Το Περιοδικό για την Ενέργεια και το Περιβάλλον

OΙ ΝΕΕΣ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΒΑΣΕΙ ΜΝΗΜOΝΙOΥ

ΣΤΗ ΔΕΚΑΤΗ ΘΕΣΗ Η ΕΛΛΑΔΑ ΒΑΣΕΙ ΝΕΩΝ ΑΙOΛΙΚΩΝ

Η GAZPROM ΕΝΙΣΧΥΕΙ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΕ ΜΕ ΝΕΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

ΑΓΩΓOΙ: ΕΡΜΑΙΑ ΓΕΩΠOΛΙΤΙΚΩΝ ΣΥΓΚΡOΥΣΕΩΝ

ΓΑΛΛΙΑ: Η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΥΠΕΡΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΕΕ ΕΝΙΣΧΥΕΙ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ

ΙΑΠΩΝΙΚΗ ΚΑΙΝOΤOΜΙΑ ΜΕ ΑΝΕΜOΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΝΕΑΣ ΤΕΧΝOΛOΓΙΑΣ

Σκανάρετε με το κινητό & επισκεφτείτε το site

ΕΠΙΚΑΙΡOΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΗ ΑΓOΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΜΕΓΑΛΕΣ ΓΑΛΛΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓOΡΑ

Mάρτιος 2012Τεύχος 33, Τιμή 3 ευρώ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΜΗΝΙΑΙO ΠΕΡΙOΔΙΚO ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ  ΚΑΙ ΤO ΠΕΡΙΒΑΛΛON KΩΔΙΚOΣ: 8262

ΕΤOΣ 6o, ΤΕΥΧOΣ 33o Mάρτιος 2012

Ιδιοκτησία: TRIM A.E.

Εκδότης Απόστολος Κόμνος

Σύμβουλος έκδοσης Γιώργος Στουραΐτης

Μarketing - Επικοινωνία Αλεξάνδρα Κόμνου Σοφία Ανδριτσοπούλου

Art direction A.L.L. designers info@alldesigners.eu

Αρχισυντάκτρια Ευαγγελία Λαμπάκου

Συνεργάτες Ευαγγελία Παναγοπούλου Κώστας Βουτσαδάκης Γιώργος Παυλόπουλος Λίλυ Κουκουβιτάκη Χρήστος Παπαχρήστος Γιάννης Πισπιρίγκος Μαρία Τζανακάκη

Τιμή τεύχους 3 ευρώ

Ταχυδρομικές επιταγές και εμβάσματα προς: Ειδικές εκδόσεις ΤRIM A.E.

energyworld TRIM A.E.  Έντυπες & ηλεκτρονικές εκδόσεις Έδρα: Λεωφ. Αθηνών 286 124 62 Χαϊδάρι Τηλ.: 210-5810581

Τμήμα Εκδόσεων: Γριβογιώργου 5 115 28 Ιλίσια - Χίλτον Τηλ.: 210-7240510 Φαξ: 210-7249473

www.energymag.grinfo@energyonline.gr

Η άποψη των συντακτών δεν είναι απαραίτητα και άποψη της διεύθυνσης του περιοδικού

ΜΕΛOΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣΔΗΜOΣΙOΓΡΑΦΩΝ ΙΔΙOΚΤΗΤΩΝΠΕΡΙOΔΙΚOΥ ΤΥΠOΥ

2

Περιεχόμενα

ΣΗΜ

ΕΙΩ

ΜΑ

ΤOΥ

ΕΚΔ

OΤΗ

ΔΙΕ

ΘΝΗ

KAI

ΕΛΛ

ΗΝ

ΙΚΑ

ΝΕΑ

ΜΕΓ

ΑΛΗ

ΕΞO

ΙΚOΝ

OΜΗ

ΣΗ Μ

OΝO

ΜΕ

ΦΥΣ

ΙΚO

ΑΕΡΙ

O

ΜΕΓ

ΑΛΕΣ

ΓΑΛ

ΛΙΚΕ

Σ ΕΠ

ΕΝΔ

ΥΣΕΙ

Σ ΣΤ

ΗΝ

ΕΛΛ

ΗΝ

ΙΚΗ

ΑΓO

ΡΑ

ΓΑΛΛ

ΙΚΑ

ΕΠΕΝ

ΔΥΤ

ΙΚΑ

ΣΧΕΔ

ΙΑ Σ

Ε ΕΛ

ΛΗΝ

ΙΚΑ

ΕΝΕΡ

ΓΕΙΑ

ΚΑ Ε

ΡΓΑ

ΙΣΧΥ

ΡΕΣ

ΠΑΡΑ

ΜΕΝ

OΥΝ

OΙ Ε

ΜΠO

ΡΙΚΕ

Σ ΣΧ

ΕΣΕΙ

Σ ΕΛ

ΛΑΔΑ

Σ ΚΑ

Ι ΓΑΛ

ΛΙΑΣ

ΓΑΛΛ

ΙΑ: Η

ΕΝΕ

ΡΓΕΙ

ΑΚΗ

ΥΠΕΡ

ΔΥΝΑ

ΜΗ

ΤΗΣ

ΕΕ Ε

ΝΙΣΧ

ΥΕΙ Τ

Η ΘΕ

ΣΗ Τ

ΗΣ

OΛΕΣ

OΙ Ε

ΞΕΛΙ

ΞΕΙΣ

ΜΕ

ΤOΥΣ

ΑΓΩ

ΓOΥΣ

ΑΠ

O ΤΗ

Ν Κ

ΑΣΠ

ΙΑ

ΑΓΩ

ΓOΙ:

ΕΡΜ

ΑΙΑ

ΓΕΩ

ΠOΛ

ΙΤΙΚ

ΩΝ

ΣΥΓ

ΚΡOΥ

ΣΕΩ

Ν

H GA

ZPRO

M E

NIΣΧ

ΥΕΙ Τ

Η ΘΕ

ΣΗ Τ

ΗΣ Σ

ΤΗΝ

ΕΕ Μ

Ε ΝΕ

ΕΣ Ε

ΠΕΝΔ

ΥΣΕΙ

Σ01 02 03 04 05 06 07 08 09 10

3

ΕΝΕΡ

ΓΕΙΑ

ΚO ΙΣ

OΖΥΓ

ΙO: Σ

ΤΗ Μ

ΕΓΓΕ

ΝΗ Κ

ΡΙΣΗ

Σ, Σ

ΥΓΚΡ

OΥΣΕ

ΩΝ &

ΨΥΧ

OΥΣ

ΔΙΚΑ

ΣΤΙΚ

Η ΔΙ

ΑΜΑΧ

Η ΚΑ

Ι ΔΙΕ

ΚΔΙΚ

ΗΣΕΙ

Σ ΑΠ

O HE

LLAS

POW

ER-E

NERG

A

OI N

EEΣ

ΔΕΣ

ΜΕΥ

ΣΕΙΣ

ΓΙΑ

ΤΗ

Ν Ε

ΝΕΡ

ΓΕΙΑ

ΒΑΣ

ΕΙ Μ

ΝΗ

ΜOΝ

ΙOΥ

ΚΡΙΣ

ΙΜΕΣ

ΑΠ

OΦΑΣ

ΕΙΣ

ΓΙΑ

ΤΗΝ

ΑΝ

ΑΠΤΥ

ΞΗ Τ

ΩΝ

ΑΝ

ΑΝΕΩ

ΣΙΜ

ΩΝ

ΣΤΗ

ΔΕΚ

ΑΤΗ

ΘΕΣ

Η Η

ΕΛΛ

ΑΔΑ

ΒΑΣΕ

Ι ΝΕΩ

Ν Α

ΙOΛΙ

ΚΩΝ

ΙΑΠΩ

ΝΙΚΗ

ΚΑΙ

ΝOΤO

ΜΙΑ

ΜΕ

ΑΝΕΜ

OΓΕΝ

ΝΗΤΡ

ΙΕΣ

ΝΕΑΣ

ΤΕΧ

ΝOΛO

ΓΙΑΣ

ΤO Ν

ΕO Σ

ΧΕΔ

ΙO Δ

ΙΑΣΩ

ΣΗΣ

ΤΗΣ

ΕΛΛΑ

ΔΑΣ

OΙ 7

ΚΡΥ

ΦΕΣ

ΠΛΗ

ΓΕΣ

ΤΗΣ

ΚΡΙΣ

ΗΣ

ΚΑΙ Π

ΩΣ

ΘΑ Μ

ΑΣ Ε

ΠΗ

ΡΕΑΣ

OΥΝ

ΚΑΤΑ

ΛOΓO

Σ ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΚΩ

Ν Ε

ΤΑΙΡ

ΕΙΩ

Ν

ΚOYΠ

ONI Σ

ΥΝΔ

ΡOΜ

ΗΣ

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

4

Σημείωμα του εκδότηEditorial

Η κρίση στο ενεργειακό σύστημα της χώρας, που απείλησε με μπλακάουτ τον Φεβρουάριο, έρχεται να υπογραμμίσει για άλλη μια φορά τη σημασία της ενεργειακής ασφάλειας και της διαφοροποίησης των πηγών προμήθειας στον τομέα της ενέργειας. Η υποδομή της Ρεβυθούσας λειτούργησε για μια ακόμη φορά ως «χρυσή εφεδρεία» του συστήματος και βοήθησε ώστε να μην επεκταθούν τα προβλήματα από τη διακοπή της ροής του ελληνοτουρκικού αγωγού, ακόμη και όταν έπεσε η πίεση στον ελληνοβουλγαρικό αγωγό που μεταφέρει ρωσικό αέριο. Παράλληλα, η Gazprom αποδείχθηκε αξιόπιστος προμηθευτής και όταν χρειάστηκε αύξησε τη ροή αερίου, ενώ τα προβλήματα που προέκυψαν στην πορεία στον μετρητικό σταθμό του Σιδηροκάστρου οφείλονταν κυρίως στην αυξημένη απορρόφηση αερίου από τις ενδιάμεσες χώρες, Ρουμανία και Βουλγαρία, που αντιμετώπισαν ακραίες καιρικές συνθήκες όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη τον φετινό χειμώνα.Τα προβλήματα επάρκειας προέκυψαν από τον συνδυασμό:- Της παύσης των εξαγωγών ρεύματος από τη Βουλγαρία και τα Σκόπια προς την Ελλάδα.- Της περιορισμένης λειτουργίας των υδροηλεκτρικών, προκειμένου να διαφυλαχθούν υδάτινα αποθέματα, που είναι ήδη χαμηλά, για το καλοκαίρι.

- Των προβλημάτων στην τροφοδοσία της χώρας με φυσικό αέριο από τον αγωγό μέσω Τουρκίας. - Των χαμηλών θερμοκρασιών που επικρατούν στη χώρα με αποτέλεσμα την αυξημένη ζήτηση ρεύματος για θέρμανση, καθώς πολλοί καταναλωτές έχουν στραφεί σε σόμπες και κλιματιστικά λόγω των υψηλών τιμών του πετρελαίου θέρμανσης. Υπό τις συνθήκες αυτές, η δημιουργία νέων διασυνδέσεων από την πηγή της ενέργειας προς τη Δύση, έχει ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Όπως φαίνεται, ο αγωγός ΤΑΡ θα είναι αυτός που θα μεταφέρει το αέριο της Κασπίας προς την Ευρώπη και όλοι αναμένουν τώρα τις νέες συμμαχίες που θα διαμορφωθούν. Το κονσόρτσιουμ που αναπτύσσει το πεδίο αερίου Σαχ Ντενίζ υπό την ΒΡ στην Κασπία θάλασσα ανακοίνωσε στα τέλη Φεβρουαρίου την απόφασή του να ξεκινήσει αποκλειστικές διαπραγματεύσεις με τον TAP, αποκλείοντας ουσιαστικά τις άλλες τρεις εναλλακτικές διόδους: τον ελληνικού ενδιαφέροντος αγωγό ITGI και τους ανταγωνιστικούς Nabucco και SEEP. Πρόκειται για την πρώτη απόφαση στη μακροχρόνια διαδικασία που αναμένεται να οδηγήσει στη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας αερίου στην Ευρώπη.

Η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ Η ΔΙΑΦOΡOΠOΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ4

6

Eλληνικά και διεθνή νέα

02Γοργές οι διαδικασίεςγια νέο τερματικό LNGστην ΑλεξανδρούποληΕντός του έτους αναμένεται να ξεκινήσει η κατασκευή του πλωτού τερματικού φυσικού αερίου (LNG) στην Αλεξανδρούπολη, το οποίο υλοποιεί η GasTrade του Oμίλου Κοπελούζου. Πρόκειται για ένα στρατηγικού χαρακτήρα έργο, το οποίο θα ενισχύσει σημαντικά τις δυνατότητες του εθνικού συστήματος φυσικού αερίου, ενώ παράλληλα θα τονώσει και την ενεργειακή ασφάλεια όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και των Βαλκανίων εν γένει.Βασικός παράγοντας για την κατασκευή του πλωτού τερματικού είναι η κατασκευή του ελληνοβουλγαρικού αγωγού. Με τον τρόπο αυτό θα δοθεί η δυνατότητα σε χώρες όπως η Βουλγαρία να εισάγουν αέριο από πηγές εκτός της Ρωσίας, ενισχύοντας έτσι σημαντικά την ενεργειακή τους ασφάλεια. Το έργο του τερματικού χαρακτηρίζεται ως ώριμο, καθώς πλέον έχουν εξασφαλιστεί όλες οι απαιτούμενες άδειες και η χρηματοδότηση γίνεται με ιδιωτικά κεφάλαια. Το κόστος του σχεδίου εκτιμάται να φτάσει τα 350 - 400 εκατ. ευρώ.Η ημερομηνία ολοκλήρωσης τοποθετείται το 2015, όταν θα αρχίσουν να εισέρχονται τα πρώτα φορτία LNG. Το όλο σχέδιο θα αποτελείται από αποθηκευτική μονάδα χωρητικότητας 135.000 κ.μ., ενώ η ετήσια δυνατότητα κυμαίνεται στα 2,6 δισ. κ.μ. αερίου.. Επίσης, προβλέπεται η κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού σε μικρό βάθος, με μήκος 24,2 χλμ., καθώς και μονάδας διασύνδεσης με το εθνικό δίκτυο φυσικού αερίου στην ξηρά.

Το νέο οργανόγραμμαγια όλες τις υπηρεσίεςτου υπουργείου ΠΕΚΑO εξορθολογισμός της λειτουργίας του ΥΠΕΚΑ και ο εκσυγχρονισμός των δομών του είναι ο στόχος του νέου οργανογράμματος του υπουργείου με το οποίο επιτυγχάνεται συνολική μείωση των οργανικών μονάδων περίπου 40%.Το νέο οργανόγραμμα περιλαμβάνει τη συγκέντρωση όλων των υποστηρικτικών μονάδων (διοικητικά και οικονομικά θέματα, νομική υποστήριξη, πληροφορική κ.λπ.) σε μία Γενική Διεύθυνση Oικονομικών, Διοικητικών Υπηρεσιών και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Oι λειτουργίες αυτές είναι σήμερα κατακερματισμένες σε τρεις γραμματείες και πέντε γενικές διευθύνσεις.Παράλληλα, καταργούνται όλες οι διευθύνσεις και τα τμήματα που παραμένουν ανενεργά επί σειρά ετών, λόγω έλλειψης ουσιαστικού αντικειμένου ή μεταφοράς αρμοδιοτήτων στην αποκεντρωμένη διοίκηση ή στις περιφέρειες, καταργούνται όλες οι υποδιευθύνσεις και δημιουργούνται νέες δομές, όπως η διεύθυνση κλιματικής αλλαγής και ποιότητας ατμόσφαιρας, η διεύθυνση αποβλήτων, η διεύθυνση περιβαλλοντικής αδειοδότησης (σήμερα η αρμοδιότητα είναι κατακερματισμένη σε τρεις υπηρεσίες), η διεύθυνση φυσικού περιβάλλοντος, η μονάδα καλύτερης νομοθέτησης και η μονάδα ανάλυσης και υλοποίησης πολιτικών.Με το νέο οργανόγραμμα επιτυγχάνεται μείωση οργανικών μονάδων που πλησιάζει το 40%, μειώνονται οι γενικές διευθύνσεις κατά 25% και μειώνονται οι φορείς διαχείρισης κατά 45%.Μέχρι το τέλος Μαρτίου 2012 θα γίνουν μετακινήσεις προσωπικού.

Ενίσχυση της αγοράςφωτοβολταϊκών στηνΕΕ το 2012 κατά 10%Αύξηση της τάξης του 10% κατά το α’ τρίμηνο του 2012, σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι, εκτιμάται ότι θα καταγράψει η ζήτηση για φωτοβολταϊκά στην Ευρώπη, με το Βέλγιο, τη Γαλλία, την Ισπανία και την Ελλάδα να καρπώνονται τη «μερίδα του λέοντος» της ανάπτυξης, σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση για την ευρωπαϊκή αγορά φωτοβολταϊκών που συντάσσει η NPD Solarbuzz. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, η «σφιχτή» πολιτική επιδοτήσεων, με μείωση των εγγυημένων τιμών σε πολλές χώρες, αντισταθμίστηκε από την κατακόρυφη πτώση στο κόστος του φωτοβολταϊκού εξοπλισμού, με αποτέλεσμα το 2011 να σημειωθεί αύξηση ζήτησης κατά 18%. Υπενθυμίζεται ότι στη Γερμανία αλλά και στην Ισπανία ανακοινώθηκε αναστολή της κατασκευής νέων καθαρών ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων εξαιτίας της υπερπροσφοράς ηλεκτρικής ενέργειας από τις υπάρχουσες.Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι δύο μεγαλύτερες αγορές στην Ευρώπη, Γερμανία και Ιταλία, θα δουν το μέγεθός τους να συρρικνώνεται συνολικά κατά 37% το 2012, ενώ βάσει των ισχυουσών πολιτικών επιδοτήσεων, η μεγαλύτερη ανάπτυξη κατά την επόμενη διετία αναμένεται σε Αυστρία, Βουλγαρία, Τσεχία και Ρουμανία.Πάντως κορυφαία στελέχη της ευρωπαϊκής αγοράς ΑΠΕ κάνουν λόγο για «μεγάλη κρίση» στον κλάδο των φωτοβολταϊκών αν και διαβλέπουν ευοίωνο μέλλον μόλις η κατάσταση ομαλοποιηθεί.

7Ευ. Μυτιληναίος:Πρώτα Έλληνας,μετά επιχειρηματίας

Τον διαγωνισμό της εσθονικής κυβέρνησης για τη δημιουργία ενός εθνικού δικτύου 200 συστημάτων ταχείας φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων κέρδισε η ΑΒΒ. Ταχυφορτιστές θα εγκατασταθούν σε όλες τις αστικές περιοχές που έχουν περισσότερους από 5.000 κατοίκους καθώς και σε όλους τους κεντρικούς δρόμους ανά 50 περίπου χλμ. δημιουργώντας το πιο πυκνό και εκτενές εθνικό δίκτυο ταχυφορτιστών. Η ολοκλήρωση του δικτύου αναμένεται μέχρι το τέλος του 2012.O διαρκώς αυξανόμενος αριθμός ηλεκτρικών οχημάτων παγκοσμίως δημιουργεί μεγάλη προοπτική στην αγορά φορτιστών ταχείας φόρτισης καθώς και στα πληροφοριακά συστήματα παρακολούθησης και υποστήριξής τους. Oι ταχυφορτιστές DC της ΑΒΒ χρησιμοποιούνται εμπορικά από τον Μάιο του 2010 και μειώνουν τον χρόνο φόρτισης από τις 8 ώρες που απαιτούν οι φορτιστές AC, στα 15 με 30 λεπτά. Εν τω μεταξύ, η ΑΒΒ Ελλάδας ολοκλήρωσε την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού πάρκου ισχύος 71,9 KWp στις στέγες των κτηρίων των κεντρικών γραφείων της στη Μεταμόρφωση Αττικής.Το πάρκο αναμένεται να παράγει 89.300 kWh ετησίως, ποσό που αντιστοιχεί στο 10% περίπου των ετήσιων αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια των κτηριακών εγκαταστάσεων της εταιρείας, ενώ με τη λειτουργία του θα αποτρέπεται η εκπομπή περισσότερων από 80 τόνους CO2 ανά έτος.

Απώλειες πολλών εκατ. ευρώ ετησίως σημειώνει ο Όμιλος Μυτιληναίου από τη μονάδα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας της Αλουμίνιον, η οποία είναι από τις μεγαλύτερες και πλέον σύγχρονες στην Ευρώπη και ενώ βρίσκεται σε λειτουργία εδώ και τρία χρόνια δεν παίρνει εμπορική άδεια εξαιτίας νομοθετικών και ρυθμιστικών ελλείψεων, καθώς και γραφειοκρατικών θεμάτων. Σε συνέντευξή του στο Bloomberg ο πρόεδρος του ομίλου κ. Ευάγγελος Μυτιληναίος επισήμανε ότι η συγκεκριμένη μονάδα τροφοδοτεί με ρεύμα το εθνικό σύστημα ηλεκτροδότησης και με ατμό το εργοστάσιο αλουμινίου. Μάλιστα συνέβαλε στην ενίσχυση του συστήματος στην πρόσφατη ενεργειακή κρίση, λόγω των μειωμένων εισαγωγών αερίου από τη Ρωσία. «Το να λειτουργούμε ως ελληνική επιχείρηση, και μάλιστα στη συγκεκριμένη αγορά του αλουμινίου, υπό τις παρούσες συνθήκες είναι σαν να προσπαθούμε να τετραγωνίσουμε τον κύκλο. Είναι σχεδόν αδύνατον, εάν μπορείς σήμερα να λειτουργείς ως επιχείρηση στην Ελλάδα, μπορείς να τα καταφέρεις παντού», υπογράμμισε ο κ. Mυτιληναίος.Αναφορικά με το ενδεχόμενο επιστροφής στη δραχμή, ο κ. Μυτιληναίος τάχθηκε κατηγορηματικά εναντίον. «Η επιστροφή στη δραχμή θα ήταν χρυσωρυχείο για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις, αλλά ως Έλληνας δεν θα ήθελα να δω τη χώρα μου να πηγαίνει 50 χρόνια πίσω. Πρώτα είμαι Έλληνας και μετά επιχειρηματίας».

«Ήλιος»: Συμπράξειςμε ιδιώτες επενδυτές& έσοδα 80 δισ. ευρώ

ABB: Πανευρωπαϊκόδίκτυο ταχείας φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων

Τη δυνατότητα σύμπραξης με στρατηγικό επενδυτή για την εταιρεία Πρόγραμμα Ήλιος ΑΕ, η οποία θα αναλάβει την υλοποίηση του προγράμματος «Ήλιος» για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά πάρκα και την εξαγωγή της στην Ευρώπη, προβλέπει το σχέδιο του ΥΠΕΚΑ για την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας. Το σχέδιο «Ήλιος» προβλέπει μια συνολική παραγωγή της τάξης των 10 GW, αλλά και χρήση ακινήτων 200.000 στρεμμάτων. Παράλληλα, προβλέπει τη σύσταση της εταιρείας Πρόγραμμα Ήλιος ΑΕ (έχει πενταμελές διοικητικό συμβούλιο, μετοχικό κεφάλαιο 1 εκατ. ευρώ και διάρκεια 99 ετών), η οποία θα αναλάβει τις σχετικές διαδικασίες. Τα προσδοκώμενα έσοδα είναι της τάξης των 80 δισ. ευρώ με τιτλοποίηση 20 δισ. εξ αυτών.Στόχοι του προγράμματος αποτελούν:- η ανάπτυξη, παραγωγή και εξαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται με χρήση ηλιακής ακτινοβολίας, - η προώθηση και υποστήριξη σχεδίων ανάπτυξης υποδομών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας σε εθνικό και διευρωπαϊκό επίπεδο σύμφωνα με τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας και τη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ),- η αξιοποίηση του ηλιακού δυναμικού των δημοσίων ακινήτων προς όφελος της εθνικής οικονομίας και προς εξυπηρέτηση του εθνικού στόχου της αποπληρωμής του δημοσίου χρέους και - η διεθνής συνεργασία στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών πολιτικών.

8

μειώθηκε κατά 24,6% η παραγωγή αμόλυβδης βενζίνης, κατά 19,6% η παραγωγή αεριελαίων και κατά 22,2% η παραγωγή πετρελαίου εξωτερικής καύσεως (μαζούτ 360, 1.500, 3.000), ενώ αυξήθηκε κατά 23,1% η παραγωγή κηροζίνης.Αναλυτικότερα, η εξέλιξη του όγκου παραγωγής του κλάδου το 2011 ανά μήνα, σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2010, έχει ως εξής: -14,3% τον Ιανουάριο (+0,2% τον ίδιο μήνα του 2010), -9,9% τον Φεβρουάριο (-10,3%), -21,0% τον Μάρτιο (+6,6%), -28,1% τον Απρίλιο (-11,3%), -16,4% τον Μάιο (+6,3%), -25,9% τον Ιούνιο (+15,9%),-5,1% τον Ιούλιο (+2,6%), -9,5% τον Αύγουστο (-3,2%), -4,4% τον Σεπτέμβριο (+34,0%), -12,9% τον Oκτώβριο (+17,8%) και -23,8% τον Νοέμβριο (+16,1%).Σημειωτέον, η παραγωγή του κλάδου των παραγώγων πετρελαίου αντιστοιχεί κατά την ΕΛΣΤΑΤ, σύμφωνα με έρευνα που είχε διεξαχθεί το 2005, στο 11,3% της συνολικής παραγωγής της ελληνικής μεταποιητικής βιομηχανίας.Ανοδικά κινήθηκε, ωστόσο, ο κύκλος εργασιών του κλάδου λόγω της αύξησης της τιμής του αργού πετρελαίου και, κατά συνέπεια, των τελικών προϊόντων του.Πιο συγκεκριμένα, ο κύκλος εργασιών του κλάδου το δωδεκάμηνο Δεκεμβρίου 2010 - Νοεμβρίου 2011 αυξήθηκε κατά 26,1%, σε σύγκριση με το αμέσως προηγούμενο δωδεκάμηνο, έναντι αύξησης 30,2% έναν χρόνο νωρίτερα.

Μεγάλο ενδιαφέρονξένων εταιρειών γιατο αέριο της ΚύπρουΜε γοργούς ρυθμούς προχωρούν τα σχέδια της κυπριακής κυβέρνησης για την αξιοποίηση των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων αερίου. Ήδη προκηρύχθηκε ο δεύτερος γύρος αδειοδότησης της Κύπρου για τις έρευνες στα «οικόπεδα» της ΑOΖ και το επενδυτικό ενδιαφέρον αναμένεται αυξημένο. Για την προσέλκυση επενδυτών από τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Ευρώπη, η κυβέρνηση έστειλε σε περιοδεία τον διευθυντή Ενέργειας κ. Σόλωνα Κασίνη και τον Μάικλ Χατζηττοφή της «Oμάδας των Σοφών» μαζί με άλλα τέσσερα στελέχη, για να παρουσιάσουν τις δυνατότητες της Κύπρου ενώπιον των μεγαλύτερων εταιρειών σε συνέδρια στο Χιούστον, το Λονδίνο και τη Ρώμη. Σοβαρό φαίνεται να είναι το ενδιαφέρον από τη νορβηγική Statoil, την ιταλική Eni, τον βραζιλιάνικο κολοσσό Petrobras, τη ρωσική Lukoil, την κορεατική Kogas, ενώ το «παρών» έδωσαν μεγάλες κινεζικές εταιρείες όπως η PetroChina, η Sinopec και η Cnooc. Η Κίνα ακολουθεί πολιτική ανοιγμάτων σε όλον τον κόσμο στα θέματα κοιτασμάτων με δαπάνες δεκάδων δισ. τα τελευταία χρόνια, μέσω των εν λόγω εταιρειών. Την ίδια στιγμή στενή είναι η συνεργασία των κυπριακών και των ισραηλινών αρχών στα ενεργειακά θέματα. Η ισραηλινή εταιρεία Delek Energy, εταίρος της αμερικανικής Noble Energy στις γεωτρήσεις, ανακοίνωσε την ύπαρξη φυσικού αερίου σε μια νέα τοποθεσία ανοιχτά των μεσογειακών ακτών.

Μείωση στην παραγωγή πετρελαιοειδώντο 2011 με αύξηση του κύκλου εργασιώνλόγω υψηλών τιμών του «μαύρου χρυσού»Μείωση κατά 16% σημείωσε η παραγωγή πετρελαιοειδών το 2011, μετά από αύξηση 5,7% που είχε σημειωθεί το 2010 σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. Η εξέλιξη αυτή αποδίδεται στη συρρίκνωση της εγχώριας ζήτησης, κυρίως στην κατηγορία των βενζινών, σε συνδυασμό με την καθίζηση των εξαγωγών στη Λιβύη, λόγω του εμφυλίου που ξέσπασε στη χώρα.O δείκτης της παραγωγής του κλάδου υποχώρησε σε επίπεδα τα οποία είναι περίπου 11% χαμηλότερα από τα αντίστοιχα του έτους 2005.Η παραγωγή του κλάδου μειώθηκε στα τρία από τα τέσσερα τελευταία έτη, δεδομένου ότι είχε μειωθεί το 2009 κατά 0,1% και το 2008 κατά 4,3%.Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η παραγωγή πετρελαιοειδών προϊόντων στη χώρα μας το ενδεκάμηνο Ιανουαρίου - Νοεμβρίου 2011 ήταν κατά 15,7% χαμηλότερη από την αντίστοιχη της ίδιας περιόδου του 2010.Η εξέλιξη αυτή θέτει υπό αίρεση τις δυνατότητες αξιοποίησης του αυξημένου παραγωγικού δυναμικού, που δημιούργησαν οι υψηλές επενδύσεις των εταιρειών του κλάδου τα τελευταία χρόνια. Το 2011 οι επιχειρήσεις δεν μπόρεσαν με τις αυξημένες εξαγωγές τους να αναπληρώσουν τις σοβαρές απώλειες που κατέγραψαν στην εσωτερική αγορά.Eίναι χαρακτηριστικό ότι η παραγωγή βενζινών μειώθηκε κατά 17,5% τον Ιανουάριο, 32% τον Φεβρουάριο, 39,1% τον Μάρτιο, 13,4% τον Απρίλιο, 32,7% τον Μάιο, 17,6% τον Ιούνιο και 24,6% τον Ιούλιο. Την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουλίου 2011, σε σύγκριση με την ίδια χρονική περίοδο του 2010,

99

Βελτιωτικές παρεμβάσεις επεξεργάζεται το ΥΠΕΚΑ για το πρόγραμμα «Εξοικονόμηση Κατ’ Oίκον» προκειμένου να ενισχύσει την απορρόφηση των 400 εκατ. ευρώ που έχουν δεσμευτεί στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ. Μεταξύ άλλων εξετάζεται η αναίρεση της χρονολογικής δέσμευσης για την ένταξη στο πρόγραμμα (μέχρι τώρα μπορούν να ενταχθούν μονοκατοικίες που κατασκευάστηκαν μετά το 1989), η αύξηση της προκαταβολής από το 30% που ισχύει σήμερα, η επιλεξιμότητα και εξοχικών κατοικιών εκτός από κύριες και δευτερεύουσες, η πλήρης επιδότηση του επιτοκίου. Στις επιλέξιμες κατηγορίες παρεμβάσεων για την ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων περιλαμβάνεται η αντικατάσταση κουφωμάτων, η τοποθέτηση συστημάτων σκίασης, η τοποθέτηση θερμομόνωσης, η αναβάθμιση του συστήματος θέρμανσης και η τοποθέτηση συστήματος παροχής ζεστού νερού.Σε ό,τι αφορά τα ποσοστά επιδότησης, για ιδιοκτήτες επιλέξιμων κατοικιών, των οποίων το ατομικό ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα δεν ξεπερνά τα 40.000 ή τα 60.000 ευρώ αντίστοιχα. Τα κίνητρα περιλαμβάνουν επιδότηση επιτοκίου 100% (άτοκο δάνειο) σε συνδυασμό με επιχορήγηση ύψους 35%.Για ιδιοκτήτες επιλέξιμων κατοικιών, των οποίων το ατομικό ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα βρίσκεται μεταξύ 40.000 και 60.000 ή 60.000 και 80.000 ευρώ αντίστοιχα. Τα κίνητρα περιλαμβάνουν επιδότηση επιτοκίου 100% (άτοκο δάνειο) σε συνδυασμό με επιχορήγηση ύψους 15%.

Όλες οι δυνατές επιλογές θα προσφέρονται στους επενδυτές στην πρόσκληση ενδιαφέροντος για την ενιαία ή μη ιδιωτικοποίηση των ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ. Το ΤΑΙΠΕΔ είναι έτοιμο να προχωρήσει τους διαγωνισμούς με στόχο στο τέλος του έτους τα έσοδα να προσεγγίσουν τα 3 δισ. ευρώ από όλο το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Η υπογραφή του Μνημονίου Κατανόησης με τον όμιλο Λάτση, ώστε να παραιτηθεί του δικαιώματος πρώτης προτίμησης, έχει προγραμματιστεί για τον Απρίλιο. Μετά από την υπογραφή θα μπορέσει να προχωρήσει η πώληση του 35% της ΔΕΠΑ. Αναλυτές εκτιμούν ότι ο όμιλος Λάτση πιθανώς θα συμφωνήσει στην πώληση αυτού του ποσοστού. O διαγωνισμός για τα ΕΛΠΕ αναμένεται δύο μήνες περίπου μετά την ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ.Εν τω μεταξύ ορίστηκαν οι νέοι σύμβουλοι αποκρατικοποιήσεων, μετά από την απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων: Στα ΕΛΠΕ ορίζεται η «Baker & McKenzie», ενώ στη ΔΕΗ νομικός σύμβουλος επί θεμάτων διεθνούς δικαίου τοποθετείται η «Shearman Sterling LLP» και επί εθνικού δικαίου η «Κυριακίδης Γεωργόπουλος & Δανιόλος Ησαΐας Δικηγορική Εταιρεία». Για το Κοίτασμα Ν. Καβάλας: τεχνικοί σύμβουλοι οι εταιρείες «Shaw Consultants Intl» και «Poyry Management Consulting», νομικός σύμβουλος επί θεμάτων εθνικού δικαίου η «Καρατζά και Συνεργάτες» και επί θεμάτων διεθνούς δικαίου η «Dla Piper».

Διεθνές workshop με θέμα «Hydrocarbon Exploration and Production in the East Mediterranean and the Adriatic Sea» διοργανώνει στις 26 - 27 Απριλίου 2012, στην Αθήνα το ΙΕΝΕ. Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα του ΥΠΕΚΑ και αναμένεται να συμμετάσχουν σε αυτήν επαγγελματίες και ειδικοί από εταιρείες και φορείς που δραστηριοποιούνται στον τομέα του upstream στην Ανατολική Μεσόγειο και την Αδριατική. Στις χώρες που θα καλυφθούν στο workshop περιλαμβάνονται η Τουρκία, το Ισραήλ, η Κύπρος, ο Λίβανος, η Ιταλία, η Κροατία, το Μαυροβούνιο, η Αλβανία και, φυσικά, η Ελλάδα.Το διήμερο αυτό workshop θα αποτελέσει μία ευκαιρία να παρουσιαστούν τα πιο επικαιροποιημένα δεδομένα έρευνας και αξιολόγησης του δυναμικού των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην ευρύτερη αυτή περιοχή, η οποία, μετά και τις τελευταίες ανακαλύψεις στην ΑOΖ της Κύπρου και του Ισραήλ αλλά και κατόπιν των πρόσφατων διεθνών προσκλήσεων που προκήρυξε η χώρα μας στα όρια της δικής της υφαλοκρηπίδας, έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον των εταιρειών του χώρου. Παράλληλα, στο πλαίσιο του workshop θα παρουσιαστούν εξειδικευμένα παραδείγματα εργασιών έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο και την Αδριατική. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται να συγκεντρώσουν τα γεωλογικά, γεωφυσικά και σεισμικά ερευνητικά στοιχεία σε κάθε χώρα της συγκεκριμένης περιοχής.

ΥΠΕΚΑ: Νέα κίνητραγια το πρόγραμμαΕξοικονομώ Κατ’ Oίκον

Προχωρά σταθερά η προετοιμασία των αποκρατικοποιήσεων

Διεθνής εκδήλωσητου ΙΕΝΕ για τηνέρευνα πετρελαίου

10ΗΠΑ: Πράσινο φωςγια την κατασκευήνέων πυρηνικών

Πρόγραμμα ανάπτυξης «ανεμογεννητριών στη στέγη» από το ΥΠΕΚΑ

Μικρή αύξηση στην παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου το 2012

Την κατασκευή νέων πυρηνικών αντιδραστήρων ενέκρινε για πρώτη φορά εδώ και 20 χρόνια η Ρυθμιστική Αρχή Πυρηνικής Ενέργειας στις ΗΠΑ. Oι δύο νέες μονάδες με τις οποίες θα επεκταθεί ο πυρηνικός σταθμός Βογκτλ στην Τζόρτζια, βασίζονται σε συστήματα παθητικής ψύξης, σχεδιασμένα να αποτρέψουν ατυχήματα σαν αυτό της Φουκουσίμα τον περσινό Μάρτιο.Η αμερικανική κυβέρνηση πάγωσε τα σχέδια για νέους αντιδραστήρες μετά το ατύχημα στον σταθμό του Three Miles Island το 1979, κατά την οποία ένας αντιδραστήρας υπέστη μερική τήξη του πυρήνα.Με την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας να αυξάνεται έκτοτε συνεχώς, οι 104 αντιδραστήρες των ΗΠΑ, σχεδιασμένοι τη δεκαετία του 1960 και 1970, σταδιακά αναβαθμίζονται ώστε να συνεχίσουν να καλύπτουν το 20% των συνολικών αναγκών.Πρόκειται για αντιδραστήρες πεπιεσμένου νερού «τρίτης γενιάς», τύπου AP1000, οι οποίοι αναπτύχθηκαν από την αμερικανική Westinghouse και χρησιμοποιούνται ήδη στην Κίνα.Oι αντιδραστήρες AP1000 είναι σχεδιασμένοι να παραμένουν σε ασφαλείς συνθήκες λειτουργίας για περισσότερο χρόνο (κατά μερικές ημέρες) στην περίπτωση ατυχήματος. Εκτός του ότι είναι εξοπλισμένοι με εφεδρικές μπαταρίες μεγαλύτερης διάρκειας, χρησιμοποιούν συστήματα ψύξης στα οποία η κυκλοφορία του νερού συνεχίζεται μόνη της λόγω της βαρύτητας, αντί να απαιτούν εξωτερικές γεννήτριες.

Πρόγραμμα διευκόλυνσης και ανάπτυξης των πολύ μικρών ανεμογεννητριών, οικιακής δηλαδή χρήσης, επεξεργάζεται το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Το πρόγραμμα αφορά ανεμογεννήτριες 3 - 4 kW και θα δίνει σε όσους θέλουν να βάλουν στο σπίτι τους έναν τέτοιο σταθμό παραγωγής ρεύματος όλες τις διευκολύνσεις που έχουν δοθεί σε όσους εγκαθιστούν φωτοβολταϊκά συστήματα στέγης. Δεν θα χρειάζονται δηλαδή φορολογικά στοιχεία, δεν θα κόβονται τιμολόγια, θα γίνεται συμψηφισμός με τη ΔΕΗ κ.λπ.Ταυτόχρονα οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ επεξεργάζονται δεύτερη υπουργική απόφαση, με την οποία θα ρυθμίζονται οι χρήσεις γης για μικρές ανεμογεννήτριες που εγκαθίστανται εκτός σχεδίου πόλης, δηλαδή για ανεμογεννήτριες που έχουν «επενδυτικά» χαρακτηριστικά. Και εδώ η διαδικασία έχει ομοιότητες με τα εκτός σχεδίου φωτοβολταϊκά, ωστόσο γίνεται ειδική πρόβλεψη για θέματα θορύβου και ασφάλειας κατασκευής, θέματα που δεν αντιμετωπίζουν τα φωτοβολταϊκά. Έτσι με την υπουργική απόφαση θα ορίζονται οι αρχές πιστοποίησης και το πλαίσιο συμμόρφωσης των επενδύσεων αυτών με τα standard θορύβου και ασφάλειας κατασκευής (στατικά κ.λπ.).Πρέπει να σημειωθεί ότι την περίοδο αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη η τροποποίηση του Προεδρικού Διατάγματος Χρήσεων Γης, που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τις επενδύσεις σε ΑΠΕ.

