1

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ "4"

Συνημ. εις την υπ' αριθ. Φ.463.12/300466/17-10-60 Δ/γή ΓΕΣ/2ον ΕΓ /ΙΙΙ

Απόσπασμα από την επιστολήν του αρχηγού του Κ.Κ.Ε................ Για όλα τα μέλη και στελέχη των οργανώσεων του

Κ.Κ.Ε............................................................................................................Ο Μεταξάς από την πρώτη στιγμή έκανε πόλεμον φανατικό,

κατακτητικό.Βασική προσπάθειά μας έπρεπε να είναι να κάνουμε ξεχωριστή

Ελληνοϊταλική ειρήνη, πράγμα που μπορούσε να γίνη με την μεσολάβηση της ΕΣΣΔ ..........................................

Η ανατροπή του Μεταξά είναι το πιο άμεσο και ζωτικόν συμφέρον μας. Λαός και Στρατός πρέπει να πάρουν στα χέρια τη διαχείριση της χώρας και του πολέμου με σκοπόν την ειρήνη, εθνική ανεξαρτησία, εσωτερικόν αντιφασιστικό, αντιπλουτοκρατικό λαϊκό καθεστώς, ολόπλευρη προσέγγιση προς την Ε.Σ.Σ.Δ. και βαλκανική συνεργασία ......................................................................................................................

Οι Λαοί και φαντάροι της Ελλάδος και Ιταλίας δεν είναι εχθροί μα αδέλφια και η συναδέλφωσή τους στο μέτωπο θα σταματήση τον πόλεμο ..............................................................................................................................................................................................................................................

Αυτός είναι σήμερα ο δρόμος του Κ.Κ.Ε. ......................................... .......................................................................................................................

Ζήτω το Κ.Κ.Ε. Ζ ή τ ω η Κομμουνιστική Διεθνής.

Αθήναι 15/1/41

Ν. ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ

2

(Ε. Α. Μ.)

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ

ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ

"Καλλίτερα μιας ώρας ελεύθερης ζωή"

΄Εκδοση Ελεύθερης Ελλάδας

ΣΤΟΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Τι είναι η σημερινή στιγμή για τον ελληνικό λαό, το καταλαβαίνουμε όλοι μας, αφού τη ζούμε όλοι και την αισθανόμαστε βαθειά μέσα στη συνείδησί μας. Ο εχθρός στέκεται πάνω μας σαν όρνεο, η σκλαβιά μας σκεπάζει και μαζί της, η καταπίεση, η αρπαγή, η ληστεία. Εκατοντάδες πέφτουν κάτω από τα βόλια των χιτλεροφασιστών. Δικοί μας άνθρωποι, σκελετωμένοι από την πείνα, πεθαίνουν κοντά μας. Χωριά ρημάζονται, καίονται, εξαφανίζονται. Χιλιάδες συμπατριώτες μας είναι έγκλειστοι στις φυλακές και στα στρατόπεδα.

Οι κατακτητές λυσσομανούν. Νοιώθουν το έδαφος να φεύγει κάτω από τα πόδια τους. Η ώρα της συντριβής τους πλησιάζει. Ο πόλεμος συνεχίζεται σ' όλα τα μέτωπα. Και στο εξωτερικό και στο εσωτερικό, στην Ευρώπη, στην Ασία, στην Αφρική, στους Ωκεανούς και στις θάλασσες. Ο λαός μας αγωνίζεται για τη ζωή και τη λευτεριά του. Οι αντάρτες μας, με το όπλο στο χέρι, γράφουν σελίδες άφθαστου ηρωϊσμού και ανοίγουν τον δρόμο προς τον λυτρωμό. Το Εθνικό Απελευθερωτικό μέτωπο στάθηκε οργανωτής και οδηγητής του λαού μας, σε όλες του τις εκδηλώσεις. Είναι ο μοναδικός συνασπισμός που με την δράση του συγκεντρώνει την εμπιστοσύνη και την αφοσίωση των πλατειών μαζών.

Στις λίγες αυτές σελίδες, κάθε ΄Ελληνας παιριώτης θα βρή ότι του χρειάζεται σχετικά με τον αγώνα για την εθνική απελευθέρωση, που είναι ο αγώνας του ΕΑΜ, δηλαδή της οργάνωσης εκείνης που παλεύει νύχτα και μέρα στις πόλεις και στα χωριά για να γίνη η χώρα μας ελεύθερη και ανεξάρτητη.

Αθήνα, Σεπτέμβρης 1942 …………………………………………. Ο Eθνικός αγώνας είνε τιτάνειος, είνε ιερός. Γι' αυτό θέλει: - Ενότητα στους σκοπούς

- Ενότητα στην οργάνωση- Ενότητα στη δράση.

…………………………………………

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ

ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ

"Καλλίτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή"

1. Η μαύρη σκλαβιά.

Από τον Απρίλη του 1941 ένα κύμα μαύρης σκλαβιάς εσκέπασε την Ελλάδα. Και είναι τούτη η πιο σκληρή, η πιο απάνθρωπη, η πιο αιμοβόρα, η πιο αποπνιχτική σκλαβιά, απ' όσες εγνώρισε ως τώρα η πολυβασανισμένη χώρα μας στα τρεις χιλιάδες χρόνια της τρικυμισμένης ιστορίας της. Τα λυσσασμένα εθνικοφασιστικά θεριά της Ευρώπης που επρομελέτησαν κι ωργάνωσαν συστηματικά την υποδούλωση των Ευρωπαϊκών Λαών για να τους μετατρέψουνε σε αποικιακούς σκλάβους χωρίς ελπίδα λυτρωμού, χύθηκαν απάνω στην Ελλάδα. Τα ηρωϊκά παιδιά του Ελληνικού λαού εχτύπησαν κατάμουτρα τον πρώτο καταχτητή, τον ετσάκισαν, τον εταπείνωσαν, τον έσπρωξαν πίσω στα βουνά της Αλβανίας. Και τότες εξεκίνησαν κατά της χώρας μας οι σιδερόφραχτες μεραρχίες, τα τανκς, τα κανόνια και τα αεροπλάνα των Γερμανών για να χτυπήσουνε μια χούφτα γενναίων στρατιωτών από την πλάτη. Μα και μ' αυτούς ακόμα χτυπήθηκαν παλληκαρίσια οι ΄Ελληνες στρατιώτες,

ξαίροντας από πριν, πως δεν μπορούνε βέβαια αυτοί, μια χούφτα άνθρωποι, σχεδόν άοπλοι, να κρατήσουν τον πύρινο ποταμό που κατέβαινε.

Μα ο αγώνας τους και η θυσία τους είχε σημασία συμβολική. ΄Εδειχνε πως οι ΄Ελληνες δεν είναι λαός "ώριμος για σκλαβιά". ΄Εδειχνε πως οι ΄Ελληνες ξαίρουν να πεθαίνουνε για τη λευτεριά, που δεν τους την εχάρισε κανένας ποτέ, παρά πάντα, από τον καιρό του Μαραθώνα και της Σαλαμίνας ως το 21 και ως σήμερα, την καταχτήσανε με το αίμα τους και με τον ηρωϊσμό τους.

Και τότες, πίσω από τις σιδερόφραχτες μεραρχίες των Γερμανών κατέβηκαν και χύθηκαν στην Ελλάδα τα "λιοντάρια" του Μουσολίνι και πλημμύρισαν την χώρα μας, Ρούμελη και Μωρηά και νησιά, και καλοστρώθηκαν οι "νικητές", στις πολιτείες και στα χωριά μας, κι από τότε και τρώνε και πίνουνε ρουφώντας το αίμα τους. Και κατέβηκαν ακόμη πίσω από τους Γερμανούς χωρίς να ρίξουν τουφεκιά και να αντιμετωπίσουν Έλληνα στρατιώτη, άλλοι γενναίοι καταχτητές, οι Βούλγαροι φασίστες, κι' άρχισαν κι' αυτοί το ηρωϊκό τους έργο: να σβύσουνε τον Ελληνισμό από την Μακεδονία και τη Θράκη. Κάτω από την προστασία των Γερμανικών λογχών πάντα, έσφαξαν και σκότωσαν δεκάδες χιλιάδες ΄Ελληνες, έκαψαν χωριά ξεσπήτωσαν εκατοντάδες χιλιάδες, υπεχρέωσαν όλους τους Έλληνες να προσθέσουν στα ονόματα τους την κατάληξη "ώφ" για να γίνουν Βούλγαροι, έβαλαν παπάδες Βουλγάρους στις εκκλησιές, Βουλγάρους δασκάλους στα σκολειά, για να "εκπολιτίσουν" κι αυτοί την Ελλάδα, κατά το παράδειγμα που τους δίνουν οι Ναζίδες "εκπολιτιστές", της Νορβηγίας, της Πολωνίας, της Τσεχοσλοβακίας κτλ. και κατέβηκαν ακόμα πίσω από τους Γερμανοϊταλούς στην Ελληνική ΄Ηπειρο οι γενναίοι Αρβανίτες για το πατροπαράδοτο πλιάτσικο, και ξεφύτρωσαν στη Θεσσαλία μερικά θρασύδειλα, σιχαμερά σαλιγκάρια που λέγονται Ρουμανόβλαχοι, και τριγυρίζουνε τα χωριά ληστεύοντας, καίοντας, πλιατσικολογώντας και ρημάζοντας τον τόπο.

Και το κύμα της μαύρης σκλαβιάς χύθηκε κατόπιν πάνω στην ηρωϊκή Κρήτη. Από τον ουρανό έπεσαν τα αρπακτικά όρνια για να σκίσουνε με τα νύχια τους τις σάρκες του Κρητικού λαού. Κι' όταν αντίκρυσαν την παλληκαριά ατρόμητων γέρων και παιδιών και γυναικών,

έστησαν τα πολυβόλα τους και τα κανόνια τους και πέταξαν με τα αεροπλάνα τους πάνω από τις πολιτείες και τα χωριά της Κρήτης, και με τη φωτιά και το σίδερο το πυρωμένο, πίστεψαν πως θα δαμάσουν το ατρόμητο φρόνημα του λαού, που δεν άφισε κανένα καταχτητή να κοιμηθή ήσυχη νύχτα, αιώνες ολόκληρους.

Και τώρα, πάνε δεκαοχτώ μήνες που εβάλθηκαν όλοι τούτοι οι "αρχοντολαοί" να δημιουργήσουνε τη "νέα τάξη πραγμάτων" και στην Ελλάδα. Και ο Ελληνικός λαός τη γνώρισε, ή καλλίτερα, την ξαναγνώρισε τη νέα τάξη των πραγμάτων, που είναι τόσο παληά όσο και ο κόσμος, και λέγεται με την αληθινή της λέξη "σκλαβιά". Μαύρη σκλαβιά και αρπαγή και βαρβαρότητα, και μπασιμπουζουκισμός και λεηλασία και ερήμωση της χώρας. Είναι η τάξη που ήθελαν να φέρουνε σε τούτη τη χώρα οι βάρβαροι της Ασίας, οι Πέρσες, οι Ούννοι, οι Μογγόλοι του Ταμερλάνου και του Τσιγγισχάν, οι Τούρκοι του Μουχαμέτη, με μόνη τη διαφορά, πως ετούτη τη φορά συνδέεται η τάξη αυτή και με την επιστημονικά ωργανωμένη ληστεία. ΄Ο,τι είχε δημιουργήσει η εργασία του Ελληνικού λαού στα εκατό χρόνια της ελεύθερης ζωής του. Όλα τα υλικά μας αγαθά εξαφανίστηκαν. Όλα τα τρόφιμα και τα υλικά που ήτανε στις αποθήκες μας, ζάχαρες, καφέδες, ρίζια, πετρέλαια, δέρματα, σιδερικά, εργαλεία και φάρμακα, ρουχισμός, μαλλιά και μπαμπάκια, μέταλλα, ακόμα και τα επιστημονικά εργαλεία από τα επιστημονικά μας εργαστήρια, όλα λεηλατήθηκαν. Όλα τα ζώα της καλλιέργειας, της τροφής, της μεταφοράς, άλογα, μουλάρια, βόδια, πρόβατα, γίδια, γουρούνια, γαλόπουλα, κότες, αρπάχτηκαν, φαγώθηκαν. ΄Όλα τα μεταφορικά μας μέσα , αυτοκίνητα συγκοινωνίας, φορτηγά και πολυτελείας, μοτοσυκλέτες και ποδήλατα και κάρα ακόμη, όλα μας τα βαπόρια, τα ιστιοφόρα, τα μπενζινόπλοια, επιτάχτηκαν, εξαφανίστηκαν και τώρα μας κοροϊδεύουν για πρωτόγονους νομίζοντας πως από ανέκαθεν κάναμε τις μεταφορές μας με τα δίτροχα άθλια κασσονάκια που τριγυρνούνε στους δρόμους της Αθήνας. Όλα τα προϊόντα της γης, ακόμα και κείνα που μας επερίσσευαν και τα πουλούσαμε στο εξωτερικό, έγιναν με μιας για μας αόρατα, και σπάνια φαινόμενα. ΄Όχι πια το σιτάρι, το κριθάρι, το καλαμπόκι, παρά το λάδι μας, οι ελιές μας, τα τυριά μας, το γάλα μας, οι σταφίδες μας, τα σύκα μας, τα κρασιά μας, τα λαχανικά μας, τα ψάρια μας, τα φρούτα μας, τα καπνά μας, τα χάσαμε από

τα μάτια μας. Στη χώρα της εληάς και του λαδιού πεθαίνουν οι άνθρωποι από πριξήματα, γιατί δεν έχουν σταγόνα λάδι, να προσθέσουνε στα νερόβραστα χόρτα τους. Και φτάσαμε σήμερα να πληρώνουμε 27.000 δρχ. το λάδι την οκά, 22.000 το κρέας την οκά, 1.200 δρχ. την οκά τα σταφύλια τον Αύγουστο μήνα, 2.600 δρχ. την οκά το γάλα, στη στάνη μέσα, 2.500 δρχ. τη ντομάτα την οκά. Εχάθηκαν όλα τα καύσιμα υλικά, τα πετροκάρβουνα, το πετρέλαιο, η μπενζίνα, το ξυλοκάρβουνο. Κι' αφού μας τα πήραν όλα τούτα και μας ανάγκασαν να καίμε τα δάση μας για να μαγειρέψουμε το φαγητό μας, μας κατηγορούν για βάρβαρους, "γιατί δεν σεβόμαστε τα δάση". Και συνάμα αυτοί κατεβάζουν βουνά τα ξύλα μας και τα καίνε στα καζάνια τους. Και αφού μας αφαιρέσανε όλα τα μέσα της δουλιάς και μας λιμοχτονούνε, μας κατηγοράνε γιατί είμαστε τεμπέληδες, καφενόβιοι κι' αεριτζήδες και θα μας βάλουνε, λέει, αυτοί να δουλεύουμε όπως ξαίρουν αυτοί να βάζουνε τους σκλάβους να δουλεύουνε.

Και δίπλα σ' αυτή την άμεση καταλήστεψη βαδίζει από κοντά η επιστημονικά οργανωμένη ληστεία. Σ' όλες τις Ελληνικές εμπορικές και βιομηχανικές και τραπεζικές επιχειρήσεις μπαίνουνε με το “έτσι θέλω” και αρπάζουν το 51% από τις μετοχές, υποδουλώνοντας έτσι με μιας για αιώνα τον άπαντα - όπως νομίζουν - την εργασία του Ελληνικού λαού. Στην αρχή θέλανε να μας ξεγελάσουνε με τα τυπωμένα χαρτιά τους τα μάρκα και τις λιρέττες της κατοχής, πως τάχα μας πλερώνουνε ό,τι αγοράζουνε. Ενώ απλούστατα το κλέβανε: Γιατί το χαρτί αυτό δεν είχε καμμιάν αξία ανταλλαχτική μέσα στην Γερμανία και την Ιταλία, δηλαδή μας έπαιρναν τα δικά μας πράγματα χωρίς να υποχρεώνονται να μας δώσουνε τίποτα δικό τους, μας επλήρωναν με φρέσκο αέρα.

Μα ύστερα ανακαλύψανε πως είναι κόπος περιττός και έξοδο περιττό να τυπώνουνε καν μάρκα και λιρέττες. Καλίτερα να τυπώνει χαρτί η “Ελληνική Κυβέρνηση” και να κάνη αυτή τα έξοδα, κι έτσι να μας κλέβουν όλα μας τα' αγαθά με δικά μας λεφτά. Και τα έξοδα αυτά του Στρατού της κατοχής έγιναν τόσο πολλά και αμέτρητα, που κανένα τυπογραφείο δεν προφταίνει να τυπώνη τα “χιλιάρικα”. ΄Όταν η Γερμανία ύστερα από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο καταδικάστηκε να πληρώνη2 δισεκατομμύρια μάρκα το χρόνο συνολική αποζημίωση για όλες τις τεράστιες ζημιές που είχε προξενήσει σ' όλο τον κόσμο, έβγαλε φοβερές

φωνές για την τρομερή αδικία της “ληστρικής” συνθήκης των Βερσαλλιών, και δικαιολογεί και το σημερινό ακόμη πόλεμο επειδή τότες εζήτησεν να την πνίξουν. Μα τι να πη λοιπόν η μικρή, φτωχή και ερημωμένη Ελλάδα, που δεν έβλαψε κανένα, που κανενός τη χώρα δεν πήγε να καταπατήση, ούτε κανενός να πάρη τα αγαθά, όταν οι κατακτητές της της ερούφηξαν κιόλας σ' ένα χρόνο μέσα δυόμιση δισεκατομμύρια μάρκα “για έξοδα στρατού κατοχής”; Και της ζητάνε τώρα να πλερώνη τα έξοδα της γερμανικής εκστρατείας στην Αφρική, βάζοντας τηνε (άκουσον, άκουσον!!) να “δανείζει” η Ελλάδα στη Γερμανία 20-30 δισεκατομμύρια δραχμές το μήνα! Και τώρα δεν τρέφουμε μόνο τα στρατεύματα κατοχής, δεν πληρώνουμε μόνο τα γλέντια τους, τα μεθύσια τους, τα όργιά τους με τα κορίτσια μας και τις αδερφές μας, όλη την αφάντα στη σπατάλη τους σε έργα, σε μεταφορές, σε χτίρια άχρηστα για μας, σε αεροδρόμια, σε φρούρια, που χτίζουν απάνω στη χώρα μας, παρά ταϊζουμε εμείς και το στρατό του Ρόμμελ, για να υποβοηθήσουμε να εγκαθιδρυθεί η “νέα τάξη” και στην Αφρική. Η “νέα τάξη” των γκάγκστερς.

΄Ετσι κατάντησαν να πεθαίνουν εκατοντάδες και χιλιάδες άνθρωποι από την πείνα, καταντήσαμε να δρασκελάμε κουφάρια στους δρόμους, να θάφτουμε τους νεκρούς μας σωριασμένους μέσα στα κάρρα των σκουπιδιών μας. ΄Ετσι καταντήσαμε όλοι σκελετοί και τα παιδιά μας ατροφικά με καλαμένια ποδαράκια και μάτια σβυσμένα. ΄Ετσι φυτεύεται στα στήθια μας η φυματίωσι, κι η ατροφία, κι ο εκφυλισμός.

Κι όταν ο λαός αυτός που κατάχτησε τη λευτεριά του σε πολύχρονους αγώνες με το αίμα του, τολμήσει να διαμαρτυρηθεί, να ζητήσει το δίκιο του, να διεκδικήσει το στοιχειώδες δικαίωμα του στη ζωή, στην τιμή, στην περιουσία του, τον σωριάζουνε στις φυλακές και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τον ξεσπιτώνουνε, του καίνε τα χωριά, του σκοτώνουνε τα παιδιά του και τουφεκίζουνε αθώους ομήρους για να πνίξουνε τη διαμαρτυρία του λαού.

Η πιο άναντρη, η πιο συχαμερή τυραννία που παρουσιάστηκε ποτές απάνω στη γη. Αληθινά “νέα τάξη” στον κόσμο. Ξαναγύρισμα στην πρωτόγονη βαρβαρότητα , κατάργηση κάθε νόμου, κάθε ηθικής, κάθε δίκιου. Ο νόμος της Ζούγκλας απάνω στην Ευρώπη! Αυτή είναι η νέα Ευρωπαϊκή τάξη.

2. Οι προδότες και τα τσακάλια

Μα δεν είναι μόνο το αίμα που χύνεται, οι υλικές καταστροφές, η σωματική εξαθλίωση του λαού, που φέρνει ετούτη η μαύρη τυραννία μαζί της. Περισσότερο ακόμα και βαθύτερα και σκληρότερα χτυπάει το λαό η ηθική εξαθλίωση, που παρουσιάζουν ωρισμένα κοινωνικά στρώματα και ωρισμένα άτομα.

Όταν ο Χίτλερ επροετοίμαζε στα κρυφά τα εγκληματικά του σχέδια για την υποδούλωση των Ευρωπαϊκών λαών, συζητώντας κάποιαν ημέρα μ΄ένα φίλο του που τον ερωτούσε με ποιον τρόπο θα νικήσει την εσωτερική αντίσταση των λαών και θα την παραλύσει, είπε με την συνηθισμένη του ξετσιπωσιά: “Σε κάθε τόπο θα βρεθούνε κάμποσα φιλόδοξα και ιδιοτελή καθάρματα, που θα εξυπηρετήσουν πρόθυμα τους σκοπούς μου, γιατί αυτό θα είναι ο μόνος τρόπος για να αναδειχθούν και να πλουτίσουνε στη χώρα τους”. Και η πρόβλεψη του αυτή επραγματοποιήθηκε δυστυχως. Γιατί σ' όλες τις χώρες βρέθηκαν οι διάφοροι Λαβάλ και Κουΐσλιγκ για να προδώσουνε τον τόπο τους. ΄Ετσι και στη δική μας χώρα από την πρώτη στιγμή έτρεξαν κοντά στους κατακτητές τα φιλόδοξα και ιδιοτελή καθάρματα.

΄Ετρεξαν πρώτα-πρώτα οι Τσολάκογλοι, οι Μπάκοι, οι Γκοτζαμάνηδες, οι Καραμάνοι, στρατηγοί απάτριδες, πολιτικάντηδες, τυχοδιώκτες. Με την πρόφαση να περισώσουνε τάχα κάτι από την καταστροφή, μα στην πραγματικότητα να εξασφαλίσουν αξιώματα, πρωτοκαθεδρίες, φαγοπότια, ρεμούλες για τον εαυτό τους, τους συγγενείς τους και τους φίλους τους, εδέχθηκαν να κυλιούνται καθημερινά στη λάσπη της προδοσιάς, να κοψομεσιάζονται, να υποβοηθούνε τη λεηλασία και την ερήμωση της χώρας τους και να δίνουνε πρόσχημα νομιμότητας σ΄όλα τα άτιμα κακουργήματα των καταχτητών, να τα κρύβουν από το λαό και να παρουσιάζουν και τον ίδιο το λαό πως αποδέχεται, πως εγκρίνει, πως είναι τάχα ενθουσιασμένος από την εκμηδένιση του και από τη σκλαβιά του. ΄Ενας υπουργός είχε κάποτε την αναισχυντία να πη σε φίλους του που τον ρωτήσανε πώς μένει στην κυβέρνηση αφού ο λαός πεθαίνει στους δρόμους από την πείνα: “Εγώ έχω το αυτοκίνητο μου. Καλά τρώγω και πίνω. Ο λαός που ήθελε

πόλεμο, ας βγάλει τώρα τα μάτια του.”Αυτά λοιπόν τα φιλόδοξα και ιδιοτελή καθάρματα κρύβουν από το

λαό όλα τα εγκλήματα των κατακτητών, τους παρουσιάζουν για ευεργέτες του λαού, τους καίνε λιβανωτό, γιατί τάχα, μας έστειλαν δέκα κουτιά γάλα, τη στιγμή που μας απογυμνώνουν από όλα μας τα αγαθά. Αυτοί κρύβουν από το λαό πως η Μακεδονία και η Θράκη κατακυρώθηκαν στους Βουλγάρους φασίστες, και ρημάζεται απ΄αυτούς, πως την ΄Ηπειρο την προορίζουν για την Ιταλική Αλβανία πως τα Εφτάνησα και Κυκλάδες τις προσαρτήσανε κιόλας οι Ιταλοι. Αυτοί κρύβουν απ' το λαό τις σφαγές, τις λεηλασίες, την πυρπόληση των χωριών, τις χιλιάδες τους φόνους, τις φυλακίσεις, τις εξορίες, τους σκοτωμούς των ομήρων. Αυτοί συγκεντρώνουν και δεσμεύουνε τα προϊόντα μας για να τα βρίσκουν έτοιμα να τα λεηλατούν οι ξένοι, αυτοί κρύβουν από το λαό τα δισεκατομμύρια που μας παίρνουνε κάθε μήνα οι γκάγκστερς εκμηδενίζοντας τις δραχμές μας. Αυτοί κρύβουν από το λαό πως εμείς χρηματοδοτούμε και τροφοδοτούμε την εκστρατεία της Λιβύης. Αυτοί ετοιμάζονται να μας επιστρατέψουνε κιόλας, να μας βάλουνε να σκάβουμε δρόμους στο ανατολικό μέτωπο ή κάπου αλλού, και να στείλουμε τα παιδιά μας να πεθάνουνε στις παγωμένες ρούσσικες στέππες, πολεμώντας κατά των απελευθερωτών μας.

Γύρω από αυτά τα φιλόδοξα και ιδιοτελή “καθάρματα” - τον τίτλο τον τιμητικό τους τον έδωκε βλέπετε ο ίδιος ο πάτρωνάς τους - οργιάζουνε πάνω στο πτώμα της δυστυχισμένης Ελλάδος, ρουσφετολογούν, επιδιώκουν αξιώματα, θέσεις και πηγές πλουτισμού ένα πλήθος από άλλα καθάρματα. Πρώτα-πρώτα οι “Γερμανόφιλοι”, οι “Ιταλόφιλοι” οι “εκ πεποιθήσεως φασισταί και εθνικοσοσιαλισταί”, οι Γιοκαρίνηδες, οι Βλαβιανοί και οι Παμπουκάδες και οι Λοτίτσηδες και οι Τραυλοί, που άμα τους πεις να πάνε, λοιπόν, οι ίδιοι ως εθελοντές στο ρούσσικο μέτωπο για να πολεμήσουνε για τας “πεποιθήσεις των” παθαίνουν αγιάτρευτη μουγκαμάρα. Και γύρω από τους αρχιπροδότες Τσολάκογλους έχουν συγκροτήσει τις συμμορίες τους τα “τσακάλια”, όλοι οι ασυνείδητοι μεγαλοκαρχαρίες των θολών νερών, οι σπεκουλάντιδες, οι μεγαλο-επιχειρηματίες, οι εργολάβοι, οι μεσάζοντες, οι “οικονομικώς συνεργαζόμενοι μετά των αρχών κατοχής”. Τα διακόσια δισεκατομμύρια δραχμές που κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα,

δεν εβγήκαν όξω από τον τόπο μας. Είναι εδώ μέσα. Ποιος τα έχει; Που πήγαν; Μα από τα χέρια αυτών πέρασαν. Μετατράπηκαν σε πολυκατοικίες, σε πλούσια χτήματα, σε βίλλες, σε διαμαντικά, σε μπριλλάντια, σε χρυσές λίρες, σε έπιπλα, σε μπιμπελό, σε γουναρικά, σε χαλιά που σωριάζονται στα σπίτια τους. Ό,τι πουλάει ο καθένας από μας για να φτωχοζήσει, το ρολόϊ του, το χαλί του, τη βέρα του, το κόσμημα της γυναίκας του, την εικόνα, όλα πέρασαν στα χέρια των τσακαλιών. Αυτοί κάνουν όλες τις βρώμικες επιχειρήσεις σε συνεργασία με υπουργούς και με ξένους. Αυτοί είναι οι πραγματικοί δημιουργοί της μαύρης αγοράς και όχι ο φτωχός μεταπωλητής, που προσπαθεί να ζήσει την οικογένεια του πουλώντας πέντε οκάδες ντομάτες ή τρεις οκάδες μαρίδα. Και όμως, η κυβέρνησι κυνηγάει ετούτους εδώ τους φτωχούς βιοπαλαιστές, και κανένα, μα κανένα, κανένα “τσακάλι”, δεν ετόλμησε να θίξει. Μα πως να το θίξει; Είναι κοινοί συμμορίτες μαζί τους, και τρώνε κάθε μέρα στα πλούσια τραπέζια τους. Οι προδότες και τα τσακάλια άνοιξαν το δρόμο στην ηθική εξαχρείωση. Και ξεφύτρωσαν έτσι όλα τα συχαμερά και βρωμερά σκουλήκια της ηθικής εξαχρείωσης: οι φραγκολεβαντίνοι και οι ντόπιοι χαφιέδες και οι καταδότες που επλημμύρισαν τα γραφεία της Γκεσταπό και των καραμπινιέρων με καταγγελίες και συκοφαντίες εναντίον πλήθους κόσμου. Αυτοί άνοιξαν το δρόμο της άτιμης προδοσιάς που λυμαίνεται κάθε πολιτεία και κάθε χωριό της Ελλάδος. Τα εγκληματικά χέρια των ξένων τα οδηγούν άτιμοι χαφιέδες και προδότες για να βρίσκουνε παντού και να χτυπάνε κάθε ΄Ελληνα πατριώτη, για να εκβιάζουνε, για να βασανίζουνε και να εξορίζουνε, να σκοτώνουνε. Αυτοί οι άτιμοι χαφιέδες και προδότες έδωκαν το παράδειγμα της “συνεργασίας” των Ελληνικών σωμάτων ασφαλείας με τη Γκεσταπό και τους καραμπινιέρους.

Και τέλος, αυτοί άνοιξαν το δρόμο για την εκπόρνεψη των γυναικών, που πήρε τέτοια καταπληκτική και αναπάντεχη έχταση στον τόπο μας. Πού είναι τα “πατροπαράδοτα Ελληνικά ήθη και έθιμα”; Σε πολιτείες και χωριά τριγυρνάν οι ξένοι στρατιώτες αγκαλιασμένοι με τις γυναίκες μας, τις κόρες μας, τις αδερφάδες μας. Από τα μεγαλόσπιτα που χορεύουν και πίνουν σαμπάνιες και οργιάζουν οι μεταξοφορεμένες κυράδες με ξένους αξιωματικούς, ως τα χωρικά σπίτια που μπαινοβγαίνουνε φανερά ξένοι αγαπητικοί. Μπροστά στα μάτια μας είναι

ακόμη οι ανάπηροι του πολέμου, με κομμένα χέρια και πόδια, οι τραυματίες, οι σακάτηδες. Ακόμα δεν έβγαλαν τα μαύρα οι χήρες και τα ορφανά του πολέμου. Κι οι φονιάδες του γυρίζουν αγκαλιά με τις γυναίκες μας και τις αδερφές μας.

Και έτσι εγέμισαν οι πολιτείες και τα χωριά μας από αρρώστειες αφροδίσιες. ΄Ετσι δώδεκα χρονών κορίτσια είναι γιομάτα σύφιλη. Και κοντά σε όλες τις άλλες πληγές του εκφυλισμού μπαίνει ακόμα και τούτη εδώ, ο εκφυλισμός από τη σύφιλη!

Και όλ' αυτά τα βλέπουν οι προδότες και τα τσακάλια με ήσυχη συνείδηση και χαρούμενο μάτι και το λένε κιόλας φανερά. “Ας βαστάξει όσο μπορεί ετούτο το πανηγύρι. Εμείς πλουτίζουμε, εμείς καλοπερνάμε. Ευλογημένη η νέα τάξη των πραγμάτων”. “Ευλογημένη η νέα τάξη των πραγμάτων”, είχε την αναισχυντία να το πει αυτό ο Τσολάκογλου στη Θεσσαλία και στην Κρήτη, ανάμεσα στα καπνισμένα ερείπια από χωριά και πολιτείες, ανάμεσα στα κουφάρια των χιλιάδων αδικοσκοτωμένων, ανάμεσα στους αποσκελετωμένους από την πείνα πολίτες. Μα τα είπε οχυρωμένος πίσω από τις γερμανικές ξιφολόγχες και τα πολυβόλα.

Να ιδούμε τι θα πει κι αυτός κι' όλοι οι προδότες και τα τσακάλια, όταν οι ξιφολόγχες των ξένων και τα πολυβόλα τους και τα αεροπλάνα τους, δεν θα είναι πια στον τόπο μας. Γι' αυτό, λοιπόν, και τούτοι εύχονται να μείνουνε πάντα εδώ. Η σκλαβιά να γίνει το μόνιμο καθεστώς της Ελληνικής γης.

3. Η αγωνία ενός λαού.

Απέναντι σ' αυτή τη φοβερή συμφορά, την άγρια μπόρα, που ξέσπασε πάνω στη χώρα μας και καταβασανίζει το λαό μας, ποια είναι η στάση του λαού; Πως αντιμετωπίζει ο λαός τα χτυπήματα που αναταράζουν όλη του τη ζωή; Από τη μια μεριά τα χτυπήματα της τυραννίας των ξένων καταχτητών, την αρπαγή του ψωμιού του, την ολόπλευρη στέρηση των μέσων της ζωής του, την αβεβαιότητα , την μαύρη έγνοια που τον κατατρώγει την πάσαν ημέρα, το θάνατο που τον τριγυρίζει με χίλιες μορφές την κάθε στιγμή ; Και από την άλλη μεριά τα χτυπήματα της προδοσίας, την άγρια και αχόρταγη μανία της κερδοσκοπίας, την αισχρή συνωμοσία των εκμεταλλευτών της δυστυχίας

του;Από τη μια στιγμή στην άλλη, όλα τα στρώματα του λαού μας

είδανε να αναποδογυρίζεται και να γκρεμίζεται γύρω τους το οικοδόμημα της ζωής τους. Ο εργάτης έχασε τη δουλεία του, βρέθηκε στο δρόμο απένταρος. Μα και όποιος είχε δουλειά, το μεροκάματό του έγινε με μιας μηδενικό των μηδενικών. ΄Ό,τι κέρδιζε όλο το μήνα δεν του έφτανε πια για να ζήση ούτε μιαν ημέρα. Αν, πρωτήτερα, μπορούσε να τρώει αυτός και τα παιδιά του ένα κομμάτι ψωμί, λίγες ελιές, λίγα χορταρικά, τώρα χάθηκε και το ψωμί, και η εληά και το χόρτο. Το σκληρό μονοπάτι που βάδιζε πάντα, έγινε τώρα ο δρόμος του μαρτυρίου, που ωδηγούσε κι' αυτόν και τη γυναίκα του και τα παιδιά του κατευθείαν στο νεκροταφείο. Στην ίδια θέση βρέθηκαν όλοι οι μισθωτοί. Ο ιδιωτικός και δημόσιος υπάλληλος, ο τραγικός αυτός αιώνιος ακροβάτης ανάμεσα στην πείνα και στην κοινωνική αξιοπρέπεια, έχασε κάθε ισορροπία. Το κρυφό μαρτύριο του έγινε τώρα πια φανερό. Σιγά σιγά αποσκελετώθηκε αυτός και η φαμελιά του. Τα ρούχα του κυλάν από πάνω του, το πρόσωπο του εσούρωσε. Όλοι γέρασαν με μιας και στα μάτια τους ζωγραφίστηκε η μαύρη έγνοια και η αγωνία η θανάσιμη. Η διάσταση ανάμεσα στο εισόδημα και στα πιο απαραίτητα έξοδα της ζωής έγινε τρομαχτική. ΄Ολος ο μισθός δε φτάνει για να αγοράσει τα τρόφιμα δέκα ημερών, πέντε ημερών, τριών ημερών, μιας ημέρας. ΄Ολος ο μισθός ενός μηνός δεν φτάνει για να περάσει ένα ζευγάρι σόλες στα τρύπια παπούτσια του! Και για το μισθωτό, λοιπόν, άνοιξε πλατύς ο δρόμος του νεκροταφείου, η μαύρη πύλη του θανάτου από μαρασμό, που καταπίνει τα παιδιά του, τους γονιούς του, τη γυναίκα του και αυτόν τον ίδιο. Οι συνταξιούχοι πολιτικοί και στρατιωτικοί και τα θύματα των πολέμων έπαθαν χειρότερα. Οι μικροί και μεσαίοι εισοδηματίες και πολλοί, γλυκά αποκοιμισμένοι απάνω στο μαλακό προσκέφαλο της εξασφαλισμένης ζωής, ξύπνησαν τραγικά μπροστά στο τρομαχτικό φάσμα της πείνας.

Και όλοι αυτοί, εργάτες, υπάλληλοι, επαγγελματίες, βιοτέχνες, εισοδηματίες, που άνοιξε με μιας βαθύς ο λάκκος μπροστά τους, άρχισαν να ξεπουλάνε ό,τι βρισκότανε σπίτι τους. Δακτυλίδια, βέρες, ρολόγια, έπιπλα, χαλιά, τεντζερέδια, πιατικά, παπλώματα, κουβέρτες, ρουχισμός, πήρανε το δρόμο της αγοράς. Κάθε μικροοικονομία εξανεμίστηκε. Ό,τι κρυβότανε για στήριγμα των γηρατειών, η προίκα των κοριτσιών, το

κεντητό προσκέφαλο, τα νυφικά σεντόνια, όλα πήρανε το δρόμο της αγοράς. Τα καταπίνει κάθε μέρα ο σκοτεινός λάκκος, και όμως το τρομαχτικό φάσμα της πείνας είναι εκεί μπροστά τους. Ε! η ζωή έγινε αβάσταχτη. Η σκλαβιά έγινε αβάσταχτη. Ο θάνατος είναι μπροστά μας. Λοιπόν τι περιμένουμε;

Τα ίδια και χειρότερα γίνονται στα χωριά, μ' όλη τη φαινομενική υπερτίμησι των αγροτικών προϊόντων και το φαινομενικό πλούτο που συσσωρεύεται στις κασσέλες μερικών αγροτών. Εδώ βέβαια φάνηκε στην αρχή σαν να ήρθε αναπάντεχα ο χρυσός αιώνας. Οι χωριάτες είδανε με μιας να τρέχουνε τα χιλιάρικα μέσα στο σπιτικό τους, να μπαίνουν από τις πόρτες και τα παράθυρα τα λεφτά, και να χρυσοπουλιέται το σιτάρι τους, το καλαμπόκι τους, το λαχανικό τους, η πατάτα τους, η ελιά τους, το κρασί τους, το τυρί τους, το γάλα τους. Πίστεψαν πως τώρα μπορούνε κι' αυτοί να ξεχρεώσουνε τα χτήματά τους, ν' αγοράσουνε κι' άλλα χτήματα, ν' αγοράσουνε σπίτια στις πολιτείες, ν' αγοράσουνε χρυσαφικά και διαμαντικά, μεταξωτές κάλτσες στις τσούπρες τους, ακόμα και πιάνα να κουβαλούνε στο χωριό. Σιγά σιγά όμως άρχισαν να βλέπουν να λιώνει μπροστά στα μάτια τους ο θησαυρός. Για ένα ζευγάρι άρβυλα ή τσαρούχια, χρειάζονται τώρα σωρό τα χιλιάρικα, τα ζώα τους άρχισαν να ψοφάνε μη έχοντας τροφή, τους άρπαξαν οι ξένοι σταυρωτήδες τα πουλερικά τους και τα πρόβατά τους. Δεν έχουνε γάλα, δεν έχουν αυγό να φάνε. Και ήρθε το κράτος να τους πάρει και τα γεννήματα με τη βοήθεια των καραμπινιέρων. Στο τέλος στερήθηκαν και το ψωμί. Δεκάδες πεθαίνουν οι φτωχοί χωριάτες από πείνα, γυμνοί και ξυπόλητοι περπατάνε. Και στο τέλος τέλος , και εκείνοι που έχουνε σωριασμένα τα χιλιάρικα στις κασσέλες τους θα ιδούνε πως δεν θα μπορούνε ούτε στον τοίχο να τα κολλήσουνε για ταπετσαρία γιατί θα τους λείπει η κόλλα. Είναι κοινή η συμφορά για όλους κι' ας μη μας ξεγελάει ο Νιαγάρας του χαρτιού. Τα πραγματικά αγαθά, τα προϊόντα μας, ό,τι έχουμε υλικό αγαθό, αυτό εξατμίζεται, φεύγει, πάει στα ξένα χέρια και σε ξένες κοιλιές. Φτωχοί, πάμφτωχοι πρόκειται να γίνουμε όλοι, γιατί και τα σπίτια μας και στις πολιτείες και στα χωριά, και τα χωράφια μας, κι' οι πέτρες ακόμα πρόκειται σε λίγο να βρεθούν σε ξένα χέρια. Ξένοι αφεντάδες πρόκειται να πάρουν όλα τα αγαθά μας, και μεις, σκλάβοι, αλευτέρωτοι, είλωτες, δούλοι, γυμνοί και ξυπόλητοι και κουρελήδες και πεινασμένοι πρόκειται

να χύνουμε τον ιδρώτα μας πάνω σε τούτη τη γη, για να παχαίνουμε τους ξένους αφεντάδες και να πεθαίνουμε χιλίους θανάτους κάθε μέρα. Η μοίρα που φυλάνε για μας οι ξένοι καταχτητές είναι η μοίρα των μαύρων της Αφρικής, των Κούληδων και των Κινέζων κουρελήδων που ψοφάνε σαν τις μύγες στις πολιτείες και στα χωριά.

Και κανένας μας αληθινά δεν ξεγελιέται. Απέναντι σ΄ αυτή τη μαύρη δυστυχία, που μας έρριξαν, και που ο μόνος σκοπός τους είναι να μονιμοποιήσουν, μια και μόνη είναι η ψυχική στάση του λαού μας απ' άκρη σ' άκρη, εξόν από τους προδότες και τα τσακάλια. Μίσος άγριο κ' άρνηση απόλυτη.

Οι ξένοι καταχτητές και οι ντόπιοι αιματορουφηχτάδες ένα σκοπό έχουνε. Να μας λυγίσουνε τις ψυχές κάτω από τα χτυπήματα της συμφοράς, να σπάσουνε τα ζωτικά νεύρα της ζωής μας, να τσακίσουνε την ψυχική μας αντίσταση, να μας κάνουνε να δεχτούμε τη μαύρη μοίρα που μας ετοιμάζουνε, να μας ρίξουνε στην απελπισία και στη μοιρολατρεία.

Μα ο λαός αυτός με την τρισχιλιόχρονη ιστορία, που πέρασε μέσα σε τόσες συμφορές χωρίς να χάση ποτέ την ελπίδα και τη δύναμη της άρνησης απέναντι σε κάθε καταχτητή, δε θα λυγίσει και τώρα και δε θα απελπιστεί. Και τώρα ολόψυχα ενωμένος θα ριζώσει στο χώμα το ελληνικό και στην ιστορία την ελληνική, και με ατσαλωμένη την ψυχή θα αντιτάξει στους τυράννους το "όχι", το "όχι" το οριστικό και αμετάκλητο. Και αυτό πραγματικά κάνει.

Δεν τον ελύγισεν η συμφορά και η παραζάλη, και τώρα συγκεντρώνει τις δυνάμεις του για να το πη το "όχι" αυτό το μεγαλόφωνο και να το στηρίξει με όλα τα κορμιά και με όλες τις αδάμαστες ψυχές. Αληθινά ο φριχτότερος εχθρός μας τούτη τη στιγμή, θα ήταν η παθητική αποδοχή της μοίρας μας, θα ήταν η αποκαρδίωση, η απελπισία και η μοιρολατρεία.

Η μοιρολατρεία με τις δυό της μορφές: Τη μια που λέει "Ό,τι έγινε, έγινε. Είμαστε πολύ αδύνατοι, δεν μπορούμε να αντισταθούμε στα θεριά που μας κατασπαράζουνε. Ας σκύψουμε το κεφάλι, ας συμβιβαστούμε με τη μοίρα μας κι' έχει ο Θεός! Ας παραδοθούμε στη μεγαλοψυχία των τυράννων μας". Είναι η φωνή της προδοσίας που τα λέει αυτά. Η φωνή του Τσολάκογλου και των καθαρμάτων σαν κι' αυτόν.

Κάθε συμβιβασμός, κάθε αποδοχή του μοιραίου είναι προδοσία. Ο λαός που τσακίζεται από την υπέρτερη βία για μια στιγμή, δεν είναι ακόμα σκλάβος. Σκλάβος γίνεται από τη στιγμή που ψυχικά δέχεται τη σκλαβιά. Κι' αυτό κοιτάζουνε να πετύχουν οι εχθροί μας με τη φωνή προδοτών. Και η άλλη η μορφή της μοιρολατρείας είναι το ίδιο ολέθρια όταν λέει: "Ας σταυρώσουμε τα χέρια κι' ας περιμένουμε να μας ελευθερώσουν άλλοι!". Γιατί και τούτη η μορφή της μοιρολατρείας είναι αποδοχή της σκλαβιάς. ΄Οποιος δέχεται να του χαρίσουν άλλοι τη λευτεριά του, αυτός ομολογεί κιόλας πως είναι σκλάβος και το πολύ-πολύ πρόκειται ν' αλλάξει αφέντη. Όχι! κανένα είδος συμβιβασμό, κανένα είδος μοιρολατρεία δεν αποδέχεται ο λαός ο ελληνικός. Και το έδειξε κιόλας και το δείχνει με τη διαγωγή του. Στις πολιτείες και στα χωριά μας, εξόν από τους λίγους προδότες και τους εκμεταλλευτές, δεν υπάρχει καμμιά σκλαβωμένη ψυχή. Αγωνίζονται οι εργάτες και οι μισθωτοί στις πολιτείες, αγωνίζεται ο αγρότης. Στα βουνά της Ελλάδος αντηχεί κιόλας η γνώριμη φωνή της λευτεριάς. Η φωνή των καρυοφιλιών του 21, η φωνή του μάνλιχερ του 42.

΄Όχι! Δεν υπάρχει συμβιβασμός και μοιρολατρική αποδοχή της σκλαβιάς. ΄Ενας και μόνος δρόμος ανοίγεται μπροστά μας. Ο δρόμος της ενεργητικής αντίστασης, ο δρόμος του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Αντίσταση ενεργητική. Παλλαϊκός αγώνας για τη κατάχτηση την οριστική και την κατοχύρωση την οριστική της λευτεριάς. Αυτή είναι η ηρωϊκή διάθεση του ελληνικού λαού μέσα στην αγωνία του. Η αγωνία του ελληνικού λαού, είναι η αγωνία λαού που θέλει να ζήσει και θα ζήσει. Που θα παλαίψει όλος μαζί ενωμένος, που θα παλαίψει και θα νικήσει.

Γιατί τώρα περισσότερο από κάθε άλλη φορά νιώθουμε όλοι ζωντανή μέσα μας την εγερτήριο κραυγή του Ρήγα Φεραίου, που εμψύχωσε τους προγόνους μας του 21.

“Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή!”

4. Τα συνθήματα του Εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα.

Αυτή λοιπόν είναι η απάντηση του ελληνικού λαού στην ξένη τυραννία και στη ντόπια προδοσία. “Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή”.

Μ' αυτή την απόφαση αντικρύζει ο ελληνικός λαός τα χτυπήματα των ξένων εθνικοφασιστών και των ντόπιων προδοτών. Ν' αγωνιστεί, να παλέψει, να νικήσει, να λυτρωθεί, να λυτρωθεί οριστικά από κάθε ξένη και ντόπια σκλαβιά .

Και η απόφαση αυτή ξεσπάει από χίλιες πλευρές. Και από χίλιες πλευρές γίνεται προσπάθεια να ριχτούνε συνθήματα για τον αγώνα και να οργανωθούνε δυνάμεις γι' αυτόν.

Μα ένας τέτοιος αγώνας σκληρός και δυνατός , ένας αγώνας για ζωή ή θάνατο ενός λαού, δε μπορεί να διεξαχθεί ούτε με πρόχειρα συνθήματα, ούτε με πρόχειρες, σκόρπιες, ασυννενόητες και διασπαρμένες οργανώσεις.

Ο αγώνας αυτός βγαίνει μέσα από την σημερινήν αντικειμενική πραγματικότητα και από τη σημερινήν ψυχική διάθεση ολόκληρου του λαού. Για να πετύχει, πρέπει να ανταποκρίνεται και στις ανάγκες της πραγματικότητας , και στην αληθινή ψυχική διάθεση του λαού. Πρέπει να ριζώσει βαθιά μέσα στα πράγματα, να ριζώσει μέσα στη γη μας, ν' αγκαλιάσει την ακατανίκητη λαχτάρα του λαού για τη λευτεριά του. Γι' αυτό είναι ανάγκη και τα γνωρίσματά του και οι σκοποί του και τα συνθήματά του να βγούν από μέσα από τις ανάγκες και μέσα από τους πόθους του λαού, και τότε μόνο θα οδηγηθούνε και στο σωστό δρόμο για την οργάνωσή του.

Ποια είναι λοιπόν τα γνωρίσματα αυτά του αγώνα ;Ο σημερινός αγώνας του λαού μας στο περιεχόμενό του δεν

μπορεί να είναι τίποτ' άλλο, παρά απελευθερωτικός. Πρόκειται να κατακτήσουμε τη λευτεριά μας, να διώξουμε τους ξένους επιδρομείς από τη χώρα μας, να υπερασπίσουμε τα δικαιώματά μας στη ζωή και στον πολιτισμό. Πρόκειται ν' ανοίξουμε το δρόμο για μιαν ελεύθερη, πολιτισμένη και ευτυχισμένη Ελλάδα. Αυτός είναι ο πρώτος, ο υπέρτατος, ο μόνος σκοπός, που μας προβάλλεται σήμερα επιταχτικά όσο ποτέ.

Στη μορφή του ο σημερινός αγώνας δεν μπορεί, παρά να είναι παλλαϊκός , ν' αγκαλιάσει όλα τα στρώματα του λαού, και το εργάτη, και τον αστό, και τον αγρότη και το διανοούμενο. Και μ' αυτή την έννοια της παλλαϊκότητας ο αγώνας αυτός χαρακτηρίζεται σαν αγώνας εθνικός . Ο σημερινός, λοιπόν, αγώνας που βγαίνει από τα πράγματα και την ψυχική

διάθεση όλου του λαού είναι αγώνας εθνικοαπελευθερωτικός, και μόνο αν έτσι κατανοηθεί και οργανωθεί μπορεί να φέρει το ποθητό αποτέλεσμα.

Μα ένας τέτοιος αγώνας, για να διεξαχθεί αποτελεσματικά δε μπορεί να είναι ακέφαλος ή πολυκέφαλος. Ασύνταχτα μπουλούκια, οσοδήποτε αποφασισμένα, δεν μπορούν να φέρουν αποτέλεσμα. Ασυννενόητες ομάδες οσοδήποτε ηρωϊσμό κι' αν δείξουνε, είναι καταδικασμένες στην καταστροφή.

΄Ενας τέτοιος εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας, για να διεξαχτεί αποτελεσματικά έχει ανάγκη πριν από όλα, και περισσότερο από όλα, από ενότητα. Ενότητα στους σκοπούς, ενότητα στην οργάνωση, και ενότητα στην καθοδήγηση.

Αυτή είναι η επιταγή που έρχεται μέσα από τα πράγματα και μέσα από τη λαϊκή θέληση.

Με όλη την καλή τους πρόθεση οι διάφορες ομάδες που προθυμοποιούνται ν' αναλάβουν ένα μέρος του αγώνα, θα φέρουν ολέθρια αποτελέσματα αν δεν κατανοήσουμε τη βασική αυτή απαίτηση.

Πρώτα, πρώτα, λοιπόν, ενότητα στους σκοπούς. Ποιοι μπορεί να είναι σήμερα οι σκοποί ενός εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα;

α) Η καθημερινή πάλη για να μην τσακιστεί ο λαός κάτω από την πείνα, την αρρώστεια και τις υλικές στερήσεις. Όταν αφήσεις το λαό να πεθαίνει στους δρόμους, να κουρελιαστεί ψυχικά και σωματικά, και λες έπειτα πως θα κάνεις “στον κατάλληλο καιρό” εθνικοαπελευθερωτικόν αγώνα, είσαι ένας συνειδητός απατεώνας και συνεργάτης του εχθρού. Γιατί είναι το ίδιο σαν να λες, πως θα βάλεις ένα κουφάρι να πολεμήσει.

Ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας λοιπόν, αρχίζει από την καθημερινή πάλη για το ψωμί, για τα συσσίτια, για τα μεροκάματα, για τα φάρμακα, ενάντια στην εξαθλίωση του λαού και τη λιμοκτονία του.

β) Η καθημερινή αντίσταση, παθητική και ενεργητική, ενάντια στον κατακτητή και στα κοπέλια του. Ο φρονηματισμός του λαού, η καταπολέμηση κάθε συμβιβασμού με τη σκλαβιά.

γ) Η καθημερινή προσπάθεια να παραλύσουν οι δυνάμεις του καταχτητή, να μην εξυπηρετούνται οι πολεμικοί σκοποί του με την εργασία τη δική μας και με τα υλικά τα δικά μας.

δ) Η ενεργητική αντίσταση στη βία, η απάντηση στη βία, με τη

βία, ο ένοπλος αγώνας και η τελική ένοπλη εξέγερση.Πώς μπορεί να ονομαστεί εθνικοαπελευθερωτικός ένας αγώνας

που δεν περιέχει όλους αυτούς τους σκοπούς και που μόνο έτσι μπορεί να φέρει το τελικό αποτέλεσμα , την απολύτρωση της χώρας από τους ξένους καταχτητές και την ανάχτηση της λευτεριάς μας;

Μα ο αγώνας δεν μπορεί να σταματήσει ως εδώ. Δεν αρκεί να καταχτηθεί η λευτεριά, πρέπει να στερεωθεί και να κατοχυρωθεί. Και αυτό δεν μπορεί να γίνει αλλιώς παρά αν ο λαός κρατήσει στα χέρια του και τη λευτεριά του, και εξασκεί τα κυριαρχικά του δικαιώματα απεριόριστα και στον καιρό της ειρήνης. Τώρα που έχασε ο λαός τη λευτεριά του, τώρα καταλαβαίνει, τη σημασία έχει να την κρατήσει πάντα αυτός στα χέρια του και να μην την εμπιστεύεται σ' άλλους.

Αυτό σημαίνει, πως μόλις διώξει ο λαός τους ξένους καταχτητές α) Θα βγάλει κυβέρνηση από την ηγεσία του

εθνικοαπελευθερωτικού παλλαϊκού αγώνα, από τα κόμματα και τις ομάδες που θα τον οδηγήσουνε στην πάλη και στη νίκη.

β) Πως θ' αποκατασταθούν αμέσως όλες οι λαϊκές ελευθερίες, ελευθερία του λόγου, του τύπου και της συγκέντρωσης, και θα δοθεί γενική αμνηστεία.

γ) Πως αμέσως θα προκηρυχθούν εκλογές για συνταχτική εθνοσυνέλευση, που θα συντάξει το λαοκρατικό πολίτευμα της χώρας, σύμφωνα με την κυρίαρχη λαϊκή θέληση. Το δεύτερο αυτό μέρος του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα είναι η φυσική συνέχεια και ολοκλήρωση του πρώτου. Η αποκατάσταση και κατοχύρωση της εσωτερικής λευτεριάς. Το να δεχεσαι το πρώτο μέρος και να μη δέχεσαι το δεύτερο σημαίνει πως επιβουλεύεσαι τη λευτεριά του λαού και πως θέλεις να διώξεις τον ξένο τύραννο για να μπεις εσύ στη θέση του. Αυτοί είναι οι μόνοι πραγματικοί σκοποί ενός σημερινού εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, όπως βγαίνουνε μέσα από τις αντικειμενικές συνθήκες και την αληθινή θέληση του λαού.

Γύρω από αυτούς τους σκοπούς πρέπει να ενωθούν όλοι, όσοι πραγματικά και ειλικρινά επιθυμούν ν' αγωνιστούν για την λαϊκήν απολύτρωση. Κατάχτηση της εξωτερικής λευτεριάς, κατάχτηση και κατοχύρωση της εσωτερικής λευτεριάς, να με δυο λόγια ποιοι μπορεί να είναι οι σκοποί του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα.

Μα για να πραγματοποιηθούν αυτοί οι σκοποί χρειάζεται ένα δεύτερο σημαντικώτατο συστατικό, ενότητα στην οργάνωση. Η οργάνωση του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα δε μπορεί παρά να είναι μια και ενιαία. Ούτε ασύνταχτα μπουλούκια, ούτε πολυκέφαλες ομάδες, που η καθεμιά τους να κάνει ό,τι της κατέβει. ΄Ολες οι ενέργειες, που θα γίνουνται για να πετύχουν οι σκοποί του μεγάλου αγώνα, όλες οι μερικότερες μορφές της πάλης, όλα τα στάδια που θα διατρέξει ο αγώνας πρέπει να εκπηγάζουν από ένα βασικό σχέδιο, από μιαν ενιαίαν οργάνωση, ν' ακολουθάνε μια σταθερή, φωτισμένη πορεία που θα ξέρει τί θα ζητάει και πού θα οδηγεί το λαό .΄Ολες οι μερικότερες δυνάμεις πρέπει να είναι συνταγμένες σε μια μεγάλη, παντοδύναμη οργάνωση. Αλλιώς, θα έχουμε ενέργειες αλληλοσυγκρουόμενες, άστοχες, άσκοπες και που πολλές φορές η μια θα εξουδετερώσει την άλλη. ΄Ολες οι δυνάμεις συγκεντρωμένες σε μιαν οργάνωση παλλαϊκή και πανελλήνια, μόνον έτσι μπορούν να κινητοποιήσουνε πραγματικά το λαό, να τον φέρουνε σε σκόπιμους αγώνες και να πετύχουνε το τελικό αποτέλεσμα.

Ενότητα στους σκοπούς, λοιπόν, κι' ενότητα στην οργάνωση. Και τρίτο απαραίτητο στοιχείο: ενότητα στην καθοδήγηση. Ο λαός μας το λέει τόσο απλά και σοφά: ΄Οπου λαλούν πολλά κοκόρια αργεί να ξημερώσει, και σε τούτη εδώ την περίσταση, την τόσο τραγική, που όλη μας τη ζωή κι' όλο το μέλλον της φυλής είναι σε κίνδυνο, είναι φόβος να μην ξημερώσει ποτέ και να μην ιδούμε ποτέ τον ήλιο της λευτεριάς απάνω στη γη μας. Δεν υπάρχει στιγμή ιερότερη από τη σημερινή για να βάλουμε κάτω όλοι τις προσωπικές μας φιλοδοξίες, τις προσωπικές μας φιλοτιμίες, τα παρελθόντα μας, τα πάθη μας, τα μίση μας, τα συμφέροντά μας, τις σοφίες μας και τις γνώσεις μας, και να τα υποτάξουμε όλα, μα όλα, στον ένα και μόνο ιερό σκοπό, τη σωτηρία του λαού μας και την απολύτρωσή του από τη σκλαβιά.

Όποιος κρατώντας οποιουσδήποτε προσωπικούς υπολογισμούς, συμφέροντα, μίση, αντιπάθειες, συμπάθειες και φιλοδοξίες και “ιδεολογίες” καταπολεμάει ή υπονομεύει ή ματαιώνει μ' οποιονδήποτε τρόπο την ενότητα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, την ενότητα στους σκοπούς, στην οργάνωση και στην καθοδήγηση του, αυτός οπουδήποτε και να βρίσκεται, οπωσδήποτε και να λέγεται, είναι συνεργάτης των ξένων καταχτητών, θεληματικά ή άθελα, προδότης του

εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα.Ενότητα λοιπόν στους σκοπούς, στην οργάνωση και στην

καθοδήγηση του παλλαϊκού εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, που θα οδηγήσει τον Ελληνικό λαό για να αναχτήσει τη λευτεριά και να την κατοχυρώσει κρατώντας την πάντα στερεά στα χέρια του. Αυτά είναι τα καθήκοντα της σημερινής στιγμής.

5. Ο λαός αναζητεί τους αρχηγούς του.

Ο εθνικός απελευθερωτικός αγώνας βγαίνει σαν υπέρτατο χρέος όλων των Ελλήνων, όλων των λαϊκών στρωμάτων από τις σημερινές αντικειμενικές συνθήκες και από την ψυχική διάθεση του λαού. Είναι ένας αγώνας παλλαϊκός και δε μπορεί να γίνει παρά από το σύνολο του λαού. Θα είναι αγώνας μαζικός. Ως τόσο ένας τέτοιος αγώνας χρειάζεται και πνευματική και πολιτική και στρατιωτική ηγεσία. Ο λαός δεν μπορεί να αγωνιστεί ασύνταχτος. Ο αγώνας είναι πολύπλευρος, και διεξάγεται μ' όλα τα μέσα, αρχίζοντας από την απλή παθητική αντίσταση και φτάνοντας ως τη μάχη, με τ' όπλο στο χέρι. Ο αγώνας είναι καθημερινός. Κλείνει μέσα του όλες τις ενέργειες που κάνουμε σαν άτομα και σαν ομάδες, με τελικό σκοπό την απολύτρωσή μας, αρχίζοντας από τη στάση που δείχνουμε απέναντι στους ξένους και στην καθημερινή ζωή, που τους αντικρύζουμε, από τη διεκδίκηση του ψωμιού μας, από τη στάση μας απέναντι στους προδότες, απέναντι στις γυναίκες που εκπορνεύονται με τους ξένους, και φτάνοντας ως την υπέρτατη θυσία και της ζωής μας, αν το καλέσει η ανάγκη. ΄Ενας αγώνας, τόσο πολύπλευρος και τόσο πλατύς, έχει ανάγκη από ηγεσία, από συντονισμό όλων των προσπαθειών, από φωτισμένη καθοδήγηση.

Χρειάζεται πρώτα-πρώτα καθοδήγηση πνευματική . ΄Οσο κι' αν είναι γενική η διάθεση του λαού να παλαίψει για τα δικαιώματά του στη ζωή και για την λευτεριά του, όμως έχουν ανάγκη τα άτομα να φρονηματίζονται κάθε μέρα, να μην λυγίζουν κάτω από τα χτυπήματα της τυραννίας, να μην αποκοιμίζονται πάνω σε προσωρινές επιτυχίες, να μη ξεγελιούνται, να μη συμβιβάζονται, να κρατούνε πάντα καθαρά μπροστά στα μάτια τους τους σκοπούς του αγώνα. Το έργο αυτό θα το εκτελέσει η πνευματική καθοδήγηση. Και το χρέος αυτό πέφτει απάνω σ' όλους

εκείνους που από τη θέση τους, το έργο τους, την αποστολή τους ή την εσωτερική κλίση τους, θεωρούνε τον εαυτό τους ή είναι οι πνευματικοί οδηγοί του λαού, οι διανοούμενοί του, οι δημοσιογράφοι, λογοτέχνες, ποιητές, δάσκαλοι, παπάδες, δικαστές, γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί κτλ. Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ο λαός πρέπει να νοιώθει κοντά του τους πνευματικούς του οδηγούς, πρέπει να τους βλέπει στην πρώτη γραμμή του αγώνα στην πρώτη γραμμή των θυσιών. Και όμως ο λαός δεν αισθάνθηκε ακόμα όσο χρειάζεται την παρουσία της πνευματικής ηγεσίας στο πλευρό του.

Και ο αγώνας, ο εθνικοαπελευθερωτικός έχει ακόμη ανάγκη απόλυτη από πολιτικήν ηγεσία. Τα πολιτικά κόμματα απαρτίζουν την οργανωμένη πολιτική συνείδηση του λαού και την πρωτοπορεία της κάθε κοινωνικής τάξης στους μαζικούς αγώνες.

Ποια, λοιπόν, θέση παίρνουν τα διάφορα ποικιλώνυμα πολιτικά κόμματα της χώρας μας στην επιταγή της σημερινής στιγμής και απέναντι στη διάθεση του λαού ν' αγωνιστεί και να καταχτήσει και να κατοχυρώσει τη λευτεριά του;

Υπάρχει τάχα στάδιο διαφωνίας απέναντι στη μαύρη σκλαβιά, στην εξόντωση που απειλεί καθημερινά όλα τα στρώματα του λαού μας; Υπάρχει στάδιο διαφωνίας για την απαίτηση μιας ενεργητικής αντίστασης απέναντι στον ξένο κατακτητή και στην απαίτηση να κερδηθεί με αγώνα η λευτεριά και να μείνει στα χέρια του λαού;

Ποια στάση πήρανε, λοιπόν, οι διάφοροι ποικιλώνυμοι “αρχηγοί” των πολιτικών κομμάτων απέναντι σ' αυτή την παλλαϊκήν απαίτηση;

Ορισμένα κόμματα συνειδητοποίησαν καθαρά τα συνθήματα που βγαίνουνε σήμερα και από τις αντικειμενικές συνθήκες και από τη διάθεση του λαού να παλαίψει για τη ζωή του και τη σωτηρία του.

Και τα κόμματα αυτά συγκροτήσαν, πριν από ένα χρόνο, το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, σα μια κοινή αφετηρία και κοινό στάδιο δράσης για όλη την πολιτική ηγεσία και καθοδήγηση του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Από τη στιγμή που διαπιστώνεται, πως ο εθνικός απελευθερωτικός αγώνας επιβάλλεται αναπόδραστα από τις σημερινές αντικειμενικές συνθήκες της χώρας μας και ανταποκρίνεται στην αγωνιστική διάθεση όλου του λαού, από τη στιγμή που διαπιστώνεται πως ο αγώνας αυτός είναι παλλαϊκός και ομαδικός και δε

μπορεί να πετύχει παρά μόνο με την ενότητα στους σκοπούς, στην οργάνωση και στην καθοδήγησή του, βγαίνει επιταχτικό το χρέος από τη μια μεριά για όλο το λαό να ενταχθεί σε μιαν ενιαία εθνική ενότητα, αφήνοντας για την ώρα κατά μέρος κάθε διαφορά πολιτική ή ιδεολογική που πηγάζει από τα μερικότερα συμφέροντα των κοινωνικών τάξεων, όταν για όλους τους ΄Ελληνες και για όλες τις κοινωνικές τάξεις προβάλλει τώρα το υπέρτατο συμφέρον να σωθούν, να καταχτήσουν και να διατηρήσουν τη λευτεριά τους.

Μπροστά σ' αυτό το υπέρτατο παλλαϊκό συμφέρον υποχωρούν όλα τα άλλα για τούτη τη στιγμή. ΄Αρα κάθε ΄Ελληνας έχει την υποχρέωση ν' αφήσει κατά μέρος όλα τα άλλα και να μπει στη γραμμή του αγώνα, πλάι σ' όλα τα' άλλα του αδέλφια, γιατί μόνο η ένωση μπορεί να φέρει τη νίκη.

Παράλληλα τώρα μ' αυτό , από τους ίδιους όρους, βγαίνει από την άλλη μεριά και το χρέος για όλα τα πολιτικά κόμματα και για όλους τους πολιτικούς αρχηγούς, όσοι είναι σύμφωνοι για την ανάγκη και τους σκοπούς του εθνικού απελευθερωτικού αγώνα, να συγκροτήσουνε την ενιαία πολιτική ηγεσία και καθοδήγηση του αγώνα μέσα στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο.

Ποια κόμματα και ποιοι πολιτικοί αρχηγοί μπορεί να μην είναι σύμφωνοι για την ανάγκη και τους σκοπούς του εθνικού απελευθερωτικού αγώνα; Οι προδότες και οι φασίστες μόνο. Υπάρχουν άλλοι που πιστεύουν πως ο λαός πρέπει να δεχτεί μοιρολατρικά τη σκλαβιά ή να περιμένει να τον σώσουν άλλοι από τη σκλαβιά; Ας το δηλώσουν. Μα και αν δεν το δηλώσουν το ίδιο συμπέρασμα θα βγει από τη στάση τους απέναντι στον αγώνα και απέναντι στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο.

Και πραγματικά ποια είναι η στάση των πολιτικών κομμάτων και των πολιτικών αρχηγών, εξόν από τα κόμματα κείνα, που συγκροτήσανε το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο;

Ας αρχίσουμε από το Γεώργιο Γλύξμπουργκ και την κυβέρνηση του, τους Τσουδερούς ,Βαρβαρέσους ,Κανελλόπουλους.

Αυτοί έφυγαν στο εξωτερικό, πήρανε μαζί τους όλο το χρυσάφι και όλα τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας, και διακήρυξαν πως ο σκοπός τους είναι να συνεχίσουνε τον αγώνα κατά του ξένου κατακτητή.

Πήρανε μαζί τους όλο το ναυτικό , συγκροτήσανε και μια ταξιαρχία στρατού για να εξακολουθήσει να μάχεται παρά το πλευρό των συμμάχων. Το ευχόμαστε, μα πολλά γεγονότα μας αναγκάζουνε να θέσουμε πολλά ερωτηματικά για την ειλικρίνεια των προθέσεων του βασιλιά και της κυβέρνησής του, απέναντι στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα.

Δεν είναι σήμερα η στιγμή να θυμηθούμε την επιορκία του Γλύξμπουργκ, που καταπάτησε τις ελευθερίες του ελληνικού λαού και τον παράδωσε στην πιο αισχρή, την πιο ληστρική, την πιο εξευτελιστική τυραννία των Μεταξάδων, Διάκων, Μανιαδάκηδων. Τώρα είναι η στιγμή του ενιαίου πανεθνικού αγώνα κατά του ξένου κατακτητή, για να λευτερώσουμε τη χώρα από τον ξενικό ζυγό, πράγμα που θα δώσει τη δυνατότητα σ' όλο το λαό να μιλήσει και να αποφανθεί και για το ζήτημα αυτό. Είναι όμως σήμερα τουλάχιστον ειλικρινής όταν λέει πως ετοιμάζει το στρατό για να πολεμήσει τους ξένους.

Και είναι ειλικρινής, όταν με την Κυβέρνησή του απαρνιέται τάχα τα τεταρτοαυγουστιανά αίσχη και υπόσχεται να δώσει στον ελληνικό λαό το δικαίωμα να εκφράσει τη θέλησή του, αλλά μόνον όταν αυτός και η Κυβέρνησή του κρίνουν πως “οφθαλμοφανώς τα εθνικά συμφέροντα δεν θα κινδυνεύσουν από την άσκησιν των ελευθεριών του λαού”; Και τάχα δεν σηκώνει πολύ νερό αυτό το “μόνον όταν...”.

Θα χρειαζόντανε, λοιπόν, πολύ διαφορετικές αποδείξεις για την ειλικρίνειά του. Και μια από αυτές θα ήτανε, λόγου χάρη, αν έδινε εντολή στους οπαδούς του να συνεργαστούνε στο Εθνικό απελευθερωτικό μέτωπο, και αν το αναγνώριζε, δείχνοντας έτσι, πως αναγνωρίζει την ανάγκη του πανεθνικού αγώνα κατά του ξενικού ζυγού, πως αναγνωρίζει τα δικαιώματα του Ελληνικού λαού. Ενόσω δεν το κάνει αυτό, και ενόσω υπάρχουνε τόσες ενδείξεις πως και στο εξωτερικό και εδώ η Κυβέρνηση Τσουδερού και ο Κανελλόπουλος και οι εδώ βασιλικοί αξιωματικοί και πολιτικοί εργάζονται με καθεστωτικές υστεροβουλίες, πολύ δύσκολα θα πείσουν τον Ελληνικό λαό πως αγωνίζουνται ειλικρινά για την λαϊκήν απολύτρωση, το διώξιμο των ξένων καταχτητών και την αληθινή κατοχύρωση των λαϊκών ελευθεριών απέναντι σε κάθε επιβουλή απ' όπου κι' αν προέρχεται.

Μόνο η απόλυτη και τίμια αναγνώριση των σκοπών του ΕΑΜ και

η συνεργασία και η συμμόρφωση μ' αυτούς θα έπειθαν τον Ελληνικό λαό πως συμβάλλουν στον αγώνα για τη λευτεριά του.

Και ας έρθουμε τώρα στα παλιά πολιτικά κόμματα και τους αρχηγούς των, τους παλαιοβενιζελικούς ή παλαιοδημοκρατικούς και τους λαϊκούς. Και οι δυο αυτές μεγάλες μερίδες, κομματισμένες τώρα σε προσωπικές φατρίες, παραμένουν ως ετούτη τη στιγμή μέσα σε μια ακαθόριστη στάση, που ισοδυναμεί με πολιτική λιποταξία. Τίποτα δεν λησμονούν από τις παλιές κακές τους συνήθειες και τίποτα δε διδάσκονται από τις νέες πραγματικότητες. Αν ο λαός περίμενε απ' αυτούς να φρονιματιστεί, κι' από αυτούς να οδηγηθεί στην πάλη του για τη σωτηρία του, θα ήτανε κιόλας από τώρα καταδικασμένος σε θάνατο. Γιατί ο ευνοϊκώτερος χαρακτηρισμός, που μπορεί να δοθεί στη στάση των αρχηγών αυτών, είναι παθητική μοιρολατρία και καιροσκοπία. “Ας περιμένουμε να μας ελευθερώσουν άλλοι και ας καιροσκούμε ν' αρπάξουμε το ψητό της εξουσίας, όταν θα είναι ακίνδυνη η αρπαγή και μόνον ωφελήματα θα μας φέρει”. Αν δεν είναι αυτή η μοιρολατρεία και η καιροσκοπία που τους καθοδηγεί, τότε τι είναι κείνο που τους κρατάει κλεισμένους στα καβούκια τους; Τι είναι κείνο που τους επιβάλλει να αρκούνται σε καφενοκουβέντες με μερικούς παρατρεχάμενους, που περιμένουνε να γλύψουνε κι αυτοί το έτοιμο κόκκαλο της εξουσίας;

Σε τι διαφωνούν προς τους σκοπούς του ΕΑΜ; βρίσκουν, πως ο λαός δεν πρέπει να αντιστέκεται στον ξένο καταχτητή; Φρονούν πως πρέπει να αφήσει δεμένος χειροπόδαρα, απαθής και ατάραχος, να του κλέβουνε το ψωμί του, να τον λιμοχτονούν, να τον τσαλαπατούν; Πως πρέπει ν' αφήσει απερίσπαστους τους προδότες Τσολάκογλου και Γκοτζαμάνηδες να ξεπουλάνε την Ελλάδα στους ξένους και να απονεκρώνουνε την ψυχική αντίσταση του λαού με τα φιλαξονικά κηρύγματά τους;

Δεν χρειάζεται αντίσταση, πάλη, αγώνας καθημερινός και ομαδικός για τη σωτηρία του λαού; Δεν χρειάζεται να χτυπιέται ο εχθρός ώσπου να διωχθεί από τη χώρα μας; Φρονούν πως ο σημερινός αγώνας, ο φρονηματισμός του λαού, η αντίσταση και η πάλη του δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να καταχτήσει τη λευτεριά του και να την κρατήσει δική του; Αρνούνται να μπουν στο ΕΑΜ και να συμβάλλουν στην πραγματοποίηση της εθνικής ενότητας απέναντι στον ξένο

καταχτητή γιατί θέλουν τάχα την από τώρα αναγνώριση της Δημοκρατίας, και τον αγώνα κατά του Γλύξμπουργκ και του θρόνου, πράγμα που κάτω από τον ξενικό ζυγό, ενώ δεν είναι πραγματοποιήσιμο, ωφελεί τον καταχτητή γιατί διασπάει τις εθνικές δυνάμεις και αδυνατίζει τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Απ' το άλλο μέρος είναι απόλυτα σύμφωνοι με τον Γλύξμπουργκ και τους οπαδούς του για την καταπολέμηση του ΕΑΜ και κάθε λαϊκού αγώνα για το ψωμί και τη λευτεριά. Η τέτοια συμμαχία με το Γλύξμπουργκ τους είναι καλή. Μα η στάση τους αυτή αποδείχνει κι' ένα άλλο. Πως περισσότερο απ' όλα φοβούνται τον ίδιο το λαό. Φοβούνται το ξύπνημα του, φοβούνται την ενεργητική συμμετοχή του στους απολυτρωτικούς αγώνες, φοβούνται μήπως σαν πάρει ο λαός στα χέρια του τις ελευθερίες του, δε θα είναι πια αυτοί εκείνοι που θα τον οδηγήσουνε στην παραπέρα πολιτική του ζωή. Γιατί συνείθισαν ως τώρα να κυβερνάνε από τα πάνω, σαν όργανα που ήτανε πάντα, όχι της λαϊκής κυριαρχίας αλλά της αντιλαϊκής ολιγαρχίας. Και τους τρομάζει κάθε λαϊκό κίνημα, κάθε αληθινό ξύπνημα του λαού, κάθε μαζική πάλη.

Μα το παιγνίδι αυτό δεν μπορεί πια να εξακολουθήσει και γι' αυτούς. Σήμερα είναι η υπερτάτη στιγμή της δοκιμασίας. Αν σήμερα στην πιο κρίσιμη στιγμή της εθνικής ζωής, σταθούνε μακριά από το λαό, το ξεσκέπασμά τους θα είναι οριστικό, κι' ο πολιτικός τους θάνατος, θα επισφραγισθεί από την αδύσωπητη πραγματικότητα.

Και τέλος ο εθνικός απελευθερωτικός αγώνας έχει ανάγκη από στρατιωτικήν ηγεσία. ΄Ένα μεγάλο από την πάλη του λαού διεξάγεται από τις μάζες, πολιτικά ή επαγγελματικά οργανωμένες. ΄Ένα μέρος όμως του αγώνα, και ίσως το πιο κρίσιμο, έχει ανάγκη από στρατιωτική οργάνωση. Από τώρα κιόλας στα βουνά της Ελλάδος ανταρτικά σώματα χτυπιούνται με τον καταχτητή. Αργότερα ο ανταρτοπόλεμος θα φουντώσει. Θα έρθει ίσως στιγμή που θα χρειαστούν αληθινές στρατιωτικές επιχειρήσεις απέναντι στους τυράννους. Κι' έπειτα θα πρέπει να πάρει τις εσωτερικές του ελευθερίες ο λαός, να τις κρατήσει και να τις κατοχυρώσει. Ποιος θα είναι το στήριγμα του γι' αυτό; Ο στρατιωτικά οργανωμένος λαός. Και ποιοι είν' εκείνοι που έχουνε το χρέος να οργανώσουνε στρατιωτικά το λαό και να τον οδηγήσουνε στους αγώνες αυτούς; Τα παιδιά του, που ξαίρουνε την τέχνη του πολέμου. Οι εμπειροπόλεμοι αξιωματικοί,

υπαξιωματικοί, και στρατιώτες που είναι παιδιά του λαού. Αυτοί έχουνε από τώρα να ετοιμάζουνε τον Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό. Και πραγματικά ο στρατός αυτός άρχισε να οργανώνεται. Γύρω από αυτή τη μαχητική οργάνωση έχουν χρέος να συγκεντρωθούνε και να βοηθήσουνε όλα τα παλληκάρια, οι αληθινοί πολεμιστάδες, οι ήρωες των βουνών της Αλβανίας. Αφήστε και σεις κάθε διαίρεση, κάθε συμφεροντολογικό υπολογισμό, κάθε παλιά διαφωνία και μπήτε όλοι στις γραμμές του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (Ε.Λ.Α.Σ.). ΄Ελληνες αξιωματικοί, τώρα πρόκειται και σεις να δικαιωθείτε απέναντι του λαού, να δείξετε πως είσαστε σάρκα από τις σάρκες του και αίμα από το αίμα του. Πνευματική πολιτική και στρατιωτική ηγεσία χρειάζεται ο εθνικός απελευθερωτικός αγώνας. Ο λαός αναζητάει τους αρχηγούς του. ΄Οσοι είναι κλητοί και εκλεχτοί ας ακούσουν τη φωνή του και ας τρέξουν στο πλευρό του.

6. Η οργάνωση του αγώνα

Όπως δεν μπορεί να γίνει ο εθνικός αγώνας χωρίς ενότητα στην ηγεσία, έτσι δεν μπορεί να γίνει και χωρίς ενότητα στην οργάνωση. Ο αγώνας θα περιλαβαίνει όλα τα κοινωνικά στρώματα του λαού από τον εργάτη ως τον αστό και από τον φτωχό αγρότη ως το χτηματία. Θα περιλάβει τους νέους και τις νέες, τις γυναίκες στα εργοστάσια και στα δημόσια γραφεία και στις τράπεζες και τις νοικοκυράδες της συνοικίας και της πολυκατοικίας. Θα είναι αγώνας παλλαϊκός και γι' αυτό χρειάζεται συντονισμό και ενιαία κατεύθυνση για να εκδηλώνεται κάθε φορά εκεί που πρέπει να γίνει η μάχη. Ο αγώνας είναι καθημερινός και περιλαμβάνει όλα τα επίπεδα της ζωής. Γίνεται στη λαϊκή αγορά και στο συσσίτιο και στο εργοστάσιο και στους δρόμους και στα χωράφια, απάνω σε κάθε δουλειά. Γιατί παντού και πάντα πρέπει να υπερασπίζουμε τα δικαιώματά μας, παντού και πάντα να δείχνουμε την αλληλεγγύη μας, παντού και πάντα θα στεκόμαστε πλάϊ ο ένας στον άλλο και απέναντι στον ξένο καταχτητή, και απέναντι στο ντόπιο προδότη. Και ο αγώνας είναι πανελλήνιος, απλώνεται σ' όλη τη χώρα και παίρνει κάθε φορά και σε κάθε τόπο τη μορφή που επιβάλλει η περίσταση.

΄Ενας τέτοιος αγώνας, μόνο από μάζες οργανωμένες μπορεί να

γίνεται, οργανωμένες με συνείδηση των σκοπών, με πειθαρχία, με ενότητα στη δράση, με συντονισμό των προσπαθειών. Αλλοιώς θα σκορπίσει σε άγονες ενέργειες, και θ' αυξήσει τη δυστυχία με τα χτυπήματα που δίνει ο εχθρός στα ανοργάνωτα και σπασμωδικά κινήματα. Η ενιαία λοιπόν αυτή οργάνωση του αγώνα θα προσαρμοστεί στα διάφορα επίπεδα της ζωής και τους σκοπούς του αγώνα. Και γι' αυτό θα είναι ταυτόχρονα και ενιαία και πολύμορφη.

Θα είναι πρώτα-πρώτα οργάνωση επαγγελματική και σαν τέτοια θα οργανώσει και θα διεξάγει τους αγώνες πάνω στο επαγγελματικό επίπεδο. Όλα τα εργατικά σωματεία ενωμένα γύρω απ΄ τους σκοπούς του αγώνα, την καθημερινή πάλη για το ψωμί, για τα μεροκάματα, για τα συσσίτια, για φάρμακα , για περίθαλψη, θα συγκεντρωθούνε στο Εθνικό Εργατικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΕΑΜ), που με την επιτροπή του διευθύνει τους αγώνες, τις στάσεις εργασίας, τις απεργίες κτλ. ΄Ολοι, λοιπόν, οι εργάτες με τα συνδικάτα τους, οι υπάλληλοι με τα σωματεία τους, ενωμένοι γύρω από το Ε.Ε.Α.Μ. θα κινηθούνε για να διεκδικήσουνε τα δικαιώματά τους.

Θα είναι έπειτα οργάνωση νέων. ΄Ολοι οι νέοι, κι' όλες οι νέες, όλα τα ζωντανά παιδιά που θα ζήσουν απάνω σε τούτη τη γη και θέλουνε να την έχουνε λεύτερη και δική τους και θέλουνε να ζήσουνε μιαν ανθρωπινή ζωή, θα συγκεντρωθούνε γύρω από το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο των Νέων (ΕΑΜΝ) .

Θα είναι ακόμη οργάνωση μαχητική, ο λαϊκός απελευθερωτικός στρατός, όλα τα παλληκάρια, που πολέμησαν και όλοι οι νέοι που είναι έτοιμοι με το όπλο στο χέρι ν' αγωνιστούνε για να καταχτήσει ο τόπος τη λευτεριά του, και να την κατοχυρώσει απέναντι σε κάθε επιβουλή, θα συνταχτούνε από τώρα στις μαχητικές ομάδες του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ) , για να είναι έτοιμοι στην ορισμένη στιγμή να συγκροτήσουνε το λαϊκό στρατό, το στρατό της σωτηρίας και της λευτεριάς. Το ίδιο με τις ηρωϊκές Ελληνίδες. Θα αποτελέσουν τις πιο πολύμορφες οργανώσεις για να αγκαλιάσουν τα εκατομμύρια των γυναικών και να τις οδηγήσουν στον αγώνα για τη ζωή και τη λευτεριά.

Θα είναι ακόμα οργάνωση της Εθνικής Αλληλεγγύης, όπου όλοι οι ΄Ελληνες χωρίς εξαίρεση μπορούνε να συνεισφέρουν από το υστέρημά τους και το περίσσευμά τους για να βοηθούνε τα άπειρα θύματα του

εθνικού αγώνα και τις οικογένειές τους. Στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως, στις φυλακές, στις εξορίες, χιλιάδες και δεκάδες χιλιάδων οι αγωνιστές του λαού μέσα στην ψείρα, την αρρώστεια, τη φοβερή εξαθλίωση και την καθημερινή, αργοπεθαίνουν, βασανίζονται, δέρνονται, σκοτώνονται. ΄Ολοι αυτοί καθώς και οι οικογένειές τους, όλοι αυτοί οι αγωνιστές της λαϊκής λευτεριάς, οι άγνωστοι ήρωες και μάρτυρες, έχουν ανάγκη από τη βοήθεια μας και η Εθνική Αλληλεγγύη αγωνίζεται για να τους σώσει. Οι ομάδες της Εθνικής Αλληλεγγύης πρέπει ν' απλωθούνε παντού σ' όλη την Ελλάδα και οι έρανοι να συγκεντρώνουνε το χρήμα και τα είδη που θα σώσουν τους αγωνιστές μας. Κανένας δεν έχει ούτε πρόφαση, ούτε δικαίωμα να αρνηθεί τη συνεισφορά του στην Εθνική Αλληλεγγύη.

Και θα είναι, τέλος, όλες οι οργανώσεις αυτές μαζί με όλα τα πολιτικά κόμματα, δηλαδή όλος ο πληθυσμός της χώρας συσπειρωμένος γύρω από ένα γιγάντιο πανεθνικό πολιτικό συνασπισμό, στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (Ε.Α.Μ.) που θα συγκεντρώσει στις ομάδες του, στις πολιτείες και στα χωριά, στις συνοικίες, στα κέντρα δουλειάς, στα εργοστάσια και στα σκολεία, στα γραφεία, στα υπουργεία και παντού, όλους τους ΄Ελληνες που ανεξάρτητα από τα ιδιαίτερα πολιτικά τους φρονήματα συμφωνούνε στους βασικούς σκοπούς του Εθνικού απελευθερωτικού αγώνα, την κατάχτηση της λευτεριάς, το διώξιμο των ξένων καταχτητών, την αποκατάσταση και κατοχύρωση των λαϊκών δικαιωμάτων. Κάθε ΄Ελληνας πατριώτης έχει θέση μέσα στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο. Βασική οργανωτική μονάδα του ΕΑΜ είναι η ομάδα. Ομάδες που δουλεύουν σε ένα ωρισμένο κύκλο, συγκροτούν τμήμα και τα τμήματα ενώνωνται σε τομείς. Το σύνολο των τομεακών επιτροπών, που βρίσκονται στις πόλεις και τα χωριά ενός νομού καθοδηγούνται από την επιτροπή που εδρεύει στην πρωτεύουσα του νομού. Ανώτατο καθοδηγητικό όργανο είναι η Κεντρική Επιτροπή του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου, όπου συμμετέχουν όλα τα κόμματα και όλες οι οργανώσεις, όσες αναγνωρίζουνε τους σκοπούς του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα και συμμετέχουν ενεργητικά στην πραγματοποίησή τους. Με την πολύμορφη αυτή οργάνωση, που αγκαλιάζει όλα τα επίπεδα της ζωής και ανοίγει τον δρόμο στη μαζική πάλη μ' ενιαία καθοδήγηση, ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας

περιλαβαίνει όλα τα στρώματα του λαού, οργανώνεται σκόπιμα μ' όλες τις μορφές και μπορεί να ανταποκριθεί σε όλες τις ανάγκες, που παρουσιάζονται και θα παρουσιαστούν, ως που να πετύχει το τελικό αποτέλεσμα που επιδιώκει.

Κάθε ΄Ελληνας, όπου κι' αν βρίσκεται μέσα στο κοινωνικό σώμα, όποιο έργο κι' αν επιτελεί, από τα σχολικά θρανία ως τα ανώτατα αξιώματα της πολιτείας, έχει τη δυνατότητα και την ευκαιρία να πάρει μέρος ενεργητικά στην υπέρτατη αυτή πάλη που διεξάγει σήμερα όλος μαζί ο λαός. Κανείς δεν έχει πρόσχημα να ξεφύγει. ΄Ετοιμο είναι το πλαίσιο και έτοιμη η γερή διάρθρωση, όπου μπορεί καθένας να εντάξει τον εαυτό του.

΄Ολες αυτές οι οργανώσεις υπάρχουν από καιρό και δρουν κι' απλώνονται και δυναμώνουν κι' οργανώνουν τους αγώνες του λαού μας.

Ας κοιτάξει ο καθένας να βρει το γρηγορότερο τη θέση του μέσα σ' αυτές, να σταθεί από τώρα εκεί που τον καλεί η φωνή της πατρίδας, η φωνή του λαού, η φωνή του χρέους.

Το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) που με την ενότητα των σκοπών, την ενότητα της οργάνωσης και την ενότητα της καθοδήγησης ανταποκρίνεται στους βασικούς όρους που απαιτεί η σημερινή πραγματικότητα στη χώρα μας, είναι κιόλας τούτη τη στιγμή πλατιά και βαθιά ριζωμένο μέσα στην ελληνική γη. Οι ομάδες του, οι τοπικές και περιφερειακές επιτροπές του, αγκαλιάζουνε και καθοδηγούν πλατιά στρώματα του λαού μας στον καθημερινό αγώνα τους, η Κεντρική Επιτροπή του, όπου αντιπροσωπεύονται όλα τα κόμματα και οι οργανώσεις που δέχονται τους σκοπούς του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα βρίσκεται στη θέση της και διευθύνει το σύνολο του έργου. Είναι το σάλπισμα του σημερινού Ρήγα Φεραίου, της τωρινής Φιλικής Εταιρείας.

Δεν είναι πια καιρός για χάσιμο, για κανέναν. Ο καθένας από μας, ο κάθε ζωντανός ΄Ελληνας πρέπει να θέσει στον εαυτό του το σκληρό και αμείλιχτο ερώτημα: τι κάνει αυτός, τι συνεισφέρει, πως βοηθάει το έθνος του για να σωθεί στην κρισιμότατη αυτή στιγμή κι' ο ίδιος κι' όλοι οι άλλοι.

Κάθε εγωϊστική και συμφεροντολογική σκέψη, κάθε μικρόψυχος υπολογισμός είναι έγκλημα, έγκλημα απέναντι στον εαυτό μας και

απέναντι στο έθνος. Η κρίσημη ώρα εσήμανε. Η ώρα των έργων, των αγώνων και των θυσιών. Δεν μπορεί πια να χάνεται ούτε στιγμή. Εσύ, λοιπόν, ΄Ελληνα εργάτη, υπάλληλε, τεχνίτη, επαγγελματία, σπουδαστή, αστέ, επιστήμονα, καλλιτέχνη, δικηγόρε, γιατρέ, διανοούμενε, δημοσιογράφε, αγρότη, κληρικέ, γυναίκα, νοικοκυρά, φοιτήτρια, ό,τι κι αν είσαι! αναρώτησε τον εαυτό σου τι κάνεις; Πως δουλεύεις για το σύνολο; Μήπως μένεις αργός και δεν το κάνεις το υπέρτατο καθήκον σου;

Τι πρέπει να κάνεις; Να τι πρέπει να κάνεις. Πρώτα, πρώτα, δεν πρέπει ποτέ για κανένα λόγο για καμμιά περίπτωση να μένεις μόνος, ξεκομμένος από το σύνολο, άτομο ξεμοναχιασμένο. Ενώσου με τους άλλους. Ενώσου με τους συναδέλφους σου, τους συντρόφους σου, τους συντεχνίτας σου .΄Εμπα στην οργάνωσή σου, στο σωματείο σου, στο συνεταιρισμό σου, στην ένωση σου, στο επαγγελματικό σωματείο και γίνε μέλος ενεργητικό. Παίρνε μέρος σ' όλους τους αγώνες, τις συζητήσεις για τα καθημερινά ζητήματα, προστάτευε τα διακιώματα σου, στη ζωή, να εξασφαλιστεί η ζωή σου, η συντήρηση, η δική σου και των δικών σου.

΄Επειτα αναζήτησε γύρω σου τους φίλους και γνωστούς σου που μπορείτε να καταρτίσετε μια ομάδα του ΕΑΜ,ΕΕΑΜ,ΕΛΑΣ του ΕΑΜΝ Εθνικής Αλληλεγγύης κτλ. Οργανωθείτε στην ομάδα αυτή, βγάλτε γραμματέα και συνδεθήτε με την τοπικήν επιτροπή.

Διάβαζε τα δημοσιογραφικά όργανα της οργάνωσής σου και διάδινέ τα γύρω σου. Δίνε ταχτικά τη συνδρομή σου και παίρνε μέρος όσο μπορείς γενναιότερα στους εράνους.

Σκόρπιζε γύρω σου τα συνθήματα της καθημερινής πάλης και τα γενικότερα συνθήματα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Φρονημάτιζε και δυνάμωνε τους γύρω σου, εμψύχωνε τους διστακτικούς, τους δειλούς, και κοίταξε με κάθε τρόπο να πλατύνεις την οργάνωσή σου. Παίρνε μέρος ενεργητικό στους αγώνες, στις διαδηλώσεις, στις απεργίες, σε κάθε ομαδική εκδήλωση. Δείχνε απόλυτη αλληλεγγύη με όλους τους συναγωνιστές. Ξεσκέπαζε και κυνήγα τους προδότες και τους χαφιέδες. Ξεσκέπαζε όλους τους διασπαστές της απελευθερωτικής πάλης. Προφύλαττε τις γυναίκες από την επαφή με τους ξένους , από τη διαφθορά και την εκπόρνεψη. Σε κάθε στιγμή κάνε το χρέος σου και να μην αφήνεις ποτέ να περάσει μια μέρα χωρίς να ρωτήσεις τον εαυτό σου:

Τι έκαμα σήμερα για τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα; Σε τι έβλαψα τους εχθρούς, σε τι βοήθησα το λαό μας να λυτρωθεί;

Δεν υπάρχει πια δικαιολογία και πρόφαση για κανέναν ΄Ελληνα να μένει αργός, να σταυρώνει τα χέρια του, να περιμένει μοιρολατρικά την εξέλιξη, να σκύβει το κεφάλι του μπροστά στην τυραννία και την προδοσία, να περιμένει από αλλού την σωτηρία. Ο θάνατος κρούει τις πόρτες όλων μας. Η σκλαβιά, η πείνα, η αρρώστεια, ο ηθικός εξευτελισμός, η εξαθλίωση, είναι πια μέσα στο σπίτι του καθενός μας. Μην ελπίζεις να ξεφύγεις ό,τι και αν σοφιστείς. Ο χειρότερος εχτρός σου είναι η δειλία και η μοιρολατρία. Ο καλύτερος φίλος σου η ενεργητική συμμετοχή στον αγώνα.

Μη μένεις λοιπόν αργός. Δούλεψε. Αγωνίσου. Πάλαιψε. Σε περιμένει η νίκη, η λευτεριά, η πολιτισμένη ζωή, η ευτυχία. Από τα βάθη μιας τρισχιλιόχρονης ιστορίας σε ατενίζουν οι πρόγονοί σου, οι ήρωες και οι μάρτυρες. Οι αγωνιστές του Μαραθώνα και της Σαλαμίνας, οι αγωνιστές του 21, οι ήρωες των Αλβανικών βουνών. Μην ντροπιάσεις την ιστορία σου και μην προδώσεις τον εαυτό σου. Γίνου και συ ένας αγωνιστής της λευτεριάς, μαζί με όλα τα αδέλφια σου. Εμπρός! Όλοι οι Έλληνες, όλοι οι ζωντανοί άνθρωποι, τούτης της γης ενταχθείτε στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο.

7. Οι μορφές της πάλης

Η πολύμορφη οργάνωση του Ε.Α.Μ δημιουργεί την απαραίτητη προϋπόθεση για τη διεξαγωγή του επίσης πολυμόρφου παλλαϊκού εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, δημιουργεί τα κατάλληλα πλαίσια που προσαρμόζονται στις ανάγκες της πάλης, οργανώνει τις μάζες σε ομάδες συντεταγμένες που κάθε φορά ενεργούνε σκόπιμα για να πετύχουνε τον επιδιωκόμενο σκοπό. Και δημιουργεί ακόμη για τον καθένα μας το κατάλληλο πλαίσιο όπου θα εντάξει τον εαυτό του και θα αναπτύξει τη δραστηριότητα του και θα δώσει όλη του τη δυναμικότητα για τον κοινόν αγώνα, μαζί με όλους τους άλλους που επιδιώκουνε τον ίδιο σκοπό. Γιατί το κυριώτερο γνώρισμα του αγώνα αυτού είναι η ομαδικότητα. Η πάλη σε κάθε της μορφή είναι μαζική, δεν είναι ατομική. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως όλες οι μορφές της πάλης και πως κάθε ενέργεια διεξάγεται

από μεγάλες ή μικρές ομάδες. Τα άτομα ενεργούνε, μα κάθε ενέργειά τους έχει για φορέα τη θέληση όλης της ομάδας, τη θέληση όλου του λαού. Κάθε ενέργεια διεξάγεται μέσα στο πλαίσιο και άλλων παρόμοιων ενεργειών, απάνω σε ωρισμένο σχέδιο και εξυπηρετεί ένα συγκεκριμένο σκοπό, που είναι μέρος ενός γενικότερου σκοπού.

Και όταν εσύ πας να τοιχοκολλήσης μια προκήρυξη, να μοιράσης ένα έντυπο, να γράψεις μια επιγραφή στον τοίχο ή να κάνεις οποιαδήποτε μερικώτερη ενέργεια μόνος σου, δεν ενεργείς σαν άτομο. Πίσω σου στέκεται η θέληση της ομάδας σου, η θέληση της οργάνωσής σου, η θέληση όλου του Ελληνικού λαού. Κι' ακόμα πιο πέρα, ενεργείς σύμφωνα με τη θέληση των εκατομμυρίων και εκατομμυρίων λαών που κάνουνε τον ίδιο αγώνα με σένα κατά της φασιστικής τυραννίας, της σκλαβιάς , της βαρβαρότητας. Ενεργείς σύμφωνα με τη θέληση και παράλληλα με την ενέργεια των αδάμαστων και ηρωϊκών στρατιών της Σοβιετικής Ένωσης που αντιμάχουνται με τα στήθεια τους και με τα πύρινα τείχη τους την πλήμμυρα της σιδερόφραχτης βαρβαρότητος που χύθηκε για να καταπνίξει τη λευτεριά και τον πολιτισμό σ' όλη τη γη. Ενεργείς σύμφωνα με τη θέληση και παράλληλα με την ενέργεια των συμμάχων σου, των εκατομμυρίων μαχητών από είκοσι οχτώ λαούς, που σε στεριές και πελάγη, από την Κίνα ως τον Ατλαντικό, πάνω σ' όλη τη γη μάχονται τον ίδιο αγώνα με σένα.

Και οι μορφές της πάλης είναι άπειρες. Αρχίζουνε από τις πιο απλές ενέργειες που θα εκτελέσεις και φτάνουν ως την ένοπλη σύγκρουση στο πεδίο της μάχης. Ιδιαίτερα για μας εδώ στην Ελλάδα, κάτω από τις συνθήκες που βρισκόμαστε τώρα, οι μορφές της πάλης αρχίζουν από την απλή παθητική αντίσταση και ολοένα υψώνονται σε συνθετότερες και ανώτερες ενέργειες.

Η απλή παθητική αντίσταση περιλαμβάνει πολλές μορφές πάλης. Πρώτα-πρώτα την άρνηση κάθε συνεργασίας με τους ξένους. Εσύ και η ομάδα σου και κάθε άλλος που θα επηρεάζεται από σένα πρέπει να αποφεύγετε να δίνετε οποιαδήποτε βοήθεια στον ξένο καταχτητή. Ν' αποφεύγετε να τους μιλάτε, ν' αποφεύγετε να τους δίνετε κάθε πληροφορία, ν' αποφεύγετε να τους βοηθάτε σε ό,τι σας ζητούν, να βαστάτε πάντα αξιοπρεπή αποχή. Κάθε δουλική προθυμία στην εξυπηρέτησή τους είναι εγκληματική. Να μην επιτρέπετε στις γυναίκες

σας, στις αδερφές σας, στις μαννάδες σας, στις κόρες σας, στους συγγενείς σας γενικά, να συναναστρέφονται με τους ξένους. Να μαστιγώνετε με κάθε τρόπο και να καυτηριάζετε τις ερωτικές σχέσεις με τους ξένους. Να στιγματίζετε τις γυναίκες που παραδίδονται. Κάθε γυναίκα που παραδίδεται στους ξένους είναι κιόλας χαφιές και προδότισσα. Να μεταχειρίζεστε γι' αυτές εξευτελιστικά επίθετα και χαρακτηρισμούς και να κάνετε γνωστό πως μετά τον πόλεμο θα χαραχτή και στα δυο τους μάγουλα με ανεξίτηλα γράμματα ένα μεγάλο κεφαλαίο “Π”, που θα σημαίνει “Πόρνη” και “Προδότισσα”.

Να αποφεύγετε όσο μπορείτε κάθε συναλλαγή με τους ξένους καταχτητές, κάθε αγοραπωλησία. Ποτέ να μην έχετε πράγμα να τους πουλήσετε. Να κρύβετε και να προφυλάσσετε όλα τα προϊόντα, όλα σας τα αγαθά, να μην τους τα πουλάτε όσο κι' αν σας δίνουνε. Γιατί τα χρήματα είναι κλεμμένα από σας τους ίδιους. Να στιγματίζετε κάθε μαυραγορίτη που οργανώνει αισχρές συναλλαγές και μαυραγορίτικες αγοραπωλησίες με την βοήθεια των ξένων, κάθε σπεκουλάντη που συνεργάζεται μαζί τους, κάθε εκμεταλλευτή της λαϊκής δυστυχίας, με τη βοήθεια των ξένων.

Να κυνηγάτε και να στιγματίζεται όλους τους χαφιέδες, τους προδότες, τους καταδότες, τους συνεργάτες της Γκεσταπό και των Καραμπινιέρων να τους περιβάλλετε με τη κοινήν καταφρόνηση και με την απειλή της φοβερότερης τιμωρίας.

Να εμψυχώνετε όλους τους γύρω σας, να καταπολεμάτε τους δειλούς, τους μικρόψυχους, τους ηττοπαθείς, να ρίχνετε συνθήματα ενθουσιαστικά γύρω σας, να σκορπάτε αισιοδοξία, να δημιουργείτε συνθηματικές λέξεις και χειρονομίες εκφραστικές για τον αγώνα και τη νίκη.

Ν' αποφεύγετε όσο μπορείτε να πηγαίνετε στις δουλειές που σας προσφέρουν οι ξένοι, κι' αν πάτε να φροντίζετε ώστε η δουλειά να γίνεται αργή και κακή και ποτέ να μην τελειώνει,. Ν' αποκρούετε παλληκαρίσια και ν' εμποδίζετε και κάθε γνωστό σας συγγενή ή φίλο σας από το να παραπλανηθεί και να πάει να δουλέψει στη Γερμανία όπου πρόκειται να είναι είλωτας, αιχμάλωτος, και όμηρος. Να εμποδίζετε όλους τους γνωστούς σας από το να διαβάζουνε τα προπαγανδιστικά έντυπα των καταχτητών και να πολεμάτε την προπαγάνδα τους και τα ξεδιάντροπα

ψέμματα τους.΄Ολες αυτές οι ενέργειες, οι τόσες απλές, έχουνε μεγίστη σημασία

και να μην τις παραλείπετε ποτέ.Περνόντας τώρα στην ενεργητική αντίσταση πρέπει να αγωνίζεστε

για τα δικαιώματά σας, κάθε στιγμή για τη ζωή, για την υγεία σας, για το ψωμί, για τα ημερομίσθια, και τους μισθούς, για τα συσσίτια, για τα φάρμακα, για το ρουχισμό, για την ιατρική περίθαλψη. Να συμμετέχετε ομαδικά σ' όλες τις σχετικές ενέργειες, διαβήματα, διαμαρτυρίες, στάσεις εργασίας, απεργίες. Τα απεργιακά κινήματα είναι η σπουδαιότερη μορφή της ομαδικής πάλης και η αποτελεσματικότερη. Και η ως τα τώρα επιτυχία, δικαιώνει τις θυσίες και δείχνει το σωστό δρόμο της πάλης. Αν σκύβαμε το κεφάλι θα ήμαστε πεθαμένοι, και ελεεινοί δούλοι, του καταχτητή. Οι αγρότες δεν πρέπει να παραδίδουν τα προϊόντα τους, ούτε στους ξένους, ούτε στους ντόπιους προδότες, που τα συγκεντρώνουνε για να τα αρπάζουν οι ξένοι. ΄Οσο περισσότερα προϊόντα κρύβετε, τόσο περισσότερο δυσκολεύετε τους καταχτητές. Γιατί αυτοί προσπαθούνε να συντηρήσουν τους λαούς και τους στρατούς τους με την πιο ξετσίπωτη ληστεία των κατεχομένων χωρών.

Μα η ενεργητική αντίσταση προχωρεί όλο και σε ανώτερες μορφές πάλης, φτάνοντας ως τον ανταρτοπόλεμο, την καταστροφή των συγκοινωνιακών μέσων που εξυπηρετούν τον εχθρό, και όλων των τεχνιτών μέσων που έχει στη διάθεση του, και στο τέλος ως την μαζική ένοπλη αντίσταση, όταν θα παρουσιαστεί η κατάλληλη στιγμή.

Πειθαρχείτε, ενεργείτε σκόπιμα και δραστήρια, συγκεντρώνετε εράνους για τον απελευθερωτικό τύπο. Και να είστε πάντα έτοιμοι για τον υπέρτατο αγώνα και για κάθε θυσία.

Η πάλη είναι πολύμορφη. Περιλαμβάνει όλη τη ζωή. Κάθε μέρα που θα βγεις από το σπίτι σου έχεις να κάνεις κάτι που θα εξυπηρετήσει τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Μη το παραλείπεις ποτέ.

΄Ετσι ο κάθε ΄Ελληνας και η κάθε Ελληνίδα, όπου κι' αν βρίσκεται, όπου και να εργάζεται γίνεται ένας συντελεστής του αγώνα, ένας συντελεστής νίκης. Ενωμένοι όλοι μαζί δε θα λυγίσουμε, δε θα υποδουλωθούμε, θα ματαιώσουμε όλα τα σχέδια των βαρβάρων καταχτητών και των ντόπιων προδοτών, θα σώσουμε και τη ζωή μας ολόκληρη και τον εαυτό μας, θα ξαναποκτήσουμε τη λευτεριά μας, θα την

κατοχυρώσουμε απέναντι σε κάθε επιβουλή, απ' όπου κι' αν προέρχεται, θα νικήσουμε και θα ανοίξουμε το δρόμο για μια καινούργια Ελλάδα ελεύτερη, πολιτισμένη και ευτυχισμένη, που μαζί με τους άλλους νικηφόρους ελεύτερους λαούς θα δημιουργήσει ένα πλαίσιο πολιτισμένης ζωής, όπου η σκλαβιά, η δυστυχία, η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο θα είναι άγνωστη και θλιβερή ανάμνηση ενός μαύρου παρελθόντος.

Εμπρός! ΄Ολοι οι ζωντανοί ΄Ελληνες και Ελληνίδες ατσαλώσετε τα χέρια σας και την ψυχή σας για τον υπέρτατο αγώνα.

3

ΕΓΓΡΑΦΟΝ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 1 ΣΥΝΗΜΜΕΝΟΝ ΤΗ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 2 ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Παρ. 9 (ΘΕΣΣΑΛ.)

Π Α Ν Θ Ε Σ Σ Α Λ Ι Κ Η Ε Π Ι Τ Ρ Ο Π Η

Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Ι Σ

ΦΩΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΧΘΟΝΙΑ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΟΤΩΝ ΤΟΥ ΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΟΥ ΛΑΟΥ, ΣΑΡΑΦΗ - ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ -

ΣΑΡΑΝΤΗ ΚΑΙ Σία.

Ο Σαράφης απεσταλμένος του Παγκάλου - Θερμή υποδοχή σ' όλες τις Καραμπιναρίες-. Τρεις χιλιάδες χωροφύλακες για το κτύπημα των ανταρτών.- Ο Κωστόπουλος επίορκος του Ε.Α.Μ. Φανερός συνεργάτης του Λεγεωναρίου Νομάρχη - Συγχωροχάρτι στο Κονσόρτσιουμ για 6 εκατ. Προδότης και δήμιος αγωνιστών του λαού - Συνταρακτικές αποκαλύψεις της Πανθεσσαλικής Επιτροπής Ε.Α.Μ.

Καταγγέλομεν εις τον λαόν της Θεσσαλίας και όλης της Ελλάδος τας προδοτικάς πράξεις του Συν/ρχου Σαράφη και του Ταγ/χου Κωστοπούλου, πλήρως αποδειχθείσας και από το κατασχεθέν αρχείον και των δύο Αξιωματικών.

1) Ο Συν/ρχης Σαράφης κατείχεν άδειαν κυκλοφορίας δι' όλην την Ελλάδα, υπογεγραμμένην υπό της υπηρεσίας του Τζελόζο και ταξιδεύσας νομίμως μέχρι Θεσσαλίας παρουσιάσθη εις την Καραμπιναρίαν Λαρίσης - Τρικάλων, όπου και του έγινε υποδοχή εκ μέρους των Ιταλών αξ/κών. Είναι γνωστόν ότι, όχι μόνιμος Συν/ρχης και μάλιστα γνωστός κινηματίας , αλλά και ούτε και ο τελευταίος έφεδρος αξ/κός, Ανθυπίατρος ή Ανθυποφαρμακοποιός επιτυγχάνουν άδεια ταξειδίου παρά Ιταλικής Αρχής έστω και διά μετάβασιν από Λαρίσης εις Τρίκκαλα ή από Βόλου εις Λάρισαν. Η μεγαλόψυχος άδεια του Τζελόζο εχορηγήθη εις τον κ. Σαράφην, διότι ο κ. Σαράφης θα εξυπηρέτει

ασφαλώς τα συμφέροντα του κατακτητού.

2) Κατά τους παρελθόντας μήνας ο κ. Σαράφης τέσσαρας φοράς συνελήφθη υπό των Ιταλών και 4 φορές απελύθη. Είναι γνωστόν ότι πλείστοι όσοι ΄Ελληνες αξ/κοί συνελήφθησαν και ουδείς γνήσιος πατριώτης εξ αυτών απελύθη, αλλά μόνον οι προδόται και οι καταδόται συναδέλφων των (Μπεκιαρόπουλος κλπ.). Ο Συν/χης Κατσαρός με γελοίαν κατηγορίαν κατεδικάσθη τελευταίως εις θάνατον. Εκατοντάδες Αξ/κών της Ηπείρου, Θεσσαλίας, κλπ. απεστάλησαν εις Ιταλίαν ως όμηροι. Και όμως ο κ. Σαράφης αφέθη ελεύθερος και του εχορηγήθη πλήρης ελευθερία κινήσεων και μάλιστα εις την πλέον επικίνδυνον, λόγω του ανταρτοπολέμου, διά τους Ιταλούς περιοχήν της Ελλάδος, την Θεσσαλίαν.-

3) Αφιχθείς εις Τρίκκαλα ο Συν/ρχης Σαράφης συνειργάσθη στενώτατα μετά του Λεγεωναρίου Νομάρχου Σαράντη, του προδότου αξ/κού και δημίου του Λαού της Δυτικής Θεσσαλίας. Δυνατόν ο θλιβερός Νομάρχης να παριστάνη τον “μυστικόν πατριώτην”, αλλά ουδέποτε θα θεωρήσωμεν τόσον αφελείς τους Ιταλούς κατακτητάς διά να παραδεχώμεθα ότι “εξαπατώνται” από τον θαυμάσιον όντως πράκτορά των Νομάρχην.

4) Ο Συν/ρχης Σαράφης διευκολυνθείς υπό του Σαράντη, ανήλθεν εις τα όρη και συνηντήθη με τον Κωστόπουλον και τους αξ/κούς του. Και ενώ η συνάντησις αύτη έγινε πασίγνωστος εις τα Τρίκκαλα, ο Συν/ρχης Σαράφης δεν συνελήφθη υπό των Ιταλών όταν επέστρεψεν εις τα Τρίκκαλα. Παρέμεινεν όσον ήθελε επισήμως εις την πόλιν και ανήλθε και πάλιν εις την Πίνδον διά να τεθή επί κεφαλής όλης της συμμορίας των αντιδραστικών στοιχείων, τύπου Κωστοπούλου, που αντί να κτυπούν τον κατακτητήν εκτυπούσαν τον υπόδουλον λαόν.

5) Εις την πρώτην συνάντησίν του μετά του Κωστοπούλου και των αξ/κών της ομάδος του (μεταξύ των οποίων και οπαδοί του Ε.Α.Μ. αγωνισταί, σήμερον εις τους σχηματισμούς του Ε.Λ.Α.Σ.) ο συν/χης Σαράφης ωμολόγησεν απροκαλύπτως ότι ήλθεν εις Θεσσαλίαν ως εντολοδόχος του ανισορρόπου Στρατηγού Θ. Παγκάλου, με την έγκρισιν του Τζελόζο, διά να διαλύση τους αντάρτικούς σχηματισμούς

του Ε.Λ.Α.Σ. της Θεσσαλίας ως “Κομμουνιστικούς”.Προς τον σκοπόν τούτον οι Ιταλοί θα έθετον εις την διάθεσιν του

Παγκάλου - Σαράφη 3000 ΄Ελληνας χωροφύλακας. Τίμημα της προδοσίας ταύτης θα ήτο η χορήγησις Αρχηγείας του κράτους (τύπου Πεταίν και Αντωνέσκο) εις τον Θ. Πάγκαλον και Πρωθυπουργίας εις τον Συν/ρχην Σαράφην. Ως “πατριωτική” δικαιολογία υπό Σαράφη ότι οι Ιταλοί υπεσχέθησαν την επαναφοράν της Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης εις την Ελλάδα εις περίπτωσιν....... νίκης του άξονος.

΄Οσον αφορά τον Ταγ/ρχην Κωστόπουλον και ωρισμένους συνεργάτας του, η Πανθεσσαλική Επιτροπή του ΕΑΜ καταγγέλει τα εξής:

1) Ο Ταγ/χης Κωστόπουλος εξελθών εις τα όρη ως οπαδός του ΕΑΜ και εξοπλισθείς υπ' αυτού εξηπάτησε το ΕΑΜ, στραφείς απροκαλύπτως εναντίον του. Η άτιμος αύτη καταπάτησις των ρητών υποσχέσεών του ως ΄Ελληνος αξ/κού υπήρξεν η αρχή διά σειράν προδοσιών.

2) Εις τας 27 Ιανουαρίου ωργάνωσε, μετά του ετέρου λιποτάκτου του ΕΛΑΣ της Ρούμελης υπαξ/κού Γκέκα δολοφονικήν απόπειραν εναντίον των μελών του Αρχηγείου Ρούμελης του ΕΛΑΣ. Την απόπειραν ταύτην επρόδωσεν ο οπαδός του Κωστοπούλου, Β. Παπαντώνης ή Τρομάρας δραπετεύσας μετά τινων ανδρών εκ της ομάδος Κωστοπούλου εις το Αρχηγείον Ρούμελης. Εις το αρχείον Κωστοπούλου κατεσχέθησαν δύο αυτόγραφοι επιστολαί του Β. Παπαντώνη ή Τρομάρα, η μία προς τον “Νομαρχιακόν” και η άλλη προς τον Υπολ/γόν κ. Ευάγγ. Παπαβασιλείου (αρ. 39 και 40 του αρχείου.). Αμφοτέρας τας επιστολάς είχον συλλάβει φρουροί του Κωστοπούλου και δεν έφθασαν εις τον προορισμόν των. Αμφότεραι εκθέτουν τα της προπαρακευής της δολοφονικής απόπειρας.-

3) Είναι πασίγνωστος η συνεργασία του Λεγεωναρίου Νομάρχου Σαράντη μετά του Κωστοπούλου, χωρίς καν να λαμβάνωνται στοιχειώδη προφυλακτικά μέτρα κατά τας συναντήσεις, αίτινες εγένοντο ανοικτά εις ΜΟΥΖΑΚΙ όπου μετέβαινεν επισήμως ο Σαράντης διά του Νομαρχιακού αυτοκινήτου. Ουδέποτε συνελήφθη ή ενοχλήθη ο Σαράντης υπό των πατρώνων του ιταλών δι' αυτήν την σκανδαλώδη συνεργασίαν με τον “αρχιαντάρτην” Ταγ/ρχην. ΄Όπως επίσης και ουδέποτε ηνωχλήθη ο

κ. Σαράντης υπό των Ιταλών διά τον πολύ γνωστόν και εις αυτούς, συστηματικόν εφοδιασμόν του Κωστοπούλου διά τροφίμων. Επιστολή του Κωστοπούλου προς τον Σαράντην (20 Νοεμβρίου 1942) “Αγαπητέ μου κ. Σαράντη. Προέκυψαν ωρισμένα ζητήματα τα οποία είναι δύσκολον να λυθούν κατά τον πλέον ευνοϊκόν τρόπον χωρίς τη δική Σας Συνεργασία. Γι' αυτό αντιπροσωπεία αξ/κών θα Σας περιμένη την 12ην ώραν της Κυριακής 22 Νοεμβρίου εις τοποθεσίαν γνωστήν Σας. Διατελώ μετ' εξαιρέτου υπολήψεως. Ο αρχηγός των Ανταρτικών Σωμάτων Πίνδου Γ. Κωστόπουλος”. Η συνάντησις έγινεν όπως και πολλαί άλλαι. Εάν δεν συνέφερεν απολύτως τους Ιταλούς δεν θα συνελαμβάνετο ο Σαράντης. Εάν αποπειράτο ο Σαράντης να συναντηθή έστω και με έναν αληθινό αντάρτη του ΕΛΑΣ δεν θα τον ενέκλειαν αμέσως οι Ιταλοί εις το στρατόπεδον;

4) Γράμμα του Κωστοπούλου προς τον περιβόητον Κονσόρτσιουμ των Τρικκάλων, από τον οποίον τόσα υπέφερεν ο λαός της Δυτ. Θεσσαλίας: “Παρά τας αβαρίας και τας αφθόνους συναλλαγάς που κάματε μέχρι σήμερον μετά των κατακτητών χάριν των οικονομικών συμφερόντων σας δεν δύναμαι να αμφισβητήσω τον πατριωτισμόν σας κλπ. Διατελώ με εκτίμησιν Γ. Κωστόπουλος. Αρχηγός της Απελευθερωτικής προσπαθείας.” Πατριωτισμόν του Ταρλατζή, του Βεόγλου, του Ρεκαμά, του Ιλαντζή και όλης της αισχρής προδοτικής ληστοσυμμορίας παραδέχεται ο ανάλογος πατριώτης Κωστόπουλος και απαιτεί .... 6 εκατομ. δραχμών διά να τους δώση το συγχωροχάρτι (αριθ. 4 του αρχείου).-

5) Ο Κωστόπουλος συνέλαβε και εκράτησε δέσμιον τον αγωνιστήν του Λαού Τσιρογιάννην, εσκηνοθέτησε μίαν “λαϊκήν αποδοκιμασίαν” εις βάρος του ΕΑΜ και δεν απέλυσεν τούτον παρά μόνον όταν εξηγέρθη ο λαός της περιφερείας και εζήτησε βιαίως την απόλυσιν του.

6) Ο Κωστόπουλος παρέδωσε διά καταγγελίας του, μέσω του Σαράντη, προς τους ιταλούς τον δικηγόρον κ. Λύτραν, τον μόνον όστις ήρχετο εις επαφήν μαζί του εκ μέρους του ΕΑΜ. Η πανθεσσαλική επιτροπή του ΕΑΜ διά λόγους ειδικούς δεν δύναται ακόμη να φέρη εις φως και τα υπόλοιπα στοιχεία, τα σχετικά με το κύμα των συλλήψεων και

καταδιώξεων των Τρικκάλων, τα οποία αποδεικνύουν την ενοχήν Κωστοπούλου - Σαράντη.

7) Καθ' όλον το διάστημα της δήθεν ανταρτικής σταδιοδρομίας του Κωστοπούλου, ουδέποτε οι Ιταλοί εκινήθησαν εναντίον του και ούτε και ο Κωστόπουλος εναντίον των Ιταλών, πλην της θεατρικής επιδείξεως εις Καλαμπάκαν. Είναι πασίγνωστο εις την περιφέρειαν Τρικκάλων ότι όταν μετέβαινον χωρικοί εις την Καραμπιναρίαν διά να καταγγείλουν ενεργείας των Κωστοπουλικών, οι αξ/κοί της καραμπιναρίας πληροφορούμενοι ότι επρόκειτο περί Κωστοπουλικών ενεργειών ηδιαφόρουν τελείως. Αντιθέτως είναι γνωστή, εκ των ανακοινωθέντων του Στρατηγείου Θεσσαλίας, του ΕΛΑΣ η ένδοξος και πλήρης θυσιών δράσις, των σχηματισμών του ΕΛΑΣ ανατολικής, Βορείου και Νοτίου Θεσσαλίας εναντίον του Κατακτητού και η λυσσώδης κατασταλτική προσπάθεια των Ιταλών και Γερμανών φασιστών εναντίον των.

8) Ο Κωστόπουλος συμβληθείς μετά του Σαράντη και ετέρων αντιδραστικών και αδιορθώτων οπαδών της δικτατορίας στρατιωτικών παραγόντων, ετοιμάζουν πυρετωδώς το έδαφος διά μίαν συστηματικήν εξόντωσιν των γνησίων εθνικών δυνάμεων και παραγόντων ονειροπολούντες τον σχηματισμόν μιάς Μεραρχίας, ήτις θα εξεκαθάριζε παντελώς την Θεσσαλίαν από παντός κομμουνιστικού ή εαμμικού στοιχείου διά να εκστρατεύση κατόπιν νικηφόρως κατά της Ελληνικής πρωτευούσης όπως εκτελέση το καθήκον της (Λόγος του Κωστοπούλου εις Αργιθέαν). Εννοεί ο καθείς ποίον είναι το “καθήκον” των αδιορθώτων δικτατορίσκων που αφού θα αιματοκύλιον την αγαπημένην μας Θεσσαλίαν θα επιχειρούσαν να αιματοκυλίσουν κατόπιν και όλην την Ελλάδα. Είναι φυσικόν ότι προς τον σκοπόν τούτον οι Ιταλοί και Γερμανοί κατακτηταί όντες άλλωστε πλήρως ήσυχοι ότι δεν έχουν να πάθουν τίποτε από αντάρτας τύπου Κωστοπούλου και Σαράφη άφησαν εις αυτούς απόλυτον ελευθερίαν ενεργείας και τους διηυκόλυναν πλήρως εις το έργον των.

Κατόπιν όλων αυτών η Πανθεσσαλική Επιτροπή του Ε.Α.Μ. συγκεντρώνουσα υπευθύνως όλους τους εθνικούς πολιτικούς παράγοντας της Θεσσαλίας και αποτελούσα τον γνήσιον εκπρόσωπον του Θεσσαλικού Λαού, έδωσεν εντολήν εις τους σχηματισμούς του

Ε.Λ.Α.Σ. της Δυτ. Θεσσαλίας να συλλάβουν και απομακρύνουν εκ της Θεσσαλικής περιοχής τους Σαράφην - Κωστόπουλον και μερικούς στενούς συνεργάτας των. Καλεί παραλλήλως όλους τους τιμίους ΄Ελληνας αξ/κούς οιασδήποτε πολιτικής απόχρώσεως να συνεργασθούν με τον Ε.Λ.Α.Σ. προς καλυτέραν εξυπηρέτησιν των εθνικών συμφερόντων.

24 Μαρτίου 1943Η

ΠΑΝΘΕΣΣΑΛΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ Ε.Α.Μ.

4

Ε.Α.Μ.Ε.Λ.Α.Σ.

Αρχηγείον Ανατολικής Ηπείρου Κάπου 20 Μαϊου 1943

Α ν α κ ο ί ν ω σ ι ς

Επί του υπ' αριθ.'3564/25-5-43 εγγράφου του κ. Ζέρβα τοιχοκολληθέντος εις διάφορα χωρία, ανακοινούμεν εις τον λαόν του Ν. ΄Αρτης και την περιοχήν Ξηροβουνίου, Τζουμέρκων και Μαλακασίου τα κάτωθι:

1) Εις την οργάνωσιν του Ε.Α.Μ. δεν υπάρχουν ανεύθυνοι παράγοντες και οργανώσεις. Επομένως ο κ. Ζέρβας είναι κακώς πληροφορημένος επ΄αυτού. Πάντες είναι απολύτως υπεύθυνοι.

2) Εις ουδεμίαν δέσμευσιν της προσεχούς εσοδίας δημητριακών προέβημεν και επομένως το έγγραφον που αφορά ημάς ως προς το σημείον αυτό είναι κακόβουλον.

3) Ο κ. Ζέρβας μόνον εις τας οργανώσεις του δύναται να

προβαίνη εις απαγορεύσεις και όχι εις το ΕΑΜ. Ημείς μόνον μίαν δύναμιν αναγνωρίζομεν, τον ΛΑΟΝ, και ουδένα άλλον.

4) Είναι ψευδεστάτη η παράγραφος η αναφέρουσα ότι το ΕΑΜ γενικώς ενισχύεται παρά των συμμάχων. Το Αρχηγείον ανατολικής Ηπείρου καθώς και ολόκληρος η οργάνωσις Ηπείρου ουδέ οβολόν έλαβε παρά των συμμάχων μας ουδέ ένα όπλον. Τα πάντα καρπούται ο κ. Ζέρβας εις την περιοχήν μας, πάντως όμως ευελπιστούμεν ότι οι σύμμαχοι μας συντόμως θα ενισχύσουν και ημάς οικονομικώς όπως ως πληροφορούμεθα ενισχύουν και άλλας οργανώσεις του ΕΑΜ και τον κ. Ζέρβαν, ώστε τότε να παύσωμεν ενεργούντες και την ελαχίστην επιβάρυνσιν.

5) Δηλούμεν εις τον λαόν της περιοχής μας να μείνη απολύτως ήσυχος ότι δεν πρόκειται να επιβαρύνουμε αυτόν. Αν επιβαρυνθούν, θα επιβαρυνθούν ελάχιστοι και εκ των εξαιρετικώς οικονομικά ισχυρών.

6) Εκφράζομεν δημοσία την βαθείαν μας λύπην διότι εις στιγμάς καθ΄ας το έθνος πρέπει να είναι ενωμένον, ίνα οδηγηθή εις το πεπρωμένον του, ο κ. Ζέρβας εντέχνως προσπαθεί να δημιουργήση ρήξιν φέρων αντιμέτωπον τον λαόν με το ΕΑΜ, ενώ εξ άλλου προσπαθεί να ενεργήση εναντίον μας αποκλεισμόν οικονομικόν με σκοπόν την διάλυσιν των δυνάμεων του Αρχηγείου μας την στιγμήν που η Πατρίς μας έχει ανάγκην και του τελευταίου αντάρτου.

7) Εάν πράγματι ο κ. Ζέρβας ενδιαφέρεται για τον λαό της περιοχής έπρεπε δι΄εγγράφου του πρώτον ν΄ αποτανθή εις ημάς και να ζητήση εξηγήσεις και έπειτα να προβαίνη εις δημοσιεύσεις ώστε ημείς να πληροφορούμεθα τας σκέψεις του όχι εκ των συζητήσεων των καφενείων.

Το Αρχηγείον Τζουμερκιώτης

Κοινοποίησις Εις την εν Ελλάδι αγγλικήν αποστολήν Στρατηγείον ΕΛΑΣ Ηπείρου

Τ. Ε. ΕΑΜ Ν. ΄Αρτης

5

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΛΑΙΚΟΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ (ΕΛΑΣ)

ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Α Ν Α Κ Ο Ι Ν ΩΣ Ι Σ

Την 29ην Ιουνίου συνήλθε, κάπου εις την περοφέρειάν μας, η πρώτη Συνδιάσκεψις των Ανταρτών του Ε.Λ.Α.Σ. της Δυτικής Μακεδονίας. Παρευρέθησαν 280 αντιπρόσωποι εξ όλων των ανταρτικών σχηματισμών της Μακεδονικής Πίνδου (Υπαρχηγεία, ΄Ορλιακα, Σμόλικα και Γράμμου) και της οροσειράς Βαρνούντος (Υπαρχηγεία Μπούρινου, Σινιάτσικου και Βίντσυ). Παρευρέθη επίσης αντιπροσωπεία των ανταρτικών σχηματισμών της Κεντρικής Μακεδονίας Βερμίου και Πιερρείων).

Το Γενικόν Στρατηγείον του ΕΛΑΣ αντιπροσώπευσαν οι συναγωνισταί Βασίλης Σαρμανιώτης και Κ. Καραγιώργης. Το Στρατηγείον Θεσσαλίας αντιπροσωπεύθη υπό τριών συναγωνιστών. Αντιπροσωπεύθησαν ωσαύτως αι Επιτροπαί του ΕΑΜ της Δυτικής Μακεδονίας. Τέλος, διά πρώτην φοράν εις Συνδιάσκεψιν Ελλήνων ανταρτών, παρευρέθη αντιπρόσωπος του Γενικού στρατηγείου του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού, ο συναγωνιστής Τέμπο, αντιπρόσωπος του Γενικού Στρατηγείου του Αλβανικού Λαϊκού απελευθερωτικού στρατού, ο συναγωνιστής Τζιότζα και ένας άλλος συναγωνιστής.

Η Συνδιάσκεψις διεξήχθη ολόκληρος εις ατμόσφαιραν εξαιρετικού ενθουσιασμού και θυέλλης χειροκροτημάτων και ζητωκραυγών, ιδίως κατά τας ομιλίας των αντιπροσώπων του Γενικού στρατηγείου του ΕΛΑΣ, του Γιουγκοσλαβικού και του Αλβανικού Γενικού Στρατηγείου. Η Συνδιάσκεψις επεφύλαξε θερμοτάτην υποδοχήν

εις τον παρακολουθήσαντα μέρος των εργασιών της και ομιλήσαντα προς αυτήν ΄Αγγλον στρατηγόν, ως αντιπρόσωπον των Ηνωμένων Εθνών Αγγλίας, Ηνωμένων Πολιτειών και Σοβιετικής Ενώσεως.

Εις τας διεξοδικάς των εισηγήσεις οι συναγωνισταί του Στρατηγείου μας Νίκος Σμόλικας και Μ. Καρατζάς, καθώς και οι αντιπρόσωποι όλων των Αρχηγείων και Υπαρχηγείων εις τας ομιλίας των προέβησαν εις εξονυχιστικήν ανασκόπησιν όλων των πλευρών του ανταρτικού κινήματος της Δυτικής Μακεδονίας, εις θαρραλέαν κριτικήν και αυτοκριτικήν των λαθών και ελλείψεων. Διά των λόγων των αντιπροσώπων του Στρατηγείου Θεσσαλίας διωχετεύθη η πλουσία πείρα του ανταρτικού κινήματος της γειτονικής περιοχής. Με τους λόγους των αντιπροσώπων του Γενικού Στρατηγείου εχαράχθη φωτεινά η γραμμή της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ εις το ανταρτικόν κίνημα. Εξαιρετικώς ενδιαφέροντες υπήρξαν οι λόγοι του Γιουγκοσλάβου και των Αλβανών αντιπροσώπων οίτινες διωχέτευσαν την πλουσιωτάτην πείραν των γειτονικών ανταρτικών κινημάτων.

Εις το επίσημον Προεδρείον της Συνδιασκέψεως εξελέγησαν οι σερ Ουϊλσων Αρχηγός του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής, στρατηγός Αϊζενχάουερ, στρατάρχης Τιμοσένκο, συνταγματάρχης Στέφανος Σαράφης του Γενικού Στρατηγείου του Ε.Λ.Α.Σ., ο αρχηγός του Γενικού Στρατηγείου των Γιουγκοσλάβων ανταρτών και οι Αρχηγοί των Βουλγάρων και Ρουμάνων ανταρτών. Η συνδιάσκεψις απέστειλε θερμά χαιρετιστήρια προς την Κεντρικήν Επιτροπήν του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ , προς τον Αθηναϊκόν και Πειραϊκόν λαόν και προς τας Κυβερνήσεις της Αγγλίας, της Αμερικής και της Σοβιετικής Ενώσεως.

Το Γενικόν Στρατηγείον του Ε.Λ.Α.Σ. καθώρισε την σύνθεσιν της διοικούσης Επιτροπής του Στρατηγείου Δυτικής Μακεδονίας από τους εξής συναγωνιστάς: Συνταγματάρχην Κ. Τζιότζον, μόνιμους αξιωματικούς Μ. Καρατζάν και Στέλιον Γιάγκοβαν, τον Νίκον Σμόλικαν ως αντιπρόσωπον του ΕΑΜ και τον Βαγέλλην Σλομπόταν.

Με τον Εθνικόν ΄Υμνον και ατελείωτους ζητωκραυγάς υπέρ του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, του Ελληνικού λαού, των βαλκανικών λαών και των συμμάχων ΄Αγγλων, Αμερικανών και Ρώσσων η ιστορική πρώτη Συνδιάσκεψις των ανταρτών του ΕΛΑΣ της Δυτικής Μακεδονίας επεράτωσε τας εργασίας της.

Μακεδονική Πίνδος 30 Ιουνίου 1943

ΤΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΕΛΑΣ

Ακριβές Αντίγραφον

6

Ε. Λ. Α. Σ

ΑΝΤΑΡΤΙΚΑ ΣΩΜΑΤΑ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦ.ΙΙΙ

Αριθ. 68

Συνεργασίαν μετ' Αλβανών και Γιουγκοσλάβων

Κατόπιν του αναπτυχθέντος πνεύματος συναδελφώσεως μετά των Αλβανών και Γιουγκοσλάβων ανταρτών και της διαπιστωθείσης ανάγκης της πλήρους συνεργασίας των ανταρτικών Στρατών εναντίον τωνΣτρατών κατοχής απεφασίσθη να επιδιωχθή ο συντονισμός των ενεργειών μας και ο σχηματισμός μελλοντικώς ενός μονίμου Βαλκανικού Γενικού Στρατηγείου, όπερ θα δίδη τας γενικάς γραμμάς των επιχειρήσεων και θα συντονίζη ταύτας εις όλην την Βαλκανικήν.

Εις εκτέλεσιν των αποφάσεων τούτων παρακαλούμεν όπως επιδιώξητε την πλήρη συνεργασίαν μετά του Αλαβανικού και Σερβικού ανταρτικού Στρατού του ΕΑΜ εις τας περιφερείας τας γειτνιαζούσας μετ' αυτών και ειδικώς εις τας περιφερείας Μπίχλιστα - Γράμμου - Κόνιτσα - Γραμπάλας - Καλαμά - Καϊμκτσαλάν - Φλωρίνης - Μοναστηρίου και Γευγελής.

Η συνεργασία αύτη δύναται να επιτευχθή καλλίτερα διά της στενής επαφής και της πλήρους Στρατιωτικής συμπράξεως, διά της δημιουργίας κοινών Αρχηγείων ή Υπαρχηγείων, της υπάρξεως Αξιωματικών συνδέσμων εναλλάξ και της δημιουργίας κοινών Συγκροτημάτων ακόμη δι' ισαρίθμων Ελληνικών και Αλβανικών ομάδων, ή Ελληνικών και Σερβικών ομάδων. Τα Συγκροτήματα ταύτα υπό κοινήν διοίκησιν ου μόνον θα δρώσιν εναντίον των κατακτητών, αλλ' εφοδιασμένης εκάστης ομάδος με την σημαίαν της, θα περιέρχονται τας περιφερείας Κορυτσάς - Αργυροκάστρου - Τσαμουριάς - Καστοριάς - Μοναστηρίου - Φλωρίνης - Αλμοπίας και Γευγελή, όπου υπάχουσι ΄Ελληνες, Αλβανοί και Σλαυόφωνοι Μακεδόνες και διά της παρουσίας των, λόγων των και κοινής συμβιώσεως θέλουσι συντελέσει εις την ανάπτυξιν αδελφικών σχέσεων μεταξύ των λαών των περιοχών τούτων και την κατανόησιν παρ' αυτών ότι δέον διά παντός τρόπου να υποστηρίξωσι τον κοινόν αγώνα κατατασσόμενοι εν τέλει εις τας κοινάς ταύτας ομάδος ή δημιουργούντες ανεξαρτήτους τοιαύτας υπό τας διαταγάς των κοινών Αρχηγείων.

Η Στρατιωτική αύτη συνεργασία θέλει επί πλέον συντελέσει εις την ανάπτυξιν ενός απολύτως φιλικού πνεύματος απαραιτήτου διά την

φιλικήν επίλυσιν των τυχόν υπαρχουσών συνοριακών διαφορών κατά το Συνέδριον της Ειρήνης και την δημιουργίαν των προϋποθέσεων εκείνων αίτινες είναι απαραίτητοι διά την εις το μέλλον αδελφικήν διαβίωσιν και συνεργασίαν των Βαλκανικών Λαών.

Παραλήπται Γενικόν Στρατηγείον 9/7/43Στρατηγείον Ηπείρου και Δυτ. Μακεδονίας Στέφανος Σαράφης

Κοινοποίησις ΄Αρης ΒελουχιώτηςΓενικάς Στρατηγεία Αλβανίας και Γιου/βίαςΚεντρικήν Επιτροπήν του ΕΛΑΣ (υ.τ.α.) Βασίλης ΣαμαρνιώτηςΣτρατηγεία Θεσσαλίας και Στερ. Ελλάδος Ακριβές Αντίγραφο

7

Ε.Λ.Α.ΣΑΝΤΑΡΤΙΚΑ ΣΩΜΑΤΑ ΕΛΛΑΔΟΣΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣΓΡΑΦ.ΙΙον

Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Ι Σ

Την 7ην Ιουλίου κάπου εις τα ένδοξα της Πίνδου βουνά συνήλθε η Ιη Πανθεσσαλική Συνδιάσκεψις των ανταρτών του κάμπου και των βουνών της Θεσσαλίας. Παρευρέθησαν 400 περίπου αντιπρόσωποι εξ όλων των ανταρτικών σχηματισμών Θεσσαλίας. Παρευρέθη ολόκληρον το Γενικόν Στρατηγείον ήτοι ο Συν/ρχης Στέφανος Σαράφης, ο Συναγωνιστής Βασιλ. Σαμαριναίος και ο Συναγωνιστής ΄Αρης Βελουχιώτης. ΄Επίσης παρευρέθησαν αντιπρόσωποι των Στρατηγείων Ηπείρου, Δυτικής και Κεντρικής μακεδονίας. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιωακείμ, αντιπρόσωπος της Πανθεσσαλικής Επιτροπής του Ε.Α.Μ., αντιπρόσωπος της Π.Ε.Ε.Α.Μ. Καρδίτσης, Γρεβενών και άλλων πόλεων. Επίσης είχαμε την τιμή να παρευρίσκηται ο Συναγωνιστής Τ έ μ π ο , του Γενικού Γιουγκοσλαβικού Στρατηγείου, ο Συναγωνιστής Τ ζ ι ό τ ζ α του Γενικού Στρατηγείου της Αλβανίας και ο στρατηγός ΄Ε ν τ υ.

Την Συνδιάσκεψιν ήνοιξε ο Συναγ. Καραγιώργης του Στρατηγείου Θεσσαλίας. Εν συνεχεία ο Συναγωνιστής Κίσσαβος του Στρατηγείου της Θεσσαλίας ανέφερε την ιστορίαν του κινήματος εις την Θεσσαλίαν, τας διαφόρους φάσεις τας οποίας διήλθεν, τα θετικά και αρνητικά άτινα παρουσίασε και τι καθήκοντα ανατίθενται εις όλους μας, διά την συνέχισιν και νικηφόρον εξέλιξιν του αγώνος μας. Εν συνεχεία ομίλησαν ο Στρατηγός Φλούλης του Στρατηγείου Θεσσαλίας, αντιπρόσωποι των Αρχηγείων, τα υπόλοιπα μέλη του Στρατηγείου καθώς και οι αντιπρόσωποι των Στρατηγείων Δυτικής και Κεντρ. Μακεδονίας. Η

ομιλία όλων εστράφη εις την διόρθωσιν των αρνητικών άτινα παρουσιάσθησαν κατά το παρελθόν, εις την προσπάθειαν της δημιουργίας τελείου Λαϊκού Στρατού και της αναδείξεως στελεχών.

Εις την Συνδιάσκεψιν επίσης ομίλησεν ο Συναγ. Σαμαριναίος όστις ανέπτυξε το υπογραφέν Σύμφωνον μεταξύ του Γεν. Στρατηγείου του Ε.Λ.Α.Σ. και του Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής. Ετόνισε τα νέα καθήκοντα άτινα πηγάζουν εκ του Συμφώνου και την γραμμήν την οποίαν δέον να ακολουθήσωμεν.

Ο Συναγ. Σαράφης ετόνισε την προδοτικήν πολιτικήν των προηγουμένων Κυβερνήσεων και την ανάγκην δημιουργίας ενός Λαϊκού Στρατού με στελέχη βγαλμένα από τα σπλάχνα του Στρατού αυτού. Ο Συναγ. Καραγιώργης ετόνισε την ανάγκην δημιουργίας Λαϊκου στρατού και τι πρέπει να τον διακρίνη.

Επίσης εις θύελλαν χειροκροτημάτων ωμίλησαν οι αντιπρόσωποι του Γιουγκοσλαβικού και Αλβανικού Στρατηγείου, οίτινες εξιστόρησαν τους σταθμούς τους οποίους διήλθεν το ανταρτικό κίνημα εις την χώραν των και την κατάστασιν εις την οποίαν ευρίσκεται σήμερον. Επίσης τον λόγον του Στρατηγού Έ ν τ υ διέκοπτον παρατεταμένα χειροκροτήματα. Ούτος ωμίλησε διά την μέχρι τούδε παρασχεθείσαν βοήθειαν ως και την τοιαύτην ήτις θα δοθή εις το προσεχές μέλλον. Αναφερόμενος δε εις τον λόγον του Τσώρτσιλ ετόνισεν ότι δεν θα είναι μακράν η στιγμή κατά την οποίαν ο Στρατός μας ως δύναμις Λαϊκή παρά το πλευρόν των Συμμάχων θα δώση το τελευταίον κτύπημα εις τον κατακτητήν, διά την πλήρην απελευθέρωσιν της πατρίδος μας και την εφαρμογήν του Συμφώνου του Ατλαντικού διά την διακυβέρνησιν της χώρας. Επίσης ομίλησεν ο Σεβασμιώτατος Ιωακείμ και ο Συναγ. ΄Αρης Βελουχιώτης.

΄Ολοι οι ομιληταί ετόνισαν την ανάγκην υπάρξεως μιας Βαλκανικής δυνάμεως ισχυράς και ικανής να υποστηρίξη τα συμφέροντα των Βαλκανικών Λαών, κατά την περίοδον του Απελευθερωτικού των αγώνος. Ο Συντονισμός των προσπαθειών θέλει επιτευχθή απολύτως με το δημιουργηθέν Γενικόν στρατηγείον εις το οποίον αντιπροσωπεύονται όλοι οι Λαϊκοί Στρατοί των Βαλκανίων.

Επίτιμον Προεδρείον της Συνδιασκέψεως εξελέγησαν οι Σερ Ουίλσων Αρχηγός του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής, Στρατηγός Αϊζενχάουερ, Στρατηγός Τιμοσένκο, Στρατηγός ΄Ε ν τ υ, Συν/ρχης Στέφ.

Σαράφης του Γεν. Στρατηγείου ΕΛΑΣ, Τίτο ο Αρχηγός των Γιουγκοσλαβικών ανταρτών, Μωυσής Αρχηγός των Αλβανών ανταρτών και οι Αρχηγοί των Βουλγάρων και Ρουμάνων ανταρτών.

Η συνδιάσκεψις απέστειλε θερμά χαιρετιστήρια προς την Κεντρικήν Επιτροπήν του ΕΑΜ του ΕΛΑΣ και προς τας Κυβερνήσεις Αγγλίας, Αμερικής και Σοβιετικής Ενώσεως.

Η Συνδιάσκεψις έκλεισε με τον Εθνικόν ΄Υμνον και με ατελείωτους ζητωκραυγάς υπέρ του ΕΑΜ , ΕΛΑΣ, του Ελληνικού και Βαλκανικών Λαών και των Συμμάχων ΄Αγγλων, Αμερικανών και Ρώσσων.

Πίνδος 10 Ιουλίου 1943

Το Στρατηγείον Καραγιώργης, Φλούλης, Κίσσαβος, Μπαλής, Λογοθέτης,Καναλιώτης.

8

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣΚΟΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

Απόφασις υπ' αριθ.Ι

Προς εφαρμογήν των μεταξύ της εν Ελλάδι Αγγλικής Στρατ. Αποστολής και των Οργανώσεων ΕΔΕΣ και ΕΑΜ - ΕΛΑΣ υπογραφέντος Συμφωνητικού

Α π ο φ α σ ί ζ ο μ ε ν την συγκρότησιν Κοινού Γενικού Στρατηγείου , αποτελουμένου εκ των κάτωθι μονίμων μελών, δεόντως εξουσιοδοτημένων:

1) Διά την Αγγλικήν Στρατ. Αποστολήν, εκ του Ταξιάρχου ΕΝΤΥ αναπληρουμένου υπό του Αντ/ρχου ΚΡΙΣ και εν απουσία του υπό του Αντ/ρχου ΧΙΛΣ.

2) Διά τον ΕΔΕΣ εκ του Στρατηγού ΖΕΡΒΑ ΝΑΠΟΛ. αναπληρουμένου υπό του κ. ΚΟΜΝΗΝΟΥ ΠΥΡΡΟΜΑΓΛΟΥ, ή του Υποστρατήγου ΜΑΥΡΟΜΑΤΗ Κ. ή του Αντ/ρχου ΓΚΙΚΟΠΟΥΛΟΥ Κ.

3) Διά τον ΕΑΜ - ΕΛΑΣ εκ των Στρατηγού ΣΑΡΑΦΗ ΣΤΕΦΑΝΟΥτου κ. ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ και του κ. ΒΑΣΙΛΗ ΣΑΜΑΡΙΝΙΩΤΗ.

Επιτελεία παρά τοις ως ανωτέρω Αντιπροσώποις θα παρασκευάζωσι πάσαν εργασίαν, υπογραφομένην παρά των ως ανωτέρω μονίμων μελών.

Σ.Δ. τη 19 Ιουλίου 1943Ο

Αρχηγός της Αγγλ. Στρ. ΑποστολήςΕΝΤΥ

ΟιΑντιπρόσωποι του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ

Στέφανος Σαράφης

΄Αρης ΒελουχιώτηςΒασίλης Σαμαρινιώτης

ΟΑντιπρόσωπος του ΕΔΕΣ Κ.Μαυρομμάτης Ακριβές Αντίγραφο

Το ΙΙον Γραφείο

9

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

ΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ

Δ Ι Α Τ Α Γ Η

Εντελλόμεθα όπως άμα λήψει της παρούσης προβήτε εις τον σχηματισμό μικτής φρουράς αποτελουμένης εξ ανταρτών των τοπικών Αρχηγείων ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ διά την φρούρησιν των πεδίων ρίψεως υλικών και διά την παραλαβήν και κοινήν εναποθήκευσιν τούτων μέχρι της διανομής τούτων βάσει της δυνάμεως ανδρών εκάστου συγκροτήματος

Κάπου 10-8-43

Γενικόν Στρατηγείον ΕΛΑΣ

Σ.Δ. Γενικού Αρχηγείου Ε Δ Ε Σ Ο Αρχηγός

Διά την αντιγραφήν

Ο Γενικός Αρχηγός Τ.Σ.Υ.

ΠαραλήπταιΣτρατηγείον ΕΛΑΣ ΗπείρουΑρχηγείον ΕΔΕΣ ΗπείρουΑντ/ρχην ΤΟΜ

ΚοινοποίησιςΓενικόν Στρατηγείον ΕΛΑΣ

Γενικόν Αρχηγείον Ε Δ Ε Σ Αρχηγείον Ε Κ Κ ΑΑγγλικήν Στρατιωτικήν Αποστολήν

10

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ Το Ε.Α.Μ. - Ε.Λ.Α.Σ. ίνα προσδώσει μεγαλυτέραν βαρύτητα και αξίαν γνωστοποιεί το σύμφωνον τούτο εις τους οπαδούς του διά της κατωτέρω διαταγής της VIII Μεραρχίας Ε.Λ.Α.Σ.

Ε.Λ.Α.Σ VIII ΜΕΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛ. ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. 657

Δ Ι Α Τ Α Γ Η

Κοινοποιούμεν απόφασιν του αντιπροσώπου Ε.Α.Μ. Ελλάδος περί πλήρους συνεννοήσεως και συνεργασίας της Ελληνικής και Αλβανικής μειονότητος εις την Ελλάδα και Αλβανίαν ως και προκηρύξεις προς την Ελληνικήν μειονότητα της Αλβανίας. Η απόφασις αύτη χαρακτηρίζεται ως ένας λαμπρός σταθμός εις την αδελφικήν σήμερον συνεργασίαν κατά του φασισμού και επίλυσιν όλων των ζητημάτων μετά την απελευθέρωσιν. Παρακαλούμεν να δώσητε ευρείαν δημοσιότητα εις την εν λόγω απόφασιν διαφωτίζοντες περί της σημασίας της.

13-8-43

Η VIII ΜεραρχίαΠαραλήπται Α. Πίσπιρης3/40, 24 και 15 συντάγματα καισυν/μα Μετσόβου - Δρίσκου Ι.Κατσαντώνης

Κοινοποιήσεις:Γεν.Αρχηγείον ΕΛΑΣ - Πανηπειρωτικήν ΕπιτροπήνΠεριφ. Επιτροπάς Ιωαννίνων,΄Αρτης, Πρεβέζης,Θεσπρωτίας και Φιλιατών.

Αντίγραφον εξ αντιγράφου

Α' ΑΠΟΦΑΣΙΣ

Την 10ην Αυγούστου 1943 συνήλθον εις κοινήν σύσκεψιν ο αντιπρόσωπος του Απελευθερωτικού Μετώπου Τσαμουριάς και ο αντιπρόσωπος του απελευθερωτικού μετώπου Ελλάδος μετά του απεσταλμένου της περιφερειακής επιτροπής του κομ/στικού κόμματος Αργυροκάστρου - Αλβανίας, όπως μελετήσουν τα προβλήματα της Ελληνικής μειονότητος εν Αλβανία και της Αλβανικής μειονότητος εν Ελλάδι..... Η σύσκεψις κατέληξε εις τας κάτωθι αποφάσεις:

1) Με τας προκαταλήψεις των αιώνων, τα εκατέρωθεν σφάλματα τα εγκλήματα ωρισμένων κακοποιών και την σωβινιστικήν προπαγάνδαν μερικών επιτηδείων υποδαυλιζομένην και υπό του φασισμού και των πρακτόρων του, εδημιουργήθη διά την Αλβανικήν και την Ελληνικήν μειονότητα μία κατάστασις τοιαύτη η οποία διατηρεί αρκετάς δυνάμεις εις ουδετερότητα και αντιθέτως την μίαν προς την άλλην, νεκράς επομένως διά τον αντιφασιστικόν πόλεμον που κάμνουν οι λαοί ΄Ελληνες και Αλβανοί, χωρίς να το θέλουν οι λαοί των μειονοτήτων, έχουν κάμει εναντίον των συμφερόντων των, εξυπηρέτηση του εχθρού. ΄Όλα τα σημάδια των τελευταίων ημερών μας δείχνουν ότι η καταστροφή δεν αργεί να έλθη εάν οι υπεύθυνοι κλείσουν τα μάτια και δεν αναλάβουν πρωτοβουλίαν, εκείνοι οι οποίοι είναι πλησίον των γεγονότων.

2) Ο σχηματισμός μιας αντιφασιστικής οργανώσεως εις κάθε μειονότητα είναι πλεόν μια ανάγκη επείγουσα. Μία διάθεσις τοιαύτη έχει δειχθή καθαρά εκ μέρους της Ελληνικής μειονότητος και φαίνεται ζωντανή μεταξύ των ιδίων στοιχείων της Τσαμουργιάς.

3) Ο αμοιβαίος σχηματισμός των αντιφασιστικών οργανώσεων κλείνει εκατέρωθεν τα στόματα των σωβινιστών περί εθνικής προδοσίας. Η λύσις αύτη εντός των γραμμών του σημερινού πολέμου διά την ελευθερίαν και αυτοδιάθεσιν των λαών θα βοηθήση την ΄Ενωσιν εις τον πόλεμον αδελφόνοντας τους δύο γειτωνικούς λαούς. Αυτός είναι ο μόνος κατάλληλος δρόμος δι' εργασίαν άμεσον και αποδοτικήν.

4) Αι αντιφασιστικαί οργανώσεις, θα διευθύνωνται από μίαν επιτροπήν αποτελουμένην από έναν αντιπρόσωπον Αλβανόν, ένα ΄Ελληνα

των συνεργαζομένων Ελληνο-Αλβανικών οργανώσεων και έναν αντιπρόσωπον της μειονότητος (τόσον διά την μίαν, όσον και διά την άλλην παράταξιν θα παρευρίσκεται εις την Επιτροπήν και ένας αντιπρόσωπος της Αγγλικής αποστολής. Ο τελευταίος θα λαμβάνη μέρος εάν ζητηθή από την ιδίαν μειονότητα).

5) Η ιδία εργασία θα γίνη και διά την στρατιωτική οργάνωσιν.

6) Παρέχεται αμνηστεία (χάρις) γενική δι' όλους εκείνους οι οποίοι μέχρι τώρα έχουν εργασθή κακώς τόσον εις τα πολιτικά ζητήματα όσον και εις την ιδιωτικήν ζωήν, αποτελέσματα της διαφθοράς του φασισμού και του ατόπου σωβινισμού.

7) Αι δύο συνεργαζόμεναι οργανώσεις Ελληνική - Αλβανική εγγυώνται διά το παρόν και διά το μέλλον την ζωήν, την τιμήν και την περιουσίαν των μειονοτικών λαών.

8) Η απόφασις αύτη θα γνωστοποιηθεί στους λαούς των δύο μειονοτήτων εις την Αλβανικήν και την Ελληνικήν και τιθεμένη εις εφαρμογήν από σήμερον θα γνωστοποιηθή εις τας προϊσταμένας οργανώσεις.

9) Το καταστατικόν των φασισιτκών οργανώσεων των μειονοτήτων θα περιλαμβάνη διατάξεις περί ενεργού συμμετοχής εις τον αντιφασιστικόν αγώνα των λαών των μειονοτήτων, απαγορευμένης πάσης προπαγάνδας εκτός του αντιφασιστικού αγώνος καθώς και σωβινιστικής τοιαύτης.

10) Ο τόπος και των δύο οργανώσεων θα βοηθήση στην διαφώτιση των λαών των δύο μειονοτήτων εξυψώνοντάς του πολιτικώς.

Ο 10-8-43Αντιπρόσωπος του εθνικο-απελευθερωτικού μετώπου 0Αλβανίας

Αντιπρόσωπος του ΕΑΜ Ρετσέκ Πλάκος Αλεξ. Γιάνναρης

Ο

Αντιπρόσωπος της Π.Ε. του Κ.Κ. Αλβανίας Τσέλγικα

Αντίγραφον εξ αντιγράφου

11

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

Απόφασις υπ' αριθ. 6

Το κοινόν Γενικόν Στρατηγείον συνελθόν σήμερον την 16ην Αυγούστου 1943 και συζητήσαν επί του θέματος της αυτοδιοικήσεως της Ελευθέρας Ελλάδος και λαβόν υπ' όψει την από 10ης τρέχοντος κοινήν διαταγήν των Στρατηγών Ζέρβα και ΄Αρη Βελουχιώτη.

Αποφασίζει

1) Τα όργανα της αυτοδιοικήσεως θα εκλέγωνται απ' ευθείας υπό του Λαού δι' ελευθέρων εκλογών πλειοψηφικού συστήματος, άνευ ουδεμιάς επεμβάσεως των πολιτικών ή στρατιωτικών Εθνικοαπελευθερωτικών οργανώσεων και χωρίς να αποδοθή εις τας εκλογάς οιοσδήποτε κομματικός χαρακτήρ.

2) Αι εκλογαί αύται δέον να ενεργηθώσι από τούδε και μέχρι της 30ης Σ/βρίου 1943 το βραδύτερον.

3) Το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι έχουν πάντες οι κάτοικοι αμφοτέρων των φύλων, οι γεννηθέντες τω 1924 και παλαιοτέρον. Ως κάτοικοι θεωρούνται και οι τυχόν εσχάτως εγκατασταθέντες εις ελεύθερα χωρία ή πόλεις και θύματα του φασισμού, οίτινες έχουν μόνον δικαίωμα του εκλέγειν ουχί και του εκλέγεσθαι. Δεν θεωρούνται ως τοιούτοι οι παραθερίζοντες ως και οι αξιωματικοί και αντάρτες των ενεργών ενόπλων τμημάτων , των οργανώσεων οίτινες και δεν δικαιούνται ψήφου. Οι σκηνίται θα ψηφίσουν όπου θα ευρεθούν κατά την ημέραν ενεργείας των εκλογών, εφ' όσον δεν εψήφισαν και αλλαχού και εφ' όσον μονίμως παραθερίζουσι εις τα ορεινά χωρία των.

4) Αι εκλογαί ενεργούνται διά μυστικής ψηφορίας και διά

ψηφοδελτίου εις ο αναγράφονται παρά του ψηφοφόρου τα ονόματα των ψηφιζομένων υπ' αυτού κατά σειράν προτιμήσεως. Η ψηφοφορία ενεργείται ημέραν Κυριακήν ήτις καθορίζεται προ οκταημέρου και γνωστοποιείται διά τοιχοκολλήσεως και αναγνώσεως της σχετικής προκηρύξεως επ' Εκκλησίαις. Προ της ενάρξεως της ψηφοφορίας τη προτάσει του ήδη Προέδρου εκλέγεται υπό των κατοίκων διά βοής 3μελής ή 5μελής Εφορευτική Επιτροπή ήτις επιβλέπει την διεξαγωγήν της ψηφοφορίας και ενεργεί την διαλογήν των ψήφων. Τα μέλη της Εφορευτικής Επιτροπής προτείνονται ή εκλέγονται υπό των κατοίκων. Η ψηφοφορία άρχεται από της πρωιας και μετά την εκλογήν της εφορευτικής επιτροπής και περατούται μετά την δύσιν του ηλίου. Εις τας πόλεις τας άνω των 4.000 αι εκλογαί δύνανται να γίνουν εις πλείονα σημεία ή κατ' ενορεία, δύναται δε εν ανάγκη να παραταθώσι και Ι ώραν μετά την δύσιν του ηλίου.

5) Εις έκαστον χωρίον ή πόλιν θα εκλεγώσι αι κάτωθι Λαϊκαί Επιτροπαί ή Υποεπιτροπαί:

Διοικητική Επιτροπή: Αύτη διά χωρία μέχρι 4.000 κατοίκων θα είναι 7μελής πλέον 2 αναπληρωματικών μελών, από 4001-10.000 κατοίκων 11μελής με τρία (3) αναπληρωματικά μέλη και διά πόλεις άνω των 10.000 κατοίκων 15μελής με 5 μέλη εις τα ψηφοδέλτια όθεν αναγράφονται 9 έως 11 ή 20 ονόματα, εξ ων οι τελευταίοι κατά σειράν θ' αποτελώσι τα συμπληρωματικά μέλη.

Οι εκλεγέντες διά την Διοικητικήν Επιτροπήν εντός 48 ωρών από της εκλογής των συνέρχονται και εκλέγουν τον Πρόεδρον τον Αντιπρόεδρον τον Ταμίαν και τους - ως κάτωθι - αντιπροσώπους των εις εκάστη Υποεπιτροπήν. Τα καθήκοντα της Διοικητικής Επιτροπής είναι τα αυτά με τα των τέως Κοινοτικών Συμβουλίων πλην των αφορώντων την διαχείρισιν της Κοινοτικής περιουσίας, επί πλέον δε ο διά των παρά ταις Υποεπιτροπαίς αντιπροσώπων της συντονισμός και καθοδήγησις του έργου αυτών.

Διά τας αμέσους ανάγκας λειτουργίας των, αι Διοικητικαί Επιτροπαί δύνανται να επιβάλλουν μικράν τινά φορολογίαν επί των εισαγομένων και εξαγομένων ειδών των αγοροπωλησιών των σφαζομένων ζώων κλπ.

Οι τέως Πρόεδροι των Κοινοτήτων, αίτινες συναλλάσσονται μετά των Αρχών της Κυβερνήσεως Αθηνών (παραλαβή ειδών Ερ. Σταυρού, ειδών μονοπωλείου κλπ.) θα παραμείνουν ως τοιούτοι μη μετέχοντες εις τας Επιτροπάς.

Αι Υποεπιτροπαί εκλέγονται την αμέσως επομένην κυριακήν κατά τον αυτόν ως άνω τρόπον και είναι:

α) Οικονομική Υποεπιτροπή: Αύτη, αποτελουμένη εκ δύο (2) αιρετών μελών και αντιπροσώπου της διοικητικής Επιτροπής θα διαχειρίζεται την κοινοτικήν περιουσίαν και εν γένει το οικονομικόν ζήτημα (δάση, βοσκάς επιχειρήσεις κλπ.) πλην των ανωτέρων μικρών εσόδων λειτουργίας της διοικητικής επιτροπής. Μεριμνά διά την προστασίαν και ανάπτυξιν των δασών και εν συνεργασία μετά των εκασταχού δασικών υπαλλήλων, χορηγεί αδείας υλοτομίας, ανθρακοποιίας ασβεστοκαμίνων καπ.) ατελώς πάντοτε διά τους πυροποθείς και τελείως απόρους και τας οικογενείας των εις ενεργά ένοπλα τμήματα των εθνικών οργανώσεων υπηρετούντων ανδρών. Αύτη θα ασχολείται με τας επισιτιστικάς ανάγκας των κατοίκων.

