ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ«ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ» ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗΜάθημα: Θεωρίες μάθησης και νέες ΤεχνολογίεςΔιδάσκουσα : Παρασκευά Φωτεινή - Λέκτορας

Βιβλίο επιμόρφωσης εκπαιδευτικών: Πρακτικές οδηγίες εφαρμογής στρατηγικών και μοντέλων διδασκαλίας

Αλεξανδρή Ελευθερία

Τρεις βασικές θεωρίες μάθησης

Συμπεριφοριστικές Θ. Μ.

Γνωστικές Θ.Μ.

Κονστρουκτιβιστικές Θ.Μ.

Μοντέλα διδασκαλίας

Ρόλος τεχνολογίας

Βασικέςστρατηγικές

Άμεση Διδασκαλία

Εκμάθηση εννοιών

Επαγωγικό μοντέλο

Αμοιβαία διδασκαλία

Ερωτοαποκρίσεις(QAR)

Jigsaw

Παίξιμο ρόλων

Μάθηση μέσω έρευνας

Προοργανωτές

Modeling

Coaching

Scaffolding

Articulation

Reflection

Exploration

Οι επαγγελματίες δάσκαλοι χρησιμοποιούν μοντέλα διδασκαλίας!

Δεν αφήνουν όμως τα μοντέλα διδασκαλίας να τους «χρησιμοποιούν» …

συμπεριφοριστικές θεωρίες

γνωστικές θεωρίες κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες

Άμεση διδασκαλία Εκμάθηση εννοιών(Bruner :

Ανακαλυπτική μάθηση)

Αμοιβαία διδασκαλία

Επαγωγικό μοντέλο Jigsaw( συναρμολόγηση)

Ερωτοαποκρίσεις(επεξεργασία της

πληροφορίας)

Παίξιμο ρόλων

Προκαταβολικοί οργανωτές

(επεξεργασία της πληροφορίας)

Μάθηση μέσω έρευνας

(γνωστικός εποικοδομητισμός)

Synectics

Άμεση διδασκαλία - Direct Instruction

Μπιχεβιορισμός Θεωρία της Επεξεργασίας Πληροφοριών

Υλικό σχετικό με την καθημερινότητα των παιδιώνΓρήγορος ρυθμός μαθήματος

Πολλές και ποικίλες ευκαιρίες συμμετοχήςΣυχνές επαναλήψεις

Εκκίνηση θέματος

Παρουσίαση και μοντελοποίηση

Έλεγχος κατανόησης

Κατευθυνόμενη πρακτική σε ατομικό επίπεδο

Δραστηριότητα εστίασης

Ανεξάρτητη πρακτική

Συνοψισμός μαθήματος

Μαζική και διανεμημένη πρακτική εξάσκηση

Concept Attainment: Εκμάθηση Εννοιών

γνωστικός εποικοδομητισμός

Concept Attainment

ΑνάπτυξηΚινήτρων

Αυτορύθμισημαθητών

θεωρία της επεξεργασίας των Πληροφοριών

Διατύπωση υποθέσεων

‘Έκφρασηπροσωπικώνστρατηγικών

Παρατήρηση της ανάπτυξης προσωπικώνΓνωστικών δεξιοτήτων

Ανάλυση

Κατηγοριοποίηση

Κριτική σεστρατηγικέ

ςτων άλλων

ΕντοπισμόςΣχέσεων

ανάμεσα σε ιδέες

ConceptAttainment

The Inductive Model : Επαγωγικό μοντέλο

Aξιοποίηση προηγούμενης γνώσης

Συνεργατική κατάκτηση της γνώσης

Ανάπτυξη δεξιοτήτων κριτικής σκέψης

Ο εκπαιδευτικός ως διευκολυντής ( facilitatior)της γνώσης

Ιδεοθύελλα

Eμπειρία ομαδικήςεργασίας

Εφαρμογές στα επίπεδα: ανάλυσησύνθεση αξιολόγηση (Bloom)

Χρήση τεχνικών Scaffolding μέσω κατάλληλων ερωτήσεων που διευκολύνουν τη σκέψη του μαθητή

Constructivist Ιnductive model.

