Αγορά ΑγαθώνΑγορά Αγαθών

Ζ ≡ C + I + G + NX

όπου: Z είναι η ζήτηση, C η κατανάλωση, I οι επενδύσεις, G οι δημόσιες δαπάνες και NX οι καθαρές εξαγωγές (εξαγωγές – εισαγωγές).

Η κατανάλωση εξαρτάται από το διαθέσιμο εισόδημα (Yd) C = C(Yd)

Yd= Y – T όπου Τ = φόροι – μεταβιβαστικές πληρωμές

Συνάρτηση κατανάλωσης: C = C0 + C1∙Yd C1:οριακή ροπή προς κατανάλωση (MPC)

Με απουσία εξωτερικού τομέα ΝΧ = 0

Z ≡ C + I + G C0 + C1∙Yd + I + G C0 + C1∙(Y-T) + I + G

Ισορροπία στην αγορά αγαθών: Z ≡ Y

Άρα: Υ = C0 + C1∙(Y-T) + I + G

Υ = C0 + C1∙(Y-T) + I + GΥ = C0 + C1∙Y- C1∙T + I + GΥ - C1∙Y= C0 - C1∙T + I + G(1- C1)Y= C0 - C1∙T + I + G

Y=C0−C1 ∙TIG

1−C1

C0 - C1∙T + I + G → Αυτόνομες Δαπάνες

Γνωρίζω ότι: C1 < 1 ⇒ 1

1−C1> 1

Ο όρος 1

1−C1ονομάζεται πολλαπλασιαστής γιατί πολλαπλασιάζει τις αυτόνομες

δαπάνες. Εκφράζει την μεταβολή των αυτόνομων δαπανών λογω της αύξησης του εισοδήματος.

Έστω ↑Υ ⇒ ↑Ζ ⇒ μετατόπιση της καμπύλης ζήτησης προς τα πάνω

Εναλλακτική συνθήκη Ισορροπίας στην αγορά αγαθών

Y = C + I + G Yd – S = C ⇒ C = Y – T - S

Y = Y – T - S + I + G I = S + (T - G), όπου S είναι οι ιδιωτικές αποταμιέυσεις, ενώ T – G είναι οι δημόσιες.

Άρα: Επενδύσεις = Αποταμιέυσεις

Καμπύλη Καμπύλη ISIS

Έστω: ↑i ⇒ I ↓ ⇒ Z↓ ⇒ μετατόπιση της καμπύλης ζήτησης προς τα κάτω

Η IS εκφράζει την αρνητική σχέση μεταξύ επιτοκίου και εισοδήματος (προϊόντος) και κατά μήκος της υπάρχει ισορροπία στην αγορά αγαθών.

Περιγράφεται από τη σχέση: Y = C(Y – T) + G +I(Y,i)

Μετατόπιση IS: λόγω μεταβολής T ή G

T: IS ↑ αριστερά συσταλτική Δημοσιονομική Πολιτική→↓G: IS αριστερά συσταλτική Δημοσιονομική Πολιτική→↑G: IS δεξιά διασταλτική Δημοσιονομική Πολιτική→

T: IS ↓ δεξιά διασταλτική Δημοσιονομική Πολιτική→

Αγορά Αγορά Xρήματοςρήματος

• Προσφορά χρήματος: Ms = M (λαμβάνεται ως δεδομένη)

• Ζήτηση χρήματος: ΜD = Y($)∙L(i)

όπου: Y($) είναι το ονομαστικό εισόδημα και L(i) συνάρτηση του επιτοκίου

άρα: Y($) = PY

Ισορροπία στην αγορά χρήματος: MS = ΜD ⇒ Μ = P∙Y∙L(i) ⇒ MP=Y⋅L i

όπου MP

είναι η πραγματική προσφορά χρήματος

Αποπληθωριστής P =Ονομαστικό εισόδημαY $

Πραγματικόεισόδημα Y

Καμπύλη LMΚαμπύλη LM

Έστω: Υ ↑ ⇒ Μ↑ D ⇒ μετατόπιση της καμπύλης ζήτησης χρήματος προς τα πάνω

Η LM εκφράζει τη θετική σχέση μεταξύ επιτοκίου και εισοδήματος (προϊόντος) και κατά μήκος της υπάρχει ισορροπία στην αγορά χρήματος.

