Πρόσθετο υλικό Δ’ Τόμου, ΕΑΠ

Επιμέλεια: Γ. Δήμας, ΔΕΟ 11

Franchise & δίκτυα franchiseΠρόσφατες έρευνες στον Ελληνικό χώρο

Ο Γιώργος Δήμας έφυγε από κοντά μας στις 6/8/2013. Ήταν για πολλά χρόνια Σύμβουλος Καθηγητής της

ΔΕΟ11 έχοντας προσφέρει σημαντικό έργο στους φοιτητές και σε όλους εμάς. Οι διαφάνειες αυτές

ετοιμάστηκαν από τον ίδιο την Άνοιξη του 2012, όταν έδινε με γενναιότητα την άνιση μάχη με τον καρκίνο.ΔΕΟ11

Εισαγωγή

Το franchise εισήλθε στην Ελλάδα ως εναλλακτική επιχειρηματική

πρακτική από τη δεκαετία του 70.

Οι επιχειρήσεις που τότε τόλμησαν να χρησιμοποιήσουν το νέο

εργαλείο ήταν περίπου 20-30 ενώ μέχρι το 2008 ξεπέρασαν τις 600.

Το franchise αποδείχτηκε πολύ καλή ευκαιρία για εκείνους τους

επενδυτές που επιθυμούσαν ένα δικό τους κατάστημα με επώνυμα

προϊόντα ή υπηρεσίες αλλά και και για τους επιχειρηματίες που

αναζητούσαν κεφάλαια για τα επιχειρηματικά τους σχέδια.

2ΔΕΟ11

Στην τρέχουσα οικονομική κρίση παρατηρούνται αλλαγές στο χώρο

του franchise, στη διαδικασία λήψης απόφασης που ακολουθούν για

επένδυση σε ένα σύστημα franchise και τις απαιτήσεις προς τους

franchisors και τις εταιρίες συμβούλων franchise.

Σε έρευνα που πραγματοποίησε το 2011 το περιοδικό franchise

success με στόχο την αποτύπωση των αλλαγών και των τάσεων στο

χώρο του franchise και των κρίσιμων θεμάτων που αντιμετωπίζουν

τα δίκτυα franchise ώστε να επιτύχουν τους στόχους ανάπτυξης σε

περίοδο κρίσης,τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας ήταν τα εξής:

3ΔΕΟ11

1. Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων θεωρούν ότι το franchise σε

περιόδους κρίσης αποτελεί ευκαιρία και μιά πιο ασφαλή επιλογή

επιχειρηματικής δραστηριότητας.

4ΔΕΟ11

2. Για τους υποψήφιους franchisees (δικαιοδόχος) ο υποψήφιος

franchisor (δικαιοπάροχος) πρέπει να χαρακτηρίζεται από

αξιοπιστία, διαφάνεια και υπευθυνότητα. Σημαντικό κριτήριο

αποτελεί η οικοδόμηση μακροχρόνιων σχέσεων με τον franchisor .

3. Το ύψος της επένδυσης και η αξιοπιστία της επιχείρησης φαίνεται

να πρωτοπορούν στα κριτήρια επιλογής ενός franchise. Η ύπαρξη

διαφάνειας με τους franchisees αποτελεί κρίσιμο στοιχείο για την

ένταξη σε ένα δίκτυο franchise.

4. Υπάρχει ανάγκη για αξιόπιστη πληροφόρηση στο χώρο του

franchise και καθοδήγηση στα πρώτα επιχειρηματικά βήματα των

franchisees .

5ΔΕΟ11

Οι σταθεροποιητικές τάσεις και η αναδιάρθρωση των δικτύων franchise για

το 1ο εξάμηνο του2011, ήταν ο σκοπός της έρευνας που

πραγματοποιήθηκε από τα περιοδικά ΠΑΝΟΡΑΜΑ franchise , franchise

success και την εταιρία συμβούλων The franchise co.

Στην έρευνα έλαβαν μέρος 91 δίκτυα franchise με την ακόλουθη κατανομή:

6ΔΕΟ11

Βασικά ευρήματα της έρευνας είναι ότι το 1ο εξάμηνο του 2011

καταγράφεται μία σταθεροποιητική τάση έναντι του 2010 (αύξηση

0,1%) και αύξησης 1,3% του 2010 έναντι του2009 σε ένα δείγμα 91

ενεργών συστημάτων franchise . Το επόμενο γράφημα καταγράφει

την ποσοστιαία κατανομή των σημείων πώλησης ανά κλάδο στο

δείγμα:

7ΔΕΟ11

Η σταθεροποίηση του αριθμού των σημείων πώλησης είναι σημαντική σε

σύγκριση με την πορεία των ανεξάρτητων καταστημάτων, όπου τον

τελευταίο χρόνο παρουσιάζουν συρρίκνωση στα αστικά κέντρα από 5%

έως 15%.

