ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΜΥΘΟΙ

ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΑ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ 2016-2017

Βασιλική Ιζδρά

Αθανασία Θωμούδη

Γεσθημανή Παναγιωτοπούλου

Χρυσούλα Ιζδρά

ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΜΥΘΟΙ

Η ελληνική μυθολογία έχει ουσιώδη επιρροή στον δυτικό πολιτισμό γενικότερα, στην φιλοσοφία του, στην ιστορία του, στην πολιτική του, στις τέχνες και στη λογοτεχνία του και θεωρείται βασικό στοιχείο της δυτικής κληρονομιάς. Αποτελεί μέρος της εκπαίδευσης, από νεαρή ηλικία, σε πολλές δυτικές χώρες με σημαντική ελληνομάθεια.

Ο μύθος του Περσέα και των Γραιών

Ο Περσέας έταξε στον Βασιλιά το κεφάλι της Μέδουσας, την οποία κατάφερε να σκοτώσει με το τέχνασμα της αντανάκλασης. Μεσολάβησε όμως μια περιπέτεια με φοβερές και τρομερές μορφές της μυθολογίας.

Η θεά Αθηνά βοήθησε τον Περσέα, πηγαίνοντάς τον στις Ναϊάδες. Οι νύμφες του υγρού στοιχείου τον προίκισαν με φτερωτά σανδάλια και με ένα κράνος που τον έκανε αόρατο. Ξεκίνησε έτσι να βρει την Μέδουσα, αλλά οι μόνες που γνώριζαν πού βρίσκεται ήταν οι Γραίες. Αυτές οι τρεις εφιαλτικές οντότητες της μυθολογίας ήταν θεές με τη μορφή γερασμένων γυναικών. Είχαν εκ γενετής φαλάκρα και είχαν από κοινού μόνο ένα μάτι και ένα δόντι, τα οποία δανείζονταν με τη σειρά.

• Μία εξ αυτών λοιπόν κάθε φορά έπαιρνε το μάτι τους και φυλούσε την σπηλιά τους, αλλά την στιγμή που η επόμενη Γραία άλλαζε βάρδια έπαιρνε με τη σειρά της το μάτι, και οι τρεις τους ήταν τυφλές. Αυτό το δευτερόλεπτο της αλλαγής εκμεταλλεύτηκε ο Περσέας που παραμόνευε, άρπαξε το μάτι και τους δήλωσε πως θα τους το επιστρέψει μόνο αν του πουν πού κρύβεται η Μέδουσα. Όπως και τελικά έγινε…

Ο Φινέας και οι Άρπυιες

• Ο Φινέας ήταν ο βασιλιάς της Θράκης και του Βόσπορου .Επίσης ήταν και πολύ γνωστός μάντης της περιοχής. Ήταν τόσο καλός στους χρησμούς του και ο μύθος αναφέρει ότι ο Δίας οργίστηκε φοβερά, γιατί ο Φινέας αποκάλυπτε στους ανθρώπους λεπτομερώς όλα τα σχέδιά του. Φρόντισε λοιπόν να τον τιμωρήσει.

• Αρχικά, έριξε τον κεραυνό του και τον τύφλωσε. Αυτό όμως δεν εμπόδισε τον Φινέα να συνεχίσει την δουλειά του ως τυφλός μάντης. Έτσι, ο Δίας πέρασε στην επόμενη «πίστα»: Έστειλε στα μέρη τους τις Άρπυιες, πέντε μυθολογικά όντα με σώμα πουλιού και κεφάλι γυναίκας. Αυτές, κάθε φορά που ο Φινέας ετοιμαζόταν να φάει, άρπαζαν το φαγητό του ή του έριχναν… κουτσουλιές, προφανώς για να του «τη σπάσουν» και να τον κρατήσουν για πάντα πεινασμένο και εξαθλιωμένο.

• Από αυτό το βασανιστήριο προσπάθησαν να τον απαλλάξουν οι δύο Αργοναύτες , Καλάις και Ζήτης , οι οποίοι ήταν «γραφτό» από χρησμό να κυνηγήσουν τις Άρπυιες και είτε να τις πιάσουν και να τις σκοτώσουν, είτε να αποτύχουν και να σκοτωθούν. Τελικά, προς μεγάλη δυσφήμηση των χρησμών, τίποτα από τα δύο δεν έγινε.

