ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΣΥΣΤΗΜΑ

Κεραµάρης Κων/νος

∆ρ. Βιολόγος

Γυµνάσιο Κερατέας

ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ

ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ

ΕρειστικόςΕρειστικός ΙστόςΙστός

–– ΣυνδετικόςΣυνδετικός ΙστόςΙστός

–– ΧόνδρινοςΧόνδρινος ΙστόςΙστός

–– ΟστίτηςΟστίτης ΙστόςΙστός

ΜυϊκόςΜυϊκός ΙστόςΙστός

Μορφολογίατων οστών

Αρχιτεκτονική συµπαγούς τµήµατος οστού, στο οποίο είναι εµφανείς οι

σωλήνες του Havers

Από δοµική άποψη τα οργανικάσυστατικά του οστίτη ιστού, εµποτιζόµεναµε κρυστάλλους υδροξυαπατίτη, µετατρέπουν αυτό το µαλακό οργανικόυπόστρωµα σε ένα σκληρό άκαµπτουλικό, τα οστά, τα οποία παρέχουν τιςµηχανικές ιδιότητες, την κινητικότητα καιτην αντοχή στις δυνάµεις πουεφαρµόζονται στο σώµα από τις διάφορεςδραστηριότητες του ανθρώπου.

Από βιοχηµική άποψη ο οστίτης ιστός είναι ηαποθήκη του οργανισµού σε ιόντα, των οποίωνη διατήρηση σε σταθερά επίπεδα στοεξωκυττάριο υγρό είναι κρίσιµη τόσο για τηρύθµιση της νευροµυικής διεγερσιµότητας, όσοκαι µιας σειράς άλλων σηµαντικών κυτταρικώνλειτουργιών του οργανισµού. Πράγµατι, περίπου το 99% του ασβεστίου (Ca), το 85% του φωσφόρου (P), το 40% του νατρίου (Na) και το 60% του µαγνησίου (Mg) του οργανισµούβρίσκονται αποθηκευµένα στα οστά.

Σχηµατική παράσταση από τοµή τµήµατος οστεώνα, όπου αναγνωρίζονται ο κεντρικός

σωλήνας του Havers , τα οµόκεντρα πετάλια πεταλιώδους οστού και οι κοιλότητες

(οστικά βοθρία), όπου βρίσκονται τα οστεοκύτταρα.

ΜορφολογικάΜορφολογικάχαρακτηριστικάχαρακτηριστικά::

ΠροεξοχέςΠροεξοχές: : φύµαταφύµατα, ,

άκανθεςάκανθες, , γραµµέςγραµµές, ,

τραχύσµατατραχύσµατα

ΕσοχέςΕσοχές: : αύλακεςαύλακες, ,

βόθροιβόθροι, , βοθρίαβοθρία, ,

εντοµέςεντοµές

ΑρθρικέςΑρθρικές επιφάνειεςεπιφάνειες

ΕνδόστεοΕνδόστεο

ΤύποιΤύποι οστώνοστών

ΜακράΜακρά οστάοστά ((ΒραχιόνιοΒραχιόνιο, , κνήµηκνήµη))

ΒραχέαΒραχέα οστάοστά ((σπόνδυλοισπόνδυλοι, , ταρσόςταρσός))

ΠλατιάΠλατιά οστάοστά ((θόλοςθόλος κρανίουκρανίου, , ωµοπλάτηωµοπλάτη))

ΑεροφόραΑεροφόρα ((µετωπιαίοµετωπιαίο, , ηθµοειδέςηθµοειδές))

ΟΟ ΣκελετόςΣκελετός τουτου ΑνθρώπουΑνθρώπου

ΣκελετόςΣκελετός τουτου ΚορµούΚορµού

–– ΚεφαλήςΚεφαλής

–– ΣπονδυλικήΣπονδυλική ΣτήληΣτήλη

–– ΘώρακαςΘώρακας

ΣκελετόςΣκελετός τωντων ΆκρωνΆκρων

–– ΆνωΆνω άκραάκρα

–– ΚάτωΚάτω άκραάκρα

ΣκελετόςΣκελετός κεφαλήςκεφαλής

ΣπλαγχνικόΣπλαγχνικό ήή ΕγκεφαλικόΕγκεφαλικό κρανίοκρανίο

–– ΟστάΟστά (8): (8): µετωπιαίοµετωπιαίο, , ινιακόινιακό, , σφηνοειδέςσφηνοειδές, ,

ηθµοειδέςηθµοειδές, , κροταφικάκροταφικά, , βρεγµατικάβρεγµατικά

ΠροσωπικόΠροσωπικό κρανίοκρανίο

–– ΟστάΟστά (14): (14): δακρυϊκάδακρυϊκά, , ρινικάρινικά, , κάτωκάτω ρινικέςρινικές

κόγχεςκόγχες, , ύνιδαύνιδα, , άνωάνω γνάθοιγνάθοι, , ζυγωµατικάζυγωµατικά, ,

υπερώιαυπερώια, , κάτωκάτω γνάθοςγνάθος

ΚροταφογναθικήΚροταφογναθική διάρθρωσηδιάρθρωση

ΚοιλότητεςΚοιλότητες: : οφθαλµικοίοφθαλµικοί κόγχοικόγχοι, , ρινικήρινική –– στοµατικήστοµατική

κοιλότητακοιλότητα

ΣπονδυλικήΣπονδυλική ΣτήληΣτήλη ((ΣΣΣΣ))

3333--34 34 σπόνδυλοισπόνδυλοι

ΜεσοσπονδύλιοιΜεσοσπονδύλιοι δίσκοιδίσκοι

ΜοίρεςΜοίρες ΣΣΣΣ::

–– ΑυχενικήΑυχενική (7)(7)

–– ΘωρακικήΘωρακική (12)(12)

–– ΟσφυϊκήΟσφυϊκή (5)(5)

–– ΙερήΙερή (5)(5)

–– ΚοκκυγικήΚοκκυγική (3(3--4)4)

ΝΩΤΙΑΙΟΣΜΥΕΛΟΣ

Έχει τη µορφή σχοινιού, µήκους 42-45 cm και βάρους

26-30 g. Αρχίζει από το ινιακό

τρήµα του κρανίου και

καταλήγει στο ύψος του 1ου-2ου οσφυϊκού σπονδύλου. Κάτω από τη θέση αυτή

υπάρχει ΕΝΥ και τα κατώτερα

νωτιαία νεύρα, που

αποτελούν την ίππουρη.

