Η Δπαλάζηαζε ηεο Μάζεζεο

Επιμζλεια: Καλαφάτθσ ΚωνςταντίνοσΤςιγαρίδθσ Κωνςταντίνοσ

Καζνξίζηε ην πξόβιεκα

Πξνζδηνξίζεηε ηελ ηδαληθή ζαο ιύζε θαη απεηθνλίζηε ηε λνεξά.

πγθεληξώζηε δεδνκέλα, εηδηθά θαη γεληθά.

πάζηε ην πξόηππν.

Βγείηε από ηνλ ηνκέα ζαο.

Γνθηκάζηε λένπο ζπλδπαζκνύο.

Χξεζηκνπνηήζηε όιεο ηηο αηζζήζεηο ζαο.

ηακαηήζηε θαη αθήζηε λα γίλνπλ νη δπκώζεηο.

Χξεζηκνπνηήζηε κνπζηθή ή θύζε γηα λα ραιαξώζεηε.

Κνηκεζείηε «πάλσ ζην πξόβιεκα».

Δύξεθα! Η ιύζε έξρεηαη από κόλε ηεο.

Διέγμηε ηελ μαλά.

Βαζηθέο αξρέο γηα ηελ παξαγσγή

ηδεώλ

Ένα νέο ππόγπαμμα για να μάθεηε ή να

διδάξεηε ηη δημιοςπγική ζκέτη.

Άξα έρνπκε ηελ επθαηξία λα επαλεπηλνήζνπκε ηελ εθπαίδεπζε θαη λα κπνύκε ζε κηα ρξπζή επνρή

αλαθαιύςεσλ θαη θαηλνηνκηώλ.

«δνύκε ζηελ πξώηε επνρή ηεο αλζξώπηλεο ηζηνξίαο ζηελ νπνία νιόθιεξε ε θιεξνλνκηά ηνπ είδνπο καο ζε γλώζε,

ζνθία θαη νκνξθηά είλαη δηαζέζηκε ζε όινπο καο θάζε ζηηγκή».(Robert Gross)

Φάμηε γηα λένπο ζπλδπαζκνύο!

«Μηα ηδέα είλαη έλαο λένο ζπλδπαζκόο παιηώλ ζηνηρείσλ. Γελ ππάξρνπλ λέα ζηνηρεία, ππάξρνπλ κόλν λένη ζπλδπαζκνί». (Gordon

Dryden, Out of the red).

Όιεο νη κεγάιεο ηδέεο ηεο αλζξώπηλεο ηζηνξίαο έρνπλ έλα θνηλό ζηνηρείν: πξνέξρνληαη όιεο από ηνλ αλζξώπηλν εγθέθαιν!

Ο εγθέθαιόο καο έρεη ηε δπλαηόηεηα λα επαλαζπλδπάδεη ηηο ππάξρνπζεο πιεξνθνξίεο ώζηε λα δεκηνπξγεί λέεο ηδέεο.

Μηα ηδέα είλαη έλαο λένο ζπλδπαζκόο

παιηώλ ζηνηρείσλ.

Η παξαπάλσ έθθξαζε πεξηέρεη ην θιεηδί γηα ηε δεκηνπξγία λέσλ ιύζεσλ, δελ ππάξρνπλ λέαο ζηνηρεία παξά κόλν λένη ζπλδπαζκνί.

Ο Bill Gates κε ηνλ ζπλέηαηξό ηνπ Paul Allen είραλ ην όλεηξν λα θέξνπλ έλα ππνινγηζηή ζε θάζε ζπίηη. Ο Richard Rausing παξαηεξώληαο ηελ γπλαίθα ηνπ λα ηπιίγεη κέζα ζε κεκβξάλε ηα ζπζηαηηθά γηα ινπθάληθα είδε ηα θνπηηά Tetra pak.

θεθηείηε ηα ρηιηάδεο βηβιία καγεηξηθήο πνπ θπθινθνξνύλ. Κάζε ζπληαγή είλαη έλα δηαθνξεηηθό κίγκα από πξνϋπάξρνληα ζπζηαηηθά. θεθηείηε απηό θάζε θνξά πνπ πξνζπαζείηε λα ιύζεηε έλα πξόβιεκα.

