« Γελοιογραφία – Άλλα ρωτάς κι άλλα μαθαίνεις

Λεξικό όρων της οικονομικής κρίσης »

Αιρετικά (Τόμας Σας)

 Ημερομηνία δημοσίευσης: Σάββατο, 31 Μαρτίου 2012 | Δημοσίευση από   | (645 εμφανίσεις) |   Κανένα σχόλιο

 

«Ο κόσμος διατηρείται ζωντανός μόνον από τους αιρετικούς… Το σύμβολο της πίστεώς μας είναι η αίρεση: Το αύριο, είναι αναπόφευκτα η αίρεση του σήμερα…».Γεβγένι Ζαμιάτιν

ΠΡΟΛΟΓΟΣΟι απατεώνες και οι απατώμενοι μοιράζονται τις ίδιες αυταπάτες. Σε κανέναν δεν αρέσει να απογοητεύεται, ιδιαιτέρως από άλλους. Οι εραστές δεν θέλουν να ακούν ότι ο αγαπημένος τους είναι άσχημος, ανόητος και οξύθυμος. Η απογοήτευση, όπως και η αυταπάτη, πρέπει να προέρχονται εκ των έσω. Όσο η αυταπάτη παραμένει, είναι η «πραγματικότητα» του υποκειμένου ή του πολιτισμού.

Ο χρυσός κανόνας των Ρωμαίων αυτοκρατόρων ήταν «Vulgus vult decipi, ergo decipiatur». «Ο λαός επιθυμεί

να εξαπατηθεί· ας τον εξαπατήσουμε». Στην εποχή μας της «πληροφόρησης», ίσως περισσότερο από ποτέ, οι άνθρωποι επιθυμούν να εξαπατηθούν και οι αυτοκράτορές τους, τους ικανοποιούν. Γιατί να φορτώνονται οι άνθρωποι με πράγματα τα οποία δεν μπορούν κατανοήσουν; Επομένως η αλήθεια δίνεται με φειδώ στους ανθρώπους. Παλαιότερα, ο κλήρος είχε τον ρόλο να προστατεύει τους ανθρώπους από την αλήθεια, ιδιαιτέρως σχετικά με τον θάνατο· αυτό το έκανε μέσω ιστοριών για τον Παράδεισο και την Κόλαση. Σήμερα, η ψυχιατρική έχει τον ρόλο να προστατεύει τους ανθρώπους από την αλήθεια, ιδιαιτέρως σχετικά τη ζωή· αυτό το κάνει μέσω ιστοριών σχετικά με την ψυχική ασθένεια και τις ψυχικές γιατρειές.

Εάν δεν υπάρχει Θεός, τότε τί είναι μία θεϊστική, ιδίως μονοθεϊστική, θρησκεία; Είναι η μελέτη και διδασκαλία θεολογικών μύθων, θεωρουμένων ως υπερφυσικών αληθειών και η ενδυνάμωση των κληρικο-θεοκρατικών κοινωνικών ελέγχων. Εάν η ψυχική ασθένεια είναι μία σωματική ασθένεια, με την ίδια έννοια που η Θεία Ευχαριστία είναι το σώμα και το αίμα του Ιησού Χριστού, τι είναι η ψυχιατρική; Είναι η ψευδοεπιστημονική στατική θρησκεία, η μελέτη και διδασκαλία ψυχιατρικών μύθων, ισχυριζόμενων εξουσιαστικά ως επιστημονικών αληθειών και η ενδυνάμωση των κοινωνικών ελέγχων οριζόμενων ως ιατρικών διαγνώσεων και θεραπειών.

Η ελληνική λέξη «αίρεσις», αρχικά σήμαινε μια πράξη επιλογής και έτσι κατέληξε να σηματοδοτεί μια σειρά από φιλοσοφικές απόψεις ή τη σχολή που τις πρεσβεύει. Ο όρος, χρησιμοποιούμενος με αυτόν τον τρόπο, ήταν ουδέτερος· από τη στιγμή, όμως, που τον οικειοποιήθηκε ο Χριστιανισμός, αρχίζει να του αποδίδεται η έννοια της μη αποδοχής. Αυτό συνέβη επειδή η Εκκλησία εξ αρχής θεωρούσε εαυτήν

θεματοφύλακα μιας εκ Θεού ανακοινωθείσης αποκαλύψεως, την οποία μόνον αυτή είχε την εξουσία να ερμηνεύει. Επομένως, οποιαδήποτε ερμηνεία διέφερε από την επίσημη ήταν υποχρεωτικά «αιρετική», με τη νέα υποτιμητική έννοια.

ΕΙΣΑΓΩΓΗΑίρεση είναι να υποστηρίζεις κάτι σωστό, όταν ως σωστό θεωρείται ένα λάθος. Είναι σαν να επιμένεις ότι δυο και δυο κάνουν τέσσερα, όταν η αποδεκτή, πατριωτική, και επαγγελματικά σωστή άποψη είναι να λες ότι δυο και δυο κάνουν πέντε. Είναι το να πιστεύεις ότι η γη κινείται γύρω από τον ήλιο, όταν ο Λούθηρος, ο Καλβίνος και ο καρδινάλιος Μπελαρμίνο, μας λένε ότι ο ήλιος κινείται γύρω από τη γη.

Φυσικά, θα ήταν λάθος να πιστέψουμε ότι ένας αιρετικός έχει πάντα δίκιο. Κανένας δεν έχει πάντα δίκιο. Επίσης, συχνά η αίρεση δεν σχετίζεται καθόλου με το αν είναι κάτι σωστό ή λάθος με την κυριολεκτική -μαθηματική ή επιστημονική- έννοια των λέξεων αυτών. Αντίθετα, σχετίζεται με το να μην πιστεύει κάποιος ό,τι πιστεύουν όλοι οι άλλοι, ή πιστεύουν ό,τι επιβάλλεται να πιστεύουν· σχετίζεται ακόμη με το να εκφράζει δυσπιστία, όταν το σωστό είναι να προσποιείται πίστη ή, τουλάχιστον, να παραμένει σιωπηλός.

Έτσι, κάποιος θα πρέπει να ξέρει ότι είναι αιρετικός, όταν οι φίλοι και συνεργάτες του τον αντιμετωπίζουν με δυσπιστία και αγανάκτηση λέγοντάς του: «Θες να πεις ότι δεν πιστεύεις ότι…;». Κι αυτό που δεν πιστεύει κάποιος μπορεί να είναι ότι οι Εβραίοι είναι ο «περιούσιος λαός»· ή ότι ο Ιησούς είναι ο γιος του Θεού· ή ότι ο Φρόιντ ήταν επιστήμονας. Κάθε μια απ’ αυτές τις δυσπιστίες είναι αίρεση για εκείνους που τις πιστεύουν, όχι όμως και γι’ αυτούς που δεν τις πιστεύουν.

Όπως η συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα στον αέρα, όταν υπερβαίνει ένα συγκεκριμένο όριο, εμποδίζει την αναπνοή, έτσι μπορούμε αντιστοίχως να φθάσουμε σ’ ένα σημείο όπου η πίστη σε μια μεταφορά, που θεωρείται αλήθεια πια κατά κυριολεξίαν, ξεπερνά ένα συγκεκριμένο όριο και εμποδίζει τη γνώση. Όταν συμβαίνει αυτό, ολόκληρες ομάδες και πολιτισμοί χάνουν την αίσθηση του χιούμορ τους· φτάνουν στο σημείο να πιστέψουν, για παράδειγμα, ότι συγκεκριμένες ηθικές εντολές δόθηκαν στους προγόνους τους επειδή εκείνοι ήταν ο περιούσιος λαός του Θεού -ότι ένα κομμάτι ψωμί είναι το σώμα κάποιου θεού- ότι η εγκυμοσύνη είναι μια αρρώστια η οποία δικαιολογεί την έκτρωση ως θεραπεία της και επομένως και ο τοκετός πρέπει να λαμβάνει χώρα σε ένα νοσοκομείο υπό την επίβλεψη γιατρών. Ή, ότι το υποσυνείδητο είναι μέρος ενός ψυχικού μηχανισμού τόσο πραγματικού, όσο πραγματικά είναι το συκώτι και τα νεφρά και, επομένως, απαιτεί μια δική του επιστήμη. Για το που μπορεί να μας οδηγήσει η σχολαστική ερμηνεία των αγαπημένων μας μεταφορών, θα καταδείξω που έχει οδηγήσει τους προγόνους μας μία κυριολεκτική ερμηνεία μιας από τις πιο προσφιλείς μεταφορές του Χριστιανισμού.

Η κατά λέξιν πρόσληψη της μεταφοράς της Θείας Ευχαριστίας δημιουργεί την εικόνα ότι ο Ιησούς είναι ζωντανός. Εάν είναι ζωντανός, όμως, αυτό σημαίνει ότι μπορεί να δολοφονηθεί και πάλι. Όσο απίστευτο κι αν φαίνεται κάτι τέτοιο στον σύγχρονο αναγνώστη, η πεποίθηση αυτή ήταν στην πραγματικότητα ζωντανή στην Ευρώπη μέχρι πρόσφατα. Για περίπου 300 χρόνια, από τον 13ο μέχρι τον 16ο αιώνα, συνέβαιναν κατ’ επανάληψιν επεισόδια με Εβραίους που κατηγορούνταν ότι μαχαιρώνουν τον ιερό άρτο και τον κάνουν να ματώνει, δικαιολογώντας έτσι τη δολοφονία χιλιάδων Εβραίων. Επιπλέον, ο διαδεδομένος χαρακτηρισμός των

Εβραίων ως «δολοφόνων του Χριστού», ακόμα και μέσα στο πλαίσιο του σύγχρονου Αντισημιτισμού, αποδεικνύει για μια ακόμη φορά τη δύναμη που ασκούν οι κυριολεκτικές ερμηνείες των μεταφορών στο ανθρώπινο μυαλό: Επειδή αυτό το επίθετο, το «δολοφόνος» δηλαδή, πρέπει να θεωρηθεί ότι επιρρίπτει την κατηγορία για τον θάνατο του Ιησού, όχι μόνον στους Εβραίους που έζησαν πολλά χρόνια πριν, αλλά, ταυτόχρονα, και στους Εβραίους που είναι σύγχρονοι με τον εκάστοτε ομιλητή.

Η ιστορία της «αιμοσταγούς» Θείας Ευχαριστίας είναι ένα συναρπαστικό, αλλά εντυπωσιακά παραμελημένο, κεφάλαιο της μεσαιωνικής ιστορίας… Σύμφωνα με τον Ευγένιο Γκογκράν («Ματωμένος Άρτος»), η πρώτη αναφορά σε μυστηριώδη εμφάνιση αίματος πάνω σε ιερό άρτο, είναι η περιγραφή που έγινε από κλασικούς ιστορικούς κατά την πολιορκία της Τύρου, στον σημερινό Λίβανο, το 332 π.Χ. Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης, ο Έλληνας ιστορικός, μας έδωσε την περιγραφή του φαινομένου: «Κατά τη διανομή των μερίδων στη μακεδονική πλευρά, τα κομμάτια του ψωμιού έμοιαζαν ματωμένα». Η ακριβής αιτία αυτής της κοκκινωπής απόχρωσης, η οποία συχνά θεωρήθηκε ως αίμα, δεν αποκαλύφθηκε παρά το 1823, όταν ο Ιταλός φυσιοδίφης Μπαρτολομέο Μπίτσιο αναγνώρισε, ονόμασε και περιέγραψε το σαπρόφυτο βακτηρίδιο «Serratia marcescens» ως την αιτία του. Αυτό το ευρέως διαδεδομένο βακτηρίδιο, το όποιο αναπτύσσεται ραγδαία μέσα σε αμυλώδη τροφή, παράγει μία χρωστική ουσία στο χρώμα του αίματος. Γι’ αυτούς, επομένως, που πίστευαν ότι η όστια ήταν το σώμα του Χριστού, και όχι απλώς ένα κομμάτι ψωμί, η παρουσία αυτής της χρωστικής ουσίας στο ψωμί είχε τεράστια σημασία. Στο Παρίσι, το Πάσχα του 1290, λέγεται ότι μία γυναίκα έβγαλε την όστια από το στόμα της, μετά τη μετάληψη, και την έδωσε σε έναν Εβραίο για να εξοφλήσει ένα

φόρεμα που είχε βάλει ενέχυρο. Ο Εβραίος έβρασε την όστια σε νερό χωρίς να την καταστρέψει. Στη συνέχεια, τη μαχαίρωσε και το νερό έγινε κατακόκκινο. Η όστια πέταξε μόνη της από το τραπέζι και οι χριστιανοί την είδαν. Ο Εβραίος ομολόγησε την πράξη του και οδηγήθηκε στην πυρά. Ιστορίες για «ματωμένες» όστιες, αποτέλεσαν τη δικαιολογία για μαζικές δολοφονίες Εβραίων και καταδεικνύει που μπορεί να οδηγήσει η κυριολεκτική ερμηνεία της βασικής μεταφοράς τού Χριστιανισμού, δηλαδή του αγιασθέντος άρτου ως σώματος του Υιού του Θεού.

Ο σύγχρονος αναγνώστης μπορεί να μπει στον πειρασμό, να τα απορρίψει όλα αυτά ως δεισιδαιμονική σκέψη των χωρικών του Μεσαίωνα. Θα ήταν λάθος. Γιατί, εάν η λανθασμένη αντίληψη του βακτηριδιακώς χρωματισμένου ψωμιού, ώστε να μετατραπεί σε αιμόφυρτο σώμα του Ιησού, φαίνεται παράξενη στον σύγχρονο, διανοητικά εναργή, αναγνώστη, πώς να του φαίνεται άραγε η πίστη στον «τελετουργικό φόνο»; Με τον όρο «τελετουργικός φόνος», αναφέρομαι στην πίστη ορισμένων χριστιανών, που ίσχυε ακόμη όταν ήμουν παιδί στην Ουγγαρία, ότι οι Εβραίοι για να γιορτάσουν κανονικά τις μέρες του «Περάσματος», του Πεσάχ, χρειάζονται το αίμα ενός μικρού χριστιανού, ως συστατικό για να φτιάξουν άζυμο ψωμί. Για να αποκτήσουν τέτοιο αίμα, σύμφωνα με αυτή την πρόσληψη του τελετουργικού φόνου, οι Εβραίοι σκοτώνουν παιδιά χριστιανών πριν το Πεσάχ, το «Πέρασμα» δηλαδή. Περιέργως, αυτή η ιδέα φαίνεται ότι άνθησε περίπου την ίδια περίοδο με την οργανωμένη πίστη στη μαγεία, τον 12ο αιώνα μ.Χ. Λέγεται ότι το 1144, ένα νεαρό αγόρι από την Αγγλία, ο Γουίλιαμ απ’ το Νόργουιτς, δολοφονήθηκε για παρόμοιο λόγο. Είναι δηλωτικό το ότι υποτίθεται πως δολοφονήθηκε με σταύρωση.

Οι οργανισμοί, ως κοινωνικά μορφώματα, δεν χαίρονται όταν τα «πιστεύω» τους, τα οποία ισχυρίζονται ότι είναι κυριολεκτικές αλήθειες, θεωρούνται από άλλους ως μεταφορές μεταμφιεσμένες σε κυριολεξίες. Η δυσαρέσκεια της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας για μια τέτοια ερμηνεία της Θείας Ευχαριστίας εκφράσθηκε επίσημα από τη Σύνοδο του Τριδέντου, το 1552, σε ένα διάταγμα, το όποιο ακόμη δεν έχει επίσημα ανακληθεί. Το διάταγμα διακηρύσσει τα ακόλουθα: «Εάν κάποιος ισχυρισθεί ότι στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας παραμένει, μαζί με το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, κατ’ ουσίαν ο άρτος και ο οίνος, και αρνηθεί τη θαυματουργή και μοναδική μετατροπή του άρτου εις Σώμα (Του) και του οίνου εις Αίμα(Του), εκλαμβάνοντας τον άρτον και τον οίνον μόνον ως δυο μορφές ειδών (αρνείται δηλαδή αυτή τη μετατροπή, την οποία η Καθολική Εκκλησία πάρα πολύ ορθώς αποκαλεί «Μετουσίωση»), ας είναι αναθεματισμένος».

Παρ’ όλα αυτά, αυτό που πρέπει να θυμάται κανείς είναι ότι, όσο υπάρχει ένταση ανάμεσα στο άτομο και την ομάδα της οποίας είναι μέλος, θα υπάρχει αίρεση, όπως κι αν αποκαλείται αυτή. Το άτομο πρέπει να σκέφτεται για τον εαυτό του. Περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο, αυτό είναι που το καθιστά ιδιαίτερο άτομο. Η ομάδα, από την άλλη, είναι λογικό να επιθυμεί τα μέλη της να απηχούν τα «πιστεύω» της. Μια ομάδα εντελώς αδιάφορη για τα «πιστεύω» των μελών της δεν θα διατηρούνταν ως ομάδα επί μακρόν.

Επακόλουθο είναι λοιπόν το ότι, παρ’ όλο που η δομή των αιρέσεων μπορεί να θεωρηθεί σταθερή, το περιεχόμενο τους εξαρτάται από τα κυρίαρχα «πιστεύω» της ομάδας στην οποία παρουσιάσθηκε αυτή η αίρεση. Όταν οι άνθρωποι και οι κοινωνίες είναι στενά συνδεδεμένες, όπως υπήρξαν μέχρι τον Διαφωτισμό, με

ιδεώδη και αποτυπώσεις του Χριστιανισμού, τότε αίρεση είναι η παρέκκλιση από τα επίσημα «πιστεύω» και τα δόγματα του κλήρου. Και όταν οι λαοί και οι κοινωνίες είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους, όπως συμβαίνει με πολλές από αυτές στις μέρες μας, με ιδεώδη και αποτυπώσεις της επιστήμης και της τεχνολογίας, της ιατρικής και της υγείας, τότε η αίρεση αποτελεί παρέκκλιση από τα επίσημα «πιστεύω» και τα δόγματα των επιστημόνων και των γιατρών.

Μια από τις βασικές, και κυριολεκτικώς ερμηνευόμενες μεταφορές της εποχής μας είναι η εικόνα μας για το κράτος, ως ενός σοφού και δίκαιου πατέρα, του όποιου η μέριμνα θα παρέχει «κοινωνική δικαιοσύνη» και «ευημερία» σε όλους. Μια άλλη, είναι η εικόνα μας για την αρρώστια και τον θάνατο, ως εχθρών που εισβάλλουν στα, κατά τα άλλα, υγιή σώματά μας και των οποίων οι επιθέσεις μπορεί να αποκρουσθούν εάν βοηθήσουμε τους γιατρούς μας να αναπτύξουν έναν «θεραπευτικό εξοπλισμό», αρκετά ισχυρό για τον σκοπό αυτό. Μια τρίτη, είναι το ότι θεωρούμε τη διαφωνία και τη σύγκρουση απόψεων, ως διανοητικές ασθένειες, οφειλόμενες σε ιατρικές ασθένειες οι οποίες, κατά συνέπειαν, μπορούν να εξαλειφθούν όπως η ελονοσία. Αυτές και μερικές άλλες μεταφορές, καθώς και οι συνέπειες των κυριολεκτικών ερμηνειών τους -οι όποιες είναι τόσο παράξενες και φρικτές, όσο ήταν και οι συνέπειες των κυριολεκτικών ερμηνειών των μεταφορών του Χριστιανισμού- αποτελούν τους κύριους στόχους των αιρέσεών μου…

ΟικογένειαΥπάρχουν δυο είδη γονικής αγάπης, το καθένα εκ διαμέτρου αντίθετο από το άλλο. Το ένα εκφράζεται με την ευγενική, αλλά σταθερή, προσδοκία ότι το παιδί «μπορεί να τα καταφέρει»· το άλλο με την ακαθόριστη

και γενική έκφραση της ενθάρρυνσης του «οτιδήποτε θέλει το παιδί». Με το πρώτο,το όποιο ενθαρρύνει, εξυπονοείται η εμπιστοσύνη του γονιού προς το παιδί, ενώ με το δεύτερο, που αποθαρρύνει αυτές τις ικανότητες, εξυπονοείται η έλλειψη εμπιστοσύνης του γονιού προς το παιδί.