ΣκελετόςΣκελετός ΆκρωνΆκρων

ΣκελετόςΣκελετός άνωάνω άκρουάκρου–– ΩµικήΩµική ζώνηζώνη: : κλείδακλείδα, , ωµοπλάτηωµοπλάτη

–– ΒραχίοναςΒραχίονας: : βραχιόνιοβραχιόνιο

–– ΠήχηςΠήχης: : κερκίδακερκίδα, , ωλένηωλένη

–– ΧέριΧέρι: : καρπόςκαρπός, , µετακάρπιαµετακάρπια, , φάλαγγεςφάλαγγες δακτύλωνδακτύλων

ΣκελετόςΣκελετός κάτωκάτω άκρουάκρου–– ΠυελικήΠυελική ζώνηζώνη: : ανώνυµαανώνυµα οστάοστά

–– ΜηρόςΜηρός: : µηριαίοµηριαίο, , επιγονατίδαεπιγονατίδα

–– ΚνήµηΚνήµη: : κνήµηκνήµη, , περόνηπερόνη

–– ΆκροςΆκρος πόδαςπόδας: : ταρσόςταρσός, , µετατάρσιαµετατάρσια, , φάλαγγεςφάλαγγεςδακτύλωνδακτύλων

ΑρθρώσειςΑρθρώσεις

ΣυναρθρώσειςΣυναρθρώσεις

–– ΣυνδέσµωσηΣυνδέσµωση

ΡαφήΡαφή

ΓόµφωσηΓόµφωση

–– ΣυγχόνδρωσηΣυγχόνδρωση

–– ΣυνοστέωσηΣυνοστέωση

∆ιαρθρώσεις∆ιαρθρώσεις

–– ΚύριαΚύρια µέρηµέρη

–– ΕπικουρικάΕπικουρικά µέρηµέρη

∆ιάρθρωση∆ιάρθρωση

ΚύριαΚύρια µέρηµέρη

–– ΑρθρικέςΑρθρικές επιφάνειεςεπιφάνειες

ΑρθρικόςΑρθρικός χόνδροςχόνδρος

–– ΑρθρικόςΑρθρικός θύλακοςθύλακος

ΙνώδηςΙνώδης θύλακοςθύλακος

ΑρθρικόςΑρθρικός υµέναςυµένας

–– ΑρθρικήΑρθρική κοιλότητακοιλότητα

ΑρθρικόΑρθρικό υγρόυγρό

••ΕπικουρικάΕπικουρικά µέρηµέρη••ΣύνδεσµοιΣύνδεσµοι

••ΕπιχείλιοιΕπιχείλιοι χόνδροιχόνδροι

••∆ιάρθριοι∆ιάρθριοι χόνδροιχόνδροι••ΜηνίσκοιΜηνίσκοι

••ΟρογόνοιΟρογόνοι θύλακοιθύλακοι

ΜυϊκόςΜυϊκός ΙστόςΙστός -- ΜυϊκόΜυϊκό ΣύστηµαΣύστηµα

ΤύποιΤύποι µυϊκούµυϊκού ΙστούΙστού

–– ΛείοςΛείος ΣπλάγχναΣπλάγχνα, , αγγείααγγεία, ,

οφθαλµόςοφθαλµός, , δέρµαδέρµα

–– ΓραµµωτόςΓραµµωτός ήήΣκελετικόςΣκελετικός

–– ΚαρδιακόςΚαρδιακός

ΤµήµαταΤµήµατα µυόςµυός

–– ΈκφυσηΈκφυση

–– ΚατάφυσηΚατάφυση

–– ΓαστέραΓαστέρα

–– ΤένοντεςΤένοντες

ΜΥΟΪΝΙ∆ΙΑ – ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΚΤΟΜΥΟΣΙΝΗΣ

ΈναΈνα µυοϊνίδιοµυοϊνίδιο διαµέτρουδιαµέτρου 1 1 µµmm περιέχειπεριέχει περίπουπερίπου450 450 παχιάπαχιά νηµάτιανηµάτια στοστο κέντροκέντρο τουτου σαρκοµερίουσαρκοµερίουκαικαι 900 900 λεπτάλεπτά νηµάτιανηµάτια σεσε κάθεκάθε άκροάκρο τουτουσαρκοµερίουσαρκοµερίου. .

ΜίαΜία µυϊκήµυϊκή ίναίνα διαµέτρουδιαµέτρου 100 100 µµmm καικαι µήκουςµήκους 1 1 cmcm περιέχειπεριέχει περίπουπερίπου 8000 8000 µυοϊνίδιαµυοϊνίδια καικαι κάθεκάθεµυοϊνίδιοµυοϊνίδιο αποτελείταιαποτελείται απόαπό 4500 4500 σαρκοµέριασαρκοµέρια. . ΑυτόΑυτό έχειέχει ωςως αποτέλεσµααποτέλεσµα οο συνολικόςσυνολικός αριθµόςαριθµόςτωντων παχέωνπαχέων νηµατίωννηµατίων σεσε κάθεκάθε ίναίνα νανα είναιείναιπερίπουπερίπου 16 16 δισεκατοµµύριαδισεκατοµµύρια, , ενώενώ οο αντίστοιχοςαντίστοιχοςτωντων λεπτώνλεπτών νηµατίωννηµατίων 64 64 δισεκατοµµύριαδισεκατοµµύρια. .

