνοδεύον-ται από την κατάλληλη ιατρική υποδοµή πουθα τις υποστηρίξει.

Στο Νοσοκοµείο «Σωτηρία», η ΜονάδαΗλεκτρονικών Υπηρεσιών Υγείας (e-HealthUnit) απευθύνεται από το 1999 σε χρόνιουςασθενείς που µπορούν να παρακολουθούν-ται εξ αποστάσεως µε τη χρήση της παραπά-νω ή παρόµοιων τεχνολογιών. Οι 24 ασθε-νείς που συµµετέχουν στο πρόγραµµα φο-ρούν ένα ειδικό γιλέκο, το οποίο µετρά τουςπαλµούς, την οξυγόνωση του αίµατος, τιςαναπνοές τους και ταυτόχρονα καταγράφειτις κινήσεις τους. Το γιλέκο είναι σε επικοι-

νωνία µε το κινητό τους τηλέφωνο, στέλνον-τας συνεχώς στοιχεία στο νοσοκοµείο. Εκείµία οµάδα επιστηµόνων ελέγχει σε τακτάχρονικά διαστήµατα τα δεδοµένα κάθεασθενούς. Έχει παρατηρηθεί ότι έτσι µει-ώνονται οι επισκέψεις στο νοσοκοµείο πάνωαπό 30%, οι νοσηλείες πάνω από 50%, αλλάκαι όταν χρειάζεται νοσηλεία, αυτή είναι πε-ριορισµένης διάρκειας µε λιγότερη ταλαιπω-

ρία και επιπλοκές.«Η υποστήριξη

ασθενών στο σπίτι µετη χρήση των νέωντεχνολογιών µπορείνα βοηθήσει σηµαν-τικά τους ασθενείς,

αλλά και να ανακουφίσει ουσιαστικά το σύ-στηµά µας από τις γνωστές του αδυναµίες»,επισηµαίνει ο ∆ρ. Θ. Βοντετσιάνος, ∆/ντήςτης Μονάδας Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών Υγεί-ας, που πρόσφατα πρώτευσε σε διαγωνισµότης Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Στις ΗΠΑ, τον Κα-ναδά και την Αυστραλία τα λεγόµενα “έξυπναρούχα” εντάσσονται ολοένα και περισσότεροστην καθηµερινή ιατρική πρακτική, ενώ στηνΕυρώπη ωριµάζει σταδιακά τα τελευταία χρό-νια».

Τα «έξυπνα ρούχα» κάνουνκαρδιογράφηµα, µετρούντους παλµούς, τις αναπνοέςκαι την οξυγόνωσή µας

Γερµανοίερευνητές

δηµιούργη-σαν ένα τσιπ,µε διάµετροµόλις 1 mm,το οποίο µε-τράει την αρ-τηριακή πίε-ση του ασθε-νούς 30 φο-ρές το δευ-τερόλεπτο.Τα στοιχείαστέλνονταιασύρµατα

στον Η/Υ τουγιατρού.

Του ∆ηµήτρη Παπαντωνίου


(A)σθενές φύλοΓυναικείες παθήσεις σε άνδρες

Ακόµη και στις µέρες µας, δεν είναιλίγοι εκείνοι που µένουν µε το στό-µα ανοιχτό όταν πληροφορούνταιότι κάποιος άνδρας εµφάνισε καρκί-

νο του µαστού. Κι όµως, σε κάθε 100 γυναί-κες µε καρκίνο του µαστού αντιστοιχεί έναςάνδρας. Αν και εµφανίζεται σε µικρότερη συ-χνότητα, η έκβαση του καρκίνου του µαστούστους άνδρες ενδέχεται να είναι χειρότερη.

Η ΑΙΤΙΑ ∆ΕΝ ΚΡΥΒΕΤΑΙ µέσα σε πολύχρωµαµπουκαλάκια εργαστηρίου. Οι άνδρες, στηνπλειονότητά τους, αγνοούν ότι µπορεί ναεµφανιστεί καρκίνος στον ανδρικό µαστό.Αδιαφορούν για κάποιο ύποπτο σύµπτωµα.Συνήθως αργούν πολύ να πάνε στο γιατρότους. Αποτέλεσµα; Ο καρκίνος διαγιγνώσκε-ται αργά, ενώ το µικρό µέγεθος του µαστούδιευκολύνει τις µεταστάσεις.

ΑΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΤΕ κάποια αλλαγή στο στή-θος σας, για παράδειγµα εκκρίσεις ή αιµορ-ραγία από τη θηλή. Αν ψηλαφήσετε κάποιονόγκο στο µαστό. Αν οι λεµφαδένες της µα-σχάλης – οι οποίοι σε φυσιολογικές συνθή-κες δεν ψηλαφίζονται- είναι πρησµένοι καιτους ψηλαφείτε, αν εκτός από όλα αυτά αι-σθανθείτε οποιαδήποτε άλλη ενόχληση, τό-τε πρέπει να εξεταστείτε από µαστολόγο,επισηµαίνουν οι ειδικοί.

Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ εµφανίζεται συ-χνότερα στους άνδρες ηλικίας 50 έως 70

ετών. Επίσης σε όσους έχουν στενούς συγ-γενείς που έχουν εµφανίσει καρκίνο του µα-στού σε ηλικία κάτω των 40 ή καρκίνο τωνωοθηκών ή του παχέος εντέρου. Μεγαλύτε-ρο κίνδυνο αντιµετωπίζουν επίσης οι άνδρεςπου έχουν αυξηµένα επίπεδα οιστρογόνωνκαι όσοι κατά τη νεαρή ηλικία είχαν εκτεθείσυχνά σε ακτινοβολία. Εµφανίζεται συχνό-τερα στους έγχρωµους άνδρες.

ΟΣΟ ΚΙ ΑΝ ΑΚΟΥΓΕΤΑΙ περίεργο, στην περί-πτωση που υπάρχουν ύποπτα συµπτώµατα,

έπειτα από τηνκλινική εξέτασητου γιατρού, επι-βάλλεται να γίνειµαστογραφία.Άλλες διαγνωστι-κές εξετάσεις εί-

ναι οι υπέρηχοι, η παρακέντηση µε λεπτήβελόνα και η κυτταρολογική εξέταση.

∆ΥΣΤΥΧΩΣ ΣΤΟΝ ΑΝ∆ΡΑ, όπως και στη γυ-ναίκα η συχνότερη θεραπευτική αντιµετώπι-ση είναι η ολική ή µερική µαστεκτοµή. Στοίδιο χειρουργείο θα γίνει και ο καθαρισµόςτων λεµφαδένων της µασχάλης που βρίσκε-ται από την πλευρά του µαστού που εµφάνι-σε το πρόβληµα.

(Σε συνεργασία µε την κυρίαΛυδία Ιωαννίδου-Μουζάκα, Πρόεδρο

της Ελληνικής Εταιρείας Μαστολογίας)

Η οστεοπό-ρωση, η

ρευµατοει-δής αρθρίτι-δα, οι παθή-σεις του θυ-ρεοειδούς,η κυστίτιδα,η αναιµία καιοι ουρολοι-µώξεις είναιορισµένεςαπό τις πα-θήσεις οι

οποίες, πα-ρότι εµφανί-ζονται συνή-θως σε γυ-ναίκες, τα-λαιπωρούναρκετούς

άνδρες

Περάστε για... µαστογραφία

Ο καρκίνος του µαστού εµφανί-ζεται σπανιότερα στους άνδρες,έχει όµως χειρότερη έκβασηαπ’ ό, τι στις γυναίκες

Σπαζοκεφαλιάοι ηµικρανίεςΜπορεί οι ηµικρανίες κάποιες φορές νααποτελούν άλλοθι των γυναικών, όµως«σφυροκοπούν» µε την ίδια ένταση και τουςάντρες. Σε µικρότερο ποσοστό βέβαια.Τρεις γυναίκες αντιστοιχούν σε έναν άνδραµε ηµικρανία.

Ηµικρανία εµφανίζεται και στον άνδρα, µεέντονο ρυθµικό πόνο στο κεφάλι, τάση προςέµετο, αλλά και αδυναµία να αντέξει ήχουςκαι φώτα. Η κρίση ξεκινά µε πονοκέφαλο ήσπανιότερα µε ακαριαίες λάµψεις, προσωρι-νή απώλεια όρασής και µούδιασµα στο πρό-σωπο και τα χέρια. Συχνή είναι επίσης και ηκεφαλαλγία µετά το σεξ.

Η ακριβής αιτία της ανδρικής ηµικρανίαςδεν είναι ξεκάθαρη. Η κόπωση, το στρες, ηαφυδάτωση και ορισµένες τροφές όπως τοτυρί και η σοκολάτα, µπορούν να πυροδοτή-σουν µία κρίση ηµικρανίας.

Οριστική θεραπεία των ηµικρανιών δενυπάρχει. Μπορούµε όµως να τις κρατάµευπό έλεγχο αναγνωρίζοντας και αποφεύγον-τας τους παράγοντες που τις πυροδοτούν. Ταειδικά παυσίπονα κατά της ηµικρανίας µόνατους ή σε συνδυασµό µε άλλα σκευάσµατακατά της ναυτίας αποδεικνύονται αποτελε-σµατικά. Σε περιπτώσεις συχνών κρίσεων οιγιατροί συνιστούν προφυλακτική θεραπείαγια κάποιο διάστηµα.

(Σε συνεργασία µε τον κύριο ΓιάννηΠαπατριανταφύλλου, νευρολόγο- ψυχίατρο)

Χαλκέντεροιµόνο στα... λόγιαΟι άντρες δηλώνουν χαλκέντεροι! Αλλά πά-σχουν κι αυτοί από ευερέθιστο έντερο. Μίαπάθηση που προτιµά κυρίως νέους ηλικίας25 έως 45 ετών. Το σύνδροµο του ευερέθι-στου εντέρου, γνωστό και ως σπαστική κολί-τιδα (λανθασµένα), θα µπορούσε να πει κα-νείς ότι είναι σηµείο των καιρών.

Η αιτία εµφάνισής του δεν είναι γνωστή.Οι άνδρες δεν προσέχουν τη διατροφή τους.Συνήθως καταναλώνουν ένα µεγάλογεύµα αργά το βράδυ. ∆εν ασκούν-ται συχνά. Όλα αυτά σε συνδυα-σµό µε το στρες, πυροδοτούνµία σειρά ενοχλητικών συµ-πτωµάτων όπως πόνους στηνκοιλιά, φούσκωµα και άλλοτεδιάρροια ή δυσκοιλιότητα.

Η άσκηση φαίνεται ότι δενπαίζει τόσο σηµαντικό ρόλοστην αντιµετώπιση της πάθησης.Όµως βοηθά σηµαντικά η αποφυγήτροφών, που έχουµε εντοπίσει ότι µαςπροκαλούν ενοχλήσεις. Τεχνικές χαλάρω-σης, καλύτερη οργάνωση του χρόνου και«ψυχανάλυση» µε φίλους, περιορίζουν τηνπίεση. Την ψυχολογική πίεση που είναι άµεσασυνδεδεµένη µε τις παθήσεις του εντέρου.

(Σε συνεργασία µε τον κύριο Χάρη Τζάθα,γαστρεντερολόγο)

Στο αιώνιο ντέρµπι µεταξύ ανδρών - γυναικών για το ποιοςείναι το ασθενές φύλο, η διαιτησία σφύριξε… ισοπαλία.

