ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ_ΛΙΜΝΕΣ_ΕΛΛΑΔΑΣ

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΡΕΒΕΚΚΑ «ΕΝΑ ΒΟΤΣΑΛΟ… ΣΤΙΣ ΛΙΜΝΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ» ΠΕ 70ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

1. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

1.1. Τίτλος διδακτικού σεναρίου

«Ένα βότσαλο… στις λίμνες της Ελλάδας»

1.2. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Το σενάριο διαπραγματεύεται γνωστικές περιοχές του μαθήματος της

Γεωγραφίας.

1.3. Τάξεις στις οποίες μπορεί να απευθύνεται

Απευθύνεται και θα εφαρμοστεί σε μαθητές της Πέμπτης (Ε) δημοτικού.

1.4 Συμβατότητα με το Α.Π.Σ. και το Δ.Ε.Π.Π.Σ.

Το θέμα είναι απολύτως συμβατό με το Α.Π.Σ. και το Δ.Ε.Π.Π.Σ, εφόσον «Οι

λίμνες της Ελλάδας» αποτελεί κεφάλαιο της ενότητας «Το φυσικό περιβάλλον

της Ελλάδας» στο βιβλίο γεωγραφίας «Μαθαίνω την Ελλάδα» της Ε΄ τάξης και

οι στόχοι που τίθενται άπτονται πλήρως του αναλυτικού προγράμματος της

Γεωγραφίας.

Το σενάριο θα υποστηρίξει τη μαθησιακή διαδικασία με την παιδαγωγική

αξιοποίηση των ΤΠΕ:

Επεξεργαστή κειμένου (Microsoft Word)

Λογισμικό δημιουργίας παρουσιάσεων (Microsoft PowerPoint)

Διαδίκτυο (Internet) και μηχανές αναζήτησης (Google)

Λογισμικό οπτικοποίησης της Γης (Google Earth)

1.5. Οργάνωση της διδασκαλίας & απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή

Οργάνωση της διδασκαλίας

Η διδασκαλία της ενότητας θα υλοποιηθεί στο δεύτερο τμήμα της Πέμπτης

τάξης του σχολείου, το οποίο αποτελείται από 16 μαθητές. Οι μαθητές θα

εργαστούν σε ομάδες των δύο ατόμων και ανάλογα με το φύλλο εργασίας θα

επεξεργάζονται το ίδιο θέμα ή θα γίνεται καταμερισμός των εργασιών.


Απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή

Θα χρησιμοποιηθεί το εργαστήριο υπολογιστών του σχολείου το οποίο είναι

πλήρως εξοπλισμένο με ικανό αριθμό υπολογιστών, εκτυπωτή, σαρωτή,

βιντεοπροβολέα (video projector), απαραίτητος για να παρουσιαστεί μέρος

της δουλειάς των παιδιών στην τάξη. Επίσης διατίθεται μόνιμη ADSL

σύνδεση στο διαδίκτυο.

Ως προς το λογισμικό, στα μηχανήματα που θα χρησιμοποιηθούν θα πρέπει

να είναι εγκατεστημένα το λογισμικό Google Earth (το οποίο παρέχεται

δωρεάν από την διεύθυνση http://earth.google.com/download-earth.html),

επεξεργαστής κειμένου (το Microsoft Word), λογισμικό παρουσίασης

(Μicrosoft PowerPoint). Απαραίτητοι είναι επίσης ένας γεωφυσικός και ένας

ανάγλυφος χάρτης της Ελλάδας.

Το σενάριο θα πραγματοποιηθεί τις ώρες της Γεωγραφίας και της Ευέλικτης

Ζώνης.

Γνωστικά Προαπαιτούμενα

Οι μαθητές έχουν ήδη στοιχειώδεις γνώσεις για τη γεωγραφία και την ιστορία

της Ελλάδας. Πιο συγκεκριμένα από την ύλη της Μελέτης Περιβάλλοντος Δ΄

Δημοτικού οι μαθητές μπορούν να αναγνωρίζουν στο χάρτη την Ελλάδα, τα

γεωγραφικά διαμερίσματα, τους νομούς και τις πρωτεύουσές τους, να

εντοπίζουν τη περιοχή που ζουν και να απαριθμούν μεγάλες πόλεις της

Ελλάδας. Αλλά και στη Γεωγραφία της Ε΄ τάξης έχουν ήδη μιλήσει για τη

μορφή και το σχήμα της Ελλάδας, όπως και για το φυσικό περιβάλλον της.