***

Ο επονομαζόμενος «επιτρεπτικός γονιός», ανατρέφει τα παιδιά του πιστεύοντας ότι, μόνον εάν αυτός τούς «δώσει» αρκετά, θα γίνουν «δοτικοί» άνθρωποι. Στη συνέχεια, εκπλήσσεται που, όταν τα παιδιά του φτάσουν στην ενηλικίωση, ξέρουν μόνο να «παίρνουν». Το ίδιο θα εκπλήσσονταν, εάν δίδασκε στα παιδιά του, μόνον το πως να πιάνουν τη μπάλα και εκείνα δεν γίνονταν γενικά καλοί παίκτες;

***

Επειδή τα παιδιά δεν μπορούν να πετύχουν ότι οι ενήλικες, συνήθως ανταμείβονται για την προσπάθεια. Αλλά πρέπει να μάθουν -και μάλιστα σύντομα-, ότι αυτό που μετρά στη ζωή δεν είναι η προσπάθεια, αλλά το αποτέλεσμα. Τα παιδιά που επιβραβεύονται υπέρ το δέον για την προσπάθεια, συχνά συνεχίζουν να αναζητούν έγκριση για μια προσπάθεια, που διαιωνίζεται εσαεί, αντί της επίτευξης του στόχου. Αυτό τα καταδικάζει σε αποτυχία: Γιατί εάν επιτύχουν, η επιτυχία τους συνίσταται μόνο στη σκληρή προσπάθεια και αν αποτύχουν, η αποτυχία προκαλεί κατάθλιψη.

ΓάμοςΛέγεται ότι οι γάμοι έχουν κατασκευασθεί στον Παράδεισο και αυτό, ίσως, εξηγεί γιατί δεν λειτουργούν εδώ στη γη.

***

Γάμος: Σύμπνοια με δικαίωμα κατοχής.

***

Ο δοκιμαστικός γάμος, σε σχέση με τον αληθινό, είναι όπως το να αγοράζεις και να πουλάς εικονικές μετοχές, αντί να τις αγοράζεις και να τις πουλάς στο χρηματιστήριο.

***

Οι άνδρες είναι παντρεμένοι με τη δουλειά τους και η ταυτότητά τους είναι το επάγγελμά τους. Οι γυναίκες είναι παντρεμένες με τους συζύγους τους και η ταυτότητά τους προσδιορίζεται από το ποιος είναι ο σύντροφός τους. Η απορία δεν είναι γιατί οι σύγχρονοι γάμοι λειτουργούν τόσο πενιχρά, αλλά ότι εξακολουθούν να λειτουργούν.

***

Διατροφή: Επιδόματα αποκατάστασης και αποζημίωσης των θυμάτων από τις καταστροφές που προξένησε ο πόλεμος των δύο φύλων, ο γνωστός και ως γάμος.

***

Επιλόχεια κατάθλιψη: Τα επίχειρα του μήνα του μέλιτος.

ΑγάπηΤα πολλά πρόσωπα της αγάπης: Το παιδί, αγαπά από εξάρτηση· ο εραστής, από επιθυμία· ο νεόνυμφος, από καθήκον· ο σύζυγος και ο γονιός, από αφοσίωση· ο ηλικιωμένος και ο ετοιμοθάνατος, από απελπισία.

***

Όταν οι άνδρες και οι γυναίκες «είναι ερωτευμένοι», μοιράζονται τη λανθασμένη πεποίθηση ότι ζουν στον ίδιο κόσμο· όταν «αγαπούν» ο ένας τον άλλο, αναγνωρίζουν ότι ζουν σε διαφορετικούς κόσμους, αλλά είναι προδιατεθειμένοι, κατά διαστήματα, να διαβαίνουν το χάσμα ανάμεσά τους.

ΣεξFellatio (πεολειξία): Αντισύλληψη διά του στόματος.

***

Αυνανισμός: Το να παίρνει κανείς τα πράγματα στα…χέρια του· γι’ αυτό και οι αρχές, είτε το απαγορεύουν είτε το συνιστούν, έχοντας σίγουρο ότι έτσι, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, διατηρούν τον έλεγχό τους πάνω στο άτομο.

***

Σεξουαλικοί θεραπευτές: Νταβατζήδες και μαστρωποί με ιατρικά πιστοποιητικά.

***

Υπάρχουν δύο φύλα: Το ένα θα μπορούσε να ονομασθεί «συμπληρωματικό» προς το άλλο. Συνήθως, όμως, το ένα ονομάζεται το «αντίθετο» του άλλου. Αυτό δεν είναι πιο αποκαλυπτικό για τις πραγματικές σχέσεις των δυο φύλων, απ’ ότι ολόκληρο το λεξικό του έρωτα;

Άνδρες και γυναίκεςΗ μηχανή που παίρνει εύκολα μπρος είναι μια καλή μηχανή, ένα ατίθασο άλογο είναι ένα καλό άλογο και ένας άτακτος άνδρας είναι ένας καλός άνδρας, αλλά

μια γυναίκα όλο ζωντάνια είναι μια «αντρογυναίκα». Αυτός είναι ο τρόπος, με τον οποίο η γλώσσα του ανδρικού σωβινισμού, μεταστρέφει την «πραγματικότητα».

***

Μια απαισιόδοξη ιστορία εκατό χρόνων γυναικείας χειραφέτησης, από το 1870 έως το 1970: Από τα τρία «Κ», Kinder, Kirche, Koche (παιδιά, εκκλησία, κουζίνα), στα τρία «D», Diet, Drugs, Doctors (δίαιτα, ναρκωτικά, γιατροί).

***

Παραδοσιακά, οι άνδρες χρησιμοποιούν την εξουσία για να κερδίζουν στο σεξ, ενώ οι γυναίκες χρησιμοποιούν το σεξ για να κερδίζουν ισχύ, εξουσία.

ΗθικήΗ πιο επικίνδυνη αρετή: Η ανοχή, η οποία εύκολα εκλαμβάνεται ως συμφωνία, προκειμένου για υπονόμευση.

***

Αρχή της τυραννίας: Καθένας που δεν είναι υπέρ μου, είναι εναντίον μου.

***

Αίρεση: Το να πιστεύει κανείς, ότι το μυαλό πρέπει να είναι ένα όργανο που παράγει νέες αλήθειες, για να ικανοποιεί τον κάτοχό του, αντί να αναπαράγει παλαιά ψεύδη, ικανοποιώντας τους κρατούντες.

***

Δύο λάθη δεν κάνουν ένα σωστό, αλλά κάνουν μια πρώτης τάξεως δικαιολογία για ένα τρίτο λάθος.

***

Το να συγχωρείς τα πάντα, είναι το να απαιτείς τα πάντα.

***

Ισότητα, είναι η αυταπάτη του αντικατοπτρισμού για την ύπαρξη οάσεως, στην έρημο της κυριαρχίας και της υποταγής, που εμπεριέχεται στις ανθρώπινες σχέσεις. Όσοι περιμένουν να σβήσουν τη δίψα τους εκεί, απογοητεύονται οικτρά.

***

Το σάλιο είναι μια υδαρής βλεννώδης έκκριση, η οποία υπάρχει εντός του στόματος. Το φτύσιμο είναι το ίδιο πράγμα, αλλ’ εκτός αυτού. Τέτοια κοινά ανθρώπινα φαινόμενα, συνιστούν την επιτομή της βάσης των περισσοτέρων ηθικών αντιλήψεων: Αυτό που είναι μέσα μας είναι δικό μας, είναι καλό· αυτό που είναι έξω από μας δεν είναι δικό μας, είναι κακό.

***

Το ρητό, «Η ειλικρίνεια είναι η καλύτερη τακτική», έτσι διατυπωμένο, είναι ανολοκλήρωτο. Ολοκληρωμένο, θα μπορούσε να διατυπωθεί ως ακολούθως: «Η ειλικρίνεια είναι η καλύτερη τακτική, με αυτούς που είναι ειλικρινείς και η χειρότερη και πιο ανόητη με αυτούς που είναι ανειλικρινείς».

***

Η εποχή μας, είναι μια εποχή, στην οποία γκρεμίζονται τα είδωλα και ανθούν οι ειδωλολάτρες. Το αποτέλεσμα είναι, ψεύτες που προσκυνούν τα ρούχα γυμνών αυτοκρατόρων. Η πρόκληση είναι ξεκάθαρη: Πρέπει να αναπτύξουμε μια νέα ηθική προσωπικού αυτοσεβασμού, ή να βυθιστούμε σε έναν ακόμη Μεσαίωνα αυτοαπόρριψης.

ΓλώσσαΙδεολόγος: Ο άνθρωπος που χρησιμοποιεί τις ιδέες ως ξόρκια.Αληθινός πιστός: Ο άνθρωπος που δέχεται τα ξόρκια ως ιδέες.Σκεπτικιστής: Ο άνθρωπος που θεωρεί ότι οι ιδέες είναι ξόρκια, μέχρι ν’ αποδειχθούν διαφορετικές.

***

Γαλλικός στρουκτουραλισμός: Η χρήση των λέξεων, όχι ως συμβόλων, αλλά ως διακοσμητικών.

***

Πληθωρισμός: Δαιμονοποίηση του χρήματος.

***

Λέγεται, ότι για να αναγνωρίσεις το πρόσωπο ενός ανθρώπου, μια εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις. Αλλά για να αναγνωρίσεις την ψυχή του, μια λέξη αξίζει όσο χίλιες εικόνες.

***

Οι Εβραίοι, κατάλαβαν ότι ο Θεός μπορεί να παραμείνει θεός μόνον όσο, αυτός, δεν έχει όνομα. Θέλοντας να δοξάσει τέτοια θεότητα, ο Μωυσής ίδρυσε μια

θρησκεία, στην οποία κανένα όνομα δεν πρέπει να αποδοθεί στον Θεό. Αυτό, ονομάζεται «Ιουδαϊσμός». Οι Εβραίοι κατάλαβαν, επίσης, ότι ο άνθρωπος μπορεί να παραμείνει άνθρωπος μόνον όσο έχει ένα καλό όνομα. Θέλοντας να δυσφημίσει τον άνθρωπο, ο Φρόιντ ίδρυσε μια θρησκεία, στην οποία ένα δυσφημιστικό όνομα πρέπει να αποδοθεί σε κάθε άνδρα, γυναίκα και παιδί. Αυτή η θρησκεία ονομάζεται «ψυχανάλυση».

***

«Ομοφυλοφιλία», είναι το όνομα που δίνουμε στην προτίμηση κάποιου για σεξουαλική συνεύρεση με μέλη του ιδίου φύλου. Εάν αποκαλούσαμε, την προτίμηση κάποιου για γάμο με μέλη της ίδιας φυλής και θρησκείας, «ομοιοφυλία» και «ομοιοθρησκεία», θα τα κάναμε και αυτά ψυχικές παθήσεις; Πρέπει να αποφανθούν τα μέλη της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας, για το αν αυτές είναι ή δεν είναι ψυχασθένειες;

***

Εάν ένας άνδρας λέει στη γυναίκα του «Είσαι ένας άγγελος· με κάνεις τον πιο ευτυχισμένο άνθρωπο του κόσμου», είναι ένας ερωτευμένος σύζυγος· εάν όμως της πει «Είσαι μια μάγισσα· με δηλητηριάζεις!», τότε είναι τρελός. Το επιμύθιο: Οι μεταφορές αγάπης και επαίνου, είναι μουσική για τ’ αφτιά μας· οι μεταφορές όμως μίσους και κατηγορίας είναι τρέλα.

***

Οι εξηγήσεις που δίνουν οι ψυχασθενείς στις εμπειρίες τους, αποκαλούνται «παραισθήσεις» και «φαντασιώσεις»· οι εξηγήσεις που δίνουν σ’ αυτές οι ψυχίατροι, αποκαλούνται «διαγνώσεις» και

«ερμηνείες». Στην ψυχιατρική του νοσοκομείου, ο καλύτερος τρόπος για να ξεχωρίσεις τον ασθενή από τον ψυχίατρο, είναι από το ποιος έχει τα κλειδιά. Στη μη νοσοκομειακή ψυχιατρική, από το ποιος κατέχει τις λέξεις-κλειδιά.

***

Εάν οι λευκοί άποικοι της Βορείου Αμερικής είχαν ονομάσει τους ιθαγενείς, Αμερικανούς αντί Ινδιάνους, δεν θα μπορούσαν να πουν ότι «Ο μόνος καλός Ινδιάνος είναι ένας νεκρός Ινδιάνος» και δεν θα τους έπαιρναν με τόση ευκολία τη γη και τη ζωή τους. Αποστερώντας άτομα ή ομάδες από το πραγματικό τους όνομα, είναι συχνά το πρώτο βήμα για να τους αποστερήσεις από την ιδιοκτησία, την ελευθερία και τη ζωή τους.

***

Όταν οι Ελβετοί διακηρύσσουν ότι είναι υπέρ της μη εμπλοκής στον πόλεμο, ονομάζονται «ουδέτεροι». Όταν δηλώνουν το ίδιο πράγμα οι Αμερικανοί, αυτό αποκαλείται «απομονωτισμός».

***

Όταν ο γιατρός δίνει σε κάποιον συνταγή, για να πάρει «επικίνδυνα σκευάσματα», αυτό καλείται «φαρμακοθεραπεία». Όταν τα χορηγεί ο ίδιος στον εαυτό του, τότε αποκαλείται «χρήστης ουσιών».

***

Η σαφήνεια στην ομιλία και το γράψιμο μαρτυρούν ειλικρίνεια και σεβασμό στους κανόνες της γλώσσας και, έτσι, υποδηλώνουν την πρόθεση να παρακαμφθούν οι εξαναγκασμοί κατά την επικοινωνία. Μιας και ο

λάρυγγας και η γλώσσα του ανθρώπου, χρησιμοποιούνται στην πράξη ως νύχια γαμψά και κοφτερά δόντια, οι δε λέξεις ως δηλητήριο, είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί ο μονομερής φραστικός αφοπλισμός, που γεννά ο «σημειολογικός φιλειρηνισμός», προκαλεί φόβο και ταυτοχρόνως θαυμασμό.

***

Το σώμα μας αποτελείται από ό,τι τρώμε· το μυαλό μας από ό,τι ακούμε, διαβάζουμε, λέμε και γράφουμε. Αυτός είναι ο λόγος που κάθε κοινωνία, κάθε κοινωνικός θεσμός -θρησκεία, νόμοι, ιατρική-, ελέγχει όχι μόνον τι μπορούμε και τι δεν μπορούμε να βάλουμε μέσα στο σώμα μας, αλλά και τι μπορούμε και τι δεν μπορούμε να βάλουμε μέσα στο μυαλό μας. Σε τελική ανάλυση, ο έλεγχος του φαγητού είναι ισοδύναμος με τον έλεγχο του σώματος και ο έλεγχος της γλώσσας με τον έλεγχο του μυαλού.

Ελευθερία και δουλείαΤον 19ο αιώνα, οι μεγάλοι αμερικανικοί σιδηρόδρομοι κατασκευάσθηκαν με κρατικές επιχορηγήσεις και το επίτευγμα αποδόθηκε στην «ελευθερία των επιχειρήσεων». Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οικοδομήθηκε το σύστημα των μεγάλων αμερικανικών αυτοκινητοδρόμων με χρήματα των φορολογούμενων πολιτών και οι δρόμοι ονομάσθηκαν «ελεύθεροι δρόμοι». Είναι, προφανώς, ευκολότερο η λέξη «ελεύθερο» να χρησιμοποιείται αυτοεξυψωτικά παρά ως ακριβές επίθετο.

***

Δουλεία είναι το να πρέπει να παίξεις σ’ ένα έργο που έχει γράψει κάποιος άλλος, ενώ ελευθερία είναι το να

γράψεις το δικό σου έργο. Μιας και οι πιο πολλοί άνθρωποι δεν ξέρουν ούτε καν να συλλαβίσουν, θεωρούν ότι το να γράψεις ένα θεατρικό έργο, είναι στόχος δυσεπίτευκτος γι’ αυτό και προτιμούν να παίζουν έναν ρόλο στο έργο κάποιου άλλου, παρά να μην παίζουν καθόλου.

***

Η ελευθερία ενός ανθρώπου μπορεί να επεκτείνεται εις βάρος της ελευθερίας ενός άλλου όπως, για παράδειγμα, αυτή του αφέντη εις βάρος του δούλου του. Επομένως, η ελευθερία μπορεί να συγκρούεται με την ελευθερία. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με την αξιοπρέπεια. Η αξιοπρέπεια ενός ανθρώπου δεν επεκτείνεται ποτέ εις βάρος της αξιοπρέπειας ενός άλλου. Επομένως, αξιολογώντας τις αξίες μας, ίσως θα έπρεπε να τοποθετήσουμε την αξιοπρέπεια ακόμη πιο πάνω και από την ελευθερία.

Έλεγχος και αυτοέλεγχοςΗ ανθρωποκτονία, σε σχέση με την αυτοκτονία, είναι ότι ο βιασμός σε σχέση με τον αυνανισμό.

Ατομική συμπεριφοράΜεγαλείο: Η ανάληψη του ρίσκου να εκθέσει κανείς τη μικρότητά του.

***

Η χρυσή τομή, ανάμεσα στο γελοίο και το μεγαλειώδες, είναι συχνά το παράλογο.

***

Δεν υπάρχουν αδιαφιλονίκητα μεγαλοφυείς άνθρωποι· υπάρχουν μόνον αδιαφιλονίκητα ανόητοι.

***

Ο μαζοχιστής ζει εφαρμόζοντας το αξίωμα, ότι είναι καλύτερα να σε θέλουν ως θύμα, παρά να μη σε θέλουν καθόλου.

***

Η μεγαλοφυία συνίσταται στο να μπορεί κανείς να δει με τα μάτια ενός παιδιού και να σκέφτεται και να γράφει, γι’ αυτά που βλέπει, με τον νου και τη μαστοριά ενός ενηλίκου. Το αντίθετο του μεγαλοφυούς είναι ο γραφειοκράτης, ο οποίος βλέπει με μάτια ενηλίκου, σκέφτεται με μυαλό παιδιού και γράφει με ύφος πεθαμένου.

Κοινωνικές σχέσειςΑναίδεια: Το όνομα που δίνουν οι εξουσιαστές στους πόθους και τις διακηρύξεις των εξουσιαζομένων.

***

Αν ένας άνθρωπος οικτίρει τον εαυτό του, οι άλλοι θα του παράσχουν αρκετούς λόγους ώστε να συνεχίσει να αυτοοικτίρεται.