Oι άνδρες είναι εξίσου ευάλωτοι ακόµη και στις«γυναικείες» παθήσεις

Του ∆ηµήτρη Παπαντωνίου

Ιατρικές σελίδες

Προτείνουµε

Boo

kmar

ks

health.ana-mpa.grΙατρική ιστοσελίδα ΑθηναϊκούΠρακτορείου Ειδήσεων. Ενηµε-ρωθείτε καθηµερινά για τις νεό-τερες ιατρικές έρευνες από διε-θνή και ελληνικά πανεπιστήµια.Ανατρέξτε σε αυτή την πηγή γιανα µάθετε τις βασικές προληπτι-κές εξετάσεις που πρέπει νασυµπεριλάβετε στο ετήσιο ιατρι-κό check up.

http://health.ana-mpa.gr/view1.php?id=4597

www.sciam.comΠεριοδικό «Scientific Ameri-can». Έγκριτο επιστηµονικό πε-ριοδικό για την υγεία, το περι-βάλλον, αλλά και τις τεχνολογι-κές εξελίξεις. ∆ιαβάστε ένα εν-διαφέρον άρθρο για το µέλλοντης ανθρωπότητας και τηνa εξέ-λιξη του ανθρώπινου είδους.The Future of Man- How Will Evo-lution Change Humans?www.sciam.com/article.cfm?id=

the-future-of-man

ANTIcancerΠληροφορίες για τους πα-ράγοντες που «υποκινούν»τον καρκίνο και συµβου-λές για να αποτρέψουµετην εµφάνιση της νόσου.Ο ερευνητής Νταβίντ Σερ-βάν- Σρεµπέρ, καρκινοπα-θής ο ίδιος, περιγράφει ένανέο τρόπο ζωής, ικανό να µας κρατήσει µα-κριά από τον καρκίνο.Εκδόσεις: ΨΥΧΟΓΙΟΣ, Τιµή: 19,90€

ΚΑΤΑΡΓΩΝΤΑΣΤΑ ΕΜΠΟ∆ΙΑΓυναίκες επιστήµονες κα-ταργούν τα κοινωνικά στε-ρεότυπα για το «ασθενές»φύλο. Μέσα από βιωµατι-κές καταστάσεις και αλη-θινές ιστορίες, οι συγγρα-φείς περιγράφουν τις δυ-σκολίες που αντιµετωπίζουν οι γυναίκες σή-µερα και αναφέρονται στην αντιµετώπιση αυ-τών των προβληµάτων µε τη βοήθεια συγκε-κριµένων συµβουλευτικών παρεµβάσεων.Εκδόσεις: ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, Τιµή: 32,00€

ΑΝΤΙΟ ΑΓΧΟΣ!Ο Άρης Γαβριηλίδης, διευ-θυντικό στέλεχος, που«έφαγε» το άγχος µε τοκουτάλι, παρουσιάζει τους68+1 τρόπους, που χρησι-µοποιεί ο ίδιος για να νική-σει το χρόνιο άγχος και ναβρει την ευτυχία. Γιατί, όπωςεξηγεί ο ίδιος, «Το καλό είναι ότι είµαστεευτυχισµένοι. Το κακό, ότι δεν το ξέρουµε».Εκδόσεις: ∆ΙΟΠΤΡΑ, Τιµή: 15,00 €

ΤΑΞΙ∆ΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗΧΩΡΑ ΤΟΥ ∆ΙΑΒΗΤΗΈνα βιβλίο για παιδιά µεδιαβήτη και τους γονείςτους. Η δρ. Ελίνα Γκίκαδίνει τις απαραίτητεςπληροφορίες -ιατρικές,ψυχολογικές, διατρο-φικές- ώστε γονείς καιπαιδιά να ξεκινήσουν το ταξίδι µεαυτοπεποίθηση και γνώση και να ζήσουντον διαβήτη µε υπευθυνότητα και αισιοδο-ξία.Εκδόσεις: ΑΓΚΥΡΑ, Τιµή: 23,80 €



Aλλά...ΖωΤέλος στο ασανσέρ

Kάθε φορά που πατάω το κουµπί τουασανσέρ, ρίχνω «κλεφτές»ενοχικές µατιές στις σκάλες.Έπειτα κοιτάω το «σωσίβιό» µου,

που ολοένα και φουσκώνει. Στο µεταξύ τοασανσέρ φτάνει και οι ενοχές ξεχνιούνται.Στο δίληµµα άσκηση ή ευκολία, µετά από 10ώρες δουλειάς, η απάντηση είναι εύκολη, όχιόµως υγιεινή. Κι όµως µια µικρή αλλαγή στηνκαθηµερινότητα ενδεχοµένως να επιφέρειµια µεγάλη αλλαγή στην υγεία µου. Οι επιστη-µονικές µελέτες άλλωστε είναι σαφείς.Ανεβαίνοντας τις σκάλες, πλησιάζουµε τηµακροζωία.

Συγκεκριµένα Ελβετοί ερευνητές τονίζουνότι η ανάβαση από τις σκάλες µπορεί ναµειώσει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου. Ηεπιστηµονική οµάδα από το Πανεπιστήµιοτης Γενεύης ζήτησε από 69 εθελοντές ναχρησιµοποιούν επί 12 εβδοµάδες στηνεργασία τους τις σκάλες και όχι το ασανσέρ.Μετά το τέλος των τριών µηνών, φάνηκε ότιοι εθελοντές είχαν καλύτερη φυσική κατά-σταση, λιγότερο σωµατικό λίπος, µικρότερηπεριφέρεια µέσης, ενώ παρατηρήθηκε καιµείωση στην αρτηριακή τους πίεση. Όλοιαυτοί οι παράγοντες, µεταφράστηκαν απότους ερευνητές σε µείωση κατά 15%περίπου του κινδύνου πρόωρου θανάτου.

Όταν ανεβαίνουµε σκάλες, ενεργοποιούµεµεγάλους µυς του σώµατος (τετρακέφαλουςκαι γλουτιαίους), οι οποίοι για να ανεβάσουντο βάρος µας καταναλώνουν πολλή ενέργεια.Εξίσου σηµαντική είναι και η κατάβαση µίαςσκάλας. Εντούτοις αντενδείκνυται για όσουςέχουν προβλήµατα ή ευαισθησία στηνοσφυϊκή µοίρα ή τα γόνατα, καθώς και γιατους παχύσαρκους. Μελέτες έχουν δείξειότι για κάθε σκαλί χρειαζόµαστε ενέργειαίση µε 0,11 Kcal. Αν υπολογίσουµε ότι γιανα ανέβουµε έναν όροφο, πατάµε σε 20σκαλιά, τότε έχουµε απώλεια 2.2 Kcal. Ανκάθε µέρα επί ένα χρόνο χρησιµοποιούµετις σκάλες, τουλάχιστον 5 φορές την ηµέραγια να ανέβουµε δύο ορόφους, τότε θαέχουµε απώλεια περίπου 8.000 θερµίδων.Επιπλέον θα «κάψουµε» 3.650 θερµίδες,αν τις κατεούµε. Σύνολο 11.650 θερµίδες.Αυτές οι θερµίδες ισοδυναµούν µε σχεδόν2 κιλά λίπους ή 7 ηµέρες αφαγίας για ένανάνθρωπο που καταναλώνει περίπου 1.700θερµίδες την ηµέρα µέσω της διατροφής.Επιπλέον, εκτός από τις θερµίδες που καί-γονται κατά την ανάβαση, αυξάνεται ο µε-ταβολισµός και µένει ενεργός για τις επό-µενες ώρες, µε αποτέλεσµα µεγαλύτερηκαύση θερµίδων.

Έξυπνες κινήσεις…στο µετρόΑνάβαση & κατάβαση 1 φορά την ηµέρα επίένα χρόνο (εργάσιµες ηµέρες)Σύνταγµα: 3.827 kcalΑµπελόκηποι: 5.375 kcalΕθνική Άµυνα: 3.120 kcalΑγ. Αντώνιος: 3.354 kcal

tips> > > > >Ερευνητέςµελέτησανεπί 10 χρό-νια άνδρες

µέσηςηλικίας καιυπολόγισανότι η γυµνα-

στική, ηοποία θα

µείωνε στα2/3 τονκίνδυνο

εµφάνισηςστεφανιαίαςνόσου, αντι-

στοιχεί σεκαθηµερινή

ανάβασησκαλοπα-τιών επί7 λεπτά.

Μην τρέχετε ότανανεβαίνετε τις σκά-λες, γιατί επιβαρύ-νετε τις αρθρώσειςσας. Καλό είναι ναχρησιµοποιείτεαθλητικά παπούτσιαγια µείωση των κρα-δασµών.

Αν ξεκινάτε τώρα, 2όροφοι είναι αρκε-τοί. Άτοµα µεγαλύ-τερης ηλικίας, µεορθοπεδικά προ-βλήµατα και προ-βλήµατα ισορρο-πίας, πρέπει να κρα-τούνται από την κου-παστή και να ανε-βαίνουν ένα –ένα τασκαλιά.

Προσέχετε τις κυ-κλικές σκάλες. Ταβήµατά σας θα πρέ-πει να είναι σταθε-ρά, για να αποφύγε-τε το ενδεχόµενοτραυµατισµού.

Κάθε πάτηµα θαπρέπει να συνδυά-ζεται µε εισπνοή καιεκπνοή, για µέγιστααποτελέσµατα καιαποφυγή πρόωρηςκόπωσης.

Ανεβαίνετε τα σκα-λιά µε ίσια την πλά-τη, χωρίς να σκύβε-τε. Βοηθήστε τηνανάβαση µε τη φυ-σιολογική κίνησητων χεριών.

Σκαλί - σκαλί κατεβαίνειη ζυγαριά


Με τη συνεργασία της Μάγκυ Μιχαηλίδου, Εργοφυσιολόγου


Μικρά µυστικά µας ξυπνούν ξεκούραστους

Wake up

Tο ένα τρίτο της ζωής µας, το αφιερώ-νουµε στον ύπνο. Ο ποιοτικός ύπνοςενισχύει την άµυνα του οργανισµούκαι ξεκουράζει το σώµα και τον εγ-

κέφαλο. Ιδανικά, πρέπει να κοιµόµαστε 7-8ώρες ηµερησίως, να έχουµε στρώµα και µαξι-

λάρι που ταιριάζουνστη σωµατοδοµή µαςκαι µας επιτρέπουνκατά τη διάρκεια τουύπνου να έχουµε σω-στή στάση του σώµα-τος. Η σπονδυλική

στήλη πρέπει να είναι σε ευθεία θέση και τοκεφάλι να στηρίζεται σωστά.

ΤΟ Ι∆ΑΝΙΚO ΣΤΡΩΜΑΕίναι µύθος ότι το σκληρό στρώµα είναι ανατο-µικό. Το ιδανικό στρώµα είναι διαφορετικό γιακάθε άνθρωπο. Είναι εκείνο που υποστηρίζει

σωστά το βάρος, το ύψος και τη σωµατοδοµήτου χωρίς να τον «βυθίζει» κάθε φορά που ξα-πλώνει. Όσοι αντιµετωπίζουν προβλήµατα µετη σπονδυλική στήλη, όπως δισκοπάθεια, καλόθα ήταν να χρησιµοποιούν ένα µέτριο προςσκληρό στρώµα. Άνθρωποι µε κύφωση ένα µα-λακό προς µέτριο στρώµα. Τα στρώµατα νερούθεωρούνται ανατοµικά, αφού επιτρέπουν στοσώµα να πάρει την κατάλληλη θέση κατά τηδιάρκεια του ύπνου. Όµως, θέλουν καλή συντή-ρηση καθώς αναπτύσσονται πολλά βακτήρια.