Περιγράφεται από τη σχέση: MP=Y⋅Li

Μετατόπιση LM: λόγω μεταβολής του MP

↑ MP

: LM δεξιά

↓ MP

: LM αριστερά

Υπόδειγμα Υπόδειγμα IS-LMIS-LM

Καμπύλη Καμπύλη IS:IS: • Αποτελείται από τον γεωμετρικό τόπο των σημείων που παρουσιάζεται ισορροπία

στην αγορά αγαθών.• Περιγράφεται από τη σχέση: Y = C( Y – T) + G +I(Y,i) • Μετατοπίζεται λόγω μεταβολής του T ή G.

Καμπύλη Καμπύλη LM:LM: • Αποτελείται από τον γεωμετρικό τόπο των σημείων που παρουσιάζεται ισορροπία

στην αγορά χρήματος.

• Περιγράφεται από τη σχέση: MP=Y⋅Li

• Μετατοπίζεται λόγω μεταβολής του MP

Χρήση του υποδείγματος Χρήση του υποδείγματος IS-LM

• Έστω ότι η κυβέρνηση αποφασίζει να μειώσει το έλλειμμα μέσω της αύξησης της φορολογίας.

Αρχικά η οικονομία ισορροπεί στο σημείο Α. Αύξηση της φορολογίας θα επηρεάσει την ισορροπία μετακινώντας την καμπύλη IS προς τα κάτω, στη θέση IS'. Η LM δεν θα επηρεαστεί. To νέο σημείο ισορροπίας είναι το σημείο τομής των LM και IS', δηλαδή το Γ. Παρατηρούμε πως το νέο σημείο ισορροπίας αντιστοιχεί σε μικρότερο εισόδημα και επιτόκιο από το αρχικό. Επομένως η αύξηση της φορολογίας οδηγεί σε πτώση του εισοδήματος και του επιτοκίου.

Πιο αναλυτικά:Αγορά αγαθών:↑T ⇒ Y↓ d ⇒ C ↓ ⇒ z ↓ ⇒ Y ↓ (Α Β)→Αγορά χρήματος: Y ↓ ⇒ ↓ΜD ⇒ i ↓ (Β Γ)→Αγορά αγαθών: i ↓ ⇒ ↑Ι ⇒ ↑Y (Β Γ)→

• Έστω ότι η κυβέρνηση αποφασίζει να προχωρίσει σε νομισματική διέυρυνση (αύξηση της προσφοράς χρήματος).

↑M ⇒ ↑ MP

⇒ Η καμπύλη LM θα μετατοπισθεί δεξιά (θέση LM')

H IS δεν θα μετακινηθεί.

Αρχικά η οικονομία ισορροπεί στο σημείο Α. Αύξηση της προσφοράς χρήματος θα επηρεάσει την ισορροπία μετακινώντας την καμπύλη LM προς τα δεξιά στη θέση LM'. Η IS δεν θα επηρεαστεί. To νέο σημείο ισορροπίας είναι το σημείο τομής των IS και LM', δηλαδή το Γ. Παρατηρούμε πως το νέο σημείο ισορροπίας αντιστοιχεί σε μικρότερο επιτόκιο και μεγαλύτερο εισόδημα από το αρχικό. Επομένως η αύξηση της προσφοράς χρήματος οδηγεί σε πτώση του επιτοκίου και αύξηση του εισοδήματος.

