Ì ÂØ ÂÈŒ ÂØ ÂÈ ... P 7 Ì»«Ó «Úº ÍÙ ¡Í Á Á Í Ï «ÚÂ Á ¡ÒØ È Á ¡Â...

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’...

(Í≈Ù Á∆ √Óπº⁄∆ ¿πÍÒºÏË Ù≈«¬∆)

√≥Í≈Á’ : ’∞Ò«Ú≥Á

Á√Â’ ÍÃ’≈ÙÈ, «Ë¡≈‰≈

2 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Í«‘Ò∆ ¤≈Íó Ó¬∆, B@AE

ÍÃ’≈Ù’ : Á√Â’ ÍÃ’≈ÙÈ, ´«Ë¡≈‰≈(Í≥‹≈Ï∆ «ÚÌ≈◊, Í«’ÒÍÈ≈ ÍÃ’≈ÙÈ, Ò÷È¿»)

ÍÂ≈ ó Ù‘∆Á Ì◊Â «√øÿ ÌÚÈ, √∆ÒØ¡≈‰∆ Ø‚,≈¬∂’Ø‡, «˜Ò∑≈-´«Ë¡≈‰≈ ADAA@I

ÎØÈ Èø. @IHAEE-HGH@G.

¬∆Ó∂Ò : [email protected]

Óπæ÷ Á¯Â ó FI, Ï≈Ï≈ ’≈ ÍπÏ≈, Í∂Í«ÓÒ Ø‚,

«ÈÙ≈Â◊ø‹, Ò÷È¿»-BBF@@F

’∆ÓÂ : B@@ πÍ¬∂

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’...

(Í≈Ù Á∆ √Óπº⁄∆ ¿πÍÒºÏË Ù≈«¬∆)

√≥Í≈Á’ - ’∞Ò«Ú≥Á

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 3

Ì»«Ó’≈

«¬º’ ’Ú∆ Ú‹Ø∫ Í≈Ù «‹øÈ∆ Ùπ‘Â Ï‘πÂ ÿº‡ ’Ú∆¡ª ˘ È√∆Ï ‘Ø¬∆ ˛Õ

«‹¿π∫Á∂ ‹∆¡ Í≈Ù Á∆ ’«ÚÂ≈ Á∆¡ª «√¯ «ÂøÈ «’Â≈Ïª ¤Í∆¡ªÕ “ÒØ‘’Ê≈” (AIG@),

“¿πµ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊” (AIGD) ¡Â∂ “√≈‚∂ √«Ó¡ª «Úº⁄” (AIGH)Õ ¡≈Í‰∆ AIFG

«Úº⁄ Í«‘Ò∆ ⁄È≈ Á∂ ¤Í‰ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ AIHH Âº’ ¡≈Í‰∆ ¡≈ı∆ ⁄È≈ ¤Í‰

«Ú⁄Ò≈ √Óª ’Ø¬∆ Ú∆‘ ’π √≈Ò Ï‰Á≈ ˛Õ “√≈‚∂ √«Ó¡ª «Ú⁄” ¤Í‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á

¡≈Í‰∂ ‹∆ÚÈ Á∂ ¡≈÷∆ Á‘≈’∂ (AIGH-HH) ÁΩ≈È Í≈Ù È∂ Ï‘πÂ ÿº‡ ’«ÚÂ≈

«Ò÷∆, Í «¬√ ÁΩ «Úº⁄ Í≈Ù Á∆¡ª ¤Í∆¡ª ⁄≈ ’«ÚÂ≈Úª “÷»‘”, “ËÓ Á∆’Ù≈

Ò¬∆ «ÏÈÀ-ÍºÂ”, “Ï∂ÁıÒ∆ Ò¬∆ «ÏÈÀ-ÍºÂ” ¡Â∂ “√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’” Í≈Ù Á∆ ÍÃ«ÂÌ≈

Á∆ ‘≈Ó∆ ÌÁ∆¡ª ‘ÈÕ «¬√ Â∑ª Í≈Ù Á∂ √◊Ó ⁄È≈’≈Ò Á∆ ¿πÓ «√¯ «¬º’

Á‘≈’≈ Ï‰Á∆ ˛Õ

BC Ó≈⁄, AIHH ÷≈Ò√Â≈È∆¡ª ÚºÒØ∫ Ù‘∆Á ’∆Â∂ ‹≈‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á Í≈Ù

«Î’≈ÍÃ√Â Â≈’Âª «ÚØË∆ «¬º’ «⁄øÈ Ï‰ ’∂ ¿πµÌ«¡≈Õ ‘ø◊≈Ó∆ ‘≈ÒÂ «Úº⁄ ¡ÍÃÀÒ

AIHH ˘ ¤Í∂ √ø«◊Ã‘ “ÒÛª◊∂ √≈Ê∆” «Úº⁄ Í≈Ù Á∆¡ª «¬È∑ª «ÂøÈ «’Â≈Ïª «Úº⁄

¤Í∆¡ª ⁄È≈Úª ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ’πfi ¡‰¤Í∆¡ª ⁄È≈Úª Ú∆ Ù≈ÓÒ ’∆Â∆¡ª √ÈÕ

¡◊Ò∂ √≈Ò Í≈Ù Á∆¡ª ¡‰¤Í∆¡ª ’«ÚÂ≈Úª Á≈ √ø«◊Ã‘ “«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂” ¤«Í¡≈Õ

Ù‘∆Á∆ ÂØ∫ Ï≈¡Á Í«‘Ò∆ Ú≈ Í≈Ù Á∆ Ù≈«¬∆ ‘ØÈ≈ Ì≈Ù≈Úª Á∂ Í≈·’ª Âº’ Í‘πø⁄∆Õ

Í≈Ù Á≈ «ÏøÏ «¬º’ Úº‚∂ ’Ú∆ Ú‹Ø∫ ¿πµÌ«¡≈Õ ¿π√ Á∆ ÂπÒÈ≈ Ë»ÓÒ, Óπ’Â∆ÏØË, ÒØ’≈

¡Â∂ Í≈ÏÒØ È∂»Á≈ È≈ˇ ’∆Â∆ ‹≈‰ Òº◊∆Õ

¡≈Í‰∆ ÓΩÂ Á∂ „≈¬∆ Á‘≈’∂ Ï≈¡Á ¡º‹ Ú∆ √Ó≈‹ ÏÁÒ‰ Ò¬∆ «¬¤πº’

ÈΩ‹π¡≈Èª «Úº⁄ Í≈Ù Á∆ Ù≈«¬∆ ÍÃÂ∆ «¬º’ «÷º⁄ ÓΩ‹»Á ‘ÀÕ Âº’∆Í√øÁ √ø◊∆Â Óø‚Ò∆¡ª

¿π√ Á∆ Ù≈«¬∆ ˘ ¡º‹ Ú∆ ◊≈¿π∫Á∆¡ª ‘ÈÕ «¬‘∆ ’≈È ˛ «’ Í≈Ù Á∆ Ù≈«¬∆ Á∂

¡È∂’ª √ø«◊Ã‘ ¤Í ¸’∂ ‘ÈÕ ¡º‹ Ú∆ ◊≈‘∂ Ï◊≈‘∂ Í≈Ù Á∆¡ª ¡‰¤Í∆¡ª ⁄È≈Úª

¤ÍÁ∆¡ª «‘øÁ∆¡ª ‘ÈÕ

***

‘ºÊÒ∂ √ø«◊Ã‘ «Úº⁄ Í≈Ù Á∆ √Óπº⁄∆ ¿πÍÒºÏË Ù≈«¬∆ ˘ «¬º’ Êª «¬’º·≈

’È Á∆ ’Ø«ÙÙ ’∆Â∆ ◊¬∆ ˛Õ ⁄È≈Úª Á∆ ÂÂ∆Ï ’ºπfi «¬√ Â∑ª ˛ :

«‹¿π∫Á∂ ‹∆¡ Í≈Ù È∂ ¡≈Í‰∆¡ª «ÂøÈ∂ «’Â≈Ïª - “ÒØ‘’Ê≈”, “¿πµ‚Á∂ Ï≈˜ª

Ó◊” ¡Â∂ “√≈‚∂ √«Ó¡ª «Ú⁄” «Úº⁄ ’Ø¬∆ ÂÏÁ∆Ò∆ È‘ƒ ’∆Â∆Õ ‹ª ‹∂ ¿π√ È∂ ’Ø¬∆

ÂÏÁ∆Ò∆ ’È∆ Ú∆ ⁄≈‘∆ Âª ⁄≈‘øπÁ∂ ‘Ø¬∂ Ú∆ ¿π‘ «¬È∑ª «Úº⁄ ’Ø¬∆ ÂÏÁ∆Ò∆ ’ È‘ƒ

√«’¡≈Õ “ÒØ‘’Ê≈” Á∂ ÈÚ∂∫ ¡À‚∆ÙÈ Á∆ ¡‰¤Í∆ Ì»«Ó’≈ «¬√ Á∆ ◊Ú≈‘∆ ˛Õ Í≈Ù

4 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Á∆¡ª «¬È∑ª «ÂøÈ «’Â≈Ïª «Ú⁄Ò∆¡ª ’«ÚÂ≈Úª Í«‘Ò∂ «ÂøÈ Ì≈◊ª «Úº⁄ º«÷¡≈

«◊¡≈ Õ «¬È∑ª ’«ÚÂ≈Úª Á∆ ÂÂ∆Ï «Úº⁄ ’Ø¬∆ ÂÏÁ∆Ò∆ È‘ƒ ’∆Â∆ ◊¬∆Õ «√¯

“¿πµ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊” «Ú⁄Ò∂ ◊∆Âª ¡Â∂ ‹∂Ò∑ È≈ˇ √ÏøËÂ ⁄È≈Úª ˘ Úº÷∂ Ì≈◊ª

«Úº⁄ º«÷¡≈ «◊¡≈ ˛Õ ’«ÚÂ≈Úª Á∆ «¬Ï≈Â «Úº⁄ √øÌÚ ‘ºÁ Âº’ ’Ø¬∆ ÂÏÁ∆Ò∆

È‘ƒ ’∆Â∆Õ ¤Ø‡ Ú‹Ø∫ «√¯ ’πfi ’«ÚÂ≈Úª «Úº⁄ ‘∆ ˜»∆ ÂÏÁ∆Ò∆ ’∆Â∆ ◊¬∆ ˛Õ

Í≈Ù È∂ «˜¡≈Á≈Â ÷πºÒ∑∆ ’«ÚÂ≈ Á∆ ⁄È≈ ’∆Â∆ ‘ÀÕ «Î Ú∆ ¿π√ Á∆

¤øÁÏºË ⁄È≈ Ú∆ Ó’Ï»Ò∆¡Â ‘≈√Ò ‘Ø¬∆ Õ Í≈Ù Á∆ ¤øÁÏºË Ù≈«¬∆ ¡º‹ Ú∆

ÒØ’ Óø‚Ò∆¡ª Áπ¡≈≈ ◊≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ Í≈Ù Á∂ ◊∆Âª, ˆ˜Òª Â∂ ‘Ø ¤øÁÏºË

⁄È≈Úª ˘ Ì≈◊ -D «Úº⁄ º«÷¡≈ «◊¡≈ ˛Õ “¡«‘ÓÁ √Ò∆Ó Á∂ Èª” Ì≈Ú∂∫ ¤øÁÏºË

⁄È≈ ˛ Í «¬√ ˘ “¿πµ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊” «Úº⁄ ‘∆ º«÷¡≈ «◊¡≈ ˛Õ

Í≈Ù Á∆¡ª ‹∂Ò∑ È≈ˇ √ÏøËÂ ⁄È≈Úª ˘ «¬º’ Úº÷∂ «‘º√∂ «¬√ √ø«◊Ã‘ Á∂

Ì≈◊ -E «Úº⁄ º«÷¡≈ «◊¡≈ ˛Õ

“ÒØ‘ ’Ê≈” ¡Â∂ “¿πµ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊” ¤Í‰ «Úº⁄ ⁄≈ √≈Òª Á≈ Ú’¯≈ Õ

«¬√ √Ó∂∫ ÁΩ≈È Í≈Ù Á∆¡ª ’πfi ¤Í∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª ⁄È≈Úª «¬√ √ø«◊Ã‘ Á∂ Ì≈◊ -F

«Úº⁄ º«÷¡≈ «◊¡≈ ˛Õ «¬‘ ⁄È≈Úª Í≈Ù Á∆¡ª Ó◊Ò∆¡ª ÁØ «’Â≈Ïª “¿πµ‚Á∂

Ï≈˜ª Ó◊” ¡Â∂ “√≈‚∂ √«Ó¡ª «Úº⁄” «Úº⁄ Ù≈ÓÒ È‘ƒ ‘ÈÕ

Ì≈◊ -G «Úº⁄ Í≈Ù Á∆ ‚≈«¬∆ «Ú⁄Ò∆¡ª ⁄È≈Úª Ù≈ÓÒ ’∆Â≈ «◊¡≈

˛Õ «¬√ «Úº⁄ “ÒØ‘’Ê≈”, “¿πµ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊” ¡Â∂ “√≈‚∂ √«Ó¡ª «Úº⁄” «Úº⁄ ¤Í

¸º’∆¡ª ⁄È≈Úª Ù≈ÓÒ È‘ƒ ‘ÈÕ ¿πÈ∑ª ˘ √ÏøËÂ «’Â≈Ïª Ú≈ˇ∂ «‘º«√¡ª «Úº⁄ ‘∆

º«÷¡≈ «◊¡≈ ˛Õ

Ì≈◊ - H «Úº⁄ Í≈Ù Á∆ «¬º’ ’≈Í∆ «Úº⁄ «Ò÷∆¡ª ⁄È≈Úª Ù≈ÓÒ ’∆Â≈

«◊¡≈ ˛Õ «¬√ «Úº⁄ Í≈Ù Á∆ ⁄«⁄Â ’«ÚÂ≈ “ÓÀ∫ √Ò≈Ó ’Á≈ ‘ª” Ú∆ Ù≈ÓÒ ˛Õ

Ì≈◊ - I «Úº⁄ ‘ØÈª √ÃØÂª ÂØ∫ ‘≈√Ò ⁄È≈Úª ˘ Ù≈ÓÒ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ

‘ÊÒ∂ √ø«◊Ã‘ Á≈ «¬‘ «‘º√≈ «¬√ «’Â≈Ï Á≈ √Ì ÂØ∫ Úº‚≈ «‘º√≈ ˛Õ ⁄È≈Úª Á∆

ÂÂ∆Ï «Úº⁄ «Èº‹ È≈ˇ √ÏøËÂ ⁄È≈Úª «¬√ Ì≈◊ Á∂ Ùπ» «Úº⁄ º÷∆¡ª ◊¬∆¡ª ‘ÈÕ

¡øÂ «Úº⁄ √Ó»‘’Â≈ Á∆ Ó˜ Ú≈ˇ∆¡ª ⁄È≈Úª ‘ÈÕ «¬È∑ª ÁØÚª «Ú⁄≈ˇ∂ «Èº‹ Â∂

√Ó»‘ ˘ √πÓ∂Ò‰ Ú≈ˇ∆¡ª ⁄È≈Úª º÷∆¡ª ◊¬∆¡ª ‘ÈÕ

Ù‘∆Áª È≈ˇ √ÏøËÂ Í≈Ù Á∆¡ª Í≥‹ ⁄È≈Úª «ÓˇÁ∆¡ª ‘È ‹Ø «’

‹«Ò∑¡ªÚ≈Ò∂ Ï≈◊, Ì◊Â «√øÿ, Ï≈Ï≈ Ï»fi≈ «√øÿ ¡Â∂ «ÍÊ∆Í≈Ò øË≈Ú≈ Á∆ Ù‘∆Á∆

È≈ˇ √ÏøËÂ ‘ÈÕ «¬È∑ª ⁄È≈Úª Ì≈◊ - A@ «Úº⁄ º«÷¡≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ ⁄È≈Úª

ÂÂ∆Ï Á∂‰ «Úº⁄ ’≈Ò÷ø‚ ˘ «Ë¡≈È «Úº⁄ º«÷¡≈ «◊¡≈ ˛Õ

Í≈Ù Áπ¡≈≈ «Ò÷∆¡ª ’πfi «Èº‹∆ ⁄È≈Úª Ú∆ «ÓˇÁ∆¡ª ‘ÈÕ «¬È∑ª

⁄È≈Úª Í≈Ù Ù≈«¬Á ’Á∆ È≈ ¤ÍÚ≈¿π∫Á≈Õ Í «’¿π∫«’ «¬‘ ⁄È≈Úª Í«‘Òª ‘∆

¤Í ¸º’∆¡ª ‘È, «¬√ Ò¬∆ «¬È∑ª ˘ «¬√ √ø«◊Ã‘ «Úº⁄ ¤≈«Í¡≈ ‹≈ «‘≈ ˛Õ «¬È∑ª

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 5

⁄È≈Úª ˘ Ì≈◊ - AA «Úº⁄ º«÷¡≈ «◊¡≈ ˛Õ

Í≈Ù Áπ¡≈≈ ¡≈Í‰∆¡ª ’πfi ÍÃ«√ºË ’«ÚÂ≈Úª Á∂ ¤ª◊∂ ◊¬∂ «‘º√∂ ¡Â∂

¡Ë»∆¡ª ⁄È≈Úª ˘ Ì≈◊ - AB «Úº⁄ º«÷¡≈ «◊¡≈ ˛Õ

Ì≈◊ - AC «Úº⁄ Í≈Ù Á∆¡ª ¿π‘ ⁄È≈Úª º÷∆¡ª ◊¬∆¡ª ‘È ‹Ø Í«‘Ò∆

Ú≈ «¬√ √ø«◊Ã‘ «Úº⁄ ¤≈Í∆¡ª ‹≈ ‘∆¡ª ‘ÈÕ

Ì≈◊ - AD «Úº⁄ Í≈Ù Á∆ «‘øÁ∆-¿πÁ» Ù≈«¬∆ Ù≈ÓÒ ’∆Â∆ ◊¬∆ Õ «¬È∑ª

”⁄Ø∫ «¬º’ ⁄È≈ “ÂπÓ∑≈∂ Íπ÷∂” ˘ ¤º‚ ’∂ Ï≈’∆ √≈∆¡ª ⁄È≈Úª Í«‘Ò∆ Ú≈ «¬√

√ø«◊Ã‘ «Úº⁄ ¤Í ‘∆¡ª ‘ÈÕ

Ì≈◊ AE «Úº⁄ Í≈Ù Á∆¡ª “√≈‚∂ √«Ó¡ª «Úº⁄” ÂØ∫ Ï≈¡Á ¤Í∆¡ª ⁄È≈Úª

Ù≈ÓÒ ’∆Â∆¡ª ◊¬∆¡ª ‘ÈÕ «¬È∑ª Á≈ ¤Í‰ ’≈Ò AIHB ÂØ∫ AIHH Âº’ Á≈ Õ «¬√

«Úº⁄ Í≈Ù Á∆¡ª ’πfi √Ì ÂØ∫ ⁄«⁄Â ⁄È≈Úª “ËÓ Á∆’Ù≈ Ò¬∆ «ÏÈÀ-ÍºÂ” ¡Â∂

“Ï∂ÁıÒ∆ Ò¬∆ «ÏÈÀ-ÍºÂ” ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ Í≈Ù Á∆ ¤Í∆ ¡≈ı∆ ⁄È≈ “√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’”

Ù≈ÓÒ ‘À, ‹Ø ‹ÈÚ∆ AIHH «Úº⁄ ¤Í∆ √∆Õ

¡øÂÒ∂ «‘º√∂ (Ì≈◊ - AF) «Úº⁄ Í≈Ù ÚºÒØ∫ ¡ÈπÚ≈ÁÂ ⁄È≈Úª ˘ Ù≈ÓÒ

’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ Í≈Ù Á∂ Èª È≈ˇ ‹πÛ∆ ’«ÚÂ≈ “ÿ≈‘” ˘ Ú∆ «¬√∂ «‘º√∂ «Úº⁄ º«÷¡≈

«◊¡≈ ˛Õ

***

Í≈Ù Á∆¡ª ⁄È≈Úª ˘ «‹ºÊØ∫ Âº’ √øÌÚ ‘Ø √«’¡≈ ¿π√ Á∆ ‘≈√Ò Ó»Ò

‘ºÊ«Ò÷Â È≈ˇ Ó∂«⁄¡≈ «◊¡≈ ˛Õ Í≈·’ª Á∆ √‘»ÒÂ Ò¬∆ ‘∂’ ⁄È≈ Á∂ Í≈· Á∂

Ó»Ò Á≈ ‘Ú≈Ò≈ «ÁÂ≈ «◊¡≈ , Âª «’ ÒØÛ √Ófi‰ Â∂ ¿π‘ Ó»Ò ‘Ú≈Ò≈ Ú≈⁄ √’‰Õ

“ÒØ‘’Ê≈”, “¿πµ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊” ¡Â∂ “√≈‚∂ √«Ó¡ª «Ú⁄” Á∆¡ª ’«ÚÂ≈Úª Á∂ Í≈·

«Úº⁄ Ï‘πÂ ˜»∆ Òº◊‰ Â∂ ‘∆ ÒØÛƒÁ∆ ÂÏÁ∆Ò∆ ’∆Â∆ ◊¬∆ ˛Õ Ï≈’∆ ⁄È≈Úª Á≈

Í≈· «‹ÊØ∫ Âº’ √øÌÚ ‘Ø √«’¡≈ ¿π√ ⁄È≈ Á∆ Ó»Ò ‘ºÊ«Ò÷Â ¡Èπ√≈ º«÷¡≈ «◊¡≈

˛Õ Úº÷ Úº÷ Ê≈Ú∂∫ ¤Í∆¡ª Í≈Ù Á∆¡ª ’¬∆ ⁄È≈Úª Á∂ Í«‘Òª ¤Í∂ Í≈·ª «Úº⁄ ’≈¯∆

Î’ ÓΩ‹»Á ‘ÈÕ ‘ºÊÒ∂ √ø«◊Ã‘ «Úº⁄ «¬È∑ª ¯’ª ˘ Ó∂‡‰ Á∆ ’Ø«ÙÙ ’∆Â∆ ◊¬∆ ˛Õ

«Î Ú∆, «‹È∑ª ⁄È≈Úª Á∂ Úº÷-Úº÷ Í≈·ª «Úº⁄ Ï‘πÂ «˜¡≈Á≈ Î’ √È, Úº÷-Úº÷

Ê≈Ú∂∫ ¤Í∂ ¿πÈ∑ª Á∂ Ú÷∂«Ú¡ª «⁄øÈÂ ’∆Â≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ ‹∂’ «’√∂ ⁄È≈ Á∂ ÁØ Í≈·ª

«Úº⁄ Ï‘πÂ «˜¡≈Á≈ Î’ √∆ Âª ¿π√ Á∂ ÁØÚ∂∫ Í≈· «ÁÂ∂ ◊¬∂ ‘ÈÕ

Í≈Ù Á∆¡ª Ó»Ò ‘ºÊ«Ò÷Âª «Úº⁄ ’≈«Ú ⁄È≈Úª Á∂ È≈ˇ ’¬∆ Â∑ª Á∆ ‘Ø

√Ó◊∆ Ú∆ , Í≥‹≈Ï∆ ¡Â∂ ‘ØÈª Ì≈Ù≈Úª Á∂ ’Ú∆¡ª Á∆¡ª ⁄È≈Úª Ú∆ ‘ÈÕ «¬√

Ò¬∆ «¬È∑ª ‘ºÊ«Ò÷Âª «Úº⁄ ÓΩ‹»Á Í≈Ù Á∆¡ª ÓΩ«Ò’ ’≈«Ú ⁄È≈Úª ˘ ¤ª‡‰ Á≈

’øÓ ‘Ø Ú∆ ¡Ω÷≈ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ «¬√∂ Ò¬∆ Í≈Ù Á∆¡ª ‘ºÊ«Ò÷Âª «Úº⁄ ÓΩ‹»Á ’πfi ‘Ø

’≈«Ú ⁄È≈Úª ˘ ‘Ú≈Ò∂ Á∆ ÿ≈‡ ’’∂ «¯Ò‘≈Ò ¤º«‚¡≈ «◊¡≈ ˛Õ ÒØÛƒÁ∆ Íπ‰-

¤≈‰ Á∂ Ï≈¡Á «¬È∑ª ⁄È≈Úª ¡◊Ò∂ ¡À‚∆ÙÈ «Úº⁄ Ù≈ÓÒ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ ’¬∆

6 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

√≈Ò Í«‘Òª Á∂Ù √∂Ú’ «Úº⁄ ¤Í∆ Í≈Ù Á∆ ⁄È≈ “√øË∆-Ìø◊” ˘ ¡√ƒ ⁄≈‘ ’∂ Ú∆

‘≈√Ò È‘ƒ ’ √’∂Õ

***

√Ó≈‹’ √Ø’≈ª Ò¬∆ √π⁄∂Â Ò∂÷’ Ò¬∆ ⁄È≈ ’Ø¬∆ ¿πµÍØ∫ ¡≈«¬¡≈

«¬Ò‘≈Ó È‘ƒ ‘πøÁ∆Õ ¿π‘ ¡≈Í‰∆ ⁄È≈ ˘ Óª‹Á≈ √π¡≈Á≈ ˛Õ «’√∂ ⁄È≈ ÂØ∫

√øÂπÙ‡ È≈ ‘Ø‰ ”Â∂ ¿π‘ «¬√ ˘ ÓπÛ-ÓπÛ ⁄Á≈ ˛Õ

Í≈Ù Á∆ ⁄È≈ ÍÃ«’«¡≈ Ú∆ ’πfi ¡«‹‘∆ ‘∆ √∆Õ ¿π√ Á∆¡ª ⁄È≈Úª Á∂

‘≈√Ò Ó»Ò ÷«Û¡ª Ú≈⁄‰ ”Â∂ ÍÂ≈ ⁄ÒÁ≈ «’ ¿π‘ ÙÏÁª ¡Â∂ √Âª «Ò÷

«Ò÷ ’∂ ’º‡Á≈ Õ √Âª Â∂ ÍÀ«∑¡ª Á∆ ÂÂ∆Ï ¿πÒºÁÁ≈ Õ “«¬È’≈” Á∂ ÷Û∂ «Úº⁄

ÓΩ‹»Á √Â “ÓÀ∫ ‹º‡ª Á∂ ÿ ‹øÓ ’∂” ¿π√ Á∆ «’Â≈Ï “√≈‚∂ √«Ó¡ª «Úº⁄” ¤Í‰ Ú∂ˇ∂

“÷∂Âª Á≈ ÍπºÂ ‘Ø ’∂” ‘Ø ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ

«’√∂ Ò∂÷’ Á∆ √Óπº⁄∆ ⁄È≈ Á∂ √øÍ≈ÁÈ «Úº⁄ Âπ‘≈˘ ’¬∆ Â∑ª Á∂ √π¡≈Òª

Â∂ √Óº«√¡≈Úª È≈ˇ ÁØ ⁄≈ ‘Ø‰≈ ÍÀ∫Á≈ ˛Õ ÷≈√ ÂΩ ”Â∂ ¿πÁØ∫ ‹Á «¬È∑ª Á∂ Ò∂÷’ Á∆

ÓΩÂ ‘Ø º’∆ ‘ØÚ∂Õ √Ì ÂØ∫ Úº‚≈ √π¡≈Ò Âª ¿πÈ∑ª ⁄È≈Úª ¤≈Í‰ Á∆ ÈÀ«Â’Â≈ Á≈

‘πøÁ≈ ‹Ø Ò∂÷’ Á∂ «‹¿π∫Á∂ ‹∆¡ ¤Í∆¡ª È≈ ‘Ø‰ ‹ª ÷πÁ Ò∂÷’ È∂ ¤Í≈¬∆¡ª È≈ ‘Ø‰Õ

Í Ò∂÷’ Á∆ √Óπº⁄∆ Ù÷√∆¡Â ˘ √Ófi‰, ¿π√ Á∂ ‹∆ÚÈ Á∆¡ª «ÚØËÂ≈¬∆¡ª ˘

√Ófi‰ ¡Â∂ ¡≈Í‰∂ √Ó’≈Ò∆ √Ó≈‹ ¡Â∂ «Ú⁄≈Ë≈≈ È≈ˇ ¿π√ Á∂ √øÿÙ √Ófi‰

Ò¬∆ Ú∆ ¡Â∂ ¿π√ Á∆ ⁄È≈ ÍÃ«’«¡≈ ˘ √Ófi‰ Ò¬∆ Ú∆ ¿π√ Á∂ √Óπº⁄∂ ⁄È≈’Ó

˘ Ú≈⁄‰≈ ˜»∆ ‘πøÁ≈ ˛Õ “ÒØ‘’Ê≈” Á∆ Í«‘Ò∆ ’«ÚÂ≈ “Ì≈Â” ÂØ∫ ÒÀ ’∂ Í≈Ù Á∆

¤Í∆ ¡≈÷∆ ’«ÚÂ≈ “√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’” Âº’ «¬º’ «Ú⁄≈Ë≈’ ÂøÁ ÓΩ‹»Á ˛, Í≈Ù

Á∆¡ª ¡‰¤Í∆¡ª Í»∆¡ª ¡Â∂ ¡Ë»∆¡ª ⁄È≈Úª Ú∆ ¿π√∂ √øÁÌ «Úº⁄ Ú≈«⁄¡≈

‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ Õ

***

÷πÁ Í≈Ù ¡≈Í‰∆ ⁄È≈ ˘ ¡ÒØ⁄È≈ Á∂ È˜∆¬∂ È≈ˇ Á∂÷Á≈ √∆Õ Í≈Ù

“ÒØ‘’Ê≈” «Úº⁄ ¤Í∆ ¡≈Í‰∆ ’«ÚÂ≈ “√º«Ì¡≈⁄≈ Á∆ ÷Ø‹” ˘ Í≥‹ √≈Ò Ï≈¡Á

“ÒØ‘’Ê≈” Á∂ ¡◊Ò∂ ¡À‚∆ÙÈ Ò¬∆ «Ò÷∆ Ì»«Ó’≈ «Úº⁄ ÷≈‹ ’ «ÁøÁ≈ ‘ÀÕ «¬√∂

Ì»«Ó’≈ «Úº⁄ Í≈Ù “ÒØ‘’Ê≈” «Ú⁄Ò∆ ¡≈Í‰∆ ’«ÚÂ≈ Á∆ ¡ÒØ⁄È≈ÂÓ’ ÍÛ⁄ØÒ

’Á≈ «Ò÷Á≈ , ““¡º‹ - Íø‹ ¤∂ Ú∑∂ Ï≈Á ÓÀ˘ Òµ◊Á≈ ‘À «¬‘ «’Â≈Ï ÓÀ˘ ¿∞√ Ú∂Ò∂

Á∆ ¡«ˆ¡≈ÈÂ≈, Ï∂«√ÍÀ-Íπ‰∂ ¡Â∂ √Ì ÂØ∫ ÚºË ¡≈Í‰∂ «‹√Ó Á∂ «‹‰√∆ ’øÚ≈

Ì∂∫‡ ’ Á∂‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ‘ÀÕ”” (ÒØ‘’Ê≈ Á∆ ¡‰¤Í∆ Ì»«Ó’≈, ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï», √¯≈

IA) «¬‘ Úº÷∆ ◊ºÒ ˛ «’ «¬‘ Ì»«Ó’≈ ¡‰¤Í∆ ‘∆ «‘ ‹ªÁ∆ ˛Õ

«¬‘∆ ◊ºÒ “√≈‚∂ √«Ó¡ª «Úº⁄” Á∆ Ì»«Ó’≈ Ï≈∂ ’‘∆ ‹≈ √’Á∆ ˛Õ «¬√

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 7

Ì»«Ó’≈ «Úº⁄ Í≈Ù ¡≈Í‰∂ ÁΩ Á∆ Í≥‹≈Ï∆ ’«ÚÂ≈ Á∆ ¡ÒØ⁄È≈ ’Á≈ ¡Â∂ ’≈Ò∆Á≈√

¡Â∂ ’ÓÒ≈ Á≈√ «‹‘∂ Ì≈Â∆ ’Ú∆¡ª ¡Â∂ Í≈ÏÒØ È∂»Á≈ ¡Â∂ È≈«˜Ó «‘’ÓÂ «‹‘∂

’ΩÓªÂ∆ ’Ú∆¡ª ÂØ∫ ÍÃ∂‰≈ ‘≈√Ò ’È Á≈ «˜’ ’Á≈ ˛Õ

Ù≈«¬Á «¬‘∆ ’≈È √∆ «’ ’«ÚÂ≈ ÈÚª Óπ‘≈Ú≈ Á∂‰ Ò¬∆ Í≈Ù È∂ “√≈‚∂

√«Ó¡ª «Úº⁄” ’≈«Ú √ø«◊Ã‘ ˘ Í«‘Òª “«¬‘ ’Ø¬∆ ’«ÚÂ≈ È‘ƒ” Á≈ Èª Á∂‰ Á≈

√Ø«⁄¡≈ √∆Õ ’«ÚÂ≈ «Ú⁄Ò∆ ÷ÛØÂ Á∂ ’≈Èª Á≈ «ÚÙÒ∂Ù‰ ’Á∂ ‘Ø¬∂ Í≈Ù Á≈ ÓøÈ‰≈

√∆ «’ ““Ì≈Â Á∆ «¬È’Ò≈Ï∆ «√¡≈√Â Ó≈’√Ú≈Á Á∂ ¡øÁ»È∆ ÿ⁄ØÒ∂ ÂØ∫ «ÏÈª

«¬ºÊØ∫ Á∆¡ª Ï∞‹»¡≈ Í≈‡∆¡ª Á∞¡≈≈ ¡Í‰≈¬∂ ÈÀ«Â’ Ó≈ÍÁø‚ª Á∂ ÍÃÌ≈Ú Á∆ ’∞ÁÂ∆

Ó‹Ï»∆ È≈ˇ Ú∆ Á»ÙÂ ‘∆ ‘À ¡Â∂ Ì≈Â∆ √≈«‘Â, ÷≈√ ’ ’«ÚÂ≈ «’¿∞∫«’

«¬È’Ò≈Ï∆ «√¡≈√Â È≈ˇ ◊À-˜»∆ Ó≈Â≈ Âº’ √ÏøËÂ ‘∆ ‘À, «¬√ Ò¬∆ «¬√

«Úº⁄ Ú∆ ¿∞È∑ª Á»‘∂ Ó≈ÍÁø‚ª Á≈ ¡≈ ‹≈‰≈ √∞Ì≈Ú’ ‘∆ √∆ ‹Ø «¬È’Ò≈Ï∆ «√¡≈√Â

È∂ ¡Í‰≈¬∂Õ”” (“ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï»”, √¯≈ HH)

Í≈Ù Á∂ ¡≈Í‰∂ ÙÏÁª «Úº⁄, ““ÓÀ∫ «¬‘ Âª È‘ƒ ’«‘ √’Á≈ «’ Ó∂∆ ⁄È≈

Á»ÙÂ È‘ƒ ‹ª ÙπºË Ó≈’√∆ ‘ÀÕ È≈ «¬‘ Í»∆ «Ó‘ÈÂ’Ù ‹Ó≈Â Á∂ Ì≈Ú √ø√≈ Á∆

ÍÃÂ∆«ÈË ‘∆ ‘ÀÕ √◊Ø∫ «¬‘ Âª Ó≈’√Ú≈Á∆ «Ú⁄≈Ë≈≈ ÚºÒ ÚË ‘∆¡ª «’√≈È∆

¡Â∂ «È’‡ «’√≈È∆ ÙÃ∂‰∆¡ª Á∆ Ì≈Ú -ÍÃ«ÚÂ∆ Á∂ ‡πº‡Á∂ ¡Â∂ ÈÚ-«ÈÓ≈‰Â ‘∞øÁ∂

»Íª Á∆ √‘∂Ò∆ ‘ÀÕ Ó∂∂ Í≈·’ Ú∆ «¬È∑ª ÙÃ∂‰∆¡ª Á∂ ÍÛ∑∂-«Ò÷∂ ÒØ’ ‘∆ ‘ÈÕ Á»‹∂ ÙÏÁª

«Úº⁄ Ó∂∆ ’«ÚÂ≈ ¡≈Ó ¡≈ÁÓ∆ Á∂ È∂Û∂ Â∂Û∂ Á∆ ’«ÚÂ≈ ‘ÀÕ ’Á∂ ¡≈Ó ¡≈ÁÓ∆ Âº’

Í‘∞ø⁄ √’ª, √≈«‘Â Â∂ ‹∆ÚÈ «Úº⁄ Ó∂∆ √Ì ÂØ∫ Úº‚∆ «¬º¤≈ ¬∂‘Ø ‘ÀÕ”” (“ÚÂÓ≈È Á∂

»Ï»”, √¯≈ HI)

***

«¬‘ Ú∆ «¬º’ ÂÒı ‘’∆’Â «’ Í≈·’ª Á∂ Ò≈«Ó√≈Ò ‘πø◊≈∂ Á∂ Ï≈Ú‹»Á

«‹¿π∫Á∂ ‹∆¡ Í≈Ù Á∆ Ù≈«¬∆ √Ê≈ÍÂ ¡ÒØ⁄’ª Á∆¡ª √ÚºÒ∆¡ª È˜ª ÂØ∫ Úªfi∆

‘∆Õ Í≈Ù Á∆ ÓΩÂ ÂØ∫ Ï≈¡Á ¡È∂’ª ¡ÒØ⁄’ ¿π√ Á∆ Ù≈«¬∆ Â∂ ¡≈Í‰∆ ’ÒÓ ⁄Ò≈

º’∂ ‘ÈÕ Ô±È∆Ú«√‡∆¡ª «Úº⁄ ÷Ø‹’≈ª ÚÒØ∫ ’¬∆ ÷Ø‹-ÍºÂ «Ò÷∂ ‹≈ ’∂ ‘ÈÕ Í

«¬È∑ª ”⁄Ø∫ Ï‘πÂ≈ ’øÓ ‹ª Âª Ì≈ÚÈ≈ Úº√ ’∆Â≈ «◊¡≈ ’øÓ ‘À, «‹√ «Úº⁄ ÙË≈ Ì≈»

¡Â∂ ‹ª «√¯ ‘≈˜∆ ÒÚ≈¿π‰ ‹ª «‚◊∆ ÒÀ‰ Ò¬∆ ’∆Â≈ «◊¡≈ ÏπºÂ≈√≈» ’øÓ Õ

ÙË≈ Ì≈ÚÈ≈ Í≈√∂ º÷’∂ Ó≈’√Ú≈Á∆ ¡ÒØ⁄È≈ Á∂ È˜∆¬∂ ÂØ∫ Í≈Ù Á∆ Ù≈«¬∆ Á≈

ÓπÒª’‰ ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ÓØ‡∂ ÂΩ ”Â∂ ‘≈Ò∂ Ï≈’∆ ˛Õ

«¬ºÊ∂ «¬‘ Ú∆ «˜’ ’È≈ Ï‰Á≈ «’ «¬√ «’√Ó Á∆ ÙË≈ Ï≈∂ Í≈Ù ÷πÁ

Ú∆ ÍÃ∂Ù≈È √∆Õ ¿π‘ «¬√ ˘ «¬º’ √Óº«√¡≈ ÓøÈÁ≈ √∆Õ Í≈Ù ¡Èπ√≈ ““’º⁄∆ ‘≈ÒÂ

«Úº⁄ ÓÀ∫ ’¬∆ ’º⁄∆¡ª «‹‘∆¡ª ’«ÚÂ≈Úª «Ò÷∆¡ª, «‹È∑ª «Úµ⁄ È≈ Âª «Èº◊ Í’Û

√∆ È≈ ¡«‘√≈√ Á∆ «ÙºÁÂÕ Í ÏÛ∆ ¡‹∆Ï ◊ºÒ √∆ «’ √Ø«Â¡ª ÚºÒØ∫ ¿∞È∑ª ”Â∂ Ú∆

˙È∆¡ª ‘∆ Â≈Û∆¡ª Úº‹∆¡ª Â∂ Í≈·’ª ÚºÒØ∫ ˙È∂ ‘∆ √Ò≈‘∞Â≈ Á∂ ıÂ ¡≈¬∂Õ””

8 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

(“ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï»”, √¯≈ I@)

Ó≈’√Ú≈Á∆ È˜∆¬∂ ÂØ∫ Í≈Ù Á∆ Ù≈«¬∆ Á∆ √≈Ê’ ¡ÒØ⁄È≈ Á∆ Ùπ»¡≈Â

‘Ø √’∂, Âª ¡√ƒ √Ófiª◊∂ «’ «¬√ √ø«◊Ã‘ Á≈ Ó’√Á Í»≈ ‘Ø «◊¡≈ ˛Õ √≈˘ Âπ‘≈‚∂

√πfi≈Úª Á∆ ¿π‚∆’ ‘∂◊∆Õ

- √øÍ≈Á’

«ÓÂ∆ : E Ó¬∆, B@AE

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 9

ÂÂ’≈

Ì±«Ó’≈ C

Ì≈◊-A: “ÒØ‘ ’Ê≈” AIÌ≈Â B@

Ï∂Á≈Ú≈ BA

ÒØ‘≈ BC

√º⁄ BE

ÁØ Â∂ ÁØ «ÂøÈ BF

√øÁ∂Ù BG

Ó∂∆ Óª Á∆¡ª ¡º÷ª BH

‘ ÏØÒ ”Â∂ ÓÁ≈ ‘∆∫ BI

«¬‘ ’∂‘∆ Ó∞‘ºÏÂ ‘À ÁØ√ÂØ C@

◊ˇ∂ √Û∂ Î∞ºÒª Á∂ Èª CA

‹Á Ïˆ≈ÚÂ ıΩÒÁ∆ ‘À CC

ı»Ï√»Â ÍÀ‚ ’øËª ‹∂Ò∑ Á∆¡ª CD

Ô∞º◊ ÍÒ‡≈Ú≈ CG

Ó∂≈ ‘∞‰ ‘º’ Ï‰Á≈ ‘À CH

√Óª ’Ø¬∆ ’∞ºÂ≈ È‘ƒ CI

˜«‘ D@

¡Êª Á≈ ¡ÍÓ≈È DB

Ú’Â Á∆ Ò≈Ù DD

Á∂Ù Ì◊Â DF

ÓÀ∫ ’«‘øÁ≈ ‘ª DH

Â∂≈ Ó∞ºÒ, Ó∂≈ Ó∞ºÒ DI

Ï∂’Á∆ Êª EA

√º«Ì¡≈⁄≈ Á∆ ÷Ø‹ EB

Ú∂Ò≈ ¡≈ «◊¡≈ ED

Ò‘» «’Ã¡≈ EE

10 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÙËª‹Ò∆ EG

«Ú√Ê≈Í‰ EH

÷∞ºÒ∑∆ «⁄µ·∆ EH

’≈ˆ˜∆ Ù∂ª Á∂ Èª F@

√ø’ÒÍ FA

Í÷-ÈÒ∆ «Úº⁄ FB

Â∞√ƒ ‘À≈È È≈ ‘ØÚØ FC

≈Â FD

ÍÃ«Âº«◊¡≈ FF

¡ø«Â’≈ FH

Ì≈◊-B: “¿∞µ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊” FI¿µ∞‚«Á¡ª Ï≈˜ª Ó◊ G@

ÓÀ∫ Í∞º¤Á≈ ‘ª GC

Ï≈‚ GE

«¬ø‹ ‘∆ √‘∆ GF

¡√ƒ ÒÛª◊∂ √≈Ê∆ GG

ÁØ‰≈⁄≈∆¡≈ Á∂ Èª GI

ÓÀ˘ ⁄≈‘∆Á∂ ‘È ’∞fi ÏØÒ H@

√ø«ÚË≈È HB

ÙÏÁ, ’Ò≈ Â∂ ’«ÚÂ≈ HC

√∞‰Ø HE

‘ª ¿∞ÁØ∫... HF

¡«‘ÓÁ √Ò∆Ó Á∂ Èª HH

¿∞‘Á∂ Èª IA

‹ø◊ : ’∞ºfi ÍÃÌ≈Ú IC

¿∞Ó IE

√ø’‡ Á∂ ÍÒ! IF

¿∞‚∆’ IG

Ï√ ’∞fi ÍÒ ‘Ø IH

’ºÒ∑ ˘ II

Â∂∂ ’Øˇ A@@

Â»¯≈Èª È∂ ’Á∂ Ú∆ Ó≈Â È‘ƒ ÷≈Ë∆ A@A

Ó∂∂ Á∂Ù A@B

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 11

Í∞Ò√ Á∂ «√Í≈‘∆ ˘ A@E

√À∫√ ‘Ø‰ Ú≈ˇ∂ ıÂ Á≈ Á∞÷ªÂ AA@

Ø˜ ‘∆ ¬∂√∂ Â∑ª ‘∞øÁ≈ ‘À AAA

’ø‚∂ Á≈ ıÓ AAC

«‹ºÊ∂ ’«ÚÂ≈ ıÂÓ ‘∞øÁ∆ ‘À AAE

Ì≈◊-C: “√≈‚∂ √«Ó¡ª «Úº⁄” AAG«¬È’≈ AAH

«‹ºÊ∂ ’«ÚÂ≈ ıÂÓ È‘ƒ ‘∞øÁ∆ AB@

ÓÀ∫ ‘∞‰ «ÚÁ≈ ‘∞øÁ≈ ‘ª ABD

ÍÃÂ∆ÏºËÂ≈ ABH

’ºÒ∑ AC@

¡º‹ Á≈ «ÁÈ ACB

¤øÈ∆ ACD

«⁄Û∆¡ª Á≈ ⁄øÏ≈ ACG

«⁄º‡∂ fiø«‚¡ª Á∂ ‘∂· ACH

ÂÀ˘ ÍÂ≈ È‘ƒ AD@

Ô∞ºË Â∂ ÙªÂ∆ ADC

¡ÀÓ‹ø√∆ Òµ◊‰ ÂØ∫ Ï≈Á ADG

¡≈Ù’ Á∆ ¡«‘ø√≈ ADH

‹Ø◊≈ «√øÿ Á∆ √ÚÀ ÍÛ⁄ØÒ AE@

Â∆√≈ Ó‘ª Ô∞ºË AEB

‹ø◊ˇ ”⁄Ø∫ ¡≈Í‰∂ «Íø‚ Á∂ Èª ∞º’≈ AED

Ë∞ºÍ∂ Ú∆ Â∂ ¤≈Ú∂∫ Ú∆ AEF

’Ò≈Ó «Ó˜≈ AEH

Ï∞Û Ï∞Û Á≈ ÙÏÁÈ≈Ó≈ AF@

ÒÛ∂ ‘Ø¬∂ ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï» AFA

«√Ú∂ Á «√Ú∂ AFC

‘À Âª ÏÛ≈ ¡‹∆Ï AFE

Ï∂ÚÎ≈ Á∆ Á√Â≈Ú∂ AFG

¡≈Í‰∆ ¡√∞º«÷¡Â≈ ”⁄Ø∫ AFI

ÂÀÊØ∫ «ÏÈª AGA

Á»Â’ Ì≈Ù≈ Á∂ «ıÒ≈Î AGC

√Ø◊ √Ó≈Ø‘ «Úº⁄ AGF

12 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

√≈‚∂ √«Ó¡ª «Úº⁄ AGG

’≈Ó∂‚ È≈ˇ ◊ºÒÏ≈Â - «¬º’ AGI

’≈Ó∂‚ È≈ˇ ◊ºÒÏ≈Â - ÁØ AHA

’≈Ó∂‚ È≈ˇ ◊ºÒÏ≈Â - «ÂøÈ AHC

’≈Ó∂‚ È≈ˇ ◊ºÒÏ≈Â - ⁄≈ AHF

’≈Ó∂‚ È≈ˇ ◊ºÒÏ≈Â - Í≥‹ AHH

’≈Ó∂‚ È≈ˇ ◊ºÒÏ≈Â - ¤∂ AI@

Ì≈◊-D: ◊∆Â, ˜Òª Â∂ ‘Ø ¤øÁÏºË ⁄È≈Úª AIC◊∆Â : ¡øÏª ”Â∂ ⁄øÈ È≈ ÿ‡≈ AID

◊∆Â : ’Ω‰ Á¬∂ ËÚ≈√ AIF

◊∆Â : ÍÀª Á∆¬∂ «Óº‡∆¬∂ Í‘≈Û Ï‰ ‹≈¬ƒ AIG

◊∆Â : √ØÈ∂ Á∆ √Ú∂ ‹ÁØ∫ ¡≈¿± ‘≈‰∆¡ª AIH

ˆ˜Ò : ÓÀ∫ Âª ¡≈Í∂ ‘∆ Òøÿ ¡≈¿∞‰≈ ‘À ÍºÂ‰ fiÈª Á≈ Ô≈ B@@

ˆ˜Ò : Á«‘’Á∂ ¡ø«◊¡≈ª ”Â∂ √¿∞∫Á∂ ‘∂ È∂ ÒØ’ B@A

ˆ˜Ò : ‚∞πºÏÁ≈ ⁄Û∑Á≈ √»‹ √≈˘ «ÈºÂ ‘∆ Ò≈Ò √Ò≈Ó ’‘∂ B@B

ÏØÒ∆¡ª B@C

ÏºÒ∂ ÏºÒ∂ B@E

Ï≈ˆ ÒÚ≈«¬¡≈ Ïˆ∆⁄≈ ÒÚ≈«¬¡≈ B@G

ÁØ‘∂ B@I

‹∂ √Ú∂∂ È‘ƒ Âª ‘π‰ Ù≈Ó Á∂‰≈ Í¬∂◊≈ BAA

ÀÒÁ≈ BAB

‹º‡ª Á∂ ÷∂Âª «Úº⁄ √»‹ ¿∞µ◊Á≈ ‘À BAC

Ì≈◊-E: ‹∂Ò∑ È≈ˇ √ÏøËÂ ⁄È≈Úª BAE‹∂Ò∑ BAF

¡√Ó≈È Á≈ ‡∞’Û≈ BAG

‹ÈÓ «ÁÈ BAH

Á≈È BA@

Ó∂∂ ’Øˇ BAA

¡√Ú∆’≈ BBB

√¯ BBC

‘ºÊ BBE

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 13

«‘≈¬∆ : «¬º’ ÍÃÌ≈Ú BBH

Òø’≈ Á∂ «¬È’Ò≈Ï∆¡ª ˘ BBI

Óø◊»Ú≈Ò Á∆ ’‘≈‰∆ BCA

Ì≈◊-F: “ÒØ‘ ’Ê≈” Â∂ “¿πµ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊” ¤Í‰ BCC

«Ú⁄’≈Ò∂ ÁΩ «Úº⁄ ¤Í∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª ⁄È≈ÚªÏ√≈Â BCD

‘ºÁ ÂØ∫ Ï≈¡Á... BCF

‘ºÁ ÂØ∫ «Íº¤Ø∫... BCG

ÍÀ... A BCH

ÍÀ... B BD@

« øÁ◊∆ BDB

Ì≈◊-G: ‚≈«¬∆ «Ú⁄Ò∆¡ª ’«ÚÂ≈Úª BDC¡≈ ◊¬∂ Ó∂∂ Ï∆Â∂ ‘Ø¬∂ ÍÒª Á∆ ◊Ú≈‘∆ Á∂‰ Ú≈ˇ∂ BDD

¿∞È∑ª Á∆ ¡≈ÁÂ ‘À √≈◊ «Úº⁄Ø∫ ÓØÂ∆ ⁄∞◊ «Ò¡≈¿∞‰∂ BDE

Ó∂∂ Ïı«ÙøÁ Âº’‰◊∂, Ó∂∂ ◊∞È≈‘ª Á∆ ÂÛÍ BDF

¡≈˙ Á∂÷Ø ’Ø¬∆ Ó∂∂ «Í≥‚ Á∂ √Ú∂∂ BDG

Ó∂∂ ’ØÒ ’Ø¬∆ «⁄‘≈ BDH

ÒÎ˜ «¬º’-«¬º’ ’’∂ «˜øÁ◊∆ ”⁄Ø∫ ÂπÁ∂ ‹≈ ‘∂ ‘È BDI

’πfi È‘ƒ ‘Ø«¬¡≈ BE@

Ó∂∂ ’Øˇ ’∞fi ¡Ë»∆¡ª «¬ÂÒ≈‘ª ‘È BEA

ÓÀ∫ Í∆Ûª ÂØ∫ Ìµ‹‰≈ È‘ƒ BEB

Ó∂∂ Ë∞ ¡øÁ «’Â∂ ÏºÁÒ ◊Û∑’Á∂ ‘È BEC

¡Â∆Â Ì≈Ú∂∫ «’øÈ≈ Ú∆ ø◊∆È ‘ØÚ∂ BED

«ÁÈ Á∂ „ˇ≈¡ ”Â∂ «Û∑«Á¡ª BEE

¡≈ÁÓ∆ Á∂ ıÂÓ ‘Ø‰ Á≈ ¯À√Ò≈ BEF

ÏøÁ ÁÚ≈˜∂ ”Â∂ ÷Û∂ BEG

«Í¡≈ ÏøÁ∂ ˘ Á∞È∆¡ª ”⁄ BEH

«’√∂ Á∆ «Ó‘ Á≈ «Í¡≈Ò≈ ¤Ò’Á≈ ‹Á Â’ Â∞‘≈‚∂ ‘ºÊ ”⁄ ‘À BEI

¿∞‘ È∆Ò Á∂ ’ø«„¡ª ”Â∂ Ò«Û¡≈ ‹ÈΩª Úª◊ BF@

Á∞È∆¡≈ ”⁄ «÷Ò∂ «Èº’√º∞’ ˘ ⁄∞‰Á≈ √ªÌÁ≈ BFA

¿∞‘ ‘∞‰ ¿∞µ‚Á≈ È‘ƒ - «√¯ ÁΩÛ «‘≈ ‘À BFB

14 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

’Ω‰ ‘À BFC

⁄øÁ Ú∆ «¬’ºÒ≈ ‘∆ ‘À Ó∂∂ Úª◊ BFD

’øÓ ‹Ø ¡≈ÁÓ∆ Á∆¡ª È√ª «Úº⁄ Ú«‘øÁ≈ ‘À BFE

¡Á∞ºÂ∆ ÊÊ∆, ‹Ø ÏÛ∂ ‘∆ ·øÓ∂ Ì∂ Á∞√≈‘√ È≈ˇ BFF

Ì≈◊-H: ’≈Í∆ ”⁄Ø∫ BFGÓÀ∫ √Ò≈Ó ’Á≈ ‘ª BFH

ÓÀ∫ ¡≈Í‰∆ ˜«‘ Á≈ Ú∆ ‘≈‰ ÒºÌ ÒÚª◊≈ BFI

√≈‚∂ ”⁄Ø∫ «’«È¡ª ’∞ Á≈ √ÏøË ‹∆ÚÈ È≈ˇ ‘À BG@

«Î √π‰≈ «ÁºÂ≈ «◊¡≈ ˛ «¬º’ Íπ≈‰≈ ¸‡’Ò≈ BGA

ºÏ È≈ ’∂ «’ ¡√ƒ Ì∞Ò ‹≈¬∆¬∂ BGB

ÿ≈‘ Ú◊∂ ÏøÁ∂ Á∆ Á≈√Â≈È BGC

«‡Ó«‡Ó≈¿∞∫Á∆ ’ÒÓ’ºÒ∆ ÒØ¡ Ú≈ˇ≈ BGD

ÓÀ˘ «Ú√∂ «Úº⁄ «¬º’ ¿±∫ÿ «Óˇ∆ ‘À BGE

Ì≈◊ I: ‘Ø √ÃØÂª ÂØ∫ ÍÃ≈ÍÂ ⁄È≈Úª BGG

Ú¯≈ BH

ÓÀ∫ Â∂∆ √Ø⁄ Á∆ ¡≈‘‡ ‘ª BGI

ÂÀ˘ Âª ÍÂ≈ ‘À Ó≈ÈÂ≈Úª Á∆ ’øË ∂ÂÒ∆ Á≈ BG@

ÓÀ˘ ÍÂ≈ ‘À BGA

¿∞‘ «ÙÂ∂ ‘Ø ‘∞øÁ∂ ‘È BGB

Ì≈¯ Â∂ Ë»ø¡ª BHD

Â∂∂ ÷ÛØ-÷ÛØ ‹ªÁ∂ ’ª ÍÀª Á∆ √‘πø Ï≈Í» BHF

Â»ø «’Ú∂∫ «‘øÁ∆ ‘∆ ‹≈È∆ ¬∂∫ Óª BHH

«¬º’ Ú‘∞‡∆ Â∂ Ïº√ ‹Ú≈’ «¬º’ BI@

«¬√ ÂØ∫ Í«‘Òª «’ BIA

¿∞‘ √ÓfiÁ∂ È∂ BIB

«‹¿∞∫Á∂ ¡≈ÁÓ∆! Ó∞Û∑’∂ Á∆, √≈‘ª Á∆ ‘Ó’ ÂØ∫ «ÏÈª BIC

¿∞ÁØ∫ Ú∆ Ó∂∂ ÙÏÁ Ò‘» Á∂ √È BID

√≈‚∂ Ò‘» ˘ ¡≈ÁÂ ‘À BIE

Ó∞’Â∆ Á≈ ‹Á ’Ø¬∆ ≈‘ È≈ ÒºÌ≈ BIF

ÓÀ∫ ‹≈‰Áª ¿πÈ∑ª BIG

«‹øÈ∂ Ú∆ ¡‹Ø’∂ Ó≈√ıØ∂ ‘Ø‰ ‘«Ê¡≈ BIH

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 15

‘’»ÓÂ! Â∂∆ ÂÒÚ≈ Á≈ ’ºÁ Ï‘∞Â «Èº’≈ ‘À BII

Â»ø «¬√ Â∑ª «’¿π∫ È‘ƒ Ï‰ ‹ªÁ∆ C@@

Êº’∂ ‡∞º‡∂ «Íø«‚¡ª ˘ C@A

¡√ƒ ≈˜∆ ı∞Ù∆ ‘ª, ¡≈Í‰≈ ÍÂ≈ Á∂‰≈ C@B

«⁄Â«Ú¡≈ ‘À ‹Á Ú∆ ‘∞√È ˘ C@C

√∞¯È∂ ‘ «’√∂ ˘ È‘ƒ ¡≈¿∞∫Á∂ C@D

¡º‹ «¬È∑ª È∂ Á∞ÙÓ‰ª Â∂ «ÓºÂª «Ú⁄’≈ Ú≈‘∆ C@E

√»Ó◊Â∆ «Úº⁄ Ï∞Ò≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ Ïº’≈ C@F

Ó∂∆ Ï∞ÒÏ∞Ò C@H

ÓÀ∫ «¬‘ ’Á∂ È‘ƒ ⁄≈«‘¡≈ C@I

«‹øÈ∂ ‹Ø◊≈ Ú∆ Â∂ ‹Ø Ú∆ ‘À CA@

È‘ƒ, ÓÀ∫ ‘∞‰ «¬‘ Âº’‰ Ò¬∆ «‹¿∞∫Á≈ È‘ƒ CAA

«’√∂ ˘ Ú’Â ’Á «ÁøÁ∂ ‹∆‰ «Úº⁄ º∞fi∂ ‘Ø¬∂ ÒØ’ƒ CAB

¡Òº◊ ‘∞øÁ∆ ‘À Ì≈Ù≈ Ì≈Ù‰ª Á∆ √Á≈ CAC

√≈˘ ¡«‹‘∂ ≈«÷¡ª Á∆ ÒØÛ È‘ƒ CAD

Í≈Ò∆ÓÀ∫‡ CAE

ÎÂÚ≈ÙÈ≈√∆ CAF

¿∞Ó CAG

« øÁ◊∆ CAH

ÓΩÂ CAI

Ì≈◊ A@: Ù‘∆Áª È≈ˇ √ÏøËÂ ’«ÚÂ≈Úª CB@AC ¡ÍÃÀÒ CBA

BC Ó≈⁄ CBB

Ï≈Ï≈ Ï»fi≈ «√øÿ Á∆ Ù‘≈ÁÂ ”Â∂ CBC

«‹ºÁ‰ Â»ø «ÍÊ∆ ‹ø«Ó¡≈ CBD

¡≈√ º÷Á∂ ‘È CBE

Ì≈◊ AA: «Èº‹∆ ’«ÚÂ≈Úª CBFÓ∫À Â∂ Í≈Â √’∂ Ì≈ CBG

ÎÛ∂ ◊¬∂ ‹∆ ÎÛ∂ ◊¬∂ CBI

È‘ƒ, ÓÀ∫ Ì≈Â ÒºÌ‰ Âπ«¡≈ ’Ø¬∆ ’ØÒøÏ√ È‘ƒ CC@

Ô≈ª È≈ˇ √øÚ≈Á CCA

16 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ì≈◊ AB : ¤Í∆¡ª ⁄È≈Úª Á∂ ¤ª◊∂ ‘Ø¬∂ «‘º√∂ CCD

¡Â∂ ¡Ë»∆¡ª ⁄È≈Úª«‹È∑ª È∂ ¿∞Ó Ì - Ôº∞◊ ÍÒ‡≈Ú≈ (ÒØ‘ ’Ê≈) CCE

Ë∞øÁÒ∆ Â∂ «Ó‡ÓÀÒ∆ - Ôº∞◊ ÍÒ‡≈Ú≈ (ÒØ‘ ’Ê≈) CCF

ÓØÛ «Á˙ Ó∂∂ ÷øÌ - ‘ ÏØÒ ”Â∂ ÓÁ≈ ‘ƒ (ÒØ‘ ’Ê≈) CCG

Ô∞µË √≈‚∂ Ò‘» Â∂ ‘º‚∆¡ª ”⁄Ø∫ - ÔπºË Â∂ ÙªÂ∆ (√≈‚∂ √«Ó¡ª «Úº⁄) CCH

¡º‹ Á∂ «ÁÈ (√≈‚∂ √«Ó¡ª «Úº⁄) CCI

’∞‹≈Â CD@

‘˜≈ª ÒØ’ ‘È CDA

÷∞Ù’ ∂ÂÒ∂ «¬Ò≈’∂ «Úº⁄ CDB

ÓÀ∫ Ï‘∞Â ÒØ’ Á∂÷∂ ‘È ÏÂø◊Ûª Á≈ Ì≈ „Ø∫Á∂ CDC

Ï‘≈ Á∆ πºÂ∂ CDD

Ì≈◊ AC: ¡‰¤Í∆¡ª ⁄È≈Úª - Í≥‹≈Ï∆ CDEÈ≈∆ «È’∂ÂÈ CDF

‹Á ◊ºÒ «’√∂ Â‰ ÍºÂ‰ Ò◊Á∆ È≈ «Á√∆ CDG

¡‹∂ Âª ≈Â √Ω‰ È‘ƒ Òº◊∆ CDH

ºÏ ‹∆!! CDI

¿π‘ √Ω∫ ‘∆ ‹≈‰◊∂ ¡≈ı CE@

¡øÂ ÚºÒ ÁΩÛÁ∂ ‘Ø¬∂ ÒØ’ CEA

⁄ÒØ ÁΩÛØ √ÓπøÁ ¡≈ «‘≈ ˛ CEB

‘π‰ √ºÍª Ú◊∆ Ò◊Á∆ ˛ «¬‘ Ò’∆ CEC

ÓΩÂ CED

« øÁ◊∆ CEE

Ì≈◊ AD: ¡‰¤Í∆¡ª ⁄È≈Úª -«‘øÁ∆/¿πÁ» CEFˆ˜Ò : ¿πÈ ’Ø ’Ï Îπ√Â ˛, ‘Ó √∂ Ï≈Â ’∂∫ CEG

ˆ˜Ò : Ø ÍÛ∆ ≈Â «√Ó‡ ’∂ CEH

‹Ï √∂ √πÈ≈ «¬Ù’ ’∆ Óø«˜Ò È‘ƒ ‘ØÂ∆ CEI

Ú∞‘ Ó∂≈ ÚÙØ∫ ’Ø fi∂ÒÈ∂ ’≈ ◊ΩÚ Á∂÷≈ Â∞Ó È∂ CF@

È˜∂∫ ¿π·ƒ, ÓΩ√Ó √π‘≈È≈ ‘Ø «◊¡≈ CFA

¿π√ Ú’Â Ó∂∂ √≈Ê Ù≈«¬Á ÂπÓ ‘∆ Ê∂ CFB

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 17

«¬È √∂ «ÓÒØ CFC

Ì≈◊ AE: “√≈‚∂ √«Ó¡ª «Úº⁄” ÂØ∫ Ï≈¡Á CFD

Á∆¡ª ¤Í∆¡ª ⁄È≈Úª÷»‘ CFE

ËÓ Á∆’Ù≈ Ò¬∆ «ÏÈÀ-ÍºÂ CFG

Ï∂ÁıÒ∆ Ò¬∆ «ÏÈÀ-ÍºÂ CFI

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ CGA

Ì≈◊ AF: Í≈Ù ÚºÒØ∫ ¡È∞Ú≈«ÁÂ ⁄È≈Úª CGC

ÿ≈‘ - ’≈Ò √À∫‚Ï◊ CGD

«¬«Â‘≈√ Á∆ Ó‘ªÔ≈Â≈ - ÍØÃ ˜≈ Ï‘∂È∆ CGE

Ô»Í∆ ÒØ’ª Á∂ Èª ıÂ - ‹≈‹ ÓÀ∫◊≈«’√ CGF

¡ΩÂ Á≈ «‹√Ó - Í≈ÏÒØ È∂»Á≈ CGG

***

Í≈Ù Á≈ « ßÁ◊∆È≈Ó≈ CGI

Í≈Ù Áπ¡≈≈ √øÍ≈ÁÂ Í⁄∂ CHB

√ØÓ∂ CHC

***

18 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 19

Ì≈◊-A

ÒØ‘ ’Ê≈ (AIG@)

Ô∞º◊ ˘ ÍÒ‡≈¿∞‰ «Úº⁄ Ó√»Î ÒØ’

Ï∞÷≈ È≈ˇ È‘ƒ ÓÁ∂Õ

ÓΩÂ Á∂ ’øË∂ ”Â∂ ‹≈‰ Ú≈«ˇ¡ª Ò¬∆

ÓΩÂ ÂØ∫ «Íº¤Ø∫ «˜øÁ◊∆ Á≈ √¯ Ù∞» ‘∞øÁ≈ ‘À

20 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ì≈Â

Ì≈Â-

Ó∂∂ √«Â’≈ Á≈ √Ì ÂØ∫ Ó‘≈È ÙÏÁ

«‹ºÊ∂ «’Â∂ Ú∆ Ú«Â¡≈ ‹≈¬∂

Ï≈’∆ √≈∂ ÙÏÁ ¡Ê-‘∆‰ ‘Ø ‹ªÁ∂ ‘È

«¬√ ÙÏÁ Á∂ Ì≈Ú,

÷∂Âª Á∂ ¿∞È∑ª Í∞ºÂª ÂØ∫ ‘È

«‹‘Û∂ ¡º‹ Ú∆ ∞º÷ª Á∂ Í¤≈«Ú¡ª È≈ˇ,

Ú’Â «Ó‰Á∂ ‘ÈÕ

¿∞È∑ª ’Øˇ «„º‚ ÂØ∫ «ÏÈª ’Ø¬∆ √Óº«√¡≈ È‘ƒÕ

Â∂ ¿∞‘ Ì∞º÷ Òº◊‰ ”Â∂

¡≈Í‰∂ ¡ø◊ Ú∆ ⁄Ï≈ √’Á∂ ‘È,

¿∞È∑ª Ò¬∆ «˜øÁ◊∆ «¬º’ ÍÃøÍ≈ ‘À

Â∂ ÓΩÂ Á∂ ¡Ê ‘È Ó∞’Â∆Õ

‹Á Ú∆ ’Ø¬∆ √Ó∞º⁄∂ Ì≈Â Á∆

“’ΩÓ∆ ¬∂’Â≈” Á∆ ◊ºÒ ’Á≈ ‘À

Âª Ó∂≈ «⁄µÂ ’Á≈ ‘À -

¿∞√ Á∆ ‡ØÍ∆ ‘Ú≈ ”⁄ ¿∞¤≈ˇ «Á¡ªÕ

¿∞√ ˘ Áº√ª

«’ Ì≈Â Á∂ ¡Ê

«’√∂ Á∞ÙÔøÂ È≈ˇ √ÏøËÂ È‘ƒ

√◊Ø∫ ÷∂Âª «Úº⁄ Á≈«¬ ‘ÈÕ

«‹ºÊ∂ ¡øÈ ¿∞µ◊Á≈ ‘À

«‹ºÊ∂ √øÈ∑ª Òº◊Á∆¡ª ‘È ...

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 21

Ï∂Á≈Ú≈

Â∂∂ Í∞Ïª Á∂ ÈÙ∂ «Úº⁄

¿∞‘ ÂÀ˘ Ï∂Á≈Ú≈ «Ò÷ ◊¬∂ ‘ÈÕ

Ó≈¤∆Ú≈Û≈

¿∞È∑ª Á∂ Ó»ø‘ª ”Â∂ ¿∞µ◊ ¡≈«¬¡≈ ‘ÀÕ

Â∂ ¡≈¬∂ «ÁÈ ‹»ø¡ª

¿∞µÊ∂ ˜¯È≈Ó∂ «Ò÷Á∆¡ª ‘ÈÕ

¿∞‘ ÈΩ∫¡ª Ó‘∆«È¡ª «Úº⁄,

ÁØ √Ω √ºÂ √≈«‘Ï˜≈«Á¡ª Á≈ ¡ÚÂ≈ ’Á∂ ‘ÈÕ

Â∂ ’Ø¬∆ È≈ ’Ø¬∆ ⁄Ó’Ω ÒºÌ ’∂,

¿∞È∑ª Ù‘∆Á Á≈ ∞ÂÏ≈ «ÁÚ≈ «ÁøÁ∂ ‘ÈÕ

¡Ωø◊˜∂Ï Á∆ ÙÀÂ≈È »‘ È∂,

Ò≈Ò «’Ò∑∂ Á∂ «√ı

¡ÙØ’ ⁄º’ «Úº⁄ ÍÃÚ∂Ù ’ Ò∆Â≈ ‘À

¡Â∂ ¿∞È∑ª È∂ √ªfi∂ Îø‡ Á∂ ‘˜»,

«ÁºÒ∆ Á∆ Ú¯≈Á≈∆ Á∆ √‘∞ø ÷≈Ë∆ ‘ÀÕ

‹∂ ¿∞‘ Áº÷‰ ˘ ‹≈‰ Ú∆

Âª «ÙÚ≈ ‹∆ È‘ƒ,

«ÙÚ≈ ‹∆ ◊‰∂ÙÈ √ø◊«·Â ’È ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ

’‡≈ ¿∞È∑ª Á∆ Úº÷∆ «Úº⁄,

√¯ Á≈ ÌºÂ≈ Ï‰ ⁄∞ºÌÁ∆ ‘ÀÕ

¿∞È∑ª Ó∞Ò’ Ì Á∆¡ª “«⁄Û∆¡ª” ˘»

«¬Ù«Â‘≈∆ Ó∞Ò˜Ó ’≈ «ÁµÂ≈ ‘ÀÕ

Í ◊∞»! ¿∞‘ «√øÿ ’Ω‰ ‘È?

«‹È∑ª Ï∂Á≈Ú≈ È‘ƒ «Ò«÷¡≈Õ

22 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Â∂ ¡º‹ Ú∆ ‘ ‹∂Ò∑,

‘ «¬ø‡ÀØ◊∂ÙÈ √À∫‡ ˘,

√‘øÁ Á∆ ’øË

Â∂ ¡ÈøÁÍ∞ Á≈ «’Ò∑≈ ’’∂ ÓøÈÁ∂ ‘ÈÕ

¿∞‘ ‘«Û∑¡≈¬∆ √√≈ «Úº⁄Ø∫ ‡∞ºÌ∆ Ó≈’∂,

Â∂∂ ◊ÃøÊ ’º„‰ ◊¬∂ ‘ÈÕ

‘∂ ◊∞»! ¿∞‘ «√øÿ ’Ω‰ ‘È?

«‹È∑ª, Ï∂Á≈Ú≈ È‘∆∫ «Ò«÷¡≈?

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 23

ÒØ‘≈

Â∞√ƒ ÒØ‘∂ Á∆ ’≈ fi»‡Á∂ ‘ØÕ

Ó∂∂ ’Øˇ ÒØ‘∂ Á∆ ÏøÁ»’ ‘ÀÕ

ÓÀ∫ ÒØ‘≈ ÷≈Ë≈ ‘ÀÕ

Â∞√∆∫ ÒØ‘∂ Á∆ ◊ºÒ ’Á∂ ‘ØÕ

ÒØ‘≈ ‹Á «ÍÿˇÁ≈ ‘À,

Âª Ì≈¯ È‘ƒ «Èº’ˇÁ∆Õ

‹Á ’∞·≈Ò∆ ⁄∞º’‰ Ú≈«ˇ¡ª Á∂ «ÁÒª ”⁄Ø∫

Ì≈¯ «Èº’ˇÁ∆ ‘À

Âª ÒØ‘≈ «ÍÿÒ ‹ªÁ≈ ‘À,

«Íÿˇ∂ ‘Ø¬∂ ÒØ‘∂ ˘,

«’√∂ Ú∆ ¡’≈ «Úº⁄,

„≈«ˇ¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ

’∞·≈Ò∆ «Úº⁄ Ó∞Ò’ Á∆ Â’Á∆ „ˇ∆ Í¬∆ ‘∞øÁ∆ ‘À,

«¬‘ Ó∂∆ ÏøÁ»’,

Â∞‘≈‚∆¡ª ÏÀ∫’ª Á∂ √∂Î,

Â∂ Í‘≈Ûª ˘ ¿∞Ò‡≈‰ Ú≈ˇ∆¡ª ÓÙ∆Èª,

√Ì ÒØ‘∂ Á∂ ‘ÈÕ

Ù«‘ ÂØ∫ ¿∞‹≈Û Âº’ ‘ ’,

ÌÀ‰ ÂØ∫ Ú∂√Ú≈ Â’ ‘ «¬‘√≈√,

Ó≈Ò’ ÂØ∫ Ó≈Â«‘Â Â’ ‘ «ÙÂ≈,

«ÏºÒ ÂØ∫ ’˘È Â’ ‘ √¯,

ÒØ‡» «È˜≈Ó ÂØ∫ «¬È’Ò≈Ï Â’ ‘ «¬«Â‘≈√,

‹ø◊ˇ, ÌØ«¡ª Â∂ fi∞º◊∆¡ª ÂØ∫ «¬ø‡ÀØ◊∂ÙÈ

Â’ ‘ Ó∞’≈Ó, √Ì ÒØ‘∂ Á∂ ‘ÈÕ

ÒØ‘∂ È∂ ÏÛ≈ «⁄ «¬øÂ˜≈ ’∆Â≈ ‘À

«’ ÒØ‘∂ ”Â∂ «ÈÌ ÒØ’

24 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÒØ‘∂ Á∆¡ª ÍºÂ∆¡ª ÷≈ ’∂,

÷∞Á’∞Ù∆ ’ÈØ∫ ‘‡ ‹≈‰,

ÓÙ∆Èª «Úº⁄ ¡≈ ’∂ Â»øÏ≈ Â»øÏ≈ ¿∞µ‚‰ Ú≈ˇ∂

Ò≈Ú≈√ª Á∆¡ª Â∆Ú∆¡ª

ÒØ‘∂ Á∆¡ª ’∞√∆¡ª ”Â∂ ÏÀ·∂ Ú≈√ª ’Øˇ,

’ºÍÛ∂ Âº’ Ú∆ ¡≈Í Ò≈‘∞‰ Ò¬∆ Ó˜Ï» È≈ ‘Ø‰Õ

Í ¡≈ı ÒØ‘∂ ˘

Í√ÂΩÒª, ÏøÁ»’ª Â∂ ÏøÏª Á∆

Ù’Ò «¬ı«Â¡≈ ’È∆ Í¬∆ ‘ÀÕ

Â∞√ƒ ÒØ‘∂ Á∆ ⁄Ó’ «Úº⁄ ⁄∞ø«Ë¡≈ ’∂

¡≈Í‰∆ Ë∆ ˘ Ú‘∞‡∆ √Ófi √’Á∂ ‘Ø,

(Í) ÓÀ∫ ÒØ‘∂ Á∆ ¡º÷ È≈ˇ

«ÓµÂª Á∂ Ó÷Ω‡∂ Í≈¬∆ Á∞ÙÓ‰,

Ú∆ Í«‘⁄≈‰ √’Á≈ ‘ªÕ

«’¿∞∫«’

ÓÀ∫ ÒØ‘≈ ÷≈Ë≈ ‘ÀÕ

Â∞√ƒ ÒØ‘∂ Á∆ ◊ºÒ ’Á∂ ‘ØÕ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 25

√º⁄

Â∞√ª Á∂ ÓøÈ‰ ‹ª È≈ ÓøÈ‰ «Úº⁄,

√º⁄ ’Ø¬∆ ’ È‘ƒ ÍÀ∫Á≈Õ

«¬È∑ª Á∞÷Á∂ ¡ø◊ª ”Â∂ √º⁄ È∂ «¬º’ ‹»È ÌØ◊∆ ‘ÀÕ

Â∂ ‘ √º⁄ ‹»È ÌØ◊‰ Ï≈¡Á,

Ô∞º◊ «Úº⁄ ÏÁÒ ‹ªÁ≈ ‘À,

Â∂ «¬‘ Ô∞º◊ ‘∞‰ ÷∂Âª Â∂ «ÓºÒª «Úº⁄ ‘∆ È‘ƒ,

ÎΩ‹ª Á∆¡ª ’Â≈ª «Úº⁄ «Ú⁄ «‘≈ ‘ÀÕ

’ºÒ∑ ‹Á «¬‘ Ô∞º◊,

Ò≈Ò «’Ò∑∂ ¿∞µÍ «√º«‡¡ª Á≈ Â≈‹ Í«‘È∆∫,

√Ó∂∫ Á∆ √Ò≈Ó∆ Ò¬∂◊≈,

Âª Â∞√ª ˘ √º⁄ Á∂ ¡√Ò ¡Ê √Ófi ¡≈Ú‰◊∂Õ

‘∞‰ √≈‚∆ ¿∞ÍºÁ∆ ≈Â ,

«¬√ Ô∞º◊ Á∆ «¯ÂÂ Âª Ì≈Ú∂∫ ¡≈÷ √’Á∂ ‘Ø;

«¬‘ ’«‘ ¤º‚‰≈,

«’ fi∞º◊∆¡ª ”⁄ Í√«¡≈ √º⁄,

’Ø¬∆ ÙÀ¡ È‘ƒ!

’∂‚≈ ’∞ √º⁄ ‘À?

Â∞√ª Á∂ ÓøÈ‰ ‹ª È≈ ÓøÈ‰ «Úº⁄,

√º⁄ ’Ø¬∆ Î’ È‘∆∫ ÍÀ∫Á≈Õ

***

26 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÁØ Â∂ ÁØ «ÂøÈ

ÓÀ∫ «√ºË ’ √’Á≈ ‘ª -

«’ ÁØ Â∂ ÁØ «ÂøÈ ‘∞øÁ∂ ‘È

ÚÂÓ≈È «Ó«Ê‘≈√ ‘∞øÁ≈ ‘À

ÓÈ∞º÷∆ Ù’Ò ⁄Ó⁄∂ Ú◊∆ ‘∞øÁ∆ ‘ÀÕ

Â∞√ƒ ‹≈‰Á∂ ‘Ø -

’⁄«‘∆¡ª, Ïº√ ¡µ«‚¡ª Â∂ Í≈’ª «Úº⁄

√Ω √Ω Á∂ ÈØ‡ Â∞Á∂ «ÎÁ∂ ‘ÈÕ

‚≈«¬∆¡ª «Ò÷Á∂, Â√Ú∆ª ÒÀ∫Á∂

Â∂ «ÍØ‡ª ÌÁ∂ ‘È,

’˘È-º«÷¡≈ ’∂∫Á «Úº⁄

Í∞ºÂ Óª ”Â∂ ⁄Û∑≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ

÷∂Âª «Úº⁄ “‚≈’»” «Á‘≈Û∆¡ª ”Â∂ ’øÓ ’Á∂ ‘ÈÕ

Óø◊ª ÓøÈ∆¡ª ‹≈‰ Á≈ ¡ÀÒ≈È,

ÏøÏª È≈ˇ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ

¡≈Í‰∂ ÒØ’ª Á∂ «Í¡≈ Á≈ ¡Ê

“Á∞ÙÓ‰ Á∂Ù” Á∆ ¬∂‹ø‡∆ ‘∞øÁ≈ ‘ÀÕ

¡Â∂

ÚºË ÂØ∫ ÚºË ºÁ≈∆ Á≈ ÂˆÓ≈

Úº‚∂ ÂØ∫ Úº‚≈ ∞ÂÏ≈ ‘Ø √’Á≈ ‘À

Âª-

ÁØ Â∂ ÁØ «ÂøÈ Ú∆ ‘Ø √’Á∂ ‘ÈÕ

ÚÂÓ≈È «Ó«Ê‘≈√ ‘Ø √’Á≈ ‘À

ÓÈ∞º÷∆ Ù’Ò Ú∆ ⁄Ó⁄∂ Ú◊∆ ‘Ø √’Á∆ ‘ÀÕ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 27

√øÁ∂Ù

Ú≈«Ùø◊‡È!

«¬‘ ‹Ò≈ÚÂÈ ¡Í≈Ë∆¡ª Á≈ Ú≈

¡º‹ ÂÀ˘ ’Òø«’Â ’È Â∞«¡≈ ‘À

«¬‘ ¿∞È∑ª ‚≈’»¡ª ÂØ∫ Ú∆ ÏÁÈ≈Ó

Â∂ Ì◊ΩÛ∆ ‹∞ø‚∆ ‘À

«‹È∑ª «ÂøÈ √Á∆¡ª √≈‚∂ ÷∂Âª Á≈ ◊ÌÍ≈Â ’∆Â≈Õ

¡Â∂ «¬‘ ¿∞È∑ª Á∆ ‘∆ Ò∞º‡ Á≈ ÍÃÓ≈‰ ‘À

«’ Ó∂∆¡ª ÌÀ‰ª ¡º‹ Â’∆ÏÈ Èø◊∆¡ª

’≈Ò‹ «Úº⁄ ÍÛ∑È ‹ªÁ∆¡ª ‘ÈÕ

¿∞‘ √≈‚∂ ÂøÏ∂ Âº’ Ú∆ ÷Ø‘Ò ’∂ ÒÀ ◊¬∂ ‘ÈÕ


«¬È∑ª È∂ ÂÀ˘ ÍÒ∆Â ’È Á∆ √Ω∫‘ ÷≈Ë∆ ‘ÀÕ

’Ø∆¡≈, Ú∆ÂÈ≈Ó ‹ª «¬√≈«¬Ò Âª

«√¯ √Ó≈⁄≈ ÍºÂª Á∂ ’≈ÒÓ ‘ÈÕ

Ú≈«Ùø◊‡È, Â»ø Âª ‹≈‰Á≈ ¬∂∫

¡√ƒ «’√ Â∑ª Ó’Á»È∆¡≈ ÂØ∫ Â∞«¡≈

Ú«‘ÙÂ Á≈ √Ó∞øÁ Ø«’¡≈ √∆Õ

√≈‚∂ Âª ’∆ Ú∆ √ø√≈ «‹ºÂ‰ Â∞«¡ª ,

Ë∞ºÍ ¤º‚’∂ ÷ÒØ‰ Á≈ ¡≈Á∂Ù ’ «ÁøÁ∂ È∂Õ

Ø‚∂Ù∆¡≈, Ú∆ÂÈ≈Ó Â∂ ‘ ‘º’ Á∂ √ø◊≈Ó «Úº⁄

Ó∂≈ Ò‘» ¡≈Ï≈Á ‘À -

Â∂ «¬‘ - «Òø’È Á∂ ’≈ÂÒ

Ó∞Û ‘ÏÙ∆¡ª Á≈ «Ú¿∞Í≈ ’È Â∞∂ ‘ÈÕ

«¬È∑ª Á∆ ÓΩÂ «¬È∑ª ˘ √≈‚∂ ÿ Á∆¡ª

Ï»‘ª Òøÿ≈ «Ò¡≈¬∆ ‘ÀÕ


«¬È∑ª ˘ ◊¿±¡ª Ó‰√≈ ’∂ Ì∂‹ ...

***

28 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ó∂∆ Óª Á∆¡ª ¡º÷ª

‹Á «¬º’ ’∞Û∆ È∂ ÓÀ˘ «’‘≈,

ÓÀ∫ Ï‘∞Â √Ø‘‰≈ ‘ªÕ

Âª ÓÀ˘ ¿∞√ Á∆¡ª ¡º÷ª ”⁄ È∞’√ ‹≈«Í¡≈ √∆,

Ó∂∂ Ì≈‰∂ Âª ¿∞‘ √Ø‘‰∂ √È

Ó∂∂ «Íø‚ «Úº⁄ ‹Ø ÚØ‡ Î∂∆ ”Â∂,

‹ª ¿∞Áÿ≈‡È Á∆ √Ó Ú≈√Â∂ ¡≈¿∞∫Á∂ ‘ÈÕ

«¬º’ «ÁÈ

‹º‡» Á∆ ‘º‡∆ ÂØ∫ ÓÀ˘ ’È√Ø¡ «ÓÒ∆

«’ ¿∞È∑ª Á∂ «√ Á≈ √∞È«‘∆ Â≈‹ ⁄Ø∆ Á≈ ‘À...

ÓÀ∫ ¿∞√ «ÁÈ «Íø‚ ¤º‚ «ÁºÂ≈,

Ó∂≈ «ÚÙÚ≈√ √∆ ‹∂ Â≈‹ª Ú≈Ò∂ ⁄Ø ‘È

Âª Î∂ √Ø‘‰∂ ‘Ø ‘È ...

Ù«‘ª «Úº⁄ ÓÀ∫ Êª Êª ’Øfi Á∂«÷¡≈,

ÍÃ’≈ÙÈª «Úº⁄, ’À«¯¡ª «Úº⁄,

Á¯Âª Â∂ Ê≈«‰¡ª «Úº⁄ ...

¡Â∂ ÓÀ∫ Á∂«÷¡≈, «¬‘ ’Øfi Á∆ ÈÁ∆

«ÁºÒ∆ Á∂ ◊Øˇ ÍÏÂ «Úº⁄Ø∫ «√øÓÁ∆ ‘ÀÕ

¡Â∂ ¿∞√ ◊Øˇ ÍÏÂ «Úº⁄ √∞≈ı ’È Ò¬∆

ÓÀ∫ ’Øfi «Úº⁄ Ú«Û¡≈,

’Øfi √ø◊ Ò«Û¡≈,

Â∂ ’¬∆ Ò‘» Ò∞‘≈È Ú«∑¡ª ’ØˇØ∫ Òø«ÿ¡≈Õ

Â∂ ‘∞‰ ÓÀ∫ «⁄‘∂ ¿∞Â∂ Ô∞ºË Á∂ «ÈÙ≈È ÒÀ ’∂,

ÁØ ÿÛ∆ Ò¬∆ «Íø‚ ¡≈«¬¡≈ ‘ªÕ

Â∂ ¿∞‘∆˙ ⁄≈Ò∑∆¡ª Ú«∑¡ª Á∆ ’∞Û∆,

¡≈Í‰∂ Ò≈Ò ˘ ÏÁ√»Â ’«‘øÁ∆ ‘ÀÕ

Â∂ ÓÀ˘ Î∂ ¿∞√ Á∆¡ª ¡º÷ª ”⁄ È∞’√ Ò◊Á≈ ‘ÀÕ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 29

‘ ÏØÒ ”Â∂ ÓÁ≈ ‘∆∫

‹ÁØ∫ ÓÀ∫ ‹È«Ó¡≈

Âª «‹¿»‰ Á∆ √‘∞ø ÷≈ ’∂ ‹ø«Ó¡≈

Â∂ ‘ Ú≈ ‹ÁØ∫ ÓÀ∫ «ÂÒ’ ’∂ «‚º«◊¡≈,

Ó∂∆ Óª Ò≈‘ÈÂª ÍªÁ∆ ‘∆Õ

’Ø¬∆ √≈«‘Ï≈ Ó∂∂ ’≈«¬Á∂ ”Â∂ ˆÒÂ ÍÛ∑Á∆ ‘∆,

¡º÷ª ”Â∂ ‚ØÒ∑ ’∂ «√¡≈‘∆

ÂıÂ∆ «Ó‡≈¿∞∫Á∆ ‘∆Õ

‘ ‹ÙÈ ”Â∂

‘≈ Ó∂∆ ’≈ÓÔ≈Ï∆ Á∂

¿∞√ ˘ Í«‘È≈¬∂ ◊¬∂

Ó∂∆ ◊ˇ∆ Á∂ ÓØÛ Âº’

¡≈’∂ ¿∞‘ Ó∞Û ‹ªÁ∆ ‘∆Õ

Ó∂∆ Óª Á≈ Ï⁄È ‘À

‘ ÏØÒ ”Â∂ ÓÁ≈ ‘ƒ,

Â∂∂ ˜÷Ó∆ «‹√Ó ˘

Ïº’∆ Ï⁄≈¿∞∫Á∆ ‘∂◊∆,

‹Á Ú∆ Ó∂∂ «√ ”Â∂

’Ø¬∆ ÂÒÚ≈ «ÒÙ’∆ ‘À,

ÓÀ∫ ’∂ÚÒ Ó∞√’≈«¬¡≈ ‘ª

Â∂ ÓÀ˘ ÈƒÁ ¡≈ ‹ªÁ∆ ‘∆ ‘À

‹Á Ó∂∆ Ïº’∆ ˘,

Ó∂∆ Ò≈Ù Á∂ ‡∞’Û∂

¿∞·≈ √’‰ Á∆ √Øfi∆ ¡≈ ◊¬∆,

˙ÁØ∫ ÓÀ∫ «Ó˜≈ È‘ƒ ‘ª◊≈Õ

***

30 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«¬‘ ’∂‘∆ Ó∞‘ºÏÂ ‘À ÁØ√ÂØ

ÿ‰∆ ÏÁÏ» «Úº⁄ ’øËª ¿∞ÂÒ∆ ¿∞µÒ∆

¡Â∂ ¤ºÂ ˘ Òº◊≈ Óº’Û∆ Á≈ ‹≈ˇ≈ Ú∂÷ ’∂

Ó≈Ù»’ Á≈ «⁄‘≈ Ï‘∞Â Ô≈Á ¡≈¿∞∫Á≈ ¬∂Õ

«¬‘ ’∂‘∆ Ó∞‘ºÏÂ ‘À ÁØ√ÂØ?

’Ú∆ ’≈ÂÒ ‘È, «’√≈È ‚≈’» ‘È

Â≈˜∆≈Â∂ «‘øÁ Á≈ Ó≈È ¬∂ -

’‰’ª ÷∂Âª «Úº⁄ √Û‰ «Á¿∞,

È˜Óª «¬«Â‘≈√ È≈ Ï‰ ‹≈‰Õ

ÙÏÁª Á∂ √øÿ ÿ∞º‡ «Á¿∞Õ

’ºÒ∑ Âº’ «¬‘ ÁÒ∆Ò ÏÛ∆ «ÁÒ⁄√Í √∆,

«¬√ «ÂøÈ ø◊∆ «‹ÒÁ ¿∞µÂ∂

ÈÚª ’≈◊˜ ⁄Û∑≈ Á¬∆¬∂ -

Í ¡ÀÚÀ√‡ ”Â∂ ⁄Û∑‰≈,

‘∞‰ ÓÀ˘ «ÁÒ⁄√Í È‘ƒ Ò◊Á≈

ÓÀ∫ ‘≈Ò≈Â È≈ˇ √ÓfiΩÂ≈ ’’∂,

√≈‘ ÿ√∆‡‰∂ È‘ƒ ⁄≈‘∞øÁ≈

Ó∂∂ Ô≈Ø!

ÓÀ˘ «¬√ ’ÂÒ≈Ó «Úº⁄ Ù∆’ ‘Ø ‹≈Ú‰ «Á¿∞Õ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 31

◊ˇ∂ √Û∂ Î∞ºÒª Á∂ Èª

¡√ƒ Âª «Íø‚ª Á∂ Ú≈√∆ ‘ª,

Â∞√ƒ Ù«‘ Á∂ Ú≈√∆ Âª √Û’ª Ú≈ˇ∂ ‘ØÕ

Â∞√∆∫ ’≈√ ƒ◊ ƒ◊ ’∂ ⁄ÒÁ∂ ‘Ø?

√≈‚≈ ÓÈ Í⁄≈Ú≈ Âª ‘º‡∆ Ìº·∆ ‘ÀÕ

Â∞√∆∫ ’ÒºÏª «√ÈÓ∂ Ú≈ˇ∂,

√≈ÊØ∫ Í«‘Òª Ï∞º„∂ ’∆’‰ ‘Ø ‹ªÁ∂ ‘Ø?

√≈‚∆ ÁΩÛ Âª ’≈ˇ∂ Ó«‘ Á∆ Ó‡∆ Â∆’

‹ª Â∞Ò√∆ √»Á Á∂ ‡»‰∂ Âº’ ‘À,

Â∞√ƒ Âª ’«‘øÁ∂ ⁄øÁ Á∆¡ª ◊ºÒª ’Á∂ ‘Ø

Â∞√ƒ ¡√≈ÊØ∫ Í«‘Òª «’¿∞∫ Ó ‹ªÁ∂ ‘Ø?

¡√ƒ ’≈Ò‹∂ ’º‡ ’º‡ ’∂ Ú∆ √∆ È‘ƒ ’∆Â∆Õ

Â∞√ƒ ‹Ø ø◊ Ïø◊∂ fiø‚∂ ⁄∞º’∆ «ÎÁ∂

÷ªÁ∂ ÍƒÁ∂ ÓΩÂ ”Â∂ ¤Ûª ⁄Ò≈¿∞∫Á∂ ‘ØÕ

«¬‘ ÏΩ‘Û∆ Ë≈«Û¡≈ «’‘Û∆ ◊ºÒ Á∆ ’Á∂ ‘Ø?

Á∂«÷¿∞ ‘∞‰,

«¬‘ √∞º’∆ Ø‡∆ ◊ø„∂ È≈ˇ ⁄Ï≈Ú‰ Ú≈ˇ∂

Â∞‘≈‚∂ Ù«‘ Á∂ √Û’ª ’Ó∂ «È◊ˇ ‹≈‰ Ò¬∆,

¡≈ Í‘∞ø⁄∂ ‘È,

«¬‘ Â∞‘≈‚∆ ‚≈¬∆«Èø◊ ‡∂ÏÒ,

Â∂ ‡∂¡ª Âº’ «È◊ˇ ‹≈‰◊∂Õ

‹Á √≈‚∆ Ø‡∆ ”Â∂ ‚≈’∂ ÍÀ∫Á∂ √È,

‹Á √≈‚∆ «¬º˜Â ˘ √øÈ∑ª Ò◊Á∆¡ª √ÈÕ

Âª ¡√ƒ ¡ÈÍÛ∑ Í∂∫‚» Ó»ø‘ Á∂ ◊»ø◊∂ √ª,

Â∞‘≈‚∆ Ò’⁄Ø ’≈¯∆ ‘≈¿±√ ”⁄ ’∆ ’Á∆ √∆?

Â∞‘≈˘ Í«Û∑¡ª «Ò«÷¡ª ˘ ’∆ ‘Ø«¬¡≈ √∆?

32 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¡√ƒ Â∞‘≈‚∆ ÷≈«‘Ù Á≈ ¡ÍÓ≈È È‘ƒ ’Á∂,

¡√∆∫ Â∞‘≈˘ ¡≈Á √«‘Â

√‰∂ Â∞‘≈‚∂ ‘Ø∫Á Ú≈Á Á∂,

Ï¤∂ Á∆ ÈØ’ ”Â∂ ‡ø◊ ’∂,

⁄øÁ ¿∞µÂ∂ ¡ºÍÛ≈ Á∂Úª◊∂Õ

¡√ƒ Âª √≈Á Ó∞≈Á∂ Í∂∫‚» ÏøÁ∂ ‘ª,

√≈‚∂ ’Øˇ “¡ÍØÒØ” ‘À È≈ “Ò»È≈” ‘ÀÕ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 33

‹Á Ïˆ≈ÚÂ ıΩÒÁ∆ ‘À

È∂∑∆¡ª, Ù≈‘ È∂∑∆¡ª ≈Âª Á∂ «Úº⁄,

‹Á ÍÒ ÍÒª ÂØ∫ √«‘ÓÁ∂ ‘È, ÂÃÌ’Á∂ ‘ÈÕ

⁄ΩÏ≈«¡ª Á∆ ΩÙÈ∆ ÂÁ,

Ï≈∆¡ª ”⁄Ø∫ ’∞ºÁ ’∂ ıπÁ’∞Ù∆ ’ ÒÀ∫Á∆ ‘ÀÕ

«¬È∑ª ÙªÂ ≈Âª Á∂ ◊Ì ”⁄

‹Á Ïˆ≈ÚÂ ÷ΩÒÁ∆ ‘À,

⁄≈È‰∂, Ï∂⁄≈È‰∂ Ú∆ ’ÂÒ ‘Ø √’Á≈ ‘ª ÓÀ∫Õ

***

34 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ı»Ï√»Â ÍÀ‚ ’øËª ‹∂Ò∑ Á∆¡ª

ÙÏÁª Á∆ ¡≈Û ÒÀ’∂

ÓÀ∫ ‹Á Ú∆ ¡Êª Á≈ Á∞÷ªÂ ÍØ÷≈ ’∆Â≈ ‘À,

ÏÛ≈ Í¤Â≈«¬¡≈ ‘ª,

ÓÀ∫ «‹√ ËÂ∆ ”Â∂ ÷Û’∂

ËÂ∆ Á∂ √ø◊∆Â Á∆ √‘∞ø ÷≈Ë∆ √∆

¿∞√ ”Â∂ «’øÈ∆ Ú≈ «ÂÒ’ ’∂ «‚º«◊¡≈ ‘ª,

ÓÀ˘ ∞ø‚ Ó∞ø‚∂ πº÷ª Á≈ √≈Í Òº«◊¡≈ ‘ÀÕ

¡Â∂

ÓÀ∫ Ú≈ Ú≈ √»ˇ∆ Â∂ Ï«‘ÙÂ ˘

ÁØ √Ω∫’‰ª √Ú∆’≈ ’∆Â≈ ‘À,

«‹È∑ª ˘ «¬º’Ø ÍÒøÿ Â∂ ‘≈ÓÒ≈ ’Á∂ ‘Ø¬∂

Ó∂∆ Á∂‘ «ÈºÿÁ∆ ‹ªÁ∆ ‘À

Í Ó∂≈ ¡’≈ ‘Ø «Èº÷Á≈ ‘À,

·∆’,

Ó∂∆ ’ÒÓ ’Ø¬∆ ’∞øÈ È‘ƒ ‘À,

ÓÀ∫ Âª √Û’ª ”Â∂ Â∞«¡≈ ‘Ø«¬¡≈,

¬∂Èª Ì∞ «◊¡≈ ‘ª

«’ Ó∂∂ ¡Í≈‘‹ «‹√Ó ˘

⁄∂Â≈ Ú∆ È‘ƒ ¡≈¿∞∫Á≈

«’ Ó∂≈ «’‘Û≈ ¡ø◊ Ú∆ÂÈ≈Ó «Úº⁄

Â∂ «’‘Û≈ ¡Ó∆’≈ Á∂ «’√∂ Ó≈»ÊÒ «Úº⁄

«‘ «◊¡≈ ‘À?

ÓÀ∫ «ÁºÒ∆ Á∂ «’√∂ ’≈‘Ú≈ ÿ

«Úº⁄ ÏÀ·≈ ‘ª «’ ¡ªË≈ Á∂ ‹ø◊ˇª «Úº⁄?

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 35

Ú≈ Ú≈ Ï∆ÂÁ∂ ‘Ø¬∂ ÍÒª √ø◊

ÓÀ∫ ¡≈Í‰∆ ‘Ø∫Á ˘ ‡Ø∫‘Á≈ ‘ªÕ

Ó∂∆¡ª ¤∂ È˜Óª Á∆ Óª,

«Í¤Ò∂ ¡ÀÂÚ≈ Ó∂∂ ‘∆ Í¤≈Ú∂∫ È≈ˇ

¿∞µËˇ ◊¬∆ ‘À,

Â∂ ÓÀ∫ ¡Ú≈˜ª ÎÛ‰ Á∆ ’Ø«ÙÙ «Úº⁄

«’øÈª Á» «Èº’ˇ ¡≈«¬¡≈ ‘ª,

Ó∂∂ È’Ù «ÂµÊ-ÍºÂ Á∆¡ª,

Òøÿ∆¡ª Â∆’ª ‘Ø ’∂ «‘ ◊¬∂ ‘È,

Ú≈∆ Ú≈∆ ÈÀÍØÒ∆¡È, ⁄ø◊∂˜ ÷ª Â∂ «√’øÁ

Ó∂∂ «Úº⁄Ø∫ Á∆ Òøÿ ◊¬∂ ‘È,

¡ÙØ’ Â∂ ◊ΩÂÓ Ï∂Ï≈’ Âº’ ‘∂ ‘È,

Ï∂ÍÁ ÍºÊ Á≈ √ØÓÈ≈Ê

‹∂ ÓÀ∫ ¡ÀÚÀ√‡ ¿∞Â∂ ÷Ò∑Ø’∂ Á∂÷Á≈ ‘ª

Â∂«Û¡≈ «Í¡≈ Â≈‹Ó‘Ò,

«ÍºÂÒ Á≈ ‘«ÓøÁ

Â∂ ¡‹øÂ≈ ÷ø‚ ÷ø‚

Âª ÓÀ∫ √Ø⁄Á≈ ‘ª

’∞ÂÏ Á∆¡ª Íø‹ Óø˜Òª ‹Ø Ï≈’∆ ‘È,

’∆ ÷∞Á’∞Ù∆ Ò¬∆ ’≈¯∆ ‘È?

Í ¡≈ı,

ÓÀ˘ ÓøÈ‰≈ ÍÀ∫Á≈ ‘À,

«’ «‹√ Ú∂ˇ∂ ÓÀ∫ ‹»Í∆‡ Á∂ Í∞ºÂ

¡Â∂ ¡√Â» Á∂ ⁄∂Ò∂ ˘,

Ë∞ºÍ ¤º‚ ’∂ ÷ÒØ‰ Ò¬∆ «’‘≈ √∆

Âª Ó∂∂ Â∂Û ’∂ÚÒ ‹ªÿ∆¡≈ √∆ Õ

Âª ‘∆ ÓÀ∫

‘∞‰ ÷∞Ï√»Â ÍÀ‚ Ò»‘ «ÁºÂ∂ ‘È

Â∂ ’ÒÓ ˘ √ø◊∆È Ò≈ ’∂

‹∂Ò∑ Á∆¡ª ’øËª Â∂ «Ò÷‰≈ ÒØ⁄Á≈ ‘ª

36 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Â∂ «¬‘ «√ºË ’È «Úº⁄ ∞«fi¡≈ ‘ª

«’ «Á√-‘ºÁ∂ ÂØ∫ Í∑∂ Ú∆

Í‘≈Û ‘∞øÁ∂ ‘È

÷∂Â ‘∞øÁ∂ ‘È

«‹È∑ª Á∆¡ª „Ò≈‰ª ¿∞µÂ∂

«’Èª Ú∆, ’ÒÓª Ú∆,

‹πÛ √’Á∆¡ª ‘ÈÕ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 37

Ô∞º◊ ÍÒ‡≈Ú≈

¡ºË∆ ≈Â∂

Ó∂≈ ’ªÏ≈ √ºÂ ‹≈¬∆¡ª È≈ˇ Ú∆ È≈ ∞«’¡≈,

√ÂÒ∞‹ Ó∂∂ «Ï√Â∂ ”Â∂ Ò«‘ «◊¡≈

√ºÂ∂ ‹≈¬∆¡ª, «◊ºÒ∆¡ª,

Â≈Í «¬º’ √Ω ¤∂, «¬º’ √Ω √ºÂ

‘ √≈‘ Ó∞Û∑’Ø Ó∞Û∑’∆

Ô∞º◊ ˘ ÍÒ‡≈¿∞‰ «Úº⁄ Ó√»¯ ÒØ’

Ï∞÷≈ È≈ˇ È‘ƒ ÓÁ∂Õ

ÓΩÂ Á∂ ’øË∂ ”Â∂ ‹≈‰ Ú≈«ˇ¡ª Ò¬∆

ÓΩÂ ÂØ∫ «Íº¤Ø∫ «˜øÁ◊∆ Á≈ √¯ Ù∞» ‘∞øÁ≈ ‘À

ÓÀ˘ «‹√ √»‹ Á∆ Ë∞ºÍ Ú«‹Â ‘À

ÓÀ∫ ¿∞√ Á∆ ¤ª ÂØ∫ Ú∆ «¬È’≈ ’ Á∂Úª◊≈

Ó∂≈ Ò‘» Â∂ Ó∞Û∑’≈ «Óº‡∆ «Úº⁄ ‚∞ºÒ∑ «◊¡≈ ‘À

ÓÀ∫ «Óº‡∆ «Úº⁄ ÁºÏ∂ ‹≈‰ ”Â∂ Ú∆ ¿∞µ◊ ¡≈Úª◊≈

***

38 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ó∂≈ ‘∞‰ ‘º’ Ï‰Á≈ ‘À

ÓÀ∫ «‡’‡ ÷⁄ ’∂

Â∞‘≈‚≈ ‹Ó‘»∆¡Â Á≈ È≈‡ Á∂«÷¡≈ ‘À

‘∞‰ Âª Ó∂≈ È≈‡’ ‘≈Ò ”⁄ Ï«‘’∂

‘≈¬∂ ‘≈¬∂ ¡≈÷‰ Â∂ ⁄∆’ª Ó≈È Á≈

‘º’ Ï‰Á≈ ‘À

Â∞√ª Ú∆ «‡’‡ Á∆ Ú≈∆

‡’∂ Á∆ ¤Ø‡ È‘ƒ ’∆Â∆

Â∂ ÓÀ∫ Ú∆ ¡≈Í‰∆ Í√øÁ Á∆ Ïª‘ ÎÛ’∂

◊ºÁ∂ Í≈Û √∞µ‡ª◊≈

Â∂ ÍÁ∂ √≈Û √∞µ‡ª◊≈Õ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 39

√Óª ’Ø¬∆ ’∞ºÂ≈ È‘∆∫

¯ø‡∆¡ È≈ √‘∆, «‡Ã«Ï¿±È ÍÛ∑Ø

’Ò’ºÂ≈ È‘ƒ, „≈’∂ Á∆ ◊ºÒ ’Ø

¡≈◊∂È≈¬∆˜ Â∂ Íø‹≈Ï ’∂√∆

Á∂ ’≈Â «Ò¡≈ÚØ

Â∂ ÓÀ˘ Áº√Ø

«¬‘ «¬ºÒª «’ºË ‹≈ ‘∆¡ª ‘È?

