ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

6. ΦΑΚΕΛΟΣ: ΕΜΠΑΕ 1996-2000 - AΛΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΨΕΜΑΤΑΣτην Ελλάδα συνηθίζουµε να κλείνουµε τα µάτια σε εγκλήµατα κατά του δηµοσίου όταν είναι γεµάτη η τσέπη µας και να ζητούµε «κεφαλές επί πί-νακι» όταν χαµηλώνει το βιοτικό µας επίπεδο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, δέκα χρόνια µετά την αποχώρηση του Άκη Τσοχατζόπουλου από το υπουργείο Εθνικής Άµυνας, ουδείς είχε ενδιαφερθεί στα σοβαρά για τα πεπραγµένα του, µε κορυφαίο το ΕΜΠΑΕ 1996-2000, το οποίο αυτή την στιγµή αποτε-λεί τον κορµό των ελληνικών Ενόπλων Δυνάµεων.

48. ΣΥΡΙΑ: ΜΙΑ ΑΝΑΣΑ ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΑΡΜΑΓΕΔΔΩΝΑ; Καθώς οι κεφαλές των κρατών που µετείχαν στο συνέδριο της Γενεύης συσκέπτονταν... για τα µάτια του κόσµου, για να προσφέρουν λύσεις που για ακόµα µια φορά θα είναι ανεφάρµοστες, ο συριακός λαός κοι-µόταν µε τα πυροβόλα να ηχούν, έχοντας χάσει πολλά, σίγουρα πολύ περισσότερα από µια πατρίδα.

54. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ CRΑSH TEST F-35 LIGHTNING ll - RAFALE F.3 - SU-35BM/SΠΟΙΟΣ ΚΕΡΔΙΖΕΙ ΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ;Η εξέλιξη στον τοµέα των µαχητικών αεροσκαφών είναι αλµατώδης, ιδιαίτερα το τελευταίο διάστηµα. Μετά την είσοδο σε υπηρεσία των αεροσκαφών της αποκαλούµενης 3ης γενιάς (στις αρχές της δεκαε-τίας του ’80) και οι τεχνολογικές καινοτοµίες που αυτά έφεραν στο προσκήνιο, ακολούθησαν τουλάχιστον δύο ακόµη γενιές αεροσκαφών σε ιδιαίτερα σύντοµο χρονικό διάστηµα. Κάθε γενιά διακρίνεται από συγκεκριµένες τεχνολογικές προσεγγίσεις.

112. ΘΡΑΚΗ, ΕΚΛΟΓΕΣ 2012Ο ΝΙΚΗΤΗΣ: ΤΟ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ!

120. Η «4Η ΓΕΝΙΑ ΠΟΛΕΜΟΥ»

ΟΙ ΑΣΥΜΜΕΤΡΕΣ ΕΝΟΠΛΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΣΤΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ

Ε Ν Θ Ε Τ Ο

2 | ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012 | ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

6

48

54

70

80

94

112

120

ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΛ.ΤΑ. 3311ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΛ.ΤΑ. 3311

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ | ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012 | 3

ΕΚΔΟΣΗ: DEFENCE NET MEDIA

ΕΚΔΟΤΗΣ: Γεώργιος Ν. Φραγκούλης

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Πάνος Σπαγόπουλος

ΑΝΑΛΥΤΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ: Γεώργιος Τσιµπούκης

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ:Ιωάννα Ηλιάδη, Κωνσταντίνος Γρίβας, Βασίλης Παπακώστας, Θεοφάνης Μαλκίδης, Θανάσης Σισµάνης, Παναγιώτης Μητρονίκας, Δηµήτρης Μάρας, Μανούσος Καµπούρης, Γιάννης Ρηγόπουλος, Γιάννης Μαραγκούλης, Σεµπαϊδήν Καραχότζας, Γιάννης Πετρίδης, Δηµήτρης Αδαµόπουλος

ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Eύη Τσέκου

ΑΤΕΛΙΕ: Δηµήτρης Γκιβίσης

ΝΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ: Θανάσης ΠαυλόπουλοςΠηνελόπη Π. Τσαµούλη

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ: Δέσποινα Δηµητριάδου

ΔΙΑΘΕΣΗ-ΔΙΑΝΟΜΗ:«Άργος» Α.Ε., Πρακτορείο Διανοµής Τύπου20ό χλµ. Λ. Μαρκόπουλου, Παιανία

Σε περίπτωση που δεν βρίσκετε κάποιο τεύχος µας,καλέστε στο: 210-7489941

ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ

Περιοδικό «Στρατηγική»Ακαδηµίας 5, 10671 ΑθήναΤηλ.: 210-7488366, 210-7489941, 210-7489922 Fax: 210-7488367e-mail: [email protected], [email protected]

Απαγορεύεται σε οποιονδήποτε η αναδηµοσίευση, εξ ολοκλήρου ή τµηµατικά, κειµένων και εικόνων που περιλαµβάνονται σε αυτό το έντυπο, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. Χειρόγραφα και φωτογραφίες που αποστέλλονται προς δηµοσίευση δεν επιστρέφονται, ανεξάρτητα από το εάν θα δηµοσιευθούν ή όχι.

70. ΜΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΑΠΟΤΡΟΠΗ ΠΟΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ «ΦΟΒΙΣΟΥΝ» ΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑ;

Ασύµµετρη απάντηση σε µια ξένη στρατιωτική επίθεση καθορίζεται ως η δράση µίας χώρας η οποία έχει δεχθεί ένα πλήγµα από µια εχθρική δύναµη και αποσκοπεί στην ανταπόδοση του πλήγµατος µε τα εναέρια, θαλάσσια αλλά και τα µέσα ξηράς που διαθέτει, µε την χρησιµοποίηση µη τακτικών δυνάµεων/συστηµάτων ώστε να προβάλλει την στρατιωτική της ισχύ αλλά και αποφασιστικότητα για τυχόν κλιµάκωση της έντασης.

80. ΟΠΛΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ ΣΤΟ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΟΠΛΟΣΤΑΣΙΟΒΑΛΛΙΣΤΙΚΟΙ ΠΥΡΑΥΛΟΙ YILDIRIM-II ΜΕ ΧΗΜΙΚΕΣ ΚΕΦΑΛΕΣ! To 2001, το Γραφείο Εποπτείας Εξαγωγών BXA (Bureau of Export Administration) του αµερικανικού υπουργείου Εµπορίου επέβαλε στην Dow Benelux N.V. µε έδρα την Ολλανδία, θυγατρική της γνωστής Dow Chemical Company, πρόστιµο 30.000 δολαρίων για παράνο-µη επανεξαγωγή άγνωστων ποσοτήτων της ουσίας τριεθανολαµίνη (triethanolamine) στην Τουρκία.

94. ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ «MEDITERRANEAN SHIELD» ΟΤΑΝ ΛΕΙΠΕΙ Η ΕΛΛΑΔΑ, «ΧΟΡΕΥΕΙ» Η ΤΟΥΡΚΙΑ... Η κατάσταση των σχέσεων στη θαλάσσια ασφάλεια έχει αλλάξει δρα-µατικά τις τελευταίες δεκαετίες και έχει µετεξελιχθεί από την εποχή της πτώσης της Σοβιετικής Ένωσης το 1990 σε κάτι διαφορετικό από αυτό που παραδοσιακά ονοµαζόταν διαχείριση της θαλάσσιας ασφάλειας και των παραδοσιακών δρόµων του εµπορίου.

σελ. 38

Η ΚΑΤΑΡΡΙΨΗ Πόσο κοντά βρισκόµαστε σε πόλεµο στην Αν. Μεσόγειο;

EDITORIAL


ήδη εισέλθει ξανά στη χώρα− τότε ο ουσιαστικός αριθµός των απελάθέντων µειώνεται µόλις στα 3.934 άτοµα.

Κάθε χρόνο στατιστικά αποστέλλονται µέσω Τουρκίας κυρίως και η Ελλάδα «υποδέχεται» περί τους 100.000 λαθραίους επίδο-ξους εποίκους.

Δεδοµένων των καταθλιπτικών στοιχείων για τη δηµογραφία των αυτοχθόνων κατοίκων τα οποία σύµφωνα µε την τελευταία απογραφή καταδεικνύουν ουσιαστική µείωση πληθυσµού κατά 1 εκατ. σε σχέση µε την προηγούµενη δεκαετία, αλλά και την παντελή αδιαφορία του κράτους, γίνεται εύκολα αντιληπτό πως τουλάχιστον ο λαός που φέρει το όνοµα Έλληνες βρίσκεται σε διαδικασία εξαφάνισης και αντικατάστασης από διάφορες άλλες εθνικότητες και οι οποίες αργά ή γρήγορα θα αναλάβουν τα ηνία της συγκεκριµένης «χώρας».

Ήδη και βάσει των πρώτων εκτιµήσεων της απογραφής του 2012, οι ξένοι «νόµιµοι» (αυτοί δηλαδή που καταµετρήθηκαν) φτάνουν το 1.300.000 εποίκων ενώ στον αριθµό αυτό δεν συµπε-ριλαµβάνονται οι παράνοµοι αυτοί δηλαδή που δεν κατάφεραν τα κλιµάκια της ΕΛΣΤΑΤ να τους εντοπίσουν και να τους απογρά-ψουν. Πόσοι είναι αυτοί; Ουδείς γνωρίζει και µόνο εκτιµήσεις µπορούν να γίνουν. Γενικά πάντως θεωρείται παραδεκτό πως οι αλλοδαποί έποικοι της χώρας ανέρχονται πάνω από τα 2 εκατ. και αυτός είναι ένας αριθµός ο οποίος καθηµερινά αυξάνεται.

Αυτός άλλωστε δεν είναι και ο απώτερος στόχος των διεθνών κέντρων που συντονίζουν, σχεδιάζουν και προωθούν το συγκε-κριµένο καθεστώς –και οφείλουµε να οµολογήσουµε πως ο σχε-διασµός τους εξελίσσεται µε απόλυτη επιτυχία− και πάντα βέβαια µε την αµέριστη βοήθεια ντόπιων πρόθυµων πρακτόρων;

Πάνος Σπαγόπουλος

Ως µέγα παραµύθι τελικά αποδεικνύεται η θεωρία πως η οικονοµική κρίση στην Ελλάδα διώχνει τους λαθροµετανά-στες από τη χώρα, ή τουλάχιστον αποθαρρύνει άλλους να συρρέουν στα «σύνορα».

Σύµφωνα µε τα στοιχεία της ΕΛΑΣ και του υπουργείου Δηµόσιας Τάξης, η εικόνα στα κατ’ ευφηµισµόν σύνορα της Ελλάδας είναι ιδιαίτερα απογοητευτική.

Οι αριθµοί των παράνοµα εισερχόµενων στην Ελλάδα «µε-ταναστών» κινήθηκαν σε ιδιαίτερα υψηλούς ρυθµούς για το πρώτο 5µηνο του 2012 σε σχέση µε το αντίστοιχο διάστηµα του 2011, «µεταναστών» οι οποίοι µε συνοπτικές διαδικασί-ες περνούν το τυπικό, πλην όµως άνευ άλλης ουσιαστικής ή πρακτικής σηµασίας, του ορίου των ελληνικών συνόρων.

Τα στοιχεία της ΕΛΑΣ είναι ενδεικτικά για το τραγικό και κρίσιµο της κατάστασης: το πρώτο 5µηνο του 2012 συνε-λήφθησαν για παράνοµη είσοδο στη χώρα 35.821 άτοµα έναντι 30.231 το αντίστοιχο διάστηµα του 2011.

Πιο συγκεκριµένα, από την ελληνοαλβανική διαχωριστι-κή γραµµή εισήλθαν 5.172 λαθραίοι µετανάστες, από την αντίστοιχη γραµµή µεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας εισήλθαν 15.878 λαθραίοι µετανάστες και από διάφορες άλλες «πύ-λες» εισόδου 12.746 λαθραίοι µετανάστες.

Σε ό,τι αφορά τώρα τις απελάσεις ή επαναπροωθήσεις για το πρώτο 5µηνο του 2012, αυτές κινήθηκαν στον... αστρο-νοµικό αριθµό των 6.081 ατόµων. Αν από αυτούς αφαιρε-θούν 2.147 άτοµα τα οποία απελάθηκαν σε Αλβανία (1.937) και Βουλγαρία (210) –και τα οποία ενδεχοµένως να έχουν

Αυξάνεται το κύµα των λαθροµεταναστών − Καιρός για λύσεις

www.defencenet.gr

Μάθε όσα σου κρύβουν

Ουδέν κρυπτόν σε Άµυνα, Ασφάλεια, Πολιτική & Οικονοµία

908.408διαφορετικοί αναγνώστες*

*06/06 – 05/07/2012 Στοιχεία google.com/analytics

ΦΑΚΕΛΟΣ


του Κώστα Βλαχάβα

ΕΜΠΑΕ 1996-2000Aλήθειες και ψέµατα

Στην Ελλάδα συνηθίζουµε να κλείνουµε τα µάτια σε εγκλήµατα κατά του δηµοσίου όταν είναι γεµάτη η τσέπη µας και να ζητούµε «κεφαλές επί πίνακι» όταν χαµηλώνει το βιοτικό µας επίπεδο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, δέκα χρόνια µετά την αποχώρηση του Άκη Τσοχατζόπουλου από το υπουργείο Εθνικής Άµυνας, ουδείς είχε ενδιαφερθεί στα σοβαρά για τα πεπραγµένα του, µε κορυφαίο το ΕΜΠΑΕ 1996-2000, το οποίο αυτή την στιγµή αποτελεί τον κορµό των ελληνικών Ενόπλων ∆υνάµεων.

Και όπως κανείς δεν ενδιαφέρθηκε πριν πτωχεύσει η χώρα για τα κρούσµατα διαφθοράς εκείνου του ΕΜΠΑΕ, έτσι κανείς δεν ενδιαφέρε-ται σήµερα να ενηµερωθεί για το περιεχόµενο εκείνης της κοσµογονίας που άλλαξε τις ελληνι-κές Ένοπλες Δυνάµεις και απέτρεψε τα χειρότε-ρα στο µέτωπο του Αιγαίου και της Θράκης. Και επειδή εµείς στην «Σ» «σκεφτόµαστε ανάποδα», δηλαδή ήµασταν οι πρώτοι που είχαµε θέσει θέ-µατα διαφάνειας και καταλληλότητας επιλογών

των οπλικών συστηµάτων εκείνη την εποχή, όταν κανείς δεν µας άκουγε, όλοι οι πολίτες «µπουκωµένοι» γαρ από χρηµατιστήρια, real estate, αλλεπάλληλες αυξήσεις µισθών αφού τα δανεικά έρρεαν άφθονα κλπ. Και βέβαια «µπουκωµένοι» ήταν ακόµα και δηµοσιογρά-φοι. όπως αποδείχθηκε, από τους διάφορες µεσάζοντες εταιρειών, µε αποτέλεσµα να σφυρίζουν αδιάφορα στα τότε εγκλήµατα.

Σήµερα όλοι επικρίνουν, κατακρίνουν και

ρίχνουν το ανάθεµα στον Α.Τσοχατζόπουλο. Σήµερα λοιπόν, ήρθε η ώρα να δούµε εµείς που πρώτοι θέσαµε «τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων» να προχωρήσουµε σε µία χρήσιµη, εκτιµούµε, και ψύχραιµη ανάλυση εκείνου του τεράστιου εξοπλιστικού προγράµ-µατος. Γιατί φτάσαµε να ακούµε βλακείες, προερχόµενες κυρίως από τον «κύκλο ανθρώπων της παγκοσµιοποίησης» του πρώην πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, ότι «Οι αµυντικές δαπάνες πτώχευσαν την χώρα». Μα, τότε η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιρλανδία, η Ιταλία κλπ. θα ήταν χώρες-πρότυπα οικονο-µικής ανάπτυξης και οι ΗΠΑ ή η Ρωσία και η Κίνα που δαπανούν τα τεράστια ποσά για τις αµυντικές δαπάνες θα είχαν... πτωχεύσει.

Ποια είναι η αλήθειαΤο ΕΜΠΑΕ 1996-2000 ήρθε µετά ως πρώ-

τη φάση ενός 15ετούς σχεδιασµού αναδιορ-γάνωσης των ΕΔ και ως αποτέλεσµα της ήττας στα Ίµια. H ανυπαρξία αµυντικού σχεδιασµού του ΥΠΕΘΑ στην εκπόνηση εξοπλιστικών προγραµµάτων πριν την κρίση του 1996


ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΜΠΑΕ 1996-2000

Σύνολο Δαπανών 1996-2000 4.550.000 εκατ. δρχ. Υπέρβαση 13,75%

Υπολογιζοµένων των Αρµάτων Μάχης 5.050.000 εκατ. δρχ. Υπέρβαση 26,25%

Δαπάνες Κύριων Οπλικών Συστηµάτων 3.609.647 εκατ. δρχ. (10.952,7 εκατ. USD) Υπέρβαση 12,7% σε δρχ. – Υστέρηση 20,8% σε USD

Δαπάνες Κύριων Οπλικών Συστηµάτων

Εκτός Πλαισίου ΕΜΠΑΕ 428.272+ εκατ. δρχ. (1.171,2+ εκατ. USD)

Σύνολο Δαπανών Κύριων 4.037.919+ εκατ. δρχ. (12.123,9 εκατ. USD)

Οπλικών Συστηµάτων Υπέρβαση 26,1% σε δρχ. – Υστέρηση 12,3% σε USD

Σύνολο Δαπανών Κύριων Οπλικών Συστηµάτων

Υπολογιζοµένων των Αρµάτων Μάχης 4.537.919+ εκατ. δρχ. (13.438,9 εκατ. USD) Υπέρβαση 41,7% σε δρχ. – Υστέρηση 2,8% σε USD

ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΟΡΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΟΠΛΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ *

Αγορές 84,5%

Εκσυγχρονισµοί/Αναβαθµίσεις 7,8%

Πύραυλοι 7,7%

ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΟΡΩΝ ΑΝΑ ΟΠΛΟ *

ΠΑ 53%

ΕΣ 27%

ΠΝ 20%

ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΟΡΩΝ ΑΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ (ΑΓΟΡΕΣ/ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΙ/ΠΥΡΑΥΛΟΙ) *

Μαχητικά Αεροσκάφη 32,6%

Κύριες Μονάδες Μάχης 14,0%

Αντιαεροπορικά Συστήµατα 22,8%

Τεθωρακισµένα 11,0%

Βοηθητικές Μονάδες Μάχης 4,3%

Επιθετικά Ελικόπτερα 0,0%

Συστήµατα Πυροβολικού (πλήν α/α) 2,7%

ΑΓΟΡΕΣ ΜΟΝΑΔΩΝ *

Κύριες/Βοηθητικές Μονάδες Μάχης 19 17,8%

Αεροσκάφη 126 28,2%

Μονάδες Πυρός Αντιαεροπορικών Πυραύλων

164 21,3%

Τεθωρακισµένα 415 11,0%

Ελικόπτερα 15 3,5%

*Υπολογιζοµένου του προγράµµατος των αρµάτων µάχης

καλυφθεί το έλλειµµα σε µαχητικά γ’ γενιάς, προτιµήθηκε να δηµιουργηθεί ένα πλήρες σύστηµα αντιαεροπορικής άµυνας. Παρόλο που το µεγαλύτερο ποσοστό του ΕΜΠΑΕ κάλυπτε ανάγκες της ΠΑ, δεν κατέστη δυνατή η κατάρτιση ενός µεγαλόπνοου προγράµµατος αντικατάστασης των παλαιότερων µαχητικών κι αυτό διότι στο πλαίσιο του προγραµµατισµού έπρεπε να ληφθεί µέριµνα και για τις υπόλοι-

πες ανάγκες της ΠΑ οι οποίες εκρίνοντο επεί-γουσες. Έτσι εκτός των γνωστών ελλείψεων σε µεταγωγικά, εκπαιδευτικά και αεροσκάφη έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου, δεν περιελήφθησαν αεροσκάφη εναερίου ανεφο-διασµού.

Σε συνδυασµό µε τα προγράµµατα του ΕΣ και ΠΝ για εκσυγχρονισµό και πρόσκτηση νέων αντιαεροπορικών συστηµάτων, γίνεται

φανερώνεται από το γεγονός ότι απαιτήθηκαν 10 µήνες για την τελική κατάρτιση-έγκριση του ΕΜΠΑΕ 1996-2000.

Είχε προηγηθεί ένα τριετές «αυτοεµπάρ-γκο» στους εξοπλισµούς από τα µέσα του 1993, οπότε και δεν υπεγράφη ούτε καν προωθήθηκε κάποιο µείζον εξοπλιστικό πρό-γραµµα. Την ίδια στιγµή προωθείτο θεωρητικά η εφαρµογή του Δόγµατος του Ενιαίου Αµυντι-κού Χώρου Ελλάδος-Κύπρου, δίχως όµως την έδρασή του σε σταθερά θεµέλια, σε πρακτικό επίπεδο πλέον. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι µόλις στο τελευταίο τετράµηνο του 1996 κατέστη δυνατή η υπογραφή 3 συµβάσεων στο πλαίσιο εκπεφρασµένων από καιρό εξοπλιστι-κών αναγκών. Αυτές οι συµβάσεις σηµατο-δότησαν την έναρξη υλοποίησης του ΕΜΠΑΕ 1996-2000.