«έλαο λνπο πνπ επεθηείλεηαη από κηα λέα ηδέα δελ

επηζηξέθεη πνηέ ζηηο αξρηθέο ηνπ δηαζηάζεηο»

(Oliver Wendell Holmes)

Οη θαιύηεξνη δεκηνπξγνί ηδεώλ αζρνινύληαη ζπλερώο κε λένπο ζπλδπαζκνύο!

Αληί λα δηδάζθνπκε πόζν ζεκαληηθό είλαη λα νξίζνπκε ζσζηά ην πξόβιεκα, αο

πξνζπαζήζνπκε λα νξίζνπκε ηελ ηδαληθή ιύζε θαη κεηά λα αξρίζνπκε λα ηε δεκηνπξγνύκε!!!

«πζηεκαηηθό νξγαλσκέλν άικα πξνο ην

άγλσζην». (Peter Drucker, The age of

Discontinuity).ε αληίζεζε κε ηελ επηζηήκε ηνπ ρζεο ε νπνία βαζίδεηαη ζηελ νξγάλσζε ηεο γλώζεο καο, ν Drucker πξνσζεί κηα λεσηεξηζηηθή ηερληθή ε νπνία βαζίδεηαη ζηελ νξγάλσζε

ηεο άγλνηά καο.

Οη ηερληθέο απηέο όρη κόλν δε δηδάζθνληα ζηα ζρνιεία αιιά νιόθιεξν ην ζύζηεκα αμηνιόγεζεο ησλ καζεηώλ βαζίδεηαη ζηελ αξρή όηη θάζε εξώηεζε έρεη κόλν κηα

ζσζηή απάληεζε.

Οη κεγάιεο αλαθαιύςεηο πξνέξρνληαη από λέεο ηδέεο νη νπνίεο είλαη απνηέιεζκα ακθηζβήηεζεο ηνπ status quo

θαη όρη από ηελ απνδνρή ηνπ.

Σν καζήκαηα ζθέςεο ζα πξέπεη λα έρνπλ πξνηεξαηόηεηα ζε θάζε ζρνιείν αιιηώο ηα παηδηά κπνξεί «λα κπνπλ ζην ζρνιείν ζαλ εξσηεκαηηθά αιιά λα βγνπλ ζαλ ηειείεο» Neil Postman, Teaching as a subversive activity.

Σν κέζν άηνκν πνπ ηειεηώλεη ην παλεπηζηήκην έρεη ππνβιεζεί ζε πάλσ από 2.500 ηεζη, εμεηάζεηο θαη δηαγσλίζκαηα. Έρεη κάζεη λα αλαδεηά κηα ζσζηή απάληεζε θαη ηηο πεξηζζόηεξεο θνξέο ζηακαηάεη λα ςάρλεη κόιηο βξεη κηα απάληεζε.

Αθόκα θαη ζε καζήκαηα όπσο ε θπζηθή θαη ηα καζεκαηηθά πνπ ππάξρεη όλησο κηα ζσζηή απάληεζε, πξέπεη λα ηελ αλαδεηνύκε κε θαληαζία θαη δεκηνπξγηθή ζθέςε.

Πνηεο είλαη νη ηθαλόηεηεο πνπ ρξεηαδόκαζηε γηα

πεηύρνπκε ην ζπζηεκαηηθό άικα ζην άγλσζην;

• πγθεθξηκέλα αιιά όρη πεξηνξηζηηθά!

1.Καζνξίζηε ην πξόβιεκα

• Ση ζέιεηο λα πεηύρεηο; Οξγάλσζε ηα 100 δηζεθαηνκκύξηα εγθεθαιηθά ζνπ θύηηαξα ώζηε λα γεθπξώζεηο ην ράζκα αλάκεζα ζην πνπ βξίζθεζαη θαη ην πνπ ζέιεηο λα θηάζεηο. Πάληα λα έρεηο ζην κπαιό ζνπ κηα εηθόλα ηεο ηδαληθήο ιύζεο. Να ξσηάο θαη λα ακθηζβεηείο.

