Paralelna, okomita i kosa nebeska sfera

Astronomska navigacija 3.N.

Horizont

Pn-Zenit

Ps-Nadir

Cirkumpolarno

tijelo

Anticirkumpolarno tijelo

LJ

P, J

ZPodručje sumraka

Ekvator

v

δ

Paralelna nebeska sfera

Javlja se za promatrača na polu.Poklapaju se:• nebeski horizont i ekvator;• δ i v;• nema strana svijeta osim S;• najduži sumraci (tjedni), mijenjaju se s deklinacijom;• Sunce cirkumpolarno ili anticirkumpolarno.Slične pojave se dešavaju svima iznad polarnica

(90° - 23,5° = 66,5°).

Zenit

Nadir

Horizont

PsPn

Ekvator

E

W

NS

P, J

LJ

23°27'

Izlaz

Zalaz

Z

Područje sumraka

Okomita nebeska sfera

Javlja se za promatrača na ekvatoru.Karakteristike:• poklapaju se Pn i N, Ps i S;• jednako traju dan i noć kroz cijelu godinu,• najkraći sumraci – mijenjaju se sa satnim kutom,• Sunce može biti u zenitu;• u teoriji se u jednom danu mogu vidjeti sva tijela na nebu

(kad ne bi smetala atmosfera)• nema cirkumpolarnih tijela.• Slične pojave se dešavaju svima između obratnica

(- 23,5° + 23,5°).

Zenit

Pn

Ps

Nadir

Horizont

Ekvator

W

P, J

23°27'

LJ

Zalaz

Područje sumraka

Amplituda Izlaz

Z

N

E

S

Kosa nebeska sfera

Javlja se za sve promatrače kojima je 0°< 0°< φφ < 90° < 90°Karakteristike:• amplituda – luk između točke izlaza i E, ili točke zalaza i W

(primjenjuje se kod kontrole devijacije kompasa);• nebeska tijela imaju dnevne i noćne lukove koji ovise o δ i φ;• trajanje sumraka se mijenja kroz godinu, isto tako točke

izlaza i zalaza Sunca;• mogu postojati cirkumpolarna i anticirkumpolarna tijela;• zadnje cirk. ili zadnje antic. su tijela koja su točno na ili

ispod horizonta (prvo vidljivo i prvo nevidljivo).