’Ω‰ Ó«¡≈ ‘À?

√Óª ’Ø¬∆ ’∞ºÂ≈ È‘ƒ

«’ √ø◊ˇ∆ ÎÛ ’∂ «‹ºË Ó˜∆ Ë»‘ ÒÚØ

Â∞√ƒ ’«‘øÁ∂ ‘Ø

Ó≈˙ «¬‘ ’«‘øÁ≈ ‘À, Ó≈˙ ¿∞‘ ’«‘øÁ≈ ‘À

ÓÀ∫ Í∞µ¤Á≈ ‘ª, Ó≈˙ ’«‘‰ Ú≈ˇ≈ ’Ω‰ ‘À?

ÙÏÁ «◊Ú∆ È‘ƒ

√Óª ◊ºÒ ¡≈Í ’Á≈ ‘À

ÍÒ ◊±ø◊∂ È‘ƒ Õ

Â∞√ƒ À∫ÏÒ ”⁄ ÏÀ·Ø

‹ª «Í¡≈Ò≈ ⁄≈‘ Á≈ ∂Û∑∆ ÂØ∫ Í∆˙

√º⁄ ÏØÒØ ‹ª fi»· -

’Ø¬∆ ’ È‘ƒ ÍÀ∫Á≈,

Ì≈Ú∂∫ ⁄∞ºÍ Á∆ Ò≈Ù Ú∆ ¤ˇ ’∂ Òøÿ ‹≈ÚØ

... ...

Â∂ ¡À ‘’»ÓÂ

¡≈Í‰∆ Í∞Ò∆√ ˘ Í∞º¤’∂ «¬‘ Áº√

«’ √∆÷ª ¡øÁ ÓÀ∫ ’ÀÁ ‘ª

‹ª √∆÷ª ÂØ∫ Ï≈‘ «¬‘ «√Í≈‘∆?

√º⁄ ¬∂.¡≈¬∆.¡≈. Á∆ ÷∂Ò È‘ƒ

√Óª ’Ø¬∆ ’∞ºÂ≈ È‘ƒ

***

40 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

˜«‘

Â∞√ƒ «’øfi ’«‘ √’Á∂ ‘Ø

«’ «¬‘ ˜«‘ ‘À Â∂ «¬‘ ˜«‘ È‘ƒ

˜«‘ ÂØ∫ Âª È≈ «√◊‡ Ó∞’Â ‘À

È≈ Í≈È

È≈ ’˘È È≈ «’ÃÍ≈È

˜«‘ Á∂ Ò∂ÏÒ ˘

√À’‡∆¬∂‡ ”Â∂ Ò≈ÚØ ‹ª Ô»È∆Ú«√‡∆ ”Â∂

˜«‘ ˜«‘ ‘À

Â∂ ˜«‘ ˘ ˜«‘ ’º‡Á≈ ‘À

... ... ...

Ì»Ó∆ ¡øÁØÒÈ Âª ÿ Á∆ ◊ºÒ ‘À

«¬‘ ’≈˘ √≈«È¡≈Ò ’∆ ÙÀ¡ ‘À?

‹Ú≈È∆ Âª ‹«ÂøÁ ‹ª ÏÏ∆Â≈ Á∆

«¬‘ ¿∞ÂÍºÒ ÁºÂ ’∆ ‘Ø«¬¡≈?

«¬‘ È≈‡ ’Ò≈ ’∂∫Á ’∆ ’Á≈?

˜«‘ Âª ’∆‡√ È∂ ÷≈Ë≈ √∆

«¬‘ ÁÙÈ ÷‡’Û ’∆ ÷ªÁ≈ ‘À?

... ... ...

⁄∆È ˘ ¡≈÷Ø

«’ ÍÃÓ≈‰» ËÓ≈’∂ È≈ ’∂

«¬√ Â∑ª Âª Í«ÚºÂ ‘Ú≈ ”⁄

˜«‘ ¯ÀÒÁ≈ ‘À

Â∂ ‘ª- ÍØ«Òø◊ «Á‘≈Û∂ ¡À∫Â’∆

¡¯∆Ó Á∆ Êª «Èº◊ ˜«‘ Úø‚Ø

˜«‘ Âª ÚËÁ≈ ‹ªÁ≈ ‘À -

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 41

Â∂ È√!

«¬√ “Í≈«¬˜È √‡Ø” ˘

¡√ª ’∆ Í∞º· Á∂‰∆ ‘À?

‹≈˙ «¬º’ «¬º’ ◊Øˇ∆

“Í≈Ù” ”Â∂ “√øÂ” (√øË») ˘ Á∂ ¡≈˙

***

42 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¡Êª Á≈ ¡ÍÓ≈È

Â∞√ª È∂ ‹≈‰ Ï∞ºfi ’∂ ¡Êª Á≈ ¡ÍÓ≈È ’∆Â≈ ‘À

¡≈Ú≈≈ ÙÏÁª Á≈ «¬Ò˜≈Ó

‘∞‰ «’√ Á∂ÚØ◊∂?

ÓÀ˘ «¬‘ πº÷ Í∞º¤Á∂ ‘È

«’ ¿∞√ √»‹ ˘ ’∆ ’‘∆¬∂

«‹‘Û≈ «’ ◊Ó È≈ ‘ØÚ∂

«‹∑Á≈ ø◊ Ò≈Ò È≈ ‘ØÚ∂Õ

ÓÀ∫ πº÷ª ÚºÒ Âº’Á≈ ‘ª

‘Ú≈ Á∂ ø◊ «◊‰Á≈ ‘ª

Â∂ ∞ºÂ Á≈ È≈Í ’Á≈ ‘ª

Â∂ ÓÀÊØ∫ Î∂ √»‹ ˘ Ï∂ÁØÙ≈ ¡≈÷ È‘ƒ ‘∞øÁ≈Õ

ÓÀ∫ √»‹ Ú≈√Â∂

◊∞√Â≈÷ ÙÏÁª ˘ √∞¡øÏ ”⁄ «Ï·≈¿∞∫Á≈ ‘ª,

Â∞√ƒ √ÓfiØ◊∂

ÓÀ∫ ⁄Ø‡∆ ”Â∂ ÷Û∑ ’∂ ÷º‚ Á∂ «Úº⁄ ¤≈ˇ Ó≈∆ ‘À

¡√Ò ◊ºÒ ‘Ø ‘À

ÓÀ∫ Âª ÷º‚ª Á∂ ¡Ê ÏÁÒ∂ ‘È

‘Ú≈ ˘ Í∆∫ÿ Óø«È¡≈ ‘À

Â∂ ÍÏÂ ˘ ÍÛ∞ºÒ Á≈ »Í «ÁºÂ≈ ‘À

ÓÀ∫ Â∞√ª Ò¬∆ ÷∞Á’Ù∆ Á∂ ¡Ê ÏÁÒ∂ ‘È

Ó∂∂ √≈Ê∆

Â∞√ª Ò¬∆ «˜øÁ◊∆ Á∂ ¡Ê ÏÁÒ‰◊∂

Â∞√ª ‹∂ ÓÈ Òº«◊¡ª

«˜øÁ◊∆ ‹≈‰ Ú∆ Ò∆Â≈

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 43

Â∞‘≈‚∆ ’Ω‰ ÓøÈ∂◊≈?

Â∞‘≈˘ ’Ω‰ ÏıÙ∂◊≈

«‹È∑ª È∂ ‹≈‰ Ï∞ºfi ’∂

¡Êª Á≈ ¡ÍÓ≈È ’∆Â≈ ‘ÀÕ

***

44 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ú’Â Á∆ Ò≈Ù

«¬È∑ª È∂ ÍºÂfiÛ Á∂ ¡≈ı∆ «ÁÈ

Ï∞º’Ò ”⁄ √ªÌ Ò¬∂ √È,

Â∂ ‘∞‰ ‹∂ «¬‘ Ï√øÂ Á∆ ◊ºÒ ’Á∂ Ú∆ ‘È

Âª «‹Ú∂∫ ÙÏÁª Á∂ √≈‘ ‡∞º‡Á∂ ‘Ø‰...

«‹Ú∂∫ ¡ÓÒ∆ ÂÃØ«‡¡≈ «◊¡≈ ‘ØÚ∂ -

Â∂ «¬È∑ª Á∂ ◊∞¡ª„

«‹‘Û∂ ÙÀÂ≈È «√ «Î∂ ¤Ø’∂

«¬«Â‘≈√ Á∆¡ª ’øËª ¿∞µÂ∂

’∞fi «Ò÷‰ «Úº⁄ Ó√»¯ ‘È

¿∞È∑ª ˘ «Ú‘∞ ‹≈ÍÁ∂ ‘È

«‹Ú∂∫ ’Ø¬∆ Ï≈Ú∂∫ √≈Ò «Úº⁄

«Ù∆ Á∆ Â≈Û∆ Ìø◊ ’ Á¬∂

«‹Ú∂∫ √∞‘≈◊ Á∆ √∂‹ ”Â∂ Ó«‘Ó≈È √Ω∫ ‹≈‰

«¬È∑ª Á∂ ’Øˇ ¿∞√ Á≈ «ÁºÂ≈ Ï‘∞Â ’∞ºfi ‘À

«¬‘ «‚◊∆¡ª Á∂ Îº‡∂ Â∂ √Ω∫ √’Á∂ ‘È

Â∂ ¡Òø’≈ª Á∂ ˙Ú’Ø‡ Í«‘ÈÁ∂ ‘È

¿∞È∑ª Ò¬∆ «˜øÁ◊∆ Á∂ ¡Ê «√¯≈Ù ‘È

’ÀÁ ˘ ¿∞‘ ’Ø’∂ ’ØÒ∂ Úª◊ Í∆∫Á∂ ‘È

Â∂ ‘ ¡º‹ ˘ ’ºÒ «Úº⁄ ÏÁÒ ’∂ ÷∞Ù ‘∞øÁ∂ ‘È

«¬‘ ≈Â ˘ √Ω‰ Òµ◊∂

Í‹≈«Ó¡ª √ÒÚ≈ª Á∆¡ª ◊ø„ª ‡Ø‘ ’∂ √Ω∫Á∂ ‘È

Â∂ √Ú∂ ˘ ‹Á «¬‘ ¿∞µ·Á∂ ‘È

Âª Ïº’∆ Úª◊ «È„≈ˇ

«‹Ú∂∫ Ú’Â Á∆ Ò≈Ù Ó∞Ù’ ◊¬∆ ‘ØÚ∂

«‹Ú∂∫ Á‘ƒ Ï∞µ√ «◊¡≈ ‘ØÚ∂,

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 45

‹Á «¬‘ ¡≈Í‰∂ ¡≈Í ˘

Ó«¡≈ «Í¡≈ Âº’Á∂ ‘È

Âª «˜øÁ◊∆ ⁄∂Â∂ «Úº⁄

«Ò¡≈¿∞‰ Ò¬∆ «Â◊ÛÓ ÒÛ≈¿∞∫Á∂ ‘È

«‹Ú∂∫ ’Ø¬∆ ¿∞∫◊ˇª ”Â∂ ‘≈√Ò «◊‰Á≈ ‘À

«‹Ú∂∫ ’Ø¬∆ «ÛÈ≈ «√º÷‰Ø∫ Í«‘Òª Á∆

¿∞Ó ˘ Ô≈Á ’Á≈ ‘ÀÕ

***

46 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Á∂Ù Ì◊Â («Í¡≈∂ ⁄øÁÈ ˘ √ÓÍÂ)

«¬º’ ¡¯∆’∆ «√

⁄∆ ◊Ú∂≈ ˘ ÈÓ√’≈ ’Á≈ ‘À

¡≈Â∆ «’Â∂ Ú∆ ¿∞Â≈∆ ‹≈ √’Á∆ ‘À...

Í∞Ò≈Û «Úº⁄... «ÍÃÊÚ∆ ”Â∂

«’¿±Ï≈ «Úº⁄ ... Ïø◊≈Ò «Úº⁄Õ

√Óª √∞ÂøÂ ÂΩ ¿∞µÂ∂ ’Ø¬∆ ÙÀ¡ È‘∆∫

√Ó∂∫ ˘ ¡Ê Á∂‰ Ò¬∆

ÍÒ ‹∆Ú∂ ‹ªÁ∂ ‘È, Ú∑∂ «ÏÂ≈¬∂ ‹ªÁ∂ ‘È...

Ì«Úø‚∆ Â∂ «√∆’≈’∞ÒÓ «Úº⁄ ’ ’º«„¡≈ ‹ªÁ≈ ‘À,

ÓÀ∫ √»‹ ’Øˇ Ó∞º’«¡≈, ÿ≈‘ ’Øˇ Ó∞º’«¡≈,

’∞√∆ ’Øˇ, Ó∂˜ ’Øˇ,

Â∂ «¬√∂ Ò¬∆ ÓÀ∫ Ò≈¡È Á∆ Ë∞ºÍ «Úº⁄ Ï«‘’∂

⁄≈‘ È‘ƒ Í∆Â∆

ÏøÁ ’Ó∂ Á∆¡ª Á∆Ú≈ª ”Â∂ ≈«¬ ’∆Â∂ ‘È,

... ... ...

«¬‘ Ì≈Â ‘À -

‹Ø «Èº’∂ «‹‘∂ ◊ÒØÏ ¿∞µÂ∂ ¬∂Ù∆¡≈ Á∆ Í»¤ Ï‰

’∂ Ò‡«’¡≈ ‘À

«‹√ Á∆ Ù’Ò ÍÂø◊∂ Ú◊∆ ‘À

¡Â∂ ‹Ø ÍÂø◊∂ Úª◊ ‘∆ √Û ‹≈‰ Ò¬∆ ‘≈’Ò Ï≈’Ò ‘À

Â∂ «¬‘ Íø‹≈Ï ‘À -

«‹Ê∂ È≈ ’»ˇ∂ ÿ≈‘ Á∆¡ª ÓÀª ‘È

È≈ Î∞ºÒª Ì∂ ÁºıÂÕ

⁄∂Â ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À, Í ¿∞√ Á≈ ø◊ ÙØ÷ È‘ƒ ‘∞øÁ≈

¿∞Á≈√ Ù≈Óª √ø◊ ‡’≈ ’∂

«˜øÁ◊∆ Á≈ √º⁄ ’¬∆ Ú≈ ◊∞˜«¡≈ ‘À

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 47

Í ‘ Ú≈ √«‘‰Ù∆ÒÂ≈ Á≈ Ó÷Ω‡≈ Í≈¿∞‰ ÂØ∫ Í«‘Òª

ÓÀ∫ ‘ «ÁÙ≈ Á∂ «Á√‘ºÁ∂ √ø◊ ‡’≈ «◊¡≈ ‘ª,

⁄øÁ, ‹ÁØ∫ ◊Ø¡≈ Á∂ ø◊∆È Âº‡ª ”Â∂

‹ª ’ÙÓ∆ Á∆ √∞«‹øÁ Ú≈Á∆ «Úº⁄

⁄ΩÎ≈Ò «Èº√ˇ «Í¡≈ ‘∞øÁ≈ ‘À

Âª ˙ÁØ∫, ¿∞‘ ÍÒ ‘∞øÁ∂ ‘È

‹ÁØ∫ ÓÀ∫ ¿∞µ⁄∂ «‘Ó≈Ò∂ Ú≈ˇ∆

¡≈Í‰∆ «ÍÂ≈-Ì»Ó∆ ”Â∂ Ï‘∞Â Ó≈‰ ’Á≈ ‘ª

«‹√ √≈˘ Í‘≈Û∆ ÍºÊª Úª◊ Ï∂«◊‰Â ÍÀÁ≈ ’’∂

ÍºÊª Úª◊ ‘∆ ‹∆¿±‰ Ò¬∆ ¤º‚ «ÁºÂ≈ ‘ÀÕ

Â∂ ˙ÁØ∫ ÓÀ˘ ¿∞‘ „∆·Â≈¬∆

«‹Á∑≈ Èª «˜øÁ◊∆ ‘À

∞º√∆ ‘Ø¬∆ Ó≈Ù»’ Úª◊ «Í¡≈∆ Ò◊Á∆ ‘À

Â∂ ÓÀ˘ √ø◊ ¡≈¿∞∫Á∆ ‘À

«’ ÓÀ∫ ÿØ◊∂ Á∆ Â∑ª ÏøÁ ‘ª

‹Á ÓÀ˘ ¡Ó∆Ï≈ Úª◊ ÎÀÒ‰≈ ÒØÛƒÁ≈ ‘ÀÕ

***

48 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÓÀ∫ ’«‘øÁ≈ ‘ª

’¬∆ ’«‘øÁ∂ ‘È-

ÏÛ≈ ’∞fi ‘Ø ¡≈÷‰ ˘ ‘À

Ï‘∞Â ’∞fi ¡º◊∂ ÂÀ¡ ’È Ú≈ˇ≈ ‘À

«‹Ú∂∫ ◊ºÒ ÙÏÁª È≈ˇ È‘ƒ ’‘∆ ‹≈ √’Á∆

«‹Ú∂∫ Ú≈‡ ’ÁÓª È≈ˇ È‘ƒ Óº∞’Á∆

’¬∆ ’«‘øÁ∂ ‘È -

‘∞‰ ’«‘‰ Ò¬∆ ’∞fi Ú∆ Ï≈’∆ È‘ƒ

ÂÀ¡ ’È Ò¬∆ ’∞fi Ú∆ Ï«⁄¡≈ È‘ƒ

«‹Ú∂∫ ÙÏÁ «ÈÍ∞ø√’ ‘Ø ◊¬∂ ‘Ø‰

Â∂ ÓÀ∫ ’«‘øÁ≈ ‘ª

√¯ Á∆ «¬«Â‘≈√ Á∆ ◊ºÒ È≈ ’Ø

ÓÀ˘ ¡◊Ò≈ ’ÁÓ ËÈ Ò¬∆ ˜Ó∆È Á∂ÚØ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 49

Â∂≈ Ó∞ºÒ Ó∂≈ Ó∞ºÒ

«¬º’ ‘Ú≈ Á≈ ≈‘ ¿∞Òøÿ‰ Ú≈√Â∂

Ï‘∞Â «⁄ ÓÀ˘ «‹√Ó Ï≈‘ª ”⁄ ÿ∞º‡∆ º÷‰≈ ÍÀ∫Á≈ ‘À

¡≈Í‰∆ «’Ã¡≈ Á≈ Ó∞Á≈

Ø˜ ‘∆ ÓÀ∫ ⁄≈‘∞ø«Á¡ª ¡‰⁄≈‘∞ø«Á¡ª

«¬«Â‘≈√ Á∆ √ÁÒ ”Â∂ º÷ ’∂ ÍÂ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘ª -

‘ «Á‘∞ø Á∂ ¡øÂ ¿∞µÂ∂ Ó∞¯Â «Ú’ ‹ªÁ≈ ‘ª ÓÀ∫Õ

¡≈Í‰∆ ’∆ÓÂ, Ó∂∆ Ó«‘Ï»Ï

¡≈Í‰∆ ¤ª ÂØ∫ Í∞º¤

«’øÈ∆¡ª «’Èª Â∂∂ ÂØ∫ Ó≈Â ÷≈’∂

≈÷ ‘Ø ⁄∞º’∆¡ª È∂Õ

ÓÀ∫ Ú∆ ¡≈Í‰≈ ÷»È ‚ØÒ∑‰ Ú≈√Â∂

«’‘Ø «‹‘≈ ’∞»÷∂Â Í√øÁ ’∆Â≈ ‘À

Ó∂∆ ¡º÷ Á∂ ‘ ’ÁÓ «Úº⁄

Ó∂∂ «√‹’ Á∂ ¡ø◊ «÷ø‚∂ Í¬∂ È∂

Â∂ Ó∂∂ ¡øÁ ¡‰«◊‰Â ≈Ú‰ª, ÁπÔØËÈª Á∆

Ò≈Ù ‹∆ ¿∞µ·∆ ‘À -

Â∂≈ Ó∞µÒ, Â∂∆ ’Á

«¬«Â‘≈√ Á∂ ’ÁÓª ‹≈Í∂ ‹ª È≈ ‹≈Í∂

Í ÓÀ∫ Ò¤Ó‰ ∂÷≈ ˘ ‡ºÍ ’∂

÷Ò≈¡ «Úº⁄ Ò‡’ ‹≈Úª◊≈Õ

Ó∂∂ ¡«ÌÓ≈È Á≈ «ÚÓ≈È

¡◊Ò∆ ∞µÂ «Úº⁄ Ó∂≈ ◊Ú≈‘ ‘ØÚ∂◊≈

Â∂ ˙ÁØ∫ ‘∆ Ó∂∆¡ª ¡‰Ó∞ºÒ∆¡ª

«‘øÓÂª Á∆ ’∆ÓÂ ÍÀ √’∂◊∆Õ

50 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÓÀ˘ Â∂∆ ÙØ÷∆ Á∂ ‘µÁª ¿∞Òøÿ‰ Á≈

Âª ’Ø¬∆ ˆÓ È‘ƒ

ÓÀ∫ Âª «¬√ ‹ØÏÈ≈¬∆ Ú≈Á∆ ”⁄

Â∂∂ ‘ºÁª Ï‰≈¬∆ ‹≈‰ ÂØ∫ ’Â≈ «‘≈ ‘ªÕ

Ó∂∆ Ó«‘Ï»Ï

«¬√ √»‹ ˘ Ó∞º·∆ «Úº⁄ ÎÛÈ≈ ÒØ⁄ È≈

ÓÀ∫ «¬‘Á∂ «Úº⁄ √ÛÈ ˘

Òº÷ª ‹ÈÓ ÒÀ‰∂ È∂Õ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 51

Ï∂’Á∆ Êª

Ó∂≈ ¡ÍÓ≈È ’ Á∂ÚØ

ÓÀ∫ «’‘Û≈ Ó≈‰ ’Á≈ ‘ª

«’ ÓÀ∫ ¡øÂ Â∆’ √¯ ’∆Â≈ ‘À,

√◊Ø∫ ÓÀ∫ Âª ¿∞È∑ª ÍÀª Á≈ Ó∞‹Ó ‘ª

«’ «‹È∑ª Á≈ “ÌØ√≈” ÓÀ∫ «’√∂ Ï∂’Á Êª ”Â∂ Øˇ «ÁºÂ≈

ÍÃ≈ÍÂ∆¡ª Á≈ ÓΩ√Ó

¡≈¿∞‰ ÂØ∫ Í«‘Òª ‘∆

Ó∂∂ ø◊ ˘ ÏÁø◊ ’ Á∂ÚØ

***

52 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

√º«Ì¡≈⁄≈ Á∆ ÷Ø‹A

(Ó∆¡Ó «’√Ò Í∆.¡À⁄.‚∆. Á∂ Èª )

◊Ø∆ È√Ò Á∆ ◊Ø∆ ’∞Û∆¬∂

Â»ø √≈‚∂ ’Ò⁄ Á≈ ÷Ø‹ Á≈ √ª◊ «‘‰ Á∂

¡ºË∆ «ÁºÒ∆ ¿∞∫fi Ú∆ «‘ºÍ∆¡ª Ò¬∆ Óø˜» Ù∞Á≈ ‘ÀÕ

Â∂∆ ËÂ∆ Á∂ √≈¬∂

ÓºÒØ ÓºÒ∆ Á∂ ÍÃØÎÀ√, «Íø‚ √∂Ú’ Ú∆ Ï‰ √’Á∂ ‘ÈÕ

Â»ø ¡≈Í‰∂ ‚≈Ò È≈ ÷Ø‡∂ ‘ØÚ‰ Á∂Úƒ

‹Ø ’È≈ «È√«⁄øÂ ’∆ ‹≈

’Ò⁄ Á∆ ◊ºÒ,

‘∞‰ Âª «‹È∑ª, Í∆¡ª Á∆¡ª Ï≈Âª Á∆ ◊ºÒ ‘À

Â∆‘ª «Úº⁄Ø∫ Íº⁄∆ ≈Âª ⁄øÈ È‘∆∫ ⁄Û∑Á≈

‹Á ⁄Û∑Á≈ ‘À

Á≈◊ª Ì«¡≈ ‘∞øÁ≈Õ

‘∞‰ Âª ÏºÁÒ Ë»ø¬∂ Á∂ ‘È

‘∞‰ Âª ¿πÈ≈ Óƒ‘ È‘ƒ ÍÀ∫Á≈Õ

‘∞‰ È≈ √≈‚∆ Ï∆‘∆ Á∂ «Úº⁄

◊Ø‚∂ ◊Ø‚∂ ‘Û∑ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À,

‘∞‰ Âª ÓØ⁄∆¡≈‰≈ ¤ºÍÛ

’Á∂ Ú∆ Ø‘∆ Âº’ È‘ƒ ⁄«Û∑¡≈,

È≈ ‘∆ Ú∂¬ƒ ¤øÌ Á∂ È≈ˇ ’Á∆ ˇÁ∆ ‘ÀÕ

‘∞‰ Âª Ú∆Ú≈ Á∂ «ÁÈ Ú∆

’≈‰∆ «◊ºÁÛ∆ Á∂ «Ú¡≈‘ ÂØ∫ ÚºË ’∞fi È‘ƒ ‘∞øÁ≈

‘∞‰ Âª √∑Ø∫ Á∂ ÷∂Âƒ ¬∂È∂ Î∞ºÒ È‘ƒ ÍÀ∫Á∂Õ

‘∞‰ Âª ø◊ Ï√øÂ∆ «Íø‚ Á∂ ¤ƒÏ∂ ’ØˇØ∫ Ó∞º’ «◊¡≈ ‘ÀÕ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 53

‘∞‰ Âª ◊øÈ∂ Ú∆ «Îº’∂ ‘∞øÁ∂ ‹ªÁ∂ ‘È

‘∞‰ Âª Ó∂≈ Ì≈Â «Óº‡∆ Á∆ «⁄Û∆¡≈ ‘À

‘∞‰ Âª √≈‚∂ Ú‚∂∂ Á∂ ’À∫·∂ ÂØ∫

◊∞»¡ª Í∆ª Á∂ Ù√Â Âº’

ÒøÁÈ Á∂ ¡‹≈«¬Ï ÿª Á∆ ÓÒ’∆¡Â ‘ÈÕ

‘ ÓøÁ «Úº⁄ √ØÓÈ≈Ê Ï∂ÍÁ ÷Û≈ ‘ÀÕ

‘∞‰ Âª ¬∂Ê∂ ÂÃ∂«Û¡≈ ‘Ø«¬¡≈ Â≈‹ Ó«‘Ò ‘À

«ÍºÂÒ Á≈ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ‘ÀÕ

÷ø‚ ÷ø‚ Í¬∆ ¡‹øÂ≈Õ

«¬ø‚∆¡≈ ◊∂‡ Á∆¡ª «¬º‡ª ”Â∂

«◊‰Â∆ ÚºËÁ∆ ‹ªÁ∆ ’øÓ ¡≈¬∂ ÒØ’ª Á∆

’∞ÂÏ Ó∆È≈ Á∆¡ª Ú∆ ¤∂ Óø˜Òª Ï≈’∆ ‘È

(Ì≈Ú∂∫ ¡≈ÂÓÿ≈Â Ò¬∆ ’≈Î∆ ‘È Õ)

ÓÀ∫ Ì∞º÷∂ ÓÁ∂ ÒØ’ª Á≈

Ì∞º÷≈ ÓÁ≈ ’Ò≈’≈ ‘ªÕ

Â»ø Ó∂∆ ‹∆ÚÈ-√≈Ê∆ Ï‰’∂ ’∆ ÒÀ‰≈ ‘À?

ÓÀ∫ Óª-Í∂ Á∆ √Ω∫‘ ÷ªÁ≈ ‘ª -

Â∂∆ ’ΩÓ Á∆ «’ÙÂ Â≈È∂ Á∂ Ò¬∆

ÿ «Úº⁄ ’∞ºfi È‘ƒ Ï«⁄¡≈Õ

***

A. BD ÈÚøÏ, AIGE ˘ “ÒØ‘’Ê≈” Á∂ Á»‹∂ ¡À‚∆ÙÈ Á∆ «Ò÷∆ ¡‰¤Í∆ Ì»«Ó’≈ «Úº⁄ Í≈Ù

«¬√ ’«ÚÂ≈ ˘ ¡√Ú∆’≈ ’Á≈ ‘À (ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï», √¯≈ IA), Í Ò∂÷’ Á∆

«Ú⁄≈Ë≈’ ¡Â∂ «√‹‰≈ÂÓ’ √»fi Á∂ «Ú’≈√ ˘ √Ófi‰ Ò¬∆ «¬√ ˘ ¤≈«Í¡≈ ‹≈

«‘≈ ˛Õ - √øÍ≈Á’

54 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ú∂ˇ≈ ¡≈ «◊¡≈

‘∞‰ Ú’Â ¡≈ «◊¡≈ ‘À -

«’ ¡≈ÍØ «Ú⁄Ò∂ «ÙÂ∂ Á≈ «¬’Ï≈Ò ’∆¬∂

Â∂ «Ú⁄≈ª Á∆ ÒÛ≈¬∆

Óº¤Á≈È∆ «Úµ⁄Ø∫ Ï≈‘ ‘Ø ’∂ ÒÛ∆¬∂

Â∂ ‘ «¬º’ Á∂ «◊Ò∑∂ Á∆ ÙÓ

Èø◊∂ Ó»ø‘ ”Â∂ ‹∆¬∂Õ

Ú’Â ¡≈ «◊¡≈ ‘À

«’ ‘∞‰ ¿∞√ ’∞Û∆ ˘,

‹Ø Ó≈Ù»’≈ Ï‰È ÂØ∫ Í«‘Òª ‘∆

ÍÂÈ∆ Ï‰ ◊¬∆, ÌÀ‰ ’«‘ Á∂¬∆¬∂

Ò‘» Á∂ «ÙÂ∂ Á≈ «Íø◊Ò ÏÁÒ∆¬∂

Â∂ «ÓºÂª Á∆ ÈÚƒ Í«‘⁄≈‰ ÿÛ∆¬∂

¡≈Í∂ ¡≈Í‰∂ Ò‘» Á∂ Á«¡≈ ˘ Â∆¬∂

√»‹ ˘ ı∞È≈Ó∆ ÂØ∫ Ï⁄≈¿∞‰ Ò¬∆

‘Ø √’∂ Âª ≈Â Ì

¡≈Í Ïˇ∆¬∂

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 55

Ò‘» «’Ã¡≈

‘∞‰ ⁄ªÁÈ∆ È‘ƒ

⁄ªÁÈ∆ Á∆ «Óº‡∆ ÏØÒÁ∆ ‘ÀÕ

«√¯ ˜ Â∞∂ ‹ªÁ∂ ‘È

‘’∆’Âª Á∆ ·ø‚ «Úº⁄ «··∞Á∂ ‘Ø¬∂ ...

ÓÀ∫ ¡≈Í‰∂ ÈΩ∫‘ª È≈ˇ

’øËª Á∆ ‹∆Ì Úº„ √∞º‡∆ ‘À

Â∂ ‘∞‰ ¿∞È∑ª ’Øˇ «√¯ ’øÈ ‘È

ÍØ√Â Á∂ Î∞ºÒ ¡º‹ Ú∆ ‘º√Á∂ ‘È

Â∂ ÓÀ∫ ¿∞È∑ª ˘ √»‘∂ ø◊ Á∆

¡«‘Ó∆¡Â Á≈ Ì≈Ù‰ Á∂∫Á≈ ‘ª...

˜≈‘ ‘À «’ ◊∞» È∂ Ï∂Á≈Ú≈ Í≈Û «ÁºÂ≈ √∆

Í ÙÏÁª Á∂ √¯ ˘

’Ø¬∆ ’∆ ’ √’Á≈ ‘À?

¿∞‘ Ï∂Á≈Ú∂ Á∂ «¬«Â‘≈√ ˘ È‘ƒ Í≈Û √’∂ √ÈÕ

∞º÷ ÙªÂ ‘È, ‘Ú≈ Í‘≈Ûª «Úº⁄ ¡‡’ ◊¬∆ ‘À

¯≈«¬ Á≈ ÙÏÁ

«√Î √≈¬∆’Ò Á≈ Í‡≈’≈ ÏØÒ‰ Ú◊≈ ‘À

‘Ø, ¡‹∂ ‘Ø √Û’ ‘∞øÿ≈≈ Óø◊Á∆ ‘ÀÕ

’ÁÓª È≈ˇ Ì≈Ú∂∫ Â∞Ø Ì≈Ú∂∫ «Ó‰Ø

√¯ Á≈ Èª ’øÓ Ú◊≈ ‘À

«‹√ ”⁄ Î‡∂ ‘Ø¬∂ Á∞ºË Úª◊

Í∞øÈ Â∂ Í≈Í Úº÷ ‘Ø √’Á∂ ‘ÈÕ

’Ø√ «Úº⁄ ’∆‡√ Á∂ ÍÃ∂Ó ÍºÂª Á∆ ÍÃ∆«÷¡≈ ‘À

Í ∞˜◊≈ Á¯Â «Úº⁄

¿∞‘ «√Î ˜¯È≈Ó∂ Á∆ ‚Ú∆˜È Í∞º¤Á∂ ‘ÈÕ

56 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

⁄øÈ “’≈ˇ∂ Ó«‘” Úª◊ √∞ºÂ≈ ‘À

ÓÀ∫ ÚºËÁ≈ ‘ª ’ÁÓª Á∆ ¡≈‘‡ ÂØ∫ √∞⁄∂Â

≈Â Ù≈«¬Á Ó∞‘øÓÁ ˆΩ∆ Á∆ ’Ï ‘À

«‹√ ¿∞µÂ∂ Ù∂∂ Íø‹≈Ï Á≈ ÿØÛ≈ «‘‰’Á≈ ‘ÀÕ

ÚË‰ Ú≈ˇ∂ Ï‘∞Â ¡º◊∂ ⁄Ò∂ ‹ªÁ∂ ‘È

¿∞‘ Ú’Â ˘ È‘ƒ Í∞µ¤Á∂

Ú’Â ¿∞È∑ª Í∞º¤ ’∂ ◊∞˜Á≈ ‘ÀÕ

«√Î «Ú«ÚË Ì≈Â∆ √∞‰È Á∆ ı≈Â

«Í√ÂΩÒ Á∆ Ò≈◊Â ÷∞øfi≈¬∆ È‘ƒ ‹≈ √’Á∆Õ

Í≈È ÷≈‰≈ ˜»∆ È‘ƒ

«√Î «√◊‡ È≈ˇ Ú∆ ’øÓ ⁄ºÒ √’Á≈ ¬∂Õ

ÓÀ∫ «‹ºÊ∂ ‹ø«Ó¡≈ ‘ª

¿∞µÊ∂ «√Î ⁄≈’» ¿∞µ◊Á∂ ‘È, ‹ª «Òø◊ ¡ø◊

¡º◊ ÂØ∫ ÿ Ò»‘ ’∂ ΩÙÈ∆ Á≈ ’øÓ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ

‹ª Ó‘≈ÂÓ≈ ÒØ’ª Á∂ ÏØÒ «√√’Á∂ ‘È...

Í ¡Í∆Òª ÓÀ˘ ’≈◊ È‘ƒ ‘∞øÁ∆¡ª

«’¿∞∫«’ ÓÀ∫ ‹≈‰Á≈ ‘ª

‹Ó≈Âª «√Î ‚À√’ª ”Â∂ ‘∆ È‘∆∫

Ï≈‘ Ï˜≈ª «Úº⁄ Ú∆ ‘∞øÁ∆¡ª ‘È

≈Â ˘ «ÙÓª È≈ˇ È‘ƒ

«√¯ √»‹ È≈ˇ ËØÂ≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ

«¬√ Ò¬∆ ‘∞‰ ⁄ªÁÈ∆ È‘ƒ

⁄ªÁÈ∆ Á∆ «Óº‡∆ ÏØÒÁ∆ ‘À,

¡Â∂ ˜ Â∞∂ ‹ªÁ∂ ‘È

Â∞∂ ‹ªÁ∂ ‘È ...

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 57

ÙËª‹Ò∆

«¬√ Ú≈ Í≈Í Á∆ ‹øfi ÏÛ∆ Á»Ø∫ ¡≈¬∆ ‘À

Í ¡√ª Ï∂ø◊ ÓØÛ Á∂‰∆ ‘À

Ó≈√’Ø ‹ª Ú≈«Ùø◊‡È Á∆ ÓØ‘ Ú∆ È‘ƒ Âº’‰∆,

‹Ø∆ Á≈ Á≈È ’∆

¡√ª ¡º‚∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª Âˇ∆¡ª ”Â∂ Ú∆ Ê∞º’ Á∂‰≈ ‘À

ÂÒı∆¡ª È∂ √≈˘ Ï∂«Ò‘≈˜ ’ «ÁµÂ≈ ‘À

¡‰÷ È∂ √≈˘ Ú«‘Ù∆ Ï‰≈ «ÁµÂ≈ ‘À ...

√≈‚∆ ÂÒÚ≈ Ï≈Ï≈ ‹∆

(Ì≈Ú∂∫ ¡√ª ’Ω‚∂ ≈÷Ù ÂØ∫ ÷Ø‘∆ √∆)

‹Á Á≈ Â∂≈ √ÍÙ ‘Ø«¬¡≈ ‘À

Ù«‘ Ù«‘ «Úº⁄ √º⁄≈ √ΩÁ≈ ’Á∆ ‘À

‹∂Ò∑ ‹∂Ò∑ «Úº⁄ ⁄º’∆ «¬√ ÂØ∫ ‚’∂ ¡≈Í∂ «¯Á∆ ‘À

Â∂ ¡√ƒ √Ó∂∫ Á∂ ÍºÊ «Úº⁄

«¬√ ÂÒÚ≈ È≈ˇ «¬È√≈¯ Á≈ Íø‹≈ ÷∞⁄ «ÁºÂ≈ ‘À

Ï≈Ï≈ Â»ø Âª ‹≈‰∆ ‹≈‰ ¬∂∫

¡√ƒ ÂÀÊØ∫ ’Á∂ È≈Ï È‘ƒ

¡√ƒ Ì≈◊Ø Á∂ ÌØ‹ ·∞’≈ «ÁºÂ≈ ‘À

¡√ƒ ÂÒÚø‚∆ Á≈ ÓØ‘ ¤º‚ ’∂

fi∞º◊∆¡ª, ¤ºÍª Â∂ ‹ø◊ˇª «Úº⁄ «Èº’ˇ ¡≈¬∂ ‘ª

«√¯ «¬º’ ¡È‘Ø‰∆ ’È Òº◊∂ ‘ª

«¬‘ √º‹‰ª, Ì»Ó∆¡ª Á∆ ÎΩ‹

‘ºÊª «Úº⁄ ¡ÀÂ’ƒ ÓÙ∆È◊øÈª ÒÀ’∂ «Èº’ˇ ¡≈¬∆ ‘À

‘∞‰ ÒÀ’⁄ Á≈ ¡ø«ÓÃÂ ’≈◊ È‘ƒ ‘Ø‰≈

Â∂ ÂÀÊØ∫ ’Á∂ È≈Ï È‘ƒ Â»ø ‹≈‰∆ ‹≈‰ ¬∂∫ ...

¡√ƒ ÒØ‘∂ Á∂ Í≈‰∆ Á∆ Ï÷≈ ’È Òº◊∂ ‘ª

Â∂ ÂÀÊØ∫ ’Á∂ È≈Ï È‘ƒ Â»ø ‹≈‰∆ ‹≈‰ ¬∂∫ ...

***

58 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«Ú√Ê≈Í‰

‹Á ¡ÓÒ∆ ÂØ∫ ¯∆Ó ¤∞º‡Á∆ ‘À

Âª ¡ºË∆ ¡ºË∆ ≈Â∂ ‹≈ ¤ºÍÛ ”⁄ ÚÛÁ≈ ‘À

÷»‘ ”⁄ ¿∞∂µÂ ’∂ Ú∆ «Íø‚≈ √ÛÁ≈ ‘À,

ÍÒ ÍÒ «Íº¤Ø∫ ‹ø◊Ò Í≈‰∆ ‹ªÁ≈ ‘À

¡≈Í‰∂ ¡øÁ Ó∂ Í¬∂ Ù∂ Á∆ ÏÛ∆ ÏØ ¡≈¿∞∫Á∆ ‘À

¡ÓÒ∆ Ï∆Û≈ Ò≈ ’∂

Ó∞Á≈ Ù∂ ˘ ÁØ √≈‘ ‘Ø ÁÚ≈¿∞‰≈ ⁄≈‘∞øÁ≈ ‘À

Í Ó«¡≈ ‘Ø«¬¡≈ Ù∂ ’ÁØ∫ ÁÓ ÎÛÁ≈ ‘À

¡ÓÒ∆ ÂØ∫ ‹Á ¯∆Ó ¤∞º‡Á∆ ‘À ...

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 59

÷∞ºÒ∑∆ «⁄µ·∆

ÓÙ»’ª ˘ ıÂ «Ò÷‰ Ú≈«ˇ˙!

‹∂ Â∞‘≈‚∆ ’ÒÓ Á∆ ÈØ’ Ïªfi ‘À

Âª ’≈ˆ˜ª Á≈ ◊ÌÍ≈Â È≈ ’ØÕ

Â≈«¡ª ÚºÒ Âº’ ’∂ ’ÃªÂ∆ «Ò¡≈¿∞‰ Á∆

È√∆‘Â Á∂‰ Ú≈«ˇ˙!

’ÃªÂ∆ ‹Á ¡≈¬∆ Âª

Â∞‘≈˘ Ú∆ Â≈∂ «Á÷≈ Á¬∂◊∆Õ

ÏøÁ»’ª Ú≈«ˇ˙!

‹ª Âª ÏøÁ»’ Á≈ Ó»ø‘ Á∞ÙÓ‰ ÚºÒ ’ «Á˙

Â∂ ‹ª ¡≈Í‰∂ ¡≈Í ÚºÒ

’ÃªÂ∆ ’Ø¬∆ Á≈¡ÚÂ È‘ƒ, È∞Ó≈«¬Ù È‘ƒ

ÓÀÁ≈È «Úº⁄ Ú◊Á≈ Á«¡≈ È‘ƒ

Ú◊ª Á≈, ∞⁄∆¡ª Á≈ Á«øÁ≈È≈ «ÌÛÈ≈ ‘À

Ó≈È≈ ‘À, ÓÈ≈ ‘À

Â∂ ÓΩÂ ıÂÓ ’È≈ ‘ÀÕ

¡º‹ Ú≈√ Ù≈‘ Á∆ Ò≈Ù

’ø«‚¡≈Ò∆ ÊØ‘ Ï‰ ’∂

√Ó≈‹ Á∂ «Íø‚∂ ”Â∂ ¿∞µ◊ ¡≈¬∆ ‘À -

¿∞√ ˘ ’‘Ø «’

«¬‘ Ô∞º◊ Ú≈√ Á≈ Ô∞º◊ È‘∆∫

Ú∆¡ÂÈ≈Ó Á≈ Ô∞º◊ ‘À

‘ ÷∂Û∂ «Úº⁄ ‘º’ª Á∂ √ø◊≈Ó Á≈ Ô∞º◊ ‘ÀÕ

***

60 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

’≈ˆ˜∆ Ù∂ª Á∂ Èª

Â∞√ƒ ¿∞µÂ ‘Ø È≈ Áº÷‰

Â∆ È≈ ÂÒÚ≈

Â∂ «¬‘ ‹Ø «√ºÒ∑ Ú≈ˇ∆ ’º⁄∆ ’øË ‘À

Â∞√ƒ «¬√ «Ú⁄Ò∆¡ª ÁØ ÓØ∆¡ª ‘Ø

«‹øÈ∑ª «Úº⁄Ø∫ ’øË «Í¤Ò≈ ÙÀÂ≈È

¡≈Í‰≈ ‚∆ÎÀ∫√ Âº’Á≈ ‘À ...

Â∞√∆∫ ’‰’ Á∂ Úº„ «Úº⁄

«’∂ ‘Ø¬∂ ¤ØÒ∂ ‘Ø

Â∂ «Óº‡∆ È∂ Â∞‘≈‚≈ Ú∆ «‘√≈Ï ’È≈ ‘ÀÕ

√≈‚∂ Ò¬∆ Âª Â∞√ƒ «¬º’ ·Ø‘’ Ú∆ È‘ƒ

Ù≈«¬Á

Â∞‘≈˘ ¡≈Í‰∆ ‘Ø∫Á Á≈ ’Ø¬∆ Ú«‘Ó ‘ÀÕ

ÓÀ∫ Áº√Á≈ ‘ª Â∞√ƒ ’∆ ‘Ø?

Â∞√ƒ «’º’ Á∂ Ï∆¡ ‘Ø!

‹ª ‡º∞«‡¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‡Ø’≈,

‹Ø ’∞fi Ú∆ ⁄πº’‰ ÂØ∫ ¡√ÓºÊ ‘À

Â∞√ƒ «¬‘ ¬∂¡◊≥È

ÓØ„∂ ”Â∂ Ò‡’≈¬∆ «¯Á∂ ‘Ø

Â∞√ƒ ’ÂÒ È‘∆∫ ’ √’Á∂

«√Î √ºÂ-«¬’Úø‹≈ Á∂ Ó∞ºÁ¬∆ ‘Ø √’Á∂ ‘ØÕ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 61

√ø’ÒÍ

⁄ªÁÈ∆ ÓÀÊØ∫ ÏÛ≈ ÍÃ‘∂˜ ’Á∆ ‘À

÷∞Á ’Ó≈¬∆ ≈Â √≈‘Ú∂∫ ‘Ø‰ Á∆

‹∞¡Â ÓÀ∫ ’ √’Á≈ È‘ƒ

Ø˜ Ó∂∆ Û∑È∆ «Úº⁄

¤∂’ ÚµË ‹ªÁ≈ ‘À «¬º’Õ

Ì≈Ú∂∫ «’Èª Á∆ ’⁄«‘∆

‘≈Ò∂ Ó∂∆ ◊ºÒ Â’ Ú∆ Â∞∆ È‘ƒ

Ù≈Ó Á≈ Â∂ ¡≈Í‰∂ «Íø‚ Á≈ ‹Á Ú∆

ˆÓ √ªfi≈ ‘Ø‰ Á∆ ◊ºÒ √Ø⁄Á≈ ‘ª

÷πºÒ∑ ‹ªÁ≈ ‘ª «‹Ú∂∫

ÓÀ∫ ‹Ø Ú∆ «˜øÁ◊∆ Á≈ ÍÒ Ï⁄≈«¬¡≈ ‘À

¿∞‘Á∂ ‘ ‘º’ Ò¬∆ «ÚÁØ‘ ’ª◊≈

ÓÀ∫ «ÈºÂ ÓÈ√» È‘ƒ Ï‰È≈

ÓÀ∫ √»Ò∆ È‘ƒ ⁄Û∑ª◊≈

ÓÀ∫ ¡≈Í‰∆ ÙªÂ √∆Ó≈ «Úº⁄

÷Ω» Í≈ «Á¡ª◊≈

ÓÀ∫ ¡≈Í‰∆ Ò∆’ ˘

ÍΩ‰ª Á∂ «Úº⁄ ¿∞ˇfi≈ «Á¡ª◊≈

***

62 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Í÷-ÈÒ∆ «Úº⁄

Á∞ÙÓ‰ Âª ‘ ‘∆Ò∂ ◊∞≥Ó≈‘ ’Á≈ ‘À

Á∞ÙÓ‰ Á≈ ’Ø¬∆ ’ÁØ∫ Ú√≈‘ ’Á≈ ‘À

Â∞√ƒ Ô≈ Ï‰’∂ √Á≈ √≈˘ ÍÒ∆Â ’∆Â≈ ‘À

Â∂ «Îº‡∂ Ó»ø‘ √≈‚∂

«‹È∑ª ‘∞‰ Âº’ Ó≈¯ ’∆Â≈ ‘À ...

’Á∆ «‘È∞Ó≈ Ï‰’∂ √≈˘ ’ÂÒ◊≈‘ ¤º‚ ¡≈¬∂

’Á∆ fiø‚∂ Á≈ ø◊ Áº√’∂

√≈‚∂ ¡ºÒ∑Û ◊∆Âª È≈Í≈’ ’∆Â≈

Â∂ ’Á∆ »ÏÒ «⁄µÊ ’∂, √≈ÊØ∫ Ê∞º’ Á∂ ø◊ «◊‰Ú≈¬∂

Â∞√ƒ ¤Ò∂‚∂ È‘ƒ Âª ’∆ “ÏÒ≈” ‘Ø?

Â∂ ¬∂√ ÂØ∫ Í«‘Òª «’ Â∞√ƒ «√ ÂØ∫ ‡ºÍ ‹ªÁ∂

Â∞‘≈˘ ÏØÁ∆ ÂØ∫ ÎÛ «Ò¡≈ ‘À ¡√ƒ,

‘∞‰ Â∞√ƒ «¬º’ Ú Óø◊‰ Ò¬∆ ’«‘‰≈ ‘À

Â∂ ¡√ƒ Â∞‘≈‚∆ ÓΩÂ Óø◊‰∆ ‘À...

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 63

Â∞√ƒ ‘À≈È È≈ ‘ØÚØ

Â∞√ƒ ‘À≈È ‘∞øÁ∂ ‘Ø

Â∂ Ó∂∂ ’ØˇØ∫ Ó∂∂ «√Á’ Á≈ √ÏºÏ Í∞¤Á∂ ‘Ø?

Ó∂≈ ‘∞‰ ’«‘‰ È‘ƒ Ï‰Á≈ -

ÌÒ≈ ’Ø¬∆ ’≈√ ˘ Ó≈»ÊÒª Á∂ «Úº⁄ √ÛÁ≈ ‘À

Â∂ ’≈‘ÂØ∫ ÎÛ ’∂ Â∂√≈ ÍÏÂª

”⁄Ø∫ È«‘ ’µ„Á≈ ‘À?

Â∞√ƒ Ï∂ËÛ’ ‘Ø’∂ ¡≈ÚØ

Â∂ «¬º’ Ï∂ÚÎ≈ Ó≈Ù»’ Á∂ Úª◊»

Ó∞‘ºÏÂ Á≈ √≈˘ ¡ø‹≈Ó Á∂ ‹≈ÚØ

Á∂÷Ø-Â∞‘≈‚∂ “«ÁÒ¯∂Ï” ‘∞√È ˘ «È‘≈Á∂ ‘Ø«¬¡ª

ÓÀ∫ BAF ÿø‡∂ ‹≈◊ ’∂ ’º‡∂ ‘È

Â∂ «Ï‹Ò∆ Á∆ Èø◊∆ Â≈ ¿∞µÂ∂ ‘ºÊ µ«÷¡≈ ‘À

Â∂ √∆∂ ”⁄ «ÒÍ‡∂ ¡ø◊

’∆«Û¡ª Á∂ ÌΩ‰ ¿∞µÂ∂ √∞º‡ ¤µ‚∂ ‘È

Â∞‘≈‚∂ «⁄ºÂ ”⁄ ‘ØÚ∂◊≈

‘∞‰ ÓÀ∫ «◊Û«◊Û≈Úª◊≈

¡√ƒ Óø◊Â∂ È‘ƒ -

√≈˘ Âª ¡À∫Ú∂ Ó ‹≈‰ Á≈ ·’ ‘∞øÁ≈ ‘À

¡√ƒ ¡º÷ª ”⁄ ¡º÷ª Í≈ ’∂ Âº’Á∂ ‘ª

¡√ƒ Ó≈Ù»’ Á∂ ÍÀƒ È‘ƒ «‚º◊Á∂

Â∞√ƒ ‘À≈È È≈ ‘ØÚØ

Ó∂≈ Âª ’«‘‰ È‘ƒ Ï‰Á≈,

«’ ¿∞‘ ∞ºÂ ¡≈¿∞‰ Ú≈ˇ∆ ‘À

«‹‘Á∂ «Úº⁄ √¯ØÙ∆ Á∂ πº÷ª ˘ ¯∞ºÒ ÍÀ∫Á∂ ‘È

Â∞‘≈‚∆ ⁄÷Û∆ Á∂ ¡Ê Ú∆ «Íø‹∂ ‹ªÁ∂ ‘È

***

64 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

≈Â ˘

¿∞Á≈√ Ï≈‹≈ «√ √∞º‡∆ ÷Û∑≈ ‘À

Â≈∂ Ú∆ ◊ºÒ È‘ƒ ’Á∂

≈Â ˘ ’∆ ‘Ø«¬¡≈ ‘À...

¡À ≈Â Â»ø Ó∂∂ Ò¬∆ ¿∞Á≈√ È≈ ‘Ø

Â»ø Ó∂∆ Á∂‰Á≈ È‘∆∫

«‘‰ Á∂ «¬øfi È≈ √Ø⁄

¿∞◊≈ˇ∆ ’Á∂ ÍÙ» «’øÈ∂ ⁄∞ºÍ ‘È

Â∂, «Íø‚ Á∆ «Èºÿ∆ «¯˜≈ «’øÈ∆ ÙªÂ ‘À

«‘‰ Á∂ Â»ø «¬ø‹∂ È≈ √Ø⁄, ≈Â, Â»ø Ó∂∆¡ª ¡º÷ª ”⁄ Âº’

«¬‘Èª ¿∞√ Ïª’∂ Ô≈ ˘ ‘∞‰ ’Á∆ È‘ƒ Âº’‰≈

«‹Á∑∆ ¡º‹ ¡ıÏ≈ª È∂ ◊ºÒ ’∆Â∆ ‘À...

≈Â! Â∂≈ Á‰ Á≈ ¿∞‘ Ω∫¡ «’ºÊ∂ ‘À?

‹Á ¿∞‘ Í‘≈Û∆ ⁄Ø¡ Á∂ Í≈‰∆ Úª◊

’≈‘ˇ≈ ’≈‘ˇ≈ ¡≈«¬¡≈ √∆

⁄øÈ Á∆ ÒØ¬∂ Í«‘Òª ¡√ƒ ÍÛ∑∂

«Î ⁄Øª Úª◊ Ï«‘√ ’∆Â∆

Â∂ «Î fi◊Û Í¬∂ √ª,

≈Â Â»ø ¿∞ÁØ∫ Âª ÷∞Ù √À∫,

‹Á ¡√ƒ ÒÛÁ∂ √ª

Â»ø ‘∞‰ «’¿∞∫ ¿∞Á≈√ ¬∂∫

‹Á ¡√ƒ «Úº¤Û ◊¬∂ ‘ª ...

≈Â ÂÀÈø» Â∞ ◊¬∂ Á∆ √Ω∫‘

Â∂≈ «¬‘ Ï‰Á≈ È‘ƒ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 65

ÓÀ∫ Â∂≈ Á∂‰Á≈ ‘ª

Â»ø Ó∂∆ Á∂‰Á≈ È‘ƒ Õ

≈Â, Â»ø ÓÀ˘ ÚË≈¬∆ Á∂

ÓÀ∫ «¬È∑ª ÷∂Âª ÚË≈¬∆ Á∂∫Á≈ ‘ª

÷∂Âª √Ì ÍÂ≈ ‘À

ÓÈºπ÷ Á≈ Ò‘» «’ºÊ∂ ‚∞ºÒ∑Á≈ ‘À

Â∂ Ò‘» Á≈ Ó∞ºÒ ’∆ ‘∞øÁ≈ ‘À

«¬‘ ÷∂Â √Ì ‹≈‰Á∂ ‘ÈÕ

«¬√ Ò¬∆ ¡À ≈Â

Â»ø Ó∂∆¡ª ¡º÷ª ”⁄ Âº’

ÓÀ∫ Ì«Úº÷ Á∆¡ª ¡º÷ª ”⁄ Âº’Á≈ ‘ªÕ

***

66 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÍÃ«Âº«◊¡≈

Â∞‘≈˘ ‘Ó∂Ù≈ ÍÂ≈ ‘∞øÁ≈ ‘À

Â∞√ª «’√ Ï»‘∂ ”⁄Ø∫ Ë∞º√ Á∂’∂ ¡≈ ÚÛÈ≈ ‘À

Â∂ ¡≈˙ Â∞‘≈˘ Áº√∆¬∂ ¿∞‘ Ï»‘≈

«‹ºÊØ∫ Â∞‘≈˘ Ï‘∞Û∆ Ë≈«Û¡≈ ’«Á¡ª ˘

¡√ƒ Á¯≈ ’È Ú≈ˇ∂ ‘ª -

Â∞√ƒ

‹Ø Ï≈Â ÍºÊ ‹∞º◊ ÂØ∫ ¡ÍØÒØ ‹∞º◊ Â∆’

Ï∂Ø’ Í≈¬∆ ‘À - ⁄≈‘∞ø«Á¡ª ¡‰⁄≈‘∞ø«Á¡ª

¡√ª ‘∞ø◊≈≈ Ì«¡≈ ‘À,

Â∂ ‘∞‰ ¡√ƒ ÍºÊ ‹∞º◊ ”⁄Ø∫ ‘∆ ¿∞µ· ’∂

¡≈Í‰∆ Ï≈Â Í≈¿∞‰ Òº◊∂ ‘ª -

Â∞√ƒ «‹√ Á∂ ¡≈Á∆ ‘Ø -

«¬‘ √∞¯«È¡ª Ì∆ ¿∞‘ ≈Â È‘ƒ

«¬‘ ≈Â ‘È∂∑∂ Á≈ ı»È ’’∂ ¡≈¬∆

Í»Ï ÚºÒ ˘ Â∞∆ ‹ªÁ∆ Ú«‘Ù∆ ’∞Û∆ ‘À

Â∂ Á∂÷Ø! ¡√ƒ «¬√ ’∞Û∆ Á≈

«Òø◊ ÂÏÁ∆Ò ’È Òº◊∂ ‘ªÕ

«¬‘ Ô≈∆ ¿∞‘ Ô≈∆ È‘ƒ

«‹‘Û∆ Â∞√ƒ √Á∆¡ª ÂØ∫ «ÈÌ≈¿∞∫Á∂ ¡≈¬∂ ‘Ø

«¬√ È≈ˇ ¡√ƒ

Â∞‘≈‚∂ «ÁÒª «Ú⁄Ò≈ ÁøÌ «Ó‰È≈ ‘À -

Â∂ «‹‘Û≈ Ï∞µÂ ¡√ƒ

Ù«‘ Á∂ ⁄Ω∫’ «Úº⁄ Ò≈¿∞‰ Òº◊∂ ‘ª

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 67

«¬‘ Í∂Ó «√øÿ Á≈ Ì≈ ÷∂Ó «√øÿ È‘ƒ

È≈ «¬‘ ◊ø◊≈ ≈Ó ‘À, È≈ ÔÓÈ≈ Á≈√

«¬‘ Âª ¿∞‘ Ï∞ºÂ ‘À,

«‹√ Â∞√ƒ ¡≈Í‰∂ Ì≈‰∂

Ø˜ ’ÂÒ ’Á∂ ‘Ø ...

***

68 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¡ø«Â’≈

¡√ƒ ‹øÓ‰≈ È‘ƒ √∆

¡√ƒ ÒÛÈ≈ È‘ƒ √∆

¡√ƒ Âª Ï«‘ ’∂ ‘∂Ó’∞ø‡ ”Â∂

Ì◊Â∆ ’È∆ √∆

Í ‹Á √ÂÒ∞‹ Á∂ Í≈‰∆ «Úº⁄Ø∫ Ì≈¯ ¿∞µ·∆

Í ‹Á ’≈˜∆ È˜∞Ò «¬√Ò≈Ó Á∆ ‹∆Ì ∞’∆

‹Á ’∞Û∆¡ª Á∂ ’Øˇ «‹Ó ’≈‡ Âº«’¡≈

Â∂ Ó∞ø«‚¡ª ’Øˇ Âº«’¡≈ “‹∂Ó˜ Ïª‚”

Âª ÓÀ∫ ’«‘ ¿∞µ«·¡≈ ⁄ºÒ Ï¬∆ √øÂ (√øË»)

‘∂·ª ËÂ∆ ”Â∂ ⁄ºÒ∆¬∂

Í≈Íª Á≈ Âª Ì≈ ÚºËÁ≈ ‹ªÁ≈ ‘À

Â∂ ¡√ƒ ‘∞‰ ¡≈¬∂ ‘ª

¡«‘ Ò˙ ¡√≈‚≈ ˜ÎÈ≈Ó≈

√≈˘ √≈‚∂ «‘º√∂ Á∆ ’‡≈ Á∂ Á∂ÚØ

¡√≈‚≈ Í∂‡ ‘≈˜ ‘À ...

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 69

Ì≈◊-B

¿∞µ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊

(AIGD)

◊∞ÙÈ Ì≈¡ ‹∆ ˘

Á¡√Ò

¬∂Ê∂ ‘ Êª ”Â∂ «¬º’ Ï≈‚ ‘À

«‹ºÊ∂ √≈‚∂ ‘º’ ıÂÓ ‘∞øÁ∂ ‘È

ÍÂÚøÂ∂ ÒØ’ª Á∂ Ù∞» ‘∞øÁ∂ ‘È

70 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¿∞µ‚«Á¡ª Ï≈˜ª Ó◊

¿∞µ‚ ◊¬∂ ‘È Ï≈˜ ⁄∞øfiª ”⁄ ÒÀ ’∂

√≈‚∆ ⁄ÀÈ Á≈ «¬º’ ÍÒ «ÏÂ≈ √’‰ Á∆ ı≈‘Ù

ÁØ√ÂØ ‘∞‰ ⁄º«Ò¡≈ ‹≈Ú∂

¿∞µ‚«Á¡ª Ï≈˜ª Ó◊...

¬∂Ê∂ Âª ÍÂ≈ È‘ƒ ’ÁØ∫ ¡≈ ËÓ’‰

Ò≈Ò Í◊Û∆¡ª Ú≈ˇ∂ ¡ÒØ⁄’

Â∂ Ù∞» ’ Á∂‰

’«ÚÂ≈ Á∆ Á≈Á Á∂‰∆

¬∂√ ÂØ∫ Í«‘Òª

«’ Íº√ ‹≈¬∂ Ê≈‰∂ Á∆ «ÈºÂ ÀÒÁ∆ «¬Ó≈Â

Â∞‘≈‚∂ «Íø‚, Â∞‘≈‚∂ ‡ºÏ Â∆’

Â∂ ÈºÊ∆ ‘Ø ‹≈¬∂

√ÚÀÓ≈‰ Á≈ ’øÏÁ≈ ‘Ø«¬¡≈ Ú’≈

¿∞√ «’⁄-Ó»ø‘∂∫ Ó∞ÈÙ∆ Á∂ Ø˜È≈Ó⁄∂ «Úº⁄ -

ÁØ√ÂØ ‘∞‰ ⁄º«Ò¡≈ ‹≈Ú∂

¿∞µ‚«Á¡ª Ï≈˜ª Ó◊...

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 71

«¬‘ Âª √≈∆ ¿∞Ó È‘ƒ ÒºÊ‰≈

ÌÀ‰ª Á∂ «Ú¡≈‘ª ¿∞µÂ∂ ⁄∞º«’¡≈ ’˜≈

ÍÀˇ∆¡ª «Úº⁄ «¤Û’∂ ‘Ø¬∂ Ò‘» Á≈

‘ ’Â≈ Ú∆ «¬’º·≈ ’’∂

¬∂È≈ ø◊ È‘ƒ Ï‰È≈,

«’ «⁄Â ÒÚª◊∂, «¬º’ ÙªÂ

Ó∞√’≈¿∞∫Á∂ ‘Ø¬∂ ‹‰∂ Á≈ «⁄‘≈

¡Â∂ ‘Ø

«’ «˜øÁ◊∆ Á∆¡ª Í»∆¡ª ≈Âª Ú∆ «◊‰∆ ⁄ºÒ∆¬∂

Â≈«¡ª Á∆ «◊‰Â∆ È‘ƒ ‘Ø‰∆

«’¿∞∫«’ ‘Ø È‘ƒ √’‰≈ «¬‘ √Ì

«¯ ÁØ√ÂØ, ‘∞‰ ⁄º«Ò¡≈ ‹≈Ú∂

¿∞µ‚«Á¡ª Ï≈˜ª Ó◊...

‹∂ Â∞√ƒ Ó≈‰∆ ‘ØÚ∂

◊ø‚ ”⁄ ‹øÓÁ∂ ÂºÂ∂ ◊∞Û Á∆ Ó«‘’

¡Â∂ Âº«’¡≈ ‘ØÚ∂

√∞‘≈◊∆ ‘Ø¬∆ ÚºÂ ÌΩ∫ Á≈

⁄øÈ Á∆ ⁄≈È‰∆ ”⁄ ⁄Ó’‰≈

Âª Â∞√ƒ √Ì » ’Ø¬∆ ⁄≈≈ ’Ø

‘≈ÏÛ∆ ‘Ø¬∆ ÚØ‡ Á∆ ¿∞√ Í⁄∆ Á≈

‹Ø Ò≈Ò∑ª √∞º‡ ‘∆ ‘À

√≈«‚¡ª ÷»‘ª Á∆ ‘«¡≈ÚÒ ”Â∂Õ

«‹È∑ª È∂ Âº’∆¡ª ‘È

’Ø«·¡ª ”Â∂ √∞º’Á∆¡ª √∞È«‘∆ ¤ºÒ∆¡ª

Â∂ È‘ƒ Âº’∂

Óø‚∆ ”⁄ √∞º’Á∂ Ì≈¡

¿∞‘ ’Á∂ È‘ƒ √Ófi √’‰ Òº◊∂

«’ «’Ú∂∫ Á∞ÙÓ‰∆ ‘À -

«ÁºÒ∆ Á∆ ¿∞√ ‘∞’Ó≈È ¡ΩÂ Á∆

¿∞√ ÍÀØ∫ Èø◊∆ «Íø‚ Á∆ √Ø‘‰∆ ’∞Û∆ È≈ˇÕ

72 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

√∞ø◊ Ú◊∆ «˜øÁ◊∆ «Úº⁄ Â∞Á∂ ‘Ø¬∂

‹Á ÍÂ ¡≈¿∞∫Á∆ ‘À

¡≈Í‰∆ ¡Ú≈˜ Ó∞Û ¡≈Í‰∂ ‘∆ Í≈√

Â∂ ¡º÷ª ”⁄ Û’Á∂ «‘øÁ∂

Ï∞º„∂ ÏÒÁ Á∂ ¿∞µ⁄Û∂ ‘Ø¬∂ ’øÈ Ú◊∂ √∞¯È∂

‹Á «⁄Ó‡ ‹≈Ú∂ ◊ˇ∆¡ª Á≈ «⁄º’Û

¿∞Ó Á∂ √Ì ÂØ∫ ‘∞√∆È Ú«∑¡ª ”Â∂

Âª ’È ˘ Ï√ ¬∂‘Ø Ï⁄Á≈ ‘À

«’ ⁄º«Ò¡≈ ‹≈Ú∂

¿∞µ‚«Á¡ª Ï≈˜ª Ó◊...

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 73

ÓÀ∫ Í∞º¤Á≈ ‘ª

ÓÀ∫ Í∞º¤Á≈ ‘ª ¡√Ó≈È ”⁄ ¿∞ÛÁ∂ ‘Ø¬∂ √»‹ ˘

’∆ Ú’Â «¬√∂ Á≈ Èª ‘À

«’ ÿ‡È≈Úª ’∞⁄ˇÁ∆¡ª Â∞∆¡ª ‹≈‰

Ó√Â ‘≈Ê∆ Úª◊

«¬º’ √Ó∞º⁄∂ ÓÈ∞º÷ Á∆ ⁄∂ÂÈ≈?

«’ ‘ √Ú≈Ò

’∂ÚÒ ’øÓ ”⁄ ∞ºfi∂ «‹√Ó Á∆ ˆÒÂ∆ ‘∆ ‘ØÚ∂?

«’¿∞∫ √∞‰≈ «ÁºÂ≈ ‹ªÁ≈ ‘À ‘ Ú≈∆

Í∞≈‰≈ ⁄∞‡’Ò≈

«’¿∞∫ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ‘À ¡√ƒ «‹¿∞∫Á∂ ‘ª

˜≈ √Ø⁄Ø -

«’ √≈‚∂ ”⁄Ø∫ «’ø«È¡ª ’∞ Á≈ È≈Â≈ ‘À

«˜øÁ◊∆ Ú◊∆ «’√∂ ÙÀ¡ È≈ˇ!

ºÏ Á∆ ¿∞‘ «’‘Ø ‹∂‘∆ «‘ÓÂ ‘À

‹Ø ’‰’ ◊∞º‚Á∂ Í≈‡∂ ‘Ø¬∂ ‘ºÊª -

Â∂ Óø‚∆ «Ú⁄Ò∂ ÂıÂÍØÙ ”Â∂ ¯ÀÒ∆ ‘Ø¬∆ Ó≈√ Á∆

¿∞√ «ÍÒÍÒ∆ „∂∆ ¿∞µÂ∂,

«¬º’Ø √Ó∂∫ ‘∞øÁ∆ ‘À?

¡≈ı «’¿∞∫

ÏˇÁª Á∆¡ª ‡ºÒ∆¡ª

Â∂ Í≈‰∆ ’º„Á∂ «¬ø‹‰ª Á∂ ÙØ ¡øÁ

«ÿ∂ ‘Ø¬∂ «⁄‘«¡ª ”Â∂ ‹øÓ ◊¬∆ ‘À

«¬º’ ⁄∆’Á∆ ı≈ÓØÙ∆?

74 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

’Ω‰ ÷≈ ‹ªÁ≈ ‘À Âˇ ’∂

‡Ø’∂ ”Â∂ ∞º◊ Ò≈ ‘∂

’∞Â∂ ‘Ø¬∂ ¡Ó≈Èª Ú≈ˇ∂ ‚Ω«ˇ¡ª Á∆¡ª Óµ¤∆¡ª?

«’¿∞∫ «◊Û«◊Û≈¿∞∫Á≈ ‘À

Ó∂∂ «Íø‚ Á≈ «’√≈È

«¬º’ Ó≈Ó»Ò∆ Í∞Ò√∆¬∂ ¡º◊∂?

«’¿∞∫ «’√∂ ÁÛ∂ ‹≈ ‘∂ ÏøÁ∂ Á∂ ⁄∆’‰ ˘

‘ Ú≈

’«ÚÂ≈ ’«‘ «ÁºÂ≈ ‹ªÁ≈ ‘À?

ÓÀ∫ Í∞º¤Á≈ ‘ª ¡√Ó≈È ”⁄ ¿∞µ‚Á∂ ‘Ø¬∂ √»‹ ˘

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 75

Ï≈‚(ÓØ◊≈ ◊Øˇ∆-’ª‚ √ÓÍÂ)

Ì ‹≈‰◊∂ ‘∞‰ Ë»Û È≈ˇ ’√«Ï¡ª Á∂ «√

«¯È◊∂ ‡º’ Ï∆.¡À√.¡À¯. Á∂

Íˇ∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª ‹»ø¡ª Á∂ Úª◊...

¡ÀÂ’ƒ È‘ƒ ¡≈Ú∂◊∆ √ÂÚ◊ «Á¡ª Î∞ºÒª ”Â∂ «÷ÛÈ ∞ºÂ

«Óº«Ë¡≈ «◊¡≈ ÿ≈‘ ÂÛ¯∂◊≈

’≈Ò‹ª «Á¡ª «Ú‘«Û¡ª «Úº⁄

≈Â-«ÁÈ ÍΩ‰ª «ÌÃÙ‡ ’∂◊∆

Ê≈‰∂ ”⁄ Òº◊∆ Ú≈«¬ÒÀµ√...

Á¡√Ò

¬∂Ê∂ ‘ Êª ”Â∂ «¬º’ Ï≈‚ ‘À

«‹Ê∂ √≈‚∂ ‘º’ ıÂÓ ‘∞øÁ∂ ‘È

ÍÂÚøÂ∂ ÒØ’ª Á∂ Ù∞» ‘∞øÁ∂ ‘È

Â∂ ¡√ƒ ‘ Â∑ª ¡˜≈Á ‘ª «¬√ Í≈ -

◊≈‘ˇª ’º„‰ Ò¬∆

Ó∞º’∂ Ò«‘≈¿∞‰ Ò¬∆

⁄Ø‰ª ÒÛÈ Ò¬∆

√ÂÚ◊ª Á∆ Ó∞√’≈È ⁄∞øÓ‰ ”Â∂

’Ø¬∆ ÏøÁÙ È‘ƒ «¬√ Í≈

Â∂ «¬√ ÂØ∫ ¡º◊∂ ‘À -

’√«Ï¡ª ”⁄ ¿∞‚Á∆ ‘Ø¬∆ Ë»Û

Íˇ∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª ‹»ø¡ª Á∂ Úª◊

ƒÿÁ∂ ‡º’ Ï∆.¡À√.¡À¯. Á∂

***

(C.AA.AIGB)

76 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«¬ø‹ ‘∆ √‘∆

¡√ƒ Ïº’∂ Ï∞Ò≈¿∞∫Á∂ ¿∞È∑ª ˘ ⁄ø◊∂ È‘ƒ Òº◊Á∂

⁄ÒØ «¬ø‹ ‘∆ √‘∆

¿∞‘ Âª Ïº√ Ù∞◊Ò ¯Ó≈¿∞∫Á∂ ‘∂

ÚÀ‰ √∞‰Á∂ ¡≈¬∂

Á≈Á «ÁøÁ∂ ‘∂...

«˜øÁ◊∆ ‹∂ ’«ÚÂ≈ ‹∂‘∆ ‘∞øÁ∆

¡√ƒ ı≈ÓØÙ ‘∆ «‘øÁ∂

√∞¯È∂ ‹∂ ÍºÊ Á∂ ‘∞øÁ∂

◊∆«‡¡ª √ø◊ ‘∆ Í⁄ ¤º‚Á∂

Í≈‰∆ È≈ˇ ‹∂ «„º‚ Ì √’Á≈

Âª Í∆ ’∂ √Ω∫ «‘øÁ∂

⁄ªÁÈ∆ ‹∂ Û∑∆ ‹≈ √’Á∆

«√¿∞∫ ’∂ Í≈ ÒÀ∫Á∂...

¬∂Ê∂ Í ’∞ºfi È‘ƒ «Á√Á≈

¡ÓÈ Á∆¡ª ÿ∞º◊∆¡ª Ú◊≈

◊∆Âª Á∂ ÁºıÂ È‘ƒ ÒºÌÁ∂

«‹È∑ª √ø◊ Íƒÿ Í≈ Ò¬∆¬∂...

¡√ƒ Âª ÷Ø‘‰∆ ‘À

¡≈Í‰∆ ⁄Ø∆ ‘Ø¬∆ ≈Âª Á∆ ÈƒÁ

¡√ƒ ‡Ø‘‰≈ ‘À ˜Ø

÷»È-«ÒºÏÛ∂ ‘ºÊª Á≈

¿∞È∑ª ˘ ÌÒ∂ Òº◊‰ Ò¬∆

¡√ƒ ‘∞‰ ÚÀ‰ È‘∆∫ Í≈¿∞‰∂...

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 77

¡√ƒ ÒÛª◊∂ √≈Ê∆

¡√ƒ ÒÛª◊∂ √≈Ê∆, ¿∞Á≈√ ÓΩ√Ó Ò¬∆

¡√ƒ ÒÛª◊∂ √≈Ê∆, ˆ∞Ò≈Ó √ºËª Ò¬∆

¡√ƒ ⁄∞‰ª◊∂ √≈Ê∆, «˜øÁ◊∆ Á∂ ‡∞’Û∂

‘ÊΩÛ≈ ‘∞‰ Ú∆ ⁄ÒÁ≈ ‘À, ¿∞Á≈√ ¡«‘È ”Â∂

«√¡≈Û ‘∞‰ Ú∆ Ú◊Á∂ È∂, ⁄∆’Á∆ ËÂ∆ ”Â∂

«¬‘ ’øÓ √≈‚≈ È‘ƒ Ï‰Á≈, √Ú≈Ò Èº⁄Á≈ ‘À

√Ú≈Ò Á∂ ÓΩª ”Â∂ ⁄Û∑ ’∂

¡√ƒ ÒÛª◊∂ √≈Ê∆

’ÂÒ ‘Ø¬∂ ‹˜«Ï¡ª Á∆ ’√Ó ÷≈ ’∂

Ï∞fi∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª È˜ª Á∆ ’√Ó ÷≈ ’∂

‘ºÊª ”Â∂ Í¬∂ º‡‰ª Á∆ ’√Ó ÷≈ ’∂

¡√ƒ ÒÛª◊∂ √≈Ê∆

¡√ƒ ÒÛª◊∂ ÂÁ Âº’

«’ Ú∆» Ïº’∆¡ª Ú≈ˇ≈ ‹ÁØ∫ Âº’

Ïº’∆¡ª Á≈ Ó»Â ÍƒÁ≈ ‘À

«÷Û∂ ‘Ø¬∂ √∑Ø∫ Á∂ Î∞ºÒª ˘

‹ÁØ∫ Âº’ Ú≈‘∞‰ Ú≈ˇ∂ ¡≈Í È‘ƒ √∞øÿÁ∂

«’ √∞º‹∆¡ª ¡º÷∆¡ª Ú≈ˇ∆

«Íø‚ Á∆ ¡«Ë¡≈Í’≈ Á≈ ÍÂ∆ ‹ÁØ∫ Âº’

‹ø◊ ”⁄Ø∫ ÍÂ È‘ƒ ¡≈¿∞∫Á≈

‹ÁØ∫ Âº’ Í∞Ò√ Á∂ «√Í≈‘∆

¡≈Í‰∂ ‘∆ Ì≈Úª Á≈ ◊Ò≈ ÿ∞º‡‰ ”Â∂ Ï≈Ë’ ‘È

«’ Ï≈Ï» Á¯Âª Ú≈ˇ∂

‹ÁØ∫ Âº’ Ò‘» Á∂ È≈ˇ ‘¯ Í≈¿∞∫Á∂ ‘È...

¡√ƒ ÒÛª◊∂ ‹Á Âº’

Á∞È∆¡ª ”⁄ ÒÛÈ Á∆ ÒØÛ Ï≈’∆ ‘À...

78 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

‹ÁØ∫ ÏøÁ»’ È≈ ‘Ø¬∆, ÁØ∫ ÂÒÚ≈ ‘ØÚ∂◊∆

‹ÁØ∫ ÂÒÚ≈ È≈ ‘Ø¬∆, ÒÛÈ Á∆ Ò◊È ‘ØÚ∂◊∆

ÒÛÈ Á∆ ‹ª⁄ È≈ ‘Ø¬∆, ÒÛÈ Á∆ ÒØÛ ‘ØÚ∂◊∆

Â∂ ¡√ƒ ÒÛª◊∂ √≈Ê∆...

¡√ƒ ÒÛª◊∂

«’ ÒÛÈ Ï≈fiØ∫ ’∞fi Ú∆ È‘ƒ «ÓˇÁ≈


«’ ‘≈Ò∂ Âº’ ÒÛ∂ «’¿∞∫ È‘ƒ


¡≈Í‰∆ √˜≈ ’Ï»Ò‰ Ò¬∆

ÒÛ ’∂ Ó ⁄∞º«’¡ª Á∆ Ô≈Á «˜øÁ≈ º÷‰ Ò¬∆

¡√ƒ ÒÛª◊∂ √≈Ê∆...

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 79

ÁØ‰≈⁄≈∆¡≈ Á∂ Èª

Ó∂∂ ◊∞Á∂Ú! ‹∂ ˙ÁØ∫ ‘∆ Â∞√ƒ «¬º’ Ì∆Ò Ïº⁄≈ √Ófi ’∂

Ó∂≈ ¡ø◊»·≈ ’º‡ «ÁøÁ∂

Âª ’‘≈‰∆ ‘Ø √∆...

Í ¡ÀµÈ.√∆.√∆. «Úº⁄

Â∞√ª ÏøÁ»’ ⁄∞º’‰ Á≈ È∞’Â≈ Âª ¡≈Í Áº«√¡≈ √∆

«’ ¡≈Í‰∂ Á∂Ù Á∂ ¿∞µÂ∂

‹ÁØ∫ ’Ø¬∆ Ì∆Û Ï‰ ‹≈Ú∂

Âª ’∆’‰ ‡≈◊‡ Á∞ÙÓ‰ ˘ Ë≈ ’∂

Â∂ ÿØÛ≈ ÈºÍ Á∂‰≈ ‘À -

‘∞‰ ‹ÁØ∫ Á∂Ù ¿∞µÂ∂ Ì∆Û ¡≈¬∆ ‘À

Ó∂∂ ◊∞Á∂Ú!

¡≈Í»ø ‘∆ Â∞√ƒ ÁπÔØËÈª √ø◊ ‹≈ ÷Ò∑ØÂ∂ ‘Ø

Í ‘∞‰ Â∞‘≈‚≈ ⁄º’-«Ú¿»

«’Ë∂ Ú∆ ’≈ˆ È‘ƒ ‘Ø‰≈

Â∂ Í«‘Ò∂ Ú≈ ¡øÁ ‘∆

‘ ÿ‰⁄º’ Á≈

⁄∞≈√∆-⁄º’ ’º«‡¡≈ ‹≈Ú∂◊≈

‘ª, ‹∂ Ï≈Ò ¿∞Ó∂ ‘∆, Â∞√ƒ «¬º’ Ì∆Ò Ïº⁄≈ √Ófi ’∂

Ó∂≈ ¡ø◊»·≈ ’º‡ «ÁøÁ∂

Âª ’‘≈‰∆ ‘Ø √∆...

***

80 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÓÀ˘ ⁄≈‘∆Á∂ ‘È ’∞fi ÏØÒ

ÓÀ˘ ⁄≈‘∆Á∂ ‘È ’∞fi ÏØÒ

«‹È∑ª Á≈ «¬º’ ◊∆Â Ï‰ √’∂...

÷Ø‘ ÒÚØ ÓÀÊØ∫ «¬‘ Ì∆Û Á∆ ‡À∫ ‡À∫

√≈Û Á∂ÚØ ÓÀ˘ Ó∂∆¡ª È˜Óª Á∆ Ë»‰∆ ”Â∂

Ó∂∆ ÷ØÍÛ∆ ”Â∂ Ï∂Ù’ ‡‰’≈ÚØ ‘’»ÓÂ Á≈ «√¡≈‘-‚ø‚≈

Í ÓÀ˘ Á∂ «Á˙ ’∞fi ÏØÒ

«‹È∑ª Á≈ «¬º’ ◊∆Â Ï‰ √’∂...

ÓÀ˘ È‘ƒ ⁄≈‘∆Á∂ ¡Ó∆È √ºÔ≈È∆ Á∂ ‚≈«¬Ò≈◊

√ªÌØ ¡≈ÈøÁ ÏıÙ∆, Â∞√ƒ ‹≈‰Ø Ò’ÙÓ∆ ’ªÂ

ÓÀ∫ ’∆ ’È≈ ‘À «¬øÁ≈ Á≈ Ì≈ÙÈ

ÓÀ˘ Âª ⁄≈‘∆Á∂ ‘È ’∞fi ÏØÒ

«‹È∑ª Á≈ «¬º’ ◊∆Â Ï‰ √’∂...

Ó∂∂ Ó»ø‘ ”⁄ Â∞øÈ «Á˙ ÔÓÒ∂ ‹º‡ Á∆ Â»øÏ∆

Ó∂∂ ÓºÊ∂ ”Â∂ fi∆‡ Á∂ÚØ ‡À◊Ø Á∆ ÈÀÙÈÒ «¬øÊÓ

Ó∂∆ «‘º’ ”Â∂ «⁄Í’≈ «Á˙ ◊∞ÒÙÈ ÈøÁ≈ Á∂ È≈ÚÒ

ÓÀ∫ ’≈‘˘ ÍÛ∑È≈ ‘À ¯È≈Ó≈

‹∂ ÓÀ˘ «Óˇ ‹≈‰ ’∞fi ÏØÒ

«‹È∑ª Á≈ «¬º’ ◊∆Â Ï‰ √’∂...

Ó∂∆ «Íº· ”Â∂ ÒºÁ «Á˙ Ú≈‹Í¬∆ Á≈ ÏØfiˇ «Íø‚≈

Ó∂∂ ◊ˇ ”⁄ Í≈ «Á˙ ‘∂ÓøÂ Ï≈√» Á∆ Ò≈Ù

Ó∂∂ ...”⁄ Á∂ «Á˙ Ò≈Ò≈ ‹◊Â È≈«¬‰ Á≈ «√

⁄ÒØ ÓÀ∫ Ó≈˙ Á≈ Èª Ú∆ È‘∆∫ ÒÀ∫Á≈

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 81

Í ÓÀ˘ «Á˙ Âª √‘∆ ’∞ºfi ÏØÒ

«‹È∑ª Á≈ «¬º’ ◊∆Â Ï‰ √’∂...

ÓÀ˘ ÍÀµÈ «Úº⁄ «√¡≈‘∆ È≈ ÌÈ Á∂ÚØ

ÓÀ∫ ¡≈Í‰∆ “ÒØ‘-’Ê≈” Ú∆ √≈Û «ÁøÁ≈ ‘ª

ÓÀ∫ “⁄øÁÈ” È≈ˇ Ú∆ ’≈‡∆ ’ ÒÀ∫Á≈ ‘ª

‹∂ ÓÀ˘ Á∂ «Á˙ ’∞µfi ÏØÒ

«‹È∑ª Á≈ «¬º’ ◊∆Â Ï‰ √’∂...

«¬‘ ◊∆Â ÓÀ∫ ¿∞È∑ª ◊»ø«◊¡ª ˘ Á∂‰≈ ‘À

«‹È∑ª ◊∆Âª Á∆ ’Á ‘À

Í «‹È∑ª Â∞‘≈‚∂ Ì≈‰∂ ◊≈¿∞‰≈ È‘ƒ Í∞º◊Á≈

‹∂ Â∞‘≈‚∂ ’Øˇ È‘ƒ ‘À ’Ø¬∆ ÏØÒ, ’Ø¬∆ ◊∆Â

ÓÀ˘ Ï’‰ Á∂ÚØ ÓÀ∫ ’∆ Ï’Á≈ ‘ª

***

82 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

√ø«ÚË≈È

«¬‘ Í∞√Â’ Ó ⁄∞º’∆ ‘À

«¬‘˘ È≈ ÍÛ∑Ø

«¬√ Á∂ Ò¯˜ª «Úº⁄ ÓΩÂ Á∆ ·ø‚ ‘À

Â∂ «¬º’ «¬º’ √¯≈

«˜øÁ◊∆ Á∂ ¡≈ı∆ ÍÒ Ú◊≈ «Ì¡≈È’

«¬‘ Í∞√Â’ ‹Á Ï‰∆ √∆

Âª ÓÀ∫ «¬º’ ÍÙ» √ª

√∞ºÂ≈ «Í¡≈ ÍÙ»...

Â∂ ‹Á ÓÀ∫ ‹≈«◊¡≈

Âª Ó∂∂ «¬È√≈È Ï‰È Â∆’

«¬‘ Í∞√Â’ Ó ⁄∞º’∆ √∆

‘∞‰ ‹∂ «¬√ Í∞√Â’ ˘ ÍÛ∑Ø◊∂

Âª ÍÙ» Ï‰ ‹≈˙◊∂

√∞ºÂ∂ ‘Ø¬∂ ÍÙ»

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 83

ÙÏÁ, ’Ò≈ Â∂ ’«ÚÂ≈

Â∞‘≈˘ Ù≈«¬Á ıÏ È‘ƒ √∆

¿∞È∑ª Ï∂Ú≈-ÍÒª Á∂ ÁÁ∆ Á∆

‹Ø «Í≈«Ó‚ª Á∆ Í’Û ”⁄ È‘ƒ ¡≈«¬¡≈

Â∞√ƒ «ÙÒ≈-Ò∂÷ª Á∆¡ª Ù≈‘∆ ÓØ‘ª ˘ ‘∆

’«ÚÂ≈ Á∆ ’Ò≈ ’«‘øÁ∂ ‘∂ ‘Ø...

ÙÏÁ ‹Ø ≈«‹¡ª Á∆ ÿ≈‡∆ ”⁄ Èº⁄Á∂ ‘È

‹Ø Ó≈Ù»’ Á∆ Ë∞øÈ∆ Á≈ ÷∂Â¯ˇ «Ó‰Á∂ ‘È

‹Ø Ó∂˜ª ¿∞µÂ∂ ‡ÀÈ√-Ï≈Òª Úª◊ «Û∑Á∂ ‘È

‹Ø Óø⁄ª Á∆ ’ºÒ-ÌΩ∫ ”Â∂ ¿∞µ◊Á∂ ‘È -

’«ÚÂ≈ È‘ƒ ‘∞øÁ∂

Â∞√ƒ √Ó«fi¡≈ √∆

ÙÏÁ ‘Ú≈ ”⁄ ¿∞µ‚Á∂ ÍºÂ∂ ‘È

«’ «ÁºÒ∆ Á∂ «È’≈√∆-Íº÷∂

¡≈Í‰∆ Ï∂-‘Ô≈ Á∞◊øËÂ ÍΩ‰ √ø◊

«Ò÷ Á∂‰◊∂ √Ó∂∫ Á≈ ’≈«Ú

Í ÙÏÁ È≈ Âª ‚Á∂ ‘È, È≈ ÓÁ∂

¿∞È∑ª Ò‘»-◊∞øÈ∑∆ «Óº‡∆ ˘

’Á∆ ıÓ∆ È‘ƒ ¡≈¿∞‰ «ÁºÂ∆

‹Ø «ÁÈ Á∂ “È∑∂∂” ”⁄ Ú«‹Â ‘∞øÁ≈ ‘À

¿∞√ ˘ ≈Â Á∂ ⁄≈È‰ ”⁄ ’ «Ú÷≈¿∞∫Á∂ ‘È

‡À◊Ø ‹ª ˆ≈«ÒÏ Á∆ Á≈Û∑∆ ”⁄

ÙÏÁ ’«ÚÂ≈ È‘ƒ ‘∞øÁ∂

Â∆Ò∑≈ ‘∞øÁ∂ ‘È...

84 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

‹∂ Â∞‘≈˘ Ï‘∞Â Ó≈‰ ‘À

¡≈Í‰∆ ’Ò≈, ¡≈Í‰∂ ¯Ò√¯∂ ”Â∂

Âª ÷ØÒ∑Ø √∞È«‘∆ «‹ÒÁª Ú≈ˇ∂ ◊ÃøÊ

Â∞‘≈‚∂ Ù∂’√Í∆¡ È∂

«˜øÁ◊∆ Á∂ ‘≈√∂ ”⁄ ÓΩÂ Á∂ ÒÂ∆¯∂ Á≈

’∆ √Ê≈È Áº«√¡≈ ‘À?

Âπ‘≈‚∂ Ï∆ÊØÚÈ È∂

Óª-ÌÀ‰ Á∆¡ª ◊≈Ò∑ª Á≈ ’∆ «ÁÓ Áº«√¡≈ ‘À?

Ó«‘Ï»Ï Á∆ ¤≈Â∆ Á∂ ◊∆Âª Ú≈«ˇ¡ª

Óª Á∂ Á∞ºË

¡Â∂ Á∞ºË Á∆ Ò≈‹ Á≈ ’∆ ◊∆Â «Ò«÷¡≈ ‘À?

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 85

√∞‰Ø

√≈‚∂ ⁄∞ºÒ∑∂ Á≈ √ø◊∆Â √∞‰Ø

√≈‚∆ ÁÁ-ÓøÁª Á∆ Í∆Û-ÚÒ∑∂‡∆ ⁄∆’ √∞‰Ø

Ó∂∆ ÍÂÈ∆ Á∆ ¯Ó≈«¬Ù √∞‰Ø

Ó∂∆ Ïº⁄∆ Á∆ ‘ Óø◊ √∞‰Ø

Ó∂∆ Ï∆Û∆ «Úº⁄Ò∆ ˜«‘ «Ó‰Ø

Ó∂∂ ÷øÿ‰ Á∆ «ÓÁø◊ √∞‰Ø

Ó∂∆ ‡≈’∆¡ª Ì∆ ÍÂÒ»‰ Á≈ ‘¿∞’≈ √Á √∞‰Ø

Ó∂∂ ÍÀ Á∆ Í≈‡∆ ‹∞ºÂ∆ ”⁄Ø∫

Ó∂∂ Í≈‡∂ «ÁÒ Á≈ ÁÁ √∞‰Ø

Ó∂∆ «ÏÈª-ÙÏÁ ¡Ú≈˜ √∞‰Ø

Ó∂∂ ÏØÒ‰ Á≈ ¡øÁ≈˜ √∞‰Ø

Ó∂∂ ˆ˜Ï Á≈ ˜≈ «’¡≈√ ’Ø

Ó∂∂ Ø‘ Á≈ ˜≈ «‘√≈Ï √∞‰Ø

Ó∂∂ «ÙÙ‡≈⁄≈ Á∆ Ò≈Ù ÒÚØ

Ó∂∆ Ú«‘ÙÂ Á≈ ‘∞‰ ≈◊ √∞‰Ø

¡≈˙ ¡º‹ ¡ÈÍÛ∑ ‹ª◊Ò∆¡ª ÂØ∫

Í«Û∑¡≈ «Ò«÷¡≈ ◊∆Â √∞‰Ø

Â∞√ƒ ˆÒÂ √∞‰Ø ‹ª ·∆’ √∞‰Ø

√≈‚∂ ÂØ∫ √≈‚∆ È∆Â √∞‰Ø

***

86 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

‘ª ¿∞ÁØ∫...

‹∞º◊ª ÂØ∫ «¬º’ Ú∂Ò‰≈ ⁄ÒÁ≈ ‘À

Í∆Û∆ ‹≈ «‘≈ πºÂª Á∆ Ó«‘’

Â∞‘≈‚≈ √∞‘‹-Ù≈√Â ’Ω‰ ÍÛ∑∂

’∞Ò≈‘‡ª, ⁄∆√ª Á∆ ¬∂√ ÁÒÁÒ «Úº⁄

¿∞‘ «’√ ‘ºÁ Â∆’ „»ø‚‰◊∂

√ÒØÈ∂ Â≈Ò ÙÏÁª ”⁄Ø∫

Ò‘» ¡≈Í‰∂ Á∂ «Úº⁄ ‘∆ «Èº⁄πÛÁ≈ ‘ØÚ∂

«‹È∑ª Á∆ ‘Ø∫Á Á≈ ÍºÒ≈...

¿∞÷∂ÛÈ Ú≈√Â∂ «¬‘ ¡ÓÒ ’ÂÒª Á≈

Ú’Â Á∂ Ú∂Ò‰∂ ”⁄ «ÁºÂ∆ ‘À «‹È∑ª È∂ Ïª‘

¿∞‘ Â∞‘≈‚∆ ’Ò≈-«ÏÂ∆ ˘ ‘∆ Ï√

Í⁄≈¿∞‰ È‘ƒ ¡≈¬∂

È≈ ‘∆ ¿∞È∑ª Á∂ Ò‘» Á∆ √Û∑ªÁ ”⁄Ø∫

Â∞√ª ˘ ’Ø¬∆ √∞‘‹ ÒºÌ‰≈ ‘À...

Â∞√ƒ ⁄≈‘∞øÁ∂ ‘Ø

¡√ƒ Ó«‘’Á≈ ÙÀÒ∆ ”⁄ «Ò÷∆¬∂

¯∞ºÒª Á∂ ◊∆Â

√∞º’∂ √ÒÚ≈Û∑ ”⁄Ø∫ ÒºÌÁ∂ ‘Ø

Ï‘≈ Á∆ »‘ -

«’øÈ∆ ˆÒÂ Êª Â∂ ¡≈ ◊¬∂ ‘Ø Â∞√ƒ!

«¬‘ √ÒÚ≈Û∑ Âª ¡º‹ ‹ª ÌÒ’ √Û ‹≈‰≈ ‘À

È≈ˇ ‘∆ Ì√Ó ‘Ø ‹≈‰ƒ

¿∞‹≈Û Á∆ Ó≈»-Á«‘ÙÂ

Â∂ ËÂ∆ Á∆ Ïªfi-ÍÂ ...

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 87

Î∂ ¬∂Ê∂ ‘Ø‰∆ Úª◊ ¿∞µ◊‰◊∂ Ó«‘’ª Á∂ Ï≈ˆ

‘ª, ¿∞È∑ª ÂØ∫ Óø◊ ÒÀ‰∆

»Í Á∆ «Ó·≈√

Â∞√ª ¿∞√ ∞ºÂ ˘ Í≈ ÒÀ‰≈ ’Ø¬∆ Ú∆ √Ú≈Ò

‹∂ ÂÁ Âº’ Â∞‘≈‚∆ ‹∆Ì

ÍÊ≈ È≈ ◊¬∆ ‘ØÚ∂...

***

88 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¡«‘ÓÁ √Ò∆Ó Á∂ Èª (‹ø◊∆ ’ÀÁ∆¡ª ˘ √ÓÍ‰)

¡À ’ÒÓ Á∂ «’Â∆¡≈ Ú∂, ¡À Ó∂∂ ¡«‘ÓÁ √Ò∆Ó

⁄∞øÓ ’∂ √∆÷ª, Ó∂∂ √º‹∂ Ï‰∂ «ÙÂ∂ Á∂ Ú∆

ÓÀ∫ Ú∆ ‘ª ‹∂Ò∑ª Á≈ Ù≈«¬, Ó∂≈ Ú∆ È∂ «¬Ù’ ÒØ’

ÂÀ˘ Íº¤Á∂ È∂ «Íø‚∆ Á∂, Â∂ ÓÀ˘ «ÁºÒ∆ Á∂ Â∆

Â≈‘∆˙∫ ÎÛ ‘ØÚ‰ ”Â∂ Â∂∂, ⁄∆’ È‘ƒ ¿∞µ«·¡≈ √ª ÓÀ∫

ÓÀ∫ Âª ÷∞Ù ‘Ø«¬¡≈ √ª «’ ‘Ø ◊¬∆ Â∂∆ ’«ÚÂ≈ ‹Ú≈È

È≈ˇ∂ Ó∂∂ ÿ ”⁄ Ú∆ √È, √Û ‘∂ „≈’∂ ¡È∂’

¬∂Ê∂ Ú∆ Ï∞º’Á≈ «Í¡≈ √∆, Ì∂√ ÏÁÒ∆ Ô‘∆¡≈ ı≈È

ÓÀ∫ ÏÛ≈ ‘À≈È √ª, ’∞Ò≈¿∞∫«Á¡ª ÁøÌ∆¡ª ˘ Ú∂÷

‹Ø Â∂∂ √∆÷ª ”⁄ ‘ØÚ‰ ”Â∂ √∆ Ë≈‘ª Ó≈Á∂

√ÛÁ∂ ÿ ÚºÒ «Íº· ’’∂, ∂Â √∞º‡Á∂ √∆ ◊Úª„

ÓÀ∫ Á∞÷∆ √ª Ê∞º’ ‘∂ È∂, Ó»ø‘ ”Â∂ Ó∂∂ Ô≈ Á∂

ÓÀ∫ È‘ƒ ’«‘øÁ≈ «’ ’≈ÂÒ, «’Â∂ Ú∆ ‘ØÚ‰ «ıÓª

ÓÀ∫ È‘ƒ ’«‘øÁ≈ «’Â∂ Ú∆ Ò∞º‡ ‘Ø‰∆ ‘À √‘∆

ÓÀ∫ Âª ’«‘øÁ≈ ‘ª «’ ÒØ‡» ÏÁÒ‰∂ Ó∞’Â∆ È‘ƒ

«‘øÁ Í≈’∆ Ï≈‰∆¡ª Á∆, ‘À «¬’Ø ‹∂‘∆ Ú‘∆

ÓÀ∫ Âª ’«‘øÁ≈ ‘ª ¡˜≈Á∆ Á≈«‰¡ª Á∆ Ó∞º· È‘ƒ

Á≈È «‹‘Û∆ ‘Ø √’∂, ÍÀ√∂ ˘ «‹‘Û∆ ¡≈ √’∂

«¬‘ Âª ¿∞‘ ¯√Ò «‹√ ˘ Ò‘» È≈” «√ø‹Á∂ È∂ ÒØ’

«¬‘ È‘ƒ ’Ø¬∆ ÍÃ∂Ó-ÍºÂ, ‹Ø ’Ï»Â «Ò¡≈ √’∂

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 89

Í∞ºÂ ÷≈‰∆ ‚À‰ «‹√ È∂ ÿ ”⁄ ’Ø¬∆ ¤º«‚¡≈ È‘ƒ

ÈÓ √∆È∂ ÷≈‰ Á≈ «‹√ ˘ «Í¡≈ ‘ØÚ∂ √Ú≈Á

«˜øÁ◊∆ Á∆ «Í¿∞∫Á ¿∞‘ ‘Øª Á∂ Ò≈ √’Á∆ È‘ƒ

¿∞‘ «÷Û≈ √’Á∆ È‘ƒ, ‘Ó√≈«¬¡ª Á∂ «Ú‘Û∂ ”⁄ Ï≈ˆ

¡≈ «Á÷≈Úª ÂÀ˘ ÓÀ∫ Ïø◊≈Ò Á∂ «√Á∂ ˜÷Ó

¡≈ ÂÀ˘ «Á÷Ò≈ «Á¡ª ÓÀ∫ ¡ªË≈ Á∂ «ÁÒ ”⁄ ¤∂’

‹∂ Â»ø ÒØÛ∂∫ «¬√ ¡˜≈Á∆ Úø‚Á∆ Á∂Ú∆ Á∂ Á∆Á

¡≈ Ó∂∂ Íø‹≈Ï Á∂ √ÛÁ∂ ‘Ø¬∂ ÓØ◊∂ ˘ Á∂÷

Â∂∂ ÎÛ ‘ØÚ‰ ”Â∂ ‹Ø Í≈¿∞∫Á∂ √∆ ‘ÓÁÁ∆ Á∂ ÚÀ‰

Ï‘∞Â Í≈¿∞∫Á∂ √∆ ‹Ø Ô‘∆¡≈ ı≈È Á∂ ˜∞ÒÓª Á∆ ‚ø‚

Í∞ÂÒ∂ ‹Ø ‹Ó‘»∆¡Â Á∂ ¿∞È∑ª Á∆¡ª ‹∂Ò∑ª ¡øÁ

¡≈ ÂÀ˘ √∞øÿ≈ «Á¡ª, √ÛÁ∂ ‘Ø¬∂ ‹ØÏÈ Á∆ ◊øË

È≈ ¡√ƒ «‹ºÂ∆ ¬∂ ‹ø◊, Â∂ È≈ ‘∂ Í≈’∆ «’Â∂

«¬‘ Âª Í≈Í∆ Í∂‡ √È, ‹Ø Í∞ÂÒ∆¡ª Ï‰ ’∂ Èµ⁄∂

¡‹∂ Âª Ïº√ «„º‚ ‘∆ «„º‚ ‘ª, ¡≈ÁÓ∆ Í»∂ È‘ƒ

¡‹∂ È≈ Á∞ÙÓ‰ ‘ª ¡≈Íª, È≈ «’√∂ Á∂ ‘ª √º’∂

¡‹∂ Âª ‹ø◊∆¡ª Á∆ ‡ØÒ∆, ⁄∞‘Ò ’Á∆ ‘À Í¬∆

√≈Û ’∂ „≈’∂ ˘ Í⁄∂ ¡º◊ Á∂ ¯∞ºÒª Á∂ È≈ˇ

«¬√ ˘ ’«ÚÂ≈ ‹≈◊Á∆ ‘À, ¤øÌ Á∂ ÷ø‚ª ¡øÁ

«¬Ù’ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À ËÚª÷∆ ËÂ Á∂ Ï∞ºÒ∑ª Á∂ È≈ˇ

È≈ Âª ¿∞‘ Ó«Á-Ó∞‹≈‘Á, È≈ È∂ ’ÀÁ∆ ‹ø◊ Á∂

È≈ ¿∞È∑ª Ò∞º‡∆¡ª È∂ «¬º˜Âª, È≈ ¿∞È∑ª √∞º‡∂ È∂ √øÁ

È≈ ¿∞È∑ª ’Øˇ ÍÀ ‘È, È≈ √∆√ ËΩ‰ª Á∂ ¿∞µÂ∂

’∆ ¿∞È∑ª È∂ ‘≈È≈ Â∂ ’∆ ¿∞È∑ª «‹ºÂ‰∆ ¬∂ ‹ø◊

¿∞È∑ª Á∆ ı≈Â Â»ø «’¿∞∫ È‘ƒ ÏØÒÁ≈ ¡«‘ÓÁ √Ò∆Ó

«‹√Ó «‹‘Û∂ ‹≈Ïª Á∂ ‘∞’Ó «Úº⁄ ‹»Û∂ Í¬∂

ÂÛ¯Á∂ ‘Ø¬∂ Â∞ ◊¬∂ ‹Ø ¡≈Í‰∂ ‡ºÏª ÂØ∫ Á»

ÂÛÎÁ∂ ‘È ¡‹∂ Ú∆ ¿∞‘ «‘øÁ «Úº⁄ È»Û∂ Í¬∂

90 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

‘ Á»¬∂ Â∆¬∂ ‹ÁØ∫ ∞ø’≈Á≈ ‘À ∂‚∆˙

Ìº‹Á∂ ‘Ø¬∂ «„º‚ ’∞ºfi ‡’≈¬∂ √ø◊∆Èª Á∂ È≈ˇ

«’¿∞∫ Â∂∆ Â√ª Ì∆ ’≈È∆ ’Á∂ Ø¬∆ È‘ƒ

«’¿∞∫ Â∂∂ ’»ˇ∂ «ı¡≈Òª «Úº⁄ È‘ƒ ¡≈¿∞∫Á≈ Ì∞⁄≈ˇ

Â∂∆ ‘ÓÁÁ∆ Ì∆ ¿∞‘ ¡≈ÂÓ≈ «’ºÊ∂ ◊¬∆

‹ª ‘À ÂÀ˘ ıΩ¯, È≈ ‡∞º‡∂ Â∂≈ Ì≈Â ”⁄ Ó≈‰

‹Ø ÂÀ˘ ◊Á≈ÈÁ∂ Í¬∂ √∆ ÍÀˆøÏ √º⁄ Á≈

‘∞‰ «’Â∂ È≈ ¡≈÷ Á∂Ú‰, «¬º’ È≈-Ù∞’≈ Ó∞√ÒÓ≈È

ÓÀ∫ È‘ƒ ’«‘øÁ≈ Ó∞‘ºÏÂ «Úº⁄ «Íÿˇ ‹≈«¬¡≈ È≈ ’

ÓÀ∫ È‘ƒ ’«‘øÁ≈ «’ ¡≈„≈ ˜∞ÒÓ È≈ˇ Ò≈«¬¡≈ È≈ ’

ÓÀ∫ Âª ’«‘øÁ≈ ‘ª ∞ÒÓ Á∆ ‹Û∑ª ÂØ∫ Í«‘⁄≈‰ ’

Ù»’Á∂ Íº«Â¡ª Á∂ ¿∞µÂ∂ Ê∞µ’ ’∂ Ó∞Û ‹≈«¬¡≈ È≈ ’

¡≈ ¡√ƒ «„º‚ª ˘ ’‘∆¬∂, «√ª Á∆ ı≈Â ÒÛØ

Ï‰ ’∂ Í»∂ «‹√Ó ¡≈Í‰∆ «’√Ó Á∆ ı≈Â ÒÛØ

«Î Ï‰≈ ’∂ ‹ø◊∆ ’ÀÁ∆, Í»∆ Á∂Úª◊∂ √˜≈

¡‹∂ Âª Ô≈Ø Ïº√ ¡Í‰∂ «‹√Ó Á∆ ı≈Â ÒÛØ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 91

¿∞‘Á∂ Èª

Ó∂∆ Ó«‘Ï»Ï, ÂÀ˘ Ú∆ «ˆÒ≈ ‘Ø‰≈ Ó∞‘ºÏÂ ”Â∂

Ó∂∆ ı≈Â Â∂∂ ¡ºÊ∂ ‹∂‘∂ ⁄≈Úª Á≈ ’∆ Ï«‰¡≈

Â»ø ∆fiª Á∆ √»¬∆ È≈” ¿∞µ’∆¡ª √∆ ‹Ø ∞Ó≈Òª ”Â∂

¿∞È∑ª Ë∞ºÍª Á≈ ’∆ Ï«‰¡≈, ¿∞È∑ª ¤ªÚª Á≈ ’∆ Ï«‰¡≈

’Ú∆ ‘Ø ’∂ ‘∆ «’ºÁª ¡‰-ÍÛ∑∆ ‘∆ ¤º‚ ‹ªÁ≈ ‘ª

Â∂∂ ÈÀ‰ª Á∂ ¡øÁ «Ò÷∆ ‘Ø¬∆ «¬’≈ Á∆ ’«ÚÂ≈

Â∂∂ Ò¬∆ ≈÷Ú∂∫ ‘Ø·ª ”Â∂ ‘À ÍºÊ≈ ◊¬∆ ¡Û∆¬∂

ÏÛ∆ ’ΩÛ∆, ÏÛ∆ Ï∂√, Ó∂∂ ∞˜◊≈ Á∆ ’«ÚÂ≈

Ó∂∆ Í»‹≈, Ó∂≈ «¬Ó≈È, ¡º‹ ÁØÚ∂∫ ‘∆ ˜÷Ó∆ È∂

Â∂≈ ‘≈√≈ Â∂ ¡Ò√∆ Á∂ Î∞ºÒª Á≈ ∞Ó’Á≈ ‘≈√≈

ÓÀ˘ ‹Á ÒÀ ’∂ Â∞ ‹ªÁ∂ È∂, Â∂∆ ÷∞Ù∆ Á∂ Á∞ÙÓ‰

ÏÛ≈ Ï∂-ÙÓ ‘Ø ’∂ ‘ºÊ’Û∆ Á≈ ‡∞‰’Á≈ ‘≈√≈

Â∂≈ Ï»‘≈ ‘∆ ‘À Í «‹√ Êª fi∞’ ‹ªÁ≈ ‘À «√ Ó∂≈

ÓÀ∫ Ï»‘∂ ‹∂Ò∑ Á∂ ”Â∂ √ºÂ Ú≈∆ Ê∞º’ ’∂ ÒøÿÁ≈ ‘ª

Ó∂∂ «Íø‚ «Úº⁄ ‘∆ √º«Â¡≈ ‘À, «’ ÓÀ∫ «Ú¤-«Ú¤ ’∂ ‹ƒÁ≈ ‘ª

ÓÀ∫ ¡µ«◊˙∫ ‘≈’Óª Á∂, Ù∂ Úª◊»ø Ï∞º’ ’∂ ÒøÿÁ≈ ‘ª

Ó∂≈ ‘ ÁÁ «¬º’Ø √»¬∆ Á∂ Èº’∂ ”⁄Ø∫ ÒøÿÁ≈ ‘À

‘À Ò∞º«‡¡≈ ¡ÓÈ √Ø⁄ª Á≈, ’ÂÒ ‘À ‹ÙÈ ÷∂Âª Á≈

¿∞‘ ‘∆ Ï‰ ‘∂ È∂ Á∂÷ Â∂∂ ‘∞√È Á∂ Á∞ÙÓ‰

‹Ø ¡º‹ Â∆’‰ ‘∂ ⁄Á∂, ¡√≈‚≈ ‘∞√È ÷∂Âª Á≈

92 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÓÀ∫ Óˇ Óˇ ’∂ Â∂ˇª ’‰’ «Íø‚≈ ’»⁄Á∆ Ú∂÷∆

Ó∂∂ Âº’‰ ”Â∂ ¿∞√ Á∂ Ó∞º÷ ¡≈¿∞∫Á∆ √ø◊ ˘ Âº«’¡≈ ‘À

ÓÀ∫ Ú◊Á∆ ¡≈‚ ”Â∂ «Ú¤Á∆ Âº’∆ ‘À Ë∞ºÍ √»‹ Á∆

ÓÀ∫ ≈Âƒ √∞º«Â¡ª «Ï¤ª ˘ ⁄∞øÓÁ∂ ˘ Âº«’¡≈ ‘À

ÓÀ∫ Âº«’¡≈ ‘À Ë∂’ª Á∂ Î∞ºÒª ”Â∂ Ó«‘’ ◊≈¿∞∫Á∆ ˘

ÓÀ∫ Âµ«’¡≈ ‘À ’Í≈‘ Á∂ Î∞º‡ª «Úº⁄ ‡’√≈Ò „ˇÁ∆ ˘

ÓÀ∫ ⁄Øª Úª◊ «◊‡«Ó‡ ’Á∆¡ª ⁄∑∆¡ª ˘ Âº«’¡≈ ‘À

ÓÀ∫ Âº«’¡≈ ‘À √∑Ø∫ Á∂ Î∞µÒª ”Â∂ «Â’≈ˇ „ˇÁ∆ ˘

Ó∂≈ ‘ ⁄≈¡ «¬È∑ª ¯√Òª Á∆ Ó∞’Â∆ È≈ˇ ‹∞«Û¡≈ ‘À

Â∂∆ Ó∞√’≈È Á∆ ◊≈Ê≈ ‘À, ‘ «’√≈È Á∆ ◊≈Ê≈

Ó∂∆ «’√ÓÂ ‘À Ï√ ‘∞‰ ÏÁÒÁ∂ ‘Ø¬∂ Ú’Â Á∆ «’√ÓÂ

Ó∂∆ ◊≈Ê≈ ‘À Ïº√ ‘∞‰ «ÒÙ’Á∆ «’Í≈È Á∆ ◊≈Ê≈

Ó∂≈ «⁄‘≈ ‘À ¡º‹ ÂÒı∆ È∂ ¬∂Áª ÷∞Á≈ ’∆Â≈

«’ «¬√ «⁄‘∂ ”Â∂ ÍÀ ’∂ ⁄ªÁÈ∆ ˘ ÷∞’ ‹‘∆ «¤ÛÁ∆

Ó∂∆ «˜øÁ◊∆ Á∆¡ª ˜«‘ª È∂ ¡º‹ «¬«Â‘≈√ Ò¬∆ ¡ø«ÓÃÂ

«¬È∑ª ˘ Í∆ Í∆ Ó∂∆ ’ΩÓ ˘ ‘À √∞Â ‹‘∆ «¤ÛÁ∆

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 93

‹ø◊ : ’∞ºfi ÍÃÌ≈Ú

(A)

fi»· ÏØÒÁ∂ È∂

«¬‘ ‹‘≈˜ Ïº«⁄˙!