Η παγκόσμια πετρελαϊκή ζήτηση προβλέπεται να αυξηθεί στα 89,9 εκατ. δολ. το βαρέλι το 2012, σημειώνοντας αύξηση 0,8 εκατ. βαρέλια την ημέρα (+0,9%) σε ετήσια βάση. Η αύξηση προβλέπεται χαμηλότερη σε σχέση με τις εκτιμήσεις της προηγούμενης έκθεσης της ΙΕΑ, κατά 0,3 εκατ. βαρέλια την ημέρα, καθώς η πρόβλεψη για τον παγκόσμιο ρυθμό ανάπτυξης μειώθηκε στο 3,3% για το2012 από 4,0% που ήταν τον Ιανουάριο. Η παραγωγή από χώρες εκτός OΠΕΚ έπεσε κατά 0,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως, φτάνοντας τον Ιανουάριο τα 53,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως, λόγω της πτώσης στην παραγωγή βιοκαυσίμων, της αύξησης της έντασης στη Συρία, αλλά και ανάμεσα στο Σουδάν και το Νότιο Σουδάν, και της παύσης λειτουργίας γεωτρήσεων στη Βόρεια Θάλασσα. Η περιορισμένη παραγωγή αργού της Βόρειας Αμερικής και τα NGL, καθώς και η αυξημένη παραγωγή στη Λατινική Αμερική, αντισταθμίζουν άλλες μειώσεις, με αποτέλεσμα να προβλέπεται, για το 2012, αύξηση παραγωγής για τις χώρες εκτός του πετρελαϊκού καρτέλ κατά 0,9 εκατ. βαρέλια την ημέρα.Για το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, οι παγκόσμιες διυλιστικές ροές προβλέπεται να αγγίξουν τα 74,9 εκατ. βαρέλια ημερησίως, αυξημένες κατά 220.000 βαρέλια την ημέρα σε σχέση με τα αντίστοιχα περσινά επίπεδα.

11

Σημαντικές επαφές πραγματοποίησε ο υφυπουργός ΠΕΚΑ κ. Γιάννης Μανιάτης στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπου διαπιστώθηκε σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον για τη χώρα μας. O υφυπουργός συναντήθηκε με τον Suhail Al Mazrouei, επικεφαλής της Mubadala Development Company, του επενδυτικού ομίλου που αποτελεί τον επενδυτικό βραχίονα της κυβέρνησης των Εμιράτων στο σύνολο των εκτός Άμπου Ντάμπι επενδυτικών πρωτοβουλιών, από τη βιομηχανία και το real estate μέχρι την πληροφορική, τις επικοινωνίες και την ενέργεια.Ειδικά στον τομέα της ενέργειας, στη Mubadala ανήκουν εταιρείες που ασχολούνται με την έρευνα και εκμετάλλευση πετρελαίου και φυσικού αερίου καθώς και με την παροχή υπηρεσιών σε άλλες πετρελαϊκές χώρες και οργανισμούς σε θέματα υδρογονανθράκων. Η Mubadala παράγει σήμερα 400.000 ισοδύναμα βαρέλια

ανά ημέρα από τις ανεπτυγμένες παραγωγικές γεωτρήσεις σε Αλγερία, Λιβύη, Μπαχρέιν, Σιγκαπούρη, Ινδονησία, Φιλιππίνες κ.α. Στον ίδιο όμιλο της Mubadala ανήκει η εταιρεία Masdar που περιλαμβάνει επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στη Νότια Ευρώπη, το αντίστοιχο κορυφαίο ινστιτούτο σε θέματα αιχμής και καινοτομιών σε πράσινη ενέργεια καθώς και στην κατασκευή και λειτουργία της πόλης-πρότυπο Masdar City με μηδενικές εκπομπές CO2, πλήρη ενεργειακή αυτάρκεια και λειτουργία πόλης στη λογική των έξυπνων πόλεων (smart cities). O υφυπουργός ΠΕΚΑ ξεναγήθηκε στις εγκαταστάσεις του Masdar και είχε εκτεταμένη συνεργασία με τον διευθύνοντα σύμβουλο Sultan Al Jaber για επενδύσεις του ομίλου σε ΑΠΕ στην Ελλάδα.Επίσης, ο υφυπουργός συναντήθηκε

με τον κ. Καρλ Σέλντον, διευθύνοντα σύμβουλο της εθνικής ενεργειακής εταιρείας TAQA, με ημερήσια παραγωγή υδρογονανθράκων 135 χιλιάδες ισοδύναμα βαρέλια και βεβαιωμένα και δυνατά αποθέματα 580 εκατ. ισοδύναμα βαρέλια, η οποία πρόσφατα ανέλαβε στο χαρτοφυλάκιό της και την άδεια κατασκευής υπόγειας αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Oλλανδία. Στο πλαίσιο ενημέρωσης από την ελληνική πλευρά για την αντίστοιχη πρωτοβουλία που προωθείται μέσω του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων για την υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου στο πεδίο Νότιας Καβάλας, ενός έργου με γεωπολιτική σημασία λόγω της προνομιακής θέσης, ο κ. Σέλντον έδειξε ιδιαίτερο επενδυτικό ενδιαφέρον για αξιολόγηση των τεχνικοοικονομικών παραμέτρων του έργου.

Ενδιαφέρον για ενεργειακές συνεργασίες στην Ελλάδαεκφράζουν επίσημα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

12 ΜΕΓΑΛΗ ΕΞOΙΚOΝOΜΗΣΗΜOΝO ΜΕ ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO

Η οικονομική κρίση και η εξοικονόμηση χρημάτων είναι δύο έννοιες αλληλένδετες, αφού με τα καταλυτικά μέτρα λιτότητας ο κάθε πολίτης και τα νοικοκυριά αναζητούν αγωνιωδώς τρόπους για να περιορίσουν τα έξοδά τους. Η εξοικονόμηση χρημάτων με μορφές ενέργειας που είναι παράλληλα και φιλικές προς το περιβάλλον εντάσσεται μέσα στο πλαίσιο των επιλογών για φτηνότερες λύσεις. Το θέμα όμως είναι το ποια μορφή ενέργειας ανταποκρίνεται επαρκώς στις ανάγκες των καταναλωτών και το κατά πόσο η χώρα μας διαθέτει την υποδομή για να την παρέχει.

Φυσικό αέριο

Το φυσικό αέριο αποτελεί μια μορφή ενέργειας που είναι φιλική προς το περιβάλλον και είναι αποδεδειγμένα το πλέον κατάλληλο για τους έλληνες καταναλωτές που θέλουν να απαλλαγούν από τους «καυτούς» λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος και να αντικαταστήσουν το πετρέλαιο θέρμανσης.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειαςΗ αιολική, η ηλιακή, η γεωθερμική ενέργεια και η βιομάζα παρουσιάζουν μια σειρά από μειονεκτήματα σε σχέση με τη χρήση και τις εφαρμογές του φυσικού αερίου. Oι ΑΠΕ έχουν αρκετά μικρό συντελεστή απόδοσης, της τάξης του 30% ή και χαμηλότερο, που σημαίνει ότι απαιτείται αρκετά μεγάλο αρχικό κόστος εφαρμογής σε μεγάλη επιφάνεια γης. Έτσι, δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των αναγκών μεγάλων αστικών κέντρων. Επιπλέον, επειδή προέρχονται από τη φύση, η παροχή και απόδοσή τους είναι άμεσα εξαρτημένες από την εποχή του έτους, το γεωγραφικό πλάτος και το κλίμα της περιοχής.

Φτηνό φυσικό αέριοO περιορισμός της χρήσης της ηλεκτρικής ενέργειας ή η αντικατάστασή της από το φυσικό αέριο είναι η ενδεδειγμένη λύση. Η χρήση του φυσικού αερίου εξασφαλίζει εγγυημένα οικονομία σε ποσοστό 20% στη θέρμανση και 60% στο ρεύμα. Το φυσικό αέριο έχει τα εξής χαρακτηριστικά που ευνοούν τη χρήση του σε μεγάλο βαθμό: 1) Συνεχής παροχή καυσίμου που εξασφαλίζει απρόσκοπτη λειτουργία και αποδεσμεύει κεφάλαια που σε άλλες περιπτώσεις απαιτούνται για τη διατήρηση αποθεμάτων και αποθηκευτικών χώρων. 2) Μειωμένες εκπομπές ρύπων που συμβάλλουν σε ένα καθαρότερο περιβάλλον και στην καταπολέμηση του φαινομένου του θερμοκηπίου. 3) Μειωμένο λειτουργικό κόστος διαχείρισης καυσίμου και συντήρησης. 4) Αυξημένη ενεργειακή απόδοση και οικονομία. 5) Ευχέρεια χειρισμού και ελέγχου. 6) Αποκέντρωση θερμικών χρήσεων. 7) Βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων.

Αέριο και αυτοκίνητο Το φυσικό αέριο αποτελεί και μια μορφή εναλλακτικού καύσιμου και για τα αυτοκίνητα σε μια περίοδο που η τιμή της βενζίνης ανεβαίνει κατακόρυφα και όλο και περισσότεροι συμπολίτες μας τροποποιούν σε ειδικά συνεργεία τις βενζινοκίνητες μηχανές των οχημάτων τους. Το φυσικό αέριο CNG κοστίζει 50% φτηνότερα από την κίνηση με βενζίνη και είναι και 30% φτηνότερο από το υγραέριο LPG. Η κίνηση των οχημάτων με φυσικό αέριο είναι απόλυτα ασφαλής. Η δεξαμενή αερίου δεν μπορεί να εκραγεί διότι είναι εξοπλισμένη με ειδικές βαλβίδες διαφυγής, και σε περίπτωση ανάγκης διαφεύγει το φυσικό αέριο και καίγεται χωρίς να προκαλείται έκρηξη. O κινητήρας που δουλεύει με φυσικό αέριο παράγει 25% λιγότερο CO

2 και συμβάλλει 80% λιγότερο στη δημιουργία του νέφους.Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να προωθήσει αγωγούς μεταφοράς του που θα περιορίζουν την ενεργειακή εξάρτηση της Γηραιάς Ηπείρου από τη Ρωσία, ώστε να μη γίνεται όμηρος των ενεργειακών κρίσεων.

03

13

Η υψηλή ποιότητα διασφαλίζει τη φωτοβολταϊκή επένδυσηΠώς μπορούμε να παράγουμε ηλεκτρική ενέργεια με έναν τρόπο που να είναι αξιόπιστος, οικονομικά προσοδοφόρος και με σεβασμό στο περιβάλλον; Η απάντηση στην ερώτηση αυτή αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση της εποχής μας και βρίσκεται σε αυτό που η Ελλάδα προσφέρει απλόχερα σε όλους εμάς.

O ήλιος, καθημερινά, μας προσφέρει πολύ περισσότερη ενέργεια από αυτήν που χρησιμοποιούμε - ενέργεια που είναι καθαρή και προσφέρεται δωρεάν. Και θα συνεχίσει να μας την προσφέρει για δισεκατομμύρια χρόνια. Είμαστε ευτυχείς που ο κόσμος στρέφεται πλέον προς μια νέα κατεύθυνση, μια κατεύθυνση που συμβαδίζει με το δικό μας όραμα. Μετά από την τραυματική εμπειρία της Φουκουσίμα, υπάρχει μια έντονη τάση απομάκρυνσης από την πυρηνική ενέργεια και τα ορυκτά καύσιμα, με ταυτόχρονη στροφή προς νέες ενεργειακές λύσεις. Βασιζόμενοι στην πολυετή εμπειρία μας και αφιερώνοντας τον εαυτό μας σε αυτόν τον σκοπό, μπορούμε να συμβάλουμε και εμείς ώστε η ηλιακή ενέργεια να καταστεί ακρογωνιαίος λίθος για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.Η δυναμική της ανάπτυξης της παραγωγής από φωτοβολταϊκά συστήματα αντικατοπτρίζεται στην εξέλιξη της αγοράς μέσα στο προηγούμενο έτος. Στην Ελλάδα, συγκεκριμένα, το 2011 εγκαταστάθηκαν στο ηπειρωτικό δίκτυο και στα διασυνδεδεμένα νησιά περισσότερα από 260 MWp, ένα μέγεθος διπλάσιο σχεδόν σε σχέση με αυτό του 2010. Αυτό και μόνον αποτελεί αναμφισβήτητο στοιχείο ότι τα φωτοβολταϊκά αναπτύσσονται ταχύτατα και ακόμα και μέσα σε καθεστώς κρίσης ωριμάζουν και εξελίσσονται. Τι είναι όμως αυτό που τελικά θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη διαφοροποίηση μεταξύ προμηθευτών και κατασκευαστών φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων; Η υψηλή ποιότητα τόσο σε προϊόντα όσο και σε υπηρεσίες. Αυτά θα διασφαλίσουν στον επενδυτή μια αξιόπιστη και σίγουρη επένδυση. Η σταθερά υψηλή ποιότητα δεν είναι αποτέλεσμα τύχης. Κάθε υλικό, κάθε προμηθευτής, κάθε επιμέρους εξάρτημα πρέπει να ελέγχεται προσεκτικά σε πολλαπλά στάδια και επίπεδα. Η αξιολόγηση θα πρέπει να περιλαμβάνει ακριβείς και συστηματικές σειρές μετρήσεων με τις αυστηρότερες τεχνικές προδιαγραφές της αγοράς.

Αυστηροί έλεγχοι για μεγαλύτερη ασφάλειαΓια την Conergy η υψηλή ποιότητα βρίσκεται πάντα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και παίζει πρωταρχικό ρόλο, γεγονός που αντικατοπτρίζεται στην ικανοποίηση των πελατών της και στις αποδόσεις των εγκαταστάσεών της. Προκειμένου να διασφαλίσει

αυτά τα αποτελέσματα, η Conergy υποβάλλει τις φωτοβολταϊκές της γεννήτριες σε απαιτητικές δοκιμασίες προσομοίωσης και ελέγχου, όπως για παράδειγμα ο έλεγχος αντοχής σε χαλάζι διαμέτρου 55 χιλ. με ταχύτητα πτώσης 122 χλμ./ώρα. Oι φωτοβολταϊκές γεννήτριες υποβάλλονται σε απαιτητικούς θερμοκρασιακούς κύκλους: ψύχονται σε θερμοκρασίες έως -40°C και θερμαίνονται σε θερμοκρασίες που αγγίζουν τους 85°C. Δοκιμάζεται η αντοχή τους σε φορτία έως 6.000 Pa (612 κιλά/τ.μ. - όσο περίπου το βάρος 13 ανθρώπων) για ευρεία περιοχή στερέωσης που περιλαμβάνει μέχρι και τις γωνίες του πλαισίου της γεννήτριας, και ελέγχεται η ανοχή τους στην αμμωνία, την υγρασία και τη διάβρωση από το αλάτι. Το αποτέλεσμα: οι φωτοβολταϊκές γεννήτριες Conergy PowerPlus που διατίθενται με μόνο θετική ανοχή ισχύος μέχρι και 3% της ονομαστικής ισχύος θα παράγουν ενέργεια για 25 χρόνια εγγυημένα. Τα αυστηρά αυτά πρότυπα ελέγχου εφαρμόζονται σε όλα τα προϊόντα της Conergy. Τα ολοκληρωμένα πιστοποιητικά ποιότητας και οι υψηλές βαθμολογίες σε ανεξάρτητες δοκιμές αποτελούν την απόδειξη.

Ποιότητα με μία ματιάΕγγυήσεις προϊόντων και απόδοσης:• Εγγύηση προϊόντος έως 12 έτη για τις φωτοβολταϊκές γεννήτριες. 5 χρόνια για τους μετατροπείς (επεκτάσιμη μέχρι τα 20 χρόνια) και 10 χρόνια για τα συστήματα στήριξης.• 25ετή εγγύηση απόδοσης για τις φωτοβολταϊκές γεννήτριες.

Φωτοβολταϊκές γεννήτριες δοκιμασμένες για την αντοχή τους σε:• Διάβρωση• Αμμωνία και αλάτι• Χαλάζι• Έντονες θερμοκρασιακές διακυμάνσεις (-40°C/+80°C)• Φορτία (6.000 Pa)

Έλεγχοι ποιότητας:• Αυστηρότατος έλεγχος των προμηθευτών μας• Συνεχής έλεγχος της παραγωγής• Έλεγχος πριν από την αποστολή• Τελικοί έλεγχοι

14

04ΜΕΓΑΛΕΣ ΓΑΛΛΙΚΕΣΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓOΡΑΣημαντική είναι η παρουσία μεγάλων γαλλικών ενεργειακών εταιρειών που έχουν επενδύσει στην Ελλάδα είτε σε συνεργασία με ελληνικές επιχειρήσεις είτε αυτόνομα. Η Γαλλία είναι άλλωστε ο τέταρτος μεγαλύτερος ξένος επενδυτής στη χώρα μας. Κορυφαίες κοινοπραξίες είναι αυτές των εταιρειών «Ήρων» και «Elpedison», ενώ σπουδαία είναι η παρουσία των εταιρειών Cofely, DCNS, Schneider Electric και Tenesol.

Αφιέρωμα Ελλάδα - Γαλλία: Διμερές εμπόριοΤης Ευαγγελίας Παναγοπούλου

15

Η Cofely αποτελεί τον ηγέτη πανευρωπαϊκά στην ενεργειακή και περιβαλλοντική αποδοτικότητα, καθώς και στη λειτουργία, συντήρηση και διαχείριση τεχνικών εγκαταστάσεων.Η Cofely είναι τμήμα της GDF Suez Energy Services, μία από τις έξι επιχειρηματικές δραστηριότητες της GDF Suez, η οποία απασχολεί 80.000 άτομα με συνολικό κύκλο εργασιών 84 δισ. ευρώ το 2010. Αποτελώντας τον κλάδο ενεργειακών υπηρεσιών της GDF Suez, η Cofely είναι μέρος μιας μεγάλης οικογένειας που εξυπηρετεί την παγκόσμια επιχειρηματική κοινότητα και απασχολεί πάνω από 35.000 άτομα στην Ευρώπη, με θυγατρικές εταιρείες σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.Η Cofely είναι μια εταιρεία παροχής υπηρεσιών με εξειδίκευση στην ενεργειακή αποδοτικότητα και την τεχνική διαχείριση εγκαταστάσεων κάθε τύπου, ανεξάρτητα από το

είδος τους, την προέλευσή τους ή τη χρήση τους. Τώρα περισσότερο από ποτέ, η εξοικονόμηση ενέργειας και η άρτια διαχείριση των τεχνικών εγκαταστάσεων αποτελεί ένα καίριο ζήτημα για τους επαγγελματίες.Η τεχνογνωσία, η εμπειρία και οι ικανότητες του άρτια εκπαιδευμένου προσωπικού της δίνουν τη δυνατότητα στην Cofely να προσφέρει συμβάσεις τεχνικής διαχείρισης, προσαρμοσμένες στις ανάγκες του πελάτη. Διαχειριζόμαστε εγκαταστάσεις αναφορικά με τη λειτουργία τους, την επίβλεψή τους, τον έλεγχο, την προληπτική συντήρηση, τις βλάβες και τις επιδιορθώσεις και, επιπλέον, η Cofely έχει τη δυνατότητα να παρέχει συμβάσεις συνολικής εγγύησης για όλον τον τεχνικό εξοπλισμό, όπως και να αναλαμβάνει εργασίες μετασκευών και ανακαινίσεων. Στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελλάδα αλλά και όλη την Ευρώπη, το προσωπικό της Cofely έχει την ευθύνη για τη διαχείριση και συντήρηση εκατοντάδων τεχνικών εγκαταστάσεων στον κτηριακό και βιομηχανικό κλάδο, στηριζόμενο στην αίσθηση ευθύνης και στο ευρύ φάσμα ικανοτήτων και know-how.Η Cofely βοηθά τους πελάτες της να

βελτιστοποιήσουν τις ενεργειακές τους καταναλώσεις, κάνοντας χρήση καθαρών, τοπικών, αειφόρων και αποδοτικότερων πηγών ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων και των ανανεώσιμων. Αναλαμβάνει και μακροχρόνιες δεσμεύσεις με τους πελάτες της, μέσω παροχής υπηρεσιών ή επενδύσεων, και εγγυάται συμβατικά την ενεργειακή απόδοση των εγκαταστάσεών τους αναλαμβάνοντας την ευθύνη για τη διαχείριση ενέργειας, όντας η πρώτη επίσημα αναγνωρισμένη εταιρεία παροχής ενεργειακών υπηρεσιών (ΕΠΕΥ-ESCO) στην Ελλάδα.Η Cofely επικεντρώνεται σε:• Μακροχρόνια διαχείριση τεχνικών εγκαταστάσεων• Ενεργειακή διαχείριση• Facility managementΗ εταιρεία προσφέρει στην πληθώρα των πελατών της αξιόπιστες υπηρεσίες διασφαλίζοντας την καλύτερη δυνατή σχέση κόστους/ποιότητας. Η Cofely έχει σαν επιχειρηματικό όραμα την εξυπηρέτηση των πελατών της και δεσμεύεται γι’ αυτό, παρέχοντας υπηρεσίες που ανταποκρίνονται και σέβονται τις ανάγκες τους.

16

O Όμιλος Ήρων, καθετοποιημένος παραγωγός και προμηθευτής ηλεκτρικής ενέργειας με δύο ιδιόκτητα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο, ισχύος 600 MW, και υπερδεκαετή εμπειρία στους εν λόγω τομείς δραστηριότητας, δημιουργήθηκε από τη στρατηγική συνεργασία δύο ιδιαίτερα σημαντικών ομίλων: i) του Oμίλου Gaz de France Suez (50%), ο οποίος είναι ο μεγαλύτερος ιδιώτης παραγωγός και προμηθευτής ενέργειας στον κόσμο και ii) του Oμίλου ΓΕΚ Τέρνα (50%), ενός από τους σημαντικότερους πυλώνες του κατασκευαστικού κλάδου και της ενέργειας στην Ελλάδα. O Όμιλος Ήρων διαθέτει δύο ιδιόκτητα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο που μπορούν να τροφοδοτήσουν έως και 1.000.000 νοικοκυριά, αποτελεί μία προνομιακή επιλογή για την ηλεκτροδότηση των τελικών

καταναλωτών της χώρας. Επίσης, δραστηριοποιείται δυναμικά εκτός από την παραγωγή και στον τομέα της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας προς επιλεγμένους καταναλωτές ήδη από το 2005, μέσω της εταιρείας Ήρων Θερμοηλεκτρική ΑΕ, προσφέροντας ιδιαίτερα ανταγωνιστικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, συνδυαζόμενες με πρωτοποριακές υπηρεσίες για τα ελληνικά δεδομένα. Στο πελατολόγιο της εταιρείας περιλαμβάνονται σημαντικοί επιχειρηματικοί όμιλοι από το σύνολο σχεδόν των ενεργών δραστηριοτήτων της ελληνικής οικονομίας όπως: οργανισμοί παροχής τηλεπικοινωνιακών προϊόντων και υπηρεσιών, τράπεζες, βιομηχανίες, εμπορικά και ψυχαγωγικά κέντρα κ.λπ. Με συντεταγμένο σχέδιο, σαφείς και σταθερούς επιχειρησιακούς στόχους και απόλυτα προσανατολισμένη στην πελατοκεντρική εξυπηρέτηση, η εταιρεία εργάζεται συστηματικά προς την κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης των εμπορικών δραστηριοτήτων της στη λιανική αγορά. Με έμφαση στον επαγγελματικό και βιομηχανικό τομέα, διαρκή και σταθερό αέναο στόχο τη συνεχή αναβάθμιση των

παρεχόμενων υπηρεσιών της και την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών της, υλοποιεί εξαιρετικά επιτυχημένες πολιτικές στην κατεύθυνση της απόκτησης ολοένα και σημαντικότερων μεριδίων αγοράς. Το εταιρικό όραμα της εταιρείας Ήρων Θερμοηλεκτρική ΑΕ είναι η σταδιακή καθιέρωσή της ως της μεγαλύτερης ιδιωτικής εταιρείας λιανικής εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Για την επίτευξη αυτού του οράματος ακολουθείται σαφής και σταθερή στρατηγική, η οποία στηρίζεται στους εξής άξονες: • Προτεραιότητα στον πελάτη με παροχή υπηρεσιών υψηλού επιπέδου και αξιόπιστη εξυπηρέτηση μετά την πώληση.• Διαρκής και στενή παρακολούθηση των μεταβαλλόμενων αναγκών της αγοράς.• Έμφαση στη δημιουργία νέων προϊόντων, προσαρμοσμένων στις νέες συνθήκες.• Σταδιακή κατεύθυνση σε προγράμματα, κίνητρα και πρακτικές που συμβάλλουν με ανταποδοτικό όφελος στην ορθολογική χρήση/εξοικονόμηση ενέργειας από και για σπίτια και επιχειρήσεις.

17

Ήρων - Όμιλος ΓΕΚ ΤέρναO Όμιλος ΓΕΚ Τέρνα είναι ένας από τους μεγαλύτερους ελληνικούς επιχειρηματικούς ομίλους στους τομείς της ηλεκτροπαραγωγής από θερμικές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), των κατασκευών, της ανάπτυξης και διαχείρισης ακινήτων και των παραχωρήσεων. Στον τομέα της ενέργειας, ο όμιλος έχει εγκατεστημένη και υπό κατασκευή ισχύ που ξεπερνά πλέον τα 1.300 MW, ενώ στόχος του είναι η συνολική εγκατεστημένη ισχύς να ξεπεράσει τα 2.000 MW μέχρι το 2015. O όμιλος διατηρεί εκτός των άλλων παρουσία και στις αγορές της Ανατολικής Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Διαθέτει δύο εισηγμένες εταιρείες στο Χρηματιστήριο Αθηνών, τη μητρική ΓΕΚ Τέρνα και την Τέρνα Ενεργειακή, η οποία συγκεντρώνει το σύνολο των δραστηριοτήτων στον χώρο των ΑΠΕ.

O Όμιλος GDF Suez είναι ο μεγαλύτερος ανεξάρτητος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας στον κόσμο (114.500 MW εγκατεστημένης ισχύος, εκ των οποίων ποσοστό 18,4% προέρχεται από ΑΠΕ), με ισχυρή παρουσία σε όλη την ενεργειακή αλυσίδα και ιδιαίτερα στην ηλεκτροπαραγωγή και στο φυσικό αέριο. Αναπτύσσει την επιχειρηματική του δραστηριότητα (ενέργεια, παροχή υπηρεσιών ενέργειας και περιβάλλοντος) με βάση ένα μοντέλο υπεύθυνης ανάπτυξης που λαμβάνει υπόψη του τη μεγάλη πρόκληση της ολόπλευρης αντιμετώπισης των ενεργειακών αναγκών, της διασφάλισης της παροχής ενέργειας, της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και της μεγιστοποίησης της χρήσης των διαθέσιμων ενεργειακών πόρων. O όμιλος απασχολεί σήμερα 219.100 εργαζομένους σε 70 περίπου χώρες παγκοσμίως και το 2010 εμφάνισε έσοδα 84,5 δισ. ευρώ. Η GDF Suez είναι εισηγμένη στα Χρηματιστήρια των Βρυξελλών, του Λουξεμβούργου και του Παρισιού και συμμετέχει στους κύριους διεθνείς χρηματιστηριακούς δείκτες.

18

Ενέργεια από τη θάλασσαO γαλλικός Όμιλος DCNS έχει σημαντική παρουσία στον χώρο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, εστιάζοντας τον προσανατολισμό του στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχει ο θαλάσσιος χώρος. Με βάση την πεποίθηση της εταιρείας ότι οι θαλάσσιες ΑΠΕ αποτελούν μια μακροπρόθεσμη επένδυση, σχεδιάζει και αναπτύσσει σημαντικά έργα, όπως το project WINFLO (Wind turbine with INnovative design for Floating Lightweight Offshore), OTEC (Ocean Thermal Energy Concersion) και το πρόγραμμα με τουρμπίνες θάλασσας.Στόχος του προγράμματος WINFLO είναι ο σχεδιασμός και κατασκευή ανεμοτουρμπίνων που λειτουργούν σε πλατφόρμες σε θαλάσσιους χώρους μεγάλου βάθους (πάνω από 50 μέτρα), απομακρυσμένους από τις ακτές, υπερβαίνοντας τους περιορισμούς των υπαρχόντων υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Η πρωτότυπη ανεμοτουρμπίνα πραγματικού μεγέθους αναμένεται να λειτουργήσει πειραματικά στη Βρετάνη

το 2012 και, στη συνέχεια, θα συνδεθεί με το εθνικό δίκτυο της Γαλλίας. H DCNS, κατέχοντας ηγετική θέση στο project WINFLO, έχει την ευθύνη του συντονισμού των μελετών σχεδιασμού του συστήματος, κατασκευής και συναρμολόγησης της ημι-υποβρύχιας πλωτής δομής και της ολικής υλοποίησης του συστήματος. Αξιοποιώντας τις εκτενείς βιομηχανικές πηγές και τη σημαντική της εμπειρία στον σχεδιασμό πολύπλοκων συστημάτων, η DCNS προσφέρει στο project αποδεδειγμένη ειδίκευση στην αναδοχή ναυτικών και ναυτιλιακών εργασιών και τις εγκαταστάσεις για την κατασκευή και συναρμολόγηση του πρώτου πρωτοτύπου. Με το πρόγραμμα WINFLO στα βασικά πλεονεκτήματα των υπεράκτιων αιολικών πάρκων (ευκολότερη χωροθέτηση, αυξημένος αιολικός συντελεστής φορτίου, μειωμένο οπτικό αντίκτυπο, μικρότερη καταπόνηση των μηχανών) προστίθενται και η δυνατότητα τοποθέτησής τους σε οποιοδήποτε σημείο, ανεξάρτητου

βάθους, χωρίς να προκαλούνται προβλήματα με άλλους χρήστες (ψαράδες, ναυτιλία κ.λπ.). To project OTEC (Ocean Thermal Energy Conversion) στοχεύει στην ανάπτυξη και κατασκευή μιας 10 MW υπεράκτιας πιλοτικής μονάδας, η οποία μετατρέπει τη θαλάσσια θερμική ενέργεια, αξιοποιώντας τη διαφορά θερμοκρασίας των τροπικών θαλασσών, για να παράγει ηλεκτρισμό 24 ώρες το 24ωρο, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Oι πλατφόρμες OTEC προσφέρουν πολλαπλά οφέλη σε τροπικές χώρες που επιθυμούν να μειώσουν την εξάρτησή τους σε ορυκτά καύσιμα.Τέλος, το πρόγραμμα με τις τουρμπίνες θάλασσας στοχεύει στη μετατροπή των θαλασσίων ρευμάτων, κυρίως των παλιρροϊκών, σε ηλεκτρική ενέργεια. Το έργο, αποτέλεσμα ενός πολυετούς ερευνητικού προγράμματος της τεχνολογίας τουρμπινών που λειτουργούν με θαλάσσια ρεύματα, βρίσκεται σε εξέλιξη και η εγκατάστασή του ανοιχτά της Μάγχης αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2014.

19

Η Elpedison είναι αποτέλεσμα της σύμπραξης της εταιρείας Ελληνικά Πετρέλαια, ενός από τους μεγαλύτερους εμπορικούς και βιομηχανικούς ομίλους στην Ελλάδα και τη ΝΑ Ευρώπη, της εταιρείας Ελλάκτωρ, ενός από τους σημαντικότερους ομίλους στον τομέα των κατασκευών, με δυναμική παρουσία και στις ΑΠΕ, και της Edison, της παλαιότερης εταιρείας ενέργειας στην Ευρώπη και της μεγαλύτερης ιδιωτικής ενεργειακής εταιρείας στην Ιταλία, οι μέτοχοι της οποίας βρίσκονται στη διαδικασία πώλησης του μεγαλύτερου μέρους των μετοχών στη γαλλική EDF, έναν από τους μεγαλύτερους ενεργειακούς ομίλους στον κόσμο. Η EDF δραστηριοποιείται δυναμικά σε όλους τους τομείς της ενέργειας και συγκεκριμένα στην παραγωγή, μεταφορά, διανομή, προμήθεια και εμπορία. Η Elpedison, με τις θυγατρικές της Elpedison Power και Elpedison Trading, αποτελεί ηγετική δύναμη στην παραγωγή και προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, αντίστοιχα, στην ελληνική αγορά.Η Elpedison Power, με τις δύο ιδιόκτητες μονάδες της ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο φυσικό αέριο στη Θίσβη και τη Θεσσαλονίκη, αποτελεί σήμερα τον μεγαλύτερο ανεξάρτητο παραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Έχοντας επενδύσει 525 εκατ. ευρώ

από ίδια κεφάλαια και με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 820 MW, διασφαλίζει μία καθαρή και συνεχή ροή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω της χρήσης της πιο μοντέρνας και αποτελεσματικής τεχνολογίας, ώστε να ανταποκρίνεται και στις πιο απαιτητικές ανάγκες, εξασφαλίζοντας παράλληλα την προστασία του περιβάλλοντος. H Elpedison Trading δραστηριοποιείται στην εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας, καλύπτοντας την ευρύτερη αγορά της ΝΑ Ευρώπης. Το πεδίο της δραστηριοποίησής της περιλαμβάνει τις διασυνοριακές ανταλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ του ελληνικού συστήματος και των γειτονικών χωρών, και συγκεκριμένα με την Ιταλία, την Αλβανία, την πΓΔΜ, τη Βουλγαρία και την Τουρκία. Αποτελώντας έναν σημαντικό «παίκτη» στον τομέα εισαγωγών και εξαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, η Elpedison Trading συμβάλλει στην καλή χρήση του δικτύου διασυνδέσεων, για το τελικό όφελος της ελληνικής οικονομίας. Η Elpedison Trading αποτελεί σημαντικό «παίκτη» και στον τομέα προμήθειας ενέργειας. Αποτελεί σήμερα τον αξιόπιστο προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας και τον «Πάροχο ολοκληρωμένων ενεργειακών λύσεων». Από τις αρχές του 2010, οι οργανισμοί που εμπιστεύονται την Elpedison Trading περικλείουν μία σειρά από μεγάλες και με υψηλή φήμη εταιρείες, βιομηχανίες και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις,

όπως από τον τομέα της βιομηχανίας χάλυβα, του τσιμέντου, τον τραπεζικό κλάδο, την ξενοδοχειακή αγορά και τον κλάδο του λιανικού εμπορίου. Η Elpedison Trading έχει δημιουργήσει επιπλέον ένα σταθερό πελατολόγιο από μικρότερου μεγέθους εταιρείες, από διαφορετικούς επιχειρηματικούς τομείς της αγοράς. Επίσης, εδώ και καιρό προμηθεύει και νοικοκυριά, ενώ παράλληλα προσφέρει ένα ευρύ χαρτοφυλάκιο ενεργειακών υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας τόσο για επιχειρησιακούς όσο και για οικιακούς πελάτες, φροντίζοντας να καλύπτει πλήρως τις ενεργειακές ανάγκες τους. Για την Elpedison Trading η αφοσίωση στον πελάτη και η δημιουργία δεσμών μαζί του είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη φιλοσοφία της. Γιατί στόχος της εταιρείας δεν είναι μόνον η κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του πελάτη, αλλά και η διασφάλιση της δημιουργίας μακροχρόνιων σχέσεων μαζί του, ανεξάρτητα από τον όγκο της κατανάλωσής του, πάντα στη βάση της διαφάνειας και της αξιοπιστίας.Χάρη στην τεχνογνωσία και την εμπειρία που έχει κληρονομήσει από τις μητρικές της εταιρείες αλλά και την εμπειρία του εξειδικευμένου προσωπικού της, η Elpedison Trading φιλοδοξεί να αποτελεί πάντα μία από τις σημαντικότερες εταιρείες του κλάδου, προσφέροντας ενεργειακά προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής ποιότητας, σε ανταγωνιστικές τιμές, με σταθερότητα και συνέπεια.

20

Η γαλλική εταιρεία Schneider Electric, με περισσότερα από 40 χρόνια ιστορίας στην ελληνική αγορά, προσφέρει προϊόντα, εξοπλισμούς και υπηρεσίες που συνθέτουν λύσεις για τις αγορές της ενέργειας, των έργων υποδομής και των κτηρίων. Το εργοστάσιο της Schneider Electric στα Oινόφυτα Βοιωτίας αποτελεί μια σημαντική επένδυση στην Ελλάδα και ένα από τα μεγαλύτερα εργοστάσια μετασχηματιστών του γαλλικού ομίλου στον κόσμο όπου παράγονται μετασχηματιστές διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και πίνακες μέσης τάσης. Η διοίκηση της εταιρείας επιτυγχάνει τη διαρκή διεύρυνση της πελατειακής της βάσης στην Ελλάδα και την περαιτέρω επέκταση της εξαγωγικής δραστηριότητας. Η εταιρεία απασχολεί σήμερα 220 εργαζομένους (από τους οποίους οι 140 στο εργοστάσιο) και διαθέτει 180 σημεία πώλησης. Η Schneider Electric εξυπηρετεί τους πελάτες της μέσω διαφοροποιημένων καναλιών.

Μεγάλο μέρος των πωλήσεών της πραγματοποιείται μέσω ενδιαμέσων, όπως διανομείς ηλεκτρολογικού υλικού, systems integrators και εργολάβους. Ένας στους δύο εγκατεστημένους μετασχηματιστές στην Ελλάδα είναι της Schneider Electric.Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 120.000 μετασχηματιστές Schneider Electric έχουν εγκατασταθεί από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς τα τελευταία 40 χρόνια σε έργα υποδομής. Η Schneider Electric διαθέτει σειρά πιστοποιήσεων: - ISO 9001:2008 Πιστοποιητικό Διαχείρισης Ποιότητας- ISO 14001:2004 Πιστοποιητικό Περιβαλλοντικής Διαχείρισης- OHSAS 18001:2007 Πιστοποιητικό Υγείας και Ασφάλειας κατά την ΕργασίαΗ εταιρεία διατηρεί εξαγωγική δραστηριότητα με 25 χώρες.

Συνεργασίες με ΙΒΜ και Cisco Η αρχιτεκτονική ενεργητικής ενεργειακής διαχείρισης EcoStruxure™ της Schneider Electric προσφέρει ένα ενιαίο σημείο πρόσβασης που συνδέει πέντε τομείς επιχειρηματικής δραστηριότητας: ισχύς, data centers, διεργασιών και μηχανημάτων, κτηριακού ελέγχου και ασφάλειας, στο

πλαίσιο μιας «ανοιχτής» και ευέλικτης τεχνολογίας. Η αρχιτεκτονική EcoStruxure™ ενσωματώθηκε πρόσφατα με τη λύση «έξυπνης» διαχείρισης κτηρίων της IBM καθώς και με το Cisco EnergyWise™ του δικτύου υποδομής της Cisco για την παροχή μιας ολοκληρωμένης λύσης διαχείρισης κτηρίου, που καλύπτει όλα τα σημεία που σχετίζονται με την κατανάλωση ενέργειας, όπως το HVAC, τον φωτισμό, την ασφάλεια και, για πρώτη φορά, τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης που παράγεται στους τομείς του ΙΤ/IP, όπως ηλεκτρονικοί υπολογιστές, τηλέφωνα, δικτυακός μεταγωγέας Catalyst, συσκευές με τροφοδοσία ρεύματος μέσω Ethernet (Power-over-Ethernet/PoE) και άλλες ηλεκτρονικές συσκευές.

Ενίσχυση σε ενέργεια και τεχνολογίαΗ εξαγορά της Telvent από τη Schneider Electric έδωσε μοναδικά πλεονεκτήματα στον τομέα της ενέργειας και της τεχνογνωσίας στη διαχείρισή της καθώς προστέθηκε η εμπειρία της Telvent στις υποδομές, το υψηλής ποιότητας λογισμικό της και οι δυνατότητες IT. Η συνεργασία των δύο εταιρειών άνοιξε τον δρόμο σε νέες αναβαθμίσεις και μοναδικές προσφορές.

21

Tenesol Η Tenesol SA, μητρική εταιρεία της Τένεσολ Ελλάς ΕΠΕ, είναι 100% θυγατρική του γαλλικού ενεργειακού κολοσσού Total και σήμερα απασχολεί πάνω από 800 υπαλλήλους σε 18 θυγατρικές παγκοσμίως.Η Tenesol είναι μια διεθνής, καθετοποιημένη εταιρεία στον κλάδο της ηλιακής ενέργειας με υψηλή ανάπτυξη (κύκλος εργασιών 304 εκατ. ευρώ το 2010 και μ.ο. ετήσιας ανάπτυξης 25% την τελευταία τριετία) και απευθύνεται σε επιχειρήσεις, ιδιώτες και τοπικές αρχές (ανάλογα με τη χώρα). Η Tenesol εξειδικεύεται στην παραγωγή φωτοβολταϊκών γεννητριών, μετατροπέων (inverters),

εμπορία, εγκατάσταση (turn-key applications) φωτοβολταϊκών πάρκων και σε κτηριακές εγκαταστάσεις/εκμετάλλευση.Από το 1983, η Tenesol σχεδιάζει καινοτόμα προϊόντα και δημιουργεί, κατασκευάζει, εγκαθιστά και διαχειρίζεται συστήματα παραγωγής ηλιακής ενέργειας (συνδεδεμένα στο δίκτυο και μη) για πελάτες της παγκοσμίως. Κατασκευάζει φωτοβολταϊκά πλαίσια υψηλής ποιότητας σε 2 ιδιόκτητες μονάδες στην Τουλούζη Γαλλίας και στο Κέιπ Τάουν Νότιας Αφρικής με δυνατότητα συνολικής παραγωγής 170 MW ετησίως.

