ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ

ΠΜΣ «Θεωρία Πράξη και Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου»

Εργασία στο Μάθημα: «Αξιολόγηση Σχολικών Μονάδων και των

Εκπαιδευτικών»

Τίτλος Εργασίας: «Αυθεντικό πλαίσιο μάθησης και αξιολόγησης για την

καλλιέργεια δεξιοτήτων του 21ου αιώνα»

Καθηγητής: Κασιμάτη, Α.

Όνομα: Βουδούρη Γεωργία

Α.Μ.: 218001

Κατεύθυνση: Διδασκαλία Ανθρωπιστικών Αντικειμένων και Εκπαιδευτική

Αξιολόγηση.

Εξάμηνο Φοίτησης: Β’

Αθήνα, 2019

1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ............................................................................................................................2

ΕΙΣΑΓΩΓΗ..................................................................................................................................... 3

1. ΔΗΛΩΤΙΚΗ ΓΝΩΣΗ- ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΗΣΗ................................................................................ 3

1.1 Αυθεντικό Πλαίσιο Μάθησης................................................................................................... 3

1.2 Αυθεντική Αξιολόγηση............................................................................................................. 4

1.3 Δεξιότητες 21ου αιώνα............................................................................................................. 5

2. ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΓΝΩΣΗ.......................................................................................................... 7

3. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ........................................................................................................................... 8

3.1 Εκπαιδευτική Πλατφόρμα Κοινωνικής Δικτύωσης.................................................................. 8

3.2 Ψηφιακό Εργαλείο Κατασκευής Ρουμπρικών Αξιολόγησης.................................................. 11

3.3 Κειμενογράφος (Word)........................................................................................................... 15

3.4 ΈγγραφαGoogle (GoogleDocs)............................................................................................ 16

3.5 ΦόρμεςGoogle (GoogleForms)............................................................................................. 16

ΕΠΙΛΟΓΟΣ................................................................................................................................... 17

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ........................................................................................................................... 18

2

«Αυθεντικό πλαίσιο μάθησης και αξιολόγησης για την καλλιέργεια

δεξιοτήτων του 21ου αιώνα»

Εισαγωγή

Στην εκπαίδευση, τα τελευταία χρόνια, τα πράγματα έχουν αλλάξει και διαρκώς

αλλάζουν μέσα σε μια αέναη αναζήτηση για μία ποιοτικότερη και αποτελεσματικότερη

εκπαίδευση συντονισμένη πάντα με τις ανάγκες της εποχής και της εκάστοτε κοινωνίας.

Οι ψηφιακές τεχνολογίες στις μέρες μας έχουν για τα καλά μπει στις ζωές μας κι η

εκπαίδευση οφείλει να συντονιστεί με την πραγματικότητα αυτή αν δε θέλουμε να γίνεται

αντιληπτή ως κάτι «ξένο» και «άσχετο» με την καθημερινή μας πραγματικότητα.

Στην παρούσα εργασία, θα ασχοληθούμε με την «αυθεντική μάθηση» και την «αυθεντική

αξιολόγηση» αλλά και με το πώς αυτές βοηθούν στην καλλιέργεια δεξιοτήτων του 21ου αιώνα.

1. Δηλωτική Γνώση- Εννοιλόγηση

1.1 Αυθεντικό Πλαίσιο Μάθησης

Σύμφωνα με τους Brown, Collins και Duguid (1989, σελ. 34) με τον όρο αυθεντικό

πλαίσιο μάθησης εννοούμε «τις κανονικές πρακτικές μιας κουλτούρας όπου τα νοήματα και οι

στόχοι αποτελούν κοινωνικές κατασκευές και διαπραγματεύσεις μεταξύ παλαιών και νέων μελών

μίας κοινότητας».

Σύμφωνα με τις Χρονάκη και Αλιμήση (σελ.2) «τα αυθεντικά περιβάλλοντα μάθησης

είναι από την φύση τους πολυθεματικά ή/και διαθεματικά και δεν στοχεύουν στη διδασκαλία ενός

μόνο γνωστικού αντικειμένου. Ένα τέτοιο περιβάλλον μάθησης, αποτελεί εφαρμογή ή/και η

ανάδειξη διαστάσεων του πραγματικού κόσμου, όπως για παράδειγμα: η διαχείριση των

οικονομικών ενός νοικοκυριού, η κατασκευή ενός κτιρίου, η πτήση ενός αεροπλάνου, η εξιχνίαση

ενός εγκλήματος κτλ. Ανεξαρτήτως περιεχομένου, τα αυθεντικά περιβάλλοντα έχουν ως στόχο να

φέρουν στο προσκήνιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας ποικίλη θεματολογία, πολλαπλούς τρόπους

αντίληψης, εργασίας, κατανόησης και σκέψης για διάφορες μεθόδους «βιωματικής διάδρασης»

στις πρακτικές μίας κουλτούρας (Lombardi, 2007).»