• Αργοναύτες και Άρπυιες ήρθαν σε συμβιβασμό: Οι πρώτοι τους χάρισαν τη ζωή, και οι δεύτερες συμφώνησαν να μεταναστεύσουν στην Κρήτη και να μην ξαναενοχλήσουν τον Φινέα. Ο τυφλός μάντης, για να τους ευχαριστήσει, τους αποκάλυψε πώς να περάσουν με ασφάλεια τις Συμπληγάδες.

Ο μύθος των Αλκυονίδων

• Όταν στην καρδιά του χειμώνα ξαφνικά εμφανίζονται κάποιες ημέρες ηλιόλουστες, λέμε πως έφτασαν οι Αλκυονίδες ημέρες.

• Στην ελληνική μυθολογία, η Αλκυόνη, κόρη του Αιόλου, ζούσε ευτυχισμένη με τον Κύηκα. Η ευτυχία τους ήταν τόση, που κάποια στιγμή θεώρησαν εαυτούς ισάξιους των αθάνατων θεών. Κάτι τέτοιο, όπως είναι αναμενόμενο, εξόργισε το δωδεκάθεο.

• Ο Ζευς περίμενε να σαλπάρει ο Κύηκας

μια μέρα, και έριξε κεραυνό στο καράβι του. Η Αλκυόνη παρακολουθούσε το ναυάγιο από μακριά και στη θέα του συζύγου της να πνίγεται, έπεσε στη θάλασσα από ψηλό βράχο για να σκοτωθεί. Εκείνη την ώρα, οι θεοί άλλαξαν γνώμη, τους λυπήθηκαν, και τους μεταμόρφωσαν σε πουλιά, με το όνομα αλκυόνες. Ως πουλιά με λαμπερά γαλάζια φτερά πια, το ζευγάρι εξακολούθησε να ζει δίπλα στην ακτή, και να γεννά τα αυγά του μέσα στη βαρυχειμωνιά.

• Η μανιασμένη θάλασσα όμως κατέστρεφε τα αυγά τους, κι έτσι σε μια τελευταία ένδειξη συμπόνιας, ο Δίας αποφάσισε να φέρνει κάθε χρόνο, μέσα στον χειμώνα, λίγες ημέρες ήλιου και καλοκαιρίας για να μπορέσει η αλκυόνα να κλωσήσει τα αυγά της. Εξ ου και οι Αλκυονίδες ημέρες.

Η Αμέθυστος

• Ο θεός Διόνυσος μεθυσμένος κατεδίωκε μία κόρη, την Αμέθυστο, που αρνιόταν τον έρωτά του, εκείνη προσευχήθηκε στους άλλους θεούς να παραμείνει αγνή. Η θεά Άρτεμις εισάκουσε την προσευχή και τη μεταμόρφωσε σε λευκή πέτρα.

• Ταπεινωμένος και μετανοιωμένος από την επιθυμία της Αμέθυστου να παραμείνει αγνή, ο Διόνυσος έχυσε κρασί πάνω στην πέτρα αυτή ως προσφορά και από τότε οι κρύσταλλοί της είναι βαμμένοι σε βιολετί χρώμα.

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑ

Τα σύμβολα παίζουν ένα σημαντικότατο ρόλο στην Αρχαία Ελληνική Θρησκεία και συχνά είναι αρκετή η παρουσία ενός συμβόλου και μόνο για να υποδηλώσει την παρουσία του Θεού τον οποίο αντιπροσωπεύει.

ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΟΥ ΔΙΟΣ

• Σύμβολα: Κεραυνός, Αιγίδα, Κότινος

• Ζώα: Αετός, Ταύρος, Κόκορας

• Δέντρα-Φυτά: Βελανιδιά, Φασκόμηλο. Δευτερεύοντα: Ελιά, Μαργαρίτα, Αμάραντο, Μαντζουράνα, Καρυδιά, Φλόμος, Βερβένα, Αμυγδαλιά, Βιολέτα, Κασσία, Γαρύφαλλο, Σχοίνος

ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΟΥ ΠΟΣΕΙΔΩΝΑ

• Σύμβολα: Τρίαινα

• Ζώα: Άλογο, Δελφίνι, Ταύρος

• Λίθοι: Βήρυλλος, Ακουαμαρίνη, ΜαργαριτάριΔέντρα-Φυτά: Πεύκο, Θαλάσσια Ανεμώνη, Φύκια. Δευτερεύοντα: Φλαμουριά, Ουτρικουλαρία.

ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΗΣ ΗΡΑΣ

• Σύμβολα: Διάδημα, Σκήπτρο

• Ζώα: Παγώνι, Αγελάδα

• Δέντρα-Φυτά: Κρίνος, Πορτοκαλιά.

ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΑ

• Σύμβολα: Λύρα, Τόξο, Βέλος

• Ζώα: Κουρούνα, Λύκος

• Λίθοι: Ζαφείρι

• Δέντρα-Φυτά: Δάφνη. Δευτερεύοντα:Ηλιοτρόπιο, Ηλίανθος, Ιξός (Γκυ), Υάκινθος, Πορτοκαλιά, Άνηθος,, Φοίνικας, Κρίνος, Πράσο.

ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ• Σύμβολα: Αιγίδα

• Ζώα: Κουκουβάγια, Φίδι

• Δέντρα-Φυτά: Ελιά.

ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΗΣ ΑΡΤΕΜΙΣ • Σύμβολα: Τόξο, Βέλος, Ημισέληνος

• Ζώα: Ελάφι, Γεράκι

• Λίθοι: Αμέθυστος, Σεληνόλιθος, Μαργαριτάρι

• Δέντρα-Φυτά: Ιτιά, Γιασεμί, Οξυά, Μυρτιά.

ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ• Σύμβολα: Καθρέφτης, μαγική ζώνη

• Ζώα: Περιστέρι, Κύκνος

• Λίθοι: Σμαράγδι, Λαζούρι, Μαργαριτάρι

• Δέντρα-Φυτά: Τριαντάφυλλο, Κρίνος, Ανεμώνη, Μηλιά, Μυρτιά. Δευτερεύοντα: Αλόη, Φτέρη, Ερείκη, Βενζόη, Σμύρνα, Κυδώνι, Σανταλόξυλο, Αγγελική, Αχλαδιά, Αστήρ, Αφροξυλιά (Σαμπούκος), Βιολέτα.

ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΟΥ ΑΡΗ

• Σύμβολα: Δόρυ, Σπαθί

• Ζώα: Σκύλος, Όρνεο

• Λίθοι: Όνυχας, Σαρδόνυξ

• Δέντρα-Φυτά: Δυόσμος, Απήγανος, Φλαμουριά, Βερβένα, Αδελόχορτο

ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ

• Σύμβολα: Δρεπάνι, Δαυλός

• Ζώα: Φίδι

• Λίθοι: Σμαράγδι

• Δέντρα-Φυτά: Στάχυ, Κριθάρι.

ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΟΥ ΕΡΜΗ • Σύμβολα: Κηρυκείων, Φτερωτά

Σανδάλια

• Ζώα: Τράγος

• Μέταλλα: Υδράργυρος

• Δέντρα-Φυτά: Αμυγδαλιά, Έλατο.

ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΟΥ ΗΦΑΙΣΤΟΥ

• Σύμβολα: Σφυρί, Αμόνι, Πέλεκυς, Φωτιά

• Δέντρα-Φυτά: Μαργαρίτα.

ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΟΥ ΠΑΝΑ

• Σύμβολα: Αυλός, Φαλλός

• Ζώα: Τράγος, Κριάρι, αρσενικό Ελάφι, Ταύρος

• Δέντρα-Φυτά: Πεύκο, Έλατο, Άμπελος.

ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ

• Σύμβολα: Θύρσος, Φαλλός

• Ζώα: Φίδι

• Λίθοι: Αμέθυστος

• Δέντρα-Φυτά: Κισσός, Άμπελος.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ• http://www.in2life.gr

• https://el.wikipedia.org

• www.eleysis-ellinwn.