http://www.facebook.com/group.php?gid=130697738392

http://www.facebook.com/group.php?gid=130697738392

Π,ριεx6μενα

EΙΣAΓΩΙΙKA

1. To ιoτoριι6 υπ66αθρo

6. Tα δριilμενα

9t4t518

23262934

3742+ι

53

Dι

586Ο616776

7

7.ι].q

808Ο

818381+8791

99

105

1Ο.11.12.ta

ΣΙΙMEΙΩΣEΙΣ

BΙBΛΙoΓPAΦΙA

EΙΣAΓΩΓΙKA

1. To ιστoρι216 υπ66αθρο

Eiναι γνο-loτ6 6τι oτoν Eλλαδιx6 aaηo xαι eυρ'Jπeραoτo γ'οlρo τoυ Α,ιγαioυ xατd' τα ιoτoριxα aρ6νια τελorjνταντεooερα 6αoιxα μυoτdρια: Tα Κα6etρια' πα Διoν'3oLα' ταoρφιxα 1ια| πα Eλευoiνια. Tα τελευταiα θεωρoιiνταL y.αLτα τι6 oηψανπιx&. TΙLρα ατ6 αυπα 6ψωq, ψυoτ:/1ρια τε.-λoιiνταν gε πoλλ6q αλλεg περιoγ[q τoυ Eλλαδιxoιi ιαL ν"η-oιιbτtxoν 7"ιbρoυ, α)')'& εtγαν τoτιx6 γαραxτ^i1ρα. Tα τio-oeρα πρωπα ηταν πανελλαδιxη< εμ6dλειαq. o Παυoαν[αqoπιq Περιηγηαειq τoν αναφLρet αε x&Θε τ6τo xαι x&πoιo

μυoτl1ριo, τLα πα oπoiα λ6ει 6τι η eυot'6εια δεν ,coυ eτcL-πρtτeι να απaxαλ6ιpει τι γιν6ταν.

,oμι,.lg, ταρα την αυστη-

ρη oιωπη πoυ eπξ6α}'αν τα LεPατεtα τoυ μυoι}oαν ιαL τe-λoιjααν τα ψυoτi1ρια' τ|α xα Eλληνιxοt μυoτ{ρια γνο.lρi-ζoυμε περιαo6τeρα απ, 6qα ξJρoυμε για τ, αν&λoγα μυ-oτ\ρια ατιζ ctλλε< xιilρεq τηc M6αηe Aνατoληq.

Tα μυoτηρια ταντo'3 oυνδ6oνταν με την xαλλι6ργειατηζ γηζ i1 ιαλυτeρα με την .t1oφoταQατω^γi1' Εxπ6q ατ6την γεωργiα υπ{ρ1ε xαι η χτηνoτρoφ[α.,Oλoι oι λαoi πoυπtραoαν στην τρoφoταραγaη{1 εi1αν πριν γνωρiαει τηνπρωτ6γoνη γoνιμιxη μιμητιxη ψαγεtα. Mε τo πtραoψατoυζ στην τQoφoπα?ατωγi1 eiγαν xι 6λαq τη oυνεiδηαητηζ γoνιμιχi1c, ψLψητL^λΛq ψαγetαq. Π&νιυ o, ανπi1τη συ-νεiδηoη θεμελιιbθηxαν απ6 πα ιeραπε|α πα ψυoτi1ρ'.α.

Στoν x6oμo τoυ Aιγαioυ,η.τρ:φoπαiατ'ωγη Lφπαoε aη

τραιπuιi1 ατ,b τηι. ιη."ρa λoio.,..ρi τα τιiλη τηc' 7ηζ

;:{;;l.;i".. lι,oρ,"".,""a -"1 .|,:.Υ,::" Aoiα 6πoυ υ-

τηPxe ανεπ τυγμενη τ ξ-Ψ.oπ!P iγ,Τ.1i . xoινωνiα πLρ αo αν

oτo Aιγαio χαι στoν .Eil.αδ,x6

1δρo μeταφ6ρoνταq την

τ p αιπ ιxi1 τη c xαλλιθ ρ ̂ r,,o,'ι7 γ:'.γ,: χ;:, ;,i:f.x .φλμωη λ.o γo,,μ.,τ]^μιμητιxη Ι:γ::,::Δεν υπηρ11α ν αιo,.Lα διαμopφωμ6,o To..t:o"τ]ρια

αε πλτ]-

ρη μoρφi. Ι{ xιiθε "o,,.,t'1 'α"γ.ρoπιιiry::l,6,",no πoυ δια-

μoρφιbνεται με την ε.ooγ,γη "11^:,9::PτeΨζ τηζ γηζ

αoιei' xαι ,toτΓ'L1ια "η γouiμ.,d μιμητιxη ψα1eLα ψ, "::::.

;; ;''b*;u-ε ρ,1,i }:# J,ffi #il.}:: JJil#:::χαι την &νoιξη, γιατιπιιi1 α,lπi1.εooφ*iιio,, "η ε,ρ"1η.,ln:.,]?:ξ..1.l, 1,tooφoττα.ρα'τωγιχη τραιπιιi1 τLραoe ατo Aιγαio α.τco oυo.

;,.,:;;j1Ι ltι.l-. -"".gι.

τηc Ι!tιxρ&c. Aoiαq. Aπo

:",*i;;;&* περν&ει ατ6 τo oημεριν6 x{f τη< 1,-;;";;';;,, dnol "l"" Ψ*, oποiα-o1εδ6" γ]"f^1:μ,-",.j κρη

"η io, τι< Kυxλ&δ,< ια.L Lφπανe ωζ τα oPιοι

ft "*J ;tr. # iηi.:*:Τ;:}1i} Jtr#[l[fu ;;fr}:,}::ιT (tχfJiilffiδ ;;. ; il;*ρ i}Ι u"i'u,),θ1ει εντoπ ιαo.ι o,o,, ",γ ψ^ : : P-1φ:παρ'α.γ ιιγ ιι6ζ π oλιτ ι -

αμ6c με εντυπωσιαχ 6 otι,oψ6 απ6 πα τελ.,i 1,i! ,,. i.l1λιετiαg ,.o,, o., ouuLxr;,o γι,,"o,, xανoνιxτ] π6λη με ιερα.

Eiναι φυαιx o ono no, iLpo λu.6 η.!o:::"ραγωγt να περ-

νriει oτη NΔ Mιxρ& Ao{α xαt απo,.e1lL oτo Aιγαio. Στη

BΔ Mιxρ& Aoio η τρoφoπαραγωγη -ττεoν&ει απ6 την πε.

ριo1η τoυ Eλληoπ6ντoυ πoυ τ6τε δ., ,π,]ρ1ι ":!,Po-:.

#'*ff.ffi :.-#:,fi.,{l,:,":i,:.;:H##ε:ffi.:νιi<' κu6i16ηq, Δινδυμiνη<' ΙVΙα τ|,.^1τ.

Mαζi με την τρoφoπαραγωγη a?xoνaαL oτo 1δρo τoυ

10

Λιγαioυ ιαL η ττPα'Lτtιi1 πηc γoνιμιx{q μιμητιxd< [Lατ:i.-αζ 1τoν oυνδυ&,ζεται με τιζ xαλλιεργητιιLq ανα.γxes.. Ei-

ναι δηλαδτj Lνα ι&πoto εiδog μυατηρioυ, αλλιi δεν υπdρ1ει

o'6ψλ "o

io1,ρ6 ιερατei.o πoυ θα επι6ιiλει τη διxτj τoυ θκ-

φρααη. Στην-τθλεoη των μυστηρiων αυτιbν τηρobνπαι xα-

,i,.q ,.io,ρ σηζ ια| νηoτειcbν, τελo'jνται rcpoπeλeoτ|eg, τα

δριi-lμενα, αλλ& 1ωρiq ιo1gυρ6 υπ66αΘρo. Στιq χ6ρεζ τηζ

ιιθoη. Aνατoληi δημιoυργo'iν ται "γρ$ργoρα τα πανtaγυρα

ιeρατεi.α πoυ oτηρiζoυν τη δ'iναμτ] τoυζ στη γνιboη. Aυ-

"& Θα ,n,ξeρ^γαoτobν τoυζ πoλιlπλoxoυg μιiθoυζ 1τoυ α7τo-

τελoι1ν "η

dioη τLα aα δριilμενα. Στo 1ιilρo τηc M6oη<

AνατΦq η xαλλι6ργεLα aηζ Ιlc L?xeται μα(i με "ηl'.ξθλιξη "ηc γo,,μ.,,jc μιμητιxτiq ψα"γεiαloε μυoττjριo. Στη

M6oη AνατoΜ oι xαλλι6ργercg e|ναt oμαδιxθq xαc ιαΘo-

δηγo6νται απ6 τo ιeραπeio.Στην Aiγυπ πo αυτ6 πoυ xαθoρiζει την a?oφo1ταPατω-

γη εiναι oι πλημμ6ρεζ τoυ Nεiλoυ. Και τo ιeραπeLo e[ναt

λu.6 nou γ,.ρiq.. π6τe tρaoνπαι oι πλημμ'iρεg τoυ Nεi-

λoυ, τoυ ζωoδ6τη θεoιi τηc x,b?αc, ενιil oτη Mεooπoτα-

μiα η γη 6.γαi'νει xυριoλεxτιx & απ6 τo νερ6 _ αυτ6 λ6ει

""ι η πol."ια Δ,ιαΘiγη oτη <Γjνεoη> 6πoυ αντt^γρ&φeι

Mεoo,.o"αμιαιoiιq μ'iθoυq. Aυτ6 πoυ f,aet oηψαoiα eiν.αι

6τι xαι oτoυq δ6o 16ρo,q (Aiγυπτoq xαι Mεooπoταψ[α)

διαμoρφιilνετ αι ξνα '.oγυρo

ιeρατεto πoυ xpαπ&,ει τη γνιi.lαηxαi τη δiνει ωq μυoτ}iριo σaoυζ λαoιjq.

M, "η,

.,'iδραoη αυτιbν των δ'jo ιo1υριi.lν ιερατεiοrν

διαμoρφδνoν ται αν&}.ιo^γα ιeραπetα oτη. Συρiα xαι Παλαι-

o"i,η. io, αν τtψeτ ωπi.ζoυν διαφoρε πιι& πρo6λ:i1ψατ α' Και

αι6ψα πι6 ιδιαiτερ α πρo6Τfiψαaα ανπ|tLετιnπ[ζeι η ανα-

πτυγμ6νη xoινωνiα πoυ Toατ&λ' Xoυγιo'ix ιαL aoυ Χατot-

λ&ρ,.6,τoυ διαμoρφcbνετ ω Lνα ιδιαiτερo πλαioιo oxLιl1ηc xαι

xi,ηoηc πoυ θα ei.πηρεαoeι πepιoo6τeρo τoν x6oμo τoυ Aι-

"γo{iu..Απ6 νωρiq (τoυ},αaιoτoν oυπ6 τo τ6λoζ τηζ 6ηζ

i.X. 1λ.,",ια<) φτανoυν oτo Aιγαio τoλμηρoi <<θμπoρoι>>,

LI

6τωq Θα λ6γαμε, αναζητιllνταq υλ'"xα τoυ εiναι αναγxαtαoτην xαλλι6ργeια αυτi^'1q τηζ επτoxιζ.

Aναζητo'iνε αρaιxα a']lιαν6 πoυ αφθoνoιiσe σπη M{λo,τLα να xαταoιευ&ooυν απoτελεoψατιx&, εργαλei.α' Φυoικ&τLα. aην εξ6ρυξη ια| ψeταφoΡα αυτoυ τoυ υλιxo,j qτα αδ6-ναμα πλoiα τoυζ, χρησιμoπoιo'iν ντ6πιoυg ιατotxoυq' Καιτoυq μαθαiνoν\ι .tα ψυoτιx&" τalν oaετιxιλν γνιi.loεων τLαναμπoρo6ν να τα δoυλειjoυν. H xiνηoη αυτ./1 xρατ&eι τoν ι6-σμo τoυ Aιγαioυ oe &ψeoη eπαφi1με τη Mθoη Ανατoλ{.

Στην επ6μενη φ&oη τoυ πoλιτιoμο,i τηq Mdoηq Ανα-τoληq, oπην eπoγt'1 .cηζ xρισηζ τcυν μετ&λλων η xατ&,-σ.C-αση oτo Α'ιγαio xαL στLζ γ'iρ<υ περιo1t,q ταρoυoι&ζει α-ι6ψα πι'o ζ,ηρi xiντ1oη.

H Aiγυπτoq xαι η Mεαoτoταψ[α δεν d1ouν μdταλλαxαt ιδια|τe.pα γαλx6. Και γι' αυτ6 αναζητo'3i τα μ6ταλλαoe ψαιριν€g x<b1ec. Aνθριυπoι με γνο.loειg τLα την ανε6ρε-αη, εξ6ρυξη γ\αL τoν xαΘαφoψa μετιiλλων φτ&νoυν o"o λ,-γα[o xαι αναζητoνν τα τoλ6τιψα μ6ταλλα ατην ελληνιxηγη. Kciνoυν αταθμo6q 6πoυ τα 6ρ[oιoυν

'α, ψαΘoluoυiτoυq ντ6πιoυ.q να 6.r&ζouν τα μθταλλα )η.αL να .Cα eι),t.αψL-νε6oυν, γιατi δεν ηταν δυνατ6 να πctρoυν τo ψιbψα να τoτ&νe oτη M6oη Aνατoλ{. oι ειδιxoi πoυ φτciνoυν ατo Aι-γαto αν^i1xoυν στo Lε?α.tΞ,i.o. Και 6τωC, iΙταν.φυoιx6 oι oταΘ-μoi τoυq. για την εxμετciλλευση των φυoιxιJ:ν π6ρων γiνo-νπαι ιeρ&. Και ψeπαφLρoυν εδιi τραxτm$, ιεριυν τηq M6-αηc Ανατoληc. Eπειδ{ τα ιε,ρατεi,α των πριbτ<υν χoινω-νιων δεν εlναι xληρoνoψιxα, αναζητo'3ν xαι εδιi.l ιιανo6qανθριi.lπoυg \ια πoυζ π&ρoυν oτιq γραψψLζ τoυζ.

oι πρωτoι τξτoιoι txανol ci'νθρωπoι τoυ φτ&νoυν απ6τ.η M6oη Aνατoλη εδιi για o'J'lιαν6 xαι μ6ταλλα εiναι oι

*:kγ.. ιαι oL Kιiρεq, δrio μυατηριδδειg λαoi πoυ d1oυν6oiλλει την αφραγΙδα τoυζ oπην ιoτoρlα αυτoil τoυ

"6λou.oι Λ6λεγεq εiναι Καυxαoαν6q }ια6q, αφoυ tγει αντ6 πoυλ6με oυγxoλλητιx{ γλιοooα. Δεν d1oυν xλiαειq 6πωq oι

12

γλιi.lαoεq των λαιbν τηq Eυρωπηζ, 'cηζ Περoiαq xαL τωνΙνδιιilν (αυτoυg τoυ xατotoι πoυq ατoι&λεoαν Ινδoευριo-7τα9υζ, ενιi., ξ6ρoυν 6τt oτην Ινδ(α π{γαν μ6λιq τo 15ΟOπ.X. xαι τiραoαν exεi, ατ6 τo iδιo ψoνoπ&τι πoυ θα πε-ραoeι αρ^γ6τeΡα )η.αL o M6γαq Aλdξανδρoq), αλλ& oι ττιλ-σe|ζ.xαL.oι αριθμoi γiνoνται με πρoθ6ματα i1 eπιθiψατα.To 6νoψ& τoυζ στην oυo[α oηψαiνει αδελφoi (Δ6η=o5.1-φ6q, Λdλεξ=αδελφoi). oι Kriρεq e|ναι αυτ.o| πoυ θα τoυq6}.γ11Ινδoευρι,.lπα|oυq. Καριx& ε[ναι τα oν6ψατα K,.,o]o6q, Παρναoo6q, Aλιιαρναo69, τα αε -νδ6ζ x.λπ. Eρ1o-νταL }|'αL αυτoi απ6 τη N. Mιιρ& Aoiα με πυινi1 ,γ'oio-σtαση ατη NΔ Mιιρα Aoi,α.

oι λαoi αυτo[ πoν etναι τo},ιτιoτιxd' αναπτυ^γψiνoι xαtιxανot !ψτoρoι ιαι πeaνtτεq θα eγxαταoπ{1ooυν αταθερdq6αoει< o' 6λα τα oηψε|α 6τoυ 6ρi'o:xoυν μdταλλα, α)'λαλαι6πoυ xρiνoνται xαπ&λληλα αημεiα τ|α eψπoηLxo$q oταθ-μo6q. H Kνωo6q xαι oι Kυxλriδεq εiναι ot o.ταθεηt,q τoυq6αoeι< oτo Aιγαi,o.

, oι Λ6λεγεζ )ιαL oL Kοiρεq αναζηπωνταg μiταλλα θαφτ&ooυν oτην Δ. Mεα6γειo (ατην Ιταλiα, N. iαλλtα, νη-oι& τηq-Δ. Mεooγεioυ }|αL aην Ιoπαν[α) την 3η

".X. 1i-}'ιeτtα. oι εμπoριxoi τoυg oταθμ ot oτo Αιγαio ,iuo, *o. oλ-ψαντιια xtντρα γνιilαεο.lν. Eτoι ψeταφ!ρeταt εδιb oταθε-ρα η τραxτιxτ] τιυν μυατηρiων. oι Θεol xαL τo πeριε16-μεν6 τoυq ατ6 πη Mjαη Aνατ oλi1 e"γxαΘi,o'tαν1α| oτoν x6-σμo τoυ Aιγα[oυ xαι ελληνoπ oιo'!νταt, ενιi,l oι Λ6λεγεq xαιoι Καρec, eγxαθloτανταt oe πυxνiq oμdδεq o"o uηλ,& *o,oπα ταρ&λtα τηq Eλλiδαζ. Και θα e['ναι ιαι αυπoi, ατ6 ταoτoιaε[α πoυ θα oυ.γxρoτi^1ooυν τα Eλληνιxιi Φιiλα.

, oι παλι6τe.ρoι 6αoιλιοiδεq τηζ 1\αxων[αq, τηζ Mεσση-ν[.αg, τηc Hλεiαc τιυν Mεγοiρων αλλd )1αL τηζ Aιτωλiαq,εiναι Λθλεγeζ \^αL K&ρεq. Λ6λεγεq

"ηu *o"oγ'γi1 ε|ναι o

IΙραxλ{c, o Tελαμιilναq, o oιλθαq, o Πηλ6αg *'oi 6\o,' o,}Ιραxλεiδεq ιαι παρα πoλλoi απ6 τoυq ημiθεoυq iρ,.c.

13

Tα E)ληνιx & ψυoτi1ρtα διαμoρφιilνoν ταL [Le 6ντoνη πα-

ρoυoi,α oπoιaei,ων τηq M6oηc Ανατoλdc, 6πoυ πρ<υτoδια-

μoρφιiθηxαν τα μυαττ]ρια. Και εo&1oνταt oτoν x6αμo τoυAιγαioυ μαζi με την xαλλι6ρΙεLα τηζ Υγ1ζ, την τPoφoτα-

ραγωγη γενιx6τερα. Mε την ευιαιρ[α λ6με 6τι τ6oo τo oι-τ&ρι πoυ πρωτoxαλλιeργε[τω, 6oo ιαι τo τp66ατo ιαL τo66δι πoυ ειπ ρt.φoντ αt, εiναι Mεαανατoλiτιxηq ̂ r.α.C αΙ ωτΔζ.

To γαραxτηριoτιι6 αντi1c τη< περι6δoυ τLα τoν Aιγαι-αx6 xαt Eλλαδιx6 1δρo εiναι 6τι τελoιjνται μυoτηρια (γo-νιμιxη 1,ιιψηπιxi1 ψαγe[α qτα τ}'α|oια .cηζ ,C1oφoτtαραγωγηζ)

oε x&Θe περιofi 6πoυ αναπτ6σσeaαL η a1oφoτcαQα^γωγfi xαιd1oυν τoπιx6 aαραxτi1ρα, Tα νηoι& τoυ Aιγαioυ ιαι o aol.ρoζ τηζ Eλλοiδαc δεν J1oυν ευρriτερη eν6τηπα. Πρooφ6ρo-νxαι τLα τoτιιξζ xoινωνiεζ' Και ξτqι o1εδ6ν αναπτ'3ooo-νται' Κατ& oυνθπεια 1ιαL τα ψυoτi1ρια Laoνν τoτικ6 aαρα_xπi1ρα. To εμπ6ριo με τιζ x,]ι?"< τηc M6oηq Aνατoληq (μετη Συρiα-M eooπoταψi,α απ6 τη μια με xLντpo τo λιμ&νι τηcoυγγαρiτ, α)λ&, ιαt &λλα λιμοtνια, 6τι'lq τη< Mυρoiνη< xαιτην Aiγυπτo μ6oω Kρητηg) επιτρ6πει τη δημιoυργ|α ιoaυ-

ριiν Nρατιilν oτoν ελλαδιxo aωρo. ΤΤρanα τηc Kρdτηq μεxtνπρo την Kν<υoα6, την Kαριx{ π6.}ι1 xαπα τα πρo-Mι-νι'iixα γρ6νια αλ}'α xαι oτα Mινωιxα γρ6νια xαι 'loτeρα oπαMυxηναix& oτo N. Aι^γαio xαL τηζ Tρotαc, oτo B. AιγαLoδiνoυν ν6εq δαoπ&'oειq y'αL σπα μυoτ{ρια.

2. Tα ελλην[,χ i [ ιυστiρ 'oTα ψυoπi1ρια τoυ Eλλαδιxori 1ιilρoυ $,παν ιαt παρjμει-

ναν τελετoυρ.γi.εc, "(tα .cην eυyLαρτ'iα τηg Ι!ζ, τια την πo-λυπ6θητη 6ρoxΛ.Kαι υπ{ρ1αν π&νπα τoπιι& ψυoπ}1ρια,αλλ& xαι μυoτηρια πoυ απ6xτηααν πανελλ{νια eψ6[λeια6πωζ πα Κα6el,ρια, πα oρφιι&, πα Δ'ιoν{'loια, πα Κρητιι&xαt τθλoq τα Eλευαiνια.

14

.,,.,}1 μoρφ{.πoυ τελoιjνταν τα ψυατ^iiρια oτoν ελλαδι-'Lo xωPo oτην ι}'αoιxi] αργαιoτητα elναι 6αΘι&, γ,o uo |ηuπoιiμε ιαθo},ιια,',.ηρ.ooμ6, o in6'; o'

-αy τ Lσ τ oLxα τη g Aι -

γδττ oυ .,,oλα o1εδ6 ν ^τ

α Ψυ o ττi,ρ,o ouo δ,,o ργ",;θη;;; ^ ;.την παρt,ψ6αoη ψεγα)'ων μυoτιυν yLαL L€r)oφαν1ων πoυ ei,-

1αν θητε6oeL στα A'ιγυπτtαxα lεροi. oi [εγriλoι ψ[";;,,πι'lν,αρaα[ων μυoτηρiιυν ε[νω o K.iδμ,q, o oρφ;oq, , ou-ρεxιiδηc, o,Eπιμενδη ζ xαL o Π,θ"γ6;;.

' H v;y&ιη αναδιoργανωση των μυoτηρiων γ[νεται ια-τα τoν t5o π.X. αιteρoφαντεq.*,*λ'"fiΙ,":::;',\:ι?':ξ:'::;"#"::1':::

Naυ' :τoυ, αφo6 iξηααν 25O περ,|πoυ aρλuιo ωq ιυρtαργoιτηc Aιγυττoυ εxδιω1θη'ou oio 'η

ibη Atγυπτιαxi1 δυ-ναoτε[α (158Ο-13Οs ".x.) "",

ιφ.oriλl) oτo Aιγα[o ανα-

Υ::::": *:yo 7ι,ατ&1τooη., o"o iuoψα 'cηζ πρoπρo-τLατLαζ τoυζ τηζ Ιoιi<. oι πι6'ψeγαλoι ε[ναc o.Δouλ6q'ψ,τιq x6ρεg τoυ' τL< περlφημεq Δαναι.δεq xαι o Κοiδμoζ. E-πειδη θα aρειαoτei' u'o.oioφξΡouμ.

";;.,ριψ6'να για τιqπαρeψ6&oειq τoυc σaα ψuo.i1ρ,.o' ,[uo.'ouo1"α[eg oρπψ[-νεq &ευxριν ip eιq xαΘαρ.&,o " i ρ,*o,3,,.ρ..1oμ6,o,.oι Δαναo[, oι Kαδμεloι , o, A6ou",'._loi aπ',,, ψxρ6-

1ερε< πoλεμιι!ζ, oψαEεq πoυ !φταoαν ατ6 τo 15o π.Χ. αι-ωνα" ι|αL ψeτα oτo Aιγαlo 'εdναι

ατην oυo[α τψi1ψo"o "'uΥ:"a,

(Πoιμdνων Bαoιλιriδων) "o,

u,π] χ0ηxαν ατ6 ττνΛlγυπτo oτα aρ6wα τη^c 18ηq i,τ;;;';;;;*i'il'i'ι"',Ι\[ναt oι πoλεμιx6g ,μ,iδ.q

"o'' u"J""ηρ|ξouu 6", ε[ναι α-τ6γoνoι aηζ τceΡ[φηtLΙq Ιorj<,

"η< '6ρλΣ-""oυ,Ιναγoυ.

3. oι Υxαcυq xαι o ι απ6γoν0ι τηζ Ιοι jq

^ oι Υxαι|q.(Πoιμdνεq Bαoιλιriδεq) {1ταν τo o6νoλo τωνπoλεμιxιi,lν, oμoiδιυν πoυ στo δε,j'eρo ψi,oi "ou

18oυ π.Χ.αtωνα xινi1θηxαν xατα τηc Aιτ,iτ,πoυ, xατ6λα6αν τo μt'-

t5

γιστo μθροζ aηζ ιαL iδρυoαν exe, ψια oμoαπoνδiα αυτ6yo-

μο.lν xρατιδiιυν αφηνoνταg μ6νo την Aνιυ Aiγυπτo (περιo-

1η των Θη6ιbν) ιυq φ6ρoυ υπoτελη τoυg.Tιq oμ&δεq των Υxoιbg τιg απoτελoιioαν Σημiτεq,

Κανx&'oιoι α}ιλ& ιαι πoλεμιατ6q απ6 τo λεγ6μενo Ινδoευ-

ρι,lτα;x6 x6oμo, πoυ τpoLργoνται ατ6 τo Aι^γαLo xαι θεο,l-

ρo,iνται απ6.γoνoι τη< Ιo{l<, πoυ γ6ννηοε απ6 πo Δiα τoν,Επαφo (oτην oυoiα τoν ταυρ6μoρφo θε6 Aπη, πoυ τιμo'i-oαν π,λρα πoλ'j oι Aιγiπτιoι).

oι απ6γoνoι τη< Ιo6< aaηiζoνται oε δ'jo ιαπηγoρtεqαπ6 πα δ'io δiδυμα α^γoρια πη< /lι6υη<, πηζ κ6Pηζ τoυ T-ταφoυ'. τo B{λo xαL 10ν Aγηνoρα. o Bηλoq φα|νeται ναxυριαργnoe oτην π6λη X6μμιq* με την oπoiα διατηρoιiνoτενiq oγ[,oeιq oι απ6γoνoi τoυ. o t{ρ6δoτoq λ6ει oυγxε-xριμ6να: Aποφε,jγoυν να χρησιμoπoιo'jν ελληνιxd lθιμα xαι

μe λiγα λ6για oιjτe ιiλλoυ xανεν6ζ λαod τα iθιμα μετα-7ειρ[ζoνται. oι ι{λλoι Aιγ,jπτιoι λoιπ6ν lτoι τηρoJν αυτ6ντoν xαν6να. Aλλιi oτo νoμ6 των Θη6cΔν xαι xoντd' oτηN!α Π6λη υποtρ7ει μιιi μεγιlλη π6λη η Χlμμιq' Στην π6-λη αυτfi υπι1ρ7ει τετρdyωνo ιερ6 τoυ Περα!ιυq τoυ γιo'jτηq Δανdηe xαι γ'jρω απ' αυτ6 φυτρcilνoυν φolνιxεq, Tατρoπ'jλαια τoυ ιερod εiναι πlτρινα xαι πoλ'j μεγι1λα xι α-πd,νcυ απ' αυτιi υ''llιΔνoνται δυ6 μεγι1λoι ανδριciντεq' απ6 π6-τρα. Mloα oτoν περi6oλo αυτ6 υπctρψει εναq να6q δπoυ ε[-ναι oτημlνo τo ιiγαλμα τoυ Περc!ωq. oι Χεμμiτεζ αυτolλlνε 6τι o Περαlαq εμφαν[ζεται πoλλls φoρiq aτη 7Δρατoυζ xαι μοiλιaτα xαι μloα aτo yα6 xι 6τι 6ρ[oxoυν εxεl

φoρεμlνo oανδdλι μεγιiλo δυ6 πfiyεq. 6ταν φανε[ αυτ6 aτηνAiγυπτo επιxρατεl ευτυy|'α. Aυτi λ!νε xαι }|;νoυν πρoζτιμτjν του Περalωq xατd, τα ελληνιxι7 iθιμα τα εξ{q: Tε-λoιjν γυμνιx6 αγcΔνα πoυ περιλαμ6ιiνει lλα τα ε[δη των α-

γcυνιoμd,τοlν δlνoνταq για 6ρα6ε[α ζΔα, 7λα[νεq xαι δ6ρ-

ματα. ,oταν τoυq ρΔτηoα γιατ/ o Περalαq oυνηθ{ζει να

εμφαν[ζεται o' αυτo'jζ xαι μ6νo xαι γιατ| ξεxωρlζoυν απ6

16

τουq ιiλλoυq'Aιγυπτioυq xd,νoνταq γυμνιx6ν αγcbνα, μoυαπτjντηααν 6τι o Περα!αq xατd,γεται απ6 την π6λη τoυqγιατi o Δανα6q' xι o Λυγxεie τjταν Χεμμ[τεq oι onoioι πfi-γαν δια θαλι*aaηe oτην Ελλιiδα. Aρψ{ζoνταq απ6 ou'oJqαν!φεραν oλ6xληρη τη γενεαλογ[α μlχρι τoν Περo!α. ,o-

ταν λoιπ6ν αυτ6q ηρθε aτην Aiγυπτo Tια τo λ6γo που α-ναφiρoυν xι.oι Eλληνεq, δηλ. τια να φlρει απ6 τη Δι6,jητην xεφαλη τηe Γoργο,jq, ε[παν 6τι τjλθε xαι απ' αυτoιjq,xι αναγνωριoε 6λoυq qoυζ συτTενεiq τoυ γιατ/ 6ταν πτjγεc.την A[yυπτo εiγε απ6 πριν μι7θει απ6 τη μητlρα τoυ.τo6νoμ'α τηq.Χlμμιδoq. τoν τυμνι,χ6 αγιΔνα πoυ γiνεται πρoqτιμfiν τoυ5, τoν τελoιjν xατcΙ: διαταγfi τoυ.

o Περαjαq etναι ατ6yoνoζ τoυ B{λoυ 'LαL

τoυ Δανα-oυ, αφoυ εtναι γιoq aηζ x6Ρηζ τoυ Δαν.αηq. o Mαν6θωναqo Aιγιiπτιoq rcρLαq πoυ ψεπ6φρασe στα Eλληνιxoi την αP-aα[α Aιγυππιαxi1 ooφ[α απ6 πην tερατιxi1 τPαφι, o"o ,,λ,-γυπτιαxd>> τoυ λ6ει:., o AρμιΙιq πoυ λlγεται xαι Δανα6q6α'αiλευαε πlντε xρ6νια xαι ιjoτερα εξoρ|oτηxε απ6 τηνA[γυπτo xυνηγημlνoq απ6 τον αδελφ6 τoυ Aiγυπτo, lφτα-σe στην Ελλιiδα xατlλα6ε τo Aργoq xαι 6αaiλευσε στoυζAργεioυq.

Σ,,6να dλλo Aιγυπτιαx6 xεi.ψενo <<Tη Bi6λo τηζ ΣΔ-θεcυq i1 o xυνιx6q Κdxλoq>>1 , ξεxαθαρ[ζεταL πτLo πoλ,j τoθ6μα. Αναφ6ρει τoν Δανα6 46o 6αoι}ιtα τηq Aιγ,iπτoυ.

Aρμα[oq o xαι Δανα6q !τη o,. o Aρμα{oq πoυ λ!γe-τα'ι xαι Δαναδq xυνηγημ6νoq απ6 τoν αδελφ6 τoυ Pαμeo-oτj πoυ λ!γεται xαι Aiγυπτoq εxδιΔxεται απ6 την A/γυ.πτo xα.ι φτciνει cτην Ελλdδα, o Pαμεoafiq, o αδελφ6q τoυπoυ λ!γεται' xαι Aiγυπτoζ 6αoiλευα, oiηu Aiγυπτo 7ρ6-νια 68 αφoιj μετoν6μασε τη xΔρα αε Aiyυπτo xoτd τi 6-νομd τoυ, ενιi παλι6τερα λεγ6ταν Mεa:τραiα xαι oι Ελ-λην.εq την

'lλεyαν Aερ[α. o Δανα6q πoυ λlγεται xαι Aρ-

μα/οq-xατlλα6ε τo AρΥos αφo'j εxEiωξε τo Σθ!νελo 'o γ,6

τoυ Kρoτωπoιj xαι 6αoiλeυaε ατo Aργoq, Και oι απ6γo-

t7

νoι αυτoιj πoυ λ;τoνται Δαναiδεq. Δαναoi xρd'τηoαν τηνεξoυciα ωζ τoν Ευρυoθ!α τo γι6 τoυ Σθlνελou xαι €τto-ν6 τoυ Περaiα. Και 'joτερα απ6 αυτ6ν την εξoυa[α τηνπηραν oι Πελoπ[δεq απ6 τον Πiλoπα xαταγ6μενoι xαιπρcllτoq πτjρε την αρχι o Aτρiαq.

o Δανα6< αρaιx& [,φυγε για τη Λι6ιiη ιαι 6ταν τoνxαταδ[υlξαν xαt exε[' αφo'i μ6νη δι6ξoδ6q πoυ i1ταν πατλoiα ψπ.i1xe o' αυτ& xαι iφταoe oτo Aι^γαi"o. lrLγεπαι o-τι {ραν xαι ιδρυτ{c { oπωoδηπo τε αυπ6q πoυ τ]λεγ1ε τoMαντεio τoυ Aμμωνα oτη Λι6ιiη8. Aτ' 6τι 6γαiν,eι oi6

"ooτotae|α πoυ 6xoυμε o Δαναoq φτ&νeι oπo Aιγαio σ,cLζ αP-γLq πoυ 15oυ π.X. αιιbνα' Aυτ6< με τιζ 50 x6ρεq τoυ ι-δρι1ει ιερ6 τηq Aθηνoιζ (τηq Tριτωνiα< Aθην&<)9 oτη P6-δo, πηγαiνει oτα νηot& τoυ A. Aιγαioυ γ.αL oL x6ρeq πoνδιδdαxoυν τα ψυoτi1ρια τηζ Θεσμoφ6ριαq Δ{μη πραc, (τηc,Ιoιδαq)

oτη Λ{μνo xαL στα, α)λα νηoια.'Υoπερ,α eτxατα.-oταθηιαν oτo Aργoq. Tα ψυoτi1ρια τηζ Θεσμoφoριαc, Δi1-ψητPαζ τελo0νταν ωζ πα xλαoιx& aρ6νια ατo Φενε6, αλ-λα xαι, ατην Aνδανiα τη< Mεααηνiαg.10

4. H Tενι; , τoυ Aγiνoρ0( '

ξ1 γε,ιci ατ6 τo δiδυμo αδελφ6 τoυ Bτjλoυ, τoν Aγη-νoρo,, αxoλoυθεi ιiλλη πoρεiα. o μ'iθoq θθλε. ,α ,.γ"iοi-σ,cαπαL ατην Παλαιατiνη. Τoτoρ"x& o Αγηνoραq ταυτiζε-ται με τoν ηριυα τηq Φoινixηg Xναq,2. Ι{ μυθoλoγiα λθ-ει 6τι εδω νυμφε'iτηxε την Tηλ1φαooα i1Aγρι6πη ),t.αL α-τ6xπηoe πt,ντe α1oρtα ια,ι '*Lα x6ρη: τoν Κοtδμo. τoν Ki-λιια, τo Θ&oo, τo Φo[νικα, τo Φιν6α ιLαL τηy Eυρωπη.Tην Eυριi lπη την ερωτεriθηxε o Δ[αq, o oπo|oq μεταμoρ-φιbθηxε oe &ατρo τα'3ρo και την παρ6αυ ρe να ανt6ει τ&'.νω τoυ, oτlιτe την ψeτtφερε xoλυμπci-lνταζ στην Kρη'η(eδιb ξαν&1oυμε τoν ταυρ6ψoφo 'Επαφo η τoν Aπη τηq

18

Αιγ'iπτoυ). o Αγ{νoραq 6oτειλε πα παιδι&. τoυ να 6ρo,3-νε την xoρη τoυ παντo6, με την εντoλη αν δεν την 6'ρoυ-νε να μην γυρiooυν τ[oι'l" Tα ταιδι& τα αxoλo'lθτσe xαLη.ψηπt,ρα τoυζ η Tη}'{φαooα η $γρ.6"η. H Eυρjπη α-π6xτηoe με τo Δ'ια τo MΙνιυα,13 τo Pαδ&μ,ανΘu ιαi τoΣαρπηδ6να.

TΙ&νπα oιiμφιυνα με τo μ6θo o Κοiδμoq, o Θ&ooq xαιo Φιν6αq {φπαoαν oτo At"γαto ιαι t']lαaναν παντo6 τα 1\νFυρ<ilπη. o Φoiνιxαq illαξε oτα παρ&}ιια τηq Aφριxi1c, x'αLξαναγυφoe τ|oaι 6ταν εixε πεθ&νει o Αγ{voραq xαι.dδcυ-oε τo 6νoψ& .coυ στη Φoινixη. o Kiλιxαc eγιαταoτ&θη-χε στην Kιλιxiα xαι dδιυαε ιαι αυπ6c, τo oνoυ.& τoν στ:rιχωρα.

o Θ&αoq eγxαταoπ&θηιe σ.cη Θ&oo 6τoυ υτipaαντλo'3oια μεταλλεiα. o Φινdαq eγxαταoτ&Θηxe σao 86""o-Po 'L.αL

o Kοiδμoq περιφ6ρθηxε πoλιj ατo Arγαto ot'ρνoνταqψαζ[ τoυ x'α| τη ψανα τoυ. Στ&θηιε πρωτα ατη P6δo, 6-πoυ πρoηγoriμενα εi1ε τeραoει xω o Δανα6q xαι txτιoε ι-ερ6 τr1q.Aθην&q. Ax6ψα o Kοtδμoq αφ#,ρaπε 6να oρει1οtλ-xινo λ!6ητα ιαι ξιτιoε ιερ6 πoυ Πooειδιi.lνα. Toπερα.-τi1-τe σπη Θηρα 6πoυ ξxτιoε παρ6ψoιo ιερo, αφηoe ,n,| ni-

T:.o:ζ απ6 την oμ&δα τoυ με αPxητ6 τo Mψ6λiα ?o xαLδiδαξε 1η .YPαφι, τα Φoινixεια γρο{μματα, πoυ απoτjλε-σαy aη 6&oη τoυ Eλληνιxo6 α}'φα6ipoυ. ,Υoπeρα

τ{1eoπη γι'ιρα των }Ιδωνιilν Θραxων πoυ τoν δd1'η,o, φ,λ6-φρoνα. Exεi πjθανε η μητ6ρα τoυ Tηλθφαooα {1 Αγρι6πη)ιαι πην 6θαι.|,iε. Aτ6 xεi t'φυ1e για τoυq Δελφo,3c, .για ναρωτηoει τLα την Eυρcυπη.

