Κεφάλαιο 25 - users.uom.grusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef25.pdf · 2...

1

Αποταμίευση, Επένδυση και τοΧρηματοπιστωτικό

σύστημα

Κεφάλαιο 25

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική

Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής

Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 2

Το χρηματοπιστωτικό σύστημα

Το χρηματοπιστωτικό σύστημααποτελείται από θεσμούς που βοηθούν στονα έρθουν σε επαφή οι αποταμιευτές μετους επενδυτές.Είναι ο απαραίτητος καταλύτης για ναμεταφερθεί το χρήμα από τηναποταμίευση στην επένδυση.

2


Οι χρηματοπιστωτικοί θεσμοί

Οι χρηματοπιστωτικοί θεσμοί ανήκουνστις εξής δύο κατηγορίες:Χρηματοπιστωτικές αγορές

• Αγορά ομολόγων• Αγορά μετοχώνΧρηματοοικονομικούς διαμεσολαβητές

• Τράπεζες• Αμοιβαία Κεφάλαια (Mutual Funds)


Οι χρηματοπιστωτικοί θεσμοί

Οι χρηματοπιστωτικές αγορές είναι οι θεσμοίεκείνοι μέσω των οποίων οι αποταμιευτέςμπορούν να προσφέρουν άμεσα κεφάλαια σεεκείνους που επιθυμούν να δανειστούν.Οι χρηματοοικονομικοί διαμεσολαβητές είναιοι θεσμοί εκείνοι μέσω των οποίων οιαποταμιευτές μπορούν να προσφέρουν έμμεσακεφάλαια σε εκείνους που επιθυμούν ναδανειστούν.

3


Η αγορά ομολόγων

Ένα ομόλογο είναιένας υποσχετικόςτίτλος οφειλής.

IOUI owe you


Τα χαρακτηριστικά ενός ομολόγου

Προθεσμία (Term): είναι η χρονική περίοδοςως τη λήξη του (date of maturity).Πιστωτικός κίνδυνος (Credit Risk): είναι ηπιθανότητα να αδυνατεί ο δανειζόμενος ναπληρώσει τόκους ή μέρος του αρχικούκεφαλαίου (principal). Φορολογική μεταχείριση (tax treatment): είναιο τρόπος με τον οποίο οι φορολογικοί νόμοιμεταχειρίζονται τον τόκο από ομόλογα.

Φορολογική απαλλαγή για κάποια ομόλογα τουςδίνει τη δυνατότητα να πληρώνουν μικρότεροεπιτόκιο και να προσελκύουν κεφάλαια.

4


Η μετοχή (Stock) αντιπροσωπεύει ιδιοκτησία μέρουςτης επιχείρησης και επομένως ενσωματώνει δικαίωμασυμμετοχής στα κέρδη που πραγματοποιεί ηεπιχείρηση.Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου με πώλησημετοχών ονομάζεται αυτοχρηματοδότηση ήχρηματοδότηση μέσω ιδίων κεφαλαίων (equity financing).

Σε σύγκριση με την πώληση ομολόγων που ονομάζεταιχρεωστική χρηματοδότηση (debt financing) οι μετοχέςαυξάνουν τον κίνδυνο αλλά και τα δυνητικά κέρδη.

Η αγορά μετοχών


Η αγορά μετοχών

Οι περισσότερες εφημερίδες δημοσιεύουν πίνακεςμετοχών με τις παρακάτω πληροφορίες:Τιμή μετοχήςΤεμάχια (πωλήσεις προηγούμενης ημέρας)Μέρισμα (dividend) κέρδη που καταβάλλονταιστους μετόχουςΑναλογία τιμής της μετοχής προς κέρδη ανάμετοχή (Price-earnings ratio)

Ισούται με περίπου 15 ιστορικά. P/E>15 σημαίνει είτεότι αναμένονται υψηλότερα κέρδη είτε υπάρχειυπερτιμολόγηση της μετοχής

5


Χρηματοοικονομικοίδιαμεσολαβητές: Τράπεζες

Οι Τράπεζες δέχονται τις χρηματικές καταθέσειςατόμων που θέλουν να αποταμιεύσουν και τιςχρησιμοποιούν για να χορηγούν δάνεια σε άτομα πουθέλουν να δανειστούν.Οι Τράπεζες πληρώνουν τόκους στους καταθέτες καιχρεώνουν με υψηλότερους τόκους τους δανειζόμενους.Οι Τράπεζες επίσης βοηθούν στη δημιουργία ενόςειδικού ενεργητικού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ωςμέσο συναλλαγής (medium of exchange) επιτρέπονταςστα άτομα να συναλλάσσονται με επιταγές έναντιλογαριασμών καταθέσεων όψεως.


