ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ & TO ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΤΑ ΕΜΠOΔΙΑ & OΙ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΕΣΦΑ-TAPΝΕOΣ «ΔΡOΜOΣ ΜΕΤΑΞΙOΥ» ΠΕΡΝΑΕΙ ΑΠO ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑΠΡOΤΥΠO ΥΒΡΙΔΙΚO ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚO ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΣΤO «ΠΑΖΑΡΙ» ΡΩΣΙΑΣ-ΔΥΣΗΣ O SOUTH STREAMΑΝΗΣΥΧΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΑΠO ΤOΥΣ ΙΣΛΑΜΙΣΤΕΣΤO FRACKING ΔΙΧΑΖΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

ΚΕΡΔΙΖΕΙ ΕΔΑΦOΣΗ ΑΕΡΙOΚΙΝΗΣΗΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Τεύχος 59 Ιούλιος - Αύγουστος 2014

Τιμή: 3 ευρώ

ener

gyw

orld

59

- ΙΟ

ΥΛΙΟ

Σ -

ΑΥΓΟ

ΥΣΤΟ

Σ 20

14

ΜΗΝΙΑΙO ΠΕΡΙOΔΙΚO ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ  KΩΔΙΚOΣ: 018262

ΕΤOΣ 8o, ΤΕΥΧOΣ 59 Ιούλιος-Αύγουστος 2014

Ιδιοκτησία: TRIM A.E.

Εκδότης Απόστολος Κόμνος

Σύμβουλος έκδοσης Γιώργος Στουραΐτης

Μarketing - Επικοινωνία Αλεξάνδρα Κόμνου Σοφία Ανδριτσοπούλου

Art direction A.L.L. designers info@alldesigners.eu

Συνεργάτες Κώστας Βουτσαδάκης Γιώργος Παυλόπουλος Πηνελόπη Μητρούλια Γιάννης Πισπιρίγκος

Τιμή τεύχους 3 ευρώ

Ταχυδρομικές επιταγές και εμβάσματα προς: Ειδικές εκδόσεις ΤRIM A.E.

energyworld TRIM A.E.  Έντυπες & ηλεκτρονικές εκδόσεις Έδρα: Λεωφ. Αθηνών 286 124 62 Χαϊδάρι Τηλ.: 210-5810581

Τμήμα Εκδόσεων: Γριβογιώργου 5 115 28 Ιλίσια - Χίλτον Τηλ.: 210-7240510 Φαξ: 210-7249473

www.energyworld.grwww.trimpublications.comenergyworld@trimpublications.com

Η άποψη των συντακτών δεν είναι απαραίτητα και άποψη της διεύθυνσης του περιοδικού

ΜΕΛOΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣΔΗΜOΣΙOΓΡΑΦΩΝ ΙΔΙOΚΤΗΤΩΝΠΕΡΙOΔΙΚOΥ ΤΥΠOΥ

2

ΠεριεχόμεναΣΗ

ΜΕΙ

ΩΜ

Α ΤO

Υ ΕΚ

ΔOΤ

Η

ΔΙΕ

ΘΝΗ

KAI

ΕΛΛ

ΗΝ

ΙΚΑ

ΝΕΑ

ΚOΡΥ

ΦΑΙ

Α ΣΥ

ΝΕΔ

ΡΙΑ

ΓΙΑ

ΤΗΝ

ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑ Σ

ΤΗΝ

ΕΛΛ

ΑΔΑ

ΣΤO

ΛOΝ

ΔΙΝ

O ΤΑ

ΕΛΛ

ΗΝ

ΙΚΑ

ΠΕΤ

ΡΕΛΑ

ΪΚΑ

OΙΚO

ΠΕΔ

Α

ΚΕΡΔ

ΙΖΕΙ

ΕΔ

ΑΦOΣ

Η Α

ΕΡΙO

ΚΙΝ

ΗΣΗ

ΣΤΗ

Ν Ε

ΥΡΩ

ΠΗ

ΣΤO

«ΠΑΖ

ΑΡΙ»

ΡΩ

ΣΙΑΣ

-ΔΥΣ

ΗΣ

O SO

UTH

STR

EAM

ΑΝΗ

ΣΥΧΙ

Α ΓΙ

Α ΤΑ

ΠΕΤ

ΡΕΛΑ

ΙΑ Α

ΠO

ΤOΥΣ

ΙΣΛΑ

ΜΙΣ

ΤΕΣ

TO F

RACK

ING

ΔΙΧ

ΑΖΕΙ

ΤΗ

Ν Ε

ΥΡΩ

ΠΗ

ΑΝOΙ

ΓΕΙ O

ΔΡO

ΜOΣ

ΓΙΑ

ΤO

ΦΥΣ

ΙΚO

ΑΕΡΙ

O ΣΤ

ΗΝ

ΑΥΤ

OΚΙΝ

ΗΣΗ

«ΠΡΑ

ΣΙΝO

ΦΩΣ

» ΓΙ

Α ΕΡ

ΕΥΝΕ

Σ ΣΧ

ΙΣΤO

ΛΙΘΙ

ΚOΥ

ΑΕΡΙ

OΥ Σ

ΤΗ Ρ

OΥΜ

ΑΝΙΑ

ΤΑ Ε

ΜΠ

OΔΙΑ

& O

Ι ΣΥΖ

ΗΤΗ

ΣΕΙΣ

ΓΙΑ

ΔΕΣ

ΦΑ-

ΤΑΡ

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11

3

OΙ Δ

ΗΜ

OΠΡΑ

ΣΙΕΣ

ΝOΜ

Ε Φ

ΕΡΝ

OΥΝ

ΑΛΛ

ΑΓΕΣ

ΣΤΗ

Ν Α

ΓOΡΑ

NEO

Σ «Δ

ΡOΜ

OΣ Μ

ΕΤΑΞ

ΙOΥ»

ΠΕΡ

ΝΑΕ

Ι ΑΠ

O ΤΗ

Ν Ε

ΛΛΑΔ

Α

ΜΕΤ

ΑΛΛΕ

ΥΤΙΚ

Α ΑΠ

OΘΕΜ

ΑΤΑ

ΑΞΙΑ

Σ 30

ΔΙΣ

.

ΗΜ

ΕΡΙΔ

Α ΓΙ

Α ΤΙ

Σ ΓΕ

ΩΘΕ

ΡΜΙΚ

ΕΣ Α

ΝΤΛ

ΙΕΣ

ΘΕΡΜ

OΤΗ

ΤΑΣ

ΜΙΑ

ΦΘΗ

ΝΗ

, ΚΑΘ

ΑΡΗ

& Ε

ΓΧΩ

ΡΙΑ

ΛΥΣΗ

ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΣ

ΠΡO

ΤΥΠ

O ΥΒ

ΡΙΔ

ΙΚO

ΦΩ

ΤOΒO

ΛΤΑΪ

ΚO Σ

ΤΗΝ

ΕΛΛ

ΑΔΑ

MOT

OR O

IL: Γ

ΙΑ Α

ΛΛΑ

ΔΕΚ

Α ΧΡ

OΝΙΑ

ΜΕ

ΤΗ S

HEL

L

ΠΕΡ

ΙΒΑΛ

ΛOΝ

ΤΙΚΕ

Σ Δ

ΡΑΣΕ

ΙΣ Α

ΠO

OTE-

COSM

OTE

SCH

NEI

DER

ELEC

TRIC

: ΦΩ

ΤΙΣΤ

ΙΚΑ

ΑΣΦ

ΑΛΕΙ

ΑΣ E

XIW

AY E

ASYL

ED

ΜΕΙ

ΩΣΗ

ΚOΣ

ΤOΥΣ

ΔΑΝ

ΕΙΣΜ

OΥ Γ

ΙΑ Τ

Α ΕΛ

ΠΕ

ΤO Η

ΛΕΚΤ

ΡΙΚO

SM

ART

FORT

WO

ΕΙΝ

ΑΙ Ε

ΔΩ

!

ΚΑΤΑ

ΛOΓO

Σ ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΚΩ

Ν Ε

ΤΑΙΡ

ΕΙΩ

Ν

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

4

Σημείωμα του εκδότηEditorial

Αντιμέτωπη με τη «μητέρα των… αποκρατικοποιήσεων» βρίσκεται η κυβέρνηση, και φυσικά αναφερόμαστε στην ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ και την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. Το κοινό μέτωπο Σαμαρά-Βενιζέλου βρίσκεται αντιμέτωπο με τις αντιδράσεις συνδικαλιστών-τοπικών κοινωνιών, της αντιπολίτευσης, αλλά και της τρόικας.

O πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς και ο πρόεδρος του ΠΑΣOΚ Ευάγγελος Βενιζέλος στη συνάντηση που είχαν, αποφάσισαν να κινηθούν σε κοινή γραμμή, κυρίως σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των συνδικαλιστών, οι οποίοι απειλούν με κυλιόμενες απεργίες και μπλακάουτ σε όλη τη χώρα. Από την πλευρά του ο κυβερνητικός σχηματισμός φαίνεται διατεθειμένος να προβεί σε επιστράτευση, μέτρο που εφάρμοσε και σε προηγούμενες αντιδράσεις εργαζομένων, όπως στις πρόσφατες απεργίες-στάσεις στα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Η κυριότερη δυσκολία όμως εντοπίζεται στη στάση της αντιπολίτευσης, κυρίως της αξιωματικής, καθώς πολλοί από την κυβέρνηση εκτιμούν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ εκλαμβάνει το θέμα της ΔΕΗ ως «γενική πρόβα για το μέτωπο που θέλει να δημιουργήσει ώστε να μπλοκάρει την εκλογή προέδρου της Δημοκρατίας» και όσο κι αν είναι πολλοί εκείνοι που θεωρούν πιθανή την προσφυγή στις κάλπες το φθινόπωρο, ουδείς πρέπει να λησμονεί ότι πολλοί βουλευτές της ΝΔ και του ΠΑΣOΚ δεν θέλουν ούτε να ακούνε για εκλογές...

Εκτός όμως από τις κομματικές αντιδράσεις, η κυβέρνηση θα πρέπει να βρει λύση και σε σχέση με τους δανειστές. Τρεις από τους οκτώ όρους που θέτει το ΠΑΣOΚ για τη

«μικρή ΔΕΗ» θεωρούνται απίθανο να «περάσουν» από την τρόικα. Συγκεκριμένα, η απαίτηση να ισχύσουν όλες οι συλλογικές συμβάσεις και όλα τα ασφαλιστικά δικαιώματα όσων εργαζόμενων ενταχθούν στη «μικρή ΔΕΗ», η τιμή πώλησης να είναι η πραγματική και όχι η χρηματιστηριακή και τα χρήματα τα οποία θα καταβάλει ο επενδυτής κατά την πώληση του 30% να πάνε στη «μεγάλη ΔΕΗ» κι όχι στο ΤΑΙΠΕΔ, θεωρείται ότι δεν θα γίνουν δεκτά από την τρόικα.

Πάντως η κυβέρνηση παρά τα εμπόδια και τις προθέσεις συνδικαλιστών και αξιωματικής αντιπολίτευσης να θέσουν εκτός πορείας μια από τις μεγαλύτερες αποκρατικοποιήσεις στη νεότερη Ελλάδα, δεν δείχνει να πτοείται και να κάνει πίσω. Έως ενός σημείου, αυτό οφείλεται στον άνθρωπο που βρίσκεται στο «τιμόνι» των σχεδίων για την αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ αλλά και για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. Φυσικά, πρόκειται για τον υφυπουργό ΠΕΚΑ Μάκη Παπαγεωργίου, έναν τεχνοκράτη αλλά «ψημένο» στα δύσκολα, αφού κατά το παρελθόν ανέλαβε πολλές ευθύνες από το πόστο του στη ΔΕΠΑ.

Το «στοίχημα» λοιπόν της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ και η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας είναι κρίσιμο όχι μόνο για τον τομέα του ηλεκτρισμού, αλλά και όλων των μεταρρυθμίσεων που πρέπει να κάνει η Ελλάδα. Εάν όλα πραγματοποιηθούν όπως έχουν σχεδιαστεί, θα ανοίξει η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες ανταγωνισμού και εξασφαλίζοντας τη δυνατότητα επιλογής ανάμεσα στους παίκτες που θα κληθούν να παράγουν και να προμηθεύουν ρεύμα στους μικρούς και τους μεγάλους καταναλωτές.

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ &ΠOΛΙΤΙΚΗ ΘΥΕΛΛΑΓΙΑ ΤΗ «ΜΙΚΡΗ ΔΕΗ»

4

01

6

Eλληνικά και διεθνή νέα

02Βρείτε το κλιματιστικόπου σας ταιριάζειαπό την LGΗ LG Electronics μέσα από την ιστοσελίδα LG Saving Energy δίνει τη δυνατότητα μέτρησης των οικιακών ενεργειακών απαιτήσεων για ψύξη και θέρμανση. Μέσα από μια απλή διαδικασία ο καταναλωτής μπορεί να λάβει ενημέρωση για την απαιτούμενη κάλυψη των BTU ανά δωμάτιο, τον υπολογισμό της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος του επιλεγμένου κλιματιστικού, καθώς και το συνολικό όφελος από την εξοικονόμηση ενέργειας που προσφέρουν τα κλιματιστικά LG.Oι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκεφτούν την ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.lg.com/gr/microsite/LGsavingenergy/index.jsp. Έτσι, βάσει των δεδομένων που καταγράφονται, συμπληρώνοντας τα συνολικά τετραγωνικά μέτρα του σπιτιού και τον αριθμό των δωματίων, εμφανίζονται όλες οι διαθέσιμες προτάσεις από τη μεγάλη γκάμα οικιακών κλιματιστικών της LG.

ΚOΤ: Άνοιγμασε ευπαθείςκαταναλωτέςΥπουργική απόφαση υπέγραψε ο υφυπουργός ΠΕΚΑ Μάκης Παπαγεωργίου, η οποία προβλέπει τη δημιουργία δύο νέων κατηγοριών ένταξης στο Κοινωνικό Oικιακό Τιμολόγιο της ΔΕΗ, και συγκεκριμένα:• Το ΚOΤ ΙΙΙ, στο οποίο θα μπορούν να ενταχθούν αρχικά για διάστημα τεσσάρων μηνών και έως το τέλος του 2015 ευπαθείς καταναλωτές οι οποίοι ήταν εγγεγραμμένοι στα συσσίτια των δήμων, των περιφερειών και της Εκκλησίας κατά την 1η Νοεμβρίου 2013 και παράλληλα η ΔΕΗ είχε εκδώσει εντολή διακοπής της ηλεκτροδότησης των σπιτιών τους λόγω χρεών.• Η δεύτερη κατηγορία αφορά ανέργους που βρίσκονται σε συνεχή ανεργία για τουλάχιστον τρεις μήνες και είναι εγγεγραμμένοι στον OΑΕΔ. Σήμερα από τους 550.000 καταναλωτές που είναι ενταγμένοι σε κάποια από τις υπάρχουσες κατηγορίες Κοινωνικού Oικιακού Τιμολογίου, οι 81.000 είναι άνεργοι για πάνω από 6 μήνες.Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 3.000 ευρώ για κάθε ένα από τα δύο προστατευόμενα τέκνα και κατά 6.000 ευρώ αν ο δικαιούχος διαμένει σε νησί με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους. Στο φορολογούμενο εισόδημα δεν λαμβάνεται υπόψη το εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες του ανέργου όταν αφορά την περίοδο πριν από την ανεργία.

Επτά νέες ομάδες καταναλωτών φυσικού αερίου (μεταξύ αυτών το σύνολο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων) εντάσσονται στην κατηγορία των προστατευόμενων, σύμφωνα με απόφαση του υφυπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Μάκη Παπαγεωργίου. Έως τώρα στην κατηγορία των προστατευόμενων καταναλωτών εντάσσονταν μόνο τα νοικοκυριά. Με την απόφαση του κ. Παπαγεωργίου προστίθενται:1. Νοσοκομεία, μονάδες πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας φροντίδας υγείας.2. Σχολικά συγκροτήματα, παιδικοί σταθμοί, νηπιαγωγεία, σχολεία όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης.3. Αεροδρόμια.4. Σταθμοί πλήρωσης καυσίμου οχημάτων μέσων μαζικής μεταφοράς και αποκομιδής απορριμμάτων.5. Κτήρια όπου στεγάζονται υπηρεσίες του δημοσίου τομέα.6. Όλοι οι εμπορικοί και βιομηχανικοί καταναλωτές, οι οποίοι αποτελούν μικρομεσαίες επιχειρήσεις με ετήσια συμβολαιοποιημένη κατανάλωση μικρότερη των 10.000 MW ετησίως.7. Oι εγκαταστάσεις τηλεθέρμανσης, στον βαθμό που παρέχουν θέρμανση στους οικιακούς πελάτες και στις κατηγορίες που προαναφέρθηκαν, υπό την προϋπόθεση ότι οι εγκαταστάσεις αυτές δεν έχουν τη δυνατότητα εναλλαγής καυσίμων και είναι συνδεδεμένες είτε με κάποιο δίκτυο διανομής φυσικού αερίου είτε με το δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου.

Νέες ομάδεςαποκτούνφυσικό αέριο

77

Σε ανακοίνωσή της η ΜΕΤΚΑ ανήγγειλε την πρόθεσή της να συμμετάσχει, είτε η ίδια αυτοτελώς είτε ως μέλος σύμπραξης επιχειρήσεων, στις διαδικασίες ανάληψης έργων και προμηθειών του Δημοσίου.Συγκεκριμένα, η εταιρεία προτίθεται να συμμετάσχει είτε η ίδια αυτοτελώς είτε ως μέλος Σύμπραξης Επιχειρήσεων, στον διαγωνισμό με αριθμό διακήρυξης ΔΔ-206 που προκήρυξε η ΔΕΔΔΗΕ για το έργο «Για την κατασκευή έργων δικτύων διανομής».Η ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού είναι η 4/7/2014 ή σε περίπτωση αναβολής η νέα ημερομηνία που θα καθοριστεί.

ΕΛΤΕΧ Άνεμος:Μπαίνειστο ΧρηματιστήριοΓεγονός αποτελεί η είσοδος της ΕΛΤΕΧ Άνεμος (θυγατρικής της ΕΛΛΑΚΤΩΡ) στο Χρηματιστήριο Αθηνών, ύστερα από την έγκριση του ενημερωτικού δελτίου της εταιρείας από την επιτροπή κεφαλαιαγοράς. Στο πλαίσιο αυτό, η εταιρεία θα προχωρήσει σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ύψους 40 εκατ. ευρώ, ποσό που θα διατεθεί για τη χρηματοδότηση του επενδυτικού προγράμματος αξίας 107 εκατ. ευρώ για το διάστημα 2014-2015. Τα υπόλοιπα χρήματα θα προέλθουν από τα διαθέσιμα της εταιρείας και από τον μακροπρόθεσμο τραπεζικό δανεισμό.Ειδικότερα, τα χρήματα που θα προέλθουν από την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου θα διατεθούν για την ολοκλήρωση της κατασκευής των παρακάτω τεσσάρων αιολικών πάρκων του ομίλου στην Ελλάδα: στη θέση Ορθολίθι, εγκατεστημένης ισχύος 20,7 MW, στη θέση Λύρκειο, εγκατεστημένης ισχύος 39,6 MW, στη θέση Καλογεροβούνι-Πούλος, εγκατεστημένης ισχύος 17,1 MW, επέκταση του εν λειτουργία αιολικού πάρκου στην επέκταση της θέσης Μαγούλα Καζάκου, στην Αισύμη του δήμου Αλεξανδρούπολης, στην ΠΕ Έβρου της Θράκης με επιπλέον εγκατάσταση ισχύος 16,1 MW.Παράλληλα, η ΕΛΤΕΧ Άνεμος έχει επενδύσει το διάστημα 1/1/2011-31/03/2014 71,8 εκατ. ευρώ, ενώ επιδιώκει να διαθέτει λειτουργούντα έργα (αιολικά και άλλα πάρκα) 170,75 MW το 2014, 207,55 MW το 2015 και 264,25 MW το 2016.

O Philippe Sauer ανέλαβε από την 1η Ιουλίου 2014 τη Γενική Διεύθυνση της Schneider Electric Ελλάδος και των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Πιο συγκεκριμένα, ο Philippe Sauer ως South East Europe Area Director θα είναι υπεύθυνος για τις δραστηριότητες της εταιρείας στην Ελλάδα, την Αλβανία, τη Βουλγαρία, τη Βοσνία & Ερζεγοβίνη, το Κόσσοβο, την Κροατία, τη Σερβία & το Μαυροβούνιο, τη Σλοβενία και τη FYROM.O Philippe Sauer διαδέχεται στη θέση αυτήν τον Marc Pelletier, ο οποίος θα συνεχίσει την επαγγελματική του σταδιοδρομία εντός του ομίλου αναλαμβάνοντας τη Γενική Διεύθυνση για την Ταϋλάνδη και το Λάος.Αναλαμβάνοντας τα νέα του καθήκοντα, ο κ. Philippe Sauer δήλωσε σχετικά: «Η Schneider Electric αποτελεί τον παγκόσμιο ειδικό στη διαχείριση ενέργειας και δέσμευσή της είναι να βοηθά ανθρώπους και οργανισμούς να αξιοποιούν στο μέγιστο την ενέργειά τους. Η ικανοποιητική πορεία της εταιρείας μας αλλά και ο επαγγελματισμός των ανθρώπων της Schneider Electric Ελλάδος τα τελευταία 45 χρόνια τόσο στη βιομηχανική όσο και στην εμπορική δραστηριότητα μας δίνει δύναμη να συνεχίσουμε για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα».

Schneider Electric:Νέος επικεφαλήςστη ΝΑ Ευρώπη

ΜΕΤΚΑ: Ενδιαφέρονγια διαγωνισμότου ΔΕΔΔΗΕ

8

03ΚOΡΥΦΑΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑΗ Ελλάδα ανήκει πλέον στις προτεραιότητες εταιρειών-κολοσσών της ενεργειακής αγοράς, κάτι που επιβεβαιώνεται από το πλήθος των συνεδρίων που έλαβαν χώρα αλλά και είναι προγραμματισμένα να διαδραματιστούν επί ελληνικού εδάφους. Το energyworld (έντυπο και ηλεκτρονικό μέσο ενημέρωσης) ήταν εκεί και θα είναι παρόν σε κάθε εκδήλωση που προβάλλει τις δυνατότητες της Ελλάδας στην εξοικονόμηση ενέργειας, την ηλεκτροκίνηση, τους υδρογονάνθρακες και τις έρευνες στα ελληνικά οικόπεδα.

Εκδηλώσεις

Για ακόμη μια φορά παρατηρούμε με αμείωτο ενδιαφέρον τις ενεργειακές εξελίξεις με επίκεντρο τη χώρα μας, τις προοπτικές της, το δυναμικό της να διακριθεί στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια ενεργειακή σκακιέρα, αλλά και την προσοχή μεγάλων επιχειρήσεων που έχουν στρέψει το βλέμμα της στους ανεκμετάλλευτους πόρους της Ελλάδας.

Energy Efficiency Conference Το 2ο Energy Efficiency Conference, που διοργάνωσε η Boussias Communications, πραγματοποιήθηκε με εξαιρετική επιτυχία την Τρίτη 24 Ιουνίου 2014 στο Συνεδριακό Κέντρο Δαΐς.

Η έναρξη του συνεδρίου έγινε από τον Δημήτρη Αθανασίου, πολιτικό μηχανικό, σύμβουλο του υπουργού ΠΕΚΑ, ο οποίος παρουσίασε τις δράσεις και τις πολιτικές από την πλευρά της κυβέρνησης για μια αποτελεσματική διαχείριση της ενέργειας.

Ανάμεσα στις εταιρείες και τους φορείς που μοιράστηκαν την εμπειρία τους για ενεργειακή εξοικονόμηση και διαχείριση ήταν οι Dixons South-East Europe, Vodafone, Yioula Glassworks SA,

Αθηναϊκή Ζυθοποιία, Γενικό Νοσοκομείο Καλαμάτας, Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, Apivita και Όμιλος Σιδενόρ.

Στην ενότητα των τεχνολογιών ιδιαίτερα σημαντική ήταν η παρουσίαση καινοτόμων υπηρεσιών για ενεργειακή βιωσιμότητα των ελληνικών επιχειρήσεων από τον Δημήτρη Ιωάννου, Sales Manager Energy & Sustainability Services, της Schneider Electric. Από την πλευρά του ο Στέφανος Παλλαντζάς, Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, πρόεδρος ΔΣ του Ελληνικού Ινστιτούτου Παθητικού Κτηρίου (ΕΙΠΑΚ), εξήγησε πώς μπορεί η εξοικονόμηση ενέργειας στον κτηριακό τομέα να φέρει την ανάπτυξη. Μια διαφορετική και επίκαιρη εισήγηση έκανε η Μαρία Φράγκου, επιστημονικός συνεργάτης από το Εργαστήριο Ανανεώσιμων και Βιώσιμων Ενεργειακών Συστημάτων, της Σχολής Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης, σχετική με τα ξενοδοχεία μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης. Ο δρ Παναγιώτης Καμπισιούλης, Energy Solutions & Industry Manager της Καυκάς οδήγησε το κοινό του συνεδρίου από τα... γνωστά προϊόντα στις λύσεις ενεργειακής αναβάθμισης, ενώ ο Δημήτριος Μενδρινός, Senior

9

Expert από το Τμήμα Γεωθερμίας του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, παρουσίασε την ανάπτυξη μιας τεχνολογίας ηλεκτροπαραγωγής από γεωθερμικά ρευστά χαμηλής ενθαλπίας. Στην ίδια ενότητα, μια σειρά από ολοκληρωμένα συστήματα μέτρησης ηλεκτρικής ενέργειας παρουσίασε ο Γιάννης Γιωνάς, Founding Partner & CCO της Meazon.

Επίσης, με συντονιστή τον καθηγητή, πρώην πρύτανη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, δρ Νικόλαο Μαρκάτο, αναπτύχθηκαν εξαιρετικά ενδιαφέροντα case studies από τον βιομηχανικό κλάδο για την ενεργειακή εξοικονόμηση στη βιομηχανία. Στην ενότητα παρουσιάστηκε από τον Δημήτριο Τζάνες, τεχνικό σύμβουλο της Καλαμαράκης Σαπουνάς ΑΕΤΒΕ Βιομηχανικός Αυτοματισμός, το πώς επιτυγχάνουμε μείωση κατανάλωσης ενέργειας και καυσίμου με καυστήρες νέας γενιάς, ενώ ο Θεόδωρος Γιαμακίδης, Compressed Air Specialist & European Energy Manager, εκπρόσωπος της Hellenic Maintenance Society, μοιράστηκε με το κοινό παραδείγματα για τη συμβολή του πεπιεσμένου αέρα σε δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας στη σύγχρονη βιομηχανία.

Στην εξαιρετικά επίκαιρη ενότητα για τα συστήματα εξοικονόμησης που αφορούν τον κτηριακό τομέα, ο Δημοσθένης Γιαννακουλόπουλος, VP Business Development & International Sales της SenseOne Technologies, παρουσίασε πώς ένας κορυφαίος πωλητής χρησιμοποιεί λογισμικό ενεργειακής απόδοσης για να μειώσει το κόστος

και να κερδίσει γρήγορα. Ο Αντώνης Πρέκας, υπεύθυνος διαχείρισης δικτύου εξωτερικών συνεργατών & υποστήριξης υπηρεσιών - υπεύθυνος διαχείρισης ενέργειας της Dixons South-East Europe, έθιξε το ευαίσθητο θέμα σχετικά με την καθοριστική συμβολή του ανθρώπινου παράγοντα στην εξοικονόμηση ενέργειας.

Επιπλέον, το θέμα της ολοκληρωμένης διαχείρισης ενέργειας σε μεγάλα κτηριακά χαρτοφυλάκια παρουσίασε ο Mίλτος Αντωνιάδης, Ηead of Sales & Operations, The Watchtower ΒΕΜS της Delphis Group. Ένα από τα πλέον πρακτικά θέματα, τη μεθοδολογία και τις φάσεις έργου στο Energy Management, έδωσε ο Άρης Παπαδόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Zero Energy Βuilding, ενώ ο Νικόλαος Ψαρράς, διευθύνων σύμβουλος της AiD Engineering με εξαιρετική αμεσότητα εξήγησε πώς «χτίζεται» ένα ενεργειακά βιώσιμο γεωθερμικό σύστημα.

Athens Natural Gas Forum 2014Σε στρατηγική πύλη εισόδου για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη μπορεί να αναδειχθεί η Ελλάδα, όπως ανέφερε στο Athens Natural Gas Forum 2014, στις 30 Ιουνίου, ο υφυπουργός ΠΕΚΑ Μάκης Παπαγεωργίου. Τόνισε μεταξύ άλλων ότι στο πλαίσιο ενίσχυσης της ασφαλείας και του εφοδιασμού η χώρα μας ενισχύει τις υποδομές της.

Ειδικότερα, ενισχύεται η υλοποίηση ενεργειακών έργων ελληνικού ενδιαφέροντος όπως ο αγωγός TAP, ο αγωγός IGB και η αναβάθμιση της Ρεβυθούσας. Ακόμη, ο κ. Παπαγεωργίου

προανήγγειλε την ολοκλήρωση εντός του Ιουλίου των εργασιών της επιτροπής για το ενεργειακό μείγμα της χώρας τα επόμενα 30 χρόνια. Τέλος ανέφερε ότι το υπουργείο έχει λάβει όλα τα μέτρα της για την αποφυγή μπλακάουτ.

O γενικός γραμματέας διεθνών οικονομικών σχέσεων του ΥΠΕΞ Παναγιώτης Μίχαλος ανέφερε ότι οι εξελίξεις στην Oυκρανία επανέφεραν την ανάγκη για ενεργειακή ασφάλεια και έδωσαν την ευκαιρία στην Ελλάδα να προτείνει τον κάθετο διάδρομο από τη Ρεβυθούσα μέχρι την Oυγγαρία. Αυτός ο διάδρομος μπορεί να είναι πλήρως λειτουργικός στο τέλος της δεκαετίας.

O διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ Σπύρος Παλαιογιάννης ανέφερε ότι η εθνική ενεργειακή στρατηγική που χαράχτηκε πριν από χρόνια είχε τρεις πυλώνες: να καταστεί η χώρα κόμβος διαμετακόμισης, να επιτευχθεί διαφοροποίηση πηγών και να συμμετάσχει η Ελλάδα στη δημιουργία περιφερειακής αγοράς ενέργειας στη ΝΑ Ευρώπη. Oι εξελίξεις δικαιώνουν τις στρατηγικές αυτές, είπε, προσθέτοντας ότι ο μόνος τρόπος να μειωθούν σε μόνιμη βάση οι τιμές είναι με τη δημιουργία κόμβου φυσικού αερίου που θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό.

