Συλλογή Μεταφορά και Έλεγχος Δεδομένων Θεωρία κεφ. 3

ΣΥΛΟΓΗΣΥΛΟΓΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙΚΑΙΕΛΕΓΧΟΣΕΛΕΓΧΟΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΑΡΧΕΣΑΡΧΕΣ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥΚΕΦΚΕΦ 33

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΩΝΑΙΣΘΗΤΗΡΙΩΝ

nn 3.13.1 ΕισαγωγήΕισαγωγή..nn 3.23.2 ΜονάδεςΜονάδες τουτου κυκλώματοςκυκλώματος ελέγχουελέγχου..

•• 3.2.13.2.1 ΚύκλωμαΚύκλωμα προσαρμογήςπροσαρμογής αισθητηρίουαισθητηρίου..•• 3.2.23.2.2 ΚύκλωμαΚύκλωμα ενίσχυσηςενίσχυσης τουτου σήματοςσήματος εισόδουεισόδου..•• 3.2.33.2.3 ΚύκλωμαΚύκλωμα σύγκρισηςσύγκρισης..•• 3.2.43.2.4 ΥλικάΥλικά αυτοματισμώναυτοματισμών..

nn 3.33.3 ΜέτρησηΜέτρηση πίεσηςπίεσης καικαι στάθμηςστάθμης υγρούυγρού..•• 3.3.13.3.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια πίεσηςπίεσης..•• 3.3.23.3.2 ΜέτρησηΜέτρηση πίεσηςπίεσης..•• 3.3.33.3.3 ΜέτρησηΜέτρηση στάθμηςστάθμης..

nn 3.43.4 ΈλεγχοςΈλεγχος φωτισμούφωτισμού..•• 3.4.13.4.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια φωτόςφωτός..•• 3.4.23.4.2 ΚυκλώματαΚυκλώματα ελέγχουελέγχου φωτεινήςφωτεινής στάθμηςστάθμης..

nn 3.53.5 ΜέτρησηΜέτρηση κάμψηςκάμψης..•• 3.5.13.5.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια δύναμηςδύναμης..•• 3.5.23.5.2 ΜέτρησηΜέτρηση κάμψηςκάμψης..

nn 3.63.6 ΘόρυβοςΘόρυβος –– γειώσειςγειώσεις..•• 3.6.13.6.1 ΘόρυβοςΘόρυβος..•• 3.6.23.6.2 ΓειώσειςΓειώσεις,, βρόχοςβρόχος γείωσηςγείωσης..

12/16/201212/16/2012 ΛΕΥΘΕΡΟΥΔΗΣΛΕΥΘΕΡΟΥΔΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΕΠΕ 17081708 33

33.1.1 ΕισαγωγήΕισαγωγήnn ΣεΣε έναένα σύστημασύστημα αυτοματισμούαυτοματισμού σημαντικόσημαντικό ρόλορόλοπαίζουνπαίζουν τατα αισθητήριααισθητήρια πουπου χρησιμοποιούνταιχρησιμοποιούνται καικαι οοτρόποςτρόπος σύνδεσηςσύνδεσης τουςτους στοστο υπόλοιπουπόλοιπο κύκλωμακύκλωμα..

nn ΘαΘα πρέπειπρέπει νανα γίνειγίνει ηη κατάλληληκατάλληλη επιλογήεπιλογή τουτουαισθητηρίουαισθητηρίου ανάλογαανάλογα μεμε ::

nn ΤοΤο φυσικόφυσικό μέγεθοςμέγεθος τοτο οποίοοποίο θέλουμεθέλουμε ναναμετρήσουμεμετρήσουμε ((υπάρχουνυπάρχουν πάραπάρα πολλάπολλά είδηείδη καικαιτύποιτύποι).).

nn ΤιςΤις απαιτήσειςαπαιτήσεις τηςτης εφαρμογήςεφαρμογής..nn ΝαΝα γνωρίσουμεγνωρίσουμε τατα αισθητήριααισθητήρια πουπου υπάρχουνυπάρχουν γιαγια τοντονσκοπόσκοπό αυτόαυτό καικαι μετάμετά νανα προχωρήσουμεπροχωρήσουμε στονστονσχεδιασμόσχεδιασμό τουτου κυκλώματοςκυκλώματος..

3.23.2 ΜονάδεςΜονάδες τουτου κυκλώματοςκυκλώματος ελέγχουελέγχου

nn ΤοΤο πρώτοπρώτο πρόβλημαπρόβλημα πουπου θαθα συναντήσουσυναντήσου μεμεότανόταν σχεδιάζουμεσχεδιάζουμε ένανέναν αυτοματισμόαυτοματισμό είναιείναι ::

nn ΟΟ τρόποςτρόπος σύνδεσηςσύνδεσης τουτου αισθητηρίουαισθητηρίου στοστουπόλοιπουπόλοιπο κύκλωμακύκλωμα..

nn ΚαιΚαι τοτο δεύτεροδεύτερο ::nn ΌτιΌτι θαθα πρέπειπρέπει νανα ενισχυθείενισχυθεί καικαι τελικάτελικά νανασυγκριθείσυγκριθεί μεμε κάποιοκάποιο άλλοάλλο σήμασήμααναφοράςαναφοράς ((επιθυμητήεπιθυμητή τιμήτιμή).).

3.2.13.2.1 ΚύκλωμαΚύκλωμα προσαρμογήςπροσαρμογής αισθητηρίουαισθητηρίου

nn ΌτανΌταν τοτο αισθητήριοαισθητήριο είναιείναι ενεργόενεργό,, έναςένας συνηθισμένοςσυνηθισμένοςτρόποςτρόπος σύνδεσηςσύνδεσης είναιείναι σεσε γέφυραγέφυρα..

nn ΤοΤο αισθητήριοαισθητήριο μπορείμπορεί νανα είναιείναι μιαμια ήή περισσότερεςπερισσότερεςαπόαπό τιςτις αντιστάσειςαντιστάσεις..

nn ΜεΜε έναένα αισθητήριοαισθητήριο [R(1+[R(1+δδ)])] R1=R2=R3 ,R1=R2=R3 ,VAB=(VCC*VAB=(VCC*δδ)/4.)/4.

nn ΜεΜε δύοδύο αισθητήριααισθητήρια [R(1+[R(1+δδ)])] R1=R3 ,R1=R3 ,VAB=(VCC*VAB=(VCC*δδ)/2.)/2.

nn ΜεΜε τέσσερατέσσερα αισθητήριααισθητήρια δύοδύο [R(1+[R(1+δδ)])] στιςστις θέσηςθέσηςR2,R4R2,R4 καικαι δύοδύο [R(1[R(1--δδ)])] στιςστις θέσηςθέσης R1,R3 ,R1,R3 ,VAB=VCC*VAB=VCC*δδ

3.2.13.2.1 ΚύκλωμαΚύκλωμα προσαρμογήςπροσαρμογής αισθητηρίουαισθητηρίουμεμε έναένα αισθητήριοαισθητήριο

R1=R2=R3 ,VAB=(VCC*δ)/4

CrocodileWheatstone bridge

3.2.13.2.1 ΚύκλωμαΚύκλωμα προσαρμογήςπροσαρμογής αισθητηρίουαισθητηρίουμεμε δύοδύο αισθητήριααισθητήρια

R1=R3 ,VAB=(VCC*δ)/2

3.2.13.2.1 ΚύκλωμαΚύκλωμα προσαρμογήςπροσαρμογής αισθητηρίουαισθητηρίουμεμε τέσσερατέσσερα αισθητήριααισθητήρια

VAB=VCC*δ

3.2.23.2.2 ΚύκλωμαΚύκλωμα ενίσχυσηςενίσχυσης

nn ΤοΤο σήμασήμα απόαπό τοτο προηγούμεναπροηγούμενα κυκλώματακυκλώματα θαθαπρέπειπρέπει νανα ενισχυθείενισχυθεί..

nn ΧρησιμοποιούμεΧρησιμοποιούμε έναένα τελεστικότελεστικό ενισχυτήενισχυτή σεσεσυνδεσμολογίασυνδεσμολογία διαφορικούδιαφορικού ενισχυτήενισχυτή..

nn ΤοΤο κύκλωμακύκλωμα αυτόαυτό παρουσιάζειπαρουσιάζει στηνστην πράξηπράξηαρκετάαρκετά μειονεκτήματαμειονεκτήματα ((αντιστάθμισηςαντιστάθμισης,,γραμμικοποίησηςγραμμικοποίησης)) καικαι γιγι’’ αυτόαυτό,, συνήθωςσυνήθωςχρησιμοποιούνταιχρησιμοποιούνται πιοπιο σύνθετασύνθετα κυκλώματακυκλώματα..