Παρόλο που η τελική εισήγηση των επιτε-λείων προς την πολιτική ηγεσία όριζε την ορο-φή των κονδυλίων περίπου στα 4,8 τρισ. δρχ., η τελευταία θεώρησε αναγκαία την περικοπή του ποσού κατά 16,5% περιορίζοντάς το στα 4 τρισ. δρχ. Πρέπει όµως να σηµειωθεί ότι στο ποσό αυτό περιελαµβάνετο και χρηµατοδότηση εξόφλησης για εξοπλιστικά προγράµµατα του παρελθόντος τα οποία ευρίσκοντο σε εξέλιξη, όπως η ναυπήγηση των φρεγατών ΜΕΚΟ 200 κ.ά. Ενώ υποτίθεται ότι το ΕΜΠΑΕ 1996-2000 εξασφάλιζε την απαραίτητη χρηµατοδότηση για νέα προγράµµατα, τελικά έπρεπε να λάβει µέριµνα και για ήδη δροµολογηµένα που είχαν υπογραφεί έως και 10 έτη πριν!

Όσον αφορά τα κύρια εξοπλιστικά προ-γράµµατα (Πίνακας 1), αυτά αφορούσαν 69 επιχειρησιακές απαιτήσεις ύψους περίπου 3,2 τρισ. δρχ. (13,8 δισ. USD) αντιπροσωπεύ-οντας το 80% των συνολικών κεφαλαίων του ΕΜΠΑΕ, η κατανοµή των οποίων κατά 44% αφορούσε πόρους που αφιερώνοντο στην ΠΑ, το 30% θα διοχετεύετο στον ΕΣ και τέλος το 26% αναλογούσε στο ΠΝ. Για την αγορά νέου κύριου υλικού διετίθετο το 84,9% του συνόλου, το 9,8% αφιερώνετο σε εκσυγχρο-νισµούς κύριων οπλικών συστηµάτων και το 5,3% για απόκτηση πυραυλικών συστηµάτων. Υπήρξαν και λάθος προτεραιότητες; Αναµφίβο-λα, ναι. Ειδικά σε ορισµένους τοµείς όπως τα µεσαία µεταφορικά ελικόπτερα. Κάποιοι λένε ότι επίτηδες δεν είχε µπει τότε το κρίσιµο αυτό πρόγραµµα, γιατί η ευρωπαϊκή κοινοπραξία ΝΗ δεν ήταν έτοιµη µε το ΝΗ90 που παραγ-γέλθηκε το 2003 µε µία αµφιβόλου αξίας παραγγελία. Γενικα ο συνολικός σχεδιασµός του ΕΜΠΑΕ 1996-2000 θα µπορούσε να χαρακτηριστεί ως µη ρεαλιστικός λαµβανοµέ-νης υπ’ όψιν της σύνθεσής του. Δεδοµένης της τουρκικής αεροπορικής υπεροχής, αντί να ενισχυθεί αποφασιστικά η ΠΑ ώστε να


EΓΚΡΙΘΕΝΤΑ ΜΕΙΖΟΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΜΠΑΕ 1996–2000

ΑΓΟΡΕΣ MONAΔΕΣ ΚΟΣΤΟΣ

σε εκατ. δρχ. σε εκατ.USD

1) Άρµατα Μάχης Leopard 2Gr 246 500.000 2.158,3

2) Tεθωρακισµένα Οχήµατα Μεταφοράς Προσωπικού Λεωνίδας ΙΙ 57 15.700 67,8

3) Αυτοκινούµενα Πυροβόλα Μ-109Α5 155mm 12 7.500 32,4

4) Πολλαπλοί Εκτοξευτές Ρουκετών M-270 MLRS 12x227mm 18 26.157 112,9

5) Συστήµατα Αεράµυνας Βραχείας Ακτίνας Τοr M1 (SA-15 Gauntlet) 31x8 80.000 345,3

6) Αυτοκινούµενες Συστοιχίες Stinger ASRAD Hellas 54x4 20.400 88,1

7) Φορητοί Αντιαεροπορικοί Eκτοξευτές FIM-92C Stinger RMP Block I 140 4.600 19,9

8) Eπιθετικά Ελικόπτερα AH-64A Apache 4 22.500 97,1

9) Επιθετικά Ελικόπτερα 12 105.000 453,2

10) Μέσα Μεταφορικά Ελικόπτερα CH-47D LRH Chinook 7 36.957 159,5

11) Αεροσκάφος Φωτογράφισης/Παρατήρησης C-12R/ΑΡ Super King Air 2 3.240 14,0

12) Όλµοι 60mm 150 250 1,1

13) Όλµοι Ε-44 81mm 475 1.000 3 4,

14) Τυφέκια/Αραβίδες/Βοµβιδοβόλα Μ-16Α2/Α3/Μ-4/Μ-203 15.000/660 6.700 28,9

15) Ταχύπλοα Σκάφη Μεταφοράς Προσωπικού Magna 960 RIB 32 2.000 8,6

16) Ταχύπλοα Σκάφη Συνοδείας 22 600 2,6

17) Φρεγάτες 2 200.000 863,3

18) Φρεγάτα S/Standard 1 14.000 60,4

19) Κορβέτες 2 80.000 345,3

20) Υποβρύχια Type 214 3 225.000 971,2

21) Πυραυλάκατοι Super Vita 3 75.000 323,7

22) Κανονιοφόροι Πυρπολητής 4 50.000 215,8

23) Αερόστρωµνα Zubr 4 65.000 280,5

24) Ελαφρά Αερόστρωµνα M-10 4 10.000 43,2

25) Αρµαταγωγά Ιάσων 3 22.500 97,1

26) Πετρελαιοφόρο Στόλου Εtna 1 20.000 86,3

27) Ανθυποβρυχιακά Ελικόπτερα S-70B6 Aegean Hawk 4 35.040 151,3

28) Μαχητικά Αεροσκάφη F-16C/D Fighting Falcon Block 52+ 40/20 390.000 1.683,5

29) Μαχητικά Αεροσκάφη F-16/Mirage 2000 5/5 40.000 172,7

30) Εκπαιδευτικά Αεροσκάφη Αρχικής Εκπαίδευσης Τ-6Α Τexan II JPATS/NTA 25/25 60.000 259,0

31) Μέσα Μεταφορικά Αεροσκάφη C-27J Spartan 15 31.250 134,9

32) Αεροσκάφη Έγκαιρης Προειδοποίησης EMB-145H Erieye 6 124.000 535,3

33) Αντιαεροπορικές Συστοιχίες Μεγάλης Ακτίνας MIM-104A Patriot PAC3 36x4 355.000 1.532,4

34) Αντιαεροπορικά Συστήµατα Βραχείας Ακτίνας Crotale NG 18x8 90.000 388,5

Σύνολο 2.719.394 11.738,6

ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΙ/ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΕΙΣ

1) Άρµατα Μάχης Leopard 1A4Gr1/1V 104 32.500 140,3

2) Aυτοκινούµενα Πυροβόλα Μ-109Α1Β/Α2 155mm 132 10.300 44,5

3) Αντιαεροπορικές Συστοιχίες MIM-23B Improved HAWK (ΡΙΡ ΙΙΙ) 42x3 32.900 142,0

4) Αντιαρµατικοί Εκτοξευτές ΤOW II 152mm 135 7.485 32,3

5) Πολυβόλα Μ-2ΗΒ QCB 4.000; 1.600 7,0

6) Φρεγάτες S/Standard (Mk 15 Phalanx Block I) 4 6.200 26,8


φανερή η βαρύτητα που δόθηκε στην άµυνα και όχι στην επίθεση. Για τα κάθε λογής προγράµµατα αντιαεροπορικών συστηµάτων δεσµεύτηκε περίπου το 18,3% των συνολικών κονδυλίων του Πίνακα 1, τη στιγµή που το πο-σοστό για προγράµµατα που αφορούσαν τα µα-χητικά µε τον οπλισµό τους έφθανε το 23,1%. Επιπρόσθετα θα µπορούσαµε να αναφέρουµε το υψηλό ποσοστό που αφιερώνετο για κύριες µονάδες µάχης του ΠΝ το οποίο ανήρχετο στο 19,5%, τα τεθωρακισµένα του ΕΣ µε 17,1% ενώ ακολουθούσαν οι βοηθητικές µονάδες για το ΠΝ µε 5,2%, τα επιθετικά ελικόπτερα µε 4,0% και για συστήµατα πυροβολικού (πλην

προγραµµάτων αντιαεροπορικής άµυνας) µόλις το 1,8%.

Την ίδια όµως περίοδο που κατερτίζετο το ΕΜΠΑΕ, είχε αναδειχθεί πιεστικά η ανάγκη για ταχεία ανάπτυξη και δράση δυνάµεων. Για την κάλυψη των απαιτήσεων ταχείας ανάπτυξης δυνάµεων, τοµείς στους οποίους έπρεπε να δραστηριοποιηθεί η ελληνική πλευρά ήταν τα µεταφορικά ελικόπτερα, τα µεταγωγικά αεροσκάφη, τα αποβατικά πλοία, τα ταχύπλοα σκάφη Ειδικών Δυνάµεων και τα πλοία ταχείας µεταφοράς (αερόστρωµνα).

Πιο συγκεκριµένα οι ανάγκες των ΕΕΔ προέτασσαν:

• Απόκτηση νέων ελικοπτέρων γενι-κής χρήσης.

• Απόκτηση ελικοπτέρων ειδικών επιχειρήσεων.

• Πρόσκτηση επιπλέον µέσων µεταφο-ρικών ελικοπτέρων CH-47D.

• Εξοπλισµό των ελικοπτέρων µε συστήµατα αυτοπροστασίας.

• Αγορά αεροσκαφών µέσης µεταφορι-κής ικανότητας.

• Εκσυγχρονισµό (δοµικό και ηλεκτρο-νικό) των µεταγωγικών αεροσκαφών C-130B/H.

• Απόκτηση ταχύπλοων κρούσης.

7) Aεροσκάφη Ναυτικής Συνεργασίας P-3B Orion TACNAVMOD 6 4.000 17,3

8) Ανθυποβρυχιακό Ελικόπτερο S-70B6 Aegean Hawk 1 2.000 8,6

9) Aνθυποβρυχιακά Ελικόπτερα AB-212ASW/EW 10 3.300 14,2

10) Mαχητικά Αεροσκάφη F-16C/D Fighting Falcon Block 52+ (ASPIS+) 60 32.251 139,2

11) Μαχητικά Αεροσκάφη F-4E Phantom II (Peace Icarus 2000) 39 92.155 397,8

12) Μαχητικά Αεροσκάφη A-7H/E Corsair II (AN/ALR-91(V)3) 110 27.845 120,2

13) Μαχητικά Αεροσκάφη F-16C/D Fighting Falcon Block 30 (Falcon Up) 32/4 10.000 43,2

14) Μεταγωγικά Αεροσκάφη C-130B/H Hercules 15 4.800 20,7

15) Αεροσκάφη (F/RF-4E, A-7E/TA-7C, C-130B) 95 28.600 123,5

16) Πύραυλοι Αέρος-Επιφανείας Penguin Mk2 Mod5 60; 5.300 22,9

17) Πύραυλοι Επιφανείας-Επιφανείας ΜΜ-38 Εxocet 32; 2.400 10,0

18) Πύραυλοι Αέρος-Αέρος Magic 2, AIM-9 ; 1.250 5,4

19) Τορπίλες Μk 46 Mod5 146 8.500 36,7

Σύνολο 313.386 1.352,8

ΠΥΡΑΥΛΟΙ

1) Πύραυλοι Εδάφους-Εδάφους MGM-140A ATACMS Block I 70 12.850 55,5

2) Αντιαρµατικοί Πύραυλοι BGM-71E TOW 2Α 914 5.920 25,6

3) Αντιαρµατικοί Πύραυλοι MILAN 2 900 17.350 74,9

4) Πύραυλοι Εδάφους-Αέρος ΜΙΜ-23Β Improved HAWK 30 1.800 7,8

5) Αντιαρµατικοί Πύραυλοι AGM-114K/K1/KBF Hellfire II 228 3.500 15,1

6) Φορητοί Αντιαεροπορικοί Πύραυλοι FIM-92C Stinger RMP Block I 1.322 ; ;

7) Πύραυλοι Επιφανείας-Επιφανείας RGM-84G Harpoon 14 4.760 20,5

8) Πύραυλοι Επιφανείας-Αέρος RIM-7P Sea Sparrow 21 1.890 8,2

9) Πύραυλοι Αέρος-Επιφανείας Penguin Mk2 Mod7 10 3.700 16,0

10) Πύραυλοι Αντιραντάρ AGM-88B HARM 80 10.800 46,6

11) Πύραυλοι Αέρος-Αέρος AIM-120B AMRAAM 140 9.630 41,6

12) Πύραυλοι Αέρος-Αέρος AIM-9M Sidewinder 165 11.680 50,4

13) Πύραυλοι Αέρος-Εδάφους AGM-65G Maverick 200 9.450 40,8

14) Πύραυλοι Αέρος-Εδάφους Μακρού Πλήγµατος Scalp EG 100; 29.700 128,2

15) Πύραυλοι Αέρος-Επιφανείας AM-39 Exocet Block 2 39 31.776 137,2

16) Φορείς Υποπυροµαχικών AFDS 70 14.400 62,2

Σύνολο 169.206 730,4

ΠΙΝΑΚΑΣ 1

Συνολικό κόστος προγραµµάτων 3.201.986 εκατ. δρχ. = 13.821,7 εκατ. USD (µέση τιµή fixing USD 231,663 δρχ. το 1995)


ΥΛΟΠΟΙΗΘΕΝΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΜΠΑΕ 1996 – 2000



1) Άρµατα Μάχης Leopard 2Gr -

2) Tεθωρακισµένα Οχήµατα Μεταφοράς Προσωπικού Λεωνίδας ΙΙ 57 28.000 102,7

3) Αυτοκινούµενα Πυροβόλα Μ-109Α5 155mm 12 7.500 27,5

4) Πολλαπλοί Εκτοξευτές Ρουκετών M-270 MLRS 12x227mm 18 66.000 215,9

5) Συστήµατα Αεράµυνας Βραχείας Ακτίνας Τοr M1 (SA-15 Gauntlet) 21x8 166.000 543,1

6) Συστήµατα Αεράµυνας Βραχείας Ακτίνας Tor M1 (SA-15 Gauntlet) 6x8 65.800 224,1


8) Φορητοί Αντιαεροπορικοί Eκτοξευτές FIM-92C Stinger RMP Block I -

9) Eπιθετικά Ελικόπτερα AH-64A+ Apache ΜΕΤΑΚΥΛΙΣΗ

10) Επιθετικά Ελικόπτερα ΜΕΤΑΚΥΛΙΣΗ

11) Μέσα Μεταφορικά Ελικόπτερα CH-47D LRH Chinook 7 90.000 304,5

12) Αεροσκάφος Φωτογράφισης/Παρατήρησης C-12R/ΑΡ Super King Air 2 3.560 11,6

13) Όλµοι 60mm * 125 385 1,0

14) Όλµοι Ε-44 81mm 475 3.650 11,9

15) Τυφέκια/Αραβίδες/Βοµβιδοβόλα Μ-16Α2/Α3/Μ-4/Μ-203 15.000/660 6.750 22,8

16) Φορητός Οπλισµός ; 7.400; 27,0;



19) Ταχύπλοα Σκάφη Συνοδείας ΜΕΤΑΚΥΛΙΣΗ

20) Φρεγάτες ΜΕΤΑΚΥΛΙΣΗ

21) Φρεγάτα S/Standard 1 10.400 38,1

22) Κορβέτες ΜΕΤΑΚΥΛΙΣΗ

23) Υποβρύχια Type 214 3 430.840 1.409,6





28) Ελαφρά Αερόστρωµνα ΜΕΤΑΚΥΛΙΣΗ

29) Αρµαταγωγά Ιάσων 3 22.500 82,4

30) Πετρελαιοφόρο Στόλου Etna 1 39.500 103,4

31) Ανθυποβρυχιακά Ελικόπτερα S-70B6 Aegean Hawk 2 14.000 51,3

32) Ανθυποβρυχιακά Ελικόπτερα S-70B6 Aegean Hawk 2 22.319; 58,7;

33) Μαχητικά Αεροσκάφη F-16C/D Fighting Falcon Block 52+ 34/16 723.130; 1.901,9;

34) Μαχητικά Αεροσκάφη F-16C/D Fighting Falcon Block 52+* 6/4 69.557; 182,9;

35) Μαχητικά Αεροσκάφη Mirage 2000-5 Mk2 15 339.400; 892,7;

36) Εκπαιδευτικά Αεροσκάφη Αρχικής Εκπαίδευσης Τ-6Α Τexan II JPATS/NTA 25/20 71.440 233,7

37) Μέσα Μεταφορικά Αεροσκάφη C-27J Spartan ΜΕΤΑΚΥΛΙΣΗ

38) Αεροσκάφη Έγκαιρης Προειδοποίησης EMB-145H Erieye 4 173.200 566,7

39) Αντιαεροπορικές Συστοιχίες Μεγάλης Ακτίνας MIM-104A Patriot PAC3 24x4 266.070 870,5

40) Αντιαεροπορικές Συστοιχίες Μεγάλης Ακτίνας MIM-104A Patriot PAC3 12x4 64.740 211,8


42) Αντιαεροπορικά Συστήµατα Βραχείας Ακτίνας Crotale NG 11x8 81.450 266,5

Σύνολο 3.132.201 9.370,8



1) Άρµατα Μάχης Leopard 1A4Gr1/V ΜΕΤΑΚΥΛΙΣΗ

2) Aυτοκινούµενα Πυροβόλα Μ-109Α1Β/Α2 155mm ΜΕΤΑΚΥΛΙΣΗ

3) Αντιαεροπορικές Συστοιχίες MIM-23B Improved HAWK (ΡΙΡ ΙΙΙ) 28x3 45.850 150,0

4) Αντιαεροπορικές Συστοιχίες MIM-23B Improved HAWK (ΡΙΡ ΙΙΙ) * 14x3 17.566; 46,2;

5) Αντιαρµατικοί Εκτοξευτές ΤOW II 152mm 135 3.700 9,7

6) Πολυβόλα Μ-2ΗΒ QCB 4.000; 3.990 14,6

7) Φρεγάτες S/Standard (Mk 15 Phalanx Block I) 4 6.200 25,8

8) Aεροσκάφη Ναυτικής Συνεργασίας P-3B Orion TACNAVMOD ΜΕΤΑΚΥΛΙΣΗ

9) Ανθυποβρυχιακό Ελικόπτερο S-70B6 Aegean Hawk 1 1.900 7,0

10) Aνθυποβρυχιακά Ελικόπτερα AB-212ASW/EW ΜΕΤΑΚΥΛΙΣΗ

11) Mαχητικά Αεροσκάφη F-16C/D Fighting Falcon Block 52+ (ΑSPIS+) ΜΕΤΑΚΥΛΙΣΗ

12) Μαχητικά Αεροσκάφη F-4E Phantom II (Peace Icarus 2000) 36 93.760 343,4

13) Μαχητικά Αεροσκάφη A-7H/E Corsair II (AN/ALR-91(V)3) 49 4.990 16,9

14) Μαχητικά Αεροσκάφη F-16C/D Fighting Falcon (Falcon Up) 36 10.000 41,5

15) Μεταγωγικά Αεροσκάφη C-130B/H Hercules ΜΕΤΑΚΥΛΙΣΗ

16) Αεροσκάφη (F/RF-4E, A-7E/TA-7C, C-130B) 95 26.630 95,6

17) Πύραυλοι Επιφανείας-Επιφανείας Penguin Mk2 Mod5 60; 5.300 17,3

18) Πύραυλοι Επιφανείας-Επιφανείας ΜΜ-38 Εxocet 32; 2.400 8,1

19) Πύραυλοι Αέρος-Αέρος ΑΙΜ-9L/I-1 Sidewinder 200 1.250; 5,4;

20) Τορπίλλες Μk 46 Mod5 146 2.900 9,8

Σύνολο 226.436 791,3

ΠΥΡΑΥΛΟΙ

1) Πύραυλοι Εδάφους-Εδάφους MGM-140A ATACMS Block I 72 19.700 66,7

2) Αντιαρµατικοί Πύραυλοι BGM-71E TOW 2Α 914 6.210 22,7

4) Αντιαρµατικοί Πύραυλοι BGM-71E TOW 2A 890 6.580 22,3



7) Πύραυλοι Εδάφους-Αέρος ΜΙΜ-23Β Improved HAWK 30 1.800 6,6

8) Αντιαρµατικοί Πύραυλοι AGM-114K/K1/KBF Hellfire II 160 4.550 14,9

9) Φορητοί Αντιαεροπορικοί Πύραυλοι FIM-92C Stinger RMP Block I 432 20.000 52,6

10) Πύραυλοι Επιφανείας-Επιφανείας RGM-84G Harpoon 14 4.760 17,4

11) Πύραυλοι Επιφανείας-Αέρος RIM-7P Sea Sparrow 21 1.890 6,9

12) Πύραυλοι Αέρος-Επιφανείας Penguin Mk2 Mod7 10 3.700 15,4

13) Πύραυλοι Αντιραντάρ AGM-88B HARM 80 10.800 36,5



15) Πύραυλοι Αέρος-Αέρος AIM-9L/I-1 Sidewinder 300 13.440 39,5

16) Πύραυλοι Αέρος-Αέρος ΑΙΜ-9Μ Sidewinder 165 3.500 11,8

17) Πύραυλοι Αέρος-Εδάφους AGM-65G Maverick 200; 3.250 11,9

18) Πύραυλοι Αέρος-Εδάφους Μακρού Πλήγµατος Scalp EG 56 71.500; 188,1;

19) Πύραυλοι Αέρος-Επιφανείας AM-39 Exocet Block 2 39 31.000 113,5


Σύνολο 251.010 790,6

ΠΙΝΑΚΑΣ 2

Συνολικό κόστος προγραµµάτων 3.609.647 εκατ. δρχ. = 10.952,7 εκατ. USD σε τρέχουσες τιµές *Προγράµµαταυπογραφέντα µετά το 2000

• Απόκτηση ταχύπλοων σκαφών συνοδείας.