Τέλος, ο σύμβουλος για θέματα ενέργειας του πρωθυπουργού Σόλων Κασσίνης αναφέρθηκε στις έρευνες που γίνονται σε Κύπρο και Ελλάδα για υδρογονάνθρακες. Σημείωσε ότι πρόσφατα υπεγράφησαν οι τρεις παραχωρήσεις στο πλαίσιο του διαγωνισμού open door. Ταυτόχρονα

Energy Efficiency Conference

10

Oι ενεργειακές προοπτικές της ΝΑ Ευρώπης τον Oκτώβριο και τον Νοέμβριο

3rd Annual Balkans and the Adriatic Oil & Gas Summit

Από την 1η έως την 3η Οκτωβρίου 2014 θα λάβει χώρα στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία» το ετήσιο Balkans and the Adriatic Oil & Gas Summit, από την IRN. Η ιδιαιτερότητα και σπουδαιότητα αυτού του συνεδρίου έγκειται στο γεγονός ότι θα αποτελέσει την πλατφόρμα δικτύωσης όλων των παραγόντων της αγοράς φυσικού αερίου και πετρελαίου των εξής χωρών: Ελλάδας, Αλβανίας, Μαυροβουνίου, Κροατίας, Σερβίας, Βοσνίας & Ερζεγοβίνης, Βουλγαρίας, Σλοβενίας, Ιταλίας και Ρουμανίας.

Οι πρόσφατες ανακοινώσεις είναι ενδεικτικές της αποφασιστικότητας των κυβερνήσεων των Δυτικών Βαλκανίων και συγκεκριμένα της Κροατίας, Αλβανίας, Ελλάδας και Μαυροβουνίου να εκμεταλλευτούν στο έπακρο τους φυσικούς τους πόρους. Τα υπουργεία ενέργειας των προαναφερθέντων χωρών έχουν δρομολογήσει νέες αδειοδοτήσεις καλώντας διεθνείς πετρελαϊκούς ομίλους να εξερευνήσουν onshore και offshore για πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι θα είναι παρόντες στη σύνοδο για να συναντήσουν τα στελέχη των ενδιαφερόμενων πετρελαϊκών ομίλων και εταιρειών παρόχων υπηρεσιών, ενημερώνοντας τους παρευρισκόμενους σχετικά με τις νεότερες εξελίξεις.

Oil and Gas South East Europe

Σε μια χρονική συγκυρία που αναδεικνύεται ως προτεραιότητα πρώτης γραμμής, η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης -μέσω της Ελλάδας, της Κύπρου και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης- ο μεγαλύτερος πολυεθνικός όμιλος διοργάνωσης Οil & Gas εκδηλώσεων παγκοσμίως, ΙΤΕ Group Plc, σε συνεργασία με τον ελληνικό όμιλο εταιρειών οργάνωσης εκθέσεων Rota AE, διοργανώνει στην Αθήνα την έκθεση-συνέδριο Oil and Gas South East Europe, στις 25 με 27

Νοεμβρίου 2014, στο εκθεσιακό και συνεδριακό κέντρο Metropolitan Expo στην Αθήνα.

Διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες, εταιρείες πετροχημικών, εταιρείες διύλισης, γεωτρήσεων και εταιρείες με υπηρεσίες στον τομέα του πετρελαίου, υψηλόβαθμα στελέχη μεγάλων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην τοπική και στη διεθνή αγορά, κυβερνητικοί αξιωματούχοι και φορείς από όλη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τον κόσμο θα συναντηθούν στο πλαίσιο της διεθνούς έκθεσης και συνεδρίου .

Όπως τόνισαν οι οργανωτές, μια τέτοια μεγάλης κλίμακας εκδήλωση συνιστά «ψήφο εμπιστοσύνης για τις προοπτικές της ενεργειακής αγοράς τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη» και πραγματοποιείται σε μια χρονική συγκυρία που αναδεικνύεται ως προτεραιότητα πρώτης γραμμής η ασφάλεια και η διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης.

Η έκθεση και το συνέδριο θα επικεντρωθούν στις εξελίξεις σε Αλβανία, Αυστρία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Ελλάδα, Κροατία, Κύπρο, Ουγγαρία, Μολδαβία, Μαυροβούνιο, Ρουμανία, Σερβία, τη Σλοβακία και την Τουρκία. Όλες οι παραπάνω χώρες συνδέονται με την Ελλάδα, ως χώρα φιλοξενίας της εκδήλωσης, μέσω υφιστάμενων και μελλοντικών προγραμματισμένων αγωγών.

Οι νέες εμπορικές ευκαιρίες στην αγορά πετρελαίου και φυσικού αερίου που παρουσιάζονται στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, οι τελευταίες εξελίξεις σχετικά με την κατασκευή του αγωγού TAP και άλλα προγραμματισμένα projects αγωγών, καθώς και η περιφερειακή συνεργασία μεταξύ των κυβερνήσεων και της βιομηχανίας θα αποτελέσουν βασικά θέματα τόσο για την έκθεση όσο και για το συνέδριο Oil and Gas South East Europe 2014.

Athens Natural Gas Forum 2014

11

ανέφερε ότι θα γίνουν ανακοινώσεις για τον νέο γύρο παραχωρήσεων στον οποίο στόχος είναι να προσελκυστούν μεγάλες εταιρείες καθώς οι περιοχές αφορούν μεγάλα θαλάσσια βάθη.

«Ηλεκτροκίνηση: νέες τεχνολογίες & επιχειρηματικές ευκαιρίες»Η ηλεκτροκίνηση και οι νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες που προκύπτουν από τη διείσδυσή της αναλύθηκαν στην ημερίδα που συνδιοργάνωσαν το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, ο Γερμανικός Oργανισμός Προώθησης Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου (GermanyTradeandInvest), το Ελληνικό Ινστιτούτο Ηλεκτροκίνητων Oχημάτων, ο Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών και η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας στην Αίγλη Ζαππείου την 1η Ιουλίου.

Την περιβαλλοντική διάσταση της χρήσης ηλεκτροκίνητων οχημάτων, τόνισε ο υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων κ. Μ. Χρυσοχοΐδης, που δεν παρέλειψε να αναφέρει ότι «πρέπει να υπάρξει μέριμνα από πλευράς της πολιτείας για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης και για τη διαμόρφωση του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου για την ανάπτυξη των υποδομών. Βεβαίως απαιτούνται τεχνολογικές βελτιώσεις π.χ. σε ό,τι αφορά την ταχύτητα φόρτισης, όπως και πιο προσιτές τιμές οχημάτων». Από τη συνεργασία του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και του υπουργείου Oικονομικών θα προκύψει η οριοθέτηση των οικονομικών κινήτρων για τη χρήση ηλεκτροκίνητων

οχημάτων, ενώ μαζί με το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής θα οριστούν οι στόχοι και οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης μέχρι το 2020.

«Η ηλεκτροκίνηση κάνει τα πρώτα της βήματα στη Γερμανία, αν και παραδείγματα ηλεκτροκίνητων οχημάτων υπάρχουν ήδη από το τέλος του δέκατου ένατου αιώνα στη Γερμανία, αλλά και στην Ελλάδα από τη δεκαετία του εβδομήντα», ανέφερε ο πρόεδρος του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου κ. Μ. Μαΐλλης.

Στις πρωτοβουλίες από γερμανικής πλευράς, στα έργα-φάρους, στις πιλοτικές περιφέρειες που έχει δημιουργήσει η Γερμανία, προκειμένου να διατηρήσει την πρωτοκαθεδρία της στην τεχνολογική ανάπτυξη, αναφέρθηκε η κ. Μ. Μπαλή, εκπρόσωπος του Germany Trade and Invest.

«Υπάρχουν πολύ καλές προοπτικές χρήσης ηλεκτροκίνητων οχημάτων στην Ελλάδα», ανέφερε ο πρόεδρος του ΕΛΙΝΗO κ. Γ. Αγερίδης, ειδικά στις πόλεις και τα νησιά. Επιχειρηματικές ευκαιρίες ανοίγονται και στους τομείς της πληροφορικής, της τηλεματικής, των τηλεπικοινωνιών, του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού, των αυτοματισμών σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΦ κ. Σ. Καπέλλο.

Στα κίνητρα ενθάρρυνσης και διευκόλυνσης χρήσης ηλεκτροκίνητων οχημάτων που πρέπει να δημιουργηθούν αναφέρθηκε και ο κ. Δεληγιάννης, διευθυντής του Τομέα Υποδομών

και Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος στον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών. Τα κίνητρα ενθάρρυνσης, π.χ. μηδενικά τέλη κυκλοφορίας, απαλλαγή από τεκμήρια, δωρεάν στάθμευση σε δημοτικές θέσεις στάθμευσης σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, σε αντίθεση με τα χρηματοδοτικά κίνητρα, προωθούν μια ισορροπημένη ανάπτυξη και αποφεύγεται μια ανάπτυξη με τη μορφή «φούσκας».

Το θέμα της προμήθειας και πώλησης ηλεκτρικού ρεύματος και η διάθεση αδειών προμήθειας και πώλησης ηλεκτρικού ρεύματος από κατασκευαστές/ιδιοκτήτες υποδομών φόρτισης, όπως προβλέπονται στην τροπολογία του ν. 4001/2011 της ΡΑΕ, αναλύθηκαν από τον κ. Ε. Διαλυνά, μέλος της ολομέλειας της ΡΑΕ. Αναφέρθηκαν και πιθανά προβλήματα δικτύων λόγω π.χ. συσσώρευσης σταθμών φόρτισης και τονίστηκε ότι είναι απαραίτητος ο έλεγχος από τον ΔΕΔΔΗΕ, όπως απαραίτητα είναι και τα αναπτυξιακά σχέδια και η οριοθέτηση περιοχών που μπορούν να δημιουργηθούν υποδομές. Επάρκεια ρεύματος υπάρχει στην Ελλάδα σίγουρα μέχρι το 2020 ειδικά μετά από την πτώση της ζήτησης τα τελευταία χρόνια.

Η χρήση των ΑΠΕ για τη φόρτιση ηλεκτροκίνητων οχημάτων μπορεί να προσδώσει μεγαλύτερη ευστάθεια στο σύστημα, να δώσει δυνατότητες αποθήκευσης και ιδιοκατανάλωσης μέσω του net metering, σημείωσε ο κ. Σ. Ψωμάς από τον ΣΕΦ.

O υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων κ. Μ. Χρυσοχοΐδης στην ημερίδα «Ηλεκτροκίνηση: νέες τεχνολογίες & επιχειρηματικές ευκαιρίες»

12

04ΣΤO ΛOΝΔΙΝOΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑΠΕΤΡΕΛΑΪΚΑ OΙΚOΠΕΔΑΠαρουσιάσεις εννέα επιπλέον οικοπέδων νοτίως της Κρήτης έγιναν στην πρώτη φάση του roadshow του Λονδίνου για τους ελληνικούς υδρογονάνθρακες, με τη συμμετοχή κορυφαίων στελεχών της πετρελαϊκής βιομηχανίας του πλανήτη.

Υδρογονάνθρακες

Προς δημοπράτηση βρίσκονται 20 θαλάσσια οικόπεδα σε Ιόνιο και νότια Κρήτη και νοτιοδυτική Πελοπόννησο, τα οποία θα διατεθούν μέσω διεθνούς διαγωνισμού προς έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Τον συντονισμό της πρώτης «απόπειρας» εξόδου της χώρας μας στη διεθνή πετρελαϊκή αγορά παρακολουθούν στενά τόσο το υπουργείο Εξωτερικών, αλλά και στελέχη του Μεγάρου Μαξίμου.

Σύντομα ο διαγωνισμόςO στόχος της Ελλάδας να γίνει ένας σημαντικός παραγωγός πετρελαίου και φυσικού αερίου δεν είναι μόνον ένας ελληνικός μύθος, αλλά και βασίζεται σε στέρεες παραμέτρους, τόνισε ο υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γιάννης Μανιάτης, παρουσιάζοντας στο Λονδίνο το πρόγραμμα παραχωρήσεων για έρευνα υδρογονανθράκων στον θαλάσσιο χώρο της Δυτικής Ελλάδας και νότια της Κρήτης.

Μέσω του διαγωνισμού που αναμένεται να προκηρυχθεί το επόμενο χρονικό διάστημα θα παραχωρηθούν για έρευνες 20 θαλάσσιες περιοχές (οικόπεδα) στους επενδυτές που θα εκδηλώσουν

ενδιαφέρον, οι οποίες καθορίστηκαν με βάση 50 παραμέτρους, όπως το βάθος της θάλασσας, η γεωλογία και οι περιβαλλοντικές συνθήκες που προκύπτουν από τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που είναι σε εξέλιξη. Επίσης, τα δεδομένα που προέκυψαν από τις σεισμικές έρευνες, οι οποίες έγιναν στην περιοχή και την ερμηνεία που ακολούθησε.

Η Ελλάδα, ευρωπαϊκός ενεργειακός κόμβοςO κ. Μανιάτης παρουσίασε το πλαίσιο των ερευνών, αλλά και το ευρύτερο γεωπολιτικό πλαίσιο για τη χώρα και επικέντρωσε την τοποθέτησή του ιδιαίτερα στην ανάκαμψη της οικονομίας, στην κοινωνική αποδοχή και στην πολιτική συναίνεση για την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων.

«Όλα τα μεγάλα πολιτικά κόμματα στηρίζουν την ανάπτυξη του τομέα υδρογονανθράκων και οι περισσότερες πολιτικές δυνάμεις επιθυμούν να συμμετέχουν στη μελλοντική του επιτυχία, η διαφωνία σε αυτό το θέμα θεωρείται σχεδόν αντιπατριωτική», ανέφερε συγκεκριμένα ο υπουργός.

13

Είπε ακόμη πως «το ότι το θέμα είχε μπει στο περιθώριο για 15 ολόκληρα χρόνια -από το 1997 ώς το 2012- θεωρήθηκε από πολλούς ως προδοσία για την προοπτική της Ελλάδας, ως προδοσία για τις επόμενες γενιές».

O κ. Μανιάτης σημείωσε επίσης ότι η εξερεύνηση των εγχώριων πηγών ενέργειας συνάδει με την ευρωπαϊκή πολιτική, καθώς τα γεγονότα στην Oυκρανία και το Ιράκ υπογραμμίζουν, ακόμα περισσότερο, τους κινδύνους της υπερβολικής εξάρτησης της Ευρώπης από ενεργειακές εισαγωγές.

Αναφέρθηκε στις προοπτικές ανάδειξης της χώρας σε ενεργειακό κόμβο, καθώς, όπως είπε, «βρισκόμαστε στο σταυροδρόμι των αγορών της Δυτικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης και των νέων και των παραδοσιακών πηγών, καθιστώντας την Ελλάδα πύλη της ΕΕ για τον Νότιο Διάδρομο».

Το θεσμικό πλαίσιο των ερευνώνΕπίσης, παρουσίασε το θεσμικό-οικονομικό πλαίσιο που θα διέπει τις έρευνες, στο οποίο, όπως ανέφερε, περιλαμβάνονται: • O νέος νόμος για τις παραχωρήσεις «που ενσωματώνει τις τελευταίες τάσεις και τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές για τα δικαιώματα παραχώρησης και προσφέρει στους επενδυτές ένα σταθερό, προβλέψιμο και με ίσους όρους για όλους περιβάλλον». • Το φορολογικό καθεστώς που προβλέπει μειωμένο συντελεστή (από 40 στο 20%) προκειμένου να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των επενδύσεων.

• Η Ελληνική Εταιρεία Διαχείρισης Υδρογονανθράκων που έχει συσταθεί και θα αρχίσει να λειτουργεί με αντικείμενο να ρυθμίζει, να αδειοδοτεί και να παρακολουθεί τις δραστηριότητες εξερεύνησης και αξιοποίησης για λογαριασμό του ελληνικού Δημοσίου. • Oι κανόνες της ΕΕ σχετικά με την ασφάλεια των παράκτιων δραστηριοτήτων εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου. • Τα δεδομένα που προέκυψαν από τις σεισμικές έρευνες σε έκταση 225.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης, καθώς και η ερμηνεία των δεδομένων αυτών από το Γαλλικό Ινστιτούτο BEICIP.

Αυτός ο γύρος παραχωρήσεων υδρογονανθράκων για τις περιοχές του Ιονίου και νότια της Κρήτης είναι συνολικής έκτασης άνω των 225.000 τετρ. χλμ.

«Παρών» από μεγάλες εταιρείεςΣτην παρουσίαση συμμετείχαν άνω των 180 στελεχών πετρελαϊκών εταιρειών, τραπεζικών ιδρυμάτων, εταιρειών παροχής συμβουλών κ.ά., που εκπροσώπησαν πάνω από 40 μεγάλες και μεσαίου μεγέθους εταιρείες. Μεταξύ των εταιρειών που συμμετείχαν στην εκδήλωση, ήταν οι BP, ExxonMobil, Shell, Total, Chevron, Statoil, Anadarko, Repsol και άλλες. Στις συναντήσεις με εκπροσώπους των εταιρειών και των επενδυτών, οι οποίες έγιναν για να απαντηθούν εξειδικευμένα ερωτήματα συμμετείχε επιπλέον ο γενικός γραμματέας Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Κώστας Μαθιουδάκης.

Το απόγευμα της παρουσίασης ξεκίνησαν οι εξειδικευμένες ενημερώσεις των εταιρειών από τις τριμελείς ομάδες που έχουν συγκροτηθεί με τη συμμετοχή στελεχών του ΥΠΕΚΑ, της PGS και του BEICIP σε workstations εγκατεστημένα για τον σκοπό αυτό στις αίθουσες του Ελληνικού Κέντρου του Λονδίνου.

Σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους ο υπουργός ΠΕΚΑ Γιάννης Μανιάτης σημείωσε μεταξύ άλλων πως η Ελλάδα αναβαθμίζει τον γεωπολιτικό της ρόλο και διαμορφώνει τις προϋποθέσεις ανάδειξής της σε σημαντικό παράγοντα ενεργειακής ασφάλειας της EE.

Όροι συμμετοχής

Ο διαγωνισμός για τον γύρο παραχωρήσεων αναμένεται να δημοσιευτεί εντός του τρίτου τριμήνου. Για να συμμετάσχει μια εταιρεία στον διαγωνισμό θα πρέπει να αγοράσει 1.500 χλμ. σεισμικών συν όλα τα δεδομένα για το μπλοκ για το οποίο γίνεται η αίτηση, καθώς και την ερμηνεία των δεδομένων (BEICIP & PGS). Για κάθε μπλοκ προβλέπεται να γίνει χωριστή αίτηση (δεν επιτρέπεται να κατατεθεί μία αίτηση για περισσότερα μπλοκ), ενώ για την αξιολόγηση των προσφορών θα ληφθεί υπόψη σε ποσοστό 40% η τεχνική προσφορά και σε ποσοστό 60% η οικονομική προσφορά. Τέλος, σε περίπτωση κοινοπραξιών δεν επιτρέπεται η συμμετοχή εταιρειών με ποσοστό κάτω από 10%.

14

05ΚΕΡΔΙΖΕΙ ΕΔΑΦOΣΗ ΑΕΡΙOΚΙΝΗΣΗΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗΗ οικονομική κρίση και η κατακόρυφη αύξηση της τιμής των καυσίμων οδηγεί τους καταναλωτές στην αναζήτηση νέων, φθηνότερων λύσεων για την κίνηση των οχημάτων τους. Μια τέτοια λύση είναι η αεριοκίνηση, δηλαδή η καύση φυσικού αερίου (Compressed Natural Gas ή CNG) στους κινητήρες των οχημάτων.

AεριοκίνησηΤης Πηνελόπης Μητρούλια

Μια λύση που φαίνεται ότι αργά αλλά σταθερά κερδίζει έδαφος στην Ευρώπη, καθώς το φυσικό αέριο πέραν του ότι είναι σημαντικά φθηνότερο από τα υγρά καύσιμα, θεωρείται πράσινο καύσιμο που μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη του στόχου της Ευρωπαϊκής Ένωσης να βρίσκεται στην παγκόσμια πρωτοπορία της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Πρέπει να σημειωθεί ότι το 1/5 των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην Ευρώπη προέρχεται από τα αυτοκίνητα, ενώ τα τελευταία 20 χρόνια η ρύπανση μόνον από τις οδικές μεταφορές αυξήθηκε πάνω από 26%.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, το φυσικό αέριο χρησιμοποιείται ως καύσιμο κίνησης για πάνω από 17.000.000 αυτοκίνητα σε περισσότερες από 80 χώρες. Στην Ευρώπη, η Ιταλία διαθέτει 956 σταθμούς ανεφοδιασμού CNG, για τις ανάγκες των 846.523 οχημάτων που κυκλοφορούν στους ιταλικούς δρόμους, εκ των οποίων τα 912 είναι δημόσια. Στη Γερμανία, τα πρατήρια ανεφοδιασμού φθάνουν τα 915, εκ των οποίων τα 844 είναι δημόσια και καλύπτουν τη ζήτηση των 96.349 οχημάτων που κινούνται με φυσικό αέριο.

Διεθνές ενδιαφέρονΗ Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να διαμορφώσει το θεσμικό πλαίσιο για την αεριοκίνηση έχει δημοσιοποιήσει πρόταση για την ύπαρξη σημείων εφοδιασμού τα οποία θα είναι προσπελάσιμα σε όλους, εξοπλισμένα με κοινά πρότυπα και τα οποία θα είναι διαθέσιμα σε όλη την Ευρώπη με μέγιστες αποστάσεις 150 χιλιομέτρων μεταξύ τους έως το 2020.

Ενδεικτική της στροφής που φαίνεται ότι γίνεται σταδιακά στη χρήση του αερίου ως καυσίμου κίνησης, είναι η πρόσφατη τοποθέτηση του διευθύνοντος συμβούλου της Gazprom Αλεξέι Μίλερ σε συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα. Ο κ. Μίλερ υπογράμμισε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να επιταχύνει τη διαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου για την αεριοκίνηση στην Ευρώπη ενώ κατέστησε σαφή την πρόθεση της εταιρείας του να επενδύσει στους τομείς του εφοδιασμού πλοίων, φορτηγών αυτοκινήτων και μικρών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής στα νησιά με φυσικό αέριο.

Στο ίδιο συνέδριο ο υπουργός

15

Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης αναφέρθηκε στις προοπτικές της αεριοκίνησης στις μεταφορές, που, όπως είπε, κερδίζει έδαφος διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα λόγω του χαμηλότερου κόστους που υπολογίζεται σε 50% σε σχέση με τη βενζίνη και 30% σε σχέση με το πετρέλαιο κίνησης.

Τι γίνεται στην Ελλάδα Στην Ελλάδα σήμερα κυκλοφορούν 1.000 λεωφορεία φυσικού αερίου και 102 οχήματα δήμων, ενώ η ΔΕΠΑ σε συνεργασία με τα ΕΛΠΕ έχει αρχίσει να αναπτύσσει δίκτυο πρατηρίων φυσικού αερίου στην Αθήνα και άλλες μεγάλες πόλεις. Δυνατότητα εφοδιασμού οχημάτων με φυσικό αέριο παρέχεται από τη νομοθεσία σε όλα τα πρατήρια καυσίμων εφόσον βρίσκονται σε περιοχή όπου υπάρχει δίκτυο. Το νέο καύσιμο έχει την εμπορική ονομασία FISIKON, ή Φυσικό Αέριο Κίνησης.

Εξάλλου, πρόσφατα θεσμοθετήθηκε η δυνατότητα μετατροπής αυτοκινήτων που βρίσκονται ήδη σε κυκλοφορία, προκειμένου να λειτουργούν και με φυσικό αέριο. Έως σήμερα η δυνατότητα αυτή υπήρχε μόνο για τα αυτοκίνητα που έφεραν σύστημα καύσης και κίνησης από την κατασκευή τους και έφταναν στην Ελλάδα κατόπιν παραγγελίας.

Με απόφαση του υφυπουργού Υποδομών και Μεταφορών Μιχάλη Παπαδόπουλου, η τοποθέτηση συσκευών καύσης φυσικού αερίου σε αυτοκίνητα που ήδη κυκλοφορούν θα γίνεται από εξουσιοδοτημένα συνεργεία και τεχνίτες, ενώ ο έλεγχος των εξαρτημάτων τοποθέτησης θα γίνεται από τα ΚΤΕΟ. Όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Μεταφορών, με τη ρύθμιση αυτήν, σε συνδυασμό και με τη δυνατότητα κατασκευής αμιγών ή μικτών πρατηρίων πώλησης φυσικού αερίου, ολοκληρώθηκε το κανονιστικό πλαίσιο της εισαγωγής του φυσικού αερίου

στην κυκλοφορία των αυτοκινήτων στην Ελλάδα και εκτιμάται ότι θα συμβάλει αφενός στην εξοικονόμηση ενέργειας και αφετέρου στη μείωση του κόστους των μετακινήσεων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μεταξύ των πλεονεκτημάτων του CNG είναι και το γεγονός ότι δεν υπάρχουν περιθώρια νοθείας, αφού η παροχή του καυσίμου γίνεται στα πρατήρια από το εθνικό σύστημα μεταφοράς, με ειδικούς αγωγούς, ενώ από το πρατήριο στο αυτοκίνητο μέσω ειδικού πιστοποιημένου εξοπλισμού.

Πρατήρια CNGΠροκειμένου να καλύψει τις ανάγκες των οχημάτων και ενόψει της διεύρυνσης της χρήσης φυσικού αερίου, η ΔΕΠΑ σε συνεργασία με τα ΕΛΠΕ προχωρά στην ανάπτυξη ενός βασικού δικτύου σε επιλεγμένα πρατήρια υγρών καυσίμων (10-12 πρατήρια) σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα και Βόλο έως το τέλος του 2014. Όπως είναι γνωστό, η εταιρεία λειτουργεί εδώ και χρόνια δύο ιδιόκτητα πρατήρια FISIKON στην Ανθούσα (1ο χλμ. λεωφόρου Ανθούσας), σταθμός ο οποίος εξυπηρετεί όλα τα οχήματα, δημόσιας και ιδιωτικής χρήσεως σε 24ωρη βάση, και στα Άνω Λιόσια, σταθμός ο οποίος εξυπηρετεί λεωφορεία και απορριμματοφόρα. Επιπλέον, διαθέσιμοι είναι τρεις ακόμη σταθμοί ανεφοδιασμού: στη Ν. Φιλαδέλφεια με 24ωρη λειτουργία (8ο χλμ Εθνικής Αθηνών Θεσσαλονίκης - ρεύμα προς Λαμία), στην Κηφισιά (λεωφόρος Κηφισίας 264) και στην Πυλαία

Μεταξύ των πλεονεκτημάτων του CNG είναι και το ότι δεν υπάρχουν περιθώρια νοθείας, αφού η παροχή του καυσίμου γίνεται στα πρατήρια από το εθνικό σύστημα μεταφοράς, με ειδικούς αγωγούς, ενώ από το πρατήριο στο αυτοκίνητο μέσω ειδικού πιστοποιημένου εξοπλισμού

16

Θεσσαλονίκης (λεωφόρος Γεωργικής Σχολής 128). Ο φιλόδοξος στόχος που έχει τεθεί μέχρι το 2020 είναι το 20% του στόλου των αυτοκινήτων να κινείται στους δρόμους με φυσικό αέριο.

Γιατί CNG; Το φυσικό αέριο θεωρείται ως το πλέον αποδοτικό και οικονομικό καύσιμο, αφού 1 κιλό CNG είναι ενεργειακά ισοδύναμο με 1,5 λίτρο βενζίνη, 1,3 λίτρο ντίζελ κίνησης και 2 λίτρα υγραερίου LPG. Αυτό σημαίνει ότι η οδήγηση ενός οχήματος φυσικού αερίου επιτυγχάνει ποσοστό εξοικονόμησης 66% έναντι της χρήσης ενός οχήματος βενζίνης και 33% έναντι του ντίζελ.

Παράλληλα, και οι περιβαλλοντικές επιδόσεις των κινητήρων που χρησιμοποιούν φυσικό αέριο είναι εντυπωσιακές. Τα αυτοκίνητα CNG, συγκριτικά με τα οχήματα που καίνε βενζίνη, παράγουν 25% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα, ενώ επιτυγχάνουν μειώσεις της τάξης του 95% στις εκπομπές μονοξειδίου του άνθρακα, 80% στις εκπομπές υδρογονανθράκων και 30% στα οξείδια του αζώτου.

Αξίζει να αναφερθεί ότι με βάση δοκιμές της γερμανικής ένωσης αυτοκινητιστών ADAC (Allgemeiner Deutscher Automobil-Club), ένα Fiat Panda με καύσιμο CNG με μόλις 30 ευρώ κατάφερε να διανύσει 720 χλμ. όταν τα υπόλοιπα 241 αυτοκίνητα που εξετάστηκαν, συμπεριλαμβανομένων σε αυτά υβριδικών και πετρελαιοκίνητων, δεν ξεπέρασαν το όριο των 500 χλμ. Μεγάλοι κατασκευαστές όπως η VW, η Mercedes, η Fiat, η Opel και η Volvo διαθέτουν ήδη στην ελληνική αγορά κατόπιν παραγγελίας οχήματα με προεγκατεστημένο σύστημα τροφοδοσίας με συμπιεσμένο φυσικό αέριο πέραν του συμβατικού καυσίμου.

Ποια η διαφορά του CNG από το LPG; Το φυσικό αέριο (CNG) είναι ένα διαφορετικό καύσιμο από το υγραέριο (LPG) που επίσης χρησιμοποιείται στην αυτοκίνηση και είναι γνωστό στην Ελλάδα, αφού τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί η αγορά μετατροπής κινητήρων βενζίνης για την καύση

LPG. Μάλιστα, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, η αύξηση της κατανάλωσης LPG στην ελληνική αγορά μεταξύ 2010-2013 έφτασε στο 137%, ξεπερνώντας τους 400.000 τόνους.

Το υγραέριο (LPG) είναι προϊόν διύλισης, βγαίνει από το πετρέλαιο και αποτελεί μείγμα προπανίου και βουτανίου. Το φυσικό αέριο, αντίθετα, είναι αυτούσιο καύσιμο, βγαίνει από τη γη και καθαρίζεται. Λόγω των φυσικών ιδιοτήτων του δεν υγροποιείται με την πίεση παρά μόνο σε χαμηλές θερμοκρασίες, και συγκεκριμένα στους -163 βαθμούς, όπου μετατρέπεται σε LNG. Δεν αναφλέγεται εύκολα και είναι πολύ ελαφρύτερο του αέρα. Αν διαρρεύσει, διαχέεται ταχύτατα προς τα πάνω. Επίσης, δεν εκρήγνυται.

Μέχρι τώρα, για να επωφεληθεί ένας οδηγός από το χαμηλό κόστος του φυσικού αερίου, θα έπρεπε να αγοράσει ένα από τα μοντέλα αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στην αγορά και έχουν δυνατότητα καύσης CNG.

Το κόστος εγκατάστασης ενός κιτ φυσικού αερίου ανέρχεται στα 2.000 με 2.500 ευρώ, ενώ σταδιακά αναμένεται να φτάσει γύρω στα 1.000 ευρώ, με την εξάπλωση του συστήματος καύσης σε όλο και περισσότερα αυτοκίνητα. Εκτιμάται ότι από την αεριοκίνηση μπορούν καταρχήν να επωφεληθούν τα επαγγελματικά αυτοκίνητα όπως ταξί ή τα αυτοκίνητα τύπου βαν, επαγγελματικής χρήσεως.