ΠρωτεΐνεςΠρωτεΐνες τωντων χονδρώνχονδρών µυϊκώνµυϊκών ινιδίωνινιδίων

ΜυοσίνηΜυοσίνη, , τιτίνητιτίνη, , µυοµεσίνηµυοµεσίνη, , CC--πρωτεΐνηπρωτεΐνη

ΠρωτεΐνεςΠρωτεΐνες τωντων λεπτώνλεπτών µυϊκώνµυϊκών ινιδίωνινιδίων

ΑκτίνηΑκτίνη, , πρωτεΐνεςπρωτεΐνες κάλυψηςκάλυψης, , τροποµυοσίνητροποµυοσίνη, ,

αα--ακτινίνηακτινίνη, , νεµπουλίνηνεµπουλίνη, , δεσµίνηδεσµίνη, ,

τροπονίνητροπονίνη, , καλδεσµίνηκαλδεσµίνη, , καλπονίνηκαλπονίνη

ΑΣΘΕΝΕΙΕΣΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

ΜυικήΜυική δυστροφίαδυστροφία DuchenneDuchenne (DMD)(DMD) καικαι µυϊκήµυϊκήδυστροφίαδυστροφία Becker (BMD),Becker (BMD), πουπου οφείλονταιοφείλονται σεσεµεταλλαγέςµεταλλαγές στοστο γονίδιογονίδιο πουπου κωδικοποιείκωδικοποιεί τηντηνπρωτεΐνηπρωτεΐνη δυστροφίνηδυστροφίνη. . ΜιαΜια παρόµοιαπαρόµοια µυοπάθειαµυοπάθεια είναιείναιηη σαρκογλυκανοµυοπάθειασαρκογλυκανοµυοπάθεια πουπου οφείλεταιοφείλεται σεσεµεταλλαγέςµεταλλαγές τωντων πρωτεϊνώνπρωτεϊνών τουτου σαρκογλυκανικούσαρκογλυκανικούσυµπλέγµατοςσυµπλέγµατος. .

LimbLimb--Girdle Girdle µυϊκήµυϊκή δυστροφίαδυστροφία,, πουπου οφείλεταιοφείλεται σεσεµεταλλαγέςµεταλλαγές στηνστην καβεολίνηκαβεολίνη 3, 3, πρωτεΐνηπρωτεΐνη τουτουσαρκειλήµµατοςσαρκειλήµµατος..

ΡαβδοµυοπάθειεςΡαβδοµυοπάθειες:: µυϊκήµυϊκή αδυναµίααδυναµία, , υποτονίαυποτονία καικαιαναπνευστικήαναπνευστική δυσκολίαδυσκολία. . ΟφείλεταιΟφείλεται σεσε µεταλλαγέςµεταλλαγέςστηνστην αα--ακτινίνηακτινίνη, , νεµπουλίνηνεµπουλίνη καικαι τροπονίνητροπονίνη ΤΤ1.1.

µυϊκήµυϊκή δυστροφίαδυστροφία BeckerBeckerΡαβδοµυοπάθειεςΡαβδοµυοπάθειες

ΜυϊκήΜυϊκή

δυστροφίαδυστροφία

DuchenneDuchenne καικαι

Becker Becker ––

δυστροφίνηδυστροφίνη ––

σπασίµατασπασίµατα

στοστο

σαρκείληµµασαρκείληµµα

µυονέκρωσηµυονέκρωση..

ΜυασθένειαΜυασθένεια GravisGravis ΠρόκειταιΠρόκειται γιαγια µίαµία πάθησηπάθηση τηςτης νευροµυϊκήςνευροµυϊκής σύναψηςσύναψης ηη

οποίαοποία κλινικάκλινικά εκδηλώνεταιεκδηλώνεται µεµε µυϊκήµυϊκή αδυναµίααδυναµία καικαιβλεφαρόπτωσηβλεφαρόπτωση. . ΗΗ θεραπευτικήθεραπευτική αγωγήαγωγή συνήθωςσυνήθως δίνειδίνειικανοποιητικάικανοποιητικά αποτελέσµατααποτελέσµατα. .

ΤοΤο αίτιοαίτιο τηςτης νόσουνόσου είναιείναι ηη ανώµαληανώµαλη παραγωγήπαραγωγήαντισωµάτωναντισωµάτων έναντιέναντι τουτου υποδοχέαυποδοχέα τηςτης ακετυλοχολίνηςακετυλοχολίνης((αυτοάνοσηαυτοάνοση αντίδρασηαντίδραση). ). ΤαΤα αντισώµατααντισώµατα αυτάαυτά καλύπτουνκαλύπτουντηντην θέσηθέση πουπου προορίζεταιπροορίζεται γιαγια τηντην ακετυλοχολίνηακετυλοχολίνη µεµεαποτέλεσµααποτέλεσµα αυτήαυτή νανα µηνµην µπορείµπορεί νανα δράσειδράσει. . ΚατάΚατά συνέπειασυνέπειαδενδεν είναιείναι δυνατήδυνατή ηη µυϊκήµυϊκή συστολήσυστολή ήή σύσπασησύσπαση. .

ΌλοιΌλοι οιοι µύεςµύες προσβάλλονταιπροσβάλλονται, , αλλάαλλά χαρακτηριστικήχαρακτηριστική είναιείναι ηηπροσβολήπροσβολή τωντων µυώνµυών τουτου προσώπουπροσώπου ((πτώσηπτώση τωντωνβλεφάρωνβλεφάρων), ), τωντων οφθαλµικώνοφθαλµικών µυώνµυών ((διπλωπίαδιπλωπία), ), τωντων µυώνµυώντηςτης οµιλίαςοµιλίας ((δυσαρθρίαδυσαρθρία) ) καικαι τωντων µυώνµυών τηςτης κατάποσηςκατάποσης((δυσκαταποσίαδυσκαταποσία). ). ΗΗ εµφάνισηεµφάνιση τουτου ασθενούςασθενούς µεµε ταταµισόκλεισταµισόκλειστα µάτιαµάτια καικαι τηντην έκδηληέκδηλη κόπωσηκόπωση είναιείναιχαρακτηριστικήχαρακτηριστική ((µυασθενικόµυασθενικό προσωπείοπροσωπείο). ). ΗΗ µυϊκήµυϊκήαδυναµίααδυναµία παρουσιάζειπαρουσιάζει διακυµάνσειςδιακυµάνσεις. . ΕπιδεινώνεταιΕπιδεινώνεται µεµε τηντηνπροσπάθειαπροσπάθεια καικαι βελτιώνεταιβελτιώνεται µεµε τηντην ανάπαυσηανάπαυση. .