3

Όταν μιλάμε λοιπόν για αυθεντική μάθηση, μιλάμε για μάθηση ουσιαστική, για μάθηση

και γνώση τέτοια που να έχει άμεση συνάφεια με τις ζωές των παιδιών και τον πραγματικό

κόσμο κι όχι για γνώσεις που μένουν στα χαρτιά και φαίνονται «άσχετες» κι «αχρείαστες». Πολύ

σημαντική κρίνεται λοιπόν η δημιουργία περιβαλλόντων μάθησης τέτοιων που να προωθούν και

να καλλιεργούν την «αυθεντική μάθηση» αυθεντικά δηλαδή, περιβάλλοντα μάθησης. Αξίζει να

σημειωθεί επίσης ότι στις μέρες μας τα «ψηφιακά περιβάλλοντα που ενθαρρύνουν την αυθεντική

μάθηση μέσα από πραγματικά δεδομένα και θεματικά πλαίσια, κάνουν την εμφάνισή τους,

πρεσβεύοντας την ιδέα προώθησης αυθεντικής μάθησης» (Χρονάκη & Αλιμήση, σελ. 4)

1.2 Αυθεντική Αξιολόγηση

Είναι σαφές σε ένα δεύτερο επίπεδο ότι αυθεντικά περιβάλλοντα μάθησης κι αυθεντική

μάθηση δε νοούνται χωρίς τη συνακόλουθη «αυθεντική αξιολόγηση».

H Εκπαιδευτική Αξιολόγηση (Educational Assessment) σύμφωνα με τους Πετροπούλου,

Κασιμάτη και Ρετάλη (2015 σελ. 18)«έχει ένα ευρύτατο και πολυδιάστατο πεδίο αναφοράς. Η

χρήση ποικίλων ορισμών, οι οποίοι έχουν καταγραφεί τόσο στη διεθνή όσο και στην ελληνική

βιβλιογραφία από το1933 έως σήμερα [...] συχνά αλληλοσυμπληρούμενων και

αλληλοεξαρτώμενων, αποδεικνύει τη συνθετότητα του επιστημονικού πεδίου και την ανάγκη

εννοιολογικής αποσαφήνισής του»

«Κοινή περιοχή όλων των προαναφερόμενων προσπαθειών αποτελεί το γεγονός ότι

προσδιορίζουν την εκπαιδευτική αξιολόγηση ως μια συστηματική διεργασία που αποσκοπεί στην

αποτίμηση και στη βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας όλων των

συνδετικών κρίκων που αποτελούν την πεμπτουσία της εκπαίδευσης. Η αξιολόγηση των

εκπαιδευομένων, των εκπαιδευτικών, της διδακτικής διαδικασίας, των αναλυτικών προγραμμάτων,

των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, του εκπαιδευτικού συστήματος στο σύνολο του αποτελούν

ορισμένες μόνο εκφάνσεις της εκπαιδευτικής αξιολόγησης» (Πετροπούλου & Κασιμάτη &

Ρετάλης, 2015, σελ. 18).

Στις μέρες μας, μάθηση και αξιολόγηση περνούν πλέον σε ένα άλλο επίπεδο. «Τις

τελευταίες δεκαετίες, οι σύγχρονες προσεγγίσεις της μάθησης σε συνδυασμό με την αλλαγή των

στόχων της εκπαίδευσης στον 21ο αιώνα (Partnership for 21st Century Skills, 2009) και τη

δυναμική διείσδυση και αξιοποίηση των εκπαιδευτικών τεχνολογιών στη μαθησιακή διαδικασία,

4

σηματοδότησαν την απαρχή μιας νέας εποχής στο πεδίο της Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης.»

(Πετροπούλου & Κασιμάτη & Ρετάλης, 2015)

Η Πάχη (σσ.2-3) αναφέρει σύμφωνα με τον MacBeath (2001) ότι «η αυθεντική

αξιολόγηση είναι μία διαδικασία, η οποία εμπλέκει τους/τις μαθη-τές/τριες στον αξιολογικό

μηχανισμό, προσφέροντας ποικίλα εφόδια γιατί: α) χρησιμοποιεί πρακτικές που αναδεικνύουν τον

δημιουργικό τρόπο σκέψης και εφαρμόζει τις αποκτηθείσες γνώσεις σε αυθεντικές καταστάσεις της

καθημερινότητας, β) αποφεύγει τη στείρα απομνημόνευση και την απλή συγκράτηση πληροφοριών,

αφού πλέον είναι σε θέση να συσχετίζει δεδομένα και να οδηγείται σε συμπεράσματα και

τεκμηριωμένη δράση, γ) παρακολουθεί, συνδιαμορφώνει και καθιστά την αξιολογική διαδικασία

κτήμα των μαθητών, δ) προϋποθέτει στοχασμό και κριτική ανάλυση τηςπαιδαγωγικής διαδικασίας

και ε) ανταποκρίνεται με ευελιξία στις εκάστοτε ιδιαιτερότητες της παιδαγωγικής διαδικασίας».

Στη διεθνή βιβλιογραφία, ο όρος αυθεντική αξιολόγηση απαντάται ως “authentic

assessment” , “authentic evaluation” , και “performance based assessment” (Βαρσαμίδου & Ρες,

2007).

Η αυθεντική αξιολόγηση ενδιαφέρεται για τη διαδικαστική γνώση, και όχι για τη

δηλωτική γνώση, δηλαδή την ανάκληση γνώσεων. Οι μαθητές καλούνται να κατανοήσουν σε

βάθος κι όχι να απομνημονεύσουν (Κασιμάτη, 2014).Η αυθεντική αξιολόγηση είναι συνευθύνη

εκπαιδευτικού και μαθητών και αποσκοπεί στην αποτίμηση γνώσεων και ικανοτήτων

αξιοποίησης της παρεχόμενης γνώσης στο πλαίσιο πάντα αυθεντικών συνθηκών

(Κουλουμπαρίτση &. Ματσαγγούρας, 2004).