***

Υπέρτατη αξία για τη θρησκεία είναι η αδιαλλαξία, την οποία οι πιστοί ονομάζουν «σταθερότητα». Υπέρτατη αξία στην πολιτική είναι η ασυνέπεια, την οποία οι οπαδοί ονομάζουν «προσαρμοστικότητα».

***

Οι καλλιεργημένοι άνθρωποι συζητούν. Οι ακαλλιέργητοι διαπληκτίζονται και, επειδή είναι

ανίκανοι να συζητήσουν, συγχέουν την επιχειρηματολογία με τον καβγά.

***

Είναι της μόδας τώρα να υποστηρίζουμε ότι, όταν ένας άνθρωπος «χρησιμοποιεί» τον άλλο, η βαθύτερη ανθρωπιά και των δύο παραβιάζεται. Επομένως, σε μια ηθικά σωστή σχέση, ένας άνθρωπος δεν θα έπρεπε να «χρησιμοποιεί» τον άλλον. Αυτή είναι μια ιδεαλιστική αυταπάτη. Οι άνθρωποι πάντα χρησιμοποιούν ο ένας τον άλλον. Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι καλές η κακές, ηθικές η ανήθικες, αναλόγως, όχι με το αν οι άνθρωποι χρησιμοποιούν ο ένας τον άλλον, αλλά αναλόγως με το πως το κάνουν.

ΠολιτικήΣτο κλασικό παραμύθι για τα υπέροχα ρούχα του αυτοκράτορα, ένα παιδί ανακαλύπτει ότι ο αυτοκράτορας είναι γυμνός. Αυτό τον καθιστά έναν γυμνό αυτοκράτορα. Αλλά, για τον σύγχρονο άνθρωπο, το κύριο σημείο αυτής της ιστορίας θα έπρεπε να είναι, όχι το ότι ο αυτοκράτορας είναι γυμνός, αλλά το ότι είναι ψεύτης.

***

Ως μάζα, οι άνθρωποι εύκολα δέχονται να είναι και να θεωρούνται ίσοι στη φτώχεια, αλλά δεν δέχονται να είναι και να θεωρούνται ίσοι και στον πλούτο.

***

Χαρακτηριστικές αρνήσεις κάποιων σημαντικών ιδεολογιών και «-ισμών»:Αναρχισμός: Αρνείται ότι τα ανταγωνιστικά παιχνίδια απαιτούν διαιτητές.

Καπιταλισμός: Αρνείται ότι ο άνθρωπος δεν ζει μόνο με τα χρήματα.Κομμουνισμός: Αρνείται την αυτονομία,την παρόρμηση να «κατέχεις» τον εαυτό σου και, κατ’ επέκτασιν, να κατέχεις ιδιοκτησία.Σοσιαλισμός: Αρνείται τον τυχοδιωκτισμό και την ανταγωνιστικότητα.Συντηρητισμός: Αρνείται την ανθρώπινη ροπή προς την πλήξη και τη βλακεία.Μαρξισμός: Αρνείται τα ανθρώπινα όρια και συναισθήματα του προλεταριάτου.Εθνικισμός: Αρνείται τις ομοιότητες μεταξύ ενός λαού και των γειτόνων του· άρνηση της πιθανότητας να είναι ανώτεροι άλλοι λαοί.Φιλελευθερισμός: Αρνείται τον φθόνο.Ειρηνικό κίνημα (Πασιφισμός): Αρνείται την επιθετικότητα και το πάθος για κυριαρχία.Φεμινισμός: Αρνείται την αντίφαση, ανάμεσα στην υποτίμηση των ανδρών και την εξάρτηση απ’ αυτούς.Ανδρικός σωβινισμός: Αρνείται την αντίφαση ανάμεσα στην υποτίμηση των γυναικών και την εξάρτηση απ’ αυτές.Ελευθεριότητα: Άρνηση της εξάρτησης και της παιδικότητας.Ψυχανάλυση: Άρνηση της αξιοπρέπειας, του μυστηρίου, της τραγωδίας και της πίστης.Θεωρία του Ρουσό (πίστη στον «ευγενή άγριο»): Αρνείται κάθε χυδαίο στοιχείο στον άνθρωπο.

***

Παραλλαγές τυραννίας:Πολιτική: Οι αρχές απαλλοτριώνουν κάθε ελευθερία· υποδουλώνουν τον λαό.Οικονομική: Οι αρχές απαλλοτριώνουν κάθε ιδιοκτησία· καθιστούν τους ανθρώπους φτωχότερους.Φαρμακολογική: Οι αρχές απαλλοτριώνουν όλα τα

φάρμακα· καθιστούν ανίκανους τους ανθρώπους.Επιστημονική: Οι αρχές απαλλοτριώνουν όλους τους ορισμούς· μπερδεύουν τον κόσμο.

***

Οι δυο κύριοι εχθροί του ατόμου στον σύγχρονο κόσμο είναι ο Κομμουνισμός και η Ψυχιατρική. Ο καθένας διεξάγει έναν αμείλικτο πόλεμο εναντίον αυτού που κάνει έναν άνθρωπο ιδιαίτερο πρόσωπο: Ο Κομμουνισμός εναντίον της περιουσίας. Η Ψυχιατρική εναντίον της ιδιοκτησίας του μυαλού και του σώματος.

***

Ουδείς άνθρωπος, ιδιαιτέρως δε πολιτικός, είναι δώρον Θεού για την ανθρωπότητα. Κάποιοι, όμως, και ιδιαίτερα πολλοί πολιτικοί, είναι σίγουρα δώρο του Διαβόλου.

***

Υπάρχουν τρία είδη επικριτών και πολεμίων της αυταρχικής εξουσίας η καταπίεσης. Αυτοί που ανήκουν στο πρώτο είδος, θέλουν να αφαιρέσουν τη δύναμη από τους καταπιεστές και να τη δώσουν σ’ όλους του καταπιεσμένους, ως τάξη. Αυτοί που ανήκουν στο δεύτερο είδος, θέλουν να αφαιρέσουν τη δύναμη από τους καταπιεστές και να την πάρουν οι ίδιοι. Τέλος, οι του τρίτου είδους, θέλουν να πάρουν τη δύναμη από τους καταπιεστές και να τη δώσουν στους καταπιεσμένους, ως άτομα, για να κάνει ο καθένας μ’ αυτή ό,τι θέλει, έχοντας όμως ταυτόχρονα, όπως ευελπιστούν, και τον έλεγχο των πράξεών του. Προφανώς, παρ’ όλο που πάρα πολλοί άνθρωποι λένε ότι αγαπούν την ελευθερία, μόνον αυτοί που με τις πράξεις τους κατατάσσονται στην τρίτη ομάδα το εννοούν οι

άλλοι απλώς θέλουν να αντικαταστήσουν έναν μισητό καταπιεστή με έναν δημοφιλή καταπιεστή, έχοντας κατά νουν, για τον ρόλο αυτό, συνήθως τον εαυτό τους.

ΘρησκείαΟι Εβραίοι λένε ότι ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο σε έξι ημέρες και ανεπαύθη την εβδόμη, η οποία ήταν το Σάββατο. Οι χριστιανοί υποστηρίζουν το ίδιο πράγμα, αλλά λένε ότι η έβδομη ημέρα ήταν η Κυριακή. Αναρωτιέμαι: Γιατί ο Θεός, εάν είναι τόσο παντοδύναμος όσο λένε, έπρεπε να ξεκουραστεί;

***

Ο Θεός ούτε απέτυχε ούτε πέθανε. Δολοφονήθηκε. Δυο από τους δολοφόνους του, είναι ο Μαρξ και ο Φρόιντ. Ο ένας εξ αυτών χαρακτήρισε τη θρησκεία «όπιο» κι ο άλλος «νεύρωση». Επομένως, στα χέρια των κομμουνιστών, η θρησκευτική ελευθερία καθίσταται ένα επικίνδυνο ναρκωτικό, το όποιο πρέπει να τεθεί εκτός νόμου. Στα χέρια των ψυχιάτρων, η θρησκεία, ελευθέρως εκφραζόμενη, καθίσταται μια αρρώστια, η οποία πρέπει ή να αποφευχθεί ή να γιατρευτεί.

ΙατρικήΟι έννοιες του να σκοτώνεις και να δολοφονείς, έχουν μεταξύ τους την ίδια σχέση που έχουν οι έννοιες του «έχω μια αρρώστια» και του «είμαι άρρωστος». Σήμερα, οι περισσότεροι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τη διαφορά ανάμεσα στο «ένας άνθρωπος έχει σκοτωθεί» ή «έχει δολοφονηθεί», όπως και ανάμεσα στο ότι ένας άνθρωπος έχει σκοτώσει κάποιον ή ένας άνθρωπος είναι δολοφόνος. Λίγοι όμως άνθρωποι καταλαβαίνουν τη διαφορά μεταξύ, του να έχεις μια ασθένεια και του να είσαι ασθενής· ανάμεσα στο να είσαι άρρωστος και του να έχεις ρόλο αρρώστου. Ο βαθμός της παταγώδους αποτυχίας να κατανοηθεί αυτή η αναλογία, δίνει το

μέτρο της βλάβης, την οποία η σύγχρονη ιατρική σκέψη έχει προξενήσει στον τρόπο κατανόησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ευθυνών. Ο φόνος και η αρρώστια είναι γεγονότα· η δολοφονία και η ιδιότητα του ασθενούς είναι καταλογισμοί ή ρόλοι. Επομένως, ένας άνθρωπος μπορεί να σκοτωθεί, επί παραδείγματι, από έναν κεραυνό χωρίς να έχει δολοφονηθεί. Και ένας άνθρωπος μπορεί να θεωρηθεί δολοφόνος, χωρίς να έχει σκοτώσει κανέναν όπως, επί παραδείγματι, γίνεται όταν ένας αθώος κατηγορείται για φόνο. Με τον ίδιο τρόπο, ένας άνθρωπος μπορεί να είναι άρρωστος όταν, παραδείγματος χάριν, υποφέρει από υψηλή πίεση χωρίς να το ξέρει και να μη λογίζεται ασθενής. Και ένας άνθρωπος μπορεί να θεωρείται ασθενής, παραδείγματος χάριν, υποκρινόμενος ασθένεια για να αποφύγει τη στράτευση ή για να λάβει αποζημίωση για δήθεν τραύματα, χωρίς να είναι πράγματι άρρωστος.

***

Ποιά είναι η διαφορά μεταξύ γιατρών και κτηνιάτρων; Από την περιγραφική ή την επιστημονική πλευρά, η διαφορά είναι ότι οι γιατροί θεραπεύουν ανθρώπινες αρρώστιες, ή τα άρρωστα ανθρώπινα όντα, ενώ οι κτηνίατροι θεραπεύουν αρρώστιες ζώων ή άρρωστα ζώα. Από την ηθική και πολιτική πλευρά, η διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι ο γιατρός είναι (ή θα έπρεπε να είναι) αποδέκτης εντολών των ανθρώπων που επιλέγουν να είναι οι ασθενείς του, ενώ ο κτηνίατρος είναι αποδέκτης εντολών των ανθρώπων που κατέχουν άρρωστα ζώα. Κατ’ αναλογίαν λοιπόν, όταν ο γιατρός καθίσταται ενεργούμενο του κράτους και ανάλογα, με το πόσο ολοκληρωτικό είναι ένα κράτος, αυτός μεταβάλλεται, από ηθικής και πολιτικής σκοπιάς, σε «κτηνίατρο»· είναι δηλαδή ενεργούμενο του κράτους, το όποιο «κατέχει» τους πολίτες, ακριβώς όπως ο κτηνίατρος είναι ενεργούμενο του αγρότη στον όποιο

ανήκουν τα ζώα. Γι’ αυτό, όπως το να σκοτώνει ζώα είναι μέρος της φυσιολογικής λειτουργίας του κτηνιάτρου, έτσι και το να σκοτώνει ανθρώπους είναι μέρος της φυσιολογικής λειτουργίας του γιατρού-υπαλλήλου του ολοκληρωτικού κράτους.

***

Η τραγωδία της σύγχρονης «επιστημονικής» ιατρικής, είναι ότι αυτό που οι γιατροί έχουν κερδίσει σε αποτελεσματικότητα,το έχουν χάσει σε συμπόνια.

***

Η Ιατρική προσεγγίζει τον άνθρωπο όπως ο άθεος τη Θεία Ευχαριστία: Όπως η Θεία Μετάληψη είναι, γι’ αυτόν, ψωμί και κρασί, έτσι και ο άνθρωπος είναι η δομή και η λειτουργία του ανθρώπινου σώματος.

***

Όταν η θρησκεία μας ήταν ο Χριστιανισμός, νηστεύαμε και γιορτάζαμε. Τώρα, που θρησκεία μας είναι η Ιατρική, κάνουμε δίαιτα και οργιάζουμε διά της πολυφαγίας. Έτσι, αντί για τη λαιμαργία καταδικάζεται η παχυσαρκία, η προσευχή υποκαθίσταται από την ψυχοθεραπεία, το κομποσκοίνι από τις αμφεταμίνες, τα μοναστήρια από τους χώρους υγιεινής διαβίωσης, ο κλήρος από τους κλινικούς γιατρούς, το Βατικανό από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων και ο Θεός, για τον οποίον το να είσαι ισχνός σήμαινε ότι είσαι ενάρετος, υποκαθίσταται από την ιατρική επιστήμη, για την οποία το να είσαι ισχνός σημαίνει ότι είσαι υγιής.

***

Σήμερα, όλοι ισχυρίζονται ότι πασχίζουν για το συμφέρον του ασθενούς. Δεν είναι συνεπώς παράδοξο το ότι οι ασθενείς έχουν μεγάλα μπλεξίματα.

***

Οι γιατροί εξουσιάζουν αρρώστιες, όχι ανθρώπους· οι ψυχίατροι εξουσιάζουν ανθρώπους, όχι αρρώστιες.

ΨυχιατρικήΨυχίατροι σε δημόσια ψυχιατρεία: Διαχειριστές δημοσίων υπνωτηρίων και φτηνών ξενοδοχείων, επίτροποι των φτωχών και ασήμαντων καθώς και των ανεπιθύμητων συγγενών τους.

***

Αυτός που κάνει ψυχιατρική διάγνωση: Στιγματιστής με επίσημη άδεια.

***

Ψυχιατρική νοσολογία: Ένα λεξικό δυσφημιστικών όρων, μεταμφιεσμένων σε διαγνώσεις.

***

Όπως λέει ένα παλιό ψυχιατρικό ανέκδοτο, ο νευρωσικός χτίζει παλάτια στον αέρα, ο ψυχωσικός ζει μέσα σ’ αυτά κι ο ψυχίατρος εισπράττει το νοίκι.

***

Εάν ένας άνθρωπος «υπερβεί τα όρια του νόμου», θα τον συλλάβει η Αστυνομία· εάν «υπερβεί τα όρια της πραγματικότητας», θα τον συλλάβουν οι ψυχίατροι.

***

Στην καθημερινή ζωή, εάν ο Τζον δεν καταλαβαίνει τι του λέει ο Σμιθ, ο Τζον θεωρείται ηλίθιος· αλλά στην ψυχιατρική, εάν ο Τζον είναι ψυχίατρος και ο Σμιθ είναι ασθενής και εάν ο Τζον δεν καταλαβαίνει τι του λέει ο Σμιθ, τότε ο Σμιθ θεωρείται τρελός.

ΨυχανάλυσηΑντίσταση: Η απροθυμία του ασθενούς να συνεχίσει να πληρώνει τον αναλυτή του, για υπηρεσίες οι όποιες δεν έχουν αξία γι’ αυτόν.

***

Η ψυχανάλυση είναι μια καινούρια εκδοχή του Ιουδαϊσμού. Ο ορθόδοξος Εβραίος, πιστεύει ότι οι Εβραίοι είναι ο «περιούσιος λαός», ανώτερος όλων των άλλων. Οι ορθόδοξοι ψυχαναλυτές, πιστεύουν ότι είναι οι υγιείς άνθρωποι, ανώτεροι όλων των άλλων.

***

Ο λάτρης της σάτιρας γελοιοποιεί την τρέλα, αλλά τη σέβεται· γελάει για να μην κλάψει. Ο ψυχαναλυτής κάνει διάγνωση της τρέλας και την υποβιβάζει· κλαίει για να μη γελάσει.

***

Ο ιερέας βάζει τον μετανοούντα να γονατίσει· ο ψυχαναλυτής τον ασθενή τον βάζει να ξαπλώσει. Και στις δυο περιπτώσεις, η φυσική διάταξη της συνάντησης συμβολίζει το κυρίαρχο θέμα της συναλλαγής μεταξύ των συμμετεχόντων: Ο ιερέας θέλει να κάνει τον μετανοούντα να νιώσει ταπεινωμένος· ο ψυχαναλυτής θέλει να κάνει τον ασθενή να νιώσει

ανίσχυρος. Έχοντας επιβάλει το «προπατορικό αμάρτημα» στον εξομολογούμενο και έχοντας εμφυτεύσει τη «νεύρωση της μεταβίβασης» στον ασθενή, ο ιερέας και ο ψυχαναλυτής μπορούν στη συνέχεια να σώσουν τον έναν από την αμαρτία και τον άλλον από την αρρώστια και να απαιτήσουν την αιώνια ευγνωμοσύνη τους, επειδή τους «έσωσαν».

ΝαρκωτικάΣυνέδριο για την κατάχρηση των ναρκωτικών: Άτομα που κάθονται σε αίθουσες γεμάτες καπνούς και συζητούν για τις συνέπειες της μαριχουάνας.

***

Ειδικοί στην κατάχρηση ναρκωτικών: Έμποροι σε διατεταγμένη υπηρεσία διάδοσης ιατρικών ψευδολογιών.

***

Οι κατόπιν συνταγής χορηγούμενες ουσίες, εν σχέσει με τις μη συνταγογραφούμενες, είναι ότι ο αγιασμός εν σχέσει με το νερό της βρύσης.

***

Συντήρηση διά της μεθαδόνης: Διατήρηση τού φυλακισμένου στην εξάρτηση απ’ τη φαρμακοκρατία και του θύτη στα χρήματα.

***

Μιλάμε για αλκοολισμό, τον θεωρούμε παθολογική ή ψυχική νόσο και προσπαθούμε να τον θεραπεύσουμε. Αλλά δεν μιλάμε για νικοτινισμό και δεν θεωρούμε το καθ’ έξιν κάπνισμα ως μια παθολογική ή ψυχική νόσο.

***

Οι Αμερικανοί είναι ελεύθεροι να αγοράζουν όπλα και σφαίρες, αλλά δεν είναι ελεύθεροι να αγοράζουν σύριγγες και ναρκωτικά.

***

Αυτοί που πουλάνε παράνομες ουσίες, προσφέρουν ναρκωτικά σε ανθρώπους και χρήματα στους αστυνομικούς. Αν εξετάσουμε τον αριθμό των πελατών στους οποίους προσφέρονται αυτά τα είδη, θα συμπεράνουμε ότι τα χρήματα είναι, πιθανόν, ένα πιο ισχυρό δέλεαρ από την ηρωίνη· παρ’ όλα αυτά, το να δελεάζεις με ναρκωτικά ονομάζεται «διακίνηση ναρκωτικών», ενώ το να δελεάζεις με χρήματα απλούστατα ονομάζεται «δωροδοκία».