Το κόστος εγκατάστασης ενός κιτ φυσικού αερίου ανέρχεται στα 2.000-2.500 ευρώ, ενώ σταδιακά αναμένεται να φτάσει γύρω στα 1.000 ευρώ, με την εξάπλωση του συστήματος καύσης σε όλο και περισσότερα αυτοκίνητα

17

06ΣΤO «ΠΑΖΑΡΙ»

ΡΩΣΙΑΣ-ΔΥΣΗΣ O SOUTH STREAM

Στις αρχές Ιουνίου, οι Βρυξέλλες απαίτησαν από την κυβέρνηση της Σόφιας να διακόψει τα έργα κατασκευής του South Stream, μέχρις ότου ξεκαθαρίσει το πλαίσιο των σχέσεων της Ρωσίας με την Ευρώπη. Την ίδια περίοδο, ομάδα αμερικανών γερουσιαστών, με επικεφαλής το γνωστό «γεράκι» Τζον Μακέιν, απαίτησε ακριβώς το ίδιο από τη Βουλγαρία. Κοινό σημείο της… επιχειρηματολογίας ΕΕ και ΗΠΑ ήταν ο εκβιασμός και η απειλή οικονομικών κυρώσεων προς μια από τις φτωχότερες χώρες της Ευρώπης, η οποία εξαρτάται κατά 90% από το ρωσικό φυσικό αέριο, ενώ έχει στενούς και παραδοσιακούς οικονομικούς δεσμούς με τη Μόσχα. Απέναντι σε τόσο ασφυκτικές πιέσεις, η κυβέρνηση δεν άντεξε…

Αγωγοί αερίουTου Γιώργου Παυλόπουλου

O South Stream μοιάζει να είναι, για την ώρα τουλάχιστον, το πιο σοβαρό διακύβευμα της σύγκρουσης που έχει ξεσπάσει ανάμεσα στη Μόσχα και τη Δύση (Ευρωπαϊκή Ένωση και ΗΠΑ), με αφορμή την κρίση στην Oυκρανία. Όπως είναι γνωστό, άλλωστε, στις αρχές Ιουνίου, η κυβέρνηση της Βουλγαρίας, αποδυναμωμένη από τις εσωτερικές έριδες και το αποτυχημένο αποτέλεσμα των πρόσφατων ευρωεκλογών, ενέδωσε στα τελεσίγραφα των Βρυξελλών και της Oυάσινγκτον και «πάγωσε» την κατασκευή του αγωγού. Για την ακρίβεια, μαζί με τα σχέδια κατασκευής του παρέδωσε και τα… κλειδιά της εξουσίας, με τον πρωθυπουργό Πλάμεν Oρεσάρσκι και τους Σοσιαλιστές (το μεγαλύτερο από τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού), να δηλώνουν αδύναμοι και ανίκανοι να χειριστούν το μείζον αυτό θέμα - με αποτέλεσμα η χώρα να οδηγείται σε πρόωρες εκλογές το φθινόπωρο.

Ποιος (δεν) θέλει τον South Stream;Πρακτικά, μέχρι τότε, δεν θα πρέπει να αναμένεται καμία σοβαρή εξέλιξη γύρω από τον South Stream και τη Βουλγαρία. Εκτός, φυσικά, αν έχει επιτευχθεί

ένας «ιστορικός συμβιβασμός» με τη Μόσχα και έχει δοθεί αμοιβαία αποδεκτή λύση όχι μόνο στο ζήτημα της Oυκρανίας, αλλά και σε όλο το μέτωπο των οικονομικών, ενεργειακών και γεωπολιτικών σχέσεων με τη σύγχρονη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν. Με τα δεδομένα που υπήρχαν την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, πάντως κάτι τέτοιο δεν φαινόταν πιθανό…

Σε κάθε περίπτωση, το μείζον ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι εάν η πρόσφατη εξέλιξη συνεπάγεται όχι απλώς την αναβολή, αλλά το οριστικό και άδοξο τέλος ενός φιλόδοξου σχεδίου. Ενός σχεδίου που είχε στόχο να «δέσει» ακόμη πιο στενά την ΕΕ και τη Ρωσία για τις επόμενες δεκαετίες και αποτελούνταν ουσιαστικά από δύο… πράξεις: η μία ακούει στο όνομα Nord Stream και παίζεται κανονικά στο… θέατρο της Βόρειας Ευρώπης, μιας και στον αγωγό αυτόν έχει αρχίσει ήδη να ρέει φυσικό αέριο (55 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως), παρακάμπτοντας την Oυκρανία μέσω της Βαλτικής. Η δεύτερη πράξη -δηλαδή ο South Stream- θα έπρεπε κανονικά να… ανέβει μέχρι το 2018,

18

στέλνοντας στην Ευρώπη άλλα 63 δισ. κυβικά μέσω της Μαύρης Θάλασσας (και της Βουλγαρίας), επίσης χωρίς τη διαμεσολάβηση της «ενοχλητικής» Oυκρανίας.

Η αλήθεια είναι ότι επισήμως κανένα από το εμπλεκόμενα μέρη δεν παραδέχεται ότι επιθυμεί κάτι τέτοιο - με εξαίρεση, πιθανότατα, τους Αμερικανούς που θα έκαναν οτιδήποτε για να κόψουν τον «ομφάλιο λώρο» που συνδέει την Ευρώπη και τη Ρωσία. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο γερμανός επίτροπος της ΕΕ για θέματα ενέργειας Γκίντερ Έτινγκερ δήλωσε πρόσφατα ότι το έργο του South Stream μπορεί να είναι αποδεκτό από τις Βρυξέλλες και τους «28», αν και δεν παρέλειψε να το συνδέσει άμεσα με τις εξελίξεις στην Oυκρανία, αλλά και την έκβαση των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στη ρωσική Gazprom και την ουκρανική Naftogaz (βλέπε στο ένθετο).

Στην Αυστρία, επίσης, μια χώρα (όπου βρίσκεται ο τερματικός σταθμός του South Stream και) η οποία παραδοσιακά συμπλέει με τους Γερμανούς σε όλα τα σημαντικά

θέματα, τις ημέρες που προηγήθηκαν της επίσημης επίσκεψης του Βλαντιμίρ Πούτιν στη Βιέννη στις 24 Ιουνίου, κορυφαίοι κυβερνητικοί και κρατικοί παράγοντες έκαναν μπαράζ δηλώσεων υπέρ της κατασκευής του αγωγού.

«Πιστεύω ότι το συγκεκριμένο έργο είναι ο ορθός και εφικτός τρόπος προκειμένου να διασφαλίσουμε μεσοπρόθεσμα βιωσιμότητα όσον αφορά την προμήθεια ενέργειας», είπε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής της κυβέρνησης του «μεγάλου συνασπισμού», καγκελάριος Βέρνερ Φάιμαν, μετά μάλιστα από συνάντηση που είχε στα μέσα Ιουνίου με τους ομολόγους του από τη Σλοβενία και την Κροατία - δύο χώρες της ΕΕ που επίσης λένε «ναι» στον South Stream. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και οι δηλώσεις που έκανε ο Γκέρχαρντ Ρόις, επικεφαλής του κρατικού ενεργειακού ομίλου OMV. «Η συνεργασία μας με την Gazprom, που μετρά ήδη σχεδόν 50 χρόνια, συνέβαλε σε αυτό το αποφασιστικό βήμα (την απόφαση για κατασκευή του South Stream), με το οποίο επιτυγχάνεται η περαιτέρω διαφοροποίηση των οδών

εφοδιασμού της Ευρώπης με ενέργεια», είπε αποσαφηνίζοντας ότι φοβάται περισσότερο τη διέλευση των αγωγών από «ενδιάμεσες» και ασταθείς χώρες, όπως η Oυκρανία, παρά την αύξηση των εισαγωγών από τη Ρωσία, την οποία προφανώς και θεωρεί αξιόπιστο ενεργειακό εταίρο.

Πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι και οι Ιταλοί τάσσονται ξεκάθαρα υπέρ της ολοκλήρωσης του έργου, όπως μαρτυρούν οι κατά καιρούς τοποθετήσεις των δικών τους αξιωματούχων. Διόλου περίεργο άλλωστε, καθώς σε ιταλικό έδαφος ενδέχεται τελικώς να καταλήγουν δυο παρακλάδια του αγωγού, ενισχύοντας έτσι τη σημασία της χώρας στην ευρωπαϊκή ενεργειακή σκακιέρα.

Σε δύσκολη θέση η ΒουλγαρίαΤελικά, το μόνο προφανές είναι ότι οι μόνοι που δεν θα αποφασίσουν τελικώς τι θα γίνει θα είναι οι… Βούλγαροι, παρότι η κυβέρνησή τους «θυσιάστηκε» ήδη στον βωμό της διαμάχης για τον South Stream! Oύτε φυσικά οι Σέρβοι, που αν και δεν είναι μέλος της ΕΕ, βλέπουν την ενταξιακή τους πορεία να

19

συνδέεται άμεσα με το εάν και κατά πόσο θα ακολουθήσουν τον ρυθμό και τις εντολές της ΕΕ για ένα έργο στο οποίοι οι ίδιοι στηρίζουν πολλά.

Ενδεικτική των περιθωρίων διαπραγμάτευσης που έχουν οι μικρές αυτές χώρες είναι η παρακάτω τοποθέτηση του Μπόικο Μπορίσοφ, ηγέτη του κεντροδεξιού κόμματος GERB που είναι το απόλυτο φαβορί για τη νίκη στις πρόωρες εκλογές: «Η αρχή μας είναι καθαρή. Μαζί με την Κομισιόν και εφόσον πληρούνται οι κανόνες της ΕΕ, κατασκευάζουμε (τον αγωγό). Εάν αυτοί οι κανόνες δεν γίνουν σεβαστοί, τότε δεν κατασκευάζουμε τίποτα». Με άλλα λόγια, θα κάνουμε ό,τι μας πουν οι Βρυξέλλες, δήλωσε ο Μπορίσοφ, ο οποίος είχε εξαναγκαστεί σε παραίτηση από την πρωθυπουργία το 2013 και

κάθε άλλο παρά φημίζεται για την… καλή άποψη που έχει για τους Ρώσους και ειδικά τον Πούτιν.

Γενικό συμπέρασμα: Παρά την αναβολή, η μεγάλη πλειοψηφία των Ευρωπαίων και, φυσικά, οι Ρώσοι επιθυμούν την κατασκευή του South Stream. Το πιθανότερο δε είναι ότι αυτό θα συμβεί, παρά τις όποιες καθυστερήσεις επιβάλλει η κρίση στην Oυκρανία και οι πιέσεις των ΗΠΑ. Ας κρατήσουμε ωστόσο μια «πισινή», σε μια περίοδο που όλα είναι ρευστά - συμπεριλαμβανομένων των συνόρων που αλλάζουν πλέον τοσο συχνά όσο και πριν από έναν περίπου αιώνα, όταν ξέσπαγε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος…

«Η αρχή μας είναι καθαρή. Μαζί με την Κομισιόν και εφόσον πληρούνται οι κανόνες της ΕΕ, κατασκευάζουμε (τον αγωγό). Εάν αυτοί οι κανόνες δεν γίνουν σεβαστοί, τότε δεν κατασκευάζουμε τίποτα» – Μπόικο Μπορίσοφ, ηγέτης του κεντροδεξιού κόμματος GERB

Πόλεμος και… ενέργεια ανάμεσα σε Κίεβο και Μόσχα

Κλειστές παρέμεναν, ώς την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, οι στρόφιγγες που επιτρέπουν τη ροή του ρωσικού φυσικού αερίου που προορίζεται για την Oυκρανία. Αιτία, επισήμως τουλάχιστον, το γεγονός ότι δεν έχει υπάρξει συμφωνία ούτε για την αποπληρωμή των οφειλομένων των Oυκρανών προς την Gazprom (φτάνουν τα 5 δισ. δολάρια, λένε οι Ρώσοι), ούτε για την τιμή και το καθεστώς πληρωμής των ποσοτήτων που θα παραδίδονται από εδώ και στο εξής.

Βεβαίως, η αλήθεια είναι ότι μέχρι

στιγμής δεν έχουν παρατηρηθεί προβλήματα στην ευρωπαϊκή αγορά, ανάλογα με εκείνα των κρίσεων του 2005 και 2009, μιας και η Oυκρανία διαθέτει αποθέματα και δεν έχει αναγκαστεί να «κλέβει» αέριο που προορίζεται για την Ευρώπη προκειμένου να καλύψει τις δικές της ανάγκες. Επίσης, όπως έχουμε γράψει επανειλημμένως, καμιά από τις τρεις πλευρές δεν επιθυμεί έναν ενεργειακό «πόλεμο» και προτιμά έναν κοινά αποδεκτό συμβιβασμό. O οποίος δεν αποκλείεται να έχει ήδη επιτευχθεί όταν θα διαβάζονται αυτές οι γραμμές…

20

07ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΓΙΑ ΤΑΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΑΠOΤOΥΣ ΙΣΛΑΜΙΣΤΕΣΗ ταχύτατη επέλαση του στρατού των ισλαμιστών της ISIS («Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε») προς τη Βαγδάτη, η επικράτησή τους σε μεγάλο μέρος του βορειοδυτικού Ιράκ και η σύλληψη και ομηρία των 80 Τούρκων, διπλωματών στην πλειονότητά τους αλλά και φορτηγατζήδων στη Μοσούλη, μπορεί να εμφανίστηκαν ως αναπάντεχα περιστατικά τρομοκρατίας, ως νέοι κρίκοι στην αλυσίδα της άκρατης βίας που χαρακτηρίζει την περιοχή μετά την Αραβική Άνοιξη. Μια τέτοια εικόνα μπορεί να επιβεβαιώνει το ρηθέν περί της μυστηριώδους φύσης της Μέσης Ανατολής, δεν ανταποκρίνεται όμως πλήρως στην πραγματικότητα. Τίποτε δεν προέκυψε από μόνο του, κατά τρόπο αυθαίρετο και εντελώς απροσδόκητο. Όλα ήταν, σε έναν κάποιον βαθμό, αναμενόμενα.

Αγορά πετρελαίουΤου Σωτήρη Στ. Λίβα, Επίκουρου Καθηγητή στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο

Καταρχήν, η περιοχή της πάλαι ποτέ Εγγύς ή Πρόσω Ανατολής, το Λεβάντε (Λίβανος, Ιράκ, Συρία), θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα σύνολο, ως ένα ενιαίο, ιδιαίτερα ευαίσθητο πολιτικό οικοσύστημα. Oι εξελίξεις, πολιτικές, κοινωνικές, στρατιωτικές και οικονομικές, σε ένα από τα σημεία αυτού του περιβάλλοντος επηρεάζουν κατά τρόπο άμεσο και τις υπόλοιπες υποπεριοχές του συστήματος αυτού.

Πλευρές του ίδιου νομίσματος…Ιστορικά, Συρία και Ιράκ εμφανίζονταν πάντοτε ως πλευρές του ίδιου νομίσματος, ως αντεστραμμένες απόψεις της ίδιας εθνοτικής, θρησκευτικής και πολιτικής εικόνας: η μια (Συρία) είχε πληθυσμό πλειοψηφικά σουνιτικό και κυβέρνηση προερχόμενη από τη σιιτική μειονότητα (και μάλιστα από την αλαουιτική απόχρωσή της), ενώ ακριβώς το αντίθετο συνέβαινε στο Ιράκ. Oι δυο χώρες είχαν αναπτύξει παρόμοιο σύστημα εθνικιστικής, κοσμικόδοξης, αυταρχικής, μιλιταριστικής διακυβέρνησης, η ομοιότητα όμως αυτή είχε αυξήσει, αντί να αμβλύνει, τους μεταξύ τους ανταγωνισμούς και την αντιπαλότητα

των δυο μπααθικών καθεστώτων. O επεκτατικός τυχοδιωκτισμός και οι λεονταρισμοί του Σαντάμ Χουσεΐν ήταν απεχθείς στο καθεστώς Άσαντ (πατέρα και γιού), που προτιμούσε να ασκεί την επιρροή του στην περιοχή με μια πιο προσεκτική, διπλωματική μορφή, η οποία όμως, από την άλλη πλευρά, δεν μπορούσε να κρύψει τον εξαιρετικά σκληρό και αδίστακτο πυρήνα της.

Με την αμερικανική επέμβαση στο Ιράκ και τη διαμόρφωση της νέας τάξης πραγμάτων στην περιοχή, η κυβέρνηση Άσαντ επέλεξε τον δρόμο της ισχυροποίησης της ριζοσπαστικής, σουνιτικής αντίδρασης στην κατοχή. Μπορεί να φαίνεται περίεργο μια σιιτική κυβέρνηση που καταπιέζει τη δική της σουνιτική πλειοψηφία να υποστηρίζει σουνιτικές οργανώσεις εναντίον μιας σιιτικής κυβέρνησης σε μια γειτονική χώρα, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι και τόσο. Πολλές φορές στη περιοχή που εξετάζουμε, οι στρατηγικές επιλογές λαμβάνονται με κριτήριο κυρίως το ποιος είναι ο άμεσος εχθρός. Αυτό συμβαίνει και τώρα: πολλοί από τους μαχητές που φαίνεται να υποστηρίζουν την ISIS

21

εναντίον της κυβέρνησης Μάλικι στο Ιράκ είναι στρατιωτικοί του παλιού καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν (με επικεφαλής μάλιστα τον παλιό αντιπρόεδρο Ιζάτ Ιμπραχίμ αλ Ντούρι), και αυτό που εμφανίζεται ως ανίερη συμμαχία κοσμικόδοξων μπααθιστών και «φανατικών» ισλαμιστών δεν αποτελεί παρά μια λυκοφιλία, που θα λήξει με την επίτευξη του άμεσου στόχου, που είναι η ανατροπή της κυβέρνησης. Ακριβώς το ίδιο περίεργη αλλά εντέλει αναμενόμενη ήταν η υποστήριξη του καθεστώτος Άσαντ που του προσέφερε και του προσφέρει το ανώτερο σουνιτικό «ιεραρχείο» της Δαμασκού (αλ Τάμπι κ.λπ.), που προτιμούν σαφώς την τάξη του καθεστώτος, ακόμη και αν αυτό είναι σιιτικό, από τους σουνίτες ισλαμιστές που όμως διαπνέονται από το, εντέλει, απείθαρχο, τυχοδιωκτικό και άναρχα μαξιμαλιστικό πνεύμα της Αλ Κάιντα.

Αναμενόμενη η σύγκρουσηΓια το χρονικό διάστημα που η σουνιτική εξέγερση στο Ιράκ πετύχαινε τους στρατηγικούς της στόχους, δηλαδή την καθήλωση των αμερικανικών δυνάμεων στις υπό εξέγερση περιοχές και τη συνεχή αποσταθεροποίηση της νέας κυβέρνησης, η κυβέρνηση Άσαντ συνέχιζε την παροχή βοήθειας προς τις τζιχαντιστικές ομάδες, παραβλέποντας ή μη θέλοντας να κατανοήσει ότι δεν είναι δυνατόν να πιστεύει κανείς ότι μπορεί να ελέγχει και να καθοδηγεί «οργανώσεις» και ομάδες τόσο απρόβλεπτες και «ασυνεπείς» στη συμπεριφορά τους, όσο αυτές που υπάγονται στο γενικότερο πλαίσιο του δικτύου της Αλ Κάιντα. Με τη λήξη του

εμφυλίου στο Ιράκ (τουλάχιστον της πρώτης φάσης του) και την αύξηση της αμερικανικής πίεσης στον Άσαντ να σταματήσει την παροχή βοήθειας στους σουνίτες ισλαμιστές του Ιράκ (αλλά και την εκδήλωση μιας πιο ρεαλιστικής πολιτικής από πλευράς Ιράν), τα προβλήματα άρχισαν στη Συρία. Και είναι λογικό: εκατοντάδες οπλισμένοι, εκπαιδευμένοι και αποφασισμένοι άντρες γύρισαν στη Συρία, στις βάσεις από όπου επιχειρούσαν σε ιρακινό έδαφος. Ήταν ζήτημα χρόνου μέχρι να στραφούν κατά της σιιτικής κυβέρνησης και να μετατρέψουν (και με ευθύνη βεβαίως και της κυβέρνησης και των συριακών δυνάμεων ασφαλείας) τις πρώτες ειρηνικές διαδηλώσεις σε έναν από τους πιο σκληρούς και ανελέητους πολέμους που έχει γνωρίσει ποτέ η περιοχή. Oι μεταβολές στα ευαίσθητα οικοσυστήματα θέλουν προσεκτικούς χειρισμούς. Η κυβέρνηση Άσαντ υποστηρίζοντας τους σουνίτες ισλαμιστές κατά της αμερικανόφιλης, σιιτικής κυβέρνησης στο Ιράκ όπλισε το χέρι των επαναστατών στο έδαφός της.

O ρόλος της ΤουρκίαςΣτο σημείο αυτό της ιστορίας μας συναντάμε την Τουρκία και τη μεγαλόπνοη, μεσανατολική πολιτική του Ερντογάν, πολιτική που από το «zero sum problems» έχει εξελιχθεί, το τελευταίο ειδικά διάστημα, σε προβλήματα με όλους σχεδόν τους γείτονες της χώρας. O Ερντογάν, εκμεταλλευόμενος το πνεύμα της Αραβικής Άνοιξης, το οποίο ο ίδιος ερμηνεύει ως πνεύμα του ΑΚΡ, στηρίζει και χρηματοδοτεί τους επαναστάτες

στη Συρία. Και μάλιστα, το πλέον ακραίο κομμάτι τους, την οργάνωση «Στρατός Αλ Νόσρα» (που διατηρεί δεσμούς με την ISIS και την Αλ Κάιντα). Πιστεύει, επηρμένως ή και αφελώς, ότι ο πόλεμος θα λήξει γρήγορα και ότι πολύ σύντομα η Δύση θα πρέπει να επιλέξει στρατόπεδα, στηρίζοντας τους επαναστάτες. Η Δύση όμως, πρώτον, έχει κουραστεί από τις προηγούμενες μεσανατολικές περιπέτειες και, δεύτερον, ασχολείται με τα δικά της τεράστια, οικονομικά προβλήματα.

Δεν έχει καμιά διάθεση να εμπλακεί σε μια σύγκρουση, η οποία υποκρύπτει ή μπορεί και να οδηγήσει και σε μια άλλη, μεγαλύτερη και ακόμη πιο επικίνδυνη: αυτή με το Ιράν. Εννοείται

H κυβέρνηση Άσαντ συνέχιζε την παροχή βοήθειας προς τις τζιχαντιστικές ομάδες, μη θέλοντας να κατανοήσει ότι δεν είναι δυνατόν να μπορεί να ελέγχει «οργανώσεις» και ομάδες τόσο απρόβλεπτες

22

βεβαίως ότι και για τη Ρωσία, άλλο η Λιβύη και άλλο, τελείως διαφορετικό, η Συρία. O Ερντογάν διαπράττει το λάθος Άσαντ και μάλιστα το διαπράττει εναντίον του ίδιου του Άσαντ. Αγνοεί τη βαθύτερη φύση των ομάδων που χρηματοδοτεί και ενισχύει, απειλεί με εισβολή του τουρκικού στρατού σε συριακό έδαφος, διατηρεί αμείωτη την ένταση, κλιμακώνει την οξύτητα των ρητορικών του ανακοινώσεων κατά της κυβέρνησης Άσαντ.

Τι έχει αλλάξει στην ΤουρκίαΌμως οι εποχές έχουν αλλάξει. Η Τουρκία του 2013 δεν είναι ίδια με αυτήν των αρχών του 2012: έχει μεσολαβήσει το πάρκο Γκεζί, τα σκάνδαλα διαφθοράς, η απώλεια μέρους του γοήτρου του Ερντογάν. Έχουν μεσολαβήσει κατηγορίες κατά του Ερντογάν και της κυβέρνησής του για εμπλοκή στην επίθεση με χημικά στο συριακό έδαφος (κατηγορίες που ναι μεν δεν έχει αποδεχθεί πλήρως η αμερικανική κυβέρνηση, αλλά οι οποίες διερευνώνται). Σε ένα άλλο επίπεδο, και η γενικότερη εικόνα της περιοχής δεν είναι η ίδια, μετά την πτώση της κυβέρνησης Μόρσι και την εξάντληση της τουρκικής επιρροής στη διαμόρφωση μιας ήπιας πατερναλιστικής, ισλαμικού χαρακτήρα κυβέρνησης στην Αίγυπτο. Και η Συρία δεν είναι ίδια: έχει

μεσολαβήσει το βέτο της Ρωσίας και η συμβιβαστική κίνηση της κυβέρνησης Άσαντ να ακολουθήσει τις επιταγές της διεθνούς κοινότητας στην καταστροφή του χημικού οπλοστασίου της. Και βεβαίως και στρατιωτικά, η συριακή κυβέρνηση μοιάζει τώρα πιο ισχυρή από ό,τι στις αρχές του πολέμου.

Η κίνηση των ισλαμιστικών ομάδες στην περιοχή της Μέσης Ανατολής δεν γνωρίζει εμπόδια και στεγανά. Επαναστάτες (από διάφορες χώρες) που πολεμούν στη Συρία περνούν τα σύνορα και πυκνώνουν τις τάξεις της ISIS. Δεν υπάρχουν ιδεολογικές ή άλλες δυσκολίες ένταξης σε άλλες ομάδες, σε άλλες χώρες. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει μια ενιαία, συγκεκριμένη ιδεολογία (θρησκευτική, πολιτική, κοινωνική ή ακόμη και ηθική). Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, στρατιώτες του Καντάφι (είτε του τακτικού στρατού είτε μισθοφόροι) εντάσσονται, παρά την κοσμικόδοξη, αντιισλαμιστική ιδεολογία του πρώην πάτρωνά τους, στις σαλαφιστικές ομάδες που πέρυσι το καλοκαίρι κυριάρχησαν στο Μάλι, γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο πρώην μπααθιστές στρατιωτικοί κρεμούν τις φωτογραφίες του Σαντάμ στο «απελευθερωμένο» από την ISIS Τικρίτ (τη γενέτειρα του δικτάτορα).

Δεν μπορεί να προδικάσει κανείς

τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της ανάμειξης της Τουρκίας στη συριακή περιπέτεια. Όμως το γεγονός ότι μαχητές της συριακής Νόσρα έχουν περάσει στις τάξεις των ιρακινών, αντικυβερνητικών «ισλαμιστών» είναι απόδειξη ότι οι ισλαμιστές μαχητές μπορούν να πολεμήσουν όπου τους παρουσιάζεται ευκαιρία. Τόσο απλά και τόσο αντιιδεολογικά. Και βεβαίως χωρίς συγκεκριμένα ιδεολογικά στεγανά, αλλά και χωρίς να γνωρίζουν εμπόδια από σύνορα, αυτοί οι μαχητές, ασχέτως της εξέλιξης σε Συρία και Ιράκ, μπορούν να μεταφέρουν τον «αγώνα» τους στη χώρα που τους φιλοξενεί και που, καιρό τώρα, μοιάζει με ακροβάτη σε τεντωμένο σχοινί. Ακριβώς όπως μετακινήθηκαν μαχητές από τα Βαλκάνια και τη Δυτική Ευρώπη προς τη Συρία, από το Αφγανιστάν προς το Ιράκ, από τη Λιβύη στο Μάλι και τη Μαυριτανία.

Αν προσθέσουμε σε αυτό το στοιχείο μια Τουρκία της οποίας η οικονομία δείχνει σημάδια κούρασης, μια Τουρκία ουσιαστικά διχασμένη, με συχνές εκρήξεις βίας, με ένα δυναμικό κομμάτι της κοινωνίας επιρρεπές σε ριζοσπαστικοποίηση που μπορεί να λάβει και τζιχαντιστική μορφή ή έστω ισλαμιστικά ερείσματα (αφού η σημερινή κυβέρνηση έχει απολέσει την ηθική της νομιμοποίηση, λόγω των σκανδάλων

23

διαφθοράς), με μια ισχυρότατη (που υπερβαίνει το ένα εκατομμύριο) παροικία σύριων προσφύγων, οι οποίοι έχουν διασπαρεί σε διάφορες πόλεις της Τουρκίας και οι οποίοι είναι αμφίβολο κατά πόσο και για πόσο θα υπακούουν πιστά τους τούρκους καθοδηγητές τους, με μειονότητες (την αλεβίτικη και κουρδική) κουρασμένες από τη συνεχή, τα τελευταία χρόνια, διάψευση των προσδοκιών τους, καταλαβαίνουμε ότι μια διάχυση της ισλαμιστικής βίας στην Τουρκία, μέσω ή με την ανάμειξη των σύριων «φιλοξενούμενων», θα πρέπει ίσως να θεωρείται πιθανή στο προσεχές μέλλον.

Αν έχει αποδείξει κάτι τα τελευταία χρόνια ο Ερντογάν είναι ότι είναι πρωταθλητής της επιβίωσης. Όμως κάθε του βήμα, εδώ και καιρό, μοιάζει να απομακρύνει αυτόν, το ΑΚΡ και τη χώρα του από τις παλιές υποσχέσεις και τα παλιά οράματα: προσέγγιση με την Ευρώπη, μηδενικά προβλήματα με τις γειτονικές χώρες, κράτος δικαίου, ειρήνη και σταθερότητα στο εσωτερικό συνεχώς απομακρύνονται. Και οι προοπτικές όλο και στενεύουν.

Ισχυροποιείται η ΤεχεράνηΣυμπερασματικά, μπορεί κάποιος, με σχετική ασφάλεια, να αναμένει, ειδικά ενόψει των επικείμενων

προεδρικών εκλογών, μια περίοδο έντονων εσωτερικών αναταράξεων και ανισορροπίας στην Τουρκία, που θα επηρεάσει και την οικονομία της χώρας και της περιοχής.

Μέχρι να σταθεροποιηθούν τα πράγματα στη Μέση Ανατολή, θα πρέπει να βρεθούν νέοι παίκτες για το ενεργειακό παιχνίδι, νέες πετρελαιοπηγές, νέοι τρόποι μεταφοράς. Η Δύση γνωρίζει πλέον ότι δεν μπορεί να εμπιστεύεται πλήρως το ιρακινό αργό: ήδη τα τρία μεγάλα πεδία κοιτασμάτων της χώρας είναι μοιρασμένα ανάμεσα στους τζιχαντιστές, τη νόμιμη κυβέρνηση (στον Νότο) και τον ημιαυτόνομο κουρδικό θύλακα του Βορρά. O πόλεμος και η διάχυση του τρόμου θα επηρεάσουν και τις πλέον «ασφαλείς» περιοχές της χώρας. Μια διασπορά της αναταραχής και της βίας στην Τουρκία θα επηρεάσει και τον τρόπο μεταφοράς του ιρακινού πετρελαίου προς την Ευρώπη. Αυτές οι εξελίξεις, μαζί με την ανασφάλεια που γεννά η συνέχιση της ουκρανικής κρίσης, θα οδηγήσουν βραχυπρόθεσμα στην περαιτέρω χαλάρωση των οικονομικών κυρώσεων κατά Ιράν, αλλά και σε μια ενδυνάμωση του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει η Τεχεράνη στο όλο πλαίσιο των περιφερειακών εξελίξεων.

Σωτήρης Στ. Λίβας - Who is who

O Σωτήρης Στ. Λίβας είναι νομικός και Επίκουρος Καθηγητής στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, όπου διδάσκει Διεθνές Δίκαιο και Διεθνείς Σχέσεις. Ασχολείται ιδιαίτερα με τις σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και των χωρών της Μέσης Ανατολής (αντικείμενο της διδακτορικής του διατριβής), με τα κινήματα πίστης στον μουσουλμανικό κόσμο, τα ρεύματα των μεταναστών στη Μέση Ανατολή και το ισλαμικό δίκαιο. Έχει γράψει ένα βιβλίο για το κίνημα του τούρκου θρησκευτικού ηγέτη Γκιουλέν και περίπου είκοσι άρθρα στα ελληνικά και στα αγγλικά για το τζιχάντ, τη δημοκρατία στη Μέση Ανατολή και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία.