ΜυασθένειαΜυασθένεια θετικήθετική σεσε αντισώµατααντισώµατα

έναντιέναντι τηςτης κινάσηςκινάσης τωντων µυώνµυών ((MuSKMuSK))

ΑντισώµαταΑντισώµατα έναντιέναντι τηςτης κινάσηςκινάσης τωντων µυώνµυών ((MuSKMuSK))παρατηρούνταιπαρατηρούνται συνήθωςσυνήθως στηστη γενικευµένηγενικευµένηµυασθένειαµυασθένεια, , µεµε εµφανήεµφανή ανάµιξηανάµιξη τωντων µυώνµυών τουτουπροσώπουπροσώπου καικαι τωντων στοµατοφαρυγγικώνστοµατοφαρυγγικών µυώνµυών

ΣπανιότεραΣπανιότερα, , αυτάαυτά τατα αντισώµατααντισώµατα συνδέονταισυνδέονται µεµε πιοπιοεστιακήεστιακή αδυναµίααδυναµία πουπου επηρεάζειεπηρεάζει κυρίωςκυρίως τουςτουςµύεςµύες τουτου λαιµούλαιµού, , τουτου λάρυγγαλάρυγγα καικαι τουςτουςαναπνευστικούςαναπνευστικούς µύεςµύες..

ΑσθένειεςΑσθένειες µιτοχονδριακήςµιτοχονδριακής αιτολογίαςαιτολογίας στονστονάνθρωποάνθρωπο πουπου επηρεάζουνεπηρεάζουν τηντην λειτουργίαλειτουργία τωντων µυώνµυών

ΤαΤα µιτοχόνδριαµιτοχόνδρια κληρονοµούνταικληρονοµούνται απόαπό τητη µητέραµητέρα καικαιεπιπλέονεπιπλέον σεσε κάθεκάθε κύτταροκύτταρο υπάρχουνυπάρχουν περισσότεραπερισσότερααπόαπό 1000 1000 αντίγραφααντίγραφα mtDNAmtDNA, , συνεπώςσυνεπώς ηη πιθανότηταπιθανότηταµιαµια µεταλλαγήµεταλλαγή νανα προκαλέσειπροκαλέσει κάποιοκάποιο νόσηµανόσηµα είναιείναιπεριορισµένηπεριορισµένη. . ΠαρόλαΠαρόλα αυτάαυτά αναν ηη µεταλλαγήµεταλλαγή αφοράαφοράόλαόλα τατα αντίγραφααντίγραφα µιλάµεµιλάµε γιαγια οµοπλασµίαοµοπλασµία, , ενώενώ ανανπεριορίζεταιπεριορίζεται σεσε µερικάµερικά απόαπό αυτάαυτά γιαγια ετεροπλασµίαετεροπλασµία. . ΜέχριΜέχρι στιγµήςστιγµής έχουνέχουν αναγνωριστείαναγνωριστεί περισσότερεςπερισσότερες απόαπό50 50 σηµειακέςσηµειακές µεταλλαγέςµεταλλαγές καικαι πάνωπάνω απόαπό 100 100 ελλείψειςελλείψεις..

ΟιΟι κυριότερεςκυριότερες ασθένειεςασθένειες οφείλονταιοφείλονται σεσε µεταλλαγέςµεταλλαγές στασταένζυµαένζυµα τηςτης οξειδωτικήςοξειδωτικής φωσφορυλίωσηςφωσφορυλίωσης, , καικαι είναιείναι οιοιεξήςεξής::

ΣύνδροµοΣύνδροµο MELAS:MELAS:ΗΗ ονοµασίαονοµασίαπροέρχεταιπροέρχεται απόαπό τιςτις λέξειςλέξειςεγκεφαλοπάθειαεγκεφαλοπάθεια ((encephalopathyencephalopathy), ), γαλακτικήγαλακτική οξέωσηοξέωση ((lacticlactic acidosisacidosis), ), ηµιπληγικάηµιπληγικά επεισόδιαεπεισόδια ((strokelikestrokelikeepisodesepisodes). ). ΗΗ ασθένειαασθένεια οφείλεταιοφείλεται σεσεσηµειακήσηµειακή µετάλλαξηµετάλλαξη καικαι µπορείµπορεί ναναδιαγνωστείδιαγνωστεί µεµε βιοψίαβιοψία µυόςµυός, , όπουόπουπαρουσιάζονταιπαρουσιάζονται χαρακτηριστικέςχαρακτηριστικέςερυθρέςερυθρές ίνεςίνες (RRF, (RRF, raggedragged redred fibersfibers).).

ΣύνδροµοΣύνδροµο MERRF:MERRF: ΧαρακτηρίζεταιΧαρακτηρίζεταιαπόαπό µυοκλωνικήµυοκλωνική επιληψίαεπιληψία, , εγκεφαλικήεγκεφαλικήαταξίααταξία καικαι µυοπάθειαµυοπάθεια καικαι οφείλεταιοφείλεται σεσεσηµειακέςσηµειακές µεταλλαγέςµεταλλαγές. . ΗΗ βιοψίαβιοψία µυόςµυόςδείχνειδείχνει χαρακτηριστικέςχαρακτηριστικές ερυθρέςερυθρές ίνεςίνες. .

