Γ’ Τόμος

Σελ.26-27.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄

ΕΥΡΩΠΗ

ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ = Ιταλία 14ος αιώνας

Μελέτη αρχαίων κειμένων

Ο άνθρωπος τέθηκε στο επίκεντρο του κόσμου και θεωρήθηκε μέτρο της ίδιας της

ζωής.

Τέλος στην άρνηση της ανθρώπινης υπόστασης στο όνομα κάποιας αόριστης ταύτισης με

τον Θεό . φόβος ≠ αισιοδοξία

Ο Ανθρωπισμός έβγαλε την Ευρώπη από τις φοβίες του Μεσαίωνα

( β΄ Παρουσία, κρίση, κόλαση, μαγεία =ανθρώπινη αδυναμία).

Η απελευθέρωση από τα απόλυτα δεσμά επέτρεψε την απογείωση του Ευρωπ.

Πολιτισμού

Αλλαγές στην τέχνη

↓

Αναγέννηση( άνθρωπος στο επίκεντρο) → μπαρόκ (αποδοχή αιτήματος για επίγεια

ευτυχία, πλούτο και ευημερία)

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ 16ος αιώνας:

κίνημα διαμαρτυρόμενων – προτεσταντών από Μ. Λούθηρο και Καλβίνο.

Ηθική κάθαρση εκκλησίας

Νέα αντίληψη – Ο κόσμος της Βίβλου καθοδηγεί τους πιστούς ως πλαίσιο

συμπεριφοράς και σύμβουλος επιλογών.

Οι δραστηριότητες των ανθρώπων μπορούν να εξελιχτούν χωρίς φόβο και κίνδυνο,

όταν έρχονται δεν σε αντιπαράθεση με την Βίβλο.

Αποτέλεσμα = Αλλαγή στις σχέσεις με τον πλούτο και το χρήμα.

Αφού η συσσώρευση και η εκμετάλλευση των κεφαλαίων δεν ήταν πλέον

αμάρτημα. Τα αγαθά ανήκαν στους ανθρώπους και όχι στον Θεό (που αφαιρούσε ή

διένειμε με κριτήριο την πίστη). Έτσι άνοιξε ο δρόμος για τον Καπιταλισμό στο

σύγχρονο κόσμο.

Αντιμεταρρύθμιση

Νέο πρόσωπο εκκλησίας, προσαρμοσμένο στους καιρούς και ικανό να βοηθήσει στη

συγκρότηση των νέων κρατικών ενοτήτων, σύγχρονων κρατών διαρθρωμένων γύρω

από μία κεντρική εξουσία. Η Ιερά Εξέταση είναι το χαρακτηριστικό παράδειγμα της

προσφοράς της καθολικής Εκκλησίας στις νέες ισχυρές εξουσίες.

1

Σελ.28.

Πολιτική Συγκρότηση της Ευρώπης:

Ο 16ος αιώνας θεωρείται το κλειδί για τη συγκρότηση της Ευρώπης με την σημερινή της

μορφή.

Ανατολικά: Ισχυρός παράγων η Οθωμανική Αυτοκρατορία (Σουλεϊμάν ο

Μεγαλοπρεπής 1520-1566) απείλησε τις ευρωπαϊκές εξελίξεις στηριζόμενος στο

εξελιγμένο φεουδαρχικό (τιμαριωτικό) σύστημα.

Δυτικά: Ισπανία, Πορτογαλία εκμεταλλεύονταν την αμερικανική ήπειρο (πολύτιμα

μέταλλα) = Ισχυροποίηση Ισπανίας, περιόρισε την οθωμανική εξάπλωση στη Μεσόγειο

(ναυμαχία Ναυπάκτου 1571) και ισχυρό εμπόριο, αρχή παγκοσμιοποίησης της

οικονομίας.

Δημιουργία σύγχρονων ευρωπαϊκών κρατών με ατελείωτους πολέμους (Ισπανία,

Αγγλία, Γερμανία, Σουηδία, Ιταλία και κυρίως η ΓΑΛΛΙΑ (σχολείο και πρότυπο

Ευρώπης)

ΑΠΟΛΥΤΑΡΧΙΑ

Μεγάλοι ηγεμόνες, απόλυτοι , κυρίαρχοι, μονάρχες συγκρότησαν τα εθνικά κράτη.

(Λουδοβίκος ΙΔ΄, Φρειδερίκος Β Πρωσία κλπ.)

«Φωτισμένοι» μονάρχες = ανάδειξη ευρωπαϊκού κράτους

Αυλές: Κέντρα παιδείας και επιστήμης του Διαφωτισμού προώθησαν τις τέχνες και την

γνώση του κόσμου.

(Κλασικισμός 18ου αιώνα = αναδρομή στις αξίες της αρχαιότητας ώστε να στηριχτούν

τα απολυταρχικά καθεστώτα: η σοφία στην υπηρεσία της τάξης και εξουσίας.)

Αυτή η στροφή στα κλασικά ιδεώδη ανέβασε το κύρος του κλασικού παρελθόντος και

ωφέλησε τους νεότερους απογόνους που άδραξαν την ευκαιρία να διεκδικήσουν την

ελευθερία τους από τον οθωμανικό ζυγό και τη δημιουργία ανεξάρτητου ελλ. Κράτους

στο όνομα της αρχαίας δόξας.

Το σύγχρονο κράτος των «φωτισμένων» μοναρχών στηρίχθηκε στον

ΟΡΘΟ ΛΟΓΟ των Διαφωτιστών και έγινε ΛΟΓΙΚΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ (raison d’ etat),

δηλαδή υπέρτατο καθήκον εξουσίας ήταν η πρόοδος του κράτους

(η αρχή της ισονομίας, κατάργηση βασανιστηρίων, δουλοπαροικίας, προστασία

ιδιοκτησίας, εξασφάλιση τάξης και πρόνοιας για τους ασθενέστερους).

Σελ.30

2

ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ

Οι μονάρχες νέου τύπου στήριξαν την εξουσία τους στην ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΛΟΓΙΚΗ,

ΣΤΟΝ ΟΡΘΟ ΛΟΓΟ. Το πνευματικό κίνημα που συνδέθηκε με την αναζήτηση της

Επιστημονικής γνώσης και την καλλιέργεια του ορθού λόγου και της ανθρώπινης

λογικής ονομάστηκε Διαφωτισμός. Επιστημονική επανάσταση 16 – 17 αιώνας.

Σελ.31

ΠΡΟΟΔΟΙ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, ΕΜΠΟΡΙΟ,

επανάσταση στη βιομηχανία (κλωστοϋφαντ. μηχανές) Ηλεκτρισμός, Τεχνικές

καινοτομίες, Τράπεζες, επιχειρήσεις, κεφάλαιο.

Σελ.32-33.

Γαλλική Επανάσταση

1789: Γαλλία το μεγαλύτερο κράτος της Ευρώπης (28.000.000 κατ.)

Ανατροπή της αριστοκρατίας και κατάργηση των φεουδαρχικών τους δικαιωμάτων από

το λαό του Παρισιού. 26 Αυγούστου δημοσιεύεται η διακήρυξη των Δικαιωμάτων του

Ανθρώπου και Πολίτη, που άλλαξε ριζικά την αντίληψη για την κοινωνική ιεραρχία και

την πολιτική. Το έθνος ορίσθηκε ως μοναδική πηγή εξουσίας.

Ανησυχία στα μοναρχικά καθεστώτα της Ευρώπης απ’ τον επαναστατικό

φιλελευθερισμό της Γαλλίας, ακόμα και απ’ τους «φωτισμένους» μονάρχες. Η

κατάργηση των προνομίων που πρόβαλε η γαλλική επανάσταση απειλούσαν θρόνους

και αυτοκρατορίες.

Οι ευρωπαϊκές μοναρχίες συσπειρώθηκαν ενάντια στη Γαλλία (ξεχνώντας τις μεταξύ

τους διαμάχες). Ο πόλεμος έδωσε νέα ορμή και πατριωτικό χαρακτήρα στην γαλλική

επανάσταση. Τον Αύγουστο 1792 κατάληψη βασιλικών ανακτόρων Παρισιού.

Σεπτέμβριος 1792: Ανακήρυξη της Γαλλίας ως «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ»

Ο φόβος της προδοσίας οδήγησε στη «Τρομοκρατία». Το 1793 αποκεφαλίστηκε ο

βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΣΤ, ενώ επεβλήθη «επαναστατική δικτατορία» γνωστή ως

Επιτροπή Κοινής Σωτηρίας. Ακολούθησαν σκληροί αγώνες στο εσωτερικό και

εξωτερικό μέχρις ότου η Γαλλία να αντιμετωπίσει με επιτυχία τους εχθρούς της. ‘Έγινε

σημείο αναφοράς όσων προσέβλεπαν στην ελευθερία, μεταξύ αυτών και οι Έλληνες.

ΝΑΠΟΛΕΩΝ

Η κόπωση των μακροχρόνιων πολέμων έφερε στην εξουσία τον κορσικανό στρατιωτικό

Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Η πολιτική του στην Ιταλία (ήρθε σε επαφή με τους ντόπιους

3

επαναστάτες), προκάλεσε έντονες ελπίδες σε ελληνικούς κύκλους, Ρήγας Φεραίος,

ελληνικοί κύκλοι Βιέννης.).

Παγίωσε και κωδικοποίησε τις κατακτήσεις της Επανάστασης, αναδιοργάνωσε τον

κρατικό μηχανισμό, περιόρισε τα πάθη και εξασφάλισε σύντομη ειρήνη. Επί των

ημερών του η Γαλλία έγινε το ισχυρότερο κράτος της Ευρώπης.

Η αυτοκρατορία του απλώθηκε μέχρι το 1811 στη μισή Ευρώπη διεκδικώντας την

ηγεμονία της Ηπείρου. Κάτω από τη γενική αφύπνιση του εθνικισμού κατά το 18ο αιώνα

ξέσπασαν εξεγέρσεις ενάντια στη γαλλική κυριαρχία σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το

1813, γενικευμένη εξέγερση κατά του Ναπολέοντα με την «Μάχη των Εθνών» στη

Λειψία. Το 1814 οι σύμμαχοι κατέλαβαν το Παρίσι και ο Ναπολέων εξορίστηκε στο νησί

Έλβα.

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΒΙΕΝΝΗΣ 1815 ΚΑΙ ΙΕΡΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΠΕΦΤΕΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Μετά την ήττα του Ναπολέοντα από την Αγγλία στο Βατερλό και τον εξορισμό του, η

Ευρώπη μπόρεσε να οργανώσει την νέα Ευρωπαϊκή τάξη.

Η αναδιοργάνωσή της έγινε στο Συνέδριο της Βιέννης. Οι μεγάλες δυνάμεις της

εποχής, καθιέρωσαν ένα σύστημα συνεργασίας και πολιτικής αλληλεγγύης, με σκοπό την

διατήρηση των καθεστώτων και τον αγώνα ενάντια στην κοινωνική αμφισβήτηση

και ανατροπή .

Το σύστημα ονομάστηκε Ιερή Συμμαχία . Εγγυητές ήταν Ρωσία, Αυστρία, Μ. Βρετανία,

ενώ αναπροσαρμόστηκαν τα σύνορα σε βάρος «ενοχλητικών» κρατών (Πολωνία, Βέλγιο)

Η αρχή της ισορροπίας μεταξύ των δυνάμεων, θα απέτρεπε τους μεταξύ τους πολέμους,

πράγμα που θα τους επέτρεπε να διατηρήσουν κοινωνική γαλήνη και πολιτική

σταθερότητα. Κεντρικό πρόσωπο της συμμαχίας ο καγκελάριος της Αυστρίας Μέτερνιχ.

Πολιτική σταθερότητα για περίπου 100χρόνια. Η Παλινόρθωση των παλαιών καθεστώτων

καθεστώτος κράτησε για χρόνια στην Ευρώπη, επαναστατικές ιδέες, διωγμοί.

Νέα ιδεολογικά ρεύματα

Φιλελευθερισμός

Ρομαντισμός, Λόρδος Βύρων, γερμανία.

Ο ρομαντισμός έθεσε νέες βάσεις στις φιλελεύθερες ιδέες και ανέδειξε νέα πρότυπα,

Κυριότερος εκπρόσωπος Μπάιρον .