ΥΠΝΟΣ ΣΤΑ ΠΟΎΠΟΥΛΑΣωστό µαξιλάρι είναι αυτό που καλύπτει τηναπόσταση από το αυτί µέχρι τον ώµο και δεναφήνει το κεφάλι να «κρέµεται». ∆εν είναιαπαραίτητο να χρησιµοποιούµε ένα µόνο µαξι-λάρι. Αρκεί το κεφάλι να µην παίρνει αφύσικηθέση. Η επιλογή του µαξιλαριού εξαρτάται απότην προτίµησή µας.

Μύθος ότι το σκληρό στρώµαείναι ανατοµικό. Ιδανικόείναι το στρώµα που δεν µαςβυθίζει όταν ξαπλώνουµε.

Πιάστηκα στον ύπνοTης Κατερίνας Γαρουφάλου

Συνεργάστηκε οΓιώργος Γουδέβε-

νος, Φυσιοθεραπευ-τής ∆ρ. Χειροπρακτι-

κής ιατρικής


All that foodΥγιεινή πίτσα... κι όµως υπάρχει

Eίναι η ερώτηση που ξυπνά τις ενο-χές µας µετά από ένα γεύµα πλού-σιο σε γεύση αλλά και θερµίδες. Ηιδέα ότι τρώµε ένα ανθυγιεινό και

παχυντικό φαγητό, συνήθως µας παρακινείνα φάµε περισσότερο. Το βράδυ που θαφάµε πίτσα, συνηθίζουµε να υπερκατανα-λώνουµε και αναψυκτικά τύπου κόλα. Εντέλει θεωρώντας ότι έχουµε ήδη «ξεφύγει»από τις επιταγές τις υγιεινής διατροφής, θασυνεχίσουµε να τρώµε µέχρι σκασµού.

Το πρώτο βήµα για να επιλέξουµε µία υγι-εινή πίτσα είναι η απενοχοποίησή της.Σίγουρα µια πίτσα µε άφθονα αλλαντικά(πεπερόνι, µπέικον, ζαµπόν, λουκάνικο),µεγάλες ποσότητες τυριού και µια παχιά καιπολύ λιπαρή βάση περιέχει σηµαντικό ποσόθερµίδων ανά κοµµάτι. Όµως, µε τηνκατάλληλη επιλογή υλικών, η πίτσα µπορεί νααποτελέσει ένα πλήρες γεύµα, συνδυάζο-ντας όλες σχεδόν τις οµάδες τροφίµων.

Παραγγέλνουµε έξυπναΕπιλεγούµε τη µοτσαρέλα σαν βασικό τυρί

της πίτσας. Η µοτσαρέλα είναι ένα τυρίχαµηλότερων λιπαρών και χαµηλήςπεριεκτικότητας σε αλάτι.

Ως βασικό αλλαντικό επιλέγουµε τη γα-λοπούλα ή το άπαχο ζαµπόν. Η πίτσα σας θαείναι το ίδιο γευστική και πολύ πιο υγιεινή. Ταεπεξεργασµένα αλλαντικά και κρέατα είναιπολύ πλούσια σε κορεσµένα λιπαρά καιαλάτι.

Εµπλουτίζουµε την πίτσα µε ποικιλίαλαχανικών, όπως µανιτάρια, πιπεριά, κρεµ-µύδια, φρέσκια ντοµάτα, τα οποία ενισχύουντη γεύση τις πίτσας µε ελάχιστες θερµίδες.

Παραγγέλνουµε µια πίτσα µε λεπτή ζύµη,ψηµένη σε ξυλόφουρνο, δεδοµένου ότι κατάκανόνα περιέχει λιγότερο λάδι και σαφώςλιγότερες θερµίδες. Αντίθετα αποφεύγουµετην πίτσα σε ταψάκι ή την πίτσα που περιέχειτυρί στις άκρες της ζύµης.

Πίτσα HomemadeΕπιλέγουµε τις πίτες για σουβλάκι, σαν

βάση. Ακόµη καλύτερη επιλογή αποτελούν οιπίτες ολικής άλεσης.

Χρησιµοποιούµε ποικιλία µπαχαρικών καιµυρωδικών, όπως ο βασιλικός, η ρίγανη, τοπιπέρι και η πάπρικα για περισσότερη γεύση,αλλά λιγότερο αλάτι.

Χρησιµοποιούµε κίτρινα τυριά χαµηλώνλιπαρών.

∆ιακοσµούµε την πίτσα µε πολύχρωµεςπιπεριές, φρέσκια ντοµάτα, κρεµµύδια καιµανιτάρια, επιλογές µε λίγες θερµίδες πουχαρίζουν υπέροχη γεύση.

Εσείς πόσακοµµάτια φάγατε;

Για πρώτοπιάτο επιλέ-γουµε κά-

ποια σαλάτααπό φρέσκαλαχανικά, µε

ντρέσινγκαπό ελαι-όλαδο, η

οποία θα πε-ριορίσει τηνπείνα µας.Με αυτόν

τον τρόπο θακαταναλώ-

σουµε λιγό-τερα κοµµά-

τια πίτσα.

Πιπεριά: λαχανικόπλούσιο σε βιταµί-νη C. Kcal/κοµ:αµελητέες

Βάση: Προσφέρειυδατάνθρακες.Kcal/κοµ: 70 – 200,ανάλογα µε το πά-χος

Ζαµπόν: Πηγή πρω-τεΐνης, σιδήρου,αλλά και κορεσµέ-νου λίπους και αλα-τιού. Kcal/κοµ: 37-80

Μανιτάρια: λαχανι-κό πλούσιο σε ιχνο-στοιχεία και πρω-τεΐνες. Κcal/κοµ:αµελητέες

Σάλτσα ντοµάτας:Καλή πηγή αντιο-ξειδωτικών ουσιών(κυρίως λυκοπένι-ου). Καλύτερη επι-λογή η ανάλατησάλτσα. Kcal/κοµ:αµελητέες

Τυρί: Πηγή πρωτεΐ-νης, ασβεστίου, αλ-λά και λιπαρών.Kcal/κοµ: 50-100ανάλογα µε τα λι-παρά του τυριού

Μπέικον: Πλούσιοσε κορεσµένο λίποςκαι αλάτι Kcal/κοµ:περίπου 90.

Ρίγανη, βασιλικός:Χαρίζουν άρωµακαι γεύση:Κal/κοµ: µηδενικές

Συνεργάστηκε η Λιάνα Πούλια, Κλινική ∆ιαιτολόγος

Tου Θανάση Τροµπούκη

Tα τελευταία χρόνια όλο και πε-ρισσότεροι στρέφονται στηνοµοιοπαθητική, την εναλλακτικήιατρική όπως την αποκαλούν,

για να αντιµετωπίσουν προβλήµατα υγεί-ας, που δεν µπορούν να αντιµετωπίσουνµε τη «συµβατική» ιατρική. Ακόµα και ηγενικότερη οικολογική τάση που επικρατείτα τελευταία χρόνια, έχει ενισχύσει τηνοµοιοπαθητική ιατρική, αφού αντιµετωπί-ζεται από πολλούς ως «πράσινη» ιατρική.Η οµοιοπαθητική δεν θεραπεύει παθή-σεις, αλλά ανθρώπους, ισχυρίζονται οι ολι-στικοί γιατροί. Οι πιο συνήθεις περιπτώ-σεις για τις οποίες απευθυνόµαστε σε αυ-τήν είναι οι αλλεργίες, οι πονοκέφαλοι, ρι-νίτιδες, άσθµα, άγχος, έλκος, δυσκοιλιό-τητα και άλλα.

Τι είναι όµως η οµοιοπαθητική; Πρόκει-ται για ένα ολοκληρωµένο θεραπευτικόσύστηµα µε δικές του αρχές θεωρίας καιπρακτικής που ξεκίνησε στη Γερµανία πριναπό δύο αιώνες. Σύµφωνα µε τον ΣτέλιοΠανταζή, ιατρό Ολιστικής Ιατρικής, οι βα-σικές αρχές στην οµοιοπαθητική είναι τέσ-σερις:

1Η οµοιοπαθητική προσπαθεί να θε-ραπεύσει τις ασθένειες, ενισχύονταςτην άµυνα του οργανισµού (εν αντι-

θέσει µε την κλασική ιατρική που στοχεύειστην αντιµετώπιση της ασθένειας, π.χ. αν-τιβιοτικά που σκοτώνουν τα µικρόβια). Νατονιστεί ότι η άµυνα ορίζεται σε όλα ταεπίπεδα της ύπαρξης και εµπεριέχει και τησυναισθηµατική ή ακόµα και νοητική«άµυνα» (π.χ. κλάµα σε απογοήτευση, ορ-γή ή απόγνωση σε απώλεια κλπ).

2Η θεραπεία επιτυγχάνεται χορηγών-τας οµοιοπαθητικά σκευάσµατα πουπαρασκευάζονται από πολύ µικρές

ποσότητες ουσιών, που αν χορηγούνταν σεµεγάλες δόσεις σε υγιή άτοµα, θα προκα-λούσαν τα ίδια συµπτώµατα που προσπα-θούν να θεραπεύσουν (νόµος των όµοιων).Για παράδειγµα, µία συγκεκριµένη ουσίαπροκαλεί σε υγιή άτοµα συµπτώµατα πα-ρόµοια µε αυτά της γρίπης. Όταν όµως χο-ρηγηθεί σε πολύ µικρή δοσολογία, τότεαποτελεί εξαιρετική θεραπεία για τη γρί-πη.

3Η οµοιοπαθητική θεραπεία είναι εξα-τοµικευµένη. Το κατάλληλο οµοιοπα-θητικό σκεύασµα επιλέγεται σύµφω-

να µε τη συνολική εικόνα του ασθενούς,δηλαδή τόσο τα συµπτώµατα που παρου-σιάζει, όσο και τη συναισθηµατική και νοη-τική του κατάσταση, τον τρόπο ζωής καιάλλα.

4Τέλος, η θεραπεία επιτυγχάνεται µεσυγκεκριµένο τρόπο. Από «µέσαπρος τα έξω» και «από πάνω προς τα

κάτω». Π.χ. ένα εξάνθηµα µπορεί να µηµειωθεί σε έκτασή του µετά από µερικέςηµέρες αγωγής, αλλά να «κατέβει» απότον κορµό στα πόδια. Αυτή η εξέλιξη είναιαποδεκτή και περιµένουµε, εν καιρώ, τηνπλήρη ίαση.

ΤΑ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚA σκευάσµατα είναιφάρµακα και η παραγωγή τους στηνΕλλάδα ρυθµίζεται από την ΕλληνικήΦαρµακοποιία. Βασίζονται κυρίως σεφυσικές πρώτες ύλες (αλλά όχιαποκλειστικά) και η παρασκευή τουςχαρακτηρίζεται από τη διαδοχικήαραίωση. «Τα τελικά οµοιοπαθητικάσκευάσµατα που φτάνουν στον ασθενήσπάνια περιέχουν έστω και ένα µόριο τουαρχικού διαλύµατος (πριν την αραίωση),γι’ αυτό δεν έχουν παρενέργειες µε τησυνήθη έννοια του όρου» αναφέρει ο κ.Στ. Πανταζής.