• Απόκτηση αµφιβίων τεθωρακισµέ-νων οχηµάτων µάχης.

• Ολοκλήρωση του προγράµµατος αποβατικών πλοίων.

• Απόκτηση µεγάλων αερόστρωµνων. • Απόκτηση µικρών αερόστρωµνων.Από αυτές τις 12 ξεχωριστές επιχειρησι-

ακές απαιτήσεις, µόνο οι 8 περιελήφθησαν στο ΕΜΠΑΕ 1996-2000, για τις οποίες αφιερώθηκε το 5,4% των συνολικών πόρων του Πίνακα 1. Στον σχεδιασµό αγνοήθηκε εντελώς η παλαιότητα και ακαταλληλότητα για µαζική µεταφορά του στόλου των ελικοπτέρων γενικής χρήσης και υπήρξε µέριµνα για την

πρόσκτηση 7 (αντί για 9) µέσων µεταφορικών ελικοπτέρων. Η µεταφορά διά αέρος θα ενι-σχύετο και από την αγορά 15 µέσων µεταφορι-κών αεροσκαφών από την ΠΑ, και από το ΠΝ µε 4 αερόστρωµνα.

Γεγονός είναι ότι αναβαθµισµένη ικανότητα ταχείας µεταφοράς δυνάµεων νοείται κύρια µε την αγορά επαρκούς αριθµού ελικοπτέρων γενικής χρήσης, για τα οποία όµως δεν τέθηκε επιχειρησιακή απαίτηση. Το αποτέλεσµα αυτής της ανεπάρκειας, είναι ότι οι ΕΕΔ ίσως να µπο-ρούν να απολαύσουν ουσιαστικής ταχύτητας αναπτύξεως περίπου µια δεκαετία µετά την κρίση των Ιµίων!

Επιπλέον ένδειξη ανεπάρκειας αυτής της µορφής παρουσιάστηκε και στην ΠΑ όπου δεν

υπήρχε καµµία πρόβλεψη για τον εκσυγχρο-νισµό των Mirage 2000 τα οποία µετά τον εξοπλισµό των τουρκικών F-16 µε πυραύλους AIM-120 AMRAAM δεν θα ήταν σε θέση να τα αντιµετωπίσουν µε ίσους όρους εφ’ όσον δεν διέθεταν αντίστοιχα βλήµατα. Με αυτόν τον τρόπο την στιγµή που πραγµατοποιείτο εκσυγ-χρονισµός των παλαιών F-4 Phantom για την αναβάθµιση των ικανοτήτων αεροµαχίας, τα νεότερα Mirage 2000 (κατ’ εξοχήν αεροσκά-φη αεροπορικής υπεροχής) που αποτελούσαν το 1/3 των µαχητικών 3ης γενιάς της ΠΑ, καταδικάζονταν σε δευτερεύοντες ρόλους εναέριας µάχης. Επιπλέον ενώ προεβλέπετο πρόγραµµα για την αναβάθµιση των F-4E και την επαύξηση του επιχειρησιακού ρόλου τους


ΥΛΟΠΟΙΗΘΕΝΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΕΜΠΑΕ 1996 – 2000


σε εκατ. δρχ σε εκατ.USD

1) Άρµατα Μάχης Leopard 1A5Gr2 172 18.600 63,1

2) Άρµατα Μάχης Leopard 1A5Gr2 22 ; ;

3) Οχήµατα Αναγνώρισης VBL (MILAN) 13 1.040+ 3,8

4) Οχήµατα Αναγνώρισης VBL 14 ; ;


6) Οχήµατα Αναγνώρισης VBL 12 1.200; 3,2;


8) Oχήµατα Αναγνώρισης VBL 29 ; ;

9) Aυτοκινούµενα Πυροβόλα Μ-109Α3G1 155mm 50 ; ;

10) Aυτοκινούµενα Πυροβόλα Zuzana 155mm (6x6) 12 18.000 47,3

11) Αντιαεροπορικές Συστοιχίες Μεγάλης Ακτίνας S-300PMU1 (SA-10B Grumble) 12x4 138.855; 365,2

12) Συστήµατα Αεράµυνας Βραχείας Ακτίνας 9K33M3 Osa AKM (SA-8B Gecko) 16x6 33.330 112,8

13) Συστήµατα Αεράµυνας Βραχείας Ακτίνας 9K33M3 Osa AKM (SA-8B Gecko) 4x6 4.400 14,4

14) Ελικόπτερα Έρευνας & Διάσωσης Μάχης AS-332C1 Super Puma 4 21.038 55,3

Σύνολο 236.463+ 665,1+


1) Συστήµατα Αεράµυνας Βραχείας Ακτίνας 9K33M3 Osa AKM (SA-8B Gecko) 12x6 ; ;

2) Μέσα Μεταφορικά Ελικόπτερα CH-47DG / LRH Chinook (AN/ALQ-156(V)2) 16 2.375 6,2

3) Πετρελαιοφόρα Στόλου Τype 701C 2 2.540 8,3

4) Ανθυποβρυχιακά Ελικόπτερα S-70B6 Aegean Hawk (IRDS) 8 18.364; 48,3;

5) Μαχητικά Αεροσκάφη Mirage 2000-5 Mk2 10 72.000; 189,4;

6) Αεροσκάφη Έρευνας & Διάσωσης Μάχης CL-415 (MSS 5000) 2 4.000 10,5

Σύνολο 99.279+ 262,7+

ΠΥΡΑΥΛΟΙ

1) Πύραυλοι Επιφανείας-Επιφανείας ΜΜ-40 Exocet Block2 27 21.030 55,3

2) Πύραυλοι Aέρος-Αέρος MICA EM/IR 100/100 71.500; 188,1;

Σύνολο 92.530; 242,4;

ΠΙΝΑΚΑΣ 3

Συνολικό κόστος προγραµµάτων 428.272+ εκατ. δρχ. = 1.171,2+ εκατ. USD σε τρέχουσες τιµές Συνολικό κόστος προγραµµάτων περιοδου 1996-2000 4.037.919+ εκατ. δρχ. = 12.123,9+ εκατ. USD σε τρέχουσες τιµές

EΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΜΕΙΖΟΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΕΜΠΑΕ 1996-2000

Αρχικά Κονδύλια Τελικό Κόστος Υπέρβαση

δις δρχ. εκατ. $ δις δρχ. εκατ. $

Υποβρύχια 225,0 971,2 430,84 1.409,6 91,5% (45,1%)

Πυραυλάκατοι 75,0 323,7 140,0 368,2 86,7% (13,7%)

Κανονιoφόροι 50,0 215,8 61,96 202,7 23,9% (-6,1%)

Aερόστρωµνα 65,0 280,6 68,89 181,2 6,0% (-35,4%)

Πετρελαιοφόρο Στόλου 20,0 86,3 39,5 103,4 97,5% (19,8%)

Μαχητικά Aεροσκάφη 430,0 1.856,1 1.132,087 2.977,5 163,3% (60,4%)

Εκσυγχρονισµός F-4 92,155 397,8 93,76 343,4 1,74% (-13,7%)

Εκπαιδευτικά Αεροσκάφη 60,0 259,0 71,44 233,7 19,1% (-9,8%)

ΑΕW&C 124,0 535,3 173,2 566,7 39,7% (5,9%)

Συστοιχίες Patriot 355,0 1.532,4 330,81 1.082,3 -6,8% (-29,4%)

ΤΟΜΠ 15,7 67,8 28,0 102,7 78,3% (51,5%)

SHORADS EΣ 80,0 345,3 166,0 543,1 107,5% (57,3%)

SHORADS ΠΑ 90,0 388,5 81,45 266,5 -9,5% (-31,4%)

Εκσυγχρονισµός HAWK 32,9 142,0 63,416 196,2 92,8% (38,2%)

Συστήµατα V-SHORADS 20,5 88,5 45,2 118,9 120,5% (34,4%)

ΜLRS 26,0 112,2 66,0* 215,9 153,8% (92,4%)

Ελικόπτερα CH-47 90,0 304,5 143% (90,9%) 36,957 159,5

Σύνολο 1.798,212 7.762,0 3.082,553 9.216,5 71,4% (18,7%)

* Πιθανόν περιλαµβάνει και κονδύλια για πυραύλους ATACMS

ΠΙΝΑΚΑΣ 4


στο µέλλον, δεν υπήρξε πρόβλεψη για εξοπλι-σµό τους µε ένα ολοκληρωµένο σύστηµα ηλε-κτρονικού πολέµου. Η ευθύνη είναι τεράστια εκ µέρους της ηγεσίας της ΠΑ, όµως αυτό που δεν φάνηκε ικανή να προωθήσει εκείνη, όσο και αν φαίνεται απίστευτο τουλάχιστον στην περίπτωση των Mirage 2000, το χειρίστηκε για τους δικούς της λόγους η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΘΑ.

Υπερβάσεις κονδυλίωνΓενικά το ΕΜΠΑΕ 1996-2000 προέβλεπε

για κύριο υλικό την απόκτηση 143 αεροσκα-φών διαφόρων τύπων χρηµατοδοτούµενα µε το 20,3% από το σύνολο των πόρων κύριων εξοπλιστικών προγραµµάτων, 27 ελικοπτέρων διαφόρων τύπων µε ποσοστό 6,2%, 23 µε-γάλων ναυτικών µονάδων µάχης µε ποσοστό 23,5%, 303 τεθωρακισµένων µε ποσοστό 16,1% και 139 µονάδων πυρός αντιαεροπορι-κής άµυνας µε ποσοστό 17,0%.

Ωστόσο εξ αρχής ήταν φανερό ότι τα οικονοµικά δεδοµένα στα οποία είχε στηριχθεί η σύνταξη του ΕΜΠΑΕ ήταν σε µεγάλο βαθµό εξωπραγµατικά. Οποιοσδήποτε γνώστης του χώρου για παράδειγµα, θα µπορούσε να αντιληφθεί ότι τα κονδύλια που αφιερώνοντο για την απόκτηση 60 µαχητικών αεροσκαφών ήταν ανεπαρκή. Το γεγονός αυτό µοιραία

οδήγησε στην συνολική αναθεώρηση του ΕΜΠΑΕ τo 1998, σε συνεδρίαση του ΣΑΜ το οποίο ακύρωσε βασικά προγράµµατα όπως τα επιθετικά ελικόπτερα, οι φρεγάτες και οι κορβέτες, προκειµένου να χρηµατοδοτηθούν οι επείγουσες και απρόβλεπτες ανάγκες της ΠΑ. Με αυτόν τον τρόπο, πριν εκπνεύσει ο χρόνος ολοκλήρωσης του ΕΜΠΑΕ, αυτό ήδη είχε υποστεί την δεύτερη περικοπή µετά την άρνηση της πολιτικής ηγεσίας για την ικανοποίηση των αρχικών απαιτήσεων ύψους 4,8 τρισ. δρχ. Ας µην ξεχνάµε ότι ο ορίζοντας αναδιοργάνωσης των ΕΕΔ έφθανε το 2010, οπότε το ΕΜΠΑΕ 1996-2000 αποτελούσε το πρώτο βήµα σε αυτήν την πορεία εκσυγχρονι-σµού. Πριν ακόµη συµπληρωθεί το τρίτο έτος εφαρµογής απαιτήθηκε η µετάθεσή του σε επόµενο χρονικό επίπεδο.

Σηµαντικό παράγοντα στην επεξεργασία νέων ιδεών ως προς την υλοποίηση του ΕΜΠΑΕ απετέλεσαν οι υπερβάσεις που διέκρι-ναν σχεδόν όλα τα κύρια προγράµµατα, οπότε καθίσταται εµφανής η έλλειψη ορθολογικής σχεδίασης εκ µέρους των επιτελείων που δεν ήσαν σε θέση να υπολογίσουν την επιβάρυνση που αντιπροσώπευε η κάθε επιχειρησιακή απαίτηση. Πιθανόν κάτι τέτοιο τελούσε εν γνώ-σει της στρατιωτικής ηγεσίας, η οποία προτίµη-σε να καταγράψει όσο περισσότερες ανάγκες

ήταν δυνατόν, παρουσιάζοντας µετέπειτα στην πολιτική ηγεσία τετελεσµένα, πιέζοντας στο µέ-τρο του δυνατού για την υλοποίηση σύµφωνα µε τον αρχικό σχεδιασµό. Παρ’ όλα αυτά δεν κατέστη δυνατή η «διάσωση» προγραµµάτων τα οποία µεταφέρθηκαν στο επόµενο ΕΜΠΑΕ.

Στον Πίνακα 4 διακρίνονται ενδεικτικά προγράµµατα όπου η συνολική υπέρβαση σε δραχµές ανέρχεται σε ποσοστό 71,4%, ενώ σε τρέχουσες τιµές USD στο 18,7%. Είναι φανερό από τον παραπάνω πίνακα ότι η ελληνική πλευρά θα έπρεπε να εκµεταλ-λευτεί σε µεγαλύτερο βαθµό τον παράγοντα του ανταγωνισµού ως προς τις προµήθειες, δεδοµένου ότι σε κάθε περίπτωση έντονου ανταγωνισµού οπλικών συστηµάτων ΗΠΑ µε άλλες χώρες η ελληνική πλευρά ήταν σε θέση να συµπιέσει αισθητά το τίµηµα. Σε περίπτωση όµως µονοπωλιακών επιλογών συστηµάτων το κόστος εξετοξεύετο.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των συστηµάτων Patriot όπου επετεύχθη οικονοµία άνω του 29% σε USD, ενώ αντίθετα στην περί-πτωση των ελικοπτέρων Chinook η υπέρβαση ξεπέρασε το 90%. Επίσης ενδεικτική είναι και η πολιτική επιλογή για τις πυραυλακάτους Super Vita, όπου η ανάθεση στα βρετανικά ναυπηγεία, έδωσε την δυνατότητα στην βρε-τανική πλευρά για ανελαστική στάση ως προς


ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 1996-2000

ΕΚΚΡΕΜΕΙΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΜΠΑΕ 1996-2000

ΑΓΟΡΕΣ MONAΔΕΣ ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟ ΚΟΣΤΟΣ


1) Άρµατα Μάχης Leopard 2Gr 170 500.000 1.315,0

2) Φορητοί Αντιαεροπορικοί Εκτοξευτές FIM-92C Stinger RMP Block I 140 5.000 13,2

3) Eπιθετικά Ελικόπτερα 12 250.000 657,5

4) Επιθετικά Ελικόπτερα AH-64A Apache 4

5) Ταχύπλοα Σκάφη Συνοδείας 22 22.000 57,9

6) Φρεγάτες 2 500.000 1315,0

7) Κορβέτες 2 200.000 526,0

8) Ελαφρά Αερόστρωµνα M-10 4 10.000 26,3

9) Μέσα Μεταφορικά Αεροσκάφη C-27J Spartan 12 125.000 328,8

ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΙ

1) Άρµατα Μάχης Leopard 1A5Gr2 225 90.000 236,7

2) Αυτοκινούµενα Πυροβόλα M-109A5 132 10.000 26,3

3) Αεροσκάφη Ναυτικής Συνεργασίας P-3B Orion TACNAVMOD 6 10.000 26,3

4) Ανθυποβρυχιακά Ελικόπτερα AB-212ASW/EW 10 10.000 26,3

5) Mαχητικά Αεροσκάφη F-16C/D Fighting Falcon Block 52+ (ASPIS+) 60 40.000 105,2

6) Mεταγωγικά Αεροσκάφη C-130B/H Hercules 15 40.000 105,2

Σύνολο 1.812.000 4.765,7

ΕΚΚΡΕΜΕΙΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΕΜΠΑΕ 1996-2000

ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΙ

1) Mαχητικά Αεροσκάφη Mirage 2000-5 Mk2 5 34.000 89,4

ΟΠΛΑ

1) Πύραυλοι Αέρος-Επιφανείας AGM-114M Hellfire II 88 3.000 7,9

2) Πύραυλοι Επιφανείας-Επιφανείας MM-40 Exocet Block2 16;

3) Πύραυλοι Αέρος-Αέρος ΜΙCA EM/IR 50 51.000 134,1

4) Πύραυλοι Αέρος-Αέρος AIM-120C5 AMRAAM 392 20.000 52,6

Σύνολο 108.000 284,0

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΑΙΡΕΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΕΜΠΑΕ 1996-2000



3) Όλµοι E-44 81mm 450 3.900 10,3

4) Υποβρύχια Τype 214 1 135.000 355,1




8) Μαχητικά Αεροσκάφη Mirage 2000-5 Mk2 3 35.000 92,1

9) Eκπαιδευτικά Αεροσκάφη Αρχικής Εκπαίδευσης T-6A Texan II 5 7.000 18,4

10 Αεροσκάφη Έγκαιρης Προειδοποίησης EMB-145H Εrieye 2 87 .000 228,8

11) Αντιαεροπορικές Συστοιχίες Crotale NG 7x8 56.900 149,7


Σύνολο 764.000 2.009,4

ΠΙΝΑΚΑΣ 5

Σύνολο εκκρεµοτήτων 1996-2000 2.684.000 εκατ. δρχ. = 7.059,2 εκατ. USD (µέση τιµή fixing USD 380,214 δρχ. το 2000) Τιµές κατά προσέγγιση


ΕΓΚΡΙΘΕΝΤΑ ΜΕΙΖ0ΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΜΠΑΕ 2001-2005


. σε εκατ. δρχ σε εκατ.USD

1) ΤΟΜΠ – ΤΟΜΑ – Υποδοµή Κένταυρος 250; 134.860 354,7

2) Αµφίβια TOMΠ – ΤΟΜΑ – Υποδοµή ** 78; 72.600 190,9

3) Ελαφρά Τεθωρακισµένα VBL* 139 12.840 33,8

4) Αυτοκινούµενα Πυροβόλα PzH 2000 155mm- Εκσυγχρονισµός Πυροβολικού (Μάχης & Αντιαεροπορικού) *

24 123.125 323,8

5) Ρυµουλκούµενα Πυροβόλα 155mm ; 4.000 10,5

6) Επιθετικά Ελικόπτερα – Συµπληρωµατικά Υλικά ** 12 100.700 264,9

7) Μεταφορικά /Υγιειονοµικά Ελικόπτερα - Υποδοµή 32/6; 190.500 501,0

8) Ελικόπτερα Ειδικών Αποστολών 6; 70.000 184,1

9) Αντιαρµατικά Συστήµατα Μικρού & Μεγάλου Βεληνεκούς Πολλαπλής Χρήσης ; 63.500 167,0

10) Αντιαβακικά Συστήµατα Kornet-E (AT-14) 152mm * 98 22.470 55,1

11) Φορητοί Αντιαεροπορικοί Πύραυλοι FIM92C Stinger RMP Block I ; 7.000 18,4

12) Όλµοι E-56 120mm * 200 2.000 5,3

13) Όλµοι Ε-44 81mm 450 7.490 19,7

14) Αυτόµατα Βοµβιδοβόλα GMG 40mm * 633 .700; ,6;

15) Ελαφρά Πολυβόλα Minimi 5,56mm ** 750 18.280 48,1

16) Tυφέκια/Αραβίδες 5,56mm ; 41.750 109,8

17) Ταχύπλοα Σκάφη Συνοδείας – Εξοπλισµός 22 8.700 22,9

18) Μεταφορικά Ταχύπλοα Σκάφη - Εξοπλισµός 14 200 0,5

19) Φρεγάτες 1+1 50.000 131,5

20) Κορβέτες 1+1 131.580 346,1

21) Πυραυλάκατοι Super Vita ** 2+2 112.000 294,6


23) Αρµαταγωγά Ιάσων 1+1 45.000 118,4

24) Πετρελαιοφόρο Στόλου Etna 1 27.000 71,0

25) Πλοία Ταχείας Μεταφοράς Zubr 2 1.000 2,6

26) Πλοία Ταχείας Μεταφοράς Μικρού Τύπου Μ-10 2 1.000 2,6

27) Aνθυποβρυχιακά Ελικόπτερα S-70B6 Aegean Hawk 2+6 13.500 35,5

28) Ανθυποβρυχιακά Ελικόπτερα ΑΒ-212ASW 6 5.000 13,2

29) Νέο Εκπαιδευτικό Αεροσκάφος Επιχειρησιακού Σταδίου ή Aναβάθµιση – Αντικατάσταση Αεροσκαφών T-2E – Απόκτηση Μεταχειρισµένων *

50; 107.000 281,4

30) Μεταφορικά Αεροσκάφη Μέσης Ικανότητας C-27J Spartan** 15 50.000 131,5

31) Ικανότητα Air Refueling ; 30.000 78,9

32) Ελικόπτερα Διάσωσης Μάχης AS-332C1 Super Puma * 6 20.000 52,6

Σύνολο 1.510.795 3.973,5

ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΙ / ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΕΙΣ

1) Άρµατα Μάχης / Άρµατα Περισυλλογής Leopard 1A4Gr1/1V ** 97/128 86.300 227,0

2) ΤΟΜΠ / TOMA - Λεωνίδας ΙΙ / BMP-1OST 80/50 15.000 39,5

3) Συστήµατα Αυτοπροστασίας Ελικοπτέρων * ; 15.000 41,0

4) Πολυβόλα Μ-2ΗΒ QCB 2.000; 3.745 9,8

5) Υφιστάµενα Ταχύπλοα Σκάφη ; 350 0,9

6) Όργανα Νυχτερινής Παρατήρησης / Σκόπευσης ΤΟΜΠ-ΤΟΜΑ Φορητού Οπλισµού (AN/VVS-2, KN-250F)*

; 32.100 84,4

7) Φρεγάτες S / Standard ** 6 50.000 131,5

8) Μονάδες Κρούσεως Επιφανείας ; 3.400 8,9


τους χρηµατοδοτικούς όρους και οδήγησε σε υπέρβαση περίπου κατά 14%. Και στις τρεις περιπτώσεις ο αντιπρόσωπος ήταν ο ίδιος!