Τεχνολογία και επαγωγικό μοντέλο

• Χρήση υπολογιστή με βιντεοπροβολέα για παρουσίαση υλικού με λίστες εννοιών που βρίσκονται σε CD-ROM ή online

• Ψηφιακές κάμερες για λήψη φωτογραφιών που μπορούν να παρουσιαστούν με PowerPoint και αντιστοιχούν στις έννοιες που περιέχονται στις λίστες.

• Χρήση έξυπνου πίνακα για καταγραφή των εννοιών στον καταιγισμό ιδεών και για την καλύτερη οπτική κατηγοριοποίηση τους

Reciprocαl Teaching – Αμοιβαία διδασκαλία

Κοινωνικός εποικοδομητισμός Μοντέλο επεξεργασίας πληροφοριών

scaffolding

μάθηση μέσω αλληλεπίδρασης με τους άλλους

μεταγνώση

Τεχνικές στήριξης (scaffolding)

1Παρουσιάστε τη δεξιότητα στους μαθητές. Λειτουργήστε ως πρότυπο μίμησης.

2Σκεφτείτε φωνακτά ώστε να παρακολουθούν οι μαθητές τους συλλογισμούς και την πορεία σκέψης σας.3Δουλέψτε στην αρχή με απλό υλικό ( εύκολα κείμενα).4Σταδιακά αυξήστε τη δυσκολία του υλικού και περιορίστε τη δική σας βοήθεια.5Εντοπίστε τα σημεία δυσκολίας του μαθητή και δουλέψτε με πρόσθετες ασκήσεις σ’ αυτά.6Προτιμήστε να εργάζονται οι μαθητές σε μικρές ομάδες.7Χρησιμοποιείστε κάποιους μαθητές ως πρότυπα (modeling).8Διευκολύνετε τη σκέψη τους με παροχή ερωτήσεων, όχι έτοιμες απαντήσεις.9Δώστε συχνή ανατροφοδότηση 10. Παρέχετε κίνητρα

Τεχνολογία και μοντέλο Αμοιβαίας Διδασκαλίας

•Η χρήση διαδραστικού πίνακα για τηνεπεξεργασία κειμένου •Υπολογιστές για αναζήτηση πληροφοριών.

Question Answer Relationship (QAR) – Ερωτοαποκρίσεις

θεωρία της επεξεργασίας των πληροφοριών.

Εισαγωγή στα είδη των ερωτήσεων

Εισαγωγή στις υποκατηγορίες των ερωτήσεων μέσω του βιβλίου

Εισαγωγή στις υποκατηγορίες των ερωτήσεων «Μέσα από το μυαλό μου»

Κατάταξη ερωτήσεων από μαθητές

Τεχνολογία και QAR Το κείμενο προβάλλεται με smart board στους μαθητές και υπογραμμίζονται οι απαντήσεις.

Αναζήτηση κειμένων στο Web από τους μαθητές (real word sources).

Jigsaw – Συναρμολόγηση

Καθορισμός ομάδων

Εργασία σε ομάδες ειδικών

Επιστροφή μαθητών στα home groups

Συνοψισμός- εξαγωγή

συμπερασμάτων

Προετοιμασία

μαθήματος

Στάδια Εργασίες μαθητώνΕργασίες δασκάλου

Προετοιμασία

Καθορισμός απαιτήσεων χρόνουΠροετοιμασία υλικού: Μελέτη ομάδων ειδικών Φύλλα εργασίας Σύνθεση ομάδων: Λαμβάνοντας υπόψη φύλο, ηλικία, κουλτούρα, ειδικές ανάγκες, γλωσσικές δεξιότητες, προϋπάρχουσα γνώση.