EναλλακτικάOµοιοπαθητική

Η «πράσινη»ιατρική Τα οµοιοπα-

θητικά φάρ-µακα µπο-

ρούν να χο-ρηγηθούν

µε ασφάλειακαι στις ευ-παθείς οµά-δες πληθυ-σµού όπως

βρέφη, υπε-ρήλικες καιεγκύους αρ-κεί να ακο-λουθήσου-µε τη δοσο-λογία πουσυστήνει οοµοιοπαθη-τικός ιατρός.

Τα θετικά και τα αρνητικάΚΑΤA ΤΗΝ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚH αγωγή µπο-ρούν να εµφανιστούν διάφορα ήπια, βραχύ-χρονα συµπτώµατα που δεν υπήρχαν. Σύµ-φωνα µε τους οµοιοπαθητικούς γιατρούς,αυτά συνήθως είναι αναστρέψιµα και δεναπαιτούν διακοπή της αγωγής.

ΚΑΤΑ ΤΗΝ EΝΑΡΞΗ της αγωγής (τις πρώτες5-15 ηµέρες) µπορεί να εµφανιστεί η λεγό-µενη οµοιοπαθητική επιδείνωση σε ποσοστό20% έως 30% των ασθενών. Η επιδείνωσητων συµπτωµάτων είναι σχεδόν πάντα ανε-κτή και µόνο σε σπάνιες περιπτώσεις είναιαναγκαία η αναστολή της αγωγής για µερι-κές ηµέρες.

ΤΑ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚA σκευάσµατα µπορούννα συνδυαστούν µε κλασικά φάρµακα. Στιςπερισσότερες περι-πτώσεις όµως, η δό-ση του κλασικούφαρµάκου µπορείνα µετριαστεί ή καινα διακοπεί εντε-λώς.

Ο ΧΡOΝΟΣ που απαιτείται µέχρι να δράσειτο σκεύασµα διαφέρει ανάλογα µε την περί-πτωση. Σε οξείες παθήσεις µπορεί να χρει-αστεί λεπτά ή και δευτερόλεπτα. Σε χρόνιεςκαταστάσεις, δηλαδή σε συµπτώµατα που

είναι εγκατεστηµένα πολλά χρόνια, ίσωςχρειαστούν µήνες. Πάντως, από τις πρώτεςεβδοµάδες αναµένεται βελτίωση των συµ-πτωµάτων.

EΝΑ ΠΡOΒΛΗΜΑ για πολλούς ασθενείς είναιη διακοπή του καφέ. Η καφεΐνη είναι έναισχυρό διεγερτικό του κεντρικού νευρικούσυστήµατος και η χρήση της πρέπει να είναιπεριορισµένη. Παλιότερα οι οµοιοπαθητικοίσυνιστούσαν αυστηρή διακοπή του καφέ. Ησύγχρονη εµπειρία δείχνει ότι ένας ελληνι-κός καφές την ηµέρα µπορεί να µην επηρεά-ζει την αγωγή, αλλά αυτό δε βρίσκει σύµφω-νους όλους τους οµοιοπαθητικούς ιατρούς.

Τις πρώτες ηµέρες αγωγής µπο-ρεί να επιδεινωθούν τα συµ-πτώµατα. Σπάνια όµως απαιτεί-ται η διακοπή της θεραπείας

Για περισσότερες πληροφορίες: ΕλληνικήΕταιρεία Οµοιοπαθητικής Ιατρικήςwww.homeopathy.grΕλληνική Γραµµατεία Οµοιοπαθητικήςwww.ego.gr




Baby boom(Μικρό)κοσµος

Θέλει να «βγάλει το µάτι» του µικρό-τερου αδελφού. Υποφέρει όταν ηµαµά το αλλάζει. Σπαράζει στο κλά-µα επειδή ο µπαµπάς αγόρασε ένα

δώρο στο ξαδελφάκι που γιορτάζει. Χάνειτην όρεξή του για φαγητό, διαταράσσεται ούπνος του, κλαίει και παραπονιέται χωρίςεµφανή λόγο. Η παιδική ζήλια ξεκινά σχε-δόν ταυτόχρονα µε τη συνειδητοποίηση τουεαυτού του. Λίγο πριν τα 2 χρόνια.Στην πιο ήπια µορφή της, η ζήλια εκδηλώνε-ται µε την έλευση ενός νέου µέλους στην οι-κογένεια, του µικρότερου αδελφού ή αδελ-φής. Το παιδί φοβάται µήπως χάσει την προ-σοχή και την αγάπη των γονιών του. Όταν οιφόβοι αυτοί δεν επαληθεύονται, το παιδίσταδιακά ηρεµεί. Σε πιο σοβαρά περιστατι-κά ζήλιας, το παιδί φοβάται τη σύγκρισή τουµε άλλα παιδιά. Φόβος που πολλές φορέςενισχύεται από κάποιους γονείς.

Η ΨΥΧΟΛOΓΟΣ - ΠΑΙ∆ΟΨΥΧΟΛOΓΟΣ ΑΛΕ-ΞAΝ∆ΡΑ ΚΑΠΠAΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΕYΕΙ: Μεαφορµή τυχόν ερωτήσεις του παιδιού, όπως«µε αγαπάς πιο πολύ από τα άλλα παιδιά;»,ρωτήστε το: «Υπάρχει κάτι συγκεκριµένοπου σε απασχολεί;» και αφήστε το να εκ-

φράσει τι αισθάνεται. Προσπαθήστε να κα-ταλάβετε ποιο είναι το συναίσθηµα από τοοποίο γεννήθηκε η ερώτησή του.Αναρωτηθείτε αν η συµπεριφορά σας είναιδιαφορετική στο ένα παιδί σας σε σχέση µετο άλλο.Λέγοντάς του ότι το αγαπάτε µε τον ίδιο τρό-πο, το παιδί αντιλαµβάνεται συνήθως ότι τοαγαπάτε λιγότερο. Μπορείτε να πείτε: «Για

µένα είσαι µονα-δικός». «Σε αγα-πώ όσο δεν θαµπορούσα νααγαπήσω κανέ-ναν άλλον».Αποφύγετε τις

συγκρίσεις µε άλλα παιδιά και ειδικά µε τααδέλφια. Ξεφυλλίστε µαζί το άλµπουµ µε τιςφωτογραφίες από την εποχή που ήταν µωρόγια να καταλάβει ότι το φροντίζατε µε τονίδιο τρόπο και εκείνον/η όπως τώρα το µι-κρότερο αδελφάκι του.Όταν ασχολείστε µε το µικρότερο παιδί,δείξτε στο µεγάλο ότι δεν το έχετε ξεχά-σει. Μιλάτε του ταυτόχρονα, ζητήστε τουκάποια βοήθεια, ανταλλάξτε µαζί του εντυ-πώσεις.

Εθισµόςστο διαδίκτυο…Οι γονείς µε εφήβους ηλικίας 10 έως 18ετών καλούνται τα τελευταία χρόνια να ανη-συχούν για ένα ακόµα πρόβληµα: Τον εθι-σµό των παιδιών τους στη χρήση του διαδι-κτύου! Μία αληθινή ψυχιατρική διαταραχή,που πολλές φορές συνοδεύεται και από πα-ραβατικές συµπεριφορές.Η αλήθεια είναι ότι το διαδίκτυο είναι σε έναβαθµό «εθιστικό» για όλους µας. Όταν όµωςο έφηβος αρχίσει να ζει µία «δεύτερη ζωή»µέσω του υπολογιστή του, την οποία αρνεί-ται πεισµατικά να αποχωριστεί έστω για 1ηµέρα, τότε υπάρχει πρόβληµα.Η λύση δεν είναι να στερούµε από τα παιδιάτον υπολογιστή ή τη σύνδεση στο ίντερνετ.Απλώς, καλούµαστε να βάλουµε όρια! Γιαπαράδειγµα µπορούµε να του πούµε: «Θαπαίξεις στο online ηλεκτρονικό παιχνίδι επί1 ώρα το Σάββατο και επί 1 ώρα την Κυρια-κή, αφού πρώτα έχεις διαβάσει τα µαθήµα-τά σου» ή «Μπορείς να χρησιµοποιείς τησύνδεση ίντερνετ που έχουµε στο σπίτι, αλ-λά µόνο παρουσία ενός µεγαλύτερου και πο-τέ κλεισµένος/η στο δωµάτιό σου».Η επιβολή ορίων στον έφηβο για τη χρήσητου διαδικτύου δεν αρκεί. Πρέπει να συζη-τήσουµε µαζί για τα προβλήµατα υγείας,συµπεριφοράς και ασφάλειας που είναι δυ-νατόν να αντιµετωπίσει ένα παιδί από τηνανεξέλεγκτη επαφή του µε το διαδίκτυο.

Πυρετικοί σπασµοίσε βρέφηΟι πυρετικοί σπασµοί φέρνουν τον πανικό ιδι-αίτερα στους νέους γονείς, οι οποίοι είναιανέτοιµοι να τους αντιµετωπίσουν. Εµφανί-ζονται σε µικρό ποσοστό παιδιών, ηλικίας 6µηνών έως 5 ετών. Οι σπασµοί διαρκούν απόένα έως λίγα λεπτά και δεν θέτουν τη ζωή τουπαιδιού σε κίνδυνο. Μπορεί να οφείλονται σεοποιοδήποτε εµπύρετο νόσηµα όπως είναι οιιώσεις, η ουρολοίµωξη, η µηνιγγίτιδα και οιηλεκτρολυτικές διαταραχές. Οι παιδίατροισυστήνουν να διακοµίζεται χωρίς πανικό τοβρέφος στο νοσοκοµείο ώστε να εντοπιστεί ηαιτία του πυρετού και να αντιµετωπιστεί.

ΣΥΜΒΟΥΛEΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΠΑΙ∆IΑΤΡΟΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΚΟΎΚΟΥΡΑ:«Όταν το παιδί έχει ιστορικό πυρετικών σπα-σµών, κάθε φορά που παρουσιάζει έστω καιλίγο πυρετό, πρέπει να παίρνει ανά 3 ώρεςαντιπυρετική αγωγή. Την ώρα των σπασµώνή αν το παιδί δείχνει να έχασε τις αισθήσειςτου, καλό είναι να το γυρίσουµε στο δεξίπλάι για να αποφύγουµε το ενδεχόµενοαναρρόφησης εµετού. Όσο διαρκούν οισπασµοί, πρέπει να ελέγχουµε αν είναι ανοι-χτοί ο λαιµός και η µύτη. Να κρατάµε µε κου-ταλάκια ανοιχτό το στόµα του πιέζοντας τηγλώσσα ελαφρά προς τα κάτω ώστε να µηντη δαγκώσει. Αµέσως µετά, το οδηγούµε µεηρεµία στο νοσοκοµείο».

Όταν του λέτε ότι το αγαπάτετο ίδιο µε το αδελφάκι του,εκείνο καταλαβαίνει ότιτο αγαπάτε λιγότερο.