Η Ελληνική Επανάσταση ήταν ο πρώτος σταθμός- το μεγάλο γεγονός αυτής της

εποχής, επειδή αναβίωσε στην χώρα που αφθονούσαν τα αρχαία πρότυπα

και η τάξη της Ιεράς Συμμαχίας ΚΛΟΝΙΣΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ.

4

ΔΡΑΣΤ. 3 ΣΕΛ 37 ΠΡΟΣΟΧΗ

Σημαντικοί σταθμοί που έφεραν κοντά τους λαούς της Ευρώπης στα πεδία της ιδεολογίας

και της πολιτικής.

1. Φιλελεύθερες αρχές της Γαλλικής επανάστασης (Διακήρυξη δικαιωμάτων, και

κατάργηση προνομίων)

2. Ρομαντισμός

3. Ιερά Συμμαχία 1815 (πολιτική συνεργασίας – αλληλεγγύη στα χριστιανικά έθνη).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄

Η οθωμανική περίοδος αρχίζει συμβατικά 1453 και λήγει 1821, επανάσταση (πραγμ.

ημερομηνία – Μάχη Ματζικερτζ – κατάληψη Μικράς Ασίας). Ο όρος κατάκτηση - δράση

ενός από τα πολλά εμιράτα (Οσμάν ιδρυτής) – ευνοήθηκε από τις εσωτερικές αντιφάσεις

των Βυζαντινών και εξωτερικές πιέσεις. Η κατάκτηση ήταν ραγδαία. Δεν υπήρχαν ακόμη

Έθνη. Η χριστιανική τάξη, οι γαιοκτήμονες και οι αστοί ήταν αδύναμοι ως φορείς. Οι

Οθωμανοί πρόσφεραν προνόμια και αξιώματα με την ειρηνική παράδοση των περιοχών.

Για πολλούς η κατάκτηση αυτή εξασφάλισε γαλήνη αφού πριν κυριαρχούσαν ταραχές και

πόλεμοι. Ο οθωμανικός στρατός ήταν τρομερά δυνατός για οποιαδήποτε αντίσταση.

Οθωμανική αυτοκρατορία – τεράστιες εκτάσεις με πολλές φυλές, γλώσσες, θρησκείες. Η

επιρροή τους έφτανε ως τα βάθη της Ασίας. Μόνο ο Πέρσης Σάχης ανέκοψε την εξάπλωση

της κυριαρχίας τους, πέρα από τη Μεσοποταμία. Ο ελληνικός χώρος παρόλο που ήταν

ασήμαντος χωρομετρικά αποτελούσε τη γέφυρα της ανατολής προς την Ευρώπη και για

αυτό ήταν ιδιαίτερα σημαντική.

ΚΡΙΣΗ ΘΕΣΜΩΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ ΠΕΦΤΕΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

ΘΕΣΜΟΙ

Δεν μπορούμε να μιλήσουμε για «φεουδαρχικό» σύστημα στην Οθ. Αυτοκρ., επειδή δεν

ταυτίζεται με το αντίστοιχο Δυτικό. Υπάρχουν μεγάλες διαφορές και λειτουργούν σε τελείως

διαφορετικές συγκυρίες. Ο Σουλτάνος βρισκόταν στην καρδιά της αυτοκρατορίας και

μοίραζε τη γη τους άρχοντες – πολεμιστές του με αντάλλαγμα την υποχρέωσή τους να τον

υπηρετούν. Η γη ήταν μεγάλες εκτάσεις: από τιμάρια, ζιαμέτια, χάσια.

Ο διοικητικός και στρατιωτικός μηχανισμός στελεχωνόταν από χριστιανούς –

αλλόθρησκους- που δεν μπορούσαν να προσβλέπουν σε υπέρτατη εξουσία. Με τον

τρόπο αυτό εξασφαλιζόταν ο θρόνος από τυχόν φιλόδοξους άρχοντες. Οι

Φαναριώτες βρίσκονται μέσα σε αυτούς τους κύκλους.

5

Τα παιδιά των επιφανών χριστιανών υπηκόων τροφοδοτούσαν στις αρχές του 18Ου

αιώνα το σώμα των γενίτσαρων, προσωπικός στρατός του Σουλτάνου, με την

πρακτική του παιδομαζώματος. Έτσι οι γενίτσαροι είχαν υπεροχή απέναντι στους

άρχοντες του πόλεμο (σπάχηδες).

ΚΡΙΣΗ ΣΤΟΥΣ ΘΕΣΜΟΥΣ Σελ 46 ΠΕΦΤΕΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Τον 17ο αιώνα, οι τουρκικές κατακτήσεις εξασφάλισαν άφθονες εκτάσεις γης που έφτασαν

όμως σε οριακό σημείο.

Οι πόλεμοι διεξάγονταν πολύ μακριά, Μεσοποταμία, στις στέπες, στην κοιλάδα

του Δούναβη και το κόστος των εκστρατειών ήταν που μηδένιζε τα κέρδη από τις

στρατιωτικές νίκες.

Οι πόλεμοι, όπως ο Κρητικός (1645-1669), κρίνονταν στη θάλασσα και

απαιτούσαν κατασκευή πολυέξοδων στόλων, δηλαδή την εξασφάλιση χρημάτων

που το φεουδαρχικό σύστημα δεν μπορούσε ποτέ να εξασφαλίσει.

Αυτά τα αδιέξοδα έφεραν την κρίση και αλλαγή στον χαρακτήρα της Αυτοκρατορίας .

Λόγω των εσωτερικών κρίσεων οι εκτάσεις της αυτοκρατορίας άρχισαν να συρρικνώνονται

και το κύριο βάρος έπεσε στους χριστιανούς υπηκόους, τους ραγιάδες. Υπήρξε πίεση με

άξονα την πληρωμή περισσότερων φόρων, σε χρήμα και όχι είδος.

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΩΝ

Μετανάστευση σε χώρες όπως Ιταλία και κεντρική Ευρώπης και σε χώρες με

λιγότερη πίεση.

Η διεθνής συγκυρία υπέθαλπε την κατάσταση

Με τη συνθήκη του Πασσάροβιτς (1718), οι υπήκοοι του Σουλτάνου κέρδισαν

προνόμια στις χώρες των Αψβούργων

Παροικία της Βιέννης

Το σύντομο πέρασμα των Ενετών δεν γοήτευσε ιδιαίτερα τους ντόπιους αλλά άνοιξε

το δρόμο της Δύσης (1684-1715)

Είναι και η εποχή των μεγάλων ρευμάτων εξισλαμισμού που συνοδεύονται από

διάχυτους φόβους μαζί με την οικονομική αστάθεια και έντονη ανασφάλεια.

ΤΑ ΤΣΙΦΛΙΚΙΑ σελ. 45 ΠΕΦΤΕΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Χαρακτηριστικό της εποχής είναι η εμφάνιση των τσιφλικιών. Η δίψα της κεντρικής

εξουσίας για χρήματα αλλοίωσε το καθεστώς της γαιοκτησίας, που είχε διαμορφώσει ο

Σουλτάνος. Έτσι μπορούσε κανείς να αποκτήσει γη και με παροχή υπηρεσιών σε αυτόν

αλλά και με απλή αγορά. Κατόπιν μπορούσε να συγκεντρώσει την γεωργική παραγωγή

6

να την εμπορευτεί και να πληρώσει σε χρήμα τους φόρους . Διαδικασία με δεινά προς

τους χωρικούς που δούλευαν σε αυτή. Πρωτύτερα, ουσιαστικός κύριος ήταν ο

Σουλτάνος, στην νέα κατάσταση, δούλευαν κατευθείαν για τον αφέντη, για την

συσσώρευση πλούτου για αυτόν, ήταν άμεσα εξαρτημένοι και ελεγχόμενοι και φυσικά

περισσότερο έκθετοι στις προσωπικές του επιδιώξεις

ΠΟΣΟ ΕΥΘΥΝΕΤΑΙ Η ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ

ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΥΣΗ.

Κύριο κληροδότημα της Ο.Α. ήταν η προοδευτική διαφοροποίηση από την υπόλοιπη

Ευρώπη. Η ευρύτερη περιοχή της Ανατολής γνώρισε μια περίοδο στασιμότητας την

εποχή που επιταχύνονταν οι οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στην Δυτική Ευρώπη.

Το 1821, ο ευρωπαϊκός κόσμος βρισκόταν στα πρόθυρα της Βιομηχανικής

απογείωσης, κάτι που δεν συνέβαινε στις περιοχές που κυβερνούσε η Υψηλή Πύλη.

Μια πιο βαθιά σύγκριση με τις άλλες Μεσογειακές κοινωνίες καθιστά αυτή την

διαπίστωση λιγότερο βέβαιη. Οι περιοχές της Ιβηρικής χερσονήσου, η νότια Ιταλία και

οι νοτιότερες περιοχές της Γαλλίας παρουσιάζουν μία «καθυστέρηση» που δεν αφορά

μόνο το ισλαμικό τμήμα της Μεσογείου.

Τα κέντρα της οικονομικής, πολιτικής και πολιτιστικής ανάπτυξης μεταφέρθηκαν προς

τα βόρεια και δυτικά, προς τις μεγάλες πεδιάδες της Δυτικής Ευρώπης και τα λιμάνια

του Ατλαντικού .

Ο ισλαμικός χώρος και μαζί του και οθωμανικός, ίσως να ήταν περισσότερο

θύμα των εξελίξεων αυτών παρά θύτης.

Πολλοί σουλτάνοι προσπάθησαν να εκσυγχρονίσουν την χώρα τους και να τη φέρουν

πιο κοντά στις εξελίξεις, να μιμηθούν τον Μ. Πέτρο, αλλά απέτυχαν ολοκληρωτικά.

ΔΙΑΦΟΡΑ ΡΩΜΑΙΩΝ –ΕΛΛΗΝΩΝ (Ρωμιός- Έλληνας)

Οι χριστιανοί υπήκοοι του Σουλτάνου, οι ραγιάδες, ονόμαζαν τους εαυτούς τους

Ρωμαίους ΡΟΥΜ, ήταν το πνευματικό ποίμνιο του Πατριαρχείου των Ρωμαίων, που

έδρευε στην Κωνστ\λη και η εκκλησία χρησιμοποιούσε τα νέα ελληνικά «ρωμαίικα» επειδή

γράφονταν πιο εύκολα.

Η έννοια ΕΛΛΗΝΑΣ είχε κακοπάθει στα χρόνια του Βυζαντίου, όταν τέθηκε υπό διωγμό

καθώς όριζε τους ΠΑΓΑΝΙΣΤΕΣ ΕΘΝΙΚΟΥΣ . Ξαναεμφανίστηκε στα κείμενα των

υστεροβυζαντινών διανοούμενων για να χαθεί και πάλι και να επανεμφανιστεί με τον

Νεοελληνικό Διαφωτισμό. Αυτή η επανεμφάνιση σηματοδότησε την ωρίμανση του

φαινομένου που συνοπτικά ονομάζουμε ΝΕΟ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ και ενοποίησε το πολυποίκιλο

7

μωσαϊκό των Ρωμιών στην κατεύθυνση της επαναστατικής επιβολής του Ελληνικού

κράτους.

Ο ΝΕΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ (σελ. 48)

Έλληνες της εποχής: φτώχεια, εξαθλίωση, καθυστέρηση στον υπό τουρκικό ζυγό

ελλαδικό χώρο. Ελάχιστοι ήταν καραβοκύρηδες, ή έμποροι και ζούσαν στην επικίνδυνη

αβεβαιότητα ενός κράτος αυθαιρεσίας (η επιθυμία του σουλτάνου ταυτιζόταν με το δίκαιο).

Το κράτος του Σουλτάνου ήταν πολυεθνικό. Οι χριστιανοί υπήκοοι του Σουλτάνου

ονόμαζαν τους εαυτούς τους Ρωμαίους (Ρουμ) = Ρωμιοί, ποίμνιο του Πατριάρχη των

Ρωμαίων με έδρα την Κων/πολη. Γλώσσα = τα «ρωμαίικα» δηλ. τα νέα ελληνικά.