***

Φαρμακολογία, αποκαλείται η επιστήμη της χρήσης ουσιών, δηλαδή των ιαματικών (θεραπευτικών) και βλαπτικών (τοξικών) δράσεων των ουσιών. Ωστόσο, όλα τα εγχειρίδια της Φαρμακολογίας περιλαμβάνουν ένα κεφάλαιο για την κατάχρηση και την ουσιοεξάρτηση και κανείς δεν το θεωρεί περίεργο ή απαράδεκτο.

***

Ψυχιατρική λογική: Εάν κάποιος πάρει ένα ναρκωτικό, με συνταγή γιατρού, και μετά ισχυρισθεί ότι αυτό τον κάνει να αισθάνεται καλύτερα, αυτό αποδεικνύει ότι η ψυχασθένεια είναι μια γνήσια ασθένεια· εάν, όμως, κάποιος πάρει ένα ναρκωτικό, απαγορευμένο από τους γιατρούς και τους νομοθέτες, και ισχυρισθεί ότι αυτό τον κάνει να αισθάνεται καλύτερα, αυτό αποδεικνύει ότι είναι τοξικομανής.

ΑυτοκτονίαΘεωρούμε ότι το να πετάς άχρηστα σκουπίδια, είναι κάτι σχετικά λογικό που μπορεί να το κάνει κάποιος· αλλά θεωρούμε ότι, το να πετάει κανείς στα σκουπίδια μια ζωή άχρηστη, είναι σύμπτωμα ψυχικής νόσου.

***

Αν η αυτοκτονία είναι αρρώστια, επειδή καταλήγει στον θάνατο, και αν η πρόληψη του θανάτου με όλα τα απαραίτητα μέσα είναι η θεραπευτική εντολή στο γιατρό, τότε η σωστή θεραπεία της αυτοκτονίας είναι η ελευθεροκτονία.

ΣχιζοφρένειαΕάν αυτό που αποκαλούμε «αυτοκτονία» είναι μια κραυγή για βοήθεια, τότε αυτό που αποκαλούμε «σχιζοφρένεια» είναι συχνά μια κραυγή για στέγαση.

***

Εάν ένας άνθρωπος ισχυρίζεται ότι ο πάπας είναι αλάθητος, είναι ευσεβής καθολικός· εάν ισχυρισθεί ότι αυτός ο ίδιος είναι αλάθητος, είναι παρανοϊκός σχιζοφρενής.

***

Παλαιότερα, όταν μιλούσε ο Θεός, ο άνθρωπος είχε δεχθεί τη «θεϊκή κλήση»· τώρα, όταν μιλάει ο Θεός, ο άνθρωπος που τον ακούει είναι σχιζοφρενής.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ«Ο κόσμος διατηρείται ζωντανός μόνον από τους αιρετικούς… Το σύμβολο της πίστεώς μας είναι η αίρεση: Το αύριο, είναι αναπόφευκτα η αίρεση του

σήμερα… Χθες υπήρχε ένας τσάρος και υπήρχαν σκλάβοι· σήμερα δεν υπάρχει τσάρος, αλλά οι σκλάβοι παραμένουν αύριο θα υπάρχουν μόνον τσάροι. Βαδίζουμε εν ονόματι του ελεύθερου ανθρώπου της αύριον· του ανθρώπου του μεγαλοπρεπούς. Πέρασε πια για πάντα η εποχή της καταπίεσης των μαζών· τώρα ζούμε την εποχή της καταπίεσης του ατόμου, εν ονόματι των μαζών· το αύριο θα φέρει την απελευθέρωση του ατόμου, εις το όνομα του ανθρώπου… Το μόνο όπλο αντάξιο του ανθρώπου -του ανθρώπου της αύριον- είναι ο λόγος, η λέξη».Γεβγένι Ζαμιάτιν

Πηγή: Αποσπάσματα από το βιβλίο «Αιρετικά», του Ούγγρου ψυχίατρου και ακαδημαϊκού, Τόμας Σας

(Thomas Szasz) (μετάφραση, Αμαρυλλίς-Αφροδίτη Τσέγκου)

Διαβάστε περισσότερα: Αιρετικά (Τόμας Σας) | Πάρε-Δώσε http://www.pare-dose.net/?p=4668#ixzz296li23WE

ΑΝΤΙ-ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗTHOMAS SZASZ – KARL

KRAUS

Αφορισμοί για την ψυχιατρική και την

ψυχανάλυση 

Είμαστε οι ιερείς της δύναμης… Αληθινή δύναμη

δεν είναι η δύναμη πάνω στα πράγματα, αλλά

πάνω στους ανθρώπους… Δύναμη είναι να

κομματιάζεις το ανθρώπινο μυαλό και να το

ξανασυναρμολογείς δίνοντάς του το σχήμα που

επιθυμείς… Όχι μόνο για να ομολογήσεις, ούτε για

να σε τιμωρήσουμε. Θέλεις να μάθεις γιατί σε

φέραμε εδώ; Για να σε θεραπεύσουμε, να κάνουμε

λογικό. Κανένας από αυτούς που φέρνουμε εδώ

δεν φεύγει από τα χέρια μας αθεράπευτος… Δεν

αφανίζουμε τους αιρετικούς όσο μας

αντιστέκονται. Όσο μας αντιστέκονται δεν τους

αφανίζουμε. Τους αλλάζουμε, μπαίνουμε στο

υποσυνείδητό τους και τους ξαναφτιάχνουμε.

Τους κάνουμε σαν κι εμάς, πριν τους

σκοτώσουμε…

G. Orwell, 1984

Γράφει ο Κλεάνθης Γρίβας

Ψυχοτεχνική ΔαιμονολογίαΗ ψυχιατρική δεν είναι ούτε επιστήμη, ούτε κλάδος της

ιατρικής. Είναι μια δαιμονολογία εκφρασμένη με ψευτο-

επιστημονικούς όρους, μια ολοκληρωτική ιδεολογία και

ένας μηχανισμός κοινωνικού ελέγχου. Ο ψυχιατρικός

θεσμός αποτελεί τον πιο εφιαλτικό συνδυασμό των

χειρότερων από τα στοιχεία που συνθέτουν την Ιερή

Εξέταση και τις πολιτικές αστυνομίες των

ολοκληρωτικών χωρών.

Η ιδιομορφία και η αποκρουστική παντοδυναμία του

ψυχιατρικού θεσμού δεν οφείλεται στο γεγονός ότι

εμπεριέχει κανόνες για τη ρύθμιση της συμπεριφοράς

των ανθρώπων και των σχέσεών τους με τους άλλους,

ούτε στο ότι διαθέτει τη «νόμιμη» βία που απαιτείται

για να κάνει «σεβαστούς» αυτούς τους κανόνες και να

επιβάλει κυρώσεις όταν παραβιάζονται (πράγμα που

άλλωστε χαρακτηρίζει όλους τους κατασταλτικούς

θεσμούς).

Η ιδιομορφία και η αποκρουστική παντοδυναμία του

ψυχιατρικού θεσμού οφείλεται στο γεγονός ότι έχει την

απεριόριστη δυνατότητα να διαμορφώνει και να

επιβάλει «κανόνες» (που μεταβάλλονται διαρκώς, κατά

βούληση, κατά περίπτωση και αυθαιρέτως), ενώ ο ίδιος

δεν υπόκειται στους περιορισμούς οποιουδήποτε

κανόνα.

Αυτό, ακριβώς, τον διαφοροποιεί ποιοτικά από όλους

τους άλλους κατασταλτικούς θεσμούς που συνθέτουν

την ανταγωνιστική κοινωνία.

1.   Ο ψυχιατρικός θεσμός δεν εμπίπτει στις προβλέψεις

ή τις ρυθμίσεις κανενός νόμου. Είναι ο ίδιος νόμος.

2.   Η ψυχιατρική δίωξη ποτέ δεν ασκείται για χάρη

κάποιου νόμου. Είναι η ολοκληρωτική άρνηση κάθε

νόμου.

3.   Η ψυχιατρική δικονομία δεν καθιερώνει κάποιους

νέους νομικούς κανόνες. Θεσμοποιεί την παραβίαση

κάθε κανόνα.

4.   Ο ψυχιατρικός κατηγορούμενος και ο ψυχιατρικός

κρατούμενος δεν είναι φορέας ή υποκείμενο δικαίου.

Είναι η τραγικότερη προσωποποίηση της ολοσχερούς

άρνησης κάθε έννοιας δικαίου. Τυπικά και ουσιαστικά,

είναι ένα Πράγμα που –από την άποψη του

δικαίου– εξισώνεται με ένα Τίποτα, μέσα στο οποίο

προβάλλεται ανάγλυφα το Τίποτα του του ίδιου του

δικαίου.

Είναι, συνεπώς, δικαιολογημένη η αγωνιώδης

προειδοποίηση του Thomas Szasz ότι: «Η ανθρώπινη

ελευθερία κινδυνεύει από μια διαβολική συμμαχία

μεταξύ της κρατικής εξουσίας και της ψυχιατρικής».

Αυτή την αγωνία εκφράζουν οιΑφορισμοί για την

Ψυχιατρική και την Ψυχανάλυση του Thomas Szasz και

του Karl Kraus που ανθολογούνται σ’ αυτό το αφιέρωμα.

THOMAS SZASZ (1920)Αφορισμοί για την Ψυχιατρική και την Ψυχανάλυση

 

Επιμέλεια: Κλεάνθης Γρίβας

 

Βιογραφικά στοιχεία

Τόμας Σαζ (Thomas Szasz): Γεννήθηκε στη Βουδαπέστη

το 1920.  Εγκαταστάθηκε στις ΗΠΑ το 1938. Φοίτησε

στην Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου του Cincinati

(1938-44). Ασκήθηκε στην ψυχιατρική (Σικάγο, 1946-48)

και στην ψυχανάλυση (Ψυχαναλυτικό Ινστιτούτο του

Σικάγο, 1947-50). Πήρε τίτλο ειδικότητας στην

ψυχιατρική (1951).

Υπήρξε μέλος της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας

και του Ψυχαναλυτικού Ινστιτούτου του Σικάγο.

Συγγραφέας πολλών βιβλίων. Επιστημονικός σύμβουλος,

μέλος των εκδοτικών επιτροπών και συνεργάτης

πολλών περιοδικών, ιατρικών και μη. Καθηγητής της

ψυχιατρικής στο Upstate Medical Center του

πανεπιστημίου των Συρακουσών της Ν. Υόρκης από το

1956 μέχρι τη συνταξιοδότησή του. Έκτοτε είναι

ομότιμος καθηγητής στο ίδιο πανεπιστήμιο…

Ο Τόμας Σαζ, πρωτοπόρος διανοούμενος ψυχίατρος,

κατήγγειλε την ψυχιατρική βαρβαρότητα. Επικέντρωσε

την προσοχή τους στις σχέσεις της ψυχιατρικής με την

κρατική εξουσία και στη μελέτη των ιστορικών

κοινωνικών, φιλοσοφικών, οικονομικών και ψευτo-

ιατρικών παραμέτρων της ψυχιατρικής. Αμφισβήτησε

αυτό καθαυτό το αντικείμενο της ψυχιατρικής (την

ψυχική αρρώστια). Διέλυσε την μυθολογία που

περιβάλλει την ψυχιατρική και πρόβαλε τον πραγματικό

της χαρακτήρα και την κοινωνική λειτουργία της ως

πανίσχυρου μέσου κοινωνικού ελέγχου.

Το έργο του άσκησε τεράστια επίδραση στη σύγχρονη

ψυχιατρική, αντιψυχιατρική και μη ψυχιατρική σκέψη

και σφράγισε την εποχή μας.

Βιβλία του Τόμας Σαζ1957: Πόνος και Ηδονή

1961: Ο Μύθος της Ψυχικής Αρρώστιας

1963: Δίκαιο, Ελευθερία και Ψυχιατρική

1965: Ψυχιατρική Δικαιοσύνη

1965: Η Ηθική της Ψυχανάλυσης

1970: Ιδεολογία και Παραφροσύνη

1970: Η Βιομηχανία της Τρέλας

1973: Η Εποχή της Τρέλας

1973: Το Δεύτερο Αμάρτημα

1975: Τελετουργική Χημεία

1976: Αιρετικά

1976: Καρλ Κράους και οι Ψυχογιατροί

1976: Σχιζοφρένεια

1977: Ψυχιατρική Σκλαβιά

1977: Η Θεολογία της Ιατρικής

1978: Ο Μύθος της Ψυχοθεραπείας

1980: Σεξ με Συνταγή

1984: Το Θεραπευτικό Κράτος

1990: Αντι-Φρόιντ

1990: Η Αδάμαστη Γλώσσα

1992: Το Δικαίωμά μας στα Ναρκωτικά

1993: Ένα Λεξικό της Τρέλας

1996: Απάνθρωπος Οίκτος

1996: Μοιραία Ελευθερία: Η Ηθική και η Πολιτική της

Αυτοκτονίας

1996: Φαρμακοκρατία: Ιατρική και Πολιτική στην

Αμερική

1996: Η Σημασία του Νου: Γλώσσα, Ηθική και

Νευροεπιστήμη.

1997: Παραφροσύνη: Η Ιδέα και οι Συνέπειές της

2002: Απελευθέρωση με Καταπίεση

2004: Πίστη στην Ελευθερία

2004: Λόγια για Λογικούς: Ένα Ιατρο-Φιλοσοφικό

Λεξικό.

2006: Η Τρέλα μου Με Έσωσε: Η Τρέλα και ο Γάμος της

Βιρτζίνια Γουλφ

 

Μεταφρασμένα στα Ελληνικά

▪ O Μύθος της Ψυχικής Αρρώστιας (Κασόλου, 1981)

▪ Η Βιομηχανία της Τρέλας (Ιανός, 1984 – Εκδοτική,

2006)

▪ Το Δεύτερο Αμάρτημα (Αβραάμ, χχ)

▪ Αιρετικά (Εναλλακτικές εκδόσεις, 2006)

 

Αφορισμοί 

Ψυχιατρική

Όπως λέει ένα παλιό ψυχιατρικό

ανέκδοτο, ο νευρωσικός χτίζει παλάτια στον αέρα,

ο ψυχωσικός ζει μέσα σε αυτά και

ο ψυχίατρος εισπράττει το νοίκι. Θα προσέθετα ότι ο

ψυχίατρος κατασκευάζει ένα επάγγελμα και,

μεταφορικώς, φυλακές, ο νευρωσικός αποζητά

παρηγοριά σε αυτές και ο ψυχωσικός είναι

καταδικασμένος να ζει μέσα σε αυτές.[1]

 

●

 

Η ψυχιατρική είναι ο υπόνομος στον οποίο οι κοινωνίες

αδειάζουν όλα τα άλυτα ηθικά και κοινωνικά τους

προβλήματα, από το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Και

όπως οι υπόνομοι, οι οποίοι χύνονται σε ποτάμια και

ωκεανούς, μολύνουν τα νερά, έτσι και η ψυχιατρική,

αδειάζοντας στην ιατρική, μολύνει τη φροντίδα και τη

θεραπεία του αρρώστου.[2]

 

●

 

Η ψυχιατρική ή είναι μια ιατρική ειδικότητα,

αφιερωμένη στο να θεραπεύει τους αρρώστους, ή είναι

μία τερατώδης παρωδία της ιατρικής που κρύβει

κτηνωδίες τις όποιες οι άνθρωποι είναι τα μόνα θηρία

που μπορούν να τις διαπράξουν.[3]

 

●

 

Καθώς η κυρίαρχη κοινωνική ηθική μετατρεπόταν σε

κοσμική, εξαφανίστηκε το πρόβλημα της αίρεσης και

στη θέση του αναδύθηκε το πρόβλημα της τρέλας που

απέκτησε μεγάλη κοινωνική σημασία. Όπως οι ιερείς

κατασκεύαζαν στο παρελθόν τους αιρετικούς, έτσι και

οι γιατροί ως νέοι φύλακες της κοινωνικά αποδεκτής

συμπεριφοράς και ηθικής, άρχισαν να κατασκευάζουν

τους τρελούς.[4]

 

●

 

Η επίθεση της κοινωνίας και του γιατρού-οργάνου της

εναντίον του αποκαλούμενου παράφρονα: Αρχίζει να

εκδηλώνεται το 17ο αιώνα με τα μπουντρούμια, τις

αλυσίδες, τα σωματικά βασανιστήρια και την πείνα. 

Συνεχίζεται τον 18ο και το 19ο αιώνα με τα άσυλα για

παράφρονες, το μαστίγωμα, την αφαίμαξη και τους

ζουρλομανδύες, που ονομάζονται «γιλέκα». Και

εντείνεται τον 20ο αιώνα με τα αχανή κρατικά

ψυχιατρεία, το ηλεκτροσόκ, τη λοβοτομή (αποκοπή με

νυστέρι των συνδέσεων του μετωπιαίου λοβού με τον

υπόλοιπο εγκέφαλο) και τους χημικούς ζουρλομανδύες

που αποκαλούνται ηρεμιστικά.[5]

 

●

 

Με τον όρο Θεσμική Ψυχιατρική εννοώ το σύνολο των

ψυχιατρικών παρεμβάσεων που επιβάλλονται σε

ορισμένα άτομα από άλλους παρά τη θέλησή τους…

Χαρακτηριστική λειτουργία της Θεσμικής Ψυχιατρικής

είναι ο ακούσιος ψυχιατρικός εγκλεισμός.[6]

 

●

 

Το σημαντικότερο κοινωνικό χαρακτηριστικό της

Θεσμικής Ψυχιατρικής είναι η χρήση της βίας και

της απάτης.[7]

 

●

 

Δεν υπάρχουν και δεν μπορούν να υπάρχουν

καταχρήσεις στο πλαίσιο της θεσμικής ψυχιατρικής,

ακριβώς επειδή η θεσμική ψυχιατρική αποτελεί μια

κατάχρηση αφ’ εαυτής.[8]

 

●

 

Όπως η Ιερή Εξέταση ήταν η χαρακτηριστική

κατάχρηση του Χριστιανισμού, έτσι και η Θεσμική

Ψυχιατρική είναι η χαρακτηριστική κατάχρηση

της Ιατρικής.[9]

 

●

 

Η Θεσμική Ψυχιατρική ως μέσο κοινωνικού ελέγχου και

τελετουργικής επικύρωσης της κυρίαρχης κοινωνικής

ηθικής, φαίνεται πως ανάγεται σε άξιο διάδοχο της

Ιερής Εξέτασης.[10]

 

●

 

Η ψυχιατρική είναι ο θεσμός που επιφορτίστηκε με τη

διαχείριση των μελών της κοινωνίας που «δεν θέλουν ή

δεν μπορούν να αναλάβουν ένα καθιερωμένο κοινωνικό

ρόλο».[11]

 

●

 

Με την ακριβόλογη έννοια της λέξης, δεν μπορεί να

υπάρξει ιερατική, πολιτική ή ψυχιατρική

επιστήμη. Το μόνο που μπορεί να υπάρξει είναι η

κριτική τους.[12]

Ψυχική «Αρρώστια»H ιδέα της ψυχικής αρρώστιας είναι εσφαλμένη και

παραπλανητική. Οι ηθικές καταδίκες και οι κοινωνικές

διευθετήσεις που βασίζονται σε αυτή την ιδέα

συνιστούν μια ανήθικη ιδεολογία μισαλλοδοξίας.[13]

 

●

Η ιδέα της ψυχικής «αρρώστιας» έχει την ίδια λογική

και εμπειρική βάση με την ιδέα της μαγείας. Η μαγεία

και η ψυχική «αρρώστια» είναι συλλήψεις εξ’ ολοκλήρου

ανακριβείς και εγκλωβιστικές, οι οποίες

προσαρμόζονται κατά βούληση σε οποιαδήποτε χρήση

από τον ιερέα ή τον γιατρό που επιθυμεί να τις

χρησιμοποιήσει.[14]

 

●

Κατά τον Μεσαίωνα, η ευρωπαϊκή κοινωνία

κυριαρχούνταν από την Εκκλησία. Σε μια θρησκευτική

κοινωνία, η παρέκκλιση γίνεται αντιληπτή με

θεολογικούς όρους: Παρεκκλίνων είναι η μάγισσα, το

όργανο του Σατανά.