Πιο αναλυτικά:Αγορά χρήματος: ↑M ⇒ MS >MD ⇒ i ↓ (Α Β)→Αγορά αγαθών: i ↓ ⇒ ↑I ⇒ ↑z ⇒ ↑Y (Β Γ)→Αγορά χρήματος: ↑Y ⇒ Μ↑ D ⇒ ↑i (Β Γ)→

Αγορά ΕργασίαςΑγορά Εργασίας

W = Pe·F(u,z)

όπου: W: ονομαστικός μισθός Pe: αναμενόμενο επίπεδο τιμών u: επίπεδο ανεργίας z: άλλοι παράγοντες

Σε πλήρως ανταγωνιστικό περιβάλλον: οριακό έσοδο (MR) = οριακό κόστος (MC) ⇒ P=W

Πολλές επιχειρήσεις λειτουργύν σε περιβάλλον που δεν είναι πλήρως ανταγωνιστικό χρεώνοντας τιμή μεγαλύτερη του μισθού. Ισχύει:

P = (1+μ)·W ,όπου μ είναι το μικτό κέρδος

Αν το περιβάλλον είναι πλήρως ανταγωνιστικό: μ=0 ⇒ P=W

W = Pe·F(u,z)

Αν P = Pe τότε: W = P·F(u,z) ⇒ WP=F u,z

Η σχέση αυτή εκφράζει την αρνητική σχέση μεταξύ πραγματικού μισθού (W/P) και ποσοστού ανεργίας και ονομάζεται σχέση καθορισμού μισθού (WS).

P = (1+μ)·W ⇒ WP= 1

1μ

Η σχέση αυτή ονομάζεται σχέση καθορισμού τιμής (PS).

Επομένως:

Σχέση καθορισμού μισθού (WS): WP=F u,z

Σχέση καθορισμού τιμής (PS): WP= 1

1μ

Ισορροπία στην αγορά εργασίας: WS = PS ⇒ F u,z= 11μ

Χρήση του υποδείγματος WS-PSΧρήση του υποδείγματος WS-PS

• Έστω ότι αυξάνεται το ύψος του επιδόματος ανεργίας.

↑z ⇒ ↑W/P ⇒ μετατόπιση της καμπύλης WS προς τα δεξιά (πάνω)

Αρχικά το σύστημα ισορροπεί στο σημείο Α (WS=PS). Αύξηση του ύψους του επιδόματος ανεργίας οδηγεί σε μετακίνηση την καμπύλη WS προς τα δεξιά (πάνω) στη θέση WS'. Το νέο σημείο ισορροπίας είναι το Β (WS'=PS) που χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερο επίπεδο ανεργίας.

• Έστω ότι μειώνεται η αυστηρότητα της εφαρμογής της υφισταμένης αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της κερδοσκοπίας των επιχειρήσεων έναντι των καταναλωτών.

μ↑ ⇒ ↓W/P ⇒ μετατόπιση της καμπύλης PS προς τα κάτω

Αρχικά το σύστημα ισορροπεί στο σημείο Α (WS=PS). Η αύξηση του μικτού κέρδους των επιχειρήσεων οδηγεί στη μετατόπιση της καμπύλης PS προς τα κάτω στη θέση PS'. Το νέο σημείο ισορροπίας είναι το Β (WS=PS') που χαρακτηρίζεται από υψηλότερο επίπεδο ανεργίας.

Υπόδειγμα Υπόδειγμα AD-ASAD-AS

ADAD: : Συνολική ΖήτησηΣυνολική ΖήτησηASAS: : Συνολική ΠροσφοράΣυνολική Προσφορά

•• AD:AD: Αποτελείται από τον γεωμετρικό τόπο των σημείων στα οποία ισορροπεί ταυτόχρονα η αγορά αγαθών και η αγορά χρήματος (ισορροπία IS-LM).

• AS:AS: Αποτελείται από τον γεωμετρικό τόπο των σημείων στα οποία ισορροπεί η αγορά εργασίας (ισορροπία WS-PS).

Για να προσδιορίσουμε την καμπύλη AS πρέπει να εξετάσουμε την αγορά εργασίας.