Κρίσιµη σε αυτό το θέµα υπήρξε η συναλ-λαγµατική µεταβολή της αξίας της δραχµής έναντι του δολαρίου κατά την διάρκεια εξέλι-ξης του ΕΜΠΑΕ. Ενώ το 1995, έτος βάσει του οποίου καταρτίστηκε το ΕΜΠΑΕ, η µέση τιµή fixing του δολαρίου ήταν 231,663 δραχµές, τελικά το 2000 οπότε ολοκληρώθηκε αυτό, η τιµή είχε διαµορφωθεί στις 380,214 δραχµές. Σωρευτικά στην διάρκεια των πέντε ετών το εθνικό νόµισµα υποτιµήθηκε κατά 64,1%. (Πίνακας 7)

Περιορισµός των προγραµµάτωνΕκτός όµως από την µετακύλιση σηµα-

ντικών προγραµµάτων στο επόµενο ΕΜΠΑΕ και την υπέρβαση των προγραµµατισµένων κονδυλίων, η ανεπάρκεια των πόρων, είχε ως αποτέλεσµα την απόκτηση κύριων οπλικών συστηµάτων σε µικρότερες ποσότητες από αυτές που είχαν αρχικά τεθεί. Αυτό ίσχυσε για προγράµµατα όπως το άρµα µάχης, τα αντιαε-ροπορικά συστήµατα βραχέος βεληνεκούς για

ΕΣ, ΠΝ και ΠΑ και κατ’ επέκταση παρουσιάστη-κε το φαινόµενο η ελληνική πλευρά να θέτει όρους για δικαίωµα άσκησης προαίρεσης απόκτησης επιπλέον της αρχικής σύµβασης συστηµάτων, τα οποία στην συνέχεια δεν ήταν σε θέση να εξασκήσει. Τέτοιες περιπτώσεις ήταν τα προγράµµατα υποβρυχίων, πυραυ-λακάτων, κανονιοφόρων, αερόστρωµνων, εκπαιδευτικών αεροσκαφών και αντιαεροπορι-κών συστηµάτων βραχέως βεληνεκούς. Στην περίπτωση των εκπαιδευτικών αεροσκαφών οριστικά αποκλείστηκε η περίπτωση άσκησης του δικαιώµατος προαίρεσης αγοράς επιπλέον 5 µονάδων, ενώ 3 έτη µετά την αρχική σύµ-βαση για τα υποβρύχια, δεν υπήρξε ενεργο-ποίηση του δικαιώµατος. Την κατάσταση όσον αφορά τα ναυτικά προγράµµατα φαίνεται να αποκαθιστά η θέληση για επιπλέον αναθέσεις εργασιών στις ελληνικές ναυπηγοεπισκευαστι-κές µονάδες, οπότε µέσα στο 2002 αναµέ-νεται να συµπληρωθούν και τα προγράµµατα υποβρυχίων και πυραυλακάτων, όχι όµως και αυτά για κανονιοφόρους και αερόστρωµνα. Επίσης καµµία εξέλιξη δεν σηµειώθηκε όσον αφορά αντίστοιχα τα προγράµµατα όπως τα αεροσκάφη έγκαιρης προειδοποίησης και

ελέγχου µετά την συµπλήρωση 2 1¼2 ετών από την σύµβαση, όπως και των αντιαεροπο-ρικών συστηµάτων SHORADS (Tor M1 και Crotale NG). Με βάση τα παραπάνω, κάτι αντίστοιχο πρέπει να αναµένεται και για την ενεργοποίηση των επιπλέον παραγγελιών για µικρό αριθµό αεροσκαφών Mirage 2000-5, τον εκσυγχρονισµό και την απόκτηση πυραυλι-κών συστηµάτων.

Ουσιαστικά οι µόνες περιπτώσεις όπου δεν ακολουθήθηκε ο κανόνας αυτός ήταν στα συστήµατα Patriot και Improved HAWK, ενώ όσον αφορά τα αεροσκάφη F-16, µόλις την

ΤΙΜΗ FIXING ΔΡΑΧΜΗΣ/ΔΟΛΑΡΙΟΥ

1995 231,663»

1996 240,712»

1997 273,058»

1998 295,529»

1999 305,647»

2000 380,214»

Μεταβολή 1995-2000 64,1%

ΠΙΝΑΚΑΣ 7

9) Yποβρύχια Type 209/1200 AIP ** 4 50.000 131,5

10) Πυραυλάκατοι Combattante IIIΒ/ΙΙΙ/Type 148 – Kανονιοφόροι ** 15; 39.500 103,9

11) Αντιβληµατική Προστασία ; 12.550 33,0

12) Ελικόπτερα ΑΒ-212ASW/EW 8/2 8.000 21,0

13) Εξοπλισµός – Υποστήριξη Ελικοπτέρων ; 4.000 10,5

14) Αεροσκάφη Ναυτικής Συνεργασίας P-3B Orion TACNAVMOD 5; 9.000 23,7

15) Κατευθυνόµενα Βλήµατα – Οπλικά Συστήµατα ; 25.092 66,0

16) Μαχητικά Αεροσκάφη Mirage 2000BGM/EGM ή Αγορά Νέου Μαχητικού Αεροσκάφους ; 163.065 428,9

17) Επέκταση Ορίου Ζωής – Εκσυγχρονισµός Ηλεκτρονικών ΜαχητικώνΑεροσκαφών & C-130B/H **

; 50.000 131,5

18) Εξασφάλιση Δοµής Αεροσκαφών Μείζονες Τροποποιήσεις/Βελτιώσεις ; 3.300 8,7

19) Βελτίωση Συστηµάτων Αυτοπροστασίας Μαχητικών & Μεταφορικών Αεροσκαφών (ASPIS+)** 60-100 50.000 131,5

20) Σύστηµα Skyguard – Εργοστασιακή Συντήρηση - Αγoρά Nέων Αντιαεροπορικών Συστηµάτων Βραχείας Εµβέλειας;

17.150 45,1

21) Διασύνδεση Αντιαεροπορικών Συστηµάτων Μεγάλης και Βραχείας Eµβέλειας ; 12.600 33,1

Σύνολο 650.152 1.710,0

ΟΠΛΑ/ΠΥΡΑΥΛΟΙ

1) Κατευθυνόµενα Βλήµατα - Παρελκόµενα ; 44.920 118,1

2) Τορπίλλες Ελαφρού Τύπου ; 3.500 9,2

3) Κατευθυνόµενα Βλήµατα Αέρος – Επιφανείας ; 1.750 4,6

4) Όπλα Stand Off Αέρος – Εδάφους Μεγάλης Εµβέλειας ; 25.000 65,8

Σύνολο 75.170 197,7

ΠΙΝΑΚΑΣ 6

*Προγράµµατα µέρος, ή για το σύνολο των οποίων έχουν υπογραφεί συµβάσεις** Προγράµµατα σε προχωρηµάνο στάδιοΣύνολικό κόστος προγγραµάτων 2.236.117 εκατ. δρχ. = 5.881,2 εκατ. USD (µέση τιµή fixing USD 380,214 δρχ. το 2000)


τελευταία στιγµή κατέστη δυνατόν η πολιτική ηγεσία να συγκαταθέσει σε αυτήν.

Απροσδόκητη επιβάρυνση στο ΕΜΠΑΕ 1996-2000 επέφεραν προγράµµατα που προ-ωθήθηκαν εκτός πλαισίου λόγω της ανάγκης κάλυψης επειγουσών αναγκών, ή ευκαιρια-κών αγορών όπως φαίνεται στον Πίνακα 3. Το ύψος των προγραµµάτων αυτών υπερέβαινε το 13% του ΕΜΠΑΕ για κύρια εξοπλιστικά προγράµµατα, όµως το µεγαλύτερο ποσοστό αφορούσε η πρόσκτηση των αντιαεροπορικών συστηµάτων S-300 κόστους άνω των 138 δισ. δρχ. που παρέδωσε η Κύπρος. Σε ανταλλαγή η Ελλάδα ενεργοποίησε συµβάσεις άνω των 60 δισ. δρχ. για αντιαεροπορικά συστήµατα Tor M1 και τα αυτοκινούµενα πυροβόλα Zuzana.

Η υπόθεση EurofighterΈκπληξη στην διάρκεια του ΕΜΠΑΕ

απετέλεσε η ανακοίνωση της επιλογής του Eurofighter ως το µελλοντικό µαχητικό αερο-

σκάφος της ΠΑ για την κάλυψη των επιχειρησι-ακών απαιτήσεων σύµφωνα και µε την οροφή που προσδιόρισε η δοµή δυνάµεων το 2010. Η επιλογή ήταν καθαρά πολιτική δέσµευση της ελληνικής κυβέρνησης σε ανώτατο επίπεδο κυρίως προς την Γερµανία, δίχως την µεσολάβηση της ΠΑ η οποία όταν καταρτίζετο το ΕΜΠΑΕ δεν είχε οραµατιστεί ένα τέτοιο φι-λόδοξο προγραµµατισµό. Μπροστά σε αυτό το τετελεσµένο απλά εκφράστηκε η επιθυµία για απόκτηση 60+30 αεροσκαφών για τα οποία όµως η ελληνική πλευρά θα καθίστατο µέλος (έστω και καθυστερηµένα) στην κοινοπραξία ανάπτυξης. Ο προϋπολογισµός των 60 πρώ-των αεροσκαφών υπερέβαινε το 1,7 τρισ. δρχ. την κάλυψη του οποίου ανελάµβανε το ΥΠΕΘΟ ανεξάρτητα από το ΕΜΠΑΕ 1996-2000 καθώς και το επόµενο της περιόδου 2001-2005. Και πάλι όµως θα µπορούσαν να εγερθούν ενστάσεις για το κατά πόσο οι 90 µονάδες αποτελούσαν τον ενδεδειγµένο αριθµό για την µελλοντική ΠΑ.

Τελικά το όλο πρόγραµµα αποδείχθηκε τεράστιο φιάσκο καθώς ενώ η ηγεσία του ΥΠΕΘΑ, έπειτα από 3 ετών διαπραγµατεύσεις, ανακοίνωνε διαρκώς την επικείµενη υπο-γραφή της σύµβασης, η πλευρά του ΥΠΕΘΟ, ανακοίνωσε την αναβολή δέσµευσης για τουλάχιστον µια τριετία η οποία ουσιαστικά έχει οδηγήσει σήµερα στην µαταίωση του προγράµµατος.

Η απόφαση αυτή συνέπεσε µε µια γενικό-τερη αναθεώρηση της πολιτικής της χώρας η οποία επέβαλλε επίσης την περικοπή του ΕΜΠΑΕ 2001-2005 κατά 1 τρισ. δρχ. για την χρηµατοδότηση της «κοινωνικής πολιτικής» της κυβέρνησης και την υποστήριξη του προϋ-πολογισµού για την Ολυµπιάδα του 2004.

Είναι γνωστό ότι η κοινοπραξία βλέποντας πως η ελληνική κυβέρνηση δεν επιθυµούσε την δαπάνη για την τριετία 2002-4, αποφάσισε να υποβάλλει πρόταση που προέβλεπε την κατάθεση της προκαταβολής από το 2005. Η διευκόλυνση αυτή θα επιβάρυνε το πρόγραµ-

ΥΛΟΠΟΙΗΘΕΝΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΟ 1-1-2001

ΑΓΟΡΕΣ MONAΔΕΣ ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟ ΚΟΣΤΟΣ


1) Αυτοκινούµενα Πυροβόλα PzH 2000 155mm 24 65.806 ,1

2) Αυτοκινούµενα Πυροβόλα Zuzana 155mm 4 ; ;

3) Τεθωρακισµένα Οχήµατα Αναγνώρισης VBL 70 8.000 21,0

4) Αντιαρµατικοί Εκτοξευτές Kornet E (AT-4) 152mm 98 35.200 92,6

5) Αυτόµατα Βοµβιδοβόλα GMG 40mm 663 6.700 17,6

6) Όλµοι Ε-56 120mm 200 3.150 8,3

7) Όλµοι 60mm 385 1,0

8) Φρεγάτες S / Standard 1 14.657 38,5

9) Μαχητικά Αεροσκάφη F-16C/D Fighting Falcon Block 52+ 6/4 69.557; 182,9

10) Ελικόπτερα Έρευνας & Διάσωσης Μάχης AS-332C1 Super Puma 4 21.038 55,3

Σύνολο 224.493+ 590,5+


1) Αντιαεροπορικές Συστοιχίες MIM-23B Improved HAWK (ΡΙΡ ΙΙΙ) 14x3 17.566; 46,2;

2) ΤΟΜΠ Λεωνίδας 2 / Μ-113Α2 (AN/VVS-2) 700 3.100 8,2

3) ΤΟΜΠ Λεωνίδας 2 / Μ113Α2 (ΑΝ/VVS-2) 278 ; ;

4) Προσαρτήµατα Νυχτερινής Όρασης M-16A2/M-4 (KN-250F) 470 1.250 3,3

5) Σταθµοί Ασυρµάτων Αέρος Have Quick II (F-16, Mirage 2000, F-4) 145 2.800 7,4

Σύνολο 24.716+ 64,8+

ΠΥΡΑΥΛΟΙ

1) Πύραυλοι Αέρος-Αέρος ΑΙΜ-120Β AMRAAM 100 4.000 10,5

2) Πύραυλοι Αέρος-Αέρος ΑΙΜ-120C5 AMRAAM 100 15. 817; 41,6

Σύνολο 19,817; 52,1

Γενικό Σύνολο 269.026+ εκατ. δρχ. = 707,6+ εκατ.USD (µέση τιµή fixing USD 380,214 δρχ. το 2000)

ΠΙΝΑΚΑΣ 8


µα κατά 27 δισ. δρχ. Αν και αρχικά µετά την πρώτη ψυχρολουσία που γνώρισε ο ΥΕΘΑ δήλωνε ότι υπάρχει η δυνατότητα υλοποίησης του προγράµµατος, αµέσως µετά την τελική απόφαση, ανακοίνωσε ότι αποφασίστηκε να µεταφερθεί στο µέλλον το πρόγραµµα λόγω των στενών οικονοµικών ορίων την περίοδο 2002-4. Η αλήθεια βέβαια είναι διαφορετική γιατί σε αυτή την περίπτωση θα γινόταν δεκτή η εναλλακτική πρόταση της κοινοπραξίας για έναρξη αποπληρωµής από το 2005!

Γεγονός παραµένει ότι για πρώτη φορά η Ελλάδα έστω και εκουσίως ελάµβανε µια στρατη-γικής σηµασίας απόφαση για το µέλλον των ΕΕΔ και όµως τελικά αυτή η στρατηγική επιλογή ήταν που ακυρώθηκε, αποδεικνύοντας για άλλη µια φορά το χαµηλό επίπεδο χάραξης µακροπρόθε-σµης στρατηγικής από την πολιτική ηγεσία.

Κρούσµατα «πολιτικών επιλογών»

Η περίπτωση του Typhoon υπήρξε κλασικό παράδειγµα πολιτικής παρέµβασης όπου επιβλήθηκε η πέρα από κάθε σχεδιασµό και πρόβλεψη των επιτελείων αγορά ενός οπλικού συστήµατος. Δεν ήταν όµως η µόνη. Τα πολιτι-κά κριτήρια υποτίθεται χρησιµοποιούνται όταν παρέχουν κάποια πλεονεκτήµατα στην χώρα σε άλλα (κυρίως στο διπλωµατικό) πεδία. Τελικά όµως η πολιτική επιλογή αποδεικνύ-εται περισσότερο αποτέλεσµα πιέσεων για µελλοντικές και καθόλου µόνιµες δεσµεύσεις, ή και προϊόν ωµού εκβιασµού ξένων προς την ελληνική πολιτική ηγεσία.

Η επιλογή των βρετανικών πυραυλακάτων προκρίθηκε από τους πολιτικούς ως «παρηγο-

ρία» στην Βρετανία για την ενδεχόµενη µη επιλογή των βρετανικών αρµάτων µάχης, απλά γιατί έπρε-πε να ικανοποιηθεί και ο βρετανικός παράγων εν όψει της εισόδου της Κύπρου στην ΕΕ, η επιλογή των αεροσκαφών F-16 έναντι των F-15 (παρέµβα-ση της Μαντλίν Ολµπράϊτ) κλπ.

Οι επιλογές όµως ήσαν και αποτέλεσµα εξέτα-σης των οικονοµικών κριτηρίων της προσφοράς, όπως στην περίπτωση των κινητήρων PW-229 για τα µαχητικά αεροσκάφη. Η διαφορά στο τίµηµα θε-ωρήθηκε επαρκής λόγος για να στηριχθεί η αγορά τους άσχετα αν µε τον νέο αυτό κινητήρα δηµιουρ-γούνται νέες ανάγκες εκπαίδευσης, υποστήριξης και εφοδιασµού, ακυρώνοντας βέβαια και το όλο σκεπτικό της πρόκρισης των «φθηνών» F-16 σε σχέση µε τα δαπανηρά F-15. Ενδεικτικά, όσον αφορά τα µαχητικά αεροσκάφη γ’ γενιάς η ΠΑ θα διαθέτει 2 τύπους αεροσκαφών, 5 διαφορετικών εκδόσεων µε 3 τύπους κινητήρων, την στιγµή που η Τουρκική έχει έναν τύπο αεροσκάφους, 3 εκδόσεων µε έναν τύπο κινητήρα.

Παράδειγµα περί δήθεν επιλογής της οικονο-µικότερης προσφοράς αποτελεί η ανάγκη του ΠΝ για ένα νέο βλήµα επιφανείας-επιφανείας. Αξίζει να ερευνήσουµε περισσότερο την συγκεκριµένη υπόθεση για να γίνει αντιληπτή η ζηµιογόνος παρέµβαση και επικράτηση κριτηρίων κάθε άλλο παρά επιχειρησιακών, δεδοµένου ότι στην προκειµένη περίπτωση τέθηκαν οι βάσεις για την απώλεια τακτικού πλεονεκτήµατος που θα προσέδιδε η απόκτηση ενός σύγχρονου πυραυ-λικού συστήµατος, ενσωµατώνοντας πραγµατικά τεχνολογικές καινοτοµίες του 21ου αιώνα.

Με αυτόν τον τρόπο το ΠΝ «κατόρθωσε» για τις πρώτες µονάδες του 21ου αιώνα να επιλέξει ένα βλήµα τεχνολογίας της δεκαετίας του ’80 το οποίο συν τοις άλλοις δεν παρέχει καµµία δυνατότητα περαιτέρω εξέλιξης. Πράγµατι η πρόκριση του γαλλικού βλήµατος ΜΜ-40 Εxocet Block II έναντι του σουηδικού RBS-15 Mk3, επήλθε όχι τόσο από καθαρά ναυτικά κριτήρια αλλά από την παρέµβαση πολιτικών παραγόντων, δεδοµένου ότι η αρµόδια επιτροπή του ΠΝ είχε σωστά επισηµάνει στην αξι-ολόγηση ότι: «Όταν θα εγκατασταθούν το 2004-5 θα είναι βλήµατα σχετικά παλαιότερης τεχνολογίας (15ετίας) χωρίς να διαφαίνεται προοπτική αναβάθ-µισής τους, ώστε να πληρούν τις επιχειρησιακές απαιτήσεις».

Ευτυχώς ήρθε λίγα χρόνια µετά ο Exocet Block III και διόρθωσε κατά το µεγαλύτερο µέρος την εσφαλµένη εκείνη απόφαση.