H Πυθiα πoυ elπe να π&!leι να 'J,lαaνεt την Eυριilπη

!r, uo aτ[oεr, π6λη, 6πoυ Θα tπε,φτe να xoιμηθεi ψ,o oγε.:

}ii" T9, Θα 6ρει ψτρooτ& τoυ (πriλι εψφαν|ζeται η ατe-λοtδα Ιιb η τρo^γιαγια τoυ). o Kοiδμoq αγ6ραoe ψι& α.γe-)'αδα ατ6 τoν Πελriγoντα )η.α| την αxoλoιiθηo.. Fi oγε,io-δα 6πεoε ι&τω oτην πeριoai1τηc Kαδμεiαζ σπη Θ!6α.

blL

19

Και εxet απoφ&oιoε να,ιτtoει την, π6λη. ,Εoτηoε υπαtθριo6ωψ6 oτην Aθηνα ιαι eνα αyαλψα:l1.

9'Παυaανtαζ πoυδiνει τo μ'Jθo γiα τo .χ'τLσLψo τ11ζ Θi6α<,, λdει 6τι: τo οi-

:!::^::: !θηνd1 λ!γετα'ι ,oiγo "o, nαρατηρε|. Σ, αυ-τoυζ Λoιπoν πoυ π[aτευαν 6τι o ξdδμoq "i" 'iib, "'o δi-u:'Ι: i""" Aιτ!1τιo1 x'1ι 6xι Φ"l;;;; τoυq εναντιcδνεται

ry;::";:;"lu!::1,?#:":"λ,i;::,!:;,:';:;;;;:6α[oι λiνε 6τι oτo μtρoζ 'η1 ";;;;;;;, πoυ ατιg μ6ρεqμαq ε[να'ι αγoρd, o'ηu oρψoij"ηλ 'ii'"'l η oιxlα τoυ Κdδ-

t\u.^δ:.i'-υν ,τα,1qε[πια τoυ i.μo'iou τηq Aρμoν[αq xαιτα ερε[πια εν6e ctλλo'υ δωματioυ πoυ τjταν τηs Σεμ6ληs'To μiροq αυτ6 xαιτιατoυζ'o,θρ,Δoouq7";":t:|,:"y":";:#"Α;;::"::";;?;::,\ ::"'

τ1αγoiyηogν oι MoJaεq ;;" τfμ} ;;;;';;νιαζ ε^€lαν δτι τo μ!ρoq πoυ oτdθηxαν ητqι στην αTo-ροt. Ax6μα ^λ!γεται xo,

'oi'o' μ"lif.,*":"" xεραυν6 πoυ !-πεσε στo \cυμdτιο τηe Σεμ!ληs louo, xαι 6να ξ,jλo απ6!.o','u-'?.u!1u6

Λ!γ^ετ1ι 6τι o Πoλ,jδcυρoζ16 τo ξιJλo αυτ6 τoxoσμησε με 7αλx6 x!ι lo oν6μαcε Δι6νυoo Κctδμo, Εx:ε{xoντd fiταν xαι τo ciγαλμα 'λ"

ι'λo"" ι!ργo τoυ oνα-aιμτjδη 6λo ψο{λxινo,'Toi εxεi 6;μ6.;;;" xαταoxευdαειτα παι3ιd τoυ Πραξιτε,ιη.

,",d,:! oλoxληρωooυμε τ.o μιiθo τoυ Kdδμoυ θυμ/ζoυ-ψe 6τι οtλλη μυθoλoτιxi παPαδλoη',, iJ.. ;".., γd;;;;;,f:Υ:^"^::τ:1c

Aρμoνι αq θγινe oτη Σαμoθρ αxη xαι αx6-ψα oτt o ταψoζ αυτ6q εtναι τeλιx& η 6&oη'*"ωi κoeJ,'φι-ων, 6πι,rg 9o uξητηoouψe πn xατω:.o Kαoμoq απoφασ|-αε να θυoι&oει την αγe),&δα oτην Αθη,ci. λ,' 6 γ{νeπαι xαιατη Σciιδα τηq Aιy,3ττ9"

!T*',"o μJγ7l., *ρ6.'η;;;;-ναg. Πριν να θυoι&"oει τo ξclo ε"ρu,...,o'φ.ρo,, νεPo τLα!:u:.r::::',oμ,q ,aην τΕητη _1, e*" τηq Θι6αζ_,1 f ''!"τ,

τρoμερ,6q δραxoνταq (o.δροixoντα ζ e[ναι τo Le-ρo ζωo τηζ τηζ,6πιυg η Δελφιiνη ατoυ< Δελφoιjq).

20

-,,:"jTff":ξ; ""'.'oε πoλλoιiq oro^':yf

-ouτΡεζ .roυ

σ ε }1 α L ",) u

" Ρ,,ψ ;r :: Ι,:r;;,," ::: ";,;::: o K d δμ " ζ

. d;-,, ; ; :

:*, !* γ.x,:;i,::x*::: j !tλ,,, },"i "!:Ξ -$!iili.#;#h"χ:*i!"!iξ:'''"nmxι?;;::Τ[f i,ξ;:',::*';:"Ζ"1,iiJi""ναπειλητιxo[.oθηλ1,;,;;ιl';":","ff ::,^:::#,:.:,;:;#;;:ιr;::τηρι<υδηq) τoν oυδαlo

"(i.;;;;.;,

,;". *u,,,o G,εαφιito<)]iΥ Ι".,η,,ρα (o Aνoρθ"d;;;.i,

""J, i;;!:::,::!*δ.;::.,".n,'&i;i;;i:;#J^si",l,j;:'i!^Ιi:*i'.:ξ3:i:{:ιJ;r,x;:"::""#::x:{:i{::;""{;#x:?J,lil#:'':"";:.,1'i;,':1}*, ",':: ;; :' ;. JΙΖ.}'::\::.'η.,. :, Ψ ζ τ o υ' o-!{. α δ 1ι o q eξ α -

!'"^".,ξ*rk;:;:"i"i?χ!ψ"inΥΥ:::^.1?:,,"Ψ:κj;;;;:^1,":T:""#:,':::":;,:";r;#j,xr

::#!',i{Ιi|:::#r"::?ξ:;:fr [:;i'Υ::;::^.δ:l.ξ."βl-'!,'Ιir'""Τui!"":il::",:"ρ;εl,"ηi,;;:::#;JJi*?-μ,ai1τ,i"";'i'J!χ":,^.i{.?;;J-:ΗTjH,,,,;?";#;παρα(Jρξι1ηγαν 6λoι.o. οuol. z,nil Ι",ii"!"iι,γ:;:;;;;::'n;:':::uη;;:^".;:;ffi ,111τηqΘi6αζη'1),τηιi,,iψ,;;;i[,*γ"l:a.:i:{:ii,,:;;:;:;"::

e,:f,JιjΞ-:t,*

{ηftl

j

&i

t&Ξ.

?t

Παντα xατ&. τo μ,iθo, απ6 τo γαψo τoυ K&δμoυ xαιτηc Aρμoνiαq γεννiΘηχαν 6 παιδιci (τ€ooeρεq x6pεq xαιδυ6 αγ6ρια): η Aυτoν6η, η Ινιi.l, η Αγα6η, η Σεμ6λη, oΠoλιlδωρoq xαι o Ιλλυρι6q. oι x6ρεg τoυ εiναι oυνδεδεμd-νεζ με ψυoτ.i1ρια ιαΘε xατη^γoρ,ιαC,. Aτ6 τη Σεμθλη xα\ aaΔiα γενντjθηxε o Δι6νυooq,,o ,.,, xαθιεριilνει ηα Διoν(ιqια.21H Aγαιiη απ6 τo Σπαpτ6 E1ioνα γθννηoε τoν Πενθθα22πoυ Θυoι*,ατηιε απ6 τη ψητLρα τoυ σqη διαρxeια των μυ-ατηρiιυν τoυ Διoνιjooυ. }Ι Aυτoν6η παντρειiτηxε τoν Aρι-oπαto xαι γ6ννηoε τoν Axπαtωνo23 noυ Θυoι&oτηxε oε ψt&ψυoπηριακi1τελετoυργiα για την Aρτεμη. ΙΙ τρiτη τoυ ι6-

ρη η Ινιb νυμφε'iτηxε τoν Αθιiμαντα (Mιν0α την 1ια'cα-

γωγi) ιαι ^γ!ννηoε τo Λdανδρo ιαι τo Mεληx6ρτη2a πoυΘυoι&,oτηxε ιαt αυτ6c' xαι )'ατρευ6,cαν ωζ Παλαiμoναq. HΙνιil λθγεται xαι Δ'ευxoΘξα.

o μιjθoc δεν εξηγεi ^γιατi. ['φυ.γe ατ6 τη Θiβα, αφo6αφηoε eιεl, τo "γι6 τoυ Πoλι1διυρo, αντiλιxo αx6ψα, υπ6 τηνxηδεμoνiα των Σπαρτ<i.lν. o μιiθοq λ6ει απλοi 6τι o Kοtδ-

ψoζ xαL η Aρμoνiα |Lεπα ,.η θανcilτιυαη τoυ Πενθ6α απ6 πη

μητ6ρα τoυ Aγαιiη, iloπeρα απo τρoφηπεiα πoυ Διoν6ooυ6φυγαν ψε αψ&ξι πoυ τo θoeρναν δυ6 δαμriλια ̂ για ψια γιb-ρα των 6αρ6&ρι''lν' 6τoυ ιαι Θα 6αotλeυαν o' αυπobq. Καιπi7.γαν oτoυg Eγ1ελεiq (oτην ,Hπειρo)25 xoνπ& oτo Mα-ντeto πη1Δωδ6νηq.

ΙΙ Aγα'iη ψeπ&' τo xoψψ&πwoψα τoυ γιo'i τηζ στηντ6λεoη τcυν Διoνυoιαxci.lν μυoτηρiιυν 6φυγε, με oυμ6oυλ{τoυ Διoν'iooυ για τoυζ Ιλλυριo6q 6τoυ ταντρe,iτηxε πo 6α.oιλιd, τoυq Δυxoθ{ρoη.

,oταν oι Ιλλυριoi x{ρυξαν π6λεμo oτoυg Eγ1ε\e[c, xαι

η Aγα6η LψαΘe 6iι ηγεμ6νεq ατoυq Eγ1ελεiq {ταν oι To-νεiq τη<, δoλoφ6νηoε τoν Λυxoθ{ρση

'|,α'L 6δωoε τo 6αo[-

λειo τιoν Ιλλυρι<bν oτoν Kιiδμo ' Στα 6αθεια τoυq γεραψα-τα o Δiαζ ψεταψ6ρφωoε τoν Kciδμo ιαL 1ην Aρμoνiα oε

φtδα ιαι τoυg doτειλε oπα νηoι&, των Mαxιiρων.

22

Aυτ& oaeτιx& ψe τoυg μ'iθoυg. Δυ6 πραγματα πρθπεινα πρooθ6αoυμε. ,oπoυ περν*ει o Kοiδμoq ιδρ6ει xαι μυ-oπi1ρια αφιερωψtνα oτoυq Κα6eiρoυq. Kαι αx6ψα 6πι oKdδμoq xα; 'tα αδ6λφια τoυ etναι xυνηγoi μετ&λλων πoυ61oυν οiμεoη oγt'oη με τoν ,Hφαιoτo.

Π{γαν oτη Θρ&xη oe αναtfiτηoη μετοiλλων (o Θ&-αoq εxμεταλλelτηxe τα exε[ μεταλλεiα, α)λ&, xαt aα p.e-ταλλεiα oπην αντ[περα αxτi) ' Και αργ6πeρα, ψeτ& τη φυ-γi1 τoυ ατ6 τη Θi16α θα 'αxoλoυθηoει τoν εμπoριx6 δρ6μoτο.lν μετ&λλων πρoζ τη Διioη. Θα μεiνει oτoυq Eγ1ελεig6πoυ υπdρ1αν μεταλλε[α αρ.γ6ρoυ' Και αυπ&" τα μεταλ-}'εtα τα θλεγ1ε τo Mαντεio τηc Δωδιi.lντJζ. Tται e!ιναι α-

μεoα oυνδεδεμθνoι με τoν ,kΙ'φαιoτo ιαL πoυζ μεταλλoτε-, m\ , 26

xνπeζ ΙεΛχινεζ.To δειiτερo oτoιγeto πoυ πρf,τeι να oημειιbooυμε εiναι

6τι oτα Κα6etρα ψνoτi1ρια τηζ ΣαμoΘραxηq (6πoυ τoπo.1ετei.ται o γ&ψoq τoυ Kοtδμoυ xαL τηζ Aρμoνiαq) σημα-ν,νLx6, xαΘoριoπιι6 θα λ6γαμε ρ6λo παiζει 6ναζ τιυν Kα-6εiρο.lν πoυ λ6γεται Kαδμiλoq, δηλαδτj μιxρ6q Κιiδμoq.

o Kιiδμoq εtναι o τρooτατευ6μενoζ τoυ Δtα. Κατασυν4πεια etναι &ψeoα oυνδεδεμ6νoζ με τoν Aμμιoνα-Δiα.Kαι oι μυημθνoι oπα Κα6ei,ρια ψυoτ}1ρια εtaαν πρoo6&oειqoτoν Aμμωνα τηg Aιγ6πτoυ. Eναζ απ' αυτoiυq εiναι o Mθ-

γαq Aλ6ξανδρog πoυ 6ταν πi1e oτo ιeρ6 xαι Mαντεio τoυAμμωνα-Δiα' ,uoν αναxi1ρυξe υι6 τoυ θεo6.

5. Και τα ιστoριx i , aτoιχε[α .r ια τ ιζoμι iδεq Υxo6q πoυ ιρθαν ατο Aιγα[o

Στα ψtoα τoυ 18oυ π'Χ' αιιbνα τo Aιγαi,o αναoπαπιb-νeπαι ψeπ& την ανατρoπη πoυ oημει,bνeπαι ατη Mιxρ& A-oiα. o δημιoυργ6q τη< μεγοtληg Xιττιτιxτ]g Aυπoxρατo-.ρ|αC, /\αψταρνα ιαπα}''3ΞL aα xPα.CLx& αγfiψατα τηζ Mι-

23

xρ&c, Aoi,αc, xαι φτ&νeι ωζ τη Δυτxi1 Θ&.\αooα, τo Aιγαt-o. oι oτρατιaπιxtq δυν&μειg aω'ι αναπPεπoμ6νων ηγεμ6-νων τηζ Mιxρ&q Aoi'αq πLφτoυν στo Aι^γα[o' Mεριxoi, απ6τo6τoυq τoυq ηγεμ6νεq θα ε.γxαπαoταΘo{ν oe δt&φoρα oη-ψe|,α τoυ Eλλαδιxoιj 1ιilρoυ αναπρt,πoνταq τιq εδ<i.l τoπιιt'qαP^χtc. M6αα oτην αναoτ&πaιoη πoυ αxoλoυθεi η ανατρo-πi1oτη Mιxρri Aoiα δημιoυργe[ται η xiνηoη πoυ θα γiνειγνιυoτ{ ωg Υxαιilc (Πoιμθνεq Bααλιιiδεq) πoυ θα eιo6&-λoυν oτην Aiγυπτo, Θα xαταλ&6oυν τo μεγαλ6τερo μ6ρoqπηζ xα| θα μεiνoυν εxεi δημιoυργbνταq διxd τoυg xρ&τη.Kαι θα μεiνoυν eιet.για περioδo τ&νa> ατ6 250 1ρ6νια. A-ν&1ιεoα o' αυτoiιq πoυq Υxoιbq i1ταν xαι ιo1υρ6q oμ&δεqατ6 πo Aιγα[o πoυ αυμ6oλ[ζoνπαι oτo μιiθo τηq Ιo'iq. ,E-

μειναν xαι αυπol eιei, 25o γρ6νια.oι Υxoιbq ειoξ6α}ιαν oτην Aiγυπao σπo δεriτερo μια6

τoυ 18oυ π.Χ. αιιbνα. Aνιiμεαα ατιq πoλεμιxtq αυτ!g o-μ&δεq ηταν x&τoιeζ ατ6 τo Aι^γαto. }Ι 18η δυναατεiα(1580-1308 π.X.) αναδιoργανιi.lνει την Καπω AiγυπτoxΦ|Leoτρατ6 Noυ6iων αργi'ξeι την επiθεoη xατ&τωνΥx-oιbq. Στα aρ6νια τoυ ToJθμωση A, (t528-t510) τo με.γαλιiτερo μjρoq τηζ Aιγιiπτoυ 61ει ελευθερωθεi xαι ψετα-λo μ6ρoq των Υxocbq ατωΘεtται oτην Παλαιoτiνη. T6τεφα[νeπαι να Lφυγe xαι o Aγ{νo Pαζ τιoυ τε}ιιx& e1ιαταoτ&'-θηxε ατην T6ρo. Tην iδια επo1η πρ6πει να tφυ"γε τ|α τη/ιι6'bη o Aρμriιq i'1 Δ'αναoc,. Kαι θα 6μεινε αρxeτ& γρoνιααφoιi αυνδ6θηxe oτeν& με τo Mαντεto τoυ Aμμωνα-Δiα.Στα ap6νια τoυ ToJθμωση B, (15t0-t49o π.X.) πρ6πεινα εxδιcixετ αι o Δανα69 ατ6 πη Ιlι6bη. Mπαiνει oτα πλo,ιαxαι φτ&νeι oτo Aιγαiο.

Στα γρ6νια τηg αντι6αoιλεiαq aηζ Χατσεπoιo'3τ(1490-1468 π.Χ.) oι Υιoιbc, πoυ πρθπει να ei,γαν εxδιο.l-γΘe[ ιατoια oτιγμ{ απ6 την Aiγυπτo i1 να xαπei,γαν αx6-ψα e}'&aιoτα oτηρiγψατα ατo Aιγυπτιαx6 iδαφoq' lxαναν

24

αντεπiθεαη xαι xατξλα6αν πην πeριoai1τηq Aι1αρηζ τηνoπoiα oailρωoαu,,.

Για την εxδiωξ{ τoυq 1ρeι&o,νηx'αν oxληρo[ α"γωνεg.[Ι πληρη τoυq εxδiωξη dγινε oτα aρ6νια 1ηζ Χα.cσεπ-oιo'3τ. oι Υxoιilc ατoτρα6i1aπηχαν στην Παλαιoτiνη, 6-ττoυ ετoιψαζoνταν τLα ανπετ[Θeoη. o Toιiθμι,loηG Γ,, τηνiιδια apoνtα πoυ απoδεαμειiτηxε απ6 την xηδεμoνiα τηcψαναq τoυ, eπoιψ&ζει εxoπραπei'α ατην Παλαιoπ,ινη 6τoυoι Υxo<ilg 61oυν oυγxεντριirαει πoλιi μεγοtλεq δυν&μειg' B-τιxeφα)'fiq τηζ exστ?α'1etαq eiναι o iδιoc o Φαραω' H oJ-γχρoυση t,γινe oπη Mεγιδδιb τη€ Παλαιαπtνηc. πo 1468π.X.

-...oπωζ περι.γρ&φει τη oυγxρoυoη o iδιog o Toriθμιυoη<

Γ,^ oε μια πoμπιilδη [.ιθεoi1τoυ πoυ ε[a, aoρoμΘel oπoιeρ6 τoυ Καρν&x, oτην oυoi,α oι περiφημoι Υxoο.lq δεν πρ6-6αλαν oυoιαoτιx{1 αντ,toταoη, Διαλriθηxαν oτην πρι|τη ε.πiθeo! τoυ xαL ox6ρπιoαν' o Torjθμωoηq Γ, θα .coνζ ια-ταδιδξει xαι θα τoυg oxoρπ[σeL σε αημεio τoυ να βΙν ξα-ναφανo,iν oτην ιoπoρiα. Eνα τμ{μα απ6 τoυg Τxαcbq πoυei1ε εδραιωθei, oπα παρ&λ'ια τηg Φoινixηg φe}.γoνταq ατ6την xαταδiιυξη

"o, Toιi0μωoη Γ, ψτi1xαν oτα π}ιo,α ιαι

θ,φυ"γαν oτη Θα}ιαooα. Tρα6ηt,αν τLα ,νo Aι^γαi'o, επιxαλo,j-μενoι χαι αυτo[ rην παλα πoυq xατα"γοl^γi1 απ6 εδ<i.

oι οtνεργoι αυτoi, Υιoδζ ε[ναt ταυτ6aρoνα 1.(αι aηov.ε-ρoi 6μπoρoι. Και ατoφ&oισαν να αα1oληθor1ν με τo εμπ6-ριo μετοiλλων.

,oλεc αυτ[,q oι oμriδεq πoυ θα φτ&,ooυν oτoΑιγαio, θα αo1oληθoιiν με την αναζ{1τηση }1αt τo εμπ6ριοτων μετιiλλων.

,Hταν x&,τι πoυ τo εiaαν x&νeι xαι oι πρ6-γoνoi τoυq πριν να φιiγoυν για την Aiγυπτo.

Aυτoi oι Υxoιιc πoυ ηρθαν απ6 τη 1ιι6υη (εxεiνoι πoυ61oυν για Θe6 τρooτ&τη τoν Πooειδcbνα)2g xαι ειεtνoι πodθ'ργoνται απ6 τη Φoινixη ψeια τη tιαxn τηs Mεγιδδιil(1468 π.X.) xαι tγoυν .για θe6 τρooτ&iη τo.Δiα3ο'φ6ρ-νoυν χαι τη γενιx{ αναψoρφωoη των μυoτηρiο.lν.

25

o Kιiδμoq eLναt o μεγοtλo< μ'iατηc-ιεροφαντηc. πoυ L-

xe| τo ιilρoq να ταρεψ6αtνeι oτα μυoτdρ ια 'LαL

να τα δια-

[oρφ.i,,... o K&δμoq Laeι αψeoη oγLoη με τιζ Θη6εq τηcλ.γ'1,,"o,. o Δiαζ. πoυ φαiνeπαι τρooτ&τη< τoυ eLyαι o Aμ-

μωναζ o θε6c των Θη6ιilν τη< Aιγιiπτoυ..,oπου oτ6xεται.δρ'i'. ..ρ& τηc Αθην&c ιαL τoυ Δiα. o ταψos τoυ με τηνAρμoνiα' ε[ναι xαΘαρ& ιερ6q γ&μoq τιυν μυoτηρiιυν. .

Λiγo ψeτα απo τoν K&δμo αργi,ζeι η δρ&oη εν6q οiλ-λoυ μεγοiλoυ μ.ioτη: τoυ oρφθα ατ6 τη Θρ&πη τoυ Θαxα-ο.,ρλo..

"o λ,γ6ψεuo oρφιια ψυoπ{1ρια τLα πα oτoi.α Θα

αφ'ιεριbqoυψε ειδιx6 6ι6\to, o oρφθαa εtναι απ6 την φυλf

",,.K.,6u,,,,. o oρφ['αc, ηταν μυημ6νoζ σaα Κα6eiρια

μυαττjρια xαι oδτ]γηoε xαL πoυζ Aργoνα'iτεq oτη Σαμo-

θρ&xη Ιια να μυηθoυν.

6. o Hρ6δoτoζ t ια τα μυστiρ 'o

o ΙΙρ6δοτoq μιλιbνταq τLα τα μυoττ]ρια τoυ τα el.τε

Πελαoγιx& δηλαδη τα Κα6ei.ρια γρ&φeι Κoντι7 o' αυτfi

τη λ|μuη32 τη ν,j7τα xdνoυν αναπαρd,aταση των παθΔν

ou"ouuoi'' xαι oc Aιγ,jπτιoι τα λlνε μυoτηρια. Για τα ιιυ-cτfiρια αυτd, για τo πωζ γiνoνται δηλαδη γνc'lρ{ζcυ' πι6

noλao{, αλλι1 δεν xd,νει να μιλfiaω' Και για τη γιoρτfi τηeΔfiμητραq πoυ oι Eλληνεq τη λlνε Θεαμoφ6ρια, δεν θ1nλ

"ino"o περιca6τερo, π!ρα απ6 6aα επιτρlπει η ευoi-

6εια.Exεiνoι που μετiφεραν απ6 την Aιγυπτo τoJτη τη

γιoρτfi xαι τη δiδαξαν ocιq γυνα[xεζ των Πελαcγc/lν fiτανoι x6ρεq τoυ Δαναoιj. Aργ6τερα 6ταν η Πελoπδννηaoq α-ναoτατcΔθηxε απ6 τoυζ Διυριε{q xαι a πληθυαμ6q τηe α-ναγxd,oτηxε yα μεταναστειjoει, yιiθηxε xαι αυτl1 η τιoρ'-τfi xαι τη διατl1ρηoαν μ6νo oι Aρxdδεq πoυ δεν μεταxινfi-θηxαν απ6 τo 7Δρo τoυq'

26

H αναφoρ& αυτ^i1 τoυ }Ιρoδ6τoυ μαg δiνει τo ψtτo τιαaα ψυστηρLα τoυ ε[ναι γνωoτ& oτην xλαoιxi1 αργαι6.ητα.

ΙΙ Δ{μητρα ωq θε6τητα eiναι η ψeταφoρα "ηq ,Ιo.δoq

oτoν Eλλαδmo γωρo' Λtet oυγιεxριμ6να o Hρ6δoτoq3a 6τιη Tαιδα λdγεται ατα Eλληνιια Δi|μητρα. Και σ,tLζ τα-ραγ. 58 xαι 59 ατo iδιo 6ι6)'i,o τoυ μιλ&ει xαι.γι& ciλλoυqθεoιiζ

-πoυ o

^τρ6τoq ),ατρe[αq τoυq laει ψeταφερθe[ απ6

την Aiγυπτo35.

, oπωaδτjπoτε τιζ τελετoυργiεζ' τιζ πoιιπlq xαι τιζ ε-π[αημεq παρελd,aειq

.πρoζ τo να6, πρcilτoι τιq xαθι!ρcυoανoι Aιγdπτιoι Nαι απ' αυτo,jq τιq !μαθαν o, Ελληu,q.

' Aυτ6 yια μ!να απoδεiψνεται απ6 τo 6τι oι τελετlq αυ-

τiq γiνoνται απ6 πoλd παλιd' ατην Aiγυπτo, ενcΙl oι Eλ-ληνεq τιq xαθιlρωoαν πoλιj xατoπινd',

oι Aιγιjπτιoι xd'νoυν πoλλlq τελετoυργiεq xαι 67ι μιατo 7ρ6νo' Mε ιδια/τερη λαμπρ6τητα γ/νoνται ",z,"ls" oρos

τιμη.τηe Aρτεμηq oτην π6λη Βoυ6ιiaτη3Taτερα ε/ναι oι τελετoυργiεe τηq Βoιjaιρηζ πρoζ τι-

ξ! :η,, ,Ιaιδαq

γιατi υπιiρ7ει xαι μεγc{,λoq uo6ζ "ηe

θ,,ie 'H Βoιjoιρη xτioτηxε aτη μloη τoυ Δ!λτα τoυ Nε[λoυ. HΙaιδα λ!γεται cτα ελληνιxι? Δ,τjμητρα. Mιd τρ[τη ιερoτε-λεaτ[α xd,νoυν oι Aιγ,jπτιoι στην π6λη Σιiιδλ o)oq'

',μ"iτηq Aθηνdq',, l^Υo τlταρτo o":ην Hλio,jπoλη προe τιιιiτoυ θεoιj ,Hλιoυ38,

!να.π!μπτo aτην π6λη aλ""a'6 "λoξτιμfi τηe ΛητoιJq xαι lxτo ατo Παμπρiμη oρos τιμτj'τoυ

Aρη.,oλεq

αυτdq τιg τελετoυ ρ.γ|eq .rια τιq oτoi'εq μιλοiει oHρ6δoτoq ψeπαφ!ρΘηxαν στoν x6oψ τoυ Aιγαioυ in6

"ou<Υxoωc, πoυ θα επαν6λθoυν oτo aιbρo τcυν πρoγ6νων τoυζ.Πoλλ6q dλλεq τελετoυργiεg-μυo .!ρ,o oi'uoφt,Poνa αL α-

τ6 τoν Hρ6δoτo 6τι laoνν πρo6λε,oη."η, Aiγ,λ'o. M.oχαPαxιηPLστtιi1 τiτoια τελετoυργiα iaeι oatoη ψε τα Κα-6e|ρια ψυoπ.hρια 6τωq αναφt,ρει o Hj6εo"oq a0,.'Πρ6xe,ται

ctn

τLα .coνζ φαλλo0q πoυ χρησιμoτoιoi'tνπαι }|αL σ.Cα Κα6et-

ρια μυoτηρια.Tην παραμoνi'η< γιoρτηe τoυ Διoνιjaoυ' την δρα τoυ

δεiπνoυ o xιiθε Aιγιjπτιoq oφο{'ζει lνα γoυρo'jνι μπρooτd'ατην π6ρτα τoU xαι τo δ[νει να τoυ τo μεταφiρει o χoιρo-6oax6q πoυ τoυ τo πo'jληαε. Tην υπ6λoιπη γιoρτfi τoυΔιoνJαoυ, oι Aιγ'jπτιoι τη γιoρcιiζoυν τo /διo a1εδ6ν α' 6-λα 6πcυq οι Eλληνεq,, εxτ6ζ απ6 τoυq ψoρo'jq. AντI 6μωq

για φαλλoJq ooφ[oτηxαν νευρ6oπαcτα αγr1λματα, !να πfi-

7υ ιj,ψoq περiπoυ, πoυ τα τριγυρνoJν oτα 1tυριcΙ γυνα[xε6.To αιδolo τοlν αyαλμdτων' πoυ δεν ε[ναι πoλJ μιxρ6τερoαπ6 τo ιΙλλo oδμα' xιyε[ται. Mπρoατci απ6 τη αυνoδεiαπdeι μιιi π[πιζα xι' αxoλoυθo'jν αυτlq, cll!λνoνταq ατo Δι6-νυoo' TΔρα,,γιατi τo c{γαλμα lxει τ6oo μεγctλo τ,o αι\oio,,xαι γιατi μoνo αυτo xLνειται απo τo σωμα' υπαρχει μιαoψeτιxfi ιερfi παριiδoaη.

,Eψoυν λoιπ6ν τη γνδμη, πωζ o Mελctμπουq, o γι6qτoυ Aμυθιiωνα, δεν αγνoo'jαε τη θυα[α αυττj, αλλ' απ€να-ντ[αq την ηξερε εx πε[ραq'. Ι'ιατi o Mελ&μπoυq ε[ναι εxε[-νaζ πoυ εξτjγηoε oτoυq Eλληνεζ χαι τo 6νoμα τoυ Διoν,j-σoυ χαι τη θυα{α )1αι την πoμπfi τoυ φαλλoιj. Ε[ναι αλτj_θεια πωq δεν τoυζ εiπe με αxρ[6εια 6λα 6oα η€ερε' αλλιiοι αoφo[ πoυ ηλθαν 'jατερα απ' αυτ6ν, τα ξεxαθciιρισαν xα-λι)τeρα. Για την πoμπfi 6μωq τoυ φαλλoιj, πρoq, τιμfiν τoυΔιoνιjaoυ, o Mελclι'μπoυζ ε[ναc o εισητητιζ, xι' απ' αυτ6νlμαθαν oι ,Eλληνεq να xdνoυν αυτ&' που xd,νουν. Λiιυ λοι-π6ν εγcΔ, 6τι o Mελιiμπουq l1ταν dνθροlπoq' ooφ69, πoυ συ_oτηματοπolησε τη μαντιxfi xαι, μαθα[νoνταq απ6 την A[-

tυπτo xαι d,λλα πoλλd' xαι 6oα tψoυν αytαη με τo Δι6νυ-σo' τα δlδαξε oτoυq ,Ελληνεζ'

με μεριxlq παραλλαγ!q.Γιατ[ 6i6αια δεν μπoρ6 να πω 6τι ε[ναι απλfi oJμπτcιoηεxεiνα πoυ γiνoνται στην A[γυπτo τcα τo θε6 να ε[ναι ταiδια με εxε{να πoυ γiνoνται στoUζ ,Eλληνεq. Γιατ[ τ6τεαυτd' θα {1ταν αJμφωνα με τα ηθη τοlν Ελληνοlν xα[ την

28

ιδιoaυγxραoiα τoυζ xαι δεν θα εiyαν μπει τελευταiα. Κι'oιjτε μπορΔ να π0) [,τι oι Aιγιjπτιoι πτjραν απ6 τoυq Eλ-ληνεq αυτ6 fi xdπoιo dλλo !θιμo. Moυ φαiνεται πι6 πιθα.ν6, 6τι o Mελιiμπoυq lμαθε 6oα lyoυν α1lαη με τo Δι6-νυao' απ6 τoν Κιiδμo τoν TJριo xι' απ6 αυτo,jq, πoυ τjλθανμαζ[ τoυ απ6 τη Φoινixη, oτη 7ιΔρα πoυ afiμερα oνoμο{-ζεται Βοιοlτiα.

7. Aλλα στoιχε iα .)/ ια τoυζ Καδμεioυq

. Mε εξαiρεoη τα Kρητιx&' τoυ εi1αν διαμoρφωθεi πρινατ6. την ετιoτρoφi1 των Υxoιbq oτo Aι^γαi,o τα αλ},α ψυ-oπi1ρια διαμoρφιiθηκαν στη μoρφi τoυ .cα γνωρiζoυμε αταxλαoιx& aρ6νια ιυq μυoτ{ρια ψετ& την εποiνoδo το-lν Υx-αιog. Kαι-o Hρ6δoτoq μαq λ6ει 6τι αυτo[ oι Υxoιilg μετd-φραν εδω πα xνρι6τeρα aων Aιγυπτιαxιbν μυατηρiιυν.Πρoηγo6μενα τελoιiνταν ψυoτηριαxtq τελετoυργiε< αλλ&δεν {ταν αυτ6 πoυ εννoo'iμε ψε τα Κα6ei.ρια, πα Διoνlioια,τα oρφmα xαι .cα Eλευoiνια. Τα πρωτα πραγψαπιι&" ψυ-oτ.i1ρια πoυ διαμoρφιυθηxαν με την παρ['ψ6αo:η

",, t,-

oωq' εiναι τα Κα6ei'ρια, τα oτoi,α eiναι τρoτoπoiηoη {1 α_ναo.6νταξη παλι6τερων μυατηριαxιilν τελετoυργιιλν

. xαι

τρ6xeιται τ6oo για τα Κα6εLρια τηq Σαμoθρ o'η<, 6oo *o,^για ιe[να τηq Boιωτiαq.

g' πρι;.lγl πρoτoτoiηoη πoυ τεtνει απη διαμ6ρφοloητιυν Kα6ειρiων γiνεται ατ6 τoνq Δαναoι5q, 6ταν oρ.γανω-νoνται oε ψυoτi1ρια τηζ Θεσμoφoρtαc, Δipητραc,, αλ},& ητελιx{ διαμ6ρφωoη ̂ γiνεται απ6 τoν K&δμo (τoυq Καδμεi-oυζ) πoυ tφπαoαν oτo B. Aιγαιo ψετ& τη μo1η "ηc

i{u-γιδδιυ (1468 π.X.). Πρjπει να διbooυμε ψεριxα oπoιγε[αΙLα aoν K&δμo >tα| .toυζ Kαδμεioυq πριν να xαπαπιαoπ-oiι-με με τα Κα6e|ρια μυoτ{ρια, την τελιxη μoρφi των o-πo[ων εδι,,lαε o K&δμoq.

29

Mε 6αoη την Eλληνιxη Mυθoλoγiα o Kαδμoζ εtναt

^γι6q πoυ Aγηνoρα, εγγoν6q πη< 1τι66ηc, xαι διo6γγoνoζ rηζπερiφημηc Ιoriq τηζ x6ρηc, πoυ,Ινα1oυ.

Δηλαδ{ ανt'1xει ατη γeνα των Υxoιbq τoυ iφυ^γqy ,x.-τ6 πo At.γαi.a ̂για πην Aiγυπτo xαι ψεπ& την 6ξιυoη τoυqαπ6 τη 18η δυναατε[α eτLoτρeι|;αν ατo Aιγαtoaι . To 6νo-

ψα πoν (Koiδμoq) αημαiνει ανατo)'[τη<. Mυθoλoγιx6g πη-yLq τoν αναφ6ρoυν ωq γι6 τoυ Aγ{νoρα 6αotλι& τηζ Tιi-

ρoυ στη Φoινixη. o Aπoλλ6δωρ,g., λ6'. oυγxεxριψtνα: oΒτjλoq λoιπ6ν πoυ 6αoiλευσε στoυζ AιγJπτιoυq εγlννηoεαυτo,jζ πoυ αναφ!ραιιe πρoητo,jμεναn3 , o Aγfiνoραq πηγεoτη Φoιν{xη 6πoυ νυμφiυθηxε την Tηλ6φαoαα xαι απ6.χτησ€ μια θυγατlρα' την Eυρ6πη xαι αγ6ρια τον Κd'δμo,τo Φoiνιxα χαι τoν Κiλιxα, Κd'πoιoι λξνε 6τι η Ευριbπηδεν ε{ναι τoυ Aγτjνορα, αλλοiι τoυ Φoiνιxαnn.