Κατά τον 17ο αιώνα, με την υπονόμευση της δύναμης

της Εκκλησίας και της θρησκευτικής θεώρησης του

κόσμου, το σύμπλεγμα Ιεροεξεταστής-Μάγισσα

εξαφανίζεται και στη θέση του προβάλλει το σύμπλεγμα

Φρενολόγος-Φρενοβλαβής.[15]

 

●

Το τέλος μιας ιδεολογίας είναι η αρχή μιας άλλης: Εκεί

που τελειώνει η θρησκευτική αρχίζει η ψυχιατρική

αίρεση και εκεί που τελειώνει η δίωξη της μάγισσας

αρχίζει η δίωξη του τρελού.[16]

 

●

Το κυνήγι των μαγισσών διάρκεσε περισσότερο από 4

αιώνες. Το κυνήγι των ψυχικά ασθενών διαρκεί πάνω

από 3 αιώνες, και η δημοτικότητα του αυξάνεται

συνεχώς.[17]

 

 

ΨυχίατροςΟ θεσμικός ψυχίατρος είναι ένας γραφειοκράτης

υπάλληλος που αμείβεται για τις υπηρεσίες του από ένα

ιδιωτικό ή δημόσιο οργανισμό και όχι από το άτομο που

είναι ο φαινομενικός του πελάτης.[18]

 

●

Ο θεσμικός ψυχίατρος επιβάλλεται στον «ασθενή», ο

οποίος δεν τον πληρώνει, δεν θέλει να είναι «ασθενής»

και δεν είναι ελεύθερος να αρνηθεί την «βοήθεια» του.

[19]

 

●

Ο γιατρός που αποφασίζει να γίνει θεσμικός ψυχίατρος,

πρέπει να διαλέξει ανάμεσα στο να ανεβάσει

άλλους στην πυρά (ενεργώντας ως όργανο της

εξουσίας και στιγματίζοντας αθώους ανθρώπους ως

κακοποιούς) και στο να ανέβει ο ίδιος στην πυρά

(ενεργώντας ως σύμμαχος του διωκόμενου ψυχασθενή

και διακινδυνεύοντας να στιγματιστεί από τους

συναδέλφους του ως παρεκκλίνων και ανεύθυνος

γιατρός ή ακόμα και ως ψυχασθενής).[20]

 

●

O κυνηγός των μαγισσών ήταν ένα υποπροϊόν της

σταυροφορίας εναντίον της μαγείας. Και ο ψυχίατρος

είναι ένα υποπροϊόν του πολέμου εναντίον της ψυχικής

αρρώστιας.[21]

 

●

Μια βασική ομοιότητα μεταξύ μεθόδων των κυνηγών

των μαγισσών και των ψυχιάτρων, αφορά το γεγονός

ότι και οι δύο διαπράττουν μια απάνθρωπη απάτη σε

βάρος του θύματος, παίζοντας με βάση το «κορώνα

κερδίζω, γράμματα χάνεις».[22]

 

●

Η ανθρώπινη ελευθερία κινδυνεύει από μια διαβολική

συμμαχία κρατικής εξουσίας και ψυχιάτρων.[23]

 

●

Κάθε φορά που οι ψυχίατροι διατυπώνουν ένα

καινούργιο κανόνα ψυχικής υγείας δημιουργούν

μια νέα κατηγορία ψυχικά αρρώστων, όπως

ακριβώς κάθε φορά που οι νομοθέτες θεσπίζουν ένα

καινούργιο περιοριστικό νόμο δημιουργούν μια νέα

κατηγορία εγκληματιών.[24]

 

●

Αν οι ψυχίατροι επιθυμούν την προστασία και την

προαγωγή της ψυχικής υγείας των «αρρώστων», όπως

ισχυρίζονται, το μόνο που έχουν να κάνουν είναι να

ξεκλειδώσουν τις πόρτες των ψυχιατρείων, να

καταργήσουν τον εγκλεισμό και να

θεραπεύουν μονάχα εκείνους που επιθυμούν να

θεραπευτούν, όπως γίνεται και στα γενικά νοσοκομεία.

Κι αυτή ακριβώς τη θέση υπερασπίζομαι εδώ και

δεκαετίες.[25]

 

●

Η ζωή ορισμένων ανθρώπων είναι ένα κακόγουστο

αστείο, και κάποιοι άλλοι κάνουν κακόγουστα αστεία σε

βάρος τους. Οι πρώτοι είναι οι ψυχωσικοί, οι δεύτεροι

είναι οι ψυχίατροι.[26]

 

●

Όταν ο καταπιεστής συνειδητοποιεί πως δεν είναι παρά

μια γελοιογραφική απομίμηση του θεού, συχνά ζητάει τη

λήθη με την αυτοκτονία. Υποθέτω ότι μια τέτοια

τοποθέτηση του ζητήματος έχει κάποια αξία, εάν

ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι στις ΗΠΑ, οι ψυχίατροι

εμφανίζουν την υψηλότερη συχνότητα

αυτοκτονιών μεταξύ όλων των ιατρικών ειδικοτήτων.

[27]

●

 

Η φήμη πολλών επιφανών ψυχίατρων στηρίζεται στην

οικονομική και ιδεολογική επιβολή τους επί των

συναδέλφων τους και όχι στη θεραπευτική τους

ικανότητα. Διάσημοι ψυχίατροι (από τον Bleuler και τον

Freud ως τον Alexander, τον Menninger και τον Grinker)

μοιάζουν μάλλον με νονούς της μαφίας παρά με

εξέχοντες εκπροσώπους του ιατρικού επαγγέλματος:

Καθένας τους ελέγχει μια συγκεκριμένη περιοχή,

ελέγχει αυτούς που είναι υπό την προστασία του, οι

οποίοι τον «προστατεύουν» με οικονομικές και

ιδεολογικές συνεισφορές και με ασίγαστη εχθρότητα

και ετοιμότητα για πόλεμο εναντίον των άλλων

ψυχιατρικών νονών.[28]

Ψυχικά «Ασθενής»Ψυχικά «ασθενής» είναι κάποιος που δεν θέλει ή δεν

μπορεί να αναλάβει ένα καθιερωμένο κοινωνικό ρόλο.

Αυτό απαγορεύεται από τον πολιτισμό μας… Γι αυτό τον

φυλακίζουν: Πρώτα συμβολικά, κατατάσσοντάς τον

στους ψυχοπαθείς. Και μετά πραγματικά, οδηγώντας

τον στον ψυχίατρο για να υποβληθεί στη διαδικασία των

ψυχιατρικών ανακρίσεων και να τεθεί υπό ψυχιατρική

κράτηση.[29]

 

●

Η εισαγωγή του «ψυχικά ασθενή» στο ψυχιατρείο και η

έξοδος του από αυτό, είναι οι ακραίες στιγμές της

σύγχρονης ψευτο-επιστημονικής τελετουργίας. Ο

«ασθενής» μπαίνει στο ψυχιατρείο ως αιρετικός

και βγαίνει ως προσηλυτισμένος, ή δεν βγαίνει ποτέ.

[30]

 

●

 

Από τη στιγμή που ο ασθενής καθίσταται ψυχιατρικός

έγκλειστος, είναι ανίκανος να προβάλει αντίσταση στις

«θεραπευτικές» μεθόδους του γιατρού του, πολλές από

τις οποίες είναι αδύνατο να διακριθούν από τα

βασανιστήρια που χρησιμοποιούνταν εκτός του ιατρικού

πεδίου.[31]

 

●

 

▫ Εάν ο κατηγορούμενος για ψυχασθένεια ομολογεί την

αρρώστια του, φυλακίζεται στο ψυχιατρείο (συχνά

ισοβίως). Εάν την αρνείται, φυλακίζεται σε ψυχιατρείο

και υποβάλλεται σε θεραπεία παρά τη θέληση του με

όλα τα απαραίτητα μέσα, μέχρι να αποκτήσει

«επίγνωση της κατάστασης του».[32]

●

 

 Ο κατ’ ισχυρισμό (των άλλων) ψυχικά «ασθενής», 

Ματαίως επιμένει ότι δεν είναι άρρωστος: Η αδυναμία

του να «αναγνωρίζει» τι είναι, θεωρείται ως σύμπτωμα

της αρρώστιας του. Ματαίως, απορρίπτει την θεραπεία

και τον εγκλεισμό που του επιβάλουν, ως μορφές

βασανισμού και φυλάκισης: Η άρνηση του να υποταγεί

στην ψυχιατρική εξουσία, θεωρείται ως ένα ακόμη

σύμπτωμα της αρρώστιας του.[33]

 

●

 

Οι περισσότεροι από αυτούς που διαγνώστηκαν ως

σωματικά άρρωστοι, αισθάνονται άρρωστοι και

θεωρούν τον εαυτό τους άρρωστο. Ενώ οι περισσότεροι

από αυτούς που διαγνώστηκαν ως ψυχικά «άρρωστοι»,

δεν αισθάνονται άρρωστοι και δεν θεωρούν τον εαυτό

τους άρρωστο.[34]

 

●

 

Οι άνθρωποι, συχνά, αναζητούν ψυχιατρική βοήθεια

(από ψυχοθεραπεία μέχρι ψυχιατρικό εγκλεισμό) επειδή

αισθάνονται ότι θα προτιμούσαν να είναι πεθαμένοι.

Όταν η «θεραπεία» τους ολοκληρωθεί, συχνά, είναι

νεκροί, αλλά αυτό δεν τους πειράζει πια.[35]

Επικινδυνότητα Η επικινδυνότητα είναι μια ετικέτα που ο κατ’

ισχυρισμό ψυχικά «ασθενής» μοιράζεται με τον

εγκληματία και όχι με τον σωματικά άρρωστο.[36]

 

●

 

Οι θεσμικοί ψυχίατροι υποστηρίζουν ότι οι ψυχικά

«ασθενείς» ανήκουν στην κατηγορία των «σχεδόν-

εγκληματιών», επειδή «είναι επικίνδυνοι για τον εαυτό

τους και τους άλλους». Κι αυτό είναι αρκετό για να

δικαιολογήσει την ακούσια φυλάκιση τους και την όποια

κακομεταχείριση υφίστανται.[37]

 

●

Στην εποχή μας, η προσπάθεια συσκότισης των

διαφορών μεταξύ τρέλας και επικινδυνότητας, μεταξύ

ψυχιατρικού αδικήματος (ψυχική αρρώστια) και

επικινδυνότητας (ποινικό αδίκημα) έχει ως αποτέλεσμα

την αντικατάσταση του Χάρτη των Δικαιωμάτων από

τον Χάρτη της Θεραπείας.[38]

 

Ψυχιατρικό «Δίκαιο»Σε όλα τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, οι διαδικασίες

επιβολής του ποινικού νόμου είναι τυπικά

ιεροεξεταστικές. Στα μη-ολοκληρωτικά καθεστώτα, οι

διαδικασίες της επιβολής των νόμων σχετικά με την

ψυχική υγεία είναι, επίσης, τυπικά ιεροεξεταστικές.[39]

 

●

 

Ο αστυνομικός και ο δικαστής ελέγχονται από τους

ισχύοντες κανόνες Δικαίου, και μπορούν να επιβάλουν

τιμωρίες, μόνο εφόσον επιτρέπεται από το νόμο. Ενώ οι

νόμοι που διέπουν την ψυχική υγεία δεν υπόκεινται σε

τέτοιους περιορισμούς.[40]

 

●

 

Δικαίωμα στη θεραπεία: Το δικαίωμα θεσμικού

ψυχίατρου να βασανίζει το θύμα του, ονομάζοντας αυτό

που κάνει «θεραπεία». Το «δικαίωμα του ασθενούς σε

θεραπεία» είναι ευφημισμός για το «δικαίωμα του

ψυχιάτρου να θεραπεύει», ανεξάρτητα από το εάν αυτό

αρέσει ή όχι στον «ασθενή».[41]

Ψυχιατρική ΒίαΗ ψυχιατρική πρακτική είναι, πάνω από όλα, μια

τελετουργική κατήχηση στη θεωρία και την

πρακτική της ψυχιατρικής βίας. Οι καταστρεπτικές

συνέπειες αυτής της διαδικασίας για τον ασθενή είναι

εμφανείς. Αν και λιγότερο φανερές, οι συνέπειες της για

το γιατρό είναι συχνά εξίσου τραγικές.[42]

 

●

 

Η ψυχιατρική βία είναι βία εξουσιοδοτημένη που

ενσωματώνεται σε σημαντικούς κοινωνικούς θεσμούς

και επικυρώνεται από το νόμο και την παράδοση.[43]

 

●

 

Το κύριο πρόβλημα στην ψυχιατρική ήταν πάντα και

εξακολουθεί να είναι η βία:

Η υποθετική επαπειλούμενη βία του τρελού και

η πραγματική βία της κοινωνίας και των ψυχιάτρων

εναντίον του. Το αποτέλεσμα είναι η απανθρωποποίηση,

η καταπίεση και η δίωξη του πολίτη που στιγματίστηκε

ως «ψυχικά άρρωστος».[44]

Ψυχιατρικό ΛεξικόΟι γλώσσες της τρέλας και της ψυχιατρικής είναι δύο

γλώσσες νεκρές που προσπαθούν να αρνηθούν την

πλαστότητά τους: Ο τρελός με την απατηλή ρητορική

των «συμπτωμάτων» του και ο ψυχίατρος με την

απατηλή ρητορική των «διαγνώσεων» και των

«θεραπειών» του.[45]

 

●

 

Ακούσιος Εγκλεισμός ▫ Εάν ο εγκλεισμός

συνεπάγεται την απώλεια της ελευθερίας, τότε γιατί

γίνεται δεκτή η νομική υποκρισία ότι δήθεν πρόκειται

για μια «αστική διαδικασία»; Σε ποια άλλη αστική

διαδικασία, είναι δυνατόν να φυλακίζεται ισόβια, ο

διάδικος που χάνει;[46]

 

●

 

Ακούσιος Εγκλεισμός ▫ Ζούμε σε μια κοινωνία στην

όποια περισσότεροι άνθρωποι στερούνται της

ελευθερίας τους με ψυχιατρικό παρά με ποινικό

εγκλεισμό… Οι αμερικάνοι πολίτες που στερήθηκαν της

ελευθερίας τους για λόγους ψυχικών διαταραχών, είναι

υπερδιπλάσιοι εκείνων που την στερήθηκαν για

ποινικούς λόγους.[47]

 

●

 

Ηλεκτροσόκ ▫ Η ψυχιατρική ηλεκτροπληξία

(ηλεκτροσόκ) αποτελεί στην κυριολεξία έγκλημα σε

βάρος του δυστυχισμένου ατόμου που την υφίσταται, κι

αυτό όχι μόνο εξαιτίας της οδύνης που δοκιμάζει το

θύμα τη στιγμή του σοκ, αλλά κυρίως λόγω της

ανήκεστης βλάβης που προκαλεί.[48]

 

●

 

Επιλόχεια Κατάθλιψη: Τα επίχειρα του μήνα του

μέλιτος.[49]

 

●

 

Μανία – Κατάθλιψη ▫ Ο μανιακός συμπεριφέρεται σαν

τα πάντα στον κόσμο να έχουν το μέγιστο ενδιαφέρον

και σπουδαιότητα γι’ αυτόν. Ο καταθλιπτικός

συμπεριφέρεται σαν τίποτα να μην έχει σημασία. Ο

μανιακός προσπαθεί να καλύψει το γεγονός ότι έχει

βαρεθεί την ίδια του τη ζωή. Ο καταθλιπτικός, ότι τη

σιχαίνεται.[50]

 

●

 

Σχιζοφρένεια ▫ Εάν ο «ασθενής» παραπονιέται για τη

ζωή του με ιατρικές μεταφορικές διατυπώσεις, ο

ψυχίατρος λέει ότι υποφέρει από υστερία ή υποχονδρία. 

Ενώ, εάν παραπονιέται με θρησκευτικές μεταφορικές

διατυπώσεις, ο ψυχίατρος λέει ότι υποφέρει από

παράνοια ή σχιζοφρένεια.[51]

 

●

Σχιζοφρένεια ▫ Εάν εσύ μιλάς με τον Θεό,

προσεύχεσαι. Εάν ο Θεός μιλάει σε σένα, έχεις

σχιζοφρένεια. Εάν οι νεκροί μιλούν σε σένα, είσαι

πνευματιστής. Εάν ο Θεός μιλάει σε σένα, είσαι

σχιζοφρενής.[52]

 

●

 

Ψυχιατρική διάγνωση ▫ Στην καθημερινή ζωή, εάν ο

Τζον δεν καταλαβαίνει τί του λέει ο Σμιθ, ο Τζον

θεωρείται ηλίθιος. Στην ψυχιατρική, εάν ο Τζον είναι

ψυχίατρος και ο Σμιθ είναι ασθενής και εάν ο Τζον δεν

καταλαβαίνει τί του λέει ο Σμιθ, τότε ο Σμιθ θεωρείται

τρελός.[53]

 

●

Ψυχιατρική διάγνωση: Ψυχιατρική ληστεία.[54]

 

●

 

Ψυχιατρικός διαγνωστικός: Στιγματιστής ανθρώπων

με επίσημη άδεια.[55]

 

●

 

Ψυχιατρική θεωρία: Είναι ή μια επιβεβαίωση του

προφανούς που εκφράζεται με τεχνική ορολογία, ή η

ψευδής γενίκευση μιας προσωπικής συμπεριφοράς που

εκφράζεται ως νόμος της ψυχολογίας.[56]

 

●

 

Ψυχιατρική νοσολογία: Ένα λεξικό δυσφημιστικών

όρων, μεταμφιεσμένων σε διαγνώσεις.[57]

 

●

 

Ψυχιατρικό ιστορικό: Η μετονομασία της σπίλωσης

των μισητών και της εξύμνησης των προσφιλών

προσώπων σε «προϊόν αμερόληπτης ψυχιατρικο-

ιστορικής εξέτασης».[58]

 

●

 

Ψυχοθεραπεία: Η μετονομασία της ψυχιατρικής

αμηχανίας για τα προβλήματα της ζωής σε «θεραπεία».

 

●

 

Ψυχοπαθολογία: Η μετονομασία των προβλημάτων

της ζωής σε «ασθένειες».