• «Η κόλε θνπηή εξώηεζε είλαη ε εξώηεζε πνπ δελ θάλεηο». Paul Mac Cready, εθεπξέηεο.

2. Πξνζδηνξίζηε ηελ ηδαληθή ζαο ιύζε

θαη απεηθνλίζηε ηε λνεξά

Καζνξηζκόο πξνβιήκαηνο θαη θαζνξηζκόο νξάκαηνο: επηηπγράλνληαη κε λέα κίγκαηα παιηώλ ζηνηρείσλ.

• Αθνύ κηα θαιή ηδέα είλαη έλαο ζπλδπαζκόο παιηώλ ζηνηρείσλ, ην επόκελν βήκα είλαη λα ζπγθεληξώζεηε όια ηα δεδνκέλα πνπ κπνξείηε. Αλ δε θαηέρεηε κηα κεγάιε πνζόηεηα ζηνηρείσλ γηα νπνηαδήπνηε θαηάζηαζε ε πξόβιεκα, είλαη απίζαλν λα πεηύρεηε ηελ ηέιεηα λέα ιύζε.

• Σα δεδνκέλα κπνξεί λα είλαη: Α) εηδηθά, ζηνηρεία πνπ αθνξνύλ άκεζα ηε δνπιεηά ζαο ή ην πξόβιεκα Β) γεληθά, δεδνκέλα πνπ ζπγθεληξώλεηε από ρηιηάδεο δηαθνξεηηθέο πεγέο.

• Θα ηα θαηαθέξεηε θαιά ζηελ παξαγσγή λέσλ ηδεώλ αλ ζπγθεληξώλεηε αρόξηαγα πιεξνθνξίεο από παληνύ.

3.πγθεληξώζηε όια ηα δεδνκέλα

«Δίλαη αδηθαηνιόγεην λα κελ είκαζηε ζπνπδαίνη»

Tom Peters, the circle of innovation.

• Γηα λα ιύζνπκε έλα πξόβιεκα δεκηνπξγηθά, πξέπεη λα αλνίμνπκε λέεο λνεηηθέο δηαδξνκέο, λα βξνύκε λέα ζεκεία δηαζηαύξσζεο, λα αλαθαιύςνπκε λέεο δηαζπλδέζεηο. Πξέπεη λα ζπάζνπκε ην πξόηππν.

• Πσο ζα ην πεηύρνπκε απηό;Με ηα εξσηήκαηα πνπ επαλαθαηεπζύλνπλ ην λνπ. Ση ζα γηλόηαλ αλ …

4.πάζηε ην

πξόηππν

• Τπνθαηάζηαζε;

• πλδπαζκόο;

• Πξνζαξκνγή;

• Σξνπνπνίεζε;

• Άιιεο ρξήζεηο;

• Δμάιεηςε ε κείσζε;

• Αληηζηξνθή; Αλαδηάηαμε;

Έλαο θαηάινγνο εξσηήζεσλ πνπ

ελεξγνπνηνύλ ηδέεο παξνπζηάζηεθαλ γηα πξώηε θνξά από ηνλ

Alex Osborn, έλαλ πξσηνπόξν δάζθαιν

ηεο δεκηνπξγηθόηεηαο:

• Απνκνλώζηε ην ζέκα ή ηελ πξόθιεζε πνπ ζέιεηε λα εμεηάζεηε.

• Κάληε απηέο ηηο εξσηήζεηο γηα θάζε βήκα ηεο πξόθιεζεο ή ηνπ ζέκαηνο θαη δείηε πνηεο λέεο ηδέεο ζα εκθαληζηνύλ.

Γηα λα ρξεζηκνπνηήζεηε

απηέο ηηο εξσηήζεηο:

• Αλ ρξεζηκνπνηείηε ζηνηρεία κόλν ηνπ ηνκέα ζαο ζα θαηαιήγεηε ζηηο ίδηεο παιηέο ιύζεηο.