Βέβαια στοιχειώδεις γνώσεις χρήσης του Η/Υ είναι χρήσιμες. Χωρίς να

αποτελεί προαπαιτούμενο, η εξοικείωση με την περιήγηση στο διαδίκτυο, τη

χρήση μηχανών αναζήτησης, και η γνώση χρήσης του επεξεργαστή κειμένου,

από κάποιους μαθητές τουλάχιστον, θα διευκολύνει στην υλοποίηση του

μαθήματος,

1.6 Διδακτικοί Στόχοι

Οι μαθητές στο τέλος της διδασκαλίας της ενότητας θα πρέπει:

Α. Ως προς το γνωστικό αντικείμενο

να γνωρίζουν τις μεγαλύτερες ελληνικές λίμνες

http://earth.google.com/download-earth.html


να εντοπίζουν στο χάρτη και στο λογισμικό τις μεγαλύτερες ελληνικές

λίμνες, να τις ονομάζουν και να τις αντιστοιχίζουν στο γεωγραφικό

διαμέρισμα στο οποίο ανήκουν

να γνωρίζουν τη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στη λίμνη και στη

λιμνοθάλασσα

να γνωρίζουν στοιχεία της ιστορίας και των παραδόσεων που

σχετίζονται με τις λίμνες αυτές

Β. Ως προς τη χρήση των νέων τεχνολογιών

να μπορούν να αναζητούν πληροφορίες στο διαδίκτυο, να τις

αξιολογούν, να επιλέγουν αυτές που χρειάζονται και να τις

αποθηκεύουν

να μπορούν να χρησιμοποιούν το Microsoft Word για να φτιάξουν

πίνακες

να μπορούν να χρησιμοποιούν το Microsoft PowerPoint για να φτιάξουν

μία μικρή παρουσίαση την οποία και θα παρουσιάσουν στους

συμμαθητές τους

Γ. Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία

να μπορούν να παρατηρούν, να μελετούν και να συμπεραίνουν

να καλλιεργήσουν την αναλυτική και συνθετική ικανότητα

να κινητοποιήσουν τη δημιουργική τους σκέψη, την κριτική τους

ικανότητα και τη φαντασία

να αναπτύξουν πνεύμα συνεργασίας, ομαδικότητας και συνεργασίας

προκειμένου να επιτύχουν τους προτεινόμενους στόχους

να διασκεδάσουν και να βιώσουν συναισθήματα χαράς

1.7 Εκτιμώμενη διάρκεια

Υπολογίζεται ότι απαιτούνται έξι (6) διδακτικές ώρες.


2. Διδακτική προσέγγιση

Θεωρητική προσέγγιση

Το σενάριο στηρίζεται σε αρχές της εποικοδομιστικής προσέγγισης και στις

κοινωνικοπολιτισμικές θεωρήσεις του Vygotsky και των απογόνων του, όπου

δίνεται έμφαση στις μαθησιακή διαδικασία, στην αλληλεπίδραση των

εμπλεκόμενων μερών καθώς και στο κοινωνικοπολιτισμικό περιβάλλον που

λαμβάνει χώρα. Ακολουθείται ένα μοντέλο καθoδηγούμενης διερεύνησης-

ανακάλυψης με έμφαση στη κριτική και στοχαστική σκέψη, στη συμμετοχική

και συνεργατική μάθηση, στη δημιουργική έκφραση. Οι μαθητές εργάζονται σε

ομάδες με δραστηριότητες αξιοποιώντας το παιδαγωγικό περιβάλλον των

ΤΠΕ στην εκπαίδευση. Η οπτικοποίηση εννοιών και πληροφοριών στον

υπολογιστή τις εξελίσσει ώστε να μπορούν να γίνουν ένας τόπος, ένας

χώρος, στον οποίο το παιδί να μπορεί να επέμβει ενεργά. Έτσι, με

αλληλεπιδραστικές δραστηριότητες επεξεργασίας των εικόνων σε συνεργατικά

περιβάλλοντα τα παιδιά αποκτούν τη δυνατότητα με τη φαντασία τους να

πετούν και να βρίσκονται πάνω από τους τόπους για τους οποίους μαθαίνουν.