24

08ΤO FRACKINGΔΙΧΑΖΕΙΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ«Παράθυρο» για εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου με τη μέθοδο του fracking ανοίγει η γερμανική κυβέρνηση, γεγονός που θεωρείται σταθμός για τη γερμανική αλλά και την ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική.

ΥδρογονάνθρακεςΤου Κώστα Βουτσαδάκη

Το θέμα προέκυψε από επιστολή του γερμανού υπουργού Oικονομίας και Ενέργειας Σίγκμαρ Γκάμπριελ προς μέλος του Κοινοβουλίου, σύμφωνα με την οποία το fracking θα επιτραπεί με αυστηρές προϋποθέσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την εκπόνηση μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από δυο ανεξάρτητες αρχές και απαγόρευση της εξόρυξης σε περιοχές προστασίας των υδάτινων αποθεμάτων.

Επανάσταση στις ΗΠΑΗ μέθοδος του fracking συνίσταται στην εξόρυξη υδρογονανθράκων με μη συμβατικές μεθόδους, δηλαδή όχι με τις κλασικές γεωτρήσεις αλλά με τη διοχέτευση νερού, άμμου και χημικών ουσιών στο υπέδαφος με υψηλή πίεση προκειμένου να απελευθερωθεί σχιστολιθικό αέριο ή πετρέλαιο (shale gas-oil). Προκάλεσε ενεργειακή επανάσταση στις ΗΠΑ, όπου χρησιμοποιείται ευρέως και επέφερε δραστική μείωση του ενεργειακού κόστους (άρα και της ανταγωνιστικότητας) για την αμερικανική βιομηχανία, ενώ μετέτρεψε τις ΗΠΑ από εισαγωγέα ενεργειακών

πρώτων υλών σε χώρα ενεργειακά αυτάρκη, ακόμη και με εξαγωγικές δυνατότητες. Ωστόσο, είναι πολλά τα ερωτηματικά που τίθενται για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της συγκεκριμένης τεχνολογίας, κυρίως για την πιθανότητα μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα αλλά και για το ενδεχόμενο πρόκλησης σεισμών.

Oυδέτερη η ΕΕΗ Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε πρόσφατα σε δημοσίευση σύστασης για το θέμα, κρατώντας ωστόσο ουδέτερη στάση και αφήνοντας στα κράτη-μέλη την επιλογή τού αν θα προχωρήσουν στην αξιοποίηση ή μη της μεθόδου. Κάλεσε ωστόσο τις χώρες-μέλη, εφόσον προχωρήσουν προς αυτήν την κατεύθυνση, να προηγείται στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση για την πρόληψη, τη διαχείριση και τη μείωση των επιπτώσεων και των κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον, να επιβάλουν περιορισμούς σε προστατευόμενες περιοχές, επιρρεπείς σε πλημμύρες ή σεισμούς και να θεσπίσουν ελάχιστες αποστάσεις από κατοικημένες περιοχές ή ζώνες προστασίας των υδάτων.

25

Η στάση της γερμανικής πολιτείαςΣύμφωνα με τα έγγραφα της γερμανικής κυβέρνησης που διέρρευσαν, οι άδειες για εκμετάλλευση κοιτασμάτων με μη συμβατικές μεθόδους θα χορηγούνται μόνον εφόσον διασφαλίζεται πέραν πάσης αμφιβολίας ότι δεν θα δημιουργούνται κίνδυνοι για τα αποθέματα νερού και ότι δεν θα χρησιμοποιούνται χημικές ουσίες βλαβερές για το περιβάλλον.

Φορείς του γερμανικού επιχειρηματικού κόσμου αλλά και μεμονωμένες επιχειρήσεις, όπως η BASF, τάσσονται υπέρ των πρωτοβουλιών της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, οι οποίες ωστόσο συναντούν αντιδράσεις από περιβαλλοντικές οργανώσεις αλλά και από τις τοπικές κυβερνήσεις κρατιδίων όπως η Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Oμοσπονδιακής Υπηρεσίας Φυσικών Πόρων της ΕΕ, στη γερμανική επικράτεια υπάρχουν 2,3 τρισ. κυβικά μέτρα shale gas, ποσότητα ικανή να καλύψει την εσωτερική ζήτηση της χώρας για περίπου 30 χρόνια. Πολύ μεγαλύτερες είναι οι εκτιμήσεις για τα αντίστοιχα αποθέματα σε Πολωνία και Γαλλία.

Η αλλαγή της γερμανικής πολιτικής συνιστά ασφαλώς σημαντικό ορόσημο δεδομένης της βαρύτητας της Γερμανίας στην ΕΕ αλλά και των επιπτώσεων που θα έχει σε όρους εσωτερικού ανταγωνισμού στην Ένωση.

Η Γερμανία, εφόσον προχωρήσει προς αυτήν την κατεύθυνση, θα είναι η δεύτερη δυτικοευρωπαϊκή χώρα (μετά την Αγγλία) που επιτρέπει την εξόρυξη μη συμβατικών υδρογονανθράκων. Αν, όπως επισημαίνεται, οι προσπάθειες σε Αγγλία και Γερμανία στεφθούν με επιτυχία χωρίς σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα, τότε η πίεση θα αυξηθεί και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Προοπτικές στην ΕλλάδαΣτην Ελλάδα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που παρουσίασε στο Ενεργειακό Φόρουμ της Αθήνας ο κ. Β. Νικολετόπουλος, πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (Euromines) και επικεφαλής της Natural Resources, αποθέματα shale gas υπάρχουν σε Θράκη, Καβάλα, Θερμαϊκό, Ήπειρο, Κατάκολο, Ακαρνανία και Γρεβενά. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο ίδιος, Ρωσία, ΗΠΑ και Κίνα είναι η τριάδα των χωρών με τα μεγαλύτερα εκτιμώμενα αποθέματα shale oil, ενώ για το shale gas αντίστοιχα στην πρώτη τριάδα βρίσκονται η Κίνα, η Αργεντινή και η Αλγερία. Σημαντικά αποθέματα εκτιμάται ότι βρίσκονται στη θαλάσσια περιοχή της Κριμαίας (κάτι που ίσως συνδέεται και με τις εξελίξεις εκεί) ενώ στην περιοχή μας το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην Τουρκία (Ανατολική Θράκη) και τη Βουλγαρία.

O υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γιάννης Μανιάτης είχε ζητήσει το 2011 από το ΙΓΜΕ την εκπόνηση γεωλογικής μελέτης «δυνατοτήτων και προοπτικών εντοπισμού πιθανών σχηματισμών σχιστολιθικού αερίου», η οποία χωρίς να προχωρά σε βαθύτερη ανάλυση κατά πληροφορίες εντόπιζε τις ενδιαφέρουσες περιοχές στη Θράκη και την Ήπειρο. O κ. Μανιάτης επεσήμαινε τότε (ως υφυπουργός) ότι «στο πλαίσιο της ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης και ταυτόχρονα της γεωπολιτικής αναβάθμισης της χώρας, έχουμε χρέος να διερευνήσουμε με τεκμηριωμένο κι επιστημονικό τρόπο όλες τις πιθανότητες ύπαρξης οικονομικά εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων φυσικού αερίου κάθε μορφής».

Ωστόσο, η στάση της κυβέρνησης ως προς το ενδεχόμενο διερεύνησης του ελληνικού δυναμικού παραμένει προς το παρόν επιφυλακτική έως αρνητική. O ίδιος ο κ. Μανιάτης σε ομιλία του στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας δήλωσε «εξαιρετικά επιφυλακτικός για τις ενέργειες δράσης και αξιοποίησης του σχιστολιθικού αερίου που υπάρχει στην ευρωπαϊκή ήπειρο, πολύ περισσότερο σε χώρες όπως η Ελλάδα, με την ιδιαιτερότητα του φυσικού περιβάλλοντος, την πυκνότητα οίκησης κ.λπ.».

26

09ΑΝOΙΓΕΙ O ΔΡOΜOΣΓΙΑ ΤO ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙOΣΤΗΝ ΑΥΤOΚΙΝΗΣΗΑυτές τις μέρες, ένας οδηγός που διαθέτει αυτοκίνητο με φυσικό αέριο πληρώνει κόστος καυσίμου 0,965 ευρώ/κιλό. Εάν μετατρέψουμε το ένα κιλό CNG στο θερμικό ισοδύναμο ενός λίτρου βενζίνης, τότε διαπιστώνουμε ότι ο «τυχερός» οδηγός του συγκεκριμένου αυτοκινήτου πλήρωσε μόλις 0,64 ευρώ/λίτρο -συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ- όταν στις αρχές Ιουνίου η επίσημη μέση τιμή διάθεσης της βενζίνης 95 οκτανίων στην Ελλάδα ήταν 1,676 ευρώ/λίτρο.

Φυσικό αέριο

Μέχρι τώρα, για να επωφεληθεί ένας οδηγός από το εξαιρετικά χαμηλό κόστος του φυσικού αερίου θα έπρεπε να αγοράσει ένα από τα μοντέλα αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στην αγορά και έχουν δυνατότητα καύσης CNG ή FISIKON, όπως είναι η εμπορική ονομασία του φυσικού αερίου κίνησης στην Ελλάδα. Συνήθως ένα αυτοκίνητο φυσικού αερίου είναι λίγο πιο ακριβό από ένα αυτοκίνητο βενζίνης, με την απόσβεση της διαφοράς κόστους ωστόσο να γίνεται μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, καθώς εκτός από την οικονομία καυσίμου ένα όχημα φυσικού αερίου προϋποθέτει μικρότερο κόστος συντήρησης, αλλά και απαλλαγή από τα τέλη κυκλοφορίας.

Όμως το γεγονός παραμένει ότι η οικονομική κρίση έχει περιορίσει δραστικά τη δυνατότητα αγοράς νέου αυτοκινήτου για τους περισσότερους καταναλωτές και ως εκ τούτου η οικονομική δυσπραγία λειτουργεί απαγορευτικά για μεγάλο μέρος των κατόχων ΙΧ που θα ήθελαν να αλλάξουν το αυτοκίνητό τους.

Θεσμοθετημένη η μετατροπήΑυτό τουλάχιστον ίσχυε μέχρι πριν από λίγο καιρό, αφού με απόφαση του αρμόδιου υφυπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Μιχάλη Παπαδόπουλου θεσμοθετείται πλέον η δυνατότητα μετατροπής βενζινοκίνητων αυτοκινήτων προκειμένου να λειτουργούν με φυσικό αέριο.

CNG: Το οικονομικότερο καύσιμοΤι σημαίνει αυτή η απόφαση; Πρακτικά, όπως σήμερα υπάρχει η δυνατότητα εγκατάστασης σε ένα ΙΧ ενός «κιτ» υγραεριοκίνησης (δηλαδή υγραερίου ή LPG όπως είναι γνωστό στους περισσότερους καταναλωτές) με κόστος σχεδόν όσο η… αλλαγή ελαστικών, το ίδιο θα ισχύει και για το συγκριτικά πολύ πιο οικονομικό και αποδοτικό φυσικό αέριο σε συμπιεσμένη μορφή (CNG).

Θυμίζουμε ότι το φυσικό αέριο είναι το πιο αποδοτικό και οικονομικό καύσιμο αφού 1 κιλό CNG είναι ενεργειακά ισοδύναμο με 1,5 λίτρο βενζίνη, 1,3 λίτρο ντίζελ κίνησης και 2 λίτρα υγραερίου LPG. Σημειώνεται δε πως το CNG ουδεμία σχέση έχει με το

27

γνωστό υγραέριο ή LPG που έχει εδώ και δεκαετίες μπει στην αγορά χωρίς εντυπωσιακά αποτελέσματα στην οικονομία ή το περιβάλλον και σε καμία περίπτωση ανάλογα με αυτά του CNG.

Θεσμικό πλαίσιο υπέρ της αεριοκίνησηςΣύμφωνα με την τελευταία υπουργική απόφαση, η τοποθέτηση των ειδικών «κιτ» φυσικού αερίου θα γίνεται σε εξουσιοδοτημένα πιστοποιημένα συνεργεία και τεχνίτες, ενώ στη συνέχεια θα βεβαιώνεται ο έλεγχος καλής λειτουργίας από τα ΚΤΕΟ.

Όπως τονίζει χαρακτηριστικά το υπουργείο Μεταφορών, «με τη συγκεκριμένη ρύθμιση, η οποία αποτελούσε πάγιο αίτημα των πολιτών, σε συνδυασμό και με τη δυνατότητα κατασκευής αμιγών ή μικτών πρατηρίων πώλησης φυσικού αερίου, ολοκληρώθηκε όλο το κανονιστικό πλαίσιο της εισαγωγής του φυσικού αερίου στην κυκλοφορία των αυτοκινήτων στην Ελλάδα».

Πράγματι, υπενθυμίζεται ότι μόλις πρόσφατα καθορίστηκαν οι τεχνικές

προδιαγραφές ίδρυσης και λειτουργίας πρατηρίων φυσικού αερίου, γεγονός που αποτελεί σημαντικό βήμα για τη διεύρυνση της χρήσης του καυσίμου στον τομέα των μεταφορών. Πρέπει μάλιστα να σημειωθεί ότι στο CNG δεν υπάρχουν περιθώρια νοθείας, αφού η παροχή του καυσίμου γίνεται στα πρατήρια από το εθνικό σύστημα μεταφοράς, με ειδικούς αγωγούς, ενώ από το πρατήριο στο αυτοκίνητο μέσω ειδικού πιστοποιημένου εξοπλισμού. Έτσι, οι δύο αποφάσεις δημιουργούν ένα νέο -φιλικό για την αεριοκίνηση- θεσμικό πλαίσιο που αυξάνει τις προσδοκίες για την περαιτέρω διείσδυση του φυσικού αερίου στον τομέα των μεταφορών, με σημαντικά οφέλη όχι μόνο για τους οδηγούς αλλά και για το περιβάλλον.

Άλλωστε, και οι περιβαλλοντικές επιδόσεις των κινητήρων που χρησιμοποιούν φυσικό αέριο είναι εντυπωσιακές. Τα αυτοκίνητα CNG, συγκριτικά με τα οχήματα που καίνε βενζίνη, παράγουν 25% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα, ενώ επιτυγχάνουν μειώσεις της τάξης του 95% στις εκπομπές μονοξειδίου

του άνθρακα, 80% στις εκπομπές υδρογονανθράκων και 30% στα οξείδια του αζώτου.

Σταθερή αλλά δυναμική διείσδυση στην ΕλλάδαΑυτήν τη στιγμή, η αεριοκίνηση στη χώρα μας βρίσκεται σε αρχικό στάδιο ανάπτυξης, με τη ΔΕΠΑ να προωθεί σημαντικές πρωτοβουλίες για την ενίσχυση των υποδομών τροφοδοσίας, αλλά και για την προώθηση της χρήσης του καυσίμου από στοχευμένες επαγγελματικές ομάδες (εταιρικοί στόλοι, οδηγοί ταξί). Ο φιλόδοξος στόχος που έχει τεθεί μέχρι το 2020 είναι το 20% του στόλου των αυτοκινήτων να κινείται στους δρόμους με φυσικό αέριο, το οποίο αποτελεί μια διεθνώς γνωστή, ώριμη και ασφαλή τεχνολογία που αυτήν τη στιγμή χρησιμοποιείται από περισσότερα από 14 εκατομμύρια οχήματα σε όλον τον κόσμο.

28

10«ΠΡΑΣΙΝO ΦΩΣ» ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΧΙΣΤOΛΙΘΙΚOΥ ΑΕΡΙOΥ ΣΤΗ ΡOΥΜΑΝΙΑΗ αμερικανική εταιρεία Chevron έλαβε την έγκριση για την πραγματοποίηση εξερεύνησης σχιστολιθικού αερίου σε δύο οικόπεδα στην περιοχή Puiesti, στη νοτιανατολική Ρουμανία. O Country Manager της Chevron στη Ρουμανία, Τομ Χολστ, ανακοίνωσε την απόφαση στα μέσα του Απριλίου. Η έγκριση δόθηκε από το νομαρχιακό συμβούλιο του Vaslui σε συνεργασία με τη ρυθμιστική αρχή της χώρας, σύμφωνα με τον επικεφαλής του συμβουλίου.

Σχιστολιθικό αέριοΤης Emilia Damian

«Όπως και στην περίπτωση της περιοχής Pungesti, όλες οι νομικές απαιτήσεις πληρούνται όσον αφορά την έγκριση των εγκαταστάσεων και των έργων γεώτρησης για την εξερεύνηση στο πηγάδι του Puiesti. Δεν κάναμε τίποτα περισσότερο από το να απαντήσουμε στο αίτημα μιας εμπορικής επιχείρησης που σχεδιάζει να φέρει εις πέρας μια δραστηριότητα εκπληρώνοντας τα κριτήρια που έχουν τεθεί από τη νομοθεσία», δήλωσε ο επικεφαλής του νομαρχιακού συμβουλίου.

Η Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας της Ρουμανίας στα μέσα του 2014 εξέδωσε τη συμφωνία για τη διενέργεια ερευνών από τη Chevron με αντικείμενο την εξόρυξη σχιστολιθικού αερίου στο τεμάχιο του Puiesti.

Άλλες τρεις παραχωρήσειςΗ παραχώρηση στο Puiesti είναι η τέταρτη για τη Chevron στην επαρχία Vaslui. Η πετρελαϊκή εταιρεία έχει λάβει περιβαλλοντικές άδειες για έργα γεωτρήσεων σε τρεις τομείς του Vaslui: Popeni A1 (Gagesti), Silistea 1Α (Pungesti) και Paltinis Α1 (Bacesti).

Στις 31 Δεκεμβρίου του 2013, τα μέλη του τοπικού συμβουλίου του Puiesti ψήφισαν υπέρ της διεξαγωγής δημοψηφίσματος προτείνοντας την απαγόρευση για εξερεύνηση σχιστολιθικού φυσικού αερίου και την εκμετάλλευση έργων στην περιοχή. Η Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας στη Vaslui οργάνωσε μια συζήτηση σχετικά με την εκμετάλλευση του σχιστολιθικού φυσικού αερίου στην περιφέρεια Puiesti, όπου η Chevron ήθελε να ξεκινήσει γεωτρήσεις, αλλά η συζήτηση διακόπηκε από ανθρώπους οι οποίοι εξέφρασαν τις ανησυχίες τους σχετικά με τα σχέδια της Chevron. Η συζήτηση παρακολουθήθηκε από τους ντόπιους και τις τοπικές αρχές, καθώς και από πράσινους ακτιβιστές από διάφορες πόλεις της Ρουμανίας.

Υποστήριξη από την κυβέρνησηΗ εξερεύνηση σχιστολιθικού φυσικού αερίου υποστηρίζεται σθεναρά από τη ρουμανική κυβέρνηση. O πρωθυπουργός της Ρουμανίας Victor Ponta δήλωσε στα μέσα Απριλίου, μιλώντας για τις διαμαρτυρίες σχετικά με τη σχεδιαζόμενη εξερεύνηση σχιστολιθικού φυσικού αερίου και τη

29

γεώτρηση, ότι εάν η Ρουμανία δεν έχει τοπικά παραγόμενο αέριο, θα πρέπει να το πάρει από τη Ρωσία. «Υπήρξαν πολλές διαμαρτυρίες κατά του σχιστολιθικού φυσικού αερίου και νομίζω ότι αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να συζητήσουμε πολύ σοβαρά. Έτσι, αν δεν έχουμε τοπικά παραγόμενο φυσικό αέριο, από πού θα το πάρουμε; Από τη Ρωσία. Υπό τις παρούσες συνθήκες, πιστεύω ότι κάθε διαμαρτυρία πρέπει να έχει έναν σκοπό και πιστεύω ότι κάθε σοβαρή συζήτηση για οποιοδήποτε θέμα είναι χρήσιμη», ανέφερε ο πρωθυπουργός. Τόνισε ότι παίρνει τη συζήτηση για το σχιστολιθικό φυσικό αέριο «πολύ σοβαρά».

Τοπικές αντιδράσειςΩστόσο, η στήριξη της κυβέρνησης δεν είναι αρκετή. Εταιρείες που επιθυμούν να εξερευνήσουν το σχιστολιθικό φυσικό αέριο δεν μπορεί να επιτύχουν έρευνες χωρίς την υποστήριξη των τοπικών κοινωνιών, δήλωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος Attila Korodi. Oι εταιρείες που ενδιαφέρονται για την εξερεύνηση σχιστολιθικού φυσικού

αερίου στη Ρουμανία πρέπει να καταλάβουν ότι μπορεί να επιτύχουν μόνον εάν οι τοπικές κοινότητες σταθούν δίπλα τους, είπε.

«Για όλα τα πράγματα που σχετίζονται με την εξερεύνηση των πιθανών αποθεμάτων φυσικού αερίου από σχιστόλιθο, η υδραυλική ρωγμάτωση απαγορεύεται. Oι περιβαλλοντικές άδειες που έχουν εκδοθεί μέχρι στιγμής αναφέρουν σαφώς ότι η συγκεκριμένη τεχνική διεξάγεται ως επί το πλείστον σε εργαστήρια.

»Δεν νομίζω ότι αυτές οι εταιρείες θα είναι σε θέση να διαχειριστούν αυτό το ζήτημα χωρίς τοπική υποστήριξη. Δεν νομίζω ότι οι ενέργειες στη νότια Τρανσυλβανία, στην περιοχή Sibiu (κεντρική Ρουμανία), όπου οι εταιρείες που σκόπευαν να εξερευνήσουν καταπάτησαν ιδιωτική γη, είναι φυσιολογικές. Αυτό είναι απαράδεκτο και ανήθικο. Oι εταιρείες αυτές θα πρέπει να καταλάβουν ότι ανεξάρτητα από τις άδειες που εκδίδονται σε τοπικό ή κεντρικό επίπεδο, μπορούν να

επιτύχουν στη Ρουμανία μόνον εάν οι τοπικές κοινωνίες στέκονται δίπλα τους. Σε αντίθετη περίπτωση, οι εταιρείες δεν θα έχουν μια πραγματική ευκαιρία για την επίτευξη των προθέσεών τους», προειδοποίησε ο Korodi.

Σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος, οι αρχές πρέπει να εγγυηθούν ότι οποιαδήποτε βιομηχανική δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένης της εξερεύνησης και εκμετάλλευσης του σχιστολιθικού φυσικού αερίου, είναι σύμφωνη με τις ρουμανικές αρχές και την ευρωπαϊκή νομοθεσία, ενώ υποστήριξε την αμεροληψία του για το θέμα αυτό.

«Διαφορετικά, δεν έχουν πιθανότητες, επειδή δεν υπάρχει κυβέρνηση που να το εγκρίνει, και αυτό έχει αποδειχθεί με τον καιρό», δήλωσε ο Korodi.

Μεγάλες προοπτικέςΣύμφωνα με τα στοιχεία του infogazedesist.eu, η Ρουμανία έχει σήμερα αποθέματα σχιστολιθικού φυσικού αερίου που ανέρχονται σε 1.444 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, δίπλα στην Πολωνία (4.190 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα) και τη Γαλλία (3.879 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα).

Όσον αφορά τα ανακτήσιμα αποθέματα πετρελαίου σχιστόλιθου, η Ρουμανία κατατάσσεται έκτη, με 300 εκατομμύρια βαρέλια.

Αντιδράσεις για την υδραυλική ρωγμάτωση

Η τεχνική της υδραυλικής ρωγμάτωσης (που θα χρησιμοποιηθεί από τη Chevron στα ρουμανικά οικόπεδα) είναι ένα ακανθώδες θέμα σε πολλές χώρες όπως στις ΗΠΑ, ενώ σε άλλες έχει απαγορευτεί. Στις 17 Ιανουαρίου 2012, η Βουλγαρία

ανακάλεσε την άδεια εξόρυξης σχιστολιθικού αερίου που είχε δώσει στη Chevron για έρευνες στη βορειοανατολική Βουλγαρία, επικαλούμενη την ανεπαρκή απόδειξη της περιβαλλοντικής ασφάλειας της τεχνικής αυτής.

30

11ΤΑ ΕΜΠOΔΙΑ& OΙ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣΓΙΑ ΔΕΣΦΑ-TAPΗ ολοκλήρωση της μεταβίβασης της πλειοψηφίας των μετοχών του ΔΕΣΦΑ στην εταιρεία Socar του Αζερμπαϊτζάν έως το φθινόπωρο είναι ο στόχος που θέτουν από κοινού Αθήνα και Μπακού, σύμφωνα με τις συζητήσεις που έγιναν στο πλαίσιο της επίσκεψης του προέδρου της χώρας Ιλχάμ Αλίεφ στην Ελλάδα.

ΑποκρατικοποιήσειςΤου Κώστα Βουτσαδάκη

Ως γνωστόν, η συμφωνία πώλησης του 66% των μετοχών (35% από τα Ελληνικά Πετρέλαια και 31% από το Δημόσιο) έχει υπογραφεί από τον περασμένο Δεκέμβριο και το τίμημα για την πλειοψηφία των μετοχών της εταιρείας έχει συμφωνηθεί στα 400 εκατ. ευρώ. Όμως η συναλλαγή δεν έχει ολοκληρωθεί λόγω εμπλοκής στη γραφειοκρατία των Βρυξελλών και η αιτία είναι ότι διαχειριστής του εθνικού συστήματος μιας χώρας-μέλους για πρώτη φορά αναλαμβάνει μια εταιρεία τρίτης χώρας. Θα πρέπει συνεπώς να διασφαλιστεί ο σεβασμός του κοινοτικού δικαίου σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του δικτύου.

ΑντιδράσειςΟι εναλλακτικές λύσεις που έχουν εξεταστεί περιλαμβάνουν από έγγραφες δεσμεύσεις της Socar περί υιοθέτησης και σεβασμού του λεγόμενου «τρίτου ενεργειακού πακέτου» της ΕΕ στο φυσικό αέριο μέχρι υπογραφή σχετικής συμφωνίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή και με κάθε χώρα-μέλος ξεχωριστά (κάτι που προφανώς θα οδηγήσει σε νέες καθυστερήσεις).

Η ελληνική πλευρά δεν έχει κρύψει την

ενόχλησή της για την καθυστέρηση, κάτι που κατέστη σαφές και στο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας που πραγματοποιήθηκε τον Μάιο στην Αθήνα. Στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον επίτροπο Ενέργειας της ΕΕ Γκίντερ Έτινγκερ (ο οποίος παρέπεμψε στα τέλη του 2014 την επίλυση της εκκρεμότητας), ο υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γιάννης Μανιάτης επεσήμανε ότι δεν υπάρχει λόγος για νέες καθυστερήσεις και ότι εφόσον η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας έχει προχωρήσει στην πιστοποίηση του ΔΕΣΦΑ ως διαχειριστή, η ΕΕ θα πρέπει να κλείσει τον φάκελο το συντομότερο.

Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, η Κομισιόν θα πρέπει να διατυπώσει τις παρατηρήσεις της επί της απόφασης της ΡΑΕ σε διάστημα δύο μηνών από την κοινοποίηση. Εκφράζεται ωστόσο η ελπίδα η «κοινοτική γραφειοκρατία» να μην εξαντλήσει τα χρονικά περιθώρια, ούτως ώστε μέσα στο καλοκαίρι να γίνουν οι όποιες προσαρμογές απαιτεί η ΕΕ.

ΕΕ: Ανησυχεί για GazpromΑπό την άλλη πλευρά, οι κοινοτικές

31

υπηρεσίες εμφανίζονται επιφυλακτικές με αφορμή κυρίως το προηγούμενο που μπορεί να δημιουργήσει η απόφαση αυτή σε σχέση με την Gazprom και την εμπλοκή της στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας, η οποία είναι υπό διερεύνηση από τις ευρωπαϊκές αρχές ανταγωνισμού.

Επαφές για τον TAPΣτο επίκεντρο των συζητήσεων με τον πρόεδρο Αλίεφ βρέθηκε επίσης η πορεία υλοποίησης του αγωγού ΤΑΡ που θα μεταφέρει αζερικό φυσικό αέριο προς την Ευρώπη μέσω Τουρκίας, Ελλάδας και Αλβανίας. Συζητήθηκαν συγκεκριμένα επιμέρους προβλήματα αντιδράσεων που αντιμετωπίζει η κοινοπραξία του αγωγού σε περιοχές τόσο της Ελλάδας όσο και της Ιταλίας, και εκφράστηκε η ελπίδα ότι με τη συνεργασία του κράτους και των τοπικών αρχών αυτά θα ξεπεραστούν προκειμένου το έργο να προχωρήσει σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα.

Στο πλαίσιο της επίσκεψης, ο κ. Αλίεφ είχε σειρά επαφών και με επιχειρηματίες από τον χώρο της ενέργειας, των κατασκευών, της

σωληνουργίας, παράγοντες του εφοπλιστικού κόσμου κ.ά. που ενδιαφέρονται είτε για συμμετοχή στο κατασκευαστικό έργο του ΤΑΡ (η κοινοπραξία έχει ήδη ξεκινήσει τους σχετικούς διαγωνισμούς) είτε για μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου ή ακόμη και για ανάληψη κοινών επενδυτικών πρωτοβουλιών στο Αζερμπαϊτζάν στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Η Ελλάδα ως πύλη εισόδου φυσικού αερίουΑπό την πλευρά του ΥΠΕΚΑ, ο υπουργός Γιάννης Μανιάτης σε δήλωσή του αναφορικά με τα αποτελέσματα της επίσκεψης, πέρα από τις συζητήσεις για τον ΤΑΡ και τον ΔΕΣΦΑ, στάθηκε ιδιαίτερα στην προοπτική δημιουργίας του αγωγού φυσικού αερίου Αιγαίου-Βαλτικής. «Διανοίγεται μια μεγάλη προοπτική να δημιουργηθεί ένας νέος αγωγός φυσικού αερίου που θα ξεκινά από τη Βόρεια Ελλάδα, θα συνδέει το δικό μας δίκτυο με το εθνικό δίκτυο της Βουλγαρίας και στη συνέχεια θα συνδέει το βουλγαρικό δίκτυο με τη Ρουμανία, την Ουγγαρία και τις υπόλοιπες χώρες ώς τη Βαλτική»,

ανέφερε συγκεκριμένα ο κ. Μανιάτης τονίζοντας ότι με τον τρόπο αυτόν η χώρα μας θα μπορεί να λειτουργήσει ως πύλη εισόδου ενεργειακών προϊόντων και ο ρόλος της δεν θα είναι απλά διαμετακομιστικός. «Επειδή ζούμε στην εποχή της μεγάλης κρίσης της Ουκρανίας και της Κριμαίας, όπου υπάρχει συγκεκριμένη αντιπαράθεση στο πώς η Ευρώπη θα μπορεί να τροφοδοτείται με φυσικό αέριο, έχει μεγάλη σημασία να αναδείξουμε τον δικό μας γεωπολιτικό και γεωοικονομικό ρόλο στο πώς μπορούμε να λειτουργήσουμε ως πύλη εισόδου του φυσικού αερίου από την Κασπία, προκειμένου να το διανείμουμε στην υπόλοιπη Ευρώπη και ασφαλώς να το χρησιμοποιήσουμε για τις δικές μας εσωτερικές ανάγκες», τόνισε ακόμη ο υπουργός ΠΕΚΑ.