3.2.23.2.2 ΚύκλωμαΚύκλωμα ενίσχυσηςενίσχυσης

Vout=R2*(V1-V2)/R1

ΣυνδυασμόςΣυνδυασμός τωντων δυοδυο κυκλωμάτωνκυκλωμάτων

3.2.33.2.3 ΚύκλωμαΚύκλωμα σύγκρισηςσύγκρισηςnn ΣχεδόνΣχεδόν σεσε όλαόλα τατα ΣΑΕΣΑΕ γίνεταιγίνεται σύγκρισησύγκριση τηςτης τιμήςτιμήςενόςενός φυσικούφυσικού μεγέθουςμεγέθους,, τοτο οποίοοποίο θέλουμεθέλουμε ναναελέγξουμεελέγξουμε,, μεμε μίαμία επιθυμητήεπιθυμητή τιμήτιμή τουτου μεγέθουςμεγέθουςαυτούαυτού..

nn ΗΗ σύγκρισησύγκριση αυτήαυτή μπορείμπορεί νανα γίνειγίνει μεμε αναλογικόαναλογικό,, είτεείτεμεμε ψηφιακόψηφιακό τρόποτρόπο..

nn ΟΟ αναλογικόςαναλογικός συγκριτήςσυγκριτής είναιείναι έναένα αναλογικόαναλογικόκύκλωμακύκλωμα μεμε δύοδύο εισόδουςεισόδους καικαι μίαμία έξοδοέξοδο..

nn ΣτηνΣτην μίαμία είσοδοείσοδο έχουμεέχουμε τηντην προτοποθετημένηπροτοποθετημένη τιμήτιμή((preset value).preset value).

nn ΣτηνΣτην δεύτερηδεύτερη οδηγείταιοδηγείται ηη έξοδοςέξοδος τουτου αισθητηρίουαισθητηρίου ήήτουτου ενισχυτήενισχυτή..

3.2.33.2.3 ΚύκλωμαΚύκλωμα σύγκρισηςσύγκρισηςnn ΑνάλογαΑνάλογα μεμε τηντην σχεδίασησχεδίαση τουτου συγκριτήσυγκριτή,, ηη έξοδοςέξοδος τουτουθαθα είναιείναι ελάχιστηελάχιστη ((minmin)) ήή μέγιστημέγιστη ((maxmax),), ότανόταν ηη τιμήτιμήτουτου σήματοςσήματος τουτου αισθητηρίουαισθητηρίου είναιείναι μεγαλύτερημεγαλύτερη απόαπότηντην επιθυμητήεπιθυμητή τιμήτιμή..

LAB VIEWCrocodileop amp

comparator

ΣυνδυασμόςΣυνδυασμός καικαι τωντων τριώντριών κυκλωμάτωνκυκλωμάτων

3.2.33.2.3 ΚύκλωμαΚύκλωμα σύγκρισηςσύγκρισηςnn ΟΟ ψηφιακόςψηφιακός ήή λογικόςλογικός συγκριτήςσυγκριτής έχειέχει καικαι αυτόςαυτόςδύοδύο εισόδουςεισόδους καικαι μίαμία έξοδοέξοδο,, καικαι εδώεδώ έχουμεέχουμε τοτο σήμασήμααπόαπό τοτο αισθητήριοαισθητήριο καικαι μιαμια προτοποθετημένηπροτοποθετημένη τιμήτιμή..

nn ΤαΤα σήματασήματα οδηγούνταιοδηγούνται στοστο κύκλωμακύκλωμα τουτου συγκριτήσυγκριτήαφούαφού πρώταπρώτα μετατραπούνμετατραπούν σεσε ψηφιακάψηφιακά μεμε ADC.ADC.

ΣΥΓΚΡΙΤΗΣ

ΕΞΟΔΟΣ

Σήμα απόαισθητήριο

Προτοποθετημένητιμή

74LS85

3.2.3.2.44 ΥλικάΥλικά αυτοματισμώναυτοματισμών

nn ΚάθεΚάθε κύκλωμακύκλωμα ΣΑΕΣΑΕ αποτελείταιαποτελείται απόαπό διάφοραδιάφοραηλεκτρικάηλεκτρικά,, ηλεκτρονικάηλεκτρονικά,, μηχανικάμηχανικά καικαιυδραυλικάυδραυλικά στοιχείαστοιχεία,, κατάλληλακατάλληλα συνδεδεμένασυνδεδεμέναμεταξύμεταξύ τουςτους

nn ΡελέΡελέ ήή ηλεκτρονόμοιηλεκτρονόμοι ((ΗΗ//ΝΝ).). ΠρόκειταιΠρόκειται γιαγιαένανέναν μηχανισμόμηχανισμό πουπου ότανόταν διεγείρεταιδιεγείρεταιαποκαθιστάαποκαθιστά ήή διακόπτειδιακόπτει μιαμια συνδεσμολογίασυνδεσμολογία..

nn ΌργαναΌργανα χειρισμώνχειρισμών.. ΕξαρτήματαΕξαρτήματα μεμε τατα οποίαοποίαδίνονταιδίνονται στοστο κύκλωμακύκλωμα χειροκίνηταχειροκίνητα κάποιεςκάποιεςεντολέςεντολές ((όπωςόπως εκκίνησηεκκίνηση ήή διακοπήδιακοπή).).

Ρελέtutorial

Crocodilerelay 1,2

3.2.3.2.44 ΥλικάΥλικά αυτοματισμώναυτοματισμώνnn ΤαΤα όργαναόργανα χειρισμώνχειρισμών διακρίνονταιδιακρίνονται σεσε ::1.1. ΜπουτόνΜπουτόν.. ΤαΤα οποίαοποία διαθέτουνδιαθέτουν μιαμια επαφήεπαφή,, πουπου σεσεκατάστασηκατάσταση ηρεμίαςηρεμίας είναιείναι είτεείτε ανοικτήανοικτή ((normal opennormal open–– NO)NO) καικαι μεμε πίεσηπίεση κλείνεικλείνει στιγμιαίαστιγμιαία,, είτεείτε είναιείναικλειστήκλειστή ((normal closenormal close –– NC)NC) καικαι μεμε πίεσηπίεση ανοίγειανοίγειστιγμιαίαστιγμιαία..

2.2. ΔιακόπτεςΔιακόπτες.. ΟιΟι οποίοιοποίοι έχουνέχουν μίαμία ήή περισσότερεςπερισσότερεςεπαφέςεπαφές..

nn ΚαιΚαι τέλοςτέλος έχουμεέχουμε τατα ΕνδεικτικάΕνδεικτικά όργαναόργαναμετρήσεωνμετρήσεων,, τατα οποίαοποία μαςμας βοηθούνβοηθούν νανα γνωρίζουμεγνωρίζουμετιςτις τιμέςτιμές τωντων μεγεθώνμεγεθών πουπου ελέγχουμεελέγχουμε ((βολτόμετροβολτόμετρο,,αμπερόμετροαμπερόμετρο,, βατόμετροβατόμετρο,, μανόμετρομανόμετρο κκ..λλ..ππ).).

Crocodilepressuresensingalarm

3.33.3 ΜέτρησηΜέτρηση πίεσηςπίεσης καικαι στάθμηςστάθμης υγρούυγρούnn ΗΗ μέτρησημέτρηση τηςτης πίεσηςπίεσης χρησιμοποιείταιχρησιμοποιείται γιαγια ναναμετρήσουμεμετρήσουμε τηντην ταχύτηταταχύτητα ροήςροής ενόςενός ρευστούρευστούήή γιαγια τοντον υπολογισμόυπολογισμό τηςτης στάθμηςστάθμης τουτου..

nn ΔενΔεν μπορείμπορεί νανα μετρηθείμετρηθεί ΑΜΕΣΑΑΜΕΣΑ..nn ΈναΈνα μηχανικόμηχανικό κύκλωμακύκλωμα μπορείμπορεί νανα δώσειδώσειπληροφορίεςπληροφορίες μόνομόνο γιαγια τητη διαφοράδιαφορά πίεσηςπίεσηςμεταξύμεταξύ δύοδύο σημείωνσημείων..

nn ΈτσιΈτσι γιαγια νανα έχουμεέχουμε απόλυτηαπόλυτη μέτρησημέτρηση πρέπειπρέπεινανα υποθέσουμευποθέσουμε έναένα σημείοσημείο αναφοράςαναφοράς ωςως προςπροςτοτο οποίοοποίο θαθα γίνεταιγίνεται ηη μέτρησημέτρηση..

3.33.3 ΜέτρησηΜέτρηση πίεσηςπίεσης καικαι στάθμηςστάθμης υγρούυγρούnn ΤαΤα αισθητήριααισθητήρια πίεσηςπίεσης συνήθωςσυνήθως υπάρχουνυπάρχουν σεσε τρειςτρειςμορφέςμορφές γιαγια μέτρησημέτρηση τηςτης ::

nn ΑπόλυτηςΑπόλυτης πίεσηςπίεσης ((absolute).absolute).nn ΔιαφορικήςΔιαφορικής πίεσηςπίεσης ((differential).differential).nn ΣχετικήςΣχετικής πίεσηςπίεσης ((gauge).gauge).nn ΤαΤα αισθητήριααισθητήρια διαφορικήςδιαφορικής πίεσηςπίεσης μετρούνμετρούν τηντηνδιαφοράδιαφορά πίεσηςπίεσης μεταξύμεταξύ δύοδύο σημείωνσημείων όπουόπου τοτο έναέναείναιείναι σημείοσημείο αναφοράςαναφοράς..

nn ΑνΑν ηη αναφοράαναφορά είναιείναι τουτου περιβάλλοντοςπεριβάλλοντος((ατμοσφαιρικήατμοσφαιρική πίεσηπίεση)) τότετότε ηη μέτρησημέτρηση θεωρείτεθεωρείτεσχετικήσχετική..

nn ΑνΑν ηη αναφοράαναφορά είναιείναι τοτο κενόκενό ((εξεξ ορισμούορισμού είναιείναι μηδένμηδέν))τότετότε ηη μέτρησημέτρηση είναιείναι απόλυτηαπόλυτη..