«¬È∑ª Á≈ √º⁄ È≈ ÓøÈ‰≈

Â∞√ƒ ÷∂‚Á∂ ‘Ø

ÿ ÏÈ≈¿∞‰ ÏÈ≈¿∞‰...

(B)

·ø‚≈ ⁄øÈ «Í¡≈ «Ï‡ «Ï‡ Âº’∂

Ë∞øÁ ”⁄ ¿∞µÂÁ∆ ‘Ú≈¬∆ ¤ºÂ∆

‚Øª ”⁄ Î√∆ ‘Ø¬∆ Ò≈Ù

¡≈˙ Á∂÷Ø -

¿∞È∑ª È∂ Ó∞ºÒ Í≈«¬¡≈ ‘À

ÍØ‘ Á∆ ⁄≈È‰∆ Á≈

¡≈˙ Á∂÷Ø -

¿∞È∑ª Á∂ ’øÓ ¡≈¬∆ ‘À

ˆ∆Ï Á∆ ‹Ú≈È∆...

(C)

∂‚∆˙ ˘ ¡≈÷Ø

√Ω∫‘ ÷≈ ’∂ Âª ’‘∂

ËÂ∆ ‹∂ Óª ‘∞øÁ∆ ‘À Âª «’√ Á∆?

«¬‘ Í≈«’√Â≈È∆¡ª Á∆ ’∆ ‘Ø¬∆?

Â∂ Ì≈Â Ú≈«ˇ¡ª Á∆ ’∆ Òº◊∆?

94 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

(D)

⁄ØØ, Ú∂ ⁄ØØ!

¡≈Í‰≈ Ó≈Ò Úø‚‰ Ò¬∆

«’Â∂ Ï≈‘ ‹≈ ’∂ ÒÛØ

‹≈◊ ‘∆ È≈ ¿∞µ·‰ ÓÂª ÿ Ú≈ˇ∂

√∞«‰¡≈

Ï∞∆ ‘∞øÁ∆ ‘À Ú≈‘ Á∆ ’∞º‡...

(E)

¿∞‘ ∂‚∆˙ È‘ƒ √∞‰Á∂

¡ıÏ≈ª È‘ƒ ÍÛ∑Á∂

‹‘≈˜ ÷∂Âª «Úº⁄ ‘∆ Á∂ ‹ªÁ∂ È∂ ıÏ √≈

Ó∞øÈ∂ ˘ Ó∞º· «Úº⁄ ÿ∞º‡ ’∂

¿∞‘ ’∂ÚÒ ‘º√ ¤º‚Á∂ ‘È

«’¿∞∫«’ ¿∞‘ √ÓfiÁ∂ ‘È

«’ ‘Ò∑ Á∆ Ú∂Ò ’ÓÒ∆ È‘ƒ

’ÓÒ∆ Âª ÂØÍ ‘∞øÁ∆ ‘À

(F)

¡√ƒ ‘È∑∂∆ È∞º’ Á∂ «Úº⁄

◊∞øÓ √∞øÓ ÏÀ·∂ √Ø⁄ ‘∂ ‘ª

‘Ø ÿÛ∆ Â≈¬ƒ ⁄øÈ ⁄Û∑∂◊≈

Ì∞«¡≈ Ì∞«¡≈

÷∞º«√¡≈ ÷∞º«√¡≈

Âª Ïº«⁄¡ª ˘ ¡≈÷ª◊∂

¡À√ Â∑ª Á≈ ⁄øÈ ‘∞øÁ≈ ¬∂?

***

(I.AB.AIGA)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 95

¿∞Ó

¿∞‘ √Ω∫ ‘∆ ‹≈‰◊∂ ¡≈ı

≈Â ˘ ‹≈◊Á∆ ¤º‚ ’∂

⁄ªÁÈ∆ «Ê’ ¿∞µ·∂◊∆

Â∂Ò∆ ËÂ Á∂ ¿∞µÂ∂

Ò∞Û∑’Á∆ ≈Â ‹≈Ú∂◊∆

√∞Í«È¡ª Á∆ Í‘≈Û∆ ”Â∂...

‹ÁØ∫ È˜ª Ò∞’≈Ú‰◊∂

«Ï√Â∂ ÙÓ Á∂ Ó≈∂

ÂÒ∆ ”ÂØ∫ «ÂÒ’ ‹≈Ú∂◊≈

◊∞Ò≈Ï∆ Î∞ºÒ √ÿ∆ Á≈...

¿∞‘ Ó∂∂ ◊∆Â ÒÀ ’∂ Î∂

¡≈Í‰≈ ‘∞È Í≈Ò‰◊∂

√Ó∂∫ Á∆ ˙‡ «Úº⁄ «⁄‘∂

¿∞È∑ª Á∂ Ï∆ÂÁ∂ ‹ªÁ∂

¿∞‘ «ÈºÂ «¯’ª Á∂ Ëº’∂ ƒ◊Á∂ ‹ªÁ∂...

***

96 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

√ø’‡ Á∂ ÍÒ!

¡À √ø’‡ Á∂ ÍÒ!

ÓÀ∫ Â∞«¡≈ ‘ª ¿∞∫◊ˇª ”⁄ ¯Û ’∂

¡≈Í‰∂ ¡ÈøÂ Á∂ ¡¤Ø‘ ‡∞’Û∂

Â∂∂ ÚÂÓ≈È Á∂ ¤ºÒ∂ ”⁄Ø∫ Òøÿ≈¿∞‰ Ò¬∆

Â∂∂ Èª ”⁄Ø∫ ÂÀ˘ ÍÀÁ≈ ’È Ú≈√Â∂...

¡À √ø’‡ Á∂ ÍÒ!

¬∂Ê∂ «¬º’ Á«¡≈ ‘À ¡Ú≈˜ª Á≈

«‹‘Á∂ ”⁄ Ó∂∆¡ª È˜Óª ‚∞ºÏ ◊¬∆¡ª

Â∂≈ Â∂ Ó∂≈ √ªfi≈ ¡Â∆Â ◊ˇ «◊¡≈ ‘À

«¬º’ ’≈◊˜ Á∆ Ï∂Û∆ Úª◊...

¡À √ø’‡ Á∂ ÍÒ!

¬∂Ê∂ ÷∞Ù’ Ë»Û ¿∞µ‚Á∆ ‘À Ú∆≈È ≈‘ª ”Â∂

Â∂ Ë»Û ”⁄ ¿∞µ‚ ‹ªÁ∂ ‘È

¿∞Ó Á∂ √≈Ò

Í∞Ò≈Û ”⁄ Ò∆’ È≈ Â»ø Ú≈‘ √’‰∆ ¬∂∫, È≈ ÓÀ∫

- Â∂ ¡≈Í‰≈ «¬‘∆ «ÙÂ≈ ‘À

Í ÓÀ˘ Ó«‘√»√ ’È Á∂

Â∂∂ «Íø‚∂ «Úº⁄ ‘Ø ‘∆ «¬«Â‘≈√ Á∆ Í∆Û

Ó∂∆ ÷∞Á∆ ÂÒ∆ ”Â∂

Â»ø ¡≈Í‰≈ “’∞fi È‘ƒ” º÷ Á∂

ÓÀ∫ Â∂∂ Ò‡’Á∂ ËÛ ˘

«¬‘ ¡≈Í‰∂ ÍÀ Ì∂∫‡ ’Á≈ ‘ª...

¡À √ø’‡ Á∂ ÍÒ!

¡µ‹ Ï»‘∂ ”Â∂ Â∂Ò ⁄Ø¡ -

ÓÀ∫ Â∂∆ ⁄∞ºÍ ˘ √∞‰È ¡≈«¬¡≈ ‘ª

Â∂∂ ÷Ò≈¡ ˘ ‹∆‰ ¡≈«¬¡≈ ‘ª

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 97

¿∞‚∆’

È‘ƒ, «¬‘ ◊ºÒ Âª ’Á∂ È‘ƒ ‘Ø‰∆

«’ Â≈∂ ‘∆ Ï«‘Ò≈ Á∂‰◊∂ Ó«‘Ï»Ï Á≈ ÓÈ

‘Ø √’Á≈ ¬∂

≈Âª Á≈ «‘ ÿ‡ ‹≈Ú∂

‹ÁØ∫ ‘È∑∂≈ «‹ºÂ «Ò¡≈ «◊¡≈...

«Î Ù≈«¬Á «√◊‡ È≈ˇ ¡øÁ Ò»‘‰ Á∆

˜»Â È≈ ‘∂

Ù≈«¬Á ¡≈Ú≈◊∆ Á∆ «˜ºÒÂ ÿ‡ ‹≈¬∂

Ó∞º’ ‹≈¬∂ Ï∂⁄≈◊∆ Á≈ ÁÁ...

Ù≈«¬Á ¿∞Ó Á∂ √¯∂ ”Â∂

ˆÒÂ∆¡ª Ò≈¿∞‰ Á∆ Ó∞Ù’Ò, ‚»øÿ∆ È≈ ‘∂ ¬∂È∆

‘Ø √’Á≈ ‘À

ÈÎÂ ”⁄ Ìº‹‰ Á≈ √ø’‡ È≈ ‘∂

Â∂ ¡≈Í‰∂ «⁄‘∂ ˘ Í«‘⁄≈‰ ’∂

¡≈Í‰≈ ’«‘ √’‰ Á∆ ÙÓ È≈ ‘∂...

¿∞‚∆’ Âª Ù≈«¬Á

’Á∂ Ú∆ ıÂÓ È≈ ‘ØÚ∂

***

98 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ï√ ’∞fi ÍÒ ‘Ø


Â∂∂ «⁄‘∂ Á∆ Ô≈Á «Úº⁄

Ï≈’∆ Âª √≈∆ ¿∞Ó

¡≈Í‰∂ È’Ù ‘∆ „»ø‚‰ ÂØ∫ «Ú‘Ò «Óˇ‰∆ È‘ƒ


«¬‘ Â≈«¡ª Á≈ ◊∆Â

Î∂ Âª ¡øÏ Á∆ ⁄∞ºÍ È∂

√Ì ’∞fi «È◊ˇ ‘∆ ‹≈‰≈ ‘À...

Á∂÷, ’∞ºfi ÍÒ ‘Ø

⁄øÈ Á∆ ⁄ªÁÈ∆ ”⁄ ⁄Ó’Á∆

«¬‘ «ÂºÂ-÷øÌ∆ ÏºÁÒ∆

Ù≈«¬Á Ó≈»ÊÒ ‘∆ Ï‰ ‹≈Ú∂

«¬‘ √∞ºÂ∂ Í¬∂ Ó’≈È

Ù≈«¬Á ¡ºÌÛÚ≈‘∂ ¿∞µ· ’∂

‹ø◊ˇ ˘ ‘∆ Â∞ ÍÀ‰...

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 99

’ºÒ∑ ˘

√º⁄

Ó∂∆ ‹∆Ì ‹ˇ «‘≈ ‘À ÏºÒ∆¬∂

ÒºÍ ’∞ fi»· Á≈ ¡≈√≈ Á∂ Á∂

ÓÀ∫ ÂÀ˘ «Í¡≈ ’ ÒÚª

⁄ºÒ, ¡º‹ ≈Â Á∆

‘Ú≈ Á∆ Â∂ «‹√Óª Á∆ Ó»ø‘-º÷≈¬∆ ‘∆ √‘∆

’ºÒ∑ ˘

ÓÀ∫ «¬√ ˘ ÁÁ ’«‘ ÒÚª◊≈

’ºÒ∑ ˘

Â»ø «¬√ ˘ ˆÒÂ∆ ¡≈÷ Ò¬ƒ...

***

100 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Â∂∂ ’Øˇ

Â∂∂ ’Øˇ «ÁÒ Á≈ √º⁄ ’«‘‰≈

«ÁÒ Á∆ Ï∂¡ÁÏ∆ ‘À

√º⁄ Á∆ Ï∂¡ÁÏ∆ ‘À

Â∂∂ ’Øˇ «ˆÒ≈ ’È≈ «¬Ù’ Á∆ ‘∂·∆ ‘À

‹≈, Â»ø «Ù’≈«¬Â Á∂ ’≈«ÏÒ ‘Ø ’∂ ¡≈

¡‹∂ Âª Ó∂∆ ‘ «Ù’≈«¬Â ÂØ∫

Â∂≈ ’ºÁ ÏÛ≈ ¤Ø‡≈ ‘À

’Á∂ Ú∆ ◊ˇ √’Á∆ ‘À

Ó∂∂ Ò‘» Á«¡≈ ”⁄

¡Á≈Úª Á∆ «¬‘ ÿ√∆ ‘Ø¬∆ «’ÙÂ∆

«’√∂ Ú∆ Ú’Â

Â»Î≈Èª Á∆ √‘∞ø ÷≈ √’Á∆ ‘À

Ó∂∂ «ÁÒ Á∆ ËÂ∆...

«¬‘ ÁÁ ÍÊ∆Ò≈ ‘∞øÁ≈ ‘À

« øÁ◊∆ Ú◊≈

«˜øÁ◊∆, ‹Ø ◊∞ÒÙÈ ÈøÁ≈ Á≈ È≈ÚÒ È‘ƒ

Í‘≈Û∆ √Û’ Ú≈’∞ ’·È ‘∞øÁ∆ ‘À

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 101

Â»¯≈Èª È∂ ’Á∂ Ú∆ Ó≈Â È‘ƒ ÷≈Ë∆

‘Ú≈ Á∂ ∞ı ÏÁÒ‰ ”Â∂

ÏÛ∂ Èº⁄∂, ÏÛ∂ ‡ºÍ∂

«‹È∑ª Á∂ Ù≈«Ó¡≈È∂ ‚ØÒ ⁄∞º’∂ √È

¿∞È∑ª ¡ÀÒ≈È ’ «ÁµÂ≈

«’ ∞º÷ ‘∞‰ ÙªÂ ‘Ø ◊¬∂ ‘È

«’ ‘∞‰ Â»¯≈È Á≈ ÁÓ ‡∞º‡ ⁄∞º«’¡≈ ‘À -

«‹Ú∂∫ «’ ‹≈‰Á∂ È≈ ‘Ø‰

¡ÀÒ≈Èª Á≈ Â»¯≈Èª ¿∞µÂ∂ ’Ø¬∆ ¡√ È‘ƒ ‘∞øÁ≈

«‹Ú∂∫ «’ ‹≈‰Á∂ È≈ ‘Ø‰

Â»¯≈Èª Á∆ Ú‹∑≈ ∞º÷ ‘∆ È‘ƒ ‘∞øÁ∂

√◊Ø∫ ¿∞‘ ‘∞º‡ ‘∞øÁ≈ ‘À

«‹‘Û≈ ËÂ∆ Á≈ Ó∞º÷Û≈ Øˇ «ÁøÁ≈ ‘À

«‹Ú∂∫ «’ ‹≈‰Á∂ È≈ ‘Ø‰

¿∞‘ ‘∞øÓ√ Ï‘∞Â ◊«‘≈ √∆

«‹ºÊØ∫ Â»¯≈È ‹ø«Ó¡≈ √∆

√∞‰Ø ˙ ÌÓ Á∂ Í∞ºÂØ

‘Ú≈ È∂ «ÁÙ≈ ÏÁÒ∆ ‘À

‘Ú≈ ÏøÁ ‘Ø È‘ƒ √’Á∆

‹ÁØ∫ Âº’ ËÂ Á≈ Ó∞º÷Û≈

‡«‘’ ◊∞Ò˜≈ È‘ƒ ‘∞øÁ≈

Â∞‘≈‚∂ Ù≈«Ó¡≈È∂ ¡º‹ Ú∆ «‚º◊∂

ÌÒ’ Ú∆ «‚º◊∂

‘Ú≈ ¬∂√∂ «ÁÙ≈ ”Â∂ Î∂ Ú◊‰∆ ‘À

Â»¯≈Èª È∂ ’Á∆ Ú∆ Ó≈Â È‘ƒ ÷≈Ë∆

***

102 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ó∂∂ Á∂Ù

¡√ƒ Âª ÷Í ◊¬∂ ‘ª

Ë»Û «Úº⁄ ÒºÊ-ÍºÊ «Â’≈ˇª Á∂ «„º‚ ¡øÁ

¡√ƒ Âª ¤Í ◊¬∂ ‘ª

ÍµÊ∂ ‘Ø¬∂ ◊Ø‘∂ Á∂ ¿∞µÂ∂ ¿∞µ’∆¡ª ¿∞∫◊ˇª Á∂ È≈ˇ

“‹Ó‘»∆¡Â” Á∂ ÍÀª «Úº⁄ ∞ˇÁ∂ ‘Ø¬∂ Ó∂∂ Á∂Ù!

√≈‚≈ «Î’ È≈ ’È≈

ÍÃÙÈ Âª ·∆’ Úº‚≈ ‘À

«’ ¤ºÏ∆ Ú«∑¡ª Á∆ «¬√ ¡ΩÛ Á∂ √Ó∂∫

¡√ƒ Á∂Ù Ì◊Â «’¿∞∫ È≈ Ï‰∂

Í «Óº‡∆ È∂ ÷≈ Ò¬∆ ‘À

’¬∆ ’ØÛ Ï≈‘Úª Á∆ Â≈’Â

¡Â∂ ¯ˇª È∂ ÷≈ Ò¬∆ ‘À

«’√≈Èª Á∂ «‘º√∂ Á∆ ¿±‹≈

√≈‚∆ ¡‰÷ Á∂ πº÷Û∂

«‹È∑ª È∂ ¯ÀÒ ’∂ ’È∆ √∆

Â∂∂ ÂÍÁ∂ ‘Ø¬∂ Ó≈»ÊÒª ”Â∂ ¤ª

Á¯Âª «Úº⁄ Íˇ ‘∂ √≈‘Èª Ó∞ø‚ Ò¬∂

Ó∂∂ Á∂Ù, ’∆ ‘Ø √’Á≈ √∆

¤ºÏ∆ √≈Òª Á∂ «¬√ «Èº’∂ ‹‘∂

ÒøÓ∂ √Ó∂∫ ¡øÁ

‹ÁØ∫ «’ «ÂøÈ Ú≈ «ÁºÂ∆ ◊¬∆ ‘Ø¬∂ ‹Ï≈Û∂ Í≈Û ’∂

Ó≈» Ô∞ºËª Á∆ È≈ˇ∑,

Â∂ ‘ Á»¬∂ √≈Ò ⁄Ø‰ª Á∆ ‘º‡ Í≈ ’∂

«È√⁄Â ’ «ÁºÂ∆ ‹≈Ú∂ √≈‚∂ «Ú’‰ Á∆ Ù’Â∆,

Ó∂∂ Á∂Ù ’∆ ‘Ø √’Á≈ √∆ ¬∂‘Ø «‹‘∂ Ó≈Û∂ √Ó∂∫ ¡øÁ

«’ ‹ÁØ∫ «Íø«‚¡ª ”Â∂ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À Î∞ºÒ «÷ÛÈ Á≈ ÓΩ√Ó

˙ÁØ∫ Ú∆ √≈‚∂ «˜‘È «Úº⁄Ø∫ ∂Â «’Á∆ ‘À...

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 103

“‹Ó‘»∆¡Â” Á∂ ÍÀª «Úº⁄ ∞ÒÁ∂ ‘Ø¬∂ Ó∂∂ Á∂Ù

√≈˘ «’øÈ≈ ’∞ ‘Ø √’Á≈ ‘À

Â∂∂ Á∞º÷ª Á≈ «¬ÒÓ?

¡√ƒ Âª ÒµÌ ‘∂ ‘ª ‘≈Ò∂

ÍÙ» Â∂ «¬È√≈È Á∂ «Úº⁄ ’,

¡√ƒ fiº«◊¡ª ”⁄Ø∫ ‹»¡ª ¯ÛÁ∂ ‘Ø¬∂

√∆È∂ ”⁄ Í≈ˇ ‘∂ ‘ª

¿∞√ √Ú-Ù’Â∆Ó≈È Á∆ «‘ÓÂ,

√≈‚∂ «ÈºÂ «¯’ª Á∆ Ì∆Û «Úº⁄

◊Ú≈⁄ ◊¬∆ ‘À

¡≈ÁÙ Ú◊∆ Í«ÚºÂ ⁄∆˜

¡√ƒ Âª ¿∞µ‚ ‘∂ ‘ª ”È∑∂∆¡ª «Úº⁄

√∞º’∂ ‘Ø¬∂ Íº«Â¡ª Á∂ Úª◊...

¡√ƒ ’≈‘∆ Á∂ Úª◊

Â∂∆¡ª ÓÀª Á∂ «Úº⁄ ⁄∞Í ⁄≈Í ¿∞µ◊ ¡≈¬∂

Â∂ Ò‡ Ò‡ Ïˇ«Á¡ª ¡’≈Ùª ‘∂·

’ΩÛ≈ Ë»ø¡ª Ï‰ ’∂ ¯ÀÒ ◊¬∂

Â∂ ‘∞‰ ‹∂ Ë∞¡ª«÷¡≈ ‹≈Ú∂

Â∂≈ Ú∂Áª Á≈ Ò√¯≈

¡Â∂ ¿∞ÍÁ∂Ù «Ù∆¡ª Á∂

Âª √≈‚≈ ÁØÙ È‘∆∫ ‘Ø‰≈...

Ó∂∂ Á∂Ù, Â»ø ’∞fi Ú∆ È≈ ’ √«’¡≈

Â∂ √≈‚≈ Ï∆«‹¡≈ «¬«Â‘≈√

’∞ºfi ¡≈Ú≈≈ Úº◊ ⁄ ⁄ ’∂

Â∂∆ „≈Ï Á≈ ÍƒÁ∂ ‘∂ Í≈‰∆

‹ÁØ∫ ‘∞‰ Â∂∂ Ï≈∂ √Ø⁄∆¬∂, Ó∂∂ Á∂Ù!

Âª ’∞fi «¬√ Â∑ª Ò◊ÁÀ

«‹Ú∂∫ Â»ø √≈¿± Ë∆ ‘ØÚ∂∫

«’√∂ Ï∂ÙÓ ÚÀÒ∆ Á∆

104 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Â∂ √≈‚∂ È≈ˇ Â∂≈ «¬√ Â∑ª Á≈ ‹≈ÍÁÀ «ÙÂ≈

«‹Ú∂∫ ¡º÷ª ‘∆ ¡º÷ª ”⁄ Ó∞‘ºÏÂ Ó ‹≈¬∂ ’Ø¬∆

¡ÀÍ «‹√ Á∂ È√∆Ï∂ «Úº⁄ È≈ ‘ØÚ∂ ‘¯ «ÓÒ‰∆ Á≈

¡√ƒ Âª ÷Í ◊¬∂ ‘ª

Ë»Û «Úº⁄ ÒÊ-ÍÊ «ÂÃ’≈ˇª Á∂ «„º‚ ¡øÁ

¡√ƒ Âª ¤Í ◊¬∂ ‘ª

ÍºÊ∂ ‘Ø¬∂ ◊Ø‘∂ Á∂ ¿∞Â∂ ¿πµ’∆¡ª ¿∞∫◊ˇª Á∂ È≈ˇ

“‹Ó‘»∆¡Â” Á∂ ÍÀª «Úº⁄ ∞ˇÁ∂ ‘Ø¬∂ Ó∂∂ Á∂Ù!

√≈‚≈ «¯’ È≈ ’È≈ -

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 105

Í∞Ò√ Á∂ «√Í≈‘∆ ˘

ÓÀ∫ «Íº¤∂ ¤µ‚ ¡≈«¬¡≈ ‘ª

√Ó∞øÁ Ø∫Á∆¡ª ÌÀ‰ª

«’√∂ ¡‰‹≈‰∂ ÌÀ¡ ¡øÁ

‹’Á∆ Ï≈Í Á∆ Á≈‘Û∆

Â∂ √∞º÷‰≈ √∞º÷Á∆,

÷ªÁ∆ ◊Ùª Ó≈√»Ó ÓÓÂ≈ ˘

Ó∂∂ ÷∞Ò∆ ”Â∂ ÏºË∂ ‘Ø¬∂

‚ø◊ª Ï∂˜πÏ≈Èª

«’√∂ ¤≈Ú∂∫ È‘ƒ ÏøÈ∑‰≈

«’√∂ Í≈‰∆ È‘ƒ ‚≈‘∞‰≈,

Â∂ Ó∂∂ ÿ ’¬∆ ‚ø◊

√Ø◊ «Úº⁄ ⁄∞ºÒ∑≈ È‘ƒ ÏÒ‰≈ Õ

«√Í≈‘∆¡≈ Áº√, ÓÀ∫ ÂÀ˘ Ú∆

¬∂‚≈ ıÂÈ≈’ Á∆‘Áª?

Ì≈Ú≈ √µ⁄ Áº√, ÂÀ˘

Ó∂∆ ¿∞µËÛ∆ ‘Ø¬∆ ⁄ÓÛ∆

Â∂ Ó∂∂ Ó»ø‘ ”⁄Ø∫ Ú◊Á∂ Ò‘» ”⁄

’∞fi ¡≈Í‰≈ È‘ƒ «Á√Á≈?

Â»ø Òº÷ Á∞ÙÓ‰ ’Â≈ª «Úº⁄

‘∞ºÏ ’∂ Ó≈ ÒÀ Ù∂÷∆

Â∂∂ ÈƒÁ-«Í¡≈√∂ ÈÀ‰

Â∂ ÍÊ≈ «◊¡≈ ÓºÊ≈,

Â∂∆ Í≈‡∆ ‘Ø¬∆ «Èº’

Â∂ ¿∞√ Á∆ ‹∂Ï «Úº⁄ ⁄ ◊¬∆

˜«‘∆Ò∆ ÏØ¡ ÂÓ≈’» Á∆

È∂ Â∂∆ ÷≈ ‘∂ ⁄∞◊Ò∆Õ

106 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

È‘ƒ √ªfi∆ Âª Ïº√ ¡≈Í‰∆

«¬‘ ÚÁ∆ ‘∆ È‘ƒ √ªfi∆

Í ¡º‹ Ú∆ ’ØÛÓ∂ Â∂∂ Á∂ Á∞º÷

Ó∂∂ È≈ˇ √ªfi∂ È∂

Â∂≈ Ú∆ Ï≈Í ‹Á √∞º‡Á≈ ‘À

Íº«·¡ª Á∆ Ì∆ «√ ”ÂØ∫

Âª ¿∞√ Á∆¡ª √»Â∆¡ª È≈Ûª

Ú∆ ÓÈÙ≈ ’Á∆¡ª «¬‘Ø

«’ ‘∞‰ «’‘Û∆ ÿÛ∆, Ïº√

Ï∞∂ Á≈ «√ Î∂‘ «ÁºÂ≈ ‹≈Ú∂ Õ

Â∂∂ Ïº«⁄¡ª ‹Á Ú∆≈

√’»Ò∆ ÷⁄ È‘ƒ ‹∞ÛÁ≈

Âª √∆È≈ Í≈‡ ‹ªÁ≈ ‘À

Â∂∆ Ú∆ ¡Ë-¡ø◊∆ Á≈ Õ

Â∂∆ Í∆Â∆ ‘Ø¬∆ «ÙÚÂ

‹ÁØ∫ Â∂≈ ◊≈ˇÁ∆ ¡øÁ

Âª Â»ø Ú∆ ÒØ⁄Á≈ ¬∂∫

ÌøÈ‰∆ Ù≈‘◊ ‘’»ÓÂ Á∆ -

‹Ø ’∞fi Ú«∑¡ª ”⁄ ‘∆ ÷≈ ◊¬∆

Â∂≈ ⁄øÁÈ ‹∂‘≈ «Íø‚≈

Â∂∆ «Ù∆¡ª «‹‘∆ «ÏÂ∆

¡Â∂ Ï√≈Â∆ Ú≈¡ Ú◊≈

Ò∞Ì≈¿∞‰≈ √∞º÷ ‡ºÏ Á≈

Â»ø Òº÷ ÚÁ∆ Á≈ ˙‘Ò≈ ’’∂

ÓÀÊØ∫ Á» ÷«Û¡≈ ‘∞

Â∂∂ Í ¡øÁÒ∆ Á∞È∆¡ª

‘À ÓÀ˘ Í≈ ‘∆ ’ø◊Ò∑∆Õ

¡√ƒ ‹Ø √ªÌ∂ Á∂ ÿ≈‡∂

¡≈Ú≈≈ Ø◊∆ Ï⁄ÍÈ ˘

‘∂ ¡≈‡∂ «‹¿∞∫ ◊∞øÈ∑Á∂,

«’√∂ Ò¬∆ Ï‰∂ È≈ ıÂ≈Õ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 107

Â∂ ¿∞‘ ‹Ø √≈‚∂ √∞º÷ ÏÁÒ∂

‘∂ «Ú’Á∂, ‘∂ ∞ˇÁ∂,

«’√∂ Ò¬∆ Ï‰∂ È≈ «⁄øÂ≈Õ

Â»ø Ì≈Ú∂∫ Á∞ÙÓ‰ª Á∂ ‘ºÊ «Úº⁄

¡º‹ Ï‰ «◊¡≈ √Ø‡∆

Â»ø «„º‚ ”Â∂ ‘µÊ ÷ ’∂ Áº√

«’ √≈‚∆ ˜≈Â ˘ ‘∞‰

«’√∂ ÂØ∫ ’∆ ‘Ø ıÂ≈ ‘À?

¡√ƒ ‘∞‰ «√Î ıÂ≈ ‘ª ¿∞È∑ª Ò¬∆

«‹È∑ª ˘ Á∞È∆¡ª ”Â∂ Ï√ ıÂ≈ ‘∆ ıÂ≈ ‘À

Â»ø ¡≈Í‰∂ Ó»ø‘ Á∆¡ª ◊≈ˇ∑ª ˘

¡≈Í‰∂ ’∆ÓÂ∆ ◊∞º√∂ Ò¬∆

√øÌ≈ˇ ’∂ º÷ -

ÓÀ∫ ’Ø¬∆ «⁄º‡ ’ºÍÛ∆¡≈

’∞√∆ Á≈ Í∞ºÂ È‘ƒ

«¬√ ¡Ì≈◊∂ Á∂Ù Á∆ ‘Ø‰∆ ˘ ÿÛÁ∂

Ë»Û ”⁄ «ÒÏÛ∂ ‘˜≈ª «⁄‘«¡ª ”⁄Ø∫ «¬º’ ‘ª,

Ó∂∂ ÓºÊ∂ ¿∞µÂ∂ Ú◊Á∆¡ª ÿ≈ˇª ”ÂØ∫

Ó∂∂ Á∂Ù Á≈ ’Ø¬∆ Ú∆ Á«¡≈ Ï‘∞Â ¤Ø‡≈ ‘ÀÕ

«’√∂ Ú∆ ËÓ Á≈ ’Ø¬∆ ◊ÃøÊ

Ó∂∂ ˜ıÓ∆ Ï∞ºÒ∑ª Á∆ ⁄∞ºÍ ÂØ∫ Ï≈‘ˇ≈ Í«ÚºÂ È‘ƒÕ

Â»ø «‹√ fiø‚∂ ˘ ¡º‚∆¡ª ‹ØÛ ’∂

Á∂ÈÀ∫ √Ò≈Ó∆

√≈‚≈ Ò∞º‡∂ ‘Ø«¬¡ª Á∂ «’√∂ Ú∆ ÁÁ Á≈ «¬«Â‘≈√

¿∞√Á∂ «ÂøÈª ø◊ª ÂØ∫ ÏÛ≈ ◊≈Û∑≈ ‘À

Â∂ √≈‚∆ »‘ Á≈ ‘ «¬º’ ˜ıÓ

¿∞√ «Ú⁄Ò∂ ⁄º’ ÂØ∫ Ï‘∞Â Úº‚≈ ‘ÀÕ

Ó∂∂ ÁØ√Â, ÓÀ∫ ’Ø«‘¡≈ «Í¡≈ Ú∆

Â∂∂ «’ºÒª Ú≈ˇ∂ Ï»‡ ÊºÒ∂

Ó≈¿±∫‡ ¡ÀÚÀ√‡ ÂØ∫ ÏÛ≈ ¿∞µ⁄≈ ‘ªÕ

Ó∂∂ Ï≈∂ ˆÒÂ Áº«√¡≈ ‘À

108 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Â∂∂ ’≈«¬ ¡¯√ È∂

«’ ÓÀ∫ «¬√ ≈‹ Á≈

«¬º’ Ó≈ıØ≈ Ó‘ª-Á∞ÙÓ‰ ‘ª

È‘ƒ, ÓÀ∫ Âª Á∞ÙÓ‰∆ Á∆

¡‹∂ Í»‰∆ Ú∆ È‘ƒ ¤Ø‘∆

¡‹∂ Âª ‘≈ ‹ªÁ≈ ‘ª

ÓÀ∫ ÿ Á∆¡ª ¡Ω’Ûª ¡º◊∂

¡‹∂ ÓÀ∫ ¡ÓÒ Á∂ ‡Ø¬∂

’ÒÓ È≈” Í» ÒÀÈ≈ ‘ª

¡‹∂ ÓÀ∫ √∆∆¡ª ‹º‡≈ «Ú⁄≈ˇ∂

Ò˜Á∆ ’Û∆ ‘ª

¡‹∂ Ó∂∆ √º‹∆ Ïª‘ Â»ø Ú∆

Ó∂∂ ÂØ∫ Í≈ «ÎÁªÕ

¡‹∂ ÓÀ∫ ¿∞√Â∂ È≈¬∆¡ª Á∂

÷ø‹ ”⁄ ÏÁÒ‰∂ ‘È

¡‹∂ ≈‹ª Á∆ ’ª‚∆ ”Â∂

ÓÀ∫ «Ò÷‰∆ Ú≈ ⁄ø‚∆ Á∆

⁄Ó’Á∂ È≈¡«¡ª ˘ ‹øÓ‰ Ú≈ˇ∆ ’∞º÷ Á∂ ¡øÁ

‘À «Ìº‹ ’∂ ˜«‘ «Úº⁄ «ÎÈ∆

¡‹∂ Âª ¡≈ ÓØ⁄∆ Á∆Õ

Â∂ ¿∞√ ÙÀÂ≈È Á∂ fiø‚∂ ÂØ∫ ¿∞µ⁄≈

Ò«‘È≈ ‘≈Ò∂

Ï∞Û’Á≈ Ï∞º’Á≈ ‘Ø«¬¡≈

Ë∞øÓ∂ Â÷≈‰ Á≈ Â∂√≈Õ

¡‹∂ Âª Ò≈◊∆¡ª È∂ Ò≈◊ ÒÀ‰À

‹∞ÏÒ∆¡ª Á∂ «Úº⁄-‹Ø

¡≈«¬¡ª «◊¡ª Á∂ ‹»·∂

‘∂ È∂ Óª‹Á∂ Ìª‚∂

¡‹∂ “÷∞Ù∆¬∂” ⁄»‘Û∂ È∂ Ï≈ˇ ’∂

‘∞º’∂ ”⁄ ËÈ∆ ‘À

«’√∂ ’∞√∆ Â∂ ÏÀ·∆ «◊fi Á∂

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 109

Íº‡ Á∆ ÈÓ ‘º‚∆Õ

ÓÀ∫ «‹√ «ÁÈ ø◊ √ºÂ∂ ‹ØÛ ’∂

«¬øÁ-ËÈ∞Ù Ï«‰¡≈,

Ó∂≈ ’Ø¬∆ Ú≈ Á∞ÙÓ‰ ”Â∂

’Á∂ ÷≈Ò∆ È‘ƒ ‹≈‰≈Õ

¿∞ÁØ∫ «Î fiø‚∆ Ú≈ˇ∆ ’≈ Á∂

ÏÁÏ» Ì∂ Ê∞º’ Á∂

«¤º‡∂ Ó∂∆ «˜øÁ◊∆ Á∂ ⁄≈¡ Ì∂

Ó»ø‘ ”Â∂ È≈ ⁄Ó’‰◊∂Õ

ÓÀ∫ ¿∞√ ⁄≈È‰ Á∆ Ï∞‹∆ Â∆’

”’ºÒ≈ Í‘∞ø⁄ È‘ƒ √’Á≈,

Â∂∆ Ú∆ ÒØÛ ‘À

ÂÀ˘ Ú∆ Ê∂ Í‘∞ø⁄‰≈ ÍÀ‰≈Õ

¡√ƒ «¬º’ ’≈¯Ò≈ ‘ª

«˜øÁ◊∆ Á∆¡ª Â∂˜ Ó«‘’ª Á≈

Â∂∆ Í∆Û∑∆¡ª Á∆ ı≈Á

«¬√ Á∂ ⁄ÓÈ ˘ Òº◊∆Õ

¡√ƒ ◊∆Âª Á∂ Ú◊∆ ◊∞˜ Á∂

Ï∂Â≈Ï ¡≈Ù’ ‘ª

Â∂ √≈‚∆ ÂÛÍ «Úº⁄

Â∂∆ ¿∞Á≈√∆ Á≈ Ú∆ ÈˆÓ≈ ‘À Õ

«√Í≈‘∆¡≈ Áº√, ÓÀ∫ ÂÀ˘ Ú∆

¬∂Èª ıÂÈ≈’ Á∆‘Áª?

ÓÀ∫ «Íº¤∂ ¤º‚ ¡≈«¬¡≈ ‘ª...

***

110 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

√À∫√ ‘Ø‰ Ú≈ˇ∂ ıÂ Á≈ Á∞÷ªÂ

Â∂∂ Â∂ Ó∂∂ «Ú⁄≈ˇ∂

√À∫√ ‘Ø‰ Ú≈ˇ≈ ’∞fi Ú∆ È‘ƒ Ì≈Ú∂∫

Í Â∂≈ ıÂ ‹ÁØ∫ ÂÛ¯∂◊≈ ‹‘≈ÒÂ Á∆ Âˇ∆ ¿∞µÂ∂

ÏÛ∂ ‘ØÚ‰◊∂ ¡Êª Á∂ ¡ÈÊ -

Â∂∆ ºÏ Â∂ «È‘⁄≈ Á∂ ¡Ê

Í∞Ò√∆¡≈ ’∞fi ‘Ø ’µ„∂◊≈Õ

Â∂∂ «⁄ª ÂØ∫ È≈ «ÓÒ‰ Á∂ «Ù’Ú∂ ˘

¿∞‘ √Ófi∂◊≈

«„ºÒ∂ ÍÀ ‘∂ ¡È∞Ù≈√È Ò¬∆ ¡¯√Ø√

Â∂ ¿∞È∑ª ‘∞√∆È ÿÛ∆¡ª Á∂ ¿∞Á≈√ «˜’ ˘

‹Ø ˆ’ ◊¬∆¡ª

¡ÙÚÈ∆ ’∞Ó≈ Á∂ ÿØÛ∂ Á∂ «Íº¤∂ ¿∞µ‚∆¡ª Ë»Ûª ”⁄

Ù‘∆Á ‘Ø¬∂ √≈Ê∆¡ª Á∆ Ô≈Á «Úº⁄ «ÚÒ≈Í √Ófi∂◊≈

Â∂∂ Ó«‘ø◊≈¬∆ Á∂ Ø‰∂ ˘

«¬È’Ò≈Ï∆¡ª Á∆ ÏÁÒ∆ ‘Ø¬∆ È∆Â∆ Á≈ √ø’∂Â ‹≈‰∂◊≈

Â∂ Ïø◊Ò≈ Á∂Ù «Úº⁄ Ó≈∂ ◊¬∂

Â∂∂ ÎΩ‹∆ Ú∆∂ Á≈ “Ó√Ø√”

⁄∆È Á∆ «Íº· Í»È∆ ◊Á≈«È¡≈ ‹≈Ú∂◊≈

ÂÀ˘ ’∆ ÍÂ≈ ‘À, «’øfi Ï∆Â∂◊∆

‹ÁØ∫ ‘ØÚ‰◊∂ ¡Êª Á∂ ¡ÈÊ

Â∂≈ ıÂ Ï...‘∞...Â ÂÛ ∂◊≈

‹‘≈ÒÂ Á∆ Âˇ∆ ¿∞µÂ∂ Õ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 111

Ø˜ ‘∆ ¬∂√∂ Â∑ª ‘∞øÁ≈ ‘À

Ø˜ ‘∆ √«‘‹∂ ‹‘∂ ¿∞µ◊ ¡≈¿∞∫Á∆ ‘À

ÍºÂfiÛ Á∆ √øÿ‰∆ Ë∞ºÍ,

⁄∞º«Ò∑¡ª Á≈ Ë»ø¡ª ’Ø«·¡ª ”Â∂ «¬º’ √‘∆ È’Ù≈ Ï‰≈¿∞∫Á≈ ‘À

ÓÈπº÷ ¡øÁÒ∂ Á∂Ù Á≈

«‹Á∑∂ ÂØ∫ √µ⁄ƒ Ó∞µ⁄ƒ ’∞fi Ú∆ ’∞Ï≈È ‘Ø √’Á≈ ‘ÀÕ

Ø˜ ‘∆ √«‘‹∂ ‹‘∂ ’øÓ ¤‰’ ¿∞µ·Á∂ ‘È

Â∂ √≈∆ ËÂ∆ ’øÈ Ï‰ ‹ªÁ∆ ‘À

¿∞√ ’∞¡≈∆ Úª◊

‹Ø Ó∞øÁ ’∂ ¡√Ó≈È Ú◊∂ ÈÀ‰

√∞‰Á∆ ‘À

Í«‘Ò∆ Ó≈‘Ú≈∆ Á≈ ÁÁ √«‘‹∂ √«‘‹∂ ‡Í’‰≈

Ø˜ ‘∆ ¬∂√∂ Â∑ª ‘∞øÁ≈ ‘ÀÕ

ÍΩ‰ª «Úº⁄ Ú≈‘∞øÁ∆ Â∞∆ ‹ªÁ∆ ‘À

«¬«Â‘≈√ Ú◊∆ «Úø◊ Â«Ûø◊∆ Ò∆’

√∞¡≈‰∆¡ª Á∂ «√ª ”Â∂ ¡‚ØÒ-ÌºÂ∂ Ú≈ˇ∆ ‡Ø’∆,

Ø˜ ‘∆ ÏˇÁª «Á¡ª Ï∞º‡ª ”⁄ ÂÁ≈ ‘À

Â»Û∆ Á∂ ÓØ‡∂ ‡ø‚ˇª Á≈ √«‘«Ó¡≈ √Ú≈Á

«‹Ú∂∫ Ï∆Ó≈∆ È≈ˇ Ó∆ ‘Ø¬∆

Í≈ÒÂ» ’∞º’Û∆ Á∆ Á≈ˇ √øÿ ”⁄ Î√Á∆ ‘À,

Ø˜ ‘∆ ’∞º«Â¡ª Á∆¡ª ¡º÷ª ”⁄ Ó ‹ªÁ∆ ‘À ¡≈√

Ø˜ ‘∆ «¬º’Ø √Ó∂∫ ¿∞µ·Á≈ ‘À

«’√≈È Á∂ ’∞ºÂ∂ Á∂ «„º‚ «Úº⁄

¡øÂÒ∆ Ï∞’∆ Á≈ fiØ≈,

Ø˜ ‘∆ ¬∂√∂ Â∑ª ‘∞øÁ≈ ‘ÀÕ

112 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ø˜ ‘∆ ÁºÏ Á∂∫Á∆¡ª Ë∆¡ª «Ë¡≈‰∆¡ª

«◊ºÒ∂ ◊Ø‘∂ «Úº⁄

’º⁄∆ ’∞¡≈∆ «˜øÁ◊∆ Á∆ ¡º◊,

ÿ∞«Ó¡≈ Á≈ ⁄º’ Ø˜ ‘∆ «Óº‡∆ ”⁄Ø∫ ¯ÛÁ≈ ‘À

«˜øÁ◊∆ Á∆ fiÈª ¡øÁ ∞Û∑ ◊¬∆ √Ø‘‰∆ Á∂ È’Ù,

Ø˜ ‘∆ ‹»ø¡ª ˘ ’Ø√Á∂ Ï∞Û∑∂

«Úº⁄∂ ‘∆ Ì∞ºÒ ‹ªÁ∂ √∞÷ÓÈ∆ √≈«‘Ï Á∆ ÍΩÛ∆,

Ø˜ ‘∆ «‘ «‘ ’∂ Ò‘± Ê∞º’Á∆ ‘∆

È≈¬∆ ÂØ∫ ÒºÂª Ó∞È≈¿∞∫Á∂ ¤«Û¡ª Á∆ ◊øÁ∆ ∞Ï≈È

Ø˜ ‘∆ ¬∂√∂ Â∑ª ‘∞øÁ≈ ‘À Õ

Ø˜ ‘∆

ÓÀ˘ √≈≈ ’∞ºfi Ì∞øÈ∂ ‘Ø¬∂ ’Ï≈Ï Ú◊≈ Òº◊Á≈ ‘À

‹Ø Ó∂˜ª ¿∞µÂ∂ ‘∞‰∂ ‘∆ ÍØ«√¡≈ ‹≈Ú∂◊≈

’∞√∆ Á∂ ÷≈‰ Ò¬∆ -

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 113

’ø‚∂ Á≈ ˜ıÓ(¿∞√ ÏøÁ∂ Á∂ Èª «‹‘Á∂ ‹ÈÓ ÂØ∫ ’Ø¬∆ √øÓÂ Ù∞» È‘ƒ ‘∞øÁ≈)

¿∞‘ Ï‘∞Â Á∂ Âº’ ‹ƒÁ≈ «‘≈

«’ ¿∞√ Á≈ Èª «‘ √’∂,

ËÂ∆ Ï‘∞Â Úº‚∆ √∆

Â∂ ¿∞√ Á≈ «Íø‚ Ï‘∞Â ¤Ø‡≈

¿∞‘ √≈∆ ¿∞Ó «¬º’Ø ¤øÈ «Úº⁄ √Ω∫Á≈ «‘≈

¿∞‘ √≈∆ ¿∞Ó «¬º’Ø ÷∂Â «Úº⁄ ‘º◊Á≈ «‘≈

¡Â∂ ⁄≈‘∞øÁ≈ «‘≈

«’ ¿∞√ Á≈ È≈Ó «‘ √’∂

¿∞√ ¿∞Ó Ì Ïº√ «ÂøÈ ‘∆ ¡Ú≈˜ª √∞‰∆¡ª

«¬º’ ’∞º’Û Á∆ Ïª◊ √∆

«¬º’ ‚ø◊ª Á∂ ÿ’‰ Á∆ ¡Ú≈˜

Â∂ «¬º’ ¡≈Í‰∂ ‘∆ Ï∞º‡ª «Úº⁄ Ø‡∆ Í∞⁄≈’‰ Á∆ Õ

«‡º«Ï¡ª Á∂ ∂ÙÓ∆ ⁄≈È‰ «Úº⁄

√»‹ Á∂ ¡√Â‰ Á∆ ¡Ú≈˜ ¿∞√ È∂ ’Á∂ È‘ƒ √∞‰∆

Ï‘≈ «Úº⁄ Î∞ºÒª Á∂ ⁄‡÷‰ Á∆ ¡Ú≈˜ ¿∞√ È∂ ’Á∂ È‘ƒ √∞‰∆

Â≈«¡ª È∂ ’Á∂ Ú∆ ¿∞√ Á∂ Ò¬∆ ’Ø¬∆ ◊∆Â È‘ƒ ◊≈«¬¡≈

¿∞Ó Ì ¿∞‘ «ÂøÈ ‘∆ ø◊ª ÂØ∫ Ïº√ Ú≈’¯ «‘≈

«¬º’ ø◊ ÌØ«¬ø Á≈ √∆

«‹Á∑≈ ’Á∂ Ú∆ ¿∞‘˘ Èª È‘ƒ ¡≈«¬¡≈Õ

«¬º’ ø◊ ¡√Ó≈È Á≈ √∆

«‹Á∑∂ Ï‘∞Â √≈∂ Èª √È

Í ’Ø¬∆ Ú∆ ¿∞‘Á∆ ‹∆Ì ”Â∂ ⁄Û∑Á≈ È‘ƒ √∆Õ

«¬º’ ø◊ ¿∞‘Á∆ Â∆Úƒ Á∆¡ª ◊ºÒ∑ª Á≈ √∆

114 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«‹√ Á≈ ’Á∂ Ú∆ √ø◊«Á¡ª ¿∞√ Èª È‘ƒ «Ò¡≈Õ

Ó»ˇ∆¡ª ¿∞‘ «˜ºÁ ’∂ ÷≈ √’Á≈ √∆

ÚË ’∂ ¤ºÒ∆¡ª ⁄ºÏ‰ Á∆ ¿∞√ È∂ ’¬∆ Ú≈ «‹ºÂ∆ ÙÂ

Í ¡≈Í ¿∞‘ «ÏÈ ÙÂ ‘∆ ÷≈Ë≈ «◊¡≈,

¿∞√ Á∂ Íº’∂ ‘Ø¬∂ ıÏ»«˜¡ª Ú◊∂ ¿∞Ó Á∂ √≈Ò

«ÏÈª ‘∆ ⁄∆«¡ª «È◊ˇ∂ ◊¬∂

Â∂ ’º⁄∂ Á∞ºË Ú◊∆ ˙√ Á∆ √∆Â

ÏÛ∂ √∞¡≈Á È≈ˇ Í∆Â∆ ◊¬∆ Õ

¿∞‘˘ ’Á∂ Ú∆ È≈ ÍÂ≈ Òº◊ √«’¡≈

¿∞‘ «’øÈ≈ «√‘Â ¡¯˜≈ √∆

¡Â∂ «¬‘ Ò≈Ò√≈ «’ ¿∞√ Á≈ È≈Ó «‘ √’∂

‚»øÓ‰∂ Á∆ Óº÷∆ Úª◊

¿∞‘Á∂ «Íº¤∂ ‘∆ Òº◊∆Õ

¿∞‘ ¡≈Í∂ ¡Í‰≈ Ï∞ºÂ Ï‰ «◊¡≈

Í ¿∞√ Á≈ Ï∞ºÂ ’Á∂ Ú∆ ‹ÙÈ È≈ Ï«‰¡≈Õ

¿∞√ Á∂ ÿ ÂØ∫ ÷»‘ Âº’ ≈‘

¡‹∂ Ú∆ ‹∆¿±∫Á≈ ‘À

Í ¡‰«◊‰Â ÍÀÛª Á∂ ‘∂· ÁºÏ∆ ◊¬∆

¿∞‘Á∆ ÍÀÛ «Úº⁄

‘≈Ò∂ Ú∆ «¬º’ ’ø‚∂ Á≈ ˜ıÓ ‘º√Á≈ ‘ÀÕ

‘≈Ò∂ Ú∆ «¬º’ ’ø‚∂ Á≈ ˜ıÓ ‘º√Á≈ ‘ÀÕ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 115

«‹ºÊ∂ ’«ÚÂ≈ ıÂÓ ‘∞øÁ∆ ‘À

(¡≈Í‰∂ «Íø‚ Á∂ ¡ÈÍÛ∑ Ó∞ø«‚¡ª Á∂ Èª)

‡Í»ø ‡Í»ø Á∆ ¿∞Ó∂

‹Ø ‘ˇ Ó◊ «Î «Î ’∂

Â∞√ƒ ÷∞º⁄ª Á≈ ËøÁ≈ √≈ ÒÀ∫Á∂ ‘Ø,

Â∂ ’»ˇ∂ √∞¯«È¡ª

Ó∞Ù’∂ ‘Ø¬∂ ’∞ÛÂ∂ Á∂ È≈ˇ

Ú≈Û ¿∞µÂ∂ ‡ø◊ ¤º‚Á∂ ‘Ø

’Ω‰ Ò≈ √’ÁÀ Â∞‘≈‚∆ ‹∆Ì Â≈Ò≈

Â∞√∆∫ Âª «⁄øÿ≈ÛØ◊∂ Á≈» Á∆ ÿ∞º‡ Í∆ ’∂

Â∞√ƒ Èø◊∂˜ ’µ„ Á∂ÚØ◊∂ ÙÏÁª ”⁄Ø∫

Â∞√ƒ ‹≈ ‡Í’Ø◊∂ ≈‹∂ ≈‰∆ Á∆ Ï≈Â «Úº⁄

Î∞ºÒª Á∂ Ì≈ Â∞ÒÁ∆ ¿∞√ ≈‹∂ Á∆ Ï∂‡∆ ˘

‚ª◊ ¡º◊∂ Ò≈ ’∂ ‘º’‰ Ò¬∆

‹Ø ‘Ø‰∆¡ª È≈ˇ ÿ∞Ò‰ Á∆¡ª º÷Á∆ ‘À ÙÂª

’∂ÚÒ ⁄≈ ÌÚ≈‡‰∆¡ª Á∂ ÏÁÒ∂ -

Ó∂∂ ÁØ√ÂØ, ’∆ Áº√ª

ÏÛ≈ Í∞≈‰≈ ‘À √Ú≈Òª Á≈ ÁºıÂ

Â∂ «¬√ Á∂ Íº«Â¡ª È≈ˇ Ò≈‚ ’ ‘∆ ‘À

«√¡≈√Â Á∆ ‘Ú≈,

Â∂ Ï≈’∆ √Ì ’∞fi ¤º‚ «ÁºÂ≈ «◊¡≈ ‘À

’‘∆¡ª, ’∞‘≈Û∂ Ú≈«Ò¡ª Á∆ ¡’Ò ¿∞µÂ∂...

¿∞∫fi Âª «¬º’ √Ú≈Ò «¬‘ Ú∆ ‘À

«’ √∞¯«È¡ª Á∂ ¿∞µ‚ ‘∂ ≈’‡ Á∂

«’¿∞∫ È≈ˇ È≈ˇ Â∞Á∆ ‘À Ó√ª Á∆ Á≈ˇ?

Â∂ «¬‘ Ú∆ «’

«’¿∞∫ ¿∞µÌ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À √∞ÍÈÁØÙ Á∂ √Ó∂∫

116 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Í»ø Ó ◊¬∆ ’º‡∆ Á≈ «ÏøÏ?

Ó≈¯ ’È≈ Ó∂∂ «Íø‚ Á∂ Ô≈Ø

’«ÚÂ≈ «Ò÷‰ Ú≈ˇ≈ «¬‘ ÍÛ∑≈’» Ó∞ø‚≈

Â∞‘≈‚∂ Ó√«Ò¡ª ˘ ‘ºÒ È‘ƒ ’ √’Á≈Õ

Íø‹ Ú≈∆ ‹∂Ò∑ ’º‡ ¡≈¿∞‰≈

‹ª Á» Ù«‘ª Á∆¡ª √‡∂‹ª ¿∞µÂ∂

Í∞Ò√ ’ØˇØ∫ ÷≈Ë∂ ‘Ø¬∂ ‡ø«Ï¡ª Á≈ «˜’ ’È≈

Â∞‘≈‚∆ √Û ‘∆ Á∞È∆¡ª Ò¬∆

«’√∂ √∞º’∂ ‘Ø¬∂ ¤ºÍÛ Á∂ Úª◊ ‘ÀÕ

’«ÚÂ≈ Â∞‘≈‚∂ Ò¬∆

«ÚØË∆ Í≈‡∆¡ª Á∂ ÏÀ∫⁄ª Ú◊∆ ‘À

‹Ø √Á≈ ¡º◊ ¡º◊ Á≈ ÙØ Í≈¿∞∫Á∂ ‘È

¡Â∂ ¡º◊ È≈ˇ ÷∂‚‰ Á∆ ÓÈ≈‘∆ ˘

‘Ó∂Ù≈ «√ fi∞’≈¿∞∫Á∂ ‘ÈÕ

Ó≈¯ ’È≈ Ó∂∂ «Íø‚ Á∂ Ô≈Ø

Ó∂∆ ’«ÚÂ≈ Â∞‘≈‚∂ Ó√«Ò¡ª ˘ ‘ºÒ È‘ƒ ’ √’Á∆Õ

Ó√«Ò¡ª Á≈ ÓÂ≈ Ó∂∂ ÁØ√ÂØ ’∞fi «¬√ Â∑ª ‘∞øÁÀ

«’ ’«ÚÂ≈ ¿∞µ’≈ ‘∆ È≈’≈¯∆ ‘∞øÁ∆ ‘À

Â∂ Â∞√ƒ ÏÛ∆ Á» «Èº’ˇ ‹ªÁ∂ ‘Ø -

«Âº÷∆¡ª ⁄∆˜ª Á∆ Ì≈ˇ «Úº⁄

Ó√«Ò¡ª Á≈ ÓÂ≈ ’∞fi ¬∂Áª Á≈ ‘∞øÁ≈ ‘À

«’ Â∞‘≈‚≈ √Ï ÊºÍÛ Ó≈ «ÁøÁ≈ ‘À

Â∞‘≈‚∂ ’≈«¬ Ó»ø‘ ¿∞µÂ∂

¡Â∂ Â∞√ƒ ¿∞√ ‹◊∑≈ ÂØ∫ Ù∞» ’Á∂ ‘Ø

«‹ºÊ∂ ’«ÚÂ≈ ıÂÓ ‘∞øÁ∆ ‘À...

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 117

Ì≈◊-C

“√≈‚∂ √«Ó¡ª «Úº⁄”

(AIGH)

ÍµÂØ∫ √∂ ⁄≈‘Â∂ ‘Ø Ï‹∂∫ √≈˜ ’∆ Â‘

Í∂ÛØ∫ √∂ Í«‘Ò∂ ¡≈Í ¿∞Á≈√∆ ÂØ Ò∆‹∆¬∂ Õ

(Á∞«Ù¡øÂ)

‘⁄È Ï≈√∆, ‘ø√ ≈‹ ¡Â∂ √∞÷«ÚøÁ ’øÏØ‹ ˘‹Ø «¬È∑ª √«Ó¡ª «Úº⁄ Ó∂∂ Ò¬∆ «ÁÈ Ó‘∆È∂ ¡Â∂ √≈Ò Ï‰∂Õ

‹∂ Á∂Ù Á∆ √∞º«÷¡Â≈ «¬‘Ø ‘∞øÁ∆ ‘À

«’ ‘ ‘ÛÂ≈Ò ˘ Î∂‘ ’∂ ¡ÓÈ ˘ ø◊ ⁄Û∑È≈ ‘À

«’ √»Ó◊Â∆ Ïº√ ‘ºÁª ”Â∂ Ó ÍÃÚ≈È ⁄Û∑È∆ ‘À

’Ò≈ Á≈ Î∞ºÒ Ïº√ ≈‹∂ Á∆ «÷Û’∆ «Úº⁄ «÷ÛÈ≈ ‘À

¡’Ò È∂ ‘∞’Ó Á∂ ÷»‘∂ ”Â∂ «◊Û ’∂ ËÂ «√ø‹‰∆ ‘À

«’Â È∂ ≈‹ Ó«‘Òª Á∂ Áƒ ÷’≈ ‘∆ Ï‰È≈ ‘À

Âª √≈˘ Á∂Ù Á∆ √∞º«÷¡Â≈ ÂØ∫ ıÂ≈ ‘À

118 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«¬È’≈

Ó∂∂ ÂØ∫ ¡≈√ È≈ ’«˙ «’ ÓÀ∫ ÷∂Âª Á≈ Í∞ºÂ ‘Ø ’∂

Â∞‘≈‚∂ ⁄◊ˇ∂ ‘Ø¬∂ √Ú≈Áª Á∆ ◊ºÒ ’ª◊≈

«‹È∑ª Á∂ ‘Û∑ ”⁄ ∞Û∑ ‹ªÁ∆ ‘À

√≈‚∂ Ïµ«⁄¡ª Á∆ ÂØÂÒ∆ ’«ÚÂ≈

Â∂ √≈‚∆¡ª Ë∆¡ª Á≈ ’ø‹’ «‹‘≈ ‘≈√≈

ÓÀ∫ Âª ‹Á Ú∆ ’∆Â∆-÷≈Á Á∂ ÿ≈‡∂

«’√∂ ◊∆ÏÛ∆ Á∆ «‘º’ Úª◊» «Í⁄’ ◊¬∂ ◊ø«È¡ª Á∆ ◊ºÒ ‘∆ ’ª◊≈

ÓÀ∫ ÁÒ≈È Á∂ ÷»ø‹∂ ”⁄ Í¬∆ √≈¿∞‰∆ Á∆ ¯√Ò

Â∂ ÁÒ≈È Á∂ Ï»‘∂ ˇÂ∂ ÷Û∂ «√¡≈Ò Á∆ ‘∆ ◊ºÒ ’ª◊≈Õ

Ó∂∂ ÂØ∫ ¡≈√ È≈ ’«˙ «’ ÓÀ∫ √Á∆ Á∆ ∞ºÂ∂ «÷ÛÈ Ú≈ˇ∂

Î∞ºÒª Á∆¡ª «’√Óª Á∂ Èª ”Â∂

«Íø‚ Á∆¡ª ’∞Û∆¡ª Á∂ Èª ’∞Èª Ëª◊≈ Õ

ÓÀ∫ ÏÀ∫’ Á∂ √À’‡∆ Á∆¡ª ÷⁄∆¡ª Ó∞º¤ª

√Íø⁄ Á∆ Ê≈‰∂ Âµ’ ÒøÓ∆ Í»¤ Á∆

Â∂ ¿∞√ Í»∂ «⁄Û∆¡≈-ÿ Á∆

‹Ø ÓÀ∫ ¡≈Í‰∆ «‘º’ ¿∞µÂ∂ Í≈ˇ º«÷¡≈ ‘À

‹ª ¿∞√ ¡‹≈«¬Ï ÿ Á∆

‹Ø ÓÀ∫ ¡Í‰∆ «‘º’ ¡øÁ √ªÌ º«÷¡≈ ‘À

‹ª ¬∂Áª Á∆ ‘∆ ’Ø¬∆ ’Û ÏÛ∆ ◊ºÒ ’ª◊≈

Ó∂∂ Ò¬∆ «ÁÒ Âª Ïº√ «¬º’ Í≈È Á∂ ÍºÂ∂ Ú◊≈ ÒØÊÛ≈ ‘À

Ó∂∂ Ò¬∆ ‘∞√È ’Ø¬∆ Óº’∆ Á∆ Ò»‰ Ì∞º’∆ ‘Ø¬∆ Ø‡∆ «‹‘∆ Òº˜Â ‘À

Ó∂∂ Ò¬∆ «˜øÁ◊∆ ÿ Á∆ Ù≈Ï Úª◊

Ò∞’ Ò∞’ Í∆‰ Á∆ ’Ø¬∆ ÙÀ¡ ‘À

Ó∂∂ ÂØ∫ ¡≈√ È≈ ’«˙ «’ ÓÀ∫ ÷◊ØÙ Úª◊

Ø‘∆¡ª Á∆ ’»ˇ∆ Ó«‘’ ˘ ÍØÒ∂ ‹‘∂ √∞øÿª

ÓÀ∫ ‘ ’≈√∂ ˘ ‹ØÂ≈ Òº◊∂ ‘Ø¬∂ ÏÒÁª Á∂ Úª◊

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 119

÷∞Ò∆ ¿∞µÂ∂ «√ºË≈ ‘Ø ’∂ ‡º’«¡≈ ‘ª

ÓÀ∫ ‹º‡ª Á∂ √≈Ë ‘ØÚ‰ ÂØ∫ ¿∞∑ª Á≈ √¯ ‘ª

ÓÀ∫ Ï∞µ„∂ ÓØ⁄∆ Á∆ ◊∞øÓ∆ ‘Ø¬∆ ¡º÷ª Á∆ ÒØ¡ ‘ª

ÓÀ∫ ‡∞ø‚∂ ‘ΩÒÁ≈ Á∂ √º‹∂ ‘ºÊ Á∆ Ô≈Á ‘ª ’∂ÚÒ

ÓÀ∫ «Íø‚∂ Ú’Â Á∂, ⁄ºÍ≈ √Á∆ Á≈ Á≈ˆ ‘ª ’∂ÚÒ

Â∂ Ó∂∆ ’ÒÍÈ≈, ¿∞√ Ò∞‘≈ Á∂ Êª Êª ÂØ∫ Ò»√∂ Ó≈√ Ú◊∆ ‘À

‹Ø Ï∂«‘Ó ¡√Ó≈È ”Â∂ «÷«fi¡≈ ‘∂, «¬º’ ‘Ú≈ Á∂ Ï∞ºÒ∂ Ò¬∆

‹∆‘Á∂ ‘ºÊ «Ú⁄Ò≈ ⁄Ω¡ Á≈ Î≈ˇ≈

’Á∆ ÂÒÚ≈ Ï‰ ‹≈Ú∂, ’Á∆ Ïº√ Íº«·¡ª Á∆ Íø‚ «‘ ‹≈Ú∂

ÓÀ∫ ‘∞‰ Â∞‘≈‚∂ Ò¬∆ «’√∂ ‘≈ÓØÈ∆¡Ó Á≈ Íº÷≈ È‘ƒ ‘Ø √’Á≈

ÓÀ∫ Ìª‚∂ Óª‹Á∆ fi∆∆ Á∆¡ª ¿∞∫◊ˇª ”⁄Ø∫ «√øÓÁ≈ ≈◊ ‘ª ’∂ÚÒ

Ó∂∂ ’Øˇ √∞‘‹ Á∆ ¿∞√ √∞ÍÈ √∆Ó≈ ÂØ∫ ¿∞∑∂

‘≈Òª ’È ˘ Ï‘∞Â ◊ºÒª ‘È

¡‹∂ ÓÀ∫ ËÂ ”Â∂ ¤≈¬∆

«’√∂ √∆∆ Á∂ ’≈Ò∂-Ù≈‘ Ï∞ºÒª ‹‘∆ ≈Â Á∆ ‘∆ ◊ºÒ ’ª◊≈

¿∞√ «¬«Â‘≈√ Á∆

‹Ø Ó∂∂ Ï≈Í Á∂ Ë∞ºÍ È≈ˇ Ò»√∂ ÓΩª ¿∞µÂ∂ ¿∞µ’«¡≈ ‘À

‹ª ¡Í‰∆ Óª Á∂ ÍÀƒ Í≈‡∆¡ª «Ï¡≈¬∆¡ª Á∂ Ì»◊ØÒ Á∆ ‘∆ ◊ºÒ ’ª◊≈

Ó∂∂ ÂØ∫ ¡≈√ È≈ ’«˙ «’ ÓÀ∫ ÷∂Âª Á≈ Í∞ºÂ ‘Ø ’∂

Â∞‘≈‚∂ ⁄◊ˇ∂ ‘Ø¬∂ √Ú≈Áª Á∆ ’Ø¬∆ ◊ºÒ ’ª◊≈

«‹øÈ∑∑ª Á∂ ‘Û∑ ”⁄ ∞Û∑ ‹ªÁ∆ ‘À √≈‚∂ Ïº«⁄¡ª Á∆ ÂØÂÒ∆ ’«ÚÂ≈

Â∂ √≈‚∆¡ª Ë∆¡ª Á≈ ’ø‹’ «‹‘≈ ‘≈√≈

***

120 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«‹ºÊ∂ ’«ÚÂ≈ ıÂÓ È‘ƒ ‘∞øÁ∆

Ó∞ø«‚˙, ÓÀ∫ Ú∆ ’Á∂ Â∞‘≈‚∂ Ú◊≈ √ª

«Èº’∆¡ª «Èº’∆¡ª ⁄Ø∆¡ª ’Á≈ ‘Ø«¬¡≈ Ú∆ ⁄Ø È‘∆∫ √ª

◊ºÒ ◊ºÒ ”Â∂ Íº‹ Ò≈¿∞∫Á≈ √ª, ÓÀ∫ Í fi»·≈ È‘ƒ √ª

Èø◊≈ È‘ƒ √Ó«fi¡≈ ‹ªÁ≈ √ª, Ì≈Ú∂∫ «ÈºÂ ‘∆ ’ÍÛ∂ Òø◊≈ ÍÂÁ≈Õ

Ï∞Û∑∆ Í∞øÈ≈ Á≈ «Úø◊≈ ⁄÷∂ Á≈ Âº’Ò≈ √Á≈ ¬∆ Ó∂∂ «√ Ò◊Á≈

Í Ê≈‰∂ Á∆¡ª «’Â≈Ïª «Úº⁄ Ó∂≈ È≈Ó È≈ ⁄Û∑Á≈,

ÿ Á∂ ⁄Ω∫’∂ Á∆ «Èº’∆ ‹‘∆ Ó∞ø‚∂,

‹ª ÚÛ∂«Ú¡ª Ú≈ˇ∆ ÏØ∆ ‹ª ◊Úª„∆¡ª Á∆ ÍΩÛ∆ ÊÒÛ≈ ÷È≈

Ó∂∂ Ò∞’‰ Ò¬∆ ’≈Î∆ √È,

ÓÀ∫ «ÂÂÒ∆¡ª ˘ √»¬∆ «Úº⁄ ÍØ ’∂ Èº⁄Á≈ √ª

√ØÈ-«⁄Û∆¡ª ˘ Í‡≈ Ë≈◊∂ Á≈ Í≈ ’∂ «‘º’Á≈ √ª

Í ’Á∆ «‘ø√≈Ú≈Á∆ È‘ƒ ¡÷Ú≈«¬¡≈

◊ºÒ ’∆, «¬øÈ «ÏøÈ Âπ‘≈‚∂ Ú◊≈ √ª

Î∂ «¬ø‹ ‘Ø«¬¡≈-‘Ωˇ∆ ‘Ωˇ∆ ÓÀ∫ Â∞‘≈‚∂ Ú◊≈ È≈ «‘≈

ÓÀ˘ Áµ«√¡≈ «◊¡≈ «’ fi»· ÏØÒ‰≈ Í≈Í ‘À

«Úº«Á¡≈ ÓÈ∞º÷ Á∆ Â∆√∆ ¡º÷ ‘À

⁄Ø∆ ’È≈ Ï∞≈ ‘À

ÍÃÓ≈ÂÓ≈ «¬º’ ‘À,

√≈∂ ÓÈ∞º÷ Ï≈Ï ‘∞øÁ∂ ‘È -

ÓÀ∫ «¬È∑ª √≈«¡ª «Î’«¡ª Á∂

¡‹∆ÏØ ˆ∆Ï ¡≈Í√∆ √ÏøËª ¡º◊∂ √«‘Ó «‹‘≈ «◊¡≈

ÓÀ˘ Òº«◊¡≈-Ó∂∂ «ıÒ≈¯,

«’√∂ Ï‘∞Â ‘∆ «Ì¡≈È’ √≈«˜Ù Á≈ ÁΩ Ù∞» ‘Ø‰ Ú≈ˇ≈ ‘À

ÓÀ∫ ÿÏ≈ ’∂ Â∞‘≈‚∆ ’øÿÛ∆ ”⁄Ø∫ ‘ºÊ «÷º⁄ «Ò¡≈

Â∂ ‹∆¡ «Ì¡≈‰≈ ÁΩÛÁ≈ ‘Ø«¬¡≈, «’Â≈Ïª Á∂ Ó«Ò∑¡ª ”⁄ ¯√ «◊¡≈

’≈ˇ∂ ’≈ˇ∂ ¡º÷ «Âº÷∆¡ª √»ˇª Úª◊ Ó∂∂ ÏÁÈ ¡øÁ ¿∞µÂÁ∂ ◊¬∂

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 121

ÓÀ∫ «‹Ú∂∫ fi≈Û∆¡ª ”⁄ Ò∞’Á≈ «ÎÁ≈ ’Ø¬∆ ı◊ØÙ √ª

«‹Á∑∂ Ó◊ Òº◊∂ ‘Ø¬∂ √∆ «¬Ó«Â‘≈Èª Á∂ «Ù’≈∆ ’∞ºÂ∂Õ

ÓÀ∫ ’∞fi ÏΩ∫ÁÒ «‹‘≈ «◊¡≈, ‹ÁØ∫ ÓÀ˘ ÍÂ≈ Òº◊≈

«’ ¬∂Ê∂ Âª Í»Ï ‘À ‹ª Íº¤Ó

«’Â∂ Ú∆ È≈ ’∞fi ⁄Û∑Á≈ ‘À, È≈ Ò«‘øÁ≈ ‘À

‹ÁØ∫ ÓÀ˘ ÍÂ≈ Òº◊≈ ºÏ ≈Â Ï≈Â∂

√≈‚∂ ıÏ»«‹¡ª ”⁄ ÷ø‚ Í≈¿∞‰ È‘ƒ ¡≈¿∞∫Á≈

È≈ √≈‚∂ ÈÓ∂ Á∂ ‡ƒ«‚¡ª ˘

⁄Ø◊ Óø◊Á∂ ÏØ‡ª Á∆¡ª ⁄∞øfiª Úª◊ ÷ØÒ∑‰ Õ

‹ÁØ∫ ÓÀ˘ ÍÂ≈ Òº◊≈, «’ ËÂ∆ Ø‡∆ Á∂ Ú◊∆ È‘ƒ ‘À, ◊∂∫Á Ú◊∆ ‘À

¡øÏª «Úº⁄ È∆Ò∆ ‹‘∆ Áƒ‘Á∆ ÷Ò≈¡ ‘À, ºÏ È‘ƒ

‹ÁØ∫ ÓÀ˘ ÍÂ≈ Òº◊≈, «Úº«Á¡≈ ÓÈ∞º÷ Á∆ Â∆√∆ ¡µ÷ È‘ƒ

√◊Ø∫ ÁØ ‘∆ ¡º÷ª Á≈ ‡∆ ‘À -

Â∂ «¬ø‹ Á∆¡ª Ï∂Ù∞Ó≈ Ï∂Ó˜≈ ◊ºÒª Á≈ ÍÂ≈ Òº◊≈

Ó∂∂ ¡øÁ «’Â∂ ’∞fi «‚º◊ «Í¡≈ √∆Õ

¡Â∂ «¬º’ “ÂºÛ...¡...’” ‹‘∆ ¡Ú≈˜, Â∂ ÓÀ∫ Âº«’¡≈

Ó∂∆¡ª ¡ªÁª «Úº⁄ ÷∞ºÌ∂ ‘Ø¬∂ √È

ø◊ª Â∂ Ì∂Âª Á∆ ÒØ¡ Ú≈ˇ∆ ¡ÒØ’≈ ’«ÚÂ≈ Á∂ «’º⁄

Î∂ Ó∞ø«‚˙, Â∞√ƒ ’Ω‰ Â∂ ÓÀ∫ ’Ω‰ √ª

Î∂ ÓÀ∫ ı»Ï√»Â ’Ø·∆¡ª Â∂ Ï˜≈ª ˘

‘√Â ‹‘∆ Á∆¡ª È˜ª È≈ˇ Ú∂∫‘Á≈ ‘Ø«¬¡≈ Ú∆ ⁄Ø √Ó«fi¡≈ «◊¡≈

«Íø‹∂ ‹≈‰ Á∂ ÁÁ «Úº⁄ ’≈‘∞øÁ∂ ‘Ø¬∂ ˘ Ú∆ “Ó’” ‘∆ ¡≈«÷¡≈ «◊¡≈

Ï‰Á∂ ‹∞ÛÁ∂ Ï√Âª ¿∞Â∂ Ú∆ È˜ª «¬√ Âª ¿∞µ·∆¡ª,

«’ «‹Ú∂∫ ¡Ò¯ Èø◊≈ ‘ª ...

˜≈ Ú∆ ¡≈Í‰∂ Ï≈∂ ÏØÒ‰ ¿∞µÂ∂ ÂØ‘ÓÂª È≈ˇ «Úø«È∑¡≈ «◊¡≈

‹Á ÓÀ∫ fi»·, ⁄Ø∆, «Ó‘Ï≈È ÍÃÓ≈ÂÓª

Â∂ √Ì ÓÈ∞º÷ª Á∂ Ï≈Ï ‘Ø‰ Á∆¡ª Ë≈È≈Úª ”Â∂

“Á∞Ï≈≈ √Ø⁄‰≈” ⁄≈«‘¡≈ Âª Ó∂∂ «¬ø‹ √Ø⁄‰ «‘ø√≈ ◊Á≈«È¡≈ «◊¡≈ -

Ô≈ª Á∂ Â«‘ı≈«È¡ª Ú◊∂ ⁄∞Ï≈∂,

√øÿ‰∆ Ë∞øÁ «‹‘≈ Ó∂∆ Ó«‘Ï»Ï Á≈ «‘Á≈

¡Â∂ ÿ‡≈-‡ØÍ ’Ó≈Á∆¡ª Ú∆ ÓÀ˘ Ò∞’≈ È≈ √’∆¡ª

122 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÓÀ∫ ‹Ø Ò∞’ ‹ªÁ≈ √ª ÿ Á∂ ⁄Ω∫’∂ Á∆ «Èº’∆ ‹‘∆ Ó∞ø‚∂

‹ª ÚÛ∂«Ú¡ª Ú≈ˇ∆ ÏØ∆ ‹ª ◊Úª„∆¡ª Á∆ ÍΩÛ∆ ÊºÒÛ∂ ÷È∂ Á∂ ˙‘Ò∂...

Â∂ ‘∞‰ ÓÀ∫ ¡ÀÈ ¿∞È∑ª Á∂ √≈‘Ó‰∂ √ª

¡‰-¿∞Áÿ≈‡È∂ Í∞ˇª Úª◊,

¡‰Í∆Â∆ Ù≈Ï, ‹ª ¡‰‡Ø‘∆¡ª ¤≈Â∆¡ª Úª◊

«Î ¿∞‘ ¡≈¬∂-√º⁄≈¬∆¡ª Á∂ ¡ÒøÏÁ≈

¿∞È∑ª Á∂ ‘ºÊª «Úº⁄ «ÚÚ√Ê≈ Á≈ ‡Ø’≈ √∆ -

Ïµ√ ˙ÁØ∫ ‘∆ ÓÀ˘ ÂºÊª Á∂ ÂºÊ Á≈ «¬ÒÓ ‘Ø«¬¡≈

«’ ‡Ø’∂ Á∆ Ù’Ò fiø‚∂ Ú◊∆ ‘∞øÁ∆ ‘ÀÕ

Ó∞ø«‚˙, Ó∂≈ √º⁄ È≈ ÓøÈ‰≈-‹∂ ¡≈÷ª

«√Î ’ºÍÛ∂ Á≈ ‡Ø’≈ ¤ª◊ √’Á≈ ‘À ÓÈ∞º÷∆ «‘º’ ¡øÁÒ∆ ◊»ø‹ ˘

‹∂ ¡≈÷ª-‘ √º⁄≈¬∆ ’∂ÚÒ ¤ª◊∆ ‘Ø¬∆ ‚≈‚ ‘∞øÁ∆ ‘À

‹∂ ¡≈÷ª-ÍøÁÚ∂∫ ÂØ∫ Ï≈Á

‘ Ú∑≈ «√«Ú¡ª ”⁄Ø∫ ¿∞µ·Á∆ Ì≈¯ Á≈ ˆ∞Ï≈ ‘øÁ≈ ‘ÀÕ

ÓÀ∫ Ó∞ø«‚˙, ‘∞‰ Â∞‘≈‚∂ ”⁄Ø∫ È‘ƒ ‘ª

ÓÀ∫ «¬ºÒ Á∂ Íø«‹¡ª ”⁄ ¿∞µ‚ «‘≈ ¡˜≈Á ⁄»‘≈ ‘ª

ÿ∞√Ó∞√∂ Á∆ ⁄øÌˇ∆ ‘Ø¬∆ ¡º÷ ‘ª

«¬«Â‘≈√ Á∂ Â≈Ò≈ Òº◊∂ ‘Ø¬∂ Ï»‘∂ ”Â∂ ÏÀ·≈ ÍÃ≈‘∞‰≈ ‘ª

Ï≈ªÓ≈‘ ”⁄Ø∫ Ú‹Â ’Ø¬∆ Ó√ªÁ ‘ª

«‹√ ÂØ∫ ’∞fi Ú∆ Ù∞» ‹ª ıÂÓ È‘ƒ ‘∞øÁ≈ -

’«ÚÂ≈ È‘ƒ, Ó∂∆ ¡Ú≈˜ ’∂ÚÒ ◊øÁ ”Â∂ Ú∑Á≈ Óƒ‘ ‘À

Â∞‘≈‚∂ Ò¬∆ ¡√∆√ È≈ È√∆‘Â

Ó∂∂ ÙÏÁ Ë∞Ò≈¬∆ ’Á∂ ‘Ø¬∂ Ú∆ ÏÁÏ» «÷ø‚≈ ‘∂ È∂...

¡√Ò «Úº⁄ Ó∞ø«‚˙, ÓÀ∫ Ï‘∞Â Á«‘Ò «◊¡≈ ‘ª «¬√ «Ì¡≈È’ Â√∆‘∂ ÂØ∫

«’ ¡º‹ ’ºÒ∑ ÍÏÂª ”Â∂ ⁄Û∑È≈ Ú∆ «¬˙∫ Ò◊Á≈ ‘À

«‹Ú∂∫ «’√∂ ÒøÓ∆ „Ò≈‰ ”ÂØ∫ ¿∞µÂ «‘≈ ‘ØÚª

√≈◊ Á∆ ¤≈Â∆ ”Â∂ ÂÈ≈ «¬øfi ‘À

«‹Ú∂∫ ‚∞ºÏ‰ Á∆ ÏÛ∆ ‘∆ Ë∆Ó∆ ‹‘∆ «’«¡≈ ‘ØÚ∂Õ

«¬‘ ’∂‘≈ Â√∆‘≈ ‘À,

«’ Â∞√∆∫ ’∞Û∆¡ª, Î∞ºÒª Â∂ Í«ø«Á¡ª ˘ Âº’Á∂ Í¬∂ ‘ØÚØ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 123

Â∂ ¡º◊Ø∫ ÷Ò≈¡ ‘∆ ÷Ò≈¡, Â∞‘≈‚∆¡ª ¡º÷ª «Úº⁄ «Ó⁄ª Á∂ Úª◊ ÒÛ∂

ÓÀ∫ √≈∂ Á≈ √≈≈ ‘øÌ «◊¡≈ ‘ª,

«¬√ ÓÙ∆È∆ ‹‘∆ ‘ÎÛ≈ ÁÎÛ∆ ”⁄ Â∞Á∂ ‘Ø¬∂

«‹ºÊ∂ «ÙÂ∂ ¡øÈ∑∂ Ú∂◊ ”⁄, ¡≈Í‰∂ ¡Êª È≈ˇ ‡’≈ ◊¬∂ ‘È

ÓÀ∫ - ‹Ø «√¯ «¬º’ ¡≈ÁÓ∆ Ï‰È≈ ⁄≈‘∞øÁ≈ √ª,

«¬‘ ’∆ Ï‰≈ «ÁµÂ≈ «◊¡≈ ‘ª?

Â∂ ‘∞‰ ÓÀ∫ ⁄≈‘∞øÁ≈ ‘ª, √Û’ ”Â∂ ‹≈ ‘∂ «’√∂ Ó≈‚Ò √’»Ò Á∂ «’Ù≈ «Úº⁄

“¤ÛºÍ Á∂‰ƒ” ⁄Û∑ ‹≈Úª Â∂ ‡≈Î∆ ⁄»√Á≈ ‘Ø«¬¡≈

«¬√ ¿∞µËÛ∂ ◊∞ºËÛ∂ ÎÀÒ∂ ‘Ø¬∂ √ø√≈ ˘, Ó≈√»Ó ‹‘∆ Âº’‰∆ È≈ˇ ÿ»ª

Â∂ ¿∞È∑ª √≈∆¡ª ¡≈ÒÓ∆ √º⁄≈¬∆¡ª ¿∞µÂ∂,

ÈÚ∂∫ «√«˙∫ Ô’∆È ’È≈ Ù∞» ’ª

«‹Ú∂∫ ¿∞‘ «¬≥È «Ï≥È √º⁄∆¡ª ‘∆ ‘Ø‰...

***

124 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÓÀ∫ ‘∞‰ «ÚÁ≈ ‘∞øÁ≈ ‘ª

ÓÀ∫ ‘∞‰ «ÚÁ≈ ‘∞øÁ≈ ‘ª

Ó∂∆ ÁØ√Â ÓÀ∫ ‘∞‰ «ÚÁ≈ ‘øÁ≈ ‘ªÕ

ÓÀ∫ «¬º’ ’«ÚÂ≈ «Ò÷‰∆ ⁄≈‘∆ √∆Õ

Â»ø «‹√ ˘ √≈∆ ¿∞Ó ÍÛ∑Á∆ «‘ √’∂∫

¿∞√ ’«ÚÂ≈ «Úº⁄

Ó«‘’Á∂ ‘Ø¬∂ ËÈ∆¬∂ Á≈ «˜’ ‘Ø‰≈ √∆

’Ó≈Áª Á∆ √√≈‘‡ Á≈ «˜’ ‘Ø‰≈ √∆

Â∂ ◊øÁˇª Á∆ È≈˜∞’ ÙØ÷∆ Á≈ «˜’ ‘Ø‰≈ √∆Õ

¿∞√ ’«ÚÂ≈ «Úº⁄ ∞º÷ª ¿∞µÂØ∫ ⁄Ø∫Á∆¡ª Ë∞øÁª

¡Â∂ Ï≈Ò‡∆ «Úº⁄ ⁄Ø¬∂ Á∞ºË ”Â∂ ◊Ω∫Á∆¡ª fiº◊ª Á≈ «˜’ ‘Ø‰≈ √∆

Â∂ ‹Ø Ú∆ ‘Ø

ÓÀ∫ Â∂∂ «‹√Ó «Úº⁄Ø∫ Âº«’¡≈

¿∞√ √≈∂ ’≈√∂ Á≈ «˜’ ‘Ø‰≈ √∆

¿∞√ ’«ÚÂ≈ «Úº⁄ Ó∂∂ ‘ºÊª ¿∞ÂÒ∂ º‡‰ª È∂ Ó∞√’Ω‰≈ √∆

Ó∂∂ Íº‡ª Á∆¡ª Ó¤Ò∆¡ª È∂ ÂÀÈ≈ √∆

Â∂ Ó∂∆ «‘º’ Á∂ Ú≈Òª Á∂ ÈÓ Ù≈Ò «Úº⁄Ø∫

«Èºÿ Á∆¡ª ÒÍ‡ª ¿∞µ·‰∆¡ª √È

¿∞√ ’«ÚÂ≈ «Úº⁄

Â∂∂ Ò¬∆

Ó∂∂ Ò¬∆

Â∂ «˜øÁ◊∆ Á∂ √≈∂ √≈’ª Ò¬∆ Ï‘∞Â ’∞fi ‘Ø‰≈ √∆ Ó∂∆ ÁØ√Â,

Í ÏÛ≈ ¬∆ Ï∂√Ú≈Á≈ ¬∂

Á∞È∆¡ª Á∂ «¬√ ¿∞ˇfi∂ ‘Ø¬∂ È’Ù∂ È≈ˇ «ÈÍ‡‰≈Õ

Â∂ ‹∂ ÓÀ∫ «Ò÷ Ú∆ ÒÀ∫Á≈

¿∞‘ Ù◊Èª Ì∆ ’«ÚÂ≈

Âª ¿∞√ È∂ ¿∞∫fi ‘∆ ÁÓ ÂØÛ Á∂‰≈ √∆

ÂÀ˘ Â∂ ÓÀ˘ ¤≈Â∆ ¿∞µÂ∂ «ÚÒ’Á∂ ¤º‚ ’∂

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 125

Ó∂∆ ÁØ√Â, ’«ÚÂ≈ Ï‘∞Â ‘∆ «È√ºÂ∆ ‘Ø ◊¬∆ ‘À

‹Á «’ ‘«Ê¡≈ª Á∂ ÈΩ∫‘ ÌÀÛ∆ Â∑ª ÚË ¡≈¬∂ ‘È

Â∂ ‘∞‰ ‘ Â∑ª Á∆ ’«ÚÂ≈ ÂØ∫ Í«‘Òª

‘«Ê¡≈ª È≈ˇ Ô∞ºË ’È≈ ˜»∆ ‘Ø «◊¡≈ ‘À

Ô∞ºË «Úº⁄

‘ ⁄∆˜ ˘ ÏÛ∆ √Ω÷∆ Â∑ª √Ófi «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ‘À

¡≈Í‰≈ ‹ª Á∞ÙÓ‰ Á≈ Èª «Ò÷‰ Úª◊...

Â∂ «¬√ ‘≈ÒÂ “⁄

Ó∂∂ ⁄∞øÓ‰ Ò¬∆ ÚË∂ ‘Ø¬∂ Ï∞ºÒ∑ª Á∆ ◊Øˇ≈¬∆ ˘

ËÂ∆ Á∂ ¡≈’≈ Á∆ ¿∞ÍÓ≈

‹ª Â∂∂ Òº’ Á∂ Ò«‘È ˘

√Ó∞øÁ Á∂ √≈‘ ÒÀ‰ Á∆ Â∞ÒÈ≈ Á∂‰≈

ÏÛ≈ Ó˜≈’ «‹‘≈ Òº◊‰≈ √∆Õ

√Ø ÓÀ∫ ¡«‹‘≈ ’∞fi È‘∆∫ ’∆Â≈,

ÂÀ ,

Â∂∆ Ó∂∂ «Ú‘Û∂ «Úº⁄ Ïº⁄∂ «÷‚≈ √’‰ Á∆ ı≈«‘Ù ˘

Â∂ Ô∞ºË Á∆ √Ó∞º⁄Â≈

«¬º’Ø ’Â≈ «Úº⁄ ÷Û≈ ’È≈ Ó∂∂ Ò¬∆ √øÌÚ È‘ƒ ‘Ø«¬¡≈

Â∂ ÓÀ∫ ‘∞‰ «ÚÁ≈ ‘πøÁ≈ ‘ªÕ

Ó∂∆ ÁØ√Â, ¡≈Íª Ô≈Á º÷ª◊∂

«’ «ÁÈ∂ Ò∞‘≈ Á∆ Ìº·∆ Á∂ Úª◊ ÂÍ‰ Ú≈Ò∂

¡≈Í‰∂ «Íø‚ Á∂ «‡ºÏ∂

≈Â ˘ Î∞ºÒª Úª◊ Ó«‘’ ¿∞µ·Á∂ ‘È,

Â∂ ⁄ªÁÈ∆ «Úº⁄ √∂ ‘Ø¬∂ ‡Ø’ Á∂ „∂ª ”Â∂ Ò∂‡ ’∂

√Ú◊ ˘ ◊≈‘Ò ’µ„‰≈, ÏÛ≈ √ø◊∆ÂÓ¬∆ ‘∞øÁ≈ ‘À

‘ª «¬‘ √≈˘ Ô≈Á º÷‰≈ Í¬∂◊≈ «’¿∞∫«’

‹ÁØ∫ «ÁÒ Á∆¡ª ‹∂Ïª ”⁄ ’∞fi È‘ƒ ‘∞øÁ≈

Ô≈Á ’È≈ ÏÛ≈ ¬∆ √∞÷≈Úª Ò◊Á≈ ‘ÀÕ

ÓÀ∫ «¬√ «ÚÁ≈¬∆ Á∆ ÿÛ∆ ËøÈÚ≈Á ’È≈ ⁄≈‘∞øÁ≈ ‘ª

¿∞È∑ª √≈∆¡ª ‘∞√∆È ⁄∆˜ª Á≈

126 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

‹Ø √≈‚∆¡ª «ÓÒ‰∆¡ª ”Â∂ ÂøÏ» Úª◊ Â‰Á∆¡ª ‘∆¡ª

Â∂ ¿∞È∑ª ¡≈Ó Ê≈Úª Á≈

‹Ø √≈‚∂ «ÓÒ‰ ”Â∂ ‘∞√∆È ‘Ø ◊¬∆¡ª,

ÓÀ∫ ËøÈÚ≈Á ’Á≈ ‘ª -

¡≈Í‰∂ «√ ”Â∂ ·«‘ ‹≈‰ Ú≈ˇ∆

Â∂∂ Úª◊ ‘Ωˇ∆ Â∂ ◊∆Âª Ì∆ ‘Ú≈ Á≈

‹Ø Ó∂≈ «⁄ºÂ Ò≈¬∆ º÷Á∆ ‘∆ Â∂∆ ¿∞‚∆’ ’«Á¡ª,

¡≈‚ ¿∞µÂ∂ ¿∞µ◊∂ ‘Ø¬∂ ∂ÙÓ∆ ÿ≈‘ Á≈

‹Ø Â∂∆ ∞Ó’Á∆ ‘Ø¬∆ ÂØ Á∂ ¡º◊∂ √Á≈ «Ú¤ «Ú¤ «◊¡≈,

‡ƒ«‚¡ª ”⁄Ø∫ «’∆¡ª ’Í≈‘ª Á≈

«‹È∑ª È∂ ’Á∂ Ú∆ ’Ø¬∆ ¿∞˜ È≈ ’∆Â≈

Â∂ √Á≈ Ó∞√’≈ ’∂ ¡≈Í‰∂ Ò¬∆ √∂˜ Ï‰ ◊¬∆¡ª,

◊ø«È¡ª ¿∞µÂ∂ ÂÀÈ≈Â «ÍºÁ∆¡ª Á≈

«‹È∑ª È∂ ¡≈¿∞∫Á∂ ‹ªÁ∂ Á∆ «ÏÛ’ º÷∆

‹Ú≈È ‘Ø¬∆¡ª ’‰’ª Á≈

‹Ø √≈˘ ÏÀ«·¡ª È≈ √‘∆, Ò∂«‡¡ª Âª „’Á∆¡ª ‘∆¡ªÕ

ÓÀ∫ ËøÈÚ≈Á ’Áª, √∑Ø∫ Á∂ «Èº«’¡ª Î∞ºÒª Á≈

«‹È∑ª ÓÀ˘ ’¬∆ Ú≈∆ Ï÷«Ù¡≈ ÓΩ’≈

Í≈ˆ ’∂√ Â∂«¡ª Ú≈ˇª ”⁄Ø∫ fi≈ÛÈ Á≈Õ

ÓÀ∫ ÓÈ∞º÷ ‘ª, Ï‘∞Â ’∞fi «Èº’≈ «Èº’≈ ‹ØÛ ’∂ Ï«‰¡≈ ‘ª

Â∂ ¿∞È∑ª √≈∆¡ª ⁄∆˜ª Ò¬∆

«‹È∑ª ÓÀ˘ «÷ø‚ ‹≈‰ ÂØ∫ Ï⁄≈¬∆ º«÷¡≈

Ó∂∂ ’Øˇ Ï‘∞Â Ù∞’≈È≈ ‘À

ÓÀ∫ ËøÈÚ≈Á ’È≈ ⁄≈‘∞øÁ≈ ‘ªÕ

«Í¡≈ ’È≈ ÏÛ≈ ‘∆ √«‘‹ ‘À

«‹Ú∂∫ «’ ˜∞ÒÓ ˘ √‘≈Á∂ ‘Ø«¬¡ª

¡≈Í‰∂ ¡≈Í ˘ ÒÛ≈¬∆ Ò¬∆ «Â¡≈ ’È≈,

‹ª «‹Ú∂∫ ◊∞ÍÂÚ≈√ «Úº⁄ Úº‹∆ ‘Ø¬∆ ◊Øˇ∆ ÂØ∫

«’√∂ ¤øÈ ¡øÁ Í¬∂ «‘ ’∂

˜÷Ó Á∂ ÌÈ Ú≈ˇ∂ «ÁÈ Á∆ ’Ø¬∆ ’ÒÍÈ≈ ’∂ :

«Í¡≈ ’È≈

Â∂ ÒÛ √’‰≈

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 127

‹∆‰ Â∂ ¬∆Ó≈È ÒÀ ¡≈¿∞‰≈ Ó∂∆ ÁØ√Â, «¬‘Ø ‘∞øÁ≈ ‘ÀÕ

Ë∞ºÍ Úª◊ ËÂ∆ ”Â∂ «÷Û ‹≈‰≈,

Â∂ «Î ◊ÒÚº’Û∆ «Úº⁄ «√Ó‡ ‹≈‰≈,

Ï»Á Úª◊ ÌÛ’ ¿∞µ·‰≈

Â∂ ⁄Ω‘ª ’»‡ª ¡øÁ ◊»ø‹ ‹≈‰≈ -

‹∆‰ Á≈ «¬‘Ø ¬∆ √Ò∆’≈ ‘∞øÁ≈ ‘ÀÕ

«Í¡≈ ’È≈ Â∂ ‹∆‰≈ ¿∞È∑ª ˘ ’Á∂ È‘ƒ ¡≈¿∞‰≈

«‹È∑ª «˜øÁ◊∆ È∂ Ï≈‰∆¬∂ Ï‰≈ «ÁºÂ≈Õ

«‹√Óª Á≈ «ÙÂ≈ √Ófi √’‰≈ -

ı∞Ù∆ Â∂ È¯Â «Úº⁄ ’Á∂ Ú∆ Ò∆’ È≈ «÷º⁄‰≈

«˜øÁ◊∆ Á∂ ¯ÀÒ∂ ‘Ø¬∂ ¡≈’≈ ”Â∂ «¯Á≈ ‘Ø‰≈ -

√«‘Ó ˘ ⁄∆ ’∂ «ÓÒ‰≈ ¡Â∂ «ÚÁ≈ ‘Ø‰≈ -

ÏÛ≈ √»Ó◊Â∆ Á≈ ’øÓ ‘∞øÁ≈ ‘À Ó∂∆ ÁØ√Â

ÓÀ∫ ‘∞‰ «ÚÁ≈ ‘øÁ≈ ‘ªÕ

Â»ø Ì∞ºÒ ‹≈Úƒ

ÓÀ∫ ÂÀ˘ «’√ Â∑ª «fiøÓ‰ª Á∂ ¡øÁ Í≈ˇ ’∂ ‹Ú≈È ’∆Â≈

«’ Ó∂∆¡ª È˜ª È∂ ’∆ ’∞fi È‘ƒ ’∆Â≈

Â∂∂ È’Ùª Á∆ Ë≈ ÏøÈ∑‰ «Úº⁄,

«’ Ó∂∂ ⁄∞øÓ‰ª È∂ «’øÈ≈ ı»Ï√»Â ’ «ÁºÂ≈ Â∂≈ «⁄‘≈

«’ Ó∂∆¡ª ‹ºÎ∆¡ª È∂

Â∂≈ ÓØÓ Ú◊≈ «Íø‚≈ «’ø‹ √º⁄∂ ”⁄ „≈«ˇ¡≈

Â»ø «¬‘ √≈≈ ¬∆ ’∞fi Ì∞ºÒ ‹≈Ú∆∫ Ó∂∆ ÁØ√Â

«√Ú≈ «¬√ ÂØ∫

«’ ÓÀ˘ ‹∆‰ Á∆ Ï‘∞Â ÒØ⁄≈ √∆

«’ ÓÀ∫ ◊ˇ∂ Â∆’ «˜øÁ◊∆ «Úº⁄ ‚∞ºÏ‰≈ ⁄≈‘∞øÁ≈ √ª,

Ó∂∂ Ú∆ «‘º√∂ Á≈ ‹∆¡ ÒÀ‰≈ Ó∂∆ ÁØ√Â,

Ó∂∂ Ú∆ «‘º√∂ Á≈ ‹∆¡ ÒÀ‰≈Õ

***

128 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÍÃÂ∆ÏºËÂ≈

¡√∆∫ ¡ÀÚ∂∫ Ó∞µ⁄ƒ Á≈ ’∞fi Ú∆ È‘ƒ ⁄≈‘∞øÁ∂

«‹√ Â∑ª √≈‚∂ ‚Ω«Ò¡ª «Úº⁄ ÷ºÒ∆¡ª ‘È,

«‹√ Â∑ª ÏˇÁª Á∆ «Íº· ”Â∂ ¿∞µÌ∆¡ª,

Í≈‰∆¡ª Á∆¡ª Ò≈√ª ‘È,

«‹√ Â∑ª ’˜∂ Á∂ ’≈ˆ˜ª «Úº⁄,

√≈‚≈ √«‘«Ó¡≈ Â∂ √∞ø◊«Û¡≈ Ì«Úº÷ ‘À

¡√ƒ «˜øÁ◊∆, Ï≈Ï∆ ‹ª ’∞fi Ú∆ ‘Ø

¬∂√∂ Â∑ª √º⁄∆Ó∞⁄ƒ Á≈ ⁄≈‘∞øÁ∂ ‘ª

«‹√ Â∑ª √»‹, ‘Ú≈ Â∂ ÏºÁˇ

ÿª Â∂ ÷∂Âª «Úº⁄ √≈‚∂ ¡ø◊ √ø◊ «‘øÁ∂ ‘È

¡√ƒ ˙√ Â∑ª

‘’»ÓÂª, «ÚÙÚ≈√ª Â∂ ı∞Ù∆¡ª

¡≈Í‰∂ È≈ˇ È≈ˇ Âº’‰≈ ⁄≈‘∞øÁ∂ ‘ª

‚≈«„˙, ¡√∆∫ √≈≈ ’∞fi √µ⁄∆Ó∞µ⁄ƒ Á≈ Á∂÷‰≈ ⁄≈‘∞øÁ∂ ‘ªÕ

¡√ƒ ¿∞√ Â∑ª Á≈ ’∞fi Ú∆ È‘ƒ ⁄≈‘∞øÁ∂

«‹Ú∂∫ Ù≈Ï Á∂ Ó∞’ºÁÓ∂ ”⁄

«’√∂ ‡≈¿±‡ Á∆ ◊Ú≈‘∆ ‘∞øÁ∆ ‘À,

«‹Ú∂∫ Í‡Ú≈∆ Á≈ “¬∆Ó≈È” ‘∞øÁ≈ ‘À,

‹ª «‹Ú∂∫ ¡≈Û∑Â∆ Á∆ ’√Ó ‘∞øÁ∆ ‘À -

¡√ƒ ⁄≈‘∞øÁ∂ ‘ª ¡≈Í‰∆ Âˇ∆ ”Â∂ ’Ø¬∆ «¬√ Â∑ª Á≈ √º⁄

«‹Ú∂∫ ◊∞Û Á∆ ÍºÂ ⁄ “’‰” ‘∞øÁ≈ ‘À

«‹Ú∂∫ «ÓÒ‰∆ √Ó∂∫ Ó«‘Ï»Ï Á∂ ‘Ø·ª Â∂

’Ø¬∆ Óˇ≈¬∆ Ú◊∆ ⁄∆˜ ‘∞øÁ∆ ‘À

¡√ƒ È‘∆∫ ⁄≈‘∞øÁ∂

Í∞ˇ√ Á∆¡ª Ò≈·∆¡ª ”Â∂ ‡ø◊∆¡ª «’Â≈Ïª ˘ ÍÛ∑È≈

¡√ƒ È‘∆∫ ⁄≈‘∞øÁ∂

‘∞È Á≈ ◊∆Â, ÎΩ‹∆ Ï»‡ª Á∆¡ª ‡≈Íª ”Â∂ ◊≈¿∞‰≈

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 129

¡√ƒ Âª ∞µ÷ª ¿∞µÂ∂ ¤‰’Á∂ √ø◊∆Â ˘

√Ë≈¬∂ ‘Ø¬∂ ÍØ«‡¡ª Á∂ È≈ˇ ¤»‘ ’∂ Á∂÷‰≈ ⁄≈‘∞øÁ∂ ‘ª

¡ºÊ» ◊À√ Á∂ Ë»ø¬∂∫ ”⁄ Ò»‰ ⁄º‡‰≈

‹ª ¡≈Í‰∆ ‹∆Ì ¿∞µÂ∂ ¡≈Í‰∂ ‘∆ Ò‘» Á≈ √Ú≈Á ⁄º÷‰≈

«’√∂ Ò¬∆ Ú∆ ÓÈØø‹’ È‘ƒ ‘Ø √’Á≈

Í

¡√∆∫ ¡ÀÚ∂∫ Ó∞º⁄ƒ Á≈ ’∞fi Ú∆ È‘∆∫ ⁄≈‘∞øÁ∂

Â∂ ¡√∆∫ √≈≈ ’∞fi √µ⁄ƒ Ó∞º⁄ƒ Á≈ Á∂÷‰≈ ⁄≈‘∞øÁ∂ ‘ª

«˜øÁ◊∆, √Ó≈‹Ú≈Á ‹ª ’∞fi Ú∆ ‘Ø...