ΚινήσειςΚινήσεις αρθρώσεωναρθρώσεων

ΟλίσθησηΟλίσθηση

ΚάµψηΚάµψη –– έκτασηέκταση

ΠροσαγωγήΠροσαγωγή –– απαγωγήαπαγωγή

ΣτροφήΣτροφή

ΠεριαγωγήΠεριαγωγή

ΚινήσειςΚινήσεις αρθρώσεωναρθρώσεων

ΒλάβεςΒλάβες τωντων οστώνοστών καικαι τωντων

αρθρώσεωναρθρώσεων

∆ιάστρεµµα

ΕξάρθρωσηΕξάρθρωση

ΠαραµορφώσειςΠαραµορφώσεις σπονδυλικήςσπονδυλικής στήληςστήλης

∆ισκοπάθεια∆ισκοπάθεια

ΑρθρίτιδαΑρθρίτιδα

ΓραµµωτοίΓραµµωτοί ΜύεςΜύες

ΕίδηΕίδη::

–– ΜακροίΜακροί

–– ΒραχείςΒραχείς

–– ΠλατείςΠλατείς

–– ΣφιγκτήρεςΣφιγκτήρες

ΜορφέςΜορφές

–– ∆ικέφαλος∆ικέφαλος

–– ΤρικέφαλοςΤρικέφαλος

–– ΤετρακέφαλοςΤετρακέφαλος

–– ∆ιγάστορας∆ιγάστορας

ΤοΤο ΜυϊκόΜυϊκό ΣύστηµαΣύστηµα

ΜύεςΜύες τουτου ΚορµούΚορµού

–– ΠρόσθιαΠρόσθια επιφάνειαεπιφάνεια

ΚεφαλήΚεφαλή: : δερµατικοίδερµατικοί ήή µιµικοίµιµικοί, , µασητήριοιµασητήριοι

ΤράχηλοςΤράχηλος: : ΠροσθιοπλάγιοιΠροσθιοπλάγιοι, , πρόσθιοιπρόσθιοι, , πλάγιοιπλάγιοι, ,

οπίσθιοιοπίσθιοι

ΘώρακαςΘώρακας: : διάφραγµαδιάφραγµα, , µεσοπλεύριοιµεσοπλεύριοι

ΚοιλιάΚοιλιά: : ΠρόσθιοιΠρόσθιοι, , πλάγιοιπλάγιοι, , οπίσθιοιοπίσθιοι

–– ΟπίσθιαΟπίσθια επιφάνειαεπιφάνεια

ΤραπεζοειδήςΤραπεζοειδής, , πλατύςπλατύς ραχιαίοςραχιαίος, , ορθωτήραςορθωτήρας τουτου

κορµούκορµού

ΜύεςΜύες τωντων άκρωνάκρων

–– ΆνωΆνω άκραάκρα

ΩµικήΩµική ζώνηζώνη

ΒραχίοναςΒραχίονας

ΠήχηςΠήχης

ΧέριΧέρι

–– ΚάτωΚάτω άκραάκρα

ΠύελοςΠύελος

ΜηρόςΜηρός

ΚνήµηΚνήµη

ΆκροςΆκρος πόδαςπόδας

ΤοΤο ΜυϊκόΜυϊκό ΣύστηµαΣύστηµα

ΙσοµετρικήΙσοµετρική καικαι ισοτονικήισοτονική συστολήσυστολή

ΣτηνΣτην ισοτονικήισοτονική συστολήσυστολή οο µυςµυς βραχύνεταιβραχύνεται καικαι παράγειπαράγει µηχανικόµηχανικό έργοέργο, , ενώενώ στηνστην ισοµετρικήισοµετρική συστολήσυστολή δεδε βραχύνεταιβραχύνεται οο µυςµυς, , αλλάαλλά απλώςαπλώςαναπτύσσεταιαναπτύσσεται δύναµηδύναµη στιςστις προσφύσειςπροσφύσεις τωντων µυώνµυών ((παράδειγµαπαράδειγµα ότανόταν έναέναάτοµοάτοµο στέκεταιστέκεται ακίνητοακίνητο, , τότετότε οο τετρακέφαλοςτετρακέφαλος µυςµυς είναιείναι τεταµένοςτεταµένος καικαι έτσιέτσιτεντώνονταιτεντώνονται οιοι αρθρώσειςαρθρώσεις τουτου γονάτουγονάτου..

Μυϊκός τόνοςΟι µύες κάτω από φυσιολογικές συνθήκες δέχονται µια συνεχή σειρά νευρικών

ερεθισµάτων, τα οποία και προκαλούν µικρής έντασης τετανική ισοµετρική συστολή. Το φαινόµενο αυτό καλείται µυϊκός τόνος. Κατά τον µυϊκό τόνο βρίσκονται σε µερική

συστολή λίγες µόνο µυϊκές ίνες, οι οποίες εναλλάσσονται. Ένας µυς που έχει µυϊκό

τόνο µπορεί να συστέλλεται πιο γρήγορα. Ο µυϊκός τόνος επηρεάζεται από τη

θερµοκρασία, µειώνεται στον ύπνο και στη βαθιά νάρκωση εξαφανίζεται.

Μυϊκός κάµατοςΌταν ένας µυς λειτουργεί για µεγάλο χρονικό διάστηµα, ελαττώνεται ή χάνεται η

ικανότητα του για συστολή. Το φαινόµενο καλείται µυϊκός κάµατος. Στην περίπτωση

αυτή φτάνουν τα νευρικά ερεθίσµατα στις µυϊκές ίνες, αλλά ο µυς είναι αδύνατο να

συσταλεί.