• ηνλ εγθέθαιό καο βξίζθνληαη απνζεθεπκέλα δεδνκέλα γηα ρηιηάδεο δηαθνξεηηθά ελδηαθέξνληα.

• Οη θαινί εθεπξέηεο, θαηλνηόκνη θαη δεκηνπξγνί έρνπλ κηα αθόξεζηε δίςα γηα λέεο γλώζεηο. Ρσηάηε πάληα!!

5. Βγείηε από ηνλ ηνκέα ζαο

• Αθνύ κηα ηδέα είλαη έλαο λένο ζπλδπαζκόο παιηώλ ζηνηρείσλ, παίμηε κε δηάθνξνπο ζπλδπαζκνύο.

• Ρσηάηε ζπλερώο… Ση ζα γηλόηαλ αλ… Ση ζα γηλόηαλ αλ ζπλδύαδα απηό κε απηό; Ση ζα γηλόηαλ αλ άξρηδα από εδώ αληί γηα εθεί; Ρσηάηε ζπλέρεηα!!

6. Παίμηε κε δηάθνξνπο

ζπλδπαζκνύο

• ν Albert Einstein εκπλεύζηεθε ηε ζεσξία ηεο ζρεηηθόηεηαο ελώ νλεηξνπνινύζε θαη θαληαδόηαλ όηη ηαμηδεύεη ζην δηάζηεκα ζε κηα θεγγαξαρηίδα.

• Η λνεηηθή ραξηνγξάθεζε είλαη έλα εμαηξεηηθό εξγαιείν πνπ ζπλδέεη πιεξνθνξίεο κε λένπο ηξόπνπο, ζε λένπο θιάδνπο θαη λέεο νκάδεο ώζηε νη ηδέεο λα κελ θαηαγξάθνληαη απιά ζε κνλνδηάζηαηεο γξακκέο.

• Γνπιέςηε ην πξόβιεκα κέρξη λα δαιηζηείηε θαη κεηά…….

7.Χξεζηκνπνηείζηε όιεο ηηο αηζζήζεηο

ζαο

• Υαιαξώζηε θαη αθήζηε ηνλ εγθέθαιό ζαο λα πεξάζεη ζηελ πην δεθηηθή θαη δεκηνπξγηθή ηνπ θαηάζηαζε

8. ηακαηήζηε θαη αθήζηε λα γίλνπλ νη

δπκώζεηο

• Αξθεηνί άλζξσπνη ραιαξώλνπλ αθνύγνληαο κνπζηθή, θάλνληαο κηα βόιηα ζηε ζάιαζζα. Οηηδήπνηε αλνίγεη ην λνπ ζε λένπο ζπλδπαζκνύο.

9.Χξεζηκνπνηήζηε κνπζηθή ή ηε θύζε γηα λα ραιαξώζεηε

Το ζχετε ςκεφτεί ποτζ αυτό;

• Κάκε φορά που λζμε ότι κάτι είναι «καινοφριο», ςτθν πραγματικότθτα μιλάμε για πρωτότυπουσ ςυνδυαςμοφσ ςτοιχείων που υπάρχουν ιδθ, π.χ. τα λογοτεχνικά ζργα, οι πίνακεσ, θ μουςικι.

Don Fabun, Three Roads to

Awareness

(Τρεισ Δρόμοι προσ τθν

Επίγνωςθ)

• Λίγο πριν πάτε για φπνο το βράδυ, υπενκυμίςτε ςτον εαυτό ςασ το πρόβλθμα και το υποςυνείδθτό ςασ κα αναλάβει τθ λφςθ του.

10.«Κοιμθκείτε πάνω ςτο

πρόβλθμα».

• Το επόμενο βιμα είναι πιο εφκολο απ’ όλα, γιατί γίνεται μόνο του. Θ απάντθςθ ςασ ζρχεται ξαφνικά.

• Δθλϊςτε το όραμά ςασ και το ςτόχο ςασ ςυγκεκριμζνα.