***

130 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

’ºÒ∑

’ºÒ∑ √≈‚∂ «Íø‚ «Úº⁄ ’∞fi Ú∆ È‘ƒ ‘Ø«¬¡≈

Í√Ø∫ ÷Ú∂ È≈‹≈«¬˜ ◊Ì √∆

«’ «Íø‚ Á∆¡ª »Û∆¡ª ”Â∂ √∞º‡ ’∂ ⁄Ò∆ ◊¬∆

«’Èª Á∆ «’¡ª «’¡ª,

¡ÀÚ∂∫ ÿ «Á¡ª ÂØ∫ «fiÛ’ ÷≈‰∆ √∆

«’ ¿∞√ ˘ Â√ ÷≈ ’∂ Ïº·ˇª ”⁄ Í≈ «Ò¡≈¬∆¡ª

◊Ø‘≈ ’»Û≈ ’Á∆¡ª ’∞Û∆¡ªÕ

¿∞∫fi ’ºÒ∑ Á∆ «’√∂ ˘ ¿∞‚∆’ È≈ √∆ -

ÁØË∆ Á∂ √≈¬∆’Ò Á∆ ⁄∂È

Ï‘∞Â ‘∆ Í∞≈‰∆ √∆ «’ ÚÒ»øË∂ ◊¬∂

Ï»∆¡ª Á∂ ∂ÙÓ Ú◊∂ Ê‰,

‹ª ÷∞ºÌ ◊¬∆ ‘≈ˇ∆ Á∂ Èø◊∂ ÍÀ «Úº⁄

ÿ√ ’∂ ÒºÊ∆ ÏˇÁ Á∆ ÷∞∆,

‹ª Ó «◊¡≈ ‡º’ ‘∂·ª ¡≈‰ ’∂

ÌºÂ∂ Á∂ Ó◊ ‹≈ «‘≈ ’∞ºÂ≈

«È¡≈‰∂ Ïø«‡¡ª È≈ˇ ÷∂‚Á∂ ‘∂

¤ºÂ ”Â∂ ÷Û∆ √Íø⁄ Á∆ ’∞Û∆

ÏÛ≈ «⁄ ’∂√ Ú≈‘∞øÁ∆ ‘∆ -

’ºÒ∑ √≈‚∂ «Íø‚ «Úº⁄ ’∞fi È‘ƒ ‘Ø«¬¡≈

’ºÒ∑ Ú∆ √≈‚∂ Ó»ø‘ √È - «⁄‘∂ È‘ƒ √È

’ºÒ∑ Ú∆ ¡√ƒ √ÓfiÁ∂ ‘∂ «’ «ÁÒ ‘∆ √Ø⁄Á≈ ‘ÀÕ

ºÏ ’ºÒ∑ Ú∆ ¡øÏ Á∆¡ª È∆ÒºÂ‰ª «Úº⁄ ’ÀÁ ‘∆ «‘≈,

«È≈Ù ¡≈‹Û∆ Á∂ Ú≈Û∂ «Úº⁄

¿∞‘Á∆ ’ºÒ∑ Ú∆ ˆÀ-‘≈˜∆ Òº◊∆

’ºÒ∑ Ú∆ √≈˘ «‘≈ Ô’∆È

«’ ÓÊ≈ Á≈ ≈‹≈ √º⁄Ó∞º⁄ √∞Á≈Ó∂ Á≈

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 131

«ÓºÂ ‘∆ ‘ØÚ∂◊≈ È‘ƒ Âª

ÍÀ ËØ ’∂ «’¿∞∫ ÍƒÁ≈ -

’ºÒ∑ Ú∆ √≈˘ «’ÃÙÈ Á∆ fi≈’≈ ‹‘∆ ‘∆

’ºÒ∑ √≈‚∂ «Íø‚ «Úº⁄ ’∞fi Ú∆ È‘ƒ ‘Ø«¬¡≈

’ºÒ∑ Á∆ «’√ ˘ ¿∞‚∆’ √∆

’ºÒ∑ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ √≈˘ ⁄ø◊∂ ‹‘∂ ÂÓ≈÷» Á∆ ⁄≈‘È≈ √∆

’∆ √∆ È≈ Ú∆ ÷Û’Á≈ ‹∂ ÁØ Ú≈ ÓøÁ Á≈ ‡ºÒ?

***

132 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¡º‹ Á≈ «ÁÈ

Ò◊Á≈ ‘À «¬‘ √Ú∂ È‘ƒ ‘À

ÓΩÂ Á∆ ‘Ê∂Ò∆ ¿∞µÂ∂ ¡≈·∆ ‘Ø¬∆ Ó∞√’≈‘‡ ‘À

≈Â Á∆ Ø Ø √∞º‹∆ ¡º÷ ‘À

√»‹ Ú◊≈ ’∞ºfi «’Ë∂ È‘ƒ ‘À

ÿ∞º◊∆¡ª Á∂ ◊∞‡’‰ ”Â∂ ’∞fi Ú∆ Ù∞» È‘ƒ ‘Ø«¬¡≈

Ù≈«¬Á ¡º‹ Á≈ «ÁÈ Ï⁄È∂ ¡ÓÒ∆ Á∂ ‘≈¿∞’∂ ÂØ∫ Ù∞» ‘Ø«¬¡≈ ‘À

«ÏºÒ∆ Ø‘Û ◊¬∆ ‹∆‘Á≈,

«Ì˙∫ ’∂ º÷∂ ‚Ø«‚¡ª Á≈ ¤øÈ≈

¡º‹ Á≈ «ÁÈ Ù≈«¬Á ’Ó» Á∆ √πºº’Á∆ ‹≈ ‘∆ Ω‰∆ ”⁄ ¿∞µ«◊¡≈ ‘À

÷∞Ò∆ ”Â∂ Ïº«fi¡≈ Ï∆Ï≈ ÏˇÁ «‹√Á≈

≈Âƒ Ó≈ «◊¡≈ √∆ √≈‘È √’≈∆Õ

¡º‹ Á≈ «ÁÈ Î‡∂ ‘Ø¬∂ Á∞ºË Á∆ ⁄≈‘ Úª◊

ø‚∆ ÂÈ∆ Á∂ ◊ˇ∂ ”⁄ Ó√ª ‘∆ ¿∞µÂÁ≈ ‘À

¡º‹ Á≈ «ÁÈ Ù∞Á≈¬∆ ‘∆ «’ÙÈ Á∆¡ª

◊≈‘ˇª Á∂ «’ø◊«¡ª ¿∞µÂ∂ ÒÛ÷Û≈¿∞∫Á≈ Â∞ «‘≈ ‘À

¡º‹ Á≈ «ÁÈ ¡ÓØ ⁄»‘Û∆ Á∂ ◊ˇ Í≈¬∂ ‘Ø¬∂ ¿∞Â≈ Úª◊

Èø◊∂˜ Á∆ ÈÓØÙ∆ ÂÁ≈ «Í¡≈ ‘À

Ò◊Á≈ ‘À ¡º‹ Á≈ «ÁÈ «’√∂ Ó∞Á∂ Á≈ Ò‘» ‘À

‹ª µÁ ‘Ø¬∆ ÚØ‡ Á∆ Í⁄∆ ‘À

‹ª «Íø‚ Á∆ ¡µÒ∑Û ’∞Û∆ Á∆ Ï‘∞Â ÿµ‡ Âº’ √’‰ Ú≈ˇ∆

Ï‘∞Â ‚»øÿ∆ ÈÀ‰ª Á∆ È∆fi ‘À

‹ª ¿∞Á≈√ Ï∞º„∂ Á∆

«√˙∫’ ÷≈Ë∆ Ï»‘∂ Á∆ ⁄∞◊≈· ¿∞Â∂ Òµ◊∆ ‘Ø¬∆ «‡’‡’∆ ‘À

‹ª «’√∂ Ïªfi ¡ΩÂ Á≈

⁄∞≈‘∂ «Úº⁄ ’∆Â≈ ‘Ø«¬¡≈ ‡»‰≈ ‘À

¡º‹ Á≈ «ÁÈ «’√∂ ˜≈ÒÓ Ú˜∆ Á≈

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 133

¡‰⁄≈«‘¡≈ ÁÎÂ∆ Ó≈ÂÓ ‘À

‹ª «’√∂ ÏØ¡ Ó≈Á∂ ÏØfi∂ ¡øÁ

Ï∞fi≈ ’∂ º«÷¡≈ Ï∆Û∆ Á≈ ‡Ø‡≈ ‘À

‹ª Ù≈«¬Á

√ºÂÚƒ ”⁄Ø∫ Î∂Ò∑ ‘Ø¬∆ ‹Ú≈’Û∆ Á∆

⁄∞øÈ∆ «Úº⁄ √∞º«’¡≈ ¡º÷ª Á≈ È∆ ‘À

¡º‹ Á≈ «ÁÈ Ë≈Ó’ Ó≈ÈÂ≈ Á≈ «ÁÈ È‘ƒ ‘ÀÕ

«’√∂ Ïº⁄∂ Á∆ Ï∞ÛÏ∞Û≈¿∞∫Á∆ ‘Ø¬∆ ÈƒÁ ‘À

¡º‹ Á≈ «ÁÈ Âª ’Ø¬∆ √ªÌ √ªÌ Í≈«ˇ¡≈ Á«‘ÙÂ Á≈ ÁºıÂ ‘À

≈‹√∆ «‘ø√≈ Á∆ «Ùø◊≈∆ ‘Ø¬∆ ÿØÛ∆ ‘À

¡º‹ Á≈ «ÁÈ «’√∂ Á∞ÙÓ‰ ÚºÒØ∫

Ú≈‘‰ª ”⁄ Ï∞Ò≈«¬¡≈ Ïº’≈ ‘ÀÕ

¡º‹ Á≈ «ÁÈ Ì≈¬∆ Á∂ √ø÷ Í»È ”Â∂ ıÂÓ È‘ƒ ‘ØÚ∂◊≈

¡º‹ Á≈ «ÁÈ ÷Ú«¡≈ Ï‘∞Â ÒøÓ≈ ⁄Ò≈ ‹≈¬∂

Â∂ Íø¤∆ √øfi Á∆ ¿∞‚≈‰ Ò¬∆ ¿∞‚∆’Á∂ Êº’ ‹≈‰

¡º‹ Á≈ «ÁÈ ÷Ú«¡≈ Ï‘∞Â ÒøÓ≈ ⁄«Ò¡≈ ‹≈¬∂

***

134 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¤øÈ∆

¤øÈ∆ Ú∂ ÒØ’Û∆˙ - ¤øÈ∆

ºÏ Á∂Ú∂ Ú∂ Ú∆≈ ÂÀ˘ ÏøÈ∆ (ÒØ’ ◊∆Â)

¤øÈ∆ Âª ¤øÈ∆ ‘Ø¬∆

Í ◊∞º‚∆¬∂ Â∂∂ ◊∆Âª È≈ˇ

Â∂∂ Ú∆ ˘ ÏøÈ∆ È‘ƒ ÒºÌ‰∆

¿∞√ Âª Ó≈ ‹≈Ú∂◊≈

Ï≈ÏÒ Á∆ ÿº‡ ˜Ó∆È Á≈ Í¤≈Úª

¿∞√Á∆¡ª Í≈√ ’∆Â∆¡ª Á√ª ˘

⁄ ‹≈‰◊∂ Ó∆¡Ò ‹‘∂ fiØ‡∂

Â∂ ¿∞√Á∆ ⁄’ˇ∂Á≈ «‘º’ ”Â∂

Î∞Ò’∂ Ú∂ˇÁ∆ ‘∂◊∆

√Á≈ ‘∆ «Ú◊Û∂ «‘øÁ∂ «¬ø‹‰ Á∆ Â’≈Ú∆

‘Ωˇ∆ ‘Ωˇ∆ ÍÀ ‹≈¬∂◊∆ Óº·∆

¿∞√Á∂ Íº‡ª Á∆¡ª ÿ∞º◊∆¡ª Á∆ ¿∞‚≈

Ó∞º’ ‹≈¬∂◊≈ ⁄Ø◊ ⁄≈Úª Á∂ ÌÛØÒ∂ ”⁄Ø∫ -

¿∞‘ ÏÛ≈ ¤‡Í‡≈¬∂◊≈

«‹√ «ÁÈ Í«‘Ò∆ Ú≈ ¡¯∆Ó Á∆ ’∆Û∆

¿∞‘Á∆¡ª ¡øÂÛ∆¡ª ”Â∂ Â∞∂◊∆,

¿∞‘ √ºÊ ”⁄Ø∫ ¡≈Í‰∂ ¡ÓÒ∆ ‘Ø‰ Á∆¡ª

’‰√Ø¡ª ˘ √∞øÿ √∞øÿ ’∂ Òøÿ∂◊≈

«Î ‘Ωˇ∆ ‘Ωˇ∆ ÏÁÒ ‹≈‰◊∆¡ª √ºÊ Á∆¡ª ◊ºÒª

Â∂ «ÎÈ∆ ÂØ∫ ‘∆ Ó∞ÛÈ Òº◊‰◊∂

¿∞√ ˘ Ú∂÷‰ Ú≈ˇ∂

◊∞º‚∆¬∂, Á» «Á√‘ºÁ∂ ÚºÒ

«‹ºÊ∂ Ó◊ª Á∂ ‹Ï≈Û∂ «ÓˇÁ∂ ‘È

Èº’ Á∆ √∂Ë∂ Â∞«¡≈ ‹≈¬∂◊≈ Â∂≈ Ú∆

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 135

Â»ø «‹√ ˘ «ÁÈ √ÓfiÁ∆ ¬∂∫

«Ù’≈∆¡ª Á∆ Ó∞º· «Úº⁄ ÿ∞º‡∂ ‘Ø¬∂

Ë≈◊∂ Á≈ «√≈ ‘À

Â∂ ≈Â ‘Ø ’∞fi È‘ƒ

‚Ø «Úº⁄ ¤º‚∆ ‘Ø¬∆ Óº’≈ «„ºÒ ‘À

◊∞º‚∆¬∂ ¡≈Í‰∂ Âª «√Î ◊∆Â ‘È

√Óª ¡≈Í‰≈ È‘ƒ ‘À

‹∂ √Óª ¡≈Í‰≈ ‘∞øÁ≈

Âª ÂÀ˘ √º÷‰∆¡ª ’ˇ≈¬∆¡ª ˘

„º’ „º’ º÷‰ Á≈ «¯’ È≈ ‘∞øÁ≈

‘≈Ò∂ √Óª ’Ø¬∆ Ò‘» Óø◊Á∆ √»¬∆ ‘À

‹Ø Í∞Û Âª √’Á∆ ‘À

Â∂∂ ¯∞ºÒª Á≈ ÌÓ ¿∞‰ ‘∂ ÍØ‡∂ Á∂ Î∞ºÒ ”⁄

Í «√¿±∫ È‘ƒ √’Á∆

Â∂∆ Úº÷∆ ÂØ∫ ÿ√Á∆ ‹≈ ‘∆ ’∞ÛÂ∆


Í ◊∞º‚∆¬∂ ‘Ø √’∂ Âª

Ú∆∂ Á∂ Ë∞Û’»

◊∆Âª Á∂ ÓØ‘ Á∆ Ú≈Û È≈ ’ƒ

¿∞√˘ ÒºÌ ÒÀ‰ Á¬ƒ

◊ˇ ”⁄ Í¬∂ º√∂ Á∆ ◊ø„

¿∞‘Á∂ ÓºÊ∂ ¿∞µÂ∂ fi∞’ ◊¬∆¡ª √Á∆¡ª Á≈ ’∞ºÏ

’ ÒÀ‰ Á¬ƒ √øÓª Ú≈ˇ∆ ‚ª◊ È≈ˇ «√ºË≈

¿∞‘˘ Í≈ ÒÀ‰ Á∂¬ƒ

«˜’ Á∂ «ÍÛª ”⁄ ’º„∆¡ª √ºÍª Á∆¡ª ÷∞º‚ª ”⁄ ‘ºÊÕ

«√Ò«√Ò≈ Ù≈«¬Á Â∞‘≈‚∂ ÷»‘ ”Â∂ ¿∞µÂ∆

Í∞ˇ√∆¡ª Á∆ Ë≈Û ÂØ∫ ⁄ºÒ∂

‹ª ⁄ÒÁ∂ Í∞˜∂ Íø⁄ Á∂

«Âø◊∂ Úª◊» Ò«‘Á∂ Â∞Ò∑∂ ÂØ∫

‹ª Ì∞⁄≈ˇª Úª◊ ’øËª ’øÏ≈¿∞∫Á∆ ‘Ø¬∆,

136 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«¬ÒÀ’ÙÈ Á∆ ÓØ‡ ÂØ∫ -

«√Ò«√Ò≈ «’ÂØ∫ Ú∆ Â∞ √’Á≈ ‘À ◊∞º‚∆¬∂

¡≈Í‰∂ ◊∆Âª ‹≈ «ÌÛÈ Á∂¬ƒ

◊øÁ∆ ‘Ú≈Û ¤º‚Á∆¡ª ◊≈‘ˇª Á∆ «‘º’ «Úº⁄

Î∂ «¬º’ Ú≈ «¤Û∂◊≈

√ºÊª Á∂ «Úº⁄ ¿∞√Á≈ «˜’

‹Ø ‘È∑∂∂ «Úº⁄ ¿∞‘Á∂ ’ÁÓª ¡º◊∂

ΩÙÈ∆ Á∆ Ò∆’ Ï‰ ’∂ Â∞∂◊≈...


◊∞º‚∆¬∂ ‘Ø √’∂ Âª Ú∆ Á∂ Ë∞Û’» ˘

Ïº√ ◊∆Âª Á∂ ÓØ‘ Á∆ Ú≈Û È≈ ’ƒ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 137

«⁄Û∆¡ª Á≈ ⁄øÏ≈

«⁄Û∆¡ª Á≈ ⁄øÏ≈ ¿∞µ‚ ’∂ «’Â∂ È‘∆∫ ‹≈Ú∂◊≈

¡ÀÊ∂ ‘∆ «’Â∂ ¿∞∂ Í∂ Ïø«È¡ª ÂØ∫ ÿ≈‘ ÷ØÂ∂◊≈,

∞º÷∆¡ª «Óº√∆¡ª Ø‡∆¡ª „Ø«¬¡≈ ’∂◊≈

Â∂ ÓÀˇ∆¡ª ⁄∞øÈ∆¡ª «Ì¿∞∫ ’∂

ÒØ¡ª È≈ˇ Ò»√∂ «⁄‘«¡ª ”Â∂ Î∂∂◊≈Õ

«⁄Û∆¡ª Á≈ ⁄øÏ≈ ¿∞µ‚ ’∂ «’Â∂ È‘ƒ ‹≈Ú∂◊≈

¡ÀÊ∂ ‘∆ «’Â∂ ¿∞∂ Í∂ Ò∞’ ’∂

’ºÒÓ ’º«Ò¡ª Ø«¬¡≈ ’∂◊≈

√≈Í∂ ‹ØÏÈª Á∂ Ó√∆¬∂ ◊≈«¬¡≈ ’∂◊≈Õ

«⁄Û∆¡ª Á∂ ⁄øÏ∂ ˘ ÌØ≈ Ú∆ ıÏ È≈ ‘ØÚ∂◊∆

¡⁄≈È’ «’«Â¿∞∫ ÒØ‘∂ Á∆¡ª ⁄∞øfiª Á≈ ‹≈ˇ

¿∞√ ‹Ø◊∂ ¡≈√Ó≈È ¿∞µÂ∂ «Ú¤ ‹≈Ú∂◊≈

¡Â∂ ÒøÓ∆ ¿∞‚≈∆ Á≈ ¿∞‘Á≈ √∞¯È≈

¿∞‘Á∂ ‘ÈØ«‡¡ª ÈÀ‰ª ÂØ∫ ÌÀ¡ ÷≈Ú∂◊≈Õ

«⁄Û∆¡ª Á≈ ⁄øÏ≈ Ó∞¯Â ‘∆ ÍÃ∂Ù≈È ‘∞øÁ≈ ‘À

Ï≈ÏÒ Âª ‚Øˇ∂ ˘ ÂØ ’∂

¿∞µ÷Û∂ Ï»‘∂ ˘ «¬º‡ª ÒÚ≈¬∂◊≈

Â∂ ◊∞º‚∆¡ª Í≈Û ’∂

Í√∆È∂ È≈ˇ ◊ˇ∂ ‘Ø¬∂ ’∞ÛÂ∂ ¿∞µÂ∂ ‡≈’∆ √øÚ≈¬∂◊≈

‹ÁØ∫ ¿∞‘ ¡≈Í ‘∆ ◊ÒØ«‡¡ª «‹¿π∫ ’º«Â¡≈ ‹≈Ú∂◊≈

«⁄Û∆¡ª Á∂ ⁄øÏ∂ ˘ ÓØ‘ ⁄÷∂ Á≈ ¿∞µ’≈ È‘ƒ √Â≈¬∂◊≈Õ

«⁄Û∆¡ª Á≈ ⁄øÏ≈ ¿∞µ‚ ’∂

«’√∂ Ú∆ Á∂√ È‘ƒ ‹≈¬∂◊≈

√≈∆ ¿∞Ó ’ø‚ ⁄∑∆¡ª Á∆ ‘ø‚≈¬∂◊≈

Â∂ «⁄º‡∂ ⁄≈Á∂ ”Â∂ Òº«◊¡≈

¿∞‘Á∆ Ó≈‘Ú≈∆ Á≈ ÷»È ¿∞√ Á≈ Ó»ø‘ «⁄Û≈¬∂◊≈Õ

***

138 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«⁄º‡∂ fiø«‚¡ª Á∂ ‘∂·

ÓÀ∫ √Ú∂«¡ª ˘ ¡øÏª ÂØ∫ ÏØ⁄ ÏØ⁄,

√«‘‹∂ «‹‘∂ ËÂ∆ ”Â∂ º«÷¡≈Õ

ÓÀ˘ ’∆ ÍÂ≈ √∆ Ó∂∂ «¬øfi ¿∞Â≈∂ ‘Ø¬∂ «ÁÈ

«’√∂ Ò¬∆ ‘¯Â∂ Ó‘∆È∂ ¡Â∂ Ú∑∂ Ï‰È◊∂

Â∂ «¬¿π∫ √ø√≈ «Úº⁄ ’ÂÒª Á≈

«¬º’ «ÿÈ≈¿∞‰≈ «√Ò«√Ò≈ √≈‘ ÒÀ‰ Òº◊∂◊≈

ÒØ’ ‹≈◊‰◊∂ - Â∂ ¿∞È∑ª ˘ ÿ∞º◊»¡ª ¡º◊∂,

ÓÂ«‘Âª Úª◊ √Ò≈Ó∆ Á∂‰∆ ÍÚ∂◊∆

Ø˜È≈Ó⁄∂ ÷º∞Ò∑‰◊∂ - Â∂ ¡º÷ª ÏøÁ ’’∂,

◊Ó Â∂ ◊≈Û∑∂ Ò‘» Ï≈∂ √Ø«⁄¡≈ ‹≈¬∂◊≈

ÓÙ»’≈ ıÂ «Ò÷∂◊∆ -

⁄Ω∫«’¡ª Á∆ Ì∞ºÏˇ ¿∞µÂ∂

«‹√ ÌØ≈ Ú∆ ¿∞Â∂«‹Â ‘Ø¬∂ Ï◊À

¡ºË∆ ¤∞º‡∆ ¿∞∫◊ˇ «È◊ˇ ’∂ ÍÛ∑∂◊∆

√≈≈ «ÁÈ «È¡≈‰∂ «¬º’ Á‘≈’∂ Ì Á∆ «ÚºÊ ÂØ∫

Ù∞Ò∆¡ª ¤º‚‰◊∂, ¯«Â‘ Á≈ «’Ò∑≈ √Ófi ’∂ ’ÂÒ◊≈‘ ˘Õ

Â∂ ¡≈ı ◊ºÒ ◊ºÒ ”Â∂ «ÁÒ Ì ÒÀ‰ Ú≈ˇ∂ ÏºÁÒ,

«ÏÈ≈ ÌÏ≈’∂ ÂØ∫ Óº⁄ ¿∞µ·‰◊∂

√Ì Á∂ «√ª ÂØ∫ «¬º’ √ÛÁ≈ ‘Ø«¬¡≈ ‹‘≈˜ Òøÿ∂◊≈

¡Â∂ «¬º’ ·ø‚∆ ‹ø◊ «Úº⁄ fiØ’∂ Ï∂ÚÁ∆ «√Í≈‘∆,

÷øÁ’ª ÍÂÁ∂ ‘Ø¬∂ √Ø⁄‰◊∂

«’ Ù≈«¬Á ’Á∆ fiø«‚¡ª ⁄Ø∫ «Èº’ˇ’∂,

¿∞‚≈‰ª ÌÈ◊∂ «⁄º‡∂ ’Ï»Â Ú∆...

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 139

¡Â∂ ÓÀ∫ √Û∂ ‘Ø¬∂ ‹‘≈˜ Á∂ Ëø»¬∂∫ ”⁄ ÷øÿÁ≈ √Ø⁄ª◊≈,

√Ú∂«¡ª ËÂ∆ ”Â∂ ËÛøÓ Á∂‰∆ «‚º◊‰ Á∂Úª

‘Ø √’∂ Âª Ïº√ ÈØ’∆Ò∂ ÙÏÁª È≈ˇ,

«Ù’≈∆ fiø«‚¡ª ˘ ’∞∂Á‰ Á∆ ’Ø«ÙÙ ’ª

«‹È∑ª «Úº⁄ ‹’Û∂ ◊¬∂ ‘È,

Ó∂∆ Ò≈‚Ø Á∆¡ª ¤≈Â∆¡ª Ú◊∂ ’Ï»ÂÕ

***

140 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÂÀ˘ ÍÂ≈ È‘ƒ

ÂÀ˘ ÍÂ≈ È‘ƒ, ÓÀ∫ Ù≈«¬∆ «Úº⁄ «’Ú∂∫ «◊«‰¡≈ ‹ªÁ≈ ‘ª

«‹Ú∂∫ «’√∂ Ì÷∂ ‘Ø¬∂ Ó∞˜∂ ”⁄

’Ø¬∆ ‘º‚≈-ØÛ∆ Á≈ ’πºÂ≈ ¡≈ ÚÛ∂Õ

Â∂∂ Ì≈‰∂ ÓÀ∫ «’√∂ ıÂÈ≈’ Í≈‡∆ Ò¬∆

÷Ú∂ ’∆ «Ò÷Á≈ «‘øÁ≈ ‘ª ¡ºË∆ ≈Â Â’ Ò≈‡» ‹◊≈¬∆

ÂÀ˘ ÍÂ≈ È‘∆∫ ÓÀ∫ ’«ÚÂ≈ ’Øˇ «’Ú∂∫ ‹ªÁ≈ ‘ª -

’Ø¬∆ Í∂∫‚» ’≈È ÿ√ ⁄∞º’∂ ÎÀÙÈ Á≈ ÈÚª √»‡ Í≈¬∆

«‹Ú∂∫ ÌÚøÂ∆ ‘Ø¬∆ Ù«‘ Á∆¡ª ‘º‡∆¡ª ”Â∂ ⁄Û∑Á∆ ‘À

ÓÀ∫ ’«ÚÂ≈ ’ØˇØ∫ Óø◊Á≈ ‘ª

Â∂∂ Ò¬∆ ÈΩ∫‘ Í≈«ÒÙ Á∆ Ù∆Ù∆

¤Ø‡∆ ÌÀ‰ Ò¬∆ ø◊Á≈ ’„≈¬∆ Ú≈ˇ≈ Ë≈◊≈

Â∂ Ï≈Í» Á∂ ÓØÂ∆¬∂ Ò¬∆ ’ΩÛ≈ Á≈»

’«ÚÂ≈ «¬√ Â∑ª Á∆¡ª Óø◊ª ˘ Ù≈Â √ÓfiÁ∆ ‘À

Â∂ Ó‘∆È∂ Á∂ Ó‘∆È∂ ¡≈Í‰∂ ≈«÷¡ª ˘

ÏÀ∫Â Á∂ ‚ø‚∂

Â∂ Ó∞ÒÀÓ-Ïº‡ª Ú≈ˇ∆¡ª ÎÒª Á∂ ’∂ ÿºÒÁ∆ ‘À

≈Â Ï≈Â∂ Ó∂∂ ÚºÒ

‹Ø È≈ˇ ÒÀ ‹ªÁ∂ ‘È

Ó∂∆¡ª ÓÈ Í√øÁ «’Â≈Ïª

Â≈’ ”⁄ Í¬∆ «Èº’∂ ‘∞øÁ∂ Á∆ ÎØ‡Ø

Â∂ ÿ Á∆¡ª ÍΩÛ∆¡ª ÂØ∫ «‚º◊ ’∂ ˜÷Ó∆ ‘Ø¬∆

Ó∂∆ Í«‘Ò∆ Ó∞‘ºÏÂ Á∆ ¿∞Á≈√ ø◊ª «Úº⁄ «Ï÷ ◊¬∆ ⁄∆’

ÂÀ˘ ÍÂ≈ È‘ƒ «’ «√Í≈‘∆ ÓÀ˘ ‹≈‰Á∂ ‘Ø¬∂ Ú∆

«’Ú∂∫ ¡‹ÈÏ∆ Ï‰ ‹ªÁ∂ È∂

ÂÒ≈Ù∆ ÒÀ «‘≈ ’Ø¬∆ ‹≈‘ˇ «‹‘≈ Íø‹≈

«’Ú∂∫ ‹≈ ÍÀ∫Á≈ ‘À

Ó∂∂ ⁄≈È‰∆¡ª ≈Âª È≈ˇ ’∆Â∂ ¡«‘ÁÈ≈Ó∂ ”Â∂

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 141

ÂÀ˘ ÍÂ≈ È‘∆∫ Ó∂∆ ∆Û∑ Á∆ ‘º‚∆ Á≈ Í∞≈‰≈ ˜ıÓ

«’Ú∂∫ ‡√’‰ Ò◊Á≈ ‘À, ¿∞È∑ª Á∂ ‹≈‰ Ó◊Ø∫

ÂÀ˘ ÍÂ≈ È‘ƒ ¿∞‘ ÷ÂÈ≈’ Í≈‡∆ ’∆ ’Á∆ ‘À

¿∞µÊ∂ Ù≈‘ ’≈ˇ∆¡ª ≈Âª «Úº⁄

Ó∞‘ºÏÂ Á≈ «¬º’ ¿∞È∆∫Á≈ Á√Â≈Ú∂˜

√∞ºÂ∆ Í¬∆ ËÂ∆ ”Â∂ Û¯Û≈¿∞∫Á≈ ‘À Õ

Ò◊≈Â≈ ’∞∂ÁÁ∆ ‘Ø¬∆ ‘Ú≈ √≈‘Ú∂∫

Èø◊∆ «‘º’∂ ÷Û∑È Á≈ «¬º’ «√Ò«√Ò≈ ‘À -

¿∞µÊ∂ ‘«Ê¡≈ª Ú◊∂ ¡≈ÁÓ∆ ‘È

¡Â∂ ¡≈ÁÓ∆¡ª Ú◊∂ ‘«Ê¡≈

¡√Ò «Úº⁄ È≈ ¿∞‘ ¡≈ÁÓ∆ ‘È È≈ ‘«Ê¡≈

¿∞µÊ∂ ‘«Ê¡≈ª È≈ˇØ∫ ¡≈ÁÓ∆ Á∂

‡∞º‡ ‘∂ Ô≈È∂ Á∆ ’Û ’Û ‘À

¡√Ò «Úº⁄ ¿∞µÊ∂ ÒØ’ ‘È

Á∞∂‚∂ ÷»‘ ˘ ‹ªÁ∂ ≈‘ Á∆ ∂Â Ú◊∂

«‹√ ”Â∂ ’¬∆ √Á∆¡ª √Ú≈‰∆¡ª ÌºÂ≈ ⁄∞º’∆ Â∞∆¡ª

√Ø⁄Á∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª «’ Ù≈«¬Á ’Á∆

«¬ºÊ∂ √Û’ Ï‰ ‹≈Ú∂,

Í √Û’ ¿∞µÂ∂ ⁄Ò‰ Ú≈ˇ∂ ‡À’‡ Á∂ ⁄≈Ò’ ˘

È≈ √Ú≈‰∆¡ª Á≈ ÍÂ≈ ‘ØÚ∂◊≈

È≈ Ò∞º’ ‘∂·ª «Ú¤∆ ‘Ø¬∆ ∂Â Á≈ -

¿∞È∑ª ˘ √≈¬∆’Ò ⁄≈‘∆Á∂ ‘È

Â∂ Ø‡∆ Á∆ Êª ÷≈‰ Ò¬∆ ’Ø¬∆ Ú∆ ⁄∆˜

‹ª ÓΩÂ Á∂ È’Ùª Ú≈ˇ∆ ⁄≈‘

Â∂ Ó∂∂ ’Øˇ ’∞fi È‘ƒ ‘À

¡º’ Á∂ Ï»«‡¡ª Ú◊∆ ’«ÚÂ≈ ÂØ∫ «√Ú≈

‹Ø ¡øÏª Úª◊ Áƒ‘Á∂ ‘Ø¬∂ Ú∆ ⁄»Í∂ È‘ƒ ‹≈ √’Á∂Õ

ÂÀ˘ ÍÂ≈ È‘ƒ ÓÀ∫ ’∞º‡∂ ‘Ø¬∂ «◊ºÁÛ Úª◊

«’¿∞∫ ÁΩÛ ¡≈«¬¡≈ ‘ª ÚÒ≈«¬Â∆ ¡ıÏ≈ Á∂ √øÍ≈Á’ ’ØˇØ∫

142 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«‹√Á∂ Ï∂-µ‡‰∂ ‘ºÊ Ï‘∞Â ’±ˇ∂ √È -

Ó«‘ø Á∆ ⁄º‡ ’∂ √≈¯ ’∆Â∆ ÈºÊ‰∆ Úª◊,

Í ¿∞√ Á∆ ’Â∆ Á≈‘Û∆

«‹Ú∂∫ ’Ø¬∆ ÂÍ∆ ‘Ø¬∆ √Ò≈ı √∆

‹Ø ¡˜≈Á∆ Á∆ Í«‘Ò∆ √Ú∂ Ú◊∆¡ª Ó∂∆¡ª ¡º÷ª «Úº⁄

ÿ∞√ ‹≈‰ Òº◊∆ √∆,

¿∞√ Á∂ ÏÀ◊ «Úº⁄ Â«‘ ’∆Â∂ ‘Ø¬∂ ÏºÁˇª Á∂ Ê≈È √È

Â∂ ’ÀÓ∂ «Úº⁄ Ò≈Ò∑ª Á≈ «¬º’ Ïº∞«√¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ¤ºÍÛ

ÓÀ∫ ¿∞√ Á∆ Î∆¡‡ Á∆ «‚º◊∆ ”⁄

¡≈Í‰∂ Ï⁄ÍÈ ”⁄ ‘≈∂ Ïø«‡¡ª Á∆ ’∞º‹∆ Á∂÷∆ √∆

Í ¿∞√ ÚºÒ «‹øÈ∆ Ú≈∆ ‘ºÊ ÚË≈«¬¡≈

’Á∂ «√‘Â ÓøÂ∆ ÷øÿ «Í¡≈

’Á∂ ‘«¡≈‰∂ Á≈ ¡≈¬∆.‹∆. ‘ø◊»«¡≈

ÂÀ˘ ÍÂ≈ È‘∆∫ «’øÈ≈ ¡√øÌÚ √∆

¿∞√ Á∆ Ï∂-«√¡≈√∆ «√¡≈√Â Á∂

√≈ˇ Úª◊» Ù»’Á∂ ÙÏÁ-Ï≈◊ª ”⁄Ø∫ Ï⁄≈ ’∂

¡≈Í‰∂ ¡≈Í ˘

Â∂∂ Ò¬∆ √Ï»Â≈ ÒÀ ¡≈¿∞‰≈...

¿∞‘ √øÍ≈Á’ Â∂ ¿∞√ Ú◊∂ ‘˜≈ª ÒØ’

¡≈Í‰∆ ÌºÁ∆ Á∂‘ ”Â∂ √Ú≈ ‘Ø ’∂ ¡≈¿∞∫Á∂ ‘È

Âª «Íø‚ª Á∆¡ª Í◊‚ø‚∆¡ª ”Â∂

ÿ≈‘ ”⁄Ø∫ ‘∆ ⁄Ó’ Ó ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ

«¬‘ ÒØ’ ¡√Ò «Úº⁄ ⁄≈È‰ Á∂ ÌÓº’Ûª Ú◊∂ ‘È

‹Ø Á∆Ú≈ √∆÷∆ ÍÛ∑ ‘∂ ‹Ú≈’ª Á∆¡ª È≈√ª ”⁄

’«⁄¡≈‰ Á≈ ÌøÏ≈’≈ Ï‰ ’∂ ⁄Û∑Á∂ ‘È

Ó∂∂ ÙÏÁ ¿∞√ Á∆Ú∂ ¡øÁ

Â∂Ò Á∆ Êª √ÛÈ≈ ⁄≈‘∞øÁ∂ ‘È

ÓÀ˘ ’«ÚÂ≈ Á∆ «¬√ ÂØ∫ √‘∆ ÚÂØ∫ È‘ƒ ÍÂ≈

Â∂ ÂÀ˘ ÍÂ≈ È‘ƒ

ÓÀ∫ Ù≈«¬∆ «Úº⁄ «’Ú∂∫ «◊«‰¡≈ ‹ªÁ≈ ‘ª Õ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 143

Ô∞ºË Â∂ ÙªÂ∆

¡√ƒ «‹È∑ª È∂ Ô∞ºË È‘ƒ ’∆Â≈

Â∂∂ √≈¿± Í∞ºÂ È‘ƒ ‘ª «˜øÁ◊∆

¿∞∫fi ¡√ƒ √Á≈ √≈¿± Ï‰È≈ ÒØ⁄Á∂ ‘∂

¡√ƒ ÁØ Ø‡∆¡ª Â∂ Ó≈Û∆ ‹‘∆ ‹≈¬∆ ÏÁÒ∂

Ô∞ºË Á∂ ¡’≈ ˘ √ø◊ØÛÈ≈ ⁄≈«‘¡≈,

¡√ƒ Ï∂¡‰÷∆ Á∆¡ª ÂøÁª ”⁄ ¡ÓÈ Ú◊≈ ’∞ºfi ¿∞‰Á∂ ‘∂

¡√ƒ Ï¤∆ Á∂ Úª◊ ‘º‚ª «Úº⁄ ÷∞ºÌ∂ ‘Ø¬∂ √≈Òª ˘ ¿∞Ó ’«‘øÁ∂ ‘∂

‹Á ‘ ÿÛ∆ «’√∂ «ÏºÎ∂ Ù∆’ Úª◊ «√ ”Â∂ ◊Û∑’Á∆ ‘∆

¡√ƒ √øÁ»’ «Úº⁄ Ò∞’ Ò∞’ ’∂ Ô∞ºË ˘ ‡≈ˇÁ∂ ‘∂Õ

Ô∞ºË ÂØ∫ Ï⁄‰ Á∆ Ò≈Ò√≈ ”⁄ Ï‘∞Â «Èº’∂ ‘Ø ◊¬∂ ¡√ƒ

’Á∂ Âª ‘øÌ∂ ‘Ø¬∂ «Í˙ ˘ ¡øÈ ÷≈‰∂ Ï∞Û∑∂ Á≈ È≈Ó «ÁºÂ≈

’Á∂ «Î’ª ◊Ã√∆ Â∆Úƒ ˘ ⁄∞Û∂Ò Á≈ √≈«¬¡≈ «’‘≈

√Á≈ «Á√‘ºÁ∂ ”Â∂ È∆Ò≈Ó∆ Á∂ «ÁÃÙ ÂÁ∂ ‘∂

Â∂ ¡√ƒ √∞Ï’ ‹‘∆¡ª Ë∆¡ª Á∆¡ª ¡º÷ª ”⁄ ¡º÷ Í≈¿∞‰Ø∫ ‚∂

Ô∞ºË √≈‚∂ «√ª ”Â∂ ¡’≈Ù Úª◊ ¤≈«¬¡≈ «‘≈

¡√ƒ ËÂ∆ ”⁄ Í∞º‡∂ ÌØ«¡ª ˘ ÓØ⁄∂ «Úº⁄ ÏÁÒ‰Ø∫ ‹’Á∂ ‘∂Õ

‚ ’Á∂ √≈‚∂ ‘ºÊª ”Â∂ Ú◊≈ Ï‰ ’∂ ¿∞µ◊ ¡≈«¬¡≈

‚ ’Á∂ √≈‚∂ «√ª ¿∞µÂ∂ Íº◊ Ï‰ ’∂ √‹ «◊¡≈

‚ ’Á∂ √≈‚∂ ÓÈª ¡øÁ √∞‘‹ Ï‰ ’∂ Ó«‘«’¡≈

‚ ’Á∂ »‘ª ”⁄ √º‹‰Â≈¬∆ Ï‰ «◊¡≈

’Á∂ Ï∞ºÒ∑ª ”Â∂ ⁄∞◊Ò∆ Ï‰ ’∂ Ï∞Û≈«¬¡≈

¡√ƒ ‘∂ «˜øÁ◊∆, «‹È∑ª Ô∞ºË È‘ƒ ’∆Â≈

Â∂∂ ÏÛ∂ Óº’≈ Í∞ºÂ ‘ªÕ

Ô∞ºË ÂØ∫ Ï⁄‰∂ Á∆ Ò≈Ò√≈ È∂

√≈˘ «ÒÂ≈Û «ÁµÂ≈ ‘À ÿØ«Û¡ª Á∂ √∞øÏª ‘∂·,

144 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¡√ƒ «‹√ ÙªÂ∆ Ò¬∆ ƒÿÁ∂ ‘∂

¿∞‘ ÙªÂ∆ Ï«ÿ¡≈Ûª Á∂ ‹Ï≈«Û¡ª «Úº⁄

√Ú≈Á Ï‰ ’∂ ‡Í’Á∆ ‘∆Õ

ÙªÂ∆ «’Â∂ È‘ƒ ‘∞øÁ∆ ‘À -

»‘ª ”⁄ Ò∞’∂ «◊ºÁÛª Á≈ ‘Úª’‰≈ ‘∆ √Ì ’∞fi ‘ÀÕ

ÙªÂ∆ --

◊Ø«‚¡ª «Úº⁄ ËΩ‰ Á∂ ’∂ «˜øÁ◊∆ ˘ √∞¯È∂ «Úº⁄ Á∂÷‰ Á≈ ÔÂÈ ‘ÀÕ

ÙªÂ∆ ¿∞∫fi ’∞fi È‘ƒ ‘À

◊∞ÍÂÚ≈√ √≈Ê∆ ÂØ∫ ¡º÷ Ï⁄≈¿∞‰ Ò¬∆

√Û’ ’ø„Ò∂ È≈ˇ∂ «Úº⁄ «È˙∫ ‹≈‰≈ ‘∆ √Ì ’∞fi ‘ÀÕ

ÙªÂ∆ «’Â∂ È‘ƒ ‘∞øÁ∆ ‘À

È≈‘«¡ª Á∆ ◊‹ ÂØ∫ ÿÏ≈ ’∂

¡≈Í‰∆ ⁄∆’ ”⁄Ø∫ √ø◊∆Â Á∂ ¡øÙª ˘ ÒºÌ‰≈ ‘∆ √Ì ’∞fi ‘À

‘Ø ÙªÂ∆ «’Â∂ È‘ƒ ‘∞øÁ∆Õ

Â∂Ò ÿ≈‡∂ √ÛÁ∆¡ª Î√Òª

ÏÀ∫’ Á∆¡ª «Ó√Òª Á∂ ‹≈ˇ ¡øÁ ÎÛÎÛ≈¿∞∫Á∂ «Íø‚

Â∂ ÙªÂ∆ Ò¬∆ ÎÀÒ∆¡ª Ï≈‘ª

√≈‚∂ Ô∞º◊ Á≈ √Ì ÂØ∫ ’Ó∆È≈ ⁄∞‡’Ò≈ ‘ÀÕ

ÙªÂ∆ Ú∆‰∆ ”⁄ ÷∞ºÌ∆ Úø◊ Á≈ ‘øfi» Á∂ ‹∂‚≈ ˜÷Ó ‘À,

ÙªÂ∆ „Ø¬∂ ‘Ø¬∂ Î≈‡’ Á∂ «Íº¤∂

Óº¤∆¡ª ‘Ú∂Ò∆¡ª Á≈ ‘≈√≈ ‘À,

ÙªÂ∆ √ºÊª ”⁄ ∞ˇÁ∆¡ª Á≈‘Û∆¡ª Á≈ ‘¿∞∫’≈ ‘À

‘Ø ÙªÂ∆ ’∞ºfi È‘ƒ ‘ÀÕ

ÙªÂ∆ Á∞º÷ª Â∂ √∞º÷ª «Úº⁄ Ï‰∆ √‘ºÁ ¿∞ÂÒ∂ √øÂ∆ Á∆ ÎÒ ‘À

ÙªÂ∆ ⁄◊ˇ∂ ‘Ø¬∂ «ÚÁÚ≈Èª Á∂ Ó»ø‘ª ⁄Ø∫ «‚º◊Á∆ ≈ˇ∑ ‘À

ÙªÂ∆ Í∞√’≈ ÒÀ∫Á∂ ’Ú∆¡ª Á∆¡ª ÚË∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª Ï≈‘ª Á≈ ‡∞ø‚ ‘À

ÙªÂ∆ Ú˜∆ª Á∂ Í«‘È∂ ‘Ø¬∂ ÷ºÁ Á∆ ⁄Ó’ ‘À

Ù≈Â∆ ‘Ø ’∞µfi È‘ƒ ‘À

‹ª ÙªÂ∆ ◊ªË∆ Á≈ ‹ªÿ∆¡≈ ‘À

«‹√ Á∆¡ª Â‰∆¡ª ˘ ⁄≈ˇ∆ ’ØÛ ÏøÁ∂ Î≈‘∂ Ò≈¿∞‰ ÷≈Â

Ú«Â¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 145

ÙªÂ∆ Óø◊‰ Á≈ ¡Ê

Ô∞ºË ˘ ˜Ò∆ÒÂ≈ Á∂ ÍºË ”Â∂ ÒÛÈ≈ ‘À

ÙªÂ∆ «’Â∂ È‘ƒ ‘∞øÁ∆ ‘ÀÕ

Ô∞ºË ÂØ∫ «ÏÈª ¡√ƒ Ï‘∞Â ”’µÒ∂ ‘ª

¡≈Í‰∂ ‘∆ Ó»‘∂ ÁΩÛÁ∂ ‘Ø¬∂ ‘¯ ‘∂ ‘ª

Ô∞ºË ÂØ∫ «ÏÈª Ï‘∞Â √∆ÓÂ ‘ª ¡√ƒ

Ïº√ ‘ºÊ Ì ”⁄ Ó∞º’ ‹ªÁ∂ ‘ª

Ô∞ºË ÂØ∫ «ÏÈª ¡√ƒ ÁØ√Â È‘ƒ ‘ª

fi»·∂ Ó»·∂ ‹˜«Ï¡ª Á≈ ÷º«‡¡≈ ÷ªÁ∂ ‘ªÕ

Ô∞ºË «¬Ù’ Á∆ «√ı Á≈ Èª ‘À

Ô∞ºË Ò‘» Á∂ Ò≈‚ Á≈ Èª ‘À

Ô∞ºË ‹∆‰ Á∂ «Èºÿ Á≈ Èª ‘À

Ô∞ºË ’ØÓÒ ‘√Âª Á∆ Ó≈Ò’∆ Á≈ Èª ‘À

Ô∞ºË ¡ÓÈ Á∂ Ù∞» Á≈ Èª ‘À

Ô∞ºË «Úº⁄ Ø‡∆ Á∂ ‘∞√È ˘

«È‘≈È ‹‘∆ √»ıÓÂ≈ ‘À

Ô∞ºË «Úº⁄ Ù≈Ï ˘ √∞øÿ‰ «‹‘≈ ¡«‘√≈√ ‘À

Ô∞ºË «¬º’ Ô≈∆ Ò¬∆ Ú«Ë¡≈ ‘ºÊ ‘À

Ô∞ºË «’√∂ Ó«‘Ï»Ï Ò¬∆ ¡º÷ª ”⁄ «Ò«÷¡≈ ıÂ ‘À

Ô∞ºË ’∞º¤Û ⁄≈¬∂ ‘Ø¬∂ Ïº⁄∂ Á∆¡ª

Óª Á∂ Á∞ºË ”Â∂ «‡’∆¡ª Ó≈√»Ó ¿∞∫◊ˇª ‘È

Ô∞ºË «’√∂ ’∞Û∆ Á∆ Í«‘Ò∆

“‘ª” Á∂ Ú◊∆ “Èª‘” ‘À

Ô∞ºË ¡≈Í‰∂ ¡≈Í ˘ ÓØ‘ «Ìº«‹¡≈ √øÏØËÈ ‘À

Ô∞ºË √≈‚∂ Ïº«⁄¡ª Ò¬∆

«ÍÛ∆¡ª Ú≈Ò∆ «÷ºÁØ Ï‰ ’∂ ¡≈¬∂◊≈

Ô∞ºË √≈‚∆¡ª ÌÀ‰ª Ò¬∆

’„≈¬∆ Á∂ √πøÁ ÈÓ»È∂ «Ò¡≈¬∂◊≈

Ô∞ºË √≈‚∆¡ª Ï∆Ú∆¡ª Á∂ Ê‰ª ¡øÁ

Á∞ºË Ï‰ ’∂ ¿∞µÂ∂◊≈

Ô∞ºË Ï∞º„∆ Óª Ò¬∆ «È◊∑≈ Á∆ ¡ÀÈ’ Ï‰∂◊≈

146 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ô∞ºË √≈«‚¡ª Úº«‚¡ª Á∆¡ª ’Ïª ¿∞µÂ∂

Î∞ºÒ Ï‰ ’∂ «÷Û∂◊≈

Ú’Â ÏÛ≈ «⁄

«’√∂ Ï∂’≈Ï» ÿØÛ∂ Ú◊≈ «‘≈ ‘À

‹Ø √≈˘ ÿ√∆‡Á≈ ‘Ø«¬¡≈ «˜øÁ◊∆ ÂØ∫ Ï‘∞Â Á» ÒÀ «◊¡≈ ‘À

’∞fi È‘ƒ Ïº√ Ô∞ºË ‘∆ «¬√ ÿØÛ∂ Á∆ Ò◊≈Ó Ï‰ √’∂◊≈

Ïº√ Ô∞ºË ‘∆ «¬√ ÿØÛ∂ Á∆ Ò◊≈Ó Ï‰ √’∂◊≈Õ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 147

¡ÀÓ‹ø√∆ Òµ◊‰ ÂØ∫ Ï≈Á

«¬√ Ì∂Â Ì∆ ÓΩÂ «Úº⁄ «√Ú≈ «¬√ ÂØ∫

«’ ’Ø¬∆ Ó «◊¡≈ ‘À, ’∞fi Ú∆ √º⁄ È‘ƒ

Ï≈’∆ √Ì ¡ÎÚ≈‘ª ‘È

’øÈ-√∆ ‘À

‹ª ¿∞µÂÁ∂ «√¡≈ˇ Á≈ √ºÈ≈‡≈ ‘À Õ

‘∞‰ Ó≈ÂÓ ‘ØÚ∂◊≈, ‹ª ¡øÁØ ¡øÁ «ÿ¿∞ Á∂ Á∆Ú∂ ÏÒ‰◊∂,

Â∂ «¬º’ ¿∞Á≈√∆-⁄∞◊∆ ‘Ø¬∆ ’Í≈‘ Á∂ ÷∂Â Ú◊∆

‹Ø ÓÈ Ú≈ˇ∂ Á∂ «‹¿∞∫«Á¡ª Ú∆ √∆

¬∂Ê∂ √≈‚∂ Ï»«‘¡ª Á∂ ’Ï«˜¡ª È≈ˇ

‹Ø ÷∞ºÒ∑«Á¡ª Â∂ ÏøÁ ‘∞ø«Á¡ª Ò◊≈Â ⁄∆’Á∆Õ

«¬√ Ì∂Â Ì∆ ÓΩÂ «Úº⁄ ’∞fi Ú∆ √º⁄ È‘ƒ «√Ú≈ «¬√ ÂØ∫

«’ ’Ïª «Â¡≈ È‘ƒ ¡≈Í‰∂ √∞Ì≈˙ ÏÁÒ‰ Ò¬∆

Â∂ ¡≈ÁÓ∆ Íƒÿ Á∂ Ó∞ÛÁ∂ ‘∞Ò≈∂ Á∂ ¡≈÷∆ ¡ºË Úª◊

¿∞Â∂‹È≈ È≈ˇ ”’º·≈ ‘Ø«¬¡≈ «‘øÁ≈ ‘À

÷∞Ù∆ Â∂ ‚ ˘, ¡≈Í‰∂ Íº‡ª «Úº⁄ ÁÏ≈¬∂ ‘Ø¬∂

«È«ÚÿÈ √Ó≈ÍÂ ‘Ø‰ Á∆ ¡Á≈√

√≈«‚¡ª ’øÈª ¡øÁ «√º’≈ ÌÁ∆ «‘øÁ∆ ‘À

¡Â∂ «¬‘ ‚, «’ ‘≈ ‹≈¬∂◊≈ Ú∆Ú≈ ¡≈ı,

Ù∞º’Ú≈ Á∂ Í«‘Ò∂ È◊≈∂ ÂØ∫

’∞fi ˘ ’≈ÂÒ ÏÈ‰ Á∆ √Øfi∆ «ÁøÁ≈ ‘ÀÕ

Âª Ú∆ «¬√ ’ÂÒ «Úº⁄ ÁØÙ∆ «√¯ ÏøÁ»’Ë≈∆ È‘ƒ,

¡√ƒ Ú∆ ‘ª «‹È∑ª Á∆¡ª ¡º÷∆¡ª Á≈ √∞Ó≈,

√≈‚∂ ‘øfi»¡ª Ò¬∆ ’«¯¿± Ï‰ «◊¡≈Õ

’∞fi Ú∆ ‘ØÚ∂, «¬º’ ¿∞√ Á∂ ÓÈ ÂØ∫ «√Ú≈,

‘∞‰ Ï≈’∆ √Ì ¡ÎÚ≈‘ª ‘È, ’øÈ-√∆ ‘ÀÕ

***

148 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¡≈Ù’ Á∆ ¡«‘ø√≈

Í«‘Ò≈ Ó∞ø‚≈ «ÓºÂª Á≈

Ò≈Úª Ú≈ˇ∂ Á≈ ¿∞‹ È≈ ’Ø¬∆ ( ÒØ’ ◊∆Â)

◊ºÒ Í«‘Ò∂ Ó∞ø‚∂ Á∆ ‘∆ È‘ƒ

Í«‘Ò∆ ⁄∞øÓ∆ Á∆ Ú∆ ‘À

‹ª «√¯ «¬º’ Ú≈ «È◊∑≈ Ì ’∂ Âº’ √’‰ Á∆ Ú∆

¿∞‹ ‹Á Ú∆ ’Á∂ ‘Ø«¬¡≈

Âª «ÓºÂª Á≈ ‘∆ ‘Ø«¬¡≈ ‘À,

ÒªÚª Ú≈ˇ∂ ’Øˇ Âª «√Î ‚ø‚≈ ‘∞øÁ≈ ‘À

‹ª √‰∂ Ï»‡ Á∂ ÒºÂÕ

◊ºÒ Âª «√‹«Á¡ª Á∆ √Û’ ”Â∂ ⁄ºÒ‰ Á∆ ‘À,

¿∞∫fi «ÓµÂª ˘ «’‘Û≈ ÒªÚª ”Â∂ Ï«‘‰≈ È‘ƒ ¡≈¿∞∫Á≈Õ

Óµfi∆¡ª “¿∞‘” È‘ƒ Âª ’Ø¬∆ ‘Ø ⁄≈ Ò¿±

¡◊Ò∆ ⁄»∆ È‘ƒ Âª ◊ø„∂ È≈ˇ ¡⁄≈ ÒÀ ¡≈¿±Õ

◊µÒ Âª ⁄ΩË∆¡ª Á∂ ÙÓÒ∂ ”Â∂, Í«ø«Á¡ª Úª◊ ⁄«‘’‰ Á∆ ‘À,

¿∞∫fi «ÓºÂª ˘ «’‘Û≈ ÚøfiÒ∆˙∫ Ï◊À ‘≈˜Â È‘ƒ ‘∞øÁ∆Õ

¡ÀÚ∂∫ ⁄øËÛª Á∆ ÎΩ‹ «ÎÁ∆ ‘À

¡÷∂ È∂«˜¡ª È≈ˇ «¬Ù’ Á≈ ÷∞≈ ÈºÍ‰≈

¡÷∂ Ï∂«Ò¡ª ˘ ‡≈Íª Á∆ Ó∞‘≈È∆ ÍÛ∑≈¿∞‰∆

◊ºÒ Âª Ï∆¡≈Ï≈È ˘ √∞¯«È¡ª Á≈ Ú Á∂‰ Á∆ ‘À

‹ª √Á∆¡ª ÂØ∫ ¿∞Á≈√ ÷Û∑∂ ‹ø‚ª

ËÛ’‰ Á∆ ⁄≈‡ Ò≈¿∞‰ Á∆

¿∞∫fi «ÓºÂª ˘ «’‘Û≈ Â’Ù ˘ Ò≈‘∞‰≈ È‘ƒ ¡≈¿∞∫Á≈Õ

Ïº’∆ ˘ «’‘Û≈ ‘Ú≈ ”Â∂ ‘º√‰≈ È‘ƒ ¡≈¿∞∫Á≈Õ

◊ºÒ ’Ø¬∆ Ú∆ ‘ØÚ∂

Ò≈Úª Ú≈«ˇ¡ª Á∂ ‹ÁØ∫ Ú∆ ¡«Ûº’∂ ¡≈¬∆

«ÓºÂª ÂØ‘ÓÂª Á∂ ØÛ ⁄ºÏ‰∂ Í¬∂Õ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 149

¿∞∫fi Â∞√ƒ ’ºÒ È‘ƒ - Í√Ø∫ ¡≈¿∞‰≈

‹ª ‹ÁØ∫ Ú∆ «’º«√¡ª ˘ Í≈ ’’∂

Â∞‘≈‚≈ ¡≈¿∞‰≈ ‘ØÚ∂ -

«ÓºÂª ’Øˇ ¡≈Í‰≈ ‘∆ Ò‘» ‘ØÚ∂◊≈

Â∂ Ú◊‰ Ò¬∆ Á«¡≈Úª Á∂ È«Ú˙∫ ÈÚ∂∫ Ó∞‘≈‰∂

Ò≈Úª Ú≈«ˇ¡ª ’Øˇ ’Á∂ Ú∆ ’∞fi È‘ƒ ‘Ø‰≈

«√Ú≈ ‚ø‚∂ Â∂ √‰∂ Ï»‡ Á∂ ÒºÂª ÂØ∫Õ

***

150 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

‹Ø◊≈ «√øÿ Á∆ √ÚÀ ÍÛ⁄ØÒ

ÓÀ∫ Ô≈Ø Ô∞ºË «Úº⁄ «’ºÊ∂ Ò∞’≈Úª◊≈,

¡≈Í‰∂ Ô∞ºË ÂØ∫ Í«‘Òª Á∂ ˜÷Ó

«ÂøÈ «¬’ÒΩÂ∆¡ª Ò≈Úª È≈ Ó∂∆ „≈ˇ ÏÈ‰≈ ‘À

¡Â∂ È≈ ÓºÒ∑Ó Á∆ ‚ºÏ∆

‹ÁØ∫ ÓÀ∫ Â∞«¡≈ √ª, Íø‹ ’’≈ ÿØÛ∂ ”Â∂ Ó∂∂ È≈ˇ ÏÀ·∂ -

ÿØÛ∂ Á∆ Ú≈◊ ˘ ÓÀ∫ ¡≈Í‰∂ ‘ºÊª «Úº⁄ Ó«‘√»√ ’Á≈ «‘≈

«¬√ ÂØ∫ Ï∂ıÏ «’ Ó∂∆ ¡≈Í‰∆ Ú≈◊,

‹ø◊ˇ∆ ≈‘ «Á¡ª Íø«‹¡ª ”⁄ √∆

‹Ø ’Á∆ ÓÀ˘ Ú∂√Ú≈ Á∂ Ïø◊Ò∂ ÒÀ ◊¬∂,

Â∂ ’Á∆ ‹≈Á» Á∆¡ª fi∆Òª ”Â∂

«‹µÊ∂ Íø¤∆¡ª Á∂ ◊Ω‰

Ò◊≈Â≈ «√º÷ ‘∂ √È ⁄ÀÈ È≈ˇ ÓÈ≈Õ

ÓÀ∫ ’Á∆ √Ø«⁄¡≈ È‘ƒ √∆ «’ ≈‘ª Á∆,

¡≈Í‰∆ Ú∆ ’Ø¬∆ Ó˜∆ ‘∞øÁ∆ ‘À

Â∂ «ÂøÈ Ò≈Úª Á≈, «Èº’≈ «‹‘≈ ¬∆ √‘∆,

¡≈Í‰≈ Ú∆ ’Ø¬∆ «¬«Â‘≈√ ‘∞øÁ≈ ‘À...

ºÏ ‹∆, ’ÁØ∫ «Èº’ˇ∂◊≈ Ó∂∂ «Íø‚∂ ”⁄Ø∫

«ÂøÈ Ò≈Úª Á≈ Â≈Í

‹Ø Ó∂≈ ¤∂Úª ’’≈ Ï‰ ’∂ «‘ «◊¡≈ ‘À,

◊∞» ÂØ∫ Ï∂Ó∞÷ ‘∆ ‘∞øÁ≈ Âª ’Ø¬∆ ◊ºÒ È≈ √∆

‘∞‰ Âª Í ‹Ø◊≈ «√‘∞ø ’≈Ï «Ú⁄Ò∂ ÍÀ Á≈ ‘∆ Èª ‘À -

Â∂ Ìø◊≈‰∆ Âº’ Í∞º‹Á∂, «¬‘ «√¯ ‘ºÊ ‘∆ «‘ ‹≈¬∂◊≈Õ

ÓÀ∫ ’Á∂ ‘ºÊ ’Á∂ ÍÀ ‘∞øÁ≈ ‘ª, ‹Ø◊≈ «√øÿ ’Á∂ È‘ƒ ‘∞øÁ≈Õ

Â∂ ⁄ΩÊ∆ ÒªÚ?

’Á∂ Òº◊Á≈ ‘À ⁄ΩÊ∆ ÒªÚ,

Ïº√ «’√∂ ¯˜∂ ‘Ø¬∂ ‹‘≈È Á∆

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 151

«¬º’ «ÒÙ’Á∆ È∞º’ ‘À, «‹√ Á∆ ‘Ø È∞º’ ’Ø¬∆ È‘ƒ ‘∞øÁ∆

ÓÀ∫ Ô≈Ø Ô∞ºË «Úº⁄ ‹∂ ‘≈ Ú∆ «◊¡≈,

Âª ¿∞‘ ¤∂¡ª ’’≈ª Á∆ ‘∆ ’Ø¬∆ Â’Á∆ ‘ØÚ∂◊∆

‹Ø◊≈ «√øÿ Âª È≈ ’Á∂ ‘Á≈, È≈ «‹ºÂÁ≈ ‘À,

‹Ø◊≈ «√øÿ Âª «Â¡≈-Ï-«Â¡≈, ‘∞’Ó Á≈ ÏºË≈ ‘ÀÕ

‹Ø◊≈ «√øÿ Âª È≈ ’Á∂ ‘Á≈, È≈ «‹ºÂÁ≈ ‘ÀÕ

***

152 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Â∆√≈ Ó‘ª Ô∞ºË

’«⁄‘∆¡ª Á∂ Ï≈‘ ÷Û∂

Ï∞º„∂ «’√≈È Á∆¡ª ¡º÷ª ”⁄ ÓØÂ∆¡≈ ¿∞µÂ ¡≈¬∂◊≈

Ù≈Ó Âµ’ ‘Ø ‹≈¬∂◊∆ ËΩˇ∆

∞˜◊≈ ÁÎÂ Á∂ Ú∂‘Û∂ ”⁄ ¡øÏ ‘∆ ’º’∆ Ò»¬ƒ

Ï‘∞Â ¤∂Â∆ Ì∞ºÒ ‹≈¬∂◊≈ Í∞≈‰∂ „≈Ï∂ Á≈ ÈÚª ÈΩ’

¡≈Í‰∆ Óª Á∂ √Á≈ ¬∆ Ë∞ºÂ∂ ÓÀˇ∂ «‘‰ Ú≈ˇ∂

ÍØ‰∂ Á∆ «Óº·∆ Ó«‘’

„»ø‚Á≈ ‘∂◊≈ ’ø„∂ √Û’ Á∂ ¿∞‘ «ÈøÓΩfi»‰≈ ‹ØÂÙ∆

¡≈Í‰∂ ‘∆ ‘ºÊ ÂØ∫ «Ó‡∆ ‘Ø¬∆ Ì≈◊ Á∆ ∂÷≈

Â∂ ÍÀÈÙÈ ÒÀ‰ ¡≈¬∂ ’≈ ÊºÒ∂ ’∞⁄Ò∂ ◊¬∂

Í∞≈‰∂ ÎΩ‹∆ Á∆ ‡∞º‡∆ ‘Ø¬∆ √≈¬∆’Ò

Â∆√≈ Ó‘ª Ô∞ºË ÒÛÈ Á∆ √Ø⁄∂◊∆


‹Ø È‘ƒ Ò«Û¡≈ ‹≈¬∂◊≈ ‘∞‰

‹ÓÈ∆ Â∂ Ì≈Û∂ Á∆¡ª ÎΩ‹ª «Ú⁄≈ˇ∂

Â∆√≈ Ó‘ª Ô∞ºË «‘º’ª ”⁄ ÷∞ ‘∆

‹∆‰ Á∆ Ï≈ÁÙ≈‘Â ÒÛ∂◊∆

Â∆√≈ Ó‘ª Ô∞ºË ◊Ø‘∂ È≈ˇ «ÒºÍ∂

’Ø«·¡ª Á∆ √≈Á◊∆ ÒÛ»

Â∆√≈ Ó‘ª Ô∞ºË fiº◊∂ ÂØ∫ Ë∞ºÍ È≈ √’‰ Ú≈Ò∂

ÏØ˜∂ Á∂ «¤º‡∂ ÒÛÈ◊∂

Â∆√≈ Ó‘ª Ô∞µË

Ó»Â Á∂ ÎøÏ∂ ”⁄ «ÒÍ‡∆ Úº„∆ ◊¬∆ ¿∞∫◊ˇ ÒÛ∂◊∆ -

Ï‰∂ √øÚ∂ ˜∞ÒÓ Á∂ «⁄‘∂ ¿∞µÂ∂ «ÒÙ’Á∆

È˜≈’Â Á∂ «ıÒ≈Î,

ËÂ∆ ˘ ’ÀÁ ’È≈ ⁄≈‘∞øÁ∂ ⁄≈Ï∆ Á∂ ¤ºÒ∂ «ıÒ≈Î


√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 153

’Á∂ Ú∆ È≈ ÷∞ºÒ∑‰ Ú≈Ò∆ Ó∞µ· Á∂ «ıÒ≈¯ Ò«Û¡≈ ‹≈¬∂◊≈


’»ˇ∆¡ª Ù≈Óª Á∂ «Íø‚∂ Â∂ ƒ◊‰ Ú≈ˇ∂

Ì∞º⁄ ‹‘∂ ’ø‚∂È∂ Á∂ «÷Ò≈Î Ò«Û¡≈ ‹≈¬∂◊≈

Â∆√≈ Ó‘ª Ô∞ºË ¿∞√ √«‘Ó Á∂ «ıÒ≈¯ Ò«Û¡≈ ‹≈¬∂◊≈

«‹Á∑≈ ¡’√ Ó∂∆ ÁøÁ∆¡ª ’µ„Á∆ Ë∆ Á∆¡ª ¡º÷ª ”⁄ ‘À


«’√∂ ÷√Â≈ ‹‘∂ ÷∆√∂ ”⁄ Ó⁄’ØÛ∂ ◊¬∂

«Èº’∂ ‹‘∂ √ø√≈ Ò¬∆ ‹≈¬∂◊≈ Ò«Û¡≈

***

154 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

‹ø◊ˇ ”⁄Ø∫ ¡≈Í‰∂ «Íø‚ Á∂ Èª ∞º’≈

Ó∂∂ «Íø‚! «’Â∂ ÓÀ˘ ≈Â Ï≈Â∂ «ÓÒ‰ ¡≈

‹Á ‹∂Ò∑ Á∂ ◊∞øÓ‡ ”Â∂ ÏÀ·∆-Á«‘ÙÂ Â∂ ‹‘≈ÒÂ Á∆ «◊fi

¡≈Í‰∂ Íª ˘ √Ó∂‡ ÒÀ∫Á∆ ‘À

«√Î ÁÏ≈È ‹≈◊Á∂ ‘Ø‰∂ È∂ - ¿∞È∑ª Á≈ ’∆ ‘À

Â»ø «¬√ Â∑ª ¡≈¬ƒ È≈!

«‹Ú∂∫ ÏˇÁ∂ «√Ú∂ ÂØ∫ Ï∂÷Ï Òøÿ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À Í«øÁ≈ ’Ø¬∆

Â∂ ¤ºÂ∆ ⁄º’∆¡ª ’Øˇ ¡≈ ’∂ Í∞º¤ƒ

Ó∂≈ ¿∞‘ È˜ÏøÁ «’ºÊ∂ ‘À «‹√ Á∆ È˜

«‹Ú∂∫ ¤ºÍÛ ”⁄ ÂÁ≈ «ÈøÓÒ Á∞Í«‘≈ ‘∞øÁ∆ √∆?

Í «’ºÊ∂ -

¡ÀÈ∆ «Ú‘Ò ’Á ‘Ø‰∆ ‘À Â∂∂ ’Øˇ

Â»ø Âª ∞º«fi¡≈ ‘Ø¬∂∫◊≈ ‘Ú≈ ˘ ∞÷-«√ ’È ”⁄

Âª «’ Â»Û∆¡ª Á∂ Óπº’‰ ÂØ∫ Í«‘Òª

Ó»ø◊Îˇ∆¡ª Á∆ ¿∞‚≈¬∆ ‘Ø √’∂Õ

Â»ø ¿∞È∑ª Ïº«⁄¡ª Ò¬∆ ∂Â «Ú¤≈ «‘≈ ‘Ø¬∂∫◊≈

«‹È∑ª ÒÚ∆¡ª ÒÚ∆¡ª ¿∞∫◊Òª È≈ˇ ¿±Û≈ Í≈¿∞‰≈ «√º÷‰≈ ‘À

Â∂ ¿∞Ó Ì ¿±Û∂ Á∂ «⁄ºÏª ”⁄Ø∫

¤∞‚≈ È‘∆∫ √’‰≈ √ø√≈ ¡≈Í‰≈Õ

Ó∂∂ «Íø‚, Â∂∆¡ª Ø‘∆¡ª «Úº⁄ Âª «√øÓ ‘∆ ‘ØÚ∂◊∆

Ó∞Û Ó∞Û ˙‘«Ò¡ª ˘ Âº’Á∆¡ª Â∂ √ø◊ ‹ªÁ∆¡ª

’∞Û∆¡ª Á∆ ¡’ÛªÁ

‹Ø ¡‹∂ ¡ÀÂ’ƒ ‹Ú≈È ‘Ø¬∆¡ªÕ

Â»ø Âª ⁄∞‰ «‘≈ ‘ØÚ∂∫◊≈ ¿∞√ ‘≈√∂ Á∆¡ª ’ø’ª

‹Ø ¿∞È∑ª ⁄ØÏª «Á¡ª ‘Ø·ª ¿∞µÂ∂ «ÂÛ’ «◊¡≈

«‹È∑ª Á∆¡ª ¡À√ Â∑ª ’∞ÛÓ≈¬∆¡ª ‡º∞‡ ◊¬∆¡ª

«’ «‹Ú∂∫ ’Ù∆Á‰ Òº«◊¡ª «Â¡≈ ‘Ø¬∆ Ò≈‘‰ Á≈

ÿÛ≈ ‡∞º‡ ‹≈Ú∂

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 155

Â»ø ¡≈ı «Íø‚ ¬∂∫, ’Ø¬∆ √∞‘‹Ú≈Á∆ Ù≈«¬ È‘ƒ

‹Ø «¬√ Î˜»Ò ‹‘∂ √ø√∂ ”⁄ πº«fi¡≈ ‘∂

«’ ÷Ú∂ «’øÈ∂ ‘∞øÁ∂ ‘È ÁØ Â∂ ÁØÕ

ÂÀ˘ Âª ÍÂ≈ ‘À «’ ÁØ Â∂ ÁØ ‹∂ ⁄≈ È‘ƒ Ï‰Á∂

Âª «¤ºÒ Â≈Ù ’∂ ’È∂ ‘∆ ÍÀ‰◊∂Õ

Â»ø √»Ó◊Â∆ Á∆ ÏÛ∑’ ¬∂∫ Ó∂∂ «Íø‚

¬∂Ê∂ È≈ ‘∆ ¡≈Úƒ ⁄Ø «‹‘≈ Ï‰’∂ -

ÓÀ∫ ¡≈Í∂ ‘∆ «’√∂ «ÁÈ ÍÂ ¡≈Úª◊≈

Ó∂≈ Âª ‘Ø‰ ‘∆ È‘ƒ ‘À

Â∂∂ «⁄º’Û «Úº⁄ «ÂÒ’∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª ÍÀÛª Âº’‰ ÂØ∫ «ÏÈª

Â∂∂ ‹·∂«¡ª Á∆ Ó‡∆ ¿∞µÂ∂

Á∆«Ú¡ª È≈ˇ «Óˇ’∂ «fiÒÓÒ≈¿∞‰ ÂØ∫ «ÏÈª

ÓÀ∫ ÌÒ≈ «’ø‹ ‘ª◊≈

√ªfi∂ ÊÛ∑∂ ¿∞µÂ∂ ’º⁄ ÌøÈ‰ ÂØ∫

«‹ºÊ∂ ‘≈∂ ‘Ø¬∂ Ï∞«Û∑¡ª È∂ Ï«‘ ’∂

Í«ÚºÂ √º⁄≈¬∆¡ª Á∆¡ª ◊ºÒª ’È∆¡ª ‘È...

***

(E-G ‹ÈÚ∆, AIGF)

156 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ë∞ºÍ∂ Ú∆ Â∂ ¤≈Ú∂∫ Ú∆

Ó∂∂ ÂØ∫ ˜≈ «‹øÈ∆ «ÚºÊ ”Â∂ ÓÀ∫ √Ω∫ «‘≈ ‘ª

«¬√ Á∂ Ï≈Ú‹»Á «’ ¿∞È∑ª È≈ˇ fi◊Û≈ Ï‘∞Â ÚË «◊¡≈ ‘À

«‹È∑ª Á∆ Ó∞ºÁÂª ÂØ∫ Ó∂∂ È≈ˇ ’ΩÛ √∆...

«¬‘ ˜≈ «‹øÈ∆ «ÚµÊ, ’Ó≈Áƒ Ù«‘ ’∂ ÏÀ·∆ ’≈Ò∆ «ÂºÂ∆ ‘À

¡≈’Ûª ÌøÈÁ∆ ¿∞‚≈‰ «‹√ Á∂ Íª ¡øÁ, ‘Ωˇ∆ ‘Ωˇ∆ Ó ‘∆ ‘À

«¬‘ ˜≈ «‹øÈ∆ «ÚºÊ, Ù≈«¬Á Ó∂∆ Óª Á∆ ÁÀÚ∆ Âº’‰∆ ‘À

«‹√ «Úº⁄ «Ó‘ Á≈ √Ó∞øÁ ‘Ωˇ∆ ‘Ωˇ∆ Ó∞Ù’‰ Òº◊ «Í¡≈ ‘À

«¬‘ ˜≈ «‹øÈ∆ «ÚºÊ, Ù≈«¬Á ¿∞‘ ¡‰ÍÛ∑∆¡ª «’Â≈Ïª ‘È

«‹È∑ª «Úº⁄ «◊¡≈È Á∂ ‹◊Á∂ ÁıÂ ‘Ωˇ∆ ‘Ωˇ∆ ¡øÈ∑∂ ‘Ø ‘∂ ‘ÈÕ

«¬‘ ˜≈ «‹øÈ∆ «ÚºÊ Ù≈«¬Á «’√∂ √Û ‘∂ ’º¯È Á∆ ‹≈◊ ‘À

‹ª Ø‘∆ Á∂ Ú∆≈È∂ ¡øÁ Ì‡’Á∂,

‘Ωˇ∆ ‘Ωˇ∆ · ‘∂ ÈˆÓ∂ Á≈ «◊Ò∑≈ ‘À

«¬‘ ˜≈ «‹øÈ∆ «ÚºÊ ¡≈Í‰∂ Ò≈◊∂ ‘∆ √∞ºÂ∂ Í¬∂ Ó∂∂ «Íø‚∂ ˘

«ÁºÂ∆ ◊¬∆ ÒØ∆ ‘À

«¬‘ ˜≈ «‹øÈ∆ «ÚºÊ ’Ø¬∆ ÏØˇ∆ ‘È∂∆ ‘À,

¿∞È∑ª ◊∆Âª Á∂ ¡‰⁄∞◊∂ ¡√Âª ”Â∂ Ú◊Á∆

«‹È∑ª ˘ ÓÀ∫ Í‘≈«Û¡ª Â∂ ’≈«¬«Á¡ª «Úº⁄ ”’º«Ò¡ª ¤º‚ ¡≈«¬¡≈ √ª

’¬∆ Ú∂ Ò◊Á≈ ‘À ÓÀÊØ∫ ˜≈ «‹øÈ∆ «ÚºÊ ”Â∂ √∞ºÂ≈ «Í¡≈,

ÚÀ∆ È≈ˇ «ˇ¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ÏøÁ≈ ‘À

‹Ø ÁøÌ∆ ¡ÓÈ Á∂ ·«‘∂ ‘Ø¬∂ Í≈‰∆ ”⁄,

¡≈Í‰∂ √∞¯«È¡ª ˘ ÂÈ≈ «√÷≈ˇ «‘≈ ‘À

Ó∂∂ ÂØ∫ ˜≈ «‹øÈ∆ «ÚºÊ ”Â∂ ÓÀ∫ √Ω∫ «‘≈ ‘ª «¬√ Á∂ Ï≈Ú‹»Á

«’ ÷ΩÒ Í¬∆¡ª ‘È ¿∞‘ fi∆Òª

«‹È∑ª «Úº⁄ ÓÀ∫ Í¤ª«Ú¡ª Úª◊ ·«‘ ‹≈‰≈ ⁄≈«‘¡≈ √∆

«¬√ ≈ «‹øÈ∆ «ÚºÊ Á∂ «Ú⁄’≈,

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 157

ÓÀ∫ Ø‡∆ Úª◊ Ï∂‘≈ ‘Ø «‘≈ ‘ª Â∂ ’Ï Úª◊ Í∞≈‰≈

ÓÀ∫ Ì≈Ù‰ª Á∆ Á≈Á Á∂‰∆ «√º÷ «‘≈ ‘ª

«¬√ Á∂ Ï≈Ú‹»Á «’ ÿ∞º◊∆¡ª ∞µ√ ’∂ ◊∞‡’‰≈ ¤º‚ ◊¬∆¡ª

Â∂ «⁄Û∆¡ª Ó∂∂ ÿ Á∆ ¤µÂ ˘ ¤µ‚ ’∂

‹ø◊ˇª «Úº⁄ ¡≈Ò∑‰∂ ÏÈ≈¿∞‰ Òº◊∆¡ª ‘È ...

***

158 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

’Ò≈Ó «Ó˜≈

Â∂∆ Ú∆ ¡º÷ √∞«‰¡≈ ‘À √∞Ó≈ È‘ƒ fiºÒÁ∆

√∞«‰¡≈ Â∂∂ Ú∆ Ú≈ˇª ÂØ∫ ’øÿ∆ ÂÃÌ’Á∆ ‘À

Â∂ √∞«‰¡ª Ó∂≈ Ú∆ ’ÂÒ «¬«Â‘≈√ Á∂ ¡Ω∫Á∂ √¯∂ ”Â∂ «Ò«÷¡≈ ‘À

Í Ù≈«¬Á ‘∞‰

√≈≈ ’∞fi Í«‘Ò∂ «‹‘≈ È≈ ‘ØÚ∂

‘Ø √’ÁÀ «’ ÂÀ˘ ’º„‰ ÂØ∫ Í«‘Òª

ÓÀ˘ Ø‡∆ ¿∞Ë≈ˇ Ò¬∂

Â∂ ‹ª ÓÀ∫ ‹ø‚ Á∆ Ï‹≈¬∂ «’√∂ ’∞√∆ Á∂ ÊºÒ∂

‹≈◊Á≈ ‘∆ Úµ„ «ÁºÂ≈ ‹≈Úª -

‘Ø √’ÁÀ «’ Í«‘Òª Úª◊ ‘∞‰ ’∞fi Ú∆ È≈ ‘ØÚ∂Õ

ÓÀ∫ √∞«‰¡≈ ‘À «’ Ó∂∂ ’ÂÒ Á≈ ÓÈ√»Ï≈

≈‹Ë≈È∆ «Úº⁄

Ó∂∂ ‹øÓ‰ ÂØ∫ Ï‘∞Â Í«‘Òª ‘∆ Ï‰ ⁄∞º«’¡≈ √∆

Â∂ Í∆Ò» Ù≈«¬

¡º‹ ’ºÒ «ÚÙÚ-«Ú«Á¡≈Ò∂ ÈΩ’∆ ”Â∂ Òº◊ «◊¡≈ ‘À

Ù≈«¬Á ¿∞‘ Ó∂∂ ’ÂÒ ˘

«È◊»‰∆ ‹‘∆ ÿ‡È≈ ’≈ Á∂Ú∂ ¡Â∂ ÙÂ≈ÏÁ∆¡ª Ò¬∆

«’≈¬∂ Á∆¡ª È˜Óª ‘∂ «Ò÷Á≈,

Â∂ Í«‘Òª Úª◊ ‘∞‰ ’∞fi Ú∆ È≈ ‘ØÚ∂Õ

Ó∂∂ ’Øˇ Â∆ ‘∞‰ ’≈◊˜ Á∂ ‘È

‹Ø Íø‹ª √≈Òª «Úº⁄ «¬º’Ø ‘∆ ⁄ÒÁ≈ ‘À

Â∂ ‹∆‘Á∂ Úº‹Á≈ ‘À ¿∞‘ Í≈‰∆ È‘ƒ

Ó∂≈ Ò‘» Óø◊Á≈ ‘ÀÕ

Ó∂∂ «Í˙ Á≈Á∂ È∂ ¡≈Í‰≈ ÷º«‡¡≈

‘≈’Óª Á∂ «„º‚ ”⁄ Í≈«¬¡≈ √∆

¡Â∂ Â»ø ‹≈‰Á∆ ¬∂∫

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 159

¡◊Ò∂ Ï≈ÿ ‘È - Ïº’∆ È‘ƒ

«’ √≈˘ Á≈È≈Ï≈Á Í‘∞ø⁄≈‰ ‹≈Ú‰

√Ó∂∫ Á≈ ◊∂Û ‘∞øÁÀ - ¡ÀÂ’ƒ Â»ø Ï∂Ú¯≈ È‘ƒ Ï‰Á∆

Â∂ ÓÀ∫ Ì≈Úª Á∂ ‘∞øÁ∂ √∞øÁ∂

¿∞È∑ª Á∂ √≈‘Ó‰∂ ‘∆ Ó≈«¡≈ ‹≈‰≈ ‘À

¬∂√∂ Ò¬∆ ÓÀ∫ ’«‘øÁ≈ ‘ª

«’ Ù≈«¬Á √≈≈ ’∞fi Í«‘Ò∂ «‹‘≈ È≈ ‘ØÚ∂

¿∞∫fi Âª Â∂∆ Ú∆ ¡º÷

√∞«‰¡ª ‘À √∞Ó≈ È‘ƒ fiºÒÁ∆

Â∂ √∞«‰¡ª Â∂∂ Ú∆ Ú≈ˇª ÂØ∫ ’øÿ∆ ÂÃÌ’Á∆ ‘À

***

160 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ï∞Û Ï∞Û Á≈ ÙÏÁÈ≈Ó≈

¿∞‘˘ «’È∑ª «’‘≈ √∆ Ó∂∂ «Úº⁄ «¬¿∞∫ ÒÛ÷ÛªÁ∆ «Î∂...

Â∂∆ ¡‰‘≈˜∆ ,

«‹Ú∂∫ ¡≈Í‰∆ ‘∆ Ò≈‘∆ ‹∞ºÂ∆ ˘ ÒºÌÁ≈ Ù≈Ï∆,

«Í¡≈√ Á∂ ¿∞µ◊Á∂ Ó∞‘≈«‰¡ª ”Â∂ fi»Ò ‹≈Ú∂

¿∞‘˘ «’È∑ª «’‘≈ √∆, Ó∂∆ ‹ªÏ≈˜∆ ˘

«’ ∂ÂÒ∂ ‘È∂∂ «Úº⁄ Î∞ø’≈Á∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª,

Â∂∆¡ª ÍÀÛª ¿∞µÂ∂ Ï∞º’ª Á∂ Â√Ò∂ Ë∂

Â∂ «’√∂ «√Û∆ ÷Ø‹∆ Úª◊,

«È‘º«Ê¡ª ‘∆ √»‹ Á∆ ¿∞‚∆’ ’∂Õ

¿∞‘˘ «’È∑ª «’‘≈ √∆, Ó∂∆ Ó≈√»Ó∆¡Â ˘

«’ ¿∞µ‹Û∂ ¡≈Ò∑‰∂ ’Øˇ ÏÀ·∆ ‘∂

¿∞µ‚ ◊¬∂ Íø¤∆¡ª Á∂ Ó∞Û ¡≈¿∞‰ Á∆ fi≈’≈ «Úº⁄

Â∂ ‡∞º«‡¡ª ¡ª«‚¡ª ˘ ‹ØÛÈ∂ Á∆¡ª ’Ø«ÙÙª ’Á∆ ‘Ø¬∆

ÓÀ∫ È‘ƒ ⁄≈‘∞øÁ≈ «¬Ù’ Á∆ Á≈√Âª ÚÈ‰ Á∂ ÒØÌ «Úº⁄

‘ ¡À ◊À «ÏøÏ ’Øˇ «¬’Ï≈Ò ’∆ ‹≈Úª

¡≈Í‰∆ ÂÛÍ Á≈,

ÓÀ∫ «Î Ú∆ Í∞º¤Áª ¿∞‘˘ «’øÈ∑≈ «’‘≈ √∆,

Ó∂∂ «Ï√Â ”⁄ ÚÓ∆ Ï‰≈ Ò¬∂ - ¿∞È∆∫Á∂ Á∂ È≈◊ ˘

Ù≈«¬Á «’√∂ È∂ Ú∆ «’√∂ ˘ ’∞ºfi È‘∆∫ «’‘≈

’∂ÚÒ fiÛ∂ ‘Ø¬∂ Íº«Â¡ª ˘ ⁄Û∑ ‘∆ √Ò∑≈Ì Á∆ ÷∞ÙÏØ

Ó∂∆¡ª ·∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª È˜ª ˘ «Ó˜≈‹ Í∞º¤Á∆ ‘À

Â∂ ÓÀ˘ Ò◊Á≈ ‘À, «’√∂ È∂ «’√∂ ˘ ’∞fi ¡≈«÷¡≈ ‘ØÚ∂◊≈...

’∞ºfi ’«‘‰≈ «’√∂ Á≈ ¿∞∫fi Ú∆ ¯˜»Ò ‘À, Ó∂∆ Ó∞‘ºÏÂ!

ÿ∞Óø‚∆ √‘∂ Úª◊ √πºÂ∂ ‘Ø¬∂ Í¤≈Ú∂∫,

Ù≈Óª ‹ÁØ∫ √Íº‡ ÁΩÛÈ◊∂

Âª ¿∞Ê∂ Í«‘Òª ‘∆ ¡≈Ó ’Á≈ «Óˇ∂◊≈ ‘È∂∂ Á≈ ’º¤»,

≈Â Á∆¡ª ÍΩÛ∆¡ª «Úº⁄Õ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 161

ÒÛ∂ ‘Ø¬∂ ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï»

ÓÀ ¡º‹ ’ºÒ ¡ıÏ≈ª ÂØ∫ Ï‘∞Â ‚Á≈ ‘ªÕ

˜» ¿∞È∑ª «Úº⁄ «’Â∂ È≈ «’Â∂

’∞fi È≈ ‘Ø‰ Á∆ ıÏ ¤Í∆ ‘ØÚ∂◊∆Õ

Ù≈«¬Á Â∞√ƒ ‹≈‰Á∂ È‘ƒ, ‹ª ‹≈‰Á∂ Ú∆ ‘ØÚØ

«’ «’øÈ≈ «Ì¡≈È’ ‘À «’Â∂ Ú∆ ’∞fi È≈ ‘Ø‰≈

Ò◊≈Â≈ È˜ª Á≈ ‘ÎÁ∂ «‘‰≈

Â∂ ⁄∆˜ª Á≈ ⁄º∞Í-⁄≈Í Ò∂‡∂ «‘‰≈ «’√∂ ·ø‚∆ ¡ΩÂ Úª◊...

ÓÀ˘ Âª ¡º‹’ºÒ √ºÊª ”⁄ ‘∞øÁ∆ ◊ºÍÙºÍ Ú∆ «¬¿∞∫ Òº◊Á∆ ‘À

«‹Ú∂∫ «’√∂ fi»Ó‰≈ ⁄≈‘∞øÁ∂ ∞ºı

◊∞º¤≈ Úˇ∂‡ ’∂ √Ω∫ «‘≈ √ºÍ ‘ØÚ∂,

ÓÀ˘ ‚ ‘À - ÷≈Ò∆ ’∞√∆¡ª Úª◊ Ê∞Û∆ Ê∞Û∆ «Á√Á∆

«¬‘ Á∞È∆¡ª √≈‚∂ Ï≈∂ ’∆ ’∞fi ¿∞Ò‡ Í∞Ò‡ √Ø⁄Á∆ ‘ØÚ∂◊∆!

¡¯√Ø√ ‘À «’ √Á∆¡ª Ï∆Â ◊¬∆¡ª ‘È

Ø‡∆, ’øÓ Â∂ «√Ú∂ ¡‹∂ Ú∆ √ÓfiÁ∂ ‘Ø‰∂ È∂

«’ ¡√ƒ «¬È∑ª Á∆ ı≈«Â ‘∆ ‘ª -

ÓÀ∫ ¿∞”fi‰ «Úº⁄ ‘ª «’ «’Ú∂∫ √Ófi≈Úª

√ø◊≈¿± √Ú∂«¡ª

‹Ê∂ÏøÁ ≈Âª Â∂ Ï∆Ï∆¡ª ¡≈Ê‰ª

¡√ƒ ’Ø¬∆ «¬È∑ª ÂØ∫ √Ò≈Ó∆ ÒÀ‰ È‘ƒ ¡≈¬∂

Â∂ ‘≈‰ ˘ ‘≈‰ «‹‘≈ ’∞fi «’ºÊ∂ ‘À

‹Ø ‹º¯∆ Ò¬∆ ÷∞ºÒ∑∆¡ª Ï≈‘ª ÂØ∫

Ïº√ ‘ºÊ Ì ”Â∂ Ó∂ˇÁ≈ ‘∂....

¡º‹ ’ºÒ∑ ‘≈Á√∂ Ú∆ «ÓˇÁ∂ È∂ Âª «¬¿∞∫

«‹Ú∂∫ ’Ø¬∆ ‘Ω∫’Á≈ ‘Ø«¬¡≈ Ï∞Û∑≈

ø‚∆ Á∆ ÍΩÛ∆ ⁄Û∑ «‘≈ ‘ØÚ∂,

«’Â∂ ’∞fi «¬√ Â∑ª Á≈ «’¿∞∫ È‘ƒ ‘À

«‹Ú∂∫ «’√∂ Í«‘Ò∆ ˘ ’Ø¬∆ Í«‘Ò≈ «ÓˇÁ≈ ‘À

162 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÌÒ≈ «’ºÊØ∫ ’∞ Â∆’ ‹≈¬∂◊≈

«¬º’ «√ø◊ª Ú≈ˇ∆ ’Ï ¡º◊∂ ÁΩÛÁ≈ ‘Ø«¬¡≈

Ó‘≈ÂÓ≈ ÒØ’ª Á≈ ÚØ√≈«¬¡≈ «¬‘ Ó∞Ò’!

¡≈ı ’ÁØ∫ ÍÂª◊∂, ÿ‡È≈Úª Úª◊ Ú≈Í ‘∂ ÿª ”⁄

¡√ƒ ‹∆‰ Á∂ ÷Û’∂ ÂØ∫ ‹Ò≈ÚÂÈ ‘Ø¬∂ ÒØ’

Â∂ Ï«‘ ’∂ Ë»‰∆¡ª ”Â∂ ’Á √∞‰ª◊∂, Ó‹≈‹‰ ¡º◊ Á∆¡ª ◊ºÒª

«’√∂ È≈ «’√∂ «ÁÈ ˜» ¡≈Í‰∆¡ª ⁄∞øÓ∆¡ª È≈ˇ

¡√ƒ ÓΩ√Ó Á∆¡ª ◊µÒ∑ª ”Â∂ ⁄‡≈’ Í≈Úª◊∂

¡Â∂ √≈∆ Á∆ √≈∆ ËÂ∆ «¬º’ ¡‹∆ÏØ-◊∆Ï ¡ıÏ≈ Ï‰∂◊∆

«‹Á∑∂ «Úº⁄ Ï‘∞Â ’∞fi ‘ØÚ‰ Á∆¡ª ıÏª

¤«Í¡≈ ’È◊∆¡ª «’√∂ È≈ «’√∂ «ÁÈÕ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 163

«√Ú∂ Á «√Ú∂

‘∞‰ ‹Ø Ó∂∂ ÿÈ∂«Û¡ª ”Â∂ ¤À∫‡≈ Ò¬∆ ÏÀ·≈ ‘À

Ó∞ºÁÂ ‘Ø¬∆, «¬‘ √Óª Ó∂∂ È≈ˇ «’º’Ò∆¡ª Í≈¿∞∫Á≈

«÷ºÁØ¡ª ÷∂‚Á≈ Â∂ Á» ˙Í∂ ÷»‘ª ¿∞µÂ∂

⁄Ø∆ ⁄Ø∆ «ÈøÏ» ÂØÛÈ ‹≈«¬¡≈ ’Á≈ √∆Õ

‘∞‰ Âª ÷Ú∂ √≈Î ‘∆ Ó∞º’ ‹≈¬∂

Í ˙ÁØ∫ Âª Ø˜ Ó∂∂ ¡ø◊ √ø◊ «‘ ÿ«Á¡ª ÂØ∫ ◊≈‘ˇª ÷ªÁ≈

„∆· ‘Ø Ó∂∆ Úº÷∆ «Úº⁄ ’∞Â’πÂ≈∆¡ª ’º„Á≈

¡Â∂ ÓÀ∫ fiÛ∆ «Úº⁄Ø∫ Ó∞’Â ‘Ø¬∂ √»‹ Á∂ Úª◊ ‘º√ ÍÀ∫Á≈

«¬º’ «ÁÈ Ó∂∂ ‘ºÊ ”⁄ Î«Û¡≈ «‘ «◊¡≈ »Í Ï√øÂ Á≈ «’º√≈

¡⁄≈È’ Ó∂∂ ‘≈‰ Á∆¡ª ’∞Û∆¡ª

«‘º’ ”Â∂ ⁄∞øÈ∆¡ª √øÚ≈È Òº◊ Í¬∆¡ª

Â∂ ÓÀ˘ ÍÙ»¡ª Á∂ ◊Ø‘∂ «Úº⁄Ø∫ ‘‡ ◊¬∆ Ó∞Ù’ ‹‘∆ ¡≈¿∞‰∆

¿∞√ «ÁÈ Ø‘∆¡ª «Ú⁄Ò∂ «√«Ú¡ª ˘ ‘À≈È∆ ‘Ø¬∆

‹Á «Íø‚ Á∂ «Ú⁄’≈ «¬º’ ÌØ≈ ’∞ ’Ï Í∞º‡∆ ◊¬∆

ÓÀ∫ ’¬∆ «ÁÈ È∑∂∂ √Ú∂∂ Ï⁄ÍÈ Á∂ Ó˜≈ ¿∞µÂ∂ ‹≈ ’∂ Ø«¬¡≈

Ó∞ºÁÂ ‘Ø¬∆ - ‘øfi»¡ª Â∂ ÓÀ∫ ‹Á «¬º’ Á»¬∂ ˘ ¡Ò«ÚÁ≈ ¡≈÷∆

Ó∞ºÁÂ ‘Ø¬∆ - «√«Ú¡ª ˘ Ì∞º«Ò¡ª ¡≈Í‰∆ È≈ ’Á∆ ”Â∂ ‘À≈È ‘Ø‰≈

Ó∞ºÁÂ ‘Ø¬∆ - ÓÀ˘ ÚºÒ «√º«÷¡ª Í∞º·∂ ÍÀƒ Â∞È Á≈

ÓÀ∫ È’Ù∂ «Úº⁄Ø∫ ⁄ø‚∆◊Û∑ Â∂ «ÁºÒ∆ Òº«Ì¡≈

ÓÀÊØ∫ Âª Í Â«‘√∆Ò Âº’ Ú∆ Í‘∞ø⁄ È≈ ‘Ø«¬¡≈

ÓÀ∫ ≈‘ «Úº⁄ ÍÀ∫Á∆ ‘º‚≈-ØÛ∆ Á∂ ’∞º«Â¡ª ÂØ∫ ‚Á≈ ÍÂ ¡≈«¬¡≈...

Ó∞«Û¡≈, Âª ¡≈¿∞∫Á∂ ˘ √ºÊ «Ú⁄Ò∆ ’Ï

‘∞‰ È‘ƒ √∆, ”’ºÒ∆ Â∂ ¿∞Á≈√ -

«È¡ª, ÒØ⁄≈ Â∂ ¡µÊ∂ fiºÒ Á∆¡ª ÓÛ∑∆¡ª ”⁄

Ú≈‘Ú≈ Í⁄ ⁄∞º’∆ √∆

Ø˜ Êº’∂ ‘Ø¬∂ «’√≈È Ù≈Ó∆ √∆«÷¡≈ ’Á∂ √∆

164 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ò‡ Ò‡ ÏˇÁ∆¡ª ◊ºÍª Á∂ Á∆Ú∂

Ó∞ºÁÂ ‘Ø¬∆ - Ó∂∆ fi≈’‰∆ «Úº⁄ ·«‘ ⁄∞º«’¡≈

’Ïƒ ÏˇÁ∂ Á∆«Ú¡ª Á≈ «‡Ó«‡Ó≈¿∞∫Á≈ ¡’√Õ

ÓÀ∫ ‘∞‰ «‹ºÊ∂ ÷Û∑≈ ‘ª

‘ºÊ Ì ”Â∂ «ÏÈª Ì∞⁄≈ˇØ∫ Ó ◊¬∂ Ó∂∂ ÿ Á≈ ÓÒÏ≈ ‘À

Íø‹ ’Ø‘ª ”Â∂ Ê≈‰≈ ‘À

¡ÀÚ∂∫ ’Ó ’Ó ”Â∂ ¡≈Û∑Â∆, Í‡Ú≈∆ Â∂ ÒøÏÛ Á≈ Á¯Â ‘À

‹ª ÿÈ∂Û∆ ÏÀ·∂ Ú’Â ‘ºÊÒ∂ ¤À∫‡∂ Á∆ Ù»’ ‘À

Â∂ ’Ï√Â≈È?