Tην ΕυριΔπη την ερο.lτειjθηxε o Δlαq χαι την απoπλc{,-νηaε αφoJ μεταμορφc\θηxε σε fiμερο ταdρo, αν66αoε cτη

ρο{yη τoυ την Ευρδπη xαι δια θαλοtaoηe τη μετlφερε oτηνΚρi'η. Εxεi αυνευρlθηxε με το Δiα xαι γlννηoε τo M[-ν0)α' τo Σαρπηδ6να xαι τo Pαδο{μανθυ. o ,oμηρoq λiει 6-τι o Σαρπηδ6ναq γεννfiθηxε απ6 τo Δ[α χαι τη Λαoδοtμειατην x6ρη τoυ Βελλερεφ(,ντη,r" ',oταν

ψclθηxε η ΕυρcΔπη o πατlραq τηe Aγfiνoραq i-cτειλε τα παιδι&' τoυ να την 6ρoJνε xαι τoυζ ε[πε να μηγυρ[ooυν, αν δεν τη 6ρoJνε. Mαζi με τα παι3ιοiι τoυ iφυ-.rε xαc η μd,να τoυζ η Tηλlφαααα xαι o Θc{,ooζ o γι6q' τoυAγτj'νoρα, τoν οπoio o Φερεxιjδηq τoν λ!ει γιt, τoυ Κ[λι-}1α

Eιllαξαν παντod αλλd' δεν 6ρτjxαν πoυθενd την Ευρδ-πη χαι επειδτj δεν μπaρoιjoαν να γυρloouν στην πατρ[δατουq,, !μειναν oε διctφoρα μtρη, o Φo[νιxαζ ατη Φoιν{xη, oΚiλιxαs xoντd' aτη Φοιν[xη δπoυ υπiταξε 6λη τη yιbραxoντd' σtoν πo,cαμ6 ΠιJραμo χαι την oπo[α oν6μαoε Κιλι-xiα. o Κctδμoq xαι η Tηλ!φασσα xατoixηoαν aτη Θρci-

30

xη. Tο fδιo ixανε xαι o Θdαoζ πoυ ετχαταoτdθηxε επ[-σηζ στη ΘΡ4"η xαι [δρυαε την π6λη Θciao 6πoυ lμε,u,,,n1 .Kαι αλλo'ja8 o Aπoλλ6δωρo1 λθει: o Κιiδμoq αφο,j !θαι!lετην Tηλ6φασσα πoυ oτo μεταξ'J πlθανε xαι φιλoξεντjθηxεαπ6 τουq Θρd'xεq, πτjγε oτoυq Δελφo'jq \rια να ρcυττjαειτια την ΕυρΔπη. o θε6s τoυ ε{πε να μην αoyoλlιται πo-λιj με την Ευρδπη, αλλιi να αxoλoυθfioει μιd αγελciδα πoυθα oυναντfioει στo δρ6μο του }<αι να θεμ),ιΔαει π6λη ε-xε[ πoυ θα πξaει να xoιμηθε[. AφoιJ πηρε τo 7ρηoμ6 διl-αxιζε τη Φωxlδα 6πoυ εiδε μια αγελο{'δα απ6 τo 6oυxoλι6τoυ Πελοt,γoντα xil την αxoλodθηαε. H αγελdδα πρoxιΔ-ρησε στη Βaιcρτ/α xαι xoιμfiθηxε στo μlρoq 6πoυ xτiατη-xε η π6λη τιυν Θη6Δν.

Σε oυν61εια o Απoλλ6δωρog λ6ει τLα τo ox6τωψα τoυΔραxoντα πoυ φJλαγε την Aρεiα Πηγi, ΥLα.Cη oπoρ& τcaνδoντιδν τoυ απ6 την Αθην&, απ6 την oπotα 6γ}μe τo πλ{-θog των Σπαρτιbν, τoυq oπoioυE εξ6ντιυαε ψe ατ&τη' ε-ιπ6q απ6 πdντε (E1ioνα, Oυδαio, Xθ6νιo, Υπερεiνoρα, xαιΠελιbριo). Για την εξ6ντωαη αυτδν των Σπαρτιbν oι θε-oi τoν τιμιbρηoαν να θητεriαει (να γiνει δorjλoq) τoυ Aρηyια oκπω γρ6να. Και αφo'3 εξιλειilθηxε €τot για τη σφα-γ{ πoυ t,xανe, η Aθηνοi τoυ jδωαε τη6αoι),εi'α τoυ τ6πoυ.

Kαι o Δtαq τoυ 6δωoε γυνα|ια την Aρμoνiα πην κ6-ρη τηζ Aφρoδiτη< xαL τoυ Aρη. Στo ^γαψo τoυq 6λoι oι θε-oi xαπt6ηxαν ατ6 πoν oυραν6 xαι γλjντηoαν ατη.7 f(a}-μεiα. o K&δμoq 6δωαε oτην Aρμoνi.α τoν π6πλo ιαL xo\)6ρμο πoυ e|γε xαταoιε;υ&oat o,Hφαιoτoq. Mεριxoi λdνε 6-τι τoν εi1ε δ<iloει oτoν K&δμo o ,Ιlφαιoτoq,

ενιb o Φερε-xιiδηq λdει 6πι τoυ τoν 6δωoε η Eυρωπη, η oτotα πoν e[-ae παρeι διbρo απ6 τo Δtα... o K&δμoq e[ναι υταριτ6 τρ6-σωπo. Εγιαπαoταθηxε πρωτα oτη Θραxη νoτeρα t,φπα-σε σπη Θiβα' απ' 6πoν Θα ανατρατε[ αργ6τeρα για να με-ταxινηθεi γα Lνα διαoτημα oτην Kαλυδιbνα xαι ατ6 εxe[

-!*.

31

στoυζ Eγχελεiq τηq Hπεiρoυ xoντ& oτα oρνaεtα αργ6ρoυπoυ ελ6γ1oνπαν απil τo ψανπe.o τηq Δωδ6νηζ.

To ενδιαφ6ρ oν τLα πα ψυoπi1ρια oτo μ'iθo τoυ K&δμoυε[ναι 6πt oτoν 6ρtαxeται δημιoυργo,jνται Κα6εi.ρια μυατ{-ρια. Tα δυ6 6αoιx& ιtνπρα των Κα6eιρiων εiναι τo BAArγα|o xαι ειδιxα η Σαμoθρrixη.ιαL η Θ{16α.

o Δι6δωρoq o Σιxελιιi.lτηq., λdει 6τι o Kdδμoq iγαναπ6 τ4 Θiβεc, πη< Aι^γυπτoυ 1ιαL 6πι η ι6ρη τoυ η Σεμθ-λη γ6ννηoε τoν ,oαιρη r,oυ σπα Eλληνιxd }'€γeταt Δι6νυ.αoζ. o K&δμoq ιδρ,iει τιq Θi6εc, με τo 6νoμα των Θη6ιbντηq Aιγ'iπτ oυ , '(αL ψαζi. φt,ρνeι πα oυψ6oλα τη€ Aιγ'jπτoυ:τo oxαρα6αto >ιαι πoν πd,πυρo.

o ΙΙρ6δoτoq50 μιλιbνταq τLα' aη νηoo Kαλλiστη ανα-

φeρeι xαι πα εξi1c,: Σ' αυτ6 τo νηαi λoιπ6ν, πoυ τcjρα τολlνε Θfiρα xαι παλι6τερα λεγ6ταν Καλλ[aτη ζolaαν τ6.τεu' απ6γoν0ι τoυ Mεμ6λιιiρoυ του γιo'j τoυ ΙΙoιxlλoυ α-π6 τη Φoιν[xη. o Κdδμoq o γι6q τoυ Aγfiνoρα τoν x:αιρ6πoυ αναζητo'jaε την ΕυρΔπη ε[7ε πρooεγγi'aει oτo νηoiπoυ ofiμερα λlγεται Θiρo, ε|τε yιατi' τoυ c!:ρεoε τo νηo/,ε[τε yια xd'πoιo dλλo λ6γo. ,Ετaι &φηoε a' αυτ6 τo νηoldλλoυs Φo[νιxεζ xαι μαζ{ lναν απ6 τoυζ συτtενεlq τoυ τoMεμ6λiαρo. Και αυτol xρατoJoαν τη λεγ6μενη Καλλioτη

για oxτΔ γενιlq πρ[ν να φτcEαει εδcb απ6 τη Λαxεδα[μoναο Θfiραq.

Σε &λλo αημεio o }Ιρ6δoτoq,, αφo'3 εξη"γε[ πωζ oι Γε-

φυρα|oι' ψια απ6 τιq φυλ6c τηc Aθ{να<, απ6 την oπo[αιαπ&γoνπαν oι τυραννoχτ6νoι Aρμ6δLoζ ια| Aριατoγεiτo-ναq iραν Φoiνιxεζ πoυ ε[aαν θλθει oτη Βoιι'lτiα μαζi μετoν K&δμo xαι εtaαν eτιαπασ1αΘεi ατην περιo1η τη< Tα-να^γραc, απ' 6πoν π!ραoαν oτην Aθ/1να λiγo μετ& την εχ-δiωξη των Kαδμεi<υν απ6 τηΘiβαιαι πρooθ6τει: oι Φoi-νιxεq αυτo[, του ε[xαν lρθει μαζ{ με τoν Κιiδμo, ανciμεααατoυq oπoloυq 11ταν xαι oι Γεφυραiοι, 6ταν lμ.ειναν σ' αυ-τη τη 7Δρα, lμαθαν πoλλο{, oτoυq Eλληνεζ χαι τo πιδ αη-

32

μαντιxο τα γρciιμματα, πoυ xατd' τη γνδμη μαq οι ,Ελ-

ληνeq δεν τα ε[7αν πρoηγoιjμενα. Tα γρdμματα αυτd, ατηναρyη ηταν 6πιυq τα χρησιμoπoιo[oαν 6λoι aι Φo/νιxεq '

Mε τoν xαιρ6 xαθrllq dλλαξαν τη γλcΔαoα τoυq οtλλα-ξαν xαι τo ρυθμ6 τcυν γραμμιlτιυν. oι ,Bλληνεq

πoυ xα-τoιxoλααν γJρο.ι απ' αυτoJq, oι ,Ιωνεq αφoιj !μαθαν ταγριiμματα τα τρoπoπo{ηcαν λiγo χαι τα yρηaιμoποiηαανxαι oι [διaι. EIπαν 6μωq 6τι δixαιo /1ταν, αφoJ τα iφερανεδcΔ Φο[νιxεζ να τα πoιjνε Φoινιxιxri.

o Kαδμoq e[ναι ξ,να oηψανπιx6q ψυoτηc των Aιγυ-πτιαxιλν μυατηρiων. Και 6πoυ πeρν&ει αναδιoργανιi.lνeL ταυπαρaoντα μυoτηρια με την αt"γυττιαιi1 αxdι|,,η. To iδιoθα xανει αργ6τερα o τελευπαtoq μεγ&λoζ μιioτηc τoυ αP-aαi'oυ x6oψoυ αλλ& xαι ψtγιoτoc' φ|\6σoφoc, Πυθαγ6ρα:q',oταν rioτερα απ6 2o aρ6νια ταραψoν\ oτα ιερ& τηq Αι-γ'3πτoν, τηc Βα6υλιbναζ xαL των ctλλων 1ωριilν τηq M6-oηg Aνατoλi1<,.γνριoε oτoν ι6oψo πoυ Aι1αi,oυ, oτoυq Eλ-ληνεq, θα τερ&oeι, ατ6 την Eλευoiνα 6πoυ o ιερoφ&ντηqθα τoυ παραaωρloeL 1α τ,Pω.ce[α oπην τdλεoη των μυστη-ρiι,.lν.

,Υoτερα θα π&ει oτoυq Δελφoυq 6πoυ θα πρo6e[ oe

γενιx{ αναδιoργ&νωoη. Θα διιbξει τoυq 6oιoυq, πoυq &γιoυqιαL 1ην τυθ[α xαι θα oρiαει νjoυq. με νjoυg xανoνιoμo'jg.,Υατερα

θα τερ&'oeι ατ6 τη Δωδιbνη ιαι φυoιx& θα x&νeιιαι εxε[ αλλαγ6q. To xυρoc, ιαL τη δ'iναμη να παρeψ6αi,-νeι τ6oo xαπα},υτιxd. oτα ιeρ& τo αντλoιjoε ατ6 τo .γε.γo-ν6c' 6τt "Ι1παν ψL^γαc, μιiατη< (πρωθιερθαq) τη< Αιγ'iπτoυ.

o Kοiδμoq λoιπ6ν \παν o αναxαινιoτlq πων Κα6eιρi,.ων μυατηρ[ων. H μυθoλoγi,α πον θ4λει γι6 τoυ 6αoιλι&Tυ-ρoυ Aγηνoρα, πoυ ̂ i1ταν διojγγoνog τηq Ιoιiζ. Aλλri η Ιιilπt1ε oπην Alγυπτo xαt εxε[ 6αoiλει.|.rε o ^γι6c' πη< 'Ετα-φoq.

,Eδρα τoυ η M6μφιδα, 6πoυ xαL ao μ6γιατo ιερ6 τωνΚα6ε[ριoν. Aπ6 την Aiγυπτo λoιπ6ν, πρoeργeται xαt oKοiδμoq. H oμriδα τoυ Aγηνoρα τρtπeι να εxδιιi1θηxε α-τ6 την Aiγυπτo oτα aρ6να τoυ Toιiθμωση B, 6ταν .για

Li

πρ6τη φo?&, oL Υxoιbq ατωθi1θηxαν ξξι'l ατ6 πα 6ρια τηqΑιγ0πτoυ. Και π6τε τρf,πeι να eτ>|α,cασταθηxαν ατη Φoι-νixη. Aπ6 exei φe'5γoυν ̂ (Lα ,Co Aηα|o ψετ& πη διοiλυoητων Υxoιilg ατη ψ&aη Mεγιδδιo (146s π.x.). Μετα τηψ&γn oι Υ ιo δc, διαλ6oνται xαι xατ αδιδ)4.oντ αL ωq τoν Eυ -φPατη εν<i.l τμημα τoυq τερνd'ει ατη N.A. Mιxροt Aoi.α i1φτ&.νoυν oτo Aι"γαi,o'

8. oι θεoi τcυν ελληνιx,Δu μυστηρiων,oλα τα ψνoτi1ρια τoυ x6oμoυ t,aoυν για x!ντρo πoυg

τη Mητ6ρα Γη πoυ ατoυq διαφ6ρoυ9 λαoriq ταtρνeι xι ι-δαtτeρα oν6ψαπα' Στoυζ Σoυμdριoυq \t'γεται Ιναννd,,oτoυq Βα6υλωνιoυq Ioτ&ρ, oτη Συρiα Aoταρτη i Aφρo-δiτη (oτην Kιiπρo), oτη Φoινixη Aνctθ, oτην Αiγυπτo ,Ι-

oιδα, oτη Μιιρα Ao[α Mεγαλη Mητ6ρα, Kυ6θλη Δινδυ-μi,η i M&,, oτoυq,Eλληνεg Δ{μητρα \ P €α x.λ.π. Kαιαι6ψα τρt,πει να επαναλ&6oυψε 6τι oxoτ6q των μυoτηρi-ων εiναι η ευxαρτ|α τηζ γηζ.

Στoν x6oμo τoυ Aι^γα[oν αρaιx& φα[νeπαt να .γtνoνταιτα ψυoτi1ρια με επixεντρo τη Mεγιiλη Mητ6ρα Γη, πoυeiναι η iδια με πην ανπ[oτoLxη τηζ Δ. Mιxραq Aoiαc,. Κα-νoνιx&, δεν 1ρειαζ6ταν να αναφeρθεi τo 6νoμ& τηq. Aργ6-τερα τi1ρe πo 6νoψα Piα, πoυ oημαiνει Γη (Γαiα) xαL 1e-λιxοi 6γινε Δ{μητρα (Γη M{τηρ).

Σπα πρanα μυατ{ρια oτoν ι6oψo τoυ Aιγαioυ υτ&ρ-xεL xαl αρoeνιx6q <<θντjoxων θε6g>> 6πωq o' 6),α τα μυ-oτi1ρια τηc M6oηc Aνατoλ{c. Στιq νε6τερeg αναιαινi.oeιqτων μυστηρ[ων eξαφανiζeται o θνl1oxcυν θε6q ιαι oτη θd-ση του μπαiνει η Περoεφ6νη.

o oυρανιoq o'3ζυ.γoc, υτ&ργει τ&ντα, αλλri με διαφoρε-τιxα oν6ψατα: Κ&πoπe elναι o ανιi.lνυμoq θε6q, ι&πoπe γi'-νεται Πooειδιi.lναζ, ,Ιαxγoq ατα Eλευoiνια i1 Δtαc,.

34

Στα Διoνυoιαι&., oτα oρφιx& NαL σ,τα Κρητιx& eξα-xoλoυθεi να τα[ζει xrjριo ρ6λo o <<θν{oxων θε6q> (Δι6νυ-σoζ ,tou παυ'τ[ζeται με τoν ,ooιρη

xαι o i'διoq o oρφt,αq).. Στoν ιooψo τoυ Aιγα[oν xαL 1ηζ Eλλiδαq ψoτi1ρια

γiνoνται δυ6 φoρdq τo γρ6νo. To φ0iν6πωρo με τη oπoρd,xαL aην &νotξη 6ταν τα oταρτ& θjλoυν 6ρoxη.Σ.

",i.o.τeριoγfi τα 1ιυoτiρια τελoιjνται αν&λoγα μ..'o ,λiμo. Σ"oξεoτα ψtρη η ανoιξη iρaeται νι,lρiτερα. τo iδιo *αi .o φΘ,-νoπωοo.

35

TA KABEΙPΙA MΥΣTιΙPΙA

1 . Γ ενιxd,

Tα Κα6ε,Ιρια ψυoπi1ρια τjταν τελετoυργiεζ για την ευ-xαpπtα τηζ γηζ. Δηλαδη ιLντρo τoνq !r1ταν η μεγ&λη Mη-τ6ρα Γη 6πιιζ oε 6λα τα μυατηρια. Kαι τελo'jνταν 6τι,qαxρβωc, y'αL τα Eλευαiνια αν >|αL αναφiρeπαι με διαφoρε-τιx6 6νoψα η Δ{μητρα. ,ΙΗπαy xαt αυτ&. &ρρηπα (μ,o-.-

xα, απ6ρρητα) ̂ για τoν πoλ'j x6oψo' Φανερ& 6μο.lg για τoυg

μυημ6νoυg. Ei1αμε y'αL σπα Κα6εi.ρια μυημθνoυq. }Ι μJ-ηoη, 6πωg o' 6)'α πα ψυoτi1ρια .γιν6ταν Lξω απ6 την τε-λετoυργiα ιαι φυoιι&. τριν ατ6 την συμμετoγi1 πoυ ατ6-

μoυ στην τελετoυργiα . Ax61ια xαι εδιi.l ατιg τελετoυργ[εqLταιρναν ψtρoq ιαι μη μυημ6νo|, τ.oυ αxoλoυθoOααν τηντελετoυργiα ιαι Lπαtρναν μ6ρoq oτα 6ργια.

Tα Κα6eLρια μυoτηρια τελoιjνταν oπα νηαtα τoυ B.A.Aιγαioυ Λημνo, ,Ιψ6ρo, T6νεδo xαι Σαμoθραιη, α}'λα ιαιoτην απtναντι 1!Ιιxρααιατm"λ1 αιτ.λ1, oττp τεριo"y'.i, τ.r1qTριυ&δαq xαι αx6ψα πι6 τLρα. Στα Mεγιiλα Κα6etρια, ηπt6 eτLoηψη τελετoυργiα γιν6ταν ατη Σαμoθρ &xη τη <<Ζα-

θ6η Σαμoθρ &ιη Lνθα xαι 6pγr;c- φριxτα θειiν &ρρητα 6ρo-τoiαι ctoμενoι eιoeπLρηoαν eψαi.q απoθημoo6νηoιν ηρωεgμiγμα γαρ oφιo| oφθλoιμoν ανθρ<ilπoιαι τηαδε θυηπoλiη<α6,o},etν πλωτdραιν ex&"oτo,q,,.o, (Tη, ιερη Σαμoθρ αxη 6-πoυ τελo,iνταt φριxτ& 6ργια θε<i.lν ατ6ρρητα oτoυq θνητo0qoπα 6ρ^για πηραν μ6ρoq με διxη μoυ υπ6δειξη ενγαριoπαιαL oL ηρ,.c .γιατi, etναt ιυφθλιμo oτoυg ανθριbπoυζ πoυ

*

1n

πλdoυν oτ'η Θαλαooα να ταiρνoι.lν μ6ρog o, αυτi1 την τε-λετoυργiα).

Στo 0ρφιι6 αυτ6 xe[ψενo ̂ γ,ινεται ψνεi.α xαι για τo δε6-τe1o σπoLxeio των Κα6ειρ,ιων μυατηρiων: πην τρooταo,ιατων ναυτιλoμ6νιυν.

. Aτ, 6τι παραδiδεται ψυoτi1pια τελoιjνταν oτη Σαμo-θρ&xη ια'L πPLν απ6 την xαθι6ρο.loη των Κα6ειρi,,. iζo,αυτ6 ιoaiιει }LαL τLα' 6}'α π' ciλλα μυατ! ρια. Tα Κα6e{ριαε|ν.αι τρoτoπoiηoη παλι6τερων μυoτηρiιυν. Και αxρι6)oη.γι' αντ6 oυγa[,oνται oι, Κ&6εr,ρoι μ. ',,q

Κoρι36αντeq', τoυgKoυρ{τεq5a xαι ciλλoυq παλι6τερoυq δαiμoνεq.

o Δι6δωρoq Σιxελιιiτηcu, ,,o, αναφ['ρeται o' αντi1 τηνπρoηγo6μενη τjλεoη μυoτηρiιυν γρ&φει Tcbρα θα μιλτj-σoυμ€ Tια τα γeιτoνιxd, τηq Ελλdδαq νηoιct πoυ 6ρ/αxo-yτα'ι στo Aιγαio πiλαγoq xαι θα αρ7[ooυμε απ6 τη Σαμo-θρ9"η. Γι' αυττj τη ντjao μεριxoi λlνε 6τι παλι6τeρα.λε-γ61αν Σdμoq, αλλο{ 6ταν xατoιxτjθηxε η λeγ6μενη τcbραΣιiμoq η παλιοt πoυ τjταν xoντd, oτη ΘμΙxη ouoμdo,ηi",Σαμoθροtxη56 '

Tηu xατoixηaαv ντ6πιoι. Eτoι Eεν υπιiρ7ει xαμιd πα-ρ.ιi_δooη tια τoυζ πρcilτoυq ανθρΔπoυq' χαι τoυζ ηγεμ6νεq.Mεριxo/λlνε 6τι παλι6τερα λεγ6ταν ΣαΔννηaoq xαι επει-δη απ'oιx{oτηxε απ6 Σαμ/oυq xαι Θριixεq oνoμd,oτηxε Σα-μoθριixη. oι ντ6πιoι xdτoιxoι εi7αν παλαιο{ διxτj τoυq διr1,-λεxτo, απ6 την oπo{α πoλλls λlξειs Eιατηρodνται μi7ριaτjμερα aτην τ!λεaη των θυαιΔν. oι ΣαμoθριΙ",q λ;u,'6-τι πρ[ν απ6 τoν xαταxλυoμ6 πoυ γνcΔριoαν ιΙλλεq περιo-76q tγινε ξναq πoλd μεγιiλoq exei, xατd' τη διd,ρxεια τoυoπoioυ cΙνoιξε τo oτ6μιo τιον Κυανlcυν ΠeτρcΔν57

'1αι σε

oυνι!1εια ιtνoιξε o Ελλτjaπoντoq,. To Π!λαγoq τoυ Π6ντoυπoυ πριν !μoιαζε με λ[μνη γ!μιcε '6oo

niλJ απ6 τα νεριΙτοlν πoταμcilν πoυ ψιjνoνταν εxε/, πoυ τελιxd τα uερd ξε-γιjθηxαν 'oε oρμητιx6 ρεdμα μlαα απ6 τoν Eλλτjcπoντoxαι xατlxλυoε πoλλd' μlρη 'ηs

Aolαs xαι μεγdλο μ!ρoq

38

τηe πεδιντje περιq(ιζ τηζ Σαμoθρdxη€, πoυ iγινε θιiλαo-oα. Και γι, αυτ6 λ!γεται 6τι oι ιtlαρdEεq ατoυq xατoπι-νoiq xαιρodq' αiρνoυν xατd, xαιρo,jq απ6 τη θdλααoα π!-τρινα xιoνδxρανα. Tα νερd, ei4αν xαλι!ιtlει xαι π6λειq'. oιιiνθρωπoι πoυ !6λεπαν την πλημμ,iρα απoτρα6η7τηxανoτα ι!lηλ6τερα μ;ρη τη€ ντjαoυ, Κι' 6αo η θιlλαcαα ανl-6αινε 6λo }ζαι πιo ι!ηλιi, oι &,νθρωπoι πρooευγτjθηχαν στoυζντ6πιoυq θeoJs. ,oooι oιbθηxαν απ' 6λη τη νfiαo, oε ανd,-μνηση Tια τη acυτηρ/α τoυq, i6αλαν 6ρια o' 6λη την ixτα-ση τoυ νηoιoιj xαι laτηoαν 6ωμo,jq, 6πoυ xd,νoυν 0υo/εζωq τιbρα. Eτoι γiνεται φανερ6 6τι πριν απ6 τoν xαταxλυ-oμ6 ζo,joαν aτη Σαμoθρdxη ciνθριυπoι. Tcτερα απ6 αυτdεμφανiζεται ατη ντjoo xd,πoιoζ Σd,cυναq, tια τoν oπo[o dλ-λoι λ!νε 6τι ε{ναι γι6q τoυ Δ[α xαι τηe Nιjμφηq xαι dλλoιτoυ Ερμιj xαι τηζ Piuηs. Aυτ6q o Σcλaυαq αυγx!ντρωaετoυq ανθρcilπoυζ πoυ ζodααν αx6ρπιoι ατη ντjao χαι τoυζi6αλε τcΙξη xαι ν6μoυq. H ντjooq πτjρε τo 6νoμιl' τoυ.

To πληθοq των ανθριbπων τo ψcilριoε oε π!ντε φυλ!q,oτιζ oπo[εζ 6δωoε τα oν6ματα τa.ιν παιδιΔν τoυ, Και ενιi6τcι ε[7αν τα πριΙ,γματα λlνε 6τι γεννfiθηxαν απ6 τo Δiα)1αι την ΙΙλ6xτρα, μιd' τcιν Aτλαντ{δcιν νυμφcllν, o Δοiρ-δανoq, o Ιαo{ων xαι η Aρμoνiα. Aπ6 αυτodq o Δο{ρδανoqfiταν μeγαλεπ[6oλoq c|νθρcυπoq' xαι αφo'J π!ραoε με σχε-δ{α oτην Aαiα lxτιoε εxεi την π6λη ΔιtρEανo xαι oυγxρ6-tησε τo 6αaiλειo γ'jρω απ6 την π6λη πoυ αργ6τερα oνo-μctατηxε Tρo[α xαι τoυq ανθρcΙlπoυq' εxε[νoυ τoυ μ!ρoυq' o-ν6μααε Δdρδανoυq, Λlγεται 6τι xυριιlργησε σ€ πoλλoιjqλαo'jq' aτην Aa[α xαι απo[xηaε xαι τουζ Δdρδανoυq πiρααπ6 τη ΘριLxη. o Δiαq πoυ fiθελε να τιμfioει xαι τoν dλ-λo γι6 'ouu' "ou μJηoe oτην τελετfi των μυστηρ/ων, πουτελοiνταν απ6 παλιd oτη νfico xαι τ6τε xατi, xd,πoιo τρ6-πo, παρα86θηxαν c, αυτ6ν xαι τα oπoiα δεν επιτρεπ6ταννα γ{νoυν γνωoτd, aε xανlνα μη μυημiνo' Πιoτε'jεται 6τιαυτ6ζb9 ε[ναι o πριbτoq που μdηaε ξlνουe aτην τελεττj xαι

39

ixανε 6ται iνδoξη τη μ.jηaη' Υcτερα !φτααε εδcΔ o Κιlδ-μaζ τoυ Aγτjνoρα (ητδνταq την ΕυρcΔπη, o oπo/o€ αφo'j6λα6ε μiρoq aτην τελετfi αυτfi νυμφlυτηxε την αEελφfiτoυ Ιαoloνα Aρμoν{α, την oπo{α oι ctλλoι Eλληνεq μυθo-λoγo,jν ωq x6ρη

'oυ Aρη,60

o γιiμoq αυτ6q εiναι o πριΔτoq 6πωq λiνε aτoν oπo{oπαρα6ρiθηxαν με δΔρα 6λoι oι θεo[, η Δτjμητρα πoυ ερ(')-τειjθηxε τoν Ιαaioνα δcΔριαε τo aιτd,ρι, o Ερμfie δcjριaε τηλιiρα, η Aθηνι{ τoν περfφημo 6ρμo, τoν πlπλo xαι τoυζαυλodζ, η Hλ6xτρα τιq ιερt6 τελeτlq τη< Mεγc{ληζ Mη-τ!ραq των θειilν πoυ oυνoδειjoνται απ6 τα xlμ6αλα xαι τατ'jμπανα εxεiycυν πoυ πα[ρνoυν μlρoq oτα 6ργια, o Aπ6λ-λωναζ iπαιξε λJρα, oι Modaεq αυλ6, ενιυ oι ctλλoι θεoi πoυευφρct'νθηxαν lxαναν τιq διx!ζ τoυζ πρoσφoρ6q aτo γο{μo.

Mετri τo γο{μo o Κdδμoq αιjμφοlνα με τo 1ρηoμ6 πoυtλεγε 6τι iτρεπe να xτ{aει τιq Θη6εq oτη Βoιcυτiα iφυγεγια εxε/. o Ιαο{oναq νυμφειjθηxε την Κυ6!λη με την o-πolα απ6xτησε τoν Κoρ16αντα. Eπειδfi o Ιααioναq ι'ετα-νdoτευoε στoυζ λεoιjq, o Δο{ρδανoq xαι η Κυ6!λη μe τoνΚoρ'j6αντα μετ!φεραν aτην AαIα τιq ιερlq τελετoυργieqτηe Mητlραζ των θεcilν πoυ oυνεπfiραν την Φρυγ[α.

,oταν η Κυ6lλη ανl6ηxε oτoν ,oλυμπo xαι oυνoixη-

oε εxε[, γ6ννηoε την Aλxη xαι oν6μαoε τη θεοi Κυ66ληα,Jμφωνα με τo 6νoμο{ τηq, Ενδ o ΚoρJ6ανταζ πoυ ον6-μασε τoυζ ιερε[q τηe Mητiραq πoυ πα{ρνoυν μlρoq oε 6ρ-γιαoτιxoiq 4oρo,jq Κoρ'j6αντεq, νυμφε,jθηxε την x6ρη τoυΚ{λιxα Θτj6α. Kαι αx6μη απ6 εδΔ μeταφlρθηxε xαι η λ,j-ρα τoυ Βρμτj aτη Λυρνηc6, την oπolα αργ6τερα την πτj-ρε απ6 εδcil o Aμλλlαζ 6ταν xατlλα6ε την π6λη.

Aπ6 τoν Ιαaioνα xαι τη Δfiμητρα γενντjθηxε o ΠλoJ-coq, λlνε oι μ'jθοι, αλλd, τo αληθιν6 ε[ναι 6τι πλo'jτoq ε[-ναι τo aιτciιρι πoυ δc'lρfiθηxε στo γciμo τηe Aρμoν[αq γιατη aυνoυo/α τoυ Ιααloνα. TcΔρω τα oψετιxd με την τελε-τoυργ[α τηρoιJνται απ6ρρητα xαι γiνoνται γνωaτci μ6νο

40

στoυζ μυη|ι!νoυζ. 0μ's η φiμη 6τι αυτοi oι θεof1 εμφα-νlζoνται απρooδ6xητα oε ιΔρα xινEdνoυ αε 6oτjθεια εxε{-νων πoυ xινδυνειJoυν αν εiναι μυημlνοι )1αι τoυζ επιxαλε-cτoJν, απλcΔθηxε o'6λo τoν x6oμo.

Λ6γεται αx6μα 6τι εxεiνoι πoυ ε{7αν xoινωντjaει τcυνμυaτηρfων γiνoνται xαλιjτερoι, ευaε6!ατερoι, διxαι6τερoιxαι xαθ' 6λα αγαθ6τερoι. Και γι' αυτ6 oι πι6 aημαντιxoiαπ6 τoυq iρ.,s xαι τoυ ημ{θεoυq επιθυμoιjααν πι7ρα πo-λJ να μεταλd6oυν τηq τελετfiq' Eται o Ιd,αoναq' χαι oιΔι6αxoυρoι62, o Hραxλiq

"o, o oρφ!αq αφoιj μυτjθηxαν

π!τυyαν a' 6λεζ τιζ εχστρατe/εq τoυq με την παρoυc[ααυτrΙν των θεcΔν.

ΠαραΘeoα 6λo αυτ6 τo ατ6oπαoψα ̂ γιατ| τeριiγει πηνoυoiα xαι πην ιoτoρ{α των Kα6ειρiων 1ωρiq να απoxα},ν-π1eL τα ψυoτιx&' πoυ 6πρeπε να τηρηθoιiν ατ6ρρητα, ταα'PPηaα'

o Στροi6ων αq63 ταραΘLaeL ,να tδια πρ&"γψατα ψe x&-πoιεq διαφoρ6q. Λ6ει o Στρ&6alναq oτι: Στη Σαμoθρctxηxατoιxoioαν oι αδελφoi Ιααioναq xαι Δctρδανoζ. ,oταν o Ι-αa[οναq xeραυνo1oλτjθηxε απ6 τo Δ[α .rια την αμαρτiα α-π6ναντι aτη Δτjμητρα, o Δd'ρδανoq !φυγε απ6 τη Σαμo-θρc{xη xαι xατolxησε στoυζ πρ6πoδεq τηq Tδηq ατην π6-λη Δαρδαν[α xαι δ[δαξε oτoυq TρΔεq τα μυoτfiρια τηq Σα-μoθριixηe , Tη Σαμoθρctxη την lλεγαν πριν Σdμo' Tο α-π6aπαoμα 50 61) λleι για τoυζ τιμωιιlνoυq aτη Σαμo-θροtxη θεo'jq 6τι πoλλoi τoυq' απoxαλodααν Κα6εiρoυq, αλ-λι{ δεν μπoρoιjν να πodν τι ε{ναι αυτoi oι Κc{'6ειρoι, 6πωqδεν μπoρoιJν να πodνε τι ε[ναι oι Κιjρ6αντεq xαι Κoριj6α-ντεq fi oι Κoυρfiτεq xαt oι Ιδα{οι Διixτυλoι.

Και ψια αι6ψα παρατ^i1pηoη τoυ Στρ&6ωνα πoυ τηναναφt.ρeι o Eυoτ&θιoqoo λ6ει 6τι τo 6νoμα τηg νi1ooυ 6.γαt-νeι απ6 πo o&ψoq πoυ oημαiνει 'jι|.,oq. Kαι πρooθ6τει 6τι oιΣιiμιoι πρodρ1oνταν ατ6 τη Mυxοtλη }|αι eτιαταoπ&Θη-1η'α\ι σaη νi1oo ατ6 πα.}.ι&, επειδt'1 η ν{ooq εi1ε ερημωθεi

4t

εξαιπtαζ αφoρi,αq τηζ γηζ. Παλι6τερα τη λ6γανε Mελiτηεπειδ{ i1ταν π}..oboια.

Πρ6πει να αημειιJrooυψε αx6ψα 6τι η Σαμoθρ&ιη εi,-ναL ηφαLσtLoγεντiζ, θ1ει θερμoπηγ!q xαι τo t'δαφ6q τηc e[-ναι πλo'jαιo oε μ6ταλλα, εν<il δεν 61ει ε6φoρo iδαφoq .για

xαλλιθργεια. Και αxρι6,bs xoρη ατα μ6ταλλα τη€ Σαμo-θρ*xηc πρoα6λxυoε ανθριbπoυq απ, 6λη τη M6αη Aνατo-λ{. E1ει ετi,oη< πoλλοt xαι xα}'& δ&oη'

2. oι τελετι !q,oλεq oι αρaαtec, τητξζ θεωρoι}ν τα Κα6ei,ρια μυoτη-

ρια (,)ζ τα αργαι6τePα τoυ x6oψoυ τoυ Aιγαioυ, αλλιi 1ι,.l-ρ!ιζoνται oε δυ6 διαφoρετιxt,q eτoaf,q: στην πρo τoυ Kιiδ-

μoυ επofi xα| σrην ψeπα πoν K&δμo.o Κ*δμoc Lφταoε ατη Σαμoθραιη eπιιεφαλ:i1ζ Lσxυ-

ρηc ατρατιιoτιx& πoλεμιxηc oμ&δαc αναζηπιbνταc 1ιilρo ε-

γκατ&,oταoηg. T1ει ανα1ιoρτjαει ατ6 πη Φoινixη, [oι'ιζ α-π6 την T6ρo, αμ6oο.lq ψeτα την περiφημη μ&1η τηc Mε-

γιδδιi (1468 π.X.) ατην oπoi,α o To'iθμιυoηc Γ, εi1e δια-λι1oει oριoτιx&, τoυζ Υxoιj.lζ, oι oτotoι ei.aαν e^γxαταoταΘetoτην Παλαιατiνη-Συρiα μετ& την εxδiωξη τoυq απ6 τηνAiγυπτo xαι ξxαναν πρooτ&Θεια να αναιτi1ooυν τo Aι-.γα[o'

Εiναt aαpαιτηριoτu6 6τι o K&δμoζ μ6λιζ Lφταoe oπηΣαμoθρrixη π{ρε μ6ρoq oπα ψυoτi1ρtα γωρi,q να aρειαoπeiμJηαη' Καπ& oυνtτεια γνιbριζε τα ψυoτi1ρια. Και 6πι.'ιc, oΠυθαγ6ραq αρ^γ6τeρα με την ιδι6πηπα τoυ ωζ αρaιeρ6'αc,το.lν Aιγυπτιαxιbν ιεριi.lν 6xανε αναδιoργοtνcυoη oτα εδιil ι-ερα [,πoι xαι o Kιiδμog 6γινε ατ'll πην πριilτη oτιγμη δε-xτ6g oτα μυoττ]ρια. Tα μυoττ]ρια γiνoνταν xαι πριν ατ6τoν Kιiδμo. Σ,iμφιυνα με τιζ παραδ6oειq τηq Σαμoθρ&χηζτα etae δωρτjαει o Δtαc, oτoν Ιαoioνα πo .γι6 τoυ απ6 τη

42

N6μφη. Και αoιo'lνταy στη Σαμoθριixη. Tα ψυoτi1ρια τoυ|αotoνα πoυ ei'ναι o eραoτi1< τη< Δdμητραq etγαν &ψeoηoγ6oη ψε aα μυατ{ρια τη< Mεγriληq Mητ6ραq τηc Mι-xρ&c, Ao|αq τoυ "γ'ινeται Kυ66λη, 1VΙri, Δινδυμ{νη x.λ.π.

Τo rcρατeLo τηc Σαμoθροixηq iθελε να etναι η αργιx-l1πηγ{ αυτιilν των μυστηρiιυν. Kαι αxoψα 6τι αυπα τα ψυ-oπi1ρι,α, τoυ πPωτoαπoxαλ'3φΘηιαν στoν Ιαotoνα πt'ραoανoτην Tρω&δα ιαι ατ6 εxεi oτην υπ6λoιπη Mιxριi Aoiα.

H &πoιpη τoν ιeρατetoυ τη4 ΣαμoΘρ&xηc, δεν φαiνεταινα ευoπαΘe[. Γνωρiζoυμε 6τι η xαλλιθργεια τη< γηc τt'-ραoe ατ6 τη Mιxριt Aotα oπη Θραxη' Και ψαζt με τηνxαλλι6ργεια τρf,πeι να τ!ραoαν }|αL aα πρωτα ψυoτi1ριαδηλαδ{ η εξ6λιξη πηc, απλ.hc μιμητιx{c γoνιμιx{q ψα^γei-αζ πoυ τjταν γνι,loτi1 xαι oτoν x'6oψo τηq Bαλxανιxi1c α-π6 πα}ια'

H φυoιxi1, λoιπ6ν, oeι.ρ&' e[ναι να 61oυν f,ρΘeι xαι ταμυoτ{ρια τηq Mετctληq Mητ6ραq (Kυ66ληc Λ Pξαc,) απ6τη Mιxριi Aotα xαι oaι αντtoτρoφα. Κι' 6ψωc, υπ&ρaet ι&-1| σηψανaL'.t'6 τoυ πρtπeι να εξεταoθεi.