Η αυθεντική μάθηση και αξιολόγηση λοιπόν, βασίζονται στη θεωρία του «κοινωνικού

εποικοδομητισμού», η οποία εστιάζει στον κοινωνικό χαρακτήρα της γνώσης και στην

οικοδόμηση αυθεντικών δραστηριοτήτων, πάνω σε πραγματικές συνθήκες (Κασιμάτη &

Παπαγεωργίου, 2013).

1.3 Δεξιότητες 21ου αιώνα

Τέλος, όπως έχουμε ήδη αναφέρει, πολύ σημαντική είναι στις μέρες μας η καλλιέργεια

των δεξιοτήτων του 21ου αιώνα. «Αναμφίβολα, σήμερα στο κατώφλι του 21ου αιώνα, η

εκπαίδευση σε όλες τις εκφάνσεις της βρίσκεται σε μια επιταχυνόμενη πορεία μετασχηματισμού,

5

προσπαθώντας να ανταποκριθεί στις συνεχείς και ραγδαίες μεταβολές που συντελούνται στο

πλαίσιο του παγκοσμιοποιημένου οικονομικού και τεχνολογικού περιβάλλοντος» (Πετροπούλου &

Κασιμάτη & Ρετάλης, 2015 σελ. 20).

Όπως επίσης αναφέρουν οι Πετροπούλου, Κασιμάτη και Ρετάλης (2015, σελ. 20)

«κυρίαρχος στόχος της εκπαίδευσης στη σημερινή Κοινωνία της Μάθησης (Learning Society)

αποτελεί όχι μόνο η διδασκαλία χρήσιμων και απαραίτητων γνώσεων σε κάθε γνωστικό

αντικείμενο, αλλά κυρίως η ανάπτυξη και η καλλιέργεια ισχυρών γνωστικών, μεταγνωστικών,

κοινωνικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων (21st Century Skills), που θα επιτρέψουν σε κάθε

εκπαιδευόμενο να γίνει ένας ανεξάρτητα σκεπτόμενος και ενεργός πολίτης του 21ου αιώνα».

Σύμφωνα με το μοντέλο των Binkleyetal. (2012) στη συνέχεια θα αναφέρουμε τις

δεξιότητες που πρέπει να αναπτύξουν οι μαθητές σήμερα ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν

επιτυχώς στη σημερινή κοινωνία και αγορά εργασίας:

(α) Καινοτομία και Δημιουργικότητα

(β) Κριτική σκέψη- Επίλυση προβλημάτων-Λήψη αποφάσεων

(γ) Μεταγνώση (μαθαίνω πώς να μαθαίνω)

(δ) Επικοινωνία

(ε) Συνεργασία

(στ) Πληροφοριακός Γραμματισμός

(ζ) Τεχνολογικός Γραμματισμός

(η) Πολιτότητα

(θ) Καριέρα και Ζωή

(ι) Προσωπική και Κοινωνική υπευθυνότητα (Πετροπούλου & Κασιμάτη & Ρετάλης,

2015, σελ. 21)

6

2. Διαδικαστική γνώση

Στο σημείο αυτό, σε μία προσπάθεια να περάσουμε από το παραπάνω θεωρητικό πλαίσιο

στην πράξη, θα δούμε μία σειρά εργαλείων που μπορούν να μας βοηθήσουν να καλλιεργήσουμε

ένα αυθεντικό πλαίσιο μάθησης και αξιολόγησης μέσα από το οποίο θα καλλιεργούνται και οι

δεξιότητες του 21ου αιώνα. Στην ενότητα αυτή (2) θα αναφερθούν κάποια εργαλεία και οι

δεξιότητες που θα καλλιεργηθούν -βάσει πάντα με το μοντέλο των Binkley et al.- με τη χρήση

τους και στη συνέχεια (ενοτητα 3), θα δούμε ενδεικτικά παραδείγματα αντίστοιχων εργαλείων

και θα εμβαθύνουμε λίγο περισσότερο στον τρόπο χρήσης τους αλλά και στο πως τα εργαλεία

αυτά συμβάλλουν στην καλλιέργεια ενός «αυθεντικού» πλαισίου μάθησης και αξιολόγησης.

Η μάθηση και αξιολόγηση σε υπολογιστικό περιβάλλον, θα μπορούσε να αποτελέσει,

κατά τη γνώμη μου, το κλειδί για αυθεντική μάθηση και αξιολόγηση. Σε υπολογιστικό

περιβάλλον, οι μαθητές μπορούν με ευκολία να εκτεθούν σε ποικίλα ερεθίσματα και να

καλλιεργήσουν παράλληλα και πολλαπλές δεξιότητες.

Όπως θα δούμε και στην πορεία, θα γίνει χρήση μίας εκπαιδευτικής πλατφόρμας

κοινωνικής δικτύωσης η οποία δύναται να προσφέρει ποικίλες δυνατότητες και ερεθίσματα

στους μαθητές. Η πλατφόρμα αυτή, δύναται να χρησιμοποιηθεί από εκπαιδευτικούς όλων των

ειδικοτήτων.