3.3.13.3.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια πίεσηςπίεσης

nn ΥπάρχουνΥπάρχουν δύοδύο κατηγορίεςκατηγορίες εξαρτημάτωνεξαρτημάτων γιαγιατηντην μέτρησημέτρηση τηςτης πίεσηςπίεσης ::

nn ΣτηνΣτην πρώτηπρώτη ηη πίεσηπίεση μετριέταιμετριέται άμεσαάμεσα μεμε τηντηνμετατροπήμετατροπή τηςτης σεσε μηχανικήμηχανική κίνησηκίνηση((ΜετατροπέαςΜετατροπέας),), μανόμετραμανόμετρα ((manometers)manometers)καικαι εξισορροπητέςεξισορροπητές πίεσηςπίεσης ((pressurepressure ––balances).balances).

nn ΗΗ λειτουργίαλειτουργία τουςτους βασίζεταιβασίζεται στηνστην εξίσωσηεξίσωση ::nn ΠίεσηΠίεση == ΔύναμηΔύναμη // ΜονάδαΜονάδα ΕπιφανείαςΕπιφανείας..

3.3.13.3.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια πίεσηςπίεσηςnn ΣτηνΣτην δεύτερηδεύτερη ηη πίεσηπίεση μετράταιμετράται έμμεσαέμμεσα μεμετηντην μετατροπήμετατροπή τηςτης σεσε ηλεκτρικόηλεκτρικό σήμασήμα((αισθητήριοαισθητήριο).).

nn ΤοΤο ρευστόρευστό πουπου πρόκειταιπρόκειται νανα μετρηθείμετρηθεί πιέζειπιέζειμιαμια ελαστικήελαστική επιφάνειαεπιφάνεια ((διάφραγμαδιάφραγμα,,μεμβράνημεμβράνη)) πουπου προκαλείπροκαλεί τηντην μεταβολήμεταβολή τηςτηςαντίστασηςαντίστασης τηςτης χωρητικότηταςχωρητικότητας ήή τηςτηςεπαγωγήςεπαγωγής ενόςενός στοιχείουστοιχείου.. ΤοΤο οποίοοποίο μεμε τηντηνσειράσειρά τουτου προκαλείπροκαλεί μεταβολήμεταβολή στοστο ρεύμαρεύμα ήήστηνστην τάσητάση..

nn Who they work ?Who they work ?

3.3.23.3.2 ΜέτρησηΜέτρηση πίεσηςπίεσης

3.3.33.3.3 ΜέτρησηΜέτρηση στάθμηςστάθμηςnn ΠαράγεταιΠαράγεται απαπ’’ ευθείαςευθείαςτάσητάση,, ανάλογηςανάλογης μεμε τηντηνστάθμηστάθμη τουτου υγρούυγρού..

nn ΜετριέταιΜετριέται μιαμια διαφοράδιαφοράπίεσηςπίεσης πουπου μπορείμπορεί ναναμαςμας δώσειδώσει τοτο ύψοςύψος τουτουυγρούυγρού ((στάθμηστάθμη))

internet

3.3.33.3.3 ΜέτρησηΜέτρηση στάθμηςστάθμηςnn ΤοΤο δοχείοδοχείο ζυγίζεταιζυγίζεταιηλεκτρονικάηλεκτρονικά καικαισύμφωνασύμφωνα μεμε τοτοβάροςβάρος τουτου

υπολογίζεταιυπολογίζεται ηηστάθμηστάθμη τουτου υγρούυγρού

nn ΤοΤο υγρόυγρό αποτελείαποτελεί τοτοδιηλεκτρικόδιηλεκτρικό τουτου πυκνωτήπυκνωτή,, πουπουσχηματίζουνσχηματίζουν οιοι δύοδύο κάθετεςκάθετες

επιφάνειεςεπιφάνειες,, οπότεοπότε ηηχωρητικότηταχωρητικότητα αλλάζειαλλάζει ανάλογαανάλογαμεμε τοτο ύψοςύψος τηςτης στάθμηςστάθμης

internet

3.3.33.3.3 ΜέτρησηΜέτρηση στάθμηςστάθμηςnn ΈχουνΈχουν τοποθετηθείτοποθετηθεί δύοδύο πομποδέκτεςπομποδέκτες υπερηχητικούυπερηχητικούσήματοςσήματος,, τατα σήματασήματα πουπου εκπέμπουνεκπέμπουν αντανακλώνταιαντανακλώνταιστηνστην επιφάνειαεπιφάνεια τουτου υγρούυγρού.. ΜετριέταιΜετριέται οο χρόνοςχρόνος καικαι

υπολογίζεταιυπολογίζεται ηη στάθμηστάθμη τουτου υγρούυγρού..

nn ΌλεςΌλες οιοι μέθοδοιμέθοδοι χρησιμοποιούνταιχρησιμοποιούνται γιαγια τηντην μέτρησημέτρησηομογενώνομογενών ρευστώνρευστών.. ΜπορούνΜπορούν επίσηςεπίσης νανα

χρησιμοποιηθούνχρησιμοποιηθούν γιαγια τηντην μέτρησημέτρηση τηςτης πυκνότηταςπυκνότηταςτωντων υγρώνυγρών,, αναν τοτο ύψοςύψος τηςτης στάθμηςστάθμης διατηρείταιδιατηρείται

σταθερόσταθερό..

3.3.33.3.3 ΜέτρησηΜέτρηση στάθμηςστάθμης

internet

3.43.4 ΈλεγχοςΈλεγχος φωτισμούφωτισμού

nn ΟΟ έλεγχοςέλεγχος τουτου φωτισμούφωτισμού ενόςενός χώρουχώρουείναιείναι σχετικάσχετικά έναένα απλόαπλό πρόβλημαπρόβλημα μεμεοικιακέςοικιακές κυρίωςκυρίως εφαρμογέςεφαρμογές..

nn ΤοΤο ζητούμενοζητούμενο είναιείναι νανα ενεργοποιείταιενεργοποιείταιέναςένας λαμπτήραςλαμπτήρας ήή έναένα δίκτυοδίκτυολαμπτήρωνλαμπτήρων,, ότανόταν οο φωτισμόςφωτισμός σεσε έναέναχώροχώρο μειωθείμειωθεί αρκετάαρκετά..

3.4.13.4.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια φωτόςφωτόςnn ΟιΟι φωτοανιχνευτέςφωτοανιχνευτές ((light detectors)light detectors) διαιρούνταιδιαιρούνταισεσε δύοδύο κατηγορίεςκατηγορίες ::

nn ΤουςΤους κβαντικούςκβαντικούς ((quantum),quantum), ενεργοποιούνταιενεργοποιούνται μεμετηντην ποσότηταποσότητα τηςτης φωτεινήςφωτεινής ακτινοβολίαςακτινοβολίας,, στηνστηνπεριοχήπεριοχή τουτου φάσματοςφάσματος απόαπό υπεριώδηυπεριώδη έωςέως τοτο μέσονμέσοντηςτης υπέρυθρηςυπέρυθρης,, φωτοδίοδοιφωτοδίοδοι,, φωτοτρανζίστορφωτοτρανζίστορ,,φωτοαντιστάσειςφωτοαντιστάσεις..

nn ΚαιΚαι τουςτους θερμικούςθερμικούς ((thermal),thermal), ενεργοποιούνταιενεργοποιούνται μεμετοτο θερμικόθερμικό αποτέλεσμααποτέλεσμα τηςτης ακτινοβολίαςακτινοβολίας,, στηνστηνπεριοχήπεριοχή τουτου φάσματοςφάσματος απόαπό τοτο μέσωνμέσων έωςέως τηντηνανώτερηανώτερη περιοχήπεριοχή τηςτης υπέρυθρηςυπέρυθρης,, θερμοστοιχείαθερμοστοιχεία,,πυροηλεκτρικάπυροηλεκτρικά αισθητήριααισθητήρια καικαι AFIRAFIR

3.4.13.4.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια φωτόςφωτός

3.4.13.4.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια φωτόςφωτόςnn ΟιΟι παράμετροιπαράμετροι πουπου εξετάζονταιεξετάζονται κατάκατά τητη σύγκρισήσύγκρισήδιαφόρωνδιαφόρων φωτοανιχνευτώνφωτοανιχνευτών είναιείναι ::

nn ΙσοδύναμηΙσοδύναμη ισχύςισχύς θορύβουθορύβου ((noise equivalentnoise equivalentpowerpower –– NERNER).). ΕίναιΕίναι ηη ποσότηταποσότητα τουτου φωτόςφωτός,, πουπουείναιείναι ισοδύναμηισοδύναμη μεμε τοτο θόρυβοθόρυβο πουπου δημιουργείδημιουργεί οοανιχνευτήςανιχνευτής.. ΔηλαδήΔηλαδή ηη ποσότηταποσότητα τηςτης ακτινοβολίαςακτινοβολίαςγιαγια τηντην οποίαοποία SNR=1.SNR=1.

nn ΙκανότηταΙκανότητα ανίχνευσηςανίχνευσης ((detectivitydetectivity –– DD).). ΕίναιΕίναι ηηικανότηταικανότητα ανίχνευσηςανίχνευσης πουπου έχειέχει αισθητήριοαισθητήριο περιοχήςπεριοχής11cmcm22 γιαγια θόρυβοθόρυβο 11HzHz.. ΌσοΌσο μεγαλύτερημεγαλύτερη είναιείναι τόσοτόσοκαλύτεροκαλύτερο τοτο αισθητήριοαισθητήριο..