Μεθοδολογική προσέγγιση

Οι μαθητές θα δουλέψουν σε μικρές ομάδες των 2 ατόμων. Η εργασία σε

ομάδες αποτελεί την ιδανικότερη εφαρμογή γιατί συνδυάζει την

αλληλεπίδραση με την τεχνολογία των υπολογιστών καθώς και

ομαδοσυνεργατικές διαδικασίες, οι οποίες είναι απαραίτητες για την

αποτελεσματική διαπραγμάτευση της γνώσης και της μάθησης. Τα φύλλα

εργασίας δίνονται σε κάθε μαθητή ξεχωριστά, δουλεύονται όμως από όλη την

ομάδα

Ο ρόλος του δασκάλου όσο οι μαθητές δουλεύουν σε ομάδες είναι

υποστηρικτικός, καθοδηγητικός, εμψυχωτικός, δίνει σαφείς οδηγίες όταν αυτό

είναι απαραίτητο, ενημερώνει τους μαθητές για το χρόνο που έχουν στη

διάθεση τους για να ολοκληρώσουν την εργασία τους. Έχει φροντίσει για τη

σωστή και εύρυθμη λειτουργία του εργαστηρίου, έχει προετοιμάσει και

μελετήσει τις ιστοσελίδες που θα διερευνηθούν, έχει ετοιμάσει τα φύλλα

εργασίας των ομάδων, έχει προβλέψει τυχόν απρόοπτα και απρόσμενες

εξελίξεις κατά τη διεξαγωγή του μαθήματος (ενεργές ιστοσελίδες, επάρκεια

μελανιού, κλπ.).


2.1 Διδακτική προσέγγιση με ΤΠΕ

Η αξιοποίηση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία ευνοεί την αλλαγή

του παραδοσιακού διδακτικού μοντέλου και τη χρήση σύγχρονων διδακτικών

προσεγγίσεων. Με τη χρήση λογισμικών και κατάλληλων φύλλων εργασίας

αναδεικνύεται το μαθητοκεντρικό μοντέλο της διερευνητικής μάθησης μέσα

από την αναζήτηση της γνώσης στις πηγές.

Το Διαδίκτυο ως γνωστικό εργαλείο αξιοποιείται για

την κριτική επεξεργασία της πληροφορίας και της ένταξή της στα πλαίσια

που θέτουν οι μαθητές και το σενάριο. Οι μαθητές μόνοι τους αναζητούν και

ανακαλύπτουν τις γνώσεις έτσι η μάθηση ελέγχεται περισσότερο από το

μαθητή.

Το λογισμικό παρουσίασης επιτρέπει την προετοιμασία και την

παρουσίαση εγγράφων (προβολές παρουσίασης), τα οποία μπορεί να

περιλαμβάνουν κείμενα, εικόνες, βίντεο και ήχο. Πρόκειται για εργαλείο, απλό

ως προς την εκμάθηση και στο χειρισμό, που επιτρέπει τη δημιουργία

πολυμεσικών (με χρήση πολλαπλών μορφών πληροφορίας) ή και

υπερμεσικών (με χρήση κόμβων και υπερσυνδέσμων) παρουσιάσεων. Όταν

ένας μαθητής δημιουργεί ένα υπερμέσο αναπτύσσει ικανότητες διαχείρισης

έργου, δεξιότητες οργάνωσης και σχεδιασμού, δεξιότητες έρευνας, δεξιότητες

συλλογισμού και δεξιότητες παρουσίασης. Στο πλαίσιο αυτό, τα υπερμέσα

συνιστούν ισχυρά γνωστικά εργαλεία στη διάθεση του μαθητή για την

ενίσχυση και των ανάπτυξη των γνωστικών δομών του.

Ο επεξεργαστής κειμένου ως εργαλείο επεξεργασίας και διαχείρισης

πληροφοριών, μπορεί να διευκολύνει την ομαδοσυνεργατική παραγωγή

γραπτού λόγου από τους μαθητές, οι οποίοι πειραματίζονται και καταλήγουν

σε δικά τους κείμενα μέσα σε ένα ελκυστικό περιβάλλον που καλλιεργεί τη

γλωσσική τους έκφραση και δημιουργικότητα. Με τη χρήση του γίνεται δυνατή

η επιλογή πληροφοριών επιλεκτικά, η κατασκευή πινάκων οργανώνοντας τα

ζητούμενα στοιχεία.