Η οργάνωση και το «στήσιμο» μαθημάτων πάνω σε μία εκπαιδευτική πλατφόρμα

αποτελεί από μόνη της ενέργεια καινοτόμα και δημιουργική που δίνει στους εκπαιδευόμενους το

ελεύθερο μέσα σε συγκεκριμένο πλαίσιο να γίνουν και οι ίδιοι δημιουργικοί. Καλλιεργούνται

έτσι οι δεξιότητες της καινοτομίας και δημιουργικότητας.

Μέσα από τις δραστηριότητές τους στην πλατφόρμα, οι εκπαιδευόμενοι θα πρέπει να

σκεφτούν κριτικά και θα κληθούν να λάβουν αποφάσεις, αναπτύσσοντας έτσι δεξιότητες κριτικής

σκέψης μέσω επίλυσης προβλημάτων και λήψης αποφάσεων. Έπειτα, μέσα από τη συνακόλουθη

αξιολόγηση, αυτοαξιολόγηση και ετεροαξιολόγηση, με χρήση κάποιων προτεινόμενων

ψηφιακών εργαλείων, οι μαθητές θα καλλιεργήσουν μεταγνωστικές δεξιότητες.

Οι δεξιότητες συνεργασίας και επικοινωνίας, θα καλλιεργηθούν επίσης μέσα από

ομαδικές εργασίες και δραστηριότητες, ενώ η χρήση της εκπαιδευτικής πλατφόρμας και άλλων

7

ψηφιακών εργαλείων μάθησης θα ενισχύσουν τις δεξιότητες τεχνολογικού γραμματισμού των

εκπαιδευομένων.

Μέσω ανακαλυπτικής μάθησης βασισμένη στην εμπειρία, οι μαθητές θα μάθουν να

βρίσκουν, να συλλέγουν, να οργανώνουν, να αξιολογούν και να χρησιμοποιούν την πληροφορία

που φτάνει σε αυτούς. Θα καλλιεργήσουν έτσι δεξιότητες πληροφοριακού γραμματισμού,

δεξιότητες πολύτιμες για την κοινωνία του παρόντος και του μέλλοντος, την κοινωνία της

πληροφορίας.

Τέλος, στην πλατφόρμα θα μπορούσαν να ανεβαίνουν εξωσχολικά θέματα ή νέα προς

συζήτηση, δραστηριότητες και ενδιαφέρουσες δράσεις με σκοπό την καλλιέργεια της

πολιτότητας, αλλά και την καλλιέργεια δεξιοτήτων που αφορούν τη μελλοντική καριέρα και τη

ζωή των εκπαιδευομένων ενώ παράλληλα μέσα από αυτό δύναται να καλλιεργηθεί τόσο η

προσωπική αλλά και η κοινωνική υπευθυνότητα.

3. Παράδειγμα

Στο σημείο αυτό θα παρουσιάσουμε ένα σύνολο από ψηφιακά εργαλεία, ως ενδεικτικά

παραδείγματα όσων προαναφέρθηκαν. Θα υποδείξουμε επίσης τον τρόπο με τον οποίο τα

εργαλεία αυτά λειτουργούν αλλά και το πώς αυτά θα καλλιεργήσουν ένα αυθεντικό πλαίσιο

μάθησης και αξιολόγησης.

3.1 Εκπαιδευτική Πλατφόρμα Κοινωνικής Δικτύωσης

Η εκπαιδευτική πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης που θα χρησιμοποιήσουμε ονομάζεται

“Edmodo”. Η πλατφόρμα αυτή, παρέχει πληθώρα λειτουργιών προς αξιοποίηση, με απώτερο

σκοπό την επικοινωνία και συνεργασία με ασφάλεια σε υπολογιστικό περιβάλλον. Η χρήση μίας

εκπαιδευτικής πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης ευνοεί την καλλιέργεια ενός αυθεντικού

πλαισίου μάθησης και αξιολόγησηςόπως θα δούμε αναλυτικότερα και στη συνέχεια. Έτσι τα

παιδιά, με τη χρήση της, θα μάθουν και βασικά πράγματα γύρω από την ασφαλή και την

ορθότερη χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης -που αποτελούν πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της

καθημερινότητας όλων μας- ενώ παράλληλα θα αποκτήσουν ένα μέσο επικοινωνίας και

συνεργασίας που μπορεί να αξιοποιηθεί τόσο μέσα στην τάξη, όσο και από απόσταση.

8

Αρχικά θα δημιουργηθεί από τον διδάσκοντα περιβάλλον τάξης στην ηλεκτρονική

πλατφόρμα “Edmodo”. Ο εκπαιδευτικός φτιάχνει λογαριασμό στην πλατφόρμα υπό την ιδιότητα

του αυτή ως εκπαιδευτικού και προχωρά στη δημιουργία της ψηφιακής του τάξης (Εικόνα 1). Οι

μαθητές έχουν εκ των προτέρων λάβει αναλυτικές οδηγίες για τη λειτουργία της πλατφόρμας.

Στη συνέχεια, ο διδάσκων, έχοντας συγκεντρώσει τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις των μαθητών,

τους κάνει με αυτές “add” ως “ students” και για τον κάθε ένα μαθητή χωριστά τυπώνει από μια

σελίδα με τα στοιχεία του (username- password) για να συνδεθούν στην ηλεκτρονική αυτή τάξη.