3.4.13.4.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια φωτόςφωτόςnn ΜήκοςΜήκος κύματοςκύματος αποκοπήςαποκοπής ((cutoff wavelengthcutoff wavelengthλλcc).). ΕίναιΕίναι τοτο μήκοςμήκος κύματοςκύματος τηςτης ακτινοβολίαςακτινοβολίας πουπουπέφτειπέφτει στοστο αισθητήριοαισθητήριο,, γιαγια τηντην οποίαοποία ηη ικανότηταικανότηταανίχνευσηςανίχνευσης μειώνεταιμειώνεται στοστο 10%10% τηςτης μέγιστηςμέγιστης τιμήςτιμήςτηςτης..

nn ΜέγιστοΜέγιστο ρεύμαρεύμα ((maximum current)maximum current).. ΕίναιΕίναι ηημεγαλύτερημεγαλύτερη τιμήτιμή τουτου ρεύματοςρεύματος στηνστην οποίαοποία μπορείμπορεί ναναδουλέψειδουλέψει τοτο αισθητήριοαισθητήριο..

nn ΜέγιστηΜέγιστη ανάστροφήανάστροφή τάσητάση ((maximum reversemaximum reversevoltage).voltage). ΕίναιΕίναι ηη μεγαλύτερημεγαλύτερη ανάστροφήανάστροφή τάσητάσηπόλωσηςπόλωσης,, πουπου μπορείμπορεί νανα εφαρμοστείεφαρμοστεί στοστοαισθητήριοαισθητήριο,, χωρίςχωρίς νανα καταστραφείκαταστραφεί..

3.4.13.4.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια φωτόςφωτόςnn ΕυαισθησίαΕυαισθησία ακτινοβολίαςακτινοβολίας ((radiant responsivity).radiant responsivity).ΕίναιΕίναι οο λόγοςλόγος τηςτης εξόδουεξόδου τουτου αισθητηρίουαισθητηρίου προςπρος τηντηνισχύισχύ τηςτης ακτινοβολίαςακτινοβολίας ενόςενός τυχαίουτυχαίου μήκουςμήκους κύματοςκύματος..

nn ΠεδίοΠεδίο ακτινοβολίαςακτινοβολίας ((field of viewfield of view –– FOVFOV)).. ΕίναιΕίναι ηηγωνίαγωνία πουπου καλύπτεικαλύπτει τοτο χώροχώρο ακτινοβολίαςακτινοβολίας,, πουπουμπορείμπορεί νανα ενεργοποιήσειενεργοποιήσει τοτο αισθητήριοαισθητήριο..

nn ΧωρητικότηταΧωρητικότητα επαφήςεπαφής ((junction capacitancejunction capacitance ––CCjj).). ΕίναιΕίναι ηη χωρητικότηταχωρητικότητα τηςτης επαφήςεπαφής τωντωνημιαγωγώνημιαγωγών τουτου αισθητηρίουαισθητηρίου.. ΣχετίζεταιΣχετίζεται μεμε τηντηνταχύτηταταχύτητα απόκρισηςαπόκρισης τουτου ανιχνευτήανιχνευτή..

3.4.13.4.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια φωτόςφωτόςnn ΦωτοδίοδοςΦωτοδίοδος ((photodiodephotodiode)).. ΔημιουργούνταιΔημιουργούνταιζευγάριαζευγάρια οπώνοπών καικαι ηλεκτρονίωνηλεκτρονίων απόαπό φωτόνιαφωτόνια πουπουπροσπίπτουνπροσπίπτουν σεσε μιαμια επαφήεπαφή PNPN..

nn ΌτανΌταν ηη δίοδοςδίοδος πολώνεταιπολώνεται ορθάορθά λειτουργείλειτουργεί ωςως LEDLEDενώενώ ανάστροφαανάστροφα ηη δίοδοςδίοδος διαρρέεταιδιαρρέεται απόαπό ρεύμαρεύμα,, πουπουαυξάνειαυξάνει ανάλογαανάλογα μεμε τηντην ποσότηταποσότητα τουτου φωτισμούφωτισμούπουπου δέχεταιδέχεται..

nn ΜεΜε μηδένμηδέν τάσητάση πόλωσηςπόλωσης καικαι σεσε απόλυτοαπόλυτο σκοτάδισκοτάδι,,περνάειπερνάει ελάχιστοελάχιστο ρεύμαρεύμα πουπου ονομάζεταιονομάζεται ρεύμαρεύμασκότουςσκότους καικαι οφείλεταιοφείλεται στηνστην δημιουργίαδημιουργία οπώνοπών καικαιηλεκτρονίωνηλεκτρονίων λόγωλόγω θέρμανσηςθέρμανσης..

3.4.13.4.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια φωτόςφωτός -- φωτοδίοδοςφωτοδίοδος

3.4.13.4.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια φωτόςφωτός -- φωτοδίοδοςφωτοδίοδοςΔιαδίκτυοΔιαδίκτυο

nn Encyclopedia of Laser Physics andEncyclopedia of Laser Physics andTechnologyTechnology..

nn Photodiode Light DetectorPhotodiode Light Detector..nn Photodiodes all companiesPhotodiodes all companies..nn Technical information's on photodiodes fromTechnical information's on photodiodes from

hamamatsu companyhamamatsu companynn ΜετατροπήΜετατροπή τουτου φωτόςφωτός σεσε ήχοήχο……!!

Πως λειτουργεί ηφωτοδίοδος

Το LED λειτουργείως φωτοδίοδος

Κυνηγώντας τηνφλόγα εφαρμογήφωτοδιόδου

3.4.13.4.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια φωτόςφωτόςnn ΦωτοτρανζίστορΦωτοτρανζίστορ ((phototransistorphototransistor).). ΒασίζονταιΒασίζονταιστηνστην ίδιαίδια αρχήαρχή λειτουργίαςλειτουργίας μεμε τηντην φωτοδίοδοφωτοδίοδο καικαιεπιπλέωνεπιπλέων κάνουνκάνουν καικαι ενίσχυσηενίσχυση τουτου ρεύματοςρεύματος πουπουεμφανίζεταιεμφανίζεται,, αυξάνονταςαυξάνοντας μεμε τοντον τρόποτρόπο αυτόαυτό τηντηνευαισθησίαευαισθησία..

nn ΗΗ επαφήεπαφή BB –– CC είναιείναι μιαμια δίοδοςδίοδος ανάστροφαανάστροφαπολωμένηπολωμένη όπωςόπως περιγράψαμεπεριγράψαμε προηγουμένωςπροηγουμένως.. ΜεΜεκατάλληληκατάλληλη πόλωσηπόλωση ηη επαφήεπαφή BB –– EE πολώνεταιπολώνεται ορθάορθάκαικαι ενισχύειενισχύει τοτο ρεύμαρεύμα τουτου συλλέκτησυλλέκτη..

Εφαρμογές μεφωτοτρανζίστορ

3.4.13.4.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια φωτόςφωτός -- φωτοτρανζίστορφωτοτρανζίστορ

3.4.13.4.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια φωτόςφωτόςnn ΦωτοαντίστασηΦωτοαντίσταση ((photoresistorphotoresistor).). ΗΗλειτουργίαλειτουργία τηςτης βασίζεταιβασίζεται στηνστην μεταβολήμεταβολή τηςτηςτιμήςτιμής τηςτης,, ανάλογαανάλογα μεμε τηντην έντασηένταση τουτου φωτόςφωτόςπουπου πέφτειπέφτει πάνωπάνω τηςτης.. ΣεΣε απόλυτοαπόλυτο σκοτάδισκοτάδι ηητιμήτιμή τηςτης είναιείναι μέγιστημέγιστη..

nn ΕφαρμόζονταςΕφαρμόζοντας όμωςόμως τάσητάση σταστα άκραάκρα τηςτης,,εμφανίζεταιεμφανίζεται έναένα μικρόμικρό ρεύμαρεύμα πουπου οφείλεταιοφείλεταιστηνστην θερμικήθερμική λειτουργίαλειτουργία ((ρεύμαρεύμα σκότουςσκότους).).

nn ΜεΜε τηντην αύξησηαύξηση τηςτης έντασηςέντασης τουτου φωτόςφωτός,, ηηαντίστασηαντίσταση μικραίνειμικραίνει καικαι περνάπερνά μεγαλύτερομεγαλύτερορεύμαρεύμα..

3.4.13.4.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια φωτόςφωτός -- φωτοαντίστασηφωτοαντίσταση

Crocodilelight

sensor

3.4.13.4.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια φωτόςφωτόςnn ΦωτοΦωτο –– μετατροπέαςμετατροπέας ((light to lightlight to light

converter)converter).. ΑποτελείταιΑποτελείται απόαπό έναέναφωτοτρανζίστορφωτοτρανζίστορ καικαι μιαμια δίοδοδίοδο laser (LD)laser (LD)..

nn ΠραγματοποιείΠραγματοποιεί μεγάλημεγάλη ενίσχυσηενίσχυση καικαι μπορείμπορείνανα ανιχνεύσειανιχνεύσει ακτινοβολίαακτινοβολία μεμε πολύπολύ χαμηλήχαμηλήισχύισχύ..

