prolipsi-endokarditidas

46
Χαλικιάς Γεώργιος Ειδικευόμενος Καρδιολογίας Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Δ.Π.Θ. Χημειοπροφύλαξη για ενδοκαρδίτιδα

description

prolipsi-endokarditidas

Transcript of prolipsi-endokarditidas

Page 1: prolipsi-endokarditidas

Χαλικιάς Γεώργιος

Ειδικευόμενος Καρδιολογίας

Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Δ.Π.Θ.

Χημειοπροφύλαξη για ενδοκαρδίτιδα

Page 2: prolipsi-endokarditidas

Ενδοκαρδίτιδα

Αποικισμό μικροβιακών στελεχών σε σημεία βλάβης του ενδοκαρδίου

Δημιουργία μικροβιοβριθών εκβλαστήσεων

Αποδόμηση / δυσλειτουργία καρδιακών σχηματισμών

(βαλβίδες)

Συστηματικά εμβολικά φαινόμενα

Χαμηλό επιπολασμό

Βαρεία νοσηρότητα /Υψηλή θνητότητα

Δύσκολη θεραπευτική προσέγγιση

Page 3: prolipsi-endokarditidas

Ιστορική Αναδρομή

1955

1997

Προφυλακτική Αντιβ

ιοτική

αγωγή

Οδοντιατρικές πράξεις

Page 4: prolipsi-endokarditidas

Ιστορική Αναδρομή - 1997

American Heart Association 1997Endocarditis prophylaxis recommended

 High-risk category

      Prosthetic cardiac valves, including bioprosthetic and homograft valves

      Previous bacterial endocarditis

      Complex cyanotic congenital heart disease

      Surgically constructed systemic pulmonary shunts or conduits

   Moderate-risk category

      Most other congenital cardiac malformations

      Acquired valvar dysfunction (eg, rheumatic heart disease)

      Hypertrophic cardiomyopathy

      Mitral valve prolapse with valvar regurgitation and/or thickened leaflets

Πολλές κ

ατηγορίες

καρδιολο

γικών π

αθήσεων

Page 5: prolipsi-endokarditidas

Endocarditis prophylaxis recommended

   Dental extractions

   Periodontal procedures including surgery, scaling and root planing,

probing, and recall maintenance

   Dental implant placement and reimplantation of avulsed teeth

   Endodontic (root canal) instrumentation or surgery only beyond the apex

   Subgingival placement of antibiotic fibers or strips

   Initial placement of orthodontic bands but not brackets

   Intraligamentary local anesthetic injections

   Prophylactic cleaning of teeth or implants where bleeding is anticipated

American Heart Association 1997

Ιστορική Αναδρομή -1997

Πολλές κ

ατηγορίες

οδοντιατρικώ

ν πράξεω

ν

Page 6: prolipsi-endokarditidas

Λογική του 1997

1. Σχεδόν όλες οι δομικές καρδιακές παθήσεις προδιαθέτουν για ενδοκαρδίτιδα

2. Οδοντιατρικές εργασίες προκαλούν μικροβιαιμία με μικρο-οργανισμούς ικανούς να προκαλέσουν ενδοκαρδίτιδα

3. Αντιβιοτική προφυλακτική αγωγή είναι αποτελεσματική

4. Λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα αν και σπάνια είναι θανατηφόρα (προτιμητέα η πρόληψη)

Page 7: prolipsi-endokarditidas

Λογική του 1997

Συμπέρασμα : Προφυλακτική αντιβιοτική αγωγή πρέπει

να δίδεται στην πλειοψηφία των ασθενών με καρδιακή

πάθηση που υποβάλλεται σε οδοντιατρικές εργασίες

Page 8: prolipsi-endokarditidas

10 έτη μετά…………….

Νέες κατευθυντήριες οδηγίες

American Heart Association 2007

European Society of Cardiology 2009

Page 9: prolipsi-endokarditidas

10 έτη μετά…………….

Χημειοπροφύλαξη για ενδοκαρδίτιδα MONO

Σε ασθενείς με :

Προσθετικές βαλβίδες

Προηγούμενη ενδοκαρδίτιδα

Σοβαρές Συγγενείς καρδιοπάθειες

Class IIa, Level of Evidence C

Page 10: prolipsi-endokarditidas

10 έτη μετά…………….