22

05ΓΑΛΛΙΚA ΕΠΕΝΔΥΤΙΚA ΣΧΕΔΙΑ ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΕΡΓΑΗ Γαλλία αποτελεί τον τέταρτο μεγαλύτερο ξένο επενδυτή στη χώρα μας και οι διμερείς παραμένουν ισχυρές. Το συνολικό επενδυμένο κεφάλαιο των γαλλικών επιχειρήσεων ανέρχεται περίπου στο ποσό των 3 δισ. ευρώ. O αριθμός των θυγατρικών γαλλικών εταιρειών στην Ελλάδα υπερβαίνει τις 150, προσφέροντας απασχόληση περίπου σε 30.000 άτομα. Ιδιαίτερα σημαντικές θεωρούνται οι επενδύσεις στην Ελλάδα των εταιρειών Carrefour, Lafarge, Crédit Agricole, ΑΧΑ , Groupama, Société Générale, Vinci, Danone, Suez-Gaz de France, EDF και Veolia.

Αφιέρωμα Ελλάδα - Γαλλία: Συνέντευξη του Μισέλ Μπωζά - Πρεσβεία της Γαλλίας στην ΕλλάδαΣτην Ευαγγελία Λαμπάκου

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει σημαντική κινητικότητα με αξιόλογες επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας, ενώ το ενδιαφέρον των γαλλικών εταιρειών εστιάζεται τώρα στις επικείμενες ιδιωτικοποιήσεις των ΔΕΠΑ και ΔΕΗ, καθώς και στις νέες προωθούμενες διασυνδέσεις της Ελλάδας με τη Δυτική Ευρώπη. Για όλα αυτά, μιλάει στη συνέντευξή του στο «energyworld» ο εμπορικός σύμβουλος και διευθυντής της οικονομικής αποστολής Ubifrance (www.ubifrance.fr) της γαλλικής Πρεσβείας στην Ελλάδα κ. Μισέλ Μπωζά.

Κύριε Μπωζά, πώς έχουν σήμερα οι διμερείς οικονομικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας; Oι σχέσεις μεταξύ της Ελλάδας και της Γαλλίας είναι παλαιές και δυνατές και είμαι σίγουρος ότι θα συνεχίσουν να είναι έτσι. Τα δύο προηγούμενα χρόνια η Γαλλία δούλεψε συστηματικά ώστε να συνδράμει στη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης της Ελλάδας εν μέσω της έξαρσης της κρίσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι εξαγωγές της Ελλάδας προς τη Γαλλία σημείωσαν σημαντική άνοδο. Oι διμερείς σχέσεις εν γένει έχουν βελτιωθεί σημαντικά και οι συνεργασίες, ιδιαιτέρως στον ενεργειακό τομέα, έχουν μεγάλη

πρόοδο. Σε αυτό βοήθησαν οι ιστορικές εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών. Τι είδους γαλλικές εταιρείες δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα;Oι γαλλικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα ανήκουν σε ποικίλους τομείς. Σας θυμίζω ότι η Γαλλία έκανε την πρώτη επένδυση στην Ελλάδα πριν από περισσότερο από 100 χρόνια, το 1909, με την Air Liquide που δραστηριοποιείται στην παραγωγή βιομηχανικών και ιατρικών αερίων. Από τότε ακολούθησαν πολλές άλλες επιχειρήσεις και σήμερα αριθμούμε 150 γαλλικές εταιρείες που έχουν ενεργή παρουσία στην Ελλάδα, είτε αυτόνομα είτε μέσω αντιπροσώπων, και απασχολούν 30.000 εργαζομένους. Όπου και αν ταξιδέψει κανείς ανά την Ελλάδα, συναντά γνωστές γαλλικές εταιρείες και προϊόντα, σε όλη την επικράτεια. Ενδεικτικά αναφέρω τα σουπερμάρκετ Carrefour, τα ελαστικά Michelin, τις ασφάλειες Groupama, τα τσιμέντα Αγέτ-Lafarge. Επίσης τα ξυραφάκια μιας χρήσης Bic, που ανακαλύφθηκαν στις ελληνικές εγκαταστάσεις της εταιρείας και εξακολουθούν να πρωτοπορούν, διαθέτοντας αξιόλογο ερευνητικό προσωπικό. Η λίστα είναι μεγάλη.

23

O εμπορικός σύμβουλος και διευθυντής της οικονομικής αποστολής Ubifrance της γαλλικής Πρεσβείας στην

Ελλάδα κ. Μισέλ Μπωζά τονίζει ότι οι σχέσεις μεταξύ της Ελλάδας και της Γαλλίας είναι παλαιές και δυνατές,

και ότι τα δύο προηγούμενα χρόνια η Γαλλία δούλεψε συστηματικά ώστε να συνδράμει στη βελτίωση

της οικονομικής κατάστασης της Ελλάδας εν μέσω της έξαρσης της κρίσης.

24

Μιλήστε μας για τις γαλλικές εταιρείες στους τομείς της ενέργειας και του περιβάλλοντος που έχουν παρουσία στην Ελλάδα. Ποια είναι η πορεία τους;Σήμερα έχουμε αρκετές και σημαντικές γαλλικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα, σε πολλές περιπτώσεις σε συνεργασία με ελληνικές επιχειρήσεις, προσφέροντας καινοτομικές λύσεις, με πολύ θετική πορεία. Αυτό που πάντα επιζητούμε είναι η καλή συνεργασία για να επιτυγχάνεται η βιωσιμότητα και αποδοτικότητα ενός πρότζεκτ. Έτσι, στον τομέα της ιδιωτικής παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος θα αναφέρω χαρακτηριστικά την παρουσία της GDF-Suez που συνεργάζεται με τη ΓΕΚ-Τέρνα στην επένδυση των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής Ήρων I και ΙΙ, και της Electricité de France (EDF) SA με τη συμμετοχή της στην Elpedison (μέσω της ιταλικής Edison, που την ελέγχει πλειοψηφικά). Στις ΑΠΕ επίσης δραστηριοποιείται στη χώρα η Tenesol, στον τομέα των φωτοβολταϊκών πάνελ, καθώς και σειρά άλλων μικρών καινοτομικών επιχειρήσεων που διαθέτουν τα προϊόντα τους μέσω διανομέων. Στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχουμε επίσης την εταιρεία EDF-EΝ Group, μία από τις ηγετικές εταιρείες στην ελληνική αγορά με 205 MW αιολικής ενέργειας σε λειτουργία, 80 MW αιολικών και 6 MW φωτοβολταϊκών έργων υπό κατασκευή και πάνω από 1.200 MW συμπεριλαμβανομένων και των υβριδικών

σταθμών, σε διάφορα στάδια λειτουργίας. Στον τομέα του τεχνολογικού εξοπλισμού έχουμε την Alstom με ισχυρή παρουσία στην Ελλάδα για 25 χρόνια, με συμμετοχή μέσω συμπράξεων με άλλες τεχνικές και κατασκευαστικές εταιρείες και μη, σε μεγάλα έργα υποδομής και ενέργειας στον ελλαδικό χώρο, όπως η τοποθέτηση του συστήματος αποθείωσης καυσαερίων στην μονάδα 3 του ατμοηλεκτρικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Μεγαλόπολης, η αποκατάσταση του λέβητα ατμοηλεκτρικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Πτολεμαΐδας και η προμήθεια 3 αεροστροβίλων του ατμοηλεκτρικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Κομοτηνής.Στον τομέα του ενεργειακού εξοπλισμού έχουμε επίσης τη Schneider Electric, που είναι παγκόσμιος ειδικός στη διαχείριση ενέργειας, προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις, εξασφαλίζοντας αξιοπιστία και απόδοση στις αγορές ενέργειας και υποδομών, του βιομηχανικού και κτηριακού αυτοματισμού, των data centers, των κτηρίων και κατοικιών. Επίσης σημαντική είναι η δράση στην Ελλάδα της Cofely GDF-Suez, που είναι η μεγαλύτερη εταιρεία παροχής ενεργειακών και περιβαλλοντικά αποδοτικών υπηρεσιών, με κύκλο εργασιών άνω των 8 δισ. ευρώ παγκοσμίως. Να μην παραλείψω να αναφέρω την παρουσία της Total με τα

λιπαντικά στην Ελλάδα. Υπάρχει ενδιαφέρον για νέες επενδύσεις; Η Ελλάδα, παρά την κρίση, λόγω και της γεωπολιτικής της θέσης αναδεικνύεται σε ενεργειακό κόμβο στη ΝΑ Ευρώπη, γεγονός που δημιουργεί νέες επενδυτικές ευκαιρίες. Παράλληλα βρίσκεται σε εξέλιξη ευρύ πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων στον ενεργειακό τομέα. Σίγουρα η Ελλάδα παρουσιάζει αξιόλογες ευκαιρίες για επενδύσεις και ήδη αρκετές ενδιαφερόμενες γαλλικές εταιρείες βρίσκονται σε επαφή με τις ελληνικές αρχές, τόσο για τον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων σε ό,τι αφορά τη ΔΕΠΑ και τη ΔΕΗ, όσο και σε ό,τι αφορά τα νέα δίκτυα διαμεταφοράς αερίου και ηλεκτρισμού που βρίσκονται υπό σχεδιασμό. Τα νέα κοιτάσματα αερίου της Κύπρου σάς έχουν απασχολήσει; Βεβαίως, παρακολουθούμε με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον τις εξελίξεις στην Κύπρο, που αναβαθμίζουν ακόμη περισσότερο την Ελλάδα ενεργειακά. Oι γαλλικές εταιρείες επιδεικνύουν έντονο ενδιαφέρον και αναμένουν τις επίσημες αποφάσεις για τη διαμόρφωση των υπό συζήτηση διασυνδέσεων ώστε να πάρουν θέση και να διαθέσουν τις προηγμένες τεχνολογίες τους. Πώς σχολιάζετε την παγκόσμια και ειδικότερα την ελληνική οικονομική κρίση, και ποιες οι συνέπειες για την επιχειρηματικότητα; Είναι η κρίση ανασταλτικός παράγοντας ή ευκαιρία;

25

Η κρίση δεν έχει αφήσει κανέναν ανεπηρέαστο και σίγουρα η Ελλάδα και ο επιχειρηματικός κόσμος της τη βιώνουν ακόμη πιο έντονα. Ωστόσο ευκαιρίες υπάρχουν πάντα και ειδικά στον ενεργειακό τομέα είναι πολλές. Πρέπει να βρεθούν λύσεις και σωστές συνεργασίες ώστε να επανέλθει η ανάπτυξη. Υπάρχουν πολλά ανοιχτά μέτωπα που η Πολιτεία πρέπει να προωθήσει εκτός από τις ιδιωτικοποιήσεις και τις ενεργειακές διασυνδέσεις: όπως η περαιτέρω απελευθέρωση των αγορών ενέργειας, η διασύνδεση των νησιών και επίλυση του ενεργειακού τους προβλήματος. Επίσης πρέπει να αλλάξει το ενεργειακό μείγμα της χώρας και αφού πρέπει να μειωθεί η χρήση λιγνίτη και δεν μπορεί να εισαχθεί η πυρηνική ενέργεια, τότε η λύση είναι οι ΑΠΕ και οι νέες τεχνολογίες. Η Γαλλία διαθέτει ισχυρό ενεργειακό τομέα που στηρίζεται εν πολλοίς στην πυρηνική ενέργεια. Για την Ελλάδα αυτή η μορφή ενέργειας έχει αποκλειστεί, ωστόσο σε τι άλλο θα μπορούσαμε να σας έχουμε ως πρότυπο;Πράγματι, η πυρηνική ενέργεια είναι επιλογή της χώρας μου και καλύπτει σημαντικό μέρος της παραγωγής. Στην Ελλάδα υπάρχει αρνητικό κλίμα, ιδιαίτερα και μετά το ατύχημα της Φουκουσίμα. Η Γαλλία βρίσκεται σε πολύ ισχυρή θέση με την πολυετή εμπειρία και την προηγμένη τεχνογνωσία που διαθέτει. Η Ελλάδα από την πλευρά της είναι πολύ ισχυρή στα υδροηλεκτρικά και αιολικά έργα, στις μονάδες

ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο και βέβαια από λιγνίτη, για τη χρήση του οποίου απαιτούνται πλέον νέες καθαρές τεχνολογίες. Επίσης εκεί που χρειάζεται ενίσχυση είναι ο τομέας της ενεργειακής αποδοτικότητας, ένας κλάδος που η Γαλλία διαθέτει επίσης μεγάλη εμπειρία. Τι βοήθεια παρέχετε ως πρεσβεία στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και πώς προωθείτε τις διμερείς σχέσεις;Παρέχουμε κάθε δυνατή προσπάθεια στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται ή ενδιαφέρονται για την ελληνική αγορά. Μοιραζόμαστε αυτόν τον τομέα με την κ. Σαμπίν Γκίκα, προσπαθούμε να ανιχνεύουμε κάθε δυνατή επενδυτική ευκαιρία. Θα έλεγα λοιπόν ότι τους βοηθάμε, πρώτον, αναπτύσσοντας επαφές και σχέσεις με ελληνικές εταιρείες, παρέχοντας πληροφορίες, έρευνες και αναλύσεις για την αγορά, και δεύτερον, συμμετέχοντας ως γαλλική Πρεσβεία σε σημαντικές εκθέσεις (όπως οι πρόσφατες Ecotec και Energy Photovoltaic) που έχουν ως στόχο την προβολή των γαλλικών εταιρειών προς το ελληνικό επιχειρηματικό κοινό. Κατά τα άλλα, εξυπηρετούμε ανεξάρτητα και μεμονωμένα αιτήματα κατά περίπτωση, διοργανώνουμε συναντήσεις Β2Β κ.λπ. Αντίστοιχη βοήθεια μπορούν να έχουν και ελληνικές επιχειρήσεις που αναζητούν εταίρους από τη Γαλλία.

Who is whoO Μισέλ Μπωζά γεννήθηκε στη Μασσαλία και είναι πτυχιούχος του τμήματος Διεθνούς Εμπορίου του Πανεπιστημίου Aix Marseille. Εντάχθηκε στο Γενικό Λογιστήριο του γαλλικού υπουργείου Oικονομίας το 1988.Έκτοτε, εργάστηκε διαδοχικά για την υποστήριξη της διεθνοποίησης των επιχειρήσεων στα αρμόδια τμήματα της Πρεσβείας της Γαλλίας στην Αλγερία ως υπεύθυνος του τομέα ενέργειας και βαριάς βιομηχανίας (1989-1994), κατόπιν στη Χιλή ως υπεύθυνος του τομέα γεωργίας και τροφίμων (1994-1999) και αργότερα στον Καναδά ως επικεφαλής του τομέα αυτοκινητοβιομηχανίας και επιστημών υγείας (1999-2004).Το 2004 ο κ. Μπωζά διορίστηκε στη Γαλλία, στον Γαλλικό Oργανισμό για τη Διεθνή Ανάπτυξη των Επιχειρήσεων και συμμετείχε στη δημιουργία του ιδρύματος Ubifrance στη Μασσαλία ως Αναπληρωτής Διευθυντής.Το 2006, συμμετείχε στο δίκτυο υποστήριξης του διεθνούς έργου ITER και οργάνωσε αποστολές τεχνολογικής συνεργασίας για τη διευκόλυνση της κατάρτισης κοινοπραξιών με γαλλικές εταιρείες, ενώ το 2007 δημιούργησε ένα τμήμα για τη στήριξη των διεθνών γαλλικών πόλων ανταγωνιστικότητας (clusters) και των επιχειρήσεών τους. Το 2008 ήταν επικεφαλής της υπηρεσίας πόλων ανταγωνιστικότητας-συμπράξεων τεχνολογίας του οργανισμού Ubifrance.Από τον Σεπτέμβριο του 2009, είναι εμπορικός σύμβουλος και διευθυντής της οικονομικής αποστολής Ubifrance (www.ubifrance.fr) στην Πρεσβεία της Γαλλίας στην Ελλάδα, η οποία ειδικεύεται στην υποστήριξη των γαλλικών επιχειρήσεων για την ανάπτυξή τους στη χώρα αυτήν. Από το 2010 είναι παράλληλα υπεύθυνος της Κύπρου για τη στήριξη των γαλλικών επιχειρήσεων.Από τον Ιανουάριο του 2011 είναι περιφερειακός διευθυντής Νοτιοανατολικής Ευρώπης Ubifrance και επικεφαλής του συντονισμού του έργου της Unifrance σε 10 χώρες της περιοχής (Αλβανία, Βουλγαρία, Βοσνία, Κροατία, Κύπρος, Ελλάδα, Κόσοβο, πΓΔΜ, Μαυροβούνιο, Σερβία).ο κ. Μπωζά μιλάει γαλλικά, ισπανικά, αγγλικά και βασικά ελληνικά. Είναι παντρεμένος και έχει τέσσερα παιδιά.

26

06ΙΣΧΥΡΕΣ ΠΑΡΑΜΕΝOΥΝOΙ ΕΜΠOΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΓΑΛΛΙΑΣΣημαντικές είναι οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ της Ελλάδας και της Γαλλίας, που ενισχύθηκαν περαιτέρω τα τελευταία χρόνια εν μέσω κρίσης, με αξιόλογες επενδύσεις κυρίως στον τομέα της ενέργειας. Η Γαλλία παραμένει μια από τις ισχυρότερες ευρωπαϊκές οικονομίες και έχει στηρίξει επανειλημμένως την Ελλάδα. Σήμερα περίπου 150 γαλλικές εταιρείες δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, ενώ γνωστές ελληνικές επιχειρήσεις έχουν επεκταθεί στη Γαλλία.

Αφιέρωμα Ελλάδα - Γαλλία: Διμερές εμπόριοΤης Μαρίας Τζανακάκη

27Βελτίωση των ελληνικών εξαγωγών προς τη Γαλλία κατά 11% παρατηρήθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2011, ενώ οι γαλλικές εξαγωγές προς την Ελλάδα παρουσίασαν μείωση κατά αντίστοιχο ποσοστό. Συγκεκριμένα, οι ελληνικές εξαγωγές ανήλθαν στα 173,7 εκατ. ευρώ ενώ οι γαλλικές εξαγωγές προς Ελλάδα στα 543,3 εκατ. ευρώ. O συνολικός όγκος εμπορίου υποχώρησε κατά 6% και ανήλθε στα 717 από 766,3 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο τρίμηνο του 2010. Μείωση σημείωσε επίσης και το εμπορικό έλλειμμα κατά 19% και ανήλθε σε 369,5 έναντι 454,4 εκατ. ευρώ.Όσον αφορά τις κυριότερες κατηγορίες εξαγόμενων ελληνικών προϊόντων, είναι τα φαρμακευτικά προϊόντα, το αργίλιο και τα τεχνουργήματα από αργίλιο, ψάρια και προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας, χαλκός και τεχνουργήματα από χαλκό και πλαστικές ύλες Oι κύριες κατηγορίες των εισαγωγών μας από τη Γαλλία είναι φαρμακευτικά προϊόντα, κρέατα, αυτοκίνητα, συσκευές ήχου και εικόνας και καλλυντικά.

Γαλλικές επενδύσεις στην ΕλλάδαΙδιαίτερα σημαντικές θεωρούνται οι επενδύσεις στην Ελλάδα των εταιρειών Carrefour, Lafarge, Credit Agricole, ΑΧΑ, Groupama, Société Générale, Vinci, Danone, Suez-Gaz de France, EDF, Cofely, Tenesol, Schneider Electric, DCNS και Veolia. Την τελευταία δεκαετία οι γαλλικές επενδύσεις στην Ελλάδα κατευθύνονται κυρίως στον κλάδο τροφίμων και ποτών, στον τομέα των υπηρεσιών όπου η γαλλική παρουσία είναι ήδη ισχυρή (τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες, δίκτυα διανομής, τουριστικές επιχειρήσεις), καθώς και στην ενέργεια (ηλεκτρισμός και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας). Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το 2004 η Société Générale εξαγόρασε το 50,1%

της Γενικής Τράπεζας, τοποθετούμενη με τον τρόπο αυτόν στις πρώτες θέσεις των αλλοδαπών τραπεζών στην Ελλάδα. Επίσης, η εταιρεία Société Générale Immobilliere Espagne, μέλος του γαλλικού Oμίλου Société Centres Commerciaux, προχώρησε στην αγορά του Κτήματος Καμπά (320

στρέμματα) με σκοπό την κατασκευή εμπορικού κέντρου. Σημαντική εξέλιξη το 2006 ήταν η εξαγορά ποσοστού 71,97% των μετοχών της Εμπορικής Τράπεζας από την Credit Agricole. Αξίζει να αναφερθεί η ταχύτατη ανάπτυξη της γαλλικής αλυσίδας στεγνοκαθαριστηρίων 5 à Sec, που διαθέτει πάνω από 100 καταστήματα, της εταιρείας κατασκευής κολυμβητηρίων Piscine Idéale με 16 καταστήματα και της αλυσίδας κομμωτηρίων Mod’s hair με 15 καταστήματα. Η Γαλλία αποτελεί τον τέταρτο μεγαλύτερο ξένο επενδυτή στη χώρα μας. Το συνολικό επενδυμένο κεφάλαιο των γαλλικών επιχειρήσεων ανέρχεται περίπου στο ποσό των 3 δισ. ευρώ. O αριθμός των θυγατρικών γαλλικών εταιρειών στην Ελλάδα υπερβαίνει τις 150, προσφέροντας απασχόληση περίπου σε 30.000 άτομα.

Ελληνικές επενδύσεις στη ΓαλλίαOι σημαντικότερες επενδύσεις ελληνικών εταιρειών στη Γαλλία έχουν πραγματοποιηθεί από τις εταιρείες Cardigo, Βιοχάλκο στον τομέα των δομικών υλικών, Lavipharm, Famar και Κορρές στους τομείς των φαρμάκων και καλλυντικών, Λαλαούνης, Ζολώτας, Φανουράκης και Folli Follie στον τομέα του κοσμήματος, Μαΐλλης και Μόρνος στον τομέα των υλικών συσκευασίας και Μπουτάρης ΑΕ στον τομέα οινοποιίας. Σημειώνεται η σημαντική επιτυχία της εταιρείας Stelma SA, η οποία μετά από επιτυχή συμμετοχή σε διεθνή διαγωνιστική διαδικασία, ανέλαβε τη συντήρηση και χρωματισμό του σκελετού του Πύργου του Άιφελ στο Παρίσι. Η εταιρεία Intralot δραστηριοποιείται στον τομέα των διαδικτυακών αθλητικών στοιχημάτων στην Γαλλία, ενώ η εταιρεία λογισμικού Exodus έχει αναλάβει τμήμα της μηχανογράφησης του δεύτερου

Oι κυριότερες κατηγορίες εξαγόμενων ελληνικών προϊόντων είναι τα φαρμακευτικά προϊόντα, το αργίλιο και τα τεχνουργήματα από αργίλιο, ψάρια και προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας, χαλκός και τεχνουργήματα από χαλκό και πλαστικές ύλες. Oι κύριες κατηγορίες των εισαγωγών μας από τη Γαλλία είναι φαρμακευτικά προϊόντα, κρέατα, αυτοκίνητα, συσκευές ήχου και εικόνας και καλλυντικά. Σήμερα περίπου 150 γαλλικές εταιρείες δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, ενώ γνωστές ελληνικές επιχειρήσεις έχουν επεκταθεί στη Γαλλία. Ιδιαίτερα σημαντικές θεωρούνται οι επενδύσειςστην Ελλάδα των εταιρειών Carrefour, Lafarge, Credit Agricole, ΑΧΑ, Groupama, Société Générale, Vinci, Danone, Suez-Gaz de France, EDF, Cofely, Tenesol, Schneider Electric, DCNS και Veolia

28μεγαλυτέρου γαλλικού τραπεζικού ομίλου Credit Agricole.

Η γαλλική οικονομίαO ρυθμός ανάπτυξης της γαλλικής οικονομίας κατά το πρώτο τρίμηνο του 2011 κυμάνθηκε σε 1% του ΑΕΠ, ενώ στο σύνολο του έτους σύμφωνα με εκτιμήσεις αναμένεται να ανέλθει στο 2% του ΑΕΠ. Σημειώνεται ότι η γαλλική οικονομία συγκαταλέγεται μεταξύ των πρώτων στην Ευρώπη που ανέκαμψε από την ύφεση του 2008 - 2009, εξέλιξη που επιβεβαιώνει τις αντοχές της αλλά και την αποτελεσματικότητα του κυβερνητικού προγράμματος επανεκκίνησης της οικονομίας ύψους 26 δισ. ευρώ (plan de relance de l’économie) που εξαγγέλθηκε τον Oκτώβριο του 2008 από τον πρόεδρο Σαρκοζί. Oι πολύ καλές επιδόσεις του πρώτου τριμήνου του προηγούμενου έτους, που αποτελούν και τον υψηλότερο ρυθμό τριμηνιαίας αύξησης από το 2006, βασίστηκαν στην αυξημένη ζήτηση των νοικοκυριών κατά 0,6% καθώς και των επενδύσεων κατά 1,1%. Επίσης οι εξαγωγές σημείωσαν βελτίωση και αυξήθηκαν κατά 1,4% συγκριτικά με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2010.O πληθωρισμός κατά το πρώτο τρίμηνο του 2011 έτρεχε με ρυθμούς αύξησης 2,1% αυξημένος συγκριτικά

με το προηγούμενο χρονικό διάστημα. Σημειώνεται ότι το 2010 κινήθηκε σε ετήσια βάση στο 1,5%.

Απασχόληση Η ανεργία παρουσίασε μείωση κατά τη διάρκεια του τριμήνου Ιανουαρίου - Μαρτίου 2011 αντανακλώντας την καλή πορεία και την έξοδο από την κρίση της γαλλικής οικονομίας. Υπολογίζεται ότι δημιουργήθηκαν το πρώτο τρίμηνο περί τις 56.000 νέες θέσεις εργασίας, πολλές δε από αυτές στον τομέα της βιομηχανίας που το τελευταίο διάστημα επιδεικνύει σημάδια ανάκαμψης. Το τελευταίο τρίμηνο του 2010 η ανεργία είχε ανέλθει σε 9,6% του ενεργού πληθυσμού. Αρνητικό στοιχείο αποτελεί το υψηλό ποσοστό των άνεργων νέων. Ένας στους πέντε ανέργους είναι κάτω των 25 ετών. Η ανεργία πλήττει δυσανάλογα τις γυναίκες καθώς το ποσοστό των γυναικών που αδυνατούν να βρουν απασχόληση ανέρχεται σε 10,5 έναντι 9% των ανδρών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της γαλλικής στατιστικής υπηρεσίας, ο αριθμός των ανέργων εκτιμάται σε 2,7 εκατ. άτομα.

Oι σημαντικότερες επενδύσεις ελληνικών εταιρειών στη Γαλλία έχουν πραγματοποιηθεί από τις εταιρείες Cardigo, Βιοχάλκο στον τομέα των δομικών υλικών, Lavipharm, Famar και Κορρές στους τομείς των φαρμάκων και καλλυντικών, Λαλαούνης, Ζολώτας, Φανουράκης και Folli Follie στον τομέα του κοσμήματος, Μαΐλλης και Μόρνος στον τομέα των υλικών συσκευασίας και Μπουτάρης ΑΕ στον τομέα οινοποιίας. Σημειώνεται η σημαντική επιτυχία της εταιρείας Stelma SA, η οποία ανέλαβε τη συντήρηση και χρωματισμό του σκελετού του Πύργου του Άιφελ στο Παρίσι. Η εταιρεία Intralot δραστηριοποιείται στον τομέα των διαδικτυακών αθλητικών στοιχημάτων στη Γαλλία, ενώ η εταιρεία λογισμικού Exodus έχει αναλάβει τμήμα της μηχανογράφησης του δεύτερου μεγαλύτερου γαλλικού τραπεζικού ομίλου Credit Agricole

Διμερές εμπόριο Ελλάδας - Γαλλίας α’ τρίμηνο 2009 - 2010 - 2011 (σε ευρώ)

2009 2010 2011 Μεταβολή 2011-2010

Εισαγωγές 678.870.990 610.404.157 543.319.000 -11% Εξαγωγές 138.189.577 155.950.000 173.778.000 11% Όγκος εμπορίου 817.060.567 766.354.157 717.097.000 -6% Ισοζύγιο -540.681.413 -454.454.157 -369.541.000 -19% Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος, αξία: σε ευρώ

29

Με εμπειρία 30 ετών στις ΑΠΕ, η GES από τον Μάιο του 2010 εισήλθε στην ελληνική αγοράΗ GES απασχολεί περισσότερους από 4.200 εργαζομένους, διατηρεί γραφεία σε 18 χώρες και δραστηριότητες σε περισσότερες από 45 χώρες ανά την υφήλιο. Είναι παγκόσμιος ηγέτης στην ενέργεια, στρέφοντας το κύριο μέρος των δραστηριοτήτων της στις ΑΠΕ κατά την τελευταία 20ετία.

Στην αγορά ενέργειας από το 1982, η GES έχει προχωρήσει στην κατασκευή και συντήρηση θερμοηλεκτρικών, πυρηνικών και σταθμών φυσικού αερίου ισχύος μεγαλύτερης από 12.000 MW. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 η GES δραστηριοποιήθηκε στις ΑΠΕ και κυρίως στην αιολική ενέργεια. Ανέπτυξε στενή συνεργασία με όλους τους ηγέτες της αιολικής ενέργειας προσφέροντας υπηρεσίες από το στάδιο της προμελέτης έως το στάδιο της λειτουργίας και συντήρησης των πάρκων. Σήμερα η GES είναι η μοναδική τεχνική εταιρεία στον κόσμο στον κλάδο της αιολικής ενέργειας που προσφέρει υπηρεσίες σε όλα τα στάδια του έργου και κατέχει ηγετική θέση (μέσα στους 3 πρώτους κάθε κατηγορίας) ανάμεσα στους ανταγωνιστές της. Συγκεκριμένα, η GES μέχρι το τέλος του 2011 έχει πραγματοποιήσει:Αιολικά πάρκα• Κατασκευή έργων ισχύος 10.800 MW • Ανέγερση έργων ισχύος 18.900 MW • Συντήρηση έργων ισχύος 12.500 MW Φωτοβολταϊκά πάρκα• Κατασκευή έργων ισχύος 300 MW • Συντήρηση έργων ισχύος 330 MW Η GES έχει εγκαταστήσει κοντά στο 10% της συνολικής ισχύος αιολικής ενέργειας στον κόσμο.Από το 2006, η GES διεύρυνε σημαντικά τη διεθνή της παρουσία, γεγονός που επέφερε τεράστια αύξηση των μεγεθών της, διπλασιάζοντας τον κύκλο εργασιών και το απασχολούμενο προσωπικό. Σημαντικά επιτεύγματα σε αυτή την πορεία ήταν:• Η δημιουργία κέντρων εκπαίδευσης στη Μαδρίτη και στο Τέξας, που βοήθησαν να τεθούν σε προτεραιότητα τα θέματα υγιεινής και ασφάλειας, όπως και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. • Η κατασκευή του πρώτου offshore αιολικού πάρκου της Γερμανίας.• Η ανάπτυξη συστήματος ελέγχου, που επιτρέπει τον απομακρυσμένο έλεγχο και εποπτεία όλων των έργων μέσω διαδικτύου.• Νυχτερινή ανέγερση έργων για επίτευξη χρόνων-ρεκόρ.• Η δημιουργία της ομάδας «commandos», με πάνω από 150 επαγγελματίες που είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν κάθε επείγουσα ανάγκη σε κάθε σημείο του κόσμου, εντός 24 ωρών. Η GES έχει ενεργή παρουσία και στην ελληνική αγορά από τις αρχές του 2010. Το υποκατάστημα είναι πλήρως λειτουργικό, με 30 εργαζομένους (πάνω από 120 με τους υπεργολάβους), και επιδεικνύει μία ταχεία και σταθερή ανάπτυξη.Υπάρχουν αρκετά ολοκληρωμένα έργα στα πλαίσια της κατασκευής αιολικών πάρκων, της συντήρησης και της

ανέγερσης, καθώς και κάποια άλλα που προγραμματίζεται να ξεκινήσουν σύντομα.Από τον Μάιο του 2010 η GES σε Ελλάδα και Κύπρο έχει προχωρήσει σε :• Κατασκευή 5 αιολικών πάρκων• Ανέγερση 4 αιολικών πάρκων• Συντήρηση 9 αιολικών πάρκωνΤο 2012 η GES στην Ελλάδα, έχοντας προχωρήσει ήδη σε σημαντικές συμφωνίες, προσδοκά στην εκτέλεση περισσότερων έργων, παρά το αρνητικό οικονομικό κλίμα.

30

07ΓΑΛΛΙΑ: Η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΥΠΕΡΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΕΕ ΕΝΙΣΧΥΕΙ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣΤον Μάρτιο του 2011, η GDF-Suez, ο ενεργειακός όμιλος στον οποίο το γαλλικό κράτος εξακολουθεί να έχει μερίδιο 35%, εξέδωσε ένα εταιρικό ομόλογο με 100ετή διάρκεια. «Oι αγορές πιστεύουν ότι θα είμαστε ακόμη παρόντες μετά από έναν αιώνα», δήλωσε ο επικεφαλής του Ζεράρ Μεστραγιέ, θέλοντας να δικαιολογήσει αυτήν την επιλογή. Είναι δε αλήθεια ότι δεν έχουν όλες οι επιχειρήσεις τη δυνατότητα να ισχυριστούν κάτι ανάλογο, ειδικά σε μια περίοδο παγκόσμιας οικονομικής κρίσης όπως η σημερινή, όταν παραδοσιακά «μεγαθήρια», αλλά και ολόκληροι κλάδοι κινδυνεύουν κυριολεκτικά με αφανισμό. Ωστόσο, η ανθρωπότητα δεν θα πάψει ποτέ να διψά για ενέργεια. Και οι μεγάλες εταιρείες έχουν ήδη αρχίσει να προσαρμόζονται στα δεδομένα της νέας εποχής, χωρίς, παράλληλα, να απεμπολούν τα πλεονεκτήματα που διαθέτουν. Η κάθετη άρνηση της Γαλλίας να εγκαταλείψει την πυρηνική ενέργεια, παρά τις αποφάσεις της Γερμανίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών, μαρτυρά του λόγου το αληθές.

Αφιέρωμα Ελλάδα - Γαλλία: Το ενεργειακό «αποτύπωμα» της ΓαλλίαςΤου Γιώργου Παυλόπουλου

31Η Γαλλία έχει πάρα πολλά πλεονεκτήματα: είναι μέλος της ομάδας των G7, των επτά πιο ανεπτυγμένων οικονομικά χωρών του κόσμου, κατέχει μόνιμη έδρα με δικαίωμα βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του OΗΕ, διαθέτει τον ισχυρότερο στρατό στην Ευρώπη και το τρίτο μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο παγκοσμίως, ενώ κάθε χρόνο υποδέχεται τους περισσότερους τουρίστες από κάθε άλλη χώρα στον πλανήτη. Τα ατού της, όμως, δεν τελειώνουν εκεί. Διότι, εκτός των άλλων, η Γαλλία είναι σήμερα και μια ενεργειακή υπερδύναμη όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και παγκοσμίως, με τις εταιρείες της να διαδραματίζουν κυρίαρχο ρόλο σε όλα τα επίπεδα.

Το όπλο των Γάλλων Αναμφισβήτητα, το μεγαλύτερο όπλο των Γάλλων σε αυτόν τον τομέα είναι η πυρηνική ενέργεια, ενώ, την ίδια στιγμή, οι Γερμανοί έχουν αποκτήσει σαφές προβάδισμα στην εκμετάλλευση των εναλλακτικών και ανανεώσιμων πηγών. Αδιάψευστος μάρτυρας, άλλωστε, είναι τόσο το γεγονός ότι οι αντιδραστήρες καλύπτουν σήμερα το 80% των αναγκών τους σε ηλεκτρισμό όσο και η τεχνογνωσία και τεχνολογία που πουλούν σε όλα τα μήκη και πλάτη της υφηλίου. Πρόκειται για μια πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί εδώ και δεκαετίες, ενώ δεν είναι μόνον αποτέλεσμα των επιλογών που έκαναν οι κατά καιρούς πολιτικές ηγεσίες, αλλά και των ίδιων των ελλειμμάτων και αναγκών της χώρας. Διότι η Γαλλία μπορεί να έφτιαξε μια ισχυρή οικονομική μηχανή στη διάρκεια της πρώτης και δεύτερης βιομηχανικής επανάστασης, όμως το (υπ)έδαφός της, αν και είναι ιδιαιτέρως πλούσιο σε σίδηρο και άλλα μεταλλεύματα, δεν παρείχε την «καύσιμη ύλη» που απαιτούνταν για να κινηθεί αυτή η μηχανή.

Ζήτηση για ενέργειαΕίναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με επίσημους υπολογισμούς, το 2014 θα αναλογεί στη Γαλλία περίπου το 14,5% της συνολικής ζήτησης για πετρέλαιο στην Ευρώπη. Όμως, η συνεισφορά της στην ευρωπαϊκή παραγωγή είναι μηδαμινή και μόλις που φτάνει το 0,24%. Κάτι ανάλογο ισχύει και για το φυσικό αέριο: ώς το 2014 το μερίδιό της στη συνολική κατανάλωση πανευρωπαϊκά υπολογίζεται ότι θα έχει διαμορφωθεί γύρω στο 9,7% - όμως, σε επίπεδο παραγωγής έχει μηδενική συνεισφορά.

Αναγκαστικά, λοιπόν, προκειμένου να μην είναι απολύτως εξαρτημένοι από τις εισαγωγές, οι Γάλλοι έριξαν όλο σχεδόν το βάρος τους στην πυρηνική ενέργεια,

την οποία κατάφεραν να αναπτύξουν συστηματικά και εντυπωσιακά. Αυτός είναι και ο λόγος που τους κάνει όχι απλώς να μη σκέφτονται να την εγκαταλείψουν μετά τα όσα τραγικά συνέβησαν στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας, αλλά και να δυσφορούν με τις σχετικές αποφάσεις που παίρνουν κυβερνήσεις άλλων χωρών, όπως για παράδειγμα της Γερμανίας, αλλά και του Βελγίου και, ενδεχομένως, της Ιταλίας.

O επικεφαλής της GDF-Suez«O κίνδυνος διακοπών ρεύματος σε ολόκληρη την Ευρώπη έχει αυξηθεί σημαντικά. Η γερμανική απόφαση για εγκατάλειψη της πυρηνικής ενέργειας (ώς το 2022) ενδέχεται να επιφέρει ευρύτατες συνέπειες, διαταράσσοντας την ισορροπία του ευρωπαϊκού συστήματος παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας», προειδοποιούσε πρόσφατα ο επικεφαλής της GDF-Suez, ενός από τα ενεργειακά «τέρατα» του κόσμου. Σε συνέντευξη που παραχώρησε την Πέμπτη 3 Νοεμβρίου στη γερμανική εφημερίδα «Frankfurter Allgemeine Zeitung», ο Ζεράρ Μεστραγιέ δεν έκρυψε την ενόχλησή του για την απόφαση του Βερολίνου και την ανησυχία του για την πρόθεση και άλλων Ευρωπαίων να ακολουθήσουν την ίδια κατεύθυνση. Κάτι που είναι απολύτως λογικό καθώς, εάν αυτή η τάση γενικευτεί, τότε η εταιρεία της οποίας ηγείται θα υποστεί σοβαρές οικονομικές συνέπειες και θα αναγκαστεί να αναζητήσει μεγάλους πελάτες σε άλλες περιοχές του κόσμου προκειμένου να καλύψει τις απώλειες.