3.4.13.4.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια φωτόςφωτόςnn ΨυχόμενοιΨυχόμενοι ανιχνευτέςανιχνευτές ((cooled detectors).cooled detectors).ΈναςΈνας σημαντικόςσημαντικός παράγονταςπαράγοντας γιαγια καλήκαλήλειτουργίαλειτουργία ενόςενός ανιχνευτήανιχνευτή είναιείναι οο λόγοςλόγοςσήματοςσήματος προςπρος θόρυβοθόρυβο SNRSNR..

nn ΌτανΌταν αυξάνεταιαυξάνεται ηη θερμοκρασίαθερμοκρασία λειτουργίαςλειτουργίας ηηακρίβειαακρίβεια καικαι ηη ευαισθησίαευαισθησία τουτου αισθητηρίουαισθητηρίουελαττώνεταιελαττώνεται κατάκατά πολύπολύ ιδιαίτεραιδιαίτερα γιαγια φωτεινήφωτεινήακτινοβολίαακτινοβολία μικρήςμικρής συχνότηταςσυχνότητας καικαι ενέργειαςενέργειας..

nn ΟιΟι ανιχνευτέςανιχνευτές αυτοίαυτοί έχουνέχουν μεγάλημεγάλη ευαισθησίαευαισθησία,,έχουνέχουν όμωςόμως πιοπιο αργήαργή απόκρισηαπόκριση,, αφούαφού ηηχωρητικότηταχωρητικότητα επαφήςεπαφής αυξάνειαυξάνει..

3.4.13.4.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια φωτόςφωτόςnn ΘερμοηλεκτρικάΘερμοηλεκτρικά αισθητήριααισθητήρια ((thermopilethermopile

sensors)sensors).. ΗΗ λειτουργίαλειτουργία τουτου αισθητηρίουαισθητηρίου αυτούαυτούβασίζεταιβασίζεται στοστο θερμοηλεκτρικόθερμοηλεκτρικό φαινόμενοφαινόμενο,, όπωςόπωςακριβόςακριβός καικαι τοτο θερμοζεύγοςθερμοζεύγος..

nn ΤοΤο αισθητήριοαισθητήριο έχειέχει μιαμια περιοχήπεριοχή μεμε ψυχρήψυχρή επαφήεπαφή καικαιμίαμία δεύτερηδεύτερη πουπου αποτελείαποτελεί τηντην θερμήθερμή επαφήεπαφή,, αυτήαυτήκαλύπτεταικαλύπτεται απόαπό διαφανήδιαφανή μεμβράνημεμβράνη,, πουπου επιτρέπειεπιτρέπειτηντην ακτινοβολίαακτινοβολία νανα φτάσειφτάσει σεσε αυτήναυτήν αυξάνονταςαυξάνοντας τηντηνθερμοκρασίαθερμοκρασία τηςτης..

nn ΗΗ διαφοράδιαφορά θερμοκρασίαςθερμοκρασίας μεταξύμεταξύ τωντων δύοδύο επαφώνεπαφώνδημιουργείδημιουργεί μιαμια ηλεκτρικήηλεκτρική τάσητάση..

3.4.13.4.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια φωτόςφωτός -- θερμοηλεκτρικάθερμοηλεκτρικά

3.4.13.4.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια φωτόςφωτόςnn ΠυροηλεκτρικάΠυροηλεκτρικά αισθητήριααισθητήρια ((pyroelectricpyroelectric

sensors).sensors). ΗΗ λειτουργίαλειτουργία τουςτους βασίζεταιβασίζεται στηνστηνιδιότηταιδιότητα κάποιωνκάποιων υλικώνυλικών νανα δημιουργούνδημιουργούνηλεκτρικήηλεκτρική τάσητάση,, ανάλογαανάλογα μεμε τηντην θερμικήθερμικήακτινοβολίαακτινοβολία πουπου δέχονταιδέχονται..

nn ΈχουνΈχουν σχετικάσχετικά καλήκαλή συμπεριφοράσυμπεριφορά στονστονθόρυβοθόρυβο,, αλλάαλλά παρουσιάζουνπαρουσιάζουν σχετικάσχετικά μεγάλημεγάληκαθυστέρησηκαθυστέρηση στηνστην απόκρισήαπόκρισή τουςτους..

nn ELECTRO OPTICAL COMPONENTS,ELECTRO OPTICAL COMPONENTS, IncInc..

3.4.13.4.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια φωτόςφωτός -- πυροηλεκτρικάπυροηλεκτρικά

3.4.23.4.2 ΚυκλώματαΚυκλώματα ελέγχουελέγχου φωτεινήςφωτεινής στάθμηςστάθμης

nn ΟΟ έλεγχοςέλεγχος τηςτης φωτεινήςφωτεινής στάθμηςστάθμης μπορείμπορεί νανα γίνειγίνει μεμεδύοδύο τρόπουςτρόπους ::

nn ΣτηνΣτην πρώτηπρώτη περίπτωσηπερίπτωση,, ηη λειτουργίαλειτουργία τωντωνλαμπτήρωνλαμπτήρων είναιείναι συνεχήςσυνεχής καικαι ανάλογαανάλογα μεμε τοτοφωτισμόφωτισμό τουτου χώρουχώρου μεταβάλλεταιμεταβάλλεται καικαι ηη έντασηένταση τουτουρεύματοςρεύματος πουπου τουςτους διαρρέειδιαρρέει,, άραάρα καικαι ηη έντασηένταση τηςτηςακτινοβολίαςακτινοβολίας τουςτους..

nn ΣτηνΣτην δεύτερηδεύτερη περίπτωσηπερίπτωση,, ηη λειτουργίαλειτουργία τωντωνλαμπτήρωνλαμπτήρων είναιείναι διακοπτόμενηδιακοπτόμενη καικαι τοτο κύκλωμακύκλωμαπουπου τουςτους ηλεκτροδοτείηλεκτροδοτεί ενεργοποιείταιενεργοποιείται,, ότανόταν οοφωτισμόςφωτισμός τουτου χώρουχώρου γίνειγίνει χαμηλότεροςχαμηλότερος απόαπό κάποιακάποιαπροκαθορισμένηπροκαθορισμένη τιμήτιμή..

nn ΘαΘα ασχοληθούμεασχοληθούμε μεμε τηντην δεύτερηδεύτερη περίπτωσηπερίπτωση..nn ΤοΤο σύστημασύστημα μαςμας θαθα αποτελείτεαποτελείτε απόαπό τοτο υπόυπόέλεγχοέλεγχο σύστημασύστημα ((λάμπεςλάμπες),), καικαι τοτο κύκλωμακύκλωμαελέγχουελέγχου,, τοτο οποίοοποίο θαθα περιλαμβάνειπεριλαμβάνει τοτοκατάλληλοκατάλληλο αισθητήριοαισθητήριο,, καικαι ενεργοποιητήενεργοποιητή πουπουθαθα είναιείναι είτεείτε ρελέρελέ είτεείτε θυρίστορθυρίστορ..

nn ΌτανΌταν τοτο αισθητήριοαισθητήριο μαςμας είναιείναι φωτοδίοδοςφωτοδίοδοςυπάρχουνυπάρχουν δύοδύο τρόποιτρόποι σύνδεσηςσύνδεσης ::

nn ΤηςΤης φωτοαγωγιμότηταςφωτοαγωγιμότητας ((PCPC)).. ΌπουΌπουχρειάζεταιχρειάζεται τάσητάση πόλωσηςπόλωσης..

nn ΗΗ δίοδοςδίοδος πολώνεταιπολώνεται ανάστροφαανάστροφα,, άραάρα μικρήμικρήχωρητικότηταχωρητικότητα επαφήςεπαφής,, άραάρα βελτίωσηβελτίωση τουτουχρόνουχρόνου απόκρισηςαπόκρισης..

Τυπικάκυκλώματα

PC, PV.

nn ΚαιΚαι τηςτης φωτοτάσηςφωτοτάσης ((PVPV).). ΌπουΌπου δενδεναπαιτείταιαπαιτείται τάσητάση πόλωσηςπόλωσης καικαι ηη δίοδοςδίοδοςλειτουργείλειτουργεί σανσαν γεννήτριαγεννήτρια ρεύματοςρεύματος..

nn ΔενΔεν υπάρχειυπάρχει ρεύμαρεύμα σκότουςσκότους.. ΑπομένειΑπομένει μόνομόνοοο θερμικόςθερμικός θόρυβοςθόρυβος..

nn ΑυξημένηΑυξημένη ευαισθησίαευαισθησία σεσε χαμηλούςχαμηλούςφωτισμούςφωτισμούς..

nn ΒελτιωμένοςΒελτιωμένος SNRSNR..nn ΜειονέκτημαΜειονέκτημα μεγάλοςμεγάλος χρόνοςχρόνος απόκρισηςαπόκρισης καικαιμικρήμικρή απόκρισηαπόκριση σεσε μεγάλαμεγάλα μήκημήκη κύματοςκύματος..

3.4.23.4.2 ΚυκλώματαΚυκλώματα ελέγχουελέγχου φωτεινήςφωτεινής στάθμηςστάθμηςΤο κύκλωμα

παρουσιάζει πολύκαλή γραμμικότητα(όσες φορές αυξάνει ηφωτεινή ακτινοβολίατόσες φορές αυξάνειη τάση εξόδου.

Ρύθμιση τηςευαισθησίας, όχιμικρότερη από

100 kΩ

Μπορεί ναχρησιμοποιηθεί

καιφωτοτρανζίστορ

nn ΌτανΌταν τοτο αισθητήριοαισθητήριο μαςμας είναιείναι φωτοαντίστασηφωτοαντίστασηέχουμεέχουμε αρκετούςαρκετούς τρόπουςτρόπους,, δύοδύο οιοι ποιοποιο συχνάσυχνάχρησιμοποιούμενοιχρησιμοποιούμενοι τρόποιτρόποι είναιείναι ::

nn ΜεΜε SCR, TRIAC, DIACSCR, TRIAC, DIAC..nn ΜεΜε τελεστικότελεστικό καικαι τρανζίστορτρανζίστορ,, ήή μόνομόνοτρανζίστορτρανζίστορ..