• Καλό είναι να ορίςετε μια προκεςμία, ϊςτε το υποςυνείδθτό ςασ να ςυμπεριλάβει και αυτόν τον παράγοντα ςτισ τράπεηεσ δεδομζνων του.

11.Εφρθκα! Θ λφςθ

ζρχεται από μόνθ τθσ.

Αν μάκετε μόνο μια λζξθ ςτα ιαπωνικά, μάκετε τθ λζξθ ΚΑΪΗΕΝ

• ΚΑΪΗΕΝ ςθμαίνει βελτίωςθ, ςυνεχισ βελτίωςθ. Σθμαίνει μια φιλοςοφία που ενκαρρφνει κάκε άτομο ςε ζναν τομζα, κακθμερινά, να βρίςκει προτάςεισ για τθ βελτίωςθ των πάντων: του εαυτοφ του, τθσ δουλειάσ του, τθσ διάταξθσ των γραφείων κλπ.

MASAAKI IMAI,

Kaizen, The Key To Japan’s Competitive Success (Kαϊηζν:Το

Κλειδί τθσ Ιαπωνικισ Ανταγωνιςτικισ

Επιτυχίασ).

Το εξάγωνο Κιτ Σκζψθσ Καϊηζν

6.Πποζθέζηε

νέερ ιδέερ

καθώρ

εμθανίζονηαι.

5.Έκθεζη ηος

Κιη Σκέτηρ

Σαν

παπόηπςνζη

για δπάζη.4.Τιρ

ομαδοποιούν

ζε λογικέρ

καηηγοπίερ.

3.Όλοι οι

ενδιαθεπόμενοι

επιλέγοςν

ηιρ

καλύηεπερ

ιδέερ

2.Τοποθεηήζηε

όλα ηα εξάγυνα

Πάνυ ζε

Μαγνηηικό

πίνακα

1.Τοποθεηήζηε

όλερ ηιρ ιδέερ

ζε πολύσπυμα

εξάγυνα

Χπηζιμοποιείηε

εξάγυνα ζε

Μαγνηηικούρ

πίνακερ.

• Όταν ςασ ζρκει θ νζα απάντθςθ, ελζγξτε τθν ξανά. Λφνει πλιρωσ το πρόβλθμά ςασ; Μπορείτε να τθν βελτιϊςετε; Αυτό ονομάηεται δθμιουργικι λφςθ προβλθμάτων.

12.Ελζγξτε τθν ξανά

• Οι περιςςότερεσ επαναςτατικζσ ανακαλφψεισ προζρχονται από ζνα όραμα του μζλλοντοσ, ζνα ςυγκεκριμζνο ςτόχο. Θ διαφιμιςθ γιαπαράδειγμα μασ ζχει δϊςει το «brainstorming» ςφςκεψθ για ανταλλαγι ςκζψεων, με καταιγιςτικι προςφορά προτάςεων και ιδεϊν).

• Παραδείγματα για το πϊσ μπορείτε να εφαρμόςετε ςτθν πράξθ το «brainstorming», τθ μζκοδο δθμιουργίασ νζων ιδεϊν

Εναλλακτικι μζκοδοσ είναι θ προςζγγιςθ του οράματοσ ι τθσ αποςτολισ. Αρχίηετε με το όραμα ενόσ μζλλοντοσ ςτο οποίο κάκε όνειρο μπορεί να

πραγματοποιθκεί.

Παντρεφοντασ το Αχά! με το Καϊηζν (David Buffin)

Μελλοντικι εςτίαςθ

Επανάςταςθ τθσ

Μάκθςθσ

Επανάςταςθ τθσ Σκζψθσ

Αχά οι καλφτερεσ ιδζεσ του κόςμου

Μάνατηερ και θγζτεσ

Καϊηζν οι καλφτερεσ ιδζεσ τθσ ομάδασ

Συμφωνθμζνθ δράςθ για τθν επίτευξθ των ςτόχων

Βιμα 1

Βιμα 2

Βιμα 2

Ομαδικι υπευκυνότθτα για δράςθ

τόχοσ

Βιμα 1

Βιμα 1

Βιμα 2

Βιμα 2

Βιμα 1

• Να το διπλαςιάςετε: όπωσ τα διϊροφα λεωφορεία. Να το κόψετε ςτθ μζςθ: όπωσ τα μπικίνι κλπ.