Στιγμιότυπο από τη συνάντηση του αζέρου προέδρου Ιλχάμ Αλίεφ με τον έλληνα πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του πρώτου στην Αθήνα.

32

12OΙ ΔΗΜOΠΡΑΣΙΕΣΝOΜΕ ΦΕΡΝOΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΑΓOΡΑΑντιδράσεις από ανεξάρτητους παραγωγούς και βιομηχανικούς καταναλωτές προκαλούν οι δημοπρασίες ηλεκτρικής ενέργειας που αποφάσισε η κυβέρνηση ύστερα από εισήγηση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), με στόχο να υπάρξει ένα μεταβατικό καθεστώς που θα επιτρέψει τη συγκράτηση του ενεργειακού κόστους έως ότου ολοκληρωθεί η αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ και η ανάπτυξη ανταγωνισμού στο επίπεδο της προμήθειας.

Αγορά ενέργειαςΤου Κώστα Βουτσαδάκη

33

Τόσο ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Ηλεκτροπαραγωγών (ΕΣΑΗ) όσο και η Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) δήλωσαν εγγράφως τη διαφωνία τους με τη μεθοδολογία που έχει επιλεγεί. Κοινή δε συνισταμένη των διαφωνιών είναι η τιμή στην οποία θα διατίθεται η ενέργεια: και οι δύο φορείς ζητούν η τιμή να καθορίζεται διοικητικά ενώ το σχέδιο που προωθείται προβλέπει τη διενέργεια δημοπρασιών.

Όπως στη Γαλλία…Το μοντέλο που προωθείται προς εφαρμογή αποτελεί στις βασικές του γραμμές αντιγραφή του αντίστοιχου γαλλικού, μέσω του οποίου διατίθενται ποσότητες ενέργειας που παράγονται από πυρηνικές μονάδες. Η ΡΑΕ εισηγείται συγκεκριμένα:

«Πώληση λιγνιτικής και ενδεχομένως υδροηλεκτρικής παραγωγής, αναλόγως του συγκεκριμένου σχήματος διαχείρισης των υδροηλεκτρικών σταθμών που θα επιλεγεί, με υποχρέωση αυτών που θα την αγοράζουν να τη διαθέτουν σε πελάτες λιανικής, έτσι ώστε να αυξηθεί ο υγιής ανταγωνισμός στην παραγωγή και την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας και δυνητικά να μπορεί να μεταφερθεί στους πελάτες αυτούς, υπό τη μορφή χαμηλότερων τιμών και τιμολογίων, το οικονομικό πλεόνασμα παραγωγού που διαθέτει η λιγνιτική και υδροηλεκτρική παραγωγή».

Σύμφωνα με την πρόταση, θα δημοπρατηθούν προθεσμιακά προϊόντα

ενέργειας συνολικής ισχύος 1.600 MW, σε συγκεκριμένα μερίδια 10-50 MW. Το τελευταίο χρονοδιάγραμμα προβλέπει ότι οι δημοπρασίες πακέτων λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ προς τρίτους προμηθευτές θα ξεκινήσουν φέτος και θα διατηρηθούν για μεταβατική περίοδο έως το 2015, οπότε θα τεθεί σε εφαρμογή το νέο μοντέλο αγοράς, με βάση τους κοινοτικούς κανονισμούς.

Με όρους αγοράς η τιμή της ενέργειαςΗ ΔΕΗ διά του προέδρου της κ. Α. Ζερβού επισημαίνει την ανάγκη «η τιμή της ενέργειας να αντανακλά κατ’ ελάχιστον το πλήρες κόστος της ηλεκτροπαραγωγής από λιγνιτικές ή και υδροηλεκτρικές μονάδες, συν ένα εύλογο για τη δραστηριότητα της ηλεκτροπαραγωγής κέρδος». Η επιχείρηση θεωρεί την όλη διαδικασία περιττή εφόσον προχωρούν παράλληλα οι διαδικασίες για τη «μικρή ΔΕΗ» (πώληση μονάδων ηλεκτροπαραγωγής σε τρίτους) και την αποκρατικοποίηση στη συνέχεια της επιχείρησης. Ωστόσο, εφόσον προχωρήσει όπως όλα δείχνουν η διαδικασία, θεωρεί θεμελιώδες η τιμή στην οποία θα διατίθενται η λιγνιτική και η υδροηλεκτρική ενέργεια να προκύπτει με όρους αγοράς και όχι διοικητικά από το ΥΠΕΚΑ ή τη ΡΑΕ.

Oι θέσεις της ΕΒΙΚΕΝΣτον αντίποδα, η ΕΒΙΚΕΝ θεωρεί ότι η πρόταση της ΡΑΕ «στοχεύει πολύ περισσότερο στη στήριξη με ρυθμιστικά μέτρα των προμηθευτών-εναλλακτικών παραγωγών που δραστηριοποιούνται

σήμερα στην αγορά και στην υποβοήθηση εισόδου νέων παικτών στην προμήθεια, με τρόπο ανάλογο με εκείνον που τα τελευταία χρόνια υποβοηθήθηκε με ρυθμιστικά μέτρα (και πολύ υψηλό κόστος) η είσοδος παικτών στην ηλεκτροπαραγωγή και ελάχιστα στον διακηρυγμένο στόχο της που είναι η μεταφορά του οικονομικού πλεονάσματος της παραγωγής στον καταναλωτή».

Στις προτάσεις των βιομηχανικών καταναλωτών, όπως προκύπτουν από επιστολή της ΕΒΙΚΕΝ προς τη ΡΑΕ, περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων: – Να δοθεί η δυνατότητα στους βιομηχανικούς καταναλωτές να προμηθεύονται φορτίο βάσης για το σύνολο του έτους σε συγκεκριμένη και διοικητικά ορισμένη τιμή. «Η διενέργεια δημοπρασιών (και όχι ο καθορισμός τιμής) αποτελεί πολύ ουσιαστική απόκλιση από το εφαρμοζόμενο σύστημα στη Γαλλία», αναφέρει η ΕΒΙΚΕΝ. «Το γεγονός ότι στην τιμή που θα προκύπτει από τη δημοπρασία θα προστίθεται και σειρά άλλων επιβαρύνσεων καθώς και η προμήθεια του προμηθευτή, μπορεί να οδηγήσει στην πράξη τη βαριά βιομηχανία εκτός του μηχανισμού, καθώς η τιμή που θα προκύπτει δεν θα αποτελεί βιώσιμη λύση για τη βιομηχανία». – Η διοικητικά οριζόμενη τιμή να μην επιβαρύνεται με όλες τις χρεώσεις που ισχύουν σήμερα γιατί διαφορετικά η όλη προσπάθεια ακυρώνεται. Ειδικότερα, οι βιομηχανικοί καταναλωτές ζητούν να μην πληρώνουν ή να καταβάλλουν μέρος των χρεώσεων για τα δικαιώματα

34

εκπομπής ρύπων, τα αποδεικτικά διαθεσιμότητας ισχύος, τον φόρο κατανάλωσης φυσικού αερίου κ.ά. –Να δίνεται επιπλέον έκπτωση ως κίνητρο για μεταφορά της κατανάλωσης σε ώρες μη αιχμής. – Η τιμή διάθεσης κατά την ΕΒΙΚΕΝ πρέπει να κυμαίνεται στα 30 ευρώ ανά μεγαβατώρα, «επίπεδο που είναι απόλυτα συμβατό με το τι ισχύει σε άλλες χώρες της ΕΕ ή των Βαλκανίων (π.χ. λιγνιτική παραγωγή σε Γερμανία, Βουλγαρία και Σερβία).

Η ΕΒΙΚΕΝ καταλήγει στην επιστολή δηλώνοντας ότι «με την παρούσα του μορφή και χωρίς τις συγκεκριμένες αλλαγές που προτείνουμε, το προτεινόμενο σχέδιο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό καθώς δεν πετυχαίνει κανέναν από τους σκοπούς για τους οποίους δημιουργείται, ενώ θα δημιουργήσει αρνητικότατο τετελεσμένο στην προσπάθεια εύρεσης βιώσιμης λύσης για τη μείωση του ενεργειακού κόστους στον τελικό καταναλωτή και ειδικότερα στη βιομηχανία».

Παραγωγικά στοιχεία της ΔΕΗ σε τρίτουςΤη θέση ότι η τιμή διάθεσης της ενέργειας θα πρέπει να είναι ρυθμιζόμενη και κοστοστρεφής, διότι σε αντίθετη περίπτωση δεν θα υπάρχει δυνατότητα σχηματισμού συγκρίσιμων από πλευράς κόστους χαρτοφυλακίων ενέργειας από τρίτους προμηθευτές υποστηρίζουν και οι ανεξάρτητοι ηλεκτροπαραγωγοί (ΕΣΑΗ).

Τονίζουν ακόμη ότι: -Η τελική διάθεση θα πρέπει να γίνει μόνο προς τους εγχώριους τελικούς καταναλωτές. -Η εφαρμογή του μοντέλου θα πρέπει να είναι μια μεταβατική διαδικασία για το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού. Το τελικό στάδιο θα είναι η δημιουργία καθετοποιημένων εταιρειών ηλεκτρισμού (δραστηριότητα σε παραγωγή και προμήθεια) με συγκρίσιμα χαρτοφυλάκια ενέργειας, οι οποίες θα ανταγωνίζονται τόσο μεταξύ τους όσο και με άλλους προμηθευτές για την προμήθεια ηλεκτρισμού στους καταναλωτές. – Ένα ολοκληρωμένο άνοιγμα αγοράς για να πετύχει τους μακροχρόνιους στόχους προϋποθέτει να έχουν και άλλες εταιρείες τον έλεγχο της παραγωγικής διαδικασίας, άρα και του κόστους παραγωγής σε λιγνιτικές και υδροηλεκτρικές μονάδες και όχι μόνο την πρόσβασή τους στο παραγόμενο προϊόν (ηλεκτρισμός από λιγνιτικές και υδροηλεκτρικές μονάδες) σε τιμή που δεν ελέγχεται από τις ίδιες. Συνεπώς, πραγματικός ανταγωνισμός μπορεί να υπάρξει μόνο με την υλοποίηση του σχεδιασμού για τη διάθεση και σε τρίτες επιχειρήσεις παραγωγικών στοιχείων χαμηλού κόστους που σήμερα ανήκουν μόνο στη ΔΕΗ.

«Το γεγονός ότι στην τιμή που θα προκύπτει από τη δημοπρασία θα προστίθεται και σειρά άλλων επιβαρύνσεων καθώς και η προμήθεια του προμηθευτή, μπορεί να οδηγήσει στην πράξη τη βαριά βιομηχανία εκτός του μηχανισμού, καθώς η τιμή που θα προκύπτει δεν θα αποτελεί βιώσιμη λύση για τη βιομηχανία», αναφέρει η ΕΒΙΚΕΝ

36

13ΝΕOΣ «ΔΡOΜOΣΜΕΤΑΞΙOΥ» ΠΕΡΝΑΕΙΑΠO ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑΔεκαεννέα, συνολικά, μνημόνια και επιχειρηματικές ελληνοκινεζικές συμφωνίες υπογράφηκαν στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψης του κινέζου πρωθυπουργού Λι Κετσιάνγκ στην Αθήνα.

Επενδύσεις

Όταν οικονομίες μεγαλύτερου βεληνεκούς και μεγέθους της ελληνικής… στρώνουν κόκκινα χαλιά για να υποδεχτούν τον κινέζο πρωθυπουργό, η επιλογή των κινέζων αξιωματούχων να επισκεφτούν πρώτα την Ελλάδα από τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, έχει ιδιαίτερη και βαρύνουσα σημασία. Και μπορεί τα περίπου 6,5 δισ. ευρώ -όσο αξιολογούνται δηλαδή οι ελληνοκινεζικές συμφωνίες- να είναι μικρότερο ποσό από τα 17 δισ. που εγκρίθηκαν μεταξύ Λονδίνου και Κίνας, αλλά για την άνυδρη ελληνική οικονομία αυτά τα 6,5 δισ. έχουν πολλαπλάσια αξία…

Συνεργασία στη θάλασσαΤρεις μεγάλες συμφωνίες υπογράφτηκαν από τον υπουργό Ναυτιλίας και Αιγαίου Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη και την αντιπροσωπεία που συνόδευε τον κινέζο πρωθυπουργό.

Η πρώτη συμφωνία αφορά την ενίσχυση της συνεργασίας με την Κινεζική Αναπτυξιακή Τράπεζα, η οποία θα αποφέρει σημαντική χρηματοοικονομική βοήθεια σε μικρομεσαίες ελληνικές

επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Κίνα και είναι ύψους 1,4 δισ. δολ.

Η δεύτερη συμφωνία αφορά την εξουσιοδότηση του οργανισμού China Classification Society για παροχή υπηρεσιών σε πλοία τα οποία φέρουν την ελληνική σημαία, που θα ενισχύσει όχι μόνο το υφιστάμενο, σταθερό και πολύπλευρο θεσμικό πλαίσιο διμερούς συνεργασίας, αλλά και την εξυπηρέτηση των ελληνικών πλοίων που κατασκευάζονται ή προσεγγίζουν στην Κίνα.

Η τρίτη συμφωνία αφορά τη συνεργασία των δύο μερών στους τομείς της θαλάσσιας, περιβαλλοντικής προστασίας, της αναζήτησης και αξιοποίησης των θαλάσσιων πόρων, της θαλάσσιας παρατήρησης, πρόβλεψης και προειδοποίησης ωκεάνιων καταστροφών, της έρευνας και πειραματικής ανάπτυξης και εκπαίδευσης επί θαλάσσιων επιστημονικών ζητημάτων, της επιβολής του νόμου στη θάλασσα, της θαλάσσιας πολιτικής ευρύτερα, καθώς και σε κάθε άλλον τομέα συνεργασίας που θα προκύπτει και θα συμφωνείται μεταξύ των δυο χωρών.

37

Ενδιαφέρον για αεροδρόμια, λιμάνια & ακίνηταΕπίσης, ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στις συνομιλίες για τις εξελίξεις στο θέμα του αερολιμένα «Ελευθέριος Βενιζέλος», αλλά και για την κατασκευή και διαχείριση του νέου περιφερειακού αεροδρομίου στο Καστέλι Ηρακλείου, που αφορά μια επένδυση ύψους 1,2 δισ. ευρώ.

Όσον αφορά το «Ελευθέριος Βενιζέλος», οι κινεζικοί όμιλοι Shenzhen Airport και Friedmann Pacific Asset Management ενδιαφέρονται για την εξαγορά του ποσοστού που ελέγχει το Δημόσιο στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» (55%), φιλοδοξώντας να μετατρέψουν την Αθήνα σε βασικό σημείο εισόδου των κινέζων τουριστών στην Ευρώπη.

Επίσης, στις συνομιλίες εξετάστηκε και το θέμα της εξαγοράς από την Cosco του 67% του ΟΛΠ και για ένα πακέτο συνολικών επενδύσεων που προσεγγίζει το 1 δισ. ευρώ. Στη στόχευση της κινεζικής εταιρείας είναι η χρηματοδότηση και υλοποίηση έργων που συνδέονται με την αναβάθμιση του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου και το εμπορευματικό κέντρο που σχεδιάζεται σε οικόπεδο του ΟΣΕ στο Θριάσιο.

Η ελληνική πλευρά ενδιαφέρεται να προσελκύσει κινέζους ιδιώτες αγοραστές ακινήτων μέσω του προγράμματος χορήγησης πενταετούς άδειας παραμονής όταν η επένδυση ξεπερνά τα 250.000 ευρώ. Οι Κινέζοι, μέσω και της πρεσβείας στην Αθήνα, έχουν θέσει θέμα ότι η Ελλάδα ζητάει να καταβληθεί προκαταβολικά το ποσό

των 250.000, ενώ η Κύπρος έχει πιο ελαστικούς όρους.

Συνάντηση με Σαμαρά, Βενιζέλο και Μεϊμαράκη«Η Ελλάδα μπορεί να γίνει η πύλη της Κίνας στην Ευρώπη και η αρχή ενός ευρωπαϊκού διαδρόμου από και προς την Ευρώπη και την Άπω Ανατολή», δήλωσε ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς μετά τη συνάντηση που είχε με τον πρωθυπουργό της Κίνας Λι Κετσιάνγκ στο Μέγαρο Μαξίμου. Σημείωσε ότι με τον κ. Λι είχε συζήτηση που κάλυψε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων στο διεθνές και διμερές επίπεδο. Εξέφρασε δε την εκτίμησή του για τη στήριξη της Κίνας στα τελευταία δύσκολα χρόνια που η Ελλάδα δοκιμαζόταν από την κρίση.

«Εξετάσαμε συνολικά τη στρατηγική συνεργασία Ελλάδας-Κίνας που από το 2006 μέχρι σήμερα έχει κάνει βήματα προόδου. Ο διμερής πολιτικός διάλογος θα ενισχυθεί με επαφές των υπουργών και της πολιτικής ηγεσίας με συγκεκριμένη ατζέντα και συγκεκριμένα βήματα», είπε ο κ. Σαμαράς, τονίζοντας ότι μεγάλο τμήμα των συνομιλιών αφιερώθηκε στις εμπορικές και οικονομικές συνεργασίες.

Η Ελλάδα ξεπερνά την ύφεση και επιστρέφει στις χρηματαγορές, ενώ επανακτά την θέση της στην Ευρώπη και τον κόσμο, δήλωσε ο έλληνας πρωθυπουργός. «Χαίρομαι για την εκτίμηση της κινεζικής ηγεσίας στη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας. Θα επισκεφθούμε τις εγκαταστάσεις της

Cosco και θα ανταλλάξουμε απόψεις για την περαιτέρω ανάπτυξη και ενίσχυση. Η διασύνδεση του Πειραιά με το σιδηροδρομικό δίκτυο θα εξελιχθεί σε σημαντικό διαμετακομιστικό κόμβο μεταξύ Ευρώπης και Άπω Ανατολής. Έχουμε ήδη ολοκληρώσει τις πρώτες σημαντικές συμφωνίες και συζητούμε για νέες και μεγαλύτερες», πρόσθεσε.

Ο κ. Σαμαράς είπε ότι αντάλλαξε με τον κινέζο πρωθυπουργό «ιδέες για την περαιτέρω ανάπτυξη του διμερούς εμπορίου». «Διαπιστώσαμε ότι υπάρχει δυναμικό για την τόνωση των εμπορικών συναλλαγών», δήλωσε ο κ. Σαμαράς. Τέλος, αναφέρθηκε στις πολιτιστικές σχέσεις. «Η υπογραφή για ίδρυση πολιτιστικών κέντρων θα συμβάλει

«Όταν η Ελλάδα θα εκδώσει νέα ομόλογα, η Κίνα θα συμμετάσχει, παροτρύνοντας, παράλληλα, κινέζους καταναλωτές να αγοράζουν ελληνικά προϊόντα» – Λι Κετσιάνγκ, κινέζος πρωθυπουργός

38

Μνημόνια συνεργασίας και επιχειρηματικές συμφωνίες

Μνημόνιο Κατανόησης για την Ενίσχυση της Διμερούς Οικονομικής και Επενδυτικής Συνεργασίας υπέγραψαν στο Μέγαρο Μαξίμου ο υπουργός Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Νίκος Δένδιας και ο υπουργός Εμπορίου της Κίνας Gao Hucheng, ενώ παράλληλα, σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Ζάππειο Μέγαρο, παρουσία των υπουργών Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Νίκου Δένδια, Ναυτιλίας και Αιγαίου Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, του υφυπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Νότη Μηταράκη και των Gao Hucheng, υπουργού Εμπορίου (MOFCOM), και Xu Shaoxi, προέδρου της Εθνικής Επιτροπής για την Ανάπτυξη και τις Μεταρρυθμίσεις (NDRC), θα υπογραφούν σειρά συμφωνιών μεταξύ ελληνικών και κινεζικών φορέων και επιχειρήσεων.

Οι συμφωνίες αφορούν μεταξύ άλλων τους τομείς της ναυτιλίας, των κατασκευών, της ενέργειας, των τροφίμων κ.ά.

Αναλυτικά, υπογράφηκαν τα εξής: - Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ της China Development Bank Corporation και του υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου.

- Μνημόνιο Στρατηγικής Συνεργασίας και Πλαίσιο Συμφωνίας μεταξύ της China Development Bank Corporation και της Costamare Inc. Αξία συμφωνίας 1,5 δισ. δολ.

- Συμφωνία για την από κοινού ανάπτυξη του Ελληνικού και τη διερεύνηση περαιτέρω συνεργασίας στο μέλλον μεταξύ της Lamda Development και της Fosun Group.

- Συμφωνία Πλαισίου Συνεργασίας Tripartite. Αξία συμφωνίας 1,224 δισ. δολ. μεταξύ Terna Energy, ICBC και SINOHYDRO Corporation.

- Πώληση και επαναμίσθωση 2 bulkers ξηρού φορτίου και 4 containerships αξίας 160 εκατ. δολ. και 300 εκατ. δολ. αντίστοιχα, και συμφωνία συνεργασίας για κατασκευή πλοίων ξηρού 6 φορτίου και μεταφοράς κοντέινερ σε κινέζικο ναυπηγείο. Συνολική αξία συμφωνίας 460 εκατ. δολ.

- Μνημόνιο Συμφωνίας μεταξύ Diana Shipping Inc με την ICBC, με σκοπό την αγορά νεότευκτων πλοίων μεταφοράς ξηρού φορτίου ναυπηγημένων στην Κίνα καθώς και τη χρηματοδότηση επενδύσεων της Diana Shipping Inc. εκτός Κίνας όπου θα υπάρχουν και κινεζικά επιχειρηματικά συμφέροντα. Αξία συμφωνίας 200 εκατ. δολ.

- Δανειακή Σύμβαση μεταξύ της Thenamaris (Ships Management) Inc. από την Export- 8 Import Bank of China. Αξία συμφωνίας 64 εκατ. δολ.

- Πλαίσιο Συνεργασίας για τη συμφωνία χρηματοδότησης της Thenamaris (Ships Management) Inc. από την Export-Import Bank of China. Αξία συμφωνίας 300 εκατ. δολ.

- Χρηματοδότηση δύο Capesize Bulk Carriers. Σύμφωνα με τη Σύμβαση Δανείου, η Τράπεζα Export-Import

Bank of China συμφωνεί να δανείσει το ποσό των 57,36 εκατ. δολ. στην Oceanbulk Maritime LLC για τη μερική χρηματοδότηση της αγοράς των υπό ναυπήγηση φορτηγών πλοίων με αριθμό H1312 και H1313 τα οποία κατασκευάζονται στη ναυπηγείο Shanghai Waigaoqiao Shipbuilding Co., Ltd. Αξία συμφωνίας 57,36 εκατ. δολ.

- Μνημόνιο Κατανόησης μεταξύ του Enterprise Greece και του China State Construction & Engineering Corporation (CSCEC).

- Συνεργασία της SUMEC και της EDF για την από κοινού επένδυση για τη δημιουργία αιολικών πάρκων στην Ελλάδα. Η EDF θα αναπτύξει 50 MW αιολικών την περίοδο 2014-2015 και 150 MW για την περίοδο 2015-2017. Οι εταιρείες θα εξετάσουν το ενδεχόμενο συνεργασίας στα παραπάνω έργα. Αξία συμφωνίας 273 εκατ. δολ.

- «Contract Effectiveness Agreement» μεταξύ των εταιρειών Veritas Ship Management Ltd και China National Aero- Technology Corporation Shanghai Limited Liability Company, για την κατασκευή 8 x 13 64.000 Deadweight Tons Bulk Carriers στην Taizhou Kouan της China. Αξία συμφωνίας 215 εκατ. δολ.

- Στρατηγική συμφωνία ανάπτυξης της κατηγορίας του ελληνικού κρασιού στην Κίνα με έμφαση στις μάρκες Μπουτάρη (Boutari) και Κυρ-Γιάννη (Kir-Yianni) και με στόχο αγορών εντός της επόμενης πενταετίας που θα ξεπεράσουν τα 50 εκατ. δολ. Τα δυο μέρη θα χρηματοδοτήσουν την προβολή και προώθηση του ελληνικού οίνου και πολιτισμού αξιοποιώντας ιδιωτικούς και εθνικούς πόρους για τον σκοπό αυτόν. Η συμφωνία προβλέπει επίσης τη μελλοντική αξιολόγηση περαιτέρω συνεργασιών και σε άλλους συναφείς τομείς.

- Η εταιρεία Παυλίδης Μάρμαρα-Γρανίτες λατομική επιχείρηση και βιομηχανία μαρμάρου και γρανίτη με έδρα τη Δράμα και η εταιρεία China Light Resources Import & Εxport Corporation με έδρα το Πεκίνο της Κίνας συμφωνούν να πωλήσει η πρώτη στη δεύτερη 25.000 τόνους προϊόντων μαρμάρου μέσα στην τριετία 2014-2017. Αξία συμφωνίας 13,65 εκατ. δολ.

- 5ετής συμφωνία αγοράς κρασιού της εταιρείας Alpha Estate από την Anhui Wine Mall Trading Co Ltd. Αξία συμφωνίας 4,11 εκατ. δολ.

- Εμπορική συμφωνία πώλησης εμφιαλωμένων οίνων μεταξύ της ελληνικής εταιρείας Shanghai Meditela Commerce and Trade Co., Ltd., Mediterra οινοποιητικής Creta Olympias SA, μέλος του ομίλου ΔΕΜΚΟ και της κινεζικής εταιρείας Shanghai Meditela Commerce & Trade Co, Ltd. με σκοπό την προώθηση ποιοτικών ελληνικών κρασιών στην κινεζική και ασιατική Αγορά. Αξία συμφωνίας 1 εκατ. δολ.

- «Mesa Vounos» ελληνικό ελαιόλαδο, μακροχρόνια εμπορική συμφωνία για την προώθηση κρητικού-ελληνικού ελαιολάδου. Η συμφωνία είναι 10ετής. Αξία συμφωνίας 13,86 εκατ. δολ.

39

στην εμβάθυνση των σχέσεων και στην ανάπτυξη της γνώσης της μιας χώρας για την άλλη. Νιώθουμε μεγάλη χαρά που ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός διδάσκεται στα πανεπιστήμια της Κίνας με μεγάλη επιτυχία. Έχω, επίσης, τη χαρά να ανακοινώσω ότι από το 2015-16 θα αρχίσει η διδασκαλία κινεζικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας», συμπλήρωσε.

Κλείνοντας ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι οι σχέσεις των δύο χωρών μπαίνουν σε μια ακόμη πιο παραγωγική βάση προς όφελος και των δυο πλευρών. «Στοχεύουμε σε φιλία, συνεργασία, σταθερότητα, εξαγωγές, επενδύσεις, να φέρουμε την Κίνα πιο κοντά στην Ευρώπη και το αντίστροφο», σημείωσε ο Αντώνης Σαμαράς, απαντώντας σε σχετική ερώτηση. Ο κ. Σαμαράς είπε ότι το πρώτο μεγάλο βήμα έγινε με την επένδυση στο λιμάνι του Πειραιά και υπάρχουν εκεί πολλά που ακόμη συζητούνται. Ο πρωθυπουργός διατύπωσε την πεποίθηση πως η Ευρώπη αντιλαμβάνεται ότι η Ελλάδα είναι ένας φυσικός συνδετικός κρίκος με την Κίνα, ενώ ως προς τις προσδοκίες εκτίμησε ότι «μπορεί να δημιουργηθεί ένας κόμβος μεταφοράς ανθρώπων και εμπορευμάτων, ακόμη και ενεργειακός κόμβος μεταξύ Ευρώπης και Κίνας». «Είναι μια στρατηγική σχέση, που θα προχωρήσει βήμα βήμα με συγκεκριμένη ατζέντα και σχεδιασμό», είπε ο πρωθυπουργός, διευκρινίζοντας πως δεν πρόκειται «για μια ευκαιριακή συνεργασία», αλλά για «στρατηγική σχέση», που σημαίνει «μακροχρόνια συμφέροντα να σε

φέρουν πιο κοντά σε μόνιμη βάση».

Όπως σημείωσε ο κ. Σαμαράς, αυτό που δημιουργεί τη στρατηγική σχέση είναι ότι «η Ελλάδα μπορεί να γίνει η πύλη εισόδου της Κίνας στην Ευρώπη, που να είναι και αφετηρία ενός ολόκληρου διαδρόμου επενδύσεων της Κίνας, όπως τα σιδηροδρομικά δίκτυα, και να ενώσει τα λιμάνια της Ελλάδας με τα λιμάνια της Ευρώπης». Το γεγονός ότι έχει ξεκινήσει ένας συστηματικός διάλογος ανάμεσα στους δυο αρχαιότερους πολιτισμούς που καθόρισαν την εξέλιξη του κόσμου σημαίνει ότι μπορεί να υπάρξει μια μεγαλύτερη κατανόηση Ευρώπης και Κίνας, είπε ακόμη ο κ. Σαμαράς και πρόσθεσε πως «η σχέση έχει να κάνει με τις συνέργειες που μπορούν να διαμορφωθούν, παρά τη διαφορά μεγέθους των δυο χωρών, και που πρέπει να εξελιχθούν με πιο ταχείς ρυθμούς».

Ο έλληνας πρωθυπουργός ευχαρίστησε τον κινέζο ομόλογό του, επειδή, όπως είπε, «κράτησε τον λόγο του και έναν χρόνο μετά είναι στην Αθήνα». Επιπλέον, «επειδή εξασφαλίζουμε μια σχέση φιλίας σταθερότητας και αμοιβαίου σεβασμού, κάτι που θεωρώ πολύ σημαντικό, και που και οι υπόλοιποι πρέπει να καταλάβουν πολύ καλά», τόνισε ο κ. Σαμαράς.

Κίνα: Μακροπρόθεσμος και υπεύθυνος επενδυτήςΑπό την πλευρά του, ο κινέζος πρωθυπουργός έδωσε συγχαρητήρια στην Ελλάδα για την επιστροφή της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές με την

έκδοση ομολόγων τον Μάιο, τονίζοντας παράλληλα ότι όταν η Ελλάδα θα εκδώσει νέα ομόλογα, η Κίνα θα συμμετάσχει, παραμένοντας «ένας μακροπρόθεσμος και υπεύθυνος επενδυτής».

«Η επιτυχής έκδοση των ομολόγων δηλώνει ότι ο ελληνικός λαός μπορεί να ξεπεράσει την κρίση δημοσίου χρέους. Η κινεζική στηρίζει την ελληνική κυβέρνηση και εύχεται η ελληνική πλευρά να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις», είπε και πρόσθεσε πως «όταν η Ελλάδα θα εκδώσει νέα ομόλογα, η Κίνα θα συμμετάσχει, παροτρύνοντας, παράλληλα, κινέζους καταναλωτές να αγοράζουν ελληνικά προϊόντα».

«Είναι η πρώτη επίσκεψή μου προς τις νότιες περιοχές, ως πρωθυπουργός της Κίνας. Στην Ελλάδα έχω φιλικά συναισθήματα, σαν στο σπίτι μου. Η Ελλάδα και η Κίνα είναι πανάρχαιες χώρες με μεγάλο πολιτισμό, η μια φωτίζει στην Ανατολή και η άλλη στη Δύση με τεράστια συμβολή στην ανάπτυξη της ανθρωπότητας. Μεταξύ Ελλάδας και Κίνας υπάρχουν πολλές παρόμοιες νοοτροπίες. Κατά την ταραχή στη Λιβύη η ελληνική κυβέρνηση βοήθησε στον επαναπατρισμό χιλιάδων Κινέζων. Σας ευχαριστούμε», είπε ο Λι Κετσιάνγκ.