β) Σχολειοεκκλησιαστική Υποεπιτροπή: Αύτη αποτελουμένη εκ 2 αιρετών μελών και 1 αντιπροσώπου Διοικητικής Επιτροπής επιμελείται των εσόδων και μεριμνά διά την θεραπείαν των αναγκών, του Σχολείου και της εκκλησίας. Μεριμνά επίσης διά την συγκέντρωσιν της εις είδος ή χρήμα αποζημιώσεως των ιερέων, βάσει της ισχυούσης συμφωνίας, παραπέμπουσα τους δυστροπούντας εις την Δικαστικήν Υποεπιτροπήν.

΄Οπου υπάρχουν πλείονες εκκλησίαι και σχολεία δύνανται να εκλεγούν και πλείονες Υποεπιτροπαί.

γ) Υποεπιτροπή Αγροτικής ασφαλείας: Και αύτη αποτελείται εκ 2 αιρετών μελών και 1 αντιπροσώπου της Διοικητικής Υποεπιτροπής ει δυνατόν ηλικίας άνω των 40 ετών. Επιβλέπει και ελέγχει τους αγροφύλακας και εκδικάζει κατά Κυριακήν τα τυχόν αγροτικά αδικήματα εφ' όσον δεν επιτυγχάνει συμβιβαστικάς λύσεις. Αι ποιναί ας θα επιβάλλει θα έγκειται εις την άμμεσον αποζημίωσιν εις είδος των παθόντων. Οι καθ' υποτροπήν σφάλλοντες θα παραπέμπονται εις την Δικαστικήν Υποεπιτροπήν.

δ) Δικαστική Υποεπιτροπή : Αποτελείται εκ 4 αιρετών μελών και 1 αντιπροσώπου της Διοικτικής Επιτροπής. ΄Εχει καθήκον να επιλύη κατά το δυνατόν διά συμβιβασμού πάσαν μεταξύ των κατοίκων διαφοράν ή δι' αποφάσεως της εκδιδομένης εν δημοσία συνεδριάσει. Επιλαμβάνεται των υποθέσεων αίτινες προέκυψαν μετά την 27.4.41 και αίτινες δεν εξεδικάσθησαν εισέτι παρ' άλλων Δικαστηρίων, πλην των αγροτικών αδικημάτων ων επιλαμβάνεται η αρμοδία Υποεπιτροπή και πλην των εγκλημάτων εσχάτης προδοσίας, ληστείας, φόνου αναιρέσεως, δολοφονίας, ζωοκλοπής και καταχρήσεως εξουσίας παρά μελών των διαφόρων Επιτροπών και Υποεπιτροπών, άτινα θα παραπέμπωνται εις τα στρατοδικεία. Αι κλήσεις κατηγορουμένων ενάγοντος και μαρτύρων επιδίδωνται επί αποδείξει τρεις (3) τουλάχιστον ημέρας προ της εκδικασίμου. Εάν οι αντίδικοι ανήκουσιν εις δύο χωρία, την υπόθεσιν εκδικάζει μικτή Δικαστ. Επιτροπή, αποτελουμένη εκ δύο μελών εκατέρα των ενδιαφερομένων κοινοτήτων και 3 τοιούτων εκ της πλησιεστέρας προς τον κατηγορούμενον Κοινότητος.

Εις πόλεις πληθυσμού άνω των 5000 κατοίκων δύνανται να συγκροτηθώσι πλείονες της μιας Δικαστικαί επιτροπαί κατ' αναλογίαν τουλάχιστον κατά Υποεπιτροπήν.

Αι δικαστικαί Υποεπιτροπαί συνεδριάζουσι κατά 15θήμερον τακτικώς και εκτάκτως και οσάκις παρίσταται ανάγκη. Αι παρά τούτων επιβαλλόμεναι ποιναί είναι αι αποζημιώσεις των αδικηθέντων - παθόντων. Επιβάλλονται όπως και πρόστιμα άτινα θα κατατίθενται εις την οικονομικήν Υποεπιτροπήν.

Μέλη της Δικαστικής Υποεπιτροπής εκλέγονται κατά προτίμησιν πρόσωπα άνω των 50 ετών.

ε) Υποεπιτροπή ασφαλείας και τάξεως: Αύτη αποτελείται εκ 2 αιρετών μελών, 1 αντιπροσώπου της διοικητικής Επιτροπής. Χρησιμοποιούσα πάντας τους από 18-40 ετών άνδρας συγκροτεί πολιτικοφυλακήν, εξ ης οσάκις η ανάγκη το επιβάλλει εγκαθιστά σκοπούς και παρατηρητάς ή ακροατάς αεροπλάνων εκπέμπει περιπόλους διά την ασφάλειαν του χωρίου ή διαθέτει τούτους προς ενίσχυσιν τυχόν επιχειρούντων κατά του εχθρού ανταρτών μας.

Γενικώς επιβάλλει και εξασφαλίζει την ασφάλειαν την

καθαριότητα και την τάξιν με πλήρη αστυνομικά καθήκοντα. Ουδείς δύναται να είναι μέλος πλειόνων της μιας

Επιτροπής ή Υποεπιτροπής.

στ) Αι αποφάσεις των Επιτροπών ή Υποεπιτροπών δέον να εκτελώνται εντός τασσομένης υπ' αυτών προθεσμίας. Οι παραβάται ή δυστροπούντες παραπέμπονται εις την δικαστικήν υποεπιτροπήν, εν επιμόνω δε δυτροπία εξαναγκάζονται εις την εκτέλεσιν υπό μικτών ενόπλων αποσπασμάτων συγκροτουμένων υπό των εν τη περιοχή τμημάτων. Αι αποφάσεις καθίστανται εκτελεσταί μετά 5 ημερών, εντός των οποίων δύναται ο καταδικασθείς να ζητήση την αναθεώρησιν της κατ' αυτού αποφάσεως.

ζ) Προς εκδίκασιν των αιτήσεων αναθεωρήσεως συγκροτούνται κατά περιοχήν τέως Δήμου και εν τη τέως πρωτευούση του Αναθεωρητικαί Επιτροπαί συνεδριάζουσα ανά 15θήμεον και κατά τας Κυριακάς καθ' ας δεν συνεδριάζουν αι Δικαστικαί Υποεπιτροπαί της περιοχής των.

Αι αναθεωρητικαί επιτροπαί συγκροτούνται ως εξής: Οι Πρόεδροι των Δικαστικών υποεπιτροπών των χωρίων κατόπιν προσκλήσεως του Προέδρου της Δικαστικής Υποεπιτροπής της πρωτευούσης του Δήμου συνέρχονται εις πρώτην συνεδρίασιν την 1ην ή 2αν μετά τας εκλογάς Κυριακήν και διά κλήρου ορίζουσι 5 εξ αυτών, οίτινες θ' αποτελέσωσι την αναθεωρητικήν Επιτροπήν.

Είτα ορίζονται αι κυριακαί καθ' ας θα συνεδριάζωσι και εκλέγεται ο Γραμματεύς της Αναθεωρητικής Επιτροπής. Ο Γραμματεύς δέον να η δικαστικός υπάλληλος ή νομικός και έτερον κατάλληλον πρόσωπον λαμβανόμενον επί καθορισθοσομένη αποζημιώσει εφ' όσον δεν θα μισθοδοτείται υπό του Δημοσίου Ταμείου ή και αι αποδοχαί του κρίνονται ανεπαρκώς. Ούτος δεχεται τας αιτήσεις αναθεωρήσεως, καλεί τα μέλη της αναθεωρητικής διά τας δικασίμους, μεριμνά διά τας κλίσεις των διαδίκων μαρτύρων κλπ. Εισηγείται τας υποθέσεις άνευ δικαιώματος ψήφου, κοινοποιεί τας αποφάσεις και εν γένει διεξάγει την αλληλογραφίαν και πάσαν γραφικήν εργασίαν.

Η διά κλήρου εκλεγείσα Αναθεωρητική Επιτροπή ασκεί τα καθήκοντά της επί δίμηνον, μεθ' ο αντικαθίστανται παρ' ετέρας

εκλεγομένης πάντοτε διά κλήρου. Εν περιπτώσει απουσίας μέλους της Αναθεωρητικής

Επιτροπής, δικαιολογουμένης μόνον ένεκεν ανωτέρας βίας, το μέλος τούτο αντικαθίσταται παρ' ενός των της Δικαστ. Υποεπιτροπής της πρωτευούσης του Δήμου ή άλλου χωρίου λαμβανομένου και τούτου διά κλήρου. Αδικαιολόγητος απουσία μέλους συνεπάγεται διαγραφήν και αποκλεισμόν επανεκλογής του εις οιανδήποτε επιτροπήν.

Διά πάσαν αίτησιν αναθεωρήσεως κατατίθεται τω γραμματεί παράβολον εκ 5000 όπερ χρησιμοποιείται διά τα έξοδα της Αναθεωρητικής Επιτροπής (γραφικά, μισθός Γραμματέως κλπ.)

η) Εις μικρά χωρία δύνανται να εκλεγώσι μόνον μια Διοικητική Επιτροπή συγκεντρούσα τα καθήκοντα και των Υποεπιτροπών Δικαστικής και Ασφαλείας και μία οικονομική τοιαύτη συγκεντρούσα και τα καθήκοντα των Υποεπιτροπών Σχολιοεκκλησιαστικής Αγροτικής ασφαλείας.

θ) Εις πόλεις άνω των 5000 κατοίκων εκλέγονται 7μελείς κατ' ενορίαν Διοικητικαί επιτροπαί, εκάστη δε τούτων εκλέγει ανάλογον προς τους κατοίκους της αριθμών μελών της, προς συγκρότησιν της Κεντρικής Διοικητικ. Επιτροπής, ης τα μέλη ορίζονται εν αρχή του άρθρου 5 . Εις τας πόλεις ταύτας ο πρόεδρος της Κεντρικής Διοικ. Επ/πής ονομάζεται Δήμαρχος.

10) Μεχρις αναδείξεως των νέων Λαϊκών επιτροπών αι αποφάσεις των ήδη υφισταμένων Οργάνων αυτοδιοικήσεως θα είναι υποχρεωτικαί δι' άπαντας τους κατοίκους και σεβασταί παρ' όλων των οργανώσεων.

Εάν από 15.7.43 και εντεύθεν τινές φρονούσι ότι ηδικήθησαν, δύνανται να μηνύσουν τα μέλη των επιτροπών τούτων επί καταχρήσει εξουσίας προς τιμωρίαν των παρά των στρατοδικείων. Πάντως επιστροφαί καταβληθέντων προστίμων κλπ. δεν πρόκειται να γίνουν.

11) ΄Ινα ώσιν έγκυροι αι ανωτέρω εκλογαί δέον να ψηφίσουν τουλάχιστον τα 60% των κατοίκων. Εν εναντία περιπτώσει, αι εκλογαί θα επαναλαμβάνονται την επομένην Κυριακήν με οσουσδήποτε και αν ψηφίζουσι.

12) Προς αντικατάστασιν μέλους επιτροπής τινος ή και ολοκλήρου ταύτης δέον να υποβληθή αίτησις των 50% τουλάχιστον των κατοίκων, ότε ενεργούνται σχετικαί εκλογαί.

13) Αι διάφοροι Επιτροπαί και υποεπιτροπαί υποχρεούνται όπως εν γενική συνελεύσει των κατοίκων γενομένην την τελευταίαν Κυριακήν εκάστου 2ου μηνός (αρτίου) λογοδότησουν εκθέτοντες τα παρ' αυτών παραχθέντα. Ομοίως δύνανται να θέτουσι υπό συζήτησιν διάφορα σημαντικά ζητήματα.

14) Τα αξιώματα των μελών των Λαϊκών Επιτροπών και Υποε/πών είναι τιμητικά και ουδεμιάς αποζημιώσεως δικαιούνται ταύτα.

15) Τα μέλη των Επιτροπών και Υποεπιτροπών δέον να εκτελώσι τα καθήκοντά των μετά πάσης δικαιοσύνης και αμεροληψίας και άνευ προσωπικών παθών, καθ' όσον πάσα άδικος και αντικανονική ενέργεια θα θεωρείται παράβασις καθήκοντος και κατάχρησις εξουσίας και θα παραπέμπεται εις τα Στρατοδικεία.

Αντιπρόσ. του ΕΔΕΣ Αγγλ.Στ.Αποστ. Αντιπρόσ. του ΕΛΑΣυπ. δυσ. υπ. δυσ. Στ. Σαράφης

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

12

ΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

Απόφασις υπ' αριθ. 5

Το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον, συνελθόν σήμερον την 17ην

Αυγούστου 1943 και συζητήσαν το ζήτημα της προμηθείας διά τα ανταρτικά σώματα αναγκαιούντων ειδών:

Α π ο φ α σ ί ζ ε ι

1) Διά τας από κοινού ενεργείας οικονομικής φύσεως να συγκροτηθώσι παρ' εκάστω κλιμακίω από του Κοινού Γενικού Στρατηγείου μέχρι των ταγμάτων ή υπαρχηγείων των Οργανώσεων, κοιναί Διευθύνσεις ή κατώτερα ΄Οργανα Επιμελητείας. Ταύτα διά τας περιοχάς ένθα συνυπάρχουσι τμήμα πλειόνων Οργανώσεων θα έχουν ως αποστολή να εισηγώνται εις τα Κοινά διευθύνοντα Κλιμάκια παν μέτρον επισιτιστικής και εν γένει οικονομικής φύσεως και ν΄αναλάβωσι την εκτέλεσίν των ευθύς ως τούτο εγκριθή υπό των ανωτέρω κλιμακίων.

2) Τα κύρια καθήκοντα των κοινών Επιμελητειών θα είναι τα κάτωθι:

- Καθορισμός ανωτάτου ορίου των τιμών των διαφόρων ειδών βάσει των τοπικών συνθηκών και των απόψεων των εμπόρων και των παραγωγών.

- Κοινή προμήθεια ειδών ή κατανομή των υπαρχουσών διαθεσίμων ποσοτήτων μεταξύ των Οργανώσεων.

- Κοινή ενέργεια προς επίτευξιν καλλιτέρων όρων εξαργυρώσεως λιρών. Προς τούτο δύνανται να δημιουργηθούν 2-3 Κέντρα εξαργυρώσεως. Η κεχωρισμένως παρ' εκάστης οργανώσεως εξαργύρωσις να αποφεύγηται, διότι επιφέρει πτώσιν της τιμής.

- Κοινή συνεργασία διά την χρησιμοποίησιν των μεταφορικών μέσων.

- Δημιουργία κοινών συνεργείων κατασκευών και επισκευών διαφόρων ειδών, μηχανημάτων, οχημάτων κλπ.

Αι από κοινού καθοριζόμεναι τιμαί αγοράς ειδών μεταφορικών, ημερομισθίων κλπ. πρέπει να εφαρμόζωνται παρ' απασών των Οργανώσεων, μη επιτρεπομένης υπερβάσεως τούτων. Εν περιπτώσει μεταβολής των προγενεστέρων συνθηκών, δέον να καθορίζονται νέαι τιμαί των ειδών ημερομισθίων κλπ. πλην των αγωγίων φορτηγών κτηνών,

δι' α ισχύει η υπ' αριθ. 4 απόφασις του Κοινού Γενικού Στρατηγείου.

4) Εν περιπτώσει αρνήσεως προσφοράς των ειδών, της εργασίας κλπ. τα τοπικά Κοινά Αρχηγεία τη προτάσει των Επιμελητών, δύνανται να επιβάλλωσι την αναγκαστικήν πώλησιν ή εργασίαν, βάσει της ισχυρούσης διατιμήσεως.

Η χρησιμοποίησις όμως ανδρών ή κτηνών δέον να ενεργείται ακριβοδικαίως και κατά σειράν άνευ ουδεμιάς μεροληψίας. Διά τας αναγκαστικάς πωλήσεις ειδών ευρισκομένων εις σημαντικάς και πλεοναζούσας προσότητας, δέον να εκδίδεται εγγράφος ομόφωνος απόφασις των Τοπικών Κοινών Αρχηγείων.

Η Αγγλική ΑποστολήΚρις

Αντιπροσωπ. ΕΔΕΣ Οι αντιπρο. του ΕΛΑΣΠ. Ραυτόπουλος Στ. Σαράφης

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

13

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝ. ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

Απόφασις υπ' αριθ. 8

Το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον συνελθόν την 17ην Αυγούστου και συζητήσαν επί της ανάγκης της προλήψεως και της καταστολής τυχόν δημιουργηθησομένων υπό των ανταρτών εκτρόπων ή αταξιών,

Α π ο φ α σ ί ζ ε ι

1) Εις παν χωρίον ή Πόλιν ένθα διαμένουσιν οιαδήποτε τμήματα μονίμων ανταρτών θα συγκροτείται “Κοινόν Φρουραρχείον” εφ' όσον διαμένουσι Τμήματα διαφόρων Οργανώσεων, απλούν δε “Φρουραρχείον” εφ' όσον διαμένουν Τμήματα μιας και μόνον οργανώσεως.

2) Τα κοινά Φρουραρχεία συγκροτούνται εξ αναλόγων βαθμοφόρων και ανταρτών εξ εκάστης των Οργανώσεων, κοινή συμφωνία των Αρχηγών των Τμημάτων, ίσης πάντοτε δυνάμεως ανδρών.

3) Τα Κοινά ή απλά Φρουραρχεία θα έχωσιν ως αποστολήν να επιβλέπωσι την τήρησιν της τάξεως και της ευπρεπείας εκ μέρους των μονίμων ανταρτών, τον έλεγχον και την θεώρησιν των φύλλων πορείας ή αδείας των κινουμένων και εν γένει παν ζήτημα πειθαρχίας, τάξεως και συμπεριφοράς, ήτις δέον πάντοτε να η υποδειγματική. Ιδιαιτέρως απαγορεύουν την χαρτοπαιξίαν, την μέθην και τα έριδας μεταξύ ανταρτών, οίτινες δέον να συμπεριφέρονται αδελφικώς προς πάντας. Συλλαμβάνουσι πάντα ασκόπως πυροβολούντα, αφοπλίζουσι τούτον και αποστέλλουσιν εις την Οργάνωσιν εις ην ανήκει αυτόν τε και τον οπλισμόν του με έγγραφον έκθεσιν του διαπραχθέντος παραπτώματος. Οι Αξιωματικοί και αντάρται πασών των οργανώσεων δέον να θεωρώνται στρατιώται συμπολεμισταί.

4) Τα όργανα των Φρουραρχείων θα φέρωσι περιβραχίονα λευκά επ' αυτών τα γράμματα “Κ.Φ” διά τα απλά.

5) Τα φρουραρχεία θα διοικώνται παρ' όλων των διατεθησομένων εις ταύτα βαθμοφόρων, συνεργαζομένων απολύτως και εφ' όλων των ζητημάτων.

6) Εις το γραφείον του Φρουραρχείου δέον να ώσιν ανηρτημένα πιστά αντίγραφα των αποφάσεων 3 και 7 του Κοινού Γενικού Στρατηγείου ως και της παρούσης.

7) Τα Φρουραρχεία θα ώσιν υπεύθυνα διά τυχόν διασαλεύσεις της τάξεως προς πρόληψιν και αποτροπήν των οποίων δέον να λαμβάνωσι τα ενδεικνυόμενα μέτρα.

8) Τα Φρουραρχεία, απλά και Κοινά, θα υπάγονται υπό τα Τοπικά Κοινά Αρχηγεία ή Υπαρχηγεία.

9) Εις ας πόλεις ή χωρία δεν διαμένουσι μόνιμοι αντάρτες, την τάξιν θα εξασφαλίζουζιν αι Υποεπιτροπαί Ασφαλείας και τάξεως, συμφώνως τη αποφάσει ημών υπ' αριθ. 6.

Η Αγγλ. Αποστολή Κρις Συντ/ρχης

Ο Αντιπροσ. ΕΔΕΣ Αντιπροσ. ΕΛΑΣΓκικόπουλος Στ. Σαράφης

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

14

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝ. ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

Απόφασις υπ' αριθ. 7

Το Κοινόν Γεν. Στρατηγείον λαβόν υπ' όψιν ότι μέχρι τούδε παρά τινων οπαδών και εν πολλοίς στελεχών των διαφόρων Εθνικών οργανώσεων δεν κατενοήθη πλήρως ο σκοπός και το πνεύμα των Οργανώσεων του Κοινού Γεν. Στρατηγείου

Α π ο φ α σ ί ζ ε ι

1) ΄Οπως γνωσθή εις πάντας ανεξαιρέτως τους αντάρτας και τους πολίτας ότι ο σκοπός των εγγράφων τούτων είναι α) Να επιτευχθή πλήρης και ειλικρινής συνεργασία απασών των Εθνικών

οργανώσεων και επιτυχής συντονισμός των δυνάμεων των μέσων και των προσπαθειών απάντων των Ελλήνων προς εκδίωξιν εκ της Ελλάδος των ξένων κατακτητών και β) να δοθή από τούδε πλήρης ελευθερία σκέψεως και ενεργείας εις άπαντας τους ΄Ελληνας περί του τρόπου της διοικήσεως των.

Το από της υπογραφής των εγγράφων τούτων μέχρι σήμερον διάστημα απέδειξε ότι τινές δεν κατεννόησαν τους σκοπούς και το πνεύμα των ή ησέβησαν προς τας διαταγάς των αρχηγών των.

Ούτως οπαδοί των διαφόρων οργανώσεων κατηγορούσιν αλλήλους διά των επιθέτων “φασισταί, Κομμουνισταί, δικτάτορες, διεθνισταί, πουλημένοι, λησταί, χαφιέδες, σφαγιαταί κλπ. Δέον να κατανοηθή καλώς παρ' όλων ότι οι αγωνιζομένοι σήμερον με τα όπλα ανά χείρας, οπουδήποτε και αν ανήκουν, είναι ΄Ελληνες πατριώται, επιτελούντες το ιερώτερον καθήκον προς την πατρίδα και ως τοιούτοι είναι άξιοι πάσης τιμής και απολύτου σεβασμού παρά πάντων. Συνεπώς τοιούτοι χαρακτηρισμοί ή έτεροι προσβλητικοί απαγορεύονται να εκστομίζονται. Οι παραβάται θα τιμωρούνται αυστηρώς ως σαμποταρισταί του έργου μας διά την ΄Ενωσιν των Ελλήνων και την ταχείαν απελευθέρωσιν της πατρίδος μας, ως διασπασταί των Ελληνικών δυνάμεων.

Παρά τινων κατηγορείται η διάθεσις λιρών εις αντάρτας και τας οικογενείας των. Ως αναφέρεται εν τω άρθρω 9 της αποφάσεως 3 εις πάσας τας οργανώσεις διατίθενται μία λίρα δι' έκαστον αντάρτην και με το ποσόν αυτό καλύπτονται τα έξοδα του αντάρτου, της απόρου οικογενείας του, και πάντα τα λοιπά των οργανώσεων (μεταφορικά, γραφικά κλπ.). Συνεπώς δι' ουδένα χορηγούνται περισσότερα ή ολιγώτερα. Τα χρήματα ταύτα παραδίδονται εις τα τμήματα και όχι εις χείρας των ανταρτών. Αι λίραι ως και πάσα ετέρα βοήθεια των συμμάχων δεν δίδονται προς εξαγοράν συνειδήσεων ή προς καταρτισμόν μισθοφορικού στρατού, η ως δάνειον, αλλά προς συντήρησιν στρατού συμβάλλοντος εις Κοινόν κατά του άξονος συμμαχικόν αγώνα.

Υπό τινων διαδίδονται ότι τινές, διά να παρασύρωσιν αντάρτας προς την οργάνωσιν των, προσφέρουσι ή υπόσχονται χρήματα. Τούτο δεν είναι επιτετραμμένον ούτε δυνατόν. Εάν τινες δίδωσιν απατηλάς υποσχέσεις δέον αμέσως να καταγγέλωνται. Στελέχη τινά ήσκησαν

ψυχολογικήν ενιαχού δε και ετέραν βίαν διά την εγγραφήν ανταρτών εις τας ομάδας των, έτερα δε ημπόδισαν αντάρτας να μεταπηδήσουν εκ της οργανώσεώς των εις την ετέραν. Τούτο απαγορεύεται καθ' όσον και το άρθρον 9 του Συμφωνητικού και το ΙΙον της αποφάσεως 3 αναγράφωσι ότι πας ΄Ελλην είναι απόλυτα ελεύθερος να εγγραφή ή να μεταπηδήση εντός διμήνου από της κοινοποιήσεως εις την οργάνωσιν της προτιμήσεως του. Συνεπώς ουδείς έχει δικαίωμα να εμποδίση την τοιαύτην θέλησιν του αντάρτου, ο οποίος μεταπηδών από της μιας ειςτην ετέραν οργάνωσιν, υποχρεούται μόνον να επιστρέψη εις την εγκαταλειπομένην οργάνωσιν τα είδη οπλισμού και ιματισμού άπερ έλαβε παρά ταύτης.

Παρ' ενίων συλλαμβάνονται άτομα ανήκοντα εις ετέραν οργάνωσιν επί διαφόροις προφάσεσι και οδηγούνται εις διάφορα Αρχηγεία και λοιπά όπου κρατούνται με ωρισμένας κατηγορίας έστω και βασίμους. Τούτο απαγορεύεται απολύτως.

Εάν τις είναι ένοχος παραπτώματος ή πλημμελήματος δέον να καταγγέλεται με συγκεκριμένα στοιχεία και να δικάζεται συμφώνως τη αποφάσει 6ου Κ.Γ.Σ είτε υπό των διακαστικών υποεπιτροπών εκάστης πόλεως, είτε υπό των εκασταχού λειτουργούντων μικτών στρατοδικείων. Σύλληψις και κράτησις επιτρέπεται μόνον εις περίπτωσιν εγκληματικών πράξεων, ότε οι ένοχοι συλλαμβάνονται είτε παρ' οιασδήποτε ενόπλου δυνάμεως είτε παρά των επιτροπών ασφαλείας και τάξεως των χωρίων αποστέλλονται εις το Κοινόν Γεν. Στρατηγείον είτε εις το πλησιέστερον τμήμα της οργανώσεως εις ην ανήκουν μετά της σχετικής αναφοράς των γεγονότων ήτοι της σχηματισθείσης δικογραφίας. Διά τας τυχόν μεταξύ των διαφόρων οργανώσεων δημιουργουμένας προστριβάς ή αδικήματα ή παραβάσεις των συμφώνωνκαι της ιδέας συνεργασίας και συναδελφώσεως θα υποβάλωνται εις τα κοινά ατομικά Αρχηγεία ή θα παραπέμπωσι τας υποθέσεις προς εκδίκασιν παρά των Δ.Δ., υποεπιτροπών ή παρα των Στρατοδικείων, ή άλλων καταλλήλων ανθρώπων πασών των οργανώσεων. Επιτάξεις ή αναγκαστικαί εισφοραί ειδών, θα γίνωνται κατόπιν αποφάσεως των τοπικών κοινών Αρχηγείων ή επιτρέπωνται οικειοθελώς δωρεαί ως και αναγκαστικαί πωλήσεις ειδών ή εργασία, συμφώνως τη αποφάσει 8του Κ.Γ.Σ.

Κατηγγέλθη ότι όργανα τινά εξεβίασαν την υπογραφήν περί

οικοιοθελών δήθεν δωρεών, άτινα εν τη πραγματικότητι δεν εδόθησαν οικοιοθελώς. Τοιούτοι εκβιασμοί θα τιμωρούνται αυστηρώς, θεωρούμενοι ως καταχρήσεις εξουσίας.

Παρετηρήθη ότι άτομα βαρυνόμενα με αξιομέμπτους ή αξιοποίνους πράξεις ενεργήσαντα εις βάρος του ΄Εθνους, του Λαού ή των οργανώσεων καταφεύγουσιν εις την ετέραν οργάνωσιν ήτις τα λαμβάνει υπό την προστασίαν της εν αγνοία του παρελθόντος των. Τούτο δέον ν' αποφεύγηται. ΄Ατομα μη τελείως άψογα δέον να μην έχωσιν θέσεις εις τας οργανώσεις τας Εθνικάς. Τυχόν δε αποσκιρτήσαντα εκ μιας οργανώσεως λόγω υλικής ή ηθικής ευθύνης και εναντίον των οποίων ενεργήθησαν σχετικαί ανακρίσεις και η κατηγορία παραμένει εκκρεμής, δέον να αποσταλώσιν εις οργάνωσιν, έναντι της οποίας είναι υπόλογοι, προς εκδίκασιν της υποθέσεως.

Καλούμεν όθεν άπαντας τους ΄Ελληνας όπως συναισθανόμενοι τας έναντι του Λαού και της Ιστορίας μας ευθύνας την ανάγκην ψυχικής ενότητος όλων των αγωνιζομένων και έχοντες πλήρη και σαφή επίγνωσιν της κρισιμότητος των στιγμών ας διερχόμεθα, υπαχθώσιν εις την επιταγήν της πατρίδος και εμπνεόμενοι από τον πατριωτισμόν των και την αγάπην προς τον Λαόν μας, καλούμεν όλους, όλα τα μέλη και τα στελέχη των συνεργαζομένων Εθνικών οργανώσεωνόπως κατανοούντα το πνεύμα και τους σκοπούς του Συμφωνητικού και των αποφάσεων του Κ.Γ.Σ. αρθώσιν εις το ύψος των περιστάσεων της ιεράς αποστολής των, και θέσωσι τέρμα εις την μέχρι τούδε διασπαστικήν και Αντεθνικήν πολιτείαν των.

Επί τούτοις δηλούμεν ότι, μη όντες διατεθειμένοι να γίνωμεν συνένοχοι διά της επιπλέον ανοχής παρομοίων παρεκτροπών, θα επιβάλωμεν αυστηροτάτας κυρώσεις θεωρούντες εχθρόν της πατρίδος πάντα παραβάτην του πνεύματος της παρούσης και εν γένει των λαμβανομένων από κοινού αποφάσεων.

Σ.Δ. Κοινού Στρατηγείου18 Αυγούστου 1943

Η Αγγλική Στρ. ΑποστολήΚρις

Αντιπ. ΕΔΕΣ

Αντιπρ. ΕΛΑΣΠ. Ραυτόπουλος Σ. Σαράφης

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

15

ΕΛΑΣΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α Π Ο Ρ Ρ Η Τ Ο ΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - Γραφείον ΙΙον Ε π ε ί γ ο υ σ αΑριθ. ΕΠ 114

Κοινοποιούμεν συνημμένως ερωτηματολόγιον πληροφοριών σταλέν υπό του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και παρακαλούμεν διά την ταχείαν εκ μέρους υμών ενέργειαν διά την αναζήτησιν πληροφοριών βάσει του ερωτηματολογίου τούτου και τας οποίας θα πλαισιώσητε εντός του σταλέντος υμίν δελτίου πληροφοριών, όπερ και αύθις κοινοποιούμεν αποστέλλοντες τούτο ανελλιπώς χωρίς να παραλείπετε να μας αποστέλλητε τηλεγραφικώς όλας τας σημαντικάς ειδήσεις διά τον εχθρόν.

Επί τούτοις γνωρίζομεν υμίν ότι προς πληρεστέραν αλλά και ασφαλεστέραν αναζήτησιν των πληροφοριών, το ερωτηματολόγιον τούτο δέον όπως δοθή εν αντιγράφω εις ένα συναγωνιστήν δι' εκάστην υπό έρευναν περιφέρειαν, προερχόμενον είτε εκ των πολιτικών (κατά προτίμησιν) είτε εκ των ανταρτικών οργανώσεων, εγνωσμένης όμως εμπιστοσύνης και ικανότητος, προς αναζήτησιν των πληροφοριών του ερωτηματολογίου. Εις τούτον θα συστήσετε το απολύτως απόρρητον της

όλης εργασίας ταύτης ως και το ότι εις τους εκλεγησομένους υπό τούτου βοηθούς του θα χορηγεί τμήματα διά την δράσιν των. Επίσης δέον να τονισθή εις τούτους ότι ουδεμίαν πληροφορίαν εντός του πλαισίου του ερωτηματολογίου όσον και ασήμαντος να φαίνεται πρέπει να παραμελώσι.

Δέον όπως μη διαφεύγη την προσοχήν των αρμοδίων συναγωνιστών ότι η γνώσις του εχθρού είναι εις εκ των σπουδαιοτέρων παραγόντων διά την σύλληψιν του σχεδίου επιχειρήσεων και προς τούτο δέον να δίδωνται συγκεκριμέναι και υπό μορφήν αμέσως εκμεταλλεύσιμον (ταχύτατα) αι περί τούτου πληροφορίαι.

Σ.Δ. τη 18η Αυγούστου 1943Το Στρατηγείον Στερεάς Ελλάδος

Ηλίας ΜανιάτηςΠαραλήπται Διά την ακρίβειαν34ον, 36 και 39ον Συν. Πεζικού Το ΙΙον γραφείονΑνωτέραν Διοίκησιν Στερεάς (ΕΛΑΣ)με την παράκλησιν, όπως μας αποστείλη (Τ.Σ.Υ.)σχεδιάγραμμα δικτυου Γραφείου Πλάκας Γεώργιοςπληροφοριών Υπολοχαγός

Α Π Ο Ρ Ρ Η Τ Ο Ν

ΝΑ ΜΗ ΠΕΡΙΕΛΘΗ ΕΙΣ ΕΧΘΡΙΚΑΣ ΧΕΙΡΑΣ

1. Πληροφορίαι επί των εξής τριών θεμάτων είναι εξαιρετικής

σπουδαιότητος και θα έπρεπε να τηλεγραφούνται όπου δυνατόν.

α) Εξακρίβωσιν σχηματισμών και μονάδων μετά τοποθεσιών, ιδιαιτέρως προσφάτων αφίξεων και αναχωρήσεων (μετά ημερομηνιών). Εάν εξακρίβωσις δεν είναι δυνατόν να επιτευχθή, ή να καθορισθώσι επακριβώς χρειάζονται βοηθητικά ήτοι.

Ι. Στολή (εάν γερμανικού Στρατού, SS, Αεροπορίας, Ιταλών Αλπινιστών, Βερσαλιέρων, κοινού στρατιωτικού προσωπικού κ.λπ.)

Αφορώντα Γερμανούς, Ιταλούς και Βουλγάρους ΙΙ. Χρωματισμός σημάτων περιλαιμίου (τα Ιταλικά θα απαιτούν συνήθως και μικράν περιγραφήν, ίδε συνημμένα σχεδιαγράμματα)

ΙΙΙ. Περιοχήν εις ην εστάθμευον τελευταίως. ΙΥ. Πινακίδες και σημαία της έδρας κλπ. Αφορώντα μόνον Γερμανούς Υ. Αριθμός και χρώμα αστέρων και επωμίδων. ΥΙ. Σταθμός προελεύσεως Γερμανίας. Αφορώντα μόνον Ιταλούς ΥΙΙ. Αριθμός επί πηληκίων. Αφορώντα μόνον Βουλγάρους ΥΙΙΙ. Χρώμα επωμίδων και αριθμός επ' αυτών, να

αναφέρηται εάν αξιωματικός ή όχι. ΙΧ. Χρωματισμός γραμμών περισκελίδος και σήματα, ή

χρώμα επί περιβραχιονίου χλαίνης Χ. Εμβλήματα εις το άνω μέρος βραχίονος χιτωνίου. β) Δυνάμεις σχηματισμών και μονάδων διδομένων των

κάτωθι στοιχείων: Ι Προσωπικόν ΙΙ. Αριθμός τυφεκίων, πολυβόλων, όλμων,

αυτοκινήτων, ζώων, μεταγωγικών κ.λ.π. ΙΙΙ. Αριθμοί τύπων αντιαρματικού, πεδινού και μεσαίου

πυροβολικού. ΙΥ. Λεπτομερής περιγραφή Τανκς, θωρακισμένων

αυτοκινήτων κ.λ.π.

γ). Προσωπικότητες: Ονόματα αξ/κών και θέσεων των, αναφερομένων των σχηματισμών και μονάδων.

Τα λεπτομερή συνημμένα ερωτηματολόγια θα ενημερώνονται περιοδικώς. Αι πηγαί δέον να τηρούν την μυστικότητά των διά την τη/κήν μετάδοσιν των πληροφοριών. Θα υπάρξουν ίσως περιπτώσεις καθ΄ας απαντήσεις εις ειδικάς ερωτήσεις είναι μεγαλυτέρας αξίας ή πληροφορίαι επί γενικών θεμάτων της άνω παραγράφου Ι. Λεπτομέρεια που δεν μπορούν να τηλεγραφηθούν θα έπρεπε να στέλνωνται διά του ταχυτέρου μέσου και δέον να υπομνησθή ότι φαινομενικώς ασήμαντοι πληροφορίαι είναι συχνα υφίστης αξίας συνδυαζόμεναι με άλλας.

Παρακαλούνται αι πηγαί να αναφέρουν τους Ιταλικούς, Γερμανικούς ή Βουλγαρικούς όρους σχηματισμών και μονάδων (ονομασίας). Ούτοι είναι κατά τι διαφορετικοί των Αγγλικών ήτοι.

Εν Γερμαν. ή Βουλγαρ. ή Ιταλικ. Συν/μα=μία Αγγλική Ταξιαρχία Ιππικού.

Μία Γερμαν. ή Βουλγαρ. ή Ιταλ. Μοίρα= Μία Αγγλική Πυροβολαρχία.

Μία Γερμαν. ή Βουλγαρ. ή Ιταλ. Πυρ/χία=Μία Αγγλική Πυροβολαρχία.

Εν Γερμαν. ή Βουλγαρ. ή Ιταλ. Στοιχείον= Εν Αγγλικόν Στοιχείον Πυρ/κού.

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Α. Ιταλοί Ι. Ο εχθρός πιστεύεται ότι έχει έδρας (αρχηγεία) εις τας

ακολούθους θέσεις: ΘΗΒΑΙ, ΚΟΖΑΝΗ,ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ,ΚΑΨΑΝΗ, ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ, ΔΟΜΟΚΟΣ, ΛΑΡΙΣΑ, ΛΑΜΙΑ, ΑΛΜΥΡΟΣ, ΑΓΡΙΝΙΟΝ, ΒΟΛΟΣ, ΤΡΙΚΚΑΛΑ. Να βεβαιωθή η φύσις των Αρχηγείων και τί μονάδες υπάρχουν εις τας άνω θέσεις. Να αναφερθούν όλοι οι αριθμοί των Συν/των. Να βεβαιωθή η θέσις ταγμάτων και λόχων όπου δυνατόν .

2. Να εξακριβωθή από αιχμαλώτους τί αναλογία μεταγωγικών υπάρχει εις τας μονάδας των, είναι ημίονοι, ίπποι ή αυτοκίνητα.

3. Να εξακριβωθεί η θέσις και κατανομή Πυρ/κού Σώματος και Μεραρχίας. Τί διαμετρήματος όπλα και τί μέσα μεταφοράς διαθέτουν.

4. Πληροφορίαι αναφέρουν ότι το 232ον Συν/γμα Πεζικού (της Μεραρχίας Μπρενέρο) ανεχώρησεν εξ Αθηνών και δρα εις Κεντρικήν Ελλάδα. Πού; με ποίον; ΄Εχει μαζί του και τίνα των μεταγωγικών ή άλλα; Υπάρχει μαζί του Πυροβολικόν Μεραρχίας Μπρενέρο;

5. Είναι η έδρα του 26ου Σώματος ακόμη εις Ιωάννινα;

Β. Γερμανοί Δύο Γερμανικαί Μεραρχίαι εκινήθησαν κατά Μάρτιον,

Απρίλιον προς Ελλάδα. Μία Μεραρχία εκ Ρωσίας εις Βόρειον Ελλάδα και μία εκ Σερβίας εις Ελλάδα πιθανώς εις περιοχήν Θηβών.

1) Πού ευρίσκεται η μία ορεινή Μεραρχία ; 2) Πού είναι η έδρα της ; 3) Ποία είναι η παρούσα δύναμις της εις άνδρας ; 4) Ποίος είναι ο Διοικητής της; Καμία προσωπικότης; 5) Ποία συντάγματα δεχεται; Πόθεν; 6) Τί είναι γνωστόν περί της εκ Σερβίας Μεραρχίας; 7) Εκινήθη ολόκληρος εις Ελλάδα; 8) Ποίαι μονάδες δύνανται να εξακριβωθούν; 9) Ποίαι είναι αι βάσεις των; 10) Μήπως αναδιοργανούνται; 11) Ποία η δύναμις των μονάδων των εις άνδρας, όπλα,

μεταγωγικά, πάσης φύσεως; 12) Ποίον είναι το έμβλημα της Μεραρχίας επί των

αυτοκινήτων της κ.λπ.; 13) Ποίος ο Διοικητής της; άλλαι προσωπικότητες; 14) Είναι τι γνωστόν περί μιας μεραρχίας κινηθείσης προς

Θεσ/νην - Θράκην; 15) Εις ποίαν μονάδα ή σχηματισμόν ανήκουν οι Γερμανοί

οι ευρισκόμενοι εις: ΚΟΖΑΝΗΝ - ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑ - ΚΑΤΕΡΙΝΗΝ - ΛΑΡΙΣΑΝ - ΛΑΜΙΑΝ;

16) Ποίαι γερμανικαί μονάδες μάχονται κατά των ανταρτών επί του παρόντος; Εις ποίας περιοχάς δρουν ειδικαί μονάδες;

17) Τί είδους στολάς φέρουν; Ποίου χρώματος περιλαίμια, επωμίδες; εάν αριθμοί επί επωμίδων;

18) Ποία τάγματα φρουρούν τον Σιδηρόδρομον Θεσ/νίκης - Γραβιάς;

19) Πού είναι αι έδραι των και ποία η οργάνωσις των; 20) Ποία η οργάνωσις διά φρουράς Σιδ/μων; Πώς εργάζονται

οι σκοποί των; Υπάρχουν Ιταλοί μαζί των; 21) Είναι γνωστόν εάν το σύνολον της Α. πεδινής Μεραρχίας

είναι ακόμη εις Αττικήν; Εάν όχι εις ποίαν περιφέρειαν ευρίσκεται; 22) Εχρησιμοποιήθησαν ποτέ στρατιώται της G.A.F ως

πεζικόν κατά των ανταρτών ή ως πεδ. ή πυρ/κόν εφόδου; εάν ναι, εις ποίαν μονάδα ή σχηματισμόν ανήκουν;

23) Ποία τα εμβλήματα επί των μεταγωγικών αυτοκινήτων της;

24) Ποίον χρώμα περιλαιμίων και επωμίδων; 25) Ποία η οργάνωσις μιας Πεδινής Μεραρχίας GAF; από τί

συνίσταται το πεζικόν της και με τί είναι εφωδιασμένον και ωπλισμένον; 26) Δύναται να εξακριβωθή ο αριθμός των Πυρ/χιών εις το

στόμιον της κοιλάδος των Τεμπών; ή μιας των εν τω κόλπω Θεσ/νίκης (Θερμαϊκός).;

27) Υπάρχουν Γερμανοί: α) εις την βόρειον παραλίαν του Κορινθιακού; β) δυτικώς της οροσειράς Πίνδου;

28) Εάν ναι που και ποίας δυνάμεις: Είναι πεζικόν ή Αεροπορίας - Εις ποίας μονάδας ανήκουν και ποίος ο ρόλος των;

29) Ποία τα όρια των διοικουμένων υπό των διοικητών ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ - ΑΙΓΙΟΥ - ΝΟΤΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ περιοχών. Είναι τι γνωστόν περί τίνος σώματος στρατού ή άλλου ανωτέρου σχηματισμού;

Γ. Οχυρώσεις Πληροφορίαι επί οχυρώσεων ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ - ΚΙΤΡΟΥΣ

περιοχών εκείθεν κατά μήκος όλης της παραλίας. Είναι δυνατόν να δοθούν αι ακόλουθοι πληροφορίαι;

1. ΚΙΤΡΟΣ: Πυροβόλα, α) Αριθμός β). τύπος (Μόνιμα ή επί τροχών). γ) Διαμέτρημα δ) Πυρομαχικά που φυλάσσονται; ε) Υπάχουν διόλου αντιαρματικά εμπόδια;

2. ΚΑΤΕΡΙΝΗ: Οχυρωματικά έργα: α) εις τί συνίστανται; β)

Υπάρχουν πολλά οδοφράγματα. γ) πολεμίστρες δ) Πεδία ναρκών ξηράς ε) Πυροβόλα, τύπος, διαμέτρημα κλπ. στ) Εκτίσθησαν διόλου αντιαρματικά φράγματα; 1. Πού; 2. Τί μήκος είναι;. Βάθος; 4. Πλάτος;

3. ΠΛΑΤΑΜΩΝ ΑΚΡΩΤΗΡΙΟΝ: α) Πυροβόλα β) Αντιαρματικά έργα (περιλαμβανομένων τάφρων). γ) οδοφράγματα. πού; δ) Νάρκαι ξηράς και συρματοπλέγματα.

4. ΠΛΑΤΑΜΩΝ - ΤΕΜΠΗ (απηγορευμένη ζώνη). α) επάκτια πυροβόλα (τύπος, διαμέτρημα, αριθ., κλπ.) β) Συρματόπλεγμα κατά μήκος της ακτής γ) Νάρκαι ξηράς (εις αμμουδιές κλπ.) δ) Περιπολίαι εις αμουδιές και κατά μήκος οδών ε) υπάρχουν αντιαρματικά φράγματα; 5. ΤΣΑΓΕΖΙ: α) αριθμός πυροβόλων. β) Πού; γ) Τύπος, διάμετρημα. δ) ΄Εκτασις συρματοπλέγματος (από πού εως πού;) ε) ισχύς συρματοπλέγματος στ). Νάρκαι. Πού; ζ) περίπολοι.

6. Οδός ΛΑΡΙΣΑ - ΣΕΡΒΙΑ: οδοφράγματα Πού; Τύπος κατασκευής. β) Νάρκαι πλησίον σιδη/μων; θέσεις; γ) Υπονομευμέναι γέφυραι. Πού; δ) περίπολοι κατά μήκος οδού; ε) εις τί συνίστανται αι περίπολοι αύται;

7. Οδός ΕΛΑΣΩΝΟΣ - ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ: Ιδία ως εις υπ' αριθ. 6

8. Οδός ΛΑΡΙΣΗΣ - ΒΟΛΟΥ : Ιδία ως εις υπ' αριθ. 6 9. Παντός είδους πληροφορίαι εις τα ως άνω οχυρωματικά

έργα ή πλησίον περιοχάς. Δ. Αποθήκαι Πού; Τί περιέχουν; Ποίου μεγέθους; Υπόγειοι ή όχι; Τύπος

καμουφλάζ; Πώς φυλάσσονται; α. διά συρματοπλέγματος.. β. διά περιπόλου. γ. διά πυροβολείων κλπ.; Ποίας περιοχάς ή σχηματισμούς τροφοδοτούν; Πόθεν προμηθεύονται αι αποθήκαι;

Ι Τ Α Λ Ι Κ Α Σ Η Μ Α Τ Α Π Ε Ρ Ι Λ Α Ι Μ Ι Ο Υ

Κόκκινο Κίτρινο Κόκκινο Κυανούν Μαύρο Κόκκινο 1 2

3 4

Κίτρινο Μαύρο Λευκό Κόκκινο Λευκό Κυανούν Λευκό Κυανούν 5 6 7 8

Λευκό Κόκκινο Kόκκινο Κίτρινο Κίτρινο Πορτοκαλί Λευκό Kόκκινο 9 10 11 12

(Σήμα Πυρ/κού επιτιθέμενον του σήματος Μεραρχ. Πυρ/κού. Εάν όχι, σημαίνει επιτιθέμενον Πυρ/κόν Σώματος Στρατού).Δώσατε τον αριθμόν επί του σήματος περιλαιμίου, περίπου αριθμόν ανδρών και θέσεις των.

16

Ι ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΓΕΝ. ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 11

Το Κοινόν Γεν. Στρατηγείον, συνελθόν σήμερον την 24ην Αυγούστου 1943.

Αποφασίζειόπως εις πάντα τα πεδία της ρίψεως ειδών από αεροπλάνων τα

ευρισκόμενα εις περιοχάς εις ας διαμένουσι μόνιμα τμήματα των διαφόρων Εθνικών Οργανώσεων διατίθενται εκάστοτε μικταί εξ ανταρτών πασών των οργανώσεων, ίσης δυνάμεως ανδρών εξ εκάστης Οργανώσεως.

Η δύναμις των φρουρών θα κανονίζηται υπό του Κοινού Τοπικού Αρχηγείου περιοχής του πεδίου ρίψεως, υφ' ο και θα υπάγηται η φρουρά αύτη.

Γενική εντολή της φρουράς του πεδίου ρίψεως θα είναι προπαρασκευασμένη η.............. η συντήρησις και σβέσις των κεκανονισμένων πυρών, η παρακολούθησις και η περισσυλλογή άνευ φθορών ή κλοπών των ριπτομένων υλικών, η επί τόπου φρούρησις .......... μέχρι της μεταφοράς των εκείθεν ενδεχομένως δε η συνοδεία κατά την μεταφοράν και η εξασφάλησις εν ταις αποθήκαις μέχρι της διανομής των υλικών.

΄Ανδρες της φρουράς πλημμελώς εκτελούντες τα καθήκοντα των ή κλέπτοντες είδη εκ των ριπτομένων, παραπέμπονται εις το Στρατοδικείον.

Η διανομή των υλικών θα γίνηται παρά των τοπικών Κοινών Αρχηγείων αναλόγως της δυνάμεως και των αναγκών εκάστης Οργανώσεως.

Η Αγγλ. Στρ. Αποστ.

ΚρίστΑντιπρ. του ΕΔΕΣ Αντιπρ. του ΕΛΑΣΡαφτόπουλος Στ. Σαράφης

Διά την αντιγραφήν(Τ.Σ.Υ.)

17

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΑΙ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 12

Το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον λαβών υπ' όψει την προ πολλού θεσπισθείσαν και εν πολλοίς εισπραχθείσαν ήδη υποχρεωτικήν εισφοράν επί των παραγομένων δημητριακών

Α π ο φ α σ ί ζ ε ι

1) Υιοθετεί την τοιαύτην ενέργειαν και την επεκτείνει εφ' ολοκλήρου της Ελλάδος.

2) Καθορίζει όπως τα ποσοστά της εισφοράς ώσι κατ' ελάχιστον όριο τα κάτωθι, δυνάμενα ν' αυξηθώσιν εν περιπτώσει αβιάστου επιθυμίας των δωρητών. Διά την παραγωγήν μέχρι 500 οκάδων 1%. Διά παραγωγήν μέχρι 1000 οκάδων 2%. Διά παραγωγήν μέχρι 5000 οκάδων 5%. Διά παραγωγήν από 5000 και άνω 10%. Εις ταύτα περιλαμβάνονται ο σίτος, αραβόσιτο, κριθή, βρώμη και τα παντός είδους όσπρια.

3) Τα ανωτέρω ποσά θα εισπράττωνται και θα διαφυλλάσσωνται μερίμνη και ευθύνη των κατά τόπους Λαϊκών Επιτροπών (οικόν. Υπό επιτροπών - απόφασις 6 του Κ.Γ.Σ. εφ' όσον συνεκροτήθησαν ή θα συγκροτηθώσιν), θα είναι καλής ποιότητος και θα πρέπει να παραδοθώσιν υπό των παραγωγών μέχρι της 30ής Σεπτεμβρίου το βραδύτερον.

4) Διά τυχόν δυστροπίας των παραγωγών θα επεμβαίνουσι μικτά ένοπλα τμήματα των εθνικών οργανώσεων χορηγούμενα παρα των Τοπικών Κοινών Αρχηγείων κατόπιν αιτήσεως προς ταύτα των Λαίκών Επιτροπών (οικον. υπό επιτροπών).

5) Προς καθορισμόν του παραχθέντος ποσού και του χορηγηθησόμενου ποσοστού θα τάσσεται ονομαστική κατάστασις των παραγωγών υπό της Λαϊκής Επιτροπής (οικον. υπό επιτροπής) μετά παρ' εκάστου παραδοθησόμενα ποσά και αντίγραφον ταύτης να τοιχοκολλήται εις τα κεντρικά σημεία των χωρίων ή των πόλεων.

Τυχόν ενστάσεις κατ' αδίκων υπολογισμών θα εκδικάζονται παρά των υπό της 6 αποφάσεως προβλεπομένων Αναθεωρητικών Δικαστικών Επιτροπών.

5) Πάντως το αρχικώς καθορισθησόμενον ποσόν πρέπει να παραδοθή εντός της υπό Λαϊκής Επιτροπής ταχθησομένης προθεσμίας και αν η Αναθεωρητική Επιτροπή εκδώση διάφορον απόφασιν, το επί πλέον τυχόν παραδοθέν ποσόν επιστραφήσεται εις τον παραγωγόν.

6) Τα συγκεντρωθησόμενα δημητριακά θα διατίθενται κατόπιν αποφάσεων λαμβανομένων από κοινού υπό των Διοικητικών και Οικονομικών Επιτροπών εκάστου χωρίου. α) Εις τους απόρους κατοίκους του χωρίου είτε μόνιμοι εισίν ούτοι είτε κατέφυγον και διαμένουσι εκεί λόγω καταστροφής των οικιών των υπό του εχθρού μεχρις 20%. β) Εις τας απόρους οικογενείας των υπηρετούντων εις τας συνεργαζομένας Εθνικάς Οργανώσεις Αξιωματικών και ανταρτών, ως και των θυμάτων Εθνικού Αγώνος (τυφεκισθέντων εγκλείστων εις Στρατόπεδα συγκεντρώσεως μέχρι 30%). γ) Εις τας ομάδας των ενεργών τμημάτων των οργανώσεων αναλόγως της ελλείψεως και της δυνάμεως μέχρι 25%. Εις χωρία των ορεινών περιοχών μέχρι 25%. Αι αποφάσεις περί κατανομής των συγκεντρωθέντων προϊόντων θα υποβάλλονται εις τα Κοινά Τοπικά Αρχηγεία άτινα θα υποβάλλουσι συγκεντρωτικάς καταστάσεις εις το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον, προτείνοντα την διάθεσίν των διά τα ενεργά τμήματα και διά τας ορεινάς περιοχάς διατεθέντων ίνα διατάσσηται υφ' υμών η μετακίνησις των.

Προς γνώσιν των αναγκών των ορεινών περιοχών να διαταχθώσιν αι διοικητικαί επιτροπαί των ορεινών χωρίων όπως το πολύ μεχρις 25ης Σεπτεμβρίου υποβάλλωσιν εις τα Κοινά Τοπικά Αρχηγεία αριθμητικάς καταστάσεις των απόρων κατοίκων. Τα ΚΤΑ θα υποβάλλωσι υμίν μεχρις 30ής Σεπτεμβρίου συγκεντρωτικώς τοιαύτην κατάστασιν.

7) Προς πρόληψιν καταχρήσεων αι κοιναί επιμελητείαι δικαιούνται να ενεργώσι κατά την κρίσιν των και αιφνιδιαστικώς ελέγχους και επιθεωρήσεις των αποθηκών και εν γένει της διαχειρήσεως των δημητριακών παραπέμπουσαι εις το Στρατοδικείον πάσαν κακήν πράξιν.

8) Διά τα μέχρι τούδε συγκεντρωθέντα ποσά να παραδοθεί εις τας συμφώνως τη αποφάσει 6 εκλεγησομένας Οικονομικάς Υποεπιτροπάς έκθεσις εμφαίνουσα συνολικώς τα εισπραχθέντα ποσά πως διετέθει τυχόν μέρος τούτων και το υπόλοιπον απομένει εν ταις αποθήκαις. Αι Οικονομικαί Επιτροπαί θα αναφέρουν σχετικώς εις τα κοινά Τοπικά Αρχηγεία, άτινα δύνανται να εξασκήσουν σχετικόν έλεγχον και να ενεργήσουν κατά το άρθρον 7.

9) Η ως άνω ερανική υποχρεωτική εισφορά θα επεκταθεί και επί του παραχθέντος και επί του παραχθησομένου τυρού, ελαίου, ελαιών και σάπωνος με τα αυτά ως εν άρθρω 2 ποσοστά. Αι συγκεντρωθησόμεναι όμως ποσότητες αυτών δεν θα παραμείνωσι εις τα ίδια χωρία, αλλά εναποθηκεύσονται εις τόπους καθορισθησομένους διά διαταγής του Κοινού Γενικού Στρατηγείου ή Κοινών Τοπικών Αρχηγείων και θα διατίθενται ουχί υπο των Λαϊκών Επιτροπών αλλά υφ' ημών, βάσει προτάσεων των Κοινών Επιμελητειών, πλήρως ητιολογημένων.

Σ.Δ. τη 25 Αυγούστου 1943Η Βρεττανική Στρατ. Αποστολή

ΚΡΙΣ ΑΝΤ/ΡΧΗΣ

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

18

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΥΠ' ΑΡ. 13

Το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον επιθυμούν όπως μεριμνήση διά την οικονομικήν αρωγήν των κατοίκων των υπό των βαρβάρων Γερμανών Ιταλών και Βουλγάρων καταστραφέντων χωρίων μας.

Α π ο φ α σ ί ζ ε ι

όπως τη κοινή μερίμνη των συνεργαζομένων Εθνικών Οργανώσεων συνταχθώσι και υποβληθώσιν εις τα εκατασταχού Κοινά Τοπικά Αρχηγεία ονομαστικαί καταστάσεις εμφαίνουσαι τους κατά χωρίον καταστραφέντας διά βομβαρδισμού, πυρπολήσεως ή λεηλασίας κατοίκους, ήτοι τα ονόματα των αρχηγών εκάστης οικογενείας και τον αριθμόν των μελών της οικογένειας των.

Την ακρίβειαν των καταστάσεων τούτων θα βεβαιώσωσιν ενυπογράφως αι Λαϊκαί Διοικητικαί Επιτροπαί των χωρίων (απόφασις 6) και θα επικυρώσωσιν οι κατά τόπους Δ/ταί ενόπλων τμημάτων πασών

των υφισταμένων εν εκάστη περιφερεία Οργανώσεων, μερίμνη των οποίων και θα υποβληθώσι εις τα Κοινά Τοπικά Αρχηγεία.

Τα ΚΤΑ θα υποβάλλωσιν τόσον ημίν όσον και εις τους παρά αυτών ΄Αγγλους Αξιωματικούς συνδέσμους αριθμητικήν κατάστασιν των κατά χωρίων κατεστραμμένων κατοίκων. Εις τας καταστάσεις να εμφαίνηται και το χωρίον ενεστώσης διαμονής και το καταστραφέν τοιούτον.

Αι καταστάσεις να υποβληθώσιν το ταχύτερον δυνατόν, ίνα καταστή δυνατή έγκαιρος οικονομική ενίσχυσις παρά των συμμάχων, ήτις διανεμηθήσεται υπό Κοινής Επιτροπής των συνεργαζομένων Εθνικών Οργανώσεων και ΄Αγγλου Αξιωματικού.

Σ .Δ. τη 25 Αυγούστου 1943Η

Αγγλικ. Στρατ. Αποστολή Ο

ΟιΑντιπρόσωπος ΕΔΕΣ

Αντιπρόσωποι ΕΛΑΣΓκικόπουλος

Στέφανος Σαράφης

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

19

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΥΠ' ΑΡ. 14

Το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον ερμηνεύον το άρθρον 9 της αποφάσεως 3 και έχον υπ' όψει την από 18-8-43 κοινήν απόφασιν των αρχηγών ΕΔΕΣ Ναπολ. Ζέρβα και ΕΛΑΣ ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ.

Α π ο φ α σ ί ζ ει

1) Ουδείς αντάρτης δικαιούται μισθού εις χρήμα ή εις είδος, ούτε δι' εαυτόν ούτε διά την οικογένειάν του. Μόνον όταν η οικογένεια του αντάρτου είναι εξηκριβωμένως άπορος, δύναται να χορηγηθεί βοήθημα εις είδος καθοριζόμενος εις 100 δράμια σίτου ή αραβοσίτου κατά μέλος οικογενείας και καθ' έκαστην ημέραν, εφ' όσον υπάρχουσιν διαθέσιμοι ποσότητες.

2) Επιπλέον του σίτου ή αραβοσίτου και εφ' όσον τα υπό συμμάχων χορηγούμενα εις τας ανταρτικάς Εθνικάς Οργανώσεις χρήματα επαρκώσι, δύνανται να χορηγώνται κατά καιρούς και άλλα είδη τροφίμων, σάπων κλπ.

3) Διά την εξακρίβωσιν του βαθμού της απορίας και του αριθμού των μελών της οικογενείας του αντάρτου θα υποβάλληται έγγραφος υπεύθυνος δήλωσίς του, βεβαιουμένη διά την ακρίβειαν του περιεχομένου της υπό του Προέδρου της Επιτροπής Εθνικού Αγώνος ΕΔΕΣ και υπό του υπευθύνου του ΕΛΑΣ και της ΕΚΚΑ όπου υπάρχει αυτή ασχέτως εάν ο αντάρτης ανήκει εις την μίαν ή στην ετέραν οργάνωσιν.

Εν περιπτώσει διαφωνίας των εκπροσώπων των Οργανώσεων περί του χαρακτηρισμού της απορίας και των μελών οικογενείας, διενεργείται κοινή εξέτασις παρά βαθμοφόρων των τοπικών ενόπλων τμημάτων και μόνον μετά την ομόφωνον απόφασιν των θα χορηγείται το βοήθημα

4) Διά τας οικογενείας των Αξιωματικών και ανταρτών εφ' όσων αύται ευρίσκονται μακράν και εφόσον συνετηρούντο αύται μόνον διά των αποδοχών ας ο αξκός ή ο αντάρτης ελάμβανε προ της συμμετοχής του εις τα ανταρτοσώματα δύνανται κατά την κρίσιν των Αρχηγών των οικείων Οργανώσεων να χορηγήται βοήθημα εις χρήμα ανάλογον προς τον τόπον διαμονής των οικογενειών και τον αριθμόν των μελών των.

Σ.Δ. τη 25 Αυγούστου 1943Η

Βρεττανική Στρατ. ΑποστολήΚρις Συν/ρχης

Ο ΟΑντιπρόσωπος ΕΔΕΣ Αντιπρόσωπος ΕΛΑΣΓκικόπουλος Στέφανος Σαράφης

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

20

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΥΠ΄ΑΡ 15

Το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον, επιθυμούν να εξακριβώσει την δύναμιν των μονίμων ανταρτών και τα στοιχεία τούτων και έχον υπ' όψει σχετικήν κοινήν διαταγήν των αρχηγών του ΕΔΕΣ Στρατηγού Ζέρβα και του ΕΛΑΣ ΄Αρη Βελουχιώτη

Α π ο φ α σ ί ζ ε ι

1) Εκάστη οργάνωσις δέον να συντάξη κατά Λόχον αφενός βιβλία μητρώου των ανταρτών της με αύξοντα αριθμόν μητρώου και πλήρης στρατολογικά στοιχεία και αφετέρου ονομαστικάς καταστάσεις μετά πλήρων στρατολογικών στοιχείων, αίτινες συγκεντρωθήσονται κατά Αρχηγείον και Μεραρχίαν.

2) Βάσει των ονομαστικών τούτων καταστάσεων, συνταχθήσονται και υποβληθήσονται εις τα Γενικά Αρχηγεία ή Γενικόν Στρατηγείον αριθμητικαί καταστάσεις, εξ ων τα Γεν. Αρχηγεία ή Γεν. Στρατηγεία θα συντάξουν γενικήν αριθμητικήν τοιαύτην εμφαίνουσα την κατ' Αρχηγείον ή Μεραρχία δύναμιν.

Αντίγραφον της γενικής ταύτης αριθμητικής καταστάσεως αποσταλήσεται παρ' εκάστης οργανώσεως και εις τον Αρχηγόν της εν Ελλάδι Βρεττανικής Αποστολής.

3) Μόνιμος αντάρτης θεωρείται πας ένοπλος υπηρετών εις τα ενεργά τμήματα των Οργανώσεων μετέχων του κοινού συσσιτίου, στρατωνιζόμενος μακράν της οικίας του εις κοινόν χώρον και υποκείμενος εις τας διατάξεις των νόμων και κανονισμόν του στρατευομένου ΄Ελληνος.

4) Πλην των ως ανωτέρω ενόπλων, θεωρούνται μόνιμοι αντάρται και οι κάτωθι μεταφέροντες όπλα: 3 προμηθευταί δι' εκάστον οπλοπολυβόλον, 4 δι' έκαστον πολυβόλον, 4 δι' έκαστον ατομικόν όλμον, 7 δι' έκαστον βαρύν όλμων, 8 δι' έκαστον πυροβόλον, 1 γραφέως δι' έκαστον λόχον, 2δι' έκαστον Τάγμα, 4 δι' έκαστον Σύνταγμα, 5 δι' εκάστην Ταξιαρχίαν και 8 δι' εκάστην Μεραρχίαν

5) Οι μόνιμοι αντάρται δεν επιτρέπεται να απομακρύνονται του τμήματος των άνευ εγγράφου αδείας του Διοικητού των. Αι άδειαι αύται δέον να χορηγώνται μετά φειδούς και οσάκις αι υπηρεσιακαί ανάγκαι το επιτρέπουν, να μη υπερβαίνουσι δε τας 15 ημέρας κατ' έτος.

6) Παραμονή των μονίμων ανταρτών εις τους τόπους καταγωγής των δέον να αποφεύγεται.

7) Αι εν ταις παραγράφοις 1 και 2 καταστάσεις, δέον να έχωσι περιέλθει εις τα κατά τόπους Αρχηγεία μέχρι 20ής Σ/βρίου εις τα Γενικά Αρχηγεία μέχρι 25ης και εις τον Αρχηγόν Βρετ. Στρατ. Αποστολής μέχρι της 30 ιδίου μηνός.

Σ.Δ. τη 25 Αυγούστου 1943Η

Βρεττ. Στρατ. Αποστολή

Κρις Συν/ρχηςΟ

ΟΑντιπρόσωπος ΕΔΕΣ Αντιπρόσωπος ΕΛΑΣΓκικόπουλος Στέφανος Σαράφης

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

21

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

Απόφασις υπ' αριθ. 16

Το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον, λαβόν γνώσιν του περιεχομένου του εσχάτως κυκλοφορήσαντος ενιαχού υπ' αριθ. 4/4.8.43 πολυγραφημένου φύλλου της Εφημερίδος του ΕΔΕΣ “Ελευθέρα Ορεινή Ελλάς”

Α π ο φ α σ ί ζε ι

όπως μη θεωρηθή κυκλοφορήσαν ουδαμού το φύλλον τούτο, διότι, παρά τας διαταγάς του Στρατηγού Ζέρβα, προς καταστροφήν του,

εστάλησαν κατά λάθος αντίτυπα εις περιοχήν τινά, και διότι ωρισμένοι περίοδοι του κυρίου άρθρου της εφημερίδος ταύτης, θεωρηθείσαι ως θίγουσαι την Οργάνωσιν ΕΑΜ - ΕΛΑΣ δεν εγκρίνονται υπό του Γεν. Αρχηγού του ΕΔΕΣ και δεν απηχούσι τας γνώμας και τας επιθυμίας της Οργανώσεως ταύτης, αίτινες είναι η τάσις προς αδέλφωσιν και αλληλοεκτίμησιν του εθνικού έργου των διαφόρων Οργανώσεων και η ενωμένη κατεύθυνσις όλων των Ελλήνων προς την απελευθέρωσιν της Πατρίδος μας και την εξασφάλισιν των ελευθεριών του Ελληνικού Λαού.

Σ.Δ. τη 25 Αυγούστου 1943Η

Βρεττανική ΑποστολήΚριστ

Ο ΟΑντιπρόσωπος ΕΔΕΣ Αντιπρόσωπος ΕΛΑΣ Τ.Ραυτόπουλος Στέφανος Σαράφης

Διά την αντιγραφήν (Τ.Υ.)

22

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

Απόφασις υπ' αριθ. 17

Το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον έχον υπ' όψει ότι εσχάτως εσημειώθησαν αθρόαι αγοραί και εξαγωγαί κρεάτων, ως και μεγάλαι υψώσεις των τιμών των,

Α π ο φ α σ ί ζ ε ι

όπως διά την εξασφάλισιν της διατροφής των μονίμων Ανταρτικών Σωμάτων επιβληθή παρακράτημα 30% επί της εξακτέας εξ εκάστης περιοχής ποσότητος κρέατος.

Εις τα παρακρατήματα υποχρεούται ο αγοραστής- εξαγωγεύς όστις οφείλει να παραδώση τούτο εις το Κοινόν Τοπικόν Αρχηγείον της περιοχής εξ ης εξάγεται το κρέας, λαμβάνων παρ' αυτού απόδειξιν παραδόσεως του παρακρατήματος και άδειαν εξαγωγής της υπολοίπου ποσότητος, αναγραφομένης εις αριθμόν κεφαλών ζώων και συνολικόν ποσόν οκάδων

Το παρακρατούμενον ποσοστόν θα πληρώνηται εις τον εξαγωγέα αντί το πολύ 8.000 δραχμών κατ' οκάν, καθαρού βάρους.

Τα εκ παρακρατήματος συγκεντρούμενα σφάγια θα διατίθενται υπό των Κοινών Επιμελητειών εις τα τμήματα αμφοτέρων των Οργανώσεων αναλόγως της δυνάμεως των.

Τυχόν εξαγωγή κρέατος άνευ αδείας απαγορεύεται, τιμωρείται δε διά κατασχέσεως του 50% της λαθραίως εξαγομένης ποσότητος και εν υποτροπή δι' ολοκληρωτικής κατασχέσεως.

Ως περιφέρειαι εκτός των οποίων απαγορεύεται η άνευ αδείας εξαγωγή κρέατος θεωρούνται αι τοιαύται των τέως Δήμων.

Συνεπώς ο αγοραστής - εξαγωγεύς, αφού προβή εις τας αγοράς του, υποχρεούται όπως παρουσιασθή εις το οικείον Κοινόν Τοπικόν Αρχηγείον ή Υπαρχηγείον ή όπου δεν συνεκροτήθησαν κοινά τοιαύτα, εις το ανώτερον εν τη επαρχία ανταρτικόν κλιμάκιον Διοικήσεως, εις ο θέλει παραδόσει το παρακράτημα λαμβάνον την μνημονευθείσαν απόδειξιν παραδόσεως ως και την έγγραφον άδειαν εξαγωγής.

΄Ανευ των τοιούτων εγγράφων παν ένοπλον τμήμα των Εθνικών Οργανώσεων ΕΔΕΣ, ΕΛΑΣ ή ΕΚΚΑ, δέον να συλλαμβάνη τον λαθροεξαγωγέα και ομού μετά των εξαγωμένων σφαγείων να τον οδηγεί εις το οικείον Τοπικόν Αρχηγείον ή Υπαρχηγείον προς επιβολήν της κατά προηγουμένην παράγραφον ποινής.

Εις εφωδιαζομένους με αδείας αγοράς ή μεταφοράς σφαγίων εκδιδομένας υπό Γερμανικών ή Ιταλικών αρχών θα απαγορεύεται η αγορά και εξαγωγή

Σ.Δ.Γενικού Στρατηγείου26-8-43

Η

Αγγλική στρατιωτική Αποστολή

Κριστ Ο

ΟΑντιπρόσωπος ΕΔΕΣ Αντιπρόσωπος ΕΛΑΣ Π.Ραυτόπουλος Στέφανος Σαράφης

Ακριβές ΑντίγραφονΤο ΙΙ πολιτικόν Γραφείον

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

23

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

Απόφασις αριθμ. 18

Το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον, έχον υπ' όψιν ότι άτομα τινά ή και Κοινότητες, επί τη παραγγελία των Αρχών κατοχής, απέστειλαν εις αυτούς σφάγια ή άλλα τρόφιμα

Α π ο φ α σ ί ζ ε ι

΄Οπως του λοιπού ουδέν είδος τροφίμων ή πάσης φύσεως είδος αποστέλληται εις τον εχθρόν.

Οσάκις κάτοικοί τινε ή χωρία λαμβάνουν εντολήν αποστολής είδους τινός, να μην εκτελώσιν την εντολήν ταύτην αλλά να ειδοποιώσιν αμέσως τα πλησιέστερα ένοπλα τμήματα αμφοτέρων των οργανώσεων, άτινα δέον να λαμβάνωσι μέτρα προσβολής του εχθρού και προστασίας των χωρίων.

Εν η περιπτώσει κάτοικοι τινές φοβούνται αντεκδικήσεις των εχθρικών τμημάτων, δύνανται να αναχωρήσωσιν εκ των εγγύς των πόλεων χωρίων των, αποκομίζοντες και τα υπάρχοντα των.

Σ.Δ. τη 29 Αυγούστου 1943Η

Αγγλική Στρατ. ΑποστολήΚρις Συν/ρχης

Ο ΟΑντιπρόσωπος ΕΔΕΣ Αντιπρόσωπος ΕΛΑΣ

Γκικόπουλος Στέφανος Σαράφης

Διά την αντιγραφήν (Τ.Υ.)

24

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

Απόφασις υπ' αριθ. 20

Το Κοινόν Γεν. Στρατηγείον, θεωρούν αναγκαίαν την ταχείαν συγκρότησιν, των Κοινών Τοπικών Αρχηγείων και την έναρξιν συνεργασίας των Εθνικών Οργανώσεων, τόσων διά στρατιωτικής φύσεως ζητήματα όσον και διά τα τοιαύτα τάξεως και γαλήνης της περιοχής των

Α π ο φ α σ ί ζ ε ι

1) Την μέχρι της 15ης Σ/βρίου διά τα υφιστάμενα και ευθύς άμα τη ιδρύσει των διά τα νέα, συγκρότησιν των Κοινών τοπικών Αρχηγείων , Υπαρχηγείων όπου υφίστανται ομάδες διαφόρων Οργανώσεων. ΄Οπου δεν υφίστανται Ομάδες οι εκπρόσωποι των Οργανώσεων να συνεργάζωνται στενώτατα.

ΙΙ) Να κληθώσιν ενταύθα την 20ην Σ/βρίου ανά 1 Αξ/κός ή έτερον πρόσωπον εξ εκάστης περιοχής (Μακεδονίας, Ηπείρου, Θεσσαλίας, 2 εκ της Στερεάς Ελλάδος) και εξ εκάστης των εκεί ευρισκομένων οργανώσεων, προς παροχήν αυτοίς οδηγιών και εντολών, επί της ανάγκης και του τρόπου καθοδηγήσεως των Ανταρτών και του Λαού διά την αδέλφωσιν και την συνεργασίαν. Οι αποσταλησόμενοι ενταύθα δέον να συγκεντρώσιν ιδιότητα μορφωμένων, διαλλακτικών και κύρους ανθρώπων, δυναμένων να επιβάλωσιν εις πάντας τας ως ανωτέρω εντολάς του Κοινού Γεν. Στρατηγείου.

Σ.Δ. τη 29 Αυγούστου 1943Η

Βρεττανική Στρατ. ΑποστολήΚρις Αντ/ρχης

Ο ΟΑντιπρόσωπος ΕΔΕΣ Αντιπρόσωπος ΕΛΑΣΠ. Ραφτόπουλος Στέφανος Σαράφης Συν/ρχης Υποσ/γος

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

25

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

Απόφασις υπ' αριθ. 21

Το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον συζητήσαν το ζήτημα της τύχης της υπό τον Άθω Ρουμελιώτην ανεξαρτήτου ομάδος ανταρτών και λαβόν υπ' όψιν ότι εις ουδεμίαν αναγνωρισμένην οργάνωσιν ανήκει και ότι ου μόνον δεν προσφέρει τι το θετικόν εις τον συμμαχικόν αγώνα, αλλά πλείστα προσκόμματα και δυσκολίας δημιουργεί

Α π ο φ α σ ί ζ ε ι

την διάλυσιν της τοιαύτης ομάδος και την παροχήν εις τους άνδρας της απολύτου ελευθερίας να ενταχθώσιν εις μίαν των συνεργαζομένων Εθνικών Οργανώσεων ΕΔΕΣ,ΕΛΑΣ,ΕΚΚΑ συμφώνως τη αποφάσει ημών υπ' αριθ. 3

Οι τυχόν εκ των ανδρών του μη ενταχθησόμενοι εις τας ανωτέρω οργανώσεις θα παραδόσουν τον οπλισμόν των όστις διανεμηθήσεται εξ ίσου. Εν περιπτώσει αρνήσεως των αυτοί θα αφοπλισθώσιν βιαίως και θα παραπεμφθώσιν εις Στρατοδικείον, ο δε οπλισμός και ιματισμός των διανεμηθήσεται ως ανωτέρω.

Ο Αρχηγός της ομάδος ΄Αθως Ρουμελιώτης θα παραμείνει άοπλος εις τόπον της εκλογής του.

Σ.Δ. τη 31 Αυγούστου 1943Η

Αγγλική Στρατ. ΑποστολήΚρις ΑΝΤ/ΡΧΗΣ

Ο

ΟιΑντιπρόσωπος του ΕΔΕΣ Αντιπρόσωποι του ΕΛΑΣΠ. Ραφτόπουλος Στ.Σαράφης ΄Αρης Βελουχιώτης

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

26

Ε.Λ.ΑΣ. ΕμπιστευτικήΥΙΙΙ Μεραρχία ΗπείρουΑρχηγείον Γκραμπάλας - ΚαλαμάΑριθ.Πρωτ. 904

Π ρ ο ς

Τον Βρεττανόν Σύνδεσμον Λοχαγόν κ. ΙΑΝ

Ο Π Ο Υ

Εις απάντησιν του υπ' αριθ. 5/29-8-43 εγγράφου υμών έχομεν την τιμήν να σας γνωρίσωμεν τα κάτωθι:

Ι. Διά της από 14-8-43 υπ' αριθ. Απορρήτου 108 Διαταγής της ΥΙΙΙ Μεραρχίας Ηπείρου ελάβομεν την εντολήν όπως διά καταλλήλων Αξ/κων έλθωμεν εις επαφήν με τας εκείθεν των συνόρων Αλβανικάς Αντιφασιστικάς Ανταρτικάς δυνάμεις, επί τω σκοπώ συγκροτήσεως Κοινών Υπαρχηγείων διά κοινήν κατά των κατακτητών δράσιν.

ΙΙ. Πολύ προ της ανωτέρω διαταγής, η οποία απλώς υιοθετεί προγενεστέρας ημών ενεργείας, είχομεν προέλθη εν Αλβανία με τα της εκεί αντιφασιστικής οργανώσεως - ανεγνωρισμένης υπό του ΕΛΑΣ και αντιπροσωπευθείσης και εις την Πανβαλκανικήν Συνδιάσκεψην, την κληθείσαν τα τέλη παρελθόντος Ιουλίου υπό του ΕΛΑΣ, αποτέλεσμα δε των ενεργειών μας τούτων ήτο η κοινοποιηθείσα και Υμίν διά του υπ' αριθ. 841/15.8.43 εγγράφου μας Απόφασις, κατόπιν της οποίας ιδρύθη Κοινόν Αντιφασιστικόν Αρχηγείον εν Ν. Αλβανία, εις το οποίον αντιπροσωπεύεται διά Αξιωματικού του και το ημέτερον Αρχηγείον.

ΙΙΙ. Την 12ην τρέχοντος ελάβομεν το συνημμένως

κοινοποιούμενον υμίν εν αντιγράφω έγγραφον του Αρχηγού του Ανταρτικού Τάγματος Τσαμουριάς Χακή Σιέχο (υπό τας διαταγάς του οποίου υπηρετεί και ο Ρετζέπ-Λιάκο), εκ του οποίου θα αντιληφθήτε με πόσην ειλικρίνειαν και πόνον ζητεί ούτος την βοήθειάν μας εναντίον του κοινού εχθρού.

ΙΥ. Αι συνεχείς προσπάθειαι των Γερμανών όπως γίνωσι κύριοι της αμαξιτής οδού ΦΙΛΙΑΤΕΣ - ΚΟΝΙΣΠΟΛΙΣ - ΔΕΛΒΙΝΟΝ - ΑΓ. ΣΑΡΑΝΤΑ έγιναν αφορμή ώστε το Τάγμα Τσαμουριάς, διά του Ρετζέπ-Λιάκο, να μας απευθύνει έκκλησιν όπως τω χορηγήσωμεν ΕΠΙ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ εν αντιαρματικόν τυφέκιον μετ' αναλόγου αριθμου φυσιγγίων, απαραιτήτου εις αυτό διά την εξασφάλισιν της ζωτικής δι' ημάς αμαξητής ταύτης οδού, διά της οποίας είναι δυνατή η πλευροκόπησις της όλης παρατάξεως μας.

Διέταξα κατόπιν τούτου το Υπαρχηγείον Φιλιατών να διαθέση εις τον Ρετζέπ-Λιάκο εν εκ των 4 αντιαρματικων άτινα διαθέτει, έχων υπ' όψει μου και τα εξής:

α). ΄Ότι εις πλείστας περιπτώσεις τα Αλβανικά Αντιφ. Ανταρτικά Σώματα συνεργάσθησαν μεθ' ημών τιμίως και ειλικρινώς.

β) Ότι μετά την κατά την 2-8-43 σφαγήν των 62 Ελλήνων των χωρίων Γλύνας, Γοραντζή, Νεπραβίστας και Λιμποχόβου τα Σώματα ταύτα , συνάψαντα σκληράς μάχας μετά της εν Αλβανία Φασιστικής Οργανώσεως ΜΠΑΛ-ΚΟΜΙΤΑΡΕ, διέλυσαν αυτήν εξ ολοκλήρου εν Ν. Αλβανία, εξαφανίσαντα τους Αρχηγούς της.

γ) Ότι καθίσταται επιτακτική η ανάγκη της οπωσδήποτε εξασφαλίσεως της περιφερείας ΒΟΥΡΚΟΥ από πάσης Γερμανικής εισβολής - καθ' όσον μόνον η περιφέρεια αύτη είναι δυνατόν να μας παράσχη τας δυνατότητας προμηθείας σιτηρών και άλλων τροφίμων διά τους επερχομένους μήνας - την δε εξασφάλισιν ταύτη έχει αναλάβει υπευθύνως το Τάγμα Τσαμουριάς.

δ) Ότι εν Αλβανία υπάρχει επίσης Αγγλική Αποστολή ως θα σας είναι γνωστόν - όπερ σημαίνει ότι και τα Αλβανικά Ανταρτικά Σώματα αποτελούσιν ως και τα Ελληνικά τοιαύτα προκεχωρημένα Τμήματα του Συμμαχικού Στρατού Μέσης Ανατολής.

ε) Ότι εκ του συμφωνητικού της 5-7-43 (άρθρον 7) προκύπτει ότι “ΑΙ ΑΝΤΑΡΤΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΤΗΣ ΜΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΕΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙ ΑΓΩΝΟΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΚΤΗΤΩΝ ΤΟ ΑΝΩΤΑΤΟΝ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΕΙΣ ΤΑΣ ΤΟΙΑΥΤΑΣ ΑΛΛΗΣ ΟΤΑΝ ΠΡΟΣΚΑΛΩΝΤΑΙ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΟΥ κλπ.”. Διά της πράξεως μας ταύτης ημείς προσφέραμεν το ελάχιστον και τούτο ΕΠ Ι ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ.

Υ. Τι είδους χρήσιν του όπλου τούτου έκαμεν ο Ρετζέπ-Λιάκο δύνασθε να εκτιμήσητε αν θελήσετε να πληροφορηθείτε ότι κατά την επίθεσιν κατά της ΣΑΓΙΑΔΟΣ, σπεύσας ούτος μόλις ειδοποιήθη, συνεπλάκη μετά των Γερμανών την 23-8-43, του εξεδιώξε και διέσωσεν εκ του εμπρησμού 26 οικίας, αίτινες και αυταί θα εκαίοντο άνευ της επεμβάσεως του ανακόψας δευτέραν φοράν την προς ΚΟΝΙΣΠΟΛΙΝ - ΔΕΛΒΙΝΟΝ διείσδυσιν των Γερμανών.

Πλήν τούτου 160 περίπου οικογένειαι πυροπαθών της ατυχούς Σαγιάδος περιθάλπονται ήδη εντός του Αλβανικού εδάφους μερίμνη του Τάγματος Τσαμουριάς.

ΥΙ. Τα περι πωλήσεως του άνω όπλου και πιθανώς - ως γράφεται και ενός Ιταλικού πολ/λου ιδιάζοντα εις τους γνωστούς συκοφάντας μας και την νοικοκυρευμένην Οργάνωσιν μας διαψεύδομεν μετ' αγανακτήσεως.

ΥΙΙ. Υπό τας ως άνω εκτεθείσας συνθήκας η πράξις, δι' ην κατηγορούμεθα παρ' υμών, δεν αποτελεί παράβασιν της υπ' αριθ.3/20-7-43 αποφάσεως του Κοινού Γενικού Στρατηγείου, καθ' όσον η απόφασις αύτη αφορά μόνον τας νεοδημιουργουμένας ομάδας ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ όπου δεν υπάρχουν και διά τας οποίας δεν επιτρέπεται εισαγωγή όπλων εξ άλλης περιφερείας, ενώ αντιθέτως στηρίζεται εις τε το πνεύμα και το γράμμα του Γενικού Συμφωνητικού της 5-7-43 μετά του Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής.

Πάντως εάν εξακολουθήτε να έχητε την γνώμην, την οποίαν διατυπώνετε εις το υπ' αριθ. 5/29-8-43 έγγραφον σας, υπάρχουν ανώτεραι ημών αρχαί , προς τας οποίας κοινοποιείται η παρούσα και αίτινες θέλουσιν εκτιμήσει δεόντως την ενέργειαν ημών ταύτην.

Σ.Δ. 31-8-43 Το ΑρχηγείονΚοινοποίησιςΥΙΙΙ Μεραρχίαν Ηπείρου (Υ.Τ.Α) (Τ.Σ.) Κλεισούραςμετ' αντιγράφου του υπ' αριθ. 5/εγγράφουτου Βρεττανού Συνδέσμου Λοχαγούκ. ΙΑΝ

27

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛ. ΓΡΑΦ. ΙΙονΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΟΝΑριθ. 160

Δ ι α τ α γ ή

Κοινοποιούμεν κατωτέρω την υπ' αριθ. 47/14-9-43 διαταγήν του Κ.Γ.Σ. προς γνώσιν και συμμόρφωσιν προς ταύτην.

Σ.Δ. Γενικού Στρατηγείου

Παραλήπται Στέφανος ΣαράφηςΙ,ΙΙ,ΙΙΙ,ΥΙΙΙ,ΙΧ,Χ, ΄Αρης ΒελουχιώτηςΧΙΙΙ Μεραρχίαι Βασίλειος

ΣαμαρινιώτηςΜεραρχία ΜαγνησίαςΙ,ΙΙΙ,ΙΥ Επιτ.ΓραφείαΚοινοποίησιςΚ.Ε. του ΕΛΑΣ (υ.τ.α.)

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝ. ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. 47.

Δ ι α τ α γ ή

Επειδή διετυπώθησαν ημίν αμφιβολίαι επί της αληθούς εννοίας

του άρθρου 3 της ημετέρας αποφάσεως υπ' αριθ. 3, γνωρίζομεν τα κάτωθι:

1) Θα χορηγώνται υπό της Αγγλικής Στρατ. Αποστολής μόνον 50 το πολύ όπλα μετά των πυρομαχικών των και λοιπά υλικά κατ' επαρχίαν και κατά μήνα αναλόγως προς τα ριφθησόμενα.

2) τα ανωτέρω δεν σημαίνουν ότι εις νεοσυγκροτουμένας ομάδας δεν δύνανται να καταταγούν πλείονες των 50 ανδρών κατά μήνα, τουναντίον συμφώνως τω δευτέρω εδαφίω της παρ. 3 της αποφάσεως ταύτης, εφ' όσον εκάστη των οργανώσεων δύναται να ανεύρη εν τη νεοοργανωμένη επαρχία όπλα υπάρχοντα εντός της επαρχίας ταύτης των όπλων τα οποία θα εξευρεθώσιν.

3) Απαγορεύεται η εξ ετέρων Επαρχιών εισαγωγή όπλων. Τούτο δεν αφορά την εισαγωγήν των εκ των πεδίων ρίψεων μεταφερομένων εις ετέραν επαρχίαν, στερουμένην τοιούτων.

Σ.Δ. τη 1 Σεπτεμβρίου 1943

Κριστ

Αντ/ρχηςΟ

ΟΑντ/πος ΕΔΕΣ Αντ/πος ΕΛΑΣΠ. Ραφτόπουλος Στέφ. Σαράφης

΄Αρης Βελουχιώτης

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

28

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

Απόφασις υπ' αριθ. 22

Το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον λαβόν υπ' όψει κοινήν διαταγήν του Αρχηγού του ΕΔΕΣ Στρατηγού Ζέρβα και του ΕΛΑΣ ΄Αρη Βελουχιώτη

Α π ο φ α σ ί ζ ε ιόπως διά την ταχείαν και επωφελή εξυπηρέτησιν του κοινού

αγώνος ως και διά την ικανοποίησιν των υπηρεσιακών αναγκών των συνεργαζομένων Εθνικών Οργανώσεων, άπαν το τηλεγραφικόν και τηλεφωνικόν δίκτυον της χώρας χρησιμοποιείται παρά των Οργανώσεων τούτων, είτε προς μετάβασιν τηλ/των είτε διά συνδιαλέξεις.

Την εκμετάλλευσιν του ανωτέρου δικτύου θα έχη η Οργάνωσις ήτις εκασταχού έχει αναλάβει την συντήρησιν του χρησιμοποιούσα ιδικόν της προσωπικόν ως και τους κρατικούς τηλ/κους υπαλλήλους, οίτινες θεωρούνται εκτελούντες στρατιωτικήν υπηρεσίαν.

Το προσωπικόν εκμεταλλεύσεως υποχρεούται εις την μετάβασιν των τηλ/των απασών των Οργανώσεων, άνευ διακρίσεως, με προτίμησιν μεταβάσεως των χαρακτηριζομένων ως αμέσου επιδόσεως, απολύτου προτεραιότητος, εξαιρετικώς επειγόνων τοιούτων, ασχέτως του χρόνου ή της σειράς καταθέσεως των. Εφ' εκάστου τηλεγραφήματος θα σημειούται η ώρα καταθέσεως η ώρα μεταβάσεως και τα ονόματα του μεταβιβάσαντος και του λήπτου.

Το τηλ/κον δίκτυον δύναται να εξυπηρετεί το Κοινόν κατά τας αποφάσεις των Κοινών Τοπικών Αρχηγείων.

Σ.Δ. τη 1 Σ/βρίου 1943Η Αγγλική Στρατ. Αποστολή

Συν/ρχης ΚριστΟ

ΟιΑντιπρόσωπος ΕΔΕΣ Αντιπρόσωποι ΕΛΑΣΣυν/ρχης Ραφτόπουλος Στρατηγός Σαράφης

΄Αρης ΒελουχιώτηςΔιά την αντιγραφήν

(Τ.Σ.Υ.)

29

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

Απόφασις υπ ' αριθ. 23

Το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον, έχον υπ' όψιν ότι εγένονταο καταστρατηγήσεις της υπ' αριθ. 4 αποφάσεως του, και προέκυψαν αδικίαι και ανισότητες,

Α π ο φ α σ ί ζ ε ι

1) Καταργεί την υπ' αριθ. 4 απόφασιν την θεωρεί ως μη υφισταμένην και διατάσσει την καταστροφήν της,

2) Καθορίζει όπως διά τα χρησιμοποιούμενα διά μεταφοράς κτήνη μετά των αγωγέων των, καταβάλληται αποζημιώσις 70 δραχμών καθ΄ώραν και οκάν μεταφερομένου είδους.

3) δια την κίνησιν των κτηνών κενών - επιστροφαί κλπ ουδέν θα καταβάλληται.

4) Η κατά την διάρκειαν της μισθώσεως δαπάνη διατροφής του κτήνους και αγωγέως θα βαρύνη τον τελευταίον.

5) Πάσαι αι μεταφοραί στρατιωτικών ειδών θα πληρώνωνται βάσει της παρούσης ακυρουμένης πάσης προγενεστέρας διαταγής ή ιδιαιτέρας αντικειμένης τη παρούση.

Σ.Δ. τη 3 Σ/βρίου 1943Η

Αγγλική Στρατ. ΑποστολήΣυν/ρχης Κρις

Ο ΟιΑντιπρόσωπος ΕΔΕΣ Αντιπρόσωποι του ΕΛΑΣΣυν/ρχης Ραφτόπουλος Στρατηγός Σαράφης

΄Αρης Βελουχιώτης

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

30

Απόφασις υπ' αριθ. 25

Το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον λαβόν υπ' όψιν ότι αι τιμαί των διαφόρων ειδών ηυξήθησαν ένεκεν της υψώσεως της τιμής της λίρας

Α π ο φ α σ ί ζ ε ι

1) Καταργεί την απόφασιν υπ' αριθ. 10 και διατάσσει την καταστροφήν της .

2) Ορίζει ανώτατα όρια των αγοραζομένων υπό των Εθνικών Οργανώσεων ειδών τροφίμων ως κάτωθι:

- Σίτου αναλόγως της ποιότητος μέχρι το πολύ 3500 δρχ κατ' οκάν

- Αραβοσίτου αναλόγως της ποιότητος μέχρι το πολύ 2.500 δρχ κατ' οκάν.

- Τύρου φέτας μέχρι το πολύ 20.000 δρχ κατ΄οκάν. - Τυρού κασέρι μέχρι το πολύ 26.000 δρχ κατ' όκάν.

3) Τα ανωτέρω προϊόντα θα αγοράζωνται εν ανάγκη υποχρωτικώς. Δέον όμως να αφήνονται εις τους παραγωγούς τα 50% των πλεονασμάτων των, ίνα διαθέτωσιν ελευθέρως ταύτα, προς πορισμόν άλλων αναγκαίων αυτοίς ειδών.

Σ.Δ. 6 Σ/βρίου 1943Η

Αγγλική Στρατ. ΑποστολήΚΡΙΣ

Ο Οι Αντ/πος Αντ/ποι ΕΛΑΣΡΑΦΤΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ

ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

31

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 27

Το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον έχον υπ' όψιν ότι υπό της Αγγλικής Στρατιωτικής Αποστολής διατεθήσονται σημαντικά ποσά διά την αγοράν τροφίμων προς διατροφήν των ανταρτών κατά τον χειμώνα

Α π ο φ α σ ί ζ ε ι

1) Οι εκασταχού ΄Αγγλοι Αξιωματικοί θα παραδίδωσι εις τα αντίστοιχα Κοινά Τοπικά Αρχηγεία ή Υπαρχηγεία τα διατεθέντα προς τον ανωτέρω σκοπόν χρηματικά ποσά.

2) Τα Κοινά Τοπικά Αρχηγεία θα αποστέλωσιν ΄Οργανα των Κοινών Επιμελητειών των, άτινα θα προβαίνουσιν εις αγοράς παντός είδους τροφίμων και αμέσους μεταφοράς των εις ορεινάς περιοχάς, ενθα θα εναποθηκεύωνται εις χωρία της Πίνδου, Περιστερίου, Τζουμέρκων, Αγράφων και πάσης ετέρας ορεινής περιοχής, δυναμένης να προστατευθή από πάσης εχθρικής επιδρομής, βάσει σχεδίου εκπονηθησομένου υπό

της Κοινής Επιμελητείας εκάστου Κοινού Τοπικού Στρατηγείου ή Αρχηγείου.

3) Αι αγοραί θα γίνωνται βάσει των αποφάσεων 5 και 25 του Κοινού Γενικού Στρατηγείου διά πάσας τας Οργανώσεις. Αι μεταφοραί θα ενεργώνται βάσει της αποφάσεως 23 επιτασομένης εν ανάγκη της εργασίας κτηνών και αγωγέων.

4) Τόσον αι αγοραί όσον και αι μεταφοραί δέον να ώσιν άμεσοι και να περατωθώσιν το ταχύτερον ίνα αποφευχθή ο κίνδυνος της διακοπής μετ' ολίγον της συγκοινωνίας μεταξύ των πεδινών και ορεινών περιοχών.

5) Τα αγορασθέντα βάσει της παρούσης τρόφιμα θα αποθηκεύωνται και θα τηρώνται διά λογαριασμόν του διά την εις τας διαφόρους Εθνικάς Οργανώσεις ή τον πληθυσμόν διανομάς των.

6) Αι ως ανωτέρω αγοραί είναι άσχετοι προς τας παρ' εκάστης των οργανώσεων ενεργουμένας και ενεργηθησομένας διά λογαριασμών των τοιαύτας.

7) Να τονισθεί εις τους χωρικούς ότι ποσοστόν εκ των ανωτέρω συγκεντρωθησομένων τροφίμων θα διατεθή και διά τους απόρους πολίτας και δέον να συντρέξωσιν την προσπάθεια συγκεντρώσεως και μεταφοράς των.

Σ.Δ. 6 Σ/βρίου 1943

Η Αγγλ. Στρατ. Αποστολή

Κριστ Ο

Οι Αντιπρόσωποι του ΕΛΑΣΑντιπρόσωπος του ΕΔΕΣ Στέφανος Σαράφης ΡΑΦΤΟΠΟΥΛΟΣ ΄Αρης Βελουχιώτης

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

32

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

Απόφασις υπ' αριθ. 28

Το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον έχον υπ' όψιν ότι άτομα μη ανήκοντα εις τας μονίμους ανταρτικάς ομάδας οπλοφορούσι και τίνα τούτων κάμνουσι κακήν χρήσιν όπλων των,

Α π ο φ α σ ί ζ ε ι

1) Ουδείς δικαιούται να οπλοφορή εάν δεν είναι μόνιμος αντάρτης υπηρετών εις συντεταγμένον τμήμα, ή κινούμενος μεμονωμένος δι' υπηρεσίαν, ότε θα είναι εφωδιασμένος διά φύλλου πορείας.

2) Τα όπλα των εκασταχού εφεδρικών ομάδων δεν θα φέρωνται υπό των ανταρτών, αλλά θα μένωσιν συγκεντρωμένα εις οριζομένον παρ' εκάστης οργανώσεως χώρον, θα χρησιμοποιούνται δε μόνον οσάκις η υπηρεσιακή ανάγκη αντιμετωπίσεως των κατακτητών το επιβάλλει και μόνον κατόπιν διαταγής προς τούτο των ηγητόρων των εφεδρικών ομάδων, όντων προσωπικώς υπευθύνων διά τυχόν χρησιμοποίησιν όπλου ή όπλων δι όλην την αιτίαν.

3) Ως υπηρεσίαι δικαιολογούσαι την ανάληψιν των όπλων παρά των εφέδρων θεωρούνται αι ασκήσεις, αι περιπολίαι, τα φυλάκια, οι σύνδεσμοι.

Αύται θα καθορίζωνται παρά των διοικητών των εφεδρικών τμημάτων εχόντων το δικαίωμα της χορηγήσεως αδείας οπλοφορίας ή φύλλου υπηρεσίας ή πορείας δι' ωρισμένον χρόνον, μετά την παρέλευσιν του οποίου θα παραδίδονται τα όπλα προς φύλαξιν εις τον ως εν παραγ. 2 χώρον.

4) Οι παρά τας διατάξεις της παρούσης οπλοφορούντες θα αφοπλίζωνται παρά των Κοινών Φρουραρχείων ή των Υποεπιτροπών Ασφαλείας και Τάξεως και θα παραδίδωνται εις τας Οικείας Οργανώσεις, παραπεμπόμενοι εις τας δικαστικάς Υποεπιτροπάς ή τα Στρατοδικεία επί παρανόμω οπλοφορία και επί παραβάσει στρατιωτικής εντολής, εν περιπτώσει δε χρησιμοποιήσεως των όπλων δι' απειλάς ή εκβιασμούς θα τιμωρώνται αυστηρότατα.

5) Ως όπλα θεωρούνται πάντα τα εν τοις στρατοίς χρησιμοποιούμενα, ως και αι μάχαιραι.

Σ.Δ Κοινού Γενικού Στρατηγείου Σ/βρίου 1943Η Αγγλική Στρατιωτική Αποστολή

Κριστ

Ο ΟιΑντιπρόσωπος του ΕΔΕΣ Αντιπρόσωποι του ΕΛΑΣΡαφτόπουλος Στέφανος Σαράφης

΄Αρης Βελουχιώτης

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

33

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

Απόφασις υπ' αριθ. 29

Το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον επιθυμούν την συντήρησιν, την ανάπτυξιν και την καλήν εκμετάλλευσιν των Δασών, ως και την καλήν διαχείρισιν των εκ τούτων προσόδων.

Α π ο φ α σ ί ζ ε ι

την χρησιμοποίησιν απάντων των υπαρχόντων των Δασικών υπαλλήλων, και εν τη συνεργασία μετά των εκασταχού Οικονομικών υποεπιτροπών, καταβολήν πάσης προσπαθείας προς επίτευξιν των ανωτέρω, ως κάτωθι:

Δ Ι Ο Ι Κ Η Σ Ι Σ

1) Αναθέτει την ρύθμισιν των δασικών ζητημάτων της περιφερείας εκάστου χωρίου εις την Τοπικήν Αυτοδιοίκησιν συμφώνως τη υπ' αριθ. 6 αποφάσει ημών και τη καθοδηγήσει της Τοπικής δασικής υπηρεσίας ως ακολούθως:

α) Την εκμετάλλευσιν προστασίαν και βελτίωσιν των δασών τη υποχρεωτική εισηγήσει του τοπικού δασικού οργάνου (αποφοίτων ανωτέρας ή μέσης Δασικής Σχολής) ασκεί η Οικονομική Υποεπιτροπή.

β) Της εκδικάσεως των δασικών ανομημάτων επιλαμβάνεται η Δικαστική Υποεπιτροή τη εισηγήσει πάντοτε του ανωτέρω και αρχαιοτέρου δασικού οργάνου πλην των δασικών αδικημάτων.

γ) Των επιφερόντων ζημίαν μεγαλυτέραν των 500 χιλ. Δρχ. και β) των εμπρησμών επί σκοπώ εκχερσώσεως βοσκής ή εξ αμελείας, των οποίων την εκδίκασιν θα επιλαμβάνωνται τα Στρατοδικεία των οικείων περιοχών τη εισηγήσει του Αρμοδίου δασάρχου.

Υποβληθησομένην αίτησιν αναθεωρήσεως υπό του καταδικασθέντος ή διαφωνίαι του εισηγητού Δασικού υπαλλήλου εκδικάζει η προβλεπομένη υπό της Αποφάσεως 6 του Κοινού Γενικού Στρατηγείου αναθεωρητική Επιτροπή τη εισηγήσει του Τοπικού δασάρχου

ή αναπληρωτού του μη υποχρεωμένου του Δασικού υπαλλήλου εις την καταβολήν του προβλεπομένου παραβόλου.

2) Οι δασικοί υπάλληλοι οφείλουν να παραμένουν πάντοτε εις τας θέσεις των και να επιλαμβάνωνται μετά των τοπικών Οικονομικών Υποεπιτροπών της ταχίστης λύσεως των αναφερομένων δασικών ζητημάτων άλλως διακόπτεται η μισθοδοσία του.

3) Ανώτερα εκτελεστικά όργανα της Δασικής υπηρεσίας ορίζονται οι τοπικοί δασάρχαι. Ούτοι καθοδηγούν τας τοπικάς Επιτροπάς, τα Δασικά όργανα και εν γένει τους κατοίκους της περιφερείας του εις άπαντα τα ζητήματα της αρμοδιότητός των.

Η αρμοδιότης αύτη των δασαρχών προέρχεται από την εντολήν του Τοπικού Κοινού Στρατηγείου, εις ο υπάγονται και λογοδοτούν διά του Επιθεωρητού δασών ή και απ' ευθείας ή δασάρχαι.

4) Των δασαρχών προϊσταται ο Επιθεωρητής δασών της περιφερείας ή ελλείψει τοιούτου ο αρχαιότερος των δασαρχών.

5) Ελεύθεραι περιοχαί δασικαί των οποίων αι Δασικαί Διοικήσεις βρίσκονται υπό κατοχήν, θα υπάγωνται εις τας πλησιεστέρας ελευθέρας Δασικάς Αρχάς.

6) Αι Τοπικαί Οικονομικαί Υποεπιτροπαί εν συνεννοήσει μετά του Δασάρχου της περιφερείας, δύνανται να προβούν εις την πρόσληψιν ιδιωτικών δασοφυλάκων εν περιπτώσει ανεπαρκείας των δημοσίων τοιούτων και η δαπάνη της μισθοδοσίας των μη ούσα μεγαλυτέρα της των δημοσίων δασοφυλάκων, θέλει βαρύνει το Ταμείον της οικείας Κοινότητος. Οι υπάρχοντες ιδιωτικοί δασοφύλακες παραμένουν ως τοιούτοι εις τας θέσεις των. Ο διορισμός ή η αντικατάστασις λόγω ολιγωρείας περί την εκτέλεσιν των καθηκόντων ή άλλης αιτιολογίας των ιδιωτικών δασοφυλάκων διενεργείται κατόπιν καθολικής ψηφοφορίας των κατοίκων της Κοινότητος εις ην ανήκει το δάσος.

ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΑΙ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

7) Απαγορεύεται γενικώς η υλοτομία εντός δάσους οιουδήποτε δέντρου αι εκχερσώσεις και η κλαδονομή (κλάρισμα) άνευ εγκρίσεως

της Δασικής υπηρεσίας.

8) Επιτρέπεται ατελώς και άνευ αδείας της Δασικής Υπηρεσίας η συλλογή καυσοξύλων για ατομικές ανάγκες των κατοίκων εκ ξηρών και κατακειμένων δένδρων. Εν περιπτώσει ελλείψεως ή ανεπαρκείας ξηρών και κατακειμένων δένδρων προσημαίνονται ή υποδεικνύονται υπό των αρμοδίων Δασικών Υπαλλήλων ιστάμενα τοιαύτα.

9) Επιτρέπεται ατελώς και άνευ αδείας μεταφορά καυσοξύλων προς τα αστικά κέντρα μέχρι του ποσού των τριών φορτίων καθ' εκάστην κατ' άτομον, κατόπιν κοινής αποφάσεως του Δασάρχου και Οικονομικής Υποεπιτροπής.

Διά την μεταφοράν μεγαλυτέρας ποσότητος καυσοξύλων διά περισσοτέρων ζώων ή τροχοφόρου μέσου απαιτείται άδεια της δασικής υπηρεσίας.

10) Επιτρέπεται η υλοτομία ατελώς δένδρου διά την κατασκευήν γεωργικών εργαλείων, περιφράξεων αγρών, αμπελώνων, μανδροστασίων κλπ. κατόπιν εγγράφου εγκρίσεως της Οικονομικής Υποεπιτροπής και υποδείξεως τοπικού δασικού οργάνου.

11) Τα υλοτομητέα ποσά τεχνητής και καυσίμου ξυλείας δι΄έκαστον δάσος περιφερείας καθορίζει ο τοπικός δασάρχης, συντάσσων δι' εκάστην Κοινοτικήν περιφέρειαν εν συνεργασία μετά της Οικονομικής Υποεπιτροπής τους πίνακας υλοτομίας του εκάστου διαχειριστικού έτους. (Από 1 Σ/βρίου μέχρι 31 Αυγούστου επομένου έτους). Διά δε το τρέχον έτος θέλουσι συνταχθή μέχρι της 31ης Δεκεμβρίου το βραδύτερον.

12) Αι προσημάνσεις υπό της δασικής αρχής διά την υλοτομίαν της προβλεπομένης υπό του πίνακος της υλοτομίας χρησίμου ξυλείαςδι' ατομικάς ανάγκας ή εμπορίαν, ενεργούνται κατόπιν υποβολής αιτήσεως υπό των ενδιαφερομένων προς την Οικονομικήν Υποεπιτροπήν και διαβιβάσεως ταύτης εγκριτικώς προς τον αρμόδιον δασικόν υπάλληλον.

13) Επιτρέπεται η υλοτομία διά μικροεπαγγελαματικάς και βιοτεχνικάς ανάγκας Οικονομικής Υποεπιτροπής και αδείας της Δασικής

Αρχής.

14) Επιτρέπεται η κλαδονομή (κλάρισμα) δένδρων διά την διατροφήν των κτηνοτροφικών ζώων κατόπιν υποδείξεως των δασικών οργάνων.

15) Επιτρέπεται η μεταφορά χρησίμου ξυλείας εις τας κατεχομένας περιοχάς μόνον διά τας ανάγκας των κατοίκων.

ΚΟΙΝΟΤΙΚΑ ΔΑΣΙΚΑ ΕΞΟΔΑ

16) Τα έσοδα εκ της υλοτομίας των δασών της περιφερείας εκάστης Κοινότητος (Κρατικόν, Κοινοτικόν, Μοναστηριακόν, και εν γένει νομικών προσώπων, δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου) πλην των εκ των ιδιοκτήτων δασών τοιούτων, θα εισάγωνται εις το Ταμείον της Κοινότητος εις τα όρια της οποίας υπάγεται το δάσος.

17) Οι ιδιοκτήται δασών υπόκεινται εις την καταβολήν εις το Ταμείον της Κοινότητος εις τα όρια της οποίας ευρίσκεται το δάσος των 10% αι επί των εξαγομένων εκ των δασών των προϊόντων εις είδος ή εις χρήμα. Αι προσημάνσεις, υλοτομίαι και λοιπαί διαχειριστικαί πράξεις των ιδιοκτήτων δασών ως και αι μεταφοραί των εξ αυτών παραγομένων προϊόντων διενεργούνται κατόπιν αδείας των πλησιεστέρων δασικών Αρχών.

18) Τα προβλεπόμενα διά της παρούσης εκ των δασών έξοδα εκάστης Κοινότητος εισπράττωνται επί τη βάσει της εξελέγξεως των παραχθέντων δασικών προϊόντων υπό του αρμοδίου δασικού οργάνου και θα κατάχωρώνται εις ηριθμημένον διπλότυπον βιβλίον. Το απόκομμα του διπλοτύπου αυτού θα διαβιβάζεται εις τας αρμοδίας δασικάς αρχάς διά την έκδοσιν της σχετικής αδείας μεταφοράς.

19) Διά κάθε κυβικόν μέτρον στρογγύλης χρησίμου ξυλείας οι υλοτομούντες εύποροι δι' ατομικάς ανάγκας θα καταβάλουν τουλάχιστον 5000 δρχ. Το καταβλητέον εκάστοτε ποσόν θα καθορίζεται και θα προσαρμόζηται αναλόγως της τιμής εμπορίου της ξυλείας υπό της οικονομικής Υποεπιτροπής. Οι αποδεδειγμένως άποροι, οι πυροπαθείς, σεισμοπαθείς και χειμαρόπληκτοι ως και οικογένειαι των μονίμων ανταρτών θα υλοτομούν δι' ατομικάς ανάγκας ατελώς.

20) Οι υλοτομούντες διά μικροεπαγγελματικάς και βιοτεχνικάς ανάγκας θα καταβάλλουν εις το Κοινοτικόν Ταμείον τουλάχιστον 20 χιλιάδες δραχμές δι' έκαστον κυβικόν στρογγύλης ξυλείας, του συνολικώς χορηγουμένου εις έκαστον υλοτόμον προς υλοτομίαν ξυλώδους όγκου μη δυναμένου να υπερβή τα 20 κυβικά μέτρα.

21) Διά την χρησιμοποιουμένην εις την ασβεστοποιϊαν καύσιμον ύλην θα καταβάλλεται εις το ταμείον της Κοινότητος τουλάχιστον 30 δραχμαί δι' έκαστην οκάν παραγομένου ασβέστου εφ' όσον αύτη προορίζεται προς εμπορίαν.

22) Διά την υλοτομίαν καυσοξύλων προοριζομένων δι' εμπορίαν και μεταφερθησομένων διά τροχοφόρων ή διά ζώων άνω των τριών καθ' εκάστην και κατ' άτομον, θα καταβάλλεται εις το Ταμείον της Κοινότητος ποσοστόν 10% της αγοραίας αξίας των καυσοξύλων εις τον τόπον της καταναλώσεως.

Β Ο Σ Κ Α Ι

23) Επιτρέπεται η βοσκή παντός ζώου εντός των δασών.

24) Απαγορεύεται η βοσκή αιγών εις τα προστατευτικά δάση (κεφαλάρια χωριών) ή εις άλλας υποδειχθησομένας υπό της Δασικής Αρχής δι' ειδικούς λόγους.

25) Απαγορεύεται η βοσκή παντός ζώου εντός των υλοτομηθέντων δασών, των καέντων δασών και των τεχνιτώς αναδασωθεισών εκτάσεων. Δύναται όμως να επιτραπή αύτη εις τας ανωτέρω περιπτώσεις, κατόπιν αποφάσεως του αρμοδίου Δασάρχου.

26) Απαγορεύεται αυστηρώς το κυνήγιον των ζαρκαδιών καθ' όλον το έτος.

27) Απαγορεύεται το κυνήγιον από Ιης Ιουνίου μέχρι 31ης Οκτωβρίου εκάστου έτους με εμπροσθογεμή όπλα, διά την πρόληψιν πυρκαϊών.

28) Αδείας θήρας θα εκδίδωσι, τα οικεία Δασαρχεία επί τη προσαγωγή υπό των ενδιαφερομένων αδείας οπλοφορίας, εκδιδομένης

υπό του οικείου Κοινού Τοπικού Αρχηγείου ή Υπαρχηγείου.

Π Υ Ρ Κ Α Ϊ Α Ι

29) Απαγορεύεται να ανάπτεται πυρ εντός των δασών από Ιης Ιουνίου μέχρι 31ης Οκτωβρίου εκάστου έτους.

30) Εις περίπτωσιν εκδηλώσεως πυρκαϊάς εντός δάσους, υποχρεούνται άπαντες οι κάτοικοι να συμβάλλουν εις την καταστολήν ταύτης. Οι αρνούμενοι παραπέμπονται εις τας Δικαστικάς Υποεπιτροπάς.

Π Ο Ι Ν Α Ι

31) Οι εμπρησμοί δασών δι' ιδιοτελείς σκοπούς (άνοιγμα χαραδρών, βοσκή κοπαδιών κ.λ.π.) δικάζονται υπό των Στρατοδικείων και τιμωρούνται αν αποδειχθεί πλήρως η ενοχή των αυστηρότατα. Το αν η αυστηρότης θα εξιχθή μέχρι της επιβολής της εσχάτης των ποινών εναπόκειται εις την κρίσιν των Στρατοδικείων.

32) Οι παραβάται όλων των ανωτέρω διατάξεων θα παραπέμπωνται εις την Δικαστικήν Υποεπιτροπήν των χωρίων και θα τιμωρούνται συμφώνως με την κρίσιν των Δικαστηρίων. Εις τα δικαστήρια ταύτα απαραιτήτως θα συμμέτεχη ως εισγηγητής άνευ ψήφου δασικός υπάλληλος.

33) Τα παρανόμως υλοτομηθέντα δασικά προϊόντα ως και τα παρανόμως μεταφερόμενα τοιαύτα κατέχονται και δεσμεύονται και εκποιούνται υπό της αρμοδίας Οικονομικής Υποεπιτροπής, του εκπλειστηριάσματος εισαγομένου ως Κοινοτικού Εσόδου.

Ωσαύτως κατάσχονται, δεσμεύονται και εκποιούνται τα εργαλεία δι' ων διενεργείται η παράνομος υλοτομία ως και τα μεταφορικά μέσα δι' ων εκτελείται η παράνομος μεταφορά εις τας περιπτώσεις υποτροπής.

ΕΙΔΙΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

34) Εκτελεστικά όργανα των ανωτέρω δασικών διατάξεων και όσων πρόκειται να επακολουθήσουν εις το μέλλον, ορίζονται τα δασικά όργανα, αι ανταρτικαί ομάδες, αι τυχόν υπάρχουσαι εφεδρικαί μαχητικαί

ομάδες εν εκάστη περιφερεία, η πολιτοφυλακή και τα όργανα της Αγροτικής Ασφαλείας. Πάντες οι ανωτέρω υποχρεούνται να καταγγέλλουν παν δασικόν αδίκημα υποπίπτον εις την αντίληψίν των.

35) Αι ανταρτικαί ομάδες αι μαχητικαί ομάδες, τα όργανα της Αγροτικής Ασφαλείας και η πολιτοφυλακή υποχρεούνται να συνδράμουν τα όργανα της δασικής υπηρεσίας και την Οικονομικήν Υποεπιτροπήν εις την εκτέλεσιν των αποφάσεων των, εφ' όσον ζητείται εγγράφως ή προσωπικώς υπό των δασικών υπαλλήλων.

36) Οι δασικοί υπάλληλοι έχουν δικαίωμα να οπλοφορούν εν τη εκτελέσει της υπηρεσίας των. ΄Οσοι εκ των υπαλλήλων δεν έχουν όπλα θα προμηθεύωνται τοιαύτα εκ των Τοπικών Εφεδρικών μαχητικών ομάδων επί επιστροφή.

37) Διά την σποράν ή μη των εκχερσωθεισών εκτάσεων από της 27-4-41 και εντεύθεν θέλουσι ληφθή αποφάσεις υπό των Τοπικών Οικονομικών Υποεπιτροπών εν συνεργασία μετά Δασικού οργάνου της περιφερείας (Δασάρχου, Δασονόμου ή δασοκόμου). Αι τυχόν εκχερσωρθείσαι υπό ιδιωτών εκτάσεις, ανεξαρτήτως του αν η εκχέρσωσις εγένετο κατόπιν αδείας ή όχι, και ανεξαρτήτως του αν εσπάρησαν ή όχι κατόπιν αδείας ή αυθαιρέτως παραμένουν εις την απόλυτον κυριότητα της Κοινότητος εις την περιφέρειαν της οποίας ευρίσκεται το δάσος ή του ιδιοκτήτου προκειμένου περί ιδιοκτήτων δασών, παραχωρουμένου μόνον του δικαιώματος δουλείας - επικαρπίας εις τον εκχερσωτήν και καλλιεργητήν και μάλιστα αντί μισθώματος, αν ούτος λογισθή ως εύπορος.

38) Διά πάσας τας ανωτέρω περιπτώσεις δι' ας απαιτείται συμμετοχή δασικού οργάνου διά την ρύθμισιν των δασικών ζητημάτων από κοινού μετά των Οικονομικών Υποεπιτροπών και εις ας δεν υπάρχει αρμόδιον δασικόν όργανον ή το υπάρχον δεν επαρκεί εις ολόκληρον την περιφέρειάν του, την ρύθμισιν αναλαμβάνει υπευθύνως η Οικονομική Υποεπιτροπή προσλαμβάνουσα ως γνωμοδοτικόν μέλος το ειδικώτερον εν τη Κοινότητι υπάρχον.

39) Διά την κάλυψιν των αναγκών ξυλείας των πυροπαθών χωρίων θα ληφθή μέριμνα υπό του Τοπικού Κοινού Στρατηγείου εν

συνεννοήσει μετά του Δασάρχου της περιφερείας.

40) Η ανευ προσημάνσεως και αδείας υλοτομηθείσα μέχρι τούδε ξυλεία και μη διατεθείσα εις την κατανάλωσιν κατάσχεται και διατίθεται υπό της Οικονομικής Υποεπιτροπής εις τους απόρους πυροπαθείς κ.λ.π. κατόπιν αποφάσεώς της.

41) Κατά τας μετακινήσεις των δασικών υπαλλήλων δι' υπηρεσίαν δέον υπό των κατά τόπους Οικονομικών Υποεπιτροπών να λαμβάνηται κατά το δυνατόν πρόνοια χορηγήσεως μέσου μετακινήσεως, διαμονής, διατροφής του κ.λ.π.

Παρακαλούνται οι Τοπικοί Δασάρχαι όπως δι' επεξηγηματικών εγκυκλίων διαφωτίσωσι τον Λαόν επί των ανωτέρω διατάξεων και δη εις γλώσσαν απλήν και εύληπτον.

Σ.Δ. 6 Σεπτεμβρίου 1943

Η Αγγλική Στρατιωτική Αποστολή Κρις Αντ/ρχης

Ο Οι Αντιπρόσωποι του ΕΛΑΣΑντιπρόσωπος του ΕΔΕΣ Στέφανος ΣαράφηςΠ.Ραφτόπουλος ΄Αρης Βελουχιώτης

Διά την αντιγραφήν(Τ.Σ.Υ.)

34

Ε.Λ.Α.ΣVIII ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙονΑριθ. Πρωτ. 730

Η VIII Μεραρχία Ηπείρου Προς το Κοινόν Στρατηγείον Ηπείρου όπου

Λαμβάνω την τιμήν να διαβιβάσω συνημμένως μαρτυρικάς καταθέσεις ληφθείσας υπό του Ταγμ/ρχου Μπότσαρη Λ. περί παραβάσεως των συμφωνητικών περί στρατολογίας ανταρτών, μισθοδοσίας τούτων και οικογενειών των κλπ., γενομένων υπό του ΕΔΕΣ εις το χωρίον Μελισσουργοί. Εκ των μαρτυρικών τούτων καταθέσεων προκύπτουν τα κάτωθι γεγονότα, διαπιστωθέντα και υπό του συναγωνιστού Αρχηγού του ΕΛΑΣ ΄Αρη:

1) Εστρατολογήθησαν εν πολλοίς άτομα ανήλικα και παρήλικα μη δυνάμενα να φέρουν όπλα.

2) Τα πλείστα τούτων είναι άοπλα. 3) Δεν στρατονίζονται εις ιδιαίτερον οίκημα. Και όχι μόνον

τούτο αλλά και κατά το πλείστον οι ως αντάρται εγγεγραμμένοι 59 τον αριθμόν ασκούν τα επαγγέλματά των εντός και ιδία εκτός του χωρίου των, εις τρόπον ώστε να μην έχουν σχέσιν με την ιδιότητα του αντάρτου, αφού δε οι ίδιοι ασχολούνται με τας ιδικάς των υποθέσεις και επαγγέλματα προσέρχονται εις το καζάνι τα παιδιά των και εγγόνια των.

4) Εχορηγήθη εις έκαστον άτομον οικογενείας των εγγεγραμμένων ως ανταρτών τουλάχιστον 15 οκάδες σιτάρι εις τινας δε αντάρτας αναγραφομένους εν τας καταθέσεσι εχορηγήθησαν διάφορα ποσά λιρών λόγω της επιροής των διά προσυλητισμόν ατόμων προς το ΕΔΕΣ, επί πλέον δε εχορηγήθησαν διάφορα ποσά δι' έξοδα επιδείξεων εις ουζοποσίας κλπ.

5) Η χορήγησις σίτου και λιρών δεν εγένετο μόνον προς τους απόρους αλλά ιδία εις τους ευπόρους, μεγαλοκτηματίας και εμπορευομένους.

6) Συνεπεία της αχαρακτηρίστου διαθέσεως αφθόνου χρήματος και σιτηρών, υπήρξεν η συχνή κραιπαλώδης ουζοποσία και ως επακολούθημα η μανία της καταναλώσεως πυρομαχικών πολυβόλων και αυτομάτων όπλων, συνοδευομένη με την φράσιν “οι ΄Αγγλοι φέρνουν κι άλλα”, ο τραυματισμός ανυπόπτων προσώπων και ο φόβος των κατοίκων διότι η ζωή των τίθεται εν κινδύνω από τους αδεσπότους σφαίρας των υπό το κράτος μέθης πυροβολούντων.

7) Η διάθεσις χρήματος και ειδών τροφίμων εις τοιούτον βαθμόν και κατά τοιούτον τρόπον εις τους Μελισσουργούς εγένετο προς διάσπασιν της ενότητος των κατοίκων, οίτινες ήσαν άπαντες οργανωμένοι εις το ΕΑΜ. Και επειδή οι πλείστοι των διασπασθέντων δεν εφαίνοντο διατεθημένοι να μείνουν πιστοί εις το ΕΔΕΣ, ως μας ανέφερεν ο Ταγμ/ρχης Μπότσαρης, οι ενδιαφερόμενοι εζήτησαν τους μισθούς των και τον σίτον (15 οκ. κατ' άτομον) προκαταβολικώς διά δύο εισέτι μήνας, φοβούμενοι μήπως αι μελλοντικαί δόσεις δεν θα είναι τόσον αφειδείς.

8) Το περιστατικόν των Μελισσουργών και η πληθώρα των καταγγελιών από διάφορα σημεία της Ηπείρου περί αφθόνου διαθέσεως χρημάτων εις μισθούς, ιδιαίτερα κονδύλια εις παροχάς εις τρόφιμα εκ μέρους των Εδεσιτών προς διάσπασιν της οργανώσεως του ΕΑΜ, αφ'

ενός μεν αποτελούν κατάφωρον παραβίασιν των συμφωνητικών και αποφάσεων του Κοινού Γενικού Στρατηγείου, αφ' ετέρου δε υποβιβάζει το ανταρτοκίνημα από την σφαίραν της ιδανικής και ανιδιοτελούς εξεγέρσεως προς αποτίναξιν του ξενικού ζυγού και ανακτήσεως και προστασίας των ελευθεριών του λαού, εις το ευτελές επίπεδον των οικονομικών παζαρεμάτων μισθοφορικής μορφής αλλά με μοναδικόν σκοπόν και περιεχόμενον τον προσυλητισμόν και απόσπασιν Εαμιτών προς το ΕΔΕΣ.

9) Η διά του χρήματος διαφθορά πλην της διασπάσεως των δυνάμεων και της αναπτύξεως μίσους μεταξύ των καταλλήλως διαφοτιζομένων αλαξοπιστούντων εναντίον του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ χαλαρώνει και εκμηδενίζει την σκέψιν και προσοχήν των πολιτών εναντίον του κατακτητού, υποβιβάζει δε ταύτην εις το ενδιαφέρον του πόσα οικονομικά οφέλη θα έχη αν προσχωρήση εις το ΕΔΕΣ και επιδείξη μίσος, πολεμικήν και αδιαλαξίαν όχι εναντίον των κατακτητών οι οποίοι λησμονούνται κατά τας συναλλαγάς αλλά εναντίον των Εαμιτών.

Η καταστροφική σημασία του Εθνικού Αγώνος από την προσπάθειαν αυτήν ολονέν και εντεινομένην, είναι ευκόλως νοητή.

Κατόπιν των ανωτέρω παρακαλούμεν όπως ληφθώσι σύντομα και δραστικά μέτρα προς περιστολήν του κακού εις βάρος του Εθνικού Αγώνος διά της ουσιαστικής εφαρμογής των συμφωνητικών τα οποία μέχρι της στιγμής δεν ελήφθησαν υπ' όψιν υπό του ΕΔΕΣ αλλ' εν πολλοίς περιφρονητικώς αντιμετωπίσθησαν.

6-9-43

Η VIII Μεραρχία ΗπείρουΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ Α. ΠίσπερηςΓενικόν Στρατηγείον ΕΛΑΣ (υ.τ.α) μετ' Ι. Κατσαντώνηςαντιγράφου μαρτυρικών καταθέσεων.3/40 Σύντ/μα διά την εισαγωγήν εις τοκοινόν Αρχηγείον μετά του προτοτύπουμαρτυρικών καταθέσεων.Κοινόν Γεν. Στρατηγείον

Διά την ακρίβειαν(υ.τ.α.) μετ' αντίγραφου μαρτυρικών κα- (Τ.Υ.)τεθέσεων συνημμένως. 15, 24 και Συντ/μαΜετσόβου - Κονίτσης.Πανηπ. Επιτρ. ΕΑΜΠεριφ. Επιτρ. ΕΑΜ νομών Ιωαννίνων, ΄Αρτης,Πρεβέζης, Θεσπρωτίας.

35

Ε.Λ.Α.ΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΙΚΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙονΑριθ. Ε.Π. 310

Δ Ι Α Τ Α Γ Η

Εκ γενομένων παρατηρήσεων, επί της εφαρμογής νέας τακτικής των Γερμανών εις τας προσφάτους τοπικάς εκκαθαριστικάς επιχειρήσεις Μακεδονίας και Ηπείρου έχομεν να παρατηρήσωμεν τα κατωτέρω και εν συνεχεία προς την υπ' αριθμ. 6 Διαταγήν επιχειρήσεων (Α.Π. 51/17.8.43 διαταγήν) να παράσχωμεν στοιχεία διά την ακολοθουμένην τακτικήν των Γερμανών και συμπληρωματικάς οδηγίας διά τον τρόπον με τον οποίον πρέπει να αντιμετωπίσωμεν την νέαν τακτικήν του εχθρού.

Οι Γερμανοί εξαπολύουν πολυάριθμα μικράς σχετικώς δυνάμεως αναγνωριστικά τμήματα και με ισχυρά μέσα πυρός (πυροβολικόν, όλμοι, πυροβόλα, σπανίως τανκς) τα οποία κινούνται ενίοτε προς διαφόρους κατευθύνσεις της αυτής περιοχής ακτινοειδώς περίπου με σκοπόν.

Ι) Να ελευθερώσουν μίαν ζώνην πλάτους αρκετών χιλιομέτρων πέριξ της ευθείας (άξονος ενεργείας) εν τη οποία κινούνται και δι' ην ενδιαφέρονται.

2) Να πυρπολώσι τας εις την περιοχήν, ταύτην κείμενα δεξιά και αριστερά χωρία ούτως ώστε να παύσουν ταύτα να χρησιμοποιώνται ως ορμητήρια ανταρτών μας και γενικώς να ενισχύουν τούτους με άνδρας και τρόφιμα .

3) Να αναγκάζουν τους αντάρτας μας να διασπείρουν σε πολλά σημεία τας δυνάμεις των και να δίδουν μεμονομένας και με ηλαττωμένας δυνάμεις πολλάς πολυώρους συμπλοκάς άνευ σοβαρών αποτελεσμάτων κατά το πλήστον και χειρότερον με μεγάλην κατανάλωσιν πυρομαχικών πράγμα που επιδιώκουν βασικά ως φαίνεται διότι γνωρίζοντες τους πόρους μας εις πυρομαχικά συνεχίζουν τον ιδιότυπον αυτόν αγώνα επί ημέρας πολλάς πότε αποσυρόμενοι και πότε επανερχόμενοι εκ νέου προς παραπλάνησιν μας.

4) Διά των αλλεπαλήλων τούτων κτυπημάτων διατηρούσιν πάντοτε αυτοί την πρωτοβουλίαν των επιχειρήσεων εν αναμονή των κτυπημάτων του.

Η θεσπιθείσα διάταξις και διασπορά των τμημάτων προς κάλυψιν των τεραστίων μετώπων των Μεραρχιών μας καθιστά παντού αδυνάτους και διευκολύνει τον επιδιωκόμενον σκοπόν του εχθρού διά της τακτικής ταύτης.

Προκύπτει όθεν επιτακτική ανάγκη να προσαρμόσωμεν την τακτικήν μας προς την τοιαύτην των Γερμανών και να αντιδράσωμεν

οριστικώς και αποτελεσματικώς με ανάλογον διάταξιν.Προς ταύτα δέον:

α) Να υπάρχωσι μικρά αναγνωριστικά επιτηρητικά φυλάκεια ως επιτηρητική γραμμή, με ισχυρότατον δίκτυον πληροφοριών των τοπικών ΕΛΑΣ και άλλων δραστηρίων προσώπων με σκοπόν την ταχείαν παροχήν πάσης πληροφορίας περί κινήσεως του εχθρού και μίαν πρώτην ελαφράν αντίστασιν προς αναγνώρισιν των δυνάμεων και προθέσεων του εχθρού.

β) Οπισθεν της επιτηρητικής γραμμής ταύτης εις ορισμένα σημεία κεντρικά εν σχέσει με την πιθανήν κίνησιν του εχθρού να είναι συγκροτημένα ισχυρά τμήματα κρούσεως με ισχυρά μέσα πυρός (βαρέα πολυβόλα και όλμους) πάντοτε έτοιμα διά ταχείαν κίνησιν προς άμεσον δράσιν κατά τοιούτων αναγνωριστικών τμημάτων του εχθρού.

Τα τμήματα ταύτα κρούσεως μόλις πληροφορούνται και κατατοπίζονται πλήρως παρά των τμημάτων επιτηρήσεως δέον να κινούνται αμέσως με σκοπόν να δράσουν αιφνηδιαστικά και αποτελεσματικά κατά του εισδύοντος εις τοποθεσίαν εχθρού. Προς τούτο:

Ι) Κινούμενα αθέατα διά καταλλήλων κεκαλυμμένων κατά το δυνατόν δρομολογίων αναγνωρισμένων εκ των προτέρων ή θα επιπίπτουν αιφνηδιαστικώς και ταχύτατα εναντίον του εχθρού όπου τον συναντήσουν.

΄Η θα αναμείνουν τον εισδύοντα εχθρόν ενεδρεύοντες εις ωρισμένα σημεία κατάλληλα ή θα παρακολουθούν τούτον εισδύοντα εις το εσωτερικόν της τοποθεσίας παγιδεύοντες τα τμήματά του εις κατάλληλον χώρον και χρόνον ως πολύ επιτυχως έπραξεν η Ι Μεραρχία της οποίας τμήματα του 5ου συν/τος επί 5ωρον παρακολουθήσαντα τον εχθρόν και κινούμενα παραλλήλως τούτου τα επαγίδευσαν δυτικώς Λεβαδερού με πολύ καλά αποτελέσματα και ημετέραν απώλειαν Ι τραυματίαν.

2) Προς οικονομίαν πυρομαχικών κυρίως δέον αι επιχειρήσεις να είναι ισχυραί και βίαιαι ώστε εντός ελαχίστου ει δυνατόν χρόνου να τερματίζωνται με επιτυχή δι' ημάς αποτελέσματα αν τούτο δεν είναι δυνατόν λόγω της αφίξεως ενισχύσεων κ.λ.π. να διακόπτεται ο αγών ίνα επαναληφθή βραδύτερον υπό μάλλον ευνοϊκούς όρους.

3) Γενικώς δέον να δημιουργηθή εις τον εχθρόν η

βεβαιότης ότι αι επιχειρήσεις εναντίον των ανταρτοκρατουμένων περιοχών δεν είναι εύκολοι και ανώδυνοι.

4) Βασικόν στοιχείον διά την επίτευξιν των ανωτέρω είναι ότι τα τμήματά μας ταύτα κρούσεως πρέπει να είναι ισχυρά ώστε να έχωμεν ευνοϊκά αποτελέσματα.

5) Η Διοίκησις των τμημάτων τούτων να ανατεθή εις τους τολμηρούς και πεπειραμένους ηγήτορας οι οποίοι να παρέχουσι εχέγγυα ότι θα φέρωσι εις πέρας την άνω σοβαράν αποστολήν.

6) Παράλληλος σκοπός των τμημάτων τούτων θα είναι η κατά το δυνατόν εξασφάλισις του αμάχου πληθυσμού από βανδαλισμούς.

Τέλος γνωρίζομεν ότι εάν εξασφαλισθή η πλήρης και καλή οργάνωσις και δράσις των τμημάτων τούτων κρούσεως αφ' ενός ο αντίκτυπος εις τα τμήματα μας και τον λαόν της περιφερείας θα είναι ευνοικότερος αφ' ετέρου θα καταπέση το ηθικόν του εχθρού, όστις θα αντιληφθή ότι έχει ν' αντιπαλαίση προς στρατόν, όστις γνωρίζει τας μεθόδους μάχης του και είναι εις θέσιν ν' ανταποδίδη τα κτυπήματα. Τα ανωτέρω σχετικώς με την τακτικήν ταύτην των Γερμανών επεβεβαιώθησαν εν μέρει από αυτομολήσαντας άνδρας του Συνταγματάρχου Πούλου συνεργαζομένου ως γνωστόν με τους Γερμανούς. Επί πλέον δε προσετέθη ότι εφ' όσον εξελιχθώσι ευνοϊκώς διά τους Γερμανούς αι άνω επιχειρήσεις θα αρχίσουν και νυκτεριναί επιδρομαί προς σύλληψιν ανταρτών.

Η Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 8/9/43 Ο Στρατιωτικός Αρχηγός Στέφανος Σαράφης

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙΜΕΡΑΡΧΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΑΤΤΙΚΟΒΟΙΩΤΙΑΣ (ΜΕΣΩ ΧΙΙΙ) ΠΑΡΕΒΛΗΘΗΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝΧ ΜΕΡΑΡΧΙΑ Δ.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΟ ΙΙΙ ΓΡΑΦΕΙΟΝΜΕΡΑΡΧΙΑ Κ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΙΑΚΩΒΟΣ ΚΑΤΣΟΓΙΑΝΝΟΣ

36

Ε.Λ.Α Σ.ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

ΟΔΗΓΙΑΙ

ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΣΤΡΑΤΟΛΟΓΙΑΣ

Άρθρον Ιον.- Επιτρέπεται εις πάντα ΄Ελληνα η εθελουσία κατάταξις μόνον εις τας τάξεις του Εφεδρικού ΕΛΑΣ από τας οποίας ο τακτικός στρατός του ΕΑΑ θα αντλή τους μαχητάς τους συγκεγκροτημένους πειθαρχημένους και εκπαιδευμένους σύμφωνα με την υπ'΄αριθ. Ε.Π. 159/17-8-43 Δ/γήν Γεν. Στρατηγείου.

Η υποχρεωτική στρατολογία έργον της Κ.Ε. του ΕΛΑΣ δεν επεβλήθη εισέτι.

Άρθρον 2ον.- Οι εκ του εφεδρικού ΕΛΑΣ καλούμενοι προς κατάταξιν εις τον τακτικόν στρατόν του ΕΛΑΣ δέον ΚΑΤΟΠΙΝ Δ/γής του Γεν. Στρατηγείου ή μερικών τοιούτων των Μεραρχιών να ώσιν εφοδιασμένοι με φύλλα πορείας τα οποία θα εκδίδονται παρά του υπευθύνου του εφεδρικού Ε.Λ.Α.Σ.

Εις το φύλλον πορείας θα αναγράφονται τα στρατολογικά στοιχεία (επώνυμον, όνομα, όνομα πατρός, μητρός, τόπος καταγωγής, Βαθμός εις τον Τακτικόν στρατόν όπλον εις ο ανήκει Στρατ. Κλάσις, επάγγελμα, άγαμος ή έγγαμος και γραμματιικαί γνώσεις.) και το Κέντρον κατατάξεως εις ο θα παρουσιασθή ο καλούμενος και το οποίον θα καθορίζεται στην Γενική Δ/γήν του Γεν. Στρατηγείου ή εις τας μερικάς τοιαύτας των Μεραρχιών.-

Άρθρον 3ον.- Οι καλούμενοι προς κατάταξιν δέον ομοίως να είναι εφοδιασμένοι εκτός του φύλλου πορείας και δι' ιατρικής γνωματεύσεως εφ' όσον τούτον είναι δυνατόν , εξεταζόμενοι παρ' Υγειονομικού Αξ/κού του πλησιεστέρου στρατιωτικού τμήματος ή ετέρου

πολιτικού ιατρού του τόπου διαμονής του και τούτο ίνα μη υποβάλλονται εις άσκοπον κόπον εις την περίπτωσιν ανικανότητός των.

Άρθρον 4ον Ουδείς θα γίνεται δεκτός εις κατάταξιν εφ' όσον δεν θα έχει συμπληρώσει το 18ον έτος της ηλικίας του ή θα έχει υπερβή το 46ον αυτής. Η υπέρβασις των ορίων τούτων εναπόκειται εις την κρίσιν των Διοικητών των Κέντρων κατατάταξεως με βάσιν την δυνατότητα να υποστώσιν τα στρατιωτικά βάρη.

Άρθρον 5ον Ως Κέντρα κατατάξεως ορίζομεν τα Συντάγματα των Μεραρχιών και τα Ανεξάρτητα Τάγματα εφ' όσον θα υπάρχωσιν τοιαύτα εν τω μέλλοντι.

Άρθρον 6ον Η κατάταξις θα λαμβάνη χώραν εις τας έδρας των Κέντρων κατατάξεων όπου θα λειτουργή τμήμα Στρατολογίας υπό έμπειρον Αξιωματικόν ει δυνατόν. Ο Αξιωματικός στρατολογίας εκάστου κέντρου κατατάξεως θα τηρεί υπό προσωπικήν του ευθύνην προς το παρόν τα κάτωθι βιβλία.

α) Βιβλίον ημερησίων Διαταγών εις ο θα καταχωρούνται άπασαι αι επερχόμεναι μεταβολαί εις τους Αξιωματικούς και οπλίτας (κατάταξις, μετάθεσις, απόλυσις αόριστος άδεια, τραυματισμός, θάνατος, κανονική ή αναρρωτική άδεια, λιποταξία, καταδικαστική απόφασις Στρατοδικείου και ποιναί οπλιτών).

β) Βιβλίον Μητρώου πάσης κατηγορίας Αξιωματικών καπεταναίων και πολιτικών αντιπροσώπων του ΕΑΜ σύμφωνα με υπόδειγμα Ζ της υπ' αριθ. Ε.Π. 266/3-9-43 Δ/γής του Γεν. Στρατηγείου.

Εις τούτο θα καταχωρούνται άπασαι αι μεταβολαί που θα αναγράφονται στο πάνω βιβλίον ημερησίων Δ/γών.

γ) Μητρώον οπλιτών εις ο θα κατάχωρούνται άπασαι αι ως άνω αναφερόμεναι μεταβολαί που θα αναγράφονται εις το βιβλίον Ημερησίων Δ/γών.

δ) Βιβλίον απωλειών Αξιωματικών πάσης κατηγορίας και οπλιτών το οποίον θα συνταχθεί σύμφωνα με τα υποδείγματα Β και Ε της υπ' αριθ. Ε.Π. 266/3-9-43 Δγής Γενικού Στρατηγείου.

Εις τούτο θα καταχωρούνται άπασαι αι μεταβολαί που αφορούν τους πεσόντας επί του πεδίου της μάχης και τους αποβιούντας λόγω τραυματισμού επί του πεδίου της μάχης, εξ ατυχημάτων τυχαίων

και ασθενειών. ε) Βιβλίον αριθμητικής δυνάμεως αξιωματικών πάσης

κατηγορίας και οπλιτών το οποίον θα συνταχθή σύμφωνα με το υπόδειγμα Α της υπ' αριθ. 266/3-9-43. Δ/γής Γενικού Στρατηγείου.

Άρθρον 7ον Οι προσερχόμενοι εις κατάταξιν μετά τον έλεγχον των εις χείρας των δικαιολογητικών υπό του Αξιωματικού στρατολογίας θα παραπέμπωνται εις εξέτασιν εις τον ιατρόν του Συν/τος ή το πλησιέστερον Νοσοκομείον στας περιπτώσεις ειδικών νοσημάτων επί των οποίων δεν δύναται να αποφασίση θετικώς ο ιατρός του Συν/τος.

Εκ τούτων οι κρινόμενοι ικανοί θα εγγράφωνται εις την δύναμιν του Συ/ντος δι' ενεργόν υπηρεσίαν, οι κρινόμενοι ως βοηθητικοί θα εγγράφονται ομοίως εις βοηθητικάς υπηρεσίας και οι κρινόμενοι ανίκανοι θα απέρχονται εις τας εστίας των εφοδιασμένοι με πιστοποιητικόν ανικανότητος εις ο θα αναγράφηται το δικαιολογητικόν ταύτης.

Άρθρον 8ον Τα χειρουργεία ή πρόχειρα νοσοκομεία θα τηρούν τα κάτωθι βιβλία.

Βιβλίον ημερησίων διαταγών των εις ο θα καταχωρούνται άπασαι αι αναφερόμεναι μεταβολαί εις βιβλίον των ημερησίων διαταγών Συντάγματος διά τους αξιωματικούς και οπλίτας που ανήκουν στη δύναμί τους.

Βιβλίον εισόδου και εξόδου των εισερχομένων προς νοσηλείαν. Εις τούτο θα καταγράφονται αι μεταβολαί εισόδου, εξόδου, η Μονάς εις ην ανήκει, γνωμάτευσις , χορήγησις αναρρωτικής αδείας και αι τοιαύται που θα κρίνονται βοηθητικοί ή ανίκανοι.

Βιβλίον απωλειών εις ο θα αναγράφονται οι αποβιούντες συνέπεια τραυμάτων , ασθενειών, κακουχιών πολέμου.

Τας μεταβολάς ταύτας απαραιτήτως θα γνωρίζωσι τα Νοσοκομεία, εις τας μονάδες εις ας ανήκουσι οι εισερχόμενοι.

Βιβλίον μητρώου Αξιωματικών, οπλιτών, νοσοκόμων που ανήκουν στην δύναμίν του και βιβλίον αριθμητικής του δυνάμεως Αξιωματικών, οπλιτών, νοσοκόμων.

Άρθρον 9ον Αι Μεραρχίαι διά του Ιου Γραφείου των θα εποπτεύωσι και επιβλέπωσι ακριβή τήρησιν των ανωτέρω και θα τηρώσιν

τα κάτωθι βιβλία. Βιβλίον ημερησίων διαταγών εις ο θα καταχωρούνται άπασαι

αι μεταβολαί των αξιωματικών και οπλιτών του Στρατηγείου των που αναφέρονται παραπάνω για τα όμοια βιβλία των Συνταγμάτων.

Μητρώον Αξιωματικών πάσης κατηγορίας το οποίον θα περιλαμβάνη τους Αξιωματικούς του Στρατηγείου των και τους Αξιωματικούς των μονάδων των επί τη βάσει αντιγράφου και μητρώον αξιωματικών των μονάδων των και

Βιβλίον αριθμητικής δυνάμεως αξιωματικών και οπλιτών του Στρατηγείου των και μονάδων των.

Άρθρον 10ον Ο Λόχος Γενικού Στρατηγείου και η Σχολή εφέδρων αξιωματικών τηρούν τα υπό Α,Β,Γ,Δ, και Ε, βιβλία που καθορίζονται παρά πάνω για τα Συντάγματα.

Άρθρον 11ον Πάσαν προγενεστέραν Διαταγήν σχέσιν έχουσαν με την Στρατολογίαν και αντιβαίνουσαν προς τας παρούσας οδηγίας καταργείται.

Σ.Δ. Γενικού Στρατηγείου 8-9-43 Στέφανος Σαράφης ΄Αρης Βελουχιώτης

37

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 30

Το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον έχον υπ' όψει το μήνυμα του Αρχηγού του Συμμαχικού Αρχηγείου Μέσης Ανατολής, ως και σχετικήν διαταγήν του προς την ενταύθα αντιπροσωπείαν του, καθ' ην άπασαι αι Ιταλικαί δυνάμεις τίθενται υπό τας διαταγάς του και θα πολεμήσωσι ως σύμμαχοι κατά των Γερμανών

α π ο φ α σ ί ζ ε ι 1) Να κληθούν πάσαι αι Ιταλικαί εν Ελλάδι δυνάμεις, αι

επιθυμούσαι να αναλάβουν τον κατά των Γερμανών αγώνα των συμμάχων μας, όπως τεθώσιν υπό τας διαταγάς του ημετέρου Κοινού Γενικού Στρατηγείου, όπερ αντιπροσωπεύει εν ΄Ελλάδι τον Αρχηγόν του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής Ουΐλσων και να εκτελώσιν τας ημετέρας διαταγάς, είτε απ' ευθείας δεδομένας αυτοίς, είτε διά των κατά τόπους Κοινών Αρχηγείων μας.

2) Ο οπλισμός και τα υλικά άτινα φέρουσιν οι επιθυμούντες να πολεμήσωσι κατά των Γερμανών Ιταλοί, θα αφεθώσιν εις χείρας των και θα χρησιμοποιηθούν υπό τούτων, εν συνεργασία μετά των Ελλήνων.

Ο πλεονάζων οπλισμός ως και εκείνος των μη επιθυμούντων να πολεμήσωσι ως ανωτέρω, παραδοθήσεται εις τας Ελληνικάς δυνάμεις.

3) Εν περιπτώσει αρνήσεως Ιταλών τινων να πολεμήσουν κατά των Γερμανών ή να παραδώσουν τον οπλισμόν και τα υλικά των, ούτοι θεωρηθήσονται ως εχθροί των Συμμάχων και προσβληθήσονται διά παντός μέσου ως τοιούτοι.

Σ.Δ .Κοινού Γεν. Στρατηγείου 10 Σ/βρίου 1943Η Αγγλική Στρατ. Αποστολή

ΚριστΟ

ΟιΑντ/πος του ΕΔΕΣ Αντ/ποι του ΕΛΑΣ Ραφτόπουλος

Στέφανος ΣαράφηςΔιά την Αντιγραφήν

(Τ.Σ.Υ.)

38

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 31

Το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον, έχον υπ' όψιν ότι συμφώνως τη υπ' αριθ. 30 αποφάσει του, ενδέχεται να παραδοθώσι εις τα ανταρτοσώματα διάφορα είδη οπλισμού και υλικών

α π ο φ α σ ί ζ ε ι

όπως ο οπλισμός και τα υλικά ταύτα διανεμηθώσιν ως έπεται:

1) Θα θεωρηθώσιν ως υλικόν προερχόμενον εκ ρίψεων και η κατανομή τούτων θα ενεργήται ως μέχρι τούδε, αναλόγως της δυνάμεως.

2) Τα προ της υπογραφής της παρούσης ευρισκόμενα εις χείρας Ελληνων όπλα και λοιπά υλικά περιελθόντα αυτοίς καθ' οιανδήποτε τρόπον θεωρούνται κτήμα των Οργανώσεων εις ας ανήκουσιν οι κατέχοντες τα όπλα και υλικά, εφ' όσον αποδειχθή ότι ενεργείαις των Οργανώσεων ηγοράσθησαν ταύτα.

3) Εάν μετά παράδοσιν πολλών φρουρών προκύψη δυσαναλογία εφοδιασμού των διαφόρων περιοχών, δι' αποφάσεών μας θα γίνη εξίσωσις, ρυθμιζομένης αναλόγως της κατανομής των αεροπλάνων.

Σ.Δ . 10 Σ/βρίου 1943Η Αγγλική Στρατ. Αποστολή

Κριστ Συν/ρχης

Ο

Ο

Αντ/πος του ΕΛΑΣΑντ/πος ΕΔΕΣ Στέφανος ΣαράφηςΡαφτόπουλος

Διά την αντιγραφήν

(Τ.Σ.Υ.)

39

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΝ

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΙΤΑΛΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ

Σήμερον, ΙΙην Σεπ/βρίου 1943 κατόπιν της γενομένης ανακωχής μεταξύ των ηνωμένων Εθνών και της Ιταλικής Κυβ/σεως και των Δ/γών του Αρχηγού μέσης Ανατολής στρατηγού Ουίλσων, περί συνεργασίας μετά των Ιταλικών δυνάμεων, που επιθυμούν να αναλάβουν μεθ' ημών αγώνα εναντίον των Γερμανών, συνελθόντες το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον των Ελληνικών Δυνάμεων αφ' ενός και ο Στρατηγός διοικητής της Μεραρχίας “μινερόλε” αφ' ετέρου, απεφάσισαν τα κάτωθι:

1ον ΄Απασαι αι Ιταλικαί Δυνάμεις της Μεραρχίας να αποσυρθούν εκ των χώρων σταθμεύσεώς των και να συγκεντρωθούν εις χώρους υποδειχθησομένους υπό των Ελληνικών Δυνάμεων περιοχής Θεσσαλίας, υπό την κάλυψιν Ελληνικών δυνάμεων.

2ον Τα Ιταλικά τμήματα άμα τη συγκεντρώσει των θέλουσι κατά μικρά τμήματα λόχων με τας Διοικήσεις των, αναλάβει υπηρεσίαν ασφαλείας περιοχής, εντασσόμενα εις Ελληνικάς Μονάδας.

Αι ανώτεραι των Λόχων Ιταλικαί διοικήσεις, θα διατηρήσουν τας Διοικήσεις των, συνεργαζόμεναι με τας αντιστοίχους Ελληνικάς Διοικήσεις.

΄Απαντες οι Αξ/κοί και οπλίται που θα θελήσουν να αναλάβουν αγώνα κατά των Γερμανών, θα διατηρήσουν τα όπλα των.

3ον ΄Απαν το μη υπό των Ιταλών φερόμενον υλικόν να μεταφερθή αμέσως εκτός των φρουρών και εις ασφαλείς χείρας, το δε πλεονάζον να χρησιμοποιηθή από τα Ελληνικά τμήματα σύμφωνα με τας αποφάσεις 30 και 31.

4ον ́ Οσοι εκ των Ιταλών δεν επιθυμούν να αναλάβουν αγώνα να παραδώσουν τον οπλισμόν και ιπποσκευάς των και εξαρτήσεις

των, πλην του ιματισμού και υποδύσεως ον θα κρατήσουν προς χρήσιν των. Τα ως άνω υλικά θα χρησιμοποιηθούν υπό των Ελληνικών Δυνάμεων σύμφωνα με τας αποφάσεις 30 και 31.

5ον Την χρηματοδότησιν προς διατροφήν αναλαμβάνει η Αγγλική υπηρεσία όπως και την τοιαύτην των Ελλήνων ανταρτών. Λεπτομέρειας να κανονίσουν αι αρμόδιαι Επιμελητείαι.

6ον Το Κοινόν Γενικόν Στρατηγείον αναλαμβάνει την υποχρέωσιν αποστολής των επιθυμούντων αξ/κών και οπλιτών εις Ιταλίαν, όταν η στρατιωτική κατάστασις επιτρέψει τούτο.

7ον ΄Όταν η στρατιωτική κατάστασις επιτρέψει και τα Ιταλικά τμήματα προσαρμοσθούν προς τον διεξαγόμενον ιδιάζοντα πόλεμον εν Ελλάδι, δύναται να ανατεθή εις τμήματα Ιταλικού Στρατού χωριστός τομεύς ενεργείας.

Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΑΠΟΣΤΟΛΗ

Ο ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ ΟΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΙ

ΤΟΥ ΕΔΕΣ ΤΟΥ ΕΛΑΣ

Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΗΣΤΗΣ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ “ΠΙΝΑΡΟΛΕ”

Ακριβές Αντίγραφον

40

Ε Λ Α ΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙ

Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Θ Ε Ν ΥΠ' ΑΡΙΘ. 10

Αι Ιταλικαί εν Ελλάδι δυνάμεις μετά την συνθηκολόγησιν της Ιταλίας, κατά το πλείστον ολιγωρήσασαι διά την εκτέλεσιν της εκ της συνθήκης υποχρεώσεώς των όπως παραδοθώσιν εις τα ανταρτικά εν Ελλάδι στρατεύματα και ταχθώσιν παρά ταύτα διά την από κοινού επίθεσιν κατά των Γερμανών αφωπλίσθησαν παρά των Γερμανών κατόπιν ελαφράς πιέσεως σπανιώτατα δε κατόπιν μικροσυμπλοκών. Οι αφοπλισθέντες αλλού ενεκλείσθησαν εις στρατόπεδα συγκεντρώσεως αλλού δε αφέθησαν ανυπόδητοι και ρακένδυτοι να περιέρχωνται την ύπαιθρον.

Μόνον της Μεραρχίας Πινερόλο τα περισσότερα τμήματα κατόπιν δραστηριότητος εκ μέρους ημών εσώθησαν συνθηκολογήσαντα.

Τομεύς Ιης Μεραρχίας

1) 11-9-1943 Γερμανική μηχανοκίνητος φάλαγξ δυνάμεως άνω των 1000 ανδρών με 100 και πλέον αυτοκίνητα περιλαμβάνουσα και τμήματα Ες-Ες εκινήθη εκ Λαρίσης προς Τρίκκαλα, ίνα προλάβη και προβή εις αφοπλισμόν εκεί Ιταλικής φρουράς. Η φάλαγξ αύτη μετά πολύωρον συμπλοκήν με ημέτερα τμήματα εις θέσεις Γέφυρα - Κουτσοχείρου - Βρυκολάκια - Βούλα - Πετρόπορος κατόρθωσε να

εισδύση εις Τρίκαλα, των ημετέρων τμημάτων συμπτυχθέντων.

2) 16.9.1943 Η ομάς αναγνωρίσεως μετά τμημάτων Εφ.ΕΛΑΣ ενεπλάκη εις μάχην παρά το Βελεστίνον με Γερμανικήν δύναμιν με αποτέλεσμα 8 Γερμανούς νεκρούς, 5 αιχμαλώτους και βαρύ φορτηγόν αυτοκίνητον λάφυρον. Ημέτεραι απώλειαι 2 νεκροί και είς τραυματίας.

Την αυτήν ημέραν Γερμανικά αυτοκίνητα εκινήθησαν προς Πορταριάν. Ομάδες του 3ου Τάγματος Πηλίου συνεπλάκησαν μετ' αυτών με αποτέλεσμα να καταστραφούν 13 αυτοκίνητα και να χάσουν οι Γερμανοί πολυαρίθμους νεκρούς από τα πυρά Πεζικού, Πυροβολικού και ΄Ολμων. Τα υπολείμματα του εχθρού επέστρεψαν εις Βόλον.

3) Την ιδίαν ημέραν δύναμις επωχουμένη αυτοκινήτου με συνοδείαν δύο μοτοσυκλετών ορμώμενη εκ Τρικάλων έφθασεν εις Καλαμπάκαν ως εμπροσθοφυλακή επερχομένης φάλαγγος, προσβληθείσα υπό ημετέρων τμημάτων υπεχώρησε εγκαταλείψασα το αυτοκίνητον το οποίον απεκομίσθη υπό των ημετέρων ως λάφυρον. Μετά δίωρον κατέφθασεν εις Καλαμπάκαν η κυρία εχθρική δύναμις (τμημάτων Ες-Ες) εκ δυνάμεως περίπου 250 Γερμανών επ' αυτοκινήτων με 4 πυροβόλα, 2 τεθωρακισμένα αυτοκίνητα και πολλές μοτοσυκλέτες μετά πολύωρον δε συμπλοκήν προς ημέτερα τμήματα και Εφ. ΕΛΑΣ συνεπτύχθη αποχωρήσασα τελικώς εις Τρίκαλα. Ο εχθρός επυρπόλησε περί τας 80 οικίας εις Καλαμπάκαν και περισσοτέρας εις Καστράκι.

Την επομένην η αυτή δύναμις επανήλθεν προς Καλαμπάκαν με 4 βαρείς όλμους και 1 αντιαρματικόν πυροβόλον. Εμπλακείσα εις σφοδράν μάχην εις ην έλαβον μέρος και 2 πυροβόλα, Ιταλικά διευθυνόμενα υπό ημετέρου αξιωματικού ηναγκάσθη να συμπτυχθή και χάρις εις την επελθούσαν νύχτα να φύγη εις Τρίκαλα συναποκομίσασα τους νεκρούς και τραυματίας ως και τους δύο όλμους και πυροβόλον άτινα ηχρηστεύθησαν από το εύστοχον Πυρ του Πυρ/κού. Εβλάβησαν από νάρκας 2 αυτοκίνητα και εν τεθωρακισμένον. Ο συναποκομισθείς αριθμός νεκρών και τραυματιών του εχθρού σοβαρός. Ημέτεραι δύο ελαφρώς τραυματίαι.

4) 18.9.1943 Γερμανική μηχανοκίνητος φάλαγξ εκ 30 αυτοκινήτων με 500 άνδρας περίπου προωθηθείσα προς Γοργογύρι ηναγκάσθη να συμπτυχθή αποχωρήσασα εις Τρίκαλα κατόπιν προσβολής

της υπό των εκεί τμημάτων μας.

5) 15.9.1943 Ημέτερον τμήμα κατόπιν ενέδρας εις θέσιν Πλακόπετρα Ελασσώνος προσέβαλεν αιφνιδιαστικώς Γερμανικήν φάλαγγα εξ 100 αυτοκινήτων κινουμένην προς Αθήνας διά φόρτωσιν. Αποτέλεσμα αχρήστευσις 40 περίπου αυτοκινήτων και απώλειαι Γερμανών πολλοί νεκροί μεταξύ των οποίων και ο Διοικητής της Φάλαγγος.

Τομεύς VIII Μεραρχίας

6) 11.9.1943 Ομάς 50 Γερμανών επιχειρήσασα αναγνώρισιν εις προσβάσεις Σουλίου συνεπλάκη μετά τμήματός μας εις τρίωρον μάχην καθ' ην ετραυματισθήσαν τρεις οι δε λοιποί ηναγκάσθηκαν εις υποχώρησιν.

7) 13.9.1943 Ημέτερον τμήμα συνεπλάκη εις την περιοχήν Κομποτίου ΄Αρτης μετά Γερμανών με αποτέλεσμα σοβαράς απωλείας Γερμανών εις νεκρούς και κατάληψιν μιας μοτοσυκλέτας.

8) 16.9.1943 Ημετέρον τμήμα προσέβαλε φάλαγγα 10 αυτοκινήτων Γερμανικών εις 16ο χιλιόμετρον Ιωαννίνων - Πρεβέζης. Απώλειαι Γερμανών 36 νεκροί μεταξύ των οποίων εις Λοχαγός, 3 αιχμάλωτοι και 4 αυτοκίνητα καταστραφέντα. Περιήλθον εις ημετέρους πυρομαχικά, πιστόλια και όπλα. Καθ΄όλας τας ως πάνω συμπλοκάς ουδεμίαν απώλειαν έσχομεν αεροπλάνων.

Σ.Δ . Γεν. Στρατηγείου 21.9.1943ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ

Ακριβές αντίγραφον Το ΙΙΙ Γραφείον

41

ΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΤΑΡΤΩΝΚΟΙΝΟΝ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 32

Το Κοινόν Γεν. Στρατηγείον, έχον υπ' όψιν ότι ένεκεν των διεξαγομένων επιχειρήσεων κατά των Γερμανών, εκλήθησαν να μετάσχουν και έφεδροι αντάρται.

Α π ο φ α σ ί ζ ε ι

Την μέχρι τέλους Οκτωβρίου παράτασιν της προθεσμίας διενεργείας των εκλογών συμφώνως τη αποφάσει 6.