Σχέση καθορισμού μισθού (WS): WP=F u,z

Σχέση καθορισμού τιμής (PS): WP= 1

1μ

AS: Γεωμετρικός τόπος σημείων όπου WS=PS ⇒

⇒ P

1μ=Pe⋅F u, z ⇒ P = Pe · F(u,z)·(1+μ)

Σχέση καμπύλης AS: P = Pe · F(u,z)·(1+μ)

u = UL

= L−N

L= 1-

NL

Για Y=N: u = 1-YL

Σχέση καμπύλης AS: P = Pe ·(1+μ)·F(1-YL

,z)

Θετική κλίση: ↑Y ⇒ ↑P γιατί: ↑Y ⇒ Ν↑ ⇒ u↓ ⇒ W ↑ ⇒ ↑P

Η AS διέρχεται από σημείο όπου Y=Yn (Yn: φυσιολογικό επίπεδο προϊόντος) και P=Pe.

H AS μετατοπίζεται αν μεταβληθεί το Pe.

Αν ↑Pe : μετατόπιση της AS προς τα αριστερά (πάνω)

Αν P↓ e : μετατόπιση της AS προς τα δεξιά (κάτω)

Η καμπύλη AD προκύπτει από τον συγκερασμό των IS-LM.

Γνωρίζουμε ότι για να μετατοπισθεί η LM αρκεί μια μεταβολή στο M/P. Αυτό μπορεί να συμβεί είτε λόγω μίας μεταβολής στο M, είτε λόγω μίας μεταβολής στο P. Έστω ότι αυξάνεται το επίπεδο τιμών από P σε P'. Τότε M/P ↓ και η LM μετατοπίζεται προς τα αριστερά.

Η καμπύλη AD εκφράζει την αρνητική σχέση μεταξύ Y και P.

Aύξηση του επιπέδου τιμών οδηγεί σε μείωση της παραγωγής.

Αλλαγές στη νομισματική ή τη δημοσιονομική πολιτική μετακινούν τις καμπύλες IS και LM, άρα και την AD.

Σχέση καμπύλης AD: Y = Y(MP

, G, T)

↑MP

: μετατόπιση AD δεξιά

↑G: μετατόπιση AD δεξιάT: μετατόπιση ↑ AD αριστερά

Ισορροπία στο υπόδειγμα Ισορροπία στο υπόδειγμα AD-ASAD-AS

Στο σημείο Α, όπου τέμνονται οι AD-AS υπάρχει γενική ισορροπία. Δηλαδή ταυτόχρονη ισορροπία στην αγορά αγαθών, χρήματος και εργασίας.Κατά μήκος της AS υπάρχει ισορροπία στην αγορά εργασίας, ενώ κατά μήκος της AD ισορροπούν η αγορά χρήματος και αγαθών.Παρατηρούμε ότι το προϊόν ισορροπίας είναι μεγαλύτερο του φυσιολογικού προϊόντος (Y*>Yn). Κάτι τέτοιο ισχύει βραχυχρόνια. Μακροχρόνια το προϊόν ισορροπίας τείνει να εξισωθεί με το φυσιολογικό προϊόν (Υ→Yn ).

Μακροχρόνια:Αν το σύστημα ισορροπεί σε παραγωγή επιπέδου Y>Υn τότε η AS θα μετακινηθεί, ώστε να υπάρξει ταύτιση του φυσιολογικού επιπέδου προϊόντος (Υn) και του παραγόμενου προϊόντος (Y).AS→AS' ώστε Yn = Υ.

Όταν Y>Yn ⇒ P>Pe ⇒ Αυτοί που καθορίζουν τους μισθούς αναθεωρούν αυξάνοντας το P ⇒ M/P ↓ ⇒ ↑i ⇒ I ↓ ⇒ z ↓ ⇒ Y↓

Αυτό θα σταματήσει όταν Y=Yn . Τότε: P=Pe

Κάτι ανάλογο συμβαίνει όταν Y<Yn

Δηλαδή:Βραχυχρόνια μπορεί να ισχύει Yֺ≠Yn . Όμως μακροχρόνια Y→Yn .