Χημειοπροφύλαξη για ενδοκαρδίτιδα MONO

Σε ασθενείς που υποβάλλονται σε χειρισμούς :

Περί-ριζικής περιοχής

Ιστό των ούλων

Διάτρηση του στοματικού βλεννογόνου

Class IIa, Level of Evidence C

Page 11: prolipsi-endokarditidas

Ενέσεις τοπικού αναισθητικού σε μη φλεγμένων ιστό

Λήψη ακτινογραφιών

Τοποθέτηση, απομάκρυνση ή ρύθμιση προσθοδοντικών ή

ορθοδοντικών εξαρτημάτων

Τοποθέτηση ορθοδοντικών ναρθήκων

Απόπτωση νεογιλών οδόντων

Αιμορραγία από τραύμα των χειλέων ή του στοματικού

βλεννογόνου

10 έτη μετά…………….

Οι ακόλουθες οδοντιατρικές πράξεις δεν χρήζουν χημειοπροφύλαξης

Page 12: prolipsi-endokarditidas

Class IIa, Level of Evidence C

10 έτη μετά…………….

Στην εποχή της Evidence Based Medicine,

σημαίνει

Βασισμένα σε αντικρουόμενα δεδομένα τα οποία όμως συνηγορούν κατά πλειοψηφία υπέρ της αποτελεσματικότητας της θεραπείας (Class IIa)

Βασισμένα σε συμφωνία ειδικών, μικρές case-control, αναδρομικές μελέτες ή πληροφορίες από απλές βάσεις δεδομένων (Level of evidence C)

Page 13: prolipsi-endokarditidas

10 έτη μετά…………….

Γιατί άλλαξαν τα δεδομένα 10 έτη μετά ?

Page 14: prolipsi-endokarditidas

Υπάρχουν μικρόβια στην Στοματική Κοιλότητα ;

700 είδη μικροβίων

Εκ των οποίων 60% περιοδοντικά

Όλων των κατηγοριών

(Gram +, Gram-, αερόβια, αναερόβια)

30% Streptococcus Viridans

(δυνητικά παθογόνα για ενδοκαρδίτιδα)

Μικροβιακή Χλωρίδα στην Στοματική Κοιλότητα :

Page 15: prolipsi-endokarditidas

Ποια η συχνότητα της μικροβιαιμίας μετά από οδοντιατρικές πράξεις ;

Εξαγωγή οδόντων 10%-100%

Περιοδοντική χειρουργική 36%-88%

Εργασίες στην ρίζα των οδόντων 8%-80%

Καθαρισμός από οδοντική πλάκα 10%-40%

Τοποθέτηση υλικών 9%-32%

Ενδοδοντικές εργασίες 10%-20%

Συχνότητα μικροβιαιμίας

Page 16: prolipsi-endokarditidas

Ποια η συχνότητα της μικροβιαιμίας μετά από καθημερινές δραστηριότητες ;

Συχνότητα μικροβιαιμίας

Βούρτσισμα / Οδοντόνημα 20%-68%

Οδοντογλυφίδες 20%-40%

Υγρά στοματικού καθαρισμού 7%-50%

Μάσημα τροφής 7%-51%

Page 17: prolipsi-endokarditidas

Οδοντιατρικές εργασίες

(2 επισκέψεις/ έτος)

Καθημερινές δραστηριότητες

(2 / ημερησίως)

Συχν

ότητ

α Μ

ικρο

βιαι

μίας

Οδοντιατρικές πράξεις vs καθημερινές δραστηριότητες

Page 18: prolipsi-endokarditidas

Ποιο το μέγεθος της μικροβιαιμίας μετά από οδοντιατρικές πράξεις ;

Το μέγεθος της μικροβιαιμίας είναι σχετικά μικρό :

<104 αποικίες/ml

Είναι ισοδύναμο με το μέγεθος της μικροβιαιμίας που προκαλείται από τις καθημερινές δραστηριότητες στοματικής υγιεινής

Είναι μικρότερο από το μέγεθος της μικροβιαιμίας που χρησιμοποιείται πειραματικά για την πρόκληση ενδοκαρδίτιδας σε πειραματόζωα (106-108 αποικίες/ml)

Page 19: prolipsi-endokarditidas

Ποια η διάρκεια της μικροβιαιμίας μετά από οδοντιατρικές πράξεις ;

Η διάρκεια της μικροβιαιμίας μετά από οδοντιατρική εργασία (εξαγωγή) : 30-60 min

Στις περισσότερες μελέτες, η πλειοψηφία των ασθενών με ενδοκαρδίτιδα δεν είχαν υποβληθεί σε οδοντιατρική πράξη προ της έναρξης των συμπτωμάτων.