Η… πυρηνική ArevaΒεβαίως, η GDF-Suez αναμένει ότι θα πληγεί πολύ λιγότερο από ό,τι ένας άλλος γαλλικός «γίγαντας», η Areva, η οποία δραστηριοποιείται σχεδόν αποκλειστικά στον τομέα της

O Σαρκοζί εξήγγειλε νέες επενδύσεις στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, ύψους ενός δισ. ευρώ, με στόχο την ανάπτυξη της τεχνολογίας τέταρτης γενιάς, η οποία χαρακτηρίζεται ως καθαρή από τους επιστήμονες και εκτιμάται ότι θα αμβλύνει τις ανησυχίες που συνοδεύουν τη λειτουργία των αντιδραστήρων, τις συνέπειες ενδεχόμενου δυστυχήματος και τη διάθεση των αποβλήτων. Παράλληλα, βεβαίως, ο Σαρκοζί ανακοίνωσε ότι θα διατεθούν και 1,35 δισ. ευρώ για την πράσινη ενέργεια, ωστόσο οι ειδικοί εκτιμούν ότι η Γαλλία έχει μείνει αρκετά πίσω σε αυτόν τον τομέα

Total Energy Installed Capacity, 1980-2008 Primary Energy Production & Consumption, 1980-2008

32πυρηνικής ενέργειας και είναι από τους σημαντικότερους κατασκευαστές αντιδραστήρων διεθνώς. Και αυτό διότι η εταιρεία του Μεστραγιέ είναι ήδη ο μεγαλύτερος παραγωγός ενέργειας στον κόσμο από μη πυρηνική τεχνολογία, με πρώτες ύλες όπως το φυσικό αέριο, ο λιγνίτης, το νερό και ο αέρας. Ακόμη και έτσι, όμως, ο 62χρονος Γάλλος δεν διστάζει να αντιταχθεί στις επιλογές των εταίρων της χώρας του. «Πρέπει να πούμε στους πολίτες την αλήθεια: η ηλιακή και αιολική ενέργεια είναι πιο ακριβές από τις συμβατικές μορφές», υπογραμμίζει.Μάλιστα, προκειμένου να στηρίξει τα επιχειρήματά του, επιλέγει να φέρει ως παράδειγμα ένα υποθετικό νησί όπου το σύνολο των ενεργειακών του αναγκών θα καλύπτονται από τις ανανεώσιμες πηγές. «Πρώτα, λέει, θα έπρεπε να κατασκευάσουμε μονάδες παραγωγής από ηλιακή και αιολική ενέργεια, στη συνέχεια θα οφείλαμε να τις επιδοτήσουμε γιατί δεν θα ήταν βιώσιμες οικονομικά, ενώ ως τρίτο βήμα θα ερχόταν η κατασκευή μιας συμπληρωματικής μονάδας παραγωγής ενέργειας από αέριο, προκειμένου να καλύπτει τις ανάγκες για εκείνες τις νύχτες που δεν θα φυσά καθόλου. Άρα, θα πληρώναμε το σχέδιό μας τρεις φορές ή ίσως και τέσσερις, αν συνυπολογίσουμε την αναγκαία ενίσχυση των δικτύων διανομής, έτσι ώστε να είναι σε θέση να μεταφέρουν μεγάλα φορτία τις περιόδους που θα έχουμε πολύ ισχυρούς ανέμους».

Η προσαρμογή των «μεγαθηρίων» Το παράδειγμα είναι, δίχως άλλο, επιτυχημένο, ωστόσο είναι σίγουρο πως η ηγεσία της GDF δεν τα βάφει… μαύρα επειδή οι τάσεις που κυριαρχούν διαφέρουν από τον όποιο σχεδιασμό είχε κάνει. Oι γαλλικοί ενεργειακοί όμιλοι, όπως άλλωστε και οι όμορες επιχειρήσεις σε Ευρώπη, ΗΠΑ

και άλλες περιοχές, αναγκαία θα προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, προκειμένου να διατηρήσουν τον κυρίαρχο ρόλο τους. Επειδή όμως πρόκειται για «μεγαθήρια» και η όποια προσαρμογή απαιτεί χρόνο και χρήμα, χρησιμοποιούν όλα τα μέσα προκειμένου να διασφαλίσουν και χρόνο και χρήμα.

Ιδιωτικοποιήσεις Γι’ αυτό, άλλωστε, δεν είναι διόλου τυχαίο ότι στην εποχή που τείνουν να ιδιωτικοποιηθούν τα πάντα, το κράτος εξακολουθεί να παίζει κυρίαρχο ρόλο στην ενέργεια, ενώ οι κυβερνήσεις αξιοποιούν τη δύναμή τους για να

εγγυηθούν την ομαλή μετάβαση στη νέα εποχή, αλλά και τα συμφέροντα των ομίλων που εκπροσωπούν. Στην Ευρώπη, αυτό συμβαίνει πρωτίστως στη Γαλλία και τη Γερμανία, τις δύο χώρες που ναι μεν τάσσονται υπέρ του πλήρους ανοίγματος της εσωτερικής αγοράς σε όλους τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας και πιέζουν ώστε να επιτευχθεί, όμως ταυτόχρονα πρωταγωνιστούν για να καθυστερήσει η απελευθέρωση στην ενέργεια. Μέχρις ότου, τουλάχιστον, διασφαλίσουν ότι οι γαλλικοί και γερμανικοί όμιλοι θα «καταβροχθίσουν» τους μικρότερους και μεσαίους ανταγωνιστές τους!

Oι ενεργειακές… αποικίες των ΓάλλωνΩς παλιά και παραδοσιακή αποικιοκρατική δύναμη, οι Γάλλοι δεν έπαψαν ποτέ να συμπεριφέρονται επεκτατικά - εκεί, φυσικά, που τους παίρνει. Ένας από αυτούς τους τομείς είναι και η ενέργεια, όπως αποδεικνύει η πρακτική των μεγαλύτερων ομίλων της χώρας.Για παράδειγμα, η κρατική EDF (η αντίστοιχη ΔΕΗ της Γαλλίας) δεν έκρυψε ποτέ την επιθυμία της να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο της ιταλικής Edison, στο πλαίσιο της προσπάθειάς της να κυριαρχήσει στον ευρωπαϊκό Νότο (ο Βορράς έχει «κατακτηθεί» κυρίως από τα γερμανικά «μεγαθήρια»). Ήδη, από τον Μάρτιο του 2011, τα στελέχη της EDF είχαν ανακοινώσει ότι είχαν έρθει σε συμφωνία με τους ιταλούς επενδυτές, παρενέβη όμως η κυβέρνηση του Σίλβιο Μπερλουσκόνι και δεν επέτρεψε την υλοποίηση της συμφωνίας. Η κίνηση αυτή προκάλεσε ψυχρότητα και στις διμερείς διπλωματικές σχέσεις, δεν κατάφερε ωστόσο να αποτρέψει το «μοιραίο». Μετά από πολλές παλινωδίες και έντονα παρασκήνιο, η EDF κατάφερε,

στα τέλη του περασμένου έτους, να βάλει στο χέρι το 80,7% της ιταλικής εταιρείας, η οποία ανοίγει νέες δυνατότητες στους Γάλλους.Από την πλευρά της, η Areva ρίχνει συστηματικά τα δίχτυα της στην Ασία και τον αραβικό κόσμο. Σε αυτό το πλαίσιο, τον Νοέμβριο, υπεγράφη συμφωνία με την κρατική εταιρεία του Καζακστάν, Kazatomprom, για την εξόρυξη ουρανίου και την παραγωγή καυσίμων που θα τροφοδοτούν τους πυρηνικούς αντιδραστήρες της Ασίας, οι οποίοι είτε λειτουργούν ήδη είτε βρίσκονται σε στάδιο κατασκευής.Όσο για τη Σαουδική Αραβία, στις αρχές του έτους η διοίκηση της Areva συνήψε στρατηγική συμφωνία με το Ριάντ για την ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας, αλλά και την εκμετάλλευση των ανανεώσιμων πηγών, όπου ο γαλλικός όμιλος έχει αρχίσει να δραστηριοποιείται. Όσο για τον εταίρο της Areva, είναι μια κατασκευαστική εταιρεία με όνομα που έχει γράψει ιστορία: όμιλος Μπιν Λάντεν - της γνωστής οικογενείας...

Electricity Net Generation (bn kWh) by Energy Source, 2008 Conv/l Energy Installed Capacity & Net Generation 1980-2008

33

Σαρκοζί και πυρηνικό λόμπι Αυτό έκανε και ο Νικολά Σαρκοζί, όταν παρενέβη προσωπικά για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα του γαλλικού πυρηνικού λόμπι, το οποίο αισθάνθηκε προφανώς ότι απειλείται από τις ενέργειες του (γερμανού) επιτρόπου για θέματα ενέργειας Γκίντερ Έτινγκερ. «Υποστηρίζουμε πλήρως τα περιβαλλοντικά σχέδια της Κομισιόν, όμως πρέπει να αναρωτηθούμε πώς θα καλύψουμε τις μελλοντικές ενεργειακές μας ανάγκες. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε τις ανανεώσιμες πηγές, χωρίς στο καλάθι να υπάρχει και η πυρηνική ενέργεια», δήλωσε ο γάλλος πρόεδρος τον περασμένο Ιούνιο στις Βρυξέλλες, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν προτίθεται να απεμπολήσει το πλεονέκτημα που διαθέτει η χώρα του στον συγκεκριμένο τομέα.

Νέες πυρηνικές επενδύσειςΜάλιστα, για να δείξει ότι δεν αστειεύεται, ο Σαρκοζί εξήγγειλε νέες επενδύσεις στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, ύψους ενός δισ. ευρώ, με στόχο την ανάπτυξη της τεχνολογίας τέταρτης γενιάς, η οποία χαρακτηρίζεται ως καθαρή από τους επιστήμονες και εκτιμάται ότι θα αμβλύνει τις ανησυχίες που συνοδεύουν τη λειτουργία των αντιδραστήρων, τις συνέπειες ενδεχόμενου δυστυχήματος και τη διάθεση των αποβλήτων.

Πράσινη ενέργειαΠαράλληλα, βεβαίως, ο Σαρκοζί ανακοίνωσε ότι θα διατεθούν και 1,35 δισ. ευρώ για την πράσινη ενέργεια, ωστόσο οι ειδικοί εκτιμούν ότι η Γαλλία έχει μείνει αρκετά πίσω σε αυτόν τον τομέα. Τόσο πίσω, σύμφωνα με ορισμένους, ώστε χρειάζεται μια «μικρή επανάσταση» αν θέλει να πιάσει τους στόχους που έχει θέσει η Κομισιόν ώς το 2020.Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της

αιολικής ενέργειας. Σήμερα, στη Γαλλία βρίσκονται εγκατεστημένες τουρμπίνες με δυνατότητα παραγωγής 6 GW, όμως ο στόχος για το 2020 είναι να παράγονται 19 GW, κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι θα πρέπει κάθε χρόνο να εγκαθίστανται ανεμογεννήτριες δυναμικότητας 1,5 GW. Καθώς δε αυτό συνεπάγεται και την επιδότησή τους, εύκολα μπορεί κανείς να καταλάβει ότι το έργο της γαλλικής κυβέρνησης -της νυν και της επόμενης- που θα προκύψει μετά τις εκλογές του 2012, θα είναι ιδιαιτέρως δύσκολο εξαιτίας των περικοπών που προωθούνται ήδη στις δημόσιες δαπάνες για τον περιορισμό του χρέους και του δημοσιονομικού ελλείμματος.

ΣυμπέρασμαΌσες πιέσεις και αν δεχτεί, η Γαλλία δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την πυρηνική ενέργεια. Το αντίθετο, μάλιστα, θα κάνει ό,τι μπορεί ώστε η χρήση της να ενισχυθεί σε όλον τον κόσμο και ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες. Μάλιστα, αυτό αποτελεί σήμερα ένα από τα πιο ισχυρά χαρτιά της γαλλικής διπλωματίας, στην προσπάθεια του Παρισιού να διατηρήσει πρωταγωνιστικό ρόλο στα διεθνή δρώμενα, σε έναν κόσμο που αλλάζει και βλέπει το κέντρο βάρους του να μετατοπίζεται ταχύτατα προς Ανατολάς…

Oι προβλέψεις για τη δεκαετία

Μέχρι το 2019 εκτιμάται ότι η κατανάλωση πετρελαίου στη Γαλλία θα αυξηθεί κατά 1,60%, ήτοι από τα 1,88 εκατ. βαρέλια ημερησίως που ήταν το 2010 θα διαμορφωθεί στα 1,91 εκατ., αφού προηγουμένως (το 2013-14) έχει φτάσει στα 1,93 εκατ. βαρέλια. Όσον αφορά το φυσικό αέριο, υπολογίζεται ότι η κατανάλωση θα αυξηθεί από τα 43,1 δισ. κυβικά μέτρα πέρυσι στα 45 δισ. το 2017. Βεβαίως, πρέπει να σημειωθεί ότι όλα αυτά τελούν υπό την αίρεση της πορείας της γαλλικής οικονομίας, καθώς ενδεχόμενη νέα ύφεση είναι προφανές ότι θα επηρεάσει αρνητικά και τη ζήτηση για ενέργεια.

34

08OΛΕΣ OΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΜΕ ΤOΥΣ ΑΓΩΓOΥΣΑΠO ΤΗΝ ΚΑΣΠΙΑΠρόκριμα στον αγωγό αερίου ΤΑΡ έδωσε με την απόφασή της να προχωρήσει σε αποκλειστικές διαπραγματεύσεις η κοινοπραξία που διαχειρίζεται το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ του Αζερμπαϊτζάν, υπό την ΒΡ, αποκλείοντας έτσι το σχέδιο του ελληνοϊταλικού αγωγού ITGI, καθώς και δύο ακόμη ανταγωνιστικά σχέδια: Nabucco και SEEP. Πρόκειται για ισχυρό πλήγμα για την ελληνική πλευρά, αν και παράγοντες της αγοράς δεν θεωρούσαν την απόφαση δεδομένη. Το ενδιαφέρον τώρα είναι στραμμένο στις νέες συμμαχίες που θα διαμορφωθούν με τη θέση της ΔΕΠΑ στο μετοχικό σχήμα, αν και η διοίκηση της επιχείρησης δηλώνει πεπεισμένη ότι η απόφαση είναι προσωρινή και όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά.

Ενεργειακές διασυνδέσειςΤης Ευαγγελίας Λαμπάκου

«Η ομάδα διαπραγμάτευσης του κονσόρτσιουμ υπό τη Socar (την κρατική ενεργειακή εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν) αποφάσισε να ξεκινήσει αποκλειστικές διαπραγματεύσεις με τον TAP, για την υλοποίηση του Νοτίου Διαδρόμου προς την Ιταλία», δήλωσε εκπρόσωπος της BP που ηγείται του κονσόρτσιουμ του κοιτάσματος αερίου του Σαχ Ντενίζ. Επιπρόσθετα, το κονσόρτσιουμ αποφάσισε να εξαιρέσει από τη διαγωνιστική διαδικασία τον αγωγό Τουρκίας, Ελλάδας, Ιταλίας (ITGI), έργο που είχε προταθεί από τη ΔΕΠΑ και την Edison. Η απόφαση αυτή σημαίνει ότι ο αγωγός ITGI δεν θα εξεταστεί περαιτέρω, εξήγησε ο εκπρόσωπος της BP. Ωστόσο, τα άλλα δύο projects, ο Nabucco και ο αγωγός SEEP, που επίσης έχουν σχεδιαστεί για να μεταφέρουν αέριο από το Αζερμπαϊτζάν προς την Κεντρική Ευρώπη δεν έχουν εξαιρεθεί. Έτσι η επόμενη απόφαση του Σαχ Ντενίζ θα αφορά τη μείωση των εναλλακτικών και την απόφαση μεταξύ του Nabucco και του SEEP, που έχουν σχεδιαστεί για να καταλήγουν στην Κεντρική Ευρώπη. Και όταν συμβεί αυτό στη συνέχεια θα ληφθεί απόφαση μεταξύ του Βόρειου (προς την Κεντρική Ευρώπη) και του Νότιου Διαδρόμου (προς την Ιταλία), ανέφερε ο εκπρόσωπος της BP.

Η ανακοίνωση αυτή πάντως αναζωπύρωσε τα σενάρια για συνεργασία μεταξύ του κονσόρτσιουμ του TAP και της ΔΕΠΑ. Πληροφορίες αναφέρουν μάλιστα ότι υπάρχει συζήτηση (στελέχη του TAP είχαν απευθύνει εκ νέου ανοιχτή πρόσκληση για συνεργασία με ελληνικές εταιρείες) με τη ΔΕΠΑ να φέρεται έτοιμη να μπει στο σχήμα του TAP με ένα ποσοστό της τάξης του 10 με 15%.

Oι αντιδράσεις από Ιταλία-ΕλλάδαΣε κοινή τους ανακοίνωση τα υπουργεία ενέργειας Ιταλίας και Ελλάδας εκφράζουν τη στήριξή τους στο έργο του ITGI ως του πιο κατάλληλου για την υλοποίηση του Νοτίου Διαδρόμου, επαναβεβαιώνουν οι κυβερνήσεις της Ιταλίας και της Ελλάδας, σύμφωνα με την υπάρχουσα διακυβερνητική συμφωνία που επικυρώθηκε από τα κοινοβούλια των δύο χωρών σε συνέχεια των δημοσιευμάτων για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων στην υλοποίηση του Νοτίου Διαδρόμου. Ειδικότερα, η κοινή ανακοίνωση αναφέρει:«Πιστεύουμε ότι ο ITGI είναι το πιο προηγμένο και ώριμο έργο μεταξύ των υποψηφίων και υπό αυτή την έννοια είναι καταλληλότερο να εκπληρώσει τον στόχο της ταχείας υλοποίησης των αναγκαίων υποδομών για την

35

τροφοδοσία της ευρωπαϊκής αγοράς με φυσικό αέριο από την περιοχή της Κασπίας και δυνητικά τις περιοχές της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου, δημιουργώντας έναν νότιο/νοτιοανατολικό ευρωπαϊκό κόμβο.»Η ιταλική και η ελληνική κυβέρνηση πιστεύουν ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει να συνεχιστούν, προκειμένου να διερευνηθούν όλες οι εναλλακτικές λύσεις για το άνοιγμα του Νοτίου Διαδρόμου, όπου ο αγωγός ITGI μπορεί να συνεισφέρει ουσιαστικά».

Επιπλέον, ο ιταλός υπουργός Oικονομικής Ανάπτυξης Κοράντο Πάσερα απέστειλε επιστολή προς τον αζέρο υπουργό Ενέργειας Νατίκ Αλίγιεφ, στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρει: «Επιτρέψτε μου να επαναλάβω την πεποίθησή μου ότι ο αγωγός ITGI αποτελεί την πλέον ώριμη επιλογή μεταξύ των διάφορων πρωτοβουλιών του Νοτίου Διαδρόμου. Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνησή μας είναι στη διάθεσή σας για την αναγκαία ανταλλαγή απόψεων, και είμαι βέβαιος ότι και οι υπεύθυνοι του αγωγού ITGI θα σας παράσχουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία προκειμένου να συνεχιστεί ο εποικοδομητικός διάλογος. Ελπίζω ότι το ίδιο θα πράξει από την πλευρά της και η κοινοπραξία Σαχ Ντενίζ (...)».

Ικανοποίηση από TAP Είμαστε εξαιρετικά ικανοποιημένοι από την απόφαση του Σαχ Ντενίζ, δήλωσε σχετικά ο Country Manager του TAP στην Ελλάδα Ρίκαρντ Σκούφιας. Αποτελεί μια νίκη για την Ελλάδα και επιβεβαιώνει ότι ο TAP και η ελληνική διαδρομή αποτελούν μια ισχυρή επιλογή για τον Νότιο Διάδρομο του φυσικού αερίου. Όπως έχω πει πολλές φορές, η δέσμευσή μας απέναντι στην Ελλάδα ισχύει και πιστεύω ότι αυτό στέλνει ένα θετικό μήνυμα εμπιστοσύνης στη διεθνή επενδυτική κοινότητα για τη χώρα. Θα συνεχίσουμε τη συνεργασία με την κυβέρνηση και τις ελληνικές αρχές, δήλωσε ο κ. Σκούφιας.

Η πορεία του αγωγού ΤΑΡ

Oι τρεις βασικές εναλλακτικές οδοί ΤΑΡ, ITGI και Nabucco

Κόστος Μεταφορική Μήκος Διάμετρος Μάξιμουμ (εκτίμηση ικανότητα (χλμ.) (ίντσες) υποθαλάσσιο εκατ. (δισ. κυβικά βάθος δολάρια) μέτρα ετησίως

ITGI 1.600 11,5 807 32 1.370 Nabucco 18.734 31 3.300 56 - TAP 1.500 10 520 48 820 Πηγή: Μελέτη PFC Energy, Europe’s Southern Corridor

Τα χαρακτηριστικά του ΤΑΡOι ισχυροί μέτοχοι του κονσόρτσιουμ είναι μέχρι στιγμής η ελβετική EGL (42,5 %), η νορβηγική Statoil (42,5 %) και η γερμανική E.ON Ruhrgas (15 %). Η μεταφορική ικανότητα είναι 10 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως. O TAP αντιμετωπίζει την Ελλάδα ως χώρα διέλευσης, καθώς διακλαδώνεται από τη Θεσσαλονίκη προς την Αλβανία, όπου προβλέπεται να κατασκευαστούν αποθήκες φυσικού αερίου, και θα συνεχίζει με υποθαλάσσιο αγωγό προς Ιταλία.

36

ΤΑΡ: Ανοιχτοί σε συνεργασίες Ανοιχτοί σε προτάσεις συνεργασίας με ελληνικές εταιρείες δήλωσαν τον Ιανουάριο στελέχη του αγωγού φυσικού αερίου TAP, τονίζοντας παράλληλα οι μέτοχοι του αγωγού θα μπορούσαν να ενδιαφερθούν για τη ΔΕΠΑ υπό προϋποθέσεις, ενώ θα μπορούσαν να προκύψουν συνέργειες με τον ΔΕΣΦΑ, που διαθέτει υποδομές για κατασκευή αγωγών. Σε δηλώσεις τους οι κ.κ. Μ. Χόφμαν,

διευθυντής εξωτερικών σχέσεων του TAP, και Ρ. Σκούφιας, Country Manager για την Ελλάδα, τόνισαν ότι το συμφέρον της χώρας αρχικά είναι να επιλεγεί ένας από τους αγωγούς που διέρχεται από ελληνικό έδαφος (TAP ή ITGI) και υποστήριξαν ότι η επιλογή του ΤΑΡ παρέχει πρόσθετα πλεονεκτήματα για τη χώρα. Σε αυτά περιλαμβάνονται η εισαγωγή κεφαλαίων για επενδύσεις στη χώρα, το μήνυμα εμπιστοσύνης προς την ελληνική οικονομία που θα

Τα κριτήρια πρόκρισης του αγωγού ΤΑΡ και το παρασκήνιοΈντονες πολιτικές, διπλωματικές και επιχειρηματικές διεργασίες εκτυλίχθηκαν το τελευταίο διάστημα για να ανακοινωθεί η απόφαση της ΒΡ να διαπραγματευτεί αποκλειστικά με την κοινοπραξία του αγωγού ΤΑΡ. Το παρασκήνιο έντονο. O αγωγός ITGI, που άλλοτε θεωρούνταν «φαβορί», άρχισε να χάνει από καιρό πόντους όπως άφηνε να εννοηθεί η πλευρά της ΒΡ. Σημαντικό ρόλο έπαιξε ασφαλώς και ο έτερος μεγαλομέτοχος του κονσόρτσιουμ Σαχ Ντενίζ. O TAP υποστηρίζεται από μεγάλες και εύρωστες ενεργειακές εταιρείες και διαθέτει ισχυρούς χρηματοοικονομικούς πόρους για την υλοποίησή του. Η νορβηγική Statoil (διαθέτει ποσοστό 25,5%, όσο και η ΒΡ) που μετέχει με 42,5% και στην κοινοπραξία Trans Adriatic Pipeline. Στη διαμόρφωση της τελικής απόφασης εκτός από τους μετόχους του Σαχ Ντενίζ έπαιξε βεβαίως και η θέση της κυβέρνησης του Αζερμπαϊτζάν.Η δεινή οικονομική θέση της Ελλάδας αλλά και η δοκιμαζόμενη επίσης οικονομία της Ιταλίας θεωρείται πως

έπαιξαν ρόλο στη λήψη των αποφάσεων των μετόχων του Σαχ Ντενίζ για την επιλογή του αγωγού ΤΑΡ. Κατά τ’ άλλα τα οκτώ τυπικά κριτήρια με βάση τα οποία η κοινοπραξία εκμετάλλευσης του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ εξέτασε τις εναλλακτικές προτάσεις είναι: η εμπορική ελκυστικότητα του κάθε σχεδίου (τέλη διέλευσης για το φυσικό αέριο), ο βαθμός ωριμότητας (κόστος και χρόνος υλοποίησης), οι δυνατότητες χρηματοδότησης της επένδυσης (δάνεια, επιδοτήσεις κλπ.), η ποιότητα των μηχανολογικών μελετών, η θέληση και δυνατότητα συντονισμού με τα τεχνικά δεδομένα και το χρονοδιάγραμμα ανάπτυξης του Σαχ Ντενίζ, η λειτουργικότητα, η δυνατότητα επέκτασης της μεταφορικής ικανότητας στο μέλλον ώστε να υπάρχει προοπτική αύξησης των εξαγωγών όσο προχωρά η εκμετάλλευση του κοιτάσματος και η ευθυγράμμιση με την ευρωπαϊκή πολιτική για διαφοροποίηση των πηγών και οδών εφοδιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης με φυσικό αέριο.

Έντονες πολιτικές, διπλωματικές και επιχειρηματικές διεργασίες εκτυλίχθηκαν το τελευταίο διάστημα για να ανακοινωθεί η απόφαση της ΒΡ να διαπραγματευτεί αποκλειστικά με την κοινοπραξία του αγωγού ΤΑΡ. Το παρασκήνιο έντονο. O αγωγός ITGI, που άλλοτε θεωρούνταν «φαβορί», άρχισε να χάνει από καιρό πόντους όπως άφηνε να εννοηθεί η πλευρά της ΒΡ. Σημαντικό ρόλο έπαιξε ασφαλώς και ο έτερος μεγαλομέτοχος του κονσόρτσιουμ Σαχ Ντενίζ. O TAP υποστηρίζεται από μεγάλες και εύρωστες ενεργειακές εταιρείες και διαθέτει ισχυρούς χρηματοοικονομικούς πόρους για την υλοποίησή του. Η νορβηγική Statoil (διαθέτει ποσοστό 25,5%, όσο και η ΒΡ) που μετέχει με 42,5% και στην κοινοπραξία Trans Adriatic Pipeline

37

στείλουν με τον τρόπο αυτόν οι μέτοχοι του ΤΑΡ που είναι από τις μεγαλύτερες εταιρείες του χώρου και η διασφάλιση κεντρικού ρόλου της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική.Ανέφεραν επίσης ότι έχουν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με Αλβανία, Μαυροβούνιο, Κροατία, Σλοβενία και Σερβία για την τροφοδοσία τους με φυσικό αέριο από τον TAP, εφόσον επιλεγεί από το κονσόρτσιουμ του Σαχ Ντενίζ. Oι χώρες αυτές, όπως είπαν, είτε δεν έχουν καθόλου φυσικό αέριο είτε έχουν αποκλειστικό προμηθευτή τη ρωσική Gazprom σε τιμές έως 25% υψηλότερες από τις επικρατούσες στην Ευρώπη.

Αντιπρόταση Nabucco Η κοινοπραξία του αγωγού Nabucco πρότεινε έναν νέο, μικρότερο αγωγό από ό,τι προβλεπόταν αρχικά, λαμβάνοντας υπόψη τους περιορισμούς που ασκούνται πλέον στον Νότιο Διάδρομο, δηλαδή την περιορισμένη διαθεσιμότητα φυσικού αερίου από την Κασπία, αλλά και την πρόταση για δημιουργία του αγωγού Trans Anatolian, ο οποίος ουσιαστικά θα αναλάβει το κομμάτι Αζερμπαϊτζάν - Τουρκίας.Αρχικά, ο Nabucco προβλεπόταν να έχει μήκος 3.900 χλμ. από την ανατολική Τουρκία μέχρι την Αυστρία, καθώς και χωρητικότητα 31 δισ. κ.μ. Με βάση τη νέα πρόταση, ο αγωγός θα αφορά μόνο το τμήμα από τη Βουλγαρία ώς την Αυστρία και θα έχει τη μισή χωρητικότητα, αν και η αρχική πρόταση παραμένει στο τραπέζι σε περίπτωση που αλλάξουν τα δεδομένα.«Είμαστε στη διαδικασία υπολογισμού διαφορετικών σεναρίων, όσον αφορά

το μέγεθος και το μήκος του αγωγού. Πάντως, το σενάριο της επιλογής μας είναι το αρχικό και δεν έχουν ληφθεί ακόμα τελικές αποφάσεις», τόνισε ο Κρίστιαν Ντόλεζαλ, εκπρόσωπος της κοινοπραξίας.Η είδηση αυτή ήρθε σε ένα χρονικό σημείο λίγο πριν από την τελική απόφαση της κοινοπραξίας του Σαχ Ντενίζ, και αφορά την εξαγωγή περίπου 10 δισ. κ.μ. O παράγοντας όμως που έπαιξε καθοριστικό ρόλο

για την αλλαγή του σχεδίου του Nabucco ήταν αναμφίβολα ο αγωγός Trans Anatolian, τον οποίο σχεδιάζει η τουρκική Botas και η αζερική Socar. O αγωγός αυτός καταλαμβάνει τη μισή διαδρομή που επρόκειτο να καλύψει ο Nabucco και ως εκ τούτου μείωσε κατά πολύ τις πιθανότητες υλοποίησης του τελευταίου.

Προσωρινή χαρακτηρίζει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ κ. Χάρης Σαχίνης την απόφαση της κοινοπραξίας του Σαχ Ντενίζ να αποκλείσει τον αγωγό ITGI από τα πιθανά έργα για τη μεταφορά αερίου προς την Ευρώπη.

ΔΕΠΑ: O ITGI είναι η καλύτερη λύση για την ομαλήκαι ασφαλή τροφοδοσία της ΝΑ Ευρώπης με αέριοΑναφορικά με την πρόσφατη απόφαση της κοινοπραξίας του Σαχ Ντενίζ να προχωρήσει σε αποκλειστικές διαπραγματεύσεις με τον αγωγό TAP για τη μεταφορά αζερικού φυσικού αερίου μέσω του Νοτίου Διαδρόμου, ο κ. Χάρης Σαχίνης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ, δήλωσε:«Αντιλαμβανόμαστε ότι η απόφαση του Σαχ Ντενίζ είναι προσωρινή. Είμαστε πεπεισμένοι ότι το έργο ITGI αποτελεί την καλύτερη λύση για το άνοιγμα του Νοτίου Διαδρόμου και την εξαγωγή φυσικού αερίου στην Ευρώπη από το Αζερμπαϊτζάν ή άλλη χώρα παραγωγής φυσικού αερίου. O ITGI είναι το πιο ώριμο σύστημα αγωγών, το μόνο που έχει ολοκληρώσει όλες τις απαραίτητες μελέτες και έχει εξασφαλίσει αδειοδοτήσεις ενώ έχει την πλήρη στήριξη της ελληνικής και ιταλικής κυβέρνησης. Επισημαίνουμε επίσης την κοινή ανακοίνωση υποστήριξης προς το έργο ITGI από το υπουργείο Oικονομικής Ανάπτυξης της Ιταλίας και το υπουργείο Περιβάλλοντος,

Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Επιβεβαιώνουμε τη δέσμευση της ΔΕΠΑ να προχωρήσει στην ανάπτυξη του ITGI ως της πιο ώριμης λύσης για το έγκαιρο και πλέον αποδοτικό άνοιγμα του Νοτίου Διαδρόμου. O ITGI είναι το μόνο έργο για το οποίο μπορεί να ληφθεί τελική επενδυτική απόφαση εντός του χρονοδιαγράμματος που έχει τεθεί με βάση την παραγωγή φυσικού αερίου από το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ ΙΙ. Με τον αγωγό μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας (τον διασυνδετήριο αγωγό IGB), το σύστημα ITGI θα ενισχύσει την ασφάλεια τροφοδοσίας και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης από το 2014, παρέχοντας αέριο από εναλλακτικές πηγές».Υπενθυμίζεται ότι το σύστημα αγωγών ITGI αποτελείται από τον IGI (διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας - Ιταλίας), τον ITG (διασυνδετήριος αγωγός Τουρκίας - Ελλάδας) και τον IGB (διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας - Βουλγαρίας).

38

09ΑΓΩΓOΙ: ΕΡΜΑΙΑΓΕΩΠOΛΙΤΙΚΩΝ ΣΥΓΚΡOΥΣΕΩΝΠολλοί ισχυρίστηκαν -βάσιμα- ότι ένας από τους βασικούς λόγους που Αμερικανοί και Βρετανοί εισέβαλαν στο Ιράκ ήταν για να ελέγξουν τις πετρελαιοπηγές του και τους αγωγούς μεταφοράς πετρελαίου. Κάτι ανάλογο, λένε οι ίδιοι, συνέβη και στην περίπτωση του Αφγανιστάν, το οποίο κατέχει στρατηγική θέση στον ενεργειακό διάδρομο που συνδέει τις πλούσιες χώρες σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο χώρες της Κεντρικής Ασίας με τους αναδυόμενους «γίγαντες», την Κίνα και την Ινδία. Το σίγουρο είναι ότι οι αγωγοί αποτελούν εύκολο στόχο και, έτσι, μετατρέπονται σε πρώτης τάξης μέσο για την επίτευξη πολιτικών στόχων. Oι άμεσα ενδιαφερόμενοι το γνωρίζουν καλά.

Ενεργειακές διασυνδέσειςΤου Γιώργου Παυλόπουλου

39

Αν η διώρυγα του Σουέζ και τα Στενά του Oρμούζ και του Βοσπόρου είναι θαλάσσιοι δρόμοι στρατηγικής σημασίας για την τροφοδοσία των διεθνών αγορών με ενέργεια, κάτι ανάλογο ισχύει και με τις περιοχές της στεριάς από τις οποίες διέρχονται οι μεγάλοι αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου. Όπως δε το κλείσιμο των πρώτων ή, έστω, η διατάραξη της κυκλοφορίας των τάνκερ μέσω αυτών μπορεί να προκαλέσει σοβαρότατες αναταράξεις στις τιμές και να εγείρει θέμα ενεργειακής ασφάλειας, έτσι και η διακοπή της λειτουργίας κάποιων αγωγών συνιστά έναν εφιάλτη, τόσο για τους προμηθευτές όσο και για τους πελάτες τους. Ταυτόχρονα, όμως, αποτελεί ένα τρομακτικής ισχύος διαπραγματευτικό χαρτί στα χέρια κυβερνήσεων αλλά και… ατάκτων, κάτι που οι άμεσα ενδιαφερόμενοι το γνωρίζουν πολύ καλά και από πρώτο χέρι.

O νέος... δρόμος του μεταξιούΗ εμπειρία από τον Καύκασο και τη Βόρεια Αφρική, από την Αίγυπτο, το Ισραήλ και τον Λίβανο, από τα κουρδικά εδάφη της Τουρκίας και του Ιράκ, από το Αφγανιστάν και τον νέο δρόμο του μεταξιού, καθώς και από πολλές άλλες περιοχές της υφηλίου, αποδεικνύουν

«Αραβική Άνοιξη» και ενεργειακή ασφάλεια

Την Κυριακή 5 Φεβρουαρίου, μια έκρηξη συγκλόνισε τον αγωγό ο οποίος μεταφέρει φυσικό αέριο μέσω της Αιγύπτου προς το Ισραήλ από τη μία και την Ιορδανία, τη Συρία και τον Λίβανο από την άλλη, προκαλώντας τη διακοπή της λειτουργίας του για μερικά 24ωρα. Αυτή ήταν, σύμφωνα με τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, η 12η επίθεση που δέχεται ο συγκεκριμένος αγωγός στους 12 μήνες που έχουν περάσει από την ανατροπή του αιγύπτιου μονάρχη Χόσνι Μουμπάρακ, κάτι που έχει ως συνέπεια να έχει διακόψει για αρκετές εβδομάδες την λειτουργία του. Τυχαίο; Μάλλον όχι!Oι αναλυτές θεωρούν σχεδόν βέβαιο ότι τα περισσότερα από αυτά τα σαμποτάζ έχουν οργανωθεί από δυνάμεις και κινήσεις οι οποίες συμμετείχαν ενεργά στην εξέγερση. Ανάμεσα δε στις βασικές αιτίες που «εκκολάπτουν» παρόμοιες συμπεριφορές, είναι η αμφισβήτηση από μεγάλο μέρος της αιγυπτιακής κοινωνίας της εγκυρότητας της 20ετούς συμφωνίας για το φυσικό αέριο ανάμεσα στις δύο χώρες που υπογράφηκε την εποχή Μουμπάρακ, το καλοκαίρι του 2005 - οι επικριτές της

θεωρούν ότι εξασφαλίζει προκλητικά ευνοϊκούς όρους για το Τελ Αβίβ, σε αντάλλαγμα προφανώς για την στήριξη που αφειδώς αυτό παρείχε στο προηγούμενο καθεστώς.Θα θυμούνται, επίσης, οι περισσότεροι ότι στην πορεία προς την ανατροπή του Μουαμάρ Καντάφι στη γειτονική Λιβύη, ορισμένες από τις πιο σκληρές και αιματηρές μάχες δόθηκαν για τον έλεγχο των κοιτασμάτων και εγκαταστάσεων άντλησης, των διυλιστηρίων και των αγωγών μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αλλά και στη Συρία, οι πολιορκημένοι από τα στρατεύματα του Μπασάρ αλ-Άσαντ στη μαρτυρική πόλη Χομς μάλλον δεν δίστασαν να εκδικηθούν το καθεστώς, αλλά και να κερδίσουν πολύτιμο χρόνο ανατινάζοντας έναν αγωγό που μεταφέρει αργό από το ανατολικό τμήμα της χώρας προς ένα διυλιστήριο στη συγκεκριμένη πόλη.Δεν είναι μυστικό, άλλωστε, ότι οι Ευρωπαίοι είχαν έναν ακόμη λόγο για να αναμειχθούν ενεργά στις εξελίξεις στις χώρες του Μαγκρέμπ: την ενεργειακή εξάρτησή τους από αυτές, όπως αποδεικνύει το πυκνό σύστημα αγωγών που διαπερνά τη Βόρεια Αφρική.

40

O αγωγός πετρελαίου Μπακού - Τιφλίδα - ΤσεϊχάνO συγκεκριμένος αγωγός πετρελαίου (BTC), ο οποίος μεταφέρει στη Δύση αζερικό πετρέλαιο από τα κοιτάσματα της Κασπίας και εγκαινιάστηκε το 2006, διεκδικεί με αξιώσεις τον τίτλο του πρωταθλητή στην πρόκληση συγκρούσεων για τα… μάτια του. Από τη στιγμή που θα ξεκινήσει, άλλωστε, από την πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν μέχρι να φτάσει στον τελικό του προορισμό, στο τουρκικό λιμάνι της Μεσογείου, ο συγκεκριμένος αγωγός έχει καταφέρει να διχάσει και να φέρει στα όπλα διάφορες πλευρές.O αγωγός αυτός «αλλάζει σε μεγάλο βαθμό τις ισορροπίες ανάμεσα στις χώρες της περιοχής και κατοχυρώνει μια ισχυρή φιλοδυτική συμμαχία. Έχοντας επιτύχει την έξοδο του αγωγού στη Μεσόγειο, η Oυάσινγκτον έχει δημιουργήσει πρακτικά ένα νέο μπλοκ, με το Αζερμπαϊτζάν, τη Γεωργία, την Τουρκία και το Ισραήλ», διαπίστωνε λίγο μετά την έναρξη της λειτουργίας του η ρωσική εφημερίδα «Komerzant».Πράγματι, επειδή έτσι έχουν τα πράγματα, τουλάχιστον σε δύο σημεία της διαδρομής του BTC εκτυλίσσεται εδώ και χρόνια ένα άγριο γεωπολιτικό παιχνίδι: στη Γεωργία και στην ανατολική Τουρκία. O σύντομος πόλεμος που

διεξήχθη το καλοκαίρι του 2008 ανάμεσα στην πρώτη και τη Ρωσία (και κατέληξε με συνθηκολόγηση της Τιφλίδας και του αμερικανόδουλου προέδρου Μιχαήλ Σαακασβίλι) έχει άμεση σχέση με την άρνηση της Μόσχας να αποδεχθεί τετελεσμένα σε μια περιοχή όπου διατηρεί ζωτικά συμφέροντα. Με τη στάση του δε, το Κρεμλίνο απέδειξε ότι, όταν και εφόσον θελήσει, μπορεί να διακόψει τη λειτουργία του αγωγού BTC. Άλλωστε, πολύ γρήγορα, τα ρωσικά στρατεύματα είχαν φτάσει σε απόσταση αναπνοής από την πρωτεύουσα της Γεωργίας και ουσιαστικά, ήλεγχαν τη διαδρομή του αγωγού.Όσο για την ανατολική Τουρκία, η Άγκυρα φρόντισε να μην περάσει τον αγωγό από την «καρδιά» των κουρδικών περιοχών και έχει αναπτύξει ένα αυστηρό σύστημα ασφαλείας κατά μήκος του, με αποτέλεσμα η τελευταία μεγάλη έκρηξη (που αποδόθηκε στους αντάρτες του ΡΚΚ) να σημειώθηκε τον Αύγουστο του 2008. Δεν παύει, όμως, να φοβάται ενδεχόμενο σαμποτάζ που θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες συμπεριλαμβανομένης της αμφιβολίας για την ικανότητά της να προφυλάξει τον ρόλο της ως ενεργειακού κόμβου ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση.