Μέχρι της εκλογής και των μη εκλεγεισών εισέτι Λαϊκών Επιτροπών ή Υποεπιτροπών τα καθήκοντα απασών τούτων και τα δικαιώματα θα έχωσιν αι τελευταίως εκλεγείσαι Επιτροπαί ή εφ' όσον δεν εξελέγησαν νέαι Επιτροπαί, θα εκτελώνται υπό των προϋπαρχουσών τοιούτων.

Σ.Δ . τη 21 Σ/βρίου 1943Η Συμμ. Στρατ. Αποστολή

Κρις

Ο Αντιπρόσωπος ΕΔΕΣ Οι Αντιπρόσωποι ΕΛΑΣΠ.Ραυτόπουλος Σ.Σαράφης Β. Σαμαρινιώτης

Άρης Βελουχιώτης

Διά την αντιγραφήν(Τ.Σ.Υ.)

42

Ε Λ Α ΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤ. ΓΡΑΦΕΙΟΝ. ΙΙονΑριθ. 740

Προς Το Ι/38 Σύνταγμα Ευζώνων

΄Εχομεν την τιμήν να σας γνωρίσωμεν ότι ως μας αναφέρει ο Στρατηγός Διοικητής της “Πινερόλο” κατά τον εις Πόρταν συναγερμόν της μεσημβρίας της 22ας Σ/βρίου επετάχθησαν υπό ανταρτών πάντα τα εις Πόρταν Ιταλικά αυτοκίνητα και φορτωθέντα εκινήθησαν εν τάχει προς κατεύθυνσιν Δραμίζι. Παρακαλούμεν αν τοιούτον τι συνέβη, όπως του λοιπού εάν υφίστανται επιτακτικαί ανάγκαι κινήσεων απαιτούσαι την χρησιμοποίησιν αυτοκινήτων χρησιμοποιουμένων υπό των Ιταλικών δυνάμεων, προσέρχονται προηγουμένως οι υπεύθυνοι προς τούτο εις συνεννόησιν προς τας Ιταλικάς αρμοδίας αρχάς.

Γνωρίζομεν δ' υμίν προσέτι ότι διά τας ανάγκας μας ο Στρατηγός διοικητής της Πινερόλο έθεσε εις την διάθεσιν του Λοχαγού Αντωνιάδη εκ των 14 βαρέων φορτηγών τα 7.

Σ.Δ. Γενικού Στρατηγείου 25.9.43

Στέφανος Σαράφης

ΚοινοποίησιςΣτρατηγόν Διοικητήν Πινερόλο(υ.τ.ε.) Ακριβές ΑντίγραφοΙην Μεραρχίαν Θεσσαλίας Το ΙΙον ΓραφείονΙΥ Γραφείον Τ.Σ.

43

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΙΚΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΑΡΙΘ. Ε.Π. 617

ΔΙΑΤΑΓΗ

΄Εχομεν την τιμήν να γνωρίσωμεν υμίν τα κάτωθι άτοπα καταγγελόμενα υπό του Στρατηγού Διοικητού των συμπραττουσών Ιταλικών δυνάμεων.

1. Την 27ην τ.μ. αντάρτες κατά διαταγήν του Φρουραρχείου ΕΛΑΣ εσταμάτησαν στην Καρδίτσαν Ιταλικόν αυτοκίνητον φορτωμένον με ψωμί εφ' ου επέβαινον και 2 Ιταλοί Αξιωματικοί και τους υποχρέωσε να αφήσουν 1100 οκάδες ψωμί διά να πάρουν 8 άνδρες και γυναίκες ,

χρησιμοποιώντας μάλιστα και την απειλή τουφεκίων και μαχαίρας.

2. Την νύχτα της 26 τ.μ. εσταματήθη υπό παρουσιασθέντος ως Αξιωματικού του ΕΛΑΣ με πολιτικήν περιβολήν, αυτοκίνητον φεύγον κατά την ώραν του συναγερμού, με επιβάτας ΄Αγγλους και Ιταλούς Αξιωματικούς, με την αιτιολογίαν ότι “μόνον οι αξιωματικοί του ΕΛΑΣ έχουσι το δικαίωμα να διαθέτουν τα Ιταλικά αυτοκίνητα.

Παρόμοια συμβαίνουσι με διαφόρους αντάρτας καθ΄οδόν οίτινες αυθαιρέτως ανεβαίνουν επί υπερφορτωμένων Ιταλικών αυτοκινήτων, παρά τας διαμαρτυρίας των Ιταλών οδηγών και προς μεγάλην ζημίαν των αυτοκινήτων. Γενικώς η συμπεριφορά των ανταρτών έναντι των Ιταλών δεν είναι αρμόζουσα εις αντάρτας του ΕΛΑΣ οι δε Ιταλοί οδηγοί καταπονημένοι εκ της διαρκούς εργασίας δεχονται ύβρεις και απειλάς εκ μέρους των ανταρτών μας. Παρακαλούμεν όπως πάραυτα εκδώσητε τας δεούσας διαταγάς και δοθή εις την παρούσαν ευρύτης ώστε να σταματήσουν τα ως άνω, άτινα όχι μόνον απάδουσι δι' αντάρτας του ΕΛΑΣ αλλά και μας παρουσιάζουν ως μη σεβομένους τας υπογραφάς ας εδώσαμε κατά την υπογραφήν του πρωτοκκόλου συμπράξεως μας με τας Ιταλικάς δυνάμεις.

Παρακαλούμεν όπως οι ολίγοι αυτοί αυθαιρεσίαι συναγωνισταί καθοδηγηθώσι υφ' υμών. Υποδείξητε δε εις τούτους ότι δέον όπως η συμπεριφορά των έναντι των Ιταλών είναι η υπαγορευομένη υπό της Εαμικής γραμμής του σεβασμού των Λαών και επομένως και του Ιταλικού Λαού όστις ήδη σήμερον αγωνίζεται μεθ΄ημών διά την τελικήν κατά του φασισμού νίκην.

Τέλος απαιτώμεν την αυστηράν τιμωρίαν παντός αντιδράσαντος εις τα ανωτέρω. Νομίζομεν απαραίτητον όπως επί εκάστου των Ιταλικών αυτοκινήτων τοποθετηθή συναγωνιστής κατάλληλος προς συνοδείαν τούτων και αποφυγήν επαναλήψεως ατόπων, υπό ελαχίστων αδιορθώτων ανταρτών και προς τούτο παρακαλούμεν όπως έλθητε εις συνεννόησιν με τους αρμοδίους Ιταλούς αξιωματικούς.

Σ.Δ. Γενικού Στρατηγείου 28.9.43

Στέφανος Σαράφης ΄Αρης Βελουχιώτης Βασίλης ΣαμαρινιώτηςΠαραλήπταιΙ Μεραρχία Θεσσαλίας Π.Ε. ΕΛΑΣ και ΕΑΜ Καρδίτσης Στρατηγός Αυγερόπουλος Ακριβές ΑντίγραφονΙ/38 Σύνταγμα Πεζικού το ΙΙ ΓραφείονΙV Γραφείον Τ.Σ.Κοινοποίησις (υ.τ.ε.)Στρατηγόν Διοικητήν συμπρατουσώνΙταλικών δυνάμεων

Ακριβές Αντίγραφον

44

Ε Λ Α ΣΧVI ΜΕΡΑΡΧΙΑΓΡΑΦ. ΙΙΙονΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. Ι

Δ Ι Α Τ Α ΓΗ

Εις εκτέλεσιν της υπ' αριθ.502/20/9/43 Ε.Π. Διαταγής Γενικού Στρατηγείου συγκροτείται η υπ' αυξ. Αριθ. ΧΥΙ Μεραρχία του ΕΛΑΣ υπό τας Διαταγάς του Γενικού Στρατηγείου και εν τη περιοχή ΚΙΣΣΑΒΟΣ - ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙ - ΠΗΛΙΟΝ - ΟΡΘΡΥΣ - ΔΟΜΟΚΟΣ, λόγω του ότι η περιοχή αύτη αποτελεί εδαφικόν διαμέρισμα ανεξάρτητον από απόψεως Επιχειρήσεων και Διοικήσεως.

Ως Διοίκησις της εν λόγω Μεραρχίας ωρίσθησαν υπό του Γενικού Στρατηγείου οι κάτωθι:

Στρατιωτικός Αρχηγός Στρατηγός Τσαμάκος Κων/νος του ΕΛΑΣ Υπλ/γός Αμάρμπεης Θ.Αντιπρόσωπος του ΕΑΜ ο Συν/στής Ζαχαριάς Σ.Προσωρινώς και μέχρι συστηματοποιήσεως Νέας Μεραρχίας το

Γενικόν Στρατηγείον εξουσιοδότησεν τον Συν/στην Κ.Καραγιώργην όπως συμμετάσχη εις την Οργάνωσιν και τακτοποίησιν ταύτης.

Σ Υ Ν Θ Ε Σ Ι Σ Μ Ε Ρ Α Ρ Χ Ι Α Σ

Ι) Σ τ ρ α τ η γ ε ί ο ν ΙΙ) Τρία Συντάγματα Πεζικού υπ' αυξ. Αριθ. 2ον, 51ον, 52ον, εκ τριών Ταγμάτων έκαστον και εκ τριών Πολ/χιών. ΙΙΙ) Εκ μιάς πεδινής πυρ/χίας και εκ τριών αντιαρματικών τοιούτων. IV) Λόχος Συνδέσμων και Διαβιβάσεων. V) Υγειονομική Υπηρεσία.

Σ.Δ. Μεραρχίας 29/9/43

Η Διοίκησις της ΧVI Μεραρχίας Κ.Τσαμάκος Στρ. Αρχηγός Θ. Αμάρμπεης Εκπρόσωπος του ΕΛΑΣ Σ. Ζαχαριάς Αντιπρόσωπος του ΕΑΜ

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ Κατ' εντολήν του Γενικού ΣτρατηγείουΓενικόν Στρατηγείον υ.τ.αΙ και ΧΙΙΙ ΜεραρχίαςΣυμ. Αποστολήν εν Ελλάδι

Κ. Κ Α Ρ Α Γ Ι Ω Ρ Γ Η Σ

45

Ε Λ Α ΣΧΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣ Εξ. ΕπείγουσαΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - Γραφείον ΙΙΙονΑριθ. Ε.Π. 4261 15-10-43 ώρα 10.15΄

Εκστρατευτικόν Συγκρότημα Ηπείρου

(Μέσω Π.Κ., Συνδέσμων Ανατ. Φραγκίστας)

Κοινοποιήσατε ευρέως ότι εκκαθάρισις Θεσσαλίας - Βορείου Ηπείρου από Ζερβικά στοιχεία έληξεν Στόπ. Ματά εκκαθάρισιν διαταχθείσης περιοχής στραφήτε τάχιστα και αποφασιστικώς προς ΄Ηπειρον Στόπ. Αναφέρατε επειγόντως κατάστασιν στιγμής και πορείαν

εν γένει επιχειρήσεων Στόπ.

Η ΧΙΙΙ Μεραρχία Παπαθανασίου Ι.

(Συν/χης Ιπ.) Μπαρμπαγιάννης

Διά την ακρίβειαν Το ΙΙΙον Γραφείον

46

Ε.Λ.Α.ΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΤΜΗΜΑ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥ

ΠΡΟΣΩΡΙΝΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΝ ΤΩΝ

Σ Τ Ρ Α Τ Ο Δ Ι Κ Ε Ι Ω Ν

Άρθρον 1ον

Εις την έδραν εκάστης Μεραρχίας συνιστάται Στρατοδικείον, συγκροτούμενον εκ πέντε μελών του Λαϊκού Επιτρόπου και του Γραμματέως.

Εκ των πέντε μελών του Στρατοδικείου τα τέσσαρα είναι υποχρεωτικώς στρατιωτικοί βαθμούχοι ή μη ανήκοντες εις την δύναμιν της Μεραρχίας και οριζόμενοι διά διαταγής αυτής δι' εκάστην συνεδρίασιν, το δε πέμπτον μέλος, εάν ο δικαζόμενος είναι στρατιωτικός, είναι αντιπρόσωπος της μονάδος του δικαζομένου, εκλεγόμενος υπό της συνελεύσεως αυτής, εάν δε ιδιώτης, είναι αντιπρόσωπος της δικαστικής επιτροπής του τόπου της κατοικίας ή διαμονής του. Εάν το πέμπτον μέλος κατά την κρίσιν της Μεραρχίας δεν είναι δυνατόν δι' οιανδήποτε λόγον να προσκληθή ή προσκληθέν δεν παρουσιασθεί εις την έδραν του Στρατοδικείου κατά την ορισθείσαν δικάσιμον, αναπληρούται υποχρωτικώς διά μέλους του Τοπικού Λαϊκού Δικαστηρίου της έδρας της Μεραρχίας, όπερ υποχρεωτικώς ορίζεται μεταξύ τριών αναπληρωματικών μελών του Στρατοδικείου, άτινα ορίζονται διά διαταγής συγκροτήσεως αυτού.

Πρόεδρος του Στρατοδικείου ορίζεται υποχρεωτικώς ο εκ των στρατιωτικών μελών ανώτερος κατά βαθμόν και κατ' αρχαιότητα, Λαϊκός επίτροπος ο παρά τη διευθύνσει δικαστικού της Μεραρχίας εκτελών

τοιαύτα χρέη διά διαταγής αυτής Στρατιωτικός κατά προτίμησιν Νομικός και Γραμματεύς είς των συναγωνιστών κατά προτίμησιν δικαστικός υπάλληλος, οριζόμενοι άπαντες διά διαταγής συγκροτήσεως του Στρατοδικείου.

Άρθρον 2ον

Εις την αρμοδιότητα του Στρατοδικείου υπάγονται:

Α) Εκ των παρά ιδιωτών ή στρατιωτικών εκτελουμένων αδικημάτων η εσχάτη προδοσία, τα κατά της ζωής στρεφόμενα αδικήματα εφ' όσον ταύτα τελούνται εκ προθέσεως, η ληστεία, η ζωοκλοπή και η ζωοκτονία, η κλοπή διαρρήξεως ως και η κλοπή ή υπεξαίρεσις ειδών ανηκόντων εις τας αγωνιζομένας δυνάμεις του Ελληνικού λαού.

Β) Εκ των παρά στρατιωτικών τελουμένων αδικημάτων η λιποταξία, η εγκατάλειψις θέσεως ενώπιον του εχθρού, η αυτομολία προς τον εχθρόν, η ανυπακοή εν ώρα μάχης ή ενώπιον του εχθρού, αι βιοπραγίαι κατ' ανωτέρων, αι αικίαι κατά κατωτέρων η συκοφαντική δυσφήμησις στρεφομένη κατά στρατιωτικού και ο εκ προθέσεως αυτοτραυματισμός.

Γ) Εκ των παρά των ιδιωτών τελουμένων η κατάχρησις εξουσίας εκ μέρους των μελών διαφόρων υποεπιτροπών ή επιτροπών, ως και η εκ μέρους των διαχειριζομένων Μοναστηριακήν περιουσίαν κλοπή και υπεξαίρεσις κειμηλίων ή άλλων περουσιακών στοιχείων της Μονής.

Το Στρατοδικείον εκάστης Μεραρχίας είναι αρμόδιον να εκδικάζη τα ανωτέρω αδικήματα, εφ' όσον τελούνται εντός της περιοχής της Μεραρχίας ταύτης από της ισχύος των παρουσών διατάξεων και εφ' εξής ή ετελέσθησαν μετά την Ιην Απριλίου 1941 και δεν εξεδικάσθησαν οπωσδήποτε.

Τίνα περαστατικά συνιστώσι την έννοιαν εκάστου των εν τω παρόντι άρθρω αδικημάτων κρίνεται κατά τους περί αυτών ορισμούς του Ποινικού Νόμου και της Στρατιωτικής Ποινικής Νομοθεσίας.

Αδικήματα επίσης θεωρούνται και δικάζονται παρά των Στρατοδικείων αι πράξεις ιδιωτών ή στρατιωτικών οίτινες συνειργάσθησαν ή συνεργάζονται με τους εχθρούς του Λαού, εξεμεταλλεύθησαν ή εκμεταλλεύονται τας σημερινάς συνθήκας και εκ τούτου επέτυχον ή επιτυγχάνουσι ωφελήματα ηθικά ή υλικά κατά τρόπον αντιβαίνοντα εις το Εθνικόν συμφέρον ή εις τα χρηστά ήθη.

Άρθρον 3ον

Πάντα τα ανωτέρω αδικήματα διώκονται αυτεπαγγέλτως, την ποινικήν δ' αγωγήν επ' αυτών ασκεί η Διοίκησις εκάστης Μεραρχίας.

Αρμόδια διά την προανάκρισιν είναι όλα τα στρατιωτικά τμήματα, Συντάγματα, Τάγματα και ανεξάρτητοι Λόχοι, άτινα διεξάγουν ταύτην διά συναγωνιστού ανήκοντος εις ταύτα και ονομαστικώς οριζομένου διά διαταγής της Διοικήσεως κατά προτίμησιν Νομικού ή δικαστικού υπαλλήλου.

Καθήκοντα των προανακριτικών οργάνων γενικώς είναι η συλλογή παντός συντελούντος εις την εύρεσιν της αληθείας αποδεικτικού στοιχείου, ειδικότερον δε

1) η σύνταξις εκθέσεων διά τας προφορικώς υποβαλλομένας μηνύσεις

2) η πρόσκλησις των μαρτύρων και των κατηγορουμένων εγγράφως ή προφορικώς δι' ανταρτών ή μέσω Λαϊκών Επιτροπών,

3) η εξέτασις των προσερχομένων και η σύνταξις των οικείων εκθέσεων υπογραφομένων παρά των εξεταζομένων και του διεξάγοντος την προανάκρισιν, πλην της περιπτώσεως καθ' ην ο εξεταζόμενος είναι αγράμματος οπότε αντ' αυτού υπογράφουν δύο μάρτυρες. Η εξέτασις γίνεται ενόρκως πλην η του κατηγορουμένου, εξεταζομένου ανωμοτεί.-

4) Η έκδοσις ενταλμάτων βιαίας προσαγωγής μαρτύρων και συλλήψεως κατηγορουμένων ως και η κατάσχεσις πειστηρίων διά της συντάξεως σχετικής εκθέσεως, υπογραφομένης παρ΄αυτών και δύο μαρτύρων,

5) η ενέργεια κατ΄ οίκον ερεύνης και αυτοψίας, συντασσομένης περί τούτων εκθέσεως, ως εν τω προηγουμένω αριθμώ.

6) ο διορισμός, όταν παρίσταται ανάγκη, πραγματογνωμόνων, οίτινες ορκιζόμενοι ενώπιον των, εκθέτουν τα πορίσματά των δι΄εκθέσεως υπογραφομένης παρ΄αυτών και

7) η υποβολή της δικογραφίας μετά των τυχόν πειστηρίων εις την διεύθυνσιν Δικαστικού εκάστης Μεραρχίας.-

Εάν ο κατηγορούμενος συνελήφθη δέον να αποστέλλεται απαραιτήτως μετά της δικογραφίας.-

Άρθρον 4ον

Παρ΄εκάστη Μεραρχία συνιστάται δικαστικόν τμήμα, διευθυνόμενον παρά στρατιωτικού, κατά προτίμησιν νομικού οριζομένου διά διαταγής της Μεραρχίας.- Διά της αυτής διαταγής ορίζονται επίσης είς ή πλέονες στρατιωτικοί ως εισηγηταί παρά τη διευθύνσει Δικαστικού ως και είς Λαϊκός Επίτροπος κατά το εν άρθρω Ι του παρόντος οριζόμενα.- Η Διεύθυνσις του δικαστικού τμήματος έχει τα ακόλουθα καθήκοντα:

1) Να ενεργή διά των παρ΄αυτή εισηγητών τακτικήν ανάκρισιν. Εάν προηγηθή προανάκρισις εναπόκειται εις την κρίσιν της η ενέργεια τακτικής περαιτέρω ανακρίσεως ή συμπληρωματικής τοιαύτης.- Διά την διεξαγωγήν του ανακριτικού της έργου έχει πάντα τα εν άρθρω 3 καθήκοντα των προανακριτικών οργάνων.-

2) Να καταρτίζει διά των αυτών εισηγητών πορίσματα, μετά την περαίωσιν των ανακρίσεων, υφ΄εκάστης υποθέσεως περί παραπομπής ή όχι των κατηγορουμένων εις το Στρατοδικείον της Μεραρχίας άτινα διαβιβάζει εις τον αρμόδιον Λαϊκόν επίτροπον προς γνωμάτευσιν, πλην των δι΄ απ΄ ευθείας κλήσεως εισαγομένων υποθέσεων.

3) Να επιμελείται του ορισμού των δικασίμων του Στρατοδικείου και της συνθέσεως αυτού, προκαλούσα περί τούτων σχετικήν διαταγήν της Διοικήσεως της Μεραρχίας.-

4) Να επιμελήται της κοινοποιήσεως κλήσεων προς μάρτυρας και κατηγορουμένους τρεις τουλάχιστον ημέρας προ της ορισθείσης διακασίμου.-

Τα καθήκοντα του Λαϊκού Επιτρόπου είναι τ' ακόλουθα: α) Επί των υποβαλλομένων αυτώ δικογραφιών εφ΄ων

ενεργήθη τακτική ανάκρισις υποβάλλει πρότασιν ή παραγγέλλει συμπλήρωσιν των ανακρίσεων.- Εν περιπτώσει διαφωνίας μεταξύ

προτάσεως του λαϊκού επιτρόπου και πορίσματος του εισηγητού ή και συμφωνίας αμφοτέρων περί απαλλαγής του κατηγορουμένου αποφαίνεται οριστικώς η διοίκησις της Μεραρχίας.

β) Παρίσταται κατά τας συνεδριάσεις του Στρατοδικείου και ασκεί τα εν άρθρω 6 του παρόντος καθήκοντα.

Άρθρον 5ον

Η συνεδρίασις του Στρατοδικείου γίνεται δημοσία, η δε δίκη διαξάγεται είτε κατ΄αντιμωλίαν είτε ερήμην του κατηγορουμένου.

Άρθρον 6ον

Εις την κατ΄αντιμωλίαν δίκην ο πρόεδρος, έχων την εν γένει διεύθυνσιν της διαδικασίας εν αρχή λαμβάνει τα στοιχεία της ταυτότητος και εν γένει καταστάσεως του κατηγορουμένου, ερωτά αυτόν εάν έχει συνήγορον, εν αποφατική δε απαντήσει διορίζη τοιούτον ένα εκ των παρόντων συναγωνιστών κατά προτίμησιν νομικόν. Ακολούθως ο Λαϊκός επίτροπος απαγγέλλει συνοπτικώς την κατηγορίαν και προτείνει τα μέσα της αποδείξεως αυτής ο δε κατηγορούμενος τα ιδικά του μέσα υπερασπίσεως. Είτα ο γραμματεύς αναγιγνώσκει το παραπεμπτικόν πόρισμα, μεθ΄ό εξετάζονται ενόρκως οι εμφανισθέντες μάρτυρες, τούτων δε μη εμφανισθέντων ή μη κλητευθέντων αναγιγνώσκονται αι ένορκοι καταθέσεις των. Μετά τούτο αναγιγνώσκονται τα εν τη δικογραφία υπάρχοντα έγγραφα όσα ο Πρόεδρος κρίνει αναγκαία διά την διαλεύκανσιν της υποθέσεως, ως και εκείνα των οποίων την ανάγνωσιν ήθελε ζητήσει ο Λαϊκός επίτροπος ή ο κατηγορούμενος. Επακολουθεί η ένορκος εξέτασις των τυχόν υπαρχόντων μαρτύρων υπερασπίσεως και η ανάγνωσίς των υπό του κατηγορουμένου προσκομιζομένων προς υπεράσπισιν εγγράφων. Εις το σημείον τούτο ο πρόεδρος ερωτά τους παρισταμένους ακροατάς εάν τις εξ΄αυτών έχη να είπη τι υπέρ του κατηγορουμένου. Τέλος καλείται ο κατηγορούμενος να απολογηθή και μετά την απολογίαν, κηρυσσομένου του πέρατος της αποδεικτικής διαδικασίας, δίδεται ο λόγος εις τον Λαϊκόν επίτροπον και είτα εις τον συνήγορον, μεθ΄ο ερωτάται υπό του Προέδρου ο κατηγορούμενος εάν έχη να προσθέση τι. Είτα μετά μυστικήν διάσκεψιν των μελών του Στρατοδικείου εκδίδεται η απόφασις , ήτις απαγγέλεται δημοσία. ΄Όταν η

απόφασις είναι καταδικαστική ερωτάται περί της επιβλητέας ποινής ο Λαϊκός Επίτροπος και ο Συνήγορος και μετά νέαν μυστικήν διάσκεψιν επιβάλλεται η αρμόζουσα ποινή η δε περί αυτής απόφασις απαγγέλλεται και αύτη δημοσία. Η απόφασις λαμβάνεται κατά πλειοψηφίαν και υπογράφεται υπό του Προέδρου και του Γραμματέως. Περί πάντων των ανωτέρω τηρούνται συνοπτικά παρά του γραμματέως πρακτικά υπογραφόμενα παρά του Προέδρου και του γραμματέως.

Άρθρον 7ον

Ερήμην του κατηγορουμένου δίκη γίνεται, μόνον όταν τούτος εμπροθέσμως κλητευθείς δεν εμφανίζεται κατά ταύτην, τηρουμένων πάντων των εν ανωτέρω άρθρω διαλαμβανομένων, πλην των σχετιζομένων με την προσωπικήν εμφάνισιν του κατηγορουμένου. Η ερήμην του κατηγορουμένου εκδοθείσα απόφασις είναι εκτελεστή αναστέλλεται δε η εκτέλεσις της μόνον αν ο κατηγορούμενος συλληφθείς βάσει ταύτης και προσαχθείς υποχρεωτικώς εν τη έδρα της διοικήσεως της Μεραρχίας ή προσερχόμενος αυθορμήτως εις την αρμοδίαν διεύθυνσιν Δικαστικού ασκήση κατ΄αυτής ανακοπήν.

Η ανακοπή ασκείται ενώπιον της Διευθύνσεως Δικαστικού της Μεραρχίας, εις ην υπάγεται το εκδόν την ερήμην απόφασιν Στρατοδικείον εντός τριών ημερών από της προσαγωγής ή της προσελεύσεως του εις ταύτην συντασσομένης παρά της υπηρεσίας του δικαστικού της Διευθύνσεως και του ανακόπτοντος. Λόγοι ανακοπής είναι η ασθένεια και εν γένει πάσα περίπτωσις ανωτέρας βίας ως και η μη εμπρόθεσμος κλήτευσις του κατηγορουμένου.

Άρθρον 8ον

Η ασκηθείσα ανακοπή εισάγεται το ταχύτερον εις το Στρατοδικείον, όπερ ερευνόν το εμπρόθεσμον της ασκήσεώς της και το βάσιμον ή μη των λόγων της δεχεται ή απορρίπτει ταύτην. Απορριπτομένης της ανακοπής η αρχική απόφασις καθίσταται εκτελεστή, δεκτής δε γενομένης ταύτης, εξαφανίζεται η ερήμην απόφασις και το Στρατοδικείον προβαίνει εις την κατ΄ ουσίαν συζήτησιν της υποθέσεως τηρουμένων των διατάξεων της κατ΄ αντιμωλίαν δίκης.

Άρθρον 9ον

Κατά των αποφάσεων των στρατοδικείων ουδέν απολύτως ένδικον μέσον επιτρέπεται, πλην της ανακοπής, κατά τα εν τω προηγουμένω άρθρω εκτεθέντα.

Άρθρον 10ον

Η κοινοποίησις των κλήσεων προς μάρτυρας και κατηγορουμένους γίνεται διά ανταρτών ή κατά τόπους Λαϊκών Επιτροπών, κατά τον αυτόν τρόπον γίνεται και η εκτέλεσις των ενταλμάτων συλλήψεως και βιαίας προσαγωγής και η σύλληψις των ερήμην καταδικασθέντων. Διά πάσαν κοινοποίησιν συντάσσεται αποδεικτικόν υπογραφομένου υπό του επιδίδοντος οργάνου και του παραλαμβάνοντος ή τούτου αρνουμένου να παραλάβη ή να υπογράψη ή δηλούντος άγνοιαν γραμμάτων υπό δύο μαρτύρων. Εις το αποδεικτικόν πρέπει απαραιτήτως να διαλαμβάνεται η χρονολογία της κοινοποιήσεως και το όνομα του επιδίδοντος και του παραλαμβάνοντος ευαναγνώστως. Η κοινοποίησις γίνεται προσωπικώς εις εκείνον τον οποίον αφορά το κοινοποιούμενον έγγραφον, οπουδήποτε ευρισκόμενον η εν απουσία τούτου από την κατοικίαν του εις τινα των μετ΄ αυτού συγκατοικούντων μελών της οικογενείας του οπουδήποτε συναντωμένων.

Άρθρον 11ον

Το Στρατοδικείον επιβάλλει ποινάς θανάτου, στερητικάς της ελευθερίας οιασδήποτε και χρηματικάς τοιαύτας κατά την ελευθέραν κρίσιν του, λαμβάνον υπ΄ όψιν το περί δικαίου αίσθημα. Επίσης επιβάλλει την ποινήν της δημεύσεως ολοκλήρου ή μέρους της περιουσίας, της στερήσεως των πολιτικών δικαιωμάτων εφ΄ ωρισμένον χρόνον ή και ισοβίως, προκειμένου δε περί στρατιωτικών και την ποινήν της καθαιρέσεως. Αι ανωτέρω ποιναί δύνανται να επιβληθούν είτε κεχωρισμένως είτε και πλείονες ομού αθροιστικώς, αι δε εξ αυτών ποιναί της δεσμεύσεως και της στερήσεως των πολιτικών δικαιωμάτων δύνανται να επιβληθούν και ως αυτοτελείς ποιναί. Απαγορεύονται αι βασανιστικαί ποιναί.

Άρθρον 12ον

Το Στρατοδικείον δύνανται να αναστέλλη την εκτέλεσιν πάσης επιβληθείσης ποινής πλην της ποινής του θανάτου.- Η αναστολή δυναμένη να δοθή υπό όρον οιονδήποτε ή άνευ όρου και δι' ωρισμένον χρόνον κατά την ελευθέραν κρίσιν του Στρατοδικείου, απαγγέλεται διά της αυτής καταδικαστικής αποφάσεως.

Η δοθείσα αναστολή αίρεται και η καταδικαστική απόφασις εκτελείται κατόπιν σχετικής διαταγής της Μεραρχίας, υφ' ην υπάγεται το εκδόν την απόφασιν στρατοδικείον.- Ι) όταν ο καταδικασθείς διαρκούντος του χρόνου της αναστολής καταδικασθή εκ νέου επί τινι των εις την αρμοδιότητα του στρατοδικείου υπαγομένων αδικημάτων και 2) όταν ο καταδικασθείς διαρκούντος του χρόνου της αναστολής παραβή αυτώ όρον, της παραβάσεως πιστοποιουμένης διά βεβαιώσεως της αρμοδίας διευθύνσεως Δικαστικού της Μεραρχίας παρ' ή εδρεύει το εκδόν Στρατοδικείον. Η βεβαίωσις αυτή παρέχεται υπό της Διευθύνσεως δικαστικού βάσει στοιχείων άτινα αυτή συγκεντρώνει και θεωρεί κατά την κρίσιν της επαρκή διά την ύπαρξιν της παραβάσεςως.

Άρθρον 13ον

Ο εις θάνατον καταδικσσθείς δύνανται εντός ανασταλτικής προθεσμίας ......... ωρών από τας καταδικαστικάς αποφάσεις και υποβάλλει μέσω της διοικήσεως της Μεραρχίας παρ' ή εδρεύει το καταδικάσαν στρατοδικείον αίτησιν προς το Γενικόν Στρατηγείον περί αναστολής της εκτελέσεως της επιβληθείσης ποινής. Η διοίκησις της Μεραρχίας διαβιβάζει την αίτησιν μετά της γνώμης της εντός 48 ωρών μεθ' όλης της δικογραφίας.

Άρθρον 14ον

Η ποινή του θανάτου εκτελείται διά τυφεκισμού, αποκλειουμένου παντός ετέρου τρόπου επιμελεία της Μεραρχίας υπό εκτελεστικού αποσπάσματος, τηρουμένων των θρησκευτικών διατυπώσεων. Κατά την εκτέλεσιν παρίσταται ο Γραμματεύς του εκδόντος την καταδικαστικήν απόφασιν Στρατοδικείου, όστις αναγιγνώσκει ταύτην εις τον

καταδικασθέντα επί παρουσία του επί κεφαλής και των ανδρών του εκτελεστικού αποσπάσματος και ερωτά τούτον περί της τελευταίας του θελήσεως. Προκειμένου περί στρατιωτικού, της εκτελέσεως προηγείται καθαίρεσις κατά τους στρατιωτικούς κανονισμούς. Προς βεβαίωσιν της γενομένης εκτελέσεως συντάσσεται έκθεσις υπογραφομένη υπό του Γραμματέως και του επί κεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος ήτις επισυνάπτεται εις την σχετικήν δικογραφίαν.

Άρθρον 15ον

Μεχρι της ιδρύσεως Λόχων εργασίας ή άλλων περιορισμένων χώρων προς εγκάθειρξιν των καταδικαζομένων εις ποινάς στερητικάς της ελευθερίας αύται εκτελούνται καθ ον τρόπον θέλει ορίζει εκάστοτε η Μεραρχία παρ' η εδρεύει το Στρατοδικείον.

Άρθρον 16ον

Εάν τις διά πλείονα του ενός αδικήματα παρεπέμφθη διά του αυτού πορίσματος καταδικασθή διά της αυτής αποφάσεως το Στρατοδικείον επιβάλλει εις αυτόν εφ' άπαξ ποινήν κατά το άρθρον 11 του παρόντος δι' όλας τας πράξεις, αποκλειομένης της επιβολής ιδίας ποινής δι' έκαστον αδίκημα. Τα πλείονα αδικήματα συνεκτιμώνται διά τον καθορισμόν της εφ' άπαξ επιβλητέας ποινής

Άρθρον 17ον

Εάν τις καταδικασθή διά διαφόρων αποφάσεων του αυτού Στρατοδικείου ή διά αποφάσεων διαφόρων Στρατοδικείων εις στερητικάς της ελευθερίας ποινάς υποχρεούται το Στρατοδικείον αυτεπαγγέλτως ή τη αιτήσει του ούτω καταδικασθέντος όπως συγχωνεύση την μικροτέραν ή τας μικροτέρας ποινάς εις την μεγαλυτέραν, ην και επιτείνει κατά την κρίσιν του λαμβάνον υπ' όψιν την βαρύτητα των πράξεων, τας συνθήκας υφ' ας εξετελέσθησαν αύται ως και την εν γένει κατάστασιν του καταδικασθέντος.-

Άρθρον 18ον

Αι αποφάσεις των Στρατοδικείων στηριζόμεναι εις το περί δικαίου

Λαϊκόν αίσθημα, εκδίδονται και εκτελούνται εν ονομάτι του Ε λ λ η ν ι - κ ο ύ ΛΑΟΥ άπασα δε η διαδικασία των Στρατοδικείων γίνεται εφ' απλού χάρτου.

Άρθρον 19ον

΄Απαντα τα κενά και λοιπά ζητήματα, άτινα ήθελον ανακύψει κατά την εφαρμογήν των παρουσών διατάξεων, ρυθμίζονται διά διαταγών της αρμοδίας Μεραρχίας ή του Γενικού Στρατηγείου.

Άρθρον 20όν

Αι παρούσαι διατάξεις θα τεθούν εν ισχύει διά Διαταγής του Γεν. στρατηγείου

Σ.Δ. Γενικού Στρατηγείου 2-10-1943 Στέφανος Σαράφης ΄Αρης Βελουχιώτης Βασίλειος ΣαμαριώτηςΑκριβές Αντίγραφον

ΗΔιεύθυνσις Διαστικού ΧYΙ Μεραρχίας

47

Αριθ. 2058 6-10-43

Αρχηγείο των εν Ελλ. Ιταλ. Εν Δυνάμεων

3. Οκτωβρ. 1943

Σημείωμα

Προς τον Σ/χην Κρις

Συμμαχ. Στρατ. Αποστολή εν Ελλάδι

Μετά βαθείας λύπης είμαι υποχρεωμένος να φέρω εις γνώσιν άλλα σοβαρά άτοπα σημειωθέντα εις την Νότιον ομάδα των Ενοπλ. Ιταλ. Δυνάμεων των παρ' εμού εξαρτωμένων.

Ο Ταγ/χης Γκριμάλντι Διοικητής της ομάδος ταύτης (41ο τάγμα του 14ου Πεζικού, 1ος Λόχος του 14ου Συν/τος, 6η πυροβολαρχία του 18ου Πυροβολικού, Πολυβοληταί του Σώματος Στρατού και Πυροβοληταί θέσεως - ολικόν 1345 άνδρες και 83 τετράποδα) ευρίσκεται εις την διάθεσιν της 13ης Μεραρχίας Ανταρτών με έδρα το Καρπενήσι.

Ο ανεφοδιασμός εις τρόφιμα - ο οποίος άχρις ώρας ευγενώς εξυπηρετείτο από τους Αντάρτες - εκ της διαφοράς της στάσεως των στρατιωτών μας - δεν είναι ικανοποιητικός και ως φαίνεται δεν είναι επαρκής. Είναι επομένως επάναγκες όπως χορηγηθώσι το ταχύτερον τα αναγκαία κεφάλαια εις τον Διοικητήν της Ομάδος διά την συντήρησιν του στρατού του.

Η παράταξις των δυνάμεων εις μέτωπον ορεινόν μήκος άνω των 50 χιλιομέτρων είναι υπερβολική και αντίθετος με την βασικήν αρχήν την οποίαν καθώρισα όπως αι δυνάμεις μη διασπείρωνται.

Εξαιρετικώς ενεργώς φαίνεται να εξασκείται μία προπαγάνδα εκ μέρους Ιταλών λιποτακτών αποσκοπούσα εις την παράδοσιν εκ μέρους Ιταλ. Στρατιωτών των όπλων αυτών και εις ανυπακοήν εις τους αξιωματικούς αυτών.

Η ενέργεια αύτη είναι τελείως αντίθετος προς το σύμφωνον συνεργασίας το υπογραφέν υπό των Ελλην. και Βρετ. Αρχών και επικυρωθέν υπό του Αρχηγού Μέσ. Ανατολής.

Εφ' όσον μεχρις αποδείξεως του εναντίον, τα ιταλικά στρατεύματα ανήκουν εις τον Βασιλ. Ιταλ. Στρατόν και δέον να θεωρούνται ως σύμμαχα στρατεύματα η προπαγάνδα αυτή δέον απολύτως να σταματήση.

Περισσότερον έτι ενδεικτική του γεγονότος της προπαγάνδας είναι η κατάστασις η οποία μου εκτίθεται παρά του Τ/χου Λάμπους της Μεραρχ. Φόρλι.

Ο Τ/χης αυτός ευρίσκεται μετά 46 αξιωμ. και 1500 περίπου ανδρών, προερχομένων εκ διαφ. Τμημάτων, εις την ζώνην του Λάσπε (25 χιλιομ. από του Καρπενησίου).

΄Όλα τα τμήματα ταύτα (οργανικαί πληροφορίαι) απεμακρύνθησαν των εδρών αυτών με τα ατομικά αυτών όπλα, με τα οπλοπολυβόλα των, μερικά πυλυβόλα και ολμοβόλα των 81 και 45. ΄Ησαν όλα, συστημένα από στρατιωτικούς οι οποίοι είχον δηλώσει ότι επεθύμουν να πολεμήσουν κατά της Γερμανίας, Μολοντούτο, αντιθέτως προς το συμφέρον συνεργασίας 7/βρίου και ειδικώς του άρθρου 30 της δ/γής Μεσ. Ανατ. της 10 7/βρίου 43, οι στρατιωτικοί αυτοί προσεκλήθησαν από τους αντάρτες να παραδώσουν τα όπλα με την υπόσχεσιν ότι ταύτα θα επεστρέφοντο. Δηλώσεις και μαρτυρίαι επί του γεγονότος τούτου εκ μέρους όλων των αξιωματικών κατετέθησαν παρά τω Σ/χη ΄Αρθρουρ αντιπροσώπου της Συμαχ. Επιτροπής εις εκείνην την ζώνην.

΄Ολοι οι ιταλοί στρατιωτικοί επίσης απεγυμνώθησαν αυθαιρέτως όλων των προσωπικών αυτών εφοδίων και αφέθησαν με ένα πουκάμισο και ένα παντελόνι μόνο. Εκτός τούτου από ένα αξ/κόν της Βασιλ. Αεροναυτικής αφηρέθησαν 80 εκατομμύρια δραχμαί τας οποίας ο αξκός ούτος εκράτει ως παρακαταθήκην καθ' ο απεσπασμένος εις τας εργασίας

του αερολιμένος του Αγρινίου.Και εις αυτήν ακόμη την ομάδα η προπαγάνδα η αντιϊταλική

εναντίον αυτής ταύτης της σημαίας και των αξ/κών μαίνεται.Συντρέχει λόγος όπως, το ταχύτερον διαχωρισθώσιν εις την ομάδα

ταύτην η μεγάλη μάζα των επιθυμούντων να πολεμήσουν κατά της Γερμανίας από των μη επιθυμούντων και συμφώνως προς τα υπογρ. επισήμως σύμφωνα να επιστραφώσιν εις τους πρώτους τα όπλα.

Η ομάς αυτή (η πολεμούσα κατά της Γερμανίας) δέον το ταχύτερον να επανενδώση και να μεταφερθή εις μίαν ζώνην εγγύς προς τα Ιταλ. Στρατεύματα.

Προσθέτω ότι το στρατόπεδον του Λάσπε - μετά 46 αξιωμ. και 1500 ανδρών Ιταλών - διοικείται παρ' ενός Ανθ/γού αντάρτου βοηθουμένου υπό δύο λιποτακτών Ιταλών ενδεδυμένων την στολήν του Αντάρτου.

Η άνω ενέργεια των ανταρτών είναι αντίθετος προς το σύμφωνον συνεργασίας, δεδομένου ότι οι άνω στρατιωτικοί ρητώς εδήλωσαν ότι επιθυμούν να πολεμήσουν κατά της Γερμανίας

Ο Στρ. Μεραρχ. ΔιοικητήςΑκριβές Αντίγραφον υπογρ. Ιφάντε.

48

ΕΛΑΣVIII Μεραρχία Ηπείρου Τ.Τ. 534 την 3 Οκ/βρίου 19433/40 Συν/μαΑριθ. 1732

ΠροςΤο Κοινόν Αρχηγείον

΄Ο π ο υ

΄Εχομεν την τιμήν να υποβάλωμεν συνημμένως έγγραφον αναφοράν παραπόνων του ιδιώτου Παν. Τόλη, εκ Γραμμενίτσης κατά των Αξ/κών του ΕΔΕΣ κ.κ. Μπασακάρου Χρ. Ιλάρχου και κ. Τσεπέτη Θεοδ. Υπολοχαγού , καθότι εξ αιτίας των υπεβλήθη εις έξοδα ανερχόμενα εις το ποσόν των 150000 διά την μεταφοράν των πραγμάτων της οικογενείας από του χωρίου του εις Καλεντίνην, λόγω της επιτάξεως του ιδίου του ζώου υπό των ως άνω Αξι/κών καθ' ην στιγμήν ηδύνατο να επιτάξουν τοιούτον παρ' αγωγιάτου μαυραγορίτου. Όταν δε ο ως άνω

παραπονούμενος εζήτησε το ζώον του εφ' όσον πλέον εξέλειπε ο λόγος της περαιτέρω κατακρατήσεως του, δεν τω παρεδόθη αλλά εδήσε να υποβληθή εις μυρίους κόπους και ταλαιπωρίας διά να κατορθώση να παραλάβη το ζώον του.

΄Οθεν παρακαλούμεν όπως διατάξητε και ενεργηθή ότι πρέπει.

Διά το 3/40 Συν/γμαΚοινοποίησις1) VIII Μεραρχίαν Ηπείρου Τ. Παπασπύρου2) Βρετανικήν Αποστολήν ΄Αρτης Ταγ/χης3) Γεν. Αρχηγείον ΕΔΕΣ4) Κοινόν Στρατηγείον ΕΛΑΣ - ΕΔΕΣ

Διά την ακρίβειαν(Τ.Σ.Υ.)

49

Ε . Λ. Α. Σ.VIII Μεραρχία Ηπείρου Τ.Τ. 534 την 4/10-433/40 Συν/μαΑριθ. 1769

Προς

Το Κοινόν Αρχηγείον

΄Εχομεν την τιμήν να σας γνωρίσωμεν ότι μας κατηγγέλθη παρά του υπευθύνου ΕΑΜ Τετρακώμου ότι άπαντες οι εν τω χωρίω τούτω υπηρετούντες αντάρτες του ΕΔΕΣ λαμβάνουσι, εκτός της τροφής και ιματισμού, μηνιαίως 45 χιλ. έκαστος και 10 χιλ δρχ. δι' έκαστον άτομον της οικογενείας του, ότι πολλοί των μονίμων ανταρτών εκ περιτροπής υπηρετούν ως μόνιμοι και κατόπιν ως έφεδροι και τανάπαλιν, δι' ας παραβάσεις ελήφθησαν ένορκοι καταθέσεις ας πέμπομεν συνημμένως και παρακαλούμεν όπως ενεργήσητε ότι πρέπει.

Διά το 3/40 Συν/μαΚοινοποίησις1) Βρετταν. Αποστολήν ΄Αρτης2) VIII Μεραρχίαν Ηπείρου Διά την ακρίβειαν3) Γεν. Αρχηγείον ΕΔΕΣ (τ.υ.)4) Κοινόν Στρατηγείον

50

Διοίκησις των εν Ελλάδι Ιταλικών Ενόπλων Δυνάμεων

Δελτίον Πληροφοριών

5 Οκτωβρίου 1943

Τρεις εβδομάδες , μετά την τακτοποίησιν εις τον ΕΛΑΣ των Ιταλικών Τμημάτων τα οποία έφθασαν εις τα βουνά της Ελλάδος για να μπορέσουν να πολεμήσουν στο πλευρό των Ενωμένων Εθνών εναντίον των Γερμανών, επιτρέπουν να βεβαιώσωμε την ανάγκην όπως αι Ιταλικαί Δυνάμεις, καταστούν - διά την καλυτέραν των αποστολήν - ανεξάρτητοι από τον ΕΛΑΣ, εις ένα ιδικόν των αυτόνομον τομέα, η εις το πλευρόν των εθνικιστικών δυνάμεων του ΕΔΕΣ.

Εις το ως άνω συμπέρασμα ωδήγησαν τα εξής γεγονότα και οι εξής διαπιστώσεις:

1) Αντί να παράσχη, συμφώνως προς τας αποσχέσεις των πρώτων ημερών, την ιδιαιτέρως αξίαν συμβολήν διά την επίλυσιν των σοβαρών λογιστικών προβλημάτων της μάζας των Ιταλικών δυνάμεων, η Διοίκησις του ΕΛΑΣ κατέστησε σοβαρώτερα τα τοιαύτα προβλήματα είτε σφετεριζομένη Ιταλικά μέσα, είτε εμποδίζουσα την ελευθέραν απόκτησιν νομής είτε δημιουργούσα δυσκολίας εις την κυκλοφορίαν των Ιταλών και Ιταλικών οχημάτων.

2) Εις τελείαν αντίθεσιν προς το σύμφωνον, εν καιρώ αυτής υπογραφέν (δια του οποίου οι Ιταλοί είχον το δικαίωμα να κρατήσουν τον οπλισμόν, εφ' όσον θα εδήλωνον ότι διατίθενται να πολεμήσουν εναντίον των Γερμανών), η Διοίκησις του ΕΛΑΣ δεν προέβλεψε ακόμη - ύστερα από τρεις εβδομάδες και πλέον - να επιστρέψη τον οπλισμόν τον οποίον οι αντάρτες της αφήρεσαν από τας μεμονωμένας και ολιγαρίθμους Ιταλικάς Μονάδας (συνολικώς 2700) το αυτό ας λεχθή και περί των

υλικών, μέσων και τροφίμων δωρεάν αφαιρεθέντων από τους ιδίους στρατιώτας.

3) Οι μικρές ομάδες Ιταλών - εις πολλάς περιπτώσεις - απεγυμνώθησαν κυριολεκτικά από τον ιματισμόν, υποδήματα, ωρολόγια, προσωπικά αντικείμενα. Επίσης πολλάκις εκτυπήθησαν. ΄Όλα αυτά χωρίς η Διοίκησις του ΕΛΑΣ - εν επιγνώσει τοιούτων γεγονότων - να επέμβη καθ' οιονδήποτε τρόπον.

4) Αντάρτες του ΕΛΑΣ πήραν διά της βίας αυτοκίνητα και μοτοσυκλέτες μεμονωμένων Ιταλών.

5) ΄Υβρεις και απειλαί παντός είδους εστράφησαν κατά των Ιταλών οδηγών αυτοκινήτων για να τους εξαναγκάσουν να φορτώσουν πρόσωπα και πράγματα για λογαριασμό των ανταρτών, εις βάρος της κυρίας υπηρεσίας.

6) Διάφοροι επιτυχίαι επιτελεσθείσαι υπό Ιταλικών τμημάτων εις τον αγώνα εναντίον των Γερμανών απεδόθησαν - υπό του τύπου του ΕΛΑΣ - εις τους ιδίους τους αντάρτας συγχρόνως διεθόθη ότι τα Ιταλικά στρατεύματα δεν ήσαν διατεθειμένα να πολεμήσουν.

7) Μία δραστηριοτάτη προπαγάνδα έχει γίνη για να εξαπατήσουν τους Ιταλούς στρατιώτας να λιποτακτήσουν εκ των τμημάτων των, να περάσουν στον ΕΛΑΣ, καμιά δεκαριά Ιταλοί εξηπατήθησαν έτσι να λιποτακτήσουν με την υπόσχεσιν - δοθείσαν υπό των ανταρτών να τους αποστείλουν στην πατρίδα τους εντός ολίγων ημερών.

Σχεδόν όλοι οι λιποτάκται μετενόησαν τώρα πικρά, αλλά δεν μπορούν να επιστρέψουν στα τμήματα των, διότι ηπειλήθησαν με θάνατο εις περίπτωσιν που θα απεμακρύνοντο.

8) Όχι ολιγώτερον δραστηρία είναι η προπαγάνδα, η διαδιδομένη υπό των ανταρτών ΕΛΑΣ κατά της Αγγλίας και κατά των ΄Αγγλων και Ιταλών Αξ/κών, εκυκλοφόρησαν μικρά μανιφέστα, συντεταγμένα εις την Ιταλικήν, εντός των οποίων ζητούν να εμπνεύσουν εις τους Ιταλούς στρατιώτας το μίσος και την περιφρόνησιν κατά των Αξ/κών , εγκωμιάζοντες - εν αντιθέσει - τους Αξ/κούς του ΕΛΑΣ.

9) Απείθεια, δυσπιστία και πνεύμα διασπάσεως, χαρακτηρίζουν την στάσιν των αρχηγών του ΕΛΑΣ (πλην μιας ή δύο εξαιρέσεων) προς τας Ιταλικάς Διοικήσεις και στρατεύματα. Σχεδόν κανένα εκ των ατυχημάτων και επεισοδίων, των σημειωθέντων υπό της Ιταλικής Διοικήσεως δεν εξητάσθη ούτε ελύθη υπό της Διοικήσεως του ΕΛΑΣ, η οποία όμως εξησφάλισε τα συμφέροντα της. ΄Ολες αι αιτήσεις επί οποιουδήποτε ζητήματος, που έγιναν υπό της Ιταλικής Διοικήσεως απεκρούσθησαν με διαμαρτυρίας περιφρονητικάς εις τρόπον οξύν και τραχέως αγενή.

10) Τέλος, ένα σύνολο δεδομένων και πληροφοριών, τα οποία για συντομία αφίνομεν να μας άγει να πιστέψωμε ότι πρόθεσις των αρχηγών του ΕΛΑΣ είναι να διασπάσουν τα Ιταλικά τμήματα εις μικρούς πυρήνας διά να επιτύχουν τον πλήρη αφοπλισμόν, συμφώνως προς προκαθορισμένον σχέδιον. Αι πληροφορίαι επί του προκειμένου συγκεντρωθείσαι, διεπιστώθησαν επιτυχως υπό πολυαρίθμων αιτήσεων της Διοικήσεως του ΕΛΑΣ, απευθυνομένων όπως επιτύχουν την διάσπασιν και την απομόνωσιν τμημάτων και κυρίως πυροβολαρχιών του πυροβολικού.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Τα ως άνω γεγονότα αναπτύσσονται και εξετάζονται όχι μόνον εις το πλαίσιον της στρατιωτικής καταστάσεως αλλά ειδικά εις το πολιτικόν πλαίσιον.

Ο ΕΛΑΣ προφανώς ένοπλος οργανώσις του ΕΑΜ (δηλαδή εκείνου, που έπρεπε να είναι το μέτωπον ενώσεως όλων των αντιφασιστικών Ελληνικών δυνάμεων) είναι πρακτικώς η μαχητική οργάνωσις του Κομμουνιστικού Ελληνικού κόμματος (Κ.Κ.Ε.) διά το οποίον ο αγών εναντίον των δυνάμεων κατοχής αποτελεί σκοπόν στοιχειώδη και δευτερεύοντα, ενώ ο αληθής και θεμελιώδης σκοπός είναι η ίδρυσις του μπολσεβικικού καθεστώτος εις την Ελλάδα.

΄Εχον υπ' όψιν του την μεγάλην ισχύν του Εθνικιστικού στοιχείου εις την Ελλάδα το Κ.Κ.Ε., προσδίδει αρχικώς εις το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ μια Εθνικιστική γραμμή, η οποία θα προσήλκυε εις το κέντρον της ανταρτικής οργανώσεως , όλην την μάζαν εκείνων, οι οποίοι οπωσδήποτε είχον την πρόθεσιν να αγωνιστούν διά την ελευθερίαν. Είναι γνωστά τα

επεισόδια που εσημειώθησαν εκ της προσχωρήσεως των Ελλήνων Αξ/κών, αρνηθέντων να συνεργασθούν όταν αντελήφθησαν τας πραγματικάς προθέσεις της οργανώσεως. Ωστόσο ένα σημαντικό μέρος των ενόπλων του ΕΛΑΣ διέπεται υπό αισθημάτων κάθε άλλο παρά Κομμουνιστικών. Αποφεύγει όμως να εκδηλώση τα πραγματικά του αισθήματα, φοβούμενον τας αγρίας ποινάς τας οποίας εν τοιαύτη περιπτώσει ο ΕΛΑΣ δεν θα παρέλειπε να επιβάλη εις όποιον εξέλθη των γραμμών του.

Ως σημαντική οργάνωσις ο ΕΛΑΣ είναι πολύ λίγο ανεπτυγμένη: δεν διαθέτει παρά οπλισμόν προμηθευόμενον εις αυτόν υπό της Αγγλικής Αποστολής (δια να επιτύχη καθ' ότι ο ΕΛΑΣ ανέλαβε να αναπτύξη δράσιν κατά των δυνάμεων κατοχής, ενώ οι εθνικιστές αντάρτες προς αποφυγήν αντιποίνων και ζημιών εις τον πληθυσμόν, ανέλαβον μόνον συνεργασίαν εις περίπτωσιν αποβάσεως των συμμάχων), δεν έχει αξιωματικούς (εσχάτως ήρχισε μία σειρά εκπαιδεύσεως 300 μαθητών αξ/κών εις την περιοχήν Καρδίτσης) είναι υποχρεωμένος να προμηθεύεται τα υλικά με τις απειλές και τη βία δεν έχει πειθαρχίαν στερείται σχεδόν εξ ολοκλήρου υπηρεσιών και ανδρών εχόντων ειδικότητας. Κανείς δεν μπορεί καλύτερα από τους Ιταλούς να κρίνη τον βαθμόν αποδόσεως της οργανώσεως, του ΕΛΑΣ. Τοιαύτη απόδοσις είναι τεραστίως κατωτέρα εκείνης ήτις θα προέκυπτε εκ του προπαγανδιστικού τύπου των ανταρτών.

Εκτός αρχικών τινών επιτυχιών, οφειλομένων εις τον αιφνιδιασμόν και εις την έλλειψιν μέτρων ασφαλείας εκ μέρους των Ιταλών, εκτός τινών επιτυχιών περιπτώσεων σαμποτάζ, οφειλομένων εις μελετημένην προδιάθεσιν Αγγλικών Τεχνικών οργανώσεων, η δραστηριότης του ΕΛΑΣ υπήρξε πάντα ταπεινή και αυστηρώς εξουδετερωθείσα έτσι που να μην μπορέσουν να εμποδίσουν ώστε - κατά τους τελευταίους μήνας - μία ολόκληρος Ιταλική Μεραρχία (η Μπρένερρο) να αποσυρθή εις ανάπαυσιν εις την Ελλάδα. Για να φέρωμε ένα μόνο παράδειγμα, ο ΕΛΑΣ ανήγγειλε ότι επέφερεν εις τους Ιταλούς, κατά την συμπλοκήν της Πόρτα - Παζάρι (7-10 Ιουνίου 1943) 600 νεκρούς και αναλόγους τραυματίας: αι πραγματικαί απώλειαι όμως ήσαν τρεις Ιταλοί και πέντε Ρουμάνοι εθελονταί φονευθέντες. Η συμπλοκή του Αλμυρού (14-17 Αυγ. 1943) είναι ένα άλλο παράδειγμα πειστικό περί της αδυναμίας του ΕΛΑΣ.

Γνωρίζων την τοιαύτην αδυναμίαν ο ΕΛΑΣ, κατά την αγγελίαν της ανακωχής και παραδόσεως της Ιταλίας συνέλαβε το σχέδιο να σφετερισθή ολόκληρον τον οπλισμόν των εν Ελλάδι Ιταλικών δυνάμεων. Οφείλεται αποκλειστικώς εις τα σφάλματα γενόμενα υπό των κομμουνιστών ανταρτών, με τέτοιο πνεύμα, εις όλα τα Ιταλικά Φρουραρχεία, εάν το μεγαλύτερον μέρος αυτών, μη επιτυχόν να έλθη εις επαφήν με ΄Αγγλους Συνδέσμους, προτίμησε να παραδοθή εις τους Γερμανούς μάλλον παρά να παραδώση τον οπλισμόν του εις τους κομμουνιστάς αντάρτας.

Οι τελευταίοι αυτοί επέτυχαν έτσι να αφοπλίσουν μόνον μεμονωμένας ομάδας Ιταλών, εις ένα συνολικόν αριθμόν 2700, ενώ η μάζα των δυνάμεών μας τεθείσα υπό την αιγίδα των Συμμάχων, έχει σήμερα την τιμήν να μπορή να αντιμετωπίζη τελικά, με το μέτωπο ψηλά, τον πραγματικόν κληρονομικόν Γερμανικόν εχθρόν.

Αι τελευταίαι πληροφορίαι επιφυλακτικώταται και προσεκτικώταται αφήνουν να υποθέσωμεν ότι ο ΕΛΑΣ προπαρασκευάζει μίαν σειράν δυναμικών δράσεων διά να γίνη κάτοχος των Ιταλικών όπλων. Τα αναγκαία μέτρα ασφαλείας ήδη ελήφθησαν ώστε να απομακρυνθή διά των ιδίων όπλων κάθε προσπάθεια τοιούτου είδους.

Είναι λοιπόν προφανές και ορθόν ότι η κατάστασις των σχέσεων μετά του ΕΛΑΣ αποκλείει καθαρώς την δυνατότητα μιας περαιτέρω παραμονής των Ιταλικών δυνάμεων εις την παρούσαν περιοχήν και συμβουλεύει την μετάθεσιν εις άλλην περιοχήν (κατά το δυνατόν ελεγχομένην υπό των εθνικιστών) εις την οποίαν υπό όρους ηθικούς και υλικούς ολιγότερον μειονεκτικούς αι τοιαύται δυνάμεις θα παράσχουν αναμφιβόλως γενναίαν συμβολήν εις τον αγώνα κατά του εχθρού.-

Ακριβές Αντίγραφον.

51

Ε . Λ . Α. Σ.VIII ΜΕΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΑριθ. Ε.Π. 3/2

Π Ρ Ο Σ

Την Πανηπειρωτικήν Επιτροπήν και περιφερειακάς

Επιτροπάς και Περιφερειακάς

Εφεδρικού Ε.Λ.Α.Σ.

΄Υστερα από την αντιλαϊκή και αντιδραστική στάση της οργάνωσης Ζέρβα, που διασπούσε τον αγώνα του Ελληνικού λαού ενάντια στον κατακτητή , πάρθηκε από τις 10 τρέχοντος η απόφαση να διαλυθή τέλεια η οργάνωση του Ζέρβα.

Ο ΕΛΑΣ της Ηπείρου με την βοήθεια του Εφεδρικού ΕΛΑΣ ενισχυμένος με τμήματα του ΕΛΑΣ Δυτικής Μακεδονίας, Κεντρικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας και Δυτικής Στερεάς ανέλαβε κεραυνοβόλως ενέργειες εκκαθάρισης.

Καθήκον της πολιτικής οργάνωσης είναι να διαφωτίσουν το λαό αναλύοντας το αντιδραστικό έργο της οργάνωσης Ζέρβα, να διαφωτίση τους αφοπλισμένους αντάρτες του Ζέρβα που γυρίζουν στα χωριά τους, τονίζοντάς τους ότι έγιναν θύματα, να καλλιεργήση στο λαό το πνεύμα της μη αντίστασης στις εκκαθαριστικές ενέργειες από τα αντιλαϊκά Ζερβικά στοιχεία, να μην κάνη ακρότητες τιμωρώντας και τους πιο ασήμαντους υπευθύνους του Ζέρβα. Να τονιστή ότι ο ΕΛΑΣ δεν έχει καμιά διαφορά με τους παραστρατημένους φτωχούς αντάρτες του Ζέρβα, που άμα δεν χτυπήσουν τον ΕΛΑΣ και γυρίσουν στα σπίτια τους δεν έχουν να πάθουν τίποτε. Να κυκλοφορήσετε στα χωριά την προκήρυξη της Μεραρχίας

12-10-43

Η VIII ΜΕΡΑΡΧΙΑ Λ.Πίσπερης

Διά την ακρίβειαν Ι. ΚατσαντώνηςΤο ΙΙ Γραφείον

(Τ.Σ.Υ.)

52

Ε.Λ.Α.Σ.ΧVΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤ. ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙονΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. Α.Π.

Π Ρ Ο Σ Ω Π Ι Κ Η

Δ Ι Α Τ Α Γ Η

Κατά πληροφορίας ληφθείσας από Μαυροβούνιον οι Γερμανοί ενήργησαν εκκαθαριστικήν ενέργειαν κατά του Κισσάβου με δύναμιν 6.000 περίπου ανδρών. Δεν αποκλείεται ενέργεια και κατά του Μαυροβουνίου και Πηλίου. Επειδή εις την περιοχήν του Πηλίου είναι συγκεντρωμένα όλα τα Τμήματα της Μεραρχίας καθορίζομεν τα κάτωθι:

Ι) Εις την περιοχήν του Πηλίου - Μαυροβουνίου θα παραμείνη μόνον τον 2ον Σύνταγμα, το Τμήμα Συνεργείων, η Αντιαρματική και Πεδινή Πυροβολαρχία και αι Διμοιρίαι Μηχανικού και Διαβιβάσεων του 2ου Συντάγματος με αποστολήν.

1α. Την εξασφάλισιν όλου του υλικού του ευρισκομένου εις την περιοχήν Πηλίου - Μαυροβουνίου το οποίον θα αποκρυφθή και θα καμοφλαρισθή μακράν των Χωρίων και μονοπατίων ώστε και αν ακόμα γίνη εκκαθαριστική ενέργεια να μη ανευρεθή υπό των Γερμανών.

1β. Να κρατήση το ηθικόν του Λαού και των Οργανώσεων διά της κατανομής των Τμημάτων εις ολόκληρον την περιοχήν Μαυροβουνίου - Πηλίου.

1γ. Εις περίπτωσιν επιμονής του κατακτητού να εκκαθαρίση εντελώς την περιοχή και εφ' όσον υπάρχει κίνδυνος να αιχμαλωτισθούν τα Τμήματα θα διαφύγουν εις ΄Ορθρυν.

ΙΙ) Το 51ον Σύνταγμα Πεζικού θα κινηθή αύριον προς την περιοχήν ΄Ορθρυος με δρομολόγιον Κάτω Κερασιά - Κάπουρνα -΄Αγιος Γεώργιος - Σαρατζή - Νταουτσά - Κελιέρι και εκείθεν προς Κορφή. Αναχώρησις το απόγευμα και εις ώραν τοιαύτην ώστε να διέλθη τον αυχένα Λατομίου - Βελεστίνου και το πεδινόν Τμήμα την νύκτα. Η ώρα αναχωρήσεως από Κάτω Κερασιά θα καθορισθή από τον Διοικητήν του 51 Συντάγματος. Ιος σταθμός Πορείας το Χωρίον Νταουτσά.

ΙΙΙ) Η Πυροβολαρχία του 52ου Συντάγματος μετά δύο αντιαρματικών και η Διμοιρία Μηχανικού και Διαβιβάσεων του 51 και 52 Συντάγματος και της Μεραρχίας το Ιππικό και ο Λόχος Στρατηγείου και το προσωπικόν του Νοσοκομείου της Μεραρχίας πρέπει να ευρίσκονται αύριον το απόγευμα εις την περιοχήν Κάτω-Κερασιάς - Κάπουρνας ώστε 2 ώρας μετά την εκκίνησιν της φάλαγγος του 51ου Συντάγματος να κινηθή διά να διέλθη τον αυχένα Λατομείου - Βελεστίνου και το Πεδινόν Τμήμα την νύκτα. Ιος Σταθμός Πορείας το Χωρίον Σαρατζί. Επί κεφαλής της φάλαγγος ο Συναγωνιστής Λοχαγός Μεταξογιάννης. Δρομολόγιον της φάλαγγος Κάπουρνα -΄Αγιος Γεώργιος - Σαρατζί - Νταουτσά - Κελελέρ - Γούρα.

ΙV) Το 52ον Σύνταγμα Πεζικού αύριον την πρωϊαν θα κινηθή προς περιοχήν Κάτω-Κερασιάς - Κάπουρνας ώστε να διέλθη τον αυχένα Λατομείου - Βελεστίνου και Πεδινόν Τμήμα μεθαύριον την νύκταν. Ιος Σταθμός πορείας το Σαρατζί ή το Νταουτσά. Δρομολόγιον της φάλαγγος Κάπουρνα -΄Αγιος Γεώργιος - Σαρατζί - Νταουτσά - Κελελέρ - Γούρα - Χιλιαδού. Διοικητής της φάλαγγος ο Συναγωνιστής Ταγ/ρχης Μαλλιαρός.

V) Το Στρατοδικείον και οι κρατούμενοι θα παραμείνουν με το 2ον Σύν/μα και θα συνεχίσουν την εργασίαν των.

VI) Το 51 και 52 Συντάγματα θα αφίσουν τους Διαχειριστάς των με 5 άνδρας έκαστον διά την εξασφάλισιν και προώθησιν του υλικού.

Ο Λόχος Διαβιβάσεων θα αφήση τους 2 ασυρματιστάς διά την αποστολήν των σημάτων εις το Γενικόν Στρατηγείον μερίμνη του 2ου Συντάγματος Πεζικού.

Την εξασφάλισιν και προώθησιν του υλικού των Πυρ/χιών του 51 και 52 Συν/γματος θα αναλάβη η Πυρ/χία του 51ου Συντάγματος η

οποία θα παραμείνη εις Πήλιον. Ο Λόχος Διαβιβάσεων θ' αφήση ανά ένα άνδρα από εκάστην

Διμοιρίαν Διαβιβάσεων του 51 και 52 Συν/τος και της Μεραρχίας διά να προωθήσουν προς ΄Ορθρυν το υλικόν Διαβιβάσεων.

Η ομάδα Αναγνωρίσεως θ' αφήση 2 καλούς ιππείς διά την εξασφάλισιν και προώθησιν του υλικού.

Ο Λόχος Στρατηγείου ν' αφήση το πλεονάζον υλικόν εις το 2ον Σύνταγμα πεζικου.

VII) Το 2ον Σύνταγμα να ειδοποιήση αμέσως όλους τους Αξ/κούς τους τοποθετηθέντας εις τα άλλα Τμήματα να παρουσιασθούν εις την Μεραρχίαν.

VIII)Η Επιμελητεία να παραδώση εις τους Διοικητάς των Φαλάγγων Γκούλιαν και Μαλλιαρόν ανά 50 λίρας και εις το 2ον Σύνταγμα 200 λίρας.

Εκάστη φάλαγξ να εξασφαλίζη κατά την κίνησιν της τον ανεφοδιασμόν εις τρόφιμα. Τα Τμήματα να λάβουν όλα τα μέτρα ασφαλείας κατά την κίνησιν των ανάλογα με το έδαφος και τας πληροφορίας και ιδίως κατά την κίνησιν εις τον κάμπον και κατά την ημέραν. Κίνησις θα γίνεται κατά την νύκταν.

Της παρούσης να λάβουν γνώσιν μόνον οι Διοικηταί των Ανεξαρτήτων Τμημάτων οι οποίοι θα λάβουν όλα τα μέτρα ώστε να μη γίνουν αντιληπταί αι προθέσεις μας.

Τα τμήματα να εξασφαλίσουν ξηράν τροφήν εφεδρικήν διά 2 ημέρας πορείας.

΄Απαντα τα διαθέσιμα κτήνη θα φορτώσουν όσον το δυνατόν περισσότερα όπλα.

Σ.Δ. Μεραρχίας τη 13/10/43Παραλήπται Η51, 52 Συντάγματα Πεζικού ΧVIΜεραρχία

Πυροβολικού Κ.ΤΣΑΜΑΚΟΣ ΄Ωρα ΙηΟμάδες Αναγνωρίσεως Θ.ΑΜΑΡΜΠΕΗΣΔιμοιρία Μηχανικού Σ.ΖΑΧΑΡΙΑΣΛόχος ΔιαβιβάσεωνΣτρατηγείου - Τμήμα ΣυνεργείωνΝοσοκομείο Μεραρχίας (Στουρνάρας)ΚΟΙΝΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΔιαΔιεύθυνσιν Επιμελητείας Την ακρίβειαν Επιτελάρχης (Τ.Υ.)

53

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙΑΡΙΘΜ. Ε.Π. 938

ΑΠΟΛΥΤΟΥ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΟΣ Δεκάτην Τρίτην Μεραρχίαν

Αγγλική Αποστολή εγνώρισεν ότι 21ην ώραν 13ην Οκτωβρίου δυνάμεις μας επετέθησαν κατά Βρεττανικού Αρχηγείου εις Τρίκλινον διά τυφεκίων οπλοπολυβόλων και ελαφρών αυτομάτων όπλων στοπ. Επυροβόλησαν και εφόνευσαν τον Υπολοχαγόν Κούμπραντ και υπέβαλον λοιπόν προσωπικόν εις σοβαράς ύβρεις στοπ. Πράξις αύτη κατά Προσωπικού Συμμαχικής Αποστολής μας προξενεί κατάπληξιν στοπ. Αναφέρατε αμέσως τί ακριβώς συνέβη στοπ. Ζητήσατε από Αντ/ρχην ΄Αρθουρ ορίση αξιωματικόν ίνα μετά του καταλλήλου αξιωματικού σας προβώσιν από κοινού εις ανάκρισιν προς εξακρίβωσιν γεγονότων στοπ. Υπεύθυνοι ανωτέρω πράξεως να συλληφθώσι αμέσως και να παραπεμφθώσι ενώπιον Στρατοδικείου τας εργασίας του οποίου θέλει παρακολουθήση το Γεν. Στρατηγείον και η Συμμαχική Στρατιωτική Αποστολή στοπ. Αναφέρατε λήψιν και εκτέλεσιν.

Σ.Δ. Γενικού Στρατηγείου 14-10-43 ώρα 21.30 Στέφανος Σαράφης

ΚοινοποίησιςΣυμμαχικήν Στρατ. Αποστολήν

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

54

Γραφ. ΙΙ ΚρυπτογραφικώςΑριθ. Ε.Π. 430 Τηλεφωνικώς

Κατεπείγουσα 15-10-43 ώρα 20.00 Συν/χην Παπασταματιάδην και Τάσον Λευτεριάν

Γενικόν Στρατηγείον γνωρίζει ότι την 21 ώραν της 13 τρέχοντος ημετέρα τμήματα επετέθησαν κατά Βρετανικού Αρχηγείου εις Τρίκλινον , εφόνευσαν υπολοχαγόν Κούμπερτ και υπέβαλαν εις σοβαράς ύβρεις λοιπόν προσωπικόν stop. Λόγω σοβαρότητος ζητήματος αναφέρατε συνθήκας υφ' ας έλαβον χώραν ανωτέρω λυπηρά γεγονότα και θέσατε υπό περιορισμόν υπευθύνους stop. Εις ενεργηθησομένην εξέτασιν κατόπιν διαταγής Μεραρχίας θα συμμετάσχη και ΄Αγγλος Αξιωματικός stop.

Η ΧΙΙΙ Μεραρχία (Τ.Υ.) Μπαρμπαγιάννης

55

Ε.Λ.Α.Σ.VIII ΜΕΡΑΡΧΙΑ

Δ Ι Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Η

Θετικές πληροφορίες μας βεβαιώνουν, ότι ωρισμένοι στρατιωτικοί και πολιτικοί Ζερβικοί παράγοντες, προβαίνουν σε ωμότητες σε βάρος αθώων πολιτών της οργάνωσης ΕΑΜ - ΕΛΑΣ.

Συλλήψεις, δαρμοί, ξεγύμνωμα ατόμων, αδικαιολόγητες πιέσης, αρπαγές περιουσιών είναι αι πράξεις για τις οποίες έχουμε απτές αποδείξεις.

Ο ΕΛΑΣ ποτέ ως τώρα δεν τους μιμήθηκε ούτε και σήμερα πρόκειται να θίξη κανένα που δεν στρέφει το όπλο ενάντιά του.

Ειδοποιεί όμως τους δράστες αυτούς, οποιοιδήποτε και αν είναι ότι συντομώτατα γι' αυτούς τους βανδαλισμούς θα λογοδοτήσουν στα Στρατοδικεία του ΕΛΑΣ και θαναι σκληρή η τιμωρία τους.

Ας τώχουν καλά υπ' όψει τους τα ταπεινά αυτά υποκείμενα.Διπλή θα πέση η τιμωρία στο κεφάλι τους.

16-10-43 Η VIII ΜΕΡΑΡΧΙΑ Ο Στρατηγός Π. Νάσης Ταγ/χης Α. Πίσπερης Υπολ/γος Ι. Κατσαντώνης

56

ΣΥΜΜΑΧΙΚΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ

Προς

Το Γεν. Αρχηγείον ΕΛΑΣ και την Κ.Ε. του ΕΑΜ

΄Οπου

Το εν ΚΑΪΡΩ Γενικόν Αρχηγείον μου με διέταξεν να σας διαβιβάσω τα κάτωθι:

Ζητούμεν εξ υμών να παύσετε τας εχθροπραξίας εναντίον του ΕΔΕΣ και άλλων ομάδων αμέσως. Δεν δυνάμεθα να σας τονίσωμεν περισσότερον ότι η τακτική σας βοηθεί τον ΄Αξονα και αδυνατίζει την πολεμικήν προσπάθειαν των Συμμάχων εναντίον του κοινού εχθρού, των

Γερμανών.΄Αμα τη παύσει των εχθροπραξιών, η Συμμ. Στρατ. Αποστολή θα

προβή εις σύγκλησιν συσκέψεως προς διακανονισμόν της διενέξεως. Διά την ασφαλή μετάβασιν των αντιπροσώπων σας η Συμ. Στρατ. Αποστολή θα επιτύχη την εγγύησιν παρά του ΖΕΡΒΑ. Ζητούμεν την άμεσον εκ μέρους σας παραχώρησιν ομοίας ασφαλείας διά τον Ζέρβα ή τους αντιπροσώπους του ΕΔΕΣ, ίνα δυνηθούν και παρευρεθούν εις την σύσκεψιν.

Κάπου 16-10-43

Κρις

Ακριβές Αντίγραφον

Το ΙΙον Γραφείον

Προς όλους τους τιμίους ΄Ελληνας Αρχηγούς του ΕΑΜ και ΕΛΑΣ.

Προσωπικόν προς τον ΚΡΙΣ διά τον ΒΑΣΙΛΗΝ εκ μέρους του Νο 164 της 31ης . Ενδιαφέρομαι σοβαρώς διά την κατάστασιν εντός της Ελλάδος - Ελληνικόν αίμα χύνεται χάρις εις πανούργον προπαγάνδαν ΄Αξονος και διότι μερικοί ΄Ελληνες Αρχηγοί ενεργούν δι' εγωϊστικούς σκοπούς επί εσφαλμένων πληροφοριών και χωρίς αύται να εξελέγχωνται. Γνωρίζω επακριβώς ότι ο ΖΕΡΒΑΣ δις απέρριψε Γερμανικάς προτάσεις ανακωχής και συνεργασίας. Πρέπει να μοι έχετε εμπιστοσύνην. Τίμιοι αντάρται άλλων οργανώσεων διελύθησαν ή εκτυπήθησαν παρά του ΕΛΑΣ και ούτω βλάπτοντες την αντίστασιν κατά του εχθρού είς δε των αξιωματικών μου εφονεύθη παρά των ανταρτών του ΕΛΑΣ, άλλοι υπέστησαν προσβολάς. Αντιαγγλική προπαγάνδα χαράσεται εν Αθήναις εμπνεομένων παρά των Γερμανικών πηγών. Ελαχίστη αντίστασις προεβλήθη εις τον εχθρόν όταν κατελάμβανε την οδόν ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ - ΤΡΙΚΑΛΩΝ. Είμαι εξαιρετικά πικρώς απογοητευμένος. Βασίζομαι εφ'

υμών ως πάντοτε. Ο ΖΕΡΒΑΣ πολεμά τους Γερμανούς και τους πολεμά καλώς. Συστήσατε εις όλους τους πιστούς ΄Ελληνας να πολεμήσουν - κουράσατε τους Γερμανούς ακόμη σφοδρότερον ει δυνατόν αντί του ΖΕΡΒΑ - Τώρα είναι η στιγμή - Επιδιώξατε ταχείαν δίκην και εκτέλεσιν των υπευθύνων διά τον θάνατον του αξιωματικού μου - Σταματήσατε περαιτέρω προσβολάς κατά αξιωματικών μου - Δώσατε οπίσω τα όπλα εις τους αφοπλισθέντας παρά του ΕΛΑΣ - Μη δίδετε πίστιν εις ανακριβεις διαδόσεις - Μη λέγετε τίποτε όπως οι μεγάλοι Αρχηγοί πριν πεισθήτε ότι είναι αληθές - άλλως δεν δύναμαι να εξακολουθήσω την μεγάλην μου αποστολή της βοηθείας της Ελλάδος τώρα και εις το μέλλον - Μην επιτρέψητε εις όλους τους τίμιους ΄Ελληνας της ΕΑΜ και ΕΛΑΣ να προδοθούν ή απατηθούν διά του ψεύδους ή της εγωπαθείας - Τώρα είναι η στιγμή να κτυπηθούν οι Γερμανοί - Δεν θα προδώσω την εμπιστοσύνην όλων των τιμίων Ελλήνων προς εμέ - Η σιωπή δεν σημαίνει αδράνειαν - Ενθυμηθείτε τα καλύτερα μου λόγια προς υμάς στο Κάϊρο - Δεν εννοώ τας ενεργείας μερικών εκ των Αρχηγών σας - Είθε ο Θεός να σας οδηγήσει να διίδητε πού είναι το καθήκον σας και το καθήκον όλων των πιστών Ελλήνων κατά την κρίσιμον ταύτην στιγμήν - Φροντίσατε ώστε οι στρατιώται του ΕΛΑΣ εν Πελοποννήσω ακολουθήσουν το μέγα παράδειγμά σας - Θα διαβιβάσω κάθε διαταγήν εκ μέρους σας - Διά το συμφέρον της Ελλάδος σταματήσατε κάθε αιματοχυσίαν αμέσως - Μεθ' όλων των οπαδών Ελλήνων τους οποίους μεγάλως θαυμάζω δύνασθε να το επιτύχητε - Κάμετέ το τώρα - Αύριον θα είναι πολύ αργά -

ΚΡΙΣΑκριβές Αντίγραφον

ΙΙ Γραφείον

57

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΑΡ.Ε.Π. 1036

Τηλεφωνικώς

ΑΠΑΣΑΣ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ

Κατόπιν δημιουργηθείσης καταστάσεως εξ επιθέσεως ΕΔΕΣ και συνεχιζομένων συγκρούσεων ως και κατόπιν του φόνου ΄Αγγλου Υπολοχαγού Χούρμπαρτ πυροβολήσαντος κατ΄ανταρτών και αντιπυροβοληθέντος υπ' αυτών συμμαχική στρατιωτική αποστολή ανεκοίνωσεων ημίν ότι μέχρι αποκαταστάσεως ομαλών σχέσεων διακόπτεται η χορήγησις υλικών ως και χρημάτων στοπ. Ανεκοινώσαμεν συμμαχικήν στρατιωτικήν αποστολήν ότι προς αποφυγήν λυπηρών επεισοδίων δέον να παύση η κίνησις προς Μεραρχίας μας και Αθήνας, ΄Αγγλων συνδέσμων Αξιωματικών, διερμηνέων ως και προσωπικού των. στοπ. Επίσης διετάξαμεν ενέργειαν ανακρίσεων διά φόνον υπολοχαγού και ύβρεις εναντίον Αγγλικού προσωπικού και παραπομπήν υπευθύνων στρατοδικείω επί παρουσία ΄Αγγλου αξιωματικού στοπ. Κατόπιν ανωτέρω λάβητε μέτρα αντιμετωπίσεως εφοδιασμού σας δι' επιτάξεων και συγκεντρώσεως υπό λαϊκών Επιτροπών επιβληθείσης φορολογίας στοπ. ΄Επισης λάβητε μέτρα σας δι' αποφυγήν παντός επεισοδίου και πάσης αφορμής προστριβών μεθ' ΄Αγγλων Αξιωματικών και προσωπικού των στοπ.

Αναφέρατε λήψιν.

Σ.Δ. Γεν Στρατηγείου 17-10-43Στέφανος ΣαράφηςΒασίλης Σαμαριώτης

Ακριβές αντίγραφονΚοινοποίησις Το ΙΙ ΓραφείονΕπιτελικά γραφείακαι Διευθύνσεις

58

Γραφ. ΙΙον3992 Τηλεφωνικώς17-10-43 ώρα 10.30

Οργάνωσιν ΕΑΜ Κολοκυθιάς

Συναγωνιστής συμπατριώτης σας Παπακουμπούρας κατά την είσοδον τμημάτων του ΕΛΑΣ εις Χαλκιοπούλους επαρχίας Βάλτου πρωϊαν δεκάτης πέμπτης τρέχοντος ευρέθη νεκρός φέρων εννέα τραύματα διά μαχαίρας και εν τραύμα διά πυροβόλου όπλου stop. Ούτω πρωτοπόρος παπάς αντάρτης, καθ' ην στιγμήν ηγωνίζετο διά επιτυχίαν υψηλού έργου εθνικής αλληλεγγύης, τεθείς υπό κράτησιν από ενδεκάτης τρέχοντος υπό καπήλων θρησκείας εδεσιτών Καραχούτη - Κατσαβού ομάδων Χούτα εσφαγιάσθη ανάνδρως, αγρίως και προδοτικώς stop. Η Μεραρχία θλιβομένη βαθύτατα διά απώλειαν Παπακουμπούρα διαβιβάζει οικογένειαν του και συμπατριώτας του εγκάρδια συλληπητήρια και διαβεβαιοί ότι χυθέν αίμα ατυχούς θύματος αποτελεί ισχυράν τόνωσιν καρδιών ανταρτών μας προς ολοκλήρωσιν μεγάλων σκοπών αναληφθέντος απελευθερωτικού αγώνος stop.

Η ΧΙΙΙ Μεραρχία(Τ.Υ.)

59

ΕΛΑΣΓΕΝ. ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ Προς την ΣυμμαχικήνΕπιτελ. Γραφ. ΙΙ Στρατιωτικήν ΑποστολήνΑριθ. ΕΠ. 1072 Ενταύθα

Επειδή η μετάβασις μου εις ΄Ηπειρον εγκλείει κινδύνους διά το πρόσωπόν σας που ενδέχεται πάντοτε να μας δημιουργήσουν ζητήματα, παρά την δήλωσιν σας ότι αναλαμβάνετε το ταξείδιον υπό ιδίαν σας ευθύνην σας παρακαλούμεν όπως διαβιβάσετε εις το Γεν. Στρατηγείον Μέσης Ανατολής το ακόλουθον τηλ/μα.

"Επειδή αι διεξαγόμεναι επιχειρήσεις μεταξύ ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ εν συμπράξει μετά Γερμανών θα εξέθετον εις κίνδυνον την ζωήν των κινουμένων αξιωματικών συνδέσμων Στρατηγείου Μέσης Ανατολής υπεδείξαμεν εις ενταύθα Συμμαχικήν αποστολήν διακόψη προσωρινώς μετακινήσεις προσωπικού της τοσούτον μάλλον καθόσον οπαδοί ΕΔΕΣ

ενδέχεται επιβουλευθώσι ζωήν ΄Αγγλων αξιωματικών ίνα εμπλέξωμεν υμάς εις προστριβάς μετά Συμμάχων ΣΤΟΠ.

Παρά ταύτα συν/ρχης CHRIST μας εδήλωσεν ότι λόγοι υπηρεσίας του επιβάλλουν μεταβή ΄Ηπειρον υπό ιδίαν του ευθύνην ΣΤΟΠ. Επειδή σταθερά θέλησις μας είναι ν' αποφύγωμεν δημιουργίαν ζητημάτων εις βάρος μας παρακαλούμεν όπως λάβωμεν και ιδικήν σας δήλωσιν απαλλάσσουσαν ημάς πάσης ευθύνης ΣΤΟΠ. Ανεξαρτήτως τούτου επιθυμούμεν να έχετε υπ' όψιν σας ότι παρουσία αρχηγού Αγγλικής Αποστολής εις Αρχηγείον Ζέρβα συμπολεμούντος μετά Γερμανών εναντίον μας δημιουργήση δυσάρεστον εντύπωσιν μεταξύ στρατευμάτων ΕΛΑΣ και Ελληνικής κοινής γνώμης."

Γενικό Στρατηγείο 18/10.43Υπογραφή δυσανάγνωστος

Διά την αντιγραφήν(Τ.Υ.)

60

Ε.Λ.Α.Σ.ΧΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - Γραφείον ΙΙον

Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Θ Ε Ν

Κοινοποιούμεν κατωτέρω τηλεγράφημα οργανώσεως Ε.Κ.Κ.Α. εξ ου εμφαίνηται, ότι η Ε.Κ.Κ.Α. αναγνωρίζουσα την προδοτικήν στάσιν του Ε.Δ.Ε.Σ. , τίθεται παρά το πλευρόν των δυνάμεων Ε.Α.Μ. - Ε.Λ.Α.Σ. διά την οριστικήν εκκαθάρισιν του Ε.Δ.Ε.Σ.

(Εκ του ΙΙ Γραφείου)

Από Σπερχειάδαν 18-10-43 ώρα 20.40.

Υ π ε ρ ε π ε ί γ ο ν

ΧΙΙΙ ΜεραρχίανΕ.Κ.Κ.Α. απεφάσισε διά δυνάμεων της επιχειρήση εναντίον

Ε.Δ.Ε.Σ. Στοπ. Παρακαλώ ειδοποιήσατέ με επιγόντως Σπερχειάδαν ανάγκην αποστολής τμήματος προς συμμετοχήν εις επιχειρήσεις.

Γεώργιος Καρτάλης.

61

ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΔ/ΝΣΙΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΕΙΑΣ Εξαιρ. ΕπείγουσαΑριθ. 2476 Προς Το 1/38 Σύνταγμα Ευζώνων

Ο Ιταλός Στρατηγός Ινφάντε μας εγνώρισεν ότι κατά τον ενεργηθέντα υφ' υμών αφοπλισμόν του Ιταλικού Συν/τος Ιππικού αφηρέθησαν τα κάτωθι:

1) Λίραι Αγγλίας 600. 2) Δραχμαί 20.000.000. 3) Τροφαί συντετηρημέναι 5 ημερών διά δύναμιν Συν/τος

Ιππικού. Εκ των ανωτέρω απεστράφησαν.

1) Λίραι Αγγλίας 92.

2) Δραχμαί 3.000.000.

Ενεργήσατε ανάκρισιν προς εξεύρεσιν και κατάσχεσιν μη επιστραφέντων το ταχύτερον, και προβείτε άμεσον απόδοσιν τούτων, αναφέροντες αποτέλεσμα.

Σ.Δ. Γενικού Στρατηγείου 19-10-43Στέφανος Σαράφης

Κοινοποίησις Ακριβές αντίγραφον

Ιη Μεραρχία Η Δ/νσις Επιμελητείας

Δ/σις Επιμελ. Γεν.ΣτρατηγείουΑκριβές Αντίγραφον

62

ΨΕΥΔΟΣ ΚΑΙ ΙΔΟΥΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΛΑΙΚΟΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣΓΕΝΙΚΟΝ ΑΡΧΗΓΕΙΟΝ Προς Την VIII Μεραρχίαν Χαλίκι

ΩΣ ΥΠΕΥΘΥΝΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΖΟΜΕΝΟΣ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΕΩΣ ΤΟΥ ΕΔΕΣ ΤΩΝ ΥΜΕΤΕΡΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΕΧΩ ΝΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΩ.

Α. ΠΟΛΙΤΙΚΩΣ ΚΑΙ ΑΠΌ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΑΠΟΨΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΜΑΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ (ΖΕΡΒΑΣ-ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ) ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (ΓΕΡΜΑΝΟΙ) ΕΧΘΡΟΥ Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΑΣ ΝΑ ΑΠΟΣΥΡΕΤΕ ΤΑΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΕΔΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΤΙΣ ΣΥΜΠΤΥΞΕΤΕ ΚΑΙ ΠΡΟΒΑΛΕΤΕ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΣ ΜΕΤΣΟΒΟΝ ΕΝΕΡΓΟΥΝΤΑΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΕΣΦΑΛΜΕΝΗ ΚΑΙ ΑΣΥΜΦΟΡΟΣ.

Β. ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΓΝΩΜΗ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΧΙΛΙΕΣ ΦΟΡΕΣ ΠΡΟΤΙΜΩΤΕΡΟ ΝΑ ΔΙΑΝΟΙΞΟΥΝ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΤΗΝ ΟΔΟΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ - ΜΕΤΣΟΒΟΝ - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ ΠΑΡΑ ΝΑ ΕΞΑΚΟ-ΛΟΥΘΗΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΣ Ο ΕΔΕΣ ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΜΙΑ ΒΔΟΜΑΔΑ ΑΚΟΜΑ.

Γ. Γι' αυτό εντέλλομαι όπως άμα λήψει παρούσης διατάξητε

αμέσως τον Καβαλλάρη απαλασσομένου του εφεδρικού και συμπληρούμενος της δυνάμεως του διά δυνάμεων ενεργού ΕΛΑΣ, ώστε να έχη 300 άνδρας τουλάχιστον, να κινηθή ταχύτατα προς θέσιν Πλάκα και εκείθεν ΔΡΑΣΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΕΔΕΣΙΤΩΝ, λαμβάνει επαφήν με τα υμέτερα τμήματα και υπό τας διαταγάς μου, του λοιπού αποτελούσης της δυνάμεως του μέρους ΤΟΥ ΥΠ' ΕΜΕ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΥ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ.

Δ. Αναφέρατε διά του ιδίου συνδέσμου λήψιν παρούσης και έναρξιν εκτελέσεως.

ΚΑΛΑΡΥΤΕΣ 20-10-43

ώρα 2.30' ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ

63

ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΟΡΕΙΝΗ ΕΛΛΑΣΕΘΝΙΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΝΤΑΡΤΩΝ ΕΔΕΣΓΕΝΙΚΟΝ ΑΡΧΗΓΕΙΟΝΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. 12895

Δ Ι Α Τ Α Γ Η

Αντάρτης του Ε.Δ.Ε.Σ. συλληφθείς αιχμάλωτος υπό των τμημάτων του ΕΛΑΣ (τέως συγκρότημα Νάση - Μαλτέζου) και δραπετεύσας ήδη μας ανέφερε τα κάτωθι:

Τα Τμήματα Νάση - Μαλτέζου διαλυθέντα ως γνωστόν οικτρώς τα περισσότερα τούτων ηχμαλωτίσθησαν, τινά δε υπό τον Κολοβόν αφίχθησαν ήδη εις Ανατολικήν ΄Ηπειρον. Εκ τούτων εν Τμήμα (30 άνδρες) υπό Κολοβόν προσπαθεί να μεταβή εις Θεσσαλίαν, οι υπόλοιποι δε κατόπιν επιθυμίας των μετέβησαν εις τα Χωρία των μετά του οπλισμού των, διά μελλοντικήν δράσιν ευθύς ως αφιχθώσι άλλα Εαμικά Τμήματα.

Επί πλέον ανέφερεν ότι ο Υπ/γός Μαλτέζος γνωρίζει πού ευρίσκεται ο Νάσης και που αφήκε τον βαρύν οπλισμόν του, ως και τα σκοπευτικά μηχανήματα των βαρέων όλμων, άτινα εκρύβησαν εις τα πέριξ της μα΄χης υψώματα. Κατόπιν τούτου:

Εντείνατε τας προσπαθείας σας, όπως πάσει θυσία ανακαλυφθώσι οι εις τα Χωρία κεκρυμμένοι Εαμίται μετά του οπλισμού των.

Ο Επίλαρχος Αγόρος να φροντίση με φιλικόν τρόπον και επικαλούμενος τον Πατριωτισμόν, όπως εκμαιεύση πληροφορίας από Υπ/γόν Μαλτέζον αναφέρει δε ημίν σχετικώς αποτελέσματά του.

Σ.Δ. Γενικού Αρχηγείου 21/10/43ΑΠΟΔΕΚΤΑΙ΄Απασαι Μονάδες (υ. τ. δ.)

Ο

ΓΕΝΙΚΟΣ ΑΡΧΗΓΟΣΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣΙον Γραφείον ΙΙΙον Γραφείον

Ν.ΖΕΡΒΑΣ

Διά την ακρίβειαν (T.Y.)

64

Ε.Λ.Α.Σ Εξαιρετικώς ΕπείγουσαΦΡΟΥΡΑΡΧΕΙΟΝ ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ ΠΡΟΣΑριθ. Πρωτ. 90 Το Γενικόν ΣτρατηγείονΔ17/25-10-43 και την Ιην Μεραρχίαν

΄Ο π ο υ

Λαμβάνω την τιμήν ν' αναφέρω τα κάτωθι:Ο Αντιπρόσωπος της Αγγλικής αποστολής Λοχαγός Οουρόλ

εντεταλμένος παρά της Αγγλικής αποστολής διά την τροφοδοσία των Ιταλών ήλθε και με ανεκοίνωσε τα εξής:

Ούτος προτίθεται να προβή εις την προμήθειαν τροφίμων διά την τροφοδοσία των Ιταλών . ΄Ητοι Ι) 250.000 οκ. σίτου, 2) 250.000 οκ. αραβοσίτου 3) 50.000 οκ. μακαρόνια 4) 3000 οκ. άλατος 5) 20.000 οκ. Φακές, 6) 10.000 οκ. Ρεβύθια, 7)30.000 οκ. Φασόλια 8)5000 οκ. Ντομάτας. Επειδή ως είναι γνωστό αν προβή εις τοιαύτην προμήθειαν τροφίμων θα έχωμεν απορρόφησιν όλων των αποθεμάτων υπολογιζομένων εις αναλόγους ποσότητας, του απαντήσαμε ότι η προμήθεια αυτή μπορεί να γίνη μόνον διά τας αμέσους ανάγκας 2-3 ημερών και όχι διά μακρόν χρονικόν διάστημα συμφώνως με εκδηλωθείσαν επιθυμίαν του.

Δέον να ληφθή υπ' όψιν εις περίπτωσιν καθ' ην επιτραπεί η προμήθεια των ποσοτήτων αυτών εις την Αγγλικήν αποστολήν επί αμέσω καταβολή του τιμήματος, διαθέτουσα ήδη μεγάλα αποθέματα λιρών, θα καταστή δύσκολος αν όχι αδύνατος από μέρους του Ε.Λ.Α.Σ. προμήθεια τροφίμων διά χορηγήσεως αποδείξεων πληρωτέων εν καιρώ. Αι δοθείσαι από μέρους ημών απαντήσεις εις τον ΄Αγγλον Λοχαγόν ετέθησαν υπ'

όψει του Κ.Καραγιώργη όστις έκρινεν ταύτας ως ορθάς επί του παρόντος μεχρις ότου τύχομεν απαντήσεως σας.

Ο ΄Αγγλος Λοχαγός μας ανακοίνωσε επίσης ότι προτίθεται η Αγγλική αποστολή να αντιμετωπίση και το ζήτημα του επισιτισμού των ορινών περιοχών αγοράζουσα προς τούτο η ιδία τας αναγκαιουσας ποσότητας τροφίμων τα οποία θα διανείμη απ' ευθείας και χωρίς την μεσολάβησίν μας εις τους κατοίκους

Τούτο θέτομεν υπ' όψειν υμών διά να έχωμεν επ' αυτού την γνώμη σας.

Επί όλων των ανωτέρων ζητημάτων παρακαλούμεν όπως έχωμεν άμεσον απάντησιν.

24/10/43 Για το Φρουραρχείο (Τ.Υ.) Τ. Γκραμπάλας

65

ΧIΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣ Ε π ι β ε β α ί ω σ ι ς ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - Γραφείον ΙΙΙον Απολύτου προτεραιότητοςΑριθ. Α.Π. 228 Αμέσου επιδόσεως 26-10-43 ώρα 12.45

Εκστρατευτικόν Συγκρότημα Ηπείρου

΄Ο π ο υ

Κατόπιν της Ε.Π.Ν. 154/26-10-43 διαταγής Γεν. Στρατηγείου, γνωρίζομεν υμίν ότι κύριος εχθρός είναι οι Γερμανοί και εναντίον αυτών πρέπει να στρέφονται αι κύριαι ενέργειαί μας Στοπ. Εάν τμήματα ΕΔΕΣ συνεργάζονται με Γερμανούς εις επιχειρήσεις εναντίον μας, να κτυπηθούν όπως και οι Γερμανοί Στοπ. Εάν είναι πρόθυμα ενεργήσουν κατά Γερμανών να μην ενοχληθούν εις προσπάθειά των ταύτην αλλά να επιζητηθή επαφή και συνεργασία διά από κοινού επιχειρήσεις Στόπ. Ισχυρόν απόσπασμα πρώτης Μεραρχίας μετά πυροβολικού διετάχθη κινηθή προς κατεύθυνσιν ΚΟΡΑΚΟΥ - ΓΕΦΥΡΙ προς λήψιν επαφής με υμάς. Στόπ. Επιδιώξατε όθεν και υμείς άνω σύνδεσμον Στόπ. Ακολουθεί και έγγραφος διαταγή Στόπ.

Αναφέρατε λήψιν Στόπ.

Η ΧIΙΙ Μεραρχία Στερεάς

Παπαθανασίου Ι. (Συν/χης Ιππικού) ΜπαρμπαγιάννηςΔιά την ακρίβειαν Κοινοποίησις Το ΙΙΙον Γραφείον 36, 42 Συντάγματα 34 Σύνταγμα (μέσω 36ου Σ.Π) 7ον Σύνταγμα (μέσω 34ου Σ.Π.)

66

«Ε Λ Α Σ»ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΑριθ. Πρωτ. Ε.Π. 1208

Προς

Την Συμμαχικήν Στρατ. Αποστολήν

΄Οπου

Ελάβομεν το αντίγραφον προσωπικού μηνύματος του Στρατηγού Ζέρβα απευθυνομένου ουχί προς ημάς - αλλά προς τους ημετέρους Άρην και Κόζακαν διά του οποίου τους καλεί εις κοινόν αγώνα κατά των Γερμανών.

Προτού κυκλοφορήση οποιαδήποτε έκκλησις του Στρατηγού Ζέρβα, το ημέτερον Γεν. Στρατηγείον - καίτοι ουδεμίαν πίστιν έδιδεν εις τους λόγους του, εν τούτοις εκοινοποίησεν προς όλας τας υπό τας διαταγάς του Μεραρχίας την υπ' αριθ. 154/26-10-43 διαταγήν διά της οποίας τονίζει ότι ο κύριος εχθρός είναι οι Γερμανοί και ότι, οσάκις δυνάμεις του ΕΔΕΣ συμπράττουν με αυτούς, να κτυπώνται αμφότεροι, όπου όμως τμήματα ΕΔΕΣικά ενεργούν πράγματι κατά των Γερμανών τότε όχι μόνον ανενόχλητα να μείνουν, αλλά να επιζητείται επαφή και συνεργασία των δυνάμεων μας μετ' αυτών προς ενέργειαν επιχειρήσεων από κοινού κατά των Γερμανών. Αντίγραφον της ανωτέρω Δ/γής μας σας αποστείλαμεν ήδη προς γνώσιν σας, σας αποστέλλομεν δε εκ νέου τοιούτον μη τυχόν παρέπεσε λόγω των τελευταίων μετακινήσεων.

Παρά τας προσωπικάς όμως εκκλήσεις του Στρατηγού Ζέρβα, μέχρι της στιγμής ουδεμίαν ουδαμόθεν πληροφορίαν είχομεν ότι αι δυνάμεις του ανέλαβον πράγματι οπουδήποτε επιχειρήσεις κατά των Γερμανών. Αντιθέτως, η μεν VIII Μεραρχία μας μας πληροφορεί ότι οι

Γερμανοί παρενεβλήθησαν εις την περιοχήν Βουλγαρελίου μεταξύ των τμημάτων μας και των δυνάμεων του Στρατηγού Ζέρβα, όστις, καθ' όσον γνωρίζομεν ουδέν επιχειρεί κατ' αυτών, η δε Ι Μεραρχία μας αναφέρει ότι, ενώ οι Γερμανοί ενεφανίσθησαν εις την περιοχήν Γεφύρας Κοράκου, τα τμήματα του ΕΔΕΣ αντί να στραφούν κατ' αυτών, οδεύουν προς Αργιθέαν, ήτοι εις τα νώτα των δυνάμεών μας αίτινες προστατεύουν τας θέσεις Πόρτας, Μουζακίου κ.λ.π.

Ούτως εχόντων των πραγμάτων παρακαλούμεν όπως μας γνωρίσητε όχι τα διαγγέλματα του Στρατηγού Ζέρβα αλλά τας τυχόν εμπράκτους επιχειρήσεις των δυνάμεών του κατά των Γερμανών ίνα και ημείς κατατοπισθώμεν καλύτερον, διότι η διαφορά μεταξύ των λόγων και των έργων του αρχηγού του ΕΔΕΣ, εν συνδιασμώ προς τα εις χείρας μας δοκουμέντα μας εμβάλουν πάντοτε εις ζωηράς αμφιβολίας και δυσπιστίαν προς τας αληθείς προθέσεις του.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 29-10-43

Μετά τιμής Στέφανος Σαράφης Κώστας

Δεσποτόπουλος

67

Ε.Λ.Α.ΣXVI ΜΕΡΑΡΧΙΑ Δ Ι Α Τ Α Γ Η ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑΡΙΘ.ΠΡΩΤ. Ε.Π. 143

Κοινοποιούμεν κατωτέρω υμίν την υπ. αριθ. 2230/31-10-43 Δ/γήν του Γενικού Στρατηγείου προς γνώσιν και συμμόρφωσιν.

Σ.Δ. Μεραρχίας 20-11-43ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ Η΄Όλα τα τμήματα και Διοίκησις Μεραρχίαςοι σχηματισμοί Μεραρχίας Κ.ΤΣΑΜΑΚΟΣ Διά την ακρίβειαν Θ.ΑΜΑΡΜΠΕΗΣ Το Ιον Γραφείον

Σ.ΖΑΧΑΡΙΑΣ (Τ.Σ.Υ.)

Ε.Λ.Α.ΣΓενικόν ΣτρατηγείονΕπιτελείον - Γραφείον Ιον Δ Ι Α Τ Α Γ Η Αριθ. Πρωτ. 1230

΄Εχοντες υπ' όψει ότι μέχρι σήμερον δεν είχον σαφώς καθορισθή τα καθήκοντα και αι υποχρεώσεις των μελών Δ/σεως (Στρατιωτικών Αρχηγών, Καπεταναίων και αντιπροσώπων του ΕΑΜ) των διαφόρων κλιμακίων του ΕΛΑΣ ως και συνελεύσεων διαφόρων τμημάτων και επιθυμούντες όπως κάθε ενέργεια απορρέει από ενιαίον πνεύμα και αποβλέπει εις ενιαίον σκοπόν, κωδικοποιούμεν τας μέχρι σήμερον εκδοθείσας διαταγάς μας υπό τύπον κανονισμού, κοινοποιούμεν συνημμένως, ούτινος την ακριβή τήρησιν και αυστηράν εφαρμογήν απαιτούμεν.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 31-10-43 Στέφανος Σαράφης Γεώργιος Σάντος

Ε.Λ.Α.ΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

Κ α ν ο ν ι σ μ ό ς

Συγκροτήσεως και λειτουργίας του ΕΑΜ στον Τομέα του ΕΛΑΣ

Ο ΕΛΑΣ είναι το ένοπλον και στρατιωτικόν τμήμα του ΕΑΜ. Σκοπός του είναι η πραγματοποιηση αυτου του προγράμματος του ΕΑΜ,

ήτοι η Εθνική απελευθέρωση, η κατοχύρωση της ανεξαρτησίας και ακεραιότητας της Ελλάδας, η Λαοκρατική λύσις του Πολιτειακού και διακυβερνητικού ζητήματος, ελεύθερο δημοψήφισμα και εκλογή συντακτικής Εθνοσυνέλευσης και η κατοχύρωσις της Λαϊκής Κυριαρχίας.

΄Ολοι οι οπλίται και βαθμοφόροι του ΕΛΑΣ είναι και μέλη του ΕΑΜ ωργανωμένα στρατιωτικά στον ΕΛΑΣ.

Οι στρατιωτικές μονάδες του ΕΛΑΣ από την ομάδα Μάχης έως το Γενικόν Στρατηγείον είναι οργανώσεις του ΕΑΜ. Όλα τα καθοδηγητικά όργανα των Μονάδων του ΕΛΑΣ απ' την ομάδα μάχης εως το Γενικόν Στρατηγείον είναι και καθοδηγητικά όργανα των ωργανωμένων δυνάμεων του ΕΑΜ. Τα καθοδηγητικά αυτά, ΕΛΑΣ - ΕΑΜ, διορίζονται από τα αρμόδια ανώτερα τοιαύτα και αντικαθιστώνται απ' αυτά. Τα καθοδηγητικά όργανα του ΕΛΑΣ - ΕΑΜ αποτελούνται από ένα Στρατιωτικόν Αρχηγό που έχει το βέτο για την στρατιωτική οργάνωση εκπαίδευση και τας πολεμικάς επιχειρήσεις και φροντίζει για τον εφοδιασμό της Μονάδος του. Από τον Καπετάνιο βοηθό του Στρατιωτικού Αρχηγού και τον αντιπρόσωπο του ΕΑΜ που συνδέει το ΕΑΜ με τας πολιτικάς οργανώσεις του ΕΑΜ (Το Λαό) που φροντίζει για την πολιτικήν διαφώτισιν των δυνάμεων της Μονάδος επί τη βάσει του προγράμματος του ΕΑΜ και δίνει πολιτική κατεύθυνση σε όλη την δράσι της Μονάδος. Τα μέλη των καθοδηγητικών οργάνων του ΕΛΑΣ - ΕΑΜ θεωρούνται ισότιμα και ισόβαθμα διοικούν την Μονάδα από κοινού και συνεδριάζουν το ολιγότερο μια φορά την εβδομάδα (εκτός της διεκπεραιώσεως της τρεχούσης εργασίας που είναι καθημερινή).

Κάθε τυχόν διαφωνία ανάμεσα στα μέλη καθοδηγητικού οργάνου λύεται προσωρινά κατά πλειοψηφία και τελικά από τ' αμέσως ανώτερα καθοδηγητικά όργανα. Στις Μονάδες από Σύνταγμα και απάνω συγκροτούνται επιτελεία που εργάζονται και δρουν υπό την άμεσον καθοδήγησιν των αντιστοίχων καθοδηγητικών οργάνων.

Γενική Συνέλευσις

Ο ΕΛΑΣ είναι εθελοντικός Λαϊκός Στρατός: Βασική του αρχή είναι η εσωτερική του Δημοκρατία η κριτική και αυτοκριτική των λαθών και αδυναμιών και η απόλυτα ευσεινήδητη στρατιωτική πειθαρχία.

Κύριον γνώρισμά της Εσωτερικής Δημοκρατίας του ΕΛΑΣ είναι οι γενικές συνελεύσεις. Τέτοιες γενικές συνελεύσεις συγκαλούνται από τα καθοδηγητικά όργανα μια φορά το μήνα και εκτάκτως οσάκις παρίσταται ανάγκη. Οι γενικές συνελεύσεις γίνονται κατά ομάδα μάχης, κατά Διμοιρίαν ή κατά Λόχον, το πολύ ανάλογα με τις εκάστοτε δυνατότητες. Εις τας Γενικάς Συνελεύσεις συμμετέχουν όλαι αι δυνάμεις του ΕΛΑΣ της δεδομένης Μονάδος, Αξ/κοί και οπλίται. ΄Ολοι οι μετέχοντες εις τας γενικάς συνελεύσεις είναι ισότιμα μέλη του ΕΑΜ, τα καθοδηγητικά όργανα καθορίζουν τα θέματα της ημερήσιας διάταξις των Συνελεύσεων και τους εισηγητάς των θεμάτων. Των συνελεύσεων προϊσταται ένας προϊστάμενος απ' αυτές εκλεγόμενος.

Οι Γενικές Συνελεύσεις ασχολούνται α) με ζητήματα και μέτρα κατά δυνατόν βελτιώσεως της ζωής και συμβιώσεως των δυνάμεων της Μονάδος β) με ζητήματα και μέτρα πρακτικής και αποδοτικότερης εφαρμογής των αποφάσεων και οδηγιών της Κ.Ε. του ΕΛΑΣ. γ) με ζητήματα και μέτρα πρακτικής γρήγορης και αποδοτικότερης εφαρμογής των εντολών και οδηγιών των ανωτέρων οργάνων του ΕΛΑΣ (οίκοθεν εννοείται ότι εμπιστευτικάς στρατιωτικάς διαταγάς που η γνωστοποίησις τους μπορεί να βλάψη τον αγώνα δεν ανακοινώνονται εις τας Γενικάς Συνελεύσεις δ) με ζητήματα ανάπτυξις της εθελοντικής και ευσυνείδητης στρατιωτικής πειθαρχίας, του σεβασμού και εκτίμησις όλων των βαθμοφόρων του ΕΛΑΣ ε) με ζητήματα και μέτρα ανάπτυξις των πλέον στενών δεσμών ΕΛΑΣ και Ελληνικού Λαού, της πλέον πολιτισμένης Λαϊκής Συμπεριφοράς προς το Λαό, και υποβοήθηση του Λαού εις όλας τας ανάγκας της καθημερινής ζωής του. (Ο ΕΛΑΣ είναι γέννημα του Λαού και οι σχέσεις προς αυτόν είναι παρόμοιες με κείνες του τέκνου προς την μητέρα του) στ) με ζητήματα κριτικής παραπτωμάτων (εκτός εκείνων που ανάγονται στην αρμοδιότητα των Στρατοδικείων). Οι συνελεύσεις μπορούν να προτείνουν κυρώσεις κατά προσώπων που εμπίπτουν εις παραπτώματα τα δε ανώτερα καθοδηγητικά όργανα αποφασίζουν τελικά επί των προτάσεων αυτών.

Οι Γενικές Συνελεύσεις δεν δύνανται να αναθεωρήσουν στρατιωτικάς εντολάς καθοδηγητικών οργάνων ούτε να καθαιρούν καθοδηγήσεις του ΕΛΑΣ ή μέλη της. Δύνανται όμως να υποβάλλουν τη γνώμη τους ιεραρχικώς στα ανώτερα όργανα επί κάθε ζητήματος τα οποία

συζητούν επ' αυτών και κοινοποιούν την απόφασιν των στο συντομότερο χρονικό διάστημα.

Στις Γενικές Συνελεύσεις των ως άνω τμημάτων και ανάλογα με την φύσιν των υπό συζήτησιν θεμάτων (στρατιωτικά - πολιτικά) θα παρίστανται εφ' όσον αι συνθήκαι το επιτρέπουν προσκαλούμενον και το αντίστοιχο μέλος του αμέσως προϊσταμένου κλιμακίου.

Σκοπός δι' ον θα παρίσταται είναι να παρακολουθή τις εργασίες της Συνελεύσεως ώστε να ενημερώνη και απευθύνη καθοδηγητικώς ταύτην απάνω στο πνεύμα της Διοίκησις της οποίας αποτελεί μέλος.

Στέφανος Σαράφης Γεώργιος Σάντος

68

Ε.Λ.Α.Σ ΚΑΤΕΠΕΙΓΟΥΣΑΧVΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙονΑΡΙΘ.ΠΡΩΤ. Α,Π. 73

Δ Ι Α Τ Α Γ Η

Ι. Ο εχθρός προσπαθεί εκ διαφόρων κατευθύνσεων να εισδύση εις την κατεχομένην γενικώς υπό των ανταρτών ορεινήν περιοχήν.

Κατόπιν τούτου το Γενικόν Στρατηγείον διά της υπ' αριθ. Α.Π.Ε. 283/7-11-43 Διαταγής καθορίζει τα εξής:

α) Ν' αποφευχθή συγκέντρωσις μεγάλων δυνάμεων προς ωρισμένους άξονας.

β) Να κατανεμηθώσι αι δυνάμεις εις μικρά τμήματα περίπου 70 ανδρών εντός των περιοχών των, ακόμη και αν αι περιοχαί αύται κατέχονται υπό των Γερμανών.

γ) Η αποστολή των μικρών αυτών τμημάτων θα είναι να αναπτύξουν την μεγαλυτέραν δυνατήν δραστηριότητα προσβάλλοντα τους Γερμανούς επιθετικώς και συμφώνως προς τας αρχάς και μεθόδους του ανταρτοπολέμου.

ΙΙ Προς τούτο η Μεραρχία καθορίζει διά τας μονάδας της τας κάτωθι περιοχάς

α) 51ον Σύν/γμα Δημοσία οδός Λαμίας - Καρπενησίου - Βιτούλι - Φτέλκα

- Λιτόσελον - Δίκαστρον - Περίβλεπτον - Βιτσιωτά - Φουρνά (δεν θα παραμείνει εντός αυτής τμήμα) - Χόχλια - Αραχωβίτσα - Άγιος Χαράλαμπος - Νεοχώρι - Μαυρίλον - Μερκάνα.

β) 52ον Σύν/γμα Σιδηροδρομική γραμμή Λαμίας - Δημοσία οδός Λαμίας

- Καρπενήσιον - Μακρακώμης - Ροβολιάρι - Ρεντίνα. γ) Σχολή Εφέδρων Αξ/κών Χαλαμπρέζι - Λουτρά Σμοκόβου - Χωταίνη (Φωτιάνα) -

Απιδιά - Μαλόχα.

ΙΙΙ Αποστολή Τμημάτων ΜεραρχίαςΩς η παράγραφος (γ) της εντολής του Γεν. Στρατηγείου.Αι διοικήσεις των Συνταγμάτων να οργανώσωσι κατά τοιούτον

τρόπον τον αριθμόν ανδρών των τμημάτων, ώστε επί κεφαλής τούτων να τεθούν ηγήτορες τολμηροί και αποφασιστικοί.

Αι διοικήσεις Συν/των και Ταγμάτων κινούμεναι εντός της περιοχής των να παρακολουθούν αγρύπνως την εκτέλεσιν της παρούσης και να μας υποβάλλουν ανελληπώς απολογισμόν εργασίας και παν ό,τι αφορά την εκτέλεσιν της παρούσης.

Κατά την εκτέλεσιν της αποστολής τα τμήματα θα επιτίθενται αιφνιδιαστικώς και θα στήνουν ενέδρας προσπαθούντα να επιφέρουν σοβαρά αποτελέσματα και μόνον εις περίπτωσιν σοβαράς πιέσεως του εχθρού θα αποσύρωνται εντός της περιοχής των πάντως και θα επανέρχονται εκ νέου, ίνα προσβάλουν τον εχθρόν εκ νέου εξ άλλων κατευθύνσεων.

Εξυπακούεται ότι κατόπιν των ανωτέρων πάσαν κατάστασιν θ' αντιμετωπίζουν τα μικρά τμήματα εξ ιδίας πρωτοβουλίας μη αναμένοντα

επέμβασιν προϊσταμένων κλιμακίων.Αι διοικήσεις των Συν/των κινούμεναι εντός της περιοχής των θα

επιδιώξουν τον συντονισμόν και την μεγαλυτέραν δράσιν εντός της περιοχής των συνδεόμεναι κατά το δυνατόν, με τας γειτονικάς περιοχάς.

ΙV Σύνδεσμοι Τα τμήματα θα μεριμνώσι να έρχονται τακτικά εις επαφήν με τας διοικήσεις Ταγμάτων και Συνταγμάτων.

V Εφοδιασμοί Ο εφοδιασμός επίσης ν' αποκεντρωθή και κατασπαρή προς ασφάλειαν και εξυπηρέτησιν διασπαρέντων τμημάτων. ΄Ολαι αι μονάδες μέχρι αποκαταστάσεως της λειτουργείας του επιμελητού θα καταναλώσουν τα παρακρατήματα εν ανάγκη δε να καταφύγουν εις τους πόρους του πληθυσμού.

VI Αναφέρατε λήψιν παρούσης.

Σ.Δ. τη 9-11-43 Η ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ Διοίκησις Μεραρχίας 51ον Σύνταγμα Πεζικού Κ.ΤΣΑΜΑΚΟΣ 52ον Σύνταγμα Πεζικού Θ.ΑΜΑΡΜΠΕΗΣ Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών Σ.ΖΑΧΑΡΙΑΣ 54 Σύνταγμα

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣΓενικόν Στρατηγείον (υ.τ.α.)

Διά την ακρίβειαν ΧΙΙΙ Μεραρχία (υ.τ.ε.) Ο Επιτελάρχης Τ.Υ.

69

Ε.Λ.Α.Σ.Ι ΜΕΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙον ΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. 3232

Προς

τας Μονάδας της Μεραρχίας

ΔΙΑΤΑΓΗ

΄Αμα λήψει παρούσης αποστείλατε όλα τα κατασχεθέντα χρήματα των τμημάτων και οργανώσεων Ε.Δ.Ε.Σ. εις ταμίαν Ιης Μεραρχίας.

Να υποβληθώσι καταστάσεις κατασχεθέντων υλικών των ιδίων οργανώσεων, ίνα διατάξωμεν σχετικώς.

Σ.Δ. Μεραρχίας τη 10-11-43

Η Μεραρχία

Γ. Κ Ι Σ Σ Α Β Ο Σ Διά την ακρίβειαν

Το ΙΙον Γραφείον Τ.Σ.Υ.

70

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥΑρ. 36

Στρατηγόν ΝΑΣΗΝ Στρατιωτικόν Αρχηγόν VIII Μεραρχίας

ΜΕΛΙΣΣΟΥΡΓΟΥΣ

Χθες τηλεφωνικώς διετάξαμεν τον συναγ. ΛΕΥΤΕΡΗΝ ΧΡΥΣΩΤΗΝ να σας διαβιβάση εντολήν μας περί διαθέσεως (50) πεντήκοντα ανδρών εκ της δυνάμεως σας διά την φρούρησιν της διαβιβάσεως «ΑΥΤΙΟΥ» οδού ΘΕΟΔΩΡΙΑΝΩΝ ΜΕΛΙΣΟΥΡΓΩΝ, αίτινες τακτικώς θα υπάγωνται εις το απόσπασμα Ταγ/ρχου ΑΡΕΘΑ, το οποίον πρόκειται να δράση εις την περοχήν ΘΕΟΔΩΡΙΑΝΩΝ.

Εις τον ίδιον συναγωνιστήν Ταγ/ρχην εδώσαμεν εντολήν να σας διαθέση δύο πολυβόλα μετ΄ αναλόγων πυρομαχικών.

Διά νεωτέρας μας διαταγής θα σας γνωρίσωμεν την ημέραν ενάρξεως της δράσεως αποσπάσματος ΑΡΕΘΑ και λοιπών τμημάτων μας, δρώντων εις περιοχήν ΒΟΥΛΓΑΡΕΛΙΟΥ κλπ. ίνα συγχρόνως μετ΄ αυτών κινηθήτε και υμείς διά των υπολοίπων δυνάμεών σας (ανεξαρτήτως των δυνάμεων της υπ΄ αριθ΄ 34 διαταγής) προς ΠΡΑΜΑΝΤΑ διά της διαβάσεως ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ οδού ΜΕΛΙΣΟΥΡΓΩΝ - ΠΡΑΜΑΝΤΩΝ.

Η δράσις σας προς την ανωτέρω κατεύθυνσιν θα έχη την έννοιαν παρενοχλήσεως και αντιπερισπασμού και συνεπώς διευκολύνσεως του αγώνος των άλλων τμημάτων μας. Εις ην όμως περίπτωσιν δεν συναντήσητε σοβαράν αντίστασιν θα εκμεταλλευθήτε το γεγονός και θα καταλάβητε τα ΠΡΑΜΑΝΤΑ, ένθα και θα παραμείνητε μέχρι νεωτέρας

μας διαταγής.

Μεριμνήσατε διά την αποστολήν εις συναγωνιστήν ΚΑΤΣΑΝΤΩΝΗΝ και διάφορα τμήματα ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ ΣΑΣ της προκηρύξεως μας και της επ΄αυτής υπ΄αρ΄6 διαταγής μας που μας στείλατε διά του συναγωνιστού Ταγματάρχου ΑΡΕΘΑ.

Σ.Δ. 10-11-43

Κοινοποίησις Απόσπασμα ΑΡΕΘΑ 42ον Σύνταγμα

Διά την αντιγραφήνΓεν. Στρατηγείον

Τ.Σ.Υ.

71

Ε.Λ.Α.Σ.ΧVΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΕΠΙΤ. ΓΡΑΦΕΙΟΝ Ι Αριθ. Πρωτ. 218

ΔΙΑΤΑΓΗ

Κοινοποιούμεν υμιν κατωτέρω την υπ΄αριθ΄ 2586/30-10-43 Δγήν του Γενικού Στρατηγείου προς γνώσιν και ακριβή συμμόρφωσιν.

Σ.Δ. 10-11-43

Παραλήπται Διά την ακρίβειαν ΗΌλαι αι μονάδες Το Ι γραφείον Διοίκησις Μεραρχίαςκαι οι σχηματισμοί Τ.Σ.Υ. Κ. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ

Θ. ΑΜΑΡΜΠΕΗΣ` Σ. ΖΑΧΑΡΙΑΣ

Ε.Λ.Α.Σ. ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ Ι & Δ/ΣΙΣ ΕΠΙΜΕΛ.ΑΡΙΘ. 2586

ΔΙ Α Τ Α Γ Η

΄Εχομεν την τιμήν να σας γνωρίσωμεν τα κάτωθι σχετικώς με την βελτίωσιν της διατροφής των αξιωματικών και της χορηγήσεως βοηθού συναγωνιστού στις περιπτώσεις μετακινήσεων, επισταθμίας κ.τ.λ.

Η υπηρεσία του αξιωματικού είναι αναμφισβήτητον ποιό επίπονος από κοινών οπλιτών μαχητών, δεδομένου ότι η εργασία τους είναι διανοητική και σωματική.

Για το συμφέρον αυτού του αγώνα είναι επιβεβλημένον όπως κατά το δυνατόν χορηγήται εις όλους τους αξιωματικούς κάποια βελτίωσις της διατροφής τους διά την αναπλήρωση των δυνάμεων τους. Κάθε παραγνώριση της ανάγκης αυτής θα είναι σε βάρος της αποδόσεως των αξιωματικών μας και συνεπώς σε βάρος του αγώνος του ΕΛΑΣ.

Για όλους τους λόγους αυτούς αι Δ/σεις των Μεραρχιών πρέπει να εξεύρουν τα υλικά μέσα και να υποδείξουν την κατάλληλη οργάνωση βελτιώσεως της τροφοδοσίας όλων των αξιωματικών των Μονάδων τους ήτοι οργάνωση ξεχωριστού βελτιομένου συσσιτίου Αξιωματικών όπου αυτό είναι δυνατόν, πρόσθετη βελτίωση του κοινού συσσιτίου των οπλιτών διά της χορηγήσεως και λίγου τυρού ή εληές ή λαδιού ή σαλάτας ή φρούτων κ.τ.λ.

Στους αξιωματικούς που δεν είναι δυνατόν να οργανωθή ξεχωριστό συσσίτιο αξιωματικών.

Για τους ίδιους αυτούς λόγους της αποδοτικότερης εργασίας των αξιωματικών προς όφελος του αγώνα πρέπει να βοηθούνται εις τας εργασίας ατομικής ανάγκης ήτοι εξοικονόμηση νερού, συσκευασία και μετακόμιση αποσκευών, πλύσιμο ρούχων, καθαριότητα κατοικίας, περίπτωση αλόγου κλπ, από υπηρεσίας απλών ανταρτών ή Ιταλών όπου υπάρχουν τέτοιοι ή και απλών ακόμα πολιτών.

Η υπηρεσία αυτή επιβοηθήσεως αξιωματικών και βαθμοφόρων μπορεί να γίνεται από ένα ή δύο άτομα κατά ομάδα Αξιωματικών που

μπορούν και να αλλάζουν συχνα ώστε να μη παίρνει η υπηρεσία αυτή τον παλαιό γνωστό χαρακτήρα των υπηρεσιών.

Η απαραίτητη αυτή βελτίωση της διατροφής και βοηθείας των αξιωματικών εις τας ατομικάς εργασίας των δεν είναι δυνατόν να παρεξηγηθή και να σχολιασθή δυσμενώς από μέρος των οπλιτών, δεδομένου ότι ο ΕΛΑΣ αποτελείται από συνειδητούς λαϊκούς αγωνιστάς ικανούς να αντιλαμβάνωνται, πλήρως ότι το μέτρο αυτό λαμβάνεται για την εξυπηρέτηση αυτού του αγώνα. Παρ' όλα αυτά νομίζομεν ότι πρέπει να εξηγηθή και να αναλυθή καλώς ο σκοπός του μέτρου αυτού μέσα στους οπλίτας από μέρους των Διοικητών Μονάδων και ιδιαιτέρως από τους αντιπροσώπους του ΕΑΜ όλων των μονάδων του ΕΛΑΣ.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 30-10-43 Στέφανος Σαράφης Γεώργιος Σάντος

72

ΕΛΑΣVIII ΜεραρχίαΑριθ. Πρωτ. Ε.Π.348

ΔΙΑΤΑΓΗ

Κατά τις εκκαθαριστικές ενάντια στο ΕΔΕΣ επιχειρήσεις, ο ΕΛΑΣ Ηπείρου δοκιμάσθηκε και σ' αυτή του τη δοκιμασία, παρ' όλο ότι απέδειξε μια θαυμαστή αντοχή στις στερήσεις και επίμονη προσπάθεια για υπερνίκηση των εμποδίων όπως και πίστη στον αγώνα, όμως αναλυόμενη βαθειά η δράση και διαγωγή του ΕΛΑΣ μας δίνει τις

διαπιστώσεις:

Ι) ΄Ελλειψις συνειδητής πειθαρχίας. Οι αντάρτες πολλές φορές ενώ μπορούσαν να κάμουν κάτι που θα ωφελούσε τον αγώνα, όμως αδιαφορούσαν εφ' όσον δεν τους επεβλήθηκε. Μπορούμε να πούμε ότι παρουσιάστηκαν περιπτώσεις που και η απλή πειθαρχία έλλειψε.

2) ΄Ελλειψη βαθειάς πίστης στον αγώνα. Αντάρτες και στελέχη ακόμη μόλις μπλέχτηκαν σε δύσκολες περιστάσεις και ή αδράνησαν ή το χειρότερο συνθηκολόγησαν με τους εχθρούς του λαού Εδεσίστες για να διατηρήσουν την ησυχία τους και να σώσουν το τομάρι τους. Το ποσοστό τούτο είναι ελάχιστο μπροστά στην μεγάλη πλειοψηφία των πιστών αγωνιστών του λαού.

3) ΄Ελλειψη πρωτοβουλίας και οργανωτικού πνεύματος. Ούτε οι αντάρτες έδειξαν την αναμενόμενη πρωτοβουλία στις επιχειρήσεις ούτε το χειρότερο και πολλά στελέχη. Αφέθησαν να παρασυρθούν από τα γεγονότα μοιρολατρικά χωρίς να προσπαθήσουν να κατευθύνουν αυτοί τα γεγονότα δίνοντας την προσωπική σφραγίδα τους. Από την έλλειψη τούτη πολλές ζημιές πληρώσαμε και πολύ χρόνο χάσαμε για την εκκαθάριση.

4) Καθυστέρηση στη συνείδηση της αξίας των όπλων και πυρομαχικών. Τα όπλα που ο λαός και οι σύμμαχοι μας χορήγησαν και που τα χρησιμοποιούμε σαν πολύτιμο μέσο επιτυχίας των σκοπών του ΕΑΜ, αυτά τα όπλα δεν τα περιβάλαμε με την πρέπουσα αγάπην και παρουσιάστηκε το φαινόμενο να παρατιούνται όπλα με την απλή διακιολογία της κούρασης, του επερχόμενου δήθεν κινδύνου κλπ. Οι Εδεσίστες με τα άπειρα πυρομαχικά τους μας έσπασαν πολλές φορές την πειθαρχίαν πυρός και μας παρέσυραν σε άσκοπη κατανάλωσιν πυρομαχικών. Τα όπλα και πυρομαχικά για μας είναι το παν. Ο λαός μας τα εμπιστεύτηκε στα χέρια μας με την εντολή να τα κρατήσουμε γερά ως το τέλος του αγώνα. Είναι στο παθητικό μας όταν δεν κατορθώσαμε να μεταδώσουμε την εντολή αυτή στους αντάρτες μας και να την κάνουμε για καθήκον επιτακτικό.

5) Χαμηλό επίπεδο στρατιωτικής εκπαίδευσης. Δεν παρατηρήθηκε μία σχετικά καλή χρήση των όπλων και καλή

εκμετάλευσις του εδάφους. ΄Ένα σημαντικό ποσοστό αγυμνάστων δεν πήρε την αναγκαία στρατιωτική εκπαίδευση και στις επιχειρήσεις ήσαν μία μάζα άμορφη και αδύνατη ν' αντιμετωπίσει και την απλούστερη δυσκολία.

6) Αντιλαϊκή στάση. Βγήκαμε από τον λαό , στηριζόμαστε στο λαό και αγωνιζόμαστε γι' αυτόν. Το σύνθημα αυτό δεν έγινε βαθειά πίστη σε πολλούς συναγωνιστές, αντάρτες και στελέχη, που για θεραπεία αναγκών μεταφοράς μέσων, τροφής, ύπνου κ.λ.π. προέβησαν μερικές φορές σε πράξεις βίας κατά του λαού, ενώ οι περιστάσεις το επέτρεπαν, να χρησιμοποιήσουν καλύτερους τρόπους συμπεριφοράς. Μερικοί αντάρτες ευτυχώς πολύ ολίγοι, όχι μόνον ξέχασαν πως είναι οι προστάται της περιουσίας του λαού από κάθε λεηλασία και αρπαγή, αλλά και οι ίδιοι έγιναν δράστες τέτοιων πράξεων.

7) ΄Ελλειψις ψυχικής επαφής και αλληλεγγύης μεταξύ των ανταρτών. Σε μερικά τμήματα η ψυχική επαφή μεταξύ ανταρτών και ακόμα μεταξύ των ανταρτών και στελεχών δεν επιτεύχθηκε. Ο ατομικισμός σ' όλες τις εκδηλώσεις του. Μεγάλη έλλειψη ομαδικού πνεύματος στη ζωή των ανταρτών.

8) Ανωμαλίες στις επιμελητείες. Μερικοί συναγωνιστές νομίζοντας ότι έλλειψε ή πολύ απομακρύνθηκε κάθε έλεγχος στη διαχείρηση χρημάτων και τροφίμων νόμισαν πως μπορούν να προβούν σε πράξεις που έβλαψαν τον επισιτισμό του ΕΛΑΣ. Οι συναγωνιστές αυτοί να ελεγχθούν αυστηρά και να τιμωρηθούν.

΄Ολες οι παραπάνω ελλείψεις που διαπιστώθησαν οφείλονται σε πολλές αδυναμίες μας π.χ. το νεαρό του κινήματος στην ΄Ηπειρο, η αθρόα στρατολογία η απασχόληση με ζητήματα επισιτισμού, ιματισμού, υπόδησις, η αντιμετώπιση των διασπαστικών ενεργειών του ΕΔΕΣ όλα αυτά έκαμαν, ώστε και αντιπρόσωποι του ΕΑΜ και οι στρατιωτικοί υπεύθυνοι να μην ανταποκριθούν πλέρια στα καθήκοντα τους.

Μέτρα για αντιμετώπιση της κατάστασης. Για να κατανικηθούν όλες οι αδυναμίες που αναφέραμε θα πρέπει αμέσως να προβούμε στις ακόλουθες ενέργειες.

α) Να καλέσουμε συνελεύσεις των ομάδων, διμοιριών,

λόχων και τάγματος και να ξεσκεπάσουμε όλες τις αδυναμίες μας να κρίνουμε δριμύτερα τους φταίχτες και αν απ' την ως τώρα διαγωγή μερικών συναγωνιστών, συμπεράναμε ότι είναι αδιόρθωτοι. να διωχθούν απ' τις γραμμές του ΕΑΜ χωρίς αναβολή. Πρέπει να εξυγιανθή ο ΕΛΑΣ από άχρηστα και επιβλαβή στοιχεία που αμελέτητα μπήκαν στις γραμμές μας και να ενισχυθή με υλικό πολύ προσεχτικά στρατολογημένο.

β) Οι αντιπρόσωποι του ΕΑΜ των συνταγμάτων η συνεργασία με τους βοηθούς τους που στείλαμε (συναγ. Γιάννη Ανδρουλιδάνη για το 15 σύνταγμα και Αλέκο Παπαδάτο για το 85) να ριχτούν με ζήλο ανάλογο με την κρισιμότητα των περιστάσεων και να μπορέσουν μέσα σε σύντομο διάστημα να πετύχουν Ι) να κάμουν όλους τους αντάρτες μας καλούς εαμίτες 2) ν' ανεβάσουμε την πίστη των ανταρτών στον αγώνα για τις ελευθερίες του λαού, αποφασισμένοι να χτυπήσουμε όποιον θελήσει να τις επιβουλευθεί. 3) Να κάνουμε όλους τους αντάρτες μας γνώστες των όπλων και της τέχνης του πολέμου με ένα σύντομο πρόγραμμα επίμονης στρατιωτικής εκπαίδευσης. Μια ταχτική στρατιωτική ζωή να αρχίσει με γερτήριο σε ωρισμένη ώρα, σουηδικής γυμναστικής, στρατιωτική εκπαίδευση διαφωτιστική δουλειά. 4) Να παρακολουθείται και να ελέγχεται η οικονομική διαχείρηση των τμημάτων. 5) Να χτυπηθή κάθε αντιλαϊκή στάση και μέτρο που μας απομονώνουν από το λαό.

Ούτε μια ώρα αδράνεια. ΄Ολες μας οι δυνάμεις για την ανασυγκρότηση και τελειοποίησή μας.

12/11/43 Η VIII Μεραρχία Γ. Κατσαντώνης

73

Αρ. 25 14.11.43

ΟΣυναγωνιστής Αντισυνταγματάρχης Λουτσάρης Ηλίας

ΠροςΤο Κλιμάκιον Γενικού Στρατηγείου

Λαμβάνω την τιμήν να αναφέρω ότι την 10ην τρέχοντος Ανδρόνικος Πέρζας Ξηροκάμπου τμήματα ΕΔΕΣ υπό Ψαρουδάκην και Βόϊδαρον δύναμις 110 οπλιτών με οπλισμόν δύο όλμων ημιβαρέων, δύο ελαφρών και τρία πολυβόλα βαρέα μετ' αυτών, εκ της συμπλοκής ταύτης τραυματισθείς ελαφρώς εις την ωμοπλάτην. Επίσης και ο πολιτικός και στρατιωτικός του εφεδρικού ΕΛΑΣ ελαφρώς και ούτος. Επίσης συνέλαβον και τον σύνδεσμόν μας Ηλίαν Τζιβάραν εκ Ξηροκάμπου, όστις μετέφερεν εκ Καταβόθρας έγγραφον προς ημάς, πιεσθείς δε ούτος διά πολλών βασανιστηρίων μεχρις αιμοπτύσεως κατέδωσε και τον άλλον σύνδεσμόν μας Ηλίαν Σταμούλην εκ Καταβόθρας. Ο πρώτος δε καταδικασθείς υπό εκτάκτου Στρατοδικείου εις την εσχάτην των ποινών. Λόγω των διενεργηθέντων γεγονότων των τμημάτων μας δεν εξετελέσθη αλλά αγνοείται η τύχη του, παρέλαβον τούτον μαζί τους. Μεταβάντες εις την οικίαν του δευτέρου συνδέσμου μας Η. Σταμούλη και μη ευρόντες αυτόν εκεί κακοποιήσαντες την σύζυγόν του, καθώς και τον αδελφόν του, αφαιρέσαντες εκ της οικίας του πάντα τα τρόφιμα, ρουχισμόν και διάφορα άλλα είδη. Το έγγραφον μου συνέλαβε ΕΔΕΣΙΤΗΣ αντάρτης Δημ. Χρ. Παλαιοκώστας, μόνιμος αντάρτης εκ Ξηροκάμπου, όστις και παρέδωσε τούτο εις Ψαρουδάκην και Βόιδαρον, οίτινες κατόπιν πιέσεως συνέλαβον και τους Μπατσουκλέους κακοποιήσαντες και αυτούς.

Παρακαλώ όπως διατάξητε εάν εγκρίνητε ίνα εις τον ανωτέρω

επιβληθή η ποινή ήτις επεβλήθη παρά των ΕΔΕΣιτών εις τον ιδικόν μας, η ελαφροτέρα ποινή, πάντως κατά την γνώμη μου να επιβληθή ποινή παραδειγματική.

Στρατιωτικός αρχηγός Ροδοβιζίου - Βάλτου Ηλίας ΛουτσλάρηςΔιά την ακρίβειαν (Τ.Σ.Υ.)

74

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛ.ΓΡΑΦΕΙΟΝΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΟΝΑρ. Ε.Π. 1310 Προς Την συμμαχικήν Στρατ. Αποστολήν Παρακαλούμεν όπως διαβιβάσητε εις Κάϊρον το ακόλουθον τηλεγράφημα.

«Γενικόν Αρχηγείον Μέσης Ανατολής» Κάϊρον

1) Καταπλησσόμεθα διά διαβιβασθείσαν ημίν αντίληψιν σας ότι ο ΕΛΑΣ, δεν προέβαλε πραγματικήν αντίστασιν κατά Γερμανικής επιθέσεως Στοπ. Ενταύθα Συμμαχική Αποστολή είναι ενήμερος των σκληρών μαχών μας τόσον από εκτενείς στρατιωτικάς εκθέσεις μας όσον και εξ ιδίας αντιλήψεως των συνδέσμων σας. Στόπ. Παράλειψις ενημερώσεως σας δεν δύναται να εξηγηθή παρά μόνον διά μεροληπτικής στάσεως ωρισμένων Αξ/κών σας εναντίον ΕΛΑΣ. Στοπ. Από 2ας Οκτωβρίου ήρξαντο Γερμανικαί εκκαθαριστικαί επιχειρήσεις ευρείας εκτάσεως εναντίον μας εις περιοχάς Αττικοβοιωτίας, Λοκρίδος, Κισσάβου και Μακεδονίας, αίτινες από 9ης Οκτωβρίου επεξετάθησαν εις ΄Ηπειρον. Θεσσαλίαν και Στερεάν εν συνδιασμώ μετά επιθέσεως ΕΔΕΣ. Στοπ. Από 17ης ιδίου διεξήχθησαν επιχειρήσεις εναντίον τριών

συγκλινουσών Γερμανικών Φαλάγγων, από ΄Αρτης, Ιωαννίνων και Καλαμπάκας εις περιοχάς Δρίσκου γέφυρας, Μπαλτούμας, Βωβούσης - Μετσόβου - Γοτίστης - Καλαρυτών - Πραμάντων, Λεπενίτσας, Χαλικίου, Μεσοχώρας, Χρυσομηλιάς, Περτουλίου, Τύρνας, Καλαμπάκας Στοπ. Κατεστρέψαμεν σήραγγα Κατάρας και επισκευαζομένην γέφυραν Κουτσούφλιανης Στοπ. Τελικώς εχθρός υποστάς σοβαράς απωλείας και προσβληθείς ισχυρώς την 2αν Νοεμβρίου εις περιοχήν Τύρνας Περτουλίου ηναγκάσθη εκκενώση περιοχήν αποσυρθείς εις Καλαμπάκαν - Τρίκκαλα Στοπ. Μόνον ημέτερον 4ον Σύνταγμα έσχεν υπέρ διακοσίους νεκρούς και τραυματίας απωλέσαν υπέρ τα 20% δυνάμεως του Στόπ. Εν Ηπείρω ηδύνατο προβληθή πολύ μεγαλύτέρα αντίστασις εάν τμηματά μας διέθετον βαρύν οπλισμόν, και επαρκή πυρομαχικά άτινα δεν μας εχορηγήσατε παρά επανειλημμένας εκκλήσεις μας, καθ' ον χρόνον, εναντίον συμφωνητικού εχορηγήσατε σημαντικάς ποσότητας εις ΕΔΕΣ όστις όχι μόνον δεν επολέμησε κατά Γερμανών αλλά ηξίωσε να εγκαταλείψωμεν περιοχήν Γορίτσης - Δρίσκου ίνα διέλθωσι Γερμανοί ανενόχλητοι Στόπ. Ιταλικός οπλισμός ούτε αμέσως χρησιμοποιήσιμος ήτο ούτε ηδύνατο αντιμετωπίση βαρύν Γερμανικόν οπλισμόν Στόπ.

2) Χρήματα χορηγηθέντα διά στρατιωτικάς μας ανάγκας ουδέποτε διετέθησαν δι' άλλους σκοπούς Στοπ. Παρακαλούμεν σταλή διασυμμαχική Επιτροπή προς έλεγχον όχι μόνον πολιτείας ΕΔΕΣ αλλά και της όλης διαχειρήσεως των διά την Ελλάδα, γενικώς διατεθεισών Συμμαχικών ενισχύσεων εις χρήματα και πολεμικόν υλικόν Στοπ. Συνεπεία πολεμικών επιχειρήσεων αριθμός πολεμοπαθών ηυξήθη μεγάλως Στοπ. ΄Αμεσος ανάγκη ουσιώδους ενισχύσεως των Στοπ. Διανομή βοηθημάτων δέον ενεργείται παρά Επιτροπών εκλεγομένων ελευθέρως παρ' ιδίων πολεμοπαθών εν συμπράξει μετά αντιπροσώπου Συμμαχικής Αποστολής και ΕΛΑΣ Στοπ.

3) Λυπούμεθα διά δημοσίευμα «Λαϊκού Στρατού» διά περιστατικά φόνου ΄Αγγλου αξιωματικού εις Τρίκλινον όπερ εγένετο πριν ή δεχθήτε συμμετοχήν ΄Αγγλου αξ/κού εις τακτικήν ανάκρισιν.

Σ.Δ. Γενικού Στρατηγείου 16-11-43

Διά την αντιγραφήν

(Τ.Σ.Υ.)

75

Ε.Λ.Α.Σ.ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙονΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. Ε.Π.Ε 325

Δ Ι Α Τ Α Γ Η

Ι) Η εφαρμοσθείσα τακτική υπό των Μονάδων κατά τας τελευταίας εκκαθαριστικάς επιχειρήσεις των Γερμανών απεδείχθη ότι δεν ήτο τελείως ορθή.

Αι Μεραρχίαι συγκεντρώσασαι εις ωρισμένους χώρους τους εφοδιασμούς των ευρέθησαν εις την ανάγκην διά να καλύψουν τους χώρους αυτούς να δημιουργήσουν μέτωπα στατικής αμύνης επί των οποίων εστήριξαν την ελπίδα ότι θα αναχαιτήσουν τους Γερμανούς από του να φθάσουν μέχρι των χώρων εφοδιασμού.

ΙΙ) Η τακτική αυτή δεν ήτο η ενδεδειγμένη. Ο Στρατός μας δεν έχει ούτε την οργάνωσιν, ούτε την δύναμιν ούτε τον απαιτούμενον

οπλισμόν διά να διεξαγάγη επιτυχή αμυντικόν αγώνα επί σταθερών μετώπων και των Γερμανών διαθετόντων όλα τα μέσα.

Η κάλυψις των εφοδιασμών εις το εξής πρέπει να επιζητηθή .

α) Διά της διασποράς των εφοδιασμών εις πολλά σημεία αφανή, ούτως ώστε αφ' ενός να μην είναι γνωστά εις τους Γερμανούς και αφ' ετέρου η καταστροφή του ενός ή δύο σταθμών να μην στερεί τον Στρατόν μας του συνόλου των απαραιτήτων εφοδίων του.

και β) δια της ελαστικής αμύνης στηριζομένης εις την αντεπίθεσιν κυρίως κατά των πλευρών και των νώτων των επιτιθεμένων Γερμανών.

ΙΙΙ) Διά την επιτυχίαν και την προπαρασκευήν της ελαστικής αμύνης αι Μεραρχίαι πρέπει να λάβουν τοιαύτην διάρθρωσιν ώστε να δύνανται, προς οιανδήποτε κατεύθυνσιν και αν σημειωθεί εχρική επίθεσις, να αντεπιτίθενται κατά του εχθρού από κατευθύνσεις από τας οποίας δεν αναμένεται. Προυπόθεσις της επιτυχίας του τρόπου τούτου είναι η διά ελαφρών τμημάτων επιτήρησις και συγκέντρωσις πληροφοριών περί του εχθρού. Επάνοδος δηλαδή εις τον ανταρτοπόλεμον. Δημιουργία τουτέστιν τμημάτων δυνάμεως ταγμάτων ή λόχων ευρισκομένων εις ωρισμένην περιοχήν και ετοίμων εκ πρωτοβουλίας των είτε να προβάλουν την πρώτην κατά μέτωπον αντίστασιν είτε να προσβάλουν τα πλευρά και τα νώτα δημιουργούντα εις τον επιτιθέμενον το αίσθημα της ελλείψεως ασφαλείας και αναγκάζοντα αυτόν να στραφή προς πολλάς κατευθύνσεις ελαττώνων ούτω το βάθος της προχωρήσεώς του. Αι Διοικήσεις θα διευθύνουν την δράσιν ταύτην διά συνδυασμού των κατευθύνσεων, όταν δύνανται να επεμβαίνουν.

ΙV Ο τρόπος αυτός του μάχεσθαι ευκολύνεται τα μέγιστα εκ του ότι οι Γερμανοί εισδύουν εις μέγα βάθος αδιαφορούντες διά τα πλευρά των. Τολμηρά όθεν τμήματα ευρισκόμενα εις καταλλήλους θέσεις και δρώντα με τόλμην δύνανται να τους επιφέρουν μεγάλας καταστροφάς και να τους κάνουν να πληρώνουν ακριβά τας παρατόλμους ενεργείας των.

Η τακτική αυτή κατανοηθείσα υπό της Ι Μεραρχίας, μετά την πρώτην περίοδον των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων έδωκεν άριστα αποτελέσματα, αναγκάσασα τον εχθρόν εις υποχώρησιν μετά πολλών

απωλειών. Η αυτή τακτική , εφαρμοσθείσα υπό της Χ Μεραρχίας, ευθύς εξ αρχής, υπεχρέωσε τους Γερμανούς εις τελείαν εγκατάλειψιν των επιχειρήσεων κατά της Μακεδονικής Πίνδου κι αφού υπέστησαν σοβαροτάτας απωλείας.

V Διά τας τοιαύτας ενεργείας δεν πρέπει αι Μεραρχίαι, να στηρίζωνται εις τα εφεδρικά ΕΛΑΣ. Ταύτα δεν πρέπει να υπολογίζωνται εις μη μόνον διά την άμεσον άμυναν των χωρίων των, ως στερούμενα αρτίας οργανώσεως και πειθαρχίας. Πρέπει να αποφεύγηται παρεμβολή τμημάτων εφεδρικού ΕΛΑΣ εις μαχίμους μονάδας, ίνα μη διασπάται η ενότης των.

VI. Αι Μεραρχίαι οφείλουν να κατανοήσουν και να καταστήσουν νοητά τα ανωτέρω εις τας Μονάδας των διά διαταγών και συνεχούς παρακολουθήσεως. Τας επί του αντικειμένου τούτου διαταγάς των παρακαλούμεν, όπως υποβάλουν και εις ημάς.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 10-11-43 Στέφανος ΣαράφηςΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙΙ,VIII,IX,X,XIII,XVI Μερ/αιΤαξιαρχία ΙππικούΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣΚ.Ε. του ΕΛΑΣ (υ.τ.α) Ακριβές ΑντίγραφονΣχ.Εφ. Αξ/κών, ΙΙΙ Γραφ. Το ΙΙΙ Γραφ. Τα. Υπ. δυσ/τοςΚλιμάκιον Ηπείρου Γ.Σ. Ακριβές αντίγραφον ΙΧ Μεραρχία-Γραφείον ΙΙΙον

(Τ.Σ.Υ.)

76

ΕΑΜΥποτμηματική Ε'

ΕΚΘΕΣΗ

Του Γραμματέα της Υποτμηματικής Ε'

Για

Το Πελοπονησιακό Συνέδριο του ΕΑΜ

Η Υποτμηματική Ε' περιλαμβάνει ολόκληρο σχεδόν την επαρχία της Επιδαύρου και το νησί Κύθηρα. Αποτελείται από 70 χωριά και έχει πληθυσμό περί τους 50.000 κατοίκους.

Η κατάσταση του ΕΑΜ γενικά μέχρι του τέλους του Μαϊου παρουσίαζε σ'όλη την περιφέρεια της Ε' επιφανιακά αρκετά καλή κατάστασι.

Ο Λαός όλος είχε μπει μέσα στο ΕΑΜ και εργαζόταν για τον πρώτο σκοπό του την απελευθέρωσι από το Φασισμό και το Χιτλερισμό. Δεν είχε γίνει όμως καμμία συνειδητοποίηση των μελών ούτε σοβαρά προσπάθεια διαφώτισης στο δεύτερο σκοπό του ΕΑΜ τη λαοκρατική λύσι του εσωτερικού προβλήματος μετά την απελευθέρωσι. Ετσι είχε η κατάσταση ότε κατά τον μήνα Ιούλιο έκαμε την εμφάνισί του προερχόμενος από το εξωτερικό, ο λοχαγός Αργείτης με την εντολή από την έξω Βασιλική Κυβέρνησι να αντιδράση κατά του ΕΑΜ, να προκαλέση τη διάλυσί του και να δημιουργήση βάση για την υποστήριξι της επαναφοράς του Βασιληά μετά την απελευθέρωσι χωρίς την έγκρισι του Λαού.

Εφοδιασμένος με λίρες που είχε πάρει απ'έξω, βγήκε στη Μονεμβάσια και άρχισε τη προπαγάνδα του με τα γνωστά συνθήματα της αντίδρασης (ότι η οργάνωσι είναι κομμουνιστική και κατά των συμμάχων μας κλπ) βρήκε έδαφος ευνοϊκό γιατί η περιφέρεια της Ε' ήτο από παληά

η Βανδέα του Βασιλισμού και ο μπαμπούλας του κομμουνισμού και άλλα απατηλά συνθήματα. Με την εμφάνισι παράλληλα των προδοτών Βρεττάκου και Τσόμπου είχαν σαν αποτέλεσμα σ'ένα μεγάλο μέρος του Λαού να εγκαταλείψη την οργάνωσι και να λάβη στάσι ενάντια στο ΕΑΜ.

Η κατάστασις αυτή χειροτέρεψε έπειτα σε τέτοιο σημείο ώστε όταν πήγα εκεί στις 3 του Οκτώβρη ως γραμματεύς της Ε' να μη βρω σχεδόν ούτε ίχνος οργάνωσης και η αντίδραση να έχη επικρατήση σ' ολόκληρη την περιφέρεια της Ε'. Οι ομάδες διέλυσαν, τοπικές επιτροπές είτε δεν υπήρχαν καθόλου ή και όπου υπήρχαν ήσαν μόνο κατά τύπους και μόνο ο υπεύθυνος σε ορισμένα χωριά εκινήτο κάπως. Επιμελητεία δεν υπήρχε, ούτε φορολογία εισπράττετο.

Η Ε.Π.Ο.Ν άγνωστη τελείως, η Εθνική Αλληλεγγύη πολύ νωρύτερα έπαυσε να υπάρχη, το δε Εφεδρικό ΕΛΑΣ και αυτό στην ίδια κατάστασι, γιατί όχι μόνον οργανωμένο εφεδρικό Τάγμα δεν υπήρχε αλλά ούτε μαχιτικές ομάδες, εξαιρέσει μόνο σε δύο τρία χωριά που ήσαν κάπως συγκροτημένες.

Για τη δημιουργία της απελπιστικής αυτής κατάστασης εκτός από την αντίδρασι, ελλείψει διαφώτισης του Λαού πάνω στους σκοπούς του ΕΑΜ κυρίως του δευτέρου, είχαν συμβάλλει και άλλες αιτίες. Η έλλειψη στελεχών και η έλλειψη διαφώτισης ορισμένων μελών που αθελά τους χρωμάτισαν την οργάνωσι σε τρόπο που να διεκολύνουν πολύ τη δουλειά της αντίδρασης και να σμπαραλιάσουν έτσι το ΕΑΜ.

Από το άλλο μέρος κανένα δυναμικό μέτρο που ήταν αναγκαίο για να χτυπηθή η αντίδραση και να επιβληθή το κύρος της οργάνωσης δεν είχε ληφθή μέχρι τότε.

Υστερα από ενάμησι μήνα η κατάσταση του ΕΑΜ σήμερα βρίσκεται στην Ε' στα πάρα κάτω σημεία.

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟ

Η Υποτμηματική περιλαμβάνει Παραρτήματα υπό τα στοιχεία Α,Β, Γ, Δ, Ε,ΣΤ,Ζ,Η. Σε κάθε ένα απ' αυτά υπάρχει γραμματεύς και σε ορισμένα και βοηθός για το συντονισμό της όλης δουλειάς και τη καλλίτερη διαφώτισι. Από αρκετές ημέρες καταβάλεται συστηματική προσπάθεια για την ανασυγκρότησι των ομάδων από 10-15 μέλη με υποχρέωσι να συνεδριάζουν κάθε βδομάδα. Η ανασυγκρότησι των

ομάδων έχει γίνει εις το παράρτημα Η' (Κύθηρα), στο ΣΤ και το Γ' και καταβάλεται προσπάθεια για την αναβίωσι των ομάδων και στ'άλλα Παραρτήματα.

Ο καταμερισμός της δουλειάς στις αρχές δεν μπορούσε να γίνη όχι μονάχα στις τοπικές επιτροπές του χωριού αλλά ούτε στην Υπ/ματική γιατί δεν υπήρχαν στελέχη και αυτά που υπήρχαν δεν είχαν συνειδητοποιηθή σε σημείο που να μπορή να γίνει αυτό. Τώρα μπορεί να πούμε ότι ύστερα από την προσπάθεια που καταβάλεται ο καταμερισμός της δουλειάς προχωρεί τόσο στην υπ/ματική όσο και στα παραρτήματα και στις τοπικές επιτροπές, δεν έχουμε φτάσει όμως ακόμη σε σημείο ικανοποιητικό.

ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΦΩΤΙΣΗΣ

Οργανώθη στην υπ/ματική γραφείο τύπου και διαφώτισης.Εργάζονται 4 διαφωτιστές από τα εαμικά στελέχοι οπωσδήποτε

καλά που συνεχώς περιοδεύουν σ'όλα τα χωριά της Υπ/ματικής και με δημόσιες ομιλίες διαφωτίζουν των Λαό για τους σκοπούς του ΕΑΜ, καταπολεμούν την αντίδρασι και υποβάλλουν σχετικάς εκθέσεις στην υπ/ματική κάθε δέκα πέντε ημέρες.

Η γραπτή διαφώτιση επιτυγχάνεται με τη συστηματική διά της κανονικής λειτουργίας των συνδέσμων διανομής σ'όλα τα χωριά του τύπου, προκηρύξεων Ν.Ε.Λ. και Ε.Γ.Α.Λ.Κ. και της υπ/ματικής.

Στην υπηρεσία του γραφείου λειτουργούν δύο γραφομηχανές - υπάρχει όμως ανάγκη ενός πολυγράφου για τον οποίον δόθηκε σχετική παραγγελία.

Εντατική προσπάθεια γενικά καταβάλεται για την ανάπτυξιν στελεχών ώστε και ο καταμερισμός της δουλειάς να γίνη καλλίτερα και η διαφώτιση του Λαού και η ενσωμάτωσή του μέσα στο ΕΑΜ να γίνη όσο το δυνατόν ποιο πλατειά κάθε 15 μέρες γίνεται η τακτική συνεδρίαση της υπ/ματικής. Μετέχουν οι γραμματείς των Παραρτημάτων, τα μέλη του γραφείου τύπου και διαφώτισης, της επιμελητείας, του εφεδρικού ΕΛΑΣ, του Δικαστικού, της Εθνικής Αλληλεγγύης και της ΕΠΟΝ. Για την κάθε μια απ'όλες αυτές τις αρμοδιότητες υπάρχει και γραφείο στην υπ/ματική που εξυπηρετείται από το γραφείο τύπου και τους συνδέσμους της υπ/ματικής. Εκτάκτως συνεδριάζει το στενό γραφείο που αποτελείται από ορισμένα εκ των μελών.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ

Η επιμελητεία έπειτα από εντατική προσπάθεια για την ανασυγκρότησί της εργάζεται σχετικά καλά. Κατορθώσαμε μέχρι σήμερα να διαπιστώσουμε τι είδη βρίσκονται στις αποθήκες του κάθε χωριού και να μας στέλνουν κατάστασι σύμφωνα με υπόδειγμα που να γίνεται η εισαγωγή και εξαγωγή όλων των ειδών και τι υπόλοιπο βρίσκεται στην αποθήκη. Η κατάσταση μας υποβάλεται μέσω των παραρτημάτων από κάθε χωριό και το Παράρτημα συνοπτική για όλα τα χωριά του Παραρτήματος. Η επιμελητεία της υπ/ματικής συντάσσει γενική

κατάσταση για όλα τα είδη κάθε 15 μέρες και στέλνει αντίγραφο στο Επαρχιακό Γραφείο. Σε κάθε χωριό υπάρχει βιβλίο επιμελητείας, για όλα τα είδη. Τηρείται δε το σύστημα των αποδείξεων για κάθε εισαγωγή και εξαγωγή. Για τα μετρητά υπάρχει ταμείο σε κάθε χωριό και ιδιαίτερο ταμείο στην υπ/ματική όπου συγκεντρώνουνται κάθε 15 μέρες όλα τα χρήματα από τις εισπράξεις των δικαστηρίων, τελωνείων κλπ. Μηνιαίες συνδρομές δυστυχώς στα περισσότερα χωριά έπαυσαν να καταβάλωνται και κάθε προσπάθεια γι' αυτό τον σκοπό δεν επέτυχε ακόμα. Εκτός του επι κεφαλής της επιμελητείας υπάρχουν δύο βοηθοί του και θα τοποθετηθούν και άλλοι για να γίνεται καλλίτερα ο έλεγχος, γιατί μέχρι σήμερα ήταν ελλειπής. Έχει επιβληθή φορολογία 5% στα σύκα, στο λάδι και στα δημητριακά, που είναι τα κύρια προϊόντα της υπ/ματικής. Υστερα από πολλές δυστροπίες των φορολογουμένων του μας ανάγκασαν σε ελάχιστες περιπτώσεις να λάβουμε και δυναμικά μέτρα γιατί η αντίδραση είχε κατορθώσει να πείσει το Λαό ότι δεν πρέπει να συνεισφέρη για τον αγώνα. Επεκράτησε τάξη και τώρα η συγκέντρωση του ποσοστού των ειδών αυτών, υπέρ της οργάνωσης προχωρεί κανονικά. Στα λιοτριβιά τοποθετήθησαν επιστατοφύλακες που ελέγχονται κανονικά και τηρούν βιβλία. Η απόδοση της φορολογίας του λαδιού θα φτάση τις 60.000 οκάδες και των σύκων περί της 80.000 οκ.. Στις αποθήκες μας βρίσκονται σήμερα 12.500 οκάδες λάδι, 30.000 οκάδες σύκα, στάρι και σμιγό 13.000 οκάδες. Εκτός απ' αυτά έχουμε διαθέσει δι' αγοράν διαφόρων ειδών στρατιωτικών 8.000 οκάδες σύκα και 7.500 οκ. λάδι. Εχουμε στείλει προς ενίσχυσι στον πληθυσμό του Ζάρακος και Πάρνωνος, Μονεμβάσιας και Βοιών και αποστολή στο ΕΓΑΛΚ 17.000 οκάδες σύκα. Λάδι στο ΕΓΑΛΚ στείλαμε 835 οκάδες και στάρι και σμιγό 1.650 οκάδες και 400 οκάδες όσπρια. Αυτά εννοείτε τον τελευταίο μήνα.