«Όταν η Ελλάδα αντιμετώπισε την κρίση, η Κίνα είχε εμπιστοσύνη στη δυνατότητα να την ξεπεράσει. Επίσης, η Κίνα είναι πρόθυμη να προσφέρει, οι σχέσεις μπορούν να είναι αμοιβαία επωφελείς», πρόσθεσε.

40

14ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΑ ΑΠOΘΕΜΑΤΑΑΞΙΑΣ 30 ΔΙΣ.Η τρέχουσα αξία των συνολικών μεταλλευτικών αποθεμάτων στο υπέδαφος της Ελλάδας εκτιμάται από το ΙΓΜΕ ότι είναι της τάξης των 30 δισ. ευρώ, χωρίς στους παραπάνω υπολογισμούς να συμπεριλαμβάνονται και τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων, επεσήμανε ο υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γιάννης Μανιάτης, μιλώντας σε ημερίδα για τις ορυκτές πρώτες ύλες.

Oρυκτός πλούτος

«Η χώρα μας ανήκει στην κατηγορία των ευνοημένων χωρών από άποψη αποθεματικού δυναμικού ορυκτών πρώτων υλών. Διαθέτει μεγάλη ποικιλία ορυκτών και σε σημαντικές ποσότητες. Γι’ αυτό έχει μακρά παράδοση στον εξορυκτικό τομέα», είπε ο υπουργός.

Ανέφερε δε ενδεικτικά κοιτάσματα στα οποία είναι πλούσιο το ελληνικό υπέδαφος, τονίζοντας ότι η Ελλάδα: • Είναι πρώτη στην παραγωγή περλίτη στην Ευρώπη και δεύτερη στον κόσμο, καλύπτοντας το 32% της παγκόσμιας παραγωγής. • Είναι πρώτη στην παραγωγή μπεντονίτη στην Ευρώπη και τρίτη στον κόσμο, καλύπτοντας το 7,5% της παγκόσμιας παραγωγής. • Είναι τέταρτη στην παραγωγή μαγνησίτη στην Ευρώπη και ένατη στον κόσμο. • Είναι τέταρτη στην παραγωγή μαρμάρων στην Ευρώπη και όγδοη στον κόσμο. • Είναι πρώτη στην παραγωγή νικελίου στην Ευρώπη και δέκατη τρίτη στον κόσμο, καλύπτοντας το 49% της ευρωπαϊκής παραγωγής. • Είναι έκτη στην παραγωγή αλουμινίου

στην Ευρώπη και ανήκει στις 10 πρώτες χώρες του κόσμου με τα μεγαλύτερα αποθέματα βωξίτη.

O κ. Μανιάτης σημείωσε ακόμη ότι ο ελληνικός εξορυκτικός κλάδος είναι έντονα εξωστρεφής, με περίπου το 75% των πωλήσεών του να κατευθύνεται σε εξαγωγές, και απασχολεί περίπου 20.000 εργαζομένους άμεσα και 80.000 έμμεσα.

Αναλυτικά, η ομιλία του κ. Γ. ΜανιάτηΗ αναγκαιότητα των πρώτων υλών καταδεικνύεται από το γεγονός ότι για να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες της ζήτησης, τα τελευταία 50 χρόνια η παγκόσμια παραγωγή χάλυβα έχει εξαπλασιαστεί, η παραγωγή χαλκού έχει τετραπλασιαστεί, ενώ η παραγωγή αλουμινίου έχει επταπλασιαστεί.

Είναι γνωστό και χιλιοειπωμένο ότι η χώρα μας ανήκει στην κατηγορία των ευνοημένων χωρών από άποψη αποθεματικού δυναμικού ορυκτών πρώτων υλών. Διαθέτει μεγάλη ποικιλία ορυκτών και σε σημαντικές ποσότητες. Γι’ αυτό έχει μακρά παράδοση στον

41

εξορυκτικό τομέα. Το γεγονός αυτό αποτυπώνεται τόσο στη θεσμοθέτηση κανόνων δικαίου για την αξιοποίηση των ορυκτών πρώτων υλών σχεδόν από συστάσεως του σύγχρονου ελληνικού κράτους, όσο και στη δημιουργία και ανάπτυξη στον τομέα αυτό πολύ σημαντικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.

O ορυκτός πλούτος της χώρας μας είναι αυτός που θα δώσει την ώθηση για μια μακρά και σε σωστές βάσεις ανάπτυξη της χώρας μας.

O ελληνικός εξορυκτικός κλάδος είναι έντονα εξωστρεφής, με περίπου το 75% των πωλήσεών του να κατευθύνεται σε εξαγωγές. Σήμερα απασχολούνται στον κλάδο περίπου 20.000 άμεσα εργαζόμενοι και 80.000 έμμεσα. Σε μια εποχή που το μεγάλο ζητούμενο είναι η ανάπτυξη, οι ορυκτές πρώτες ύλες μπορούν να αποτελέσουν μια νέα πηγή πλούτου, νέα πηγή εσόδων και νέα πηγή θέσεων εργασίας.

Η πολιτική του ΥΠΕΚΑΤο ΥΠΕΚΑ, τα τελευταία τρία χρόνια, με γνώμονα την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου, ακολουθεί μια πολιτική σταθερή, διάφανη και συναινετική τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο, η οποία βασίζεται στους ακόλουθους τρεις πυλώνες: • Την καταγραφή, αποκάλυψη και ανάδειξη του ορυκτού πλούτου και την ανάθεση της αξιοποίησής του

με διαφανείς διεθνείς διαγωνιστικές διαδικασίες, με στόχο τη μεγιστοποίηση των ωφελειών του Δημοσίου. • Τη βιώσιμη αξιοποίηση μέσα από διαδικασίες ορθολογικής εκμετάλλευσης, χωρίς ληστρική παρέμβαση και με προοπτικές μέλλοντος και αειφορίας. • Την ύπαρξη σοβαρών αντισταθμιστικών ωφελειών για τις τοπικές κοινωνίες, καθώς και την κοινωνικά δίκαιη κατανομή των εθνικών εσόδων.

1. Το 2010 και στις αρχές του 2011 με βάση τα αποτελέσματα των μελετών μας δημιουργήσαμε κατάλληλες και εξειδικευμένες επιτροπές και ομάδες εργασίας από υπηρεσιακούς παράγοντες, καθηγητές ΑΕΙ και στελέχη φορέων εποπτευόμενων από το ΥΠΕΚΑ με συγκεκριμένο έργο και ως κοινό στόχο τη δημιουργία της σύγχρονης πολιτικής και αντίληψης της αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου της χώρας μας.

2. Εκδόθηκε το 2011 ο νέος Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών, μετά από 27 ολόκληρα χρόνια, ο οποίος αποτελεί ένα από τα πιο σύγχρονα εργαλεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για την ασφαλή και ορθολογική διενέργεια όλων των σχετικών εργασιών.

3. Επαναδραστηριοποιήσαμε, με τον ν. 4001/2011, τη διαδικασία καθορισμού λατομικών περιοχών εκμετάλλευσης αδρανών υλικών, με

σκοπό την ορθολογική εκμετάλλευση και την οικονομία των ασβεστολιθικών κοιτασμάτων και την ένταξή τους στον χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας.

4. Απλοποιήσαμε δραστικά την περιβαλλοντική αδειοδότηση με τον ν. 4014/2011, χωρίς όμως ποτέ να απεμπολούμε το δικαίωμα του καθενός μας για καλύτερο περιβάλλον και καλύτερη ποιότητα ζωής.

5. Αναγεννήσαμε το 2011, από τον λήθαργο δεκαετιών, τη γεωθερμία, την πιο παραμελημένη μορφή πράσινης ενέργειας στη χώρα. Απελευθερώσαμε τη συμμετοχή της γεωθερμικής ηλεκτροπαραγωγής στο ενεργειακό μας μείγμα για να δημιουργήσουμε έτσι θετικές συνθήκες για την προσέλκυση μεγάλων εταιρειών του ειδικού αυτού ενεργειακού τομέα. Θέσαμε έτσι τις βάσεις κινητοποίησής της και ταυτόχρονα προκηρύξαμε διεθνείς πλειοδοτικούς διαγωνισμούς και αναθέσαμε στους πλειοδότες την εκμετάλλευση γεωθερμικών πεδίων υψηλής θερμοκρασίας από τη μια άκρη έως την άλλη της χώρας. Απλοποιήσαμε τη γεωθερμία χαμηλής ενθαλπίας.

Παρόντες σε κάθε πρωτοβουλία6. Συμμετείχαμε και συμμετέχουμε ενεργά σε όλα τα διεθνή συνέδρια και ιδίως όλων των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις ορυκτές πρώτες ύλες. Αισιοδοξούμε και στοχεύουμε να συμβάλουμε

42

αποτελεσματικά έτσι ώστε η Ευρωπαϊκή Ένωση να αποκτήσει μια κοινή συνεκτική πολιτική στον τομέα αυτό βασισμένη στις αρχές της αειφορίας. Άλλωστε οι ορυκτές πρώτες ύλες αποτελούν βασικό αντικείμενο και κυρίαρχο αναπτυξιακό στόχο της νέας ευρωπαϊκής στρατηγικής για την καινοτομία με ορίζοντα το 2020. Βασική επιλογή αλλά και πρόκληση είναι η Ευρώπη να αξιοποιήσει αποτελεσματικότερα και να διαχειριστεί με βιώσιμο τρόπο τις πρώτες ύλες που διαθέτει στο σύνολο της παραγωγικής λειτουργίας. Στην κατεύθυνση αυτή έρχεται να συμβάλει, σε συνέχεια της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για τις πρώτες ύλες (η καλούμενη πρωτοβουλία Verhaugen), η «Πρωτοβουλία της Σύμπραξης για την Καινοτομία: Μη ενεργειακές πρώτες ύλες για μια σύγχρονη κοινωνία» (- European Innovation Partnership: Non energy raw materials for a modern society).

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα έχει ενεργή συμμετοχή στη δημιουργία, τις δράσεις και τις αποφάσεις της σύμπραξης. Η συμμετοχή του ΥΠΕΚΑ στο ανώτατο συντονιστικό όργανο της σύμπραξης, ως ένα από τα αντίστοιχα υπουργεία 7 κρατών-μελών, καταδεικνύει τη σημασία της εγχώριας μεταλλευτικής βιομηχανίας στον ευρωπαϊκό χάρτη.

Μητρώο για τα ελληνικά λατομεία7. Το 2011 ξεκινήσαμε την καταγραφή και την αξιολόγηση των δημόσιων μεταλλευτικών χώρων και των δημοσίων

εκτάσεων βιομηχανικών ορυκτών μέσω επιτροπής που συγκροτήθηκε από στελέχη της Γενικής Γραμματείας Ενέργειας και του ΙΓΜΕ. Με το πρώτο πόρισμα της επιτροπής αυτής προκηρύξαμε άμεσα διεθνή πλειοδοτικό διαγωνισμό για την εκμίσθωση του πρώτου δημόσιου μεταλλευτικού χώρου στο Κιλκίς. Ταυτόχρονα δημιουργήσαμε ένα πρότυπο διαγωνιστικής διαδικασίας που θα αποτελέσει μια ουσιαστική βάση για το μέλλον για την ορθολογική αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας με διαφάνεια, αντικειμενικότητα και μεγιστοποίηση των ωφελειών του Δημοσίου διά της καθετοποίησης της αξιοποίησής τους μέσω δομημένου συστήματος κριτηρίων.

Είναι η πρώτη φορά από συστάσεως του σύγχρονου ελληνικού κράτους, που λαμβάνει χώρα μια τέτοια καινοτόμα διαδικασία, τόσο ως προς την καταγραφή και την αξιολόγηση, όσο και ως προς την προτυποποίηση της αξιοποίησης μέσω διαγωνισμών.

Με απόλυτα καινοτόμο τρόπο έχουν εισαχθεί νέα κριτήρια τα οποία έχουν συνολική βαρύτητα άνω του 25% στο σύνολο των κριτηρίων αξιολόγησης μιας επένδυσης. Στα κριτήρια αυτά συμπεριλαμβάνονται ο αριθμός των θέσεων πλήρους απασχόλησης, οι προβλεπόμενες δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, οι πρόσθετες περιβαλλοντικές δαπάνες (πέραν όσων προβλέπονται ήδη από την υφιστάμενη εθνική και κοινοτική νομοθεσία), η πρόσληψη εργαζομένων από την τοπική κοινωνία κ.ά.

Το ΥΠΕΚΑ, με γνώμονα την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου, ακολουθεί μια πολιτική σταθερή, διάφανη και συναινετική τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο, η οποία βασίζεται στους ακόλουθους τρεις πυλώνες: • Την καταγραφή, αποκάλυψη και ανάδειξη του ορυκτού πλούτου • Τη βιώσιμη αξιοποίησή τους • Την ύπαρξη σοβαρών αντισταθμιστικών ωφελειών για τις τοπικές κοινωνίες

43

Τον Μάρτιο του 2014 η επιτροπή ολοκλήρωσε το έργο της καταγραφής και της καταρχήν αξιολόγησης και παρέδωσε τη σχετική έκθεσή της. Συνολικά σήμερα στη χώρα μας υπάρχουν 114 δημόσιοι μεταλλευτικοί χώροι και 20 δημόσιες εκτάσεις βιομηχανικών ορυκτών. Για καθέναν από τους χώρους αυτούς έχει εκπονηθεί από την επιτροπή ειδικό έντυπο που περιλαμβάνει το σύνολο των δεδομένων του καθώς και την αξιολογική κρίση της.

8. Κάναμε μια μεγάλη προσπάθεια και τελικά καταφέραμε να δημιουργήσουμε ένα σύγχρονο, επικαιροποιημένο ηλεκτρονικό Μητρώο Λατομείων της χώρας με τη συνδρομή και των υπηρεσιών των 52 πρώην νομαρχιών και 13 περιφερειών.

Από τα στοιχεία του Μητρώου αυτού γνωρίζουμε πλέον με σαφήνεια ότι ο αριθμός των δημόσιων, δημοτικών/κοινοτικών και ιδιωτικών λατομείων αδρανών υλικών που λειτουργούν εντός ή κατ’ εξαίρεση εκτός λατομικής περιοχής, ανέρχεται σε 195, ενώ ο αριθμός αυτών που λειτουργούν με αποκλειστικό σκοπό την αποκατάσταση του περιβάλλοντος, ανέρχεται σε 36. Επίσης από την αξιολόγηση των στοιχείων αυτών διαπιστώθηκε ότι το 77% των λατομείων αδρανών υλικών λειτουργεί εντός λατομικών περιοχών, ενώ το 23% λειτουργεί εκτός λατομικών περιοχών.

Το ηλεκτρονικό μητρώο των λατομείων αποτελεί τμήμα μιας Ψηφιακής Βάσης Χωρικών Δεδομένων των

μεταλλευτικών και λατομικών χώρων της Ελλάδας, που λειτουργεί στο υπουργείο. Η ψηφιακή αυτή βάση έχει δύο εφαρμογές (τη διαδικτυακή και την GIS), που αντλούν τα στοιχεία τους από μια κοινή δυναμική ψηφιακή βάση χωρικών δεδομένων στην οποία έχουν καταχωρισθεί πληροφορίες σχετικά με τον ορυκτό πλούτο της χώρας.

Είναι ένα πολύτιμο, σύγχρονο εργαλείο για την αποτελεσματικότερη άσκηση πολιτικής στα θέματα του ορυκτού πλούτου και σε δεύτερο επίπεδο για τη διάχυση των ωφελειών του μέχρι τον απλό πολίτη, στα πλαίσια και της γενικότερης πολιτικής περί ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.

Oδικός χάρτης παρεμβάσεων9. Στα τέλη του 2011 και τις αρχές του 2012 μελετήθηκε διεξοδικά από μηδενική βάση το καθεστώς των τελών και των μισθωμάτων επί δικαιωμάτων μεταλλειοκτησίας και μεταλλευτικών ερευνών. Στις αρχές του 2012 θεσμοθετήθηκε η αναπροσαρμογή των μισθωμάτων κατά 50-100% και η επιβολή τελών στα ιδιωτικά μεταλλεία με ημερομηνία έναρξης την 1/1/2013 και περίοδο πρώτης καταβολής το δεύτερο εξάμηνο του 2014 για τα τέλη του 2013 κ.ο.κ. Επιπροσθέτως θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά ταυτόχρονα η απόδοση ποσοστού ύψους τουλάχιστον 20% στους οικείους δήμους από τα εισπραττόμενα τέλη και μισθώματα. Βασικός στόχος αυτών των θεσμικών παρεμβάσεων ήταν κυρίως η άμβλυνση των αντιδράσεων των τοπικών κοινωνιών στις εξορυκτικές

δραστηριότητες και η αποδοχή τους από αυτές, καθώς και η μεγιστοποίηση του οφέλους για το ελληνικό Δημόσιο, χωρίς όμως να τίθεται σε επισφάλεια η λειτουργία των εν λόγω επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.

10. Εξειδικεύτηκε η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για τις πρώτες ύλες (πρωτοβουλία Verhaugen) στην ελληνική πραγματικότητα και διαμορφώθηκαν βασικοί άξονες πολιτικής για την ελληνική μεταλλευτική πολιτική. Τον Φεβρουάριο του 2012 ανακοινώθηκε σε ημερίδα η εθνική μεταλλευτική πολιτική μας, που αποτελεί τον οδικό χάρτη βιώσιμης ανάπτυξης των ορυκτών πρώτων υλών. Αυτός ο οδικός χάρτης καθορίζει όλες τις μελλοντικές θεσμικές παρεμβάσεις μας.

O τομέας των πρώτων υλών παρουσιάζει τρομερό επιστημονικό ενδιαφέρον, απαιτεί εφαρμογή της πιο σύγχρονης τεχνολογίας, συνεχή κατάρτιση, βελτίωση και πιστοποίηση της ποιότητας, έρευνα για νέα προϊόντα και νέες χρήσεις, αξιοποίηση της τεχνογνωσίας, της εμπειρίας και του θεσμικού πλαισίου, εκτεταμένη εφαρμογή της πληροφορικής και καλή γνώση της γεωπολιτικής κατάστασης και της παγκόσμιας οικονομικής πραγματικότητας.

44

15ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑΤΙΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΕΣΑΝΤΛΙΕΣ ΘΕΡΜOΤΗΤΑΣΜια πολύ ενδιαφέρουσα, οικονομικά και ενεργειακά, εφαρμογή της αβαθούς γεωθερμίας, οι γεωθερμικές αντλίες θερμότητας (ΓΑΘ), παρουσιάστηκε στην ημερίδα που διοργάνωσε στο Βουλευτικό του Ναυπλίου το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών & Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ) που εποπτεύεται από το ΥΠΕΚΑ.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου Regeocities (http://regeocities.eu) του προγράμματος Intelligent Energy Europe, που επικεντρώνεται στην επίτευξη των στόχων του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τις ΑΠΕ για το 2020, μέσω της διάδοσης των συστημάτων γεωθερμίας και ΓΑΘ επιδιώκοντας την αναγνώριση και την άρση των μη τεχνικών, διοικητικών και κανονιστικών εμποδίων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Ποια είναι η γεωθερμίαΗ αβαθής γεωθερμία -η ενέργεια που προέρχεται από μικρό βάθος και εκμεταλλεύεται τη θερμότητα των επιφανειακών γεωλογικών σχηματισμών και υδάτων (επιφανειακών και υπογείων)- χρησιμοποιείται για θέρμανση, ψύξη χώρων και παραγωγή ζεστού νερού χρήσης. Τα συστήματα ΓΑΘ αξιοποιούν την πρακτικά σταθερή θερμοκρασία του εδάφους, υπογείων και επιφανειακών υδάτων καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Έτσι επιτυγχάνεται η μέγιστη απόδοση των αντλιών θερμότητας έναντι των αντίστοιχων συμβατικών συστημάτων

με εξοικονόμηση ενέργειας έως και 80%. Οι ΓΑΘ μπορούν να είναι εγκατεστημένες είτε σε μεμονωμένα κτήρια οποιουδήποτε μεγέθους για θέρμανση/ψύξη και παροχή ζεστού νερού χρήσης καθώς και σε μονάδες τηλεθέρμανσης/τηλεψύξης με ΓΑΘ.

Διεθνώς αναγνωρισμένη τεχνολογίαΟι γεωθερμικές αντλίες θερμότητας είναι διαδεδομένες σε όλον τον κόσμο -παγκοσμίως είναι εγκατεστημένες πάνω από 3.000.000 μονάδες- και ιδιαίτερα σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Σουηδία, η Αυστρία, η Ελβετία, η Γερμανία και η Γαλλία, όπου έχουν αναπτυχθεί και καθιερωθεί η αντίστοιχη τεχνολογία και πρακτικές και όπου συστήματα γεωθερμικών αντλιών θερμότητας λειτουργούν αξιόπιστα επί σειρά δεκαετιών. Η αβαθής γεωθερμία είναι διαθέσιμη και εκμεταλλεύσιμη παντού ανεξάρτητα από την ύπαρξη γεωθερμικού δυναμικού. Τα συστήματα ΓΑΘ μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πληθώρα εφαρμογών όπως κτήρια γραφείων, οικίες, πολυκατοικίες, αθλητικά κέντρα, κολυμβητήρια, θερμοκήπια κ.λπ.

45

Εφαρμόσιμη στην αυτοδιοίκηση Ο υπουργός ΠΕΚΑ Γιάννης Μανιάτης σχετικά με το θέμα δήλωσε: «Πρόκειται για μια ανταγωνιστική τεχνολογία, που συνδέεται άμεσα με τον χώρο της αυτοδιοίκησης, τόσο εφαρμοστικά όσο και αδειοδοτικά, εκσυγχρονίζει τις υποδομές της, μειώνει δραστικά τις δαπάνες θέρμανσης και ψύξης και μπορεί να συνδυαστεί με την αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής και του περιβάλλοντος. Υποστηρίζει το πράσινο μοντέλο ανάπτυξης που ενστερνιζόμαστε για τη χώρα και τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, ενώ εξυπηρετεί τον στόχο του 30% εξοικονόμηση ενέργειας που πρέπει να θέσουμε για το 2030».

Εφαρμογές & πλεονεκτήματαΚατά τη διάρκεια της ημερίδας, παρουσιάστηκαν σε εκπροσώπους οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, υπαλλήλους εμπλεκόμενους σε προγράμματα και αδειοδότηση τεχνικών έργων και τεχνικό προσωπικό δήμων και περιφερειών οι πιθανές εφαρμογές και τα βασικά πλεονεκτήματα των

συστημάτων γεωθερμικών αντλιών θερμότητας σε σχέση με τα συστήματα συμβατικών καυσίμων, όπως: • Ώριμη και αξιόπιστη τεχνολογία φιλική προς το περιβάλλον. • Μείωση των εκπομπών CO2 και ΝΟx. • Εξοικονόμηση ενέργειας έως 80% σε σχέση με συμβατικές τεχνολογίες για θέρμανση/ψύξη/ΖΝΧ. • Συμβολή στην κοινοτική οδηγία για την ενεργειακή αποδοτικότητα των κτηρίων. • Μείωση των δαπανών για θέρμανση και κλιματισμό από 25-75%. • Παροχή χαμηλού κόστους ενέργειας από το υπέδαφος για θέρμανση και ψύξη κτηρίων, ανεξάρτητα από τις καιρικές συνθήκες. • Μακροπρόθεσμη αύξηση της αξίας του κτηρίου. • Χαμηλό κόστος συντήρησης εγκατάστασης και εξοπλισμού. • Απουσία θορύβου κατά τη λειτουργία της εγκατάστασης. • Δεν απαιτείται πυροπροστασία. • Παροχή θέρμανσης με υψηλής ποιότητας άνεση στους εσωτερικούς χώρους. • Απαιτείται μικρότερος χώρος για την εγκατάσταση του εξοπλισμού σε σχέση με το συμβατικό λεβητοστάσιο.

Δεν απαιτείται λέβητας, δεξαμενή πετρελαίου και καπνοδόχος, ενώ δεν απαιτείται καμιά συντήρηση στους γεωεναλλάκτες. • Αποτελούν αναπτυσσόμενη αγορά - ρυθμός ανάπτυξης 25% ανά έτος. • Συμβολή στην ενεργειακά αειφόρο ανάπτυξη. • Εφαρμόζονται σε όλα τα κτηριακά συγκροτήματα όπως: μονοκατοικίες, πολυκατοικίες, δημόσια κτήρια, βιομηχανίες, σχολεία, βιβλιοθήκες, ξενοδοχεία, σπα, αγροτικές επιχειρήσεις (θερμοκήπια), αθλητικές εγκαταστάσεις, βιοτεχνίες, βιομηχανίες, θέρμανση κολυμβητικών δεξαμενών κ.α.

46

16ΜΙΑ ΦΘΗΝΗ, ΚΑΘΑΡΗ& ΕΓΧΩΡΙΑ ΛΥΣΗΕΝΕΡΓΕΙΑΣΜε εκδηλώσεις σε όλον τον πλανήτη εορτάστηκε η Παγκόσμια Ημέρα του Ανέμου στις 15 Ιουνίου 2014, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν υπό την αιγίδα του Παγκοσμίου Συμβουλίου Αιολικής Ενέργειας (GWEC) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (EWEA).Στην Ελλάδα, η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), ο εθνικός εκπρόσωπος της EWEA, οργάνωσε εκδηλώσεις που διήρκεσαν έναν μήνα και κορυφώθηκαν το απόγευμα της Κυριακής 15 Ιουνίου με την τελετή λήξης στο The Mall, όπου λειτούργησε το περίπτερο της ΕΛΕΤΑΕΝ από τις 11 Ιουνίου.

Εκδηλώσεις για την Παγκόσμια Ημέρα του Ανέμου

Κατά τη διάρκεια της τελετής βραβεύτηκαν τα παιδιά των οποίων τα έργα διακρίθηκαν στον διαγωνισμό παιδικής ζωγραφικής που διοργάνωσε για 8η συνεχή χρονιά η ΕΛΕΤΑΕΝ. Επίσης απονεμήθηκαν τα κύπελλα του 5ου ποδοσφαιρικού τουρνουά 5x5 «Αίολος 2014», στη για 2η συνεχόμενη φορά πρωταθλήτρια ομάδα της Έντεκα ΑΕ, στη δεύτερη Eunice και στην τρίτη Enel Green Power, καθώς και στον πρώτο σκόρερ κ. Κατσούγκρη της Mpener AE, στον MVP του τουρνουά κ. Πεντάρη της Έντεκα και τέλος απονεμήθηκε το κύπελλο Fair Play στην ομάδα της Jasper AE.

Συμμετοχή δεκάδων πολιτώνΓια όγδοη συνεχόμενη φορά η ΕΛΕΤΑΕΝ διοργάνωσε εκδηλώσεις για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας του Ανέμου και για όγδοη συνεχόμενη φορά έδωσε το «παρών» ο πρώην πρόεδρος της Βουλής και πρώην υπουργός Ανάπτυξης Δημήτρης Σιούφας, ο οποίος ανελλιπώς από το 2007 τιμά τις εκδηλώσεις της ΕΛΕΤΑΕΝ με την παρουσία του.

Από τις 11 έως την γιορτή του Αίολου

στις 15 Ιουνίου, δεκάδες πολίτες επισκέφθηκαν το περίπτερο της ΕΛΕΤΑΕΝ και, αφού ξεναγήθηκαν στην έκθεση παιδικής ζωγραφικής και στην έκθεση φωτογραφίας, ενημερώθηκαν για τις δυνατότητες και τα πολλαπλά οφέλη που μπορεί να προσφέρει η ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας στη χώρα μας.

Γιατί καθυστερεί η ανάπτυξη της αιολικής;Μετά τη λήξη των εκδηλώσεων το ΔΣ της ΕΛΕΤΑΕΝ εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση: «Ας απαντήσει η κυβέρνηση στους πολίτες. Δεν θα κουραστούμε να τονίζουμε ότι η αιολική ενέργεια αποτελεί μια μοναδική βιώσιμη ενεργειακή επιλογή για ένα καθαρό ενεργειακό μέλλον. Είναι καθαρή, ασφαλής, φθηνή, ανεξάντλητη, εγχώρια και συμβάλλει στην ενεργειακή ανεξαρτησία, στην εθνική οικονομία, είναι φιλική προς το άμεσο περιβάλλον και αποτελεί μοναδική ασπίδα προστασίας έναντι των κλιματικών αλλαγών.

»Oι πολίτες που συμμετείχαν στις εκδηλώσεις της Παγκόσμιας Ημέρας

47

του Ανέμου και ενημερώθηκαν για τις δυνατότητες και τα οφέλη αυτής της ανανεώσιμης πηγής ενέργειας, της δικής μας ανεξάντλητης πηγής ενέργειας, έθεσαν ένα απλό ερώτημα: “Γιατί καθυστερεί τόσο η ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας στη χώρα μας;” Εμείς δώσαμε τη δική μας απάντηση στους πολίτες. Αναρωτιόμαστε όμως αν η κυβέρνηση πιστεύει ότι θα έπρεπε να απαντήσει και αυτή στους πολίτες και κυρίως στα παιδιά, γιατί το δικό τους μέλλον διακυβεύεται από τις ενεργειακές επιλογές της κυβέρνησης».

Oι φετινές εκδηλώσεις για την Ημέρα του Ανέμου

• Σάββατο 14/6 2014: Δυο παραστάσεις «Το μπαλέτο του Ανέμου», μικρά παιδιά και επαγγελματίες χορευτές συμμετείχαν σε αυτήν τη μεγάλη, Παγκόσμια Ημέρα Ανέμου, την ημέρα της καθαρής ενέργειας, δίνοντας όλη τη δική τους εσωτερική ενέργεια. Με μουσική που συνδυάζει το κλασικό με το μοντέρνο, τη rock με την disco και τραγούδια που έχουν τον άνεμο ως πηγή έμπνευσης, η Σχολή Χορού Lillian συμμετείχε σε αυτήν τη μεγάλη γιορτή.

• Κυριακή 15 Ιουνίου: Και η Αλίκη γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα του Ανέμου 2014…! Μια μουσικοθεατρική παράσταση με στόχο να φέρει τα παιδιά πιο κοντά στην όπερα! «Η Αλίκη Συναντά τη Χώρα των Θαυμάτων». Η Αλίκη ξεκινά το ταξίδι της με σκοπό να γνωρίσει καινούργιους τόπους και να συναντήσει τα μαγικά πλάσματα των παραμυθιών που τόσο αγαπά. Μέσα από το ταξίδι ανακαλύπτει τη δύναμη της αγάπης και με τη βοήθεια της μουσικής καλείται να ξεπεράσει τις δυσκολίες που παρουσιάζονται ώστε να βρει τον δρόμο του γυρισμού… «Και μην ξεχνάς πότε πότε να κλείνεις τα μάτια σου και να ακούς τη μουσική. Έτσι όποιος μαγικός τόπος θελήσεις, θα είναι εκεί».