Η προστιθέμενη αξία από τη χρήση των ΤΠΕ στο συγκεκριμένο

εκπαιδευτικό σενάριο είναι ότι παρέχουν στο μαθητή ένα πολυμεσικό

περιβάλλον, μέσα στο οποίο αναζητεί στοιχεία, επιλέγει πληροφορίες και

εικόνες, συνθέτει κείμενα, συνδέοντας νοητικά τις λεκτικές και τις εικονικές


αναπαραστάσεις με αποτέλεσμα γνωστικές δεξιότητες υψηλού επιπέδου και

μάθηση Ενισχύεται η αυτενέργεια του μαθητή, ενώ παράλληλα δίδεται

έμφαση στη διερευνητική μάθηση που τον ωθεί να οικοδομήσει γνώσεις που

έχουν νόημα γι’ αυτόν.

2.2 Το προτεινόμενο σενάριο

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Α. 1η διδακτική ώρα

1Ο Φύλλο Εργασίας «Γνωριμία με το πρόγραμμα Google Earth »

Β. 2η διδακτική ώρα

2Ο Φύλλο Εργασίας «Γνωριμία με τις Λίμνες της Ελλάδας»

Γ. 3η + 4η διδακτικές ώρες

3ο Φύλλο Εργασίας «Αναζητώντας τις Λίμνες της Ελλάδας στο Google

Earth και στο διαδίκτυο »

Δ. 5η +6η διδακτικές ώρες

4ο Φύλλο Εργασίας «Παρουσιάζοντας τις Λίμνες της Ελλάδας»

5ο Φύλλο Εργασίας «Μια βόλτα στις Λίμνες της Ελλάδας»

2.3 Επέκταση –Αξιολόγηση

Το προτεινόμενο σενάριο μπορεί να επεκταθεί και με άλλες δραστηριότητες

που θα περιλαμβάνουν:

Δημιουργία σταυρολέξου με τις λίμνες με τη βοήθεια του

προγράμματος Hot Potatoes

Δημιουργία κολλάζ σε χαρτόνι εικόνων και φωτογραφιών από τις λίμνες

Εύρεση ποιημάτων ή λογοτεχνικών κειμένων στα οποία να γίνεται

αναφορά σε λίμνες της Ελλάδας


Η εφαρμογή, επέκταση αλλά και η και η διαφοροποίηση του σεναρίου

εξαρτάται από το γνωστικό επίπεδο της τάξης, τη δυναμική των ομάδων που

συμμετέχουν καθώς και από την υλικοτεχνική υποδομή που διαθέτει το

σχολείο.

Η αξιολόγηση της εργασίας των μαθητών είναι:

α) διερευνητική σε όλη την πορεία του προγράμματος όπου αξιολογείται η

υπάρχουσα γνώση των μαθητών, το ενδιαφέρον που εκδηλώνουν για το θέμα

αλλά και για τη χρήση των εργαλείων και οι τυχόν δυσκολίες που προκύπτουν

β) διαμορφωτική για ανατροφοδότηση και αναδιατύπωση στόχων και

γ) τελική από τους μαθητές και τη δασκάλα.

Έτσι, μέσα από το διάλογο, την παρατήρηση καθώς και από τα αποτελέσματα

των δραστηριοτήτων που παρουσιάζονται στα φύλλα εργασίας των ομάδων

συμπεραίνουμε ότι:

Το ενδιαφέρον των μαθητών για το συγκεκριμένο θέμα δεν ήταν

ιδιαίτερα έντονο, ενώ στην πορεία ενισχύθηκε με τη χρήση των

τεχνολογικών εργαλείων.

Οι ομάδες σε γενικές γραμμές λειτούργησαν καλά. Πολύ μικρός

αριθμός μαθητών (2) δεν μπόρεσαν να παρακολουθήσουν τη

διδασκαλία. Οι μαθητές αυτοί παρουσιάζουν την ίδια αρνητική

διάθεση συμμετοχής και στο μάθημα μέσα στην τάξη. Επίσης αξίζει

να σημειωθεί ότι ήταν οι μόνοι μαθητές που δεν είχαν εξοικείωση με

τη χρήση Η/Υ.

Οι μαθητές στο σύνολό τους χάρηκαν τις δραστηριότητες, παρ’ όλες

τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν μερικά παιδιά στη χρήση των

εργαλείων, ένιωσαν ικανοποίηση από το ομαδικό αποτέλεσμα.

Παρουσίασαν τις παρουσιάσεις τους στους συμμαθητές τους και

ένιωσαν χαρά και ικανοποίηση από τα θετικά τους σχόλια.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ_ΛΙΜΝΕΣ_ΕΛΛΑΔΑΣ

Documents

Transcript of ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ_ΛΙΜΝΕΣ_ΕΛΛΑΔΑΣ