Όταν αναηθτάτε μια νζα ιδζα,

μπορείτε :

• Π.χ. Το φαξ αντικατζςτθςε το ταχυδρομείο με τθν θλεκτρονικι μετάδοςθ πλθροφοριϊν και το Διαδίκτυο παραγκϊνιςε το φαξ.

Τι μπορείτε να αντικαταςτιςετε;

• Θ Sony ςυνδφαςε τα ακουςτικά με το τρανηίςτορ και επινόθςε το Walkman.

Ποιουσ νζουσ ςυνδυαςμοφσ

μπορείτε να κάνετε;

• Σα ρολερμπλεϊντ είναι τϊρα μια βιομθχανία πολλϊν εκατομμυρίων δολαρίων – μια τροποποίθςθ των παλιϊν πατινιϊν με τισ ρόδεσ ςε μια γραμμι.

Πϊσ μπορείτε να το τροποποιιςετε;

•Θ MacDonald μεγζκυνε τα χάμπουργκερ και δθμιοφργθςε το Big Mac.

Σι μπορείτε να μεγεκφνετε ι να

αυξιςετε;

• O Frank Whittle αντζςτρεψε τθ ροι του ανζμου και επινόθςε τθ μθχανι τηετ.

Σι μπορείτε να μειϊςετε , να

αντιςτρζψετε ι να εξαλείψετε;

• Θ Lego, που είναι μια επιχείρθςθ του 1.5 διςεκατομμυρίων δολαρίων, δθμιουργικθκε από ζναν άνεργο Δανό ξυλουργό αρχικά ςαν μια μικρι εταιρία που καταςκεφαηε ξφλινα παιχνίδια.

Ποιεσ νζεσ μορφζσ μπορείτε να

δθμιουργιςετε;

Γιατί δεν υπάρχει θ ίδια ηωντάνια ςτθν εκπαίδευςθ;

• Οφείλεται κυρίωσ ςτο τρόπο δόμθςθσ των ςχολείων και των διδακτικϊν προγραμμάτων.

Γιατί δεν υπάρχει θ ίδια ηωντάνια ςτθν εκπαίδευςθ

• πολλαπλαςιάηω, διαιρϊ, εξαλείφω, υποτάςςω, αντιςτρζφω, διαχωρίηω, αντιμετακζτω, ενοποιϊ, παραμορφϊνω, περιςτρζφω, ιςοπεδϊνω, ςυμπιζηω, ςυμπλθρϊνω, εμβαπτίηω, καταψφχω, μαλακϊνω, κάνω αφράτο, παρακάμπτω, προςκζτω, αφαιρϊ, ελαφραίνω, επαναλαμβάνω, πυκνϊνω, τεντϊνω, εξάγω, απωκϊ, προςτατεφω, διαχωρίηω, ενϊνω, ςυμβολίηω, ςυμπτφςςω και ανατζμνω..

Ο Don Koberg και o Jim Bagnall, ςτο βιβλίο τουσ The Universal

Traveler, προτείνουν λζξεισ που ενκαρρφνουν τισ καινοτομίεσ:

• να φτιάξουμε ζναν κατάλογο ενοχλθμάτων, ο οποίοσ κα μασ βοθκιςει να αρχίςουμε να ςκεφτόμαςτε π.χ. βρφςεσ που ςτάηουν.

Ο μθχανικόσ του Πανεπιςτθμίου του Stanford, James Adams

προτείνει:

Βελτιϊςεισ επιπζδου

Μια άλλθ τεχνικι είναι να εςτιάςουμε ςε βελτιϊςεισ επιπζδου 1.000%.Tι μπορείτε να κάνετε δζκα φορζσ πιο γριγορα, πιο καλά, πιο φτθνά;

Στθν τεχνολογία οι βελτιϊςεισ 1.000% είναι δυνατζσ ςε όλουσ ςχεδόν τουσ τομείσ ςε κάποιεσ λειτουργίεσ, π.χ. θ ςτοιχειοκεςία των περιοδικϊν κάποτε και ςιμερα.