Â∞√ƒ «‹ºÊ∂ ÷Û∑∂ ‘Ø

¡ÀÈ ˙√∂ Êª Á≈ «Í¡≈ ’∞Èª ‘À

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 165

‘À Âª ÏÛ≈ ¡‹∆Ï

‹∂ Â»ø È≈ Ó∞’Ò≈Ú∂ ‹ªÁ∆, ÂÀ˘ ÌÓ «‘‰≈ √∆

«’ ø◊ª Á≈ ÓÂÒÏ Îº∞Ò ‘∆ ‘∞øÁÀ

Ï∞fi∆ ‘Ø¬∆ √Ú≈‘ Á∆ ‘Ó’ È‘ƒ ‘∞øÁ≈

Â»ø Ó∞‘ºÏÂ ˘ «’√∂ ÓΩ√Ó Á≈ Èª ‘∆ √ÓfiÁ∆ «‘‰≈ √∆

Â»ø Ù≈«¬Á √Ø«⁄¡≈ ‘ØÚ∂ -

Â∂∂ ’ØÙ∆¬∂ È≈ˇ ’º„∂ ‘Ø¬∂ ¡º÷, «’√∂ «ÁÈ ÏØÒ ¿∞µ·‰◊∂

‹ª ◊øËˇ∂ Í≈‰∆¡ª «Úº⁄ «Ìº‹ È≈ √’‰◊∂

Ï‡È ‹ØÛ ‹ØÛ ¿∞‰∆ ‘Ø¬∆ ÏºÂı Á∂ Í

Â»ø ’Á∂ √Ø«⁄¡≈ Ú∆ È‘ƒ ‘Ø‰≈ «’ Ó∞’Ò≈Ú≈

Á≈‹ Á∂ Ìª«‚¡ª Á∆ ¤‰’ «Úº⁄

fiª‹ Á∆ ⁄∞ºÍ Á≈ Ï∂’¯È √ÛÈ≈ ‘À

‹ª «Ù«Â¡ª Á∂ √∂’ «Úº⁄, ø◊ª Á≈ «ÂÛ’ ‹≈‰≈ ‘À -

√∞«øÁ ’Ω ˘ Ó∞Û ’Á∂ È‘ƒ «Á√Á∆

‘≈Á«√¡ª Á∆ ¿∞‚∆’ «Úº⁄ ÏÀ·∆ «¤øÁØ

«¬√ ’Á ¿∞µ√ ‹ªÁ∆ ‘À, Ó«‘˜ ÿ‡È≈Úª Á∆ Á∆Ú≈

¡√Ò «Úº⁄ Ó∞’Ò≈Ú≈ ’Á∂ È≈ ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∆ √Ófi ‘À - «’ «’√ Â∑ª

’Ø¬∆ Ú∆ «Íø‚

‘Ωˇ∆ ‘Ωˇ∆ ÏÁÒ ‹ªÁ≈ ‘À “Á≈È≈Ï≈Á” «Úº⁄

Ó∞’Ò≈Ú≈ ¡√Ò «Úº⁄ ∆fiª Á≈ «Íÿˇ ’∂

Óø«‹¡ª, Í∆Û∑∆¡ª, Ï∞‘≈∆¡ª «Úº⁄ Úº‡‰≈ ‘À...

‘À Âª ÏÛ≈ ¡‹∆Ï «’ Âˇ∆¡ª ”Â∂ Í≈ˇ∂ √º⁄ ˘

¡ÀÚ∂∫ ’º⁄∆ ‹‘∆ Ó«‘øÁ∆ È≈ˇ «fiÛ’ Á∂‰≈

‹ª «¤Û ◊¬∂ Ó∂Ò∂ Á∂ Ú∆≈È «ÍÛ Á∆

Ìª Ìª ˘ √≈‘ª ”⁄ ÍØ ÒÀ‰≈

‹ª Ú≈‘∂ ‘Ø¬∂ ÷∂Âª ”⁄ Á¯È

‘˜≈ª Ú≈ «ÓºË∆¡ª Í◊‚ø‚∆¡ª ˘ Ô≈Á ’È≈ -

166 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

... ... ...

‘∞‰ ‹ÁØ∫ «’ ’ø„∂ ”Â∂ ‘∆ ‚∞ºÏ ◊¬∆ ‘À Ï‡Èª Ú≈Ò∆ ÏºÂı

¡‹∂ Ú∆ ‘≈Á«√¡ª Á∆ fi≈’ «Úº⁄ ÏÀ·∆ ‘À «¤øÁØ

Ó«‘˜ ÿ‡È≈Úª Á∆ Á∆Ú≈ Á∂ ¿∞√ Í≈

‹Ø ’Á∆ «’√∂ ÂØ∫ ‡ºÍ È‘ƒ ‘Ø¬∆Õ

‘À Âª ÏÛ≈ ¡‹∆Ï «’ ÓÀ∫ ‹Ø ’∞fi È‘ƒ Ò◊Á≈ Â∂≈

Á∆Ú≈ Á∂ ¬∂Ë Ú∆ Â∂ ˙Ë Ú∆, Ó∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª

Â∂ ÓÈ ‹≈ ‘∆¡ª ÏºÂıª ⁄∞º’∆ «ÎÁ≈ ‘ªÕ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 167

Ï∂ÚÎ≈ Á∆ Á√Â≈Ú∂˜

‹≈‰Áª - ¿∞‘˘ ¿∞µ’≈ ‘∆ Ì≈¿∞∫Á≈ È‘ƒ ‘Ø‰≈

Ó∂∂ ¡øÁ Ó∂ Í¬∂ Ìø◊Û∂ Á∆ Ò≈Ù ˘ Âº’‰≈,

«Íø‚ ÂØ∫ Ù«‘ - Ù«‘ ÂØ∫ Á∂Ù

Â∂ Á∂√Ø∫ È≈ Á∂√∆ ‘Ø ◊¬∆ Ó∂∆ «Í¡≈√ Á∂ ÏÈ∂∂ ”Â∂ √∞º’‰∂ Í¬∆

¡Ò◊Ø˜∂ Á∆ ’Ò∆ ˙√ ˘ ‹≈ÍÁ∆ ‘Ø‰∆ ¬∂

«’√∂ «ÂÛ’∂ «’≈‚ ”Â∂ ÿ’Á∆ √»¬∆ Úª◊

¿∞‘˘ «ÈºÂ Á∂ Ù≈Ï∆ Ï≈Í Á∆¡ª ÎΩ‘Ûª ”⁄ fi¿∞∫ ◊¬∆ ¡‰÷ Úª◊

‘Ø»ø «‹‘≈ Ò◊Á≈ ‘Ø¿±

Ó∂∂ Á∆«Á¡ª «Úº⁄ «ÏøÁ» «‹øÈ≈ «‘ «◊¡≈

«Á√‘ºÁ∂ Âº’ ÎÀÒ∂ ‘Ø¬∂ ÷∂Âª Á≈ «ÏøÏ...

‹≈‰Áª - ¿∞‘ ‚∆ «‘È∆ «‹‘∆ ÏÛ≈ ’∞fi ’∂◊∆

⁄»«⁄¡ª Á≈ ÷∞º‚≈ ÷ØÒ∑‰ Òµ«◊¡ª ’øÏ ‹≈«¬¡≈ ’∂◊∆ «¬‘ √Ø⁄

«’Â∂ «Èº’ˇ«Á¡ª ‘∆ ⁄»⁄∂ Ïª◊ª Á∂‰∆¡ª È≈ «√º÷ ‹≈‰

¡Â∂ ⁄Û∑ ‹≈‰ È≈ ¡≈¿∞∫Á∂ «Â¿∞‘≈ª Á∆ È˜...

Ù≈«¬Á ¿∞‘ ÂØÛ ’∂ √≈≈ ◊∞‘≈≈ ’ºÒ∆ ’ºÒ∆ Í≈Ê∆ ˘ ÌøÈ∂◊∆

ÓÂª ÒºÌ ‹≈¬∂ Ï∂«Ë¡≈È∆ «Úº⁄ ÒºÊ ’∂ ◊∞¡≈⁄∆ «ÂøÈ-È◊∆ Ó∞øÁ∆

¿∞‘ ¡≈ˇ∆ ÌØˇ∆ Âª Ì≈Ò∂◊∆ ◊Ó ·»·∆¡ª

¡‰⁄≈‘∂ ◊Ì Úª◊ ·«‘ ◊¬∆

Ó∂∆ ÿª ˘ “Ó’≈È” √Ófi‰ Á∆ ¡ÚÀÛ∆ Ï∞ºË Á≈

’Ø¬∆ Í≈‘ ’È Ò¬∆ -

¡¯√Ø√ ‘À - ‘∞‰ ’Ø¬∆ Ú∆ ⁄∞ºÌ∆ «Ê¡≈ È‘ƒ √’∂◊∆

¿∞‘Á∂ Á∞ºË Á∂ ¤øÈ∂ ”⁄ ‚∞ºÏ «◊¡≈

Ó∂≈ ÌØ≈ «‹øÈ≈ ¡’√

¡¯√Ø√ ‘À-‘∞‰ ’Á∂ È‘ƒ ÍÂ‰◊∂

‚Øª √‰∂ ¿∞µ‚ ◊¬∂ Í≈ÒÂ» ’Ï»Â,

¡Â∂ ¡¯√Ø√ ‘À

¡¯√Ø√ Á∆ Ì≈Ù≈ «√¯ ¿∞√Â≈Á∆ ‘À

168 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«Î Ú∆

«’√∂ √‘∂Ò∆ Á∂ Óª¬∆¬∫∂ ”Â∂ ‹Á ’Á∆ ¿∞µ÷Û ‹≈¿±

’∞Û∆¡ª ”⁄Ø∫ ¿∞‘Á≈ ÏØÒ - ÓÀ∫ ¡≈Í∂ ‘∆ Ï∞µfi ÒÚª◊≈

¡◊Ò∆ ◊∆Â Á∆ √Â, ‹≈‰∆ «’

Ï‘∞Â ÒØÛƒÁ≈ ‘À Ó≈Ó≈ ¿∞√ «Ú¡ª‘ÁÛ ˘

«¬√ È≈˜∞’ ‹‘∂ Ú∂ˇ∂Õ

«¯ Ú∆- ¿∞‘ Íº’ ‹≈‰∂

«’ È≈˜∞’ Ú∂ˇ≈ È‘ƒ, «¬È√≈È ‘∞øÁ≈ ‘À

ÓÀ∫ «‹ºÊ∂ √«‘ Ò¬∆ ‘À ¡≈’Û ◊¬∆ Ìø◊Û∂ Á∆ Ò≈Ù

«Íø‚ ”⁄Ø∫ ÓÈ¯∆ ‘Ø ‘Ø ’∂ Ï⁄∆ ÷≈È≈ÏÁØÙ∆ -

¡Â∂ fiºÒ √«’¡≈ ‘ª «ÏøÁ» ”⁄ «√Ó‡ «√Ó‡ ◊¬∆

«Ú≈‡Â≈ Á∆ ‹∞ø«ÏÙ,

⁄ÒØ ÓÀ∫ ªfi≈ È≈ ‘Ø √’‰ Á≈ ◊∞È≈‘◊≈ √‘∆

¬∂È≈ È‘ƒ «◊¡≈ ◊∞˜«¡≈ «’ «Ò÷ È≈ √’ª

Â∂∂ Ù◊Èª ¿∞µÂ∂ ÏØÒ‰ Ò¬∆ Í«Ú≈ ÚºÒØ∫ «√µ«÷¡≈,

«‹ºÊ∂ ‹‰«Á¡ª ˘ ÍÀ∫Á∂ ‘È «Ï‘Ø∫ Á∂ ◊ØÂ∂

‹ª √Ú◊ª ”⁄ ÏÀ·≈ Ï≈Ï≈ Î∞ºÒ Ú√≈¿∞∫Á≈ ‘À

‹ª «¬º’∆ «Ï√Â∂, ’ØÂ √Ω Ìª‚≈

‡»øÓª «Úº⁄ ÏÁ«Ò¡≈ Ø‘∆ Á≈ ¡√∆Ò «Úºÿ≈

¡ÀÚ∂∫ ’∞fi Ú∆ È≈ Á∂ √’‰≈ - Á∂ Ó∞‘≈Ú∂ «Úº⁄ ÏÁÒ ‹ªÁ≈ ‘À Õ

¿∞‘ Íº’ ‹≈‰∂, ‘Ó∂Ù≈ Úª◊ ‘∆ √∞∆Ò≈ ‘ØÚ∂◊≈

√«Â◊∞» ≈ÓÁ≈√ Á≈ “√»‘∆ ≈◊” ¡ÈøÁª Á∂ Ú∂ˇ∂Õ

¿∞‘ Íº’ ‹≈‰∂, ÏÛ∆ Ó∞ºÁÂ ÂØ∫ «√º«÷¡≈ ‘À

’Ïª Á≈ ÍºÊ Â∆√∂ «ÁÈ Í≈‡ ‹≈‰≈

Â∂ «√º«÷¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À Ìø◊Û∂ È∂ Ó∞Û √≈ÒÓ √Ï»Â≈ Ï≈‘ ¡≈¿∞‰≈

¿∞‘ Íº’ ‹≈‰∂ Ï≈Â∆ ’ ‘∆ Á∂‰◊∂ Ó∂∂ Èº⁄Á∂ Á∂ «√ ÂØ∫ Ú≈È∂Õ

‹≈‰Áª - „ØÒ Â∂ Ù«‘È≈¬∆ Á∆ ¡‹ØÛ √∞, ¡√ÍºÙ‡ ‘∆ √‘∆

«’√∂ Ò≈Û∂ Á∆ Ó∞º· «Úº⁄ ÎÛ∆ ‘Ø¬∆ «’Í≈È

¿∞√ ˘ ı»Ï √Ófi∂◊∆

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 169

¡≈Í‰∆ ¡√∞º«÷¡Â≈ ”⁄Ø∫

‹∂ Á∂Ù Á∆ √∞º«÷¡≈ «¬‘Ø ‘∞øÁ∆ ‘À

«’ Ï∂-˜Ó∆∆ «˜øÁ◊∆ Ò¬∆ ÙÂ Ï‰ ‹≈Ú∂

¡µ÷ Á∆ Í∞ÂÒ∆ ”⁄ “‘ª” ÂØ∫ «ÏÈª ’Ø¬∆ Ú∆ ÙÏÁ

¡ÙÒ∆Ò ‘ØÚ∂

Â∂ ÓÈ ÏÁ’≈ ÿÛ∆¡ª √≈‘Ó‰∂ ‚ø‚ΩÂ ”⁄ fi∞«’¡≈ ‘∂

Âª √≈˘ Á∂Ù Á∆ √∞º«÷¡Â≈ ÂØ∫ ıÂ≈ ‘À

¡√ƒ Âª Á∂Ù ˘ √Ófi∂ √ª ÿ Ú◊∆ Í«ÚºÂ ÙÀ¡

«‹Á∑∂ «Úº⁄ ‘∞º√Û È‘ƒ ‘∞øÁ≈

ÓÈ∞º÷ Ú∑Á∂ Ó∆‘ª Á∆ ◊»ø‹ Úª◊ ◊ˇ∆¡ª ”⁄ Ú«‘øÁ≈ ‘À

’‰’ Á∆¡ª ÏºÒ∆¡ª Á∂ Úª◊ ÷∂Âƒ fi»ÓÁ≈ ‘À

¡Â∂ ¡√Ó≈È Á∆ «ÚÙ≈ÒÂ≈ ˘ ¡Ê «ÁøÁ≈ ‘À

¡√ƒ Âª Á∂Ù ˘ √Ófi∂ √ª ‹ºÎ∆ Ú◊∂ «¬º’ ¡«‘√≈√ Á≈ Èª

¡√ƒ Âª Á∂Ù ˘ √Ófi∂ √ª ’øÓ Ú◊≈ ÈÙ≈ ’Ø¬∆

¡√ƒ Âª Á∂Ù ˘ √Ófi∂ √ª ’∞Ï≈È∆ ‹‘∆ Ú¯≈

Í ‹∂ Á∂Ù

»‘ Á∆ Ú◊≈ Á≈ ’Ø¬∆ ’≈÷≈È≈ ‘À

Í ‹∂ Á∂Ù ¿∞µÒ» Ï‰È Á≈ ÍÃÔØ◊ÿ ‘À

Âª √≈˘ √ ÂØ∫ ıÂ≈ ‘À

‹∂ Á∂Ù Á≈ ¡ÓÈ «¬‘Ø ‘∞øÁÀ

«’ ’˜∂ Á∂ Í‘≈Ûª ÂØ∫ «Û«Á¡ª ÍºÊª Úª◊ ‡∞º‡Á∆ ‘∂ ‘Ø∫Á √≈‚∆

«’ ÂÈı≈‘ª Á∂ Ó»ø‘ Â∂ Ê∞º’Á≈ ‘∂

’∆ÓÂª Á≈ Ï∂ÙÓ ‘≈√≈

«’ ¡≈Í‰∂ Ò‘» «Úº⁄ È‘≈¿∞‰≈ ‘∆ Â∆Ê Á≈ Í∞øÈ ‘ØÚ∂

Âª √≈˘ ¡ÓÈ ÂØ∫ ÷Â≈ ‘À

‹∂ Á∂Ù Á∆ √∞º«÷¡Â≈ «¬‘Ø ‘∞øÁ∆ ‘À

«’ ‘ ‘ÛÂ≈Ò ˘ Î∂‘ ’∂ ¡ÓÈ ˘ ø◊ ⁄Û∑È≈ ‘À

«’ √»Ó◊Â∆ Ïº√ ‘ºÁª ”Â∂ Ó ÍÃÚ≈È ⁄Û∑È∆ ‘À

170 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

’Ò≈ Á≈ Î∞ºÒ Ïº√ ≈‹∂ Á∆ «÷Û’∆ «Úº⁄ «÷ÛÈ≈ ‘À

¡’Ò È∂ ‘∞’Ó Á∂ ÷»‘∂ ”Â∂ «◊Û ’∂ ËÂ «√ø‹‰∆ ‘À

«’Â È∂ ≈‹ Ó«‘Òª Á∂ Áƒ ÷’≈ ‘∆ Ï‰È≈ ‘À

Âª √≈˘ Á∂Ù Á∆ √∞º«÷¡Â≈ ÂØ∫ ıÂ≈ ‘À

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 171

ÂÀÊØ∫ «ÏÈª

ÂÀÊØ∫ «ÏÈª ÓÀ∫ Ï‘∞Â ÷⁄≈ ÷⁄ «‘øÁ≈ ‘ª

«¬‘ Á∞È∆¡ª √≈∂ Ëº’Ó Ëº’∂ Á∂ √‰∂

Ï∂-ÿ∂ Í≈Ù Á∆¡ª Ï»‘ª Òøÿ ¡≈¿∞∫Á∆ ‘À

ÂÀÊØ∫ «ÏÈª ÓÀ∫ √≈∂ Á≈ √≈≈ fiº÷Û ‘∞øÁ≈ ‘ª

‹Ú≈-Ì≈‡≈ ¡Â∂ Ì∞⁄≈ˇ ‘∞øÁ≈ ‘ª Õ


ÓÀ˘ Ø˜ «ÓÒ‰ ¡≈¿∞∫Á∂ È∂ ¡≈¬∆È√‡≈¬∆È Â∂ ÒÀ«ÈÈ

Ó∂∂ È≈ˇ ÏÛ∆¡ª ◊ºÒª ’Á∂ ‘È

«‹È∑ª ”⁄ Â∂≈ ¿∞µ’≈ ‘∆ «˜’ È‘ƒ ‘∞øÁ≈

Ó√ÒÈ : √Óª «¬º’ ¡À√≈ Í«øÁ≈ ‘À

«‹‘Û≈ «’ «Íø‚ Â∂ Â«‘√∆Ò Á∂ «Ú⁄≈ˇ∂ ¿∞µ‚Á≈ «‘øÁ≈ ‘À

Â∂ ’Á∂ È‘ƒ ‘øÌÁ≈,

Â≈∂ Ó∆„∆¡ª «Úº⁄ ◊∞øÁ∂ ‹≈‰

‹ª Ó∆„∆¡ª Â≈«¡ª «Úº⁄- «¬º’Ø ◊ºÒ ‘À,

Ó√ÒÈ : ÏøÁ∂ Á≈ «¬º’ ‘Ø Èª ÓÀÈÙ«Ú’ ‘À

Â∂ ÏøÁ∂ Á≈ ¡√Ò≈ ‘ ÁÓ «Úº⁄ «Ú⁄≈ˇ≈ ÒºÌ‰≈ ‘À -

Í ‘≈«¬ ‘≈«¬

«Úº⁄ «Ú⁄’≈Ò≈ ≈‘ ’Á∂ È‘ƒ ‘∞øÁ≈Õ

¿∞∫‹ «¬È∑ª √≈∆¡ª ◊µÒª ”⁄Ø∫ Â∂≈ «˜’ ◊≈«¬Ï «‘øÁ≈ ‘ÀÕ


Ó∂∂ Ï‡»¬∂ ”⁄ √Á≈ ¬∆ «‘‡Ò Á≈ ÎØ‡» Í∂‚ ’Á≈ ‘À

¿∞√ ÎØ‡» Á∆ «Íº·-Íº‡∆ ”⁄

¡≈Í‰∂ «Íø‚ Á∆ √≈∆ Ø‘∆ ”Â∂ Ïø‹ Á∆ Í‡Ú≈ ‘∞øÁ∆ ‘À

«‹Á∑∂ «Úº⁄ ÓÀÊØ∫ «Èº’∆ Á∂ «Ú¡≈‘ ”⁄ ◊«‘‰∂ Í¬∂ ÁØ «’º«Ò¡ª ÂØ∫ «√Ú≈

Ï⁄Á∆ ÌØ«¬ø Ú∆ ’∂ÚÒ ‹ÓÈª Ò¬∆ ‘∆ ‘∞øÁ∆ ‘À

172 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÂÀÊØ∫ «ÏÈª, ÓÀ∫ «√Ë≈Ê È‘ƒ - Ï∞ºË ‘∞øÁ≈ ‘ª

Â∂ ¡≈Í‰≈ ≈‘∞Ò

‹∆‘È∂ ’Á∆ È‘ƒ ‹øÓ‰≈

’ÍÒÚ√Â» Á≈ ¿∞µÂ-¡«Ë’≈∆ È‘ƒ

«¬º’ «Ì÷Ù» ‘∞øÁ≈ ‘À

ÂÀÊØ∫ «ÏÈª Ó∂∂ ÿ Á≈ ÎÙ-¡ºÊ∆ √∂‹ È‘∆∫

«¬º‡ª Á≈ «¬º’ √Ó≈‹ ‘∞øÁ≈ ‘ÀÕ

ÂÀÊØ∫ «ÏÈª, √Íø⁄ ”Â∂ ¿∞‘Á∂ ‹∞ºÂ∆ ⁄º‡

√≈‚∂ ◊∞ÍÂ Ó∂ˇ Á∂ √»‘∆¬∂ È‘ƒ∫

√Ã∆ Ó≈È Ï∆.‚∆.˙. Á∂ ’Ó⁄≈∆ ‘∞øÁ∂ ‘È Õ

ÂÀÊØ∫ «ÏÈª ¡ÚÂ≈ «√øÿ √øË» Ó«‘˜ Í≈Ù

Â∂ Í≈Ù ÂØ∫ «√Ú≈ ’∞fi È‘ƒ ‘∞øÁ≈

ÂÀÊØ∫ «ÏÈª ËÂ∆ Á∆ ◊∞»Â≈

Ì∞◊Â ‘∆ Á∞È∆¡ª Á∆ Â’Á∆ ‘∞øÁ∆ ‘À

‹ª Ó∂∂ «‹√Ó ˘ fi∆‡ ’∂ ÒøÿÁ∂ ¡‘≈Á√∂

Ó∂≈ Ì«Úº÷ ‘∞øÁ∂ ‘È

Í «’øÁ! ÏˇÁ≈ ‹∆ÚÈ ÓºÊ∂ Òµ◊Á≈ ‘À

ÂÀÊØ∫ «ÏÈª ÓÀ∫ ‘∞øÁ≈ ‘∆ È‘ƒÕ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 173

Á»Â’ Ì≈Ù≈ Á∂ «ıÒ≈Î

‹ÁØ∫ ÓÀ∫ ÒÛ÷Û≈¿∞∫Á≈ ¡ÀÈ Â∂∂ ’ÁÓª ”⁄ «‚«◊¡≈ √ª

Â»ø Âª Ï∞ºË Ï‰ «◊¡≈

Í ÓÀ∫ ¡‹∂ Ú∆ ˜÷Ó∆ Íª ”⁄ ‚ØÒ «‘≈ ‘ª

ÓÀ∫ Ó≈È√ØÚ ÂØ∫ Ï‘∞Â Á» «’√∂ √∞º’∂ ‘Ø¬∂ Ï≈◊Ø∫ ÏØÒ «‘≈ ‘ª

ÓÀ∫ ‘∞‰ ÂÀ˘ È‘ƒ,

’«Òø◊≈ Á∂ ÓÀÁ≈È ¡øÁ

¡≈ı∆ √≈‘ª ”Â∂ Í¬∂ √À«È’ ˘ ’«‘øÁ≈ ‘ª

«¬√ Â∑ª «’¿∞∫ ‘À

«’ «◊¡≈È √≈‚∂ ◊ˇª ”⁄ Í¬∂ º√∂ Á≈ Úº‡ ‘∆ ‘À

√À«È’≈, «’¿∞∫ ÌÒ≈ “Ó∞’Â∆ Á≈ ≈‘”

Â∂∆ Â∂ Ó∂∆ ¡≈ı∆ «‘⁄’∆ Á∂ ‘∆ Ï»‘∂ ”⁄Ø∫ ÒøÿÁ≈ ‘À

◊Ô≈ Á∂ ÏØ‘Û ÚºÒ ˘ Â∞ ◊¬∆¡ª ÍÀÛª ˘ ’∆ ÍÂ≈ È‘ƒ

«’ Ú’Â Ó∂∆¡ª ¡º÷ª ”⁄ Ï∞º„≈ ‘Ø «‘≈ ‘À

¿∞È∑ª «Úº⁄ «Óˇ ‘∆ ‹≈‰∆ ‘À

ÔÙØË≈ Á∆ ÍÀÛ Âª «’√∂ «ÁÈ ¡≈ ’∂

ÎÀÒÁ≈ Ó∂∂ Ò¬∆ ‘∆ «‘‰≈ ‘À «‘Ó≈«Ò¡≈ Í‘≈Û ‘ ÿÛ∆

‘∂ √À«È’, Â»ø Âª Âµ«’¡≈ ¬∂!

«¬È∑ª Á«¡≈Úª Á∂ ’Á∆ ¡≈ Â∂ ’Á∆ Í≈ ¯ÀÒÁ∂,

√∞ø◊ÛÁ∂ ‘Ø¬∂ Á∂√ ˘ -

Â∂ Á» ⁄≈È‰∆ ≈Â Á∂ Â∆‹∂ Í«‘ «‹‘∆ Ó≈È√ØÚ

’Á∆ Ú∆ ÍÂ≈ È≈ Òµ◊≈ - ¡≈ÁÓ∆ «’¿∞∫ Â∂ «’Ú∂∫

’Á∆ Á≈ÚÛ Â∂ ’Á∆ ¡≈∆¡≈ Ï«‰¡≈

¿∞‘ ’Á∆ ‹≈‰ È≈ √’∆ «’

’∞≈È Ù∆Î Á∆¡ª ¡≈«¬Âª ¡Â∂ Ú∂Áª «Úº⁄Ø∫ ’«ÚÂ≈ Á∂ ¤øÁ

«’¿∞∫ Ë»ø¡ª Ï‰ ’∂ ¡≈ÁÓ∆ Á∆¡ª È≈√ª Â∂ ¡º÷ª ˘ ⁄Û∑∂?

Â∂ Ó≈È√ØÚ Á≈ ¤º«‚¡≈ ‘Ø«¬¡≈ Í≈‰∆

’Á∆ È‘ƒ Í«Â¡≈ - «¬È∑ª ’ø«„¡ª ¿∞µÂ∂ ¡≈ÁÓ∆ Á∆ ÍºÂ Ò∞º‡Á∂

«◊¡≈È Á∆ «Ú«Ê¡≈ Áµ√‰ Ò¬∆Õ

√À«È’≈, Ó≈È√ØÚ ÌÒ≈ ’∆ ÍÂ≈ ‘ØÚ∂◊≈

174 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÓÀ∫ ¿∞√ Á∂ Ú≈ÙÍ Á≈ ’Â≈

‘Ú≈ Á∆ Ïª‘ ”⁄ Ïª‘ Í≈¬∆ ¡ÀÂ’ƒ ¡≈Ó ‹‘∆ ÂÎ∆‘ ”Â∂

Ú≈Í√ «’¿∞∫ È‘ƒ Ó∞«Û¡≈

Ó≈È√ØÚ ’Ø¬∆ ¡ÏÁ≈Ò∆ Â∂ È‘ƒ

Â∂ È≈ ÓÀ∫ √≈«Ï Úª◊ ËÓ’∆ «‹‘≈ √øÁ∂Ù ÒÀ ’∂ ¡≈«¬¡≈ √ª

Í «¬º’ ◊ºÒ Áµ√ª? - Ù≈‘ «ÈÚ≈˜ «’Â∂ Ú∆ ‘ØÚ∂

«√Î «¬º’ Ï∂«Ó¡≈È∆ «ÒÙ’Á∆ ‘Ø¬∆ ⁄∞ºÍ

¿∞‘Á∂ √øÚ≈Á ÷≈Â ÙÏÁ Ï‰ ‹ªÁ∆ ‘∆ ‘À -

Â∂ Ó∂∂ Íª ¡øÁ

Í«‘Ò‰ Óª Á∆¡ª Á∞ºË∆¡ª ”⁄Ø∫ «√øÓÁ≈ ¡ø«ÓÃÂ

’Á∆ Ú∆ √ºÂª «Úº⁄Ø∫ «’√∂ ø◊ Á∆ ¤ª ”⁄ È‘ƒ ÿ∞«ˇ¡≈

Â∂ √À«È’, ‹≈‰ÁÀ∫?

Ì≈Ù≈ ¡Ù’Â∆ Á∆ Ú‹∑≈ È≈ˇ «’√ ’Á ÏÁÓ≈Ù ‘À

«¬‘ ˜÷Ó Ò¬∆ “«¬«Â‘≈√” Èª Á≈ ÙÏÁ ÚÂÁ∆ ‘À

˜÷Ó Á ˜÷Ó Á∆ Í∆Û≈ Ò¬∆ “√µ«Ì¡Â≈”Õ

«¬‘ Ù≈«¬Á ¿∞µ‚«Á¡ª Í«ø«Á¡ª ˘ “‘ø√”

¡Â∂ “ÓØÂ∆” ˘ Ó‡, Ó»ø◊ ‹ª ⁄≈ÚÒ √ÓfiÁ∆ ‘À?

«¬‘˘ Ïº√ «¬‘ ÍÂ≈ ‘À - Ó≈È√ØÚ Á∂Ù Èª Á∆ Ó»÷Â≈ ˘ ÿÛÈ Ò¬∆

ÈÁ∆¡ª Ú‘≈¿∞∫Á∆ ‘À

«¬‘˘ Ïº√ «¬‘ ÍÂ≈ ‘À - Ú∂Áª Â∂ ¡≈«¬Âª Á∆ ’«ÚÂ≈ Ë»ø¡ª ‘∞øÁ∆ ‘À

«¬‘Á∂ Ì≈‰∂ Âª Ó≈È√ØÚ ’∂ÚÒ fi∆Ò ‘À, √ºÈ≈‡≈ ‘À

«¬‘Á∂ Ì≈‰∂ Âª ‘ÚºÒÌ ‹ª Â≈È√ÀÈ ‹ª ˆ∞Ò≈Ó ¡Ò∆ Á≈

ÙÏÁª ˘ ¡Ó»Â ’’∂ Ë∞È∆¡ª «Úº⁄ ÏÁÒ Á∂‰≈ √ø◊∆Â ‘À

«¬‘Á∂ Ì≈‰∂ ¡≈ ‘∆ ÓΩÂ Á∆ ¡≈‘‡ ”⁄ ‘ø√ ◊≈¿∞‰ Ò◊Á∂ ‘È -

√À«È’≈ ¿∞∫fi Âª ‘Ø»ø «‹‘≈ Ò◊ÁÀ -

√«‘’ ‘∂ ¡≈ÁÓ∆ ˘

‘ø√ Á≈ ’«‘‰≈,

Í «¬‘ ÏÁÓ≈Ù∆ Ïº√ Ì≈Ù≈ Á∆ ‘À ’∂ÚÒ «’ ’«ÚÂ≈ Ë»ø¡ª Ï‰ ‹ªÁ∆ ‘À

Â∂ ÏøÁ≈ ¡øÈ∑≈ ‘Ø ’∂ «Èº¤Á≈ ‘Ø«¬¡≈ Í∂‚ª ’Á≈ - ‘∞’Ó Ï‹≈¿∞∫Á≈

¡Â∂ Ï‘≈Á∆ Á∂ ÂˆÓ∂ ÒÀ‰ Ò¬∆

¡≈Í‰∆ ËÛ’‰ª ÂØ∫ ı¯≈ ‘Ø¬∆ «‘º’ ˘ ÙÀÂ≈È Ó»‘∂ ’Á≈ ‘À Õ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 175

¡Â∂ ÙÀÂ≈È ¿∞√ «Úº⁄ √ØÈ∂ Á∆¡ª Ó∂÷ª ˘ ◊º‚ ’∂

√ØÈ∂ ˘ ¡È≈‹, ¡øÈ ˘ ÚØÁ’≈ «Úº⁄ ÏÁÒ‰ Á∂ Â∆’∂ Áº√Á≈ ‘À

¡Â∂ «Î ÚØÁ’≈ «¬È√≈È ˘ «◊ºÁÛ

Â∂ «Î Ò»øÏÛ Â∂ «Î Ï«ÿ¡≈Û

¡Â∂ Ï«ÿ¡≈Ûª ˘ √Ó≈‹ ’ «ÁøÁ∆ ‘ÀÕ

√À«È’≈, Áº√ ÌÒ≈ «¬º’ ‘ø√ «’ø‹ ¡≈÷∂

«’ ‡≈Ò√‡≈¬∂ Ï‘∞Â Íº¤Û ’∂ ¡≈«¬¡≈ √∆

¡Â∂ ¡√Ò∆ ’‘≈‰∆

‘ˇ Ú≈‘∞øÁ∂ «’√≈È Á∆ Ø‡∆ ⁄∞º’‰ ÂØ∫ Ï‘∞Â Í«‘Òª Á∆ Ù∞» √∆...

‘∂ √À«È’, ‹∂ ≈ ¿∞µ·∂∫

Âª «¬√ ÏÁÓ≈Ù Ì≈Ù≈ ˘ ’«Òø◊≈ Á∆ ‘∆ ‰Ì»Ó∆ ”⁄ ÓÁ∆ ¤º‚ ’∂

’ÍÒ Ú√Â» Á∂ «√Ë≈Ê Âµ’ ⁄ºÒ∆¬∂

Â∂ Ùø’≈⁄≈∆¡≈ ˘ «ÓˇÁ∂ ‘Ø¬∂

¿∞√ ¬∆√‡ «¬ø‚∆¡≈ ’øÍÈ∆ ˘ √≈≈ ‘∆ «◊¡≈È Ú≈Í√ ’ Á∂¬∆¬∂

Â»ø Ó◊Ø∫ ËÂ∆ Á∂ «’√∂ Ú∆ Èø◊∂ ‡∞’Û∂ ¿∞µÂ∂ ‹≈ Úµ√ƒ

√≈◊ ˘ «¬‘ Áµ√∂ «ÏÈª, «’ ¡√Ò «Úº⁄ «¬«Â‘≈√ Âª ˙‘∆˙ ‘∆ ‘À

¡Â∂ ÓÀ∫ Ó≈È√ØÚ ÂØ∫ Â∂∂ Ò¬∆ ÈÁ∆¡ª ‘µÊ √øÁ∂Ù ÿº«Ò¡≈ ’ª◊≈

«‹Í√∆¡ª Á∂ ◊∆Âª Ú◊∂,

ÓÂ∆¡ª ¡º÷ª ”⁄Ø∫ «’Á∂ «‘‰ Ú≈ˇ∂ ºÏÂ≈ Á∂ Ï» ‹‘∂,

fiÈ∂ Á∆ Ó˜ È≈ˇ Á∂ √øÁ∂Ù...

√À«È’≈ ‹∂ ≈ ¿∞µ·∂∫

√À«È’≈ ‹∂ ≈ ¿∞µ·∂∫ ...!

***

176 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

√Ø◊ √Ó≈Ø‘ «Úº⁄

Á≈‘Û∆ ”⁄ √∞º’ ◊¬∂ ‘øfi» Á∂ Ó≈ÂÓ «Úº⁄

¡≈˙ ÁØ ÿÛ∆ Ò¬∆ ÓΩÈ ÷Û ‹≈¬∆¬∂

Â∂ ≈ √Ø⁄∆¬∂

«¬√ Ï∞º„∂ È∂ «˜øÁ◊∆ ˘

◊∞Û Á∆ ØÛ∆ Ú◊∆ ’Ò«Í¡≈ ‘Ø¿±

Í ¿∞Ó Ì È˜ª «Úº⁄Ø∫

◊ø„∂ Á∂ «ÏøÏ ˘ ÂØÛ È‘ƒ √«’¡≈

√Ø⁄∆¬∂ ⁄Ó’∆Ò∂ «ÁÈ Á∆ Ó∞√’‰∆ Ï≈∂

‹Ø Ø˜ «¬√ Á≈ Ú∆«‡¡≈ Ò‘» ÒÀ ’∂

ÍØÒ∂ «‹‘∂ ¿∞µÂ ‹ªÁ≈ «‘≈ ≈Â Á∂ Â«‘÷≈È∂ «Úº⁄

¡≈¿∞ ¿∞√ «¬«Â‘≈√ Ï≈∂ √Ø⁄∆¬∂

«‹√ È∂ «¬√ √≈«˜Ù ˘ √Ó∂∫ Á≈ È≈Ó «ÁµÂ≈

≈‹Ë≈È∆ ÂØ∫ Ï‘∞Â Á» ÁÓ ÂØÛ ◊¬∂

’Ó˜Ø ‘¿∞∫’∂ Á∆ Ô≈Á «Úº⁄

¡≈˙ «√ fi∞’≈¬∆¬∂

Â∂ ÍÒ Á∆ ÍÒ «ÚÙÚ≈√ ’ Ò¬∆¬∂

«’ ÓÁ∂ ‘¿∞∫’∂ ˘

√≈‚∂ ’ΩÓ∆ fiø‚∂ È≈ˇ

¡øÂª Á≈ ¡≈«¬¡≈ ‘Ø¬∂◊≈ «Í¡≈

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 177

√≈‚∂ √«Ó¡ª «Úº⁄

«¬‘ √Ì ’∞ºfi √≈‚∂ ‘∆ √«Ó¡ª ”⁄ ‘Ø‰≈ √∆

«’ √Ó∂∫ È∂ ÷Û ‹≈‰≈ √∆ ‘øÌ∆ ‘Ø¬∆ ‹Ø◊ Úª◊

Â∂ ’º⁄∆¡ª ’øËª ¿∞µÂ∂ ÒÓ’Á∂ ’Òø‚ª È∂

ÍÃË≈È ÓøÂ∆ Á∆ ÎØ‡Ø Ï‰ ’∂ «‘ ‹≈‰≈ √∆

Ë∞ºÍ È≈ˇ «ÂÛ’∂ ‘Ø¬∂ ’øËª Á∂ Ò∂¡ª

Â∂ Ë»ø¬∂ ˘ Â√∂ ⁄∞º«Ò∑¡ª È∂

√≈‚∂ ¬∆ Ú∂«ˇ¡ª Á≈ ◊∆Â Ï‰È≈ √∆

◊∆Ï Á∆ Ë∆ Úª◊ ÚË «‘≈

«¬√ Á∂Ù Á∂ √ÈÓ≈È Á≈ Ï»‡≈

√≈‚∂ Ø˜ ÿ‡Á∂ ’µÁª «Á¡ª ÓΩª ”Â∂ ‘∆ ¿∞µ◊‰≈ √∆

Ù≈ÈÁ≈ ¡À‡Ó∆ Â˜Ï∂ Á∆ «Óº‡∆

√≈‚∆ »‘ ”⁄ Í√∂ ‘Ø¬∂ ∂«◊√Â≈È ”⁄Ø∫ ‘∆ ¿∞µ‚‰∆ √∆

Ó∂∂ Â∞‘≈‚∂ «ÁÒª Á∆ ‘∆ √Û’ Á∂ ÓºÊ∂ ”Â∂ ‹øÓ‰≈ √∆

Ø‡∆ Óø◊‰ ¡≈¬∂ ¡«Ë¡≈Í’ª Á∆ Í∞ÛÍ∞Û∆ Á≈ Ò‘»

Á∞√«‘∂ Á∂ ÓÀÁ≈È ¡øÁ

÷∞º√∆ ‘Ø¬∆ √∆Â≈ È‘∆∫, Ïº√ Â∂Ò Á∆ ’∂È∆ Óø◊Á∂ ‘Ø¬∂

≈Ú‰ √≈‚∂ ‘∆ Ï∞«Û∑¡ª È∂ Ï‰È≈ √∆

Ï∂ÍÂ∆ Ú’Â Á∆ √≈‚∂ ‘∆ Ú’Âª «Úº⁄ ‘Ø‰∆ √∆

«‘‡Ò Á∆ Ë∆ È∂ «˜øÁ◊∆ Á∆¡ª ÍÀˇ∆¡ª Á∆ Óª Ï‰’∂

÷∞Á «‘‡Ò Á≈ ‚È≈

√≈‚∂ ‘∆ Óº«Ê¡ª ”⁄ ◊º‚‰≈ √∆

«¬‘ ÙÓÈ≈’ ‘≈Á√≈ √≈‚∂ ‘∆ È≈ˇ ‘Ø‰≈ √∆

«’ Á∞È∆¡ª Á∂ √Ì ÂØ∫ Í«ÚºÂ ‘¯ª È∂

Ï‰ ‹≈‰≈ √∆ «√øÿ≈√‰ Á∂ ÍΩ‚∂ -

Ó≈’√ Á≈ Ù∂ Ú◊≈ «√

«ÁºÒ∆ Á∆¡ª Ì»Ò-Ì∞Ò¬∆¡ª «Úº⁄ «Ó¡ª’Á≈ «ÎÁ≈

178 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¡√ƒ ‘∆ Âº’‰≈ √∆

Ó∂∂ Ô≈Ø, «¬‘ ’∞¯ √≈‚∂ ‘∆ √«Ó¡ª ”⁄ ‘Ø‰≈ √∆

ÏÛ∆ Ú≈∆ ‘∆ Íº’∂ Í∞ˇª ”Â∂

ÒÛ≈¬∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª

‹Ï Á∆¡ª ¤Ú∆¡ª Á∂ ¡ÀÍ

ÿ∞ø‚ È≈ Ó∞Û √’∂

Ó∂∂ Ô≈Ø, ¡≈Í‰∆ ’ºÒ∂ ‹∆‰ Á∆ ÷≈«‘Ù ’Ø¬∆ «ÍºÂÒ Á∆ Ó∞øÁ∆ ‘À

‹Ø ‘ ÿÛ∆ ÿ√∆ ‹≈ ‘∆ ‘À

È≈ «¬√ È∂ Ô≈ Á∆ «ÈÙ≈È∆ Ï‰È≈ ‘À

È≈ ¡Ω÷∂ Ú∂«ˇ¡ª «Úº⁄ ’Ó Ï‰È≈ ‘À

Ó∂∂ Ô≈Ø, ¡√≈‚∂ Ú’Â Á≈ «¬«Â‘≈√

Ïº√ ¬∂È≈ È≈ «‘ ‹≈Ú∂

«’ ¡√ƒ ‘Ωˇ∆ ‘Ωˇ∆ ÓÈ ˘ ‘∆

‹∆‰≈ √Ófi ÏÀ·∂ √ª

«’ √≈‚∂ √Ó∂∫ ÿÛ∆¡ª È≈ˇ È‘ƒ

‘º‚ª Á∂ ÷∞È È≈ˇ «Ó‰∂ ◊¬∂

«¬‘ ◊ΩÚ √≈‚∂ ‘∆ Ú’Âª Á≈ ‘Ø‰≈ ‘À

«’ ¿∞È∑ª È¯Â «ÈÂ≈ Ò¬∆

◊∞‹Á∂ ◊øËˇ∂ √Ó∞øÁª ”⁄Ø∫

«’ ¿∞È∑ª «ÚøÈ∑ √∞«‡¡≈ «ÍÒÍÒ∆ Ó∞‘ºÏÂ Á≈ ÂøÁ»¡≈

¿∞‘ Â ’∂ ‹≈ ÷Û∂ ‘Ø¬∂

‘∞√È Á∆¡ª √ÁÒª ¿∞µÂ∂

«¬‘ ◊ΩÚ √≈‚∂ ‘∆ √«Ó¡ª Á≈ ‘ØÚ∂◊≈

«¬‘ ◊ΩÚ √≈‚∂ ‘∆ √«Ó¡ª Á≈ ‘Ø‰≈ ‘ÀÕ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 179

’≈Ó∂‚ È≈ˇ ◊ºÒÏ≈Â

«¬’

¡À √∆Â Á∂◊⁄∆, ÂÀ˘ Â∂

Â∂∂ «Úº⁄ ¿∞µÏˇ ‘∂ Ú’Âª ˘ √Ò≈Ó!

¡À «Û∑Á∂ Í«øÁ∂, ÂÀ˘ Â∂

Â∂∂ «Úº⁄ ‹≈Ó ‘Ø¬∂ ¡øÏ ˘ √Ò≈Ó!

‘∂ ‹Ø◊∆ Óº⁄«Á¡ª Ú‰ª Á∂

Â∂∂ √Ò∑≈Ì∂ ‘Ø¬∂ ‹Â √Â

Â∂ Â∂∂ ≈÷ ‘Ø ◊¬∂ ºÏ - ÁØ‘ª ˘ ÈÓ√’≈!

ÈÓ√’≈, Ó∂Ò∂ Á∂ «Úº⁄ «Úº‡∂ ÷Û∑∂ ‹Ú≈’ ˘

«‹√Á∆ ‘À «˜Á Ó√≈Ò∂ Á∂ ªÿÒ∂ ÿØÛ∂ Ò¬∆

Â∂ ◊À∫‚∂ Á∆ Ï∂√∞∆ Ù«‘È≈¬∆ Ò¬∆Õ

√Ò≈Ó - Ò»¬∆¡ª Ó∞º¤ª ”Â∂ ¡≈ÁÂÈ «Î ‘∂

‹≈ÈÁ≈ ‘ºÊ Õ

«Í¡≈∂ ’≈Ó∂‚, Ó∂∆ ÏøÁÈ≈ ‘À

¡≈Í‰∂ ÁØ‘ª Á∂ «‹√Ó ”⁄

ÍÒ ÍÒ Ú≈Í ‘∂ ÙÓÙ≈È ˘Õ

’≈Ó∂‚, «¬‘ Ï∞‹∞¡≈˜∆-‹≈‰ÁÀ∫?

Ù≈Ï Úª◊ Í∞≈‰∆ ‘Ø ◊¬∆ ‘À

Â∂ ¡√ƒ Ó≈√ Á∂ ‡∞’Û∂ Úª◊Õ

’≈Ó∂‚, ÓºË Ú◊ ¡µ‹ Ú∆ Ì◊ΩÛ≈ ‘À -

ÙøÿÙ ÂØ∫ È‘∆∫, «¬‘ Í≈◊Ò ÷≈«È˙∫ Ìº‹ «Èº’«ˇ¡≈

Ó∞˜Ó ‘À ¡Â∂ «√ËªÂ

’Á∂ Âª ÿ«Á¡ª, ’Á∂ Í∞Ò√ Úª◊

«¬‘Á≈ «Íº¤≈ ’Á∂ Í¬∂ ‘ÈÕ

’≈Ó∂‚ «÷Ó≈ ’È≈, ¿∞√˘ ◊≈‘ˇ Á∂‰∆ ·∆’ È‘ƒ

‹Ø ’∂ÚÒ ı∞Á Á∆ «Íº¤∂ «‘ ◊¬∆ ◊»ø‹ ‘À

180 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«¬‘ Ï‘∞Â ÷»ø-÷≈ «¬Â¯≈’ ‘À √≈Ê∆

«’ Ó‘≈È ¬∂∫◊Ò˜ Á∆ “Ó≈Ò’∆, ‡ºÏ Â∂ «¡≈√Â”

¡≈Íª ”’µ«·¡ª ÍÛ∑∆ √∆Õ

Â»ø ¿∞√ «ÁÈ «’Á∆ ‹ªÁ∆ Ó≈Ò’∆ ”Â∂ Ê∞º«’¡≈,

‡ºÏ ˘ «ÚÁ≈ ¡≈÷ ’∂

«¡≈√Â ˘ «√ºfi‰ ⁄Ò≈ «◊¡≈Õ

¡Â∂ ÓÀ∫ ÿ «Á¡ª ÷‰ª ”⁄Ø∫ «’Á∂ ÿ∞‰ Á≈

≈‹ √µÂ≈ Úª◊ Ó∞’≈ÏÒ≈ ’«Á¡ª

ÙÏÁ “‡ºÏ” ”⁄Ø∫ ¡Êª ˘ «Èº’ˇ ‹≈‰ ÂØ∫ ÚˇÁ≈ «‘≈Õ

«¬‘ Ï‘∞Â ÷»ø-÷≈ «¬Â¯≈’ ‘À √≈Ê∆

«’ Ó‘≈È ¬∂∫◊Ò˜ ˘ ÍÛ∑«Á¡ª

‹Á “«¬Â¯≈’” Á∆ Ó‘ºÂÂ≈ Á≈ «˜’ ¡≈«¬¡≈

¿∞ÁØ∫ Â»ø Ì≈Ù≈ ¡Â∂ «ÁÓ≈◊ ÓΩÒ‰ «Úº⁄

√øÁ Á≈ ÔØ◊Á≈È √Ø⁄Á∂ ‘Ø¬∂

◊∞øÓ √∞øÓ Â∞ «◊¡≈ √À∫

’Ó«˙∫ Ï≈‘, «‹ºÊ∂ ≈Â Â∂ √Ú∂

ËÂ Á∂ ¿∞Ò‡ «√«¡ª ”Â∂ ÷Ò∑Ø ’∂

ÒÛ ‘∂ √È, ’º⁄∆ ¿∞Ó Á∂ ¡≈Ù’ª Úª◊

«¬º’ ‘Ø‰ Á∂ ÒØÌ «Úº⁄!

¿∞∫fi Âª ‘ ⁄∆˜ «√ËªÂ’ ÂΩ ”Â∂ √‘∆ √∆

√‘∆ √∆, Â∂≈ ’º«Ò¡ª ¤º‚ ‹≈‰≈ ÓÀ˘

«¬Â¯≈’ Ï≈∂ ÍÛ∑È Ò¬∆

Â∂≈ √øÿÙ «Úº⁄ ’∞ºÁ‰≈

Â∂ Ó∂≈ «Íº· Á∂ ‹≈‰≈

Â»ø È‘ƒ √Ófi √’Á≈ ’≈Ó∂‚

√Ì ’∞µfi √‘∆ √∆Õ

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 181

ÁØ

¡≈Í‰∂ «Èº’∆ ¿∞Ó∂ ‚º’∂ ◊º‚ ’∂

«√‹∂ ‘Ø¬∂ ‹ø◊ˇ

‹≈◊«Á¡ª √∞¯«È¡ª «Úº⁄ ÎÀÒ ÎÀÒ √øÿ‰∂ ‘Ø ◊¬∂

Â∂ ¿∞È∑ª ‹ø◊ˇª ”⁄Ø∫ ’Á∆ ’Á∆

Â∂∂ ≈«¬ª Á∆ ¡Ú≈˜

¬∂Ê∂ Í‘∞ø⁄Á∆ ‘∆ ‘ÀÕ

ÓÀ∫ ¿∞√ ˘ Óª Á∂ ◊»ø◊∂ ‘¿∞∫«’¡ª ”⁄

Ì ’∂ √∞‰Á≈ «‘≈ ‘ª

Í ¿∞‘ ⁄øÁ∆ ¯≈«¬ª Á∆ ¡Ú≈˜

’Á∆ Ú∆ Ó∂⁄ È‘ƒ ¡≈¬∆

¡≈Í‰∆ ◊∞º‚Ø Á∂ ’Ó«ˇ¡ª ◊∆Âª ˘Õ

’≈Ó∂‚, «¬‘ ◊∞º‚Ø ÏÛ∆ ’ÃªÂ∆ «ÚØË∆ «Èº’ˇ∆ ‘À

«È∆ Ú◊ Á∞ÙÓ‰Õ

«¬‘ Ó∂∆¡ª «¬ÒÓÁ≈ «’Â≈Ïª ‘∂·

◊∆‡∑∂ Ò∞’≈ «ÁøÁ∆ ‘À,

Òº÷ √Ófi≈‰ ”Â∂ Ú∆ √Ó≈‹ Á∂ Ì«Úº÷ ÂØ∫

«¬‘ Ê≈Ò ÷∂‚‰ Ò¬∆ Ï‘∞Â≈ «¯’ º÷Á∆ ‘À

¿∞‘Á≈ ÒÀ«ÈÈ ˘ “◊ø‹≈ ÎÛÈ Ú≈ˇ≈” ’«‘‰≈

Â∂ Ó≈˙ Á≈ ÙÓ∂ Ê≈‰∂Á≈ ‹‘∂

Ò≈‘ÈÂ∆ È≈ˇ ÌÓ ÷≈‰≈

ÌÒ≈ Â»ø ¡≈Í √Ø⁄

«’øÈ≈ ¡√«‘ ‘À!

Â∂∂ Ó◊Ø∫ ÓÀ∫ «◊¡≈ Âª «’Â∂ È‘ƒ

Â»ø ¡≈Í‰∆ Á» ¡øÁ∂Ù∆ È≈ˇ

«‹√˘ Ï∂√‘≈≈ ¤º‚ «◊¡≈ √À∫ ‡∞º‡Á∂ √≈‘ª ”⁄

ÓÀ∫ ˙√ ÏÁÈ√∆Ï ÿ Á∂

¡ÿ ‘Ø‰ Á∂ √Î «Úº⁄ Ù≈ÓÒ «‘≈ ‘ªÕ

Â∂∂ Ó◊Ø∫ ÓÀ∫ ’≈Ó∂‚

ÿ Á∂ ‡∞º‡‰ ˘

182 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÿª Á≈ ÎÀÒ‰≈ √Ófi‰ Á∆ ÓÙ’ ’Á≈

Ó∆‘ª Úª◊ Ï«√¡≈ ‘ª

√∞ø◊ÛÁ∆¡ª ‹≈ ‘∆¡ª ¤ºÂª Á∂ ¿∞µÂ∂

ÎÀÒÁ∂ ‹≈ ‘∂ «Ú‘«Û¡ª «Úº⁄Õ

ÓÀ∫ ‹∆ÚÈ «Úº⁄ ÁΩÛÁ≈ «Î«¡≈ ‘ª

¿∞√ ‹‰∂ Á∂ Â√∂Ú∂∫ È≈ˇ

«‹√ ÍÂ≈ ‘ØÚ∂

¡≈Í‰∂ ¡◊Ò∂ ÍÒ ‘∆ ¡øÈ∑∂ ‘Ø ‹≈‰ Á≈Õ

’≈Ó∂‚, «¬¿∞∫ ÁΩÛÁ∂ Ùı√ ˘

“ÁΩÛ≈’” ‹ª “Ì◊ΩÛ≈” ¡≈÷‰ ”⁄ ˜≈ √∞«ÚË≈ Âª ‘À

¡≈¿∞‰≈ ‹ª ‹≈‰≈ ‘∂’ ÁΩÛ Á≈ Í

ÓÀÈ∆ÎÀ√‡Ø ¿∞µ’≈ È‘∆∫ ‘∞øÁ≈

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 183

«ÂøÈ

’≈Ó∂‚, Â∂∂ Ò¬∆ √‡∂‡ «√Î «¬º’ ÷∞Ò∆ ‘À

Íø‹ ØÓÈ «¬º‡ª Á∆

«‹ºÊ∂ ÂÀ˘ ⁄≈ «√ø◊≈ √≈È∑ ÍˇÁ≈ «Á√ «‘≈ ‘ÀÕ

Ó∂∂ ÚºÒ Ú∂÷, «√Ë≈Âª Á∆ ¡≈Ú≈≈ Á√Â≈Ú∂˜

Ó∂∂ Ò¬∆ ‘∞‰ “¡Á≈ÒÂ” ÙÏÁ ‹ª ÍÃ∆Ì≈Ù≈ È‘ƒ ‘∆

Ïª√ Á∂ √»¬∂ Úª◊ Ó∂∂ «Úº⁄ Á∆ ¿∞µ◊ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À

‘ Í∂Ù∆ Á≈ «ÁÈ -

Ù≈«¬Á ÓÀ∫ ¡≈Í‰∂ «¬È√≈È ‘Ø‰ Á≈

¡‹∂ Ú∆ «ÚÙÚ≈Ù∆ ‘∞øÁ≈

‹∂ «’Â∂ Ï≈‘Ò∂ Í∞Ò≈Û Á∂ ÙøÁ∂Ù ‹‘∆ ¡‹∆Ï

«¬º’ ¡Ú≈˜ Á∂ «Ú⁄Ò∂ ‘È∂∂ Á∆

ÓÀ∫ √ª √ª È≈ √∞‰∆ ‘∞øÁ∆ :

“Í≈...Ù... ÏÈ≈Ó ... √‡∂... ¡... ‡”

’≈Ó∂‚, ’∆ √º⁄ ÓøÈ √’ÁÀ∫

«’ ¿∞√ ¡Ú≈˜ ˘ √∞‰È ÂØ∫ Ï≈¡Á

È≈ ’Ø¬∆ Í≈Ù «‘ √’Á≈ ‘À, È≈ √‡∂‡Õ

’≈Ù, ÓÀ∫ Ó≈‰∆ È≈ ‘∞øÁ∆ - «√∂ Á∆ ÷Ω¯È≈’ «ÈÒ∂ÍÂ≈

‹Ø Î≈¬∆Òª ⁄∞‰Á∂ È≈«¬Ï ’Ø‡ Á∂

Ó»ø‘ ”Â∂ ‡Í’Á∆ √∆

’≈Ù, ÓÀ˘ ¿∞√ Â∑ª Á∆ ÈƒÁ Á≈ ¡øÁ≈˜≈ È≈ ‘∞øÁ≈

«‹Á∑∂ «Úº⁄ Òø⁄ ÂØ∫ Í«‘Òª Â∂ Ó◊Ø∫

‹º‹ ÂÁ∂ È∂Õ

«‹È∑ª È∂ Ú∂«÷¡≈ ‘Ø«¬¡À Á∞¡≈Ï∂ «Úº⁄

¯√≈Áª Ï≈Á Ï«⁄¡≈ - ÂÒÚ‰ Èª Á≈ «Íø‚

¿∞‘ Ó∂≈ «ÁÒ √Ófi √’Á∂ È∂

«‹µÊ∂ ÓÀ∫ ’Á∆ «¬º’ ⁄ø‚∆◊Û∑ ¿∞√≈È≈ ⁄≈«‘¡≈ √∆Õ

«Í¡≈∂ ’≈Ó∂‚, ‘∞‰ Ï∂¡Ê ‘È Ó∂∂ Ò¬∆

Â∂∂ “÷∞¯∆¡≈” ≈Âª Á∂ √’»ÒÕ

ÓÀ∫ ËÂ∆ Á∆ ÂÍÁ∆ ÒØ‘ ‘∂·

184 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Âº«’¡≈ ‘À ÏˇÁ≈ «¬º’∂ ‡º’ ÓÀ«’¡≈ÚÒ∆ Á≈ «√Ú≈

ÓÀ∫ √‡∂‡ ˘ Âº«’¡≈ ‘À ÒØ’ª ¡≈√∂ ÒÛ«Á¡ª

’Á∂ ÒØ’ª È≈ˇ, ’Á∂ ÒØ’ª Ò¬∆Õ

ÓÀ∫ Ú∂÷∂ È∂ ¡√Â» Â∂ √‡≈«ÒÈ

√Á∆¡ª ÒøÓ∂ Ô∞ºË ÒÛÁ∂

’∂ÚÒ «¬‘ ÍÃ∆Ì≈ÙÂ ’È Ò¬∆

«’ ¡≈ÁÓ∆ «’√ «’√Ó Á≈ ÍÙ» ‘ÀÕ

ÍÙ» ˘ Ì∞ºÒ ’∂ Ú∂÷∂∫ ‹∂ ’≈Ó∂‚

ÏÛ∆¡ª ◊ºÒª ˘ ¡≈Í ¡√Ó≈È ‘≈Òª È‘ƒ ‹≈‰Á≈

«‹È∑ª ÂØ∫ Ú≈«’¯ ‘À «√¯ ¡≈ÁÓ∆ Á≈ Ò‘»Õ

¡≈ÁÓ∆ Á∂ Ò‘» «Úº⁄ ÏøÁ»’ Á≈ Í¤≈Úª ‚∞ºÏ ‹ªÁ≈ ‘À

√øfi Á∂ ÿ∞√Ó∞√∂ ”⁄ ‹∆’‰

‘øÌ∂ ‹º‡ Á∂ Ù≈Ï∆ ◊Ω‰ ‚∞ºÏ ‹ªÁ∂

Â∂ «¬‘ ‹Ø Ï«‘√ ÷≈Â Ï«‘√Á∂ Í¬∂ È∂ ¡ÀÚ∂∫

ËÂ∆¡ª, Â≈∂, √Ó∞øÁ

¿±‹≈ Ò«‘ª Â∂ ⁄øÈ - «¬È∑ª Á∂ Ó∞¯Â Á∂ Ωˇ∂ ”⁄ «ÿ«¡≈

¡≈ÁÓ∆ Á≈ √»Ó≈ Ò‘»

«√∂ Á≈ √«‘‰Ù∆Ò √ÃØÂ≈ ‘À

’≈Ó∂‚, √‡≈«ÒÈ Â∂≈ Ï‘∞Â ÏÛÏØÒ≈ √∆

È‘ƒ √∆ ‹≈‰Á≈ «’ ¡≈ÁÓ∆ Á∂ Ò‘» «Úº⁄

√‘∆ «¬«Â‘≈√ Á≈ √‘∆ ÏÁÒ Ú∆ ‘∞øÁ≈ ‘ÀÕ

«‹√ ˘ ¿∞‘ √‘∆ «¬«Â‘≈√ ’«‘øÁ≈ √∆

«√Î «¬Â¯≈’ Á∂ ÿ∞øÓÁ∂ ‘Ø¬∂ Íº÷∂ Á≈

Ó»‘∂ ¡≈ «◊¡≈, ÷øÌª ”⁄Ø∫ «¬º’ ÷øÌ √∆Õ

«’√∂ Ú∆ ¡º‹ Á∆ «◊º⁄∆ Â∂ ‘ºÊ Ë ’∂

Ú’Â ˘ ÎÛÈ Á≈ ¡ÀÒ≈È

ÂÀ˘ «’ø‹ Ò◊ÁÀ ’≈Ó∂‚?

Â∂ ÙÏÁ State «Úº⁄ ÁØ‘ª ”⁄Ø∫ ÂÀ˘

«’‘Û∆ “T” Í√øÁ ‘À ’≈Ó∂‚?

¡ÎÒ≈Â»È Á≈ ◊‰ ≈‹

¡√Â» Á≈ ≈‹-ËÓ

Â∂ ‡Ã≈√‡’∆ Á∆ Í∞ÛÍ∞Û∆ ”⁄ ÷∞ºÌ∆ ’«ÓÈ‡ÃÈ Á∆ ’∞‘≈Û∆

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 185

’≈Ó∂‚, ÂÀ˘ «ÂøÈª Á∆ ’Ø¬∆ √’∆∆ «Á√Á∆?

ÓÈ∞º÷ Á≈ ◊Ó Ò‘» ·ø‚∂ ÎÙ ”Â∂ ÎÀÒ‰ È≈ˇ...?

Â∂ È√Ò «Úº⁄ √∞Ë≈ Á≈ Ï‘≈È≈

ÂÀ˘ «’√ Â∑ª Ò◊Á≈ ‘À ’≈Ó∂‚?

«¬√ ⁄≈ «√ø◊∂ √≈‘È È∂ Âª √Á≈ ‘∆

‘«¡≈ÚÒ ⁄º‡∆ ‘À ÓÈ∞º÷ Á∆ ¡≈ÂÓ≈ ”⁄Ø∫

ÓÈ∞º÷ Á∆ ¡≈ÂÓ≈ ˘ √≈«¡ª ‹πº◊ª ”⁄

«¬√ ÍÃ∂Â Á∆ ¡≈¿∞∫Á∆ ‘∆ ‘À ÍΩ‰Õ

ÓÀ∫ ¬∂√ ÍÃ∂Â »‘ Á≈ «ÙÒ≈ ’º‡Á∂ ÂÍ∆ Ú∂÷∂ ‘ÈÕ

«‹È∑ª ˘ ‘Ωˇ∆ ‘Ωˇ∆ ÂÍ ’È Á≈ ¬∆ Ì∞√ ‘Ø ‹ªÁÀ

¡Â∂ Úº√ ’È Á∆ ÓÈÙ≈

«Úº√ ‹ªÁ∆ ‘À «Í¤Ò∂ ‹ÈÓ Úª◊Õ

ÓÀ∫ È‘∆∫ √ÓfiÁ≈ √≈Ê∆ ‘∞‰ ’Á∆

Ë≈∂◊∆ ¡◊Ò≈ ‹ÈÓ Ú∆

«¬‘ ÍÃ∂Â ‘Ø‰ Á∆ ¡≈Á∆ ‘Ø ◊¬∆ ¡≈ÂÓ≈Õ

ÓÀ∫ È‘ƒ √ÓfiÁ≈ √≈Ê∆

Â∂∂ Ò¬∆ Ú∆ «ÙÒ≈ ‘∆ ’º‡‰≈

’ÁØ∫ Âº’ Ú’Â ’‡∆ È‘ƒ Ï‰Á≈

’≈Ó∂‚ ’∆ Ï‰∂◊≈ ¿∞√ «ÁÈ

‹∂ ’Á∆ ≈‹ √ºÂ≈ ÷Ø‘‰ Á∆ ‘√Â ˘

«¬ø‹ Âº’‰≈ «Í¡≈,

«‹Ú∂∫ ’Ø¬∆ «ÏË ‹ØÛ∆ ‘≈ ◊¬∂ ¡ø◊ª ”⁄Ø∫

ÒØ⁄∂ ⁄øÁÃÓ≈ ÎÛÈ≈

‹Ø Ó∞’Ò≈Ú∂ Á∂ Í«‘Ò∂ ÂÛ’∂ ¡√Â ‘Ø«¬¡≈ √∆

***

186 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

⁄≈

ÂÀ˘ ÍÂ≈ È‘ƒ ‘À ’≈Ó∂‚

Â»ø ÙÏÁª ˘ ’∆ ’ «ÁºÂ≈ ‘À

¿∞È∑ª «Úº⁄ «ÒÍ‡∆¡ª √øÚ∂ÁÈ≈Úª È∂

Â∂≈ Áº√ ’∆ «Ò¡≈ √∆

«’¿∞∫ ¿∞È∑ª ˘ ¡Î√Ù≈‘ ÁÒ≈Òª Á∆

Â’Á∆ Ï÷Ù∆ Â»ø

’≈Ó∂‚ «’¿∞∫ ‹Ó≈Â∆ «ÿ‰≈ Á∂ ◊ºÎ∂

¿∞È∑ª Á≈ Á≈‹ ‘Ø «ÈºÏÛ∂?

«√¯ Â»ø ¡≈Í‰∆ √‘»Ò∆¡Â Ò¬∆

ÙÏÁª ˘ ¤ª◊‰≈ «√º÷ «Ò¡≈ ‘À

«‹Ú∂∫ ÏøÈ≈ ’„≈¿∞‰ Ò¬∆ ’Ø¬∆ Í‡Ú≈∆ ˘ «ÓˇÁÀÕ

Â»ø ¿∞È∑ª ˘ «¬√ Â∑ª ’Á∆ È‘ƒ Âº«’¡≈

«‹Ú∂∫ ¡ª«‚¡ª «Úº⁄ Ó⁄Ò ‘∂ ⁄»⁄∂ ‘Ø‰,

«‹Ú∂∫ Óƒ‘ª ”⁄ ⁄Ø∫Á∆ √ªÚÒ∆ Á∞Í«‘ ¡øÁ

Ë∞ºÍ ÿ∞ˇ∆ ‘ØÚ∂Õ

ÓÀ∫ ÙÏÁª ˘ fiº«Ò¡≈ ‘À, ¿∞È∑ª Á∆¡ª «Âº÷∆¡ª ÈØ’ª √‰∂

«’√∂ Ú∆ ÓΩ√Ó Á∆ ’ØÍ∆ ÂØ∫ Ìº‹«Á¡ª ˘

ÓÀ∫ ¡≈Í‰∂ Ò‘» Á∂ «Úº⁄ ÙÈ «ÁµÂ∆ ‘ÀÕ

◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ È‘ƒ -

«¬È∑ª ˘ ’«ÚÂ≈ Á∆ √ø‹Ø¡ Í«‘È≈ ’∂ ÂØÈ Ï≈Á

ÏÛ≈ ÏÛ≈ «⁄ Ø«¬¡≈ ‘ªÕ

ÙÏÁ ‹Á ’∞º‡∂ ‘Ø¬∂ Â∂∆ Â’∆ Á∂

Ó«Â¡ª Á∆ Ë∞ºÍ ”⁄ √ÛÁ∂ ‘È,

Ó∂∆ ’«ÚÂ≈ Á∆ ¤ª

¿∞È∑ª Á∆ ÓΩÂ √ø◊ ÒÛÁ∆ ‘Ø¬∆

¡≈Í‰∂ ‹∞º√∂ Á∆ È˜≈’Â ÷Ø‘ Ï«‘øÁ∆ ‘ÀÕ

ÓÀ∫ «‹√ È≈ˇ ≈÷Ù∆ Ë≈Ûª Á∂ ÿ∂∂ ÂØÛ √’Á≈ √ª

Â»ø ¿∞√ Á∆¡ª ’≈È∆¡ª ÌøÈ ’∂

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 187

’≈«¬ ¡≈ÒØ⁄’ª Ò¬∆ ÓΩ‹ Á∆ Á≈¡ÚÂ Ï‰≈ ¤º‚Á≈ ¬∂∫ ’≈Ó∂‚Õ

Ï‰∂ Âª Ï‰∂ ÷∞Î∆¡≈ Í∞Ò√ Á∂ «ÚÁÚ≈Èª Ò¬∆

’≈Ó∂‚ Â∂∂ Ò¬∆ «’¿∞∫ Ï‰Á∆ ‘À

Ù∂÷∆ - ’Ú∆ Á∆ ‘≈

’≈Ó∂‚, Â»ø ‘≈ «◊¡ª ˘ È¯Â ’È∆ «√º÷∆ ‘À

¿∞È∑ª Â»ø ‹≈‰Á≈ Ú∆ È‘ƒ

‹Ø ’∂ÚÒ «‹ºÂ È‘ƒ √’∂

***

188 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Íø‹

¡ıÏ≈ ÂÀ˘ ’Á∆ ’Á∆ «ÓˇÁ∆ ‘À, ’≈Ó∂‚?

Â»ø «¬È∑ª ‡∞º’Û ÏØ⁄ ıÏª Á≈ ¿∞µ’≈ √º⁄ È≈ ÓøÈ∆

Í»ø ‹Ø ‚∞ºÏ ’∂ Ó∆ √∆ «Íø‚ Á∂ ¤ºÍÛ ”⁄

¿∞‘ Óª È‘ƒ √∆

¡ÀÚ∂∫ È∆Ò∆ ¤ºÂ ”⁄Ø∫ «¬º‡ ¿∞µ÷Û ’∂ ‹≈ Í¬∆ √∆

Óª Âª Í«‘Ò∂ ¤≈Í∂ ”Â∂ ‘∆

◊Ø’∆ Á∂ È≈ÚÒ «Úº⁄ ÂπÈ Á∆ ’Ø«ÙÙ ’Á∆ ‘Ø¬∆

Í∞Ò√ Á∆ Í‘∞ø⁄ ÂØ∫ Ìº‹ «Èº’ˇ∆ √∆Õ

¿∞‘ ‘∞‰ Ú∆ ’Á∂ Âª È≈ÚÒ Á∂ «’È≈«¡ª ˘

ÿ»Á∆ ‘À

Â∂ ’Á∆ ¡≈Í‰∆ ¡√∆√ Úª◊ ‘∆ ÷∞È Òº◊Á∆ ‘ÀÕ

Â∂ «Íº¤∂ «‹√ Ù≈«¬ Á∂

√∞º«÷¡Â Í≈‡∆ «Úº⁄ ˇ‰ Á∆ ÷Ï √∆

¿∞‘ ÓÀ∫ È‘∆∫ √ª Ï≈‘Ò∆ ’øË Ò≈◊Ò∆ ‚∂’ √∆

«‹√ ÂØ∫ Ï∞∆¡ª »‘ª Í∞Ò√∆¡ª Á∆ ÚÁ∆ Í≈ ’∂

¿∞µÂÈ≈ Â∂ ⁄Û∑È≈ «√º÷ ◊¬∆¡ª √ÈÕ

ÓÀ∫ Âª ¿∞√ ÷Ï Á∂ ¤Í‰ ÂØ∫ ÏÛ≈ ‘∆ Í«‘Òª

‹Á ÙÏÁª ”⁄ ≈Â ¿∞µÂ ‘∆ √∆

Â∂ È∑∂∂ Á∂ √ºÍ È≈Úª ˘ ’∞ø‚Ò Ó≈ ‘∂ √È

ÓÀ∫ ÙÏÁ “Í≈‡∆” Á∆ Ï⁄∆ ÷∞⁄∆ √øÚ∂ÁÈ≈ ⁄∞≈ ’∂

«ÂÒ’ «◊¡≈ √ª ⁄Ø∆ ‹‘∂

ÓÈ∞º÷ Á∆ ’≈Úª Ωˇ∆ «Úº⁄Õ

‹ÁØ∫ Ó∂∂ ‘∆ ’ÁÓ √∞‰ ‘∂ √È ÓÀ˘

ÍÃ∂Ó ’«ÚÂ≈Úª Úª◊

ÓÀ∫ ˙√ ‚∞ºÏ ‘∆ √øÚ∂ÁÈ≈ ˘ ⁄Ω’√∆ È≈ˇ

’≈Úª Á∂ ¡ª«‚¡ª «Úº⁄ º÷ ¡≈«¬¡≈ √ª

¿∞∫‹ ÓÀ∫ √≈Ë» «√øÿ Â∂ ˜∆Ú∆ ’Øˇ

’¬∆ Ú≈ ıÏª Á≈ «◊Ò≈ ’∆ÂÀÕ

¿∞È∑ª Á≈ ’«‘‰≈ ‘À «’ ıÏª Á≈ ¡Ëø◊

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 189

¿∞È∑ª ˘ ¡≈Í‰∂ ÍÀƒ Â∞È È‘ƒ «ÁøÁ≈

Â∂∂ Âº’ Í‘∞ø⁄‰ Ò¬∆

¿∞‘ √≈‚∆ ÓΩÂ Á∆ Ï√≈÷∆ Óø◊Á∆¡ª ‘ÈÕ

«¬È∑ª Á≈ √º⁄ ÓøÈÁ∂ Âª

¡√ƒ ÂÀ˘ ’¬∆ Ú≈∆ Ø ‘‡∂ ‘∞øÁ∂,

ÓÀ∫ ‘ Ú≈∆ fiÍ‡ Á∆ ÷Ï ÍÛ∑’∂

Óª ˘ ’«‘øÁ≈ ‘ª :

¿∞‘ Â»ø È‘ƒ, ’Ø¬∆ ‘Ø Â∂∂ Èª Á≈ ÔØË≈ √∆

Óª ˘ «Ú¡≈’‰ Á∆ Ï∆’∆ Á≈ ÍÂ≈ È‘ƒ È≈

Ï∞„≈Í∂ Á∆ √Á Ó≈√»Ó∆¡Â «Úº⁄ ·Á∆ ‘Ø¬∆

¿∞‘ ÷≈√ È≈Ó ˘ ¡≈Ó, ¡≈Ó ˘ ”’º·-Ú≈⁄’

√Ófi ÒÀ∫Á∆ ‘ÀÕ

¿∞‘Á∂ Ì≈‰∂ ‹ÁØ∫ Ú∆ Èª Â∂ ◊Øˇ∆ ⁄µÒÁ∆ ‘À

’Ø¬∆ ‹≈Â∆ ‹ª «’√∂ Ì≈Ú Á≈ ’ÂÒ ‘∞øÁÀÕ

’≈Ó∂‚, Óª ¿∞√∂ Â∑ª fiºÒ∆ ‹‘∆ ‘À

¡≈Íª ÁØÚ∂∫ Â∂ ıÏª ˙√ ˘ ÏÁÒ È‘ƒ √’∂

Â»ø ‘∞‰ Ú∆ ‹Á ÿ ¡≈Ú∂∫

¿∞‘ ÂÀ˘ Í¤Û ’∂ ¡≈¿∞‰ Ò¬∆

ÿ Á∆ «’√∂ Ú∆ ÙÀ¡ È≈ˇ

‹ª Í»∂ ÿ È≈ˇ ’∞º‡∂◊∆ Â∂ Ó◊Ø∫

Â∂∂ Ó»ø‘ «Úº⁄ √∞º’≈ ‘Ø«¬¡≈ Á∞ºË Â∞øÈ Á∂Ú∂◊∆

***

190 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¤∂

ÿ ¡Â∂ ıÏª Á∂ Ï≈Ú‹»Á

ÓÀ∫ ‘≈˜ ‘ª ’≈Ó∂‚

«‹Ú∂∫ ’Ø¬∆ ¡≈Ò≈ fi≈’Á≈ ‘À, „º·∂ ÷»‘ Á∂ ÓÒÏ∂ ”⁄Ø∫

√Û∂ ‘Ø¬∂ ÍÃ∂Ó ÍºÂ «Úº⁄ «‹Ú∂∫ ’Ø¬∆ ‘¯ Ï⁄ ‹ªÁÀ

«‹Ú∂∫ ÍÁ∂√ ÷º‡‰ ◊¬∂ Á∆

ÏøÁ Ï’√∂ Á∂ «Úº⁄ Ó∞ÛÁ∆ ‘À Ò≈Ù

«‹Ú∂∫ «⁄ Á∂ ◊Ú≈⁄∂ Í∞ºÂ Á∆ √øÁ»’ ”⁄Ø∫ ÂÛ≈◊∆ ÒºÌ∂

◊Ì Á∂ «◊È ”Â∂ «‹¿∞∫

«’√∂ Á∂ ÓÈ ”⁄ ’øÚ≈ ÍÂ ¡≈Ú∂

‹ª ◊∆Â È≈ Ó»ø‘ ”Â∂ ¡≈¬∂ - ◊∆Â Á≈ «‹¿∞∫

Ì≈Ú Â ¡≈Ú∂Õ

ÓÀ∫ ’∞fi ¬∂√∂ Â∑ª Ï⁄ ¡≈«¬¡≈

Ó≈«¬¡≈Ë≈∆¡ª Á∆ Í∞Ò√ ÂØ∫

¡≈Í‰∂ ÓºË Ú◊∆ Ó∆√‰∂ ÁøÌ È≈ˇ

«’ºÊ∂ ‘À Ò≈Ò «Í√ÂΩÒ Â∂≈ ’≈Ó∂‚

«¬‘˘ Ó∂∆ Ï∞‹»¡≈ ¿∞Á≈√∆ ”Â∂ ¡˜Ó≈

’Ú∆ ‘ª È≈?

Ó∂∂ √∆È∂ ”⁄ ‘ «¬º’ «ÁÙ≈ Íº¤Ó ‘À

«‹Á∑∂ «Úº⁄ ‚∞ºÏ ‹ªÁ∂ È∂ ÏÛÏØÒ∂ √»‹

«¬¿∞∫ ‘∆ ’Á∆ ’Á∆ ‹Á Ï‘∞Â≈ ÏØÒ∂

ÍÂ≈ È‘∆∫ Ò◊Á≈ ’ÁØ∫ Ï∂Ú’Â «¤Í ‹ªÁÀ

‹Ó≈Â∆ ÈÎÂ Á≈ √»‹

Â∂ Ó∂≈ Ú’Â Á∆ Ïπº„∆ ‘Ø¬∆ Ó∞√’≈‰ ˘

Ì∆⁄‰ ”Â∂ «⁄ºÂ ’ÁÀ

⁄≈‘∞‰ Ò◊Á≈ ‘ª ÍÒ Á∆ ÍÒ

¡⁄≈È’ ¡≈¬∂ «’ÂØ∫ ¿∞‘ «È¿±‡È Á≈ ÁÚ∂Ù ‚≈«¬Óø‚

«Î √∞º‡∂ «¬º’ Ú≈ ÏˇÁ∆ ÓØÓÏºÂ∆

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 191

Ó∂∂ «˜‘È Á∆ ÷∞ºÒ∑∆ Á≈˜ «Úº⁄

¬∂√ ÂØ∫ Í«‘Òª «’ Ó∂∂ «˜‘È «Úº⁄ ÓΩ‹»Á

’∞ºÒ ¡Ë»∆¡ª «¬ÂÒ≈‘ª

«’√∂ «√ËªÂ ”⁄ Ú‡‰, ¿∞È∑ª ˘ √≈Û Á¬∂Õ

¿∞È∑ª Á∂ È≈ √ÛÈ «Úº⁄ Ï‘∞Â ÷Â≈ ‘ÀÕ

’Ú∆ ‘ª Èª?

«ÏÈª ’≈È ÂØ∫ «ÿ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À «ÁÒ

¿∞∫fi ÌÒ≈ ’∆ ‘À

◊»ø◊∂ ÍºÊª «Úº⁄ ‹˜Ï ‘Ø ‘∆ Ù≈Ó

◊Ë∂ Á∂ √≈˜ «Úº⁄ «‘ºÒÁ∆¡ª «¬º‡ª Á≈ ◊Û √ø◊∆Â -

«’È ÂØ∫ ÷∞øfi ◊¬∂ ÍÂfiÛ∆ Íº«Â¡ª ”Â∂

«‡’∆ ‘Ø¬∆ Ì»√Ò∆ Ë∞ºÍ

‹ª ÌÒ≈ ’∆ ‘À?

’∞º¤Û ËÂ∆ Á∂ «¬‘ ◊ØÌÒ≈ √ø√≈

«⁄ºÂ ÌÒÚ≈È Á∆¡ª ¡º÷ª ”⁄ ÿ∞øÓÁ∂ «ÍÛ Ú◊≈

‹Ø ÷≈‘Ó∞÷≈‘ «√øÓ ¡≈¿∞∫ÁÀ

Ó∂∆¡ª Ó≈»ÊÒ∆ «È◊≈‘ª «Úº⁄

√Ø⁄∆¬∂ Âª ’∆ ‘À ’≈Ó∂‚!

¿∞∫fi ÌÒ≈ ’∆ ‘À ’≈Ó∂‚!

***

192 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 193

Ì≈◊-D

◊∆Â, ˆ˜Òª Â∂ ‘Ø ¤øÁÏºË ⁄È≈Úª

È≈ ’ÂÒ ‘Ø¬∂, È≈ ‘ØÚ‰◊∂ «¬Ù’ Á∂ ◊∆Â «¬‘,

ÓΩÂ Á∆ √ÁÒ ”Â∂ Ï«‘, ◊≈¿∞∫Á∂ ‘∂ È∂ ÒØ’

194 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

◊∆Â

(A)

¡øÏª ”Â∂ ⁄øÈ È≈ ÿ‡≈

«Ú‘Û∂ «Úº⁄ Î∞ºÒ È≈ ‘Ú≈

«ÁÒ Ó∂≈ «’ºË «◊¡≈

«ÁÒ Ó∂≈ «’ºË «◊¡≈

ÍÒª Á≈ ÍΩÛ∑ ‘∞øÁ≈ ’≈¯Ò≈ È≈ ◊Ω«ˇ¡≈

ÁÁª Á≈ ⁄ΩÛ ‘∞øÁ≈ ≈√Ò≈ È≈ ◊Ω«ˇ¡≈

ÓΩ√Óª Á≈ ÷≈ «Ò¡≈ Áˆ≈

ÓΩ√Óª Á≈ ÷≈ «Ò¡≈ Áˆ≈

Ô≈ Ó∂∂ √»‹ª Á∆ ‹Û∑ƒ ‹≈ ’∂ Ï«‘ ◊¬∂

∞µÂ Á∂ Á∞÷ªÂ ˘ ¿∞‘ ‘Ø ¡º◊∂ ÒÀ ◊¬∂

ÍÀª ”⁄ «ÈÚ≈ «Ò¡≈ ı∞Á≈

ÍÀª ”⁄ «ÈÚ≈ «Ò¡≈ ı∞Á≈

ÏÛ≈ «⁄ ‡∞’Û∂ ÂÓøÈ≈ Á∂ ¿∞·≈¬∂ È≈

ÏÛ≈ «⁄ Ï≈∆¡ª ”⁄ ◊ÓÒ∂ √‹≈¬∂ È≈

‘≈√∂ ˘ ’≈ «Ò¡≈ «˜Ï∑≈

‘≈√∂ ˘ ’≈ «Ò¡≈ «˜Ï∑≈

¡º‹ È≈ Ì◊ΩÛ≈ ‘Ø‰ Á∂‰≈ «ÁÒ ⁄øÁ∂ ˘

ÂØÛ Á∂‰≈ ⁄≈Ï∆¡ª-◊∞¡≈⁄∂ ‘Ø¬∂ ‹øÁ∂ ˘

√∞‰ƒ ¡√ƒ ⁄∞µÍ Á∆ √Á≈

√∞‰ƒ ¡√ƒ ⁄∞µÍ Á∆ √Á≈

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 195

¡øÏª ”Â∂ ⁄øÈ È≈ ÿ‡≈

√∞‰ƒ ¡√ª ⁄∞ºÍ Á∆ √Á≈

ÍÀª ”⁄ «ÈÚ≈ «Ò¡≈ ı∞Á≈

‘≈√∂ ˘ ’≈ «Ò¡≈ «˜Ï∑≈

«ÁÒ Ó∂≈ «’ºË «◊¡≈

***

(“¿∞µ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊”, √¯≈ EC-ED)

196 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

(B)

’Ω‰ Á¬∂ ËÚ≈√

÷ÒØ ’∂ Í≈√

‘À Ì∞∂ ÍÂ≈√∂ Ú◊≈

‹∆ÚÈ Á≈ «¬«Â‘≈√ -

«Óº‡∆ Á∂ «Úº⁄ «Óº‡∆ ‘Ø«¬¡≈

«Óº‡∆ Ú◊∆¡ª ÷∂‚ª

ÓÀÊØ∫ Úº«‡¡≈ Úº«‡¡≈ Ó∂≈

Ï⁄ÍÈ Òøÿ «◊¡≈ ¬∂Áª

«‹¿∞∫ ∞º√∆ ‘ØÚ∂ Ó«‘Ï»Ï

È≈ ’∂ ÷»Á

Â∂ ÓÈ Á≈ «Ú‘Û≈ ‘∂ ¿∞Á≈√

’Ω‰ Á¬∂ ËÚ≈√

¿∞Ó Á∂ ∞º÷ ÂØ∫ ‘Ø «◊¡≈ ÒøÓ≈

«¯’ª Á≈ Í¤≈Úª

∂ÙÓ Úª◊ ‘ø„≈ «Ò¡≈ ÓÀ˘

ÒØ‘∂ Á∆¡ª ÿ‡È≈Úª

***

(“¿∞µ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊”, √¯≈ EE)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 197

(C)

ÍÀª Á∆¬∂ «Óº‡∆¬∂ Í‘≈Û Ï‰ ‹≈¬ƒ

’º÷ª Á∆¬∂ ’∞ºÒ∆¬∂ Ó∆È≈ Ï‰ ‹≈¬ƒ

¡≈Í‰∆ ’Ó≈¬∆ √ªÌ º÷ È∆

«’Â∆ Á∆¬∂ ’∞ºÒ∆¬∂ ...

Òº÷ Òº÷ Á≈ ¬∂ Â∂≈ ’º÷ È∆

«’Â∆ Á∆¬∂ ’∞ºÒ∆¬∂...

‹∞º◊ª Á∆ ¿∞√≈∆ Â∂∂ ’º÷ª «Úº⁄ ÷∂Ò∑Á∆

√Á∆¡ª ÂØ∫ ¡≈¬∆ ¬∂∫ ˆ∞Ò≈Ó∆¡ª Â»ø fi∂ÒÁ∆

‘Ø ‹≈ ‘∞«Ù¡≈, Ï≈‘ ¡≈¬∆ ¬∂ Ï‘≈

‘∞‰ Ó∂ˇ ¡øÏª Á∂ È≈ˇ ¡º÷ È∆

«’Â∆ Á∆¬∂ ’∞ºÒ∆¬∂...

¿∞µ· Â∂∂ Ú≈√ª Á≈ ¡≈ «◊¡≈ Ó≈È≈ È∆

ÍΩ‰ª «Úº⁄ ◊»ø«‹¡≈ ¡˜≈Á∆ Á≈ Â≈È≈ È∆

ÒØ’ª ⁄∞º’∂ ‘«Ê¡≈, ¡º‹ ÏøÈ∑ ’∂ ’Â≈

ÒÀ‰∆ ÚÀ∆¡ª Á∆ Ë≈Û ¿∞È∑ª ‚º’ È∆

«’Â∆ Á∆¬∂ ’∞ºÒ∆¬∂...

’¬∆ Â∂∂ Ú≈√ª È∂ «ÁºÂ∆ «‹øÁ Ú≈ È∆

«‹‘Û∂ ≈‘∂ «◊¡≈ √∆ √≈Ì≈ ’Â≈ È∆

˙‘∆˙ ÎÛ «Ò¡≈ ≈‘, √≈∆ Á∞È∆¡≈ ◊Ú≈‘

’Ø¬∆ ‘≈’Óª ÂØ∫ Í∞µ¤ Ò¬∂ Ï∂Ùº’ È∆

«’Â∆ Á∆¬∂ ’∞ºÒ∆¬∂...

’ºÒ∑ Ï≈Ï≈ Ï∞º„≈ «¬º’ Ó≈«¡≈ Í∞Ò∆√ È∂

«‘º’ «Úº⁄ ◊Øˇ∆ ÷≈Ë∆ Ï≈Ï» Â∂ ÁÒ∆Í È∂

Í»∆ ’∆Â∆ ¬∂ √Ó, Á«¬¡≈ «√øÿ Á∆ ’√Ó

◊ºÒ ‘∆ È≈ ‘’»ÓÂª Á∂ Úº√ È∆

«’Â∆ Á∆¬∂ ’∞ºÒ∆¬∂...

198 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

‹∞º◊ª Âº’ «‘‰∂ ¬∂‘Ø √≈’∂ ÓÙ‘» È∆

«Ò÷∂ «¬«Â‘≈√ «‹‘Û∂ «Íø‚ ÁÁ≈‘» È∆

Ï≈˜ª Ú≈ˇ∂ Á∆ ’‡≈, ¡º‹ ‘∆ ÒÒ’≈

¿∞‘È∂ Úº„ Úº„ Á∂‰∂ ÚÀ∆ º÷ È∆

«’Â∆ Á∆¬∂ ’∞ºÒ∆¬∂...

fi∞º◊∆¬∂ È∆ ‘∞‰ Í≈√Ï≈È Â∂∂ ‹≈◊ Í¬∂

‹≈◊∂ Â∂∂ ÷∂Â Â∂ «’√≈È Â∂∂ ‹≈◊ Í¬∂

÷ØÒ∑∆ ¡º÷ Ó˜Á», ‘≈Ò∆ ‹≈‰≈ ÏÛ∆ Á»

¿∞‘È∂ ÷Ø‘‰≈ ¡‹∂ ‹≈Ïª ÂØ∫ ‘º’ È∆

«’Â∆ Á∆¬∂ ’∞ºÒ∆¬∂...

ÍÀª Á∆¬∂ «Óº‡∆¬∂ Í‘≈Û Ï‰ ‹≈¬ƒ

’º÷ª Á∆¬∂ ’∞ºÒ∆¬∂ Ó∆È≈ Ï‰ ‹≈¬ƒ

¡≈Í‰∆ ’Ó≈¬∆ √ªÌ º÷ È∆

«’Â∆ Á∆¬∂ ’∞ºÒ∆¬∂...

Òº÷ Òº÷ Á≈ ¬∂ Â∂≈ ’º÷ È∆

«’Â∆ Á∆¬∂ ’∞ºÒ∆¬∂...

***

(“¿∞µ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊”, √¯≈ EF-EG)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 199

(D)

√ØÈ∂ Á∆ √Ú∂ ‹ÁØ∫ ¡≈¿± ‘≈‰∆¡ª

Èº⁄∂◊≈ ¡øÏ Ì»Ó∆ ◊≈¿± ‘≈‰∆¡ª

«Ó‘ÈÂª Á≈ Ó∞ºÒ ¡≈Í∂ Í≈¿∞‰≈ ÒØ’ª È∂

ËÂ∆ ”Â∂ √∞◊ Ï‰≈¿∞‰≈ ÒØ’ª È∂

«¬º’Ø «‹øÈ∆ ÷∞Ù∆ √≈«¡ª Á∂ ‹∆‰ ˘

Ï⁄∂◊≈ È≈ ÒØ‡» ’Ø¬∆ Ò‘» Í∆‰ ˘

√»‘≈ fiø‚≈ ¿∞µ⁄≈ Ò«‘≈¿± ‘≈‰∆¡ª

Ì∞º÷≈ Èø◊≈ √Ω¿±∫ È≈ ’Ø¬∆ Î∞º‡Í≈Ê ”Â∂

‹∆‰ Á≈ √Ó≈È ‘Ø¿± √Ì Ú≈√Â∂

ØÒ» È≈ ’Ø¬∆ ÍÀƒ √ºËª ’∞¡≈∆¡ª

«ÁÒ ”Â∂ ˆ∆Ï Á∂ È≈ Î∂» ¡≈∆¡ª

‚» È≈ ’Ø¬∆ «’√∂ ˘ ‚≈¿± ‘≈‰∆¡ª

Ì∞º÷≈ «’√∂ Óª Á≈ È≈ ‹Ú≈’ Ø¿±◊≈

√≈«¡ª Á∂ È≈ˇ «¬È√≈¯ ‘Ø¿±◊≈

‹∞º◊ª Á∂ ÒÂ≈Û∂ «˜øÁ◊∆ ”⁄ ¡≈¿∞‰◊∂

‹ÈÂ≈ Á∂ ÁØ÷∆ Í»∆ √˜≈ Í≈¿∞‰◊∂

Â’Û≈ È≈ Ó≈Û∂ √Â≈¿± ‘≈‰∆¡ª

ÚÀ Ì≈Ú ¡Â∂ √≈Û∂ Ó∞º’ ‹≈‰◊∂

Ó˜∑Ïª Á∂ Úº‡ª ÏøÈ∂ ‡∞º‡ ‹≈‰◊∂

Á∞È∆¡ª ”Â∂ «¬º’Ø ‘∆ ‹Ó≈Â ‘Ø¬∂◊∆

Ø˜ ‘∆ «ÁÚ≈ˇ∆ Ú≈ˇ∆ ≈Â ‘Ø¬∂◊∆

º‹ º‹ ÷≈‰◊∂ ’Ó≈¿± ‘≈‰∆¡ª

√ØÈ∂ Á∆ √Ú∂ ‹ÁØ∫ ¡≈¿± ‘≈‰∆¡ª

Èº⁄∂◊≈ ¡øÏ Ì»Ó∆ ◊≈¿± ‘≈‰∆¡ª

***

(“¿∞µ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊”, √¯≈ EH-EI)

200 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ˆ˜Ò

(A)

ÓÀ∫ Âª ¡≈Í∂ ‘∆ Òøÿ ¡≈¿∞‰≈ ‘À ÍºÂ‰ fiÈª Á≈ Ô≈

Â∂∂ Ó≈√ Á∂ Ò≈Ò⁄ Á∆ ı∞Á◊˜∆ È‘ƒÕ

’º⁄∂ Íº’∂ ”Â∂ ‘∆ ’ ÒÀ‰≈ ‘À ‘ ‘≈Ò ”⁄ «¬ÂÏ≈

‹≈È Á≈ ÷Ω È‘ƒ Í÷‰ Á∆ «√ÁÁ∆ È‘ƒÕ

‹≈‘ √Ω∫ ¡≈Í‰∆ fiπº◊∆ «Úº⁄, È≈ ÍºÂ‰ ”Â∂ ‘Ø ÷∞¡≈

Â∂∆ ÿ∞«Ó¡≈∆ Âª √≈«‘Ïª Á∂ Ú◊∆ È‘ƒÕ

√Á≈ ÷«‘ ’∂ Â»Î≈Èª √ø◊ ‘∆ ⁄Û∑Á≈ ‘À «√∂ «Í¡≈

Ò«‘ª ÂØ∫ Á∞Ï’ ‹≈‰≈ Ó∂∆ Ó˜∆ È‘ƒÕ

ÓÀ∫ Âª ‘ ≈Â Ò«‘ª È≈ˇ ’Á∆ ¡≈¬∆ ‘ª «÷Ò∑≈

Ó∂∂ ÓÈ∂ Â∂ «√Á’ Á∆ ◊ºÒ ÓÁ∆ È‘ƒÕ

Ó∂∂ Ó‘ƒÚ≈Ò Â∂∆ ‹Á ‹Á Ú∆ ‡∞‰’∂◊∆ «√Â≈

Â∂∆ ÏøÁ∆ ‘ª «„ºÒ «·ºÒ ÍÀ‰ ÂØ∫ ’Á∆ È‘ƒÕ

***

(Ó»Ò ‘ºÊ«Ò÷Â)

ÈØ‡: Ó»Ò ‘ºÊ«Ò÷Â «Úº⁄ «¬º’ Í≈√∂ «√Ò∂÷ “√Ø‘‰∆” «Ò÷ ’∂ ’º«‡¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛ ¡Â∂ Á»‹∂

Í≈√∂ “‘˜≈ª √≈Òª Á∆ ◊ºÒ” «Ò«÷¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 201

(B)

Á«‘’Á∂ ¡ø«◊¡≈ª ”Â∂ √¿∞∫Á∂ ‘∂ È∂ ÒØ’

«¬√ Â∑ª Ú∆ ≈Â, πÙÈ≈¿∞∫Á∂ ‘∂ È∂ ÒØ’

È≈ ’ÂÒ ‘Ø¬∂, È≈ ‘ØÚ‰◊∂ «¬Ù’ Á∂ ◊∆Â «¬‘,

ÓΩÂ Á∆ √ÁÒ ”Â∂ Ï«‘, ◊≈¿∞∫Á∂ ‘∂ È∂ ÒØ’

È∑∂∆¡ª ˘ ‹∂ Ì∞Ò∂÷≈ ‘À, ‘È∂≈ Í≈¿∞‰ Á≈,

È∑∂∆¡ª ˘ Ø’ Ú∆, Í≈¿∞∫Á∂ ‘∂ È∂ ÒØ’

«˜øøÁ◊∆ Á≈ ‹Á ’Á∂, ¡ÍÓ≈È ’∆Â≈ ‘À «’√∂,

ÓΩÂ Ï‰ ’∂ ÓΩÂ Á∆, ¡≈¿∞∫Á∂ ‘∂ È∂ ÒØ’

ÂØÛ ’∂ Ó‹Ï»∆¡ª Á∂, √ø◊Òª ˘ ¡≈Á ÂØ∫,

‹∞ÒÓ Á∂ ◊ˇ √ø◊ˇ∆, Í≈¿∞∫Á∂ ‘∂ È∂ ÒØ’

***


202 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

(C)

‚∞πºÏÁ≈ ⁄Û∑Á≈ √»‹ √≈˘ «ÈºÂ ‘∆ Ò≈Ò √Ò≈Ó ’‘∂

ÎÛ Ò˙ «¬‘ Âª È’√Ò∆¡ª ‘À ’∂‘∆ ◊ºÒ Ù∂¡≈Ó ’‘∂Õ

÷∂Âª «Úº⁄ ⁄∆¡ª Á∂ Á∞øÏ∂ Ó∞º«’¡ª Ú≈◊»ø Â‰∂ ‘Ø¬∂

÷Û’ ÷Û’ ’∂ πº÷ ‡≈‘Ò∆ Á≈ ‹»fi‰ Á≈ ÍÀ◊≈Ó ’‘∂Õ

Â»øÏ≈ Â»øÏ≈ √»‘∂ ÏºÁÒ Ø‘Ò∂ ¡º÷ Ï‰∂ Í¬∂

ÒØ’-ÔπºË ¡øÏ «Úº⁄ ¤∞«Í¡≈, ’ÃªÂ∆ Á≈ ¡ÀÒ≈È ’‘∂ Õ

«⁄Û∆¡ª Á≈ fi∞ø‚ ¡ºÊ≈ ‘Ø«¬¡≈, fiÍ‡ fiÍ‡ ’∂ Ó∞Û ‹≈Ú∂

Áº√∂ ‹≈⁄ ◊∞∆Ò≈ Ô∞ºË Á∆, ÔØ«Ë¡ª ˘ ÍÃ‰≈Ó ’‘∂ Õ

ÓΩ√Ó ˘ ‹∂Ò∑ª «Úº⁄ Í≈ÚØ, È‘ƒ Âª √Ì ’∞fi ⁄º«Ò¡≈ ‹∂

ÂÛ’≈ ¡≈÷∂ Â’Û∂ ‘ØÚØ, Ó∞Û ¿∞µ·‰ Ò¬∆ Ù≈Ó ’‘∂ Õ

˜º≈ ˜º≈ ’»’ «‘≈ ‘À ’Ú∆¡ª Á≈ ’Ø¬∆ ÁØÙ È‘∆∫

’Ú∆ Âª «√ºË∂ √≈Á∂ ‘∞øÁ∂ «Ò÷Á∂ ‹Ø √ø◊≈Ó ’‘∂Õ

***

(“√øÁ∂Ù” ÎÚ∆ AIGC)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 203

ÏØÒ∆¡ª

(A)

Óƒ‘ Óø«◊¡ª ÂØ∫ Óƒ‘ È≈ «ÓˇÁ≈

Óƒ‘ Óø«◊¡ª ÂØ∫ Óƒ‘ È≈ «ÓˇÁ≈

√∞º’∆¡ª √ÛÈ Ó∆Èª Õ

Â∂Ò Á∂ ÿ≈‡∂ «¬ø‹‰ ÷Û ◊¬∂

’øÓ È≈ ¡≈¿∞‰ ÓÙ∆ÈªÕ

Â»Û∆ ÷ªÁ∂ „º◊∂ ‘≈ ◊¬∂

◊ºÌ» Òº◊ ◊¬∂ Î∆Óª

(Ï¬∆) ÓÛ’ Â∂∆ ˘ ’Ω‰ ÷≈ «◊¡≈

⁄ØÏ ‹º‡ Ù’∆Èª Õ

(Ï¬∆) ‘∞‰ È≈ Â∂≈ ÷Û’∂ ⁄≈Á≈

⁄Ó’ È≈ Á¬∂ È◊∆È≈ Õ

(Ï¬∆) «ÎÁ∂ Ó◊ Â’≈Ú∆¡ª Ú≈ˇ∂

Ò∞’ «¤Í ’‡∂∫ Ó‘∆È≈ Õ

«’¿∞∫ ⁄Øª Úª◊ ‘∂∫ ’Ó≈Á∆∫

’’∂ «Ó‘ÈÂ ‹∆È≈

«¬º’ Ú≈∆ ¿∞µ‚ Ó∞Û ’∂

Ï‰ ‹≈ ’Ï»Â ⁄∆È≈,

«¬º’ Ú≈∆ ¿∞µ‚ Ó∞Û ’∂...

(B)

„≈‘∆¡ª! „≈‘∆¡ª! „≈‘∆¡ª!

(Ï¬∆) ‹º‡ª Á∂ ÍπºÂ ’ø◊Ò∂ ‘Ø ◊¬∂

’∞¤ È≈ ÷Ø‘‰ ’Ó≈¬∆¡ªÕ

¡º◊∂ Âª ‡ºÍÁ∂ √∆ √Ω √Ω ’Ø·∂

‘∞‰ È≈ ‡ÍƒÁ∆¡ª ÷≈¬∆¡ªÕ

Ó≈√ Ó≈√ Í‡Ú≈∆¡ª ÷≈Ë≈

Í∆ Ò¬∆ ºÂ «√Í≈‘∆¡ª

Ï¬∆ «‘øÁ∂ ÷»ø‘Á∂ ’˜∂ ⁄»ø‚ Ò¬∂

‘º‚∆¡ª ∂Â ∞ˇ≈¬∆¡ª

204 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

(Ï¬∆) «ÁºÒ∆ Ù«‘ ÂØ∫ ⁄Û∑∂ «Ù’≈∆

ÒÀ ‘∞’Óª Á∆¡ª Î≈‘∆¡ªÕ

Íº‡ Á∆¡ª ÓØÈ∆¡ª

‘∞‰ È≈ Ï⁄‰ Ï⁄≈¬∆¡ª

Íº‡ Á∆¡ª ÓØÈ∆¡ª...

(C)

¡≈∆! ¡≈∆! ¡≈∆!