Χρηματοοικονομικοίδιαμεσολαβητές: Αμοιβαία Κεφάλαια

Ένα αμοιβαίο κεφάλαιο (mutual fund)είναι ένας θεσμός που πουλάει μερίδιαστο κοινό και χρησιμοποιεί τα ποσά πουεισπράττει για να αγοράσει έναχαρτοφυλάκιο από μετοχές και ομόλογα.Επιτρέπουν σε άτομα με πολύ μικράδιαθέσιμα ποσά να διασπείρουν τον κίνδυνο.Επίσης παρέχουν επαγγελματική εμπειρίαστη σύνθεση χαρτοφυλακίου (είναι αυτόπάντα πλεονέκτημα;)

6


Άλλοι χρηματοπιστωτικοί θεσμοί

Πιστωτικέςσυνεταιριστικές ΕνώσειςΣυνταξιοδοτικά αμοιβαίακεφάλαιαΑσφαλιστικές εταιρίεςΤοκογλύφοι (loan sharks)


Αποταμίευση και Επένδυση στουςλογαριασμούς εθνικού εισοδήματος

Θυμηθείτε ότι:

Y = C + I + G + NXΚαι με κλειστή οικονομία:

Y = C + I + GΛύνουμε ως προς Ι

Y - C – G = I Και επομένως:

S = I

7


Σημαντικές ταυτότητες

Η εθνική αποταμίευση (απλάαποταμίευση) ισούται με:

S = IS = Y – C – G

S = (Y – T – C) + (T – G)

Όπου με T συμβολίζουμε το ποσό των φόρων


Ιδιωτική και δημόσια αποταμίευσηΙδιωτική αποταμίευση είναι το ποσό τουεισοδήματος που απομένει στα νοικοκυριά μετάτην αφαίρεση της κατανάλωσης και τωνφόρων.

Ιδιωτική αποταμίευση = (Y – T – C)

Δημόσια αποταμίευση είναι τα έσοδα απόφόρους που μένουν στο δημόσιο μετά τηνπληρωμή των δημόσιων δαπανών.

Δημόσια αποταμίευση = (T – G)

8


Πλεονάσματα και ελλείμματα

Εάν T>G, η κυβέρνηση έχει πλεόνασμαπροϋπολογισμού (budget surplus).Το πλεόνασμα T-G rαντιπροσωπεύει τηδημόσια αποταμίευση.

Εάν G>T, η κυβέρνηση έχει έλλειμμαπροϋπολογισμού (budget deficit).


Αποταμίευση και επένδυσηΣτο σύνολο της οικονομίας θα πρέπει να ισχύει:

S = I

Η αγορά δανειακών κεφαλαίωνΟι χρηματοπιστωτική αγορά που συντονίζει τιςαποταμιεύσεις και επενδύσει της οικονομίαςονομάζεται αγορά δανειακών κεφαλαίων.

Δανειακά κεφάλαια είναι το εισόδημα που τα άτομαεπιλέγουν να αποταμιεύσουν

9


Η προσφορά δανειακών κεφαλαίων προέρχεταιαπό εκείνους που έχουν πλεόνασμαεισοδήματος το οποίο θέλουν να αποταμιεύσουνκαι να το δανείσουν.Η ζήτηση προέρχεται από νοικοκυριά καιεπιχειρήσεις που θέλουν να δανειστούν για νακάνουν επενδύσεις.

Προσφορά και ζήτηση δανειακώνκεφαλαίων


Το επιτόκιο (interest rate) είναι η τιμή ενόςδανείου.Αντιπροσωπεύει το ποσό που πληρώνουν οιδανειζόμενοι για τα δάνεια και το ποσό πουπαίρνουν οι δανειστές για τις αποταμιεύσειςτους.Η τιμή που μας ενδιαφέρει είναι το πραγματικόεπιτόκιο το οποίο προσδιορίζεται από τηνπροσφορά και ζήτηση όπως και σε όλες τιςάλλες αγορές.