Εικόνα 1: Η μορφή της πλατφόρμας

Η πλατφόρμα παρέχει επίσης τη δυνατότητα διαμοιρασμού υλικού σε διάφορες

μορφές (κείμενο, εικόνα, βίντεο) τόσο από την πλευρά του διδάσκοντα, όσο κι από την πλευρά

των μαθητών. Παρέχεται επίσης η δυνατότητα δημιουργίας ψηφιακής βιβλιοθήκης (Library) ,

ενώ παράλληλα υπάρχει διαθέσιμο ημερολόγιο για να σημειώνονται προθεσμίες, ημερομηνίες

παράδοσης εργασιών ή εξέτασης. (What’sdue). Παρέχεται ακόμη η δυνατότητα δημιουργίας

φακέλων για συγκέντρωση εργασιών ή εγγράφων καθώς και ένα ξεχωριστό τμήμα στο οποίο ο

εκπαιδευτικός μπορεί να παρακολουθεί και να καταγράφει την πρόοδο των μαθητών του

(Progress/Grades/Badges) (Εικόνα 2) βάζοντας βαθμολογίες ή/και ορίζοντας και δίνοντας τους

διάφορες επιβραβεύσεις συμμετοχής, εργατικότητας ή ακόμη και παροχής βοήθειας στους

συμμαθητές (Badges) (Εικόνα 3). Τέλος, υπάρχει η δυνατότητα συνομιλίας των συμμετεχόντων,

τόσο σε ατομικό, όσο και σε ομαδικό επίπεδο καθώς παρέχεται και η δυνατότητα δημιουργίας

ομαδικών συνομιλιών.

9

Εικόνα 2: Οι επιλογές Grades και Badges στο Progress Section

Εικόνα 3: Κάποια εκ των “badges”. Παρέχεται επίσης η δυνατότητα να σχεδιάσεις τις δικές σου

επιβραβεύσεις.

Πρόκειται για ένα περιβάλλον οικείο στους μαθητές, περισσότερο οικείο αλλά και

πολυδιάστατο από το απλό χάρτινο βιβλίο ή τα απλά φύλλα εργασίας. Ένα περιβάλλον πιο

κοντά στην καθημερινότητα των μαθητών και την πραγματική ζωή, ένα περιβάλλον που παρέχει

πολλαπλά ερεθίσματα κι ευκαιρίες προς αξιοποίηση για τους μαθητές. Μπορεί να

χρησιμοποιηθεί τόσο ως βασικό διδακτικό εργαλέιο μέσα και έξω από την τάξη ή μπορεί και να

χρησιμοποιηθεί επικουρικά.

Με ένα τέτοιο εργαλείο, οι μαθητές μπορούν να έρθουν σε επαφή με ποικίλες πηγές αλλά

και μορφές πληροφορίας και το κλειδί σε όλο αυτό είναι ότι θα κληθούν να επεξεργαστούν και

να επιλέξουν πληροφορία, να σκεφτούν και να κρίνουν με μεγαλύτερη ευκολία από ότι να είχαμε

10

μοναδικό μας «σύμμαχο» το σχολικό βιβλίο. Επίσης η χρήση μίας εκπαιδευτικής πλατφόρμας

κοινωνικής δικτύωσης ευνοεί και τη συνεργατική εργασία από απόσταση αλλά και τη συνεχή

επαφή κι ανατροφοδότηση μεταξύ διδασκόντων- διδασκομένων.

Με τη χρήση της πλατφόρμας ως βάση, έχουμε ήδη έτοιμο χώρο να ανεβάζουμε

αξιολόγηση μαθητών, εκπαιδευτικών αλλά και μαθήματος, στο ξεχωριστό τμήμα που

προαναφέραμε ότι υπάρχει για την αξιολόγηση. Εξαιρετικά χρήσιμο θα μπορούσε να φανεί στο

πλαίσιο της αξιολόγησης και το σύστημα με τα “badges” καθώς θα μπορούσαν να ορίζονται

στην πλατφόρμα «αποστολές» και να δίνονται οι αντίστοιχες «κονκάρδες επιβράβευσης» στις

ομάδες που τις ολοκληρώνουν.

Στο κομμάτι της αξιολόγησης είναι σαφές πως πρέπει να έχουμε μια πιο σφαιρική

αξιολόγηση για να πούμε πως έχουμε μία αυθεντική αξιολόγηση. Προτείνεται η αυτοαξιολόγηση

και ετεροαξιολόγηση με Ψηφιακές Ρουμπρίκες μιας και βρισκόμαστε ήδη με τη χρήση της

πλατφόρμας σε ψηφιακό περιβάλλον. Ψηφιακό εργαλείο για κατασκευή Ρουμπρικών

Αξιολόγησης θα δούμε αναλυτικότερα στην πορεία.