Ζήλια από κούνια

Για κέντρα εθισµού στο διαδίκτυο σελ. 53Για περισσότερες πληροφορίεςΜονάδα Εφηβικής Υγείας στο Νοσοκοµείο Παίδων«Αγλαΐα Κυριακού» www.youth-health.gr

Της Mαρίας Τσιλιµιγκάκη

Αρκετές γυ-ναίκες απο-

φεύγουν ακό-µη και σήµε-ρα να θηλά-ζουν, παρότι

γνωρίζουν ότιο θηλασµός

είναι ευεργε-τικός για τα

βρέφη. Με-ταξύ άλλωνέχει βρεθεί

πρόσφατα ότιο θηλασµός

ενδεχοµένωςπαρέχει προ-στασία από τιςτροφικές αλ-

λεργίες


Μama mia

Ψυχολογία

«Πνίγει» τις σχέσεις µε την αγάπη τηςΤΟ ΈΧΟΥΜΕ ΖΉΣΕΙ, το έχουµε ακούσει, τοέχουµε δει στις οθόνες των τηλεοράσεώνµας. Με τη συµπεριφορά της, η µητέρα επη-ρεάζει και έως ένα βαθµό καθορίζει τις σχέ-σεις µας. Η προσωπική αλλά και η ερωτικήµας ζωή συχνά δέχεται τις επιδράσεις της.

ΕΠΙΛΈΓΕΙ ΤΟΝ… ΣΎΝΤΡΟΦΌ ΜΑΣ∆εν είναι λίγες οι φορές που η µητέρα αφή-νει το «αποτύπωµά» της στην επιλογή τουερωτικού συντρόφου. Η πίεση, ο φόβος, ηυπερβολική αγάπη, το αίσθηµα προστασίας,η σκέψη ότι «το παιδί µου είναι πολύ ανώτε-

ρο από τους άλλους» αποτελούν συµπεριφο-ρές της µητέρας, που συχνά καθορίζουν τιςεπιλογές µας. Με τον τρόπο αυτό, γίνεται οδιαµορφωτής των επιλογών µας, οδηγώνταςστην απόρριψη ή τη λανθασµένη επιλογήερωτικού συντρόφου, ακόµη και στην απου-σία ή αποχή από τον έρωτα.

Η ΚΑΚΙΆ ΠΕΘΕΡΆΤι γίνεται όταν η µητέρα δει το παιδί να παν-τρεύεται; Κακή πεθερά, θα πείτε κάποιοι καιίσως όχι άδικα. Συνήθως, η µητέρα του άν-δρα αισθάνεται ότι η νύφη της αδυνατεί να

φροντίσει το παιδί της τόσο καλά όσο αυτή,ενώ κάποιες φορές µεταξύ πεθεράς και νύ-φης αναπτύσσεται ανταγωνιστική σχέση. Ηµητέρα της γυναίκας που νιώθει ότι το παιδίτης δεν είναι ασφαλές, βάλλει κατά του γαµ-πρού, µε αποτέλεσµα να διαταράσσεται ηεµπιστοσύνη µεταξύ του ζευγαριού. Επίσης,η µητέρα που γίνεται πεθερά µπορεί να αι-σθάνεται για δεύτερη φορά γονιός που πρέ-πει να προστατεύσει τα µέλη της νέας οικο-γένειας. Συχνά, το αίσθηµα αυτό εκφράζε-ται µε τη συνεχή παρουσία και τη επιβολήτης γνώµης της πεθεράς.

Η παρουσίατου πατέραείναι εξίσουσηµαντική.Αποτελεί το

στήριγµάµας, εκφρά-ζει τη δύνα-

µη και τησταθερότη-τα. Έρευνεςδείχνουν ότιεπηρεάζειτην προσω-

πική ζωήτων κορι-τσιών καιτην επαγ-γελµατική

σταδιοδρο-µία των αγο-

ριών

«Αν η ανασφάλεια για την εξωτε-ρική µου εµφάνιση είχε ονοµα-τεπώνυµο, τότε σίγουρα θαήταν της µητέρας µου. Γι’ αυ-

τήν, η λέξη όµορφη χαρακτηρίζει κυρίως τησκέψη και τη δύναµη του µυαλού µου. Τριά-ντα δύο χρόνια τώρα, τα λόγια της “στοιχει-ώνουν” κάθε κοµπλιµέντο για το ωραίοπρόσωπό µου…» Η «εκµυστήρευση» ανήκειστη φίλη µου Ντέµη. Θα µπορούσε όµως ναανήκει και σε εσάς. Γιατί σε πολλές περιπτώ-σεις η µητέρα έχει τον «πρωταγωνιστικό ρό-λο» στη ζωή µας. Συνειδητά ή ασυνείδητα κα-θορίζει τις πράξεις µας, διαµορφώνει τις σκέ-ψεις µας, επηρεάζει τις επιλογές µας. Και αναυτό ήταν θεµιτό και αναγκαίο όσο ήµαστανπαιδιά, τώρα που είµαστε ενήλικες δηµιουρ-γεί πρόβληµα.Μάνα είναι µόνο µία, λέει η λαϊκή ρήση, καιστις περισσότερες περιπτώσεις θέλει ναπροσφέρει απλόχερα την αγάπη της. Αγάπηαγνή, ακατέργαστη, µεγαλόψυχη και χωρίςανταλλάγµατα. Τι γίνεται όµως όταν αυτή η«προσφορά» γίνεται µε λάθος τρόπο; Τότεξεκινούν τα προβλήµατα και η αγάπη τηςµητέρας µετατρέπεται σε θηλιά που µας«πνίγει», απαντούν οι ψυχολόγοι.

«ΕΥΝΟΥΧΊΖΕΙ» ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΌΤΗΤΑΆνθρωποι µε «ευνουχισµένη» προσωπικό-τητα αποτελούν συχνά δηµιούργηµα τηςµητέρας τους. Κι αυτό γιατί η µητρική συµ-περιφορά δεν τους έδωσε ποτέ τη δύναµηκαι τη δυνατότητα να αναπτύξουν το αίσθη-µα της αυτοπεποίθησης. Τα «εργαλεία» του

ευνουχισµού είναι η τιµωρία και ο έπαινος.Η µητέρα «ευνουχίζει» τα θέλω του παιδιούτης. Εκδηλώνει υπερβολική αγάπη προς τοπαιδί, ενώ ταυτόχρονα ο πατέρας απουσιά-ζει. Ασκεί µεγάλη επιρροή και συχνά πίεση,µε αποτέλεσµα ο νέος άνθρωπος να µηνµπορεί να αποφασίσει, να ενεργήσει και νασκεφτεί χωρίς τη δική της συνδροµή.

∆ΗΜΙΟΥΡΓΕΊ ΕΞΆΡΤΗΣΗ. Η εξάρτηση ξεκι-νά από το σηµείο που η µητέρα αναπτύσσεικτητική σχέση µε τον ενήλικο γιο ή κόρη.Συνειδητά ή ασυνείδητα, εξακολουθεί νααντιµετωπίζει το ενήλικο τέκνο της ως

«παιδί» που χρήζει προστασίας. Με τον τρό-πο αυτό, δεν επιτρέπει στο άτοµο να ωριµά-σει συναισθηµατικά, να καλλιεργήσει τηναυτονοµία του και να πάρει πρωτοβουλίες.Στο επίκεντρο της ζωής του «εξαρτηµένου»γιου ή κόρης είναι πάντα η µητέρα.

ΒΆΛΤΕ ΌΡΙΑ. Η λύση σε τέτοιου είδους προ-βλήµατα δεν είναι πάντα εύκολη, λένε οιψυχολόγοι. Απαιτείται προσπάθεια και απότους δυο. Η µητέρα πρέπει να καταλάβει ότιτο παιδί της έχει µεγαλώσει, αλλά και τοπαιδί πρέπει να πιστέψει ότι είναι πλέον«κυρίαρχος» της δικής του ζωής.

Μάνα,µητέρα,µαµά

Της Σοφίας Μαρίας Σοφιανού

Με τη συνεργασία της Άννας Τάταρη, Ψυχολόγου ψυχοθεραπεύτριας


ΟµορφιάΛύσεις για τους µαύρους κύκλους και τις σακούλες στα µάτια

Η φύση ξέρειΦυσικά καλλυντικά που φτιάχνουµε στο σπί-τι, µπορούν να βελτιώσουν την εµφάνισητων µατιών.

Για τους µαύρους κύκλους:• Φτιάξτε µια απλή λοσιόνβάζοντας σε βραστό νερό20 γρ. δενδρολίβανο και20 γρ. µολόχα. Αφήστετα για 20 λεπτά περίπου.Σουρώστε τη λοσιόν καιβάλτε τη στο ψυγείο.Βρέξτε 2 κοµµάτια βαµβά-κι και βάλτε τα πάνω σεκλειστά βλέφαρα για 20 λε-πτά.• Βάλτε µια στρογγυλή καθαρισµένηπατάτα µετρίου µεγέθους στο ψυγείο για 30λεπτά. Στη συνέχεια κόψτε τη σε χοντρές ρο-δέλες και τοποθετήστε 3 ροδέλες κάτω απόκάθε µάτι.

Για τις σακούλες• Βάλτε ένα σακουλάκι µαύρο τσάι ή τίλιο σεβραστό νερό. Αφήστε το να κρυώσει. Ότανείναι χλιαρό βρέξτε δύο στρογγυλά κοµµά-τια βαµβάκι, κλείστε τα µάτια και τοποθετή-στε τα στην περιοχή για 5 λεπτά.• Το ιαµατικό νερό σε σπρέι πάνω σε µιααποστειρωµένη γάζα µπορεί να κάνει θαύ-µατα, αρκεί να το τοποθετήσετε στο ψυγείο15 λεπτά πριν.

Για φωτεινό βλέµµαΗ πλαστική χειρουργική µπορεί να «εξαφα-νίσει» τις σακούλες κάτω από τα µάτια, αλ-λά όχι τους µαύρους κύκλους.Όταν η χαλάρωση είναι µεγάλη, συνιστάταιβλεφαροπλαστική, η οποία αφαιρεί µέροςτου περίσσιου δέρµατος και λίπους.Όταν η χαλάρωση είναι µικρή συνιστάται ηχρήση λέιζερ που προκαλεί ελαφριά σύ-σφιξη του δέρµατος.Ο δερµατολόγος, µπορεί να βελτιώσει τηνεµφάνιση των µαύρων κύκλων µε πολύπροσεκτική εφαρµογή χηµικού πίλινγκ.Τα αποτελέσµατα όµως δεν είναιθεαµατικά.Εφόσον αποκλειστούν παθολογικές κατα-στάσεις, το πρόβληµα µπορεί να περιορι-στεί ακολουθώντας συστηµατικά κάποιεςσυµβουλές.Σχολαστικός καθαρισµός απότο µακιγιάζ µε ειδικές υποαλ-λεργικές λοσιόν για τα µά-τια.∆εν πρέπει να ξεχνάµε ναφοράµε αντηλιακό καιγυαλιά ηλίου.Αλλάζουµε τρόπο ζωής.Πρέπει να περιοριστεί τοκάπνισµα, το αλκοόλ, τοαλάτι, οι αυστηρές δίαιτες καιοι λίγες ώρες ύπνου.Μία ή δύο φορές µέσα στην εβδο-µάδα η χρήση µιας ενυδατικής µάσκαςτονώνει και ανακουφίζει την περιοχή.