ΚράµπεςΚράµπες -- ΘλάσειςΘλάσεις

ΜερικέςΜερικές φορέςφορές εµφανίζονταιεµφανίζονται τοπικάτοπικά ((δηλδηλ. . σεσε ένανέναν ήή λίγουςλίγουςµύεςµύες καικαι συνήθωςσυνήθως στουςστους µύεςµύες τηςτης γαστροκνηµίαςγαστροκνηµίας καικαι στασταπέλµαταπέλµατα) ) έντονοιέντονοι καικαι επώδυνοιεπώδυνοι σπασµοίσπασµοί πουπου είναιείναι γνωστοίγνωστοίωςως κράµπεςκράµπες. . ΟιΟι κράµπεςκράµπες δενδεν διαρκούνδιαρκούν περισσότεροπερισσότερο απόαπόλίγαλίγα λεπτάλεπτά καικαι σπάνιασπάνια οφείλονταιοφείλονται σεσε παθολογικούςπαθολογικούςλόγουςλόγους. . ΜπορείΜπορεί νανα εµφανιστούνεµφανιστούν µετάµετά απόαπό έντονηέντονη ψύξηψύξη, , καταπόνησηκαταπόνηση ήή διακοπήδιακοπή τηςτης αιµάτωσηςαιµάτωσης σσ’’ έναένα µυµυ..

ΗΗ θλάσηθλάση είναιείναι µιαµια συνηθισµένησυνηθισµένη κάκωσηκάκωση τωντων µυώνµυών πουπουπροκαλείταιπροκαλείται απόαπό τηντην πολύπολύ έντονηέντονη µυϊκήµυϊκή προσπάθειαπροσπάθεια µεµεαποτέλεσµααποτέλεσµα οιοι µύεςµύες νανα υφίστανταιυφίστανται υπερβολικήυπερβολική τάσητάση πουπουοδηγείοδηγεί σεσε τραυµατισµότραυµατισµό. . ΠλήττειΠλήττει δεδε περισσότεροπερισσότερο τατααγύµναστααγύµναστα άτοµαάτοµα, , χωρίςχωρίς αυτόαυτό νανα σηµαίνεισηµαίνει ότιότι δενδεν τιςτιςπαθαίνουνπαθαίνουν καικαι επαγγελµατίεςεπαγγελµατίες αθλητέςαθλητές. . ΣτηΣτη θλάσηθλάσητραυµατίζονταιτραυµατίζονται είτεείτε οιοι µυϊκέςµυϊκές ίνεςίνες είτεείτε οιοι τένοντεςτένοντες. . ΟιΟιθλάσειςθλάσεις χρειάζονταιχρειάζονται θεραπείαθεραπεία καικαι ανάπαυσηανάπαυση..

ΣεΣε άνδρεςάνδρες καικαι γυναίκεςγυναίκες, , πουπου κάνουνκάνουν καθιστικήκαθιστική ζωήζωή, , όπωςόπως επίσηςεπίσης καικαισταστα παιδιάπαιδιά µικρήςµικρής ηλικίαςηλικίας, , οιοι µυϊκέςµυϊκές ίνεςίνες βραδείαςβραδείας συστολήςσυστολής είναιείναιπερίπουπερίπου 4040--55%. 55%. ΓιαΓια τιςτις ίνεςίνες ταχείαςταχείας συστολήςσυστολής τοτο ποσοστόποσοστό κατανέµεταικατανέµεταιπερίπουπερίπου ισότιµαισότιµα στιςστις διάφορεςδιάφορες υποκατηγορίεςυποκατηγορίες. . ΠαρόλοΠαρόλο πουπου δενδενυπάρχουνυπάρχουν διαφορέςδιαφορές µεταξύµεταξύ τωντων δύοδύο φύλωνφύλων στηνστην κατανοµήκατανοµή τωντων ινώνινών, , παρατηρείταιπαρατηρείται µεγάληµεγάλη ποικιλίαποικιλία απόαπό άτοµοάτοµο σεσε άτοµοάτοµο..

ΓενικάΓενικά, , ηη τάσητάση στηνστην κατανοµήκατανοµή τωντων µυϊκώνµυϊκών ινώνινών σσ’’ έναένα άτοµοάτοµο εξαρτάταιεξαρτάταιαπόαπό τιςτις κύριεςκύριες µυϊκέςµυϊκές οµάδεςοµάδες µυώνµυών τουτου σώµατοςσώµατος ((BilleterBilleter, 1992; , 1992; Laughlin,1994). Laughlin,1994). ΟιΟι αθλητέςαθλητές αντοχήςαντοχής γενικάγενικά παρουσιάζουνπαρουσιάζουν κυριαρχίακυριαρχίατωντων ινώνινών βραδείαςβραδείας συστολήςσυστολής στουςστους µυςµυς πουπου επιστρατεύονταιεπιστρατεύονται στοστοάθληµάάθληµά τουςτους. . ΟιΟι αθλητέςαθλητές ταχύτηταςταχύτητας παρουσιάζουνπαρουσιάζουν κυριαρχίακυριαρχία τωντων ινώνινώνταχείαςταχείας συστολήςσυστολής. . ΟιΟι αθλητέςαθλητές µεµε τηντην µεγαλύτερηµεγαλύτερη αερόβιααερόβια ικανότηταικανότηταόπωςόπως είναιείναι οιοι δροµείςδροµείς µεγάλωνµεγάλων αποστάσεωναποστάσεων καικαι οιοι χιονοδρόµοιχιονοδρόµοιανώµαλουανώµαλου δρόµουδρόµου, , παρουσιάζουνπαρουσιάζουν τοτο µεγαλύτεροµεγαλύτερο σχετικάσχετικά αριθµόαριθµό ινώνινώνβραδείαςβραδείας συστολήςσυστολής πουπου συχνάσυχνά φτάνειφτάνει τοτο 90%. 90%. ΑπόΑπό τηντην άλληάλλη µεριάµεριά, , οιοιαρσιβαρίστεςαρσιβαρίστες, , οιοι παίχτεςπαίχτες τουτου χόκεϋχόκεϋ επίεπί πάγουπάγου καικαι οιοι δροµείςδροµείς ταχύτηταςταχύτητας, , τείνουντείνουν νανα έχουνέχουν περισσότερεςπερισσότερες ίνεςίνες ταχείαςταχείας συστολήςσυστολής καικαι µικρότεροµικρότεροVO2max. VO2max. ΌπωςΌπως είναιείναι αναµενόµενοαναµενόµενο άνδρεςάνδρες καικαι γυναίκεςγυναίκες δροµείςδροµείςηµιαντοχήςηµιαντοχής περιέχουνπεριέχουν περίπουπερίπου τοτο ίδιοίδιο ποσοστόποσοστό απόαπό τουςτους δύοδύο τύπουςτύπουςµυϊκώνµυϊκών ινώνινών. . ΑυτήΑυτή ηη κατανοµήκατανοµή παρατηρείταιπαρατηρείται επίσηςεπίσης καικαι σεσε αθλητέςαθλητέςισχύοςισχύος, , όπωςόπως οιοι ρίπτεςρίπτες καικαι οιοι άλτεςάλτες..