Τι κα χρειαηόταν για να πετφχετε μια παρόμοια επαναςτατικι πρόοδο ςτον τομζα ςασ;

KΑΪΗΕΝ υνεχισ βελτίωςθ

Ασ χρθςιμοποιιςουμε το εξαγωνικό Κιτ κζψθσ

(Σhink Kit) του David Buffin.

1.• Το προςωπικό ι οι μακθτζσ ενκαρρφνονται να «πετοφν» νζεσ

ιδζεσ.

2.

• Ο δάςκαλοσ γράφει κάκε ιδζα πάνω ςε ζνα ζγχρωμο μαγνθτικό εξάγωνο και κολλάει τα εξάγωνα πάνω ςε ζνα ζγχρωμο μαγνθτικό πίνακα.

3.• Θ ομάδα αναδιατάςςει τα εξάγωνα ςε διάφορα κζματα και

ςυμφωνεί ποιεσ είναι οι κφριεσ προτεραιότθτεσ.

Σα περιςςότερα ςχολεία δεν διδάςκουν αυτό που ο Edward

de Bono ζχει ονομάςει πλευρικι ςκζψθ:

τθν ικανότθτα να αναηθτοφμε με ανοιχτό

νου νζεσ ιδζεσ.

O Roger von Oech πιςτεφει ότι ακόμθ και οι όροι

λογικι και πλευρικι ςκζψθ είναι περιοριςτικοί.

Λζει ότι:εννοιολογικι ςκζψθ, αναλυτικι ςκζψθ,

υποκετικι ςκζψθ, ςκζψθ δεξιοφ εγκεφάλου, κριτικι ςκζψθ, ανόθτθ ςκζψθ, ςυγκλίνουςα

ςκζψθ, αλλόκοτθ ςκζψθ, ςυλλογιςτικι ςκζψθ, οπτικι ςκζψθ, ςυμβολικι ςκζψθ.....

Όμωσ

οι περιςςότεροι περιορίηουμε τισ νοθτικζσ μασ δυνατότθτεσ (κρθςκευτικζσ,

μαγειρικζσ, ςυναιςκθματικζσ, εκνικζσ, προκαταλιψεισ), όλοι ζχουμε φόβουσ,

όλοι μερολθπτοφμε.

Μια ατμόςφαιρα ψυχαγωγίασ, μπορεί να οδθγιςει ςε μεγάλθ δθμιουργικότθτα.

Κάνετε μερικζσ ερωτιςεισ του τφπου: «Σι κα γινόταν

αν;»

Για παράδειγμα, τι κα γινόταν αν οι κομπιοφτερ

διεφκυναν τθν κυβζρνθςθ;

Μετά χρθςιμοποιιςτε μερικζσ από τισ τεχνικζσ του de Bono, όπωσ το ΠΕ, το ΕΟΠ, το & Ε, το ΕΛΔΕ και τα «Ζξι Καπζλα

κζψθσ».

ΠΘΓΘ: http://www.youtube.com/watch?v=cjVxSk1MqO4&feature=player_embedded#at=161

ΠΕ

ΕΟΠ

& Ε

ΕΛΔΕ

Εξζταςε Όλουσ τουσ παράγοντεσ.

υν, Πλθν και Ενδιαφζρον.

υνζπειεσ και Επακόλουκα.

Εναλλακτικζσ Λφςεισ, Δυνατότθτεσ και Επιλογζσ.

De Bono, Ζξι Καπζλα Σκζψθσ

Κάντε ζνα ΠΕ με αυτι τθ διλωςθ: Θ διδαςκαλία πρζπει να γίνεται από κομπιοφτερ

Γράψτε τρεισ ξεχωριςτζσ ςτιλεσμε επικεφαλίδεσ Συν, Πλθν, και

Ενδιαφζρον.