Αν λοιπόν συνδυάσουμε αυτοαξιολόγηση και ετεροαξιολόγηση μαθητών μέσω

ρουμπρικών με περιγραφική αξιολόγηση του διδάσκοντα και προσμετρήσουμε σε αυτά και τις

«κονκάρδες επιβράβευσης» που θα έχει πάρει ο κάθε μαθητής από την πλατφόρμα, θα έχουμε

μία σφαιρικότερη κι αυθεντικότερη αξιολόγηση των εκπαιδευομένων. Προτείνεται επίσης στη

συνέχεια η χρήση GoogleFormsγια δημιουργία ερωτηματολογίων που αποσκοπούν στην

αξιολόγηση του διδάσκοντα αλλά και του μαθήματος από τους εκπαιδευόμενους τα οποία

μπορούν εύκολα να αποσταλούν στους μέσω της πλατφόρμας.

3.2 Ψηφιακό Εργαλείο Κατασκευής Ρουμπρικών Αξιολόγησης

Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, η χρήση ρουμπρικών αξιολόγησης, σε συνδυασμό με άλλες

μεθόδους αξιολόγησης μπορούν να δώσουν μια σφαιρικότερη και άρα αυθεντικότερη εικόνα των

εκπαιδευομένων. Στην περίπτωσή μας, προτείνεται η χρήση ψηφιακού εργαλείου κατασκευής

ρουμπρικών με ενδεικτικο παράδειγμα το “RubiStar”.

«Το Rubistar ( http :// rubistar .4 teachers . org / ) αποτελεί ένα εργαλείο ρουμπρίκων

αξιολόγησης της διαδικτυακής κοινότητας TeacherPlanet. Πιο συγκεκριμένα, το Rubistar είναι ένα

11

διαδικτυακό εργαλείο παραγωγής, επεξεργασίας, ανάλυσης και διαμοιρασμού ρουμπρικών

αξιολόγησης. Οποιοσδήποτε χρήστης-εκπαιδευτικός μπορεί ως επισκέπτης να δημιουργήσει μια

ρουμπρίκα με βάση έτοιμα πρότυπα (templates) για ποικίλα μαθησιακά αντικείμενα που είναι

προεγκατεστημένα στο εργαλείο» (Εικόνα 3)(Πετροπούλου & Κασιμάτη & Ρετάλης, 2015, σελ.

114).

Εικόνα 3: Αρχική Οθόνη Εργαλείου Rubistar - Επιλογή κατηγορίας μαθησιακών αντικειμένων

Στην εικόνα 3 βλέπουμε την αρχική οθόνη του συγκεκριμένου εργαλείου, και κάτω

αριστερά υπάρχουν κατηγορίες μαθησιακών αντικειμένων για τα οποία θέλουμε να φτιάξουμε

μία ρουμπρίκα. Επιλέγοντας μία από τις κατηγορίες, μας ανοίγονται διάφορες υποκατηγορίες

της επιλεχθείσας κατηγορίας, μέσω των οποίων μπορούμε να οδηγηθούμε σε ανάλογα κενά

πρότυπα ρουμπρικών.

Στην εικόνα 4 μπορούμε να δούμε κάποιες εκ των υποκατηγοριών. Αν παραδείγματος

χάριν επιλέξουμε την παραγωγή γραπτού λόγου (writing), έχουμε ενδεικτικά οκτώ επιλογές.

Επιλέγοντας πάλι ως παράδειγμα την αξιολόγηση συγγραφής ιστορίας (storywriting), το

12

εργαλείο μας οδηγεί στο σημείο που εν τέλει φτιάχνουμε τη ρουμπρίκα (Εικόνα 5) με τη βοήθεια

ενός κενού προτύπου με διάφορα προτεινόμενα κριτήρια αξιολόγησης, ενώ παράλληλα

παρέχεται και η δυνατότητα κατασκευής νέων κριτηρίων (Εικόνα 6).

Εικόνα 4: Επιλογή υποκατηγοριών μαθησιακών αντικειμένων

13

Εικόνα 5: Μορφή κενών προτύπων ρουμπρικών

Εικόνα 6: Προτεινόμενα κριτήρια αξιολόγησης αλλά και δυνατότητα κατασκευής κριτηρίων

14

Ολοκληρώνοντας τον σχεδιασμό της ρουμπρίκας, δίνεται η δυνατότητα επεξεργασίας,

εκτύπωσης ή/ και ηλεκτρονικού διαμοιρασμού (Εικόνα 7), οπότε μπορεί να αποσταλεί στους

μαθητές είτε ηλεκτρονικά, μέσω της πλατφόρμας, είτε εγγράφως.

Εικόνα 7: Εκτύπωση, κατέβασμα, διαμοιρασμός ρουμπρίκας.

3.3 Κειμενογράφος (Word)

Στο σημείο αυτό θα γίνει σύντομη μνεία στη σημαντικότητα και στη συμβολή της

χρήσης του κειμενογράφου (Word) στην αυθεντική μάθηση.

Η χρήση κειμενογράφου (Word) παρέχει στους μαθητές ευκολία επεξεργασίας κειμένου.

Μπορούν να επέμβουν στο κείμενο δημιουργικά, να σβήσουν ή να προσθέσουν πράγματα με

ευκολία πολύ μεγαλύτερη από ότι στο χαρτί. Οι μαθητές, όταν εξοικειώνονται με τον

κειμενογράφο, γίνονται πιο θαρραλέοι, και πειραματίζονται και δοκιμάζουν πράγματα με

μεγαλύτερη ευκολία. Ο κειμενογράφος παρέχει επίσης τη δυνατότητα δημιουργίας

πολυτροπικού κειμένου. Στο σημείο αυτό, σωστό θα ήταν να επισημάνουμε τη σημαντικότητα

της σωστής διδακτικής διαχείρισης ώστε να μην αποκομίσουμε εν τέλει αντίθετα αποτελέσματα.