Σε αντίθεση µε τις προαναφερθείσες περιπτώ-σεις επιλογής οπλικών συστηµάτων, η επικράτηση καθαρά των βέλτιστων από άποψη επιχειρησιακής απόδοσης συστηµάτων, υπήρξε γενικά η εξαίρεση παρά ο κανόνας στην πορεία υλοποίησης του ΕΜΠΑΕ 1996-2000. Πράγµατι από τον Πίνακα 2 το µοναδικό µείζων πρόγραµµα επικράτησης του ανώτερου επιχειρησιακά συστήµατος απετέλεσε

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΕ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΟ ΣΤΑΔΙΟ

AΓΟΡΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟ ΚΟΣΤΟΣ

σε εκατ. δρχ. / σε εκατ. USD

1) Άρµατα Μάχης Leopard 2Gr 170 500.000 / 1.315,0

2) Αµφίβια Τεθωρακισµένα Οχήµατα

77 75.000 / 197,3

3) Επιθετικά Ελικόπτερα 28 400.000 / 1052,0

4) Μη Επανδρωµένα Αεροσκάφη Sperwer

8 10.000 / 26,3

5) Μέσα Μεταφορικά Αεροσκάφη C-27J Spartan

12 100.000-120.000/ 263,0-315,6

6) Υποβρύχιο Type 214 1 135.000-150.000 / 355,1-394,5

7) Φρεγάτα S / Standard 1 15.000 / 39,5

8) Πυραυλάκατοι Super Vita 2 60.000 / 157,8

Σύνολο 1.295.000-1.330.000 / 3.406,0-3.498,0


1) Άρµατα Μάχης Leopard 1GrA5 225 80.000-100.000 / 210,4-263,0

2) Μεταφορικά Αεροσκάφη C-130B/H Hercules

5/10 3.100-5.500 / 9,5-15,8

3) Σύστηµα Ηλεκτρονικού Πολέµου Αεροσκαφών (ASPIS+)

60-110 40.000-100.000 / 105,2-263,0

4) Φρεγάτες S/Standard 6 120.000 / 315,6

5) Υποβρύχια Type 209/1200 AIP 4 175.000 / 460,3

6) Πυραυλάκατοι Combattante III/IIIB

4/5 61.400-74.000 / 161,5-194,6

Σύνολο 479.500-574.500 / 1.261,1-1.510,0

ΟΠΛΑ

1) Τορπίλες 51 24.500 / 64,4

Τιµές κατά προσέγγιση

Γενικό Σύνολο 1.799.000-1.929.000 εκατ. δρχ. = 4.731,5-5.073,5 εκατ. USD (µέση τιµή fixing USD 380,214 δρχ. το 2000)

ΠΙΝΑΚΑΣ 9


ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΜΠΑΕ 1996-2000

εκατ. δρχ. εκατ. USD

Προϋπολογισµός 4.000.000 17.266,46

Προϋπολογισµός Κύριων Οπλικών Συστηµάτων 13.821,70 3.201.986

Ποσοστό 80%

ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΟΡΩΝ ΟΠΛΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

Αγορές 84,9%

Εκσυγχρονισµοί /Αναβαθµίσεις 9,8%

Πύραυλοι 5,3%

ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΟΡΩΝ ΑΝΑ ΟΠΛΟ

ΠΑ 44%

ΕΣ 30%

ΠΝ 26%

ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΟΡΩΝ ΑΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ (ΑΓΟΡΕΣ/ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΙ/ΠΥΡΑΥΛΟΙ)

Μαχητικά Αεροσκάφη 23,1%

Κύριες Μονάδες Μάχης 19,5%

Αντιαεροπορικά Συστήµατα 18,3%

Τεθωρακισµένα 17,1%

Βοηθητικές Μονάδες Μάχης 5,2%

Επιθετικά Ελικόπτερα 4,0%

Συστήµατα Πυροβολικού (πλην α/α) 1,8%

ΑΓΟΡΕΣ ΜΟΝΑΔΩΝ

Κύριες/Βοηθητικές Μονάδες Μάχης 23 23,5%

Αεροσκάφη 143 20,3%

Μονάδες Πυρός Αντιαεροπορικών Πυραύλων 139 17,0%

Τεθωρακισµένα 303 16,1%

Ελικόπτερα 27 6,2%

ο διαγωνισµός για το αεροσκάφος έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου, ενώ στο πρό-γραµµα των υποβρυχίων µε την σκανδαλώδη απόφαση ανάθεσης ουσιαστικά δεν υπήρξαν αντίπαλες υποψηφιότητες έναντι του γερµα-νικού σχεδίου Type 214. Συµπτωµατικά σε σύγκριση µε άλλες περιπτώσεις προγραµµά-των αξίζει να σηµειωθεί ότι οι δύο συγκεκρι-µένες επιλογές των ΕΕΔ εδιακρίνοντο από την υψηλότερη οικονοµικά προσφορά.

Βαθµός υλοποίησηςΠερνώντας στην φάση της υλοποίησης του

ΕΜΠΑΕ όπως αυτή διαγράφεται στον Πίνακα 9 διαπιστώνεται ότι εκ των 69 εγγεγραµµένων επιχειρησιακών απαιτήσεων έως και τις αρχές του 2002 υπεγράφησαν συµβάσεις για 54 εξ αυτών, ύψους περίπου 3,61τρισ. δρχ. (10,95 δισ. USD) σε τρέχουσες τιµές. Επιπλέον εκτός του πλαισίου του ΕΜΠΑΕ υπεγράφησαν 22 συµβάσεις ύψους 0,43 τρισ. δρχ. ή 1,17 δισ. USD περίπου. Συνολικά το ύψος των υπογε-γραµµένων συµβάσεων κύριου υλικού για την περίοδο 1996-2000 ανήλθε κατά προσέγγιση σε 4,04 τρισ. δρχ. ή 12,12 δισ. USD σε τρέ-χουσες τιµές. Η υπέρβαση σε δραχµές αγγίζει το 26,1%, όµως λόγω της συναλλαγµατικής υποτίµησης της δραχµής έναντι του δολαρίου είναι φανερό ότι το αρχικά διατιθέµενο ποσό σε δολάρια υπολείπεται κατά 12,3%.

Παρόλο που η χρηµατοδότηση σηµαντικών προγραµµάτων µετακύλισε στο ΕΜΠΑΕ 2001-2005, παραµένει σε εκκρεµότητα η υπογραφή της σύµβασης για τα νέα άρµατα µάχης το απαιτούµενο κονδύλι της οποίας µετά την απόφαση περικοπής κατά το 1/3 αναµένεται να κυµανθεί στα 500 δισ. δρχ. Μόνο µετά την δροµολόγηση αυτή, θα καλυφθεί έως ένα βαθµό το διαθέσιµο ποσό των 13,8 δισ. USD υπολειπόµενο όµως κατά 2,8% του Πίνακα 1 αν και η δραχµική υπέρβαση θα αγγίζει το 41,7%.

Όλες οι συγκρίσεις που ακολουθούν θα βασίζονται στην υπόθεση ότι έχει δροµολο-γηθεί και η τελευταία εκκρεµούσα σύµβαση των αρµάτων µάχης, οπότε για την περίοδο 1996-2000 οι δαπάνες κύριων εξοπλιστικών προγραµµάτων θα ανέρχονται περίπου στα 4,55 τρισ. δρχ. ή 13,45 δισ. USD .

Σε σχέση µε τα αρχικά 4,0 τρισ. δρχ. για το σύνολο του ΕΜΠΑΕ 1996-2000 τελικά δαπανήθηκαν 5,05 τρισ. δρχ. σηµειώνοντας µια υπέρβαση κατά 26,25% η οποία όµως δεν έχει κανένα νόηµα δεδοµένης της συναλ-λαγµατικής διολίσθησης της δραχµής έναντι των ξένων νοµισµάτων, βάσει των οποίων υπεγράφησαν οι συµβάσεις.

Η έκταση των υπερβάσεων που απαίτησε ανακατανοµή των πόρων φαίνεται και από το

γεγονός ότι σε σχέση µε τα αρχικά ποσοστά των διατιθέµενων πόρων που είχαν κατανε-µηθεί, τελικά το σύνολο των συµβάσεων για το ΕΜΠΑΕ 1996-2000 αυτήν την περίοδο διατέθηκε ως προς το 53% στην ΠΑ, 20% στο ΠΝ και 27% στον ΕΣ. Ιδιαίτερα θα πρέπει να επισηµανθεί ότι και σε αυτό το πολύ υψηλό ποσοστό της ΠΑ οι αγορές νέων αντιαερο-πορικών συστηµάτων αποτελούσαν περίπου το 1/4 της συνολικής χρηµατοδότησης που απορρόφησε.

Επιπλέον δείγµα της έµφασης στην αφιέ-ρωση πόρων στον τοµέα της αντιαεροπορικής άµυνας στο ΕΜΠΑΕ 1996-2000 είναι και το ότι στο σύνολο των δαπανών, αυτός συγκέντρωσε ποσοστό 22,8%. Αντίστοιχα τα προγράµµατα µαχητικών αεροσκαφών απορρόφησε το 32,6% των πόρων, οι κύριες µονάδες µάχης του ΠΝ το 14,0%, τα τεθωρακισµένα το 11,0%, οι βοηθητικές µονάδες του Στόλου το 4,3% τα συστήµατα πυροβολικού (πλην των αντιαερο-πορικών) το 2,7% ενώ για τα επιθετικά ελικό-

πτερα η απαίτηση µεταφέρθηκε στο µέλλον.Η αποθέωση του όλου προγραµµατισµού

στην πορεία υλοποίησης του ΕΜΠΑΕ 1996-2000 φαίνεται από το ότι για την χρηµατοδό-τηση προγραµµάτων που εσχετίζοντο µε την ανάπτυξη νέων δυνατοτήτων των ΕΕΔ προς εξυπηρέτηση των Δυνάµεων Ταχείας Αντίδρα-σης σε περίπτωση κρίσης, αφιερώθηκε µόλις το 4,3% του συνολικού ποσού που δαπανήθη-κε για κύρια εξοπλιστικά προγράµµατα.

Στο σύνολο των διατιθέµενων κονδυλίων για κύρια εξοπλιστικά προγράµµατα στην περίοδο 1996-2000, το 84,5% αφιερώθη-κε σε αγορές κύριου υλικού, το 7,8% σε προγράµµατα εκσυγχρονισµού και το 7,7% σε πυραυλικά συστήµατα. Επιπλέον αποκτή-θηκαν 126 αεροσκάφη τα οποία απαίτησαν ποσοστό 28,2% των συνολικών κονδυλίων, 11 ελικόπτερα µε 3,5%, 517 τεθωρακισµένα µε 11,0%, 19 κύριες ναυτικές µονάδες µε 17,8% και άνω των 160 µονάδων πυρός αντιαεροπο-ρικών πυραύλων µε 21,3%.


ΕΓΚΡΙΘΕΝΤΑ ΜΕΙΖ0ΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΜΠΑΕ 2001-2005

ΑΓΟΡΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

1) ΤΟΜΠ – ΤΟΜΑ – Υποδοµή 230;

2) Αµφίβια TOMΠ – ΤΟΜΑ – Υποδοµή 75;

3) Ελαφρά Τεθωρακισµένα VBL 70+69 Υπεγράφη

4) Πυροβόλα PzH 2000 155mm - Εκσυγχρονισµός Πυροβολικού (Μάχης & Αντιαεροπορικού)

24 Υπεγράφη

5) Ρυµουλκούµενα Πυροβόλα 155mm ;

6) Επιθετικά Ελικόπτερα – Συµπληρωµατικά Υλικά

12

7) Μεταφορικά/ Υγιειονοµικά Ελικόπτερα - Υποδοµή

32/6;

8) Ελικόπτερα Ειδικών Αποστολών 6;

9) Αντιαρµατικά Συστήµατα Μικρού & Μεγάλου Βεληνεκούς ;

10) Αντιαποβατικά Συστήµατα Kornet-E (AT-4)

98 Υπεγράφη

11) Φορητοί Αντιαεροπορικοί Πύραυλοι FIM92C Stinger RMP Block I

;

12) Όλµοι E-56 120mm 140;

13) Όλµοι Ε-44 81mm 475 Υπεγράφη

14) Αυτόµατα Βοµβιδοβόλα 40mm 633 Υπεγράφη

15) Ελαφρά Πολυβόλα Minimi 5,56mm 1.000;

16) Tυφέκια/ Αραβίδες 5,56mm ;

17) Ταχύπλοα Σκάφη Συνοδείας – Εξοπλισµός

22

18) Μεταφορικά Ταχύπλοα Σκάφη - Εξοπλισµός

14

19) Φρεγάτες 1+1

20) Κορβέτες 1+1

21) Πυραυλάκατοι Super Vita 2+2 Υπεγράφη

22) Κανονιοφόροι Πυρπολητής 2 Υπεγράφη

23) Αρµαταγωγά Ιάσων 1+1

24) Πετρελαιοφόρο Στόλου Etna 1 Υπεγράφη

25) Πλοία Ταχείας Μεταφοράς Zubr 2 Υπεγράφη

26) Πλοία Ταχείας Μεταφοράς Μικρού Τύπου Μ-10

2

27) Aνθυποβρυχιακά Ελικόπτερα S-70B6 Aegean Hawk

2+6

28) Ανθυποβρυχιακά Ελικόπτερα ΑΒ-212 6

29) Εκπαιδευτικό Α/φος Επιχειρησιακού Σταδίου ή Aναβάθµιση – Αντικατάσταση T-2E

50;

30) Μεταφορικά Αεροσκάφη Μέσης Ικανότητας

12+3 Υπεγράφη (C-27J)

31) Ικανότητα Air Refueling ;

32) Ελικόπτερα CSAR AS-332C1 Super Puma

6 Υπεγράφη

ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΙ / ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΕΙΣ

1) Άρµατα Μάχης/ Άρµατα Περισυλλογής Leopard 1A4Gr1/ 1V

97/ 128

2) ΤΟΜΠ/ TOMA - Λεωνίδας ΙΙ / BMP-1OST

80/50

3) Συστήµατα Αυτοπροστασίας Ελικοπτέρων

;

4) Πολυβόλα Μ-2ΗΒ QCB 2.000;

5) Υφιστάµενα Ταχύπλοα Σκάφη ;

6) Όργανα Νυχτερινής Παρατήρησης/ Σκόπευσης ΤΟΜΠ-ΤΟΜΑ Φορητού Οπλισµού

; Υπεγράφη

7) Φρεγάτες S/ Standard 6

8) Μονάδες Κρούσεως Επιφανείας ;

9) Yποβρύχια Type 209/1200 4

10) Πυραυλάκατοι Combattante IIIΒ/ΙΙΙ/Type 148 – Kανονιοφόροι

15;

11) Αντιβληµατική Προστασία ;

12) Ελικόπτερα ΑΒ-212ASW/ EW 8/2

13) Εξοπλισµός – Υποστήριξη Ελικοπτέρων ;

14) Αεροσκάφη Ναυτικής Συνεργασίας P-3B Orion

5;

15) Κατευθυνόµενα Βλήµατα – Οπλικά Συστήµατα

;

16) Μαχητικά Α/φη Mirage 2000BGM/EGM ή Αγορά Νέου Μαχητικού Α/φους

; Υπεγράφη

17) Επέκταση Ορίου Ζωής – Εκσυγχρονισµός Ηλεκτρονικών Μαχητικών & C-130

;

18) Εξασφάλιση Δοµής Αεροσκαφών Μείζονες Τροποποιήσεις/Βελτιώσεις

3,3

19) Βελτίωση Συστηµάτων Αυτοπροστασίας Μαχητικών & Μεταφορικών Α/φών

;

20) Σύστηµα Skyguard – Εργοστασιακή Συντήρηση - Αγoρά Nέων SHORADS

;

21) Διασύνδεση Αντιαεροπορικών Συστηµάτων Μεγάλης και Βραχείας Eµβέλειας

;

ΟΠΛΑ/ ΠΥΡΑΥΛΟΙ

1) Κατευθυνόµενα Βλήµατα – Παρελκόµενα

;

2) Τορπίλλες Ελαφρού Τύπου ;

3) Κατευθυνόµενα Βλήµατα Αέρος – Επιφανείας

;

4) Όπλα Stand Off Αέρος – Εδάφους Μεγάλης Εµβέλειας

;

Άλλα στατιστικά στοιχεία

Στην εξέλιξη του ΕΜΠΑΕ 1996-2000 είναι χρήσιµο να σηµειωθούν επιπλέον στοιχεία τα οποία χρήζουν περαιτέρω µελέτης όπως την προέλευση των συστηµάτων κύριου υλικού που παραγγέλθηκαν. Έτσι µετά και την κατα-κύρωση του προγράµµατος αρµάτων µάχης στην Γερµανία, το ποσοστό ως προς το σύνολο των διατιθέµενων κονδυλίων διαµορφώνεται ως εξής:

• ΗΠΑ 35,8%• Γερµανία 25,4%• Γαλλία 14,6%• Ρωσία 8,3%• Σουηδία 4,2%• Ελλάδα 3,7%• Βρετανία 2,7%Επίσης παρά την διαφηµιζόµενη αύξηση

του ποσοστού Ελληνικής Προστιθέµενης Αξίας στο επίπεδο του 40%, είναι αξιοπερίεργο το γεγονός ότι η ελληνική αµυντική βιοµηχανία δεν κατέστη δυνατόν παρά τις κατά καιρούς εξαγγελίες να γίνει µέλος σε ευρωπαϊκές ή και διεθνείς κοινοπραξίες ανάπτυξης εξεζητηµένων οπλικών συστηµάτων. Πέραν του πυραύλου αέρος-αέρος IRIS-T, η αποτυχία ένταξης στην κοινοπραξία του Eurofighter µετά την υπαναχώρηση της πολιτικής ηγεσίας, στόχοι και προτάσεις που είχαν γίνει, παραµέ-νουν ευσεβείς και ροµαντικοί πόθοι.

Ακόµη όµως και σε λιγότερο σηµα-ντικά προγράµµατα είναι φανερό ότι η ελληνική αµυντική βιοµηχανία αγνοήθηκε επιδεικτικά βασιζόµενη στην γνωστή ελ-ληνική µέθοδο του κατακερµατισµού των προµηθειών µε πιο αντιπροσωπευτικό πα-ράδειγµα το πρόγραµµα τροχοφόρου τε-θωρακισµένου οχήµατος. Αφού η ηγεσία του ΕΣ φάνηκε ανίκανη να αξιολογήσει ορθά στο παρελθόν την ανάγκη οχηµάτων όπως το Pandur που προσέφερε η ΕΛΒΟ, συνέταξε µελέτη στην οποία προσδιόρισε τις συνολικές ανάγκες σε 400 περίπου µονάδες.

Αντί όµως να επιδιωχθεί η ελληνική συµµετοχή έως το 2002 είχαν υπογραφεί 7 διαδοχικές συµβάσεις για την προµήθεια 13, 14, 23, 12, 11, 29 και 70 τεθωρακισµένων VBL, ενώ εκκρεµεί και δικαίωµα προαίρεσης για επιπλέον 69 οχήµατα, την στιγµή που έχει ενταχθεί στο ΕΜΠΑΕ 2001-2005.

Το ίδιο βέβαια έχει συµβεί και στην περίπτωση των ελικοπτέρων S-70 για το ΠΝ µε την έως τώρα υπογραφή 4 συµβάσεων για 5, 1, 2, 2 µονάδων και δικαίωµα για επιπλέον 2+6, αποστερώντας την ελληνική πλευρά από σηµαντικά διαπραγµατευτικά οφέλη που θα µπορούσε να αποκοµίσει

ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΕΞΟΠΛΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 1996-2025

ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ

MONAΔΕΣ ΚΟΣΤΟΣ

σε εκατ.USD

1) Κύρια Άρµατα Μάχης 3.627 10.881

2) Πυροβόλα/Οβιδοβόλα * 1.951 1.951

3) Συστήµατα Ρουκετών & Βληµάτων * 180 1.800

4) Αντιαρµατικά Συστήµατα * 150 300

5) Ελικόπτερα * 750 9.000

6) Μη Επανδρωµένα Εναέρια Οχήµατα 12 180

7) Τροχοφόρα Οχήµατα 15.563

8) Διάφορα Μείζονα Προγράµµατα 15.469

9) Επιχειρήσεις-Συντήρηση 4.856

Σύνολο 60.000

ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ

ΜΟΝΑΔΕΣ ΚΟΣΤΟΣ

σε εκατ. USD

1) Φρεγάτες 14 6.070

2) Υποβρύχια * 9 2.120

3) Ελαφρές Φρεγάτες/Περιπολικά Σκάφη * 16 2.640

4) Ταχύπλοα Περιπολικά Κατευθυνοµένων Βληµάτων 15 1.440

5) Ναρκοθηρικά Σκάφη * 20 928

6) Ναρκαλιευτικά Σκάφη 4 130

7) Αποβατικά Σκάφη 35 42

8) Πλοίο Υποστήριξης Μάχης 1 49

9) Βοηθητικά Σκάφη 25 300

10) Περιπολικά Σκάφη 9 510

11) Ελικόπτερα * 38 824

12) Διάφορα Μείζονα Προγράµµατα 1.300


Σύνολο 25.000

ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΝΑΕΡΙΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ

ΚΟΣΤΟΣ

ΜΟΝΑΔΕΣ σε εκατ. USD

1) Μαχητικά Αεροσκάφη 640 30.000

2) Εκσυγχρονισµός Μαχητικών Αεροσκαφών * 114 1.000

3) Αεροσκάφη Υποστήριξης Μάχης 79 7.100

4) Εκπαιδευτικά Αεροσκάφη 160 1.320

5) Εκσυγχρονισµός Εκπαιδευτικών Αεροσκαφών * 60 180

6) Μεταφορικά Αεροσκάφη * 68 1.600

7) Ελικόπτερα 25 500

8) Οπλικά Συστήµατα Αεράµυνας 442 4.200

9) Εκσυγχρονισµός Οπλικών Συστηµάτων Αεράµυνας * 72 300


Σύνολο 65.000

Γενικό Σύνολο 150.000

ΠΙΝΑΚΑΣ 10


ΥΛΟΠΟΙΗΘΕΝΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 1996-2002


σε εκατ.USD

1) Tεθωρακισµένα Οχήµατα Μεταφοράς Προσωπικού 551 338

2) Πολλαπλοί Εκτοξευτές Ρουκετών WS-1A 4x320mm 19 150

3) Αυτοκινούµενα Πυροβόλα Κ-9 Firtina 155mm * 40 60

4) Πολλαπλοί Εκτοξευτές Ρουκετών Τ-122 CNRA 40x122mm 72 ;

5) Aυτοκινούµενες Συστοιχίες Stinger Atilgan KMS * 96x8

6) Aυτοκινούµενες Συστοιχίες Stinger Ζipkin KMS * 48x4 256

7) Βαρέα Μεταγωγικά Αεροσκάφη Α400Μ * 10 ;

8) Eλικόπτερα Γενικής Χρήσης ΑS-532AL/UL Cougar Mk II 30 430

9) Ελικόπτερα Γενικής Χρήσης S-70A28 Black Hawk 50 602

10) Αντιαρµατικά Συστήµατα Eryx 1.600 458

11) Φρεγάτες O.H. Perry 3 75

12) Φρεγάτες O.H. Perry 2 ;

13) Φρεγάτες O.H. Perry 1 29

14) Φρεγάτες O.H. Perry * 1 28

15) Φρεγάτες O.H.Perry * 2 110

16) Κορβέτες Type Α-69 6 60

17) Υποβρύχια Type 209/1200 4 556

18) Πυραυλάκατοι FPB 57-052B 4 ;

19) Ναρκοθηρικά Circe 5 50

20) Ναρκοθηρικά MHV54-014 6 632,5

21) Ελικόπτερα S-70B Sea Hawk 8 240

22) Αεροσκάφη CN-235P Persuader 9 108

Σύνολο 4.182,5+

EKΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΙ / ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΕΙΣ

1) Άρµατα Μάχης Leopard 1A1/A1A4 * 162 160

2) Αεροσκάφη F-4Τ Terminator 2020 54 632,5

3) Εκπαιδευτικά Αεροσκάφη F/NF-5B Freedom Fighter 48 70

4) Αεροσκάφη Εναέριου Ανεφοδιασµού KC-135R Tanker (Pacer CRAG) 7 ;

5) Αεροσκάφη Εναέριου Ανεφοαδιασµού KC-135R Tanker (PDM) * 2 11,29

6) Αντιαεροπορικά Συστήµατα Rapier B1X 78x4 114,2

7) Κορβέτες Type Α-69 6 190

8) Ελικόπτερα Γενικής Χρήσης S-70A Black Hawk 58 28

Σύνολο 1.205,99+

ΠΥΡΑΥΛΟΙ

1) Πύραυλοι MGM-140A ATACMS Block I 72 48

2) Πύραυλοι Εδάφους Αέρος Rapier Mk 2Β 840 169

3) Πύραυλοι FIM-92 Stinger * ; 96

4) Αντιαρµατικοί Πύραυλοι Eryx 10.000

5) Πύραυλοι Αέρος-Αέρος AIM-120B AMRAAM 138 62

6) Πύραυλοι Aέρος-Εδάφους Μακρού Πλήγµατος Popeye I 50 90

7) Πύραυλοι Αέρος-Εδάφους AGM-114Μ Hellfire II 84 6,7

8) Πύραυλοι Αέρος-Εδάφους AGM-114K1 Hellfire II 216 16

9) Πύραυλοι Αέρος-Επιφανείας Penguin Mk2 Mod7 16 38

Σύνολο 525,7

Γενικό Σύνολο 5.914,19+

ΠΙΝΑΚΑΣ 11

* Προγράµµατα τα οποία υπεγράφησαν µετά το 2000

µε την εξ αρχής ανάθεση ενός σεβαστού αριθµού µονάδων.