Στα τελωνεία λειτουργούν από τα μέσα του προηγουμένου μήνα για λογαριασμό της οργάνωσης και οι φόροι εισπράττονται κανονικά χρειάζεται μόνον συστηματικότερος έλεγχος στα παράλια και ιδιαίτερα στην παληά Μονεμβάσια για να μη διαφεύγη η φορολογία.

Υπέρ της οργάνωσης επιβάλαμε και εισπράττονται κατά την εξαγωγήν αι εξής φορολογίες: 1.500 δραχμές στην οκά στο λάδι, 400 στα κρεμύδια, στα σύκα 2.000 δραχμές, 1.400 δραχμές στα φυστίκια και

3.000 στην οκά στα σφάγεια.Η φορολογία αυτή εισπράττεται κατά το ήμισυ μέχρι τώρα ότε λόγω της αυξήσεως των τιμών κάναμε τις τωρινές αυξήσεις. Μέχρι τώρα έχουμε 30 εκατομμύρια είσπραξη περίπου και θα διαπλασιασθή το ποσό με την αύξησι της φορολογίας που κάμαμε. Αγοράζουμε διαρκώς με διάφορα είδη για τις ανάγκες του εφεδρικού στρατού και του μόνιμου αντάρτικου. Στείλαμε στο ΕΓΑΛΚ 100 ζεύγη άρβυλλα και άλλα 100 ζευγάρια διαθέσαμε για το εφεδρικό του 7ου Τάγματος.

Επειδή στα λιμάνια μας φτάνουν διάφορα τρόφιμα και διάφορα στρατιωτικά είδη, συστηματοποιούμε τις επιτάξεις για τη προμήθεια σταριού και άλλων ειδών που είναι χρήσιμα για το στρατό. Τα πληρώνουμε σε λογικές τιμές ανταλλάσοντάς τα με λάδι και σύκα. Προχθές αγοράσαμε 2.000 οκάδες στάρι και 130 οκάδες ντομάτα (μπελτέ) και αρκετή ποσότητα από όσπρια.

Ετοιμάσαμε φορτία για την αποστολή στο Πειραιά και Θεσσαλονίκη για να προμηθευθούμε στάρι, άρβυλα, χακί κλπ.

ΕΦΕΔΡΙΚΟ ΕΛΑΣ

Στη περιφέρειά μας συγκροτήσαμε το 7ο Εφεδρικό Τάγμα με δύναμι 380 άνδρες. Δυστυχώς κανείς μόνιμος η έφεδρος αξιωματικός δεν είναι στη δύναμι του τάγματος και είναι εξαιρετική ανάγκη να μας έλθουν αξιωματικοί, γιατί παρεμποδίζεται σοβαρά από την έλλειψη αυτή η στρατιωτική συγκρότηση του Τάγματος. Μετέχουν μόνον 15 υπαξιωματικοί. Πολιτικούς καθοδηγητάς έχουμε 43. Ο οπλισμός του τάγματος είναι ο εξής: Ατομικά όπλα 180, τα πλείστα Ιταλικά, αυτόματα όπλα 4. Ένα οπλοπολυβόλο Στεν, 70 περίστροφα, 700 χειροβομβίδες επιθετικές και 18.000 φισίγγια όπλων. Σφαίρες περιστρόφων υπάρχουν ελάχιστες. Ο αφοπλισμός άρχισε σε διάφορα χωριά και συνεχίζεται ακόμη. Μέχρι της στιγμής συγκεντρώσαμε απ' αυτόν περί τα 100 όπλα ως επί το πλήστον περίστροφα.

Παρ'όλες τις προσπάθειες που καταβάλλαμε για τη στρατιωτική οργάνωσι του Τάγματος δεν μπορούμε να πούμε ότι έχει λάβει μέχρι στιγμής πλήρη στρατιωτική συγκρότησι, γιατί τόσον η έλλειψη αξιωματικών όσο και η πολιτική καθοδήγηση που δεν έχει την απαιτουμένη επάρκια είναι εμπόδια σοβαρά για τη δουλειά αυτή.

Καταβάλλουμε εξαιρετική προσπάθεια για να εφοδιάσουμε τους άνδρες μ'όλα τα στρατιωτικά είδη που χρειάζονται χωρίς να παραβλέπουμε και τις ανάγκες του αντάρτικου που αποτελούν τη κυριότερή μας προσπάθεια.

Δόσαμε στους εφεδρικούς 100 ζευγάρια άρβυλα και παρά πάνω από 50 στολές στρατιωτικές. Τόσον σ' αυτούς όσο και στους μόνιμους για τις οικογένειές τους δόσαμε από μια οκά λάδι και τρεις οκάδες σύκα κατ'άτομον οικογενείας και λάβαμε μέτρα για τη σπορά των χωριαφιών τους καθώς και για ιατρική περίθαλψη με φάρμακα δωρεάν.

Δεν μπορούμε να πούμε πως ακόμη όλοι οι άνδρες του εφεδρικού είναι συνειδητοί γιατί και στη τελευταία κινητοποίησι παρουσίασαν πολλές αδυναμίες και δεν πετύχαμε να κινητοποιηθούν όλοι όπως θα'πρεπε σ' αυτή τη περίπτωσι.

Ο παρεμβατισμός του αντάρτικου στις πολιτικές οργάνωσεις που ήταν άλλοτε συχνότερες περιορίσθη συμαντικά και σήμερα όμως σε πολύ λίγες περιπτώσεις υφίσταται ακόμη και μπορεί να πη κανείς ότι παραβλάπτει το έργον των πολιτικών οργανώσεων. Κατά τα άλλα στενή συνεργασία και κατανόηση υφίσταται μεταξύ του αντάρτικου των οργανώσεων. Το εφεδρικό ΕΛΑΣ υστερεί σε πολλά σημεία ακόμη στο ζήτημα της πειθαρχίας και αυτό συμβαίνει γιατί λείπει ακόμη η πλατειά συνειδητοποίηση που χρειάζεται για να ανταποκρίνεται απόλυτα στο προορισμό του. Καταβάλλεται προσπάθεια και στο σημείο αυτό που θα ολοκληρωθή με την καλλίτερη από την άποψι των στελεχών πολιτική καθοδήγησι.

ΕΘΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ

Η Ε.Α. είχε παραλύσει τελείως, τις δε ανάγκες της αντιμετόπιζε η επιμελητεία. Από μηνός άρχισε να καταβάλεται προσπάθεια για την ανασυγκρότησι της Ε.Α. σύμφωνα με τον νέον οργανισμό της, η δουλειά άρχισε να γίνεται συστηματικώτερη όταν προ ημερών ήλθε εδώ ο φίλος Κλεάνθης που ανέλαβε την υποτμηματική της Ε.Α.

Δόσαμε εντολή σ'όλα τα παραρτήματα και στις τοπικές επιτροπές των χωριών όπου τα εαμικά μέλη ήσαν συνειδητά να οργανώσουν την Ε.Α. σε κάθε χωριό και μπήκε καθήκον όλων των εαμιτών να συστήσουν στις γυναίκες τους να γραφτούν όλες στην Ε.Α. και να συγκροτήσουν τμήματα γυναικών. Οι τοπικές συνθήκες μας ανάγκασαν να συγκροτήσουμε χωριστά τμήματα ανδρών και γυναικών.

Σε όσα χωριά δεν είναι οργανωμένα καλά στο ΕΑΜ αποφασίσαμε την πρωτοβουλία για την συγκρότησι της Ε.Α να την αναλάβη κατ' ευθείαν η ίδια με τα στελέχη της. Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερα στελέχη για την Ε.Α. και για το σκοπό αυτό και τη συγκρότησι της Ε.Α. σ'όλα τα χωριά περιοδεύει ο γραμματεύς της Κλεάνθης και ο βοηθός του. Μέχρι σήμερα έχουν δημιουργηθή οργανώσεις Ε.Α. σε 20 χωριά της υπ/ματικής και πιστεύομε πως ύστερα από λίγο διάστημα όταν η προσπάθεια ολοκληρωθή θα πετύχουμε να έχη επεκταθή η Ε.Α. σ'όλα τα χωριά. Εχομε επιβάλει για την οικονομική ενίσχυσι της Ε.Α. 1.000 δρχ. στην οκά επί του εξαγομένου λαδιού, 20% επί των εισπράξεων των δικαστηρίων και όλη τη διαφορά της τιμής από τ' αλάτι του μονοπωλείου που διανέμει το ΕΑΜ.

Εκτός απ' αυτά έχομε διαθέσει και σημαντική ποσότητα από σύκα και ζητήσαμε από το ΕΓΑΛΚ να κανονίση και ένα ορισμένο ποσοστό απ'όλες τις φορολογίες του ΕΑΜ και τις συγκεντρώσεις όλων των ειδών να τεθή στη διάθεσι της Ε.Α. Επίσης διενεργείται έρανος σ'όλη την υπ/ματική για την ενίσχυσί της. Η συνεργασία με το ΕΑΜ είναι στενή και στη διάθεσι της Ε.Α. τόσο στην υπ/ματική όσο και στα παραρτήματα και σ'όλα τα χωριά εξυπηραιτείται από το ΕΑΜ το γραφείο τύπου και διαφώτισης και οι σύνδεσμοι του ΕΑΜ έχουν τεθή στη διάθεσι της Ε.Α.

Ε.Π.Ο.Ν.

Και αυτή είχε τελείως διαλύσει από τους ίδιους λόγους που είχαν προκαλέσει την διάλυση του ΕΑΜ στην Ε. Παράλληλα με την οργανωτική δουλειά που γίνεται για το ΕΑΜ, καταβάλλεται η ανάλογη προσπάθεια και για την ΕΠΟΝ, αλλά και αυτή προσκόπτει στα ίδια εμπόδια με το ΕΑΜ. Οπου κατορθώνουμε να συγκροτήσουμε καλά το ΕΑΜ και σημειώνεται μεταστροφή του λαού συγκροτείται καλά και η ΕΠΟΝ. Στην υπ/ματική υπάρχει γραμματεύς της ΕΠΟΝ και στα περισσότερα παραρτήματα, πάντως δεν μπορούμε να πούμε ότι η ΕΠΟΝ στην υποτμηματική μας βρίσκεται σε καλό σημείο και χρειάζεται ακόμη πολύ δουλειά για να συγκροτηθή καλά και να καταστή συνειδητή. Η ίδια εξυπηραίτηση που γίνεται για την Ε.Α. από το ΕΑΜ γίνεται και για την ΕΠΟΝ.

Για το ΕΕΑΜ γίνεται προεργασία στο λιμάνι της Πλύτρας και θα προχωρήση σ'όλα τα λιμάνια της Ε' και παντού όπου είναι δυνατόν να γίνη εργασία γι' αυτό. Για το ΕΑΜ των γυναικών δεν έχει γίνει ακόμη καμμιά σοβαρή προσπάθεια.

ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

Η αναναίωση με εκλογές των κοινοτικών συμβουλίων και των άλλων επιτροπών της τοπικής αυτοδιοίκησις καθυστέρησε στην υπ/ματική μας γιατί η όλη κατάσταση του ΕΑΜ όπως παρουσιάστηκε εδώ δεν μας επέτρεπε νωρίτερα να περατώσουμε τη δουλειά αυτή. Η αντίδραση είχε κατορθώσει να σαμποτάρη και την προσπάθεια για την αυτοδιοίκησι και μονάχα αφού πετύχαμε τη καταπολέμησι της δόθηκε ευκαιρία να γίνη δουλειά και για την αυτοδιοίκησι. Στα περισσότερα χωριά της υπ/ματικής έγιναν εκλογές τελείως ελεύθερες και αφού προηγουμένως έγιναν ομιλίες και τονίσθηκε η εξαιρετική σημασία του θεσμού της αυτοδιοίκησης της τοπικής και η προσπάθεια που κάνει το ΕΑΜ σύμφωνα με τον δεύτερο σκοπό του να εκλέξη ο Λαός ελεύθερος τα συμβούλια της τοπικής του αυτοδιοικήσης. Στα περισσότερα χωριά προσήλθαν στις εκλογές όλοι οι πολίτες και αρκετά σημαντικό μέρος από συνειδητούς εαμίτες εξελέγησαν κοινοτικοί σύμβουλοι. Μόνον σε λίγα χωριά η αντίδραση κατόρθωσε να παρασύρη ένα μέρος του λαού και να μη μετάσχη των εκλογών.

Σε λίγα χωριά προσήλθαν στις εκλογές και γυναίκες σ'ένα

μάλιστα χωριό του παραρτήματος Ζ εξελέγει και γυναίκα κοινοτικός σύμβουλος. Μεγάλη συμβολή στην όλη προσπάθεια μας έφερε ο φίλος Κοσμάς που με τις διαφωτιστικές του ομιλίες στα περισσότερα χωριά των παραρτημάτων Β,Ζ και Η και την όλη οργανωτική του προσπάθεια εκεί κατόρθωσε εκτός των άλλων να επιτύχη και την γενικήν μεταστροφή του λαού και την ενσωμάτωση του στο ΕΑΜ ιδιαίτερα στο παράρτημα Ζ όπου η αντίδραση είχε κατορθώσει να σμπαραλιάση τελείως την οργάνωσι. Πιστεύαμε πως σε λίγες μέρες θα περατωθούν σ'όλη την υπ/ματική οι εκλογές για τη συγκρότησι όλων των επιτροπών της τοπικής αυτοδιοίκησης.

ΛΑΪΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ

Τα Λαϊκά δικαστήρια του α' βαθμού λειτουργούν σε όλα τα χωριά της υπ/ματικής όπου η οργάνωση διατηρήθηκε παρ'όλο το κύμα της αντίδρασης (παράρτημα Ζ,Δ και Ε) τώρα όμως με την καινούργια εξόρμησι που έγινε και με το ξαναδυνάμωμα της όλης εαμικής κίνησης και τα λαϊκά δικαστήρια άρχισαν να λειτουργούν οργανωμένα σ'όλα τα χωριά. Μπορεί δε να πη κανείς ότι ο κόσμος από την πρώτη κιόλας λειτουργία τους μένει ενθουσιασμένος.

Τα αναθεωρητικά όμως δικαστήρια λειτουργούν μόνο στο Δ και Ε παράρτημα ολοκληρώθηκαν όμως πειά οι προκαταρτικές ενέργειες γαι τη σύστασι και λειτουργία τους και στα υπόλοιπα παραρτήματα.

Για την πλήρη επιτυχία τους όμως κρίνουμε σκόπιμο να τονίσουμε την ανάγκη να βρεθούν τα κατάλληλα πρόσωπα σαν υπεύθυνοι του δικαστικού των παραρτημάτων της υπ/ματικής (δικηγόροι ή άλλοι διανοούμενοι) που σύμφωνα με τον οργανισμό των δικαστηρίων θα προεδρεύουν σαν μόνιμα μέλη στα δικαστήρια αυτά.

Συμπληρωματικά προς ότι εκτίθεται πάρα πάνω αναφορικά προς την αυτοδιοίκησι προσθέτουμε ότι όπου μέχρι τώρα έγινα εκλογές δεν εσημειώθη κανένας παρεμβατισμός είτε άμεσα είτε έμμεσα από μέρους της οργάνωσης μας έτσι που τα αποτελέσματά τους να καθρευτίζουν την ελεύθερη θέλησι των κατοίκων. Κατά τη γνώμη μας η εφαρμογή της τοπικής αυτοδιοίκησης από της πλευράς της οργάνωσις μας είχε το αγαθό αποτέλεσμα να εκτιμήσουμε την εαμική μας δύναμη που όπως φαίνεται από τις γενόμενες εκλογές είναι πολύ καλή.

ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ

Όπως και πάρα πάνω εκθέτουμε η αντίδραση είχε κατορθώσει να σμπαραλιάση το ΕΑΜ. Προσπαθήσαμε με τη πειό πλατειά διαφώτισι να την καταπολεμήσουμε αλλά η επίδραση της ήταν τέτοια που να μας ματαιώνη όλη τη διαφωτιστική προσπάθεια. Αναγκαστήκαμε έτσι να λάβουμε παράλληλα με τη διαφώτισι και δυναμικά μέτρα που αποδείχτηκαν αποτελεσματικά παντού όπου ελήφθησαν. Εκεί που δεν μπορέσαμε να χτυπήσουμε δυναμικά την αντίδρασι (στους Μολάους) επεκράτησε και φτάσαμε στη προδοσία των Μολάων με την ανοιχτή συμμαχία της αντίδρασης με τους Γερμανούς. Σε πολλά χωριά της υπ/ματικής έγιναν συλλήψεις αντιδραστικών και το αποτέλεσμα ήτο ύστερα από τη διαφώτισι που έγινε πάνω σ' αυτές να βελτιωθή πολύ η κατάσταση και να έχουμε μια γενική μεταστροφή υπέρ του ΕΑΜ στα χωριά αυτά.

Εξαίρεση αποτέλεσαν μόνον οι Μολαοί όπου οι αντιδραστικοί προστατευόμενοι από τους Γερμανούς επρόλαβαν να συνενοηθούν μαζί και να συγκροτήσουν ένοπλο σώμα με επί κεφαλής Γερμανούς αξιωματικούς και με γερμανικά όπλα. Η κατάστασις των Μολάων αντιμετωπίσθηκε με την κήρυξι των Μολάων σε κατάσταση πολιορκίας και την απαγόρευσι της εισόδου παντός πολίτου. Για την επιτυχία του αποκλεισμού σχηματίσαμε ζώνη με φυλάκια γύρω από τους Μολάους. Αμεση συνέπεια των μέτρων αυτών υπήρξε να ζητήσουν οι προδότες αυτοί να έλθουν σε συνενόηση μαζί μας για τη διάλυσι του ενόπλου σώματος που εσχημάτισαν. Οι διαπραγματεύσεις εξακολουθούν χωρίς να αναστέλουνται τα μέτρα που λαμβάνουμε. Εν τω μεταξύ θεωρήσαμε ενδεδειγμένο να κάνουμε και κάναμε όσο μπορούσαμε πειό πλατειά διαφώτιση σ'όλα τα χωριά με σκοπό να αποκαλήψουμε την προδοτική ενέργεια της αντίδρασης των Μολάων. Από τις διαφωτιστικές αυτές συγκεντρώσεις αποκομίσαμε την ευχάριστη εντύπωσι ότι όλος ο λαός αποδοκιμάζει με αγανάκτηση την προδοτική αυτή εκδήλωσι της αντίδρασης ενώ εξ άλλου έτσι δυναμώνει ακόμη πειο πολύ η εαμική δουλειά γιατί όλος ο λαός συσωματώνεται κάτω από τη σημαία του ΕΑΜ.

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε πειά ότι αντίδραση οργανωμένη δεν παρουσιάζεται σε κανένα άλλο μέρος της υπ/ματικής,

όπου δε παραμένει με ορισμένα άτομα μεμονομένα αλλά και εκείνα καμουφλαρισμένα και όχι φανερά.

Συγκεκριμένα έγγραφα αντεθνικής και προδοτικής δουλειάς της αντίδρασης σε συνεργασία με την Γκεστάπο είχαμε μια προκήρυξη που κυκλοφόρησε από τους Μολάους και χαρακτηρίζει το ΕΑΜ και τους συμμάχους του Αγγλοαμερικάνους κοινούς εγκληματίες, γιατί τόσον το ΕΑΜ όσο και οι Αγγλοαμερικανοί σε στενή συμμαχική συνεργασία προέβησαν δήθεν σε ομαδικές εκτελέσεις αθώων πολιτών κλπ. στη Σάμο. Λάβαμε αμέσως μέτρα και αναπτύσσομε στο λαό τα ανόητα τεχνάσματα της Γκεστάπο και των συμμάχων της προδοτών αντιδραστικών.

Βρίσκουμε ως τόσο ότι η προκήρυξη αυτή μπορεί να γίνει αντικείμενο πλατειάς εκμετάλλευσης για τη διαφωτιστική μας δουλειά, γιατί έτσι πειά ο λαός βλέπει ξεκάθαρα πως για τους Γερμανούς και τα ελληνόφωνα οργανά τους, το ΕΑΜ και οι σύμμαχοι βρίσκονται σε στενή συνεργασία και πως η αντίδραση δεν είναι τίποτε άλλο παρά δημιούργημα της Γκεστάπο για την εξυπηρέτησι των σχεδίων της.

ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

Γραφεία πληροφοριών δημιουργήσαμε στα περισσότερα χωριά της υπ/ματικής για την παρακολούθησι της αντίδρασης και των κινήσεων του εχθρού. Αυτά μας βοηθούν πολύ στη δουλειά αυτή. Πάντως σ' αυτό το σημείο χρειάζεται ακόμη να γίνη πολύ δουλειά για να πούμε ότι το γραφείο πληροφοριών λειτουργεί ανάλογα με τις συνθήκες που βρησκόμαστε.

ΓΕΡΜΑΝΙΚΑΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

Μέσα στα όρια της υπ/ματικής μας υπάρχουν 180 περίπου Γερμανοί που κατανέμουνται ως εξής: 70 στους Μολάους και στο αεροδρόμιο που βρήσκεται κοντά σ' αυτούς κατανεμημένοι σε διάφορες θέσεις και εφοδιασμένοι με αυτόματα όπλα χωρίς πυροβολικό, 30 στη Γέφυρα της Απιδιάς για τη φρούρησι της γεφύρας μετά την καταστροφήν της που έγινε από τους αντάρτες, 40 Γερμανοί βρήσκουνται στη Μονεμβάσια και 35 Γερμανοί στο μέσο δήμο των Κυθήρων (Νοτιοδυτικό τμήμα της νήσου) και εκεί στερούνται πυροβολικού αλλά είναι

οχυρωμένοι σε φυσικά οχυρές θέσεις με πολυβόλα. Εκτός από τις δυνάμεις αυτές βρήσκουνται και 40 Γερμανοί στα Βελανίδια στο βοριοανατολικό μέρος του ακρωτηρίου Μαλέα και πολύ κοντά στο χωριό Βελανίδια όπου υπάρχει μια καλή τοπική οργάνωση του ΕΑΜ, της οποίας όμως η δράσις περιορίζεται μόνον σε έργα κατασκοπείας.

ΛΑΪΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Η Λαϊκή δημοκρατία σαν αντικειμενικός σκοπός του αγώνα μας αλλού ξεδηπλώθηκε ξεκάθαρα, αλλού κατά τρόπο κάπως συγκαλημένο. Παντού όμως όπως μας πληροφορούν οι διαφωτιστές μας κερδίζει σημαντικά έδαφος ακόμα και μέσα στο αδιαφοροποίητο πλήθος. Γενικά ελπίζουμε πως δεν απέχει πολύ η στιγμή που ολόκληρος ο λαός θα δημιουργήση μια συνειδητή αντίληψη απάνω σ' αυτή και θα εκφράζη τη θέλησι να αγωνισθή για την επικράτησί της.

Κάπου 20/11/43

Ο Γραμματεύς της Ε' Υποτμηματικής(Τ.Υ)

77

ΕΛΑΣΧVI Μεραρχία Σύνταγμα ΠεζικούΑριθ. Πρωτ.Ε.Π. 245

ΔΙΑΤΑΓΗ

Κοινοποιούμεν κατωτέρω την υπ' αριθμ. Ε.Π. 1568/23-11-43 Διαταγήν του Γενικού Στρατηγείου κοινοποιηθείσαν ημίν διά της υπ' αριθ. Ε.Π. 289/9-12-43 Διαταγής ΧVΙ Μεραρχίας προς γνώσιν και αυστηράν συμμόρφωσιν.

Τ.Τ.303 τη 28-12-43

Β. Αποστολίδης Π.Πηλιορείτης Γ.ΝικήταςΔιά την ακρίβειαν Ο Παραλήπται Επιτελής του συντάγματος Άπαντα τα τμήματα του Συν/τος

ΕΛΑΣ ΔΙΑΤΑΓΗΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΟΝ ΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. Ε.Π. 1568

Παρά της ενταύθα Συμμαχικής Στρατιωτικής Αποστολής μας ανεφέρθη ότι από της εκδηλώσεως της Γερμανο-Εδεσικής επιθέσεως εναντίον μας ελήφθησαν εκ μέρους μερικών τμημάτων μας μέτρα τινά απέναντι διαφόρων Άγγλων Αξ/κών συνδέσμων ασυμβίβαστα προς τας διαταγάς μας και την μεταξύ συμμάχων επιβαλλομένην αβρότητα. Ούτω μας ενεφέρθη ο Ταγ/ρχης Τζών συνελήφθη προς στιγμήν εις Άμφισαν και είτα αφέθη ελεύθερος. Ο Ταγ/ρχης Θέμις εις Θεοδοριανά και ο Λοχαγός Φρεϋ εις Γότισταν χωρίς να έχη φθάσει ακόμη ο τελευταίος ούτος εις την έδραν της Ιης Μεραρχίας όπου λέγεται ότι επρόκειτο να κατευθυνθή. Ο ιατρός Ουίλινσον μετά της συνοδείας του αφωπλίσθησαν προς στιγμήν, επιστραφέντων αργότερον εις αυτούς των όπλων των. Επίσης είχε προσκαίρως συληφθή εις Μοσχώραν ο Ταγ/ρχης Τώρενς. Επεισόδια τινά ελάβον ομοίως χώραν εις Ξηρόμερον και Τρίκλιναν εις βάρος των Ταγ. Μεμπρόη και Τζόρνταν τέλος ότι εις τον Αντ/ρχην Έγκς απηγορεύθη η κίνησίς του μεταξύ Βερμίου - Πιερίων.

Παρακαλούμεν όπως υποβάλητε έκθεσιν επί των συνθηκών και αιτίων που προεκάλεσαν τας ως άνω καταγγελομένας ενεργείας. Ειδικώτερον το κλιμάκιον Γεν.Στρατηγείου και η Ιη Μεραρχία να μας αναφέρουν ότι γνωρίζουν περί του Λοχαγού Φρεϋ διά την απουσίαν του οποίου το Αρχηγείον του ανησυχεί.

Δραττόμεθα της ευκαρίας, διά να τονίσωμεν ότι χωρίς να απομακρύνεσθε προγενεστέρων διαταγών μας αναφερομένων εις τας

μετακινήσεις των ΄Αγγλων συνδέσμων οφείλετε να μη προβαίνετε εις ενεργείας έξω του πνεύματος των εν λόγω Διαταγών μας και να αποφεύγετε την λήψιν μέτρων εκθετόντων τας μετά της συμμαχικής Στρ. Αποστολής σχέσεις μας εις παρεξηγήσεις.

Ερμηνεύοντες τας περί ως άνω Διαταγάς τονίζομεν τα εξής: 1) Οι Άγγλοι σύνδεσμοι δεν πρέπει να νοούνται ως σύνδεσμοι

με ωρισμένην εδαφικήν περιοχήν αλλά ως τοποθετημένοι εις ωρισμένην Στρατιωτικήν Μονάδα την οποίαν και παρακολουθούν κατά τας μετακινήσεις της.

2) Εις περίπτωσιν ανάγκης μετακινήσεως των εν λόγω συνδέσμων είτε εντός της περιοχής της Μονάδος εις την οποίαν είναι τοποθετημένοι είτε προς άλλην Μονάδα είτε προς το Αρχηγείον των δέον ούτοι να εφοδιάζονται διά φύλλων πορείας ως ακριβώς συμβαίνει και διά τους ημετέρους Αξ/κούς.

Κατά την εφαρμογήν των ανωτέρω και εις τας εν γένει μετά των Άγγλων σχέσεις μας δεν πρέπει να λησμονήτε ότι και αν προς στιγμήν εμφιλοχωρούν παρεξηγήσεις και δημιουργούνται πικρίαι, η συμπεριφορά απέναντι των συμμάχων μας επιβάλλεται ουχ ήττον να είναι πάντοτε άψογος, τοσούτον μάλλον καθ'όσον αι παρεξηγήσεις μεταξύ φίλων αίρονται, διά της αμοιβαίας καταννοήσεως και αι πικρίαι λησμονούνται όταν τα σφάλματα αναγνωρίζωνται καλή τη πίστει και αι αδικίαι επανορθώνονται.

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.) Σ.Δ. Γενικού Στρατηγείου Στέφανος Σαράφης - Γεώργιος Σάντος Παρεβλήθη

78

Απόρρητος - Προσωπική ΕΛΑΣ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΧVI ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΕΠΙΤ.ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙονΑριθμ.Πρωτ. Α.Π. 147, 149

Δ Ι Α Τ Α Γ Η

Κοινοποιούντες τας υπ' αριθμ. Ε.Π.Ε. 323/19-11-43 Διαταγάς Γενικού Στρατηγείου

εντελλόμεθα

όπως με απόλυτον αντικειμενικότητα, ψυχραιμίαν και σαφείαν εξετάσουν τας ελλείψεις που πρέπει να διορθώσουν.

Να εξετάσουν την δράσιν των ηγητόρων των τμημάτων των και να μας υποβάλωσιν προτάσεις διά την απόλυσιν όλων των ακαταλλήλων και ανεπαρκών στελεχών ως και των ανεπιδέκτων συνειδητοποιήσεως και καταρτίσεως ανταρτών.

Ομοίως αι μονάδες να εφαρμόσουν πλήρως και επακριβώς τας άνω διαταγάς του Γενικού Στρατηγείου κρατούντες ημάς ενημέρους των

ενεργειών των των αφερουσών την συμμόρφωσιν των με τας υποδείξεις των διαταγών.

Σ.Δ.Μεραρχίας 24-11-43

ΗΔιοίκησις της Μεραρχίας

Κ.Τσαμάκος Θ.Αμάρμπεης Σ.Ζαχαριάς Παραλήπται }51ο, 52ον, 54ον, Συν/τα }μετ' αντιγράφου των Μοίρα Πυροβολικού }υπ' αριθμ.Ε.Π.Ε. 323.327 Στρατιωτική Διοίκησις Όρθυος}Σχολής Εφέδρων Αξ/κών }

Κοινοποίησις } Διά την ακρίβειανΛόχου Στρατηγείου } άνευ Το ΙΙΙον Γραφείον “ Διαβιβάσεων } αντιγράφου (Τ.Σ.Υ.)(.............................) }ΙΙΙ Γραφείον }

ΕΛΑΣ

ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙον Απόρρητος - Προσωπική ΑΡΙΘΜ.ΠΡΩΤ.Π.Ε.323

Δ Ι Α Τ Α Γ Η

Ι. Μετά τας τελευταίας εκκαθαριστικάς επιχειρήσεις των Γερμανών παρετηρήθησαν ότι τμήματα τινά δεν ανταπεκρίθησαν εις την αποστολήν των. Άλλα εγκατέλειπον τας θέσεις των μετά την ανταλλαγήν ολίγων πυροβολισμών και άλλα αιφνηδιάσθησαν και διεσκορπίσθησαν σχεδόν.

Το Γενικόν Στρατηγείον αποδίδει τα ανωτέρω γεγονότα εις τρία αίτια:

Ιον) Εις ακαταλληλότητα ηγητόρων, 2ον) εις έλλειψιν καθοδηγήσεως, 3ον) εις το ότι ανετέθησαν αποστολαί τακτικαί εις τμήματα συγκεντρωθέντα εκ του Εφ.ΕΛΑΣ το οποίον, ως εκ της φύσεως του, είναι ακαταλλήλον διά σοβαράς πολεμικάς επιχειρήσεις.

ΙΙον) Αι Μεραρχίαι οφείλουν να λάβουν μέτρα ούτως ώστε να μην επαναληφθούν και εις το μέλλον παρόμοια λυπηρά γεγονότα, τα οποία αμαυρώνουν την εν τη συνοχή λαμπράν δράσιν του στρατού μας.

Προς τον σκοπόν τούτον: α) να προβούν εις λεπτομερή εξέτασιν της δράσεως

των διαφόρων ηγητόρων των τμημάτων τα οποία δεν εξετέλεσαν καλώς το καθήκον των. Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της εξετάσεως ταύτης, να προβούν εις κυρώσεις των ανεπαρκών ηγητόρων ούτως, ώστε ο ΕΛΑΣ ν' απαλλαγή ακαταλλήλων και ανεπαρκών στελεχών.

β) να προβούν εις απόλυσιν των ανταρτών εκείνων, οι οποίοι παρά προσπαθείας των μονάδων των δεν έχουν αποκτήσει συνείδησιν της αποστολής των. Είναι αναμφισβήτητον ότι, εν τη αμίλη των αι Μεραρχίαι να αυξήσουν την δύναμιν των, κατέταξαν πλήθος ανταρτών αγυμνάστων και ανεπιδέκτων με την ελπίδα να τους καταρτίσουν. Η παρουσία, όμως αυτών εις μαχίμους ομάδας είχε κακά αποτελέσματα και εστέρησε τας ομάδας της συνοχής των. Οι αντάρται αυτοί πρέπει να απολυθούν αμέσως και να μεταφερθούν εις τους

εφεδρικούς της περιοχής των. Αι Μεραρχίαι δεν πρέπει να διστάσουν να κάμουν την εκκαθάρησιν αυτήν έστω και αν αυτή επιφέρη μείωσιν σημαντικήν των δυνάμεων των. Η μείωσις αυτή, άλλωστε επιβάλλεται κατά την τρέχουσαν χειμερινήν περίοδον και εξ άλλων λόγω (επαρκείας εφοδίων, ευκολίας στεγάσεως κλπ).

γ) Μετά τας ως άνω εκκαθαρίσεις να προβούν εις σύμπτυξιν των τμημάτων των. Τα συντάγματα ας γίνουν εν ανάγκη με 2 ή 1 Τάγματα και τα Τάγματα με 2 λόχους.

ΙΙΙ) Μετά το πέρας των ως άνω εργασιών αι Μεραρχίαι να αναφέρουν:

α) τας επιβληθείσας κυρώσεις β) τον αριθμόν των απολυθέντων ανταρτών γ) την νέαν σύνθεσιν των μονάδων των.

Σ.Δ. Γεν.Στρατηγείον 19-11-43

Στέφανος Σαράφης

Γεώργιος Σάντος

ΕΛΑΣ Απόρρητος - ΠροσωπικήΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙονΑΡΙΘΜ.ΠΡΩΤ.Ε.Π.Ε. 327

Προς

τους Διοικητάς Ι,VIΙΙ, ΙΧ, Χ, ΧΙΙΙ και ΧVΙ Μεραρχιών

Εις την υπ' αριθμ. Ε.Π.Ε. 323 διαταγήν μας ανελύθησαν αι ελλείψεις αι παρατηρηθείσαι εις τα στελέχη και τους αντάρτας κατά τας τελευταίας εκκαθαριστικάς επιχειρήσεις των Γερμανών.

Αι ελλείψεις αυταί όμως δεν είναι αι μόναι. Μία των κυριωτέρων αιτιών της επιτυχίας των γερμανών είναι ο αιφνηδισμός των Διοικήσεων του Στρατού μας.

Ο αιφνηδιασμός αυτός οφείλεται αφ' ενός εις την επιτυχίαν των Γερμανών οι οποίοι κατώρθωσαν διά των συνεχών μετακινήσεών των και διαδόσεων να δημιουργήσουν την ατμόσφαιραν ότι πρόκειται να εγκαταλείψουν την Ελλάδα και ούτως απεκοίμησαν τας Διοικήσεις μας αφ' ετέρου όμως, και κυρίως εις τας εξής αιτίας τα οποίας εκθέτομεν διά να μας χρησιμεύσουν ως διδάγματα διά το μέλλον.

α) Εις την έλλειψιν θετικών πληροφοριών. Και ότι τόσον εις αυτήν καθ' εαυτήν την έλλειψιν όσον εις την ατελή βάσανον και ερμηνείαν των πληροφοριών.

β) Εις το ότι αι Διοικήσεις, εγκατασταθείσαι υπό μορφήν μονίμου και αποκτήσασαι συνηθείας δυσκινήτων οργανισμών, αν και έβλεπον εκκαθαριζομένην την μίαν μετά την άλλην τας διαφόρους περιοχάς και έπρεπε να περιμένουν, κατά φυσικόν λόγον, την σειράν των, ως προέκυπτε και από τας πληροφορίας, δεν είχον την δύναμιν να αλλάξουν τας κεκτημένας συνηθείας των, αλλά εξηκολούθουν την ρουτίναν των αντί να συνεγείρουν τα τμήματά των, μέχρι και αυτών των ανταρτών, και να τους εμπνεύσουν διά παραδείγματος και διδασκαλιών

την ιδέαν του αμέσου κινδύνου και της ανάγκης της αμύνης απ' αυτού και της προσαρμογής προς τας μεθόδους επιθέσεως των Γερμανών.

Ως παράδειγμα φέρομεν ότι ενώ (μετά προηγηθείσας εκκαθαρίσεις εις πολλάς περιοχάς) ανεμένετο από ημέραν εις ημέραν η επίθεσις των Γερμανών από Λαμίας προς Καρπενήσι, η ΧΙΙΙ Μεραρχία εγκατεστημένη εντός αυτού ούτε τους εφοδιασμούς της εφρόντισε να αποκεντρώση ούτε τα Νοσοκομεία της να εκκενώση καιτοι γνώριζε ότι ελαχίστην δύναμιν διέθετε διά την κάλυψιν του Καρπενησίου αλλά όλην την προσοχήν της την είχε στρέψει, παρασυρομένη και από τας πολιτικάς οργανώσεις εις προετοιμασίαν εορτών.

Επίσης η Ι Μεραρχία, η οποία είχε τον σταθμόν Διοικήσεώς της και τους εφοδιασμούς της εις Καστανιάν και τα Νοσοκομεία της εις Αμάραντον εις μικράν δηλ. απόστασιν από Καλαμπάκας οπόθεν εξεκίνησε η Γερμανική επίθεσις και συνδεομένης με ταύτην δι' αμαξιτής οδού μικράς αποστάσεως ουδεμίαν μέριμνα έλαβε διά την έγκαιρον σύμπτυξιν των, ουδ' αυτού τούτου του Σταθμού Διοικήσεως της και υπέστη πλήρη αιφνηδιασμόν ως να εθεώρη την τοποθεσίαν της Μοργκάνης απόρθητον.

γ) Εις το ότι αι Διοικήσεις δεν αισθάνονται την υποχρέωσιν να ενημερώσουν τας προϊσταμένας των αρχάς διά τα γενόμενα εις την περιοχήν των. Ούτω ενώ από της 2ας Οκτωβρίου είχον αρχίση εκκαθαριστικές επιχειρήσεις εις τας περιοχάς Ελικώνος και Παρνασίδος εις το Γενικόν Στρατηγείον δεν ανεφέρθη ούτε το γεγονός αυτό καθ' εαυτό ούτε η εκτασίς του ούτε η μορφή του τυχαίως δε το Γενικόν Στρατηγείον το επληροφορήθη από συναγωνιστήν ερχόμενον εξ Αθηνών. Ενώ η έγκαιρος γνώσις του γεγονότος αυτού και των λεπτομερειών του θα ηγε το Γενικόν Στρατηγείον εις ασφαλή εξήγησιν περί των προθέσεων των Γερμανικών δυνάμεων των συγκεντρωμένων εις Τρίκκαλα και εις Ιωάννινα.

Ως συμπέρασμα της ανωτέρω αναλύσεως, καλούμεν τας Διοικήσες:

α) να πληροφορούνται και να εξαγάγουν ασφαλή συμπεράσματα από τας πληροφορίας,

β) να μεταβιβάζουν τας πληροφορίας εις όλους τους

ενδιαφερομένους εγκαίρως, γ) ν' αναλαμβάνουν εγκαίρως και δραστηρίως τα

ενδεικνυόμενα εκ των πληροφοριών μέτρα, δ) να καταστήσουν τα Στρατηγεία των ευκίνητα,

αποβαλλομένου εξ αυτών παντός προσώπου μη απαραιτήτου εις την λειτουργίαν των και

ε) τέλος εννοήσουν ότι διεξάγομεν πόλεμον κατ' αντιπάλου ισχυρού και σκληρού και όλαι μας αι σκέψεις, όλη μας η προσοχή, όλα τα νεύρα μας πρέπει να είναι τεταμένα προς τον πόλεμον αυτόν, των άλλων ζητημάτων τιθεμένων εις δευτέραν και τρίτην μοίραν.

Σ.Δ. Στρατηγείου 19-11-43

Γεώργιος Σάντος

Στέφανος Σαράφης

79

ΕΛΑΣ ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΚΛΙΜΑΚΙΟ ΗΠΕΙΡΟΥ - ΔΥΤ.ΣΤΕΡΕΑΣ

Π ρ ο ς

Τον σ.ΤΖΙΩΤΖΙΑ μέλος του Επιτελείου του Αλβανικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (Αντιπροσώπου Α.Λ.Α.Σ. στην Πανθεσσαλική Συνδιάσκεψη Ανταρτών, που συνήλθε στην ΚΑΣΤΑΝΙΑ).

ΟΠΟΥ

Αγαπητέ Σύντροφε Πρώτα σου στέλνω τους θερμότερους επαναστατικούς

χαιρετισμούς και τα συγχαρητήριά μου διά την εξέλιξη και δράση του αδελφικού μας Λαϊκού Στρατού σας.

Ύστερα πληροφορώ τα εξής:

α/ Βρισκόμαστε σε πόλεμο σκληρό προς τον Ε.Δ.Ε.Σ. (του προδότη Ν.Ζέρβα), όπως προ καιρού οι συντροφοί μας Σέρβοι προς τον προδότη Μιχαήλοβιτς . Αυτοί μας επετέθηκαν πρώτοι και σε συνεργασία στενή με τους Γερμανούς και με την απόλυτη βοήθεια σε πληροφορίες, πολεμικό υλικό και χρήματα των Άγγλων.

β/ Η προσπάθειά μας εναντίον όλων εξελίσεται ευνοϊκά. Αντιμετωπίσαμε τους Γερμανούς χωρίς πολλές ζημιές.

Διαλύσαμε σχεδόν τον Ζέρβα, που τώρα έχει τραβηχτεί, συνεργαζόμενος ανοιχτά με τους Γερμανούς, στην περιοχή Λάκκα - Σουλίου, με τις υπόλοιπες ελάχιστες δυνάμεις του.

γ/ Το τμήμα μας της περιοχής Γκραμπάλα - Καλαμά (15ο Σύνταγμα ΥΙΙΙ Μεραρχίας) αντιμετωπίζει τώρα όλο το βάρος των υπολειμάτων του Ζέρβα. Ημείς δεν μπορούμε να συνεχίσουμε την

προσπάθειά μας αν δεν βεβαιωθούμε για τις τελικές προθέσεις και σκοπούς των Γερμανών ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ - ΑΡΤΗΣ. Θέλουμε λοιπόν από σας να μας βοηθήσετε στα εξής:

α) Να έχετε στενή σύνδεση με τα τμήματά μας και να τους διευκολύνετε όσο μπορείτε σε περίπτωση συμπτύξεώς τους λόγω πιέσεως προς τας γραμμάς σας όπως έχουν διαταχθεί.

β) Να τους ενισχύσητε όσο σας είνε δυνατό σε πυρομαχικά και τρόφιμα, χρεώνοντας μας, γιατί επί του παρόντος είνε απολύτως αδύνατο από τεχνικούς λόγους να τους ενισχύσουμε εμείς απ' εδώ. Με τον ίδιο σύνδεσμο σε παρακαλώ να μου στείλεις μια που δρω τώρα προσωπικά στην Ήπειρο, όσες μπορείς περισσότερες πληροφορίες για το κίνημά σας και τις κινήσεις των Γερμανών στην περιοχή σας.

Σ.Δ. 26.ΧΙ.1943 Με συντροφική αγάπη

(Τ.Σ.Υ.)

ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ

ΚοινοποίησιςΥΙΙΙ Μεραρχίαν15ον Σύνταγμα

80

Έκθεσις συμβάντων

εις τον Τομέα του 54ου Συντάγματος

από 9/11/43

---------.---------

9/11/43

Ωρα 9η

Ι. Εχθρός δυνάμεως 20 αυτοκινήτων και ενός ρυμουλκουμένου πυροβόλου εκκινήθη προς Κάτω Κερασιά. Το φυλάκιον ΑΕΡΑΝΗΣ ειδοποίησε το κέντρον ΚΑΝΑΛΙΩΝ περί της εμφανίσεως του εχθρού και κατόπιν απεσύρθη εις τα υψώματα αφού απέκρυψε το τηλέφωνον. Εις ΑΕΡΑΝΗΝ εστάθμευσεν επί μίαν ώραν περίπου εξ αιτίας της αντιαρματικής τάφρου πιθανώς και κατόπιν κατευθίνθη προς ΚΑΤΩ ΚΕΡΑΣΙΑ αφού άφησε εις ΑΕΡΑΝΗΝ 6 αυτοκίνητα ως οπισθοφυλακήν. Οι Γερμανοί εις ΑΕΡΑΝΗΝ μετέβησαν εις τον καταυλισμόν του φυλακίου εις το οποίον οι άνδρες είχον τα αντισκηνά τους αιφνιδιασθέντες αλλά δεν επείραξαν τίποτε. Ευρήκαν δε και εις μίαν σπηλιάν που ευρίσκετο πλησίον ποσότητα 6.000 οκ. σίτου η οποία ανήκε εις κατοίκους ΚΑΝΑΛΙΩΝ τον οποίον δεν επείραξαν ειδοποίησαν δε να έλθουν οι κάτοχοι και να τον παραλάβουν. Εις την θέσιν αυτήν ευρήκαν και ένα ζώον το οποίον εσκότωσαν.

Η δύναμις η οποία μετέβη εις την ΚΑΤΩ ΚΕΡΑΣΙΑ ερώτησε τους χωρικούς αν υπάρχουν Ιταλοί αντάρτες και που πήγαν, επίσης αν υπάρχη αυτοκινητόδρομος για την ΑΝΩ ΚΕΡΑΣΙΑ. Πήραν ωρισμένα πράγματα από τον κόσμο και έφυγαν αφού παρέμειναν στο χωριό περί την μία ώρα. Επιστρέφοντες συνέδεσαν τηλεφωνικώς ΑΕΡΑΝΗΝ με ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΝ.

ΙΙ. Το Σύνταγμα μόλις έλαβε την πληροφορίαν εφήρμοσε το σχέδιον συναγερμού βάσει εκ των προτέρων εκδοθείσης σχετικής διαταγής και προέβη με την πρόβλεψιν αποφυγής συγκρούσεως και θυμάτων εις ενδεχόμενον βομβαρδισμόν εις αποσυμφόρησιν της ΑΝΩ ΚΕΡΑΣΙΑΣ και την μεταφοράν Νοσοκομείου και κρατουμένων εις ΒΕΝΕΤΟΝ και την απόκρυψιν και μεταφοράν του υλικού. Η υπό του εχθρού γενομένη σύνδεσις ΑΕΡΑΝΗΣ - ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ κατεστράφη και συνελέγη καλώδιον 1.000 μέτρων.

Π α ρ α τ η ρ ή σ ε ι ς

Θετικά

1. Μετεδόθη εγκαίρως η πληροφορία της εμφανίσεως του εχθρού.

2. Η αποσυμφόρησις της ΑΝΩ ΚΕΡΑΣΙΑΣ και η μεταφορά του παντοειδούς υλικού εκτός του χωρίου εγένετο εντός 2 ωρών από την έναρξιν του συναγερμού, σημειωτέον δε ότι δεν υπήρχε την στιγμήν αυτή ούτε ζώον εις το χωρίον.

Αρνητικά

1. Το φυλάκιον ΑΕΡΑΝΗΣ δεν αντελήφθη εγκαίρως την κίνησιν του εχθρού. αποτέλεσμα ήτο να εγκαταλείψη τον καταυλισμόν ως είχε.

2. Το κέντρον ΚΑΝΑΛΙΩΝ αποσύνδεσε μόλις ο εχθρός έφθασεν εις τας ρητάς εντολάς που είχε λάβει.

3. Το κέντρον ΚΕΡΑΣΙΑΣ δεν κατώρθωσε παρά την επομένην να αποκτήση σύνδεσιν με ΚΑΤΩ ΚΕΡΑΣΙΑ και ΚΑΝΑΛΙΑ.

-------.---------

--------10/11/43-------

Ωρα 11η

Ι. Εχθρός δυνάμεως 15 αυτοκινήτων έφθασεν εις ΑΕΡΑΝΗΝ. 130 Γερμανοί ακροβολισθέντες προχώρησαν εις το ύψωμα που ευρίσκετο το φυλάκιό μας. Αφού επροχώρησαν όμως περί τα 1.000 μέτρα επέστρεψαν και επυρπόλησαν τα γύρω μαντριά. Επήγαν εις την θέσιν που ευρίσκετο η ποσότης των 6.000 οκ. σίτου, με φορτηγά αυτοκίνητα που είχαν μαζύ τους για να τον παραλάβουν. Αλλά από την προηγουμένη νύκτα είχε μεταφερθή όλος εις ασφαλές μέρος και επέστρεψαν άπρακτοι. Παρέμειναν περί τας 2 ώρας και επέστρεψαν πάλιν εις την βάσιν των.

ΙΙ. Το Σύνταγμα διά Διαταγής του καθόρισε την αμυντικήν εγκατάστασιν του Λόχου ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟΥ με 2 διμοιρίες άνωθεν ΚΑΝΑΛΙΩΝ επί της οδεύσεως ΚΑΝΑΛΙΑ - ΚΕΡΑΜΥΔΙ με μίαν διμοιρίαν επί της οδεύσεως ΚΑΝΑΛΙΑ - ΒΕΝΕΤΟΝ.

Π α ρ α τ η ρ ή σ ε ι ς

Θετικά

Η Τηλεφωνική επικοινωνία ελειτούργησεν πολύ καλά τα τηλέφωνα απεσύρθησαν χωρίς να διακοπή η σύνδεσις.

----------.----------

-------------12/11/43-----------

Ωρα 1η

Ι. Εχθρός επιβαίνων πλοίου πετρελαιοκινήτου της μαούνας Στάμου Αξελού και 2 λέμβων απεβιβάσθη κάτωθεν της Μονής ΜΠΑΟΥ της περιφερείας Αργαλαστής εις δύο σημεία. Την 2αν ώραν πρωινήν εκύκλωσε την μονήν και συνέλαβε τους εν αυτή κοιμουμένους. Κατόπιν ένα τμήμα από 30 Γερμανούς μετέβη εις χωρίον ΜΕΤΟΧΙ και εκεί προέβη εις συλήψεις τινάς διήρπασε οικίας του χωρίου και κατέστρεψε το τηλέφωνον το οποίον ο υπεύθυνος είχε εγκαταλείψει. Μετέβησαν κατόπιν εις ΧΟΡΤΟΝ όπου επλησίασαν τα πλοιάρια τα οποία τους είχαν μεταφέρει, απεβιβάσθησαν και ανεχώρησαν συναποκομίζοντες τους συληφθέντας και τα προϊόντα της λεηλασίας των ήτοι 12 φορτώματα σίτον και πορτοκάλια, 9 δοχεία έλαιον και ένα ραδιόφωνον, επίσης δε διάφορα άλλα αντικείμενα.. Μεταξύ των συληφθέντων ήτο και ο υπεύθυνος του Εφεδρικού Τάγματος Αργαλαστής. Διεπηστώθη ότι οδηγοί των Γερμανών ήσαν ο εκ ΜΗΛΕΩΝ Βογιατζής. Η συνολική δύναμις των Γερμανών ανήρχετο εις 80 περίπου.

Ωρα 10η

ΙΙ. Εχθρός δυνάμεως ΙΙ αυτοκινήτων μετέβη εις ΚΑΠΟΥΡΝΑΝ. 2 αυτοκίνητα εισήλθον εις το χωριό παρέμειναν περίπου μίαν ώραν ερώτησαν για τους δρόμους προς ΚΕΡΑΣΙΑ και επέστρεψαν εις την βάσιν τους αφού έκαναν πλάτσικο.

Π α ρ α τ η ρ ή σ ε ι ς

Αρνητικά

1. Το Φρουραρχείον Αργαλαστής καθώς και το εφεδρικό Τάγμα δεν έλαβαν τα ενδικνυόμενα μέτρα προς αποφυγήν του αιφνιδιασμού (σκοπούς, παρατηρητήρια κλπ.).

2. Εις το τηλέφωνον ΜΕΤΟΧΙΟΥ δεν είσαν τοποθετημένα υπεύθυνα πρόσωπα.

3. Το Φρουραρχείον ΚΑΠΟΥΡΝΗΣ αιφνιδιάσθη και εγκατέληψε τα είδη του εις τηλεφωνικόν θάλαμον τον οποίον οι Γερμανοί δεν ηρεύνησαν. Ετσι εκόπη η σύνδεσις με το Σύνταγμα παρά τας εντολάς και οδηγίας που είχε να αποσυρθή και να πληροφορή συνεχώς.

-------.-------

---------12/11/43------

Ωρα 18η

Το ΙΙΙ Τάγμα κατόπιν της δημιουργηθείσης καταστάσεως εγκατεστάθη αμυντικά μεταξύ ΚΑΤΩ και ΑΝΩ ΚΕΡΑΣΙΑΣ αποσύραν τον Λόχον ΛΕΣΤΙΑΝΗΣ εις Ν.Α. Αντερίσματα ΚΩΣΤΑ ΡΑΧΗ. Παρέμειναν μόνον εν επιτηρήσει το φυλάκιον ΛΟΥ ΖΙΝΙΚΟΥ.

--------13/11/43------

Ωρα 11η

Ι. Φάλαγξ από 20 Γερμανικά αυτοκίνητα εκκινήθη προς ΚΑΝΑΛΙΑ. Εισήλθεν εις το χωρίον ένθα παρέμειναν μέχρι της 15ης. Ηρώτησαν για Ιταλούς αντάρτες, πήραν μερικά πράγματα από το χωριό και έφυγαν αφού πήραν μαζύ ένα συναγωνιστή του Εφεδρικού ΕΛΑΣ τον οποίον συνέλαβεν το φυλάκιον τους το οποίον είχαν προωθήση έξω του χωρίου.

ΙΙ. Το ΙΙ Τάγμα κατόπιν διαταγής της Διοικήσεως ανεχώρησεν διά το Νότιον Πήλιον προκειμένου να γίνη αποσυμφόρησις του χώρου ΚΕΡΑΣΙΑΣ. Έλαβον δε εντολάς διά εγκατάστασιν αμυντικήν εις χώρον ΤΣΑΓΚΑΡΑΔΑ.

ΙΙΙ. Το ΙΙΙ Τάγμα κατόπιν της αναχωρήσεως του ΙΙ Τάγματος διά διαταγής της Διοικήσεως απέσυρε άπαντα τα φυλάκια του και εγκατεστάθη αμυντικά μεταξύ ΑΝΩ ΚΕΡΑΣΙΑΣ - ΒΕΝΕΤΟΝ εγκαταστήσαν φυλάκεια εις ΚΩΣΤΑ ΡΑΧΗ και ύψωμα 778.

Επίσης εξεταστικόν φυλάκιον επί της ημιονικής ΑΝΩ ΚΕΡΑΣΙΑ - ΚΑΤΩ ΚΕΡΑΣΙΑ.

Η Δ/σις του Συντάγματος μετεφέρθη εις ΒΕΝΕΤΟΝ καθώς και όλαι αι υπερησίαι.

Π α ρ α τ η ρ ή σ ε ι ς

Θετικά

Ελειτούργησαν καλά τα τηλέφωνα και μετά την αποσύνδεσιν απεκαταστάθη ταχέως η επικοινωνία.

--------.-------

--------14/11/43-------

Ωρα 12η

Ι. Εν αντιτορπιλικόν δύο καταδιώξεις και μία ναρκοθέτις ετοποθέτησαν φράγμα ναρκών μεταξύ ΛΑΥΚΟΥ - ΚΑΤΙΓΗΩΡΓΗ.

ΙΙ. Εις ΒΕΝΕΤΟΝ εγένετο αποσυμφόρησις τελεία των σχηματισμών του Συντάγματος. Του Νοσοκομείου διαλυθέντος. Απεκρύβησαν τα αρχεία και το παντοειδές υλικόν. Εστάλησαν εις ΚΙΣΣΟΝ τα συνεργεία της Μεραρχίας, η δε επιμελητεία βάσει σχεδίου ήρχισε την κατάτμησιν των υλικών και τροφίμων εις καταφύγια και εις χώρους όπου μελλοντικώς προεβλέπετο να εγκατασταθούν τα τμήματα.

--------15/11/43........

Εστάλη αναγνώρησις εις χώρον ΜΙΤΖΕΛΑ - ΚΑΡΑΓΑΤΣ διά πιθανήν εγκατάστασιν των τμημάτων μας.

Εγένετο αναγνώρησις χώρων καταυλισμού αμυντικών θέσεων και εξεύρεσις καταφυγίων οπλισμού και ειδών τροφής. Εκ της αναγνωρήσεως προέκυψεν ότι η εν καταυλισμώ εγκατάστασις του Συντάγματος εις τον άνω χώρον δεν παρείχεν απόλυτον ασφάλειαν διά μακράν διαμονήν. Επίσης καταφύγια κατάλληλα δεν υπήρχαν πλην ελαχίστων.

--------16/11/43-------

Ωρα 6η

Ι. Γερμανική Φάλαγξ από 50 αυτοκίνητα εισήλθεν αιφνιδιαστικώς εις ΚΑΝΑΛΙΑ. Οι Γερμανοί εκύκλωσαν το χωριό και άρχισαν πολυβολούντες προς όλας τας κατευθύνσεις. Συνεκέντρωσαν 70 ομήρους (μεταξύ αυτών 3 κορίτσια και τον ιερέα του χωριού) του οποίους έστειλαν στη Λάρισσα. Κατόπιν πυρπόλησαν το χωριό και έβαλαν νάρκες εις ωρισμένα σπίτια. Εβύθησαν ακόμη τις βάρκες. Νεκροί 2 γυναίκες και ένα κορίτσι. Τραυματίαι 2 εξ ων ο είς βαρειά. Οι Γερμανοί απεσύρθησαν τη 17ην.

ΙΙ. Το ΙΙΙ Τάγμα έλαβεν εντολήν να κινηθή εις αναγνωρισθείσαν περιοχήν ΜΙΤΖΕΛΑ ένθα εγκαθεστάμενον αμυντικά και θα εξασφάλιζεν τον αναγκαιούντα χώρον εις την Δ/σιν διά την ενέργειαν ελιγμών προς οιανδήποτε κατεύθυνσιν. Το Τάγμα εκκινήθη την 9 1/2 και εγκατεστάθη διά Λόχου + διμοιρίας πολυβόλων εις αντερίσματα ΑΣΠΡΟΒΡΑΧΟΝ και διά Λόχου + διμοιρίας πολυβόλων εις σταυροδρόμι οδεύσεων ΚΟΚΚΙΝΩΓΙΑ - ΚΑΡΑΓΑΤΣ και ΛΑΝΤΟΒΙΤΟ - ΚΑΡΑΓΑΤΣ, προκαλυπτικά φυλάκια ετοποθετήθησαν εις αντερίσματα ΠΟΥΡΙ επί των οδεύσεων ΚΑΡΑΓΑΤΣ - ΠΟΥΡΙ και επί της ημιονικής ΚΟΚΚΙΝΩΓΙΑ - ΜΙΤΖΕΛΑ.

Π α ρ α τ η ρ ή σ ε ι ς

Αρνητικά

1. Το Εφ.ΕΛΑΣ ΚΑΝΑΛΙΩΝ δεν έλαβεν τα κατάλληλα μέτρα (φυλάκεια προκαλυπτικά - περίπολοι κλπ.) αποτέλεσμα ήτο ο αιφνιδιασμός η σύλληψις και ο φόνος τόσων πατριωτών.

2. Η κίνησις του ΙΙΙ Τάγματος εγένετο ουχί τελείως κανονικά απεκόπτοντο άνδρες και κτήνη. Εις τον Λόχον δε Δ/σεως παρετηρήθη μεγάλη ακαταστασία και απειθαρχία.

Συμπέρασμα : Οι άνδρες δεν έχουν εθισθεί εις πορείας.

----------17/11/43--------

Ωρα 9 1/2 Ι. Επτά αυτοκίνητα μεγάλα πλήρη στρατού και τρεις

μοτοσυκλέτες έφθασαν εις ΚΑΤΩ ΚΕΡΑΣΙΑ. Περί ώραν 12ην ανέβησαν εις ΑΝΩ ΚΕΡΑΣΙΑ ανατίναξαν τον μύλο που ευρίσκετο μεταξύ ΑΝΩ και

ΚΑΤΩ ΚΕΡΑΣΙΑΣ και έκαψαν και μερικά σπίτια. Την 3ην απογευματινήν επέστρεψαν εις ΚΑΤΩ ΚΕΡΑΣΙΑ και έφυγαν διά Βόλον.

ΙΙ. Η Δ/σις του Συντάγματος μετεφέρθη εις ΜΙΤΖΕΛΑΝ.

----------18/11/43--------

Ωρα 17 1/2

Ι. Δώδεκα Γερμανικά αυτοκίνητα ήλθαν εις ΚΑΝΑΛΙΑ και μετά ημίσειαν ώραν έτερα 18. Περί ώραν 22αν ανεχώρησαν 10 διά Βόλον, τα υπόλοιπα διενυκτέρευσαν και ανεχώρησαν την επομένην περί ώραν 9ην. Απαντα τα απεκώμησαν πλιάτσικα. Υπάρχουν πληροφορίαι ότι μεταξύ όλων αυτών ήτο και αυτοκίνητο ιδιωτικόν του οποίου επέβαινεν ο Ιατρός Παπαγεωργίου, ο Δήμαρχος Παγασών, ο Νομάρχης Μαγνησίας, και άλλοι.

ΙΙ. Το Σύνταγμα διά της υπ' αριθ. ΑΠ 168 διαταγής του εκκίνησε το Τάγμα (ΙΙ) εις τα ΝΑ Πηλίου με πρόθεσιν να τμηθή εις μικράς οργανικάς ομάδας και με βάσει τας αρχάς του κλευτοπολέμου να κτυπήση τον εχθρόν από ΑΡΓΑΛΑΣΤΗΣ μέχρι ΚΙΣΣΑΒΟΥ. Η Επιμελητεία έλαβεν αναλόγους διαταγάς ώστε να δημιουργήση τας απαραιτήτους προϋποθέσεις διατροφής των ομάδων επί δύο μήνας τουλάχιστον. Επίσης η υγιεινομική υπηρεσία κατενεμήθη εις τας ομάδας και εφοδιάσθη με ανάλογον φαρμακευτικόν υλικό. Το Τάγμα εκκινήθη την 16ην ώραν.

Εις την ΚΕΡΑΣΙΑΝ παρέμεινεν τηλεφωνικόν συνεργείον εκ δύο συναγωνιστών. Επίσης εις Βένετον συνεργείον εκ 3 συναγωνιστών. Ητοι το δίκτυον ΚΕΡΑΣΙΑΣ, ως είχε εν λειτουργεία.

Εκ του διαλυθέντος Νοσοκομείου ΚΕΡΑΣΙΑΣ παρέμειναν εις ΒΕΝΕΤΟΝ 4 τυφιώντες με τον Ιατρόν Κωνσταντινόπουλον διά την θεραπείαν των.

Τα φυλάκεια του ΙΙΙ Τάγματος τα εις ΚΕΡΑΣΙΑ ευρισκόμενα συνεπτύχθησαν και κατέλαβον θέσεις μεταξύ ΑΝΩ ΚΕΡΑΣΙΑΣ - ΒΕΝΕΤΟΥ εγκαταστηθέντα εις ενέδραν.

Ο Λόχος ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟΥ συνεπτύχθη βορειώτερον των θέσεών του συγκεντρώσας τας δυνάμεις του εις αμυντικάς θέσεις μεταξύ ΚΑΝΑΛΙΩΝ - ΚΕΡΑΜΙΔΙΟΥ.

Π α ρ α τ η ρ ή σ ε ι ς

Αρνητικά

Κατά την μετακίνησιν αυτήν παρετηρήθη ότι ο Λόχος Δ/σεως (ΙΙος Λόχος) παρουσίασαν σημεία απειθαρχίας.

-------19/11/43--------

Περί ώραν 8ην εγκατεστάθη εις Μούρεση η Δ/σις του Συντάγματος.

-------20/11/43-------

Κατόπιν πληροφορίας ην είχομεν την 25ην την πρωίαν της 2ης Γερμανοί μετέβησαν εις ΜΗΛΕΑΣ σιδηροδρομικώς επιβαίνοντες εκτάκτου αμαξοστοιχίας (η οποία ηκολούθη την τακτικήν) αποτελουμένη από ατμομηχανήν και ένα βαγόνι.

Αριθμός Γερμανών 8 (2 αξ/κοί, 3 υπ/κοί και 3 στρατιώτες) Εστάθμευσαν εις την γέφυραν πλησίον των ΜΗΛΕΩΝ την οποίαν επιθεώρησαν. Κατόπιν ανέβησαν στο χωριό και έφθασαν μέχρι του δέλτα ΤΣΑΓΚΑΡΑΔΟΣ παρέμειναν εις ΜΗΛΙΕΣ μέχρι 14 1/2 αφού πλιατσικολόγησαν ένα σπίτι ανεχώρησαν διά ΒΟΛΟΝ.

Το απόγευμα δύναμις 300 Γερμανών εγκατεστάθη εις ΑΓΡΙΑΝ εις το εκεί Δημοτικόν Σχολείον.

Υπάρχουν πληροφορίες ανεξακρίβωτες ότι προτίθενται να δημιουργήσουν Φρουραρχεία εις όλα τα χωριά του ΠΗΛΙΟΥ.

---------.--------

Επί των ανωτέρω εκτεθέντων αρνητικών σημείων εγένοντο αι δέουσαι συστάσεις και εδόθησαν αι πρέπουσαι κατευθύνσεις. Εις λόχον δε Δ/σεως εγένετο η αντικατάστασις του γραφείου του Λόχου, η απόλυσις ωρισμένων διαλυτικών στοιχείων εις τα οποία επανειλημέναι συστάσεις μας και ποιναί ουδέν αποτέλεσμα έφερον.

Ο Λόχος ήδη συνεμορφώθη και είναι ένας από τους καλούς του Τάγματος.

Τ.Τ. 821 27/11/43

ΗΔιοίκησις του 54ου Συντάγματος

Διά την ακρίβειαν Β.Αποστολίδης

Ο Π.Πηλιορείτης

Επιτελής του Συντάγματος Γ.Νικήτας

81

ΕΛΑΣ ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΗΠΕΙΡΟΥ - ΔΥΤ.ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙΑριθ. 206

Π ρ ο ς

Τον Αρχηγόν της Βρεττανικής Στρατιωτικής Αποστολής Ηπείρου

Αντισυνταγματάρχην κ.Τόμ

Έχομεν την τιμήν να σας κοινοποιήσωμεν αντίγραφον α/ της υπ' αριθ. 357/16.11.1943 διαταγής του Ζέρβα και β/ του υπ' αριθ. 358/16.11.1943 τηλεγραφήματός του προς το Στρατηγείον της Μέσης Ανατολής.

Τα πρωτότυπα των εγγράφων αυτών ευρίσκονται εις χείρας μας.Το θράσσος και η αναίδεια η κυνική του ανθρώπου αυτού που

λέγεται Ζέρβας ήτο και παραμένει γνωστή εις ημάς του ΕΛΑΣ.Γνωρίζομεν επίσης κατά ένα γενικόν τρόπον και τας πληροφορίας

τας οποίος ο ίδιος πάλιν Ζέρβας μετέδωσεν εις το παρελθόν εις το Στρατηγείον της Μέσης Ανατολής σχετικά με προετοιμασίες των εις την Ελλάδα Γερμανών δ' αποβατικάς των επιχειρήσεις εις Μέσην Ανατολήν.

Ό,τι όμως ξεπερνά τα όρια της αναισχυντίας και αυτού ακόμη του Ζέρβα και τα όρια της συνειδητής και ηθελημένης πολιτικής της απάτης την οποίαν επί χρόνια τώρα ασκεί ο Ζέρβας, είναι το ότι επιχειρεί να ξεγελάσει και να παραπλανήσει για δεύτερη φορά το Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής και να παρασύρει έτσι του Συμμάχους εις μίαν αποβατικήν ενέργειαν, αφού κατά τον Ζέρβαν απεχώρουν εξ Ελλάδος οι Γερμανοί πράγμα όμως το οποίον εφόσον η αποχώρησις αυτή δεν θα ήτο πραγματική και τούτο εν γνώσει του Ζέρβα θα ηδύνατο να έχει συνεπείας εις βάρος του κοινού αγώνα.

Δεν έχει βέβαια σημασίαν αν ημείς του ΕΛΑΣ πιστεύομεν ότι το Στρατηγείον Μέσης Ανατολής θα παρεσύρετο ή όχι. Σημασίαν θα πρέπει να έχει η διαπίστωσις αλλη μια φορά των προβοκατορικών διαθέσεων και προθέσεων του Ζέρβα, ο οποίος δεν μπορεί βέβαια να κινήται προς το καλόν και το συμφέρον του Συμμαχικού αγώνα, αλλά προφανώς και ασφαλώς διά την εξυπηρέτησιν και ικανοποίησιν ιδικών του συμφερόντων που είναι κατ' εξοχήν ανόσια και αντίθετα προς την Συμμαχικήν προσπάθειαν, αλλά και ιδικών του ακόμη φιλοδοξιών, αι οποίαι δεν μπορεί να είναι φιλοδοξίαι ευτελούς και χαμερπούς ατόμου και συνεργάτη σύγχρονα των Γερμανών και προδότου παράλληλα του κοινού των Συμμάχων αγώνος.

Και εξηγούμεθα: 1/ Ο Ζέρβας τηλεγραφεί εις το Στρατηγείον της Μέσης Ανατολής την κίνησιν μιας σειράς Γερμανικών Μεραρχιών. Αποφεύγει όμως με πολύ φυσικά τέχνη και ασφαλώς εκ προθέσεως να αναφέρει σύγχρονα εις το Στρατηγείον της Μέσης Ανατολής και το ότι παράλληλα με το τηλεγράφημα του αυτό εξέδωκεν ο Ζέρβας και την υπ' αριθ. 357/16.11.43 διαταγήν του σύμφωνα με την οποίαν ουτος μεν θα εκινείτο αμέσως προς Ιωάννινα τους δε αξιωματικούς του, παραλήπτες της διαταγής του αυτής, διατάσσει να μεταβούν εις Αρταν.

Και διερωτώμεθα τώρα: Πως επίστεψεν ο Ζέρβας ότι αυτός και τα τμήματά του θα εισήρχοντο εις Ιωάννινα και Άρταν, βάσει των πληροφοριών του Ρουμάνου καθηγητού ;

Ας αναλύσωμεν όμως εις το σημείον αυτό την απόφασιν του Ζέρβα να αχθεί με τας δυνάμεις του εις Ιωάννινα και Άρταν διά την κατάληψιν ασφαλώς των πόλεων αυτών:

α/ Ο Ζέρβας την 2.30 ώραν της 16.11.1943 λαμβάνει το

γνωστόν έκτακτον δελτίον πληροφοριών της 13ης ιδίου μηνός και βάσει αυτού κινείται αμέσως αυτός και τα τμήματά του διά την κατάληψιν των Ιωαννίνων και Άρτας.

Τι λέγει όμως το έκτακτον αυτό δελτίον πληροφοριών ;Παρέχει απλώς στοιχεία δεδομένα ενός γενικού σχεδίου κινήσεως

ορισμένου αριθμού Μεραρχιών.Στάθηκε όμως τόσον ευήθης ώστε: α/ Να πιστέψει την

καταπληκτικήν αυτή απιθανότητα ότι δηλαδή η κίνησις αυτή των Γερμανικών Μεραρχιών εσήμαινε και σύμπτυξιν - αποχώρησιν εκ της Ελλάδος των Γερμανών ή το ολιγώτερον ότι οι Γερμανοί θα είχαν εκκενώσει τας πόλεις Ιωαννίνων και Άρτης κατά την διάρκειαν της προς τας πόλεις αυτάς κινήσεως αυτού και των τμημάτων του και

β/ Να αποκλείσει και αυτός και το επιτελείον του ότι ίσως να επρόκειτο περί μιας συνήθους κινήσεως - αντικαταστάσεως Μεραρχιών, πράγμα το οποίον ήτο και το μόνον διά την περίπτωσιν αληθοφανές και το λογικώτερον;

Πως λοιπόν τότε να εξηγηθεί η απόφαση του Ζέρβα να κινηθεί διά την κατάληψιν των Ιωαννίνων και Άρτας;

Αλλά πως αλλοιώς παρά διά της αποδοχής, ως της πλέον αληθινής, της εκδοχής ότι κατόπιν της συμφωνίας του με τους Γερμανούς εκινήθη ο Ζέρβας προς Ιωάννινα και Άρταν.

Ευσταθεί όμως η εκδοχή αυτή; Ασφαλώς ναι, διότι:

1/ Πείθουν περί αυτού τον καλής πίστεως άνθρωπον, απόλυτα και αναμφισβήτητα τα στοιχεία - δεδομένα των υπ' αριθ. 150/24.ΧΙ.1943 και 207/28.ΧΙ.1943 δελτία πληροφοριών μας.

2/ Τας πληροφορίας περί συμπτύξεως των Γερμανών μετέδωσεν εις τον Ζέρβαν Ρουμάνος καθηγητής, κάτοικος Ιωαννίνων.

- Ποιος όμως μπορεί να είνε αυτός ο Ρουμάνος καθηγητής;Μήπως άνθρωπος εχθρικού διακείμενος προς τους Γερμανούς;

Εάν ναι τότε πως πρέπει να εξηγηθεί η σύμπτωσις της διαμονής εις την οικίαν του, ως ενοίκου ανωτέρου Επιτελικού Γερμανου αξιωματικού της φρουράς Ιωαννίνων; Εάν ναι τόσον λοιπόν έξω θα έπεφτε εις το σημείον αυτό η Γκεστάπο;

Και τι είδους και ποιας αξίας Επιτελικός πρέπει να είνε ο

Γερμανός αυτός αξιωματικός ο οποίος αφίνει επάνω στο τραπέζι του δωματίου της κατοικίας του τα δεδομένα - στοιχεία μιας επιτελικής εργασίας τόσης σοβαρότητος και απορρήτου περιεχομένου.

Αλλά και εξ ετέρου πως πρέπει να εξηγηθεί και η άλλη σύμπτωση του τόσον στενού συνδέσμου του Ρουμάνου καθηγητή με Έλληνα Ζερβικόν εν ενεργεία αξιωματικόν μέλος του ΕΔΕΣ, λαμβανομένου υπ'όψιν των σχέσεων συμμαχίας Ρουμανίας και Γερμανίας.

3/ Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που ο Ζέρβας θα ελάμβανε την επαφή με τους Γερμανούς και θα ήρχετο με αυτούς σε επίσημη διαπραγμάτευση προς το σκοπό της διακοπής του αγώνα, ούτε και διά τα μέλη της οργανώσεως ΕΔΕΣ θα ητο η πρώτη φορά που θα έπαιρναν διά λογαριασμόν του Ζέρβα επαφή με τους Γερμανούς για σκοπούς όχι βέβαια εξυπηρετικούς του αγώνος των συμμάχων.

4/ Αλλά και το διαφωτιστικώτερον ίσως διότι μέλη της αυτής επιτροπής ΕΔΕΣ της πόλεως των Ιωαννίνων τώρα που ο Ζέρβας δεν κατέλαβε τα Ιωάννινα και την Άρτα διαδίδουν δικαιολογούμενα μεταξύ των κατοίκων των Ιωαννίνων ότι η μη κατάληψις της πόλεως οφείλεται εις το ότι οι Γερμανοί με τους οποίους είχον έλθει εις επαφήν και διεπραγματεύθησαν την κατάληψιν των ανωτέρω πόλεων από τον ΕΔΕΣ τους απέκρυψεν ότι θα ήρχετο εν τω μεταξύ άλλη Γερμανική Μεραρχία εις αντικατάστασιν της κινηθείσης προς Βορράν τοιαύτης. Δι'όλα αυτά και δι'όσα εφέραμεν εις γνώσην σας μέχρι σήμερον επί του ιδίου θέματος (ΕΔΕΣ και Ζέρβας) ημείς οι του ΕΛΑΣ είμεθα πάντοτε και παραμένομεν απόλυτα βέβαιοι και πεπεισμένοι.

Αλλά δεν πρόκειται μόνον περί ημών, αφού ο αγών κατά του κατακτητή είνε και παραμένει υπόθεσις κοινή δι'όλους τους Συμμάχους μας και τους λαούς των.

Πρόκειται και πρέπει να πεισθώσι και οι Σύμμαχοί μας, ώστε να θεωρήσουν σαν ιδική τους υπόθεση το να καταστήσουν τον Ζέρβα ανίκανο και ανίσχυρο να βλάπτει και να παρακωλύει την πρόοδο των προσπαθειών μας κατά του κατακτητού.

Σ.Δ. 28.ΧΙ.1943

ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ

Κοινοποίησις Γεν.Στρατηγείον Ι.ΥΙΙΙ και ΧΙΙΙ Μεραρχία Αντιπρόσωπον Κ.Ε.ΕΑΜ42ον Σύνταγμα Ευζώνων -Ανεξάρτητον Τάγμα

Π.ΠΑΠΑΣΤΑΜΑΤΙΑΔΗΣ (Συν/ρχης Πεζ)

82

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΚΛΙΜΑΚΙΟ ΗΠΕΙΡΟΥ - ΔΥΤ.ΣΤΕΡΕΑΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙΑριθ. 211

ΔΕΛΤΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

Ειδικόν επί της συνεργασίας Ζέρβα - Γερμ. Τμημάτων Ιωαννίνων

1/ Οι ομάδες ΕΔΕΣ μετά την σύμπτυξιν των δυτικώς του ποταμού ΑΡΑΧΘΟΥ εγκατέστησαν φυλάκια εις απόστασιν ολίγων μόνον χιλιομέτρων από την πόλιν των Ιωαννίνων (δελτίον πληροφοριών υπ' αριθ. 150) 24.ΧΙ.1943.

2/ Συγκεκριμένα εις το χωρίον ΓΟΡΙΤΣΑ υπάρχει φυλάκιον του ΕΔΕΣ και εις χωρίον ΚΟΥΤΣΟΥΛΙΟ (600 μέτρα από χωρίον ΓΟΡΙΤΣΑ), υπάρχει φυλάκιον Γερμανικόν (Ν.Α. αεροδρομίου ΚΑΤΣΙΚΑ - χάρτης Αγγλικός 1:100.000).

3/ Αυτοκίνητα φορτηγά πλήρη τροφίμων εξ Ιωαννίνων φθάνουν εις θέσεις φυλακίων ΕΔΕΣ τροφοδοτούντα τους αντάρτες.

4/ Εξεδόθη έγγραφος διαταγή του Ζέρβα προς τα τμήματα του Υπολοχαγού ΛΕΒΕΝΤΗ και τα φυλάκια, διά της οποίας εγένετο γνωστόν ότι επιβατικόν αυτοκίνητον (κούρσα) θα ήρχετο εξ Ιωαννίνων προς

ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ - ΑΕΤΟΡΡΑΧΗ και διετάσσοντο να μη βάλλουν κατ' αυτού.

5/ Οι πολιτικοί αντιπρόσωποι του ΕΔΕΣ εις Ιωάννινα ήλθον εις συνεννόησιν και προσωπικήν επαφήν με τους Γερμανούς.

6/ Πρόσωπα αξιόπιστα είδον τον Παπαδόπουλον αρχηγόν τμήματος ανταρτών ΕΔΕΣ και έμπιστον συνάμα συνεργάτην του Ζέρβα να συνδιαλέγεται εν στολή και πλήρει οπλισμώ με Γερμανούς στρατιωτικούς εξωθι των Ιωαννίνων.

Την 17.ΧΙ.1943 Ζέρβας απέστειλεν εις αεροδρόμιον ΚΑΤΣΙΚΑ Ταγματάρχην του ο οποίος συνειργάσθη με Γερμανόν Διοικητήν Αεροδρομίου.

7/ Οι Γερμανικές στρατιωτικές αρχές Ιωαννίνων άφησαν ελευθέρους τους αντάρτες και τους αξιωματικούς μεταξύ των οποίων και τον αξιωματικόν Κολιόπουλον του ΕΔΕΣ, τους οποίους είχαν συλλάβει αιχμαλώτους εις ΑΡΑΓΩΝΙΤΣΑΝ.

Εις όλους αυτούς δόθηκε η εντολή εκ μέρους των Γερμανών να μεταβούν εις την περιοχήν τους διά να μαζέψουν πληροφορίας διά λογαριασμόν των Γερμανών.

Σ.Δ. 28.ΧΙ.1943 ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ Ν.ΠΑΠΑΣΤΑΜΑΤΙΑΔΗΣ (Συν/ρχης)Κοινοποίησις Γενικόν Στρατηγείον Ι και ΥΙΙΙ Μεραρχίας

Διά την ακρίβειαν Αντιπρόσωπον Κ.Ε. - Ε.Α.Μ.

Το ΙΙ γραφείο42ον Σύνταγμα

(Τ.Υ.)Ανεξάρτητον Τάγμα

83

ΕΛΑΣΧVI ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΕΠΙΤΕΛΙΚΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙον ΑΡΙΘΜ.ΠΡΩΤ. 573

Δ Ι Α Τ Α Γ Η

Κοινοποιούμεν υμίν κατωτέρω ως έχει το υπ' αριθμ. 16 ανακοινωθέν πολεμικών επιχειρήσεων της 22-ΙΙ-43 του Γενικού Στρατηγείου ίνα λάβητε γνώσιν.

Σ.Δ. Μεραρχίας 30-ΙΙ-43Η

Διοίκησις Μεραρχίας κ.δ.

Ο Επιτελάρχης ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙΑπαντα τα τμήματα και σχηματισμοί Μεραρχίας Διά την ακρίβειαν Συν/γμα Αγυιάς Το ΙΙΙον ΓραφείονΣχολήν Εφέδρων Αξιωματικών (Τ.Σ.Υ.)Στρατιωτ.Διοικ.Αν.Ορθρυος

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ Εφεδρικήν Μεραρχίαν Πηλίου, Βόλου Αλμυρού, Φαρσάλων - Βελεστίνου, ΔομοκούΛαρίσης

ΕΛΑΣ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ Ανακοινωθέν υπ' αριθμ. 16ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙ Πολεμικαί Επιχειρήσεις ΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. 2783 Τομεύς Ι Μεραρχίας

Την 31ην Οκτωβρίου οι Γερμανοί εξεδήλωσαν επίθεσιν κατά της περιοχής της Θεσσαλικής Πίνδου εκ τριών κατευθύνσεων α) Καλαμπάκας, Χρυσομηλιάς, Περτούλι β) Θεοδωριανά, Μεσοχώρα, Γαρδίκι, Καμνάϊ, Περτούλι γ) Μέτσοβον, Κατάφυτον, Δέσση, Περτούλι.

Μετά σκληράς μάχας εις Κλείνοβον, Χρυσομηλιάν, Μεσοχώραν και Βετενίκο τα ημέτερα τμήματα συνεπτύχθησαν.

Αι Γερμανικές φάλαγγες συνενωθείσαι προσέβαλαν την Τύρναν την οποίαν κατέλαβον την 2αν Νοεμβρίου.

Προσκρούσασαι επί ημετέρων δυνάμεων εις περιοχήν Δραμίζι, ηναγκάσθησαν να συμπτυχθούν προς Καλαμπάκαν σχούσαι μεγάλας απωλείας αφού έκαυσαν το πλείστον των χωριών εξ ων διήλθον. Κατ' ειδήσεις εκ Τρικκάλων αι απώλειαί των εις νεκρούς και τραυματίας υπερβαίνουν τους χιλίους. Ημέτεροι απώλειαι περί τους 200 νεκρούς και τραυματίας.

Ημετέρα τμήματα επέφερον διαφόρους καταστροφάς εις την υπό των Γερμανών επισκευαζομένην σιδηροδρομικήν γραμμήν Δεμερλή - Καρδίτσης - Τρικκάλων. Τελικώς οι Γερμανοί την επεσκεύασαν, εγκατασταθέντες εις Καρδίτσαν.

Τομεύς Χ Μεραρχίας

3-ΙΙ. Ημετέρα τμήματα επιτεθέντα κατά γερμανικού τμήματος επισκευάζοντος την γέφυραν Νέας Κουτσούφλιανης εφόνευσαν 32 Γερμανούς, κατέστρεψαν 4 αυτοκίνητα και εκυρίευσαν οπλισμόν, τηλέφωνα και ιματισμόν, (“Ιδε έκτακτον ανακοινωθέν 4ης Νοεμβρίου).

Τομεύς ΧΙΙΙ Μεραρχίας

Γερμανοί δυνάμεως 1500 περίπου επ' αυτοκινήτων εκινήθησαν εκ

Λαμίας προς Καρπενήσι την 5ην Νοεμβρίου.Επιβραδυθέντες εκ των γενομένων καταστροφών και των πυρών

των ημετέρων καθ'όλην την νύκτα 5-6 και την ημέρα της 6ης κατώρθωσαν να εισέλθουν την ημέραν της 7ης εις Καρπενήσι.

Ταυτοχρόνως Γερμανική Δύναμις 600 περίπου ανδρών εκκινήσασα εξ Αγρινίου προήλασε επ' αυτοκινήτου μέχρις Αγίου Βλασίου. Συνεκρούσθη εκεί με ημέτερα τμήματα τα οποία την επιβράδυναν επί 24 ώρας. Διαβάσα την γέφυραν Σιδήρων, την 7ην συνεπλάκη με ημετέρα τμήματα νοτίως Φραγκίστης, σχούσα σοβαράς απωλείας, μεθ' ο προήλασε προς Καλεσμένον.

Αι ανωτέρω δύο φάλαγγες, αφού ελεηλάτησαν και έκαυσαν τα πλείστα χωρία ελεηλάτησαν το Καρπενήσι και έκαυσαν την κεντρικήν συνοικίαν και τα κυριώτερα κτίρια, απεχώρησαν την 13ην προς Λαμίαν και Αγρίνιον.

16-ΙΙ. Ημέτερον τμήμα συνεπλάκη εις Μακρακώμην με 6 Γερμανούς και 7 Ιταλούς επιβαίνοντας αυτοκινήτων. Αποτελέσματα: 5 Γερμανοί και Ι Ιταλός νεκροί, 6 Ιταλοί αιχμάλωτοι - λάφυρα, Ι αυτοκίνητον. Ημέτεραι απώλειαι μηδέν (0)

Σ.Δ. Γενικού Στρατηγείου

84

ΕΛΑΣΧVI ΜΕΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤ.ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑΡΙΘΜ. Α.Π. 214

Δ Ι Α Τ Α Γ Η

Έχοντες υπ'όψιν την υπ' αριθμ. Α.Π. 216/24-ΙΙ-43 Δ/γήν του Γεν. Στρατηγείου παρακαλούμεν όπως εις το μέλλον να μη υποβάλλωνται εις το Γενικόν Στρατηγείον αναφοραί Αξ/κών απομακρυθέντων της ενεργού υπηρεσίας προ του 1934 έστω και διά πολιτικούς λόγους περί βαθμολογικής των αποκαταστάσεως εφ'όσον επί του ζητήματος τούτου δίδεται σαφής λύσις διά της κοινοποιουμένης κατωτέρω υπ' αριθμ. 23/16-8-43 Δ/γής της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΛΑΣ.Παραλήπται Σ.Δ. Μεραρχίας 3-12-43Εφεδρ.Μεραρ.Βόλου Η Πηλίου, Αλμυρού, Φαρσάλων Διοίκησις της Μεραρχίας Βελεστίνου. Εφεδρ.Συν/γμα Αγυιάς Κ.Τσαμάκος 540ν Σύνταγμα Σ. Ζαχαριάς

Διά την ακρίβειανΤο Ιον Γραφείον

(Τ.Υ.)

ΕΛΑΣΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑΡΙΘΜ.23

ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ - ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ

Το Γεν. Στρατηγείο Ηπειρωτικής Ελλάδος.Εις απάντησιν των υπ' αριθμ. 1450/16-9-43 και 1098/5-9-43

αναφορών Υμών γνωρίζομεν υμίν ότι η Κεντρική Επιτροπή γενικώς ούτε τον χρόνον ούτε τα μέσα διαθέτει και θα διαθέτει μέχρι της απελευθερώσεως της χώρας, διά την εξακρίβωσιν των λόγων και αιτιών απομακρύνσεως της ενεργού υπηρεσίας των κατά την τελευταίαν τριακονταετίαν αποστρατευθέντων αξιωματικών, ώστε να δύναται να κρίνη αν ούτοι υπήρξαν πολιτικοί ή επαγγελματικοί θα αναλαμβάνουσι υπηρεσίαν με τον βαθμόν τον πραγματικόν, του χρόνου της αποστρατείας των.

Μετά την απελευθέρωσιν της χώρας ότε η Κ.Ε. θα διαθέτει τα απαιτούμενα στοιχεία διά μίαν δικαίαν κρίσιν θα εξετάζονται αι διάφοροι ατομικαί περιπτώσεις και θα αποφασισθή οριστικώς η τοιαύτη ένταξις του ενδιαφερομένου εις την νέαν επετηρίδα αξιωματικών υπό τίτλον οριστικόν.

Εξαίρεσις εις το γενικόν τούτον κανόνα εγένετο μόνον διά τους αξιωματικούς τους απομακρυθέντας κατά τα 1934-1941 ως η υπ' αριθμ. 3/16-6-43 Δ/γή ημών.

Αθήναι τη 16-8-43

Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΟ ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΥ ΤΟΥ ΕΛΑΣ

ΑΙΑΣ ΑΝΤΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ

Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΟΥ ΕΑΜΑΜΥΝΤΑΣ

85

VIII MEΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤ=ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΑΡΙΘ.Ε.Π. 389

Δελτίον πληροφοριών περί ΕΔΕΣΙΤΩΝ

Ομάς Εδεσιτών την 29-11-43 μετέβη εις ΜΕΓ. ΜΠΙΣΔΟΥΝΙ όπου επέταξε εξ (αρ. 6) ζώα.

Εις Ιωάννινα επικρατεί, η γνώμη ότι οι Γερμανοί φεύγοντες θα παραδώσουν την πόλιν εις τους εδεσικούς.

Από Ιωάννινα εδόθη η εντολή σε μέλη του ΕΔΕΣ να μεταβούν στις περιοχές τους όπου θα ασχοληθούν σε αντιεαμικές ενέργειες. Συγκεκριμένα για την ΙΙ Π.Ε. ωρίσθη ο Ντέτσικας και για την 6η ο

ενωματάρχης Μήτσου.Οι χωροφύλακες Ιωαννίνων έχουν τελευταίως σημαντικά αυξήση.

Είναι ωπλισμένοι με περίστροφα.Πληροφορίαι υπευθύνων εκ Κατσανοχωρίων 25-11-43 αναφέρουν

τα κάτωθι:Στις 18-11-43 έφθασε στον αυχένα Αγίου Γεωργίου (Ελληνικόν),

ΧΑΡΑΥΓΗ μία εδεσίτικη ομάδα από 15 άνδρες Κραψίτες του Κωνσταντινίδη. Εγκατέστησαν φυλάκιο στον ΑΓΙΟ ΓΕΩΡΓΙΟ και 5 κατέβηκαν στο ΕΛΛΗΝΙΚΟ για συλήψεις εαμιτών και πλιάτσικο. Λέγανε στον κόσμο ότι σε λίγες μέρες θα μπουν στα ΓΙΑΝΝΕΝΑ. Την επομένη έφθασε στο ΕΛΛΗΝΙΚΟ ο Αγόρος και Παπαδόπουλος του ΒΟΥΛΓΑΡΕΛΙΟΥ.Έκτοτε παραμένουν στην περιοχή ΚΑΤΣΑΝΟΧΩΡΙΟΥ. Γενική Κατάστασις:

Ι) Όρια Κατοχής. Προς ανατολάς όριο είναι ο ποταμός ΆΡΑΧΘΟΣ. Όλες οι διαβάσεις προς τα ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ από ΤΖΙΜΟΒΟ μέχρι ΠΛΑΚΑ είναι πιασμένες από φυλάκια. Προς Νότο κατέχονται τα δεξιά της ΠΛΑΚΑΣ υψώματα του ΞΗΡΟΒΟΥΝΙΟΥ μέχρι και κάτω απ' το ΜΩΡΙΑΣΚΟΒΟ (αυχένα). Προς δυσμάς όριο είναι ο δημόσιος δρόμος ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ - ΠΡΕΒΕΖΗΣ (αυτοί έχουν παρατηρητήριο σε υψηλές κορυφές της ΑΕΤΟΡΑΧΗΣ). Προς βορράν η γραμμή αρχίζει από τον αυχένα ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ (ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ) παίρνει λοξή κατεύθυνση προς τον συνοικισμό των ΜΟΥΖΑΚΑΙΩΝ. ΦΡΑΣΤΑΝΑ περιλαμβάνει τα ΜΟΥΖΑΚΙΑ κατεβαίνει προς ΜΠΑΝΤΟΥΒΑΡΙ (ΧΑΡΟΚΟΠΟΥ) και πιθανόν ν' ανέβηκε στα υψώματα ΚΟΝΤΟΒΡΑΚΙΟΥ, με αντικειμενικό σκοπό, να φυλάξη τις γέφυρες ΠΑΠΑΣΤΑΘΗ.

2) Η δύναμη των εδεσιτών είναι άνω των 500 και κάτω των 1000. Κατά την γνώμη μου δεν υπερβαίνει τους 700. Πολλοί αξκοί.

3) Ο Ζέρβας βρίσκεται στο χωριό ΠΛΑΙΣΙΑ ΚΑΤΣΑΝΟΧΩΡΙΩΝ. Τις διαβάσεις από ΚΩΣΤΗΤΣΙ μέχρι ΠΛΑΚΑ επιτηρούν τμήματα του ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ (από τη ΣΚΛΙΒΑΝΗ) με αντάρτες από τα κλεφτοχώρια ΣΚΛΙΒΑΝΗ, ΜΠΟΥΡΑΤΣΑΣ, ΑΝΩΓΙ κτλ. Ο Αγόρος του αρχηγείου ΤΖΟΥΜΕΡΚΩΝ βρίσκεται στο ΕΛΛΗΝΙΚΟ καθώς και ο πρώην φρούραρχος ΒΟΥΛΓΑΡΕΛΙΟΥ Παπαδόπουλος. Δύναμις του Κων/νίδη περί τους 30-40. Στον αυχένα

ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ βρίσκονται περί τους 15, δεξιώτερα 2 χιλ. Φυλάκιο με 10, εις έτερα 2 χιλ. 10. Το ΤΣΙΜΟΒΟ επιτηρούν περί τους 30. Τη διάβαση του ΚΟΡΒΕΣΙΟΥ προς ΧΟΥΛΙΑΡΑΔΕΣ περί τους 10. Στο ΕΛΛΗΝΙΚΟ μένουν περί τους 150 υπολογιζομένων των φυλ. ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ και των 2 δεξιών ως και της διαβάσεως ΚΟΡΒΕΣΙΟΥ. Από ΚΩΣΤΗΤΣΙ και κάτω αγνοούμε πλην όμως κατά συμπέρασμα μπορούμε να πούμε πως είναι ανώτερος. Κυρίως επιτήρησιν ασκούν προς τα όρια των εαμικών περιοχών, και απ' κει φοβούνται.

4) Πρόκειται περί μωσαϊκού δυνάμεων. Ηθικόν εκπεσμένον. Φοβούνται τους εαμίτες. Είναι ξυπόλυτοι και κακομοιριασμένοι. Σχεδόν το λέγουν ότι είναι κυνηγημένοι, σύγχρονα όμως πως θα μπουν στα ΓΙΑΝΝΕΝΑ πως τάχα και γι' αυτό έφυγαν. Οι αξ/κοι είναι σκεπτικοί.

5) Κατά Ζερβικές πληροφορίες δυνάμεις εαμικές κινούνται απ' το ΒΟΥΛΓΑΡΕΛΙ προς τα πάνω και μάλιστα σημαντικές. Στα ΚΑΤΣΑΝΟΧΩΡΙΑ τρομοκρατία και πλιάτσικο, σε σπίτια εαμιτών και γενικώτερα.

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ 4-12-43

15, 24, 35, 3/40 Συν/τα Κλιμ. ΥΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ Διά την ακρίβειανΚοιν.Γεν.Στρ.(Κλιμ.Ηπ.) Ι.Κατσαντώνης Το ΙΙ ΓραφείονΣτρατηγόν Νάσην (Τ.Υ.)

86

Ε.Λ.Α.ΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΚΛΙΜΑΚΙΟ ΗΠΕΙΡΟΥ.ΔΥΤ.ΣΤΕΡΕΑΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙΑριθ. 412

Προς

Τον Αρχηγόν της Βρεττανικής Στρατιωτικής Αποστολής Ηπείρου

Αντισυνταγματάρχην κ. Τόμ

Σε συνέχεια των Αριθ. 215/28.11.1943.220/30.11.1943 - εγγράφων μας - έχομεν την τιμήν να σας κοινοποιήσωμεν αντίγραφα και μερικών άλλων εγγράφων του Ε.Δ.Ε.Σ. τα πρωτότυπα των οποίων ευρίσκονται εις χείρας μας.-

1.- Αντίγραφον της υπ' αριθμ. Απορρήτου Πρωτοκόλλου 14/3.10.1943 διαταγής του Ζέρβα διά της οποίας αγγέλει εις τα τμήματα του την επικειμένην αποχώρησιν εξ Ηπείρου των Γερμανικών Στρατευμάτων και διατάσσει την λήψιν ωρισμένων μέτρων και καθορίζει την αποστολήν των τμημάτων του περιοχής Πραμάντων - Συράκου - Μελισουργών.- - Δεν γνωρίζομεν τα δεδομένα και τα στοιχεία που είχεν υπ' όψιν του ο Ζέρβας διά να πεισθή ότι ήτο πλησίον η αποχώρησις των Γερμανών από την Ήπειρον. Αλλά το γεγονός ότι ο Ζέρβας εχρησιμοποίησε και την 16.11.43 το ίδιον μέσον και την ιδίαν πρόφασιν διά να εκδώση την υπ' αριθ. 357/16.11.43 διαταγήν και την οποίαν εκοινοποιήσαμεν με το υπ' αριθμ. 206/28.11.43 έγγραφόν μας και η οποία αφορά την κατάληψιν και πάλιν των Ιωαννίνων, πράγμα που δεν μπορούσε να ήτο ακριβές ούτε την 3.10.43, ούτε την 16.11.1943, γιατί καμμιά και πουθενά δεν υπήρχε διαπίστωση της αποχωρήσεως των Γερμανών, μας οδηγεί εις ορισμένα συμπεράσματα σχετικά με το ποιόν, τας προθέσεις, την καλήν πίστιν και τας επιδιώξεις του Ζέρβα, συμπεράσματα εις τα οποία ασφαλώς θα καταλήξη και κάθε άλλος όταν θελήσει να κρίνει αντικειμενικά όμως τα πράγματα αυτά.-

2.- Αντίγραφον του υπ' αριθ. 14335/14.11.43 και ώρα 18η τηλεγραφήματος του Ζέρβα προς το Στρατηγείον της Μέσης Ανατολής εις το οποίον α) αναφέρεται εις επιχείρησιν την οποίαν εξετέλεσαν τα τμήματα του την 13.11.1943 διά την απελευθέρωσιν του Βρεττανού Αντ/ρχου κ. Τόμ και άλλων Βρεττανών Αξιωματικών, κρατουμένων υπό ΕΑΜικών εις ΠΑΖΑΛΑ, πράγμα όμως το οποίον δεν επέτυχαν, διότι οι

ΕΑΜικοί είχον μετακινήσει τους Βρεττανούς Αξιωματικούς προς άλλην κατεύθυνσιν.- β) Ζητεί από το Στρατηγείον της Μέσης Ανατολής τον ανεφοδιασμόν του εις ιματισμόν και πυρομαχικά.- γ) Ενθυμείται πάλιν τους φίλους του Γερμανούς διά τους οποίους πληροφορεί το Στρατηγείον Μέσης Ανατολής ότι ετοιμάζονται να επιχειρήσουν και πάλιν από Άρτας και Ιωαννίνων και δ) τολμά ο αισχρός απατεώνας αυτός και προδότης του Συμμαχικού Αγώνα Ζέρβας να υβρίσει τον Ελληνικό Λαό αποκαλώντας Βουλγαρομακεδόνας ένα κομμάτι του Λαού μας.- - Και όσον αφορά μεν τα υπό στοιχεία α.' και β.' και γ'. αντικείμενα του περιεχομένου του τηλεγραφήματος του Ζέρβα τα παραδίδομεν εις σας διά να δυνηθήτε (αν θα θελήσετε να τα ίδητε ως δεδομένα), να κρίνετε αυτόν διά τον οποίον δεν παύετε να προτείνετε όπως ενισχύεται ως τα σήμερα με πολεμικόν υλικόν και άλλα πράγματα, διότι όπως λέγετε μάχεται εναντίον των Γερμανών, παρ' όλον του ότι τα φυλάκια του είναι τόσον κοντά με τα φυλάκια των Γερμανών (έγγραφά μας υπ' αριθ. 150/24.11.43 και 411/12.12.43) χωρίς να έλθουν σε καμμιά απολύτως σύγκρουση μεταξύ των , όπως κατά περίεργον βέβαια σύμπτωσιν μπορεί να πιστεύη κάθε αφελής.- - Ημείς όμως σαν Έλληνες - Επαναστάτες βέβαια αλλά διά την απελευθέρωσιν της χώρας μας - κρατούμεν δι' ευθετώτερον χρόνον την ύβριν του αισχρού αυτού υποκειμένου που λέγεται Ζέρβας, διότι εις ουδένα έχομεν το δικαίωμα να επιτρέψωμεν να υβρίζει ατιμωρητεί τον Ελληνικόν Λαόν από τον οποίον προερχόμεθα και μαζί με τον οποίον συμμετέχομεν εις τον Κοινόν Συμμαχικόν Αγώνα.-

3.- Αντίγραφον προκηρύξεως προς τον Λαόν της Ηπείρου του Ανωτέρου Στρατιωτικού Διοικητού των Γερμανικών Στρατευμάτων Ηπείρου, διά να σας παρακαλέσωμεν να μας πληροφορήσητε - υπό τύπον απλώς έστω ενδείξεως διά τον κοινό μας κατά των Γερμανών αγώνα μας: α) Εάν πρέπει να περιήλθον και εις χείρας του Ζέρβα που είναι τόσο πολύ κοντά προς τας Γερμανικάς γραμμάς αντίτυπα της προκηρύξεως αυτής, όπως περιήλθον και εις τας ιδικάς μας γραμμάς που είμεθα τόσο μακρυά από αυτές.- β) Εάν ύστερα και από αυτήν την προκηρύξιν εις την οποίαν ο Γερμανός Διοικητής τόσον ανεπιφύλακτα διακηρύσσει ότι χτυπά μόνον όσους επιτίθενται πήρε ο Ζέρβας τη θέση που του επεβάλλετο να πάρη

σαν εχθρός των Γερμανών και συμμαχητής στον κοινό Συμμαχικό Αγώνα.- γ) Εάν ο παρά τω Ζέρβα και υπό τας διαταγάς σας Σύνδεσμος Βρεττανός Αξιωματικός σας επληροφόρησεν, όπως είχε κατά την γνώμην μας υποχρέωσιν να κάμη, διά την θέσιν και τας ως προς το σημείον αυτό αντιλήψεις και διαθέσεις του Ζέρβα.-

Σ. Δ. 6. ΧΙΙ. 1943

ΚοινοποίησιςΓεν. Στρατηγείον ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣΙ και VΙΙΙ ΜεραρχίαςΑντιπρόσωπον Κ. Ε. Ε Α. Μ.42ον Σύνταγμα Ευζώνων Γ.ΠΑΠΑΣΤΑΜΑΤΙΑΔΗΣ(Συν/ρχης)Ανεξάρτητον Σύνταγμα

Διά τηνακρίβειανΤο ΙΙ Γραφείο

(Τ.Σ.Υ.)

87

Έκθεσις

του Λεάνδρου Παγγανωρίτου της διαδρομής του από Περτούλη

εις Αλβανία.

Στις 18 του Οκτώβρη μου ανετέθη αποστολή για την Αλβανία και Γιουγκοσλαβία. Σκοπός της αποστολής μου αυτής ήτο η παράδοσις και συνοδεία υλικού ασυρμάτου που είχαν παραγγείλει οι Γιουγκοσλαύοι. Εξεκίνησα στις 18 του Οκτώβρη. Στις 19 πέρασα απ' το Μουργάνι από τις θέσεις Πυροβολικού μας. Ήταν η μέρα της μάχης έξω από το Καστράκι, που καιγόταν, από τους Γερμανούς. Περάσαμε ταχέως, για να μην αποκλειστούμε, και διανυκτερεύσαμε στο χωριό Μάνεσι. Το χωριό αυτό καλά οργανωμένο μας διευκόλυνε διά την επομένη της πορείας μας προς Γρεβενά. Στις 20 περάσαμε το Ελευθεροχώρι, καμένο χωριό και φθάσαμε νωρίς στα Γρεβενά, όπου το Φρουραρχείο μας ετακτοποίησε συμβολή και της τοπικής οργανώσεως. Στις 21 του ιδίου μηνός πορευόμεθα προς Πεντάλοφο. Περάσαμε το χωριό Οροπέδιο, όπου ο Μέραρχος Καλαμπαλίκης, τον Άγιο Κοσμά, την Χρυσαυγή, το Δασήλιο και το Δίλοφο όπου και διανυκτερεύσαμε στο Σταθμό ασυρμάτου. Σ' όλα τα χωριά αυτά παρετηρείτο μεγάλη κίνησις λόγω της επιστρατεύσεως. Αι οργανώσεις ειργάζοντο ρυθμικά και ταχέως. Κάθε υπεύθυνος υπηρεσίας εκτελούσε με μεγάλο ζήλο και ταχύτητα τα καθήκοντά του. Οι έφεδροι με τη χαρά και το ηθικό ανεπτυγμένο πολύ συζητούσαν προκαταβολικώς τι έχουν να κάμουν σαν βρεθούν στη μάχη. Αι ομάδες με τον επικεφαλή τους ξεκινούσαν με τραγούδια επαναστατικά ενώ το χωριό τους ευχόταν καλή αντάμοση με τη λευτεριά. Όλοι ήσαν εφοδιασμένοι με δύο μέρες τροφή και κουβέρτες. Στις 22 του Οκτώβρη βρέθηκα μέσα σε πολύ εφεδρικό ΕΛΑΣ.

Στην Πεντάλοφο, στη πλατεία του και παρακάτω είχαν συναχθή πάνω από 600 αντάρτες έφεδροι. Ήσαν όλοι οργανωμένοι στρατιωτικά και οι επικεφαλής αξ/κοι έδιναν οδηγίες και κάναν διδασκαλία πάνω στη λειτουργία των όπλων. Άλλη μέρα πάλι έκαμαν ασκήσεις μάχης. Παρουσιάστηκα στο Στρατηγείο της ΙΧ Μεραρχίας παραδίδοντας τα κομιζόμενα έγγραφα. Από το συν/στή Ζαχαρία του ΙΙ γραφείου έμαθα τις καθημερινές επιδρομές των Γερμανών στη περιοχή της Μεραρχίας. Από το Χιωνάτο μέχρι και Ν. Α. της Λάγγας. Επίσης και για τις επιχειρήσεις της Ηπείρου κατά του ΕΔΕΣ. Επισκεύθηκα τα συνεργεία Ραπτών και υποδηματοποιών. Εργασία μεγάλη, ικανοποιητική, ρυθμική ταχεία. Η μεραρχία εφοδιάζεται ημερησίως από τα συνεργεία 150 ζεύγη αρβυλλών, εσώρρουχα, χλαίνες, χιτώνια, κιλώτες. Η Επιμελητεία είναι εφοδιασμένη με αρκετά υλικά πρώτης ανάγκης. Ήτοι: ύφασμα χακί χειμερινό, δέρματα, οπλισμός και εφεδρικός, πυρομαχικά, τροφαί: Ζάχαρις, όσπρια, ζυμαρικά, λάδι, λίπη, χαρτί τύπου, πατάτες, σιτάρι κλπ. Όλα τα παραπάνω είδη τα προμηθεύεται από την Αλβανία. Ο Συναγωνιστής Τάκης Σιδηρόπουλος που του έχουν ανατεθεί τα καθήκοντα του προμηθευτού ειδών επιμελητείας της Μεραρχίας, εργάζεται ευσυνειδήτως. Έχει δημιουργήσει οργανωμένη την υπηρεσία προμηθευτών Αλβανών έτσι ώστε ο συναγωνισμός να υπάρχει και να μην δημιουργούνται καταχρήσεις. Αυτοπροσώπως διευθύνει όλες τις αποθήκες της παραμεθωρίου καθώς και ο ίδιος έρχεται εις συναλλαγές με τους πωλητάς. Τελευταίως είχεν δημιουργηθή ανώμαλος κατάστασις μετά των τμημάτων των Παρτιζάνων Αλβανών, διά τας προμηθείας μας. Εστάλη εις Γεν. Στρατηγείον των Αλβανών εκπρόσωπος της Επιμελητείας της ΙΧης, ίνα λυθούν τα ζητήματα προμηθείας και αποκατασταθή συνεργασία μεταξύ των δύο Επιλητειών. Και την προμήθειαν την οποίαν ελάμβανον οι εκάστοτε παραγγελιοδόχοι να πορίζεται η Αλβανική Παρτιζάνων Επιμελητεία. Στις 24 του Οκτώβρη πήρα το δρόμο για τον προορισμό μου. Στο δρόμο μου συνήντησα το 53ο Σύνταγμα, με έδρα το χωριό Αυγερινό, το 28ο Σύνταγμα με έδρα την Λάγγα. Τα τμήματα του 2ου Λόχου των επιχειρήσεων, όπως δικαιολόγησε και συν/στής Σμόλικας, είναι καθηστερημένο σε εφοδιασμό, ακόμη και πυρομαχικών. Στις 29 άφισα το

περαμεθώριο χωριό Καλύ βρύση, όχι και πολύ οργανωμένο και πέρασα σε Αλβανικό έδαφος. Πέρασα τα χωριά: Βιντόβα, Μωαμεθανοί αντιδρασταί. Την Κιουνέζα κατά το πλείστο Ελληνικό. Οργανωμένο άριστα, μας εξηπηρέτησε εις ότι είχαμε ανάγκη. Το βράδυ καταλήσαμε στο χωριό Σινίτσα όπου συνήντησα το τμήμα Παρτιζάνων υπό τον Μουζαφέρη στρατιωτικόν. Από συνομηλία μας, μ' αυτόν, έμαθα τον τρόπο της Δ/σεως των, Διοικητικά τριμελές Αρχηγός του Τμήματος, Στρατιωτικός και Πολιτικός. Αποφάσεις λαμβάνονται εν ολομέλεια του Τμήματος και Διαταγάς εκτελέσεως εκ της τριμελούς Διοικήσεως του Τμήματος. Η αντίδρασις εξασθενεί με τα αλλεπάλληλα κτυπήματα των Παρτιζάνων. Οι επικεφαλής αντιδρασταί εκτελούνται υπό εκτάκτου συγκροτηθέντος στρατοδικείου οι απλοί αφοπλίζονται και οδηγούνται εις τας εστίας των. Οπλίζονται, από τα λάφυρα κατά των επιχειρήσεων των με τους Γερμανούς και αντιδραστάς. Ιματισμός ελλειπής. Την διατροφήν των την έχουν αναλάβει στα χωριά. Οι μαχητικότης των Παρτιζάνων καλή. Ηθικόν άριστον. Εκπαίδευσις στρατιωτική μηδαμινή. Από Σινίτσα κατευθυνόμεθα προς Νεόρδα, Ελληνικώτατο χωριό και από κει εις Μπομποσίτσα επίσης Ελληνικό. Και τα δύο καλώς οργανωμένα χωριά. Από Μπομποσίτσα έπρεπε να περάσουμε το δημόσιο δρόμο Ερσέννας - Κορυτσάς που ήταν πολυσύχναστος από Γερμανικά αυτοκίνητα που ερχόταν από Ιωάννινα. Την ίδια νύχτα έπειτα από ολιγόωρο στάθμευση στη Μπομποσίτσα περάσαμε το δρόμο κατά εις το και ύστερα από 24ωρο πορεία περάσαμε στα υψώματα της Μοσχόπολης. Εξακολουθώντας τον δρόμο φθάσαμε στην ολότελα καμένη πόλη της Μοσχόπολης. Εδώ συνήντησα τον άλλοτε εκπρόσωπο των Αλβανών Παρτιζάνων Κώστα Τζώρτζι. Μαζύ του φθάσαμε πρώτα σε αποθήκες που εσχάτως έγιναν για την επιμελητεία της Ταξιαρχίας Κορυτσάς. Στις 30 είχα φθάσει στο Στρατηγείο Ταξιαρχίας Κορυτσάς, κοντά στο Τομόρι. Καθ' οδόν ο Κώστα με ανέπτυξε το ζήτημα της ιδρύσεως της Επιμελητείας των. Προμηθευταί της οποίας είναι αι πολιτικαί οργανώσεις και χρηματοδότες οι μεγαλέμποροι των πόλεων. Η χρηματοδοσία κατορθώνεται με εράνους.

Το κίνημά του λαμβάνει καθημερινώς διαστάσεις από πυροπαθείς και καταδιωκομένους υπό της νυν Αλβανικής Φασιστικής Κυβερνήσεως. Προβλήματα γενόνται επισυτισμού και ιματισμού των αγωνιστών. Στο κίνημα συμμετέχουν και γυναίκες, ένοπλες και εις Βοηθητικές υπηρεσίες. Έχουν νοσοκομεία, ιατρούς και φαρμακοποιούς. Η Συμμαχική βοήθεια ελάχιστη ως προς τις ανάγκες του κινήματος. Τις μέρες εκείνες είχον πέσει αλεξιπτωτισταί, ένας Στρατηγός και 30 αξ/κοί Εγγλέζοι. Το Πόγραδετς είναι υπό την Διοίκησιν των Παρτιζάνων. Και για το οποίο οι Γερμανοί προσεπάθησαν πολλές φορές να καταλάβουν. Οι Γερμανοί έκαψαν, τους Αγίους Σαράντα, Χειμάρα, Αργυρόκαστρο, Ερσίνα, Τεπελένι, Κλεισούρα, το μισό Βεράτι, Μοσχόπολη, Λιαβινοβίτη. Οι Παρτιζάνοι χτύπησαν την Βουλή των Τιράννων κατά την ώρα της συνεδριάσεως, και μέσα στη Κορυτσά. Πολιτική οργάνωσις βαδίζει παράλληλα με την δική μας. Αυτοδιοίκησις σε κάθε τόπο. Επιτροπή του χωριού. Δικαστήρια του χωριού και κάθε άλλη διοίκηση εκλέγεται μέσα στο χωριό. Υπάρχουν και ανώτεραι διοικήσεις κατά περιφερείας. Επίσημος κυβέρνησις δεν συγκροτήθηκε ακόμη διότι έγινε δημοψήφισμα. Από τον Κώστα εγνώσθη ότι οι Σέρβοι Τίμπο και Βάσκα ευρίσκοντο στην Βόρειο Γιουγκοσλαυία. Η παράδοσις του υλικού έγινε στην επιμελητεία των Αλβανών. Η δε παραλαβή υπό του Κώστα Τζώρτζι. Ο Κώστας Τζώρτζι πολιτικός της περιφερείας Κοριτσάς και Νοτίου Αλβανίας επορεύθη προς το Γεν. Στρατηγείο, ειπών ότι κατά τας εορτάς ίσως και ενωρίτερον να μας επισκεφθούν μαζύ με τους Γιουγκοσλαύους.-

Κάπου 7-12-43 Ακριβές αντίγραφο Παγγανωρίτης

88

Ε. Λ. Α. Σ. ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΚΛΙΜΑΚΙΟ ΗΠΕΙΡΟΥ - ΔΥΤ. ΣΤΕΡΕΑΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙΙ

Αριθ. 281.-

ΔΙΑΤΑΓΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

8. 12. 1943

Ι.- Τα Ι και ΙΙ Τάγματα 42ου Συν/τος Ευζώνων τα οποία θα επιχειρήσουν την επιδρομήν της 8. 12. 1943 προς ΚΑΛΕΤΖΙ - ΠΛΕΣΙΑ να έχουν υπ' όψει τους ότι δεν θα παραμείνουν στα χωριά αυτά την νύχτα της 8ης προς 9ην Δεκεμβρίου, αλλά θα εγκατασταθούν εν προφυλακαίς εις τα υψώματα Ξηροβουνίου και εις θέσεις τας οποίας να αναγνωρίσουν αι Διοικήσεις αυτών από την ημέραν κατά την προχώρησιν των τμημάτων.-Η αναγνώρησις αύτη νά εκτελεσθή υπό τμημάτων - ανά μία ομάς - τα οποία θα αφίσουν τα Ι και ΙΙ Τάγματα κατά την προχώρησίν του επί των αμέσως Δυτ. του ποταμού υψωμάτων, με αποστολήν να εξασφαλίσουν την κατοχήν των υψωμάτων αυτών υπό τύπον προγεφυρώματος.- - Η σύμπτυξις προς τας θέσεις αυτάς θα αρχίσει από της 18ης ώρας της 8-ΧΙΙ-43.-

ΙΙ.- Τό τμήμα ΦΟΝΤΑ το οποίον θα εκτελέσει την επιδρομήν εις ΚΟΣΤΙΤΣΙ θα αποσυρθεί ομοίως από ΚΟΣΤΙΤΣΙ την 18ην ώραν εις υψώματα αμέσως δυτικώς γεφύρας ΣΚΛΟΥΠΟΥ όπου και θα εγκατασταθεί ως φυλάκιον ισχυρόν.- Εις τα υψώματα αυτά πρέπει να αφήση κατά την προχώρησίν του τμήμα διά την κατοχήν των. Τον τμήμα τούτο θα αναχωρήσει και εις θέσεις στις οποίες θα εγκατασταθεί την εσπέραν το τμήμα που θα

συμπτυχθεί από ΚΟΣΤΙΤΣΙ.-

ΙΙΙ.- Εις τας θέσεις αυτάς θα παραμείνουν τα τμήματα και κατά την 9-ΧΙΙ-43, θ' αποσυρθούν δε επί της Ανατολικής όχθης μόνον κατόπιν Διαταγής του Κλιμακίου.- Αι Διοικήσεις να εξασφαλίσουν στενόν μετά των τμημάτων σύνδεσμον και να ενημερώνουν το κλιμάκιον για την εξέλιξη των επιχειρήσεων όσο το δυνατόν συχνότερα.-

ΙV.- Η επιχείρησις της 8ης Δεκ. έχει απλώς τον χαρακτήρα επιδρομής και δ' αυτόν ακριβώς τον λόγον διατάσσεται η σύμπτυξις και εγκατάστασίς των εις τας άνω καθορισθείσας θέσεις.-

V.- Εις τα τμήματα να τονισθή η εξαιρετική σημασία της διατασσομένης επιχειρήσεως η επιτυχής έκβασις της οποίας θα επιφέρει γερό κτύπημα εις τον ΕΔΕΣ, του οποίου ζωτικότερον κέντρον έχει καταστή η περιοχή των χωρίων ΚΑΛΕΤΖΙ και ΠΛΕΣΙΑ ένθα και ο Στ. Δ/σεως του Ζέρβα.- Αι Διοικήσεις να φροντίσουν διά την ταχείαν προπαρασκευήν και εκτέλεσιν της επιδρομής.-

VI.- Αι Διοικήσεις να έχουν επίσης υπ' όψει τους ότι πρέπει να δημιουργήσουν μικράν εφεδρείαν εκ των ιδίων τμημάτων των, καθόσον είναι αδύνατος η κατ' άλλον τρόπον ενίσχυσις των, του ΚΛΙΜΑΚΙΟΥ μη δισθέντος ουδεμίαν εφεδρείαν.-

VII.- Τα τμήματα που θα συμμετάσχουν της επιχειρήσεως πρέπει να φροντίσουν διά την σύλληψιν ανταρτών του ΕΔΕΣ ή ιδωτών, για τη συλλογή πληροφοριών, σχετικώς με τας δυνάμεις του ΕΔΕΣ.-

VIII.- Συνημμένως στέλλομεν κρυπτογραφικόν Κώδηκα, τον οποίον να χρησιμοποιούν του λοιπού τα τμήματά μας εις την διαβίβασιν των αναφορών των κρυπτογραφικώς προς το ΚΛΙΜΑΚΙΟΝ, όταν επιβάλλει τούτο η ανάγκη.- Επίσης στέλλομε και κώδηκα χρησιμοποιήσεως φωτοβολίδων, υπό των επιχειρούντων τμημάτων.-

ΙΧ.- Τα τμήματα επιθέσεως 42 Σ. Ε. και Αποσπάσματος ΦΟΝΤΑ, καθωρίσθη ότι θα αρχίσουν την επίθεσίν των την 6ην ώραν της 8-ΧΙΙ-43

αμέσως με την έναρξιν της βολής του πυροβολικού. Όμως αυτό σε καμιά περίπτωσι δεν σημαίνει ότι αν δεν ακούσουν βολήν Πυροβολικού δεν θα αρχίσουν την επίθεσιν των στις 6 το πρωί. Τα επιτεθησόμενα τμήματα θα αρχίσουν οπωσδήποτε στις 6 πρωί 8-ΧΙΙ-43.- Τούτο δε γίνεται διά να επιτύχωμεν αιφνιδιασμόν των ανδρών των Φυλακίων του εχθρού, οι οποίοι την ώραν αυτήν θα κοιμούνται προφανώς.-

Εναπόκειται τώρα εις τας Διοικήσεις να υποβοηθήσουν ή όχι την πρώτην αυτήν προσπάθειαν των Τμημάτων των διά πυρών όλμων και πολυβόλων ή εντελώς αιφνιδιαστικά / κλέφτικα / να περάσουν τμήματά τους το γεφύρι και αφού αυτά δεχθούν πυρά να ενισχύσουν και προστατεύσουν την προέλασί τους με πυρά των βαρέων τους όπλων.-

Σ. Δ. 7-ΧΙΙ-1943 Άρης Βελουχιώτης Ν. Παπασταματιάδης/Συν/ρχης/Παραλήπται42 Σ. Ε. , Ι, ΙΙ, ΙΙΙ ΤάγματαΑνεξ. ΤάγμαΑπόσπασμα ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΑπόσπασμα ΦΟΝΤΑ

ΚοινοποίησιςVIII Μεραρχία

Διά την ακρίβειανΤο ΙΙΙ Γραφείο (Τ.Σ.Υ.)

89

Ε. Λ. Α. ΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΚΛΙΜΑΚΙΟ ΗΠΕΙΡΟΥ - ΔΥΤ. ΣΤΕΡΕΑΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΡΑΦ. ΙΙΙ

Αριθ. 272

ΔΙΑΤΑΓΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Διά την 8-12-1943

Ι.- Πληροφορίαι περί του εχθρού.- Τμήματα του Ανεξαρτήτου Τάγματος ενεργούντα εκκαθάρισιν

χωρίου ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ εδέχθησαν αιφνιδιαστικήν επίθεσιν νύκτα 4ης προς 5ην Δεκεμβρίου 1943 με αποτέλεσμα να εξαναγκάσουν Ανεξάρτητον Τάγμα συμπτυχθεί επί νέων θέσεων με μερικάς απωλείας εις αγνουομένους.-

ΙΙ.- Προθέσεις Διοικήσεως.- α) Να ενεργήσει επιδρομήν κατά χωρίων ΠΛΕΣΙΑ - ΚΑΛΕΝΤΖΙ, κέντρων δυνάμεων ΕΔΕΣ, διά να φέρει ούτω αντιπερισπασμόν κατά δυνάμεων ΕΔΕΣ, αντιτασσομένων κατά προσπαθείας Ανεξαρτήτου Τάγματος. β) Να συνδράμει το Ανεξάρτητον Τάγμα διά την ολοκλήρωσιν της εκκαθαριστικής προσπαθείας του, περιοχής από ΚΡΑΨΙ μέχρι ΧΟΥΛΙΑΡΑΔΕΣ.- Και γ) Να διαρπάσει όσα υλικά δεν προωθήθησαν, εκ των ριφθέντων υπό τεσσάρων (4) αεροπλάνων τας τελευταίας πέντε ημέρας.-

ΙΙΙ.- Ιδέα ενεργείας.- - Κυρία Προσπάθεια : Διά των Ι και ΙΙ Ταγμάτων του 42ου Συντάγματος Ευζώνων και του Ουλαμού Πυρ/κού διά γεφύρας ΠΛΑΚΑΣ προς ΚΑΛΕΤΖΙ - ΠΛΕΣΙΑ.- - Δευτερεύουσα Προσπάθεια : α) Διά του Ανεξαρτήτου Τάγματος, του ΙΙ Τάγματος 2/39 Σ. Ε. και του Ανεξαρτήτου Λόχου VΙΙΙ Μεραρχίας προς ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ - ΚΡΑΨΙ και γέφυραν ΤΣΙΜΟΒΟΥ.- β) Διά Τμήματος Αποσπάσματος Φόντα προς ΚΟΣΤΙΤΣΙ.-

IV.- Συγκέντρωσις Τμημάτων επιθέσεως : Ι) Το Ι Τάγμα 42ου Σ. Ε./μείον ομάς εις ΚΟΥΚΟΥΛΙΑ και μία ομάς εις ΓΡΑΙΚΙΝΟ/ να αχθεί εις Άγναντα την νύκτα της 6ης προς 8ην Δεκεμβρίου 1943.- 2) Το ΙΙ Τάγμα 2/39 να αχθή εις Συράκον εντός της 6ης Δεκεμβρίου 1943 όπου και θα τεθή υπό τας διαταγάς του Ανεξαρτήτου Τάγματος. Δρομολόγιο ΧΡΙΣΤΟΙ - ΣΚΙΑΙΝΑ - ΣΥΡΑΚΟ.- 3) Ανεξάρτητος Λόγος VΙΙΙ Μεραρχίας ήχθη εις ΠΡΟΣΗΛΙΑ την νύκτα της 5ης προς 6ην Δεκεμβρίου 1943.- 4) Ουλαμός Ορειβατικού Πυροβολικού να αχθή εις Ραφταναίους την νύκτα της 7ης προς 8ην Δεκεμβρίου 1943.-

V.- Eκτέλεσις : 1) Την 6ην ώραν της 8-ΧΙΙ-1943 βολή Πυροβολικού θα σημάνη την έναρξιν της επιθέσεως.-

2) Μετά την έναρξιν της βολής του Πυροβολικού.- α) Το 42ον Σ. Ε. - Ι και ΙΙ Τάγματα - εκβιάζον την διάβασιν γεφύρας ΠΛΑΚΑΣ θα αναπτύξει την επίθεσιν του προς ΚΑΛΕΤΖΙ - ΠΛΕΣΙΑ.- β) Εις αμφότερα αυτά τα χωρία τα τμήματα θα περισυλλέξουν όλο το πολεμικόν υλικόν το οποίον τυχόν θα ευρεθεί και ιδίως το από ρίψεις αεροπλάνων.- γ) Το τμήμα Αποσπάσματος Φόντα θα αχθή διά γεφύρας ΣΚΛΟΥΠΟΥ/ΑΜΠΕΛΟΧΩΡΙΟΥ/ εις ΚΟΣΤΙΤΣΙ, καλυπτόμενον από Β. Δ. δ) Το Ανεξάρτητον Τάγμα με όλα τα υπό τας διαταγάς του Τμήματα με την ανάπτυξιν της επιθέσεως του 42 Συντάγματος Ευζώνων θα εξορμήσει εκ των θέσεων του και, Ι) Διά της κυρίας του δυνάμεως να αχθεί εις ΚΡΑΨΙ - ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ διά την εκτέλεσιν της αποστολής περί ης η υπ' αριθ. 219/1-12-43 διαταγή του Κλιμακίου.- 2) Διά τμημάτων αναλόγων προς την αποστολήν εκάστου δυνάμεως θα θέσει υπό τον έλεγχον τούτων από καταλλήλων θέσεων τας Γεφύρας ΠΑΠΑΣΤΑΘΗ και ΤΣΙΜΟΒΟΥ.-

ΥΙ.- Σταθμοί Διοικήσεως.- α) Κλιμακίου ο αυτός.- β) 42ον Σύν/μα Ευζώνων εις υψώματα ανατολικώς Γεφύρας ΠΛΑΚΑΣ.-

VII.- Διαβιβάσεις.- Διά τηλεφώνου και πεζών αγγελιοφόρων.-

VIII.- To III Τάγμα 42ου Σ. Ε. να ειδοποιήσει περί της προκειμένης επιχειρήσεως.

α) Τας επί της δυτικής όχθης του Αράχθου διαπεραιωθείσας ομάδας τας οποίας και να διατάξει να εντείνουν ιδιαιτέρως την δράσιν των.-

β) Να διαπεραιώσει τμήμα του μικράς δυνάμεως εις ΝΙΣΙΣΤΑΝ.-

ΙΧ.- Οι παραλήπται της παρούσης ν' αναφέρουν εις το Κλιμάκιον

την λήψιν αυτής τηλεφωνικώς και να φροντίσουν ώστε να τηρηθή η επιχείρησις απόλυτα μυστική, αν δεν θέλουν να περιέλθει εις γνώσιν του εχθρού ο επιδιωκόμενος αιφνιδιασμός.-

Χ.- Διά την επάνοδον των Τμημάτων του 42ου Σ. Ε. και ΦΟΝΤΑ εις τας βάσεις εξορμήσεως των, εκδοθήσονται μεταγενεστέρως ειδικαί διαταγαί.- Σ. Δ. 6-ΧΙΙ-1943 ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ Ν.ΠΑΠΑΣΤΑΜΑΤΙΑΔΗΣ/Συν/ρχης

Παραλήπται42ον Σ. Ε.Ανεξάρτητον Τάγμα.-Απόσπ. ΦΟΝΤΑΙΙ. Τάγμα 2/39 Συν/τος.-Ουλαμός Πυροβολικού.-

ΚοινοποίησιςΙ και ΙΙΙ Τάγμα 42ου Σ.Ε.-Ανεξ. Λόχον VIII Μεραρχίας.-VΙΙΙ ΜεραρχίανΑπόσπ. ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ.-

Διά την ακρίβειανΤο ΙΙΙ Γραφείο

(Τ.Σ.Υ.)

90

Ε. Λ. Α. Σ.-ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΚΛΙΜΑΚΙΟ ΗΠΕΙΡΟΥ - Δ.ΣΤΕΡΕΑΣ.-42ον ΣΥΝ/ΓΜΑ ΕΥΖΩΝΩΝ.-

Αριθ. 230

ΔΙΑΤΑΓΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Διά την 8ην Δεκεμβρίου 1943.-

Ι.- ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ ΕΧΘΡΟΥ.-

Ο εχθρός διά δυνάμεως 100-150 ανδρών κατέχει τας Β. Α' προσβάσεις του όρους ΞΕΡΟΒΟΥΝΙΟΥ και νοτίως γεφύρας Πλάκας διαθέτων αυτόματα όπλα (οπλ/λα, πλ/λα) και όλμους των 0,081, πιθανώς δύο.

ΙΙ.- ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ ΚΛΙΜΑΚΙΟΥ.-

α) Να ενεργήση επιδρομήν κατά των χωρίων ΠΛΕΣΙΑ - ΚΑΛΕΝΤΖΙ, κέντρον δυνάμεως του ΕΔΕΣ, διά να φέρει αντιπερισπασμόν κατά δυνάμεων ΕΔΕΣ αντιτασσομένων κατά προσπαθείας Ανεξαρτήτου Τάγματος. β) Να συνδράμη το Ανεξάρτητον Τάγμα διά την ολοκλήρωσιν της εκκαθαριστικής προσπαθείας του εν τη περιοχή από ΚΡΑΨΙ μέχρι ΧΟΥΛΙΑΡΑΔΕΣ και γ) Να διαρπάση όσα υλικά δεν προωθήθησαν εκ των ριφθέντων υπό τεσσάρων αεροπλάνων τας τελευταίας πέντε ημέρας.-

ΙΙΙ.- ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ ΣΥΝ/ΤΟΣ.-

Η εξουδετέρωσις των εχθρικών αντιστάσεων των ευρισκομένων Ν. Δ. γεφύρας Πλάκας, η κατάληψις της κορυφογραμμής Ν. Δ. γεφύρας, η εκκαθάρισις των επί ταύτης ευρισκομένων εχθρικών φυλακίων, η κατάληψις των χωρίων ΠΛΕΣΙΑ και ΚΑΛΕΝΤΖΙ, η διάλυσις εχθρικών δυνάμεων εις τα χωρία ταύτα, σύλληψις αιχμαλώτων και περισυλλογή παντός είδους υλικών και η κατοχή των χωρίων τούτων μέχρι της 18ης ώρας της 8ης του 12ου - 43 ότε τα τμήματα θα συμπτυχθούν επί της κορυφογραμμής ΞΕΡΟΒΟΥΝΙΟΥ εγκαθιστάμενα εν προφυλακαίς.-

IV.- ΙΔΕΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ.-

α) Διά του Τάγματος να ενεργήση βιαίαν διέλευσιν της γεφύρας Πλάκας και διά πλευρικής, εκ του αριστερού να υπερφαλαγγίση

τας αναγνωρισθείσας εχθρικάς αντιστάσεις και να κινηθεί εν συνεχεία προς κατάληψιν της κορυφογραμμής ΞΕΡΟΒΟΥΝΙΟΥ και εκείθεν προς ΚΑΛΕΝΤΖΙ - ΠΛΕΣΙΑ. β) Διά του Ι Τάγματος άμα ως το ΙΙ Τάγμα ανέλθει επί της κορυφογραμμής ΞΕΡΟΒΟΥΝΙΟΥ να ενεργήση κίνησιν διά της γεφύρας Πλάκας προς ΠΛΕΣΙΑ - ΚΑΛΕΝΤΖΙ εν στενώ συνδέσμω προς ΙΙ Τάγμα.-

V.- ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ.-

ΙΙ Τάγμα μείον ομάς πολ/λων και μείον ομάς όλμων εν πρώτω κλιμακίω. Ι Τάγμα μείον ομάς πολ/λων και μείον ομάς όλμων εν δευτέρω κλιμακίω μέχρις καταλήψεως κορυφογραμμής υπό ΙΙ τάγματος και είτα εν πρώτω και τούτο κλιμακίω προς ΠΛΕΣΙΑ - ΚΑΛΕΝΤΖΙ εκ της δυτικής παρυφής συνοικισμού ΜΟΝΟΛΙΘΙΟΥ.

VI.- ΑΠΟΣΤΟΛΑΙ ΤΑΓΜΑΤΩΝ.-

ΙΙ Τάγματος. Να διέλθει βιαίως την γέφυραν Πλάκας να κινηθή νοτίως της γέφυρας διά κεκαλυμένου δρομολογίου και είτα να κατευθυνθή προς υποδειχθείσαν λευκήν πέτραν υπερφαλαγγίζουσα τα εχθρικά τμήματα τα ευρισκόμενα επί των αντερεισμάτων Ν. Δ. γεφύρας Πλάκας. Με την κατάληψιν τοποθεσίας λευκής πέτρας να εκτοξεύση μίαν ερυθράν φωτοβολίδαν. Δεκαπέντε 15' λεπτά της ώρας μετά την εκτόξευσιν της φωτοβολίδος θα κινηθή προς κατάληψιν της κορυφογραμμής ΞΕΡΟΒΟΥΝΙΟΥ (Δύο μεμονωμένα δένδρα), θα εκκαθαρίση την περιοχήν θα εγκαταστήση σταθεράν πλαγιοφυλακήν αναλόγου δυνάμεως εκτοξεύον μίαν ερυθράν φωτοβολίδα και θα κινηθή κατά μήκος της κορυφογραμμής προς αυχένα ευρισκόμενον Ν. Α. ΚΑΛΕΝΤΖΙ και επί του υποδειχθέντος υψώματος ένθα θα εγκαταστήση βάσιν πυρός διά την υποστήριξιν κινήσεως Ι Τάγματος προς αυχένα ΚΑΛΕΝΤΖΙ. Μετά την διέλευσιν του Ι Τάγματος θα κινηθεί προς ΚΑΛΕΝΤΖΙ - ΠΛΕΣΙΑ αφίνον τμήμα ανάλογον διά την αναγνώρισιν των θέσεων νυκτερινής διαμονής του Τάγματος το οποίον αφού εκκαθαρίση Καλέντζι - Πλέσια εν στενή συνεργασία μετά Ι Τάγματος θα συμπτυχθή την 18' ώραν επί της κορυφογραμμής Ξεροβουνίου. Ι. Τάγματος.- Άμα ως το ΙΙ Τάγμα καταλάβει την κορυφογραμμήν Ξεροβουνίου να κινηθή διά της γεφύρας Πλάκας και διά της οδού της αγούσης από γέφυραν Πλάκας, συνοικισμόν ΜΟΝΟΛΙΘΙΟΥ, αυχένα - Καλέντζι - Πλέσια εκκαθάριζον εν τάχει την περιοχήν ταύτην, να εισέλθει εις Καλέντζι - Πλέσια εν συνεργασία με ΙΙ Τάγμα να εκκαθαρίση τας εχθρικάς αντιστάσεις και να περισυλέξη υλικά πάσης φύσεως του εχθρού ως και τρόφιμα, άτινα δέοντα διά κτηνών και ανθρώπων μεταφερθώσι προς Άγναντα και την 18ην ώραν της ιδίας να συμπτυχθεί επί της κορυφογραμμής Ξεροβουνίου και πρίν τον αυχένα εν συνδέσμω στενώ μετά ΙΙ Τάγματος όπου δέον να αφεθή ανάλογον τμήμα κατά την διέλευσιν διά την αναγνώρισιν θέσεως νυκτερινής διαμονής εν προφυλακαίς του Τάγματος ως η υπ' αριθ. 281/7-12-43 Δγή Κλιμακίου.- Το Τάγμα να λάβη αυστηρά μέτρα ασφαλείας εν συνεργασία μετά του ΙΙ Τάγματος ίνα αποφευχθεί τυχόν αιφνιδιασμός κατά την νύκτα

υπό εχθρικών τμημάτων.- Το Ι Τάγμα να έχη υπ' όψιν του ότι θα κινηθή προς αυχένα Καλέντζι εν στοιχείον όλμου εκ του τμήματος Παπούλια όταν το Τάγμα φθάσει περί τον αυχένα Καλαντζίου, το τοιούτον να διαταχθεί υπό του Τάγματος.-

VII.- ΕΚΤΕΛΕΣΙΣ

Έναρξις της επιθέσεως η 6η ώρα της 8-12-43 και κατόπιν βολής πυροβολικού, τούτο όμως δεν σημαίνει, εάν το πυροβολικόν δεν άρξεται της βολής του ότι δεν θα εκδηλωθεί και η επίθεσις την 6ην ώραν.

VIII.- ΒΑΣΙΣ ΠΥΡΟΣ.-

α) Επί της καθωρισθείσης τοποθεσίας αριστεράς όχθης Αράχθου διά δύο ομάδων όλμων και των πολυβόλων αμφοτέρων των Ταγμάτων κατ' αρχήν και είτα διά δύο ομάδων πολ/λων και τριων σωλήνων όλμων. β) Αποστολή βάσεως πυρός. Η υποστήριξις των τμημάτων πρώτου κλιμακίου και η εξουδετέρωσις των αναγνωρισθεισών και αναγνωρισθησομένων εχθρικών φωλεών αντιστάσεων και η υποδοχή τυχόν συμπτυσσομένων τμημάτων μας.

ΙΧ.- ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΕΙΣ ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΥ.-

Ουλαμός ορειβατικού πυροβολικού θα υποστηρίζη εκ συνοικισμού ΡΑΦΤΑΝΑΙΩΝ την κίνησιν των τμημάτων του Συν/τος.

Χ.- ΕΦΕΔΡΕΙΑΙ.-

Γνωστοποιούμεν εις τα Τάγματα ότι απαραιτήτως δέον να δημιουργήσωσι εφεδρείαν, καθόσον τόσον το Συν/γμα όσον και το Κλιμάκιον ουδεμίαν δύναμιν εφεδρικήν έχουσι εις χείρας των και επομένως να μη ζητηθή τοιαύτη.

ΧΙ.- ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ και ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣ.-

1) α) Άξων διαβιβάσεως του ΙΙ Τάγματος γέφυρα Πλάκας - Λευκή πέτρα δύο δένδρα (επί κορυφογραμμής ξεροβουνίου), κορυφογραμμή ξεροβουνίου δι' αυχένος προς Καλέντζι. β) Ι Τάγματος γέφυρα Πλάκας συνοικισμός Μονολιθίου, αυχήν Καλεντζίου - Καλέντζι. 2) Κώδιξ χρησιμοποιηθησόμενος κατά την επιχείρησιν ο συνειμμένως τη υπ' αριθ. 281/7-12-43 Δ/γή Κλιμακίου και επιπροσθέτως η εκτόξευσις Λευκών φωτοβολίδων παρά των τμημάτων θα καταδεικνύει

τας εκάστοτε θέσεις των τμημάτων εν πρώτω κλιμακίω. 3) Σύνδεσμοι. Διά πεζών συνδέσμων.

ΧΙΙ.- ΣΤΑΘΜΟΙ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ.-

α) Συν/τος.- Ο μεμονωμένος οικισμός επί της οδού Πλάκας Αγνάντων (όπου αρχικώς ήτο ο όλμος του ΙΙ Τάγματος). β) Ι Τάγματος.- Βορείως συνοικισμού γεφύρας Πλάκας επί του αντερίσματος, είτα εκκλησία συνοικισμού Μονολιθίου, αυχήν Καλεντζίου - Καλέντζι.- γ) ΙΙ Τάγματος.- Αρχικώς συνοικισμός γεφύρας Πλάκας, είτα λευκή πέτρα, δύο δένδρα επί κορυφογραμμής ξεροβουνίου, αυχήν Καλεντζίου - Καλέντζιον.-

ΧΙΙΙ.- ΣΤΑΘΜΟΣ ΕΠΙΔΕΣΕΩΣ.-

Παρά τον συνοικισμόν γεφύρας Πλάκας και είτα μεταφορά τραυματιών εις Άγναντα.

Σ. Δ. τη 7-12-43.- Το 42ον ΣΥΝ/ΓΜΑ ΕΥΖΩΝΩΝ (Τ. Υ.)Πραλήπται. Ι, ΙΙ Τάγματα, Ουλαμός Πυρ/κου.Κοινοποίησις.Κλιμ. Ηπ. - Δ. Στερεάς.- (υ.τ.α)

91

Ε. Λ. Α. Σ42ον Σύνταγμα ΕυζώνωνΙΙ Τάγμα Ευρυτανίας

ΕΚΘΕΣΙΣ

Επί της ενεργηθείσης υπό του ΙΙ Τάγματος επιχειρήσεως της 8ης Δεκεμβρίου 1943.-

Από 10ήμερου το Τάγμα ευρίσκετο εν προφυλακαίς εις τα Α. αντερείσματα Πλάκας, εξασφαλίζον την διάβασιν της γεφύρας Πλάκας. - Κατόπιν της υπ' αριθ. 230/7/43 διαταγής 42ου Συν/τος Ευζώνων, αι δυνάμεις του Τάγματος, δυνάμεως ενός λόχου συν ομάς Πεζικού, συνεκεντρώθησαν την νύκτα της 7ης προς την 8ην/12/43 εις την βάσιν των εξορμήσεως εις Πλάκαν. Η βάσις πυρός του Τάγματος, αποτελουμένη από 4 Πολ/λα συν ουλαμόν Όλμων των 0,081 χιλστ. ευρίσκετο εις τα Α. αντερείσματα Πλάκας και Δ. Φράστας.- - Τα Τμήματα κατέλαβον την βάσιν εξορμήσεως την 2.30' ώραν.- Την5.40 ώραν εχθρική περίπολος εξετόξευσε χειροβομβίδα εις τα δυτικά βάθρα της γεφύρας, είτα συνεπτύχθη. Την 5.45' ώραν το Τάγμα με σχηματισμόν διαδοχικών Διμοιριών διήλθε ταχέως και αθορύβως την γέφυραν χωρίς να γίνη αντιληπτόν παρά του εχθρού, ότε ήρχισε ταχέως να κινήται προς τα αριστερά και άνω.- - Αι διμοιρίαι Ιου Κλιμακίου ήρχισαν ταχέως την υπερφαλάγγισιν των αναγνωρισθεισών εχθρικών θέσεων και κατεδείκνυον τας εκάστοτε θέσεις των με λευκάς φωτοβολίδας ίνα μη βάλωνται από την βάσιν πυρός.- - Την 6.30' ώραν - ερρίφθησαν δύο λευκαί φωτοβολίδες - υπό των δύο διμοιριών μας του Ιου Κλιμακίου, πλησίον του Σ. Δ. του Διοικητού του εχθρικού Τμήματος, Ταγμ. Τσέτα. Τούτο επροξένησε τοιαύτην σύγχυσιν εις το εχθρικόν Τμήμα, δυνάμεως 72 ανδρών, ώστε αμαχητεί και παραλαβόντες μόνον τον οπλισμόν των, εκινήθησαν ταχέως προς την κορυφογραμμήν δι' αποτόμου ημιονικής οδού από όπου και διέφυγον λόγω του επικρατούντος σκότους, παρουσιάσαντες μικράν αντίστασιν.- - Τα τμήματα μας με πεσσοειδή διάταξιν ομάδων εκινήθησαν ταχέως προς Λευκήν Πέτραν, ένθα και ο Ιός αντικ. σκοπός, από όπου εξετόξευσαν ερυθράν φωτοβολίδα. Παρά την απόστασιν και το απόκρημνον του εδάφους, τα Τμήματα με την αυτήν διάταξιν, έφθασαν την 8.20' ώραν εις την κυρίαν κορυφογραμμήν, σημειώσαντα την

κατάληψιν του 2ου αντικ. Σκοπού δι' ερυθράς φωτοβολίδος.- - Μετά την κατάληψιν της κορυφογραμμής το Τάγμα προώθησε μίαν διμοιρίαν ως σταθεράν πλαγιοφυλακήν εις χαρακτηριστικούς διδύμους Λόφους εξασφαλίζουσα την ημιονικήν προς Ανώγειον. Η Διμοιρία αύτη εις την θέσιν αυτήν εδέχθη ελαφρά πυρά υποχωρούντων ατάκτων άτινα και εσίγησεν. Διμοιρία συν ομάς εγκατεστάθη επί της κορυφογραμμής ως κυρίας γραμμής αντιστάσεως του προγεφυρώματος.- - Διμοιρία ως κινητή πλαγιοφυλακή με σχηματισμόν προσπελάσεως εκινήθη παραλλήλως ημιονικής Ιωαννίνων, διά μέσου βραχωδών αντερεισμάτων Ξηροβουνίου εν συνδυασμώ με κίνησιν Ι Τάγματος, και εις απόστασιν 1.000 μ. από ημιονικής εξασφαλίζουσα ταύτην, και κατηυθύνθη προς Πλέσια.- Μετά πολύωρον και κοπιώδη πορείαν κατώρθωσε η πλαγιοφυλακή αυτή να φθάση την 13.30' ώραν εις Ν. Α. αντερείσματα Πλεσίων. Από της θέσεως αυτής και εις απόστασιν 2.000 μ. εφαίνοντο ανερχόμενα δυτικά αντερείσματα Πλεσίων πλήθος κατοίκων μεταφέροντες υλικά και τρόφιμα του Ε. Δ. Ε. Σ. Ομάς πολ/λων της βάσεως πυρός μας καταφθάσασα εις αυχένα Καλεντζίου μετά Ι Τάγματος, έβαλεν συνεχώς κατά των ατάκτως υποχωρούντων και μεταφερόντων τα υλικά.- - ¹ραν 14.10' διαβάσα η Διμοιρία την πεδινήν έκτασιν εισήλθε εις Πλέσια, ως επίσης και το Ι Τάγμα την αυτήν περίπου ώραν εισήλθε εις Πλέσια, καταλαβόν Δ. αντερείσματα. Επί τινα χρόνον η πλαγιοφυλακή ησχολήθη με περισυλλογήν υλικών, άτινα παρέδωσε εις Ι Τάγμα και την 18 ώραν συνεπτύσσετο προς την Κ. Γ. Αντιστάσεως του Τάγματος και προς το αριστερόν τούτου. Η ομάς πολ/λων ετάχθη εις βάσιν πυρός Αυχένος Καλεντζίου και την πρωϊαν της 9ης συνεπτύχθη επί της Κ. Γ. Α. προγεφυρώματος. - Κατά την διάρκειαν της 8ης μία ημιομάς ησχολήθη με εκαθάρισιν συνοικισμού Μονολιθίου περισυλλέξασα υλικά τινά, το Αρχείον του εχθρικού Τμήματος άθικτον κ.τ.λ. άτινα είχον εγκαταλειφθή υπό των εν σπουδή υποχωρησάντων Ε. Δ. Ε. Σ. Άπαντα ταύτα απεστάλησαν εις 42ον Σύνταγμα Ευζώνων.- - Από της πρωϊας της 9-12-43 ενεφανίσθησαν εις το αριστερόν των προφυλακών μας και από κατεύθυνσιν Ανωγείου άτακτοι του εχθρού ίνα αναγνωρίσωσι τας κατεχομένας παρ' ημών θέσεις. Ούτοι εβλήθησαν

παρά των φυλακίων μας και συνεπτύχθησαν.- - Μετά δίωρον περίπου ήτοι την 10.30' ο εχθρός εξεδήλωσε ζωηράν επίθεσιν με σχηματισμόν ομάδων συμπαρατεταγμένων με κυρίαν προσπάθειαν να καταλάβη την κορυφογραμμήν και εξουδετερώση το προγεφύρωμα. Η δύναμίς του ανήρχετο από 120-150 άνδρας με πολλά αυτόματα και επί κεφαλής των οποίων ευρίσκετο ο Παπαδόπουλος, όστις προσωπικώς εφώναζε "αέρα παιδιά" οι δε άνδρες του με παρομοίας φωνάς προσεπάθουν να μας επιβληθούν.- - Εν τμήμα του εχθρού εθεάθη κινούμενον ίνα αποκόψη την ημιονικήν Ιωάννίνων. Η προσπάθειά των αύτη απεκρούσθη παρά του Ι Τάγματος.- - Παρ' όλον ότι η κατάστασις παρουσιάζετο κρίσιμος, ισχυρά και πείσμονα πυρά ημετέρων συνδυασμένα με κίνησιν αριστεράς διμοιρίας μας,και μετά δίωρον σκληράν μάχην από αποστάσεως 300 μέτρων ο εχθρός περί ώραν 13.30' ετράπη εις φυγήν ατάκτως διωκόμενος υπό δραστικών πυρών.- - Μετά ταύτα ουδέν επεισόδιον μετά του εχθρού παρουσιάσθη εις την θέσιν των προφυλακών του Τάγματος καθώς και εις ολόκληρον το προγεφύρωμα μέχρι της ώρας της συμπτύξεως.- - Απώλειαι του εχθρού ακαθόριστοι. Συνελήφθησαν τρεις αιχμάλωτοι. Απώλειαι ημετέρων ουδεμία.- - Συμπτυχθέν το Τάγμα Α. Αράχθου κατέλαβεν προτέρας θέσεις του.- - Ηθικόν, μαχητικότης και πειθαρχία των ανδρών, ως και εκτέλεσις των εντολών μετά ταχύτητος και ακριβείας, άνευ προηγουμένου.- Σ. Δ. ΙΙ Τάγματος της 10-12-43 Γεωργιάδης Πλατιάς Καραγιώργος

Διά την ακρίβειαν της αντιγραφής Σ. Δ. 21-12-943 Το ΙΙΙ Γραφείον Κλιμ. Ηπειρ. - Δυτ. Στερεάς (Τ.Σ.Υ.)

92

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΝ

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ μεταξύ ΑΡΧΗΓΕΙΟΥ Αυλώνος - Αργυροκάστρου

(Στάμπι - Βλιόρ - Τζιροκάστρ) και 15ου Συντάγματος ΕΛΑΣ

Σήμερα στις 13 του μήνα Δεκέμβρη του 1943 και στην έδρα της Περιφερειακής Επιτροπής Αργυροκάστρου οι κάτωθι υπογεγραμμένοι σύντροφοι Σπεντρή Σπάχη για το Αρχηγείο Αυλώνος - Αργυροκάστρου και συν. Γκραμπάλας για το 15 Σύνταγμα, απεφάσισαν την σύσταση μικτού Ελληνο-Αλβανικού τάγματος, το οποίον θα περιοδεύει εις την περιοχήν του Αρχηγείου Αυλώνος - Αργυροκάστρου και του 15ου Συν/τος Πεζικού ΕΛΑΣ. Αι δύο ως άνω Στρατιωτικαί Διοικήσεις διερμηνεύουσαι τα αισθήματα συναδελφώσεως των δυο γειτονικών και φίλων λαών και εν τη επιθυμία των όπως σταματήσουν αι παρεξηγήσεις μεταξύ Ελληνο-Αλβανικών μειονοτήτων και των λαών Αλβανίας Ελλάδος και διά να καταστήσουν πραγματικότητα την συναδέλφωσιν κατέληξαν εις την ως άνω απόφασιν με τας εξής εκατέρωθεν υποχρεώσεις:

1) Το Αρχηγείον Αυλώνος - Αργυροκάστρου και το 15ον Σύν/μα Πεζικού ΕΛΑΣ να διαθέσουν διά το μικτόν Τάγμα δύναμιν εκ 50 ανδρών έκαστον, καλώς εξοπλισμένον, πλαισιωμένον με καλήν εμφάνισιν και παράστημα.

2) Την Διοίκησιν του Τάγματος αποτελούν μαζί αι δύο τριμερείς διοικήσεις των Τμημάτων ήτοι για μεν το Αλβανικόν Τμήμα ο Στρατιωτικός Αρχηγός, ο πολιτικός καθοδηγητής και ο βοηθός του, διά δε το τμήμα του ΕΛΑΣ ο Στρατιωτικός Αρχηγός, ο αντιπρόσωπος του ΕΑΜ και ο Καπετάνιος.

3) Στρατιωτικώς και τακτικώς θα υπάγωνται υπό τας

στρατιωτικάς Διοικήσεις "ΣΤΑΜΠΙ" ή 15ον Σύνταγμα εις την περιοχήν των οποίων ευρίσκονται.

4) Κάθε τμήμα θα έχει και σημαία της Εθνικότητός του και εις το πηλίκιον το ελευθερώσιμον της οργανώσεως. Αι δύο μαζί σημαίαι θα αποτελούν την κοινήν σημαίαν του Τάγματος.

5) Μέτρα πειθαρχικά διά κάθε παράπτωμα θα λαμβάνωνται από μικτήν επιτροπήν του Τάγματος. Διά τας περιπτώσεις βαρέων παραπτωμάτων συνεπαγωμένων την εσχάτην των ποινών, θα αποστέλονται με έκθεσιν εις τας αντιστοίχους στρατιωτικάς Διοικήσεις.

6) Επισιτισμός του Τάγματος. Διά μεν την κίνησίν των εις την περιοχήν του 15ου Συν/τος το Σύνταγμα, διά δε την περιοχήν της Αλβανίας το Αρχηγείον Αυλώνος - Αργυροκάστρου.

7) Διά την πολιτικήν γραμμήν και εργασίαν εντός των λόχων, οι πολιτικοί υπεύθυνοι θα λαμβάνουν οδηγίας των ανωτέρων των καθοδηγήσεων και από κοινού θα συνεργάζονται διά τον εναρμονισμόν των απόψεων.

8) Προ η άμα τη εισόδω των εις οιανδήποτε περιοχήν να έλθη εις επαφήν με αντιπρόσωπον της πολιτικής Οργανώσεως της περιοχής (περιφ. Επιτροπή Τομεακή Τμηματική) διά την ενημέρωσιν εις την ψυχολογίαν και τα ζητήματα του περιβάλλοντος. Προ της εισόδου του εις την ετέραν των περιοχών να αναφέρουν εις τας προϊσταμένας των στρατιωτικάς διοικήσεις ημερομηνίαν εισόδου ή εξόδου. Ανά δεκαπενθήμερον να υποβάλλουν εκθέσεις εις το Στάμπι ή 15ον Σύνταγμα και ανά 15νθήμερον να συνδέονται δι' ιδίου συνδέσμου.

9) Κάθε τμήμα να έχη δύο Συνδέσμους με τα Αρχηγεία των.

10) Η κοινή διοίκησις του Τάγματος να καταβάλη προσπάθειαν εκμαθήσεως των δύο γλωσσών και ιστοριών αντιστοίχως.

11) Τα δύο Αρχηγεία να εφοδιάζουν συνεχώς με τον τύπον και δελτία το Τάγμα εις ικανόν αριθμόν.

12) Τα δύο Αρχηγεία έχουν την προοπτικήν της αυξήσεως της δυνάμεως του Τάγματος.

Κάπου στα Αλβανικά Βουνά 13 Δεκέμβρη 1943.