Ομάδες ειδικώνΔιευκόλυνση διαδικασίας, μετακίνηση ανάμεσα στις ομάδες.Απευθύνει τις ερωτήσεις κατανόησης περιεχομένου.Αξιολογεί την προθυμία για το στάδιο των ομάδων home.

Επαναλαμβάνει ή μαθαίνει το υλικό.Πραγματοποιεί κάθε εργασία που αφορά την ομάδα των ειδικών. Ελέγχει την κατανόηση υλικού από τα μέλη της ομάδας του .Αποφασίζει πως θα διδάξει το ειδικό περιεχόμενο.

Home groupΚινείται ανάμεσα στα groups & διευκολύνει τη διαδικασία.Υποβάλει ερωτήσεις περιεχομένου καθώς οι ομάδες συγκεντρώνουν το υλικό jigsaw.Αξιολογεί την προθυμία για τη συγκεντρωτική συζήτηση στην τάξη.

Μοιράζεται ή διδάσκει υλικό με βάση μια προκαθορισμένη σειρά.

Συνοψισμός Οργανώνει τη συνολική συζήτηση της τάξης.Υπογραμμίζει το ειδικό περιεχόμενο.Βεβαιώνεται ότι έχουν καθοριστεί τα θέματα των home groups.Αξιολογεί τις εργασίες στο σπίτι σε ομαδικό ή ατομικό επίπεδο.

Συμμετέχει στη συζήτηση.Εγείρει θέματα προς συζήτηση.

Jigsaw και θεωρίες μάθησης

Σχετίζεται με τον κοινωνικό εποικοδομητισμό, γιατί βοηθά τους μαθητές να έλθουν πιο κοντά με τα μέλη των ομάδων τους να εκτιμήσουν την αξία τους να δομήσουν μικρές «κοινωνίες» και να αποδεχτούν τη διαφορετικότητα του άλλου.

Επίσης το μοντέλο επειδή βοηθά στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των μαθητών σχετίζεται και με τη γνωστική θεωρία της επεξεργασίας των πληροφοριών

Τεχνολογία και jigsaw

Η χρήση της τεχνολογίας εφαρμόζεται σε δύο επίπεδα. Α. Για την επιλογή και εύρεση υλικού (web pages) B. Για τη συνεργασία ανάμεσα στους μαθητές Χάρτες, φωτογραφίες, ήχος, βίντεο, τηλεδιάσκεψη, κείμενα word, wikis, εργαλεία συνεργατικής μάθησης.

Παίξιμο ρόλων - Role Playing

Διευθέτηση διαπροσωπικών προβλημάτων

Εμπλουτισμός του ακαδημαϊκού αναλυτικού προγράμματος

θεωρία του ουμανισμού (Carl Rogers)

ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης

Τεχνολογία και Role Playing1. Ηχογράφηση ή βιντεοσκόπηση για εκτίμηση της γλώσσας του σώματος, εκφράσεων προσώπου, video, iMovie ή CDROM με προϊόντα Role playing, μπορεί να δημιουργηθούν για συνολική εκτίμηση από την τάξη ή για να δοθούν σε άλλες τάξεις και μικρότερης ηλικίας μαθητές ώστε να μάθουν τεχνικές «παιξίματος ρόλων». 2. Δημιουργία ιστοσελίδων για ανάρτηση τεχνικών επίλυσης κοινωνικών προβλημάτων που προέκυψαν από το Role Playing.

Inquiry based learning – Μάθηση μέσω έρευνας

γνωστικός κονστρουκτιβισμός

Τεχνολογία και Μοντέλο Μάθησης μέσω έρευναςΗ τεχνολογία χρησιμοποιείται ως εργαλείο για την έρευνα.Το Internet αποτελεί πηγή έρευνας στο σχολείο.Για την οργάνωση των δεδομένων μπορεί να χρησιμοποιηθούν διαδραστικοί πίνακες. Η παρουσίαση των δεδομένων μπορεί να γίνει με τη χρήση της τεχνολογίας (power point).