 

●

 

Ψυχοσωματική ιατρική: Η «φιλοσοφία» σύμφωνα με

την οποία οι σωματικές ασθένειες είναι ψυχικές και οι

ψυχικές ασθένειες σωματικές. Αυτές οι ανοησίες

εξυπηρετούν τον διπλό στόχο του επαγγελματισμού:

Από τη μια, να εξυψώνουν τον ειδικό με τον ισχυρισμό

ότι τα πάντα είναι κάτι άλλο από αυτό που φαίνεται ότι

είναι. Και από την άλλη, να υποτιμούν τον ανίδεο,

προκαλώντας σύγχυση στην κοινή λογική.[59]

 

●

 

Ψυχιατρική «λογική»:  Εάν ένας άνθρωπος «υπερβεί

τα όρια του νόμου», θα τον συλλάβει η αστυνομία. Εάν

«υπερβεί τα όρια της πραγματικότητας», θα τον

συλλάβουν οι ψυχίατροι.[60]

 

●

 

Ψυχιατρική «λογική»: Εάν κάποιος κόψει το πέος του

με σκοπό να απαλλαγεί από τις ένοχες, την ντροπή και

το άγχος του, αυτό ονομάζεται «αυτοευνουχισμός» και

θεωρείται πως είναι ασθένεια. Εάν κάποιος του

καταστρέψει το μυαλό με ηλεκτρισμό ή με εγχείρηση,

με σκοπό να τον απαλλάξει από τις ενοχές, την ντροπή

και το άγχος του, αυτό ονομάζεται «ηλεκτροσόκ» και

«λοβοτομή», και θεωρούνται θεραπείες.[61]

ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ 

Σίγκμουντ Φρόιντ

Ο Freud μετέτρεψε τον λόγο σε δειγματοληπτικό υλικό

«προς ανάλυση», μέσω της ψευδούς τεχνικής του

ελεύθερου συνειρμού.

Μετέτρεψε τα όνειρα σε κοπριά –σε περιττώματα του

ψυχοδιανοητικού οργάνου– μέσα στα οποία ο αναλυτής,

ως τεχνικός εργαστηρίου, αναζητά το παθολογικό

περιεχόμενο του ασυνειδήτου του ασθενούς. Και τέλος,

Μετέτρεψε μυθικούς ήρωες, όπως ο Οιδίποδας, σε

«συμπλέγματα», για να χρησιμοποιούνται στο εξής ως

χαρακτηριστικά ονόματα των έμφυτων και ανίατων

ψυχικών νοσημάτων του ανθρώπινου γένους. Εν

συντομία,

Ιατρικοποίησε και, επομένως, απανθρωποποίησε, τη

γλώσσα, την ιστορία και ολόκληρη την ανθρώπινη

ύπαρξη.[62]

 

●

 

Ο Freud χαρακτήρισε σωστά την ψυχανάλυση, άλλα την

ταξινόμησε σε λάθος κατηγορία: Την περιέγραψε ως ένα

είδος συμβολαίου και συζήτησης, αλλά την κατέταξε ως

ένα είδος θεραπείας.[63]

 

●

 

Ο Freud υποστήριζε ακούραστα δύο αντιφατικούς

ισχυρισμούς:

Ο ένας, ότι για να εξασκήσει κανείς την ψυχανάλυση

δεν χρειάζεται να είναι γιατρός ή ψυχίατρος. Ο άλλος,

ότι οι νευρώσεις (και οι διαστροφές, ψυχώσεις, κλπ.)

είναι ασθένειες. Νομίζω ότι ο λόγος ήταν απλός.

Από τη μία, ήθελε να αποκτήσει το γόητρο και την

προστασία της ιατρικής για το θρησκευτικό κίνημα

το οποίο δημιουργούσε και το οποίο ήθελε να

κυβερνά, από το γραφείο του στην οδό Berggasse όσο

ζούσε και από τον τάφο όταν πέθανε. Από την άλλη,

ήξερε (και αντιλαμβανόταν ότι και οι άλλοι το ήξεραν)

ότι η συζήτηση δεν είναι μορφή ιατρικής θεραπευτικής

αγωγής.[64]

●

 

Ο Freud ήταν ένας παθιασμένος άνθρωπος. Αλλά, αντί

να χρησιμοποιεί το πάθος του για να συμπάσχει με τον

ασθενή, το χρησιμοποιούσε για την υπεράσπιση τού

δικού του «σκοπού» και της θρησκείας του, της

ψυχανάλυσης.[65]

 

●

Ο Freud ήταν περισσότερο ειδήμων στο να χρησιμοποιεί

την ψυχανάλυση για να εξουδετερώνει τους αντιπάλους

του παρά για να βοηθά τους ασθενείς του.[66]

ΨυχανάλυσηΗ ψυχανάλυση είναι το σήμα κατατεθέν ενός

συγκεκριμένου είδους διαλογικής συζήτησης, όπως η

Coca-Cola είναι σήμα κατατεθέν ενός ορισμένου

ποτού… Η «ψυχανάλυση» είναι, επίσης, το όνομα μιας

συλλογής εικασιών αναφορικά με τη ζωή και τις

ανθρώπινες σχέσεις, το όποιο έχει λανσαριστεί από τον

δημιουργό αυτού του εμπορικού ονόματος.[67]

●

Ο όρος «ψυχανάλυση» είναι από μόνος του μια

μεταφορά που φιλολογικοποιήθηκε με στρατηγικό

τρόπο, επινοήθηκε και αναπτύχθηκε με τρόπο ώστε η

«ψυχή» να μοιάζει με το αίμα ή τα ουρά και σαν να

μπορούσε να αναλυθεί όπως αυτά…[68]

●

Η  ψυχανάλυση λειτουργεί ως θρησκεία μεταμφιεσμένη

σε επιστήμη και μέθοδο θεραπείας. Όπως ο Αβραάμ

έλαβε τους Νόμους του Θεού από τον Ιεχωβά, με τον

οποίο ισχυριζόταν ότι έχει ιδιαίτερες σχέσεις, έτσι και ο

Freud έλαβε τους Νόμους της Ψυχολογίας από το

Ασυνείδητο,  με το οποίο ισχυριζόταν ότι έχει ιδιαίτερες

σχέσεις.[69]

●

Η ψυχανάλυση είναι μια καινούρια εκδοχή του

Ιουδαϊσμού. Ο ορθόδοξος Εβραίος πιστεύει ότι οι

Εβραίοι είναι ο Περιούσιος Λαός, ανώτερος όλων των

άλλων. Ο ορθόδοξος ψυχαναλυτής και ο

ψυχαναλυόμενος πιστεύουν ότι οι αναλυτές και όσοι

έχουν ψυχαναλυθεί είναι οι Υγιείς Άνθρωποι, ανώτεροι

όλων των άλλων.[70]

Ψυχαναλυτικό Λεξικό

 

Αμφισβητίας: Αυτός που αρνείται τη θεϊκότητά του

Freud. Το αντίθετο του ορθόδοξου.[71]

 

●

 

Αντίσταση: Η απροθυμία του ασθενούς να συνεχίσει να

πληρώνει τον αναλυτή του, για υπηρεσίες οι όποιες δεν

έχουν αξία γι’αυτόν.[72]

 

●

 

Αντίσταση: Ο όρος που χρησιμοποιεί ο ψυχαναλυτής

για να δείξει την αποδοκιμασία του στον ασθενή ο

οποίος μιλά γι’ αυτά που ο ίδιος θέλει να μιλήσει και όχι

γι’ αυτά που θέλει ο αναλυτής.[73]

 

●

 

Ασυνείδητο: Η «περιοχή» της ψυχαναλυτικής Μαφίας.

[74]

 

●

 

Διεργασία: Στην ψυχαναλυτική γλώσσα, «διεργασία»

είναι η επανεξέταση και αναβίωση των οδυνηρών

εμπειριών και αναμνήσεων του παρελθόντος, με σκοπό

να απαλειφθούν οι εναπομένουσες επιδράσεις τους.

Ένας από τους βασικούς κινδύνους της ψυχανάλυσης

(και άλλων μορφών εντατικής ψυχοθεραπείας) έγκειται

στο ότι η «διεργασία» μπορεί να γίνει «επανεργασία».

Δηλαδή, αντί ο ασθενής να απαλλαγεί από τις οδυνηρές

αναμνήσεις, του γίνεται εμμονή το αναμάσημά τους και

η επαναδημιουργία τους στην τωρινή του ζωή.[75]

 

●

 

Ελεύθερος συνειρμός: Όρος που χρησιμοποιεί ο

ψυχαναλυτής για να δείξει την επιδοκιμασία του στον

αναλυόμενο ο οποίος μιλάει γι’ αυτά που θέλει ο

αναλυτής. Το αντίθετο της αντίστασης.[76]

 

●

 

Ελεύθερος συνειρμός. Η εξομολόγηση είναι σε σχέση

με τον ελεύθερο συνειρμό ό,τι είναι η άφεση αμαρτιών

σε σχέση με την ερμηνεία, ο αγιασμός σε σχέση με τον

καπνό, το προπατορικό αμάρτημα σε σχέση με το

οιδιπόδειο σύμπλεγμα, η ψυχή σε σχέση με την

ψυχοδιανοητική μας κατάσταση, ο παπάς σε σχέση με

τον ψυχαναλυτή, το Βατικανό σε σχέση με την

Ψυχαναλυτική Εταιρεία της Βιέννης, και ο Ιησούς σε

σχέση με τον Freud.[77]

 

●

 

Ερμηνεία. Ο αναλυτής, όταν ερμηνεύει τον Leonardo

da Vinci, υποστηρίζει ότι «στην πραγματικότητα» δεν

ζωγράφιζε πίνακες αλλά πασάλειβε κόπρανα. Όμως,

όταν ερμηνεύει τον Oscar Wilde, δεν υποστηρίζει ότι

«στην πραγματικότητα» ήταν ετεροφυλόφιλος.[78]

 

●

 

Θεωρία της λίμπιντο: Η λιτανεία της Φροϋδικής

λειτουργίας.[79]

 

●

 

Μεταβίβαση. Η έννοια της μεταβίβασης αναφέρεται,

εν μέρει, σε μια ορισμένη αντίληψη για τη σχέση

αναλυτή και αναλυόμενου, η οποία προστατεύει τον ένα

ή και τους δυο, από το δέλεαρ του σεξουαλικού

πειρασμού. Τυπικά, αυτός είναι ο τρόπος με τον όποιο η

μεταβίβαση λειτουργεί ως άμυνα,[80]

 

●

 

Ναρκισσιστής: Ψυχαναλυτικός όρος για το άτομο που

αγαπά τον εαυτό του περισσότερο από ό,τι τον αναλυτή

του. Θεωρείται ως εκδήλωση μιας σοβαρής ψυχικής

αρρώστιας, που η επιτυχής θεραπεία της εξαρτάται από

το αν ο ασθενής θα μάθει να αγαπά τον ψυχαναλυτή του

περισσότερο από όσο αγαπά τον εαυτό του.[81]

 

●

 

Νεύρωση. Ο Freud είχε πει ότι η θρησκεία είναι

νεύρωση. Θα ήταν ακριβέστερο να πούμε ότι η νεύρωση

είναι θρησκεία.[82]

 

●

 

Ορθόδοξος: Αυτός που αναγνωρίζει τη θεϊκότητα του

Freud. Έχοντας διακριθεί στη μάχη εναντίον των

αμφισβητιών, είναι υποψήφιος για μια θέση επισκόπου

σε ένα από τα εκπαιδευτικά ψυχαναλυτικά ινστιτούτα.

[83]

 

●

Υστερία: Ο Freud αναγνώρισε ότι η ψυχαναλυτική

περιγραφή της υστερίας δεν είναι παρά μια

σημασιολογική διασκευή της δαιμονολογικής

περιγραφής της. «Όλη η αρχική θεωρία μου για την

υστερία ήταν πασίγνωστη και δημοσιεύτηκε

εκατοντάδες φορές, πριν από μερικούς αιώνες; θυμάσαι

πως πάντα έλεγα ότι η μεσαιωνική θεωρία της

δαιμονοκατοχής που υποστηρίζονταν από τα

εκκλησιαστικά δικαστήρια, ήταν ταυτόσημη με την

δική μας θεωρία που αφορούσε το ξένο σώμα και την

διάσπαση της συνείδησης;»[84]

 

●

Υστερικός: Ο Freud υποστήριζε ότι ο υστερικός

«υποφέρει από αναμνήσεις». Αυτό δεν είναι αλήθεια. Ο

υστερικός υποφέρει από την ανικανότητα ή την άρνηση

του (με λίγα λόγια, την αποτυχία του), να αντιμετωπίσει

τις αναμνήσεις του. Πώς αλλιώς θα μπορούσε να τον

βοηθήσει ο ψυχαναλυτής;[85]

 

●

 

Ψυχαναλυτική Θεωρία: το τραγούδι των Φροϋδικών

βαρκάρηδων.[86]

 

●

 

Ψυχοθεραπεία: Η μετονομασία της ψυχιατρικής

αμηχανίας για τα προβλήματα της ζωής σε «θεραπεία».

 

●

 

Ψυχαναλυτής: Ο άνθρωπος που δεν

έχει χιούμορ γίνεται κακός ασθενής. Ο θεραπευτής που

δεν έχει χιούμορ γίνεται απαίσιος αναλυτής.[87]

 

●

 

Ψυχαναλυτής: Φυλαχτείτε από τον ψυχαναλυτή που

αναλύει τα αστεία αντί να γελά με αυτά.[88]

 

●

 

Ψυχαναλυτής: Ο σατιριστής γελοιοποιεί την τρέλα,

άλλα τη σέβεται, γελάει για να μην κλάψει. Ο

ψυχαναλυτής κάνει διάγνωση της τρέλας και την

υποβιβάζει – κλαίει για να μη γελάσει. Εν ολίγοις, ο

σατιριστής «απεχθάνεται» αυτούς που σατιρίζει, άλλα

τους αντιμετωπίζει ως ίσους, ενώ ο ψυχαναλυτής

«αγαπάει» αυτούς που αναλύει, άλλα τους

αντιμετωπίζει ως κατώτερους.[89]

●

 

Ψυχαναλυτικές συναντήσεις: Οι θρησκευτικές

τελετές εξιλέωσης (Γιόμ Κιπούρ)[90] των κοσμικών

πιστών της «επιστήμης». Αντί να κάνουν προσφορές

στο Θεό στα Εβραϊκά απαριθμώντας τις αμαρτίες τους,

κάνουν προσφορές ο ένας στον άλλο στη διάλεκτο της

ψυχανάλυσης, απαριθμώντας τους παραλογισμούς των

γονιών τους.[91]

 

●

 

Ψυχαναλυτικό Τελετουργικό: Ο ιερέας βάζει τον

μετανοούντα να γονατίσει. Ο ψυχαναλυτής βάζει τον

ασθενή να ξαπλώσει. Και στις δυο περιπτώσεις, η

φυσική διάταξη της συνάντησης συμβολίζει το κυρίαρχο

θέμα της συναλλαγής μεταξύ αυτών που συμμετέχουν:

Ο ιερέας θέλει να κάνει τον μετανοούντα να νιώσει

ταπεινωμένος, ο ψυχαναλυτής θέλει να κάνει τον

ασθενή να νιώσει ανίσχυρος.[92]

 

●

 

Ψυχαναλυτικό Ινστιτούτο: Μια σχολή όπου το

διδακτικό προσωπικό αποτελείται από γέρους ή

μεσήλικες, άντρες και γυναίκες, οι οποίοι ονομάζονται

ψυχαναλυτές. Αυτοί συστηματικά εξευτελίζουν και

βρεφοποιούν τους μαθητές, οι οποίοι είναι ψυχίατροι

σχεδόν μεσήλικες. Οι μαθητές υπομένουν πρόθυμα αυτή

την τελετή εξευτελισμού με την προσδοκία (που, συχνά,

δεν εκπληρώνεται) ότι, όταν θα τους έχουν στερήσει

τελείως κάθε προσωπική κρίση και την ικανότητα για

τέτοια κρίση, θα μπορούν να επιβάλλουν μια παρόμοια

μεταχείριση σε άλλους, να την ονομάζουν ψυχανάλυση

και να πληρώνονται ακριβά γι’ αυτή.[93]

 

 

ΔΙΑΦΟΡΑΓιατρός

Μέσω της υπαλληλικής σχέσης, ο σύγχρονος

γιατρός χάνει την ταυτότητα του ως σεμνός και

ανεξάρτητος θεραπευτής που αμφισβητεί το δόγμα της

κατεστημένης κοινωνικής εξουσίας και μετατρέπεται

σε δουλοπρεπή υπηρέτη του κράτους.  Έτσι, μέσα

από μια πορεία 4 περίπου αιώνων, ο γιατρός αποποιείται

την Ιπποκράτεια εντολή να είναι υπηρέτης του

πάσχοντος ατόμου και αναλαμβάνει το ρόλο του

πολιτικού υπηρέτη που προστατεύει την υγεία της

γραφειοκρατικής εξουσίας.[94]

 

Ιατρική

Εάν εκτιμούμε την ιατρική θεραπεία και δεν θέλουμε να

τη μπερδεύουμε με την ιατρική καταπίεση, τότε πρέπει

να αφήσουμε κάθε άνθρωπο ελεύθερο να ανακαλύψει

την ιατρική του σωτηρία και να υψώσουμε ένα

αδιαπέραστο τείχος ανάμεσα στην Ιατρική και το

Κράτος.[95]

 

Εξουσία

Οι γιατροί, όπως και οι πολιτικοί ηγέτες, κατέχουν ένα

μέτρο πραγματικής κοινωνικής εξουσίας. Η εξουσία

είναι εξουσία. Δεν έχει σημασία ποιός την ασκεί: Ο

Πάπας, ο πρίγκιπας, ο πολιτικός ή ο γιατρός. Καθένας

τους μπορεί να καταπιέζει, να διώκει και να σκοτώνει

εκείνους που υπόκεινται στην εξουσία του.[96]

 

●

 

Η εξέγερση ενάντια στην εξουσία ήταν και

παραμένει το αληθινό αμάρτημα, το κλασσικό έγκλημα

της ατομικής προσωπικότητας.[97]

 

●

Σε κάθε εξουσιαστικό κοινωνικό σχηματισμό, ο καθένας

πρέπει να είναι κάτι. Μόνο ένα πράγμα δεν επιτρέπεται

να είναι: Αταξινόμητος.[98]

 

ΚαταπίεσηΟι άνθρωποι καταπιέζονται με δύο θεμελιώδεις

τρόπους: σωματικά και συμβολικά. Σωματικά, με τη

φυλακή, τα ψυχιατρεία, κλπ. Και συμβολικά, με τα

επαγγέλματα, τους κοινωνικούς ρόλους, κλπ. Ο

συμβολικός κοινωνικός καταναγκασμός είναι ο πιο

συνηθισμένος στην καθημερινή πορεία των κοινωνικών

πραγμάτων. Όταν ο συμβολικός κοινωνικός

καταναγκασμός αποτυγχάνει ή αποδεικνύεται

ανεπαρκής, καλείται σε βοήθεια ο σωματικός

κοινωνικός καταναγκασμός.[99]

 

Ομοφυλοφιλία

Η ομοφυλοφιλική συμπεριφορά, όπως η ετεροφυλοφιλική

και η αυτο-ερωτική, συναντιέται στους ανώτερους

πιθήκους και τους ανθρώπους που βιώνουν την ύπαρξή

τους σε ένα ευρύ φάσμα πολιτιστικών συνθηκών.[100]

 

●

Η ψυχιατρική άποψη για την ομοφυλοφιλία δεν αποτελεί

επιστημονική πρόταση αλλά ιατρική προκατάληψη.[101]

 

●

Η ψυχιατρική άποψη για την ομοφυλοφιλία δεν είναι

τίποτε άλλο από ένα προσεκτική μεταμφίεση της

θρησκευτικής άποψης για την ομοφυλοφιλία, η οποία

εκτοπίστηκε. Και οι προσπάθειες για την ιατρική

«θεραπεία» αυτής της συμπεριφοράς, δεν είναι παρά

προσεκτικά μεταμφιεσμένες μέθοδοι για την καταστολή

της.[102]

 

KARL KRAUS  (1874-1936)Αφορισμοί για την ψυχανάλυση και την

ψυχιατρική

 

Βιογραφικά στοιχείαΚαρλ Κράους (Karl Kraus), 1874-1936. Αυστριακός

συγγραφέας, από τους σημαντικότερους στη

γερμανόφωνη λογοτεχνία που αναδύθηκε στα τέλη του

19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα (Γκεόρκ, Ρίλκε, Μαν,

Χοφμανσταλ, κ.α.). Σατιριστής, δοκιμιογράφος,

δραματουργός και ποιητής. Έγραψε σάτιρες, θεατρικά

έργα, κριτικές, δοκίμια, αφορισμούς και ποιήματα

(λυρικά και σατιρικά).