(Η έννοια «Έλληνας» είχε καταδιωχτεί στο Βυζάντιο ήταν συνώνυμο με τους παγανιστές

«εθνικούς» Ξαναεμφανίστηκε όμως στα κείμενα των ύστερων Βυζαντινών διανοούμενων

παραμονές της πτώσης του Βυζαντίου, χάθηκε εκ νέου για να εμφανιστεί με το

Νεοελληνικό Διαφωτισμό. Η επανεμφάνιση του ονόματος ‘Έλληνες» σηματοδότησε την

ωρίμανση του φαινομένου του «Νέου Ελληνισμού», ενοποίησε το πολυποίκιλο μωσαϊκό

των Ρωμιών στο στόχο της επαναστατικής επιβολής του ελληνικού κράτους.

ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ: Τα Μιλέτια ΠΡΟΣΟΧΗ

Με βάση τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα η οθωμανική αυτ. χωρίζει τους υπηκόους

σε μιλέτια = θρησκευτικές κοινότητες (3).

1. των πιστών – μουσουλμάνοι

2. των Εβραίων

3. των Ρουμ –Ρωμαίων, ρωμιοί

Αρμόδιος ο Πατριάρχης και ο εκκλησιαστικός μηχανισμός του ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ .

Ο θεσμός του Πατριαρχείου κατά τη διάρκεια των τελευταίων αιώνων του Βυζαντίου είχε

φθαρεί. (Θρησκευτικές διενέξεις ανάμεσα σε ενωτικούς και ανθενωτικούς). Το 1453 δεν

ΥΠΗΡΧΕ ΚΑΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ. Ο Μωάμεθ ο Πορθητής αναβίωσε και αναβάθμισε το θεσμό του

Πατριαρχείου. Ο Ανθενωτικός Γεώργιος Σχολάριος έγινε το 1454 Πατριάρχης με το όνομα

Γεννάδιος Β΄, αποκατέστησε το κύρος και τα προνόμια του θεσμού, ήταν ένας διοικητικός

θεσμός αυστηρά ιεραρχημένος με δικαίωμα φορολόγησης των πιστών, δικαστικά προνόμια και

οργανωτική αυτονομία αποκαθιστώντας την οικουμενικότητα του. Πάντα όμως ήταν εξουσία

«παρά τω σουλτάνω». Επίσης, το Πατριαρχείο ανέλαβε το δύσκολο έργο της παρεμπόδισης

κάθε δυτικής πνευματικής επιρροής στον οθωμανικό χώρο (κυρίως των ιδεολ. Ρευμάτων του

ευρωπαϊκού διαφωτισμού).

Το Πατριαρχείο στηρίχτηκε στη ΓΛΩΣΣΑ των εκκλησιαστικών κειμένων, ΤΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΑ, διευρύνθηκε η χρήση τους και παρέμειναν ζωντανά και λειτουργικά. Επίσης

8

στήριξαν με επίκεντρο ΤΟ ΦΑΝΑΡΙ (χώρο εγκατάστασης του Πατριαρχείου) μια ελληνική

διοικητική αστική τάξη η οποία σύντομα αναρριχήθηκε εκτός από τις εκκλησιαστικές

ευθύνες και σε σημαντικές θέσεις της οθωμανικής κρατικής μηχανής. Οι Φαναριώτες

επωφελήθηκαν από τους δισταγμούς του Σουλτάνου που δε ήθελε να καταλάβουν ύψιστα

αξιώματα ομόθρησκά του πρόσωπα (για να μην τον ανατρέψουν) και αυτή η πρακτική

τους επέτρεψε να έχουν δύο από τα σημαντικότερα αξιώματα από πολύ νωρίς και έγιναν

αναπόσπαστο κομμάτι.

Το αξίωμα του Μεγάλου Δραγουμάνου (διερμηνέα) της Πύλης, περίπου

αντίστοιχο με το σημερινό υπουργό Εξωτερικών

Δραγουμάνου του στόλου (υπουργ. Ναυτικών), στρατολόγηση

πληρωμάτων από χριστιανούς των νησιών και των παραλίων.

Οσποδάροι, δηλαδή διοικητές των παραμεθόριων περιοχών του

Δούναβη .Εκεί δημιούργησαν αυλές και καλλιέργησαν τέχνες και γράμματα

. αυτή η διαδικασία ενίσχυσε τον κοσμικό χαρακτήρα του Φαναριού. Η

θέση εξαγοραζόταν σε πλειστηριασμούς. Φρόντιζαν να συσσωρεύουν

τεράστιο πλούτο σε βάρος των ρουμάνων υποτελών τους και των

βογιάρων. Με την οικονομική τους ευμάρεια μετατράπηκαν σε

αριστοκρατία του χρήματος .

ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ

Τα δύο μεγάλα προβλήματα της Οθωμ. Αυτοκρ. Με τον στοιχειώδη κρατικό μηχανισμό

ήταν:

1. η συλλογή φόρων και

2. η δημόσια τάξη.

Το μιλέτι των Ρουμ είχε την βασική υποχρέωση να πληρώνει φόρους σε χρήμα ή σε

είδος ανάλογα την εποχή ή την περιοχή. Η συλλογή φόρων νοικιαζόταν και ο ενοικιαστής

με οποιαδήποτε μέθοδο κέρδιζε χρήματα. Οι φόροι ήταν κάτι σταθερό ενώ η παραγωγή

και τα διαθέσιμα μιας αγροτικής κοινωνίας, όχι. Έτσι γεννήθηκαν διάφοροι ενδιάμεσοι

οργανισμοί και θεσμοί. Οι κοινότητες ήταν ένας από αυτούς . Η κοινότητα περιελάμβανε

χωριά και δραστηριότητες και φρόντιζε από την μία πλευρά την πληρωμή των φόρων στην

κεντρική εξουσία και από την άλλη για την κατανομή των χρεών στην κοινωνία, στους

παραγώγούς. Το σύστημα βασιζόταν σε πλούσιους μεσάζοντες ανάμεσα στην παραγωγή

και στην κεντρική εξουσία.( προεστοί, δημογέροντες , κοτζαμπάσηδες, προύχοντες ) ο

πλούτος τους δεν μετριόταν με την έκταση γης αλλά με την ποικιλία των μηχανισμών που

διέθεταν. Η εξουσία τους ήταν σημαντική και ο Σουλτάνος τους εκτιμούσε περισσότερο

9

από τους ομόθρησκούς του, αφού χρησιμοποιούσαν κάθε παράνομο μέσο για να

συλλέξουν τους φόρους και να τους μετατρέψουν σε χρήμα.

Οι εκτός νόμου ένοπλοι, κλέφτες, είχαν αμφίσημες σχέσεις με τους προύχοντες οι οποίοι

είχαν ανάγκη τις υπηρεσίες τους. Δηλαδή την στρατιωτική δύναμη των κλεφτών που

μπορούσε να χρησιμοποιηθεί όταν παρουσιαζόταν πρόβλημα. Σε πολλές περιοχές οι

σχέσεις μεταξύ τους ήταν αντιφατικές( πολεμικές) το 1806 τελικά συνεργάστηκαν πλήρως

σε αυτό που ονομάστηκε «χαλασμός των κλεφτών». Στην Ρούμελη, η απόσταση μεταξύ

προεστών και κλεφτών ήταν μικρότερη και οι δύο ιδιότητες συγχωνεύτηκαν σε μία, τους

αρματολούς. ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΩΝ ΟΠΛΩΝ που στην αρχή ήρθαν σε συνεννόηση με τη οθωμ.

Εξουσία. Εισέπρατταν φόρους, φύλασσαν δρόμους τηρούσαν την τάξη, με αντάλλαγμα

μια σχετική ανεξαρτησία και πολλές οικονομικές δυνατότητες. Είχαν πολλές περιουσίες και

μεγάλη εξουσία. Στα νησιά οι ναυτικές οικογένειες είχαν εξουσίες και προνόμια. Μόνη

υποχρέωση τους ήταν να παραχωρούν έμπειρα πληρώματα στον οθωμανικό στόλο.

(έπεσε το 2006) η εργασία με κλειστά βιβλία

Ποιοι πολιτικοί και κοινωνικοί παράγοντες και ποιές εξελίξεις στην Οθωμανική

Αυτοκρατορία κατά τον 18ο αιώνα ευνόησαν την εμφάνιση του νεοελληνικού

Διαφωτισμού , «Ποιοι παράγοντες προετοίμασαν την επανάσταση του ‘21».

Το Πατριαρχείο

Οι σημαντικές θέσεις (όχι κυρίαρχες φυσικά) στα πλαίσια της οθωμανικής αυτοκρ.

που κατείχαν οι Έλληνες (Φαναριώτες)

Αντιδράσεις χριστιανών ραγιάδων (Δυσλειτουργία οθωμαν. Συστήματος πριν την

επανάσταση. Στρέφονταν στην Ευρώπη για απελευθέρωση).

18ος αιώνας έντονο μεταναστευτικό ρεύμα κυρίως προς την Ιταλία και Κεντρ.

Ευρώπη. Οι ελληνικές παροικίες του εξωτερικού, όπου αναπτύχθηκαν οικονομικά,

κοινωνικά, πολιτιστικά, ιδεολογικά αναπτύχθηκαν σε αστικά καπιταλιστικά πλαίσια,

συνειδητοποίησαν το ασφυκτικό καθεστώς των μιλετιών και την απόσταση της

«φεουδαρχικής Ανατολής» από την σε πλήρη ανάπτυξη Δύση.

Πλούσιες ναυτικές και εμπορικές κοινότητες νησιών που διατηρούσαν προνόμια και

εξουσίες (Ύδρα, Σπέτσες, Μύκονος)

Καλλιέργεια παιδείας με άξονα την Ελληνική γλώσσα

Κίνημα Ανθρωπισμού, και χρήση της κλασσικής Αρχαιότητας στην Ευρωπαϊκή

τέχνη – προεθνική συνείδηση, για την πρώτη μορφή της ΜΕΓΑΛΗΣ ΙΔΕΑΣ και την

πρόθεση φωτισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από το ελληνικό πνεύμα, και

την μετατροπή της σε ένα είδος Βυζαντινής συνέχειας.

10

Η ανάπτυξη των καπιταλιστικών αγορών και η επαφές των χριστιανών με τον

ευρωπαϊκό κόσμο, στη Μεσόγειο

Οι Ρωσοτουρκικοί πόλεμοι, η έξοδος της Ρωσίας στην Μαύρη θάλασσα και η

ανάγκη ναυτικής επικοινωνίας με την Δύση, έδωσαν μεγάλη ώθηση στην ανάπτυξη

του εμπορικού ναυτικού των Ελλήνων ( συνθήκη Κιουτσούκ- Καϊναρτζή 1774)

Οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι

Η εξαφάνιση του Γαλλικού εμπορίου από την ανατολική Μεσόγειο

Ο αγγλικός ναυτικός αποκλεισμός της Ναπολεόντειας Ευρώπης

Η κυριαρχία των Ελλήνων στην Θάλασσα

Ευρωπαϊκή, καπιταλιστική σκέψη και μεγάλη απόσταση από την «φεουδαρχική»

Ανατολή.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες συγκροτήθηκε ως ιδιαιτερότητα το σύνολο των

γλωσσικών, οικονομικών, κοινωνικών ιδιαιτεροτήτων που ονομάστηκε νέος

ελληνισμός, δηλαδή η πεποίθηση για την γέννηση ενός εθνικού κράτους. Η ιδεολογία

εθνικής ταυτότητας σε διαφορετικά στρώματα και τάξεις με αντιφατικά συμφέροντα. Η

απόσπαση από την Οθωμανική πραγματικότητα ήταν ο κοινός παρονομαστής όλων

των διαφορετικών ομάδων που έπρεπε να γίνουν κάτοικοι μιας ελεύθερης Ελλάδας,

μέσα από ισχυρούς λειτουργικούς μύθους, μιας γόνιμης εθνικής μυθοπλασίας.

Αυτή η μυθοπλασία συμβίβασε δύο σταθερές, δύο αντιφατικά δεδομένα .