Μόλις ένα 4-20% των περιπτώσεων ενδοκαρδίτιδος μπορεί να αποδοθεί σε προηγηθείσα οδοντιατρική πράξη

Page 20: prolipsi-endokarditidas

Οδοντιατρικές πράξεις vs καθημερινές δραστηριότητες

Ολική έκθεση σε μικροβιαιμία σε μηνιαία βάση :

Οδοντιατρικές πράξεις : 60 minΚαθημερινές δραστηριότητες:

5,370 min

Page 21: prolipsi-endokarditidas

Οδοντιατρικές πράξεις vs καθημερινές δραστηριότητες

Βούρτσισμα (x2 ημερησίως)

1 Εξαγωγήx 154,000 φορές

μεγαλύτερης διάρκεια

μικροβιαιμία

x 5,600,000 φορές

μεγαλύτερης διάρκεια

μικροβιαιμία

Καθημερινές δραστηριότητες

Ολική έκθεση σε μικροβιαιμία σε ετήσια βάση :

Page 22: prolipsi-endokarditidas

Ποια η αποτελεσματικότητα της προφυλακτικής αγωγής μετά από οδοντιατρικές πράξεις ;

Cochrane Database Syst Rev. 2008 Oct 8;(4):CD003813.

Δεν υπάρχει απόδειξη σχετικά με την αποτελεσματικότητα της

αντιβιοτικής χημειοπροφύλαξης σε ασθενείς μέσου και υψηλού

κινδύνου για ενδοκαρδίτιδα που υποβάλλονται σε οδοντιατρικές

εργασίες

Page 23: prolipsi-endokarditidas

Συμπέρασμα: Ένας τεράστιος αριθμός προφυλακτικών αντιβιοτικών δόσεων θα ήταν αναγκαίος για την πρόληψη ενός πολύ μικρού αριθμού περιπτώσεων ενδοκαρδίτιδος

Clinical Infectious Diseases 2006; 42:e102–7

Ποια η αποτελεσματικότητα της προφυλακτικής αγωγής μετά από οδοντιατρικές πράξεις ;

Συμπέρασμα: Η χημειοπροφυλακτική αντιβιοτική αγωγή – ακόμη και αν ήταν 100% αποτελεσματική- θα προλάμβανε έναν πολύ μικρό αριθμό περιπτώσεων ενδοκαρδίτιδος

Lancet. 1992;339:135–139.

Page 24: prolipsi-endokarditidas

Ποια η αποτελεσματικότητα της προφυλακτικής αγωγής μετά από οδοντιατρικές πράξεις ;

Για να απαντήσουμε με σιγουριά το ερώτημα αυτό θα πρέπει

για κάθε κατηγορία ασθενών με καρδιακές παθήσεις, για

κάθε αντιβιοτική αγωγή και για κάθε είδους οδοντιατρική

πράξη να εντάσσουμε στην μελέτη από 6,000 ασθενείς

Page 25: prolipsi-endokarditidas

Ποια η αποτελεσματικότητα της προφυλακτικής αγωγής μετά από οδοντιατρικές πράξεις ;

Κίνδυνος από αναφυλαξία από την χρήση των αντιβιοτικών

15-40 / 100,000 εκ των οποίων 1-3/100,000 θανατηφόρα

Λόγω του χαμηλού επιπολασμού της νόσου, ο αριθμός NNT

είναι τεράστιος

Υπάρχει η πιθανότητα δημιουργίας ανθεκτικών στα

αντιβιοτικά μικρόβια

Page 26: prolipsi-endokarditidas

Ποια η αποτελεσματικότητα της προφυλακτικής αγωγής μετά από οδοντιατρικές πράξεις ;

Αύξηση ανθεκτικών στελεχών στρεπτοκόκκου την τελευταία 20 ετία

(13-32%)

Page 27: prolipsi-endokarditidas
Page 28: prolipsi-endokarditidas

Ποιος είναι ο κίνδυνος για ενδοκαρδίτιδα ανάλογα με τηνκαρδιακή πάθηση (ανεξάρτητα από οδοντιατρικές πράξεις );

1Γενικό Πληθυσμό

Πρόπτωση μιτροειδούς χωρίς φύσημα

Πρόπτωση μιτροειδούς με φύσημα

Μεσοκοιλιακή επικοινωνία

Συγγενής στένωση αορτικής βαλβίδας

Προσθετική βαλβίδα

Ρευματική Καρδιακή Νόσο

Αντικατάσταση φυσικής βαλβίδας με ΛΕ

Προηγούμενη ΛΕ

Αντικατάσταση προσθετικής βαλβίδας ..