Ήταν έξοχος τεχνίτης των αφορισμών και θεωρείται

ένας από τους πιο σημαντικούς γερμανόφωνους

σατιριστές του 20ου αιώνα. Είναι ιδιαίτερα γνωστός για

την πνευματώδη κριτική του στον τύπο, τη Γερμανική

κουλτούρα, την Αυστριακή πολιτική, την ψυχιατρική,

την ψυχολογία και την ψυχανάλυση.

1874: Γεννήθηκε στο Gitschin της Βοημίας, το

σημερινό Jicin της Τσεχίας. Ήταν γόνος πλούσιας

εβραϊκής οικογένειας.

1877: Η οικογένειά του μετακομίζει στη Βιέννη.

1892: Γράφεται στη νομική σχολή του Πανεπιστημίου

της Βιέννης και αρχίζει να δημοσιεύει κείμενά του στο

περιοδικόWiener Literaturzeitung.

1894: Αλλάζει αντικείμενο σπουδών. Προσανατολίζεται

στη φιλοσοφία και τη Γερμανική φιλολογία.

1896: Εγκαταλείπει το πανεπιστήμιο χωρίς να πάρει

πτυχίο.

1896: Αρχίζει να δουλεύει ως ηθοποιός, διευθυντής

σκηνής και ερμηνευτής, σε συνεργασία με την

ομάδα Jung Wien(Young Vienna).

1897: Δημοσιεύει τη δηκτική σάτιρα Κατεδαφισμένη

Λογοτεχνία (Die demolierte Literatu). Αναλαμβάνει

ανταποκριτής στη Βιέννη της εφημερίδας Breslauer

Zeitung.

1898: Ως ασυμβίβαστος υπέρμαχος της αφομοίωσης

των Εβραίων, έρχεται σε σύγκρουση με τον

σιωνιστή Theodor Herzl, με την πολεμική του Ένα

Στέμμα για τη Σιών (1898).

1899: Αποκηρύττει τον Ιουδαϊσμό.

1899: Κυκλοφορεί το περιοδικό Ο Πυρσός (Die Fackel),

το οποίο συνέχισε να εκδίδει, να διευθύνει και να γράφει

μέχρι το θάνατό του (1936).

1911: Ασπάζεται τον καθολικισμό (και τον εγκαταλείπει

το 1923).

1913: Συνδέεται με την βαρόνη Sidonie Nadherny von

Borutin (1885-1950). Η σχέση τους συνεχίζεται μέχρι το

θάνατό του. Δεν παντρεύτηκε ποτέ.

1936: Πεθαίνει στη Βιέννη.

 

Το Έργο του

• Η πλήρης γερμανική έκδοση των έργων του

καλύπτει 14 τόμους (K. Kraus: Werke, Επιμ. H. Fischer,

14 τόμοι, Munich, Kosel Verlag, 1952-1963).

• Η πλήρης έκδοση του περιοδικού Die Fackel (Ο

Πυρσός) που εξέδιδε μόνος του επί 37 χρόνια (1899-

1936), καταλαμβάνει 37 τόμους.

• Έργο της ζωής του ήταν το περιοδικό Die Fackel (Ο

Πυρσός), στο οποίο δημοσιεύτηκε, σχεδόν αποκλειστικά,

το έργο του Kraus. Μέσα σε 37 χρόνια, (1899-1936),

βγήκαν συνολικά 922 τεύχη, τα περιλαμβάνουν 22.500

σελίδες, με 6.000.000 λέξεις. Η Αυστριακή Ακαδημία

Επιστημών καταχώρησε όλο αυτό το τεράστιο έργο στο

Διαδίκτυο (http://corpus1.aac.ac.at/fackel).

• Από τις σελίδες του Die Fackel, ο Kraus ασκούσε

κριτική στην υποκρισία, την ψυχανάλυση, τη διαφθορά

της αυτοκρατορίας των Αψβούργων, τον εθνικισμό του

παν-γερμανικού κινήματος, τις οικονομικές πολιτικές

της ελεύθερης αγοράς και άλλα. Στόχος του ήταν η

διαφθορά, οι δημοσιογράφοι και η αχρεία συμπεριφορά.

Ο Kraus διασφάλισε την πλήρη ανεξαρτησία του

περιοδικού, χρηματοδοτώντας το ο ίδιος.

• Παράλληλα με τη συγγραφική του δραστηριότητα, ο

Kraus οργάνωσε πολυάριθμες δημόσιες εκδηλώσεις που

είχαν με μεγάλη απήχηση: Μεταξύ 1892 και 1936,

έδωσε περίπου 700 παραστάσεις με αναγνώσεις από

έργα μεγάλων συγγραφέων και εκτέλεσε οπερέτες

του Offenbach, στις οποίες ο ίδιος τραγουδούσε όλους

τους ρόλους με συνοδεία πιάνου.

• Κορυφαίο αριστούργημα του Kraus θεωρείται το Οι

Τελευταίες Ημέρες της Ανθρωπότητας (Die letzten Tage

der Menschheit), ένα τεράστιο σατιρικό θεατρικό έργο

για τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, το οποίο συνδυάζει

διαλόγους και επίκαιρα ντοκουμέντα, με μια

αποκαλυπτική φαντασία.

• Τελευταίο έργο του Kraus ήταν Η Τρίτη Βαλπούργεια

Νύχτα (Die Dritte Walpurgisnacht), μια αντιναζιστική

πολεμική, την οποία απέφυγε να εκδώσει όσο ζούσε,

εξαιτίας του φόβου για τις αντιδράσεις των Ναζί, που

είχαν ήδη καταλάβει την εξουσία στη Γερμανία το 1933.

Εκτεταμένα αποσπάσματά της δημοσιεύτηκαν στην

απολογία του για τη σιωπή του κατά την άνοδο του

Χίτλερ στην εξουσία, με τίτλο Γιατί δεν Εκδίδεται

το Fackel (Warum die Fackel nicht erscheint), μια

έκδοση του περιοδικού του με 315 σελίδες.

 Εργογραφία

Πλήρης γερμανική έκδοση των έργων του: 14 τόμοι.

Πλήρης έκδοση του περιοδικού Die Fackel (Ο Πυρσός):

37 τόμοι.

Κυριότερα έργα του:

1898: Ένα στέμμα για τη Σιών

1899: Η κατεδαφισμένη λογοτεχνία

1908: Ηθική και Εγκληματικότητα

1909: Ρήσεις και Αντιρρήσεις

1910: Ο Χάινε και οι συνέπειες

1910: Το Σινικό Τείχος

1912: Για τον εαυτό μου και τον Κόσμο

1913: Ο Νεστρόι και οι Μεταγενέστεροι

1916: Έμμετροι Λόγοι Ι

1917: Έμμετροι Λόγοι II

1918: Έμμετροι Λόγοι III

1918: Νύχτες

1919: Παγκόσμιο Δικαστήριο, 2 τόμοι.

1919: Έμμετροι Λόγοι IV

1919: Μπαλάντα του Παπαγάλου

1919: Πέτερ Άλτενμπεργκ

1920: Έμμετροι Λόγοι V

1920: Επιλογή Ποιημάτων

1921: Λογοτεχνία ή Θα δούμε τι θα γίνει

1922: Έμμετροι Λόγοι VI

1922: Η συντέλεια του κόσμου δια της μαύρης μαγείας

1922: Οι Τελευταίες Ημέρες της Ανθρωπότητας,

1923: Έμμετροι Λόγοι VII

1923: Νεφελοκοκκυγία

1923: Ονειροπόλημα

1924: Θέατρο ονείρου

1925: Έμμετροι Λόγοι VIII

1927: Επιγράμματα

1928: Οι ακατανίκητοι

1929: Λογοτεχνία και Ψεύδος

1930: Έμμετροι Λόγοι IX

1931: Επίκαιρες Στροφές

1933: Άντολφ Λόος, Επιτάφιος

1933: Σονέτα του Σαίξπηρ

1935: Η Γλώσσα (εκδόθηκε το 1937)

1935: Η Τρίτη Βαλπούργεια Νύχτα (εκδόθηκε το 1952)

 

Εκδόθηκαν στη Ελληνική

Karl Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις (Αθήνα, Οπερα,

1992)

 

Αφορισμοί του Karl Kraus

Δεν έκανα τίποτα παραπάνω από το να δείξω ότι

υπάρχει μια διάκριση ανάμεσα σε μια λήκυθο και σε ένα

δοχείο νυκτός. Αυτή η διάκριση είναι που παρέχει στην

κουλτούρα χώρο για να αναπτυχθεί.

Όσοι αδυνατούν να κάνουν αυτή τη διάκριση,

χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Σε εκείνους που

χρησιμοποιούν τη λήκυθο ως δοχείο νυκτός και σε

εκείνους που χρησιμοποιούν το δοχείο νυκτός ως

λήκυθο.

Karl Kraus

Ψυχανάλυση

Η ψυχανάλυση είναι μια πράξη εκδίκησης, διαμέσου

της οποίας η κατωτερότητα του αναλυτή

μεταμορφώνεται σε ανωτερότητα. Ο αναλυόμενος

τείνει να θεωρεί τον εαυτό του κατώτερο από τον

γιατρό. Γι’ αυτό το λόγο σήμερα, οποιοσδήποτε ηλίθιος

θέλει να θεραπεύει κάθε ιδιοφυΐα.[103]

●

Ψυχανάλυση είναι η αρρώστια των χειραφετημένων

Εβραίων.[104]

\

●

Ψυχανάλυση είναι η ψυχοπάθεια εκείνη που νομίζει ότι

θεραπεύει.[105]

●

Πριν από τον Freud, οι γιατροί προειδοποιούσαν ότι η

θεραπεία θα μπορούσε ίσως να αποβεί χειρότερη από

την αρρώστια. Σήμερα, θα πρέπει να προειδοποιούν ότι

υπάρχει μια θεραπεία που είναι αρρώστια, και

ονομάζεται ψυχανάλυση.[106]

●

Σκουπίζεις έξω από το κατώφλι της συνείδησης του

άλλου, μόνο όταν το δικό σου σπίτι είναι βρόμικο.[107]

●

Μας προειδοποιούν ότι η ψυχανάλυση έχει καταστεί

απειλή. Ανοησίες. Ήταν απειλή από τη στιγμή της

γέννησής της.[108]

●

Η ψυχανάλυση είναι μια μέθοδος που μετατρέπει έναν

ανίδεο σε «ειδικό», και όχι έναν ασθενή σε υγιή.[109]

●

Η ψυχολογία (ψυχανάλυση) είναι η ισχυρότερη θρησκεία:

μετατρέπει την αμφιβολία σε μακαριότητα. Και, καθώς

η αδυναμία εκτρέφει την υπεροψία και όχι την

ταπεινοφροσύνη, αυτό το νέο δόγμα απολαμβάνει

μεγάλη εγκόσμια επιτυχία και κυριαρχεί πάνω σε όλες

τις άλλες δοξασίες και θρησκείες.[110]

 

 

Ψυχαναλυτές

Ο θεός έκανε τον άνθρωπο από τη λάσπη. Ο

ψυχαναλυτής τον ξαναγυρίζει στη λάσπη.[111]

 

●

Ψυχανάλυση είναι το επάγγελμα των άσεμνων και

λάγνων ψυχαναλυτών που εξηγούν τα πάντα στον

κόσμο, εκτός από το τί κάνουν οι ίδιοι για να

καταπιέσουν τη σεξουαλικότητα.[112]

 

●

Εάν η ανθρωπότητα, με όλα τα μειονεκτήματά της,

είναι ένας οργανισμός, τότε οι ψυχαναλυτές είναι τα

περιττώματα της. Η ψυχανάλυση είναι ένα επάγγελμα,

στον τίτλο του οποίου οι λέξεις «ψυχή» (psyche) και

«πρωκτός» (anus) είναι ενωμένες.

 

●

Ψυχολόγοι (ψυχαναλυτές): Αποκαλύπτουν το

επουσιώδες, καταχρώνται το σημαντικό.[113]

 

●

Πολλοί άνθρωποι είναι άρρωστοι. Αλλά μόνο οι

ψυχαναλυτές θεωρούν πως αυτό είναι κάτι για το οποίο

πρέπει κανείς να είναι περήφανος.[114]

●

Οι ψυχαναλυτές βάζουν χέρι στα όνειρά μας σα να

πρόκειται για τις τσέπες μας.[115]

●

Ο κίνδυνος που εγκυμονεί η ψυχανάλυση έγκειται στο

ότι διάφοροι άνθρωποι που δεν έχουν ένα ικανοποιητικό

επάγγελμα και μια ύπαρξη με νόημα, καθώς και

διάφοροι μισο-θεραπευμένοι νευρωτικοί, ξαφνικά

ανακαλύπτουν ένα υψηλό λειτούργημα στη ζωή και

αποφασίζουν να γίνουν ψυχαναλυτές: Συνειδητοποιούν

ότι η αποστολή τους είναι να κάνουν την ανθρωπότητα

ευτυχισμένη μέσω της ψυχανάλυσης.

Ψυχαναλυόμενοι

 

Παιδόμορφες προσωπικότητες, που ξέχασαν να

προσεύχονται αλλά έμαθαν να ανακρίνονται εντατικά

από ψυχαναλυτές, στο τέλος, μαθαίνουν να

προσεύχονται και πάλι: Απάλλαξέ μας από την ανάλυση.

[116]

●

Ψυχαναλυτής προς αναλυόμενο: Αποχαιρετιστήρια

παρατήρηση του αναλυτή στο τέλος μιας μακροχρόνιας

ψυχαναλυτικής θεραπείας: «Δεν μπορείς να θεραπευτείς

γιατί είσαι άρρωστος».[117]

●

Ψυχαναλυτής προς αναλυόμενο: «Η επιτυχία της

δουλειάς μας για την κατανίκηση του μαζοχισμού σου,

είναι φανερή. Πιστεύω ότι το τωρινό πρόβλημα σου θα

έπρεπε να αποδοθεί στην άμβλυνση των αντιστάσεών

σου και θα ξαναρχίσουμε την αναλυτική εργασία».

Πάντα ήξερα τί ήταν η ψυχανάλυση, τουλάχιστον στην

εφαρμοσμένη πρακτική: Ένας εβραϊκός

κομπογιαννιτισμός για την ψυχή. Τώρα ξέρω και ποια

είναι η αξία της.[118]

Ψυχαναλυτική Γλώσσα

 

Ασυνείδητο: Οι Εβραίοι ελέγχουν τον τύπο και την

αγορά. Τώρα, ελέγχουν και το ασυνείδητο.[119]

●

Ασυνείδητο:  Το ασυνείδητό μου γνωρίζει περισσότερα

για τη συνείδηση των ψυχολόγων από όσα γνωρίζει η

συνείδηση των ψυχολόγων για το ασυνείδητό μου.[120]

●

Ασυνείδητο: Η ερμηνεία του ασυνείδητου είναι μια

ωραία άσκηση για το ενσυνείδητο. Όμως, σε αυτή την

άσκηση, το ασυνείδητο καταφέρνει πάντα να μπερδεύει

το ενσυνείδητο.[121]

●

Αντίσταση: Γιατί δεν μπορεί ο ασθενής να κατευθύνει

τις παρορμητικές του ενέργειες κατά του αναλυτή,

αφού ο αναλυτής στρέφει τις συνειδητές του ενέργειες

κατά του ασθενή;

●

Υστερία: Ο αισθησιασμός δεν θυμάται τίποτε από όσα

έκανε. Η υστερία θυμάται όλα όσα δεν έκανε.[122]

●

Υστερία: Το γάλα της μητρότητας που πήγε χαμένο.

[123]

●

Υστερία: Στα χρόνια του Μεσαίωνα η ανθρωπότητα

είχε καταντήσει υστερική, επειδή δεν είχε απωθήσει

σωστά τις σεξουαλικές εμπειρίες της ελληνικής

εφηβείας της.[124]

●

Φετιχιστής: Η τραγικότερη μοίρα στον κόσμο θα

πρέπει να είναι αυτή του φετιχιστή που αγωνίζεται να

πάρει μόνο το παπούτσι μιας γυναίκας, αλλά παίρνει

ολόκληρη τη γυναίκα.[125]

●

Ψυχοπαθολογία: Αν δεν υπάρχει τίποτα το κακό σε

έναν άνθρωπο, ο καλύτερος τρόπος, για να τον

θεραπεύσεις είναι να του εξηγήσεις από ποια αρρώστια

υποφέρει.[126]

 

Ψυχανάλυση και Τέχνη

Ο ιερός χώρος στον οποίο προσφέρει λατρεία ο

καλλιτέχνης έχει καταληφθεί τώρα από τις βρώμικες

μπότες των ψυχαναλυτών.[127]

●

Ο «ψυχαναλυτής» Wilhelm Stekel δηλώνει δημόσια ότι

«κάθε ποιητής είναι νευρωτικός».[128]

●

Ο κύριος στόχος της ψυχανάλυσης είναι να αποδώσει

την τέχνη σε διανοητική ασθένεια, και κατόπιν να

οδηγήσει την ασθένεια στο αρχικό σημείο απ’ όπου έχει

προέλθει, σύμφωνα με το αναλυτικό δόγμα, δηλαδή, την

τουαλέτα.[129]

●

Οι ψυχογιατροί ασχολούνται τώρα με τους ποιητές οι

οποίοι προσέρχονται, μεταθανατίως, στα ιατρεία τους

για τσεκ-απ.[130]

●

Οι ψυχαναλυτές ξέρουν πώς ακριβώς δημιουργήθηκε η

όπερα του Richard Wagner O Ιπτάμενος Ολλανδός (The

Flying Dutchman): «Από τις φαντασιώσεις του Richard

Wagner κατά την παιδική του ηλικία, από τις επιθυμίες

του όταν ήταν μικρό παιδί για μεγαλοποίηση, για να

γίνει τόσο μεγάλος όσο ο πατέρας του, για να κάνει ό,τι

έκανε ο πατέρας του, εν συντομία, για να πάρει τη θέση

του πατέρα του».