Την ορθόδοξη χριστιανική πίστη ( κοινό και έντονο χαρακτηριστικό όλων των

ομάδων που διεκδικούσαν το κτίσιμο του νέου έθνους)

η κοινή καταγωγή, πιστοποιούμενη από τη γλωσσική συγγένεια με τους

λαμπρούς Ελληνες της Αρχαιότητας. ΉΤΑΝ ο βασικός συνδετικός κρίκος των

Νεοελλήνων, ως απόγονοι των ένδοξων προγόνων . ήταν αντάξιοι της

Ευρώπης και του πολιτισμού, θύματα της Ασιατικής βαρβαρότητας . Η

σύγκρουση 2500 χιλιάδες χρόνια μετά, μπορούσε να πιστοποιηθεί ως συνέχεια

εκείνων των αγώνων. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΑΡΧΑΙΑ ΟΝΟΜΑΤΑ

Γλώσσα ΚΑΘΑΡΕΥΟΥΣΑ, ξεκαθάρισμα της γλωσσικής ταυτότητας μέσω της

αρχαιότητας.

Η ιστορική συγκυρία και η ποιότητα των εθνικών αιτημάτων ευνοούσε το ένα σε βάρος

του άλλου.

2.2.7 Ν.Δ. και Ρήγας.

11

Ένα είδος προεθνικής συνείδησης γεννήθηκε στους κύκλους των Φαναριωτών.

Ήταν η πρώτη μορφή της Μεγάλης ιδέας που συνοψίστηκε στην πρόθεση φωτισμού της

Ο.Α. από το ελληνικό πνεύμα και τη βαθμιαία μετατροπή της σε ένα είδος βυζαντινής

συνέχειας. Εκπρόσωποι – Δημήτριος Καταρτζής και Κων.νος Υψηλάντης. Ανάπτυξη στο β΄

μισό του 18ΟΥ αιώνα το πνευματικό κίνημα του Ν.Δ. Το κίνημα βασίστηκε στην μεταφορά

και μετάφραση βασικών έργων του Ευρ.Διαφ. ( Βολτέρος, Λοκ, Καρτέσιος, Νεύτωνας,

Καντ και Κοντιγιακ) στα ελληνικά και έγιναν γνωστά στην οθωμανική ανατολή. Οι Ευγένιος

Βούλγαρης (1716-1806), Ιώσηπος Μοισιόδακας (1730-1800), ο Αθανάσιος Ψαλίδας

(1764-1829) και ο Γρηγόριος Κωνσταντάς δίδαξαν τη θεωρία και άρχισαν να τελειοποιούν

το γλωσσικό εργαλείο, την εθνική ελλ. γλώσσα.

Η Αμερικανική και Γαλλική Επανάσταση και οι ναπολεόντειες κατακτήσεις οδήγησαν στη

διαμόρφωση πολιτικών – εθνικών αιτημάτων. Ο Ρήγας μέσα από τον Ν.Δ. εμπνεύστηκε τη

δημιουργία ελεύθερων κρατών. Επηρεασμένος από τις ευρωπαϊκές ανακατατάξεις

επιδόθηκε σε έντονο συγγραφικό έργο (Μεγάλη Χάρτα, Θούριος, Νέα Πολιτική Διοίκησις)

με κείμενα συνταγματικά, πολιτικά, διακηρύξεις με λογοτεχνική χροιά. Τον Ιούνιο 1798 με

τον θάνατο του ανετράπη η πρόθεση του να κάνει τα λόγια, πράξη.

Αδαμάντιος Κοραής (1748-1833)

Το έργο του Αδαμάντιου Κοραή βοήθησε περισσότερο από κάθε άλλον στο

ξεκαθάρισμα των ριζοσπαστικών προθέσεων και στήριξε την ιδέα της διεκδίκησης

ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ με έργα όπως η Αδελφική Διδασκαλία (1790). Στόχος του ήταν

να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις εθνικής αφύπνισης, να αναδείξει την ιστορία, τη

γλώσσα, τις αρχές, τον πολιτισμό του ελληνικού έθνους. Η γέννηση του νέου έθνους

των Γραικών πίστευε πως είναι τόσο υπόθεση παιδείας, συνείδησης εθνικής, όσο και

πολιτική πράξη. Εξέδωσε Ιπποκράτη, και Μπεκαρία. Τα έργα του μαρτυρούν το

φιλελεύθερο πνεύμα του και την ταύτιση του με τις αξίες της Γαλλικής Επανάστασης.

2.3.1. Φιλική Εταιρεία

Το Συνέδριο της Βιέννης (1815) και η Ιερά Συμμαχία έθεσε τις ανατρεπτικές προθέσεις

υπο διωγμό. Οι επαναστατικές προθέσεις πέρασαν σε υπόγειες δυσδιάκριτες

διαδρομές και μυστικές οργανώσεις. Οι Ελληνες έχοντας κάνει μεγάλα βήματα προς

την ανεξαρτησία ήταν αδύνατον να γυρίσουν στην πρότερη κατάσταση.

Δημιουργήθηκαν η Φιλόμουσος Εταιρεία και το 1814 στην Οδυσσό, η Φ.Ε. από τους

Νικ.Σκουφά, Αθ.Τσακάλωφ και Εμμ.Ξάνθο, μικροέμποροι και υπάλληλοι. Στις αρχές

του 1870 μετά την μεταφορά της έδρα της στην Κων/πολη, η Φ.Ε. ήταν υπολογίσιμη

12

πολιτική δύναμη. Χρησιμοποιούσαν τον μύθο της Αόρατης Αρχής (συνδρομή και

στήριξη της ορθόδοξης Ρωσίας). Ηγέτης προτάθηκε ο Καποδίστριας (διπλωμάτης,

Τσάρος Ρωσίας) αλλά αρνήθηκε. Τελικά ανέλαβε ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, γόνος

Φαναριωτών. Η ανάληψη της αρχής της από έναν στρατιωτικό σήμαινε ότι η φάση

προετοιμασία για πολεμική αναμέτρηση ήταν προ των πυλών.

2.3.2 Σχέδια και προετοιμασία.

Η Φ.Ε. έπρεπε να βιαστεί γιατί κινδύνευε να αποκαλυφθεί η απάτη της Αόρατης Αρχής.

Το βασικό σχέδιο ήταν να ξεκινήσει η Επανάσταση στις παραδουνάβιες περιοχές

σκοπεύοντας να εκμεταλλευτεί τη γενικότερη αναταραχή στο Βαλκάνια. Ταυτόχρονα

σκόπευαν σε πραξικόπημα και λαϊκή εξέγερση στο κέντρο της Κων/πόλης. Και

συνδυαστικά το 3Ο μέτωπο οδηγούμενο από τον Δ. Υψηλάντη (Ν. Ελλάδα, Μοριάς,

Νησιά, Μάνη) με τη συνδρομή της άρχουσας τάξη που θα μπορούσε να συγκροτήσει

τοπικά μια εξουσία. Δυστυχώς Ιούνιος 1821 ήττα του Υψηλάντη στο Δραγατσάνι και η

Κων/πόλη παρέμεινε παγερά αμέτοχη. Η επανάσταση ρίζωσε εκεί που υπήρχαν

συμπαγείς ελληνικοί πληθυσμοί.: Μοριάς, Ρούμελη, Χαλκιδική, Πήλιο, ‘Ήπειρος. Η

επίδραση της Φ.Ε. ήταν ανύπαρκτη. Το αίτημα προσαρμόστηκε και περιορίστηκε στο

στόχο της ελληνικής ανεξαρτησίας. Συγκινήθηκε η κοινή γνώμη.

2.3.3. Συγκυρίες και συσχετισμοί.

Η Επανάσταση των Ελλήνων έγινε στο πλαίσιο της παγκόσμιας αναταραχής και

μετετράπη σε τμήμα ενός παγκοσμίου κινήματος με συμμαχίες και εχθρότητες. Η

επανάσταση χαρακτηρίστηκε από θρησκευτικό χαρακτήρα. Οι υπόδουλοι χριστιανοί

αναμετρήθηκαν με την αλλόθρησκη αυτοκρατορία. Ο αγώνας των Ελλήνων φάνηκε ως

πάλη Ευρωπαίων ενάντια σε μια τυρρανικό, αλλόθρησκο, αναχρονιστικο, και

πολιτισμικά ξένο κατακτητή.

Πιθανοί λόγοι – βαθιά οικονομική κρίση, υποβαθμισμός των Ελλήνων, άδικη

μεταχείριση. Κοινή συμφωνία όλων των υποδούλων Ελλήνων – η αποτίναξη του

οθωμανικού ζυγού.

Η συγκυρία του 1820-21 ήταν ευνοική. Η Ο.Α. είχε εμπλακεί σε πολέμους, υπήρχε

εσωτερική αστάθεια (συγκρούσεις με γενιτσαρικά σώματα). Το 1821 το ελληνικό

στοιχείο ήταν ισχυρό μέσα και έξω από την Ο.Α. Η εθνική συνείδηση είχε παγιωθεί σε

τμήματα που είχαν μόρφωση και υλικές δυνατότητες για τον ξεσηκωμό.

ΚΕΦ.4.

13

H ανεξαρτησία ΚΕΦ.4 ΠΡΟΣΟΧΗ

Η ΕΔΡΑΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ βρέθηκε μπροστά στο κενό εξουσίας, ιδιαίτερα

αισθητό στον Μοριά, καθώς ο Αλ. Υψηλάντης βρέθηκε κλεισμένος στην Μολδοβλαχία.

Συνθήκες που απαιτούσαν δημιουργία κεντρικής εξουσίας.

Η συντήρηση των στρατευμάτων και οι οικονομικές ανάγκες του αγώνα, πίεζαν

για επιβολή φορολογίας και δημιουργία μηχανισμού που θα διένειμε τυχόν

πόρους.

Η εξαφάνιση των οθωμανικών αρχών, απειλούσε για την δημιουργία

καθεστώτος αυθαιρεσίας.

Η υλοποίηση του αιτήματος βρέθηκε στα χέρια των ισχυρών από τον Μοριά. Έτσι

συνήλθαν οι προύχοντες και οι αρχιερείς του Μοριά, μαζί με οπλαρχηγούς στην

μονή των Καλτεζών (26 Μάιου) και αποφάσισαν την σύσταση της

Πελοποννησιακής Γερουσίας (αρχηγός Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης – Μάνη) .

Η Γερουσία ορίστηκε να κυβερνά «καθ’ όποιον τρόπον η Θεία Πρόνοια τους

«φωτίσει», δηλαδή ως απόλυτη αρχή υπεράνω ελέγχου. Τα μέτρα που έλαβε

πρώτα, αφορούσαν την φορολογία. Αποφασίστηκε να συνεχιστεί η είσπραξη της

δεκάτης (10% επί της γεωργικής παραγωγής) αλλά και του γεώμορου δηλαδή της

απόδοσης στη διοίκηση του 1\5 της παραγωγής που συγκέντρωναν όσοι

καλλιεργούσαν κτήματα Οθωμανών. Αυτά τα μέτρα δημιούργησαν δυσαρέσκειες

στους αγρότες, που περίμεναν ότι με την εκδίωξη των Τούρκων θα απαλλάσσονταν

από τις υποχρεώσεις τους. Η Γερουσία σε συνεργασία με τις Οθωμανικές αρχές

διαχειριζόταν σημαντικά ζητήματα και αναλάμβανε διοικητικές και δικαστικές

εξουσίες ενώ, με τους ένοπλους που είχαν στην υπηρεσία τους, μεριμνούσαν για

την τάξη της περιοχής.

ΔΥΑΡΧΙΑ ( μεταξύ Πελ.Γερουσίας και Υψηλάντη)

Ο Υψηλάντης, μετά την συντριβή στο Δραγατσάνι επέστρεψε έχοντας την στήριξη

όσων ήταν δυσαρεστημένοι με την Πελοποννησιακή Γερουσία, ζήτησε να του

παραδοθεί η εξουσία. Η διαμάχη έφτασε στα όρια της ρήξης. Η λύση του ζητήματος

παρέμεινε να λυθεί μετά την πτώση της Τριπολιτσάς. Έτσι παρέμεινε αυτή η

δυαρχία στην οποία προστέθηκαν και άλλοι παράγοντες όπως ο Μαυροκορδάτος

Αλεξ. γόνος φαναριωτών. Στο πρόσωπο του αναγνωρίστηκαν τα εφόδια και οι

πρώτες ένδειξης για την φιλελληνικής συγκίνησης της Ευρώπης. Ο Μαυροκορδάτος

14

συγκέντρωσε χρήμα και κύρος ομογενών και φιλελλήνων και έγινε σημαντικός

πόλος εξουσίας.