Με άλλο µάτιO

ι σακούλες και οι µαύροι κύκλοι σταµάτια δεν είναι πάντα τοαποτέλεσµα ενός ανθυγιεινού

τρόπου ζωής µε τσιγάρα, ποτά και ξενύχτια.Μία σειρά παραγόντων όπως τα γονίδια, ηκατακράτηση υγρών και η γήρανση φαίνεταιότι είναι οι πιο συχνές αιτίες εµφάνισήςτους. Το δέρµα γύρω από τα µάτια είναι η πιολεπτή και µαλακή επιφάνεια του σώµατος.Έχει πάχος µόλις 0,5 χιλιοστά, όταν στουπόλοιπο σώµα το δέρµα είναι 2 χιλιοστά.Αυτό το καθιστά πολύ ευαίσθητο όχι µόνοστο χρόνο, αλλά και σε άλλους παράγοντες,όπως η µόλυνση του περιβάλλοντος.

Οι µαύροι κύκλοι εµφανίζονται όταν ηκυκλοφορία του αίµατος αυξάνεται κάτωαπό τα µάτια ως αποτέλεσµα κατακράτησηςυγρών ή άλλων παραγόντων. Επειδή τοδέρµα είναι λεπτό, γίνεται ορατή ηµικροκυκλοφορία του αίµατος οπότε και τοσκούρο χρώµα.

Οι σακούλες εµφανίζονται όταν ένα λεπτόδιάφραγµα που συγκρατεί το λίποςχαλαρώνει. Το δέρµα δεν µπορεί να τοστηρίξει, µε αποτέλεσµα η περιοχή ναφαίνεται πρησµένη.

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων ηεµφάνιση µαύρων κύκλων και πρησµένωνκάτω βλεφάρων είναι αποτέλεσµα τηςγήρανσης. Ο χρόνος αφήνει τα σηµάδια τουπρώτα στα µάτια γιατί το δέρµα είναι λεπτόκαι ανελαστικό. Μία από τις πλέον συχνέςαιτίες εµφάνισής τους είναι η κατακράτησηυγρών, οι οποίες οδηγούν σε διόγκωσηόχι µόνο των αγγείων αλλά και των γύρωιστών. Η κατακράτηση όµως ενδέχεται

να είναιαποτέλεσµασοβαρώνπαθήσεων, όπωςτης υπέρτασης,παθήσεων τηςκαρδιάς ή του

θυρεοειδούς. Καλό θα είναι να υποβληθείτεσε ένα προληπτικό check up.

Μπορεί να µην έχετε κανέναν από τουςπαραπάνω παράγοντες, αλλά να έχετε«ένοχα» γονίδια από τους γονείς σας. Ναέχετε κληρονοµήσει, δηλαδή, ένανευαίσθητο τύπο δέρµατος. Σ’ αυτή τηνπερίπτωση πρέπει να φροντίζετε το δέρµασας σχολαστικά και µε συνέπεια.

Tα πρώτα σηµάδια του χρόνουφαίνονται στα µάτια, γιατίτο δέρµα στην περιοχή είναιιδιαίτερα ευαίσθητο

Παρατηρεί-στε πότε

εµφανίζον-ται οι µαύροι

κύκλοι ήοι σακούλες.Ενδέχεται ναείστε αλλερ-γική σε κά-ποιο καλ-λυντικό

όπως τη µά-σκαρα.

Φάρµακα µεκορτιζόνη,ενοχοποι-ούνται επί-σης για τηνεµφάνισή

τους.

Γυναίκες ή άνδρες µε αναιµίαέχουν εντονότερους µαύρουςκύκλους γιατί το δέρµα είναι πιο

ωχρό οπότε η αντίθεση είναι εντονότερη.Φροντίστε να λαµβάνετε σίδηρο από τη δια-τροφή σας, και αναζητήστε ιατρική συµβου-λή για την αντιµετώπισή της.

Η έλλειψη ύπνου είναι ένας απότους λόγους εµφάνισης µαύρωνκύκλων ή πρησµένων µατιών.

Κοιµηθείτε, γιατί η κούραση φαίνεται στα

µάτια σας. Ο καπνός του τσιγάρου, οι περι-βαλλοντικοί ρύποι και η σκόνη δρουν ερεθι-στικά και πυροδοτούν την εµφάνισή τους.

Η κακή διατροφή µας γερνάει.Γι’ αυτό βάλτε φρούτα και λαχα-νικά µε αντιοξειδωτικές ουσίες

στο πιάτο σας, γιατί καταπολεµούν τη γή-ρανση της επιδερµίδας. Τέτοια είναι τα πο-λύχρωµα λαχανικά (πράσινες, κόκκινες πι-περιές), τα εσπεριδοειδή και τα φυλλώδηλαχανικά.ti

ps>

>

>Ρεπορτάζ: Σοφία Μαρία Σοφιανού

Συνεργάστηκαν οι Κοσµάς Ματσίρας, ∆ερµατολόγοςΑθανάσιος Χριστόπουλος, Πλαστικός Χειρουργός

ShoppingΚλείστε το µάτι

Προϊόντα οµορφιάςγια άνδρες και γυναίκες

που δίνουν λύσεις για τουςµαύρους κύκλους &

τις σακούλες στα µάτια

Της: Σοφίας Μαρίας Σοφιανού

8

Oligo 25 VichyΤο stick µατιώντης Vichy µειώνειτις σακούλες καισβήνει τους µαύ-ρους κύκλους. Πε-ριέχει δύο δραστι-κά συστατικά: τοµαγγάνιο πουενεργοποιεί τη µι-κροκυκλοφορίατης επιδερµίδαςκαι το escinineπου ευνοεί τηναποµάκρυνση τωντοξινών από τηνεπιδερµίδα καιαποσυµφορεί τα

πρησµέναβλέφαρα.

Aroma – Energising Eye contour care,SanofloreΜε πλούσια αρωµατικά βότανα και φυτά ηκρέµα αυτή έχει την ιδιότητα να εξαφανίζειτις σακούλες στην ευαίσθητη περιοχή τωνµατιών, να αναζωογονεί το βλέµµα και ναµειώνει τις λεπτές γραµµές. Πρόκειται γιαβιολογικό προϊόν οµορφιάς που περιέχειάρωµα 100% φυσικό και διακριτικό προ-σφέροντας αίσθηση ευφορίας.

Hydraphase yeux, La Roche – PosayΠλούσιο ενυδατικό τζελ που φροντίζει τηνπεριοχή γύρω από τα µάτια. Μειώνει τιςπρώτες γραµµές έκφρασης. Η ειδική τουφόρµουλα σβήνει τους µαύρους κύκλουςκαι µειώνει αποτελεσµατικά τις σακούλεςκάτω από τα µάτια. Αφήνει µια αίσθησηδροσιάς. Τα αποτελέσµατα είναι άµεσα.

All about Eyes, CliniqueΕίναι σε µορφή κρέµας – τζελ, µη λιπαρήπου απορροφάται εύκολα, ενώ ενυδατώ-νει. Σβήνει τους µαύρους κύκλους και µει-ώνει το πρήξιµο και τις σακούλες. Η σύν-θεσή της είναι πλούσια σε συστατικά πουµε εντατική χρήση µειώνουν το πρόβλη-µα στην περιοχή των µατιών.

The Eye Concentrate, La MerΕίναι µια νέα επαναστατική θεραπεία γιατην περιοχή των µατιών. Περιέχει ειδικάφύκια και άλλα φυσικά συστατικά όπωςασβέστιο, µαγνήσιο, έλαιο εσπεριδοει-δών, ευκάλυπτο, απόσταγµα σίτου καιηλίανθο. Λειαίνει και ενυδατώνει την επι-δερµίδα. Σβήνει τις σακούλες και µειώνειτους µαύρους κύκλους.

First Line, ApivitaΣυνδυάζοντας ελ-ληνικά φυτικά εκ-χυλίσµατα βιολογι-κής καλλιέργειας,φυτικά λάδια καιαιθέρια έλαια αυτήη κρέµα αντιµετω-πίζει τους παρά-γοντες που προκα-λούν την πρόωρηγήρανση. Η Εσκινί-νη και ο Ρούσκοςπου περιέχει, βελ-τιώνουν την κυκλο-φορία του αίµατοςσυµβάλλονταςστην αντιµετώπισητων µαύρων κύ-κλων και του πρη-ξίµατος αποτελε-σµατικά.

Extra Eye Balm,Bobbi BrownΕίναι µια πλούσιαενυδατική κρέµαµατιών. Το SheaButter και το Bee-swax που περιέχει,προσφέρουν υγρα-σία στην επιδερµί-δα, ενώ τα εκχυλί-σµατα βοτάνωνβοηθούν στο ναµειώσουν το πρήξι-µο. Περιέχει καιεκχυλίσµατα αγ-

γουριού που κα-ταπραΰνουν καιβιταµίνη Ε πουπροστατεύουναπό τους περι-βαλλοντικούςρύπους.

5

41

6Eye Doctor OriginsΗ φυσική λύση της Ori-gins περιέχει εκχυλί-σµατα από αγγούριπου δροσίζει, ginsengπου δηµιουργεί µικρο-κυκλοφορία, δενδρο-λίβανο που καταπραΰ-νει και πράσινο τσάιπου βοηθάει στηναποσυµφόρηση. Έχειτη δυνατότητα να µει-ώνει τους µαύρους κύ-κλους και τις σακού-λες. Αποτελεί ιδανικήβάση για µέικ απ.

7

2 3


beautybeauty


Σηµειώσεις∆εν πρέπει να ξεχάσω...

Να πίνω νερό. Τα ούρα µου έχουνκίτρινο χρώµα και η επιδερµίδαµου έχει χάσει τη λάµψη της. Λεςνα έχω πάθει αφυδάτωση; Να πά-ρω µαζί µου ένα µπουκαλάκι νερό.Έτσι µπορεί και να θυµάµαι ότιχρειάζοµαι τουλάχιστον 1,5 λίτρoκάθε µέρα.

Η σελίδα αυτήσας ανήκει. Στείλτε

µας µικρά µυστικά

που σας βοηθούννα ζείτε

πιο υγιεινά

Να µην αγοράσω σήµερα γάλααπό το σούπερ µάρκετ. Τώρατελευταία κάθε φορά που πί-νω γάλα έχω φουσκώµατα καιπόνο. Λες να ‘χω δυσανεξίαστη λακτόζη; ∆εν µπορώ ναζήσω χωρίς γάλα! Ποιος µουέλεγε ότι υπάρχουν ειδικά γά-λατα χωρίς λακτόζη....

Μην ξεχάσω να κλείσω ραντεβού για µαστο-γραφία. Το έχω αµελήσει και δεν πρέπει. Έχωκαι κληρονοµικό ιστορικό. Η µητέρα µου εµ-φάνισε καρκίνο µαστού πριν από λίγα χρόνια.Να την πάρω τηλέφωνο για να έρθει και αυτήµαζί µου.

Να αγοράσω καινούριαοδοντόβουρτσα. Έχω τηνίδια εδώ και ενάµιση χρόνο.Νιώθω ότι δεν µου καθαρί-ζει σωστά τα δόντια. Αυτή τηφορά θα δοκιµάσω µια πιοσκληρή. Πρέπει να ρωτήσωτον οδοντίατρο. Να µην ξε-χάσω να πάρω και νήµα πουφτάνει... παντού.