Πρέπει δηλαδή τα παιδιά να διδαχθούν να χρησιμοποιούν τα εκάστοτε εργαλεία με ευκρίνεια και

να διδαχθούν επίσης να σκέφτονται και να εκφράζονται ορθά με αυτά.

15

Πρόκειται για ένα εργαλείο που προωθεί την αυθεντική μάθηση. Πρόκειται για έναν

πολύ πλούσιο τρόπο έκφρασης με δυνατότητα εύκολης και γρήγορης αυτοδιόρθωσης καθώς και

με δυνατότητα ανατροφοδότησης.

3.4 ΈγγραφαGoogle (GoogleDocs)

Στο σημείο αυτό, μπορούμε να προτείνουμε και τα έγγραφα Google (Googleforms) ως

εργαλείο εναλλακτικό του κειμενογράφου. Το σκεπτικό πίσω από το συγκεκριμένο εργαλείο

είναι παρόμοιο με αυτό του κειμενογράφου, με τη βασική διαφορά, ότι πρόκειται για ένα

onlineεργαλείο που επιτρέπει και την παράλληλη επεξεργασία κειμένου από περισσότερους από

έναν χρήστες.

Ηδυνατότητα αυτή της παράλληλης onlineεπεξεργασίας κειμένου από πολλαπλούς

χρήστες την ίδια στιγμή μπορεί να αξιοποιηθεί ποικιλοτρόπως σε διάφορες δραστηριότητες. Ο

εκπαιδευτικός ανεβάζοντας τον αντίστοιχο σύνδεσμο στην πλατφόρμα (link) μπορεί εύκολα να

παραπέμψει τους μαθητές του να επέμβουν, κατά τον τρόπο που θα τους υποδείξει, σε ένα

ανεβασμένο κείμενο. Συν τοις άλλοις λοιπόν, η συγκεκριμένη δραστηριότητα μπορεί να

ενισχύσει επιπλέον την ομαδικότητα και τη συνεργασία.

3.5 ΦόρμεςGoogle (GoogleForms)

Τέλος, σαν πιθανός τρόπος αυθεντικής αξιολόγησης του εκπαιδευτικού αλλά και της

εκπαιδευτικής διαδικασίας προτείνονται οι φόρμες Google (Googleforms). Πρόκειται για έναν

εύκολο και γρήγορο τρόπο κατασκευής online ερωτηματολογίων, τα οποία διαμοιράζονται και

συμπληρώνονται ηλεκτρονικά, στην περίπτωση μας μέσω της πλατφόρμας.

Το συγκεκριμένο εργαλείο θα μπορούσε να αξιολογήσει τόσο το μάθημα ως

διαδικασίαόσο και τον διδάσκοντα και να συνυπολογιστεί με ρουμπρίκα αυτοαξιολόγησης του

διδάσκοντα για απόκτηση μιας σφαιρικότερης εικόνας.

Όσον αφορά στην αξιολόγηση συνολικά, ο συνδυασμός της αυτοαξιολόγησης των

μαθητών με την ετεροαξιολόγηση μεταξύ συμμαθητών μέσω ρουμπρικών θα δώσει μια

καλύτερη εικόνα του τι έχουμε αποκομίσει εν τέλει από το μάθημα. Ο συνδυασμός επίσης της

αυτοαξιολόγησης και ετεροαξιολόγησης που έχει δεχθεί ο κάθε μαθητής με περιγραφική

αξιολόγηση του διδάσκοντα για τον κάθε μαθητή χωριστά θα κάνει το τοπίο ακόμη πιο σαφές.

16

Τέλος, αν ξανασυνδυάσουμε αυτοαξιολόγηση, ετεροαξιολόγηση, και περιγραφική αξιολόγηση

μαθητών με αξιολόγηση διδάσκοντα και μαθήματος μέσω ερωτηματολογίων η εικόνα γίνεται

ακόμη σαφέστερη.

Και κάπως έτσι έχουμε αποκομίσει ένα πολυσύνθετο πλέγμα αξιολόγησης διαφορετικών

παραγόντων που όλοι επηρεάζουν τη μαθησιακή διαδικασία χωρίς να προσκολλώμαστε σε

«ταμπέλες» με νούμερα. Η αξιολόγηση έτσι ξεφεύγει από το τυπικό και περνά στο ουσιαστικό.

Μελετάμε κι αξιολογούμε όσο περισσότερες πτυχές της διδακτικής διαδικασίας μπορούμε γιατί

μας ενδιαφέρει η ουσία. Μας ενδιαφέρει να δούμε τι καταφέραμε και τι κάναμε λάθος, ποια ήταν

τα δυνατά και ποια τα αδύναμα και προς διόρθωση στοιχεία. Αυτό το πολυσύνθετο πλέγμα

αξιολόγησης πολλαπλών παραγόντων είναι πιο κοντά σε αυτό που ονομάζουμε «αυθεντική

αξιολόγηση» : αξιολόγηση χρήσιμη, αξιολόγηση με σκοπό όχι την τιμωρία, αλλά την

ανατροφοδότηση και τη βελτίωση.