Αναδόμηση υπαρχόντωνγνωστικών σχημάτων

Οι μαθητές μετατρέπονταισε παραγωγοί της γνώσης.

Synectics ( Συνεκτική)Θεωρία Επεξεργασίας των πληροφοριών

ερευνούν ένα πρόβλημα

με αναζήτηση ανακαλύπτουν εναλλακτικές

προοπτικές με τη χρήση αυτών οργανώνουν και βρίσκουν λογικές λύσεις

αναπτύσσουν τη δημιουργική ικανότητά τους αναπτύσσουν μεταγνωστικές

ικανότητες.

Τεχνολογία και Synectics

Η χρήση διαδραστικού πίνακα Παρουσίαση του κειμένου ή του υλικού που χρειάζεται βελτίωση με παρουσίαση Power point.

Advance Organizers – ΠροοργανωτέςΟδηγίες για τη δημιουργία προκαταβολικής οργάνωσης .

A.Σύντομη λεκτική ή οπτική πληροφορίαB.Παρουσίαση πριν το μάθημα ενός μεγαλύτερου τμήματος της πληροφορίας που πρόκειται να διδαχθείC.Όχι συγκεκριμενοποίηση του περιεχομένου της γνώσης που θα διδαχθεί.D.Παροχή μέσων γενίκευσης των λογικών σχέσεων ανάμεσα στα στοιχεία της μελλοντικής σχέσης.E.Επίδραση της διαδικασίας κωδικοποίησης του μαθητή.

Διαδικασίες που διευκολύνουν τη χρήση ενός προ οργανωτήA.Διαβάστε το κείμενο που λειτουργεί ως προοργανωτής στους μαθητές σαςB.Προσθέστε οπτικά ερεθίσματα στους προοργανωτές C.Χρησιμοποιείστε εννοιολογικούς χάρτες ή άλλα είδη γραφικών οργανωτών ως προοργανωτέςD.Διδάχτε τους προοργανωτές και υπενθυμίστε στους μαθητές να τους χρησιμοποιούν σωστά.

θεωρία της επεξεργασίας των πληροφοριών

Τεχνολογία και Προοργανωτές

Concept maps

Η παρουσίαση των προοργανωτών με βιντεοπροβολέα ή διαδραστικό πίνακα

Συνοψίζοντας το θεωρητικό μέρος• Ta μοντέλα και οι στρατηγικές

διδασκαλίας που παρουσιάσαμε έχουν συνδεθεί βάση βιβλιογραφίας με κριτήρια αποτίμησης (standards & Benchmarks).

• Καλό θα ήταν στην Ελλάδα να καθοριστούν κριτήρια αποτίμησης της ικανότητας χρήσης των παιδαγωγικών μοντέλων από τους εκπαιδευτικούς σε συνάρτησης με τις Νέες Τεχνολογίες ώστε να μπορεί να γίνεται αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου και ανατροφοδότηση για τους ίδιους.

• Φυσικά θα πρέπει να έχει προηγηθεί η ανάλογη επιμόρφωση

Βιβλιογραφία• Eggen, P. and Kauchak, D. (2001) Strategies for teachers:

teaching content and thinking skills. Upper Saddle River, New Jersey. Prentice Hall.

• Jeanine M. Dell’Olio, Tony Donk, (2007),Models of teaching: Connecting students with standards, Sage Publication. USA

• Joyce, B., Weil, M. and Calhoun, E. (2000) Models of teaching (6th ed.) Needham Heights, MA. A Pearson Education Company.

• Patricia Marzin, Cédric d’Ham, Eric Sanchez, How to scaffold the students to design experimental procedures, A proposition of a situation experienced by 108 high-schools students. Laboratoire LIG/MeTAH, Grenoble, France - INRP/e. Praxis Lyon, France

• Roy D. Pea, ( 2004),The Social and Technological Dimensions of Scaffolding and Related Theoretical Concepts for Learning,

• Education, and Human Activity, School of Education Statlford University