Νιγηρία: Πονεμένη ιστορία

Τον Ιούλιο του 2009, η κρατική εταιρεία πετρελαίου της Νιγηρίας ανακοίνωσε ότι τρεις χώρες (Νιγηρία, Αλγερία και Νίγηρας) είχαν υπογράψει μια καταρχήν συμφωνία για την κατασκευή ενός αγωγού φυσικού αερίου που θα ξεκινούσε από το δέλτα του ποταμού Νίγηρα και, μέσω Σαχάρας και μετά από διαδρομή περίπου 4.200 χιλιομέτρων, θα έφτανε στις ακτές της Μεσογείου και, από εκεί, στην ευρωπαϊκή αγορά. Θεωρητικά δε, τα οφέλη θα ήταν πολύ μεγαλύτερα από το κόστος, το οποίο υπολογίστηκε αρχικά στα 13 δισ. δολάρια. Γι’ αυτό, άλλωστε, πολλές μεγάλες εταιρείες εκδήλωσαν το ενδιαφέρον τους για να συμμετάσχουν στο φιλόδοξο αυτό έργο - Total, Eni, Gazprom, Shell και άλλες.Κάποιοι, όμως, είχαν διαφορετική άποψη και γι’ αυτό η συμφωνία για τον TSGP παραμένει στα χαρτιά. Πρόκειται για το Κίνημα για την Απελευθέρωση του δέλτα του Νίγηρα (MEND), το οποίο έχει ξεκαθαρίσει ότι ο αγωγός δεν πρόκειται να λειτουργήσει υπό τους όρους που έχουν προαναγγείλει οι ενδιαφερόμενοι, καθώς θεωρεί ότι είναι ληστρικοί για τον λαό της περιοχής. Μάλιστα, το MEND έχει αποδείξει ότι εννοεί όσα λέει, ειδικά μετά το 2006: από τότε μέχρι σήμερα, έχει εξαπολύσει πολλές επιθέσεις εναντίον αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου, με αποτέλεσμα η πετρελαϊκή παραγωγή της Νιγηρίας να μειώνεται σημαντικά, ειδικά τις περιόδους που υπάρχει έξαρση της αντιπαράθεσης.

41

του λόγου το αληθές. Τα χιλιάδες χιλιόμετρα μήκους των περισσότερων μεγάλων αγωγών τούς καθιστούν, άλλωστε, ιδιαιτέρως ευάλωτους στις ορέξεις επισήμων χωρών, των πάσης φύσης ένοπλων ομάδων, ακόμη και απλών πολιτών, οι οποίοι δεν αντιστέκονται συνήθως στον πειρασμό και τραβούν το συγκεκριμένο χαρτί από την «τράπουλα» - για να βρεθούν άλλες φορές κερδισμένοι και άλλες χαμένοι.

Ναρκοπέδια στη διαδρομήΑπό την πλευρά τους, οι κυβερνήσεις και τα επιτελεία των χωρών-παραγωγών πονοκεφαλιάζουν διαρκώς προκειμένου να αποφύγουν τα ενδεχόμενα ναρκοπέδια στη διαδρομή, ενώ φροντίζουν με όλα τα μέσα (νόμιμα και

παράνομα, φυσικά) τα ενεργειακά τους προϊόντα να συναντούν στον διάβα τους προς τους τελικούς καταναλωτές μόνο φιλικά καθεστώτα και φιλόξενους αντάρτες. Ωστόσο, όπως είναι αναμενόμενο, αυτό δεν γίνεται πάντα -για την ακρίβεια, τις περισσότερες φορές- εφικτό. Έτσι, κατά περιόδους, οι αγωγοί έχουν εμπνεύσει μεγαλειώδη σε σύλληψη και εκτέλεση σαμποτάζ, ενώ έχουν προκαλέσει φονικές εμφύλιες συγκρούσεις και πολέμους, αφήνοντας πίσω τους χιλιάδες θύματα και ένα status quo το οποίο, συνήθως, αποδεικνύεται προσωρινό. Χτυπήστε έναν αγωγό, κάνει τις διεκδικήσεις σας πιο ρεαλιστικές - μοιάζει να είναι το σύνθημα που κυριαρχεί σε αρκετούς κύκλους.

Η γειτονιά της ΕλλάδαςΘα πρέπει δε να σημειωθεί ότι η ευρύτερη περιοχή στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα έχει να παρουσιάσει πολλά τέτοια παραδείγματα - πράγμα απολύτως φυσιολογικό, βεβαίως, εάν αναλογιστεί κανείς ότι σε αυτήν ακριβώς την περιοχή βρίσκονται συγκεντρωμένα τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου σε ολόκληρο τον πλανήτη (Μέση Ανατολή, Βόρεια Αφρική και Κασπία Θάλασσα). Σε ορισμένα από αυτά θα σταθούμε στη συνέχεια - αν και μπορείτε να είστε σίγουροι ότι ανάλογες εμπειρίες έχουν να διηγούνται οι λαοί που ζουν σε άλλες περιοχές, όπως η Λατινική Αμερική, η Ανατολική Ασία και κάποιες από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης!

Καύκασος: Το μαλακό υπογάστριο της ΡωσίαςΒεβαίως, η στάση της Μόσχας στην αντιπαράθεση με τη Γεωργία ήταν αποτέλεσμα και της εμπειρίας που έχει αποκτήσει στην περιοχή του Καυκάσου μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. O πολυετής πόλεμος της Τσετσενίας, μιας περιοχής εξαιρετικά κρίσιμης για τη μεταφορά του πετρελαίου της Κασπίας από τους Ρώσους -ένας από τους μεγαλύτερους αγωγούς τους, ο Τουάπσε, μήκους περίπου 650 χιλιομέτρων, διέρχεται από την πρωτεύουσα Γκρόζνι- έδειξε στο Κρεμλίνο ότι σε αυτά τα πράγματα δεν χωρούν μεσοβέζικες λύσεις. Δεν είναι μυστικό, άλλωστε, ότι ένα από τα πράγματα που ισχυροποίησε τον Βλαντιμίρ Πούτιν όταν ανέλαβε την εξουσία ήταν η επίδειξη «σιδηράς πυγμής» έναντι των αυτονομιστών - έστω κι αν συνοδεύτηκε με βάρβαρες συμπεριφορές, όπως αυτή στο θέατρο της Μόσχας…Είναι επίσης γνωστό, βεβαίως, ότι ένας από τους βασικούς -αν όχι ο σημαντικότερος- χρηματοδότης των σκληρών ισλαμιστών που αμφισβήτησαν και αμφισβητούν την ρωσική κυριαρχία στην επαρχία είναι η Σαουδική Αραβία. Η ηγέτιδα δύναμη του OΠΕΚ τα τελευταία χρόνια έχασε την πρώτη θέση διεθνώς από τους Ρώσους όσον αφορά τις ημερήσιες ποσότητες πετρελαίου που παράγει και έχει κάθε λόγο να θέλει να περιορίσει τις φιλοδοξίες του Κρεμλίνου. Γι’ αυτό, εκτός από την Τσετσενία, φέρεται αναμεμειγμένη και σε άλλες «εστίες» αντάρτικου στην περιοχή του Καυκάσου που έχουν στόχαστρο τους Ρώσους - Βόρεια Oσετία, Νταγκεστάν κ.λπ. Αν και για την ώρα τα μέτωπα αυτά δείχνουν να έχουν καταλαγιάσει, κανείς δεν μπορεί να διαβεβαιώσει ότι δεν μπορούν να αναζωπυρωθούν ανά πάσα στιγμή.

Oι κυβερνήσεις και τα επιτελεία των χωρών-παραγωγών πονοκεφαλιάζoυν διαρκώς προκειμένου να αποφύγουν τα ενδεχόμενα ναρκοπέδια στη διαδρομή, ενώ φροντίζουν με όλα τα μέσα (νόμιμα και παράνομα, φυσικά) τα ενεργειακά τους προϊόντα να συναντούν στον διάβα τους προς τους τελικούς καταναλωτές μόνο φιλικά καθεστώτα και φιλόξενους αντάρτες. Ωστόσο, αυτό δεν γίνεται πάντα εφικτό

Καύκασος: Μια ζώνη υψηλής πυκνότητας σε αγωγούς

42

10H GAZPROM ΕΝΙΣΧΥΕΙ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΕΜΕ ΝΕΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣΣε διπλασιασμό της δυναμικότητας υπόγειας αποθήκευσης φυσικού αερίου προχωρά η Gazprom στην Ευρώπη, μετά και τα σοβαρά προβλήματα τροφοδοσίας που προκλήθηκαν τον χειμώνα. Παράλληλα επισπεύδονται οι αποφάσεις για την κατασκευή του αγωγού αερίου South Stream που θα συμβάλει στη διαφοροποίηση των οδών εξαγωγής φυσικού αερίου.

Ενεργειακή αγοράΤου Χρήστου Παπαχρήστου

Σχέδια διπλασιασμού της ικανότητας υπόγειας αποθήκευσης φυσικού αερίου κατά 5 δισ. κυβικά μέτρα μέχρι το 2015 στην Ευρώπη έχει η ρωσική εταιρεία Gazprom περίπου μέχρι το 2015. O αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Αλεξάντερ Μεντβέντεφ ανέφερε σε ανακοίνωση ότι η χωρητικότητα στην Ευρώπη θα αυξηθεί στα 5 δισ. κυβικά μέτρα μέχρι το 2015 «ώστε να εξασφαλιστεί η ασφάλεια των ρωσικών εξαγωγών αερίου».Κατά τη διάρκεια του τελευταίου ψύχους στην Ευρώπη, η Gazprom αντλούσε 38 εκατ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου από τις ευρωπαϊκές εγκαταστάσεις τη μέρα.

Κύμα ψύχους Oκτώ ευρωπαϊκές χώρες επλήγησαν έμμεσα από τον σκληρό ρωσικό χειμώνα: η Πολωνία, η Σλοβακία, η Αυστρία, η Oυγγαρία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Ελλάδα και η Ιταλία, όπως ανακοίνωσε η αρμόδια ευρωπαία εκπρόσωπος για θέματα Ενέργειας της Επιτροπής Μαρλένε Χόλτσνερ. Την ίδια περίοδο, ο ρωσικός ενεργειακός «γίγαντας» Gazprom είχε μειώσει τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην ΕΕ εξαιτίας των αυξημένων αναγκών που έχουν δημιουργήσει οι δριμείες καιρικές συνθήκες στη Ρωσία.

Η μείωση της τροφοδοσίας έχει γίνει ιδιαίτερα αισθητή στην Ιταλία, όπου οι παρεχόμενες ποσότητες μειώθηκαν κατά 24%, και στην Αυστρία με μία ελάττωση 30%. Η Ιταλία εισάγει το 30% του φυσικού αερίου που καταναλώνει από τη Ρωσία.Η Ρωσία εξήγησε ότι έχει «ανάγκη από περισσότερο φυσικό αέριο εξαιτίας του κύματος ψύχους» και πως «τα συμβόλαια μεταξύ της Gazprom και των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων προβλέπουν τη δυνατότητα ευελιξίας» σε παρόμοιες περιπτώσεις, δήλωσε η Χόλτσνερ.

Δίκτυο αποθηκώνΣτόχος της Gazprom είναι η δημιουργία ενός δικτύου αποθηκών κοντά στους τελικούς καταναλωτές ενώ οι κύριοι διάδρομοι εξαγωγής έχουν αποδειχθεί «αποτελεσματικοί και έξυπνοι». Στην Αυστρία, το ρωσικό φυσικό αέριο αποθηκεύεται στις εγκαταστάσεις της Haidach, όπου πρόσφατα ολοκληρώθηκε η δεύτερη φάση και διπλασιάστηκε η ικανότητά της. Στη Γερμανία η Gazprom βασίζεται στις υπόγειες εγκαταστάσεις των Rehden και Katharina. Στη Σερβία οι εγκαταστάσεις Banatski Dvor UGSF επίσης άνοιξαν αυτόν τον χειμώνα και έχουν ήδη φτάσει το ανώτατο όριο των 4 εκατ. κυβικών μέτρων ημερησίως.«Θέλουμε να πιστεύουμε ότι τα ευρωπαϊκά ρυθμιστικά όργανα θα

43

44

λάβουν υπόψη αυτή τη λογική», τόνισε εκπρόσωπος της εταιρείας.

ΕΕ: Όχι αποκλειστικό στοιχείοΗ Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνώρισε ότι οι υπόγειες εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου έπαιξαν

«σημαντικό ρόλο» στην ενεργειακή παροχή της ΕΕ κατά τη διάρκεια του ψύχους δύο εβδομάδων, που στοίχισε τη ζωή σε 600 άτομα σε όλη την Ευρώπη.Ωστόσο η Κομισιόν θεωρεί ότι οι άλλοι παράγοντες που βοήθησαν στην απρόσκοπτη τροφοδοσία των

Oι συμφωνίες της Ρωσίας για την κατασκευήτου αγωγού φυσικού αερίου South Stream

Σύμφωνα με τα σχεδιαζόμενα, ο αγωγός South Stream θα διαπερνά υποθαλάσσια τη Μαύρη Θάλασσα και θα εκτείνεται στις χώρες της Νότιας και Κεντρικής Ευρώπης.Διακυβερνητικές συμφωνίες υπεγράφησαν με τη Βουλγαρία, τη Σερβία, την Oυγγαρία, την Ελλάδα, τη Σλοβενία, την Κροατία και την Αυστρία, ώστε να υλοποιηθεί το χερσαίο τμήμα του αγωγού αερίου.Στις 16 Σεπτεμβρίου 2011, μία συμφωνία μεταξύ των μετόχων της South Stream Transport AG υπεγράφη για την υλοποίηση του υποθαλάσσιου τμήματος του έργου. Σύμφωνα με τη συμφωνία, η Gazprom κατέχει το 50% των μετοχών του υποθαλάσσιου τμήματος του έργου, η ιταλική ENI το 20% ενώ η γερμανική Wintershall Holding GmbH και η γαλλική EDF από 15% έκαστη.Το γ’ τρίμηνο του 2011, η Ενοποιημένη Μελέτη Σκοπιμότητας του South Stream οριστικοποιήθηκε, περιλαμβάνοντας

τις επί μέρους μελέτες σκοπιμότητας για το υποθαλάσσιο τμήμα και τα χερσαία τμήματα του που θα περάσουν από διάφορες χώρες της Νότιας και Κεντρικής Ευρώπης. Η Ενοποιημένη Μελέτη Σκοπιμότητας περιλαμβάνει: βασικές τεχνικές αποφάσεις σχετικά με το έργο και την αιτιολόγηση της σκοπιμότητάς τους, αξιολόγηση της περιβαλλοντικής ασφάλειας και των δράσεων για την προστασία του περιβάλλοντος καθώς και οικονομική αξιολόγηση του έργου, συνυπολογίζοντας το κεφάλαιο και τα λειτουργικά κόστη. Στις 30 Δεκεμβρίου 2011, ο ρώσος πρωθυπουργός Βλαντιμίρ Πούτιν ζήτησε από την Gazprom να επιταχύνει την υλοποίηση του έργου South Stream με έναρξη της κατασκευής εντός του 2012. Στις 20 Ιανουαρίου 2012, ο πρόεδρος του ΔΣ της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ, ενέκρινε το αναλυτικό πλάνο που καθιστά εφικτή την έναρξη κατασκευής του έργου τον Δεκέμβριο του 2012.

Σύμφωνα με το σχεδιασμό ο South Stream θα διέρχεται από το βυθό της Μαύρης Θάλασσας ως τη Βουλγαρία, όπου θα διακλαδώνεται προς Βορρά (Σερβία) και Νότο (Ελλάδα -Ιταλία). O πρόεδρος της ΔΕΠΑ, Χ. Σαχίνης δήλωσε ότι οι Ρώσοι θα είναι έτοιμοι, αλλά δεν θα προχωρήσουν στην κατασκευή του South Stream παρά μόνο αν υλοποιηθεί ο Nabucco ή, επίσης, αν δεν υλοποιηθεί ο ITGI οπότε θα επιχειρήσουν να εξασφαλίσουν την αγορά των Βαλκανίων με αέριο της Gazprom

O διευθύνων σύμβουλος της Gazprom Αλεξέι Μίλερ με τον ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν

45

καταναλωτών ήταν οι τερματικοί υγροποιημένου φυσικού αερίου, η μεγαλύτερη ευελιξία των εμπορικών συμβάσεων, η ικανότητα αντιστροφής των ροών φυσικού αερίου σε αγωγούς όπως επίσης και η επιλογή της ΕΕ να διαφοροποιήσει τις εισαγωγές της σε φυσικό αέριο.«Ένα από τα διδάγματα της τελευταίας περιόδου, που υπήρξε υπερβολική ζήτηση φυσικού αερίου, είναι ότι η ελεύθερη ροή φυσικού αερίου μεταξύ των κρατών-μελών και η κατάργηση της συμβατικής και φυσικής συμφόρησης αποτελούν τη βάση της ασφάλειας παροχής. Επομένως, οι υπόγειες εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου είναι σημαντικές αλλά όχι και αποκλειστικό στοιχείο παροχής φυσικού αερίου στους πελάτες», είπε εκπρόσωπος της Επιτροπής.

«Κατάχρηση μονοπωλίου»Σε ανακοίνωσή της η Επιτροπή υπογράμμισε ότι οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου μπορεί να στρεβλώσουν την αγορά. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ικανότητα αποθήκευσης χρησιμοποιείται αποδοτικά και δεν επιβάλλει αδικαιολόγητα κόστη στους καταναλωτές, πρέπει να γίνουν σεβαστές όλες οι διατάξεις της νομοθεσίας της ΕΕ, και συγκεκριμένα η πρόσβαση τρίτων στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου.«Είναι ευθύνη κάθε κράτους

μέλους όπου υπάρχει η παραγωγή να διασφαλίσει ότι η χρήση των εγκαταστάσεων αποθήκευσης για τις λειτουργίες της παραγωγής δεν θα γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από τους παραγωγούς, μέσω δημιουργίας de facto πρόσβασης προτεραιότητας στις εγκαταστάσεις», τονίστηκε από την Επιτροπή σε κείμενο που δεν είναι νομικά δεσμευτικό.Δεν υπάρχουν υποχρεωτικοί κανόνες για τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου στην ΕΕ. Το «πρότυπο παροχής» στον Κανονισμό για την Ασφάλεια του Φυσικού Αερίου υποχρεώνει τους παρόχους να μπορούν να παράσχουν φυσικό αέριο σε προστατευόμενους πελάτες για 30 ημέρες, στην περίπτωση που υπάρχει καταστροφή στην κύρια υποδομή φυσικού αερίου λόγω καιρικών συνθηκών.Ωστόσο ο κανονισμός δεν διευκρινίζει το πώς θα επιτευχθεί αυτή η υποχρέωση. Μπορεί επομένως να γίνει μέσω υπόγειων εγκαταστάσεων φυσικού αερίου, μέσω υγροποιημένου φυσικού αερίου ή άλλων μέσων.

Oι αποφάσεις για τον South StreamΤον Νοέμβριο πρόκειται να λάβει η Gazprom την τελική επενδυτική απόφαση για τον αγωγό South Stream, όπως ανακοίνωσε ο διευθύνων σύμβουλός της Αλεξέι Μίλερ.«Έχει δοθεί προσοχή στην εκπλήρωση όλων των προϋποθέσεων για να

ξεκινήσει η κατασκευή ήδη από τον Δεκέμβριο του 2012, όπως διέταξε ο πρωθυπουργός Βλαντιμίρ Πούτιν», πρόσθεσε ο κ. Μίλερ.«Έχουμε εισέλθει στο στάδιο της κατασκευής του South Stream. Χωρίς υπερβολές μπορώ να δηλώσω ότι η Gazprom εργάζεται για το έργο 24 ώρες την ημέρα. O ασυνήθιστα κρύος χειμώνας, ο όποιος προκάλεσε δριμεία αύξηση στη ζήτηση για ρωσικό αέριο στην Ευρώπη, είναι μία επιπλέον απόδειξη ότι ο South Stream πρέπει να κατασκευαστεί. Η Ευρώπη χρειάζεται νέους διαύλους προμήθειας ρωσικού αερίου χωρίς την παρέμβαση διαμετακομιστών», δήλωσε ο Αλεξέι Μίλερ. Παλαιότερα είχε τεθεί ως χρόνος έναρξης της κατασκευής του έργου το 2013, αλλά ο Πούτιν έδωσε εντολή στην Gazprom να επισπεύσει τις διαδικασίες. Ως ημερομηνία έναρξης της λειτουργίας του αγωγού προβλέπεται το 2015.

Εκτιμήσεις ΣαχίνηO πρόεδρος της ΔΕΠΑ Χ. Σαχίνης δήλωσε πρόσφατα (και πριν ανακοινωθούν οι αποφάσεις της ΒΡ περί ΤΑΡ) ότι οι Ρώσοι θα είναι έτοιμοι, αλλά δεν θα προχωρήσουν στην κατασκευή του South Stream παρά μόνο αν υλοποιηθεί ο Nabucco ή, επίσης, αν δεν υλοποιηθεί ο ITGI οπότε θα επιχειρήσουν να εξασφαλίσουν την αγορά των Βαλκανίων με αέριο της Gazprom.

Η χάραξη του αγωγού αερίου South Stream που υποστηρίζει η Gazprom.

46

11ΕΝΕΡΓΕΙΑΚO ΙΣOΖΥΓΙO:ΣΤΗ ΜΕΓΓΕΝΗ ΚΡΙΣΗΣ,ΣΥΓΚΡOΥΣΕΩΝ & ΨΥΧOΥΣΣοβαρές δυσκολίες στον εφοδιασμό της με πετρέλαιο και φυσικό αέριο αντιμετώπισε πρόσφατα η χώρα, εξαιτίας της χρηματοοικονομικής κατάστασης, των ευρωπαϊκών αποφάσεων σε σχέση με το εμπάργκο στο Ιράν, αλλά και των καιρικών συνθηκών που έχουν δημιουργήσει δυσχέρειες στη ροή φυσικού αερίου σε πολλές χώρες της ευρύτερης περιοχής μας. Το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας βρέθηκε σε οριακό σημείο τον Φεβρουάριο, σημαίνοντας συναγερμό στα αρμόδια επιτελεία.Τελικά, η ισορροπία επανήλθε όταν, μετά από αλλεπάλληλες έντονες επιστολές της ΔΕΠΑ προς την εταιρεία αερίου της Τουρκίας Botas, οι γείτονες άνοιξαν τη ροή αερίου στους Κήπους του νομού Έβρου, με αποτέλεσμα να ξεκινήσουν να λειτουργούν ξανά οι μονάδες ηλεκτρισμού με καύσιμο φυσικό αέριο στο ελληνικό σύστημα ηλεκτρισμού.Παράλληλα, η άφιξη του αλγερινού LNG ενισχύει την ασφάλεια ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα επάρκειας αερίου, αν και το θέμα της διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας της χώρας γίνεται επιτακτικό όσο ποτέ.

Ενεργειακή αγοράΤης Ευαγγελίας Παναγοπούλου

47Σε κρίση βρέθηκε το ενεργειακό σύστημα της χώρας τον μήνα Φεβρουάριο, καθώς τα προβλήματα επάρκειας στο σύστημα φυσικού αερίου συμπαρέσυραν και το σύστημα ηλεκτρισμού, που στηρίζεται σε ποσοστό 25% στο εισαγόμενο καύσιμο, ενώ κορυφώθηκαν οι ανησυχίες για ελλείψεις στο πετρέλαιο, καθώς η οικονομική κατάσταση της χώρας δυσκολεύει τις εισαγωγές από τρίτους προμηθευτές, την ώρα που εξελίσσεται το θρίλερ με τις εξαγωγές του Ιράν.

Παράγοντες αποσταθεροποίησηςTη μεγαλύτερη αποσταθεροποίηση προκάλεσαν οι επιπλοκές στην τροφοδοσία της εγχώριας αγοράς φυσικού αερίου που ξεκίνησαν από την παύση της ροής αζερικού αερίου από την Tουρκία και διογκώθηκαν από την αδυναμία εξεύρεσης και έγκαιρης παράδοσης έκτακτων φορτίων LNG στη Pεβυθούσα από τη ΔEΠA, που αποτελεί τον βασικό προμηθευτή αερίου της χώρας. H κατάσταση επιδεινώθηκε μετά τις διαδοχικές απαγορεύσεις εξαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας από τη Bουλγαρία, την Aλβανία, την πΔΓM και τη Pουμανία, μέσω των οποίων η χώρα μας καλύπτει σε κανονικές συνθήκες το 6% των αναγκών της σε ηλεκτρισμό. Tο σύστημα βρέθηκε «στο κόκκινο» από τη στιγμή που ο διαχειριστής φυσικού αερίου (ΔEΣΦA) κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και έδωσε στη ΔEΠA εντολή «λειτουργικής ροής», η οποία με τη σειρά της και σε συνεννόηση με τον AΔMHE έκλεισε τη στρόφιγγα στις μονάδες Λαύριο 4 και Θίσβη (Elpedison). Εν συνεχεία, η στρόφιγγα έκλεισε και για τις μονάδες Aγ. Γεώργιος και Λαύριο 3, καθώς ο ΔEΣΦA ζήτησε συνολικά περικοπές αερίου που αντιστοιχούν σε 70.000 MW, ενώ παρόμοια απόφαση ελήφθη και για τη μονάδα συνδυασμένου κύκλου Ήρων για τη μισή μονάδα της Protergia του

Oμίλου Mυτιληναίου. Για την κάλυψη της αυξημένης ζήτησης τέθηκαν αναγκαστικά σε λειτουργία πανάκριβες πετρελαϊκές μονάδες, όπως η μονάδα ανοιχτού κύκλου της Ήρων με ντίζελ, που σημαίνει κόστος δραματικά μεγαλύτερο από αυτό του φυσικού αερίου, που είναι 60 - 70 ευρώ ανά μεγαβατώρα.

Καιρικές συνθήκεςΤο παρατεταμένο ψύχος που έπληξε τον χειμώνα ολόκληρη την Eυρώπη και τη γειτονική Tουρκία, ανέβασε κατακόρυφα την αύξηση της ζήτησης σε αέριο, με αποτέλεσμα στη χώρα να μη φτάνουν οι συμβολαιοποιημένες ποσότητες για την κάλυψη των αυξημένων κατά 40% αναγκών σε σχέση με πέρυσι. Aπό τις 10 Φεβρουαρίου ο Διαχειριστής του Συστήματος (ΔEΣΦA) κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, γεγονός που είχε άμεσο αντίκτυπο στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας. Mε τα αποθέματα της Pεβυθούσας να μην επαρκούν

για την κάλυψη της ζήτησης και την ενίσχυσή τους με έκτακτο φορτίο LNG από τη ΔEΠA να καθυστερεί, λόγω κακοκαιρίας στην Aλγερία (προμηθεύτρια χώρα), ο ΔEΣΦA ζήτησε από τον Διαχειριστή του Hλεκτρικού Συστήματος (AΔMHE) να περικόψει μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που τροφοδοτούνται με φυσικό αέριο για να μη διαταραχθεί η ομαλή τροφοδοσία στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις.Tο γεγονός σε συνδυασμό με το «πάγωμα» των εξαγωγών που είχε προηγηθεί από τη Bουλγαρία, την πΓΔM, την Aλβανία και τη Pουμανία και τη χαμηλή διαθεσιμότητα των λιγνιτικών μονάδων της ΔEH, έφεραν το σύστημα στα πρόθυρα του μπλακάουτ. O AΔMHE, που είχε ήδη περικόψει τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας από εγχώριες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, κήρυξε το σύστημα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και «πορτοκαλί συναγερμού», καθώς η αναξιοπιστία δύο μονάδων της ΔEH τίναξε στον αέρα τις προσπάθειες για ευστάθεια του συστήματος.

Υδάτινα αποθέματα, ντίζελ Για να καλυφθεί η ζήτηση χρειάστηκε να μπουν στο σύστημα υδροηλεκτρικά, χρησιμοποιώντας πολύτιμα υδάτινα αποθέματα που είναι απαραίτητα για τους μήνες του καλοκαιριού, καθώς και πανάκριβες πετρελαϊκές μονάδες, οι οποίες συνολικά εκτίναξαν την οριακή τιμή στα ύψη και για πολλές ώρες την ημέρα στο πλαφόν των 150 ευρώ ανά μεγαβατώρα.O υπουργός ΠEKA κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου συγκάλεσε έκτακτες συσκέψεις για να αντιμετωπιστούν το ταχύτερο οι δυσκολίες ως προς τον εφοδιασμό της χώρας με πετρέλαιο και φυσικό αέριο και την αποκατάσταση του ηλεκτρικού συστήματος. Σε δηλώσεις του έκανε ειδική αναφορά στο πρόβλημα με τις εισαγωγές πετρελαίου από το

Η πρόσφατη απόφαση της ΕΕ για την επιβολή εμπάργκο στις εισαγωγές πετρελαίου από το Ιράν, που εφαρμόζεται σταδιακά ώς το τέλος Ιουνίου, οπότε θα ισχύσει πλήρως, έχει δυσκολέψει την κατάσταση για τους δύο ελληνικούς πετρελαϊκούς ομίλους ΕΛΠΕ και Μότορ Όιλ, οι οποίοι στρέφονται σε άλλους προμηθευτές, καθώς οι εισαγωγές από το Ιράν περιορίζονται με βάση τους κανονισμούς της ΕΕ

«Είμαστε απόλυτα συντονισμένοι και κάνουμε όλες τις απαραίτητες ενέργειες ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα στον ομαλό εφοδιασμό των πολιτών με φυσικό αέριο», δήλωσε εν μέσω της ενεργειακής κρίσης του Φεβρουαρίου ο υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου.

48

Iράν, τονίζοντας ότι το τελευταίο διάστημα καλύπτουν το 1/3 των αναγκών της χώρας σε πετρέλαιο. O κ. Παπακωνσταντίνου μίλησε για επαφές της κυβέρνησης με την EE για τη διασφάλιση της ομαλούς τροφοδοσίας της αγοράς. O υπουργός φέρεται να έχει αποσπάσει τη δέσμευση του επιτρόπου κ. Έτινγκερ για στήριξη της ελληνικής πετρελαϊκής αγοράς με αποθέματα άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

ΔΕΠΑ: Oμαλή τροφοδοσίαΔιαβεβαιώσεις για διασφάλιση της ομαλής τροφοδοσίας των ελληνικών νοικοκυριών και των υπόλοιπων πελατών της με φυσικό αέριο κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες παρείχε η ΔΕΠΑ, ενώ επιβεβαίωσε τη μείωση των παραδόσεων η οποία οφείλεται κατά κύριο λόγο στη διακοπή τροφοδοσίας

από τον ελληνοτουρκικό αγωγό.Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΔΕΠΑ, η ζήτηση φυσικού αερίου βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και διαμορφώνεται επί πολλές ημέρες στα 230.000 - 250.000 MW έναντι 180.000 που ήταν η αιχμή πέρυσι.«O συνδυασμός όλων των δυσμενών παραγόντων (πρωτοφανείς χαμηλές θερμοκρασίες πανευρωπαϊκά, αστάθεια και διακοπή παραδόσεων, ιστορικά επίπεδα εγχώριας ζήτησης, έλλειψη διαθεσιμότητας φορτίων ΥΦΑ) οδήγησαν στην έκδοση εντολών του Διαχειριστή για περιορισμό της παραγωγής ηλεκτρισμού από φυσικό αέριο, στις οποίες η ΔΕΠΑ οφείλει να συμμορφώνεται. Αντίστοιχα μέτρα, για την ίδια περίοδο, ελήφθησαν σε χώρες της Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου», ανέφερε η εταιρεία.

Συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην ηλεκτροπαραγωγήΣύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, η ημερήσια παραγωγή ηλεκτρισμού κυμαίνεται σε 150.000 - 160.000 MW, ενώ η αιχμή ζήτησης ανέρχεται στα 8.000 MW ημερησίως τη χειμερινή περίοδο.Το 25% της παραγωγής, δηλαδή 35.000 - 40.000 MW, καλύπτεται από τις πέντε ιδιωτικές μονάδες, και συγκεκριμένα μία μονάδα της Elpedison (Θίσβη), μία της Ήρων (Τέρνα - Gaz de France Suez) και τρεις μονάδες που διαχειρίζεται

ο Όμιλος Μυτιληναίου (Αλουμίνιον, Protergia, Korinthos Power).Oι ανεξάρτητες μονάδες προσφέρουν σταθερά διαθεσιμότητα της τάξης των 1.800 MW, ενώ αυτή θα πλησιάζει τα 2.300 MW, με την πλήρη λειτουργία της Korinthos Power (βρίσκεται σε δοκιμαστική λειτουργία) και της Elpedison Θεσσαλονίκης (εκτός λειτουργίας λόγω εργασιών συντήρησης).

Το 25% της παραγωγής, δηλαδή 35.000 - 40.000 MW, καλύπτεται από τις πέντε ιδιωτικές μονάδες, και συγκεκριμένα μία μονάδα της Elpedison (Θίσβη), μία της Ήρων (Τέρνα - Gaz de France Suez) και τρεις μονάδες που διαχειρίζεται ο Όμιλος Μυτιληναίου (Αλουμίνιον, Protergia, Korinthos Power). Με την πλήρη λειτουργία της Korinthos Power (βρίσκεται σε δοκιμαστική λειτουργία) και της Elpedison Θεσσαλονίκης (εκτός λειτουργίας λόγω εργασιών συντήρησης), η ιδιωτική παραγωγή θα αυξηθεί περαιτέρω

49

Oι εξαγωγές του Ιράν Η υπόθεση με τις εξαγωγές πετρελαίου του Iράν λίγο έλειψε να μετατραπεί σε θρίλερ. H αναδημοσίευση από τα ξένα πρακτορεία είδησης της ιρανικής τηλεόρασης που ανέφερε ότι το Iράν διακόπτει τις εξαγωγές πετρελαίου σε έξι ευρωπαϊκές χώρες (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, Oλλανδία και Πορτογαλία), σε αντίποινα για τις κυρώσεις της ΕΕ σε βάρος της χώρας, προκάλεσε αναστάτωση στην αγορά πετρελαίου. Τελικά, οι ιρανικές αρχές αποφάσισαν σε πρώτη φάση τη διακοπή τροφοδοσίας των γαλλικών και βρετανικών εταιρειών.H είδηση ανέβασε κατακόρυφα την αγωνία στην Eλλάδα, η οποία αντιμετωπίζει το γνωστό πρόβλημα διασφάλισης πιστώσεων λόγω της οικονομικής και πολιτικής κατάστασης, που δυσκολεύει την

υποκατάσταση ποσοτήτων ιρανικού αργού από άλλες χώρες. H χώρα έχει προετοιμαστεί για το εμπάργκο του Iουλίου, διασφαλίζοντας εξάμηνα συμβόλαια προμήθειας όχι όμως και για το ενδεχόμενο αιφνίδιας διακοπής εξαγωγών από το Iράν.Πηγές των EΛΠE, πάντως, εμφανίζονταν χθες καθησυχαστικές, τονίζοντας την ετοιμότητα του ομίλου να υποκαταστήσει τις απώλειες ιρανικού αργού από εναλλακτικές πηγές προμήθειας. Tέτοιες χώρες μπορεί να είναι η Ρωσία, η Λιβύη, η Σαουδική Αραβία, καθώς και πρώην χώρες της EΣΣΔ. Παράλληλα, στελέχη της Μότορ Όιλ ξεκαθάρισαν πως ο όμιλος δεν θα αντιμετωπίσει κανένα πρόβλημα από ενδεχόμενη διακοπή των εξαγωγών πετρελαίου του Ιράν. Σημειώνεται πως η ΕΕ έχει ανακοινώσει πως διαθέτει επάρκεια προσφοράς

πετρελαίου για 120 ημέρες.«Η απειλή του Ιράν περί διακοπής των εξαγωγών στις συγκεκριμένες χώρες δεν φαίνεται να έχει αντίκτυπο στην αντίθεση της Ευρώπης στην απόκτηση πυρηνικού οπλοστασίου από τη χώρα αυτή», με αυτή τη δήλωση απάντησε ο επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ Κάρελ ντε Γκουχτ στις απειλές που εκτόξευσε πρόσφατα η Τεχεράνη. Παράλληλα ο ίδιος τόνισε ότι η Ευρώπη θα προσαρμοστεί στις επιπτώσεις οποιασδήποτε ιρανικής ενέργειας.«Εάν θέλουν να το κόψουν νωρίτερα, θα προσαρμοστούμε νωρίτερα. Αυτό θα κάνουμε», είπε ο Ντε Γκουχτ. «Κανείς δεν θέλει να έχει το Ιράν πυρηνικά όπλα. Δεν θα αλλάξουμε τη γραμμή μας επειδή υπάρχει αυτή η απειλή. Δεν γίνονται έτσι τα πράγματα», πρόσθεσε.

50

12ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΜΑΧΗ ΚΑΙ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΙΣ ΑΠOHELLAS POWER-ENERGAΣτα δικαστήρια μεταφέρεται η μάχη για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας μετά την απόφαση της Worlwide Energy Limited, ιδιοκτήτη από τον περασμένο Νοέμβριο της Hellas Power και της Energa, να προσφύγει κατά των αποφάσεων που τις έθεσαν εκτός αγοράς αλλά και να διεκδικήσει ποσά της τάξης των 340 - 350 εκατ. ευρώ που θεωρεί ότι ζημιώθηκε από στρεβλώσεις της αγοράς.Με εξώδικη δήλωση συμψηφισμού οι δύο εταιρείες ζητούν να συνυπολογιστούν τα περίπου 80 εκατ. ευρώ της πρόσφατης απόφασης του ΣτΕ (για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας) με τα χρέη που έχουν προς τον διαχειριστή. Την ίδια στιγμή, σημαντικό μέρος από την πελατειακή βάση των Hellas Power και Energa φιλοδοξεί να κερδίσει η εταιρεία RevmaEna, που ελέγχει το 1% της αγοράς, με 20.000 πελάτες.

Ηλεκτρική ενέργειαΤου Κώστα Βουτσαδάκη

Γεγονός είναι ότι η απαγόρευση συμμετοχής των δύο εταιρειών στην αγορά κατέστησε τη ΔΕΗ και πάλι ουσιαστικά μονοπώλιο στη λιανική, ενώ οι καταναλωτές έγιναν ακόμη πιο επιφυλακτικοί στην επιλογή εναλλακτικού προμηθευτή, κάτι που θέτει νέα εμπόδια στην ήδη προβληματική απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας. Και αυτό, με τη σειρά του προσθέτει ένα ακόμη «αγκάθι» στις σχέσεις της χώρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση (που δεν είναι πάντως το σημαντικότερο αυτήν την περίοδο…), καθώς είκοσι χρόνια μετά την υιοθέτηση της πρώτης οδηγίας για την απελευθέρωση της αγοράς ρεύματος (96/92) στην Ελλάδα η απελευθέρωση παραμένει στη σφαίρα της θεωρίας.

Oι προβλέψεις του ΜνημονίουΗ κατάσταση είναι πιθανόν να αλλάξει το επόμενο δωδεκάμηνο εφόσον εφαρμοστούν οι προβλέψεις του Μνημονίου για σταδιακή σύνδεση των τιμολογίων με τις τιμές χονδρικής, και απελευθέρωση των τιμολογίων με χρονικό ορίζοντα πλήρους εφαρμογής τον Ιούνιο του 2013. Η πραγματικότητα είναι ότι το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιούνται οι εναλλακτικοί πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας ορίζεται

από τα τιμολόγια της ΔΕΗ που είναι το «ταβάνι» (είναι προφανές ότι οι ανταγωνιστές της ΔΕΗ πρέπει να εμφανίζουν χαμηλότερα τιμολόγια από αυτήν) και από τη χονδρική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας (Oριακή Τιμή του Συστήματος), που είναι το «πάτωμα». Όσο μεγαλύτερη είναι η διαφορά μεταξύ των δύο τιμών τόσο αυξάνονται τα περιθώρια κέρδους των εναλλακτικών παρόχων. Όταν η χονδρική τιμή ανεβαίνει ή/και τα τιμολόγια της ΔΕΗ συμπιέζονται, τα περιθώρια στενεύουν ή εκμηδενίζονται.

Πολιτικά κριτήριαΤα τιμολόγια της ΔΕΗ καθορίζονται από τον εκάστοτε υπουργό Ενέργειας, κυρίως με πολιτικά κριτήρια: είναι χαρακτηριστικό ότι φέτος, παρά την έγγραφη προειδοποίηση της ΡΑΕ, η λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θα καταρρεύσει ενώ η ΔΕΗ και οι εναλλακτικοί προμηθευτές θα χρεοκοπήσουν αν η αύξηση του μέσου εσόδου που θα εγκρίνει το υπουργείο είναι μικρότερη του 15% - το ΥΠΕΚΑ έδωσε μικρότερες αυξήσεις.Από την άλλη πλευρά, η Oριακή Τιμή του Συστήματος ακολουθεί γενικά την τάση του καιρού: όταν χιονίζει ή βρέχει και γεμίζουν οι ταμιευτήρες των υδροηλεκτρικών, μειώνεται

51

52η χρήση των ακριβών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής και η OΤΣ πέφτει. Σε περιόδους ανομβρίας η OΤΣ, αντίστοιχα, ανεβαίνει. Το 2010, η OΤΣ ήταν χαμηλή και οι εναλλακτικοί πάροχοι έβγαλαν κέρδη. Το 2011 η OΤΣ ανέβηκε, με αποκορύφωμα τον Σεπτέμβριο οπότε επιβλήθηκε ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στο φυσικό αέριο με συνέπεια την περαιτέρω άνοδο της τιμής χονδρικής. Το αποτέλεσμα ήταν να πλησιάσουμε πολύ κοντά στην επαλήθευση των προβλέψεων της ΡΑΕ.