Στη B. Bαλxανιxτ], xαπ& ψiγoc, τoυ Δoiνα6η διαμoρ-φιilνεται 6ναq πoλ'j πριiιμoq πoλιτιoμ6q xαι ψ&λιoτα ψeαυπ6aΘoνα oτoιaetα πoυ δεν αυνδθoνται με τη M6αη Aνα-τoλτj, oτην προιπη xαt φυoιι&, oτη μεγιiλη ανθιoη αυτoυτoυ πoλιτιoμo6. Eδιb 61oυμε xαλλιθργεια εν6g εiδoυg oτα-ριo6 πoυ δεν 61ει i'ρΘeι απ6 τη M6αη Aνατoλ{. Και αx6-μη j1oυμε την p{αη aα}τιoiι πoλri πριν να γiνει χρiσηαπ6 πoυq Σoυμ6ριoυ9. Και τ1λog 61oυμε xαL ψLα μυστη-ριιbδη πρωτ oτPαφi (Γραμμιxη τPαφi) πoυ δεν Lγει αx6-v'α αlτox?υττoγραφη θεi.

Στoιaεtα αυτi1< τηζ πρωτoγ?αφηζ ιi1oυν 6ρεθεi oτηBντoα τηζ σημερινηc Σερ6i,αζ,, α}ι}ι&, ιαι oτo ν6τιo ρoυτoυ Δo'ινα6ηιoντ& oτιq ex6o}ι[,g τoυ (Γxoυλμενiταα, Xα-ψαν'ιγια). Σημαντιx6 τo}ιιπιoτιι6 x6ντρo $1παν ιαι τo ση-μεριν6 Καρανo6o, πo x!ντρo τιυν Θραxιbν ατ6 τ6τe πoυ

43

^^α1e6αινoνν στη Bαλχανιxi1(ψLoα τηζ 3ηζ π.X. 1ιλιετi-αc,), Κατα oννξπεια δεν απoxλεiεταL xα| ψια παρiψ6αoητoυ πoλιτιoμo'i τηq B. Bαλxανιιi1<. ,Ιoωg

η παρLψ6αoητoυ Δ|α τoυ αναφ[,ρει o Δι6δωρoq o Σιxελιιiτη q ψe τα πρ[απαιδι& τoυ' τo Δiρδανo, τoν Ιαo,ιoνα xαL την Aρμoνiα ναetναt ψια τtτoα παρ6'ψ6αoη ιαι π6τe 61oυμε μια πριi.lτηαναδι&ρθρωαη των μυατηρiων τη< Σαμoθρdxη€ πoυ δeνetναι αx6ψα Κα6ε[ρια, αλλ& μυoτ{ PLα. πηq Mεγ&ληq Mη-π6'ραq. Lυπα τα αναδιαρθριυμ6να μυατ{ρια με τoν Ιαoto_να μπoρεi να π!ραoαν oτη Mιxρ& Aoi'α. Και δεν εiναι τυ-

aαi,o πoυ o \πτηc' o eραoπi1c τη< Mεγαληq Mητθραζ τηζMιxρ&C, Aotαc, Lγeι την πρo6λευoi1τoυ ατη BΔ Mιxροi A-o[α.

Mετ& τoν Ιαoioνα πoυ δεν ['γει oat'oη με τoν Σ&oνατην αρaιxi1μoρφi των Mυoτηρiων τη< Σαμoθροixηg, θαj1oυμε ψιανt,α αναδι&ρθρο.loi1τoυq με τoν K*δμo. o Kαδ-

μog εiναι iαο.lg o μεγ*λoq μιioτηc των Aιγυπτιαxιbν μυ-oτηρiιυν πριν απ6 τoν Πυθαγ6ρα. Kαι η αυμ6oλη τoυ στηδιαμ6ρφιυoη των Κα6eιρiων εiναι πoλιi μεγιiλη.

oι παραδ6αeLζ τLα τoν Ιαoioνα taoυν oυoιαoτιx& ψι&διαφoρ&. Κατα τη ψια παρ&δoοr, ανi'6ηιe ατoν ,oλυμπo

αφo{ι ατ6 τιq ερι'ιτmf,q τoυ oaεoeιζ με τη Δ{μητρα γεν-νdθηxε o Πλorlτoq. H ιiλλη παραδoαη 6λεγε 6τι αφoυ 6i-ασε ,rην Δημητρα xεραυνo6oληΘηxe ατ6 τo Δtα. Στην πα-

ρ*δooη αυτ{1 o Ιαoi,oναq ψoι&ζeι με τoν Aττη τoν εραoτi1τηq Kυ66ληζ.

oι θρωτεq τηq Δ{μητραq-Ιαo[oνα εiναι η 6αoη τaιν

μυατηρiιυν. Απ6 τoυζ 6ρωτεq αυτo'3q γενν{θηxε o Πλoιj-τoq. Kαι η Δ{μητρα oυμ6oλiζει τo οiγγελμα τoυ Πλoιi-τoυ με τo δδρo πoυ πηγε oτoνg ̂ γαψoυζ τηζ Aρμoνiαq-K*δμoυ, τo oταγυ'

Ωq Mεγ6ιλη Mητθρα αxoλoυΘe|ται ατη Mιxρ& Lo[αατ6 τoυq ιερεig τηc πoυ λθγoνται Koρ,i6αντeq xαι [,aoυνeπιxeφα}'fiq τo .γιo τηc Κoρ'36ανπα' τoυ 6δωoε τo 6νoψα

44

τoυ σaoυζ ιiλλoυ< ιερεig. T6αo o Δι6δωρoq o Σιxελιιiτηq6oo xαι o Στρ&6ωναq παυτi.ζoυν πoυc, ιeρetq τηq Mεγ&ληζMητθραq με τoυζ Koιiρoυq >|αι aoυζ Ιδαioυq Δαxτιiλoυg.

H ταρ[,ψ6αση .coυ Kriδμoυ φθρνει αναδιoργci,νωση. oKιiδμoq εiναι μυημ6νc,ζ στα μυoτdρια των Κα6ei'ρων τηζAιγ6πτoυ. oι' Κ&6ειρoι λoιπ6ν tργoνται oτη Σαμoθριixηψαζt ψε τoν Κdδμo. Και o γαψoq τoυ Kriδμoυ με την Αρ-ψoνtα ε[ναι η μυoτιx{ τελετoυργiα τηc αναδιoργ&νωαηcτων μυστηρiων, o ιερ6c, ̂(αψoc,. o Δι6δωρoq o Σιxελιιi-lτηglaει πeριoo6τερo δixιo να τoπoθετεi" αυπ6 τo γ&ψo ατη Σα-μoθρ&xη ιαι 6γι oτη Θi16α' πoυ τoν 6αζoυν ιαπoιoι &λ.-λoι μυθoγριiφoι. Aoφαλιbq o K&δμoq iδρυαε :,CαL στην τce-ριoγfi τηq Θi16αc, πo ιeρ6 των Kα6εiρων με xdντρo τηνΚα6ei'ρια Δ{μητρα, α}'λ& αυπ6 etναι xαπoτιν6. H τρ,Jιτηταρ['ψ6αoη τoυ Kdδμoυ ^γ[νeπαι oτα ψυoτi1ρ|α πηζ Σαμo-θρ*xηc.

o K&δμoq etναι ταυτ6a1oνα xαL xυνηγ6q μετ&λλιυν.Aπ6 τη ψερι& αυτi1 t'aet τη }'ατρεtα πoυ Hφαi,oτoυ, τoυΦθιi Ti Πταa των Aιγυπτiων.

oι Κα6eιρoι θεωρo6νταν παιδι& τoυ Hφαtoτoυ, στoνx6oψo πoυ Aιγαtoυ xαι ταιδι& τoυ Πτα τi Φθ& ατην Ai-γυπτo. Στη M6μφιδα, τη€ oπoi.αq υπt,ρτατog θε6q ηταν oΦΘri τi fΙτα υπi7ργε ιερ6 τιυν Kα6εiροlν πoυ τo θεωρoriααναταρα6tαoτo ιαι τρoψeρ6.

Tdλoq o περiφημoq τ&tιo< τoυ Kιiδμoυ με την Aρμo-νΙα, η oτo[α για riλλoυq iγαν xoρη τoυ Δtα xαι τηg N,iμ-Ψτ]a, αδελφ{ τoυ Ιαo[oνα ιαt 10υ Δotρδανoυ xαι γι& αλ-λoυq x6ρη τηc Aφρoδiτηζ xαL τoυ Aρη, etναι απλ& η ιε-ρo1αψtα πoυ τελεiταt ατα ψυoτ$1ρια. Εtναι η πριilτη πoυτeλetται oτα αναδιoργανωμ6να ψυoτi1ρια τηc Σαμoθρ*xηg,6ταν ψταiνoυν στην τeλeτoυρ^γi'α oι Κ&6eιρoι,. Tα πριν α-π6 τoν Κriδμo ψυoτi1ρια τηq Σαμoθρ αxη< i1παν ταρ6ψoιαμe εxεiνα τη< Mεγ*ληq Mητθραq oτη Mιxρ& Aoiα, Δεν

+a

ξερoυμε αν εiaαν oαφi1 αναφoρ& oτη Δ{μητρα i1 ατλα oττ,Mεγoiλη Mητdρα.

,\παν μιιi πρoιoθημ6νη μoρφ{ γoνιμιx{q μιμητιx{c

ψαyε[αq. .Υπipμαν δρωμενα ψe 6&oη. "o.

ono,ιo ".l.oυ,"o,τo μυoτ{ριo.

,Hταν oι oatoειq τoυ Ιαoi'oνα xαι τη< Mε-

γe}ηζ Mητjραq, o t'ρωταq τoυ Ιαo{oνα πPoζ τη Δi1ψη"ρoαπ6 τoν, oπoto 6γiμe o Πλo,iτoq. Σ' αυτi1

"η.φ"oη,"λuμυατηρiιυν δεν φαiνεταt'να υτ&"paeι η K6ρη )ια| η ατ.ατω-τi τη< ,ιτoν Κ&τω K6oμo. Δ,ν- φot;u""λ να taeι απo'σα-φηνιoθεi αxoψα η 6ννoια τoυ oτ6ρoυ nou nt'φ"',, στη τη.

ζιυ{< ηταν η dνι,loη, η ερωτι!1dνωoη ''o,

bηi,,o,i (ιι,-τiραq Γηζ) με τo Aρoενιxo (τoυ φuo,no e[ναι o o,ρ";j;).H <ιoτoρια>> αυτη< τηc dνcυoηq απoτελe[

"ηu ouo,,o i,oτα δρωμενα.

Σ6μφωνα με τo μJθo πoυ παραθtτει o Δι6δωρoq o Σι-xελιιi.lτη<, τoν oπoio αναφLραψe πt6 τ&νω' o μεγ&λo6 ε-P.:o"i), o Ιαα{oναg φε'iγει τLα aoν,oλυμπo (0υραν6)..E-δω εiναι τo διjoxoλo oημεlo για δι.υxρiνιoη. H αναaι,lρη-ση,στoν ,oλυμπo

oημαiνει τη Θαν&τωoi1 πoυ' Δηλαδ{ ταδριilμενα αxoλoυθoιjνταν απ6 ανθρωπoθυαio. ,ο,λ,

u.l.i-σα['.ε ΙLα πα ψυoτi1ρια τηq Kυ6dλη ζ, tLoρφΛ ",,

o.oi,,ηταν )'|.α,t.τα πριιπα ψυoτi1ρtα τηq Σαμoθρ&xηζ, e[παψε 6-τι αρx,.ι& ατην τ6λεαη των μυστηρiι,.lν εi1αμε xαι ανΘρω-πoθυoiεg, πo υ αργ6τeρα-εξελi1θηxε o. o,"l,,,oυ1ιoμ6 τωναφιερωμ6νων ατη Mεγοiλη Mητθρα. Tαωq λoιπ6ν uλεtφo_|Lε .'cαL oτην περtττωση τoυ Ιαoloνα αν&λoγη θνoi.α, η'o-τo,ια πoν ανξ6αoe oτoν ,oλιiμπ

o. 'Ιo<ιq αυτ6. να oη,ψo,,o-δoτει. ιαι η &πoι]lη 6τι τoν Ιαo[oνu κεραυνo66),ηoε o Δi-αq,. oπωoδiπoτε στην πρι,lτη φ&oη..υ μuo"ηρiλ, δεν υ-πi1ρxαν oι Κ&6eιρoι. Και αx6ψα μ. ",,.K,δμ;

xαι αυτ^i1η ",9!-,To9υo[α oταψατησe )1αL dγινε oυμ6oλixη. o Kctδ-μoq (Kαδμiλoq xατoπιν&) ouoo"o[u,"o,, λo, .6τe γ[νeται o

46

περiφημoq 1&ψo< με την x6ρη τη< Mεγriληq Mητθραq,την Αρμoνiα.

3. Tι ε iναι o ι Κο{,6ειρoι

To λεξιx6 Σoιjδα oτη }ι€ξη Κ&6eιρoι λ6ει 6τι i1ταν 6-νoμα 6θνoυq (λαoιi) αλλ& oημαiνeL NαL δαiμoνεg. Και oτoλeξιx6 τoυ Hαιi1ιoυ στην iδια λ6ξη αναφ{ρoνται: Κ&6eι-ρoι ιαριtνot. <<Πdνυ δε τιμιiνται o,3τoι εν Λ{μνοl ωq θεoi.Δ6γoνται δε εiναι FIφαiατoυ παiδεg>. (Δηλαδ{ Κα6eιρoιε[ναι τα Κα6oυρια. Στη Λ{μνo τιψo,3νται πol.,j ωq oεoi.ΛLγeται 6τt e[ναι ταιδι& τoυ LΙφα[oτoυ).

To 6νoμα Κα6ειρoι ψεριxo| απ6 τoυq αρaα|oυq oυ.γ-γ ραφ.ei,c' τo θειi.lρηoαν oημιτιx{c ιαa ατωτιζ. Υ,,oo"ηρ.ζ6-ταν 6τ.ι oι δαiμoνεq αυτoi, etγαν tρθει απ6 τi;η Φoινixη,'' (απ'6τo.υ iγεt θρθει xαι o K&δμoq). To Κα6'ιρ oτιq oηψιτιx6q

$ιilooε< oημαiνει μεγriλoq. Στην αρα6,'i1 ^γρ,&φ,.α,Kebir. Υπ&ρaει 6ψωq xαι, ψι& αν&)'oγη ρtζα, oτα σανσ1ι?L-τι"ι&: τo Cawiras πoυ oημαiνει επioη€ μεγ&λoq. o k.Koυρτiδηc65 παραΘ['πει,oi otλλ'q

""o,!',',, Tια την ερμη-νεiα τoυ oν6ψατoq των Κα6εi'ρ,ον. Tτoι oι B6λxερ (v"i-c_ker)

-xαι Mαoυριi (Maury) υπoατηρiζoυν 6τ τo 6νoμα τιυν

Κα6ei'ρων εiναι ελληνιι6 xαι 6γαiνeι ατ6 τo ρi1ψα xαtω(xαiειν-KαFeiρoι). Kαι με τη ρiζα αυτi1 oι Κ&6,ιρo, ξγouuo'ηi,oη με τη. φωτια ιαL .tα ηφαi,oτεια. Eiναι δηλαδ{1 ταrδιd τoυ Hφαioτoυ πoυ e|ναι oτα ελληνιx & o Θe6,q τηζ φω-τι&,g, o τεxνtτηq πoυ δoυλειiει τα μjταλλo o"η φ'"io..Ει-ναι αoφαλ.ιΙlq δαiμoνεq τηq θ&)'αooαζ τoν απ6 τα 6&θη τηceξαxoνπ[ζoυν τη φωπι& τoυ πατiρα τoυζ τoν ,ΤΙφαιατo

xαιxαταoτρ!φoυν τα π&ντα. Πρθπει να αημειιiooυψε 6τι oταιl6qτl 1oγ λατρευ6ταν (Δ{μνo, ,Ιψ6ρo, Tdνεδo xαι Σαψo-θρ&xη) }1ταν ηφαtoτto^γεν.fi ιαL tLLα τξπoια υπ6θεoη j1ει

γeρ& oτηρ[γματα. ,oμωq δεν μπoρεi. να etναι αληθινd.

.Ι ι

o Hρ6δοτoqoo δi,ει μια εντυπωσιαιi1τληρoφoρi.α. Λ't'-eι 6τι 6παν o Πdρoηq 6αoι}'ι&q xατξ.},α6ε την Aiγυπτo τo525 τ'Χ., 6e6i1)'ωoε τα ιeρ&, ατην M6μφιδα.

Και oυ.γxexριμdνα λ6ει για πo &.γαλψα τoυ θεoιi Πτci:Mε την iδια αα!6εια67 περιγlλαoε τo ιiyαλμα τoυ θεoιj. Toιiγαλμα μoιciζει με τoυζ Παταixoιjs πoυ o[ Φoiνιxεq τoυq6dζoυν oτιq, πλΔρεq των πλoiοlν τoυq. Για 6ooυq δεν τoυq67ουν EεI τoυq πληρoφoρΔ 6τι oι ΠαταΖxo{ εiναι oμoιδμα-τα πυγμα{οlν ανθρΔπaυ' o Καμ6,Joη< μπτjxε αx6μα xαιατo ιερ6 τolν Κα6εiρ0)ν' στo oπoio μ6νo o ιερ!αq μπoρεiνα μπα{νει xαι αφod ειρωνεdτηxε τoυζ θεoJζ lxαιtlε τα α-γclλματοi τ0υζ68. ,Hταν xαι αυτd 6μoια με εxε/να τoυ H-φα[oτoυ, Λtye 6τι oι Κοt,6ειρoι τjταν παιδιd' τoυ.

Και oe οiλλo oημεio o }Ιρ6δoτoq x&νeι τιg eξ.hζ, πα-ρατηρi1oeιq: Tα !θιμα αυτιl (για τη λατρεiα των θεΔν)xαι πoλλοi dλλα για τα oπoiα θα ααq μιλfioω, oι Eλλη-yεζ τα τfiραν απ6 τoυq' Aιγυπτ[oυq. To να φτιdyνoυy 6-μωζ τα αγιiλματα τoυ Ερμτj με 6ρθ9α αιδoiα (ιθυφαλιxι1)δεν τo !φεραν απ6 τoυq Aιγυπτioυq69 αλλιi απ6 τobζ Πε-λαoγo'jq10.

Στα λεγ6μενα τoυ FΙρoδ6τoυ oτdxoυν δυ6 παρατηρη-σειζ πoυ ρi1νoυν πιo &πλετo φωζ στoυζ παρ&ξeνoυq δα/-μoνεζ, τoυq Κα6ei.ρoυq.

H πριilτη εiyαι 6τι oι Φoiνιxεq τoυq Κα6ei,ρoυζ τoυζ6λεγαν Παπciιxoυc'. Καqα oυνξτεLα τo 6νoμα δεν ηρθε α-π6 τη Φoινixη. H δειiτερη eiναι 6τι ατην Aiγυπτo υπ{ρ-1ε ιερ6 πων Κα6e[ρων στo oτoi,o ετιπρeτ6ταν να ψταiνeιμ6νo o ιeρtαq. o Kοiδμoq τoυ ψeταφtρει τoυζ Κα6εi,ρoυc,oτη Σαμoθραxη' α}λ& xαL σ,να αλλα νηoιιi τoυ B.A. Aι-γαtoυ Ι1παν ατ6 πη M6μφιδα, αφo'3 ειεt ε1ιαπαoτ&θηxe ηπρo πρoγιαγι& τoυ |ω xαι xεi γθννηoε τoν Eπαφo (πoυetναι o θε6q Aπηq τηc Aιγιiπτoυ).

oπιυoδ{πoτε υπ{ρ1ε ιερ6 των Kα6εiρων ατην Aiγυ-πτo (M6μφιδα) πoλri πριν να μπo0ν oι Κ&6ειρoι στα μυ-

48

cτi1ρια τηc Σαμoθραxη1. Και αxoψα xαL σ1ην Aιγυπτια*

x{ .ελε.oυργiα των μυoτηρiων oι Κα6eιρoι ταριoπ&νoνπαι

με 6ρθια αιδoiα (ιθυφαλιxoi). Σ"η Φoινixη τoυq θλεγαν

Παπritxoυc,. Καrα oυνLπεια δεν τρtτeι να 61oυν 6ρΘει α-

π6 τη Φoινixη. Eiπαμε 6πι πoυζ φ6ρνει o Kιiδμoq, πoυ θ-

μεινε στη Φoiνixη (ατην Tιiρo), 6παν εxδιι|1θηxαν ατ6

την Aiγυπτo.oι Kci6ειρoι εiναι oτην oυolα δαiμoνεζ τηζ γoνιμιχηζ

ψα1ε[αc,. Aυτ6 πρoαδιoρiζεπαι απ6 qα 6ρθια αιδoiα ψe πα

oτo[α αναπαριoτ&νoνπαι. Παρ6μoιo ρ6λo παiζoυν ιαL oL

Σciτυρoι ̂ .|αL oL Σιληνoi ατα Διoνυαιαι& ψυoτi1ρια. Συνo-

δε,joυν την τ6λεoη των μυστηρi'alν αιρι6ιoq τια να ενιo1'i-

σoυν τo γoνιμιx6 τoυq γαραxτi1ρα.oι Κ&6eιρoι ατην Aiγυπ τo s1ταν νd,νoι με δυααν*λoγα

μεγ&λα xαι υι[;ιυμθνα αιδotα. Tη μ,ρφη τoυ ν&νoυ eiγε ιαι

o μεγοtλoq θε6q τηc M6μφιδαq, o Φθιi i1ΙΙπ& πoυ 10ν α-

πoδiδει oτα ελληνιx& ψε πo 6νoψα,HφαLστoζ o }Ιρ6δoτoq.

Nοtνoι iραν xαι oι Παπciiιo[ των Φoινixο.lν τoυ πoνq t6α-

ζαν αxρ6πρωρα των πλoiων τoυg, πρoαδκ.,ρ[ξoνπ&c, πoυq

xα; ωζ θεoriq πρoατ&τεζ τιυν πλoiων xαι εxeiνων τcoυ τα-

ξiδευαν oπη Θαλαooα.fΙLpα ατ6 τα νηot& τoυ B.A. Aιγαioυ Kα6εiρια μυ-

oπi1ρια xαι ιερ&. των Κα6εtριoν υπηρ1αν ^.LαL στην περιo-

xη τηc Βoιωτi,αζ, Lξω απ6 τη Θiβα'.r.αL στην π6λη Aν-

bτδ6να ατoν Eυ6oiio x6λτo, αλλct xαι oε &λλεq π6λειq

oλ, 6nou πLραoe η πoλεμιxη oμιiδα τoυ K&δμoυ.Για τo ιερ6 των Κα6εi'ρων oτην Aνθηδ6να o fΙανoα-

| | 71νιαζ γραφειΣτo μloo σηζ π6ληζ των Aνθηδ6νων 6ρ[αxεται o.να-

6ζ τοlν Κα6εiρων xαι γιjρω τoυ δdooq ιερ6ν. Κoντd o' αυ-

τ6 ε[ναι o να6ζ τηq Δfiμητραζ xαι τηζ Κ6ρηζ τηζ xαι α-

γιiλματα απ6 λευx6 μιlρμαρo. Mπρoaτd oτην πδλη .πρoeτo μlρoq τηs ξηρds υπιiρ7ει να6ζ τoυ Δι6νυαoυ με ι1γαλ-

μα τoυ θεo'J'

49

Και τι6 x&.τιυ oπo [διo 6ι6λ[o o Παυoαν|αc περιyo&-φεL τo Κα6εi,ριo πoυ υπ{ρ1ε xoντ& oτη Θi16α12 ' i,;l '"εixooι πlyτε oτdδια πlρα απ6 αυτ6 τo oη-με{o73 un:o{ρφ,,τ: [9ρ6 οtλoos τηe Κα6εiριαq Δημητραζ xαι τηs Κiρis.ΕδιΔ επιτρ!πεται, η εiαoEοq μ6νo α' αυτo,jq oou ,o[ρ,uouuμiρoq oτιq τελετoυργlεq. Aπ6 τo δiaoq αυτ6 o uo6e

",uΚα6ε[ρων απl7ει περ[ τα επτd, aτdδια. Για τo πoιo[ εiναιoι Κct,6ειρoι xα'ι πoιd' ε/ναι τα δρcΔμενα πρoζ τιιιι τoυζ xα[,τη6 Mητdραq θα μoυ επιτρ!ι!lουν oι φιλoμαθεiq αναγνcΔ-στεζ.να τηρfiαω oιωπfi' To μ6νo πoυ δεν xωλιjoμαι να φα-νεριboω a' 6λoυq εiναι τα 6oα λiνε oι Θη6'α/oι τια την.αρ-yfi των τελετoυργιιΔν αυτcilν (τιυν δρcΔμεiνcον)..

>>Λι!νε λoιπ6ν πωq xdπoτε c' αυτ6 τo μ!ρoq υπτjρ7εμια π6λη τηq' oπolαq oι xd,τoιxoι λtγoνταν-Κ,i6,,ρo, iu'oqδε .απ6 αυτo'jq' λεγ6ταν Πρoμηθlαq xαι Aιτναio lλr'γou

"oγιδ τoυ Πρoμηθ!α. ,oταν !φταoαν εδcΔ η Δτjμητρλ τoυq

εμπι'oτε,jθηxε τα μυoττjρια xαι τιq τελετ!q. Κo, ",Δρo,,πoιd' eiν.αι η μυστηριαxfi τελεττj xαι τι αxρι6Δq γ,u6"ou

a'.αυττjν δεν. επιτρ!πεται να τa γριiι|lιυ. i ",λ,":fi ,j"ou

διbρo τηq Δτjμητραq oτoυq' Κα6ε[ρoυq.Κατ& τoν π6λεμoν των Eπιγ6νl.,lν74, 6ταν η Θi.βα xα.

ταλ{φθηxε απ6 τoνζ Aργεioυq, για €να διοtoτημα 'oταψ&-

τησe yLαt η τελετη. Aργ6τερα 6μ,c η Πελαργ{, η ".6ρητoυ Πoτν6α ιαι o ΙoΘψι&δη€ πoυ oυζoυoε με η; Πελαρ-γ{ λ6νε 6τι .αναoυ.γιρ6τηoαν πα ,6ρ1ια ono

"ηu' αPxη, ()-

μωζ τα μετ6φεραν oτo 6νoψα τoυ Aλεξιοiρηi5.Eπειδ{ η ΙΙελαργ{ μ'iηoε ανθριΔπoυg πt.ρα ατ6 tα πα-

λι& πλαtoια,.επ6oτρειt,lε εxεi o Tηλιυ,δη< ,*ι 6ooι etγαν α-πoμεiνει απ6 τo γ6νog τιον Kα6εiρων. Για την Π'iαργηx'αΘrcPιbΘηιαν, αriμφοrνα με χρησμ6 τoυ Mαν

",iou

."η<

Διυδωνη< ιαι θυo[εq με θ'iμα τα iγ^γυα ζωα xαι ιiλλα πρoqτιμτj τηc. H oργri τalν Κα6εi'ρrον εiναι τρoμερ{, 6τωq' ξ-aει φανεi αε πoΜ6g περιπτιδαειg. Tα δρο-lμενα λoιπ6ν oτη

50

Θd6α τ6λμησα'ν να τα μιμηθoiν ιδιιbτεζ oτη Nαriπαxτoιαι αψLoωq τιμωρ{θηxαν.

,oooι ατ6 τo oπρατ6 τoυ ΞθρEη 6μeιναν ατη Boιωτiα

με τo Mαρδ6νιo ιαι τ6λμηoαν να μπo'iνε oτo να6 τιυν Kα-6e[ρων, επειδ{ νoμiζω, 6τι υπoλ6γιζαν να π&ρoυν πoλλ&

γρi,ψαπα, περιφρoνιbνταq πo Θetx6, ταραφρ6νησαν την ι-δια oτιγμ{ ιαι aαθηιαν τLφτoνταζ στι θαλα,5oα απ6

γιρεμoιiq. oπαν αργ6τερα o Aλ6ξανδρo9,o ιαπξ}ια6ε ιαtπυρπ6ληoε τη ΘΙβα xαι 6λη την περιofi τT1C77, αντρeqτoυ Mαxεδoνιιo'3 oτρατob π"lγγαν oτo να6 των Kα6εiριυν,θειυριi.lνταq τo e1θριx{ x,b1α, αλλ& εξoντιilθηxαν με χε-

ραυνo'iq ιαL ασaΡατξ< απ6 τoν oυραν6. Eτoι λoιπ6ν, αυ-π'6 τo r,eρ'6 τo θεωρo'1oαν α"γιo ατ6 πην αP^|$>>.

Στo Κα6etριo τηζ Θiβαc, xα| πηζ Aνθηδ6ναq τcαPeιL-6αiνeι πo 6νoμα τoυ Πρoμηθθα ιαL πoυ γιo,i τoυ Aιτναioυ.Aυπo xανει πoλλorjq να oυνδ6oυν πoυc, Κα6e[ρoυζ με τo

Aλλοt xα'L ωζ ταιδι& τoυ Hφα[oτoυ θ1oυν &ψeoη oγ!-ση με τη φωτια.

,oλεg αυτ6q oι ενδεiξειq μπερδε6oυν τo

γενιx6 πλαiαιo πι'ιν Κα6e[ρων χαι ι&νeι αx6ψα πι6 δ6oxo-λη την πρo6ληματιx{ γιiροl ατo τη oηψαotα ιαι τo ρ6}ιoτoυζ. oπωσδ{πoτε εiναι γoνιμιx6q θε6τητεq xαι αυτ6 πoυqτo γαραxπi1ρα δεν τoν αψφιo6ητe|, ιανθναq.

oπωoδτjπoτε Κα6ειρoc, oημαiνει μεγιiλoq. Kι, 6μωgoπo αν&oπηψα ot Κα6eιρoι, oι Mεγιiλoι Θεoi ηταν νdνoι.Aυτ{ η αντιφατnι6πηπα x&πoυ μπερδε'iει πoλλoιiq. T6αooτην Aiγυπ τo 6oo γ.αL σπη Φoινixη oι Mεγ&λoι Θεo[ i1τανν&νoι, 6πωζ νανoq fiταν xαι o Φθα -l7 tΙτ& $,'ΙΙ'φαιoπoqατη 1!Ιθμφιδα.

o Στηαiμ6ρ oτog ατ6 τη Θ&oo oπo t'ρ"γo τoυ <<περi τε-λετιbν>> θειυρεi τo 6νoμα Κ&6eιρoc, Φρυγιx6. Πoλλ& τo-πιυν,iμια τηc Mιxροiq Aoιαg Laoυν ωC, ρtξα τoυq πo Κα6'

H ιiπαρξη αυτcbν των τoπωνυμiιυν μαρτυρ&'ει oπωo-δηπoτε την eπixταoη o' αυπ6 τo 1ιilρo των Kα6ειρiιυν.

51

T[τoτα 6μωq δεν oτηρiζει την &τoι!1η 6τι τα Κα6etρι'α i1ρ-θαν ατo Aιγα['o ατo τη Mιxριt Aoiα. Aντiθετα ψ&λιoτα oμιiθbq τηc Mεγιiληq Mητ6ραq λt'ει xαΘαρ& 6τι η )'απρetατoυq πρoιυθτjΘηxe απ6 την Tρcυοtδα πρoζ την xεντριxτ] Mι-xρα Ao,ια.

oι Κα6eιρoι taoυν ψeταφερθεi oτo Aιγαi'o ωq τμημαψυoπηρtαxi1g τελετoυργi,α< ατ6 την Aiγυπτo. Και τiυqμετ6φερε αoφαλox, o K&δμoq. ,oπoυ

τiραoε o Kοtδμoq d-χoυμε xαι Κα6ειρια ψυoτi1ρια. o μriθoa τLα τo γ&ψo πoυμε την Αρμoνiα e|ναt oτην oυo'ια η πρaπη Κα6eιριαι^fi τe-λετoυργiα. Mε τη διxη τoυ παρLψ6αoη πα ψυoτi1ρια τηgMεγ&ληq Mητdραq ψeπατρ&πηxαν oe Κα6e|ρια.

Σε xαψια eτι^γραφi1ατ6 eιeiνeq πoυ 6ρ[.θηιαν ατη Σα-μoθριixη δεν αναφ6ρεταL πo oνoψα Κ&6eιρoι. Σ, oλe'q τ,Lζ,ετιγραφ€q αναφ[,ρoνται τριllτα ιυq μεγ&λoι θεoi, ωg θεoiΣαψoθρ&xε,c, xαι ατ}τ& Σαμoθροixεq.

Στα Κα6ei'ρLα, τηζ Σαμoθριixηq αναφiρoνται πtooεριgMεγriλoι θεoi, δυ6 θηλυxoi xαι δυ6 αρoενιxo[. Και τα o-ν6ψατα τoυ αναφt,ρoνται εiναι Aξiερoq xαι λξιoιt,ρoα oιθηλυxdq θε6τητεq xαι '\ξι.6xeρσoζ xα| Kαδμiλoq i1Καoψi'-λoq τα αρoενιι&'. Tο πριilτo oυνθετιx6 &ξιo< xατ& την ερ-μηνεiα παλιoτθριυν xαι νεoτi,ρων oημαiνει &.γιoc,.

Κατ& oυνtτeLα τα oν6ψατα Aξiερoq, Aξιoxtρoα ιαι A-ξιoxt,ρooq εiναι πρooιυνυμiεg των Mεγ&λων θειi:ν xαι 6aιoν6ψατα τoυq. oι δυ6 θηλυxjq θε6τητεg ταυτiζoνται ψετη Δημητρα xα| ,rην x6pη τηc, Περαεφ6νη. o Aξι6xερooqπα'υτ[ζεπαι με τoν Πλoιiτωνα ενιo o Kαδμiλoq με τoν Eρ-μη τoν ιθυφαλλιx6. Mε την τα'5πιoη αυπi1 6ριox6ψαoτeατo πεδio των Eλευoινiων μυατηρicυν, αλλοi μ6νo oυμπε-ραoψαπιx&. Υπ&ρ1oυν oηψαντιxt,q ατooπ&oeιq αν&ψeoαoτα διjo ψυoπ!r1ρια'

Aινι.γψατιι"i1 oπωoδτjπoτε eiναι η ταρoυoi,α τoυ ιθυ-φαλλιxoιi Kαδμiλoυ τoυ φαtνεται να παiζει ι&πoιo ι,διαt-

52

τερo ρ6λo ατην 6λη τελετoυργiα xαι δεν μπoρεi να ταυaL-oπei, ψe πoν ,Ταxao των Eλευαινiι'rν.

Σε ετρoυox ικ& αγ.γeiα υπdρ1oυν παραoπ&oε,ιg ατ6Κα6etρια μυατηρια. Σπιq αναπαραoτ&oειζ ανπt'q υταρaoυντρεiq αδελφot Κα6eιρoι τoν e[ναι ι&τι διαφoρeπιx6 απ6 πoυEρμi' Σε μι& παp&oταoη σε eaPoυσy.|x6 xαΘρ['ττη oι δυ6

μεγαλιiτερoι oε ηλιxiα Κα6eιρoι θυoιdζoυν πo ψιxρ6πeρo α-δελφ6. Σε οiλλo ετρoυoxιι6 α^γ^γεto ντ&ργeι η ταραoταoη

με τo νεxρ6 Kαδμiλo. Δεξι& xαι αριoπeρ& τoυ παραoτL-χoυν oι δυ6 μεγαλriτερoι αδελφoi τoυ. Aνriμεαα oτoυζ δυ6αυπo'3ζ oπξxεπαι o Eρμdc ψe πo xα?αιπηριoeιx6 πoυ oxo'|-

φo γ'αL αναoτα[νeι τo νεxρ6 Kαδμiλo ψe τo &.γγtγψα πηζ

ψαγιxi1< τoυ ρ&6δoυ.Κατ& πη μυθoλoγiα oι Κα6eιρot αλ}ι& ιαι oι θηλυx6q

θε6τητεq Kα6ειρiδεq e|ναι παιδt& πoυ ΙlφαLoτoυ xαL πηζΚα6ειρωc,. ΙΙ Kα6ειριi e[νω x6ρη τoυ Πρωτ6α ιαL aηζAγ1ιν6ηc xαι απ6ιτηoε ατ6 τoν,t|φαιoπo πρ[α α^γ6ρια xαtτρtα xoρiτoLα, .toυζ Κα6e|ρoνc, y.αL aLζ Kα6ειρiδεq.

Κατ& ψια &λλη παρ&δaoη o,Hφαιoτoζ απ6 την Kα-6eφol ατoxτηoε μ6νo τoν Kαδμiλo xαι παιδc& τoυ Kαδ-

μiλoυ εiναι oι K&6ειρoι και oι Κα6eιρiδεq. Σε x&πoια αλ-λη παρ&δooη αναφtρεπαL ωζ 1ιαταγ6μενη απ6 τη Θρcixη

η μητθρα τιoν Kα6εiρων Aλxωνα xαι Eυρυμdδoντα. Kαιαλλoιi π&λι ιυq Λ{μνια την xαταγωγi1.

4. Mια συν6Φ'oη

oι K&6ειρoι εiναι θε6τητεζ τcoυ Lργoνται ατ6 την A|*

γυπτo με τoν Kοtδμo πoν tζηoe για μεγ*λo διrioτημα oτηM6μφιδα xαι, '3oτeρα ατην Tιiρo τηc Φoινixηg. Δεν 61ειπρoαδιoριoτεi o αριθμ6ζ 10νζ. oπιooδηπoτe νπ&ρaoυνπρei'c, Κα6eιρoι πoυ ταρeψ6αLνoυν στα μυστdρια τη< Mε-

γ.iληq Mητjραq (Ptαq τj Kυ66ληc) δiνoνταζ μια ν6α δι&-

53

σταση στην παρ,δoση τoυ θντ]oxoντα θεoιi, με διαoτ&oeιc,τoυ eiae o ,oαιρηq

oτην Aιγυπτιαxi1 ψυoτηριαιi1ταραδo-ση.

,Στη Φoινιx{ μυθoλoγiα 6ποrq την xαταγρ&φeι o Lσ,to-ριx6c, Σαγaoυxι&Θωναq υπαρaoυν oxτcι Κ&6ειρλι πoυ λ6-τoνταL xαι, Δt6oιoυρoι oι oτo[oι e[ναι παιδι& τoυ Σηδix. A-ν&ψeoα oτoυq oxτιb e|ναι xαι o Aoxληπι6q πoυ oτα Φoι-νιxιι& αναφt,ρeται ψε' πo 6νoψα Eoμoιiνoq.

o γριoτιαν;6q Δαψ&oι,οq αναφtρeι τα εξi1c, o1eτιx& ψeτoυq Φoiνιx εc, Κα6εtρoυqi8 .

. o εν BηρυττcΔ Aoxληπι6q oυx eoτ[ Eλλην oυδ! Aι-γιjπτιoq, αλλιi τιq επιψcΔριoq Φo[νιξ. Σα8dxιυν γαρ !γ!νε-τo πα[Eεq oυq Διoaxodρoυq eρμηνε,joυσι xα'ι Κα6εiρoυq o-γδοoe δ9 εγ!νετo επ/ τoιJτoι6 o ΒoμoιJνoq, oν Aoxληπι6νερμηνειjoυoι.

Eiναι φυoιx 6 να τoυψε 6τt oι Δι6oxoυρoι των Φoινi-xων δεν t'aoυν αψeoη oaioη με τoυζ Κα6εtρoυc, των' νη-oιcirν τoυ B.Α. Aιγαioυ.