4.1.2. Η άλωση της Τριπολιτσάς.

Στα τέλη Αυγούστου, η κατάσταση ήταν αφόρητη. Μαύρη αγορά είχε στηθεί έξω

από τα τείχη και πλήθος κόσμου συνέρεε για τα μυθικά (ανύπαρκτα )πλούτη εντός

των τειχών. Ο συνωστισμός προκάλεσε στερήσεις και πείνα μεγαλώνοντας την

ανυπομονησία και την αγριότητα. Η εξασφάλιση του πλούτου της Τριπολιτσάς θα

ήταν καθοριστική για τη μελλοντική εξέλιξη του Αγώνα. Κάθε μερίδα πληθυσμού είχε

διαφορετικό σκοπό. Οι φτωχοί να ξεφύγουν από την μιζέρια, οι στρατιωτικοί να

εξασφαλίσουν πόρους για τη συνέχιση της επανάστασης, οι κερδοσκόποι το κέρδος

τους. Συμφωνίες μεταξύ οπλαρχηγών και πλούσιων Οθωμανών. Η κατάσταση είχε

ερεθίσει τα πλήθη και με τις συνθήκες αυτές η έφοδος έγινε χωρίς κανένας να την

διατάξει. Ακολούθησαν σφαγές, γύρω στα 20.000 άνθρωποι (Οθωμανοί, εβραίοι,

και χριστιανοί) πέθαναν. Λίγοι γλίτωσαν. Τα πάντα λεηλατήθηκαν και

καταστράφηκαν. Όλοι πήραν αλλά κανείς δεν κέρδισε.

4.1.3 Η Διακήρυξη της Ελλ. Ανεξαρτησίας.

Η άλωση της Τριπολιτσας επιβεβαίωσε με τον πλέον απόλυτο τρόπο την

αποφασιστικότητα της Ελλ. Επανάστ. Η νέα κατάσταση έφερε στο προσκήνιο το

πρόβλημα της πολιτικής και διοικητικής οργάνωσης.

Μια σημαντική ομάδα που διεκδικούσε τη διοικητική συνέχεια μέσα από τον θεσμό

της Πελοποννησιακής Γερουσίας ήταν των προεστών της Πελοποννήσου. Άλλη

επίσης σημαντική ομάδα που είχε δημιουργηθεί μέσω του πολύμηνου

επαναστατικού αγώνα ήταν η ισχυρή ομάδα των καπεταναίων. Υπήρχαν και οι

δημογέροντες της Ύδρας και οι εκπρόσωποι της Δυτικής και της Ανατολικής

Χέρσου Ελλάδας. Από όλους αυτούς κανείς δεν είχε ιδιαίτερες διοικητικές, νομικές

και πολιτικές γνώσεις. Το νέο κράτος έπρεπε να κτιστεί με βάση τα πρότυπα και τις

αξίες της Ευρώπης (της Ιεράς Συμμαχίας). Η αναγνώριση του από τις

ευρωπαϊκές δυνάμεις και όχι η συνδρομή τους, ήταν η μόνη οδός προς την

ανεξαρτησία. Αυτή η ανάγκη ανέδειξε δύο νέους πόλους, με ρίζες στην

Φαναριώτικη αριστοκρατία. Και οι δύο είχαν ευρωπαϊκή συγκρότηση

συμπεριφοράς, παιδεία, και αριστοκρατικές διασυνδέσεις. Συγκέντρωναν

εμπιστοσύνη και το κύρος τους αποτελούσε μια ισχυρή υλική βάση.

Α. την ομάδα του Δημ. Υψηλάντη = Αρχή Φιλικής Εταιρείας.

Β. την ομάδα του Αλ. Μαυροκορδάτου.= Οργανισμός (συνταγμ. Χάρτης νέου κράτους)

15

Ο Υψηλάντης εκπροσωπούσε την Αρχή της Φιλικής Εταιρείας (η Ιερά Συμμαχία

μετά τα γεγονότα του 1821 τους είχε ταυτίσει με τους Καρμπονάρους δηλ. με τους

επαναστάτες δυνάμει ανατροπείς των μοναρχών) και αποτέλεσε πόλο

συσπείρωσης όσων ήταν δυσαρεστημένοι και πολλών οπλαρχηγών. Ο

Μαυροκορδάτος εκμεταλλεύτηκε περίτεχνα τις συγκυρίες και με την επιρροή του

στην Στερεά Ελλάδα δημιούργησε έναν Οργανισμό, δηλ. ένα ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ

ΚΕΙΜΕΝΟ που θεσμοθετούσε την νέα εξουσία. Η πρόταση του Νέγρη (χαώδης

απομίμηση αρχαίων θεσμών) κατέστησε μόνη αξιόπιστη πρόταση εκείνη του

Μαυροκορδάτου Αυτό είχε ιδιαίτερη σημασία στην Εθνοσυνέλευση τον

Δεκέμβριο του 1821 στην ΕΠΙΔΑΥΡΟ. (20/12/1821).

Οι αντιπρόσωποι είχαν εκλεγεί με αυθαίρετο τρόπο. Ο Μαυροκορδάτος, πρόεδρος

της συνέλευσης στηρίχτηκε σε έναν ισχυρό συνασπισμό= οι προύχοντες του Μοριά,

οι αρχιερείς, οι άρχοντες των ναυτικών νησιών ( που είχαν ταραχτεί από το κίνημα

του Οικονόμου), οι εκπρόσωποι της δυτικής και ανατολικής στερεάς δημιούργησαν

ένα ισχυρό μέτωπο ενάντια στους «ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΥΣ» οπλαρχηγούς και

δυσαρεστημένους.

Ο συνταγματικός χάρτης του νέου κράτους, ο οργανικός νόμος, στηρίχθηκε

στον οργανισμό της Δυτικής Χέρσου Ελλάδας, δηλαδή στον Μαυροκορδάτο και

στους φιλέλληνες συμβούλους του.

Το καθεστώς που προέκυψε χαρακτηρίστηκε ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ, ώστε να είναι

έτοιμο να δεχτεί όποιον μονάρχη όριζε η Δύση.

Όλα τα σύμβολα της Φιλικής Εταιρείας και όλες οι αναφορές σε αυτήν

εξοβελίστηκαν για να εξευμενίσουν τις αρχές της Ιεράς Συμμαχίας. Αυτό

επέτεινε την οργή του Υψηλάντη.

Το γαλάζιο και το λευκό έγιναν χρώματα – σύμβολα της χώρας.

Ορίστηκε Βουλευτικό και Νομοτελεστικό και κυβέρνηση και στις 15

Ιανουαρίου 1822, γεννήθηκε το Ελληνικό κράτος.

4.2.1. Οθωμανικές εκστρατείες.

Το αποτέλεσμα της οθωμανικής αδυναμίας ήταν να μεταβληθεί ο πόλεμος της

ανεξαρτησίας σε μακροχρόνιο πόλεμο φθοράς. Στις αρχές του 1822, η

αυτοκρατορία δεν ήταν ήρεμη για αυτό η στρατηγική εναντίον της Ελλ. Επαν. δεν

ήταν δυναμική. Στόχος ήταν η παραμονή στα παράλια ως σημεία παρουσίας της

εξουσίας του Σουλτάνου (Μαχμούτ Β΄). Στη ξηρά τα προβλήματα ήταν πιο μεγάλα.

Την άνοιξη του 1822 προσπάθησε να συγκροτήσει μισθοφορικά σώματα. Ο

16

Μαυροκορδάτος χρησιμοποίησε το σώμα των Φιλελλήνων, τον τακτικό στρατό και

τους Ελληνες του Ιονίου για να προχωρήσει στο χώρο της Ηπείρου. Δεν βρήκε

συνεργασία από τους αρματολούς της δυτικής Στερεάς. Άλλο εμπόδιο ήταν ο

οξυδερκής στρατιωτικός Κιουταχής (Μεχμέτ Ρεσιτ Πασάς) που αναγνώρισε τις

αδυναμίες και την ανομοιογένεια του ελλ. Στρατού. Η σύγκρουση στο χωριό Πέτα

ήταν καταστροφική. Η ‘Ήπειρος δεν ενώθηκε με το επαναστατημένο έθνος. Στο

χωριό Πέτα υπέστη πλήγμα το οργανωμένο κράτος, της εξουσίας του Εκτελεστικού

και ο ευρωπαϊκός τρόπος πολέμου. Στα Δερβενάκια καταστράφηκε η στρατιά του

Δράμαλη. Ο απολογισμός του 1822 έκλεισε με μελανό σημείο τη μη ενεργό

παρέμβαση της Ευρώπης και την αδυναμία στερέωσης μιας κεντρικής λειτουργικής

εξουσίας. Οι προϋποθέσεις και από τα 2 μέρη για εκστρατείες εξαλείφτηκαν και ο

πόλεμος πήρε αργούς ρυθμούς. Ο Ομέρ Βρυώνης οργάνωσε εκστρατεία στη δυτική

Στερεά. Το μόνο κατόρθωμα του ήταν ο θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη ο θρύλος

του οποίου εξαπλώθηκε στην Ευρώπη.

4.2.3 Αδιέξοδα.

Τα γεγονότα του 1822-23 απέδειξαν ότι η Επανάσταση δεν μπορούσε να ηττηθεί.

Το 1823 στο Άστρος συνήλθε μια νέα Εθνοσυνέλευση με σκοπό την αποκατάσταση

του κύρους της κεντρικής διοίκησης. Ασχολήθηκε με τη διόρθωση των θεσμικών

αδυναμιών του α΄ πολιτεύματος και εξέδωσε νέο θεσμικό χάρτη « Νόμος της

Επιδαύρου». Στο νέο Εκτελεστικό πρόεδρος ήταν ο Πετρόμπεης, η λειτουργία του

οποίου ουσιαστικά ακύρωνε το Βουλευτικό προκαλώντας νέες εντάσεις. Η

εγκατάσταση τοπικών αρχών ήταν αδύνατη. Τα πάντα βούλιαζαν στην αυθαιρεσία

και την ανοργανωσιά. Το 1824 νέοι παράγοντες άλλαξαν τις ισορροπίες, από τη μια

η άφιξη του Λόρδου Βύρωνα και το φιλελληνικό κίνημα και από την άλλη, η

παρέμβαση του Μεχμετ Αλή της Αιγύπτου.

Φιλελληνισμός (ΠΡΟΣΟΧΗ)

ΡΙΖΕΣ ΤΟΥ ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

ΕΥΡΩΠΗ

Ως Το 1914, η Ευρώπη δεν γνώρισε καταστροφικές και μακροχρόνιες συγκρούσεις. Το πνεύμα του

συντηρητισμού η Παλινόρθωση του παλαιού Καθεστώτος, όπως το ονόμασαν, κυριάρχησε για

χρόνια. Η Γαλλική επανάσταση και οι ναπολεόντεια περίοδος, ανέδειξαν πλήθος ιδεών και

πρακτικών . τα νέα σχήματα έφεραν μαζί τους μια ισχυρή δυναμική την οποία δεν μπόρεσα να

πολεμήσουν, ούτε η Ιερή Συμμαχία αλλά ούτε και η Παλινόρθωση των παλιών καθεστώτων.

Άξονες των νέων ιδεών ήταν τα μηνύματα της Γαλλικής Επανάστασης και η ιδέα του έθνους, ο

πατριωτισμός. Παρονομαστής των ανησυχιών αυτών ήταν ο ρομαντισμός. Με αφετηρία την

17

Γερμανία, το κίνημα αυτό περιόρισε την παντοδυναμία του ορθού λόγου και ανέδειξε το συναίσθημα

ως κεντρικό ανθρώπινο γνώρισμα.

Η εποχή των συγκρούσεων και των ταλαντεύσεων γέννησε ένα νέο είδος ανθρώπων, τους

πρόσφυγες, τους περιπλανώμενους σε αναζήτηση νέας ταυτότητας ή εμπειριών νέας ποιότητας, Τα

βήματα τους τα οδηγούσαν, νέες ιδέες και οράματα, δίψα για περιπέτεια καθώς και μια ανάγκη να

γίνουν κάτι τελειότερο από αυτό που ζούσαν. Πολλοί Γάλλοι συναντήθηκαν με Γερμανούς πολιτικούς

εξόριστους, με Ιταλούς καρμπονάρους ή δημοκράτες, με Πολωνούς πατριώτες και ριζοσπάστες κάθε

μορφής . Η γοητεία των άγνωστων κόσμων, η γνωριμία με πολιτισμούς άγνωστους θα τους άνοιγε

το δρόμο για την ολοκλήρωση .