‘∞‰ ‹◊≈Úª ”⁄

È‘∆˙∫ Òµ◊Á∆ ΩÙÈ∆ Ì≈∆

Ó∂«Ò¡ª «Â‘≈ª ˘

Ô≈Ø ÷≈ ◊¬∆ ‚À‰ √’≈∆

◊ºÌ» ◊≈ÒÏª Á∂

ÒÀ ◊¬∆ È»Û ’∂ Í∞Ò√ Á∆ Ò≈∆

Ó‘ª «√øÿ Ï∞‹ Ú≈ˇ≈

‘Ø«¬¡≈ Ó≈ÓÒ∂ ÌÈ ÂØ∫ ¡≈∆

ËÈ ’Ω Á¿∞Ë Á∆

‘º‚ ØˇÁ∆ «Î∂ «Ú⁄≈∆

Ì‹È≈ ’≈¿∞∫«’¡ª Á≈

«Î∂ ÒºÌÁ≈ ’‰’ ¿∞Ë≈∆

«√ºËÚª Á∂ ÀÒÁ≈ È∂

‹≈ ’∂ ⁄∞◊Ò∆ Ê≈‰∂ «Úº⁄ Ó≈∆

ÎÛ Ò¬∂ ÌØÚ≈ˇ∆¬∂

√∞øÈ ’ Â∆ Ó˜≈∆ √≈∆

Ú◊Á∂ ‘ˇ ¤πº‡ ◊¬∂

‘Ø«¬¡≈ Ó≈ÒÚ≈ ‹∆‰ ÂØ∫ ¡≈∆

‹ÈÂ≈ Âª Ì∞◊Â Ò¿±

Â∂∂ Ú≈ È∆ ‘’»ÓÂ∂ Ì≈∆

Â»øÏ∂ ¿∞µ‚ ‹≈‰◊∂

‹Á ¡≈¬∆ «ÓºÂª Á∆ Ú≈∆Õ

Â»øÏ∂ ¿∞‚ ‹≈‰◊∂.....

***

(“Í≈Ù Á∆¡ª «⁄º·∆¡ª”, √¯≈ AC@-ACB)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 205

ÏºÒ∂ ÏºÒ∂

(A)

ÏºÒ∂ ÏºÒ∂ Ï¬∆ fiø‚≈ √≈‚≈ Ò≈Ò ø◊ Á≈

ÒøÿÁ∆ ÍΩ‰ √Ò≈Óª ’’∂-Ï¬∆ fiø‚≈ √≈‚≈...

(B)

ÏºÒ∂ ÏºÒ∂ Ï¬∆ ⁄øÁ Á∆ ◊∆Ï ⁄ªÁÈ∆

Ì∞º÷∂ √º∞«Â¡ª Á∂ ◊ˇ Òº◊ Ø¬∂ - Ï¬∆ ⁄øÁ Á∆ ...

(C)

ÏºÒ∂ ÏºÒ∂ Ï¬∆ ⁄º’ ÒÀ ¡˜≈Á∆ ¡≈Í‰∆

Á∞÷∆¬∂ «ÁÒª Á∂ Ó∂⁄ È≈ ¡≈¬∆-Ï¬∆ ⁄º’ ...

(D)

ÏºÒ∂ ÏºÒ∂ Ú∂ ◊ªË∆ √≈˘ Â∂∆ Ïº’∆

⁄Ø‰∆ Í¿±◊∆ «È¡≈‰≈ Í≈ ’∂-Ú∂ ◊ªË∆...

(E)

ÏºÒ∂ ÏºÒ∂ È∆ ÍπºÂ Â∂≈ ⁄øÁ «¬øÁ≈

√≈‚∂ ÿª ”⁄ ‘È∑∂≈ Í≈Ú∂, È∆ Í∞µÂ...

(F)

ÏºÒ∂ ÏºÒ∂ Ï¬∆ ‡»‰∂‘≈∆ «¬øÁ≈ È∂

ÒØ’∆ «ÒÍ Ò¬∂ ÌÛØÒ∂ «Úº⁄ Í≈ ’∂-Ï¬∆ ‡»‰∂-‘≈∆...

(G)

ÏºÒ∂ ÏºÒ∂ Ï¬∆ È«‘» Á∆¬∂ Ò≈‚Ò∆ Ë∆¬∂

Á»‹≈ Èº’ È≈ ÒÚ≈¿∞‰≈ ÍÀ ‹∂-È∆ È«‘»...

(H)

ÏºÒ∂ ÏºÒ∂ ˙ ◊ªË∆ Â∂∂ ⁄∂«Ò¡ª ’ØˇØ∫

ÏÁÒ≈ Ì◊Â «√‘∞ø Á≈ ÒÀ‰≈-◊ªË∆...

(I)

ÏºÒ∂ ÏºÒ∂ Ï◊≈È∂ Íº∞Â Á∂÷ ÒÀ‰◊∂

’ºÒ∂ √ø‹∂ ”Â∂ È‘ƒ ⁄Û∑∆ ‹Ú≈È∆-Ï◊≈È∂...

206 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

(A@)

ÏºÒ∂ ÏºÒ∂ Ï¬∆ ’≈ˇ∂ «ÁÒ «’ºÁª „º’ Ò»

ÊØ‚≈ «⁄º‡∂ ÷ºÁ Á≈ Ï≈‰≈-Ï¬∆ ’≈ˇ∂...

(AA)

ÏµÒ∂ ÏµÒ∂ È∆ fi»·∂ È≈‘∂ «¬øÁ≈ Â∂∂

»‘ Á∆ ’øË ”Â∂ «Ò÷‰ È‘∆∫ Á∂‰∂-È∆ fi»·∂...

***

(“Í≈Ù Á∆¡ª «⁄º·∆¡ª”, √¯≈ ACB-ACB)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 207

Ï≈◊ ÒÚ≈«¬¡≈ Ï◊∆⁄≈ ÒÚ≈«¬¡≈,

«Úº⁄-«Úº⁄ «ÎÁ∂ ÓØ

¡√ƒ ‘∞‰ È‘ƒ ¤º‚‰∂ «¬‘ Î√Òª Á∂ ⁄Ø,

‘∞‰ ¡√ª È‘ƒ ¤º‚‰∂.....

«’º’ª Ú∆ Òøÿ ◊¬∆ Ï∂∆¡ª Ú∆ Òøÿ ◊¬∆

Òøÿ‰≈ «‘ «◊¡≈ ÷≈ˇ≈ ÒØ’ª ˘ ‚ ’Ø¬∆ È≈

‘Ø¿± √’≈ ˘ Í≈ˇ≈ ÒØ’ª ˘ ‚ ’Ø¬∆ È≈...

«Âº÷∆ ÈØ’ Á∆ ‹∞ºÂ∆ Ú∆ ÿ√ ◊¬∆ È≈ˇ∂ ÿ√ ◊¬∆¡ª ÷∞∆¡ª

Ï¬∆ Ó≈Ø-Ó≈∆ ’Á∆¡ª Ô≈Ø ÎΩ‹ª «’ºË ˘ Â∞∆¡ª

Ï¬∆ ÎΩ‹ª Â∞∆¡ª ‹ø◊ «‹ºÂ‰∂ ‚ø‚∆¡ª √Û’ª Ì∞∆¡ª

ÎΩ‹ª ‹ÈÂ≈ Á∆¡ª ’ÁØ∫ ÓØ«Û¡ª Ó∞Û∆¡ªÕ

ÎΩ‹ª ‹ÈÂ≈ Á∆¡ª...

◊ª È‘ƒ «ÓˇÁ∆, Úº¤≈ È‘ƒ fiºÒÁ∆, ◊ª ˘ «È¡≈‰≈ Í≈ Ò˙

(Ï¬∆) ÚØ‡ª ÒÀ ’∂ «¬øÁ≈ Ó∞º’ ◊¬∆, Í∑∂ Á∂ «Úº⁄ «Ï·≈ Ò˙

(Ï¬∆) «¬øÁ≈ È∂ √≈‚∆ ◊ºÒ È‘ƒ √∞‰È∆, ‚ª◊ƒ √øÓ ⁄Û∑≈ Ò˙

(Ï¬∆) ’º·∂ ‘Ø ’∂ ’∆¬∂ ‘ºÒ≈, ‘≈’Ó ÒøÓ∂ Í≈ Ò˙

˜∞ÒÓ Á∆ ‹Û∑ Úº„‰∆, Á≈Â∆¡ª Â∂˜ ’≈ Ò˙

˜ÒÓ Á∆ ‹Û∑ Úº„‰∆...

’ Ò≈ ’ Ò≈ ˜∞ÒÓ ‘’»ÓÂ∂ Ó≈ Ò≈ ‚≈’∂ Ë≈Û∂

(È∆) ‹ª ¡ºÂ ⁄∞º’Á∂ Ï≈‘Ò∂ Í≈Í∆ ‹ª ¡ºÂ ⁄πº’Á∂ Ó≈Û∂

(È∆) Â∂∂ Âª «ÁÈ Òº◊Á∂ ÊØÛ∂ Òº¤‰ «Á√Á∂ Ó≈Û∂

(È∆) ∞ÒÓ Â∂∂ Á∆ «’√Ó Í∞≈‰∆ ÈÚ∂∫ È≈ ’Ø¬∆ ÍÚ≈Û∂

(È∆) ⁄∞‰-⁄∞‰ ’∂ ¡‰÷∆Ò∂ ÔØË∂ Â»ø ‹∂Ò∑ª «Úº⁄ Â≈Û∂

◊º‹Á∂ Ù∂ª È∂ ’Á∂ È≈ ’º„‰∂ ‘≈Û∂Õ

◊º‹Á∂ Ù∂ª È∂...

208 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

‘ØÈª Âª Í≈ Ò¬∂ Ïø◊Ò∂ ’Ø·∆¡ª Â»ø «’¿∞∫ Í≈ Ò¬∆ ¤øÈ ˙ ‹º‡≈

¿∞µ· Ó»ø‘ Ù≈‘ª Á∂ ÌøÈ ˙ ‹º‡≈, ¿∞µ· Ó»ø‘ Ù≈‘ª Á∂ ...

Í≈ÒØ Í≈Ò ÓÀ∫ ‚∂’ª Ò≈¬∆¡ª ¿∞µÂ∂ Á∆ Òøÿ ◊¬∆ «ÂºÂ∆

Úº‚∆ ‘Ú∂Ò∆ ”⁄Ø∫ ’Ø¬∆ Ë≈‘ª Ó≈Á∆ «Èº’ˇ∆

Úº‚∆ ‘Ú∂Ò∆ ⁄Ø∫ ...

Â∂∆ Ó∂∆ Òº◊ ◊¬∆ ‡º’ Ò◊ ◊¬∆ Ù∑∂ Ï˜≈

Â»ø ¡≈Í‰∆ ÁΩÒÂ ÂØ∫ ÏÛ’∂∫ Ó∂≈ “√µ⁄” ‘«Ê¡≈

ÓÀ˘ «¤«Û¡≈ Ø‘ Á≈ ’ªÏ≈ ÂÀ˘ ⁄Û∑∂ Ï∞ı≈

È≈ˇ∂ ÒÀ‰≈ ÂÀ˘ «ÓºÊ ’∂ È≈ˇ∂ Â∂∆ √’≈

√ªÌ Ó∂≈ ‘∞‰ Ú≈ ¡º‹ Â≈¬ƒ Â»ø Ò∞º«‡¡≈...

***

(“Í≈Ù-’≈«Ú A”, √¯≈ B@I-BA@)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 209

ÁØ‘∂

¤ºÍÛ Á∆¬∂ ‡‡∆∆¬∂ ÓøÁ∂ ÏØÒ È≈ ÏØÒ

Á∞È∆¡≈ Â∞ Í¬∆ ‘º’ ÒÀ‰ Â»ø ÏÀ·∆ «⁄º’Û ÎØÒ

«Íø‚ Á≈ ÿ-ÿ ‘Ø«¬¡≈ ”’º·≈

Í∑∂ ”⁄ Úº‹Á≈ „ØÒ, ◊∆Ï» Ó‹∑Ï∆ Á≈

ÁΩÒÂ Ù≈‘ È≈ˇ ÿØÒÕ ˙ ◊ºÌ»¡≈...

«Úø◊ Â«Ûø◊∆ Òº’Û∆ ¿∞µÂ∂ ÏÀ·≈ ÓØ

’øÓ∆ «Ú⁄≈∂ ‡∞º‡-‡∞º‡ ÓÁ∂ ‘º‚∆¡ª ÒÀ∫Á∂ ÷Ø

√∂· ÒØ’ Ò∞º‡Á∂ È≈ º‹Á∂ ÷Ø‘-÷Ø‘ Óø◊‰ ‘Ø

¡ºÊ» ÊøÓÁ∂ È≈ ‹Á Ó≈«Û¡ª Á≈ ÍÀ∫Á≈ ØÕ ˙ ◊ºÌ»¡≈...

¿∞µ⁄≈ Ï∞‹ Ò≈‘Ω Á≈ ‘∂· Ú◊∂ Á«¡≈

¡≈ Ó˜Á»≈ Ù«‘ Ú≈«ˇ¡≈ ÓÀ∫ Â∂≈ ‹º‡ Ì≈

ÂÀ˘ Ò∞º‡Á∂ ’≈ª Ú≈ˇ∂ ÓÀ˘ «Íø‚ Á∂ Ù≈‘

¡≈Íª ÁØÚ∂∫ ˇ ⁄ºÒ∆¬∂ √ªfi∂ Á∞ÙÓ‰ Î≈‘Õ ˙ ◊ºÌ»¡≈....

ÌÀØ∫ ÏÀ·≈ ÷»‘ ”Â∂ ÷»‘ Á∆ ’∂ ÂÁÏ∆

⁄øÈ∂ ¡≈‘ÓØ √≈‘Ó‰∂ ’ª‹‰ «√ºË∆ Â∆

⁄º’Ò≈ ⁄º’Ò∆ ¡À∫ «Óˇ∂ «‹¿∞∫ «Óˇ∂ ÌÀ‰ ˘ Ú∆

‹º‡ ◊≈Ë∆ Â∂ ¡À∫ ÏÀ·≈ «‹¿∞∫ ÂıÂ∂ Ï‘∂ Ú˜∆

«‡ø‚ª Á∂ ◊ˇ «Úº⁄ ◊≈È∆¡ª «¬‘ «÷º⁄-«÷º⁄ «Ò¡≈¿∞∫Á∆¡ª È∆

¡≈‚∂ Í≈‰∆ ¡À∫ «Û∑∂ «‹¿∞∫ ÏÃ≈‘Ó‰ ÷≈Ú∂ ÷∆

È≈’∆ «Ú⁄≈≈ ¡À∫ «Î∂ «‹¿∞∫ Á-Á «Î∂ Î’∆

«’¡≈«¡ª Í≈‰∆ ¡À∫ Úø‚ «Ò¡≈ «‹¿∞∫ Ú∆ª Úø‚ «Ò¡≈ √∆

’‰’ª ”⁄ Ï≈Ê» ¡À∫ ÷Û≈ «‹¿∞∫ ÒØ’ª «Úº⁄ Ú˜∆

Ï≈Ê»-Ï≈Ê» ‹Û∑ ÂØ∫ Úº«„¡≈ ¿∞µ⁄∂ ‘Ø¬∂ ’√∆

¡‰÷∆ ÒØ’ª Á∆ ‘Ø‰∆ «‹ºÂ ¡÷∆Õ ˙ ◊ºÌ»¡≈ ...

¡º’ Á∆ È≈ ÷≈¬∆¬∂ ’»øÏÒ∆ √ºÍ Á≈ È≈ ÷≈¬∆¬∂ Ó≈√

210 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¡º‹ Âº’ √≈˘ ‘∂ ‹Ø Òπº‡Á∂ ¿∞È∑ª ÂØ∫ ’≈‘Á∆ ¡≈√

‘∞‰ Ì≈Ú∂∫ «¬øÁ≈ Ó∞Û ’∂ ‹øÓ Ò¬∂ È‘ƒ ’È≈ «ÚÙÚ≈√

ÏÊ∂∂ Ò∞πº‡ ‘Ø ◊¬∂ ‘∞‰ ’≈‘Á∆ ËÚ≈√Õ ˙ ◊Ì»¡≈...

¡≈ˇ∂-¡≈ˇ∂ ÏØ‘‡∆¡ª ÏØ‘‡∆-ÏØ‘‡∆ »ø

È≈ˇ∂ «’√≈Èª Â»ø Ò∞º‡ ‘Ø«¬¡≈ È≈ˇ∂ ’øÓ∆¡ª Â»ø

«¬º’Ø Âº’Û ”⁄ ÏøÈ∑ ’∂ ¿∞È∑ª È∂ Ú∂«⁄¡≈ ÁØ‘ª ˘

Óø‚∆¡ª Á∂ Ó≈Ò’ Á≈ «’¿π∫ È‘∆∫ ’º„Á∂ Ë»øÕ ˙ ◊ºÌ»¡≈...

¡Ω‘ ◊¬∂ √≈‹È, ¡Ω‘ ◊¬∂ Òøÿ ◊¬∂ Á«¡≈

Â∂∂ Ô≈ Ù‘∆Á∆¡ª Í≈ ◊¬∂ Â∂≈ «Úº⁄∂ ‘∆ ‘≈Ò∂ ⁄≈¡

ÎΩ‹ Âª ’«‘øÁ∂ ‹ÈÂ≈ Á∆ È≈ ’Á∆ ’Á∂ ÍÛ≈¡

÷ø‚∂ Á≈ ’∆ µ÷‰≈ ‹∂ «Ò¡≈ «Ó¡≈È∂ Í≈Õ ˙ ◊ºÌ»¡≈...

***

(“Í≈Ù-’≈«Ú A”, √¯≈ BAA-BAB)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 211

‹∂ √Ú∂∂ È‘ƒ Âª ‘π‰ Ù≈Ó Á∂‰≈ Í¬∂◊≈Õ

√»‹ Á∂ ’ÂÒª ˘ Ú∆ «¬Ò˜≈Ó Á∂‰≈ Í¬∂◊≈Õ

Ì»Â∆ ÙÀÂ≈È◊∆ ÈºÊ Í≈¿π‰∆ Í¬∂◊∆,A

‘ ¸≈‘∂ ”Â∂ ÏÒ∆ ÙÀÂ≈È Á∂‰≈ Í¬∂◊≈Õ

«¬È√≈È∆¡Â Á∂ √¯ ¿πµÂ∂ Âπ«Á¡ª ‘Ø«¬¡ª B,

... ... ... ... ... ... ... ...

ÂØÛ «ÁºÂ∂ ‹≈‰◊∂ ‘π‰ ‘Ω∫√Ò∂ Â±¯≈È Á∂,

Á∆«Ú¡ª «√Á’ Á≈ ÍÀ◊≈Ó Á∂‰≈ Í¬∂◊≈Õ

***

A «¬‘ √Â «Ò÷ ’∂ ’µ‡∆ ‘Ø¬∆ ‘ÀÕ

B «¬√ Ù∂¡ Á∆ Á»‹∆ √Â ˆÀ‘≈˜ ‘ÀÕ

( “Í≈Ù-’≈«Ú A”, √¯≈ BCI)

212 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

˜ÀÒÁ≈A

⁄«Û∑¡≈ ÿØÛ∆ «ÏÙÈ «√¿∞∫

¿∞‘ Â∞«¡≈ ·≈‰∂ ÚºÒÕ

≈‰∆Í∞∆¡≈ ¿∞‘ √Á≈ √∆

¿∞‘Á∆ ˜ÀÒÁ≈ √∆ ¡ºÒÕ

¿∞‘ÂØ∫ Ê Ê ÒØ’ƒ ’øÏÁ∂

¿∞‘Á∂ Ò»ø Ò»ø Ì«¡≈ ¤ºÒÕ

¿∞‘Á∂ ⁄≈∂ Í≈√∂ ⁄ºÒÁ∆

¿∞‘Á∆ È≈ˇ Ò≈‡ Á∂ ◊ºÒÕ

¿∞‘ ‹∆‘Á∂ ÚºÒ ’Á≈ ¿∞∫◊ˇ∆

¿∞‘Á∆ ·≈‰∂ Ò«‘øÁ∆ ÷ºÒÕ

***

(“Í≈Ù Âª √»‹ √∆”, √¯≈ BDD)

A. ÏºÏ ¡’≈Ò∆ Ò«‘ Ï≈∂ «Ò÷∂ ◊¬∂ È≈‡’ “√»≈ √Ø Í«‘⁄≈È∆¡À” (È≈‡’’≈ :

¡«ÓÂØ‹ ¡Â∂ ◊∞ÙÈ «√øÿ) Ò¬∆ «Ò÷∆ ‘Ø¬∆ Í≈Ù Á∆ «¬‘ ⁄È≈ Í«‘Ò∆ Ú∂ AIHA

«Úº⁄ “Á∞¡≈Ï≈ ’Ò≈ Óø⁄ Óø◊»Ú≈Ò” ÚºÒØ∫ ÷‡’Û ’Òª «Úº⁄ ÷∂‚∂ ◊¬∂ «¬√ È≈‡’ «Úµ⁄

Í∂Ù ’∆Â∆ ◊¬∆ √∆Õ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 213

‹º‡ª Á∂ ÷∂Âª «Úº⁄

√»‹ ¿∞◊Á≈ ‘À

«Î Ú∆ ¡º‹ È≈ ’ºÒ∑ ‘À

Ô≈Ø ‹º‡ª Á∆Õ

√≈∂ ‹º◊ Úº√Á≈

’ ’∂ ’∆ ÷º«‡¡≈

⁄ºÒ-⁄Ò≈-⁄ºÒ-⁄ºÒ ‘À


‹º‡ª ˘ ‹∆‰≈ ‘∆

Ó≈«¯’ È≈ ¡≈«¬¡≈

Ï≈‚ ”Â∂ Âª ÌºÒ ‘À


ÒØ’ƒ ⁄øÈ ”Â∂

Á≈◊ √ÓfiÁ∂ È∂ ‹∆‘˘

»‘ª Á∆ ’ÛÚºÒ ‘À


Ú∂÷Ø ÷∂÷‰ «ÁºÒ∆ Á∆

¿∞√ ≈‰∆ Á∂

‘∂· «Ú¤≈¿∞∫Á∆ ÷µÒ ‘À


ˆ˜Òª ˆ∞˜Òª Á≈ Âª

√≈˘ ÍÂ≈ È‘ƒ

‹º‡ª Ú◊∆ ◊ºÒ ‘À


***

(“«¬º’ Í≈Ù «¬‘ Ú∆”, √¯≈ CD-CE)

214 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 215

Ì≈◊-E

‹∂Ò∑ È≈ˇ √ÏøËÂ ⁄È≈Úª

«¬‘ ⁄≈ ’øËª Á∆ ÚÒ◊‰ Ó∂≈ ÿ È‘ƒ

«‹Á∑∂ ”⁄ Ï√ ’∆Â∂ ÍÒª ˘

ÓÀ∫ ¿∞Ó ’«‘ Á∂Úª -

216 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

‹∂Ò∑

¿∞È∑ª ˘ «‘≈ «¬º’ Ì∞Ò∂÷≈

«’ ‹øÁ∂ ”⁄ ‚º’ Á∂‰◊∂

◊∞√Â≈ı ÍÒª Á∆ Ï∂-«‹√Ó ‘Ø∫Á

’øËª ¿∞√≈ Á∂‰◊∂ √Û’ª Á∆ «‘º’ ”Â∂

ΩÙÈ∆ Á∂ ’¬∆ Ú∑∂ ÏºÁÒª Á∂ È≈ˇ È≈ˇ Â∞∂

∞ºÂ Ó◊Ø∫ ∞ºÂ ˘ ’Ø¬∆ Ø’ È≈ √«’¡≈

«√¯ ¤ºÂª ”Â∂ fi»ÒÁ≈ «‘≈

fiØ≈ ¿∞È∑ª ÍÒª Á≈

«‹È∑ª Â∆ª Á∆¡ª ÈØ’ª ”Â∂ ÍÒ‰≈ √∆

***

(“¿∞µ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊”, √¯≈ AB)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 217

¡√Ó≈È Á≈ ‡∞’Û≈

Ó∂∆ Âª ‹≈È ‘À ¡√Ó≈È Á≈ ¿∞‘ ‡∞’Û≈

‹Ø ΩÙÈÁ≈È «Úº⁄Ø∫ ÍÒÓ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À

√ıÂ ’øËª Â∂ √∆ıª Á≈ Ú∆ «Ò‘≈˜ È‘ƒ ’Á≈

¿∞‘ Âª ⁄≈‘∞øÁ∂ ‘È

«’ ÓÀ∫ «¬√ ‡∞’Û∂ Á∂ ¡≈√∂ ‘∆ ‹∆Úª

Âª «¯ ’«‘øÁ∂ «’¿∞∫ È‘ƒ ¬∂√ ˘

«’ Ê≈¬∂∫ ‘∆ ‹øÓ ‹≈Ú∂, ÈÚ∂Ò∂ ø◊ È≈ ÏÁÒ∂ -

Á∂÷Ø «¬‘ ‡∞’Û≈ ‘ ÿÛ∆ ø◊Â ÏÁÒÁ≈ ‘À

«¬‘Á∂ ‘ ø◊ Á∂ ÒÛ Òº«◊¡≈ ‘À ‘∞√È ∞ºÂª Á≈

˜≈ Í∞º¤ Á∂÷Ø «¬√ ‡∞’Û∂ ˘ ÓΩ√Ó È≈ˇ È≈ Ïºfi∂

Ú◊≈‘ Ó≈∂ «¬‘ ¡≈Í‰∂ «‹√Ó ÂØ∫

∞ºÂª Á∂ Í¤≈Ú∂∫

«¬‘ ‡∞’Û≈ Âª ¡≈Í‰∂ ÓØ«„¡ª ”Â∂

Í»≈ ¡≈√Ó≈È ‘∆ ⁄∞º’∆ «¯Á≈ ‘À...

***

(“¿∞µ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊”, √¯≈ AC)

218 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

‹ÈÓ «ÁÈ

Ú«∑¡ª Á∂ ÓØ„∂ ¿∞Â∂ ‘ºÊ º÷ ’∂

Â∞Á∆ ‘∆ ‹øÓ‰ Á∆ Ò≈Ò√≈

¿∞µÈ∆ ’ÁÓ ⁄Ò ’∂ Ú∆ ÓÀ˘

‹ÈÓ‰ Á≈ √Ó≈È È≈ «Ó«ˇ¡≈,

«√Î ¡º÷ª Á∂ Ì≈

È≈Úª Á≈ √Î ’∆Â≈ -

«¬º’ Èª Ó∂∆ Óª Á≈ √∆ «¬º’ «ÍÂ≈ Á≈

’∞fi Èª Ô≈ª Á∂ √È

’∞fi Ù«‘ª Á∂, ”Â∂ ’∞fi √Û’ª Á∂

«¬‘ √≈∂ Èª “” ÂØ∫ Ù∞» ‘∞øÁ∂ ‘È

«‹È∑ª ÂØ∫ «¬º’ ÙÏÁ “Ú≈«¬Â” Ï‰Á≈ √∆

Í ’Ø¬∆ Ú∆ Èª ‹∆ÚÈ È‘∆∫ √∆

‹Ø “‹” ÂØ∫ Ù∞» ‘Ø‰≈ √∆

Í ‹Á È≈-‹ÈÓ‰ Á≈ ¡«‘√≈√

ÁÁ Ï‰ «◊¡≈

Âª Ú∆‘Úª ’ÁÓ √≈‘Ú∂∫ √∆-

Â∂ ÓÀ∫ “‹” Á∂ «÷ø‚∂ ÙÏÁ-¡ø◊ª ”⁄ √ø◊∆Â ÌÈ≈ √∆ -

‘Ú≈ «Úº⁄ ¡À‡Ó∆-Ë»Û √∆

Â∂ ¡’≈Ù ”⁄ ¡º÷ª ¿∞µ◊ ¡≈¬∆¡ª √È

ÙÏÁª Á∂ “Í∞øÈ” Â∂ “Í≈Í” Á≈

Ó∂∆ ’ΩÓ ’Á∆ Í¬∆ √∆ √¯

ÓÀ∫ ÏøÈ∑ Ò¬∂ √≈∂ Èª

¡≈Í‰∆ «Íº· ”Â∂

¡Â∂ ÂÀ«¡≈ ÓÙ’ Úª◊

¡≈Í‰∂ Ò‘» Á∂ √≈◊ «Úº⁄...

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 219

«‹ºÊ∂ Ó∂≈ Ú∆‘Úª ’ÁÓ Ó∞º’Á≈ √∆

¿∞Ê∂ “‹∂Ò∑” √∆ -

Â∂ «¬ø‹ “«¬º’∆Ú∂∫” Ú∑∂ Á∆ √ÁÒ

ÓÀ∫ “‹” Á∂ Ì≈ È≈ˇ ‡º«Í¡≈ ‘ª

«‹√ ÂØ∫ «¬º’ ÙÏÁ “‹ÈÓ” Ï‰Á≈ ‘À

Â∂ «¬º’ “‹∆ÚÈ”

Â∂ Ú∆‘ª Á∂ Ú∆‘ Ú∑∂

«¬√ ÈÚ-‹ÈÓ∂ ÓÈ∞º÷ ˘

◊ØÁ∆ ”⁄ Í≈ ’∂ ÒØ∆ ◊≈¿∞∫Á∂ ‘È

Â∂ È≈ˇ ÿ∞ˇ ‹ªÁ≈ ‘À

’ÀÁ∆-√≈Ê∆¡ª Á≈ Ï∂Û∆¡ª ¤‰’≈ ’∂ ◊≈«¬¡≈

“‹ÈÓ-«ÁÈ Ó∞Ï≈’” Á≈ ◊∆Â...

***

(“¿∞µ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊”, √¯≈ AD-AE)

220 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Á≈È

Â∞√ª ÓÀ˘ «ÁºÂ≈ ‘À «√¯ «¬º’ ’Ó≈

√«Ê Â∂ ÏøÁ

«Ó‰È≈ Â∂ ÓÀ∫ ‘À

«’ «¬√ «Úº⁄ «’øÈ∂ ’ÁÓª È≈ˇ

Ó∆Ò Ï‰Á≈ ‘À

«’øÈ∂ Ó∆Ò ⁄ºÒ’∂ ’øË, ’øË È‘ƒ «‘øÁ∆

Â∂ √¯ Á∂ ¡Ê Ù∞» ‘øÁ∂ ‘È ...

Â∞√ª ÓÀ˘ ’∞fi ‘º’ ÏıÙ∂ ‘È -

ÿ ÂØ∫ ‹Ò≈ÚÂÈ∆ Á≈

Ø‡∆ Ò¬∆ «Óº‡∆ ‘Ø‰ Á≈

Ó«‘Ï»Ï Á∂ ˆÓª ”⁄ Á∆Á∂ ÷Ø‘‰ Á≈

Â∂ ◊∞øÓ‰ Á≈ ÓΩÂ Á∆ «Ì¡ø’ Ë∞øÁ «Úº⁄

Í «¬º’ ‘º’ ‘Ø ‘∞øÁ≈ ‘À

‹Ø Ïı«Ù¡≈ È‘ƒ, «√Î ÷Ø«‘¡≈ ‹ªÁ≈ ‘À...

Â∞‘≈‚∂ ’Øˇ «¬’≈ª Á≈ √Ó∞øÁ

Ó∂∂ ‚∞ºÏ‰ Ò¬∆

«‹√ «Úº⁄ ÂÁ∆¡ª ‘È

√∞«È‘∆ √∞¯«È¡ª Á∆¡ª Ó¤Ò∆¡ª

Í ÍÃ≈ÍÂ∆ Á≈ ’øÈ≈ ˙fiÒ ‘Ø‰ Âº’

ÓÀ∫ ¯Û «Ò¡≈ ‘À Ï∂Ú¯≈¬∆ Á≈ ⁄ºÍ»

Â∂ ‘∞‰ Â∞‘≈‚∂ ’Øˇ Ï«⁄¡≈ ‘À

ÓÀ˘ Á∂‰ Ò¬∆ «√Î «¬º’ «¬È≈Ó -

ÓΩÂ

Â∂ ¿∞‘ Ú∆ Úº«‚˙ Á≈«Â˙!

Â∞‘≈‚≈ ¡≈Í º÷‰ ˘ ‹∆¡ ’Á≈ ‘À

***

(“¿∞µ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊”, √¯≈ AF-AG)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 221

Ó∂∂ ’Øˇ

Ó∂∂ ’Øˇ ÏÛ≈ ’∞fi ‘À

Ù≈Ó ‘À - Ù≈«‡¡ª ”⁄ «Ìº‹∆ ‘Ø¬∆

«˜øÁ◊∆ ‘À - È» ”⁄ ÌıÁ∆ ‘Ø¬∆

¡Â∂ ÓÀ∫ ‘ª-“¡√ƒ” Á∂ fi∞Ó‡ «Úº⁄ «ÿ«¡≈ ‘Ø«¬¡≈

ÓÀÊØ∫ ‘Ø ’∆ ÷Ø‘ÚØ◊∂

Ù≈Ó ˘ «’√∂ Á» Ú≈ˇ∆ ’Ø·Û∆ ”⁄ ‚º’ Ò˙◊∂?

«˜øÁ◊∆ ”⁄Ø∫ «˜øÁ◊∆ ’∞⁄ˇ «Á˙◊∂?

“¡√ƒ” «Úº⁄Ø∫ “ÓÀ∫” ˘ «ÈÂ≈ Ò˙◊∂?

«‹√ ˘ Â∞√ƒ Ó∂≈ “’∞fi È‘ƒ” ’«‘øÁ∂ ‘Ø

¿∞√ «Úº⁄ Â∞‘≈‚∆ ÓΩÂ Á≈ √Ó≈È ‘À

Ó∂∂ ’Øˇ ÏÛ≈ ’∞fi ‘À

Ó∂∆ ¿∞√ “’∞fi È‘ƒ” «Úº⁄ ÏÛ≈ ’∞fi ‘À Õ

***

(“¿∞µ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊”, √¯≈ AH)

222 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¡√Ú∆’≈

«¬‘ ⁄≈ ’øËª Á∆ ÚÒ◊‰ Ó∂≈ ÿ È‘ƒ

«‹Á∑∂ ”⁄ Ï√ ’∆Â∂ ÍÒª ˘

ÓÀ∫ ¿∞Ó ’«‘ Á∂Úª -

«¬ºÊ∂ «√¯ ’Ó∂ Á∆¡ª ’øËª ”Â∂

«Ò«÷¡≈ ‹≈ «‘À, √øÓÂ Á≈ Ú∂Ú≈...

‹Á ÓÀ∫ «¬√ ’Ó∂ «Úº⁄ ‚º«’¡≈ «◊¡≈

«˜øÁ◊∆ ˘ È≈ˇ È‘ƒ √ª «Ò¡≈«¬¡≈

Ï≈‘ √¯ ˘ ÎÛ≈ ¡≈«¬¡≈ √ª

ÍΩ‰ª ˘ ≈÷∆ «Ï·≈ ¡≈«¬¡≈ √ª...

Ï∂Û∆ ”Â∂ Òº◊∂ ‹ø◊≈ˇ Úª◊

Ó∂∂ «‹√Ó ˘ ‹ø◊≈Ò Ú∆ √’Á∂ ‘Ø

¡ÀÍ ’∆ ’Ø◊∂ √¯ Á≈

‹Ø «¬º’ ¡Ó≈ÈÂ ¯Û∆ ÏÀ·≈ ‘À

ÍΩ‰ª Á≈ ’∆ ’Ø◊∂

«‹È∑ª «’Â∂ «‘√≈Ï Á∂‰≈ ‘À

Â∂ ¿∞√ ’Ó∂ Á∂ ÓÒÏ∂ ”Â∂ Ï‰È≈ ‘À Õ

***

(“¿∞µ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊”, √¯≈ AI)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 223

√¯

Í∞≈‰∂ ’Òø‚ ”⁄ √∞º‡ «ÁºÂ≈ ‘À

ÓÀ∫ ⁄≈‘Â Á∆¡ª √Ë∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª ¿∞∫◊ˇª Á≈ ‹≈ˇ

Ï∆Â∂ Á∂ √≈◊ ”⁄Ø∫ ’º„ «Ò¡≈Úª◊≈

’Ø¬∆ ·«‘«¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √Óª

Â∂ ¿∞√ ˘ ¡≈Í‰∆ ¡º‹ Á∂ ‘˜» Í∂Ù ’’∂

«¯‡’≈ Á∂Úª◊≈

«‹È∑∆ ÍÒƒ Ó«‘Ï»Ï Á≈ ‘∞√È

ÓÀ∫ ÍÀˇ∆¡ª ”Â∂ Ë»Û «ÁºÂ≈ √∆

¿∞È∑ª Á∂ Ó≈‰ ”Â∂

‘∞‰ ÍÀˇ∆¡ª ÂØ∫ «√Á’ Á≈ Ú Óø◊ª◊≈

Â∂ Ù‘≈ÁÂ Á∆ √Á≈-√∞‘≈◊‰ √Û’ ˘

¡≈Í‰∂ ’∞¡≈∂-’ÁÓª Á≈ Â≈Ò Á∂Úª◊≈

Ó∂∆¡ª ¡≈‘ª ”⁄ ‘À «√ºÒ∑∆ ‘Ú≈ Á∆ ◊øË

Ó∂∂ ÓºÊ∂ ”Â∂ ‘À ÍºÂfiÛ Á≈ ¿∞Á≈√ ø◊

Â∂ Ó∂∆¡ª Ï≈‘ª ”⁄ ‘À √Ó∂∫ Á≈ √º⁄

ÓÀ∫ ¡≈Í‰∂ «ÁÒ ”⁄ ÌÈ≈ ⁄≈‘∞øÁ≈ ‘ª

Ï‘≈ª Á∂ ¿∞Ó‚Á∂ ¡‰-«◊‰Â ◊∆Â...

ÓÀ˘ ÍÂ≈ ‘À

’Ø¬∆ √»Ó◊Â∆ È‘ƒ ‘∞øÁ∂ «¬‘ «ÍÂ∆-Î˜

«¬‘ ’Ø¬∆ ¡«‘√≈È È‘∆∫ «’√∂ ”Â∂

«’ ÓÀ∫ «’‘Û∆ ∞ºÂ∂ ˆ≈«ÒÏ Á∂ Ù∂¡

¯Ù Â∂ Ó√Ò ¡≈«¬¡≈ ‘ª

224 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ó∂≈ Ú∆ ‹∆¡ ‘À -

∞º«√¡ª ˘ ÓÈ≈‰ Á≈

«ÓºÂ «Í¡≈∂ ˘ «ÁÒ √∞‰≈È Á≈

ÓØ⁄∆¡≈‰∂ ¤ÍÛ ”Â∂ ÏÀ· ’∂ ÚøfiÒ∆ Ú‹≈‰ Á≈

Â∂ Ó≈√»Ó ◊∆Âª Ú’Â Ï∂Ú’Â √Ò≈Ó ¡≈÷‰ Á≈

ÓÀ∫ ¡≈Í‰∂ ‹∆¡ ˘

÷≈∂ ÷»‘ Á∂ «ÍºÍÒ Â∂ ‡ø◊ ¡≈«¬¡≈ ‘ª

Â∂ Ó∂∆ ¡øÁÒ∆ ‹∂Ï ”⁄ ⁄∞ºÌÁ∆ ‘À

Ï√øÂ Á∆ ’√ÓÕ

«¬‘ √¯ «’ºÊØ∫ Ù∞» ‘∞øÁ≈ ‘À

‹ª √¯-Ë»Û Á∂ «’øÈ∂ ø◊ ‘∞øÁ∂ ‘È

‹ª ’Ø¬∆ ‘Ø ÍÃÙÈ

Â∞√ƒ «’√∂ ¡¯Ò≈Â»È ÂØ∫ Í∞º¤ ¡≈«¬˙

ÓÀ∫ «¬º’ ¡√º«Ì¡ ≈‘∆

’∂ÚÒ «¬‘ ’«‘ √’Á≈ ‘ª

«’ «ÚÁ≈¬∆ Á≈ ’Ø¬∆ ÙÏÁ È‘ƒ ‘∞øÁ≈

«‹‘Û≈ √¯ ‘∞øÁ≈ ‘À ¿∞‘ ÁÁ È‘ƒ ‘∞øÁ≈

ÓΩÂ ’Ø¬∆ Ó∞’≈Ó È‘ƒ ‘∞øÁ≈

Â∂ Óø˜Ò Á≈ ’Ø¬∆ ¡Ê È‘ƒ ‘∞øÁ≈

***

(“¿∞µ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊”, √¯≈ B@-BA)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 225

‘ºÊ

ÓÀ∫ ¡≈Í‰∂ «‹√Ó ˘

‘ºÊª ”⁄ √ªÌ √’Á≈ ‘ª

Ó∂∂ ‘ºÊ ‹Á Ó«‘Ï»Ï Á≈ ‘ºÊ Óø◊Á∂ ‘È

¯ÛÈ ˘ Âª ÓÀ∫ ⁄øÈ Ú∆ ‘ºÊª ”⁄ ¯ÛÈ≈ ÒØ⁄Á≈ ‘ª

Ó∂∂ ‘ºÊª ˘ Í

√∆÷ª Á∆ ¤∞‘ Ï∂-«Ù’Ú≈ Ó∞Ï≈’ ‘À

È≈ˇ∂ ’Ø·Û∆ Á∂ «¬√ ‘È∂∂ «Úº⁄

Ó∂∂ ‘ºÊ, ‘ºÊ È‘ƒ ‘∞øÁ∂ -

«√Î ⁄Í∂Û ‘∞øÁ∂ ‘È...

‘ºÊ «Óˇ≈¿∞‰ ”Â∂ Í≈ÏøÁ∆ «√√’Á∆ «‘ ‹ªÁ∆ ‘À

‹Á ¡⁄È⁄∂Â ’Ø¬∆ √≈Ê∆ √≈Ó∑‰∂ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À

‘ºÊ ı∞Á-Ï-ı∞Á

Ó∞º’≈ Ï‰ ’∂ Ò«‘≈¿∞‰ Ò◊Á∂ ‘È...

«ÁÈ ‘ºÊ «÷º⁄Á≈ ‘À

Âª ≈Â ‘ºÊ ÚË≈¿∞∫Á∆ ‘À

’Ø¬∆ ‘ºÊ ÷Ø‘ È‘ƒ √’Á≈ «¬È∑ª ‘ºÊª Á≈ «√Ò«√Ò≈

Â∂ ’Á∆ Ï»‘∂ Á∂ Íø‹ª Á∂ Íø‹ √∆¬∂

Ï‰ ‹ªÁ∂ ‘È ’Ø¬∆ ÏÛ∂ «Í¡≈∂ ‘ºÊ -

«¬º’ ‘ºÊ Ó∂∂ «Íø‚ Á∂ Ï˜∞◊ Â∞Ò√∆ Á≈

«‹√ Á∆¡ª ¿∞∫◊Òª

Ú«∑¡ª ˘ ◊∞øÈ∑ ◊∞øÈ∑ ’∂ √∆ ¬∂È∆¡ª ‘øÌ∆¡ª

«’ ÓÀ˘ ÍÛ∑≈¿∞∫«Á¡ª

¿∞Á» Á∂ Ó∞º„Ò∂ √Ï’

Ï‰ ‹ªÁ≈ √∆ ¿∞√ ÂØ∫ ¡Ò¯ Á≈ “Â”...

226 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«¬º’ ‘ºÊ ‹◊∆∆ Á˜∆ Á≈

‹Ø ‹ÁØ∫ Ú∆ ÓÀ˘ ‹ªÿ∆¡≈ «√¿∞∫ ’∂ «ÁøÁ≈

Âª ÒÀ∫Á≈ √∆ «Ó‘ÈÂ

Ó∂∂ ’øÈ ÓØÛÈ Á∆

Â∂ «¬‘ ‹≈‰«Á¡ª ‘Ø«¬¡ª Ú∆ «’ ÓÀ∫ ¿∞ˇ‡ ’ÈØ∫

Ï≈˜ È‘ƒ ¡≈¿∞‰≈

È√∆‘Â ’Á≈ √∆ -

ÍÙ»¡ª È≈ˇ ¤ºÍÛ ”⁄ È≈ Ú«Û¡≈ ’

‹ø◊ Í∞Òø◊≈ ÷∂‚‰Ø∫ ‘‡‰À∫ «’ È‘ƒ?

«¬º’ ‘ºÊ «Í¡≈∂ È≈¬∆ Á≈

‹Ø ’º‡Á∂ ‘Ø¬∂ Ó∂∂ Ú≈ˇ

‚Á≈ «‘øÁ≈ √∆ Ó∂∂ «√º÷ ÿ«Á¡ª ÂØ∫...

«¬º’ ÓØ Á≈¬∆ Á≈

«‹√ Á∂ ‘ºÊ √∆ ’Ø¬∆ ÂÚ≈

‹Ø √Á≈ T‹∆¡ ‹≈◊ Ú∂ Í∞ºÂ!””

Á≈ ≈◊ ◊≈¿∞∫Á≈ √∆

Â∂ «¬º’ ‘ºÊ ÁÙ» «Á‘≈Û∆¬∂ Á≈

«‹√ È∂ Í∆ Ò¬∆ √∆ ¡ºË∆ √Á∆

º÷ ’∂ ‘∞º’∂ Á∆ «⁄ÒÓ «Úº⁄...

ÓÀÊØ∫ ’Ø¬∆ ÷Ø‘ È‘ƒ √’Á≈

«¬È∑ª ‘ºÊª Á≈ «√Ò«√Ò≈

‘ºÊ ‹∂Ïª ”⁄ ‘Ø‰ ‹ª Ï≈‘

‘ºÊ-’Û∆ ”⁄ ‘Ø‰ ‹ª ÏøÁ»’ Á∂ ’∞øÁ∂ ”Â∂

‘ºÊ ‘ºÊ ‘∞øÁ∂ ‘È

Â∂ ‘ºÊª Á≈ «¬º’ ËÓ ‘∞øÁ≈ ‘À

‘ºÊ ‹∂ ‘Ø‰ Âª

‹ØÛÈ Ò¬∆ ‘∆ È‘ƒ ‘∞øÁ∂

È≈ Á∞ÙÓ‰ √≈Ó∑‰∂ ⁄∞º’‰ ˘ ‘∆ ‘∞øÁ∂ ‘È

«¬‘ «◊º⁄∆¡ª ÓØÛÈ Ò¬∆ Ú∆ ‘∞øÁ∂ ‘È

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 227

‘ºÊ ‹∂ ‘Ø‰ Âª

‘∆ Á∂ ‘ºÊØ∫ ⁄»∆ ¯ÛÈ Ò¬∆ ‘∆ È‘ƒ ‘∞øÁ∂

√ÀÁ∂ Á∆ ‹È∂Â ‚º’‰ Ò¬∆ Ú∆ ‘∞øÁ∂ ‘È

’ÀÁØ∫ Á∆¡ª Úº÷∆¡ª ÂØÛÈ Ò¬∆ Ú∆ ‘∞øÁ∂ ‘È

‘ºÊ «’Â ’È Ò¬∆ ‘∆ È‘ƒ ‘∞øÁ∂

ÒØ‡» ‘ºÊª ˘ ÂØÛÈ Ò¬∆ Ú∆ ‘∞øÁ∂ ‘È

‹Ø ‘ºÊª Á≈ ËÓ Ìø◊ ’Á∂ ‘È

‹Ø ‘ºÊª Á∂ √∞‘‹ Á≈ ¡ÍÓ≈È ’Á∂ ‘È

¿∞‘ «Íø◊Ò∂ ‘∞øÁ∂ ‘È

‘ºÊ Âª ‘∞øÁ∂ ‘È √‘≈≈ Á∂‰ Ò¬∆

‘ºÊ Âª ‘∞øÁ∂ ‘È ‘∞ø◊≈≈ Á∂‰ Ò¬∆ Õ

***

(“¿∞µ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊”, √¯≈ BB-BD)

228 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«‘≈¬∆ : «¬º’ ÍÃÌ≈Ú

Â∞√ƒ ‹Á Ï≈‘ ¡≈¿∞∫Á∂ ‘Ø

Âª Ó∞Û ’∂ «Û∑È≈ Â∂ «√º÷‰≈ È‘ƒ ÍÀ∫Á≈

˜Ï≈È ÂØÂÒ∆ È‘ƒ ‘∞øÁ∆

È≈ Óª Á∂ Á∞ºË Á∆ ‘∆ ÂÒÏ ‘∞øÁ∆ ‘À

Â∞√ƒ ¡≈√Ó≈È ¿∞µÂ∂ «Ò÷∂ È≈Úª «Úº⁄Ø∫

¡≈Í‰≈ È≈Ó ÒºÌÁ∂ ‘Ø

‘Ú≈ Â√Á∆’ ’Á∆ ‘À

Â∂ ÍΩÁ∂ ‹ÙÈ ’Á∂ ‘È -

«¬ø‹ Ù∞» ‘∞øÁ≈ ‘À, «˜øÁ◊∆ Á≈ ¡ÓÒ «Î ÂØ∫ ...

«¯ ¿∞‘∆ √øÿÙ Á∆ ’Ê≈, »‘ ˘ Í⁄≈‰ Ò¬∆

«¯ ¿∞‘∆ ÒØ’ª Á≈ ‹ø◊ˇ ◊Ú≈⁄ ‹≈‰ Ò¬∆

«Î ¿∞‘∆ «‹ºÂ Á∆ ¿∞Ó∆Á...

«¬ø‹ Ù∞» ‘∞øÁ≈ ‘À

«˜øÁ◊∆ Á≈ ¡ÓÒ «Î ÂØ∫ Õ

***

(“¿∞µ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊”, √¯≈ BE)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 229

Òø’≈ Á∂ «¬È’Ò≈Ï∆¡ª ˘

Ó∂∂ Òø’≈ Á∂ ‘Ó≈‘∆, ‹∞fi≈» Ú∆ √ø◊≈Ó∆

ÓÀ∫ ¡ÁÈ≈ Ì≈Â∆ Â∂∆ ’⁄«‘∆ «Úº⁄ ‘≈˜ ‘ª

Â∂≈ Ú∆ Ø√ √º⁄≈ ‘À, Ó∂∆ Ú∆ ¡˜ √º⁄∆ ‘À

È≈ ÓÀÊØ∫ ˙Í≈ ¬∂∫ Â»ø, È≈ ÂÀÊØ∫ ÓÀ∫ ‘∆ È≈Ï ‘ª

Â∂∂ ∆Â∂ ¿∞‚≈Ú‰ , Â∂∂ √∞ÍÈ∂ «Ï÷∂È

‹Ø Ó∂∂ Á∂Ù «Úº⁄Ø∫ Â∂∂ Ò¬∆ √Ω◊≈Â ¡≈¬∆ ‘À

«¬‘ ◊ºÒ ’Ø¬∆ ¡‹»Ï≈ È‘ƒ ‘À Â∂∂ Ò¬∆ È≈ Ó∂∂ Ò¬∆

Í∞≈‰∆ ◊ºÒ ‘À Ô≈≈, ⁄Ø È∂ ⁄Ø Á∆ Ô≈∆ «ÈÌ≈¬∆ ‘À

Â∂∂ Ú∆ «ÁÒ ”⁄Ø∫ ¡º◊ ÌÛ’∆, Ó∂≈ Ú∆ Ò‘» ¿∞µÏ«ˇ¡≈ ‘À

‹∂ Â»ø ‘«Ê¡≈ ⁄∞µ’∂ È∂, Âª ÓÀ∫ ’Á √Ï ’∆Â≈ ‘À

Ó∂∂ Òø’ª Á∂ Ú∆Ø, ¡≈Íª «¬º’Ø ÁÁ ‹ƒÁ∂ ‘ª

Ó∂≈ Ò‘» ≈Ó È∂ Í∆Â≈, Â∂≈ ≈Ú‰ È∂ Í∆Â≈ ‘À

Ò‘» «ÍÒ≈Ú‰ Ú≈ˇ∂ ‹Á ’Á∆ ‘∞«Ù¡≈ ‘∞øÁ∂ È∂

«¬È∑ª ˘ Ò‘» «Íˇ≈¬∆ ‹≈‰ Á≈ ·’ È‘ƒ «‘øÁ≈

«¬√ Ï≈È ’ΩÓ ˘ √º⁄ Á∆ ‹ÁØ∫ Í«‘⁄≈‰ ‘∞øÁ∆ ‘À

˙ÁØ∫ «¯ ≈Ó Â∂ ≈Ú‰ ”⁄ ’Ø¬∆ ¯’ È‘ƒ «‘øÁ≈

«¬‘ «¬øÁ≈, «‹√ È∂ ÂÀ˘ ÓΩÂ Á≈ ÍÀˆ≈Ó ÿº«Ò¡≈ ‘À

√«Ú‡˜ÒÀ∫‚ «Úº⁄ ‹ÈÓ∆ ‘Ø¬∆ Òø‚È Á∆ Ï∂‡∆ ‘À

«¬‘Á∆ √≈Û∑∆ ”⁄ ‚≈Ò ‘À, «¬‘Á∆ ¡ø◊∆ ”⁄ »ÏÒ ‘À

«¬‘˘ Ó∂∂ Á∂Ù Á∆ ’«‘‰≈, Ó∂∆ ËÂ∆ Á∆ ‘∂·∆ ‘À

Â»ø √º⁄ ÓøÈƒ «’ Ó∂∂ Á∂Ù Á∆ ‘ ’∞Û∆ «¬øÁ≈ È‘ƒ

Ó∂∆ ËÂ∆ ”⁄ ¿∞µ◊Á≈ ‘À, ¡‹∆Â≈ ÌÀ‰ Á≈ ‹∂≈

Â»ø ¡º‹ Ú∆ Á∂÷ √’Á≈ ¬∂∫, ˜∞ÒÓ Á∆ Ó≈ Á∂ ÊºÍÛ

‹∂ Òø’≈ Á∂ Ï‘≈Á Ú∂÷∂∫, ’∂ÚÒ ’Ω Á≈ «⁄‘≈

230 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÓÀ∫ ı∞Á √∆ıª ”⁄ ÏøÁ ‘ª, Â∂∂ Ò¬∆ ’∞fi Ì∂‹ È‘ƒ √’Á≈

Â»ø Ì Á∂Úƒ ¡˜≈Á∆-‘∆ Á∆ ıπÁ Óª◊ √øË»∆

‹Á «¬‘ ÒØ‘∂ Á∂ ‘’≈∂, Â∂∂ ”Â∂ ÏøÏ √∞º‡‰◊∂

Â»ø ‹»fi∂∫◊≈, Ó∂∂ √≈Ê∆ Ú∆ Ì≈‹∆ Á∂‰◊∂ Í»∆

¡≈ Òø’≈ Á∂ Ï‘≈Á ¡≈Íª «¬º’ «¬’≈ ’ Ò¬∆¬∂

ËÓ-Ô∞ºË «Úº⁄ ‹»fi‰ Á≈, Á∞√«‘≈ «ÈºÂ ÓÈ≈Ú‰ Á≈

˜∞ÒÓ ‘º’ª Á∆ √∆Â≈ ”Â∂ «’√∂ Á≈ ‘Ø‰ È‘ƒ Á∂‰≈

«’ Á√ ‘ØÚ‰ ‹ª √Ω ‘ØÚ‰, Ò≈‘∆¬∂ √∆√ ≈Ú‰ Á≈

***

(“¿∞µ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊”, √¯≈ CG-CH)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 231

Óø◊»Ú≈Ò Á∆ ’‘≈‰∆A

√∞‰ Ò¿∞ Óø◊»Ú≈ˇ Á∆ «¬º’ ÈÚƒ ’‘≈‰∆Õ

¡º‹ ’ºÒ∑ Á∆ ◊ºÒ ‘À, È‘ƒ Ï‘∞Â Í∞≈‰∆Õ

Ó≈√‡ √∆ ◊∞Á∂Ú «√øÿ, ¿∞√ «Íø‚ Á≈ ÏøÁ≈Õ

«√Î ◊Ú≈‘∆¡ª Á∂‰ Á≈ √∆, ¿∞‘Á≈ ËøÁ≈Õ

¿∞√ «Íø‚ Á∂ «Úº⁄Ø∫ «Èº’ˇ∂, Íø‹ È’√ÒÏ≈Û∆Õ

ÍÀª ‘∂·ª Í∞Ò√ «‹È∑ª È∂, ’∞ºÒ «ÒÂ≈Û∆Õ

’≈Ó∂‚ «¬’Ï≈Ò «√øÿ ‹Á ÿ ˘ ¡≈Ú∂Õ

Ó≈√‡ √∆ ◊∞Á∂Ú «√øÿ fiº‡ Í∞Ò√ ÏπÒ≈Ú∂Õ

”’µ·∂ ‘Ø È’√ÒÏ≈Û∆¡ª «¬º’ ÓÂ≈ Í’≈«¬¡≈Õ

«Íø‚ «Úº⁄Ø∫ ◊øÁ∂ ‡≈¿±‡ Á≈, ’ «Á¿π √Î≈«¬¡≈Õ

√Øˇª Ó¬∆ Â∆’ √∆, «ÁÈ Ú≈ √«Èº⁄Õ

¡ºË∆ ≈Âƒ ÏØ«⁄¡≈, ÍÀˇ∆ «Úº⁄ «ÂºÂÕ

√ª„» ¿π‘Á≈ Î√ «◊¡≈, ‘Ø‰∆ Á∂ Íø‹∂Õ

Ó≈√‡ √≈ˇ≈ Ï⁄ «◊¡≈, ¿π‘Á∂ ’Ó √∆ ⁄ø◊∂Õ

Ï÷Ù≈ Â∂ ÌÒÚ≈È ‹∆ ¡≈¬∂ ‹∂Ò∑ Á∂ ¡øÁÕ

Â∆‹≈ ÓØ‘‰∆ ¡≈ «◊¡≈ «Úº⁄ Ù«‘ ‹ÒøËÕ

«Î Ú∆ È’√ÒÏ≈Û∆¡ª È≈ ¤º«‚¡≈ ÷«‘Û≈Õ

¿∞µÈ∆ Á√øÏ √Ú∂ ˘, ‹≈ ¤º«‚¡≈ ‡∑À≈Õ

Ì◊Â «√øÿ Á∂ Ï∞µÂ ’Øˇ ‹≈ ’∆Â≈ „∂∆Õ

÷Ø‘ Ò¬∆ ÎÒ ‹∞¡≈’ ÂØ∫, È≈ Ò≈¬∆ Á∂∆ Õ

232 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Á‹È Ó≈∆¡ª ◊Øˇ∆¡ª, «‘º’ ¿∞‘Á∆ Í≈Û∆ Õ

÷‡’Ûƒ √∆ ÿ∂«¡≈, ¿π‘Á∆ «’√ÓÂ Ó≈Û∆ Õ

√∞‰ Ò¿∞ Ó∂∂ Ú∆ÈØ, ÓøÁ∂ ≈‘ È≈ ‹≈ÚØ Õ

Í∞Ò√ Á∆ ‡≈¿±‡∆ È≈ ’Ø, ’øÓ ’’∂ ÷≈ÚØ Õ

***

(«Ò÷‰ ’≈Ò : AIGA)

A “Í≈Ù Âª √»‹ √∆”, √¯≈ BDE

ÈØ‡ : “«‹µÊ∂ Í≈Ù «‘øÁ≈ ‘À” Á∂ √¯≈ A@C-A@D «Úº⁄ «¬‘ ⁄È≈ ’πfi Î’ È≈ˇ ¤Í∆ ˛Õ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 233

Ì≈◊-F

“ÒØ‘ ’Ê≈” Â∂ “¿πµ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊”

¤Í‰ «Ú⁄’≈Ò∂ ÁΩ «Úº⁄ ¤Í∆¡ª

‘Ø¬∆¡ª ⁄È≈Úª

«˜øÁ◊∆

Â»ø ÓÀ˘ «¬ø‹ Í⁄≈¿∞‰ Á∆ ’Ø«ÙÙ È≈ ’ -

«¬‘ Ú«∑¡ª Á∂ «÷‚Ω‰∂

Ï‘∞Â È≈˜∞’ ‘È

234 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ï√≈Â

√Ì Á∂ √≈‘Ó‰∂ Ú«∑¡≈ ‘À ÏºÁÒ

¿∞È∑ª Á∂ Èª -

«‹È∑ª Á∂ Í»Û∂ È‘ƒ Íº’∂

«‹È∑ª È∂ Íƒÿ È‘ƒ fi»‡∆

‘À «◊ºÒ∆ ΩÙÈ∆ ◊Ú≈‘

Èø«◊¡ª ÍÀª Á∆ ’«ÚÂ≈ «⁄º’Û «Úº⁄ «Ò÷∆

Ï∂È≈Ó ’Ú∆¡ª È∂

«‹È∑ª ˘ Ó‘∆È∂ Á≈ Èª

«√Î ’Ø‘∆¡ª Á∆ ÷∞’ ÂØ∫ Ô≈Á ¡≈«¬¡≈Õ

√ø◊∆Â È≈ ◊«ˇ¡≈, È≈ ‚πº«Ï¡≈

«Ìº‹∂ ‘Ø¬∂ ¡≈ÒÓ È∂ Ù∂¡≈Ó √∞‰∂

∞µ÷ª ÂØ∫ ‡Í’∂ «Èº÷∂ ‘Ø¬∂ ÏØÒ

‘Ú≈ ⁄ «÷ºÒ∂ ÙÏÁ

≈‘ª ”⁄ Ú◊Á∂ ◊∆ÂÕ

¿∞‘ ¡≈¿∞∫Á∂ ‘∂

Â∂ «Óº‡∆ ”⁄ ’∞Ï≈È ‘∞øÁ∂

‚ØÒÁ∂ ‘∂ ¡≈Í‰≈ Ò‘»Õ

¿∞‘ Â∞Í’∂ √È,

«‹È∑ª Á∆¡ª Ò≈Ùª ”Â∂ ⁄ºÒ ’∂

Á«¡≈Úª È∂ Ω∫¡ ÎÛÈ∂ √È

«ÁÙ≈ ÒºÌ‰∆ √∆...

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 235

Î∂ »Û∆ Á∂ „∂ª Á∆

ÏÁÏ» ËØÂ∆ ◊¬∆ √≈∆

fi∞µ◊∆¡ª «Úº⁄Ø∫ ¿∞µÏˇÁ∂ ⁄Ωˇª Á∆ Ó«‘’ ¡≈¬∆

Â∂ «¯˜≈ «Úº⁄ ◊»ø‹ ¿∞µ·∂

Ï√≈Â Á∂ ◊∆Â...

÷∂Âª «Úº⁄ Ë≈È Ï∆‹∂ ◊¬∂

Â∂ «Íø‚ Á∆ «‚˙Û∆ «Úº⁄ Â≈Ù ÷∂‚∆ ◊¬∆Õ

***

(“‘∂Ó‹ÔØÂ∆”, AIGA)

236 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

‘ºÁ ÂØ∫ Ï≈¡Á...

Ï≈ª Ú∑∂ Âª ‘ºÁ ‘∞øÁ∆ ‘À

¡√ƒ ’∞ºÂ∂ Á∆ Í»ø¤ ⁄ΩÚ∆ √≈Ò ÚøfiÒ∆ Í≈ ’∂ º÷∆ ‘À Õ

«‹È∑ª Ò≈·∆ √‘≈∂ Â∞È Ú≈ˇ∂

¡Í≈‘‹ ÒØ’ª Á∂ ÓºÊ∂ Â∂

Ó≈¿∞∫‡ÏÀ‡È È∂ “¡˜≈Á∆” Á≈ ÙÏÁ «Ò÷ «ÁºÂ≈ √∆

¡√ƒ ¿π‘ ÓºÊ∂

¿πÈ∑ª Á∆¡ª Ò≈·∆¡ª Á∂ È≈ˇ Î∂‘ √º∞‡‰∂ ‘ÈÕ

¡√ª «¬√ Í»ø¤ ˘ ÚøfiÒ∆ √‰∂

«¬√ ¡º◊ «Úº⁄ fiØ’ Á∂‰≈ ‘À Õ

«‹‘Û∆ ¡º‹ Á∂Ù Á∂ Íø‹≈‘ ’ØÛ

ÒØ’ª Á∂ ÓÈª «Úº⁄ √∞ˇ◊ ‘∆ ‘ÀÕ

Í»ø¤ «‹‘Û∆ ¡≈Í Âª «√ºË∆ È≈ ‘Ø √’∆

«¬‘È∂ ÚøfiÒ∆ ˘ Úº‹‰ ‹Ø◊∆ «’ºÊ∂ ¤µ«‚¡≈ ‘Ø‰≈?

***

(“‘∂Ó ‹ÔØÂ∆”, Ó≈⁄ AIGA)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 237

‘ºÁ ÂØ∫ «Íº¤Ø∫...A

Ï≈ª √≈Ò Âª ‘ºÁ ‘∞øÁ∆ ‘À

¡√ƒ ’∞ºÂ∂ Á∆ Í»ø¤ ˘ ⁄ΩÚ∆ √≈Ò ÚøfiÒ∆ ⁄ Í≈¬∆ º«÷¡≈ ‘ÀÕ

Ò≈·∆ ‡∂’ ’∂ ⁄Ò‰ Ú≈ˇ∂

«‹È∑ª ¡Í≈‘‹ ÒØ’ª Á∂ Óº«Ê¡ª ”Â∂

Ó≈¿∞∫‡ÏÀ‡È È∂ ¡˜≈Á∆ Á≈ ÙÏÁ «Ò÷ «ÁÂ≈ √∆

¡√ƒ ¿π‘ ÓºÊ∂

¿πÈ∑ª Á∆¡ª Ò≈·∆¡ª Á∂ È≈ˇ «Ó‡≈ «Á¡ª◊∂

¡√ƒ «¬√ Í»ø¤ ˘ ÚøfiÒ∆ √Ó∂Â

«¬√ ¡º◊ ”⁄ fiØ’ «Á¡ª◊∂

‹Ø ¡º‹ Á∂√ Á∂ Íø‹≈‘ ’ØÛ

ÒØ’ª Á∂ «ÁÒª ”⁄ √∞Ò◊ ‘∆ ‘ÀÕ

Íø»¤ ¡≈Í Âª «√ºË∆ È≈ ‘Ø √’∆

«¬‘È∂ ÚøfiÒ∆ Úº‹‰ ‹Ø◊∆ «’ºÊ∂ ¤º«‚¡≈ ‘Ø¿»?

***

A. “«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ BI

(«¬√ ⁄È≈ Á∂ “‘∂Ó ‹ÔØÂ∆” ¡Â∂ “«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂” Á∂ Í≈·ª «Úº⁄ «˜¡≈Á≈ Î’ ‘Ø‰

’≈È «¬√ Á∂ ÁØÚ∂∫ Í≈· ¤≈Í∂ ◊¬∂ ‘ÈÕ)

238 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÍÀ...

ÓÀ˘ ÍÂ≈ ‘À

«¬‘ «Í¡≈ª Á∂ √¯

’Á∆ ÍÀª È≈ˇ È‘∆ ‘Ø¬∂

ÓÀ∫ Ú∆ ’∂‚≈ Ï∂-«Ò‘≈˜ ‘ª, Ô≈Ø

ÓÀ∫ ¡≈Í‰∂ «Í¡≈ ˘

ÍÀª ¿∞µÂ∂ Â∞È≈ «√÷≈«¬¡≈ ‘ÀÕ

ÓÀ∫ ¡≈Í‰∂ ÍÀª ˘

’ø«‚¡≈Ò∂ fi≈Ûª Á∂ √’»Ò∂

ÍÛ∑È Í≈«¬¡≈ ‘ÀÕ

«Óº‡∆ ”⁄ «Óº‡∆ ‘Ø ⁄∞µ’∂

Í»Ú √Ó∂∫ Á∂ ≈‘∆ -

√≈‚∂ ÍÀª ËÚ≈√ Á∂∫Á∂ ‘È

¡√≈˘ ÍÀª Á≈ ¡Ê Áº√Á∂ ‘È

’Ø‘Ò» Á∂ ⁄º’ «Úº⁄, ÍÀª Á≈ ’Ø¬∆ ¡Ê È‘ƒ

ÍÀª Á≈ «√ºË≈ «‹‘≈ Ì≈Ú -

·º∞‚ ‘∞øÁ≈ ‘À

¤Û ‘∞øÁ≈ ‘ÀÕ

‹Á ÍÀ ’º‡ «ÁøÁ∂ ‹ªÁ∂ ‘È

Âª Ï≈◊∆ «√ Á∂ Ì≈ √¯ ’Á∂ ‘ÈÕ

‹Á ‘’»ÓÂ

Óø◊Ú∂∫ ÍÀª Ì≈ Â∞Á∆ ‘À

Âª √¯ ˘ ’Òø’ Ò◊Á≈ ‘À

‹Á «√ ÂØ∫ ÍÀª Á≈ ’øÓ ÒÀ ’∂

√Î Á∂ Èª ÂØ∫ ’Òø’ ËØÂ≈ ‹ªÁ≈ ‘À

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 239

Âª ‘≈’Ó Á∂ ÍÀ «ÊÛ’ ‹ªÁ∂ ‘È

‹Á ÍÀª Á∆ ‹∞øÏÙ ”⁄Ø∫

≈◊ «¤ÛÁ≈ ‘À...

Âª Ï∂Û∆ Ò≈¿∞‰ Ú≈«ˇ¡ª Á∂ ÍÀ √∞øÈ ‘Ø ‹ªÁ∂Õ

ÍÀ «Úº⁄ √À∫‚Ò ‘ØÚ∂ ‹ª Ï»‡

ÍÀ Âª Ó≈Í Á∂ ‘∞øÁ∂ ‘È

Ó≈√ ÷Ú≈¿∞‰ Ò¬∆ È‘ƒ ‘∞øÁ≈

‹∞ºÂ∆ «Úº⁄ Ó≈√-÷Øª Ò¬∆

¡’Ò Á∆ ÍπÛ∆ ÏøÁ ‘∞øÁ∆ ‘À

***

( “‘∂Ó ‹ÔØÂ∆”, √ÂøÏ AIGA )

240 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÍÀ

ÓÀ∫ ‹≈‰Á≈ ‘ª

Óπ‘ºÏÂª Á∂ «¬‘ √¯

’Á∂ ÍÀª È≈ˇ È‘ƒ ‘πøÁ∂

ÓÀ∫ Ú∆ «’øÈ≈ Ï∂«Ò‘≈˜ ‘ª, ÁØ√ÂØ

ÓÀ∫ ¡≈Í‰∆ Óπ‘ºÏÂ ˘ ÍÀª ”Â∂ ⁄ºÒ‰≈ «√÷≈«¬¡≈ ‘À

ÓÀ∫ ¡≈Í«‰¡ª ÍÀª ˘

’ø«‚¡≈Ò∆¡ª fi≈Û∆¡ª Á∂ √’»Ò∂ ÍÛ∑È ÿº«Ò¡≈ ‘À

«Óº‡∆ ”⁄ «Óº‡∆ ‘Ø ⁄∞º’∂

«Í¤Ò∂ Ú’Âª Á∂ Óπ√≈¯

√≈‚∂ ÍÀª ˘ «ÁÒ≈√≈ «ÁøÁ∂ ‘È

√≈˘ ÍÀª Á∂ ¡Ê Áº√Á∂ ‘È

’Ø‘Ò» Á∂ ◊∂Û «Úº⁄ ÍÀª Á≈ ’Ø¬∆ ¡Ê È‘ƒ

ÍÀª Á≈ «√ºË≈-«‹‘≈ ÓÂÒÏ ·º∞‚ ‘∞øÁ≈ ‘À

‚ø◊Ø∆ ‘πøÁ≈ ‘À Õ

‹Á ÍÀ Úº„ «ÁºÂ∂ ‹ªÁ∂ È∂

Âª Ï≈◊∆ «√ Á∂ Ì≈ √¯ ’Á∂ ‘È Õ

‹Á ‘’»ÓÂ Óø◊Ú∂∫ ÍÀª Á∂ Ì≈ ⁄ºÒÁ∆ ‘À

Âª √¯ ˘ ’Òø’ Ò◊Á≈ ‘À

‹Á «√ ÂØ∫ ÍÀª Á≈ ’øÓ ÒÀ ’∂

√¯ Á∂ Èª ÂØ∫ ’Òø’ ËØ«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ‘À

Âª ‘≈’Ó Á∂ ÍÀ ’øÏ ‹ªÁ∂ ‘È

‹Á ÍÀª Á∆ ˜∞ø«ÏÙ È≈ˇ ≈◊ «¤ÛÁ≈ ‘À

Âª Ï∂Û∆ Ò≈¿∞‰ Ú≈«ˇ¡ª Á∂ ÍÀ √∞øÈ ‘Ø ‹ªÁ∂ ‘È

ÍÀƒ √À∫‚Ò ‘Ø‰ ‹ª ‹πºÂ∆¡ª

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 241

ÍÀ Âª È≈Í Á∂ ‘∞øÁ∂ ‘È

Ó≈√ ÷Ú≈¿∞‰ Ò¬∆ È‘ƒ

‹∞ºÂ∆¡ª «Úº⁄ Ó≈√ıØ«¡ª Ò¬∆

¡’Ò Á∆ Í∞Û∆ ÏøÁ ‘∞øÁ∆ ‘À

***

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, C@-CA)

242 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«˜øÁ◊∆

« øÁ◊∆

Â»ø ÓÀ˘ «¬ø‹ Í⁄≈¿∞‰ Á∆ ’Ø«ÙÙ È≈ ’ -

«¬‘ Ú«∑¡ª Á∂ «÷‚Ω‰∂

Ï‘∞Â È≈˜∞’ ‘È

«‹‘˘ Ú∆ ‘ºÊ Ò≈Úª

‡∞’«Û¡ª «Úº⁄ «÷ø‚ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ

‘∞‰ «¬‘Èª Ó»ø‘ «⁄Û≈¿∞∫Á∂ ‡∞’«Û¡ª ˘

¿∞Ó ’∆’‰ ¡≈÷ Á∂Úª ÓÀ∫,

¡Û∆¬∂!

’Ø¬∆ Âª ‡∞’Û≈ √Ó∫∂ Á∂ ÍÀ «Úº⁄ Úº‹ ’∂

ÎÙ ˘ Ò≈Ò ’ Á∂Ú∂ Õ

***

(“‹πfi≈”, ‹ÈÚ∆ AIGC, Ó»Ò ‘ºÊ«Ò÷Â)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 243

Ì≈◊-G

‚≈«¬∆ «Ú⁄Ò∆¡ª ’«ÚÂ≈Úª

‹∂ ¡√≈‚∆ ‚≈«¬∆ Á≈

‘ ÙÏÁ ‘∆ «¬«Â‘≈√ Ï‰ ‹≈‰≈ √∆

Âª ÓÀ∫ «‹‘Û∂ «ÁÈ ÍÀµÈ ÏØfi∂ ”⁄Ø∫ È‘ƒ ’º«„¡≈

ÚºË Ú≈ ’ÂÒ ‘Ø«¬¡≈ ‘ª

244 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¡≈ ◊¬∂ Ó∂∂ Ï∆Â∂ ‘Ø¬∂ ÍÒª Á∆ ◊Ú≈‘∆ Á∂‰ Ú≈ˇ∂

¡≈ ◊¬∂ ’Ïª ”⁄Ø∫ √∞µÂ∂ ÍÒª ˘ ‹◊≈¿∞‰ Ú≈ˇ∂Õ

***

BH Á√øÏ, AIGA

(“¡≈Í‰∂ È≈ˇ ◊ºÒª”, √¯≈ G)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 245

¿∞È∑ª Á∆ ¡≈ÁÂ ‘À √≈◊ «Úº⁄Ø∫ ÓØÂ∆ ⁄∞◊ «Ò¡≈¿∞‰∂

¿∞È∑ª Á≈ «ÈºÂ Á≈ ’øÓ ‘À, Â≈«¡ª Á≈ «ÁÒ ÍÛ∑È≈

***

BI Á√øÏ, AIGA

(“¡≈Í‰∂ È≈ˇ ◊ºÒª”, √¯≈ G)

246 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ó∂∂ Ïı«ÙøÁ Âº’‰◊∂, Ó∂∂ ◊∞È≈‘ª Á∆ ÂÛÍÕ

Ï≈Â ‹∂ Ï≈Â ‘ØÚ∂ Âª «ÏÈ ‘∞ø◊≈∂ È‘ƒ∫ ‹⁄Á∆Õ

√Óª «¬’ºÒ∂ ÍÒ È≈ˇ ‘∆ √ÏøËÂ È‘ƒ

ÍÒ Á∂ È≈ˇ ÍÒ Â∂ ‘Ø

‘Ω∫√Ò≈ ¿π√Á≈ ‘ØÚ∂ ‹ª Ó∂≈

‘Ω∫√Ò∂ Á≈ ’Ø¬∆ √≈È∆ È‘ƒÕ

***

C@ Á√øÏ, AIGA

(“¡≈Í‰∂ È≈ˇ ◊ºÒª”, √¯≈ G)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 247

¡≈˙ Á∂÷Ø ’Ø¬∆ Ó∂∂ «Íø‚ Á∂ √Ú∂∂

⁄Ò«Á¡ª ÷≈√ª «Úº⁄ «Í√Á∂

ÂÛ’∂ Á∂ ‘È∂∂

¡≈˙ Ó«‘√»√ ’Ø, ≈‘ª «Úº⁄ Â∞Á∂ ΩÙÈ∆ Á∂ ÿ∂∂

***

AI Ó¬∆, AIGD

(“¡≈Í‰∂ È≈ˇ ◊ºÒª”, √¯≈ BB)

248 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ó∂∂ ’Øˇ ’Ø¬∆ «⁄‘≈

√øÏØËÈ ’Ø¬∆ È‘ƒ

ËÂ∆ Á≈ fiºÒ≈ «¬Ù’ Ù≈«¬Á Ó∂≈ ‘À

Â∂ Â≈‘∆˙∫ ‹≈ÍÁÀ

ÓÀ∫ ‘ ⁄∆˜ ¿∞µÂØ∫ ‘Ú≈ Úª◊» √√≈ ’∂ Òøÿ ‹≈Úª◊≈

√º‹‰Ø∫,

Ó∂∂ Òøÿ ‹≈‰ ÂØ∫ Ó◊Ø∫ Ú∆

Ó∂∂ «Î’ Á∆ Ïª‘ ÎÛ∆ ÷‰∆Õ

***

BB Ó¬∆, AIGD

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ DA)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 249

ÒÎ˜ «¬º’ «¬º’ ’’∂ «˜øÁ◊∆ ”⁄Ø∫ Â∞Á∂ ‹≈ ‘∂ ‘È

Â∂ ¡≈Í‰∆ Êª ”Â∂ ⁄∞ºÍ Á∆ ÈÓØÙ∆ ¤º‚ ‹ªÁ∂ ‘È

***

BC ¡◊√Â, AIGD

(“¡≈Í‰∂ È≈ˇ ◊ºÒª”, √¯≈ BH)

250 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

’∞fi È‘∆∫ ‘Ø«¬¡≈Õ Í ¯À√Ò≈ ‘Ø ‘∆ «◊¡≈

ÓÀ∫ ’ÂÒ ‘Ø ◊¬∂ ıÂ Á≈ Ó≈ÂÓ È‘ƒ ’ª◊≈

ÓÀ∫ Ì∞◊Â ⁄º’∆ «ÓøÈÂ Á∆ Ò≈Ù È‘ƒ Á∂÷ª◊≈

ÓÀ∫ ¡◊Ò∂ ‹ÈÓ «Úº⁄ È‘ƒ

«¬√∂ ‹ÈÓ «Úº⁄ ‘∆ √≈∂ ‘√≈Èª Á≈ ÏÁÒ≈ ⁄∞’≈¿∞‰ Á∆ ’Ø«ÙÙ ’ª◊≈Õ

***

BD ¡◊√Â, AIGD

(“¡≈Í‰∂ È≈ˇ ◊ºÒª”, √¯≈ BI)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 251

Ó∂∂ ’Øˇ ’∞fi

¡Ë»∆¡ª «¬ÂÒ≈‘ª ‘È

«’√∂ ’Ø¬∆ Ú∆ ÂÚ≈

Á∂‰ ‹Ø◊≈ ÓÀ∫ È‘ƒ ‘ª

Ó∂∆¡ª «¬ÂÒ≈‘ª Á∆

«¬º’ ıÏ Ï‰ ‘∆ ‘ÀÕ

***

(AIGF Á∆ ‚≈«¬∆ Á∂ ¡‰Â∆ı Â∂ Í«‘Ò∂ √¯∂ ÂØ∫- “ÒÛª◊∂ √≈Ê∆”, ¡øÁÒ≈ √¯≈)

252 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÓÀ∫ Í∆Ûª ÂØ∫ Ìµ‹‰≈ È‘ƒ

¿∞È∑ª Á∂ «Úº⁄ ÒøÿÁ≈ ‘Ø«¬¡≈

¿∞È∑ª ÙÓ√≈ ’È≈ ⁄≈‘∞øÁ≈ ‘ªÕ

***

BE ‹»È, AIGF

(“¡≈Í‰∂ È≈ˇ ◊ºÒª”, √¯≈, DG)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 253

Ó∂∂ Ë∞ ¡øÁ «’Â∂ ÏºÁÒ ◊Û∑’Á∂ ‘È

ÓÀ∫ ‚Á≈ ‘ª Â»ø ¿∞√ Â»¯≈È «Úº⁄ ¡≈Ò∑«‰¡ª «Úº⁄ Ó≈√»ÓÂ≈ √‰∂

Â»ø Ú∆ È≈ «’Â∂ ∞ˇ ‹≈Ú∂∫

Ó∂∂ ‹‘≈È Á∂ ÒØ’ ¡‹∂ ¬∂È∂ ‹ª◊ˇ∆ ‘È

«Ï‹Ò∆¡ª Á≈ ÓøÂ È‘ƒ ‹≈‰Á∂Õ

***

D ‹ÈÚ∆, AIHB

(“¡≈Í‰∂ È≈ˇ ◊ºÒª”, √¯≈ EF)

254 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¡Â∆Â Ì≈Ú∂∫ «’øÈ≈ Ú∆ ø◊∆È ‘ØÚ∂

ÏØfiÒ Âª ‘πøÁ≈ ‘∆ ˛

ÓÀ˘ ‘π‰ ÓÒØ‹Ø∆ Á∂ ÏØfi „Ø‰ Á∆ ¡≈ÁÂ È‘ƒ ‘∆

Ï∆Â∂ Ú«∑¡ª ˘ Í∞’≈Á∂ ÏØÒ

«‹Ú∂∫ Ú≈Â≈Ú‰ «Úº⁄Ø∫

Ï∞„∂Í≈ ‘»ø◊Á≈ ‘ØÚ∂

ÓÀ˘ ¿∞È∑ª ÂØ∫ È¯Â ‘À

Ó∂∂ ¡øÁ ‹Ø ÓΩ√Óª Á∆ ¿±∫ÿ ‘À

¿∞√ «Úº⁄ «Â¿π‘≈ª Á≈ ⁄≈¡ Ó«‘’Á≈

Ó∂«¡ª ¡ø◊ª «Úº⁄ √Ú≈◊Â ∞Ó’Á≈ ‘À

Ïº«⁄¡ª Á∆ ‚’≈Ó∂Ò ÚÂÓ≈È ı∞Ù∆ Ò¬∆

‹Ø Ì»Â Â∂ Ì«Ú÷ ÂØ∫ √∞ÂøÂ ‘À

⁄º’∆ ¿∞µÂ∂ ÏØÒÁ∂ ÿº◊» Ò¬∆,

Í∞Ûª «Úº⁄Ø∫ «’Á∂ ’Ø√∂ ¡≈‡∂ Ò¬∆

***

F ‹ÈÚ∆, AIHB

(“¡≈Í‰∂ È≈ˇ ◊ºÒª”, √¯≈ EG)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 255

«ÁÈ Á∂ „Ò≈¡ ”Â∂ «Û∑«Á¡ª

«¬º’ Á»‹∂ ˘ ÎÛ ’∂ √øÌÒ‰ Á∂ ÔÂÈ

Ù≈Ï∆ ‘Ø «‘≈ ‘È∂≈

Â∂ ◊ºÒª ˙‘Ò∂ ¿∞È∑ª Á∂ ÒÛ÷Û≈¿∞∫Á∂ ¡Ê

***

H ‹ÈÚ∆, AIHB

(“¡≈Í‰∂ È≈ˇ ◊ºÒª”, √¯≈ EH)

256 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¡≈ÁÓ∆ Á∂ ıÂÓ ‘Ø‰ Á≈ ¯À√Ò≈

Ú’Â È‘ƒ ’Á≈

‘≈ÒÂª È‘ƒ ’Á∆¡ª

¿∞‘ ı∞Á ’Á≈ ‘À

‘ÓÒ≈ ¡Â∂ Ï⁄≈¡

ÁØÚ∂∫ ÏøÁ≈ ı∞Á ’Á≈ ‘À

***

D ÎÚ∆, AIHB

(“¡≈Í‰∂ È≈ˇ ◊ºÒª”, √¯≈ FD)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 257

ÏøÁ ÁÚ≈˜∂ ”Â∂ ÷Û∂

√∞¯È∂ «Úº⁄ Ó∞Û ÍÂ‰ ÂªÿÁ∂ ÒØ’

‹∆‰ ‹Ø◊∂ È≈ ÓÈ ‹Ø◊∂ ‘∂

Ì≈Ú∂∫ √∞¯È∂∂ «Úº⁄ Ï«ˇ¡≈ Ò‘» Ú∆ ÷≈√ ¡Í‰≈ √∆

***

B@ Ó≈⁄, AIHB

(“¡≈Í‰∂ È≈ˇ ◊ºÒª”, √¯≈ FG)

258 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«Í¡≈ ÏøÁ∂ ˘ Á∞È∆¡ª ”⁄

«Ú⁄È Á∂ ÔØ◊ Ï‰≈¿∞∫Á≈ ‘À ‹ª È‘ƒ

¬∂È≈ ˜» ˛ «’ ¡√ƒ «Í¡≈ Á∂ Ï‘≈È∂ (¡≈√∂)

Á∞È∆¡ª «Úº⁄ «Ú⁄ ‘∆ ÒÀ∫Á∂ ‘ª Õ

***

E ¡ÍÃÀÒ, AIHB

(“¡≈Í‰∂ È≈ˇ ◊ºÒª”, √¯≈ FI)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 259

ÒØ’ ’«‘‰ ÓÀ∫ Ó «◊¡≈ - Í»È «√øÿ

«’√∂ Á∆ «Ó‘ Á≈ «Í¡≈Ò≈ ¤Ò’Á≈ ‹Á Â’ Â∞‘≈‚∂ ‘ºÊ ”⁄ ‘À

Â∞√ƒ ‹∆¡ ‘∆ È‘ƒ √’Á∂

¤Ò’Á∂ «Í¡≈Ò∂ ˘ ÎÛ∂ ‘Ø¬∂ Ò∆⁄Û ‘ºÊ

’∞ºfi ÂØÛÈ Á≈ ÚºÒ ÌºπÒ ⁄∞’∂ ‘∞øÁ∂ ‘ÈÕ

«’√∂ Óø◊Â∂ Á∂ ‘µÊª È≈ˇ Â∞√ƒ ‹∆¿π‰ Á∆ «¬Ï≈Â È‘ƒ «Ò÷ √’Á∂

‹ÁØ∫ ÂÛ≈’ Á∂‰∆ ‘ºÊ ”⁄Ø∫ «‚◊Á≈ ‘À

«’√∂ Á∆ «Ó‘ Ú≈ˇ≈ ¤Ò’Á≈ «Í¡≈Ò≈

Â∞√ƒ «‹¿∞‰≈ Ù∞» ’Á∂ ‘Ø

***

BB Ó¬∆, AIHB

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ DD)

260 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¿∞‘ È∆Ò Á∂ ’ø«„¡ª ”Â∂ Ò«Û¡≈ ‹ÈΩª Úª◊

‹ø◊ˇ Á∂ Í≈ˇ∂ ‘Ø¬∂ ‹ÈΩª Úª◊

¿∞√ Á∂ «√ «Úº⁄ Ú◊Á∂ Ï∂√Ófi∆ Á∂ ⁄Ø¡

’¬∆ Ú≈ ¿∞‘ È∆Ò Á∂ Â≈∆ı∆ Í≈‰∆¡ª «Úº⁄

Ó«‘» Úª◊ «·ºÒ∑ ‹ªÁ≈

«Íø‚∂ ÂØ∫ Ï≈»Á Á∆ Ó∞Ù’ Ë∞ÒÁ∆

Í ¿∞‘Á∂ «Íø‚∂ ”Â∂

‹Ø «Ó√ Á∂ ÓÀÁ≈Èƒ ÎÛÎÛ≈¿∞∫Á∆ ÓΩÂ Á∆ ‘Ó’ «⁄Ó‡Á∆ √∆

’Á∆ È≈ Ò«‘øÁ∆

ÓÀˇ Á∆¡ª ÏºÂ∆¡ª ¿∞Â≈«Á¡ª ‹ª «√ ”⁄Ø∫ ‹»¡ª ÷∞’«Á¡ª

¿∞√ Á∂ «√ ”⁄ Ú◊Á∂ ‘∂ Ï∂√Ófi∆ Á∂ ⁄Ø¡

Â∂ Á∞È∆¡≈ Á∂ ¡È∂’ª ÒØ’ª Úª◊ ¿∞‘

***

BD Ó¬∆, AIHB

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ DC)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 261

Á∞È∆¡≈ ”⁄ «÷ºÒ∂ «Èº’√º∞’ ˘ ⁄∞‰Á≈ √ªÌÁ≈

‘¯ «‘≈ ‘À ÿ∂Ò» ¡≈ÁÓ∆

ÿ∂Ò» ¡≈ÁÓ∆ «Èº’√∞º’ ”⁄ «÷Ò∂ ÿ ˘

√ªÌÁ≈ √Ó∂‡Á≈ Ó ‹ªÁ≈ ‘À

ÿ∂Ò» ¡≈ÁÓ∆ Á∂ ¿π‘Ò∂ Ò∞’ ‹ªÁ≈ ‘À Í»≈ Á∂Ù

ÿ∂Ò» ¡≈ÁÓ∆ «√¯ ÿ ¡øÁ ‘∆ ¡≈ÁÓ∆ ‘∞øÁÀ

ÿ∂Ò» ¡≈ÁÓ∆ ËπºÍª ”⁄ Ò∞’∂ Í≈ÁÙ∆ Íø¤∆¡ª

Á≈ «Ù’≈ ’È≈ ⁄≈‘∞øÁ≈ ‘À

***

AG ‹πÒ≈¬∆, AIHB

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ DF)

262 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¿∞‘ ‘∞‰ ¿∞µ‚Á≈ È‘ƒ - «√¯ ÁΩÛ «‘≈ ‘À

- «√¯ Â∞ «‘≈ ‘À

- ƒ◊ «‘≈ ‘À

(ÓÀ∫ Âª) ¿∞√∂ Â∑ª ‘∆ ‘ª

«Íº· ”Â∂ Ï√Â≈ Ò¬∂ ‘Ø¬∂

‘ºÊ «Úº⁄ ÒøÍ Á∆ «√◊‡

ÍÀª «Úº⁄ Ú≈‡ ÎÛ∂ ‘Ø¬∂

ÓÀ∫ È¯Â ’È∆ «√µ÷∆ √∆

***

AH ‹πÒ≈¬∆, AIHB

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ DE)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 263

’Ω‰ ‘À

‹Ø Á∞ºË, ’‰’ Â∂ ’«ÚÂ≈ Âº’

√≈‚∂ «÷Ò≈¯ √Á≈ Ì∞◊Â≈¿∞∫Á≈ ‘À

’Ω‰ √≈«‚¡ª ‘ºÊª ˘ ...

***

A ¡◊√Â, AIHB

(“¡≈Í‰∂ È≈ˇ ◊ºÒª”, √¯≈ HA)

264 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

⁄øÁ Ú∆ «¬’ºÒ≈ ‘∆ ‘À Ó∂∂ Úª◊

Â∂ ¿∞È∑ª √≈∂ ◊∞È≈‘◊≈ ÒØ’ª Á∂ Úª◊

«‹È∑ª ¡È∞’»Ò ‘≈ÒÂª È≈ ‘Ø‰ ”Â∂ Ú∆ ‹∆‰ Á≈ Á∞√≈‘√ ’∆Â≈

Ù≈«¬Á ⁄øÁ ˘ ◊∞¡ª„ Á∆ ¡‰‘Ø∫Á ⁄πÌÁ∆ È‘ƒ

‹Ø◊∆ √≈Ëª Úª◊ ‹Ø ‘Ø‰ Á≈ Ó‘ºÂÚ ◊∞¡≈ Ï«‘øÁ∂ È∂

√≈‚∂ ’Øˇ Ú√Á∂ Ú∆ «¬’ºÒÂ≈ «‹¿π ‘∂ ÒØ’ª È∂

¡≈Í‰∆ √∞Ì≈¡ «Ú⁄Ò∆ √≈«˜Ù ÂØ∫

«’Â∂ «¬¿∞∫ Âª È‘ƒ ⁄øÁ È∂ Ú∆ «√º÷ «Ò¡≈ ‘ØÚ∂?

πº÷ ‹Á ÿ∞√-Ó∞√ È‘ƒ ’Á∂

Â∂ ⁄πºÍ ÷Û∑∂ ‘∞øÁ∂ È∂ Ì≈Â∆ Ù«‘∆ Úª◊

⁄∞ºÍ «Úº⁄ Ï∞fi∆ ‘Ø¬∆ ÿª Á∆ Â≈ ¿∞µÂ∂

ÓΩ√Ó «ÂÒ’ ‹ªÁ∂ È∂ ‹ÁØ∫

‘«¡≈‰∂ Á∂ «ÚË≈«¬’ª Úª◊

◊∞Á∞¡≈∂ Á≈ √Í∆’ ‹Á Ï≈‰∆ Á∆ Êª ÙØ ¿∞◊ˇÁ≈ ˛

√≈‚∂ ¿∞ˇ‡ Ì∞◊ÂÁ∂

...............................

...............................

Âª ÓÀ˘ Òº◊Á≈ ‘À «’ ¡≈Í‰∂ Ò¬∆

Ï‰≈«¬¡≈ «◊¡≈ √≈‚≈ «¬‘ ‹‘≈È

√≈‚∂ ¿∞ˇ‡ Ì∞◊ÂÁ≈ ‹≈ «‘≈ ‘À

***

B ¡◊√Â, AIHB

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ CF)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 265

’øÓ ‹Ø ¡≈ÁÓ∆ Á∆¡ª È√ª «Úº⁄ Ú«‘øÁ≈ ‘À

«‹¿π‰ Á∆ ’øÏ‰∆ Ï‰≈

’øÓ «¬º’ ÏÒÁ ‘À ËÂ∆ Á∂ ‘∂·Ò≈

’øÓ ¡≈’≈Ù ‘À «¬º’ «ÒÙ’Á≈ ‘Ø«¬¡≈

’øÓ ’Ïª Á∂ ÙÓÙ≈È «◊Á Ú≈◊ˇ≈

˜ı∂˜ «Ó‡∆ ˘ ’Ïª ÂØ∫ ¡º‚ ’Á≈

***

BC ¡◊√Â, AIHB

(“¡≈Í‰∂ È≈ˇ ◊ºÒª”, √¯≈ HB)

266 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¡Á∞ºÂ∆ ÊÊ∆, ‹Ø ÏÛ∂ ‘∆ ·øÓ∂ Ì∂ Á∞√≈‘√ È≈ˇ

ÓÀ∫ Íº’ ‘∂ ¡ø◊ª Ê≈‰∆ Â∂∂ «Úº⁄ Ï∆‹∆ √∆,

¿∞‘ Òº÷ ÍØ«÷¡ª Á∂ Ï≈Ú‹»Á

fiÛ fiÛ ÚË ‘∂ Íº«Â¡ª Á∂ ¡øÈ∑∂ „∂ ‘∂·ª

¿∞µ◊ ‘∆ ‘ØÚ∂◊∆

Â»ø ¡≈Í‰∂ ÍÂ∆ ˘ «‹√ È≈ˇ Ô≈Á ’Á∆ ¬∂∫

ÍÂÀ? «¬‘ Ó∂∆ ‘∆ «√÷≈¬∆ ‘Ø¬∆ ¿∞‚∆’ ‘À

«‹√ Ï≈Ò Á≈ Â»ø ¬∂È≈ «÷¡≈Ò º÷Á∆ ¬∂∫- ¿∞‘Á≈ ¡À‚Àµ√

Â∂∆ ¤≈Â∆ Á∂ ¡øÁ ÓÀ∫ ¡≈Í‰∂ ÍØ«‡¡ª È≈ˇ «Ò«÷¡≈ √∆

Â∂∆ ’Ø¬∆ Ú∆ Ó∂’¡Í (Â∂∂) «⁄‘∂ ÂØ∫ Ó∂∆ Á√Â’

Á∆ fi∞‰fi∞‰∆

˘ «’øfi ÁÏ≈ √’∂◊∆? Â»ø ¿∞√ «Úº⁄ √≈‘ Ò¬∂ ‘È

«‹‘Û∆ ‘Ú≈ Ó∂∆ Á√Â’ Á∆ ‡∞‰’≈ Ì∆ Í¬∆ √∆

Â∂≈ «‹√Ó «’ºÊ∂ ’ÁØ∫ Â∂ «’√ ’Øˇ ÷∞º«Ò∑¡≈ √∆ -

¡≈Í‰∂ ⁄ΩÛ-⁄∞Íº‡ Áª È≈ˇ

«¬‘ √Ú≈Ò ‘∆ ÂÁ Ï‰È≈ √∆ -

‹∂ ¡≈Í‰∆¡ª √Ì ¡≈ÁÂª, √Ø⁄ª

Â∂ ¿∞È∑ª Á∂ ÍºË Á∂ √‰∂ ¡≈Í‰∆ Ó≈‰ÓºÂ∆ ’Ú≈∆ ‹≈È

√ºÌ ÂØ∫ Í«‘Òª Ó∂∆ Ï∞º’ˇ «Úº⁄ ‹∂ ‘∆ È≈ ‘∞øÁ∆ ¡ÒÎ Èø◊∆

Â∂≈ Èø◊∂˜ ¿πÁØ∫ ÂØ∫ ÏÛ∆ ‘∆ Á»-Á» Âº’ ÿ∞ø«Ó¡≈

«Î«¡≈ ¬∂ Í

Í Â∂∂ ’ºÍ«Û¡ª ‘∂·Ò∆ ‚Ø Á≈ Óº∞„Ò≈ «√≈

√Á≈ ‘∆ Ï«fi¡≈ «‘≈ ¬∂

Ó∂∆ ◊πº‡ ÿÛ∆ È≈ˇ ...

***

BE √ÂøÏ, AIHB

(“ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï»”, √¯≈ AG)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 267

Ì≈◊-I

’≈Í∆ ”⁄Ø∫

ÏØÂ∂ ⁄≈Á≈ Â∂≈ √Ú‰ Ú∆

ÏØ«Â¡ª È∂ ⁄ «Ò¡≈ ‘À, ÌÀ‰∂

˙√ ‘∞‰ ÂÀ˘ «Óˇ‰ È‘ƒ ¡≈¿∞‰≈

268 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÓÀ∫ √Ò≈Ó ’Á≈ ‘ª

ÓÈ∞µ÷ Á∂ «Ó‘ÈÂ ’Á∂ «‘‰ ˘

ÓÀ∫ √Ò≈Ó ’Á≈ ‘ª

¡Ω‰ Ú≈ˇ∂ ı∞Ù◊Ú≈ ÓΩ√Óª ˘

‹Á «√∂ ⁄Û∑È◊∂ Ú÷Âª Á∂ È≈ˇ Í≈ˇ∂ ‘Ø¬∂ «Í¡≈

«˜øÁ◊∆ Á∆ ËÂ∆ ÂØ∫

Ï∆Â∂ Ú∂«ˇ¡ª Á≈ Ú«◊¡≈ ‘Ø«¬¡≈ Ò‘»

⁄∞µ’ ’∂ Óµ«Ê¡ª ”Â∂ Ò≈«¬¡≈ ‹≈¬∂◊≈

***


√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 269

ÓÀ∫ ¡≈Í‰∆ ˜«‘ Á≈ Ú∆ ‘≈‰ ÒºÌ ÒÚª◊≈

’‰∆¡ª È≈ˇ «Ìº‹∆ «Óº‡∆ ”⁄Ø∫

⁄Ø¡≈ ⁄Ø¡≈ ’«Á¡ª ¡√Ó≈Èª ”⁄Ø∫

Â∂ Ï‘∞Â ‘∆ ÿº‡ √Ø⁄‰ Ú≈ˇ∆¡ª

Ï‘∞Â ‚»øÿ∆¡ª ‘˜≈ª ‚Ω ÌΩ ¡º÷ª ”⁄Ø∫

’ª √≈‚∂ ÷∂Âª ”⁄ ¿∞µ‚ ‘∂ ‘È

Î√Ò ÂØ∫ Ï≈Á

Î√Ò «ÂÒ’Á∆ ‹≈ ‘∆ ‘À

ËÂ∆ ‘ Ú«∑¡≈¬∆ ◊ª Úª◊ Ï‘∞Â∆¡ª Óø◊ª È‘ƒ ’Á∆

Ï√ ⁄∞ºÍ ⁄≈Í

’Á∂ ¿∞µ‚«Á¡ª ’ªÚª

Â∂ ’Á∂ Ó∞fi≈¬∂ ‘Ø¬∂ ÓÈ∞º÷ª ÚºÒ Âº’Á∆ ‘∆ ‹≈ ‘∆ ‘À

«‹‘Èª ’Øˇ ÁÁ Ï≈∂ √Ø⁄‰ Á∆ Ú∂‘Ò

Ï‘∞Â Ó«‘ø◊∆ ‘À

¡‹∂ ÓÀ∫ ˜«‘ Á∆ È∞Ó≈«¬Ù ’È ‹Ø◊≈ È‘ƒ

È‘∆∫ Âª Ë∞ºÍ ÂØ∫ ÍÃ∂Ù≈È ‘Ø ’∂

«Èº’∆¡ª «Èº’∆¡ª ¤≈Úª Ó◊ ÁΩÛÈ≈ È‘ƒ √∆

È‘ƒ Âª «¬√ Âª «ÈÓ≈‰ ‘Ø ’∂

ÌØ∫¡ ”⁄ ◊º‚∂ ‚«È¡ª ’ØˇØ∫ Á∆ ’Ω‰ ÒøÿÁ≈ ‘À Õ

***


270 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

√≈‚∂ ⁄Ø∫ «’«È¡ª ’∞ Á≈ √ÏøË ‹∆ÚÈ È≈ˇ ‘À

‹Á «’ ÓÀ∫ Á∂÷ ⁄∞º’ª ‘ª ¡≈Í‰∆¡ª ¡º÷ª Á∂ È≈ˇ

‹Á «’ ÓÀ∫ √∞‰ ⁄∞º’ª ‘ª ¡≈Í‰∂ ’øÈª Á∂ È≈ˇ

«˜øÁ◊∆ Â∂∂ ≈‘ª ”⁄ √À¡ª ¡ΩfiÛª

Â∂∂ «√ ”Â∂ Òº÷ª ◊º«‚¡ª Á≈ Ì≈

Â»ø «’Ú∂∫ Òøÿ ’∂ ¡≈ √’Á∆ ¬∂∫ √≈‚∂ √≈‘ª ˘ Â√∂ «Íø‚ª Á∂ ’Øˇ

‹Á«’ ≈‘ª ⁄ ¿∞µ‚ ‘∆ ‘À

Óø‚∆¡ª ˘ ‹ªÁ∂ ¡øÈ Á∂ ◊º«‚¡ª Á∆ Ë»Û

‹Á«’ √Û’ª ”Â∂ «Íÿˇ ‘∆ ‘À

Ò∞º’ ‘∂·ª «Ú¤∆ ‘Ø¬∆ ÓÈ∞º÷ª Á∆ ⁄Ï∆

«ÚÙÚ≈√ º÷ ¡√ƒ ’º„ ÒÚª◊∂ ÂÀ˘

‡À∫’ª Á∆ Ó≈‘Ò ”⁄Ø∫

Â∂∂ ÓΩª ÂØ∫ Ò≈‘ ’∂ √∞º‡ «Á¡ª◊∂

ÍºÊ Á∂ «√øÿ≈√‰ª Á≈ Ì≈

«Î ÂÀ˘ Ú«∑¡ª Á∂ È≈ˇ È‘ƒ

«‹√Óª Á∂ ‘≈√∂ È≈ˇ «Ó«‰¡≈ ‹≈¬∂◊≈

Â∂ Ó∂∂ «Íø‚ Á∆¡ª ’∞Û∆¡ª Á∂ º‡‰ª Ì∂ ‘ºÊª Á∂ «◊ºË∂ «Úµ⁄

Â∂∂ Ó«‘’Á∂ ÏØÒª √∞«‰¡≈ ‹≈¬∂◊≈Õ

***


√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 271

«Î √∞‰≈ «ÁºÂ≈ «◊¡≈ ‘À «¬º’ Í∞≈‰≈ ⁄∞‡’Ò≈

«Î √≈‚∂ «‹øÁ≈ ‘Ø‰ Á∆ ◊ºÒ Â∞∆ ‘À

«’√∂ ¡øÏ ”Â∂ Í∞º‡ «ÁºÂ∆ √∆ «’ «¬º’ ¡øÈ∑∆ ‚≈¿∞‰∆ ÷≈¬∆

¡√≈‚≈ ‘ √Ú∂≈ «ÂÒ’ ’∂ ¿∞√ «Úº⁄ ‹≈ «‚µ«◊¡≈

Â∂ ¡√ƒ Ò‘» Ò∞‘≈È «ÁÈª Á∂ ‡∞’Û∂ Ò¬∆ «Î∂

***


272 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ºÏ È≈ ’∂ «’ ¡√ƒ Ì∞ºÒ ‹≈¬∆¬∂

Ï¤∆ Úª◊ ‘º‚ª «Úº⁄ ÷º∞Ì∂ ‘Ø¬∂ √≈Òª ˘

‹Á ‘ ÿÛ∆ «’√∂ «ÏÎ∂ ‘Ø¬∂ Ù∆’ Úª◊ «√ ”Â∂ ◊Û’Á∆ ‘∆

‹Á «Á√‘ºÁ∂ ”Â∂ ÂÁ∂ ‘∂

’‹∂ Á∆ Ï‰∆ «Ó√Ò ÂØ∫ È∆Ò≈Ó∆ Á∂ «ÁÃÙ

‹Á ¡√ƒ √∞Ï’ ‹‘∆¡ª Ë∆¡ª Á∆¡ª

¡º÷ª ”⁄ ¡º÷ Í≈¿∞‰Ø∫ ‚∂

ºÏ È≈ ’∂ «’ Ìº∞Ò ‹≈¬∆¬∂

‹ÁØ∫ ¡√ƒ ÚÂ∂ ◊¬∂

ËÓ’∆¡ª È≈ˇ Ì∂ ‘Ø¬∂ Ì≈Ù‰ √∞‰È Ò¬∆

ºÏ È≈ ’∂ «’ ’Ø¬∆ Ìº∞Ò ‹≈Ú∂

«’Ú∂∫ ËÂ∆ Á∆¡ª Ó≈√»Ó ◊ºÒ∑ª ˘ Ò‘» Ó«ˇ¡≈ «◊¡≈

‹Á ⁄∞‰∂ ‘Ø¬∂ «ÚË≈«¬’

¡≈Í‰∆ Ú≈∆ Ò¬∆ ’∞º«Â¡ª Á∂ Úª◊ «‘ÛÁ∂ ‘∂

¡Â∂ √Û’ª ”Â∂ ‘ÛÂ≈Ò∆¬∂ Ó˜Á»ª Á≈ «Ù’≈ ÷∂‚ ‘∞øÁ≈ «‘≈

‹Á Ò‘» È≈ˇ ◊µ⁄ Á∆«Á¡ª ˘

·∞· «Á÷Ò≈¿∞∫Á∂ ‘∂ ¡ıÏ≈ª Á∂ ÍøÈ∂

Â∂ ¡√À∫ÏÒ∆¡ª ”⁄ ‘Ø¬∂ ·≈· Á∂ ⁄Ø‘Òª Á≈ «˜’

«È◊ˇ ‹ªÁ≈ «‘≈

Ïø◊ÒΩ «Úº⁄ «‘º’ª ¤‰È∆ ‘Ø‰ Á∆ √∞÷∆

‹Á ∂‚∆˙ √≈ÏÂ «‘≈

Â∂ Ó◊Óº¤ Ó∞º÷ÓøÂ∆

«„º‚ ”⁄ Í¬∆¡ª ÒØÊª ˘ Í∞ºÂª Á∆ Êª Áº√Á≈ «‘≈

‹Á «Íø‹∂ ◊¬∂ Ù≈‘’Ø‡ Á∆¡ª ⁄∆’ª ˘ ‹≈Ó ’Á≈ «‘≈

«¬º’ «·◊‰∂ ‹‘∂ ‚∆ ¡À√ Í∆ Á≈ ‘≈√≈

***


√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 273

ÿ≈‘ Ú◊∂ ÏøÁ∂ Á∆ Á≈√Â≈È

ÏØÂ∂ ⁄≈Á≈ Â∂≈ √Ú‰ Ú∆

ÏØ«Â¡ª È∂ ⁄ «Ò¡≈ ‘À, ÌÀ‰∂

˙√ ‘∞‰ ÂÀ˘ «ÓÒ‰ È‘ƒ ¡≈¿∞‰≈

‹∆ Âª ÏÛ≈ ’Á≈ √∆

«’ ¡≈ ’∂ √º√ Â∂∆ ÂØ∫

Ò∞’≈ ’∂ º«÷¡≈ «ÿ˙ ’„Ú≈Úª

‹ª √∞º’∆ ÷ø‚ Á∆ ’ΩÒ∆

¿∞‘Á∂ ÓºÊ∂ ”⁄ ⁄º∞’ Ó≈ª,

Í È≈ Ó∞≈Á ÏØ«Â¡ª Á≈ ¡‹Ï «’º√≈ ‘À

È≈ «¬‘ ¡≈Í»ø È˜ ¡≈¿∞∫Á∂ È∂

È≈ ¿∞µ‚Á∆ Ë»Û «Á√Á∆ ‘À

Ï√ Ï∞µ‡ª Á∂ ⁄È Á∆ ¡Ú≈˜ √∞‰Á∆ ‘À

‹Á ¿∞‘ Ú≈◊∆¡ª Á∂ ◊∆Âª ˘ «Èÿ≈ ‘∂ ‘∞øÁ∂ ‘È

Ó∂∂ Âª «⁄ºÂ ”⁄ √∆ «’ ÏØ«Â¡ª Ò¬∆

Ó∂∆¡ª ¡º÷ª «Úº⁄ ÎÀÒ∆ ‘Ø¬∆ ‘«¡≈ÚÒ ‘∆ ’≈¯∆ ‘À

Í ‹Á ¿∞È∑ª Ó∂∂ ‘ºÊ ÷≈Ë∂

Â∂∂ ‹ØÂ∆-«Ú‘»‰∂ ¡øÓª ”Â∂ Ï≈ÏÒ

Ó∂∂ Ú«‘ø◊∆ È≈ ⁄∞µ’ √’‰ Ï≈∂

’∞fi Ú∆ √Ófi È‘∆∫ √’∂ ...