, Mια αι6yα ψαρπυρ[α μπoρεi να tLαζ εξηγηoει την oυ-oi.α πων Kα6εiριυν, o Aιo16λoq σ,cην ,rηατωδio

"o, ..Ko-

6eιρoι>> πoυ γ&Θηιε μιλοiει τtα τoυζ Κα6εi,ρoυq τηζ Λi-μνoυ με τoυq oπo[,oυζ συναναστPαφηιαν oι Αργoνα'iτεq 6-ταν ατo6ι6αoτηιαν eιεi..

Aυτ6 oημαiνει 6τι Κ&6ειpoι i1ταν oι oτενci μυημ6νoιoτα Κα6e'i'ρια ψυoτ.i1ρια, τo ιeραπe[o. Eται Κα6εiρoi..i1ταντo ιeρατeio των μυστηριαxιiν τελετoυργι<irν πoυ γiνoνταιτlo'"ηu eυxαρτtα τηζ γηζ ιαι 6τoν τιψ&παι η Mητ6ρα Γη(Δημητρα. ιαταλiγleι να λ6γεται) ιαι η ι6ρη τηζ. Στηντελετoυργiα αντ$, παρeψ6α[νeι xαι η ιδιαiτερη τελετoυρ-^γi.α πoυ θντjoxoντα θeo'3, για πoν oτoio [,aoυψe xαι

"η, λ-

ναoπαoη.oπcυoδ{πoτe oι Κ&6eιρoι εiναι Θe6τητεq τηq γoνιμ6-

τη,ταζ' αλλ& xαι θε6τητεq πoυ 61oυν oaloη με τη μεταλ-λoτε1νiα. o 'Hφαπτog, o πατ!ραζ τoυζ eiναι o θε6q τε-

54

^trνiτη€.o K&δμoq ε[ναι απ6 τoυg μεγ&λoυζ χυνηγoυζ με-τ&λλιυν xαι Θαλ.αoooπ6ρoq.

Aυτ6q τoυq φθρνει oτo Aι.γαi.o, e[ναι πρooτ&τηζ τoυζNαL σ,Cα μjταλλα ιαL σ.οη Θ&'}'αooα, eνω η oυo,ια τoνc' ei-ναι γoνιμιxιig θε6τητεq.

o K&δμoq 6τωc, αρ"r6τe?α }|αL o Πυθαγ6ρα9 61ει τηνευρ,iτητα να ανατνωρiζeι τoυq υταρaoντeq oε x&θε τ6τoθεo6ζ xαι να ι,νεtaαL ψtoα oτα υπ&ρaoντα τλαi,oια'

Tται δθ1τη)ιε aα ψυoτi1ρια τηc Mεγ&ληq Mητ6ραq(P6αq αρaιx& xαι Δ{μητρ αq xατoτιν&) ιαι ταρeψ6dλλειτα διι& τoυ. oι Κα6eιρoι εiναι δυναμιx6q γoνιμιxθq θε6-τητεζ πoυ υπηρετo'1ν τα ψε^γ&}ια μυoττ]ρια τηq Mητ6ραζΓηq, αλλ* δεν πρ6πeι να ταυτi.ζoν,cα| ψε τη Mητ6ρα Γη.Kαι παρ&λληλα εiναι θε6τητεq πoυ θ1oυν oγioη με τιζτtγνeq' τα μ6ταΜα )ιαι aτt φalτt&' 6πωζ o τατi:ρα1 πoυqo,Hφαιoτoq,

ca

To Aρoιν6ειo oτη ΣαψoΘραx.η'

57

H TΙΙΛEΣH TΩΙ{ MyΣTF{ΡΙΩ1\

H τdλεoη τ.υν μυστηρ[ι'w etναι η ειδιχη τελετη γιατην ευκαρτi.α aηζ τηζ.,oπωq ,ι' 6λα τα ψυoπ^\ρια τηζ' α\O.

γαιl.,πηπαq Lπ,st xαι oπα Κα6etρα ^γ[νoνπαι δυ6 τελετ6ζ:

ψLα σaLζ αργeq τaυ φθινoπιi'lρου π6πε τoυ γpuαLεπαt 6po-

xΛ τια να oπetρaνν y"αL |J"Lα την ανοιξη, π6τe π,'υ η 6Po_

γs, etναι αταρα|πηπη για τηv ο.,ρiμαναη τοlν xαρπcbν πηc

γηq, δηλαδη των δημητραxdw.

1. H μJηoη

Για την τ6λεαη των μυστηρtων απαιτo'5νται μuημJ-νoι, αλλct η μJηση δεν γiνεται oπη δι&ρxεια τηG τελετηc.}Ι μJηαη ̂ γiνercαι 6λo τo xρ6νo. Tη μ'iηαη την κ&νet απo-x.χeιoτtι& πo ιeραπε[o. Και αυπ6 εtναι ψια 6αom.fi διαφo-ρα απ6 τα Eλευαiνια 1ινoτ.fiρια, 6πoυ πη μυηoη .r\ν ξια-ναν aα μ6λη τη< otιoγtνααq τιoν Eυμoλπιδιbν 6ξω ατ6 ποιεο6.

oι ιερεig των Kα6εiρων &λλαζαν oνoψαπα και Lπαιρ-ναν αν&λoγα τιυν θειi-tν. Εtγαψε δηλαδη x&πι αν&λ'oyo ψεαυπ6 τ,:'υ γiνeται xαL σπoυζ γριoτιανo',ιq μoνα1orig. oταν

^γtνeταt x&'τ,lιoζ ψoναγ6q, παiρνει riλλo 6νoμα.Γενιx& 6λoι οι Εpe[c, 1ιαζ[ λ6γoνταν αναχτoτε}\€στα/'

ιαt o xαΘLναζ aoυc' γι'lρtoτα tφεpe τo 6νoμα τoυ θεo0 πoυ

υπoδυδταν oτην τθλεoη τoυ μυατηρioυ, oν6ψαπα πoυ στην

oυc[α \παν επiθετα y\αL aων iδιι,. lν τιυν θεδν. ,Eται

υπηρ-

xαν oL ιερεi,q' Aξdερoq, Aξι6xeρoα, Aξι6xερooc, xαι !ναqνεoζ πoυ εφερε τo 6νoμα Καδμiλoq, Kοtδμoq, K&oιλoq,$ιiδηl:o< { Kαδoriλoq. o Καδμiλoq αναφiρεται, xαι παfqδηλαδ{ παιδt, νdog.

Aναπαρ&,oταaη τηc θ6λoυ τoυ Αρoιν6ειoυ.

Πt.ρα απ6 τoυq πLooερ1g αυτo6c, ιερe[q oπo ιερ6 υπη-ρετoιioαν xαι ctλλoι. Σημειιilνoυμε 6',;, io ιερ6 των Κα6ei-ρων ηταν παυτ6γρoνα xαι ψαντei.o.

, Στην κ}ιαoιι{1αργαtoτητα η μJηση γιν6ταν ψloα oτo

ιερ6 xαι' τeριλ&6αινe τρ[α oτ&δια 'η,

.goμoλ6γηαη, τoθρoνιoμ6 xαι τ!λoq την ατaιαλυΦη τηq oεi'o,, iαtη;,"ouυτερ6ατιιo'3 x6oψoυ των θεcδν, τo ν6ημα τηq ζωii, την6ννoια τηc δημιoυργiαq'

2. H εξομoλ6γηαη

ΙΙ εξoμoλ6γηoη γινoταν στην εiooδo τoυ ναoιj των

58

Kα6εiρο.lν. Για να ψτe[ xανενα1 ψLoα oτo ιeρ6 ιiπρεπε ναεξαγνιoπεi,, ν, απαλλαγεt απ6 τo 6&ρoq των αμαρτιιbν τoυιboπε να μπoρ6αει να αxo'3oeι τo λ6γo τoυ θεo6.

Mια μαρτυρtα.για την εξομoλ6γηoη μαq δiνει o Πλo'j-παPxoζ oπα <<AτoφΘL^γψατα !\αιalνιx&>>,' 6noυ αναφiρeι

xαρα}LτηρLστιι& πην περiπτοloη πoυ Σταρτι&τη ναυ&ρaoυΛιioανδρoυ. Λ6ει λoιπ6ν 6τιx&'πoτε o Λ6oανδρoq τiγγe oπηΣαμoθριixη ̂ rLανα πιiρει 1ρηoμo'3gιαι να μυηθε[ oταΚα-6ε[ρια. o ιερiαq τη< Σαμoθρ&xηc, Pωπησε τo Δriαανδρoτoι6 iραν τo ανoψoι6τα,co T|oυ διjπραξε oπη Cιιi1 τoυ. oΔ.iαανδρoq τoυ 6xανε την εξ{q εριi.lτηoη: <<Πoι6ζ τo θ6λειαυτ6, oι Θεoi d εαιi;>> o ιερiαq τoυ απ&νπηoε: <<oι θεoi>>.Καt o Λiloανδρog τoυ ατ&'ντηoε: <<T6τε παραψtριoe να τce-

ραoω xαι θα τα πal αε xεiνoυζ>>.Tα iδια περiπoυ απoδiδει o Πλoriταρ1oζ ια| ατoν A-

νταλxiδα80, &λλo Σπαρτιατη oτρατηγ6. Δ6ει λoιπ6ν xαL e-διil 6τι 6ταν o Aνταλxiδα< π{γε να μυηθε[ ατη Σαμoθρ&-)4η'.LαL ερωτ{θηxε ατ6 τoν ιeρLα πoιo i1παν πo τρoμερ6-τερo πoυ δι6πραξε oτη (ωη τoυ, τoυ απ&'νπηoe: <<Aν 61ο-lδιατρ&ξeι x&,τι τξτoιo, oι iδιoι oι θεoi τo γνωρiζoυν>>.

To iδιo αxρι6ωc, θdμα o Πλoιiταρ1oq ατo iδιo πoυ 6ι-6λio81 τo απoδiδει xαL σe &γνι,loτo Λ*,xωνα: ,oταν x&πo-τ ε x&πoιoq των μυσταγιυγιilν ριitτηα e xαπoto Ι\αιων α πoι6e|ναι πo αoe6ioπαπo πoυ j1ει διαπρ&ξει ατη (ιo{ τoυ τoυαπ&νπηoe: <<τo ξθρoυν oι θεoi>>. Και 6ταν επ6μενε o μυ-oταγω.γ69 x'αL τoυ εiπε: <<εiναι απ6λυτη αν&^γxη να μιλ{-σετε>>, oΣταρπ$'πη< ριJ.lτηαε: <<Σε πoι6ν τρLτει να μιλ{-σω' σε oαq i1 oπo Θε6;>> Kαι 6παν o μυσταγωγ6ζ τoυ εi'-πε <<Στo Θε6>>, o Σταρτt&τηζ τoυ εiπε: <<T6τε παραψ6ρι-oε να τερ&'oιυ>>. oι μαρτυρiεq αυτ!ζ 6e6αιιbνoυν 6τι η μ'1-ηoη &ργιζe με την εξoμoλ6γηoη.

oι υπoι{.ldφιoι εξoμoλoγoιiνταν τα ανoψi1ψαπα aoυζ 1ια,ι

oι ιeρe[g tτρεπε να πoυζ εξαγνiαoυν, να eξαoφα}'iooυν τηoυ^γγιbρηod τoυq ενιilπιoν των θειbν. K&τι ανd'λoγo πoυ

59

Tμημα τη< δαxlLoψ"ri,ι.ric, τηc θ6λοu τo'ι APoιν6ειoυ (3oq αι. π.Χ.).

γ[νeπαt α$,ψeοα ψε aoυc N?Lσ.LLανo6c, με την εξoμoλoγηcη.()ι ιερεiq τ,'υq ακ&γγελναν ευxdq y.αL Ly'αναν δεηαειg γιανσ. συτNωΡ.ηθο'iν oι ανομiεg aoυξ,.'aσo πι6 6αθεα i1ταν ηεξoμoλ6γηαη τl'oo rub πo}'υ λυτριυν6ταν o αν()ρaπoq απaπo 6αρoζ, το-lν ανoμιιilν τoυ.

Tην εξομoλ6γηση την εxανe ειδcxoq ιερtαq πoυ λεγ6-παν Κ6η< η Koiη<. Στo λεξιx6 ΣoJδα y'αι. σaη λdξη Kοi-

ηc αναφiρει <ΙερεJq Καlelpalν, o xα()αi.ρι,lν φaνtα>>.

3. Καθαρμoi xαι θρονισμ6ζ

0 ωπαλλαγμtνoq απ6 το 6&ρoζ, των ανοψιdlν τoυ υπO-Φηφ,o,, ̂ για 1ι'νηαη περνo'iαε στo εσωτερν.6 τoυ ναoυ, 6-πou γiνoνταν oι xαθαρμoi.. Σπα Κα6εi,ρια τoυq ιαΘαρψo'3q

60

τoυg αιoλoυθa'3oε o θρoνιoμ6g. Oι ανθριυπoι εxεiνηq τηg

eπoγfiξ, πioπευαν oτι o ανΘpωπoq περι6αλλ6παν απo πλiγ

θoζ xαιι,lν πνευμ&τιυν, πoυ δjαμευαν την .{,,υ1η aoυ '|αL

δεν την αφηναν να δει ao φωζ πηq αγι6πηταζ >|.αL αι6ψα

πιo πoλJ την εμπoδiζoυν να ανt6et σaoν υτceΡ6απιx6 xo-

σμo τιoν Θedlν, απ, t,πoυ ε[aε απoqπαoθε| xαι πλανηθε[

ατην ιiλη. Για να περαoει ατη μιiηαη dπρεπε ν, απαλλα-

^γei. απ6 αυπd" πα xαι& πιευψαaα. ΚαL αυπ6 πo τεπbaαt_

ναν με ψt& oεφ& τελετoυργιχLq πpαξειq, εξoρκιoψoυq ιαι

oυψ6o}'ueq τρ&ξειζ,.Mετ& τoυg xαΘαρψo'3c, αν!6αζαν τo μυo'jμενo αε ειδι-

x6 θρ6νo (απo 6τoυ 6^γα[νεt ια.L ao θρoνιoμ6q) πoν σπεφα-

νωναν ψε oπeφ&νι ε}ιαq xαι τoυ περνo.iααν μια x6ιxcνη

παtνtα, aην oπoια θα jφερνε 1ιαζ[ πoυ o, 6λη τoυ τη (cυη,

δεiγμα 6πι πtραoe ατη μ0ηoη των Kα6εiριυν.,Υατερα αρa|ζoυν γiριυ τoυ τελετoυργiχoυg aoρoυq.

πoυ εiναι tιανo[ να διιi'l1νoυν aα xακ& τ,νe13ψαaα. oι 1oρoi.|ταν xυxλιxot ιαι φυoιι& ^γtνoνπαν υπ6 τoυq η1oυq μoυ-oιιi1q ιαι μυoτηριαxιbν τραγoυδιιbν.

,Hταν 6)'α Lνα πλ6γ-

ψα απoπΡeτπιxi1< ψα^γεLαζ' Tcoυ δεν γνωρiζoυψε τ6oη ι'lρα

xρατc''υoε.o υπoι|.,ηφιoζ τηζ μljηστj( πρθπει να ζα)'tζδπαν μ6αα

o' αυπ6 τo xλiμα aoρoil, μoυαιxη< '(αL ψυσa\ΡLαιιbν τPα-

γoυδιιbν. Tελιx& φαi.νεται να πειθ6ταν 6πt ε[ye xαΘαρtoπεL

απ6 τo 6αρoq πων xαιων πνευμd,των ιαι eLγε Lπαι ανα-

γεννηθεi σε μια νLα ζωi1'

4 ' ΙΙ xυρια μJηoη

Mετ& την εξoμoλ6γηoη )(αL 1'oυζ xαθαρψo'3c, o υπoι{,,f -

φιog περνo,iσε στην xαθαντ6 μJηαη.o μ0oτη< eιαα^γeι τoν δ6xιμo ττLα τLα μυηαη στoν υ-

περ6ατιx6 x6oψo τιυν πνευμd,πων y"α.L των θειilν. Eξηγo6-

i

61

σαν σπo δ6xιμo 6τι η .{,,υ1{ τoυ {1ταν πνε')μα πoυ ατooτd'-σ,Cηγ'e απ6 τoυζ θεo'jq, μπερδεJτηxε στην υλη xαι απo-πλανηθηxε. Ι{ ι|,,υxη, 6μιoq, εbαι πνε'iμα xαt πρLπeι ναξα-να6ρε[ τo δρ6μo aηζ y.αL να ξανατ&ρει τη θ6oη τηζ στoνυπερ6ατιx6 ι6o1ιo τιυν θειiν >LαL πων πνευμdτι,.lν. Aλλ& γιανα ξανα6ρei το δρ6μ.o πηc aρeιαζεται μεγαλη τρooπαθεα'

Δεν γνωρiζouμε τι αxρι6ωζ,6λεγαν. Στα ελληνιx& μυ-oπi1ρια υπdρxαν τ6οoεριg 6αΘψo| μ6ηoηc. Στα Aιγυπτια-x& ^γα πα oπo(α e[ψαoπε περιoo6τepo πληρoφoρημjνoι oι6αθψo[ μiηoηc i1παν εττ& xru δυ6 αx6ψα ̂ για ιeiνoυq πoυt,φπαναν oτην τελει6aηaα',πoυ e[^1αν oριoπtι&6ρe[ τo δρ6-

μo τoυζ xαι ενιi-lνoνταν πι&' με τoν υτερ6ατιx6 x6αμo. Ei-ναt αυτo[ πoυ αναχηρ,jααoνταν γιot τoυ leoυ.

Tα π$ τdλεια xe[ψενα μ6ηoη< ατα Aιγυπτιαια ψυ-oπ"i1ρtα εi'ιαι τα λεγ6μενα Ερμητιxιi Κεiμενα πoυ oδηγoιi-σαν aoν &νθρωπo ωζ τoν 9o 6αΘψ6 μJηoηc. Τα Bρμητι-xi Κε[μενα e[ναι απ6δooη ατα ελληνιι&" των xειμ6νων πoυe[γ.αν γραφεi ατην tερατιxi1 τ?αφi >ιαL .cα μετ6φερε oτηνελληνιxη γλιbααα (λ6,

"α μετjφερε xαι 6aι τα 1ιετtφρα-αε) o τελευταioq μεγαλoq ψνoπηg τηζ Aιγυπτιαu'!< Σo-

φiαq, o Mανdθωναg με τη 6o{θεLα aoυ tερoφ&ντη τηζ E-λευα[ναg Tιμ6θεoυ.

trδιi 1ρει&ζoνπαt κ&πoιεg ιδιαiτερεq διευxρινiαειg. oι

μεγ&λoι μιioτεq τιυν ελληνιxιilν μυoτηρiιoν o oρφι|αq, oΦερεx6δηc, o Eπιμενiδηζ γ'αL o Πυθαγ6ραq, (xαt δεν €,&-

ζιo ψαζ[ τoν Kαδμo πoυ εiναι ψtγ,οτoc' μιiατη< των Aιγυ-ππιαx,λν μυoτηρiων, επειδη δεν γνωρiζoυμε πoλλα τPατ-

1ιαπα γt, αυτ6ν) πηγαν oτην Aiγυπτo.o Φερεx,jδη 1 ψ&}ιιoτα, πoυ εiναι xαt δ&oιαλoζ πo|)

Πυθαγδρα, πoυ ε[πε 6τt την τdλεια γνιi.lαη 0α την ε'3ριoιeoτην Aiγυπτo. Και o Πυθαγ6ραζ τcητε ιω tγwe ψ&λιoταμ6γαq πρωθιερtαq' δηλαδη γι69 τoυ θεoιj. o Πυθαγ6ραqαυνdθιζε να λ6ει 6τt !r1ταν .γι6q τclυ Aπ6λλωνα, τoυ Tπeρ-66ρeιoυ μ&λιoτα Aπ6λλωνα.

62

*

.Ξr

3r<.ιJF

a

ι.Lο α

F

Tα ελληνιxd ψυoτi1ρια L6ριoxαν oυμπλ{ρωμα oπα At-

γυπτιαι&. τoυ ^i1παν πρoωθημθνα απ6 ιαθe &ποι|,iη. Και oΦερεxιiδη< xαt o Επιψeνiδη< 61ι μ6νo πηγαν oτην Aiγυ-πτo, αλλ& επjμειναν να π&ει eιε[ xαL o Πυθαγ6ραq.

Aπo ψι& dλλη ιiπoιpη τιbρα. Tα Eλληνιx& μυoτ{ριαεi'ναt &.ψεoα ε,ξαρτωψενα απ6 τα Arγυππιαx&. o Πυθαγ6-

ραq 6παν π{γε oτην Aiγυπτo (529 π.Χ.) y'1ταν τ6λειog

μ'ioτηc των Eλληνιxιilν μυατηρiιoν. oι Aιγιiπτιoι τoν t,.xαναν αψtoι'lq δeιπ6 xαι πoν ανξ6αoαν oπo αξtωψα. .Εoυ

μεγιiλoυ πρωθιερ6α ψf,oα oe 4 aρ6νια. oταν ιαπt}'α6e τηνAiγυπτo o Καψ6υoηc (525 π'X.) o Πυθαγ6ρα< i1παν xι6-λαq πριυθιερLαc, τηc Aιγι1πτoυ. }Ι μ6ηoη oτoυζ &λλoυζπLooeριq 6αΘψoυc, θγινε πoλιi oi.lντoψα, παρ6λo πoυ στηντραxτιι{1 τoυ Aιγ6πτιoυ tερατei,oυ oι δυ6 πελeυτα|oι 6αθ-

μoi μ'iηoη< i1παν πoλυ δ6αxoλη. o Πυθαγi,ραq μυ{θηxετρωτα oπα Κα6εi,ρια ψυoπi1ρια xαι αντ& εiναι η 6αoη πoυ6παν τ&eι oτην Aiγυπτo.

Mιιi *λλη παρατi1ρηoη πolρα.,oταν o M6γαq Aλ6ξαν-δρoq tφταoε ατην Aiγυπ πo τ.Ιργe ατo Mαντεio τoυ Aμμω-να*Δi,α oπην 6αoη πoυ Σ[6α η Σioυα. o M6γαq Aλ6ξαν-δρoq {ταν μυημθνoq oτα Κα6e|ρια ψνoτi1ρια. H μητ6ρατoυ oλυμπι&δα εi'γe γiνει ι6ρεια τιυν Kα6ειρiων. Kαι εxεi

μciλιoτα τη γνιi:ριoε o Φiλιππoq B, τηc Mαxεδoνiαg. Πα.

ρoυot&oπηxe λoιπ6ν oτoυq ιερεiq τoυ Aμμιυνα-Δiq, πoυ η-ταν παυπ6aρoνα y'α| φ'iλαxεg των μυστηρtων xαι aoυζ φα.νθρωoε 6πι i1ταν μυημθνoq oτα Κα6e|ρια. oι ιερεiq πoυ εi-

xαν να x&νoυν με θνα xoσιLo^ιαaαιτητ{ δεν δioταoαν νατoν μυτ]ooυν γρiγoρα-γρΛτoρo oτoυq &λλoυq 6αθψoυq xαι"να τoν αναιηρυξoυν γι6 τoυ Aμμ<,.lνα-Δiα. Καπaη ξτoι e!ι-

χε αναχηρυχθεi, xαt o Πυθαγ6ραC γι6g τoυ Υπερ66ρειου A-π6λλι,.lνα. oι μυημ6νoι oτα Κα6ei'ρια ψτoρo'3oαν &lετα νααυνε1iαoυν oτα μυoτηρLα,tηζ Aιγ'1πτoυ xαι τι6 eιδιια oτα

μυατ{ρια τoυ Aμμωνα πoυ θγινε Aμμωναq-Δ|αq ̂ για τoνqEλληνεq.

64

o Πυθαγ6ρ αq etγε πεi πωζ 6λoι oι θεoi τoυ x6αμoυ

!παν Lxφραση.τoυ iδιoυ ενιαioυ xαι παγι6oμιoυ πνει1μα-

io,,, "ou.

i\o.i.6πι,c τo ιατα.γρ&φoυν aα Ερμητιxd' xε[με.

να' στη μoρφη πoυ δ6θηxαν ατα Eλληνιx&.Σε'μια.πρooφιilνηαη πρoζ τoυζ μυημ6νoυq πoυ υπ&'ρ.

aει o' αυπ6 τoυ oι oημερινoi ερευνητθq τo xαπαγρ&φoυν.in.εl.ιo τι,-lν νεxρ<i.lν>> ιαι εtναι xεiμενo τoυ υτ&pγει oτιq

Πυραμiδεq ouoφ!ρou"oι τα εξiβ λ6για: <Ω! τυφλ{ Φ,xi.oπλiooυ με τoν πυρα6 των μυστηρiων xαι σaη νυ^ιaα aηζ.

TΙζ θα αναxαλιiι}ειg τo διπλ6 σoυ φωζ, τη θειxη ι|.lυ1η

oo,. Axoλoiθηoε τo θεii6 αoυ oδηγ6 xι o 0εtx6c, oδηγ6q

αg γiνει τo πνε,iμα ooυ. Aυτ6ζ xραπεi. τo xλειδi των υ*

n&ρLε,'u, 6oεc' iζηoec, xαι 6oε9 θα ζηαειq>. Aυτ6 αιρι6ωζ,

x&νει xαι o μ,ioτη< των Kα6ειρiων. Παiρνει την απoπλα-

νημθνη ι|.lυ1η oτη τη xαL τηq φωτ|ζει τo δρ6μo πρoζ τoν

υπερ6απιι6 x6oψo'Για να φπ&.oει εxe| Laει να x&νeι αx6ψα πoλιi δρ6μo.

Aλλοi τηq δ,i1,ε. τo δρ6μo. Kαι o μυημ6νoq τιiρα τρtτeι

να τoν αxoλoυθτjoει με τη διxη τoυ θ6ληoη xαL ατoφασL-

oπιι6πηπα.o M6γ"q Aλ6ξανδρoq μJατηc των Kα6ειρiων, αλλοi

xαι o Πυθα.γ6ραc, eτioη( μliατηq τιυν Kα6ειρi"ων 6φταoων

να γiνoυν γιoi τιυν θειi,lν ατην Aiγυπτo. F,tναιι&'τι πoυ δεi-

χνει τo ν6ημα τηq μriηoηq των Kα6ειρiιυν.Σπα Κα6ei'ρια 6τωζ ιαt ατα &λλα μυoτ{ρια τoυ Eλ-

λαδιxoιi xαι Aι.γαtαxo'i 1ιi.lρoυ ei.γαψε μiηoη ψLγρι π.εταρ-

τoυ 6αθμo'i. ,oταν o Πυθαγ6ραq θα γυρiαει τελιx& oτoν

"6,., ,,o, τoν μεγιiλωσe' σaη Σriμo oτην Eλλ&δα ιαι'3-

σaerlα σaoν Kρ6τι,lνα ντυμθνoq τo φι,lπooτ€φανo τoυ ,.γιob

τoυ θεoιi, 0α ταρt,ψ6eι με τη δriναμη πoυ τoυ eξαoφ&)ιιζe

o 6αΘψ6c' πoυ, π6oo oτην Eλευo[να 6oo xαι ατoυζ Δελ-

φou,, λα, oτη Δωδcbνη ' τtα να ανανειboει-τα μυoττ]ρια. Aυ-

π6 ξxανe xαι o K&δμoq παλι6τερα, αλλri xαι o oρφLαq oe

oυνj1εια.

65

Θαναrog τoυ νε6τερoυ τιυν Kα6εiρων απ6 τα δυo αδdλφια τoυ.(Παρdaτααη επi xατ6πqρoυ)

- ττ ι a I

c. f i τε^εση των μυστηρι( ')ν

Δεν j1oυμε τ|αv'Lα συγχεχριμ6νη ψαΡτυPια τW πην aξ-λεoη των μυστηρiων.

,oλεq oι μαρτυρiεζ πoυ υπ6ιρχ0υν εi-ναL 6τL

'|αL aα Κα6εi.ρια ψυστιPLα εiναι ψια yLανoνL>ι"i| τe-

λετoυργiα γoνιμιχiζ μιμητιχηζ tLατeιαζ' σ'tα τ|λα[σLα' τcoυ

γiνoνταν ιαL σ.cην Eλευoiνα. Και 1ι, αυπ6 τα'3τtζαν π|ζθε6τητεq πoυ τιμo'iνταL σ,Gα Κα6etφα ψe αυτLg τιq Eλευ-o[ναq, την Aξiερo με τη Δημη,cPα' την Aξιoxeρoα με τηνΠερoεφ6νη, τoν Aξι6ιερσo με τoν Aδη. Περιoαε6ει 6μιυ1f,ναq τLπαρπoζ _ o Kαδμiλoq { Kααμiλo< πoυ πρooδιo-

ρtζeπαι στιζ μαρτυρiεζ ωq Eρμic. Kι, 6μιυq oι μαρτυρiεqαυτθq δ.εν μπoρoιiν να oταθo'jν ατ6}'υτα. LΙ παρ€ψ6αoη ψt-σα στην πριiτη τριαδα Aξi,eρoc,, Aξι6*ερoα xαι Aξι6xeρ-ooq νπ&ργeι xαι o Kαδμiλoq πoυ διαφoρoπoιεi τα Eλευoi-νια απ6 τα Κα6ei,ρια.

Tα oν6ψατα των θεoττjτων των Kα6ειρiων εiναι πρo-oωνυμiεq ιαι 6γt oν6ψατα των θε<i.lν. Kαι μπoρoliν ναπρooδιoρiζoυν oπoιαδτ]πoτε Θe6τητα. To Aξιo< oηψαiνeι α-

τLoζ ιαL δυνατ6q ψαζ[, x&τι oαν αντ&, πoυ εννoo'lμe 6τανoτα τ}'αi'otα πoυ x?LσπLα.νιoμo$ λ6με Παντoκρ&πaη, Πα-ναytα ι.λ'τ'

Σε ετρoυαxιιi1 αγγercγpαφi,α oι Κα6eιρoι παρoυoι&ζo-νταL σe μoρφi τoν Laeι τρα.γψατιxα μεγοtλη oηψαoiα 1ιατην τ6λεoη των Kα6εiρων. oι Eτρo'iαxoι ei,γαν τ&νταoτεν6g oγ[,oeι1 με τoυζ Πελαoγoιlq. Kαι oι Πελααγoi πoυεxδιιil1θηxαν τελι:t,d, ατ6 πην περιoγfi τηg Πελoπoννηαoυαπ6 πην επiθεoη το.lν πoλεμιxιi.lν oμιiδων το.lν Λυxα6νων,τιυν Aρxriδιυν χαι των Aζ&νι,.tν με αρ1ηγ6 τo 1\υι&oνα Θαxαπαφ'51oυν xoντ&, oτoυq Eτρo'3aιoυc' εxτ6q απ6 δυ6 μrxρ6τeρeq oμ&δεq Πελαoγιi.tν πoυ ετιαπαoτ&θηxαν oτηνKρi.η

'LαL σ1ην A. Kιiπρo. Aν 61oυν 6&oη πα 6oα λjει o

Hρ6δoτoq 6τι πα Κα6e[φα {ταν Πελαo.γιx&82 τ6τe oι πα-

ραoτ&,oeιg των Eτρoυoxιxcbν αγγεiων θ1oυν πραγψατιx&

Ξ)ι

67

oυσLασa|ι6 περιεχ6μενo. Στo ετρoυαιιx6 αγγε[o oι Κ&6ει-ρoι εtναt τρei,g' Και αx6ψα oτην ταρ&,oταoη δεν μoιriζoυνψε ιανtνα Θε6. Eiναι νdoι. o νε6τερoq ε[ναι αoφα},ιbg oKαδμiλoq. oι δυ6 μεγαλιiτερoι ταραoτtxoν,ναL.σao νε6τε-ρo. Mιοt οtλλη παρoioταση ψe πoυq τρeiq Κα6etρoυc, 6ρ|-σxe,cαL oτo πtoι'ι μ6ρoq εν6q επρoυoxιιo'3 xαθρdπτη. Eδιiloι δυ6 μεγαλιiτερoι Κα6eιρoι (αδελφoi τoυ νε6τερoυ) πα-

Κα6eιριαx6 α1^1ei'o' (Moυceio Afuνιllν)

ρoυoιαζoνπαι με φτεριi xαι επoιψ&ζoν1α| να θυoιd,αoυν τoνε6τερo αδελφ6, τoν Kαδμiλo. oι μεγαλ.iτερoι αδελφoi 6-1oυν εδc{.l .γtνια ιαι φαiνεται να φoρctνε oιoι5φo { μαντ{-λι oτo ιeφ&}ιι. Πιiνω απ6 τα ιεφ&}'ια πoυq υτ&ρaeι ξναorttια πoυ δηλιilνει ημιoθληνo xαι ξνα eφτ&xτινo αoτ[,ρι'Και τα δυ6 εiναι ψνoπηραι& a'3ψ6oλα. oι δυ6 μεγιiλoι α-δελφoi ψe τα φτερ& επoιψαζoνταL τLα '..η θυαiα ενιi.l ο μι-xρ6q o Kαδμiλoq, ['aeι α.γιαλι&oα τoυg δυ6 μεγ&λoυq.

Σε 6να &λλo ετρoυ oιιxil α.γ^γεi,o [,aoυψe νεxρ6 τoνKαδμiλo, τα δυ6 αδ6λφια τoυ να παραoτlxoυν δiπλα τoυxαι τ&νι'l ατ6 τo νεxρ6 o Eρμic ψe πo xαPαxτηριoτιx6πoυ oxo'3φo xαt τη ψα^γιxi1τoυ ρ&6δo εγ^γtζeι πo νeιρ6 γιανα τoν αναoτ{ρet' Biναι φανερo 6τt xαι oι τρelq αυτt'g eι-

68

x6νεq 61oυν oat,oημε την τ6λεoη τιυν.Kα6ειρiων. o Kαδ-

;λ;; ;ff". , ι1,η-"λ" θ.6c ',o, πe)'rι&' αναoπαtνeπαι. Mι&

λ"ιψ" noρooτooη oe α.γγei,o, ατ6-πα λεγ6μενα ξ:9*ρΥ-

".a "φιρλ.."o, oi6 "o

,ερ6 των Κα6εLρων στη Θη6α. E-

ε.i, ,.,o,Ιζ. παl, tναg Κi6e''ρo,, ξαπλιυμjνog ' πoν φop&.ει

oτLψψα ιαι xρατ&ει oπo γLρι x&νΘαρo. Δiπλα τoυ oπixeι

Ξ*.,.oιεi μ. o.,o16η. Πoii,". xραot ατ6 μεγ&λo "P_!:iP",.ρo,,ιμωo, ,,, γ'μio.. τoν x*νθαρo τoυ μεγ&λoυ Κα6ε-

ρJ,. ιi."& "o,

,ρo"ηρo ψe,τo xραoi,.e'tναι ξνα ψιxρ6 παι-

bι ,,.i,, ατ6 πoν onoio γp&φ,ται η λ6ξη Πρατ6λαoq xαι

λiψ"-",'ι τLρα υταρa,.'μ," .γνuα.,x',,i,α μoρφi τανω απ6

"ηo' onoLo unλργα.

",- 6uoμo Κρατεtα xαι Lναq γενειoφ6-

oo,, ou"ρoc o .Mi"o<

oe ερωτιx6 o'iμπλεγμα. Eiναι μιαo,μ6or..",j ταρ&.oταoηπoυ ααφαλιilc, taeι oγξ,oη με τα μυ-o"iρ.o. ι"6

"η, 6νιooη πoυ aτLρψατo,ζ τoυ Miτoυ με τη

^γuuλ,',to δ,iναμη τηc i{ρriτειαg -γεννιθται

o μιxρ6q Πρα-

"6l.oo.. E(ναι τo.μυoττjριo "η<

(ωτlc τoυ ατoια},bπτeται

μ; ;η; τθλεoη ",,,μ,oiηρiων.

H Lω\ 6.γαi.νeι ατ6 πην L-

νωση τoυ αρσενιx,oυ ιαL πoυ θηλυxo6.

λ,.6 αυτ6q πκ, ταραoπ&'oειg, 61αLνet 6τι πα Κα6εtρια

γενιx& θ1oυν oημαντιx6g διαφoρ6q ατ6' πα Eλευαiνια, πα.

,6λo ,.o,.o"o 6λΘo,, xα| aα δυ6 μυoττ]ρια eLγαν γα 6ααη

;;,. ;η γoνιμιxη μιμητιxη ψα1ety πoυ γιν6ταν ψε oxoπ6

να φθρoυν την πoλυπ6θητη 6ρo1η πoυ εiναι ανατy.α.Lα τLα.

την ευχαρπ[α πηc, τηζ'Στην Eλευoiνα η τ6λεoη τωγ μυστηριων, τα 0ρωμε-

να τ]ταν η αναταρ&.oταση τoυ μ0θoυ πηζ αταΙωτηζ τηζ

Π.ρo.φ6,η< , τηc ι6ρηc τη< Δημητραq ατ6 τoν Πλo0τω-

uo,.,τo, o,μ6oλ(u, την ταφη πoυ 'oπ6ρoυ στη γη πoυ θα

6}''αaπi1oeιγ., ,o διilαει τη νθα ζωη. Δεν θ1ει αναφoρα oπo

"', "λa""ηoε η Δ{μητρα την x6ρη τηc την Περαεφ6νη.Στα Κα6e|ρio oημ,,,".,6 ρ6λo ταLζoυν oι dρωτεg τηζ Δη-

μητραζ με τoν 'iootoνo

ατ6 τoυc, oπoioυζ γεννηθηxε .oΙiλ"ι""... Στo xα6εtpιx6 α.γγeio τoυ υπ&.ργeι oτo Moυoεio

lAτεlι ω

69

τηq Aθiναζ oι tρωτεg τηq Δiμητραc (ΚPατeιαc) με τoναρoeνιx6 Miτo δiνoυν τoν Πρατ6λαo φανερ&' αρoeνtκ6 πoυe|ναt o Πλo'jτoq. Eδοl η ιeρoγαψi'α, πoυ απoτελεt τo xo-

ρ$φωμα τoυ μυστηρioυ oτην Eλευoiνα ιαι.γiνeται αν&ψe-σα στην Περoεφ6νη ιαL σ.co\t Πλoιiτωνα, πoυ θα διi.loειqe}'ιι& τoν Πλo6τo γi,νeται με την [δια τη Mεγriλη Mη-τLρα πoυ πoλλoi την ταυτ'ιξoυν με τη Δημητρα.

,E1oυμε λoιπ6ν δυ6 φιioειq των μυστηρiοlν πoυ πρ6-πει να ενoπoιo6νται oτα .γeνιxα τ\α[oια τη4 επioημηg τε-λeπoυρ^γ[αq των Kα6ειρiιυν. o θαναπoζ ιαt η αναoταoητoυ Kαδμiλoυ εiναι oτην oυo,ια ψεταφoρα τηc ιoτoρtαq τoυ,ooιρη. Aυτ6 υπooτηρiζoυν xαι oi1ψeρα oL |'νσaLyLLσπ6q.