Χρήση του υποδείγματος Χρήση του υποδείγματος AD-ASAD-AS

• Πως μεταβάλλεται το υπόδειγμα AD-AS αν η κυβέρνηση προσφύγει σε νομισματική διέυρυνση;

Βραχυχρόνια:Αρχικά το σύστημα ισορροπεί στο σημείο Α.

Μ↑ ⇒ ↑M/P ⇒ μετατόπιση της καμπύλης AD προς τα πάνω στη θέση AD'.Το νέο σημείο ισορροπίας είναι το Β που αντιστοιχεί σε εισόδημα Y' και επίπεδο τιμών P'.

Μακροχρόνια:Μακροχρόνια η AS τείνει να μετακινηθεί ώστε το επίπεδο του παραγόμενου προϊόντος να εξισωθεί με το φυσιολογικό προϊόν. Με την πάροδο του χρόνου, λοιπόν, η AS θα μετακινηθεί στη θέση AS'. Το νέο σημείο ισορροπίας είναι το Γ το οποίο χαρακτηρίζεται από το φυσιολογικό επίπεδο προϊόντος.

Παρατηρούμε πως βραχυχρόνια η νομισματική διέυρυνση οδηγεί σε αύξηση της παραγωγής. Μακροχρόνια όμως η παραγωγή δεν μεταβάλλεται.

Επεκτατική Νομισματική Πολιτική στο υπόδειγμα Επεκτατική Νομισματική Πολιτική στο υπόδειγμα AD-ASAD-AS(Αναλυτικές μετατοπίσεις)(Αναλυτικές μετατοπίσεις)

Βραχυχρόνια η AD θα μετατοπισθεί προς τα δεξιά και η αγορά θα κινηθεί από το Α στο Γ. Μακροχρόνια η AS θα μετατοπισθεί προς τα αριστερά, ώστε να ταυτισθεί το παραγόμενο προϊόν με το φυσιολογικό. Η αγορά θα κινηθεί από το Γ στο Ε. Πιο αναλυτικά:

Βραχυχρόνια:Βραχυχρόνια: Αγορά χρήματος: ↑M ⇒ MS>MD ⇒ ↓iΑγορά αγαθών: ↓i ⇒ ↑I ⇒ ↑z ⇒ ↑Y (A→B)Αγορά εργασίας: ↑Y ⇒ ↑N ⇒ ↓u ⇒ ↑W ⇒ ↑P (B→Γ)Αγορά χρήματος: ↑P ⇒ ↓M/P ⇒ ↑iΑγορά αγαθών: ↑i ⇒ ↓I ⇒ ↓z ⇒ ↓Y (B→Γ)

Μακροχρόνια:Μακροχρόνια:Αγορά εργασίας: ↑P ⇒ ↑Pe ⇒ ↑W ⇒ ↑P (Γ→Δ)Αγορά χρήματος:↑P ⇒ ↓M/P ⇒ ↑iΑγορά αγαθών: i ↑ ⇒ ↓I ⇒ ↓z ⇒ ↓Y (Δ→Ε)

• Πως μεταβάλλεται το υπόδειγμα AD-AS αν η κυβέρνηση προσφύγει σε συσταλτική δημοσιονομική πολιτική ( G)↓ για την αντιμετώπιση του ελλείμματος;

Βραχυχρόνια:Αρχικά το σύστημα ισορροπεί στο σημείο Α.

G↓ ⇒ ↓z ⇒ ↓Y ⇒ Μετατόπιση της καμπύλης AD προς τα αριστερά (κάτω) στη θέση AD'.Το σύστημα ισορροπεί στο σημείο Β που αντιστοιχεί σε εισόδημα Υ'.

Μακροχρόνια:Παρατηρούμε ότι Y'<Yn . Μακροχρόνια η AS τείνει να μετακινηθεί ώστε Y=Yn.Η καμπύλη AS μετατοπίζεται προς τα δεξιά στη θέση AS'. Το νεό σημείο ισορροπίας είναι το Γ, το οποίο χαρακτηρίζεται από το φυσιολογικό επίπεδο προϊόντος.