Δεδομένου ότι οι ψυχαναλυτές επιμένουν πως αυτές οι

επιθυμίες διακατέχουν όλα τα μικρά παιδιά, οι

ερωτήσεις που πρέπει να απαντήσουν είναι:

Ποιες ειδικά εντυπώσεις και κλήσεις του Wagner –και

μόνο του Wagner αποκλειστικά– οδήγησαν στη

δημιουργία τουFlying Dutchman;

Γιατί, από όλους τους άνδρες του κόσμου, μόνο ένας,

ονόματι Wagner, δημιούργησε αυτό το έργο;

Οι περισσότεροι από τους άλλους Wagner, εξαιτίας της

επιθυμίας τους να μοιάσουν τους πατεράδες τους,

έγιναν χρηματιστές ή δικηγόροι, οδηγοί ή

μουσικοκριτικοί. Εκείνοι που ονειρεύονταν να γίνουν

ήρωες, έγιναν ψυχολόγοι.[131]

●

Οι προσπάθειες της ψυχανάλυσης να ερμηνεύσει την

ιδιοφυΐα δεν είναι παρά οι άμυνες της μετριότητας

απέναντί της και εναντίον της.[132]

ΔΙΑΦΟΡΑ

 

Άνδρες – Γυναίκες

Δεν είμαι υπέρ των γυναικών. Είμαι εναντίον των

ανδρών.[133]

●

Τι απέγινε εκείνη η γυναίκα, που οι ατέλειές της

αποτελούσαν ένα τέλειο σύνολο;[134]

●

«Τα δικαιώματα των γυναικών» είναι καθήκοντα των

αντρών.[135]

●

 

Ευεργέτιδες γίνονται συνήθως οι γυναίκες που δεν

μπορούν πια να ευεργετήσουν κάποιον με τα θέλγητρά

τους.[136]

●

 

Ηθική ευθύνη. Αυτό που λείπει από τον άντρα, όταν το

απαιτεί από τη γυναίκα.[137]

●

Αλίμονο στο φτωχό κορίτσι που παρεκκλίνει από το

δρόμο της αμαρτίας.[138]

●

 

Το γεγονός ότι μια γυναίκα καταστρέφει έναν κοινό

θνητό, αποτελεί μια φτωχή αποζημίωση για το ότι δεν

εμπνέει έναν ποιητή.[139]

●

 

Υπάρχουν γυναίκες που έχουν κολλήσει στο πρόσωπο

τους περισσότερα ψέματα από όσα χωρούν πάνω σε

αυτό: Ψέματα, που αφορούν το φύλο, την ηθική, την

καταγωγή, την κοινωνία, το κράτος, την πόλη. Και εάν,

μάλιστα, τυχαίνει να είναι και Βιεννέζες, τη συνοικία,

ακόμα και το στενό.[140]

 

Αλήθεια

Γνήσιες αλήθειες είναι αυτές που μπορούν να

εφευρεθούν.

Αφορισμός

 

Ένας αφορισμός ποτέ δεν μπορεί να είναι ολόκληρη η

αλήθεια. Είναι ή μισή αλήθεια ή μια αλήθεια και μισή.

[141]

Άνθρωποι

Ο διάβολος είναι πολύ αισιόδοξος εάν νομίζει ότι μπορεί

να κάνει τους ανθρώπους χειρότερους από ό,τι είναι.

[142]

●

Ο κόσμος είναι μια φυλακή, στην οποία είναι

προτιμότερη η απομόνωση.[143]

●

Ο κόσμος απαιτεί να είμαστε υπεύθυνοι απέναντι σε

αυτόν και όχι απέναντι στον εαυτό μας.[144]

Βλακεία

Η βλακεία αμύνεται ενάντια στο σαρκασμό σφοδρότερα

από ό,τι η προστυχιά ενάντια στη μομφή. Γιατί η

προστυχιά ξέρει καλά ότι η κριτική είναι

δικαιολογημένη. Ενώ η βλακεία δεν το πιστεύει.[145]

●

Με τι συναίσθημα υπεροχής μεταχειρίζεται το χρόνο

ένας ανόητος. Ή τον τρώει ή τον σκοτώνει. Ποτέ μέχρι

σήμερα δεν ακούστηκε ότι ο χρόνος έφαγε ή σκότωσε

έναν ανόητο.[146]

Γάμος

 

Γάμος: Η ένωση κακίας και μαρτυρίου.[147]

Γλώσσα

 

Η γλώσσα είναι η μητέρα και όχι η υπηρέτρια της

σκέψης.[148]

●

Πιο ακαταλαβίστικα από όλους, μιλούν εκείνοι για τους

οποίους η γλώσσα έχει σκοπό να τους διευκολύνει να

γίνονται καταληπτοί.[149]

 

Δημαγωγία

Το μυστικό του δημαγωγού είναι να φροντίζει να

φαίνεται τόσο ηλίθιος όσο και οι ακροατές του, και,

έτσι, οι ακροατές του να πιστεύουν ότι είναι τόσο

έξυπνοι όσο αυτός.[150]

 

Δημοκρατία

Δημοκρατία: Η ευκαιρία να γίνεις σκλάβος του καθενός.

[151]

●

Η δημοκρατία χωρίζει τους ανθρώπους σε

εργαζόμενους και αργόσχολους. Αλλά, δεν προβλέπει

τίποτα για εκείνους που δεν έχουν χρόνο να δουλέψουν.

[152]

 

Διαστροφές

Στη ρητορική, μιλάμε για μεταφορά όταν μια λέξη «δεν

χρησιμοποιείται με το σωστό της τρόπο».

Έτσι,  μεταφορέςείναι οι διαστροφές της γλώσσας,

και διαστροφές είναι οι μεταφορές του έρωτα.[153]

 

Διαφθορά

Η διαφθορά είναι χειρότερη από την πορνεία.

Η πορνεία θα μπορούσε ίσως να απειλήσει την ηθική

ενός ατόμου. Ηδιαφθορά απειλεί σταθερά την ηθική

ολόκληρης της χώρας.

Εγκράτεια

 

Εγκράτεια: Η εγκράτεια εκδικείται πάντα. Ένας βγάζει

σπυριά, άλλος νόμους περί σεξουαλικής συμπεριφοράς.

[154]

 

Εκπαίδευση

Εκπαίδευση: Πάρα πολλοί την αρχίζουν. Αρκετοί τη

συνεχίζουν. Λίγοι την ολοκληρώνουν.[155]

Ιατρική

Ιατρική: «Τα λεφτά σου και τη ζωή σου».[156]

●

Ιατρική: Με πόση έλλειψη φαντασίας περιγράφει η

ιατρική τα συμπτώματα μιας πάθησης. Τα κάνει και

ταιριάζουν πάντα στις κατά φαντασία ασθένειες.[157]

●

Πέθανε: Τον τσίμπησε το φίδι του Ασκληπιού.[158]

Μαστροποί

Μαστροποί: Οι φύλακες των θεσμών.[159]

 

Προαγωγός

 

Προαγωγός: Στήριγμα για τη γυναίκα. Αν τον χάσει,

τότε μπορεί εύκολα να ξεπέσει.[160]

 

Παρθενία

 

Παρθενία: Το ιδεώδες εκείνων που θέλουν να

διακορεύσουν.[161]

 

Σεξουαλικότητα

Η παλιά επιστήμη αρνούταν τη σεξουαλικότητα των

ενηλίκων. Η νέα ισχυρίζεται ότι τα παιδιά αισθάνονται

ηδονή κατά την αφόδευση. Η παλιά ήταν καλύτερη

γιατί, μπορούσε, τουλάχιστον, να αντικρουστεί από

εκείνους στους οποίους αναφερόταν.[162]

●

Εάν μια γυναίκα δεν προσφέρει σεξουαλική ικανοποίηση

σε έναν άνδρα, και αυτός την επιδιώκει με μια άλλη

γυναίκα, είναι κτήνος. Εάν ένας άνδρας δεν προσφέρει

σεξουαλική ικανοποίηση σε μια γυναίκα, και αυτή δεν

την επιδιώκει με έναν άλλο άνδρα, είναι υστερική. Ο

Από Μηχανής Φαλλός (Phallus ex machina).[163]

●

Ένας άνδρας που κομπάζει ότι μυεί μια γυναίκα στα

μυστήρια του έρωτα, είναι σαν τον τουρίστα που -

φθάνοντας στο σιδηροδρομικό σταθμό- προσφέρεται να

περιηγήσει έναν ξεναγό στα αξιοθέατα της πόλης.[164]

●

 

Ο άνδρας αντιμετωπίζει τη γυναίκα σαν να είναι ένα

δροσιστικό ποτό που σβήνει τη δίψα του. Δεν μπορεί να

αποδεχθεί ότι η γυναίκα μπορεί να είναι εκείνη που είναι

πραγματικά διψασμένη.[165]

 

Ψυχιατρική

 

Η διαφορά μεταξύ του παλιού και του νέου δόγματος

της ψυχιατρικής: Το πρώτο ενοχοποιεί τον αποκλίνοντα.

Το δεύτερο εγκωμιάζει τον κατώτερο.[166]

 

Ψυχίατρος

 

Η διαφορά ανάμεσα στον ψυχίατρο και στους

υπόλοιπους αντιστοιχεί περίπου με τη διαφορά ανάμεσα

στην κυρτή και την κοίλη παραφροσύνη.[167]

 

Υποκρισία

Ο υποκριτής μπορεί να κάνει οτιδήποτε: μπορεί να

αμαρτάνει και μπορεί να μετανιώνει γι’ αυτό. Αλλά,

αμαρτάνοντας δεν γίνεται χειρότερος και

μετανιώνοντας δεν γίνεται καλύτερος.[168]

[1] T.Szasz: Heresies, σ. 118. Αιρετικά, σ. 134.

[2] T.Szasz: Heresies, σ. 119. Αιρετικά, σ. 135

[3] T.Szasz: Heresies, σ. 125. Αιρετικά, σ. 143

[4] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 292

[5] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 485

[6] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 16

[7] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 24

[8]  T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 27

[9] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 27

[10] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 55

[11] T.Szasz: Ideology and Insanity (1970).

[12] T.Szasz: Ο Μύθος της Ψυχικής Αρρώστιας

[13] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 13

[14] T.Szasz: Ο Μύθος της Ψυχικής Αρρώστιας.

[15] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. σ. 51

[16] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 215.

[17] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 36.

[18] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 24

[19] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 25.

[20] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 484.

[21] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 92.

[22] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 87

[23] T.Szasz: Συνεντ.

στην II Giornale (εφ. Θεσσαλονίκη, 8-7-1975).

[24] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 30

[25] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 118.

[26] T.Szasz: Heresies, σ. 123. Αιρετικά, σ. 140.

[27] «On suicide» (Time, 25-11-1966, σ. 48 και Med.

World News, 9-6-1967, σ. 28).

[28] T.Szasz: Heresies, σ. 120. Αιρετικά, σ. 138.

[29] T.Szasz: Ideology and Insanity (1970).

[30] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 85

[31] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 273.

[32] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 122.

[33] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 14.

[34] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 103.

[35] T.Szasz: Heresies, σ. 118. Αιρετικά, σ. 135.

[36] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 61.

[37] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 58.

[38] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 60.

[39] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 112.

[40] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 136.

[41] T.Szasz: Heresies, σ.. Αιρετικά, σ. 148.

[42] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 100.

[43] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 101.

[44] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 15.

[45] T.Szasz, Law, Liberty, and Psychiatry

[46] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 141.

[47] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 139.

[48] Τ.Szasz: Συνέντ. στη Le Monde (Βήμα, 21-2-1982).

[49] T.Szasz: Heresies, σ. 116. Αιρετικά, σ. 133.

[50] T.Szasz: Heresies, σ. 118. Αιρετικά, σ. 134.

[51] T.Szasz: Heresies, σ. 123. Αιρετικά, σ. 141.

[52] T.Szasz: The Second Sin. σ. 113.

[53] T.Szasz: Heresies, σ. 123. Αιρετικά, σ. 141.

[54] T.Szasz: Heresies, σ. 115. Αιρετικά, σ. 131.

[55] T. Szasz: Heresies, σ. 115. Αιρετικά, σ. 131.

[56] T.Szasz: Heresies, σ. 117. Αιρετικά, σ. 134.

[57] T.Szasz: Heresies, σ. 116. Αιρετικά, σ. 132.

[58] T.Szasz: Heresies, σ. 116. Αιρετικά, σ. 132.

[59] T.Szasz: Heresies, σ. 117. Αιρετικά, σ. 133.

[60] T.Szasz: Heresies, σ. 123. Αιρετικά, σ. 140.

[61] T.Szasz: Heresies, σ. 122. Αιρετικά, σ. 140.

[62] T.Szasz: Heresies, σ. 138.

[63] T.Szasz: Heresies, σ. 138.

[64] T.Szasz: The Second Sin, σ. 92. Το Δεύτερο

Αμάρτημα, σ. 114.

[65] T.Szasz: Heresies, σ. 126. Αιρετικά, σ. 144

[66] T.Szasz: Heresies, σ. 139.

[67] T.Szasz: Heresies, σ. 137. Αιρετικά, σ. 153.

[68] T.Szasz: Heresies, σ. 138

[69] T.Szasz: The Second Sin, σ. 96. Το Δεύτερο

Αμάρτημα, σ. 114.

[70] T.Szasz: Heresies, σ. 140

[71] T.Szasz: Heresies, σ. 137

[72] T.Szasz: Heresies, σ. 137

[73] T.Szasz: The Second Sin, σ. 93. Το Δεύτερο

Αμάρτημα, σ. 114.

[74] T.Szasz: The Second Sin, σ. 94. Το Δεύτερο

Αμάρτημα, σ. 117.

[75] T.Szasz: The Second Sin, σ. 95. Το Δεύτερο

Αμάρτημα, σ. 118.

[76] T.Szasz: The Second Sin, σ. 93. Το Δεύτερο

Αμάρτημα, σ. 114.

[77] T.Szasz: Heresies, σ. 141

[78] T.Szasz: The Second Sin, σ. 94. Το Δεύτερο

Αμάρτημα, σ. 117.

[79] T.Szasz: The Second Sin, σ. 93. Το Δεύτερο

Αμάρτημα, σ. 114.

[80] T.Szasz: Heresies, σ. 142

[81] T.Szasz: The Second Sin, σ. 93. Το Δεύτερο

Αμάρτημα, σ. 114.

[82] T.Szasz: The Second Sin, σ. 92. Το Δεύτερο

Αμάρτημα, σ. 114.

[83] T.Szasz: Heresies, σ. 137

[84] S.Freud: Letter 56, to Wilhelm Fliess, 17-1-1897, SE,

τ. I, σ. 242.

[85] T.Szasz: The Second Sin, σ. 92. Το Δεύτερο

Αμάρτημα, σ. 114.

[86] T.Szasz: The Second Sin, σ. 91. Το Δεύτερο

Αμάρτημα, σ. 116.

[87] T.Szasz: Heresies, 1976), σ. 142

[88] T.Szasz: The Second Sin, σ. 96. Το Δεύτερο

Αμάρτημα, σ. 119.

[89] T.Szasz: Heresies, σ. 141

[90] Η σημαντικότερη θρησκευτική γιορτή των

Εβραίων.

[91] T.Szasz: The Second Sin, σ. 94. Το Δεύτερο

Αμάρτημα, σ. 116.

[92] T.Szasz: Heresies, σ. 141

[93] T.Szasz: The Second Sin, σ. 91. Το Δεύτερο

Αμάρτημα, σ. 116.

[94] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας,

[95] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 322.

[96] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 343.

[97] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 181.

[98] T.Szasz: Law, Liberty, and Psychiatry, σ. 29.

[99] T.Szasz: Law, Liberty, and Psychiatry, σ. 29.

[100] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 293.

[101] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 315.

[102] T.Szasz: Βιομηχανία της Τρέλας, σ. 309

[103] Fackel, τχ.. 376/77 (Μάιος 1913), σ. 20.

[104] Fackel, τχ. 387/88 (Νοέμ. 1913), σ.

18. Ο Kraus ήταν Εβραίος.

[105] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις (Opera, 1992), σ.

142.

[106] Fackel, τχ,. 376/77 (Μάιος 1913), σ. 21.

[107] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 142

[108] Fackel, τχ. 668/675 (Δεκ. 1924), σ. 148.

[109] Fackel, τχ.. 256 (Ιούνιος 1908), σ. 19..

[110] Fackel, τχ.. 376/377 (Μάιος 1913), σ. 22.

[111] Fackel, τχ. 389/390 (Δεκ. 1913), σ. 33.

[112] Fackel, τχ. 300 (Απρ. 1910), σ. 26.

[113] Fackel, τχ. 309/310 (Οκτ. 1910), σ. 40.

[114] Fackel, τχ. 376/377 (Μάϊος 1913), σ. 21.

[115] Fackel, τχ. 376/377 (Μάϊος 1913), σ. 22.

[116] Fackel, τχ. 381/383 (Σεπτ. 1913), σ. 73.

[117] Fackel, τχ. 381/83 (Σεπτ. 1913), σ. 73.

[118] Fackel, τχ. 847/851, (Μάρτ. 1931), σ. 48

[119] Fackel, τχ.. 300 (Μάρτ. 1910), σ. 27. Ο Κ.Κράους

ήταν Εβραίος.

[120] Fackel, τχ.. 445/453 (Ιαν. 1917), σ. 1.

[121] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 140

[122] Fackel, τχ.. 376/377 (Μάιος 1913), σ. 18.

[123] K. Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 41

[124] K. Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 41

[125] Fackel, τχ.. 256 (Ιούνιος 1908), σ. 25

[126] Fackel, τχ.. 251/252 (Απρ. 1908), σ. 41.

[127] Fackel, τχ.. 445/453 (Ιαν. 1917), σ. 9.

[128] Stekel Wilhelm: Discussion, ο.π., II, σ. 221

[129] Fackel, τχ.. 381/383 (Σεπτ. 1913), σ. 74.

[130] Fackel, τχ.. 360/362 (Νοέμ. 1912), σ. 7.

[131] Fackel, τχ. 376/377 (Μάιος 1913), σ. 21.

[132] Fackel, τχ.. 376/77 (30-5-1913), σ. 20.

[133] Fackel, τχ.. 360/362 (Νοέμ. 1912), σ. 25.

[134] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 131

[135] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 40

[136] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 33

[137] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 36

[138] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 39

[139] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 131

[140] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 131

[141] Fackel, τχ.. 270/271 (Ιαν. 1909), σ. 32

[142] Fackel, τχ. 277/278 (Μάρτ. 1909), σ. 60

[143] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 47

[144] Fackel, τχ. 336/337 (Νοέμ. 1911), σ. 42

[145] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 43

[146] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 43

[147] Fackel, τχ. 389/390 (Δεκ. 1913), σ. 35

[148] Fackel, τχ.. 288 (Οκτ. 1909)

[149] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 46

[150] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 50

[151] Fackel, τχ. 303 (Οκτ. 191), σ. 1

[152] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 49

[153] Fackel, τχ.. 256 (Ιούνιος 1908), σ. 25

[154] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 37

[155] Fackel, τχ. 277/278, (Μάρ. 1909), σ. 58

[156] Fackel, τχ. 272/273 (Φεβρ. 1909), σ. 43

[157] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 51

[158] Fackel, τχ. 274 (Φεβρ. 1909), σ. 24

[159] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 38

[160] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 39

[161] K.Kraus: Ρήσεις και Αντιρρήσεις, σ. 36

[162] Fackel, τχ. 256 (Ιούνιος 1908), σ. 22

[163] Fackel, τχ. 229 (Ιούλιος 1907), σ. 7

[164] Fackel, τχ. 202 (Απρ. 1906), σ. 2.

[165] Fackel, τχ.. 259/260 (Ιούλιος 1908), σ. 42.

[166] Fackel, τχ. 300 (Απρ. 1910), σ. 26

[167] Fackel, τχ. 166 (Οκτ. 1904), σ. 4.

[168] Fackel, τχ. 406/412 (Οκτ. 1915), σ. 13