,o-

βωζ o ,ooιριq i.ταν o6ζυγoq τηζ αδελφ{< τoυ ,Ιoιδαq πoυε[ναι η πρooι'lπoτotηση τηζ Mητ6ραq Γη4 ατα Arγυπτια-xιi δεδoμ6να. Toν ,oαιρη πoν ox6πιοoε o αδελφ6g τoυ Σετ(Tυφιi.lναq oτα ελληνιx α) τoυ τoν ιoψψ&τιαoε ιαι ox6ρ-τΕLσe πα ιoψψ&πια τoυ. Toν ανtoτηoε η αιiζυγoq ιαι αδελ-

φ{ τoυ τLανα γiνει ατo τ6λoq xριτηζ τoυ K&τω K6oμoυ.T|πoπε ατ' αυτ&, δεν υπιiρ1oυν στoν Kαδμiλo.

Toν Kαδμiλo τoν θυoι&ζoυν τcι αδθλφια τoυ xαι μ&λι-oτα τελετoυρ.γικ&' 6πωq' φαiνεται στην αναταρ&'oταση τoυeπρoυoιιιaiι xαΘρLττη. ,oλα δεi1νoυν 6τι τρ6κeιται 1ιατελετoυργιxi1 xαι 6γι φυotκi1 θυoiα. Δεν πρ6πει να τoνoxoτιj:νoυν πρα"γψατιι&. ,oταν πoν αναoqαi,νει o Eρμ{< τooιJ.lμα τoυ δεν 61ει xαψια 6}'&6η, xανξνα αημ&δι πoυ ναθυμiζει Θυoi,α. Moι&ζει ατ}'& oα να xoιψ&,ται xαι ψ&}ιoταγαλ{νια.

tΙ παραoταση στo αγ^γε[o δεi1νει 6πι πoν αναoταi,νει oEρμηc α"γ.γ[ζoνπαc, τoν μe τo ψα"γιι6 τoυ ρα6δL. Καπ' αρ-

1τjν oημαiνει τελbτoυργιx! τρ&ξη. Kαι η παρoυoi,α τoυEρμi μoc απoμαxριiνει απ6 τoν,ooιρη.

oπιoαδ{πoτe πρ6xeιται για τελετoυρ^γιι! πρ&ξη ανα-παρ&oπαoη< εν6g <<θντ]αxoντoζ θεoιj>> αλλ& δεν θυμiζει τoνTαμμo6ζ πoυ ιατε6αiνει ατoν Κατω K6oμo xαt πη.γαi,νet

70

η ερωτευμθνη Ιoταρ xαt aoν φθρνει ιαι τ&}'ι oτoν x6oμo

r.αL στη ζωτ]. Περιoo6περo θυμiζει τoν Aδωνη, αλλ& μειατι'ιζ παραλλαγμ6νη την ιoτoρi,α .Coυ' ,to μ6θo τoυ.

To ποlζ αxρt6ωc, παρeψ6αtνει o θ&νατo6 ιαι η αν&"-

σ,ναση τoυ Kαδμiλoυ μθoα oτην τθλεoη των μυoτηρiωντηc Σαμoθρ&xηc δεν τo γνωρiζoυμε.

,oμιoq αυπ6 αιρι6ιbq

δiνει xαι τo ν6ημα των Kα6eιρiιoν. Χιυρiq αυτi1 την πα-

ρLψ6αoη δεν θα μλo6ααμε ^γιαΚα6ε|ρια, Κ&6ειρoι εiναι o

Kαδμiλoq xαι oι δυ6 αδελφoi τoυ πoυ υπcilρ1oυν σe α.ττeLo-.γραφ,ιεζ,'

oπωαδ{πoτε δεν θ1oυμε εδιi.l πραγμαπιxi1θυo[α 6τ<ιq

"γLνeται qτα ταλι6πeρα aρoνια με τη θυoiα τoυ λεγ6μενoυi<oπαρo6αoιλι&> δηλαδτ] τoυ ν6oυ πoυ 6πρεπε να θυoιαoτεi

αφo'3 ζo'3oε Lντoνα αεξoυαλιxd ζ,i μ' την ι6ρεια τcoυ eι-

πρoαιυπo,}oε ττ) Υ1, cboτε η ανπριιi1 δ,iναμη να περαoeι

στη γη πρoxειμ6νoυ να ενιoa$oeι τη γoνιμ6τητ& τηc.ΤΙρ6-

Υ"εLπα,L για oυμ6oλιι\ τρ&ξη πoυ ε|ναι αoφαλιbq μια δια-

φoρ,",'$ πραxτιιi1 απ6 τη oυνηθιζ6μενη στα μυoτ{ριατη< Kυ6jλη ζ' iι Pιαζ oτη M. Aotα, 6πoυ Lπρeτε y! ou'-

τoευνoυ1iζoνται &νθρ<υπoι αντt να θυαιd,ζoντα'| σ,cη Mεγ*-

λη Mητ6ρα . Σqα Κα6εiρια η 6λη πραιτιιi1γ[νεται oυμ-

6oλιx{ πραξη.oι αδελφoi τoυ Καδμiλoυ, των oπoiων τα

oν6ψατα δεν αναφθρoνταt, ι&,νoυν μι& oυμ6oλιx{ θυoiα.

Κα'ι υoτeρα απ,6 ξνα δι&oτημα o <<νεxρ6g> αναoπα[νeπαι

με τη μαγιχi1ρ&6δo τoυ Eρμη. H αναoπαoητρLπel, να.γi-

νεπαι boπε,ρα απ6 πρεi,q ημθρεc, 6πωζ τoυ Aδοrνη, τoυ Aτ-

aη xαL φυotι&. NαL πoυ Xριατo6 σπα. x?LσaLανιι& ψνoπ.i1.PLα 1ηζ παφηζ lι'αL πηζ Aναoπαoηc, πoυ τελoι}νται xαΘe

1ρ6νo oτη δι&ρxεια τηc Mεγ&ληq E6δoμ&δαq.Tα 1ριoτιανιx& ψυoτ$1ρια πρLτet να 61oυν παρει παρα

πoλλοt απ6 πα Κα6etρια. Στα Eλευαiνια δεν θ1oυμε τo<<θντjoxoντα θε6>>. Mπoρε[ να Laoυψε πoλλιi oπoιaelα τoυ

τελετoυργιxo6 τoυζ oτην Aν&oταση των Xριoτιανιi.lν, αλ-

λιt δεν d1oυμε παρ6νπα τoν <<θντjoxoντα θε6>>, aoν αPσe-

7t

νιx6 θε6! Ι{ απαγιυγη τηq Περσεφ6νη< απ6 τoν Πλo,jτο-l-να δεν eγεt αυπ6 τo δραματιx6 oτotγε[o. Eiναι xιiτι &λλo.Kαταληγoυμε λoιπ6ν oτo αυμπθρ αiψo 6τι oτα Κα6e|tριαεlxαψε δυ6 παρ&λληλεq τελετoυργiεq: τηc ψεγ&ληc Mη-πtραq ατ6 τη ψι& xαL τoυ Kαδμiλoυ on6'

"ηu iλl.η.-Σ'η,

τρωτη τeλeτoυργtα πoυ αφoρ&' τη Mεγciλη i{ητ6ρα .i1oυ-ψe ψLα" ιoaoρ[α ταρ6p"otα με εxeiνη τι,rν Eλευαι,l,,,λo,xατd''i11ει oτoν ιeρ1., γ&ψo τηc Aρμoνlαq με τoν Koiδμo.To αντ[oτoιxo σ1α Eλευoiνια e[ναι η ιερoγαψtα,,o, γ.,6-ταν o'ιψ6oλm& απ6 τoν ιερoφdν,τη )|'αL πην ωραι6τερη A-θηνα|α Παρθdνα πoυ απ6 την τdλεαη

"oυ ,ν6,,, μυατηρioυ

ωζ την επoμ6νη τ6λεoη τoυ τιψo,3ταν ωq θεα xot t,'ψεueατoν Παρθενο. lνα.

Και ε,iναι μια oυμ6oλιx{ τdλεαη τoυ γ&ψoυ τηg Περ-oeφ6νηc' με τoν Πλoιiτωνα.

Σ1α Κα6εiρ|α η Lερoταψ[α ε[ναt η αυμ6oλιxη τ6λεαητoυ ,γαψoυ τηc Aρμoνiαζ l,"ε τoν Kοiδμo. Στη oυμ6oλιx{αυτη τdλεoη του γαμoυ τηg Aρμoνiαq τo ρ6λo τoυ Kriδ-μoυ τoν παιζeι o Kαδμiλoq. Γνωρiζoυμε 6τι oπα Eλευαiνια

Ψ""!9.1 η teρoγαψ|α γιν6ταν o"o "Jλoq

των μυoτηρi,ιυν.Στα Κα6ε[ρια τα πρ&^γψαπα πρ!πet να εyoυν ψ,,o δ,o,φoρo.H ανααπαoη τoυ Kαδμiλoυ nρo"γψo"onJ,,ki, o"o

'tλoqτη,< διαδρoμηq ,o, μυoτηρioυ, 6ταν θα πρdπει να αναγγελ-θεi ατoυq μ'iατεg η αναoταoη, στην oπ,oi'α θα αxoλoυθη-σoυν 1α 6ργια" Καt στην αναγγελiα τηq αν&oταoηq

"o ,u-

λετoυργιx6 o1εδ6ν ταυτiζεπαt. Διαφ['ρeι 6μ,c ατη, αρχη'

^ ' Aπ6 τιq ελ&γιoτεq αναφoρtq πoυ 61oυμε γ,o "o

Κ.o-6εtρια. ψυ.τπ.i1φα 6γα[νεt'6τι υτ&ργet ψ,i- onoγ'γ^l1 xoρηζ,,τηq Aρμoνiαζ, την oπo[α αναζητεt η ψανα τηζ η NJμφηγια xεiνoυq πoυ δεν τoλμοt,νε yα απaxα.},υι!oυν τα ιιυoτ$-PLαιη Ωxεανiδα FΙλ6xτρα xαπd. τoυc' μυθoγρ&φoυi. H

"-ναζiaηση τηc μητdραζ αναταPLσaαν6ταν o"o oi"o,|.,o .o,,παλι6τερoυ .rαo'1 των Kα6εiρων τη< Σαμoθρ&xηa. o γ&-μoζ τηζ K6ρη< με τoν Κα6eφo Kαδμiλo no, η γ,oρ"{1λou

'7q

o Eρμi< αναoπα|νει τoν νεxρ6ν Kα6ειρo 1ρηoιμoπoιιbνταgπη ψα.γιx! ρα6δo.

αxoλoυθo6αe ατειxoνιζ6ταν στη ζι'ηφ6ρo τoυ iδιoυ ναoιj.Eνα τμ{μα αυτi11 .cηζ cωηφ6ηoυ 6ρ|oxeται oi1ψeρα oτo1\oυ6ρo (Παρioι).

Mε τιζ δ'io αναπαραoπ&oeιq 61oυμε oτην oυo(α 6λατα δριirμενα xαι 6λo τo ν6ημα τηg τελεττiζ των Κα6et-ρων. o Kαδμiλoq μπαiνει ιανoνtx&' oτην τελεττ] ωζ ερα-oπfiq xαι o6ζυγoq τηq K6ρηc, πιθανιbq τηc Aρμoνiαζ. Kαιεπειδ{ ατη μυθoλoγtα τη νυμφε'iτηxε o Kοiδμog, o Kαδ-μiλoq εiναι o oυμ6oλιoμ6ζ τoν K&δμoυ. Και φυoιx&, πηνAρμoνiα την υπoδιiεται x&τoια ιtρeια.

o γοtμoq πoυ εiναι τo τ6λoq' των μυστηρ.'ων ̂γiνeπαι α-φoυ ['aeι αναoτηΘei, o Kαδμiλoq, o <<θντ]oxο-lν θε6q>>. Kαιτo γλ6ντι ψeτ& πo γ&ψo eiναι τα 6ργια, η xαΘαυπ6 πiλe-ση των μυoτηρiιυν.

Tα Κα6εi'pια μυoττjρια ιρατo'3oαν εννθα oλ6xληρεζ η-μ6ρεs. Καt τo ενν6α εiναι oυμ6oλιx6g αριθμ6q, αφoυ ενν!'α{1ταν oι Moιioεc πoυ ιατ& τoν Πυθαγ6 ρα, <<e[ναt oι eτ|-γειεg ειx6νεq των θεiχ6ν δυν&μεων ψLoα απ6 τη oπoteg o&νθρωπoq μπoρo6αε να δει την υπLρπατη &υλη oψoρφι&τoυζ>>. Eνν6α ημ6ρεc xραπo{ιoαν xαL πα Eλευαiνια.

o Φιλ6oτρατoq83 μλιilνταζ τLα παΚα6eiφια oτη Λη-μνo λ6ει 6τι γiνoνταν τ6πe ιαΘαρψoi' για τo 6γxλημα πoυεi1αν διαπρ &ξeι oι Λ{μνιεq να qιoπ'λooυν τoυζ &ντpεqτoυζ. Για εννθα ημ6ρεc, Lo6ηναν x&Θε φωτι& oτη ν{oo. ,E-

να πλoio 6φευγε τLα τη Δ{λo απ, 6πoυ Θα 6φερνε τo ν6oφωq. Kαι αν τo πλoio eργoπαν πριν να περ&ooυν oι ενν6αημdρεc περιφερ6ταν ανoιxτ& τηc Δ{μνoυ .j:απoυ να φτα-αει η ιilρα .rLα να δoθεi τo νθo φωg oπη ν{1oo.'oπαν iφτα-νε η ατιγμ{ τo πλoio 6μπαινε oτo λιμ&νι xαι oι. &νΘρalτoι€παιρναν ao φωζ τιoπε'3oνταq 6τι Lτot, xαΘαρψLνol, απ6ι&Θe xαι6 dμπαιναν oe ιαινoilρ.για ζιιi1, αναγεννι6ντoυoαναε νθα ζω{.

Κατι αν&λoγo γιν6ταν xαL σaη Σαμoθρ&xη. Για εννdαημ6ρεc t'o6ηναν πα φ,bτα α, 6λo τo νηoi, ενω πλoio 6φευ-

ι4

!Ξ τ'o.τη Δ{λo. Πdνθoq 6αρ'3 απλων6ταν q' 6λo τo νηoi.Nηoτεiα xαι Θρiγoq iραν oι εxδηλιi.loειq τoυ π6νθoυq. Aυ-τ&, τo πdνθoq )ια| oL θρτiνoι γiνoνταν o' 6λα τα ψυoτ.'i1ριατLq.,τo Θ&νατo i1 πo aαψδ τoυ θντjoxoντα ΘeoJ: τoυ Tiψ-μo'iζ, τoυ ,oαιρη,

τoυ Aδιυνη, τoυ Aτπη, τoυ Tελεπηνo,ig,τoυ Bιiαλ x.λ.π.

Σ.τo αiτωψα πoυ ναo6 των Κα6ειρων απειχoνιe6ταν ηαναζ!τηoη τηc K6ρηq απ6 τη ψητt,ρα τηc. Aυτ6 γtνεπαι)ιαL στα Eλευoiνια ψυoτi1ρια.,oμ,q oτα Κα6etρια laoυψε)<αL πη θυotα ιαι αν&oταoη τoυ Kαδμiλoυ. Kαι ψ&λιoταo αναoπηψtνoq Kαδμiλoq θα νυμφευπei, πη 1αμdνη Κ6ρη,πoν εtνω oπιoαδτjπoτε η Aρμoνiα. Eδιi: o Kαδμiλoq αφo6θυo ιαζετ αι τελετoυργιx &,, αναo τ α[ν e,c α| xα| αν αo πηψtνoqπια πελe[ τoν <<ιερ6 ταψo>> τoυ εtναι )ιαL ,to μεγ&λo μυ-oτi1ρto o' 6)'α πα ψυoτi1ρια

Στιq ειx6νεg των ετρoυσιιιδν αγγεiιυν πη Θυo'ια πoυΚαδμiλoυ την xd,νoυν τα αδ!λψ,α τoυ oL Κ&6ειρoι. Καιoτην αναoταoi1 τoυ, πoυ την x&νeι o Eρμiq ταρα6ρloxo-νται μ6νo τα αδ[}ιφια πoυ.

\τo α6τιυμα τoυ παλιoιi ναoιi των Κα6eιρi.ων oτη Σα-μoθροtxη 61oυμε απem6νιoη πηζ, αναζιτησηζ τηζ x6Pη<'Πρoφανιbq η αναζipηoη γiνεται απ6 τη ψητ!ρα πηq' Κi-πoτe αoφαλιιq 6ρ|oxeται η x6ρη xαr. γ[νeται o γαψoC, πηcμε τoν Kαδμiλo πoυ ανατcαPιoτ&νεπαι ατη ζωηφ6ρ o τoυ [-διoυ γαoιi. o γοiμoq αυτ6q φα[νeaαL να, εi.ναι qo xoρ,iφι,.lματηc τελετ{q xαι ^γtνεπαι την τελευταi,α ηψ!ρα, oπ6τε πoπλoio πoυ εiae τ&,ει oτη Δ{λo xαι περiμεν e 6ξ,a ατ6 πoνηoi', ειoLρaεταL σ'co λιμciνι, μεταδ|δει τo φωζ xαt ol, &ν-θρωπoι αν&6oυν παντo'3 φι'bπα xαt τρα6&νe ̂ για τoν ιερ6γαψo πoυ γ'ινeται πι& oτo ιeρ6.

. Στα Κα6etρια o .γ&ψoc, γ[νeται με τoν Kαδμiλo πoυelae θανατalΘe!ι ιαι αναoτηθεi. Τα 6ρ"για αxoλoυθo6oαν με-τα την τθλεoη τoυ ιερoιi .γαψoυ' oι Κα6eιρoι xαι o Kαδ-μiλoq παριoτ&νoνταν με υι|.iιυμ6να τα αιδoiα (ιΘυφαλλιxoi)

ιc

τεψαιoL ανaηLxi δ'iναμη ιxανot να 6oηθ{ooυν στην x0ηαητηζ γηζ. oι πιoτoι xατ& την τ6λεoη τιυν Kα6ειρiων xρα-τoriν oμoι<i.lματα ψe υι}ωμ6να ανπριx& αιδoiα.

6. Tα δρcbμενα

Στα EλευαiνLα ,Cα δρι|μενα τα γνωρiζoυψe απ6 τoν πε-

ρiφημo <oμηριx6,Υμνo>> ατη Δ{μητρ α. Aναταριoπ αν6τ αν

αυτ6ζ o μιiθoq πoυ αναφLρeται ατoν riμνo. Και ε,iγαψε πα-

ρ[ψ6αoη απ6 πaνζ πtoπo'3ζ oe ιρi,oιψα oηψe[α, 6ταν ιoi-

ταζαν πoν oυραν6 ιαι ιιξτeυαν, Jε δηλαδ{ 6ρtξe ιαι. '5oτε-ρα xo[παζαν τη τη 2ια| 6λεγαν zιjε δηλαδ{ ιυoφ6ρηoe. Γ ιαταΚα6ei,ρια δεν θ1oυμε ιατι αναλ'o"γo. Bαδiζoυμε στα.tυ-

φλ&. M6νo oL ανα,1ταPαστ&oeιg μαq δiνoυν ιd,τoιo ψtτo γιανα 6ρoιiμε τo δρ6μo τηc τελεττ]q.

Σπα Kα6ei,ρια τo oιoπ&.δι o, 6λo τo νηoi αρ1iζει τηνπριilτη ημ6ρα τηq εννεατiμερη< τελετηq. Eiναι φανερ6 6-τι η K6ρη, η Aξι6xeρoα eξαφαν|.ζeπαL τ|'αL η ψ&να τηq αρ-

ai'ζeι να πην αναξητ&ει παντoιi. Oμ,. o, αντiΘεoη με τηνΠερoεφ6νη των Eλευoινiων την oπo[α απi1γαγε o Πλo0-τωναζ δταν μ&ζευε λoυλoιjδια oτα γωραφια' στα Κα6et-

ρια δεν θ1oυμε ιαψψι& τLτoια 6νδειξη. [Ι K6ρη aαΘηιε 6-ψωζ xαL ψαL| πηc 6πεoε δυατυa[α oτη.γη'

Aυτ6c e[ναι o μ6θoq πoυ διαπερν& τα Κα6etρtα. Aν υ-πoλoγiαoυμε '6τι πeλιxα η χ6ρη θα παντρευτεi τoν Kαδ-

μiλo, o Aξι6xερooq πoν αναφLρeaαL ωζ μυατηριαx{ θε6-τητα δεν εi.ναι o ΠλoJτωναζ αφoιi δεν Θα π&ρeι αυτ6c, τηνK6ρη, (Aρμoνiα τανπα εδιil), πoυ λ6γεται Λξι6ιερoα oτα

μυoττ]ρια. o Aξι6xεραoq πρ6πει να etναι o Δtαq { o oυ-

ραν6q, δηλαδτi o αrjζυ.roq τηq μητ6ραζ. Aν η Aρμoνiα εi-ναι η Κ6ρη, τ6πε πρtτει να ε{ναι η Hλθxτρα, πoυ ταυπt-

ζεται ψe τη Δτ]μητρα xαι e|νω μια &λλη oνoψαo[α πηcMητθραq Γηc. Σ, 6}'α πα μυoτ{ρια τηc Mθoηq Aνατoλτ]c

76

τo 6αoιι6 πρ6αωπo ε|ναι η Mητdρα Γη αδιιiφoρ o ατ6 τoτoι6 6νoψα taα. Bπoι 6λα πα oν6ψατα παυπiζoνται.

Ιl eξαφανιoη τηq K6ρηq δεν διxαιoλoγε(ται. Kι, 6μωgη eξαφανιoη απoτελεi πη 6&oη των δρι,lμενιυν. ΙΙ eξαφ&-νιση τηζ K6ρηq τρt,πει να oaeτiζeτα'L ψe qη θυαiα τoυKαδμiλoυ. Και oτo oημεio αυτ6 τα Κα6etρια πρtπeι να f,-aoυν x&πoια oatoη ψε πα ιLυσa^i1ρια τη< Ιoταρ ιαι Tαψ-μoriζ. Kαι oτα ψυ^oτi1ρLα 1ηζ Ιoτ&ρ xαι Tαμμoιiζ, 1α σaoL-γe[oι τoυ j1oυμεoo δεν μαg εξηγoriν για πι6 }ι6γo xατL6η.xε o Tαμμoι5ζ oτoν Kατω K6oμo.

oπcυoδ{πoτε o Tαμμo6ζ πτiγε oτoν Καπιι K6oμo. Σεμια εxδo1{ τoν θoτειλε η iδια η Ιoτ&ρ ̂ για να μπoρ6αει ηiδια να oωΘε[ ατo την παγiδευoi1 τηc oτoν Κ&τω K6oμo,δηλαδ{ τη oxληρτj περioδo τoυ aειψιbνα. H γη εiae ξερα-θεi, oι xαρπot δεν ωρiμαζαν \ιLαL τταντoυ εiγe πθoει δυατυ-γtα. H Ιoτ&ρ αναζi1τησε τoν Tαμμoriζ. Και. 6ταν eψφαν,ι-σ,νη>|ε η γη α)Ο.&ζει 6ιpη. LΙ Ιoπ&ρ ξανα6ρiγε τoν eραoτs11ηζ xαL η τη yLαPτtoφ6ρηαε. Aυτ{ η πτoρtα (μ'jθoq) πρ6-τεL να 6ρ[oιεπαι xα| σπα Κα6ε[ρια'

[Ι θυoiα τoυ Kαδμiλoυ ατ6 τoυq αδελφg'jc τoυ (oυμ-6oλrx6c, Θ&νατoq εδω, αφo'i τρ6oωτα υπoδrjoνται αυτo6c,τoυq ρ6λoυg) αναoη&'τωσαν την Κ6ρη την Aξι6xερoα ̂ i1Aρμoνiα, η oπo[α tτρεξe oe αναζiρηoi1 τoυ,6πωq η Aν,θτLα τa Bοtαλ αλλιi xαι η

,Ιαιδα τLα, τoν,ooιρη. Στην πε-

ρiπτωoη τoυ Kαδμiλoυ δεν dxoυμε τo φαιν6μενo τoυ ερα-ατi1i1τoυ oυζιiγoυ. T[πoτα δεν δεi1νει να 61oυν πριν o16-oειq. Toν αναζητ&ει παντo'3. Και eξαφαν,ιζεται' H μητ6-Pα aηζ αναoτατιbνεταt. Κ&τωq !τoι tγινε 1λ'αL rLe την Ι-oτctρ. Tελιx& η K6ρη θα 6ρeι τoν Kαδμiλo' NαL θα γυρi-ooυν 6λoι ψαζt ̂ για να xd,νoυν τo γ&ψo' τoν ιερ6 γ&ψo πoυΘα x&νet τη Τη να xαPπoφoρ$oει'

Tα δριilμενα εiναι f,ναq Θ&νατoq (oυμ6oλιx6q) η θυoiατoυ Kαδμiλoυ πoυ εiναι νloq ριoμαλ6oq με υιpιυμjνo .to αL-δoio. Θυoιιiζεται τε)ιeτoυργιx&,, 6πωq oι παλιoi νjoι πoυ

ηη

θυαι&ζoνταν αφo'5 ζo'3oαν με την ιeρεια πoυ αυμ6oλiζει τηMητ6ρα Γη, για να ενια1'ioει με τo oπiρψα 10υ aην ια?-τoφoρiα τηq Γηζ.

ΙΙ K6ρη Qιξι6ιeρoα), τoυ γ&νet τo μεγαλo .cηζ ePσ.-oτ! τρLγeι παντo'3 να τoν 6pe|. Και o Tαμμoι1ζ xαι o Kαδ-

μiλo1 πεθαiνoυν χαι Θα6oνται στη γη. Γiνεται η oaeτιιi1αυμ6oλιx{ πe}τετoυρy|α πoυ εiναι η παφΛ τoν oπ6ρoυ oπη

τη ΥLα να 6λαoτi1oeι.Στα Κα6eiρια Θ&6eται πo αρoeνιι6 6τωq o' 6}'α πα

ψυoπi1ρια τηq Mεσηζ Aνατoλ{g. Στην Eλευo|να Θ&6eται

η Περαεφ6νη. Eiναι |LLα oυσLασaιιfi διαφoρ&. oι ,Eλληνεg

τoυ πeλικ&' διαμ6ρφι'lααν τα Eλευoiνια 61oυν αυνεiδηoη 6-πι αυπ6 πoυ δiνει νLα ζω{1 δεν εiναι τo αρoeνιι6 oπLρψα,αλλ& τo γoνιμoπoιημθνo με τo ανδριx6 oπLρψα al&ριo τηq

γυνα[xαq. Eiναι πραγματιx&' ψια δυναμιx{ α6λληιl.lη πoυδεν υπ&ρxει oπα Kα6εiρια.

Στα Κα6etρια Lγoνψε την ιδθα τoυ θν^{αxoντα θεoιjπoυ etναι αρaενιx6q. o αρoeνιx6q θε6ζ πoυ oυμ6oλiζει τooτ6ρo αναoταiyεπαι τLα \α διbαει τη νξα ζωi. Aυτ6 αxρι.6υιc' taει xραπloeι >|.αL o xPLσaLανιoψ6g. o Xριoτ6q θανα-τ,λνeπαι ΙLα να αναoπηθei, oe τρe[g ημ6ρεζ.,oλoι oι θν{oxoντεg θeot απo τoν Tαμμoιiζ ωq τoν ,o-

σLρη xαL ατ6 πoν B&αλ ωc τoν Aδωνη, τoν TελεπηνoriqιαL τoν ,Λττη ατoτελo6ν την παραδoαη 6πι τo ανδριx6oτ€ρψα δiνει τη ν[,α 6)'αoπηση. rΙ Mητθρα Γη τoν ανα-oταi'yeι. Στα Eλευαiνια 61oυμε νξα διαqτααη, τeριoo6τe-

ρo λoγιx{, περιαo6τερo επιατημoνιxτj."A.q ξανατιαooυιΙε τα δριilμενα 6πaη παρoυoι&Loνπαι α-

τ6 πιζ αrιαπαPαoπ&'σeLζ 'LαL

τιζ x&τoιe< πληρoφoρiεq πoυδιθoωoε xυρια o Δι6δωρoq o Σιxελιδτη c' ιαt 6oηθηπικ&" ofΙαυoαν[αc, ιαι o Σπρ&6aιναq.

Mε τo Θ&ναπo τoυ Καδμiλoυ τ!φτeι oυμφoρri στη γη.Aυτ6 oυμ6oλiζεται ψe πo o6{1oιμo των φιilτων y"α| ,coυζ

78

θρηνουq. H K6ρη αναζητ&eι τoν Kαδμiλo ιαι a&νeπαL 1,|.αLαντi..

oι διxoi τηζ την αναζητo'3ν' oι περιπλανi1oειq κρατ&-νε εννθα ημθρε< oπ6τe ανευρi'oιeται o Kαδμiλoq xαt eτ,L-oπρtφeι με την K6ρη ατo rcρ6 για να τελ6αoυν τoν <<ιερ6

τ&μo,. To φιυq τ"o oπoio αν&6oυν oι διiδεc xαι μεταδiδε-rαι ξτoι η xαΡα o, 6λη τη ν{oo Lρaεπαι ατ6 τη Δηλo. Δενξ6ρoυμε πoια η ψυoπιxi1α6νδεoη με τη Δdλo ' Σ' 6λα τανηαιci πoυ τελoriνται πα ψυoτi1ρια (Δ{μνo, ,Ιμ6ρo, T6νε-δo), αλλιi )ιαL σtα ταρ&λια τη< Θρ&xηc, .co φωζ τηζ xα-ρ&c, tρaeπαι απ6 τη Δηλo. Δεν ε[ναι π&νποlq πυaαi.o 6πι oAπ6λλωναg, o θε6q τoυ φωπ69 πηq xλαoιιi1c, α?xαL6πη-ταq 'Lγeι για xtνπρo 10υ tη Δdλo.

Μeqα πo <<δεriτε }'α6eτe φωζ>> xαL τoν ιερ6 γ&ψo αρ-aιζαν τα oρ"για G,ργδ. oι πιατoi των Κα6ei.ρων t,6γαwανtξω oτα γωρ&φια xαι ερωτeiloνqαν τLα να ερεθiαoυν xαιτoν oυραν6 να 6ρtξeι, να ρ[ξει τo oτt,ρψα τoυ στη τη τLανα xυoφoρi1σeL xαL να διi.loει xαλd ooδειd (υε ιαι xυε εt-ναL aα αυνθ{ματα).

,oλα τα μυoτηρια {ταν τελετ6c γoνιμιx{q μιμητιxd<ψαγεtαq. Και o ιερ69 τ&ψoc αλ)'α xαt τα ,6ργια (θργα) πoυαxoλoυθoιiααy o, 6λα πα ψυoτ$ρια i1ταν oτoιaεtα τηc ψι-μητιx{q ψαγetαc, ψe πα oπoi.α τtoτευαν 6πι Θα eτηρtαζαντoν oυραν6 να ρlξeι τo oπLρψα πoυ σ1η γη (τη 6ρoγfi.

o Κ&δμoq, μεγ&λoq ιερoφ&ντη< τιυν Kα6ειρiων τηgAιγιiπτoυ, πoυ tζηoe αρxeτ&' γρ6νια oτη Φoινixη πριν ναπαρeι τo δρ6μo για τo Aιγαi,o (μετ& τη ψαγη πηc Mεγιδ-διil τo 1468 π.X.) 6xανε την αναδιoργ&νο.lαη πων Κα6eι-ρi<υν. Γι, αυτ6 ιαι o θντjoxων θε6q π{ρε τo 6νoμα Kαδ-μiλoq (μιxρ6q K&δμoq πoυ θα πει μιxρ6g Ανατoλiτηq).

?o

7. oι Κι i6ε ιρoι πρoστι iτεq τωνναυτιλoμ'!ν ιυν

oι Φoiνιxεζ θεωρo'ioαν πoυq Κ&6eιρoυζ, τoυζ oπo,ιoνζjλεγαν fΙαπcitxoυζ, ωq θεoιiζ τρooτ&πεq τιυν ναυτιλoμιi-νιoν' Συν{θιυc, L6αξαν αιρ6τρaηα τιυν πλoi<υν τoυq oμoιιi.l-

ψατα Παπciιxιilν για να τα τPoσ'cατε'joυν.Tην ιδι6τητα αντi1την πηραν oιΚα6ειρoι πoυ λατρε'i-

oνταν στo AιγαLo.,Eται oι ναντιxot τoυζ επιxαλobνται^lιαπρooπαo,ια. Και αι6ψα πi'oτeναν 6τι oι μυημ6νoι oτα Κα-6εiρια δεν xινδιiνευαν, γιαπL oτιq επιxλ{oειg τoυq oι Kd,-6eιρoι παρoυoι&ζoνται τ&ντα xαL ,coνζ αιilζoυν. H x6xxι-νη ταινtα τoυ φoρo'3oαν oι μυημ6νoι oτα Κα6εi,ρια πtoτeν-αν 6πι τouζ πρoστ&'τeυe απ6 τουq xινδ6νoυζ τηζ θοiλαo-σαζ'

oι Aργoνα'iτεζ πριν να φ0γoυν ατ6 τo Aιγαio για τoνEJξεινo Π6ντo, με υπ6δειξη τoυ 0ρφ6α τ"lγαν να μυηθo'iνoπαΚα6εiρια, Kαι αυτ6, θλεγαν, τoυζ 6oιυαε απ6 πην xα-ταoτρoφi1.

Σπα Κα6εtρια εtγe μυηθεi xαι o &,λλog μεγdλoq θα-λαoαoπ6ρoq, o oδυoα6αq xαι ψ&λιoτα !φepε πανπα ψαζiτoυ την x6ιxινη παιytα πoυ τoν πρoατctτeι}ε πε}'ιx& ̂ γιανα μη γαθεi,

Ωq τρooπ&τεζ των ανθριbπων ατoυq θαλ&σσιoυζ χιν-διjνoυq oιΚα6αρoι ταυτiLoνπαι με τoυζ Δι6oxoυρoυg, (K&-

σ,Coρα xαL ΠoλυδεJxη) πoυ τjταν θεoi τηc Λαxωνιxηc.

8. oι ΚιΙ6ειρoι ε[ναι }1αι o ι τεχνiτεζ

oι Κα6eιρoι ιυζ παιδι& πoυ ,Ιlφαi,oτoυ εiναι τεaνiτεqxαι πρooπ&.τεζ των τε1νιxιilν. Eiναι oι xυρtαργoι τηζ φω-πι&"ζ ιαι, ψ&),ιoτα πηc υπ6γeιαζ πηζ ηφαLσ.ιαιηc φanιαq.Σε πoλλ6q παραoπ&.oειζ 1c,υζ j1oυν να xρατ&νe oτα γ6pια

80

τo oφυρi πoυ τeaνi,τη. ,oμ,q τ&νπα xυρiαρ1η μoρφη τωνΚα6e|ρωi εiναι θeoi τηc γoνιμ6τηπαq, θεot με υι!ωμ6ναπ&νπα τα αιδo[α, Lπoιψoι ιαι αxo'3ραoaoL τLα γoνιμoπoι6δρ&oη.

9. H λατρε[α των Κα6ε[ριυν δενπεριoρ[ζεται μδνo στη Σoμoθροtxη

Tα πι6 oηψαντιx& Κα6eiρια μυατηρια γiνoνταν oτηΣαμoθρ&xη. ,oμ,c Κα6ε[ρια μυoτηρια ψex&τoιec, παραλ-λαγθq γiνoνταL >|α| oε &λλεq τeριoγiq' Και αx6ψα περισ-o6περo oπα Κα6e[pLα ,Cηζ Σαμοθριixη< 61oυν μυηθεi &ν-θρωπoι 61ι μ6νo ατ6 τιq ελληνιxθq π6λειζ τoυ Aιγαioυ,α}λ& xαι τLρα απ' αυτ&. Και ψ&)'ιoτα oι μυημιiνoι oταΚα6ei,ρια iaoυν ταi,ξει αξι6λoγο ρ6λo.ατιg π6λειζ τoυζ.

Στην εγxυxλoπαiδεια <<Real>>85 αναφ!ρoνπαι π&ρα

πoλλ& oπotγε|α πoυ δεi1νoυν την εξοtπλωση των μυστη-

ρiων τ6oo oτoν ελληνιxo x6oψo 6oo ιαι oτηMιιpα Aotα.

Διατρεtα των Kα6εiριυν oημειιbνeaαL σ,ca 6ρog Bερεxo-

u"iα8o, ατην Ιερ&πoλη τηc Φρυγiαg, 6πoυ 6ρθθηxe ανd.-

γλυφo ψε ταρ&,oταoηΚα6ei.ρω,,,. E,, &λλo αν*θημα πoυ

6ρ[,Θηxe ατην π6λη Aπ&ψeια Κι6ιιτ6 τηc Mιxρ&< Aoiαq

πoυ oημαiνει 6,cι ̂ ιαt exe| elγαψe)'απρe|α Kα6εiρων. Στoν

Π6ντo υπdρ1ε π6λη με τo 6νoμα Κ&6eιρα oτα N. τηζ A-

ψ&oeιαq. /ιατρei'α των Κα6ε|ριυν πιστoπoιe[ται xαι oπηνK'jζιxo τη< B.Δ. Mιxρciq Aoiαζ, '6πoυ εi,γαν xoπεi νoμi-σ|Lα,cα ψe παραoπ&,oειq Κα6etρων τoν 4o π.Χ. αι' Βπioηc

υπαρ1oυν μαρτυρiεg για Kυζιxηνo6q θεωρoιiq, ψiιoπεq xαt

ιερoπoιorig oτα Κα6e|ρια ψυoτi1ρtα τηq Σαμoθρ&χηζ.Σ"η Σηoτ6 6ρθθηxε eτι^γραφi1oε xυxλιx6 6ωψ6 "για

Κα6ειρoυq τoν 1o π.X. αι. Φιλoλoγιxθq τητξcxαL eτLτPα^

φθg μαρτυρo6ν 6τι θ1oυμε λατρεiα τιυν Kα6εiρζυν στην πε-

81

ριoχi τηζ Tρcυciδαq. Mεγιiλo ρ6λo φαiνεται να τα[ζoνν παΚα6ei,ρια xα| στην Πθργαμo oτα ελληνιoτιxα γρoνια'

Σe eτηραφiq αναφLρoνται θεωρoi xαι ψ'5oτεq των Mυ-oτηρiων απ6 τη Mιlρινα τηζ Λημνoυ (2o π.X. αι.)' απ6τιg Aιγθq τoυ Eλληoπ6ντoυ (2o π.X. αι.), απ6 την Kιi-μη τηζ M. Aαiαq (1o π.X. αι'), ατ6 τη Φωxαια (2o π.X.αι.), απ6 την Eφεαo (2o π.X. αι.), απ6 τιq Kλαζoμεν6q(2o π.X. αι.), ατ6 την Tεω (2o π.Χ. αι') xαι τoν Koλo-φι i lνα (1o π.X. αι .).

Σe eτιγραφ['q 6pξ'Θηxαν θεωρoi oπα Κα6εtρια ατ6 πην,Ιαoo πη< Καρi,αg, ατ6 τα M6λαoα ιLαl aην Aλιxαρναoo6(2o π.X. αι') απ6 την Kω xαL την Kαιjνo (2o τ.Χ. αι.),ιαΘι]lq ιαι ψ'3oτεq Kα6ειρiων ατ6 τα Παταρα τη< Λυxi-αq' αρaιερεig xαι θεωρoι ατ6 τη Mιjoα, ατ6 τα νηoι&'Ιψ-6ρo, Θαoo, 1yLo6o, Σιiρo, Aατυπ&)'αια,Καρπαθo, P6δo xαι&ρt,τρtα.