Η Ανατολή και τα Βαλκάνια, τα μυστικά και η ακτινοβολία του οθωμανικού χώρου προσέφερε πολλά

από τα ζητούμενα. Η καταλυτική συνάντηση με την Αρχαιότητα, με τα κατάλοιπα, τις

αποδείξεις ενός ιδανικού κόσμου που υπήρξε και λειτούργησε στην Ανατολή, κόσμου άξιου

να κρύβει τις υπέρτατες αλήθειες, τότε έχουμε την εικόνα της δυναμικής που δημιούργησε

την συγκίνηση για την Ελλάδα και το μεγάλο κίνημα του φιλελληνισμού.

Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος αυτού του κινήματος των ρομαντικών, ήταν ο λόρδος Βύρων

.

Φιλέλληνες

Εκδήλωση –Φιλελληνικές επιτροπές

Με την έναρξη της επανάστασης, ο φιλελληνισμός εκδηλώθηκε μέσα και έξω από την

επαναστατημένη χώρα . σε πολλές πρωτεύουσες ή σημαντικές πόλεις της Ευρώπης

δημιουργήθηκαν, από τις πρώτες μέρες, Φιλελληνικές επιτροπές, με σκοπό την πολιτική στήριξη

του αγώνα., την συλλογή και αποστολή υλικού και την στρατολόγηση εθελοντών που ήθελαν να που

ήθελαν να πολεμήσουν για την ελληνική ελευθερία. Υπήρχαν στις κυριότερες πόλεις της Ευρώπης

(Παρίσι, Μασσαλία, Γένοβα, κλπ), ακόμα και στην Βοστόνη, που η οικονομική και υλική υποστήριξη

του αγώνα των επιτροπών των ΗΠΑ, ήταν πολύ σημαντική.

ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ

Καίρια σημασία για την έκβαση του αγώνα.

Διέδωσαν μία εξιδανικευμένη εικόνα της Επανάστασης και με την πάροδο του χρόνου

ανάγκασε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να πάρουν σωτήριες πρωτοβουλίες για την ελληνική

υπόθεση. Χάρη σε αυτό το κλίμα τα μελανά σημεία της Επανάστασης. (σφαγές μουσουλμανικών

και εβραϊκών πληθυσμών) ενώ απογοήτευσαν πολλούς δυτικούς, δεν έθιξαν την γενική

φιλελληνική διάθεση των ευρωπαίων κοινωνιών. Γεγονότα όπως η σφαγή της Χίου ή η έξοδος

του Μεσολογγίου, διαδόθηκαν και τονίσθηκαν ως ύψιστα παραδείγματα.

18

ΕΡΩΤΗΣΗ. 1, σελ.114

Οι ιδεολογικές και πολιτικές ρίζες του φιλελληνισμού.

Πολιτικά ιδεώδη της Γαλλικής επανάστασης, οι φιλελεύθερες δημοκρατικές ιδέες και

οι ριζοσπαστικές αρχές.

Ρομαντισμός.

ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ* (ΕΠΕΣΕ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2007)

Την γοητεία της ανατολής την σκίαζε ένας δυνάστης. Η κυριαρχία ενός μονάρχη ασιατικού

βαρβάρου, ερχόταν σε αντίθεση με την αισθητική και τις φιλελεύθερες αντιλήψεις των Ευρωπαίων.

Οι γενικότερες ευρωπαϊκές αντιλήψεις για τον οθωμανικό κόσμο είχαν την ιδεολογική και πολιτική

τους βαρύτητα και πολλά συνεισέφεραν στο κίνημα του φιλελληνισμού. Οι διπλωματικές σχέσεις και

ισορροπίες πρόσθεταν το δικό τους βάρος στο ζήτημα.

Η αυτοκρατορία των σουλτάνων ήταν εύθραυστη. Αυτό σήμαινε ότι, στον ευρύτερο

στρατηγικό χώρο που βρισκόταν κάτω από τον έλεγχό της, μπορούσε να αναδειχτεί η να

επικρατήσει μια άλλη δύναμη στη θέση της.

Όποιος κέρδιζε αυτή την διαδοχή θα είχε πολλά πλεονεκτήματα, τόσο σημαντικά που θα

ανέτρεπε τις ισορροπίες στην Μεσόγειο και την Ευρώπη.

Αυτό το πολύπλοκο πρόβλημα ονομάστηκε Ανατολικό ζήτημα και θα κυριαρχούσε στην ευρωπ.

διπλωματία για πολλά χρόνια στην φάση του ευρωπαϊκού αποικισμού.

Βασικοί ανταγωνιστές

Αυστρία = έβλεπε επέκταση προς τα Βαλκάνια

Ρωσία = αναζητούσε διέξοδο προς τις θερμές θάλασσες.

Αγγλία =που επεδίωκε τον περιορισμό των φιλοδοξιών των προηγούμενων δύο, έτσι ώστε

να τους κρατήσει μακριά από τις θάλασσές της, από τον δρόμο προς την Αίγυπτο και την Ινδία.

Αυτός ο ανταγωνισμός ήταν μια σταθερή παράμετρος σε όλη την διάρκεια του απελευθερωτικού

αγώνα των Ελλήνων.

5.1.4. ΔΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΕΙΣ ΠΡΟΣΟΧΗ

Α΄ ΔΑΝΕΙΟ 1824.

Το νέο κράτος χρειαζόταν την στήριξη των μεγάλων δυνάμεων. Δεν θα μπορούσε να

στηριχτεί αν δεν αποκτούσε οικονομικές δυνατότητες και μέσα. Η αναζήτηση δανείου

αποτελούσε μία από τις πρώτες φροντίδες των φιλελληνικών κομιτάτων και των ηγετών της

Επανάστασης. Οι συζητήσεις ξεκίνησαν το 1822, αλλά δεν είχαν αξιοσημείωτη πρόοδο. Οι ελπίδες

δανεισμού τελικά περιορίστηκαν στο Λονδίνο με τη βοήθεια του Μπάιρον, του Σέλλευ και του

Κάνιγκ, που έδινε κύρος και εγγυήσεις για το ελληνικό εγχείρημα.

19

Τον Ιανουάριο του 1824 οι εκπρόσωποι της Ελλάδας ΟΡΛΑΝΔΟΣ και ΛΟΥΡΙΩΤΗΣ έγιναν δεκτοί

στο Λονδίνο και το επόμενο μήνα εκδόθηκε το πρώτο δάνειο προς την ελληνική κυβέρνηση, αξίας

800.000 λιρών ποσό πολύ σημαντικό αν υπολογιστεί ότι τα ετήσια έξοδα της ελληνικής

κυβέρνησης ήταν 80.000 λίρες.

Αν και τελικά μετά οπό τους επαχθείς όρους το ποσό που καταβλήθηκε ήταν 315.000, η σύναψη

του δανείου είχε πολλαπλή σημασία.

Αποτελούσε μια πρώτη αναγνώριση της ελληνικής κυβέρνησης

Δημιουργούσε ισχυρά συμφέροντα αναγνώρισης υπέρ της Επανάστασης δίνοντας

πλέον στον φιλελληνισμό υλική βάση.

Επέτρεπε στην ελληνική κυβέρνηση να ασκήσει πλέον πολιτική, ισχυροποιούμενη

απέναντι στις πολλές ομάδες πίεσης και παράλληλες εξουσίες.

Η πολυδιάσπαση των συμφερόντων και των παρατάξεων στην επαναστατημένη Ελλάδα του

1824 έκανε, πριν το δάνειο φέρει ενότητα, να ξεσπάσουν εμφύλιες έριδες και συγκρούσεις

καθώς όλοι έσπευσαν να ιδιοποιηθούν αυτή την οικονομική πρόσβαση στην εξουσία.

5.2.1 Η ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ

Η Ιερά Συμμαχία καταδίκασε την ελληνική Επανάσταση στην σύνοδο του Λάυμπαχ. Υπήρχαν

όμως διαφορές στις αντιδράσεις των ηγεμόνων.

Ρωσία

Στο παρελθόν είχε προσπαθήσει να θεωρηθεί προστάτης των Χριστιανών της Ανατολής.

Ήταν αδύνατον να παρακολουθεί της σφαγές των χριστιανών που ακολούθησαν την έναρξη της

Επανάστασης. Ο τσάρος δεν αποτόλμησε έναν πόλεμο κα ο πρεσβευτής, Στρόγκανωφ, έφυγε

από την Πόλη προκαλώντας ένα είδος διακοπής διπλωματικών σχέσεων που κράτησε πολλά

χρόνια.(1827).

Αγγλία

Πήρε κάποιες αποστάσεις από την πολιτική της Ιεράς Συμμαχίας, απέναντι στον αγώνα των

Ελλήνων. Αυτό οφειλόταν στην πολιτική του Κάνιγκ ( υπουργ. Εξωτερικών) .Η Αγγλία, δεν

εμπόδισε την σύναψη δανείου, ούτε την ανάπτυξη του φιλελληνισμού και πιο ειδικά του λόρδου

Βύρωνα.

Πρόκειται για μία ρωγμή στην ενιαία στάση των Δυνάμεων απέναντι στο ελληνικό ζήτημα, η

οποία είναι σημαντική αν συνδυαστεί με την ανησυχία της Ρωσίας να μην χάσει την

προστατευτική της θέση.

Γαλλία

Η στάση της ήταν πιο σύνθετη .

20

Οι δημοκράτες και φιλελεύθεροι ( ηττημένοι της Παλινόρθωσης 1815) με την υποστήριξη της

Επανάστασης βρήκαν τρόπο να εκφράσουν την αντίθεσή τους στο καθεστώς που είχε

επιβληθεί στην χώρα. Από την άλλη μεριά, αυτή η αναταραχή ευνοούσε την κυβέρνηση της

χώρας να αποκαταστήσει το χαμένο κύρος της, ύστερα από την περιθωριακή θέση της Γαλλίας

στα ευρωπαϊκά πράγματα μετά την ήττα του 1815.

Αυστρία

ΠΑΡΕΜΕΙΝΕ ΣΤΑΘΕΡΑ ΕΧΘΡΙΚΗ. Ο Μέτερνιχ εξέφραζε την πολιτική και της αρχές της Ιεράς

Συμμαχίας και εμπόδιζε κάθε ευνοϊκή πρωτοβουλία.

Αυτή η πολιτική εξασθενούσε συνεχώς, λόγω της αδυναμίας της Υψηλής Πύλης να καταστείλει

την Επανάσταση, οδηγώντας τις εξελίξεις σε αδιέξοδο.

5.2.2. Η αναγνώριση του ελληνικού προβλήματος

Οι ουσιαστικές διπλωματικές διαβουλεύσεις για το ελληνικό ζήτημα ξεκίνησε το 1824. Η στάση

της Αγγλίας άλλαξε με στόχο να περιοριστούν τα ενοχλητικά μέτρα της Ιερής Συμμαχίας και την

προώθηση των αγγλικών θέσεων. Η Ρωσία πρότεινε για τον διακανονισμό του ελλ,.ζητήματος

τη δημιουργία 3 ηγεμονιών ανάλογες με εκείνες στις παραδουνάβιες ζώνες. Οι Ελλήνες ήθελαν

ανεξαρτησία και όχι ενδιάμεσες λύσεις. Στην επέμβαση των Αιγυπτίων οι διπλωματικοί

παράγοντες είδαν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για προώθηση συμφερόντων το οποίο και έγινε

με την μορφή των κομμάτων (αγγλικό, γαλλικό, ρωσικό). Οι συζητήσεις εντάθηκαν γύρω από

την εκλογή ηγεμόνα. Η τελική αναγνώριση της ελλ. Ανεξαρτησίας θα ερχόταν μόνο με την

ανάδειξη ενός γαλαζοαίματου Ευρωπαίου στο θρόνο της Ελλάδας. Καμία βασιλική οικογένεια

δεν δέχτηκε να στείλει δικό της γόνο σε ρόλο υποτελούς της Υψηλής Πύλης. Το 1825 ήταν

πλέον σαφές ότι το ελληνικό ζήτημα απασχολούσε έντονα την Ευρώπη.