Ο Αντιπρόσωπος του 15ου Συν/τος ΕΛΑΣ Σ. Γκραμπάλας Ο Αντιπρόσωπος της 1ης Ζώνης Επιχ/σεων Αυλώνος - Αργυ- ροκάστρου Μπεντρή Σπαχή

93

Ε. Λ. Α. Σ. ΔΙΑΤΑΓΗXVI ΜΕΡΑΡΧΙΑ Κοινοποιούμεν υμίν κατωτέρω ως έχει τηνEΠΙΤ. ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙον από 15-10-43 ημερησίαν Δ/γην της ΙΧ Μερ-ΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. 790 αρχίας διαβιβασθείσης ημίν διά της υπ' αριθ. 3076/9-12-43 Δ/γης του Γεν. Στρατηγείου,Ινα λάβητε γνώσιν.- Σ. Δ. Μεραρχίας 13-12-43Παραλήπται ΗΆπαντα τμήματα Διοίκησις της ΜεραρχίαςΚαι Σχηματισμοί Μεραρ. Κ. ΤσαμάκοςΚοινοποίησις Σ. ΖαχαριάςΕφεδρ. Μεραρχία Πηλίου Αλμυρού - Φαρσάλων - Βελεστίνου Διά την ΑκρίβειανΔομοκού - Αγυιάς Συν/μα Τό ΙΙΙον ΓραφείονΒόλου με την παράκλησιν όπως δημοσιεύση (Τ.Υ.)ταύτην εις τον τύπον της. Ε. Λ. Α. ΣΙΧ ΜΕΡΑΡΧΙΑ (ΔΥΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ)

ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ Ιον

Ημερησία Διαταγή

της 15ης Οκτωβρίου 1943

Έχοντες υπ' όψιν υποβληθείσαν ημίν έκθεσιν τους Σμηναγόν Σταυραετόν, Ανθ/γόν Εφραιμίδη και τους υπ' αυτούς 50 συναγωνιστάς αντάρτας.-

Επαινούμεν

Διότι την 11ην τρεχ. μηνός διά τολμηρού εγχειρήματος υπερβαίνοντος την έννοια της εκτελέσεως απλού καθήκοντος επέφερον σοβαράς απωλείας εις τον εχθρόν ήτοι στήσαντες ενέδραν πολύ έμπροσθεν των γραμμών μας επί της οδού Καστοριάς - Κορυτσάς και παρά την θέσιν Δέρβενα επετέθησαν αιφνηδιαστικώς εναντίον δύο αυτοκινήτων πλήρων στρατιωτών εκ των οποίων εφόνευσαν περί τους 27 των λοιπών τραπέντων εις φυγήν.-

Κατά την ενέργειαν ταύτην επεδείξαντο με προφανή κίνδυνον της ζωής των θάρρος Ψυχραιμίαν και αποφασιστικότητα.-

15-10-43 Διά την Μακεδονίαν Σ. Δημαράκος

94

Ε.Λ.Α.ΣΙη ΜΕΡΑΡΧΙΑΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙΑριθ.Πρωτ.3526

ΔΙΑΤΑΓΗ

Εν συνεχεία προς την υπ΄αριθ. 3400/28-11-43 διαταγήν μας, κοινοποιούμεν κατωτέρω παρατηρήσεις και συμπεράσματα επί της τακτικής ην εφήρμοσε ο Γερμανικός Στρατός κατά τας επιχειρήσεις του εναντίον του τομέως της Μεραρχίας από της 17ης Οκτωβρίου ε. ε. και του τρόπου καθ' ον αντέδρασαν τα τμήματά μας εις τας εκκαθαριστικάς του ενεργείας, ίνα έχετε ταύτας υπ' όψει σας εις μελλοντικάς ομοίας του επιχειρήσεις.-

Α' ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ

Ι) Γερμανοί.- Ήσαν καλώς πληροφορημένοι διά τους χώρους ους διέμεινον αι Διοικήσεις και διά την διατιθεμένην περίπου δύναμιν εις έκαστον τομέα. Ηγνόουν μόνον τον αριθμόν των διατιθεμένων αυτομάτων όπλων, πολυβόλων και όλμων.-

2) Ημέτεροι.- Ουδεμία πληροφορία σαφής περί των προθέσεων του εχθρού περιήλθεν εις γνώσιν της Μεραρχίας. Ούτε την δύναμιν, ούτε τα μέσα αλλ' ούτε και τον τομέα εις ον θα εκινείτο ο εχθρός επληροφορήθη η Μεραρχία.-

3) Συμπέρασμα: Ότι ο εχθρός διαθέτει άρτιον δίκτυον κατασκοπείας εντός του εδάφους μας, ενώ ημείς υστερούμεν ουσιωδώς αυτού. Αναμένωμεν την αποστολήν πληροφοριών μόνον εκ των διαφόρων οργανώσεως μας. Όσον δήποτε όμως φιλοτίμως και αν επιδίδονται αύται εις την συγκέντρωσιν πληροφοριών ποτέ δεν δύνανται εγκαίρως να τας μεταβιβάσωσι. Επί πλέον δε ουδέποτε ηδυνήθησαν να εξακριβώσωσι τας δυνάμεις ακριβώς και τα μέσα δι' ων θα κινηθή ο εχθρός. Αν δε ενίοτε επληροφορήθησαν την μελετουμένην κίνησιν του εχθρού η μεταβίβασις της πληροφορίας δεν εγένετο εγκαίρως. Επειδή δε η έλλειψις των πληροφοριών προέρχεται εκ του ότι ως πηγαί πληροφοριών χρησιμοποιούνται οι εκτελεσταί και όχι οι οργανωταί των επιχειρήσεων, πρέπει να καταβληθή κάθε προσπάθεια από όλα μας τα κλιμάκια και τας οργανώσεις να αποκτήσωμε με κάθε μέσον πληροφοριοδότας ή κατασκόπους εις τα Επιτελεία των Μονάδων του κατακτητού. Άλλως μόνον συμπτωματικώς ή από σφαλεράς πληροφορίας του αντιπάλου μας είναι δυνατόν να ευρεθώμεν έτοιμοι να τον υποδεχθώμεν επί του πεδίου της μάχης.- Επίσης πρέπει να ενταθούν τα μέτρα αντικατασκοπείας ως και να αυξηθή εις μεγαλύτερον βαθμόν ή εχεμύθεια.-

Β' ΕΦΑΡΜΟΖΟΜΕΝΗ ΤΑΚΤΙΚΗ

Ι) Γερμανοί

α) Ο Ε. Λ. Α. Σ. ως λαϊκός Στρατός δεν θα έμενεν αμέτοχος των συναισθημάτων του λαού, των κατοίκων των περιοχών εις ας θα εγένετο αι επιχειρήσεις, διά τούτο δε ο Γερμανικός Στρατός διά φονων, δηώσεων, καταστροφών και πυρπολήσεων εις τους κατωκειμένους τόπους επεζήτησε και επέτυχε να προκαλέσει τον φόβον και τρόμον εις τους κατοίκους βέβαιος ότι ούτω αφ' ενός μεν θα εμείωνε το ηθικόν των ανταρτών, αφ' ετέρου δε θα τους εστέρει τας πηγάς πληροφοριών επί των δρομολογίων κινήσεως και της δυνάμεως του.-

β) Πολλάκις την προτεραίαν των επιχειρήσεων ή και την αυτήν ημέραν εγένοντο αναγνωρίσεις υπό αεροπλάνων.-

γ) Κατά την κίνησίν των τα Γερμανικά τμήματα εγγύς των ημετέρων γραμμών και πολλάκις χωρίς καν να δεχθώσι ημέτερα πυρά,

έβαλλον διά των πυροβόλων, όλμων , αυτομάτων όπλων και από αεροπλάνου εις τας πιθανάς θέσεις μας με μεγάλην σπατάλην πυρομαχικών διά να τρομοκρατήσωσι τα τμήματά μας. Ασφαλώς δε αι βολαί αύται εγένοντο άνευ σκοπεύσεως επί καθορισμένου στόχου, διότι καθ' όλην την περίοδον των επιχειρήσεων ουδεμίαν απώλειαν έσχον τα τμήματά μας εκ της τρομοκρατικής ταύτης μεθόδου.-

δ) Εις τας κατά μέτωπον κρούσεις των ουδέποτε επέμεινον πάση θυσία να διασπάσωσι τας γραμμάς μας προ του μετώπου. Εκμεταλλευόμενοι όμως την υπεροχήν των εις μέσα πυρός και δύναμιν δι' ελιγμών επετύγχανον να υπερφαλαγγίσουν τας θέσεις μας χρησιμοποιούντες προς τούτο και τα πλέον δύσβατα μέρη με Έλληνας οδηγούς.-

ε) Εις τας δημοσίας οδούς εχρησιμοποίουν τεθωρακισμένα αυτοκίνητα και τανγκς, τα πυρά των όμως επίδρασιν μόνον επί του ηθικού είχον, διότι δεν ήσαν εύστοχα.-

στ) Μετά την διάσπασιν του μετώπου μας ταχυκίνητα μέσα, ως μοτοσυκλέται, τανγκς και αυτοκίνητα εκινούντο εις μέγα βάθος προς εκμετάλλευσιν της επιτυχίας, πολλάκις δε ταύτα δεν αλληλο-ϋποστηρίζοντο.-

ζ) Κατά κανόνα διέκοπτον τας κινήσεις των ή την μάχην την νύκτα, δις δε μόνον εκινήθησαν κατά τας πρωϊνάς ώρας της νυκτός.-

η) Κατά την στάθμευσιν των την νύκτα ελάμβανον μέτρα ασφαλείας και έβαλλον ασκόπως με όλμους και πολυβόλα.-

θ) Ως φυσικόν, είχον πολλαπλά μέσα διαβιβάσεων και οι σύνδεσμοί των ελειτούργουν υποδειγματικά.-

ι) Τας νάρκας επί των σκυροστρότων οδών τας ανίχνευον ευκόλως και επροκάλουν την έκρηξιν των, αι δε καταστροφαί των μικρών γεφυρών ελαχίστην καθυστέρησιν επροκάλουν εις τας κινήσεις των.-

ια) Επέμενον μετά πείσματος κατά την διάρκειαν ή κατά το πέρας της μάχης να παραλάβωσιν συμπτυσσόμενοι ουχί μόνον τους τραυματίας των αλλά και τους νεκρούς των.-

2) Ημέτεροι

α) Η γενική μορφή η χαρακτηρίζουσα το σύνολον σχεδόν του αγώνος μας ήτο η παθητική άμυνα, ενώ δε εις όλους μας είναι γνωστόν

ότι αύτη κατά κανόνα είναι καταδικασμένη εις αποτυχίαν, ελάχιστα εχρησιμοποιήσαμεν τμήματά μας διά επιθετικήν δράσιν.-

β) Το ολιγάριθμον της δυνάμεώς μας και η μεγάλη έκτασις του τομέως της Μεραρχίας, μας απεμάκρυνε από την αρχήν της τηρήσεως εφεδρειών εις κάθε κλιμάκιον.-

γ) Οι άνδρες μας και μέρος των στελεχών μας δεν εξεπαιδεύθησαν και δεν γνωρίζουσι τον αγώνα εις το πλαίσιον Λόχου ή Τάγματος. Εξακολουθεί ακόμα νά εφαρμόζεται ο ανταρτοαγώνας ομάδος ή διμοιρίας, καθ' ον έκαστον τμήμα εξασφαλίζει διά τον εαυτόν του μόνον δρομολόγιον συμπτύξεως άνευ της διά του πυρός υποστηρίξεως γειτονικών τμημάτων.-

δ) Μετά την διάσπασιν του μετώπου μας η ανασύνταξις επετυγχάνετο μετά εξαντλητικάς πορείας και εις χώρους κειμένους μάλλον πλησιέστερον προς την δευτέραν γραμμήν αμύνης, παρά ευθύς αμέσως μετά την απαγγίστρωσιν από της μάχης.-

ε) Ουδαμού παρέμεινεν συγκεκροτημένον τμήμα, είτε κατόπιν διαταγής ή εξ ιδίας πρωτοβουλίας του ηγήτορος αμέσως κατά την σύμπτυξιν εις τα πλευρά ή εις τα νώτα του εχθρού διά να τον προσβάλη. Ούτω δε ο εχθρός εκινείτο ακινδύνως και ελευθέρως διά την καταδίωξίν μας.-

στ) Η υποστήρηξις και πλαισίωσις των βαρέων όπλων μας πολλάκις παρημελήθη εις βαθμόν ώστε να περιέλθουν τινά εξ αυτών χείρας του εχθρού.-

ζ) Εις τινάς περιπτώσεις παρημελήθη το ιερόν καθήκον τμήματα να αποδυθούν εις αγώνα διά να παραλάβουν νεκρούς ή βαρέως τραυματίας.-

η) Τα τμήματα της πρώτης γραμμής κατά κανόνα παρέμεναν νηστικά κατά την μάχην και μετ' αυτήν, λόγω της πλημελεστάτης λειτουργίας του ανεφοδιασμού.-

θ) Πολλάκις παρετηρήθη ότι ηγήτορες στρατιωτικοί και πολιτικοί ευρέθησαν μακράν των τμημάτων των ή κινούμενοι μεμονωμένως αποκοπέντες αυτών κατά την διάρκειαν της μάχης. Τινές μάλιστα τούτων επεζήτουν να καταφύγουν εις τον πλέον ασφαλή και ακίνδυνον τομέα του μετώπου των.-

ι) Πολλάκις η φαντασία κυριαρχήσασα του λογικού εδημιούργει

ανυπάρκτους κινδύνους.- ια) Οι σύνδεσμοι δεν ελειτούργησαν κανονικώς. Εις τούτο

συνετέλεσεν όχι μόνον η έλλειψις διαβιβάσεων, αλλά και η πλημμελής εκπαίδευσις του προσωπικού, το δυσαναλόγως μέγα ανάπτυγμα του μετώπου της Μεραρχίας, η άνευ διαταγής πρόωρος αποσύνδεσις τηλεφώνων και εις τινάς περιπτώσεις η εγκληματική αδιαφορία των ηγητόρων να ενημερώνωσι επί της εκάστοτε καταστάσεως τους προϊσταμένους και υφισταμένους των. Παρετηρήθη επίσης ότι σύνδεσμος αντάρτης αποσταλείς προς μαχόμενον τμήμα, απέφυγε από φιλοτομαρισμόν και από έλλειψιν συναισθήματος αλληλεγγύης να εκπληρώση την αποστολήν του.-

ιβ) Εις τα σημεία που εγένοντο καταστροφαί δεν διετέθη προσωπικόν για υποστήρηξιν της καταστροφής.-

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

1) Δεν πρέπει κατά τον Αμυντικόν αγώνα να αρκούμεθα αποκλειστικώς εις παθητικήν άμυναν, αλλά να ενεργούμεν και επιθετικώς κατά των ευπαθεστέρων σημείων της εχθρικής διατάξεως.-

2) Εκάστη Μονάς μέχρις Λόχου συμπεριλαμβανομένου να τηρή εις την διάθεσιν της Διοικήσεως ανάλογον εφεδρείαν, διά να επεμβαίνη κατά την μάχην.-

3) Πρέπει κάθε Λόχος κατ' αρχάς και βραδύτερον Διλοχίαι και Τάγματα, εκμεταλλευόμενοι πάσαν ευκαιρίαν να εκτελώσι ασκήσεις μάχης εν συνεργασία μετά των βαρέων όπλων. Κατά την εκτέλεσιν των ασκήσεων τούτων να δοθή ιδιαιτέρα σημασία εις την αλληλοϋποστήριξιν των τμημάτων κατά την προέλασιν και κατά την σύμπτυξιν, διότι τοιουτοτρόπως ου μόνον θα εξασφαλισθή η σύμπτυξις κατά συγκεκροτημένα οργανωμένα τμήματα, αλλά και θα αναπτυχθή εις τα άτομα και εις το σύνολον το αίσθημα της ασφαλείας, επιτυγχανομένης διά της υποστηρίξεως φιλίων γειτονικών τμημάτων.-

4) Παρά τας επανειλημμένας ρητάς διαταγάς να παραμένουν κατά τας περιπτώσεις υποχρεωτικής συμπτύξεως εις τα πλευρά και νώτα του εχθρού μικρά τμήματα, με τον σκοπόν να τον ενοχλούν, εις ουδέν τμήμα εδόθη τοιαύτη αποστολή από τας Διοικήσεις, καίτοι το έδαφος προσφέρεται εις τοιαύτην δράσιν.- Αι Διοικήσεις του λοιπού να δώσωσι

εξαιρετικώς ιδιαιτέραν σημασίαν εις τούτο. Υπό το ανωτέρω πνεύμα πρέπει να διαπνέονται και ομάδες εκ πολλών ή και ολίγων ανδρών, αίτινες να εκμεταλλεύονται πάσαν ευκαιρίαν παρενοχλήσεως του εχθρού από οιανδήποτε κατεύθυνσιν, επιτυγχανομένων ούτω ευνοϊκών υπέρ ημών συνθηκών. Να αναπτυχθή παρ' εκάστη το πνεύμα συναντήσεως και προσβολής του εχθρού εις τα πλευρά ή νώτα, ακόμη και άνευ ειδικής εντολής, ουχί δε το πνεύμα της όσον το δυνατόν απομακρύνσεως από το δρομολόγιον κινήσεως τούτου.-

5) Ει δυνατόν εις τας Επιμελητείας των Ταγμάτων να υπάρχουν τουλάχιστον παξιμάδια μίας ή δύο ημερών.-

6) Οι ηγήτορες όλων των κλιμακίων πρέπει να κατανοήσωσι ότι το παράδειγμα των είναι η βάσις κάθε επιτυχίας κάθε αγώνος.-

7) Πρέπει παρά πάντων να δοθή εντελώς ιδιαιτέρα σημασία εις τα ζητήματα της εξακριβώσεως των πληροφοριών παρ' οιασδήποτε πηγής προερχομένων και η χρησιμοποίησις ως συνδέσμων συναγωνιστών συνειδητών και δεδοκιμασμένων. Ούτω επιτυγχάνεται εν μέρει η αναπλήρωσις ελλείψεων μέσων διαβιβάσεων.-

8) Όπου ενεργούμεν καταστροφάς πρέπει να καθορίζωμεν εκ των προτέρον και το τμήμα που θα αναλάβη την υποστήριξιν της καταστροφής.-

Σ. Δ. Μ. τη 14-12-43 Η Ιη ΜΕΡΑΡΧΙΑ Δ. ΦΛΟΥΛΗΣΔιά την ακρίβειαν Δ. ΜΠΑΛΛΗΣ Το Γ. ΚΙΣΣΑΒΟΣ ΙΙΙ Γραφείον (Τ. Υ.)

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ 4ον, 5ον, Ι/38 Συν/ματα - Λόχος Διοικήσεως Μεραρχίας - Λόχος αυτοκινήτων.-Ουλαμός Πεδινού Πυροβολικού (Σιάτρα) - ουλαμός ορειβατικού Πυρ/κού (Πανταζή)ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣΓενικών Στρατηγείον (υ. τ. α.)Αντιπρόσωπον Ε. Α. Μ. ΜεραρχίαςΙ, ΙΙ, ΙΙΙ Γραφεία

95

Ε. Λ. Α. Σ.ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛ. - ΓΡΑΦ. ΙΙονΤΜΗΜΑΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟΝΑριθ. Ε. Π. 1602.-

Ι, ΧΙΙΙ, ΧVΙ Μεραρχίας

Ιον Σύνταγμα Ιππικού

Κοινοποιούμεν, ίνα λάβητε γνώσιν, το παρά πόδας σημείωμα της Συμμαχικής Στρατ. Αποστολής.-

Κοινοποίησις Σ. Δ. Γεν. Στρατηγείου 16-12-43Κλιμάκιον Γ. Σ. Ηπείρου (υ.τ.ε) Στέφανος Σαράφης

Ακριβές αντίγραφον Το ΙΙον Γραφείον (Τ.Υ.)

ΣΥΜΜΑΧ. ΣΤΡΑΤ. ΑΠΟΣΤΟΛΗ

ΠροςΤο Γεν. Στρατηγείον Ε. Λ. Α. Σ.

Έχω την τιμήν να σας πληροφορήσω τους κάτωθι διορισμούς γενομένους εσχάτως, παρά τη Συμ. Στρατ. Αποστολή.

Ανώτερος Συμ. Αξ/κος Σύνδεσμος διά την Ανατολικήν Ρούμελην Αντ/χης Σέπερντ ή Χίλς. Ανώτερος Συμ. Αξ/κός Σύνδεσμος διά την Δυτικήν Ρούμελην Ταγ/χης Τζόρνταν (Μπιλ).- Ανώτερος Συμ. Αξ/κός Σύνδεσμος διά την περιοχήν Θεσσαλίας κατεχομένην υπό της 16ης Μεραρχίας ΕΛΑΣ Ταγματάρχης Μόλγκαν (Τζων).-

Ανώτερος Συμ. Αξ/κός Σύνδεσμος διά την περιοχήν Θεσσαλίας κατεχομένην υπό της Ιης Μεραρχίας ΕΛΑΣ δεν έχει εισέτι διορισθή αλλά προσωρινώς θα εκτελή χρέη ο Λοχαγός Μπόδα (Τζακ).

Μετά εκτιμήσεως Κρις Αντ/χης

96

Ε. Λ. Α. ΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΚΛΙΜΑΚΙΟ ΗΠΕΙΡΟΥ - Δ. ΣΤΕΡΕΑΣ42ον ΣΥΝ/ΓΜΑ.-Αριθ. 320.-

Διαταγή

Κοινοποιούμεν κατωτέρω ως έχει την υπ' αριθ. 388/14.12.43 Δ/γην Κλιμακίου προς γνώσιν και συμμόρφωσιν.- Εν περιπτώσει δε καθ' ην υπάρχουσι εν τη περιοχή Υμών τοιαύτα πρόσωπα να τα αποστέλλετε συνοδεία εις τον Σ. Δ. του Συν/τος.-

Σ. Δ. 17. 12. 43.- Το 42 Συν/γμα Ευζ.-Παραλήπται (Τ. Υ.)Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, Τάγματα

Ε. Λ. Α. Σ.ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΚΛΙΜΑΚΙΟ ΗΠΕΙΡΟΥ - Δ. ΣΤΕΡΕΑΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΟΑριθ. 388.-

Διαταγή

Επειδή ένιοι των ανηκόντων εις την αντεθνικήν στρατιωτικήν και πολιτικήν οργάνωσιν του ΕΔΕΣ απέδειξαν διά διαφόρων ενεργειών των ότι δεν είνε άξιοι της επιεικίας μεθ' ης εξητάσθησαν και της αποδοθείσης αυτοίς προσωπικής ελευθερίας, κρίνομεν συμφέρον του Εθνικο-απελευθερωτικού Αγώνος να τους περιορίσωμεν, ίνα απαγορεύσωμεν εις αυτούς να συνεχίσωσι το Αντεθνικόν των έργον. Προς τούτο δυνάμει παρούσης δημιουργείται χώρος επιτηρήσεως επικυνδύνω ΕΔΕΣιτών εις την Μονήν Μυροφύλλων εις ον θα εγκλεισθούν όλοι μέχρι πέρατος των επιχειρήσεων εναντίον του ΕΔΕΣ, τουτέστι μέχρι της ολοκληρωτικής διαλύσεώς του.- Άπαντες οι κρατούμενοι σήμερον ΕΔΕΣίται, πλην εκείνων διά τους οποίους έχει γίνει πρότασις παραπομπής των εις Στρατοδικείον ή απολύσεώς των, δέον υπ' ευθύνη των κατά τόπους Φρουραρχείων και Στρατιωτικών Διοικήσεων να μεταχθώσι εντός πέντε ημερών από λήψεως της παρούσης εις τον σταθμόν Διοικήσεως του Ανεξαρτήτου Λόχου 1/50 Πιερίων.- Ο ανεξάρτητος Λόχος 1/50 Πιερίων όστις θα είνε υπεύθυνος διά την λειτουργίαν και φρούρησιν του χώρου επιτηρήσεως, δέον εντός 5ημέρου από λήψεως παρούσης 1) να διασκευάση καταλλήλως το κτίριον και προαύλιον της Μονής (παράθυρα, θύραι, σκοπιαί ΚΤΛ) 2) Να ορίση τουλάχιστον μίαν διμοιρίαν με ικανόν αξιωματικόν επί κεφαλής διά την εξωτερικήν φρούρησιν και 3) ένα στοιχείον από ικανωτάτους άνδρας διά την εσωτερικήν υπηρεσίαν και επίβλεψιν.- Ευθύς ως περατώσει ο Ανεξ. Λόχος την προπαρασκευήν να αναφέρη σχετικώς. Άμα δε τη συγκεντρώσει των κρατουμένων να αναφέρει εκτενώς και υποβάλει κατάστασιν εις ην να εμφαίνηται ο

αριθμός των κρατουμένων και πλήρει τα στοιχεία των (ονοματεπώνυμον, όνομα, πατρός - μητρός, ηλικία, στρατολογική κλάσις και όπλον ή ειδικότης, επάγγελμα, άγαμος ή έγγαμος και μέλη οικογενείας, βαθμός ή αξίωμα εν τη στρατιωτική και πολιτική οργανώσει ΕΔΕΣ, χρόνος υπηρεσίας εν αυτή, ημερομηνία συλλήψεως, αρχή ενεργήσασα την σύλληψιν).- Οι συλλαμβανόμενοι εις το εξής από τα διάφορα τμήματα μας, κατόπιν προχείρου ανακρίσεως με τον φάκελλόν των θα μετάγωνται εις τον Σ. Δ. του Κλιμακίου διά τα περαιτέρω.- Αναφέραται επειγόντος λήψιν και έναρξιν εκτελέσεως.-

Σ. Δ. 14.12.43.- ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ Ν. ΠΑΠΑΣΤΑΜΑΤΙΑΔΗΣ

Παραλήπται Διά την ακρίβειανΆπαντα τα τμήματα του Κλιμακίου.- Ο Υπ/στής του 42 Συν/τος.- (Τ. Υ.)

97

Ε. Λ. Α. Σ Σ. Δ. τη 22-12-43Διοίκησις ΛοκρίδοςΓραφείον ΙΙον

ΔΕΛΤΙΟ

Της Εσωτερικής Κατάστασις

Από αρκετών ήδη εβδομάδων πέρασε η περίοδος των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του εχθρού και κατά συνέπειαν πέρασε κάθε

κίνδυνος από τέτοιες ενέργειες. Το γεγονός πως οι Γερμανοί στο Δαδί αρχίσανε να φτιάχνουν συρματοπλέγματα δείχνει την αδυναμία τους και τον φόβο που τους κατέχει. Έπειτα από τις μαζικές, μπορεί να πη κανείς, μετακινήσεις του εχθρού προς Βοράν που τώρα τελευταία ξεπέρασαν τις 80.000 στρατό τις 6.000 αυτοκίνητα πολλά κανόνια κτλ. είναι ολοφάνερο πως οι καταχτητές τείνουν να αποχωρήσουν τελείως απ' τη χώρα μας. Χαρακτηριστικό είναι πως άρχισε να φεύγη προς Βορράν και η της Αεροπορίας καθώς να μεταφέρονται και πολλά αεροπλάνα χαλασμένα καθώς και άλλο πολεμικό υλικό. Στους ίδιους τους Γερμανούς παρατηρήθηκε ανυπομονησία και νευρικότης διά την εξέλιξη της κατάστασης. Έτσι οι ευρισκόμενοι στο Μώλο και τα Καμμένα Βούρλα είναι πολύ ανήσυχοι. Υπολογίζεται πως από Λειβαδιά μέχρι Λαμία είναι έως 1200 περίπου Γερμανοί, μόνιμη φρουρά, εκ των οποίων οι διαμένοντες εις Μώλο και Καμμένα Βούρλα είναι όλοι σχεδόν τραυματίες του Ρωσικού Μετώπου οι δε άλλοι είναι: Έλληνες Αυστριακοί και άλλα

ανεμομαζώματα. Σε πολλά μέρη που μένουν κάνουν ασκήσεις Αεροχημικής Αμύνης σε κλειστούς χώρους. Στο Μώλο πριν από μέρες πέθανε ένας εξ αυτών από ασφυξία. Πριν από μερικές μέρες πέρασε απ' το σταθμό Aμφικλείας αμαξοστοιχία με Γερμανούς Αντιφασίστες σιδηροδέσμιους και κατηγορουμένους για σαμποτάζ που έκαναν στην Πελοπόνησο. Στην Αθήνα η Τρομοκρατία κι' η βία έχουν φθάσει το κατακόρυφο τούτον τον καιρό. Οι Γερμανοί εντείνουν τα τρομoκρατικά μέτρα τους. Και τους βοηθάν όλοι μαζί οι προδότες και οι αντιδραστικοί που συμάχησαν μαζύ φανερά και βάλθηκαν να πνίξουν το λαϊκό κίνημα. Ο λαός όμως κάτω απ' τη σημαία του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, εντείνει και αυτός την δράση του. Οργανώνεται, χτυπά και νικά σε τέτοιο βαθμό που σε πολλές απόμακρες συνοικίες, τα βράδυα δεν τολμούν να μπουν ούτε αστυνομικοί, ούτε ΕΔΕΣίτες ούτε Γερμανοί ακόμη. Έχει κι' η Αθήνα την ελεύθερη Ελλάδα της. Χτυπάει γερά της Αθήνας η Καρδιά Περικοπή του Συν/ρχη Δ. Ψαρρού απ' το λόγο του στη Συν/ψη ΕΑΜ Φωκίδος. "Χαιρετίζω εκ μέρους της ΕΚΚΑ την Συν/ψη σας. Συνχαίρω το ΕΑΜ για τους αγώνες του και θαυμάζω το έργο που επετέλεσε. Σε μας θα εύρητε την άδολη και ισχυρή ενίσχυση. Σας φέρνω το χαιρετισμό της ΕΚΚΑ η οποία στη σύσκεψη με την Κ. Ε. του ΕΑΜ έμεινε απολύτως σύμφωνη όσον αφορά την στρατιωτική συνεργασία. Πιστεύω στη συγχώνευση η οποία πρέπει να θεωρείται πλέον ως γεγονός τετελεσμένο. Ζήτημα ολίγου χρόνου μας χωρίζει από την ημέρα που θα βρεθούμε στην ευχάριστη θέση ν' αναγγείλουμε το ευχάριστο γεγονός. Κοινοποιούμε κατωτέρω προκήρυξη της ΕΚΚΑ ως αύτη έχει.

ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ (Ε. Κ. Κ. Α. 5/42)

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ Η Οργάνωση ΕΚΚΑ εστιγμάτισε την προδοτική στάση του ΕΔΕΣ τάχτηκε ανεπιφύλακτα δίπλα στις φάλαγγες των αγωνιζομένων Ελλήνων. Αντάρτες του ΕΛΑΣ

Κάθε άλλη στάση πραγματικού οπαδού της ΕΚΚΑ δε στέκει, δεν είναι τίποτε άλλο παρά διάσπαση του αγώνα.

Κάπου τη 12 Δεκέμβρη 1943 Ο Διοικητής του 5/42 Ο Πολ. Αντ. Της Κ. Ε. της ΕΚΚΑ Δ. Ψαρρός Α. Μωραϊτης

Παρ' όλα όμως αυτά τα καλά και πατριωτικά λόγια του Δ. Ψαρού δεν παραλείπουμε να καταγγείλουμε την αντιπατριωτική στάση και την δυσφημηστική εκστρατεία ορισμένων οπαδών του , η οποία είχε και έχει χαρακτήρα διασπαστικό. Είμεθα δε υποχρεωμένοι, απ' τα πράγματα να πούμε πως, όπως τουλάχιστον διαπιστώσαμε στην περιοχή της εντεύθεν Παρνασσίδας μοιάζει αυτή η εκστρατεία με την των ΕΔΕΣιτών. Καταγγέλουμε σ' ολόκληρο το λαό της Λοκρίδος την πράξιν των ΕΔΕΣ του χωρίου Κηπαρυσίου της περιοχής Αταλάντης οι οποίοι επετέθησαν εναντίον του υπευθύνου ΕΛΑΣ Κηπαρυσίου με την πρόθεσιν να τον σκοτώσουν πράγμα όμως το οποίον δε επέτυχαν διότι κτυπήσαντες αυτόν ενόμησαν πως τον εσκότωσαν και τον άφησαν εν αναισθησία. Το ανώτερω γεγονός δεν βαρύνει αυτούς που το διέπραξαν αλλά κι΄ άλλους κύκλους οι οποίοι δεν έπαυσαν να εργάζονται στα σκοτεινά εξυφαίνοντας τέτοια εγκλήματα.

Το ΙΙο Γραφείο

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

98

Ε. Λ. Α. ΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΚΛΙΜΑΚΙΟ ΗΠΕΙΡΟΥ - ΔΥΤ. ΣΤΕΡΕΑΣ 26. ΧΙΙ 1943ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙΙΑριθ. - 601.- Το Κλιμάκιον Ηπείρου - Δυτ. Στερεάς Γεν. Στρατηγείου Ε. Λ. Α. Σ Προς Το Γενικόν Στρατηγείον Όπου Απαντώντες εις την υπ' αριθ. Ε. Π. Ε. 519(Γραφ. ΙΙΙ και Ι), έχομεν την τιμήν να γνωρίσωμεν Υμίν :

Ι.- Παρά το γεγονός ότι και ημείς όπως και Υμείς θέλομεν την όσον το δυνατόν ταχυτέραν περάτωσιν της εναντίον του ΕΔΕΣ εκστρατείας, όμως τούτο δεν είνε εύκολον με τας υπαρχούσας δυνάμεις της VΙΙΙ Μεραρχίας και του Κλιμακίου, διότι.

α) Η Διοίκησις της VΙΙΙ Μεραρχίας δεν είνε η Διοίκησις που χρειάζεται, ούτε και είνε δυνατόν να αλλάξη άρδην με την τοποθέτησιν και τον ερχομόν του Υποστρατήγου Αυγεροπούλου όσασδήποτε ικανότητας και αν έχη.-

β) Αι δυνάμεις της VΙΙΙ Μεραρχίας είνε αι εξής : 24ον Σ. Π.

Μηδέν, 15ον Σ. Π. άνδρες 1.000 περίπου εντοπισμένοι εις την περιοχήν την πέραν του Καλαμά, απησχολημένοι εκεί με επιχειρήσεις κατά του ΕΔΕΣ και μη δυνάμενοι να προσφέρωσι κάτι εις τας υπολοίπους περιοχάς της Μεραρχίας. 85ον Σ. Π. 450 περίπου άνδρες εν αναδιοργανώσει εξ ων 358 βορείως Αράχθου και μέχρι Κονίτσης και οι 80 εις περιοχήν υψωμάτων Καλαρυτών - Συράκου. Τελευταίως διετάξαμεν την μετακίνησιν του ΙΙ/85 (100 άνδρες) να περάση εις την περιοχήν Γοτίστης - Κράψης έστω και με τας δυνάμεις του ΙΙ/85 (80 άνδρες) και του 3/40 ολοκλήρου (150 άνδρες) αναλάβουσι την φρούρησιν της περιοχής από Γοτίστης μέχρι Καλαρυτιώτικου (Βορείως Πραμάντων) και των γεφυρών Παπαστάθη και Τσιμόβου, ίνα απαλλαγώσι μερικαί δυνάμεις του Κλιμακίου.- γ) Αι δυνάμεις του Κλιμακίου εκ 1.500 περίπου ανδρών συνολικώς έχουν να διαφυλάξουν μίαν τεραστίαν έκτασιν από Πραμάντων μέχρι Φτέρης, Άνω Καλεντίνης και Σεκλίστας και να δημιουργήσουν ένα γερό τμήμα για το ξεκαθάρισμα των περιοχών Σκουληκαριάς - Κλειδιού - Φλωριάδος.-

ΙΙ.- Επί τάπητος έχομεν τώρα - τώρα μόνον κατωρθώσαμε να απαγγυστρώσουμε μερικές δυνάμεις μας (ΙΙ Τάγμα Ανεξαρτήτου Συν/τος μας) απ' την περιοχή Κράψης κλπ - την εκκαθάριση Σκουληκαριάς κλπ. Και είμεθα βέβαιοι ότι εντός ολίγων ημερών θα έχωμεν εκκαθαρίσει τας εκεί δυνάμεις του ΕΔΕΣ ολοσχερώς.-

ΙΙΙ.- Μετά την επιχείρησιν κατά του Κλειδιού κλπ. και εφόσον αι δυνάμεις της VIII θ' αναπτυχθούν ώστε μαζί με ωρισμένας δυνάμεις του Κλιμακίου να κρατήσωσι τας γεφύρας Αράχθου - (Παπαστάθη - Τσιμόβου - Σκλούπου - Πλάκας) και την περιοχή Κράψης κλπ. προς Βορράν και τη διάβαση - Αράχθου - Κοσμίτσενας προς Νότον, θα επιχειρήσωμεν δυτικώς του Αράχθου κατά του Κορφοβουνίου, Ξηροβουνίου και Κατσανοχωρίων ώστε να εκκαθαρίσωμεν και τας περιοχάς αυτάς και μέχρις οδού Άρτης - Ιωαννίνων. Κατά των περιοχών αυτών θα ενεργήσωμεν μετά μεγίστης περισκέψεως διότι και τμήματα ΕΔΕΣικά είνε δυνατόν να εισβάλουν εις τα Ανατολικώς του Αράχθου διαμερίσματα, αν αδυνατίσωμεν πολύ την κατοχήν αυτών, αλλά και λόγω του δυνατού της παρεμβολής Γερμανικών τμημάτων εξ Άρτης και

Ιωαννίνων, καθ' ον χρόνον θα επιχειρούμεν κατά των δυτικώς του Αράχθου ΕΔΕΣικών δυνάμεων. Αν επιτύχωμεν και προς τα εκεί - και θα επιτύχωμεν αν δεν παρεμβληθούν Γερμανοί - τότε θα σκεφθώμεν και διά τας περιοχάς τας πέραν - Δυτικώς - της οδού Άρτης - Ιωαννίνων (Λάκκας - Σουλίου κλπ).-

IV.- H διατήρηση των εν τη υπ' αριθ. 152/25. ΧΙ. 43 διαταγή μας αναφερομένων οδεύσεων, όχι μόνον είνε δυνατή και κατορθωτή, αλλά πραγματοποιήθηκε ήδη τοιαύτη διάνοιξις και επισκευή των, ώστε με ελαχίστην προσπάθειαν συντηρήσεως θα είνε βατόταται υπό οιασδήποτε καιρικάς συνθήκας. Συζητήσιμον είνε αν μόνον θα διατηρηθώσι βαταί αι οδοί από Βουλγαρέλι εις Θεοδωριανά (Σταυρός) και από Θεοδωριανά εις Μελισουργούς (Αυτί) μετά την πτώσιν των χιόνων. Ελπίζομεν όμως με ολίγην ακόμα πίεσιν να επιτύχωμεν και αυτό. Γενικώτερον έχομεν την γνώμην ότι υπό οιασδήποτε συνθήκας δεν υπάρχουσιν αδιάβατοι οδοί εφόσον θα υπάρχωσι μόνιμα συνεργεία επισκευής και εκχιονισμού, τα οποία και υπάρχουσι.-

V.- Με τμήμα 400-500 ανδρών, όσον επίλεκτον και αν είνε και οιονδήποτε οπλισμόν και αν διαθέτει είνε αδύνατον απολύτως όχι μόνον να αποπερατώσωμεν το ανατεθέν ημίν έργον, τουτέστιν την ολοκληρωτικήν συντριβήν του ΕΔΕΣ, αλλ' ούτε και να κρατήσωμεν την ήδη εκκαθαρισθείσαν περιοχήν.-

VΙ.- Έχομεν την γνώμην και επιμένομεν εις αυτήν ότι δεν πρέπει να απομακρυνθή από τας δυνάμεις του Κλιμακίου ούτε ένας άνδρας. Όσον θα επεκτείνεται η εκκαθαριζομένη περιοχή τόσον θα αυξάνεται και η απαιτουμένη διά την κατοχήν των εκκαθαριζομένων περιοχών δύναμις.- Επιμένομεν α) ότι προέχει το ζήτημα της ολοκληρωτικής συντριβής του ΕΔΕΣ παντός άλλου, β) ότι αι ανάγκαι εις δυνάμεις των άλλων Μεραρχιών είνε δυνατόν να αντιμετωπισθούν ευκολώτερον, διότι εις τας περιοχάς των δεν υπάρχει λόγος μονίμου κατοχής. Και δύναμις 1.000 ανδρών και με οπλισμόν ελαφρόν δι' εκάστην είνε επαρκεστάτη, αρκεί οι Σ. Δ. των μονάδων αυτών ν' αλλάζουν θέσιν ακολουθούντες την προς την μίαν ή την άλλην κατεύθυνσιν - αναλόγως των αναγκών - κίνησιν του σοβαρωτέρου μέρους των δυνάμεων των.- γ) ότι ελάττωσις έστω και επ' ελάχιστον της δυνάμεως του Κλιμακίου σημαίνει

ουσιαστικώς εγκατάλειψιν του αγώνος διά την ολοκλήρωσιν της εναντίον του ΕΔΕΣ προσπαθείας μας. δ) Το μόνο που μπορεί να γίνει και θα γίνει διότι πρέπει, είνε το να αφίσωμε εν των Ταγμάτων του 2/39 (περί τους 150 άνδρες) εις την περιοχήν Κλειδιού - Φλωριάδος μετά την επιχειρηθησομένην εντός των ημερών εκκαθάρισιν διά να κρατή την περιοχήν αύτην και συνδέει τα τμήματά μας Ηπείρου και Δυτικής Στερεάς.-

VII.- To πρόβλημα της αναχορηγείας πυρομαχικών κυρίως αλλά και του ανεφοδιασμού εις τρόφιμα και νομήν του Κλιμακίου είνε σοβαρώτατον, αλλ' όχι και καθ' ολοκληρίαν δυσεπίλυτον. Υποθέτομεν μάλιστα ότι το πρόβλημα ανεφοδιασμού μας εις τρόφιμα και νομήν θα το λύσωμεν εξολοκλήρου μόνοι μας μόλις συντρίψωμεν τας δυνάμεις Καραμπίνα - Χούτα και ανοίξωμεν τον δρόμον προς τον κάμπον της Άρτης και του Βάλτου και Ξηρομέρου.-

VIII.- Φρονούμεν ότι είχομεν υποχρέωσιν να σας εκθέσωμεν τα ανωτέρω. Αν παρ' όλα αυτά έχετε την γνώμην ότι πρέπει να μειωθή η δύναμις του Κλιμακίου δεν έχετε παρά να το διατάξητε διά να το εκτελέσωμεν.- ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ (Τ. Υ.)

Ν. ΠΑΠΑΣΤΑΜΑΤΙΑΔΗΣ (Συν/ρχης) (Τ. Υ.)

99

Ε. Λ. Α. Σ.ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΚΛΙΜΑΚΙΟ ΗΠΕΙΡΟΥ - ΔΥΤ.ΣΤΕΡΕΑΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΟΑριθ. 637

ΠροςΤον Αντικαταστάτην του Αρχηγού της Βρεττανικής Στρατιωτικής

Αποστολής Ηπείρου

Έχομεν την τιμήν να φέρωμεν εις γνώσιν σας ότι ο Αρχηγός της Βρεττανικής Στρατιωτικής Αποστολής Ηπείρου Αντ/ρχης κ. Τόμ, από της πρώτης σχεδόν ημέρας της συναντήσεως του μεθ' ημών εις Θεοδωριανά, αλλά και μεταγενεστέρως μας διεβεβαίωσεν ότι πολύ γρήγορα θα επανήρχιζαν από τότε ρίψεις υλικών εις τα τμήματα του Κλιμακίου. - Προ ολίγων ακόμη ημερών και σεις προσωπικώς ειδοποιήσατε την Διοίκησιν των εις Άγναντα τμημάτων μας, ότι επρόκειτο να γίνει ρίψις και εζητήσατε μάλιστα και εγκαταστάθη επί δύο συνεχείς νύκτας η αναγκαία φρουρά και το λοιπόν προσωπικόν εις το πεδίον ρίψεως Κτιστάδων. - Σαν γεγονός όμως και σαν πραγματικότης παραμένει ένα πράγμα. Ότι δηλαδή ουδεμία ρίψις επραγματοποιήθη μέχρι σήμερον εις τα τμήματα του Κλιμακίου. - Επειδή το ζήτημα της επαναλήψεως ή όχι των ρίψεων πρέπει να ενδιαφέρει και ημάς και μάλιστα ουσιαστικά νομίζομεν ότι μία σαφής εκ μέρους σας απάντησις θα ήτο απαραίτητος.

Σ. Δ. 28-12-1943ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣΝ. Παπασταματιάδης

Κοινοποίησις Διά την αντιγραφήνΓεν. Στρατηγείο (Τ. Υ.)VIII ΜεραρχίανΑνεξάρτ. Σύνταγμα42ον Σύνταγμα

100

Ε. Λ. Α. ΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΚΛΙΜΑΚΙΟ ΗΠΕΙΡΟΥ - ΔΥΤ. ΣΤΕΡΕΑΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟ - ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΟΑριθμ. 751.

Προς

Την Βρεταννικήν Στρατιωτικήν Αποστολήν Ηπείρου

Ι. Έχομεν την τιμήν να σας γνωρίσωμεν ότι η Διοίκησις του Ανεξαρτήτου Συντάγματος του Κλιμακίου μας ανέφερεν ότι ο Άγγλος Αξιωματικός Λοχαγός κ. ΤΕΝΝΙΣ - υπό την ιδιότητα του αντικαταστάτου του Αντ/ρχου κ. Τόμ - επληροφόρησεν αυτήν ότι το Κάϊρον κατέστησεν εις τούτον γνωστόν ότι επί του παρόντος δεν επρόκειτο να πραγματοποιηθούν ρίψεις εδώ εις την Ήπειρον.-

ΙΙ.- Επί του ζητήματος αυτού θα είχαμε να σας παρακαλέσωμεν όπως σημειώσητε τα ακόλουθα : α) Την νύκτα της 30ής προς 31ην Δεκεμβρίου 1943 Αγγλικόν αεροπλάνον επραγματοποίησεν προφανώς ρίψιν διά λογαριασμόν του Ζέρβα εις το πεδίον χωρίου Κωστίτσι.- β) Από άνθρωπον, ο οποίος δεν ανήκει ούτε εις το ΕΑΜ ούτε εις τον ΕΛΑΣ και ο οποίος έφθασεν εις την περιοχήν μας από την Λάκκα - Σούλι τις τελευταίες αυτές ημέρες, γνωρίζομεν ότι εις την περιοχήν της Λάκκα - Σούλι πολλές πάρα πολλές ρίψεις έχουσι πραγματοποιηθή διά τον Ζέρβα από της 18ης Δεκεμβρίου π. ε. και μέχρι των τελευταίων αυτών ημερών, όχι δε μόνον πολεμικού υλικού, αλλά και παντός είδους τροφίμων ακόμη.- γ) Ο αντ/ρχης κ. Τόμ μας διαβεβαίωσεν τουλάχιστον δύο

φορές ότι θα επαναλάμβανε συντόμως τας ρίψεις διά τα τμήματα του Κλιμακίου και μας εζήτησε μάλιστα να του γνωρίσωμεν τί είδους υλικά είναι απαραίτητα διά τα τμήματα του Κλιμακίου. δ) Ο Λοχαγός κ. ΤΕΝΝΙΣ εζήτησε και εγκαταστάθη εις το πεδίον ρίψεων Κτιστάδων επί δύο συνεχείς νύκτας η αναγκαία φρουρά διά το ότι θα επραγματοποιούντο ρίψεις: - Επί των ανωτέρω γεγονότων και περιστατικών - η αλήθεια των οποίων παραμένει αναμφισβήτος πρόκειται περί πραγματικοτήτων, ημείς ουδεμίαν θα εκφέρωμεν γνώμην.- Το γνωρίζομεν όμως εις Υμάς καθόσον το θεωρούμεν ως υποχρέωσιν μας έναντι του Ελληνικού Λαού από τον οποίον προερχόμεθα και από την πίστη και τις ελπίδες του οποίου καθοδηγούμεθα.

ΙΙΙ.- Από τας προκηρύξεις και μερικά άλλα στοιχεία τόσον των Γερμανικών Στρατιωτικών Αρχών, όσον και του Ζέρβα, τας οποίας σας έχομεν κοινοποιήσει μέχρι σήμερον, προκύπτει περίτρανα η διαπίστωσις ότι Γερμανοί και Ζέρβας θεωρούν τον ΕΛΑΣ και το ΕΑΜ όχι μονάχα σαν κοινό εχθρό αλλά και σαν κάτι που πρέπει να εκμηδενίσουν και να αφανίσουν με κάθε τρόπον και κάθε μέσον.- Αποδείξεις γι' αυτό σας εδώσαμε τας κάτωθι : 1. Ο ανώτερος Στρατηγός των Γερμανικών Στρατευμάτων σε προκήρυξη του προς τις Εθνικές Ανταρτικές Ομάδες του ΕΔΕΣ έγγραφον μας Νο 215/28.ΧΙ.43.- γράφει "Όταν τα Γερμανικά στρατεύματα πλησιάζουν στις περιοχές που σεις βρίσκεσθε να δίδετε σημεία αναγνωρίσεως των ομάδων ΕΔΕΣ για να αποφεύγωνται έτσι οι μεταξύ μας συμπλοκές και το άδικο χύσιμο του Ελληνικού αίματος.- 2. Ο Ανώτερος Στρατιωτικός Διοικητής των Γερμανικών Στρατευμάτων Ηπείρου σε προκήρυξη του προς τον Λαόν Ηπείρου - έγγραφον μας Νο 412/6.ΧΙΙ/43 - βροντοφωνεί "Αι περιβόητοι ανταρτικαί ομάδες του ΕΑΜ ΕΛΑΣ που είναι όχι μόνον εχθροί των Γερμανών αλλά και των Εθνικών ανταρτικών ομάδων τους ΕΔΕΣ, που βρίσκονται υπό τας διαταγάς του Στρατηγού Ζέρβα, εξεμηδενίσθησαν κλπ ". 3. Ο ίδιος Ανωτ. Στρατ. Διοικητής των Γερμανικών Στρατευμάτων Ηπείρου σε μια άλλη προκήρυξή του - έγγραφόν μας Νο 414/7.12.1943 λέγει : "..............Τα Γερμανικά στρατεύματα έχουν

αναγγείλει εις τους Εθνικιστάς του Στρατηγού Ζέρβα τους ευρισκομένους εις τα όρη τα εξής : Κατά την εμφάνισιν των στρατευμάτων δείξατε σημεία προς αναγνώρισιν ότι πρόκειται περί Εθνικιστών ανταρτών ίνα αποφευχθώσιν αι μεταξύ μας συγκρούσεις "..........". 4. Ο Ζέρβας σε προκήρυξή του που κυκλοφόρησε στα Ιωάννινα - έγγραφόν μας Νο 220/30.ΧΙ.1943 - διακηρίσσει "Κάτω οι δολοφόνοι του ΕΑΜ ΕΛΑΣ Θάνατος στους προδότας Αναρχοδιεθνιστές. Ηπειρώτες συσπειρωθήτε και χτυπήστε τον ύπουλο εχθρό..........". 5. Ο κ. Βοϊδάρος Καπετάνιος μεγάλης σχεδόν ανταρτικής ομάδος του Ζέρβα και γνωστός σαν τέτοιος και στον Αντ/ρχη κ. Τομ στέλλει επιστολήν εις το Γερμανικόν Φρουρείον Άρτης με ημερομηνίαν 5.ΧΙ.43 μέσα εις την οποίαν εκτός των άλλων γράφει ότι :α) Του αποστέλλει, ελεύθερον πλέον Γερμανόν οπλίτην τον οποίον απελευθέρωσε χτυπώντας από τα νώτα του ΕΛΑΣ που τον είχεν αιχμαλωτίση και β) τον βεβαιώνει ότι αυτοί δεν κτυπούν τους Γερμανούς. Ότι αυτοί δεν έχουν τίποτε με τα Γερμανικά στρατεύματα. Ότι οι Κομμουνισταί τους αναγκάζουν να γίνουν αντάρτες. Ότι αυτοί σαν καθάριοι φασίστες δεν πειράζουν ποτέ τους Γερμανούς δίδοντας γι' αυτό τον λόγο της Ελληνικής του τιμής.............κλπ. - έγγραφο μας Νο 215/28.ΧΙ.1943.- 6. Μήπως όμως ο Ζέρβας επεχείρησε ποτέ ως τα σήμερον να ανατρέψει κατά οίονδήποτε τρόπον τα στοιχεία αυτά της τόσον ανοιχτής και αδιάντροπης συνεργασίας του με τους Γερμανούς. Ημείς τουλάχιστον δεν γνωρίζομεν τίποτε πάνω σ' αυτό. Αλλά το γεγονός αυτό, δεν αποτελεί ακόμη ανοιχτή προδοσία και εις βάρος επίσης του Συμμαχικού Αγώνος. Η ως προς το σημείον αυτό απάντησις είναι κατά την γνώμην μας ζήτημα του κάθε καλής πίστεως ανθρώπου.-

IV.- Ο Ζέρβας με την υπ' αριθ. 407/21.ΧΙ.43 διαταγήν του προς τα τμήματά του - έγγραφον μας Νο 415/6.ΧΙΙ.43 - διαβεβαιώνει ότι ".......... ουδεμία βοήθεια θα παρασχεθή εις το μέλλον από τους Συμμάχους εις τους ΕΑΜίτας ενώ αντιθέτως τα ιδικά των μέσα αυξάνονται συνεχώς και πολλαπλασιάζονται χάρις εις την αμέριστον συνδρομήν των Συμμάχων............"

V.- Και παρ' όλα όμως τα παραπάνω δεδομένα, τα οποία πρέπει

να είναι γνωστά - εάν βέβαια τα έχει διαβιβάσει η Βρετ. Στρατ. Αποστολή Ηπείρου - και εις το Κάϊρο τούτο εξακολουθεί να αρνείται να πραγματοποιήσει ρίψεις διά τον ΕΛΑΣ, ενώ πραγματοποιεί τοιαύτας διά τον Ζέρβαν. Αν όμως αι καταγγελίαι μας αυτά και στα γεγονότα δεν λαμβάνονται υπ' όψιν από το Βρεταννικόν Στρατηγείον Μέσης Ανατολής ή δεν γνωστοποιούνται εις αυτό υπό της Στρατιωτικής Αποστολής Ηπείρου, η διασυμμαχική Επιτροπή ήτις καθ' όλα τα δεδομένα θα ασχοληθή με το Ελληνικόν ζήτημα και δη με τας σχέσεις και πράξεις ΕΛΑΣ - ΕΔΕΣ και Αγγλικής Στρατιωτικής Αποστολής, είμεθα βέβαιοι ότι θα λάβει υπ' όψιν αυτά - καταγγελίας και γεγονότα - και θα εκδώσει δικαίαν απόφασιν.

Σ. Δ. 2 Ιαν 1944

Υπογραφή Κοινοποίησις ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣΓεν. Στρατηγείον Ν. ΠΑΠΑΣΤΑΜΑΤΙΑΔΗΣ(Συν/ρχης)Ι, VΙΙΙ ΜεραρχίαςΑνεξ. Σύνταγμα Διά την αντιγραφήνΑντιπρόσωπον Κ. Ε. (Τ.Υ.)ΕΑΜ Ηπείρου

101

Ε.Λ.Α.Σ.ΧVI ΜΕΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤ. ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙΑΡΙΘΜ. Ε. Π. Ε. 44

ΔΙΑΤΑΓΗ

Κοινοποιούμεν υμίν κατωτέρω ως έχει την υπ' αριθμ. Ε. Π. Ε. 593/22-12-43 Δ/γην του Γενικού Στρατηγείου προς την ΙΧ Μεραρχίαν ίνα λάβητε γνώσιν και την έχετε υπ' όψιν σας κατά την εκτέλεσιν επιχειρήσεων.-

Σ. Δ. Μεραρχίας 3-Ι-44 Η Διοίκησις της Μεραρχίας Διά την Ακρίβειαν κ. δ. Ο Επιτελάρχης Το ΙΙΙ Γραφείον Ι. Κατσόγιαννος (Τ.Υ.)

Παραλήπται

51ον, 52ον 54ον Συν/ταΣτρατ. Διοίκησις ΌθρυοςΙ/51 Τάγμα

Ε. Λ. Α. Σ.ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙΑΡΙΘΜ. Ε. Π. Ε. 593

ΠΡΟΣ

την ΙΧ Μεραρχίαν

Επί της υπ' αρίθμ. Ε. Π. 318 αναφοράς σας υποβληθείσης εκθέσεως διά την επιχείρησιν Άργους - Ορεστικού, έχομεν να παρατηρήσωμεν τα κάτωθι:

1) ότι καλώς προπαρασκευάσθη αύτη ως νυκτερινή αιφνιδιαστική ενέργεια.

2) ότι συμφωνούμεν πλήρως με τας αναγραφομένας παρατηρήσεις και διδάγματα.

3) Λόγω του ότι εμελετήθη και επροπαρεσκευάσθη ως αιφνιδιαστική ενέργεια, δεν ήτο δυνατόν να εκτελεσθή με την μορφήν της απλής επιθετικής ενεργείας, διότι ως τοιαύτη απήτει ιδιαιτέραν προπαρασκευήν και μελέτην, μεγαλυτέρας δυνάμεις, ισχυροτέρα μέσα πυρός και έτερον τρόπον ενεργείας.

4) Θα ήτο ίσως σκόπιμον να ανεβάλετο άμα διεπιστώθη ότι λόγω του απροσδοκήτου πυροβολισμού ο εχθρός ετέθη εν συναγερμώ και επομένως όχι μόνον εξέλιπεν το βασικόν στοιχείον του αιφνιδιασμού, αλλά και υπήρχε μεγάλος κίνδυνος να αιφνιδιασθή το ενεργούν τμήμα και να αποτύχη με οδυνηρά αποτελέσματα συνολικώς και όχι μερικώς όπως εις την παρούσαν περίπτωσιν η όλη επιχείρησις, πράγμα που προελήφθη χάρις στην ικανότητα και αποφασιστικότητα των στελεχών και στον ηρωισμό των ανταρτών και στη σχετική αδράνεια που επέδειξαν οι εις το Σχολείον διαμένοντες Ιταλοί.

5) Δέον να έχητε υπ' όψιν σας ότι αι νυκτεριναί επιχειρήσεις γενικώς και ιδίως αι κατά κατωκημένων τόπων τοιαύται είναι επιχειρήσεις πολύ δύσκολοι, απαιτούσαι εκτεταμένην προπαρασκευήν με

πολλάς λεπτομερείας και ενέχουσαι το σπέρμα της αποτυχίας και εις περίπτωσιν ακόμη καθ' ην ήθελε παραληφθή έστω και μία μικρά λεπτομέρεια της όλης προπαρασκευής. Μόνον δε ως καθαρώς αιφνιδιαστικαί τοιαύται έχουν βασιμότητα επιτυχίας.

6) Ότι εβασίσθη επί ψευδών πληροφοριών ως προς τας εχθρικάς αντιστάσεις και επί οδηγών λυποψύχων, πράγμα που μπορούσε να έχη τα μάλλον δυσάρεστα αποτελέσματα.-

7) Πάντως η επιχείρησις αύτη απέδειξεν ότι η Μεραρχία έχει την δυνατότητα να οργανώσει σοβαράς σχετικώς επιχειρήσεις, όπως πολύ καλά ωργάνωσε την εκπαίδευσιν και εφοδιασμόν της.-

Διά πράξεις που χρειάζεται ηθική αμοιβή ανωτέρα της δικαιοδοσίας της Μεραρχίας, να υποβληθώσιν αι σχετικαί προτάσεις εις το Γεν. Στρατηγείον.-

Σ. Δ. Στρατηγείον 22-12-43

Στέφανος Σαράφης

102

Ε. Λ. Α. Σ. ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗXVI ΜΕΡΑΡΧΙΑ Κοινοποιούμεν υμίν κατωτέρω την υπ' αριθμ.ΕΠΙΤ. ΓΡΑΦΕΙΟΝ Ι 3612/31-12-43 ΓενΕυχετήριον Διαταγήν τουΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. 1184 Γεν. Στρατηγείου και παρακαλούμεν όπως της παρούσης λάβωσιν γνώσιν όλοι οι αντά- ρται.-

Σ. Δ. Μεραρχίας 3-1-44

Παραλήπται Η

Όλα τα τμήματα και Διοίκησις της Μεραρχίαςσχηματισμοί κ. δ. Ο Επιτελάρχης Ι. ΚατσόγιαννοςΚοινοποίησιςΕφδρ. Μεραρ. Βόλου - Πηλίου Διά την ακρίβειανΑλμυρού - Φαρσάλων - Βελεστίνου Το Ιον ΓραφείονΕφεδρ. Σύνταγμα Αγυιάς (Τ.Υ.)

Ε. Λ. Α. Σ.ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤ. ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑΡΙΘΜ. 3612

ΓΕΝΙΚΗ

ΕΥΧΕΤΗΡΙΟΣ ΔΙΑΤΑΓΗ

ΕΠΙ ΤΩ ΝΕΩ ΕΤΕΙ 1944

Συναγωνιστές

Το 1943 υπήρξε για τον Ε. Λ. Α. Σ. έτος μεγάλων αγώνων, δοκιμασιών και επιτυχιών. Κάτω από τριπλή εχθρική κατοχή κατορθώσαμε να πυκνώσωμε τις τάξεις μας, να οπιλισθούμε και να οργανωθούμε στρατιωτικά. Τα ολιγάριθμα ανταρτικά σώματά μας έγιναν Τάγματα, Συντάγματα, Μεραρχίες.-

Τα λίγα ντουφέκια μας έγιναν χιλιάδες. Με τη βοήθεια του Ελληνικού Λαού και των Συμμάχων μας και από τα λάφυρα του εχθρού, κατωρθώσαμε να συγκροτήσωμε αξιόμαχες Μονάδες. Ανώτατοι, ανώτεροι και κατώτεροι αξ/κοί και υπ/κοί πλαισιώνουν και οδηγούν το Λαϊκό Στρατό μας. Έτσι , μικροί εμείς, αντιταχθήκαμε στον πανίσχυρο εχθρό. Την πίστη μας και τη δύναμή μας την αντλήσαμε από τον Ελληνικό Λαό. Ούτε ο όγκος του εχθρού, ούτε ο τρομερός οπλισμός του, ούτε η πείνα, ούτε η φωτιά, ούτε η λεηλασία, ούτε τα μαρτύρια ελύγισαν το Λαό μας.- Αυτός και μόνον αυτός είπε το μεγάλο όχι και αληθινό όχι": Γιατί και οι πατέρες μας είπαν το ίδιο όχι". Όπως το λέμε και εμείς, όπως θα είναι έτοιμα πάντα να το πουν τα παιδιά μας. Γιατί τίποτα δεν αγαπήθηκε στη χώρα αυτή περισσότερο από την Λευτεριά.-

Δεν έχει σημασία αν βρέθηκαν και λίγοι προδότες, ούτε και αν μερικοί λιγοψύχισαν.- Και το καλύτερο στάρι έχει την ήρα του.-

Στο σύνολο του ο Ελληνικός Λαός στάθηκε πολύ ψηλά - δίπλα στους μεγαλυτέρους Λαούς που αγωνίζονται για τη Λευτεριά.-

Συναγωνιστές :

Βρεθήκατε στην ανάγκη μαζί με τον εξωτερικό εχθρό να χτυπήσετε και τον εσωτερικό, αυτόν που συνθηκολόγησε με τους καταχτητάς και επιβουλεύθηκε τις Λαϊκές ελευθερίες. Νά είσθε υπερήφανοι γι' αυτό, όσο και και για τους αγώνες σας κατά του εξωτερικού εχθρού. Γι' αυτό θα ήταν προδοσία αν αφήνατε το Λαό που τα έδωσε όλα να ξεπέση σκλάβος στα νύχια της Αντίδρασης.-

Ζήσαμε βέβαια στιγμές κινδύνων και δοκιμασιών. Αλλά ανθέξαμε. Οι δοκιμασίες μας εχαλύβδωσαν όλους. - Γυμνοί και ξυπόλητοι, φτωχοί και κάποτε παραγνωρισμένοι από δικούς και ξένους, δεν ελυγίσατε. Κρατήσατε γερά τα όπλα που σας εμπιστεύτικε ο λαός.-

Χτυπίσατε τον εχθρό και τον αναγκάσατε να υποχωρήση αφίνοντας εκατοντάδες νεκρούς και τραυματίας.-

Ανατινάξατε τις αμαξοστοιχίες του, σμπαραλιάζεται τις συγκοινωνίες του και τον κρατάτε γερά σε διαρκή εκνευρισμό και ανησυχία.-

Έτσι βοηθάτε και σεις τον γενικόν αγώνα των Ελευθέρων Λαών για την συντριβή του κοινού εχθρού.-

Χωρίς την συμβολή όλων, από τους πιο μεγάλους ως τους πιο μικρούς, ο εχθρός δεν θα ήταν δυνατόν να καταβληθή ούτε εύκολα, ούτε γρήγορα και τα μαρτύρια όλων θα παρετείνοντο.-

Τώρα η νίκη θα είναι κοντά.-Το 1944 θα είναι ο μεγάλος χρόνος της Λευτεριάς.-Ύστερα απ' την νίκη, μέσα στην παγκόσμια χαρά, θα είσθε

υπερήφανοι γιατί λάβατε και σεις μάχιμο μέρος στον μεγάλο αγώνα και εξεπληρώσατε το υπέρτατο χρέος προς την ανθρωπότητα και την Πατρίδα.- Κανένας τίτλος και καμιά τιμή δεν θα είναι τόσο μεγάλαι όσο αι δικές σας. Η αναγνώρησις θα είναι γενική και αιώνια.-

Με πίστη ακλόνητη στον Ελληνικό Λαό, με εμπιστοσύνη και στοργή σε σας τους Λαϊκούς αγωνιστές εύχομαι καινούργιες νίκες και το μεγάλο αγαθό την ΛΕΥΤΕΡΙΑ.-

Σ. Δ. Γενικού Στρατηγείου 31-12-43Στέφανος Σαράφης

103

ΧΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕπιβεβαίωσιςΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙον Απολύτου προτεραιότητοςΑριθμ. Α. Π. 55.- Αμέσου επιδόσεως 8-1-44 ώρα 10. 15'

Προς

Το 2/39 Σύνταγμα Ευζώνων

Ζέρβας επιτίθεται από Τετάρτης τρέχοντος κατά Κλιμακίου Ηπείρου και εισέδυσεν ανατολικώς ΑΡΑΧΘΟΥ ΣΤΟΠ. Ανάγκη εκ τούτου Αναργύρου επιστρέψη αμέσως εις ΒΑΛΤΟΝ ενισχυόμενος και υπό τμημάτων τουλάχιστον πενήντα ανδρών εκ της δυνάμεως ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΣΤΟΠ. Αποστολή πυρομαχικών Ε. Π. 54/7-1-44 διαταγής μας, ήτις λίαν επείγει , οφείλει απαραιτήτως να συνοδεύηται από τμήματός σας δυνάμεως στοιχείου ΣΤΟΠ.

Δύναμις επίσης στοιχείου να κινηθή τάχιστα εις ΧΡΥΣΟΥ προς συνοδείαν ετέρας αποστολής πυρομαχικών ΣΤΟΠ. Διέλευσις αμφοτέρων αποστολών πυρομαχικών διά ΡΑΦΤΟΠΟΥΛΟΥ υποχρεωτική ΣΤΟΠ. Αναφέρατε λεπτομερώς επί άνω διαταχθέντων ΣΤΟΠ.-

Η ΧΙΙΙ Μεραρχία ΣτερεάςΣΤΡΑΤΗΓΟΣ Δ. ΟΠΟΥΝΤΙΟΣ

Διά την ακρίβειανΤο ΙΙΙον Γραφείον (Τ. Υ.)

Κοινοποίησις

Γεν. Στρατηγείον

(Τ. Υ.)

104

ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΤΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣΠΡΟΣ ΤΟΝΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΛΑΟΝ

ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΜΜΑΧΟΙ

Ο περασμένος χρόνος ήταν χρόνος γεμάτος νίκες για τα Ηνωμένα Έθνη. Οι νίκες αυτές οφείλονται στην ενιαία στρατηγική και στο ότι όλοι μαζί εργάστηκαν ενωμένοι χωρίς κανείς να σκεφθή τις διαφορές, γιατί μπήκαν ολότελα κατά μέρος για χάρι της πολεμικής προσπάθειας.

Στην Ιταλία Βρεταννία και Αμερικανικά στρατεύματα υπηρετούν κάτω από Αμερικανό Στρατηγό. Στη Μεσόγειο Αμερικανοί ναυτικοί και αεροπορικοί σχηματισμοί υπηρετούν κάτω από Βρεταννούς Διοικητάς.

Ελληνικά, Νορβηγικά και Ολλανδικά πλοία βρίσκονται σε δράσι μαζί με πλοία όλων των άλλων Ηνωμένων Εθνών για να μεταφέρουν τα πολεμικά μέσα σε όλα τα λιμάνια που εξυπηρετούν τα διάφορα μέτωπα.

Τ' αποτελέσματα απ' αυτή τη μεγάλη κοινή προσπάθεια είναι ότι οι Ρωσικές στρατιές κατατροπώνουν τα Γερμανικά στρατεύματα και τα διώχνουν απ' το Ρωσικό έδαφος. Ότι η Φασιστκή Ιταλία κατέρρευσε. Ότι Αμερικανικά και Βρεταννικά στρατεύματα αναγκάζουν τους Γερμανούς να υποχωρούν στην Ιταλία. Ότι αεροπορικές δυνάμεις της Αγγλίας και των Ηνωμένων Πολιτειών ακατάπαυστα και με μεγάλη επιτυχία καταστρέφουν τα τεράστια πολεμικά εργοστάσια μέσα στην Γερμανία. Αντιμετωπίζει τώρα η Γερμανία τη καταστροφή σε κάθε μέτωπο και την απελπισία και το ξεχαρβάλωμα στο εσωτερικό.-

Επιθυμώ εν τούτοις να σας ειδοποιήσω επίσημα ότι η Γερμανία δεν νικήθηκε ακόμη και ότι είναι ακόμα πολύ ισχυρή.

Κανείς από μας δεν μπορεί, δεν επιτρέπεται να χαλαρώση τη πολεμική του προσπάθεια.-

Ο αγώνας που μένει ακόμα να κάνουμε είναι σκληρός και μπορεί

να κρατήση πολύ.Η κατάρρευση της Φασιστικής Ιταλίας έφερε την Γερμανίαν σε

πολύ δύσκολη θέση στα βαλκάνια και ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Η Γερμανία δεν μπορεί ν' αποσύρη στρατεύματα από άλλα μέτωπα. Ένα μόνο τρόπο έχει η Γερμανία να κρατηθή στην Ελλάδα. Να σας εξασθενίση με εσωτερικές διαμάχες. Αυτό είναι το τελευταίο παιχνίδι της Γερμανίας. Σεις πρέπει να φροντίσετε ώστε το παιχνίδι αυτό να μη πετύχη.

Υπάρχουν μεταξύ σας άνθρωποι που, αφού μπήκαν σε μαχητικές ομάδες και ωρκίστηκαν να πολεμήσουν τον κατακτητή, έστρεψαν τώρα τα όπλα ο ένας εναντίον του άλλου. Δεν είναι τώρα καιρός γι' αυτά ούτε και τα όπλα είναι το μέσον για να λύσετε τα εσωτερικά σας προβλήματα.

Μου είναι τελείως γνωστά αυτά τα προβλήματα καθώς και το ότι μερικοί από σας έχουν παραπλανηθή στις ενέργειές τους. Γνωρίζω, όμως ότι η μεγάλη πλειοψηφία του Ελληνικού Λαού είναι ηνωμένη στον αγώνα κατά του εχθρού. Για το συμφέρον αυτής της μεγάλης πλειοψηφίας και χάριν της ενότητος του αγώνος σας λέγω ότι αυτή η εντελώς ματαία και αδελφοκτόνος διαμάχη πρέπει να παύση.

Ως Αρχηγός των Δυνάμεων Μέσης Ανατολής βασίζομαι σε σας ότι θα θυμηθήτε τις σοβαρές στρατιωτικές ευθύνες απέναντι στην πατρίδα σας, απέναντι στους συμμάχους σας, απέναντι στην ιστορία σας.-

Αποβλέπω και βασίζομαι σε σας ότι δεν θα εξασθενήσετε τώρα αλλά θ' αυξήσετε τη δύναμί σας για το κοινό μας σκοπό.

Αποβλέπω σε σας για ν' αναλάβητε τώρα ενωμένοι και με θάρρος αυτό το πιο τραχύ και δύσκολο μέρος του αγώνος για τη λευτεριά.

Φάνηκε πια το ροδοχάραμα της μέρας της απελευθερώσεως σας. Στην Αγγλία έχουμε μια παροιμία : " Η πιο σκοτεινή ώρα είναι λίγο πριν απ' την αυγή". Μας μένει ακόμα ν' αποτελειώσουμε το πιο σκληρό μέρος της δουλειάς μας. Πολεμήστε ηνωμένοι για να μη καθυστερήση η ώρα της λευτεριάς που πλησιάζει.

Χ. Μ. ΟΥΪΛΣΩΝ , Αρχ/τος Δυνάμ. Μ. Ανατολής Διά την αντιγραφήν

(Τ. Υ.)

105

ΣΥΜΜΑΧΙΚΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗΓΕΝΙΚΟΝ ΑΡΧΗΓΕΙΟΝ

Προς

Το Γεν. Στρατηγείον Ε Λ Α Σ

Όπου

Έχω την τιμήν να παραθέσω κατωτέρω το κείμενον του τηλεγραφήματος το οποίον απέστειλα χθες εις Κάϊρον διά να μεταβιβασθή εις τον Αντ/ρχην Τόμ διά τον Στρατηγόν Ζέρβαν :

" Γνωρίζετε τα αισθήματά μου προς την χώραν σας. Δεν θα σας εζητούσα ποτέ να κάμετέ τι, αντίθετον προς το συμφέρον της χώρας σας. Πιστεύω ότι οι στρατιώται του ΕΛΑΣ επιθυμούν να παύσουν πολεμούντες κατά των Ελλήνων και οι Αρχηγοί των συντόμως θα προβώσιν εις συγκεκριμένας προτάσεις προς πραγματοποίησιν της επιθυμίας αυτής. Προσωπικώς και εντελώς ανεπισήμως σας ζητώ να συγκρατήσητε τα τμήματά σας από το να αναλάβουν την πρωτοβουλίαν επιθέσεως. Καθυστέρησις απαντήσεως δεν είναι κατά την γνώμην μου, ένδειξις κακής πίστεως ".

Με εκτίμησινΟ Αρχηγός

της Συμμ. Στρατ. ΑποστολήςΚρίς

Συν/ρχης

Ακριβές ΑντίγραφονΤο ΙΙον Πολ. Γραφείον

Αρχηγείον τη 9-1-1944

Διά την αντιγραφήν

(Τ. Υ.)

106

ΣΥΜΜΑΧΙΚΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗΓΕΝΙΚΟΝ ΑΡΧΗΓΕΙΟΝ

ΠροςΤο Γεν. Στρατηγείον Ε Λ Α Σ

Μετά μεγάλης λύπης έχω την τιμήν να ανακοινώσω υμίν τας ακολούθους πληροφορίας ληφθείσας σήμερον από τον Αντ/ρχην Τόμ εις Ήπειρον.

Το συγκρότημα της Συμμαχικής Αποστολής εις Άγναντα υπό τον Ταγματάρχην Μάκ Άνταμ αναφέρεται ως βιασθέν να συνοδεύση το Αρχηγείον των δυνάμεων του ΕΛΑΣ κατά την αναχώρησιν του τελευταίου τούτου εξ Αγνάντων. Το συγκρότημα τούτο απετελείτο από τρεις (3) αξ/κούς, τρεις (3) υπαξ/κους και τρεις Έλληνας εργαζομένους διά την Αποστολήν.

Ο Ταγ/ρχης Μάκ Άνταμ κατ' αρχήν ηρνήθη να μετακινηθή αλλά, πληροφορούμε, ότι υπεχρεώθη υπό την απειλήν του περιστρόφου να συνοδεύση τας δυνάμεις σας.

Θέλω να αντιληφθήτε ότι πιστεύω εις την ειλικρινή υμών επιθυμίαν να θέσετε τέρμα εις την παρούσαν κατάστασιν εν Ελλάδι. Πιστεύω ότι έχετε εμπιστοσύνην εις την ειλικρίνειαν των προσπαθειών της Συμμαχικής Αποστολής προς τον αυτόν σκοπόν. Είναι βέβαιον ως εκ τούτου ότι θα αντιληφθήτε χωρίς να υπάρχη ανάγκη να το τονίσω πόσον σοβαρά εμπόδια μία τοιαύτη πράξις παρεμβάλει εις τας νυν προσπαθείας ημών.-

Ζητώ την άμεσιν απελευθέρωσιν της ομάδος ταύτης και την διεξαγωγήν ανακρίσεως διά τα αίτια του επεισοδίου, την οποίαν είναι βέβαιον θα θελήσετε να διεξάγητε ημείς.

Ο κομιστής της παρούσης θα αναμείνη τυχόν άμεσον απάντησιν προς εμέ ή τυχόν τηλεγραφήματα προς διαβίβασιν εις τον Αντ/ρχην Ταμ ή τα υμέτερα τμήματα της εν λόγω περιοχής.

Μετά τιμής Ο Αρχηγός

της Συμμ. Στρατ. ΑποστολήςΥπογραφή δυσανάγνωστος

Αρχηγείον τη 10. 1. 1944 Διά την αντιγραφήν

(Τ. Υ.)

107

Ε. Λ. Α. Σ.ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙ Δι' ειδικού συνδέσμουΑριθμ. Ε. Π. Ε. 132

Απόρρητος - επείγουσα

ΧΙΙΙ Μεραρχίαν

Συνεχεία Ε.Π.Ε. 113 - Διαταγής η Μεραρχία πρόκειται να συμμετάσχη οργανουμένην εν τάχει ήδη παρά Γεν. Στρατηγείου αντεπίθεσιν προς οριστικήν διάλυσιν αναβιώσαντος ΕΔΕΣ συνεργασία μετά Κλιμακίου και Ι Μεραρχίας ενισχυθησομένης και με το τρίτον Σύνταγμα της ευρισκόμενον εις Χάσια.

Εις την ενέργειαν ταύτην της Μεραρχίας θα συμμετάσχη η Διοίκησις, το Επιτελείον, ολόκληρον το 36ον Σύνταγμα, το Τάγμα Φθιώτιδος, η ορειβατική Πυρ/χία και τα περί την Σκουληκαριάν ευρισκόμενα ήδη τμήματα του 42ου Συν/τος και Τάγμα Δομοκού άτινα θα υπαχθώσιν υπό την Μεραρχίαν και μετά των οποίων η Μεραρχία δέον να συνδεθή από τούδε διά την οργάνωσιν. Αι ως άνω Μονάδες της θα είναι πλήρως ενισχυμέναι από το επιστρατευθησόμενον Εφ. ΕΛΑΣ.

Προς τούτο η Μεραρχία να προβή εν τάχει εις τας εξής ενεργείας:

1) Να προβή εις την ταχείαν συγκέντρωσιν 36ου Συν/τος, ούτινος τον τομέα να παραλάβη 5/34, Εφ. ΕΛΑΣ και 5/42 Ε. Κ. Κ. Α. μεθ' ης δέον να έλθητε εις συνενόησιν το ταχύτερον.

2) Ομοίως συγκέντρωσιν Τάγματος Φθιώτιδος οργανούσα με υπόλοιπα τμήματά της και αποσπάσματα 100 ανδρών ΧVΙ ίδιον απόσπασμα και διοίκησιν δι' ασφάλειαν κατευθύνσεως Καρπενησίου.

3) Οργάνωσιν Κλιμακίου τροφών και πυρομαχικών ώστε ταύτα να προωθηθώσιν εγκαίρως προς Αχελώον όστις θα είναι και άξων ενεργείας της Μεραρχίας.

4) Κατοχή ισχυρά προγεφυρωμάτων Τρικλίνου, Βρουβιανών και Αυλακίου.

5) Διά τους εφοδιασμούς, αναχορηγίας κλπ. Θα παραμείνη εν μέλος της διοικήσεως μετά του αναλόγου προωπικού ίνα εν συνεργασία μετ' οργανώσεων κλπ., μεριμνά δι' όλα τα ζητήματα.

Άμα τω πέρατι των ως άνω προπαρασκευών η Μεραρχία να αναφέρη αμέσως ίνα διατάξωμεν σχετικώς.

Επίσης να μας αναφέρει προοπτικώς πότε προβλέπει να περατωθώσιν αι ως άνω προπαρασκευαί της.-

Αναφέρατε λήψιν.-

Σ. Δ. Γεν. Στρατηγείου 12-1-44Στέφανος Σαράφης

Κοινοποιείται

ΧVΙ Μεραρχίαν Ακριβές αντίγραφονΙ }εγγράφως Το ΙΙΙον ΓραφείονΚλιμάκιον Γ. Σ. Ηπείρου (Τ. Υ.)ΙΙΙ Γραφείον Γ. Σ.

108

ΧΙΙΙη Μεραρχία Στερεάς ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ

ΔΙΑΤΑΓΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Αφορά μόνον το Απόσπασμα Βάλτου συγκροτηθέν υπό δυνάμεων του 2/39 Συν/τος.

"ΠΑΣΑ ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΩΣ ΕΚΔΟΘΕΙΣΑ ΑΚΥΡΟΥΤΑΙ"

Ι. ΓΕΝΙΚΗ ΤΑΚΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ: α) Πληροφορίαι περί εχθρού. Τα τμήματα Ζέρβα περιοχής

Ηπείρου ανασυγκροτηθέντα και εφοδιασθέντα με όπλα καμπύλης τροχιάς, εξεδήλωσαν από 8ημέρου αντεπιθετικάς ενεργείας εις περιοχήν μεταξύ ΑΡΑΧΘΟΥ και ΑΧΕΛΩΟΥ, ίνα απειλήσωσι προφανώς πλευρά Γενικού Στρατηγείου μας, μερικώς επιτυχόντες αρχικώς ασημάντους τακτικάς επιτυχίας. Οι Γερμανοί ουδεμίαν εξεδήλωσαν εκκαθαριστικήν κίνησιν από της 20. 12. 43., εντεύθεν εις περιοχήν Δ. Ελλάδος.

β) Πλη ροφορίαι περί των φιλίων. Το κλιμάκιον Ηπείρου δρα εις περιοχήν Ανατολικώς ΑΧΕΛΩΟΥ, ως και εις ΣΚΟΥΛΙΚΑΡΙΑΝ - ΚΛΕΙΔΙΟΝ - ΒΕΛΕΝΤΖΙΚΟ - τα δε υπόλοιπα τμήματα εις ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΟΝ - ΦΡΑΓΚΙΣΤΑ - ΑΓ. ΒΛΑΣΙΟΣ.

ΙΙ. ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΟΣ: Συγκροτούμενον το ταχύτερον εις περιοχήν Βάλτου: α) Ν' ασφαλίση τας οδεύσεις αίτινες άγουσι προς γεφύρας

ΜΑΓΟΥΛΑΣ και ΒΡΟΒΙΑΝΩΝ εγκαθιστών αμυντικώς (εγγύς) εκάστης τούτων τμήμα δυνάμεως 50 ανδρών μ' ανάλογον οπλισμόν ίνα απαγορεύση πάση θυσία μέχρις εσχάτων την διέλευσιν του εχθρού, επιτηρούντα και τας ένθεν και εκείθεν τυχόν διαβάσεις και πόρους του ποταμού, εν συνδέσμω δεξιά με φρουράν γέφυρας Αυλακίου και αριστερά με τμήματα ΑΓ. ΒΛΑΣΙΟΥ - ΓΕΦ. ΜΑΝΩΛΗ όπου τμήμα Σχολής Αξ/κών.

β) Οργανώση εις την περιοχήν ΒΑΛΤΟΥ κινητόν τμήμα δυνάμεως ικανής να δράση εκκαθαριστικώς ή ενισχύση επιθετικάς προσπαθείας του κλιμακίου ΗΠΕΙΡΟΥ κατά τας παρουσιαζομένας καταστάσεις τη διαταγή μας.

γ) Οργανώση δίκτυον πληροφοριών και εσωτερικής ασφαλείας της περιοχής.

δ) Οργανώση και κατευθύνη τας μεταφοράς των εις οπλισμόν και πυρ/κα λαφύρων Ξηρομέρου προς έδραν Συν/τος.

ΙΙΙ. ΔΙΑΤΑΞΙΣ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΟΣ : - Εις εκάστην των Γεφυρών δύναμις τουλάχιστον διμοιρίας

πλήρους.- - Κινητόν τμήμα δυνάμεως 60 ανδρών.- - Θέσεις Σταθμού Διοικήσεως (................).

IV. ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ κ' ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣ : - Με κλιμάκιον Ηπείρου διά Συνδέσμων. - Μεραρχίαν και Σύνταγμα διά τηλεφώνου και συνδέσμων.

V. ΠΕΡΑΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ: Η 20ή ώρα της 13 Ιανουαρίου 1944 (δια τας φρουράς Γεφυρών).

VI. ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑΙ ΕΚΤΕΛΕΣΤΑΣ: - Υπονόμευσις των γεφυρών θ' αρχίση από της εγκαταστάσεως

των τμημάτων πλησίον τούτων. Δικαίωμα όμως ενεργείας της καταστροφής παρέχομεν μόνον εις την Διοίκησιν του Συν/τος.

- Ειδικαί εντολαί, λεπτομερής καθορισμός θέσεως και αποστολών των τμημάτων, κατόπιν επιτοπίου αναγνωρίσεως των Διοικήσεων.

- Έργα εκστρατείας ανθεκτικότητος εις βλήματα όλμων και ελαφρού Πυρ/κού κατασκευασθήσονται άμα τη εγκαταστάσει των τμημάτων υπ' ευθύνη των ηγητόρων των , ανταλλακτικαί θέσεις υποχρεωτικαί.

- Επιθεώρησις των θέσεων παρά της Διοικήσεως του Συν/τος μέχρι 17-1-44.

Κάπου τη 12 Ιανουαρίου 1944 ώρα 23η

Η

ΧΙΙΙ Μεραρχία Στερεάς

109

ΕΛΑΣXVI ΜΕΡΑΡΧΙΑΕΠ. ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. 189

Δ Ι Α Τ Α Γ Η

Κοινοποιούμε κατωτέρω πρόγραμμα ωρών υπηρεσίας και εκπαιδεύσεως προς γνώσιν και συμμόρφωσιν. Εφ' όσον αι τακτικαί συνθήκαι επιτρέπουν να εφαρμόζεται επακριβώς.

Όταν αι καιρικαί συνθήκαι επιτρέπουν θα γίνεται πρακτική στρατιωτική εκπαίδευσις εις το ύπαιθρον. Εν εναντία περιπτώσει θα γίνεται θεωρητική στρατιωτική εις τους θαλάμους. Μετά την απογευματινήν εκπαίδευσιν θα γίνεται συγκέντρωσις όλων των στελεχών κατά την οποίαν θα γίνεται απολογισμός του έργου της ημέρας και θα δίδονται κατευθύνσεις διά την επομένην.

Το απόγευμα του Σαββάτου θα γίνεται σύσκεψις εβδομαδιαία των στελεχών κατά την οποίαν θα γίνεται απολογισμός του έργου της παρελθουσης εβδομάδος και θα λαμβάνονται αποφάσεις διά την επομένην εβδομάδα.

Σ.Δ. Μεραρχίας 14-11-44

Παραλήπται Η

Άπαντα τα τμήματα Διοίκηση της Μεραρχίαςκαι σχηματισμοί Κ.ΤσαμπάκοςΚέντρα Εφοδιασμού Θ. Αμάρμπεης

Σ. Ζαχαριάς

Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α

Ωρών υπηρεσίας και εκπαιδεύσεως μηνός Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου (15-1-44 / 15-2-44)

ΠΡΟ ΜΕΣΗΜΒΡΙΑΣ

Εγερτήριον 7

Ρόφημα 7.30

Προετοιμασία - Καθαριότης 8

Προσκλητήριον - Επιθεώρ. 8.30

Ιατρική εξέτασις ασθενών 8.30

Προσκλητήριον - Αναφορά 8.45

Σωματική Αγωγή 8.45 - 9.30

Διάλυσις 11.30

Έκθεσις συμβάντων ημερ.εις την διοίκησην των τμημάτων 11.30Μεσημβρινόν συσσίτιον

12

ΜΕΤΑ ΜΕΣΗΜΒΡΙΑΣ

Προετοιμασία 1.45

Προσκλητήριον 2

Θεωρητική ΕΑΜική εκπαίδ. 2 - 4

Διάλυσις 4

Συγκέντρωσις Στελεχών 4 - 4.30

Εσπερινόν συσσίτιον 5

Προετοιμασία 6.45

Προσκλητήριον 7

Σιωπητήριον 8

110

Ε.Λ.Α.Σ.ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦ. ΙΙΙονΑΡΙΘΜ. Ε.Π.Ε.152

Διαταγή Επιχειρήσεων

Ι) Τμήματα ΕΔΕΣ, ενισχυθέντα παντοιοτρόπως επετέθησαν αιφνιδιαστικώς από 4ης Ιανουαρίου δι' ισχυρών δυνάμεων καλώς εξοπλισμένων εναντίον των τμημάτων μας του κλιμακίου Γεν. Στρατηγείου Ηπείρου καθ' ην στιγμήν διεξήγοντο διαπραγματεύσεις προς συμφιλίωσιν μεταξύ Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και Κεντρικής Επιτροπής ΕΑΜ - ΕΛΑΣ. Τμήματά μας κατόπιν σκληρών αγώνων ηναγκάσθησαν ν' αποσυρθούν εις την περιοχήν του ΑΧΕΛΩΟΥ.

ΙΙ) Κατόπιν της καταστάσεως ταύτης το Γεν. Στρατηγείον απεφάσισεν να ενισχύση έτι περισσότερον τα εκεί μαχόμενα τμήματα προς ανατροπήν του αντιπάλου και καταδίωξιν τούτου.

ΙΙΙ) Ιδέα Ελιγμού. Να κινηθή εκ των κατευθύνσεων ΒΑΛΤΟΥ και ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ προς τα κέντρα του ΕΔΕΣ με το μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεων εκ της περιοχής ΚΟΘΩΝΙΩΝ - ΑΘΑΜΑΝΩΝ.

IV) Ζώναι Ενεργείας. 1) 1ης Μεραρχίας από ΤΕΤΡΑΚΩΜΟΥ μη

συμπεριλαμβανομένου μέχρι ΜΕΤΣΟΒΟΥ. 2) Ανεξαρτήτου Συντάγματος από ΤΕΤΡΑΚΩΜΟΥ

συμπεριλαμβανομένου μέχρι γέφυρας ΚΟΡΑΚΟΥ συμπεριλαμβανομένης.

3) ΧΙΙΙ Μεραρχία από γέφυρα ΚΟΡΑΚΟΥ μη συμπεριλαμβανομένης και Νοτίως..

V) α) Η 1η Μεραρχία και του 5ου Συντάγματος της συμπεριλαμβανομένου, ανακαλουμένου τάχιστα εκ Χασίων, θέλει κατευθυνθή προς την περιοχήν ΚΟΘΩΝΙΩΝ - ΑΘΑΜΑΝΩΝ και λάβη καταλλήλους διατάξεις αντικαθιστώσα τα τμήματα της VIIIης Μεραρχίας άτινα θα παραμείνουν ως εφεδρεία της Μεραρχίας, υπαγόμενα τακτικώς υπ' αυτήν.

Προς την κατεύθυνσιν ΤΡΙΚΑΛΩΝ - ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ η Μεραρχία θέλει καλυφθή δι' ικανών τμημάτων προς εξασφάλισιν των εφοδιασμών και μετόπισθέν της.

β) Η ΧΙΙΙ Μεραρχία μετακινούσα άπασα την υπολοιπομένην δύναμιν της, συμφώνως της Ε.Π.Ε. 132 διαταγή, ήτοι 36ον Σύνταγμα Πεζικού, Τάγμα Φθιώτιδος, Πυροβολαρχίαν θέλει κατευθύνει ταύτην προς την ζώνην ενεργείας της. Ευρίσκεται ήδη το 42ον Σύνταγμα εις την περιοχήν Αυλακίου.

Το τάγμα Φθιώτιδος θέλει κατευθυνθή προς ΤΡΙΚΛΙΝΟΝ τα δε υπόλοιπα τμήματα προς ΒΟΥΛΠΗ - ΤΟΠΟΛΙΑΝΑ - ΑΥΛΑΚΙ. Τα εναπομένοντα τμήματα ήτοι Λόχος Όρθρυος, ημιλαρχία και Λοχος Διοικήσεως 42ου Συντάγματος υπάγονται τακτικώς εις XVIην Μεραρχίαν.

VI) Αι Μεαραχίαι λαμβάνουσαι τας καταλλήλους διατάξεις προς προπαρασκευήν των επιθέσεων των θέλουσι κινηθή επιθετικώς συμφώνως προς περαιτέρω διαταγάς του Κλιμακίου Γεν. Στρατηγείου.

VII) Αι Μεραρχίαι έχουσαι υπ' όψει την κόπωσιν των ανδρών του κλιμακίου να προβώσιν εις την βαθμιαίαν αντικατάστασιν τούτων από της πρώτης γραμμής και να μελετήσωσι τον τρόπον επιθετικής ενέργειας των η μεν Ιη προς τας κατευθύνσεις ΚΡΙΘΑΡΙΑ - ΣΥΡΑΚΟΥ - ΚΑΛΑΡΥΤΩΝ ή ΣΤΑΥΡΟΥ - ΜΕΛΙΣΟΥΡΓΩΝ, η δε ΧΙΙΙη προς την κατεύθυνσιν ΣΚΟΥΛΗΚΑΡΙΑ - ΒΟΥΛΓΑΡΕΛΙ.

VIII)Tην ασφάλειαν από ΒΟΥΝΕΣΙ συμπεριλαμβανομένου μέχρι και της ΣΠΕΡΧΕΙΑΔΟΣ συμπεριλαμβανομένης (κάλυψις κοιλάδος ΝΕΥΡΟΠΟΛΕΩΣ και ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ) θέλει αναλάβη άμα τη λήψει της παρούσης η XVI Μεραρχία.

Την ασφάλειαν του υπολοίπου τομέως της ΧΙΙΙ Μεραρχίας θέλει

αναλάβει το 5/34 Τάγμα Παρνασσίδος ζητούν την ενίσχυσιν και της φίλης οργανώσεως Ε.Κ.Κ.Α.

ΙΧ) Αι Μεραρχίαι αφίνουσαι εις τας περιοχάς των ανά εν μέλος των Διοικήσεών των μετά του αναλόγου προσωπικού και κινητοποιούσαι τας οργανώσεις και το εφεδρικόν Ε.Λ.Α.Σ. αφ' ενός μεν θα μεριμνήσωσι διά την συμπλήρωσιν της δυνάμεως των κατόπιν επιλογής των εφέδρων, αφ' ετέρου δε διά την εξασφάλισιν των εφοδιασμών, συγκοινωνιών και μεταφορών.

Χ) Την κίνησιν των Μεραρχίων διά την επιθετικήν των ενέργειαν και εξακολούθησιν των επιχειρήσεων θέλει διατάσσει και ρυθμίζει το προκεχωρημένον Κλιμάκιον Γεν. Στρατηγείου Ηπείρου αποτελούμενον από τους:

1) Αρχηγόν Άρη Βελουχιώτην

2) Υποστρ. Φλούλην Δημήτριον

3) Συντ. Πεζ. Παπασταματιάδην Νικόλαον

Ως Στρατιωτικόν Αρχηγόν της Ιης Μεραρχίας προσωρινώς και διά την περίοδον των επιχειρήσεων ορίζομεν τον Υποστρατ. Αυγερόπουλον Γεράσιμον.

ΧΙ) Σ.Δ. Κλιμακίου Γεν. Στρατηγείου ΛΙΑΣΚΟΒΟΝ και κατόπιν κατά την κρίσιν του.

Σ.Δ. Ιης Μεραρχίας ΜΕΣΟΧΩΡΑ.Σ.Δ. ΧΙΙΙης Μεραρχίας ΧΟΡΙΓΚΟΒΟ.

ΧΙΙ) Επίσης διετάχθη η ΧΙ Μεραρχία να κινήση ταχεώς απόσπασμα 500 ανδρών προς ενίσχυσιν του εις ΖΑΓΟΡΙΑ τμήματος 85ου Συντάγματος.

Αναφέρατε λήψιν.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 14-1-44ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ.

Π α ρ α λ ή π τ α ιΙ, VII, XIII, XVI Μεραρχίαι

Κλιμάκιον Γεν. Στρατηγείου Ηπείρου.

Κ ο ι ν ο π ο ι ε ί τ α ιΚεντρικήν Επιτροπήν Ε.Λ.Α.Σ.(υ-τ-α)ΙΧ και Χ ΜεραρχίαςΓραφείον ΙΙΙον Γεν. Στρατηγείου.

111

ΕΛΑΣXVI ΜΕΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤ. ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙΕΠΕ 91

Δ Ι Α Τ Α Γ Η

Εν συνεχεία προς την υπ' αριθμ. Α.Π. 24/11-4-44 Δ/γήν μας επιτακτική ανάγκη επιβάλλει όπως άμα λήψει παρούσης.

Ι) Τα ΙΙ/52 και ΙΙΙ/51 Τάγματα κινηθώσι το ταχύτερον χωρίς να περιμένει εν το άλλο αλλά ευθύς ως ετοιμάζεται έκαστον προς Ρεντίνα διά καταλλήλων δρομολογίων συμβουλευόμενα προς τούτο την κοινοποιουμένην συνημμένως έκθεσιν αναγνωρίσεως 52ου Συντάγματος.

Εις την περιοχήν Αν. Όθρυος θα παραμείνουν ανά 25 άνδρες κατά τάγμα ως η υπ' αριθμ. Α.Π. 24 Δ/γή μας και οι οποίοι μετά την εις Όθρυν άφιξιν του τάγματος του 54 Συντάγματος θα έλθουν και αυτοί προς Ρεντίνα προς συνάντησιν των Ταγμάτων των.

ΙΙ) Το 54 Σύνταγμα να αποστείλη εις Ανατ. Όθρυν εν τάγμα εκ δυνάμεως περίπου 300 ανδρών προς αντικατάστασιν των ΙΙ/52 και ΙΙΙ/51 ταγμάτων. Τούτο να κινηθή τάχιστα και άνευ ουδεμιάς χρονοτριβής διότι η περιοχή Αν. Όρθυς θα παραμείνει ακάλυπτος μέχρι αφίξεως τούτου. Φρονούμεν ότι πρέπει ν' αποσταλή το Τάγμα Μαυροβουνίου ως πλησιέστερον προς Όθρυν. Εκ του τάγματος τούτου περίπου 200 να

εγκατασταθούν εις περιοχήν ΙΙ/52 τάγματος ήτοι περιοχήν Γούρας και περί τους 100 εις περιοχήνΚωφφούς.

Εν περιπτώσει ανάγκης η κίνησις των τμημάτων να γίνεται κατά φάλλαγγας δυνάμεως 100 περίπου ανδρών. Τούτο να ρυθμισθή και τη συμβουλή των οργανώσεων.

ΙΙI) Το άνω τάγμα 54 Συντάγματος που θα έλθη εις την Ανατ. Όθρυν ως και η υπόλοιπος δύναμις του 54 Συντάγματος να είναι ετοιμοκίνητη ώστε εις πρώτην δ/γήν να κινηθώσι και αυτοί προς Ρεντίνα.

ΙV) Το 52 Συνταγμα μετά του Κέντρου Εφοδιασμού Ρεντίνης να προπαρασκευάση την υποδοχήν και την τροφοδοσίαν των αφικνουμένων τμημάτων, να παρακολουθή δε και να μας αναφέρη αμέσως ημερομηνία αφίξεως των τμημάτων Όθρυος.

V) Τα τμήματα να παραλάβουν μεθ' εαυτών τα απαραίτητα υλικά (πεταλωτικόν υλικόν, φάρμακα, είδη υποδηματοποιού και ράπτου κ.λ.π.) δι' ένα μήνα τουλάχιστον. Να δοθή μεγάλη προσοχή κατά την διάβασιν των πεδινών περιοχών και ιδία της σιδηροδρομικής γραμμής.

Τα τμήματα να συνεργάζωνται στενότατα εκ των προτέρων με τας οργανώσεις διά την προπαρασκευήν της διελεύσεως των επικινδύνων διαβάσεων και λαμβάνωσι άπαντα τα μέτρα ασφαλείας.

VI) H Πυροβολαρχία του 51ου Συντάγματος (Γούρας) να κινηθή μετά του ΙΙ/52 τάγματος.

VII) Διά την μεταφοράν των πυρομαχικών και υλικών να προβώσι εν εσχάτη ανάγκη και εις επίταξιν μεταφορικών κτηνών και κάρρων (εφ' όσον προσφέρεται το έδαφος διά κάρρα).

VIII) Αι υποδειγματικαί ομάδες ΕΠΟΝ να ακολουθήσουν τα αντίστοιχα τμήματά των μετά του επι κεφαλής Ανθ/γού Πλούμα.

Προς αποφυγήν απωλειών τροφίμων και υλικών να παραμείνη άπαν το προσωπικόν το οποίον διαχειρίζεται τας αποθήκας (αποθηκάριοι, διαχειρισταί, συνοδοί κ.λ.π.) ως η υπ' αριθμ. Α.Π. 42 δ/γή μας .

Οι εναπομένοντες προσωρινώς εις Όθρυν άνδρες (25 του ΙΙ/52 και 25 του ΙΙΙ/51) δύνανται να χρησιμοποιηθώσιν δι' ενίσχυσιν της επιμελητείας διά την προώθησιν των τροφίμων.

Σ.Δ. Μεραρχίας 16-1-44Παραλήπται ΗΙΙ/52, ΙΙΙ/51 Τάγματα Διοίκησις της ΜεραρχίαςΣτρατ. Διοίκησις Ανατ. Όθρυος Κ.Τσαμάκος54 Συντ. Ταγ/χην Κορομηλήν 51, 52 Συντάγματα

Θ. Αμάρμπεης Σ. Ζαχαριάς

ΚοινοποίησιςΓενικόν Στρατηγείον ΕΛΑΣ (υ.τ.α)

Διά την ακρίβειαν Το ΙΙΙον Γραφείον Τ.Σ.Υ.

112

ΕΛΑΣ Αυστηρώς Απόρρητος - ΠροσωπικήΓΕΝ. ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ Διά τας Διοικήσεις ΜεραρχιώνΕΠΙΤ. ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙΑΡΙΘ. ΕΠΕ 183

ΔΙΑΤΑΓΗ

Ι) Το Στρατηγείον Μέσης Ανατολής φρονεί ότι η επίδρασις γενικοτέρων επιχειρήσεων θα έχει ως αποτέλεσμά του ν' αποσυρθούν οι Γερμανοί εξ Ελλάδος κατά την προσεχή Άνοιξιν.

Κατά την εποχήν ταύτην περίπου θέλουσι διεξαχθεί υφ' υμών επιχειρήσεις σκοπός των οποίων θα είναι να παρεμποδίσωμεν την αποχώρησιν των Γερμανικών Στρατευμάτων ούτως ώστε αι μονάδες και σχηματισμοί των να καταστούν ανίκανοι να λάβωσι μέρος εις μάχην εις άλλα μέτωπα άνευ επαρκούς αναδιοργανώσεως και ανεφοδιασμού.

Αι επιχειρήσεις αύται αίτινες θα διεξαχθώσι είναι μέρος του γενικού σχεδίου Στρατηγείου Μέσης Ανατολής διά την απελευθέρωσιν των Βαλκανίων.

Ο αποτελεσματικώτερος τρόπος διεξαγωγής εκ μέρους μας των επιχειρήσεων τούτων είναι ο περιορισμός των επιχειρήσεων εις ενδιαφερούσας περιοχάς προς ας πρέπει να προσαρμοσθούν αι δυνάμεις μας εγκαίρως και κατά την στιγμήν της εκτελέσεως να δράσωσιν με όλην την ορμήν και αποφασιστικότητα ώστε να φέρωσι το αναμενόμενον αποτέλεσμα.

ΙΙ) Αι κυριώτεραι περιοχαί αι αφορώσαι το Στρατηγείον Μέσης Ανατολής είναι αι κάτωθι:

1ον) Η περιοχή ΙΧ Μεραρχίας με τους κάτωθι αντικειμενικούς σκοπούς:

α) Σιδηροδρομική γραμμή ΒΕΡΡΟΙΑ - ΦΛΩΡΙΝΑ β) Οδοί περί το ΒΕΡΜΙΟΝ ήτοι ΒΕΡΡΟΙΑ - ΦΛΩΡΙΝΑ,

ΚΟΖΑΝΗ - ΑΜΥΝΤΑΙΟΝ, ΚΟΖΑΝΗ - ΒΕΡΡΟΙΑ.

Διατεθησόμεναι δυνάμεις αι επί του ΒΕΡΜΙΟΥ τοιαύται της Χ Μεραρχίας, αι δε υπόλοιπαι της ΙΧ Μεραρχίας ήτις θα έχει την όλη ευθύνην και διεύθυνσιν

2ον) Περιοχή Χ Μεραρχίας με τους κάτωθι αντικειμενικούς σκοπούς ΠΙΕΡΙΩΝ - ΧΑΣΙΩΝ - ΟΛΥΜΠΟΥ.

α) Οδός ΕΛΑΣΣΩΝΟΣ - ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ.

β) '' '' - ΚΟΖΑΝΗΣ.

Σιδηροδρομικήν γραμμήν και οδός ΤΕΜΠΩΝ - ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ.

Οδός ΤΡΙΚΑΛΩΝ - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ - ΜΕΤΣΟΒΟΥ.Διατεθησόμεναι δυναμεις αι υπάρχουσαι τοιαύται του 5 Συντ.

Πεζικού.

ΠΙΝΑΞΤων κατά περιοχάς Άγγλων συνδέσμων Αξ/κών

Α/Α ΒΑΘΜΟΣ ΟΝΟΜΑ ΠΕΡΙΟΧΑΙ ΜΕΡΑΡΧΙΩΝ

ΙΔΙΑΙΤ. ΠΕΡ. ΜΕΡΑΡΧΙΩΝ

1 Αν/χης Έδμουρ (Άρθουρ) Πεντάλοφος

2 Ταγ/χης Περούτις ΙΧ Μεραρχία -

3 '' Χάμιλτον Βέρμιον

4 '' Πάουερ (Χορς) Πιερία

5 Λοχαγός Γούνεϊκ Χ Μεραρχία Όλυμπος

6 '' Μακ Κουλ Οξυιά

7 '' Βίνσεντ Πιερία

8 Αν/χης Σεπερτ (Χίλε) -

9 Ταγ/χης Νέβιλ XVI Μεραρχία Φουρκά

10 '' Μολμαν Όρθυς

11 '' Μικλεθγουέιτ Α. Μακεδονία -

12 '' Τόλμστον Χ Μεραρχία .......

13 Λοχαγός Χιλ '' Πήλιον

14 Ταγ/χης Ουΐκινσον ΧΙΙΙ Μεραρχία Λοκρίς

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 17/1/44

Στέφανος Σαράφης

113

ΣΥΜΜΑΧΙΚΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ

ΓΕΝΙΚΟΝ ΑΡΧΗΓΕΙΟΝ

Προς το Γενικόν Στρατηγείον ΕΛΑΣ

Εν συνεχεία των σημερινών μας συζητήσεων έχω την τιμήν να σας πληροφορήσω ότι μόλις έλαβον εκ Καΐρου πληροφορίαν ότι διά του ασυρμάτου ελήφθη η απάντησις της Κεντρικής Επιτροπής ΕΑΜ προς τας προτάσεις του Τσουδερού.

Αντιλαμβάνομαι ότι η απάντησις περιέχει έκφρασιν ευχαριστήσεως διά την καταγγελίαν ως προς τα Τάγματα Ασφαλείας Κυβερνήσεως Ράλλη και την πλήρη υποστήριξιν προς τον σκοπόν της ενώσεως των δυνάμεων των Ανταρτών διά την απελευθέρωσιν και ελευθέραν πολιτικήν εκλογήν της Ελλάδος.

Εν σχέσει με τη φιλικήν υποδοχήν των προτάσεων του κ. Τσουδερού θα ήθελον να λάβω την ευκαιρίαν να σας προτείνω και πάλι γραπτώς την ανεπίσημον αλλά ειλικρινή πρότασίν μου διά μίαν γρήγορον συνάντησιν μεταξύ υμών και του Στρατηγού Ζέρβα επί της βάσεως των εισηγήσεων ενωρίς σήμερον την πρωίαν.

Εάν νομίζατε ότι δύναται να πραγματοποιηθή εν καιρώ θα ήμην ευτυχής να σας συναντήσω εις Κούτσαινα την 26ην Ιανουαρίου ε.ε.

Εν τοιαύτη περιπτώσει θα ήτο αναγκαίον, εις υμάς να ειδοποιήσετε τον αντικαταστάτην μου Ταγματάρχην ο οποίος θα αναλάβη να ειδοποιήση τον Στρατηγόν Ζέρβαν και τον υποφαινόμενον διά του ασυρμάτου.

Μετά τιμής

Κρις (Συνταγματάρχης)

18-1-44

Ακριβές Αντίγραφον Το ΙΙον Γραφείον

114

Ε Κ Θ Ε Σ Η

Του συναγωνιστού Υπολοχαγού ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΠΡΙΦΤΗ (Καστρινού) μέλους του Αρχηγείου ΣΟΥΛΙΟΥ και της Διοίκησης του 24ου

Συντάγματος και ύστερα υπασπιστή στο ίδιο Σύνταγμα.

«Για τη συγκρότηση και δράση των αρχηγείων ΣΟΥΛΙΟΥ και ΖΑΛΟΓΓΟΥ και του 24ου Συντάγματος Πεζικού».

Προς

Το Κλιμάκιον Ηπείρου - Δυτικής Στερεάς

VIII Μεραρχίαν

και Η.Γ.

Ι. ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΟΚΙΝΗΜΑ μέχρι ΤΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΜΑΡΤΗ ΤΟΥ 1943

Μέχρι και το Γενάρη του 1943 αντάρτικη κίνηση στην περιφέρεια των νομών Θεσπρωτίας και Πρέβεζας οργανωτικά καθοδηγητικά δεν υπήρχε. Στην περιφέρεια ΣΟΥΛΙΟΤΟΧΩΡΙΟΝ με υπόδειξη της πολιτικής οργάνωσης η μικρή ομάδα ΗΛΙΑ ΝΙΚΟΥ εκτέλεσε κάμποσους προδότες και σταμάτησε έτσι την επιρροή των Ιταλοφρόνων. Στην περιφέρεια ΦΑΝΑΡΙΟΥ ΠΑΡΓΑΣ η ομάδα ΒΑΣΙΛΗ ΜΠΑΛΟΥΜΗ, κάτω από την καθοδήγησή μας έδρασε από τον Σεπτέμβρη του 1941 και έβαλε φραγμό στι δολοφονικές ενέργειες των φασιστών αρβανιτάδων. Όλα τα στελέχη της οργάνωσής μας στρατιωτικά και πολιτικά ασχολιόντουσαν από το Μάρτη του 1943 με πολιτική δουλειά και την οργάνωση των μαχητικών ομάδων και μέχρι το Δεκέμβρη του 1942 αποκρούστηκαν πολλές επιθέσεις αρβανιτάδων, με

βασικό πυρήνα την ομάδα Βασίλη Μπαλούμη, αποφεύχθησαν αφοπλισμοί, πολλές αρπαγές περιουσιών και διατηρήθηκε γενικά το φρόνημα του λαού της περιοχής. Το Γενάρη του 1943 παρουσιάστηκε στο ΦΑΝΑΡΙ και ο Λοχαγός Κ. ΜΑΡΑΓΚΟΣ απεσταλμένος της Π.Ε. Πρέβεζας.

Ουσιαστικά ανταρτοκίνημα του ΕΛΑΣ άρχισε τον Γενάρη του 1943 με την έξοδο μιας σημαντικής ομάδας οργανωμένων ΠΑΡΓΙΝΩΝ, που αποτελέσανε τη βάση και πολλά στελέχη της κατοπινής μας κίνησης. Η ομάδα αυτή συνδεμένη με την ομάδα ΒΑΣΙΛΗ ΜΠΑΛΟΥΜΗ και τη ομάδα του συναγωνιστή ΣΠΥΡΟΥ ΚΟΚΚΟΡΗ (Δράκου) αποτελέσανε το αρχηγόν ΕΛΑΣ της περιοχής.

Στις 3 του Μάρτη 1943 ιδρύθηκε η Περιφερειακή Επιτροπή Θεσπρωτίας που δεν κατάφερε να αποδώσει όσο έπρεπε γιατί πολλά από τα στελέχη της αποδείχθηκαν σκάρτα, κι έτσι το βάρος της πολιτικής δουλειάς έπεσε ουσιαστικά στις ανταρτοομάδες που παντού γινόντουσαν δεκτές με ενθουσιασμό. Αντίθετα η Περιφερειακή Επιτροπή Πρέβεζας και ο γραμματέας της ειδικώτερα με εξαιρετική δραστηριότητα συστηματοποιούσαν τη δουλειά τους πάνω σε καλές βάσεις όπως απόδειξαν τα κατοπινά γεγονότα.

Στις 4 του Μάρτη 1943 7 μόνιμοι αξιωματικοί (Ταγ/χης Κωνσταντινίδης Απόστολος, Λοχαγοί Χαλιμάς Απόστ., Μαραγκός Κ., Ανθυπολοχαγοί Τσουκνιάς Ν., Μουργελάς Γ., Παπακωνσταντίνου Κ. και Μπάλκος Α. αποσκιρτήσανε από τον ΕΛΑΣ και προσχωρήσανε στον ΕΔΕΣ που από τότε άρχισε να κινείται και στις περιφέρειες μας ξεκινώντας απ΄την ΛΙΑΚΑ - ΣΟΥΛΙ όπου χάρη στις αδυναμίες της εκεί πολιτικής μας οργάνωσης αλλά και την καθοδηγητική απουσία του Κέντρου (Πανηπειρωτικής Επιτροπής ΕΑΜ) ο ΕΔΕΣ άρχισε να επηρεάζει τον πληθυσμό. Η εύστοχη πολεμική μας ενάντια στην αντίδραση, όπου την οργάνωναν πλέον οι αποστάτες αξιωματικοί, καθοδηγημένη πλέον αποκλειστκά από τις διοικήσεις των ανταρτοομάδων μας, είχε σαν αποτέλεσμα την απόλυτη σχεδόν επικράτησή μας στο νομό Πρεβέζης , ΦΑΝΑΡΙ, ΠΑΡΓΑ κ.λ.π. ενώ η ΛΑΚΚΑ ΣΟΥΛΙ γίνονταν το κέντρο της αντίδρασης. Το Μάρτη του 1943 βγήκε και μια άλλη ανταρτοομάδα στο Νομό Πρέβεζας, με αρχηγό τον συναγωνιστή Ανθυπολοχαγό Γ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟ (Γ. Ζέρη). Σ' όλο το διάστημα αυτό χαρακτηριστική

παρουσιάστηκε η έλλειψη κεντρικού καθοδηγητικού οργάνου (Πανηπειρωτικής Επιτροπής) στη σύνδεση, οδηγίες, τύπο κ.λ.π. Μόνο όταν κατορθώναμε να στείλουμε σύνδεσμο ως τα ΓΙΑΝΝΕΝΑ καταφέρναμε να επικοινωνήσουμε μαζί τους. Τύπος σπάνια έφθανε ως εμάς ή γιατί δεν στέλνονταν ή γιατί στέλνονταν με ασυνείδητους συναγωνιστές.

Σύνδεσμος σχεδόν δεν υπήρχε. Στην περιοδεία μιας ομάδος μας στη ΛΙΑΚΚΑ ΣΟΥΛΙ ξαφνιαστήκαμε γιατί χωριά λίγο έξω από τα ΓΙΑΝΝΕΝΑ δεν είχαν ακούσει το Ε.Α.Μ. και αναγκαστήκαμε να μείνουμε για να βάλουμε βάσεις πολιτικής δουλειάς. Την ανεπάρκειά μας σε τύπο αναπλήρωσε η έκδοση της 'ANAΓΕΝΝΗΣΗΣ' οργάνου της Π.Ε. Πρέβεζας και της 'ΦΩΝΗΣ ΤΟΥ ΣΟΥΛΙΟΥ' οργάνου της Π.Ε. Θεσπρωτίας.

Σ' αυτήν την κατάσταση μας βρήκε η Πανηπειρωτική ανταρτική συνδιάσκεψη στις 30-3-1943. Σ' αυτή πήρε μέρος και αντιπροσωπεία των ομάδων ΠΑΡΓΑΣ - ΜΠΑΛΟΥΜΗ - ΚΟΚΚΟΡΗ.

ΙΙ. ΤΑ ΑΡΧΗΓΕΙΑ ΣΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΖΑΛΟΓΓΟΥ

Α΄. Η συνδιάσκεψη του ΤΡΑΠΕΖΑΚΙΟΥ μας μεταβίβασε την πείρα τους αντάρτικου της θεσσαλίας. Μ' επιμονή της αντιπροσωπείας μας ιδρύθηκε και το αρχηγείο ΣΟΥΛΙΟΥ (Θεσπρωτίας), μ' άρχηγό τον Ταγ/χην ΚΑΤΣΟ ΗΛΙΑ (Ζέζα), παληό στέλεχος της πολιτικής οργάνωσης του ΕΑΜ και τοποθετήθηκε στην περιφέρεια μας ο Ανθυπολοχαγός ΝΙΚΟΣ ΠΑΛΙΟΥΡΑΣ (Ζαλοκώστας). Η συνέχιση της προσπάθειάς μας ξέραμε πως θα ήταν βαρειά γιατί θ' αντικρύζαμε οργνωμένη πια αντίδραση που διέθετε και μέσα πολλά, αλλά και γιατί οι ελλείψεις μας ήταν επίσης πολλές, Ακόμα λάθη πολιτικού στέλεχους της Π.Ε. Θεσπρωτίας στην παρουσίασή του στη Αγγλική Αποστολή (Ταγ/χην Μίλλερ) κάναμε τη θέση μας δυσκολότερη τη στιγμή που το χρήμα της αντίδρασης άρχισε να σκορπιέται χωρίς οικονομία.

Για ν' άρθουμε σ' επαφή με την Αγγλική Αποστολή και να επανορθώσουμε τα λάθη του παραπάνω στελέχους οι συναγωνιστές ΠΡΙΦΤΗΣ και ΠΑΛΙΟΥΡΑΣ παρουσιάστηκαν στην Αγγλική Αποστολή από μέρους του αρχηγείου και την κατατοπίσανε πάνω στις γραμμές της οργάνωσης μας ζητήσανε την ενίσχυσή της και την φέρανε σ' επαφή με

το Στρατηγείο ΕΛΑΣ Ηπείρου. Για όλα αυτά υποβλήθηκε λεπτομερειακή έκθεση απ' τον Απρίλη του 1943 στο Στρατηγείο Ηπείρου.

Η μάχη του ΜΑΝΤΖΑΡΙΟΥ που δόθηκε ενάντια σε 150 φασίστες αρβανοϊταλούς στις 6 Απρίλη 1943 από την ομάδα ΔΡΑΚΟΥ και τον Εφεδρικό ΕΛΑΣ και τελείωσε νικηφόρα, μας βοήθησε στη συνέχεια των ενεργειών μας έτσι στη ΛΑΚΚΑ ΣΟΥΛΙ την εποχή αυτή επηρεάζεται ακόμα σχεδόν την πλειοψηφία.

Εκμεταλλευόμενοι τη δυσφορία κατά του ΕΔΕΣ και την προσχώρηση στον ΕΛΑΣ του ταγματάρχη ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ κι ακόμα μια φιλική μας ομάδα ενταγμένη στο ΕΔΕΣΙΚΟ Αρχηγείο Ηπείρου συλλαβαμε την ιδέα μιας επιθετικής ενέργειας ενάντια σ' αυτό, τη σύλληψη των αξιωματικών του και τη διάλυσή του. Η κινητοποίηση πέτυχε πλέρια και οι μαχητικές ομάδες (Εφ. ΕΛΑΣ) ακολούθησαν όλες και έτσι στις 16-4-1943 200 Εαμίτες περικύκλωσαν το μοναστήρι του ΡΩΜΑΝΟΥ. Οι Εδεσίτες ξαφνιάστηκαν μα η ενέργεια δεν πέτυχε για δύο λόγους: α) Η έλλειψη κάθε πρωτοβουλίας που επιδείξανε τα στρατιωτικά και πολιτικά επί κεφαλής στελέχη. β) Η συμπτωματική άφιξη στο μοναστήρι την ώρα της πολιορκίας συνδέσμου της Πανηπειρωτικής Επιτροπής του ΕΑΜ που απαγόρευσε κάθε βίαιη ενέργεια ενάντια στους Εδεσίτες.

Στις 18-4-1943 στο ΡΩΜΑΝΟ (έδρα αρχηγείου ΕΔΕΣ) οργανώσαμε ένοπλο συλλαλητήριο των ΕΑΜιτών της περιοχής. Παρουσιάστηκαν πάνω από 300 και αξιώσανε από τον Ταξίαρχο ΕΝΤΥ που τους επιθεώρησε ενίσχυση του ΕΛΑΣ σε οπλισμό και ιματισμό διαδηλώνοντας ακόμα πως θα επιχειρήσουν ενάντια στο αρχηγείο του ΕΔΕΣ αποτελούμενο από φασίστες. Ο συναγωνιστής Γεωργιάδης της Πανηπειρωτικής Επιτροπής που βρίσκονταν εκεί σύστησε ύστερα από σύσκεψη με τα στελέχη αποχή από κάθε βίαιη ενέργεια τη οποία δεν ευνοούσε και η περίστασις αυτή. Ακολουθήσανε τριήμερες και χωρίς αποτέλεσμα συζητήσεις αντιπροσωπείας μας απ' τους συναγωνιστές ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ - ΚΑΤΣΟ και ΠΡΙΦΤΗ με τους ΕΔΣικούς για ενοποίηση.

Β΄. Το πρώτο αρχηγείο ΣΟΥΛΙΟΥ αποτελέστηκε από τους συναγωνιστές Ταγματάρχη ΚΑΤΣΟ, Υπολοχαγό ΠΡΙΦΤΗ και Ανθυπολοχαγό ΠΑΛΗΟΥΡΑ που αργότερα τον αντικατέστησε ο Υπολοχαγός ΔΟΥΡΟΣ. Η ουσιαστική λειτουργία του άρχισε στις αρχές

του Μάη βασική του προσπάθεια ήταν η συγκέντρωση κατω από ενιαία διοίκηση όλων των ανταρτικών ομάδων της περιοχής και η οργάνωση των μαχητικών ομάδων που δεν μπορούσε να την κάνει η ανύπαρκτη σχεδόν τότε πολιτική οργάνωση.

ΣΤΡΑΤΟΛΟΓΙΑ: Η έλλειψη των οικονομικών μέσων μας ανάγκασε να την ενεργούμε πολύ περιορισμένα. Αυτό όμως δεν εμπόδισε τον αριθμό των ανταρτών να φθάσει στις αρχές Ιούλη στους 250, ενώ αρχικά ήταν μόνο 40 κι' απ' αυτούς αργότερα αποσκίρτησε η ομάδα ΜΠΑΛΟΥΜΗ.

ΤΥΠΟΣ : Το Αρχηγείο εξέδωσε για όργανό του το «ΜΑΧΗΤΗ» και σε εβδομαδιαία έκδοση ΔΕΛΤΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ που είχαν πλατιά διάδοση στην περιφέρεια.

ΔΙΑΦΩΤΙΣΗ: Όξω από τη πολιτική δουλειά μέσα στις ομάδες ασχολήθηκε με τη διαφώτηση των χωρίων της περιοχής και μέχρι ένα σημείο η δουλειά αυτή απέδωσε καλά αποτελέσματα. Από τους πρώτους αντάρτες μας βγήκαν πολλά και καλά στελέχη που δοκιμάστηκαν πολλές φορές και χρησιμοποιήθηκαν αργότερα στη συγκρότηση του Συντάγματος.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΟΥΛΕΙΑ: Ως την άφιξη του συναγωνιστή ΟΙΝΟΗ το βάρος της έπεφτε στις ανταρτοομάδες και δεν μπόρεσε να αποδώσει όσο έπρεπε γιατί τα στελέχη μας ήταν λίγα και αναγκασμένα να ασχολούνται με πολλές δουλειές.

ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ: Όλες οι προσπάθειες μας αν και βασίζονταν στη γραμμή της Κ.Ε. του Ε.Α.Μ. για την ενοποίηση όλων των δυνάμεων ενάντια στον κατακτητή δεν είχαν θετικά αποτελέσματα γιατί η παμψηφία σχεδόν των αρβανιτάδων Τσάμηδων της περιοχής είχε ταχθεί ανεπιφύλαχτα με το μέρος του καταχτητή και οργάνωνε δολοφονικές επιδρομές ενάντια στα Ελληνικά χωριά, αρπαγές και σφετερισμούς περιουσιών.

Παρ' όλα αυτά από τις 19 του Μάρτη έγινε η πρώτη προσέγγιση που επαναλήφθηκε στις αρχές του Ιούλη 1943. Κατά κανόνα οι υποσχέσεις που μας δώσανε οι εκπρόσωποι των Τσάμηδων δεν τηρηθηκαν. Κορυφωμα της συμμαχίας με τους φασίστες ήταν η επιδρομή τους στο ΦΑΝΑΡΙ την περίοδο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του Αυγούστου κατά την οποίαν κάηκαν περίπου 30 χωριά, σκοτώθηκαν

περίπου 500 Έλληνες και άλλοι τόσοι πιάστηκαν όμηροι, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός αναγκάστηκε να προσφυγέψει στην ορεινή περιοχή.

Γ΄. Οι ελλείψεις μας ήταν τεράστιες. Δεν βρισκόντουσαν όπλα για αόπλους που επιθυμούσαν να καταταχθούν. Το Αρχηγείο μέχρι και της 20 Ιούλη 1943 συντηριόταν από τις εισφορες αξιωματικών και ανταρτών και την οικονομική ενίσχυση της οργανώσεως της ΠΑΡΓΑΣ και την πρώτη Συμμαχική από 50 λίρες. Επικλήσεις μας προς την Πανηπειρωτική Επιτροπή μένανε ως τις 18-6-1943 χωρίς απάντηση ενώ η πολιτική οργάνωση της περιοχής όχι μόνο δεν μας ενίσχυσε αλλά διαχειρίστηκε με ύποπτο τρόπο τρόφιμα προοριζόμενα για το Αρχηγείο. Παρ' όλα αυτά καταφέραμε ν' αυξήσουμε τη δύναμή μας σε 250 αντάρτες και να ξεπεράσουμε τις νέες δυσχέρειες που μας δημιούργησε η αποσκίρτηση του ΜΠΑΛΟΥΜΗ και λοιπών.

Δ΄. Οι αδυναμίες σε στελεχη τεράστιες. Πολλά από τα υπάρχοντα αποδείχθηκαν όχι κατάλληλα. Δημιούργησαν οικονομικές παρεξηγήσεις, πολιτικά λάθη κ.λ.π. που δεν μένανε χωρίς αντίχτυπο στη μάζα (περιπτώσεις ΜΟΥΣΕΛΙΝΗ - ΜΗΛΙΩΝΗ κ.λ.π. για τις οποίες υποβάλθηκε τον Ιούνη 1943 έκθεση του συναγωνιστή ΠΕΤΡΙΤΗ στο Η.Γ. και προφορική δική μου στους συναγωνιστές ΟΙΝΟΗ και ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ). Απ΄την άλλη το χαμηλότατο μορφωτικό επίπεδο του λαού της περιοχής ο νομαδικός σχεδόν βίος του περνά , η τεράστια διασπορά των κατοικημένων χώρων, η ληστρική παράδοση και οι αναμνήσεις του παλιού αντάρτικου κάνανε δυσκολώτερη τη δουλειά μας. Κοντά σ' αυτά οι ΕΔΕΣίτες ενισχυμένοι από τις συνεχείς ρίψεις αναπτύξανε τη δραστηριότητά τους μοιράζοντας χρήματα, ιματισμό και οπλισμό και δημιουργώντας ομάδες με καζάνι στα ίδια τα χωριά παρέσυραν αρκετούς χωρικούς.

Ε΄. Τέλη του Απρίλη δημιουργηθηκε και το αρχηγείο ΖΑΛΟΓΓΟΥ στην περιφέρεια Πρέβεζας με αρχηγό στην αρχή τον συναγωνιστή Λοχαγό ΣΤΑΜΟΥΛΗ κι αργότερα τον ΠΑΛΗΟΥΡΑ και Ταγματάρχη ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟ. Ενισχύθηκε από το Αρχηγείο ΣΟΥΛΙΟΥ στην αρχή και κατάφερε να συγκρατήσει την κατάσταση στα χέρια του με την αμέριστη βοήθεια της πολιτικής οργάνωσης.

ΣΤ΄. Στο διάστημα μέχρι και του Ιούλη του 1943 δόθηκε μια σειρά από επιτυχείς συγκρούσεις α) στο ΜΑΝΤΖΑΡΗ με αρβανίτες φασίστες τον Απρίλη, β) στο ΣΠΑΘΑΡΑΤΙ με αρβανίτες φασίστες και πολλές φορές γ) η μάχη του ΣΤΑΥΡΟΥ και η μάχη της ΣΚΑΛΑΣ - ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ ταυτόχρονα στις 21-5-1943, δ) συγκρούσεις με Γερμανικά μικρά τμήματα και μικρές φάλαγγες αυτοκινήτων στον ΑΣΠΡΟΜΥΛΟ - ΓΛΥΚΙ - ΚΑΝΕΛΑΚΙ - ΜΟΡΦΑΤΙ κλ.π.

Για όλες υποβλήθηκαν χωριστές εκθέσεις.

ΙΙΙ. ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΓΕΡΜΑΝΩΝ (Ιούλης και Αύγουστος 1943).

Από τις 20-7-1943 Γερμανικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στη ΛΑΚΚΑ - ΣΟΥΛΙ διαλύσανε τα τμήματα του ΕΔΕΣ που δεν έδωσαν καμία άξια λόγου σύγκρουση. Πολλά χωριά κάηκαν και το ΕΔΕΣίτικο αρχηγείο έφυγε στην ΠΛΑΤΑΝΟΥΣΑ. Από 8-11 Αυγούστου τα τμήματα του αρχηγείου ΣΟΥΛΙΟΥ υπέστησαν ισχυρότατη Γερμανική επίθεση. Με πραγματική ανταρτική τακτική τις αντιμετώπισαν με πολύ επιτυχία και χάρη στην ακριβή εκτίμηση της κατάστασης απ' το αρχηγείο όλες οι δυνάμεις μας απαγγιστρώθηκαν και δεν υπόστηκε καμιά ζημιά η ορεινή περιοχή του ΣΟΥΛΙΟΥ γιατί δεν πατήθηκε από Γερμανούς. Τα γεγονότα αυτά σταθεροποίησαν την θέση μας. Σχετικά υποβλήθηκαν λεπτομεριακές εκθέσεις τον περασμένο Αύγουστο στην VIII Μεραρχία.

IV. ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

Η κατάσταση αυτή και η αρχή της οικονομικής ενίσχυσης δημιούργησαν την ανάγκη της αναπροσαρμογής της ταχτικής μας και γι' αυτό στις 22 Αυγούστου 1943 στα ΠΡΑΔΑΛΑ πραγματοποιήθηκε πλατειά σύσκεψη των στελεχών του αρχηγείου και της Γραμματείας της ΙΙΙ Π.Ε. Βασικό ζήτημα που συζητήθηκε ήταν η ανάπτυξη των συγκροτημάτων μας και κατάλληλη πολιτική για την απόσπαση όσο το δυνατόν περισσοτέρων μελών του ΕΔΕΣ. Ο συναγωνιστής ΠΡΙΦΤΗΣ ΓΕΡ. (Καστρινός) εισηγήθηκε τη συγκρότηση συγκροτημάτων μαχητικών, αυστηρή επιλογή στην κατάταξη, άμεση στρατιωτική συγκρότηση κι' εκπαίδευση. Δυστυχώς η πλειοψηφία, ακόμα και ο Γραμματέας της Π.Ε. αποδέχτηκαν τη γνώμη της αθρόας στρατολογίας ως την εκπνοή της δίμηνης προθεσμίας του συμφωνητικού ΕΑΜ - ΕΔΕΣ, ελπίζοντας έτσι να διαλύσουν τον ΕΔΕΣ πολιτικά. Με τον τρόπο αυτό αυξήθηκε πολύ η δύναμή μας χωρίς όμως να αυξηθεί και η μαχητικότητά μας και χωρίς να ικανοποιηθούν οι ελλείψεις μας που τώρα παρουσιάζονταν περισσότερο. Στην περίοδο αυτή δημιουργηθηκε και το 24ον Σύνταγμα από τα αρχηγεία ΣΟΥΛΙΟΥ και ΖΑΛΟΓΓΟΥ. Η δύναμή μας έφτασε στον αστρονομικό αριθμό των 1000 ανταρτών, δηλαδή έξω

από τα στρατολογικά και λογικά δεδομένα της περιοχής μας.Ύστερα από λίγο καιρό υιοθετήθηκε η άποψή της εκκαθαρίσεως

των στρατολογηθέντων και πάρθηκαν αποφάσεις για την ανασυγκρότηση των δυνάμεών μας αφού τα αποτελέσματα του τρόπου με τον οποίον διαχειριστήκαμε το ζήτημα της στρατολογίας γίνηκαν φανερά στη συγκέντρωση των δυνάμεων μας για την επιχείρηση ενάντια στο αεροδρόμιο της ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ. Την επιχείρηση αυτή ματαιώσανε οι ενέργειες των ΕΔΕΣιτών που προσπάθησαν και πέτυχαν να τραινάρουν το ζήτημα. Αυτό δεν εμπόδισε τον Άγγλο Ταγματάρχη ΠΩΛ να εξακολουθήσει τηρώντας εχθρική στάση απέναντι στον ΕΛΑΣ και στενή συνεργασία με τους ΕΔΕΣίτες.

Η εκκαθάριση άρχισε να πραγματοποιείται αλλά δεν μας έμεινε το αναγκαίο χρονικό διάστημα γιατί μόλις ύστερα από 15 μέρες άρχισαν οι επιχειρήσεις με τον ΕΔΕΣ.

Y. EΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΕΔΕΣ

Όταν πάρθηκε η σχετική διαταγή η διάταξή μας ήταν η ακόλουθη, 1ος Λόχος: ΣΟΥΛΙΟΤΟΧΩΡΙΑ, 2ος: ΣΑΛΟΝΙΚΗ, 3ος: ΒΕΡΕΝΙΚΗ, 4ος: ΖΑΡΑΒΟΥΤΣΙ, 5ος: ΡΩΜΑΝΟ και Τάγμα ΖΑΛΟΓΓΟΥ στην περιφέρεια Πρέβεζας. Η διάταξη αυτή πάρθηκε για ενδεχόμενες επιχειρήσεις κατά των Γερμανών, για τους οποίους τα επίσημα δελτία πληροφοριών αναφέρανε ότι αποχωρούν από την Ελλάδα και μάλιστα είχαν εκδοθεί από τα πάνω και οι σχετικές διαταγές επιχειρήσεων. Οι επιχειρήσεις κατά του ΕΔΕΣ διεξαχθήκανε όπως περιγράφει η σχετική έκθεσή μας.

VI. ΔΙΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

Κόντα σε όλους τους λόγους που οδηγήσανε στη διάλυση του Συντάγματος, έξω από τους καθαρά στρατιωτικούς που αναφέραμε στη σχετική έκθεση πρέπει ν' αναφέρουμε τη διασπορά των δυνάμεων μας. Μια δε και οι ΕΔΕΣίτες είχαν ειδήσεις νωρίτερα από μας για τη ρήξη δεν ήταν δυνατόν να πετύχουμε την συγκέντρωση των δυνάμεων μας.

Τμήματα για τα οποία η Διοίκηση είχε κάποια εμπιστοσύνη αποδείχθηκαν κατώτερα κάποιας προσδοκίας. Στελέχη δεν έκαναν το καθήκον τους, όση δε και αν ήταν η προσπάθεια του ανώτατου κλιμακίου

διοίκησης δεν μπόρεσε να αναπληρώσει όλα αυτά πάνω στον αγώνα. Ακόμη η ανάγκη της στελέχωσης των λόχων και των διμοιριών μας επέβαλε να διασπείρουμε παληά δοκιμασμένα στελέχη και αντάρτες σ' άπλαστο υλικό και έτσι να μην τους έχουμε κοντά μας τις στιγμές αυτές.

Απ' τη στιγμή που ήλθε η διαταγή δράσης κατά του ΕΔΕΣ δεν παρουσιάστηκε ο επαναστατικός ενθουσιασμός που διαιολογούσε αγώνα ενάντια στην αντίδραση, εχθρού μας βασικού. Ακόμα δεν εκμεταλευτήκαμε όσο έπρεπε τις επιτυχίες μας. Από την άλλη οι ΕΔΕΣίτες συνήλθαν γρήγορα από τα πρώτα πετυχημένα χτυπήματά μας εκμεταλλευόμενοι την επιτυχία τους ενάντια στο 3/40 γίνανε επιθετικοί. Σε συνέχεια η έλλειψη πληροφοριών και συνδέσμων με τη Μεραρχία και το 15ο επίδρασε πάνω στην εξέλιξη των γεγονότων. Ύστερα από τα γεγονότα αυτά πολιτικά και στρατιωτικά στελέχη καταφύγανε στο νομό Πρέβεζας.

Οι αντάρτες διασκορπίστηκαν στα χωριά. Τα πολιτικά στελέχη αναπτύξανε εξαιρετική δραστηριότητα για την αντιμετώπιση της καταστάσεως. Ένας μικρός αριθμός στρατιωτικών στελεχών έμεινε γύρω από τη διοίκηση. Περιμένοντας την εκδήλωση των αποφάσεων της Διοίκησης, την επαφή της με τη Μεραρχία και οδηγίες τα στρατιωτικά στελέχη δεν κινήθηκαν.

Ύστερα από λίγο καιρό με πρωτοβουλία της πολιτικής οργάνωσης Πρέβεζας άρχισαν οι ενέργειες για την ανασυγκρότηση του πρώτου μας τμήματος.

VII. ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΓΙΑ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ

Τμήματα του Συντάγματος βρίσκονται τώρα : Το συγκρότημα του ΚΑΤΣΟΥ - ΚΙΑΜΟΥ - ΚΟΚΚΟΡΗ - ΠΑΛΗΟΥΡΑ - ΤΣΟΥΚΝΙΔΑ, το συγκρότημα ΝΤΟΥΣΙΑ, 60 αντάρτες και αξιωματικοί στο 15ο Σύνταγμα και 30 περίπου αντάρτες και αξιωματικοί στην VIII Μεραρχία και 3/40. Λόγοι πολλοί επιβάλουν την ανασυγκρότηση του Συντάγματος ανάμεσα σ' αυτούς να μην χάσουμε τη μεγάλη πολιτική επιρροή μας στο Νομό Πρέβεζας και να συγκεντρώσουμε γύρω μας τα πιστά στελέχη της οργάνωσής μας ώστε να αποτελεστεί ένα σοβαρό ποσοστό δύναμης ΕΛΑΣικής ικανό να δράσει στον τομέα αυτό που πιθανότατα θε παίξει ρόλο στην αναμενόμενη εξέλιξη των γεγονότων. Ακόμα σε περίπτωση

συνέχισης αγώνα κατά του ΕΔΕΣ συγκροτημένες δυνάμεις μας θα απασχολήσουν τους ΕΔΕΣίτες απ' το νότιο τομέα της ΛΑΚΚΑ - ΣΟΥΛΙ και θα συντελέσουν αποτελεσματικά στην τελική επιχείρηση για το ξεκαθάρισμα της ΛΑΚΚΑΣ.

VIII. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Αναζητώντας τους λόγους που προκαλέσανε την παραπάνω κατάσταση είμαστε υποχρεωμένοι να τους χωρίσουμε α) σε γενικούς (αντικειμενικούς) και β) σε λάθη και κακές ενέργειες στελεχών (υποκειμενικούς).

Α΄. ΓΕΝΙΚΟΙ

1. Το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και η κακή οικονομική κατάσταση της περιοχής, η παράξενη νοοτροπία των κατοίκων για το αντάρτικο. Με τη βοήθεια των λιρών του ΕΔΕΣ ο Εθνικός αγώνας γίνηκε χρηματιστήριο 'πατριωτισμού'. Το αρχηγείο του ΕΔΕΣ (σωστή εμποροπανήγυρη) διέφθειρε, εξανδραπόδισε, εξαγόρασε, χρησιμοποιώντας το χρήμα.

Αρκεί να σημειώσουμε πως για να σπάσουν την επιρροή μας στο χωριό ΠΟΠΟΒΟ το Μάη του 1943 οι ΕΔΕΣίτες μεσα σε 18 μέρες διαθέσανε 32.000.000 δραχμές, όπως μας ανακοινώθηκε από επίσημο στέλεχος τους το Λοχαγό ΚΟΥΡΤΗ.

2. Η μεγάλη έλλειψη στελεχών στρατιωτικών και πολιτικών και όχι απαιτούμενη επαναστατικότητα και πολιτική ευστροφία και κατάρτιση πολλών απ' αυτά που υπήρχαν.

3. Οι μεγάλες αδυναμίες της ΙΙΙ Π.Ε. ΕΑΜ που ως τα τέλη του Σεπτέμβρη δεν κατάφερε να δέσει τη δουλειά της και ο εγωκεντρισμός μερικών ανωτέρων στελεχών της που διαρκώς επεμβαίνανε στη διοίκηση του Συντάγματος. Άστοχες ενέργειες τους που φέρανε πολλες φορές τη Διοίκηση σε αδιέξοδο.

4. Έλλειψη κάθε ενίσχυσης σε οπλισμό και πυρομαχικά ώστε ύστερα από τις συγκρούσεις που αναφέραμε να μην υπάρχουν άλλα για τη συνέχιση του αγώνα. Σημειώνουμε πως ότι υπήρχε σε οπλισμό και

πυρομαχικά μαζεύτηκε στην περιοχή. Κάθε αντάρτης μόνος του αγόρασε τα πυρομαχικά του.

5. Έλλειψη οικονομικής βοήθειας ως τον Ιούλη. Έλλειψη τελεία ιματισμού και υπόδησης. Καμιά ρίψη δεν διατέθηκε για το Σύνταγμά μας.

6. Αδυναμία για την κατάλληλη πλαισίωση των κατωτέρων διοικήσεων με ανάλογα και ικανά στελέχη.

7. Το μεγάλο βάρος που έριξε η αντίδραση στην περιοχή μας διαθέτοντας όλα τα μέσα. Πάντα έγκαιρα κατατοπίζαμε τις ανώτερες διοικήσεις για την έκταση και τις μέθοδες της ΕΔΕΣιτικής προπαγάνδας. Μολαταύτα μπορούμε τώρα να πούμε πως ποτέ όλα αυτά δεν υπολογίστηκαν σοβαρά γιατί καμιά εκδήλωση δεν είδαμε από τα πάνω σχετικά με τα μέτρα που προτείναμε για να εξουδετερώσουμε τα αποτελέσματα της όσο ήταν δυνατό.

Β΄. ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ

Από τα στελέχη που κατά τη γνώμη μας λαθέψανε και αποτύχαμε στην πολιτική και τις ενέργειες τους αναφέρω:

1. Το Γραμματέα της ΙΙΙ Π.Ε. συν. ΟΙΝΟΗ ΚΩΣΤΑ. Σε πολά ζητήματα βρέθηκε όξω τόπου και χρόνου. Σαν να μην έφτανε ο παρεμβατισμός του στη διοίκηση του αρχηγείου και ύστερα του Συντάγματος, ανακατεύοντας στις περιοδείες του στα εσωτερικά των κατωτέρων διοικήσεων δημιουργώντας ανωμαλίες αλλά και χάσμα μεταξύ αυτών και της Διοίκησης του Συντάγματος και ακόμα έλλειψη εμπιστοσύνης των κατωτέρων γιατί έτσι τους δημιουργούσε την εντύπωση μιας υπερδιοίκησης, που παράλυε τις ενέργειες των αρμόδιων διοικητικών οργάνων.

2. Το β΄Γραμματέα της ΙΙΙ Π.Ε. συν. ΓΕΩΡΓΟ που χειρίστηκε όλως διόλου άστοχα το ζήτημα της μετάταξης ΕΔΕΣιτών στο ΕΑΜ δίνοντας υποσχέσεις όξω από κάθε έννοια ισότητας Λαϊκού Στρατού και δημιουργώντας έτσι την εντύπωση πως και στον ΕΛΑΣ οι αντάρτες χωρίζονται σε ευνοουμένους και μη.

Οι ενέργειες των δύο παραπάνω συναγωνιστών ιδιαίτερα στο ζήτημα της μετάταξης των ΕΔΕΣιτών μας έφεραν μπρος σε

δημιουργημένη κατάσταση πούταν δύσκολο να την μετατρέψουμε χωρίς συνέπειες για την οργάνωσή μας.

3. Την έλλειψη ως τα τέλη του Σεπτέμβρη κατάλληλου στρατιωτικού αρχηγού. Ο συν. Ταγ/χης ΚΑΛΤΣΟΣ (Ζέζας), προικισμένος με ατομική ευψυχία, εντιμότητα, πίστη και αφοσίωση στον αγώνα μας ήταν κατάλληλος για καπετάνιος, για Διοικητής Τάγματος αλλά όχι και Συντάγματος.

4. Ο καπετάνιος του ΙΙ Τάγματος συν. ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Δ. που δεν κατάφερε να υψωθεί πάνω από τις τοπικιστικές εξυπηρετήσεις και έτσι το Τάγμα του παρουσιάστηκε σε αξιοθρήνητη μαχητική κατάσταση ενώ είχε και αρκετά καλά στοιχεία.

5. Τους συναγωνιστές της Π.Ε. Θεσπρωτίας ΜΗΛΙΩΝΗ και ΜΟΥΣΕΛΙΝΗ που πολιτεύθηκαν χωρίς ακολουθία και δημιούργησαν ακόμα και οικονομικές παρεξηγήσεις που δεν μπόρεσαν να τις δικαιολογήσουν. Υπάρχουν και άλλα στελέχη κατώτερα με πολύ μικρότερες ευθύνες που το σύνολο τους δημιούργησε την κατάσταση αυτή.

Αντίθετα σε όλα αυτά μετά την άφιξη του συναγωνιστή ΦΩΤΟΥ στην Π.Ε. και άλλων ακόμα καλών στελεχών η πολιτική οργάνωση στάθηκε ο άμεσος βοηθός μας και σήκωσε το μέγιστο βάρος της δουλειάς ύστερα από τη διάλυση του Συντάγματος.

Δυστυχώς δεν έχω μαζί μου τα στοιχεία για πιο λεπτομερή και κατατοπιστική έκθεση. Πάντως αν κάποιο σημείο χρειασθεί διευκρίνηση θα μπορέσω να την κάνω.

Πριν τελείωσω την επαναστατική υποχρέωση να σημειώσω και τα εξής:

Αν η πίστη και η εντιμότητα αποτελούν πάντα τη βασική αρετή του αληθινού επαναστάτη πρέπει να αναφέρω τους συναγωνιστές Ταγ/χη ΚΑΤΣΟ (Ζέζα), Ανθυπολοχαγό ΠΑΛΗΟΥΡΑ (Ζαλακώστα), Ανθυπολοχαγό ΚΟΚΟΡΗ (Δράκο), κοσμημένους μ' αυτά τα χωρίσματα και κοντά σ' αυτούς αρκετούς άλλους συναγωνιστές που μέσα σε τόσες αντιξοότητες βρέθηκαν πάντα στη πρώτη γραμμή της επαναστατικής δράσης και με την βοήθεια των συναγωνιστών τους δημιούργησαν τον ΕΛΑΣ μέσα στο κέντρο της αντίδρασης. Η δράση τους αποτελεί εγγύηση

που πρέπει να πείσει όλους για την ανάγκη της ανασυγκρότησης του Συντάγματος. Με την πείρα τόσων αγώνων μαθητεμένοι από τα λάθη μας, με τη βοήθεια της πολιτικής οργάνωσης που τόσο δραστήρια κινιέται, με τους συναγωνιστές που έμειναν πιστοί, πρέπει να ξαναφτιάξουμε εκεί κάτω ένα κομμάτι του ΕΛΑΣ κι αφοσιώνοντας σ' αυτό όλη τη δυναμικότητα και ενεργητικότητά μας, την επαναστατική μας πείρα, την πίστη προς τον αγώνα, με διαφωτισμένη λαική βάση θα το κάνουμε ισάξιο των καλύτερών του τμημάτων.

Κάπου 20. 1. 1944

ΓΕΡ. ΠΡΙΦΤΗΣ

115

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛ - ΓΡΑΦ. ΙΙονΑριθ. Α.Π. 40

Διαταγή

Πέμπομεν συνημμένως πίνακα θέσεων των εχθρικών Διοικήσεων και δυνάμεων εις την Ελλάδα και παρακαλούμεν όπως εξακριβώσητε και συμπληρώσητε τούτον εκάστη διά την περιοχήν της. Διά τας εν τω πίνακι αναφερομένας Μονάδας εν τη περιοχή σας και αίτινες τυχόν δεν υφίστανται εισέτι να εξακριβωθή ο χρόνος αναχωρήσεως και τόπος κατευθύνσεως.

Διά τας τυχόν εν τη περιοχή σας δυνάμεις μη συμπεριλαμβανομένας εν τω πίνακι να εξακριβωθή προέλευσις και χρόνος αφίξεως ως επίσης να δοθή προσοχή εάν αύται αναφέρονται τυχόν εν τω πίνακι εις άλλην περιοχήν.

Η Χ Μεραρχία να επιμεληθή κατά το δυνατόν διά την εξακρίβωσιν των εν Αν. Μακεδονία και Θράκη δυνάμεων. Επίσης διά την εξακρίβωσιν

τόπου εγκαταστάσεως βαρειών εγκαταστάσεων μεταφερθεισών εκ Ν. Ελλάδος εις περιοχήν Θεσσαλονίκης.

Επειδή είναι αυτονόητον ότι δέον όπως ενημερωθώμεν ταχέως διά τας ακριβείς δυνάμεις και θέσεις του εχθρού παρακαλούμεν όπως αναπτύξητε τον ζήλον των οργάνων σας πληροφοριών.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 20-1-44Στέφανος Σαράφης

Παραλήπται Κλιμάκιον Γ.Σ. Ηπείρου Ι, ΙΧ, Χ, ΧΙΙΙ, ΧVΙ Μεραρχίαι 3/7 Σύνταγμα Ιππικού Κοινοποίησις Κ.Ε. του ΕΛΑΣ (υ.τ.α)

Ακριβές αντίγραφον Το ΙΙον Γραφείον

Ε Λ Α ΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ ΕΠΙΤΕΛ.ΓΡΑΦ.ΙΙον

ΠΙΝΑΞ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΩΝ

ΤΟΥ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ

ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ Η ΜΟΝΑΣ Δ/ΤΗΣ ΕΔΡΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Ι) Ομάς Στρατιών Ε 314 Ανωτ.Δ/σις Πυρ/κου

Αντιστρ. Λόορ Υποστρ.Κράουτζε

ΘΕΣ/ΝΙΚΗ Υποτεταγμένη εις την εν Βελιγραδίω ομάδα Στρατιών

ΙΙ) ΜΟΝΑΔΕΣ ΔΥΤΙΚΩΣ ΠΙΝΔΟΥ ΚΑΙ ΒΟΡΕΙΩΣ ΙΟΝΙΟΝ ΝΗΣΩΝ

α΄22 Μητροπολ.Σ.Σ. Στρατηγός Λάντζ ΦΛΩΡΙΝΑ Επιτελάρχης Συν/χης Ντίετς

β΄104 Μεραρ.Κυνηγών

104 Τάγμα....... 724 Σύνταγ.Κυνηγών 734 “ “ 654 Μητρ.Σύν.Πυρ/κού

;

; ; ; ;

ΙΩΑΝΝΙΝΑ

: ΑΓΡΙΝΙΟΝ

ΑΜΦΙΛΟΧΙΑ :

Εις τα Βαλκάνια από του 1941 )Εις τας Μονάδας )κατετάγησαν κατά )το 1943 )Γερμανόγλωσσοι μή )υπήκοοι Γερμανοί - )Διακριτικόν 3 )φύλλα δρυός εις το )αρμανίκι.

γ΄Μονάδες της ΙΟΟ Μερ. Κυνηγών ; : )Πιθανώς να

)εκινήθησαν εκτός δ΄Μονάδες της Μεραρχ. Βραδεμβούργου ; :

)της Βορείου )Ηπείρου

ε΄402 αντ/κόν Πυρ/κόν ; ΙΩΑΝΝΙΝΑ )Υπάρχουν και τινα )Τάγματα της 999

στ΄510 Ταγ.Εθνοφυλάκ. ; ΠΕΡ.ΑΞΙΟΥ )Μεραρχίας πολιτ. )καταδίκων

ζ΄Φρ. Πεζ Ταγ/της 999 609 Ναυτ.Πυρ/κόν

; ;

ΚΕΡΚΥΡΑ :

Δεν είναι γνωστόν το σύνολον της φρουράς

ΙΙΙ) ΜΟΝΑΔΕΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΩΣ ΠΙΝΔΟΥ - ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ - ΖΑΚΥΝΘΟΣ -ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ

α΄.Δ/σις Αιγίου Θεσ/νίκη Υποστ. Πφλιούγροντ

ΘΕΣ/ΝΙΚΗ Β.Α. Ελλάδος νοτίως Τεμπών και πιθ/νήσων Αρχιπελάγους.

β΄.Δ/σις Νοτ.Ελλάδος Στρατηγ.Φέλμι ΑΘΗΝΑΙ Επιτελάρχης υποστράτηγ. Φέλτ

γ΄.68 Σ.Σ. ; ΚΟΡΙΝΘΟΣ

ΒΥΤΙΝΑ

ΨΥΧΙΚΟ

Δ/τής πυρ/κού Συν/χης Νείντερ

Μονάδες μή γνωστής Διοικήσεως

δ΄.Δυνάμ. της Εμπερλάντ ; Ανατ./κταί ΑΘΗΝΩΝ

ε΄.Δυνάμ. της Μερ.Πάτζερ Γρεναδιέρων “ 7 Σύν/μα “ 8 “ “ 5 “ “

;ΛΑΡΙΣΑ

ΠΕΡ.ΛΑΡΙΣΙ ; ;

)Αι δυνάμεις αύται )δεν είναι γνωστόν )αν υπάγονται εις )την Δ/σιν ή )προσωρινώς )ενετάχθησαν

στ΄.Μεραρχία G.A.F. 21 Σύν.Κυνηγών “

22 “ “ “ ΙΙ “ Πυρ/κού “

Υποστ.Φόν Ντρούμ

; ;

ΚΗΦΙΣΣΙΑ ΛΑΡΙΣΑ

Βορ. πλευρά ΚΟΡΙΝΘ. ακταί ΑΤΤΙΚΗΣ και περιφ. ΛΑΡΙΣΗΣ

Οι σχηματισμοί GAF αγνώστου ποσότητος και ποιού Μείον Τάγμα ΜΗΛΟΝ & 2 Τάγ. ΛΕΡΟΝ

ζ΄.Οι ανώτεροι σχηματισμοί των κάτωθι Μονάδων άγνωστοι

Ι Συν/μα Βραδεμβούργου Ταγμ.Φον Βάλτερ περ. ΛΕΙΒΑΔΙΑΣ4 “ “ ; ;18 Μητρ.Σύν.Αστυνομίας ; Β.Α.ΑΘΗΝΩΝ322 Ταγ. Εθνοφυλάκων ; ΚΟΖΑΝΗ447 “ “ ; ΚΟΙΛΑΣ

ΤΕΜΠΩΝ576 “ “ ; ΘΕΣ/ΝΙΚΗ634 “ “ ; ΝΟΤΙΩΣ ΕΛΛΑΣ935 “ “ ; περ. ΚΑΤΕΡΙΝΗΣη΄. Α.Α. και G.A. 19 Μεραρχία Α.Α. 201 Σύν/μα Α.Α. 130 Ναυτ. Πυρ/χία Α.Α.

432 Πυρ/χία Α.Α.

441 “ S.L.(;) 720 Ναυτ.Πυρ/χία Α.Α. 804 Πυρ/χία Α.Α.

891 “ Α.Α. Δ/σις C.A. 603 Ναυτ.Πυρ/χία C.A.

828 ------- “ “ 831 ------- “ “

; ; ; ;

;

; ; ;

; ; ;

; ;

ΑΘΗΝΑΙ ΑΘΗΝΑΙ ΤΜΗΜΑ

ΣΚΑΡΑΜΑ-ΓΚΑ

ΤΜΗΜΑ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ

ΤΑΤΟΙ ΕΛΕΥΣΙΣ

ΕΛΕΥΣΙΣ και ΤΑΤΟΙ

ΕΛΕΥΣΙΣ ΑΘΗΝΑΙ ΤΜΗΜΑ ΦΛΕΒΩΝ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ ΣΟΥΝΙΟΝ

θ΄. 117 Μεραρχ.Κυνηγών Αντισ.Φόν Λέσουτρ ΒΥΤΙΝΑ737 Σύνταγμα “ Αν/χης Ντόννερ ΤΡΙΠΟΛΙΣ749 “ “ Συν/χης Μούλερ ΠΑΤΡΑΙ670 Μητρ.Σύν.Πυρ/κού ; ;

ι΄. Της 999 Μεραρχίας ; 2 Τάγμ. Φρουριακού Πεζ. 3 “ “ “ 4 “ “ “

; ; ; ;

; ; ; ;

ια΄. 109 Σύν/μα Πυρ/κού ; ; (Τμήμα του)ιβ΄. 680 Πυρ/χία Βαρ.Πυρ ; ;ιγ΄. 412 Αντ/ρικόν Στρατιάς ; ΠΑΤΡΑΙιδ΄. 7 Τάγμ.Φρουρ.Πεζ ; Τμήμα 313 Φρ.Νασ. Μηχ/κού

; Γμήμα 313 Φρ.Νασ. Μηχ/κού 2 Τάγματα της 999 (;) Μικρά τμήματα

; ;

;

; ;

ΖΑΚΥΝΘΟΣ “

ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ

“ ΚΥΘΗΡΑ

Ζάκυνθος φρουρά περ.Ι000 ανδρών συμπερ. 700 Ιταλών υπό την Δ/σιν του 965 Φρουρ.Συν/τος Κεφαλληνία φρουρά περίπου 2000 συμπερ μερικ.Ιταλών

ΙΥ) ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΑΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ (ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ - ΘΡΑΚΗ)

14 Μεραρχία Πεζικού 51 Συν/μα Πεζικού 52 “ “ 53 “ “

14 “ Πυρ/κού

Αντισ. Πορντιμήτρωφ

: :

:

ΣΚΟΠΙΑ “

ΒΡΝΤΖΕ ΦΙΛΙΠΠΟΥ-ΠΟΛ

ΙΣ “

Από τας Βολγαρικάς δυνάμεις πολλαί μένουν εκτός Ελλάδος και εντός αλλ΄επειδή κινούνται και εντός τμήματά των αναφέρονται

15 Μεραρχία Πεζικού 54 Σύν/μα Πεζικού 55 “ “

56 “ “ Ι και 2 Συν/τα Ιππικού

Αντιστρ.Μαρίνωφ ; ;

; ;

ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ :

ΟΧΡΙΣ-ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ

ΜΠΕΛΕΣ ΣΚΟΠΙΑ-ΜΟΝΑ

ΣΤΗΡΙ

7 Μεραρχία Πεζικού Στρατ. Μπογντάνεφ ΛΑΓΚΑΔΑ13 Συν/τα Πεζικού

14 “ “

; “ “

; ; ;

ΓΕΡΒΕΝΙ- Ν.ΔΟΡΚΑΣ

ΛΑΧΑΝΑ-ΛΙΓΚΟΒΑΝ

;Ιη Μεραρχία Πεζικού ; ; ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ; ΣΟΦΙΑ;

16η Μεραρχία Πεζικού 57 Σύν/μα Πεζικού 58 “ “ 59 “ “ 3ον Σύνταγμα Ιππικού 6ον “ “

Υποστρ.Συράκωφ ; ; ; ; ;

ΞΑΝΘΗ ΚΑΒΑΛΑ (;) ; ΜΕΤΟΠΟΣ (;) ΑΛΕΞ/ΠΟΛΙΣ Περ.ΚΑΒΑΛΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ-ΠΟΛΕΩΣ

ΙΙ Μεραρχία Πεζικού

17 Μεραρχία Πεζικού

;

;

ΑΤΑΚΙΟΙ

;

Επιτηρεί περιοχήν από ΑΙΓΙΟΥ μέχρι του ΑΤΑΚΙΟΙ Ανεφέρθη εις Θράκην μεταξύ ΚΑΒΑΛΑΣ - ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ. Πιθανόν να διελύθη.

Σ.Δ.Γεν.Στρατηγείου 20-Ι-44Το ΙΙ Γραφείον

(Τ.Σ.Υ)

116

Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθήτε

ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΚΔΟΣΗ

Βγαίνει από το 1917 αριθ. φύλλου 83 Τιμή φύλλου δρχ. 1000

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 23 Γενάρη 1944

ΟΡΓΑΝΟ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΝΙΚΗ

ΕΘΝΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΤΡΙΒΗ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΙΝΑΞΗ ΤΟΥ ΓΕΡΜΑΝΟΒΟΥΛΓΑΡΙΚΟΥ ΖΥΓΟΥ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, ΓΙΑ ΤΗ ΛΑΟΚΡΑΤΙΚΗ ΛΥΣΗ

ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ 10ΗΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (Γενάρης

1944)

Ο χρόνος που πέρασε από την Πανελλαδική συνδιάσκεψη του ΚΚΕ (Δεκέμβρης 1942) είναι χρόνος αποφασιστικής μεταστροφής για όφελος των συμμάχων του απελευθερωτικού πολέμου των λαών για τη συντριβή του φασισμού, χρόνος γιγάντιας ανάπτυξης του εθνικού απελευθερωτικού αγώνα του ελληνικού λαού ενάντια στους βαρβάρους καταχτητές. Με βάση τις αποφάσεις της συνδιάσκεψης που καθόρισε σαν άμεσο σκοπό το ΚΚΕ την πάλη για την εθνική απελευθέρωση της Ελλάδος και τη λαοκρατική λύση των εσωτερικών της προβλημάτων, το

κόμμα μας μέσα στις γραμμές του εθνικοαπελευθερωτικού μετώπου πάλεψε με όλες του τις δυνάμεις για να συγκροτήσει την εθνική ενότητα ενάντια στους καταχτητές. Πάνω στη βάση αυτή φούντωσε από τη Ροδόπη ως τον Ταϋγετο και την Κρήτη το πιο πλατύ λαϊκό κίνημα στις πόλεις και στο βουνό που έφθειρε σημαντικά την κυριαρχία των καταχτητών, ελευθέρωσε μεγάλο μέρος του εθνικού εδάφους, έφερε το λαό μας κοντύτερα στην απελευθέρωση, ανέδειξε το ΚΚ σαν το μεγαλύτερο πολιτικό οργανισμό και το μοναδικό ηγέτη των αγώνων του λαού για την επιβίωση και τη λευτεριά του.

Στο ίδιο διάστημα η ντόπια κρατική αντίδραση πανικόβλητη από το ξεσήκωμα του λαού, πέρασε από το στάδιο της παθητικής αντίστασης, στο λαϊκό εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, στο στάδιο της ενεργού καταπολέμησής της. Μη διστάζοντας να συμμαχήσει με τον βάναυσο κατακτητή τώρα που ο πόλεμος για τη συντριβή του χιτλεροφασισμού.

Ι. Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΑΠ' ΤΟ ΔΕΚΕΜΒΡΗ ΤΟΥ 1942 ΩΣ ΤΑ ΣΗΜΕΡΑ ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΛΙΜΑΚΑ

1) Σ' αυτό το διάστημα άλλαξε ριζικά η πορεία του πολέμου σε βάρος του χιτλεροφασισμού και των δορυφόρων του σε όφελος του συμμαχικού συνασπισμού και των λαών. Ο πόλεμος μεταφέρθηκε από τις όχθες του Βόλγα και τον Καύκασο στα πολωνικά σύνορα και από το Ελ Αλαμέιν στην Ιταλία. Ο κυριότερος, ο αποφασιστικός παράγοντας αυτής της μεταστροφής στάθηκε η ηρωική πάλη της Σοβ. Ένωσης και του κόκκινου στρατού της που με τη μεγαλοφυή καθοδήγηση του Στάλιν αντιμετώπισε και κλόνισε την τρομερή πολεμική μηχανή του φασισμού στο ουσιαστικά μοναδικό μέχρι τώρα πολεμικό μέτωπο, στο Σοβιετογερμανικό μέτωπο. Οι βαθύτερες αιτίες αυτής της μεταστροφής οφείλονται στον προοδευτικό χαρακτήρα του πολέμου που διεξάγουν η Σοβ. Ένωση ενάντια στον αντιδραστικό φασισμό. Το προοδευτικόν Κόμμα, το ανώτερο σοσιαλιστικό καθεστώς της Σ.Ε. είναι εκείνο που έδωσε τις αστείρευτες ηθικές και υλικές δυνάμεις στον κόκκινο στρατό να χτυπήσει τους σκλαβωτές των λαών και ν' αλλάξει την πορεία του πολέμου. Σήμερα ο χιτλεροφασισμός βρίσκεται στα πρόθυρα της καταστροφής του. Στο Αν. Μέτωπο, στη θάλασσα, στον αέρα η επίθεση

των συμμαχικών δυνάμεων γίνεται ολοένα και πιο ορμητική. Μπορούμε να περιμένουμε ότι γρήγορα θα ανοίξει δεύτερο μέτωπο. Ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας των λαών φουντώνει στις κατεχόμενες χώρες όπως στην Ελλάδα, στη Γιουγκοσλαβία, όπου δημιουργήθηκε πραγματικό μέτωπο.

2) Η κατάρρευσις της φασιστικής Ιταλίας αποτέλεσε το πρώτο βήμα στην κατάρρευση του φασισμού σε παγκόσμια κλίμακα, ενώ ο συμμαχικός συνασπισμός αναδείχνεται ακλόνητος. Στην Τεχεράνη τα σύμμαχα έθνη Σ. Ένωση - Αγγλία - Ηνωμένες Πολιτείες, απεφάσισαν τη γενική συντονισμένη έφοδο κατά του χιτλεροφασισμού και τη μεταπολεμική οργάνωση του κόσμου, σύμφωνα με τη θέληση των λαών και σε συνεργασία με τις μικρές χώρες που πάλεψαν για την εκμηδένιση της δουλείας, της τυρρανίας, της καταπίεσης και της μισαλλοδοξίας.