Όπως και με την αύξηση χρήματος δεν επηρεάζεται για πάντα η παραγωγή. Με τη χρήση συσταλτικής δημοσιονομικής πολιτικής η παραγωγή αρχικά μειώνεται, όμως μακροχρόνια επανέρχεται στο φυσιολογικό της επίπεδο.

Πρέπει να σημειωθεί ότι στην περίπτωση της συσταλτικής δημοσιονομικής πολιτικής παρατηρείται μείωση του επιπέδου τιμών και του επιτοκίου.

• Τι θα συμβεί στην οικονομία αν αυξηθεί η τιμή του πετρελαίου;

Ενδεχόμενη αύξηση της τιμής του πετρελαίου θα οδηγήσει σε αύξηση του κόστους παραγωγής. Η αύξηση αυτή θα μετακυλισθεί στους καταναλωτές, ώστε οι επιχειρήσεις να αυξήσουν τα μικτά κέρδη τους (μ).

μ↑ ⇒ ↓ 11μ

⇒ ↓W/P ⇒ ↑u

Η καμπύλη PS θα μετακινηθεί προς τα κάτω στη θέση PS'.

↑u ⇒ N ↓ Θεωρώντας Y=A·N : N ↓ ⇒ Y↓ n.

Δηλαδή, η αύξηση της τιμής του πετρελαίου θα οδηγήσει σε μείωση του επιπέδου φυσιολογικού προϊόντος.

Γνωρίζουμε ότι η AS περιγράφεται από τη σχέση:

P=Pe⋅1μ⋅F u,z

μ↑ ⇒ ↑P ⇒ μετατόπιση της AS προς τα πάνω

Βραχυχρόνια: ↑P ⇒ ↓M/P ⇒ ↑i ⇒ ↓I ⇒ ↓z ⇒ ↓Y

Η αύξηση της τιμής του πετρελαίου ρίχνει το φυσιολογικό επίπεδο παραγωγής σε Yn'. Η αύξηση του μ μετατοπίζει την AS στη θέση AS', η οποία αντιστοιχεί σε προϊόν μεγαλύτερο του φυσιολογικού (Y'>Yn'). Μακροχρόνια η AS μετατοπίζεται ώσπου να φτάσει στη θέση AS''. Το τελικό σημείο ισορροπίας είναι το Γ που χαρακτηρίζεται από το νέο φυσιολογικό επίπεδο προϊόντος (Yn').

ΧρηματιστήριοΧρηματιστήριο

Ο δείκτης χρηματιστηρίου (ΔΧ) εξαρτάται από την παρούσα αξία των μερισμάτων της επόμενης περιόδου.

Όπου D είναι η αξία των μερισμάτων και r το επιτόκιο.Τα μερίσματα εξαρτώνται από τα κέρδη της επιχείρησης, τις πωλήσεις, άρα και τη συνολική της παραγωγή. Επομένως: D = D(Y).

Χρηματιστήριο και υπόδειγμα IS-LMΧρηματιστήριο και υπόδειγμα IS-LM

• Έστω ότι η κυβέρνηση αποφασίζει να ασκήσει διασταλτική δημοσιονομική πολιτική.

Αγορά αγαθών: ↑G ⇒ ↑z ⇒ ↑YΑγορά χρήματος: Υ↑ ⇒ Μ↑ D ⇒ ↑r

Y ↑ ⇒ αύξηση μερισμάτων ⇒ P μετοχών ↑ ⇒ ΔΧ↑ r ↑ ⇒ μείωση μερισμάτων ⇒ ↓P μετοχών ⇒ ↓ΔΧ

Τι θα συμβεί τελικά στον ΔΧ;

Το συνολικό αποτέλεσμα θα εξαρτηθεί από την ελαστικότητα της LM.Όσο πιο ελαστική είναι η LM (οριζόντια): ↑Y >↑r και ΔΧ↑Αν η LM είναι ανελαστική (κάθετη): ↑Y <↑r και ↓ΔΧ

ΔΧ= D1r

Όταν LM ελαστική: ΔΥ>Δr, ενώ όταν ανελαστική ΔΥ<Δr

• Έστω ότι η κυβέρνηση αποφασίζει να ασκήσει επεκτατική νομισματική πολιτική.