3.53.5 ΜέτρησηΜέτρηση κάμψηςκάμψηςnn ΣεΣε πολλέςπολλές εφαρμογέςεφαρμογές χρειάζεταιχρειάζεται νανα μετρηθείμετρηθεί ηηδύναμηδύναμη ήή ηη πίεσηπίεση πουπου ασκείταιασκείται πάνωπάνω σεσε έναένα σώμασώμαήή επιφάνειαεπιφάνεια..

nn ΠίεσηΠίεση καικαι δύναμηδύναμη είναιείναι σχετικάσχετικά μεγέθημεγέθη,, αφούαφού γιαγια ναναμετρηθείμετρηθεί ηη πίεσηπίεση,, πρέπειπρέπει νανα μετρηθείμετρηθεί ηη δύναμηδύναμη..

nn ΔύναμηΔύναμη μετράμεμετράμε σεσε περίπτωσηπερίπτωση στερεώνστερεών,, ενώενώ πίεσηπίεσησεσε περίπτωσηπερίπτωση ρευστώνρευστών ((υγρώνυγρών καικαι αερίωναερίων).).

nn ΗΗ εφαρμογήεφαρμογή ροπήςροπής σεσε μιαμια ράβδοράβδο,, πιθανόνπιθανόν νανα τηντηνπαραμορφώσειπαραμορφώσει,, αναν εφαρμοστείεφαρμοστεί κάθετακάθετα στονστον άξονάάξονάτηςτης μεμε φοράφορά προςπρος τατα κάτωκάτω,, ήή ράβδοςράβδοςπαραμορφώνεταιπαραμορφώνεται καικαι ηη πάνωπάνω πλευράπλευρά τηςτηςεπιμηκύνεταιεπιμηκύνεται ενώενώ ηη κάτωκάτω επιβραχύνεταιεπιβραχύνεται..

nn ΤοΤο φαινόμενοφαινόμενο αυτόαυτό ονομάζεταιονομάζεται κάμψηκάμψη..

3.5.13.5.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια δύναμηςδύναμηςnn ΤαΤα κυριότερακυριότερα αισθητήριααισθητήρια μέτρησηςμέτρησης δύναμηςδύναμηςείναιείναι ::

nn ΟιΟι πιεζοαντιστάσειςπιεζοαντιστάσεις ((strain gauges).strain gauges). ΗΗλειτουργίαλειτουργία τουςτους βασίζεταιβασίζεται στηνστην ιδιότηταιδιότηταορισμένωνορισμένων υλικώνυλικών νανα μεταβάλλουνμεταβάλλουν τηντηνηλεκτρικήηλεκτρική τουςτους αντίστασηαντίσταση,, ότανότανπαραμορφώνονταιπαραμορφώνονται..

nn WIKIPEDIAWIKIPEDIAnn STRAIN GAUGES OMEGA.COMSTRAIN GAUGES OMEGA.COMnn STRAIN GAUGES MANUFACTURERSTRAIN GAUGES MANUFACTURER

3.5.13.5.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια δύναμηςδύναμης

3.5.13.5.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια δύναμηςδύναμηςnn ΤαΤα αισθητήριααισθητήρια αφήςαφής ((tactile sensorstactile sensors).). ΤαΤα οποίαοποίααποτελούνταιαποτελούνται απόαπό πολλούςπολλούς στοιχειώδειςστοιχειώδεις πυκνωτέςπυκνωτές,,πουπου αλλάζειαλλάζει ηη χωρητικότηταχωρητικότητα τουςτους καθώςκαθώς αλλάζειαλλάζει ηηαπόστασηαπόσταση τωντων οπλισμώνοπλισμών τουςτους ότανόταν δέχονταιδέχονταιδύναμηδύναμη.. ΕίναιΕίναι τατα FSRFSR πουπου αποτελούνταιαποτελούνται απόαπόαντιστάσειςαντιστάσεις.. ΈχουνΈχουν μεγαλύτερημεγαλύτερη δυναμικήδυναμική περιοχήπεριοχήσεσε σχέσησχέση μεμε τιςτις πιεζοαντιστάσειςπιεζοαντιστάσεις αλλάαλλά μικρότερημικρότερηακρίβειαακρίβεια καικαι κόστοςκόστος..

nn Shadow the robot company.Shadow the robot company.nn How to make a tactile sensor.How to make a tactile sensor.nn Artificial skin based on flexible optical tactileArtificial skin based on flexible optical tactile

sensors.sensors.nn TekscanTekscan companycompanynn Tactile sensors.Tactile sensors.

3.5.13.5.1 ΑισθητήριαΑισθητήρια δύναμηςδύναμηςnn ΚαιΚαι τατα πιεζοηλεκτρικάπιεζοηλεκτρικά.. ΗΗ λειτουργίαλειτουργία τουςτουςβασίζεταιβασίζεται στηνστην ιδιότηταιδιότητα ορισμένωνορισμένων υλικώνυλικών ναναεμφανίζουνεμφανίζουν τάσητάση σταστα άκραάκρα τουςτους ότανόταν πάνωπάνωτουςτους ασκείταιασκείται δύναμηδύναμη..

nn PiezoelectricityPiezoelectricity. Wikipedia.. Wikipedia.nn SenscopmSenscopm..nn Piezoelectric Transducers SuppliersPiezoelectric Transducers Suppliersnn PiezoelectricPiezoelectric sensorsensor..

3.5.23.5.2 ΜέτρησηΜέτρηση κάμψηςκάμψηςnn ΓιαΓια τηντην μέτρησημέτρηση κάμψηςκάμψης ενόςενός βραχίοναβραχίοναχρησιμοποιούμεχρησιμοποιούμε αισθητήριααισθητήρια πιεζοαντίστασηςπιεζοαντίστασης..ΤοΤο αισθητήριοαισθητήριο αυτόαυτό συνδέεταισυνδέεται σεσεσυνδεσμολογίασυνδεσμολογία γέφυραςγέφυρας μεμε έναένα,, δύοδύο ήήτέσσερατέσσερα στοιχείαστοιχεία..

nn HOW THEY WORKHOW THEY WORK

3.5.23.5.2 ΜέτρησηΜέτρηση κάμψηςκάμψης

3.6.13.6.1 ΘόρυβοςΘόρυβοςnn ΣανΣαν θόρυβοθόρυβο ονομάζουμεονομάζουμε παρασιτικάπαρασιτικάσήματασήματα ((πουπου οφείλονταιοφείλονται σεσε τυχαίεςτυχαίεςκαταστάσειςκαταστάσεις ήή γεγονόταγεγονότα),), πουπουεμφανίζονταιεμφανίζονται τόσοτόσο σεσε αισθητήριααισθητήρια,, όσοόσοκαικαι σεσε κυκλώματακυκλώματα καικαι παραμορφώνουνπαραμορφώνουντοτο σήμασήμα..

nn ΟΟ θόρυβοςθόρυβος είναιείναι αδύνατοναδύνατον νανα εξαλειφθείεξαλειφθεί,,παράπαρά μόνομόνο νανα μειωθείμειωθεί..

nn ΣημαντικόΣημαντικό δενδεν είναιείναι ηη ποσότηταποσότητα τουτου θορύβουθορύβουόσοόσο ηη σχέσησχέση τουτου μεμε τοτο σήμασήμα πουπου αλλοιώνειαλλοιώνει,,δηλαδήδηλαδή οο λόγοςλόγος σήματοςσήματος προςπρος θόρυβοθόρυβο SNRSNR..

3.6.13.6.1 ΘόρυβοςΘόρυβοςnn ΣεΣε έναένα κύκλωμακύκλωμα υπάρχουνυπάρχουν δύοδύο βασικέςβασικέςκατηγορίεςκατηγορίες θορύβουθορύβου ::

nn ΟΟ έμφυτοςέμφυτος θόρυβοςθόρυβος (inherent),(inherent), όόθόρυβοςθόρυβος πουπου δημιουργείταιδημιουργείται απόαπό τοτοκύκλωμακύκλωμα..

nn ΚαιΚαι οο θόρυβοςθόρυβος παρεμβολήςπαρεμβολής((interference),interference), πουπου εισέρχεταιεισέρχεται στοστοκύκλωμακύκλωμα απόαπό εξωτερικούςεξωτερικούς παράγοντεςπαράγοντες..

3.6.13.6.1 ΘόρυβοςΘόρυβοςnn ΈμφυτοςΈμφυτος θόρυβοςθόρυβος.. ΓιαΓια τατα αισθητήριααισθητήρια είναιείναι αυτόςαυτόςπουπου προκύπτειπροκύπτει κυρίωςκυρίως απόαπό τατα χαρακτηριστικάχαρακτηριστικά τουτου..

nn ΣτοΣτο κύκλωμακύκλωμα ενίσχυσηςενίσχυσης μπορείμπορεί νανα οφείλεταιοφείλεται ::•• ΣτηνΣτην γραμμήγραμμή ανατροφοδότησηςανατροφοδότησης..•• ΣτηνΣτην πόλωσηπόλωση..•• ΣτονΣτον περιορισμόπεριορισμό τουτου εύρουςεύρους συχνοτήτωνσυχνοτήτων..•• ΣτηνΣτην θερμοκρασίαθερμοκρασία..

nn ΠεριορίζεταιΠεριορίζεται χρησιμοποιώνταςχρησιμοποιώντας ::•• ΜικρέςΜικρές τιμέςτιμές αντιστάσεωναντιστάσεων..•• ΦίλτραΦίλτρα..•• FETFET καικαι CMOSCMOS ημιαγωγούςημιαγωγούς..