Προσφορά και ζήτηση δανειακώνκεφαλαίων

10


Δανειακά κεφάλαια0

επιτόκιο

ζήτηση

προσφορά

5%

1,200

Η αγορά δανειακών κεφαλαίων


Πολιτικές που επηρεάζουν τηναποταμίευση και επένδυση

Φόροι και αποταμίευσηΦόροι και επενδύσειςΕλλείμματα κρατικούπροϋπολογισμού

11


Φόροι και αποταμίευση

Οι φόροι στο εισόδημα από τόκους μειώνουνσημαντικά τα κίνητρα για αποταμίευσηανεξαρτήτως επιτοκίουΑντίστροφα μείωση των φόρων αυξάνει τακίνητρα και επομένως:

Η προσφορά των δανειακών κεφαλαίων μετακινείταιδεξιάΤο επιτόκιο ισορροπίας μειώνεταιΗ ζήτηση για δανειακά κεφάλια αυξάνεται.

S2

1. Φορολογικάκίνητρααυξάνουν τηνπροσφοράδανειακώνκεφαλαίων...

Μια αύξηση στην προσφοράδανειακών κεφαλαίων ….


επιτόκιο

5%

Προσφορά, S1

$1,200

Ζήτηση

$1,600

3. ...και αυξάνει την ποσότητα ισορροπίας των δανειακών κεφαλαίων

4%

2. ... Η οποίαμειώνει τοεπιτόκιοισορροπίας...

12


Φόροι και επένδυση

Οι φορολογικές πιστώσεις επενδύσεων (όπωςφοροελαφρύνσεις) αυξάνουν τα κίνητρα γιαδανεισμό κεφαλαίων και επομένως:

Αυξάνεται η ζήτηση για δανειακά κεφάλαιαΜετακινείται η ζήτηση προς τα δεξιάΜε αποτέλεσμα υψηλότερα επιτόκια και μεγαλύτερηποσότητα δανειακών κεφαλαίων στην ισορροπία

Μια αύξηση στην ζήτηση δανειακώνκεφαλαίων ….


επιτόκιο

5%

1,200

Προσφορά

Ζήτηση, D1

1. Μια φορολογικήεπενδυτική πίστωσηαυξάνει τη ζήτηση ...

D2

6%

2. ...η οποίααυξάνει τοεπιτόκιοισορροπίας...

1,4003. ... και αυξάνει την ποσότητα ισορροπίας τωνδανειακών κεφαλαίων

13


Ελλειμματικός κρατικόςπροϋπολογισμός

Όταν η κυβέρνηση ξοδεύει περισσότερααπό τα έσοδά της τότε δημιουργείδημοσιονομικό έλλειμμα (budget deficit).Η συσσώρευση ελλειμμάτων διαχρονικάονομάζεται δημόσιο χρέος (government debt).


Επιπτώσεις ελλειμμάτων

Ο δανεισμός της κυβέρνησης για ναεξυπηρετήσει τα ελλείμματά της μειώνει τηπροσφορά δανειακών κεφαλαίων για τονιδιωτικό τομέαΗ πτώση στην ιδιωτική επένδυση ονομάζεταιπαραγκωνισμός (crowding out).

Ο δανεισμός της κυβέρνησης παραγκωνίζει (crowds out) τους ιδιώτες δανειζόμενους που προσπαθούν ναχρηματοδοτήσουν τις επενδύσεις τους

14

S2

1. Το έλλειμμα τουκρατικούπροϋπολογισμούμειώνει τηνπροσφοράδανειακώνκεφαλαίων ...

Η ύπαρξη ελλειμμάτων στονπροϋπολογισμό ...


επιτόκιο

$1,200

Προσφορά, S1

Ζήτηση

5%

$8003. ...και την μείωση τηςποσότητας δανειακών κεφαλαίωνστην ισορροπία

2. ...μεαποτέλεσματην αύξησητου επιτοκίουισορροπίας...

6%

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.


Δημόσιο χρέος των ΗΠΑ

0

20

40

60

80

100

1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 20001995

Δημόσιο χρέος ΗΠΑ

Κεφάλαιο 25 - users.uom.grusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef25.pdf · 2...

Documents

Transcript of Κεφάλαιο 25 - users.uom.grusers.uom.gr/~esartz/teaching/macro/Kef25.pdf · 2...