Â∂ ‘∞‰ Â∂≈ «¬ø‹Û∆ Á≈ ⁄≈¡

«Íø‚ Á∆ ‘µÁ ¿∞ÂÒ∆ «’º’ ”Â∂ ‡ø«◊¡≈ «Í¡≈ ‘À

«’√∂ ¡‰ÚÂ∂ ’ºÎ‰ Úª◊,

ÌÀ‰∂, √Î∂ Á∆¡ª ÍÀˇ∆¡ª ˘

Óº¤∂ ÏØÂ∂ «ÒÂ≈Û∆ ‹≈ ‘∂ ‘È Õ

***


274 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«‡Ó«‡Ó≈¿∞∫Á∆ ’ÒÓ’ºÒ∆ ÒØ¡ Ú≈ˇ≈

˜»∆ È‘ƒ «’√∂ Ú∂√Ú≈ Á≈ ÿ ‘∆ ‘ØÚ∂

«¬‘ «’√∂ ¡ÀµÓ. ¡ÀµÒ. ¬∂. Á≈ Ïø◊Ò≈ ‘Ø √’Á≈ ‘À

Ù≈«¬Á ˙Ê∂ ÓÀ∫‡ÒÍ∆√ ”Â∂ º÷∆

Ó‘≈ÂÓ≈ ◊ªË∆ Á∆ Úº‚∆ √≈∆ Â√Ú∆ «Íµ¤∂

Ó∂∂ Ï⁄ÍÈ ”⁄ ‘≈∂ Ïø«‡¡ª Á∆ ’∞º‹∆ Í¬∆ ‘ØÚ∂

˙ÁØ∫ ◊Øˇ ÍÀ√∂ ⁄ÒÁ∂ √È

Â∂ ÓÀ∫ ˙‚≈ ’∞ √ª

«‹øÈ≈ «’√∂ ˘ ◊Øˇ ÍÀ√∂ Á∆ ◊ˇ∆ ”⁄Ø∫ «Á«√¡≈

Â∂ Ï≈’∆ Ù≈«¬Á √≈∂ Á≈ √≈≈ ...

***


√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 275

ÓÀ˘ «Ú√∂ «Úº⁄ «¬º’ ¿±∫ÿ «Óˇ∆ ‘À

Ï≈ Ï≈ Ó∂≈ ¡√º«Ì¡≈ Íø‹≈Ï ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À ¡≈Í‰∂ Í«ÂÂ ‘Ø¬∂ Î˜øÁ ’Øˇ

‹Ø ÓÀ˘ ◊∂‡ ¬∆√‡È ‘Ø‡Ò ”⁄Ø∫ Ìº‹ ‹≈‰ Ò¬∆ ’«‘øÁ≈ ‘À

ÓÀ∫ ¿∞√˘ √º«Ì¡≈ ‘Ø‰ Á∂ ¿∞ÍÁ∂Ù «ÁøÁ≈ ‘Ø«¬¡≈

‹ø◊ˇª «Úµ⁄ ‹≈ ’∂ ÏºÏ Ù∂ ˘ Ó≈È≈ ⁄≈‘∞øÁ≈ ‘ª

Ó∂∂ ¡√º«Ì¡≈ √Ó≈‹ ˘ ÍÂ≈ ‘À

«’ Ù∂ ¡≈√≈Ó Á∂ ‹ø◊Òª ”⁄ È‘ƒ

Ó∞ºÁ’∆ ‹ª √Ì≈Úª Á∂ ÓÀÁ≈Èª «Úº⁄ Ú∆

‹ÁØ∫ ⁄≈‘∂ Ù∑∂¡≈Ó Ï∞º’Á≈ ‘À

Í ÓÀ˘ «Ú√∂ ”⁄ ¿±∫ÿ «Óˇ∆ ‘À

¿∞√ «Úº⁄ Îº‡Û ‘Ø¬∂ «‘È Á≈ «ÁÒ ‘ØÚ∂ Âª ‘ØÚ∂

¿∞‘Á∂ «Úº⁄ «Ó˜∂ Á∆ ¡‰◊«‘Ò∆ ‹∂ ‘ØÚ∂ Âª ‘ØÚ∂

¿∞∫fi ¿∞√ «Úº⁄

Ò»øÏÛ∆ Á∂ Ï÷Ù∂ ‘Ø¬∂ ÂØ∫ «ÏÈª

‘ ⁄∆˜ ◊À ‘À

ÓÀ∫ ‹«Ò¡ª Ú≈ˇ∂ ’ª‚ Ú∂Ò∂ ÚÀ∆ È≈◊ Á∂ fiÈ∂ A

... ... ... ... ... ...

***

A «¬√ √Â ÂØ∫ ¡º◊∂ √¯≈ ÷≈Ò∆ ‘ÀÕ ˜≈‘ ‘À «’ «¬‘ ¡Ë»∆ ‘À

(“Í≈Ù-’≈«Ú A”, √¯≈ -BCE)

276 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 277

Ì≈◊ A@

‘Ø √ÃØÂª ÂØ∫ ÍÃ≈ÍÂ ⁄È≈Úª

√≈‚∂ Ò‘» ˘ ¡≈ÁÂ ‘À

ÓΩ√Ó È‘ƒ Ú∂∫‘Á≈

Ó«‘¯Ò È‘ƒ Ú∂∫‘Á≈

«˜øÁ◊∆ Á∂ ‹ÙÈ «Úº„ ÒÀ∫Á≈ ‘À

√»ˇ∆ Á∂ ◊∆Â ¤Ø‘ ÒÀ∫Á≈ ‘À

278 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ú¯≈

√≈Òª Ì ÂÛÍ ’∂ Â∂∂ Ò¬∆

ÓÀ˘ Ì∞ºÒ ◊¬∆ ‘À «⁄ª ÂØ∫, ¡≈Í‰∆ ¡Ú≈˜ Á∆ Í¤≈‰

Ì≈Ù≈ ‹Ø ÓÀ∫ «√º÷∆ √∆, ÓÈ∞º÷ «‹‘≈ ‹≈Í‰ Ò¬∆

ÓÀ∫ ¿∞√ Á∂ √≈∂ ‘Î ‹ØÛ ’∂ Ú∆

Ó√ª Â∂≈ È≈Ó ‘∆ Ï‰ √«’¡≈Õ

Ó∂∂ Ò¬∆ Ú‰ ¡≈Í‰∆ Ë∞È∆ ÷Ø ÏÀ·∂ ÏÛ∂ «⁄ Á∂

ÓÀ∫ ‘∞‰ «Ò÷Á≈ È‘ƒ - Â∂∂ Ë∞Í∆Ò∂ ¡ø◊ª Á∆ «√¯ ÍÃ¤≈¬ƒ ÎÛÁ≈ ‘ª

’Á∆ Â»ø Âº«’¡≈ ˛ - Ò’∆ª ˘ Ïˆ≈ÚÂ ’Á∂?

’Ø¬∆ Ú∆ ¡º÷ Ó∂∂ ‘µÊª ”⁄Ø∫

Â∂∆ Â√Ú∆ ‘∆ Ï‰ ’∂ «Èº’ˇÁ≈ ‘À

Â»ø ÓÀ˘ ‘≈√Ò ¬∂∫ (Í) ’ÁÓ Ì Á∆ «ÚºÊ È≈ˇ

Ù≈«¬Á «¬‘ ’ÁÓ Ó∂∆ ¿∞Ó ÂØ∫ ‘∆ È‘ƒ -

Ó∂∂ ’¬∆ ‹ÈÓª ÂØ∫ Ú∆ Úº‚≈ ˛ -

«¬‘ ’ÁÓ ¯ÀÒÁ∂ ‘Ø¬∂ Ò◊≈Â≈

ÓºÒ Ò¬∂◊≈ Ó∂∆ √≈∆ ËÂ∆ ˘

«¬‘ ’ÁÓ È≈Í Ò¬∂◊≈ ÓØ«¬¡ª ¡’≈Ùª ˘

Â»ø Á∂Ù ‘∆ ‘ƒ

ÓÀ∫ ’Á∆ ÍÂª◊≈ ‹∂Â» Á∂ Úª◊ Â∂∆¡ª ‹»‘ª «Úº⁄

«¬‘ ’ÁÓ ‹ª ÓÀ∫

˜» ÁØ‘ª ”⁄Ø∫ «’√∂ ˘ ’ÂÒ ‘Ø‰≈ Í¬∂◊≈

***

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ HB)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 279

ÓÀ∫ Â∂∆ √Ø⁄ Á∆ ¡≈‘‡ ‘ª

Â∂∆ ∞ø«ÏÙ Á≈ √Óª ‘ª

Â∂∆ Ó∞√’≈È «Úº⁄ ÷∞∆ ‘Ø¬∆ ÿ‡È≈ ‘ªÕ

ÓÀ∫ Â∂∆ È˜ «Úº⁄ «Ú¤‰ Ú≈√Â∂ √Ê≈È ‘ª

ÓÀ∫ ÌÓ ‘ª Â∂∂ ÍÀªA ”⁄ ∂Â Á≈ Ï«‰¡≈

‹Á ˜≈ ÍÀ «‘Ò≈¬∂∫◊∆

ÓÀ∫ Ì∞ ‹≈Úª◊≈

Â»ø Ó∂∆ ÿ Á∆ ÂÛ¯ ˘ ‘∆ Ó∂≈ ÿ √Ófiƒ

‹Ø Ú∆ «⁄‰-«⁄‰ ’∂ ¿∞√≈ª◊∂ «¬Ó≈Â ‘Ø ‹»

Â»ø ◊≈¿∞∫Á∆ Ì≈¯ Á∆ ◊∞º¤∆ ¬∂∫B

«‹Ú∂∫ ı∞Á ”⁄ ◊Ú≈⁄∆ ‘ØÚ∂

Â»ø √«Â¡ª Á∆ Ó«‘’

Ë»Û «Úº⁄ «√¡≈ ⁄≈È‰

ÓÀ∫ ¿∞µ◊ «‘≈ ‘ª

«’√∂ «√ø‹∆ ‘Ø¬∆ ≈Â Á∂ «Úº⁄

Â»ø Ó∂∆ Ò◊-Ò◊ «÷ÛÁ∆ √Ú∂ Á∆ ¬∂∫ ◊»ø‹Õ

***

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ HA)

A. ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï», √¯≈ AE ¡Èπ√≈ “⁄È”

B. ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï», √¯≈ AE ¡Èπ√≈ “Â»ø ◊≈¿∞∫Á∆ Ì≈¯ ¬∂∫

280 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÂÀ˘ Âª ÍÂ≈ ‘À Ó≈ÈÂ≈Úª Á∆ ’øË ∂ÂÒ∆ Á≈A

Ó≈«Í¡ª Á≈ «fiÛ«’¡≈ - ÓÀ∫ ØÚª◊≈ È‘ƒ, Â∂∂ ◊ˇ∂ Òº◊ ’∂Õ

Ô≈ Á∆ ‹ºÎ∆ «Úº⁄ «¬¿∞∫ ÎÀÒ ‹ªÁ∆ ‘À √øÚ∂ÁÈ≈ Á∆ Ë∞øÁ

«’ ÍÛ∑ È‘ƒ ‘∞øÁ∆¡ª ¡≈Í‰∂ «ıÒ≈¯ ¤ÍÁ∆¡ª ÷Ïª

ÂÀ˘ Âª ÍÂ≈ ‘À «’ Ì≈Ú∂∫ ‘‡ ◊¬∂ ‘È ⁄ºÒ‰Ø∫

‘∞‰ ◊ˇ∆ Ú≈ˇ∂ ÍÀ√∂,

Í ¡√Âª Úª◊ ¿∞‘ «Íº¤∂ ¤º‚ ◊¬∂ ‘È ¡≈Í‰∆ √≈«˜ÙÕ

Â∂ ¡≈ÁÓ∆ ‘≈Ò∂ Ú∆

˙‚≈ ‘À «‹øÈ≈ «’√∂ ˘ ◊Øˇ ÍÀ√∂ Á∆ ◊ˇ∆ ”⁄Ø∫ «Á√Á≈ √∆Õ

***

(@[email protected])

(“Í≈Ù Âª √»‹ √∆”, √¯≈ BDD )

A. «¬√ ’«ÚÂ≈ Á∂ ÁØ »Í «ÓÒÁ∂ ‘È, ÁØÚ∂∫ Í≈· «ÁºÂ∂ ‹≈ ‘∂ ‘ÈÕ ’«ÚÂ≈ Á∂ √øÏØËÈ

¡Èπ√≈ Á»‹∂ ÍÀ∑∂ Á∆ Í«‘Ò∆ √Â «Úº⁄ ÙÏÁ “ÓÀ˘” Á∆ ‹◊∑≈ “ÂÀ˘” ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 281

ÓÀ˘ ÍÂ≈ ‘À A

Ó≈ÈÂ≈Úª Á∆ ’øË ∂ÂÒ∆ Á≈

Ó≈«Í¡ª Á≈ «fiÛ«’¡≈

ÓÀ∫ ØÚª◊≈ È‘ƒ, Â∂∂ ◊ˇ∂ Òº◊ ’∂

Ô≈Á Â∂∆ ‹ºÎ∆ «Úº⁄ «¬¿∞∫ ÎÀÒ ‹ªÁ∆ ‘À

√øÚ∂ÁÈ≈ Á∆ Ë∞øÁ ”⁄

«’ ÍÛ∑ È‘ƒ ‘∞øÁ∆¡ª

¡≈Í‰∂ «ıÒ≈¯ ¤ÍÁ∆¡ª ÷Ïª

ÓÀ˘ ÍÂ≈ ‘À «’ Ì≈Ú∂∫ ‘‡ ◊¬∂ ‘È ⁄ºÒ‰Ø∫

‘∞‰ ◊ˇ∆ Ú≈ˇ∂ ◊Øˇ ÍÀ√∂

Í ¡√Âª Úª◊ ¿∞‘ «Íº¤∂ ¤º‚ ◊¬∂ ‘È

¡≈Í‰∆ √≈«˜Ù

Â∂ ¡≈ÁÓ∆ ‘≈Ò∂ Ú∆ ˙‚≈ ‘À

«‹øÈ≈ «’√∂ ˘ ◊Øˇ ÍÀ√∂ Á∆ ◊ˇ∆ ”⁄Ø∫ «Á√Á≈ ˛Õ

***

(AA.E.AIGE)

A. «’√∂ ÁØ√Â ÂØ∫ ¡≈¬∂ ÍØ√‡’≈‚ Á∆ «Íº· ÂØ∫ (“Í≈Ù-’≈«Ú A”, √¯≈ B@A)

282 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¿∞‘ «ÙÂ∂ ‘Ø ‘∞øÁ∂ ‘È

¿∞‘ «ÙÂ∂ ‘Ø ‘∞øÁ∂ ‘È

«‹È∑ª «Úµ⁄ Ì‡’ ‹ªÁ∂ ‘È Á∞ºË «⁄º‡∂ «ÁÈ

Â∂ Óº÷‰ Ú◊∆¡ª ’»ˇ∆¡ª ≈Âª

«‹È∑ª «Úº⁄ √≈Ú≈ ÿ≈‘ Ò∂‡‰ Ò¬∆ ‘∞øÁ≈ ‘À

‹ª ÏøÏª È≈ˇ fi∞Ò√‰ Ò¬∆

«‹È∑ª «Úµ⁄ «¬È√≈È ≈‹≈ ‘∞øÁ≈ ‘À ‹ª ÍÙ»

¡≈ÁÓ∆ ’Á∂ È‘∆∫ ‘∞øÁ≈

¿∞‘ «ÙÂ∂ ‘∞øÁ∂ ‘È : ÍÊ ”Â∂ ÷Ø⁄∆ ‘Ø¬∆ «⁄‘∂ Á∆ Í«‘⁄≈‰

«„º‚ Á∆ ’∞ø‚∆ ”⁄ ¡Û∂ ‘Ø¬∂ ‹ø◊≈Ò∂ √ø◊ˇ

¤≈Â∆¡≈ ”Â∂ «◊fiª Ú◊∂ fiÍ‡Á∂ ¡«‘√≈√ (¡Ó≈È)

‡∞º‡∆ ‘Ø¬∆ Íø‹≈Ò∆ Úª◊ «√Î Ï≈Ò‰ Á∂ ’øÓ ¡≈¿∞Á∂∫ ‘È ¿∞‘ «ÙÂ∂

¿∞‘ «ÙÂ∂

«‹È∑ª «Úº⁄ ’Ø¬∆ Ì∆Û ’∞ÏÒ≈¿∞∫Á∆ ‘Ø¬∆ ÁÒÁÒ Ò◊Á∆ ‘À

«‹È∑ª «Úµ⁄ Ù≈Âª ’Á∂ ‘Ø¬∂ Ïº⁄∂ È’ Á≈ «ÁÃÙ «Á√Á∂ ‘È

«‹È∑ª «Úº⁄ ¿∞·Á∆ ‹Ú≈È∆ ‘’»ÓÂ Ò¬∆ Ú∆ ¡≈¯Â ‘∞øÁ∆ ‘À

Â∂ Ó≈«Í¡ª Ò¬∆ Ú∆

«‹‘Èª «Úº⁄ ◊Ø«‚¡ª ÂØ∫ ¿∞µÂ∂

Â∂ ◊ÁÈ ÂØ∫ ÊºÒ∂ ‘∆ ‘Ø ‹ªÁ≈ ‘À Ó∞’øÓÒ ¡ΩÂ Á≈ «‹√Ó

¿∞‘ «ÙÂ∂ ‹∆‰ ‹Ø◊∆ «¬√ Í«ÚºÂ ËÂ∆ ”Â∂

Ó≈÷Ø∂ √≈‘Èª Á∆ ¿∞‚≈¬∆ ‘Ø¬∆ Ë»Û ‘∞øÁ∂ ‘È

¿π‘ «ÙÂ∂ ‘Ø ‘πøÁ∂ ‘È

«¬‘ «ÙÂ∂ ‘Ø ‘È, ‹Ø ÌØ◊∂ ‹ªÁ∂ ‘È, ¡‹∂ √Ófi∂ È‘ƒ ‹ªÁ∂

«¬‘ «ÙÂ∂ «√√’Á∂ ‘È ÿ≈‘ Á∆ Íø‚ ÷ØÂ‰ Ò¬∆

¡≈‚ª «Úº⁄ ÷◊ØÙ Úª◊»ø Ò∞’∂ ‘Ø¬∂ ÿ≈‘∆¡ª

Â∂ ‡Ø’≈ Î∂Á∂ ¿∞√ Ø‰ ‘≈’∂ ‹º‡ Á∂ «Ú⁄≈ˇ∂

«‹√ Á≈ Ï≈ Ï≈ ∞’ «‘≈ ‘À πº◊

«¬‘ «ÙÂ∂ ⁄∆’Á∂ ‘È

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 283

Óø‚∆¡ª «Úµ⁄ ’‰’ √∞º‡‰ ¡≈¬∂

Ó»ø‘ ‹‘∂ ...ÏÀ·∂ ¿∞È∑ª «’√≈Èª «Úº⁄

‹Ø È≈ˇ Á∂ ˘ «¬‘ È‘∆∫ Í∞º¤Á∂

«’ ¡◊Ò≈ ÓºÒ∆¡ª ÂØ∫ ¡≈«¬¡≈ ‘À «’ ÂÒÚø‚∆˙∫

Í ¿∞È∑ª «Ú⁄Ò∆ ¿∞Á≈√ ⁄∞ºÍ Íπº¤Á∆ ‘À

Í∞Û∆¡ª ”⁄ «Ú’Á∆ √Á «’√ Âª ‚’≈ ‹ªÁ∆ ‘À

ÏºÁˇª ˘ ¤Ø∫‘Á∂ ÏØ‘ˇ...

***

(“√øÍ»‰ Í≈Ù-’≈«Ú”, √¯≈ BEH)

284 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ì≈¯ Â∂ Ë»ø¡ª

¡ø◊ª Â∂ ø◊ª «Úº⁄

¡≈Í‰∆ Òÿ»Â≈ Â∂ ¡«‘√≈√ «‹øÈ≈ ¯’ ‘ÀÕ

‹Ø Ú∆ √≈Í∆ «’È

Ó∂∂ √ø◊ ÿ√ ’∂ ÒøÿÁ∆ ‘À

Ó∂∆ ¡Ú≈˜ ÂØ∫ Ï∂ıÏ ‘À

‘ √∞ˇ◊Á∆ «’È

Ì‡’ ‹ªÁ∆ ‘À √Ó∂∫ Á∆¡ª Í∆Û∑∆¡ª ¡øÁ

Â∂ Ú√∆¡Â Ï‰ ’∂

‘ √≈Í∆ «’È

Ï∂ÓΩ√Ó∆ πºÂ∂ Ó ‹ªÁ∆ ‘À

√»‹ Âª ’ºÒ «Î ⁄Û∑‰≈ ‘À

ÓÀÊØ∫ Î∂ ÓÈ Á∆ ÷≈Â

¡≈Í‰≈ ¡≈Í Ï⁄≈ È‘ƒ ‘Ø‰≈Õ

ÓÀ˘ ¡≈Í‰∂ ÙÏÁ

ÍØ ’∂ º÷‰∂ ÍÀ∫Á∂ ‘È

«¬º’ Í≈Ò «Úº⁄ -

«’¿∞∫«’ ‘ √∆Ó≈ Á∂

¿∞√ Í≈

Á∞ÙÓ‰ ÷Û∂ ‘ÈÕ

Ó∂∆ ¤ª Á∂ ◊Ì ¡øÁ

È≈‹≈«¬˜ √ÏøË ÍˇÁ∂ È∂

(‘ «’√∂ «’È ÂØ∫ Í«‘Òª ÓÀ∫ ¡≈Í‰∂ ¡≈Í ˘ ÏÈÚ≈√ ’«‘ √’Áª)

Â∂ ÓÀ∫ «ÈºÂ ‹≈‰ Ï∞ºfi ’∂

‘ø«‚¡ª ¡ø◊ª Á∆ √»ˇ∆ ¿∞µÂ∂ ⁄Û∑ ’∂

ÌÒ’ Ò¬∆ ÂØÏ≈ Á∆ Ì»Ó∆ «Â¡≈ ’Á≈ ‘ª

Â»ø Âª «√◊‡ Í∆ ’∂

‘ºÊª ⁄Ø∫ «Ó⁄≈ «ÁºÂ∆-

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 285

ÍÀª ÊºÒ∂ «Î√‰ ÂØ∫ «ÏÈª

¿∞‘Á∂ ¡ø«◊¡≈∂

Ï√Â∆ ˘ ‹ˇ≈ Ú∆ √’Á∂ ‘È

Ó∂∆ ¤≈Â∆ ¿∞µÍÒ∂

Â∂∂ ÈΩ‘ª Á∂ «ÈÙ≈È

‹ıÓ ÂØ∫ ¤∞º‡

’≈Ù! «’ ’∞ºfi ‘Ø Ú∆

¡÷Ú≈ √’‰ Á∂ ÔØ◊ ‘∞øÁ∂Õ

’∆ ’Ø¬∆ Î’ ’∂

Ì≈¯ ”Â∂

Ë»ø¬∂∫ ”⁄Õ

***

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ HH-HI)

286 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Â∂∂ ÷ÛØ-÷ÛØ ‹ªÁ∂ ’ª ÍÀª Á∆ √‘øπ Ï≈Í»

ÓÀ∫ ÂÀ˘ ÷≈‰ ÷≈‰ ¡≈¿∞∫Á∆¡ª ≈Âª Á∂ ’º’ Á≈

«‘√≈Ï ÒÀ ’∂ Á∂Úª◊≈

Â»ø Ó∂∆ Î∆√ Á∆ «⁄øÂ≈ È≈ ’ƒ

ÓÀ∫ ‘∞‰ ’Ω‡º«Ò¡≈ Á≈ Ù≈√Â «√º÷‰ Ò¬∆

«Ú«Á¡≈Ò∂ È‘ƒ ‹≈«¬¡≈ ’ª◊≈

ÓÀ∫ ‘∞‰ Ó≈ÙÒ Â∂ ¡≈ÁÓ √«ÓºÊ ˘

ÌÀ‰ «ÏøÁØ Á∆ Ù≈Á∆ Á∂ «Î’ª Úª◊

ÚËÁ∆¡ª ’∆ÓÂª Á≈ «√ËªÂ Í∞º¤‰ È‘ƒ ‹≈Úª◊≈

Ï≈Í» Â»ø ¡ÀÚ∂∫ ‘º‚ª ˘ fiØ≈ È≈ Ò≈

ÓÀ∫ ¡º‹ Í‡Ú≈∆ Á∆ ˜∆Ï È≈ˇ È‘ƒ

¿∞Ó Ì ÌºÂ≈ „Ø∫Á∆ Ï∂Ï∂ Á∂ ÍÀª Á∆¡ª «Ï¡≈¬∆¡ª È≈ˇ

¡≈Í‰∂ ÷∂Â «Ó‰ª◊≈Õ

ÓÀ∫ ¡º‹ √øÁ»’ Á∂ ‘Ó∂Ùª ‘∆ √º÷‰∂ ‘∆ ‘∂ ÷È∂ Á∆

Ìª Ìª È≈ˇ Â∂≈ ¡º‹ Âº’ Á≈ «ÁºÂ≈ ‘Ø«¬¡≈ Ó≈ÓÒ≈ «◊‰ª◊≈

Â∂∂ ÷ÛØ ÷ÛØ ‹ªÁ∂ ’ª ÍÀª Á∆ √‘πø Ï≈Í»

ÓÀ∫ ¡º‹ ÙÓÙ≈Èª «Úº⁄ ‹≈ ’∂

¡≈Í‰∂ Ï≈Ï∂ Â∂ Ï≈Ï∂ Á∂ Ï≈Ï∂ È≈ˇ ◊∞ÍÂ Ó∆«‡ø◊ª ’ª◊≈

ÓÀ∫ ¡≈Í‰∂ Í∞«÷¡ª È≈ˇ ◊∞¯Â◊» ’’∂ ÍÂ≈ Ò≈Úª◊≈

«¬‘ √Ì ’∞fi «’√ Âª ‘Ø«¬¡≈ √∆

«’ Á∞’≈Èª ‹Ó∑ª Á∞’≈Èª Á≈ ‹Ó∑ªÎÒ Óø‚∆ Ï‰ «◊¡≈

«¬‘ √Ì ’fi «’√ Âª ‘Ø«¬¡≈

«’ Óø‚∆ ‹Ó∑ª Â«‘√∆Ò Á≈ ‹Ó∑ªÎÒ Ù«‘ Ï‰ «◊¡≈

ÓÀ∫ Ì∂Â ’„ª◊≈

Óø‚∆ ¡Â∂ Â«‘√∆Ò Ïø‹ ÓÀÁ≈Èª «Úº⁄

«’øfi ¿∞µ◊ ¡≈«¬¡≈ √∆ Ê≈‰∂ Á≈ ÁºıÂ

Ï≈Í» Â»ø ‘∞‰ Ó∂∆ ¯∆√ Á∆ «⁄øÂ≈ È≈ ’ƒ

ÓÀ∫ ’≈Ò‹ Á∂ ’Ò’ª Ó»‘∂

‘∞‰ ‘ƒ-‘ƒ È‘ƒ ’«¡≈ ’ª◊≈

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 287

ÓÀ∫ ÿ‡Á∂ ÒÀ’⁄ª Á∆ √¯≈¬∆ Á∂‰ Ò¬∆

‘∞‰ ’Á∆ Ï∂Ï∂ ‹ª «ÏøÁØ ˘

È’Ò∆ Â≈Í È‘ƒ ⁄Û∑≈«¬¡≈ ’ª◊≈

ÓÀ∫ fi»· Ó»· ÂÀ˘ ‡≈‘Ò∆ ¤ª◊Á∂ ˘ √∞º‡ ’∂

Â∂∆ ÒºÂ ‡∞º‡‰ Ú◊≈ ’Ø¬∆ ÏÁÙ◊È «‹‘≈ Ï‘≈È≈ È‘ƒ ’ª◊≈

ÓÀ∫ ‘∞‰ ¡øÏ∂Á’ Á∂ ¯ø‚≈ÓÀ∫‡Ò ≈¬∆‡√

√º⁄∆ Ó∞º⁄∆ Á∂ È‘ƒ √Ó«fi¡≈ ’ª◊≈

ÓÀ∫ Â∂∂ Í∆ˇ∂ «⁄‘∂ ”Â∂

«’√∂ Ï∂˜Ó∆ ‡≈¿±‡ Á∆ Ó∞√’≈È Ú◊∂ ËΩ«ˇ¡ª ˘

√Ø◊Ó¬∆ È˜ª È≈ˇ È‘ƒ Ú∂÷ª◊≈

’Á∂ Ú∆ ÓÀ∫ ¿∞√ √ø‹∂ ◊ªË∆ ˘ Í«‡¡ª ÂØ∫ ÎÛ ’∂

Â∂∂ ’ÁÓª ¿∞µÂ∂ Í‡’ Á∂Úª◊≈

ÓÀ∫ ¿∞‘Á∆¡ª ¿±‡Í‡ª◊ ÎÛ∑ª ˘

Â∂∆ ºÏ ˘ ’º„∆ ◊≈‘ˇ ¡º◊∂ ◊Ø«‚¡ª ÍÈ∂ ’ «Á¡ª◊≈

Ï≈Í» Â»ø ˆÓ È≈ Ò≈¬ƒ

ÓÀ∫ ¿∞√ ÈΩ‹Ú≈È «‘ºÍ∆ Â∂∂ √≈‘Ó‰∂ Íπº¤ª◊ª

Ó∂∂ Ï⁄ÍÈ ÂØ∫ ¡◊Ò∆ ¿∞Ó Á∆ Ú≈∆

Á∞¡≈Í Ô∞º◊ Úª◊ ¡º◊Û-«Íº¤Û «’√ ÏÁÓ≈Ù È∂ ’∆Â∆ ‘À

ÓÀ∫ ¿∞‘˘ Áº√≈◊ª

«È√ºÂ∂ ÎÂ«Ú¡ª È≈ˇ ⁄∆˜ª Í∞≈«‰¡ª ’Á∂ ⁄Ò∂ ‹≈‰≈

¡Â∂ Ï∂◊≈«È¡ª Í∞ºÂª Á∆¡ª Ó≈Úª Á∂ ’∞Èª Í≈¿∞‰∂

«√¯ ÒØ∆ Á∂ ‘∆ √ø◊∆Â «Úº⁄ √∞º«÷¡Â ‘∞øÁ≈ ‘À

ÓÀ∫ ¿∞‘˘ ’‘≈◊ª

ÓÓÂ≈ Á∆ ÒØ∆ ÂØ∫ ˜≈ Ï≈‘ Âª ¡≈

ÂÀ˘ ÍÂ≈ Òº◊∂

Ï≈’∆ Á≈ √≈≈ Á∂Ù Ï∞º„≈ È‘ƒ ‘À...

***

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ GF-GH)

288 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Â»ø «’Ú∂∫ «‘øÁ∆ ‘∆ ‹≈È∆ ¬∂∫ Óª

Â»ø ˆÓ È≈ Ò≈«¬¡≈ ’

ÓÀ∫ ¡≈Í‰∂ ÁØ√Âª È≈ˇ ÏØÒ‰≈ ¤º‚ «ÁºÂ≈ ‘À

ÍÂÀ? ¿∞‘ ’«‘øÁ∂ √∆ - ‘∞‰ Â∂≈ ÿ ÍÂ‰≈ Ï‘∞Â Ó∞Ù«’Ò ‘À

¿∞‘ fi»· ’«‘øÁ∂ È∂ Óª, Â»ø ÓÀ˘ ‘∞‰ ¿πµÊ∂ «ÏÒ’∞Ò È≈ ‹≈‰ Á¬ƒ

¡≈Íª ÏÏÒ» ˘ Ú∆ È‘∆∫ ‹≈‰ Á∂Úª◊∂

¿∞‘ ÒØ’ ˙‘∆˙ È∂ «‹È∑ª ÓÀÊØ∫ Úµ‚∂ ˘

ÂÀÊØ∫ «Ú¤ØÛ «ÁµÂ≈ √∆

Â»ø ˆÓ È≈ Ò≈«¬¡≈ ’

ÓÀ∫ ¿∞√ √≈ˇ∂ ¡«ÙÓ ⁄À‡‹∆ ˘ Ó∞µ¤ª ÂØ∫ ÎÛ ’∂

Â∂∂ ’ÁÓª Â∂ Í‡’ «Á¡ª◊≈

Â»ø ¿∞‘ÂØ∫ ÓÀÊØ∫ Úµ‚∂ Á∆ Ò≈Ù Óø◊ƒ

¿∞‘ Ï≈¬∆ Á∆¡ª ‘µ‚∆¡ª ˘ ‹≈Á» Á≈ ‚ø‚≈ Ï‰≈ ’∂

È«Ú¡ª Ó∞ø«‚¡ª Á∂ «√ ”Â∂ ÿ∞Ó≈¿∞∫Á∂ ‘È

Â»ø Ø∫Á∆ «’¿∞∫ ¬∂∫ Óª

ÓÀ∫ Úµ‚∆ ÌÀ‰ ˘ Ú∆ ¿∞√ ≈‘Ø∫ ‘ØÛ «Ò¡≈Úª◊≈

Â∂ «Î ¡√ƒ √≈∂ ÌÀ‰ Ì≈

«¬’º·∂ ‘Ø ’∂ Í«‘Òª Úª◊ ·‘≈’∂ Ò≈«¬¡≈ ’ª◊∂

Ï⁄ÍÈ Á∂ ¿∞È∑ª «ÁÈª Úª◊

‹Á Â∂∆¡ª ¡º÷ª ”Â∂ ⁄∞øÈ∆ ÏøÈ ’∂

¡√∆∫ Óø«‹¡ª Á∂ ‘∂· Ò∞’ ‹ªÁ∂ √ª

Â∂ Â»ø ‘µÊ ÚË≈ ’∂ ‡Ø∫‘Á∆ ‘Ø¬∆

√≈˘ Òº«Ì¡≈ ’Á∆ √À∫

‹ª «ÏÒ’∞Ò ˙ÁØ∫ Úª◊ ‹Á ÓÀ∫ «Íº· ¿∞µÂ∂

⁄»ø„∆ Ì’∂ ÁΩÛ ‹ªÁ≈ √ª

¡Â∂ Â»ø ◊∞µ√∂ «Úµ⁄ Ó∂∂ «Íº¤∂

Ú∂Ò‰≈ Ú◊≈‘ ’∂ Ó≈Á∆ -

ÓÀ∫ ‡πº«‡¡≈ ‘Ø«¬¡≈ Ú∂Ò‰≈ «Ú÷≈ «Ú÷≈

ÂÀ˘ ÏÛ≈ ‘∆ √Â≈¿∞∫Á≈ √ªÕ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 289

Ï≈¬∆ Á≈ ⁄∂Â≈ ÂÀ˘ Ï‘∞Â √Â≈¿∞∫Á≈ ¬∂ È≈ Óª?

¿∞‘ ÏÛ≈ √≈¿± √∆-«¬º’ Ú≈ ⁄∂Â≈ ¬∂ -?

‹Á ¿∞‘ ‡≈‘Ò∆ ¤ª◊Á≈ ‘Ø«¬¡≈ «‚º◊ «Í¡≈ √∆

Ïª‘ ‡πº‡ ‹≈‰ ”Â∂ Ú∆ ‘º√Á≈ «‘≈ √∆

Âª «’ √ÁÓ∂ È≈ˇ Â»ø ◊Ù È≈ ÷≈ ‹≈¬∂∫

Â∂ ÌÀ‰ ˙ÁØ∫ «’øÈ∆ ¤Ø‡∆ √∆

«ÏÒ’∞Ò ◊∞º‚∆ ‹‘∆

‘∞‰ ¿∞‘ Ù«‘ ‹≈ ’∂ ’∆ ’∆ «√º÷ ◊¬∆ ‘À

Í Â»ø ˆÓ È≈ Ò≈«¬¡≈ ’ Óª

¡≈Íª ¿∞‘Á∂ ‘ºÊ Í∆ˇ∂ ’ «Á¡ª◊∂

Î∂ ÓÀ∫ Â∂ ÏÏÒ»

¬∂√∂ Â∑ª Â∂∆ ◊ØÁ ”⁄ ÍÀ ’∂

Í∆¡ª Á∆¡ª ’‘≈‰∆¡ª √∞«‰¡ª ’ª◊∂

Â∂ «‹’ ¤∂«Û¡≈ ’ª◊∂

¿∞√...Â≈Ó∞Ò’ Ï≈∂

‹Ø ’Á∆ ....Â≈Ó «ÒÍÂ∆ ‘Ø«¬¡≈ ’Á≈ √∆

¡≈Íª Óª - «’Â∂ Á» ⁄Ò∂ ‹≈Úª◊∂

«‹ºÊ∂ «√Î Íø¤∆ «‘øÁ∂ È∂

«‹ºÊ∂ ¡√Ó≈È ’∂ÚÒ ÂøÏ» ’∞ ‘∆ ‹∂‚≈ È‘∆

«‹ºÊ∂ ÁºıÂ ÒØ’ª Ú◊∂ È∂

ÒØ’ ÁºıÂª Ú◊∂ È‘∆∫

Óª Â»ø ˆÓ È≈ Ò≈

¡≈Íª Î∂ «¬º’ Ú≈ ¿∞È∑ª «ÁÈª ÚºÒ ÍÂ ‹≈Úª◊∂ -

¿∞µÊ∂, «‹ºÊØ∫ Ù«‘ Á≈ √Â≈

«¬º’ Ï‘∞Â Úº‚∂ ‹ø◊Ò ”⁄Ø∫ Á∆ ‘Ø ’∂ ‹ªÁ≈ ‘À

***

(“√øÍ»‰ Í≈Ù-’≈«Ú”, √¯≈ BEI-F@)

290 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«¬º’ Ú‘∞‡∆ Â∂ Ïº√ ‹Ú≈’ «¬º’

‘Ø ’∞ºfi Ú∆ È‘ƒ √∆ ¿∞√ ’Øˇ «Íº¤∂ ¤º‚‰ ˘

’Ï Á≈ «¬º’ ÍºÊ Ú∆ È‘ƒÕ

¡≈Í‰∂ «Íº¤∂ ‹Ø ¤º‚ ◊¬∆ ÓÈ Ú≈ˇ∆

«¬º’ Ó∞fi≈«¬¡≈ Î∞µÒ √∆ Â∂ «¬º’ ‹Ú≈’

‘Ø ’º÷ Ú∆ Ï«⁄¡≈ È‘ƒ Ó◊

«¬º’ Í∞Ù≈’ Âº’ Ú∆ È‘ƒ ¿∞√ Á∂ Ï≈¡ÁÕ

ÓÈ Ú≈ˇ≈ ‹Ú≈’ ¤º‚ «◊¡≈ ‹Ø ¡≈Í‰∂ Ï≈Á

ÒºÂ «¬º’ Ó∞⁄Û∆ ‘Ø¬∆

Â∂ ÷∞Ù’ ‘øfi»

‘Ø «Íº¤∂ ’∞fi Ú∆ È‘ƒ Ï«⁄¡≈

Ô≈Á Âº’ Ú∆ È‘∆∫Õ

ÓÈ Ú≈ˇ≈ «√Í≈‘∆ ¤º‚ «◊¡≈ ‹Ø ¡≈Í‰∂ Ó◊

«¬º’ ‡∞º‡∆ ‘Ø¬∆ ÏøÁ»’

Â∂ «¬º’ Ï∂¬∆Ó≈È Á∞È∆¡ª

‘Ø ¿∞√Á∂ ’Øˇ ’∞ºfi Ú∆ Âª È‘ƒ

¤º‚ ‹≈‰ ¡≈Í‰∂ Ï≈ÁÕ

¡≈Í‰∂ «Íº¤∂ ¤º‚ ◊¬∂ ‹Ø ÓÈ Ú≈ˇ∂

«¬º’ ÓÀ˘ «‹¿∞∫Á∂ ˘

«¬º’ ÂÀ˘ «‹¿∞∫Á∂

‘Ø ’Ø¬∆ Ú∆ Ï«⁄¡≈ È‘ƒ Ó◊

‘Ø ’Ø¬∆ Ú∆ Ï«⁄¡≈ È‘ƒ Ó◊Õ

***

( “ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï»”, √¯≈ AF)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 291

«¬√ ÂØ∫ Í«‘Òª «’

¡ÀÂÚ≈ Ω∫¡ ‹≈¬∂ Â∂∂ ‘º‚ª ”⁄

‘¯Â∂ Á∂ √≈∂ «ÁÈ Ï‰ ’∂

Ó∂∆ ’ΩÓ, ¡≈Íª √ÿ∆ Á∆

«Ú¡≈’∞ÒÂ≈ ˘ Í∆ ‹≈¬∆¬∂

«¬√ ÂØ∫ Í«‘Òª «’

’∞Û∑∆ ‹Ó∑ª Ó∞ø‚≈ Ï≈Ï Ïº⁄≈ ‘ØÚ∂

Ó∂∆ ’ΩÓ, ¡≈Íª «ÙÂ∂ Úª◊

˜»Âª Á∆ √ø√Ê≈ «Úº⁄ ÿ∞ˇ ‹≈¬∆¬∂

«¬√ ÂØ∫ Í«‘Òª «’

Ô». ¡ÀÈ. ˙. Á≈ ⁄≈‡

’∞Â ’∂ √‘ºÁª È»ø ⁄≈ «ÁºÂ≈ ‹≈Ú∂

Ó∂∆ ’ΩÓ, ¡≈Íª ÷≈È≈ÏÁØÙ∆ Á≈

ÓÂ≈ ÓøÈÚ≈ Ò¬∆¬∂

***

(“Í≈Ù ’≈«Ú -A”, √¯≈ BCC)

292 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¿∞‘ √ÓfiÁ∂ È∂ ⁄øÈ Á∆ ⁄ªÁÈ∆ Á≈ ◊∆Â √ø◊ È≈Â≈

«‹È∑ª Ì∞◊ØÒ ÍÀª È≈ˇ Í«Û∑¡≈ ‘À

«‹È∑ª «¬«Â‘≈√ √≈‘ª È≈ˇ ÿ«Û¡≈ ‘À

¿∞‘ Áº√ √’Á∂ È∂ ÓØ‘ Á≈ «˜øÁ◊∆ «Úº⁄ Êª

‹Ø Óª Á∆ ÂÛ¯Á∆ «ÚÒ’‰

‹Ø Ó«‘Ï»Ï≈ Á∂ ‘Ø·ª ¿∞µÂ∂ ’Ø¬∆ ÍÊ≈¬∆ ‘Ø¬∆ ı≈‘Ù

È˜¡øÁ≈˜ ’ ¡≈¬∂

¿∞‘ ‹≈‰Á∂ È∂ ⁄∂Â «’¿∞∫ ‘º√Á≈ ‘À

¿∞‘ ‹≈‰Á∂ È∂ √≈Ú‰ ’≈‘ÂØ∫ ◊Ω∫Á≈ ‘À

«‹È∑ª Ò¬∆ πºÂ Á≈ ¡«‘√≈√

’øÓ ÒºÌ‰ È≈ ÒºÌ‰ È≈ˇ ‹∞«Û¡≈ ‘À

***


√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 293

‹∆¿∞∫Á∂ ¡≈ÁÓ∆! Ó∞Û∑’∂ Á∆, √≈‘ª Á∆ ‘Ó’ ÂØ∫ «ÏÈª

Â∂∂ ’Øˇ ‘À ¬∆ ’∆?

‹∆¿±∫Á∂ ¡≈ÁÓ∆! ÒØ⁄ª ÂØ∫ √∞Í«È¡ª ÂØ∫ «ÏÈª Â∂∆ ‚ºÏ ”⁄ ’∆?

Â»ø √≈Ó≈‹ ÂØ∫ «’¿∞∫ È‘ƒ ‚Á≈, ‹∆¿∞∫Á∂ ¡≈ÁÓ∆?

¿∞È∑ª È∂ Ï‘∞Â ’∆Â≈ ‘À ı⁄ Í∞Ò√ª Ú’∆Òª ”Â∂

√Óª ‘ Ú≈ «’¿∞∫ Â∂∂ ‘∆ ‘º’ ”⁄ Ì∞◊Â ‹ªÁ≈ ‘À?

«’¿∞∫ Ó ‹ªÁ≈ ‘À «¬«Â‘≈√ ˆÒÂ ‘ºÊª ”⁄ ¡≈ ’∂

Ë»Û Â∂ Ë»ø¬∂∫ Á∂ √∞÷≈¬∂ ‘Ø¬∂ ÈÀ‰ª ”⁄

‹Ø «ÏÈ «Ò÷∂ Ú∆ √Ò≈ÓÂ «‘øÁ≈ ‘À

***

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ F@)

294 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¿∞ÁØ∫ Ú∆ Ó∂∂ ÙÏÁ Ò‘» Á∂ √È

¿∞ÁØ∫ Ú∆ Ó∂≈ Ò‘» ÒØ‘∂ Á≈ √∆

‹ÁØ∫ ÓÀ∫ √Û«Á¡ª ÎπºÒª ”⁄

«ÿ«¡≈ «Í¡≈ √ª -

Î∂ ‹Á ÓÀ∫ √Û ‘∂ Îº∞Òª ”⁄Ø∫ Ï≈‘ «Èº’ˇ ’∂

ÂÒÚ≈ª Á∂ ‹ø◊ˇ ”⁄ Ú«Û¡≈

Âª Ú∆ Ó∂∂ ÙÏÁ Ò‘» Á∂ √È

Âª Ú∆ Ó∂≈ Ò‘» ÒØ‘∂ Á≈ √∆

Â∂ ‘∞‰ Ó∂∂ √Î «Úº⁄Ø∫

√Û«Á¡ª Î∞ºÒª Á∆ ◊øË È‘ƒ

«Íÿˇ∂ ‘Ø¬∂ ÎΩÒ≈Á Á∆ ◊øË ¡≈¿∞∫Á∆ ‘À

Â∂ Ó∂≈ √¯

Ó∂≈ ÎπºÒ ÂØ∫ ÂÒÚ≈ Âº’ Á≈ √¯

«¬º’ «¬«Â‘≈√ ‘À,

ÙÏÁ ÂØ∫ ¡Ú≈˜ Âº’ Á≈ «¬«Â‘≈√ -

Â∂ ‘∞‰ ÓÀ˘

«’√∂ Ú∆ ÷»Ï√»Â∆ Á≈ «˜’ ‘Ø·ª ”Â∂ «Ò¡≈¿∞‰ Âº’

ÂÒÚ≈ª Á∂ ’¬∆ ‹ø◊ˇª ”⁄Ø∫

◊∞˜È≈ ÍÀ∫Á≈ ‘À

***

(“Í≈Ù ’≈«Ú -A”, √¯≈ BCB)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 295

Ò‘ »

√≈‚∂ Ò‘» ˘ ¡≈ÁÂ ‘À

ÓΩ√Ó È‘ƒ Ú∂∫‘Á≈

Ó«‘¯Ò È‘ƒ Ú∂∫‘Á≈

«˜øÁ◊∆ Á∂ ‹ÙÈ «Ú„ ÒÀ∫Á≈ ‘À A

√»ˇ∆ Á∂ ◊∆Â ¤Ø‘ ÒÀ∫Á≈ ‘ÀA

ÙÏÁ ‘È «’ ÍºÊª ”Â∂ Ú◊ Ú◊ ’∂ ÿ√ ‹ªÁ∂ ‘È

Ò‘» ‘À, «’ ÂÁ Ú∆ ◊≈¿∞∫Á≈ ‘À

˜≈ √Ø⁄Ø «’ πº√∆¡ª √Á ≈Âª ˘ ÓÈ≈Ú∂ ’Ω‰?

«ÈÓØ‘∂ ÍÒª ˘ Âˇ∆¡ª ¿∞µÂ∂ «÷‚≈Ú∂ ’Ω‰?

Ò‘» ‘∆ ‘À ‹Ø «ÈºÂ Ë≈ª Á∂ ‘Ø· ⁄ø∞ÓÁ≈ ‘À

Ò‘» ‘∆ ’«‘øÁ≈ ˜«‘ª ˘ Í⁄‰ Á∆ ÓºÂ Á∂Ú∂

Ò‘» Â≈∆ı Á∆¡ª ’øËª ˘ ¿∞Òøÿ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À

«¬‘ ‹ÙÈ «¬‘ ◊∆Â «’√∂ ˘ ÏÛ∂ ..... È∂ A

‹Ø ’ºÒ Â∆’ √≈‚∂ Ò‘» Á∂ ⁄º∞Í Á«¡≈ ”⁄ A

ÂÀÈ Á∆ ÓÙ’ ’Á∂ √ÈÕ A

***

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ FF)

AÕ ‘≈√Ò Ó»Ò ‘ºÊ«Ò÷Â «Úº⁄ «¬‘ √Âª ÓΩ‹»Á È‘ƒÕ

296 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ó∞’Â∆ Á≈ ‹Á ’Ø¬∆ ≈‘ È≈ ÒºÌ≈

ÓÀ∫ «Ò÷‰ Ï«‘ «◊¡≈ ‘ª

ÓÀ∫ «Ò÷‰≈ ⁄≈‘∞øÁ≈ ‘ª «Ïı

‹≈‰Á∂ ‘Ø¬∂

«’ «Ò÷‰≈ «Ïı ‘Ø ‹≈‰≈ ˛

ÓÀ∫ «Ò÷‰≈ ⁄≈‘∞øÁ≈ ‘ª Í≈‰∆

¡≈ÁÓ∆, ¡≈ÁÓ∆ ÓÀ∫ «Ò÷‰≈ ⁄≈‘∞øÁ≈ ‘ª

«’√∂ Ïº⁄∂ Á≈ ‘ºÊ

«’√∂ ◊Ø∆ Á≈ Óπº÷

ÓÀ∫ Í»∂ ˜Ø È≈ˇ

ÙÏÁª ˘ √πº‡‰≈ ⁄≈‘πøÁ≈ ‘ª ¡≈ÁÓ∆ ÚºÒ

«¬‘ ‹≈‰Á∂ ‘Ø¬∂ «’ ¡≈ÁÓ∆ ˘ ’πºfi È‘ƒ ‘Ø‰≈

***


√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 297

ÓÀ∫ ‹≈‰Áª ¿∞È∑ª A

«’Ú∂∫ ÒØÛ Í¬∆ ÂØ∫

¿∞‘ «Íÿˇ∂ ÓΩ√Óª Âº’ ˘ Ú∆

√≈‚∂ ”Â∂ ‘«Ê¡≈ Úª◊ Â≈‰ ÒÀ∫Á∂ ‘È

ÓÀ∫ ‹≈‰Áª ¿∞È∑ª

’∆’‰ ÒÀ∆¡ª √Ø⁄ª ˘ ÿ∂≈ Í≈¿∞‰ Ò¬∆

‘˜≈ª ≈‘ª Ê≈‰∆ ¡≈¿∞∫Á∂ ‘È

¿∞È∑ª ˘ ‹ª⁄ ‘À

√≈‚∂ ‘∆ «‹√Óª ˘

√≈‚∂ «ÚºπË ÚÂ‰ Á∆Õ

***

A. «¬‘ ’«ÚÂ≈ Í≈Ù Á∆ ‚≈«¬∆ «Úº⁄ È‘ƒ √◊Ø∫ «Ú¡≈‘ Á∂

’≈‚ Á∂ Í≈√∂ ”Â∂ «Ò÷∆ ‘Ø¬∆ ˛Õ

298 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«‹øÈ∂ Ú∆ ¡‹Ø’∂ Ó≈√ıØ∂ ‘Ø‰ ‘«Ê¡≈

(‹Ú≈‰∂ Â∂ ¡‹Ø’∂ ‘Ø‰ ‘«Ê¡≈)

È‘∆∫ Ì∞◊Â≈ √’‰◊∂ «Í¡≈ ’«ÚÂ≈

’Á∆ Ú∆ ’≈ÂÒª Á∂ ‘º’ ”⁄

***

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ H@)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 299

‘’»ÓÂ! Â∂∆ ÂÒÚ≈ Á≈ ’ºÁ Ï‘∞Â «Èº’≈ ‘À

’Ú∆ Á∆ ’ÒÓ ÂØ∫ «’Â∂ «Èº’≈

’«ÚÂ≈ ’Øˇ ¡≈Í‰≈ ÏÛ≈ ’∞fi ‘À

Â∂∂ ’Èø»È Úª◊ ‘∆‰∆ È‘ƒ

Â∂∆ ‹∂Ò∑ ‘Ø √’Á∆ ‘À ’«ÚÂ≈ Ò¬∆ ‘˜≈ Ú≈

Í «¬‘ ’Á∆ È‘ƒ ‘Ø‰≈

«’ ’«ÚÂ≈ Â∂∆ ‹∂Ò∑ Ò¬∆ ‘ØÚ∂Õ

***


300 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Â»ø «¬√ Â∑ª «’¿π∫ È‘ƒ Ï‰ ‹ªÁ∆

«‹ºÁª Ó»ø‘ ∞Ï≈È∆ ◊∆Â ‘∞øÁ∂ ‘È

‘ Ú≈ ÂÀ˘ Îº‡∆ Úª◊ «Ò÷‰≈ «’¿π∫ ÍÀ∫Á≈ ‘À

Ó»ø‘ ˜Ø «ÂÃ’≈ˇª Á∂ ÷Û’∂ ”⁄Ø∫

Â∂∂ ÏØÒª ˘ «ÈÂ≈ √’‰≈ Ï‘∞Â ¡Ω÷≈ ‘À

Â∂∂ ‡µÒ∆ Úª◊ Ò«‘ª ”⁄ ‡∞º‡Á∂

√ø÷ Á∆ ¡Ú≈˜ Úª◊ ÓÀ∫ ⁄≈‘∞øÁ≈ ‘ª

Â»ø ‚∞ºÏÁ∂ √»‹ Á≈ Ó Úø‚≈Ú∂∫

Â∂ ºÏ Á∂ Èª Úª◊ Ó∂∆ »‘ «Úº⁄ ÂÁ∆ «Î∂∫

Á∂÷ ÓÀ∫ Â≈«¡ª Á≈ √≈‘Ó‰≈ ’È≈ ‘À

«‹Ú∂∫ ‘≈È Ï≈Á ’Ø¬∆ ¡‰÷∆

ÚÀ∆ Á∆¡ª ¡º÷ª ”⁄ Âº’Á≈ ‘À

ÓÀ∫ «Èº’∆ «Èº’∆ ÒØ¡ ”⁄

«’ ◊¬∆ ◊≈È∆ Úª◊

‡Ø‘ ‡Ø‘ ’∂ ¡≈Í‰≈ ¡≈Í ÒºÌ‰≈ ‘À

***

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂” Á∂ «Í¤Ò∂ ’Ú ”Â∂ ¤Í∆ ‘ºÊ«Ò÷Â)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 301

Êº’∂ ‡∞º‡∂ «Íø«‚¡ª ˘

Ò∂√Ò∂ «ÁÒ Á∂ √‘≈∂ ‹ØÛ ÒÀ∫Á∂ ‘ªÕ

ÍÃ∂Ù≈È∆ ”⁄ ˜ıÓ∆ Ù≈Ó Á≈

ÌıÁ≈ ‘Ø«¬¡≈ Ó∞º÷ ⁄∞øÓ ÒÀ∫Á∂ ‘ª

¡√ƒ Ú∆ ‘∞øÁ∂ ‘ª,

¡√ƒ Ú∆ ‘∞øÁ∂ ‘ª

‹∞◊˘¡ª Úª◊ πº÷ª «Úº⁄ Î√ ’∂

Ì‡’ ¤º‚Á∂ ‘ª

¡√ƒ Í ÌÏ’ È‘ƒ √’Á∂

’Á∂ √∆-√∆ È‘ƒ ’Á∂

Ï∂⁄ÀÈ∆ Á≈ ¡√ƒ ¡º’ Ø˜ ⁄ºÏÁ∂ ‘ª

¡√ƒ Ú∆ ‘∞øÁ∂ ‘ª

¡√ƒ Ú∆ ‘∞øÁ∂ ‘ª

¡√ƒ ËπºÍ È≈ˇ ÿ∞ˇ ÿ∞ˇ ’∂

«ÁÈ∂ ‹Ø Ø˜ ÷ÍÁ∂ ‘ª

‘È∂≈ √Ω ’∞¯ ÂØÒ∂

¡√≈‚∆ ‘Ø∫Á ”È∑∂∂ «Úº⁄ Ú∆ √≈’≈ «‘øÁ∆ ‘À

¡√ƒ ≈Âª Á∆ ø◊∆È∆ Á≈ Ú∆

«‘º√≈ Úø‚≈Úª◊∂

¡√ƒ ≈Âƒ Ú∆ ‘∞øÁ∂ ‘ª

¡√ƒ ‘ Ú’Â ‘ØÚª◊∂

***

([email protected])


302 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¡√ƒ ≈˜∆ ı∞Ù∆ ‘ª, ¡≈Í‰≈ ÍÂ≈ Á∂‰≈

ÍÂ≈ Á∂‰≈ √Ó∞øÁ ‘∂· √º∞Â∂ Í¬∂ ‹‘≈˜ª Á≈

ÍÂ≈ Á∂‰≈ √¯ Á∂ ÙØ Á≈

¡º⁄Ú∆ Á≈, ¿∞√ ¡º⁄Ú∆ ”⁄ «√øÓÁ∆ ËÓ’ Á≈ ÍÂ≈ Á∂‰≈

ÍÂ≈ Á∂‰≈ «’ ºÏ Á∆ ÓΩÂ È≈ˇ

Ì◊Âª Á≈ ’∆ Ï«‰¡≈

(ÍÂ≈ Á∂‰≈ «‹È∑ª È∂ ºÏ ’ÂÒ ’∆Â≈

¿πÈ∑ª Ì◊Âª Á≈ ’∆ Ï«‰¡≈)

’∞fi ÏØÒ∆ Á∂, ’∞fi Ì≈Úª Á∂ ‹Ø fi‡’¬∆ fi◊Û Í¬∂ √È

«Èº’«ˇ¡≈ ’Ω‰ ÁØÈª ”⁄Ø∫ ÏÒ∆ ‹ÒÁ∆ ÍÂ≈ Á∂‰≈

ÍÂ≈ Á∂‰≈ ¿π‘ ⁄Ø ÎÛ∂ ◊¬∂ ‹ª È‘ƒ

«‹øÈ∑≈ ⁄ø◊∆ ÌÒ∆ «‘øÁ∆ ˘ ’∞fi Á≈ ’∞fi Ï‰≈ «ÁºÂ≈

«‹È∑≈ È∂ ÏØÒ ÏØÒ ’∂ ÏØÒ∆ Á≈ ◊∞Â≈Ú≈ ’ ¤º«‚¡ÀA

ÍÂ≈ Á∂‰≈ ‘Ûª ¡øÁ

πÛ∑∆ ‹ª Ï⁄ ◊¬∆ Í≈‰∆ Á∂ ÒºÊ‰ Á∆ √ºË

***

(Ó»Ò ‘ºÊ«Ò÷Â, “«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ FA)

A. «¬‘ «ÂøÈ √Âª ‘≈√Ò Ó»Ò ‘ºÊ«Ò÷Â «Úº⁄ ÓΩ‹»Á È‘ƒÕ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 303

«⁄Â«Ú¡≈ ‘À ‹Á Ú∆ ‘∞√È ˘

¬∂√ Á∆ Ó∞’Â∆ Á≈ Ú∆

ÓÀ∫ «Ë¡≈È Ë«¡≈ ‘À

‹ØÙ ˘ ‘∞ø◊≈≈ «Ó«ˇ¡≈

¡ÓÒ ˘ «Óˇ ◊¬∆ «⁄‰◊Õ

‘∞√È ‹Á Ú∆ ¡º÷ª ”⁄ Íπº·≈ Ò‡«’¡≈ ‘À

Ø‡∆ Úª◊ø» ¬∂√ Á≈ ¡≈«¬¡≈ «÷¡≈Ò

√∞ø◊«Û¡≈ «Ú√Ê≈ ÓÈ Á≈

Â∂ «¬‘ ‹∆¡Û≈ ÷ØÒ Á∂ «Úº⁄ ’ÀÁ ‘Ø«¬¡≈

‘ ’Ø¬∆ ‘∆ «¬√ ÿÛ∆

Ï≈‘ È≈ˇØ∫ ‡πº‡Á≈ ‘À

ÏÁÒ ‘∂ ⁄Ω«◊Á∂ ’ØˇØ∫ ¡‰«Ìº‹ ‘Ø ’∂ «‘ ‹ªÁ≈ ‘À

÷ØÒ Á∂ «Úº⁄ ·ø‚ √ø◊ ‹øÓ ‹ªÁ≈ ‘À

÷ØÒ ”⁄ ÚÛÈ≈ -

¡≈Í∂ «Úº⁄ ‘∆ ’∂∫ÁÂ ‘Ø ‹≈‰≈

Ó≈» Ú≈ ¡ÓÒ Á≈ ÷≈ ’∂

√◊Ó∆ ÂØ∫ ‡∞º‡ ‹≈‰≈

***

(Ó»Ò ‘ºÊ«Ò÷Â -«¬º’ Î‡∆ ‘Ø¬∆ ‚≈«¬∆-È∞Ó≈ ’≈Í∆ ”⁄Ø∫)

304 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

√∞¯È∂

√∞¯È∂ ‘ «’√∂ ˘ È‘ƒ ¡≈¿∞∫Á∂

Ï∂‹≈È Ï≈»Á Á∂ ’‰ª ”⁄ √πºÂ∆ ¡º◊ ˘ √∞¯È∂ È‘ƒ ¡≈¿∞∫Á∂

ÏÁ∆ Ò¬∆ ¿πµ·∆ ‘Ø¬∆ ‘Ê∂ˇ∆ ¿∞ÂÒ∂ Ó∞Û’∂ ˘ √∞¯È∂ È‘ƒ ¡≈¿∞∫Á∂

ÓÒ≈‘ª È≈ˇ πº√ ◊¬∂ √ÓπøÁ ˘ √π¯È∂ È‘ƒ ¡≈¿π∫Á∂A

ÙÀÒ¯ª ”⁄ Í¬∂ «¬«Â‘≈√ Á∂ ◊ÃøÊª ˘ √¯È∂ È‘ƒ ¡≈¿π∫Á∂

√∞¯«È¡ª Ò¬∆ Ò≈˜Ó∆ ˛ fi≈Ò» «ÁÒª Á≈ ‘Ø‰≈B

√∞¯«È¡ª Ò¬∆ ÈƒÁ Á∆ È˜ ‘Ø‰∆ Ò≈˜Ó∆ ‘À

√∞¯È∂ ¬∂√∂ Ò¬∆ ‘ «’√∂ ˘ È‘ƒ ¡≈¿∞∫Á∂

***

A. «ÏÃ‡∂È Á∂ √Ó≈◊Ó «Úº⁄ Í≈Ù Áπ¡≈≈ ÍÛ∑∆ ◊¬∆ ’«ÚÂ≈ «Úº⁄ «¬‘ √Â ÓΩ‹»Á È‘ƒÕ

B. ‘≈√Ò Ó»Ò ‘ºÊ«Ò÷Â «Úº⁄ «¬‘ √Â ÓΩ‹»Á È‘ƒÕ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 305

¡º‹ «¬È∑ª È∂ Á∞ÙÓ‰ª Â∂ «ÓºÂª «Ú⁄’≈ Ú≈‘∆

Ò∆’ ˘ Ú∆ Ó∂‡ «ÁµÂ≈ ‘À Õ

ÒÀ«ÈÈ Á∆ Â√Ú∆ ⁄∞µ’ ’∂ Â∞∂ -

«¬È∑ª ◊ªË∆ Á∆ Ï√∆ ÓÈ≈¿∞‰ Ú≈«ˇ¡ªÕ

’Ø·∆¡ª «Úº⁄ √Ø«Î¡ª ”Â∂ Ï«‘ ’∂ ’ÃªÂ∆ Á≈ «˜’

«’øÈ≈ Í«ÚºÂ Ó˜≈’ ‘À

‹Ø ÚºË ÂØ∫ ÚºË «¬‘ Îª√∆ ”Â∂ fi»Ò «◊¡ª ˘ ’ √’Á∂ ‘È

‹Á ÍºÊ Á∂ ◊ªË∆ Á∆ ˜≈ Ó∞øÓÂ ”Â∂

ÍÃØ‡À√‡, Ì∞µ÷ ‘ÛÂ≈Òª, ‹ª⁄ Óø◊ª ‘Ø √’Á∆¡ª ‘È

Âª «‹¿∞∫Á∂ ◊ªË∆¡ª ˘ Ú∆ ¿∞’√≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À

«’ ¿∞‘ Ó∞Ò’ Ì Á≈ ‹˜Ï≈ Ú◊ˇ≈¬∆ «ÎÈ

Â∂ ⁄∞‰ ⁄∞‰ ’∂ ‘ Ì◊Â «√øÿ ˘

’ÂÒ ’Ú≈ «ÁµÂ≈ ‹≈¬∂... ...

***

(“Í≈Ù ’≈«Ú -A”, √¯≈ BCD)

306 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

√»Ó◊Â∆ «Úº⁄ Ï∞Ò≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ Ïº’≈

¡ºË-⁄∆∂ ÓØ‡∂ ‡≈‘‰ Á∆ ¡≈Í‰∂ Ì≈ ÏØÒ∆ ’Û≈...¡...’

¡ÓÒ∆ Á∂ ’≈Ï» ¡≈¬∆ Ïº’∆ Á∆ «Ó¡ª Ó∆...¡ª Á∆ Ë∞È∆

Í«‘Ò≈ Ïº⁄≈ ‹‰ ‘∆ Ó∞«‡¡≈ Á≈ ‚«‚¡≈¿∞‰≈

Í∞ºÂª Á∂ Á∞’≈∂ Ï∞Û∑∂ Á≈ ‹ØÛª Á∆ Í∆Û È≈ˇ ¡‹ØÛ Ï∂Â∞’≈ ‘»ø◊‰≈

Ïº⁄∂ Á∂ «Òø◊ ÂØ∫ Í«‘Ò∆ Ú≈ Ó≈√ Á≈ ¤Â ‘‡‰ Ú∂ˇ∂ Á∆

¿∞Â√∞’Â≈, ‘À≈È∆, ÷∞Ù∆ Â∂ Í∆Û

¡⁄È⁄∂Â ÓΩÂ Á∆ ÌÚ≈‡‰∆ ÷≈ ’∂

Íø‹≈ˇ∆ √‰∂ «‚º◊∂ fiØ‡∂ Á∂ «√ ”Â∂ Óø‚≈ «‘≈

«’√∂ ¡«Áº÷ Íø¤∆ Á≈ √«‘Ó

«ÚËÚ≈ Á∆¡ª ¡º÷ª ¿πÂ∂ ¡≈«¬¡≈ ¡≈√Ó≈È

... Ó≈¿∞∫Á∂ ÒΩ∫‚∂ Á≈ ¡≈Í‰∂ «Òø◊ ÚºÒ Ú∂÷ ’∂ »‘ Á≈ fi¿π∫ ‹≈‰≈A

ÍÃ∆Âª Ò≈ ’∂ ¡≈Í ’º„∆ Ù≈Ï Á∆ ÏØÂÒ ÁºÏ ’∂

‹◊∑≈ Ì∞ºÒ ‹≈‰ Á≈ ¡¯√Ø√

«’√∂ Á∆ ¡≈Í‰∂ ‘∞√È ÂØ∫ ÚºË ’∞øÚ≈ Á∆ ÓÛ∑’

√∆Í∆¡≈¬∆ Á∂ ’≈Ó∂‚ Á∂ ÿ Á∆ ¤ºÂ ”Â∂ Ò«‘≈ ‘∂

Ò≈Ò fiø‚∂ Á∆ Ï∂ÙÓ∆

¡ÈÍÛ∑ ’∞Û∆ Á≈ ∂Â≈ «Úº⁄ ¿∞∫◊ˇª È≈ˇ Ú≈«‘¡≈

¡ÀÚ∂∫ Ó∞º⁄∆ Á≈ ¡≈Í‰∂ ÍÃ∂Ó∆ Á≈ Èª

◊∞Á∞¡≈∂ Á∆ ¡Á≈√ ”⁄ Ù≈ÓÒ ÷Û∑∂ Í∞Ò√ ‡≈¿±‡ Á∂ Ó»ø‘Ø∫

«Èº’«Ò¡≈ √ÏÂ Á≈ ÌÒ≈

Ï˜∞◊ ‘Ø ◊¬∆ ‹ØÛ∆ Á∂ ¡≈ı∆ Ú≈ ’∆Â∂ ◊Ã‘√Â Á∆ «Ú⁄≈◊∆

◊Øˇ∆ È≈ˇ Ù‘∆Á ‘Ø¬∂ ’≈Ó∂‚ Á∂ Ó»ø‘Ø∫ «Èº’ˇ∂

«¬È’Ò≈Ï «˜øÁ≈Ï≈Á «Ú⁄Ò≈ ‹ØÙ

˜Ø≈Ú Ù∆’ ÚºÒØ∫ «ÁºÂ∂ ◊¬∂ ÏÁ’≈ Óª Á∂ «Ó‘‰∂ Á∆ ÈÓØÙ∆

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 307

«ÍÛ «Úº⁄ Óº⁄ ‘∆¡ª √∞º’∆ ’‰’ Á∆¡ª Ì∆¡ª Á∆ ÒØ¡ «Úº⁄

‘µÊª ”⁄ «’-«’ ‹ªÁ∆ «Óº‡∆ ˘ ’º„∆ ˆ∆Ï «’√≈È Á∆ ◊≈‘ˇ

‘À∫’ÛÏ≈‹ Ê≈‰∂Á≈ Á∂ ÍÀª ”⁄ Í¬∆ «’√∂ ÌÒ∂Ó≈‰√ Á∆

Íº◊ ⁄Ø∫ ¿∞µ·Á∆ ¡√∞÷ªÚƒ ◊øË

‘ºÊ√∆ ’Á∂ Ì≈ ˘ ¡⁄È⁄∂Â Ú∂÷ ÒÀ‰ ”Â∂

Ù∆Î ’∞Û∆ Á∂ ÓÈ ”⁄ ¿∞µ◊∆ È¯Â Â∂ ÙÓ

Ó∞’≈‰ª ¡≈¿∞∫Á∆¡ª ”⁄ ‹øÓ∂ Ó∞ø‚∂ Á∆ È≈ı∞Ù ÷∞Ù∆

***

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ GD-GE)

A. «¬√ √Â Á∂ Ù∞» «Úº⁄ ı≈Ò∆ Êª ¡√Ò È∞√ı∂ «Úº⁄ ‘∆ ¤‚∆ ‘Ø¬∆ ‘ÀÕ

308 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ó∂∆ Ï∞ÒÏ∞Ò

√Óª ÏÛ≈ ’∞ºÂ≈ ‘À Ó∂∆ Ï∞ÒÏ∞Ò

Ï≈◊ª ”⁄Ø∫ Ï≈‘ ¡≈

¡Â∂ √Û’ª Â∂ Ì‡’Á∆¡ª »‘ª ÚºÒ Ú∂÷ ’∂

ÌΩ∫’‰≈ ‹ª Ø‰≈ Ù∞» ’

‘∞‰ Â∂∂ ◊∆Â ˘ √∞‰ ’∂

’Ø¬∆ Ú∆ Ï∆Ó≈ ≈˜∆ È‘ƒ ‘Ø¬∂◊≈

¡≈÷ ¬∂‘∆˙ √∆ È≈ ◊∆Â

‹Ø ∞º÷ Á∆¡ª ‡≈‘‰∆¡ª ”Â∂ Â∂ˇ Úª◊ ‹øÓ «◊¡≈

Â∂ √»‹ Á∆ Ó≈Ó»Ò∆ «‹‘∆ «⁄ºÍ ÂØ∫ fi¿∞∫ ’∂

Ì≈¯ Ï‰ ’∂ ¿∞µ‚ «◊¡≈

√Óª ÏÛ≈ ’∞ºÂ≈ ‘À Ó∂∆ Ï∞ÒÏ∞Ò -

«¬‘È∂ ÿÛ∆ Á∆¡ª √»¬∆¡ª ˘ Úº„ ÷≈Ë≈ ‘À

Á∆Ú≈ª ˘ ⁄º’ Ó≈∂ ‘È ¡Â∂ ◊Ó«Ò¡ª ”Â∂ Ó»«Â¡≈ ‘À

«¬‘ ÷Ú∂ ‘Ø ’∆ ’Á≈, ‹∂ √’≈ Á∂ ÏøÁ∂ ¬∂√ ˘ Í‡≈ Í≈ ’∂

Ïø◊«Ò¡ª Á∂ Î≈‡’ª ”Â∂ È≈ ÏøÈ∑Á∂

Ó∂∆ Ï∞ÒÏ∞Ò ¡≈Í‰∂ ’øÓ ‘π‰ ’πfi ‘Ø Â∑ª Á∂ ‘È

‘∞‰ ¡≈Íª ‹∆‰ Ú◊∆ ‘ ÙÂ ˘ ‘≈ ⁄∞º’∂ ‘ª

ÓÀ∫ ‘∞‰ ÏøÁ∂ Á∆ Ï‹≈«¬ ÿØÛ≈ Ï‰È≈ ⁄≈‘∞øÁ≈ ‘ª

«¬È∑ª «¬È√≈È∆ ‘º‚ª ”Â∂ Âª ’≈·∆ Ï‘∞Â ⁄∞ÌÁ∆ ‘À

Ó∂∆¡ª Ï≈¤ª ”Â∂ ’«Û¡≈Ò≈ Í∆Û ’Á≈ ‘À

Ó∂∂ «¬È√≈È∆ ÍÀ ˆ˜Ò Á∂ «Íø◊Ò Ú◊∆ ‡≈Í È‘ƒ ’Á∂

√Óª ÏÛ≈ ’∞µÂ≈ ‘À Ó∂∆ Ï∞ÒÏ∞Ò ... ...

... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

***

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ IA)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 309

√º⁄

ÓÀ∫ «¬‘ ’Á∂ È‘ƒ ⁄≈«‘¡≈

«’ «Ú«ÚË Ì≈Â∆ Á∆ Â≈Ò ”Â∂ ‘Ú≈ Ò«‘Á∆ ‘ØÚ∂

Â∂ «√Ò’∆ Í«Á¡ª ˘

ÓÀÊØ∫ Ò∞’ Ò∞’ ¤∂ÛÁ∆ ‘ØÚ∂

ÓÀ∫ «¬‘ ’Á∆ È‘ƒ ⁄≈«‘¡≈

Ù∆«Ù¡ª ”⁄Ø∫ ¤‰ ’∂ ¡≈¿∞∫Á∆

ø◊Á≈ ΩÙÈ∆ Ó∂∂ ◊∆Âª Á∂ ‘Ø∫· ⁄∞øÓ∂∫

ÓÀ∫ Âª ‹Á Ú∆ ’Ø¬∆ √∞ÍÈ≈ «Ò¡≈ ‘À

Ø∫Á∂ Ù«‘ ˘ ËÚ≈√ «Áø«Á¡ª ı∞Á ˘ Âº«’¡≈ ‘À

Â∂ Âº«’¡≈ ‘À Ù«‘ ˘ «Íø‚ª È≈ˇ ˜Ï ÷ªÁ∂

ÓÀ∫ Âº’∂ È∂ ’øÓ∆¡ª Á∂ ‹∞Û∂ ‘Ø¬∂ ‘ºÊ Ó∞º«’¡ª ”⁄ Ú‡Á∂

ÓÀ∫ ’Á∆ ’≈ Á∂ ◊ÁÀ«Ò¡ª Á∆ ‘√Â È‘ƒ ’∆Â∆

Ó∂∂ √∞ÍÈ∂ ’Á∂

Ï∆Û∆ Á≈ √»‡≈ ÒØ⁄Á∂ ‘Ø¬∂ ’Ù∂ Ú≈ˇ∂

«’√∂ Á∞’≈È Á∂ Îº‡∂ Â∂ Òº◊∆ √∂‹ Á∆

√‘ºÁ È‘ƒ ‡ºÍ∂

ÓÀ∫ «’Ú∂∫ ⁄≈‘ √’Á≈ ‘ª

«Ú«ÚË Ì≈Â∆ Á∆ Â≈Ò ”Â∂ ‘Ú≈ Ò«‘Á∆ ‘ØÚ∂

ÓÀ∫ Âº’Á≈ ‘ª Ò»¡ª fi∞Ò√∂ ‘Ø¬∂ ⁄≈∂ Á∂ Íº·∂

ÓÀ∫ «’Ú∂∫ ’ÒÍ √’Á≈ ‘ª Ò√∆Ò∂ ÈÀ‰

ÓÀ∫ Âº’Á≈ ‘ª ¡√Ó≈È ÚºÒ ¿∞µ·∆¡ª

Óƒ‘ Óø◊Á∆¡ª Ï∞fi∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª ¡º÷ª

***

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ ID)

310 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«‹øÈ∂ ‹Ø◊≈ Ú∆ Â∂ ‹Ø Ú∆ ‘À

Ó∂≈, Â∂∂ ºÏ ÂØ∫ «ÏÈª ‘∆ √Á≈ ‘À

¿∞√ ¡≈ËÈ≈ ÂØ∫ «ÏÈª

‹Ø ⁄ø◊∂-ÌÒ∂ ÓÈπº÷ ˘ ÏÁÒ Á¬∂

⁄Èª Á∆ Ë»Û «Úº⁄Õ

¿∞√ Ù∞’≈È∂ ÂØ∫ «ÏÈª

«‹√ Á∆ ’Ø¬∆ Ú∆ Ú‹∑≈ È‘ƒ ‘∞øÁ∆Õ

¿∞√ ˙‡ ÂØ∫

«‹‘Û∆ √Á≈ ‘∆ «È˙«‡¡ª º÷Á∆ ‘ÀÕ

***

(“ÚÂÓ≈È Á∂ »»Ï”», √¯≈ AD)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 311

È‘ƒ, ÓÀ∫ ‘∞‰ «¬‘ Âº’‰ Ò¬∆ ‹∆¿∞∫Á≈ È‘ƒ

«’ Â∞√ƒ ÓÀ˘ «’ø‹ Ó≈Ø◊∂

’Ω‰ «◊‰∂ «’

ÂÙºÁÁ Á∆ «’√ «’√ ¡Á≈ ”Â∂

Â∞√ª Ó∂≈ È≈Ó «Ò«÷¡≈ ‘À?

È‘ƒ, ÓÀ∫ ‘∞‰ «¬‘ Âº’‰ Ò¬∆ ‹∆¿∞∫Á≈ È‘ƒ

«’ ¿∞√ Á∂ «Íø‚ ”Â∂ «’√ Ù≈È È≈ˇ «ÂÃ’≈Ò „ˇÁ∆ ‘À

È≈ ÓÀ˘ «¬‘ ÍÂ≈

«’ Í»∂ ⁄øÁ Á∆ ≈Â ¿∞√ Ò¬∆ «’≥fi ’‡Á∆ ‘Ø¿±Õ

***

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ BG)

312 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«’√∂ ˘ Ú’Â ’Á «ÁøÁ∂ ‹∆‰ «Úº⁄ º∞fi∂ ‘Ø¬∂ ÒØ’ƒ

’≈«¬ ‹‰∂ ˘

’ÂÒ Á≈ ÓΩ’≈ Ó√ª ‘∆ «ÓˇÁ≈ ‘ÀÕ

***

(“ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï»”, √¯≈ AD)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 313

¡Òº◊ ‘∞øÁ∆ ‘À Ì≈Ù≈ Ì≈Ù‰ª Á∆ √Á≈

Í Ø∫Á∆¡ª Ó≈Úª Â∂ ÌÀ‰ª Á∆ Ì≈Ù≈ «¬º’ ‘∞øÁ∆ ‘À

¡Òº◊ ‘∞øÁ∆ ‘À Ì≈Ù≈

‹Ø Ì∆ ÓÁÓÙ∞Ó≈∆ Á∂ «‹√‡ «Úº⁄

ÿª ÂØ∫ ¿∞µ·«Á¡ª ÚÀ‰ª Á∆ Ì≈Ù≈ «¬º’ ‘∞øÁ∆ ‘ÀÕ

***

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ EF)

314 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

√≈˘ ¡‹∂‘∂ ≈«÷¡ª Á∆ ÒØÛ È‘ƒ

‹Ø √≈‚∂ ”Â∂ ¡≈Í‰∂ Ó«‘Òª ”⁄Ø∫ ‘’»ÓÂ ’È

√≈˘ ’≈«Ó¡ª ˘ ¿∞È∑ª Á∆¡ª Á≈Âª Á∆ ÒØÛ È‘ƒ

¡√ƒ ¡≈ÍØ «Úº⁄ƒ √Ì ÎÀ√Ò∂ ’ª◊∂

***


√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 315

Í≈Ò∆ÓÀ∫‡

‚»øÓ‰∂ ÚºÒ ¿∞∫◊ˇ È≈ ’Ø

«‹√ ˘ Â∞√ƒ ÷º÷ √ÓfiÁ∂ ‘Ø

¿∞µÊ∂ ÒØ’ª Á∂ ÍÃÂ∆«ÈË Ú√Á∂ ‘È

***

(“ÒÛª◊∂ √≈Ê∆”, A@D)

316 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÎÂÚ≈ÙÈ≈√∆

ÁØ√ÂØ ‹∂ «ÌÈ«ÌÈ≈‘‡ Âø◊ ’Á∆ ‘ØÚ∂

Âª ¿∞‚≈ ÒÀ‰≈ Èº’ Â∫Ø Óº÷∆¡ª

Í √¯≈¬∆ Á≈ Èª Á∂ ’∂

Í«ÚºÂ ÙÏÁ ˘ ÍÒ∆Â È≈ ’È≈

***

(«¬º’ ’≈◊˜ ÂØ∫)

(“ÒÛª◊∂ √≈Ê∆”, √¯≈ A@D)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 317

¿∞Ó

ÏøÁ∂ Á≈ Ú∆ ’Ø¬∆ ‹∆‰ ‘À

¡≈Í‰∆ ¿∞Ó ’ª ‹ª √ºÍ ˘ Ï÷Ù∆Ù Á∂ «Á¿π

***

(“ÒÛª◊∂ √≈Ê∆”, A@D)

318 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«˜øÁ◊∆

‹∆‰ Á≈ «¬º’ ‘Ø Ú∆ „ø◊ ‘∞øÁ≈ ‘À

Ì∂ ‡À«Î’ «Úº⁄ ⁄ΩÎ≈ˇ «Ò‡ ‹≈‰≈

¡Â∂ √«ÒºÍ ’ Á∂‰≈

Ú’Â Á≈ ÏØfiÒ Í‘∆¡≈

***


√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 319

ÓΩÂ

ÓÈ Á≈ «¬º’ ‘Ø Ú∆ „ø◊ ‘∞øÁ≈ ‘À

ÓΩÂ Á∂ «⁄‘∂ ÂØ∫ ⁄πº’ Á∂‰≈ È’≈Ï

¡Â∂ «˜øÁ◊∆ Á∆ ⁄≈ √Ω Ú∆‘ ˘

Ù∂¡≈Ó Ï∂-ÍÁ ’ Á∂‰≈

***


320 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ì≈◊ A@

Ù‘∆Áª È≈ˇ √ÏøËÂ ⁄È≈Úª

Âπ‘≈‚∂ ’Øˇ ⁄Ω¡ ˛ ‹ª ÷≈Á Á∆ ‘ºÊ∆

Âπ‘≈‚∂ ÍÀª ”⁄ √Ú∂ ‘À ‹ª Ù≈Ó

Âπ‘≈‚∂ ¡ø◊ √ø◊ Âπ‘≈‚∂ Ù‘∆Á

Âπ‘≈ÊØ∫ ’Ø¬∆ ¡≈√ º÷Á∂ ‘ÈÕ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 321

AC ¡ÍÃÀÒ

’‰’ª Á∂ «√º«‡¡ª ÂØ∫ Íª

‹ÈÒ ‚≈«¬ Á≈ Óº’≈ «⁄‘≈ ‘º√Á≈ ‘À

Íø‹ª «Í¡≈«¡ª Á∂ ◊ºÁ∆ ÈÙ∆Èª

¡Ωø◊˜∂Ï∆ ‡ØÍ∆ Í≈¬∆ ‘À

Ú√≈÷∆ Á≈ Ó∂Ò≈ Á∂÷∂◊≈ ’Ω‰?

.................

***


322 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

BC Ó≈⁄

¿∞√ Á∆ Ù‘∆Á∆ ÂØ∫ Ï≈Á - Ï≈’∆ Á∂ Ï⁄∂ ÒØ’ «’√∂ «ÁÃÙ Úª◊ Ï⁄∂

Â≈˜≈ Ó∞øÁ∆¡ª ÍÒ’ª Á∂Ù Á∂ «Úº⁄ «√Ó‡Á∆ ‹≈ ‘∆ fi≈’∆ Á∆ Âª

Á∂Ù √≈≈ Ï⁄ «‘≈ Ï≈’∆, ¿∞‘Á∂ Â∞ ‹≈‰ «Íº¤Ø∫Õ

¿∞√ Á∆ Ù‘∆Á∆ ÂØ∫ Ï≈Á - ¡≈Í‰∂ ¡øÁƒ ÷∞ºÒÁ∆ Ï≈∆ «Ú⁄

ÒØ’ª Á∆¡ª ¡Ú≈˜ª ‹øÓ ◊¬∆¡ª

¿∞√ Á∆ Ù‘∆Á∆ ÂØ∫ Ï≈Á Ó∞Ò’ Á∆ √Ì ÂØ∫ Úº‚∆ Í≈‡∆ Á∂ ÒØ’ª

¡≈Í‰∂ «⁄‘∂ ÂØ∫ ‘øfi» È‘ƒ, Èº’ Í»ø«fi¡≈

◊ˇ≈ √≈¯ ’’∂-ÏØÒ‰ Á∆, ÏØÒÁ∂ ‹≈‰ Á∆ ÓÙ’ ’∆Â∆

¿∞‘ ’øÓÏıÂ ¡≈Í‰∆ ¿∞√ Ù‘≈ÁÂ Ï≈Á

ÒØ’ª Á∂ ÿƒ ¿∞È∑ª Á∂ «√‘≈«‰¡ª «Úº⁄ Ó«‘’ «Úº⁄ ¤∞Í∂ ‘Ø¬∂ ’ºÍÛ∂ Á∆

Ó«‘’ Úª◊ «√øÓ «◊¡≈Õ

Ù‘∆Á ‘Ø‰ Á∆ ÿÛ∆ - ¿∞‘ «¬’ºÒ≈ √∆ ºÏ Úª◊

Í ¿∞‘ ºÏ Úª◊ «È√Â∂‹ È‘ƒ √∆

***

[email protected]

(“¡≈Í‰∂ È≈ˇ ◊ºÒª”, √¯≈ FG-FH)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 323

Ï≈Ï≈ Ï»fi≈ «√øÿ Á∆ Ù‘≈ÁÂ ”Â∂

¡√ª ÏÁÒ≈ ÒÀ‰≈ ¬∂,

¿∞√ Ï∞º„Û∂ Ï≈Ï∂ Á≈Õ

«‹È∑ª Û ’∂ Ó≈ «ÁºÂ≈

√≈‚≈ Ó≈‰ Á∞¡≈Ï∂ Á≈Õ

***

(“Ï≈Ï≈ Ï»fi≈ «√øÿ ˆÁ ÂØ∫ È’√ÒÏ≈Û∆ Âº’” - ¡‹Ó∂ «√µË», √¯≈ A@B)

324 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

«Ú«Á¡≈Ê∆ ¡≈◊» «ÍÊ∆Í≈Ò øË≈Ú≈ Á∂ ’ÂÒ ”Â∂

«‹ºÁ‰ Â»ø «ÍÊ∆ ‹ø«Ó¡≈

«’‘Û≈ «ÁÈ √∆ Óª?

“ºÏ” Ï‰’∂ ÓÀ∫ ’πºÒ ’Òø‚

˙‘∆˙ «ÁÈ ’-Áª

«’ºÊ∂ Ïπº„∆ ⁄◊ˇ ¿∞‘, «‹√ Á∆

’≈’≈Ù≈‘∆ Ïª‘

«’ºÊ∂ ÈΩ∫ Ú«∑¡ª Á≈ Â∂≈

Ò≈Ò √∆ ’∞ºÒ ‹Ó∑ª

‹∂√ ≈Â Â∂≈ ÒÀ ◊¬∂ «ÍÊ∆A

’Ø«‘¡≈ «‹‘Û∆ Êª

˙Á‰ ËÂ √∞‘≈◊‰ ‘Ø¬∆

‡«‘’∆ √∞øÈ √ªÕ

«ÍÊ∆ ’ «◊¡≈ ËÂ∆¡ª ¡øÏ

√≈∂ Â∂∂ Èª

ÒºÌÁ∂ «ÎÈ “Ï∂¡øÂ∂” Ú◊∂

ÍÀ ËÈ ˘ Êª

Â∂≈ ’Ø¬∆ ’∆ ’ Ò¿±

Â»ø Ù∂ Í∞µÂª Á∆ Óª Õ

***

( “ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï»”, √¯≈ AC)

A “«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ GI ”Â∂ Â∆‹≈ ÍÀ∑≈ Í«‘Òª ¡Â∂ Á»‹≈ ÍÀ∑≈ Ï≈¡Á «Úº⁄

¤«Í¡≈ ˛

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 325

¡≈√ º÷Á∂ ‘È

Úº‡Ø Úº‡ ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛ - ¡≈ÒÓ Á∆ «√¡≈‘ ⁄≈Á

‹Á «Ú‘Û∂ «Úº⁄ ’πº’Û Á∆ Ïª◊ ¤‰’ ¿πµ·Á∆ ˛

◊∆Â ¡≈Ò∑«‰¡ª ”⁄Ø∫ «Èº’ˇ ’∂ Ï≈‘ ¡≈¿π∫Á∂ ‘È

Â∂ ‘Ú≈ «Úº⁄ ÷π⁄ «ÁøÁ∂ ‘È

Ù‘∆Áª Á∂ ¡«Óº‡ ⁄∂‘∂, «Óº‡∆ Á≈ √Ì ÂØ∫ √π‘≈‰≈ √ÎÕ

⁄≈È‰ Á∆ Í«‘Ò∆ Ùπ¡≈ √ø◊

ÎÀÒÁ∆¡ª ‘È «¬√ ’Á Â√Ú∆ª

«’ «’√∂ Á∂Ù Ì◊Â Ô≈Á◊≈ ‘≈Ò Á∆ Ó˜Ï» ÚÒ◊‰ ”Â∂

Ï∂ÍÚ≈‘ ‘º√Á≈ ˛ Â√Ú∆ª Á≈ ¡’≈Õ

Âπ√ƒ ‹Á Ú∆ «’√∂ ˘ ÈÓ√’≈ ’Á∂ ‘Ø

‹ª ‘ºÊ «Óˇ≈¿π∫Á∂ ‘Ø

¿πÈ∑ª Á∂ ÏπºÒ∑ª ÂØ∫ «ÂÒ’∆ ‘Ø¬∆ Óπ√’≈‘‡

Âπ‘≈‚∆ ÍÃ’Ó≈ ’Á∆ ˛

Âπ√ƒ ‹Á «’Â≈Ïª ÍÛ∑Á∂ ‘Ø

Âª ¡º÷ª ”Â∂ ÎÀÒ ‹ªÁ∂ ‘È

¿πÈ∑ª Á∂ ¡ÓÒ ¡Â∂ «√º«÷¡≈Úª,

‹Á √Ó≈‹ Á∂ ’π÷Â √∆È∂ ”Â∂

‘πøÁ≈ ˛ ¤Ú∆¡ª Á≈ È≈⁄

‹Á ÂºÂ∂ Ò‘» Ïº’∂ ÏπÒ≈¿π∫Á∂ ‘È

‹ª ‹Á «„º‚ Á∆ ◊πÛ◊πÛ≈‘‡ È≈‘≈ Ï‰Á∆ ˛

Âª ’Á∆ Ø∫Á∂ ’Á∆ Óπ√’≈¿π∫Á∂ ‘È - √Ò∆Ï Á∂ ◊∆Â

Âπ‘≈‚∂ ’Øˇ ⁄Ω¡ ˛ ‹ª ÷≈Á Á∆ ‘ºÊ∆

Âπ‘≈‚∂ ÍÀª ”⁄ √Ú∂ ‘À ‹ª Ù≈Ó

Âπ‘≈‚∂ ¡ø◊ √ø◊ Âπ‘≈‚∂ Ù‘∆Á

Âπ‘≈ÊØ∫ ’Ø¬∆ ¡≈√ º÷Á∂ ‘ÈÕ

***


326 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ì≈◊ AA

«Èº‹∆ ’«ÚÂ≈Úª

⁄ºÒÁ∂-⁄ºÒÁ∂

≈‘ª Á∂ «Úº⁄

¡≈«¬¡≈ ¡À√≈ «¬º’ ÍÛ≈¡

∞ Á∂ ∞ Á∂

∞ˇ ◊¬∂ Ô≈Ø

Ó∫À Â∂ Í≈Â √’∂ Ì≈

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 327

Ó∫À Â∂ Í≈Â √’∂ Ì≈

∂Â «Á¡ª «‡º«Ï¡ª «Úº⁄ √≈‚≈

‹ÈÓ ÁØ‘ª Á≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆

√≈˘ Á∂÷ ’∂ Óª Á≈ ⁄∂‘≈

‘º«√¡≈ Â∂ «Î Ø«¬¡≈ √∆

...

‘º«√¡≈ «¬√ Ò¬∆

‹º◊ «Úµ⁄ «‘‹»

⁄ÒÁ≈ ÚøÙ ¡√≈‚≈ «¬‘

Ø«¬¡≈ «¬√ Ò¬∆

«’øfi ’µ‡‰◊∂

‹∆ÚÈ-ÍøË Á∞≈‚≈ «¬‘

...

È≈ Âª ¿∞√ «ÁÈ, √≈‚∂ ⁄≈⁄∂

ÍÀ ÚÂÈ «Úº⁄ Í≈«¬¡≈ √∆

È≈ ‘∆ ¿∞√ «ÁÈ, √≈‚≈ Ï≈Í»

‹∂Ò∑Ø∫ ¤∞º‡ ’∂

¡≈«¬¡≈ √∆Õ

...

¿∞√ ˘ Òº«◊¡≈, ¿∞√Á∂ «√ ”Â∂

‘ Â∞‘ÓÂ

“‹ø◊ˇ” Á∆ ‘À

‹ª «Î

“‹ø◊ˇ” Á∂ Ó»ø‘ ¿∞ÂÒ∆

⁄∞ºÍ «‹‘∆ ÁøÁÒ Á∆ ‘À

...

¿∞√ ˘ ‘∆ ¿∞‚∆’

ıÂª Á∆

ÓÀ˘ ‘∆ ‹Ú≈Ïª Á∆

328 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¿∞√ «⁄Û∆¡ª Á∂

˜ıÓ ÍÒØ√∂

Ó∫À «‘≈

‡Ø‘ «Úº⁄ Ï≈˜ª Á∆

ÓÀ ◊≈Ò∑ª Á∆

«‚◊∆ ’∆Â∆

Â∂ ¿∞√ ’∆Â∆ ≈◊ª Á∆

¿∞‘ √≈˜ª Á∂

È≈ˇ ‘À √Ω∫Á≈

ÓÀ˘ ÒØÛ È≈ √≈˜ª Á∆

...

Ó∂∆ «‘º’ «Úº⁄

ÍºÊ ¿∞µ◊Á∂

¿∞√ Á∆ «‘º’Û∆ Ï≈ˆª Á∆

¿∞‘ Î∞ºÒª Á∆

¤≈Ú∂∫ Ï«‘øÁ≈

Â∂ ÓÀ∫ È∆¡ È≈◊ª Á∆

Ó∂∆ «⁄øÂ≈ ÁØ Ï∞º’ ¡≈‡≈

¿∞√ ˘ «Î’ √Ú≈Áª Á∆

...

⁄ºÒÁ∂-⁄ºÒÁ∂

≈‘ª Á∂ «Úº⁄

¡≈«¬¡≈ ¡À√≈ «¬º’ ÍÛ≈¡

∞ˇÁ∂ ∞ˇÁ∂

∞ˇ ◊¬∂ Ô≈Ø

Ó∫À Â∂ Í≈Â √’∂ Ì≈

***

(“«¬º’ Í≈Ù «¬‘ Ú∆”, √¯≈ GH-GI)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 329

ÎÛ∂ ◊¬∂ ‹∆ ÎÛ∂ ◊¬∂

Í≈Â Ì≈¡ ‹∆ ÎÛ∂ ◊¬∂

ÓÁ∆ ‹ªÁ∆ ˆ˜Ò Á∂ Ó»ø‘ «Úº⁄

Í≈‰∆ Í≈¿∞∫Á∂ ÎÛ∂ ◊¬∂

ÂıÂ «√øÿ È≈ˇ

‘ºÊ «Óˇ≈¿∞∫Á∂

‘ÓÁÁª È≈ˇ

¡º÷ «Óˇ≈¿∞∫Á∂

“⁄øÁ” Á∆ ‘ª «Úº⁄

‘ª «Óˇ≈¿∞∫Á∂

Í≈Â Ì≈¡ ‹∆ ÎÛ∂ ◊¬∂

‘ª, ÎÛ∂ ◊¬∂

‹∆ ÎÛ∂ ◊¬∂....

***

(“«¬º’ Í≈Ù «¬‘ Ú∆”, √¯≈ CG )

330 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

È‘ƒ,

ÓÀ∫ Ì≈Â ÒºÌ‰ Âπ«¡≈

’Ø¬∆ ’ØÒøÏ√ È‘ƒ

Ì≈Â Âª √π«‰¡≈ Á∂Ù ‘πøÁ≈ ˛ Â∂ ¡Ó∆’≈ ’Ø¬∆ ≈‹ª Á≈ √Ó»‘

’ØÒøÏ√ Á∆ «Íº· ”Â∂ Âª √π«‰¡≈ ‘πøÁ≈ ˛

«’√∂ ≈‰∆ Á≈ ÒøÓ √ÒøÓ≈ ‘ºÊ

Í ÙÓ√∂ √¯ Á≈ ◊≈«¬¡≈ ‹≈‰≈

ÏøÁ∂ ˘ ÓπÏ≈’ ˛

...

¿π√ «Úº⁄ Ó«‘’Á∆¡ª ⁄ªÁ¡ª Á∆ «ÒÙ’ ‘πøÁ∆ ˛Õ

***


√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 331

Ô≈ª È≈ˇ √øÚ≈Á

È‘ƒ ÙÓÙ∂, ÓÀ∫ ’Ø¬∆ ’ØÒøÏ√ È‘ƒ

ÓÀ È≈ ‘∆ Ì≈Â ÒºÌ‰ Â∞«¡≈ √ª È≈ ¡Ó∆’≈

Ó∂≈ Âª ¡≈Í‰≈ ÿ ¬∆ ÍÂ≈ È‘ƒ «’¿∞∫

¡ÈøÁÍ∞ Á∂ «’Ò∑∂ Úª◊»ø √∞º«÷¡Â «‘ È‘ƒ √«’¡≈

Â∂ ‘∞‰ Âª √∞º’∆ ‘Ø¬∆ √√≈ ‘∆ Òøÿ‰ È≈ˇ

ÿ Á∂ ‹∆¡ª Á∆¡ª ¡º÷ª ”⁄ ¿πµÒ» «‹‘∂ ¿∞µÂ ¡≈¬∂

˙ÁØ∫ ÂØ∫ ¡«Â’ÊÈ∆ «‹¿∞∫ Òµ◊Á∂ È∂

’»ø‹ª Á∆ ‚≈ Ú◊∂ «ÏøÏ...