Από ∆ευτέρα ∆ΙΑΙΤΑ…∆εν πάει άλλο. Θα κάνω πέντεγεύµατα την ηµέρα. Θα τρώω

φρούτα και θα µειώσω τη ζάχα-ρη. Ελάχιστο ψωµί και µακαρό-νια. Φουλ σαλάτες. Σε ένα µήναπρέπει να χάσω έως 4 κιλά. Νο-µίζω ότι είναι καλά.Έτσι δε λένε;

3 µε 4 είναι ΟΚ!

Να δηλώσω συµµετοχή στο 6ο ∆ιεπιστηµονικό ΠανελλήνιοΣυνέδριο Νόσου Αλτσχάιµερ και συναφών διαταραχών. Θα γί-νει 19-22 Φεβρουαρίου στο Grand Hotel Palace στη Θεσσαλο-νίκη. Ο πατέρας µου αρχίζει και ξεχνάει. Εκεί θα µάθω αν πρέ-πει να ανησυχήσω ή όχι, αλλά και τι να κάνω αν επιδεινωθεί.Το τηλέφωνό τους είναι 2310 909000.

Πρέπει επιτέλους να κόψω το κάπνισµα. Το πρωίπου σηκώνοµαι, βήχω πολύ. Κάπου άκουσα ότι οπρωινός τσιγαρόβηχας µπορεί να είναι ένδειξη γιαΧρόνια Αποφρακτική Πνευµονοπάθεια. Να το ψά-ξω. Να ρωτήσω και για τη σπιροµέτρηση.

Πού θα µας βρίσκετε...NOΣΟΚΟΜΕΙΑ > ΑΤΤΙΚHΣΑΘΗΝΑ> 251 ΓΝΑ, Κανελλοπούλου 3 >401 ΓΝΣΑ, Κανελλοπούλου 1 >Παίδων «Αγία Σοφία», Θηβώνκαι Μικράς Ασίας > Αιγινήτειο,Βασ. Σοφίας 72 > Γ. Γεννηµα-τάς, Μεσογείων 154 > Ελπίς,∆ηµητσάνης 7 > Ερ. Ντυνάν,Μεσογείων 107 > Ευγενίδειο,Παπαδιαµαντοπούλου 20 > Αγ.Σάββας, Λ. Αλεξάνδρας 171 >Ιπποκράτειο, Βασ. Σοφίας 114> Κυανούς Σταυρός, Βασ. Σο-φίας 102 > Λαϊκό, Αγ. Θωµά 17> Έλενα, πλ. Έλενας Βενιζέλου

2 > Ναυτικό Νοσοκοµείο, ∆ει-νοκράτους 70 > Ερυθρός Σταυ-ρός, Αθανασάκη 1 > Σωτηρiα,Μεσογείων 152 > ΝΙΜΤΣ, Μο-νής Πετράκη 10 > Αρεταίειο,Βασ. Σοφίας 76 > Ευγγελισµός,Υψηλάντου 45 > Παίδων Aγλα-ΐα Κυριακού, Θηβών και Λεβα-διάς > Νοσοκοµείο ΑνδρέαςΣυγγρός, ∆ραγούµη 1-5 >Οφθαλµιατρείο, Σίνα & Πανε-πιστηµίου 26, > Ιασώ General,Λεωφ. Μεσογείων 264,Xολαργός, > Ιασώ General, Λε-ωφ. Μεσογείων 264, Xολαρ-γός

ΠΕΙΡΑΙΑΣ> Νοσοκοµείο Μεταξά, Μποτά-ση 51 > Τζάνειο Πειραιώς,Τζάννη και Αφεντούλη 1

ΧΑΪ∆ΑΡΙ> Αττικό, Ρίµινι 1

ΚΑΛΛΙΘΕΑ> Ωνάσειο, Λ. Συγγρού 356

ΚΗΦΙΣΙΑ> ΚΑΤ, Νίκης 2

ΜΑΡΟΥΣΙ> Υγεία, Ερυθρού Σταυρού 4 >Ιασώ, Κηφισίας 37, > Μαιευτή-

ριο Μητέρα, Ερυθρού Σταυρούκαι Κηφισίας > Σισµανόγλειο,Σισµανόγλειου 1

Ν. ΙΩΝΙΑ> Γ.Ν.Ν. Αγία Όλγα, Αγίας Όλ-γας 3

ΝΙΚΑΙΑ> Γ.Ν. Νίκαιας, Μαντούβαλου∆ηµ. 3

ΜΕΛΙΣΣΙΑ> 1ο Θεραπευτήριο ΙΚΑΠαπαδηµητρίου, τέρµα Ζαΐµη> Aµ. Φλέµιγκ, 25ης Μαρτίου14

ΒΟΥΛΑ> Ασκληπιείο Βούλας, Βασ.Παύλου 1

NOΣΟΚΟΜΕΙΑ >ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣΕΥΚΑΡΠΙΑ> Νοσ. Παπαγεωργίου

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ> 424 Στρ/κο Νοσ., ΛαµπράκηΓρ. 3 > ΑΧΕΠΑ, Κυριακίδη Στ. 1> Γ. Γεννηµατάς, Εθνικής Αµύ-νης και Αγ. ∆ηµητρίου 41> Λοιµωδών, Λαµπράκη Γρ. 13> ΕΚΑΒ, Πλαταιών 26 > Ιππο-κράτειο, Παπαναστασίου Αλ.

49 > Γ. Ν. Αγ. ∆ηµήτριος, Ζω-γράφου 2

ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ> Α. Νοµαρχιακό Αγ. Παύλος,Αντιστάσεως 161

ΧΟΡΤΙΑΤΗ> Γ. Ν. Παπανικολάου

ΚΑΙ ΣΤΟ ΜΕΤΡΟ> Σύνταγµα> Ευαγγελισµός> Μέγαρο Μουσικής> Αµπελόκηποι> Εθνική Άµυνα

Να αγοράσω νέα εργαλεία του µακιγιάζ. Παρα-

τήρησα ερεθισµούς στο δέρµα και η γιατρός

µου είπε ότι µάλλον φταίνε τα πινέλα. Μην ξε-

χάσω και τα µαντιλάκια του ντεµακιγιάζ. Όλοι

λένε ότι ο καθαρισµός είναι το Α και το Ω για

την υγεία της επιδερµίδας.

[email protected]

Κουίζ


Χρηστικά

Έχω κατάθλιψη;Ιδιαιτερα λεπτή ειναι η ισορροπία ανα-µεσα στην κατάθλιψη και τη φυσιολογικήθλίψη. Οι ειδικοί µε ερωτηµατολόγιααναγνωρίζουν την κατάθλιψη.Το τεστ πουακολουθει, ίσως σας βοηθήσει να ανα-γνωρίσετε τα συµπτώµατά της, αλλά δενυποκαθιστά την ιατρική εξέταση.

ΑποτελέσµαταΈχετε απαντήσει ναι σε µία από τις δύοπρώτες ερωτήσεις, αλλά και σε άλλεςτέσσερις τουλάχιστον;.Θα πρέπει να ζη-τήσετε ιατρική συµβουλή, ιδίως αν βρί-σκεσται σ’ αυτή την κατάσταση για περισ-σότερο απο 2 εβδοµάδες. Αν έχετε απαν-τήσει καταφατικά σε λιγότερο από 5ερωτήσεις αλλά τα συµπτώµατα αυτάεπηρεάζουν τη ζωή σας, καλό θα ήταν νασυζητήσετε µε ειδικό.

Το παραπάνω διαγνωστικό τεστ βασί-ζεται στα κριτήρια ταξινόµησης της Αµε-ρικανικής Ψυχιατρικής Ακαδηµίας καιχρησιµοποιείται – µαζί µε άλλα ερωτηµα-τολόγια- για τη διάγνωση της κατάθλιψηςστην Ελλάδα.

01Έχετε καταθλιπτική διά-θεση για το µεγαλύτερο

µέρος της ηµέρας;

Της Κατερίνας ΓαρουφάλουΜε τη συνεργασία της Μαρίας Παναγοπούλου,

Ψυχιάτρου-Ψυχοθεραπεύτριας MSc

ΝαιΌχι

02Έχετε µειωµένη διάθεσηγιαδραστηριότητεςπουσυ-

νηθίζατενακάνετεήδεναντλείτεπλέον ευχαρίστηση από αυτές;

ΝαιΌχι

03Έχετε έντονη αύξηση ήµείωση του σωµατικού

σας βάρους τον τελευταίο µήνα(της τάξεως του 5%);

ΝαιΌχι

04Εµφανίζετε διαταραχέςστον ύπνο, όπως έντονη

υπνηλία ή αϋπνία;ΝαιΌχι

05Έχετε κινητική ή ψυχολο-γική υπερένταση ή επι-

βράδυνση;ΝαιΌχι

06Αισθάνεστε έντονη κό-πωση ή απώλεια της ενερ-

γητικότητάς σας;

ΝαιΌχι

07Νιώθετε ανάξιοι ή ότι δενπροσφέρετε αρκετά;

ΝαιΌχι

08Έχετε µειωµένη αποφα-σιστικότητα, συγκέντρω-

ση ή ικανότητα σκέψης;

ΝαιΌχι

09Κάνετε επαναλαµβανό-µενες σκέψεις θανάτου ή

έχετε κάνει απόπειρα αυτοκτο-νίας;

ΝαιΌχι

ΣτεφανιαίαΝόσοςΑ Θ H Ν Α> Ιπποκράτειο νοσοκοµείο - περιφε-

ρειακό γενικό νοσοκοµείο ΑθηνώνBασ. Σοφίας 114, 11527, Αθήνα210 32088000, 210 7709120

> Ευαγγελισµός-περιφερειακόγενικό νοσοκοµείο ΑθηνώνΥψηλάντου 45-47, 106 76 Κολωνάκι210 7218685, 2107201391

> Κρατικό Αθηνώνλεωφ. Μεσογείων 154,115 27 Αθήνα213 2032477, 213 2032478

> Άγιος Παντελεήµων - περιφερειακόγενικό νοσοκοµείο Νίκαιας Πειραιά∆. Μαντούβαλου 3, Νίκαια Πειραιά2132077000 (τηλ. κέντρο)

> Τζάνειο - περιφερειακόγενικό νοσοκοµείο ΠειραιάΤζάννη & Αφεντούλη 1,18536, Πειραιάς210 459200,210 4519411 )

> Ωνάσειο καρδιοχειρουργικό κέντροΛ. Συγγρού 356, 176 74 Καλλιθέα210 9493000, 213 2001000

> Πανεπιστηµιακό γενικό νοσοκοµείο“ΑΤΤΙΚΟΝ”Ρίµινι 1, τ.κ. 124 62, Χαϊδάρι, Αθήνα210 5831932

Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν I Κ Η> Πανεπιστηµιακό γενικό

νοσοκοµείο Θεσ/νίκης ΑΧΕΠΑΣτιλπ. Κυριακίδη 1, Θεσ/νίκη 54636 τηλ. 2310/993110-1

> Γενικό νοσοκοµείοΘεσ/νίκης ΠαπανικολάουΕξοχή 57010 θεσ/νίκη 2310/357602, 2310/350000