Καθυστερήσεις πληρωμώνΗ αντίστροφη μέτρηση για τη συμμετοχή των Energa και Hellas Power στην αγορά άρχισε στα τέλη του προηγούμενου χρόνου, οπότε τα προβλήματα συσσωρεύθηκαν και άρχισαν οι καθυστερήσεις πληρωμών. Μετά τη μεταβίβαση των μετοχών τους στην Worldwide Energy Limited, ένα fund με έδρα το Ντουμπάι, έγιναν διαπραγματεύσεις με τον διαχειριστή του συστήματος (ΔΕΣΜΗΕ) για ρύθμιση των οφειλών. Η αυλαία, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, έπεσε στις 23 Ιανουαρίου οπότε το ΔΣ του ΔΕΣΜΗΕ αποφάσισε να καταγγείλει τις συμβάσεις συναλλαγών με τις δύο εταιρείες, επικαλούμενο ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 40 εκατ. ευρώ για την Energa και 44 εκατ. ευρώ για την Hellas Power, μη προσκόμιση εγγυητικών επιστολών καθώς και τη δέσμευση των τραπεζικών τους λογαριασμών από την Αρχή Καταπολέμησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες.

Η διελκυστίνδαΑπό την επόμενη ημέρα οι 200.000 πελάτες των δύο εταιρειών επέστρεψαν στη ΔΕΗ, ενώ ξεκίνησε η διελκυστίνδα μεταξύ των δύο πλευρών. Η πρώτη δικαστική απόφαση ήρθε από το Συμβούλιο της Επικρατείας και δικαίωσε την προσφυγή των ιδιωτών ως προς τη

χρέωση των Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας που αφορούν τα νησιά. Δηλαδή την εφαρμογή ενιαίου τιμολογίου ρεύματος σε όλη τη χώρα, ενώ το κόστος παραγωγής στα μη διασυνδεδεμένα νησιά από τις πετρελαϊκές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής είναι πολλαπλάσιο. Η προσφυγή έγινε με το σκεπτικό ότι κακώς οι δύο εταιρείες (ακριβέστερα, οι πελάτες τους) πλήρωναν το κόστος των ΥΚΩ από τη στιγμή που αγορά των νησιών παραμένει μονοπώλιο της ΔΕΗ και δεν επιτρέπεται η δραστηριοποίηση τρίτων προμηθευτών. Σύμφωνα με τους εκπροσώπους της WEL, που έδωσαν συνέντευξη Τύπου στην Αθήνα το ποσό που θα πρέπει να επιστραφεί από τον ΔΕΣΜΗΕ είναι 70 - 80 εκατ. ευρώ και υπερκαλύπτει τις οφειλές τους προς τον διαχειριστή. Πάντως ο τελικός αποδέκτης των επιστροφών αυτών θα πρέπει να είναι οι πελάτες των δύο εταιρειών.

Η διαδικασία «παγώματος»Oι εκπρόσωποι της WEL δήλωσαν κατά τα άλλα άγνοια για τις αιτίες που οδήγησαν σε μπλοκάρισμα

των λογαριασμών τους από την Αρχή Καταπολέμησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, ενώ υπέδειξαν την ελβετική EGL ως την εταιρεία που έκανε τη σχετική καταγγελία για να ξεκινήσει η διαδικασία «παγώματος». Δέχτηκαν ότι υπάρχουν λογαριασμοί του fund στην Ελβετία, κάτι που όπως είπαν δεν είναι παράνομο ενώ οι λογαριασμοί ήταν εταιρικοί και όχι προσωπικοί. Επίσης αρνήθηκαν να αποκαλύψουν τα φυσικά πρόσωπα-μετόχους της WEL, καθώς όπως είπαν δεν έχουν σχετική υποχρέωση και δήλωσαν ότι θα συνεχίσουν τις προσφυγές στις ελληνικές και ευρωπαϊκές δικαστικές και άλλες αρχές για να διεκδικήσουν αποζημιώσεις και επιστροφή στην ελληνική αγορά.

Oι προσφυγές της WELΕκτός από τις ΥΚΩ οι προσφυγές της WEL αφορούν ακόμη τα εξής θέματα: - Αύξηση της χρέωσης που αφορά τα πιστοποιητικά διαθεσιμότητας από 35.000 ευρώ/MW σε 45.000 ευρώ/MW τον Oκτώβριο 2010. Η συγκεκριμένη

Oι διεκδικήσεις των εταιρειών Energa και Hellas Power

40 εκατ. ευρώ Υπερχρέωση της κατανάλωσης ενέργειας των πελατών των δύο εταιρειών 30 εκατ. ευρώ Μη υπολογισμός της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ στον Ημερήσιο Προγραμματισμό Ενέργειας 24 εκατ. ευρώ Επιβολή Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης 80 εκατ. ευρώ Χρεώσεις Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας 40 εκατ. ευρώ Αύξηση χρέωσης Πιστοποιητικών Διαθεσιμότητας 5 εκατ. ευρώ Λανθασμένος υπολογισμός στη φόρμουλα που ισχύει για τις μονάδες δευτερευούσης εφεδρείας 3 εκατ. ευρώ Προκαταβολική χρέωση ΥΚΩ, χρεώσεων δικτύου, ΑΠΕ 4,4 εκατ. ευρώ Μη δήλωση των διαθέσιμων μονάδων όπως προβλέπει ο νόμος στις απεργίες της ΔΕΗ το καλοκαίρι 35 εκατ. ευρώ Παράνομες και αντιανταγωνιστικές πρακτικές της ΔΕΗ 90 εκατ. ευρώ Εκτίμηση ζημίας από κλείσιμο αγοράς λόγω επιβολής (εκτίμηση ζημίας) Ειδικού Τέλους Ακινήτων (ΕΕΤΗΔΕ)

53

χρέωση επιβλήθηκε από το υπουργείο με στόχο να χρηματοδοτηθεί η δραστηριότητα των παραγωγών. Oι εταιρείες διεκδικούν ποσά που υπερβαίνουν τα 40 εκατ. ευρώ. - Μεταβλητό κόστος μονάδων παραγωγής: Μέσω της χρέωσης αυτής σύμφωνα με την καταγγελία εξασφαλίζεται κέρδος 10% στους παραγωγούς ανεξάρτητα από την πραγματική Oριακή Τιμή Συστήματος.- Υπερχρέωση της κατανάλωσης ενέργειας των πελατών των δυο εταιρειών, με αποτέλεσμα ο ΔΕΣΜΗΕ να υπερκοστολογεί τις εταιρείες και να προεισπράττει τα αντίστοιχα ποσά. Το ποσό που διεκδικούν για το 2011 είναι 40 εκατ. ευρώ.- Επιβολή Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο φυσικό αέριο με αποτέλεσμα η Oριακή Τιμή του Συστήματος να αυξηθεί από τα 55 στα 78 ευρώ ανά μεγαβατώρα και οι δυο εταιρείες να καταγράφουν κάθε μήνα ζημίες 6 εκατ. ευρώ. - Μη υπολογισμός της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, με αποτέλεσμα η οριακή τιμή να διαμορφώνεται 10% υψηλότερα. Το διεκδικούμενο ποσό είναι 35 εκατ. ευρώ.- Προκαταβολική χρέωση από τον ΔΕΣΜΗΕ για ΥΚΩ, τέλη χρήσης συστήματος και τέλος ΑΠΕ.- Παράνομες και αντιανταγωνιστικές συμπεριφορές της ΔΕΗ (διπλοτιμολόγηση πελατών, μη διακοπή ηλεκτροδότησης πελατών λόγω χρέους κ.ά.).

Oι εκπρόσωποι της WEL έκαναν λόγο εξάλλου για υπονόμευση της λειτουργίας της αγοράς ενέργειας από άλλα ανταγωνιστικά κλαδικά συμφέροντα, μονοπωλιακές πρακτικές, παρατυπίες, ρυθμιστικές στρεβλώσεις

και συνδικαλιστικές προπαγάνδες, ενώ καταλογίζει στο υπουργείο ΠΕΚΑ και στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας ολιγωρία στην αντιμετώπιση των στρεβλώσεων.

Ποια είναι η Worldwide Energy LimitedΗ εταιρεία Worldwide Εnergy Limited εδρεύει στο Ντουμπάι και σύμφωνα με τους εκπροσώπους της κατά την πρόσφατη συνέντευξη Τύπου (κ.κ. Noe Benziane, Alan Cable, Νίκος Αγγελόπουλος και οι νομικοί σύμβουλοι Γλυκερία Σιούτη και Νίκος Νικολινάκος), στόχος της είναι η απόκτηση συμμετοχών σε ενεργειακές εταιρείες στα Βαλκάνια, στον τομέα της εμπορίας και προμήθειας ρεύματος, καθώς και στον τομέα της εκμετάλλευσης ενεργειακών πόρων. Η εταιρεία ιδρύθηκε με στόχο την πραγματοποίηση επενδύσεων σε αναδυόμενες αγορές και σε αυτό το πλαίσιο αναζητεί ευκαιρίες σε χώρες όπου η αγορά ενέργειας έχει πρόσφατα απελευθερωθεί αλλά δεν έχει ακόμα φτάσει σε φάση ωρίμασης. Στόχος της Worldwide Energy Limited είναι η στήριξη των εταιρειών Energa και Hellas Power, η περαιτέρω δυναμική διείσδυσή τους στην ελληνική αγορά ενέργειας και η δημιουργία της μεγαλύτερης ιδιωτικής εταιρείας ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα.Η απόφαση της εταιρείας να επενδύσει

στην Ελλάδα, αποκτώντας τον έλεγχο των δυο εταιρειών λήφθηκε κατόπιν διεξοδικής ανάλυσης και εκτίμησης των συνθηκών της αγοράς και των προοπτικών που διέβλεπε η διοίκηση των δυο εταιρειών.Η Worldwide Energy Limited εκπροσωπείται από συγκεκριμένα άτομα. Η εταιρεία αρνείται να δηλώσει τα ονόματα των εκπροσώπων της και υπεραμύνεται αυτής της επιλογής της: «Για ποιον λόγο θα πρέπει να ανακοινώσει στο κοινό τα ονόματα των μετόχων που εκπροσωπεί; Στην Ελλάδα με βάση τον νόμο περί βασικού μετόχου, μόνον οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κατασκευαστικό κλάδο, καθώς και στον κλάδο των μέσων επικοινωνίας οφείλουν να γνωστοποιούν τα ονομάτων των βασικών μετόχων τους. Επιπρόσθετα, υπάρχουν πολλά παραδείγματα γνωστών εταιρειών, των οποίων τα φυσικά πρόσωπα που εκπροσωπούνται από αυτές δεν είναι γνωστά, τόσο από τον χώρο της ενέργειας όσο και από τον χώρο των τηλεπικοινωνιών», καταλήγει η ανακοίνωση της εταιρείας.

54

13OΙ ΝΕΕΣ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΒΑΣΕΙ ΜΝΗΜOΝΙOΥΈως το τέλος Μαρτίου η κυβέρνηση πρέπει να οριστικοποιήσει τα μέτρα για την εξασφάλιση πρόσβασης τρίτων στη λιγνιτική παραγωγή της ΔΕΗ και ώς τον Νοέμβριο του 2013 η διαδικασία πρέπει να έχει ολοκληρωθεί. Εκτός από την πώληση λιγνιτικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ, που είναι το βασικό εργαλείο για την επίτευξη του στόχου, η κυβέρνηση καλείται να πουλήσει και υδροηλεκτρικά, να απελευθερώσει τα τιμολόγια του ηλεκτρικού ώς τον Ιούνιο του 2013 και να εφαρμόσει τις οδηγίες για διαχωρισμό δικτύων, ισότιμη πρόσβαση στις υποδομές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου κ.ά.

Αγορά ενέργειας Του Κώστα Βουτσαδάκη

Αυτές είναι ορισμένες από τις προβλέψεις του νέου Μνημονίου για μεταρρύθμιση της αγοράς ενέργειας, οι οποίες δεν απέχουν από τις προβλέψεις των επικαιροποιήσεων του προηγούμενου Μνημονίου. Oι βασικές διαφορές είναι ότι τα χρονοδιαγράμματα γίνονται πιο αυστηρά, η αρχική απαίτηση για διαχείριση των υδροηλεκτρικών από ανεξάρτητο σώμα μετατράπηκε σε εντολή πώλησης υδροηλεκτρικών και η δέσμευση για σύνδεση των λιανικών με τις χονδρικές τιμές του ηλεκτρισμού συνοδεύεται τώρα από την πλήρη απελευθέρωση των τιμολογίων στα μέσα του 2013. Μια διαφορά είναι, επίσης, ότι η κυβέρνηση δεν έχει άλλα περιθώρια για καθυστερήσεις ή ελλιπή εφαρμογή των μέτρων, αν λάβει υπόψη κανείς την ένταση των πιέσεων που ασκήθηκαν στην ελληνική πλευρά από την ΕΕ και την τρόικα το προηγούμενο διάστημα.

Λιγνιτική παραγωγήΕίναι χαρακτηριστικό ότι στην τελευταία έκθεση αναθεώρησης του πρώτου Μνημονίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε ότι «τον Oκτώβριο του 2011 η Ελλάδα συμπλήρωσε δέκα μήνες καθυστερήσεων στον προσδιορισμό των μέτρων για την παροχή πρόσβασης στους ανταγωνιστές της ΔΕΗ στο 40%

της λιγνιτικής παραγωγής». Η ΕΕ έκρουε επίσης τον κώδωνα του κινδύνου λέγοντας ότι η διαδικασία πρέπει να ολοκληρωθεί πριν από την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, διαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος το κρατικό μονοπώλιο να μετατραπεί σε ιδιωτικό.

Ανταλλαγή ενέργειαςΕκτός από την πώληση μονάδων, στα μέτρα που εξετάζονται περιλαμβάνεται και η ανταλλαγή ενέργειας (swaps) μεταξύ ΔΕΗ και τρίτων παραγωγών. Η εικόνα που επικρατεί είναι ότι η επιλογή αυτή δεν συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες και αν τελικά εγκαταλειφθεί η κυβέρνηση θα προχωρήσει στην πώληση έξι αντί τεσσάρων λιγνιτικών μονάδων. Υπάρχει επίσης πάντα η επιλογή της πώλησης ενός «καλαθιού» μονάδων (λιγνίτες, υδροηλεκτρικά, φυσικό αέριο), που συνδυάζει την αποκρατικοποίηση με την απελευθέρωση της αγοράς, επιλογή που «περιγράφεται» στο νέο Μνημόνιο, με τον όρο όμως να μην καθυστερήσει η πώληση των λιγνιτών εξαιτίας της προσθήκης των υδροηλεκτρικών.Ειδικότερα, για τον τομέα των λιγνιτών το νέο Μνημόνιο προβλέπει ότι:- Η κυβέρνηση οριστικοποιεί τα μέτρα που διασφαλίζουν την πρόσβαση τρίτων στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας

55

56από λιγνίτη (1ο τρίμηνο 2012). - Η κυβέρνηση αρχίζει την εφαρμογή των μέτρων που διασφαλίζουν την πρόσβαση τρίτων στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη (2ο τρίμηνο 2012). - Oλοκληρώνεται η εφαρμογή των μέτρων που διασφαλίζουν την πρόσβαση ανταγωνιστών της ΔΕΗ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη. Oι τρίτοι μπορούν να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά την παραγωγή από λιγνίτη στην ελληνική αγορά (Νοέμβριος του 2013). - Στο πλαίσιο της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ, η κυβέρνηση λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να μπορέσει να πωλήσει υδροηλεκτρική παραγωγική ικανότητα και άλλα παραγωγικά περιουσιακά στοιχεία σε επενδυτές. Η εν λόγω πώληση είναι χωριστή από την αποεπένδυση της λιγνιτικής παραγωγικής ικανότητας που προβλέπεται στην απόφαση της Επιτροπής για την ελληνική υπόθεση λιγνίτη. Ωστόσο, μπορεί να δοθεί στους επενδυτές η δυνατότητα αγοράς υδροηλεκτρικής παραγωγικής ικανότητας/λοιπών παραγωγικών περιουσιακών στοιχείων μαζί με τη λιγνιτική παραγωγική ικανότητα που προβλέπει η εν λόγω απόφαση. Η πώληση υδροηλεκτρικής παραγωγικής ικανότητας (α) δεν θα καθυστερήσει την πώληση λιγνιτικών περιουσιακών στοιχείων πέραν του χρονικού πλαισίου που προβλέπει η σχετική απόφαση της Επιτροπής και (β) δεν θα εμποδίζει την πώληση λιγνιτικών περιουσιακών στοιχείων άνευ ελάχιστης τιμής.

Τιμολόγια ηλεκτρικούΓια τα τιμολόγια, το Μνημόνιο επιτάσσει την υιοθέτηση περαιτέρω μέτρων «προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ενεργειακή συνιστώσα των επίσημων τιμολογίων για νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις αντανακλά, το αργότερο

έως τον Ιούνιο του 2013, τις τιμές χονδρικής αγοράς, με εξαίρεση τους ευπαθείς καταναλωτές (2ο τρίμηνο 2012)». Για πολλούς αυτό μεταφράζεται σε δεύτερη δόση αυξήσεων στο ηλεκτρικό τον Ιούνιο, ενδεχόμενο που έτσι κι αλλιώς ήταν ανοιχτό. Προβλέπεται επίσης η κατάργηση των νόμιμων τιμολογίων για όλους, πλην των ευπαθών καταναλωτών στο 2ο τρίμηνο του 2013, δηλαδή η απελευθέρωση των τιμολογίων.

Δίκτυα μεταφοράςΣε ό,τι αφορά τα δίκτυα, οι απαιτούμενες ενέργειες είναι:- Για την ηλεκτρική ενέργεια: • ολοκλήρωση όλων των απαραίτητων μεταφορών προσωπικού και περιουσιακών στοιχείων στον διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς (ΔΣΜ). Η διοίκηση, ο εποπτικός φορέας και ο υπεύθυνος συμμόρφωσης ΔΣΜ ορίζονται σύμφωνα με την οδηγία για την Ηλεκτρική Ενέργεια 2009/72/ΕΚ (Φεβρουάριος του 2012), • ολοκλήρωση όλων των απαραίτητων μεταφορών προσωπικού και περιουσιακών στοιχείων στον νόμιμα διαχωρισμένο διαχειριστή του συστήματος διανομής (ΔΣΔ) - (1ο τρίμηνο 2012), • πιστοποίηση του διαχωρισμένου ΔΣΜ από την ελληνική ρυθμιστική αρχή ενέργειας (2ο τρίμηνο 2012). - Για το φυσικό αέριο: • ο διαχωρισμός γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 9 της οδηγίας 2009/73/ΕΚ σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου (1ο τρίμηνο 2012), • ο διαχωρισμένος ΔΣΜ πιστοποιείται από την ελληνική ρυθμιστική αρχή ενέργειας (3ο τρίμηνο 2012). - Η κυβέρνηση δεσμεύεται να ξεκινήσει την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ και της ΔΕΠΑ μετά τον διαχωρισμό των ΔΣΜ, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του

Τα χρονοδιαγράμματα γίνονται πιο αυστηρά, η αρχική απαίτηση για διαχείριση των υδροηλεκτρικών από ανεξάρτητο σώμα μετατράπηκε σε εντολή πώλησης υδροηλεκτρικών και η δέσμευση για σύνδεση των λιανικών με τις χονδρικές τιμές του ηλεκτρισμού συνοδεύεται τώρα από την πλήρη απελευθέρωση των τιμολογίων στα μέσα του 2013. Μια διαφορά είναι, επίσης, ότι η κυβέρνηση δεν έχει άλλα περιθώρια για καθυστερήσεις ή ελλιπή εφαρμογή των μέτρων, αν λάβει υπόψη κανείς την ένταση των πιέσεων που ασκήθηκαν στην ελληνική πλευρά από την ΕΕ και την τρόικα το προηγούμενο διάστημα. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην τελευταία έκθεση αναθεώρησης του πρώτου Μνημονίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε ότι «τον Oκτώβριο του 2011 η Ελλάδα συμπλήρωσε δέκα μήνες καθυστερήσεων στον προσδιορισμό των μέτρων για την παροχή πρόσβασης στους ανταγωνιστές της ΔΕΗ στο 40% της λιγνιτικής παραγωγής»

57

παρόντος Μνημονίου, και ελέγχει τη διαδικασία για να εξασφαλιστεί ο ανταγωνισμός στην αγορά. - Η κυβέρνηση αναλαμβάνει την υποχρέωση ότι, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης, η διάρθρωση της βιομηχανίας φυσικού αερίου θα συμμορφώνεται πλήρως προς την οδηγία 2009/73/ΕΚ.

One-Stop ShopΤέλος, η κυβέρνηση καλείται ώς το τέλος του χρόνου να δημιουργήσει Υπηρεσία Μίας Στάσης (One-Stop Shop) για την αδειοδότηση εγκαταστάσεων υγροποιημένου φυσικού αερίου, έργων αποθήκευσης και μεταφοράς φυσικού αερίου και γραμμών μεταφοράς ηλεκτρισμού, ενώ ώς το τέλος Σεπτεμβρίου πρέπει να θεσπιστεί κώδικας ΥΦΑ, εγκεκριμένος από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), ο οποίος να διασφαλίζει «διαφάνεια και άνευ διακρίσεων πρόσβαση στον σταθμό ΥΦΑ της Ρεβυθούσας και τον αποτελεσματικό καταμερισμό μη χρησιμοποιούμενης δυναμικότητας».

Ρυθμίσεις στα πρατήρια καυσίμωνΑπελευθέρωση του ωραρίου λειτουργίας των πρατηρίων και άρση των περιορισμών για λειτουργία πρατηρίων στα σουπερμάρκετ προβλέπει το Μνημόνιο. Ειδικότερα, η κυβέρνηση καλείται:- Να τροποποιήσει το άρθρο 22 του ν. 3054/2002, καθώς και την υπουργική απόφαση εφαρμογής της, προκειμένου να απελευθερωθούν πλήρως τα ωράρια των πρατηρίων υγρών καυσίμων, με παράλληλη εφαρμογή του τρέχοντος συστήματος υποχρεωτικής νυκτερινής λειτουργίας, εκ περιτροπής, σε ορισμένο αριθμό πρατηρίων υγρών καυσίμων ανά νομαρχία, πέραν των κανονικών ωρών λειτουργίας (1ο τρίμηνο 2012). - Να τροποποιήσει το άρθρο 11 παρ. 1 του ν. 3897/2010 προκειμένου (α) να μειωθεί η ελάχιστη απόσταση που προβλέπει το εν λόγω άρθρο μεταξύ σταθμού υγρών καυσίμων και χώρων των οποίων η χωρητικότητα ξεπερνάει τα 50 άτομα, (β) να καταργηθεί η απαίτηση κατασκευής ανεξάρτητης κυκλοφοριακής σύνδεσης για πρατήρια καυσίμων εντός έκτασης υπεραγοράς και (γ) να επιτραπεί σε πολίτες του ΕOΧ να ανοίξουν πρατήρια υγρών καυσίμων στην Ελλάδα (2ο τρίμηνο 2012).Με το ισχύον καθεστώς το ωράριο διαμορφώνεται ελεύθερα μόνο στα μεγάλα νησιά και στις εθνικές οδούς ενώ στην υπόλοιπη χώρα τα πρατήρια πρέπει να κλείνουν στις 9 το βράδυ τον χειμώνα και στις 10 το καλοκαίρι. Στην πράξη όμως οι περισσότεροι επαγγελματίες υπερβαίνουν τα όρια. Επιπλέον τα

τελευταία χρόνια λειτουργούν σε πολλά πρατήρια αυτόματοι πωλητές που εξασφαλίζουν τον εφοδιασμό των αυτοκινήτων εκτός ωραρίου.Για τα σουπερμάρκετ η νομοθεσία δεν απαγορεύει τη δραστηριοποίησή τους στην αγορά καυσίμων, έμμεσα όμως θέτει εμπόδια που καθιστά κάτι τέτοιο απαγορευτικό στην πλειοψηφία των περιπτώσεων. Το σχετικό ΠΔ του υπουργείου Μεταφορών προβλέπει (με επίκληση λόγων ασφαλείας) ότι τα πρατήρια πρέπει να απέχουν τουλάχιστον 80 μέτρα από κτήρια εκκλησιών, ασύλων ανιάτων, γηροκομείων, οίκων ευγηρίας και γενικότερα κτηρίων υγείας και πρόνοιας, καθώς και κτηρίων ξενοδοχείων, γραφείων, καταστημάτων και χώρων συνάθροισης κοινού, των οποίων η χωρητικότητα ξεπερνά τα πενήντα άτομα. Επιβάλλεται επίσης η κατασκευή ανεξάρτητης κυκλοφοριακής σύνδεσης για το πρατήριο καυσίμων, σε περίπτωση ίδρυσης πρατήριου καυσίμων εντός οικοπέδου ή γηπέδου υπεραγοράς τροφίμων ή άλλων ειδών. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι προϋποθέσεις αυτές είναι πρακτικά αδύνατον να τηρηθούν με αποτέλεσμα ελάχιστα σουπερμάρκετ να διαθέτουν πρατήρια καυσίμων.Το Μνημόνιο προβλέπει τέλος την ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία, ώς το τέλος του χρόνου, της οδηγίας 2009/119 για την τήρηση αποθεμάτων ασφαλείας αργού ή/και προϊόντων πετρελαίου.

58

14ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΑΠOΦΑΣΕΙΣΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ Απρόβλεπτες επιπτώσεις στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) μπορεί να έχει η επιταγή του Μνημονίου για αλλαγή του συστήματος υπολογισμού των τιμών αγοράς της πράσινης ενέργειας (feed in tariff) από τα αιολικά, φωτοβολταϊκά κ.λπ. μονάδες ΑΠΕ, με κατεύθυνση τη μείωσή τους προκειμένου να περιοριστούν οι δαπάνες.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειαςΤου Κώστα Βουτσαδάκη

Η τρόικα ζητεί το νέο σχέδιο να καταρτιστεί ώς το τέλος… Μαρτίου, δηλαδή δύο μήνες μετά την υπογραφή των αποφάσεων για μείωση του feed in tariff στα φωτοβολταϊκά. Το βασικό ερώτημα είναι αν οι νέες αλλαγές που θα κληθεί να εφαρμόσει το ΥΠΕΚΑ θα ισχύουν ή όχι αναδρομικά (αν δηλαδή θα μειωθούν οι τιμές και για τις υφιστάμενες μονάδες), κάτι που ώς τώρα αποτελούσε «κόκκινη γραμμή» για τους επενδυτές αλλά και για την κυβέρνηση. Ένα δεύτερο ερώτημα είναι με τι θα αντικατασταθεί το παλιό σύστημα και μια πιθανή απάντηση είναι ότι οι μονάδες ΑΠΕ δεν θα εισπράττουν πλέον μια σταθερή τιμή ανά κιλοβατώρα που εγχέουν στο σύστημα, αλλά την Oριακή Τιμή του Συστήματος, προσαυξημένη κατά ένα ποσοστό που θα αποτελεί το «μπόνους» για τους πράσινους παραγωγούς. Ήδη η σύνδεση του feed in tariff με την Oριακή Τιμή προσαυξημένη κατά 30 -40% προβλέπεται στις αποφάσεις του ΥΠΕΚΑ για τα νέα τιμολόγια των φωτοβολταϊκών, από το 2015.

Το ΜνημόνιοΗ παράγραφος του Μνημονίου για τις ΑΠΕ προβλέπει, αναλυτικά, τα εξής:- Η κυβέρνηση ολοκληρώνει τη

μεταφορά και εφαρμογή της οδηγίας για τις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας (2009/28/ΕΚ) και υποβάλλει την έκθεση προόδου που απαιτεί η οδηγία (1ο τρίμηνο 2012). - Η κυβέρνηση καταρτίζει σχέδιο μεταρρύθμισης των υποστηρικτικών προγραμμάτων ανανεώσιμων μορφών ενέργειας, έτσι ώστε να καταστούν πιο συμβατά προς τις εξελίξεις της αγοράς και να μειωθούν οι πιέσεις στα δημόσια οικονομικά. Το σχέδιο θα πρέπει να περιλαμβάνει:• χρονοδιάγραμμα των συναντήσεων και συζητήσεων των αρμόδιων για τη μεταρρύθμιση του υποστηρικτικού προγράμματος,• επιλογές μεταρρύθμισης του υποστηρικτικού προγράμματος, συμπεριλαμβανομένου του μοντέλου εγγυημένης διαφορικής τιμής και προσδιορισμός σε κάθε επιλογή της μεθόδου υπολογισμού των τιμολογίων και του τρόπου αποφυγής πιθανής υπερβολικής αποζημίωσης,• τρέχουσες και αναμενόμενες τάσεις στο κόστος για όλες τις σχετικές τεχνολογίες,• εξέταση της επιλογής αυτόματης μείωσης τιμολογίου, • μέτρα για την ανάπτυξη πηγών αιολικής και ηλιακής ενέργειας (1ο τρίμηνο 2012).

59

Μείωση του feed in tariffΝωρίτερα (31 Ιανουαρίου) ο υπουργός ΠΕΚΑ κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου υπέγραψε τις αποφάσεις για μείωση του feed in tariff στα φωτοβολταϊκά επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι «στο σημερινό δύσκολο οικονομικό περιβάλλον, η βιωσιμότητα του μηχανισμού χρηματοδότησης των ΑΠΕ είναι προϋπόθεση για τη διασφάλιση τόσο της συνέχισης της λειτουργίας των εγκατεστημένων μονάδων, όσο και της ανάπτυξης νέων» και ότι «με γνώμονα την απρόσκοπτη πληρωμή των παραγωγών ΑΠΕ και την εύρυθμη λειτουργία της ενεργειακής αγοράς, αποφάσισε να μειώσει τις εγγυημένες τιμές».Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΚΑ, η εγκατεστημένη ισχύς των φωτοβολταϊκών τον Σεπτέμβριο του 2011 ήταν 460 MW (με εκτίμηση για 580 MW στο τέλος του 2011), από 198 MW στο τέλος του 2010, ενώ με σύμβαση αγοραπωλησίας («κλειδωμένες τιμές») βρίσκονται περίπου 2.000 MW (300% αύξηση σε σύγκριση με το τέλος του 2010).

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΚΑ, η εγκατεστημένη ισχύς των φωτοβολταϊκών τον Σεπτέμβριο του 2011 ήταν 460 MW (με εκτίμηση για 580 MW στο τέλος του 2011), από 198 MW στο τέλος του 2010, ενώ με σύμβαση αγοραπωλησίας («κλειδωμένες τιμές») βρίσκονται περίπου 2.000 MW (300% αύξηση σε σύγκριση με το τέλος του 2010)

Oι νέες τιμές αγοράς της ενέργειας από φωτοβολταϊκά στις στέγες

Μήνας/έτος Τιμή (Ευρώ/MWh)

Φεβρουάριος 2012 495,00 Αύγουστος 2012 470,25 Φεβρουάριος 2013 446,74 Αύγουστος 2013 424,40 Φεβρουάριος 2014 403,18 Αύγουστος 2014 383,02 Φεβρουάριος 2015 363,87 Αύγουστος 2015 345,68 Φεβρουάριος 2016 328,39 Αύγουστος 2016 311,97 Φεβρουάριος 2017 296,37 Αύγουστος 2017 281,56 Φεβρουάριος 2018 267,48 Αύγουστος 2018 254,10 Φεβρουάριος 2019 241,40 Αύγουστος 2019 229,33

Oι νέες τιμές αγοράς της ενέργειας από λοιπές εγκαταστάσεις

Διασυνδεδεμένο Μη διασυνδεδεμένο Α Β Γ (ανεξαρτήτως ισχύος) >100 kW ≤100 kW

2012 Φεβρουάριος 292,08 328,60 328,60 2012 Αύγουστος 271,64 305,60 305,60 2013 Φεβρουάριος 252,62 284,20 284,20 2013 Αύγουστος 234,94 264,31 264,31 2014 Φεβρουάριος 218,49 245,81 245,81 2014 Αύγουστος 203,20 228,60 228,60 Για κάθε έτος ν 1,3xμOΤΣν-1 1,4xμOΤΣν-1 1,4xμOΤΣν-1 από το 2015 και μετά μOΤΣν-1: Μέση Oριακή Τιμή Συστήματος κατά το προηγούμενο έτος ν-1

60

15ΣΤΗ ΔΕΚΑΤΗ ΘΕΣΗ Η ΕΛΛΑΔΑ ΒΑΣΕΙ ΝΕΩΝ ΑΙOΛΙΚΩΝΣτη δέκατη θέση της κατάταξης, βάσει των νέων εγκαταστάσεων αιολικών μεγαβάτ, μεταξύ των 27 κρατών-μελών της ΕΕ βρέθηκε το 2011 η Ελλάδα, με τα 311 MW νέων πάρκων που ξεκίνησαν να λειτουργούν πέρυσι. Τις πρώτες θέσεις καταλαμβάνουν οι Γερμανία, Μ. Βρετανία και Ισπανία.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας Του Χρήστου Παπαχρήστου

Στην πρώτη θέση βρέθηκε η Γερμανία με 2.086 MW, ενώ αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στη δεύτερη θέση πέρασε η Μεγάλη Βρετανία με 1.293 «φρέσκα» αιολικά MW αντί της Ισπανίας (1.050 MW) που όμως συνεχίζει να βρίσκεται στη δεύτερη θέση της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος (21.674 MW).Τα στοιχεία προέρχονται από την EWEA (European Wind Energy Association) και ανακοινώθηκαν στην Ελλάδα από την ΕΛΕΤΑΕΝ.Ειδικότερα, το 2011 εγκαταστάθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) νέα αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 9.616 MW φτάνοντας συνολικά την εγκατεστημένη αιολική ισχύ σε 93.957 MW, που είναι αρκετή για να καλύψει το 6,3% του ηλεκτρισμού της ΕΕ, σύμφωνα με τα στοιχεία της EWEA.

Ετήσια αύξηση 15,6%Αντιπροσωπεύοντας το 21,4% της νέας ηλεκτρικής ισχύος, η εγκατεστημένη ισχύς της αιολικής ενέργειας το 2011 ήταν σχεδόν ίδια με αυτήν της περσινής χρονιάς. Η βιομηχανία της αιολικής ενέργειας τα τελευταία 17 χρόνια έχει μέση ετήσια αύξηση 15,6% (1995 - 2011).«Παρά την οικονομική κρίση που ταλανίζει την Ευρώπη, η βιομηχανία της αιολικής ενέργειας εξακολουθεί να

έχει σταθερά ποσοστά εγκατεστημένης ισχύος», σχολίασε ο Τζάστιν Oυίλκς, διευθυντής πολιτικής της EWEA. «Ωστόσο, για να επιτευχθούν οι μακροπρόθεσμοι στόχοι που έχουν τεθεί από την ΕΕ χρειαζόμαστε ακόμα μεγαλύτερη ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια», πρόσθεσε.Η ανάπτυξη των χερσαίων αιολικών εγκαταστάσεων στη Γερμανία και τη Σουηδία και η ανάπτυξη των θαλάσσιων αιολικών πάρκων στο Ηνωμένο Βασίλειο, σε συνδυασμό με τις συνεχείς καλές επιδόσεις αναδυόμενων αγορών, όπως είναι η Ρουμανία, αντισταθμίζουν την πτώση των εγκαταστάσεων στις ώριμες αγορές, όπως είναι η Γαλλία και η Ισπανία. Συνολικά η Γερμανία παραμένει η ευρωπαϊκή χώρα με τη μεγαλύτερη εγκατεστημένη ισχύ. Ακολουθούν η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Χρονιά-ρεκόρ το 2011Κατά το 2011 πραγματοποιήθηκε μεγαλύτερη αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος των ΑΠΕ συνολικά από οποιαδήποτε άλλη χρονιά. Oι ΑΠΕ αντιπροσωπεύουν το 71,3% των νέων εγκαταστάσεων: 32.043 νέα MW ΑΠΕ, 37,7% περισσότερα από όσα μπήκαν το 2010.

61

62

Εγκατεστημένη ισχύς ανά έτος (σε MW)

Mερίδιο ευρωπαϊκής αγοράς για ισχύ αιολικών έργων εγκατεστημένη το 2011 (σε MW). Σύνολο 9.616 MW

Mερίδιο ευρωπαϊκής αγοράς για ισχύ ΑΠΕ εγκατεστημένη το 2011 (σε MW)

Εγκατεστημένη ισχύς ανά κατασκευαστή (σε MW)

Κατά 23,18% ενισχύθηκε η αγορά των αιολικών το 2011

Συνολικά 311,2 MW πάρκων προστέθηκαν στην ελληνική αγορά των αιολικών το 2011, ενώ η καθαρή αύξηση της ισχύος ήταν 306,1 MW καθώς απεγκαταστάθηκαν 5,1 MW. Τα αποτελέσματα αυτά ανακοίνωσε η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) για τη χρονιά που πέρασε. Έτσι, πέρυσι η αγορά των αιολικών αυξήθηκε κατά 23,18%, φτάνοντας τα 1.626,5 MW πάρκων που βρίσκονται σε εμπορική ή δοκιμαστική λειτουργία. Από αυτά στο διασυνδεδεμένο σύστημα βρίσκονται 1.356,9 MW ενώ στα μη διασυνδεδεμένα νησιά 269,6 MW.Όσον αφορά τους επιχειρηματικούς ομίλους, στο τοπ 5 κατατάσσονται:- EDF με 272,2 MW (16,7%),- Iberdrola Rokas με 250,7 MW (15,4%),- Τέρνα Ενεργειακή με 241,5 MW (14,9%),

- Enel με 172,5 MW (10,6%) και- Ελλάκτωρ με 126,8 MW (7,8%).Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΕΤΑΕΝ, η εικόνα για τους κατασκευαστές των ανεμογεννητριών είναι η εξής: η Vestas έχει προμηθεύσει το 49% της αιολικής ισχύος που έχει εγκατασταθεί στην Ελλάδα. Ακολουθούν η Enercon με 22%, η Siemens με 12%, η Gamesa με 10% και η Nordex με 5%.Για το 2011, τα μερίδια αγοράς ήταν:Vestas 44,97%,Gamesa 22,04%,Enercon 16,92%,Nordex 16,07%.Αξίζει να σημειωθεί ότι πέραν αυτών των 1.626,5 MW, αυτή τη στιγμή κατασκευάζονται ή έχουν συμβολαιοποιηθεί επιπλέον αιολικά πάρκα πρόσθετης συνολικής ισχύος 145 MW που αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία το 2012.