Αγορά χρήματος: M ↑ ⇒ MS >MD ⇒ r↓Αγορά αγαθών: r ↓ ⇒ I ↑ ⇒ z ↑ ⇒ Y↑

Άρα: Ο Δείκτης Χρηματιστηρίου θα αύξηθεί.

Χρηματιστήριο και υπόδειγμα Χρηματιστήριο και υπόδειγμα AD-ASAD-AS

• Έστω ότι η κυβέρνηση αποφασίζει να ασκήσει διασταλτική δημοσιονομική πολιτική.

Αγορά αγαθών: ↑G ⇒ ↑z ⇒ ↑YΑγορά χρήματος: Υ↑ ⇒ Μ↑ D ⇒ ↑r

Τι θα συμβεί τελικά στον ΔΧ;

Έχουμε αβέβαιο αποτέλεσμα, όπως στο υπόδειγμα IS-LM.

Μακροχρόνια:Η AS μετατοπίζεται έως το επίπεδο παραγωγής να ταυτισθεί με το φυσιολογικό επίπεδο. Με λίγα λόγια το Y παραμένει σταθερό. Επομένως:

Άρα: Ο Δείκτης Χρηματιστηρίου θα μειωθεί μακροχρόνια.

↑ ΔΧ=↑ D Y ↓1r

? ΔΧ=↑ D Y ↑1r

↓ ΔΧ= D Y ↑1r

• Έστω ότι η κυβέρνηση αποφασίζει να ασκήσει επεκτατική νομισματική πολιτική.

Αγορά χρήματος: M ↑ ⇒ MS >MD ⇒ r↓Αγορά αγαθών: r ↓ ⇒ I ↑ ⇒ z ↑ ⇒ ↑Y

Άρα: Ο Δείκτης Χρηματιστηρίου θα αυξηθεί.

Μακροχρόνια: Η AS μετατοπίζεται έως το επίπεδο παραγωγής να ταυτισθεί με το φυσιολογικό επίπεδο. Με λίγα λόγια το Y παραμένει σταθερό. Επομένως:

Άρα: Ο Δείκτης Χρηματιστηρίου θα αυξηθεί μακροχρόνια.

↑ ΔΧ=↑ D Y ↓1r

↑ ΔΧ= DY ↓1r

Δημόσιος τομέαςΔημόσιος τομέας

Ισοσκελισμένος προϋπολογισμός Κρατικά έξοδα = Κρατικά έσοδα

Έλλειμμα Κρατικά έξοδα > Κρατικά έσοδα

Πλεόνασμα Κρατικά έξοδα < Κρατικά έσοδα

Όταν τα κρατικά έξοδα είναι περισσότερα από τα κρατικά έσοδα δημιουργείται έλλειμμα.Η ύπαρξη ελλείμματος οδηγεί σε δανεισμό. Η συσσώρευση ελλειμμάτων δημιουργεί χρέος.

Έλλειμμα χρονιάς t:Έλλειμμαt = Gt – Tt + r·Bt-1

Gt – Tt: Πρωτογενές έλλειμμα (Δαπάνες - Φόροι)r·Bt-1: Τόκοι δημοσίου χρέουςBt-1: Δημόσιο χρέος προηγούμενης χρονιάς

Δημόσιο χρέος χρονιάς t:Bt = Gt – Tt +(1+r)·Bt-1

Έλλειμα χρονιάς t: Έλλειμμαt = Bt - Bt-1

Λόγος Χρέους προς ΑΕΠ (Bt /Yt):Bt

Y t

=1rg⋅B t−1

Y t−1

Gt−T t

Y t