2160

740

630

410346

271145

524,6

5

0

500

1000

1500

2000

2500

Ανά 100,000

Page 29: prolipsi-endokarditidas

Ποιος είναι ο κίνδυνος για ενδοκαρδίτιδα ανάλογα με τηνκαρδιακή πάθηση (μετά απο οδοντιατρικές πράξεις );

1

Γενικό πληθυσμό

Πρόπτωση μιτροειδούς

Συγγενείς Καρδιοπάθειες

Ρευματική Καρδιακή Νόσος

Προσθετική Βαλβίδα

Προηγούμενη ενδοκαρδίτιδα

14.000.000

1.100.000

475.000142.000

114.000

95.000

0

2000000

4000000

6000000

8000000

10000000

12000000

14000000

Page 30: prolipsi-endokarditidas

Ποιες είναι οι καρδιακές παθήσεις με την χειρότερη πρόγνωση όταν αναπτυχθεί ενδοκαρδίτιδα ;

Ασθενείς με

Προσθετική Καρδιακή Βαλβίδα

Προηγούμενη ενδοκαρδίτιδα

Συγγενείς ΚαρδιοπάθειεςΜη χειρουργημένη κυανωτική καρδιοπάθεια

Χειρουργημένη κυανωτική καρδιοπάθεια με την χρήση υλικών κατά τους πρώτους 6 μήνες μετά την επέμβαση

Διορθωμένη καρδιοπάθεια με υπολειμματικά ευρήματα

Μεταμόσχευση καρδιάς που αναπτύσσει βαλβιδοπάθεια

Page 31: prolipsi-endokarditidas

Λογική του 2007

Η στοματική κοιλότητα είναι αποικισμένη με στελέχη μικροβίων που δυνητικά μπορεί να προκαλέσουν ενδοκαρδίτιδα

Η μικροβιαιμία που προκαλείται κατά τις οδοντιατρικές πράξεις είναι σε μέγεθος, συχνότητα και διάρκεια μικρότερη συνολικά από την μικροβιαιμία των καθημερινών δραστηριοτήτων

Οι οδοντιατρικές πράξεις συσχετίζονται με την εμφάνιση ενδοκαρδίτιδος σε πολύ μικρό ποσοστό (χρονικός ορίζοντας 2 εβδομάδων)

Page 32: prolipsi-endokarditidas

Ο κίνδυνος για ενδοκαρδίτιδα δεν είναι ο ίδιος για όλες τις καρδιακές παθήσεις

Η πρόγνωση από ενδοκαρδίτιδα δεν είναι η ίδια για όλες τις καρδιακές παθήσεις

Η χρήση των αντιβιοτικών προλαμβάνει ένα ελάχιστο ποσοστό περιπτώσεων ενδοκαρδίτιδος

Η χρήση των αντιβιοτικών συνοδεύεται από αλλεργικές αντιδράσεις και δημιουργία ανθεκτικών στελεχών

Λογική του 2007

Page 33: prolipsi-endokarditidas

Σε ποιους ασθενείς τελικά θα δώσουμε χημειοπροφύλαξη για ενδοκαρδίτιδα στις οδοντιατρικές πράξεις ;

Στους ασθενείς με υψηλό κίνδυνο για ενδοκαρδίτιδα που συνοδεύονται από την χειρότερη πρόγνωση εφόσον αναπτύξουν ενδοκαρδίτιδα

Όταν το όφελος από την χρήση των αντιβιοτικών υπερβαίνει τον κίνδυνο από τις ανεπιθύμητες ενέργειες που συνοδεύουν την χρήση τους

Page 34: prolipsi-endokarditidas

1

Γενικό πληθυσμό

Πρόπτωση μιτροειδούς

Συγγενείς Καρδιοπάθειες

Ρευματική Καρδιακή Νόσος

Προσθετική Βαλβίδα

Προηγούμενη ενδοκαρδίτιδα

14.000.000

1.100.000

475.000142.000

114.000

95.000

0

2000000

4000000

6000000

8000000

10000000

12000000

14000000

Σε ποιους ασθενείς τελικά θα δώσουμε χημειοπροφύλαξη για ενδοκαρδίτιδα στις οδοντιατρικές πράξεις ;

ΒλάβηΌφελος

Πιθανότητα αλλεργικής αντίδρασης από την χρήση αντιβιοτικών : 15-40 / 100,000

Page 35: prolipsi-endokarditidas

Σε ποιους ασθενείς τελικά θα δώσουμε χημειοπροφύλαξη για ενδοκαρδίτιδα στις οδοντιατρικές πράξεις ;

Ασθενείς με

Προσθετική Καρδιακή Βαλβίδα

Προηγούμενη ενδοκαρδίτιδα

Συγγενείς ΚαρδιοπάθειεςΜη χειρουργημένη κυανωτική καρδιοπάθεια

Χειρουργημένη κυανωτική καρδιοπάθεια με την χρήση υλικών κατά τους πρώτους 6 μήνες μετά την επέμβαση