Η Τσεχοσοβιετική συνθήκη εκδηλώνει έμπρακτα την ισότητα σχέσεων ανάμεσα στα μικρά και μεγάλα κράτη και η καινούργια κυβέρνηση της Γιουγκοσλαβίας χαράζει το δρόμο της αυτοδιάθεσης των λαών.

Αυτά τα στρατιωτικοπολιτικά γεγονότα παρ' όλη τη δύναμη που διατηρεί ο χιτλερικός στρατός καθορίζουν σαν απόλυτη δυνατή και αναγκαία τη συντριβή του χιτλεροφασισμού μέσα στο χρόνο που μπήκαμε. Το 1944 πρέπει νάναι και θάναι χρονιά της νίκης και της λευτεριάς.

3) Σ' αυτήν την εξέλιξη των ιστορικών γεγονότων σε βάρος του φασισμού, η αυτοδιάλυσις της Κομμ. Διεθνούς στάθηκε αποφασιστικός παράγων. Η ολομέλεια εγκρίνει ομόφωνα την απόφαση του Ιούνη της κεντρικής επιτροπής για την αυτοδιάλυση της Κομμ. Διεθνούς και διακηρύχνει ξανά ότι το Κόμμα διαθέτει τα πάντα για τη συντριβή του φασισμού.

ΙΙ. ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ

1) Η καταλήστευση του Ελληνικού λαού προχώρησε σε αφάνταστο βαθμό. Η αρπαγή των ορυκτών, αγροτικών και βιομηχανικών πρώτων υλών και προϊόντων, η καταβρόχθιση των τροφίμων της χώρας για τη συντήρηση του στρατού κατοχής και τις πολεμικές του ανάγκες

ολοκλήρωσαν την απογύμνωση της χώρας και την αποσύνθεση του παραγωγικού μηχανισμού που άρχισαν με την κατοχή. Οι Έλληνες μεγαλοπλουτοκράτες συνεργαζόμενοι με τους επιδρομείς παίρνουν πλούσια μερίδια από το λήστεμα του λαού και επιδεινώνουν την πείνα του έτσι που η ακρίβεια ξεπέρασε τις 30 φορές τούτο το χρόνο ενώ οι μιστοί και τα μεροκάματα κείνων που δουλεύουν ανέβηκαν μόνο 5-6 φορές. Η συνειδητή πολιτική των κατακτητών να εξαθλιώσουν και να εξανδραποδίσουν στα εργοστάσιά τους ή στο μέτωπο με επιστράτευση τον ελληνικό λαό δημιούργησε για το εργαζόμενο έθνος τον κίνδυνο φυσικού αφανισμού του απ' την πείνα.

2) Μέσα σ' αυτές τις συνθήκες ο ελληνικός λαός με πρωτοπόρο μαχητή το ΚΚΕ ανεβάζει όλο και πιο ψηλά τον αγώνα του για την επιβίωση και την εθνική του απελευθέρωση. Οι απεργίες και οι κινητοποιήσεις της 24 Φλεβάρη και 5 Μάρτη, της 25 Μάρτη, της 25 Ιούνη και 22 Ιούλη παίρνουν παλλαϊκό χαρακτήρα και πραγματώνουν την ενότητα του ελληνικού λαού στις γραμμές του ΕΑΜ. Στην ύπαιθρο ο ανταρτοπόλεμος του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ) περνώντας σε ανώτερη μορφή, γενικεύεται από την Πελοπόννησο ως τον Έβρο, επιφέρει μεγάλες ζημιές στους καταχτητές, ενισχύει το συμμαχικό αγώνα της Αφρικής και της Ιταλίας, δημιουργεί την ελεύθερη Ελλάδα, όπου καταρρέει το αντιλαϊκό κράτος και φυτρώνει αυθόρμητα το καινούργιο κράτος του λαού που οργανώνει την αυτοδιοίκησή του. Το αγωνιζόμενο έθνος αποκαταστένει την ενότητά του στο ΕΑΜ, δημιουργεί το λαϊκό του στρατό, εμφανίζει τα πρώτα εμβρυακά του στοιχεία της λαοκρατικής του αναδημιουργίας.

3) Η μεγαλοπλουτοκρατία τρέμοντας το λαϊκό ξύπνημα επιδιώκει συστηματικά τη διάσπαση της εθνικής του ενότητας, σαμποτάρει και κατασυκοφαντεί με όλα τα μέσα το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα και με τον Παπαδόγκονα και Πούλον εγκαινιάζει ένοπλη συνεργασία με τον κατακτητή ενάντια στο λαό. Το ΚΚΕ επιδιώκοντας συνένωση όλων των εθνικών δυνάμεων ζητεί σταθερά συνεργασία με τα κόμματα και υπογράφει ένα δημοκρατικό σύμφωνο των αστικών κομμάτων όπως υπογράφει σύμφωνο και μ' αυτόν τον ΕΔΕΣ που φανερώνεται σαν εθνικοαπελευθερωτική οργάνωση, ενώ

καθοδηγείται από τον πράκτορα των Γερμανών και άλλους. Όμως η πλουτοκρατία, αστικά κόμματα και οργανώσεις τους συνεχίζουν ακοίμητοι τη συκοφαντική και διασπαστική τους πολιτική. Στην Αίγυπτο όπου ο Γλύξμπουργκ εξακολουθεί να εφαρμόζει 4αυγουστιανή πολιτική με νέα μορφή, προκαλεί συνεχείς εξεγέρσεις του στρατού και υποδαυλίζει εδώ τον εμφύλιο πόλεμο, η εαμική αποστολή που επιδιώκει επίσης την εθνική ενότητα με την κοινή δήλωση όλων των κομμάτων, που πέτυχε για το μη γυρισμό του Γεωργίου πριν το δημοψήφισμα και την πρόταση για την κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Το Κόμμα αγωνίζεται σταθερά για την εθνική ενότητα βάση του αγώνα για την επιβίωση του λαού, την εθνική απελευθέρωση και τη λαοκρατική λύση του εσωτερικού προβλήματος.

4) Η απεργία του Αυγούστου των εργατών, υπαλλήλων και επαγγελματιών σε εποχή που η κατάρρευση της Ιταλίας άνοιγε προοπτική γρήγορης απελευθέρωσης της Ελλάδος δίνει την αφορμή στην ελληνική αντίδραση να πάρει ανοιχτή θέση ενάντια στον ελληνικό λαό για να διασπάσει την ενότητά του, να τσακίσει τις οργανώσεις του και να επιβάλει αντιλαϊκές λύσεις. Η πλουτοκρατική ολιγαρχία, αυτός ο σκοτεινός υποκινητής της αντίδρασης, τα αστικά κόμματα, οι κύκλοι του Γλύξμπουργκ ενισχύουν ενεργά και ενθαρρύνουν τη κυβέρνηση των προδοτών ενάντια στο ΚΚΕ στην οργάνωση των χιτλερικών ταγμάτων των τσολιάδων και της Ασφάλειας, αρχίζουν δολοφονίες των αγωνιστών του λαού, ανοίγουν την πιο άτιμη συκοφαντική καμπάνια, συνενώνουν τις δυναμικές οργανώσεις ΕΔΕΣ, Χ, ΙΤ κλπ. και τις σπρώχνουν ενάντια στο λαό, καλλιεργούν, και ιδιαίτερα οι κύκλοι του Γλύξμπουργκ ανοιχτή 5φαλαγγίτικη πολιτική για διάσταση των συμμάχων και πόλεμο ενάντια στη Σοβ. Ένωση, δηλητηριάζουν το σώμα των αξιωματικών, ζητούν να διασπάσουν τον ελληνικό λαό σε αγγλόφιλους, ρωσόφιλους κλπ. Η πλουτοκρατία μπαίνει στο δρόμο συγκέντρωσης των δυνάμεών της και αρχίζει επίθεση ενάντια στο ΚΚΕ και στο εθνικοαπελευθερωτικόν κίνημα, ενώ ορισμένοι Άγγλοι πράχτορες ενισχύουν ενεργά αυτή την αντιδραστική πολιτική. Οι Γερμανοί που πάντα επιδιώκουν να διασπάσουν την ενότητα του λαού υποδαυλίζουν, ενθαρρύνουν, καθοδηγούν, εξοπλίζουν και πατρονάρουν αυτή την επίθεση σα μοναδικό μέσο για να χτυπήσουν το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα. Απ' το

Σεπτέμβριο αρχίζουν συνδυασμένες πολεμικές επιχειρήσειςσ' όλη την Ελλάδα, σε ύπαιθρο και πόλεις από Γερμανούς και ελληνική αντίδραση κάθε λογής ιδίως απ' τον ΕΔΕΣ και κυβέρνηση Ράλλη με τάγματα Ευζώνων και ειδικώς και με τουφεκισμούς ομαδικές σφαγές, εμπρησμούς και θηριωδίες επιδιώκουν να γονατίσουν το αγωνιζόμενον έθνος να χτυπήσουν το ΚΚΕ και το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ.

5) Ο Ελληνικός λαός σε αιματηρούς ηρωικούς αγώνες αποκρούει την επίθεση των γερμανοπροδοτών, ματαιώνει τις προσπάθειές του να οργανώσουν ελληνόφωνο γερμανικό στρατό, να διχάσουν το έθνος και ν' ανάψουν εμφύλιο πόλεμο. Συνεχίζοντας να διεξάγει εθνικοαπελευθερωτικό πόλεμο ενάντια σε Γερμανούς και προδότες ατσάλωσε με ακατάλυτους δεσμούς αίματος και θυσιών την αδιάσπαστη ενότητα ανάμεσα σε εργάτες και υπαλλήλους, σε αγρότες και επαγγελματίες, ανάμεσα σε όλα τα στρώματα του εργαζόμενου έθνους.

Το ΚΚΕ πρωτοπόρος μαχητής σ' αυτούς τους αγώνες του λαού διακηρύχνει σαν πρώτιστο καθήκον του έθνους μετά την απελευθέρωσή του την ηθική και υλική αποκατάσταση των αγωνιστών, των απορφανισμένων οικογενειών, την ανοικοδόμηση των καταστραμμένων και την αποζημίωση όλων των πολεμοπαθών και θυμάτων του εθνικού αγώνα καθώς και την αμείλιχτη τιμωρία όλων των προδοτών που συνεργάζονται με τους καταχτητές ενάντια στο έθνος. Στιγματίζει τους εκφυλισμένους γραικύλους της πλουτοκρατίας που δικαιώνουν τις θηριωδίες και βαρβαρότητες των Ούνων.

6) Το ΚΚΕ παλεύοντας επι κεφαλής των αγώνων του έθνους, ανέπτυξε πλούσια δράση, είχε μεγάλες επιτυχίες σ' όλους τους τομείς της πάλης και αναδείχτηκε στην πορεία όλων αυτών των αγώνων ο μεγαλύτερος πολιτικός οργανισμός της χώρας και ο μοναδικός ηγέτης των αγώνων του λαού. Εκατοντάδες χιλιάδες απ' τα καλύτερα παιδιά της εργατικής τάξης, της αγροτιάς, των επαγγελματιών, όλου του λαού μπήκαν στις γραμμές του και τους σύνδεσε με ζωντανούς δεσμούς με όλα τα στρώματα του εργαζόμενου έθνους. Σε εκατομμύρια μετριούνται οι πατριώτες που οργανώθηκαν στις εθνικοαπελευθερωτικές οργανώσεις του λαού. Οι εργάτες στο ΕΕΑΜ, οι υπάλληλοι στο υπαλληλικό ΕΕΑΜ, οι νέοι στην ΕΠΟΝ, οι πιο πλατιές μάζες στο ΕΑΜ που ενσαρκώνει την

εθνική ενότητα του λαού. Τα συγγενικά κόμματα που μαζί τους συνεργάζεται το κόμμα μας σε συναγωνιστική άμιλλα, το κόμμα της ΕΛΔ, το Σοσιαλιστικό, το αγροτικό, συμβάλαν επίσης στην ανάπτυξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα.

7) Στην πορεία αυτών των αγώνων εκδηλώθηκαν ελλείψεις και λάθη στη δουλειά του κόμματος και των μαζικών οργανώσεων, που έβλαψαν την ανάπτυξη του κινήματος. Δεξιές παρεκκλίσεις που εκδηλώθηκαν σε τάσεις συνθηκολόγησης με τον εθνικό εχθρό και τους προδότες, αριστερές παρεκκλίσεις και λάθη που φάνηκαν σαν αποτέλεσμα της προβοκάτσιας των εχτρών, σε διαθέσεις για αντιαγγλική πολεμική για εκτίμηση του ΕΛΑΣ σαν μελλοντικού στρατού και σοβαρές διαστρεβλώσεις της πολιτικής γραμμής του Κόμματος ιδίως στην Ελεύθερη Ελλάδα, όπου εχθρικά και εγωιστικά στοιχεία ζήτησαν να ικανοποιήσουν ατομικά τους συμφέροντα σε βάρος του λαού, δυσκόλεψαν το βάθυμα του κινήματος.

Οι οργανωτικές αδυναμίες του Κόμματος που οφείλονται στη ραγδαία ανάπτυξη του όλου κινήματος και επιδρούν στην όλη πολιτική δουλειά του Κόμματος εκδηλώνονται στην καθυστέρηση της αφομοίωσης των καινούργιων μελών στην έλλειψη στελεχών στην αναρκετή διαφωτιστική και ιδεολογική δουλειά, καθώς και στην έλλειψη επαγρύπνησης απ' τις κομματικές καθοδηγήσεις. Στη δουλειά των μαζικών οργανώσεων ανάλογες ελλείψεις και σεχτοριστικές μέθοδες που συνεπιφέρουν την καθυστέρηση της οργανωτικής δουλειάς σε σύγκριση με την πολιτική επιρροή του Κόμματος, ιδίως δε ορισμένες πόλεις σαν τη Θεσ/νίκη, τη χαλαρή σύνδεση των οργανώσεων με τις οργανωμένες μάζες αποτελούν κίνδυνο για το όλο εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα του ελληνικού λαού.

ΙΙΙ. ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΝΩΘΗΤΕ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΚΑΤΑΧΤΗΤΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΡΑΧΤΟΡΕΣ ΤΟΥΣ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΤΟΥ ΚΚΕ

1) Οι επιδρομείς χρησιμοποιώντας τη προδοτική κυβέρνηση και με την ενεργό ενίσχυση της πλουτοκρατίας οργανώνουν, εξοπλίζουν και ρίχνουν ενάντια στο αγωνιζόμενο έθνος τους χιτλεροτσολιάδες και τα τάγματα της ειδικής ασφάλειας, ενώ αντεθνικές οργανώσεις τους

προμηθεύουν τα στελέχη και κατασκόπους όταν δεν χτυπάνε άμεσα το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα. Η Ελληνική αντίδραση μπήκε στο πλευρό των κατακτητών με το πρόσχημα της "εθνικής ενότητας" ενάντια στον κομμουνισμό, πούναι φασιστική ενότητα εθνικής προδοσίας, σκλαβιάς και ραγιαδισμού του έθνους, ξεκληρισμού του λαού με την πείνα και την επιστράτευση καινούργιας διχτατορίας μεταπολεμικά. Ενάντια σ' αυτήν την ενότητα κατακτητών και πλουτοκρατίας, το ΚΚΕ αντιπαρατάχνει την εθνική ενότητα στο πλευρό των συμμάχων, Σοβ. Ένωσης, Αγγλίας, Ενωμένων Πολιτειών και στον αγώνα για την επιβίωση του λαού, για την εθνική απελευθέρωση για λαοκρατική λύση του λαοκρατικού του εσωτερικού προβλήματος και αυτή την ενότητα πραγματοποιεί ο ελληνικός λαός στο ΕΑΜ.

2) Το πρόβλημα της επιβίωσης του λαού είναι εθνικό καθήκον πρώτης γραμμής, αναπόσπαστο κομμάτι του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα και βασικός κρίκος. Το Κόμμα οφείλει να αναπτύξει τους αγώνες του λαού για τις οικονομικές και καθημερινές του διεκδικήσεις ενάντια στους καταχτητές και τους ντόπιους συνεργάτες τους. Το ΚΚΕ αγωνιζόμενο για την εθνική απελευθέρωση την αντιμετωπίζει στο σύνολό της, σύμφωνα με την αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών σαν ολοκλήρωση της εθνικής αποκατάστασης και της ανεξαρτησίας της χώρας, με την κατάργηση του Διεθνούς Οικονομικού ελέγχου με την εξασφάλιση και κατοχύρωση της λαϊκής κυριαρχίας στο εσωτερικό. Η εθνική απελευθέρωση και η λαοκρατική λύση του εσωτερικού προβλήματος εξακολουθούν ν' αποτελούν τον άμεσο πολιτικό σκοπό του ΚΚΕ.

3) Το φούντωμα του εθνικού αγώνα, η απελευθέρωση σημαντικού μέρους του εθνικού εδάφους, ανάγκη της υπέρτατης συνένωσης και επιστράτευσης όλων των εθνικών δυνάμεων στη σημερινή τελική φάση του πολέμου για την ολοκληρωτική συντριβή των κατακτητών στο πλευρό των συμμάχων και την περιφρούρηση της εθνικής ενότητας βάζουν μπροστά στο αγωνιζόμενο έθνος επιτακτικά το πρόβλημα της δημιουργίας στην ελεύθερη Ελλάδα κεντρικού κυβερνητικού οργάνου εθνικής ενότητας και απελευθέρωσης. Η τελευταία δήλωση του Γλύξμπουργκ παρ' όλο τον καιροσκοπικό χαρακτήρα της αποτελεί υποχώρησή του μπροστά στο έθνος που ζητάει

απ' αυτόν να μην επανέλθει πριν από το δημοψήφισμα, δικαιώνει τη γραμμή του ΚΚΕ και κάνει πιο δυνατό το σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Το ΚΚΕ υιοθέτησε την πρόταση της κεντρ. επιτροπής του ΕΑΜ για το σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας στην ελεύθερη Ελλάδα που θα συντονίσει τον εθνικό αγώνα με τις επιχειρήσεις των συμμάχων και θα τσακίσει τις προσπάθειες των κατακτητών και της ντόπιας αντίδρασης, να εξαπολύσουν τον εμφύλιο πόλεμο και να παραδώσουν ανυπεράσπιστο το έθνος στους καταχτητές. θα εξασφαλίσει τη λαϊκή ετυμηγορία με δημοψήφισμα. Συντακτική Εθνοσυνέλευση θα τιμωρήσει τους εγκληματίες πολέμου, θα αποκαταστήσει τα θύματα του πολέμου, θα εξασφαλίσει την ολοκλήρωση της εθνικής αποκατάστασης σύμφωνα με τις αρχές της αυτοδιάθεσης των λαών. Το ΚΚΕ πιστεύει ότι τα κόμματα, οργανώσεις και προσωπικότητες, που δεν συνταύτισαν την τύχη τους με τον καταχτητή θα συνεργαστούν με το ΚΚΕ και το ΕΑΜγι' αυτό το σκοπό.

4) Το ΚΚΕ θεωρεί μοναδικά κατάλληλο πολίτευμα για τη μεταπολεμική αναδημιουργία της Ελλάδας τη Λαϊκή Δημοκρατία και θα αγωνιστεί να κατακτήσει υπέρ αυτής την πλειοψηφία του ελληνικού λαού στις εκλογές της Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης. Η Λαϊκή Δημοκρατία σα λαϊκή μορφή διακυβέρνησης θα λύσει οριστικά τα ώριμα δημοκρατικά προβλήματα - πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά, εκπολιτιστικά - και μ' αυτές τις μεταρρυθμίσεις θ' ανοίξει το δρόμο προς την αναγέννηση της Ελλάδας και στο πέρασμά της στο σοσιαλισμό. Εθνική ενότητα και πάλη στο πλευρό των συμμάχων ως την συντριβή του φασισμού για την επιβίωση του λαού, για την εθνική απελευθέρωση, για τη λαοκρατική λύση του εσωτερικού προβλήματος, για τη Λαϊκή Δημοκρατία είναι ο δρόμος της νίκης, της λευτεριάς, της προόδου. Κυβέρνηση εθνικής ενότητας και απελευθέρωσης καταρτιζόμενη άμεσα στην ελεύθερη Ελλάδα θα εξασφαλίσει με τις λιγότερες θυσίες τις λύσεις προς το συμφέρο του έθνους.

5) Οι εξαιρετικά υπεύθυνες στιγμές που φορτώνουν το Κόμμα μας με ιστορικά καθήκοντα επιβάλλουν την πιο αυστηρή και απαρέγκλιτη τήρηση της πολιτικής γραμμής του Κόμματος απ' όλα τα στελέχη και μέλη του. Το Κόμμα οφείλει να τα καταπολεμήσει, κάθε δεξιά

παρέκκλιση που υποτιμάει τη δύναμη του λαϊκού κινήματος, που καλλιεργεί την υποταγή στην αντίδραση και συνεπώς τον καταχτητή. Από το άλλο μέρος το Κόμμα οφείλει να τσακίσει αλύπητακάθε αριστερή σεχτοριστική διαστρέβλωση της γραμμής του, που υποτιμάει την ανάγκη της εθνικής ενότητας στο σημερινό πόλεμο, περιφρονεί τη λαϊκή κυριαρχία, τείνει να υποκαταστήσει τα λαϊκά αιρετά όργανα με παρεμβατισμούς και αυθαιρεσίες κλπ. Οι παρεκκλίσεις αυτές πρέπει να ξεριζωθούν αμέσως με καυτό σίδερο γιατί ρίχνουν νερό στο μύλο του εχτρού, διακυβεύουν ολάκερη τη γραμμή του Κόμματος και τον εθνικό αγώνα στο σύνολό του.

6) Να ξεπεράσουμε τις ελλείψεις στη μαζική δουλειά για τις αποφασιστικές μάχες στενά δεμένοι με τις μάζες, με τις εθνικοαπελευθερωτικές οργανώσεις και τα σύμμαχα κόμματα.

Το Κόμμα για την επιτυχία του πολιτικού σκοπού οφείλει να αναπτύξει τις εθνικές λαϊκές δυνάμεις στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες και στην πορεία αυτών των αγώνων να δυναμώσει πιο πέρα την ιδεολογική του πάλη και κατάρτιση και τον οργανωτικό και τεχνικό του εξοπλισμό.

Η εργατική τάξη και αγροτιά στην πορεία του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα επιβεβαίωσαν το ρόλο τους σαν κύριες κινητήριες δυνάμεις. Οι λαϊκές μάζες των πόλεων, οι διανοούμενοι και η νέα γενιά, οι γυναίκες συμμετέχουν ενεργά στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Καθήκο του Κόμματος είναι να κάνει πιο δραστήρια και πιο ενεργή την πάλη όλων των κοινωνικών στρωμάτων στον αγώνα, να αναπτύξει τους δεσμούς και να δυναμώσει οργανωτικά - πολιτικά τις μάζες με τις εθνικοαπελευθερωτικές οργανώσεις. Οι λοιπές μάζες των πόλεων, η αγροτιά και ιδίως της ελεύθερης Ελλάδας πρέπει να οργανωθούν στην απόλυτη πλειοψηφία της στο ΕΑΜ και στις οικονομικές της οργανώσεις. Η ελεύθερη αγροτιά να πάρει πιο ενεργά μέρος στην αυτοδιοίκηση. Οι γυναίκες της Ελλάδας που πρώτη φορά κινούνται μαζικά πρέπει να τραβηχτούν πιο πολύ στην πάλη για τη λευτεριά . Καθήκο του ΕΑΜ είναι να οργανώσει στο σύνολό τους τους εργαζομένους εργάτες, να ξεπεράσει την καθυστέρησή τους στους ανέργους, να δυναμώσει τον πρωτοπόρο ρόλο της εργατικής τάξεως στους ελευθερωτικούς αγώνες. Βασικό καθήκο της ΕΠΟΝ είναι να

οργανώσει στην πορεία των αγώνων ολόκληρη την ελληνική νεολαία, να τη διαπαιδαγωγήσει με τα εθνικοαπελευθερωτικά και λαοκρατικά αντιφασιστικά ιδανικά και να τη μετατρέψει σ' ένα δραστήριο συνειδητό αγωνιστή της νεοελληνικής αναγέννησης με τη λαϊκή δημοκρατία. Όλες οι εθνικοαπελευθερωτικές οργανώσεις οργανώνοντας τις λαϊκές μάζες να περιφρουρήσουν τον αγώνα του έθνους απ' τις προσπάθειες του εχθρού να στρατολογήσει απ' τον πεινασμένο λαό και να δημιουργήσει μισθοφόρους δολοφόνους.

Ο ΕΛΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ

Ο ΕΛΑΣ οφείλει να τραβήξει μεγαλύτερη προσοχή του Κόμματος και των απελευθερωτικών οργανώσεων, να δυναμώσει τη μαχητικότητά του και τους δεσμούς του με το λαό, να αναδείξει καινούργια στελέχη απ' τους μαχητές, να αφομοιώσουν τις στρατιωτικές αρετές και να αποτελέσει εθνικό στρατό αντάξιο των θυσιών και των προσδοκιών του ελληνικού λαού. Το πρόβλημα των αξ/κών χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Τα καλύτερα στοιχεία του σώματος των αξ/κών πλαισιώνουν το στρατό του ΕΛΑΣ και μόνο μια μικρή μερίδα τους πέρασε στην υπηρεσία των εχθρών του έθνους δηλητηριασμένη απ' τις ατιμίες τους. Το μεγαλύτερο μέρος των Ελλήνων αξ/κών ταλαντεύεται και καθήκον μας είναι να το τραβήξωμε στο δρόμο του εθνικού καθήκοντος.

Η στενώτερη σύνδεση με τα συνεργαζόμενα κόμματα του ΕΑΜ επιβάλλεται για τη νίκη του λαού. Οι ζυμώσεις για την οργανωτική τους αποκρυστάλλωση δεν καταστάλαξαν ακόμη και έξω απ' το ΕΑΜ εμφανίζονται μικρές λαϊκές δημοκρατικές ομάδες. Το ΚΚΕ θα υποβοηθήσει τη συνένωση και συγκέντρωση μαζί τους σ' ένα ομοσπονδιακό κόμμα της λαϊκής δημοκρατίας. Η ανάπτυξη της μαζικής δουλειάς για τον εθνικόν αγώνα θα επιταχύνει αυτή την πορεία και θα κάνει ακαταγώνιστο το ΕΑΜ και τα κόμματά του και θα εξασφαλίσει σταθερή πορεία προς τη Λαϊκή Δημοκρατία.

7) Τσάκισμα των κάθε λογής πραχτόρων του εχθρού. Οι εργατοπροδότες τύπου Καλύβα κλπ. τροτσκιστές και αρχειομαρξιστές είναι η 5η φάλαγγα του εχτρού μέσα στην εργατική τάξη και τον εργαζόμενο λαό. Οι φασιστικές οργανώσεις ΕΣΠΟ, ΟΔΔΕ είναι μαζί με

τους ελληνόφωνους ΣΣ των τσολιάδων, της ΠΑΤ και της ειδικής ασφάλειας, προστατευόμενα χιτλερικά τμήματα. Οι κρυπτοφασιστικές δήθεν εθνικές οργανώσεις ΕΔΕΣ, Χ, ΙΤ, ΠΕΑΝ, εθνική δράση ΠΑΟ κλπ. προμηθεύουν στελέχη, κατασκόπους, προβοκάτορες στον εχθρό του έθνους και συνεργάζονται μαζί του στην καταπολέμηση του ΚΚΕ και του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Ο ελληνικός λαός πρέπει να συντρίψει δίχως οίχτο τους προδότες και 5φαλαγγίτες εχθρούς του έθνους, να απομονώσει τους διασπαστές του αγώνα του, να διαφωτίσει όλους τους ταλαντευόμενους και μέσα στις ένοπλες δυνάμεις και να τους τραβήξει στο δρόμο του καθήκοντος προς την Ελλάδα.

IV. ΤΟ ΚΚΕ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟ ΣΤΟΝ ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟ ΑΓΩΝΑ

Τα οργανωτικά καθήκοντα του Κόμματος. Το Κόμμα που αναδείχτηκε στην πράξη πρωταθλητής στους αγώνες του έθνους και του λαού για να εκπληρώσει τους πολιτικούς του σκοπούς και να οδηγήσει την Ελλάδα στην εθνική απελευθέρωση και τη Λαϊκή Δημοκρατία οφείλει να ανεβάσει το ρόλο του σαν οδηγητή του έθνους εκπληρώνοντας τα πιο κάτω οργανωτικά καθήκοντα.

α) Το Κόμμα υποτάσσει πάντα την οργανωτική του πολιτική στις απαιτήσεις των πολιτικών του επιδιώξεων. Στις τωρινές συνθήκες αποτελώντας το Κόμμα μαζών οφείλει να προσαρμόσει την οργανωτική του διάρθρωση. Στηρίζοντας πάντα την οργανωτική του συγκρότηση στη βάση της παραγωγής οφείλει ν' απλοποιήσει το μηχανισμό του και να τον πλησιάσει στη βάση των μελών του Κόμματος.

β) Η αφομοίωση των καινούργιων μελών αποτελεί το σπουδαιότερο οργανωτικό πρόβλημα του Κόμματος. Το Κόμμα μας σήμερα αριθμεί εκατοντάδες χιλιάδες μέλη που η αφομοίωση τους και η ανάδειξή τους σε δραστήριους και συνειδητούς ηγέτες του λαού μπαίνει επιταχτικά μπροστά στο Κόμμα και γι' αυτό χρειάζεται να λυθούν τα εξής μερικώτερα καθήκοντα.

1) Να δυναμώσει η συνοχή και η μονολιθικότητα του Κόμματος. Το Κόμμα στρατευόμενος οργανισμός έχει ανάγκη από συνειδητή σιδερένια πειθαρχία κι αυτό προϋποθέτει βαθιά κατανόηση της

κομματικής γραμμής και σωστή εφαρμογή της στις συγκεκριμένες στιγμές και συνθήκες με δημιουργική και ορθή πρωτοβουλία και καταπολέμηση κάθε παρέκκλισης.

2) Ανάπτυξη της κομματικής ζωής σε πιο στενό δεσμό με τη μαζική δουλειά και τη λαϊκή πάλη. Καλή κολλεχτιβιστική καθοδήγηση των οργανώσεων, δραστηριοποίηση της βάσης, έλεγχος στην εφαρμογή των αποφάσεων, ανάπτυξη κριτικής και αυτοκριτικής είναι οι μέθοδες αφομοίωσης των καινούργιων μελών. Προσεχτική μελέτη των ανθρώπων, ανάπτυξη συναίσθησης υποχρεώσεων και δικαιωμάτων, δοκιμασία στην πορεία της δουλειάς, συνδυασμένη με καλή τοποθέτηση και συντροφική συγκεκριμένη υποβοήθησή τους και τολμηρή ανάδειξη των ικανών αφοσιωμένων ανθρώπων θα λύσει το οξύ πρόβλημα των στελεχών, ενώ ταυτόχρονα ξεκαθάρισμα του Κόμματος θα διώξει απ' τις γραμμές του κάθε ξένο και εχτρικό στοιχείο.

3) Η πάλη στο ιδεολογικό μέτωπο έχει πρωταρχική σημασία. Η καλλιέργεια της κοσμοθεωρίας του μαρξισμού - λενινισμού - σταλινισμού και η κομματική μόρφωση των μελών σε συνδυασμό με την καταπολέμηση των εχθρικών φασιστικών και κρυπτοφασιστικών θεωριών.

Ο μεγαλοϊδεατισμός που κηρύχνει μεγάλη Ελλάδα και Λαϊκή Δημοκρατία ενώ προδίνει τον αγώνα του έθνους και του λαού είναι η κύρια μορφή κρυπτοφασιστικής αντίδρασης όπως ο τροτσκισμός και αρχειομαρξισμός καταπολεμώντρας το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα με επαναστατικόφανη φρασεολογία, είναι φορείς της ιδεολογίας του φασισμού και 5φαλαγγιτισμού στις εργαζόμενες μάζες. Ταυτόχρονα πλατύς διαφωτισμός των μαζών με ανάπτυξη των τεχνικών μέσων με αύξηση και βελτίωση της ποιότητας του εκδιδομένου υλικού.

4) Η επαγρύπνηση πρέπει να ενταθεί στον υπέρτατο βαθμό. Ολόκληρο το κόμμα να διαπαιδαγωγηθεί με τις συνωμοτικές μέθοδες και να περιφρουρήσει την υπόστασή του και τον αγώνα του έθνους απ' τα χτυπήματα και τους προβοκάτορες και χαφιέδες που μπάζει στις γραμμές του ο εχθρός σε σίγουρο μέσο να το συντρίψει. Ανάπτυξη του παράνομου μηχανισμού, μεγαλύτερη επαγρύπνηση, πιο στενός δεσμός με τις λαϊκές μάζες θα περιφρουρήσουν το κόμμα απ' τις επιβουλές των εχτρών του

έθνους και του λαού. Δυναμώνοντας ολόπλευρα το κόμμα μας, ανεβάζοντας πιο ψηλά το κύρος του, αναπτύσσοντας τον απελευθερωτικό αγώνα εξασφαλίζουμε τη νίκη.

117

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΚΛΙΜΑΚΙΟ ΗΠΕΙΡΟΥ - ΔΥΤ. ΣΤΕΡΕΑΣ

Κοινοποιούμεν κατωτέρω το από 1.2.1944 Έκτακτον Ανακοινωθέν του Γενικού Στρατηγείου ΕΛΑΣ περί της μετά των δυνάμεων Ζέρβα ανακωχής του ΕΛΑΣ, των όρων της και των γενικωτέρων σκοπών της.

Σ.Δ. 8.2.1944 Για το Κλιμάκιο (Τ.Σ.Υ.)

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

ΕΚΤΑΚΤΟΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ

Κατόπιν της τελευταίας αιφνιδιαστικής επιθέσεως των δυνάμεων Ζέρβα κατά των τμημάτων μας, ανέλαβον ταύτα αντεπίθεσιν και απώθησαν τας δυνάμεις Ζέρβα πέραν του ποταμού Αράχθου εν διαλύσει.

Παρά την συντριπτικήν ταύτην νίκην του ΕΛΑΣ αποβλέποντες σταθερώς εις την συνένωσιν όλων των Εθνικών δυνάμεων της Ελλάδος υπό ενιαίαν Κυβερνητικήν και Στρατιωτικήν ηγεσίαν προς αποτελεσματικωτέραν αντιμετώπισιν των κατακτητών και ομαλήν πολιτικήν εξέλιξιν της χώρας, δεν ηθελήσαμεν να εκμεταλλευθώμεν τας στρατιωτικάς επιτυχίας μας. Απηυθύνθημεν εις το Στρατηγείον Μέσης Ανατολής δηλούντες ότι θα είμεθα πρόθυμοι παρά την νέαν συντριβήν των δυνάμεων Ζέρβα να δεχθώμεν κατάπαυσιν των εχθροπραξιών εάν ούτος εδέχετο τους ακολούθους όρους μας:

1) Επίσημον αποκήρυξιν ηγετών και οπαδών ΕΔΕΣ, οίτινες συνέπραξαν ή συμπράττουν μετά Γερμανών ή Ράλλη Στοπ.

2) Δυνάμεις Ζέρβα - ΕΛΑΣ παραμείνουν θέσεις κατεχομένας ημέραν καταπαύσεως πυρών μέχρι πραγματοποιήσεως ενώσεως Στοπ.

3) Άμεσον έναρξιν διαπραγματεύσεων διά συγκρότησιν ενιαίου ανταρτικού στρατού Στοπ.

Το Στρατηγείον Μέσης Ανατολής διά τηλεγραφήματος του της 31ης Ιανουαρίου ε.ε. μας ανεκοίνωσεν επισήμως ότι ο Ζέρβας απεδέχθη αυτουσίους άπαντας τους ως άνω όρους μας.

Κατόπιν τούτου και εν συμφωνία μετά του Γενικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής διετάξαμεν την κατάπαυσιν των εχθροπραξιών το μεσονύκτιον της 4ης προς την 5ην Φεβρουαρίου ε.ε.

Εν συνεχεία αντιπροσωπεία του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ και της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜ ανεχώρησε προς συνάντησιν των αντιπροοσώπων του Ζέρβα και της Συμμαχικής Στρατιωτικής Αποστολής διά περαιτέρω διαπραγματεύσεις γενικωτέρας φύσεως. Εις την συνάντησιν ταύτην εκλήθη παρ' ημών να παραστή και αντιπρόσωπος της

ΕΚΚΑ.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 1.2.1944

(ΤΣ) Στέφανος Σαράφης

Γεώργιος Σάντος

ΚοινοποίησιςΆπαντα Τμήματα

118

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΟΝΑριθ. 790

ΔΙΑΤΑΓΗ

Ο Αντ/ρχης Πεζ. Κ.Β. Γκικόπουλος, που εχρημάτισεν Επιτελάρχης της Αντιπροσωπείας ΕΔΕΣ στο ΚΓΣ, δω και λίγες μέρες προσεχώρησε στις τάξεις του ΕΛΑΣ και ανέλαβεν υπηρεσίαν σ' αυτόν. Ο συναγωνιστής Γκικόπουλος με επιστολή του εξηγεί πλατειά πώς βρέθηκε στο ΕΔΕΣ και τους λόγους που τον έφεραν στον ΕΛΑΣ. Αντίγραφον της επιστολής του παραθέτουμε πιο κάτω και σας παρακαλούμε να δοθεί σ' αυτή με τον τύπο ευρύτατη δημοσιότητα.

Σ.Δ. Γενικού Στρατηγείου 1.2.1944

Στέφανος Σαράφης

Γεώργιος ΣάντοςΠαραλήπταιΚλιμάκιο Γ.Σ. ΗπείρουΙ, VIII, IX, X, XIII, XVI Μεραρχίαι317 Σύν/μα Ιππικού - Σχολή Αξ/κώνΠανθεσσαλική - Πανηπειρωτική -Παμμακεδονική Επιτροπή ΕΑΜ Γραφείο Στερεάς - Λόχος Στρατηγείου - Εφημ. "Λαϊκός Στρατός" - Αντ/ρχην Κ.Β.

Γκικόπουλον (Σχολήν Αξ/κών)

ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΟΥ Κ. ΓΚΙΚΟΠΟΥΛΟΥ ΤΕΩΣ ΕΠΙΤΕΛΑΡΧΟΥ ΤΟΥ ΕΔΕΣ ΣΤΟ Κ. ΓΕΝ.

ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ

Έλληνες συναγωνισταί, σαν στρατιώτης τώρα του ΕΛΑΣ, θα ήθελα να δώσω λίγες εξηγήσεις, τις οποίες θεωρώ σαν αναγκαίες.

1) ΓΙΑΤΙ ΒΓΗΚΑ ΣΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ. Λίγους μήνες μετά την κατάρρευση του Μετώπου ξαναβρέθηκα στα Γιάννενα. Και έβλεπα κι εκεί με συντριβή ψυχής το Εθνικό φρόνημα να ξεπέφτει και το Λαό της Ηπείρου να τρέμει, με την διαρκώς παραγγελλομένη προσάρτησή της εις την Ιταλίαν. Έβλεπα το Λαό μας να υποφέρει γιατί ασυνείδητοι Δημ. Υπάλληλοι και άλλοι μεγαλόσχημοι του έκλεβαν και εμπορεύονταν τα τρόφιμα που προωρίζονταν γι' αυτόν, αφήνοντας τον μέσ' την πείνα και στη δυστυχία. Έβλεπα τον "κατακτητή" να οργιάζει εις βάρος του Λαού μας, τις περισσότερες φορές με οδηγούς προδότες Έλληνες και αλλοεθνείς που είχαν καταγεμίσει την Ήπειρο. Αυτά βέβαια δεν μπορούσαν να μ' αφήσουν ήσυχο. Σκεπτόμουν και μόνος μου και με άλλους ν' αντιδράσω να βοηθήσω το Λαό μας. Άκουγα αόριστα ότι γίνονται αλλού οργανώσεις. Πέτυχα να πάω στην Αθήνα για να συνδεθώ να πάρω κατευθύνσεις! Δυστυχώς ενώ εγώ μιλούσα για τα χάλια της Ηπείρου οι άλλοι μου απαντούσαν ότι ζω στον Καναδά και μου ζητούσαν να τους στείλω βούτυρα, τυριά κ.α. ... Έφυγα αηδιασμένος και γυρνώντας εις τα Γιάννενα εβάλθηκα να κάνω μιαν οργάνωση στην Ήπειρο. Την "ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΑΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ" με σκοπούς: την εξύψωση του Εθνικού φρονήματος, την υποστήριξη των δικαιωμάτων του Λαού μας, το ξεπάστρεμα των προδοτών, την υπονόμευση πρώτα και το χτύπημα ύστερα του κατακτητή και το ξεσκέπασμα των οργιαζόντων εις βάρος του Λαού μας και την μελλοντική εξυγίανση της Κρατικής μας μηχανής (Πολλοί Γιαννιώτες έχουνε αντίγραφα επισήμων εγγράφων αναφορών μου προς τη Γενική Διοίκηση για καταχρήσεις υπαλλήλων και επιστολής μου υβριστικής στον Ιταλό Συν/ρχην Διοικητή της Καραμπινιερίας Ηπείρου, που τα έστειλα το 1942. Πολιτικούς σκοπούς

δεν είχεν η οργάνωσίς μου. Αυτό θάταν δουλειά του Λαού. Για να δουλεύω πιο καλά, εζήτησα να μου δοθή Εποπτεία Μεταφορών Ηπείρου. Ύστερα όμως από 2-3 μου ταξείδια προς Άρταν και Ηγουμενίτσαν οι Ιταλοί με κατήργησαν σαν νεοδημιουργηθείσαν θέσιν, όπως με κατήργησαν από Δ/τήν Σπουδών στην Παιδαγωγική Ακαδημία. Δεν μπορούσα πλέον να δουλέψω από μέσα. Έπρεπε να βγω έξω.

2) ΓΙΑΤΙ ΠΗΓΑ ΕΙΣ ΤΟ ΕΔΕΣ. Αργά πολύ αργότερα από αλλού έφθασαν και εις τα Γιάννενα πληροφορίες για ΕΑΜ, για Ζέρβαν. Το πρώτον δεν είχεν αρκετήν εξάπλωσιν εκεί. Το ΕΔΕΣ είχε φθάσει έξω από την πόλη. Και είχαν πάει σ' αυτό λίγοι αξιωματικοί της Πρεβέζης. Σε λίγο ακούμε πως το ΕΑΜ - ΕΔΕΣ αντιμάχονται. Εμπρός στο φάσμα της ολέθριας και εγκληματικής διαίρεσης, ηθέλησα να ενσαρκώσω το καταστατικόν της οργάνωσής μου, να δημιουργήσω τον Ανταρτικόν Στρατόν Ηπείρου, στον οποίον θα έμπαινε κάθε αγνός Έλλην, ηνωμένοι όλοι οι ποθούντες να αγωνιστούν για τους Εθνικολαϊκούς σκοπούς που είπαμε. Εχρειάζοντο όμως και υλικά μέσα. Και οι μεγαλόσχημοι και οι κεφαλαιούχοι που μονάχα οφέλη κυνηγούν και αποφεύγουν πάντα τις θυσίες, μας άφησαν με τις υποσχέσεις. Ο πόθος και η προσπάθειά μας έγιναν πλατύτερα γνωστά. Μαζί μ' ένα υπολοχαγό, σαν εκπρόσωποι υπέρ 70 αξ/κών πόλεως και υπαίθρου επήγαμε. Μιλήσαμε μα δεν συμφωνήσαμε με την Επιτροπή. Τότε μας έρχεται και η πληροφορία ότι υπεγράφη Συμφωνητικό συνεργασίας ΕΔΕΣ και ΕΑΜ (14.3.1943). Οι χαφιέδες μυρίστηκαν την κίνησή μας. Κι ένας Ιταλός Αξ/κός του ΣΣ με ειδοποιεί πως θα με συλλάβουν. Σε δύο ώρες μέσα παίρνω τη γυναίκα μου και πραγματοποιώ την προσχεδιασμένη φυγή μου. (Όλοι ξεύρουν πως εγκατέλειψα και έχασα τα πάντα και ότι η πεθερά μου εσύρθη στις φυλακές και στην εξορία από τους Ιταλούς). Έφθασα στο Αρχηγείον Ηπείρου του ΕΔΕΣ στο ΣΟΥΛΙ. Στο δρόμο ακούω φόβους και κατηγορίες πως ο Ζέρβας θέλει να κάνει δικτατορία κλπ. Και στην έδρα του Αρχηγείου, φθάνω προ αντιπαραταγμένων τμημάτων ΕΑΜ - ΕΔΕΣ, ετοίμων για να κτυπηθούν ένοπλα, πράγμα που ευτυχώς δεν έγινε. Δεν εγνώριζα τον Ζέρβαν. Τον διάβαζα στις εφημερίδες. Πάντως εκάλεσα τους Αξ/κούς (βγήκαν και οι άλλοι ύστερα από μένα) και μιλήσαμε για φόβους δικτατοριών. Έκαμα ένα πρωτόκολλο Τιμής περί μη ανοχής καμμιάς δικτατορίας και σεβασμού απολύτου της ελευθέρας βουλήσεως του Λαού μας. Το υπέγραψαν και οι 62 Αξ/κοί του Αρχηγείου Ηπείρου. Κατόπιν ίσως των ενεργειών μου αυτών, δεν μου παρεδόθη, ως είχε συμφωνηθή Αρχηγείον Ηπείρου, αν και ήμην ο αρχαιότερος των Αξιωματικών. Και μόνον μετά 1 και πλέον μήνα καλούμαι και παρουσιάζομαι για πρώτη μου φορά στο Στρατηγό Ζέρβα, ο οποίος αφού μου εδήλωσεν ότι δεν έχει κανένα άλλο σκοπό παρά να κλείσει το

στάδιόν του με την ευγενέστερη και ιερότερη πράξη: ν' αγωνισθή για την απελευθέρωση και σαν σοσιαλδημοκράτης να αφήσει τον Λαό ελεύθερο ν' αποφασίσει με την κάλπη για τα εσωτερικά του, με διέθεσεν αμέσως στην Αγγλ. Στρατ. Αποστολή. Από τότε μαζί με τον Αρχηγό και Υπαρχηγό της ΑΣΑ πήγαμε στο Λιάσκοβο, έπειτα στη Μακεδονία και Ήπειρο, όπου εκινείτο το Γενικόν Στρατηγείον του ΕΛΑΣ με την προσπάθειαν υπογραφής Συμφώνου συνεργασίας ΕΑΜ - ΕΔΕΣ που έγινεν αρχάς Ιουλίου. Απόρροια του συμφωνητικού ήταν η συγκρότηση του Κοινού Γεν. Στρατηγείου στο οποίον ωρίσθην μόνιμον μέλος και επιτελάρχης της αντιπροσωπείας ΕΔΕΣ. Το ΚΓΣ εδούλευε για την αδέλφωση του Λαού μας και τη συντονισμένη κατεύθυνση των προσπαθειών του. Οι αρχηγοί ήθελαν ειλικρινά τη συνεργασία των οργανώσεων. Αι αποφάσεις που κατ' εντολήν του τας συνέτασσα εγώ το μαρτυρούν αυτό. Δυστυχώς κατώτερα όργανα εξετράχυναν τις σχέσεις. Και στις 10.10.1943 επήλθεν η ένοπλη ρήξις. Ποιοι ευθύνονται για τον απαίσιον αλληλοσπαραγμόν θα ευρεθή αργότερα. Εγώ προβλέποντας αυτό είχα ζητήσει να φύγω από το ΚΓΣ και είχα δηλώσει σε συνεδριάσεις του πως σε τέτοια περίπτωση θα απεσυρόμην κάπου για να κλαίω την κατάντια μας, αλλά να μη μετέχω εις αυτήν. Και τόκαμα. Τρεις μήνες έμεινα αμέτοχος προτιμών να είμαι κρατούμενος Ελλήνων, να χαρακτηρίζομαι προδότης, να υφίσταμαι ταλαιπωρίες, εξευτελισμούς, στερήσεις, μα να μη σηκώνω, να μη κατευθύνω όπλα, Έλλην εγώ, εναντίον αδελφών Ελλήνων.

3) ΓΙΑΤΙ ΜΠΗΚΑ ΣΤΟΝ ΕΛΑΣ. Επέρασα τρεις μήνες σε αδράνεια. Μέσα σ' αυτούς είδα τους Γερμανούς να καίνε τα χωριά μας, να σκοτώνουν γυναικόπαιδα, να ερημώνουν τον τόπο μας. Ο ΕΛΑΣ τους αντιμετώπιζεν ηρωικά. Οι ΕΛΑΣίτες είχανε καρδιά. Δεν είχαν όμως αρκετά και ικανά στελέχη. Τους έλειπαν μόνιμοι αξιωματικοί. Εσκέφθηκα ότι η θέσις μου δεν ήτανε στις φυλακές. Ο σκοπός μου ποτέ δεν ήταν η αδράνεια, αλλά η δράσις δίπλα εις τα παιδιά του Λαού εις τον οποίον και εγώ ανήκω. Αναλογίσθηκα πως δεν βγήκα στο βουνό για να εξυπηρετήσω τις ατομικές φιλοδοξίες κανενός, αλλά για να υπηρετήσω την Πατρίδα μας, για να ελευθερώσω τον Λαό μας. Και εζήτησα να ξαναπάρω ενεργό μέρος εις τον αγώνα. Εκλήθην εις το Γεν. Στρατηγείον του ΕΛΑΣ και από 10 ημερών είμαι και πάλιν στην υπηρεσία της

Πατρίδος μας. Μετανοώ που δεν το έκανα αυτό ενωρίτερα.

4) ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΠΡΟΔΟΤΗΣ Ή ΠΑΤΡΙΩΤΗΣ; ¸σως μερικοί να με κατακρίνουν, να με βρίσουν, να με χαρακτηρίσουν - κατά τη μόδα - σαν ... προδότη! Γιατί άλλαξα οργάνωση! Εγώ όμως έχω ήσυχη όπως πάντα τη συνείδησή μου. Πιστεύω ότι δεν επρόδωσα κανέναν απ' τους ιερούς σκοπούς μου. Δεν άλλαξαν οι αγνές προθέσεις μου. Όπως στα 27 χρόνια που πέρασα ως Αξ/κός υπηρέτησα μόνον την πατρίδα μας και το Λαό μας, έτσι και τώρα διαθέτω το υπόλοιπον του εαυτού μου, τας γνώσεις μου, την πείρα μου, όλες μου τις δυνάμεις για την Ελευθερία της Ελλάδος μας, για το ξεσκλάβωμα και την ευτυχία του τόσα και τόσα παθόντος Λαού μας.

Αυτό βρίσκω πως είναι το καθήκον μου και το καθήκον όλων των Ελλήνων. Τούτο δε προ πάντων είναι το καθήκον των μονίμων Αξ/κών που αδρανούν και τους οποίους προκαλώ να μιμηθούνε το παράδειγμά μου και

να σπεύσουν κοντά στο μαχόμενο Λαό μας για να τον οδηγήσωμε κατά των εχθρών της Πατρίδος, να τον οδηγήσωμε για άλλη μια φορά στη Νίκη, στην τελειωτική, στη μεγάλη, στην ολοκληρωτική του Νίκη.

Κ.Β. ΓκικόπουλοςΓενικόν Στρατηγείον ΕΛΑΣ 18.1.1944 Αντ/ρχης Πεζικού

Διά την ακρίβειανΤο κλιμάκιον Ηπείρου - Δυτικής Στερεάς (Τ.Σ.Υ.)

119

ΕΛΑΣΧΙΙΙ Μεραρχία ΣΤΕΡΕΑΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ

ΑΡΙΘΜ. 1141

Γενική Διαταγή

Κοινοποιούμε διαταγή του Γεν. Στρατηγείου, υπ' αριθμ.803 και παρακαλούμεν όπως καταβληθεί κάθε προσπάθεια και αυστηρός έλεγχος διά να μην επαναληφθούν όσα εν τη ως άνω διαταγή αναγράφονται, εν ουδεμιά περιπτώσει πρόκειται να παρέλθουν ατιμώρηται ενέργειαι αι οποίαι όχι μόνο δεν εξυπηρετούν τον κοινόν αγώνα κατά του Γερμανοφασισμού, αλλά τουναντίον δυνατόν να δώσει αφορμήν εις παρεξηγήσεις μεταξύ ημών και των Μεγάλων μας Συμμάχων.

Παρακαλούμεν να μη σημειωθεί εις το μέλλον καμία τοιαύτη άστοχος ενέργεια δέον δε όπως η συμμόρφωση προς τας προηγηθείσας διαταγάς ως και προς την κοινοποιουμένην τοιαύτην.

Σ.Δ. ΧΙΙΙ Μεραρχίας Στερεάς 5-2-1944Δ.ΟΠΟΥΝΤΙΟΣΥποστράτηγοςΤΑΣΣΟΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣΝΙΚΟΣ ΦΙΛΙΚΟΣ

Κοινοποίησις Δ/σιν Εφ. ΕΛΑΣ Στερεάς Γραφεία ΕΑΜ Στερεάς Επιτροπήν Στερεάς Π.Ε. Στερεάς

Διά την ακρίβειαν Το ΙΙον Γραφείον

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΟΝΑΡΙΘΜ. 803

Διαταγή

Από μέρος της Συμμαχικής Στρατ. Αποστολής μας καταγγέλλεται πως τα αρμόδια όργανα της Αυτοδιοίκησης (Λαϊκές Επιτροπές) της περιοχής Νεοχωρίου Θεσσαλίας, παραβαίνοντας σχετική τηλ/κή διαταγή μας (αρ. 657 ε.ε.) επιβάλλουν φορολογία στα είδη που αγοράζει η Συμμ. Στρατ. Αποστολή είτε για τις ανάγκες των μελών της, είτε για τις ανάγκες των Ιταλών που συντηρούνται με έξοδα της Αποστολής. Ακόμη και τούτο: Πως μερικές οργανώσεις του ΕΑΜ ή και μονάδες του ενεργού ΕΛΑΣ αρνούνται στα μέλη της Συμμαχικής Στρατ. Αποστολής τη χρήση τηλεφώνου κλπ. Παρακαλούμεν να εκδώσητε αμέσως σχετικές διαταγές να λείψουν μια για πάντα τα παραπάνω άτοπα. Καθώς πάνω στις αγορές τροφίμων κλπ. που προορίζονται για τον ΕΛΑΣ δεν μπορούν να μπουν φορολογίες και παραρτήματα, το ίδιο ισχύει και για τα τρόφιμα που αγοράζονται απ' τη Συμμ. Αποστολή για την διατροφή των Ιταλών.

Για την εξυπηρέτηση των μελών της Συμμ. Στρατ. Αποστολής και τη διευκόλυνσή τους για την εκπλήρωση της αποστολής του να καταβάλλεται κάθε προσπάθεια με τη μεγαλύτερη προθυμία. Τούτο δεν αποτελεί μονάχα ένδειξη των φιλοξένων αισθημάτων μας προς τους αντιπροσώπους των μεγάλων μας συμμάχων Αγγλίας - Ρωσίας - Αμερικής, αλλά επιβάλλεται και απ' το συμφέρον του Συμμαχικού αγώνα και του δικού μας εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος που δεν είναι παρά ένα κομμάτι του όλου Συμμαχικού αγώνα. Κάθε παράβαση της παρούσης θα ελέγξωμεν αυστηρότατα.

Σ.Δ.Γενικού ΣτρατηγείουΓ. ΣάντοςΔ. Πετρουλάκης

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

120

ΕΛΑΣXVI ΜΕΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙονΑΡΙΘΜ. Ε.Π.Ε. 185

ΔΙΑΤΑΓΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΥΠ' ΑΡΙΘΜ. 1

Χάρτης 1/100.000

Συνοψίζοντες τας εκδοθείσας διαταγάς επιχειρήσεων προκληθείσας συνεπεία τοιούτων του Γενικού Στρατηγείου καθορίζομεν τα κάτωθι και κατόπιν της αφίξεως τμημάτων Γούρας:

Ι. Πληροφορίαι περί του εχθρού: αι κοινοποιηθείσαι διά του τελευταίου δελτίου πληροφοριών Μεραρχίας.

ΙΙ. Τομεύς Μεραρχίας: Αριστερόν όριον Βούνεσι - Νεοχώρι / ναι / Δεξί όριον Δημοσία οδός Λαμίας - Καρπενησίου από του ύψους Μάκρης - Πύργος /ναι/

ΙΙΙ. Αποστολή: α) κάλυψις διαβάσεων προς κοιλάδας Νευρουπόλεως και Καρπενησίου β) επιθετικαί ενέργειαι κατ' εχθρικών στόχων επί της οδού και σιδηροδρομικής γραμμής Λαμίας - Δεμερλή.

IV. 51ον ΣΠΥ/τομεύς: Αριστ. όριον το τοιούτον της Μεραρχίας /ναι/ Δεξιόν

όριον Χαλαμπρέζι - Λουτρά Σμοκόβου /ναιV. Αποστολή: κάλυψις διαβάσεων αίτινες άγουσι εκ της

πεδιάδος προς περιοχήν Υ/τομέως Συντάγματος.VI. Σταθμός Διοικήσεως Συντάγματος: ΚαροπλέσιVII. 52ον Σύνταγμα ΠεζικούΥπ/τομεύς αριστερόν όριον το τοιούτον του 51ου Σ.Π./όχι/Δεξιόν

όριον το όριον της Μεραρχίας/ναι/

VΙΙΙ. Αποστολή: κάλυψις διαβάσεων αγουσών εις το εσωτερικόν περιοχής υποτομέως Συν/τος με το κέντρον του βάρους δυνάμεώς του εις το δεξιόν προς παρεμπόδισιν διεισδύσεως εχθρικών δυνάμεων προς την κοιλάδα Καρπενησίου, ενέργειαι ιδία πλευρικών επιθέσεων εν συνδυασμώ μετά τμημάτων ΧΙΙΙ Μεραρχίας.

ΙΧ. ΣΔΣ: ΡεντίναΧ. 54ον Σύνταγμα ΠεζικούΥ/τομεύς: περιοχή Κισσάβου - Πηλίου με εν τάγμα περιοχήν

ΓούραςΧΙ. Αποστολή: Αντιμετώπισις εκδηλώσεων εχθρού προς

διείσδυσιν περιοχήν του, με πρωτοβουλίαν κινήσεως εντός αυτής αναλόγως των τακτικών εκάστοτε απαιτήσεων.

ΧΙΙ. ΣΔΣ: Κατά την κρίσιν του Συν/τος.ΧΙΙΙ. ΣΔΜ: ΦουρνάΧΙV. Ο Ουλαμός υπαξ/κών τακτικώς υπό το 52ον ΣΠ.ΧV. α) Ουλαμός Παπαχρίστου εις διάθεσιν 52ου ΣΠ.

Χρησιμοποίησις εις αναγνωριζομένας θέσεις κατά διεισδύσεως εχθρού κοιλάδα Καρπενησίου, β) Ουλαμός Παπαναούμ εις διάθεσιν 51ου ΣΠ χρησιμοποίησις εις αναγνωριζομένας θέσεις κατά διεισδύσεως εχθρού προς υψίπεδον Νευρουπόλεως. Λόχος αυτοκινήτων και Μοίρα Πυρ/κού τακτικώς υπό 51ον ΣΠ. Την έφιππον ομάδα της Μοίρας Πυρ/κού δύναται τούτο να χρησιμοποιήσει και διά μικράς αποστολάς αναγνωρίσεων.

ΧVΙ. Σύνδεσμοι: α) 51ου Συντάγματος Πεζικού μετά τμημάτων Ι Μεραρχίας εις την γραμμήν του αριστερού ορίου της Μεραρχίας, μερίμνη τούτου και εν συνεννοήσει μετά διοικητού παραπλεύρων τμημάτων Ι Μεραρχίας β) Μετά 52ου Συν/τος μερίμνη αμφοτέρων των Συν/των εις την διακλάδωσιν των από Λουτρών Σμοκόβου προς Ρεντίνα και Χωταίναν ημιονικών (υψ. 796). γ) 52ου Συντάγματος μετά παραπλεύρων τμημάτων ΧΙΙΙ Μεραρχίας επί της γραμμής δεξιού ορίου της Μεραρχίας και εν συνεννοήσει μετά διοικητού πλησιεστέρου τμήματος της ΧΙΙΙ Μεραρχίας δ) Μετά Μεραρχίας τηλ/κώς δι' εφίππων και πεζών.

ΧVΙΙ. Διαβιβάσεις: Διά του υπάρχοντος δικτύου διά του ασυρμάτου, εφίππων και πεζών. Ο λόχος διαβιβάσεων Μεραρχίας ν' αποκαταστήσει τηλ/κήν σύνδεσιν μετά του Τάγματος Γούρας, ενισχυόμενος διά υλικών και ανδρών υπό της διμοιρίας διαβιβάσεων του

54ου Συντάγματος.XVIII. Εφοδιασμός: μερίμνη τμημάτων εκ των πλησιεστέρων

ΚΕ Αναχορηγία πυρ/κών μερίμνη τμημάτων εκ των πλησιεστέρων αποθηκών. Αποκομιδαί προς Κλιτσόν.

ΧΙΧ. Σύμπτυξις: Εις περίπτωσιν γενικωτέρας μορφής εκκαθαριστικών ενεργειών του εχθρού εν τη περιοχή της Μεραρχίας και εν αδυναμία ημών να συγκρατήσωμεν λόγω αριθμητικής υπεροχής του εχθρού τα Συν/τα εντός του χώρου Υ/τομέων των, αναγνωρίζοντα από τούδε απροσβλήτους οπωσούν τοποθεσίας θα κατανεμηθώσι εις μικρά τμήματα 40-50 ανδρών ευέλικτα χωρίς να απολέσωσι τους οργανικούς των δεσμούς και την επαφήν μετά των αμέσως ανωτέρων μονάδων των, ως και τα Συν/τα μετά της Μεραρχίας. Τα τμήματα θα παραμείνωσιν εις τας θέσεις των ταύτας εφ' όσον ο εχθρός θα παραμένη εντός του χώρου των υ/μέων Σ/των, μετά δε την αποχώρησιν του εχθρού θα ανακαταλάβωσι τας προτέρας των θέσεις.

Να προβλεφθή από τούδε το ζήτημα του εφοδιασμού των τμημάτων εγκαθισταμένων αναλόγων αποθηκών εγγύς των τοποθεσιών καταφυγής αυτών.

ΣΔΜ τη 5-2-44ΧVΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑΚ. ΤΣΑΜΑΚΟΣΣ. ΖΑΧΑΡΙΑΣΘ. ΑΠΑΡΜΠΕΗΣ

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ 51, 52, 54 Συντάγματα Πεζικού Μοίρα Πυροβολικού Λόχος αυτοκινήτων Ουλαμός Παπαχρίστου Ουλαμός Παπαναούμ Λόχος Μηχανικού Τάγμα Γούρας (54ου Συντάγματος)

Διά την ακρίβειαν Το ΙΙΙον Γραφείον (Τ.Σ.Υ.)

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ

Γενικόν Στρατηγείον (υ.τ.α.)Ι Μεραρχία (υ.τ.ε.)ΧΙΙΙ Μεραρχία (υ.τ.ε.)

121

Απόρρητος ΠροσωπικήΚατεπείγουσα

ΕΛΑΣΧVΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙονΑΡΙΘΜ.ΠΡΩΤ. ΕΠΕ 222

ΔΙΑΤΑΓΗ

Διά την εκτέλεσιν ωρισμένων αποστολών της Μεραρχίας έχομεν ανάγκην αυξήσεως της δυνάμεώς μας κατά 1000/χιλίους/άνδρας περίπου.

Κατόπιν τούτου και εν συνεχεία προς τας υπ΄αριθμ. ΕΠΕ 137/25/1/44 και ΑΠ 105/6/2/44 διαταγής μας

Εντελλόμεθα

όπως:

1. Επισπευσθή η στρατολογία των ανδρών περιοχής Πηλίου - Βόλου των καταργησομένων εις 54ον Σύν/γμα, όσον και των ανδρών περιοχής Φαρσάλων - Αλμυρού Βελεστίνου των καταταγησομένων εις το Τάγμα 54ου Συν/τος το εδρεύον εις περιοχήν Γούρας. Η όλη επιστράτευσις να γίνη συμφώνως προς τους περιορισμούς των ως άνω διαταγών.

2. Υπενθυμίζομεν εις τον Ταγματάρχη Γαββάνη Αλέξ. ότι εκ των παρουσιασθησομένων δέον ν' αποστείλη εις την έδραν της Μεραρχίας 300 (τριακοσίους) αόπλους, οι οποίοι θα εξοπλισθώσι διά τυφεκίων άτινα υπάρχουν εις την έδραν της Μεραρχίας. Εννοείται ότι οι 300 ούτοι πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με τα υπόλοιπα υλικά (άρβυλα, χλαίνην, κουβέρτες κλπ.) ως η ΕΠΕ 137 διαταγή μας.

3. Επί πλέον των ανωτέρων προσκληθησομένων προς επάνδρωσιν των υπαρχόντων τυφεκίων να επιστρατευθώσι και πεντακόσιοι εκ του εφεδρικού ΕΛΑΣ λαμβάνοντες οπλισμόν εκ των εφεδρικών Μεραρχιών.

4. Μετά των προσκληθησομένων να επιστρατευθώσι και τα ικανώτερα πολιτικά και στρατιωτικά στελέχη τόσον υπαξ/κών όσον και Αξιωμ/κών. Πάντες δεόν να κατανοήσουν την μεγάλην σημασίαν που έχει η ανωτέρω στρατολογία και πρέπει να καταβάλουν κάθε δυνατήν προσπάθειαν, ώστε οι προσκληθησόμενοι να είναι ό,τι καλύτερον έχει ο Εφεδρικός ΕΛΑΣ.

5. Μετά την άνω στρατολογίαν το 54ον Σύνταγμα να έχει υπ' όψιν του ότι προς εξίσωσιν της δυνάμεως των Συν/των και ένεκα τακτικών λόγων θα ζητηθή παρ' αυτού η προώθησις ενός Τάγματος αντικαθιστουμένων των δυνάμεων Γούρας υπό του Τάγματος τούτου.

6. Η όλη εργασία θεωρείται εξαιρετικώς σοβαρά και επείγουσα και πρέπει να περατωθή μέχρι της 5ης Μαρτίου ώστε το Τάγμα να ευρίσκεται εις ΣΔΜ μέχρι 10ης Μαρτίου 1944 το βραδύτερον.

ΣΔΜ τη 11 Φεβρουαρίου 1944Η ΧVΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑΚ. ΤΣΑΜΑΚΟΣ

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ... Σύν/γμα Πεζικού ... 54 Συν/τος Γούρας Εφεδρικαί Μεραρχίαι Βόλου - Πηλίου - Αλμυρού, Φαρσάλων, Βελεστίνου Ταγ/χης Γαββάνης Αλέξ. Ταγ/χης Κορομηλής Μιχαήλ

Διά την Ακρίβειαν Το ΙΙΙον Γραφείον (Τ.Σ.Υ.)

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣΓενικόν Στρατηγείον (υ.τ.α)

122

Κρυπτογράφημα

αρ.ΔΥ/14.2.44

Από Κλιμάκιον

προς Γεν. Στρατηγείον

Επειδή αν τυχόν ναυαγήσουν αι διαπραγματεύσεις ΕΛΑΣ - ΕΔΕΣ - ΕΚΚΑ είναι πιθανόν το ΑΔ και η ΚΕ να θελήσουν να μας αναθέσουν εντολάς διά τας οποίας να θέλουν προκαταβολικά την γνώμην μας ως προς το εάν θα είμεθα εις θέσιν να τας εκτελέσωμεν παρακαλούμεν να διατάξητε Ιην και ΧΙΙΙ Μεραρχίας να μας γνωρίσουν ποία αποθέματα πυρομαχικών παντός είδους έχουν βλήματα πυροβόλων και όλμων πλήρη φυσίγγια πολυβόλων Μπρέντα και Φίατ, πολυβόλων Χότσκις, οπλοπολυβόλων Μπρέντα και Χότσκις μυδραλίου Λιούις και γερμανικού, φυσίγγια ατομικών αυτομάτων Τόμσον STEN, Μαρσίπ, Μπερέττα και Στάγκερ, φυσίγγια ατομικών τυφεκίων Μάνλιχερ Ιταλικών και Μάουζερ, χειροβομβίδες επιθετικαί και αμυντικαί, εκρηκτικαί ύλαι, φυτίλια βραδύκαυστα και ακαριαία και ποίας ποσότητας εξ αυτών δύναται να διαθέσουν διά τας ανάγκας του Κλιμακίου και εντός ποίας ημερομηνίας στοπ άνευ των ανωτέρω στοιχείων θα είναι πολύ δύσκολον εις ημάς να απαντήσωμεν επί τεθησομένου τυχόν ερωτήματος δυνατοτήτων εκτελέσεως από ημάς της ΑΗΒ εντολής σας.

Άρης ΒελουχιώτηςΝικ. Παπασταματιάδης Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

123

ΕΛΑΣΧVΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙονΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. 1049

ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΓΗ ΤΗΣ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ

Λαβόντες υπ' όψιν την διά της υπ' αριθμ. 202/9-2-44 αναφοράς 51ου Συντάγματος υποβληθείσαν έκθεσιν συμβάντων συμπλοκής 2-2-44 περιοχής Λουτρών Σμοκόβου.

1. Τον οπλοπολυβολητήν Μανζούρην Γεώργιον του ΙΙΙ/51 Τάγματος προάγομεν εις Δεκανέα διά την επιδειχθείσαν εξαιρετικήν δράσιν και διότι και κατά την σύμπτυξιν της ομάδος του βαλλόμενοι από στηθέν εχθρικόν οπλοπολυβόλον παρέμεινε μόνος και χρησιμοποιήσας ως προκάλυμμα κορμόν δένδρου ηνάγκασεν εις σιγήν το εχθρικόν οπλοπολυβόλον διεκολύνας ούτω την άνετον σύμπτυξιν της ομάδος του. Ο αυτός οπλοπολυβολητής κατώρθωσε κατά την υποχώρησίν του να διέλθη εκ του μέρους ένθα είχε κρύψει τον γιλιόν του και παραλαβών τούτον μαζί του μολονότι εβλήθη από θραύσμα όλμου το οποίον μάλιστα κατέστρεψεν μέρος των ειδών του.

2. Ποιούμεν εύφημον μνείαν των κατωτέρω οπλιτών λαβόντων μέρος εις την άνω συμπλοκήν ήτοι:

1. Γουρναρόπουλος Τηλέμαχος 2. Ζήσης Αλέξανδρος 3. Καμύσης Ιωάννης 4. Ζούπης Ιωάννης 5. Σακκής Τριαντάφ. 6. Πορλίγκης Αθανάσιος

7. Ζούπης Ευάγγελος 8. Στουρνάρας Στυλιανός 9. Γεωργίου Αριστ. 10. Γερογιάκομος Νικόλ. 11. Λούμας Δημήτριος

Διότι παρά την αριθμητικήν υπεροχήν του εχθρού προσέβαλον τούτον επιτυχώς φονεύσαντες 6 μεταξύ των οποίων και τον επι κεφαλής ανώτερον αξιωματικόν και τραυματίσαντες περί τους δέκα.

Σ.Δ.Μεραρχίας 18-2-44Η Διοίκησις της ΜεραρχίαςΚ. ΤΣΑΜΑΚΟΣΘ. ΑΜΑΡΜΠΕΗΣ

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ 51, 52, 54 Συν/τα Λόχος Μηχανικού Λόχος Διαβιβάσεων Λόχος Στρατηγείου Γενικόν Στρατηγείον (υ.τ.α)

Διά την ακρίβειαν Το ΙΙΙον Γραφείον (Τ.Σ.Υ.)

124

ΕΛΑΣΧVΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤ. ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑΡ. ΠΡΩΤ. 1056

ΗΔΜ

18-2-44

Εκ της επιθεωρήσεως ην ενήργησα ο υποφαινόμενος των τριών ταγμάτων του 52ου Συν/τος Πεζικού ως και του Ουλαμού Υπαξ/κών κατά την 12, 13, 14, 15 και 16 τρέχ. έμεινα ικανοποιημένος εκ της πειθαρχίας, παραστήματος, της στρατιωτικοποιήσεως γενικώς των ανδρών ως και της αμέμπτου προς τον Λαόν συμπεριφοράς τούτων, καθώς και επί των ληφθέντων μέτρων ασφαλείας και οργανώσεως του υποτομέως των.

Εκφράζω όθεν την ευαρέσκειάν μου προς τε την Δ/σιν του Συν/τος, στελέχη και αντάρτας και είμαι βέβαιος ότι θα εξακολουθήσουν

πάντες μετά του αυτού ζήλου εργαζόμενοι ώστε και εις δεδομένην ευκαιρίαν

θ' αποδώσουν από απόψεως μαχητικότητος το μέγιστον δυνατόν έργον και εναντίον του εχθρού.

Κ.ΤσαμάκοςΥποστράτηγος

Κοινοποίησις51, 52, 54 Συν/τα Λόχον Δ/σεως Λόχον Μηχανικού Λόχον Διαβιβάσεων Γ. Στρατηγείον (υ.τ.α)

Διά την ακρίβειαν Το Ιον Γραφείον (Τ.Σ.Υ.)

125

ΔΙΑΚΗΡΥΞΙΣ

Αι υπογεγραμμέναι οργανώσεις ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ και ΕΚΚΑ, η Ελληνική Στρατιωτική Διοίκηση Αιγύπτου, η Συμμαχική Στρατιωτική Αποστολή εν Ελλάδι διά των εντεταλμένων αντιπροσώπων των, δηλούν και διακηρύττουν τα κάτωθι:

1) Θεωρούν την κυβέρνησιν Ράλλη και όλους όσους την απαρτίζουν ως όργανα εξυπηρετήσεως των κατακτητών της Ελλάδος υποβοηθούντα εις την παντοειδή κατατυράννησιν και εξόντωσιν του Ελληνικού Λαού και καταπολέμησιν του εθνικού αγώνος ως και του αγώνος των Συμμάχων Εθνών, ως τοιαύτην θεωρούν αυτήν εχθρόν της Πατρίδος.

2) Θεωρούν όλους όσους κατετάγησαν εις τα οργανωθέντα υπό της Κυβερνήσεως Ράλλη εξοπλισθέντα και καθοδηγούμενα υπό των κατακτητών Σώματα Ειδικής Ασφαλείας, Τάγματα Ευζώνων και Χωροφυλακήν και παν άλλο παρόμοιο δημιούργημα των κατακτητών και του Ράλλη ως εχθρούς του Έθνους, εγκληματίας πολέμου, υπολόγους εις

αυτό διά πράξεις προδοσίας.

3) Καλούν τους ανήκοντας εις τα ως άνω Σώματα να αποχωρήσουν αμέσως από αυτά. Ουδεμία δικαιολογία οιασδήποτε φύσεως μετά την παρούσαν προειδοποίησιν.

ΕΑΜ - ΕΛΑΣ Σ. Σαράφης Π. Ρούσσος

Αντιπροσωπεία ΕΔΕΣ Π. Νικολόπουλος Κ. Πυρομάγλου

Αντιπροσωπεία Ελλην. Στρατ. Διοικήσεως Αιγύπτου

Συν/χης ΚριςΕΚΚΑ

Δ. ΨαρρόςΓ. Καρτάλης

Συμμαχική Στρατ. Αποστολή εν ΕλλάδιΣυν/χης Κρις

Κάπου στα βουνά της Ελλάδος 19-2-44

Ακριβές αντίγραφον Το ΙΙον Γραφείον του Γ. Στρατηγ. (Τ.Υ.)

126

ΕΛΑΣ ΧVΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ54ον ΣΥΝ/ΜΑ ΠΕΖΙΚΟΥΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. Α.Π. 496

ΕΚΘΕΣΙΣ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ

Κεφάλαιον Α. Οργάνωσις - Δύναμις

Οργανώθησαν εις έκαστον Λόχον πρότυπαι διμοιρίαι συσταθείσαι «Διμοιρίαι Εφόδου» εφοδιασμέναι εκάστη με 5 αυτόματα (2 οπλoπολυβόλα και υποπολυβόλα) συνολικής δυνάμεως 25 ανδρών. Αύται από 1ης Μαρτίου θα υποστούν ειδικήν εκπαίδευσιν εις τα εκρηκτικά και τρόπoν διενεργείας Σαμποτάζ γενικώς προκειμένου μελλοντικώς και άμα νεωτέρα διαταγή υμών να δράσουν επιθετικώς εις από τούτους αναγνωρισθέντας χώρους.

Ανεπτύχθη ο 1ος α/α Ουλαμός εις 1 α/α Πυροβολαρχίαν με 4 κανόνια και μελετάται περαιτέρω ανάπτυξις εις μοίραν με 8 κανόνια.

Δύναμις Συντάγματος

Μονάδες Αξιωματικοί Αντάρτες

1) Διοίκησις 2) Γ. Επιτελείον 3)Λόχος Δ/σεως

4)ΕΠΟΝ ΣΥΝ/ΤΟΣ 5) ΙΙ/54 Τάγμα 6) ΙΙΙ/54 Τάγμα

7) Ια/α Πυροβολαρχία 8) Διμοιρία Μηχανικού

9) Διμοιρία Διαβιβάσεων 10) Διμοιρία Όλμων

11) Διμοιρία Θανάτου 12) Ουλαμός Βαθμοφόρων 13) Υγειονομική υπηρεσία

14) Επιμελητεία 15) Α. Κέντρον Εκπαιδεύσεως

Εφ. ΕΛΑΣ 16) Β. Κέντρον Εκπαιδεύσεως

17) Κέντρον Εκπαιδεύσεως Σύνολον

3 9

5 6 2

1 1

2 5 1

1 1 1 38

6 25 22 346 354 45 51 24 21 18

26 (Προσκεκολλ.) 20 32

1 1

966

Δύναμις κτηνών κατά κατηγορίας

Τμήματα ¸πποι ΗμίονοιΔ/σις ... ΙΙ/54 ΙΙΙ/54 Ια/α Πυροβο-λαρχία Διμοιρία Όλμων

3 Ειδικού φόρτου

6 3 5

7

Κοινού φόρτου 3 13 11

Καύσιμα

1ον Εις θέσιν ΚΑΜΑΡΙ

42 βαρέλια βενζίνη και 6 βαρέλια ορυκτέλαιον περιεκτικότητος 180 κιλών έκαστον

2ον Εις θέσιν ΚΟΥΛΟΥΡΙ

20 βαρέλια βενζίνη 180 κιλών, ... βαρέλια πετρέλαιον ακάθαρτον (κίνηση πετρελαιομηχανών) και 1 βαρέλι ορυκτέλαιον διά πολυβόλα ...)

Εξ αυτών παρέλαβε ο Συναγωνιστής Λοχαγός Μανόπουλος 4 βαρέλια πετρέλαιον ως επίσης μεγάλη ποσότης εξ αυτών φορτώθηκαν διά τας ανάγκας του Γενικού Στρατηγείου.

3ον Εις θέσιν ΠΛΑΚΑ (ΑΝΗΛΙΟΝ)

20 βαρέλια βενζίνη και 3 βαρέλια ορυκτέλαιον περιεκτικότητος 180 κιλών έκαστον (Εξ αυτών 1 βαρέλι ορυκτέλαιον παρεδόθη εις το Ι/54 διά τας ανάγκας του)

4ον Εις θέσιν Αμυλάκι ΝΕΟΧΩΡΙΟΥ (και εις χείρας του πατριώτου Δ. Τσιάρα)

1 βαρέλι περιέχον 4 δοχεία πετρέλαιον ακάθαρτον7 βαρέλια περιέχοντα 7 δοχεία πετρέλαιον ακάθαρτονΣύνολον 11 δοχεία

Στέγασις ανδρών και κτηνών

Από του Δεκεμβρίου εν επισταθμεία.

Ηθικόν Μονάδων

Ακμαιότατον, χαρακτηριστική είναι η υποβληθείσα υμίν έκθεσις συμβάντων ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ εκ μέρους του 5ου Λόχου.

Κεφάλαιον Β. Πληροφορίαι

Δύναμις του εχθρού εις περιοχήν ΒΟΛΟΥ μέχρι 21/2/44

Γερμανοί Ιταλοί Φορτηγά Αναγνωρίσεις Αλυσοφόρα Αμφίβια Μοτοσυκλέτες Πυροβόλα πεδινά Πυροβόλα Ορειβατικά Πυροβόλα αντιαεροπορικά Πυροβόλα αντιαρματικά

2800 500 220 80 20 30 70 8 μέσου διαμετρήματος 12 8 6

Εξ αυτών οι 2000 είναι μάχιμοι, οι δε υπόλοιποι υπηρεσίαι. Την 21/2/44 ήρχισε φόρτωσις σχηματισμών Ες-Ες καθώς και αυτοκινήτων και πυροβόλων διά σιδηροδρομικήν μεταφοράν των εις ΚΑΡΔΙΤΣΑΝ.

Κίνησις του εχθρού σιδηροδρομικώς εις γραμμήν ΣΕΚ περιορισμένη, κυρίως μεταφοραί προς Θεσσαλονίκην κατεστραμμένων αυτοκινήτων και μηχανών αεροπλάνων ως και αιχμαλώτων Ιταλών προς Λάρισαν μερικών βαγονίων Στρατού.

Δράσις και εν γένει δραστηριότης του εχθρού

Καταμέτρησις των γεφυρών της αμαξιτής και του σιδηροδρόμου από ΒΟΛΟΝ προς ....ΛΟΥ. Μικρολεηλασίες σε διάφορα χωριά της Δυτικής πλευράς του Πηλίου και της περιφερείας ΑΓΥΙΑΣ.

Μετ' επιτάσεως διάδοσις φήμης περί προσεχούς κτενίσματος ΠΗΛΙΟΥ.

Εγκατάστασις φυλακίων δυνάμεως 10 ανδρών έκαστον εις ΣΚΟΠΕΛΟΝ - ΣΚΙΑΘΟΝ.

Ενίσχυσις οργανώσεως του εδάφους εις κοιλάδα Τεμπών διά νέων σειρών συρματοπλεγμάτων και πεδίων ναρκών και νέων πολυβολείων.

Κίνησις και δράσις αντιδραστικών οργανώσεων

Λίαν περιορισμένη λόγω καλής λειτουργίας δικτύου αντικατασκοπείας Βόλου. Απόπειραι συγκεντρώσεως εκ μέρους Εδεσιτών αίτινες ματαιώθησαν λόγω στενής παρακολουθήσεως. Το δίκτυον αντικατασκοπείας του Συντάγματος ευρίσκεται επί τα ίχνη νέας οργανώσεως εις τα νότια χωριά του Πηλίου υπό την επωνυμίαν ΕΟΧΑ και συντόμως θα είναι εις θέσιν να προβή εις την διάλυσίν της.

Εις Βόλον απεκεφαλίσθη η αντίδραση από ικανά στελέχη με την εκτέλεση κορυφαίων στελεχών του Ιωαννίδη και την σύλληψιν κορυφαίων στελεχών ως ο Στρατηγός (Όνομα). Επί του αντικειμένου τούτου υποβάλλεται λεπτομερής έκθεσις.

Κεφάλαιον Γ. Επιχειρήσεις

Στάθμευσις και διάταξις μονάδων

Ως η υπ' αριθμ. Ε.Π.15 διαταγή επιχειρήσεων

Επιχειρήσεις Απώλειαι ημετέρων Αιχμάλωτοι Λάφυρα

0 0 0

Κεφάλαιον Δ. Εφοδιασμός

Γενική οργάνωσις

Μέχρι τελικής δημιουργίας μερικών διαχειρίσεων. Η επιμελητεία έχει κλιμακωθή εις δύο κλιμάκια.

Αποθήκαι και αποθέματα

Τα τρόφιμα και παντοειδές υλικόν έχουν εναποθηκευθή εις καταφύγια ως επί το πλείστον κτιστά, αλλά τα αποθέματα είναι ελάχιστα.

Σιτηρά περί τας 12000-15000 οκ. ως επί το πλείστον εις ΚίσσαβονΌσπρια περί τας 2000-3000 οκ. εις την περιοχήν ΒΕΝΕΤΟΥ.Νομή περί τα 500-600 δέματα αχύρου το οποίον διοχετεύεται

μέσω Κάρλας από τον κάμπον λόγω της ελλείψεως μεταφορικών μέσων.Άλλα τρόφιμα ελάχιστα επαρκούντα διά μηνιαίαν κατανάλωσιν

προμηθευόμενα από τας επιμελητείας του Αντάρτη.Έλαιον και ελαίας προμηθευόμεθα εκ των αποθεμάτων

περιφερείας Αργαλαστής.

Κατάστασις ειδών ιματισμού υποδήσεως και στρατωνισμού

Η κατάστασις του ιματισμού και υποδήσεως παρά την τελευταίαν παραλαβήν των υπό των Άγγλων αποσταλέντων δεν είναι και σε πολύ καλή κατάσταση.

Γενόμεναι ρίψεις ειδών επιμελητείας

0

Χρηματικός εφοδιασμός

Γϊνεται διά της μεγάλης οικονομίας των ελαχίστων λιρών αι οποίαι μας απόμειναν δι' αιματηρών οικονομιών και δι' ολίγας ενισχύσεις εκ μέρους της περιφερειακής επιμελητείας Αντάρτη ΠΗΛΙΟΥ.

Κεφάλαιον Ε. Οπλισμός

Κατάστασις

Καλή

Κατηγορίαι

Όπλα Ιταλίας - Ελληνικά - Αγγλίας - Γερμανίας και ολίγα τούρκικα τα περισσότερα εκ τούτων είναι Ιταλικά.

Κατάστασις πυρομαχικών

Καλή εντός καταφυγίων τα οποία επιβλέπονται υπό του συνεργείου οπλισμού. Κατενεμήθησαν βάσει της υπ' αριθ. Α.Π. 23 Διαταγής υμών.

Ρίψεις οπλισμού και πυρομαχικών κατά κατηγορίας

Συνημμένως υποβάλλεται λεπτομερής έκθεσις.

Κεφάλαιον ΣΤ. Υγιεινή Κατάστασις

Υγιεινή Κατάστασις ανταρτών

Σχετικά με την υγιεινή κατάσταση των ανταρτών σας γνωρίζομεν ότι αύτη δεν είναι αρκούντως ικανοποιητική γιατί 1ον) Λόγω των συνθηκών αρχικώς και προ της πλήρους οργανώσεως της υγειονομικής υπηρεσίας κατετάγησαν και συναγωνισταί οίτινες δεν υπεβλήθησαν σε υγειονομική εξέταση και ως εκ τούτου μη αρτίως υγιείς και έχοντες ηυξημένην νοσηρότητα. 2ον) Αι ελλείψεις αίτινες μας παρουσιάζονται εις

υπόδυσιν εσωτερικήν ένδυσιν και επένδυσιν ως και αι συνθήκαι διαβιώσεως των ανταρτών αφ' ενός μεν εκθέτουν τούτους εις τον κίνδυνον της νοσήσεως, αφ' ετέρου δε καθιστούν δυσχερή την ατομική των καθαριότητα ήτις αποτελεί τον βασικό παράγοντα της υγείας των. Ως εκ τούτου εκτός των συνήθων συχνών νοσημάτων που παρατηρήσαμε κατά γενομένην έκθεσιν της υγειονομικής υπηρεσίας είδομεν και 15 και πλέον κρούσματα τυφοειδούς πυρετού άτινα όμως εξελίχθησαν άπαντα καλώς. Επίσης λόγω της τελείας ελλείψεως υποδημάτων είδομεν και δέκα σχεδόν περιστατικά οιδημάτων εκ ψύξεως. Λόγω τελείας ελλείψεως εσωρούχων, μερικής ελλείψεως φαρμακευτικών αλοιφών και άλλων απαραιτήτων μέσων παρατηρήσαμε ότι η παρασιτική νόσος ψώρα η τόσον μολυσματική δεν εξαλείφθη τελείως εκ του στρατού μας, πλην όμως περιωρίσθη σημαντικώς, το αυτό συμβαίνει και με την φθειρίασιν, καταβάλλομεν δε προς τούτο κάθε δυνατήν προσπάθειαν όπως πετύχουμε το κατορθωτόν δυνατόν αποτέλεσμα. Ανακεφαλαιούντες τα ανωτέρω θα δυνάμεθα να εξαλείψωμε τελείως τας παρασιτικάς ταύτας νόσους εφ' όσον ήθελον διατεθή πλήρως τα απαραίτητα στοιχειώδη μέσα προς καταπολέμησιν τούτων. Επί πλέον με την από μηνός οργάνωση και λειτουργία της υγειονομικής Επιτροπής Απαλλαγών προς ριζικήν εκκαθάριση των ανικάνων συναγωνιστών ελπίζομε με την αποπεράτωση της εργασίας ταύτης στην ανύψωση γενικά της υγείας των συναγωνιστών, εφ' όσον ούτω ήθελον απομακρυνθή της ενεργού υπηρεσίας εις τον ΕΛΑΣ οι ασθενικοί καχέκται και ανίκανοι συναγωνισταί.

Λειτουργία υγειονομικής υπηρεσίας

Όσον αφορά την λειτουργία της υγειονομικής υπηρεσίας μας παρουσιάζονται ορισμέναι ελλείψεις εις νοσοκόμους διά την όλην συμπλήρωσιν των τμημάτων μας και επ' αυτού εδόθησαν σχετικαί οδηγίαι προς τακτοποίησιν από απόψεως ανωτέρου Επιστημονικού προσωπικού διαθέτομε τους απαραιτήτους Ιατρούς διά την υπεύθυνον υγειονομικήν υπηρεσίαν των Ταγμάτων και του Συντάγματος, ως εκ τούτου η παροχή ιατρικής βοηθείας εις τους ασθενείς συναγωνιστάς είναι δυνατή σε κάθε στιγμή επιτυγχανομένη διά της συγκεντρώσεως των ασθενών στα θεραπευτήρια ή διά της μετακινήσεως των Ιατρών. Με την μηνιαία ατομική επιθεώρηση όλων των ανδρών που εφαρμόζουμε

ελπίζομε να προσφέρουμε αρκετή εξυπηρέτηση στο ζήτημα της παρακολούθησης της υγείας των συναγωνιστών και να περιορίσουμε κατά το δυνατόν τον αριθμόν των ασθενών ως και την επέκταση διαφόρων μολυσματικών νόσων.

Λειτουργούντα αναρρωτήρια, κίνησίς των, ελλείψεις των

Τα αναρρωτήρια άτινα λειτουργούν σήμερα εις το Σύνταγμά μας είναι το αναρρωτήριον του Συντάγματος εις ΜΟΥΡΕΣΗ και δύο έτερα αναρρωτήρια εις ΙΙ και ΙΙΙ Τάγματα. Η κίνησις των ασθενών εις μεν το Κεντρικόν ανέρχεται κατά μέσον όρον εις 50-55 ασθενείς κατά μήνα, των δε Ταγμάτων εις το ήμισυ και ολιγώτερον. Δεδομένου δε ότι οι μήνες τους οποίους διάγομεν έχουν ηυξημένη την νοσηρότητα, αι ελλείψεις μας πολλές, οι δε συναγωνιστές μένουν αρκετά εκτεθειμένοι εις τους νοσηρούς παράγοντας, εν τούτοις δεν παρατηρήσαμε βαρέα νοσήματα εκ ψύξεως, ειμή πολλά κρούσματα ελαφράς μορφής γρίππης. Αι ελλείψεις τας οποίας παρουσιάζουν τα αναρρωτήριά μας είναι αρκεταί, τας οποίας προσπαθούμε να καλύψουμε επικαλούμενοι την βοήθεια και τον Πατριωτισμό του Λαού μας. Κατ' αυτό τον τρόπον εξοικονομήσαμε και εξευρίσκουμε κατά τας μετακινήσεις μας κλίνες, κλινοσκεπάσματα, στρωμνάς κλπ. είδη και σκεύη μαγειρικής και κουζίνας διότι εκτός εκείνων άτινα διαθέτουμε μας παρουσιάζονται συχνά ορισμέναι ελλείψεις.

Διατροφή ασθενών, φάρμακα κλπ.

Η διατροφή των ασθενών δεν είναι καλή διότι αι στοιχειώδεις τροφαί των ασθενών, γάλα και βούτυρον, αυγά, πουλερικά, ωμά κρέατα, κομπόστες κλπ. σχεδόν τελείως ελλείπουν. Από απόψεως φαρμάκων διαθέτουμε πλην ορισμένων ελλείψεων, τας οποίας προσπαθούμε να καλύψουμε κατά το δυνατόν.

Κεφάλαιον Ζ. Πειθαρχία

α) Πειθαρχία Μονάδων

Ευρίσκεται σε πολύ καλό σημείον, καταβάλλονται προσπάθειαι υπό όλων των κλιμακίων τελειοποιήσεως της συνειδητής Στρατιωτικής πειθαρχίας.

β) Κίνησις Στρατοδικείων, καταδίκαι

0

Τ.Τ.525 τη 24/2/44Η Διοίκησις του 54ου Συντάγματος

Β. Αποστολίδης, Π.Πηλιορείτης, Γ. Νικήτας

ΕΛΑΣΧVΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ54ον Σύν/μαΑριθ.

Έκθεσις πεπραγμένων της Επιμελητείας του 54ου Συντάγματος Πεζικού

Η οργάνωσις της επιμελητείας λόγω της μεγάλης αποστάσεως την οποίαν κατέχει το Σύνταγμα σε μήκος έχει κλιμακωθή εις τρία κλιμάκια διά των οποίων εξυπηρετούνται τα Τάγματα με έδραν της Επιμελητείας το ΒΕΝΕΤΟΝ. Εις την περιφέρεια εκάστου κλιμακίου υπάρχουν καταφύγια και εναποθηκεύονται τρόφιμα διά τας ανάγκας εκάστου Τάγματος δι' ένα μήνα, ως επίσης και καταφύγια πυρομαχικών. Το σχέδιο τούτο κατά το διαρρεύσαν τρίμηνον απεδείχθη ότι είναι πολύ εξυπηρετικόν, διότι μέχρι στιγμής το Κέντρον εφοδιασμού ΠΗΛΙΟΥ - ΚΙΣΣΑΒΟΥ δεν έχει οργανωθή.

Ο εφοδιασμός εις τρόφιμα και νομήν γίνεται διά των ιδίων οργάνων της Επιμελητείας άτινα έχουν διασπαρεί και προμηθεύονται τα ανωτέρω είτε δι' αγορών, είτε διά συγκεντρώσεως εκ παρακρατημάτων εκ διαφόρων επιμελητειών Αντάρτη, διότι μέχρι στιγμής το προ ενάμισυ μηνός ιδρυθέν Κέντρον εφοδιασμού ουδέν μας εχορήγησεν.

Προμήθειαι σιτηρών και ιδίως οσπρίων κάμνομεν επί του παρόντος εκ Κατερίνης και εκ της περιφερείας Κισσάβου. Ο αντιπρόσωπος της ΧVΙ Μεραρχίας παρά τη επαρχιακή επιμελητεία Αντάρτη Βελεστίνου μας εχορήγησεν, παρά τας επανειλημμένας αναφοράς μας, μόνον 3800 οκ. σιτάρι, όσπρια και νομήν δεν μας εχορήγησεν καθόλου.

Γενικά σ'όλα τα τρόφιμα μέχρι στιγμής ανταπεξήλθαμε καλώς, το μόνον που δεν ημπορέσαμε να εξασφαλίσουμε επαρκώς είναι η νομή διά τους εξής λόγους. 1) Διότι αποταθέντες εις τον αντιπρόσωπον της ΧVΙ Μεραρχίας εις τον κάμπον, μας απήντησε ότι μεγαλυτέραν ανάγκην έχει η Ταξιαρχία του ιππικού και ως εκ τούτου όλην την συγκεντρωθείσαν ποσότητα την έλαβεν εκείνη και 2) Εις το ελεύθερον εμπόριον στο Θεσσαλικό κάμπο αφ' ενός μεν την εδέσμευσαν οι Γερμανοί, αφ' ετέρου

και οι παραγωγοί δεν πωλούσι προθύμως διότι δεν τους επαρκεί διά τας ιδίας των ανάγκας, το ίδιο συνέβη και εις την περιφέρεια Κατερίνης. Πάντως η κατάστασις διεκανονίσθη με παροχήν εις τα κτήνη μας καλαμποκιού και καστάνων ως και αχύρου, το οποίον εξασφαλίσαμε χύμα εις την περιφέρειαν Βελεστίνου και το οποίον με συνεργείον το δεματοποιούμεν και το μεταφέρομεν μέσω Κάρλας εις την ανατολικήν πλευράν και εκείθεν διά πλοίων εις τα τμήματά μας.

Εκ των αποθεμάτων έχομεν προώθηση μέχρι στιγμής περί τα εκατό φορτία εις την Μεραρχίαν και εξακολουθούμε να προωθούμε και ορισμένα είδη ως σύκα, ντοματοπελτέ κλπ.

Για το προσεχές μέλλον η προοπτική μας είναι ότι θα δυσκολευθώμεν εις την προμήθειαν σίτου και οσπρίων τα οποία δεν μας τα χορήγησε το Κέντρον εφοδιασμού ή ο αντιπρόσωπος της ΧVΙ Μεραρχίας στον κάμπο, θα πρέπη να τα προμηθευθώμεν δι΄ανταλλαγής ελαίου και ελαιών.

Τον τρέχοντα μήνα προμηθευθήκαμε αρκετό κρεάς περί τα 4-5 συσσίτια από την περιφέρειαν Βελεστίνου, Αγυιάς και Κισσάβου (χοιρινό) και ελπίζομεν ότι τον επόμενο μήνα θα αυξηθή η ποσότης του κρέατος και θα κατορθώσουμε να προμηθευθώμεν και λαχανικά από τας δύο αυτάς περιφερείας και ούτω θα περιορίσουμε την κατανάλωσιν όσο το δυνατόν περισσότερον των οσπρίων, εις την προμήθεια των οποίων δυσκολευόμεθα.

Πάντως θα κατορθώσουμε να ανταπεξέλθουμε και μελλοντικά σε τρόφιμα, αλλά μας χρειάζεται οικονομική ενίσχυση.

Εκείνο το οποίον ήτο, είναι και θα είναι περισσότερο ακανθώδες είναι το ζήτημα των μέσων μεταφοράς, ιδία τα ζώα, τα οποία λόγω ελλείψεως επαρκούς τροφής έχουσι εξαντληθή και δυσκολεύονται πολύ. Πάντως προς ανακούφιση των τους χορηγούμε όταν είναι σε υπηρεσία δύο οκάδες καλαμπόκι δι' έκαστον ζώον και μισή οκά ψωμί και ξηράν τροφήν διά τον αγωγέα.

Υπόδησις και ιματισμός. Η υπόδησις οπωσδήποτε δι' ολίγον χρονικόν διάστημα με την διάθεση των εκατόν ενενήκοντα ζευγών αρβυλών που παραλάβαμε από τους Άγγλους διεκανονίσθη, αλλά πάλιν αρχίσαμε να έχωμε ανυποδήτους τελείως και ούτω επείγει η παρά του Συντάγματος συγκρότηση συνεργείου κατασκευής αρβυλών. Η επισκευή

γίνεται δι' υλικών άτινα προμηθευόμεθα εκ Βόλου και Κατερίνης δι' αγοράς.

Ο ιματισμός και αυτός ικανοποιήθη μερικώς διά της διαθέσεως 170 στολών ας λάβαμε παρά των Άγγλων και εκ των παλαιών ας επιδιορθώσαμε. Οι πλείστοι των ανδρών του Συντάγματος στερούνται χλαινών.

Λινοστολαί μέχρι προ δεκαπενθημέρου κατασκευάζαμε δι' επονιτισσών των χωριών, αλλά δεν ήτο ικανοποιητική η απόδοσις και προ δεκαπενθημέρου συνεστήσαμε συνεργείον το οποίον εντός ολίγου χρονικού διαστήματος θα είναι εις θέσιν να ανταποκριθή πλήρως εις τας ανάγκας μας. Μεγάλην έλλειψιν εις μάλλινα και τούτο γιατί το Πήλιον δεν έχει κτηνοτροφίαν και εις την περιφέρειαν Κισσάβου επρομηθεύθησαν μάλλινα τα 4ον και 5ον Συντάγματα Πεζικού. Τώρα τελευταία κατωρθώσαμε διά παρακλήσεων μας εις διαφόρους επιμελητείας αντάρτη να συγκεντρώσωμε μερικά έτοιμα μάλλινα και περισσότερα μαλλιά με τα οποία ετοιμάζομε να κατασκευάσουμε φανέλες και κάλτσες.

Η προμήθεια σιγαρέτων γίνεται μόνον διά παρακρατήματος 25 τοις εκατόν εκ σιγαρέτων των καπνιστών των χωριών, διότι η ΕΤΑ Βόλου μας λέγει ότι τα τσιγάρα άτινα λαμβάνει αυτή εκ Βόλου αποστέλλονται όλα εις Μεραρχίαν.

Οπλισμός - Πυρομαχικά. Ταύτα έχουσι τοποθετηθή εις ασφαλή καταφύγια, ως επί το πλείστον κτιστά και φυλάσσονται και συντηρούνται καλώς. Το συνεργείον επισκευής οπλισμού έχει έδραν και αυτό το ΒΕΝΕΤΟΝ, εργάζεται εντατικά διά την επισκευήν διαφόρων όπλων συγκεντρωθέντων εκ της περιφερείας Κισσάβου.

Τον μήνα τούτον απησχολήθημεν και με την κατασκευήν καταφυγίων διά την αποθήκευσιν και απόκρυψιν των αναμενομένων υλικών τα οποία ετοιμάσθησαν ήδη.

Τ.Τ.525 17/2/44Ο Επιμελητής του Συντάγματος

Πανταζής Ρηγόπουλος

127

ΕΛΑΣΧVΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤ. ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙονΑριθ. 1101

ΔΙΑΤΑΓΗ

Αποστέλλομεν υμίν συνημμένως αντίγραφον της υπ' αριθμ. 4/10-6-43 Δ/γής της ΚΕ του ΕΛΑΣ περί ορκωμοσίας των ανταρτών τoυ ΕΛΑΣ επί τη βάσει του διά ταύτης κοινοποιουμένου όρκου και παρακαλούμεν όπως:

Ι) Να λάβη χώραν ορκωμοσία κατά πανηγυρικόν τρόπον όλων των ανταρτών οίτινες δεν έχουν ορκισθή.

ΙΙ) Να αναλυθή υπό των αντιπροσώπων του ΕΑΜ το τι είναι όρκος και τι καθήκοντα και υποχρεώσεις αναλαμβάνει ο ορκιζόμενος και

ΙΙΙ) Εις την ορκωμοσίαν ταύτην να κληθούν εάν είναι δυνατόν να λάβωσι μέρος αι πολιτικαί οργανώσεις και να δοθή όσο το δυνατόν μεγαλυτέρα πανηγυρική χροιά.

Σ.Δ. Μεραρχίας 25-2-44Η Διοίκησις της ΜεραρχίαςΕ.Τσαμάκος - Σ. Ζαχαριάς

Παραλήπται: Άπαντα τα τμήματα

Διά την ακρίβειαν Το ΙΙον Γραφείον (Τ.Σ.Υ.)

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΛΑΪΚΟΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΑρ. Πρ. 4

Προς

Το Γενικό Αρχηγείο

Με απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής καθορίστηκε ο όρκος τον οποίον υποχρεούνται όλοι οι υπό τας διαταγάς σας αντάρτες.

Τα τμήματά σας στο συντομώτερο διάστημα πρέπει να δώσουν τον καθωρισμένο όρκο σε συγκεντρώσεις όπου προηγουμένως από τον πολιτικό αντιπρόσωπο του ΕΑΜ θα γίνη ανάλυση αυτού.

Η τελετή της ορκωμοσίας πρέπει να πάρη όσο είναι δυνατόν πανηγυρικόν τόνο, ανάλογο με τη σοβαρότητα της πράξης.

Η ορκωμοσία του Γενικού Αρχηγείου θα γίνει από τον πολιτικό αντιπρόσωπο του ΕΑΜ σε αυτό.

Συνημμένα σας στέλνομε τον όρκο με σχετική ανάλυση καθώς και ένα μάθημα που πρέπει να αναλυθή σ' όλα τα Κλιμάκια, σχετικά με το ρόλο και την αποστολή του ΕΛΑΣ.

Σ.Δ. 10 του Ιούνη 1943Για την Κ.Ε του ΕΛΑΣ

Ο Πολιτικός Αντιπρόσωπος του ΕΑΜ Ο Πρόεδρος

Ο ΟΡΚΟΣ ΤΟΥ ΕΛΑΣ

« Ορκίζομαι στον Ελληνικό Λαό και στη συνείδησή μου ότι θα αγωνισθώ έως την τελευταία σταγόνα του αίματός μου για την πλήρη απελευθέρωση της Ελλάδος από τον ξενικό ζυγό. Ότι θα αγωνισθώ για την περιφρούρηση των συμφερόντων του ελληνικού λαού και την αποκατάσταση και κατοχύρωση των ελευθεριών και όλων των κυριαρχικών δικαιωμάτων του. Για τον σκοπό αυτόν θα εκτελώ ευσυνείδητα και πειθαρχικά τις εντολές και οδηγίες των ανωτέρων μου οργάνων και θα αποφεύγω κάθε πράξη που θα με ατιμάζει σαν άτομο και σαν αγωνιστή του εργαζόμενου ελληνικού λαού.»

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΡΚΟΣ

Μια επίσημη διακήρυξη του ορκιζομένου με την οποία υπόσχεται ότι θα εχτελέσει τα καθήκοντα και τις επιταγές - οι οποίες δίδονται από τον λαό διά τον ΕΛΑΣ - που οι σύγχρονες συνθήκες απαιτούν για την απελευθέρωση, την πρόοδο και το καλύτερο μέλλον του ελληνικού Λαού. Η εχτέλεση όμως αυτών των καθηκόντων και επιταγών συνεπάγεται θυσίες σκληρές, τεράστιες που φθάνουν μέχρι της θυσίας και αυτής της ζωής. Ο ορκιζόμενος δίνει τον όρκο του στον ελληνικό λαό, του οποίου αποτελεί μέρος, σάρκα εκ της σαρκός του. Και λέγοντας ελληνικό λαό εννοούμε όλους τους εργαζόμενους Έλληνες, που είναι οι δημιουργοί των αγαθών της ζωής, οι πραγματικοί και αποκλειστικοί συντελεσταί του Έθνους. Ορκίζεται ταυτόχρονα και στη συνείδησή του. Τι εννοεί μ' αυτές τις λέξεις; Εννοεί πρώτα-πρώτα ότι ο ευσυνείδητος άνθρωπος οφείλει να διαλέγει ελεύθερα για το άτομό του τον τρόπο της ζωής και του θανάτου του. Ότι η ζωή του έτσι όπως τη θέλει και την νοιώθει δεν έχει αξία και νόημα αν δεν πραγματοποιηθούν τα ιδανικά του, δηλαδή το σκοπό που επιδιώκει. Και ότι πιστεύει απόλυτα πως οι πράξεις που πρόκειται να ενεργήση είναι αναγκαίες, απαραίτητες για την επιτυχία των σκοπών τούτων. Γι' αυτό και είναι αποφασισμένος ελεύθερα, αυθόρμητα και με δική του πρωτοβουλία, να θυσιάσει για την πραγματοποίηση τους και τη ζωή του η οποία αλλοιώτικα θα είναι χωρίς περιεχόμενο και χωρίς λόγο υπάρξεως. Ποίοι είναι οι σκοποί αυτοί για

τους οποίους ο μαχητής του ΕΛΑΣ αγωνίζεται προσφέροντας τη ζωή του; Πρώτα-πρώτα η αποτίναξη του ξενικού ζυγού. Είναι ανάγκη για όλους τους εργαζόμενους Έλληνες να ελευθερωθούν από τον ξενικό ζυγό. Γιατί ο ζυγός αυτός σημαίνει για τον ελληνικό λαό σκλαβιά, εξαθλίωση, πείνα, εξόντωση. Το διώξιμο λοιπόν του καταχτητή είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Είναι η αναγκαία απαραίτητη προϋπόθεση για την επιβίωση και την πρόοδο των εργαζομένων. Ταυτόχρονα η περιφρούρηση των συμφερόντων του Ελληνικού Λαού, μέσα στα οποία περιλαμβάνονται και τα δικά του συμφέροντα είναι άλλη βασική ανάγκη για την οποία ο μαχητής του ΕΛΑΣ νοιώθει πως οφείλει να παλεύει καθημερινά. Να παλεύει για να εξουδετερώσει όλες τις απειλές και μ' οποιαδήποτε μορφή κι αν εμφανίζονται, από τις οποίες κινδυνεύουν οι εργαζόμενοι Έλληνες. Οι απειλές αυτές προέρχονται απ' τους καταχτητές, την κυβέρνηση, τους προδότες, διασπαστές, πλιατσικολόγους, ληστές εκβιαστές κλπ. απ' όλους εκείνους, γενικές ομάδες και άτομα, που επιβουλεύονται τη ζωή και την ευτυχία του λαού. Και είναι απειλές, είτε καθολικές, δηλαδή στρέφονται εναντίον του συνόλου, όπως η πολιτική επιστράτευση και άλλα γενικά μέτρα των καταχτητών και των προδοτών, ατομικές, στρέφονται εναντίον μεμονωμένων ατόμων όπως η ομηρία, οι συλλήψεις, διώξεις, δολοφονίες, ληστείες, διαρπαγές κλπ. Μα η αποτίναξη του ξενικού ζυγού δεν αρκεί για να θεωρηθή ο λαός ελεύθερος, ικανός να απολαύσει τα αγαθά της προόδου και της ελευθερίας. Ο ελληνικός λαός και πριν απ' τη σκλαβιά του στους ξένους δεν ήταν ουσιαστικά κύριος του οίκου του. Δεν εξασκούσε τα κυριαρχικά του δικαιώματα. Και λέγοντας κυριαρχικά δικαιώματα εννοούμε την απόλυτη ελευθερία του λαού να κανονίζει μόνος του τον τρόπο με τον οποίο θα διακυβερνηθή, τον τρόπο της πολιτικής και κοινωνικής του ζωής. Τα δικαιώματα αυτά του είχαν αφαιρεθεί όχι μόνο από τον καταχτητή μα κι απ' τις προκάτοχες ντόπιες αντιλαϊκές-φασιστικές διακυβερνήσεις. Γι' αυτό ο μαχητής του ΕΛΑΣ είναι ανάγκη να αγωνισθή για να αποκατασταθούν ταυτόχρονα με το διώξιμο του καταχτητή οι πολιτικές ελευθερίες, να επιβληθή η κυριαρχική θέληση του λαού . Αυτό θα γίνει αμέσως σε όλη τη χώρα, αμέσως μόλις συντριβεί η σκλαβιά. Θα γίνεται κι από τώρα σ' όποια σημεία της χώρας απελευθερώνονται στο μεταξύ από τους αντάρτες του ΕΛΑΣ. Για να πραγματοποιηθή όμως η

αποστολή που αναλαμβάνει ο μαχητής του ΕΛΑΣ με τον όρκο του, είναι απαραίτητη η ευσυνείδητη και πειθαρχική εκτέλεση όλων των εντολών και οδηγιών που θα του δίνουν οι ανώτεροί του μέσα στον ΕΛΑΣ. Αυτό είναι θεμελιώδης προϋπόθεση, πρωταρχικός όρος της δράσης.

Αν ο κάθε μαχητής ενεργεί μεμονωμένα, ασυνείδητα και με δική του πρωτοβουλία και κατεύθυνση, τότε δεν συγκροτείται οργανωμένο σύνολο μα ένας συρφετός που είναι αδύνατον να οδηγηθή με αποτελεσματικότητα προς ορισμένους σκοπούς. Η δράση για νάχει απόδοση πρέπει νάναι συστηματική, οργανωμένη, συνδυασμένη. Πρέπει τα άτομα να πειθαρχούν, να αποτελέσουν ένα πειθαρχημένο σύνολο. Μα ο ορκιζόμενος μαχητής του ΕΛΑΣ για νάναι άξιος της μεγάλης αποστολής του, πρέπει νάναι άμεμπτος ηθικά από κάθε άποψη. Αυτό θα το πετύχει αποφεύγοντας κάθε πράξη που θα τον ατιμάζει σαν άτομο. Κλοπή, λεηλασία, βιασμούς, βαρβαρότητες, ανηθικότητες, εκβιασμούς κλπ. καθώς και κάθε πράξη που θα τον στιγματίζει σαν αγωνιστή. Δειλία, μη εχτέλεση των καθηκόντων του, εγκατάλειψη θέσεως, λιποταξία, προδοσία κλπ. Ο μαχητής του ΕΛΑΣ πρώτα απ' όλα είναι άνθρωπος λευκός και λευκός στρατιώτης.

128

ΕΛΑΣΧVΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤ.ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙονΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. ΕΠΕ 274

ΔΙΑΤΑΓΗ

Εν συνεχεία ΕΠΕ 264 Δ/γήν μας κοινοποιούμεν ΕΠΕ 563 Δ/γήν Γενικού Στρατηγείου και παρακαλούμεν όπως ευρίσκεσθε εν διαρκεί συνδέσμω με τας εφεδρικάς Μεραρχίας και τας οργανώσεις της περιοχής σας προς συντονισμόν των προσπαθειών σας με πάσαν πρωτοβουλίαν.

Αι εφεδρικαί Μεραρχίαι και αι οργανώσεις προς ας κοινοποιείται η παρούσα παρακαλούνται, όπως μεταδίδωσιν ταχέως πάσαν σχετικήν πληροφορίαν εγκαταστάσεως και επεκτάσεως Ράλληδων εις περιοχήν των εις τα πλησιέστερα τμήματα των εφεδρικών ΕΛΑΣ και ενεργώσιν εν συνδυασμώ μετά τούτων προς εξόντωσιν των και παρεμπόδισιν επεκτάσεώς των.

Σ.Δ. Μεραρχίας 1-3-44Η ΧVΙ Μεραρχία

Κ. Τσαμάκος

Παραλήπται 51, 52ον (τηλ/κώς κρυπτ.) ) 54ον Σύν/μα Ι/54 τάγμα )εγγράφως 3/7 Σύν/μα ιππικού ) ΚοινοποίησιςΕφεδρ. Μεραρχίας Βόλου, Αλμυρού ) Φαρσάλων - Βελεστίνου ) Εφεδρ. Μερ. Λαρίσης )

Διά την ακρίβειαν Το ΙΙΙον Γραφείον (Τ.Σ.Υ.)

εγγράφως

ΕΠΕ 563

Συνεχεία ΕΠΕ 538 επανερχόμεθα και πάλιν επί σοβαρότητος κινδύνου Ράλληδων των οποίων επιταχύνεται και προστατεύεται εγκατάστασις καθ' άπασαν την χώραν παρά Γερμανών STOP Συνιστώμεν έντασιν, άμεσον συνδρομήν και ενίσχυσιν ιδία ζήλον, οπλισμόν και πυρομαχικά επιλέκτων μαχητικών ομάδων ΕΛΑΣ πόλεων όπου εγκαθίστανται ή πρόκειται να εγκατασταθούν Ράλληδες STOP Δράσις τμημάτων σας εν στενή συνεργασία μετά άνω τμημάτων εφεδρικού ΕΛΑΣ εξακολουθήση σφοδρά και αμείωτος ανεξαρτήτως λαμβανομένων παρά Γερμανών αντιποίνων καθ' όσον πάσα αδράνεια διευκολύνουσα οριστικήν εγκατάστασίν των θα επιφέρη πολύ μεγαλυτέρας θυσίας STOP Κοινοποιήσατε παρούσαν αντιστοίχους πολιτικάς οργανώσεις προς συνεργασίαν STOP

Σιάντος - Πετρουλάκης

129

ΣΥΜΜΑΧΙΚΗ ΣΤΡΑΤ. ΑΠΟΣΤΟΛΗΓΕΝ. ΑΡΧΗΓΕΙΟΝ

Προς

Το Γεν. Στρατηγείον ΕΛΑΣ

Έχομεν την τιμήν να σας μεταδώσωμεν κατωτέρω τέσσαρα αποσπάσματα από τον λόγον του πρωθυπουργού κυρίου Τσώρτσιλ, ως μας διεβιβάσθησαν ταύτα εκ Καϊρου σήμερον. Ταύτα ελήφθησαν από τον λόγον της 22ας Φεβρουαρίου ε.ε. εις την Βουλήν των Κοινοτήτων.

1ον Ο πλέον υγιής και ασφαλής δρόμος που οφείλομεν να ακολουθήσωμεν είναι δι' ημάς να κρίνωμεν όλα τα κόμματα και φατρίας

διά της δοκιμής της προθυμίας και ικανότητός των να πολεμήσουν τους Γερμανούς και ούτω να ελαφρύνουν το βάρος των συμμαχικών στρατευμάτων. Τώρα δεν είναι καιρός δι' ιδεολογικάς προτιμήσεις της μιας πλευράς ή της άλλης και βεβαίως ημείς, η Κυβέρνησις της Αυτού Μεγαλειότητος, δεν αφήσαμεν διόλου τους εαυτούς μας να παρασυρθώμεν κατ' αυτόν τον τρόπον.

2ον Όσον αφορά την Ελλάδα, προς το παρόν καταβάλλαμεν πάσαν προσπάθειαν διά να επέλθη μία συμφιλίωσις ή τουλάχιστον μία συμφωνία εργασίας μεταξύ των αντιτιθεμένων δυνάμεων.

3ον Δεν έχομεν καμμίαν επιθυμίαν ή πρόθεσιν να επιβάλωμεν τις ιδέες μας εις ουδεμίαν ειδικώς χώραν. Η Ελλάς θα είναι εντελώς ελευθέρα διά να κανονίση, όσον αφορά ημάς, την μορφήν την οποίαν θα λάβη η Κυβέρνησίς της μόλις δύναται να επιτευχθή η θέλησις του λαού υπό όρους ηρεμίας.

4ον Τα αισθήματά μας εδώ και αλλαχού ακολουθούν την αρχήν της επιδείξεως καλής πίστεως προς εκείνους οι οποίοι επέδειξαν καλήν πίστιν προς ημάς και την αρχήν του αγωνίζεσθαι, άνευ προκαταλήψεως και βλέψεων διά πολιτικήν στοργήν, διά την βοήθειαν εκείνων που αγωνίζονται διά την ελευθερίαν από τον Ναζικόν νόμον και επιφέρουν τα μεγαλύτερα πλήγματα κατά του εχθρού. Η πλέον λυπηρά περίπτωσις από όλας τας οποίας θα ωνόμαζα η ασθένεια της ήττης, είναι η της Ελλάδος. Καθείς θα ενθυμείται τα αισθήματα θαυμασμού τα οποία προεκάλεσε καθ' άπαντα τον πολιτισμένον κόσμον η ηρωική άμυνα της Ελλάδος πρώτον κατά των Ιταλών και έπειτα εναντίον του Γερμανού εισβολέως. Προκαλεί αληθώς πόνον να βλέπη τις την σύγχυσι και την εσωτερικήν πάλην η οποία εξέσπασεν εις την Ελλάδα ακολουθουμένην, ως συμβαίνει από τόσα επεισόδια προδοσίας και βιαιότητος όλα των οποίων απέβησαν εις όφελος του Γερμανού εισβολέως, ο οποίος παρηκολούθει με περιφρονητικήν ευχαρίστησιν τους Έλληνας να φονεύουν Έλληνας με πυρομαχικά σταλέντα εις αυτούς διά να φονεύσουν Γερμανούς. Είναι επίσης παρούσα η ιδέα ότι ισχυρά στοιχεία μεταξύ των ανταρτών σκέπτονται πολύ ολιγώτερον περί της εκδιώξεως του ξένου εχθρού από του να αρπάξουν τον τίτλον εξουσίας της χώρας των και εγκαταστήσουν εαυτούς ως το επικρατούν κόμμα ασχέτως προς τας βλέψεις των μαζών

του έθνους μετά την λήξιν του πολέμου. Εδώ η κατάστασις όπως και η της Γιουγκοσλαβίας είναι επίσης πολύ σκοτεινή και μεταβαλλομένη αλλ' είναι εκτός πάσης αμφιβολίας ότι η μεγάλη μάζα του ελληνικού λαού περιμένει με γενναιότητα και επιθυμίαν την ώραν της απελευθερώσεώς του από την απάνθρωπον δουλείαν και τα δεσμά εις τα οποία ερρίφθη και, όσον αφορά ημάς, δεν θα περιμένουν ασκόπως.

Μετά τιμήςΑρχηγείον τη 2 Μαρτίου 1944

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

130

ΕΛΑΣΓΕΝ. ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ

ΤΗΛΕΦΩΝΗΜΑ

Γνωρίζομεν ότι συγκροτήθη Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης αποτελουμένη από Μπακερτζήν Ευριπίδην, Μάντικαν Εμμανουήλ, Σιάντον Γεώργιον, Τσιριμώκον Ηλίαν, Γαβριηλίδην Κων/νον.

Η ιδρυτική πράξις Επιτροπής αναγράφει πρωταρχικόν σκοπόν Διεύθυνσιν Εθνικού Αγώνος, επίσης συγκρότησιν Ενιαίου Εθνικού Στρατού των ελευθερωμένων περιοχών, εξασφάλισις των ατομικών ελευθεριών Λαού, περίθαλψις θυμάτων εχθρού. Έθεσε βασικό σκοπό την εξακολούθησιν ενεργειών διά τον σχηματισμόν Κυβερνήσεως Ενιαίου Εθνικού Συνασπισμού. Διά διαγγέλματος προς Λαόν επιτροπή αγγέλει ίδρυσιν. Ορκωμοσία Επιτροπής γεννήσηται αύριον 10ην τρέχοντος μηνός. Επιτροπή καταφεύγει αμέσως Λαϊκήν κρίσιν συγκαλούσα Εθνικον Συμβούλιον Λαϊκών Αντιπροσώπων. Συγκρότησις Επιτροπής αγγελθεί ευρύτατα 12 Μαρτίου.

5-3-44Σαράφης - Σιάντος

Ακριβές αντίγραφοντο 3/7 Σύν/μα Ιππικού

131

ΙΔΡΥΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ

Έχοντας υπ' όψει:

- Τις υπέρτατες εθνικές ανάγκες και την επιτακτική απαίτηση του Ελληνικού Λαού για τη δημιουργία μέσα στη Χώρα ενός κεντρικού πολιτικού οργάνου που θα συντονίσει τις προσπάθειες και τον αγώνα για την Εθνική απολύτρωση και θα αναλάβει την υπεύθυνη διοίκηση των ελευθέρων και ελευθερουμένων περιοχών της Χώρας και

- Την από 15 Δεκεμβρίου 1943 πρόσκληση της Κεντρικής Επιτροπής του Εθνικοαπελευθερωτικού Μετώπου σε όλα τα κόμματα και τις οργανώσεις, καθώς και στην κυβέρνηση Τσουδερού, για το σχηματισμό Κυβέρνησης Γενικού Εθνικού Συνασπισμού.

Συγκροτούμε

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ, που αποτελείται προσωρινώς από τα υπογραφόμενα μέλη.

Κύριος και πρωταρχικός σκοπός της Επιτροπής είναι:

- Να συντονίσει και να διεξαγάγει με όλα τα μέσα και με όλες τις δυνάμεις μέσα στην Ελλάδα και στο πλευρό των Συμμάχων μας τον αγώνα κατά των καταχτητών.

- Να αγωνιστεί για το διώξιμο από τη Χώρα και τη συντριβή των Γερμανών και Βουλγάρων εισβολέων, για την ολοκληρωτική Εθνική απελευθέρωση και για την κατοχύρωση της ανεξαρτησίας και ακεραιότητος της Χώρας.

- Να επιδιώξει την εθνική μας αποκατάσταση με βάση την αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών σύμφωνα με τον Χάρτη του Ατλαντικού και τη συμφωνία της Τεχεράνης, καθώς και τη στρατηγική διαρρύθμιση

των συνόρων μας.

- Να αγωνιστεί για την εξόντωση του εσωτερικού φασισμού και των ενόπλων προδοτικών σωμάτων.

Παράλληλα η Επιτροπή θ' αναλάβει τα πιο κάτω καθήκοντα:

1. Την υπεύθυνη διοίκηση των ανταρτικών μονάδων που θα αποδεχθούν τη σύσταση της Επιτροπής με σκοπό την ενοποίηση, την αναδιοργάνωσή τους και τη συγκρότηση Ενιαίου Εθνικού Στρατού.

2. Την υπεύθυνη ανώτερη Διοίκηση των ελευθέρων περιοχών σ' όλους τους τομείς με σεβασμό των θεσμών της τοπικής αυτοδιοίκησης και το συντονισμό, έλεγχο και κατεύθυνση των οργάνων της.

3. Την εξασφάλιση των ατομικών ελευθεριών του Λαού στις ελεύθερες περιοχές, το σεβασμό της ατομικής ιδιοκτησίας, καθώς και την εξασφάλιση της θρησκευτικής συνείδησης.

4. Την ικανοποίηση των βιοτικών αναγκών του Λαού και την περίθαλψη και προστασία των θυμάτων του πολέμου και της βίας των κατακτητών.

5. Την προπαρασκευαστική εργασία για την είσοδο της χώρας μετά την απελευθέρωση σε ομαλό πολιτικό βίο με κατεύθυνση την εξασφάλιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων του Ελληνικού Λαού και την καταπολέμηση κάθε προσπάθειας για λύσεις πραξικοπηματικές ή διχτατορικές και αντίθετες προς την ελεύθερη θέληση του Ελληνικού Λαού από οπουδήποτε και από οποιουσδήποτε και αν προέρχονται.

Η Επιτροπή ξεκινώντας από την αντίληψη πως, για να πραγματοποιηθούν ικανοποιητικά οι πιο πάνω εθνικοί σκοποί, επιβάλλεται να συμμετάσχουν στο έργο αυτό όλες οι εθνικές δυνάμεις, θεωρεί σαν πρωταρχικό της καθήκον να εξακολουθήσει δραστήρια τις ενέργειες για το σχηματισμό Κυβέρνησης γενικού Εθνικού Συνασπισμού.

Παράλληλα δεν θα πάψει να επιδιώκει την πραγματοποίηση των πιο πάνω σκοπών με τα μέσα που σήμερα διαθέτει και με όλους εκείνους που θα δεχτούν στο μέλλον να συμμετάσχουν στο έργο της.

Η Επιτροπή θα κατανείμει τις αρμοδιότητές της σε Γραμματείς. Επί κεφαλής των υπηρεσιών κάθε Γραμματείας θα είναι ένα μέλος της επιτροπής που θα έχει τον τίτλο του Γραμματέα.

Η σύνθεση της Επιτροπής μπορεί να αλλάζει με απόφασή της.Για την πραγματοποίηση των σκοπών της η Επιτροπή θα εκδίδει

Πράξεις και Αποφάσεις. Οι Πράξεις έχουν περιεχόμενο και ισχύν κανόνος δικαίου. Αποφασίζονται και εκδίδονται από ολόκληρη την Επιτροπή.

Οι Αποφάσεις έχουν εκτελεστικό περιεχόμενο και εκδίδονται από τον αρμόδιο Γραμματέα.

Δημοσιεύονται όλες στο Δελτίο Πράξεων και Αποφάσεων της Επιτροπής.

Οι Πράξεις ισχύουν δέκα μέρες μετά τη δημοσίευση αν η ίδια η πράξη δεν ορίζει άλλη χρονική αφετηρία για την ισχύ της.

Οι Αποφάσεις ισχύουν αμέσως με τη δημοσίευσή τους.Η Επιτροπή πιστεύοντας πως η δύναμή της πηγάζει από το Λαό

και από το Λαό αντλούνται όλες οι εξουσίες. Θα συγκαλέσει στο πιο σύντομο χρονικό διάστημα Εθνικό Συμβούλιο που θ' αποτελεστεί από αντιπροσώπους του Λαού εκλεγομένους ελεύθερα.

Όλες οι ενέργειες της Επιτροπής καθώς και η ίδια η σύστασή της θα τεθούν κάτω από την κρίση του Εθνικού Συμβουλίου που θάναι και μόνον αρμόδιο να αποφασίσει για τη σύνθεση και για τον παραπέρα τρόπο της λειτουργίας και της δράσης της. Ο τρόπος της σύγκλησης του «Εθνικού Συμβουλίου» και της εκλογής των αντιπροσώπων γι' αυτό θα ορισθεί με ειδική Πράξη της Επιτροπής. Η Επιτροπή αποφασίζει να απευθυνθεί με διάγγελμα στον Ελληνικό Λαό για να αναγγείλει τη σύστασή της και τους σκοπούς της.

Έδρα της επιτροπής ορίζεται (κενό). Η έδρα μπορεί να αλλάξει με απόφαση της Επιτροπής μέσα σε ελεύθερες Ελληνικές περιοχές. Σφραγίδα της Επιτροπής θα είναι ο αναγεννώμενος φοίνικας με τη χρονολογία της σύστασής της και γύρω τον τίτλο της.

Η ορκωμοσία της Επιτροπής θα γίνει μπροστά σε αντιπροσώπους του κλήρου, του Λαού και των Ανταρτικών σωμάτων. Τα μέλη της Επιτροπής δίνουν τον πιο κάτω όρκο:

Ορκίζομαι ότι θα εκτελέσω πιστά τα καθήκοντά μου σαν μέλος της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης έχοντας σαν γνώμονα το συμφέρον της Πατρίδος μου και του Ελληνικού λαού, ότι θ΄αγωνιστώ με αυτοθυσία για την απελευθέρωση της χώρας μου από τον ζυγό των

καταχτητών, ότι θα υπερασπίζω παντού και πάντοτε τις λαϊκές ελευθερίες και θα είμαι παραστάτης και οδηγός του λαού στον αγώνα για τη λευτεριά του και τα κυριαρχικά του δικαιώματα.

Οι εργασίες της Επιτροπής θα αρχίσουν αμέσως ύστερα από την ορκωμοσία.

Η Επιτροπή υπολογίζει στον πατριωτισμό και την υποστήριξη του Ελληνικού λαού για να κατορθώσει να πραγματοποιήσει το έργο που ανέλαβε.

Στην έδρα της Επιτροπής10 Μαρτίου 1944

Τα μέλη της ΠΕΕΑΕυριπίδης ΜπακιρτζήςΕμμανουήλ ΜάντακαςΓεώργιος ΣάντοςΗλίας ΤσιριμώκοςΚώστας Γαβριηλίδης

132

ΕΛΑΣV ΤαξιαρχίαΑπόσπασμα Ανεξάρτητον

Έκθεση

Στη V Ταξιαρχία (Γραφείον ΙΙ)

Με πλήρη επίγνωση της σοβαρότητος του ζητήματος αναφέρω υπεύθυνα ότι 5/42 διελύθη κατά 90%. Στρατιώται του κυκλοφορούν ελευθέρως παρασυρόμενοι από σχεδιασμένη και μελετημένη τακτική των Γερμανών, οι οποίοι αποβλέπουν στη διάσπαση ΕΑΜ - ΕΚΚΑ. Υπεύθυνοι ΕΚΚΑ και αξιωματικοί 5/42 ή αδιαφορούν ή υποβοηθούν τακτικήν οπαδών ΕΚΚΑ, η οποία οδηγεί οργάνωσιν ΕΚΚΑ εις αγκάλας Γερμανών. Γερμανοί περιοχήν Αμφίσσης εμφαντικώς τονίζουν ότι ουδέν έχουν με 5/42. Μοιραίως ευρισκόμεθα αντιμέτωποι όχι συναγωνιστών αλλά στοιχείων χρησιμοποιούντων σιωπηράν προστασίαν Γερμανών και εκτρεπομένων εις πράξεις και δημοσία ύβρεις και απειλάς εναντίον ΕΑΜ - ΕΛΑΣ. Συμπτώματα φιλοραλλισμού ανησυχαστικώς εκτεταμένα αναφαίνονται εις κόλπους αδελφής οργανώσεως ΕΚΚΑ.

11.3.1944 Νικηφόρος (Καπετ. 5ου Ανεξ. Τάγματος)Ακριβές αντίγραφον

Το ΙΙ Γραφείον(Τ.Σ.) Δ. Δελφιώτης

Διά την αντιγραφήν (Τ.Σ.Υ.)

133

ΕΛΑΣ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙ ΑΡΙΘΜ. Ε.Π.Ε. 645

Εμπιστευτική

Προς

την ΙΧ Μεραρχίαν.-

Κατά την μελέτην της περιελθούσης ημίν εσχάτως υμετέρας αλληλογραφίας παρετηρήσαμεν ότι συμφώνως τη διά της υπ' αριθμ. 116/12-2-44 υμετέρας αναφοράς υποβληθήσει εκθέσει του Λόχου Κρούσεως (;) του 53ου Συντάγματος κατά την νύκτα της 2-2-1944 προς την 3-2-44 ο Λόχος ούτος εκινήθη εκ Σιδερά προς τα Δυτικώς των Λιβερών υψώματα προς συνάντησιν πιθανώς εχθρικών τμημάτων, άνευ επαρκών μέτρων ασφαλείας εν κινήσει, καίτοι είχεν πληροφορίας περί κινήσεως σημαντικού αριθμού Γερμανικών αυτοκινήτων από Κοζάνης προς Πτολεμαϊδα, με αποτέλεσμα τον αιφνηδιασμόν του και τας μεγάλας απωλείας του.-

Επι πλέον κατά την υποβολήν της εκθέσεως του Λόχου αι ανώτεραι αυτού Διοικήσεις ουδόλως μας εγνώρισαν τα μέτρα άτινα έλαβον διά την τοιαύτην παράλειψιν εναντίον των υπευθύνων διοικητών.

Επειδή τοιαύται παραλείψεις εξακολουθούσι να συμβαίνωσιν παρά τα εκ της τακτικής επιβαλλόμενα, και παρά τας επανειλημμένας διαταγάς του Γεν. Στρατηγείου εντελλόμεθα όπως επιστήσητε άπαξ έτι την προσοχήν των υφ' υμάς Διοικήσεων επί της ανάγκης λήψεως μέτρων ασφαλείας εν στάσει και κινήσει είτε εγγύς είτε μακράν του εχθρού κατά κεκανονισμένα, μας αναφέρητε δε τα ληφθέντα κατά των υπευθύνων μέτρα.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 14-3-44

Στέφανος Σαράφης

ΚοινοποίησιςΙ, VΙΙΙ, Χ, ΧΙΙΙ, ΧVΙ Μεραρχίας V Ταξιαρχία, 3/7 Σύν. Ιππικού

Ακριβές Αντίγραφον Το ΙΙΙον Γραφείον (Τ.Σ.Υ.)

134

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙΑΡΙΘΜ. Ε.Π.Ε. 642

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗ

Εν συνεχεία προς την υπ' αριθμ. Ε.Π.Ε. 637/11-3-44 διαταγήν υμών εντελλόμεθα όπως άπασαι αι Μεγάλαι Μονάδες, άμα τω πέρατι της ανασυγκροτήσεώς των, και της λήψεως της νέας διατάξεως μάχης των υπ' αυτάς μονάδων μέχρι τάγματος εντεταγμένου και Λόχου απεσπασμένου, υποβάλωσι ημίν πίνακα της νέας ταύτης διατάξεως των, μετά συνολικών αριθμητικών δεδομένων δυνάμεως και οπλισμού (τυφέκια-οπλ/λα-πολυβόλα κ.ο.κ.) και σχεδιαγράμματος επί διαφανούς προσηρμοσμένου επί του χάρτου 1/400.000 της χαρτογραφικής υπηρεσίας διά το ομοιόμορφον.

Μετά την υποβολήν του πίνακος και του σχεδιαγράμματος τούτου κατά την υποβολήν των μηνιαίων εκθέσεων πεπραγμένων θα αναφέρονται ανελλιπώς πάσα τροποποίησις της ως άνω διατάξεως των Μεγάλων Μονάδων επελθούσα κατά την διάρκειαν του μηνός και παραμένουσα εν ισχύει κατά την υποβολήν της εκθέσεως πεπραγμένων ούτως ώστε το Γενικόν Στρατηγείον να είναι συνεχώς ενήμερον της Γενικής Διατάξεως Μάχης των υπ' αυτό δυνάμεων.-

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 14-3-44Στέφανος Σαράφης

ΠαραλήπταιΙ, VΙΙΙ, ΙΧ, Χ, ΧΙΙΙ, ΧVΙ Μεραρχίαι V Ταξιαρχία, 3/7 Σύν. Ιππικού Σχολή Αξ/κών ΚοινοποίησιςΓραφείον ΙΙΙον Γ.Σ. Π.Ε.Ε.Α. (Γραμματεία Στρατιωτικών) (υ-τ-α)

Ακριβές αντίγραφον.- Το ΙΙΙον Γραφείον.- (Τ.Σ.Υ.)

135

ΕΛΑΣ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙ ΑΡΙΘΜ. Ε.Π.Ε. 644

ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ

Προςτην ΙΧ Μεραρχίαν

Κατά την μελέτην της περιελθούσης ημίν εσχάτως αλληλογραφίας παρετηρήσαμε:

1ον) ότι συμφώνως τω υπ' αριθμ. 30 ανακοινωθέντι υμών της 31-1-44 προσεβλήθη εις την στενωπόν Σιατίστης υπό προωθημένου τμήματος της Μεραρχίας Γερμανικόν αυτοκίνητον, πιθανώτατα επιβατικόν (κούρσα), με αποτέλεσμα τον φόνον ενός Γερμανού αξιωματικού και τον τραυματισμόν ενός οπλίτου.-

2ον) Ότι συμφώνως προς την υπ' αριθμ. Ε.Π.Ε. 49 έκθεσιν πεπραγμένων υμών της 5-2-44 οι Γερμανοί εξετέλεσαν εις αντίποινα τριάκοντα εννέα ομήρους εν Κοζάνη.

Κρίνοντες ότι η προσγενομένη ζημία είναι μεγαλυτέρα του εκ του εγχειρήματος ωφέλους

εντελλόμεθα

όπως αποφεύγητε εφεξής λόγω παρομοίων αντιποίνων την προσβολήν μεμονωμένων ατόμων ή οχημάτων του κατακτητού ή των οργάνων του, πλην εξαιρετικών περιπτώσεων ιδιαζούσης σημασίας π.χ. αυτοκίνητον του οποίου επιβαίνη ανώτατος Γερμανός αξ/κός κ.ο.κ. και εντείνητε αντιστρόφως τας προσβολάς κατά τμημάτων οπωσδήποτε αριθμητικώς ισχυρών.-

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 14-3-44

Στέφανος Σαράφης.-ΚοινοποίησιςΙ, VΙΙΙ, Χ, ΧΙΙΙ, ΧVΙην Μεραρχίας V Ταξιαρχίαν, 3/7 Σύνταγμα Ιππικού

Ακριβές Αντίγραφον Το ΙΙΙον Γραφείον (Τ.Σ.Υ.)

136

ΕΛΑΣ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ ΕΠΙΤΕΛ - ΓΡΑΦ. ¸λιον Αριθ. Ε.Π.Ε. 647

Απόρρητος

Μερική Διαταγή

Εκ της υποβληθείσης ημίν υπό της ΙΧης Μεραρχίας υπ' αριθ. 78/13-1-44 Δ/γής της Παμμακεδονικής Επιτροπής του ΕΛΑΣ (Γραφ. ΙΙΙον) προς τας εν Μακεδονία ΙΧην και Χην Μεραρχίας, και ασχέτως της αναρμοδιότητος της ανωτέρω Επιτροπής να επεμβαίνη εις τα ζητήματα των τακτικών αποστολών των υπό το Γενικόν Στρατηγείον Μεγάλων Μονάδων (τας περί της οποίας γνώμας ημών εγνωρίσαμεν ημίν διά της υπ' αριθ. Ε.Π.Ε. 627/14-3-44 Δ/γής) εμφαίνηται ότι αι πλείσται των κριτικών παρατηρήσεων της ανωτέρω Επιτροπής είναι βάσιμοι, ήτοι:

1) Η περί της παρατηρηθείσης διαδοχικής διά συγκλινουσών φαλαγγών επιθέσεως των στρατευμάτων κατοχής κατά απομεμονωμένων ή απομονουμένων προς τούτο, εις ορισμένους ορεινούς όγκους ημετέρων τμημάτων (Γρεβενά - Πιέρια - Πάικο), πάντοτε διά των αυτών στρατευμάτων διενεργουμένης και επιτυγχανομένης διά ταχείας μετακινήσεώς των από περιοχής εις περιοχήν καθ' ον χρόνον τα μη προσβαλλόμενα ημέτερα γειτονικά τμήματα παραγνωρίζοντα την σημασίαν του τακτικού συνδέσμου των μένουσιν αδρανή, μη προσπαθούντα να συντονίσουν την δράσιν των με την αμυντικήν ενέργειαν των προσβαλλομένων φιλίων τμημάτων, διά πλευρικής ή νωτιαίας επιθέσεως κατά των φαλαγγών επιθέσεως του εχθρού.

2) Η περί συμπτύξεως των τμημάτων ΙΧης Μεραρχίαςε εκ της περιοχής Γρεβενών, του 16ου ΣΠ της Χης Μεραρχίας εκ περιοχής Βερροίας χωρίς να λάβωσι τουλάχιστον την διά του πυρός,

απομεμακρυσμένην έστω, επαφήν μετά των φαλαγγών επιθέσεως του εχθρού, λόγω του επικρατούντος πνεύματος της παθητικής αμύνης και συμπτύξεως, όπερ πηγάζει αυτομάτως εκ της γνώσεως της ελλείψεως εφεδρειών της προερχομένης εκ της γραμμικής και άνευ βάθους επαρκούς διατάξεως των Μονάδων μεγάλων και μικρών.

3) Η περί της ανάγκης της εγκαταλείψεως του πνεύματος της αμύνης και συμπτύξεως και της αντικαταστάσεως αυτού δι' επιθετικού, αλλά μεμελετημένου τοιούτου, ήτις δεν δύναται να επιτευχθή άλλως παρά μόνον διά της δημιουργίας εφεδρειών (κατά οργανικά Τάγματα εις τας μεγάλας Μονάδας - κατά μικρότερα οργανικά τμήματα διά τας μικράς Μονάδας) κλιμακωμένων εις σημαντικόν βάθος, δι' ων μόνον είναι δυνατόν να αναληφθώσι επιθετικαί ενέργειαι κατά των τμημάτων του στρατού κατοχής, δυνάμεναι να παρακωλύσουν την ταχείαν από περιοχής εις περιοχήν μετακίνησιν των τμημάτων του και να επιφέρωσι την διασποράν των τμημάτων αυτών, ακόμη και την σύμπτυξίν των εις τινα βασικά αστικά κέντρα και συγκοινωνιακάς αρτηρίας απαραιτήτους διά τον στρατόν κατοχής.

Επομένως δέον όπως κατά τους προσεχείς μήνας, καθ' ους η διατροφή και εν γένει δίαιτα των υφ' υμάς δυνάμεων θα έχη βελτιωθή σημαντικώς, συμμορφούμενοι προς τα εκ των κριτικών αυτών παρατηρήσεων συναγόμενα συμπεράσματα, επιτύχητε τακτικά αποτελέσματα κατά του στρατού κατοχής μεγαλύτερα των μέχρι σήμερον επιτευχθέντων ως έχομεν διατάξει διά των υπ' αριθ. Ε.Π.Ε. 467/5-12-43, Ε.Π. 465/15-2-44, Α.Π. 103/21-2-44 Δ/γών μας.-

Αναφέρατε λήψιν.

Σ.Δ. Γενικού Στρατηγείου 15-3-44Στέφανος Σαράφης

ΠαραλήπταιΙΧ και Χ Μεραρχίαι Κοινοποίησις Ι, VΙΙΙ, ΧΙΙΙ και ΧVΙ Μεραρχίας V Ταξιαρχίαν

Ακριβές αντίγραφον Το ΙΙΙον Γραφείον (Τ.Σ.Υ.)

137

ΕΛΑΣΧVΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. 2044

ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΓΗ 18-3-44

Εκ της ενεργηθείσης από 1 4-17 τρέχοντος επιθεωρήσεως των τμημάτων 51ου Συντάγματος έμεινα γενικώς ικανοποιημένος εκ του παραστήματος, εμφανίσεως των ανταρτών και γενικώς της κατανοήσεως των υποχρεώσεων, ας εθελουσίως ανέλαβον.

Ομοίως έμεινα ικανοποιημένος εκ του βαθμού στρατιωτικοποιήσεως των τμημάτων και της όλης παραστάσεώς των, και της προς τους πατριώτας περιοχής των συμπεριφοράς των.

Συγχαίρω τας Διοικήσεις και τους αντάρτας διά το επιτευχθέν μέχρι σήμερον έργον και ελπίζω ότι και εις το μελλον θα καταβάλωσιν πάσαν προσπάθειαν διά την βελτίωσιν των και γενικώς εκπλήρωσιν των σκοπών δι' ους εκλήθησαν.

Σ.Δ.Μ. τη 18-3-44Η ΧVΙ ΜεραρχίαΚ. ΤΣΑΜΑΚΟΣ

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ51 Σύνταγμα Πεζικού ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ52, 54 Συντάγματα 1/54 Τάγμα Γούρας

Διά την ακρίβειαν Το Ιον Γραφείον (Τ.Σ.Υ.)

ΕΛΑΣΧVΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛ - ΓΡΑΦΕΙΑ Ι και ΙΙΙονΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. 2043

ΔΙΑΤΑΓΗ

Ανασκοπούντες το μέχρι σήμερον έργον των τμημάτων της Μεραρχίας μένομεν ικανοποιημένοι εκ των μέχρι τούδε επιτευχθέντων αποτελεσμάτων, τα οποία διεπιστώσαμεν εκ της προσωρινής επιθεωρήσεως των τμημάτων και προσωπικής μας επαφής μετά τούτων και μετά των κατοίκων των χωρίων οι οποίοι είναι ενθουσιασμένοι εκ της δράσεως και συμπεριφοράς των τμημάτων μας.-

Παρά τας τεραστίας δυσκολίας ας αντιμετωπίσαμεν και τον μέγαν αριθμόν ανυποδήτων η Μεραρχία απέκτησεν προοδευτικώς εις ικανοποιητικόν βαθμόν πειθαρχίαν συνειδητήν, κατανόησιν των υποχρεώσεων και γενικώς συνειδητοποίησιν, στρατιωτικοποίησιν των τμημάτων και επίτευξιν τελείας ομοιογενείας των τμημάτων.

Εκ των συμπλοκών ας έδωσεν ομάς εξ 11 ανδρών εις Σμόκοβον εκ της επιθετικής ενεργείας τμήματος του 52ου Συν/τος εις Στενά Ζηλευτού και εκ της συμπλοκής ην έδωσαν τμήματα του 51ου Συν/τος εις Βλάσδο - Πορτίτσα διεπιστώθη ότι τα τμήματα μας στρατιωτικοποιηθέντα ήδη απέκτησαν μαχητικότητα και επιθετικόν πνεύμα, όπερ πρέπει να διακρίνη άπαντα τα τμήματα του ΕΛΑΣ.

Η Διοίκησις Μεραρχίας υπερήφανος διά τα μέχρι τούδε επιτευχθέντα αποτελέσματα είναι βεβαία ότι εις το μέλλον τα τμήματα ολοκληρώνοντα τας προσπαθείας των θα παρουσιάσουν εξαιρετικόν έργον αντάξιον προς τας προσδοκίας του αγωνιζομένου Λαού.-

Σ. Δ. Μεραρχίας 18-3-44

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ 51 Συν/μα ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ 54ον Σύνταγμα (προς γνώσιν) 1/5 Τάγμα Γούρας.-

Η Διοίκησις Μεραρχίας

Κ. ΤΣΑΜΑΚΟΣ Σ. ΖΑΧΑΡΙΑΣ

Διά την ακρίβειαν Το ΙΙΙον Γραφείον (Τ. Υ.)

138

Ε. Λ. Α. Σ.XVI MEΡΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. 1973

ΔΙΑΤΑΓΗ

Κοινοποιούμεν κατωτέρω την υπ' αρίθμ. 1805/12-3-44 Διαταγήν του Γενικού Στρατηγείου και παρακαλούμεν όπως λάβητε γνώσιν ταύτης.-ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙΌλα τα τμήματα και σχηματισμοί Μεραρχίας 4ον Σύνταγμα

Σ. Δ. Μ. 18-3-44 Η ΧVΙ Μεραρχία κ. δ. Ο επιτελάρχης Α. Παπαθανασίου

Διά την ακρίβειαν Το Ιον Γραφείον (Τ. Υ.)

Ε. Λ. Α. ΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛ. - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. 1805

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗ

Μέχρι τούδε ο ΕΛΑΣ όργανον της Λαϊκής θελήσεως και του Εθνικοαπελευθερωτικού αγώνος της Ελλάδος, ανεπτύχθη και εξεπλήρωσε την αποστολήν του υπό τας διαταγάς της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΛΑΣ τελούσης υπό ευρυτέραν κατεύθυνσιν της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜ.-

Ο έκδηλος λαϊκός πόθος και αι επιτακτικαί ανάγκαι του Εθνικού αγώνος επέβαλον την δημιουργίαν ενός υπευθύνου κεντρικού πολιτικού

οργάνου εδρεύοντος εις την ελευθέρα Ελλάδα και σκοπούντος την συνένωσιν όλων των εθνικών δυνάμεων, τον συντονισμόν του απελευθερωτικού αγώνος, την ανωτέραν Διοίκησιν των ελευθερουμένων περιοχών της χώρας την ανακούφισιν των επειγουσών αναγκών του υποφέροντος εκ στερήσεων πληθυσμού και ιδία του πυροπαθούς και πολεμοπαθούς και, τέλος την εξασφάλησιν της ομαλής εισόδου της χώρας εις τον ελεύθερον πολιτικόν βίον.-

Εν όψει των ανωτέρω εθνικών αναγκών και της εκκλήσεως των Κεντρικών Επιτροπών του ΕΑΜ και ΕΛΑΣ, εσχηματίσθη από της 10-3-44 εντός της ελευθέρας Ελλάδος η «Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης» ήτις ορκισθείσα ενώπιον αντιπροσώπων του κλήρου, του Λαού και του Στρατού την 12ην τρέχοντος ανέλαβε τα καθήκοντα της.-

Κατόπιν τούτου η ενταύθα ευρισκομένη πληρεξούσιος αντιπροσωπεία της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜ δεόντως, εξουσιοδοτημένη ενέκρινε διά της από 11ης Μαρτίου ε. ε αποφάσεως της την υπαγωγήν όλων των δυνάμεων του ΕΛΑΣ υπό τας Διαταγάς της « Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης».-

Εις εκτέλεσιν της αποφάσεως ταύτης τίθεμεν από σήμερον υπό τας διαταγάς της ανωτέρω Πολιτικής Επιτροπής απάσας τας δυνάμεις του ΕΛΑΣ.-

Η μέχρι τούδε ασκουμένη παρά του Γεν. Στρατηγείου εποπτεία επί των οργάνων της Αυτοδιοικήσεως μεταβιβάζεται επίσης εις την Π. Επιτροπήν.-

Σ. Δ. Γεν. Στρατηγείου 12-3-44Στέφανος ΣαράφηςΓεώργιος Σάντος

139

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ (Π. Ε. Ε. Α.)

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΠΙ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ

ΠΙΝΑΞ Ιος

Συνθέσεως μαχήμων Μονάδων του Ε. Λ. Α. Σ.

ΠΕΖΙΚΟΝ

Ι. ΛΟΧΟΣ ΑΚΡΟΒΟΛΙΣΤΩΝ

Ι.- ΟΜΑΣ ΜΑΧΗΣ Ι Αρχηγός της ομάδος Υπαξιωματικός ή άλλος ικανός

Αρχηγός Ι Καπετάνιος βοηθός και Επιμελητής 2 Στοιχεία - έκαστον των 4 ανδρών μεθ' ενός ατομικού,

αυτομάτου όπλου, το δυνατόν ικανόν να εκτελή δραστική βολή μέχρι των 500 μέτρων (Τόμσον ή στάγερ) ή δι' όλην την ομάδα ένα τουλάχιστον οπλοπολυβόλου ικανού να εκτελή δραστική βολή μέχρι 1000 μέτρων, ώστε το ένα στοιχείον θα είναι ακροβολιστών και το έτερον οπλοπολυβολητών.-

Αρχηγοί στοιχείων οι ικανώτεροι και ανδρειώτεροι αντάρται.

2.- ΔΙΜΟΙΡΙΑ Ι Αρχηγός Αξιωματικός ή δοκιμασμένος άλλος ικανός

Αρχηγός. Ι Καπετάνιος βοηθός και Επιμελειτής. 2 Αντάρται σύνδεσμοι, ων ο Ι δύναται να είναι νοσοκόμος. Ι Αντάρτης παρατηρητής και σηματοδότης. 3 Ομάδες μάχης.-

3.- ΛΟΧΟΣ Ι Διοικητής Αξιωματικός Ι Καπετάνιος βοηθός και Επιμελητής Ι Υπαξιωματικός ως επιλοχίας

Ι Υπαξιωματικός ή Αντάρτης βοηθός Επιμελειτού (συτιστής)

3 Αντάρται σύνδεσμοι 2 Αντάρται παρατηρηταί και σηματοδόται ων ο Ι δύναται να

είναι σαλπιγκτής Ι Νοσοκόμος Αντάρτης 3 Διμοιρίαι 4η Διμοιρία δύναται να σχηματισθή, εάν ο Λόχος είναι

ανεξάρτητος και διαθέτει ατομικούς όλμους ή πολυβόλα εκ τούτων μέχρι 2 το πολύ.

ΙΙ.- ΛΟΧΟΣ ΠΟΛΥΒΟΛΩΝ

Ι.- ΣΤΟΙΧΕΙΟΝ Ι Αρχηγός Ι Σκοπευτής Ι Γεμιστής Ι Βοηθός γεμιστού αν υπάρχει ανάγκη κατά σύστημα 2 Προμηθευταί 2 Ημιονηγοί 2 Ημίονοι διά την μεταφοράν πολυβόλου και πυρομαχικών

εις ταινίας

2.- ΔΙΜΟΙΡΙΑ Ι Διοικητής Αξιωματικός ή και Υπαξιωματικός Ι Καπετάνιος βοηθός και Επιμελειτής Ι Παρατηρητής και σηματοδότης ή τηλεμ/τής 2 Στοιχεία 2-4 αναπληρωματικούς σκοπευτών και γεμιστών. Εάν η διμοιρία είναι ανεξάρτητος, τόσους επί πλέον ημίονους

μετά των ημιονηγών των, όσους φόρτους πυρομαχικών δύναται να διαθέση.-

3.- ΛΟΧΟΣ Ι Διοικητής Ι Καπετάνιος βοηθός και επιμελητής. Ι Υπαξιωματικός ως Επιλοχίας

Ι Αντάρτης ως βοηθός Επιμελειτού (σιτιστής) 2-3 αντάρτες σύνδεσμοι αναλόγως των υπαρχουσών

Διμοιριών 2 Αντάρται παρατηρηταί και σηματοδόται Ι Νοσοκόμος 3 Κανονικώς Διμοιρίαι τόσους επί πλέον ημιόνους μετά των ημιονηγών των όσους

φόρτους πυρομαχικών δύναται να διαθέση.

ΙΙ.- ΛΟΧΟΣ ΟΛΜΩΝ ΣΥΝΟΔΕΙΑΣ

Ι.- ΣΤΟΙΧΕΙΟΝ Ι Αρχηγός Ι Σκοπευτής Ι Γεμιστής Ι Βοηθός γεμιστού 2 Προμηθευταί 2 ή περισσότεροι ημιονηγοί 2 '' '' αναλόγως των διατιθεμένων

πυρομαχικών ημίονοι διά την μεταφοράν των πυρομαχικών του Όλμου

2.- ΔΙΜΟΙΡΙΑ Ι Διοικητής Ι βοηθός Καπετάνιος και Επιμελειτής Ι Παρατηρητής και σηματοδότης 2 Στοιχεία (δύο Όλμοι) Επί πλέον τόσους ημιόνους μετά των ημιονηγών των, όσους

φόρτους πυρομαχικών δύναται να διαθέση.-

3.- ΛΟΧΟΣ Ως ο Λόχος Πολυβόλων αλλά με δύο Διμοιρίες κανονικώς.

ΙV.TAΓΜΑ

Ι Διοικητής, ανώτερος Αξιωματικός ή και Λοχαγός Ι Καπετάνιος βοηθός

Ι Αξιωματικός, Υπαξιωματικός ή κατάλληλος αντάρτης των πληροφοριών.(ομάς Δ/σεως υπό τον Αξ/κόν πληροφοριών)

Ι Επιμελειτής Ι Ιατρός Ι Αντάρτης γραφεύς Διοικητού και τηρητής αρχείου Ι Αντάρτης γραφεύς και βοηθός Επιμελειτού 3 Αντάρται σύνδεσμοι 3 Αντάρται τηλεφωνιταί και σηματοδόται, ων ο ένας να

είναι σαλπιγκτής Ι Νοσοκόμος 8 Τραυματιοφορείς 3 Λόχους ακροβολιστών Εάν το Τάγμα διαθέτει ανάλογα μηχανήματα δύναται να

σχηματισθή Λόχος πολυβόλων περιλαμβανομένων 1-3 Διμοιρίες πολυβόλων κανονικώς 3 Διμοιρίες ατομικών

όλμων 2 εις ομάδα .- Διμοιρίαν βαρέων Όλμων συνοδείας του Ι ή

ανά 2 όλμων εάν το Τάγμα είναι ανεξάρτητον.

V.- ΣΥΝΤΑΓΜΑ

Ι Διοικητής ανώτερος Αξιωματικός Ι Καπετάνιος βοηθός Ι Αξιωματιικός Υπασπιστής Ι Αξιωματικός επί των πληροφορειών Ι Αξιωματικός ή Υπαξιωματικός επί των διαβιβάσεων Ι Ιατρός Αξιωματικός Ι Επιμελειτής Αξιωματικός Ι Αξιωματικός ή Υπαξιωματικός κατάλληλος Ταμίας Ι Αξιωματικός ή Υπαξιωματικός Στρατολογίας και

Οπλισμού

2.- ΛΟΧΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ I Αξιωματικός Διοικητής Ι Καπετάνιος βοηθός, και Επιμελειτής Ι Υπαξιωματικός ως Επιλοχίας

Ι Αντάρτης βοηθός Επιλοχίου (συτιστής)

ΟΜΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ υπό τον Επιλοχίαν

3 Αντάρται γραφείς Υπασπιστού και Στρατολογίας 2 '' σύνδεσμοι και αγγελιοφόροι 4 '' βοηθοί Επιμελειτού ων ο Ι γραφεύς, και ο έτερος

επί των δαπανών Ι '' εις την υπηρεσίαν του Διοικητού Συν/τος ως

ιποκκόμος 2 Αντάρται ων ο Ι οπλοδιωρθωτής και ο έτερος πεταλωτής Ι '' Νοσοκόμος 2 '' δι' αγέλην σφαγίων 2 '' μάγειροι ων ο Ι του Λόχου ημιονηγοί και ιπποκόμοι αναλόγως διατιθεμένων κτηνών.

ΟΜΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΕΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΩΝ (υπό τον Αξ/κό πληροφορειών)

Ι Αντάρτης γραφεύς και βοηθός Αξ/κού πληροφορειών 3 Αντάρται παρατηρηταί 5 Αντάρται τηλεφωνιταί - διαβιβασταί, εις συνεργείον

ΔΙΜΟΙΡΙΑ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ

Ι Διοικητής Αξ/κός Ι Καπετάνιος βοηθός και Επιμελειτής 3 ομάδες έκαστη των 8 ανδρών εκάστης αποτελούσης

συνεργείον Όλοι οι άνδρες εκάστης ομάδας πρέπει να είναι ειδικώς

εκπαιδευμένοι εις τα των καταστροφών και της καλής χρησιμοποιήσεως όλων των υπό του Ε. Λ. Α. Σ. χρησιμοποιουμένων εκκρηκτικών υλών.-

3.- ΛΟΧΟΣ Ή ΔΙΜΟΙΡΙΑ ΟΛΜΩΝ ΣΥΝΟΔΕΙΑΣ Αν διατίθενται τοιούτοι και αναλόγως των διατεθιμένων.- Αν μόνον στοιχείον ή Διμοιρία διατίθεται, δύναται να

προσκολλυθή εις τον Λόχον Διοικήσεως εφ' όσον δεν θα έχει διατεθή εις εν των Ταγμάτων. Αντιαρματικά και αντιεροπορικά όπλα αν υπάρχουν

δύναται να αποτελέσουν Διμοιρία , του Λόχου τούτου, ότε θα ονομάζεται Λόχος Μηχανημάτων ή και να οργανωθώσι εις, ίδιον Λόχον αν ο αριθμός, το επιβάλλει. Τα όπλα ταύτα ελλείψει ειδικών στόχων θα χρησιμοποιούνται και ως τοιαύτα συνοδείας Πεζικού κατ' αυτομάτων όπλων του εχθρού ιδία.-

4.- ΤΑΓΜΑΤΑ Κανονικώς 3.- Εν αδυναμία δι' έλλειψιν δυνάμεως 2.- Εάν η δύναμις δεν επιτρέπει ή τον σχηματισμόν ενός μόνον

Τάγματος θα σχηματίζεται το Τάγμα ως ανεξάρτητον με αριθμόν τον του Συν/τος.

ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΝ

ΠΥΡΟΒΟΛΑΡΧΙΑ

Ι.- ΣΤΟΙΧΕΙΟΝ ΒΟΛΗΣ Ι Αρχηγός, Υπαξιωματικός ή εν ελλείψει, αντάρτης

κατάλληλος.- Ι Δεκανεύς στοιχείου Ι Σκοπευτής Ι Χειριστής κλείστρου Ι Χειριστής ρυθμιστήρος Ι Προμηθευτής πυροβόλου Ι '' Ρυθμιστήρος ημιονηγοί και ημίονοι οι αναγκαιούντες διά την μεταφοράν

Πυροβόλου πυρομαχικών αναλόγως του συστήματος και διαμετρήματος του Πυροβόλου. Πάντως καταβάλεται φροντίς να υπάρχουν δύο φόρτοι πυρομαχικών εις το στοιχείον της.-

ΜΗΧΑΝΙΚΟΝ

Ι.- ΔΙΜΟΙΡΙΑ ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΩΝ Ι Διοικητής Αξιωματικός Ι Καπετάνιος βοηθός και Επιμελειτής Ι Αρχηγός 2 Βοηθοί Β' τηλεφωνιταί και εγκαταστάται γραμμών 15 Αντάρται εις 3 συνεργεία των 5 ανδρών ων Ι αρχηγός

Γ' Οπτισταί

7 Οπτισταί και σηματοδόται εις 3 συνεργεία και Ι Αρχηγός

2.- ΔΙΜΟΙΡΙΑ ΣΚΑΠΑΝΕΩΝ Ι Διοικητής Ι Καπετάνιος βοηθός και Επιμελειτής 2 Συνεργεία των 10 ανδρών ων Ι Αρχηγός

3.- ΛΟΧΟΣ

Ι Διοικητής Ι Καπετάνιος βοηθός και Επιμελειτής Ι Υπαξιωματικός ως Επιλοχίας Ι Αντάρτης βοηθός Επιμελειτού (συτιστής) 3 '' σύνδεσμοι Ι '' Νοσοκόμος Ι Διμοιρία Διαβιβάσεων 2 Διμοιρίες σκαπανέων Εις την ομάδα Διοικήσεως ή τας Διμοιρίας επί πλέον

ημιονηγούς αναλόγως των διατεθεμένων ημιόνων αν διατίθενται διά την μεταφοράν των διαφόρων υλικών.-

Αι διμοιρίαι Σκαπανέων δέον να έχουσι εκπαιδευθή μετ' ιδιαζούσης προσοχής εις τας πάσης φύσεως καταστροφάς και την χρησιμοποίησιν όλων των χρησιμοποιουμένων υπό του Ε. Λ. Α. Σ. εκκρηκτικών υλών (Αγγλικών)

Στην έδρα της Επιτροπής τη 20 Μαρτίου 1944Ο Γραματεύς των ΣτρατιωτικώνΕμμ. Μάντακας Υποστράτηγος

ΠΙΝΑΞ 2ος

Οπλισμού και Πυρομαχικών

Η πολυμορφία του οπλισμού, η ανεπάρκεια των πυρομαχικών, η έλλειψις και η ανομοιομορφία της εξαρτήσεως και άλλοι λόγοι καθιστώσι την σύνταξιν τοιούτου πίνακος δυσκολοτάτη και την ύπαρξιν πραχτικώς ανεφάρμοστη.

Διά τούτο παρέχονται αι κάτωθι γενικαί εντολαί.

Ι. Εκτός των ανταρτών που έχουν ατομικά αυτόματα όπλα, των σκοπευτών και γεμιστών οπλοπολυβόλων, πολυβόλων, όλμων και αντιαρματικών, πάντες οι λοιποί πρέπει να έχουσι ατομικό όπλο μακρόν ή βραχύκανον (αραβίδα).

Οι ιππείς αραβίδα και μόνον εν ελλείψει μακρόν.

ΙΙ. Οι Αξιωματικοί, καπετάνιοι Τάγματος και άνω, σκοπευταί και

γεμισταί οπλοπολυβόλων, όλμων και αντιαρματικών όπλων, να έχουσι πιστόλιον ή περίστροφον και εν ελλείψει αραβίδα πλην των σκοπευτών.

Οι λοιποί άνδρες των ομάδων μάχης Πεζικού και ανά μίαν χειροβομβίδα έκαστος, οι λοιποί υπηρέται πολυβόλων, όλμων και αντιαρματικών και οι υπηρέται στοιχείων βολής πυροβολικού, αραβίδα.

Πάσα φροντίς να καταβάλλεται διαρκώς διά τον όσο το δυνατόν μεγαλύτερον εφοδιασμόν εις πυρομαχικά, σχηματιζομένων αποθεμάτων εις καταλλήλους τόπους αν πλεονάζουν.

Συνεχής πάντως επίβλεψις πάντων των καπετάνιων και όλων των Αξιωματικών και Αρχηγών πρέπει να ενασκήται, ώστε αι Μονάδες και τα τμήματα να φέρουσι πάντοτε μαζί των

α) Κάθε ατομικό όπλο 100 τουλάχιστον φυσίγγια επί των ανδρών, πλην των δύο (2) οπλοπολυβόλων, οίτινες να έχουσι 70 φυσίγγια διά το όπλον των και 80 διά το οπλοπολυβόλον.

β) Διά κάθε ατομικό αυτόματο 500 φυσίγγια τουλάχιστον (240 ο σκοπευτής, ανά 60, οι τρεις άλλοι άνδρες του στοιχείου και 100 εις μεταγωγικόν, αν υπάρχη ένα αυτόματον των 500 μέτρων δι' όλον το στοιχείον, 240 ο σκοπευτής και 300 εις μεταγωγικόν αν το αυτόματον εκτελεί δραστικήν βολήν κάτω των 400 μ.).

γ) Διά κάθε οπλοπολυβόλον 1000 τουλάχιστον φυσίγγια (8Ο επί του σκοπευτού 300 επί του γεμιστού, αν έχη πιστόλιον, άλλως 120 και 80 επί εκάστου προμηθευτού. Τα λοιπά επί μεταγωγικού.)

δ) Διά κάθε πολυβόλον 2000 τουλάχιστον φυσίγγια επί μεταγωγικού.

ε) Διά κάθε όλμον ή πυροβόλον περί τα 60 εως 100 βλήματα.

στ) Διά κάθε αντιαρματικόν περί τα 150 βλήματα. ζ) Διά κάθε πιστόλιον ή περίστροφον περί τα 24 φυσίγγια.

6.- Διά την διευκόλυνσιν και το δυνατόν καλυτέραν εξασφάλισιν του ανεφοδιασμού εις, πυρομαχικά, ανάγκη να καταστή το δυνατόν ομοιόμορφος ο οπλισμός, των διαφόρων μονάδων.

Αν τούτο παρουσιάζει μεγάλας δυσκολίας διά τας μεγαλυτέρας (Τάγματος και άνω) Μονάδας, πρέπει να καταβληθή φροντίς να πραγματοποιηθή προοδευτικώς διά τας Μονάδας μάχης, Διμοιρίας, Λόχους, και συν τω χρόνω Τάγματα και αντιστοίχους , Μονάδας των

άλλων όπλων.7.- Διά την μεταφοράν των πυρομαχικών από όσους στερούνται

μέσων, εκάστη Μονάς από της ομάδος μάχης μέχρι του Συν/τος να μεριμνήση να κατασκευασθώσι κατάλληλα σακίδια από κάθε δυνάμενον να χρησιμοποιήση μέσον (δέρμα, ύφασμα βαμβακερό ή μάλλινο κ.λ.π)

Μάλιστα καλόν θα ήτο τα Συντάγματα να μελετήσουν και να καθιερώσουν έκαστο δι' εαυτό αναλόγως των μέσων που δύναται να εξεύρη ένα ωρισμένο τόπο δι' όλας τας μονάδας του.

Στην έδρα της Επιτροπής τη 20 Μαρτίου 1944 ΟΓραμματεύς των Στρατιωτικών Εμμ. Μάντακας Υποστράτηγος

140

Ε. Λ. Α. Σ. ΑΠΟΡΡΗΤΟΝΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙΑριθ. Α. Π. 161.-

ΔΙΑΤΑΓΗ

Κατωτέρω κοινοποιούμεν εν αντιγράφω την υπ' αριθ. Α.Π. 202/24. 3.1994 Διαταγήν Γραμματείας Στρατιωτικών της Π. Ε. Ε. Α. περιλαμβάνουσαν οδηγίας διά τα Επιτελεία και τας Διοικήσεις των Μονάδων μέχρι Λόχου συμπεριλαμβανομένου, αφορώσας την τηρητέαν στάσιν έναντι των Ταγμάτων Ασφαλείας (Ράλληδες - Τσόλιαδες) και εντελλόμεθα την ακριβή προς ταύτην συμμόρφωσιν υπό πάντων.-

Πάσαν παράλειψιν ή αμέλειαν θέλομεν ελέγξει αυστηρώς .Αναφέρατε λήψιν.-

Παραλήπται Ι, ΙΙΙ, VII, ΙΧ, Χ, ΧΙΙΙ, ΧVI Μεραρχίαι.- Vη Ταξιαρχία Σχολή Εφ. Αξιωματικών 3/7 Σύνταγμα Ιππικού Λόχος Δ/σεως

Π. Ε. Ε. Α.ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝΔ/ΣΙΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ

Αριθ. Α. Π. 202.-

Προς

Το Γενικόν Στρατηγείον ΕΛΑΣ

Εν συνεχεία προς τας οδηγίας υπ' αριθ. 1 παρ. ΙΙΙ, τας οποίας και υπενθυμίζομεν, έχομεν την τιμήν να αποστείλωμεν συνημμένως οδηγίες για τον κατά των Ράλληδων αγώνα και να παρακαλέσωμεν όπως κοινοποιηθούν αύται εις τα Επιτελεία και τους Διοικητάς των Τμημάτων μέχρι και του Λόχου συμπεριλαμβανομένου. Επίσης παρακαλούμεν όπως εκδώσητε σχετικάς διαταγάς ίνα γίνη ευρεία ανάλυσις του ζητήματος εις όλους τους αντάρτας, καταδειχθή δε εις αυτούς η ανάγκη της μετά φανατισμού επιδιώξεως της άμα τη εμφανίσει των οπουδήποτε καταπολεμήσεως των.-

Στην έδρα της Π. Ε. Ε. Α. 24 Μαρτίου 1944Ο Γραμματεύς των Στρατιωτικών

Εμμ. ΜάντακαςΥποστράτηγος

Διά την ακρίβειανΗ Δ/σις Διοικητικού

Π. Ε. Ε. Α. ΑπόρρητοςΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝΔ/ΣΙΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ

ΟΔΗΓΙΕΣ

Για τα Επιτελεία των Μονάδων και τις ΔιοικήσειςΣυνταγμάτων, Ταγμάτων και Λόχων.

Δεν διαφεύγει βέβαια κανενός την αντίληψη ο σοβαρώτατος κίνδυνος που αποτελεί για την Πατρίδα μας, το Λαό μας και ιδιαίτερα για

το απελευθερωτικό μας κίνημα η οργάνωση των λεγομένων Ταγμάτων Ασφαλείας δήθεν, του προδότη Ράλλη.

Στους άνδρες των Ταγμάτων αυτών ο Λαός μας έβγαλε χαρακτηριστικά το όνομα "ΡΑΛΛΗΔΕΣ". Υπογραμμίζομεν ότι η δράση των Ράλληδων είνε καθαρά προδοτική και από κάθε πλευρά αντεθνική, διότι :

α) Παίρνουν όπλα, πυρομαχικά και παντοειδές υλικό από τους Γερμανούς που αποδεικνύει ότι οι Γερμανοί έχουν απόλυτη εμπιστοσύνη σ' αυτούς και τους οπλίζουν, τους τρέφουν και τους εφοδιάζουν για να τους χρησιμοποιησουν για τις ανάγκες των τις πολεμικές εναντίον των άλλων Ελλήνων.-

β) Συμπράττουν ανοιχτά με τους Γερμανούς, τους βοηθούν πιστά και με κάθε δυνατό τρόπο αντικαθιστούν αυτούς, ως υποτακτική των φρουρά, σε ολοένα και κυριότερες πόλεις κι' έτσι ελευθερώνονται αι Γερμανικαί φρουραί διά να χρησιμοποιηθούν αλλού και ιδιαίτερα κατά των ανταρτών μας.-

γ) Εις τας Αθήνας, Πειραιά και λοιπάς πόλεις έχουν αναλάβει ανοιχτά εξοντωτικό πόλεμο ενάντια στις απελευθερωτικές οργανώσεις μας, που τελευταία καταλήγει σε αληθινές μάχες (Κοκκινιά, Φιλαδέλφεια). Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούν κάθε δυνατό μέσο, σύμπραξη με τη ΓΚΕΣΤΑΠΟ, χαφιεδισμό, ατομικάς πληροφορίες σαν γνώστες προσώπων και πραγμάτων , υποδείξεις εξεχόντων αγωνιστών, συλλήψεις ομήρων, εκδιωγμούς οικογενειών, λεηλασίες περιουσιών κλπ. Πόσο μεγάλη ζημιά στον αγώνα μας κάνουν με αυτές τις μεθόδους των, καταλαβαίνει ο καθένας μας όταν σκεφθή ότι χωρίς τις υπηρεσίες τους οι Γερμανοί θα ήσαν ακατατόπιστοι και επομένως πολύ διστακτικοί στις ενέργειες των και σχεδόν τυφλοί, χωρίς να εξαιρεθή και αυτή η ΓΚΕΣΤΑΠΟ.-

δ) Με την τρομοκρατία που εξασκούν στο Λαό, με τα άφθονα τρόφιμα και χρήματα που διατίθενται γι' αυτούς και με το δόλωμα του ευκόλου πλουτισμού είνε πιθανό (λίγο βέβαια ευτυχώς) να κλονίσουν μερικούς ασθενείς τον χαρακτήρα ή πειναλέους Έλληνας και μάλιστα εκείνους που είτε φρονούν απαισιόδοξα ότι ο πόλεμος θα κρατήση πολύ ακόμα, είτε αμφιβάλλουν για τη νίκη των Συμμάχων και έτσι να τους παρασύρουν σε σύμπραξη μαζί τους. Εξ άλλου η τρομοκρατία και ιδίως η

σύλληψη ομήρων και η καταδίωξη των οικογενειών των αγωνιστών μας, είνε πιθανό να επιδράση στους κατοίκους και στις οργανώσεις μας των πόλεων και χωρίων να χαλαρώσουν ούτοι τις προσπάθειες τους για την άμεση και θετική βοήθεια στον αγώνα μας.-

ε) Επειδή , σαν Ρωμηοί, ξέρουν καλά τα εδάφη μας και τους είνε εύκολο να μάθουν τα πρόσωπα και τις μέθοδες ενεργείας μας, μας είνε άμεσο και επικίνδυνο εμπόδιο τόσο στις κινήσεις των στρατιωτικών τμημάτων μας όσο και στον εφοδιασμό μας με τρόφιμα και άλλα υλικά. Τον εφοδιασμό μας αυτό είνε μάλιστα δυνατό να παραβλάψουν σημαντικά.-

στ) Σαν εξωμότες, σύμμαχους υποτακτικούς του εχθρού και στους συνεργάτες του πρέπει να τους αντιμετωπίζουμε με φανατισμό. Γιατί, εκτός του ότι μεγαλώνουν σημαντικά τις δυσκολίες στον κατά των Γερμανών ιδιαίτερο αγώνα μας, δυσχεραίνουν και γενικά την πολεμική προσπάθεια των Συμμάχων μας και μάλιστα τις επιχειρήσεις των στην Βαλκανική. Επί πλέον και ύστερα από το διώξιμο των Γερμανοβουλγάρων από το έδαφος μας, θα μας δημιουργήσουν πράγματα που ίσως, έστω και για λίγο μας απασχολήσουν από σοβαρότερα καθήκοντα μας.-

Από τα παραπάνω καταννοεί ο καθένας μας ότι, αν πρόκειται να κρίνουμε από το μέγεθος της ζημιάς που μας προξενούν, θα χαρακτηρίσουμε τους "Ράλληδες" ως τον υπ' αριθ. 1 κίνδυνο, μεγαλύτερο κατά πολύ και απ' αυτόν τον Γερμανικό. Και ότι έχομε συμφέρον αμέσως από την αρχή να μην τους αφήσουμε να ριζώσουν πουθενά και κυρίως στην ύπαιθρο.-

Είναι λοιπόν επιτακτική και επείγουσα ανάγκη να επιζητούμε να έλθουμε στα χέρια μια ώρα νωρίτερα με τον εχθρό αυτόν τον εξωμότη και προδότη. Να αναλάβουμε δηλαδή ενάντια σ' αυτούς αγώνα άμεσο επιθετικό, αγώνα συνεχή και χωρίς οίκτο, αγώνα εξόντωσης. Πρέπει να τονώσουμε την υπηρεσία κατασκοπείας και πληροφοριών. Πρέπει ευθύς σαν πεισθούμε ότι είνε δυνατό να χτυπηθούν ούτοι, αποτελεσματικά στα σημεία που έχουν ήδη εγκατασταθή, να οργανώνουμε άμεσο και δραστική επίθεση εναντίον τους για τη συντριβή και εξόντωσή τους. Η, αν πληροφορηθούμε κινήσεις των Ράλληδων προς νέες κατευθύνσεις, να αναλαμβάνουμε επίσης ταχεία επιθετική εναντίον τους επιχείρηση, με το

σκοπό να προλάβουμε την εγκατάσταση τους σε νέα σημεία. Πρέπει τα Επιτελεία να μελετήσουν και να συντονίσουν τις τέτοιες προσπάθειες. Στον αγώνα αυτό δεν πρέπει να διστάσωμε μπροστά σε τίποτε. Είνε γνωστή σε όλους άλλως τε η τελευταία κοινή διακήρυξη και προειδοποίηση για τους Ράλληδες η οποία εξεδόθη απ' όλες τις Ελληνικές οργανώσεις, τη Κυβέρνηση Τσουδερού και τη Συμμαχική Επιτροπή. Δεν πρέπει να μας σταματήση ούτε και αυτή η απειλή ότι, πιθανόν να καούν χωριά. Το Έθνος παίζει τον υπέρ όλων αγώνα και εάν την απειλή αυτή την ελαμβάναμε υπ' όψει προκειμένου για επιχείρηση κατά των Γερμανών, δεν είνε βέβαια δυνατό να ισχύση τούτο και για τους Ράλληδες. Τότε την ευθύνη δεν θα την φέρουμε εμείς, αλλά οι προκαλούντες Ράλληδες. Ας είνε λοιπόν το σύνθημα σε κάθε διοικητή τμήματος και σε κάθε αντάρτη :"κτύπημα στους Ράλληδες παντού όπου εμφανισθούν. Θάνατος στους Ράλληδες πριν και από αυτούς τους Γερμανούς".-

Είμεθα βέβαιοι ότι τις παρούσες οδηγίες θα εκτιμήσουν όλοι σε όλη τους την έκταση και ότι θα ρίξουν όλη τους την ενέργεια στην καταπολέμηση του πρωτοφανούς για την ιστορία προδοτικού κινδύνου που διατρέχει ο Εθνικός Λαϊκός αγώνας και γενικά η Πατρίδα μας.-

Στην έδρα του Π. Ε. Ε. Α. 24 Μαρτίου 1944 Ο Γραμματέας της Δικαιοσύνης

Εμμ. Μάντακας

Διά την ακρίβειαν Υποστράτηγος

Η Δ/σις Διοικητικού

141

Πολ. Επιτρ. Εθν. Απελ.Γραφ. Προέδρου Στην Έδρα ΕπιτροπήςΑριθμ. Ε.Π. 26-3-44

Προς

Τον Αρχηγόν των Ενόπλων Σωμάτων

ΕΚΚΑ

Για την επέτειο της Εθνικής μας ανεξαρτησία Σας στέλνομεν τους φιλικούς μας χαιρετεισμούς Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθερώσεως που αποτελεί ένα ακόμη βήμα προς την Εθνική ενότητα μας μετά τον οριστικόν διακανονισμό των σχέσεων των ενόπλων ελληνικών Σωμάτων, που μάχονται εναντίον Γερμανο-βουλγάρων καταχτητών της πατρίδος μας.

Η Πολιτική επιτροπή αποτελείται από τους κ. στρατηγούς Ευρ. Μπακιρτζήν και Μάντακαν Γωργ. Σιάντον, Ηλίαν Τσιριμώκον και Κώσταν Γαβριηλίδην και αποσκοπεί στην πραγματοποίηση γενικής πολιτικής και στρατιωτικής ενότητας του Έθνους, για τον αγώνα εναντίον των Καταχτητών και των ιδιωτών συνεργατών τους κι'όχι για υποταγή του έθνους σ' αυτούς. Στην απόφαση αυτή καταλήξαμεν με πλήρη και βαθεία συναίσθηση των υπερτάτων συμφερόντων του έθνους και του ελληνικού λαού, που επιβάλλουν ιδιαίτερα σήμερα, σε όλους τους Έλληνας πολίτας και στρατιωτικούς και σε όλες τις οργανώσεις και τα Κόμματα που αγωνίζονται μέσα στη χώρα και στο εξωτερικό να δώσουν τα χέρια και να

ενωθούν για να καταφέρουν πιο σύντομα και πιο αποτελεσματικά το χτύπημα των ξένων καταχτητών και των ελληνοφώνων συνεργατών τους.

Η επιτροπή μέσα στις προσπάθειες που καταβάλλει από την πρώτη μέρα της συγκρότησίς της για την πραγματοποίηση της γενικής πολιτικής ενότητας, που είναι η λαχτάρα και ο ενδόμυχος πόθος όλων των αγωνιζομένων Ελλήνων κάνει θερμάς εκκλήσεις και σε σας να θέσετε όλο το βάρος σας στην πλάστιγγα της γενικής ενότητας του εθνικού μας αγώνα.

Όλα τα μέλη της πολιτικής επιτροπής Εθνικής Απελευθερώσεως πιστεύουν ότι σείς που κατανοείται περισσότερον από κάθε άλλον την ανάγκη της ενότητας του έθνους ιδιαίτερα της σημερινής εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικοστρατιωτικής συνθήκης, θα εργασθήτε με όλες τις δυνάμεις σας για την σύντομη πραγματοποίηση του σκοπού αυτού.

Σας αποστέλλουμε εσωκλείστως και ένα έντυπο της ιδρυτικής πράξεως.

Με φιλικούς χαιρετισμούς Ο Πρόεδρος της Π.Ε.Ε.Α.

Και φέτος γιορτάζουμε την επέτειο της Εθνικής μας ανεξαρτησίας με σκλαβωμένες ακόμη τις περισσότερες περιοχές της χώρας μας.

Σαν σήμερα στις 25 του Μάρτη του 1821 πρωτάναψε η πυρκαϊά της επανάστασης, φούντωσε σιγά σιγά, ξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα, έσπασε τις αλυσσίδες της σκλαβιάς και μας έδωσε αυτό που χάσαμε την άνοιξη του 1941, την Εθνική μας Ανεξαρτησία που σαρώθηκε και αυτή μαζί με τη λευτεριά τόσων άλλων λαών, από τη θύελλα του Γερμανοσλαυϊκού φασισμού και των Βουλγάρων.

Πολλές ομοιότητες και αναλογίες υπάρχουν ανάμεσα στο τότε Εθνικό ξεσήκωμα και στο τώρα.

Τα προβλήματα που ορθώθηκαν μπροστά μας με αξιότητα το 1941 με το στραγγάλισμα της Εθνικής μας λευτεριάς, είναι τα ίδια κι' απαράλλαχτα με τα προβλήματα που η άμεσως λύση τους επέβαλε το πανεθνικό ξεσήκωμα των δοξασμένων προγόνων μας του 21, ύστερ' από πολυπυκραμένη σκλαβιά στον Τούρκο τότε καταχτητή. Με το αίμα εκείνων ακριβώς των προγόνων μας ποτίστηκε και μεγάλωσε το κρουστόφυλλο δένδρο της Εθνικής μας Λευτεριάς που ξέρανε απότομα

πριν δυόμισυ χρόνια ο καφτερός Λύβας του Γερμανικού φασισμού.Και σήμερα αγωνιζόμαστε για τον ίδιο σκοπό. Δολοφονούμαστε,

πεινάμε, εξοντωνόμαστε και πολεμάμε για να ξαναποχτήσουμε τη χαμένη εκείνη κληρονομία, διώχνοντας απ'το σπίτι μας τις βάρβαρες και αρδέ... των Γερμανοβουλγάρων καταχτητών.

Ο πόθος και η λαχτάρα να ξαναποχτήσουμα πάλι την εθνική μας λευτεριά είναι το βασικό κίνητρο, που υποχρεώνει κάθε τίμιο έλληνα να θέλη και να επιδιώκει μια γενική εθνική ενότητα γιατί μόνο έτσι είναι κατορθωτό, οριστικό και σύντομο το χτύπημα του καταχτητή.

Οι υπέρτατες εθνικές ανάγκες και η επιταχτική αξίωση του αγωνιζομένου Ελληνικού λαού επέβαλε τη συγκρότηση της Πολιτικής επιτροπής Εθνικής Απελευθερώσεως, που σας μιλάει σήμερα. Η φωνή των ίδιων αυτών εθνικών συμφερόντων μας έκαμε και σας καλέσαμε, και καλούμε και θα καλούμε όλα τα Πολιτικά κόμματα και τις οργανώσεις που θέλουν το διώξιμο του καταχτητή, όλες τέλος τις πολιτικές, στρατιωτικές και πνευματικές αξίες του Έθνους, ανεξάρτητα από πολιτικές ή άλλες πεποιθήσεις και επιδιώξεις, να δώσουμε τα χέρια και να συνεργαστούμε για τον ένα και το μοναδικό σκοπό : Να διώξουμε τους γερμανοβουλγάρους καταχτητές από τον τόπο μας, υπακούοντας στη φωνή της Πατρίδος μας, που ζητάει να τη βγάλουμε από τα νύχια των ξένων επιδρομέων. Αυτό το ιερό εθνικό καθήκον μονάχα με μια γενική πολιτική ενότητα θα μπορέσουμε να το εκπληρώσουμε πιο σύντομα. Μονάχα τότε λυτρώνουμε την Πατρίδα μας από το σκοτάδι της σκλαβιάς. Μονάχα τότε βοηθάμε και δεν προδίνουμε σ' αυτό το Ράλλη τους τρεις Μεγάλους Συμμάχους μας και τον Ελληνικό λαό, στον αγώνα που διεξάγουν κατά τον Γερμανικό φασισμό και των δορυφόρων του.

Η προδοτική Κυβέρνησις του Ράλλη, μαζί με όλους όσους κρύβονται πίσω της αποτελεί βαρύ στίγμα για όσους από τους Έλληνας την ανέχονται. Ο Ράλλης και η κλίκα του είναι προδότες. Ο Ράλλης και οι πληρωμένοι Γιανίτσαροί του πρόδοσαν την Πατρίδα τους και μαύρισαν τις δοξασμένες σελίδες της Ελληνικής Ιστορίας. Ο Ράλλης διατάζει τα σκυλιά του και σκοτώνουν Έλληνες ! Ο Ράλλης τα βάζει και καίνε τα σπίτια εκείνου που αρνούνται να τον ακολουθήσουν στην προδοσία. Ο Ράλλης είναι φοβερώτερος τύραννος κι' από τους ξένους που κάθονται σήμερα στο σβέρκο μας. Είναι η ασπίδα που χρησιμοποιούν οι

Γερμανοβούλγαροι για να χτυπάνε εμάς και τους συμμάχους μας. Ο Ράλλης είναι ο «ΑΡΧΗΙΟΥΔΑΣ» που πρόδωσε το Έθνος και σαν τέτοιος πρέπει να χτυπηθή κατακέφαλα από την εθνική γροθιά και να κοπούν τα δόλια χέρια των απόρητων μπεζεχτάδων, που καταβάλλουν από τα παρασκήνια σ' αυτόν και στα σκυλιά του τα «ΑΡΓΥΡΙΑ» της προδοσίας των !

Ελληνικέ λαέ----------------

Το τίμιο αίμα σου που χύνεται ποτάμια κάθε μέρα κάτω από τις δολοφονικές σφαίρες των Γερμανικών όπλων που κρατούν στα χέρια τους οι Γιανίτσαροι του ΙΟΥΔΑ του Έθνους, Ράλλη, πρέπει σύντομα να γίνει θερμός και να ζεματίσει κι' αυτά και τον πάτρωνά σου. Πρέπει αυτάς και όλα αυτά τα βρωμερά σκαθάρια να εξαφανισθούν στην κόλαση της δίκαιης οργής σου !

Ελληνικέ λαέ !------------------

Όπου κι αν βρίσκεσαι με το τουφέκι στο χέρι - από τη Μακεδονία και τη Θράκη, ως την Πελοπόννησο και τα νησιά - Σήμερα γιορτάζεις το ηρωϊκό ξεκίνημα των προγόνων σου του 21. Πάρε από τους αγωνιστές εκείνους τα σωστά και πέταξε τα λάθη. Πάρε την παληκαριά και πέταξε τη διχόνεια. Μονάχα έτσι θα φτάσει πιο σύντομα στο λυτρωμό σου ! Μονάχα έτσι θα μπορέσης να παραδώσης στα παιδιά σου ότι παρέλαβες από τον πατέρα σου ! Την Πατρίδα σου Ελεύθερη και Λαοκρατουμένη.

Έλληνες συναγωνιστές !!-----------------------------

Στις λευτερωμένες περιοχές της χώρας μας το οικοδόμημα της Λαοκρατίας άρχισε κι'όλας να χτίζεται, μπήκαν τα πρώτα θεμέλια, με τη λειτουργία των θεσμών της Αυτοδιοίκησις και της Λαϊκής Δικαιοσύνης, που μπήκε σε λειτουργία από το Δεκέμβρη του 43.

Η πολιτική Επιτροπή, μέσα στους βασικούς σκοπούς της έχει συμπεριλάβει και την παρακολούθηση, και την ολοκλήρωση της Αυτοδιάκησις και γενικά των θεσμών του λαοκρατουμένου κράτους, σε τρόπο ώστε με τον ερχομό της Εθνικής λευτεριάς να ξαπλωθούν σε όλη τη χώρα. Η ΠΕΕΑ θα καταβάλλει ακόμα κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να λύση κάπως καλύτερα, αν όχι ριζικά, το επισιτιστικό πρόβλημα στις λεύτερες περιοχές της χώρας.

Στην προσπάθειά της όμως αυτή, ζητάει και τη δική σας βοήθεια που είναι απαραίτητη. Για κάθε Έλληνα φίλο και συναγωνιστή στη σημερινή μας πάλη, μπαίνει μπροστά ένα μεγάλο ακόμη καθήκον : Η πλατειά κοινωνική Αλληλεγγύη ανάμεσά μας που είναι ο μοναδικός τρόπος λύσης του επισιτιστικού. Αλληλεγγύη, λοιπόν, πλατειά αλληλεγγύη ενός ανθρώπου, με άλλον, χωριού με χωριό, πόλης με πόλη, περιφέρειας με περιφέρεια, Ότι δεν έχει μια περιφέρεια πρέπει να τα βρίσκει στην άλλη. Ιδιαίτερα σήμερα, που όλοι αγωνιζόμαστε για τον ίδιο σκοπό η αλληλεγγύη μεταξύ μας πρέπει να είναι ατσάλινη. Πρέπει νά'μαστε συναγωνιστές όχι μονάχα στη μάχη αλλά και στη φτώχεια και στην καλοπέραση. Βοηθώντας τη μάνα, το παιδί, τη γυναίκα του συναγωνιστή μας βοηθάμε τον Εθνικό Αγώνα. Δίνοντας στο γειτονικό χωριό που πεινάει, τα τρόφιμα, που μας περισσεύουν έστω και με χαμιλλότερες τιμές, ενισχύομαι τον Εθνικό αγώνα. Κι'όταν αυτό που περισσεύει από το στόμα το δικό μας, το δίνουμε στο στόμα του συναγωνιστή μας, βοηθάμε τον εθνικό μας αγώνα γιατί δεν τ' αφήνουμε να φτάση στο στόμα του καταχτητή έστω κι'άν εκείνος μας δίνει περισσότερα κουρελλόχαρτα.

Έλληνες συναγωνιστές και συναγωνίστριες !----------------------------------------------------

Με τα μελλωδικά σαλπίσματά μας για μια πλατειά Εθνική Ενότητα ενάντια στον καταχτητή και με σιδεραίνια αλληλεγγύη ανάμεσά μας ας προχωρήσουμε πιασμένος χέρι χέρι - πιστοί στον εαυτό μας, την ατράνταχτη δύναμή μας και στους Συμμάχους μας, για να θάψουμε στον τάφο της κατάρας μας και της ιστορίας, το Γερμανο-βούλγαρο καταχτητή και τους ντόπιους προδότες που δουλεύουν μαζί του, για την παράταση της σκλαβιάς μας.

Ας προχωρήσουμε Έλληνες συναγωνιστές και συναγωνίστριες με τα μάτια καρφωμένα στο μεγαλείο της Εθνικής μας λευτεριάς - Ας πολεμήσουμε με το γλυκό όραμα μιας πραγματικής Λαοκρατίας και μιας δικαιοσύνης μεταξύ των Εθνών, βασισμένης στην αυτοδιάθεση των Λαών !

Κανένας δε θα μπορέση, μα ούτε και θα αφήσουμε, να αφαιρέσει ούτε πιθαμή από τα εθνικά μας εδάφη του 1940, ούτε και να μας στερήσει όποιων άλλων μας ανήκουν ιστορικά και εθνολογικά.

Η Μακεδονία και η Θράκη είναι Ελληνικές ! Είναι κομμάτια που άρπαξαν από το σώμα της Ελλάδας μας το 1941 τα κοράκια του Βουλγαρικού φασισμού. Τα Ελληνόπουλα της Μακεδονίας και της Θράκης αποτελούν σήμερα τα ισχυρότερα τμήματα του εθνικού μας Στρατού ΕΛΑΣ και πολεμούν για τη λευτεριά της κοινής πατρίδος μαζί με όλον τον Ελληνικόν λαό. Οι ισχυρισμοί των Βουλγάρων ότι τάχα η Μακεδονία και η Θράκη δεν είναι Ελληνικές σπάνε τα μούτρα τους απάνω στο γεγονός αυτό, οι ισχυρισμοί αυτοί είναι ισχυρισμοί βγαλμένοι από στόματα εγκληματιών πολέμου και ως τέτοιοι θα διαλυθούν στον αέρα της Δικαιοσύνης του μεταπολεμικού Κόσμου.

Ελληνικέ λαέ !! Τα βουνά και τα φαράγγια και οι κάμποι της Λεύτερης Ελλάδος, όπου σήμερα σμίγουν οι κρότοι των κανονιών και των όπλων του Εθνικού μας στρατού με το μακρυνό αντίλαλο των κορυφυλλιάδων του συναγερμού του 1821. Ας γίνουν το ορμητήριο όλων των Ελλήνων ενωμένων για την τελική εξόρμηση, που θα μας φέρει τη Λευτεριά και τη Λαοκρατία.

Ζήτω η Ελλάδα και ο Εθνικός μας Στρατός.Θάνατος στους προδότες και τους γερμανοβούλγαρους

επιδρομείς.

Διά την αντιγραφήν

(Τ.Σ.Υ.)

142

Ε.Λ.Α.Σ.

ΧΥΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ Δ Ι Α Τ Α Γ Η

ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ Ιον

ΑΡΙΘΜ. 510 - Ε.Π

Κοινοποιούμεν κατωτέρω την υπ' αριθμ. Ε.Π. 1831 Διαταγήν του Γενικού Στρατηγείου προς γνώσιν.-

Κατόπιν ταύτης το συν. Αμάρμπεη Θεοδ. τοποθετούμεν ως διευθυντήν του Ιου Επιτελικού Γραφείου της Μεραρχίας. Τον συν. Ζαχαριάν ως προϊστάμενον του ΙΙου Πολιτικού Γραφείου της Μεραρχίας.-ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ Σ.Δ. Μεραρχίας 27 Μαρτίου 1944Εις όλας τας μονάδας Διοίκησις Μεραρχίας Διά την ΑκρίβειανΣυν/να και υπηρεσίας Κ.ΤΣΑΜΑΚΟΣ Το Ιον ΓραφείονΓενικόν Στρατηγείον (υ.τ.α) (Τ.Σ.Υ.)

Ε.Λ.Α.Σ.ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛ. ΓΡΑΦΕΙΟΝ Ιον ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ Ε.Π. 1831

Κατωτέρω κοινοποιούμεν την υπ' αριθμ Ε.Π. Ι/13-3-44 διαταγής του της επί των Στρατιωτικών Γραμματείας της Π.Ε.Ε.Α. εις εκτέλεσιν της οποίας καταργούμεν τον θεσμόν των Πολιτικών καθοδηγητών, αντιπροσώπων του ΕΑΜ εις άπασαν την διοικητικήν ιεραρχίαν των

κλιμακίων του ΕΛΑΣ.-Ο θεσμός αυτός που με τα εκλεκτά στελέχη του απέδωκε λαμπρά

αποτελέσματα επάνω στο ζήτημα της αναπτύξεως του Εθνικοαπελευθερωτικού μας κινήματος και των οποίων η αυταπάρνησις, η αυτοθυσία, η πίστις και αφοσίωσις στον αγώνα μας συνέβαλον εις την συγκρότησιν και ανάπτυξιν του Λαϊκού στρατού και στη μέχρι τούδε υπερήφανον εκπληρωσιν της αποστολής του και εδημιούργησαν μια ευρυτέρα και καρποφόρο συναδέλφωση και αλληλεγγύη του ΕΛΑΣ και του Ελληνικού Λαού, παύει ήδη υφιστάμενοι μέσα στον ΕΛΑΣ από της λήψεως της παρούσης μας γιατί η μέχρι τούδε αποστολή του αποτελεί μέρος της αποστολής της σχηματισθείσης ΠΕΕΑ.-

Τους συναγωνιστάς αυτούς του καταργουμένου θεσμού των οποίων τας υπηρεσίας δεν πρέπει να χάση ο ΕΛΑΣ, αι Μεραρχίαι παρακαλούνται να τους χρησιμοποιήσουν ως καπεταναίους, όσους εκ τούτων κρίνουν ικανούς για τις επιμελητείες τους, για τα ΙΙ Γραφεία των και για κάθε άλλη υπηρεσία που θάναι ανάλογη με την μέχρι τούδε ζωτικότητα και αποδοτικότητα.-

Κατόπιν.........................................Ι.-....................................6.- Της ΧΥΙ Μεραρχίας, ο μέχρι τούδε εκπρόσωπος ΕΑΜ παρά

της Ι Μεραρχία συναγ......... Γ. του συν. Αμάρμπεη παραμένοντος προσωρινώς εις το Επιτελείον της ΧΥΙ Μεραρχίας,-

7.-..........................................Ομοίως και διά τον αυτόν..............................Ι.- Το συναγωνιστή Ζαχαριάν εις το Επιτελείον της ΧΥΙ

Μεραρχίας.-2.-.................................................. Σ.Δ. Γενικού Στρατηγείου 21-3-44 Στέφανος Σαράφης Άρης Βελουχιώτης

143

ΕΛΑΣ ΡαδιοτηλεγραφικώςΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ Αμέσου επιδόσεως .-ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙΑΡΙΘΜ Ε.Π. 2364------------------------ Δεκάτην

Επί ΙΙ5 υμετέρας ΣΤΟΠ Προσβολή αποτελεσματική υποδειχθέντων στόχων παραμένει εντός πλαισίου υφισταμένων Διαταγών και αποστολής ΕΛΑΣ ΣΤΟΠ Αίτησις Άγγλου συνδέσμου δέον πραγματοποιηθή με διαδοχικά κτυπήματα από τμήματά σας κατά τμημάτων εν κινήσει 104ης Μεραρχίας και εφ'όσον πυρομαχικά σας επιτρέπουσι τοιαύτην κατανάλωσιν, άνευ κινδύνου εκμηδενίσεως επιτιθεμένων τμημάτων ΣΤΟΠ Εκμεταλλευόμενοι υποδεικνυομένας επιχειρήσεις εξασφαλίσατε χορήγησιν πυρομαχικών και εφοδιασμών εις μεγαλλιτέρας δυνατόν ποσότητας ΣΤΟΠ Τελευταίον τούτο δέον έχετε υπ'όψει διά πάσαν επιχείρησιν ζητουμένην από Άγγλους, εντός αποστολής ΕΛΑΣ, χωρίς τούτο να τίθεται εκ του εμφανούς ως όρος διά την ανάληψιν της επιχειρήσεως .-

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 27-3-44 Στέφανος Σπράφης .- Άρης Βελουχιώτης .-

Ακριβές Αντίγραφον

Το ΙΙΙον Γραφείον .-

(Τ.Σ.Υ.)

ΑΡΙΘΜ. 115----------------27-3-44 Ελήφθη ραδιογραφικώς - Κρυπτογραφημένον Από Χ Μεραρχίαν Προς Γεν. Στρατηγείον

Από συζήτησιν με Άγγλον σύνδεσμον αντελήφθημεν δυσπιτίαν πραγματικών προθέσεων μας δι' εκτέλεσιν 183 ΣΤΟΠ Βεβαιοί ότι ρίψεις λάβουν προτεραιότητα εάν ενεργώμεν σαμποτάζ ΣΤΟΠ Γενόμεναι ρίψεις δεκατεσσάρων αεροπλάνων ωφείλοντο ενεργείας μας κατά αμαξοστοιχίας και κρούσεις ΑΓΙΟΦΥΛΛΟΥ ΣΤΟΠ Ήδη ζητεί προσβάλωμεν φάλαγγα διερχομένης πιθανώς οδού ΜΕΤΣΟΒΟΥ - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ - ΚΟΖΑΝΗΣ, 104ης Μεραρχίας, κινηθείσης από ΑΙΓΙΟΝ προς ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΣΤΟΠ Ωσαύτως προσβάλλωμεν 28 αμαξοστοιχίας μεταφερούσας στρατόν και υλικά από ΑΘΗΝΩΝ προς Βορράν ΣΤΟΠ

Διατάξετε σχετικώς .- Χ Μεραρχία ΚΑΛΑΜΠΑΛΙΚΗΣ ΚΙΚΙΤΣΑΣ

Διά την ακρίβειαν

Το ΙΙΙον Γραφείον .-

(Τ.Σ.Υ.)

144

Αρ. Ε.Π. 401, 402/27/3/44 14.15Από VΙΙΙ Μεραρχίαν

Κρυπτογράφημα Προς Γεν. Στρατηγείον

Επί Ε.Π. 2182 διαταγή σας ΣΤΟΠ Αραχναίον διεθέσαμε 24 λόγω δημιουργηθείσης περιοχήν εκείνην καταστάσεως απαιτούσης άμεσον αποστολήν Στρατιωτικού αρχηγού ΣΤΟΠ Ούτος αναφέρει ΣΤΟΠ Υπαρχηγείον ΕΔΕΣ Πρεβέζης διά 307/15-3-44 εγγράφου του προς ΕΑΜ - ΕΛΑΣ Πρεβέζης δεν αναγνωρίζει Εαμική περιοχή πέραν Αράχθου ΣΤΟΠ 25 Μαρτίου Αγόρος με 250 εισήλθε Κρανιάν άνευ αντιστάσεως ΣΤΟΠ Ειδοποίησεν υφισταμένας οργανώσεις ΕΛΑΣ ότι θα εκκαθαρίση περιοχή Ζαλόγγου ΣΤΟΠ Κατόπιν τούτου ίνα μη δυνάμεις 24 διαρρεύσουν, οργανώσεις δε περιοχής του σχηματίσουν εντύπωση εγκαταλείψεώς των και διαλυθούν κρίνομεν σκόπιμον παραμείνει εκεί έστω και προσωρινώς Αραχναίος ανακαλούμενος ενδεχομένως αναλόγως εξελίξεως καταστάσεως ΣΤΟΠ Ανωτέρω γεγονότα διετάχθη Βαμβέτσος εισαγάγη επειγόντως μεικτήν επιτροπήν ΣΤΟΠ

αποκρυπτογραφήθηκε VΙΙΙ Μεραρχία

28-3-44 15.45

145

Ε.Λ.Α.ΣΧΥΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗΕΠΙΤ.ΓΡΑΦ. ΙονΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. 2332

Κοινοποιούμεν υμίν κατωτέρω την υπ' αρίθμ. 1959/20-3-44 διαταγή του Γενικού Στρατηγείου με την παράκλησιν όπως αναπτυχθή καταλλήλως στους συναγωνιστάς της δυνάμεώς σας.-

Διά την ακρίβειαν Σ.Δ. 28-3-44 Το Ιον Γραφείον

Η (Τ.Σ.Υ.)

ΧΥΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ

κ.δ.Παραλήπται

ο ΕπιτελάρχηςΆπασαι αι Μονάδες

Αθ. Παπαθανασίου

Ε.Λ.Α.Σ.ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛ. ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑΡΙΘΜ. 1959------------------------------

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗ--------------------------

Περιήλθεν εις γνώσιν μας ότι τελευταίως στον Ε.Λ.Α.Σ. έχει ενσκήψει μία επιδημία αρραβώνων και γάμων.

Η ενέργεια αύτη που αποτελεί ένα φυσικό προορισμό του ατόμου σε κάθε άλλη περίστασι θάτανε δικαιολογημένη, μα τώρα που ο κάθε αγωνιστής ξεκινώντας από το σπίτι του έταξε στον εαυτό του σαν μοναδικό προορισμό του ένα άλλο σκοπό, μια άλλη αποστολή ανώτερη και ιερώτερη από κάθε άλλη, η ενέργεια αύτη δεν είναι αγωνιστική, γιατί ένα μεγάλο μέρος της ζωτικότητος, της σκέψεως και της ελεύθερης ενέργειας του ατόμου το απορροφά ο ψυχικός αυτός σύνδεσμος του αρραβώνος και του γάμου και επιδρά σοβαρώς επί των αισθημάτων της γενναιότητος και της αυτοθυσίας που ζητάει σήμερα ο αγώνας μας τον οποίον ως εντολοδόχοι του Ελληνικού Λαού είμεθα υποχρεωμένοι και αποφασισμένοι να φέρωμε σε πέρας οπωσδήποτε εκτοπίζοντες κάθε εμπόδιο.

Απαιτούμεν να σταματήση οριστικά κάθε τέτοια ενέργεια και προς τον σκοπόν τούτον απαγορεύομεν για την πολεμική περίοδο απολύτως την τέλεσιν αρραβώνων και γάμων από συναγωνιστές του ενεργού ΕΛ.Α.Σ.

Αι Μεραρχίαι παρακαλούνται όπως κοινοποιήσουν την παρούσαν μας εις τας μονάδας των και αναπτύξωσι ταύτην καταλλήλως εις τους συναγωνιστάς.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου

20-3-44 Στέφανος Σαράφης Άρης Βελουχιώτης

146

Άνω Κολλίνα 30-3-44

Συνεννόησις

Συνήλθωμεν σήμερον την 30-3-44 η S.D. Γερμανική Πολιτική Αστυνομία και ο Αντιπρόσωπος Πελλ. Επιτροπής και Αντ. Επιτρ. Λακωνίας και ο Αντιπρόσωπος του 8ου Συν/τος και αποφασίσαμε τα κάτωθι:

Κατόπιν προτάσεως των Γερμανικών Αστυνομικών Αρχών, κατάπαυσιν μέχρι και της 10-4-44 πυρός και εκ μέρους των δύο παρατάξεων, συμπεριλαμβανομένων και των Ταγμάτων Ασφαλείας, μέχρις ότου αποφανθούν και αι δύο ανώτεραι αρχαί περί των προτάσεων των γενομένων παρά των Γερμανικών Αρχών. Αι δύο συμβαλλόμεναι παρατάξεις υποχρεούνται να τηρήσουν τ' ανωτέρω μέχρι νεωτέρας τελικής αποφάσεως περί την Λακωνίαν και γενικώτερον περί την Πελοπόννησον. Η υπόθεσις θα συζητηθή εις Αθήνας την 9-10-4-44 εκ μέρους και των δύο συμβαλλομένων.

Η Ελλάς για τους Έλληνας

Ο Διοικητής της Γερμανικής

Πολιτ.Αστυνομίας Σπάρτης Ακριβές αντίγραφον

147

Αριθ. Ε.Π.Ε. 736 Εξαίρετ. Επείγον

ΙΧ και Χ Μεραρχίας Στοπ

Κατόπιν απορρήτου ένδεκα Γραμματείας Στρατιωτικών. Στοπ. Ενεργήσατε εντός πρώτου δεκαημέρου Απριλίου αιφνιδιαστικάς επιθέσεις κατά Γερμανοβουλγάρων περιοχής σας. Στοπ. Αναφέρατε λήψιν και εκτέλεσιν.

Σ.Δ. Γενικού Στρατηγείου ΣΑΡΑΦΗΣ ΑΡΗΣ

Λήψη 30-3-44

148

Ε.Λ.Α.Σ.ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙ και ΙΑριθ. Ε.Π.Ε.745

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗ

Εις εκτέλεσιν της υπ' αριθ.Α.Π. 10/27.3.1944 Διαταγής της Γραμματείας Στρατιωτικών, άμα δε και προς: διευκόλυνσιν της

Διοικήσεως, αρτιοτέραν οργάνωσιν των Μονάδων, καλλιτέραν προσαρμογήν της όλης διατάξεως προς την γενικήν διαμερισμάτωσιν του εδάφους, ταχύτερον συντονισμόν της κατά του κατακτητού ενεργείας, επιφέρομεν τας κάτωθι τροποποιήσεις εις την συγκρότησιν - διάταξιν - περιοχάς και αποστολάς των υπό το Γενικόν Στρατηγείον Μεγάλων Μονάδων.

Ι. ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΙΣ - ΔΙΑΤΑΞΙΣ - ΠΕΡΙΟΧΑΙ Α. Ομάς Μεραρχιών Μακεδονίας: (ΙΧ Μεραρχία, Χ Μεραρχία, ΧΙ Μεραρχία) υπό τον Υποστράτηγον ΦΛΟΥΛΗΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΝ, ον θέλει αντικαθιστά μέχρις αποκαταστάσεως της υγείας του ο Υποστράτηγος ΚΑΛΑΜΠΑΛΙΚΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ διατηρών και την Διοίκησιν της Χ Μεραρχίας και Επιτελάρχην τον Συν/ρχην Μηχανικού ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΝ Ι. Σταθμός Διοικήσεως της Ο.Μ.: Προσωρινός ο Σ.Δ. της Χ Μεραρχίας εις ΔΕΣΚΑΤΗΝ. Περιοχή της Ο.Μ.: Η τοιαύτη 1/ Βορ. της οδικής αρτηρίας ΜΕΤΣΟΒΟΥ - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ - ΤΡΙΚΑΛΩΝ (όχι) και της προ του 1912 Τουρκοελληνικής οροθετικής γραμμής (ναι). 2/ Ανατολικώς της γραμμής διαχωρίσεως των υδάτων του τμήματος της κυρίως ΠΙΝΔΟΥ του μεταξύ ΜΕΤΣΟΒΟΥ και Ελληνοαλβανογιουγκοσλαβικών συνόρων του 1940. Διάταξις της Ο.Μ.: Τοιαύτη ώστε αι τρεις Μεραρχίαι της να παρατίθενται η μία Ανατολικώς της άλλης κατά αύξοντα αριθμόν και της ΙΧ στηριζομένης επί του Δυτικού ορίου της Ο. Μεραρχιών. (1) ΙΧ Μεραρχία: (27ον, 28ον και 53ον Συν/ματα Πεζικού) υπό τον Συν/ρχην Μηχανικού ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ ΙΩΑΝ. και Επιτελάρχην προσωρινώς τον Λοχαγόν Πεζικού ΚΙΦΙΣΣΑΝ. Σ.Δ. της Μεραρχίας: ΠΕΝΤΑΛΟΦΟΝ. Περιοχή της Μεραρχίας: Δυτικόν, Βορ. και Νοτ. όρια τα της Ο. Μεραρχιών. Ανατολικόν όριον προσωρινώς η οδός: ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ (όχι) - ΒΕΥΗ - ΑΜΥΝΤΑΙΟΝ - ΠΤΟΛΕΜΑΪΣ - ΚΟΖΑΝΗ (με άπαντα τα σημεία ταύτα και τας κοιλάδας ολοκλήρους, δι' ων διέρχεται η οδός εις την περιοχήν της ΙΧ Μεραρχίας) - ΣΕΡΒΙΑ - ΕΛΑΤΗ - ΚΑΡΠΕΡΟΝ - ΚΟΥΤΣΟΥΦΛΙΑΝΗ (όχι) (με άπαντα τα σημεία ταύτα και τας κοιλάδας ολοκλήρους, δι' ων διέρχεται η οδός εις

την περιοχήν της Χ Μεραρχίας), καθότι η περιοχή ΧΑΣΙΩΝ - ΚΑΜΒΟΥΝΙΩΝ ανήκουσα εις την ΙΧ υπήχθη εις την Χ διά την εκτέλεσιν ορισμένης αποστολής του σχεδίου επιχειρήσεων ΚΙΒΩΤΟΥ μετά το πέρας της οποίας η Ο.Μ. θέλει καθορίση τα μεταξύ των 2 Μεραρχιών οριστικά όρια, αναφέρουσα ταύτα και ημίν προς έγκρισιν. (2) Χ Μεραρχία: (16ον, 30ον και 50ον Συν/ματα Πεζικού - προσωρινώς μέχρι συγκροτήσεως της ΧΙ Μεραρχίας 13ον και 26ον Συν/ματα Πεζικού) υπό τον Υποστράτηγον ΚΑΛΑΜΠΑΛΙΚΗΝ ΕΥΑΓΓΕΛΟΝ και Επιτελάρχην τον Ταγματάρχην Πυρ/κού ΚΑΣΤΑΝΑΝ. Σ.Δ. της Μεραρχίας: ΔΕΣΚΑΤΗ Περιοχή της Μεραρχίας: Βορ. και Νοτ. όρια τα της Ο.Μεραρχιών. Δυτικόν όριον το Ανατολικόν τοιούτον της ΙΧ Μεραρχίας. Ανατολικόν όριον ο κάτω ρους του Αξιού ποταμού (όχι). (3) ΧΙ Μεραρχία: (13ον, 26ον και 31ον Συν/ματα Πεζικού), υπό τον .................................... καθορισθησομένον διά μεταγενεστέρας διαταγής ημών. Σ.Δ. της Μεραρχίας: καθορισθήσεται εν καιρώ υπό της Ο.Μεραρχιών εις τον μεταξύ ΑΞΙΟΥ και ΣΤΡΥΜΩΝΟΣ χώρον. Περιοχή της Μεραρχίας: Άπασα η Ανατολικώς του κάτω ρου του ΑΞΙΟΥ (ναι) τοιαύτη.. Β. VIIΙ Mεραρχία Ηπείρου: (VΙ ταξιαρχία, VΙΙ Ταξιαρχία, 3/40 Σύνταγμα Πεζικού) υπό τον Υποστράτηγον ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΝ ΓΕΡΑΣΙΜΟΝ, και Επιτελάρχην τον Αντ/ρχην Πεζικού ΚΟΥΚΟΥΡΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΝ. Σ.Δ.Της Μεραρχίας.: ΜΗΛΙΑΝΑ. Περιοχή της Μεραρχίας.: 1/ Βορ. όριον τα Αλβανικά σύνορα. 2/ Ανατολικόν όριον, Βορ. μεν της οδικής αρτηρίας ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ - ΜΕΤΣΟΒΟΥ το Δυτ. όριον της Ο.Μ. Μακεδονίας, Νοτ. δε της οδικής αρτηρίας ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ - ΜΕΤΣΟΒΟΥ ο ρους του ΑΧΕΛΛΩΟΥ ποταμού μέχρι των εκβολών του συμπεριλαμβανόμενος. Διάταξις της Μεραρχίας: VI Ταξιαρχία Βορ. της οδικής αρτηρίας ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ - ΜΕΤΣΟΒΟΥ, 3/40 Σύνταγμα Πεζικού και αποσπασμένα εκ της Ι Μεραρχίας τμήματα Νοτ. της οδικής αρτηρίας ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ - ΜΕΤΣΟΒΟΥ (συμπεριλαμβανομένης) μέχρι του κάτω ΑΡΑΧΘΟΥ τεμνομένου καθέτως υπό της γραμμής ΚΟΜΠΟΤΙ -

ΣΚΟΥΛΗΚΑΡΙΑ - ΒΕΛΑΝΙΔΙΑ (μη συμπεριλαμβανομένης), VII Tαξιαρχία Νοτ. της γραμμής ΚΟΜΠΟΤΙ - ΣΚΟΥΛΗΚΑΡΙΑ - ΒΕΛΑΝΙΔΙΑ και εις τον Νομόν Πρεβέζης. (1) VI Ταξιαρχία: (15ον, και 85ον Συν/ματα Πεζικού) υπό τον Αντ/ρχην Πεζικού ΤΑΜΒΑΚΗΝ ΚΩΝ/ΝΟΝ προσωρινώς. Σ.Δ. της Ταξιαρχίας: ΚΗΠΟΙ - προσωρινώς. Περιοχή της Ταξιαρχίας: Η Βορ. της γραμμής ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ - ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ - ΜΕΤΣΟΒΟΥ (μη συμπεριλαμβανομένης) τοιαύτη της VΙΙΙ Μεραρχίας. (2) VII Tαξιαρχία: (24ον, και 2/39ον Συν/ματα Πεζικού) προσωρινώς υπό τον Ταγματάρχην Πεζικού ΑΡΕΘΑΝ ΕΥΣΤ. Δ/την του 2/39 Συντάγματος. Σ.Δ. Ταξιαρχίας: ΧΑΛΚΙΟΠΟΥΛΟΙ Περιοχή της Ταξιαρχίας: Η Νοτ. της γραμμής ΚΟΜΠΟΤΙ - ΣΚΟΥΛΗΚΑΡΙΑ - ΒΕΛΑΝΙΔΙΑ (συμπεριλαμβανομένης) τοιαύτη της VIII Μεραρχίας. Γ. I Mεραρχία Θεσσαλίας: (4ον, 5ον και 1/38 Συν/ματα Πεζικού) υπό τον Υποστράτηγον ΜΑΤΣΟΥΚΑΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΝ και Επιτελάρχην τον Ταγματάρχην Μηχανικού ΚΟΥΤΣΟΜΗΤΟΠΟΥΛΟΝ. Σ.Δ.Της Μεραρχίας.: ΣΤΟΥΡΝΑΡΕΪΚΑ ή ΚΑΤΣΑΪΝΑ προσωρινώς. Περιοχή της Μεραρχίας.: Η τοιαύτη 1/ Βορ. όριον ή του Νοτ. ορίου της Ο.Μ Μακεδονίας (ναι). 2/ Δυτικόν όριον η του Ανατολικού ορίου της VΙΙΙ Μεραρχίας (όχι). 3/ Νοτ. όριον η γραμμή: ΣΟΦΑΔΕΣ (όχι) - ΧΑΛΑΜΠΡΕΖΙ (όχι) - ΜΟΛΟΧΑ (ναι) - ΑΓΡΑΦΑ (όχι) - ΑΣΠΡΟΡΕΜΜΑ (ναι) - ΚΕΔΡΑ (όχι) - ΑΡΓΥΡΙ (όχι). Διάταξις της Μεραρχίας: Εν Συν/μα προς Βορ., εν Συν/μα Πεζικού προς Ν.Α. - Το 5ον Συν/μα Πεζικού μετά Ουλαμού Ορειβατικού Πυρ/κού προσωρινώς απεσπασμένον εις την VΙΙΙ Μεραρχίαν και η Ιη Ημιλαρχία μετά του Ιου Λόχου Μηχανικού προσωρινώς απεσπασμένα εις την Χ Μεραρχίαν. Δ. ΧΙΙΙ Mεραρχία Στερεάς Ελλάδος: (XVI Ταξιαρχία, 36ον και 42ον Συν/τα Πεζικού) υπό τον Υποστράτηγον ΤΣΑΜΑΚΟΝ Κ. και Επιτελάρχην τον Αντ/ρχην Πεζικού ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΝ. Σ.Δ. Μεραρχίας: ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΝ.

Περιοχή της Μεραρχίας.: Η τοιαύτη 1/ Βορ. όριον ή του Νοτ. ορίου της Ι Μεραρχίας μη συμπεριλαμβανομένη. 2/ Δυτ. όριον ή του Ανατολ. ορίου ακρωτήριον ΑΓΙΑ ΕΥΦΗΜΙΑ - ΠΡΟΣΗΛΙΟΝ - ΒΑΡΓΙΑΝΗ - ΠΟΛΥΔΡΟΣΟΝ - ΑΜΦΙΚΛΕΙΑ - ΕΛΑΤΕΙΑ - ΑΤΑΛΑΝΤΗ - ΛΕΙΒΑΝΑΤΕΣ μη συμπεριλαμβανομένη. Διάταξις της Μεραρχίας: XVI Ταξιαρχία Νοτίως της Ιης Μεραρχίας, 42ον Σύνταγμα Πεζικού Νοτίως της XVI Ταξιαρχίας μέχρι του Βορ. ορίου ΤΡΙΧΩΝΙΔΟΣ. XVI Ταξιαρχία: (52ον και 54ον Συν/ματα Πεζικού) υπό τον Συν/ρχην Ιππικού ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ και Επιτελάρχην τον Λοχαγόν Πυρ/κού ΚΑΤΣΟΓΙΑΝΝΟΝ ΙΑΚΩΒΟΝ. Σ.Δ.Ταξιαρχίας: Εις περιοχήν ΠΙΤΣΙΩΤΑ - ΠΑΛΑΙΟΚΑΣΤΡΟΝ - ΜΑΥΡΙΛΟΝ. Περιοχή της Ταξιαρχίας: Η τοιαύτη 1/ Βορ. όριον η του Νοτ. ορίου της Ι Μεραρχίας μη συμπεριλαμβανομένη. 2/ Νοτ. όριον η γραμμή: εκβολαί ΣΠΕΡΧΕΙΟΥ - ΚΟΥΤΣΕΚΙ - ΒΑΡΔΑΤΕΣ - ΚΑΣΤΑΝΙΑ - ΔΙΛΟΦΟΝ - ΚΑΝΑΛΙΑ συμπεριλαμβανομένη. Επί πλέον η περιοχή του 54ου Συν/τος (ΠΗΛΙΟΝ - ΚΙΣΣΑΒΟΣ και ΟΡΘΡΥΣ) ως έχει σήμερον και μέχρι νεωτέρας διαταγής. Το 51ον Σύνταγμα Πεζικού διαλύεται η δε δύναμις του συγχωνεύεται μετά της του 52ου Συντάγματος Πεζικού. Ε. V Tαξιαρχία Αττικοβοιωτίας - Ευβοίας: (34ον Συν/μα Πεζικού, 5ον Ανεξάρτητον Τάγμα, 7ον Ανεξάρτητον Τάγμα) υπό τον Αντ/ρχην Πεζικού ΡΗΓΟΝ και Επιτελάρχην τον Λοχαγόν Πεζικού ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗ Φ. Σ.Δ.Ταξιαρχίας: Προσωρινώς εις περιοχήν εκλογής της. Περιοχή Ταξιαρχίας.: Η τοιαύτη Νοτίως του Νοτ. ορίου της ΧΙΙΙ Μεραρχίας και Βορ. της Διώρυγος του Ισθμού της Κορίνθου μη συμπεριλαμβανομένου. Επί πλέον η νήσος Εύβοια. Διάταξις της Ταξιαρχίας: 5ον Ανεξάρτητον Τάγμα Νοτίως του 42ου Συντάγματος, 34ον Συν/μα Πεζικού Νοτίως του 5ου Ανεξαρτήτου Τάγματος και εις Εύβοιαν το 7ον Ανεξάρτητον Τάγμα. ΣΤ. IΙΙ Mεραρχία Πελοποννήσου: (VIII και ΙΧ Ταξιαρχίαι) υπό τον Συνταγματάρχην Ιππικού ΚΑΣΣΑΝΔΡΑΝ και Επιτελάρχην τον

..................................................................................................................... Σ.Δ.Μεραρχίας: ............................................................... Περιοχή της Μεραρχίας.: Ολόκληρος η Πελοπόννησος η Νοτίως της διώρυγος του Ισθμού της ΚΟΡΙΝΘΟΥ συμπεριλαμβανομένης. Διάταξις της Μεραρχίας: VΙΙΙ Ταξιαρχία Βορ. Πελοποννήσου και ΙΧ Ταξιαρχία Νοτ. Πελοποννήσου με γραμμή διαχωρίσεως την τοιαύτην: ΑΣΤΡΟΣ - ΔΟΛΙΑΝΑ - ΑΣΕΑ - ΚΑΡΥΤΑΙΝΑ - ΑΝΔΡΙΤΣΑΙΝΑ - ΖΑΧΑΡΩ συμπεριλαμβανομένης εις την περιοχήν της ΙΧ Ταξιαρχίας. (1) VΙΙΙ Ταξιαρχία (6ον και 12ον Συν/ματα Πεζικού) υπό τον Συνταγματάρχην ............................................................................ (2) ΙΧ Ταξιαρχία (8ον και 9ον Συντάγματα Πεζικού) υπό τον Συνταγματάρχην ............................................................................ Ζ. Σχολή Εφέδρων Αξ/κών: Προσωρινώς υπό τον Αντ/ρχην Πεζικού ΓΚΙΚΟΠΟΥΛΟΝ ΚΩΝ/ΝΟΝ θα εξακολουθήση υπαγόμενη αμέσως υπό το Γενικόν Στρατηγείον, έχουσαν την έδραν εις ΡΕΝΤΙΝΑΝ. Η. 3/7ον Συν/μα Ιππικού.: Υπό τον ¸λαρχον ΓΕΡΑΣΙΜΙΔΗΝ ΣΠΥΡ. Θα εξακολουθήση υπαγόμενον αμέσως υπό το Γεν.Στρατηγείον. Σ.Δ. Συν/τος: ΚΙΤΙΚΗ ή ΦΥΛΑΚΗ. Περιοχή Συν/τος: Ο μεταξύ ΑΛΜΥΡΟΥ - ΦΑΡΣΑΛΩΝ - ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ χώρος. Θ. Η ομάς Μεραρχιών Μακεδονίας και άπασαι αι Μεραρχίαι, πλην της Ιης δεν θα σχηματίσωσιν επί πλέον των υπό τας διαταγάς των μεγάλων Μονάδων άλλας υπηρεσίας ή διοικήσεις, παρά μόνον Επιτελείον και Λόχον Διοικήσεως, συνθέσεως οία η τοιαύτη Μεραρχίας του πίνακος 1 της υπ' αριθμ. Α.Π. 6/20.3.1944 Δ/γής Γραμματείας Στρατιωτικών της Π.Ε.Ε.Α. με επί πλέον εις τον Λόχον Διοίκησεως μίαν διμοιρίαν διαβιβάσεων συνθέσεως του αυτού πίνακος σχηματισθησομένην προοδευτικώς εφόσον θα εξευρίσκονται τα αναγκαία υλικά.

ΙΙ. ΑΠΟΣΤΟΛΑΙ Αι ήδη εν ισχύι τοιαύται ως καθωρίσθησαν διά την υπ' αριθ. Ε.Π.Ε. 367/5.12.1943, Α.Π. 103/21.2.1944, Ε.Π.Ε. 183/17.1.1944, Ε.Π.Ε. 529/23.3.1944 και Ε.Π.Ε. 637/11.3.1944 διαταγών ημών. Με τας κάτωθι τροποποιήσεις διά τας τοιαύτας της: Ομάδος Μεραρχιών Μακεδονίας: Να διατηρή εκ του συνόλου των δυτικώς του ΑΞΙΟΥ δυνάμεών της ως ιδίαν εφεδρείαν δύο (2) τουλάχιστον οργανικά Τάγματα εις θέσεις τοιαύτας ώστε να δύνανται να κινηθώσι ταχέως προς ενίσχυσιν τυχόν προσβαλλομένων υπό των δυνάμεων του κατακτητού τμημάτων της ΙΧ ή Χ Μεραρχιών. Συγχρόνως να έχη διατεταγμένας τας υπολοίπους δυνάμεις της κατά τρόπον ώστε δύο (2) έτερα Τάγματα οργανικά να είναι προσανατολισμένα προς την οδόν ΜΕΤΣΟΒΟΥ - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ - ΤΡΙΚΑΛΩΝ και να δύνανται να φθάσωσι ταύτην εντός των τριών το πολύ ημερών πορείας. VIII Μεραρχίας: Να αναλάβη και τας αποστολάς των τμημάτων του 2/39 Συντάγματος Πεζικού άτινα ευρίσκοντο Δυτικώς του ΑΧΕΛΛΩΟΥ (ΒΑΛΤΟΣ - ΞΗΡΟΜΕΡΟΝ). Συγχρόνως να έχη διατάξη τας δυνάμεις του 2/39 Συν/τος κατά τρόπον ώστε εν μεν Τάγμα οργανικόν τούτου να ευρίσκεται ως εφεδρεία εις κεντρικήν θέσιν του ΒΑΛΤΟΥ έτοιμον προς κίνησιν είτε προς Νότον, είτε προς Βορράν κατόπιν διαταγής ημών και έτερον οργανικόν Τάγμα να επισταθμεύση εις την περιοχήν ΣΚΟΥΛΗΚΑΡΙΑΣ - ΚΛΕΙΔΙ. Ιης Μεραρχίας: Να διατηρήση την αποστολήν της τηρήσεως δύο (2) οργανικών Ταγμάτων ως εφεδρείας παρά την επέκτασιν του τομέως της επί τμήματος του τομέως της τέως XVI Μεραρχίας. ΧΙΙΙ Μεραρχίας: Απαλλάσσεται της υποχρεώσεως της τηρήσεως ενός (1) οργανικού Τάγματος ως Εφεδρείας εις το Β.Δ. τμήμα της περιοχής της. Συγχρόνως όμως υποχρεούται να τηρή ως εφεδρείαν εν (1) οργανικόν Τάγμα του 42ου Συν/τος εις τον περί τον Καρπενήσιον χώρον έτοιμον να ενισχύση το 52ον Σύνταγμα διά πορείας το πολύ 24ώρου και εν (1) οργανικόν Τάγμα του 36ου Συν/τος περί την ΦΡΑΓΚΙΣΤΑΝ έτοιμον να κινηθή είτε προς ανατολάς είτε προς Νοτιοδυτικά.

ΙΙΙ. Άπασαι αι απαραίτητοι διά την εκτέλεσιν της παρούσης

μετακινήσεις δέον να έχωσι συντελεσθή το βραδύτερον μέχρι της 20ης Απριλίου ε.ε. και αι Μεγάλαι Μονάδες να υποβάλωσιν ημίν αντίγραφα των εκδοθησομένων σχετικών διαταγών των.

ΙV. Αναφέρατε λήψιν.

Σ.Δ. Γεν.Στρατηγείου 31.3.1944ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΚΗΣΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ

ΠαραλήπταιΟμάς Μεραρχιών Μακεδονίας1η, ΙΙΙ, VIII, ΙΧ, Χ, ΧΙΙΙ, XVI ΜεραρχίαιV Ταξιαρχία - Σχολή Εφ.Αξ/κών3/7 Σύνταγμα Ιππικού

ΚοινοποίησιςΓραμματείαν Στρατ/κών Π.Ε.Ε.Α. (υ.τ.α.)Ιον, ΙΙον, ΙVον Γραφεία Γεν.ΣτρατηγείουΕπιμελητείαν - Δικαστικόν - Υγειονομικόν-Διαβιβάσεις Γεν.Στρατηγείου -ΙΙΙον Γραφείον (τρία αντίτυπα) Ακριβές αντίγραφο Το ΙΙΙον Γραφείον Τ.Σ.Υ.

149

Εκοινοποιήθη την Γραμμ.Στρ. - 1.4.44

Αριθ. ΕΠ 440/31.5.44 Κρυπτογράφημα

Γεν.Στρατηγείον

Σύνταγμα 24 πληροφορεί εξακριβωμένως STOP. Πάργα εγκατελήφθη από Γερμανούς 17ην τρέχοντος STOP. Ασφάλειαν αυτής ανέλαβεν επιτροπή από στοιχεία χαρακτηριζομένα αορίστως αντιδραστικά αποφασισμένα τηρήσουν ουδετερότητα έναντι αμφοτέρων οργανώσεων

STOP. Διετάξαμεν πλήρη εξακρίβωσιν πληροφοριών STOP. 26 τρέχοντος τμήμα Αγόρου εν ο και ένας Άγγλος συνεπλάκη με τμήμα 24ου Συν/γματος παρακάτω Δεσποτικού. Επιτευχθείσης συμφωνίας Εδεσίται και Άγγλος κατηυθύνθησαν παραλίαν υποσχεθέντων Αγόρου και Άγγλου επανέλθουν μετά 24 ωρών STOP. Μέχρις 29 δεν επανήλθον STOP. Εγκατέστησαν φυλάκια εις Καναλάκι STOP. Πιθανοί σκοποί παραλαβή υλικού διά θαλάσσης STOP. Δεν αποκλείεται υποδοχή μικρών ελληνικών τμημάτων εξωτερικού ως από καιρού επισήμως διαδίδεται STOP.

VIII ΜεραρχίαΑπεκρυπρογραφήθη1.4.1 ώρα 7:10΄ Τ.Υ.

150

Ε.Λ.Α.Σ.VΙΙΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥΕΠΙΤΕΛΙΚΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙ

Αριθ.Ε.Π.507 Δελτίο Πληροφοριών Από 28 Μαρτίου με 3 Απριλίου 1944

Ε Π Ι Ε Δ Ε Σ

Ι. Δύναμις - Διάταξις: Κατ' εξηκριβωμένας πληροφορίας, η συνολική δύναμις του σήμερον προσεγγίζει τας 2.500. Έναντι του τομέως Μεραρχίας, αυτή είναι κατανεμημένη ως ακολούθως: α. Πλαίσια: Έδρα Μεραρχίας, (τιτλοφορούμενης ΙΙ) με δύναμιν 80, υπό τον Χουλιάραν. β. Σκλήωρη: 105 υπό τον Παπαδόπουλον. γ. Πιστιανά - Νισίστα: 300-400, εξ ων: Εις Πιστιανά 70 του Χούτα

70 του Βοϊδάρου 40 του Καραμπέκου και 80 του Μίκροβα 2 βαρέα πολυβόλα εις κεντρικήν εκκλησία Εις Νισίσταν 70 του Μάνου, με 8 όλμους (1 Αμερικανικόν και 1 Ιταλικόν) δ. Πλάκα: 80 περίπου, εξ ων 30 εκ Μονολιθίου, αποφασισμένοι ν' αντισταθούν εις επίθεσιν. 40 περίπου εκ Δαφνωτής, αποφασισμένοι να μη αντισταθούν υφιστάμενοι τυχόν πίεση ή διατασσόμενοι να επιτεθούν 10 ξένοι 1 όλμος ε. Δαφνωτή: 2 μικρά φυλάκια στ. Σκούπα: 5 άνδρες Πολυβολεία: εν εις οικίαν Νάτσικα, άνω δεξιά. εν εις εγκαταλελειμμένον μύλον κάμπου Σκούπας, εις το τελευταίον πεζούλι. ζ. Πλατανούσα: Οι χωρικοί του χωριού με αντιαρματικόν πολυβόλον. η. Μονολίθι: Λόχος αγνώστου δυνάμεως.

ΙΙ. Κίνησις - Δραστηριότης: Καταβάλλεται πάσα προσπάθεια προς στρατολογίαν (πειθώ, απειλαί, παροχαί, φάσμα Γερμανικών συλλήψεων). Εις Προσήλιο μετέβη ο ενωμοτάρχης Κοσυφάκης, επικοινωνήσας με τον Περίδην, εις ον συνέστησε να εγκαταστήση φυλάκιον εις Άγιον Γεώργιον Συρράκου. Εις Προσήλιο εγκατέστησαν φυλάκιον 27 ανδρών, εξ ων 19 εκ της φρουράς Συρράκου. Απηγόρευσαν την νυκτερινή κυκλοφορίαν και διέλευσιν από γεφύρας Χρηστών προς Προσήλιο. Ανεκοίνωσαν ότι θα γίνη συνασπισμός όλων των κομμάτων προς διάλυσιν του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, ως και ότι το α΄δεκαήμερον του Απριλίου θα λάβουν χώραν σοβαρά γεγονότα, διότι αν γίνη σύγκρουσις, στην Ελλάδα θα γλυτώση μόνον ο μισός πληθυσμός.

Εις Γκούραν, την 16 Μαρτίου, μετέβησαν Εδεσίται προς στρατολογίαν, υποσχόμενοι 5 λίρας ως προκαταβολήν, 45.000 δραχμές ημερησίως κατ' άτομον οικογενείας, μακαρόνια, λάδι, ζάχαρη, καλαμπόκι και σαπούνι. Η άθλια οικονομική κατάστασις εξώθησε πολλούς να καταταγούν. Εις Πλατανούσαν αναμένετο ο Αγόρος με 600. Σκοπός της αφίξεώς του εφέρετο η ενίσχυσις των φυλακίων των του Αράχθου με όλμους και πολυβόλα (το τελευταίο απίθανον). Εις Δέλοβα, την 25ην Μαρτίου εσημειώθη συγκέντρωσις 150 περίπου Εδεσιτών, απειλούντων κάθοδον προς παραλιακόν τομέαν, ον κατέχουν ομάδες του 24ου Συν/τός μας. Ενεργούν εντατικήν στρατολογίαν από ηλικίας 15 ετών και άνω, ισχυριζόμενοι σύντομον απόβασιν συμμάχων. Ομοίως εις Λάκκα - Σούλι, αποστέλλοντες τους κατατασσομένους προς κάτω Παραμυθιάν - Πάργαν. Αξ/κός ΕΔΕΣ την 29 Μαρτίου διέδωσεν ότι η Πάργα και η Παραμυθιά κατελήφθησαν από τον ΕΔΕΣ και ότι θα συλληφθούν όλοι οι ΕΑΜΙΤΑΙ.

Την 26ην Μαρτίου, τμήμα 300 περίπου ανδρών του Αγόρου και τινες Άγγλοι, κινηθέντες εις περιοχήν 24ου Συν/τος με την πρόθεσιν να κατευθυνθούν προς την παραλίαν, συνεκρούσθησαν επί τετράωρον με τμήματά μας του ανωτέρω Συν/τος, άνευ απωλειών.

Τελικώς, επήλθε συνεννόησις και τους επετράπη να διέλθουν και φθάσουν μέχρι της θαλάσσης, υπό τον όρο να επιστρέψουν εντός 24 ωρών. Παρά την υπό του Αγόρου και του Άγγλου δοθείσαν υπόσχεσιν, δεν επανήλθον μέχρι τούδε. Τουναντίον εγκατέστησαν φυλάκιον εις Καναλάκι.Προφανής σκοπός της καθόδου των εκεί είναι η παραλαβή των διαφόρων υλικών άτινα μεταφέρονται διά τορπιλακάτου εις τον όρμον της Σπλάντζας (όρα περαιτέρω). Την 19ην ώραν της 21ης Μαρτίου, ο πρόεδρος Ανέζης Μιχαήλ Ρώσας, Εδεσίτης συνεργάτης των Γερμανών, οδήγησεν Εδεσικόν Τμήμα εις Ανέζαν. Το τμήμα τούτο μέχρι της πρωϊας της 22ας είχε περιέλθει τα χωριά Κωστακιούς, Κεραμάτες, Γαβριά, Ψαθοτόπι, Μύτικα,

Αγία Παρασκευή, Κολομόδια, Την 10ην ώραν της 22ας έφθασεν εις Κυρνικολού. Ενήργησαν επιτάξεις και διακήρυξαν ότι πέραν του Αράχθου είναι Εδεσίτικο. Εις Κυρνικολού ο Παπαδάτος ερωτηθείς διατί παραμένει εκεί επί μακρόν εκθέτων το χωρίον εις κίνδυνον Γερμανικής επιδρομής, ως εκ της εγγύτητος των Γερμανών, απεκρίθη «όσο είμαστε μεις εδώ μη σας μέλλει, αν έρθουν οι Ελασίται, δεν εγγυώμαι». Εις Αγίαν Παρασκευήν ο Εδεσίτης Ευαγγέλου είπεν ότι οι ΕΑΜΙΤΑΙ Γκισούλης και Γκούτζος, συλληφθέντες εις Άγιον Σπυρίδωνα, κρατούνται ως παραβάται του συμφωνητικού, διότι διέδιδον ότι ο κάμπος είναι ΕΑΜΙΚΟΣ. Το χωρίον Κρανιά εξ ολοκλήρου ΕΑΜΙΚΟ, απεπειράθησαν να το παραβιάσουν, οι Κρανιώται απήντησαν με τα όπλα και λέγεται ότι αφόπλισαν 40 Εδεσίτας. Εις Συρράκον η δύναμις των Εδεσιτών ηυξήθη από 30 εις 140. Πληροφορία της 28ης Μαρτίου αναφέρει ότι τα τμήματα του ΕΔΕΣ κάμπου διατάχθησαν ν' αποσυρθούν εις την ορεινήν περιοχήν. Έθεσαν εις κυκλοφορίαν την φήμην ότι τμήματα του ΕΛΑΣ ευρίσκοντο εις Κομμένο. Ομοίως, μέχρι διευθετήσεως του ζητήματος των εδαφικών ορίων των δύο οργανώσεων από μικτής επιτροπής, διετάχθησαν τα τμήματα του ΕΔΕΣ υπό του Αρχηγείου των ν' αποσύρουν τα φυλάκια των από Καλαρρύτες - Ματσούκι. Σύνδεσμος μεταξύ Καραμάνα - ΕΔΕΣ Άρτης χρησιμοποιείται ο Χρήστος Τσάφης, κινούμενος μεταξύ Άρτης - Κομπότι με σούσταν. Μοχλός της Εδεσικής κινήσεως εις Άρταν είναι ο Δ.Λιαροκάπης (Συμβολαιογράφος) όστις στρατολογεί διά λογαριασμόν των Καραμάνη και Βοϊδάρου. Σημαίνοντες παράγοντες εις Άρταν είναι οι Σεγγούνας και Ζάμπας, συναντώμενοι εις το καφενείον Π.Σακά. Εις Πέτα δραστηριότερος Εδεσίτης είναι ο Μουσαβερές, κινούμενος σπανίως μεταξύ Πέτα Άρτης. Εγκατέστησαν φυλάκιον εις Καρακουτιά, προφανώς διά την συντομωτέραν επαφήν μεταξύ Κομποτίου και Αιτωλοακαρνανίας (Μεταφορά υλικού ή τμημάτων, οπλισμού κλπ). Οι εις Άρταν καταφυγόντες Εδεσίται οργανώνονται.

Ενωμοτάρχης εκ Τετρακώμου, αγνώστου ονοματεπωνύμου (εκ Τετρακώμου κατάγονται τρεις εν όλω ενωμοτάρχαι) αφίχθη εις Άρταν με σημαντικόν χρηματικόν ποσόν, ίνα στρατολογήση διά τον Ζέρβαν 100 άνδρες. Ανεχώρησε διά Λέλοβα με αυτοκίνητον πλήρες τροφίμων. Εις Άρταν ο ανάπηρος Κόκας, υποβάλλων μήνυσιν και αναφοράν προς την Τράπεζαν της Ελλάδος εναντίον πράκτορός της Ανδρέου Κοζάκου όστις τον εκτύπησε και τον εξύβρισεν εντός του Δημοσίου Ταμείου, ηπειλήθη παρ' Εδεσιτών ότι θα φονευθή αν δεν αποσύρη την καταγγελίαν του. Εντός του γραφείου του Διοικητού Χωρ/κής Πουλάση εξηναγκάσθη να υπογράψη δήλωσιν συνταχθείσαν παρά του Εδεσίτη χαφιέ Ελπιδοφόρου Αντωνίου, δι' ης ανακαλεί την μήνυσιν και δηλοί ότι δεν υπέγραψεν αναφοράν καταγγελίας (πληροφορία Προέδρου συνδέσμου αναπήρων). Οι Εδεσίται Άρτης εφοδιάζονται εξ Αθηνών με λίρας ας μεταφέρει ο Σπύρος Κατσαρίδας. Ούτος είναι σύνδεσμος της Κεντρικής Επιτροπής ΕΔΕΣ και Ζέρβα. Είπεν ότι θα ενεργηθούν σαμποτάζ, εκ μέρους μεν του ΕΔΕΣ από Άρτης μέχρι Κονίτσης, εκ μέρους δε του ΕΛΑΣ από Κρυονέρι (Μεσολογγίου) μέχρις Άρτης, το βραδύτερον μέχρι 10ης Απριλίου. Συνέστησαν εις τους γνωστούς του ν' απομακρυνθούν εξ Άρτης, διά ν΄αποφύγουν τα αντίποινα των Γερμανών. Επιβεβαίωσεν ότι εις Σούλι - Τσαμουριά ενεργείται εντατική στρατολογία από 15-45 ετών με τας γνωστάς αμοιβάς και παροχάς. Οι Χωρ/κες Ζαχαρής εκ Γουριανών και Γαλάζιος Σπυρ. εκ Ζυγού, πρώην αντάρται του ΕΔΕΣ, κατετάγησαν εις Ταγ/μα Ράλλη. Διαδίδεται ότι ο Ζέρβας θα περιοδεύση και θα καταλήξη εις Βρυσούλαν (Ζερμή), όπου θα ομιλήση προς αντιπροσώπους διαφόρων χωρίων. Εις Άρταν άγνωστος συνοδευόμενος παρά Γερμανού Αξ/κού οδηγήθη εις τον συμβολαιογράφον Πανή και είτα εις την οικίαν Κασίμη, ένθα διανυκτέρευσε. Εκφράζονται υπόνοιαι ότι πρόκειται περί αξ/κού Ραλληκού. Ο αυταποκαλούμενος ΕΑΜΙΤΗΣ Δημ.Τρίμπος, εκ Ξυλοκαρυάς, την 30 Μαρτίου συνεντήθη με αρχηγούς Εδεσικών τμημάτων εις Ρόκα.

Ένοπλοι δυνάμεις του ΕΔΕΣ εισέδυσαν εις την περιοχήν του 15ου Συν/τός μας. Η ενέργεια αυτή δεν είναι άσχετος με τα ανωτέρω περί Τμημάτων κεχωρισμένων σαμποτάζ και με τας κατωτέρω. Συναγωνίστρια της Νομαρχιακής Επιτροπής Άρτης (ΝΕΑ) πληροφορεί ότι οι πρόεδροι κάμπου Άρτης, ερωτούμενοι από τον Γερμανό Φρούραρχο αν υπάρχουν εις τα χωριά των ΕΑΜΙΤΑΙ, εδέχθησαν τα συγχαρητήριά του διαβεβαιώσαντες ότι υπάρχουν μόνον Εδεσίται. Εις Κωστακιούς, ο Μίκροβας εκάλει να καταταγούν εις τον ΕΔΕΣ είτε Εδεσικοί είναι είτε Ραλληκοί. Η εφημερίς εις Πρέβεζα παράνομος ΕΔΕΣΙΤΩΝ «Φως» εις κύριον άρθρον της επιτίθεται εναντίον του Μπακιρτζή και της ΠΕΕΑ, ην αποκαλεί ψευδοκυβέρνησιν, διακηρύσσει δε ότι μόνον ο στρατός του ΕΔΕΣ ανεγνωρίσθη υπό των συμμάχων και ότι ο ΕΛΑΣ απεκηρύχθη παρ' αυτών.

Ιδιαίτεραι θετικαί πληροφορίαι

Οι Άγγλοι της περιοχής Λάκκα - Σούλι διεσκορπίσθησαν εις την περιοχήν Λάκκας και Δωδώνης, προέβησαν εις αναγνωρίσεις και εκλογήν πλείστων πεδίων προσγειώσεως αλεξιπτωτιστών. Επίσης ενήργησαν αναγνωρίσεις όλων των γεφυρών των οδών Άρτης - Ιωαννίνων, Πρέβεζης - Ιωαννίνων και Ιωαννίνων - Ηγουμενίτσης. Εις Πλαίσια κατασκευάζεται χώρος προσγειώσεως αεροπλάνων υπό την επίβλεψιν των Άγγλων αξ/κών Χέρρυ και Φρεντ και δύο Αμερικανών. Την 15η -16 Μαρτίου (ως και προηγούμενον δελτίον) εις τον όρμον Σπλάντζας κατέπλευσε τορπιλάκατος Ιταλική με Ιταλικό πλήρωμα και ξεφόρτωσεν 87 περίπου φορτία ιματισμόν και φυσίγγια Μανλιχέρ εγκιβωτισμένα και φέροντα τας Ελληνικάς επιγραφάς, ως και τέσσερα Αμερικανικά οπλοπολυβόλα. Τα υλικά ταύτα μετεφέρθησαν εις Ανώγι. Η τορπιλάκατος αναχωρήσασα παρέλαβε τον Λοχαγόν ¸εν, πάσχοντα εξ εγκεφαλικού νοσήματος, 10 Αμερικανούς αεροπόρους, οίτινες λόγω ατυχήματος είχον πέσει κατά Δεκέμβριον 1943 εις Λευκίμην Κερκύρας και είχαν μεταφερθεί εκείθεν μερίμνη του 15 Συν/τός μας εις την περιοχήν του και 14 Άγγλοι, εξ ων 7 αεροπόροι,

πεσόντες καθ' όμοιον τρόπον την 10ην Ιανουαρίου 1943 εις την περιοχή του αυτού Συν/τος. Οι Αμερικάνοι καταφέρονται κατά του ΕΔΕΣ Κερκύρας, διότι όχι μόνον δεν τους περιέθαλψεν, ούτε και τους εξυπηρέτησεν, αλλά και τους επρόδωσε, αν εσώθησαν δε και διέφυγον τούτο οφείλεται αποκλειστικώς και μόνον εις το ΕΑΜ Κερκύρας. Ο Ζέρβας ίνα επιτύχη αθρόαν προσέλευσιν εις τας τάξεις του διέδωσεν επιτηδίως εις Ιωάννιναν και Άρταν ότι οι Γερμανοί θα προβούν εις συλλήψεις όλων των αγόντων ηλικίαν 15 ετών και άνω.

Το σύνθημα τούτο σημειώνει επιτυχίαν. Η όλη δύναμις του Ζέρβα ανέρχεται το πολύ εις 2.500, το πλείστον δε ταύτης αποτελείται εκ των κατά τον ανωτέρω τρόπον κατατασσομένων νεαρών Ανατολικώς της οδού Ιωαννίνων - Πρεβέζης, περί τους 700, συμπεριλαμβανομένων εις τας 2.500. Εις Σπλάντζαν αναμένεται η άφιξις και άλλης τορπιλακάτου. Άγγλος διελθών εντεύθεν μετ' εκπλήξεως επληροφορήθη ότι ο συναγ. Σαράφης και ο συναγ. Άρης δεν μάχονται αλλήλων, ως τω διαβεβαιώνουν οι Ζερβικοί.

Σ.Δ. 4 Απριλίου 1944 Τ.Υ.

ΥποβάλλεταιΓενικόν Στρατηγείον - Γραφ.ΙΙ ΥΤΑ

Παραλήπται5 Συν/μα Πεζικού, 15, 24, 85ΙΙ/4, ΙΙ/Ι/38 Ταγ/τα, Τάγμα ΗπείρουΛόχον ΚλειδίουΟυλαμος Πυρ/κού Ι ΜεραρχίαςVΙΙΙ Στρατ.Νοσοκομείον

ΚοινοποίησιςΙ, ΙΧ, Χ ΜεραρχίαςΝΕΑ, ΠανηπειρωτικήνΓραφείον ΙΙΙ

151

ΕΛΛΑΣΧΥΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΠροσωπικόΕΠΙΤ. ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΑριθ. Ε. Π. 598

ΠρόςΤον συναγ. Αντ/ρχην Αποστολίδην

Κοινοποιούμεν υμίν την υπ' αριθ. Ε.Π. 2132/2-4-44 Δ/γήν Γενικού Στρατηγείου προς γνώσιν και συμμόρφωσιν του λοιπού.-

Σ.Δ.Μ. 5-4-44

ΗΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ Διά την ακρίβειαν Διοίκησις της Μεραρχίας51, 52, 54 Συν/τα Το Ι Γραφείον Κ. ΤΣΑΜΑΚΟΣ (Τ.Σ.Υ.) Υποστρατηγός

Ε.Λ.Α.Σ.ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙονΑριθ. Ε.Π. 2132.

ΠροςΤην ΧΥΙ ΜΕΡΑΡΧΙΑΝ

Λαβόντες υπ' όψιν την υπ' αριθ. Α.Π. 222/18-3-44 αναφοράν σας ως και την διά ταύτης υποβληθείσαν υπ' αριθ. Α.Π. 572/6-3-44 αναφοράν του 54ου Συν/τος Πεζικού,

ΠαρατηρούμενΑυστηρώς και λίαν επιεικώς τον Διοικητήν του 54ου συν/τος

Πεζικού Συναγ. Αντ/ρχην Αποστολίδην διά τους κάτωθι λόγους:

1. Διότι εις την προς την Μεραρχίαν αναφοράν του Συν/τος του ως Στρατιωτικός Αρχηγός χρησιμοποιεί φρασεολογίαν και ύφος που υπερβαίνουν τα όρια της πειθαρχίας του παλαιού στρατού και υποσκάπτουν την έννοιαν της συνειδητής πειθαρχίας που καθιερώθη διά τον ΕΛΑΣ ως Λαϊκόν Στρατόν.

2. Διότι κατά παράβασιν του υπό των Στρατιωτικών κανονισμών προβλεπομένου τρόπου του αναφέρεσθαι μιάς υφισταμένης Αρχής προς Προϊσταμένην της τοιαύτης εκοινοποίησε την αναφοράν του Συν/τος του και εις προϊσταμένην αρχήν της Μεραρχίας του, και

3. Διότι όλως αντικανονικώς και αβασανίστως έφερεν εις γνώσιν Αρχών ξένων προς την Στρατιωτικήν οικογένειαν διά της προς αυτάς κοινοποιήσεως της προς την Μεραρχίαν του αναφοράς του Συν/τος του, ζητήματα καθαρώς στρατιωτικής και απορρήτου φύσεως δυνάμενα λόγω του περιεχομένου των να προκαλέσουν διένεξιν μεταξύ των πολιτικών οργανώσεων Πηλίου και της Προϊσταμένης του Αρχής, να διαταράξουν επί ζημία του όλου αγώνος μας τας μεταξύ των σχέσεις και αμβλύνουν την εμπιστοσύνην του λαού της περιοχής του ΠΗΛΙΟΥ προς τον ΕΛΑΣ για την ασφάλεια της περιοχής του.

Εις τον ειρημένον Αντ/ρχην που είναι στέλεχος του παλαιού Στρατού και έδει να γνωρίζη ότι κάθε Προϊσταμένη Αρχή δεν υποχρεούται να δικαιολογεί τας ενεργείας της και να γνωρίζη τας προθέσεις της εις τας υφισταμένας της αρχάς και ότι η αποστολή της είναι να ενεργή με ευρυτέραν προοπτικήν επί τη βάσει των γενικωτέρων αναγκών του όλου αγώνος μας, συνιστώμεν για το μέλλον και προς αυτό τούτο το συμφέρον του αγώνος μας και της στρατιωτικής πειθαρχίας να μην υποπέση εκ νέου σε τέτοιο βαρύ παράπτωμα του οποίου η επανάληψις θα προκαλέση την επιβολήν βαρυτάτων κυρώσεων και να

συμμορφούται με τας διαταγάς της Προϊσταμένης του Αρχής.

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 2-4-44 ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ

152

ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ - ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΔΙΑ ΤΟΥΣ ΔΙΟΙΚΗΤΑΣ ΜΕΓΑΛΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΣ.

Ε.Λ.Α.Σ.ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙΟΝΑριθ. Ε.Π.Ε. 660.

ΓΕΝΙΚΑΙ ΟΔΗΓΙΑΙ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 8.

Ι. ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ:

Οι Γερμανοί, λόγω της κατά το χειμερινόν τμήμα της εκστρατείας του 1943/1944 δυσμενούς δι' αυτούς τροπής της μεγάλης μάχης του ΔΝΕΙΠΕΡΟΥ, και των συνεπεία ταύτης ραγδαίων προωθήσεων των Σοβιετ. στρατευμάτων εις την Νοτίαν πτέρυγα του κυρίου ή πρωτεύοντος Θεάτρου πολέμου της Ανατολικής Ευρώπης, ηναγκάσθησαν διά διαδοχικών πολυμήνων μετακινήσεων μαχίμων τμημάτων των εξ Ελλάδος προς βορράν, και μερικής μόνον αντικαταστάσεως αυτών διά μικροτέρας μαχητικής αξίας τμημάτων και σχηματισμών, αποτελουμένων κατά το τρίτον και πλέον εξ αλλοεθνών με γερμανικήν στολήν ή Ελλήνων εις την υπηρεσίαν της προδοτικής Κυβερνήσεως Αθηνών (Τάγμα Ευζώνων), να αραιώσουν την κατοχήν της Ελλάδος γενικώς και του κορμού της Ηπειρωτικής Ελλάδος ειδικώτερον, εις βαθμόν επιτρέποντα εις τα τμήματα του Ε.Λ.Α.Σ. την ανάληψιν σχετικώς ευρείας μορφής επιθετικών επιχειρήσεων, σκοπουσών:

1/ Να φθείρουν, εκνευρίσουν, και περιορίσουν εις άμυναν τας δυνάμεις του στρατού κατοχής και της μετ' αύτου συνεργαζομένης προδοτικής Κυβερνήσεως Αθηνών.

2/ Να διευρύνουν τον χώρον των ελευθέρων περιοχών, και να επιτύχουν την εδαφικήν συνέχειαν τούτων από βορρά (Γιουγκοσλαβικά σύνορα) προς νότον (Σαρωνικός - Κορινθιακός Κόλπος).

3/ Να εμποδίσουν την προς επέκτασιν έκδηλον τάσιν της προδοτικής Κυβερνήσεως Αθηνών και να εκμηδενίσουν τα προς τούτο αποστελλόμενα τμήματα Ευζώνων.

4/ Να προπαρασκευάσουν ηθικώς (διά των επιθετικών ενεργειών) και υλικώς (διά των κυριευθησομένων λαφύρων πάσης φύσεως) τους όρους και τας προϋποθέσεις εκείνας αίτινες είνε απαραίτητοι διά την, κατά την οριστικήν αποχώρησιν των στρατευμάτων κατοχής, γενικήν κατά τούτων εξόρμησιν, προς επιτάχυνσιν ταύτης και εκμηδένισιν ή φθοράν όσον το δυνατόν μεγαλυτέραν του αποχωρούντος στρατού κατοχής.

Ήδη, επανελθόντων εις τας μεγάλας Μονάδας προελεύσεώς των απεσπασμένων τμημάτων, και ανασυγκροτηθεισών των τελευταίων τούτων συμφώνως ταις: υπ' αριθ. Α.Π. 6/20.3.44 Δ/γή Γραμματείας Στρατ/κών της Π.Ε.Ε.Δ. κοινοποιηθείση διά της υπ' αριθ. Ε.Π. 2130/31.3.44 δ/γής ημών, και Ε.Π.Ε. 745/31.3.44 δ/γή ημών, θα είνε δυνατή και απαραίτητος η μετά την 20ήν Απριλίου 1944 ανάληψις τοιούτων επιθετικών επιχειρήσεων κατά του στρατού κατοχής ή των τμημάτων της προδοτικής Κυβερνήσεως Αθηνών, ήτις θα διαρκέση καθ'όλην την μέχρι της οριστικής αποχωρήσεως των στρατευμάτων κατοχής χρονικήν περίοδον, με ολονέν εντεινόμενον ρυθμόν και όγκον δυνάμεων, εκτός αν νέαι εξελίξεις της γενικής πολεμικής καταστάσεως επί του κορμού της Ευρωπαϊκής Ηπείρου καταστήσουν αναγκαίαν την αναπροσαρμογήν των παρουσών οδηγιών λόγω διαφόρου της ως πιθανωτέρας προβλεπομένης εξελίξεώς των.

ΙΙ. ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΥ:

Αι προθέσεις του Γενικού Στρατηγείου είνε:Α. Κατά την περίπτωσιν της εκτελέσεως των επιχειρήσεων των

γνωστών υπό το συνθηματικόν ·ΚΙΒΩΤΟΣ· να εφαρμόση τα διά της υπ' αριθ. Ε.Π.Ε. 183/17.1.44 Δ/γής του καθορισθέντα, ασχέτως του βαθμού πυκνότητος των στρατευμάτων κατοχής, και ασχέτως προς άλλας

επιθετικάς επιχειρήσεις ενεργηθησομένας συμφώνως προς τα εν τη παραγράφω 1 της παρούσης εκτεθέντα.

Β. Κατά την περίπτωσιν της βραχυχρονίου (λόγω κινήσεως φαλάγγων της κατοχής εκ νότου προς βορράν) ή οπωσδήποτε μακροχρονίου (λόγω καθόδου προς νότον νέων Γερμανικών στρατευμμάτων) πυκνώσεως της κατοχής εν Ηπειρωτική Ελλάδι και αναλήψεως υπό του κατακτητού οπωσδήποτε σοβαρών εκκαθαριστικών επιχειρήσεων να αποφύγη την διάλυσιν ή υπερβολικήν φθοράν των μονάδων του διά της διεξαγωγής ελαστικής εις μέγα βάθος αμύνης, ήτις δεν είνε δυνατόν να διεξαχθή ειμή μόνον διά της υπάρξεως:

1/ εφεδρειών κατά οργανικά τμήματα, κλιμακωμένων εις βάθος ούτως ώστε να είνε δυνατή η διεξαγωγή του επιβραδυντικού υποχωρητικού ελιγμού και των πλευρικών αντεπιθέσεων, και

2/ της διασποράς των αποθηκών εφοδίων των μεγάλων Μονάδων εις βάθος και πλάτος, ούτως ώστε να μη ώσιν αύται υποχρεωμέναι εις στρατηγικήν γραμμικήν άμυναν σχετικώς μακροχρόνιον διά την διάσωσιν των εφοδίων των.

Γ. Κατά την περίπτωσιν της σημερινής πυκνότητος των στρατευμάτων κατοχής ή της έτι μεγαλυτέρας αραιώσεως αυτών, να αναλάβη διαδοχικώς επιθετικάς επιχειρήσεις ευρείας σχετικώς μορφής, μεγαλυτέρας εις αντικειμενικούς σκοοπούς και διατιθέμενα μέσα συν τη παρόδω του χρόνου, διά των οποίων να επιτύχη:

α) Την εδαφικήν συνέχειαν των κατεχομένων υπό των τμημάτων του Ε.Λ.Α.Σ. εδαφών, διά της καταλήψεως των οδικών αρτηριών: 1/ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ - ΜΕΤΣΟΒΟΥ - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ - ΤΡΙΚΑΛΩΝ. 2/ ΜΠΡΑΛΟΥ - ΑΜΦΙΣΣΗΣ - ΙΤΕΑΣ. Και του μέσου ΑΛΙΑΚΜΩΝΟΣ, ως και του εκατέρωθεν τούτων χώρου.

β) Την επέκτασιν του ελευθέρου τμήματος της χώρας διά της απελευθερώσεως περιοχών ημιπεδινών πλουσίων εις πόρους και προσφερομένων εις την ταχείαν μεταφοράν παντοειδών συντηρησίμων τροφίμων και εφοδίων προς τας επί της οροσειράς της ΠΙΝΔΟΥ ορεινάς βάσεις των Μεγάλων Μονάδων, ως είνε η περιοχή ΑΓΡΙΝΙΟΥ, ΑΡΤΗΣ, ΚΟΖΑΝΗΣ, κ.ο.κ.

γ) Την φθοράν των δυνάμεων του στρατού κατοχής:

1/ Διά της μεμελετημένης εκτελέσεως υφ' εκάστης ομάδος Μεραρχιών ή Μεραρχίας μιάς τουλάχιστον επιθετικής ενεργείας κατά μήνα, υπερβαινούσης τας δυνατότητας των Ταγμάτων της αλλά ευρισκομένης εντός του πλαισίου των δυνατοτήτων της Ο.Μ. ή της Μεραρχίας.

2/ Διά της μεμελετημένης εκτελέσεως υφ' εκάστου οργανικού Συντάγματος ή Τάγματος πρώτου κλιμακίου μιάς τουλάχιστον επιθετικής ενεργείας κατά μήνα, υπερβαινούσης τας δυνατότητας διμοιρίας αλλά ευρισκομένης εντός του πλαισίου των δυνατοτήτων του Τάγματος ή του Συντάγματος.

δ) Την αύξησιν της μετριασμένης εκ της παραταθείσης αδρανείας και των δυσμενών καιρικών και ανεφοδιαστικών συνθηκών, μαχητικότητος των Μονάδων μεγάλων και μικρών, διά συνεχών αγώνων και κινήσεων, άτινα και μόνα είνε ικανά να αυξήσωσι την ηθικήν και υλικήν στάθμην των μαχητών, την ικανότητα προς συνολικήν δράσιν των τυχόν απείρων Διοικήσεων και την καλήν λειτουργίαν των επιτελείων και των υπηρεσιών.

ΙΙΙ. ΑΠΟΣΤΟΛΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ:

Α. Κατά την περίπτωσιν της εκτελέσεως των επιχειρήσεων των γνωστών υπό το συνθηματικόν ·ΚΙΒΩΤΟΣ· αι διά της υπ' αριθ. Ε.Π.Ε. 183/17.1.1944 διαταγής λεπτομερώς καθορισθείσαι. Ήτοι δια:

Την ΙΧην Μεραρχίαν: Η δράσις κατά της σιδ/κής γραμμής ΒΕΡΡΟΙΑΣ - ΦΛΩΡΙΝΗΣ, και των περί το ΒΕΡΜΙΟΝ οδών (ΒΕΡΡΟΙΑΣ - ΦΛΩΡΙΝΗΣ, ΚΟΖΑΝΗΣ - ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ, ΚΟΖΑΝΗΣ - ΒΕΡΡΟΙΑΣ), ως και της περιοχής ΒΙΤΣΙ.

Την Χην Μεραρχίαν: Η δράσις κατά σιδ/κών γραμμών ΤΕΜΠΩΝ - ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ, ΔΡΑΜΑΣ - ΞΑΝΘΗΣ (Διά του 26ου Σ.Π.), ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ - ΓΕΥΓΕΛΗΣ (δια του 30ου Σ.Π.), και των οδών ΕΛΑΣΣΩΝΟΣ - ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ, ΕΛΑΣΣΩΝΟΣ - ΚΟΖΑΝΗΣ, ΤΡΙΚΑΛΩΝ - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ - ΜΕΤΣΟΒΟΥ.

Την ΧΙΙΙην Μεραρχίαν: Η δράσις κατά σιδ/κής γραμμής και της οδού ΛΑΜΙΑΣ - ΔΕΡΜΛΗ, και η ασφάλεια της διά του ΠΗΛΙΟΥ θαλασσίας διά βενζινοπλοίων συγκοινωνίας προς Μικράν Ασίαν, διά

τμημάτων της ΧΥΙης Ταξιαρχίας η δράσις εν ΛΟΚΡΙΔΙ διά τμημάτων του 42ου Σ.Π.

Την Υην Ταξιαρχίαν: Η δράσις κατά της σιδ/κής γραμμής και της οδού ΜΠΡΑΛΛΟΥ - ΚΗΦΙΣΣΟΧΩΡΙΟΥ (διά του 5ου Ανεξαρτήτου Τάγματος).

Β. Κατά την περίπτωσιν αναλήψεως υπό των δυνάμεων κατοχής σοβαρών εκκαθαριστικών επιχειρήσεων διά φαλάγγων επιθέσεως υπερβαινουσών εν τω σύνολω των εις όγκον δυνάμεων και μέσα πυρός τας δυνατότητας στατικής αμύνης της καθ' ης η επίθεσις, απ' ευθείας εκ του Γεν. Στρατηγείου εξαρτωμένης μεγάλης Μονάδος (Ο.Μ.Μ. , Ι-ΥΙΙΙ-ΧΙΙΙ Μεραρχίαι, Υ Ταξιαρχία). Δι' απάσας ταύτας η διεξαγωγή ελαστικής εις μέγα βάθος αμύνης δι' επιβραδυντικού υποχωρητικού ελιγμού προς την κυρίαν ΠΙΝΔΟΝ διά την Ο.Μ. Μακεδονίας και την ΥΙην Ταξιαρχίαν, προς τον ΑΧΕΛΛΩΟΝ διά τας Ιην και ΥΙΙΙην Μεραρχίας, προς τον Β.Δ. του ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ χώρον διά την ΧΙΙΙην Μεραρχίαν, και προς τον Ν.Δ. του ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ χώρον διά την Υην Ταξιαρχίαν, δίδοντος εις το Γεν. Στρατηγείον τον απαιτουμένον χρόνον δι' ενεργείας πλευρικών ή νωτιαίων επιθέσεων διά των εφεδρειών ως καθωρίσθησαν διά της υπ' αριθ. Ε.Π.Ε. 745/31.3.1944 διαταγής ημών (Δύο Τάγματα διά την Ο.Μ.Μ. και ενδεχομένως έτερα δύο Τάγματα - δύο Τάγματα, διά την Ιην Μεραρχίαν - δύο Τάγματα διά την ΥΙΙΙην Μεραρχίαν Τάγμα του 2/39 εις κεντρικήν θέσιν ΒΑΛΤΟΥ και Τάγμα του 5 Ανατ. του ΑΡΑΧΘΟΥ εις κεντρικήν θέσιν της υπό του κυρίου όγκου της Μεραρχίας κατεχομένης τοποθεσίας - δύο Τάγματα διά την ΧΙΙΙην Μεραρχίαν) και εν ανάγκη διά του συνόλου των δυνάμεων των γειτονικών μεγάλων Μονάδων.

Γ. Κατά την περίπτωσιν της σημερινής πυκνότητος και ποιότητος των στρατευμάτων κατοχής ή της έτι μεγαλυτέρας αραιώσεως αυτών:

α) Η φθορά των δυνάμεων του στρατού κατοχής διά της εκτελέσεως κατά μήνα μιάς τουλάχιστον επιθετικής ενεργείας υπερβαινούσης τας δυνατότητας Ταγμάτος υπό των Ο.Μ.Μ. - Ιης, ΙΙΙης, ΥΙΙΙης, ΧΙΙΙης Μεραρχιών, υπερβαινούσας τας δυνατότητας Λόχου υπό της Υης Ταξιαρχίας. Και συγχρόνως με τούτο μιάς τουλάχιστον κατά

μήνα επιθετικής ενεργείας υπερβαινούσης τας δυνατότητας διμοιρίας υπό πάντων των Ταγμάτων πρώτου κλιμακίου απασών των μεγάλων Μονάδων ανεξαιρέτως.

β) Η απόκτησις της εδαφικής συνεχείας των κατεχομένων υπό των τμημάτων του Ε.Λ.Α.Σ. εδάφους διά της καταλήψεως:

1/ Της οδικής αρτηρίας ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ - ΜΕΤΣΟΒΟΥ - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ, και του εκατέρωθεν αύτης χώρου υπό της Ιης Μεραρχίας. Ενισχυομένης ενδεχομένως διά την εκτέλεσιν της επιχειρήσεως ταύτης διά μεν το τμήμα της το Δυτικώς του ΜΕΤΣΟΒΟΥ υπό των δύο νοτίως της οδού Εφεδρικών Ταγμάτων και του βορείως της οδού 85ου Σ.Π. της ΥΙΙΙης Μεραρχίας, διά δε το τμήμα της το Ανατ. του ΜΕΤΣΟΒΟΥ και βορρείως ταύτης υπό των δύο εφεδρικών Ταγμάτων της Ο.Μ. Μακεδονίας.

2/ Της κοιλάδος της μεγάλης προς νότον καμπής του ΑΛΙΑΚΜΩΝΟΣ και του εκατέρωθεν ταύτης χώρου υπό της Ο.Μ. Μακεδονίας.

3/ Της οδικής αρτηρίας ΜΠΡΑΛΛΟΥ - ΑΜΦΙΣΣΗΣ - ΙΤΕΑΣ και του εκατέρωθεν αυτής χώρου υπό της Υης Ταξιαρχίας. Ενισχυομένης διά την εκτέλεσιν της επιχειρήσεως ταύτης υπό δύο οργανικών Ταγμάτων της ΧΙΙΙης Μεραρχίας (εφεδρικόνΤάγμα 42ου Σ.Π. και εν Τάγμα του 36ου Σ.Π.).

Αι διοικήσεις των Ο.Μ. Μακεδονίας, Ιης Μεραρχίας, και Υης Ταξιαρχίας μετά των επιτελείων των, συνεργαζόμεναι μετά των διοικήσεων και επιτελείων των μεγάλων Μονάδων αίτινες θα τας ενισχύσωσιν ως ανωτέρω, να συντάξωσιν άμα λήψει της παρούσης, και μετά λεπτομερείς αναγνωρίσεις επιτοπίους και μελέτην επί του χάρτου, ΣΧΕΔΙΟΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ λεπτομερές μετά σχεδιαγράμματος επί διαφανούς προσηρμοσμένου εις τα φύλλα χάρτου 1:100.000 της Χ.Υ.Σ. και πινάκων απαιτουμένων δυνάμεων - οπλισμού - πυρομαχικών - κ.ο.κ., άτινα δέον όπως ευρίσκονται πάντως εντός δυνατοτήτων των μεγάλων Μονάδων και του Γεν. Στρατηγείου.

Αντίγραφον του συνταχθησομένου ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ να υποβληθή ημίν προς έγκρισιν δι' αξιωματικού του επιτελείου της μεγάλης Μονάδος μετασχόντος της επεξεργασίας του ΣΧΕΔΙΟΥ (Επιτελάρχου ή

Δ/τού ΙΙΙου Γραφείου). Μετά την έγκρισιν το ΣΧΕΔΙΟΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ θέλει τεθή εις εφαρμογήν δι' εκτελεστικής διαταγής ημών εκδοθησομένης εν καιρώ.

γ) Η επέκτασις του ελευθέρου τμήματος της Χώρας διά της καταλήψεως:

1/ Της περιοχής ΑΓΡΙΝΙΟΥ υπό της ΧΙΙΙης Μεραρχίας.

2/ Της περιοχής ΑΡΤΗΣ υπό της ΥΙΙΙης Μεραρχίας. Ενισχυομένης διά την εκτέλεσιν της αποστολής ταύτης υπό Τάγματος της Ιης Μεραρχίας και υπό Τάγματος της ΧΙΙΙης Μεραρχίας.

Αι διοικήσεις των ΥΙΙΙης και ΧΙΙΙης Μεραρχιών μετά των επιτελείων των να συμμορφωθώσι διά την επεξεργασίαν του σχετικού ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ με τα ανωτέρω εν τη παραγράφω ΙΙΙ/Γ/β/3ον αναγραφόμενα διά τας διοικήσεις των Ο.Μ.Μ., Ιης Μ. και Υης Ταξιαρχίας.

ΙΥ. ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ - ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣ:

Άπασαι αι μεγάλαι Μονάδες να βελτιώσωσι κατά το δυνατόν τον ρυθμόν και την πολλαπλότητα της επικοινωνίας των μετά του Γεν. Στρατηγείου, των παραπλεύρων μεγάλων Μονάδων, και των υποτεταγμένων εις αυτάς διοικήσεως κατά τρόπον ώστε εκτός των ασυρμάτων και του τηλεφώνου να υπάρχη μετά τούτων οπωσδήποτε ταχεία επικοινωνία διά πεζών ή εφίππων αγγελιοφόρων εναλλασσομένων εις σταθμούς ανταποκρίσεως οργανωθησομένους από τούδε και ων η άμεσος λειτουργεία να είνε δυνατή ευθύς ως παραστή η προς τούτο ανάγκη.

Υ. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ:

Άπασαι αι μεγάλαι Μανάδες να αναπτύξωσι και βελτιώσωσι το δίκτυον των πληροφοριών των διά την περισυλλογήν περισσοτέρων και ακριβεστέρων πληροφοριών.

Επί πλέον να οργανώσωσι τα ΙΙ Γραφεία των κατά τρόπον ώστε τα υπό του δικτύου πληροφοριών παρεχόμενα στοιχεία να μη υποβάλλωνται εις τας ανωτέρας διοικήσεις ως έχουσι, αλλά αφού υποστώσι τον

αναγκαιούντα έλεγχον και ερμηνείαν κατά τα κεκανονισμένα εις τα ΙΙ Γραφεία των μεγάλων Μονάδων.

ΥΙ. Αναφέρατε λήψιν.

Σ.Δ. Γενικού Στρατηγείου 5.4.1944 ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣΠαραλήπται Ο.Μ. ΜακεδονίαςΙη, ΙΙΙη, ΥΙΙΙη, ΙΧη, Χη, ΧΙΙΙη, Μερ.Χη Ταξιαρχία.Κοινοποίησις Γραμμ. Στρατ/κών (υ.τ.α)ΙΙΙον Γραφείον (2 αντίτυπα) Διά την ακρίβειαν της αντιγραφής Ο Διευθυντής του ΙΙΙ Γραφείου (Τ.Υ)

153

ΕΛΑΣ

ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΥΑριθμ. Πρ. 2672

ΔΙΑΤΑΓΗ

Έχομεν την τιμήν να σας γνωρίσωμεν ότι κατά την επιστροφήν των τμημάτων σας εκ των επιχειρήσεων Ηπείρου κατά του ΕΔΕΣ παρελήφθησαν από τους κατοίκους της περιοχής ταύτης μεταφορικά ζώα τα οποία όμως δεν επεστράφησαν εις τους κατόχους των μέχρι σήμερον καίτοι παρήλθον αρκετόν χρονικόν διάστημα από της επιστροφής των τμημάτων αυτών εις τας έδρας των.

Το γεγονός τούτο είναι προφανές ότι έχει την αντανάκλασίν του προς τον αγώνα αλλά και ιδιαίτερα προς τον ΕΛΑΣ όστις αγωνίζεται όχι μόνον διά την απελευθέρωσιν της χώρας αλλά και διά την αποκατάστασιν των λαϊκών ελευθεριών του λαού του οποίου η περιουσία υπό τας σημερινάς προ παντός συνθήκας είναι από τα αγαθά που πρέπει να απολαμβάνουν κάθε είδος προστασίας προ παντός από τον ΕΛΑΣ.

Διά τους άνω μνημονευομένους λόγους αφ' ένος και επειδή αφ' ετέρου η περιφέρεια Ηπείρου από την οποίαν παρελήφθησαν τα ζώα αυτά είναι ως γνωστόν η πλέον άγονος αλλά και γενικώτερον περισσότερον σήμερον πτωχή τα εναπομείναντα δε κτήνη φόρτου είναι κατ' αρχάς ο μοναδικός πόρος ζωής και μέσα συντηρήσεως των πτωχών οικογενειών της, παρακαλούμεν όπως διατάξητε τα περί ων πρόκειται τμήματά σας και αποστείλωσι το ταχύτερον εις παραλαβήν της Ιης Μεραρχίας υπό της ΙΧ και Χης Μεραρχιών και εις παραλαβήν της ΥΙΙΙ Μεραρχίας υπό της ΧΙΙΙ Μεραρχίας τα παραληφθέντα και μη επιστραφέντα ζώα της ως άνω περιφερείας μεθ' όλων των σχετικών στοιχείων διά την ανεύρεσιν των

ιδιοκτητών - κατόχων και την παράδοσίν των εις αυτούς.Η Ιη Μεραρχία παραλαμβάνουσα τα αποστελλόμενα υπό της ΙΧ

και Χης Μεραρχιών κτήνη να προωθήσωσι ταύτα προς την ΥΙΙΙ Μεραρχίαν ήτις θέλει μεριμνήσει διά την άμεσον και κανονικήν παράδοσιν αυτών εις τους ιδιοκτήτας κατόχους των.

Τας επί του προκειμένου ενεργείας και τα αποτελέσματα αυτών παρακαλούνται αι Μεραρχίαι όπως αναφέρωσιν εν καιρώ εις το Γενικόν Στρατηγείον.

Σ.Δ. Γεν. Στρατ. 10.4.1944

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣΠαραλήπταιΙ, ΥΙΙΙ, ΙΧ, Χ και ΧΙΙΙ Μεραρχίαι.

Ακριβές αντίγραφον το ΙΥ Γραφείον (Τ.Υ.)

154

Ε.Λ.Α.Σ.ΧΥΙ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ - ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙον Δ΄εκτάκτου συνδέσμουΑριθμ. Ε.Π.Ε. 374

ΧΑΡΤΗΣ 1/100.000.

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗ

Ι. - Εις εκτέλεσιν της υπ' αριθ. Ε.Π.Ε. 194/9-4-44 Δ/γής ΧΙΙΙ Μεραρχίας και εν συνεχεία προς προγενεστέρας μας Δ/γάς καθορίζομεν τα κάτωθι:

1) Η ΧΥΙ Ταξιαρχία συγκροτείται εκ των 52ου και 54ου Συν/των Πεζικού. Τι 51ον Σύν/μα διαλύεται και η δύναμής του συγχωνεύεται εις το 52ον Σύν/μα.

2) Περιοχή Ταξιαρχίας: α) Βόριον όριον: Τον - νότιον όριον της Ι Μεραρχίας ήτοι

ΣΟΦΑΔΕΣ (ναι) - ΧΑΛΑΜΠΡΕΖΙ (ναι) - ΜΟΛΟΧΑ (όχι) - ΣΠΙΝΑΣΑ (όχι) - ΑΓΡΑΦΑ (ναι) - ΑΣΠΡΟΡΕΜΜΑ (όχι) - ΚΕΔΡΑ (ναι) - ΑΡΓΥΡΙ (ναι).

β) Νότιον όριον: Η γραμμή η διήκουσα από τας εκβολάς ΣΠΕΡΧΕΙΟΥ - ΚΟΥΤΣΕΚΙ - ΒΑΡΔΑΤΕΣ - ΧΑΣΤΑΝΙΑ - ΔΙΛΟΦΟΝ - ΚΑΝΑΛΙΑ (ναι) - ΡΑΧΗ ΚΛΑΨΙΟΥ - ΖΗΜΟΤΑΡΙ ακολουθεί ρουν ΜΕΓΔΟΒΑΣ μέχρι συμβολής του εις ΑΧΕΛΩΟΝ (ναι) - Νοτίως της Ταξιαρχίας είναι το 42ον Σύν/μα Ευζώνων με σταθμόν Διοικήσεως ΜΑΥΡΟΛΙΘΑΡΙ ή ΝΗΟΧΩΡΙ ορισθησόμενον αναλόγως αναγκών.

γ) Δ. Όριον από γεφύρας ΑΥΛΑΚΙΟΥ (επί Αχελώου) μέχρι συμβολής ΜΕΓΔΟΒΑΣ - ΑΧΕΛΩΟΥ (όχι).

δ) Επί πλέον η περιοχή 54ου Συν/τος Πεζικού ΠΗΛΙΟΝ - ΚΙΣΣΑΒΟΣ - ΟΡΘΡΥΣ ως έχει σήμερον.

- Εις περιοχήν Ταξιαρχίας θα παραμείνουν η ΧΙΙΙ ορειβ. Πυρ/χία και η ΧΙΙΙ Ημιλαρχία ως κάτωθι:

- Διάταξις ΧΙΙΙ Ορειβατικής Πυρ/χίας. α) είς ουλαμός ΛΕΥΚΑΔΑ / τακτικώς υπό Διαταγάς β) είς · ΝΕΟΧΩΡΑΚΙ / Ταξιαρχίας- Διάταξις ΧΙΙΙ Ημιλαρχίας εις Χιλιαδού προς διατροφήν κτηνών και από 30/4/44 εις Φτέρην εις Διαταγάς ΧΙΙΙ Μεραρχίας.

ΙΙ. Περιοχή 52ου Συν/τος:Β. και Ν. όριον τα της Ταξιαρχίας.Ανατολικόν όριον: η σιδ/κή γραμμή ΛΑΜΙΑ - ΔΟΜΟΚΟΣ.- Περιοχή 1/54 Τάγματος και 54ου Συν/τος ως έχει σήμερον

ΠΗΛΙΟΝ - ΚΙΣΣΑΒΟΣ - ΟΡΘΡΥΟΣ.

ΙΙΙ. ΑΠΟΣΤΟΛΑΙ.α) 52 Σύν/μα: ΙΣΧΥΡΑ κατοχή και εξασφάλισις διαβάσεως κατά

πάσης εχθρικής ενεργείας προς κοιλάδα Καρπενησίου με το βάρος δυνάμεών του προς τούτο.

Υπό τύπον ενδείξεως συνίστωμεν την εξής διάταξιν:- Τάγμα εις περιοχήν ΧΑΛΑΜΠΡΕΖΙ - ΣΜΟΚΟΒΟΝ (ναι) -

ΠΑΛΗΟΓΙΑΝΝΙΤΣΟΥ (ναι).- Τάγμα εις περιοχήν ΤΣΟΥΚΑ - ΜΑΚΡΑΚΩΜΗ -

ΣΠΕΡΧΕΙΑΣ - ΛΕΥΚΑΣ - ΔΙΛΟΦΟΝ (ναι).- Λόχος εις περιοχήν ΥΠΑΤΗΣ.- Τάγμα (μείον λόχος) εις ΑΓΙΟΝ ΓΕΩΡΓΙΟΝ (ως εφεδρεία

Συν/τος)β) 54 Σύν/μα:Ισχύουσιν αι υπ' αριθ. Ε.Π.Ε. 188 και 188α και Ε.Π.Σ.Διαταγαί 84

και Ε.Π.Ε. 236/2-3-44 Δ/γαί.γ) 1/54 Τάγμα:Εξεδόθη η υπ' αριθ. Ε.Π.Ε. 372/10-4-44 διαταγή

ανακεφαλαιώνουσα αποστολάς.δ) ΔΙ' ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ

1) Εκτέλεσις του σχεδίου ΚΙΒΩΤΟΣ ως Ε.Π.Ε. 183 Δ/γή Γεν. Στρατηγείου και βάσει κοινοποιηθησομένου σχεδίου.

2) Η εκτέλεσις αιφνιδιαστικών επιθέσεων εξ ιδίας πρωτοβουλίας εναντίον εχθρικών φυλακίων μεμονωμένων φρουρών σαμποτάζ κατά σιδηροδρομικών και οδικών συγκοινωνιών.

3) Μελέται από τούδε και άμεσος διενέργεια ευρυτέρας κλίμακος επιχειρήσεων κατά του εχθρού συμπτυσομμένου ή αποχωρούντος.

4) Αποφασιστική αντιμετώπισις με ανεπτυγμένον επιθετικόν πνεύμα διά την τυχόν ενδεχομένην περίπτωσιν αποπείρας διεισδύσεως

του εχθρού περιοχήν μας άνευ ιδίας υποχωρήσεως. 5) Παρεμπόδισις εξαπλώσεως και εκμηδενίσεως δι'

αποφασιστικών κτυπημάτων Ράλληδων - Χωρ/κής παντού όπου ήθελον εμφανισθή.

6) Εκτέλεσις των διαταχθεισών διά σχετικών διαταγών μας μελετών και επιχειρήσεων.

ΙV. ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ και ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣα) Σ.Δ. Ταξιαρχίας : Παλαιόκαστρον 52ου Συν/τος : Ροβολιάρι 1/54 Τάγματος : Γούρα 54ου Συν/τος : Βένετον ή Καραγάτς (αναλόγως και

τακτ. αναγκών)β) Σύνδεσμοι: Μετά Ι Μεραρχίας μερίμνη 52ου συν/τος και εις

περιοχής Χαλαμπρέζι - Σμόκοβον.Μετά 42ου Συν/τος μερίμνη 42ου Συν/τος εις περιοχήν

Καστανιάς.γ) Διαβιβάσεις: Τηλ/κώς διά του υπάρχοντος τηλεφωνικού

δικτύου. Διά πεζών και εφίππων.

V. ΔΙΑΚΟΜΙΔΑΙ: Τους βαρέως ασθενείς και τραυματίας προς το ΧΥΙ Στρατιωτικόν

Νοσοκομείον.

ΓΕΝΙΚΑ:

Λόγω των εκτεταμένων υποτομέων των Μονάδων μας η διάταξις των τμημάτων να είναι τοιαύτη ώστε να καλύπτωνται ενεργητικώς ωρισμέναι επίκαιροι και υποχρεωτικαί διαβάσεις εντός των περιοχών των.

Ισχυρά δε κατά το δυνατόν τμήματα κρούσεως να ευρίσκωνται εις τοιαύτας θέσεις ώστε να δύνανται να κινηθούν προς πάσαν κατεύθυνσιν δι' αντιμετώπισιν κατά επιθετικήν ενέργειαν κατά των πιθανών και ενδεχομένων εχθρικών ενεργειών αίτινες δέον να προβλεφθούν εκ των προτέρων και να μελετηθούν αι ανάλογοι ενέργειαι και αντιπερισπασμοί.

Ουδέν τμήμα θα παραμένη αδρανές εις περίπτωσιν επιθέσεως κατά γειτονικών τμημάτων.

Τα 2 Συν/τα να υποβάλωσιν ημίν:

1) Αντίγραφον των εκδοθεισομένων βάσει της παρούσης Διαταγών των,

2) Υπό κλίμακα 1/100.000 σχεδιάγραμμα διατάξεώς των μέχρι και διμοιρίας συμπεριλαμβανομένης. (Το 1/54 Τάγμα υπέβαλεν ήδη σχεδιάγραμμα.)

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ Διά την ακρίβειαν Σ.Δ. ΧΥΙ Ταξιαρχίας 11-4-4452, 54 Συν/τα Το Η1/54 Τάγμα ΙΙΙ Γραφείον ΔιοίκησιςΣυναγ. Αμάρμπεης (Τ.Υ.) Ι. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ (Συν/ρχης Ιππικού)Ι, ΧΙΙΙ Μεραρχίαν (υ.τ.α) Σ. ΖΑΧΑΡΙΑΣ

155

Νο 9ΕΛΑΣ V ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ Ατ/τίας - ΕυβοίαςΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦ. ΙΙ και ΙΙΙ`Αριθ. Α.Π. 208

Συν/χην Ψαρρόν Δ/τήν 5/42 - ΕΚΚΑ

Είς εκτέλεσιν της ύπ`άριθ. Ε.Π.Ε.757/8-4-44 Δ/γής του Γεν. Στρατηγείου γνωρίζομεν τα εξής. Κατόπιν των διενεργηθεισών ενόπλων επιθέσεων τμημάτων σας κατά ανταρτών του Ε.Λ.Α.Σ. και των Οργανώσεων Ε.Α.Μ. των διαπραχθέντων φόνων, συλλήψεων, ομήρων, διαρπαγών παντοίων υλικών, διαλύσεως οργανώσεων ΕΑΜ - ΕΛΑΣ λοιπών βιοπραγιών κατά Ελλήνων πολιτών, κηρύξεως της περιοχής Δωρίδος κ.λ.π. εις κατάστασιν πολιορκίας και της λήψεως εχθρικής στάσεως εν γένει προς τον Εθνικοαπελευθερωτικόν λαϊκόν στρατόν, προς αποφυγήν αδελφικής αιματοχυσίας καθησύχασιν των πνευμάτων και επίτευξιν της Εθνικής Ενότητος συμφώνως προς την λαικήν θέλησιν τας οδηγίας της Π. Ε.Ε.Α. εν ονόματι του Ελληνικού λαού του οποίου αποτελούμεν την ένοπλον δύναμιν σας παρακαλούμεν όπως:

α) Διατάξητε αμέσως την κατάπαυσιν πάσης παρανόμου ενεργείας κατά Ελλήνων πολιτών εν γένει.

β) Άρετε παν περιοριστικόν μέτρον των ελευθεριών του λαού της υπό των τμημάτων σας κατεχομένης περιοχής.

γ) Προωθήσητε αμέσως εν πάσει ασφαλεία και μας παραδώσητε τους συλληφθέντας και κρατουμένους ομήρους Αξ/κούς Πολιτικούς καπετανέους αντάρτας και μέλη οιασδήποτε οργανώσεως ΕΑΜ - ΕΛΑΣ στόπ.

δ) Παραδώσητε άπαντα αφαιρεθέντα από Ε.Λ.Α.Σ. και λοιπούς ιδιώτας βιαίως είδη οπλισμού πυρομαχικών - τροφίμων και λοιπών εφοδίων ή υλικών.

ε) Συλλάβετε Ταγ/χην Καπετζώνην Λοχαγόν Δεδούσην και άπαντας λοιπούς ενεχομένους οπωσδήποτε εις φόνον Βάρσου και λοιπών ανταρτών ή μελών οργανώσεως μας και παραπέμψητε τούτους

δικασθώσιν παρά Στρατοδικείον συμμετέχοντος και αντιπροσώπου μας.Μετά την άμεσον παράδοχήν και εκτέλεσιν των ανωτέρω όρων θα

συγκροτηθή ειδική μικτή Επιτροπή με συμμέτοχην του Άγγλου Ταγ/χου Διασυμμαχικής Αποστολής Πόντερ Τζών εις την οποίαν θα παραπεμθώσιν προς επίλυσιν πάντα τα λοιπά εκκρεμή ζητήματα μεταξύ Ε.Λ.Α.Σ. και 5/42 Ε.Κ.Κ.Α.

Είς περίπτωσιν καθ'ήν δεν δεχθήτε τας ανωτέρω προτάσεις ή παρελκήσετε την άμεσον εκτέλεσιν των όρων τούτων θα φέρετε ακεραίαν την ευθύνην απέναντι του Ελληνικού Λαού και της Π.Ε.Ε.Α. διά τα επακόλουθα και τας συνεπείας των.

Σ. Δ. της 12/4/44Ή

V TαξιαρχίαΥπ. Φερραίος - Ηρακλής

Διά την ακρίβειανεκ του προσωπικού μου αρχείουΣΤΕΦΑΝΟΣ ΔΟΥΚΑΣ ΥΠΟΣΤΡΑΤΗΓΟΣ

156

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙαΑΡ. 2808

Πρός

την Συμμαχικήν Στρατιωτικήν Αποστολήν

Το περιεχόμενον του από 12.4.44 εγγράφου σας μας εξέπληξε.

1) Δεν είναι ακριβές ότι μέλη του Σ.Σ. Αποστολής (λοχαγός Τζάκ και διερμηνεύς του) ``εκρατήθησαν`` ως γράφεται παρ' ημών. Όταν μας εζητήθη φύλλον πορείας διά Λεπιανά διά τον Γεώργιον Καφετζήν επεφυλάχθημεν να χορηγήσωμεν τούτο μέχρις ου συνεννοηθώμεν μετά των προισταμένων μας Αρχών καθότι είχαν περιέλθει ημίν πληροφορίαι ότι ούτος ήρχετο εις σχέσεις μετά των Γερμανών εις Καρδίτσαν και Αθήνας και ότι πρίν ή προσλήφθη εις την υπηρεσίαν σας επρόκειτο να διορισθή αξιώσει αυτών Δήμαρχος Καρδίτσας ως παλαιός φίλος των.

Είς τον Λοχαγόν κ. Τζάκ εδηλώσαμεν από της πρώτης στιγμής ότι ήτο ελεύθερος να συνεχίση το ταξείδιον του, ούτος όμως ηρνήθη δηλώσας ότι επεθύμει να διακανονισθή προηγουμένως το ζήτημα του διερμηνέως του. Επομένως ``κράτησις`` μελών της Αποστολής και ιδίως του Λοχαγού Τζάκ ουδέποτε έλαβεν χώραν.

2) Δεν είναι ακριβές ότι παρήλθε μία ολόκληρος ώρα εώς ότου επιτραπή εις τον λοχαγόν κ. Τζάκ να παρουσιασθή ενώπιον μας. Ευθύς ως περιήλθεν εις γνώσιν σας η προς τούτο επιθυμία του, αμέσως τον εδέχθημεν.

3) Ανακριβές επίσης είναι ότι καθυστερήσαμεν ημείς τον Λοχαγόν Τζάκ να έλθη εις τηλ/κήν επικοινωνίαν μεθ`υμών. Μόλις

κατόπιν προσκλήσεώς μας, κατέστη δυνατόν να έλθητε εις το τηλ. Κέντρον Βίνιανης αμέσως συνομίλησε μεθ`υμών ο κ. Λοχαγός. Εάν παρήλθεν χρόνος τις έως ότου προσέλθητε εις το ακουστικόν δεν ευθυνόμεθα ημείς, αλλά οι λόγοι που σας ηναγκάσαν να μη προσέλθετε ταχύτερον.

Εάν μας επετρέπετο να εκφράσωμεν ειλικρινώς ολόκληρον τη σκέψιν μας θα είχομεν να παρατηρήσωμεν ότι εάν γεγονότα άτινα περιέπεσαν εις την άμεσον αντιληψίν μας παραποιούνται κατά τοιούτον τρόπον, τότε τι θα έπρεπε να σκεφθή δι' όσα κατά καιρούς αποδίδονται εις τον ΕΛΑΣ.

Όσον αφορά το ζήτημα του Γεωργίου Καφετζή, θέλομεν επανέλθει δι' ιδιαιτέρου εγγράφου.

Μετά τιμής Σ. Δ. Γεν. Στρατηγείου τη 13. 4. 44

Στέφανος ΣαράφηςΚώστας Δεσποτόπουλος

Ακριβές αντίγραφον Το ΙΙα Γραφείον (Τ.Σ.Υ.)

157

ΕΛΑΣ85ον ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΠΕΖΙΚΟΎ`Αρ. Ε.Π. 382

ΕΚΘΕΣΗ

Συνομιλίας μεταξύ της Διοικούσης Επιτροπής του Συντάγματος με

το Αρχηγείο της Συμμαχικής Αποστολής και σε συσχέτιση των αναγκών και της κατάστασης του Συντάγματος.

----

Λαμβάνουμε την τιμήν να αναφέρουμε ότι στις 17 ήλθε στην έδρα του Συν/τος ο Άγγλος Αντ/ρχης Κρίς με τον Αμερικανό Ταγματάρχη μέλη της Συμμαχικής Αποστολής, συνοδευόμενοι από τον διερμηνέα των, δύο Άγγλους ασυρματιστές και 5 αντάρτες - 2 του ΕΔΕΣ και τρεις του ΕΛΑΣ. Οι παραπάνω είχαν μαζύ τους και ασύρματο. Καθώς πληροφορηθήκαμε από τους αντάρτες του ΕΛΑΣ έρχονταν από την περιοχή του Ζέρβα και πέρασαν από το ΠΩΓΩΝΙ. Στις 19 ξεκίνησαν για τον ΠΕΝΤΑΛΟΦΟ. Κατά τη διάρκεια της εδώ παραμονής τους ο ασύρματος των δούλευε συνεχώς. Στις 18 επεσκέφθηκαν τα γραφεία του συντάγματος μας, οι δύο ξένοι αξιωματικοί και ειπώθηκαν τα ακόλουθα: Ο Κρίς ρώτησε αν έχουμε τίποτε να τους πούμε και απαντήσαμε πως έχουμε ανάγκη από ρίψεις, πράγμα που μας απέκλεισεν αμέσως με την αιτιολογία ότι δεν πρόκειται στην περιοχή μας να γίνουν επιχειρήσεις. Στή δήλωσι μας ότι πρέπει να έχουμε την δυνατότητα να παρενοχλούμε τους Γερμανούς ή και να αμυνόμεθα όταν αυτοί μας επιτίθενται, είπε ότι το Στρατηγείον Μέσης Ανατολής επιθυμεί να σταματήσουμε τις ενέργειες μας κατά των Γερμανών. Δεν μας ανεγνώρισε την ανάγκη των μέσων εξασφάλισης της αμύνης μας, ούτε κάν της συντήρησης των ανταρτών μας και έτσι ούτε χρήματα, ούτε ιματισμό, ούτε υπόδηση, ούτε τρόφιμα πρέπει να περιμένουμε. Και όταν έπειτα απ`αυτά τα λόγια του τον ρωτήσαμε «και πώς θα διατηρήσουμε τον ΕΛΑΣ μας απήντησε: Το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής έχει ανάγκη για τις επιχειρήσεις που πρόκειται να γίνουν μιας ωρισμένης δύναμης και για αυτήν ενδιαφέρεται εκείνη που πλεονάζει, όπως σείς, ας διαλυθεί. Άν και από την πλευρά τή δική σας μπορεί να κάμετε ό,τι θέλετε». Σε συνέχεια του τονίσαμε τη στρατηγική σημασία της θέσης που κατέχει το Σύνταγμά μας, όπως και το ότι καμμιά μονάδα δεν πρέπει να θεωρείται καθηλωμένη σε μια ορισμένη περιοχή. Άν οι Γερμανοί πρέπει να χτυπηθούν οπουδήποτε, είναι απαραίτητο να έχει τη δυνατότητα ο ΕΛΑΣ να συγκεντρώσει τις απαιτούμενες δυνάμεις στο σημείο που θέλει να χτυπήσει και συγκεκριμένα για το σύνταγμά μας του είπαμε ότι έχουμε λόγους και πιστεύουμε πως πρόκειται να εγκαταλείψει την περιοχή του. Η τελευταία αυτή δήλωση που ειπώθηκε σκόπιμα

προκάλεσε την επιδοκιμασία του Κρίς ο οποίος έσπευσεν αμέσως να πή ότι αυτό είνε κάτι που πρέπει να το λάβει ύπ`όψει και ότι θα το κάμει γνωστό στο Στρατηγείο Μέσης Ανατολής. Του προσθέσαμεν ακόμη πως ο ΕΛΑΣ πρέπει γενικά να ενισχυθεί όσο το δυνατό περισσότερο, γιατί σκοπός του και προορισμός του είνε όχι μονάχα να πολεμήσει για να ελευθερώσει τη χώρα μας, αλλά να συνεχίσει τον πόλεμο με τους συμμάχους του και έξω από τα όριά της μέχρι της ολοκληρώτικής συντριβής των Γερμανών και των δορυφόρων των. Αυτό είναι το πνεύμα που διέπει και τον τελευταίο αντάρτη, του προσθέσαμε τελικά. Σ`αυτά απάντησε με μερικές τυπικές επιδοκιμαστικές φράσεις, δηλώνοντας μας ότι και αυτό θα το κάμει γνωστό στο Στρατηγείο του. Είχαν εξαντληθή όλα τα θέματα και όλα τα επιχειρήματα που αφορούσαν την ενίσχυση του ΕΛΑΣ της περιοχής Ηπείρου και ειδικώτερα του Συντάγματός μας, χωρίς όχι μόνο καμμιάν υπόσχεση του να αποσπάσουμε ότι θα φροντίσει, έστω να ενισχυθούμε, αλλ`ούτε κάν τη ρητή και κατηγορηματική του άρνηση να πάψει αυτός να μας προσβάλλει με το πρόσχημα πάντα ότι επιχειρήσεις δεν πρόκειται ούτε χρειάζεται να γίνουν εδώ αλλά προς τα ανατολικά παράλια της χώρας μας όπου θα γίνουν οι αποβάσεις, πράγμα για το οποίο ενισχύεται ο ΕΛΑΣ Βορείου Στερεάς και Θεσσαλίας, ώστε βλέποντας πως δεν υπήρχε καμμιά ελπίδα να τον μεταπείσουμε του μιλήσαμε για τους πυροπαθείς. Η περιφέρεια αυτή του είπαμε είναι καμένη και λεηλατημένη και επιπλέον φτωχή και άγονη. Ο κόσμος έχει περιέλθει στην πιο μεγάλη δυστυχία και απόγνωση. Ο όψιμος χειμώνας επεδείνωσε το κακό, οι άνθρωποι τρώνε ψωμί από βαλανίδια, δηλητηριάσεις, θάνατοι από πείνα έχουν παρουσιαστεί, γιατί ο κόσμος έχει εξαντλήσει τα εφόδιά του φάρμακα επίσης δεν υπάρχουν . . . `` και τον παρακαλέσαμε να συντελέσει όσο εξαρτάται απ`αυτόν στην παροχή μιας όσο είνε δυνατόν σύντομης βοήθειας του ταλαιπωρημένου αυτού κόσμου, σύμφωνα και με την υπόσχεση που όχι μόνον για το σύνταγμα αλλά και για τους πυροπαθείς μας είχε δώσει πολλές φορές ο Άγγλος Λοχαγός Πίτερ, σύνδεσμος της Αποστολής με το Σύνταγμα. Ο Κρίς μας απήντησεν ότι οι πληροφορίες του για την περιοχή μας πως είναι πολύ πλούσιο πράγμα που ανασκευάσαμε. Μας είπεν επίσης ότι ο Πίτερ θαρθεί σε μια βδομάδα και ρώτησε ποια είνε τα όρια Μακεδονίας - Ηπείρου θέλοντας να ξεχωρίσει τα χωριά που ανήκουν στη μια και στην

άλλη επαρχία. Ο Άγγλος αξιωματικός με την σταθερή, κατηγορηματική και

γενική άρνηση του για κάθε είδους παροχή και βοήθεια που αφορούσε τον ΕΛΑΣ και τον πληθυσμό της περιοχής μας, ως και με την ψυχρή και τυπική λεπτότητα των εκφράσεών του και τον τρόπο του φανέρωσε με τρόπο πολύ έκδηλο την εχθρική του διάθεση απέναντι μας, ενώ ο Αμερικανός Ταγματάρχης που άφωνος παρακολουθούσε μέχρι το τέλος της τη συζήτηση χωρίς μια πληροφορία να ζητήσει, μια γνώμη να πεί, δεν έδειξε άλλο παρά ή πως συμμερίζεται τις διαθέσεις του Άγγλου συναδέλφου του ή πως είναι ενεργούμενο του, αν όχι άνθρωπος χωρίς σκέψη. Η συννενόηση εξαιτίας του χαρακτήρα που είχε η συνάντηση έγινε σε Αγγλική γλώσσα με διερμηνέα, χωρίς ούτε λέξη να προφέρει Ελληνική ο Ελληνομαθής Κρίς.

Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ο στρατιωτικός αρχηγός και ο καπετάνιος του Συντάγματος έκαμαν μια τυπική επίσκεψη στους παραπάνω ξένους, στο οίκημα που είχαν καταλύσει. Έμειναν μαζί. Τότε μόνον ακούστηκε η φωνή του Αμερικανού Ταγματάρχη. Έδειξε ενδιαφέρον να πληροφορηθεί αν έχουν απολυθεί μέσα στην ταγμένη από τη συμφωνία προθεσμία όλοι οι αιχμάλωτοι ΕΔΕΣΙΤΕΣ που είχαν συλληφθή απ`τον ΕΛΑΣ. Τον εβεβαιώσαμε γι `αυτό δηλώνοντάς του πως εξαίρεση έγινε για εκείνους που έχουμε στοιχεία που έδρασαν αντεθνικά, είτε συνεργαζόμενοι με τον κατάχτητή είτε με άλλον τρόπο. Και ο Κρίς τότε ρώτησε αν κατέχουμε τέτοια στοιχεία. Του απαντήσαμε ότι κατέχουμε και για αξιωματικούς μάλιστα που είνε σήμερα στις τάξεις του ΕΔΕΣ σε ανώτερες θέσεις όπως για τον Καμάρα, που επεδίωξε τη συνεργασία των Γερμανών. Δεν μίλησαν. Και επειδή είχαμε στοιχεία που απόδειχναν πως το ενδιαφέρο τους ήταν μονόπλευρο, πως δεν φρόντισαν να μάθουν ποια είναι η ζωή και η τύχη των ανταρτών του ΕΛΑΣ αιχμαλώτων του ΕΔΕΣ, όταν πέρασαν από την περιοχή του Ζέρβα, τους εκθέσαμε τα εγκλήματα που οι ΕΔΕΣΙΤΕΣ είχαν κάνει σε βάρος τους και τους καθημερινούς ξυλοδαρμούς, την πείνα και τη γύμνια με τα οποία τους είχαν περιαγάγει στην εσχάτη εξαθλίωση, την ηθική πίεση του παράλληλα με τη σωματική βία που είχαν ασκήσει για να τους αναγκάσουν να προσχωρήσουν στις τάξεις του ΕΔΕΣ, καθώς και το ότι δεν εφάρμοσαν τον όρο της συμφωνίας που αφορούσε την απόλυση των

αιχμαλώτων πολλούς απ`τους οποίους κρατούσαν ακόμα. «Μπορείτε απλώς μόνον να δήτε τέσσερεις πους μας ήρθαν χτές απ`το κρατητήριο αιχμαλώτων του Ζέρβα, αντάρτες του 42ου Συντάγματος, για να σχηματίσετε μιαν αντίληψη της ζωής που πέρασαν κι αν θέλετε να τους εξετάσετε τους είπαμε». Αλλά δεν μίλησαν και πάλι. Ήταν τέσσερα αποσκελετωμένα από την πείνα παιδιά, γυμνά και ξυπόλητα που μας είχαν διηγηθεί τα βασανιστήρια που περνούσαν στην φυλακή του ΕΔΕΣ αυτοί και οι λοιποί αιχμάλωτοί του. Δεν ενδιαφέρθηκαν να τα ιδούν και να τα ρωτήσουμ' οι δύο αντιπρόσωποι της αποστολής, για να διαπιστώσουν ποια υπήρξε κι από την πλευρά του ΕΔΕΣ η συμπεριφορά των αιχμαλώτων και η συνέπεια στον όρο της τελευταίας συμφωνίας για την απόλυση τους. Σημειώνουμε και τούτο που είπαμε στην αποστολή αναφορικά με το ίδιο ζήτημα: ``Ότι όσοι απολύθηκαν απ`τον ΕΔΕΣ αιχμάλωτοι υποχρεώθηκαν πρώτα να υποσχεθούν πως δεν θα ξαναγυρίσουν στον ΕΛΑΣ πράγμα που μας είπαν όλοι όσοι απ`αυτούς πέρασαν από το Σύνταγμά μας. Δεν ειπώθηκε τίποτα άλλο στην τυπική αυτή επίσκεψη, που να ενδιαφέρει να εκτεθεί.

Από τους αντάρτες του ΕΛΑΣ που συνώδευαν τους παραπάνω ξένους αξιωματικούς μάθαμε ότι όταν περνούσαν από την περιοχή Ζέρβα, έγιναν εκεί ρίψεις λιρών, οπλισμού και ιματισμού. Είδη ιματισμού είχαν πουληθεί σε ιδιώτες. Ο Κρίς βλέποντας κάποιο χωρικό με καινούργια Αγγλική στολή τον ρώτησε πού την βρήκε κι εκείνος του απάντησε πως την αγόρασε από αντάρτη. Αυτό έγινε μπροστά σε πολλούς και προκάλεσε δυσμενή σχόλια, αλλά ο Κρίς εδικαιολόγησε το πράγμα. Από τους ίδιους πληροφορηθήκαμε ότι δόθηκε στο Ζέρβα Αγγλικό παράσημο και ότι η επίδοση του έγινε από τον Κρίς με σχετική τελετή.

Σε συμπέρασμα από τα παραπάνω κι από τα γεγονότα που έχουμε υπ` όψη μας βγαίνει ότι η Συμμαχική αποστολή εννοεί να αφίση χωρίς καμμιά ενίσχυση τον ΕΛΑΣ της Ηπείρου καθ' ότι για το σκοπό αυτό φαίνεται τόσο απρόθυμη να βοηθήσει και τους πυροπαθείς ακόμα, κι αυτό ίσως γιατί το πράγμα θα μπορούσε να αποτελέσει μια έμμεση βοήθεια για τον ΕΛΑΣ. Όσο η περιοχή μας είναι περισσότερο εξαθλιωμένη τόσο δυσκολότερο είνε να συντηρηθεί σ`αυτήν το αντάρτικο, γιατί από τη μια μεριά δεν θαχει πόρους από τους οποίους να αντλήσει κι από την άλλη η

φτώχεια και η δυστυχία των οικογενειών των ανταρτών, που κατά κανόνα είναι οι φτωχότερες θα προκαλέσει την διαρροή μέσα στις τάξεις μας. Κοντά σ`αυτά που αποτελούν αρνητικά ενισχυτικά στοιχεία για τον ΕΔΕΣ έχουμε και το θετικό, την αποκλειστική δηλαδή ενίσχυση του με οπλισμό, ιματισμό, υπόδηση και προς παντός με άφθονο χρήμα που χρησιμοποιεί για τη στρατολόγηση ανταρτών, ώστε καθώς υπολογίζουν να αποκτήσει όλες τις δυνατότητες να επεκταθεί σε βάρος μας, όταν θα νομίσει τη στιγμή κατάλληλη. Από τώρα ακόμη όσο κι αν είναι πρόσφατη η συμφωνία που υπόγραψε όλες του οι εκδηλώσεις δείχνουν πως δεν πρόκειται να τη σεβασθή. Δεν θέλησε παρα να κερδίσει καιρό για να ανασυνταχθή, να δυναμώσει και να μας χτυπήσει πάλι. Ο τύπος του, η προπαγάνδα του, οι δυναμικές του εκδηλώσεις στρέφονται αποκλειστικά ενάντιά μας. Ένοπλες ομάδες του μπήκαν στην περιοχή του 15ου Συντάγματος όπου στρατολογούν πιάνουν ΕΑΜΙΤΕΣ και τους ξυλοκοπούν. Το ίδιο έγινε και στην περιοχή μας όπου αμέσως μετά την λήξη των επιχειρήσεών μας με τους Γερμανούς τμήμα 25 ανδρών, με τον υπολοχαγό Βραγκάλη πέρνοντας το δημόσιο δρόμο ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ - ΜΕΤΣΟΒΟΥ, πήγε στις 3 του Απρίλη στα χωριά ΤΣΙΠΙΑΝΗ, ΠΕΤΡΑ, ΛΙΑΠΗ με τις ίδιες διαθέσεις, για ν`αποσυρθεί όμως την επομένη στα υψώματα του ΔΕΜΑΤΙΟΥ όταν αντιλήφθηκε την κίνηση των τμημάτων μας. Η παραμονή του στο ΔΕΜΑΤΙ προστατεύεται από τα γειτονικά Γερμανικά τμήματα που φρουρούν το δρόμο.

Το ΕΔΕΣ από δυναμική άποψη έχει απέναντι μας τα ακόλουθα πλεονεχτήματα. Βοηθιέται υλικά και πολιτικά από τους Άγγλους και τον καταχτητή. Είνε γνωστές οι παροχές και η ταχτική των πρώτων ενώ σχετικά με το δεύτερο παρατηρείται όπως και προηγούμενα μια μεταξύ αυτού και του ΕΔΕΣ αμοιβαία ανοχή. Τα ΕΔΕΣΙΚΑ τμήματα όπως και πρώτα από την τελευταία συμφωνία έτσι και έπειτα απ`αυτήν, δεν ενοχλούν καθόλου τους Γερμανούς, κι έχουν κάποιαν ελευθερίαν κινήσεων μέσα στις κατεχόμενες απ`αυτούς περιοχές. Απεναντίας γίνονται ενοχλητικά σε εμάς. Στο σημείο αυτό μια σιωπηρή συνεργασία παρατηρείται ανάμεσα στον καταχτητή και το ΕΔΕΣ.

Η έκθεση αυτή αναφερόμενη στη συνάντηση της Συμμαχικής Αποστολής με τη Διοίκηση του Συντάγματος για να δώσει ακόμα, ανάμεσα στα όσα άλλα υπάρχουν στοιχεία των προθέσεων της πρώτης,

επεκτάθηκε και εις το συναφές ζήτημα των προθέσεων του ΕΔΕΣ με την αναγραφή συγκεκριμένων περιστατικών που τις φανερώνουν έμπρακτα. Επιβάλλεται όμως ακόμα να προστεθεί πως μέσα στη νέα αυτή κατάσταση που διαμορφώνεται στον τομέα μας με το ξαναζωντάνεμα του ΕΔΕΣ και την επιθετική του στάση που πέρνει απέναντι μας. Το Σύνταγμα έχει από την πλευρά του ΕΔΕΣ εγκαταλειφθεί και καταδικαστεί σε μια επικίνδυνη μόνωσι. Η πορεία των γεγονότων φανερώνει περίτρανα αυτό το το πράγμα. Το Σύνταγμα με πνεύμα πειθαρχίας και πλατειάς κατανόησης των αναγκών του αγώνα, διέθεσε όσες δυνάμεις του είχε διαταχθή σε άλλους από τον δικό του τομείς ή και έτρεξε σε κάθε πρόσκληση και ανάγκη που παρουσιάστηκε σε φίλια τμήματα να τα ενισχύσει, αλλά στις δικές του δύσκολες στιγμές δεν είδε από πουθενά το ίδιο πνεύμα αμοιβαιότητας να δεχθεί. Μετά τις επιχειρήσεις του Οκτώβρη όπου είχε λάβει μέρος με τα δύο Τάγματα γύριζε στην περιοχή του μ`ένα μικρό μέρος της δύναμης του ανίσχυρο και εντελώς ανίκανο να φρουρήσει έναν τομέα. Γι`αυτό και είχε λάβει την εντολή να κατμηθεί σε μικρές ανταρτοομάδες με την προυπόθεση πάντα πως η περιοχή του ΖΑΓΟΡΙΟΥ θα κατέχεται από τον ΕΔΕΣ ή τους Γερμανούς. Οι ταλαιπωρίες, οι κλονισμοί των μαχών και πολύ περισσότερο οι πυρπολήσεις και λεηλασίες των χωριών και το άνοιγμα του δρόμου ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ - ΜΕΤΣΟΒΟΥ από τον καταχτητή, που έκθετε σε κίνδυνο τα κοντινά του δρόμου αυτού χωρία, είχαν φέρει μια σημαντική διαρροή στις τάξεις του. Μόνον το ΙΙΙ Τάγμα του, είχεν απομείνει ανέπαφο που βρίσκονταν στην επαρχία της ΚΟΝΙΤΣΑ, ενώ ο, τι από την υπόλοιπη δύναμη του ήταν αξιόμαχο είχε τεθεί στην διάθεση του Κλιμακίου. Δεν είχε λοιπόν παρά σ`αυτό το τάγμα να στηριχθή αποτελούμενο κι αυτό κατά μεγάλη πλειονότητα από νέους αγύμναστους - για τη φρούρηση του τομέα του, την εξουδετέρωση της αντίδρασης, την περισυλλογή και την αναδιοργάνωση των δυνάμεών του και των υπηρεσιών του. Δεν πρόκειται να εξεταστεί εδώ κατά πόσο στις προσπάθειες του αυτές το Σύνταγμα πέτυχε το μεγαλύτερο όμως μέρος της δύναμης αυτής το διέθεσε με διαταγή του Κλιμακίου στο απόσπασμα της VIII Μεραρχίας στα νότια του ΜΕΤΣΟΒΙΤΙΚΟΥ ποταμού. Η ίδια διαταγή όριζε να του αποσταλούν δύο λόχοι από το 15ον Σύνταγμα πράγμα που δεν έγινε γιατί άρκεσε μια απόφαση της Διοικούσης Επιτροπής του Συντάγματος αυτού να αναιρέσει

την διαταγή. Έτσι το Σύνταγμα μας απόμενε με ελάχιστη δύναμη διαθέτοντας όχι περισσότερα από 200 όπλα στα ΖΑΓΟΡΙΑ και την ΚΟΝΙΤΣΑ με τα λίγα οπλοπολυβόλα και 4 πολυβόλα που είχε. Όταν ο Στρατηγός Αυγερόπουλος πέρασε απ`την έδρα του Συντάγματος, πηγαίνοντας να αναλάβει τη στρατιωτική διοίκηση της Μεραρχίας γνώρισε την κατάσταση αυτή και ανεγνώρισε την ανάγκη να ενισχυθεί το Σύνταγμα σημαντικά συμμεριζόμενος την άποψη της διοίκησης του κατά την οποία εξόν απ`τους άλλους λόγους και η ιδιαίτερα λεπτή θέση του τομέα του επιβάλλει αυτό. Ζήτησε μάλιστα να του υποβάλλουμε μιαν έκθεση για να ενεργήσει σχετικά. Η έκθεση υποβλήθηκε χωρίς τίποτε να γίνει. Oι ανάγκες των επιχειρήσεων που διεξάγονταν με τον ΕΔΕΣ επέβαλαν την παρουσία πολλών δυνάμεων στο μέρος της διεξαγωγής των. Αλλά οι επιχειρήσεις τέλειωσαν, τα τμήματά μας σύμφωνα με τη διαταγή 612 του Γενικού Στρατηγείου έπρεπε να γυρίσουν στο Σύνταγμα και δεν γύρισαν. Υπάχθηκαν στο 400 με το σκοπό της ανασύστασής του καθώς έχουμε εξώδικα πληροφορηθή. Το αποτέλεσμα είναι ότι ούτε το 40 ούτε 85 Συντάγματα υπάρχουν, γιατί με τη δύναμη που διαθέτουν σήμερα αυτές οι μονάδες, δεν θάνε σωστό να γίνεται λόγος για Συντάγματα. Σε συνέχεια το Γεν. Στρατηγείο με τα 1690/11.3.44 και 1728/13.3.44 ραδιοτηλεγραφήματα του διέταξε να αυξήσουμε την δύναμη του Συντάγματος με εθελοντική επιστράτευση επιλέκτων του ΕΦ. ΕΛΑΣ σε συνεργασία με τις πολιτικές οργανώσεις. Ό,τι όμως ήταν δυνατό να γίνει έγινε μέχρι τώρα, και χρωστάμε γι`αυτό πολλά στην πολιτική οργάνωση, που μας παραστάθηκε πάντα, καθώς και στη συγκεκριμένη περίπτωση της προσπάθειας μας για την πύκνωση των τάξεων του Συντάγματος πολύτιμος βοηθός. Αλλά η περιοχη είναι άγονη, φτωχή δοκιμασμένη σκληρά από αλεπάλληλους εμπρησμούς και λεηλασίες - μόνον στο ΖΑΓΟΡΙ έχουν καεί 1607 σπίτια - και επί πλέον η παράταση της κακοκαιρίας του φετεινού χειμώνα έχει επιτίνει την εξαθλίωση του πληθυσμού. Μέσα λοιπόν σε μια τέτοια κατάσταση όπου και η πιο πενιχρη απόδοση θα έπρεπε να θεωρείται πολύ ικανοποιητική, το Σύνταγμα δεν μπορούσε να περιμένει και δεν είχε ικανό για τη θεραπεία των αναγκών του αριθμό κατατάξεων. Με τηλεγραφικές αναφοράς του έκανε τα πράγματα αυτά γνωστά στο Γενικο Στρατηγείο ζητώντας την επιστροφή των τμημάτων του από το 3/40 και την ενίσχυση του με

οπλισμό του και πυρομαχικά. Αλλά η απάντηση του Γενικού Στρατηγείου απόκλεισε την ικανοποιήση αυτή των αιτημάτων του Συντάγματος με τη διαταγή του 2288/2289, συσταίνοντας σ`αυτό ν`αντιμετωπίσει την κατάσταση «σθεναρώς δι' ιδίων μέσων και ΕΦ. ΕΛΑΣ» στοιχείων, δηλαδή, στα οποία δεν μπορεί το Σύνταγμα να βασίζεται, καθώς επανειλημμένα έχει αναφέρει σε αναφορές και εκθέσεις του.