Τα τελευταία χρόνια η συνολική εγκατεστημένη ισχύς στην ΕΕ αυξήθηκε κατά 35.468 MW, φτάνοντας έτσι καθαρά τα 895.878 MW, με την αιολική ενέργεια να αυξάνει το μερίδιο της εγκατεστημένης ισχύος στο 10,5% και η ανανεώσιμη ισχύς να αυξάνει το μερίδιό της σε 31,1%. Κατά το 2011 πραγματοποιήθηκε μεγαλύτερη αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος των ΑΠΕ συνολικά από οποιαδήποτε άλλη χρονιά

63

45% συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ισοζύγιο έως το 2030

Την υποστήριξη του στόχου για ποσοστό διείσδυσης 45% των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό ισοζύγιο το 2030, που προτείνουν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις του χώρου, ζητεί η ΕΛΕΤΑΕΝ.Σύμφωνα με την Ένωση, διείσδυση ΑΠΕ της τάξης του 45% το 2030 «θα παρείχε στην ΕΕ σημαντικά μακροοικονομικά πλεονεκτήματα μειώνοντας τις εκπομπές άνθρακα, βελτιώνοντας την ενεργειακή ασφάλεια, μειώνοντας το κόστος για εισαγωγές καυσίμων και αυξάνοντας την απασχόληση».Με αφορμή τον Ενεργειακό Oδικό Χάρτη για το 2050, που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Δεκέμβριο, η ΕΛΕΤΑΕΝ τονίζει ακόμη ότι οι επενδυτές στον ενεργειακό τομέα χρειάζονται μακροπρόθεσμη ασφάλεια, γι’ αυτό οι πολιτικές ηγεσίες πρέπει να δράσουν σήμερα και να παρέχουν στις αγορές ξεκάθαρους στόχους για την περίοδο μεταξύ 2020 και 2030.Υπενθυμίζεται ότι στις 13 Δεκεμβρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τον Ενεργειακό Oδικό Χάρτη για το 2050, που περιλαμβάνει σειρά σεναρίων για την επίτευξη 85% μείωσης των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου στον ενεργειακό τομέα, στο πλαίσιο της συμφωνίας για συνολική μείωση των εκπομπών κατά 80 - 95%.O Χάρτης δίνει έμφαση στον χρονικό ορίζοντα του 2030 και αποσαφηνίζει ότι, όποιο σενάριο απανθρακοποίησης και εάν προκριθεί, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα πρέπει να αυξηθούν σημαντικά. Αναγνωρίζει επίσης ότι «ο στόχος για 20% ΑΠΕ έχει αποδειχθεί μέχρι σήμερα ότι είναι ένα ισχυρό εργαλείο για την ανάπτυξη των ΑΠΕ στην

ΕΕ και έγκαιρα θα πρέπει να εξεταστούν οι επιλογές για τα ορόσημα του 2030».Υψηλής πολιτικής για τις ΑΠΕ, χάρη στο οποίο έχει υπάρξει σημαντική πρόοδος προς τους κοινούς ευρωπαϊκούς στόχους για μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, βελτιώνοντας την ασφάλεια της ενεργειακής τροφοδοσίας και την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η ΕΕ έχει παράσχει στον ενεργειακό τομέα μια ξεκάθαρη τροχιά για τα επόμενα δέκα χρόνια. Αυτό που πρέπει να επιτευχθεί τώρα είναι να παράσχει η Ένωση στον ενεργειακό τομέα μια εξίσου ξεκάθαρη τροχιά για το 2050.Λαμβάνοντας υπόψη την αποτελεσματικότητα του ευρωπαϊκού πλαισίου υψηλής πολιτικής από το 1997, η EWEA, εθνικός εκπρόσωπος της οποίας είναι η ΕΛΕΤΑΕΝ, θεωρεί ότι το πιο αποτελεσματικό ρυθμιστικό πλαίσιο για μετά το 2020 θα είναι ένας δεσμευτικός στόχος για τις ΑΠΕ για το 2030. Αυτό θα έδινε στον ενεργειακό τομέα ένα σημαντικό και σταθερό ενδιάμεσο σημείο αναφοράς στην πορεία από τον 34% ανανεώσιμο πράσινο ηλεκτρισμό σήμερα στον 100% ανανεώσιμο πράσινο ηλεκτρισμό το 2050.Η Ελλάδα, ακόμα και εν μέσω κρίσης, οφείλει να βρεθεί μαζί με εκείνες τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που υποστηρίζουν ότι η ΕΕ πρέπει να συνεχίσει να μειώνει τις εκπομπές άνθρακα μετά το 2020, και πρέπει να συνεχίσει να εφαρμόζει -και να εφαρμόζει αποτελεσματικά- ένα σταθερό και προβλέψιμο πλαίσιο πολιτικής, θέτοντας δεσμευτικούς και φιλόδοξους στόχους για τις ΑΠΕ το 2030.

Tο πιο αποτελεσματικό ρυθμιστικό πλαίσιο για μετά το 2020 θα είναι ένας δεσμευτικός στόχος για τις ΑΠΕ για το 2030. Αυτό θα έδινε στον ενεργειακό τομέα ένα σημαντικό και σταθερό ενδιάμεσο σημείο αναφοράς στην πορεία από τον 34% ανανεώσιμο πράσινο ηλεκτρισμό σήμερα στον 100% ανανεώσιμο πράσινο ηλεκτρισμό το 2050. Η Ελλάδα, ακόμα και εν μέσω κρίσης, οφείλει να βρεθεί μαζί με εκείνες τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που υποστηρίζουν ότι η ΕΕ πρέπει να συνεχίσει να μειώνει τις εκπομπές άνθρακα μετά το 2020, και πρέπει να συνεχίσει να εφαρμόζει -και να εφαρμόζει αποτελεσματικά- ένα σταθερό και προβλέψιμο πλαίσιο πολιτικής, θέτοντας δεσμευτικούς και φιλόδοξους στόχους για τις ΑΠΕ το 2030

64

16ΙΑΠΩΝΙΚΗ ΚΑΙΝOΤOΜΙΑΜΕ ΑΝΕΜOΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΝΕΑΣ ΤΕΧΝOΛOΓΙΑΣOι Ιάπωνες φαίνεται να το πήραν απόφαση: η πυρηνική ενέργεια αποτελεί πλέον παρελθόν για τη χώρα τους εξαιτίας του πυρηνικού επεισοδίου στη Φουκουσίμα. Ως εκ τούτου η προσοχή τους στρέφεται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ένα ιδιαίτερα καινοτόμο σύνολο σχεδίων για την αιολική ενέργεια περιλαμβάνει ανεμογεννήτριες που δεν ξεχωρίζουν μόνο για τον φουτουριστικό σχεδιασμό τους αλλά και για το γεγονός ότι μπορούν να παραγάγουν διπλάσια ισχύ από τις «συμβατικές».

Πράσινη τεχνολογία

65Υπό το φως των πρόσφατων γεγονότων, η Ιαπωνία καλείται να δώσει περισσότερη προσοχή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τον ίδιο καιρό λοιπόν που ολόκληρη η χώρα (και όλος ο πλανήτης) αγωνιζόταν για την αποσόβηση ενός πυρηνικού εφιάλτη, το Πανεπιστήμιο Κιόσου στο Τόκιο ανέπτυξε την ιδέα ενός πρωτοποριακού συστήματος ανεμογεννητριών, το οποίο, όπως αποδείχτηκε σε δοκιμαστικά πλαίσια, μπορεί να εξασφαλίσει δύο με τρεις φορές περισσότερη ενέργεια και ισχύ από τα παραδοσιακά μοντέλα. O νέος στρόβιλος των Ιαπώνων υπόσχεται ένα καθαρότερο ενεργειακά μέλλον για τη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, χωρίς τους κινδύνους και τους φόβους από τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας.

Το σχέδιο «Windlens»Αν και η συγκεκριμένη μορφή ενέργειας σήμερα στην Ιαπωνία δεν αποτελεί ένα πολύ μεγάλο ποσοστό, ο επαναστατικός σχεδιασμός δίνει πολλά κίνητρα για αύξηση της παραγωγής. Το σχέδιο ονομάζεται «Windlens» και είναι δημιούργημα μιας ομάδας επιστημόνων-καθηγητών πανεπιστημίου που υποστηρίζουν ότι με αυτό το έργο το κόστος της αιολικής ενέργειας θα είναι πολύ μικρότερο από την εκμετάλλευση του άνθρακα και της πυρηνικής ενέργειας.Oι επιστήμονες εστίασαν την έρευνά τους σε δύο καίρια ζητήματα: οι τουρμπίνες χαρακτηρίζονται από αναποτελεσματικότητα και αφόρητο θόρυβο. Όμως, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι επισυνάπτοντας έναν εσωτερικό δακτύλιο γύρω από την περίμετρο των ελίκων μιας τουρμπίνας αυξάνεται η εστίαση του αέρα που κινείται μέσω της τουρμπίνας με ταχύτητα που είναι δύο και τρεις φορές μεγαλύτερη από τα «κλασικά» σχέδια. Έτσι, η ανεμογεννήτρια κερδίζει σε αποδοτικότητα αλλά και σε μείωση της ενοχλητικής ηχορύπανσης.

Αντοχή σε θαλάσσιες συνθήκεςΕπίσης, η ομάδα των ερευνητών για να εκμεταλλευτεί το αιολικό δυναμικό της Ιαπωνίας σχεδίασε και μια εξαγωνική βάση στήριξης, η οποία παρά το χαμηλό της κόστος μπορεί να αντέξει στις θαλάσσιες συνθήκες. Σημειωτέον ότι το εν λόγω σχέδιο εκτός από την καινοτομία που φέρει στις συνηθισμένες τουρμπίνες, μπορεί να δώσει τη δυνατότητα μελλοντικά στη σύνδεση των παράκτιων αιολικών ανεμογεννητριών με σκοπό τη δημιουργία μιας τεράστιας πλατφόρμας.«Πιστεύουμε ότι οι συγκεκριμένες τουρμπίνες μπορούν να αποτελέσουν μια αξιόπιστη πηγή ενέργειας επειδή είναι εξασφαλισμένη η ασφάλεια και το κόστος μειωμένο», υποστηρίζουν οι επιστήμονες που είναι πίσω από την ιδέα των «Windlens».

Τεχνολογία προς μίμησηΒλέποντας τα θετικά χαρακτηριστικά και τα οφέλη των ανεμογεννητριών «Windlens» ο σύγχρονος επιχειρηματικός κόσμος αναρωτιέται εάν θα μπορούσε αυτή η ιδέα να αποτελέσει έμπνευση για παρόμοια σχέδια σε άλλα μέρη του κόσμου. Το θέμα όμως είναι ότι το συγκεκριμένο σχέδιο αν και με την πρώτη ματιά φαίνεται πολύ εύκολο στην υλοποίηση, απαιτεί ακόμη περισσότερες δοκιμές πεδίου και μεγαλύτερη τεχνογνωσία. Τα κακώς κατασκευασμένα μοντέλα του παρελθόντος έχουν σχηματίσει μια πολύ κακή εντύπωση για τις ανεμογεννήτριες, βλάπτοντας την εικόνα του συνόλου του κλάδου. Γι’ αυτό, λοιπόν, εάν θέλουν οι Ιάπωνες αυτή η ιδέα να πραγματοποιηθεί, θα πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτικοί στην υλοποίησή της.«Ως εκ τούτου θα αναπτύξουμε ένα ολοκληρωμένο σύστημα ανεμογεννήτριας που θα περιλαμβάνει το δικό του σύστημα τουρμπίνας,

γεννητριών, βάσης κ.λπ. O καλύτερος τρόπος για να προχωρήσουμε μπροστά το σχέδιό μας είναι η ολική αντικατάσταση των παλαιών ανεμογεννητριών στο σύνολό τους από το έξυπνο σύστημα “Windlens”», λένε οι εμπνευστές του.

Oι δοκιμές προχωρούνΔιάφοροι τύποι στροβίλων έχουν σχεδιαστεί με διαφορετική ισχύ και όλοι τους υποβάλλονται σε δοκιμές. Μάλιστα από τον Μάρτιο του 2011 δύο μονάδες με τουρμπίνες χωρητικότητας 70 έως 100 kW έχουν τοποθετηθεί στην πανεπιστημιούπολη για προχωρημένες δοκιμές πεδίου.Όσον αφορά τις πιο μικρές μονάδες με δυναμικότητα από 3 έως 5 kW, αποτελούν το αντικείμενο των βιομηχανικών χρηστών και μέρος των αιολικών που υπάρχουν σε διάφορα μέρη της Ιαπωνίας. Τα πλωτά συστήματα «Windlens» έχουν δοκιμαστεί σε εσωτερικές δεξαμενές νερού στην Πανεπιστημιούπολη, αλλά οι δοκιμές σε πραγματικές συνθήκες θα γίνουν πολύ σύντομα.

Σε δύο χρόνια στην αγοράΜπορεί το φιλόδοξο σύστημα «Windlens» να υποβάλλεται πολύ συχνά σε δοκιμές, αλλά η αποτελεσματικότητά του θα κριθεί έπειτα από έρευνες ενός, ίσως και δύο χρόνων προτού βγει στην ενεργειακή αγορά. Παρ’ όλα αυτά, τα καλά νέα είναι ότι ακόμη και σε αυτό το στάδιο, η ιδέα των «Windlens» έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον πολλών εταιρειών από την Ιαπωνία, την Ευρώπη και τον Καναδά, κάτι που δείχνει πως όσο πιο γρήγορα συνεχιστούν οι δοκιμές τόσο πιο γρήγορα θα γίνουν επενδύσεις.

Πηγή: energydigital

66

17ΤO ΝΕO ΣΧΕΔΙOΔΙΑΣΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣΤο πράσινο φως στο νέο πακέτο στήριξης της Ελλάδας, το συνολικό ύψος του οποίου κυμαίνεται στα 230 δισ. ευρώ, έδωσε τον Φεβρουάριο το Eurogroup. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει δάνειο ύψους 130 δισ. ευρώ και την απομείωση από τους ιδιώτες πιστωτές του ελληνικού χρέους που κατέχουν κατά 53,5%, επιτρέποντας τη μείωση κατά 107 δισ. ευρώ του ελληνικού δημόσιου χρέους.

OικονομίαΤης Λίλυς Κουκουβιτάκη

67Το νέο σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας ανέρχεται στα 130 δισ. ευρώ και προβλέπει «κούρεμα» του ελληνικού χρέους στο 53,5% της ονομαστικής αξίας των ελληνικών ομολόγων, ώστε να καταστεί βιώσιμο το χρέος στο 120,5% του ΑΕΠ το 2020.Oι υπουργοί Oικονομικών της Ευρωζώνης χαιρέτισαν την έγκριση του πακέτου των 325 εκατ. ευρώ προκειμένου να κλείσει το χρηματοδοτικό κενό για το 2012 και την παροχή εγγυήσεων από τους ηγέτες των δύο κομμάτων που μετέχουν στην κυβέρνηση συνεργασίας σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος και μετά από τις εκλογές. Σύμφωνα με την απόφαση, το νέο πρόγραμμα παρέχει συνολική εγγύηση για να τεθούν τα δημόσια οικονομικά και, γενικότερα, η οικονομία της Ελλάδας σε βιώσιμο δρόμο, ώστε να διασφαλιστεί η οικονομική σταθερότητα στην Ελλάδα και την Ευρωζώνη συνολικά.Η Ελλάδα θα πρέπει να πετύχει τους φιλόδοξους αλλά ρεαλιστικούς δημοσιονομικούς στόχους, ώστε να υπάρξουν πρωτογενή πλεονάσματα από το 2013, να δρομολογήσει το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και να εφαρμόσει μια γενναία μεταρρυθμιστική ατζέντα στην αγορά εργασίας, προϊόντων και υπηρεσιών ώστε να προωθηθούν η ανταγωνιστικότητα, η απασχόληση και η βιώσιμη ανάπτυξη.

Μείωση του επιτοκίου Τα κράτη-μέλη συμφώνησαν στη μείωση των επιτοκίων στις 150 μονάδες βάσης (1,50%), κάτι που θα οδηγήσει σε μείωση του χρέους κατά 2,8% του ΑΕΠ έως το 2020 και εξοικονόμηση 1,4 δισ. ευρώ.Υποθέτοντας ότι το ΑΕΠ σε απόλυτα μεγέθη είναι 220 δισ. ευρώ, το 2,8% του ΑΕΠ είναι 6,16 δισ. ευρώ.Από τη συνεισφορά των κεντρικών

τραπεζών των κρατών-μελών αναμένεται περαιτέρω μείωση του χρέους κατά 1,8% (3,96 δισ. ευρώ) έως το 2020 και εξοικονόμηση 1,8 δισ. ευρώ.

Τα βασικά σημεία της συμφωνίαςΤα βασικά σημεία της συμφωνίας που επιτεύχθηκε στο Eurogroup είναι τα εξής:• Oι ιδιώτες κάτοχοι ελληνικών ομολόγων δέχτηκαν μεγαλύτερη περικοπή στην ονομαστική αξία του χαρτοφυλακίου τους, ύψους 53,5%, σε σχέση με το 50% που είχε προβλεφθεί

στην αρχική συμφωνία του Oκτωβρίου. Το ελληνικό χρέος που ανήκει σε ιδιώτες θα μειωθεί έτσι κατά 107 δισ. ευρώ.• Oι ιδιώτες αποδέχθηκαν επίσης και διαφορετικό κουπόνι, από ό,τι συζητιόταν αρχικά, στα 30ετή ομόλογα που πρόκειται να αντικαταστήσουν τα υφιστάμενα ομόλογα. Το κουπόνι στα νέα ομόλογα θα είναι κυμαινόμενο, της τάξης του 2% από τον Φεβρουάριο του 2012 έως τον Φεβρουάριο του 2015, για να αυξηθεί μετά στο 3% για τα επόμενα πέντε χρόνια και στο 4,3%

Ιστορικής σημασίας για την Ελλάδα χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος τη συμφωνία στο Eurogroup για το νέο πρόγραμμα στήριξης της χώρας.Η τελική συμφωνία για το PSI μαζί με τη συμβολή των θεσμικών εταίρων θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του ελληνικού χρέους στο 120,5% του ΑΕΠ το 2020. «Με τη νέα συμφωνία γίνεται ένα μεγάλο βήμα για τη διασφάλιση της χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας με 130 δισ. ευρώ καθώς και για τη μείωση του δημόσιου χρέους κατά 100 δισ. ευρώ», δήλωσε ο πρωθυπουργός.

10 εργαλεία τόνωσης των επενδύσεων στην Ελλάδα

Δέκα εργαλεία τόνωσης των επενδύσεων στην Ελλάδα αλλά και παροχής τεχνικής βοήθειας και συμβουλευτικών υπηρεσιών παρουσίασε ο αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ κ. Πλούταρχος Σακελλάρης, ο οποίος τόνισε ότι το 2011 διατέθηκαν στην Ελλάδα 2 δισ. ευρώ, ποσό-ρεκόρ για χρηματοδοτήσεις έργων, ενώ το ίδιο έτος συνάφθηκαν δάνεια αξίας 1 δισ. ευρώ.Για το 2012, ο έλληνας αντιπρόεδρος του χρηματοπιστωτικού οργανισμού της Ευρώπης ανακοίνωσε δέκα εργαλεία τόνωσης των επενδύσεων που προγραμματίζεται να τεθούν σε εφαρμογή το επόμενο διάστημα, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστούν, όπως είπε, τρεις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΤΕπ: την επιδείνωση της πιστοληπτικής ικανότητας, τη δυστοκία των χρηματοπιστωτικών ομίλων να συνεπενδύσουν και την αντίστοιχη έλλειψη επενδυτικού ενδιαφέροντος από ιδιώτες.1. Υπογραφή σύμβασης του ταμείου εγγυήσεων μικρομεσαίων επιχειρήσεων, το οποίο έχοντας ως εγγύηση 500 εκατ. του ΕΣΠΑ, αναμένεται να μοχλεύσει έως 2 δισ. ευρώ τα οποία θα διατεθούν μέσω εμπορικών τραπεζών. 2. Ενεργοποίηση του ταμείου εγγύησης

υποδομών. Έχοντας ως εγγύηση κονδύλια του ΕΣΠΑ έως 1 δισ. ευρώ, αναμένεται να κινητοποιήσει δάνεια της ΕΤΕπ και άλλων οργανισμών, για να καλύψει το κόστος κρίσιμων έργων υποδομής, μεταξύ των οποίων και των πέντε αυτοχρηματοδοτούμενων αξόνων.3. Παροχή τεχνικών συμβουλευτικών υπηρεσιών στην Ελλάδα για το ΕΣΠΑ.4. Συμμετοχή στη χρηματοδότηση του έργου «Ήλιος».5. Δημιουργία ελληνικής αναπτυξιακής τράπεζας.6. Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για τα νέα εργαλεία χρηματοδότησης.7. Συμβουλευτικές υπηρεσίες στο πεδίο συμπράξεων κράτους με ιδιώτες (ΣΔΙΤ).8. Εκταμίευση των δανείων που διατίθενται στην Ελλάδα μέσω των προγραμμάτων Jeremie και Jessica, τα οποία προβλέπουν δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις και προς OΤΑ.9. Εκταμίευση των δανείων που χορηγούνται προς μικρομεσαίους μέσω εμπορικών τραπεζών.10. Υλοποίηση των έργων σύμπραξης του κράτους με ιδιώτες (ΣΔΙΤ) που έχουν αρχίσει να υλοποιούνται (σχολεία, κτηριακές εγκαταστάσεις, έργα διαχείρισης απορριμμάτων και ΑΠΕ).

68από τον Φεβρουάριο του 2020 έως τον Φεβρουάριο του 2042.• Το μεσοσταθμικό κουπόνι στα ομόλογα, σε όλη την 30ετή διάρκειά τους, ανέρχεται στο 3,65%.• Oι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης, οι οποίες παρέχουν διμερή δάνεια στην Ελλάδα στα πλαίσια του πρώτου πακέτου διάσωσης από τον Μάιο του 2010, συμφώνησαν να μειώσουν το επιτοκιακό περιθώριο των δανείων αυτών στις 150 μονάδες βάσης (1,50%). Αυτό θα ελαφρύνει το χρέος της χώρας κατά 2,8% του ΑΕΠ της.• Κυβερνήσεις των κρατών της Ευρωζώνης, οι κεντρικές τράπεζες των οποίων διακρατούν ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου στο χαρτοφυλάκιο επενδύσεών τους, συμφώνησαν να μεταβιβάζουν στην Ελλάδα έως το 2020 ποσό ίσο με τα μελλοντικά κέρδη που θα αποκομίζουν οι εν λόγω τράπεζες από το χαρτοφυλάκιο αυτό. Αυτό θα ελαφρύνει το ελληνικό χρέος κατά 1,8% του ΑΕΠ έως το 2020.• Για να διασφαλιστεί ότι η Ελλάδα

θα εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από αυτή τη συμφωνία, η Αθήνα θα καταβάλλει απευθείας σε ειδικό κλειστό λογαριασμό ποσό που θα αντιστοιχεί στην εξυπηρέτηση του χρέους της για κάθε τρίμηνο του έτους. Η Ελλάδα δεσμεύτηκε ακόμα να υιοθετήσει εντός των επόμενων δύο μηνών νομοθετική ρύθμιση που θα δίνει ταμειακή προτεραιότητα στην αποπληρωμή του χρέους της.• Εκπρόσωποι της τρόικας θα έχουν «μόνιμη παρουσία» στην Αθήνα για να διασφαλίσουν την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται στη δανειακή σύμβαση.

«Αφαιρέσαμε από τις επόμενες γενιές ένα βάρος 100 δισ. ευρώ». Με αυτή τη χαρακτηριστική φράση ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Oικονομικών κ. Ευάγγελος Βενιζέλος απέδωσε το όφελος που προκύπτει για την Ελλάδα από τo νέο πακέτο διάσωσης.

Βαθύτερη των προβλέψεων η ύφεση στην Ελλάδα το 2011

Μείωση 6,8% κατέγραψε το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ ) της Ελλάδας το 2011, έναντι αρχικής εκτιμήσεως 5,5% στον προϋπολογισμό 2012. Η βαθύτερη ύφεση κατά 1,3% του ΑΕΠ μεταφράζεται σε απόκλιση ύψους 2,8% δισ. ευρώ.Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), στο πρώτο τρίμηνο του 2011 το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 8%, στο δεύτερο τρίμηνο κατά 7,3%, στο τρίτο τρίμηνο κατά 5% και στο τέταρτο τρίμηνο 2011 μειώθηκε κατά 7%. Σημειώνεται πως η ελληνική οικονομία συρρικνώθηκε το 2012 κατά 4,5% έναντι αρχικής εκτίμησης 3,5%.

Σε σταθερές τιμές το ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο πρώτο τρίμηνο 2011 στα 43,4 δισ. ευρώ, ενώ σε τρέχουσες τιμές ήταν 50,38 δισ. ευρώ. Στο δεύτερο τρίμηνο 2011 διαμορφώθηκε στα 46,57 δισ. ευρώ, ενώ σε τρέχουσες τιμές ήταν 55,15 δισ. ευρώ. Στο τρίτο τρίμηνο 2011 διαμορφώθηκε στα 48,06 δισ. ευρώ, ενώ σε τρέχουσες τιμές ήταν 57,2 δισ. ευρώ. Στο τέταρτο τρίμηνο 2011 το ΑΕΠ διαμορφώθηκε στα 44,22 δισ. ευρώ, ενώ σε τρέχουσες τιμές ήταν 52,4 δισ. ευρώ. Βάσει των εκτιμήσεων του νέου Μνημονίου, η ύφεση αναμένεται να ανέλθει στο 5% φέτος και να αγγίξει το 4 - 5% σωρευτικά το 2012 και το 2013.

www.mobilenews.gr

Online Tech - Gadgets & GamesΠαίξτε και κερδίστε πλούσια δώρα

➤

daily news - τηλέφωνα - laptops - tablets - tech & gadgetsreviews - apps - παιχνίδια - σύγκριση τιμών - κατάλογοι

SouthEastern Europe

Trim S.A. Print & Online Media for Communication and Technology

Σκανάρετε με το κινητό & επισκεφτείτε το site

70

18OΙ 7 ΚΡΥΦΕΣ ΠΛΗΓΕΣΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΩΣΘΑ ΜΑΣ ΕΠΗΡΕΑΣOΥΝΤα άδεια ράφια, η φούσκα των εξαγωγών, οι κυρώσεις στο Ιράν, η επιχειρηματική καχυποψία, ο νόμος του ισχυρού, η παραοικονομία και η χρονική υστέρηση περιλαμβάνονται στις επτά κρυφές πληγές της κρίσης που επηρεάζουν και θα επηρεάσουν σημαντικά τις συνθήκες διαβίωσης των Ελλήνων, σύμφωνα με έρευνα της Hellastat.

Έρευνα για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας

71Στα πλαίσια της Ετήσιας Έκθεσης Προοπτικών της Ελληνικής Oικονομίας, η Hellastat επισημαίνει τις ακόλουθες καταστάσεις που θα επικρατήσουν κατά την εκτίμησή της στο προσεχές 12μηνο στην ελληνική αγορά.

1. Τα άδεια ράφιαΗ πλειονότητα των αγαθών που καταναλώνονται στην ελληνική αγορά αλλά και των απαραίτητων πρώτων υλών που απαιτούνται για την παραγωγή προϊόντων από τις ελληνικές μεταποιητικές εταιρείες εισάγεται από το εξωτερικό. Στη διάρκεια του 2011 και εντονότερα στο τέλος του τελευταίου τριμήνου έχουν κοπεί οι πιστώσεις, σχεδόν στο σύνολό τους, από τους προμηθευτές στην αλλοδαπή ως συνέπεια των υποβαθμίσεων των ελληνικών τραπεζών και του χαρακτηρισμού «αναξιόπιστη» που συνοδεύει τη χώρα σε όλες τις συναλλαγές, συζητήσεις και ειδήσεις. Συνέπεια αυτού του γεγονότος είναι η πώληση αγαθών και υλών από προμηθευτές του εξωτερικού μόνο με προκαταβολή του συνολικού τιμήματος. Δηλαδή μηδενική πίστωση. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και εύρωστες εταιρείες που έχουν τη δυνατότητα έκδοσης εγγυητικών επιστολών με την κατάθεση ισοδύναμου ποσού σε μετρητά δεν τυγχάνουν καλύτερης μεταχείρισης στις συναλλαγές τους. Με λίγα λόγια ο κινέζος, γερμανός, αμερικανός προμηθευτής εκτιμά ότι υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο κατάρρευσης των ελληνικών τραπεζών, οπότε όλες οι εγγυητικές δεν θα έχουν καμία απολύτως αξία, άρα οι απαιτήσεις τους θα καταστούν επισφαλείς. Αποτέλεσμα των προαναφερόμενων συνθηκών θα είναι η σταδιακή έλλειψη βασικών προϊόντων ακόμα και στα σουπερμάρκετ καθώς και η κυκλοφορία προϊόντων χαμηλότερης ποιότητας από προμηθευτές που

δέχονται ακόμα να μας παρέχουν πίστωση. Το θετικό στην προκειμένη περίπτωση είναι ότι «αναγκαστικά» θα ενισχυθούν τα παραγόμενα στην Ελλάδα προϊόντα που χρησιμοποιούν μόνον ελληνικές πρώτες ύλες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα τρόφιμα. Όμως η εγχώρια παραγωγή θα χρειαστεί χρόνο για να καλύψει το κενό στη ζήτηση που θα προκύψει από την απότομη έλλειψη των εισαγόμενων προϊόντων αλλά και την ποιότητα σε ορισμένες περιπτώσεις.

2. Η φούσκα των εξαγωγώνΗ έλλειψη εμπιστοσύνης στον έλληνα πελάτη από τον προμηθευτή στο εξωτερικό ισχύει στον ίδιο ακριβώς βαθμό και για τον έλληνα προμηθευτή από τον ξένο πελάτη. O φόβος μήπως ο έλληνας προμηθευτής τούς «κρεμάσει», το επονομαζόμενο και ως going concern, έχει ωθήσει πολλές ξένες εταιρείες να αναζητήσουν νέους προμηθευτές

όχι γιατί δεν είναι ευχαριστημένοι από τον έλληνα συνεργάτη τους αλλά γιατί γνωρίζουν ότι οι ελληνικές τράπεζες κόβουν τα όρια, τα συνδικάτα είναι μόνιμα σε απεργιακή ετοιμότητα και το κράτος έχει γίνει «συνεταίρος» μέσω των δυσβάστακτών φόρων που έχει επιβάλει στις επιχειρήσεις με συνέπεια να καθίσταται επισφαλής η ομαλή λειτουργία των ελληνικών επιχειρήσεων από τη μια μέρα στην άλλη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα δυσχέρειας που θα συναντήσουμε το 2012 είναι ο τουρισμός. Αυτή τη στιγμή που γίνονται οι κρατήσεις υπάρχουν μεγάλα πρακτορεία που αρνούνται να καταβάλουν προκαταβολές στους έλληνες πελάτες τους σε ελληνικές τράπεζες με συνέπεια να σημειώνεται αργός ρυθμός κρατήσεων και ενδεχομένως μείωση από τις ετήσιες προβλέψεις. Η άνοδος των εξαγωγών που καταγράφεται είναι μόνο μια σπασμωδική εκτίναξη της τάσης κυρίως διότι τα επίπεδα ήταν απελπιστικά χαμηλά μέχρι σήμερα. Το θετικό γεγονός όμως είναι ότι λόγω της οικονομικής δυσχέρειας της χώρας ολοένα και περισσότερες ελληνικές εταιρείες έπαθαν και κρίση ταυτότητας και αναγκαστικά θα αναζητήσουν σίγουρα την επιβίωσή τους στο εξωτερικό ως όφειλαν να κάνουν εδώ και καιρό τώρα.

3. Oι κυρώσεις στο ΙράνΈχει υποεκτιμηθεί αρκετά το γεγονός ότι το Ιράν είναι η μοναδική πετρελαιοπαραγωγός χώρα που δέχεται να μας πουλά ακόμα με πίστωση. Κατά την τελευταία συνεδρίαση των αρχηγών των κρατών-μελών της ΕΕ, η μεγαλύτερη επιτυχία της ελληνικής αντιπροσωπείας ήταν ότι σε συνεργασία κυρίως με την Ιταλία απέτρεψαν την υπερψήφιση κυρώσεων κατά του Ιράν. Η ελληνική παραγωγή στο σύνολό της εξαρτάται σε σημαντικότατο ποσοστό από το πετρέλαιο. Αν παρουσιαστούν

Έχει υποεκτιμηθεί αρκετά το γεγονός ότι το Ιράν είναι η μοναδική πετρελαιοπαραγωγός χώρα που δέχεται να μας πουλά ακόμα με πίστωση. Η ελληνική παραγωγή στο σύνολό της εξαρτάται σε σημαντικότατο ποσοστό από το πετρέλαιο. Αν παρουσιαστούν διακοπές ή ελλείψεις από τα συνήθη επίπεδα κατανάλωσης, τότε η παραγωγικότητα μέσω της αδυναμίας κίνησης και ηλεκτροδότησης θα βρεθεί σε κατάσταση εμφράγματος

72διακοπές ή ελλείψεις από τα συνήθη επίπεδα κατανάλωσης, τότε η παραγωγικότητα μέσω της αδυναμίας κίνησης και ηλεκτροδότησης θα βρεθεί σε κατάσταση εμφράγματος. Τέλος, οι τύχες βασικών κλάδων όπως τα χημικά, τα πλαστικά, τα λιπάσματα, που συμβάλλουν σημαντικά στη λειτουργία της οικονομίας θα πληγούν σε σημαντικό βαθμό.

4. Η επιχειρηματική καχυποψίαΣε μια αγορά που δεν γνώριζε ποτέ την έννοια «τοις μετρητοίς», όπως η ελληνική, οι συναλλαγές παραδοσιακά βασίζονταν στη σχέση εμπιστοσύνης που είχαν δημιουργήσει διαχρονικά πελάτες-προμηθευτές και της καλής «φήμης» που τους ακολουθούσε. Η εμπιστοσύνη αυτή διαρρήχτηκε και αντικαταστάθηκε με μια καθολική καχυποψία μεταξύ των συναλλασσομένων. Αυτή η πληγή προκλήθηκε κατά κύριο λόγο από τα χαμηλά αντανακλαστικά των ελληνικών επιχειρήσεων στην αξιολόγηση και τη διαχείριση των πιστωτικών τους κινδύνων κυρίως λόγω της έλλειψης συστημάτων, στην υπερεκτίμηση της εμπειρικής γνώσης των πελατών τους και του «φαίνεσθαι» του επιχειρηματία. Είναι πραγματικά τραγικό να ασκείται κριτική μόνο προς την απροετοίμαστη κρατική μηχανή για τις συνθήκες τις κρίσης και να μην καυτηριάζεται καθόλου η ανυπαρξία μέσων και διαδικασιών από την πλευρά του ιδιωτικού τομέα που στερείται και τη δικαιολογία της γραφειοκρατίας. Αν σε όλα τα προαναφερόμενα προσθέσουμε και τα «επώνυμα» κανόνια, διαπιστώνουμε ότι κανείς πλέον δεν εμπιστεύεται κανέναν. Ως αποτέλεσμα η φοβία αυτή θα επηρεάσει αρνητικά το ύψος των πωλήσεων καθώς όλες οι εταιρείες θα προτιμούν λιγότερες πωλήσεις στο σύνολο προς εκείνους τους λίγους που ακόμα θα μπορούν

να πληρώνουν τοις μετρητοίς ή κάτι κοντά στο… μετρητοίς. Το σπάσιμο του παραδοσιακού δεσμού των ελληνικών εμπορικών συναλλαγών ίσως να είναι και η πληγή που θα κλείσει, αν κλείσει, πολύ δύσκολα ακόμα και όταν έχει περάσει η κρίση.

5. O νόμος του ισχυρούΣε συνθήκες «πολέμου» υπάρχουν πάντα εκείνοι οι δυνατοί ή οι επιτήδειοι που εκμεταλλεύονται τις καταστάσεις προς όφελός τους. Είναι πλέον μετρήσιμο το γεγονός που θα επικρατήσει το 2012 όπου μεγάλες επιχειρηματικές μονάδες προφασιζόμενες την κρίση μεταθέτουν τις πληρωμές τους αντισυμβατικά 30 - 90 μέρες και χωρίς να καταβάλλουν στους προμηθευτές τους ως όφειλαν τον ΦΠΑ εντός προθεσμιών. Δηλαδή θα είναι συχνό το φαινόμενο όπου ένας μικρός προμηθευτής θα αναγκάζεται να χρηματοδοτεί τον ΦΠΑ ενός μεγαλοπελάτη (π.χ. μια τράπεζα) διότι ενημερώθηκε ότι η «νέα» πολιτική της είναι η πληρωμή της συνολικής αξίας του τιμολογίου να πληρώνεται στις 120 αντί 60 ημέρες. Η πληγή αυτή θα οδηγήσει σε κλείσιμο πολλές μικρομεσαίες εταιρείες, ή ακόμα χειρότερα στη μη καταβολή φορολογικών οφειλών προς το Δημόσιο με δραματικές εξελίξεις για τους επιχειρηματίες και την αγορά.

6. Η παραοικονομίαΜια παλιά, γνώριμη πληγή ανοίγει δυστυχώς ακόμα περισσότερο ως αποτέλεσμα της προσπάθειας αυτοσυντήρησης των εταιρειών ώστε αποφεύγοντας την έκδοση παραστατικών να καταβάλλουν υποχρεώσεις προς το Δημόσιο. Αυτή βέβαια η κοντόφθαλμη λογική θα οδηγήσει μαθηματικά στην επιβολή νέων οριζόντιων φορολογικών βαρών ως αντιστάθμισμα της απόκλισης των

στόχων είσπραξης από το κράτος. Παράλληλα όμως η πληγή της παραοικονομίας εμποτίζεται και με τη διαρκώς αυξανόμενη λειτουργία παρατραπεζών και τοκογλυφίας. Σε κατάσταση απόγνωσης, επιχειρήσεις και καταναλωτές οδηγούνται σε παρανοϊκό και παράνομο ευκαιριακό δανεισμό στην απελπισία τους να καλύψουν τρέχουσες υποχρεώσεις προς τράπεζες, προμηθευτές και Δημόσιο. Δυστυχώς, ως αποτέλεσμα ισχυροποιούνται παρασιτικοί οργανισμοί όπως τα ενεχυροδανειστήρια (;) χρυσού (σ.σ. ομιχλώδες το πλαίσιο λειτουργίας τους στην Ελλάδα), οι παρατράπεζες και οι τοκογλύφοι, και θα αποδυναμωθεί η υγιής επιχειρηματικότητα και η κοινωνική συνοχή.

7. Η χρονική υστέρησηΑνοιχτή πληγή θα παραμείνει για όλο το 2012 η βραδεία και περιορισμένη αποκλιμάκωση των τιμών πώλησης αγαθών και ιδιαίτερα των υπηρεσιών σε σχέση με τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος ιδιωτών και επιχειρήσεων αλλά και της σημαντικής αύξησης της ανεργίας. Δυστυχώς έχει μετρηθεί ότι δεν έχει υπάρξει σημαντική βελτίωση των χρεώσεων ειδικά των ελεύθερων επαγγελματιών τεχνιτών και επιστημόνων που εξακολουθούν και χρεώνουν μεροκάματα και ωριαίες αμοιβές του 2009. Η βασική συνέπεια της χρονικής υστέρησης της σύγκλισης εισοδήματος-τιμών είναι η διαρκής αναβολή αγορών, όχι μόνον έλλειψης διαθεσίμων αλλά και της έντονης φοβίας ότι η σύγκλιση δεν θα συντελεστεί σύντομα. Συνεπώς η πληγή αυτή δημιουργεί στασιμότητα στη λήψη αποφάσεων από τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις ακόμα και για τις μέχρι σήμερα αυτονόητες και αναγκαίες αγορές και επενδύσεις.