Συνολικά όπως φαίνεται στον Πίνακα 5 για την περίοδο 1996-2000 εξακολουθούν να εκκρεµούν 15 προγράµµατα του ΕΜΠΑΕ 1996-2000, επιπλέον 5 συµβάσεις ανεξάρτη-τες του ΕΜΠΑΕ καθώς και 12 συµβάσεις που αφορούν την άσκηση δικαιώµατος προαίρε-σης. Επιπρόσθετα η περίοδος 1996-2000 άφησε εκκρεµή 32 προγράµµατα συνολικού προϋπολογισµού περίπου 2,7 τρισ. δρχ (άνω των 7,0 δισ. USD). Η χρηµατοδότηση 18 εξ αυ-τών έχει µετακυλίσει στο ΕΜΠΑΕ 2001-2005, οι πόροι δε που αφιερώνονται γι’ αυτά τα 18 προγράµµατα αντιπροσωπεύουν περίπου το 36% των συνολικών διατιθέµενων κονδυλίων για κύριο υλικό του ΕΜΠΑΕ 2001-2005 όπως φαίνεται στον Πίνακα 6. Ως εκ τούτου, συµπε-ραίνεται ότι το 1/3 του τρέχοντος εξοπλιστικού προγραµµατισµού των ΕΕΔ δεσµεύεται για την εκπλήρωση στόχων που είχαν τεθεί στο παρελθόν.

Μετά όµως τις νέες περικοπές που αποφα-σίστηκαν στις αρχές του 2001, τα δύο από τα προγράµµατα (φρεγάτες, κορβέτες) µετακυ-λίστηκαν εκ νέου για το ΕΜΠΑΕ 2006-2010. Αν αναλογιστούµε ότι η απαίτηση για κορβέτες είχε παρουσιαστεί για πρώτη φορά στο ΕΜΠΑΕ 1988-1992, τότε διαπιστώνουµε την έπειτα από 15 έτη πρόοδο του προγράµµατος αυτού και την αδυναµία προσδιορισµού του χρόνου όπου αυτή πιθανόν θα ικανοποιηθεί.

Αντίθετα, το πρόγραµµα µεταφορικών αεροσκαφών µέσης ικανότητας είχε πρωτοεµ-φανιστεί στο ΕΜΠΑΕ 1988-2000, επανεµφανί-στηκε στο ΕΜΠΑΕ 1996-2000, µετακυλίστηκε στο ΕΜΠΑΕ 2001-2005 και αναµένεται µέσα στο 2002 (15 έτη από την ένταξή του στον σχεδιασµό) η υπογραφή της σύµβασης.

Η χρονική καθυστέρηση στην λήψη της τελικής απόφασης για ένα εξοπλι-στικό πρόγραµµα και στην συνέχεια η υπογραφή της σύµβασης για την έναρξη υλοποίησης αποτελεί εξαιρετικής σηµα-σίας παράγοντα για την ολοκλήρωση της δοµής των ΕΕΔ όπως έχει αυτός σχεδια-στεί έως το 2010.

Χαρακτηριστική είναι η εξέταση του χρονοδι-αγράµµατος παραλαβής των παραγγελθέντων συστηµάτων στα πλαίσια του ΕΜΠΑΕ 1996-2000, το οποίο ουσιαστικά αναφέρεται σε περίο-δο δεκαετίας 1998-2008, αν λάβουµε υπ’ όψιν την παράδοση των υποβρυχίων Type 214 και των αρµάτων µάχης Leopard 2. Οι µετακυλίσεις όµως και περικοπές των διατιθέµενων πόρων στο τρέχον ΕΜΠΑΕ ήδη κατέστησαν την εκπλή-ρωση αυτού του χρονικού πλαισίου και πλέον ανακοινώθηκε ότι τα προγράµµατα αφορούν σχεδιασµό έως το 2015.


ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΕΞΟΠΛΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΕ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΟ ΣΤΑΔΙΟ


σε εκατ.USD

1) Άρµατα Μάχης 250 2.600

2) Εκσυγχρονισµός Αρµάτων Μάχης Μ-60Α1 170 600

3) Επιθετικά Ελικόπτερα ΑΗ-1Ζ King Cobra 50 1.500

4) Aεροσκάφη Έγκαιρης Προειδοποίησης & Ελέγχου 4-8 1.500

5) Ανθυποβρυχιακά ελικόπτερα S-70B28 Seahawk 8

6) Ελικόπτερα Μεταφοράς CH-60S Knight Hawk 6 324

7) Εξοπλισµός Αεροσκαφών CN-235P Persuader 9 125-350

8) Μη Επανδρωµένα Εναέρια Οχήµατα 40 150-250

9) Συστήµατα Ηλεκτρονικού Πολέµου Ελικοπτέρων 250 285

10) Eκσυγχρονισµός C-130E Hercules 7 7,8

11) Εκσυγχρονισµός S-70A Black Hawk 4 120

12) Συστήµατα Ηλεκτρονικού Πολέµου Αεροσκαφών F-16C/D Fighting Falcon Block 50D

68/12 190

Σύνολο 7.401,8+ -7.726,8

ΠΙΝΑΚΑΣ 12

κοινοπραξίας του µελλοντικού µεταγωγικού αεροσκάφους Α400Μ. Οπωσδήποτε η τουρκική πλευρά χρησιµοποίησε µέρος των 31 δισ. USD που έλαβε ως βοήθεια για την εξυπηρέτηση και στρατιωτικών προµηθειών, αξιοσηµείωτο είναι όµως ότι τα κονδύλια αυτά είναι µεγαλύτερου ύψους από τα αντίστοιχα ελληνικά µετά την 1-1-2001 όπως αυτά παρουσιάζονται στον Πίνακα 8!

Φυσιολογική εξέλιξη θεωρείται και η δροµολόγηση των πλέον προχωρηµένων εξοπλιστικών απαιτήσεων οι οποίες σύµφω-να µε τον Πίνακα 12 αφορούν 12 προγράµ-µατα προϋπολογισµού άνω των 7,5 δισ. USD. Την ίδια στιγµή η ελληνική πλευρά άρχισε και πάλι να εµφανίζει σηµάδια απροθυµίας, αναβλητικότητας και περιστολής των εξοπλι-στικών δαπανών καθώς το δεύτερο σκέλος του προγραµµατισµού των ΕΕΔ που καλύπτει την περίοδο 2001-2005 έχει εκφυλιστεί. Tα αντίστοιχα ελληνικά προγράµµατα που βρίσκονται σε προχωρηµένο στάδιο όπως παρουσιάζονται στον Πίνακα 9 αφορούν 15 επιχειρησιακές απαιτήσεις που απαιτούν χρηµατοδότηση ύψους περίπου 4,7-5,1 δισ. USD.

Αν ληφθεί υπ’ όψιν το αρχικά εξαγγελθέν εξοπλιστικό πρόγραµµα της περιόδου 1996-2025 προϋπολογισµού 150 δισ. USD Πίνα-κας 10, είναι σίγουρο ότι µε τους ρυθµούς που επιβλήθηκαν στην τουρκική πλευρά την τελευταία εξαετία, αυτό δεν πρόκειται

να υλοποιηθεί. Αυτό όµως που ξεχωρίζει την τουρκική προσπάθεια από την ελληνική είναι η ολοκληρωµένη αντίληψη που την χαρακτηρίζει µε την σταδιακή επίτευξη των στόχων σε κάθε επίπεδο.

Έτσι µετά το πρώτο βήµα που ήταν η εισαγωγή οπλικών συστηµάτων υψηλής τεχνολογίας µε συµπαραγωγή τους µέσω της εγχώριας βιοµηχανίας, ακολούθησε το πρόγραµµα ανάπτυξης πυραυλικής τεχνολογί-ας και δορυφορικής κάλυψης. Και τα δύο αυτά προγράµµατα έχουν αποφέρει τους καρπούς τους µε την πρόσφατη ουσιαστικά ένταξη του δορυφόρου IKONOS στην διάθεση των ΤΕΔ αλλά και την πραγµατοποίηση δοκιµών εγχωρίων πυραυλικών σχεδίων.

Από τότε µέχρι σήµερα τα πράγµατα όχι απλώς δεν βελτιώθηκαν για την ελλη-νική πλευρά στο επίπεδο των διαδικασιών λήψης αποφάσεων, αλλά τουναντίον ... καταργήθηκαν οι αποφάσεις!

Η ελληνική πλευρά αδυνατεί να επεξερ-γαστεί ένα ολοκληρωµένο σχέδιο εθνικής ασφαλείας έχοντας εισέλθει πλέον σε µια νιρβάνα όπου η ασφάλεια της χώρας συνδέε-ταιµκατά τρόπο παρανοϊκό µε τις ... συντάξεις, τα επιδόµατα και τις δαπάνες για την υγεία! Η καθυστέρηση δεκαετιών που παρουσιάζεται σε σχέση µε την αναπτυσσόµενη απειλή εξ Ανατολών στον χώρο αυτό, αποτελεί ένδειξη της έλλειψης επαφής µε την πραγµατικότητα από την πολιτική ηγεσία.

Σύγκριση µε τουρκικά προγράµµατα

Η σύγκριση µε τα τουρκικά εξοπλιστικά προγράµµατα της ιδίας περιόδου καθίσταται αναπόφευκτη για να έχουµε πληρέστερη ει-κόνα της ελληνικής αµυντικής προσπάθειας. Στον Πίνακα 11 τα εξοπλιστικά προγράµµατα κύριου υλικού (αγορές/ εκσυγχρονισµοί/ πύραυλοι) από το 1996 υπερβαίνουν τα 6,5 δισ. USD, ενώ σε γενικό πλαίσιο καθίσταται φανερό ότι στα περίπου 12 δισ. USD της αξίας των συµβάσεων που υπέγραψε η ελληνική πλευρά, η τουρκική δαπάνησε µόλις το ήµισυ.

Πριν την εξαγωγή οποιουδήποτε συµπεράσµατος δεν πρέπει να παρα-γνωρίζεται το γεγονός ότι η ελληνική εξοπλιστική προσπάθεια εκκίνησε από µειονεκτική θέση δεδοµένης της για πα-ρατεταµένο χρονικό διάστηµα απραξίας σε αυτόν τον τοµέα.

Ο στόχος του ΕΜΠΑΕ 1996-2000 δεν ήταν ούτε η ανατροπή της τουρκικής στρατι-ωτικής (ποσοτικής και ποιοτικής) υπεροχής, µα ούτε και η εξασφάλιση ισορροπίας. Το ΕΜΠΑΕ 1996-2000 απετέλεσε το πρώτο εκ των τριών σταδίων ενός σχεδίου των ΕΕΔ για την επίτευξη µιας ικανοποιητικής ισορροπίας µε την γειτονική χώρα έως το 2010. Προσπά-θεια η οποία εγκαταλείφθηκε το 2005 µε τα αποτελέσµατα να είναι ήδη ευδιάκριτα.

Σίγουρα το πρώτο στάδιο µετά την δα-πάνη του ποσού αυτού κρίνεται επιτυχές αν και δεν έχει ακόµη ολοκληρωθεί. Άλλωστε, είναι γεγονός ότι εκκρεµότητες εκείνης της περιόδου εξακολουθούν και υφίστανται έως σήµερα. Παράλληλα, δεν πρέπει να µας διαφεύγει ότι αυτός ο εξοπλιστικός ρυθµός της Τουρκίας δεν είναι και ο ίδιος που παρατηρήθηκε την τελευταία 20ετία, καθώς επέδρασε καταλυτικά η καταστροφή που επήλθε από τον σεισµό τον Αύγουστο 1999 και την οικονοµική κρίση που ξέσπασε τον Φεβρουάριο του 2001.

Είναι βέβαια γεγονός ότι µείζωνα τουρκικά προγράµµατα -όπως τα επιθε-τικά ελικόπτερα, τα άρµατα µάχης και τα αεροσκάφη έγκαιρης προειδοποίησης που απαιτούν δαπάνη 5-5 1¼2 δισ. USD- έχουν καθυστερήσει σηµαντικά, όµως µετά την οι-κονοµική στήριξη που παρεσχέθη στην χώρα από το ΔΝΤ, έχουν αρχίσει να διαφαίνονται τα πρώτα σηµάδια ανάκαµψης. Άλλωστε, όπως φαίνεται στον Πίνακα 11 εν µέσω οικονοµι-κής κρίσης τα προγράµµατα που προωθήθη-καν από το 2001 έως σήµερα είναι ύψους άνω των 700 εκατ. USD, ενώ ταυτόχρονα η Τουρκία εντάχθηκε ως επίσηµο µέλος της

24 | ΙΟΥΛΙΟΣ 2012 | ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

ΒΙΟ

ΜΗΧΑΝ Ι ΚΟ

ΠΕΡΙ Σ Κ Ο Π Ι Ο

Α Μ Υ Ν Τ Ι Κ Ο &

ΘΑ ολοκληρωθούν οι παραδόσεις των Pantsir S1 στην Συρία

Η ρωσική υπηρεσία εξαγωγών στρατι-ωτικού υλικού Rosoboronexport ανακοί-νωσε ότι πρόκειται να ολοκληρώσει τις παραδόσεις στρατιωτικού υλικού που έχει παραγγελθεί από την Συρία ανεξαρτήτως των διαµαρτυριών που µπορεί να υπάρ-ξουν. Τα συµβόλαια αυτά σύµφωνα µε την Rosoboronexport υπογράφηκαν χρόνια πριν και δεν αφορούν οπλικά συστήµατα τα οποία µπορούν να χρησιµοποιηθούν κατά των εξεγερµένων από τις συριακές Ένοπλες Δυνάµεις. Μεταξύ των συστη-µάτων που η Ρωσία πρόκειται να παρα-δώσει στην Συρία είναι το αυτοκινούµενο αντιαεροπορικό σύστηµα Pantsir S1 ενώ µέχρι σήµερα έχουν τα συστήµατα Bastion και τα αντιαεροπορικά συστήµατα µέσης εµβέλειας Buk τα οποία παραγγέλθηκαν το 2007.

ΑΚΥΡΩΝΕΙ η Ρωσία την παράδοση επιπλέον S-300 στη Συρία;

Σύµφωνα µε το ρωσικό ιστολόγιο Russian daily Vedomosti η Ρωσία φέρεται να ακύρωσε την προµήθεια των επιπλεόν Α/Α S-300PMU2 στη Συρία. Σύµφωνα µε το ίδιο δηµοσίευµα η ρωσική εταιρεία Almaz-Antey η οποία επρόκειτο να παρα-δώσει απροσδιόριστο αριθµό συστηµάτων στη Συρία µεταξύ του 2012 και 2013 δεν θα εξάγει στη Δαµασκό τελικά τα συστήµατα αυτά αναβάλ-λοντας επ’ αόριστο τις παραδόσεις ύστερα από κυβερνητική εντολή. Το Vedomosti επικαλείται

πληροφορίες µέσα από τη ρωσική εταιρεία. Τα συστήµατα θα αντικατασταθούν από BUK-M2.

ΜΕΤΑ το 2017 η πώληση των S-400 Triumf στην ΚίναΤην εξαγωγή µίας υποβαθµισµένης έκδοσης του S-400 Triumf στην Κίνα µετά το 2017 ανακοί-νωσε πηγή της ρωσικής πολεµικής βιοµηχανίας. Η µη κατονοµαζόµενη πηγή ανέφερε ότι µέχρι τότε η ρωσική βιοµηχανία θα έχει αναπτύξει µία εξαγωγική έκδοση του συστήµατος και ο πρώτος πελάτης της θα είναι η Κίνα. Μέχρι το 2020 η Ρωσία θα διαθέτει 28 Συντάγµατα S-400 Triumf τα οποία απαρτίζονται από δύο Τάγµατα.

ΝΕΕΣ δοκιµές της Boeing για το F-15 Silent EagleΗ Boeing ανακοίνωσε ότι ολοκλήρωσε πριν από λίγο καιρό, τις δοκιµές στην αεροσή-ραγγα, του F-15 Silent Eagle µε σύµµορφες αποθήκες οπλισµού, επιβεβαιώνοντας τα αεροδυναµικά χαρακτηριστικά του αεροσκάφους. Η εταιρεία συνεργάζεται µε τη νοτιο-κορεατική Korea Aerospace Industries για την σχεδίαση, ανάπτυξη και κατασκευή των σύµµορφων αποθηκών οπλισµού. Εξάλλου, το αεροσκάφος θα αποτελέσει πρόταση για το πρόγραµµα F-X, δηλαδή, του νέου µαχητικού πολλαπλών ρόλων της Νοτίου Κορέας.Στη σήραγγα χρησιµοποιήθηκε αεροσκάφος υπό κλίµακα. Περισσότερες δοκιµές θα λάβουν χώρα εντός του χρόνου, µε διαφορετικές διαµορφώσεις οπλισµού και µε τις θυρίδες ανοιχτές ή κλειστές.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ | ΙΟΥΛΙΟΣ 2012 | 25

ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΗ αντιβαλιστική δοκιµή SM-3 Block IB

Ένας πύραυλος SM-3 εκτοξεύτηκε την Τρίτη από πλοίο του αµερικανικού Ναυτικού στα ανοιχτά της Χαβάης και εξουδετέρωσε µε επιτυχία έναν εισερχόµενο βαλλιστικό πύ-ραυλο, σε µια δοκιµή που θεωρείται κρίσιµης σηµασίας για το σκέλος της αντιπυραυλικής ασπίδας των ΗΠΑ που θα αναπτυχθεί στη Ρουµανία.

Όπως ανακοίνωσε η Υπηρεσία Αντιπυραυ-λικής Άµυνας του αµερικανικού Πενταγώ-νου, ο πύραυλος SM-3 Block IB εκτοξεύτηκε από το καταδροµικό USS Lake Erie και αναχαίτισε πύραυλο-στόχο που είχε εκτο-ξευτεί από το Πεδίο Βολής Ειρηνικού, που βρίσκεται στο Καβάι της Χαβάης.Η έκδοση Block IB του πυραύλου προγραµµατίζεται να εγκατασταθεί το 2015 στη Ρουµανία ως τµήµα της αντιπυραυλικής ασπίδας που σχεδιά-ζουν να αναπτύξουν οι ΗΠΑ στην Ευρώπη, προκειµένου να προστατεύουν τις ευρωπα-ϊκές χώρες του NASO από πυραύλους του Ιράν ή και της Βορείου Κορέας.Το Block IB έχει διπλό αισθητήρα εντοπισµού υπέρυ-θρης θερµικής ακτινοβολίας των θερµικών πυραύλων, καθώς και σε ένα νέο µηχανισµό που χρησιµοποιεί σύντοµους παλµούς προώ-θησης για να κατευθυνθεί προς το στόχο µε µεγαλύτερη ακρίβεια. Δεν περιέχει γόµωση και καταστρέφει το στόχο µόνο µε τη δύναµη της πρόσκρουσης.

ΑΝΤΙΒΑΛΛΙΣΤΙΚΑ συστήµατα εγκαθιστά η ινδική κυβέρνηση στις πόλεις Delhi και Mumbai

Την εγκατάσταση αντιβαλλιστικών συστηµάτων στις πόλεις Delhi και Mumbai αποφάσι-σε η κυβέρνηση της Ινδίας. Στο σχέδιο της κυβέρνησης της χώρας περιλαµβάνεται η εύρε-ση των κατάλληλων περιοχών για την εγκατάσταση των σταθµών ραντάρ ώστε αυτοί να µην απειλούνται από καταδροµικές επιθέσεις. Για την µεγαλύτερη προστασία των πληθυσµών των πόλεων η κυβέρνηση της Ινδίας θα εγκαταστήσει δύο είδη πυραυλικών συστηµάτων. Το πρώτο θα µπορεί να αναχαιτίζει τους βαλλιστικούς πυραύλους πριν εισέλθουν στην ατµόσφαιρα και το δεύτερο σύστηµα εντός της ατµόσφαιρας. Μετά την εγκατάσταση των πρώτων συστηµάτων στις δύο αυτές πόλεις η κυβέρνηση της Ινδίας θα εγκαταστήσει τα αντιπυραυλικά συστήµατα και σε άλλες µεγάλες πόλεις.