5.2.3 ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΠΡΟΣΟΧΗ ΠΕΦΤΕΙ

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

1. «ΠΡΑΞΗ ΥΠΟΤΑΓΗΣ» 1825. Οι παράγοντες της Πελοποννήσου (Κολοκοτρώνης,

Ζαίμης, Δεληγιάννης) συνέταξαν κείμενο που ζητούσε από την Αγγλία να πάρει υπό την

προστασία της την Ελλάδα. Το κείμενο υιοθετήθηκε αργότερα από την κυβέρνηση και

έγινε γνωστό ως πράξη υποταγής. Ο Κάνιγκ ξεκίνησε διαδικασίες για να εξαργυρώσει

αυτή την επιρροή δημιουργώντας τη διεθνή συγκυρία..

2. Νέο δάνειο 2.000.000 λιρών (δεύτερο, τέλη 1825). Ενίσχυσε τις Αγγλικές θέσεις και

προκάλεσε πλήθος προσφορών για υπηρεσίες επ΄αμοιβή, με κύριες του Τσωρτς και

21

Κόχραν, οι οποίοι ανέλαβαν εργολαβικά την στρατιωτική τύχη της Επανάστασης και την

διαχείριση των δανείων. Παραγγελίες πολεμικού υλικού, έξι ατμόπλοια, μόνο ένα

πρόλαβε να καταφτάσει (Καρτερία), τεράστια κονδύλια χωρίς αποτέλεσμα.

3. Πρωτόκολλο Πετρούπολης ( 4 Απριλίου 1826). Με πρωτοβουλία του Κάνιγκ, η Αγγλία

προσέγγισε την Ρωσία σε μια προσπάθεια αναζήτησης λύσης στο ελληνικό ζήτημα. Δεν

υπήρχε περίπτωση να τελειώσει ο πόλεμος με την απόλυτη ταπείνωση του ενός ή του

άλλου. Η αποστολή του Δούκα του Ουέλιγκτον στην Πετρούπολη είχε απτά

αποτελέσματα. Το σχέδιο επίλυσης ενσωματώθηκε σε ένα γενικότερο πρωτόκολλο

αγγλορωσικών διαπραγματεύσεων .Το κείμενο έμεινε γνωστό ως Πρωτόκολλο της

Πετρούπολης και αναγνώριζε την ανάγκη ύπαρξης ελληνικού κράτους σε μια νέα

μορφή. Έφερνε το ελληνικό ζήτημα στα σαλόνια της Ευρώπης και η απαίτηση άνοιγε το

δρόμο για δυναμική επέμβαση των Δυνάμεων. Έναρξη διαπραγματεύσεων με

μεσολαβητικές υπηρεσίες των Δυνάμεων, οι οποίες ζητούσαν την διακοπή του σχεδίου

εξόντωσης των χριστιανικών πληθυσμών που εφάρμοζε ο Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο.

Έτεινε προς συμβιβασμό των Ελλήνων με την Υψηλή Πύλη.

Η Ελλάδα θα ήταν αυτόνομη αλλά και φόρου υποτελείς στο Σουλτάνο

Οι μουσουλμανικοί πληθυσμοί προβλεπόταν να εγκαταλείψουν την νέα

επικράτεια.

ΚΕΦ.6

Φεβρουάριος 1825, αιγυπτιακά στρατεύματα αποβιβάστηκαν στη Μεθώνη και

συγκροτήθηκε ένα αξιόμαχο σώμα. Η ελλ. Κυβέρνηση με Μαυροκορδάτο και Σκούρτη

συγκρούστηκε με το στρατό του Ιμπραήμ με δυσάρεστα αποτελέσματα. Στο νησί της

Σφακτηρίας υπήρξε συμφορά. Οι δυνάμεις της Αιγύπτου σκότωσαν τον Παπαφλέσσα και

τους άνδρες του στο Μανιάκι. Οι ελληνικές δυνάμεις δεν μπορούσαν να τον νικήσουν και

εκείνος δεν μπορούσε να καταστείλει την Επανάσταση. Οι εξελίξεις έτειναν σε αδιέξοδο. Το

ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στο Μεσολόγγι, που αποτελούσε ουσιαστικά μια πύλη προς την

Ευρώπη. Ιερή πόλη για τους φιλέλληνες (τάφος του Μάρκου Μπότσαρη και βίος του

Λόρδου Βυρων)κατά της οποίας εκστράτευσε ο Κιουταχής. Όλο το καλοκαίρι του 1825 η

πολιορκία κρατούσε με πείσμα, χωρίς αποτέλεσμα. Τον Νοέμβριο του 1825 ο στόλους του

Καπουδάν Πασά μαζί με το στρατό του Ιμπραήμ ενίσχυσαν την πολιορκία. Τελευταία φορά

η πόλη ανεφοδιάστηκε από τον Μιαούλη τον Ιανουάριο. Στις 31 Μαρτίου κρίθηκε η τύχη

τους. Οι πολιορκημένοι παρά την δεινή τους θέση αρνήθηκαν κάθε ιδέα συμβιβασμού.

Αψήφισαν τον εχθρό και επιχείρησαν έξοδο. Η 10-11 Απριλίου 1829 υπήρξε το ύψιστο

σημείο της Επανάστασης. Περίπου 10.000 άνθρωποι όρμησαν στον εχθρό. Μόνο 2.000

κατάφεραν να περάσουν. Οι υπόλοιποι σκοτώθηκαν ή γύρισαν πίσω και ανατινάχθηκαν για

22

να μην πέσουν στα χέρια των εχθρών. Το πείσμα της αντίστασης είχε μεταβληθεί σε

υπέρτατη θυσία. Η πολιορκία είχε επικό χαρακτήρα. Η απελπισμένη αντίσταση της πόλης

ταυτιστήκε με τον αγώνα της ελευθερίας απέναντι στην τυραννία, του πολιτισμού ενάντια

στην βαρβαρότητα. Βαθύ κύμα συγκίνησης διέτρεξε όλη την Ευρώπη. Μετά την πτώση του

Μεσολογγίου, ο πόλεμος συνεχίστηκε με έντονο ρυθμό. Τον Αυγουστο 1826 έφθασε στην

Αθήνα την πολιορκία της Ακρόπολης όπου βρισκόταν κλεισμένος ο Μακρυγιάννης. Οι

προσπάθειες για λύση της πολιορκίας απέτυχαν.

Συνεχεια στο βιβλιο!!!!!!!!!!!!

Σελ.132

Συνθήκη Λονδίνου 1827: Μεσολάβηση Μεγάλων Δυνάμεων (θέλησαν να επιβάλουν ανακωχή

γεγονός που δεν αποδέχθηκε ούτε η Πύλη ούτε οι Έλληνες) Επιτυχίες Ελλήνων στον Κορινθιακό

κόλπο, με τον πλοίαρχο Αστινγκς.

Οι Οθωμανοί δίσταζαν από τις ελληνικές επιτυχίες, δεν ήθελαν σύγκρουση με τις Δυνάμεις.

Ναυαρίνο: 8 Οκτωβρίου 1827 Στόλοι Συμμάχων στον Κόλπο του Ναβαρίνου όπου βρέθηκαν

αντιμέτωποι με αιγυπτιακά και τουρκικά πολεμικά. Η αμοιβαία καχυποψία προκάλεσε την

σύγκρουση: = Πλήρης καταστροφή τουρκοαιγυπτιακού στόλου

Η ναυμαχία στο Ναυαρίνο έδωσε ώθηση στον επαναστ. Αγώνα. Οι επιχειρήσεις και οι

διπλωματικές διαβουλεύσεις συνεχίστηκαν σε έντονο ρυθμό.

Θετική εξέλιξη ήταν η επίσπευση άφιξης του ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ στην Ελλάδα. Αφού κατέστη πλέον

σαφές ότι οι Δυνάμεις είχαν εμπλακεί στο ελληνικό ζήτημα και δεν μπορούσαν να υποχωρήσουν,

ενώ ο εχθρός είχε νικηθεί. (Σκηνοθετημένη άφιξη το 1828 Ναύπλιο) ως απεσταλμένος της

Ευρώπης. 12 Ιανουαρίου φθάνει στην ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ την ΑΙΓΙΝΑ. Δισταγμοί Καποδίστρια επειδή

από τη χώρα που θα αναλάμβανε με κενή εξουσία, απουσίαζαν οι οικονομικοί πόροι και οι

διοικητικές προϋποθέσεις για μια αποτελεσματική κυβέρνηση. Ανύπαρκτη κρατική μηχανή και η

ιδέα του κράτους είχε διαβρωθεί από ανταγωνισμούς και διαμάχες.

Ο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΤΑΣΗ ΕΠΕΙΔΗ : ΠΕΦΤΕΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Ήταν σαφές για αυτόν ότι οι στρατιωτικοί αντίπαλοι της Επανάστασης είχαν ηττηθεί

και ότι οι Δυνάμεις, παρά τους δισταγμούς τους, είχαν τόσο πολύ εμπλακεί στο ελληνικό

πρόβλημα που δεν μπορούσαν να υποχωρήσουν.

Η αδιαλλαξία της Πύλης – σκλήρυνση της πολιτικής της και διακοπή διπλωματικών

σχέσεων με Δυνάμεις, ενώ κήρυξε «τζιχάντ» (ιερός πόλεμος) κατά της Ευρώπης.

23

Αναβάθμιση των διπλωματικών δυνατοτήτων μιας Ελληνικής αρχής . ως μετρημένου και

σοβαρού συνομιλητή.

Με την άφιξη του ο αγώνας ολοκληρώθηκε και το νέο ευρωπαϊκό κράτος άρχισε τη δική του

ιστορία.

Κεφ.7.

1828-1843→απολυταρχικές κυβερνήσεις → Καποδίστριας .

↓

προσπάθεια για δημιουργία

σύγχρονου κράτους, μέσα από

αλληλοσυγκρούσεις τοπικών και

κοινωνικών συμφερόντων.

ΠΕΦΤΕΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

ΟΡΑΜΑ : Ήθελε να μεταβιβάσει την ισχύ από το στρώμα των παραδοσιακών προυχόντων στο

κρατικό μηχανισμό και στους φτωχούς γεωργούς.

Όραμα συντηρητικό :, αφού επεδίωκε να προστατεύσει τον λαό από μία σειρά κοινωνικών και

πολιτικών μηχανισμών που λειτουργούσαν εις βάρος του

Όραμα ριζοσπαστικό : ήταν ένας σύγχρονος μηχανισμός και προήγαγε τα συμφέροντα των

ασθενέστερων,

ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ -1827- ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΠΕΦΤΕΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

1ος ΣΤΟΧΟΣ

Να ενισχύσει την κυβερνητική εξουσία

και να διασφαλίσει την αποδοχή των αντίπαλων φατριών

1. Συγκέντρωσε την εκτελεστική και νομοθετική εξουσία και προκάλεσε την διάλυση της

Εθνοσυνέλευσης που την αντικατέστησε με το «ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ» (27 μέλη), το

οποίο είχε γνωμοδοτικές αρμοδιότητες . Διόρισε ισχυρούς εκπροσώπους, για να κρατήσει

ισορροπία.

2ος ΣΤΟΧΟΣ:

2. Προσπάθησε να οργανώσει σε σύγχρονες βάσεις το κράτος

Διόρισε επιτρόπους ( διοικητές) στα τμήματα (νομούς)

Αναγνώρισε τις παραδοσιακές δημογεροντίες

24

Έφερε στην Ελλάδα Επτανήσιους – εξοικειωμένους με τις πρακτικές της

σύγχρονης διοίκησης – και τους ανέθεσε αρμοδιότητες ( δυσαρέσκεια

προυχόντων).

Ανάπτυξε στρατό και στόλο

Ζήτησε την συνδρομή των Ευρωπαίων για να εκδιωχτεί ο Ιμπραήμ από την

Πελοπόννησο και δέχτηκε να ΑΠΟΒΙΒΑΣΤΕΙ ΕΚΕΙ ο Γαλλικός στόλος.

Όταν ξέσπασε ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος -1828- συγκέντρωσε τις

προσπάθειες του, στην ανακατάληψη της Βοιωτίας.