Κiντρα πηc \ατρε[αζ πιoν Kα6eiρων {ταν η Φαναγ6-ρεια στoν Kιμμ6ριo B6απoρo, τo Bυζ&ντιo, η Π6ρινθog, oΑiνoζ, η Mαριilνεια, τα A6δηpα' oι Φiλιππoι, oι Σjρρεg, η,oλυνθoq,

η /ι&ριoα, η Θ{6α, η Λ&ρυμνα, η Aνθηδ6να, ηAθ{να (oι ιθυφαλλιιt,c, eρψeitιξ'q oτ{λεq !γoυν ιαπα ταoατιθαν6τηπα ,cην xα,cατωγ{ τoυ< oτα Κα6e|ρια). Aναφθ-ρoνται θεωρoi oτα Κα6ei,ρια ατ6 την fΙλεiα xαι πη Z&.xυνθo (2og xαι 1oζπ'Χ. αι.).

Mυαττiρια τηζ Θεσμoφ6ριαq ΔημητPαζ, τ\ μoρφτ] τιυνΚα6ειρtων πoυ etaαν ειo&^γει oτoν ελλαδιx6 γaιpo oι Δα-ναoi (oι x6ρεq τoυ Δαναo'j) i1ταν τα μυoτ{ρια τη< Aνδα-νiαq (Mεσσηνi,α), ιαt τoυ Φενεo$. H λατρεiα τοιν Κα6ε[-ρων εντoπiζetαL σ1η Σιxελiα, Τταλtα, Ιoτανtα, oτην Αλε-ξtνδρεια τηg Aιγιiπτoυ' σ,Co Mεγ&λo Π6ντo, oτην Aντι6-xeLα' σ,rην Aρoιν6η ια'L τη Mαγνηαiα.

10. Σ"η Λτjμνo

Mε ειδιxt'1 τραγψατtxα μεγαλoπρ6πεια τελo,iνταν τα

Κo6Jρ,o *oi o"η λημ,,, 6πoυ oι Κ&6etρoι θεωρo'iνταν

γ.ω "J, [Ιφαioτoυ ,o..6δ.,o, o' αυτo{ιq μια ξε1ωριoπ'Λτε-

J,αλoγio. rδd, ,io.r.", τoν'Hφωιoπo γ.ι6 τoυ fΙρωπbα >ιαι

',i λ,iω,.. ci ,Hφo,,πoζ απ6 τη ν'iμφη Κα6eιροι.γLν,-

",o. "o, κoεμιl.o. Κω ατ6 αυτ6ν γενντiθηxαν oι τρεig

Κo6,,po, xαι oι τρεi'q Κα6eιρi.δec,.ν.iμφεq.Στη Λτiμνo

"λΚo6"ιρ,o τελoJνταν τηνilaτα' Και oτη

ι,iμ- λ, i,d6.,ρo, τiταν bε6τητεζ τγ]Ξ γoνιμ6τηταg,, αλλci:ε..].,i"o, oρ,oμ6uoq o αριθμ6q τoυζ.. Για πα Κα6etρtα πηq

λημ,o,,, o o,l.6o"ρ,,"og λ6ει: BπI δε τcυ !ργ9, λι!γει, τtυ

o,)ι "ou,

ιiνδραq υπ6 των εν Λημνω γυναιxιΔν εξ Aφρo-.,;i;;,. ;;! n:iρ.φo!u", xαθαlρετiι μεν η Λfiμνoq xαι xα0'

lνα, τoυ lτoυq xαι α6ξyνυταi τo εν αυτfi πυρ .€ιζ ημlραeε,ν,ν!α. θεωρ{q δε να,jq εx Δfiλoυ πυρφ'oρε[, xιiν αφlxηται

nρo "'u

,uoγ,oμd''ν oυδαμo,j τηs Λiμνoυ xαθoρμ[ζεται,

μ,"t'ρoq δε' εiιoαλε,jει τo,ιζ αxρωτηρloιq' εζ τε 6cιoν τo'ε,oπλ,,jaα,

γlνηται, Θεo,jq γαρ ψθoνloυq xαι απoρρfiτoυq

xαλo,Jντεζ i6τε xαθαρ6ν, olμαι τo πυρ φυλcΙιττoυαι τo εν

|η θαλιiacη, επειδdν δε η θε9υcie ειaπλε,joη xαι,νε[μωνται

τo πυρ ειζ τε την dλλην δ[αιταν (την oιxιαxην χρησιν/,',,,

", 'o[ ,μo,)foυζ των τεψνcbν, xαινo,j τo εντειjθeν 6[-

λ,u φooiu.dρ,7,obo' Gτι δηλαδη ειζ τ9 εξfiq, ειclργoνται

πλ!ou ε,q i;)u ζ'iu, αναγεννcbνται ηθιxιΔ<).Στη Δτiμνo τα Κα6eiρια τελoriνταν^ o1εδ6ν -με

τ.oγ i-

ε.o ψ,,.o ,.o, "ελo,j,ταν

ια.L ατη Σαμoθρ&"J;5".^'.δ6 ?lΚ&6e,ρo, εiναι θε6τητεζ τηζ γoνιμ6τηταg (Ιθυφαλλιxoi)

παρ6λo πoυ η oτεν{ τoυg oaLoη.με τoν ,Hφαιoτo τoυq

x&u,, 'o,

ιατεξoγfiν τeaν|πec, θεo6c.

8283

11. Tα Κα6εiρια xαι o ι Πελαoγοi

o Hρ6δoτo g'n nρoonoθιbνταq να eξηγloet απ6 τoυτi1ραν τα oν6ψαπα των θειbν oι Eλληνεq ι&να την eξ\qταρατi1ρηoη'

AυτιΙ λoιπ6ν τα !θιμα xι' ιΙλλα αx6μα, πoυ θα oαqπ(D' τα πfiραν oι Eλληνεq απ6 τoυq Aιγυπτioυq'. To ναφτιοtγνoυν 6μωq, τα αγdλματα τoυ Ερμτj με 6ρθια τα αι-δoiα 3εν τ67oυν μr7θει απ6 τoυq Aιγιjπτιoυq, αλλ'απ6 τoυq'Πελαoγodq, πρΔτοι μdλιaτα απ' 6λoυq τoυq Eλληνεq oιAθηνα[oι, xι' doτερα απ' αυτodq 6λoι oι dλλoι. Toν xαιρ6αxρι6c/lq πoυ oι Aθηναioι περιλαμ6ιlνoνταν στoυζ Eλλη-νεζ' oι Πελαoγo[ τjρθαν xι' tμeιναν μαζi ατη ψcl'ρα τoυqxαι γι' αυτ6 τoυq' θeaηolααν xι' αυτo'jq Eλληνεq. ,oπoιoq

6μc'lq 17ει μυηθεi ατα μυoτfiρια των Κα6ε/ρcυν, πoυ τατελoιjν οι Σαμoθριix€ζ' dΨ, 6τoυ τα πτjραν απ6 τoυq Πε-λααγodq, μ6νo αυτ6q θα xαταλci6ει εxεiνo πoυ λ!ω' Για-τi oι Πελαoγol αυτo[ πoυ συΥxατo{xηoαν με τoυζ Aθηνα{-oυq, ε{ναι oι [διoι αυτo[ πoυ !μεναν πριν στη Σαμoθρdxη,xι' απ6 εxε/νoυq' παρiλα6αν oι Σαμoθρdχεζ τα μυoτfiρια.Πρι1lτoι λoιπ6ν oι Aθηναioι απ' 6λoυq τoυq Eλληνεq !μα-θαν απ6 τoυq Πeλαoγo,jq να φτιd,νoυν τα αγdλματα τoυEρμi, με 6ρθια τα αιδo[α. oι Πελαaγol μιΙλιoτα αναφt-ρoυy σχετι,xcl μια ιερη αιτ{α, πoυ η εξiτηai τηe 6ρiαxε-ται στα μυaτηρια τηe Σαμoθρdxηq'

Δηλαδη λdει 6tι τα Κα6etρια μυoτ{ρια {ταν Πελαo-γιxα ιαι ατ6 τoυq Πελαoγorig τα τi1ραν oι riλλoι Eλλη-νεq. Πραγματιx& qτα 1ρ6νια ,coυζ σ,τα νηoι&, τoυ B.A. Αι-γαioυ (Σαμoθραxη, ,Ι6ρo, T6νεδo xαι Δτ]μνo) εξαxoλoυ-θoιjααν να ζo'jν oμciδeq Πελααγιbν πoυ διατηρo6oαν xαι πηγλιiαoα τoυζ πoυ i1ταν ξtνη πρoζ την ελληνιx{.

,oμ,c oι παραδ6oεζ τLα πα ψυoτ.fiρια τηc Σαμoθριi-xη< λ6νε 6πι .etναι πι6 πα}ιιiq απ6 την εμφοiνιαη των Πε-λαoγιi:ν εδιb. oι Πελαoγoi eψφανt\oνται oτo Αιγαio γJριυ

84

ατo 23ΟO τ.X., αφo,b o&ρωoαν χυριoλεχτιχ& τη B. Bαλ-

xανιx!r1. Εtναι αυτi[,.o, 6o xαταoπρL')loυν την Tρoiα. Ei-

,o. ττoλ,μι,θq oμ&δεq ιαι ταptψeιναν τ6τoιoι. Στην Tρoiα

θα τoυq .,,νo"ρθio,',

xαι π6πe θα πθooυν oτo Aι.γα|o ̂ ιρα-

.'u"o< "o

uηo,& τoυ B.A. Aιγαioυ. o x'iριoq 61xoc, τoυq

6μ,q θo n,ρioε;, oτη ΘεαoαλLα ατ, 6πoυ θα τoυζ εxδιιb-

ξλ,, "o Eλiηνιx& φ,iλα με επιxεφαλτjq τoν Aioλo :xαL α-

πoαιiρθηxαν oτιζ αxτξζ τoυ Koρινθιαxo'3 ιαι oτην Aττι-

ιi1.Aπ6 πιζ αιqξζ τoυ Koρινθι αιo'3 θα τoυq, εxδιιiξoυν oι

,Ιιυνεg με αρ1ηγ6 τoν Ξo6θo τLα" να απooυρθoδν στην χε-

ντριxi1 'Πελoπ6ννησo,

ατc'6πoυ θα τoυζ εxδιιbξει η συμ-

ψ)a|o'Αρx&δων, λ,,o6,,, xαι Aζ&νων ΙLα νq, xαπαφ'3,-

,o,, o",, Ιταλiα xoντ&, oτoυg Eτρoυoιουq με τoυq oπoi.

o,q 61ou, oτεν6ζ oaLoeιq y'1 oτην K'iπρo. Tρetc, ψxρLc πo_

λεμ.,?q oμιiδεq 6μ.i,α, ατη ΔιυδιΔνT], oτoν Υμηττ6 τη6

Aλπ,xi1ζ,,o. o"η,.Kρi"η. Aπ6 την Aττιx{1θα εxδιω1θo0ν

πe}'ιι& oπo τρωτo μια6 τoυ 8oυ π.X. αιιbνα,

oι Πελαoγo!ι dρiγαν τα μυαττjρια π\ζ' Σαμoθριixηc

oπην αργιιi1'λ,q μoρφη. Και φυoιx& πα δθ1τηxαν. Kα-

θ6; θμ;;;αν.xυρiαρ1oι oτανηoι&. τoυ B.A,. Aιγαioυ 6γιναν

διx& τoυq τα ψυoπi1ρια xηζ nτP(baηζ περι6δου 6ταν η μυ-θoλoγiα μιλ&ει oτι etγαν θεμελιωθεi απ,6 πoν Ιαotoνα ιαι

"o, Δ&ρδo,o. oι Διiρδανoι εiναι Θραxιxo φιiλo xαι 61ι Πε-

λooγ.,6. Γι αυτ6 xαι η μυθoλoγiαλ6ει 6τι o Δ&ρδανoζ με-

"o io

',ρouνo66λημα τoυ αδελφoιi τoυ Ιαoi'oνα Lφυ^γε.γtα

την Tρωοtδα / 90o iδιoc o }Ιρ6δoτoq αε οtλλo αημεio τηc ιoτoρLαq πoν"."

εξηγεi: Για τη'τιoρτι τηe Δfiμητραζ π2υ oι Eλληνεq λt-u,'b,oμoφ6ρ,λ,.oζ μην πω τ[πoτα εxτ.6q απ6 εxε{να πoυ

,n,"ρtλ,,,η' ευal6εια. Εxεlνoι πoυ μετlφεραν ατ6 'την

A[-

τυπ'τo τη γιoρτfi αυτol xαι τη δ[δαξαν aτιq, γυναfx€ζ των

ΠελαoγΔν, fiταν oι x6ρεq των Δαναδν.[Ι Δημητρα ιoq Θεoμoφ6 ρια eiναι η πριirτη ανακαtνι-

85

ση των μυστηρ.ων τηq Σαμoθρ&ιη<. Και laoυν 6λα ταoτoιaεi.α των Κα6eιρiιυν μυατηρiων. Tα ψυoτi1ρια τηζ Θε-oψoφ6ριαq Δ{μητραq τελo'jνταν oτα xλαoιια aρ6νια oτoΦενε6 xαι ατην Aνδαν[α πηq Mεαoηνiαq.

Kαι εδιb υπ&ργoυν oι ιθυφαλλιxoi δαiμoνεg πoυ συνo-δε6oυν τα ψυoτi1ρια. Aυτ{ η μoρφi τηq λατρεiαζ τηζ Δi-μητραζ τoυ εtναr, πoλιi xoντιντ] των Kα6ειρiων εiναι η δει1-περη φαoη των μυστηρiων τη< Σαμoθρ&xη<. Tην π{ρανoι xνρiαργoι oe 'ιei.να τα ψtρη Πελαoγoi. Eiναι η aΡoτco-τo[ηoη των παλιιirν τoυ Ιαoιoνα 1ια| πηζ Mεγοiληq Mητ6-ραζ.

H τρiτη xαt oριoτl'x$, αναoilνταξη των μυστηρiιυν τηgΣαμoθρ&xηq xα| των νηoιcδν τoυ B.A. Αιγαioυ L^γινe απ6τoν Kιiδμo xατα τα ψt'oα i1λiγo μετιi τoν t5o τ,Χ. αι-ιbνα ιαι ru6 oυ^γxεxριμiνα λiγo ψετ& την πeρi,φηψη ψ&γy1τηq Mεγιδδιir. oι περιoγtc, 6τoυ γ[νεται xαι η τρ,ιπη αυτ{1αναoυνταξη των μυστηρiων ελ6γ1εται απ6 τoυq Πελαo-γo6q. Kαι αυτi1αxρι6ι!ιζ εi.ναl'η oγioη των Πελαoγιilν μετoυqΚα6ε['ρoυg. oι Πελααγoi oννερ.γαoτηιαν ψe τoυq Δα-ναobq 6παν αυτo[ !φταoα\ι σ,co Αιγαio oτo πρδπo μια6 τoυ15oυ π.Χ. αL. xαL αργ6τeρα με τoυζ Καδμεioυg. H πα-ρoυo[α τηq λαπρεiαζ των Κα6εiροlν δεν υπoδηλιδνει Πε-λαo.γιxi1αλλοt xiνηαη Kαδμεiων. Eται 61oυμε Κα6elριαμυoτ{ρια oτη Boιωτiα, τeριoai1 Θiβαc, x.λ.π. (lτoυ ιυ-ρι&ρynoαν ̂ για f,να δι&ατημα oι Kαδμεioι.

Kαι θα 6ρo'iμε Κα6ei'ρια oτην τoρetα πoυ αxoλo0θη-αε η πoλεμιx! oψ&δα τoυ K&δμoυ ιi.loπoυ να xατα}'i1ξεtoτoυg Eγ1ελεiq τηc Hπεiρoυ.

ΙΙ πoλεμιx{ oμιiδα των Kαδμεi,"lν, exπ6q ατ6 τα ψυ-oτi1ρια ιαL 10υζ Κα6e[ρoυg eiναι xαι τoλμηρoi μεταλλoυρ-^γoi 6'τoι πoυ oι Κ&6eιρot τoυg εiναι rαυτ6aρoνα

'|αL τtρa-

oτατεq των τε1νιi.lν. Στα νηoι& τoυ B.Α. Aιγαioυ υπiρ-γαν τ6πε μ6ταλλα. Και^γι, αυπ6 tτρeξαν πρoζ τα εxεi. Δενμπ6ρεoαν 6μωq να εδραιιoθoιiν για πoλ'1. Exδιιi.l1τηxαν α-

86

l-.

τo εxei'ενω oι Πελαoγoi Jμειναν xαt oυνLaιζαν τα Κα6ei"-

ρια μυατηρια.

12. Tα Κα6ε[ρια τηζ Βoιωτiαζ

o K&δμoq, x,iριoq διαμoρφωττ]ζ των Kα6ειρiων μυ-oπηρiων, i1παν o α?.lητoc μιαg πoλ0-o\ψανaL1ιηζ πoΛεμι-

λii' "ψιεi.,

on6 λou,q'λεγ6μενoυq Υxoιilc ατην Aiγυπτo

nou '.o",b,"

o., 'o"o'.γ6τλν.απ6

την Ιι| την x6ρη τoυ ,Ι-

ναχoυ.'- ̂ ,Eχ,. (τ]oει oτη Mθμφιδα ιαι etναι μεγ&λoq μ:?Tη,

",,;;;, μ.Jo"ηρi,,. Γνωρi(ει πα oγeπtι& με τo Φθ& ,τ]Π";i,H;;"o). ,o. πoυc, Κ&6ειρo,q.

,o",, 6λεq oι oμ.i-

Ι.. r""j. πoν ξτeqαν oτo Aι^γαto αναζηπoi.lν a<'ιρo ε^για-

"oonooη, παυπ6aρoνα αναtητ.ανe μ6ταλλα πoυ- ηταν τo

ιr,εγαλo ,o, ,,ρoo,δ,φ6ρo εμπ6ρ Lo aηζ eπoa{1c (6ληc τη<

I,i ".x xπ."ioq). k.uoυ,",,. ωg,θμπoρoι πια τoυ Θα

π&ρoυν oπα γLρια τoυζ αυπo τo εμπoριo.--. Σ"η, oρ1η o. Kαδμε[oι e^γιαταoτ&Θηισ.ν σao B. Aι-

γoio. π. ,'Lt",γ'o"ooπαoi1 τoυζ θα τoυq πρooδιoρioει ο.lg

δρ&*.q. Kαι 6ταν o. ,,ρoγμoτι,o!ι,Θραιεc,'θα τoυζ εxδιιil-

ξoυν θα φτασoυν o-η, ,,ρl,q E}l.fδα ιαι 6αoιι& oτη Boι-

λ"to, A'λ",*i1xαt F,i$oια ιυq Θρ&xeg, 6πoν η θα xυριαρ-

γτioo,ν 6nο,i Lnou, o Kιiδμoq \ Θα τeρ&ooυν ωζ μιoθ9-

!ρ'iρ", d".,, θo ,,t,.. o Eriμoλπog ,o α.ναxαLνLσττic των ξ-

i,,o,,i,,' ,oλoι αυτoi ot ooφoL μ'ioτεg )ιαL e'τLxεLρηψαπL-

;; i;;;. o Mελ&μπoδoq, o Π,ρo6 αc,.τ eν α.?xηζ ]-9,^ ηρ.i,,,

,,o, φ".i,o,, ωζ τoν }Ιραxλτj, oι απ6γoνo^ι τoυ Kciδμoυ ωq

"o, δ.δi,,oδα, o Πoλυνei,ιηg xαι Eτεoxλτj4, η γενιci τoυ

Miνωα, τoυ Pαδοiμανθυ x.λ.π.) ιυρt&ργnoαν στην Lσπo?Lα

τoυ τ6πoυ ψ.αζ >|αL oυνδ*θηxαν με τα πoλιτιια α)'}ια ιαι'

."t.ημ,,." α xαι Θpηoxενπιι&. πλα.oα, αυτob πoυ τ6πoυ.

λq δ.boo,μ. λoιπ6ν πριilτα τιg μαρτυρiεζ πoυ 61oυμε για

87

πα Κα6εtρια τηq Boιωτiαq. H τελετ{ αoφαλιoq e[ναι η i.-δια. H ι'3ρια |.ι.αρπυρ[α ψαζ' τeριiγεπαι oτιq περιηγr|oειgτoυ Παυoαν(α91 .

Στη Βoιcυτ[α' στην αριaτερτj 61θη τoυ Eυρiπoυ υπαρ-χει τo 6oυν6 πoυ λlγεται Mεaoιiπιo xαι xd'τοl απ' αυτ6πρoζ τα Boιcυτιxd, παρd,λια εiναι η π6λη Aνθηδ6uon,. Aλ-λoι λ6νε 6τι τo 6νoμα τηq π6ληζ πρolρyεται απ6 τo 6νo-μα τoυ Aνθα, τoυ γιoιj τoυ Πoαειδc|lνα χαι τηζ νJμφηeAλxυ6νηe

"6ρηs τoυ Aτλαντα, πoυ 6αaiλε']lε o' αυτ6 τo

μ6ρos. Στo μiαo περiπoυ τηq π6ληe των Aνθηδονicυν υ-πriρyει ιερ6 τcυν Κα6e/ρcυν xαι γ'jρcυ τoυ d'λaoq. Και εxeixoντciι υπriρ1ει να6q τηe Δfiμητρα< xαι τηζ x6ρηe με α-γιiλματα απ6 λευx6 μdρμαρo. E7ει xατααxευαaτεi χαι ι-ερ6 τoυ Διoνdooυ xαι dγαλμd τoυ στην dxρη τη< π6ληqπρoζ τη aτεριd.

Σ, αυτ6 τo μ!ρoq 6ρ{αxoνται xαι oι τd'φoι των παιEιΔντηe Ιφι3ι1μειαζ xαι τoυ Aλcο!ο.ιq' o Aλωlαq oxoτc\θηxεαπ6 τoν Aπ6λλωνα, 6πωq iyoυν γριiιllει oτα πoιτjματd'τoυζ o ,oμηρos xαι o Πiνδαρoζ xαι 6τι τoυq 6ρfixε o θο{-νατoζ στη Ι{ο{ξo που 6ρ/oxeται xoντd oτην Πciρo.....

Ei1αμε λoιπ6ν θνα oημαντιx6 ιeρ6 των Κα6ei'ρ(υν xα-π&, τo τρ6πυπo τζυν Kα6ειρiων ιεριi.lν πoυ {aoυν εντoτιoπei.oτα νηoι& τoυ B.A. Aιγαioυ. Σ' ξνα &λλo oημεio o Παυ-oαν|αq μιλοiει τLα, τo Κα6εi.ριo πoυ {1ταν oτη Θi76α93: Σεαπ6oταoη εixooι π!ντε oτdδια απ6 3cυ υπιiρ7ει ιiλooq τηqΚα6ε[ριαq Δτjμητραq 2{α[ τηζ

"6ρηs. H εiαoEoq α' αυτ6

επιτρiπεται μ6νo α'τaυq μυημlνουq. Επτο{ περ/πoυ oτdδιααπ6 αυτ6 τo d,λooq ε[ναι τo ιερ6 τιυν Κα6εiρaι. To πoιoiε[ναι oι Κd6ειρoι xαι πoιd' ε[ναι τα δριiμενα γι' αυτodq xαιτη Mητiρα αζ μoυ επιτρ!ιtloυν oι φιλoμαθεiq αναγνΔoτεq\/α μην μιλfiaω. To μ6νο πoυ δεν εμπoδiζoυμαι να' φανε-ρΔcω o' 6λoυq γενιxd εiναι τα 6oα λtνε oι Θη6αioι γιατην αρ1fi των δρΔμενeυν. Λ!νε λoιπ6ν 6τι oε τo'jτo τoντ6πo υπτjρ7ε xdποτε π6λη 6πoυ !μεναν d,νθρωπoι που λt-

88

.roνταν Κd6ειρoι. Σ' lναν απ' αυτo,jq', τoν Πρoμηθlα xαι

'o γ'6 τoυ Aιτναio εμπιaτε,jθηxε τη μυστD<fi τελετoυρ'γiα

η Δτjμητρα 6ταν lφταoε o' αυτ6 τo μlρoq. Tι1lρα, πoιιi fi-ταν τα μυaτιxd' πoυ εΙιπιστεlθηxε η Δημητρα xαι τι α-

xρι6cbq γ[νεται o' αυτfiν την τελετfi δεν μoυ φα[νεται'ευ-αe6lq να τo απoxαλ,jΦ', H τελετl1 ε[ναι δδρο τηζ Διμη-

τραζ στoυζ Κα6ε[ρoυg. Κατti την εxaτρατε{α τcυν Επι-

γ6u.ν9'' χαι την xατιiληιl',η τηe Θfi6αq, oι Aργε[oι εxδ[ω,-

ξou "ouq Κα6ε[ρoυq xαι η τελετfi oταμο{τηoε για tνα διιi-

στημα.Aργ6τερα 6ι'.< η Πελαργη η x6ρη τoυ Πoτν6α xαι o

αJνoιx6ζ τηe Ιaθμιιiδηζ, λ!νe 6τι ξαναoJaτησαν τα 6ργια

απ6 την αρyη αλλd τα μετ!φεραν aτo λεγ6μενo Aλεξιιi-95

,oταν η Πελαργfi μ,jηoε πlρα απ6 τα παλιd, 6ρια, ε-

πtατρειllαν 6oοι απ6 τoυ Κα6ε[ρoυζ ζo'joαν με τo Tηλdν-

Eη i"ηi Κα6ειραiα xΔρα. Για την Πελαργτj, λoιπ6ν, με6ctoη pηαμδ τηe ΔωδΔνηe xαθιερΔθηxαν πoλλοt πρoζ τι-

μi τηs xαι θυoiα με θiμα lγγυo.H oρfi των Κα6εiροlν ε[ναι πoλJ oxληρη απlναντι

aτoυq ανθρcilπoυζ 6πωζ φι7νηxε πολλis Ψoρlq. Tα δρ<Δμε-να στη Θη6α τ6λμησαν να τα μιμηθoιjν ιδιΔτεζ aτη NαJ-παxτo xαι Joτερα απ6 λ{γο τιμωρfiθηxαν.

,ocoι απ6 τo oτρατ6 τoυ Ε!ρ€η, πoυ tμεινe oτη Βoι-ιυτ[α με τo Mαρδδνco τ6λμηααν να μπo'jνε oτo ιερo τοlν

Κα6ε.[ρων, [cιυs ελπiζονταζ να 6ρo'jνε πoλλι{ pfiματα η6πωq νoμlζω εγΔ xαι τιμωρfiθηxαν .rια περιφρ6νηoη τηeθε6τητi4, τρελιiθηxαν αμloωq xαι yιΙθηxαν πlφτoνταq' α-

π6 γxρεμ6 ατη θciλαaaα..'o"αu o A'λlξανδρoq ιjaτερα απδ τη ν{xη τoυ xατl-

oτρειllε xαι xατlxαυoε τη Θfi6α xαι τη γ'jρω περιoγi'l",-

ριxol Mαxεδ6νεq μπτixαν στo ιερ6 τιυν Kα6εtρων ωq €|

ψθριxτj ycbρα xαταaτριλφηxαν απ6 αoτραπ66ροντα πoυ 6'

πεσαν απ6 τoν oυραν6'

89

Σημειιυνoυμε xαι π&λι 6τι oτη Θii6α εγιαταoπ&}ηι..o Kriδμoq με την oμ&δα τoν. Κω o μιiθo6 θ6λει να 6xα-νε τoυζ γ&ψoυc, τoυ με την Αρμoνiα oπη Θiβα. To ocυατ6e|ναι 'ια λdγαμε 6τι Lιανe τo y&ψo 10υ >(.αL oτη Θ{βα.Πρωτα τoν ξxανe oτη Σαμoθρ αxη' o ταtιo< τoυ Κοtδμoυμε την Αρμoνiα εi,ναι o ιερ6ζ, ̂ r&ψoc, τoυ .γiνεπαι oτα Κα-6ε[ρια. Aυτ6 αημαiνει απλri 6τι o Kοtδμoq εγxαθiδρυσε,.|αLεδιi τα Κα6ei'ρtα. Tα Κα6εi,pια τα τeλo'Ioαν oι μυημ6νoιπου απoτελoιiααν μια ξε1ωριoτ{ oμιiδα με τη διαxριτιxτ]τoυq x6xxιν1 (ιi.lνη. ,oπωq oτη Σαμoθραxη ['ται xα| σπηΘiβα ιαι oτην Ανθηδ6να πα Κα6ε[ρια i1ταν ψια τρo7τo-τo[ηoη παλι6τεριoν μυoτηρiων, πoυ γiνoνταν πρog τιμηΔfμητραq. Tιbρα η Δ{μητρα μετoνoμciζεται oε Κα6ei.ρtαΔημητρα. o K&δμoq xαι εδιb eιo&.γeι τo .γ&ψo ηγo6μενoqπρooωπιια των Kα6ειρdων.

Δεν ξ6ρoυψe γιατ[ αιρι6ωq o K&δμoq φε$γει ατ6 τηΘ{16α αφi1νoνπαζ τo .γt6 πoυ, xαπ& την μυθoλoγiα, Πoλ6-δωρo, oτo θρ6νo τηq Θiβαc,. Aυτ6 πoυ φαtνeται ατ6 πημυθoλoγιx{ αφιτηση εiναι 6τι oπη Θiβα μ6νει μ6ρo< τηcπoλεμιx{c oμοiδαq των Kαδμεiιυν. o Kriδμoq φε6γει με6να μ6ρoq πηζ τ|α να xραπi1oeι για λiγo την Kαλυδιi.lναπριν να eγxαταoτω'θε[ oπoυζ Eγ1ελεiq. Κ&τoια o16αη μετην xiνηoη αντi1 t'γeι xαL η πΡoσπ&θεια δημιoυρ.γ[αq Κα-6ειρiων oτη Nαιiπαxτo.

H τdλεoη των μυστηρ,ιων, τα δριilμενα εiναι η iδια μετηq Σαμoθριixηc. Eδιb τρooπiΘηxαν 6oτερα ατ6 την α-ναoυνταξi1 πoυq ατ6 την Πελαργi1xαt η θυo{α dγγυoυ ζι|-oυ. Πρ6xειτα| τLα ψια αxoψα oυμ6oλιx{ τρ&ξη 1ια eνt-σχυση ,cηζ ιαρτoφoρ[αq τηq ΥΙc. Eiναι oπιυoδτjπoτε μιαιαινoπoψtα. Στα ψυoτi1ρια τελεi.ται η μιμητιx{ γoνιμix{ψαγe|α με &μεoo oτ6ao την ευxαρπiα 1'ηζ τηζ' Kεντριx6qoτ6γoq τoυq etναι να πετ'i1oυν την πoλυπ6θητη 6ρoγfi Gooτt'ρψα τoυ oυρανoιi) πoυ 6πιυg πiοπευαν γiνεται με τoνιeρ6 ̂ γ&ψo 14α| πα 6ργια πoυ αxoλoυθoιjνε. ,oμ,< xαι riλλα

90

oτoιγeiα ταρεψ6αiνoνν στην τρooτ&Θεια αυτi1, oτωq τox6ι|,,ιμo των ανδριxci.lν μoρiων, oτα ψυoπi1φα aηζ Mεγα-ληq Mητ6ραc τj Kυ66ληq oτη Mιxρ& Aoi,α Λ .ηc θυαiαgανθριi:πoυ, &ντρα γερoδεμ6νoυ τLα να μπει τo oπερψα τoυστη γη. H Πελαργη πρ6αθεαε )ιαL πη θυoiα 6γγυoυ θ6-

ψα',coζ. Εiναι ιαι αυπ6 oτoιaeio μιμητιx{q ψα.γε[αq.

13. o γcΔρoq τ lλεαηe τCDν [ ιυστηρ[ων,oποlζ 6}ια πα ψυoτ!ρια tπoι xαι τα Κα6εi,ρια αρaιx&

τελoιiνταν oτην 6παιθρo 6πoυ υπτ]ρ1ε xαι η (ωτιι\ αν&-

τxη τηc 6ρoxΛc.Aργ6τερα oρi'oτηxαν ιερot γdιρoι, πeψt-νη, πoυ oυντ]θιυq s1παν ιoνπ& oε αλoιiλια π&ντα ξξω ατ6την π6λη. Tα 6ρ.για !τρeπε να τελoιjνται στην 6παιθρo.Mε την xαθι6ριυoη τoυ τεμθνoυq x&νει την εμφ&νιoη xαιo τριbτoq να:toιoq. Στα x),αoιxα aρ6νια δημιoυργo.iνται ε-ντυπωσιαχot ναo; τoυ xooμo'1νται με αγιiλματα )'|.αL αφL_eριbψαπα.

Στη Σαμoθραπη oι αναoxαφtq απox&λυιpαν 6πι oπo

1ιi:ρo του αρaαtoυ ιερoιi υπηρ1αν τρεi.g oιxoδoψιxtq φ&-αε.q,6. H παλι6τερη oιxoδoμιxη φ&oη oπo ιeρ6 των Mε-

γ&λων Θειi:ν τηc Σαμoθραxηq εiναι τoυ 6oυ xαι 5oυ π.X'αι<bνα. Tα ευρηματα αντi1< πηc φ&oηc, εiναι υπoλεiψψα,CαπeLγoυq απ6 πoλυγιυνιxo6g λiθoυq. Στη δε'iτερη φαoη α-νiμeι tναq τετρ&ατυλoζ να6ζ, τoυ oπoioυ 6ρ6θηxαν τα Θe-

μθλια. o να6q ατoτeλo'3παν ατ6 πoν τc?6ναo, τoν πρoση-x6, τo oηι6 xαι τoν oπιoθ6δρoγχo με διio τ&φρoυq πρo-oφoριilν τoυ 4oυ π.Χ. αιcbνα.

Στην τρiτη oιxoδoμιx{ φαoη o να6q ανoιxoδoμηθηxεoλ6xληρoq. T6πe xαταργ{θηxε o πρooηxog xαι 6ται δ6θη-xε μεγαλiτερη !ιταoη oτoν πρ6ναo ),|.αL σ,co oηx6. o o-πιoθ6δρoμoq πρ6πει να $,παν aωρ,ιc, oπθγη. oι δυ6 τ&φρoιπρooφoριilν διατηρoιiνται. o 6ναq eiναι ̂ για αιψαπηρLq πρo.

91

σφaΡξ,ζ (θυoiεc) xαι o *λλoζ για αναi,ψαxπεζ (xα?πoυζ, α-

φrcρωψαπα ειδωλiων x.λ.π.) Πρdπει να εaeι ̂ γ[νει επιoxενt1τoυ ναo'j xαL σ.cα. ρωψαixα γρ6νια.

To ιερ6 των Mεγαλων Θειbν i1παν ιαt εδιΔ 6ξω απ6την π6λη πoυ $1παν τει1ιoμ6νη. To ιερ6 ei,aε txπαoη 50oτρεμμ&των. H 6λη τoυ διαταξη δiνεται oε α1εδιdγραμ-μα. Στo α1εδιdγραμψαπαρoυoι&ζeπαιη τελιxτj μoρφ{ τoυιερo6 τιυν Mεγ&λων Θειllν, πoυ e[γε διαμoρφωθεi ατα ελ-ληνιατιxd aρ6νια.

oι 1ιilρoι με αριθμ6 t, 2, 3, 4, 5 ε[ναι ελληνιατιx& oι-xoδoμηματα πoυ η χ?iση τoυq δεν iaeι eντoτιoπεi. Tαxπ[ρια 6 και 7 e[ναι oι αiθoυoεζ αυμπooiων πoυ αυνδιio-νται με τη μliηαη oπα ψυoτ{ρια. To ιπi.ριo με αριθμ6 8ε[ναt πo Θt,ατρo τoυ oπoioυ δεν αclrζoνται xερxiδεq. Xτi-σ,|:η'|ε τo 2Ο0 π.X..

Eδ6 ατιc aρoνι&τιxeq γωρπLc, ανα.ταPLσπαν6παν o γ&-μoζ τηζ Aρμoνiαq yLα| xoυ Kdδμoυ, o ιeρ6q τ&ψoc 7roυ α-πoτελεi τo xλειδi των μυστηρiων. To xτiριo με αριθμ6 9ei.ναι ηΣτo&., τo μεγαλιiτεφo ιπLριο oτo ιερ6 πoυ t'γeι ψi1-xoq 104μ. xω τλ&πoq 13,5μ. >|.αL ^.|α.πασxευ&oτηxε τoν3o π.X. αι. Eδιi oπεγ&ζoνταν oι πρoσχυνητ6q πoυ Lφτα-ναν απ6 ξ6να μ6ρη.

To xπtριo με αριθμ6 10 ηταν χρηνη 6τoυ ε[γe ατηθεixαL \o περiφημo αγα}'1ια τη< Nixηq τηζ Σαμoθρ&xηq α-

φι6ρι,.lμα των Poδi<υν τoυ 190 π.X. xαι ε[ναι Lργo P6διoυ

γλ'iπτη, πιθανιi.lζ τoυ Πιθoxρiτoυ.To oημειωμjνo με τoν αριθμ6 tt etναι πo νexρoταφe[o

τηc π6λη< 6πoυ j1oυν αναoιαι|eι περi τoυq 40o τ&φoυc,ατ6 πην αpγcitxi1 επoγ{ωζ τo 2Ο0 π.X. Kαι 6λθπoυμεπαφLq oαν ιαι αυπξζ πoυ x&νoυμε xαt oi1ψερα, α)'\&" xαιx&'J,lψo νεxριbν με την τtφρα πoπoΘετημ6νη αε πηλινα αγ-

γεLα.To ιπ|ριo με αριθμ6 t2 ε[ναι ξνα ιυxλrκ6 ιπ[oψα 6-

πoυ πρ6πει να γιν6ταν 6να εiδoq υπoδo1ηq των πιατιbν xαι

q9

KATοΨΙI ToΥ ΙEΡoΥ TΩN MEΓΑΔΩN ΘEΩN

Ι.5. Κπtρια ciγνωoτη<χρησηζ

6-7. Aiθουoεq oυμπooiων8. Θ6ατρo9. Σπoα

1Ο. Kρ{νη τηc Nixηq11. Nεxρ6πoλιq12' Kυxλιx6q 16ρoq13. Πρ6πυλoν τoυ

Πτoλεμαioυ ΙΙ14. Aφι6ρωμα Φλ[ππoυ ΙΙΙ

xαι Aλεξοiνδρoυ ΙV

t516L71819202Lqq

o.]

Ιερi1 omtαAν&xτoρoνΘ6λoq Aρoιν6ηqBρα1ιilδηq 6ωμ6ζΙ'εp6a 6pαγoζ'T6μενoqΙερ6νAυλη τoυ 6ωμoιiAiθoυoα με αφιεριδματα

Φ

.BΗj

aaaaoa

9(

iαωg εδιi να παιζ6ταν ψι& x&πoια παρ&oπαoη oaεπιxi1 ψeτα ψνoπi1ρια.

,E1ει δι&μετρo 9μ. μ' 5 xερxiδεq, τα σy"α*},oτ&τια τcυν oπoiιυν δεν dταν αριeτ&' π)'ατeι&, .για να xα-θεται clνθρο.lπog. oι &νθρι,.lπoι παραxoλoυθoiιoαν αυτ^i1 τηνταρ&'oπαoη 6ρθιoι. Στo xLντρo τoυ xυxλιxo'3 xτιρtoυ υπηρ-

ae 6ωψ6c, ια. σε x&πoιo oημεio τιυν xερxiδων {ταν ιερ6g6ραγoc, απ6 πoρφυρiτη λiθo, 6πoυ γ[νoνταν oπoνδ6ζ.