ΤΗΝ έγκριση του Κογκρέσου ζητά η DSCA για την πώληση στο Κατάρ 12 ελικοπτέρων UH-60M

Την έγκριση του αµερικανικού Κογκρέσου ζητά η DSCA (Defense Security Cooperation Agency) για την πώληση στο Κατάρ 12 ελικοπτέρων UH-60M BLACK HAWK µαζί µε το σχετικό υλικό που τα συνοδεύει. Πιο συγκεκριµένα η αµερικανική υπηρεσία ζητά από το Κογκρέσο την έγκριση για την πώληση 12 ελικοπτέρων UH-60M BLACK HAWK, 26 κινητήρων T700-GE-701D, 15 συ-

στηµάτων AN/AAR-57 V(7) CMWS, 15 συστηµάτων AN/AVR-2B LDS, 15 συστηµάτων AN/APR-39A(V)4 RSD, 26 AN/AVS-6 NVG, 26 πολυβόλων M240H. Το συνολικό κόστος της παραγγελίας φτάνει το 1,12 δισ δολάρια και η πληρωµή θα γίνει µέσω FMS.

ΕΝΤΟΣ του 2012 θα παραδοθεί το τέταρτο υπερ-µαχητικό Sukhoi T-50 για δοκιµές

Εντός του 2012 θα παραδοθεί το τέταρτο µαχητικό Sukhoi T-50 για την πραγµατοποίηση δοκιµών σύµφωνα µε τον πρόεδρο της κατασκευάστριας εταιρείας Mikhail Pogosyan. Όπως δήλωσε ο πρόεδρος της εταιρείας την περίοδο αυτή χρησιµοποιούνται για την πραγ-µατοποίηση δοκιµών τρία αεροσκάφη ενώ το τέταρτο θα ενταχτεί στο δυναµικό της οµάδας δοκιµών εντός του έτους. Το πρώτο πάντως αεροσκάφος παραγωγής θα παραδοθεί στην ρωσική Αεροπορία το 2015 ενώ συνολικά θα αγοραστούν 60 µαχητικά σε πρώτη φάση.

26 | AΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012 | ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

ΓΙΑ χρήση και στα ινδικά αεροπλανοφόρα προορίζει το Rafale η Dassault

Οι µηχανικοί της Dassault ανοίγουν νέους ορίζοντες για εξαγωγικές επιτυχίες του Rafale. Σύµφωνα µε µελέτες και προσοµοιώ-σεις, ανακοίνωσαν ότι το αεροσκάφος Rafale Marine θα είναι ικανό να απογειώνεται από αεροπλανοφόρα που αντί για «εκτοξευτή» θα διαθέτουν καταπέλτη. Μάλιστα, αυτό θα είναι εφικτό, χωρίς καµία µετατροπή στη δοµή των αεροσκαφών. Ωστόσο, θα παραµένει η ανάγκη για προσνήωση µε την χρήση συ-στήµατος ανάσχεσης. Μέχρι στιγµής, τέτοια αεροπλανοφόρα διαθέτει η Ρωσία, η Κίνα και η Ινδία. Οι δύο πρώτες θεωρείται ότι έχουν καλύψει τις ανάγκες τους. Η Ινδία, όµως, αποτελεί έναν υποψήφιο πελάτη για τη γαλλι-κή εταιρεία, παρά το γεγονός ότι αναµένεται να χρησιµοποιήσει επί του Vikramaditya τα µαχητικά MiG-29K. Λόγω του ότι το Νέο Δελχί βρίσκεται σε φάση διαπραγµάτευσης για τα Rafale, θα µπορούσε να υπάρξει κάποια τροποποίηση στο υπό συζήτηση συµβόλαιο ή σύναψη νέου, για µεγαλύτερη οµογενοποί-ηση του αεροπορικού στόλου.Στα υπόλοιπα διεθνή προγράµµατα, η Βραζιλία, η οποία ενδιαφέρεται να αποκτήσει αεροπλανοφόρο, δεν θα είναι υποχρεωµένη να πάρει µια συγκεκριµένη έκδοση. Όποια κι αν είναι αυτή, το Rafale θα µπορεί να είναι υποψήφιο. Υπό κάποιες προϋποθέσεις, τεχνικής φύσης, ανοιχτό µένει και το ενδεχόµενο χρήσης των Rafale Marine από τα νέα βρετανικά αερο-πλανοφόρα, αλλά και το ιταλικό Cavour.

ΕΝΤΟΣ του έτους θα ενταχθεί σε υπηρεσία το υποβρύχιο Alexander Nevsky κλάσης Borey

Το ρωσικό υποβρύχιο Alexander Nevsky κλάσης Borey πρόκειται να ενταχτεί σε υπηρεσία πριν από το τέλος του χρόνου σύµφωνα µε τον υφυπουργό Άµυνας της Ρωσίας Alexander Sukhorukov. Το υποβρύχιο έπλευσε στην Λευκή θάλασσα στις 21 Ιουνίου για την πραγµατοποίηση δοκιµών µαζί µε το πρώτο υποβρύχιο της κλάσης το Yuri Dolgoruky. Όπως δήλωσε ο υφυπουργός εάν η κρατική επιτροπή ελέγχου του σκάφους αποφασίσει ότι όλα είναι σύµφωνα

µε τις προδιαγραφές τότε το υποβρύχιο θα µπορεί να παραδοθεί σύντοµα όταν συµπληρωθούν τα έγγραφα παράδοσης του. Όσον αφορά την δοκιµή του πυραύλου Bulava από το υποβρύχιο ο υφυπουργός δήλωσε ότι θα πραγµατοποιηθεί µετά την ένταξη του σε υπηρεσία. Συνολικά 10 υποβρύχια της κλάσης Borey θα παραδοθούν στο ρωσικό Ναυτικό µέχρι το 2020.

ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ των MLRS M270A1 αποφάσισε ο αµερικανικός Στρατός

Η Lockheed Martin ανακοίνωσε ότι έλαβε συµβόλαιο ύψους 27,1 εκατοµµυρίων δολαρίων από τον αµερικανι-κό Στρατό, για την πρώτη φάση, της τριετούς ανάπτυξης, νέων καµπίνων οχηµάτων για τα MLRS. Βάσει της συµφωνίας, η LM θα αναβαθµίσει, θα συναρµολογήσει και θα δοκιµάσει επτά διαφορετικά πρωτότυπα οχήµατα.Τα νέα οχήµατα θα πρέπει να παρέχουν µεγαλύτερη προστασία στα πληρώµατα των πολλαπλών εκτοξευτών

πυραύλων. Στην πρώτη φάση, θα αντικατασταθεί η καµπίνα, µε νέα που θα αυξάνει τον όγκο κατά 40% και θα διαθέτει καθίσµατα απορρόφησης ενέργειας από εκρήξεις ναρκών ή αυτοσχέδιων εκρηκτικών µηχανισµών. Επιπλέον, θα αντικατασταθεί το πάνελ του συστήµατος διαχείρισης µάχης, ώστε να είναι παρόµοιο µε αυτό των HIMARS.

ΜΕ σενάριο «Ψυχρού Πολέµου» πραγµατοποίησαν άσκηση τα B-52 της USAF

Τις διαθεσιµότητες και την επιχειρησιακή ετοιµότητα των στρατηγικών της βοµβαρδιστικών B-52H δοκίµασε η αµερικανική Αεροπορία κατά τη διάρκεια της άσκησης «Constant Vigilance» η οποία εκτελέστηκε στις 11 Ιουνίου. Το σενάριο της άσκησης βγαλµένο µέσα από τα επιχειρη-σιακά εγχειρίδια του ψυχρού πολέµου προέβλεπε την απογείωση σε µικρά χρονικά διαστήµατα MITO (Minimum Interval Take Off ) όπου 17 συνολικά στρατηγικών βοµβαρδιστικών B-52H από την ΑΒ στο Minot της Βόρειας Ντακότα ενώ ανάλογος αριθµός αεροσκαφών απογειώθηκε από την ΑΒ Barksdale στη Λουσιάνα. Το χαρακτηριστικό της άσκησης είναι ότι τα αεροσκάφη εκκινούν τους κινητήρες µε εκρηκτικά καψύλλια (explosive cartridge) τα οποία είναι τοποθετη-µένα στους 2 από τους 8 κινητήρες του B-52. Τα καψύλλια αυτά εκκινούν τους κινητήρες χωρίς τη βοήθεια εξωτερικής πηγής ισχύος ενώ οι υπόλοιποι εκκινούν την ώρα που το αεροσκάφος τροχοδροµεί. Σκοπός είναι η συντόµευση της διαδικασίας εκκίνησης και απογείωσης από τη µια ώρα που διαρκεί υπό κανονικές συνθήκες σε µόλις 10 λεπτά που επιτυγχάνεται µε τη διαδικασία cart-start. Το παραπάνω συµβαίνει µόνο σε περίπτωση που υπάρξει επείγων σήµα για απογείω-ση όλων των βοµβαρδιστικών. Κάτι ανάλογο συµβαίνει (απογείωση διαδικασίας ΜΙΤΟ) και στην παλιά ταινία του ’60 µε τους Rock Hudson και Rod Taylor όπου τα αεροσκάφη B-52G απογειώ-νονται στο ελάχιστο επιτρεπόµενο ενδιάµεσο χρονικό διάστηµα.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ | ΙΟΥΛΙΟΣ 2012 | 27

Ο Στρατός της Αυστραλίας καθήλωσε πάλι τα Tiger

Για µια ακόµη φορά ο Στρατός της Αυστρα-λίας αποφάσισε να κρατήσει στο έδαφος τα επιθετικά ελικόπτερα Tiger στο κέντρο εκπαι-δεύσεως Shoalwater Bay λόγω καπνών που εντοπίστηκαν στο πιλοτήριο. Ανάλογη απόφα-ση είχε ληφθεί τον περασµένο Μάιο όταν πι-λότος εντόπισε καπνούς µέσα στο πιλοτήριο. Αποτέλεσµα αυτού του περιστατικού ήταν η καθήλωση των 19 ελικόπτερων Tiger και την πραγµατοποίηση ελέγχων για τον εντοπισµό του προβλήµατος. Τα ελικόπτερα µπόρεσαν να επιχειρήσουν ξανά στις 28 Μαΐου.

ΤΕΣΣΕΡΑ F-35 αγοράζει η Ιαπωνία – Ακολουθούν ακόµα 38 F-35

Επίσηµο έγγραφο µε το οποίο η Ιαπωνία δεσµεύεται για την αγορά 4 µαχητικών F-35 πρόκειται να στείλει στην εταιρεία LM και στην αµερικανική κυβέρνηση η ιαπωνική κυβέρνηση. Σηµειώνεται ότι η Ιαπωνία έχει εκφράσει το ενδιαφέρον της για την αγορά 42 αεροσκαφών F-35 συνολικής αξίας 10 δισ. δολαρίων και η επιστολή αυτή αποτελεί την πρώτη επίσηµη δέσµευση της ιαπωνικής κυβέρνησης ότι θα προχωρήσει στην αγορά του συγκεκριµένου αεροσκάφους. Τα τέσσερα αεροσκάφη θα παραδοθούν το οικονοµικό έτος 2016.

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ νέου πυραύλου από την MBDA για το F-35H MBDA Βρετανίας αποκάλυψε ένα νέο σχέδιο για τον επόµενο, νέας γενιάς, πύραυλο αέρος – επιφανείας, ο

οποίος θα µπορεί να µεταφέρεται εσωτερικά στην καταπακτή οπλισµού του F-35.Ο πύραυλος λέγεται

Spear και θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στην έκθεση Farnborough. Το βεληνεκές του θα κυµαίνεται στα 100 χλµ, ανάλογα µε τις παραµέτρους άφεσης. Υπολογίζεται ότι το µήκος του θα φτάνει τα δύο µέτρα περίπου και η κεφαλή που θα φέρει θα είναι πολλαπλών χρήσεων,

ενώ ο ερευνητής στόχου θα συνδυάζει διαφορετικές διαµορφώσεις. Θα διαθέτει σύνδεση δεδοµένων, για καθορισµό της πορείας του εν πτήσει. Η MBDA δηλώνει ότι θα µπορούν να φορτωθούν µέχρι τέσσερις πύραυλοι Spear κι ένας Meteor στην καταπακτή του F-35. Ο Spear θα πιστοποιηθεί και για χρήση από τα Eurofighter και τα Tornado.

200 ανακατασκευασµένα άρµατα µάχης Μ1Α1 πωλούν οι ΗΠΑ στο Μαρόκο έναντι 1,015 δισ. δολ.

Την έγκριση του Κογκρέσου αναµένει η αµερικανική υπηρεσία Defense Security Cooperation Agency για την πώληση µέσω πιστώσεων FMS 200 ανακατασκευασµένων αρµάτων µάχης Μ1Α1 στο Μαρόκο. Το πακέ-το της πώλησης των αρµάτων περιλαµβάνει εκτός από τα οχήµατα 150 ασυρµάτους AN/VRC-87E και 50 AN/VRC-89E SINCGARS, 200 πολυβόλα M2, 400 πολυβόλα Μ240 των 7,62 χλστ., 8600 βλήµατα για το πυρο-βόλο των 120 χλστ. των αρµάτων και πιο συ-γκεκριµένα 1400 C785 SABOT, 1800 CA31 HEAT και 5400 AA38 SLAP-T, 200 εκτοξευ-τές καπνογόνων M250, υλικό υποστήριξης ανταλλακτικά εκπαίδευσης βιβλιογραφία κλπ. Το συνολικό κόστος του προγράµµατος φτάνει τα 1,015 δισ. δολάρια.

ΑΠΟΡΡΙΦΘΗΚΕ η πώληση των LEO2A6 από την Ολλανδία στην Ινδονησία-Παίρνει 100 LEO2A4 από Γερµανία

Η πρόταση που κατέθεσε στο Κοινοβούλιο η ολλανδική κυβέρνηση, για πώληση των πλεο-ναζόντων Leopard 2A6 στην Ινδονησία, απορρίφθηκε, λόγω µη σεβασµού των ανθρωπίνων δικαιωµάτων από την κυβέρνηση της χώρας, µεταδίδει το ολλανδικό πρακτορείο ειδήσεων. Η απόφαση της Βουλής δεν είναι δεσµευτική, αλλά θα προκαλούσε προβλήµατα συναίνεσης στο εσωτερικό της Ολλανδίας. Το περίεργο είναι ότι τα ναυπηγεία Damen Schelde έχουν υπογρά-ψει τη ναυπήγηση φρεγατών SIGMA για την Ινδονησία...Η Ολλανδία πωλεί τα 80 Leopard 2A6 έναντι 200 εκατοµµυρίων ευρώ. Με τα χρήµατα αυτά θα αγόραζε Μη Επανδρωµένα Αεροχή-µατα µεσαίου ύψους και µεγάλης διάρκειας, όπως τα Heron TP ή τα MQ-9 Reaper. Τελικά η Ινδονησία θα προµηθευτεί 100 LEO2A4 απο τον γερµανικό Στρατό.

��


Την Τετάρτη 30 και την Πέµπτη 31 Ιουνίου η ΠΑ πραγµατοποίησε την άσκηση βολών βληµάτων αέρος-αέρος «Φιλοκτήτης 1/12» η οποία περιΕλάµβανε την εκτόξευση βληµά-των µε πραγµατικές κεφαλές εγγύς ακτίνας AIM-9L και Magic 2 Mk 2. Η άσκηση, έλαβε χώρα στα πεδία βολής Ζακύνθου και Ψαθούρας και συµµετείχαν αεροσκάφη F-16, Mirage 2000, Mirage 2000-5 και F-4E εναντίον εικονικών στόχων. Σκοπός των βολών ήταν η εξέταση της άρτιας λειτουργίας των οπλικών συστηµάτων της ΠΑ καθώς και η απόκτηση εµπειρίας από το ιπτάµενο και τεχνικό προσωπικό.

Αν και στην Ελλάδα εκλείπει ενόργανο πε-δίο βολής, µε υποδοµές που επιτρέπουν τη συνεχή παρακολούθηση του στόχου και του βλήµατος, αλλά και την εξαγωγή δεδοµένων ύστερα από την προσβολή του στόχου, εντού-τοις ασκήσεις οι οποίες δεν εµπεριέχουν

Άσκηση «Φιλοκτήτης 1/12»: Βολές πυραύλων αέρος-αέρος στο ΠΒ Ψαθούρας

την εµπλοκή βληµάτων µεγάλης εµβέλειας µπορούν να πραγµατοποιούνται σε πεδία βολής έστω και αν αυτά δεν διαθέτουν τις κατάλληλες υποδοµές. Το µόνο πεδίο βολής στον ελληνικό χώρο που διαθέτει σχετική υποδοµή αλλά που προορίζεται κυρίως; για

βολές εδάφους-αέρος είναι αυτό της Κρήτης.Για βλήµατα που εµπλέκουν µεγάλες

αποστάσεις ηξ ΠΑ χρησιµοποιεί πεδία βολής στο εξωτερικό όπως έγινε στο ΠΒ Vidsel της Σουηδίας, µεταξύ 8 και 17 Μαρτίου 2010, µε την εκτόξευση βλήµατος ASIM-120C-7.


Κατατέθηκε στις 29 Ιουνίου στην κυπρι-ακή Βουλή από το υπουργείο Άµυνας για επικύρωση, η συµφωνία µεταξύ Κύπρου και Ισραήλ για συνεργασία σε αµυντικά και στρατιωτικά προγράµµατα.

Η εν λόγω συµφωνία που κατοχυρώνει την αµοιβαία προστασία διαβαθµισµένων πληρο-φοριών, υπογράφηκε µεταξύ του υπουργού Άµυνας Δηµήτρη Ηλιάδη και του Ισραηλινού οµολόγου του, στις 9/1/2012 στο Τελ Αβίβ

Προς επικύρωση αµυντική συµφωνία Κύπρου – Ισραήλ

και για να τεθεί σε εφαρµογή, θα πρέπει να επικυρωθεί και από το Κοινοβούλιο.

Ειδικότερα, το πεδίο εφαρµογής της συµ-φωνίας, αφορά τα εξής: Πρώτο, συνεργασία σε στρατιωτικά θέµατα. Δεύτερο, συνεργασία και ανταλλαγή διαβαθµισµένων πληροφορι-ών αναφορικά µε την άµυνα ή στρατιωτικά θέµατα. Οι διαβαθµισµένες πληροφορίες θα µεταβιβάζονται µεταξύ των δυο µερών από οποιονδήποτε αντιπρόσωπό τους, υπαλλή-

λους ή συµβούλους (ιδιωτικούς ή άλλους). Σε περίπτωση που ένα από τα µέρη επιθυ-µεί να χρησιµοποιήσει τις διαβαθµισµένες πληροφορίες εκτός της επικράτειάς του, προβλέπεται όπως τέτοια διαβίβαση και χρή-ση θα υπόκειται σε προηγούµενο συντονισµό µε το αποστέλλον µέρος. Τρίτο, πώληση ή και ανταλλαγή εξοπλισµού και τεχνογνωσία αναφορικά µε την άµυνα ή σε στρατιωτικά θέµατα.

Εκ του µηδενός θα εξεταστούν όλα τα προγράµµατα αντισταθµιστικών ωφεληµά-των τα οποία δεν έχουν προχωρήσει για διάφορους λόγους, ενώ επίσης θα ζητηθεί και λεπτοµερής ανάλυση των αντισταθµιστι-κών προγραµµάτων που έχουν υπογραφεί από τη ΓΔΑΕΕ τα τελευταία 2 χρόνια.

Ακόµη στο µικροσκόπιο της πολιτικής ηγεσίας µπαίνουν όλα τα προγράµµατα που για κάποιο λόγο έχουν βαλτώσει ενώ πληρωθεί τεράστια ποσά όπως πχ. Το πρόγραµµα αυτοπροστασίας των F-16 ASPIS II, φυσικά το πρόγραµµα των υποβρυχίων

Α.Ω.: Σε επανεξέταση όλα τα προγράµµατα που δεν έχουν υλοποιηθεί µέχρι σήµερα

Type 214, τόσο σε ό,τι αφορά τη σύµβαση «Αρχιµήδης» όσο και αυτή της “Neptune II”.

Αυτό αποφασίστηκε στη σύσκεψη της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΘΑ στις 28 Ιου-νίου στην οποία συµµετείχαν ο υπουργός Εθνικής Άµυνας Πάνος Παναγιωτόπουλος και οι υφυπουργοί Παναγιώτης Καράµπελας και Δηµήτριος Ελευσινιώτης.

Στόχος της απόφασης αυτής είναι να διακριβωθεί αν και εφόσον τα αντισταθµι-στικά που έχουν υπογραφεί συνάδουν µε τις πραγµατικές ανάγκες των ΕΔ και σε ό,τι αφορά αυτά που δεν έχουν υπογραφεί να

γίνει µια ιεράρχηση των προτεραιοτήτων και των αναγκών των ΕΔ οι οποίες µπορούν να καλυφθούν από αυτά.

Σε ό,τι αφορά τις ανεκτέλεστες συµβά-σεις όπως είναι τα υποβρύχια κυριολεκτικά θα ξεσκονιστούν και θα υπάρξουν φάκελοι που θα οδεύσουν προς τον Εισαγγελέα.

Ειδικά για το θέµα των υποβρυχίων υπήρχε έτοιµο νοµοσχέδιο από τους υπουργούς Δ. Αβραµόπουλο και Φ. Φράγκο µε το οποίο καταργείτο ο νόµος Βενιζέλου και οι, σε βάρος του δηµοσίου και του ΠΝ, προβλέψεις του.