Ένα ακόμα δείγμα στενού τοπικού ενδιαφέροντος αλλά και έλλειψης αλληλεγγύης που παρατηριέται στον ΕΛΑΣ είναι το ακόλουθο: Το 15ον Σύνταγμα δεχόμενον στις 20 του Μάρτη επίθεση αναγνωριστική με όχι σημαντικές δυνάμεις των Γερμανων ζήτησε να το ενισχύσουμε, του στείλαμε αμέσως παρά το ότι είχαμε λίγες δυνάμεις τον καλύτερο λόχο μας, στον οποίον κυρίως στηρίξαμε το αμυντικό σύστημα του τομέα μας. Ο εχθρός είχεν αποσυρθή από το 15ο όταν ο λόχος μας έφθανε και το Σύνταγμα αυτό τότε, αντί να του δώσει εντολή να επιστρέψει στη μονάδα του, προσπάθησε να παρασύρει τη διοικησή του σε επιθετική ενέργεια προς τους ΦΙΛΙΑΤΕΣ, επιχείρηση δηλαδη που θ`απαιτούσε χρόνο κατά τη διάρκεια του οποίου ο τομέας μας θα βρίσκονταν σε πολύ επισφαλή θέση εκτεθειμένος με τις ανεπαρκέστατες δυνάμεις που του απόμεναν σε πολλούς κινδύνους. Και αμέσως μετά το 15ο ο εχθρός επιτέθηκε ενάντια μας με δυνάμεις σοβαρές συμπιέζοντας τα πλευρά της παράταξής μας και με σκοπό να μας αποκόψει την υποχώρηση. Ζητήσαμε από το 15ο να επιστρέψει ο Λόχος μας και να μας ενισχύσει. Δεν εστάλη. Έτσι μια σειρά περιστατικών γεννά στο Σύνταγμα το συναίσθημα πως έχει εγκαταλειφθεί και καταδικαστεί σε μια επικίνδυνη μόνωση.

Το Σύνταγμα νομίζει ότι χωρίς το ανάλογο αριθμό αντρών, χωρίς τα απαιτούμενα όπλα, χωρίς επαρκή πυρομαχικά, δεν είναι δυνατή η ``σθεναρή`` αντιμετώπιση της κατάστασης. Καθώς βρίσκεται μεταξύ των δύο δημοσίων δρόμων με σημαντικά κατά μηκός των ενισχυμένες τοπικές φρουρές του εχθρού (ΜΕΤΣΟΒΟΥ - ΓΙΑΝΝΕΝΑ - ΜΠΙΣΔΟΥΝΙ - ΒΕΛΛΑ - ΚΟΝΙΤΣΑ), είναι εκτεθειμένο σε πολύπλευρες επιθέσεις, με το πλεονέχτημα της δυνατότητας του εχθρού με τα ταχυκίνητα μέσα του να συγκεντρώσει δυνάμεις ταχύτατα προς οποιοσδήποτε σημείο της παράταξής μας. Οι αλλεπάληλες εκκαθαριστικές του επιχειρήσεις φανερώνουν εξόν απ`αυτά και την

ανησυχία του για την ασφάλεια των κινουμένων φαλάγγων στους δρόμους αυτούς καθώς και για την εξασφάλιση της ελευθερίας των κινήσεών του σ`αυτούς. Απ`όλες τις πληροφορίες που έχουμε και από τα στοιχεία σχετικά με τις προθέσεις του εχθρού, πρόκειται να γίνει μεγάλη εκκαθαριστική επίθεσή του στο ΖΑΓΟΡΙ ενάντια στο Σύνταγμα για ν` απαλλαγή από κάθε απειλή των συγκοινωνιών του σε περίπτωση που θ`αντιμετώπιζε κίνδυνο εισβολής από τα πλευρά της θάλασσας. Για ένα τέτοιο πιθανό ενδεχόμενο το Σύνταγμα πρέπει να έχει τα μέσα ν`αμυνθεί διατηρώντας την οργανική του διάρθρωση, να έχει δηλαδή άνδρες, όπλα και πυρομαχικά που τόσες φορές έχει ζητήσει και δεν του έχουν δοθεί. Σ.Δ. 14.4.44 Το Σύνταγμα Αθηναίος

158

Ε.Λ.Α.Σ. ΕΠΕΙΓΟΥΣΑXVI ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛ. ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙονΑριθ. Ε.Π.Ε.382.

ΔΙΑΤΑΓΗ

Κοινοποιούμεν την υπ`αριθ. Ε.Π.Ε.762/10-4-44 Δ/γην του Γεν. Στρατηγείου προς γνώσιν και συμμόρφωσιν με την παράκλησιν, όπως:

Ι. Το 52ον Συν/μα μας αναφέρη εγκαίρως τας αποφασισθησομένας παρ`αυτού επιχειρήσεων, εκτελουμένας ευθύς ως αι δυνατότητες του το επιτρέψουν τούτο (με την σύμπτυξιν 51ου Συν/τος κ. λ. π) ίνα αναφέρωμεν ταύτας εις την XIII Μεραρχίαν. -

2. Το 54ον Σύν/μα να ενεργήση εξ ιδίας πρωτοβουλίας επί της άνω Δ/γής και αναφέρη και ημίν σχετικώς. -

3. Το Ι/54 Τάγμα να συντονίση, εάν τούτο είναι δυνατόν, τας ενεργείας του με τας τοιαύτας του 54ου Συν/τος καθιστών ημάς συνεχώς ενημέρους των ενεργειών του. -

Σ.Δ. Ταξιαρχίας 14-4-44 Διά την ακρίβειαν Η Το ΙΙΙον Γραφείον Διοίκησις (Τ.Σ.Υ.) Ι. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ (Συν/ρχης Ιππικού)

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ 51ον, 52ον, 54ον, Συν/τα. - Ι/54 Τάγμα. - Συναγ. Αμάρμπεης

Από Γενικόν Στρατηγείον

Ε.Π.Ε. 762.

Την VIII, XIII Μεραρχίας και Υ Ταξιαρχίαν. -

- Γερμανοράλληδες προωθούμενοι εξ αστικών κέντρων κατεχομένων υπό κατακτητού προς ύπαιθρον παρεμποδίζουν εις πλείστας περιοχάς συγκέντρωσιν τροφίμων ΕΤΑ ΣΤΟΠ. Προς διευκόλυνσιν συγκεντρώσεως τροφίμων και περιορισμόν Γερμανο-Ράλληδων αστικά Κέντρα οργανώσατε και εκτελέσατε επιδρομάς περιοχάς υπαίθρου ένθα δρώσιν ΣΤΟΠ. Επιδρομαί δέον αρχίσουν το δυνατόν ταχύτερον και κατανεμηθώσιν εν χρόνω με συνέχειαν και επιμονήν ΣΤΟΠ. Λοιπά μέτρα εστάλη Διαταγή ΣΤΟΠ.

Σ. Δ. Γενικού Στρατηγείου ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ

159

ΣΥΜΜΑΧΙΚΗ ΣΤΡ. ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΓΕΝ. ΑΡΧΗΓΕΙΟΝ

Πρός

Το Γεν. Στρατηγείον ΕΛΑΣ

Έχω την τιμήν να σας πληροφορήσω ότι μου αναφέρθη η ακόλουθος ενέργεια της XIII Μεραρχίας σας.

Κατά το μεσονύκτιον της 1ης Απριλίου δύναμις του ΕΛΑΣ εξαπέλυσεν ύπουλον επίθεσιν κατά δυνάμεων της ΕΚΚΑ υπό τον Λοχαγόν Δεδούσην εις Ευπάλιον και κυρίως ήνοιξε πύρ δι όλμων κατά της αιθούσης του Σχολείου όπου διεξήγετο χορός. Το απότέλεσμα ήτο να τραυματισθούν μερικοί πολίται.

1) Έχων ύπ`όψιν τας επανειλημμένας διαβεβαιώσεις σας ότι διατηρείται το γράμμα και πνεύμα της συμφωνίας της 29ης Φεβρουαρίου και ιδιαιτέρως του άρθρου 6, θα σας ήμην ευγνώμων εάν ηθέλατε με πληροφορήσει εάν η επιθεσις αυτή εγενέτο κατόπιν διαταγής του υμετέρου Στρατηγείου και εάν όχι ποια μέτρα ελάβατε διά την τιμωρίαν του υπευθύνου αξιωματικού και την πρόληψιν παρομοίων περιπτώσεων εις το μέλλον.

2) Σας εδήλωσα επανειλημμένως ότι η εύθυνη διά την διατήρησιν της ειρήνης μεταξύ οργανώσεων ανήκει εις τα αντίστοιχά των αρχηγεία. Κατά την προκειμένην περίπτωσιν, όπου ο ΕΛΑΣ είναι τόσο ισχυρότερος από την ΕΚΚΑ, και η υποχρέωσις του ΕΛΑΣ να μη χρησιμοποιήση βίαν είναι ακόμη μεγαλειτέρα. Θα ήτο συνεπώς αρμόζον να στείλη το υμετέρον Στρατηγείον ένα πλήρως εξουσιοδοτημένον αντιπροσωπον εις την περιοχήν αυτήν όστις θα ήτο εις θέσιν να θέση υπό τον έλεγχον τας εκεί δυνάμεις του ΕΛΑΣ και να προλάβη πάσαν περαιτέρω διαταραχήν της ειρήνης. Ταυτοχρόνως ο επί τόπου

αξιωματικός σύνδεσμός μας θα προσφέρη πάσαν δυνατήν βοήθειαν εις τους αντιπροσώπους ΕΛΑΣ και ΕΚΚΑ προς αποφυγήν συγκρούσεων.

Θα σας είμαι ευγνώμων εάν ηθέλατε με κρατήσει ενήμερον των σχετικών ενεργειών σας προς διατήρησιν της ειρήνης και την διάρκειαν της συσκέψεως ήτις θα λάβη μέρος περί την 21ην τρέχοντος.

Μετά τιμής Αρχηγείον 16. 4. 44 (Υπ. Δυσαν. αγγλικ.)

Σημ. Επί τη ευκαιρία βεβαιώ χθεσινήν πληροφορίαν μου περί αντιπροσώπων ΕΚΚΑ διά την εις Κούτσαινα σύσκεψιν. Ούτοι είναι οι Γιακουμάκης και Παπαγιαννόπουλος και παρακαλώ όπως τοίς παρασχεθή πάσα διευκόλυνσις διά να φθάσουν εκεί κατά την 21ην τρέχ.

ο ίδιος

160

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙον Αριθμ. Ε.Π.Ε. 818.

ΔΙΑΤΑΓΗ

Παρατηρήσαμεν ότι μερικαί εκ των Μονάδων του ΕΛΑΣ είτε αποκρύπτουσι τον ακριβή αριθμόν όπλων πυρομαχικών λοιπών εφοδίων των είτε δυσκόλως και μετά δυσφορίας διαθέτουσι τοιαύτα εις άλλας Μονάδας έχουσας αμεσοτέραν και επιτακτικοτέραν ανάγκην τούτων. Επειδη το τοιούτον αντίκειται βασικώς προς το πνεύμα ενός Λαϊκού Στρατού και παρακωλύει τας Ανωτέρας Διοικήσεις εις την προσπάθειάν των να κατανημώσι τα παντοειδή υλικά και εφόδια εις τα, υπ`αυτάς Μονάδας αναλόγως των προβλεπομένων γενικών αναγκών των κλπ παρακαλούμεν όπως εκδώσητε αυστηράς διαταγάς εις τας υφ' υμάς

Διοικήσεις, μέχρι τάγματος συμπεριλαμβανομένου ίνα αφενός επιστώσι την προσοχήν των επί της ανάγκης άμεσου θεραπείας της αδυναμίας διοικήσεως ταύτης και αφ`ετέρου έλεγχωσιν εκάστοτε αυστηρώς πάσαν παρουσιαζομένην παράβασιν του πνεύματος της παρούσης.

Αναφέρατε λήψιν και εκτέλεσιν.

Σ. Δ. Γεν. Στρατηγείου 20-4-44 ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ

Παραλήπται

Ο. Μ. ΜακεδονίαςΙ, ΙΙΙ, VIII, IX, X, XIII ΜεραρχίαιΥη Ταξιαρχία, Σχολή Εφ. Αξ/κών3/7 Σύνταγμα Ιππικού Ακριβές αντίγραφονΚοινοποιήσις Το ΙΙΙον ΓραφείονΓραμματείαν Στρατιωτικών (υτα)

161

Αριθ. Ε.Π.Ε.820

22-4-44

Ομάδα Μεραρχιών Μακεδονίας, μέσον Δεκάτης Ενάτην και Δεκάτην Μεραρχίας

Αναλάβατε από λήψεως παρούσης περιωρισμένας επιχειρήσεις κατά στόχων. Πρώτον, οδικά δίκτυα Κοιλάδος Στρυμώνος και σιδηροδρομικά . . . . στενών Ρούπελ. Δεύτερον σιδηροδρόμων Θεσσαλονίκης - Κιλκίς - Δοιράνης και Δοιράνης Σιδηροκάστρου. Τρίτον οδού Σιατίστης Γρεβενών ιδίως γεφύρας Γιαγκόβου και οδού Γρεβενών - Κρανιάς - Κουτσόφλιανης. Τέταρτον οδού Λαρίσσης - Τσούξιανης - Αγιάς Αγνοκάμπου και Σικουρίου - Τσούξιανης. Λεπτομερείας συννενοηθήτε με παρ υμίν αξιωματικούς συνδέσμους συμμ. αποστολής.

Αντικειμενικός σκοπός επιχειρήσεων, μείωση ηθικού εχθρού και

εξαναγκασμός του κινείται εις καλώς προστατευομένας φάλλαγας. Επιθέσεις κατά κυρίων στοχων ή αστικών κέντρων να

αποφευχθώσιν προς αποφυγήν αντιποίνων. Δέον προσβληθώσι φάλαγγες, μεταφορικά μέσα και απομονωμένα

αποσπάσματα και τα παρόμοια. Αξιωματικοί σύνδεσμοι συμμαχικής αποστολής ευρισκόμενοι

έδραν σας δύνανται εκλέξωσι και άλλους στοχους εντός πλαισίου ανωτέρω διατασσομένων.

Προκειμένου όμως ζητήσωσι ενέργειαν κατά σοβαρών στοχων έξω ανωτέρω γενικώς διατασσομένων ανάγκη ζητήσητε υμετέραν έγκρισιν απαραιτήτως. Σ.Δ. Στρατηγείου λήψη 21-4-44 (Τ. Υ) ΣΑΡΑΦΗΣ

162

ΕΛΑΣ Σ.Δ. 23 Απριλίου 1944

Υ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ Ατ/τίας - Ευβοίας

ΕΚΘΕΣΙΣ

Επί των γεγονότων μεταξύ 5/42 Συν/τος ΕΚΚΑ και ΕΛΑΣ

1) Αιτία και αφορμαί προκλήσεως πρώτων επεισοδίων Την 6 Μαρτίου 1944 ο Λοχαγός του 5/42 Συντάγματος

ΕΚΚΑ Δεδούσης επί κεφαλής του λόχου του αφώπλισεν την φρουράν ΕΛΑΣ αεροδρομίου ΠΕΝΤΑΓΙΟΥΣ και την ηχμαλώτισε, συνέλαβε και αφώπλισε την Περιφερειακήν Φωκίδος μεθ`ολοκλήρου του προσωπικού της, λεηλατήσας και τας αποθήκας των. Συνελαβε και αφώπλισε τον εφεδρικόν ΕΛΑΣ της περιοχής Πενταγιούς. Ο ανωτέρω λοχαγός τους

συλληφθέντας ως άνω αιχμαλώτους και τα λεηλατηθέντα είδη συνεκόμισε μετά του λόχου του εις περιοχήν ΠΑΛΑΙΟΞΑΡΙΟΥ. Των ανωτέρω γεγονότων ήτο αυτόπτης μάρτυς και ο Διοικητής του 5/42 Συντάγματος Συνταγματάρχης Ψαρρός όστις όμως ουδέν μέτρον έλαβεν, ινα προλάβη ταυτα η τουλάχιστον αποκαταστήσει την τάξιν έστω και εκ των υστέρων και τιμωρήσει τους υπευθύνους επιβάλων τας αναλόγους κυρώσεις. Ομοίως Δεδούσης και στρατιώται του εφόνευσαν συναγ. ΕΛΑσίτην Βάρσον.

Την επομένην έλαβεν γνώσιν των γεγονότων η Υ Ταξιαρχία εδρεύουσα εις ΜΑΥΡΟΛΙΘΑΡΙ από σχετικόν τηλεγράφημα της Περιφερειακής Φωκίδος και παρόμοιον της οργανώσεως ΕΛΑΣ ΚΡΟΚΥΛΙΟΥ και ΠΕΝΤΑΓΙΟΥΣ.

Η Ταξιαρχία αμέσως απέστειλε τελεσίγραφον δι' υπ' αριθμ. 103/7.3.44 Διαταγής της προς τον Συνταγματάρχην Ψαρρόν, όπως αποκαταστήση την τάξιν, απελευθερώση τους συλληφθέντας, αποδώση τα διαρπαγέντα και συλλάβη υπευθύνους διά φόνον Βάρσου, όπως δικασθώσι, τάσσουσα προθεσμία 12 ωρών και ότι εναντία περιπτώσει θα ήτη υποχρεωμένη να κινήση τμήματά της προς επιβολήν και αποκατάστασίν της τάξεως. Συγχρόνως διά της υπ`αριθμ. Α.Π. 126 και 129 19.3.44 αναφοράς της προς Γενικόν Στρατηγείον ανέφερε τα γεγονότα και εκίνησε και τμηματά της (απόσπασμα Κρόνου) όπως κινηθή περιοχήν ΛΙΔΩΡΙΚΙΟΥ εν αναμονή διαταγών της Ταξιαρχίας: Ο Συνταγματάρχης Ψαρρός κατόπιν του τελεσιγράφου της Ταξιαρχίας διέταξε και απελύθησαν οι αιχμαλωτισθέντες (στρατιωτικοί και πολιτικοί) πλην ούτε ο οπλισμός ούτε και τα λοιπά διαρπαγένντα υλικά επεστράφησαν ούτε και οι δολοφόνοι του Βάρσου συνελήφθησαν (Δεδούσης και οι άνδρες του).

Πρός επίλυσιν των ανωτέρω επεισοδίων και προς αποφυγήν συγκρούσεως μεταξύ τμημάτων ΕΛΑΣ και 5/42 εκινήθη ο Πολιτικός της Ταξιαρχίας συναγ. Ηρακλής μετά του 7ου λόχου Συν/τος την 8. 3. 44 προς ΛΙΔΩΡΙΚΙΟΝ, όπου εκάλεσεν τον Συντ/ρχην Ψαρρόν προς συζήτησιν. Λόγω εκτάκτου διαταγής Γεν. Στρατηγείου ανεχώρησεν διά Βίνιανην και ανέθηκεν εις τον συναγ. Κρόνο - Φώτην και Γαβριώτην να αντιπροσωπεύσουν την Ταξιαρχίαν εις τας συζητήσεις μετά του Ψαρρού, δώσας εις αυτούς ωρισμένας εντολάς και ιδία την εκπλήρωσιν του όρου

συλήψεως του Δεδούση και επιστροφής του οπλισμού και λοιπών υλικών.

Η ανωτέρω επιτροπή συνηντήθη την 13.4.44 μετά του Συνταγματάρχού Ψαρρού και του Άγγλου Ταγματάρχου Τζέφ (αντιπροσώπου Συμμ. Αποστολής εις περιοχήν Φωκίδος) εις ΛΙΔΩΡΙΚΙΟΝ. Κατά την συζήτησιν υπεδείχθη εις τον Συντ/ρχην Ψαρρόν τόσον από την επιτροπήν της Ταξιαρχίας όσον και από τον Ταγματάρχην Τζεφ η ανάγκη προς αποκατάστασιν φιλικών σχέσεων με τον ΕΛΑΣ: α) να συλληφθή ο Δεδούσης και οι συνένοχοι εις τον φόνον Βάρσου και δικασθώσι υπό Στρατοδικείου, β) να επιστραφή ο αφαιρεθείς οπλισμός και λοιπά υλικά από το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, γ) να αποκηρυχθή ο Λοχαγός Ψιλογιάννης Διαχειριστής του 5/42 ο οποίος παρέμεινεν εις την Άμφισαν και μέτα την είσοδον των Γερμανών 1.2.44 συνεργαζόμενος μ`αυτούς και τέλος να προβή εις σύλληψιν η αποκήρυξιν του Ταγματάρχου Καπετζώνη όστις εκήρυτεν εις την περιοχήν Ευπαλίου τον πόλεμον μετά του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ.

Ο Συνταγματάρχης Ψαρρός εδέχθη να επιστραφώσι ο αρπαγείς οπλισμός και λοιπά υλικά και εζήτησε να μη επιμείνωμεν διά τους λοιπούς όρους ισχυριζόμενος ότι δήθεν η μη εκπλήρωσις των λοιπών όρων δεν θα ημπόδιζε στη στενή συνεργασία. Τούτο εζήτησεν εκ προθέσεως, αφ`ενός μεν διότι αυτός είχε δώσει σχετικάς οδηγίας προς τους αξιωματικούς του να αρχίσουν την τακτικήν της τρομοκρατίας και των κτυπημάτων κατά του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ ευθύς ως επέστρεψεν από την συνδιάσκεψιν διά την συγκρότησιν κυβερνήσεως Εθνικής Ενότητος, έχων υπ`όψιν του κατόπιν της αντιδράσεως την οποιαν η ΕΚΚΑ επεδείξατο κατά την εν λόγω συνδιάσκεψιν ότι πιθανόν θα αντιμετώπιζε εχθρικήν στάσιν του ΕΛΑΣ. Τας οδηγίας ταύτας ομολόγησεν τόσον ο Δεδούσης όσον και άλλοι αξιωματικοί του 5/42 προς υπεύθυνα όργανα του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, όταν ευρέθησαν εις την ανάγκην να δικαιολογήσωσι τας εχθρικάς των πράξεις, ειπόντες επί λέξει τας εξής:``Ετοιμασθήτε και λάβετε τα μέτρα σας διότι δεν αποκλείεται να μας διαλύσουν και πάλιν``. Διά της υπ`αριθμ. Α. Π. 144/21. 3. 44 αναφοράς της η Ταξιαρχία ανέφερε τα αποτελέσματα των συννενοήσεων μετά του Συνταγματάρχου Ψαρρού ως ανωτέρω αναγράφονται.

Ο Συνταγματάρχης Ψαρρός παρά τις υποσχέσεις του περί

επιστροφής του οπλισμού και λοιπών υλικών δεν επέστρεψε ταύτα και ούτω η Ταξιαρχία ηναγκάσθη την 28. 3. 44 να διατάξη τον συναγωνιστήν Κρόνον κινούμενος μετά του 6ου και 7ου Λόχων προς περιοχήν ΕΥΠΑΛΙΟΥ προβή εις συλληψιν του Δεδούση, ανεύρη και παραλάβη τα αφαιρεθέντα υλικά. Τ`ανωτέρω απόσπασμα εκινήθη προς ΕΥΠΑΛΙΟΝ όπως κυκλώσει εν καιρώ νυκτός το απόσπασμα Δεδούση, αλλά λόγω προδοσίας της κινήσεως από οπαδούς της ΕΚΚΑ απέτυχεν η ενέργεια αυτή και το απόσπασμα ύποσταν επίθεσιν από τμήματα Δεδούση - Καπετσώνη, ηναγκάσθη να συμπτυχθή προς περιοχήν ΚΡΟΚΥΛΙΟΥ με απώλειας ένα νεκρόν, ένα τραυματίαν, είκοσι αιχμαλώτους αντάρτας μεταξύ των οποίων και ο Λοχαγός του 7ου Λόχου Αίολος και ο Καπετάνιος του 6ου Λόχου Κολοκοτρώνης. Οι συλληφθέντες αιχμάλωτοι εκτός του αφοπλισμού απεγυμνώθησαν εδέροντο ανηλεως επί συνεχείς ημέρας νηστικοί και προπηλακιζόμενοι και φυλακισθέντες.

Είς τον Συντ/ρχην Ψαρρόν εδηλώθη τόσον εκ μέρους του αποσπάσματος Κρόνου όσον και από την ΠΕΦ ότι η ενέργεια του ΕΛΑΣ εστρέφετο κατά Δεδούση και μόνον και συνεργατών δολοφόνων συναγ. Βάρσου προς αποκατάστασιν της τάξεως και ότι ουδεμία πρόθεσις υπήρχε γενικωτέρας ενεργείας κατά του 5/42 ή των ΕΚΚΑϊτών.

Ο συναγ. Ηρακλής με τον 5ον Λόχο ΙΙ/34 εκινήθη την 1. 4. 44 προς ΛΙΔΩΡΙΚΙ και την 2 και 3 Απριλίου εκινήθη και το 5ον Αν. τάγμα προς ΛΙΔΩΡΙΚΙ. Ο Συντ/ρχης Ψαρρός έχων προδιαγεγραμμένον το σχέδιον και τυγχάνων αλληλέγγυος με Δεδούσην - Καπετσώνην και λοιπούς τρομοκράτας των ΕΑΜιτών και Εφεδρικού ΕΛΑΣ απέρριψε τον μανδύα της υποκρίσεως και των συγκεκαλυμένων ενεργειών του και προέβη εις τας κατωτέρω ενεργείας αι οποίαι εφανέρωσαν τας προθέσεις του και σκοπούς του.

α) Εξέδωκε την υπ`αριθμ. 543/3.4.44 προκήρυξιν διά της οποίας εκήρυξε την περιοχήν ΔΩΡΙΔΟΣ εις κατάστασιν πολιορκίας διέλυσε απάσας τας οργανώσεις ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, συνέλλαβε και εφυλάκισεν άπαντας τους υπευθύνους των οργανώσεων αυτών, απηγόρευσε την ελευθέραν κυκλοφορίαν και την είσοδο οιουδήποτε ΕΑΜίτου προς την περιοχήν του, εζήτησε την παράδοσιν παντός είδους όπλων επί ποινή θανάτου από τους οπαδούς του ΕΑΜ. Διέταξε το απόσπασμα Κρόνου διά της υπ` αριθμ. 545/3.4.44 διαταγής του να

εγκαταλείψη την Φωκίδα. Συνέλαβε και ετραυμάτισε τον καπετάνιο του Συντ/τος Παρνασίδος Εφεδρ. ΕΛΑΣ συναγ. Δαφνομήλην και ετέρους είκοσι (20) ΕΛΑΣίτας εις Ερατεινήν και τους ωδήγησεν εις Κλήμα όπου υπέστησαν την αυτήν τύχην του ξυλοδαρμού και γδυσίματος. Διέταξε και εφόνευσαν μεμονωμένους αντάρτας κινουμένους δι' υπηρεσίαν και τινας ΕΑΜίτας ανθισταμένους εις όργανά του. Ελεηλάτησεν άπασας τας αποθήκας μας Εφ. ΕΛΑΣ, Περιφερειακής και Υ Ταξιαρχίας. Διήρπασεν το περιεχόμενον κατασχεθέντος από Ταξιαρχίαν Γερμανικού πλοίου εις Ερατεινήν από 15.000 όκ. Άλευρα, 250 βαρέλια πετρελαίου κλπ. υλικά. Προέβη εις συνενοήσεις με Γερμανούς και Ράλληδες διά να τον ενισχύσωσι με δύναμιν πυρομαχικά και τρόφιμα εναντίον ΕΛΑΣ, ως αποδεικνύεται εκ των εξής γεγονότων:

α) Την 10ην του μηνός Απριλίου Γερμανική βενζινάκατος εκ Πατρών με τρόφιμα και 150 όπλα έφθασεν εις ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ και συνεννοήθη με τον Καπετσώνην ως αντιπροσώπου του 5/42 όστις απήτησεν από Γερμανόν αξιωματικόν ότι επιβάλλεται να τους ενισχύσωσι με δύναμιν Γερμανοράληδων η οποία να συντονίση την ενέργειαν της με το 5/42 ΕΚΚΑ επιτιθεμένη κατά των τμημάτων του ΕΛΑΣ από της κατευθύνσεως Ναυπάκτου -.

β) Την 14.4.44 απέστειλε τον Λοχαγόν Δεδούσην θαλασσίως διά βενζινοπλοίου εις Γαλαξείδιον οπόθεν συνεννοήθη με Γερμανούς Ιτέας διά να επιτεθώσι κατά των τμημάτων του ΕΛΑΣ προς αντιπερισπασμόν εις περιοχήν Γκιώνας της ενεργείας ταύτης εκδηλωθείσης κατά περιοχής Καλοσκοπής την 16. 4. 44.

γ) Επανειλημμένως βενζινόπλοια εκ Πελοποννήσου απεβίβασαν πυρομαχικά και τρόφιμα προερχόμενα εκ των Γερμανοράλληδων εις την παραλίαν μεταξύ Μοναστηράκι - Μαραθιά εις παραλαβήν 5/42 ΕΚΚΑ.

δ) Πληροφορίαι θετικαί ανέφερον ότι ανεμένετο και εξ Αθηνών δύναμις αξιωματικών και οπλιτών Γερμανοράλληδων όστις θα εκινείτο διά Βενζινοπλοίων από περιοχής Γερανείων προς ενίσχυσιν 5/42 προσβάλουσα εκ των νώτων τας δυνάμεις Υ Ταξιαρχίας.

ε) Εξηκριβωμέναι πληροφορίαι ανέφερον την επίταξιν αρκετών πλοιαρίων και βενζινοπλοίων και παραμονήν των εν επιφυλακή εις περιοχήν Μοναστηρακίου - Τριζωνίων με σκοπόν την επικοινωνίαν

μετά των εν Πελοποννήσω Γερμανοράλληδων διά μεταφοράν ενισχύσεων εκείθεν ή και διαφυγήν προς Πελοπόννησον εις περίπτωσιν ατυχούς εκβάσεως των επιχειρήσεων.

στ) Διέταξεν επιστράτευσιν πάντων των ανηκόντων εις τα Εφεδρ. Τμήματα της ΕΚΚΑ συγκεντρώσας δύναμιν περίπου 1000 ανδρών. Η Ταξιαρχία διά της υπ`αριθμ. Α . Π. 154/27. 3. 44 αναφοράς της ανέφερεν τα`αποτελέσματα της ενεργείας του αποσπάσματος Κρόνου και κατά Δεδούση ως και διά των υπ`αριθμ. 193 και 194/6. 4. 44 τηλεφωνικών αναφορών της ανέφερεν επί της επικρατούσης καταστάσεως εις την περιοχήν Δωρίδος. Το Γενικόν Στρατηγείον διά των υπ`αριθμ. Α.Π. 167/28.3.44, Α.Π. 196/4.3.44, Α.Π. 205/4.4.44 Διαταγών του προς Υ Ταξιαρχίαν παρέσχε διαφόρους οδηγίας των επιβαλλομένων ενεργειών προς αντιμετώπισιν της δημιουργηθείσης καταστάσεως, Ομοίως διά της υπ`αριθμ. 195/6.4.44 Δ/γης η Υ Ταξιαρχίαν διεβίβασε προς συναγ. Ηρακλήν τας οδηγίας του Γενικου Στρατηγείου και συνίστα εις τούτον την αποφυγήν πάσης ενεργείας κατά 5/42 ΕΚΚΑ και την επιζήτησιν ειρηνικής διευθετήσεως βάσει των γενικών οδηγιών. Διά της υπ`αριθμ. 197/7.4.44 αναφοράς της προς Γεν. Στρατηγείον ανέφερε σχετικώς με συγκεντρώσεις 5/42 ΕΚΚΑ εις περιοχήν Κλήμα ενεργηθείσαν επιστράτευσιν ΕΚΚΑϊτών και δυναμίν των. Το Γενικόν Στρατηγείον διά της υπ`αριθμ. ΕΠΕ 757/8.4.44 διαταγής του παρέσχε οδηγίας εις Ταξιαρχίαν επί του τρόπου της ενεργείας της και καθώριζεν όρους τελεσιγράφου προς Συντ/ρχην Ψαρρόν ως και την πρότασιν συγκλίσεως εξεταστικής επιτροπής μικτής με συμμετοχήν και Άγγλου Ταγματάρχου Τζέφ προς επίλυσιν εκκρεμών ζητημάτων 5/42 ΕΚΚΑ και ΕΛΑΣ εις περίπτωσιν αποδοχής των λοιπών όρων των οποίων ήτο η παράδοσις του Λοχαγού Δεδούση και λοιπών δολοφόνων προς παραπομπήν των εις Στρατοδικείον.

Την 9.4.44 εκινήθη και το Στρατηγείον της Υης Ταξιαρχίας προς Παλαιοξάριον όπου και εγκατεστάθη ο Σ. Δ. της την 10.4.44 διά την εκ του σύνεγγυς παρακολούθησιν της καταστάσεως και διεύθυνσιν πάσης επιβαλλομένης ενεργείας συμφώνως προς τας Γενικάς οδηγίας του Γεν. Στρατηγείου.

Την 9.4.44 διεβιβάσθη προς Συντ/ρχην Ψαρρόν και η υπ`αριθμ. Ε.Π. 18/9.4.44 διαταγή της Π.Ε.Ε.Α. συνιστώσα την συμμόρφωσίν του

με όρους Γεν. Στρατηγείου προς ειρηνικήν επίλυσιν διαφορών 5/42 ΕΚΚΑ και ΕΛΑΣ - ΕΑΜ.

Είς την διάθεσιν της Ταξιαρχίας διά της υπ`αριθμ. ΕΠΕ 757/8.4. 44 διαταγής ετέθη και το 36ον Σύνταγμα Πεζ. μετά δύο ταγμάτων του εξ ων όμως το ΙΙ/36 λόγω κατοχής υπό τούτου του τομέως Καλοσκόπης δεν ηδυνήθη να κινηθή. Ομοίως διά της υπ`αριθμ. 759/9.4.44 διαταγής Γεν. Στρατηγείου διετάσσετο και το Ι/36 να μετακινή εις την περιοχήν Δρυμών προς παρεμπόδισιν διαφυγής οπαδών 5/42 προς Ναύπακτον εις περίπτωσιν συγκρούσεως. Η Υ Ταξιαρχία διά της υπ`αριθμ. 214/10.4.44 αναφοράς ανέφερεν προς Γεν. Στρατηγείον εγκατάστασιν Σ.Δ. της εις άνω Παλειοξάριον κίνησιν Διοικήσεως 36ου Συντ/τος μετά ΙΙΙ/36 προς Παλαιοξάριον και τήνεν γένει τακτικήν κατάστασιν και εχθρικάς ενεργείας Ψαρρού, ως και πιθανάς προθέσεις του, αιτούσα διάθεσιν και ετέρου τμήματος προς κεραυνοβόλον ενέργειαν εις περίπτωσιν απορρίψεως των όρων του επιδοθησομένου τελεσιγράφου.

Διά της θπ`αριθμ. Α.Π. 218/11.4.44 διαταγής επιχειρήσεων της Υης Ταξιαρχίας ερρυθμίζετο η διάταξις, αι εντολαί και πάσα προπαρασκευαστική ενέργεια προς εκτέλεσιν της υπ`αριθμ. ΕΠΕ 757/8.4.44 διαταγής Γεν. Στρατηγείου.

Διάταξις των αντιπάλων δυνάμεων - Αριθμός αυτών

Το 5/42 ΕΚΚΑ δι'ισχυρών αποσπασμάτων του κατείχε εν είδη προφυλακών την περιοχήν Νοτ. και Ν.Δ. ύψωμα ΤΡΙΚΟΡΦΟΥ (1652) και τα χωρία ΞΥΛΟΓΑΪΔΑΡΑ - ΜΑΡΑΖΑ - ΣΕΡΓΟΥΛΑ - ΚΑΡΟΥΤΙΑ - ΠΑΛΗΟΧΩΡΙ. Σύνολον δυνάμεως προφυλακών 180 άνδρες με άθφονα αυτόματα και πυρομαχικά. υπό τους Λοχαγούς Καμάραν. Αντ/ρχην Παπαβασιλείου, Υπολοχαγόν Κούτραν και άλλους πολλούς τοιούτους.

Το τμήμα αυτοεξηκολούθει την τρομοκρατίαν της ως άνω περιοχής εις αφάνταστον βαθμόν. Αι κύριοι δυνάμεις του Ψαρρού κατείχον την περιοχήν ΚΛΗΜΑΤΩΝ (Ανατολ. ΕΥΠΑΛΙΟΥ) και με ελαφρά τμήματα προς ΕΥΠΑΛΙΟΝ - ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ και περιοχή αυτών. Σύνολον αυτών 500 και πλέον με 2 βαρείς όλμους, 12 πολυβόλα βαρέα, 48 οπλοπολυβόλα και άφθονα πυρομαχικά.

Η τοποθεσία ΚΛΗΜΑΤΩΝ φύσει οχυρά με άριστα παρατηρητήρια και πρόχειρον οργάνωσιν με πεδία βολής εξαίρετα λόγω

του ακαλύπτου του εδάφους παρουσίαζεν εν σύνολον αμυντικής διατάξεως λίαν ισχυράς και επικινδύνου. Επί πλέον έχουσα και την ευχέρειαν επικοινωνίας διά θαλάσσης με ΝΑΥΠΑΚΤΟΝ - ΠΑΤΡΑΣ και ΑΙΓΙΟΝ όπου οι Γερμανοράλληδες συνεργάται των οπαδών της ΕΚΚΑ και του 5/42 Συντ/τος παρουσίαζε και τον κίνδυνον έτι μεγαλυτέρας ισχυροποιήσεως διά της αφίξεως ενισχύσεων εις άνδρας και υλικά και δή από επικινδύνους κατευθύνσεις διά τας δυνάμεις της Ταξιαρχίας. Ομοίως κίνδυνοι παρουσιάζονται και από τας κατευθύνσεις ΛΙΔΩΡΙΚΙΟΥ και περιοχής ΓΚΙΩΝΑΣ γενικώς εκ μέρους των Γερμανοράλληδων ΑΜΦΙΣΣΗΣ - ΓΡΑΒΙΑΣ κλπ.

Η Vη Ταξιαρχία διέθετε το ΙΙ/34 (250), το 5ον Α.Τ. (250) το ΙΙΙ/36 (120) τον Λόχον Μηχανημάτων 36ου (60), ήτοι σύνολον μαχίμου δυνάμεως 650 ανδρών περίπου με ηλαττωμένα πυρομαχικά και 5 όλμους βαρείς και 4-6 πολυβόλα κατά τάγμα.

Προπαρασκευαστικαί ενέργειαι της Υης Ταξιαρχίας.

Η Ταξιαρχία διά την εξασφάλισιν των πλευρών και των νώτων της διέταξε την εκκαθάρισιν της περιοχής ανατολικώς της κυρίας τοποθεσίας του 5/42 και προς τούτο διετέθησαν το 5ον Α.Τ. και ΙΙ /34 (απόσπασμα Παπαζήση) κινηθέντα προς περιοχήν ΤΡΙΚΟΡΦΟΥ την εσπέραν της 11.4.44.

Η Διοίκησις του 36ου Συντ/τος και το ΙΙΙ /36 εκινήθησαν εσπέραν της 12.4.44 προς περιοχήν ΚΑΜΠΟΥ με εντολήν να προωθήση τμήματά της προς τοποθεσίαν ΚΛΗΜΑ διά την επιτήρησιν των κινήσεων του 5/42 και απαγόρευσιν εξόδου τμημάτων του προς δυσμάς ή προς Βορράν χωρίς καμίαν πολεμικήν ενέργειαν μέχρι νεωτέρας διαταγής.

Το απόσπασμα Παπαζήση είχεν εντολήν μετά την εκκαθάρισιν της περιοχής ΤΡΙΚΟΡΦΟΥ να λάβη θέσεις ανατολικώς της κυρίας τοποθεσίας ΚΛΗΜΑΤΩΝ μέχρι νεωτέρας διαταγής αποφεύγον πάσαν εχθρικήν ενέργειαν. Την πρωίαν της 13.4.33 εστάλη εις Συντ/ρχην Ψαρρόν διά της υπ`αριθμ. Α.Π. 208 Διαταγή της Ταξιαρχίας τελεσίγραφον απαιτούν παράδοσιν άμεσον πάντων των αιχμαλώτων και των αφαιρεθέντων υλικών, αποκατάστασιν των ελευθεριών του Λαού της περιοχής δι'άρσεως του στρατιωτικού νόμου, σύλληψιν Δεδούση - Καπετσώνη και λοιπών υπευθύνων διά φόνους ΕΑΜιτων και ΕΛΑΣιτων

και μετά την αποδοχην και εκτέλεσιν αυτών την συγκρότησιν Μικτής Επιτροπής με συμμετοχήν και Άγγλου Ταγματάρχου Τζών προς επίλυσιν υπολοίπων εκκρεμών ζητημάτων 5/42 ΕΚΚΑ και ΕΛΑΣ.

Είς το τελεσίγραφον ο Συντ/ρχης Ψαρρός απήντησεν διά του υπ`αριθμ. 623/14.4.44 εγγράφου (ώρα 9) διά του οποίου μας εγνώριζεν ότι δέχεται τους όρους πλην όμως ο Δεδούσης απουσίαζεν αποσταλείς εις ειδικήν αποστολήν και όταν θα επέστρεφε θα ετίθετο υπό κράτησιν. Τους αιχμαλώτους άφηκεν ελευθέρους πλην εις αξιοθρήνητον κατάστασιν άνευ οπλισμού εξαρτήσεως, υποδήσεως και ιματισμού, διότι όλα αυτά τους είχον αφαιρεθή και είχον υποστή ξυλοδαρμόν μεχρις αίματος και άλλα βασανηστήρια φρικτότερα και εκείνων ατινα χρησιμοποιεί η Γκεστάπο και η ειδική ασφάλεια των Ράλληδων. Αι πληροφορίαι περί Δεδούση μας ανέφερον ότι ούτος με δύναμιν 100 περίπου ανδρών απεβιβάσθη εις Γαλαξείδι όπου προέβη εις τρομοκρατικάς ενεργείας κατά των ΕΑΜιτων και ΕΛΑΣιτων και ότι ήλθεν εις συννενόησιν με τους Γερμανούς ΙΤΕΑΣ περί συνεργασίας κατά των τμημάτων ΕΛΑΣ παρασχών πάσαν χρήσιμον πληροφορίαν εις αυτούς περί των θέσεων και κινήσεων μας, πιθανόν ινα χρησιμοποιηθή και κατά των νώτων των τμημάτων της Ταξιαρχίας εις περίπτωσιν συρράξεως.

Κατόπιν της όλης σειράς των ενεργειών Ψαρρού ως προς τας σχέσεις του με Γερμανοράλληδες και της υπεκφυγής του να εκπληρώση τους ουσιωδεστέρους όρους του τελεσιγράφου (παράδοσιν Δεδούση κλπ. δολοφόνων, απόδοσιν οπλισμού κλπ. υλικών), αντελήφθημεν και επείσθημεν ότι επεζήτει διά παρελκύσεως να κερδίση χρόνον διά την πληρεστέραν συνεργασίαν με Γερμανοράλληδες και όπως επετύχη συγχρονισμόν ενεργειών του και αυτών εναντίον των τμημάτων ΕΛΑΣ.

Ενέργειαι αποσπάσματος Παπαζήση

Κατά την κίνησιν του την νύκτα 12-13/4. 44 προς ΤΡΙΚΟΡΦΟΝ συνήντησεν ελαφρά τμήματα του 5/42 εις περιοχήν ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΟΥ και ΜΑΡΑΖΑ, ατινα αφού έβαλον κατά τούτου δι'αυτομάτων όπλων συνεπτύχθησαν προς Δ. Παλαιοχωρίου και προς Σεργούλαν. Ομοίως εξεκαθαρίσθη η περιοχήν ΤΡΙΖΩΝΙΩΝ μέχρι παραλίας Σεργούλας. Αι δυνάμεις του 5/42 ανερχόμεναι εις ένα Τάγμα (180) άνδρες κατέλαβον

τας ισχυράς θέσεις δυτικώς Παλαιοχωρίου - Σεργούλας καλυπτούσης την κυρίαν τοποθεσίαν ΚΛΗΜΑΤΩΝ και έβαλον εκείθεν κατά των έναντι τμημάτων του ΕΛΑΣ. Εφονεύθη 1 και ετραυματίσθησαν 2 αντάρται ΙΙ /34.

Εις ΞΥΛΟΓΑΪΔΑΡΑΝ (Καλλιθέαν) συνελλήφθησαν από 5ον Α.Τ. ο Ταγμ. Μηχανικού Γιακουμάκης και ο ανθ/γός Πεζικ. Παπαγιαννόπουλος (Πολιτικός του 5/42) οδηγηθέντες εις Σ.Δ. Ταξιαρχίας. Εκεί ανέφερον ότι εκινούντο προς Βίνιανη δι'εκτέλεσιν ειδικής αποστολής του Συντ/ρχου Ψαρρού. Επίσης ανέφερον και σκέψιν δήθεν Ψαρρού και συνεργατών του όπως προς επίλυσιν των διαφορων 5/42 ΕΚΚΑ και ΕΛΑΣ προβώσιν εις αυτοδιάλυσιν του Συντάγματος παραδίδοντες οπλισμόν και υλικά των εις Άγγλους ως είχον συμφωνήσει και ούτοι. Τους υπεδείξαμεν ότι αν πρόκειται να παραδώσωσι τα ανωτέρω είδη ορθόν θα ήτο και πατριωτικόν να μας τα παραδώσωσιν όπως οπλίσωμεν άνδρας του ΕΛΑΣ. Εδέχθησαν τας προτάσεις μας ως ορθάς και έγραψαν επιστολήν υπό το πνεύμα αυτό προς τον Συντ/ρχην Ψαρρόν ινα δεχθή την λύσιν της αυτοδιαλύσεως προς αποφυγην αιματοχυσίας.

Η Ταξιαρχία προβλέψασα τας πραγματικάς προθέσεις του 5/42 και ότι ματαιοπονία ήτο η συνέχισις των διαπραγματεύσεων και επικίνδυνος πάσα παράτασις της εκκρεμότητος εζήτησε διά της υπ`αριθμ. 239/14.4.44 διαταγής της όπως αφού δεν είναι εις θέσιν αδιάφορον διά ποίους λόγους να εκπληρώση τους όρους του πρώτου τελεσιγράφου (παράδοσιν Δεδούση κλπ.) προς αποφυγήν αιματοχυσίας να δεχθή την λύσιν της αυτοδιαλύσεως όπως άλλωστε έχουσι συσκεφθή μεταξύ των και να μας παραδώση άπαντα τα υλικά υποσχόμενοι αμνηστείαν και διευκόλυνσιν αποστρατεύσεως αξιωματικών και ανδρών οιτινες δεν θα επεθύμουν να καταταγώσιν εις τον ΕΛΑΣ. Την 12ην ώραν της 14.4.44 εξεδόθη η υπ`αριθμ. Α.Π. 237 διαταγή της Ταξιαρχίας γνωστοποιούσα την αποστολήν τελεσιγράφου προς Ψαρρόν και ότι εν αναμονή της απαντήσεως να μη γίνη καμιά ενέργεια εχθρική μέχρι νεωτέρας μας διαταγής.

Επίσης κατόπιν της ληφθείσης παρελκυστικής απαντήσεως Ψαρρού είσ το πρώτον τελεσίγραφον εξεδόθη η υπ`αριθμ. 238/14.4.44 ώρα 17η διαταγή Ταξιαρχίας γνωστοποιούσα εις τα τμηματά της επεδόθη

και δεύτερον τελεσίγραφον απαιτούν την αυτοδιάλυσιν και παράδοσιν οπλισμού.

Απάντησις Συνταγματάρχου Ψαρρού

Το 5/42 διά του υπ`αριθμ. 631/125.4.44 εγγράφου του απήντησεν εις την Α.Π. 239 διαταγή μας (τελεσίγραφον) με αοριστολογίας περί Δεδούση και πρότεινεν και όρους αυτός πλέον περί ανεξαρτήτου 5/42 χώρου ιδιαιτέρου διά εγκατάστασιν του Παρνασίδα και Δωρίδα γενικήν αμνηστείαν δι' όλους τους οπαδούς ΕΚΚΑ 5/42 απειλών και ότι η λύσις αυτή ήτο προτιμωτέρα της αιματοχυσίας. Διά της υπ`αριθμ. Α.Π. 247/15.4.44 διαταγής εγνώρισεν η Ταξιαρχία εις Ψαρρόν ότι ανέμενεν οδηγίας του Γεν. Στρατηγείου κατόπιν 631 εγγράφου του ως άνω. -

Κατόπιν εξακολουθήσεως παρατάσεως παρελκύσεως αλλά και απαιτήσεων πλέον του Ψαρρού όπως επιβάλη και αυτός όρους χωρίς να εκπληρώση τους δικαίους όρους του ΕΛΑΣ εξεδόθη και η υπ`αριθμ. 240/15.4.44 διαταγής της Ταξιαρχίας προς ενέργειαν εκκαθαριστικών επιχειρήσεων την 16.4.44 και ώρα 6ην και εφ`όσον δεν ήθελον παραδοθή εώς την ώραν εκείνην ως το δεύτερον μας τελεσίγραφον.

Το απόσπασμα Παπαζήση δεν κατόρθωσε να συνδεθή και αναφέρη περί της καταστάσεως του τομέως του και απεστάλη εν συνεχεία η Α.Π. 248/16.4.44 διαταγή μας όπως το τάγμα Παπαζήση κινηθή προς περιοχήν ΚΑΜΠΟΥ ινα τεθή υπό διαταγάς 36ου Συντ/τος συμφώνως προς το αρχικόν σχέδιον ενεργείας διότι η κυρία προσπάθεια από της κατευθύνσεως ΣΕΡΓΟΥΛΑΣ - ΚΛΗΜΑΤΩΝ δεν προσφέρετο λόγω της αδαφικής διαμορφώσεως αλλά από δυσμάς και μόνον.

Ο Συντ/ρχης Ψαρρός ενώ εζήτει να συζητήσωμεν τους όρους του διά του υπ`αριθμ. 631 εγγράφου του ως αναφέρεται προηγουμένως διέτασσε δολοφονικήν επίθεσιν κατά ενός Λόχου του 5 Α.Τ. κατέχοντος την παραλίαν ΜΑΡΑΦΙΑΣ προς απόκρουσιν πάσης αφίξεως ενισχύσεων Γερμανοράλληδων ή Δεδούση. Αποτέλεσμα της επιθέσεως ήτο η σύλληψις του Διοικητού του Λόχου και 20 ανδρών, ο φόνος 2 ανταρτών και ο τραυματισμός άλλων 2. Οι αιχμάλωτοι οδηγήθησαν εις ΚΛΗΜΑ, εδάρησαν ανηλεώς και απεγυμνώθησαν μηδε του Λοχαγού εξαιρουμένου και επρόκειτο την επομένην να εκτελεσθώσιν, ως εξώδικος πληροφορία.

Το τμήμα προφυλακών Ψαρρού προς Παλαιοχώρι - Σεργούλα συνεπτύχθη την νύκτα της 15-16ης προς την κυρίαν τοποθεσίαν ΚΛΗΜΑΤΑ. Το Τάγμα Παπαζήση απαγγιστρωθέν εκινήθη την νύκτα της

16ης προς περιοχήν 36ου Συντάγματος και το ΙΙ /36 εκινήθη προς ΚΑΡΟΥΤΙΑ.

Πεποιθότες πλέον ότι ου μόνον ουδεμία διάθεσις του 5/42 υπήρχε προς παραδοχή των όρων του ΕΛΑΣ αλλ`αντιθέτως όλαι του αι ενέργειαι ήσαν συνεννόησις πλήρης με Γερμανοράλληδες προς κοινήν ενέργειαν εναντίον μας ενάρξεως γενομένης κατά τομέως Καλοσκόπης και Τάγματος Παπαζήση, απεφασίσαμεν να θέσωμεν τέρμα εις την εκκρεμούσαν κατάστασιν κι αποφύγωμεν ν`αντιμετωπίσωμεν συνδυασμένας ενεργείας Ψαρρού και Γερμανοράλληδων, οπότε η κατάστασίς μας δεν θα ήτο ευχάριστος.

Προς αποφυγήν απωλειών διά επιχειρήσεων κατά την ημέραν διετάχθη διά της υπ`αριθμ. Α.Π. 246/16.4.44 διαταγής επιχειρήσεων προς 36ον Σύνταγμα ενέργεια νυκτερινής επιθέσεως προς άλωσιν της τοποθεσίας ΚΛΗΜΑ και διάλυσιν του 5/42 ΕΚΚΑ.

Η Ταξιαρχία διά της υπ`αριθμ. Α.Π. 247/16.4.44 αναφοράς της αναφέρει εις Γεν. Στρατηγείον ότι θεωρεί κρίσιμον την κατάστασιν και ότι επιβάλλεται άμεσος ενέργεια και εκκαθάρισις. Ομοίως ότι τας επιχειρήσεις της Ταξιαρχίας παρακολουθεί και ο συναγ. Άρης Βελουχιώτης Αρχηγός Γεν. Επιτελείου, ευρεθείς τυχαίως εις περιοχήν ΠΑΛΑΙΟΑΞΑΡΙΟΥ.

Η επιχείρησις εξετελέσθη βάσει σχεδίου της Ταξιαρχίας υπό του 36ου Συντάγματος, ΙΙΙ /36, Λόχος Διοικήσεως 36ου Συντ/τος, Λόχον Μηχανημάτων, Διμοιρία ακολουθίας Αρχηγού Άρη, Τμήμα Λόχου Διοικήσεως Υης Ταξιαρχίας εις α κλιμάκιον και εις ΄β κλιμάκιον 5ον ανεξάρτητον Τάγμα.

Μετά πάροδον μιας και ημισείας ώρας η θυελλώδης ορμή των επιτεθέντων τμημάτων του ΕΛΑΣ ανέτρεψε την εχθρικήν αντίστασιν και τα επιτιθέμενα τμήματα εισήλθον εις το εσωτερικόν της τοποθεσίας, όπου εξηκολούθησαν αι τοπικαί αντιστάσεις μέχρι της 8ής ώρας καταβληθείσαι απασαι με σοβαράς απώλειας του εχθρού και εξόντωσιν των ανθισταμένων ανδρών ή αξιωματικών του.

Αποτέλεσμα της μάχης

Εκ των ημετέρων 3 νεκροί και 3 τραυματίαι, σύνολον και προηγουμένων ημερών 5 νεκροί και 7 τραυματίαι.

Απώλειαι εχθρού νεκροί ανεξακρίβωτοι εισέτι. Πιθανόν υπερβαίνουσι 250 μεταξύ των οποίων και ο Διοικητής του Συντάγματος Συντ/ρχης Ψαρρός επιζητήσας να αμυνθή καθ`ην στιγμήν συνελλαμβάνετο πυροβολήσας ανεπιτυχως τον Αντ/ρχην Ζούλαν (Διοικητήν 36ου Συντ/τος). Αιχμάλωτοι περί τους Αξιωματικούς 12 και στρατ. 60. Οπλισμός και πυρομαχικά δεν κατεμετρήθησαν εισέτι. Πολλά έχουσι διασκορπισθή εις περιοχήν απορριπτόμενα υπό φυγάδων και άλλα ερρίφθησαν εις την θάλασσαν. Επίσης ανευρέθησαν αρκεταί ποσότητες τροφίμων και λοιπών υλικών εκ των διαρπαγέντων από αποθήκας Υης Ταξιαρχίας εις Ερατεινήν.

Κατά πληροφορίας μάλλον θετικάς ο λοχ. Δεδούσης - Καπετσώνης και τινες άλλοι αξιωματικοί με δύναμιν περίπου 70-100 ανδρών κατόρθωσαν να διαφύγωσι προς Πελοπόννησον διά πλοιαρίων κατά τας πρωινάς ώρας της 17ης πρίν ή τα τμήματα μας φθάσωσιν εις την παραλίαν.

Αι αυταί πληροφορίαι φέρουσιν ότι οι ανωτέρω φυγάδες απεβιβάσθησαν εις Πάτρας και ηνώθησαν με Γερμανοράλληδες παρελάσαντες εις πλατείαν Πατρών.

Άλλοι φυγάδες ελάχιστοι συνελήφθησαν υπό τμημάτων ΕΛΑΣ Πελοποννήσου καθόσον είχον ειδοποιηθή προς τούτο ταύτα.

Τέλος αρκετός αριθμός ανδρών διέρρευσαν αμα τη ενάρξει της επιθέσεως προς την περιοχήν ΕΥΠΑΛΙΟΥ διασπαρείς εις τα πέριξ χωρία. Διετάχθη έρευνα και εγένετο προκήρυξις παραδόσεως των από κατοίκους.

ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

1) Τα γεγονότα ΠΕΝΤΑΓΙΟΥΣ και ο φόνος ΕΛΑΣίτου Βάρσου παρά Δεδούση και άλλων ανταρτών είχον την αιτίαν εις οδηγίας του Συντ/ρχου Ψαρρού.

2) Παρά των αξιωματικών του 5/42 είχεν υπογραφή πρωτόκολλον αντιΕΑΜικόν και αποκρούον πάσαν συνεργασίαν με ΕΛΑΣ ή υπαγωγήν εις Π. Ε. Ε. Α.

3) Η αντιΕΑΜική πολιτική και τορπίλισις πάσης ενεργείας διά Εθνικήν Ενότητα και Ενιαίον Απελευθερωτικόν Στρατόν ομολογούνται

και από τον συλληφθέντα ανθυπολοχαγόν Παπαγιαννόπουλον - Πολιτικόν ΕΚΚΑ, τον ταγματάρχην Γακουμάκην, οιτινες απεστέλλεντο προς τον σκοπόν αυτόν εις Βίνιανην (υποβάλλονται αυτόγραφοι επιστολαί των). Ομοίως και εκ των καταθέσεων πολλών άλλων συλληφθέντων αξιωματικών.

4) Η μετά Γερμανοράλληδων συνεννόησις του Ψαρρού αποδεικνύεται τόσο εκ των προηγηθέντων της μάχης γεγονότων (άφιξις Γερμανού αξιωματικού με οπλισμόν και πυρομαχικά εις ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ και συνεννόησις με Καπετζώνη, αποστολή Δεδούση εις ΓΑΛΑΞΕΙΔΙ προς συνεννόησιν με Γερμανούς ΙΤΕΑΣ - ΑΜΦΙΣΣΗΣ).

5) Η σύγχρονος ενέργεια των Γερμανών κατά Καλοσκόπης και η αναμενομένη άφιξις ενισχύσεων Ράλληδων εξ Αθηνών.

6) Η καταφυγή εις Ράλληδες Πατρών των Καπετζώνη και Δεδούση και άλλων 70 αξιωματικών και ανταρτών.

7) Η υπ`αριθμ. 614/14. 4. 44 διαταγή Ψαρρού προς τα τμήματά του περί προπαρασκευής δι' επίθεσιν κατά ΕΛΑΣ εν αναμονή ενισχύσεων.

8) Η κήρυξις Στρατιωτικού Νομού διά της υπ`αριθμ. 543/3. 4. 44 διαταγής Ψαρρού περιοχήν Δωρίδος και κατάλυσις άπασων των ΕΑΜικων οργανώσεων και Εφεδ. ΕΛΑΣ και λοιπαί τρομοκρατικαί ενέργειαι και η επιστράτευσις όλων των ΕΚΚΑϊτών.

9) Δήλωσις Δεδούση εις ΓΑΛΑΞΕΙΔΙ ότι οι 5/42ιώτες αναγνωρίζουσι μόνον Κυβέρνησιν Καίρου και Ζέρβαν και το θούριον «του αετού ο γιός» οπερ έψαλλον οι άνδρες του 5/42 κατά την μάχην 16-17 τρέχοντος ως και η σημαία μετά στέματος του 5/42 βεβειούσι τ`ανωτέρω.

10) Επιστολή του Ψαρρού προς τας οργανώσεις ΕΚΚΑ όπως αποσχώσι των εκλογών της 23.4.44 προς ανάδειξιν Εθνικού Συμβουλίου ευρισκομένη εις χείρας μας.

Άπασαι αι ανωτέρω ενέργειαι και γεγονότα μιας πείθουσιν ακραδάντος, ότι η ΕΚΚΑ και το 5/42 Συντ/μα αυτής διέκειτο κατά βάσιν κι προγράμματος εχθρικώς προς ΕΑΜ - ΕΛΑΣ και ότι επεδίωκον

αφ`ενός μεν την τορπίλισιν της Εθνικής Ενότητος και συγκροτήσεως Εθνικής Κυβερνήσεως και ενιαίου Εθνικού Στρατού και επί πλέον ότι εν συνεργασία με Ζέρβαν - Γερμανοράλληδες και οιονδήποτε τρίτον να επιτεθώσι και κατά των τμημάτων του ΕΛΑΣ όπως τον διαλύσωσι και ελεύθεροι πλέον να επιβάλωσι τας πολιτειακάς και πολιτικάς των απόψεις εις βάρος των Λαικών ελευθεριών και των δικαιωμάτων του Ελληνικού Λαού.

Διά τούτο επεβάλετο η άμεσος εκκαθάρισις της καταστάσεως διά διαλύσεως του 5/42 ΕΚΚΑ και διότι αι παρελκύσεις εγένοντο προς κέρδος χρόνου εν αναμονή καταλλήλου ευκαιρίας ινα καταφέρη σοβαρόν, πλήγμα κατά του Εθνικοαπελευθερωτικού Στρατού, αι δε κινήσεις των Γερμανοράλληδων και αι πληροφορίαι μας έπεισαν περί επικειμένης ενεργείας των κατά των δυνάμεων της Υης Ταξιαρχίας, ήτις τους επρόλαβε κατά την κρίσιμον στιγμήν και απήλαξε την ελευθέραν Ελλάδα και τον Εθνικοαπελευθερωτικόν αγώνα από μιαν γάγγραιναν λίαν επικίνδυνον. - (ΤΣ) Φερραίος - Αντ/ρχης Ηρακλής

Αριθ. Α.Π. 262

Υποβάλλεται υ.τ.α. ΓενικόνΣτρατηγείον (Γραφ. ΙΙΙ) Ακριβές αντίγραφον Το ΙΙΙον Γραφείον Γεν. Στρατηγ. ΕΛΑΣ (ΤΣ Υπογ.) Παλάσκας

163

Συμμαχική Αποστολή

Προς

ΕΛΑΣ ΙΙΙ Μεραρχίαν Πελ/σου

Όπου

Έμαθα σήμερον με έκπληξιν ότι παρ`όλας τας διαβεβαιώσεις σας και παρ`όλας τας προσπαθείας μου να λυθή το ζήτημα της Κορινθίας με φιλικόν τρόπον και εν πνεύματι συμμαχικής συνεργασίας εδημιουργήθη νέον σοβαρόν επεισόδιον εις την περιφέρειαν του Ταγ/ρχου κ. Τάμες. -

Ειις την 17ην τρεχόντος εις το χωρίον Αγία Βαρβάρα Καλαβρύτων επετέθησαν εναντίον του δεκανέως ασυρματιστού του κ. Τάμες τρία μέλη της οργανώσεως ΕΑΜ και τον κακοποίησαν και αφήρεσαν το πιστόλι του και μερικάς λίρας, τας οποίας είχε.

Ο ............... επετέθη με τας κραυγάς του και κατώρθωσε να πάρη πάλι το πιστόλι έχασε όμως τρεις λίρας και έξ σφαίρες.

Το επεισόδιον τούτο θεωρώ ως σοβαρότατον και εφ`όσον πρόκειται περί επιθέσεως εναντίον Άγγλου μέλους της Αποστολής, δύναται να έχη σοβαράς συνεπείας, ουχί μόνον εις την Πελ/σον αλλά εις όλη την Ελλάδα. Ανεφέρθη αμέσως το επεισόδιον εις τον Αρχηστράτηγον των δυνάμεων της Μέσης Ανατολής, ο οποίος επίσης θεωρεί το πράγμα ως σοβαρώτατον και ανεκοίνωσεν τας απόψεις του εις την Κεντρικήν Επιτροπήν του ΕΑΜ.

Εν τω μεταξύ διέταξα να σταματήση αμέσως ο εφοδιασμός της Ιης Ταξιαρχίας και σας παρακαλώ να ενεργήσετε αμέσως να εξετάσητε όλον το επεισόδιον και να αχθώσιν οι αίτιοι εις δικαστήριον εν τη παρουσία του κ. Τάμες.

Εάν δεν γίνη εντός 21 ημερών τοιούτον δικαστήριον θα σταματήση πάλι ο εφοδιασμός του ΕΛΑΣ ολοκλήρου της Πελ/σου να

αποσυρθή ο σύνδεσμος μου από την Μεραρχίαν Λοχαγός κ. Μάρτιν και θα ληφθώσιν όσα άλλα μέτρα θα θεωρήση κατάλληλα ο Αρχιστράτηγος.

Περιμένω την ταχίστην απάντησίν σας με την ελπίδα ότι πρόκειται μόνον περί ανευθύνου δράσης κατωτέρων οργάνων σας, τα οποία θα τιμωρηθώσιν αυστηρότατα. Επειδή όμως υπέστη τοιαύτην επίθεσιν Άγγλος δεκανεύς, ηναγκάσθην να λάβω αμέσως τα κατάλληλα μέτρα και να ζητήσω πλήρη ικανοποίησιν και εγγύησιν σας με έργα και ουχί με λόγια ότι τα μέλη της αποστολής μου δεν θα διετρέξωμεν κίνδυνον από την οργάνωσιν σας εν τη εκτελέσει της υπηρεσίας των.

26.ΙV.44 Μετά τιμήςΥπογραφή ΣΤΗΒΕΝΣ Συν/ρχης

Δ/της της Διασυμμαχικής Αποστολής Πελ/σου Ακριβές αντίγραφον

Το ΙΙ Γραφ. Γ.Σ. Κλιμ. Πελ/σου

164

ΕΛΑΣΓενικόν ΣτρατηγείονΕπιτελείον - Γραφείον Ι

ΒΕΒΑΙΩΣΙΣ

Βεβαιούται ο Ρώσος ανθυπολοχαγός Σαμάνκιν Πάβιωφ του Αντρεέβιτς που παρουσιάσθη στο Ι τάγμα του 34ου Συντ/τος της V Ταξιαρχίας του ΕΛΑΣ τον Σεπτέμβριον του 1943 δραπετεύσας εκ του στρατοπέδου Θηβών.

Έλαβε μέρος εις τας μάχας Δερβενοχωρίων (Κρύφα - Μαζαρέικα - Ελευσίνα - όρος Πατέρα) όπου επέδειξεν εξαιρετικήν ανδρείαν και τόλμην. Καθ`όλην την διάρκειαν της υπηρεσίας του υπήρξεν πρότυπον καλού, συνειδητού και πειθαρχικού στρατιώτου. Εξήλθεν του ΕΛΑΣ την 28/2/44 προκειμένου όπως μεταβή εις την πατρίδα του. -

Σ. Δ. Γενικού Στρατηγείου 27/4/44 Ο ΕπιτελάρχηςΑκριβές Αντίγραφον

165

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝ Διαταγή.5536ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙα 29.4.44Αριθ. 3339

Έχουμε τη τιμή να κοινοποιήσουμε πιο κάτω ανοικτή επιστολή του Αντ/ρχη Λαγγουράνη, Υποδιοικητή του 5/42 Συντάγματος/ΕΚΚΑ/και μέλους της Κεντρικής Επιτροπής της ΕΚΚΑ προς τους αξιωματικούς, αντάρτες και οπαδούς της οργανώσεως του και παρακαλούμε να την ανακοινώσητε ευρύτατα με τον τύπο και τις προκηρύξεις, ώστε να λάβουν γνώση αυτής όλες οι μονάδες και ο πληθυσμός της περιοχής σας.

Σ. Δ. Γεν. Στρατηγείου 25.4.44 κ.δ. Ο Επιτελάρχης. - Νικ. Παπασταματιάδης - Συν/χης Πεζικού.

ΠαραλήπτεςΟμάδα Μεραρχιών ΜακεδονίαςΙ. ΙΙΙ. ΥΙΙΙ. ΙΧ. Χ και ΧΙΙΙ Μεραρχίες. - Ακριβές αντίγραφονΥ Ταξιαρχία, 3/7 Συνταγμα Το ΙΙα ΓραφείονΣχολή εφ. Αξ/κώνΑνεξάρτητο Τάγμα ΦρουράςΛέσχη αξιωματικών

ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΉ

Πρός άπαντας τους οπαδούς της ΕΚΚΑ αντάρτας και αξιωματικούς του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων

ΑδέλφιαΌπως όλοι ξέρετε η οργάνωσή μας ΕΚΚΑ έγινε για να πολεμήσει

τον καταχτητή και για να κατοχυρώσει τις λαϊκές ελευθερίες. Μ`αυτό το σκοπό βγήκαμε στο βουνό και συγκροτήσαμε το Σύνταγμά μας, το 5/42. Είδαμε ότι υπάρχουν και άλλες οργανώσεις πιο πολύ δε γύρω μας η οργάνωση του ΕΑΜ και το εθνικό συμφέρον επέβαλε επιτακτικά στην ενοποιήση του ανταρτικού στρατού υπό μια ενιαία διοίκηση. Αλλοιώς δεν θα κάναμε τίποτε άλλο παρά το όλο μας ξεκίνημα θα έβγαινε σ' ένα πολύ μεγάλο κακό. Αλλά όλοι μας οι αγώνες για την ενοποίηση του ανταρτικού στρατού και σχηματισμού Κυβερνήσεως όπως το είδαμε τορπιλλίστηκε καταλλήλως από την αντιπροσωπεία μας που έστειλε επανω η Κεντρική μας Επιτροπή τον περασμένο Φεβρουάριο. Άν και όλοι μας είχαμε συμφωνήσει να καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια για την ενοποίηση με τηλεγραφήματα δε και με ψηφίσματα δικά σας όλων των οργανώσεων της ΕΚΚΑ στα χωριά το αξιώσαμε και το απαιτήσαμε επιταχτικά να γίνουν οι αντιπρόσωποι μας πρωτοπόροι αυτής της ενότητας, που μόνη οδηγεί στην επιτυχία του επαναστατικού μας αγώνα. Οι αντιπρόσωποι της ΕΚΚΑ καταπατήσανε την εντολή που είχαν και κάνανε δική τους πολιτική, χωριστήκανε από το λαικό αίσθημα και το συμφέρον της Πατρίδας. Αλλά και μέσα στο Σύνταγμα μερικοί αξιωματικοί θυμηθήκανε την ταχτική των κινημάτων και νόμισαν πως ήταν καιρός να κάνουν ξεχωριστό σύνταγμα με δική τους πολιτική. Αυτοί παρέσυραν και μερικούς άλλους και υπέγραψαν πρωτόκολλο με το οποίο καταργούσαν τη Διοίκηση του Συντάγματος 5/42 (Διοικητή και υποδιοικητή) απεκήρυσαν την πολιτική οργάνωση ΕΚΚΑ η οποία τους έφκιαξε και τους ανέθρεψε παρέβλεψαν τα Λαϊκά συμφέροντα και ζήτησαν αμφίβολο ανεξαρτησία και αυτοτέλεια για ύποπτους απελευθερωτικούς αγωνες. Με ηπείλησαν μάλιστα φανερά χωρίς να φαντασθούν ότι η άτιμη αυτή του πρωτοκόλλου πράξις θα γίνει γνωστή, ηπείλησαν να πιάσουν και να δέσουν τον Ψαρρό και μένα για να μην είμαι πρόσκομμα στο κίνημα των. Θα καταλάβετε τώρα στη στάση του Καπετζώνη απέναντι στην Διοίκηση

του Συντάγματος, την ανταρσία του Δεδούση στην Πενταγιού και τον πόλεμο που άρχισε κατά του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ την ανταρσία αμφοτέρων στο να μη συμμορφώνονται με τις διαταγές του Συντάγματος και να υποκύψουν στις κυρώσεις που επέβαλε η Διάσκεψη του Λιδωρικίου μεταξύ αντιπροσώπων ΕΑΜ - ΕΛΑΣ και Διοικητού του 5/42 μπρός στον αντιπρόσωπο της Συμμαχικής στρατιωτικής αποστολής άγγλου ταγματάρχου Τζέφ.

Αδέλφια. Η νεοσύστατη Πολιτική Επιτροπή Εθνικής απελευθέρωσης πήρε την αμετάκλητη απόφαση να ξεκαθαρίσει αυτή την κατάσταση που μας οδηγεί όλους χειροπόδαρα δεμένους στη διάθεση του εχθρού και γερμανοράλληδων. Να την ξακαθαρίσει με κάθε τρόπο και με τα όπλα ακόμα γιατί είναι πολύ δυνατή και στηρίζεται στα όπλα του Εθνικού Λαικού Στρατού. Πήρα την αμετάκλητη απόφαση να προσχωρήσω στην Εθνική αυτή Κυβέρνηση και να ενταχθώ στον Εθνικό Λαικό στρατό. Και καλώ όλους σας τους πραγματικούς οπαδούς της ΕΚΚΑ και τους τίμιους αξιωματικούς και αντάρτες του Συντάγματός μας του 5/42 από του πρώτου μέχρι του τελευταίου όσοι πιστέψατε. Στις αρχές με τις οποίες ξεκινήσαμε του να πολεμήσουμε τον καταχτητή και να προστατεύσουμε τον Λαό από τα κινήματα του παρελθόντος και τις δικτατορίες, καλώ όλους ν`αποκηρύξουνε την τελευταία προκήρυξη του 5/42 που κηρύσσει το Στρατιωτικό νόμο και απαγορεύει την είσοδο τμημάτων του ΕΛΑΣ στη Δωρίδα, διαλύει τις οργανώσεις του ΕΑΜ στην ίδια επαρχία, να την αποκηρύξετε σαν πράξη αντεθνική και να με ακολουθήσετε εις τον δρόμο του αγώνος που υπαγορεύει η τιμή και το καθήκον προς τη σκλαβωμένη Ελλάδα μας και προς τα Λαϊκά συμφέροντα. Να είσθε βέβαιοι ότι ο εθνικός Λαϊκός στρατός θα δεχθεί με μεγάλη χαρά κάθε τίμιο αγωνιστή του 5/42 και της ΕΚΚΑ στις αγκάλες του.

Αδέλφια. Όποιος από σας σκεφθή διαφορετικά επηρεαζόμενος ίσως από άλλους, είναι μικρότερος του Γενικού συμφέροντος, ότι οι μέχρι τώρα αγώνες αίμα και κόποι μας όχι μόνο πάνε χαμένοι, αλλά θα οδηγήσουν σε αποτέλεσμα καταστρεπτικό.

Κάπου 10 του Απρίλη 1944 Κώστας Λαγκουράνης Αντισ/χης

Υποδιοικητής του 5/42 Συντ/τος - Μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της ΕΚΚΑ. -

166

Ε.Λ.Α.Σ. ΧVΙ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙον ΔΙΑΤΑΓΗΑΡΙΘ. Ε. Π. Ε. 708

ΑΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ ΕΠΙ ΔΙΕΞΑΧΘΕΙΣΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΗΝΟΣ ΙΟΥΝΙΟΥ

==============================

Ι. Επιχειρήσεις αναφερόμεναι εις συμπληρωματικόν δελτίον μηνός Μαίου. Τα τμήματα του 54ου Συντάγματος εξετέλεσαν μετά μεγάλης επιτυχίας ενέδρας και αιφνηδιαστικάς προσβολάς κατά των κινουμένων μεμονομένων φαλάγγων του εχθρού. Τα τμήματα είναι ικανά διά την επιτυχή εκτέλεσιν παρομοίων επιχειρήσεων. -

ΙΙ. Ανατινάξεις αμαξοστοιχιών υπό τμημάτων Ι/54 Τάγματος εγένοντο επιτυχώς με καλά γενικώς αποτελέσματα. Τα τμήματα

απέκτησαν ευχέρειαν εις την επιτυχή εκτέλεσιν σαμποτάζ. -

ΙΙΙ. Ομοίως το Ι/54 Τάγμα επιτυχώς τας ενέδρας και προσβολάς μικρών μεμονομένων τμημάτων διά της οποίας ανέπτυξεν αναλόγους ικανότητας.

ΙV. Επιχείρησις κατά Καΐτσης εγένετο με μεγάλο επιθετικόν πνεύμα. Οι αντάρτες εισέδυσαν εις τα μόνιμα πολυβολεία και κατέσφαξαν διά μαχαίρας τους σκοπούς. - Δεν ελήφθησαν όμως ως φαίνεται σχολαστικώς τα μέτρα ασφαλείας, κατά τας αναγνωρίσεις. Οι χωρικοί των παρά την σιδ/κήν γραμμήν χωριών, ευθύς ως αντιλαμβάνονται αναγνώρησιν γενομένην υπό ανταρτών αναχωρούν μεθ`όλων των ποιμνίων, ζώων και υπαρχόντων των πράγμα που παρετήρησαν οι Γερμανοί και το έχουν ως σημείον επικειμένης ανταρτικής επιθέσεως ή σαμποτάζ και εντείνουν τα μέτρα ασφαλείας των. -

Τούτο πρέπει οπωσδήποτε να εξουδετερωθή. Τα τμήματά μας να μη παρουσιάζονται ποτέ εις τα χωριά αυτά, ν`αποκρύπτωνται ή να εκδηλώνουν την επίθεσιν των αιφνηδιαστικά. -

Η παρουσία της περιπολούσης θωρακισμένης αμαξοστοιχίας εις Σ.Σ. Καΐτσης της οποίας η εξουδετέρωσις ήτο αδύνατος δεν επετεύχθη ο κύριος σκοπός της επιχειρήσεως τουτέστιν η πλήρης καταστροφή του σταθμού αλλά επετεύχθησαν μόνον οι δευτερεύοντες σκοποί. -

V. Επιχείρησις κατά Σπερχειάδος - Μακρακώμης 17-18 Ιουνίου.-

Ο εχθρός εσχάτως ενήργησεν επανηλλειμμένως προσβολάς των προκεχωρημένων τμημάτων καταλαμβάνων δε την γραμμήν Πλατυστόμου - Μακρακώμης - Σπερχειάδος - Υπάτης ή μέρος αυτής ενεργή δυτικώτερον αναγνωρίσεις μικρού βάθους ευθύς δε ως αντιληφθή ισχυροτέραν αντίστασιν δεν καταβάλλει σοβαράν προσπάθειαν διά περαιτέρω κινήσεις.

Τα επί της γραμμής προφυλακών τμήματά μας κατενόησαν πλήρως την δοθείσαν εις αυτά αποστολήν (τουτέστιν εν περιπτώσει επιθέσεως να επιβραδύνωσιν την ενέργειάν των και να συμπτύσσωνται εις την γραμμήν αντιστάσεως και την εξεπλήρωσαν καλώς, ενεργήσαντα

την επιβράνδυσιν του εχθρού εκ των κατεχομένων θέσεων συμπτύθησαν διαδοχικώς εις θέσεις καταλλήλους εξ ων ενήργηουν ό,τι και εκ των αρχικών τηρούντα συνεχώς την μετά του εχθρού επαφήν. -

Τελικώς απόκρουσαν την προσπάθειαν του όπως προχωρήση περισσότερον εντός της Κοιλάδος καταστρέψαντα μέρος των μέσων του. -

VI. Προσβολή Γερμανικού αντιτορπιλλικού και κατάρρυψις υδροπλάνου υπό πυρ/κού 54ου Συντάγματος. Η ενέργεια υπήρξε αρίστη και διετάχθη υποβολή προτάσεως δι' απονομήν ηθικών αμοιβών εις τους συντελέσαντες εις την άνωθεν επιτυχίαν. -

VII. Ενέργεια τμημάτων 54ου Συντάγματος κατά Μαρμάριανης και Άνω Λεχωνίων εγένετο καλώς. -

VIII.Επιχείρησις 4 διμοιριών 54ου Συντάγματος κατά Καρλάρ εγένετο πολύ καλώς με ανεπτυγμένον επιθετικόν πνεύμα και με πλήρη κατανόησιν διαταγών προισταμένων κλιμακίων. Τα τμήματα του 54ου Συντάγματος επέδειξαν και επιδεικνύουν εξαιρετικόν μαχητικόν, επιθετικόν πνεύμα, πολύ καλη προπαρασκευήν και πολύ καλή εκτέλεσιν αποφασιζομένων επιχειρήσεων. -

Να ενταθή όμως η προσπάθεια διά την μεγαλυτέραν δυνατή λαφυραγώγησιν υλικού, πράγμα που αποτελεί ένα των κυριοτέρων σκοπών των επιχειρήσεων. -

Στις 22/4/44 οι Γερμανοί από το Κισσό και από 3 σημεία μπήκαν στη Μούρεση και εδώ ελεηλάτησαν και έκαψαν 1 σπίτι. Πήρανε ένα όμηρο και μερικά ζώα. Το εγκληματικότερο όλων είναι η λεηλασία στις 2 εκκλησίες του χωριού και πιο πολύ το ότι στην Αγία Τριάδα αποπάτησαν πάνω στο Σταυρό και σαν ειρωνία άφικαν και 30.000 δρχ.

Μεταξύ Μούρεσης - Τσαγκαράδας έγινε και άλλη σύγκρουση μεταξύ ομάδας του ενεργού και του εχθρού. Ο εχθρός είχε μερικά θύματα. Την άλλη μέρα οι Γερμανοί από 4 σημεία μπήκαν στη Τσαγκαράδα πολυβολώντας αδιάκοπα και σκότωσαν 2 άνδρες και μία γυναίκα μεγάλης ηλικίας. Πήραν 13 ομήρους από τους οποίους άφισαν τους 3 τους δε άλλους 10 εξετέλεσαν στη περιοχή Συκής. Έκαψαν 2 σπίτια και ελεηλάτησαν όλο το χωριό, πήραν δε μαζύ τους μικρά και μεγάλα ζώα. Εσκόρπισαν ερήμωση στις εκκλησίες Αγίας Παρασκευής

και Αγίου Στεφάνου. Στα χωριά αυτά καθώς και στη Λαμπινού εβρέθηκαν σηματα ραλλικών, (πράσινη τσόχα με κίτρινο σταυρό και πάνω μονόγραμμα Χ. Ρ. ψηλά δε τη λέξη Πήλιο). Αναγνώρισαν δε χωροφύλακες που άλλοτε είχαν υπηρετήσει στα χωριά αυτά. Συνέχεια από τη Τσαγκαράδα πήγανε στο Ξουρίχτι τραυμάτισαν 2 κάψανε 1 σπίτι και ελεηλάτησαν όλο το χωριό. Στη θηριωδία τους έσπασαν τα πάντα και έφθασαν σε σημείο να καταστρέψουν κυψέλες μελισσιών. Φαίνεται πως και οι μέλισσες τους ήσαν εχθρικές. -

Συνέχεια εχτένισαν την περιοχήν Λαμπινούς - Πρόπαν με ιδιαίτερη προσοχή. Από τη Λαμπινού πήραν αρκετούς ομήρους, ελεηλάτησαν ένα μοναστήρι και στην Πρόπαν εσκότωσαν ένα άνδρα. -

Ενώ έτσι προχωρούσε η μία φάλλαγα στην Ανατολική πλευρά του Πηλίου ταυτόχρονα η άλλη φάλαγγα τις πρωινές ώρες της 20ης εβάδισε προς Δράκεια και Άγιο Λαυρέντιο. Γενική λεηλασία έγινε, εξετέλεσαν 3 πολίτες, άλλους 3 ετραυμάτισαν και πήραν 15 ομήρους. Την ίδια μέρα πήγαν στον Άγιο Βλάσιο. Στη Μονή Ταξιαρχών έσπασαν πολλές εικόνες αλαλάζοντας ``Κρίστο - Κομμουνίστ``.- Εσκότωσαν δε δύο και ετραυμάτισαν ένα. Από τα τρία αυτά χωριά ολόκληρο καραβάνι ζώα φορτώθηκαν και κοπάδι από αιγοπρόβατα οδηγήθηκε στα Λεχώνια. Από τον Άγιο Βλάσιο επροχώρησαν και μπήκαν στον Άγιο Γεώργιο. Το χωριό αυτό θρηνεί 3 θύματα μεταξυ των οποίων ένα κορίτσι 16 ετών. Και εδώ βανδαλισμοί και λεηλασίες. Την άλλη μέρα 23/4/44 από τον Άγιο Γεώργιο μπήκαν στις Πινακότες, όπου εκτός από τη γενική λεηλασία έσπασαν τις πόρτες της εκκλησίας και όλα τα θρανία του σχολείου, συνέλλαβαν δε και ένα όμηρο. Άντρες του ενεργού Ε.Λ.Α.Σ. ανετίναξαν τη σιδηροδρομική γραμμή στο Ογλόκαι διέκοψαν τη συγκοινωνία με τις Μηλιές, χωρίς όμως να πάθει ζημίες ο εχθρός. Το απόγευμα της 23ης Γερμανοί με μοτοσυκλέτες και πεζοί ανέβηκαν από το καλντιρίμι και μπήκαν στις Μηλιές. Είχαν μαζύ τους κατάλογο των υπευθύνων και τους ζητούσαν. Επακολούθησε πρωτοφανές χτένισμα της περιοχής Παυλάκια μεταξύ Μηλέων και Νεοχωρίου. Σκοτώθηκαν 5 άτομα και συνελήφθησαν 35 άνδρες. Ελεηλάτησαν δε όλα τα σπίτια που είχε αφίσει όρθια την άλλη φορά η μανία τους. Έτσι προχωρώντας και αυτή η φάλλαγα έφθασε στην περιοχή του Νεοχωρίου όπου ενωμένες όλες οι δυνάμεις και ακροβολισμένες συνέχισαν το έργο τους προς τη

περιοχή Αργαλαστής - Λαύκου - Προμμυρίου, αλλά τη φορά αυτή με εξαιρετική προσοχή και με μέτρα σαν να επρόκειτο να συναντήσουν μπρός τους μεγάλες δυνάμεις ενώ μετά την ανατίναξη του δρόμου πάνω από την Πρόπαν καμμιά αντίστασις δεν προεβλήθηκε σύμφωνα με διαταγή του 54 Συντάγματος. Στις εκκαθαριστικές τους αυτές επιχειρήσεις μια φάλλαγα προχωρούσε παραλιακά από το μέρος του Παγασητικού. Αυτή δεν έκανε και μεγάλες καταστροφές γιατί πιθανό τις περιοχές αυτές τις νόμιζαν όχι επαναστατημένες. Μια άλλη φάλλαγα πήγαινε από το Κέντρο της Χερσονήσου και μια τρίτη κατά μήκος της παραλίας του Αιγαίου. Οι δύο αυτές φάλλαγες δεν άφισαν δάσος, χαράδρα, λόφο που να μην τον έψαξαν. Στο Νεοχώρι έκαψαν ΙΙ σπίτια, ανετίναξαν την ηλεκτρική, κατέστρεψαν όλο το δίκτυο, πήγαν στην εκκλησία πήραν το Άγιο Ποτήριο, πυροβόλησαν τις εικόνες και κατέστρεψαν τα πάντα. Η ίδια κατάσταση έγινε και στη Νιάου όπου έκαψαν ένα σπίτι και 2 χάνια, εσκότωσαν 7 από τους οποίους ένα συναγωνιστή του ενεργού ΕΛΑΣ με πολιτικά όμως αφού τον ετραυμάτισαν τον ετύλιξαν μέσα σε σκεπάσματα τον πήγαν στη θέση Μυριοβρήτη της Αργαλαστής και ενώ αυτοί μεθοκοπούσαν και γλεντούσαν μέσα σ`ένα σπίτι τον έκαψαν ζωντανό. Στο Νεοχώρι εσκότωσαν 7 επίσης. Σε συνέχεια πήγαν στη Συκή με δύναμη πάνω από 1000 σκότωσαν ένα συνέλαβαν 8 ομήρους και έκαψαν 2 σπίτια. Από τη Συκή προχώρησαν προς Ξυνόβρυση και Αργαλαστή, όπως παντού έτσι και εδώ λεηλασία. Εσκότωσαν 2. Ενωμένες όλες οι δυνάμεις μπήκαν στην Αργαλαστή την οποία θεωρώντας φαίνεται προπύργιο της Επανάστασης ελεηλάτησαν και ερήμωσαν περισσότερο από κάθε άλλο μέρος. Εσκότωσαν 10 και ετραυμάτισαν 3 μεταξυ των οποίων 2 γυναίκες. Έκαψαν 5 σπίτια και πήραν περί του 60 ομήρους από τους οποίους άφισαν πολλούς αργότερα από το Βόλο. Στην Αργαλαστή έμειναν μέχρι τις 10 του Απρίλη και έτσι έκαναν τις μεγαλύτερες ζημίες. Ιδιαίτερα για τις εκκλησίες έδειξαν εκεί όλη τη κτηνωδία τους. Στη Κεντρική εκκλησία, τους Αγίους Αποστόλους κατέστρεψαν καντήλια, πολυελαίους, ελόγχισαν δε την εικόνα του Χριστού στο λαιμό και εγέμισαν τους τοίχους με τις λέξεις ``Κρίστο-Κομμουνίστ, άτιμι, Παναγία-Κομμουνίστ`` στα δε εξωκκλήσια έσχισαν τα ευαγγέλια και τα άλλα βιβλία και ξεχωριστά στο Προφήτη Ηλία αποπάτησαν μέσα σ` ένα

κιβώτιο που εφυλάσσετο το Ευαγγέλιο. Σε κάποιο δε σπίτι με λύσσα εξέσκισαν μια εικόνα του Χριστού ουρλιάζοντας ``Να!Κρίστο-Κομμουνίστ``. Πάνω από 60 αυτοκίνητα μεγάλα φορτώθηκαν με τρόφιμα και ρούχα από την Αργαλαστή. Προίκες κοριτσιών, έπιπλα, σκεύη, ό,τι μπορούσαν να μεταφέρουν το πήραν. Ό,τι δεν μπορούσαν το κατέστρεφαν. Έβγαλαν και τα κιγλιδώματα από τις αυλές , τις πόρτες και τα παράθυρα και τα σανίδια από τα πατώματα. Από την Αργαλαστή ξεχύθηκαν προς Λαύκο και Προμμύρι. Ο Λαύκος λόγω του ότι εσχηματίσθηκε μια Επιτροπή, έμεινε αρκετός κόσμος μέσα στο χωριό και εκράτησαν μια στάση προσκυνημένων δεν έγιναν μεγάλες καταστροφές, όμως και εκεί πιάσαν μερικούς ομήρους, επλιατσικολόγησαν, ασχημόνησαν στις εκκλησίες και ετραυμάτισαν δύο γέρους. -

Εκεί που έγινε καταστροφή όπως και στην Αργαλαστή είναι το Προμμύρι όπου εσκότωσαν δύο, συνέλαβαν μερικούς ομήρους και έκαψαν 4 σπίτια. Λεηλασία και εδώ έγινε γενική. Έγινε δε συστηματικώτατο χτένισμα της περιοχής με τη σκέψη ασφαλώς πως προχωρώντας όπως προχώρησαν θα είχαν κλείσει τους αντάρτες στη περιοχή αυτή και προσπαθούσαν να τους χτυπήσουν. Αν και είτανε αρκετές ομάδες, όμως κανένας συναγωνιστής δεν έπαθε το παραμικρό.

Από την αρχή της επιδρομής με καταδιώξεις έκαναν απόβαση στο Τρίκκερι, ανέβηκαν στο χωριό ελεηλάτησαν και εκεί σε συνέχεια προχώρησαν χτενίζοντας το Τισσαίο(Πριώνα). -

Οι δυνάμεις αυτές εγκαταστάθηκαν στο Βαλτούδι και έκαναν επιδρομές στη Μηλίνα και στα άλλα γύρω κατωκημένα μέρη.

Σ`όλο το διάστημα της επιδρομής καταδιώξεις μια από τις οποίες εναυάγησε και άλλη μια εχτυπήθηκε, περιπολούσαν τόσο στον Παγασητικό, όσο και στο Αιγαίο κατέστρεψαν δε πολλές βάρκες και πολυβολούσαν τα παράλια. -

Εκείνο που με προσοχή και σύστημα έκαναν ήταν η καταστροφή των τηλεφωνικών γραμμών τις οποίες κατέστρεψαν σε όλο το δίχτυο του Πηλίου. Έκοβαν τα σύρματα, τους στύλους έτσι που να μην είναι δυνατό όπως πίστευαν να ξαναγίνει σύνδεση. -

Κρίνοντας την όλη μας στάση τόσο του εφεδρικού Ε.Λ.Α.Σ. όσο και των άλλων οργανώσεων και του κόσμου γενικά έχουμε να

παρατηρήσουμε τα εξής: Ο εφεδρικός ΕΛΑΣ εργάσθηκε έτσι που στάθηκε στο ύψος

της περίστασης πολλά δε είναι τα δείγματα ηρωισμού και αυτοθυσίας. Σχεδόν σε όλα τα χωριά δεν εγκατέλειψε τη θέση του παρά όταν οι Γερμανοί έμπαιναν μέσα στο χωριό. Έτρεξαν μεγάλες αποστάσεις και με κίνδυνο της ζωής τους σαν σύνδεσμοι για να ειδοποιούν τον κόσμο, όταν το τηλέφωνο δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί. Και από τις άλλες οργανώσεις αν δεν παρουσιάσθηκε το θάρρος σε ίσο βαθμό όμως πουθενά δεν εφάνηκαν δείγματα λιποψυχίας. Μα και όλος ο Λαός μας γενικά σαν πραγματικός Ελληνικός Λαός αντάξιος της Ιστορίας του, αλλά και των σημερινών ηρωισμών των αδελφών όλης της πατρίδας δεν άφικε να κυριευθεί από το πανικό και να υποκύψει στη τρομοκρατία και τη προπαγάνδα του εχθρού. Άπειρα είναι τα παραδείγματα πατριωτών που είδαν τα σπίτια τους λεηλατημένα και καμμένα, είδαν τα ζώα τους να τα πέρνουν, να μένουν γυμνοί στο δρόμο και όμως χωρίς καθόλου να στεναχωρεθούν σφίγγαν τα δόντια τους από μίσος και με χαλυβδωμένη τη πίστη στον αγώνα ζητούσαν τα μέσα για να εκδικηθούν το βάρβαρο επιδρομέα. -

Το παράδειγμα του Παππά ενός χωριού που γυρίζοντας μετά την επιδρομή είδε τα δυό του σπίτια μοναδικές προίκες των κοριτσιών του καπνίζοντα ερείπια και σταχτες και βγάζοντας χαμογελαστός το καλυμάφι του φώναξε μπροστά σε όλο το χωριό «Ζήτω οι αντάρτες, Ζήτω η Ελλάδα, Θάνατος στους Γερμανούς. Και αν μου κάψανε τα δυό μου σπίτια γρήγορα θα ελευθερωθούμε και οι άτιμοι θα μου τα ξαναφτιάξουν». Είναι αντάξιο του ψυχικού μεγαλείου που τόσοι μάρτυρες και ήρωες του Λαού μας έχουν δείξει. - 30/4/44 Το Γραφείον Πληροφοριών του Συντάγματος (Τ.Υ.) Θ. ΑΥΓΕΡΗΣ

167

Ε.Λ.Α.Σ. XVI ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙονΑΡΙΘ. Α.Π. 335.

ΔΙΑΤΑΓΗ

Κοινοποιούμεν κατωτέρω ως έχει την υπ`αριθ. Α.Π. 331/Ι-5-44 Δ/γήν ΧΙΙΙ Μεραρχίας προς γνώσιν και ακριβή συμμόρφωσιν.-

Το 52ον Συν/μα παρακαλείται όπως προπαρασκευάση σχέδιον συναγερμού των τμημάτων του και δεν θα προβή εις εκτέλεσιν δοκιμαστικού συναγερμού παρά κατόπιν εγκριτικής ημών Διαταγής.

Σχέδιον συναγερμού τμημάτων Παλαιοκάστρου θα εκπονήση ο Ανθ/γός Χάρης Ε.

Σ. Δ. Ταξιαρχίας 5-5-44 Διά την ακρίβειαν Η Το Διοίκησις ΙΙΙον Γραφείον κ.δ. (Τ.Υ.) Ο Επιτελάρχης Ι. ΚΑΤΣΟΓΙΑΝΝΟΣΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ52ον, 54ον Σύν/μα. -Ι/54 Τάγμα ΓούραςΛόχος Μηχανικού , , Διοικήσεως , , Διαβιβάσεων. -

Ε.Λ.Α.Σ. XIII ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙονΑΡΙΘ. Α.Π. 331.

ΔΙΑΤΑΓΗ

Ιον Λαμβάνοντες αφορμήν α) εξ εκθέσεως των λαβόντων χώραν επιχειρήσεων την 17.4.44 εις την περιοχήν ΚΑΛΟΣΚΟΠΗΣ καθ`ήν ωρισμένα φυλάκια υπέστησαν αιφνιδιασμόν και β) εξ εκθέσεως του 54ου Σ. Π. επί του αιφνιδιασμού του εκεί τμήματος επήλθον αιματηρώτατα δι' αυτό αποτελέσματα συλληφθέντος αιχμαλώτου και του Δ/του του τμήματος Υπολ/γού Βλασμούλη. -

ΙΙον Παραγγέλομεν τα κάτωθι:

Α. Σύνδεσμοι - Διαβιβάσεις

1. Αι Δ/σεις των τμημάτων κλιμακίου να εκπαιδεύωσι τα εις την διάθεσίν των μέσα συνδέσμων και διαβιβάσεων όσον το δυνατόν καλλίτερον.

2. Τα μέσα ταύτα να είναι πάντοτε εν επιφυλακή και να μεταδίδωσι εγκαίρως και ταχύτατα κάθε περί του εχθρού κίνησιν ή πληροφορίαν.

3. Εκτός των μέσων συνδέσμων και διαβιβάσεων του ενεργού Ε.Λ.Α.Σ. να καταβληθή προσπάθεια εκπαιδεύσεως παρ`εκάστου τμήματος και να οργανωθούν πρωτίστως και τα τοιαύτα του εφ. Ε.Λ.Α.Σ. της περιοχής του. -

4. Να ωθούνται τα τελευταία ταύτα ως οίον τε πλησιεστέρον εχθρικών συγκεντρώσεων ή και των επισταθμίων και φυλακίων των προς συλλογήν (βάσει ειδικού εκμανθανομένου ερωτηματολογίου) πληροφοριών περί του εχθρού. -

5. Να μην αμελείται η συλλογή σοβαρών πληροφοριών διά της αποστολής καταλλήλων ανταρτών ή και βαθμοφόρων εις τα μέρη

όπου ενδίκνυται να σταλούν προς εξακρίβωσιν τούτων. -

Β. ΔΙΑΤΑΞΙΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ

1ον Κλιμάκωσις κατά βάθος. -

2ον Εξασφάλισις Εφεδρειών σε κάθε τμήμα όσον μικρόν και αν είναι. -

3ον Κάθε τμήμα να μεριμνά διά την ασφάλειαν του οπουδήποτε και αν ευρίσκεται ανεξάρτητα προς κάθε προ αυτού ασφάλειαν άλλων τμημάτων. -

4ον Εξασφάλισις συνδέσμου κατά πλάτος και βάθος (δι`επαφής, όψεως, πυρών κ.λ.π.). -

5ον Εξασφάλισις ταχυτάτου συναγερμού και άμεσος λήψις των θέσεων υπό των τμημάτων μας(είτε δι' άμυναν είτε δι' επίθεσιν) βάσει σχεδίου.

6ον Φυλάκια, περίπολοι, διπλοσκοποί, κατά την νύκτα, παρατηρηταί διά την ημέραν δέον να ευρίσκωνται υπό τον συνεχή έλεγχον των εφόδων αξ/κών και υπαξ/κών. -

ΙΙΙον ΓΕΝΙΚΑ. -

Ιον Αι Δ/σεις εκάστου κλιμακίου να ελέγξουν την ύπαρξιν σχεδίου συναγερμού εις κάθε υπ`αυτάς τμήμα. -

2ον Να βεβαιώνται οι ίδιοι διά την εφαρμογήν τούτου δι' εκτελέσεως δοκιμαστικών συναγερμών, ότε θα διορθούνται τα σφάλματα και να συμπληρούνται αι ελλείψεις. -

3ον Να ενεργώσι τα ανώτερα κλιμάκια εφόδους εις τα υπ`αυτών τμήματα. -

4ον Ο Λόχος Στρατηγείου να συμμορφωθή προς τας προφορικάς οδηγίας του Επιτελάρχου της Μεραρχίας διά την εκπόνησιν σχεδίου συναγερμού. -

168

ΕΛΑΣXVI ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙον ΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. 334

ΔΙΑΤΑΓΗ

Κοινοποιούμεν υμίν κατωτέρω ως έχει την υπ`αριθ. Α.Π. 259/22-4-44 Δ/γήν της Γραμματείας Στρατιωτικών κοινοποιηθείσης ημίν διά της Α.Π. 323/25-4-44 Δ/γής του Γενικού Στρατηγείου, προς γνώσιν και ακριβή συμμόρφωσιν. - Σ. Δ. Ταξιαρχίας 5-5-44 Η Διά την ακρίβειαν Διοίκησις Το κ. δ. ΙΙΙον Γραφείον Ο Επιτελάρχης (Τ.Σ.Υ.) Ι. ΚΑΤΣΟΓΙΑΝΝΟΣ

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ 52ον, 54ον ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΛόχος ΜηχανικούΙ/54 Τάγμα. -

Π. Ε. Ε. Α. ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝΔΙΕΥΘΥΝΣΙΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ καιΕΠΙΤΕΛΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣΑΡΙΘ. Α.Π. 259.

Πρός

Το Γενικόν Στρατηγείον Ε.Λ.Α.Σ.

Λαβόντες αφορμήν εκ του ότι Καπετάνιος της Δ/σεως τινός απομακρυνθείς της Έδρας του δι' ειδικήν αποστολήν εξέδωκε καθ`οδόν Διαταγάς μετακινήσεως τμημάτων και εν αγνοία μάλιστα του κυρίως υπευθύνου Στρατιωτικού Διοικητού και επιθυμούντες να μην επαναληφθή το τοιούτον προς αποφυγήν ανωμαλιών και δημιουργίας σοβαρών επακολούθων, καθορίζομεν τα κάτωθι:

Ιον Καπεταναίοι διαφόρων Δ/σεων απομακρυνόμενοι της Έδρας των δι' υπηρεσίαν ή άλλην αιτίαν δεν έχουν δικαίωμα εκδόσεως διαταγών στρατιωτικής φύσεως καθ`όλην την διάρκειαν της απουσίας των εκτός αν είναι ειδικώς εξουσιοδοτημένοι από τον στρατ. Αρχηγόν οπότε προ πάσης Δ/γής προτάσουν την φράσιν.- Μετά συμφώνον γνώμην και του Στρατ. Αρχηγού .... και κοινοποιούν κάθε τέτοια διαταγή στον Στρατ. Αρχηγόν προς ενημέρωσιν. -

ΙΙ. Αν όμως έκτακτος επείγουσα ανάγκη επιβάλλει την έκδοσιν τοιαύτης διαταγής τότε οφείλουν προ της εκδόσεως να ζητούν την γνώμην και έγκρισιν του Στρατ. Αρχηγού ή αν τούτο είναι αδύνατον ελλείψει μέσου διαβιβάσεως τότε εκδίδουν υπό ατομικήν των ευθύνην ταύτην και την κοινοποιούν δι' ειδικού συνδέσμου εις τον Στρατ. Αρχηγόν προς γνώσιν δικαιολογώντας την έκδοσιν της. -Πάσα αντίθετος προς τας άνω απόψεις έκδοσις διαταγών θεωρείται άκυρος και συνεπάγεται ευθύνας. -

Στην Έδρα της Π. Ε. Ε. Α. 22-4-44 Ο Γραμματέας Στρατιωτικών Εμμ. Μάντακας Υποστράτηγος

169

Ε.Λ.Α.Σ. XVI ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙα ΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. Ε. Π. 842

ΔΙΑΤΑΓΗ

Κοινοποιούμεν την υπ`αριθμ. Ε.Π. 3239/27-4-44 Δ/γήν Γενικού Στρατηγείου κοινοποιηθείσα ημίν διά της υπ`αριθμ. Ε.Π. Ι235/29-4-44 Δ/γή της ΧΙΙΙ Μεραρχίας προς γνώσιν και ακριβή συμμόρφωσιν. -

Σ.Δ.Τ. τη ΙΙ-5-44ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ Η 52, 54 Συν/τα XVI Ταξιαρχία Διά την ακρίβειανΙ/54 Τάγμα κ.δ. Ο Επιτελάρχης Το ΙΙα Γραφείον Ι. ΚΑΤΣΟΓΙΑΝΝΟΣ (Τ.Υ.)

Ε. Λ. Α. ΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙον ΑΡΙΘ. Ε.Π. 3239

ΔΙΑΤΑΓΗ

Μονάδες τινές απέστειλαν ημίν εγγράφως πληροφορίας εξ ανακρίσεως αιχμαλώτων Γερμανών συλληφθέντων προσφάτως, αίτινες περιήλθον εις Γενικόν Στρατηγείον μετά παρέλευσιν μηνός και πλέον επομένως ανεκμετάλλευτοι. -

Ομοίως αι πληροφορίαι ας συνηγάγον αι μονάδες εκ της

εξετάσεως των αιχμαλώτων δεν ήσαν αρκεταί, είχον δε πολλάς ελλείψεις καθιστώσαι ούτω δύσκολον την ερμηνείαν και την εκμετάλλευσιν των πληροφοριών. -

Λαμβάνοντες εκ τούτου αφορμήν και έχοντες υπ`όψιν ότι οι αιχμάλωτοι αποτελούν μίαν από τας κυριωτέρας πηγάς αναζητήσεως πληροφοριών, καθορίζομεν ως ακολούθως τον τρόπον εξετάσεως αιχμαλώτων κάθώς και τον τρόπον μεταβιβάσεως εκ των εκ της εξετάσεως συναγομένων πληροφοριών, εις Γεν. Σρατηγείον. -

Ι. Οι αιχμάλωτοι θα εξετάζωνται υπό του αξ/κού πληροφοριών του Συν/τος περιληπτικώς επί πληροφοριών αφορουσών αποκλειστικώς την δράσιν του Συν/τος και θα αποστέλωνται προς την Μεραρχίαν(Γραφείον ΙΙον) μετ`αντιγράφου της κατεθέσεως των και των επ`αυτών ευρεθέντων εγγράφων και λοιπών στοιχείων. Η Μεραρχία (Γραφείον ΙΙον) να προβαίνει εις εξονυχιστικήν ανάκρισιν τούτων προς συλλογήν πάσης δυνατής πληροφορίας στρατιωτικού, οικονομικού και πολιτικού περιεχομένου και αποστέλλει προς το Γενικόν Στρατηγείον το πόρισμα της εξετάσεως με τα έγγραφα και λοιπά στοιχεία και μετά μεταφράσεως κατά το δυνατόν τούτων. -

Εφ`όσον το Γεν. Στρατηγείον κρίνει επάναγκες δύναται να διατάξη την εκ των υστέρων προσκόμησιν και του αιχμαλώτου εκ του περιλ. Κανονισμού λειτουργίας υπηρεσίας πληροφοριών. -

ΙΙ. Δέον απαραιτήτως εις το πόρισμα της ανακρίσεως να αναφέρονται και τα κάτωθι στοιχεία Ι) Ακριβής τόπος καταγωγής αιχμαλώτου(Πόλις ή χωρίον και ποίον. 2) Επάγγελμα. 3) Πνευματική μόρφωσις. 4) Σοβαρού ή ελαφρού χαραχτήρος. 5) Βαθμός αξιοπίστου πληροφοριών. -

ΙΙΙ. Έκ των συναγομένων πληροφοριών όσοι είναι αμέσου εκμεταλλεύσεως δέον να αποστέλλωνται επειγόντως τηλ/κώς ή ραδ/κώς εις Γεν. Στρατηγείον. -

Η έκθεση της εξετάσεως ήτις θα αποσταλεί ημίν εγγράφως θα περιλαμβάνει και τας αποσταλείσας τηλ/κώς ή ραδ/κώς πληροφορίας μετά όλων των εγγράφων, επιστολών και λοιπών στοιχείων των ανευρεθέντων επί του αιχμαλώτου μετά μεταφράσεως κατά το δυνατόν. -

ΙV. Oυδεμία εκτέλεσις αιχμαλώτου θα γίνεται προ της εξετάσεως τούτων κατά τα ανωτέρω και άνευ διαταγής του Γεν. Στρατηγείου εκδιδομένης μετά πρότασιν της οικείας Μεγάλης Μονάδος. -

V. Η παρούσα διαταγή να τεθή εις τον φάκελλον των βασικών διαταγών αι δε Διοικήσεις να επαγρυπνούν επί της ακριβούς εκτελέσεως υπό των αρμοδίων οργάνων. Απαιτούμεν την ακριβή συμμόρφωσιν προς τα ύπο της παρούσης διατασσόμενα.

Σ.Δ. Γενικού Στρατηγείου 27-4-44 ΕΜΜ. ΜΑΝΤΑΚΑΣ

170

Ε.Λ.Α.Σ. ΙΧ ΜΕΡΑΡΧΙΑ Σ.Δ. τη 13η Μαΐου 1944ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΙον - ΠΟΛΙΤΙΚΟΝΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. Ε.Π. 350

Πρός

Το Πολιτικόν Υπεύθυνον Περιφερείας Λεσκοβικίου

Είς Ελευθέραν Αλβανίαν

Ελάβαμε γνώση στο από 24-4-44 γράμμα σας προς την Πολιτικήν Οργάνωση Κόνιτσας.

Στο γράμμα γράφετε ότι οι σχέσεις μας ξεπερνάνε τα εθνικά όρια του Μεταξά και του Ζώγου. Εμείς νομίζουμε ότι οι Λαοί μας έχουν κοινό εχθρό και ότι κανόνας των σχέσεων μας πρέπει ναναι ό,τι βλάφτει τον κοινό εχθρό μας και ότι, δεν βλάφτει τους λαούς μας. Μια Ελλάδα ή μια Αλβανία φασιστική θάταν πάντα κίνδυνος στην ειρήνη και την ανεξαρτησία των Λαών μας, γι`αυτό πάντα προσπαθούμε και θα προσπαθούμε να έχουμε αντάξιες των μεγάλων σκοπών μας σχέσεις.

Βλέπομε στο γράμμα σας να παραπονείσθε πως περιορίζομε το ελεύθερο εμπόδιο των θυμάτων του φασισμού, πως δεν επιτρέπομεν την είσοδο Αλβανών πατριωτών στο έδαφος μας. Γι`αυτά έχομε να σας απαντήσουμε τα εξής:

Εμείς κατ`αρχήν είμαστε διατεθειμένοι να εναρμονίσωμε τις σχέσεις μας τόσο στην πολιτική πλευρά όσο και στην οικονομική. Όσον αφορά για τους πρόσφυγες, τα θύματα του φασισμού και Μπαλιστών θα τα περιβάλωμε με την γνωστή σε σας συμπάθειά μας, φροντίζοντας με κάθε τρόπο να τα περιθάλπωμε και να τα ενισχύσωμε με όλα τα μέσα που διαθέτομε. Τον περασμένο μήνα στείλαμε αξιωματικό αντιπρόσωπο της Μεραρχίας μας στο Γενικό Στρατηγείο σας, για την επίλυση των

ζητημάτων που προκύπτουν από τις συναλλαγές μας, για να μη αναγκασθούμε να παίρνωμε εμπορεύματα από κάθε έμπορο που δεν μπορούμε να εξακριβώσωμε το ποιόν του.

Το αποτέλεσμα ήταν να ζητήση το δικό σας Γενικό Στρατηγείο να μη επιτρέπωμε στους εμπόρους να μπαίνουν στο έδαφός μας χωρίς την άδεια και τον έλεγχον των αρμοδίων στρατιωτικών τμημάτων για να χτυπήσουν την μαύρη αγορά, όπως ισχυρίστηκαν.

Δεν αρκέστηκε όμως σ`αυτόν τον περιορισμόν μονάχα αλλά δεν μας επιτρέπει και να αγοράσουμε εμπορεύματα από τον τόπο σας εκτός από κείνα που ήσαν πληρωμένα και αγορασμένα κατά την συνενόηση από τους προμηθευτές μας, που είναι άνθρωποι της Οργάνωσης μας. -

Από τότε πέρασαν πάνω από δέκα πέντε μέρες και ακόμα δεν στείλαμε ούτε γι`αυτά σχετική διαταγή στα αρμόδια τμήματα για να πάρωμε τα εμπορεύματα, που μας είναι απόλυτα απαραίτητα για τον Τύπο, Νοσοκομείο και λοιπά τμήματα.

Μας κάνει επίσης εντύπωση το γεγονός ότι σε πολλές περιπτώσεις οι παρτιζιάννοι μας κατάσχουν εμπορεύματα και δεν μας τα δίνουν, ούτε και μας πληρώνουν την αξία τους, πράγμα που δεν στέκει στο πνεύμα της συνεργασίας και της αλληλεγύης μας.

Μας κάνει εντύπωση πάλι και δεν μπορούμε να καταλάβωμε όταν μας απαγορεύετε την εξαγωγή απ`τα χέρια του Γερμανού εμπορευμάτων για τον Ε.Λ.Α.Σ. , τα οποία για σας δεν χρειάζονται άλλα και όταν σας χρειάζονται τότε δεν αρνηθήκαμε να σας βοηθήσωμε από τις εξαγωγές μας.

Έχομε υπ`όψιν μας ακόμα ότι ο σ. Δροσόπουλος σας πρότεινε να σας βοηθήση στη διάσπαση των Μπαλιστών και στην απόσπαση του λαού που παρασέρνουν.

Μεχρι να κλείσουμε συμφωνία με το Γενικό Στρατηγείο σας, όλα τα μικρά ζητήματα που παρουσιάζονται μπορείτε να τακτοποιήτε με την Επιτροπή Αλβανικών Συνόρων του Ε.Λ.Α.Σ. , αλλά και τα μεγάλα, γιατί και εμείς έχομε εμπιστοσύνη στην Επιτροπή μας και γιατί αυτή πάντα μας ενημερώνει και καθοδηγείται από μας.

Είμαστε επίσης διατεθειμένοι να δεχθούμε κάθε Αλβανό πατριώτη εφωδιασμένο με άδεια των Ταγμάτων σας, τα οποία εμπιστευόμαστε ότι θα περιφρουρήσουν τα κοινά μας συμφέροντα. Νομίζομεν ότι είναι

καλόν να χρησιμοποιήτε για τις άδειες αυτές συνθηματικούς αριθμούς. Για όλα αυτά λοιπόν είναι ανάγκη να εκθέσετε και σείς τα

παραπάνω στο Γενικό Στρατηγείο σας για να δοθούν τελικά αι λύσεις που επιβάλλονται σ`όλα τα φλέγοντα ζητήματα.

Αι απόψεις μας είναι ξεκαθαρισμένες και γνωστές στο Στρατηγείο σας από τον αντιπρόσωπό μας, που πρίν από λίγες μέρες γύρισε από εκεί.

Επιβάλλεται να αναφερθήτε σύντομα από την πλευρά τη δική σας για να εναρμονίσωμε τις ανάγκες μας και αποφύγωμε λάθη για τα οπoία ευθυνόμαστε.

Σας χαιρετούμε επαναστατικά ``Θάνατος στο φασισμό - Λευτεριά στο Λαό, που είναι ο σκοπός του αγώνα των Λαών μας. -

Διά την ΙΧ Μεραρχίαν ΙΩΑΝ. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ Συν/ρχης Μηχ/κούΓεν. Στρατηγείον Αλβανών ΝΙΚ. ΔΑΦΝΗΣΠεριφερειακήν Κονίτσης. ΚαπετάνιοςΕ. Α. Σ. Τάκην ΔοσόπουλονΓενικόν Στρατηγείον ΕΛΑΣ (υ.τ.α.) Ακριβές Αντίγραφον

171

Ε.Λ.Α.Σ. XVI ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙΙονΑΡΙΘΜ. Ε.Π.Ε. 492

ΠΡΟΣ

Το Ι/54 Τάγμα Γούρας

-------------------

Λαβών υπ`όψιν πόρισμα ενόρκων προανακρίσεων υποβληθέν ημίν διά υπ`αριθμ. Ε.Π.Ε. 227/22-4-44 αναφοράς υμών εξ ου προκύπτει ότι υπαίτιοι του αφνηδιασμού του Λόχου Χιλιαδούς του υφ`υμάς Τάγματος την Ι2 Μαρτίου υπό 4 Γερμανών και τον φόνον του αντάρτου Γιακουμή είναι:

Ο Κωνσταντίνου Κωνσταντινίδης ή Κραποτάς Στρατιωτικός Αρχηγός του Λόχου και Αριστείδης Λαμπρούλης ή Μοράβας αντιπρόσωπος ΕΑΜ του ανωτέρω Λόχου διότι ως Δ/σις Λόχου δεν διέταξαν την λήψιν των δεόντων μέτρων ασφαλείας.

Επιβάλλομεν

Τας κάτωθι κυρώσεις:- Ο Αριστείδης Λαμπρούλης ή Μοράβας αντιπρόσωπος του

ΕΑΜ του ανωτέρω Λόχου μετατίθεται εις 52ον Σύνταγμα ως απλούς στρατιώτης απαγορευομενής της αναθέσεως εις τούτον υπευθύνου τινός καθοδηγήσεως.

- Ο Κων/νου Κωνσταντινίδης ή Καραποτάς εις έτερον τμήμα ως διμοιρίτης εάν είναι Ανθ/γός. -

Η παρούσα να κοινοποιηθή εις τας Διοικήσεις Αξ/κούς και Καπεταναίους. -

Αναφέρατε το ταχύτερον εκτέλεσιν. - Σ.Δ.Τ. τη 13-5-44ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ Η54, 52 Συν/τα XVI Ταξιαρχία Διά την ακρίβειανΛόχος Μηχανικού Α. ΚΑΤΣΑΡΟΣ Το ΙΙΙον Γραφείον , , Διαβιβάσεων Σ. ΖΑΧΑΡΙΑΣ (Τ.Υ.) , , Διοικήσεως Ιον Γραφείον

172

ΕΛΑΣΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΝΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ - ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΙΙ ΚΑΙ ΙΙΙ

ΕΚΘΕΣΗ

Συμληρωματική του υπ`αριθμ. 40/2-5-44 ανακοινωθέντος του Γενικού Στρατηγείου σχετικά με την Ε Κ.Κ.Α.

--------------

Από διμήνου και πλέον το 5/42 Σύνταγμα της ΕΚΚΑ η μόνη

αντάρτικη δύναμη της οργάνωσης αυτής άρχισε να εκδηλώνει ξεκάθαρα εχθρική στάση απέναντι του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ και παρασυρμένο από μια κλίκα αντιδραστικών και τυχοδιωκτικών στοιχείων όπως καταγγέλουν τα ίδια τα στελέχη της ΕΚΚΑ να φανερώνει διαθέσεις επιθετικές στην περιφέρεια Φωκίδος - Δωρίδας. Η προκλητικότητα των αντιδραστικών αυτών στοιχείων του 5/42 Συν/τος, γνωστή και λανθάνουσα και προηγούμενα, άρχισε να εκδηλώνεται ασυγκράτητα και απροκάλυπτα πια εναντίον του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ μετά την εγκατάσταση των Γερμανών στην Άμφισσα τον Φεβρουάριο και την εμφάνιση των Ταγμάτων Ράλλη στην ύπαιθρο. Ακόμα την ίδια εποχή, διαπιστώθηκε αποδεδειγμένα συνεργασία με τον κατακτητή μερικών από τα αντιδραστικά στοιχεία του 5/42, τα οποία τελικά επικράτησαν μέσα στο Σύνταγμα και πήραν στα χέρια τους τον έλεγχό του. Τελικά πραγματοποιήθηκε συνεννόηση και συνεργασία με τους Γερμανούς των Πατρών και της Ιτέας και τους Ράλληδες για κοινή συνδυασμένη ενέργεια κατά του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ. Παρά τις προσπαθειες του ΕΛΑΣ να συγκρατήσει το 5/42 από τον κατήφορο στον οποίο παρασυρόταν η κοινή συνδυασμένη επίθεση ΕΚΚΑ και γερμανοράλληδων κατά του ΕΛΑΣ εκδηλώθηκε στις 15 και 16 Απριλίου. Μετά την τέτοια επίθεση τα τμήματα του ΕΛΑΣ αναγκάστηκαν αμυνόμενα να αντεπιτεθούν την νύκτα της 16 προς 17 Απρίλη και μετά πολύωρη μάχη να διαλύσουν το 5/42 Σύνταγμα. Κατά τη σύγκρουση αυτή υπήρξαν θύματα και απ`τις δυό μεριές, μεταξύ των οποίων και ο Συν/χης Ψαρρός, 12 αξ/κοί και 60 άνδρες του 5/42 Συν/τος κρατούνται αιχμάλωτοι.

Οι υπόλοιποι διασκορπίστηκαν μεμονωμένοι. Οι Αρχηγοί της κλίκας που συνεργάστηκε με τους Γερμανοράλληδες Καπετζώνης και Δεδούσης με 100 άνδρες κατόρθωσαν να διαφύγουν στην Πελοπόννησο, όπου πήγαν στας Πάτρας και ενώθηκαν με τους γερμανοράλληδες στις γραμμές των οποίων πέρασαν φανερά πια, μετά το ξεσκέπασμά τους. Δίνουμε μια σύντομη έκθεση των γεγονότων κατά χρονολογική σειρά από το Φεβρουάριο μόνο και δώθε μαζί με τα πιο χτυπητά στοιχεία που δείχνουν στον καθένα και αποδείχνουν ατράνταχτα τόσο την απόφαση του 5/42 Συν/τος ΕΚΚΑ να χτυπήσει το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, όσο και στη συνεννόηση και τη συνεργασία του με τους γερμανοράλληδες.

Ι

Μετά την εγκατάσταση των Γερμανών στην Άμφισσα - όπου πρώτα η έδρα του 5/42 Συν/τος - ύστερα από τη μάχη της 1ης Φλεβάρη, στο 51 χλμ. του δρόμου Άμφισσας - Γραβιάς πολλοί απ` τους αντάρτας του Συν/τος αυτού προσχώρησαν στους Ράλληδες, άλλοι συναναστρέφοταν με οικειότητα τους Γερμανούς της περιοχής.

Ο Λοχαγός Ψιλογιάννης, επιμελητής του ίδιου Συν/τος κυκλοφορούσε ελεύθερα μεσα στην Άμφισσα, ανάμεσα στους Γερμανούς, με τους οποίους συνεννοείτο στα φανερά. Μερικοί άλλοι αξ/κοί και άντρες του 5/42 που είχαν αιχμαλωτισθεί από τους Γερμανούς, αφέθηκαν ελεύθεροι απ`αυτούς, με τη δήλωση μόνον ότι άνηκαν στη ΕΚΚΑ και ότι πολεμούν εναντίον των Κομμουνιστών του ΕΛΑΣ.

Ο δάσκαλος Καλοπετινίτσας αιχμαλωτίστηκε και αυτός από τους Γερμανούς και όταν ανέφερε ότι στο χωριό του υπήρχαν όπλα της ΕΚΚΑ που είναι εχθρός του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ αφέθηκε ελεύθερος, χωρίς καν να κατασχεθούν τα όπλα. Όπως ήταν φυσικό όλοι αυτοί οι παράγοντες και αντιδραστικά στοιχεία του 5/42 Συν/τος ΕΚΚΑ έσπρωχναν το Συν/μα σε προστριβές κατά του ΕΛΑΣ και αντίδραση κατά του ΕΑΜ. Πραγματικά από τις αρχές του Μάρτη εκδηλώθηκαν πια φανερά οι εχθρικές διαθέσεις και προθέσεις με επιθέσεις ανοιχτές κατά του ΕΑΜ ΕΛΑΣ, δυστυχώς δε και η ανοικτή και φανερή συνεργασία με τον καταχτητή και τα όργανά του.

Στις 6 του Μάρτη ο Λοχαγός του 5/42 Δεδούσης επί κεφαλής του Λόχου του, χωρίς να προκληθή κατά τίποτα, ξαφνικά αφώπλισε τη Φρουρά ΕΛΑΣ του αεροδρομίου Πενταγιούς και την αιχμαλώτισε. Ταυτόχρονα συνέλαβε και αφώπλισε την περιφερειακή ΕΑΜ Φωκίδος με όλο το προσωπικό της και λεηλάτησε τις αποθήκες των. Επίσης συνέλαβε και αφώπλισε τον εφεδρικόν ΕΛΑΣ της περιοχής Πενταγιούς. Τους αιχμαλώτους και τα λεηλατηθέντα είδη συναποκόμισε στην περιοχή Παλαιοξαρίου. Είναι αξιοσημείωτα ότι όλα αυτά έγιναν κάτω από τα μάτια του διοικητή του 5/42 ΕΚΚΑ Συν/ρχη Ψαρρού, ο οποίος τα έβλεπε και όμως κανένα μέτρο δεν έλαβε για να προλάβει ή τουλάχιστο να αποκαταστήσει την τάξη έστω και εκ των υστέρων και να τιμωρήσει τους υπευθύνους. Και σαν να μην αρκούσαν όλα αυτά ο Λοχαγός Δεδούσης

και οι στρατιώτες του, συνεχίζοντας τα κατορθώματά τους, σκότωσαν τον αρχηγό του εφεδρικού ΕΛΑΣ Κροκυλίου συν. Βάρσο, δίχως αιτία.

Ο ΕΛΑΣ μπρός στην τέτοια κατάσταση δεν αντέδρασε δυναμικά. Ζήτησε μόνον από τον Συν/ρχη Ψαρρό να απελευθερώσει τους αιχμαλωτισθέντας να αποδόσει τα διαρπαγέντα είδη, να δικάσει ο ίδιος τους υπευθύνους για το φόνο του άτυχου συν. μας Βάρσου και να αποκαταστήσει τελικά την τάξη. Αλλά από όλα αυτά δεν επραγματοποιήσε παρά μόνον την απελευθέρωση των αιχμαλώτων. Όμως ο ΕΛΑΣ και ύστερα από αυτά τα τόσο σοβαρά γεγονότα, συγκρατείται και πάλι πιστός τηρητής της υπογραφής του, στο πρωτόκολλο-συμφωνία Πλάκας της 29 Φλεβάρη. Και με βάση τη συμφωνία αυτή καλεί το Συν/ρχη Ψαρρό, να συναντηθεί με Επιτροπή του ΕΛΑΣ για συνεννόηση και αποκατάσταση της τάξεως. Πραγματικά στις 13 Μαρτίου γίνεται συνάντηση στο ΛΙΔΩΡΙΚΙ στην οποία παρευρέθηκε και ο Άγγλος Ταγ/ρχης ΤΖΕΦ. Κατά την συνάντηση αυτή υποδείχτηκε στον Σ/χη Ψαρρό τόσο από τον ΕΛΑΣ, όσο και από τον Άγγλο Ταγ/ρχη ΤΖΕΦ και για την αποκατάσταση και μόνο φιλικών σχέσεων, να αποδοθούν τα αρπαγέντα υλικά και όπλα του ΕΛΑΣ να συλληφθούν ο Δεδούσης και οι συνένοχοί του για το φόνο του Βάρσου και να δικασθούν από στρατοδικείο της ΕΚΚΑ, παρισταμένου και αντιπροσώπου του ΕΛΑΣ, να αποκηρυχθεί ο Λοχαγός Ψιλογιάννης, επιμελητής του 5/42 Συν/τος ΕΚΚΑ που παραμένει στην Άμφισσα και συνεργάζεται με τους Γερμανούς, να συλληφθεί ή αποκηρυχθεί ο Ταγ/ρχης Καπετζώνης που κήρυξε ιερό πόλεμο κατά του ΕΛΑΣ από τον Δεκέμβρη ακόμα στην περιοχή Ευπαλίου και ωργίασε σε βάρος των ΕΑΜιτών. Ο Συν/ρχης Ψαρρός όμως δεχτηκε μόνο την επιστροφή του υλικού και όπλων χωρίς όμως να εκπληρώση τελικά ούτε αυτή την υπόσχεση του. Τέλος ο Συν/ρχης Ψαρρός τάχθηκε αλληλέγγυος με τους Καπετζώνην και Δεδούση εγκατέλειψε πια τις συγκεκαλυμμένες εχθρικές ενέργειες του και έλαβε φανερά εχθρική στάση κατά του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, επιδοκιμάζοντας και επιθετική ενέργεια που έγινε στις 28 Μάρτη από τα τμήματα Καπετζώνη - Δεδούση κατά του Λόχου του ΕΛΑΣ κινούμενο προς την περιοχήν Ευπαλίου και αποτέλεσμα της οποίας επίθεσης υπήρξε ο φόνος ενός αντάρτη του ΕΛΑΣ και ο τραυματισμός άλλου και η αιχμαλωσία 20 ανταρτών του Λόχου του ΕΛΑΣ, οι οποίοι εκτός που

απογυμνώθηκαν δέρνονταν και προπηλακίζονταν κατά τρόπο απάνθρωπο επί μέρες νηστικοί και φυλακισμένοι. Έκτοτε - ίσως χάρη στην υποχωρητικότητα, ανεκτικότητα και μακροθυμία που εξακολουθούσε να τηρεί ο ΕΛΑΣ - σειρά όλη εχθρικών ενεργειών του Συν/ρχη Ψαρρού και των συνεργατών του δημιούργησε στην περιοχή εκείνη ατμόσφαιρα παρόμοια μ`εκείνη των περιοχών στις οποίες έχουν εγκατασταθεί Γερμανοράλληδες. Ακόμα έγινε φανερά χειροπιαστή η συνεννόηση και συνεργασία με τον κατακτητή και τα φανερά όργανα του. Να οι σπουδαιότερες από τις ενέργειες αυτές, που δείχνουν ξεκάθαρα την απόφαση πια του Συν/ρχη Ψαρρού και της ομάδας Καπετζώνη - Δεδούση να χτυπήσουν τον ΕΛΑΣ και που αποδείχνουν τη συνεργασία τους με τους Γερμανοράλληδες.

1) Στις 3 Απρίλη εξέδωκε την υπ`αριθμ. 543 Διαταγή προκήρυξη με την οποία κήρυχνε την περιοχή Δωρίδας σε κατάσταση πολιορκίας (Στρατιωτικός νόμος). Διέλυσε όλες τις οργανώσεις ΕΑΜ ΕΛΑΣ της περιοχής και συνέλαβε και φυλάκισε όλους τους υπευθύνους και διευθύνοντες των οργανώσεων αυτών. Απαγόρευσε την ελεύθερη κυκλοφορία και την είσοδο οποιουδήποτε ΕΑΜ στην περιοχή. Ζήτησε από τους ΕΑΜίτες και ΕΛΑΣίτες να παραδώσουν τα όπλα ορίζοντας την ποινή του θανάτου για τους παραβάτες. Ταυτόχρονα διέταξε ΕΛΑΣικό απόσπασμα που βρισκόταν εγκατεστημένο στη Φωκίδα να εγκαταλείψει την περιοχή και συνέλαβε και τραυμάτισε τον Καπετάνιο του Συν/τος Παρνασσίδας Εφ. ΕΛΑΣ συναγ. Δαφνομήλη και άλλους 20 ΕΛΑΣίτες στην Ερατεινή. Όλοι αυτοί υπέστησαν άγριο ξυλοδαρμό, ξεγύμνωμα κ. λ. π. Ζήτησε με επιστολή του από τις οργανώσεις ΕΚΚΑ να μην ψηφίσουν στην εκλογή στις 23 Απρίλη για την ανάδειξη Εθνικού Συμβουλίου. Τις ίδιες μέρες διέταξε και σκότωσαν μεμονωμένους αντάρτες του ΕΛΑΣ που κυκλοφορούσαν για υπηρεσία συνδέσμων, καθώς και μερικούς ΕΑΜίτες πολίτες. Λεηλάτησε τις αποθήκες του εφ. ΕΛΑΣ της περιφερειακής ΕΑΜ και της Μονάδας ΕΛΑΣ. Αρπαξε το φορτίο γερμανικού πλοίου που είχαν καταλάβει τμήματα του ΕΛΑΣ στο λιμάνι Ερατινής (15.000 όκ. αλεύρι, 250 βαρέλια πετρέλαιο και άλλα υλικά). Επέτρεψε στους μαινόμενους αντάρτες του και ασυνείδητους αξ/κούς και να βασανίζουν τους αιχμαλωτισθέντες ΕΑΜίτες με βασανιστήρια φρικτότερα και αγριότερα από κείνα που κάνει η Γκεστάπο

και η ειδική Ασφάλεια των Ράλληδων. Πάνω από 60 ηρωικοί αντάρτες του ΕΛΑΣ και ΕΑΜίτες ξυπολύθηκαν, γδύθηκαν, ταλαιπωρήθηκαν , διψασμένοι και νηστικοί ολόκληρες μέρες, βασανίστηκαν άγρια. Μερικοί από τους ατυχείς αυτούς συναγωνιστές μας πιάστηκαν σε απρόκλητες, ξαφνικές επιθέσεις του 5/42 Συν/τος ΕΚΚΑ κατά τμημάτων μας και οι περισσότεροι στα χωριά τους.

2) Ταυτόχρονα η διοίκηση του 5/42 Συντ/τος ΕΚΚΑ διέταξε την επιστράτευση των ανηκόντων στα εφεδρικά τμήματα της ΕΚΚΑ και συγκέντρωσε έτσι δύναμη 1000 περίπου ανδρών - προφανώς γιατί ετοιμαζόταν για επίθεση κατά του ΕΛΑΣ.

3) Η Διοίκηση και η κλίκα των αξ/κών του 5/42 Συντ/τος ΕΚΚΑ ήρθε σε συνεννοήσεις με γερμανούς και Ράλληδες, με τους οποίους συμφώνησε να την ενισχύσουν με δύναμη πυρομαχικά και τρόφιμα για να χτυπήσει τον ΕΛΑΣ. Αυτά αποδείχνονται ατράνταχτα από τα ακόλουθα γεγονότα.

α) Στις 10 Απρίλη γερμανική βενζινάκατος από την Πάτρα με τρόφιμα και 150 όπλα έφθασε στο Μοναστηράκι. Οι επιβαίνοντες συνεννοήθηκαν με τον Ταγ/ρχην Καπετζώνην σαν αντιπρόσωπον του 5/42 Συν/τος ΕΚΚΑ, ο οποίος ζήτησε - όπως βεβαιώνουν αξιόπιστες πληροφορίες - να τον ενισχύσουν με Ράλληδες οι οποίοι να επιτεθούν ταυτόχρονα με την ΕΚΚΑ κατά του ΕΛΑΣ από την περιοχή ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ.

β) Στις 10 Απρίλη απέστειλε το λοχαγό Δεδούση με βενζινόπλοιο στο Γαλαξείδι απ`όπου ήρθε σε επαφή με τους Γερμανούς της Ιτέας και ζήτησε να επιτεθούν κατά του ΕΛΑΣ για αντιπερισπασμό στην περιοχή της ΓΚΙΩΝΑΣ. Η ενέργεια αυτή εκδηλώθηκε πραγματικά κατά της ΚΑΛΟΣΚΟΠΗΣ στις 16 Απρίλη, όπου οι Γερμανοί πυρπόλησαν το χωρίο.

γ) Πολλές φορές βενζινόπλοια από την Πελοπόννησο αποβίβασαν πυρομαχικά στην παραλία ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ - ΜΑΡΑΘΙΑ σε παραλαβή του 5/42 Συν/τος ΕΚΚΑ.

δ) Θετικές πληροφορίες, ανέφεραν ότι περίμεναν και από την Αθήνα δύναμη αξ/κών και ανδρών Γερμανοράλληδων, η οποία θα εκινείτο με βενζινόπλοιο από την περιοχη ΓΕΡΑΝΕΙΩΝ προς

ενίσχυση του 5/42 προσβάλλοντας από τα νώτα τα τμήματα του ΕΛΑΣ. ε) Εξακριβωμένες πληροφορίες ανέφεραν την επίταξη

αρκετών πλοιαρίων και βενζινοπλοίων και τη διατήρησή τους σε επιφυλακή στην περιοχή ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ - ΤΡΙΖΩΝΙΑ με σκοπό την επικοινωνία με τους γερμανοράλληδες της Πελοποννήσου ή για την μεταφορά ενισχύσεων από κεί.

ΙΙ

Το τέτοιο θλιβερό κατάντημα και τον κατήφορο τον οποίον είχε πάρει το 5/42 Συν/μα ΕΚΚΑ διαπίστωσαν και τα υγιά και τίμια στοιχεία που υπομονητικά έμειναν ακόμα μέσα στους κόλπους της ΕΚΚΑ. Αλλά όταν πια τα πράγματα πήραν τη μορφή φανερής και ξεκάθαρης συνεργασίας με τον κατακτητή και αποφασισμένης κοινής επιθετικής ενέργειας κατά του ΕΛΑΣ τα τίμια αυτά στοιχεία αντέδρασαν όπως και όσοι μπόρεσαν και αποκάλειψαν και κατάγειλλαν την κατάσταση στους αξ/κούς και άνδρες του 5/42 Συν/τος. Έτσι ο Υποδιοικητής του 5/42 Συν/τος και μέλος της Κ.Ε. της ΕΚΚΑ Αντ/ρχης ΛΑΓΓΟΥΡΑΝΗΣ με ανοιχτη επιστολή του στις 10 Απρίλη αποκαλύπτει ότι οι αντιπρόσωποι της ΕΚΚΑ που υπογράψανε τη συμφωνία της Πλάκας στις 29 Φλεβάρη καταπάτησαν την εντολή που είχαν πάρει για την επιδίωξη της ενότητας του ανταρτικού στρατού και για το σχηματισμό Εθνικής Κυβερνήσεως. Επίσης αποκαλύπτει ότι ομάδα αξ/κών του 5/42 Συν/τος ΕΚΚΑ που κατόρθωσε να παρασύρει και μερικούς άλλους, υπόγραψαν πρωτόκολλο με το οποίο αποκηρύξανε την ΕΚΚΑ. Οι αξ/κοί αυτοί και άνδρες του 5/42 συν/τος ΕΚΚΑ - τονίζει η επιστολή - `` παρέβλεψαν τα Λαϊκά συμφέροντα και ζήτησαν αμφίβολο ανεξαρτησία και αυτοτέλεια για ύποπτους απελευθερωτικούς αγώνες``. Συνεχίζοντας αποκαλύπτει στους άντρες του Συντάγματος ότι η κατάσταση αυτή όλους εκείνους που βρισκόταν στην ΕΚΚΑ τους. . . ``οδηγούσε δεμένους χειροπόδαρα στην διάθεση του εχθρού και Γερμανοράλληδων`` που καταλήγει ύστερα απ`αυτά, ο τίμιος υποδιοικητής του 5/42: ``Πήρα την αμετάτρεπτη απόφαση να προσχωρήσω στην πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης και να ενταχθώ στο Εθνικό Λαικό Στρατό και καλώ όλους σας τους πραγματικούς οπαδούς της ΕΚΚΑ και τους τίμιους αξιωματικούς και αντάρτες του Συντάγματός μας του 5/42 από τους

πρώτους μέχρι του τελευταίου ν`ακολουθήσουν το παράδειγμά μου. Να είσθε βέβαιοι ότι ο Εθνικός Λαϊκός Στρατός θα δεχθή με μεγάλη χαρά κάθε τίμιο αγωνιστή του 5/42 και της ΕΚΚΑ στις αγκάλες του.

Ύστερα από το ξεσκέπασμα και τη καταγγελία του ίδιου του Υποδιοικητή του 5/42 συντάγματος ΕΚΚΑ, για το τι σκευωρούσε η κλίκα και ένας άλλος ανώτερος αξιωματικός του 5/42 συντάγματος ο Ταγματάρχης Παπαϊωάννου χαρακτηρίζει την αδράνειαν και την σιωπή για έγκλημα και μιλάει για το κατάντημα της ΕΚΚΑ έτσι.

`` Η αντιπροσωπεία της ΕΚΚΑ τελευταίως μετέβη εις την διάσκεψιν της Πλάκας της 29ης -2-44 διά την ένωσιν όλων των ανταρτικών οργανώσεων σε ένα Εθνικόν Στρατόν κατά απολύτως γενικήν επιθυμίαν του Λαού και ανταρτών όλων οργανώσεων. Αυτή όμως αντί να συντελέση στην ένωση ετορπίλλισε και την τελευταία προς τούτο ελπίδα. Αποκαλύπτει ύστερα ότι στις αρχές του Μάρτη πολλοί αξιωματικοί και αντάρτες του 5/42 συν/τος είχαν υπογράψει πρωτόκολλον τιμής για την κατάργηση της Δ/σης του 5/42 Συντ/τος, την κήρυξη πολέμου αμέσως κατόπιν κατά του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ υπό καινούργια Διοίκηση που θα εγκαθιστούσαν. Σχετικά με τις ενέργειες του Γερμανοράλλη Λοχαγού του 5/42 Συν/τος Δεδούση γράφει `` ο λοχαγός Δεδούσης ενώπιον μου εδήλωσε επί λέξει εις τον κ. Συντ/ρχην Ψαρρόν: ``εγώ, οι αξιωματικοί και οι αντάρτες μας διετελούμεν εν επαναστάσει, θα σου καταργήσω το σύνταγμα με το οποίον θα πολεμήσω τους ΕΑΜίτας``.

Ως αποτέλεσμα των επιπόνων υποδείξεών μας προς τον κ. Συντ/ρχην έσχομεν τας αμφιταλλαντεύσεις και το αναποφάσιστον, όσον αφορά την καθάρησιν διά ριζικών αποφάσεων του Συντ/τος. Και συνεχίζει:``Πρό δέκα ημερών διετάχθην να συμβάλλω όχι κατά των κατακτητών αλλά κατά Ελλήνων. Ηρνήθην την συμβολήν αυτήν και εξώρκισα τον κ. Ψαρρόν να λάβει μέτρα ώστε οι μόχθοι και ο ιδρώς του να μην πάν χαμένοι. Ουδεμίαν απάντησιν μου εδόθη και αι εχθροπραξίαι μεταξύ των Ελλήνων ήρχισαν. Πρό της αθλίας αυτής καταστάσεως ο αντ/ρχης κ. Λαγγουράνης και ο υποφαινόμενος απεφασίσαμεν ν`αποχωρήσωμεν και κηρύξωμεν ως σύνθημα την ένωσιν των ανταρτικών ομάδων εις ένα στρατόν τεθέντα εις την διάθεσιν της Π.Ε.Ε.Α. Αγαπητοί Δημοκράται Ταγμ/ρχαι Φαρμάκη, Γιακουμάκη και

Μπαϊζάνε, τι ρόλο παίζετε ανέμεσα στους στεματοφόρους και τον σοσιαλιστή Ψαρρό; Ελάτε μαζί μας να ενισχύσετε την φωνήν διά την ένωσιν με τους αντάρτες μαζί ή και μόνοι. Πάρτε μαζί σας και τον κ. Ψαρρόν εκτός αν επιμένη να αναπαύεται εις τας δάφνας των εθνικών πράξεων της Πενταγιούς Κροκυλίου και κωδονοκρουσιών του Ευπαλίου.``

Και καταλήγει ο τίμιος αξιωματικός: ``Αξιωματικοί και αντάρτες του 5/42 ελάτε να ενωθούμε όλοι μαζί κατά των κατακτητών. Ελάτε στους αδελφούς σας. Είναι τίμιοι Έλληνες όπως και σεις. Οπαδοί της ΕΚΚΑ Δωρίδος ενισχύσατε την φωνήν διά την ένωσιν, ίσως και μην είναι αργά``.

Παραθέσαμε τις διαπιστώσεις και τις αποκαλύψεις δύο ανωτέρων αξιωματικών της ΕΚΚΑ για την κατάσταση του 5/42 Συντάγματος ΕΚΚΑ που σιγά-σιγά το οδήγησε στα χέρια των αντιλαϊκών στοιχείων. Ύστερα από τις παραπάνω αποκαλύψεις και καταγγελίες των ίδιων των στελεχών του 5/42 Συντάγματος ΕΚΚΑ, είναι περιτή κάθε άλλη μαρτυρία και απόδειξη.

ΙΙΙ

Έτσι οι συνεργάτες των γερμανοράλληδων έμειναν πια μόνοι και κυρίαρχοι του 5/42 Συντάγματος ΕΚΚΑ. Όλα τα γεγονότα, οι ενέργειες της Διοίκησις και του 5/42 Συντάγματος ΕΚΚΑ, οι κινήσεις και αι διαταγές του, οι συνεννοήσεις τους, όλες οι πληροφορίες όλα έδειχναν ξεκάθαρα πια ότι είχε αποφασισθή εχθρική ενέργεια επίθεση κατά του ΕΛΑΣ και μάλιστα σε συνδυασμώ και συνεργασία με τους Γερμανοράλληδες. Και όμως ο ΕΛΑΣ πιστός στο σύμφωνο της Πλάκας δείχτικε για μια ακόμη φορά μακρόθυμος και υπομονετικός και έκανε ύστατες προσπάθειες να ανανήψουν και να σταματήσουν τον κατήφορο στο βάραθρο της συνεργασίας με τον εχθρόν. Την ώρα που τόσες πληροφορίες και τόσες ενέργειες έδειχναν ότι ετοιμαζόταν κοινή επίθεση ΕΚΚΑ και γερμανοράλληδων εναντίον της, η μονάδα του ΕΛΑΣ που βρίσκεται στην περιοχή εκείνη συνιστούσε με την υπ`αριθμ. 195 της 6 Απριλίου διαταγή της την αποφυγή πάσης ενεργείας κατά 5/42 ΕΚΚΑ και την επιζήτηση ειρηνικής διευθετήσεως βάσει των γενικών οδηγιών του Γεν. Στρατηγείου ΕΛΑΣ. ``Το Γενικό Στρατηγείον με την υπ`αριθμ. Ε.

Π. Ε. 757 της 8ης Απριλίου Διαταγής του έδωσε οδηγίες να επιζητηθή η σύγκλιση εξεταστικής επιτροπής μικτής και με την συμμετοχή του Άγγλου Ταγματάρχη Τζών για την επίλυση των εκκρεμών ζητημάτων μεταξύ ΕΚΚΑ και ΕΛΑΣ. Τέλος στις 9 Απριλίου διαβιβάστικε στον Συντ/ρχην Ψαρρόν και η υπ`αριθμ. 18 διαταγή της Π. Ε. Ε. Α η οποία συνιστούσε τη συμμόρφωση του με τους όρους του Γεν. Στρατηγείου για την ειρηνική επίλυση των διαφορών.

Απ`όλες αυτές τις προσπάθειες που δείχνουν υποχωρητικό ......... και αγώνα να συγκρατηθούν στον ίσιο δρόμο οι συνεργαζόμενοι πια αποδειγμένα με τους γερμανοράλληδες - ο Συντ/ρχης Ψαρρός απάντησε μετά πέντε ολόκληρες μέρες με τα υπ`αριθμ. 623 της 14 Απρίλη και 631 της 15 Απρίλη έγγραφα του και κατά τρόπον αόριστο και παρελκυστικό που έδειχνε αφ`ενός καθαρά το σκοπό να κερδίση χρόνο με παρελκύσεις για να ολοκληρώση τη συνεργασία με τους γερμανοράλληδες και αφ`ετέρου τις προθέσεις του, γιατί απειλούσε με αιματοχυσία``. Άφηκε μόνο ελεύθερους τους αιχμαλώτους σε αξιοθρήνητη κατάσταση, γυμνούς ξυπόλητους και με ίχνη ξυλοδαρμού μέχρις αίματος και αγρίων βασανηστηρίων. Παρά ταυτα η μονάδα του ΕΛΑΣ ειδοποιήσε τον Συντ/ρχη Ψαρρό με το υπ`αριθμ. Α. Π. 247 της 15 Απρίλη έγγραφό της ότι περιμένει οδηγίες του Γενικού Στρατηγείου σε απάντηση του υπ`αριθμ. 631 έγγραφου του.

Δυστυχώς ο Συντ/ρχης Ψαρρός και οι συνεργάτες του είχαν πάρει την απόφαση τους και είχαν ολοκληρώσει πια τα σχέδια τους για κοινή συνδυασμένη επίθεση κατά του ΕΛΑΣ με τους Γερμανοράλληδες. Ενώ ζητούσε να συζητήσουμε τους όρους του με το υπ`αριθμ. 631 έγγραφό του της 15 Απρίλη ταυτόχρονα διέτασσε δολοφονική επίθεση κατά των τμημάτων του ΕΛΑΣ με την υπ`αριθμ. 614 της 14 Απρίλη διαταγή του προς τα τμήματα να προπαρασκευάσουν επίθεση κατά του ΕΛΑΣ εν αναμονή ενισχύσεων``. Έτσι τη νύκτα της 12-13 Απρίλη στην περιοχή Παλαιοχώρι Μάραζα τμήματα του ΕΛΑΣ χτυπήθηκαν ξαφνικά με αυτόματα όπλα από τμήματα της ΕΚΚΑ καθώς και Δ. της θέσης Παλαιοχώρι - Σεργούλα. Σκοτώθηκε ένας αντάρτης του ΕΛΑΣ και τραυματίσθηκαν 2. Και στις 15 Απρίλη εκδηλώθηκε η γενική επίθεση. Τμήματα του 5/42 Συντ/τος ΕΚΚΑ επιτέθηκαν ξαφνικά κατά ενός Λόχου του ΕΛΑΣ στην παραλία Μαραθιάς. Σκοτώθηκαν 2 αντάρτες μας και

τραυματίσθηκαν άλλοι 2. Πιάστηκαν 20 αντάρτες μας αιχμάλωτοι, μεταξύ των οποίων και ο Διοικητής του Λόχου. Οι αιχμάλωτοι απογυμνώθηκαν και δάρθηκαν ανηλεώς, μη εξαιρουμένου ούτε του Λοχαγού και την επομένη επρόκειτο να εκτελεσθούν, όπως βεβαιώνουν πληροφορίες εξώδικες. Ταυτόχρονα ο λοχαγός της ΕΚΚΑ Δεδούσης αποβιβάστηκε στο Γαλαξείδι όπου προέβη σε τρομοκρατικές ενέργειες κατά των ΕΑΜιτών και ΕΛΑΣιτών και ήρθεν σε επαφή με τους Γερμανοράλληδες για συνεργασία κατά των τμημάτων του ΕΛΑΣ στους οποίους έδωσε και πληροφορία χρήσιμη για να επιτεθούν από τα νώτα των τμημάτων του ΕΛΑΣ.

Και πραγματικά εκδηλώθηκε στις 16 Απριλίου και η συνδυασμένη ενέργεια και των Γερμανοράλληδων προς την περιοχή Γκιώνας. Μετά πολύωρη μάχη κατόρθωσαν να καταλάβουν την ΚΟΛΟΣΚΟΠΗ την οποία λεηλάτησαν και πυρπόλησαν.

Το θλιβερό σχέδιο της κοινής συνδυασμένης επιθετικής ενεργείας κατά του ΕΛΑΣ άρχισε να εφαρμόζεται:Το 5/42 Συν/μα ΕΚΚΑ άρχισε με την επίθεση στις 15 Απρίλη στην παραλία Μαραθιάς και οι Γερμανοράλληδες στις 16 Απρίλη στην ΚΑΛΟΣΚΌΠΗ της Γκιώνας. Όταν πια ξεσκεπάστηκε και εκδηλώθηκε το σχέδιον και τα τμήματα του ΕΛΑΣ κινδύνευαν να βρεθούν μεταξύ δύο πυρών και ν`αντιμετωπίσουν γενικότερη συνδυασμένη επίθεση και από άλλες μεριές(Δεδούση, Γερμανοράλληδες ΙΤΕΑΣ, από ΝΑΥΠΑΚΤΟ και ΓΕΡΑΝΙΑ γερμανοράλληδες κ. λ. π. αναγκάστηκαν αμυνόμενοι πια να αντεπιτεθούν την νύκτα της 16 προς 17 Απρίλη. Μετά πολύωρη μάχη τα τμήματα του ΕΛΑΣ διέλυσαν το 5/42 Σύνταγμα ΕΚΚΑ. Κατά τη σύγκρουση υπήρχαν θύματα και από τις δυό μεριές, μεταξύ των οποίων και ο Συντ/ρχης Ψαρρός, 12 περίπου αξιωματικοί και 60 αντάρτες της ΕΚΚΑ πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Οι υπόλοιποι σκορπίστηκαν στις γύρω περιοχές.

Ο Ταγματάρχης Καπετζώνης και ο Λοχαγός Δεδούσης με μερικούς αξιωματικούς και 100 περίπου άνδρες κατόρθωσαν να διαφύγουν στην Πελοπόννησο όπου πήγαν στη Πάτρα και ενώθηκαν με τους γερμανοράλληδες συνεχίζοντας έτσι το προδοτικό παιχνίδι τους.

IV

Κατά τον τραγικό αυτόν τρόπον έληξε η θλιβερή αυτή Ιστορία της βρωμερής συνεργασίας με τον κατακτητή. Από τη συγκρότηση του 5/42 Συντ/τος ΕΚΚΑ ο Διοικητής του Συντ/ρχης Ψαρρός κάθε φορά που του δινόταν ευκαιρία διακήρυγνε ότι βγήκε κι αυτός αντάρτης στο βουνό για να συντελέση με τα τμήματα του στο διώξιμο από τη χώρα μας του κατακτητή και για την εξασφάλιση μεταπολεμικά των πολιτικών ελευθεριών του Ελληνικού Λαού. Από την πρώτη μας στιγμή παρατηρήθηκε και διαπιστώθηκε ότι οι αξιωματικοί και οι αντάρτες του Συντ/τος Ψαρρού δεν είχαν το ίδιο και ενιαίο φρόνημα. Μικρή μονάχα μειονότητα από αυτούς είχε μέσα της και εκδήλωνε τις εθνικοαπελευθερωτικές αντιλήψεις. Η μεγάλη μάζα του Συντ/τος αυτού συγκροτούνταν από στοιχεία αντιλαϊκά, υπολλείμματα της Βασιλικής Δικτατορίας της 4ης Αυγούστου. Αυτοί που, όπως οι ίδιοι ομολογούσαν, δεν βγήκαν στο βουνό για να πολεμήσουν τους κατακτητές αλλά για να χτυπήσουν σε δεδομένη στιγμή το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ.

Από τη σύνθεση και μόνο αυτή του Συντ/τος Ψαρρού διαπιστώνεται η αντιφατική του στάση όχι μόνο απέναντι στον ΕΛΑΣ αλλά και απέναντι του κατακτητή. Πειστήρια και αποδείξεις υπάρχουν, τα οποία πολύς κόσμος γνωρίζει και από τα οποία περίτρανα διαπιστώνεται η πραγματικότητα αυτή.

Μεγάλη μάζα του 5/42 Συντ/τος ΕΚΚΑ όχι μόνο δεν συμπαθούσε το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ αλλά και ενεργούσε εχθρικά εναντίον τους, ενώ από την άλλη μεριά η μειονότητα της Διοίκησής του προσπαθούσε χωρίς αποτελεσματικότητα να συγκρατήσει τους φανατικούς αντιδραστικούς, που επικρατούσαν μέσα στα τμήματα και των οποίων δυστυχώς ήθελε και επιχειρούσε να καλύπτη σε ωρισμένες περιπτώσεις πράξεις και ενέργειες εχθρικές ενάντια στο ΕΑΜ - ΕΛΑΣ και φιλικές με τον κατακτητή.

Έτσι όταν τον Οκτώβρη του 1943 ο ΕΛΑΣ σήκωσε στους ώμους του τη συνδυασμένη εναντίον του επίθεση του ΕΔΕΣ και των Γερμανών, η μεν Διοίκηση του 5/42 Συντ/τος εκδήλωνε την συμπάθεια της πλατωνική όμως προς τον ΕΛΑΣ που αγωνιζόταν διμέτωπο αγώνα, η δε μεγάλη μάζα του συντ/τος έπερνε στάση καθαρά εχθρική απέναντι του ΕΛΑΣ. Η προκλητικότητα όμως των αντιδραστικών στοιχείων του 5/42 Συντ/τος φούντωσε από τη στιγμή που πέρασαν στις τάξεις του πολλά

εδεσικά στοιχεία και προ παντός αξιωματικοί ύστερα από την πρώτη διάλυση του ΕΔΕΣ.

Παρ`όλα όμως αυτά που ήσαν γνωστά και διαπιστωμένα ο ΕΛΑΣ, αποβλέποντας σε όσο το δυνατόν αποτελεσματικά χτυπήματα κατά του κατακτητή και πιστός εκτελεστής της πολιτικής του ΕΑΜ διέταξε τα τμήματά του να συνεργασθούν με τμήματα του 5/42 Συντ/τος της ΕΚΚΑ στην περιοχή Άμφισσας για την αντιμετώπιση και το κτύπημα του κατακτητή. Κατά την μάχη όμως της πρώτης Φλεβάρη στην περιοχή Άμφισσας διαπιστώθηκαν τα ακόλουθα γεγονότα:

Αγαθή πρόθεση τόσο του Διοικητή του 5/42 Συντ/τος Ψαρρού όσο και του Υποδ/τη Συντ/ρχου Λαγγουράνη για την συνεργασία αυτή. Πνεύμα όμως εχθρικό προς τον ΕΛΑΣ από μέρος των λοιπών αξιωματικών - εκτός από λίγες εξαιρέσεις και της ολότητας σχεδόν των αντρών που έφθασαν μέχρι του σημείου να διαδίδουν ότι θα χτυπούσαν τα τμήματα του ΕΛΑΣαπό τα νώτα όταν οι γερμανοί θα επιτίθενται. Κατά την ίδια επίσης μάχη τμήματα του 5/42 Συντ/τος Ντούρου και Φαρμάκη όχι μόνο δεν εκτέλεσαν την εντολή που πήραν - παρ`όλο ότι είχε εκδοθή κοινή και από τις δύο διοικήσεις διαταγή επιχειρήσεων, - αλλά ούτε καν κατέλαβαν έγκαιρα τις θέσεις τους μάχης πράγμα που είχε σαν αποτέλεσμα να αιφνηδιασθούν τα τμήματα αυτά και να εγκαταλείψουν το πεδίο της μάχης χωρίς αντίσταση δίδοντας έτσι την ευκαιρία στους Γερμανούς να χτυπήσουν από τα νώτα τμήματα του ΕΛΑΣ. Και όχι μονάχα αυτό αλλά και τα ίδια αυτά τμήματα Ντούρου και Φαρμάκη της ΕΚΚΑ ενώ είχαν την έγγραφη εντολή να ελιχθούν στην περιοχή του Παρνασού ύστερα από τη συμπτυξή τους και να παρενοχλούν τον εχθρό όχι μόνον δεν συμμορφώθηκαν με την διαταγή αυτή, αλλά κι ένα μέρος τους αυτοδιαλύθηκε και διασκορπίστηκε στα χωριά της περιοχής με άδειες της διοίκησης και ένα άλλο μέρος έσπευσε να διαπεραιωθή προς το Γαλαξείδι. Επίσης ο λόχος Πετυχάκη της ΕΚΚΑ που κάλυπτε το αριστερό της διάταξης της μάχης κοντά στο 51 χλμ. του δρόμου Άμφισσα - Γραβιά, διαλύθηκε με την εμφάνηση των Γερμανικών τμημάτων και εγκατέλειψε και τα πολυβόλα του τα οποία περιμάζεψε τμήμα του ΕΛΑΣ.

Και ένα ακόμη χαρακτηριστικό:Το Δεκέμβρη 1943 ο Ταγ/ρχης Καπετζώνης του 5/42 συντ/τος

ΕΚΚΑ συνέλαβε και αφώπλισε άντρες του εφ. ΕΛΑΣ της περιοχής, κατέστρεψε τις τηλεφωνικές συγκοινωνίες ΕΥΠΑΛΙΟΥ - ΠΑΛΑΙΟΞΑΡΙΟΥ και κάλεσε το λαό της περιοχής με κωδονοκρουσίες πυροβολισμούς και άλλα μέσα ``σε ιερό πόλεμο κατά ΕΑΜ - ΕΛΑΣ``. Κάνοντας υπομονή και πάλι ο ΕΛΑΣ και μη απομακρινόμενος καθόλου από την πολιτική γραμμή του ΕΑΜ περιορίστηκε απλά και μόνο στο να καλέση τη Διοίκηση του 5/42 Συντ/τος ΕΚΚΑ να αποκαταστήσει τις πολίτιμες συγκοινωνίες του στρατού του ΕΛΑΣ και να περιορίση το μένος του παραφρονήσαντος Καπετζώνη και να τιμωρήσει τους υπευθύνους των εκτρόπων. Υποσχέθηκε μα δεν το έκαμε.

Όταν τέλος οι Γερμανοί μετά την μάχη της 1ης Φλεβάρη εγκαταστάθηκαν στην Άμφισσα και τάγματα Ράλληδων άρχισαν να εμφανίζονται στην ύπαιθρο, εκδηλώθηκε ασυγκρότητα πια η προκλητικότητα των αντιδραστικών στοιχείων του 5/42 συντ/τος ΕΚΚΑ κατά του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ. Και όχι μονάχα αυτό μα και η φανερή και η ανοιχτη συνεργασία μερικών απ`αυτά με τον καταχτητή - στοιχεία για τα οποία αναφέρονται παραπάνω.

Τέλος η αντιαμική Πολιτική της ΕΚΚΑ και η τορπίλληση από την αντιπροσωπεία της αυτή κατά τις συνεννοήσεις που κατέληξαν στην συμφωνία της Πλάκας - κάθε προσπάθεια για Εθνική Ενότητα και δημιουργία ενιαίου απελευθερωτικού στρατού ομολογείται και από τον πολιτικό της ΕΚΚΑ Ανθ/γό Παπαγιαννόπουλο και απ`τον ταγ/ρχη του 5/42 συντ/τος Γιακουμάκη.

Χαρακτηριστικό και αποκαλυπτικό ακόμα είναι το γεγονός ότι κατά την μάχη της 16-17 Απρίλη οι αντάρτες του 5/42 ΕΚΚΑ έψαλαν του Αητού το γυιό και ότι η σημαία του 5/42 συντ/τος φέρει κεντημένο το Στέμμα. -

Σ.Δ. Γεν. Στρατηγείου 14.5.44 κ.δ. Ο Επιτελάρχης Ν. ΠΑΠΑΣΤΑΜΑΤΙΑΔΗΣ Συντ/ρχης