Κατέστειλε την πειρατεία – και στην ξηρά περιέστειλε την ληστεία.

Οι επιτυχίες του στα πολεμικά μέτωπα και στην κρατική οργάνωση του επέτρεψαν να

πιέσει τις Δυνάμεις να αναγνωρίσουν το ελληνικό κράτος.

Το 1830 υπογράφτηκε το Πρωτόκολλο του Λονδίνου που έδωσε πλήρη ανεξαρτησία στην Ελλάδα

αλλά και μεγάλες εκτάσεις της δυτικής Στερεάς κατακυρώθηκαν στην οθωμανική αυτοκρατορία.

Τελικά η Συνθήκη της 7ης Μαΐου μεταξύ Βαυαρίας και Μ. Δυνάμεων όρισαν τα σύνορα της Ελλάδας

στην γραμμή ΑΡΤΑΣ – ΒΟΛΟΥ.

ΟΘΩΝΙΚΗ ΑΝΤΙΒΑΣΙΛΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΤΗ ΜΟΝΑΡΧΙΑ ΠΕΦΤΕΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Όθωνας 1833

Κατάσταση κράτους.

1. σαφής εδαφική οριοθέτηση

2. αβέβαιο μέλλον με γνωστό παρελθόν → είχε ιδρυθεί το Βασίλειο ( είχε προικοδοτηθεί με

Βασιλική δυναστεία και με τον πρώτο βασιλιά του)

3. ο νέος βασιλιάς δεν είχε ανάμειξη στις εσωτερικές έριδες και πολλοί ήλπιζαν πως θα

εξασφαλίσουν ευταξία και ενότητα.

Αντιβασιλεία- αρνητικά ΠΕΦΤΕΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

εμπέδωση κλίματος τάξης, ασφάλειας, συμφιλίωσης, αλλά ανάθεση πολλών σημαντικών

θέσεων στους Βαυαρούς – αποξένωση προυχόντων και διανοούμενων – παρουσία 5000

Βαυαρών στον τακτικό στρατό.

Προσέγγισε τους αντιπάλους του Καποδίστρια και αποξένωσε τους οπαδούς του,

επιδιώκοντας την εθνική ενότητα.

Στήριξε το Αγγλικό κόμμα και του παρέδωσε το υπουργικό συμβούλιο.

Προσεταιρίσθηκε τον Κωλέττη από το γαλλικό κόμμα.

Απέκλεισε τους Ναπαίους από τα κρατικά αξιώματα.

Φυλάκισε τους καποδιστριακούς στρατιωτικούς ( Κολοκοτρώνης – καταδίκη)

Για να εμπεδώσει την εξουσία της αφ’ ενός τοποθέτησε πολλούς Βαυαρούς στον

πυρήνα του Κρατικού μηχανισμού

25

Αφετέρου ευνόησε τα ασθενέστερα κόμματα και έπληξε το ρωσόφιλο.(ισχυρότερο).

ΑΝΤΙΒΑΣΙΛΕΙΑ ΘΕΤΙΚΑ ΠΕΦΤΕΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΝΤΙΒΑΣΙΛΕΙΑ!

Καθιέρωσε την διαίρεση του κράτους σε δέκα νομαρχίες, που χωρίζονταν σε επτά

επαρχίες που κάθε μια περιείχε δέκα δήμους.

Οι τοπικές εξουσίες ήταν κατακερματισμένες και παραδόθηκαν σε αξιωματούχους με

περιορισμένες ικανότητες, για να ελέγχονται από το κέντρο. Έτσι δεν αναπτύχθηκε

αποτελεσματική και αμερόληπτη διοίκηση, αφού οι αποφάσεις χρειάζονταν επικύρωση της

κρατικής εξουσίας.

Μεταφορά της πρωτεύουσας στην Αθήνα -1834-

Δημιουργία τοπικού στρατού → αντιδράσεις.

Τομή στο εκκλησιαστικό ζήτημα – η ανακήρυξη του Αυτοκέφαλου της Εκκλησίας και η

υπαγωγή της σε εξουσία κοσμικού κράτους . το αυτοκέφαλο αφορούσε τα οργανωτικά και

όχι τα δογματικά ζητήματα (θέμα Πατριαρχείου)- παρέμβαση στα εσωτερικά της εκκλησίας

από βασιλιά. Αυτή η ενέργεια προκάλεσε σοβαρή ρήξη στο Πατριαρχείο και αποσκοπούσε

στην μείωση της επιρροής της Ρωσίας και στη χειραφέτηση του εγχώριου κλήρου

από το αντιδιαφωτιστικό ρεύμα.

Μακροπρόθεσμα – πλήττεται το οικουμενικό Πατρ. επειδή συνέβαλλε στην ανάπτυξη

αντίπαλου εθνικισμού στα Βαλκάνια.

Ίδρυση Πανεπιστημίου Αθηνών

Πρώτο στα Βαλκάνια και την Ανατολή→ αντίπαλο δέος στη διανοητική ηγεμονία της

Κωνστ/λης και εστία ανάπτυξης ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΗΣ Εθνικής Ιδεολογίας

Κοινές Αντιλήψεις των κομμάτων επί Αντιβασιλείας, σελ.152 ΠΕΦΤΕΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Ύφεση των παθών μεταξύ των μερίδων του αγώνα που συγκρούονταν

Όλα τα κόμματα πίστευαν στον Αλυτρωτισμό

Πίστευαν πως η Ελλάδα έπρεπε να ελευθερώσει όλους τους έλληνες Κι ορθόδοξους της

Οθωμαν. Αυτ. είτε διαμελίζοντάς την, είτε αντικαθιστώντας τον Σουλτάνο με ορθόδοξο

αυτοκράτορα.

Επίσης, υποστήριζαν την ανεξαρτησία και την ενότητα του κράτους, καθώς και το πρότυπο

της Συνταγματικής Διακυβέρνησης .

ΠΡΟΩΘΟΎΣΑΝ τα συμφέροντα όσων είχαν συμμετάσχει στον Αγώνα και αντιστρατεύονταν

την Βαυαροκρατία.

Ήθελαν αυτοκέφαλη εκκλησία.

26

Περίοδος του Όθωνα ΠΡΟΣΟΧΗ ΜΠΑΙΝΕΙ ΣΕ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Αλυτρωτισμός

Επιθετική εκδοχή της εθνικής ιδεολογίας και πίστη στην απελευθέρωση όλων των Ελλήνων και

ορθοδόξων από την Οθωμ. Αυτοκρ., είτε διαμελίζοντάς την, είτε αντικαθιστώντας τον Σουλτάνο

από ορθόδοξο αυτοκράτορα. Επηρέασε καθοριστικά την εσωτερική και εξωτερική εκδοχή της

εθνικής ιδεολογίας του ελλ. Κράτους ως το 1922. Πέρα από τα διπλωματικά προβλήματα που

προκάλεσε κατά περιόδους, ο αλυτρωτισμός δυσχέρανε την εσωτερική ανασυγκρότηση και στο

εσωτερικό συνέβαλε στην πολιτική στασιμότητα και την κοινωνική καθυστέρηση. Αυτή η αδυναμία

του συστήματος, να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις οδήγησε στην επαναστατική ανατροπή του,

1862, και εκθρόνιση του Όθωνα. Κίνημα 1862, με πρωτοστάτες τους Επ. Δεληγιώργη και Γρίβα

Οι εξεγερμένοι κήρυξαν έκπτωτο τον Όθωνα και έδωσαν την εξουσία σ προσωρινή κυβέρνηση για

επεξεργασία νέου συντάγματος.

ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1862

Εργασίες Β΄ Εθνικής Συνέλευσης ( 10 Δεκεμβρίου 1862)

Εκλογή Βασιλιά Γεωργίου ( Γλύξμπουργκ ) με την συγκατάθεση των Δυνάμεων,- 1863-

Παραχώρηση των Ιόνιων νησιών – ΙΟΝΙΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑ- από την Μ. Βρετανία

Και έτσι μαζί με την συμμετοχή των επτανησίων άρχισαν οι συζητήσεις για το νέο σύνταγμα.

ΑΝΟΙΞΕ Ο ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ 1864

ΠΟΥ ΚΑΘΙΕΡΩΣΕ ΤΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΥΟΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ.( ΨΗΦΙΣΗ 1864)

ΣΥΝΤΑΓΜΑ 1864 ΠΡΟΣΟΧΗ ΜΠΑΙΝΕΙ ΣΕ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Καθολική ανδρική ψηφοφορία

Περιορισμένα δικαιώματα στο θρόνο

Εγγυήσεις για πολιτικές ελευθερίες

Κυβέρνηση Κουμουνδούρου

↓

ανάπτυξη μικροϊδιοκτητών ΔΙΑΝΟΜΗ ΕΘΝΙΚΩΝ ΓΑΙΩΝ

1874 – ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΤΡΙΚΟΥΠΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗ ΑΥΤΟ ΜΠΑΙΝΕΙ ΣΥΝΕΧΩΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

άρθρο « τίς πταίει» → δικαστικές διώξεις απέδωσε την ακυβερνησία στις αυθαίρετες

κυβερνητικές παρεμβάσεις και ζήτησε να κατοχυρωθεί η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΔΕΔΗΛΩΜΕΝΗΣ κατά την

οποία « κυβέρνηση θα ανατίθεται στο κόμμα που αποδεδειγμένα συγκεντρώνει πλειοψηφία

στην Βουλή». Μόνο έτσι θα μπορούσαν να οργανωθούν κόμματα Ευρωπαϊκού τύπου στο

πλαίσιο ΕΝΟΣ ΔΙΚΟΜΜΑΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

27

ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΡΙΚΟΥΠΗ- ο βασιλιάς τηρεί την Αρχή της Δεδηλωμένης.

Διάσκεψη Κων/λης -Μάιος 1881-, προσάρτηση της Θεσσαλίας και περιφέρεια Άρτας στην

Ελλάδα.

Δικομματισμός ΠΕΦΤΕΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Κυβέρνηση Τρικούπη 1883

Ιδεολογία κλασσικού φιλελευθερισμού – προσπάθησε να μεταφέρει τα δυτικά πρότυπα και

ενίσχυσε τον δικομματισμό.- Σύνταγμα Αγγλίας. Βαρύτατη φορολόγηση- έχασε τις εκλογές από τον

ΔΗΛΙΓΙΑΝΝΗ. Ο οποίος έλαβε μέτρα που βελτίωναν την θέση των απλών ανθρώπων αλλά

συγχρόνως ήρθε σε σύγκρουση με τις Δυνάμεις, εξ αιτίας τυχοδιωκτικής εξωτερικής πολιτικής.

ΕΘΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΡΟΣΟΧΗ ΜΠΑΙΝΕΙ ΣΕ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Επί κυβέρνησης Δηλιγιάννη

Παραμέλησε την διευθέτηση των εκκρεμοτήτων με τους ξένους πιστωτές και παρασύρθηκε από τις

ιδέες της ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ( μυστική παρακρατική οργάνωση με προσβάσεις στα ανώτατα

κλιμάκια της πολιτικής και κρατικής εξουσίας, χαρακτηρισμένη από ΤΥΦΛΟ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟ )

Αποτέλεσμα= λόγω της αναζωπύρωσης της έντασης στην Κρήτη, έστειλε άγημα για να καταλάβει

το νησί. Ταυτόχρονα κινητοποίησε τα ελληνοτουρκικά σύνορα –τραγική κατάληξη:

Η Τουρκία κηρύσσει πόλεμο στην Ελλάδα 1879. Παρέμβαση της Ρωσίας και λήξη εχθροπραξιών +

ανακωχή = πτώση Δηλιγιάννη→κυβέρνηση Ράλλη

ΟΛΕΘΡΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ 1897 ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

Εξάρτηση της Ελλάδας από Μεγάλες Δυνάμεις.

« ΤΥΠΙΚΑ ΜΟΝΟ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΧΩΡΑ» Λεονταρίτης

έτσι η Αθήνα υποχρεώθηκε να δεχτεί και την εγκατάσταση Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου, ο

οποίος επόπτευε οικονομικά, διαχειριζόταν μεγάλο μέρος των κρατικών εσόδων και ρύθμιζε την

αποπληρωμή του δημόσιου χρέους.

28