Στο περίπτερο της ΕΛΕΤΑΕΝ οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία:

• Να επισκεφθούν την έκθεση φωτογραφίας του κ. Μιχάλη Κωνσταντινίδη, βραβευμένου δύο φορές (2007 και 2013) σε διαγωνισμό φωτογραφίας που οργάνωσε η Ευρωπαϊκή Ένωση Αιολικής Ενέργειας .

• Να επισκεφθούν την έκθεση αιολικής ζωγραφικής παιδιών νηπιαγωγείων και δημοτικών του διαγωνισμού παιδικής ζωγραφικής με θέμα την αιολική ενέργεια και τις ανεμογεννήτριες.

• Να επισκεφθούν τον αιολικό παιδότοπο της ΕΛΕΤΑΕΝ, όπου με τη βοήθεια παιδαγωγών και εθελοντών, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, τα παιδιά είχαν τη δυνατότητα να κατασκευάσουν χειροτεχνίες με θέμα τον άνεμο, όπως μια χάρτινη ανεμογεννήτρια ή να βάψουν και να ζωγραφίσουν ανεμόμυλους.

• Να παρακολουθήσουν αφηγήσεις παραμυθιών του ανέμου στην ειδικά διαμορφωμένη Γωνιά του Παραμυθιού το Σάββατο 14/6/14 μετά τις 19:00 και την Κυριακή μετά τις 16:00, από τις κ.κ. Κατερίνα Καστάνη και Βιολέτα Σολιδάκη, που ταξίδεψαν τα παιδιά στον μαγικό κόσμο της φαντασίας.

48

17ΠΡOΤΥΠO ΥΒΡΙΔΙΚOΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚOΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑΗ εταιρεία OneShore Energy GmbH με έδρα το Βερολίνο έχει θέσει ως στόχο να αλλάξει ριζικά την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στα ελληνικά νησιά. Για να το επιτύχει αυτό, συνεργάζεται με την SMA Solar Technology AG, αξιοποιώντας το βραβευμένο με το Ιntersolar Award 2014, SMA Fuel Save Controller, το οποίο επιτρέπει την έξυπνη ενσωμάτωση της φωτοβολταϊκής τεχνολογίας, χωρίς να επηρεάζεται η λειτουργία των γεννητριών ντίζελ.

Ηλιακή ενέργεια

Η παραγωγή ενέργειας στα ελληνικά νησιά, όπως και σε όλα τα μη διασυνδεδεμένα με το ηπειρωτικό δίκτυο νησιά παγκοσμίως, πραγματοποιείται σχεδόν αποκλειστικά μέσω γεννητριών ντίζελ. Για τη μεταφορά των καυσίμων απαιτούνται δεξαμενόπλοια, τα οποία προμηθεύουν τα νησιά με καύσιμα αρκετές φορές τον μήνα, με αυξημένο κόστος που επιβαρύνει το ελληνικό κράτος και κατά επέκταση τον ελληνικό λαό, με περίπου 700 εκατομμύρια ευρώ, ετησίως. «Ήρθε η στιγμή να προχωρήσουμε στην εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα ελληνικά νησιά, μειώνοντας παράλληλα το κόστος παραγωγής ενέργειας», αναφέρει ο Philipp Kunze, γενικός διευθυντής της OneShore Energy. «Η Ελλάδα ήδη από σήμερα κατέχει πρωτοπόρο ρόλο στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης πρότυπης παραγωγής ενέργειας σε νησιωτικά συστήματα».

«Μαζί με την OneShore παραδίδουμε την τεχνολογία για μια λύση παραγωγής οικονομικής και φιλικής προς το περιβάλλον ενέργειας. Η εγκατάσταση

μειώνει τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα κατά έως και 40% και εξασφαλίζει τη σταθερότητα της παραγωγής και προμήθειας ενέργειας κατά 100%», εξηγεί ο Dr. Volker Wachenfeld, Senior Vice President Hybrid and Storage στην SMA.

Με την τεχνογνωσία της SmartRUEΓια να επιτευχθεί αυτό, οι εταίροι σε συνεργασία με την ερευνητική ομάδα SmartRUE του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου της Αθήνας εγκαινίασαν, ως ένα πρώτο βήμα, μια εκπαιδευτική εγκατάσταση στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο στα Σπάτα. Το υβριδικό αυτό σύστημα θα προμηθεύει με ενέργεια την καρδιά του Αττικού Πάρκου, την καφετέρια, το κτηνιατρείο και το εκπαιδευτικό κέντρο, όπως και άλλα κτήρια του Πάρκου. «Με το εκπαιδευτικό αυτό σύστημα έχουμε δημιουργήσει ένα εικονικό νησί και με τη χρήση των καταμετρημένων δεδομένων των ελληνικών νησιών μπορούμε να προσομοιώσουμε ένα υβριδικό ενεργειακό σύστημα», εξηγεί ο καθηγητής και υπεύθυνος της ερευνητικής ομάδας «SmartRUE»

49

του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Νικόλαος Χατζηαργυρίου. «Το Αττικό Πάρκο είναι η ιδανική τοποθεσία για την εκπαίδευση συνεργατών του διαχειριστή ενέργειας καθώς και φοιτητών». Το Αττικό Ζωολογικό Πάρκο είναι εύκολα προσβάσιμο από το κέντρο της Αθήνας και το αεροδρόμιο και βρίσκεται κοντά στο λιμάνι του Λαυρίου, σημείο αναχώρησης για τις Κυκλάδες.

Ιδανική λύση και για απομονωμένες περιοχέςΗ πρότυπη ενεργειακή λύση πέρα από τον οικολογικό χαρακτήρα, ενισχύει τη διάθεση για αύξηση της διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ελλάδα. Συστήματα σαν και αυτό μπορούν να παράγουν ενέργεια όχι μόνο σε νησιά αλλά και σε απομονωμένες περιοχές, όπως είναι μεγάλα αγροκτήματα ή

και ξενοδοχεία σε αναπτυσσόμενες χώρες. Έτσι προκύπτει παγκοσμίως μεγάλο δυναμικό αγοράς για τέτοιες εφαρμογές και μια ευκαιρία εξαγωγής της ελληνικής τεχνογνωσίας.

Το έργο αυτό υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος «dena - Λύσεις για Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας», το οποίο ιδρύθηκε από το Γερμανικό Πρακτορείο Ενέργειας ΕΠΕ (dena) και χρηματοδοτείται από το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομίας και Ενέργειας (BMWi) στο πλαίσιο της «Πρωτοβουλίας Εξαγωγής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας». Τα εγκαίνια διοργανώθηκαν με την ευγενική υποστήριξη του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου.

Ποια είναι η ερευνητική ομάδα SmartRUE

Η Ερευνητική Ομάδα SmartRUE του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου συστάθηκε και λειτουργεί υπό την εποπτεία του καθηγητή Νίκου Χατζηαργυρίου και έχει ως κύρια δραστηριότητα την έρευνα και την ανάπτυξη τεχνογνωσίας στο αντικείμενο των Ευφυών Δικτύων (Smart Grids). Η ομάδα δραστηριοποιείται στη μελέτη και επίλυση των προβλημάτων που αφορούν τον βέλτιστο σχεδιασμό και λειτουργία των σύγχρονων Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας με αυξημένη διείσδυση

ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, διεσπαρμένης παραγωγής και ευέλικτων φορτίων. Η ομάδα SmartRUE έχει συντονίσει και συμμετάσχει σε μεγάλο αριθμό ευρωπαϊκών και εθνικών ερευνητικών προγραμμάτων και μελετών και έχει να επιδείξει έναν μεγάλο αριθμό δημοσιεύσεων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και στα πρακτικά διεθνών επιστημονικών συνεδρίων.

Περισσότερα μπορείτε να βρείτε στο www.smartrue.gr.

50

18MOTOR OIL:ΓΙΑ ΑΛΛΑ ΔΕΚΑΧΡOΝΙΑ ΜΕ ΤΗ SHELL

Αγορά καυσίμων

51

Νέα συμφωνία για δεκαετή χρήση του σήματος της Shell από τα πρατήρια της Coral, θυγατρικής του ομίλου Motor Oil, ανακοίνωσε η ηγεσία της εταιρείας στη γενική συνέλευση μετόχων. Η αρχική συμφωνία είχε υπογραφεί το 2009 με πενταετή διάρκεια και πλέον παρατείνεται για άλλα δέκα χρόνια.

«Ό,τι και να γίνει και προέρχεται είτε από την εγχώρια οικονομία είτε διεθνώς, στη Motor Oil θα το αντιμετωπίσουμε. Καταλαβαίνω τον προβληματισμό σας, αλλά η ανησυχία για τις υψηλές τιμές πετρελαίου είναι παγκόσμια. Το αργό πετρέλαιο έχει καταστεί ακριβότερο από τα καταναλωτικά προϊόντα και υπάρχει διεθνής συζήτηση για την αποσύνδεση των τιμών του αργού από τα προϊόντα διύλισης». Αυτό δήλωσε μιλώντας προς τους μετόχους της Motor Oil o πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος Βαρδής Βαρδινογιάννης.

Στη διάρκεια της ετήσιας τακτικής συνέλευσης, εγκρίθηκαν οι οικονομικές καταστάσεις της εταιρείας για το 2013 και η διανομή καθαρού μερίσματος 0,18 ευρώ ανά μετοχή, που θα αρχίσει να καταβάλλεται στις 4 Ιουλίου 2014.

Διεθνής προβληματισμός για την αγοράΣύμφωνα με τον αναπληρωτή διευθύνοντα σύμβουλο και γενικό οικονομικό διευθυντή της Motor Oil Πέτρο Τζαννετάκη, η περυσινή χρονιά ήταν δύσκολη λόγω των χαμηλών περιθωρίων διύλισης και του αποδυναμωμένου δολαρίου, που εξασθενίζει την αξία των αποθεμάτων. Για φέτος ο κ. Τζαννετάκης σε δηλώσεις του εξέφρασε την άποψη ότι «η εταιρεία δεν επηρεάζεται από τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις, αφού το 60% και πλέον των εργασιών της εξάγεται. Ωστόσο, εκτιμώ, συμπλήρωσε ο κ. Τζαννετάκης, «ότι και το 2014 θα παραμείνει δύσκολη χρονιά και από

τις αρχές του 2015 θα υπάρχει μια ξεκάθαρη εικόνα βελτίωσης και για την ελληνική οικονομία». Σύμφωνα πάντα με τον κ. Τζαννετάκη, η Motor Oil δεν επηρεάζεται από την κρίση στο Ιράκ, αφού η εταιρεία δεν έχει κανένα πρόβλημα, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των προμηθειών της γίνεται μέσω traders. Το 2013 ο όμιλος πραγματοποίησε συνολικές επενδύσεις ύψους 49,3 εκατ. ευρώ.

Πρόταση για CyclonΗ Motor Oil θα υποβάλει σύντομα ενημερωτικό δελτίο προς την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς με περιεχόμενο δημόσια πρόταση για τη Cyclon, με τιμή 70 σεντ, αποσύροντας τη μετοχή της εταιρείας από το ΧΑ εφόσον συγκεντρωθεί ποσοστό άνω του 90%. O φάκελος θα υποβληθεί σύντομα, ενώ η κίνηση γίνεται με στόχο την επίτευξη στρατηγικών

συνεργειών και καθετοποίησης του δικτύου λιανικής του ομίλου.

Σημειώνεται πως η Cyclon διαθέτει σύγχρονο διυλιστήριο λιπαντικών, γεγονός που θα συμβάλει στον τομέα της διανομής και εμπορίας αυτών των προϊόντων. Πολύ σημαντική για τον όμιλο θεωρείται η πρόσφατη κεφαλαιακή ενίσχυση που επιτεύχθηκε με την έκδοση πενταετούς ομολόγου τον Μάιο. Oι προσφορές για το ομόλογο της Motor Oil ξεπέρασαν τα 2,3 δισ. ευρώ και τελικά αντλήθηκαν μέσω της θυγατρικής της ΜOΗ Finance 350 εκατ. ευρώ (50 εκατ. ευρώ περισσότερα από την αρχική έκδοση) με επιτόκιο στο 5,125%, το χαμηλότερο που εξέδωσε τα τελευταία δύο χρόνια ελληνική εταιρεία. Τα έσοδα από την έκδοση ομολογιών θα χρησιμοποιηθούν για την αναχρηματοδότηση υφιστάμενων δανειακών υποχρεώσεων και γενικότερους εταιρικούς σκοπούς.

Στο 90% οι μακροπρόθεσμοι επενδυτέςΤο σημαντικό για τον όμιλο, εκτός από το συγκριτικά χαμηλό (για τα ελληνικά δεδομένα) επιτόκιο, ήταν η σύνθεση των επενδυτών που κάλυψαν την έκδοση. Σύμφωνα με τραπεζικούς κύκλους, το 90% αφορούσε μακροπρόθεσμους επενδυτές και συντηρητικά χαρτοφυλάκια και μόνο το 10% hedge funds, ενώ το 62% αγοράστηκε από ξένους επενδυτές (με υπέρτερους τους Άγγλους), ενώ το υπόλοιπο από εγχώριους διαχειριστές.

Σύμφωνα με τον κ. Τζαννετάκη, η Motor Oil δεν επηρεάζεται από την κρίση στο Ιράκ, αφού το μεγαλύτερο μέρος των προμηθειών της γίνεται μέσω traders

52

19ΠΕΡΙΒΑΛΛOΝΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΠOOΤΕ-COSMOTEΜε σημαντικά αποτελέσματα έκλεισε ο πρώτος χρόνος λειτουργίας του κοινού προγράμματος ανακύκλωσης (1-6-2013 μέχρι 1-6-2014) στο δίκτυο καταστημάτων OΤΕ, COSMOTE, ΓΕΡΜΑΝOΣ. Με τη συμβολή κοινού και εργαζομένων του ομίλου που συμμετείχαν ενεργά σε αυτήν την προσπάθεια, περισσότεροι από 50 τόνοι μπαταριών, μελανοδοχείων καθώς και συσκευών κινητής & σταθερής τηλεφωνίας με τα αξεσουάρ τους, συγκεντρώθηκαν σε 500 σημεία σε όλη την Ελλάδα.

Περιβάλλον

Μέσα από το πρόγραμμα ανακύκλωσης OΤΕ-COSMOTE, και πάλι με τη συμμετοχή του κοινού, ενισχύονται σημαντικά και οι δράσεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων «Φιλοδασική Ένωση Αθηνών» και «Καλλιστώ». Για κάθε τόνο κινητών και σταθερών τηλεφωνικών συσκευών με τα αξεσουάρ τους που συγκεντρώθηκαν στη διάρκεια ενός έτους (συνολικά 7,6 τόνοι), 1.000 ευρώ διατίθενται στους παραπάνω περιβαλλοντικούς φορείς. Το πρόγραμμα ανακύκλωσης συνεχίζεται ακόμη πιο εντατικά για το 2014, και στόχος είναι να κινητοποιηθούν ακόμη περισσότεροι πολίτες για την προστασία του περιβάλλοντος και να μεγιστοποιηθεί το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας.

Μικρή προσπάθεια, μεγάλο αποτέλεσμαΤην ιδιαίτερη σημασία που έχει η συμβολή όλων στην προστασία του περιβάλλοντος υπενθυμίζουν οι δύο εταιρείες με αφορμή τον φετινό εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος, μέσω στοχευμένων ενεργειών επικοινωνίας. Με ένα βίντεο ειδικά σχεδιασμένο για τον σκοπό αυτόν, ενημερώνουν το κοινό και τους εργαζομένους του ομίλου, για τα πολλαπλασιαστικά οφέλη

της ανακύκλωσης, αλλά και για το πώς μια μικρή προσπάθεια από τον καθένα μπορεί να φέρει ένα μεγάλο αποτέλεσμα. Η καμπάνια θα είναι διαθέσιμη στις σελίδες Facebook και YouTube του OTE και της COSMOTE (facebook.com/cosmote, facebook.com/ote.gr, youtube.com/cosmote, www.youtube.com/otegr), καθώς και στις επίσημες ιστοσελίδες των εταιρειών.

Eνεργειακές πιστοποιήσειςΕπιστέγασμα των δράσεων των δύο εταιρειών για τη μείωση της επίδρασης από τη λειτουργία τους στο περιβάλλον είναι μια σειρά πιστοποιήσεων που λαμβάνουν από τρίτους φορείς. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η πιστοποίηση που έλαβε το 2013 ο OΤΕ για το Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης σύμφωνα με τις αρχές του προτύπου ISO 14001:2004, ενώ η COSMOTE είναι ήδη πιστοποιημένη. Παράλληλα, για τρίτη συνεχή χρονιά, και οι δύο εταιρείες εξασφάλισαν από τη ΔΕΗ ΑΕ, προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας του οργανισμού κατά το 2013, Εγγυήσεις Προέλευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), πιστοποιώντας με τον τρόπο αυτόν ότι για το σύνολο των ηλεκτρικών καταναλώσεων

53

του OΤΕ και της COSMOTE από τη ΔΕΗ ΑΕ, ισόποση ενέργεια έχει παραχθεί από ΑΠΕ.

Την ίδια στιγμή ο OΤΕ και η COSMOTE συμμετέχουν στη στρατηγική για την κλιματική αλλαγή του Oμίλου Deutsche

Telekom, σύμφωνα με την οποία τίθεται στόχος μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) σε επίπεδο ομίλου, κατά 20% έως το 2020.

Αποτελέσματα Περιβαλλοντικών Προγραμμάτων για το 2013Ενέργεια - Εκπομπές Αερίων Φαινομένου Θερμοκηπίου

Μείωση συνολικής κατανάλωση ενέργειας κατά 1% (4.500 MWh).Μείωση κατανάλωσης ηλεκτρισμού στο τηλεπικοινωνιακό δίκτυο κατά 2% (6.800 MWh).Μείωση συνολικών εκπομπών Αερίων Φαινομένου του Θερμοκηπίου (ΑΦΘ) κατά 1% (2,600 t ισοδύναμου CO2).Μείωση των άμεσων εκπομπών ΑΦΘ κατά 4% (620 t ισοδύναμου CO2)Λειτουργία μικρών φωτοβολταϊκών συστημάτων για τις ανάγκες ηλεκτροδότησης 16 σταθμών βάσης ενώ σε 4 σταθμούς βάσης αξιοποιούνται μικρές ανεμογεννήτριες.Τον Φεβρουάριο 2013 ξεκίνησε η λειτουργία δύο φωτοβολταϊκών συστημάτων σε οροφές κτηρίων της Αττικής, ισχύος 222,64 kWp με παραγωγή 336 MWh. Oι εκπομπές CO2 που αποφεύγονται (στο σύστημα παραγωγής ηλεκτρισμού) είναι της τάξης των 250 τόνων.Τον Νοέμβριο 2013, ολοκληρώθηκε η σύνδεση του Διοικητικού Μεγάρου και του κτηρίου ΥΜΑ-ΝΥΜΑ στο δίκτυο του φυσικού αερίου.Κατά το πρώτο έτος πλήρους λειτουργίας του νέου κτηρίου στην Παιανία η κατανάλωση ενέργειας

ήταν κατά 25% χαμηλότερη σε σχέση με το 2012.

Διαχείριση Απορριμμάτων

Το 2013 ξεκίνησε η υλοποίηση κοινού εσωτερικού προγράμματος ανακύκλωσης στον OΤΕ και την COSMOTE με έμφαση στα υλικά συσκευασίας και το χαρτί.Ανακύκλωση 23 τόνων συσκευών κινητής και σταθερής τηλεφωνίας & αξεσουάρ.Ανακύκλωση 3.950 τόνων μετάλλων και καλωδίων.Ανακύκλωση 31,1 τόνων απαξιωμένης ξυλείας.Ανακύκλωση 34,6 τόνων άλλων υλικών συσκευασίας.Ανακύκλωση 76,2 τόνων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού.Ανακύκλωση 73.786 κιλών απαξιωμένων οχημάτων.Ανακύκλωση 228 τόνων χαρτιού.Ειδική διαχείριση 334,7 τόνων συσσωρευτών.Ειδική διαχείριση 4,2 τόνων λιπαντικών.Ειδική διαχείριση 4.800 εταιρικών μελανοδοχείων.Ειδική διαχείριση 44.861 κιλών φορητών ηλεκτρικών στηλών από δράσεις των καταστημάτων και εργαζομένων.

54

20SCHNEIDER ELECTRIC:ΦΩΤΙΣΤΙΚΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣEXIWAY EASYLEDΗ Schneider Electric παρουσίασε τη νέα σειρά Exiway Easyled, η οποία αποτελεί μια μεγάλη καινοτομία στον χώρο των φωτιστικών ασφαλείας. Ιδανικά για μικρές εγκαταστάσεις, όπως εστιατόρια, εμπορικά καταστήματα, διαμερίσματα, κτήρια γραφείων και αυτόνομες κατοικίες, τα φωτιστικά Exiway Easyled συνδυάζουν ό,τι ακριβώς περιμένει ο υπεύθυνος εγκατάστασης και ο ιδιοκτήτης του χώρου από ένα φωτιστικό ασφαλείας: τεχνολογία LED, προσεγμένο σχεδιασμό, υψηλή ποιότητα, εξαιρετική αξιοπιστία και εγγυημένη απόδοση σε βάθος χρόνου.

Ηλεκτρισμός

55

Με βασικά χαρακτηριστικά των προϊόντων της Schneider Electric την υψηλή ποιότητα, την πιστοποίηση ENEC, τη συμμόρφωση με τα πιο αυστηρά πρότυπα και την υποδειγματική εξοικονόμηση ενέργειας, τα φωτιστικά Exiway Easyled διαθέτουν όλα τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η τεχνολογία LED.

Ταχύτερη απόσβεση της επένδυσηςΣυγκεκριμένα, διαθέτουν μεγάλη διάρκεια ζωής (>10 χρόνια λειτουργίας σε τυπική θερμοκρασία περιβάλλοντος χωρίς αντικατάσταση λαμπτήρα), μικρότερη κατανάλωση κατά 50% τουλάχιστον (0,8 W mini), υψηλές προδιαγραφές ασφαλείας και φυσικά ταχύτερη απόσβεση της επένδυσης σε σχέση με άλλες τεχνολογίες φωτισμού.

Με αυστηρές προδιαγραφέςTα κυριότερα χαρακτηριστικά της σειράς Exiway Easyled είναι τα παρακάτω:

• Υψηλής αισθητικής σχεδιασμός - Η σειρά Exiway διαθέτει ορισμένα από τα πιο λεπτά φωτιστικά ασφαλείας στην αγορά (συνολικό πάχος 37 χιλιοστά, βάθος εγκατεστημένου σώματος 29 χιλιοστά), τα οποία είναι διακριτικά και ταυτόχρονα ορατά όποτε χρειαστεί. Χάρη στον διακριτικό σχεδιασμό και τις μικρές τους διαστάσεις μπορούν να ταιριάξουν αρμονικά σε οποιονδήποτε εσωτερικό χώρο.

• Ποιότητα, εξοικονόμηση ενέργειας και κόστους: αποτελεί ιδανική επιλογή και καλύπτει πλήρως τις ανάγκες των περισσότερων μικρών εγκαταστάσεων, ενώ η εγκατάσταση μπορεί να πραγματοποιηθεί γρήγορα και εύκολα είτε κατά την κατασκευή είτε κατά την ανακαίνιση του χώρου, προσφέροντας μεγάλη διάρκεια ζωής, κομψό σχεδιασμό, αξιοπιστία και εξοικονόμηση κόστους και ενέργειας.

• Υλικά κατασκευής που συμβάλλουν στην προστασία του πλανήτη: όλα τα υλικά κατασκευής της σειράς Exiway Easyled έχουν επιλεγεί με βάση αυτό το χαρακτηριστικό. Το 20% των πλαστικών μερών προέρχεται από ανακυκλωμένα προϊόντα, ενώ τα ηλεκτρονικά μέρη έχουν σχεδιαστεί με στόχο τη μικρότερη δυνατή κατανάλωση ενέργειας. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι αρχές eco-design της Schneider Electric είναι, πολλές φορές, πιο αυστηρές και από τις προδιαγραφές του RoHS. Επιπλέον, τα φωτιστικά ασφαλείας Exiway Easyled έχουν σχεδιαστεί ακολουθώντας τις προδιαγραφές που χαρακτηρίζουν και τα υπόλοιπα προϊόντα της σειράς Exiway με πιστοποίηση από τους οργανισμούς NF, AENOR και ENEC, ενώ η απόδοσή τους σε βάθος χρόνου είναι εξαιρετική, όπως και η κατανάλωση ενέργειας στους λαμπτήρες LED και τα υπόλοιπα ηλεκτρονικά μέρη.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα προϊόντα Exiway, μπορείτε να επισκεφθείτε το Link: http://www.schneider-electric.com/products/gr/el/8100-photismos-asphaleias/8140-photistika/61513-exiway-easyled/?BUSINESS=5

Τεχνικά χαρακτηριστικά Exiway Easyled

Βαθμός Προστασίας Τεχνολογία Αυτονομία Φωτεινή ισχύς μπαταρίας IP42, 65 – IK07 LED Από 1 ώρα έως 300 lm max. 2, 5 ή και 6 ώρες

56

21ΜΕΙΩΣΗ ΚOΣΤOΥΣΔΑΝΕΙΣΜOΥ ΓΙΑ ΤΑ ΕΛΠΕΗ περαιτέρω μείωση του κόστους δανεισμού με στόχο την εξοικονόμηση 50 εκατ. ευρώ μόνον από τόκους το 2015, η μόχλευση των επενδύσεων και η εστίαση σε προγράμματα μετασχηματισμού με έμφαση στο ανθρώπινο δυναμικό, θα αποτελέσουν τις στρατηγικές προτεραιότητες των Ελληνικών Πετρελαίων (ΕΛΠΕ) για την περίοδο 2014-2017.

Oικονομία

Όπως τόνισε ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Γιάννης Κωστόπουλος, μιλώντας στη γενική συνέλευση των μετόχων, το 2014 θα δοθεί περαιτέρω έμφαση στη λειτουργική βελτίωση σε όλους τους τομείς δραστηριότητας των ΕΛΠΕ καθώς και περαιτέρω βελτίωση στη λειτουργία του διυλιστηρίου της Ελευσίνας.

Χρηματοοικονομική στρατηγικήΣε επίπεδο χρηματοοικονομικής στρατηγικής θα επιδιωχθεί η αύξηση της κερδοφορίας και των ταμειακών ροών και η αποκλιμάκωση του δανεισμού, διαδικασία που αναμένεται να επιταχυνθεί με την ολοκλήρωση της πώλησης της συμμετοχής στον ΔΕΣΦΑ. Πρέπει να σημειωθεί ότι από τη συγκεκριμένη πώληση θα εξαρτηθεί το εάν ο όμιλος θα προχωρήσει στη διανομή μερίσματος για τη χρήση του 2014, ενώ για τη χρήση του 2013 έχει αποφασιστεί ότι δεν θα διανεμηθεί μέρισμα στους μετόχους.

Μείωση ΕΦΚ, υπό προϋποθέσειςΣε ό,τι αφορά γενικότερα την αγορά πετρελαιοειδών, ο κ. Κωστόπουλος τάχθηκε υπέρ της μείωσης του Ειδικού

Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης, εφόσον ολοκληρωθεί η εγκατάσταση των συστημάτων ελέγχου εισροών-εκροών καυσίμων στα πρατήρια. Η εγκατάσταση των συστημάτων αυτών, όπως είπε, θα κλείσει διά παντός την πόρτα του λαθρεμπορίου και των εικονικών εξαγωγών καυσίμων. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, το σύνολο των πρατηρίων πρέπει να έχει εγκαταστήσει συστήματα ελέγχου ώς το τέλος Αυγούστου. Ωστόσο, όπως είπε ο κ. Κωστόπουλος, θα πρέπει να διασφαλιστεί και η επικοινωνία των συστημάτων αυτών με το υπουργείο Oικονομικών και εξέφρασε την απορία γιατί δεν έχει υλοποιηθεί ακόμη. Oι φορείς της αγοράς, τόνισε, είναι πρόθυμοι να συμβάλουν με στελέχη ή ακόμη και με χρήματα προκειμένου να υλοποιηθεί. Επανέλαβε εξάλλου το αίτημα του κλάδου να σταματήσει η προπληρωμή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης από τις εταιρείες εμπορίας καυσίμων προς το κράτος.

Ενδιαφέρον για τα ελληνικά οικόπεδαΑναφερόμενος στις έρευνες για

57

υδρογονάνθρακες (τα ΕΛΠΕ είναι επικεφαλής της κοινοπραξίας που κέρδισε τον διαγωνισμό για τον Δυτικό Πατραϊκό κόλπο) είπε ότι οι έρευνες αποτελούν δαπανηρή αλλά και χρονοβόρα διαδικασία, καθώς η άντληση δεν ξεκινά νωρίτερα από δέκα

χρόνια από την παραχώρηση, εφόσον βέβαια βρεθεί κοίτασμα. Ωστόσο, εξέφρασε το ενδιαφέρον του ομίλου για έρευνες στην ελληνική επικράτεια, ενώ για την αντίστοιχη δραστηριότητα στην Αίγυπτο είπε ότι αν δεν είναι επιτυχής η επόμενη γεώτρηση στην περιοχή Oμπαγιέντ, τα ΕΛΠΕ θα αποχωρήσουν.

Oι συμβάσεις για την παραχώρηση των περιοχών Ιωαννίνων, Δυτικού Πατραϊκού και Κατάκολου αναμένεται να κυρωθούν από τη Βουλή τις επόμενες εβδομάδες. O πρόεδρος του ομίλου Γιάννης Παπαθανασίου αναφέρθηκε στη βελτίωση των λειτουργικών επιδόσεων των ΕΛΠΕ και στην ενίσχυση της εξωστρέφειάς τους αλλά και στο ιδιαίτερα δυσμενές διεθνές περιβάλλον με τη μείωση των περιθωρίων κέρδους και της ζήτησης καυσίμων στις χώρες της περιοχής.

Έκδοση 5ετούς ομολόγου

Στην έκδοση ομολόγου προχώρησε η εταιρεία Ελληνικά Πετρέλαια, όπως ανακοίνωσε στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Ειδικότερα, σε συνέχεια της έκδοσης ευρωομολόγου ύψους 400 εκατ. δολ. τον Μάιο του 2014, η Hellenic Petroleum Finance plc, θυγατρική της Ελληνικά Πετρέλαια ΑΕ, ανέθεσε τη διοργάνωση έκδοσης ευρωομολόγου πενταετούς διάρκειας και σταθερού επιτοκίου στις τράπεζες: Alpha Bank AE, Barclays Bank PLC, Citigroup Global Markets Limited, Credit Suisse Securities (Europe) Limited, Deutsche Bank AG London Branch, Eurobank Ergasias SA, NBG Securities SA και Piraeus Bank SA.

Η έκδοση θα είναι εγγυημένη από την εταιρεία Ελληνικά Πετρέλαια και οι ομολογίες θα εισαχθούν προς διαπραγμάτευση στο Χρηματιστήριο του Λουξεμβούργου. Το οριστικό ύψος και τοκομερίδιο της έκδοσης θα καθοριστεί, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας τιμολόγησης της έκδοσης.

Τα κεφάλαια που θα αντληθούν από την έκδοση θα χρησιμοποιηθούν για αναχρηματοδότηση υφιστάμενων δανειακών υποχρεώσεων του ομίλου Ελληνικά Πετρέλαια, με σκοπό τη μείωση του χρηματοδοτικού κόστους και την επιμήκυνση της μέσης διάρκειας των δανειακών υποχρεώσεων του ομίλου.