Επίλογος

Από τη σύντομη αυτή επαφή μας με τα συγκεκριμένα ζητήματα αναδείχθηκε η σημασία

της αυθεντικής μάθησης και αξιολόγησης στις μέρες μας. Ένα αυθεντικό πλαίσιο μάθησης και

αξιολόγησης είναι απαραίτητο ώστε να «εξοπλίσει» τους μαθητές με όλες εκείνες τις

απαραίτητες δεξιότητες για το μέλλον, τη ζωή και την επαγγελματική τους πορεία.

17

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Ελληνικές

Αλιμήση, Ρ. (2019). Αυθεντικά πλαίσια μάθησης με την υποστήριξη ψηφιακής τεχνολογίας «0

σχεδιασμός και εφαρμογή του ANIMath για τα μαθηματικά». (Πτυχιακή εργασία).

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΜΗΥΤΔ, Βόλος. Ανακτήθηκε 09 Ιουνίου, 2019 από

http://ir.lib.uth.gr/bitstream/handle/11615/14031/P0014031.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Βαρσαμίδου, Α. & Ρες, Γ. (2007). Αυθεντική αξιολόγηση/αξιολόγηση βάσει φακέλου: Μία

δυναμική και ευέλικτη αξιολογική πρόταση στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Ανακοίνωση στο 2ο

Εκπαιδευτικό Συνέδριο Γλώσσα, Σκέψη και Πράξη στην Εκπαίδευση. Ιωάννινα.

Κασιμάτη, Α. & Παπαγεωργίου, Θ. (2013). Εκπαιδευτικό σενάριο: «Η Ενδυμασία στην

Αρχαία Ελλάδα» με αξιοποίηση e-portfolio. Παιδαγωγικός Λόγος (1), 11-24.

Κασιμάτη, Α. (2014). Αυθεντικό πλαίσιο μάθησης και αξιολόγησης για την καλλιέργεια

δεξιοτήτων του 21ου αιώνα. Στο Αικ. Κασιμάτη & Μ. Αργυρίου (Επιμ.), Πρακτικά 5ου Διεθνούς

συνεδρίου Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Τάσεις στην Εκπαίδευση: Οι επιρροές τους στο Ελληνικό

Εκπαιδευτικό Σύστημα (τόμ. Α, σελ. 17-20). Αθήνα: ΑΣΠΑΙΤΕ-ΕΕΜΑΠΕ.

Κουλουμπαρίτση, Α. & Ματσαγγούρας, Η.(2004). Φάκελος Εργασιών του Μαθητή (Portfolio

Assessment): Η αυθεντική αξιολόγηση στη διαθεματική διδασκαλία. Στο Π. Αγγελίδης & Γ.

Μαυροειδής (Επιμ.), Εκπαιδευτικές Καινοτομίες για το Σχολείο του Μέλλοντος (σελ.55-83).

Αθήνα: Τυπωθήτω.

Πάχη, Ο.Αυθεντικό πλαίσιο μάθησης και αξιολόγησης: διερεύνηση των στάσεων των

εκπαιδευτικών. Ανακτήθηκε 09 Ιουνίου, 2019 από https://www.academia.edu/36623557/%CE

%91%CF%85%CE%B8%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CF

%80%CE%BB%CE%B1%CE%AF%CF%83%CE%B9%CE%BF_%CE%BC%CE%AC%CE

%B8%CE%B7%CF%83%CE%B7%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B1%CE

%BE%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%B7%CF%83%CE%B7%CF

%82_%CE%94%CE%B9%CE%B5%CF%81%CE%B5%CF%8D%CE%BD%CE%B7%CF

%83%CE%B7_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CF%83%CF%84%CE%AC%CF%83%CE

%B5%CF%89%CE%BD_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%B5%CE%BA%CF%80%CE

18

%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B5%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE

%BD?auto=download

Πετροπούλου, Ο. & Κασιμάτη, Α. & Ρετάλης, Σ. (2015). Σύγχρονες Μορφές Εκπαιδευτικής

Αξιολόγησης Με Αξιοποίηση Εκπαιδευτικών Τεχνολογιών. Αθήνα: Εκδόσεις Κάλλιπος.

Ανακτήθηκε 20 Αυγούστου, 2018, από https://repository.kallipos.gr/handle/11419/232

Χρονάκη, Α. & Αλιμήση, Ρ. Μαθηματικές Έννοιες, Αυθεντικά Πλαίσια Μάθησης και Ψηφιακή

Τεχνολογία: το περιβάλλον ANIMath. Μάθηση με Τεχνολογίες, (τεύχος 1ο), 1-13. Ανακτήθηκε 26

Μαΐου, 2019, από http://mag.e-diktyo.eu/wp-content/uploads/2015/12/1math_dimot1.pdf

Ξενόγλωσσες

Binkley, Marilyn &Erstad, Ola & Herman, Joan &Raizen, Senta& Ripley, Martin &

Miller-Ricci, May & Rumble, Mike.(2011). Defining Twenty-First Century Skills. 10.1007/978-

94-007-2324-5_2.

Brown, J.S. & Collins, A. &Duguid, P. (1989). Situated Cognition and the Culture of Learning,

Educational Researcher, 18 (1), 32-34.

19