3.6.13.6.1 ΘόρυβοςΘόρυβοςnn ΘόρυβοςΘόρυβος παρεμβολήςπαρεμβολής.. ΕμφανίζεταιΕμφανίζεται τόσοτόσο σταστααισθητήριααισθητήρια όσοόσο καικαι σταστα κυκλώματακυκλώματα..

nn ΚυριότερεςΚυριότερες πηγέςπηγές είναιείναι ::•• ΗΗ θερμοκρασίαθερμοκρασία.. ΠουΠου αλλάζειαλλάζει τιςτις παραμέτρουςπαραμέτρουςτωντων εξαρτημάτωνεξαρτημάτων..

•• ΜηχανικέςΜηχανικές καταπονήσειςκαταπονήσεις ((κτυπήματακτυπήματα).).•• ΗλεκτρικάΗλεκτρικά ήή μαγνητικάμαγνητικά πεδίαπεδία..•• ΧρήσηΧρήση διακοπτώνδιακοπτών..•• ΠολύΠολύ υψηλέςυψηλές τάσηςτάσης..•• ΚΚ..λλ..ππ..

3.6.13.6.1 ΘόρυβοςΘόρυβοςnn ΓιαΓια νανα περιορίσουμεπεριορίσουμε τηντην επίδρασηεπίδραση τουτου σταστααισθητήριααισθητήρια ((ΠΡΙΝΠΡΙΝ τηντην ενίσχυσηενίσχυση) :) :

nn ΧρησιμοποιούμεΧρησιμοποιούμε αισθητήριααισθητήρια σεσε ζεύγηζεύγη,,όπουόπου τοτο έναένα επηρεάζεταιεπηρεάζεται ενώενώ τοτο άλλοάλλο δέχεταιδέχεταισταθερήσταθερή διέγερσηδιέγερση,, οπότεοπότε αφαιρώνταςαφαιρώντας τατασήματασήματα εξόδωνεξόδων τουςτους,, οο θόρυβοςθόρυβοςελαχιστοποιείταιελαχιστοποιείται..

nn ΑνΑν τοτο αισθητήριοαισθητήριο συνδέεταισυνδέεται μέσωμέσω αγωγώναγωγών,, οοθόρυβοςθόρυβος τουτου καλωδίουκαλωδίου εξαλείφετεεξαλείφετε αναν τατασύρματασύρματα τωντων αγωγώναγωγών σύνδεσηςσύνδεσηςτυλιχθούντυλιχθούν μεταξύμεταξύ τουςτους ((συστραφούνεσυστραφούνε).).

3.6.13.6.1 ΘόρυβοςΘόρυβοςnn ΑνάλογαΑνάλογα μεμε τηντην αιτίααιτία τουτου θορύβουθορύβου ταξινομούνταιταξινομούνταιστιςστις εξήςεξής κατηγορίεςκατηγορίες ::

nn ΘόρυβοςΘόρυβος JohnsonJohnson ήή θερμικόςθερμικός θόρυβοςθόρυβος. (. (thermalthermalnoisenoise).). ΟφείλεταιΟφείλεται στηνστην τυχαίατυχαία κίνησηκίνηση τωντωνηλεκτρονίωνηλεκτρονίων στουςστους αγωγούςαγωγούς.. ΚαθώςΚαθώς ηη θερμοκρασίαθερμοκρασίααυξάνειαυξάνει,, αυξάνειαυξάνει καικαι ηη κίνησηκίνηση τουςτους επομένωςεπομένως καικαι τοτοπλάτοςπλάτος τουτου θορύβουθορύβου..

nn ΘόρυβοςΘόρυβος αιχμήςαιχμής ((shot noiseshot noise).). ΟφείλεταιΟφείλεται στηνστηντυχαίατυχαία μετακίνησημετακίνηση φορτίωνφορτίων κατάκατά μήκοςμήκος μιαςμιαςεπαφήςεπαφής.. ΚαιΚαι έχειέχει τηντην μορφήμορφή παλμώνπαλμών μικρήςμικρήςδιάρκειαςδιάρκειας..

3.6.13.6.1 ΘόρυβοςΘόρυβοςnn ΥπερβολικόςΥπερβολικός θόρυβοςθόρυβος ((excess noise).excess noise).ΣυνήθωςΣυνήθως εξαρτάτεεξαρτάτε απόαπό τηντην συχνότητασυχνότητα..

nn ΟφείλεταιΟφείλεται σεσε επαγωγικάεπαγωγικά ρεύματαρεύματα πουπουδημιουργούνταιδημιουργούνται στουςστους αγωγούςαγωγούς ενόςενόςκυκλώματοςκυκλώματος λόγωλόγω τηςτης ύπαρξηςύπαρξης άλλωνάλλωνρευματοφόρωνρευματοφόρων αγωγώναγωγών σεσε κοντινήκοντινή τουςτουςαπόστασηαπόσταση ήή στηνστην κυμάτωσηκυμάτωση τηςτης τάσηςτάσηςτροφοδοσίαςτροφοδοσίας..

3.6.13.6.1 ΘόρυβοςΘόρυβος

3.6.13.6.1 ΘόρυβοςΘόρυβοςnn ΗΗ θωράκισηθωράκιση έχειέχει διπλόδιπλό σκοπόσκοπό ::nn ΠρώτονΠρώτον προστατεύειπροστατεύει έναένα κύκλωμακύκλωμα απόαπό τηντηνεμφάνισηεμφάνιση θορύβουθορύβου καικαι

nn ΔεύτερονΔεύτερον,, αναν οο θόρυβοςθόρυβος έχειέχει εμφανιστείεμφανιστεί,, τοντονεμποδίζειεμποδίζει νανα προχωρήσειπροχωρήσει σεσε ευαίσθηταευαίσθητασημείασημεία τουτου μετατροπέαμετατροπέα ήή τουτου κυκλώματοςκυκλώματος..

nn ΟΟ συνηθέστεροςσυνηθέστερος τρόποςτρόπος θωράκισηςθωράκισης είναιείναι μεμεμεταλλικόμεταλλικό κουτίκουτί γύρωγύρω απόαπό τιςτις ευαίσθητεςευαίσθητεςπεριοχέςπεριοχές,, ήή μεμε αγώγιμοαγώγιμο φύλλοφύλλο αλουμινίουαλουμινίουγύρωγύρω απόαπό τοντον αγωγόαγωγό σταστα καλώδιακαλώδια..

3.6.13.6.1 ΘόρυβοςΘόρυβοςnn ΠρακτικοίΠρακτικοί κανόνεςκανόνες θωράκισηςθωράκισης ::nn ΗΗ θωράκισηθωράκιση πρέπειπρέπει νανα συνδέεταισυνδέεται σεσε έναένα δυναμικόδυναμικόαναφοράςαναφοράς.. ΑνΑν τοτο σήμασήμα είναιείναι γειωμένογειωμένο ((σεσε πλαίσιοπλαίσιο ήήστοστο έδαφοςέδαφος),), ηη θωράκισηθωράκιση πρέπειπρέπει νανα συνδέεταισυνδέεταιστηνστην ίδιαίδια γείωσηγείωση..

nn ΑνΑν χρησιμοποιείταιχρησιμοποιείται θωρακισμένοθωρακισμένο καλώδιοκαλώδιο,, ηηθωράκισηθωράκιση πρέπειπρέπει νανα συνδέεταισυνδέεται στονστον κόμβοκόμβοαναφοράςαναφοράς τουτου σήματοςσήματος ((ππ..χχ.. γείωσηγείωση).).

nn ΑνΑν ηη θωράκισηθωράκιση είναιείναι τμηματικήτμηματική ((ππ..χχ καλώδιακαλώδιασυνδεδεμένασυνδεδεμένα μεταξύμεταξύ τουςτους),), τότετότε τοτο κάθεκάθε κομμάτικομμάτιθωράκισηςθωράκισης πρέπειπρέπει νανα συνδέεταισυνδέεται μεμε τοτο επόμενοεπόμενο καικαιτοτο πρώτοπρώτο νανα συνδέεταισυνδέεται στοστο σημείοσημείο αναφοράςαναφοράς τουτουσήματοςσήματος..

3.6.13.6.1 ΘόρυβοςΘόρυβοςnn ΠρακτικοίΠρακτικοί κανόνεςκανόνες θωράκισηςθωράκισης ::nn ΟΟ αριθμόςαριθμός τωντων ανεξάρτητωνανεξάρτητων θωρακίσεωνθωρακίσεων σσ’’έναένα κύκλωμακύκλωμα ισούταιισούται μεμε τοντον αριθμόαριθμό τωντωνανεξάρτητωνανεξάρτητων μετρήσιμωνμετρήσιμων σημάτωνσημάτων.. ΚάθεΚάθεσήμασήμα μπορείμπορεί νανα έχειέχει τητη δικήδική τουτου θωράκισηθωράκιση..

nn ΜιαΜια θωράκισηθωράκιση πρέπειπρέπει νανα γειώνεταιγειώνεται σσ’’ έναέναμόνομόνο σημείοσημείο,, κατάκατά προτίμησηπροτίμηση μετάμετά τοτοαισθητήριοαισθητήριο.. ΗΗ θωράκισηθωράκιση ενόςενός καλωδίουκαλωδίου δενδενπρέπειπρέπει ποτέποτέ νανα γειώνεταιγειώνεται καικαι σταστα δύοδύο άκραάκρατηςτης..