ΟστεοπόρωσηA Θ H N A> ΚΑΤ- περιφερειακό γενικό νοσοκο-

µείο ΑττικήςΝίκης 2, 145 61 Κηφισιά 3 φορέςεβδοµαδιαίως210 6280000

> Ιπποκράτειο νοσοκοµείο - περιφε-ρειακό γενικό νοσοκοµείο ΑθηνώνΒασ. Σοφίας 114, 11527, Αθήνα1 φορά εβδοµαδιαίως,213 2088000

> Αλεξάνδρα περιφερειακόγενικό νοσοκοµείοΒασ. Σοφίας 80, 11528, Αθήνα1 φορά εβδοµαδιαίως,210 7770501

> Τζάνειο - περιφερειακόγενικό νοσοκοµείο ΠειραιάΤζάννη & Αφεντούλη 1, 18536,Πειραιάς 1 φορά εβδοµαδιαίως,210 4592000

> Άγιος Παντελεήµων - ΠεριφερειακόΓενικό Νοσοκοµείο Νίκαιας Πειραιά∆. Μαντούβαλου 3, Νίκαια Πειραιά1 φορά εβδοµαδιαίως,213 2077000

> 3ο νοσοκοµείο ΙΚΑΚαποδιστρίου 4, 10682, Αθήνα1 φορά εβδοµαδιαίως,210 385603

> Πανεπιστηµιακό γενικόνοσοκοµείο “ΑΤΤΙΚΟΝ”Ρίµινι 1, τ.κ. 124 62, Χαϊδάρι, Αθήνα

1. Β΄ προοδευτική κλινική -κάθε µέρα,210 58310002. Α’ παθολογική πανεπιστηµιακούνοσοκοµείου “ΑΤΤΙΚΟΝ”,3 φορές την εβδοµάδα3.Α’ ορθοπεδική κλινική πανεπιστη-µιακού νοσοκοµείου “ΑΤΤΙΚΟΝ”

Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν I Κ Η> Πανεπιστηµιακό γενικό νοσοκοµείο

Θεσ/νίκης ΑΧΕΠΑΣτιλπ. Κυριακίδη 1, Θεσ/νίκη 546362310 993111

> “Ιπποκράτειο” - γενικό νοσοκοµείοΘεσσαλονίκηςΑ. Παπαναστασίου 50, 546 39 Θεσ-σαλονίκη (5 φορές εβδοµαδιαίως)310 892033

> 2ο νοσοκοµείο ΙΚΑ “Παναγία”Ν. Πλαστήρα 22, 55131, Καλαµαριά(2 φορές εβδοµαδιαίως)2310 451241

> Γενικό νοσοκοµείο ΠαπαγεωργίουΤ.Κ. 56429 - Θεσσαλονίκη - περιφε-ρειακή οδός - Νέα Ευκαρπία(5 φορές εβδοµαδιαίως)2310 693229

ΜνήµηΑ Θ Η Ν Α

Κ E Ν Τ Ρ Α Η Μ E Ρ Α Σ> Εταιρεία νόσου alzheimer και συνα-

φών διαταραχών Αθηνών,Ασηµακοπούλου 38, Αγία Παρα-σκευή, Αθήνα,210 6012239,www.alzheimerathens.gr/.

> Σωµατείο αλληλοβοήθειας φροντι-στών ασθενών µε νόσο alzheimer,Κάνιγγος 23 Αθήνα, τηλ.:210 3811612, 3811604,γραµµή βοήθειας: 210 3303678.

> Ψυχοθεραπευτική εταιρεία νόσουΑlzheimer και συναφών διαταρα-χών,Μπουµπουλίνας 25 Πειραιάς,210 4135417, 4170546.

> Ελληνική εταιρεία νόσου Αlzheimerκαι συναφών διαταραχών,Ελ. Βενιζέλου 123, Κερατσίνι, 6932 386161,γραµµή βοήθειας: 210 4623195.

Ι Α Τ Ρ Ε I Α Μ Ν H Μ Η Σ> Αιγινήτειο νοσοκοµείο, εθνικό Κα-

ποδιστριακό πανεπιστήµιο ΑθηνώνΒασ. Σοφίας 72, 11528, Αθήνα , 210 7289250.

> «Γ. Γεννηµατάς» - περιφερειακόγενικό νοσοκοµείο ΑθηνώνΛεωφ. Μεσογείων 154, 115 27Αθήνα , νευρολογική κλινική, 210 7785015.

> 1ο νοσοκοµείο ΙΚΑ(Παπαδηµητρίου)Τέρµα Ζαΐµη, Μελίσσια 210 6138460.

Φ Ο Ρ Ε I Σ> Ελληνική γεροντολογική

και γηριατρική εταιρεία,Κάνιγγος 23, Αθήνα, 210 3811612, 3811604,γραµµή sos: 210 3303678.> Σωµατείο αλληλοβοήθειας συγγε-

νών φροντιστών ασθενών µε νόσο

alzheimer και συναφείς διαταρα-χές,Κάνιγγος 23, Αθήνα, 210 3811612, 3811604,γραµµή sos: 210 3303678.

> Ψυχογηριατρική εταιρεία«ο Νέστωρ»: οικοτροφείοΙ. Σούτσου 12,210 6464526, 6461938.κέντρο ηµέρας, εξωτερικά ιατρεία,Ηλία Ζερβού 94, Αθήνα, 210 2288551.

Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν I Κ Η> Ιατρείο µνήµης- ψυχιατρικό νοσο-

κοµείο ΘεσσαλονίκηςΛαγκαδά 196 τ.κ. 564 29 Σταυρού-πολη Θεσσαλονίκη 2310 647 100www.psychothes.gr, e-mail: [email protected]

> Κέντρο ψυχικής υγείας βορειοδυτι-κού τοµέαΣτ. Παπαδόπουλου 20 Συκιές 56625 Θεσσαλονίκη 2310 629 310,φαξ: 2310 629 159

> Ψυχιατρικό νοσοκοµείο Θεσσαλο-νίκης - Κέντρο Ηµερήσιας Απασχό-λησης Ατόµων µε ∆ιαταραχές Μνή-µηςΚαραολή ∆ηµητρίου 1 (πρώην ∆ιοι-κητηρίου 1), 546 30 Θεσσαλονίκη 2310 548 581,φαξ: 2310 550 349

> Ελληνική εταιρεία νόσου alzhei-mer- Χαρίσειο γηροκοµείοτέρµα ∆ηµητρίου ΧαρίσηΆνω Τούµπα, τκ 543 52Θεσσαλονίκη (2310) 925 802 (8.30’-12.30’κάθε εργάσιµη ηµέρα).fax: (2310) 283 973e-mail: [email protected]γραµµή βοήθειας: (2310) 909000(όλο το 24ωρο, κάθε εργάσιµηηµέρα)

> Ελληνική εταιρεία νόσουΑlzheimer & συγγενών διαταραχώνΚαλαµαριάςΝικοµηδείας 24, τκ 551 32,Καλαµαριά 2310 414286e-mail: [email protected]

> Εταιρεία µελέτης νόσου alzheimer& αγγειακών ανοιών ΚεντρικήςΜακεδονίαςΣπύρου Τάττη 10, τκ 546 21,Θεσσαλονίκη: 2310 280707, fax: 2310 261226

∆υσµηνόρροιαΑ Θ H Ν Α> Χωρέµειο ερευνητικό εργαστήριο-

νοσοκοµείο παίδων «Αγία Σοφία»Θηβών & τέρµα Μικράς Ασίας,11527, Αθήνα 210 7467454

> Γενικό νοσοκοµείο «Αλεξάνδρα»-τµήµα παιδικής και εφηβικής γυ-ναικολογίαςΒασ. Σοφίας 80, τ.κ. 11528, Αθήνα 2107770501, 2103381100fax: 2107775452

> Γενικό νοσοκοµείο µαιευτήριοΑθηνών – «Έλενα Βενιζέλου»Πλ. Έλενας Βενιζέλου 2,τ.κ. 11521, Αθήνα

2106432220-9,fax: 2106402117> Αρεταίειον

Βασ. Σοφίας 76 11528 Αθήνα 210 7238511-8

Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η> Γενικό νοσοκοµείο Παπαγεωργίου

περ. οδός Ν. ΕυκαρπίαςΘεσ/νίκη 56249 2310/693000

> Γενικό νοσοκοµείοΘεσ/νίκης ΙπποκράτειοΚων/πόλεως 49, Θεσ/νίκη 54642 2310/837921-9 2310-892000

> Γενικό Νοσοκοµείο Άγιος∆ηµήτριος, Γυναικολογικό τµήµαΕλ. Ζωγράφου 2, Θεσ/νίκη 54634νεοκλασικό κτίριο- ισόγειο-2313322132

ΚαρκίνοςστόµατοςΑ Θ Η Ν Α> Πανεπιστηµιακή κλινική στοµατι-

κής & γναθοπροσωπικής χειρουργι-κής πανεπιστήµιου ΑθηνώνΘηβών 2, Γουδή 115 27, Αθήνα 210-746-1287

> Ανδρέας Συγγρός - νοσοκοµείοαφροδίσιων & δερµατικών νόσωνΑθήναςΙ. ∆ραγούµη 5, 161 21 Αθήνα 210-7265100

> «Γ. Γεννηµατάς» - περιφερειακόγενικό νοσοκοµείο ΑθηνώνΛεωφ. Μεσογείων 154,115 27 Αθήνα213 2032000

> Ιπποκράτειο - περιφερειακό γενικόνοσοκοµείο ΑθηνώνΒασ. Σοφίας 114, 11527, Αθήνα 213 2088000

> Ευαγγελισµός - περιφερειακόγενικό νοσοκοµείο ΑθηνώνΥψηλάντου 45-47, 106 76 Κολωνάκι210 7201000

Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η> Αντικαρκινικό νοσοκοµείο

Θεσ/νίκης ΘεαγένειοΑλέξ. Συµεωνίδη 2,Θεσ/νίκη 54007 2310/898111

> Γενικό νοσοκοµείοΘεσ/νίκης ΠαπανικολάουΕξοχή, 57010 Θεσ/νίκη 2310/357602, 2310/350000

Εθισµόςστο ∆ιαδίκτυοΑ Θ Η Ν Α> Μονάδα Εφηβικής Υγείας,

Νοσ. Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού»Μεσογείων 24 , Τ.Κ. 11527, Γουδί 210 - 77 10 824

Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ ΗΓενικό νοσοκοµείοΘεσ/νίκης ΙπποκράτειοΚων/πόλεως 49, Θεσ/νίκη 54642 2310/837921-9 2310-892000(Κάθε Πέµπτη λειτουργείειδικό Ιατρείο)


Last pageΟ ανθρώπινος οργανισµός

Έµβρυο

Από τις εκδόσεις Σαββάλας

Ενα έµβρυο γίνεται αναγνωρίσιµοςάνθρωπος περίπου στις 12εβδοµάδες. Αυτό το έµβρυο -ηλικίας 14 εβδοµάδων - έχει µήκος

περίπου 10 εκ. και ζυγίζει γύρωστα 150 γρ. Τα µάτια του φαίνονταισαν σκούρο µπάλωµα ενώ ταδάχτυλα και οι αντίχειρες έχουν

αναπτυχθεί καλά. Στην ηλικίατων 6 µηνών το έµβρυο µπορεί ναβυζαίνει τον αντίχειρά του.(κλινική φωτογραφία)

InVitro01

Documents

Transcript of InVitro01