Τϊρα γράψτε όλα τα «ςυν» (Όλθ θ διδαςκαλία μπορεί να είναι διαδραςτικι.

Θα είχεσ άμεςθ ανάδραςθ).

Μετά όλα τα «πλθν» (Δεν κα υπιρχε προςωπικι ςχζςθ. Πϊσ κα ςυνόδευε το κομπιοφτερ τα παιδιά ςε

μια εκδρομι;)

Κατόπιν όλεσ τισ «ενδιαφζρουςεσ» ιδζεσ που ςασ ζρχονται ςτο μυαλό (Πϊσ κα αντιμετϊπιηε ζνα κομπιοφτερ τθν

πεικαρχία; Πϊσ κα πλθρωνόταν ζνα κομπιοφτερ;)

ToΠΕ είναι μία από τισ προτάςεισ του Edward de Bono για τθ διδαςκαλία τθσ ςκζψθσ.

Σκοπόσ κάκε καπζλου

Προςδιορίηονται ζξι διαφορετικζσ καταςτάςεισ (κάκε μία αντιςτοιχεί ςε ζνα καπζλο):

Σο καπζλο αναπαριςτά τα δεδομζνα και τισ πλθροφορίεσ τισ ςχετικζσ με τθν κατάςταςθ ι το πρόβλθμα. Είναι αντικειμενικι γνϊςθ,

περιςςότερο περιγραφι παρά εξιγθςθ.

Σο Κόκκινο καπζλο αναπαριςτά τισ ςυναιςκθματικζσ αντιλιψεισ ενόσ προβλιματοσ ι μίασ κατάςταςθσ. Είναι μια υποκειμενικι εμπειρία,

ςυναιςκιματα και διαίςκθςθ.

Σο Πράςινο καπζλο παράγει νζεσ ιδζεσ, προτάςεισ ι λφςεισ. υμβολίηει τθν ανοιχτι και δθμιουργικι ςκζψθ.

Σο Κίτρινο καπζλο ςυλλζγει τισ κετικζσ πτυχζσ μιασ προτεινόμενθσ λφςθσ, τα πλεονεκτιματα ι τα μελλοντικά οφζλθ. Αναπαριςτά τθν

κετικι πλευρά μιασ επιλεγμζνθσ λφςθσ.

Σο Μαφρο καπζλο ςυλλζγει όλεσ τισ αρνθτικζσ πτυχζσ μιασ λφςθσ ι απόφαςθσ. Περιγράφει κινδφνουσ, δυςφορίεσ ι αρνθτικζσ

επιπτϊςεισ.

Σο Μπλε καπζλο αναπαριςτά τον ζλεγχο όλθσ τθσ διαδικαςίασ. Προτείνει και κακοδθγεί τα επόμενα βιματα, τόςο κατά τθν

διάρκεια τθσ ςυνάντθςθσ όςο και μετά. Αυτό το καπζλο επιτρζπει ςτουσ ςυμμετζχοντεσ να κακοδθγοφν τθν διαδικαςία και να

επικεντρϊνονται ςτθν μζκοδο με ςωςτι κατεφκυνςθ.

Οι απλζσ ιδζεσ λειτουργοφν αποτελεςματικά ςε όλεσ τισ καταςτάςεισ: ςτθ διαφιμιςθ, τισ επιχειριςεισ και όλεσ τισ πλευρζσ τθσ μάκθςθσ επειδι δείχνουν τισ λογικζσ ςυνδζςεισ ανάμεςα ςτθν αλλθλουχιακι και τθ δθμιουργικι ςκζψθ.

Οι ιδζεσ αυτζσ ςτθρίηονται φυςικά ςτθν εκπλθκτικι δφναμθ του

εγκεφάλου.

ΣΕΛΟ ΠΑΡΟΤΙΑΘ

ΩΡΑ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΣΑΘ…

… ΣΘΝ ΕΚΠΑΙΔΕΤΘ