Eνα πλιiγιo &νoι1ψα oδηγoιiαε oτo τ6μενoq, (αριθμ6q

2O). Γιiρω oπo ανoιγψα τoυ xυxλιxoυ xτιρ,ιoυ πρoq πo πL-

μενoq 6ρθθηxαν 6&,oεtζ 2o τoυ\αaιoτoν αγαλμ&των αφιε-

ρι\ψαπα π6λειυν τj ατ6μων.To xτiριo με αριθμ6 13 ηταν τo πρ6πυλo τoυ Πτoλε-

ψαtoυ Β,, jνα εiδoq εια6δoυ των επισχεππων απ6 την π6-λη oτo ιερ6. To μεγαλ'iτερo μ6ρoq τoυ πρ6πυλoυ 6ρi.oxε-παι oi1ψeρα oτην Bι6ννη xα.L σπην Kο.lνoταντινo0πoλη.

To xπ[ριo με αριθμ6 t4 e|ναι τo μνημεio τoυ ΦλiππoυΓ, (τoυ Aρριδαioυ) xαL πoυ γιoιi τoυ Aλεξοiνδρoυ Δ,' Toxπ,ιριo ei,γe xαπαoτραφet oe oειoμ6 τoυ 1oυ η 2oυ μ.X. αι.xαι δεν eπιoιeυαoτηιe τoπL.

To xτiριo με αριθμ6 !5 {παν η ιερi oιxtα 6πoυ 1tν6-ταν τo τριbτo ατ&διo τη< μιiηoη<. Mετ& τo τ,iλoζ τoυπρ6τoυ oταδioυ μιiηoηc o πιoτ6ζ πια ντυν6παν oτα λευ-ι& ρo6γu και tπαφνε ιαι ξνα λυ1ν&ρι. Tο xτiριo αντ6 iγ

ταν Ρωμαix\c eτoγι<.To ιτi,ριo με αριθμ6 16 εiναι τo αν&,κτoρo' Εiναι ιτi-

σμα τoυ !oν-2oυ μ.X. αιιilνα με xυxλcbπεια τε1νoδoμ{.Eiναι τo xLντρo των μυστηριαxιbν τελετoυργιιbν.

Στην εiooδ6 τoυ μια eτιγραφi1 απα^γ6ρευe να μπoιiνε μ6-oα 6ooι δεν 6παιρναν μ6ρoq oτα μυoττ]ρια. Παραθθτω τoταραι&'τοl xεiμενo ατ6 πo 6ι6}'i.o τηc ,Eφηq Kαλαμπoυ-x[δoυ: To μεγιiλo xτlριo 6πoυ lμπαιναν μετd, ε{ναι τo A-

νdxτoρo (16), τoυ τ!λoυq τoυ 7ου αρ7cΔν 2oυ μ.X, 7τι-oμ!νo με xυxλcbπεια τoιyoδoμfi. E7ει τρε{q ειo6Eoυζ oταδυτιxriι xαι },3υτo cτα 66ρεια. Στην ε{ooδo υπfiργε επιτρα-

94

φη πoυ απαγ6ρευε την εloo3o oε 6ooυq δεν λιiμ6αναν.-μi-

;;, ;;" M"'o'ηρ,o' i[nρoo",i απ6 τo ι*δυτo υπfiρψε ξιjλι-'uλ' noρoni"oof'o, "6""iνoι

6ρd'7oι xαι τα δ'jo γιiλxινα ̂ α-; dλμ;; ; ",ν' Κ α 6 ε { ρ cυν' Σ ε μια- γ ων ιd τ o υ ξ*" " 6!." "-! !:o"i"o'lyα ε{δos xτιqτoJ φoιjρνoυ πoυ περιι|yει ιερη T'τρα;'; ;', oπouδli. Στo xtντρo τη€ α[θoυaαζ, υπιilF.ξιJλινo

b;οoo. Πρ6τα o ενδcαφερ6,μενoζ να μυηθε[ εξαγνιζ6τα'ν o'ε"."'.. ).'- ,_.\i,'μi',i lxανε aπoνδfi oτηy

'ιερl1 πt ,μια xρηνη στην εισoο

τρα xαι εν συνεχεια xαθ6ταν πi,νω oτo ξJλινo 6ciιθρo' ενοl

;;τJ; ;- " o u,'" i,λo,jν τ αν τ ελε τ o υ ργ ιx o [ γo ρ o { Κ α τ 6 π1'1 !.-...

""λi, aτo d,δυτo, 6πoυ τoυ απoxαλJπτoνταν lιυστιxα

Z:lie"π Ttλoq επloτρεφε ατην.Ιερ.f 'oιxlα

για να ποiρειn,o"ooo,η",x6 τηe μ'ji.is 'ou.

Au"6 fiταν τo πριbτo oτct-

διo τη€ μιjηaηe .E,δ.i oio"ληριυν6ταν τo πριilτo o.τ&διo ψbηoηc, ιαι o

μ.iατηζ n,o Lnoιρu, απ6 πην Ιερη oιxiα τη μαρτυpiα (λευ-

;; ;":;*",o, i.,1u.iρ.). To xτiριo.με αριθμ6 17 εiναι o λε-

;;μ.;,"; o6ιoc "ηζ

λρo,,6ηq, oυζιiγoυ τoυ Λυαιμ&1oυ' τoν

J,,,ιo o, αυνθ1εια oi6".o, τLα να παντρευτεi τoν αδελφ6

nln, "o,

6ooα,& τηc Aιγ,jπτoυ ΠτoλεμαLo Β,. ,ΙΙταν τo

,,J'o.l.J".,o ,,,λ.xb ιπ|ριo τηc Eλλ&δαc με πλo6oια,αρ-

ΙΙ"..,",,.i, διαx6oμηoη. Eδ6 τp!τeι να αυγxεντρδνo-f;;;";; λiJ"e,,"ι,.,,o,

.*φ.o,uo, oτη Σαμoθρ &xη xαι γt-

νoντcι,ν xαι θυoiεζ.To xτiριo με αριθμ6 L8 6ρLoxετα. :'η,.

εiooδo τη<,θ6-

λoυ τη< ιio.,6ηc 'o,,tuo,6ρα1ιilδηc

6ιl'ψ6c ενιi, αυτ6 με

;;; ";λμj

19 εiναι o ιερ6q 69λγoc ατo τoρφυρiτη λiθo,

χ.bρoc για oπoνδθg oτoυζ θεoυζ,' .T; i"iρ.o με αριθμ6 2Ο εiναι τo τ6μενog, xτiριo τoυ

4oυ π.X. αι,λνα, αφι6ρωμα τoυ Φλiππoυ B, τη € Mα1ε-

δoνiαq. Για την "'ρiγρ"φ,j πoυ, ταραΘLπω αυπj1ν "ηζΧ::

i"μ"","ιε" υ.' To 'επ6μενo xτ[ριo. ε{ναι τo τtvγ"e β0!^

αiα δεξιd τoυ μoνoπατιoJ, πoλιj χατ'εστΡαιιμενo ,απo τo,

ουd,xι' τoυ 4oυ αι. π.X. To cημαντιxoτερo oτoιyειo αυτoυ

95

-.

Βδιil πραγματoπoιo,jνταν τa δειjτερo aτctδιo τηe μiη-

σηζ _ η',nin',[o' ΠρΔτα yιν6ταν η εξoμολ6γηση xαι

λ"λlouοoiι"ε τo ζιΔo oio nluoρo xαι o ιερoφ&,ντηe απ6 τo'

6fiμα ειτελo'jαε μια λειτoυργ[α'xαι. απoxd,λυπτε μυστιxααj,μ6oλo στ0υζ μυημlνoυζ,- .Κατ6πιy γ{νονταν oπoνδie

o"ηu "6γ7η

xαι σε.μεταγενloτερεq, επoψ!q, 6cΙιπτιoη τoυ

uυnulνoυ με τo α[μα τoυ oφciγιoυ.._ - ,.To

'"iρ,o 22 εtναι η Aυλ{ τoυ Bιυμoιi, αφιθριoμα,τoυ

Φιλiππoυ i, "o, Aρριδαioυ. To xτiριo με αριθμ6 23 ,iμαν

η oLoouoooφ,,ρ,μi",ν. Aυτ6 {1παν πo περiφημo ιερ6 των

Mεγ&λω., οε.i,, "ηc

Σαμoθρ&xηc 6πoυ τελo'jν,rα\ .Cα ψe-

1 &λα Κα6eipια Mυoτηρια.Kd,π<υq

.δ.oφoρ,".,6 eLναι, τo Κα6εi,ριo τηc Θη6αc. E-

διb εi1αμε 6.,o jr"oc αφιερωμ6ν.o aτην Κα6etοια Δ{μη1ρα

;;. ΙK6ρ.η. To xυρiωg lKod"tρ,o 6ριoι6ταν εππ& oπ&δια 6o-

οει6πeρ'α "ou ..ρo.i αλooυq'. To Kα6εiριo αρaιι& τjταν ημι-

l,"l.',lΙ πoλυγλνιx6 xπiριo τoυ 6oυ η 5oυ π.X. αι. Aυτ6

"" "ρa *o.oo:'"ρ&φηxε ατ6 τoυq Π6ρoεg τoυ Mαρδ6νιoυ.

to".ρo '"io"η',

ιiλλo oρθoγ<1lνιo, πρ6ατηλo με τ6o-

o.ρ.g ,io,,g ατην πρ6ooι|.iτ] τoυ. Ei1ε πρ6ναo (θνα μιxρ6δ,μi".o) ιαL 10ν xυρiωg o.ηx.6. Aργ6 περα πρooπ6Θηxe ιαι

*iΙ" ε,μ*"ιo πioω μ' δi"ι6 66Θρo.γtα τιζ θυoiεζ πoυ πρθ-

πει να fη, .i1' o"6ryη. ΜLoα oτo oη'x6 i,παν,^τα λατρευ;

τιx& α.γλψατα. Δεν γνωρ[ζoυμε αυπα.πα α\α^|ια1α α'^^α

"o Laouψ" σε μια αναπαρ&.oπαoη αε Aθηναix6 αγγεio. o

Κα6aρoc, εiναι ξαπλωμθνoq. Δiπλα,τoυ-ατεxει ,to πα|oL

i,.o.. o,oγριiφει π&νιo) ιαL α,ρLσπeP& η Mεγ&λη Mητ6ρα

ιαιΚ6ρη με θνα μιxρ6, τoν Πρατ6λαo.Λιγ,.,,oλ,i ,oi ,o ι,,ρ6 τιυν Θη6ιiν ψoι&ζει με εxεiνo

-τ< Σoμoθριixηq. Δεν E6ρo,μ. τoυ αxρι6ιbζ τελoJνταν oι

;il;. λρμo,ι". xαι λoν.Κ&δμoυ, αν xαι $,παν 6αoιx6

o"i.1.io."η..iελετηq. Aνιiλoγo i1παν xαι τo ιερ6 oτην Aν-

θτδ6να.

97

t

τoυ xτιρloυ ε[ναι η ζωηφ6ρoq τoυ Πρoπ'jλoυ τoυ' πoυ ει-

xoνlζει 7oρ6 xoριτoιcΔν xαι 6ρiaxεται ατo μoυoεio. o χo-

ρ6q αυτ6q των χoριτσιΔν, μεριxιi απ6 τα oπo{α παlζoυν

μoυαιxd' 6ργανα, πρlπει να ε[ναι o τελετoυργιx6q 7oρ.6qπoυ εxτελolνταν γ'jρω απ6 τoυq 6ωμo'jq xαι τιζ εoτ[εζ.

To xτlριo fiταν αφιlριυμα τoυ Φιλ[ππoυ B', τατ!ρα τoυ

MεγιLλoυ Aλεξιiνδρoυ.To xεντριx6 oημεio τoυ 1ιbρoυ το.lν Mεγ&λων Θειbν

ei,ναι πo ιτiριo με αριθμ6 2L, τo Ιερ6. Kαι π&λι δανεiζoυ-

ψα.L ,to xεiμενo ατ6 τo [ρ^γo τηc, Eφηq Kαλαμπoυxiδoυ.Ερ76μαoτε τιΔρα aτo πιo εντυπωσιαx6 xτiριo τoυ Ι9coy

"ii M,γ,iλων θεeΔy πoυ ε[ναι o xυρiωq να6ζ, τo Ιερ6, (21)'

Σfiμερα η ε/αoδoq εiναι ευxoλ6τερη απδ τoν τλαiν6 τo[yo.Πριν μπo'jμε 6λlπoυμε την υποδo1τj τoυ πυρao[ qτo

!δαφoq xαι στιζ διJo πλευρiq τoυ δdo πλc{:xεζ, 6πoυ oτε-x6ταν o μυημlνoq aτη μiα xαι o ιερlαq oτην ιiλλη τια τηy

εξoμoλ6γηoη. To Ιeρ6 ε[ναι τoυ 325 π.Χ' xαι επιoxευd'-

στηxε απ6 τoυq Pωμαloυq. Βρ!θηxαν περ[πoυ 800 αρyι-

τεxτoνιxd, μlλη. To 1956 αναoτηλcΔθηxε. E7ει διαoτcl,-aειq 40 επ/ 13μ' H θεμελiωofi τoυ ε[ναι απδ πωρ6λιθo xαι

τo δiπε\o απ6 θαaiτιxo μι*ρμαρo. Στην πρλoo{lfi τoυ ε/-

7ε 14 δωριxoιjq x[oνεζ, τα αετcilματd τoυ fiταν γλυπ.τιi.xαι στην xoρυφfi τoυq ε[yαν απ6 lνα xeντριx6 αxρωτfiριo

xαι δJo Nixεq o7ιq dxρεq' Bδιil υπfiρbε xι ιiλλη επιτρα.

φfi πoυ απαγ6ρευε την εlaoδο στoυζ ι].η μυημ6νoυ'q. Mια

ριi,μπα ατην πρ6coι!η 6oηθodae την ε/ooδo των ζιbων για.θυioiα aτo να6. Εoωτεριxd, τo xc{,τω τμημα των τo{7ων η-

ταν 6αμμ!νo μα'jρo, πιo cllηλci' x6xxινo xαι λευx6 χαι στoεπdνιυ μ!ρos υπτjρ7αν μιxρa[ δωριxol xioνεζ. H oρoφfi η-ταν ξdλινη με xεραμoσxεπfi. Tριγdρω στην αlθoυoα υπiρ-

1αν μαρμι1ρινoι πdγxoι με π6δια λιoνταριΔν τια να xι*θo-.i"oi o' μυημlνoι. Στo xlντρo υπfiρψε εaγiρα (6ωμ6) τια

τιζ fuυoiεζ' Aξιoπρ6αεxτη ε[ναι η x6τχη oτα νδτια, δ'jοaxαλoπd,τια ι!lηλ6τερη, πoυ θυμ|ζει 1ριoτιανιx6 να6'

96

J

IιJ

ΣHMEΙΩΣEΙΣ

L. oι αναoxαφ!c, oτιq περιo169 X&τoιλαρ (hacilar) xαι Toατ&λ'

Xoυγιo,ix (QataΙ tΙiiyiik) 6δειξαν Lνα τρα"γψατι,ι& ενπνπωotαx6 πoλι-

τιoψ6, oτην oυoi'α ιεραπιι6, αφoil oτιq πρα.γψατιxLg π6λει9 πoυ απo-

xαλ'iφτηxαν xνριαργoυν τα l'eρα.2. H Ι6, xαπα πη μυθoλoγiα τjταν ι3ρεια oτo να6 ,rηζ,H?αζ 6ao

Aργoq xαι x6ρη τoυ 6αoλι& τoυ Aργoυq ,Ινα1oυ. Π&.νπα xατα πη ψυ-

θoλoγiα την Ιιi.l την ερωτε0θηιε o Δtαg xαι Lψεινe L1xνoq. H ,Ι{ρα

την xαπαδtωξε. o Δiαq τ|α να ,rη oιboεz πη μεταμ6ρφο-loε oε α^γε}'α.

δα. H ,Hρα πoυ την αναι&\ν'!e, ξ6α}ιe τoν Eρμη xαι εξαπ6λυoε ενα-

ντioν τηq μιlγεq. [Ι Τιb αρaιoε να τρ61ει. Π!ραoe πo Β6oπoρo xαι α-

π6 ιeι πη Mιxρα Aoiα xαι' πη Συρiα.Παλαιoτiνη, 1ια να xαπαλ:i1ξeι

oτην Aiγυπτo 6πoυ γ6ννηoε πoν Eπαφo' πoυ dγινε 6αoι}'ι&'9 τηc Aι-

γιiπτoυ. o Eπαφog εiναι o Tαυρ6μoρφog θε6q Aπηg τηe Aιγ6πτoυ. o

Tlπαφoq νυμφε,iτηxε τη Mθμιφιδα, την x6ρη τoυ Nεiλoυ xαL α'n6ι,rη.

o" ψin '6ρη, τη Δι6'iη. Kαι η Δι6ιiη απ6 πoν Πooειδ6να απ6ιττ,oε

τoυg δiδυμoυq, Bτjλo xαι Aγτjνoρα. Aπ6 τo Bτjλo ιαταγoνπαι oι Δα-

ναoi ιαι απ6 τoν Aγτ]νoρα oι Kαδμεioι.3. o 6ρoq Ινδoεuρωπαio6 επινoτ]θηxε απi' τoυg Γερμανo0g ιoτoρι-

ιo0q πoν περαoμθνoυ αιιbνα 1ια να oρiαoυν λαo'ig πoυ εi1αν xoιν6q ρi.ξeq aπηγλιirooα τoυζ, Tα xαPα)ιτιP|,σπ|14'α αυπιbν τι,rν λαιbν πoυ πρoσ-

διoρiζoνται ωq Ινδoευρωπα|oι eiναι' πα 1}'ωooιx&, oπotaeΙ,α. Kαι oπιoo-

δdπoτε xoιτiδα αυτι|rν τιυν λαιirν εiναι η Eυριilπη xαι Lγoυν .co xα.?α-xrημoπιι6 τιυν xλioεων oτη γλωooα. oι Tλληνεq xαι o K6oμoq τoυ

Aιγαioυ ανηxoυν o' αυτi1ν την ιατη1oρiια..4. X6μμιq π6λη αλλ& xαιν$1ooq τη€ Aιγιiπτoυ oτo Nεiλo. To 6-

νoμα oημαiνει ιερ6 τoυ Mτjνη (Xεμ = ιεP6 xαL Mιν = Mτiνηc) M,i-

νηc i Mιν eLιαι' o 6αaλt&.ζ πoυ θνωoε την Aiγυπτo oε ενιαio ιρd,πoq.

Kαι Mιν - Mdνηc αημαiνει Πιiν (Π&ναq). Καl, oπα xατoπιν&" γρ6νιαoι Tλληνε6 θλεγαν την π6λη Παν6πολη.

5. Hρoδ6τoυ Ιaτoρ{α B,, 91 Mετοiφρααη Aδ. ΘεoφiΜυ, εxδ6oειζ

Π*πυρog.

I

99

IΞΞ_-

24' Και πα ταιδιατηζ ΙνoJζ θυαι&ζoνται oτoν Πooειδιi-lνα. ,oλεq

oι ι6oεC τoυ Kd'δμoυ εiναι ιθρειεq Θεδν.", n";;'..;h;;.^.'.

'i d,;:^... ηn.,, λ*6. Ι}λυeιx6c ιlε..lαξιi Xα6-

u,,*,.τo, ιo,- i , , ,B.τoυαxρωτηρioυτωνAxρoxεραννιων.26. oι Tελ1iν.. .ι";;;iΘ.;, n.1uιn". των μετ&λλων ιαι ψ&ηoι

27. ΙΙ A,iαρη< εiναι η i6λη πoυ o1riρωoαν oι Υxoιirg. Bριox6ταν

oτo BA τμτjμα τηc Aιγ0πτoυ.28. To xεiμενο για τη Mιt1η τη< Mεγιδδιi:,δημοoιε0τηxε στα α.{'

τ.}'ιx& oτo The Anοient'Ne^i.Ε"st an AnthoΙogi of Texts and pic-

''"*' λ, ιλλ, p,ι..t,,.a, "aμ.

A, oελ. L?i.-[75 xαι ελληνιx* oτo

;;1nω; Alροπoq, πeiιγoc, 7.

29. oι Δαναoι ιαι oι A6ανπεq 61oυν για Θε6 τρooπ&'τη πoν

Πoαειδιirνα παρ6λo ,,o, o λnu,6q θ.ωρ.λα. απ6 πoυg πρoaτ&πCg τoυ

Mαντεioυ τoυ Aμμιυνα Δiα.

30. o Kιiδμoq εiναι αυνδεδεμθνoq, με τιζ' Θ}i6εq τη€ Aιγ'iπτoυ ιαι

τo θε6 Aμμων α. 1|oν σ?tσ. ελληνιx& 1iν.eται Δiαc,.

3t. ΙΙρoδ6 πoν' Ιcτoρiα Β. ταρ'.L7'1^'

32. Mλιiει γ.,. "η i.ι.δ,. nη< A,γ0,,no, 6πoυ θλeγαν 6πι bτipaε

o τ&φoc, τoυ ,oαιρη.

33. Δηλαδτj τoυ ,ooιρη.

34. IΙioδ6τoυ , Ιoτoρlα Β' 59.

ir. rrρoε6"o,, ΙoτiρiαΒι6λωΥ"",' 58, 59.

36. Σiην Aiγυπτo λεγ6ταν Βoiι6αaπη, - ^ ̂

37. Eδ6 φαLνεπαι,&λζ, μ,,"ρδ.μθνo. ΙΙ AΘην& ταυτiζεται με την

AΘ6ρ ενιil εδιb oι τελετoυργiεi εiναι πρoq τιμτi τηc ,Ιoιδα6..aε.

:", Aιγυπτιαxd λ6γεται Pα.

;δ, τη θ.6nη",, B,,".Ι,."η, ,cαντL\eι o Hρ6δoτog με την ελληνι.

xτt Λητιb,4Ο.ΙΙρoδ6τoυ,Ιaτoρiα6ι6λioB,παρ'48,49(ημετ&φρασητων

εxδ6oεων <<Π&πυρoq>>). εiναι παρμ6να απ6 ε--..--it'

τ" oγ"n,'n με την θξωoη των Υxαιbζ

n,.,oλφ,i, o, onil.. ,,o, ψ".nφρ&"o.η'oν αΥΥλιιιi ιαι εxδ6θηxαν oε

6ι6λio με .ιiπ}'o The AnciLnt Nia, Εast, an AnthοΙogy oΙ Textes aηd

μ"i*,", ""a no, Tζ6ψi πρiτoαρτντ-(James Pritchard) οτo Prince-

ton university P..,.. i;;A,lελ. t73.175 Nα| σno.) τ6μo B, Σελ.

89.93. Tα ιε[μενα nu-i, ιaouu δημooιευτεi oτα Eλληνιxιi στo περιo-

δ,.ι6 AΕPoΠoΣ τeba.5' 6.

42. Aπoλλ6δω ρoul, υ,,6l',ooη"η'6ι6}'io 3 ταρ. 1, 7.2.

43. Toν Aiγυπτo xαι,co Lαναo.

101

, 6. Mαν6Θωνα: Aιγυπτιαxi, (Eπιτoμ{). Aπ6oταcψα δημooιευμ6νo

απo πoν Eυo66ιo oτιq εxδ6oειq Loebe oελ. 46.

" 7, A., θεοrρεiται γνηoιo τoυ MανθΘωνα. Περλαμ6ιiνετ αι oτην !x-

ooση Lοebe oeλ'. 242. To ατ6oταoψα ατ6 ηoν Σιiγγελλo.8'Αυτ6 1ραφeι o Δι6δωρoq o Σιxελι ι i lτηc, (Bι6λio 7Z,,50,2).9-. \ Tριτωνiα ΑΘηνοi εiναι 0e6πητα τηq Λι66ηc xαι την 6φεραν

oτo Aιγoio oι Δαναoi.Ι0. }Ι Θ.oμoφoρiα Δ{βητρα eiναι Θε6rηπα πoυ μoι&ζει περιoo6τe-

ρ, ":1, 'Ιoιδα xαι 61ι με τη Δ.lψηπρα τηg ιλαaιxi1q επoχ1iζ.

|,.;.Σ"η γενι& τoυ Aγ1νoρα oυ"γxαπαλL"γoνπαι πα παιδι&" τoυ: Kdδ-

|3ζ, o.λ.,o<, Φoiνιxαg, Θ&oog ιαι Eυριbπη. Και απ6 τoν Kιiδμo πoυ

εoρασε qτoν Eλλαδιx6 aιbρo xαι την Aρμoνiα γενντ]θηxaν η A"γαbη,πoυ απoιτησε τoν ΠενΘ6α, η Aυτoν6η τoυ απ6xπηoe πoν Lxπαiιονα,

Ι o.μ.ηη πoυ γ6ννηoε τoν Δι6νυoo, η Ινιi.l πoυ απ6xπηoe τoυq Δθαν-

o?o x!'|. Mελιxdρτη xαι o Πoλ0δωρoζ πoυ διαδ61τηxε πoν τατLρα τoυoτη Θηξo 6παν !φυye. Γιoi τoυ "i;παν o Ιt&.6δαxoζ xα| ε11oν6q τoυ ooιδiπoδq..

12. BΜ'.. Rοbert Greves, oι Ελληνιxο! MJΘoι τ6μoq B,, oελ.qqct

13., Ι,, πρωπη φoρ& αναφ!ρεται τιi,lρα, δηλαδ{ τo 15o π.X. αιιil.ν.ι, τo oνoμα τoυ Miνωα oτην Kρrjτη.

14' Ιiouoouin Περιηγfiaειq' biιιυ-τιxιi |2,15..o Hρ6δo"oq λjει 6τι τo ιδιαiτερo ιeρ,6 πηc, Aθην&g oτην Αi-

γυπτq ειναι oτη Σci,ιδα, (B,, 28, 59' 62' 130). Πρ6xειται για την A-υωρ στη Aι1νττιαια πoυ την ταυτiζoυν με την Αθηνri.

lti. Πoλ'iδ.ρoζ γι6ζ τoυ Kιiδμoυ'17. a.6ε,ρo< ε.,.r'..i,"ηq g.il'ιo g'47-52.18. Δ.6δ.ρoζ, Σιxελιιbτηc 8ι6λ[o Ε,47-55.

. 19. i\λλεc πληρoφoρiεq για τo μ0Θo τoυ K&δμoυ Lγeι "γραιpeι, xαι

o Aπo^Λ6δωooc Bι6λio Γ'.?0. τ" j,oμo

"ou Διoν,jooυ εiναι εxεiνo τoυ ,oαιρη.

' ' 21. Tη,,iθ.dρ.oηπηgλατρεi,αq τoυ Διoν6oου την xdνει o Mε-

^αμπoυζ ' iναq μεγdλoζ ψ&ν.cηζ xαι ooφ6q. To 6νoμri τoυ δηλιiνει Aι-.γυπ,cnC

1l'αti oι Eλληνεg 6λεγαν τoυg Aιγυπτioυq Mελιiμπoδεq.. zz' ο Πενθ6αq ΘυoιαLq,ται oυoιαcrιι&. oqα Διoνdoια.,oλη η oιxo-

Υ.,ε}t 'ο, K*δμoυ πρoοταΘεi, να xαΘιεριi:oει τα Διoνilaια, εxπ6g απ6τoν ι0ιo Σoυ xαΘιερι|rνeι ηα Κα6εi,oια.

,-23. ο iδιoq, iερiπoυ, ρi,λoq λαiζεπα|, xαι |L. τoν Axταiωνα. Θυ-σLαqε1αL απ6 πην Aρτεμη.

100

44. oμfiρoυ, Ιλιιlδα Μ 321 ι' ε. Bαx1λiδηc xvΙ, 29 xαι M6-oγoq ΙΙ, 7.

45. oψfiρoυ' Ιλιci'δαΒ, 198 x. ε.46. Aλλoι λ6νε 6τι i'1ταν γι6q τoυ Αγ1νoρα.47. F'i,ναι γωοτ6 6τι τα μεταλλεiα.πηe Θ&coυ τα εxμεταλλε6-

τηxαν Φoiνιxεq.48. Aπo)o.6δωρoυ, Bι6λιo0τjxη 6ι6}ιio T' παρ. 4.49. Διoδωρoυ Σιxελιι{lτη, Βι6λio A, 23' 2-i.50. ΙΙρoδ6τoυ, Ιaτoρlα

^, 147.

5t. ,oταν πi1γe oπo ηoi, o Θi1ραζ, απ1l ττ1Σποtρτη xαι' τo απoi,-ιησe.

52. Hρoδ6τoυ, Ιcτoρ|α E, 57-58.53. oρφθα, Aργoναυτιxd aτiγoι 463-472..54'.ol, Κoρ'36αντeg ιαι Koυρτjτεq εiναι δαiμoνε6 πoυ αυνoδειioυν

Θεo6q,6τωq 'nτρooταoiα τηζ γ.ννησηζ

-oυ Δi,ioτην Kρτjτη. Mε τo

6νoιrα KoυPllτeg αναφt,ρoντ.α,'o, o, iooi πo, 'uρ,d'ργηoou

o"η, A.-τω^ια πριν απo .Εην e.γxαπhaταaτ1 τιυν Aιτωλι6ν,

55. Δι6διoρoυ Σιxελιιδτη: Ιoτoρiα, F,' 47-55.56. Σ&μoq xoντ& oπη Θρ&xη.57. Πρoιειπαι τ|α ,εo B6oπoρo λ6γoνται xαι Συμπληγdδεq Π6.

τρεζ,58. Δηλαδτ] τoυ Ιαoioνα.59. Δηλαδd o Ι&ooναq.60. o γνιooτ6ζ μJΘoζ τoυXdδμoυ ια|,rηζ Aρμoν|αq Θ6λει να γi-νoνται oι 1dψoι roυg oτην Kαδμεiα αιρ6πoλη

",, oη6.;,,. Σ, αυτt]ν

την εxδof1 αυπ6 πoυ Laeι ι,Eιαiπερη oη:1ψαoiα.eiναι 6τι o Kιiδμog πα-ρoλo πoυ δεν τjταν μυημ6νoc 6λα6ε μ.ρos oτην τελεττj ιαι,5oiερα πi,1-ρε την Αρμoνiα o6ζυγo. Δηλαδ{ τiταν μ,υημ6νoq αλλo6 *o,

"iu oui-

τνωρισαν.61. Eννoεi τoυq Κα6εiρoυq.62. o Καoτoραζ ια| o Πoλυδειixη<.

|3. Στρα6ωνα: Γειυγραφιxd Βι6}ιio Z, παρ. 49-50 (ατ6oταoψα).64' EυoτdΘιoυ: Σy6λια arην Ιλιιl'δαN ti.

., 6?^5.

Ι<^o:qτiδη: Aρ7α[α Mυoτfiρια εxδ. Ι.Δ. Αλευρ6πoυλo9 &Σiα' AΘipα 1934 oελ. 30.

66. Hρ6δoτoυ: Ιoτoρlα Β. 37.67. o }Ιρ6δoτoq λjει τoν Aι^γυπτιαι6 Θε6 Φθα i1 Ππ&', I1φαιoτo,

τo μεγ&λo θε6 τηq M6μφιδαq.68. o Kαμ6'1oηg xατ!oπρει|.lε τoυq ναoiq ιαι τα ιερ& τηc Αιγιi-

πτoυ διαxηριiτπoνταq 6τι oι θεoΙ τη€ $,παν ,pe}τ.ιoι'.

102

69. ΙΙρ6δoτoυ ΙacoρlαΒ. 5L.

iδ. i. aμ,. oι Aιγjπτιoι !ιαναν τα ατ&'\ψ.α,ια τιυν Kα6εiρων με6ρθια πα αιδoiα. Aυτιi xαπloτρεQe o Kαμ66oηc.,

71. fΙανoανi.α: Περιηyfi;ιζ' 6ι6λio boιοl,cιxιi., ιεφ. 22 παρ. 5--6.

72' Πανoαν|α, Π,ρ,ηfio,,q 6ι6}'i.o Boιayrιxo,:,n. 25 ταρ.5.

73, Aπ6 πo α1αλψα -o,

Hρ""r.,j PινoxoλoυΦ. Ei1ε oτηθεi,αυ-

τ6 π,o &ηα}'ψαo. i,&μuηoη. E,,ειδη εδιb o ΙΙραxλτj q Lιoψe πιc, ψbτeg

",,,.ρ,,ω,.ω, no, bρ1oi.,* ,,o, π,]γo,,.l αν να ειoπρ&,ξoυν τoυq, φ6-

ρoυ6 υπoτ6λειαζ σ.τc6 ,coυζ Θη6αioυq.74. Toν π6λεμo ',u..',.γ6,,,

των Eπτi Aργεiων πoυ εi1ε oαν

ωτoπ!}'εoψα ,c\\r xα.cασ.cPoφi τιc Θiβαc'.75. o Aλεξι&ρηζ εiναι o μ,o."6c γι6q τoυ }Ιραxλ{ ιαL.cτιζ,τΙ6ηζ.

76. To 332 π.X.71 . o ΝΙL1αζ, Aλθξανδρoq.zε.i"1'^i",λν: Βloq io,διΔρou CXL xεφ. |L,573.

79. Πioυτιiρ11oυ: Aπoφ1lγμαcα Λαxωyιxd oqα 6oα αναφ6ρoνται

oτoν Δ0oανδρo παρ, L0.80. Πλoυτ&ρ1oυ: AπoφΘiγματα Λαxωνιxιi,236 D 68.

8t. Πλoυτ&ρ1oυ: AποφΘlγματα .Δαxωνιxd,237 c' 1.

82. ΙΙρ6δoτoυ:, Ιoooρio 6ι6.}'io Β, ' 5|.

83. Φiλ6o-ρα' oυ: Hρωiio! 7 4o.

84. Bλθπε .Tα

μuon:ηρ,o τιq' M!σηe Aνατολfie oελ. 35 εxδ, πα-

ραoxτ]νιo AΘτ]να 1996.85. Pauty Ψissowa: ΕncycΙopedia R99]^:6γ".1 1 (oπα oaeπιι&' ψe

"",. κaε.|", 1, Κα6eLρια )'ηψαic- oε.λ'. L-397 -L42D.,εο.

>"ρaε λun. Γ,'γρoφιxιi Βι6}'i:,o X,,xεφ. 30.

εi. τo.*aγl.uφo 6ρii*,"o, oτo Moυoεio του Bερoλiνoυ.

88. Φλ6oτρατoυ Hροik6q 740.89, ΙΙρ6δoioυ.. Ιατoρlα B., 5 (μετ. Aδ. Θεoφiλoυ).

90. ΙΙρ6δoτoυ Ιoτoρlα Β,, L7 .

9L. fΙ,αυoανi'α Βoιωτιxd 22' 5-1o.

92. Βριoι6παν χoντα ατo 1ωρι6 Δoυxioια, εiγε xλ6 λιμιiνι xαι

oι, ι&πoιιoi τηq τ]ταν Θαλααoινoi σπoγγαλιειζ.93. Παυοανiα: Boιωτιxd 25,5.10.94. Πpoιειπαιγι.ι την αναμ3τρηoη-τ.ων Aργεiιoν xαι Θη6αi.ιιν ια-

.d "^η;

;;;ι";o,oo-ρoφη*. η.Θτj6α. Εiuo. o. o'.6γoνoι των Eπτιi η-

;;d;;;; -,,.,""ρa-*",,, μ.'-o γι6 τoυ oιδ(πoδα Πoλυνεixη για

να' πoν ατcoxσ.παστησoυν o"o Θρ6,o 'o, o,.oio xαπαxρ&ana.e o αδελφ6ζ'

'oυ E'εoxλ,]q. oι Eπτci εi1αν ηττηΘεi xαι εi'γαν oxoτωΘεi πα δν6 ται-

διιi τoυ oιδiπoδα. Σ'o, ,.ji.μo.των Eπιγ6νων ητττjθηxε η Θη6α.

1Ο3

, 95. o Aλεξιriρη6 εtναι ̂ γ$c, τou }Ιραxλη 'λαL ,tηζ'ΙΙ6"ηc,. Tα' oPτLα^γLνoνταν oτo iινoψd' τoυ'

, 96, ,oλα

rα oτotaε[α o.y'eτtια με τoν αρ1αιoλoγιι6 aoηo ei'ναι παρ.1ιiνα απ6 τo 6ι6λi,o τηc Eεvαγor.i

,Eφηq Kαiαμno'u'|,'δiu:'Σαμοθρixη,

laτoρlα, Aρψαιoλoγiα, Περιfiγηoη, Ιδιιοτιx{ dxδooη.

BΙBΔΙoΙ lΡAΦΙA

Α. Aρ1αiεq 1ηΙξs

Hρoδ6τoυ, Ιaτορiα Bι6λiα B xαι Γ.Ι\ανo αν[α' Β o ι οl τ cx i'.Σtρ&6ωνα, Γεοryραφιxciι Βt6λi.α Ζ' καt Ι,Δι6δωρor: Σιxελιιiτη, Ιoτορlα Bι6λio E,lVΙανdθιυνα, A ιγυπ τ ιαxd,.Aπoλλ6δωρoυ' Bι6λιοθfixη.oρφt'α' Aρyοvαυτιxd'.Πλoυτciρ1oυ, Aποφ1iγματα Λαxιυνιzi oτη oeιρ& τα LΙΘιx&.Απoλλιi.lνιoυ P6διoυ" Aρyoναυτιxd'.Φ tλoo π ρ &.τ oυ, H ρ οllx 6q.

B, Σι iγ1ρoν α 6ι6λi"α

Τhe Λnι-,ient Neaι Εast' an AιhοΙοgy οf Texts anιΙ Pictures, τoυTζ6ιμq Πρiτααρντ τou Πανεπιoτημic,υ Pιirrι:eton.

R. Pettazzοni, Le )ιigilli ι]ei Κabiri neΙ]e Ιsο]e eΙe! ιnar tΙlι.acio( 1908).

J. }Ιarrγ, iiber die fΙerkunst der Κabireιl ιι iiber ι]ie Bin Vandeι-Ιungen aus siid paΙastina wach Bοiιlιia, M6να1o 1908.

Paιιiy Nissor,a, Ι}ι'ιcycklpedia Rea]e, τ6ψoζ, A, oπα λi11ι1ιατα Κabcrοsxαι Kabeirai.

Tφ η Kd.αμπουxiδoυ, Σαμoθρd.xη, Ιoτoρiα, Aρyαιολoγiα ΙΙ ερι.fi γηoη.Robert Grar,es, oι Ελληνιxoi μ'jθοι,Kερ6νι, ΙΙυθoλογ[α cων Hλλfiνο'ιν.K. Koυρτiδη<, Tα αρyαiα EλληνιxcΙ μυoτiρια, 1934.Ρ, Niilsson, Ιoτoρiα cηe αρψα/αq ελληνιx^fi6 θρηoxεiαq, εxδ. Παπα-

ξ"hoη 1977.E.Σ. Σταμοiτη, Κα6εiρια μυa.rfiρια, περιoδιx6 Τ)'to6c', πeυaoζ, |97 .

10ιι 105