Διορθωμένη καρδιοπάθεια με υπολειμματικά ευρήματα

Μεταμόσχευση καρδιάς που αναπτύσσει βαλβιδοπάθεια

Page 36: prolipsi-endokarditidas

Σε ποιους ασθενείς τελικά θα δώσουμε χημειοπροφύλαξη για ενδοκαρδίτιδα στις οδοντιατρικές πράξεις ;

Δεν χρειάζεται να δώσουμε χημειοπροφύλαξη σε ασθενείς

Πρόπτωση μιτροειδούς

Λοιπές βαλβιδοπάθειες

Απλές συγγενείς καρδιοπάθειες όπως VSD, ASD, PDA

Ρευματική καρδιακή νόσο

Ασθενείς με βηματοδότες, απινιδωτές

Ασθενείς με ενδοστεφανιαίες προθέσεις (stent) ή ασθενείς με

αορτοστεφανιαία παράκαμψη (bypass)

Page 37: prolipsi-endokarditidas

Σε ποιες οδοντιατρικές πράξεις θα δώσουμε χημειοπροφύλαξη για ενδοκαρδίτιδα;

Οδοντιατρικές πράξεις που περιλαμβάνουν :

Χειρισμούς στην περί-ριζική περιοχή

Χειρισμούς στον ιστό των ούλων

Διάτρηση του στοματικού βλεννογόνου

Page 38: prolipsi-endokarditidas

Ποια αντιβιοτικά θα δώσουμε χημειοπροφύλαξη για ενδοκαρδίτιδα;

Από του στόματος

Από του στόματος

Παρεντερικά

Παρεντερικά

Αμοξυκιλλίνη 2g - 50mg/kg

Αμπικιλλίνη 2g - 50mg/kg IM/IV

Κεφαζολίνη ή Κεφτριαξόνη 1g – 50mg/kg IM/IV

Σε αλλεργία στις πενικιλλίνες / κεφαλοσπορίνες

Κλινδαμυκίνη 600mg – 20mg/kg

Κλαριθρομυκίνη 500mg – 15mg/kg

Αζιθρομυκίνη

Κλινδαμυκίνη 600mg – 20mg/kg IM/IV

Page 39: prolipsi-endokarditidas

Ποια αντιβιοτικά θα δώσουμε χημειοπροφύλαξη για ενδοκαρδίτιδα;

Πότε και πόσες φορές ;

1 δόση

30-60 min προ της διαδικασίας

Page 40: prolipsi-endokarditidas

Η συντακτική ομάδα αναγνωρίζει ότι οι νέες οδηγίες αλλάζουν

δραματικά μακρόχρονες πρακτικές ιατρών, οδοντιάτρων καθώς

και συνήθειες των ασθενών τους.

Από ηθικής άποψης οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να

συζητήσουν τα πιθανά οφέλη αλλά και τους ελλοχεύοντες

κινδύνους της αντιβιοτικής χημειοπροφύλαξης με τους ασθενείς

τους πριν ληφθεί η τελική απόφαση.

Η αλλαγή νοοτροπίας είναι δύσκολη

Page 41: prolipsi-endokarditidas

Η αλλαγή νοοτροπίας είναι δύσκολη

Υπάρχει η πιθανότητα μετά από την ενημέρωση και συζήτηση πολλοί από τους ασθενείς να θελήσουν να συνεχίσουν τις παλαιές πρακτικές. Αυτή η άποψη πρέπει να γίνει σεβαστή.

Η μη εφαρμογή της χημειοπροφύλαξης μπορεί να επιφέρει νομικούς ενδοιασμούς από τους επαγγελματίες υγείας. Παρόλα αυτά οι παρούσες κατευθυντήριες οδηγίες προσφέρουν ισχυρή νομική προστασία και κάλυψη.

Page 42: prolipsi-endokarditidas

Νεαρός ενήλικας με πρόπτωση μιτροειδούς με ήπια ανεπάρκεια προσέρχεται στο οδοντιατρείο σας για

απονεύρωση

Page 43: prolipsi-endokarditidas

Δεν είναι αναγκαίο να

λάβεις προφυλακτική

αντιβίωση

Μα τι λες γιατρέ, τα τελευταία 10 έτη εγώ έπαιρνα

αντιβίωση

Page 44: prolipsi-endokarditidas
Page 45: prolipsi-endokarditidas
Page 46: prolipsi-endokarditidas

Η καλή στοματική υγιεινή είναι η καλύτερη πρόληψη