‘∞‰ Âª √ø√≈ ‘À ÙÓÙ∂

Ó∂∂ «Úº⁄ Ú√ ⁄∞º’≈ ÍÁ∂√ Â∂∂ Íø‹≈Ï

«’Â∂ «È◊ˇ È≈ ‹≈Ú∂Õ

˙ÁØ∫ Âµ’ ‚ È‘ƒ √∆

Óø‹’∆ Ú≈ˇ∂ ‹ÁØ∫ Âº’ √≈‚∂ «Íø‚ª ”⁄

Ë∆¡ª Í∞ºÂª Á≈ √≈’ ’È ÂØ∫ ◊∞∂˜ ’Á∂ √È

‹ÁØ∫ Âº’ Ó≈ÒÚ≈ ‘∆ ’∂ ÍºÂ‰ ÂØ∫ Ù∞» ‘∞øÁ≈ √∆

‹Á Âº’ ¡øÏ√, Ï≈Ï≈ Ï’≈Ò≈

„≈‚∆¡ª Á∆ √≈‰◊∆ ¡øÁ ‘∆ «‘øÁ∂ √È

˙ÁØ∫ Âº’ Âª ‹Óª ¬∆ ‚ È‘ƒ √∆

‹Á Â≈¬ƒ ÍÁ∂√ Ó∂∂ «‹√Ó Á∂ Ïº√ Ï≈‘Ú≈ √∆

‘∞‰ Âª ÙÓÙ∂ ‹Á Á∂ √∞º’∆ «‹‘∆ √√≈ ˘ Òøÿ∂ ‘ª

«ÏÙº’ ≈‘ «Úº⁄ ’Ø¬∆ ⁄Ó’Ω È≈ √«‘øÁ ¡≈¬∆

Ó∂ˇ Ó∞Û ’∂ ‘Ø È‘ƒ √«’¡≈ Á∞Ï≈≈

«÷ø‚ ◊¬∂ ◊∆ÏÛ∂ ‹‘∂ ÿ Á∂ È’Ùª Á≈

ÓÀ∫ Ô≈≈ ·≈‘ ’∆ ’È∆ √∆ Ó≈¤∆Ú≈Û∂ Á∆ «fiÛ∆ ”⁄

ÍÂ≈ È‘ƒ ’ÁØ∫ Â∂ «’ºÁª

«fiÛ∆ È∂ ıπÁ Ó∂∂ ¡øÁ ·≈‘ ’ Ò¬∆

¿∞ÁØ∫ ÂØ∫ «fiÛ∆ ¡øÁØ∫ Ø˜ ’Ø¬∆

332 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

(Â»ø Á»‹∂ ¡≈ÒÓ◊∆ Ò¬∆ È≈ √Ófiƒ)

Ó∂∆ ¡‰‹øÓ∆ Ë∆ ˘ «⁄º·∆¡ª «Ò÷Á≈ ‘ÀÕ

¿∞È∑ª «⁄º·∆¡ª ”⁄ È≈ ’Ø¬∆ √∞÷√ªÁ, È≈ ≈Ó√ºÂ

Ïº√ «Ò«÷¡≈ ‘∞øÁ≈ ‘À «’ √≈„∂ «ÂøÈ ‘ºÊ ÏøÁ≈ Ú∆

ÏÛ∆ ÓΩ‹ È≈ˇ ⁄∞Ï≈∂ ‹∂‚∂ ‘≈Ê∆ ˘ «√Ë≈ √’Á≈ ‘À

‹ª - ËÂ∆¡ª È‘ƒ, «√Î √»‹ ‘∆ ⁄Ó’ √’Á∂ È∂Õ

’Á∆ ¿∞‘ «Ò÷Á≈ ‘À : ◊∞º‚Ø, «¬‘ ËÂ∆ «‹øÈ≈ Ó˜∆ ˜Ø Ò≈ Ò¬∂

√»‹ Á∂ Á≈Ï∂ ”⁄Ø∫ ¿∞º’≈ È‘ƒ «Èº’ˇ √’Á∆Õ

¿∞‘ Á∞ÙÓ‰ ÍÂ≈ È‘ƒ ÙÓÙ∂ Ó∂∆ Ë∆ ˘

’∂‘∆ «√º«÷¡≈ «ÍÒ≈¿∞‰∆ ⁄≈‘∞øÁ≈ ‘À

¿∞√ Á∂ ıÂª ”⁄ ÏªÁ Á∂ ÏøÁ≈ Ï‰È Á∆

ÏøÁ∂ Á∂ «Ù’≈∆ Ï‰È Á∆ «Ú«Ê¡≈ ‘∞øÁ∆ ‘À,

ÌÒª ¿∞√ ¡‰‹øÓ∆ Ó≈√»Ó È∂

’∆ ⁄∆È Á∆ ’øË „≈‘∞‰∆ ‘À

‹ª «Ó√ Á∂ «Í≈«Ó‚ª Á∆¡ª ÓºÓ∆¡ª Á∂

◊«‘‰∂ Ò≈‘∞‰∂ È∂?

ÓÀ˘ Âª Òº◊Á≈ ‘À - «¬‘ ÏøÁ≈ ’Ø¬∆ ÏÁÓ≈Ù ‘À

‹Ø Ó≈’Ø ÍØÒØ Á∂ ÿ Úª◊»ø

ÓÀ∫ ÍÁ∂√∆ Á≈ «Èº’√º∞’ ‘ÛºÍ‰≈ ⁄≈‘∞øÁ≈ ‘ÀÕ

ÙÓÙ∂ «¬‘˘ ’∞fi ’‘Ø Ô≈Ø

Ï≈√∆, «ÏºÒ∂ Â∂ Ò÷Ï∆ ÊØ‚≈ ˜ È‘ƒ?

«¬√ ¡≈ÁÓ∆ ˘ ¡≈÷Ø

«¬‘Ø ‹‘∂ ıÂ Ó∂∆ Ë∆ ˘ È≈ Í≈Ú∂Õ

√ªÌ º÷∂, «Î «’Â∂ ¤ÍÚ≈ Ò¬∂ Í∞√Â’ Á∂ »Í «Úº⁄

«¬‘Á≈ ’Ø¬∆ Î≈«¬Á≈ ‘Ø ‹≈¿±Õ ...

’≈Ù, ÓÀ˘ ÍÂ≈ ‘∞øÁ≈

¡øÏ∂Á’ ÁÚ≈¬∆¡ª Ú≈Ò≈ ‚≈’‡ È≈ √∆ -

Âª ÓÀ∫ ÍÁ∂√ Á∆ Ó◊ƒ Òº◊‰ ÂØ∫ Í«‘Òª

«’√∂ ËÈøÂ ’Øˇ ‹ªÁ≈,

Ó∂∆ ¡‰‹øÓ∆ ◊∞º‚Ø Á∂ È’Ùª ”Â∂

¡À‘Èª ÏÁÙ◊È ıÂª Á≈ Í¤≈Úª È≈ ÍÀ∫Á≈

¡Â∂ ÍÁ∂√ ‡∞º‡Á∂ Â≈∂ Á∆ Ò’∆ Ú◊≈

√≈‚∂ ÁØÈ∂ «Úº⁄ Óº’∆¡ª Á∆ Êª È≈ ¿∞µ◊ ¡≈¿∞∫Á≈

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 333

ÍÁ∂√ ‹∆.‡∆. Ø‚ Â∂ ¿∞ˇ‡∂ ‡º’ Ú◊≈

Á∞¡≈Ï∂ Á∂ ¡øÏª ”Â∂ Ï» Úª◊ È≈ ¿∞µÂ ¡≈¿∞∫Á≈...

‘∞‰ Âª ÙÓÙ∂, Â∂≈ Í»È «√øÿ∆ Íø‹≈Ï

«¬√ ÍÁ∂√ ¡øÁ «√Î «¬º’ ¡Á≈√ ‘À

ÒøÓ∆ fiÛ∆ ”⁄ «√Á∆ ’º⁄∆ ’øË Á∂

’∞ºfi «ÁÈ Â◊∆ «‘ √’‰ Ò¬∆Õ

Ô≈Ø «Î’ÓøÁ «‘‰≈ -

«¬‘ ÍÁ∂√ ’ø‹ Á∆ Ó≈

«’√∂ «ÁÈ Ùø’ Á∆ «¤øfi Á∂ ¡÷≈Û∂ ”⁄ È≈ ¡≈ Ï∞º’∂

«¬‘ «’Â∂ ºÂ∂Ú≈Ò ÂØ∫ ⁄ºÒ È≈ Í¬∂ Ó∞ÒÂ≈È ˘

√ø◊ª Á∂ È≈ˇ

«¬‘Á≈ ’∞¤ ÍÂ≈ È‘∆ ’Á Í≈√Ò∂ Á∆ ≈ÓÒ∆Ò≈ Á∂

ÊÛ∑∂ ”Â∂ ⁄Û ’∂ Ì∂√ ’ ÒÚ∂ ≈Ú‰ ‹ª ≈Ó Á≈,

Â»ø Ô≈≈ «Î’ÓøÁ ‘ƒ

¡ÀÂ’ƒ ΩÙÈ∆ Á∂ Ó∂Ò∂ ¿∞µÂ∂ ⁄≈Ò∑∆¡ª ”⁄Ø∫ «¬º’ Ï⁄∂

Âª Ó«‘Ò ”⁄ È≈ Ó≈ƒ

¿∞√ Á∂ ’øÓ ¡≈¿∞‰ Á≈ Ï‘∞Â ÓΩ’≈ ‘À

Ó‘ª «√øÿ Ï∞‹Ú≈Ò≈ ‹∂ ÌÏ’ Ó≈È ˘ ’∂

Âª Ø’ƒ È≈ -

‘Ø √’Á≈ ˛ “ÏøÁ≈” Ó∞Û «’√∂ «ÁÈ ¿∞µÂ ¡≈¬∂ Í‘≈ÛØ∫

‹∂ ’ÀÊÒ È‘ƒ

Âª ‘ ‘≈Ò √„Ω∂ ¿∞√ Á∂ ÁÒ È≈ˇ ˇ ’∂

ÍÂ ¡≈Úª◊∂ ¡≈Íª ÚÂÈ Õ

«Î «ÓÒª◊∂ √≈∂ √∞º’∆ √√≈ Á∂ «Úº¤Û∂ ‘Ø¬∂

’Ø¬∆ ÍΩ∫‚ Á∂ Ë»ø¬∂∫ ”⁄Ø∫

’Ø¬∆ «¡≈Ò Á∆ ∂Â≈ ”⁄Ø∫

’Ø¬∆ ‚≈Ò Á∆ ⁄∞ø«Ë¡≈¬∆ ”⁄Ø∫

¡√ƒ ‘∂Ûª Úª◊ ¡≈Úª◊∂

¬∂√ ÓØª, ‘∆∂ «‘Èª Á∆ ËÂ∆ ”Â∂

Ô≈Ø «¯’ÓøÁ «‘‰≈

Ô≈Ø «¯’ÓøÁ «‘‰≈Õ

***

(“ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï»”, √¯≈ AH-BA)

334 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ì≈◊ AB

¤Í∆¡ª ⁄È≈Úª Á∂ ¤ª◊∂ ‘Ø¬∂ «‘º√∂

¡Â∂ ¡Ë»∆¡ª ⁄È≈Úª

‹Á √≈‚∂ ◊∆Â, Í»∆ ‹‘≈ÒÂ È≈ˇ

Î∞ºÒª È≈” ¡º÷ Ó∂Ò‰◊∂

Âª Ï‘≈ Á≈ ÿπÓø‚∆ √π‘‹

’∆ Ìø◊ È‘ƒ ‘ØÚ∂◊≈?

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 335

«‹È∑ª È∂ ¿∞Ó Ì ÂÒÚ≈ Á≈ ◊∆Â ◊≈«¬¡≈ ‘À

¿∞È∑ª Á∂ ÙÏÁ Ò‘» Á∂ ‘πøÁ∂ ‘È

Ò‘» ÒØ‘∂ Á≈ ‘∞øÁ≈ ‘ÀÕ

«‹‘Û∂ ÓΩÂ Á∂ ’ø„∂ ”Â∂ «‹¿∞∫Á∂ ‘ÈA

¿∞È∑ª Á∆ ÓΩÂ ÂØ∫ «˜øÁ◊∆ Á≈ √¯ Ù∞» ‘∞øÁ≈ ‘ÀÕ

«‹È∑ª Á≈ Ò‘» Â∂ Ó∞Û’≈ «Óº‡∆ «Úº⁄ ‚∞ºÒ∑ ‹ªÁ≈ ‘À

¿∞‘ «Óº‡∆ «Úº⁄ ÁºÏ ’∂ ¿∞µ◊ ¡≈¿∞∫Á∂ ‘ÈÕ

***

(“Í≈Ù-’≈«Ú A, √¯≈ BCF)

A. ¿∞ÍØ’Â ¡≈÷∆ ⁄≈ √Âª ““Ôº∞◊ ÍÒ‡≈Ú≈”” (ÒØ‘ ’Ê≈) «Úº⁄ Úº÷∂ »Í «Úº⁄ Ù≈ÓÒ

‘ÈÕ

336 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ë∞øÁÒ∆ Â∂ Ó‡ÓÀˇ∆ ‹‘∆ ⁄øÈ ⁄≈È‰∆ - «’√∂ Ú◊≈∆

Úª◊ ¿πÁ≈√∆ «Úº⁄ ÓºÂ∆ Ù«‘ Á∆¡ª ’ºÁ≈Ú «ÏÒ«‚ø◊ª

”⁄Ø∫ √«‘Ó∆ √«‘Ó∆ ¡≈¬∆ ‘À-

«¬‘ «ÁÙ≈Úª Á∆ √º⁄≈¬∆ ÌπºÒÁ∆ ‘À

Ó∂∂ «Úº⁄ √∞’≈Â Ú∆ ‘À

«‹√ √»‹ Á∆ ÓÀ˘ Ë∞ºÍ Ú∆ Ú‹Â ‘ÀA

ÓÀ∫ ¿∞√ Á∆ ¤ª ÂØ∫ Ú∆ «¬È’≈ ’ Á∂Úª◊≈A

ÓÀ∫ ‘ ÷≈Ò∆ √≈‘∆ ÌøÈ «Á¡ª◊≈Õ

***

(“Í≈Ù-’≈«Ú A”, √¯≈ BCG)

A. ¿πÍØ’Â ÁØ √Âª “Ôπº◊ ÍÒ‡≈Ú≈” (ÒØ‘’Ê≈) «Úº⁄ Ù≈ÓÒ ‘ÈÕ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 337

ÓØÛ «Á˙ Ó∂∂ ÷øÌ «¬‘ Âª ÓΩÂ Ú◊∆ ◊ºÒ ‘À

Ï∞ºÂ ‘Ø ’∂ «‘ ‹≈‰≈ Â∂ ⁄Ω∫’ª «Úº⁄ ◊º‚ ‹≈‰≈ -

ÓÀ∫ Ë∞ ÂØ∫ «√‹‰‘≈ ‘ª

ÓÀ∫ ‹Á Ú∆ ‹È«Ó¡ª ‘ª A

‹∆‰ Á∆ √Ω∫‘ ÷≈ ’∂ ‹øÓÁ≈ ‘ª A

... ... ... ... ... ...B

ÓØÛ «Á˙ Ó∂∂ ÷øÌ «¬‘ Âª ÓΩÂ Ú◊∆ ◊µÒ ‘À

***

(“Í≈Ù ’≈«Ú - A”, √¯≈ -BCH)

A. «¬‘ ÁØ √Âª “‘ ÏØÒ ”Â∂ ÓÁ≈ ‘ƒ” (ÒØ‘ ’Ê≈) «Úº⁄ Úº÷∂ »Í «Úº⁄ Ù≈ÓÒ ‘ÈÕ

B. «¬‘ √Â ÍÛ∑∆ È‘∆∫ ‹ªÁ∆Õ

338 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÔπºË √≈‚∂ Ò‘» Â∂ ‘º‚∆¡ª ”⁄Ø∫A

÷∞Ù’ ‘È∑∂∆ Úª◊ ◊∞˜∂◊≈

‘ ’≈√∂ ”Â∂ ¡≈Í‰≈ ø◊ ¤º‚Á≈

¡Â∂ Ï∂√Ï∆ È≈ˇ Ú÷≈ Ò¬∆ Â√≈¿∞∫Á≈ ‘Ø«¬¡≈

Ô∞ºË Á∆ Í∆Û È≈ˇ

√≈‚∆ ’ΩÓ Á∂ È’Ù ¿∞µÿÛ ¡≈¿∞‰◊∂

Ô∞ºË Á∂ ˜ıÓª ÂØ∫ ¡√ƒ «÷Û∂ ‘Ø¬∂ ÎπºÒª ˘

Ó«‘√»√ ’È≈ «√º÷ª◊∂

√≈˘ Ú∂◊ È≈ˇ ⁄∞øÓ‰ Á∆ ‹≈⁄ ¡≈¬∂◊∆

¡√ƒ ¡√Ó≈È Á∆ √Úº¤Â≈ È≈ˇ

¡øÁª Ì ÒÚª◊∂

ÂÁ «¬º’ ÈÚª Ô∞ºË Ù∞» ‘ØÚ∂◊≈

÷∞Ù◊Ú≈ ÓΩ√Óª Ò¬∆B

‹Á «√∂ ⁄Û∑È◊∂ Ú÷Âª Á∂ È≈ˇ Í≈Ò∂ ‘Ø¬∂ «Í¡≈

«˜øÁ◊∆ Á∆ ËÂ∆ ÂØ∫

Ï∆Â∂ Á≈ Ú«◊¡≈ ‘Ø«¬¡≈ Ò‘»

⁄πº’ ’∂ Óº«Ê¡ª Ò≈«¬¡≈ ‹≈¬∂◊≈Õ

***


A. «¬‘ √Âª “Ô∞µË Â∂ ÙªÂ∆” Á≈ «‘º√≈ Òµ◊Á∆¡ª ‘ÈÕ «¬‘ “√≈‚∂ √«Ó¡ª «Úº⁄” «Ú⁄Ò∆

’«ÚÂ≈ «Úº⁄ Í≈Ù È∂ Ù≈ÓÒ È‘∆ √È ’∆Â∆¡ªÕ

B. ¡≈ı∆ Í≥‹ √Âª “ÓÀ∫ √Ò≈Ó ’Á≈ ‘ª” ’«ÚÂ≈ «Úº⁄ Ú∆ ÊØÛ∂ Î’ È≈ˇ Ù≈ÓÒ ‘ÈÕ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 339

¡º‹ Á∂ «ÁÈA

¡º‹ Á∂ «ÁÈ

¡√ƒ √≈≈ «‘√≈Ï √≈¯ ’È≈ ⁄≈‘ª◊∂

¡√ƒ ⁄≈‘ª◊∂

¿∞È∑ª ˘ Ï‘∞Â ’∞fi ⁄∂Â∂ ’≈¿∞‰≈

⁄∂Â≈-Ï‘∞Â √Ú≈Á Òº◊∂ Ïº«⁄¡ª Á∂ Ó≈√ Á≈

’ø‹’ª Á∆¡ª Ó√ª Î∞º‡Á∆¡ª ÁπºË∆¡ª Á≈B

¡√ƒ ¿∞È∑ª Á∆ Î»’ Á∂ È≈ˇ Ï∞fi ◊¬∆

‘ ⁄∆˜ Á≈ ⁄∂Â≈ ’≈¿∞‰≈ ⁄≈‘ª◊∂

ËÓØ Ω‹‰ Á∆ Âˇ∆ ¿∞ÂÒ∂ «¬øÂ˜≈ Á∂ Á∆Ú∂ Á≈

Ó«‘øÁ Ú≈ˆ∆ ˘ ‹πÏ≈È∆ Ô≈Á ÁØ«‘¡ª Á≈

fiØÈ≈ «√ø‹Á∂ √ºÍ ÒÛ ’∂ Ó∂

Â≈∆ Á∆ Èº„∆ Á∆ ÈΩ∫‘ Í≈ÒÙ Á≈

¡º‹ Á∂ «ÁÈ

¡√ƒ Í≈ Á∂ Ó∂Ò∂ ”⁄ ∞µ√∂ Á∂Ï∂ ˘ ÓÈ≈Úª◊∂

¡º‹ Á∂ «ÁÈ ¡√ƒ ¤ºÒ∆¡ª Á∆ Íø‚ ÂØ∫ «Ú◊Û∂ ‘Ø¬∂ ÓØ‘‰∂ Ò∞‘≈ ˘

⁄∆ ’∂ «ÁÒ «Á÷≈Úª◊∂

¡º‹ Á∂ «ÁÈ ¡√ƒ Á∂÷ª◊∂

Ò≈‘‰ Á∂ ÿÛ∂ ÂØ∫ ‡∞º‡∆ ‘Ø¬∆ «ÏøÁ Á∆ Ô≈∆

√ª«fi¡ª ‹ıÓª ÂØ∫ Ó»ø‘ «’ºÁª Ì∞¡≈Ú∂◊∆

¡º‹ Á∂ «ÁÈ ¡√ƒ

Í√»¡ª Á∂ ’Ø·∂ «Úº⁄ ÁºÏ∂ ‘Ø¬∂ Í∂⁄ª Ú≈ˇ∂ Ï¤∂ ˘

ˇ-«Óˇ ’∂ ÒºÌª◊∂

***

(Ó»Ò ‘ºÊ«Ò÷Â, “«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ EA-EB)

A. «¬‘ √Âª “¡º‹ Á≈ «ÁÈ” Èª Á∆ ’«ÚÂ≈ Á∂ È∞√ı∂ Á∂ ¡÷∆ «Úº⁄ ‘È ‹Ø Í≈Ù È∂

“√≈‚∂ √«Ó¡ª «Úº⁄” «’Â≈Ï «Úº⁄ Ù≈ÓÒ È‘ƒ √È ’∆Â∆¡ªÕ

B. Í«‘Ò∆¡ª ¤∂ √Âª ‘≈√Ò ‘ºÊ«Ò÷Â «Úº⁄ ÓΩ‹»Á È‘ƒÕ

340 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

’∞‹≈Â

Â»ø ¡≈ÁÓ∆ Á∆ ‹≈Â È‘ƒ

’∞‹≈Â √∆

«‹√ ˘ Í«‘Ò∆ Ú≈ Á∞È∆¡ª ”Â∂

«’√∂ ‹≈√»√ Á∆ ˜»Â Í¬∆

Â»ø «‹√È∂ Í«‘Ò∆ Ú≈

Ó‘ªÏÒ∆ «¬È√≈È Á≈ «Ù’≈ ’È Á∆ √Ø⁄∆

Â∂∂ ¡øÁ ’Á∆ √Ú∂ È‘ƒ ◊≈¬∆ ‘Ø‰∆

Â»ø Ï‘∞Â ÒøÓ∆ ’≈ˇ∆ ÏØÒ∆ ≈Â Á∆ ¡◊∂Â √øfi √∆

Â»ø Ë∞÷ ‘∂ ¡√Ó≈È ˘ ÓΩª ”Â∂ „Ø¡ ’∂

√∞º‡ «◊¡≈ ¬∂∫ Ï∆‹ª ¡øÁ √Ω∫ ‘∆ ‘«¡≈ÚÒ ”Â∂

Á∞È∆¡ª Ì Á∂ Ù‘∆Áª Á∆ ‹∆ ‘Ø¬∆ Í∆Û È≈ˇ

Ó√ª ‘∆ ¡ºË-Í⁄ºË∆ «Ó‰∆ ◊¬∆ ‘À

Â∂∆ ’»Í Ò≈Ù

Ò≈Ù Â∂∆ Á≈ ’Øfi ÏÁ∆ ˘ ¿∞µ·Á∂ ‘ ‘«Ê¡≈

Á≈ Á√Â≈ ¬∂∫ Â»ø

«‹√ ˘ Í«‘Ò∆ Ú≈ «’√∂ ‹≈√»√ Á∆ ˜»Â Í¬∆

......................

...........................

***

(«¬º’ ¡Ë»∆ ’«ÚÂ≈ Î‡∂ Íπ≈‰∂ ’≈◊˜ ÂØ∫ «Óˇ∆)

(“ÒÛª◊∂ √≈Ê∆”, √¯≈ A@I)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 341

‘˜≈ª ÒØ’ ‘ÈA

«‹È∑ª ’Øˇ Ø‡∆ ‘À

⁄≈È‰∆¡ª ≈Âª, ’∞Û∆¡ª ¡Â∂ ¡’Ò ‘À

‘˜≈ª ÒØ’ ‘È

«‹È∑ª Á∆ ‹∂Ï «Úº⁄

‘ Ú’Â ’ÒÓ ‘∞øÁ∆ ‘À...

¡Â∂ ¡√ƒ ‘ª

«’ ’«ÚÂ≈ «Ò÷Á∂ ‘ªÕ

.....................

.....................

***


A. ’≈ˆ˜ Á∂ ‡Ø‡∂ ”ÂØ∫

342 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

÷∞Ù’ ∂ÂÒ∂ «¬Ò≈’∂ «Úµ⁄

«‹Ê∂ Ó∂≈ ‹ÈÓ ‘Ø«¬¡≈

Ó»ø◊ÎÒ∆ Â∂ ’‰’ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈

«¬º’ ÓÈ∞º÷ Èª Á∆ Î√Ò Ú∆ ¿∞µ◊Á∆ ‘À

«’ «‹√ ˘ Ï≈’≈«¬Á≈ Ï∆‹ ÷≈Áª

Â∂ ’∞fi Í≈‰∆¡ª Á∆ ÒØÛ ‘∞øÁ∆ ‘À

Í ÏÁ«’√ÓÂ∆ Á∆ ‘ºÁ

«’ ¡√∆∫ ÒØ’ ‘ª

‹Ø ºÏ ..... ¡≈√∂ Íˇ ’∂

...È≈ˇ ... A

¬∂ÊØ∫ Á∂ ÒØ’ª Á≈

ºÏ È≈ˇ ¡‹∆Ï «ÙÂ≈ ‘À

«’ «ÎÁ∂ ‘È Âª ∂Â Îº’Á∂ ‘È

... ...

***

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ FB)

A. Í≈‰∆ È≈ˇ ÿπˇ∂ ¡º÷ ÍÛ∑∂ È‘ƒ ‹ªÁ∂Õ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 343

ÓÀ∫ Ï‘∞Â ÒØ’ Á∂÷∂ ‘È ÏÂø◊Ûª Á≈ Ì≈ „Ø∫Á∂

Â∂ √≈≈ ≈‘ ¿∞È∑ª ’ØˇØ∫ «Èº’∆¡ª «Èº’∆¡ª ◊ºÒª «’Á∆¡ª «‘øÁ∆¡ª

¿∞‘ ÷Ú∂ ’Á Â∞∂ √È

Í ¡º‹ ¿∞È∑ª ‘ ≈‘ ˘ ÍÂfiÛ Á∂ Íº«Â¡ª Úª◊ „’ «ÁºÂ≈ ‘À

’¬∆ ¡≈¿∞∫Á∂ ‘È Â∂ ·∞º‚ª È≈ˇ

√ÍºÙ‡ Òªÿ≈ ÿÛ √’‰ Á∆ ’Ø«ÙÙ «Úµ⁄ È≈’≈ÓÔ≈Ï ‘Ø ’∂

√Î ˘ Ó∞ÒÂÚ∆ ’ «ÁøÁ∂ ‘È

¿∞‘ ÒØ’ ¡√Ò «Úº⁄ Óª Á∆ ◊≈ˇ∑ Ú◊∂ ‘È

¡Â∂ ‘’∆’ÂÈ ¡≈Í‰∆ √ø«÷¡≈ ÂØ∫ Ï‘∞Â ÿµ‡ ‘È

Â∂ ÓÀ∫ «‹È∑ª ÒØ’ª È≈ˇ Â∞«¡≈ ‘ª

¿∞È∑ª Á∂ ’ÁÓª «Úº⁄ Â»Î≈È ¡ø◊Û≈¬∆¡ª ÌÁ∂ ‘È

..........................................

............................................ A

Â∂ ¡√ƒ «‹øÈ∂ Ú∆ ‘ª

¡≈Í‰∆ √ø«÷¡≈ ÂØ∫ Ï‘∞Â ÚË∆’ ‘ª

Â∂ «Íº¤∂ ¤º‚ ‹ªÁ∂ ‘ª

«Ù«Â¡ª Á∆¡ª √≈÷∆¡ª Á≈ Ï‘≈È≈

¿∞È∑ª ÒØ’ª Ò¬∆

‹Ø ÏÂø◊Ûª Á≈ Ì≈ „Ø∫‘Á∂ «‘øÁ∂ ‘È

***(AH.A.AIG@)

(“Í≈Ù-’≈«Ú A”, √¯≈ BCA)

A. Ó»Ò «Ò÷Â «Úº⁄ «¬‘ ÁØ √Âª ÍÛ∑ È‘ƒ ‘πøÁ∆¡ªÕ

344 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ï‘≈ Á∆ πºÂ∂

Ï‘≈ Á∆ πºÂ∂

’Ø¬∆ Ú∆ ⁄≈‘∞øÁ≈ ‘À

ÎºπÒ «√Î ÎπºÒ

‹ª Ó«‘’Á≈ ÍºÂ∂ Ú◊ˇ≈ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ

¡≈˙ ¡√ƒ ◊∞Ó≈‘ ‘Ø¬∂ ÒØ’

√∞º’∂ √ÒÚ≈Û Á∂ ’∞ºÍª ”⁄Ø∫

Â∂ ‹ˇ∂ ‘Ø¬∂ ⁄»Û∆-√ÒØ˜ Á∆ ≈÷ ”⁄Ø∫

Ï∂ÙÓ «‹‘≈ ◊∆Â „»ø‚∆¬∂Õ

‹Á √≈‚∂ ◊∆Â, Í»∆ ‹‘≈ÒÂ È≈ˇ

Î∞ºÒª È≈” ¡º÷ Ó∂Ò‰◊∂

Âª Ï‘≈ Á≈ ÿπÓø‚∆ √π‘‹

’∆ Ìø◊ È‘ƒ ‘ØÚ∂◊≈?

Í ¡‹∂ Âª Ï‘≈ ’≈ÂÒ ‘ÀÕ

√≈∂ ⁄≈‘∞øÁ∂ ‘È,

Î∞ºÒ «√Î Î∞ºÒ

..............

.............

***

(“Í≈Ù-’≈«Ú A” √¯≈ AIC)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 345

Ì≈◊ - AC

¡‰¤Í∆¡ª ⁄È≈Úª - Í≥‹≈Ï∆

‘π‰ √ºÍª Ú◊∆ Ò◊Á∆ ˛ «¬‘ Ò’∆

‹Ø √Á≈ Ò∆’ ‘∆ ‘∆

√Á≈ ’Ø¬∆ ¡º÷ Ï‰È≈ ÒØ⁄Á∆ ‘∆

346 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

È≈∆ «È’∂ÂÈ

È≈∆ «È’∂ÂÈ≈ Á≈ ‹ºÏ Â»ø Ú∆ ‹≈‰Á∆ √À∫

ÏÁÒÁ∂ ÍÃ¤≈«Ú¡ª Á∂ fiπº◊ Á∆ ‘’∆’Â ÓÀ∫ √ÓfiÁ≈ √∆

«ÚËÚ≈ ¡≈ÙÓª Á≈ È’ ¡Â∂

Íπ≈‰∆ «ÁºÒ∆ ≈‹Ë≈È∆ Ï‰≈¿π‰ Á∂ Íπ¡≈Û∂

’πfi Ú∆ «’√∂ ÂØ∫ ◊πºfi≈ È‘ƒ √∆

Â∂ ¿π∫fi ‘π‰ ÓÀ˘ Ú∆ Í¤Â≈Ú≈ ˛

«’ ‹∂ ¡≈√≈‚∆ ‚≈«¬∆ Á≈

‘ ÙÏÁ ‘∆ «¬«Â‘≈√ Ï‰ ‹≈‰≈ √∆

Âª ÓÀ∫ «‹‘Û∂ «ÁÈ ÍÀµÈ ÏØfi∂ ”⁄Ø∫ È‘ƒ ’«„¡≈

ÚºË Ú≈∆ ’ÂÒ ‘Ø«¬¡≈ ‘ª

....

***


√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 347

‹Á ◊ºÒ «’√∂ Â‰ ÍºÂ‰ Ò◊Á∆ È≈ «Á√∆

‹Á ¡øÏ ‹∂‚∆¡ª ’√Óª

Â∂ Í‘≈Ûª Ú◊∂ Á≈¡«Ú¡ª Á∂ Ï≈Ú‹»Á

Ï˜π◊ª Á∂ ÂØ‘ÓÂ Ì∂ «‹√‡ «Úº⁄ ‘∆ ‘≈˜∆ Ò◊Á∆ ‘∆

√πÎ«È¡ª «Úº⁄ ‹∆‰ Ú≈ˇ∂ «‹√Ó Á∆

‘ ‘πÈ≈ˇ∂ ⁄Ó’Á∂ ÍÏÂ

‹ÁØ∫ ‘º√Á∂ ‘∂ ˙È∆ ‘∆ Á»

‘≈ √Ú∆’≈È Ò¬∆ √Ì ÂØ∫ ÔØ◊ ÓΩ’≈ ˛

***


348 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¡‹∂ Âª ≈Â √Ω‰ È‘ƒ Òº◊∆

Â∂ ¿π√ Á≈ Â≈«¡ª Á∂ È≈ˇ ⁄∂‘≈ «fiÒ«ÓÒ≈Ú∂

¿π√ ˘ ¡≈÷Ø «’ ⁄øÈ ˘ Íº’≈ ’ ÒÚ∂

***


√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 349

ºÏ ‹∆!!

«¬√ ¿πµ‹Û∂ ¡≈Ò∑‰∂ «Úº⁄ ÍÂ’∂ ¡Ω‰≈ È‘ƒ

‘π‰ ’Á∆ ◊π‡’Á≈ Í≥¤∆

˙ Óπ‘ºÏÂ Á∂ ÷À ÷Ú≈‘ ÒØ’Ø

Óπ‘ºÏÂ ‘π‰ «’√∂ ÓΩ√Ó Á≈ Èª È‘ƒ «‘≈

***


350 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¿π‘ √Ω∫ ‘∆ ‹≈‰◊∂ ¡≈÷

≈Â ˘ ‹≈◊Á∆ ¤º‚ ’∂

⁄ªÁÈ∆ «Ê’ ¿πµ·∂◊∆

Â∂ˇ∆ ËÂ Á∂ ¿πµÂ∂

´Û’Á∆ ≈Â ‹≈Ú∂◊∆

√πÍ«È¡ª Á∆ Í‘≈Û∆ ÂØ∫ -

‹ÁØ∫ È˜ª ’≈Ú‰◊∂

«Ï√Â∂ ÙÓ Á∂ Ó≈∂

Âˇ∆ ”⁄Ø∫ «ÂÒ’ ‹≈Ú∂◊≈

◊πÒ≈Ï∆ ÎπºÒ √ÿ∆ Á≈ -

¿π‘ Ï∂‘∂ ◊∆Â ÒÀ ’∂

Î∂ ¡≈Í‰≈ ‘πÈ Í≈Ò‰◊∂

√ÒØÈ∂ ⁄∂‘∂ ÂØ∫ ÊºÒ∂ ÊºÒ∂

¿π‘ Ï∆ÂÁ∂ ‹ªÁ∂

¡Â∂ ÍÒ ƒ◊Á∂ ‹ªÁ∂ ...

***

([email protected])


√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 351

¡øÂ ÚºÒ ÁΩÛÁ∂ ‘Ø¬∂ ÒØ’

√Û’∂ Á∂ ’ø„∂ ÓπøÓÂ ’Á∂ Ó˜Á»ª ’ØˇØ∫

«ÁÙ≈ Íπº¤Á∂ ‘È

¡≈ÂÙ’ Á∆¡ª Ø◊∆ Â∆Ú∆¡ª

¡Â∂ ÷º√∆ ‘Ø¬∂ ÒØ’ Óø◊ ’Á∂ ‘È

«’ ’Ø¬∆ ‘«Ê¡≈ÏøÁ ‹√»√ ÈπÓ≈ «Ú¡’Â∆ ¡≈Ú∂

Â∂ «¬º’Ø Ê∆ È‡ Ê∆ È≈ˇ

Óπ’Â∆ ÏıÙ Á∂Ú∂ ¿πÈ∑ª ˘

«¬«Â‘≈√’≈ ¿π‚∆’ ‘∂ ‘È

’ÁØ∫ «◊º«‡¡ª ÂØ∫ «⁄º’Û ËØ ’∂ √Ó∂∫ Á≈ È≈«¬’

«ÚÙ≈Ò ÌÚÈª ÂØ∫ fiø‚∂ ¿πÂ≈Á≈

«¬√ Ò¬∆ Ì«Úº÷ Á≈ ÏØfi ¸’∆ «ÎÁ∂ «ÓºÂØ

Â≈∆÷ ˘ ⁄≈‡ª Á∆¡ª ∂Û∆¡ª

‹ª ’ø«È¡≈ «Ú«Á¡≈«Ò¡≈ Á∂ ◊∂‡ª ÂØ∫ È≈ „ø»‚Ø

Â≈∆÷ Âª Ù«‘Ø∫ Ï≈‘ ÷∂Âª «Úº⁄

Â∂ ÎΩ‹∆ Ï≈’ª «Úº⁄ ¿πµ◊ ¡≈¬∆ ˛

***


352 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

⁄ÒØ ÁΩÛØ √ÓπøÁ ¡≈ «‘≈ ˛

¿π√ Á∆ ◊‹ «Úº⁄

‡À∫’ª Á≈ ÙØ ˛

¡Â∂ ËÓ’∆¡ª Ì∂ Ì≈Ù‰ª Á≈ ÁøÌ

⁄ÒØ ÁΩÛØ ¿πÈ∑ª ’øËª ÂØ∫ Á»

«‹È∑ª ˘ ‘π‰ Âº’ Âπ√ƒ ÿ √ÓfiÁ∂ ‘∂ √∆

***


√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 353

‘π‰ √ºÍª Ú◊∆ Ò◊Á∆ ˛ «¬‘ Ò’∆

‹Ø √Á≈ Ò∆’ ‘∆ ‘∆

√Á≈ ’Ø¬∆ ¡º÷ Ï‰È≈ ÒØ⁄Á∆ ‘∆

***


354 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÓΩÂ

‹Ø Ï‘πÂ ’πfi ‘πøÁ∆ ‘Ø¬∆ Ú∆

⁄Øª Úª◊ fiÍ‡Á∆ ˛

Â∂ Ïº√ ’ºπfi È‘ƒ ’ √’Á∆

«√Ú≈ «¬º’ Â∆Ò≈ ÂØÛ √’‰ ÂØ∫

***


√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 355

«˜øÁ◊∆

‹Ø ’πfi È‘ƒ ‘πøÁ∆ Ú∆

≈Â «ÁÈ Ò‘» Í∆‰ Á∂

√ÓºÊ ˛

***


356 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ì≈◊ AD

¡‰¤Í∆¡ª ⁄È≈Úª - «‘øÁ∆/¿πÁ»

’ΩÎÂ-«¬-¿πÓ ˛, ¡Ω Ú√Ò √∂ Ì∆ È≈ˇª ˛∫

“Í≈Ù” «’√ ’≈ Ô’ƒ, «¬√ ÁΩ-«¬-‘≈Á√≈Â ’∂∫

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 357

ˆ˜Ò

(A)

¿πÈ ’Ø ’Ï Îπ√Â ˛, ‘Ó √∂ Ï≈Â ’∂∫

‘Ó≈∂ È≈Ó √∂, ¡ÍÈ∆ ‹πÏª È≈-Í≈’ ’∂∫

«ÁÒ-«¬-È≈Ù≈ÁA ’≈ ’Ø¬∆ ¿πÈ Í∂ «¬ø’Ù≈Î ’∂

◊Ú≈≈ ’Ï ÂÒ’, Ô∂‘ «ÙºÁÂ∂ ‹˜Ï≈Â ’∂∫

ÓΩ√Ó-«¬-÷πÙ’ ’≈, √≈Óª «’√∂ ÓπÏ≈’ ˛

¡≈‹ ¡≈Ó≈Á≈ ˛∫ ‘Ó, ¡≈÷Ø∫ √∂ Ï√≈Â ’∂∫

Á≈ÓÈ-«¬-«¬Ù’ ˛, Í√≈ ‘»¡≈ ÷Ò≈˙∫ Ó∂∫

«’√ ’∂ Í∂Ù-¬∂-È˜, Ô∂‘ ÁÁ ’∆ √Ω◊≈Â ’∂∫

‚»Ï∂ ‹≈Â∂ ˛∫ ‹Ø, ÷≈ÓØÙ∆˙∫ ’∂ √≈◊ Ó∂∫

’À√∂ ¡Ω «’√ √∂ ’∂∫, ’À√∆ Ú≈Á≈Â ’∂∫

’ΩÎÂ-«¬-¿πÓB ˛, ¡Ω Ú√Ò √∂ Ì∆ È≈Òª

C ˛∫

“Í≈Ù” «’√ ’≈ Ô’ƒ, «¬√ ÁΩ-«¬-‘≈Á√≈Â ’∂∫

***


A. ¿πÁ≈√ «ÁÒ B. ¿πÓ Á∆ Í∂Ù≈È∆ C. Ó«‘»Ó

358 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

(B)

Ø ÍÛ∆ ≈Â «√Ó‡ ’∂ Ó∂∂ Á√Â≈È∂ Ó∂∫

⁄ªÁ ’Ø Á» ’‘ƒ ÷Ø Á∆¡≈ Ú∆≈È∂ Ó∂∫

÷Ø ◊¬∆ ‹≈È∂ ’‘ª Ì∆Û ◊Ó◊π√≈Ø∫A ’∆

ÎÂ≈ ÎÂ≈ Ó⁄≈ ˛ ÙØ √ÈºÓ ÷≈È∂B Ó∂∫

‘∂ ˛∫ Í»¤ Ó∂≈ ≈‹-«¬-ÂÏº√ÓC, Á∂÷Ø

‘∂ ˛∫ ´ÂÎ √≈D Óπfi ’Ø ‹Ø πÒ≈È∂ Ó∂∫

√πÈ≈ Ê≈ Ï‘πÂ «‹’ ≈Â ’∂ Â»Î≈ÈØ∫ ’≈

«ÓÒ∆ ˛ ’«‘’ÙªE ’∆ ≈ı ¡≈ÙÔ≈È∂

F Ó∂∫

˜≈ √Ø⁄Ø Ô∂‘ ‹Úª «’√ Â‘ ‹Úª ‘ØÂ∂,

◊ ’Ô≈ÓÂ √≈ «÷ÒΩÈ≈ È ‘Ø ˜Ó≈È∂ Ó∂∫

‘ØÈ∆ ⁄≈«‘Ô∂ Á≈˜G «‘øÓÂ-¬∂-«øÁª

H ¡À “Í≈Ù”

’π¤ ÂØ ÓπºÁÂ Ò◊∂◊∆ Ù∂÷ ’Ø √Ófi≈È∂ Ó∂∫

***


«¬‘ ÁØÚ∫∂ ˆ˜Òª Ó»Ò »Í «Ú⁄ Í≥‹≈Ï∆ «Ú⁄ «Ò÷∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª ‘ÈÕ

A. ÙπÌ«⁄øÂ’, B. ÏπºÂÿ (ÓøÁ), C. ÷πÙ∆ Á≈ ‘º√, D. Ó˜≈ ÒÀ‰ Ú≈ˇ∂,

E. ¡’≈Ù◊ø◊≈, F. ÿ, G. ÒøÓ∆, H. Ù≈Ï∆¡ª Á∆ «‘øÓÂ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 359

‹Ï √∂ √πÈ≈ «¬Ù’ ’∆ Óø«˜Ò È‘ƒ ‘ØÂ∆

¡Ω Ì∆ ◊≈«ÎÒA √∂ ‘∂ ‹≈Á‘

B √∂ ‘ÓÕ

È≈ ‘»¬∆ «ÁÒ ’Ø ’Ì∆ √≈«‘ÒC ’∆ ‹π√Â‹»

D

÷∂ÒÂ∂ Â»Îª √∂ ‘∂, Ï∂Ú‹‘ √∂ ‘ÓÕ

‘Ó ’Ø Î’ÂE ÓΩ√Ó-«¬-ø◊ƒ

F ’≈ Í≈√

G ˛

Ï≈Â ÔØ∫ ’Â∂ È‘ƒ ‘À∫ Ï∂ÚÎ≈ √∂ ‘ÓÕ

Ï√ ◊¬∆ ˛∫ ÷ÒÚÂ∂H «ÁÒ Ó∂∫ ÷≈ÓØÙ∆¡ª

ÚÈ≈ ¡ÍÈ∆ Ï≈Â Ì∆ ’Â∂ «˜‘ √∂ ‘ÓÕ

***


Ó»Ò »Í «Ú⁄ Í≥‹≈Ï∆ «Ú⁄ «Ò÷∆ ‘Ø¬∆Õ

A. Ò≈ÍÚ≈‘, B. ≈‘, C. «’È≈≈, D. ÂÒ≈Ù, E. «√¯

F. ÓΩ√Ó Á∆ ø◊∆È∆, G. «÷¡≈Ò,. H. «¬’Ò≈Í∂

360 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ú∞‘ Ó∂≈ ÚÙØ∫ ’Ø fi∂ÒÈ∂ ’≈ ◊ΩÚ Á∂÷≈ Â∞Ó È∂?A

«¬√ ‹‹ Ù∆ Ó∂∫ «Ò÷∆

Ò‘» ’∆ Ù≈ÈÁ≈ «¬Ï≈Â ÍÛ∑∆ Â∞Ó È∂

’«ÚÂ≈ ‘Ø È≈ ‘Ø «¬Â‘≈√ ’Ø

«ÓÃÂ Ù∆ ’∆ «˜øÁ≈ ÒØÊ ’∂ √≈Ê

Ó≈ÂÃ √ª√ ’∂ Ë≈◊∂ √∂ ‹∞Û≈ ‘ØÈ≈

***

[email protected]

(“¡≈Í‰∂ È≈ˇ ◊ºÒª”, √¯≈ EI)

A. Ó»Ò »Í «Úº⁄ «‘øÁ∆ «Úº⁄ «Ò÷∆ ‘Ø¬∆Õ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 361

È˜∂∫ ¿π·ƒ ÓΩ√Ó √π‘≈È≈ ‘Ø «◊¡≈ A

«ÁÒ Ó⁄Ò≈ ÂØ ÂπÓ≈≈ ¡≈È≈ ‘Ø «◊¡≈

«‹’ √πÈÂ∂ Ê∂ ÏÁ ◊πÓª ‘π√È ’≈

‘Ó ÂØ ‹Ï ⁄≈‘≈, Á≈È≈ ‘Ø «◊¡≈

***


A. Ó»Ò »Í «Úº⁄ Í≥‹≈Ï∆ «Úº⁄ «Ò÷∆ ‘Ø¬∆Õ

362 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

¿π√ Ú’Â Ó∂∂ √≈Ê Ù≈«¬Á ÂπÓ ‘∆ Ê∂A

‹Ï ¬∂’ ◊≈È∂ Ú≈Ò∆ «⁄Û∆¡≈ Ó∂∆ ¡≈Ú≈˜ ’Ø Í«‘È ’

Ó∂∂ ‘∆ ¡ÍÈ∂ ¡√Â ÚÔ√Â ÙÏÁØ∫ Ó∂∫ ’‘ƒ ¤πÍ ◊¬∆ Ê∆

Ô‘ Ï≈Â ÂÏ ’∆ ˛

‹Ï ÓÀ∫ «Ú¡≈’‰ ’Ø «ÿÃ‰≈ ’∆¡ª ’Â≈ Ê≈

«ÚÁÚ≈ÈØ ’∂ √Óª ’≈‡È∂ ’∆ ⁄ΩÍ‡ ‹≈È ’ ....

ÂÏ √∂ ÓÀ∫ ¬∂’ ÷∆fi Ì∆ Ó»’ √∆ ÂÒ≈Ù Ó∂∫

‹◊‘ ‹◊‘ ¿π√ «⁄Û∆¡≈ ’∆ ¡≈‘‡ √»øÿÂ≈ «Î ‘≈ ‘»ø

Ù≈«¬Á Úπ‘ ’‘ƒ ‹≈È Ï»fi ’ ËπÍ Ó∂∫ «ÍÿÒ ◊¬∆ ‘Ø

’ÔØ∫«’ √»Ô ’∆ ¡≈Â∆ ‹≈Â∆ √ª√ Ó∂∫

¡’√ Óπfi∂ Ú‘∆ Í∆⁄Â √≈ ◊≈È≈ √πÈ≈¬∆ Á∂Â≈ ˛Õ

Ô≈ ¿π√∂ ◊≈˙∫ ’∆ ’Ø¬∆ Ë»Ò Ì∆ √ªfi ⁄ ◊¬∆ ‘Ø

‹Ï „Ø∫‚ ’≈ ÒΩ‡È≈ ‘ØÂ≈ ˛

«ÁÈ Ì fi≈Û∆˙∫ ’∂ Ì∆Â √√≈Â∆ ‘»¬∆ ‘Ú≈˙∫ ’Ø ÁØ‘È∂ ’∂ Ï≈Á

Óπfi∂ Ò◊Â≈ ˛ Ó∂∆ ¡≈Ú≈˜ ’Ø Í‘È ’ Ì≈◊ «È’Ò∆ ‘»¬∆ ÚØ‘ «⁄Û∆¡≈

√øÌÚ ˛ «’√∆ ⁄º’∆ ’∂ Í≈‡ Í ÎπÁ’Â∆ ‘»¬∆B

***


A. Ó»Ò »Í «Úº⁄ Í≥‹≈Ï∆ «Úº⁄ «Ò÷∆ ‘Ø¬∆Õ

B. «¬√ ÂØ∫ ¡º◊∂ √¯≈ Î«‡¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 363

«¬È √∂ «ÓÒØA

«Ô‘ ˛∫ ÂπÓ≈∂ Í»Ú‹

«¬È «ÁÈØ∫ ¡≈ÍÈ∆ ≈÷ Ó∂∫ ‹∆Â∂ ˛∫

‹∆È∂ Ú≈ÒØ, «¬È‘∂∫ ¡≈Í È∂ ’Ô≈ √Ófi≈ ˛?

***


A. Ó»Ò »Í «Úº⁄ «‘øÁ∆ «Úº⁄ «Ò÷∆ ‘Ø¬∆Õ Í«‘Òª Í≥‹≈Ï∆ «Úº⁄ ¤Í ¸’∆ ˛Õ

364 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ì≈◊ AE

“√≈‚∂ √«Ó¡ª «Úº⁄” ÂØ∫ Ï≈¡Á

¤Í∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª ⁄È≈Úª

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ‘∞øÁ≈ ‘À

Ó∞Á≈ ÙªÂ∆ È≈ˇ Ì ‹≈‰≈,

È≈ ‘Ø‰≈ ÂÛÍ Á≈, √Ì √«‘‰ ’ ‹≈‰≈

ÿª ÂØ∫ «Èº’ˇ‰≈ ’øÓ ”Â∂

Â∂ ’øÓ ÂØ∫ ÿ ‹≈‰≈,


√≈‚∂ √∞«ÍÈ¡ª Á≈ Ó ‹≈‰≈Õ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 365

÷»‘

÷»‘ ÏÛ∂ ÊØÛ∑∂ Ï⁄∂ È∂ ‘∞‰

Í ¿∞‘ ’ºÒÓ-’ºÒ∂ √∞øÈ∂ «‹‘∂ «‹ºÊ∂ Ú∆ ‘È

‘È∂∂ ÂØ∫ √∞º«÷¡Â È‘ƒ

‹Ø «Í¡≈√ Á∂ Íº‹ ¿∞ÂÁ≈ ‘À ¿∞È∑ª ”⁄

Â∂ ÓΩÂ Ì Á∂∫ÁÀ

√Ì ÂØ∫ ÌØˇ∂-Ì≈ˇ∂ Íø¤∆¡ª Á∂ ¡ª«‚¡ª «Úº⁄

Î√Òª Ò¬∆ Ï∂’≈ ‘Ø‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á

÷»‘ ÏÛ∂ ÊØÛ∑∂ Ï⁄∂ È∂ ‘∞‰

¿∞È∑ª Á∆ ÷≈√ ÒØÛ È‘ƒ Ì≈◊Ì∆ ËÂ∆ ˘

Í ‘È∂∂ ˘ ¿∞È∑ª Á∆ ÒØÛ ‘À

«’√∂ Ú∆ ◊∞‡’Á∆ ¿∞‚≈‰ Á∂ «ÚπºË

‘È∂≈ ¿∞È∑ª ˘ ÓØ⁄∂ Ò¬∆ ÚÂÁ≈ ‘À

÷»‘ Ï∂Ùº’ ÊØÛ∑∂ È∂ ‘∞‰

√ø÷ Á∆ ◊»ø‹ ≈‘ƒ «ÈºÂ ‚Á∆ ÈƒÁ «Úº⁄

ÓΩÂ Ú«‚¡≈¿∞∫Á∂ ‘Ø¬∂ Ì‹Èª Á∆ Ì≈Ò «Úº⁄

Â∂ ¡Â∆Â ◊≈¿∞∫Á∆¡ª ÏÛ∑’ª «Úº⁄

Í ¡‹∂ Ú∆ ’≈Î∆ È∂ ÷»‘

¿∞È∑ª «Úº⁄ ‘Ò’ «◊¡≈ ‘È∂≈ ¡‹∂ «⁄øÿ≈ÛÁ≈ ‘À

Á∞¡≈ Ò¬∆ ¿∞µ·Á∂ ‘ºÊª Á∆ Ïπº’ ‹Ø ÷»‘ «√‹Á∆ ‘À

√≈ÒÓ ÓÈ∞º÷ ˘ «È◊ˇ‰ Ò¬∆

«√Î ¿∞√ «Ú⁄Ò≈ ‘∆ ‘È∂ ’≈¯∆ ‘À

«¬È∑ª ÷»‘ª Á∂ ¡øÁ Ó∑∂ˇÁ≈ ¯È∆¡ ‘È∂≈

√∞Û’ ‹ªÁ≈ ‘À, «’√∂ Ú∆ «‘º’ ¡øÁ «÷ÛÁ∂ ‘Ø¬∂ ⁄≈È‰ Á∂ √≈‘

÷»‘ Â∞‘≈˘ ‹ØÛÁ∂ ‘È ÓØ¬∆¡ª √Á∆¡ª È≈ˇ

÷»‘ Â∞‘≈˘ ◊»ø‹ Á∂ ÈÙ∂ ”Â∂ Ò≈ ’∂

¡≈Í‰∂ ˜ıÓª ˘ ◊≈¿∞‰≈ «√÷≈¿∞∫Á∂ ‘È

366 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

÷»‘ È‘ƒ ⁄≈‘∞øÁ∂ «’ Ëº∞Í ‹≈Ú∂ Â∞‘≈‚∂ ⁄∂Â∂ ”⁄Ø∫

÷Ø«Í¡ª «Úº⁄ ‹∞Í‰ Á≈ «ÁÃÙÕ

Ú√Â» ‹ª ÓÙ∆È È‘∆∫

‘∞‰ Ó∞’øÓÒ ¯Ò√Î≈ È∂ ÷»‘

÷»‘ Âª ⁄≈‘∞øÁ∂ ‘È ¿∞È∑ª √ø◊ ‹∞Û∆ ‘ «Ì¡≈È’Â≈

Â∞‘≈‚∂ ¡øÁ «Í¤Ò÷∞∆ «◊ÛÁ∆ ‘∂

÷»‘ Â∞‘≈‚∂ È≈ˇ √¯ ’Á∂ È∂ Ïº√ª «Úº⁄

¿∞È∑ª «Ú⁄Ò≈ ‘È∂≈ ¡≈ÁÓ∆ Á∆ Ì≈Ù≈ ÷Ø‘ ’∂

«√¯ Ó«Ó¡≈¿∞‰≈ «√÷≈¿∞∫Á≈ ‘À

÷»‘ Â∞‘≈‚∆¡ª ¤≈Â∆¡ª «Úº⁄ √√≈¿∞∫Á∂ ‘È

‹È≈˜∂ ÂØ∫ ÍÂÁ∂ ‹Á Â∞‘≈‚∂ «Úº⁄

Ï⁄∂ ‘Ø¬∂ ‘Ø‰ Á≈ Ù∞’≈È≈ ◊≈¿∞∫Á≈ ‘ÀÕ

Ï⁄≈¡ Á∆ ¡≈÷∆ ‹ø◊ ÒÛ«Á¡ª ‘È∂≈

Ï∂‘ºÁ ı»ø-ı≈ ‘Ø ⁄∞«’¡≈ ‘À ‘∞‰ -

Ï⁄≈¡ Á∆ ¡≈ı∆ ‹ø◊ ÒÛ«Á¡ª ‘È∂≈

‘ ÙÀ¡ «ÚøÈ∑Á∂ ‘Ø¬∂

Â∞‘≈‚∆ ‹◊Á∆ ‘Ø¬∆ Á∞È∆¡ª Á∂ ¡≈Í≈ «Èº’ˇ‰≈ ⁄≈‘∞øÁ≈ ‘À

Â∞‘≈‚∂ ÏØÒª Á∆ «ÒÙ’ ”⁄ «√øÓ‰ ˘

‘È∑∂≈ ¡≈Í‰∂ ÿ∞«È¡ª √Ó∂Â Ï∂‘ºÁ ÂÒ ‘Ø ⁄πº’≈ ‘À ‘∞‰

¬∂È∂ ÂÒ ‘È∂∂ Á∂ «ıÒ≈¯

‘∞‰ Â∞√ƒ Í«‘Òª Úª◊ È‘ƒ ÒÛ √’Á∂

’Ø¬∆ √‘»ÒÂ∆ Â∂ ¡‰√Á∂ Á∆ ·ø„∆ ‹ø◊

¬∂È∂ ÂÒ ‘È∑∂∂ Á∂ «ıÒ≈¯

Â∞‘≈‚≈ √∞«ÚË≈Ó¬∆ Ú‹»Á ÏÛ≈ È≈-’≈¯∆ ‘À

¬∂È∂ ÂÒ ‘È∂∂ Á∂ «ÏÒ’∞Ò ◊Úª„ ‹ƒÁ∂ ‘Ø¬∂

Â∞√ƒ «È‘º«Ê¡ª Â∞ È‘ƒ √’Á∂Õ

***

(“‘≈’ AIHB”, “ÒÛª◊∂ √≈Ê∆”, HI-I@)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 367

ËÓ Á∆’Ù≈ Ò¬∆ «ÏÈÀ-ÍºÂ

Ó∂≈ «¬º’Ø ‘∆ ÍπºÂ ‘À ËÓ-◊∞»

ÓÁ «Ú⁄≈≈ «√ ”Â∂ È‘ƒ «‘≈Õ

Â∂∂ «¬√ Â∑ª ◊‹‰ ÂØ∫ Ï≈Á

ÓÁ Âª Á» Á» Â’ «’Â∂ È‘ƒ Ï⁄∂

‘∞‰ «√¯ Â∆Ú∆¡ª ‘È ‹ª Ù≈’≈‘≈∆ ÁØÍ≈¬∂

‹Ø ¿∞È∑ª Ò¬∆ ¡øÈ ’Ó≈¿∞Á∂ ‘ÈÕ

√Ï ’Ò≈ √ÓµÊ ¬∂∫ Â»ø ËÓ-◊∞»!

Â∂∆ «¬º’ Ó≈Û∆ «‹‘∆ «Â¿±Û∆ Ú∆

⁄ø◊∂ ÌÒ∂ Í«Ú≈ª «¬º‹Û Ï‰≈ «ÁøÁ∆

‘ ’Ø¬∆ Á»√∂ ˘ «ÓºË ’∂

¡≈Í‰∆ ËΩ‰ Â∆‹∂ «Úº⁄ ÿ∞√≈¿∫∞Á≈ ‘À

Í Ó∂∆ «¬º’Ø-«¬º’ ◊ÁÈ ‘À ËÓ-◊∞»!

Ó∂∂ Ïº⁄∂ Á∆ - Â∂ ÓÁ «Ú⁄≈≈ «√ ”Â∂ È‘ƒ «‘≈Õ

ÓÀ∫ Â∂∂ Áº√∂ ‘Ø¬∂ ‘∆ «¬Ù‡ Í»‹ª◊∆

ÓÀ∫ Â∂∂ Í≈√ ’∆Â∂ Ì‹È ‘∆ ◊≈Úª◊∆

ÓÀ∫ ‘Ø √≈∂ ËÓª ˘ «È◊»‰∂ «’‘≈ ’»ø

Ó∂∆ Í «¬º’Ø «¬º’ ˜∞Ï≈È Ï⁄∆ ‘À ËÓ-◊∞»!

Ó∂∂ Ïº⁄∂ Á∆ - Â∂ ÓÁ «Ú⁄≈≈ «√ ”Â∂ È‘ƒ «‘≈Õ

ÓÀ∫ Í«‘Òª Ï‘∞Â fiºÒ∆ ‘∆ ‘ª ‘∞‰ Â’

Ó∂∂ Í«Ú≈ Á≈ ‹Ø ËÓ ‘∞øÁ≈ √∆

Ó∂≈ ¿∞√ ”Â∂ Ú∆ ’Á∆ «Ë¡≈È È‘ƒ «◊¡≈

ÓÀ∫ Í«Ú≈ ˘ ‘∆ ËÓ ÓøÈ‰ Á≈ ’∞¯ ’Á∆ ‘∆ ¡ª

ÓÀ∫ ’ÓÒ∆ √∞‰∂ √∞‰≈¬∂, ÍÂ∆ ˘ ºÏ ’«‘øÁ∆ ‘∆

Ó∂∂ Ì≈‰∂ Âª ÿ«Á¡ª ‹∆¡ª Á∆ Ó∞√’≈È Â∂ ÿ»∆ ‘∆

√∞◊ È’ ‘∂ --

368 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÓÀ∫ Ù≈«¬Á «Úº· √ª ’ÒÔ∞º◊ Á∆, ËÓ-◊∞»!

Â∂∆ ◊‹≈¬∆ ‘Ø¬∆ ËÓ Á∆ ‹À’≈ È≈ˇ

Ó∂∂ ”⁄Ø∫ ¡ÀÈ ¿∞µ‚ ◊¬∆ ‘À ’∞¯ Á∆ Ë∞øÁ

Ó∂≈ Ó‹≈‰∆ Á≈ ’Ø¬∆ ¡≈Í‰≈ √º⁄ ‘∞‰ È≈ «Á√»

ÓÀ∫ Â∂≈ √º⁄ ‘∆ «¬’ÒΩÂ≈ √º⁄ ‹⁄≈«¬¡≈ ’» ...

ÓÀ∫ Â∆Úƒ Ó≈È∆ Â∂∂ ‹ªÏ≈˜ «ÙºÙª Á∂ Ó»‘∂ ‘ª Ú∆ ’∆

«’√∂ Ú∆ ¿∞Ó∂ Â∂∆ Â∂◊ ÂØ∫ ÿº‡ √∞øÁ ‘∆ ‘ª

«’√∂ Ú∆ Ω∫¡ ”⁄ Â∂∂ Â∂‹ ÂØ∫ «Îº’∆ ‘∆ ‘ª

ÓÀ∫ √∆ ‘∆ È‘ƒ, Ïº√ Â»ø ‘∆ Â»ø ¬∂∫ ËÓ-◊∞»!

Ó∂≈ «¬º’Ø ¬∆ ÍπºÂ ‘À ËÓ-◊∞»!

¿∞∫‹ ÌÒ≈ √ºÂ Ú∆ ‘∞øÁ∂

¿∞È∑ª Â∂≈ ’∞fi È‘ƒ ’ √’‰≈ √∆

Â∂∂ Ï≈»Á «Úº⁄ ºÏ∆ Ó«‘’ ‘À

Â∂≈ Ï≈»Á ≈Âª Ω‰’ª Úø‚Á≈ ‘À

Â∂≈ Ï≈»Á ≈‘Ø∫ Ì‡«’¡ª ˘ √∂ËÁ≈ ‘À

ÓÀ∫ Â∂∆ ¡≈√Â’ ◊Øˇ∆ ˘ ¡◊ «Á¡≈ ’ª◊∆

Ó∂≈ «¬º’Ø ¬∆ ÍπºÂ ‘À ËÓ-◊∞»!

Â∂ ÓÁ «Ú⁄≈≈ «√ ”Â∂ È‘ƒ «‘≈Õ

***

(“‘≈’ Èø AG”, “ÒÛª◊∂ √≈Ê∆”, √¯≈ IA-IB)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 369

Ï∂ÁıÒ∆ Ò¬∆ «ÏÈÀ-ÍºÂ

ÓÀ∫ ¿∞Ó Ì ¿∞√Á∂ «ıÒ≈¯ √Ø«⁄¡≈ Â∂ «Ò«÷¡≈

‹∂ ¿∞√ Á∂ √Ø◊ «Úº⁄ √≈≈ ‘∆ Á∂Ù Ù≈ÓÒ ‘À

Âª «¬√ Á∂Ù ”⁄Ø∫ Ó∂≈ È≈Ó ’º‡ Á∂ÚØ

ÓÀ∫ ÷»Ï ‹≈‰Á≈ ‘ª È∆Ò∂ √≈◊ª Âº’ ÎÀÒ∂ ‘Ø¬∂

«¬√ ÷∂Âª, ÷≈Èª, Ìº«·¡ª Á∂ Ì≈Â -

¿π‘ ·∆’ «¬√∂ Á∆ √≈Ë≈‰ «‹‘∆ ’Ø¬∆ Èπº’ √∆

«‹ºÊ∂ Í«‘Ò∆ Ú≈

‹Á «Á‘≈Û∆Á≈ ”Â∂ ¿∞µÒ∆ ⁄Í∂Û Ó⁄’ØÛ∆ ◊¬∆

«’√∂ Á∂ ÷∞Á∂ Ï∂È≈Ó ‘ºÊª «Úº⁄

·∆’ ¿∞‘ Ú’Â √∆

‹Á «¬√ ’ÂÒ Á∆ √≈«˜Ù ⁄∆ ◊¬∆

’Ø¬∆ Ú∆ Í∞Ò√ È‘ƒ ÒºÌ √’» «¬√ √≈«˜Ù Á∆ Êª

«’¿∞∫«’ «‡¿±Ïª ’∂ÚÒ ≈‹Ë≈È∆ «Úº⁄ ‹◊Á∆¡ª ‘È

Â∂ ÷∂Âª, ÷≈Èª, Ìº«·¡ª Á≈ Ì≈Â Ï‘∞Â ‘È∂≈ ‘ÀÕ

Â∂ ·∆’ ¬∂√∂ √Á ‘È∂∂ «Úº⁄ √∞Â √øÌ≈Ò‰ ”Â∂

‹∆‰ Á∂ È≈ˇ-È≈ˇ

‹Á Í«‘Ò∆ Ú≈ «¬√ ‹∆ÚÈ Ï≈∂ √Ø⁄‰≈ Ù∞» ’∆Â≈

ÓÀ∫ ı∞Á ˘ «¬√ ’ÂÒ Á∆ √≈«˜Ù «Úº⁄ Ù∆’ Í≈«¬¡≈,

‹ÁØ∫ Ú∆ Ú∆ÌºÂ√∆ ÙØ Á≈ ÈºÍ ’∂ ÷∞≈

ÓÀ∫ ÒºÌ‰≈ ⁄≈«‘¡≈ ‡’Á∂ ‘Ø¬∂ «‡º‚∂ ˘

Ù≈ÓÒ Âº«’¡≈ ‘À, ¡≈Í‰∆ Í»∆ Á∞È∆¡ª ˘

ÓÀ∫ √Á≈ ‘∆ ¿∞√˘ ’ÂÒ ’∆Â≈ ‘À

‘ Ú≈«’¯ ‹‰∂ Á∆ «‘º’ ”⁄Ø∫ ÒºÌ ’∂

‹∂ ¿∞√ Á∂ ’≈ÂÒª ˘ «¬ø‹ ‘∆ √Û’ª Â∂ «√ºfi‰≈ ‘À

Âª Ï‰Á∆ √˜≈ ÓÀ˘ Ú∆ «Óˇ∂Õ

370 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÓÀ∫ È‘ƒ ⁄≈‘∞øÁ≈ «’ «√¯ «¬√ «ÏÈ≈¡ ”Â∂ Ï⁄Á≈ ‘ª

«’ Ó∂≈ ÍÂ≈ È‘ƒ ‘À Ì‹È Ò≈Ò «ÏÙÈØ¬∆ ˘ -

«¬√ Á≈ ‹Ø Ú∆ Èª ‘À - ◊∞ø«‚¡ª Á∆ √ÒÂÈÂ Á≈

ÓÀ∫ «¬√ Á≈ È≈◊«’ ‘Ø‰ ”Â∂ Êπº’Á≈ ‘ªÕ

ÓÀ∫ ¿∞√ Í≈«¬Ò‡ Á∆¡ª

Ó∆√‰∆¡ª ¡º÷ª «Úº⁄ Û’Á≈ Ì≈Â ‘ª

‘ª, ÓÀ∫ Ì≈Â ‘ª Û’Á≈ ‘Ø«¬¡≈ ¿∞‘Á∆¡ª ¡º÷ª «Úº⁄

‹∂ ¿∞√ Á≈ ¡≈Í‰≈ ’Ø¬∆ ı≈ÈÁ≈È∆ Ì≈Â ‘À

Âª Ó∂≈ È≈Ó ¿∞√ ”⁄Ø∫ ‘∞‰∂ ’º‡ Á∂ÚØÕ

***

(“ÒÛª◊∂ √≈Ê∆”, √¯≈ IC-ID)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 371

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’

«’Â Á∆ ´º‡ √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ È‘ƒ ‘∞øÁ∆

Í∞Ò√ Á∆ ’πº‡ √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ È‘ƒ ‘∞øÁ∆

◊ºÁ≈∆-ÒØÌ Á∆ Ó∞º· √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ È‘ƒ ‘∞øÁ∆

ÏÀ·∂ √πº«Â¡ª ÎÛ∂ ‹≈‰≈-Ï∞≈ Âª ‘À

‚» «‹‘∆ ⁄∞ºÍ «Úº⁄ ÓÛ∑∂ ‹≈‰≈-Ï∞≈ Âª ‘À

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ È‘ƒ ‘∞øÁ≈

’Í‡ Á∂ ÙØ «Úº⁄

√‘∆ ‘∞ø«Á¡ª Ú∆ ÁÏ ‹≈‰≈, Ï∞≈ Âª ‘À

«’√∂ ‹∞◊˘ Á∆ ÒØ¡ «Úº⁄ ÍÛ∑È Òº◊ ‹≈‰≈-Ï∞≈ Âª ‘À

’⁄∆⁄∆ Úº‡ ’∂ Ïº√ Ú’Â ’º„ ‹≈‰≈ -Ïπ≈ Âª ˛

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ È‘ƒ ‘∞øÁ≈Õ


Ó∞Á≈ ÙªÂ∆ È≈ˇ Ì ‹≈‰≈,

È≈ ‘Ø‰≈ ÂÛÍ Á≈, √Ì √«‘‰ ’ ‹≈‰≈

ÿª ÂØ∫ «Èº’ˇ‰≈ ’øÓ ”Â∂

Â∂ ’øÓ ÂØ∫ ÿ ‹≈‰≈,


√≈‚∂ √∞«ÍÈ¡ª Á≈ Ó ‹≈‰≈Õ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ¿∞‘ ÿÛ∆ ‘∞øÁ∆ ‘À

Â∞‘≈‚∂ ◊πº‡ ”Â∂ ⁄ÒÁ∆ ‘Ø¬∆ Ú∆ ‹Ø

Â∞‘≈‚∆ È˜ Á∂ Ò¬∆ ÷Û∑∆ ‘∞øÁ∆ ‘ÀÕ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ¿π‘ ¡º÷ ‘∞øÁ∆ ‘À

‹Ø √Ì Á∂÷Á∆ ‘Ø¬∆ Ú∆ ·ø‚∆ Ôºı ‘∞øÁ∆ ‘À

«‹√ Á∆ È˜ Á∞È∆¡≈ ˘ Óπ‘ºÏÂ È≈ˇ ⁄∞øÓ‰≈ Ìº∞Ò ‹ªÁ∆ ‘À

‹Ø ⁄∆˜ª ⁄Ø∫ ¿∞µ·Á∆ ¡øÈ∂Í‰ Á∆ Ì≈Î ¿∞µÂ∂ ‚πÒ∑ ‹ªÁ∆ ‘À

372 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

‹Ø «ÈºÂ «Á√Á∂ Á∆ √Ë≈‰Â≈ ˘ ÍƒÁ∆ ‘Ø¬∆

«¬º’ ÓøÂ’‘∆‰ Á∞‘≈¡ Á∂ ◊Ë∆-◊∂Û «Úº⁄ ‘∆ πˇ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ¿π‘ ⁄øÈ ‘∞øÁ≈ ‘À

‹Ø ‘ ’ÂÒ ’ª‚ Á∂ Ï≈¡Á

√∞øÈ ‘Ø¬∂ «Ú‘«Û¡ª «Úº⁄ ⁄Û∑Á≈ ‘À

Í Â∞‘≈‚∆¡ª ¡º÷ª ˘ «Ó⁄ª Úª◊ È‘ƒ ÒÛÁ≈ ‘ÀÕ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ¿π‘ ◊∆Â ‘∞øÁ≈ ‘À

Â∞‘≈‚∂ ’øÈª Â’ Í‘∞ø⁄‰ Ò¬∆

«‹‘Û≈ ’∆È≈ ¿∞ÒøÿÁ≈ ‘À

‚∂ ‘Ø¬∂ ÒØ’ª Á∂ Ï≈ Ó»‘∂ -

‹Ø ÚÀÒ∆ Á∆ ÷øÿ ÷øÿÁ≈ ‘ÀÕ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ¿π‘ ≈Â ‘∞øÁ∆ ‘À

‹Ø ÍÀ∫Á∆ ‘À «‹¿»∫Á∆ »‘ «Á¡ª ¡≈’≈Ùª ”Â∂

«‹‘Á∂ «Úº⁄ «√¯ ¿∞µÒ» ÏØÒÁ∂ «◊ºÁÛ ‘Úª’Á∂

«⁄Ó‡ ‹ªÁ∂ √Á∆Ú∆ È∂∑ ÏøÁ Ï»«‘¡ª ⁄∞◊≈·ª ”Â∂Õ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ¿∞‘ «ÁÙ≈ ‘∞øÁ∆ ‘À

«‹‘Á∂ «Úº⁄ ¡≈ÂÓ≈ Á≈ √»‹ ‚πºÏ ‹≈Ú∂

Â∂ ¿∞√ Á∆ Ó∆ ‘Ø¬∆ ËπºÍ Á∆ ’Ø¬∆ «¤ÒÂ

Â∞‘≈‚∂ «‹√Ó Á∂ Í»Ï ”⁄ ÷º∞Ì ‹≈Ú∂Õ

«’Â Á∆ Ò∞º‡ √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ È‘ƒ ‘∞øÁ∆

Í∞Ò√ Á∆ ’∞º‡ √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ È‘ƒ ‘∞øÁ∆

ˆÁ≈∆-ÒØÌ Á∆ Ó∞º· √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ È‘ƒ ‘∞øÁ∆Õ

***

ÈØ‡ : Í«‘Ò∆ Ú≈ ‹ÈÚ∆ AIHH Á∂ Í≥‹≈Ï∆ «‡z«Ï¿»È Á∂ ¡ÀÂÚ≈∆ ¡ø’ «Úº⁄ ¤Í∆ Áº√∆

‹ªÁ∆ ˛Õ ¿πÍØ’Â Í≈· “ÒÛª◊∂ √≈Ê∆”, √¯≈ IF-IG ¡Â∂ “«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈

A@D-@F ”Â∂ ¤Í∂ Í≈· Á≈ √πÓ∂ˇ ˛)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 373

Ì≈◊ AF

¡È∞Ú≈«ÁÂ ⁄È≈Úª

ÓÀ∫ ÿ≈‘ ‘ª, ÓÀ∫ ¡≈Í‰≈ ’øÓ ’ª◊≈

ÓÀ∫ Â∞‘≈‚∂ ‘ ’∆Â∂ ’≈¬∂ ”Â∂ ¿∞µ◊ ¡≈Úª◊≈Õ

374 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

ÿ≈‘A

ÓÀ∫ ÿ≈‘ ‘ª

ÓÀ∫ Â∞‘≈‚∂ ‘ ’∆Â∂ ’≈¬∂ ”Â∂ ¿∞µ◊ ¡≈Úª◊≈Õ

ÏøÏ √∞º‡ «Á˙ Ì≈Ú∂∫ «ÚÙÚ-«Ú«Á¡≈Ò∂ ”Â∂

Ï‰≈ «Á˙ ‘ ‘Ø√‡Ò ÓÒÏ∂ Á∂ „∂

√∞‘≈◊≈ Î∂ «Á¿∞ Ï∂Ùº’ √≈‚∆¡ª fi∞º◊∆¡ª ”Â∂

ÓÀ˘ ’∆ ’Ø◊∂?

ÓÀ∫ Âª ÿ≈‘ ‘ª, ‘ ⁄∆˜ „º’ ÒÚª◊≈

‘ „∂ ”Â∂ ¿∞µ◊ ¡≈Úª◊≈Õ

Ïø◊∂ ˘ „∂∆ ’ «Á˙

√ø◊» ˘ «Ó‡≈ «Á˙

Ë»Û ”⁄ «Óˇ≈ «Á˙ Ò∞«Ë¡≈‰∂ Á≈ «˜Ò∑≈

Ó∂∆ ‘«¡≈Ò∆ ¡≈Í‰≈ ’øÓ ’∂◊∆....

ÁØ √≈Ò, Á√ √≈Ò Ï≈Á

√Ú≈∆¡ª «Î «’√∂ «‡’‡-’µ‡ ÂØ∫ Í∞º¤‰◊∆¡ª :

““«¬‘ «’‘Û∆ Êª ‘À?

ÓÀ˘ ÏÈ≈Ò∂ ¿∞Â≈ Á∂‰≈

«‹ºÊ∂ ‘∂ ÿ≈‘ Á≈ ‹ø◊ˇ ‘ÀÕ””

ÓÀ∫ ÿ≈‘ ‘ª, ÓÀ∫ ¡≈Í‰≈ ’øÓ ’ª◊≈

ÓÀ∫ Â∞‘≈‚∂ ‘ ’∆Â∂ ’≈¬∂ ”Â∂ ¿µ∞◊ ¡≈Úª◊≈Õ

***

(“«÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂”, √¯≈ CD)

A. Í≈Ù ¡È∞√≈ ““ÓÀ∫ ¡ø◊∂˜∆ ’Ú∆ ’≈Ò √À∫‚Ï◊ Á∆ È˜Ó “Á≈ ◊≈√” Á≈ «¬º’ Âª

È≈ˇ Íø‹≈Ï∆’È «‹‘≈ ’ «ÁºÂ≈ √∆Õ”” (“«¬º’ Í≈Ù «¬‘ Ú∆,” √¯≈ FC)

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 375

«¬«Â‘≈√ Á∆ Ó‘ªÔ≈Â≈A

¡Á∆Ï∆B ‹Á Â∞Á≈ ‘À

Âª ·∆’ ⁄ø◊∂˜ ÷ª Úª◊ Ò◊Á≈ ‘À

‹Á ¿π‘ Â≈˜≈ Ò≈Ùª Á∂ „∂ ”Â∂ Â∞Á≈ ‘À

÷≈È Ú∆ ¡≈Í‰∂ ÁøÁ È‘∆∫ √∆ √≈Î ’Á≈

÷≈È Ú∆ ‚’≈ ÒÀ∫Á≈ √∆

÷≈È Ú∆ «¬ø‹ ‘∆ ¡≈Í‰∆¡ª ‹∞ºÂ∆¡ª È‘ƒ √∆

Ò≈‘∞øÁ≈ ‘∞øÁ≈,

¡º‹ ¡Á∆Ï∆ È∂ Ú∆‘ª ’Ú∆¡ª Á∂ Ó»ø‘ «√¿∞∫Â∂ ‘ÈÕ

¡º‹ ¡Á∆Ï∆ È∂ «√¿∞∫ «ÁºÂ∂ È∂

Ú∆‘ ’Ú∆¡ª Á∂ Ó»ø‘,

Í ¡Á∆Ï∆ ‡≈¬∆ Ò≈¿∞∫Á≈ ‘À

‹Ø ’øÓ ⁄ø◊∂˜ ÷ª È∂ ’Á∆ È‘∆∫ √∆ ’∆Â≈

Ïº√ -«√Î «¬‘∆ ⁄∆˜

¡≈Ì≈√ Á∂∫Á∆ ‘À

√Ó∂ Á∂ ¤ª◊∂- ÒøÓ∂ ÍÀ∫‚∂ Á≈

***

(“ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï»”, √¯≈ H)

A. ÍÃØ. ˜≈ Ï‘∂È∆ Â«‘≈È Ô»È∆Ú«√‡∆ «Úµ⁄ ¡ø◊∂˜∆ Á∂ ¡«Ë¡≈Í’ √ÈÕ «¬≈È «Úº⁄

‹Ó‘»∆ Ò«‘ Á∂ ¿∞Ì≈ √Ó∂∫ Ù≈‘ «¬≈È È∂ ¿πÈ∑ª ˘ ‹∂Ò∑ «Úº⁄ √∞º‡ «ÁºÂ≈ √∆Õ

B. ¡√Ò Èª ¡Ô»Á∆ (Azudi) ˛Õ Í Ó»Ò ⁄È≈ «Úº⁄ Ú«Â¡≈ Èª ¡Á∆Ï∆ ‘∆ º«÷¡≈

«◊¡≈ ˛Õ

376 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ô»Í∆ ÒØ’ª Á∂ Èª ıÂA

ÓÀ∫ Â√∆‘∂ Á∂‰ Ú≈ˇ∂ Á≈ «⁄‘≈

ÏÛ≈ ‘∆ È∂«Û˙∫ Âµ«’¡≈ ‘À

¿π‘ «⁄‘≈

Ó∂∂ ¡≈Í‰∂ Ò‘» Ò∞‘≈‰ Â∂ Í∆ˇ∂ «⁄‘∂ ÂØ∫

’¬∆ Á‹∂ Ï∞∂ ‘≈Òƒ √∆

ÒØ’ª ˘ Â√∆‘∂ Á∂‰≈ ’Ø¬∆ √Ω÷≈ È‘ƒÕ

¿∞√ Á≈ ÓøÁ Ó∞÷Û≈ Âº’«Á¡ª

ÓÀ∫ ÏÛ∆ ÙÓ ÓøÈ∆

ÓÀ∫ ’Á∆ «’√∂ Á∆ ‘∂·∆ È‘ƒ ’∆Â∆, ‹Á «’

¿π‘ ÒØ’ - ‹Ø Â∞‘≈˘ ÍÒ∆Â ’«¡≈ ’Á∂ ‘È

ÁÏ≈¿∞∫Á∂ ‘È, ’∞⁄ˇÁ∂ ‘È

¿πÈ∑≈ ˘ √Ì ÂØ∫ Í«‘Òª

¡øÁÒ≈ ÓÈπº÷ ’∞⁄Ò‰≈ ÍÀ∫Á≈ ‘À

***

(“ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï»”, √¯≈ I)

A. Ô»È≈È Á∂ ’≈˘È Á∂ ¡«Ë¡≈Í’ ‹≈‹ ÓÀ∫◊≈«’√ Á∂ AIG@ «Úº⁄ ‹∂Ò∑ «Úº⁄Ø∫ «Ò÷∂ ıÂ Á∂

«¬º’ «‘º√∂ Á≈ ¡È∞Ú≈ÁÕ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 377

¡ΩÂ Á≈ «‹√ÓA

«‘º’ Á∆¡ª Á»Ë∆¡≈ Í‘≈Û∆¡ª - ÓÓ∆ Íº‡ª È≈ˇ

≈‰Ø,

Â»ø √ÓÍ‰ ”⁄ «Í¡≈ Í»≈ √ø√≈ Òº◊Á∆ ¬∂∫

Ó∂≈ ‹‡’≈ «‹‘≈ «Íø‚≈ Â∂∂ «Úº⁄ ÷»‘ Í∞º‡Á≈ ‘À Õ

¡Â∂ ËÂ∆ Á∂ ‚»øÿ ”⁄Ø∫

¡√≈‚∂ ÚøÙ Á∆ fiº◊ ¿∞µ¤ˇ ¿∞µ¤ˇ ‹≈Ú∂ -

ÓÀ∫ √∞øÈ√≈È √ª √∞ø◊ Á∂ Úª◊»ø

Ó∂∂ ”⁄Ø∫ Íø¤∆ ¿∞µ‚ ¿∞µ‚ ‹ªÁ∂ √È

¡Â∂ ÓÀ˘ ≈Âª Ø‘Û «Ò‹ªÁ∆¡ª √È

¡≈Í‰∆ «ÒÂ≈ÛÁ∆ ‘Ø¬∆ Ìª¡ Ìª¡ È≈ˇ

¿∞ÁØ∫ Â»ø ¡≈√∂ Á∆ Òº· Úª◊ ¡≈¬∆

«‹Ú∂∫ Ó∂∂ Â’Ù Á∆ ’≈È∆ ‘ØÚ∂∫

«‹Ú∂∫ Ó∂∆ ◊∞Ò∂Ò Á≈ Ïø‡≈ ‘ØÚ∂∫

Âª «’Â∂ ‹≈ ’∂ - È∆ Ó∂∂ ¡«Ûº«’¡ª È∂ ÁÓ Î«Û¡≈Õ

Í ‘∞‰ ¤‰ ◊¬∆ ‘À ‘º«Ò¡ª È≈ˇ «√ºfi‰ ÿÛ∆

¡Â∂ ÓÀ∫ Â∂∂ «Úµ⁄Ø∫ Í≈ ‘∞øÁ≈ ‘ª

ÿøÚ∆ ‘Ø¬∆ ⁄≈‘‰∆ Ú◊∆

Â∂ √øÿ‰∂ Á∞ºË ‹‘∆ Â∂∆ Á∂‘∆ ”⁄Ø∫ Á∆Õ

‘≈«¬, «¬‘ Ï»Ï∆¡ª Á∂ Ó‰’∂!

«¬‘ ˙‘«Ò¡ª Á∆¡ª «Ó‘Ï≈È ¡º÷ª

◊∞Ò≈Ï - Â∂∆ ÙÓ∆Ò∆ ‹ºÂ «Á¡ª ’∞ø‚ˇª Á∂!

‡∞º‡Úƒ Â∂ ÿ√Á∆ ‘Ø¬∆ Â∂∆ ¡Ú≈˜!

ÓÀ∫, Ó‹≈‹‰∂ Â∂∂ È» Á∆ ¤Ï «Úº⁄ ‘∆

¡≈Í‰∂ √≈‘ª Á∆ «’Â≈Ï ÍÛ∑ª◊≈Õ

≈‰Ø - Â»ø ’Ø¬∆ Â∂‘ ¬∂∫ ÓÀ˘ Òº◊∆ ‘Ø¬∆

Â»ø Ó∂∆ ‘√Â ¬∂∫, «‹Á∑≈ ’Ø¬∆ «√≈ È¬∑ƒ

378 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Â»ø Í◊‚ø‚∆ ¬∂∫ ÓıÓÒ∆-Ó∂∂ ”⁄Ø∫ «Èº’ˇÁ∆

‹ª ÈÁ∆ Á≈ ‘È∂≈ ÊºÒ≈

«‹ºÊ∂ √Á∆Ú∆ «Í¡≈√ Ú«‘øÁ∆ ¬∂

Â∂ ¿∞√ Á≈ ÷∞ ÒºÌÁ∆¡ª Ú◊Á∆¡ª ‘È

Êº’≈È Â∂ ÁÁ Á∆¡ª ¡Ó ’√’ª Õ

***

(“«¬º’ Í≈Ù «¬‘ Ú∆”, √¯≈ AAH-AAI)

A. Í≈ÏÒØ ÈÀ»Á≈ Á∆ ’«ÚÂ≈ Body of a Woman Á≈ ¡ÈπÚ≈Á

*****

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 379

Í≈Ù Á≈ «˜øÁ◊∆È≈Ó≈

I √ÂßÏ AIE@ - ‹ÈÓ - ÂÒÚß‚∆ √Ò∂Ó, (‹ÒßË)

AIFD - ‘≈¬∆ √’±Ò ÷∆Ú∂ ÂØ∫ «Ó‚Ò Í≈√ ’’∂ ‹±È∆¡ ‡À’È∆’Ò √’±Ò

’Í±ÊÒ∂ Á≈÷Ò Í «‚ÍÒØÓ≈ Í≈√ È‘∆ ’∆Â≈Õ

÷µÏ∂ Íµ÷∆ «√¡≈√∆ ’≈’∞Èª È≈ˇ Ó∂ˇ-‹Øˇ Á∆ Ù∞±¡≈ÂÕ

AIFE - Í«‘Ò∆ ’«ÚÂ≈ ¡≈Í‰∂ «ÍÂ≈ «¬º’ «⁄º·∆ «Úº⁄ «Ò÷ ’∂ Ì∂‹∆ÕA

AIFG ñ ‹ÒßË ¤≈¿∞‰∆˙∫ ‹ÀÈ ‘≈¬∆ √’±ÒØ∫ ÈΩÚ∆∫ Í≈√Õ Ï≈‚ √«’¿∞‡∆

ÎØ√ ”⁄ ÌÂ∆ ‘Ø ’∂ «ÂßÈ Ó‘∆«È¡ª Ó◊Ø∫ ¤º‚ «ÁºÂ∆Õ

Í«‘Ò∆ ’«ÚÂ≈ ‹ÒøËØ∫ ¤ÍÁ∂ √≈Ò∂ «Úº⁄ ¤Í∆ÕB

¡Ó‹∆Â ⁄øÁÈ ¡Èπ√≈ AIFH «Úº⁄ Á√Â≈Ú∂˜ Á∂ Í«‘Ò∂ ¡ø’

«Úº⁄ Í≈Ù Á∆¡ª ’«ÚÂ≈Úª «ÈÓÒ «√øÿ («ÍÃø√∆ÍÒ «’Â∆ ’≈Ò‹

Í≈ÂÛª) Á∆ ‹≈‰-Í¤≈‰ È≈ˇ ¤Í∆¡ªÕ

AIFI - √∆Í∆¡≈¬∆ ÚºÒØ∫ ⁄Ò≈¬∂ ¡øÁØÒÈ «Úº⁄ ‹∂Ò∑ Ô≈Â≈C,

È’√ÒÏ≈Û∆¡ª È≈ˇ Ó∂ˇ-‹ØˇÕ

AI Ó¬∆ AIG@ - fi±·∂ ’ÂÒ ’∂√ ⁄ «◊zÎÂ≈∆ÕD

“ÒØ‘ ’Ê≈” «’Â≈Ï ¤Í∆Õ

√ÂßÏ AIGA - Ï∆ ‘Ø‰ «Íµ¤Ø∫ «‘≈¬∆Õ

Ó≈√’ ÍºÂ “Ø‘Ò∂ Ï≈‰” ÁØ√Âª Á∂ √«‘ÔØ◊ È≈ˇ’º«„¡≈Õ

«ÏÈª Èª «Áº«Â¡ª “Ø‘Ò∂ Ï≈‰” Á∆ √øÍ≈ÁÈ≈ «Úº⁄ Í≈Ù Á≈

Ó‘ºÂÚÍ»‰ «‘º√≈ «‘≈ √∆ÕE

AIGB - “Ø‘Ò∂ Ï≈‰” È≈ˇ ÓºÂÌ∂Á ‘Ø‰ «Í¤Ø∫ “«√¡≈Û” Í⁄≈ ’º„‰≈

Ùπ» ’∆Â≈Õ

A@ ¡’Â»Ï ÓØ◊≈ «Ú«Á¡≈Ê∆ ¡À‹∆‡∂ÙÈ √ÏøË∆ «¬º’ Óπ ≈‘∂

ÁΩ≈È «◊z¯Â≈∆Õ BF «ÁÈª Ï≈¡Á ‹Ó≈ÈÂ ”Â∂ «‘≈¡ÕF

AIGC - «√¡≈Û ÏøÁÕ

Ó≈⁄ AIGD -“¿∞µ‚Á∂ Ï≈˜≈∫ Ó◊” ¤Í∆Õ

380 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Ó¬∆ AIGD - ∂ÒÚ∂ ‘ÛÂ≈Ò ÁΩ≈È «◊zÎÂ≈∆Õ

“‘∂Ó‹ÔØÂ∆” Á∂ √øÍ≈Á’∆ Óø‚Ò «Úº⁄ ’πfi Ó‘∆È∂Õ

“Á∂√ ÍÃÁ∂√” (Òß‚È) Á∆ ÍµÂ Íz∂’∆Õ

«ÓÒ÷≈ «√ßÿ ¡ÀÊÒ∆‡ Á∆ √ÚÀ-‹∆ÚÈ∆ “ÎÒ≈«¬ß◊ «√µ÷”

«Ò÷ ’∂ «ÁµÂ∆Õ

AIGF - ÓÀ‡«’ Â∂ «◊¡≈È∆ Í≈√Õ ¬∆Ú«Èß◊ ’≈Ò‹ ‹ÒßËØ∫

Ï∆. ¬∂. Í≈‡-A Í≈√Õ

AIGH - ‹∂. Ï∆. ‡∆. ‹ß«‚¡≈Ò∂ Ù∞± ’’∂ Ù∂÷±Í∞«˙∫ (’Í±ÊÒ≈) Í≈√

’∆Â∆Õ

AD ‹±È ˘ ≈‹«ÚßÁ ’Ω √ßË± È≈ˇ «Ú¡≈‘ÕG

√ÂßÏ AIGH - “√≈‚∂ √«Ó¡ª «Úµ⁄” «’Â≈Ï ¤Í∆Õ

AIGI - ◊∞± È≈È’ ÈÀÙÈÒ Ó≈‚Ò √’±Ò ¿∞µ◊∆ Ù∞± ’∆Â≈Õ

‘ºÊ«Ò÷Â Í⁄≈ “‘≈’” ’º«„¡≈ÕH

ÎÚ∆ AIGI ó ÓØ◊≈ ¡À‹∆‡∂ÙÈ ’∂√ ”⁄Ø∫ √≈„∂ ¤∂ √≈Ò Ï≈¡Á Ï∆ÕI

∂ÒÚ∂ ‘ÛÂ≈Ò ÁΩ≈È «◊ÃÎÂ≈∆Õ

AIHA - Ë∆ «Úß’Ò Á≈ ‹ÈÓ

AIHE - Íß‹≈Ï∆ √≈«‘Â ¡’≈ÁÓ∆ ÚµÒØ∫ «¬º’ √≈Ò Ú≈√Â∂ ÎÀÒØ«ÙÍ «Óˇ∆Õ

AI ‹∞Ò≈¬∆, AIHF - «¬ß◊ÒÀ∫‚ ‘∞ßÁ≈ ‘Ø«¬¡≈ ’À«ÒÎØÈ∆¡≈ Í‘∞ß«⁄¡≈ÕA@

“¡À∫‡∆ -DG Îß‡” Èª Á∂ Ó‘∆È∂Ú≈ Í⁄∂ Á∆ √øÍ≈ÁÈ≈ Á∆

«˜øÓ∂Ú≈∆ √øÌ≈ˇ Ò¬∆Õ

Ó≈⁄ AIHG - «¬ß◊ÒÀ∫‚ «Úµ⁄ «¬º’ Ó‘∆È≈ Ò≈ ’∂ ¡Ó∆’≈ Ú≈Í√Õ

¡’Â±Ï AIHG - Ì≈Â Ú≈Í√Õ

‹ÈÚ∆ AIHH -¡Ó∆’≈ ÂØ∫ Ì≈Â Ú≈Í√Õ

BC Ó≈⁄ AIHH - ÷≈Ò√Â≈È∆¡ª ‘ºÊØ∫ ¡≈Í‰∂ «Í≥‚ ”⁄ ¡≈Í‰∂ ÁØ√Â ‘ø√ ≈‹

√Ó∂Â Ù‘∆ÁÕ

***

‘Ú≈Ò∂ :A. √≈«‘Â Á≈ √≈◊ - Ó«‘øÁ «√øÿ √øË», √¯≈ DAC

B. √≈«‘Â Á≈ √≈◊ - Ó«‘øÁ «√øÿ √øË», √¯≈ DAC

C. √≈«‘Â Á≈ √≈◊ - √π«øÁ Ëø‹Ò, √¯≈ BBC

D. √≈«‘Â Á≈ √≈◊ - √π«øÁ Ëø‹Ò, √¯≈ BBC,

- Â∂‹ÚøÂ «√øÿ «◊ºÒ Á∆ «’Â≈Ï “Í≈Ù- ‹∆ÚÈ Â∂ ⁄È≈” Á∂

Í«‘Ò∂ √ø√’‰ Á∂ √¯≈ I ”Â∂ «◊Ã¯Â≈∆ Á∆ Â∆’ A@ Ó¬∆ ˛Õ

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 381

E. ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï» - ‚≈. √«ÏøÁ‹∆Â √≈◊ Á∂ Ò∂÷ Á∂ ¡øÂ «Úº⁄ √øÍ≈Á’∆

ÈØ‡, √¯≈ DG

F. √≈«‘Â Á≈ √≈◊ - ÍÃØ ‘Ì‹È «√øÿ, √¯≈ BDA

G. √≈«‘Â Á≈ √≈◊ - √¯≈ DAD

H. «÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂, √¯≈ AAA

I. √≈«‘Â Á≈ √≈◊ - √¯≈ DAD-AE

A@. √≈«‘Â Á≈ √≈◊ - √¯≈ BBE

***

382 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

Í≈Ù Áπ¡≈≈ √øÍ≈ÁÂ Í⁄∂

A. Ø‘Ò∂ Ï≈‰ - «ÏÈª Èª «Áº«Â¡ª “Ø‘Ò∂ Ï≈‰” Á∆ √øÍ≈ÁÈ≈ «Úº⁄

Ó‘ºÂÚÍ»‰ «‘º√≈ «‘≈ÕA

B. «√¡≈Û - √øÍ≈Á’, ¤≈Í’ ¡Â∂ ÍÃ’≈Ù’ -Í≈ÙÕ

√Ò≈‘’≈ - ⁄ÓÈ Ò≈Ò ÍÃÌ≈’, √π÷ÚøÂ ’Ω Ó≈È,

√«ÏøÁ‹∆Â √≈◊Õ

√‘≈«¬’ √øÍ≈Á’ - ËÓÍ≈Ò ¿πµ◊∆, Ò÷«ÚøÁ, √≈Ë» «√øÿ

ÁÁ, ‘«ÓøÁ, ËÓÍ≈Ò ¿πÍ≈Ù’, √π∂Ù ’πÒÕ

«¬ø◊ÒÀ∫‚ «Úº⁄ √øÍ≈Á’ - ÓπÙÂ≈’ «√øÿÕ

¤Í‰ ’≈Ò : AIGB ÂØ∫ AIGC Âº’Õ

C. ‘∂Ó ‹ÔØÂ∆ - √øÍ≈Á’∆ Óø‚Ò «Úº⁄ Í≈Ù ’πfi Ó‘∆È∂ Ù≈ÓÒ √∆ÕB

¤Í‰ ’≈Ò : AIFH ÂØ∫ AIGE Âº’Õ

D. Ò≈Ò∆ - Í≈Ù Ø˜≈È≈ ‘ºÊ«Ò÷Â Í⁄∂ “Ò≈Ò∆” Á≈ √øÍ≈Á’ √∆ÕC

«¬‘ Í⁄≈ ÏøÁ ’È ÂØ∫ Ï≈¡Á “‘≈’” ’º«„¡≈ «◊¡≈Õ

E. ‘≈’ - √øÍ≈Á’∆ Óø‚Ò «Úº⁄ Í≈Ù ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈, Ò÷«ÚøÁ,

ËÓÍ≈Ò, ÏÒÁ∂Ú, Â√∂Ó, ‹ÈÀÒ, ‹◊∆, ‘⁄È

Ï≈√∆ ¡Â∂ ◊πÙ‰ √∂÷Ø∫ Ù≈ÓÒ √ÈÕ

¤Í‰ ’≈Ò : AIH@ ÂØ∫ AIHE Âº’Õ

’πºÒ AI ¡ø’ «Èº’ˇ∂Õ

F. ¡À∫‡∆ DG Îø‡ Á≈ Í⁄≈ - Í≈Ù ¡À∫‡∆ DG Îø‡ ÚºÒØ∫ ÍÃ’≈ÙÂ ’∆Â∆ ‹≈‰

Ú≈ˇ∆ ¡◊ª‘ÚË» ÍÀ∫ÎÒÀ‡ª Á∆ ¡’≈Ò’ ÒÛ∆ Á≈ √øÍ≈Á’

√∆ ¡Â∂ ¡’≈Ò’ ÒÛ∆ - D (BF ¡’Â»Ï, AIHF) ¿π√∂

Á∆ ⁄È≈, √øÍ≈ÁÈ≈ ¡Â∂ ‘ºÊ«Ò÷Â √∆ÕD

‘Ú≈Ò∂ : A. ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï», √¯≈ DG

B. ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï», √¯≈ DG

C. ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï», √¯≈ BI Â∂ BBC

D. √≈«‘Â Á≈ √≈◊, √¯≈ BBC

***

√Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ... P 383

√ØÓ∂

A. Í≈Ù Á∆¡ª ‘ºÊ«Ò÷Â ’≈Í∆¡ª, ‚≈«¬∆¡ª, Ú’∂ Â∂ ‘Ø √Óº◊∆

B. ‘≈’ - ‘ºÊ«Ò÷Â Í⁄≈

C. ÒØ‘ ’Ê≈ - Ò≈‘Ω Ïπ’ Ù≈Í, ´«Ë¡≈‰≈

(«ÏÈª ÍÃ’≈ÙÈ Ú∑∂ Á≈ ¡À‚∆ÙÈ)

D ¿πµ‚Á∂ Ï≈˜ª Ó◊ - Ò≈‘Ω Ïπº’ Ù≈Í, ´«Ë¡≈‰≈ (AIHA ¡À‚∆ÙÈ)

E. √≈‚∂ √«Ó¡ª «Úº⁄ - Ò≈‘Ω Ïºπ’ Ù≈Í, ´«Ë¡≈‰≈

(√ÂøÏ AIGH ¡À‚∆ÙÈ)

F. ÒÛª◊∂ √≈Ê∆ - ÏÒ≈‹ √≈‘È∆ Ô≈Á◊≈∆ ÍÃ’≈ÙÈ, ¡ø«ÓÃÂ√

(‹»È AIHH, Á»‹≈ ¡À‚∆ÙÈ)

G. «÷Ò∂ ‘Ø¬∂ Ú’∂ - ÒØ‘’Ê≈ ÍÃ’≈ÙÈ, (√ÂøÏ AIHI ¡À‚∆ÙÈ)

H. ÚÂÓ≈È Á∂ »Ï» - Í≈Ù Á∆ Ô≈Á «Úº⁄, ÒØ’◊∆Â ÍÃ’≈ÙÈ, √«‘øÁ

- Í≈Ù Ô≈Á◊≈∆ ’ΩÓªÂ∆ ‡º√‡

(I √ÂøÏ AIHI ¡À‚∆ÙÈ)

I. Í≈Ù Á∆¡ª «⁄º·∆¡ª - Í≈Ù Ô≈Á◊≈∆ ’ΩÓªÂ∆ ‡º√‡

(AIIA ¡À‚∆ÙÈ)

A@. ¡≈Í‰∂ È≈ˇ ◊ºÒª - Í≈Ù Á∆ ‚≈«¬∆,

ÒØ‘’Ê≈ ÍÃ’≈ÙÈ (√ÂøÏ AIIC ¡À‚∆ÙÈ)

AA. Í≈Ù-’≈«Ú A - Í≈Ù Ô≈Á◊≈∆ ’ΩÓªÂ∆ ‡º√‡

(√ÂøÏ AIID ¡À‚∆ÙÈ)

AB. √øÍ»‰ Í≈Ù-’≈«Ú - Í≈Ù Ô≈Á◊≈∆ ’ΩÓªÂ∆ ‡º√‡

(BC Ó≈⁄ B@@B ¡À‚∆ÙÈ)

AC. Í≈Ù Âª √»‹ √∆ - Í≈Ù Ô≈Á◊≈∆ ’ΩÓªÂ∆ ‡º√‡ (I √ÂøÏ B@@G

¡À‚∆ÙÈ)

AD. Ï≈Ï≈ Ï»fi≈ «√øÿ - ˆÁ ÂØ∫ È’√ÒÏ≈Û∆ Âº’ - ¡‹Ó∂ «√ºË»,

Â’Ì≈Â∆ ÍÃ’≈ÙÈ (B@@H ¡À‚∆ÙÈ)

AE. «¬º’ Í≈Ù «¬‘ Ú∆ - ÙÓÙ∂ √øË», Íπ¡≈«¬ø‡ ˜∆Ø (B@AA ¡À‚∆ÙÈ)

AF. √øÍ»‰ Í≈Ù-’≈«Ú - √øÍ≈Á’ ¡Â∂ ÍÃ’≈Ù’ - Í≈Ù Ô≈Á◊≈∆ ’ΩÓªÂ∆ ‡º√‡

(A Ó¬∆ B@AA Í≥‹Úª ¡À‚∆ÙÈ)

***

384 P √Ì ÂØ∫ ıÂÈ≈’ ...

“Á√Â’ ÍÃ’≈ÙÈ” «¬Œæ’ ◊À ÚÍ≈’ ¡Á≈≈ ˛Õ «¬‘

ÍÃ’≈ÙÈ ÓπÈ≈¯∂ Ò¬∆ È‘ƒ, √◊Ø∫ √Ó≈‹ «Úæ⁄ ⁄∂ÂÈ≈ Á∂ Í√≈∂

Ò¬∆ «’Â≈Ïª ¤≈ÍÁ≈ ˛Õ «¬‘ ÍÃ’≈ÙÈ √’≈, √≈Ó≈‹∆

Îø«‚ø◊ ¬∂‹ø√∆¡ª, ÍÃÙ≈√È, √Ó≈¬∂Á≈ ÿ≈«‰¡ª, √ø√Á∆

«√¡≈√∆ Í≈‡∆¡ª ‹ª «’√∂ ÂØ∫ ’Ø¬∆ Ú∆ ÙÂ∆¡≈ «ÚæÂ∆

ÓÁÁ È‘ƒ ÒÀ∫Á≈Õ «¬‘ ÍÃ’≈ÙÈ ¡≈Ó «’Â∆ ÒØ’ª,

«Ú«Á¡≈Ê∆¡ª-ÈΩ‹Ú≈Èª, ÒØ’-ÍŒæ÷∆ ÏπæË∆‹∆Ú∆¡ª Á∂

√«‘ÔØ◊ È≈ˇ «’Â≈Ïª ¤≈ÍÁ≈ ˛Õ «’Â≈Ïª Á∂ ÍÃ’≈ÙÈ ¡Â∂

Úø‚ Á∂ Í»∂ ÍÃÏøË «Úæ⁄ ’Ø¬∆ Ú∆ ÂÈ÷≈‘Á≈ ÓπÒ≈˜Ó È‘ƒ

˛Õ «¬‘ Í»≈ ÍÃ≈‹À’‡ √Ó≈«‹’ ÂÏÁ∆Ò∆ Ò¬∆ √Ó«ÍÂ

ÚÒø‡∆¡ª Á∂ ÁÓ ”Â∂ ¡Œæ◊∂ ÚæË «‘≈ ˛Õ

Ì ÂØ ÂÈŒ ÂØ ÂÈ ... P 7 Ì»«Ó «Úº ÍÙ ¡Í Á Á Í Ï «ÚÂ Á ¡ÒØ È Á ¡Â...

Documents

Transcript of Ì ÂØ ÂÈŒ ÂØ ÂÈ ... P 7 Ì»«Ó «Úº ÍÙ ¡Í Á Á Í Ï «ÚÂ Á ¡ÒØ È Á ¡Â...