ΟΙΟΙ 4 4 ΤΡΟΠΟΙΤΡΟΠΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣΠΑΡΑΓΩΓΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΟιΟι τρόποιτρόποι µέσωµέσω τωντων οποίωνοποίων οο οργανισµόςοργανισµόςµπορείµπορεί νανα επιτύχειεπιτύχει τηντην παραγωγήπαραγωγή ενέργειαςενέργειας((δηλαδήδηλαδή τηντην παραγωγήπαραγωγή ATPATP γιαγια τηντην σύσπασησύσπασητωντων µυώνµυών), ), είναιείναι οιοι εξήςεξής τέσσεριςτέσσερις ((απλοποιηµένηαπλοποιηµένηπαράστασηπαράσταση): ):

1. 1. ΑναερόβιαΑναερόβια –– αγαλακτικήαγαλακτική διαδικασίαδιαδικασία

ΦωσφοκρεατίνηΦωσφοκρεατίνη + + ADPADP →→ ΚρεατίνηΚρεατίνη + + ATP ATP

ΜεΜε αυτόναυτόν τοντον τρόποτρόπο επιτυγχάνονταιεπιτυγχάνονται τεράστιατεράστια ποσάποσάενέργειαςενέργειας σεσε πολύπολύ σύντοµοσύντοµο χρονικόχρονικό διάστηµαδιάστηµα, , µεµεαποτέλεσµααποτέλεσµα τηντην γρήγορηγρήγορη εξάντλησηεξάντληση τηςτηςυπάρχουσαςυπάρχουσας φωσφοκρεατίνηςφωσφοκρεατίνης. .

2. 2. ΑναερόβιαΑναερόβια –– γαλακτικήγαλακτική διαδικασίαδιαδικασία (=(=αναερόβιααναερόβια γλυκόλυσηγλυκόλυση) )

ΓλυκόζηΓλυκόζη →→ ΓαλακτικόΓαλακτικό οξύοξύ + + ATP ATP

ΜεΜε αυτόναυτόν τοντον τρόποτρόπο επιτυγχάνεταιεπιτυγχάνεται πάλιπάλι µεγάληµεγάλη ποσότηταποσότητα ενέργειαςενέργειας σεσεσύντοµοσύντοµο χρονικόχρονικό διάστηµαδιάστηµα, , κάνονταςκάνοντας όµωςόµως αντιοικονοµικήαντιοικονοµική χρήσηχρήση τουτουγλυκογόνουγλυκογόνου, , µεµε αποτέλεσµααποτέλεσµα τηντην ταχείαταχεία εξάντλησήεξάντλησή τουτου. . ΕπίσηςΕπίσης, , τοτοπαραγόµενοπαραγόµενο γαλακτικόγαλακτικό οξύοξύ αποτελείαποτελεί δηλητήριοδηλητήριο γιαγια τουςτους µυςµυς, , καικαι εάνεάν δενδενπρολάβειπρολάβει νανα αποµακρυνθείαποµακρυνθεί απόαπό τουςτους µυςµυς, , σύντοµασύντοµα επέρχεταιεπέρχεται ανικανότηταανικανότηταεργασίαςεργασίας τωντων µυώνµυών. .

3. 3. ΑερόβιαΑερόβια διαδικασίαδιαδικασία (=(=αερόβιααερόβια γλυκόλυσηγλυκόλυση, , οξειδωτικήοξειδωτική αποδόµησηαποδόµησηγλυκογόνουγλυκογόνου) )

ΓλυκόζηΓλυκόζη + + ΟξυγόνοΟξυγόνο →→ ∆ιοξείδιο∆ιοξείδιο ΆνθρακαΆνθρακα + + ΝερόΝερό + + ATP ATP

ΜεΜε αυτόναυτόν τοντον τρόποτρόπο έχουµεέχουµε µίαµία οικονοµικήοικονοµική αξιοποίησηαξιοποίηση τουτου γλυκογόνουγλυκογόνου, , καικαι ηη ενέργειαενέργεια πουπου παρέχεταιπαρέχεται δενδεν είναιείναι πλέονπλέον τόσοτόσο µεγάληµεγάλη στηνστην µονάδαµονάδατουτου χρόνουχρόνου, , αλλάαλλά µπορείµπορεί νανα διατηρηθείδιατηρηθεί γιαγια περισσότεροπερισσότερο διάστηµαδιάστηµα..