3.6.13.6.1 ΘόρυβοςΘόρυβοςnn ΠρακτικοίΠρακτικοί κανόνεςκανόνες θωράκισηςθωράκισης ::nn ΑνΑν έναένα αισθητήριοαισθητήριο είναιείναι στοστο εσωτερικόεσωτερικόκλωβούκλωβού θωράκισηςθωράκισης καικαι συνδέεταισυνδέεται στοστοκύκλωμακύκλωμα μεμε θωρακισμένοθωρακισμένο καλώδιοκαλώδιο,, τότετότε ηηθωράκισηθωράκιση τουτου καλωδίουκαλωδίου πρέπειπρέπει νανα συνδέεταισυνδέεταιστονστον κλωβόκλωβό..

nn ΜιαΜια θωράκισηθωράκιση πρέπειπρέπει νανα γειώνεταιγειώνεται μέσωμέσωλεπτώνλεπτών καλωδίωνκαλωδίων γιαγια νανα ελαττώνεταιελαττώνεται ηηεπαγωγήεπαγωγή..

3.6.23.6.2 ΓειώσειςΓειώσεις,, ΒρόχοςΒρόχος γείωσηςγείωσηςnn ΣεΣε έναένα κύκλωμακύκλωμα είναιείναι απαραίτητοαπαραίτητο νανα υπάρχουνυπάρχουνσημείασημεία γείωσηςγείωσης,, ώστεώστε νανα ελαχιστοποιείταιελαχιστοποιείται τοτοφαινόμενοφαινόμενο επαγωγήςεπαγωγής πουπου παρουσιάζουνπαρουσιάζουν οιοιγραμμέςγραμμές..

nn ΕπίσηςΕπίσης,, τοτο σημείοσημείο γείωσηςγείωσης είναιείναι έναένα σημείοσημείο μεμεμηδενικήμηδενική τάσητάση,, ωςως προςπρος τοτο οποίοοποίο μετρούνταιμετρούνταιόλεςόλες οιοι τάσειςτάσεις στοστο κύκλωμακύκλωμα..

nn ΎπαρξηΎπαρξη διαφορετικώνδιαφορετικών γειώσεωνγειώσεων έχειέχει σανσαναποτέλεσμααποτέλεσμα νανα μηνμην υπάρχειυπάρχει σταθερόσταθερό δυναμικόδυναμικόαναφοράςαναφοράς..

nn ΗΗ γείωσηγείωση σσ’’ έναένα τυπωμένοτυπωμένο κύκλωμακύκλωμα,, συνήθωςσυνήθως,, είναιείναιμιαμια μεταλλικήμεταλλική επιφάνειαεπιφάνεια τουτου..

3.6.23.6.2 ΓειώσειςΓειώσεις,, ΒρόχοςΒρόχος γείωσηςγείωσηςnn ΜερικοίΜερικοί πρακτικοίπρακτικοί κανόνεςκανόνες γιαγια τηντην δημιουργίαδημιουργίαμιαςμιας γείωσηςγείωσης είναιείναι ::

nn ΔημιουργήστεΔημιουργήστε μεγάλημεγάλη επιφάνειαεπιφάνεια γείωσηςγείωσης,,αναν είναιείναι δυνατόνδυνατόν στηνστην πλευράπλευρά τωντωνεξαρτημάτωνεξαρτημάτων.. ΌσοΌσο μεγαλύτερεςμεγαλύτερες είναιείναι οιοισυχνότητεςσυχνότητες τωντων σημάτωνσημάτων,, τόσοτόσο μεγαλύτερημεγαλύτερηπρέπειπρέπει νανα είναιείναι ηη επιφάνειαεπιφάνεια..

nn ΗΗ γείωσηγείωση σεσε έναένα κύκλωμακύκλωμα πρέπειπρέπει νανα είναιείναιενιαίαενιαία..

nn ΤοΤο μήκοςμήκος τωντων άκρωνάκρων τωντων εξαρτημάτωνεξαρτημάτων ναναείναιείναι μικρόμικρό..

3.6.23.6.2 ΓειώσειςΓειώσεις,, ΒρόχοςΒρόχος γείωσηςγείωσηςnn ΌτανΌταν τοτο κύκλωμακύκλωμα χρησιμοποιείταιχρησιμοποιείται γιαγια μικράμικρά σήματασήματα,,τότετότε τατα προβλήματαπροβλήματα τηςτης γείωσηςγείωσης ήή θωράκισηςθωράκισηςεπηρεάζουνεπηρεάζουν τηντην ακρίβειαακρίβεια τηςτης λειτουργίαςλειτουργίας τουτου..

nn ΚατάΚατά τοτο σχεδιασμόσχεδιασμό ενόςενός κυκλώματοςκυκλώματος,, είναιείναιαπαραίτητηαπαραίτητη ηη δημιουργίαδημιουργία γραμμώνγραμμών τροφοδοσίαςτροφοδοσίας καικαιγραμμώνγραμμών γείωσηςγείωσης..

nn ΜιαΜια γραμμήγραμμή τροφοδοσίαςτροφοδοσίας μεταφέρειμεταφέρει τοτο ρεύμαρεύματροφοδοσίαςτροφοδοσίας σεσε όλαόλα τατα σημείασημεία τουτου κυκλώματοςκυκλώματος,,ενώενώ μιαμια γραμμήγραμμή γείωσηςγείωσης μεταφέρειμεταφέρει καικαι ρεύμαρεύμα αλλάαλλάχρησιμοποιείταιχρησιμοποιείται καικαι γιαγια νανα καθορίσεικαθορίσει τοτο σημείοσημείοαναφοράςαναφοράς γιαγια τατα ηλεκτρικάηλεκτρικά σήματασήματα..

nn ΗΗ αλληλεπίδρασηαλληλεπίδραση τωντων δύοδύο αυτώναυτών λειτουργιώνλειτουργιώνοδηγείοδηγεί σεσε έναένα πρόβλημαπρόβλημα,, πουπου λέγεταιλέγεται βρόχοςβρόχοςγείωσηςγείωσης..

3.6.23.6.2 ΓειώσειςΓειώσεις,, ΒρόχοςΒρόχος γείωσηςγείωσης

3.6.23.6.2 ΓειώσειςΓειώσεις,, ΒρόχοςΒρόχος γείωσηςγείωσηςnn ΣτηνΣτην περίπτωσηπερίπτωση πουπου έχουμεέχουμεαπομακρυσμένεςαπομακρυσμένες μετρήσειςμετρήσεις,, δενδεν μπορούμεμπορούμενανα αποφύγουμεαποφύγουμε διαφορετικέςδιαφορετικές γειώσειςγειώσεις γιαγια τιςτιςπηγέςπηγές σήματοςσήματος καικαι τοτο μετρητικόμετρητικό όργανοόργανο.. ΣτηνΣτηνπερίπτωσηπερίπτωση αυτήαυτή απαιτείταιαπαιτείται ηη χρήσηχρήσηκατάλληλωνκατάλληλων βαθμίδωνβαθμίδων εισόδουεισόδου όπωςόπως έναςέναςενισχυτήςενισχυτής οργάνωνοργάνων ((instrumentationinstrumentationamplifier).amplifier).

Συλλογή Μεταφορά και Έλεγχος Δεδομένων Θεωρία κεφ. 3

Documents

Transcript of Συλλογή Μεταφορά και Έλεγχος Δεδομένων Θεωρία κεφ. 3

Εργα τεχνης -Συλλογή

Συλλογή άρθρων οικονοκόσμος 2009

Ψηφιακή Συλλογή Σατιρική Επιθεώρηση

Άσκηση 4η Έλεγχος αλλοίωσης νοθείας στοfoodtechlab.deapt.upatras.gr/wp-content/uploads...Άσκηση 4η Έλεγχος αλλοίωσης - νοθείας

ακτινογραφικός έλεγχος σε παιδιά

Συλλογή Μεταφορά και Έλεγχος Δεδομένων Θεωρία κεφ. 7 Βιβλίο ΣΜΕΔ

Έλεγχος ραδιενέργειας περιβάλλοντος

Προληπτικός Έλεγχος Νεογνών

Έλεγχος θρομβοφιλίας

Μεταφορά Μάζας στην Ατμόσφαιραtransp.cheng.auth.gr/mja/download/Chap 4.pdf · Μεταφορά Μάζας στην Ατμόσφαιρα ... αναφέρεται

έλεγχος κλίματος

Προληπτικός οδοντιατρικοός έλεγχος

έλεγχος κλήρου

Συλλογή Μεταφορά και Έλεγχος Δεδομένων Θεωρία ΚΕΦ 1

Έλεγχος Συμφόρησης TCP

Συλλογή από Δημιουργίες Μαθητών

Συλλογή άρθρων οικονοκόσμος 2010

Εταιρική Διακυβέρνηση-Εσωτερικός Έλεγχος

Συλλογή Μεταφορά και Έλεγχος Δεδομένων Θεωρία κεφ. 6 Βιβλίο ΣΜΕΔ

Συλλογή άρθρων οικονοκόσμος 2007