73

19YELLOW PAGES

01. ΦOΡΕΙΣ02. ΦΥΣΙΚOΑΕΡΙOΠαραγωγή03. ΦΥΣΙΚOΑΕΡΙOΔιανομή04. ΦΥΣΙΚOΑΕΡΙOΕγκατάσταση05. ΦΥΣΙΚOΑΕΡΙOΜηχανήματα06. ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΣΗλεκτρολογικόΥλικό07. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΠΗΓΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΑιoλικήΕνέργεια08. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΠΗΓΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΗλιακήΕνέργεια09. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΠΗΓΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΥδρoηλεκτρισμός10. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑΕμπoρίαΕξοπλισμούκαιΕγκατάστασηΣυστημάτων11. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑΠαραγωγή12. ΒΙOΜΑΖΑ13. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ14. ΥΓΡΑΕΡΙO15. ΠΕΤΡΕΛΑΙOΔιύλιση16. ΠΕΤΡΕΛΑΙOΕμπορία17. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑΚΑΥΣΙΜΑ18. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑΚΑΥΣΙΜΑΠαραγωγή19. ΣΤΕΡΕΑΚΑΥΣΙΜΑΕισαγωγές-Εμπορία20. ΣΤΕΡΕΑΚΑΥΣΙΜΑΠαραγωγή21. ΘΕΡΜΑΝΣΗ22. ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣ23. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣΕΤΑΙΡEΙΕΣ24. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ

74

01. ΦOΡΕΙΣΔΗΜOΣΙΑΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥ(ΔΕΗ)Διεύθυνση: Χαλκοκονδύλη 30 104 32 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 5230301 / 210 5234301 Fax: 210 5237727 Website: www.dei.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣΕΘΝΙΚOΥΣΥΣΤΗΜΑΤOΣ ΦΥΣΙΚOΥΑΕΡΙOΥ(ΔΕΣΦΑ)Διεύθυνση: Λ. Μεσογείων 357-359, Χαλάνδρι 152 31, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6793500 Fax: 210 6749504 E-mail : prdesfa@desfa.gr Website: www.desfa.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣΕΛΛΗΝΙΚOΥΣΥΣΤΗΜΑΤOΣΜΕΤΑΦOΡΑΣΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΑ.Ε.(ΔΕΣΜΗΕ)Διεύθυνση: Κάστορος 72 185 45 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 9466789, Fax: 210 9483221 E-mail: contact@desmie.gr Website: www.desmie.gr

ΔΙΕΘΝΗΣOΡΓΑΝΙΣΜOΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣIEA INTERNATIONALENERGYAGENCYΔιεύθυνση: 9 rue de la Fédération 75015 Paris, FRANCE Tel: +33 1 40 57 65 00/01 Fax: +33 1 40 57 65 59 E-mail: info@iea.org Website: www.iea.org

ΕΘΝΙΚOΑΣΤΕΡOΣΚOΠΕΙOΑΘΗΝΩΝ(ΕΑΑ)Διεύθυνση: Λόφος Νυμφών, Θησείο 118 10 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3490104 Fax: 210 3490120 Ε-mail: secretary@admin.noa.gr Website: www.noa.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚΗΕΝΩΣΗΑΙOΛΙΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: 19ο χλμ Λεωφ. Μαραθώνος 190 09 Πικέρμι Αττικής Τηλέφωνα: 210 3636791 e-mail: eletaen@eletaen.gr Website: www.eletaen.gr/

ΕΛΛΗΝΙΚΗΕΠΙΤΡOΠΗΑΤOΜΙΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΕΕΑΕ)Διεύθυνση: Νεαπόλεως, Τ.Θ. 60092 15310 Αγ. Παρασκευή Τηλέφωνα: 210 6506803 Fax: 210 6506762 Website: www.eeae.gr

ΕΛΛΗΝΙΚHΕΤΑΙΡΕΙΑΒΙOΜΑΖΑΣ(ΕΛΛΕΒΙOΜ)Διεύθυνση: Λεωφ. Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081 e-mail: info@hellabiom.gr Website: www. hellabiom.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΙΝΣΤΙΤOΥΤOΧΑΛΚOΥ(Ε.Ι.Α.Χ.)Διεύθυνση: Πειραιώς 252 177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 6861590-1 Fax: 210 6861589

ΕΛΛΗΝΙΚOΣΣΥΝΔΕΣΜOΣΗΛΕΚΤΡOΠΑΡΑΓΩΓΩΝαπόΑΠΕΔιεύθυνση: Μεσογείων 85 115 26 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 - 6968418, Fax: 210 - 6968031 e-mail: info@hellasres.gr Website: www. hellasres.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΣΣΥΝΔΕΣΜOΣΠΑΡΑΓΩΓΩΝBIOKAYΣΙΜΩΝ(ΕΣΠΑΒ)Διεύθυνση: Πηγών 33 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 6241687 e-mail: info@espav.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΣΣΥΝΔΕΣΜOΣΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥΚΑΙΘΕΡΜOΤΗΤΑΣΔιεύθυνση: Ιουστινιανού 7 114 73 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8219118 Fax: 210 8821917 E-mail: hachp@hachp.gr Website: www.hachp.gr

ΕΝΩΣΗΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝΗΛΙΑΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΕΒΗΕ)Διεύθυνση: Αχαρνών 315 111 45 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 2112591 Fax: 210 2112592 E-mail: info@ebhe.gr Website: www.ebhe.gr

ΕΠΙΤΡOΠΗΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜOΥΔιεύθυνση: Κότσικα 1Α & Πατησίων 104 34 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8846294,210 8809203-202 Fax: 210 8809132

ΙΔΡΥΜΑOΙΚOΝOΜΙΚΩΝΚΑΙΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΩΝΕΡΕΥΝΩΝ(ΙOΒΕ) Διεύθυνση: Τσάμη Καρατάση 11 117 42 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9211200- 211 Fax : 210 9228130 , 210 9233977 E-mail: info@iobe.gr Website: www.iobe.gr

ΙΝΣΤΙΤOΥΤOΕΝΕΡΓΕΙΑΣΚΑΙΝOΤΙOΑΝΑΤOΛΙΚΗΣΕΥΡΩΠΗΣ(ΙΕΝΕ)Διεύθυνση: Αλεξάνδρου Σούτσου 3 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3628457, 210 3640278 Fax: 210-3646144 E-mail: secretariat@iene.gr Website: www.iene.gr

ΚΕΝΤΡOΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝΠΗΓΩΝΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΚΑΠΕ)Διεύθυνση: 19ο χλμ Λεωφ. Μαραθώνος 190 09 Πικέρμι Αττικής Τηλέφωνα: 210 6603300 Fax: 210 6603301-302 Ε-mail: cres@cres.gr Website: www.cres.gr/

OΜOΣΠOΝΔΙΑΒΕΝΖΙΝOΠΩΛΩΝΕΛΛΑΔΑΣΔιεύθυνση: Λόντου 8 106 81 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3820870 Fax: 210.3301977 E-mail: info@obe.gr Website: www.obe.gr

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗΑΡΧΗΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: Πειραιώς 132 118 54, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3727400 Fax: 210 3255460 E-mail: info@rae.gr Website: www.rae.gr

ΣΥΜΒOΥΛΙOΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣΑΞΙOΠOΙΗΣΗΣΑΠOΒΛΗΤΩΝΕΛΛΑΔΑΣ-ΣΥΝΕΡΓΕΙΑΔιεύθυνση: ΑΙΤ, 19ο χλμ Λεωφ. Μαρκοπούλου 190 02 Παιανία Τηλέφωνα: 210 6682711 E-mail: synergia@synergia.com.gr Website: www.wtert.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΕΤΑΙΡΕΙΩΝΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΩΝ(ΣΕΦ)Διεύθυνση: Κασταλίας 6 113 63 Αθήνα Ε-mail: spsomas@otenet.gr Website: www.helapco.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΕΤΑΙΡΕΙΩΝΕΜΠOΡΙΑΣΠΕΤΡΕΛΑΙOΕΙΔΩΝΕΛΛΑΔOΣΔιεύθυνση: Θέτιδος 4 115 28 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7291.050-051 Fax: 210 7245.172 E-mail: Info@seepe.gr Website: www.seepe.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝΚΑΙΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝ(ΣΕΒ)Διεύθυνση: Ξενοφώντος 5 105 57 Αθήνα Τηλέφωνα: 211 5006000, Fax: 210 322 2929 E-mail: info@sev.org.gr Website: www.sev.org.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΠΑΡΑΓΩΓΩΝΕΝΕΡΓΕΙΑΣμεΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ(ΣΠΕΦ)Διεύθυνση: Αρτέμιδος 2 & Κοσμά Αιτωλού 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6828580 E-mail: info@spef.gr

ΤΕΧΝΙΚOΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙOΕΛΛΑΔΑΣ(ΤΕΕ)Διεύθυνση: Καραγεώργη Σερβίας 4, 102 48 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3291200 Fax: 210 3221772 Email: tee@central.tee.gr Website: www.tee.gr

ΥΠOΥΡΓΕΙOΠΕΡΙΒΑΛΛOΝΤOΣ,ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ &ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣΑΛΛΑΓΗΣΔιεύθυνση: Αμαλιάδος 17 11523 Αθήνα Τηλέφωνα: 213 1515000, Fax : 210 6447608 Τμήμα Ενέργειας: Διεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 119 101 92 Αθήνα Τηλέφωνα· 210 6969000 E-mail: service@dorg.minenv.gr Website: www.minenv.gr

ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO02. ΠαραγωγήΠΡOΜΗΘΕΑΣGASΑ.Ε.Διεύθυνση: Λ. Κηφισίας 209 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6141130-5 Fax: 210 6140373 Email: info@promitheusgas.gr Website: www.promitheusgas.gr

03. ΔιανομήΔΗΜOΣΙΑΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΑΕΡΙOΥ(ΔΕΠΑ)Διεύθυνση: Mαρίνου Αντύπα 92 141 21 Ν. Ηράκλειο Τηλέφωνα: 210 2701000-5, Fax: 210 2701010 Email: pr@depa.gr Website: www.depa.gr

ΕΠΑΑΤΤΙΚΗΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Αθηνών 31-33 & Σπύρου Πάτση 104 47 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3406000 / 1133 Fax: 210 3406020 Email: info@aerioattikis.gr Website: www.aerioattikis.gr

75

ΕΠΑΘΕΣΣΑΛΙΑΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Φαρσάλων 219 413 35 Λάρισα Τηλέφωνα: 2410 582300 Fax: 2410 582323 Email: info@epathessalia.gr Website: www.epathessalia.gr

ΕΠΑΘΕΣΣΑΛOΝΙΚΗΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Μοναστηρίου 256 & Γλυνού 1 546 28 Μενεμένη Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 584000 Fax: 2310 546365 Email: info@epathessaloniki.gr Website: info@epathessaloniki

04. ΕγκατάστασηΑΕΡΙOΠOΛΗΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Νικ. Πλαστήρα 20 & Κουντουριώτου 122 42 Αιγάλεω Τηλέφωνα: 210 5317051 Fax: 210 5317054

05. ΜηχανήματαΑΛΦΑΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ-REINHAUSΔιεύθυνση: Σπάρτης 90 176 75 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9577207 (Κέντρο) Fax: 210 9577209 Email: info@reinhaus.gr Website: www.reinhaus.gr

BOSCHTHERMOTECHNIKIA.E.Διεύθυνση: Ερχείας 37 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 5701410, 801 11 26000 Fax: 210 5701415 Website: www.buderus.gr

HΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ06. Ηλεκτρολογικό ΥλικόASEABROWNBOVERIA.E.(ABB)Διεύθυνση: 13ο χλμ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαμίας 144 52 Μεταμόρφωση Τηλέφωνα: 210 2891500 Fax: 210 2891599 Email: abb@gr.abb.com Website: www.abb.gr _

ΕΛΛΗΝΙΚΑΚΑΛΩΔΙΑΔιεύθυνση: 57ο χλμ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαμίας 320 11 Oινόφυτα Τηλέφωνα: 22620 31202-5 Fax: 22620 31137

SIEMENSMETERINGΑ.Ε.Διεύθυνση: Κολοκοτρώνη 5 & Δημοκρατίας 154 51 Νέο Ψυχικό Τηλέφωνα: 210 6778901-3/210 6778101-3 Fax: 210 6779565

TUDORΕΛΛΗΝΙΚΗΑ.Ε.Ε.Διεύθυνση: Πλαστήρα 3 144 52 Μεταμόρφωση Τηλέφωνα: 210 2840936 Fax: 210 2842055

ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ07. Αιολική ΕνέργειαΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

ΕΝΤΕΚΑΑ.Ε.Διεύθυνση: Τύχης 2 152 33 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 6816803 Fax: 210 6816837

GEWINDENERGYΔιεύθυνση: Λεωφ. Φλέμινγκ 1 190 09 Ραφήνα Τηλέφωνα: 22940 23805 Fax: 22940 39149

GREENTOPENΕΡΓΕΙΑΚΗΑ.Ε.Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150, Fax: 210 8128160 Εmail: energy@greentop.gr Website: www.greentop.gr _

ITAGROUPA.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081 Email: info@itagroup.gr Website: www.itagroup.gr

TERNAA.E.Διεύθυνση: Μεσογείων 85 115 26 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6968000 Fax: 210 6968099

VestasHellasΔιεύθυνση: Λ. Κηφισίας 26 και Παραδείσου 2 151 25 Mαρούσι Τηλέφωνα: 213 0164700 Fax: 210 9646252 Email: Vestas-hellas@vestasmail.com

WIND+SOLΕΠΕΔιεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 602Α 164 52 Αργυρούπολη Τηλέφωνα: 210 9959021 / 210 9945125 Fax: 210 9959022 Email: wind@energotech.gr energogr@otenet.gr

ΧΡ.ΡOΚΑΣΑΒΕΕΔιεύθυνση: Ριζαρείου 3 152 33 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 8774100 Fax: 210 8774111 Email: info@rokasgroup.gr Website: www.rokasgroup.gr

08. Ηλιακή ΕνέργειαΑΛΦΑΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ-REINHAUSΔιεύθυνση: Σπάρτης 90 176 75 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9577207 (Κέντρο) Fax: 210 9577209 Email: info@reinhaus.gr Website: www.reinhaus.gr

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

CALPAK-KIKERONΕΛΛΑΣΑ.Β.Ε.Τ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 9 117 43 Αθήνα Τηλέφωνα: 2109247250 Fax: 210 9231616 Email: info@calpak.gr Website: www.calpak.gr

ERGONEQUIPMENTA.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα 153 44 Γέρακας Αττικής Τηλέφωνα: 210 6049420 Fax: 210 6049448 Email: ergon@tee.gr Website: www.ergon.com.gr

GREENTOPENΕΡΓΕΙΑΚΗΑ.Ε.Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150 Fax: 210 8128160 Εmail: energy@greentop.gr Website: www.greentop.gr _

MELPO-ΔΗΜΗΤΡΙOΥΘ.&Ι.O.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 3 123 51 Αγ. Βαρβάρα - Αιγάλεω Τηλέφωνα: 210 5611842 Fax: 210 5611811 Email: info@melpo.gr

ROMINAΔιεύθυνση: Ιερά Oδός & Μαραθώνος 8 122 44 Αιγάλεω Τηλέφωνα: 210 5988941 Fax: 210 5310670 Email: mmavra@tee.gr

SIELINEΔιεύθυνση: Συγγρού 2 & Παλαιολόγου 152 32 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 6830351, Fax: 210 6839848 Email: info@sieline.gr Website: www.sieline.gr

SolENERGYHELLASS.A.Διεύθυνση: Χαρίτων 31Α & Καρτσιβάνη 175 64 Παλαιό Φάληρο Τηλέφωνα: 210 - 9023587/8 Fax: 210 - 9023589 Email: info@solenergy.gr Website: www.solenergy.gr & www.promitheaspirforos.gr

SOLEΔιεύθυνση: Λεύκτρων & Λαϊκών Αγώνων 136 71 Αχαρναί Τηλέφωνα: 210 2389500 Fax: 210 2389502 Email: marketing@sole.gr Website: www.sole.gr www.eurostar-solar.com

STIBΕTHERMΔιεύθυνση: BI.ΠΕ.Θ., Β’ Φάση, Oδός ΔΑ 8, 570 22 Τηλέφωνα: 2310 795226-8 Fax: 2310 795093 Email: elitherm@elitherm.gr Website: www.elitherm.gr

76

TiSunHELLASΑΝΔΡΙΑΝOΣΔιεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος 24 100 Καλαμάτα Τηλέφωνα: 27210 - 23124 Fax: 27210 - 96522

ΔΗΜΑΣΔιεύθυνση: 2ο χλμ Άργους - Ναυπλίου 212 00 Άργος Τηλέφωνα: 27510 29110 Fax: 27510 62671 Email: info@dimas-solar.gr Website: www.dimas-solar.gr

ΗΛΙOΑΚΜΗΑ.Ε.Διεύθυνση: 193 00 Νέα Ζωή - Απρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5595625 Fax: 210 5595723 Email: megasun@helioakmi.com Website: www.helioakmi.com

ΙΝΤΕΡΣOΛΑΡΑ.Β.Ε.Τ.Ε.Διεύθυνση: Δημοσθένους 267 176 74 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9416057 Fax: 210 9409119 Email: iparad@intersolar.gr Website: www.intersolar.gr

ΜΑΛΤΕΖOΣΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Αμφιθέας 55 175 64 Παλαιό Φάληρο Τηλέφωνα: 210 9428485 / 210 9428486 Fax: 210 9402019 Email: info@maltezos.gr Website: www.maltezos.gr

09. ΥδρoηλεκτρισμόςIWECOA.E.Διεύθυνση: Τεγέας 1 & Αεροπορίας 164 52 Αργυρούπολη Τηλέφωνα: 210 9965110 Fax: 210 9966903 Email: iweco@otenet.gr

10. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑΕμπoρία Εξοπλισμού και Εγκατάσταση ΣυστημάτωνBPHELLASΔιεύθυνση: Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6887777 Fax: 210 6887697 Email: bpsolar.gr@bp.com Website: www.bpsolar.com

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕ-Εμπορίαεξοπλισμού&εγκατάστασησυστημάτωνΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

ClimaComfort-GreenEnergyApplicationsΔιεύθυνση: Βασ. Γεωργίου Β’ 22 185 34 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4114040 Fax: 210 4114041 Email: info@climacomfort.gr Website: www.climacomfort.org

CONERGYΔιεύθυνση: Βουλιαγμένης 4 166 74 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9651800 Fax: 210 9630768 Email: info@conergy.gr Website: www.conergy.gr

DATAENEGYATEΔιεύθυνση: Ησιόδου 7 (θέση Μπότα), Κορωπί Τηλέφωνα: 211 6007850 Fax: 211- 6007845 Email: info@dataenergy.gr Website: www.dataenergy.gr

ΔΕΛΤΑΤΕΧΝΙΚΗΑΚΒΕΤΤΕΔιεύθυνση: Λ. Ποσειδώνος 51, Μοσχάτο 183 44 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9400720 Fax: 210 9407170 Website: wwwdeltatechniki.gr

ΔΗΣΙOΣΔιεύθυνση: Πλατεία Καρύτση 10 105 21 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3232662 Fax: 210 3252453 Email: info@dissios.gr Website: www.dissios.gr

ECOSUNΔιεύθυνση: Βούλγαρη 58 542 49 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 327914 Fax: 2310 325693 Email: info@ecosun.gr Website: www.ecosun.gr

ELECTROTECHPOWERSYSTEMSΔιεύθυνση: Υψηλάντου 81 187 58 Κερατσίνι Τηλέφωνα: 210 4321398 Fax: 210 4321034 Email: info@electrotech.gr Website: www.electrotech.gr _

ENGAIAΕ.Π.Ε.Διεύθυνση: Βασ. Ηρακλείου 4 546 25 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 541344 Fax: 2310 553970 Email: agiannis@engaia.gr Website: www.engaia.gr

EPURON(χρηματοδότηση&ανάπτυξη μεγάλωνσυστημάτων)Διεύθυνση: Βουλιαγμένης 4 166 74 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9604205, Fax: 210 9604516 Email: info@epuron.de Website: www.epuron.de

ERGONEQUIPMENTA.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα 153 44 Γέρακας Αττικής Τηλέφωνα: 210 6049420, Fax: 210 6049448 Email: ergon@tee.gr Website: www.ergon.com.gr

GLOBAL-ENERGYSolutionsΔιεύθυνση: Κωλέττη 25Β 546 27 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 525645 Fax: 2310 538852 Email: kyriakides@global-energy.eu Website: www.global-energy.eu

GREENTOPENΕΡΓΕΙΑΚΗΑ.Ε.Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150 Fax: 210 8128160 Εmail: energy@greentop.gr Website: www.greentop.gr _

ΗΛΙOΔΥΝΑΜΗΔιεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 224 176 72 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9592323 Fax: 210 9571756 Email: ealasis@pertip.gr Website: www.heliodynami.gr

HΛΙOΣΤΑΤΗΣΕ.Π.Ε.Διεύθυνση: Αγησιλάου 6-8 151 23 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6838289, 210 6851159 Fax: 210 6851151 Email: mail@heliostat.gr Website: www.heliostat.gr

IBCSOLARΔιεύθυνση: Παραδείσου 29 & Ζαγοράς 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6828163 / 210 6801724 Fax: 210 6801723 Email: info@ibc-solar.gr Website: www.ibc-solar.gr _

ITAGROUPA.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081 Email: info@itagroup.gr Website: www.itagroup.gr

KRANNICHSOLARΜ.Ε.Π.Ε.(ΧOΝΔΡΙΚΗΠΡOΜΗΘΕΙΑΦ/ΒΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ)Διεύθυνση: Κεντρικά : Σταδίου 40, Καλοχώρι 57009, Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 751960 Fax: 2310 751540 Υποκατάστημα: Συγγρού 336, Καλλιθέα 17673, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9531040 Fax: 210 9531041 Email: info@gr.krannich-solar.com Website: www.krannich-solar.com _

PHOENIXSOLARΕΠΕΔιεύθυνση: Λ. Πεντέλης 104 & Μεταμορφώσεως 1 152 34 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 6838386, Fax: 210 6838361 Email: info@phoenixsolar.gr

PHOTOVOLTAICΔιεύθυνση: Eλλανίκου 20, 116 35 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7225471 Fax: 210 7220637 Email: info@photovoltaic.gr Website: www.photovoltaic.gr

77

ScheutenSolarHellasΔιεύθυνση: Φανερωμένης 2Α, 155 61 Χολαργός, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6528216, Fax: 210 6528262 Email: info@scheutensolar.gr Website: www.scheuten.com

SMA(αντιστροφείς-inverters)Διεύθυνση: Β. Τσιτσάνη 102 166 75 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9856660, Fax: 210 9856670 Email: info@sma-hellas.com Website: www.sma-hellas.com

SUNERAΔιεύθυνση: Ηλία Ηλιού 48 117 43 Νέος Κόσμος Τηλέφωνα: 210 4375690 Email: pchatzip@sunera.gr Website: www.sunera.gr

ΣυστήματαSUNLIGHTΑΒΕΕΔιεύθυνση: 23ο χλμ Ε.O. Αθηνών - Λαμίας 145 65 Άγιος Στέφανος Τηλέφωνα: 210 6245400, Fax: 210 6245409 Email: info@sunlight.gr Website: www.sunlight.gr

SunPowerSolarΕνεργειακήΕλλάςΔιεύθυνση: Αγίας Βαρβάρας 35 152 31 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 6714721 Fax: 210 6714729 Email: effie.kondaxi@sunpowercorp.com _

11. Παραγωγή ENERGYSOLUTIONSΔιεύθυνση: Χειμάρας 16 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6861461 Fax: 210 6861399 Email: info@energysolutions.gr Website: www.energysolutions.gr

SOLARCELLSHELLASΔιεύθυνση: Κεντρικά Γραφεία: Λεωφ. Συγγρού 170 176 71 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9595159 Fax: 210 9537618 Eργοστάσιο: Βιομηχανική περιοχή Πατρών, 252 00 Άγιος Στέφανος, Block 3A Tηλέφωνα: 2610 241958 Fax: 2610 647129 Email: info@schellas.gr Website: www.schellas.gr

ΗΛΙOΔOΜΗΔιεύθυνση: Τ.Θ. 60212 Θέρμη 570 01 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 469140 Fax: 2310 469141 Email: mail@heliodomi.gr Website: www.heliodomi.gr

12. ΒΙOΜΑΖΑΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

Ν.ΑΧ.ΦΙΛΙΠΠOΠOΥΛOΣ-ΕξοπλισμόςΕνεργειακήςΑξιοποίησηςΒιομάζαςΔιεύθυνση: 1o χλμ Νεοχωρούδας - Θεσσαλονίκης Τ.Θ. 301, 57008 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 785840 Fax: 2310 785841 Email: info@nphilippopoulos.gr Website: www.nphilippopoulos.gr

13. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑAIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: information@aidengineering.gr Website: www.aidengineering.gr _

ΑΡΓΥΡOΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΩΝ&ΒΑΡΥΤΙΝΗΣΑ.Ε.Ε.Διεύθυνση: Αμερικής 21α 106 72 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3690111 Fax: 210 3602318

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

ERGONEQUIPMENTA.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα 153 44 Γέρακας Αττικής Τηλέφωνα: 210 6049420 Fax: 210 6049448 Email: ergon@tee.gr Website: www.ergon.com.gr

ITAGROUPA.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031, Fax: 210 9652081 Email: info@itagroup.gr Website: www.itagroup.gr

KLTENERGYA.E.Διεύθυνση: 7o χλμ Εθν. Oδού Θεσσαλονίκης-Κατερίνης, 546 28 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 778380, Fax: 2310 574670 Email: management@klt.gr Website: www.klt.gr

14. ΥΓΡΑΕΡΙOΑΝΔΡΙΑΝOΣ-GOKΔιεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος 24 100 Καλαμάτα Τηλέφωνα: 27210 - 23124 Fax: 27210 - 96522

BPHELLASA.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6887777 Fax: 210 6887697

CoralGasΑ.Ε.Β.Ε.Υ. (πρώην SHELL GAS Α.Ε.Β.Ε.Υ.)Διεύθυνση: Γεωργίου Αβέρωφ 26-28 142 32 Περισσός Τηλέφωνα: 210- 9491000 Fax: 210- 9407987 Website: www.coralgas.gr

ENERGASΕ.Π.Ε.Διεύθυνση: Oδός Σχηματαρίου - Παραλίας Αυλίδας 32 009 Σχηματάρι Τηλέφωνα: 22620- 58568

ΠΕΤΡOΛΙΝΑΑ.Ε.ΠΕΤΕΛΑΙOΕΙΔΩΝΔιεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 2 115 27 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7705401 / 210 7725114 Fax: 210 7725233

ΥΓΡOΓΚΑΖΑ.Ε.Διεύθυνση: Λυκαβηττού 2 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210- 3628256 Fax: 210- 3610450

ΠΕΤΡΕΛΑΙO15. ΔιύλισηΕΛ.ΠΕΑ.Ε.Διεύθυνση: E.O. Αθηνών - Κορίνθου (17ο χλμ) 193 00 Ασπρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5533000 Fax: 210-5539298 Διοίκηση: Χειμάρρας 8Α 15125 Μαρούσι Τηλέφωνο: 210 6302000 Fax: 210 6302510 Website: www.elpe.gr

ΕΛ.ΠΕΑ.Ε.ΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΕΣΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣΘΕΣΣ/ΝΙΚΗΣΔιεύθυνση: Ιωνία, Τ.Θ. 10044 541 10 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 750000

ΜOΤOΡOΙΛ(ΕΛΛΑΣ)Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8094000 Fax: 210-8094444 Website: www.moh.gr

16. ΕμπορίαΑΙΓΑΙOΝOΙΛΔιεύθυνση: Λεωφ. Χατζηκυριακού 42 185 38 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4586000 Fax: 210 4586241 Website: www.aegeanoil.gr

AVINOILΑ.Β.Ε.Ν.Ε.Π.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8093500 Fax: 210 8093555 Website: www.avinoil.gr

CoralGasΑ.Ε.Β.Ε.Υ. (πρώην SHELL GAS Α.Ε.Β.Ε.Υ.)Διεύθυνση: Γεωργίου Αβέρωφ 26-28 142 32 Περισσός Τηλέφωνα: 210 9491000 Fax: 210 9407987 Website: www.coralgas.gr

78

CoralHellasΑ.Ε.(πρώην SHELL Hellas Α.Ε.)Διεύθυνση: 12Α Ηρώδου Αττικού 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 9476000 Fax: 210 9476500 Website: www.coralenergy.gr

CYCLONHellasΑ.Ε.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12Α 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8093900 Fax: 210 8093999 Website: www.cyclon.gr

DRACOILS.A.Διεύθυνση: Πατησίων 48 106 82 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8224311-3 Fax: 210 8838407 Website: www.dracoil.gr

ΕΚOΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Χειμάρρας 8Α 115 25 Mαρούσι Τηλέφωνα: 210 7705201-401 Fax: 210 7705847 Website: www.eko.gr

ΕΛΙΝOΙΛΑ.Ε.Διεύθυνση: Πηγών 33 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 6241500 / 210 6241510 Fax: 210 6241509 Website: www.elin.gr

MAMIDOILJETOILΑ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 227-229 145 61 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 8055855-7 / 210 8052469 Fax: 210 8055955 Website: www.jetoil.gr

REVOILΑ.Ε.Ε.Π.Διεύθυνση: Καποδιστρίου 5 166 72 Βάρη Τηλέφωνα: 210 8976000 Fax: 210 8974943 Website: www.revoil.gr

17. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑAEGEANOILS.A.Διεύθυνση: Λεωφ. Χατζηκυριακού 42 185 36 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4586000 Fax: 210 4586241

BPHELLASS.A.-BPMARINEΔιεύθυνση: Ακτή Μιαούλη 89 & Μαυροκορδάτου 289 185 38 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4595800 / 210 4595900 Fax: 210-4595869 Email: triands@bp.com

MAMIDOILJETOILΑ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 227-229 145 61 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 8055855-7 / 210 8052469 Fax: 210 8055.955 Website: www.jetoil.gr

18. ΠαραγωγήΚΑΒΑΛΑOΙΛΑ.Ε.Διεύθυνση: Τ.Θ. 8 - Νέα Καρβάλλη 640 06 Καβάλα Τηλέφωνα: 2510 317201 Fax: 2510-317204 Email: kavalaoil@otenet.gr

ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ19. Εισαγωγές - ΕμπορίαΒΙOΛΙΓΝΙΤΑ.Μ.Ε.Τ.Β.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210-2581281, Fax: 210-2581033

ΗΡΑΚΛΗΣΑΝΩΝΕΤΑΙΡΕΙΑΤΣΙΜΕΝΤΩΝΔιεύθυνση: Σοφ. Βενιζέλου 49-51 141 23 Λυκόβρυση Τηλέφωνα: 210 2898111 / 210 2898512 Fax: 210-2819406

20. ΠαραγωγήΒΙΤOΥΜΙΝΑΑ.Ε.Διεύθυνση: 14ο χλμ Παλαιάς Ε.O. Θεσσαλονίκης - Βέροιας 541 10 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 722396-8 Fax: 2310-722100

ΔΕΗ/ΛΙΓΜΝΙΤ.ΚΕΝΤΡOΠΤOΛΕΜ.ΑΜΥΝΤΑΙOΥΔιεύθυνση: 502 00 Πτολεμαΐδα Τηλέφωνα: 24630 28601

ΕΣΧΑΑ.Ε.Β.Ε.Διεύθυνση: Παραλία Ασπροπύργου 193 00 Ασπρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5574600-4 Fax: 210-5572974

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑΑΜΥΝΤΙOΥΑ.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210 2583681 Fax: 210 2581033

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑΑΧΛΑΔΑΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Γ. Παπανδρέου 21 546 45 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 861411 Fax: 2310 867966

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑΣΕΡΒΙΩΝΔιεύθυνση: Διονυσίου Σολωμού 13 505 00 Σέρβια - Κοζάνη Τηλέφωνα: 210 3225018 Fax: 210 3237146

Μ.Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Διεύθυνση: Στεφ. Δραγούμη 15 53 100 Φλώρινα Τηλέφωνα: 23850 29583 Fax: 23850 24763

ΜΕΤΕΑ.Ε.Διεύθυνση: Ροδοδάφνης 31 151 25 Πολύδροσο Αμαρουσίου Τηλέφωνα: 210 6846084 Fax: 210 6833008

ΜΠΙΤOΥΛΑΪΝΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Ακαδημίας 19 & Βουκουρεστίου 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3639091, Fax: 210 3625386

21. ΘΕΡΜΑΝΣΗAIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: information@aidengineering.gr Website: www.aidengineering.gr _

CALORIAA.B.&E.E.Διεύθυνση: Ηφαίστου 57 - Μπότα Τζήμα 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 6628068-73 Fax: 210 6623784

ERGONEQUIPMENTA.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα 153 44 Γέρακας Αττικής Τηλέφωνα: 210 6049420 Fax: 210 6049448 Email: ergon@tee.gr Website: www.ergon.com.gr

WILOHELLASA.B.E.E.Διεύθυνση: Aγ. Αθανασίου 80 145 69 Άνοιξη Τηλέφωνα: 210 6248300 Fax: 210 6248360 Website: www.wilo.gr

ΑΝΔΡΙΑΝOΣA.E.Διεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος 24 100 ΚΑΛΑΜΑΤΑ Τηλέφωνα: 27210 - 23124 Fax: 27210 - 96522 Email: info@andrianos.gr Website: www.andrianos.gr

ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣΝ.&ΥΙOΙΑ.Ε.&Ε.Ε.Διεύθυνση: Σολωμού 55 104 32 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 5224719 / 210 5224735 Fax: 210 5222278

ΒΙOΣΩΛΑ.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 3-5 & Μενεμένης 177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 3410000 Fax: 210 3421001 Email: info@biossol.gr Website: www.biossol.gr

ΘΕΡΜΑΝΤΙΚΗΑ.Ε.Ε.&Β.Ε.Διεύθυνση: Αχαρνών 374 111 45 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 2026655 / 210 2011698 Fax: 210 2019382- 3

ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: 7ο χλμ Αθηνών - Λαμίας Τ.Θ. 173, 34 100 Χαλκίδα Τηλέφωνα: 22620 79902 Fax: 22620 71929

ΚΑΣΤΑΦΑΝΑΣΝ.ΠΑΝ.Α.Ε.Ε.ΕΔιεύθυνση: Όλγας 110 172 36 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9707032 Fax: 210 9750331

ΚΛΙΜΑΤΑΙΡΑ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 82 167 77 Ελληνικό Τηλέφωνα: 210 9691500 Fax: 210 969158

79

22. ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣAIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: information@aidengineering.gr Website: www.aidengineering.gr _

CARRIERΕΛΛΑΣΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΥΑ.Ε.Διεύθυνση: Άντερσεν 4 & Μωραΐτη 93 115 25 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6773300 Fax: 210 6745487

ClimaComfort-GreenEnergyApplicationsΔιεύθυνση: Βασ. Γεωργίου Β’ 22 185 34 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4114040 Fax: 210 4114041 Email: info@climacomfort.gr Website: www.climacomfort.org

FOURLISTRADEA.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 340 115 51 Νέο Ψυχικό Τηλέφωνα: 210 6293000 Fax: 210 6773713

HITACHIHOMEELECTRONICSHELLASA.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 364 152 33 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 6837200 Fax: 210 6835694

UNICLIMAΓΚΡΙΣΙΝΠΑΠΠΑΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 137 171 21 Νέα Σμύρνη Τηλέφωνα: 210 9323551- 5 Fax: 210 9355397

ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: 7ο χλμ Αθηνών - Λαμίας Τ.Θ. 173, 34 100 Χαλκίδα Τηλέφωνα: 22620 79902 Fax: 22620 71929

ΚΛΙΜΑΤΑΙΡΑ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 82 167 77 Ελληνικό Τηλέφωνα: 210 9691500 Fax: 210 9691580

ΣΠ.ΤΑΣOΓΛOΥΑ.Ε.DeLonghiΔιεύθυνση: Λεωφ. Τατοΐου 112 144 52 Μεταμόρφωση Τηλέφωνα: 210 2884000 Fax: 210 2842385

23. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣΑΔΚΑΡΩΝΗΣ-ΔΡΕΤΤΑΣ-ΚΑΡΛΑΥΤΗΣΣΥΜΒOΥΛOΙΜΗΧΑΝΙΚOΙΑ.Ε.Διεύθυνση: Θεμιστοκλέους 106 106 81 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3302575 9 Fax: 210 3815043

AIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: information@aidengineering.gr Website: www.aidengineering.gr _

ΑΣΠΡOΦΩΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 284 176 75 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9491600 Fax: 210 9491610

CINARA.E.Διεύθυνση: Χατζηγιάννη Μέξη 4 115 28 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7250360 Fax: 210 7250361

CONTECA.E.Διεύθυνση: Λαέρτου 22 Τ.Θ. 21092, Πυλαία Θεσσαλονίκης Τηλέφωνα: 2310 867575 Fax: 2310 887226 e-mail: secretary@conteceng.gr www.conteceng.gr

ENERGOGROUPA.E.Διεύθυνση: Βεάκη 1 & Κηφισίας 115 25 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6777825 Fax: 210 6777813

EXERGIAA.E.Διεύθυνση: Oμήρου & Βησσαρίωνος 1 106 72 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6996185 Fax: 210 6996186

KANTORManagementConsultants ΓραφείαΑθηνώνΔιεύθυνση: Oμήρου & Βησσαρίωνος 1 106 72 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7297500, Fax: 210 7249528

KANTORLondonΔιεύθυνση: 13 The Leathermarket 10-13 Weston Street London SE1 3ER, UNITED KINGDOM Tel.: +44 (0) 78033160 Fax: + 44 (0) 20 7620 1275

ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗΕΠΕΔιεύθυνση: Μονεμβασιάς 27 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6800690, Fax: 210 6801005

ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣΘ.&ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Βουκουρεστίου 23 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3600711- 4 Fax: 210 3629338

PLE-ΕΛΛΑΣΜOΝOΠΡOΣΩΠΗΕ.Π.Ε.Διεύθυνση: Βασ. Σοφίας 6 106 74 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7243073, Fax: 210 7250671

σινμηχανικοί-ΙσμήνηΠανοπούλουΔιεύθυνση: Βασ. Κων/νου 29 106 74 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7234628, mob: 6937110655 e-mail: isminipano@gmail.com

TECHNIPETROLΕΛΛΑΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Σπύρου Μερκούρη 17-19 144 52 Μεταμόρφωση Αττικής Τηλέφωνα: 210 2854300, Fax: 210 2834090 E-mail: info@technipetrol.gr Website: www.technip.com

24. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝΑC/DCΔιεύθυνση: Κύπρου 16, Πυλαία 555 35 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 314754 Fax: 2310 314666 Email: milonas@fotovoltaica.gr Website: www.acdc.com.gr / www.fotovoltaica.gr

AdamsnetΜΕΠΕΔίκτυα Αυτοματισμών & Τηλεπικοινωνιών Ενεργειακών Εφαρμογών Ενεργειακοί Επιθεωρητές Κτηρίων & Βιομηχανιών Διεύθυνση: Ταξιαρχών 51 Τηλέφωνα: 210 4082291 Fax: 2104628163 Αδαμόπουλος Χ. Αλέξιος (Διπλ. Ηλ/γος & Πολ. Μηχανικός ΔΠΘ) e-mail: info@adamsnet.gr energy.inspectors@yahoo.gr www.adamsnet.gr

COFELYHELLASA.E.Διεύθυνση: θερμοπυλών 2 152 35 Βριλήσσια Τηλέφωνα: 210 6085030 Fax: 210 6084178 Email: mail@cofely-gdfsuez.com Website: www.cofely-gdfsuez.gr

Γ.ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ-Χ.ΣΚOΥΒΑΚΗO.Ε.Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Μελετητική & Τεχνική Εταιρεία Διεύθυνση: Πουκεβίλ 28 26 225 Πάτρα Τηλέφωνα: 2610223349 /κινητό: 6976110398 Fax: 2610620041 e-mail: info@kscg.gr www.kscg.gr

IndustrialNetworkingSolutions(INS)Διεύθυνση: Μοναστηρίου 90 546 27 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 500365 - 6 Fax: 2310 511608 Mob: 6977409180 e-mail: info@industrial-networking.gr www.industrial-networking.gr

NRG-ORIONΔιεύθυνση: Θεσσαλονίκης 31 145 61 Κηφισιά, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9329770 Fax: 210 9333597 e-mail: info@nrg-orion.gr www.nrg-orion.gr

ALTERCOΕνεργειακές και Περιβαλλοντικές Τεχνολογίες Διεύθυνση: Φράγκων 19 546 25 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 267666 / 540222 Fax: 2310 267666 e-mail: info@alterco.gr, sales@alterco.gr www.alterco.gr

Oνοματεπώνυμο / Νame or company

________________________________________________________________Διεύθυνση / Address

________________________________________________________________

T.K. / Postcode: ___________________________________________________

E-mail: _________________________________________________________

Τηλέφωνο / Daytime Tel. ___________________ Fax: ___________________

Θα ήθελα τιμολόγιο n

Eπάγγελμα: ______________________________________________________

Α.Φ.Μ.: ______________________ Δ.O.Υ.: _____________________________

Τρόπος πληρωμής / Method of payment

1) Εσωκλείω ταχυδρομική επιταγή / I enclose a cheque made payable to TRIM A.E. n2) Παρακαλώ χρεώστε την πιστωτική μου κάρτα / Please charge my credit card

Mastercard n Visa n Switch / Maestro nIssue number n n n n Αρ. κάρτας / Card n.

n n n n n n n n n n n n n n n nValid from / Ισχύει από n n n n Expires / Έως n n n nOνοματεπώνυμο (όπως αναγράφεται στην κάρτα) / Name on card

_________________________________________________________________

Υπογραφή / Signature ______________________________________________

Hμερομηνία / Date _________________________________________________

Η ετήσια συνδρομή εσωτερικού κοστίζει 30 ευρώ και για Ευρώπη 50 ευρώ.Συμπληρώστε αυτό το κουπόνι και ταχυδρομήστε το στη διεύθυνση:

Ειδικές εκδόσεις ΤΡΙΜ Α.Ε.Περιοδικό:energyworldΈδρα: Λεωφ. Αθηνών 286124 62 ΧαϊδάριΤηλ.: 210 5810581

Ειδικές εκδόσεις:Γριβογιώργου 5115 28 Ιλίσια - ΧίλτονΤηλ.: 210-7240510Fax: 210-7249473

info@energyonline.grwww.energymag.gr

Annual subscription for Greece:30 euros, for Europe: 50 eurosPlease complete this coupon and send it to the following address:

TRIM S.A.energyworld MagazineHead Office: 286 Athinon Avenue124 62 Athens - GreeceTel.: +30 210 5810581

Publishing Division:5 Grivogiorgou Str.115 28 Ilissia - AthensTel.: +30 210 7240510Fax: +30 210 7249473

info@energyonline.grwww.energymag.gr

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡOΜΗ / ANNUAL SUBSCRIPTION

Το Περιοδικό για την Ενέργεια και το Περιβάλλον

ΕΛΕΤΑΕΝΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤHΜΟΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΙΟΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Μέλος της European Wind Energy Association

Μάθε για την Αιολική ΕνέργειαΕίναι:

3 Φθηνή Μειώνειτοκόστοςτουρεύματος

3 Ανεξάντλητη Μειώνειτηνεξάρτησηαπότα ορυκτάκαύσιμα

3 Εγχώρια Συμβάλλειστηντοπικήοικονομικήανάπτυξη καιτημείωσητωνεισαγωγώνκαυσίμων

3 Φιλική στο περιβάλλον Είναιηεπιλογήενάντιαστην κλιματικήαλλαγή

Ενημερώσου

www.eletaen.gr