Επίσης η ποσοστιαία κατανομή των δικτύων στο δείγμα και ανά κλάδο

παρουσιάζεται στο επόμενο διάγραμμα:

8ΔΕΟ11

Η ανάπτυξη των δικτύων franchise καταR τα εRτη 2009,2010,2011(Α εξαR μ.)

παρουσιάζεται στο επόμενο διάγραμμα:

9ΔΕΟ11

Η μείωση του αριθμού των εταιρικών καταστημάτων στην τριετία

οφείλεται:

1) στην αναδιάρθρωση του δικτύου των franchisors οι οποίοι

επέλεξαν να κλείσουν ή να ενοποιήσουν σημεία χαμηλής

αποδοτικότητας.

2) στο μετασχηματισμό εταιρικών σημείων σε franchise

επιτυγχάνοντας έτσι βελτίωση της αποδοτικότητας και βελτίωση

των δεικτών ρευστότητας και δανειακής επιβάρυνσης.

Αναλυτικότερα στους κυρίους κλάδους υπήρξαν τα εξής ευρήματα:

Στον κλάδο της ένδυσης-υπόδησης το θετικό πρόσημο οφείλεται

στην αύξηση των σημείων πώλησης κυρίως αλυσίδων με τα εξής

χαρακτηριστικά:

10ΔΕΟ11

1) επώνυμο προϊόν

2) διαφημιζόμενο

3) value for money

4) συτηματική χρήση προσφορών

11ΔΕΟ11

Ο χώρος της ένδυσης ο οποίος βιώνει τη μεγαλύτερη κρίση στο

λιανεμπόριο μαζί με αυτόν του αυτοκινήτου, αναδεικνύει το franchising ως

αποτελεσματικό εργαλείο υπέρβασης με την προϋπόθεση της αλλαγής του

συστήματος συνεργασίας.

Στον κλάδο της εστίασης παρατηρούνται δύο αντιδιαμετρικές τάσεις:

τα συστήματα franchise που κατατάσσονται στην κατηγορία snack και

αποτελούν χαμηλού κόστους επενδύσεις έχουν αυξητικές τάσεις στα

σημεία franchise είτε γιατί δημιουργούνται νέα είτε γιατί

μετασχηματίζονται εταιρικά σε franchise.

Επίσης τα δίκτυα που είχαν επιθετική πολιτική προσφορών, με διατήριση

των ποιοτικών χαρακτηριστικών τους, δεύρυναν τα μερίδια αγοράς και

αύξησαν τα σημεία πώλησης.

12ΔΕΟ11

Αντίθετα τα δίκτυα που παρουσιάζονται ως dining (κύριο γεύμα) είτε ως

delivery είτε ως διασκέδαση (καφετέριες) και είναι συνήθως επενδύσεις

υψηλού κόστους έχοντας ταυτόχρονα υψηλά και σταθερά λειτουργικά

κόστη αντιμετωπίζουν προβλήματα κερδοφορίας και ανάπτυξης. Η κρίση

δημιουργεί μοναδικές ευκαιρίες στο χώρο ενώ η αγορά παραμένει ανοιτή

σε νέες έννοιες που έχουν στοιχεία διαφοροποίησης. Για παράδειγμα

υπάρχει μεγάλη ανάπτυξη στην κατηγορία σουβλάκι, όπου προτάσεις με

ποιότητα και value for money υποκαθιστούν παραδοσιακούς παίκτες του

κλάδου.

13ΔΕΟ11

Ο κλάδος λιανικής έπειτα από έντονη μείωση του αριθμού των εταιρικών

καταστημάτων, λόγω της αναδιάρθρωσης των δικτύων franchise κινητής

τηλεφωνίας και τεχνολογίας, παρουσιάζει στοιχεία σταθεροποίησης.

Χαρακτηριστικό των μεγάλων δικτύων είναι ο εμπλουτισμός με προϊόντα

υψηλής προστιθέμενης αξίας και η αναδιάρθρωση τους.

14ΔΕΟ11

Σταθερή πορεία ανάπτυξης παρουσιάζει ο κλάδος των υπηρεσιών.