4. 4. ΑερόβιαΑερόβια διαδικασίαδιαδικασία (=(=λιπόλυσηλιπόλυση, , οξειδωτικήοξειδωτική αποδόµησηαποδόµηση τωντων λιπώνλιπών) )

ΛίπηΛίπη + + ΟξυγόνοΟξυγόνο →→ ∆ιοξείδιο∆ιοξείδιο ΆνθρακαΆνθρακα + + ΝερόΝερό + + ATP ATP

ΟΟ τελευταίοςτελευταίος τρόποςτρόπος είναιείναι καικαι οο πιοπιο οικονοµικόςοικονοµικός γιαγια τοντον οργανισµόοργανισµό, , αφούαφούτοτο υπάρχονυπάρχον λίποςλίπος µπορείµπορεί µεµε αυτόναυτόν τοντον τρόποτρόπο νανα παρέχειπαρέχει ενέργειαενέργεια στονστονοργανισµόοργανισµό θεωρητικάθεωρητικά επίεπί αµέτρητεςαµέτρητες ώρεςώρες. . ΟΟ ρυθµόςρυθµός παροχήςπαροχής αυτήςαυτής τηςτηςενέργειαςενέργειας όµωςόµως, , είναιείναι πολύπολύ αργόςαργός. .

ΣεΣε εξαιρετικέςεξαιρετικές συνθήκεςσυνθήκες, , ότανόταν ηη άσκησηάσκηση διαρκείδιαρκεί πάραπάρα πολύπολύµεγάλοµεγάλο χρονικόχρονικό διάστηµαδιάστηµα, , οο οργανισµόςοργανισµός χρησιµοποιείχρησιµοποιεί καικαι τιςτιςπρωτεΐνεςπρωτεΐνες γιαγια τηντην παραγωγήπαραγωγή ενέργειαςενέργειας σεσε ποσοστόποσοστό 33--5%. 5%.

ΒλέπουµεΒλέπουµε λοιπόνλοιπόν ότιότι οο οργανισµόςοργανισµός µπορείµπορεί νανα παράγειπαράγει τηντηναπαιτούµενηαπαιτούµενη ενέργειαενέργεια είτεείτε µεµε τηντην χρήσηχρήση οξυγόνουοξυγόνου((αερόβιααερόβια), ), είτεείτε χωρίςχωρίς αυτήαυτή ((αναερόβιααναερόβια). ). ΌπωςΌπως φάνηκεφάνηκε απόαπότουςτους τέσσεριςτέσσερις δυνατούςδυνατούς τρόπουςτρόπους παραγωγήςπαραγωγής ενέργειαςενέργειας, , ότανόταν έχουµεέχουµε µεγάλοµεγάλο ρυθµόρυθµό παραγωγήςπαραγωγής ενέργειαςενέργειας, , τότετότεέχουµεέχουµε καικαι ταχείαταχεία εξάντλησηεξάντληση τωντων ενεργειακώνενεργειακών αποθεµάτωναποθεµάτων. . ΑντίθεταΑντίθετα, , οιοι τρόποιτρόποι πουπου µαςµας δίνουνδίνουν απεριόριστοαπεριόριστο χρόνοχρόνοπαραγωγήςπαραγωγής ενέργειαςενέργειας, , δενδεν έχουνέχουν µεγάλοµεγάλο ρυθµόρυθµό παροχήςπαροχήςαυτήςαυτής τηςτης ενέργειαςενέργειας. .

ΈτσιΈτσι, , οο ανθρώπινοςανθρώπινος οργανισµόςοργανισµός, , αποφασίζειαποφασίζει ποιονποιον τρόποτρόπο θαθαενεργοποιήσειενεργοποιήσει, , ανάλογαανάλογα µεµε τηντην έντασηένταση τηςτης δραστηριότηταςδραστηριότηταςπουπου απαιτείταιαπαιτείται. .

ΒιβλιογραφίαΒιβλιογραφία ΒασικέςΒασικές αρχέςαρχές φυσιολογικήςφυσιολογικής λειτουργίαςλειτουργίας τουτου ΟργανισµούΟργανισµού, ,

ΣµοκοβίτηςΣµοκοβίτης ΑΑ, 2008, , 2008, University Studio PressUniversity Studio Press

ΜαθήµαταΜαθήµατα ΦυσιολογίαςΦυσιολογίας, , ΜπέηςΜπέης ΙσίδωροςΙσίδωρος, 1985, , 1985, ΕκδόσειςΕκδόσειςΓιαχούδηΓιαχούδη--ΓιαπούληΓιαπούλη, , ΘεσσαλονίκηΘεσσαλονίκη..

ΙστολογίαΙστολογία, , LeslieLeslie P. P. GartnerGartner , , JamesJames L. L. HiattHiatt, 2003, , 2003, ΕκδόσειςΕκδόσειςΠαρισιάνοςΠαρισιάνος..

ΙστολογίαΙστολογία –– ΣύνοψηΣύνοψη, , ΚίτταςΚίττας ΧρήστοςΧρήστος, 2003, , 2003, ΙατρικέςΙατρικές εκδόσειςεκδόσειςΠασχαλίδηΠασχαλίδη ΑΑ..ΕΕ..

ΒιολογίαΒιολογία ´´ ΛυκείουΛυκείου θετικήςθετικής κατεύθυνσηςκατεύθυνσης, , ΟργανισµόςΟργανισµός εκδόσεωνεκδόσεωνδιδακτικώνδιδακτικών βιβλίωνβιβλίων..

ΒασικήΒασική ΙστολογίαΙστολογία, , JunqueiraJunqueira L.C, L.C, CarneiroCarneiro J.,ContopoulosJ.,Contopoulos A., 1979, A., 1979, ΙατρικέςΙατρικές εκδόσειςεκδόσεις ΠασχαλίδηςΠασχαλίδης..

ΕισαγωγήΕισαγωγή στηνστην αναπτυξιακήαναπτυξιακή βιολογίαβιολογία καικαι ιστολογίαιστολογία, , ΚουσουλάκοςΚουσουλάκοςΣταύροςΣταύρος, , ΕκδόσειςΕκδόσεις ΠαρισιάνοςΠαρισιάνος..

ΕγχειρίδιοΕγχειρίδιο ιατρικήςιατρικής φυσιολογίαςφυσιολογίας, , ArthurArthur C. C. GuytonGuyton, , JohnJohn E. E. HallHall, , 2004, 2004, ΕκδόσειςΕκδόσεις ΠαρισιάνοςΠαρισιάνος. .