58

22ΤO ΗΛΕΚΤΡΙΚOSMART FORTWOΕΙΝΑΙ ΕΔΩ!

Και στην Ελλάδα πλέον πωλείται το ηλεκτρικό Smart. Το Smart fortwo electric drive είναι ένα αυτοκίνητο που φαντάζει ιδανικό για όσους θέλουν να κινούνται εντός της πόλης με οικονομία, χωρίς εκπομπές ρύπων!

Hλεκτροκίνηση

59

Ουσιαστικά πρόκειται για το πρώτο ηλεκτρικό Smart, καθώς αρχικά το 2007 δοκιμάστηκε ένας μικρός στόλος στο Λονδίνο, ενώ δύο χρόνια αργότερα κατασκευάστηκαν μόλις 2.000 μονάδες και κυκλοφόρησαν σε 18 αγορές. Η βελτίωση των επιδόσεων από τη δεύτερη στην τρίτη γενιά είναι τόσο μεγάλη που καθιστούν το Smart fortwo ένα σύγχρονο ηλεκτρικό αυτοκίνητο πόλης. Η τελική ταχύτητα αυξήθηκε από τα 100 στα 125 km/h ενώ η επιτάχυνση 0-100 km/h ολοκληρώνεται σε 11,5 sec, τη στιγμή που το απερχόμενο μοντέλο χρειαζόταν 26,7 sec! Παράλληλα η αυτονομία αυξήθηκε ελαφρά από τα 135 στα 145 km, ενώ ο απαιτούμενος χρόνος για την πλήρη φόρτιση της μπαταρίας (μέσω οικιακής παροχής ρεύματος) μειώθηκε από 8 σε 7 ώρες.

Ταχεία φόρτιση σε 1 ώρα!Ο ηλεκτροκινητήρας του fortwo electric drive είναι τοποθετημένος πίσω. Έχει μέγιστη ισχύ 55 kW, που αντιστοιχούν σε 75 PS. Η ροπή είναι 13,3 kgm, υψηλότερη από την αντίστοιχη του βενζινοκινητήρα με τα 84 PS. Η μπαταρία ιόντων λιθίου, βάρους 175 κιλών, βρίσκεται κάτω από τα

καθίσματα. Σύμφωνα με τη Smart έχει διάρκεια ζωής 10 έτη, ενώ μετά από αυτό το διάστημα η χωρητικότητά της πέφτει στο 80%. Απαιτούνται 7 ώρες για την πλήρη φόρτιση της μπαταρίας σε κοινή οικιακή παροχή, 6 ώρες με τον σταθμό φόρτισης wallbox, ενώ 1 ώρα σε ταχεία φόρτιση.

Κινείται με ασφάλειαΗ τελική ταχύτητα των 125 km/h

πρακτικά σημαίνει ότι μπορεί να κινηθεί με ασφάλεια και σε έναν αστικό αυτοκινητόδρομο, όπως π.χ. η Αττική Οδός. Η περιορισμένη πάντως αυτονομία δεν του επιτρέπει να καλύψει μεγάλες αποστάσεις. Άλλωστε δεν είναι αυτός ο προορισμός ούτε της συμβατικής έκδοσης. Πατώντας το φρένο, ο ηλεκτροκινητήρας λειτουργεί ως γεννήτρια, φορτίζοντας την μπαταρία και αυξάνοντας την αυτονομία. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι ακόμη και αν αδειάσει εντελώς η μπαταρία, ο οδηγός του fortwo electric drive μπορεί να γυρίσει τη μίζα και το αυτοκίνητο να καλύψει λίγες εκατοντάδες μέτρα ακόμη, μέχρι να ακινητοποιηθεί σε ασφαλές σημείο.

Πώς το φορτίζεις

Η διαδικασία φόρτισης του Smart electric drive είναι απλή αφού ο ιδιοκτήτης του μπορεί εύκολα να βγάλει το καλώδιο φόρτισης από τον αποθηκευτικό χώρο και να το συνδέσει είτε με την οικιακή πρίζα του σπιτιού του είτε σε κάποιον δημόσιο σταθμό φόρτισης όταν βρίσκεται καθ’ οδόν. Για ασφάλεια το καλώδιο φόρτισης θα πρέπει να συνδέεται απευθείας στην οικιακή πρίζα. Απαγορεύεται η χρήση συμπληρωματικών εξαρτημάτων, όπως μπαλαντέζα.

Τιμές πώλησης

Οι τιμές πώλησης του ηλεκτρικού Smart (με την μπαταρία) είναι:• Smart fortwo coupe - €24.500• Smart fortwo cabrio - €27.650.

Oνοματεπώνυμο / Νame or company

________________________________________________________________Διεύθυνση / Address

________________________________________________________________

T.K. / Postcode: ___________________________________________________

E-mail: _________________________________________________________

Τηλέφωνο / Daytime Tel. ___________________ Fax: ___________________

Θα ήθελα τιμολόγιο n

Eπάγγελμα: ______________________________________________________

Α.Φ.Μ.: ______________________ Δ.O.Υ.: _____________________________

Τρόπος πληρωμής / Method of payment

1) Εσωκλείω ταχυδρομική επιταγή / I enclose a cheque made payable to TRIM A.E. n2) Παρακαλώ χρεώστε την πιστωτική μου κάρτα / Please charge my credit card

Mastercard n Visa n Switch / Maestro nIssue number n n n n Αρ. κάρτας / Card n.

n n n n n n n n n n n n n n n nValid from / Ισχύει από n n n n Expires / Έως n n n nOνοματεπώνυμο (όπως αναγράφεται στην κάρτα) / Name on card

_________________________________________________________________

Υπογραφή / Signature ______________________________________________

Hμερομηνία / Date _________________________________________________

Η ετήσια συνδρομή εσωτερικού κοστίζει 30 ευρώ και για Ευρώπη 50 ευρώ.Συμπληρώστε αυτό το κουπόνι και ταχυδρομήστε το στη διεύθυνση:

Ειδικές εκδόσεις ΤΡΙΜ Α.Ε.Περιοδικό:energyworldΈδρα: Λεωφ. Αθηνών 286124 62 ΧαϊδάριΤηλ.: 210 5810581

Ειδικές εκδόσεις:Γριβογιώργου 5115 28 Ιλίσια - ΧίλτονΤηλ.: 210-7240510Fax: 210-7249473

energyworld@trimpublications.comwww.energyworld.gr

Annual subscription for Greece:30 euros, for Europe: 50 eurosPlease complete this coupon and send it to the following address:

TRIM S.A.energyworld MagazineHead Office: 286 Athinon Avenue124 62 Athens - GreeceTel.: +30 210 5810581

Publishing Division:5 Grivogiorgou Str.115 28 Ilissia - AthensTel.: +30 210 7240510Fax: +30 210 7249473

energyworld@trimpublications.comwww.energyworld.gr

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡOΜΗ / ANNUAL SUBSCRIPTION

Το Ελληνικό Περιοδικό για την Ενέργεια

61

23YELLOW PAGES

01. ΦOΡΕΙΣ02. ΦΥΣΙΚOΑΕΡΙO03. ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΣΗλεκτρολογικόΥλικό04. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΠΗΓΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΑιoλικήΕνέργεια05. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΠΗΓΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΗλιακήΕνέργεια06. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΠΗΓΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΥδρoηλεκτρισμός07. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ08. ΒΙOΜΑΖΑ09. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ10. ΥΓΡΑΕΡΙO11. ΠΕΤΡΕΛΑΙOΔιύλιση12. ΠΕΤΡΕΛΑΙOΕμπορία13. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑΚΑΥΣΙΜΑ14. ΣΤΕΡΕΑΚΑΥΣΙΜΑΕισαγωγές-Εμπορία15. ΘΕΡΜΑΝΣΗ/ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣ16. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣΕΤΑΙΡEΙΕΣ17. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ

62

01. ΦOΡΕΙΣΔΗΜOΣΙΑΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥ(ΔΕΗ)Διεύθυνση: Χαλκοκονδύλη 30 104 32 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 5230301 / 210 5234301 Fax: 210 5237727 Website: www.dei.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣΕΘΝΙΚOΥΣΥΣΤΗΜΑΤOΣ ΦΥΣΙΚOΥΑΕΡΙOΥ(ΔΕΣΦΑ)Διεύθυνση: Λ. Μεσογείων 357-359, Χαλάνδρι 152 31, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6793500 Fax: 210 6749504 E-mail : prdesfa@desfa.gr Website: www.desfa.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣΕΛΛΗΝΙΚOΥΣΥΣΤΗΜΑΤOΣΜΕΤΑΦOΡΑΣΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΑ.Ε.(ΔΕΣΜΗΕ)Διεύθυνση: Κάστορος 72 185 45 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 9466789, Fax: 210 9483221 E-mail: contact@desmie.gr Website: www.desmie.gr

ΔΙΕΘΝΗΣOΡΓΑΝΙΣΜOΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣIEA INTERNATIONALENERGYAGENCYΔιεύθυνση: 9 rue de la Fédération 75015 Paris, FRANCE Tel: +33 1 40 57 65 00/01 Fax: +33 1 40 57 65 59 E-mail: info@iea.org Website: www.iea.org

ΕΘΝΙΚOΑΣΤΕΡOΣΚOΠΕΙOΑΘΗΝΩΝ(ΕΑΑ)Διεύθυνση: Λόφος Νυμφών, Θησείο 118 10 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3490104 Fax: 210 3490120 Ε-mail: secretary@admin.noa.gr Website: www.noa.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚΗΕΝΩΣΗΑΙOΛΙΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΕΛΕΤΑΕΝ)Λ. Κηφισίας 306, 1ος όροφος 152 32 Χαλάνδρι (Σίδερα Χαλανδρίου) Τηλέφωνα/Fax: 210 8081755 e-mail: eletaen@eletaen.gr Website: www.eletaen.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗΕΠΙΤΡOΠΗΑΤOΜΙΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΕΕΑΕ)Διεύθυνση: Νεαπόλεως, Τ.Θ. 60092 15310 Αγ. Παρασκευή Τηλέφωνα: 210 6506803 Fax: 210 6506762 Website: www.eeae.gr

ΕΛΛΗΝΙΚHΕΤΑΙΡΕΙΑΒΙOΜΑΖΑΣ(ΕΛΛΕΒΙOΜ)Διεύθυνση: Λεωφ. Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081 e-mail: info@hellabiom.gr Website: www. hellabiom.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΙΝΣΤΙΤOΥΤOΧΑΛΚOΥ(Ε.Ι.Α.Χ.)Διεύθυνση: Πειραιώς 252 177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 4898298/94, Fax: 210 4898311 Email: info@copperalliance.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΣΣΥΝΔΕΣΜOΣΗΛΕΚΤΡOΠΑΡΑΓΩΓΩΝαπόΑΠΕΔιεύθυνση: Μεσογείων 85 115 26 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 - 6968418, Fax: 210 - 6968031 e-mail: info@hellasres.gr Website: www. hellasres.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΣΣΥΝΔΕΣΜOΣΠΑΡΑΓΩΓΩΝBIOKAYΣΙΜΩΝ(ΕΣΠΑΒ)Διεύθυνση: Πηγών 33 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 6241687 e-mail: info@espav.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΣΣΥΝΔΕΣΜOΣΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥΚΑΙΘΕΡΜOΤΗΤΑΣΔιεύθυνση: Ιουστινιανού 7 114 73 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8219118 Fax: 210 8821917 E-mail: hachp@hachp.gr Website: www.hachp.gr

ΕΝΩΣΗΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝΗΛΙΑΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΕΒΗΕ)Διεύθυνση: Αχαρνών 315 111 45 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 2112591 Fax: 210 2112592 E-mail: info@ebhe.gr Website: www.ebhe.gr

ΕΝΩΣΗΕΛΛΗΝΙΚΩΝΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝΘΕΡΜΑΝΣΗΣΚΑΙΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: Τατοίου 100 144 52 Μεταμόρφωση Τηλέφωνα: 210 36.31.207, Fax: 210 33.88.523 E-mail: info@uhhe.gr Website: http://www.uhhe.gr

ΕΠΙΤΡOΠΗΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜOΥΔιεύθυνση: Κότσικα 1Α & Πατησίων 104 34 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8846294,210 8809203-202 Fax: 210 8809132

ΙΔΡΥΜΑOΙΚOΝOΜΙΚΩΝΚΑΙΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΩΝΕΡΕΥΝΩΝ(ΙOΒΕ) Διεύθυνση: Τσάμη Καρατάση 11 117 42 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9211200- 211 Fax : 210 9228130 , 210 9233977 E-mail: info@iobe.gr Website: www.iobe.gr

ΙΝΣΤΙΤOΥΤOΕΝΕΡΓΕΙΑΣΚΑΙΝOΤΙOΑΝΑΤOΛΙΚΗΣΕΥΡΩΠΗΣ(ΙΕΝΕ)Διεύθυνση: Αλεξάνδρου Σούτσου 3 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3628457, 210 3640278 Fax: 210-3646144 E-mail: secretariat@iene.gr Website: www.iene.gr

ΚΕΝΤΡOΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝΠΗΓΩΝΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΚΑΠΕ)Διεύθυνση: 19ο χλμ Λεωφ. Μαραθώνος 190 09 Πικέρμι Αττικής Τηλέφωνα: 210 6603300 Fax: 210 6603301-302 Ε-mail: cres@cres.gr Website: www.cres.gr/

OΜOΣΠOΝΔΙΑΒΕΝΖΙΝOΠΩΛΩΝΕΛΛΑΔΑΣΔιεύθυνση: Λόντου 8 106 81 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3820870, Fax: 210.3301977 E-mail: info@obe.gr Website: www.obe.gr

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗΑΡΧΗΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: Πειραιώς 132 118 54, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3727400 Fax: 210 3255460 E-mail: info@rae.gr Website: www.rae.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΕΤΑΙΡΕΙΩΝΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΩΝ(ΣΕΦ)Διεύθ.: Ακαδημίας 39 106 72 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9577470 Fax: 210 9707440 Ε-mail: info@helapco.gr Website: www.helapco.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΕΤΑΙΡΕΙΩΝΕΜΠOΡΙΑΣΠΕΤΡΕΛΑΙOΕΙΔΩΝΕΛΛΑΔOΣΔιεύθυνση: Ίωνος Δραγούμη 46 115 28 Ιλίσια-Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7291.050-051, Fax: 210 7245.172 E-mail: Info@seepe.gr Website: www.seepe.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝΚΑΙΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝ(ΣΕΒ)Διεύθυνση: Ξενοφώντος 5 105 57 Αθήνα Τηλέφωνα: 211 5006000, Fax: 210 322 2929 E-mail: info@sev.org.gr Website: www.sev.org.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΠΑΡΑΓΩΓΩΝΕΝΕΡΓΕΙΑΣμεΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ(ΣΠΕΦ)Διεύθυνση: Δημοκρατίας 3 151 21 Πεύκη Τηλέφωνα: 210 6854035 E-mail: info@spef.gr

ΤΕΧΝΙΚOΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙOΕΛΛΑΔΑΣ(ΤΕΕ)Διεύθυνση: Καραγεώργη Σερβίας 4, 102 48 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3291200, Fax: 210 3221772 Email: tee@central.tee.gr Website: www.tee.gr

ΥΠOΥΡΓΕΙOΠΕΡΙΒΑΛΛOΝΤOΣ,ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ &ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣΑΛΛΑΓΗΣΔιεύθυνση: Αμαλιάδος 17, 11523 Αθήνα Τηλέφωνα: 213 1515000, Fax : 210 6447608 Τμήμα Ενέργειας: Διεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 119 101 92 Αθήνα Τηλέφωνα· 210 6969000 E-mail: service@dorg.minenv.gr Website: www.minenv.gr

02. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙOΔΗΜOΣΙΑΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΑΕΡΙOΥ(ΔΕΠΑ)Διεύθυνση: Mαρίνου Αντύπα 92 141 21 Ν. Ηράκλειο Τηλέφωνα: 210 2701000-5, Fax: 210 2701010 Email: pr@depa.gr Website: www.depa.gr

ΕΠΑΑΤΤΙΚΗΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Αθηνών 31-33 & Σπύρου Πάτση 104 47 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3406000 /1133, Fax: 210 3406020 Email: info@aerioattikis.gr Website: www.aerioattikis.gr

ΠΡOΜΗΘΕΑΣGASΑ.Ε.Διεύθυνση: Λ. Κηφισίας 209 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6141130-5, Fax: 210 6140373 Email: info@promitheusgas.gr Website: www.promitheusgas.gr

HΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ03. Ηλεκτρολογικό ΥλικόASEABROWNBOVERIA.E.(ABB)Διεύθυνση: 13ο χλμ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαμίας 144 52 Μεταμόρφωση Τηλέφωνα: 210 2891500, Fax: 210 2891599 Email: abb@gr.abb.com Website: www.abb.gr _

63

ΕΛΛΗΝΙΚΑΚΑΛΩΔΙΑΔιεύθυνση: 57ο χλμ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαμίας 320 11 Oινόφυτα Τηλέφωνα: 22620 31202-5 Fax: 22620 31137

SIEMENSMETERINGΑ.Ε.Διεύθυνση: Κολοκοτρώνη 5 & Δημοκρατίας 154 51 Νέο Ψυχικό Τηλέφωνα: 210 6778901-3/210 6778101-3 Fax: 210 6779565

ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ04. Αιολική ΕνέργειαΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

ΕΝΤΕΚΑΑ.Ε.Διεύθυνση: Τύχης 2 152 33 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 6816803 Fax: 210 6816837

GREENTOPENΕΡΓΕΙΑΚΗΑ.Ε.Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150 Fax: 210 8128160 Εmail: energy@greentop.gr Website: www.greentop.gr _

ITAGROUPA.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081 Email: info@itagroup.gr Website: www.itagroup.gr

TERNAA.E.Διεύθυνση: Μεσογείων 85 115 26 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6968000 Fax: 210 6968099

VestasHellasΔιεύθυνση: Βορείου Ηπείρου 74-76 & Κονίτσης 151 25 Mαρούσι Τηλέφωνα: 213 0164700 Fax: 210 9646252 Email: Vestas-hellas@vestasmail.com

ΧΡ.ΡOΚΑΣΑΒΕΕΔιεύθυνση: Ριζαρείου 3 152 33 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 8774100 Fax: 210 8774111 Email: info@rokasgroup.gr Website: www.rokasgroup.gr

05. Ηλιακή ΕνέργειαΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

GREENTOPENΕΡΓΕΙΑΚΗΑ.Ε.Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150 Fax: 210 8128160 Εmail: energy@greentop.gr Website: www.greentop.gr _

ΗΛΙOΑΚΜΗΑ.Ε.Διεύθυνση: 193 00 Νέα Ζωή - Απρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5595625 Fax: 210 5595723 Email: megasun@helioakmi.com Website: www.helioakmi.com

06. ΥδρoηλεκτρισμόςIWECOA.E.Διεύθυνση: Τεγέας 1 & Αεροπορίας 164 52 Αργυρούπολη Τηλέφωνα: 210 9965110 Fax: 210 9966903 Email: iweco@otenet.gr

07. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑBPHELLASΔιεύθυνση: Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6887777 Fax: 210 6887697 Email: bpsolar.gr@bp.com Website: www.bpsolar.com

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕ-Εμπορίαεξοπλισμού&εγκατάστασησυστημάτωνΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

ECOSUNΔιεύθυνση: Βούλγαρη 58 542 49 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 327914 Fax: 2310 325693 Email: info@ecosun.gr Website: www.ecosun.gr

ELECTROTECHPOWERSYSTEMSΔιεύθυνση: Υψηλάντου 81 187 58 Κερατσίνι Τηλέφωνα: 210 4321398 Fax: 210 4321034 Email: info@electrotech.gr Website: www.electrotech.gr _

ERGONEQUIPMENTA.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα 153 44 Γέρακας Αττικής Τηλέφωνα: 210 6049420 Fax: 210 6049448 Email: ergon@tee.gr Website: www.ergon.com.gr

GREENTOPENΕΡΓΕΙΑΚΗΑ.Ε.Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150 Fax: 210 8128160 Εmail: energy@greentop.gr Website: www.greentop.gr _

ΗΛΙOΔΥΝΑΜΗΔιεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 224 176 72 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9592323 Fax: 210 9571756 Email: ealasis@pertip.gr Website: www.heliodynami.gr

KRANNICHSOLARΜ.Ε.Π.Ε.(ΧOΝΔΡΙΚΗΠΡOΜΗΘΕΙΑΦ/ΒΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ)Διεύθυνση: Κεντρικά : Σταδίου 40, Καλοχώρι 57009, Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 751960 Fax: 2310 751540 Υποκατάστημα: Συγγρού 336, Καλλιθέα 17673, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9531040, Fax: 210 9531041 Email: info@gr.krannich-solar.com Website: www.krannich-solar.com _

RobertBoschA.E.Διεύθυνση: Ερχείας 37, 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 5701200 Fax: 210 5770080 Email: RBGR.Greece@gr.bosch.com Website: www.bosch.gr _

SMA(αντιστροφείς-inverters)Διεύθυνση: Β. Τσιτσάνη 102 166 75 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9856660, Fax: 210 9856670 Email: info@sma-hellas.com Website: www.sma-hellas.com

ΣυστήματαSUNLIGHTΑΒΕΕΔιεύθυνση: Ερμού 2 & Νίκης 105 63 Πλατεία Συντάγματος Τηλέφωνα: 210 6245400, Fax: 210 6245409 Email: info@sunlight.gr Website: www.sunlight.gr

SOLARCELLSHELLASΔιεύθυνση: Κεντρικά Γραφεία: Λεωφ. Κηφισίας 64 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 9595159, Fax: 210 9537618 Eργοστάσιο: Βιομηχανική περιοχή Πατρών, 252 00 Άγιος Στέφανος, Block 3A Tηλέφωνα: 2610 241958, Fax: 2610 647129 Email: info@schellas.gr Website: www.schellas.gr

08. ΒΙOΜΑΖΑΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

Ν.ΑΧ.ΦΙΛΙΠΠOΠOΥΛOΣ-ΕξοπλισμόςΕνεργειακήςΑξιοποίησηςΒιομάζαςΔιεύθυνση: 1o χλμ Νεοχωρούδας - Θεσσαλονίκης Τ.Θ. 301, 57008 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 785840, Fax: 2310 785841 Email: info@nphilippopoulos.gr Website: www.nphilippopoulos.gr

09. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑAIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: information@aidengineering.gr Website: www.aidengineering.gr _

ΑΡΓΥΡOΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΩΝ&ΒΑΡΥΤΙΝΗΣΑ.Ε.Ε.Διεύθυνση: Αμερικής 21α 106 72 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3690111, Fax: 210 3602318

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

10. ΥΓΡΑΕΡΙOBPHELLASA.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6887777, Fax: 210 6887697

CoralGasΑ.Ε.Β.Ε.Υ. (πρώην SHELL GAS Α.Ε.Β.Ε.Υ.)Διεύθυνση: Γεωργίου Αβέρωφ 26-28 142 32 Περισσός Τηλέφωνα: 210- 9491000, Fax: 210- 9407987 Website: www.coralgas.gr

64

11. ΠΕΤΡΕΛΑΙO - ΔιύλισηΕΛ.ΠΕΑ.Ε.Διεύθυνση: E.O. Αθηνών - Κορίνθου (17ο χλμ) 193 00 Ασπρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5533000, Fax: 210-5539298 Διοίκηση: Χειμάρρας 8Α 15125 Μαρούσι Τηλέφωνο: 210 6302000, Fax: 210 6302510 Website: www.elpe.gr

ΜOΤOΡOΙΛ(ΕΛΛΑΣ)Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8094000, Fax: 210-8094444 Website: www.moh.gr

12. ΠΕΤΡΕΛΑΙO - ΕμπορίαAVINOILΑ.Β.Ε.Ν.Ε.Π.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8093500, Fax: 210 8093555 Website: www.avinoil.gr

CoralHellasΑ.Ε.(πρώην SHELL Hellas Α.Ε.)Διεύθυνση: 12Α Ηρώδου Αττικού 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 9476000, Fax: 210 9476500 Website: www.coralenergy.gr

CYCLONHellasΑ.Ε.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12Α 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8093900, Fax: 210 8093999 Website: www.cyclon.gr

DRACOILS.A.Διεύθυνση: Πατησίων 48, 106 82 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8224311-3, Fax: 210 8838407 Website: www.dracoil.gr

ΕΚOΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Χειμάρρας 8Α, 115 25 Mαρούσι Τηλέφωνα: 210 7705201-401, Fax: 210 7705847 Website: www.eko.gr

ΕΛΙΝOΙΛΑ.Ε.Διεύθυνση: Πηγών 33 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 6241500 / 210 6241510 Fax: 210 6241509 Website: www.elin.gr

MAMIDOILJETOILΑ.Ε.Διεύθυνση: Ευρώτα 27 & Κηφισού 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 8763100, Fax: 210 8055955 Website: www.jetoil.gr Email: info@jetoil.gr

REVOILΑ.Ε.Ε.Π.Διεύθυνση: Καποδιστρίου 5, 166 72 Βάρη Τηλέφωνα: 210 8976000, Fax: 210 8974943 Website: www.revoil.gr

13. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑAEGEANOILS.A.Διεύθυνση: Λεωφ. Χατζηκυριακού 42 185 36 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4586000, Fax: 210 4586241

BPHELLASS.A.-BPMARINEΔιεύθυνση: Ακτή Μιαούλη 89 & Μαυροκορδάτου 289 185 38 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4595800 / 210 4595900 Fax: 210-4595869 Email: triands@bp.com

MAMIDOILJETOILΑ.Ε.Διεύθυνση: Ευρώτα 27 & Κηφισού 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 8763100, Fax: 210 8055955 Website: www.jetoil.gr Email: info@jetoil.gr

ΚΑΒΑΛΑOΙΛΑ.Ε.Διεύθυνση: Τ.Θ. 8 - Νέα Καρβάλλη 640 06 Καβάλα Τηλέφωνα: 2510 317201, Fax: 2510-317204 Email: kavalaoil@otenet.gr

14. ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑΒΙOΛΙΓΝΙΤΑ.Μ.Ε.Τ.Β.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210-2581281, Fax: 210-2581033

EΛΙΝOΙΛΕΛΛΗΝΙΚΗΕΤΑΙΡΙΑΠΕΤΡΕΛΑΙΩΝΑ.Ε.Διεύθυνση: Πηγών 33 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνο / Fax: 210-6241655 Email: koukoulop@elin.gr Website: www.elin.gr

ΗΡΑΚΛΗΣΑΝΩΝΕΤΑΙΡΕΙΑΤΣΙΜΕΝΤΩΝΔιεύθυνση: Σοφ. Βενιζέλου 49-51 141 23 Λυκόβρυση Τηλέφωνα: 210 2898111 / 210 2898512 Fax: 210-2819406

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑΑΜΥΝΤΙOΥΑ.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210 2583681, Fax: 210 2581033

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑΑΧΛΑΔΑΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Γ. Παπανδρέου 21 546 45 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 861411, Fax: 2310 867966

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑΣΕΡΒΙΩΝΔιεύθυνση: Διονυσίου Σολωμού 13 505 00 Σέρβια - Κοζάνη Τηλέφωνα: 210 3225018, Fax: 210 3237146

ΜΠΙΤOΥΛΑΪΝΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Ακαδημίας 19 & Βουκουρεστίου 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3639091 Fax: 210 3625386

15. ΘΕΡΜΑΝΣΗ / ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣAIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: information@aidengineering.gr Website: www.aidengineering.gr _

CALORIAA.B.&E.E.Διεύθυνση: Ηφαίστου 57 - Μπότα Τζήμα 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 6628068-73, Fax: 210 6623784

CARRIERΕΛΛΑΣΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΥΑ.Ε.Διεύθυνση: Άντερσεν 4 & Μωραΐτη 93 115 25 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6773300, Fax: 210 6745487

RobertBoschA.E.Διεύθυνση: Ερχείας 37, 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 5701200 Fax: 210 5770080 Email: RBGR.Greece@gr.bosch.com Website: www.bosch.gr _

ΒΙOΣΩΛΑ.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 3-5 & Μενεμένης 177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 3410000 Fax: 210 3421001 Email: info@biossol.gr Website: www.biossol.gr

ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: 7ο χλμ Αθηνών - Λαμίας Τ.Θ. 173, 34 100 Χαλκίδα Τηλέφωνα: 22620 79902 Fax: 22620 71929

16. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣ / ΕΠΙΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣAIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: information@aidengineering.gr Website: www.aidengineering.gr _

ΑΣΠΡOΦΩΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 284 176 75 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9491600, Fax: 210 9491610

CONTECA.E.Διεύθυνση: Λαέρτου 22 Τ.Θ. 21092, Πυλαία Θεσσαλονίκης Τηλέφωνα: 2310 867575, Fax: 2310 887226 e-mail: secretary@conteceng.gr www.conteceng.gr

EXERGIAA.E.Διεύθυνση: Oμήρου & Βησσαρίωνος 1 106 72 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6996185 Fax: 210 6996186

ΚΥΜΗΑΒΕΕΔιεύθυνση: ΒΙΠΑ Σχιστού, Οδ. 2 Ο.Τ. 2 188 63 Πέραμα Τηλέφωνα: 210 4004757, Fax: 210 4326399 E-mail: info@kimi-sa.com Website: www.kimi-sa.com _

σινμηχανικοί-ΙσμήνηΠανοπούλουΔιεύθυνση: Βασ. Κων/νου 29 106 74 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7234628, mob: 6937110655 e-mail: isminipano@gmail.com

TECHNIPETROLΕΛΛΑΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Παύλου Μπακογιάννη 42 144 52 Μεταμόρφωση Αττικής Τηλέφωνα: 210 2854300, Fax: 210 2834090 E-mail: info@technipetrol.gr Website: www.technip.com

17. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝAdamsnetΜΕΠΕΔίκτυα Αυτοματισμών & Τηλεπικοινωνιών Ενεργειακών Εφαρμογών Ενεργειακοί Επιθεωρητές Κτηρίων & Βιομηχανιών Διεύθυνση: Ταξιαρχών 51 Τηλέφωνα: 210 4082291 Fax: 2104628163 Αδαμόπουλος Χ. Αλέξιος (Διπλ. Ηλ/γος & Πολ. Μηχανικός ΔΠΘ) e-mail: info@adamsnet.gr energy.inspectors@yahoo.gr www.adamsnet.gr

COFELYHELLASA.E.Διεύθυνση: θερμοπυλών 2 152 35 Βριλήσσια Τηλέφωνα: 210 6085030 Fax: 210 6084178 Email: mail@cofely-gdfsuez.com Website: www.cofely-gdfsuez.gr

Γ.ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ-Χ.ΣΚOΥΒΑΚΗO.Ε.Σύμβ. Επιχειρήσεων / Μελετητική & Τεχνική Εταιρεία Διεύθυνση: Πουκεβίλ 28 26 225 Πάτρα Τηλέφωνα: 2610223349 /κινητό: 6976110398 Fax: 2610620041 e-mail: info@kscg.gr / www.kscg.gr

NRG-ORIONΔιεύθυνση: Θεσσαλονίκης 31 145 61 Κηφισιά, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9329770 Fax: 210 9333597 e-mail: info@nrg-orion.gr / www.nrg-orion.gr