Το χαμηλό επίπεδο του απαιτούμενου κεφαλαίου, η αύξηση της ζήτησης

σε υπηρεσίες καθαριότητας, υγείας, φροντίδας ηλικιωμένων, των

μεταφορών κλπ μαζί με την αύξηση της ανεργείας και της απελευθέρωσης

των αγορών, δημιουργούν την άποψη ότι ο χώρος των υπηρεσιών θα έχει

έντονους ρυθμούς ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια.

15ΔΕΟ11

Ο κλάδος των τροφίμων-ποτών παρουσιάζει ρυθμούς ανάπτυξης οι οποίοι

εκτιμάται ότι θα ενταθούν το επόμενο χρονικό διάστημα.

Χαρακτηριστικά του χώρου αποτελούν:

1. το franchise μετατροπής, δηλαδή η ένταξη ανεξάρτητων επιχειρηματιών σε

δίκτυα franchise ,

2. η αξιοποίηση του franchising απόμεγάλους λιανεμπορικούς ομίλους,

3. η προσέλκυση νέων επιχειρηματιών που αναζητούν σιγουριά στο χώρο

4. η αύξηση των private labels που διατηρεί την κερδοφορία σε ικανοποιητικά

επίπεδα,

5. η αξιοποίηση του multi unit franchising και του multi brand κυρίως στην

περιφέρεια, κλπ.

16ΔΕΟ11

Ηγεσία και δίκτυα franchise

Γενικά μιλώντας η ηγεσία ασχολείται με τη δημιουργία οράματος, την

εισαγωγή αλλαγών, την παρακίνηση και επικοινωνία σε μία επιχείρηση ή

οργανισμό. Ένας ηγέτηςμε τις πράξεις του και τις προσωπικές του

επιρροές επηρεάζει την οργανωτική συμπεριφορά της επιχείρησης και

επιφέρει αλλαγές που βελτιώνουν τη συνολική συμπεριφορά της

επιχείρησης.

Στα δίκτυα franchise ένα σημαντικό θέμα που προκύπτει κατά το

σχεδιασμό τους είναι: πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της ομάδας

διοίκησης;

17ΔΕΟ11

Στην πράξη έχει αποδειχθεί ότι τα δίκτυα που ανταποκρίθηκαν στις

σημερινές προκλήσεις της αγοράς είναι εκείνα που ευτύχησαν να

διαθέτουν ισχυρή ηγετική ομάδα.

Η ικανότητα της ομάδας διοίκησης να εμπνέει εμπιστοσύνη και σιγουριά

ότι μπορεί να αποφέρει αποτελέσματα, αναδεικνύεται σε κρίσιμο

παράγοντα για τους franchisees ιδιαίτερα για εκείνους τους υποψήφιους

που είναι έμπειρα επιχειρηματικά στελέχη και η κρίση τους έθεσε εκτός

αγοράς.

Η ομάδα διοίκησης πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξει ότι μπορεί να

υλοποιήσει αλλαγές, τόσο με το να τις προκαλεί όσο και με το να

ανταποκρίνεται σε αυτές ανάλογα με τις προϋποθέσεις και ευκαιρίες που

παρουσιάζονται κυρίως σε εποχές κρίσης και ριζικών ανακατατάξεων.

18ΔΕΟ11

Γίνεται σαφές ότι η διοίκηση ενός δικτύου πρέπει να διαδραματίζει

ηγετικό ρόλο στη δημιουργία ενός νέου περιβάλλοντος που προωθεί

συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και συμπεριφορές τα οποία αντιστοιχούν

σε ένα άλλο μοντέλο επιχειρηματικής αλλαγής.

Αυτό σημαίνει ότι είναι σε θέση να δημιουργεί και να επικοινωνεί

αποτελεσματικά μηνύματα, φιλόδοξα και εμπνευσμένα που

επιτυγχάνουν νακινητοποιούν και να δεσμεύουν το δίκτυο να αλλάξει

συμπεριφορά, να υιοθετήσει μία νέα επιχειρηματική κουλτούρα, ένα νέο

μοντέλο λειτουργίας και δράσης.

Μία ολοκληρωμένη επιχειρηματική πρόταση στο χώρο του franchise

απαιτεί ως προαπαιτούμενο στη σημερινή περίοδο, μία αποτελεσματική

ηγετική ομάδα, με όραμα γνώση και εμπειρία όπως επίσης και

αποδεδειγμένες ικανότητες και δεξιότητες ηγεσίας, επιχειρηματικής

αντίληψης και διοίκησης.

19ΔΕΟ11

Βιλιογραφία

• franchising: από το πρώτο βήμα έως την κερδοφορία, εκδόσεις

Γκιούρδας 2004.

• Πανόραμα franchise

• franchiseblog

20ΔΕΟ11