Αρχίζει και ωριµάζει στο εσωτερικό της ΠΑ η ιδέα αναβάθµισης του στόλου των µαχητι-κών F-16 που διαθέτει, µε ένα πρόγραµµα όµως πέρα από το αρχικά προτεινόµενο CCIP από την κατασκευάστρια εταιρεία Lockheed Martin.

Ένα πρόγραµµα εκσυγχρονισµού το οποίο θα δώσει στο αεροσκάφος δυνατότητες να σταθεί σε ό,τι αφορά τις επιχειρησιακές ανάγκες κατά την κρίσιµη 15ετία 2015-2030 όταν η δυναµική των εξοπλιστικών προγραµ-µάτων Ελλάδας και Τουρκίας θα έχει, πιθα-νότατα, ανατρέψει σε συγκλονιστικό βαθµό υπέρ της δεύτερης τον συσχετισµό δυνάµεων στην περιοχή.

Η σαφής οικονοµική αδυναµία της χώρας να προµηθευτεί έναν αριθµό τουλάχιστον 100 Νέων Μαχητικών Αεροσκαφών µέχρι το 2020 (να είναι πλήρως επιχειρησιακά µέχρι το 2020 που σηµαίνει να παραγγελθούν το αργότερο µέχρι το 2015) κάνει την λύση αναβάθµισης των F-16 του πολυπληθέστερου τύπου της ΠΑ, µονόδροµο.

Ακόµα και στην περίπτωση που υπάρξει εισαγωγή νέου τύπου, καινούριου ή µετα-χειρισµένου τύπου, είναι αυτονόητο ότι τα περί τα 125 εναποµείναντα F-16 των Blocks 50/52+/52+Adv. (140 µονάδες η αρχική παραγγελία των συγκεκριµένων Block) θα πρέπει να µείνουν σε υπηρεσία µέχρι το 2030. Και για να συµβεί αυτό, πρέπει να µπορούν να σταθούν στον αέρα απέναντι στο AESA ραντάρ APG-80 του F-35. Άρα η εγκα-τάσταση AESA είναι πλέον εκ των ουκ άνευ.

Στην ΠΑ θεωρούν ότι στο σύγχρονο πεδίο εναέριας µάχης, ειδικά απέναντι σε µαχητικά

Πρόγραµµα AESA για τα F-16 της ΠΑ: Η µόνη εφικτή λύση

stealth, όπως είναι το νέο τουρκικό µαχητικό F-35 που από το 2015 θα κάνει την εµφάνισή του στον ουρανό του Αιγαίου µε τις πρώτες πολεµικές Μοίρες της ΤΗΚ να σχηµατίζονται 24 µήνες αργότερα µόνο ραντάρ AESA έχουν πιθανότητες επιτυχίας. Και το πρόγραµµα που µόλις ξεκίνησαν USAF και οι Αεροπορί-ες Ν. Κορέας και Ταϊβάν έχουν µειώσει το κόστους του όλου προγράµµατος σχεδόν σε επίπεδα CCIP! Συγκεκριµένα, για το κάθε αε-ροσκάφος υπολογίζεται ένα κόστους περί τα 6,5 εκατ. δολάρια ανά µονάδα. Το πακέτο λέ-γεται CAPES (Combat Avionics Programmed Extension Suite) και περιλαµβάνει ραντάρ AESA, νέο σύστηµα αυτοπροστασίας κλπ!

Το αρχικό σχέδιο της Αεροπορίας των ΗΠΑ περιελάµβανε την προµήθεια ενός νέου ραντάρ AESA µε στόχο την τοποθέτησή του στα F-16 από το 2017 και µετά.

Η εκδήλωση του ενδιαφέροντος ήρθε στη µορφή RFI από το κέντρο δοκιµής αερο-πορικών συστηµάτων ASC (Aeronautical Systems Center) και αφορούσε την ανα-βάθµιση µε προσθήκη νέου ραντάρ AESA µεταξύ 300 και 600 αεροσκαφών. Στο RFI και για λόγους που είχαν να κάνουν µε την εθνική ασφάλεια, αποκλείστηκαν εταιρείες εξωτερικού, κάτι που περιόρισε τους υποψή-φιους προµηθευτές σε δύο: Στην Northrop Grumman µε το ραντάρ SABR το οποίο βασίζεται στο APG-80 και την Raytheon µε το ραντάρ RACR το οποίο στηρίζεται στο APG-79 AESA.

Το αµερικανικό πρόγραµµα αποκτά ιδιαίτερη σηµασία για την Ελλάδα και για την οµογενοποίηση του ελληνικού στόλου των

125 F-16 (39 F-16 C/D Block 50, 56 F-16C/D Block 52 plus, 30 F-16C/D Adv.) αφού µετά την εφαρµογή του προγράµµατος από την Αεροπορία των ΗΠΑ (350 µονάδες F-16 Block 50/40), της Ταϊβάν (145 µονάδες F-16A/B Block 20) και της Ν. Κορέας (135 µονάδες KF-16C Βlock 52)

Ακολούθησε µετά από µερικούς µήνες και πιο συγκεκριµένα τον Φεβρουάριο του 2012 δηµοσίευµα του πρακτορείου Reuters, που επικαλέστηκε πηγές της Αµερικανι-κής Αεροπορίας, σύµφωνα µε το οποίο η τελευταία βρίσκεται προ της απόφασης για άµεση υλοποίηση προγράµµατος εκσυγ-χρονισµού σε 350 µαχητικά του στόλου των F-16 συνολικού εκτιµώµενου ύψους 2,13 δισ. δολαρίων.

Ο εκσυγχρονισµός των αµερικανικών F-16 θα συµπεριλαµβάνει την τοποθέτηση ραντάρ AESA και θα αφορά τα µαχητικά F-16C/D Block 40 και Block 50, τα οποία βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση. Συνολι-κά 640 µαχητικά βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση, από τα 1.000 F-16 που παραµέ-νουν σε υπηρεσία στην Αεροπορία των ΗΠΑ.

Η επιλογή θα ξεκινήσει από τα νεότερα Block 50 και θα επεκταθεί και σε ορισµένα Block 40, ενώ το πρόγραµµα θα είναι κλι-µακούµενο και θα υλοποιείται ανάλογα µε την κατάσταση και το πρότυπο του κάθε αε-ροσκάφους. Το πρόγραµµα θα εφαρµοστεί επίσης σταδιακά και θα διαρκέσει σίγουρα µέχρι τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 2020.

Σε πρώτη φάση θα πραγµατοποιηθούν εργασίες από την ώστε να επεκταθεί η «δοµική ζωή» των µαχητικών από τις 8.000 ώρες που είναι σήµερα, σε 12.000 ώρες, µε κόστος περίπου 1 εκατοµµύριο δολάρια ανά αεροσκάφος. Το υπόλοιπο «πακέτου», θα περιλαµβάνει βασικά την εγκατάσταση ραντάρ AESA, όπου αναµένεται να γίνει επιλογή ανάµεσα στις δυο υφιστάµενες προτάσεις, της Northrop Grumman και Raytheon.

Επίσης θα προστεθεί νέο σύστηµα ηλε-κτρονικού πολέµου και νέα κεντρική οθόνη απεικόνισης. Το κόστος της ανάπτυξης του πακέτου CAPES θα ανέλθει στα 261 εκατοµ-µύρια ευρώ και το κόστος προµήθειάς του τα 1,3 δισ. ευρώ για τα πρώτα 200 µαχητικά της USAF.

Πραγµατικά, άλλος τρόπος εισαγωγής ραντάρ AESA στην ΠΑ δεν φαίνεται να υπάρχει...


Οι προτεραιότητες της νέας πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εθνικής Άµυνας, σε ότι αφορά τις αµυντικές επενδύσεις όπως αυτές περιγράφηκαν στις προγραµµατικές δηλώσεις της κυβέρνησης, αλλά και βάσει των πληροφοριών που συγκέντρωσε το defencenet.gr είναι οι εξής:

-Προγράµµατα των πυροµαχικών των LEOHEL/2A4 τα οποία ακόµα και µε το σύνολο των παραλαβών βληµάτων των 120 χλστ από Γερµανία, ΗΠΑ. Ισραήλ, Ολλανδία. Τα νυν προγράµµατα φυσικά, ίσα-ίσα επαρ-κούν για να καλύψουν ένα πλήρες φορτίο πυροµαχικών για κάθε άρµα και σίγουρα θα χρειαστούν νέα.

-Καύσιµα. Χρειάζεται αύξηση στην παροχή καυσίµων και στους τρεις Κλάδους.

-Βολή επιχειρησιακής αποδοχής στους S-300PMU1 η οποία καθυστερείται για άλλη µια φορά από τα γνωστά γρανάζια ΓΕΕΘΑ και ΓΕΑ, αλλά και στην Διεύθυνση Διεθνών Σχέσεων του ΥΠΕΘΑ, που σκέ-φτονται περισσότερο ΝΑΤΟϊκά και λιγότερο ελληνικά.

-Εκκρεµεί επίσης η σύµβαση υποστήριξης

Οι προτεραιότητες της νέας ηγεσίας του υπουργείου Εθνικής Άµυνας

των ZUBR, αλλά και σειράς άλλων συστηµά-των και στους τρεις Κλάδους.

-Πρόγραµµα ανταλλακτικών των F-16,- Πρόγραµµα αναβάθµισης των F-16-Πρόγραµµα των ΑΦΝΣ. -Πρόγραµµα υποβρυχίων Type 214.

Ήδη παρήλθε η ηµεροµηνία παράδοσης του δεύτερου Type 214 και πλέον πρέπει να ληφθούν οριστικές αποφάσεις και να σταµατήσουµε να παίζουµε το κρυφτούλι µε την ιδιοκτησία των ΕΝΑΕ

-Σύµβαση των συλλογών SPICE 1000 και 2000 (έχουν ακουστεί γκρίνιες για περιορι-σµένη ελληνική βιοµηχανική συµµετοχή και για χαµηλές τιµές που δίνουν στις ελληνικές βιοµηχανίες οι Ισραηλινοί),

-Παραλαβή των 400 Μ1Α1Abrams και του λοιπού πακέτου µεταχειρισµένων ΤΟΜΠ και λοιπών Τ/Θ.

-Έναρξη συµβασιοποίησης προγράµµατος φρεγατών FREMM

-Πρόγραµµα SHORADS-Πρόγραµµα ΤΟΜΑ-Ολοκλήρωση προγράµµατος ΤΠΚ Super

Vita

Αιφνιδιαστική άσκηση της Ελληνικής Αεράµυνας

Τρία εικοσιτετράωρα µετά την κατάρριψη του τουρκικού µαχητικού/αναγνωριστικού RF-4E από την συριακή αεράµυνα και πιο συγκεκριµένα στις 25 Ιουνίου από το ΓΕΕ-ΘΑ δόθηκε αιφνιδιαστική εντολή ενεργοποί-ησης του συνόλου της επίγειας ελληνικής αεράµυνας, προκειµένου να «βελτιωθούν περαιτέρω οι χρόνοι αντίδρασης του συστή-µατος αεράµυνας της χώρας».

Η εντολή δόθηκε στις 09:30 και Στρατός, Ναυτικό και Αεροπορία επάν-δρωσαν το σύνολο των αντιαεροπορι-κών θέσεων, αφού προηγουµένως όλα τέθηκαν σε λειτουργία. Στην άσκηση συµµετέχουν το σύνολο των σταθµών ελέγχου (ΣΑΕ), κέντρων επιχειρήσε-ων, Α/Α συστηµάτων και όπλων των 3 Κλάδων των ΕΔ της χώρας.

Ολοκλήρωση της ΤΑΜΣ «∆ήµητρα» από την Εθνική ΦρουράΤο υπουργείο Άµυνας της Κυπριακής Δηµοκρατίας ανακοίνωσε στις 26 Ιουνίου την επιτυχή ολοκλήρωση της ετήσιας Τακτικής Άσκησης Μετά Στρατευµάτων (ΤΑΜΣ), µε την επωνυµία «ΔΗΜΗΤΡΑ-2012», η οποία διεξή-χθη µεταξύ 21-24 Ιουνίου σε ολόκληρη την ελεύθερη Κύπρο µε τη συµµετοχή όλων των Σχηµατισµών της Εθνικής Φρουράς. O συντο-νισµός της άσκησης έγινε υπό τη διεύθυνση του ΓΕΕΦ και αφορούσε διάφορα σενάρια µε βάση τον σχεδιασµό.

Κατά την άσκηση υπήρξε αθρόα προσέ-λευση των εφέδρων και εθνοφυλάκων στις Μονάδες τους καθώς και η εύρυθµη και µε πλήρη τάξη λειτουργία του συστήµατος επιστράτευσης της Εθνικής Φρουράς, ενώ πραγµατοποιήθηκε επιτυχώς η απρόσκοπτη επίταξη µεγάλου αριθµού οχηµάτων. Κατά την άσκηση επιβεβαιώθηκε η ετοιµότητα των έφεδρων και των εθνοφυλάκων για άµεση κινητοποίηση και επάνδρωση των Μονά-δων τους καθώς και η άριστη εκτέλεση των καθηκόντων που τους ανατέθηκαν στη βάση της σχεδίασης.

Ο υπουργός Άµυνας Δηµήτρης Ηλιάδης, συνοδευόµενος από τον Αρχηγό της Εθνικής Φρουράς Αντιστράτηγο Στυλιανό Νάση, πραγ-µατοποίησε καθ’ όλη τη διάρκεια της άσκη-σης επισκέψεις σε Μονάδες της Εθνικής Φρουράς και παρακολούθησε την κατάταξη των εφέδρων, επεισόδια της άσκησης και ενηµερώθηκε για όλες τις πτυχές και φάσεις της διεξαγωγής της.


Ο νέος υπουργός Εθνικής Άµυνας είναι δηµοσιογράφος και δικηγόρος.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1957 από γονείς προερχόµενους από δύο ορεινές περιοχές της Ελλάδος, την Αρκαδία και την Ευρυτανία. Ο πατέρας του ήταν δικηγόρος Αθηνών και η µητέρα του καθηγήτρια της Γαλλικής γλώσ-σας. Σπούδασε σε Δηµόσια Σχολεία σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθµίδες: 21ο Δηµοτικό Σχολείο, Βαρβάκειος Πρότυπος Δηµόσια Σχο-λή. Έκανε σπουδές στο Πολυτεχνείο (πολιτι-κός µηχανικός), στην Νοµική Σχολή Αθηνών και στο Πανεπιστήµιο Vincennes (στο Παρίσι), εργαζόµενος στο µεγαλύτερο διάστηµα των σπουδών του. Μιλάει αγγλικά και γαλλικά (είναι απόφοιτος του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών). Υπηρέτησε την στρατιωτική του θη-τεία στην Πολεµική Αεροπορία. Δραστηριοποι-ήθηκε από τα νεανικά του χρόνια στην ΟΝΝΕΔ και στη ΔΑΠ-ΝΔΦΚ (φοιτητική οργάνωση της ΝΔ), υπήρξε µέλος της ηγεσίας της ΟΝΝΕΔ και Αρχισυντάκτης της εφηµερίδας «Δηµο-κρατική Πρωτοπορία». Υπήρξε µέλος της Διοικούσας Επιτροπής (Τµήµα Νεότητας) της Ν.Δ., συµµετείχε στην Επιτροπή Κυβερνητικού προγράµµατος (1984-85) αρµόδιος για τα θέµατα της Νέας Γενιάς και της καταπολέµη-σης των ναρκωτικών.

Εκλέγεται συνεχώς, από τον Απρίλιο του 2000 έως σήµερα, βουλευτής της ΝΔ στη Β’ Αθηνών. Διετέλεσε υπουργός Απασχόλη-σης και Κοινωνικής Προστασίας στη πρώτη κυβέρνηση του Κ.Καραµανλή (Μάρτιος 2004 – Φεβρουάριος 2006). Με απόφαση του τότε πρωθυπουργού τοποθετήθηκε στη συνέχεια Γενικός Εισηγητής της Κυβέρνησης για την Αναθεώρηση του Συντάγµατος.Ο νέος υπουρ-γός υπήρξε Κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Ν.Δ. (Σεπτέµβριος 2007 – Οκτώβριος

Η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άµυνας Υπουργός Πάνος Παναγιωτόπουλος

2009). Ήταν από τους πρώτους που στήρι-ξαν τον Αντώνη Σαµαρά στην εσωκοµµατική διαδικασία για την εκλογή νέου αρχηγού (Φθινόπωρο 2009). Διετέλεσε εκπρόσωπος της Ν.Δ. (Νοέµβριος 2009 – Ιανουάριος 2011), τοµεάρχης Εξωτερικής Πολιτικής της Ν.Δ. (Ιανουάριος 2011 – Ιούνιος 2012) όπως και Πρόεδρος της Ειδικής Επιτροπής της Βουλής για την κύρωση της Συνθήκης της Λισσαβώνας.

Ασχολήθηκε από τα φοιτητικά του χρόνια µε τα Εθνικά Θέµατα και τα Θέµατα Εξωτερικής και Αµυντικής Πολιτικής, έχοντας δηµοσιεύσει και σειρά άρθρων στον Ελληνικό Τύπο. Είναι από τους βα-σικούς εκφραστές των πολιτικών θέσεων και επιχειρηµάτων της ΝΔ στα ΜΜΕ, όπου διακρίνεται πάντοτε για την συστηµατική προσέγγιση του θέµατος, την ορθή εκφορά του λόγου του και την άρτια γνώση της πολιτικής επικοινωνίας.

Τέλος έχει τιµηθεί µε πολλά βραβεία και τιµητικές διακρίσεις. Μεταξύ αυτών το Βραβείο Ελληνικής Τηλεόρασης (1992), το βραβείο του Ιδρύµατος Μπότση, το βρα-βείο της Ελληνικής Εταιρείας Χριστιανικών Γραµµάτων και η τιµητική διάκριση του Πανελληνίου Συνδέσµου Εφέδρων Ενόπλων Δυνάµεων.

Υφυπουργός Εθνικής Άµυνας Παναγιώτης Καράµπελας Ο νέος υφυπουργός γεννήθηκε το 1948

µε καταγωγή από τη Μάνη. Αποφοίτησε από τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων το 1971 και ονοµάστηκε Ανθυπολοχαγός Πυροβολικού. Το 2033 προήχθη σε Αντιστράτηγο.

Έχει αποφοιτήσει από όλα τα σχολεία του Όπλου του, καθώς και από τη Σχολή Πυρο-

βολικού των Η.Π.Α. και τη Σχολή Ψυχολογικών Επιχειρήσεων. Είναι απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Πολέµου και της Σχολής Εθνικής Άµυνας.

Υπηρέτησε:Σε πολλές Μονάδες του Πυροβολικού

(Μακεδονία, Έβρος, Νήσοι Αιγαίου), ασκώντας τη διοίκηση όλων των κλιµακίων του Όπλου του. Στη νήσο Κύπρο υπηρέτησε τα έτη 1975-1977. Σε σηµαντικές επιτελικές θέσεις Σχηµατισµών και ΓΕΣ, ενώ Διετέλεσε Διευθυντής 4ου ΕΓ/ΓΕΣ και Κλαδάρχης στο ΓΕΣ επί της Εκπαιδεύσεως, Δόγ-µατος, Αµυντικής Σχεδίασης και Οργανώσεως. Ως Ανώτατος Αξιωµατικός διοίκησε την 98 ΑΔΤΕ (Μυτιλήνη), τη Στρατιωτική Διοίκηση Αθηνών και την ΑΣΔΕΝ. Το 2005 του ανατέθηκαν τα καθήκοντα του Γενικού Επιθεωρητή Στρατού, ενώ από την 02 Δεκ 2005 ασκούσε παράλληλα και τα καθήκοντα του Δκτή της 1ης Στρατιάς.

Στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ διετέλεσε Επιτελής Εξοπλισµών- Δόγµατος στο Στρατηγείο του ΝΑΤΟ (SHAPE), καθώς και Πρόεδρος Επιτρο-πής Μακρόχρονου Σχεδιασµού για τις Χερσαί-ες Δυνάµεις της Δυτικοευρωπαϊκής Ένωσης. Από τον Ιούλιο 2006 έως το Σεπτέµβριο 2008 διετέλεσε Υποδιοικητής του Χερσαίου Στρατη-γείου του ΝΑΤΟ (C.C. LAND) στη Μαδρίτη Ισπα-νίας, απ’ όπου και απεστρατεύθη ως επίτιµος Διοικητής 1ης Στρατιάς.

Ο Π. Καράµπελας έχει τιµηθεί µε:Το Χρυσό Σταυρό του Φοίνικα, το Χρυσό

Σταυρό του Τάγµατος της Τιµής, το Σταυρό Ταξιάρχου Φοίνικα και το Σταυρό Ταξιάρχου Τάγµατος Τιµής.

Το Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Α’ Τάξεως.Τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Τάγµατος της

Τιµής.Τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Τάγµατος του

Φοίνικα.Διαµνηµονεύσεις Ευδοκίµου Διοικήσεως Α’

¼Τάξεως, Υπηρεσιών Αξιωµατικού Επιτελούς Α’ Τάξεως, Ηγεσίας Σχηµατισµού.

Τον Gran Gruz Blanco del merito militar του Βασιλείου της Ισπανίας. Οµιλεί την Αγγλική, ενώ τέλος υπήρξε αναπληρωτής τοµεάρχης του τοµέως πολιτικής ευθύνης Εθνικής Άµυνας της Νέας Δηµοκρατίας

Υφυπουργός Δηµήτριος Ελευσινιώτης Γεννηµένος το 1955 στη Σαλαµίνα, ο νέος

υφυπουργός Εθνικής Άµυνας εισήχθη στη Σχο-λή Ναυτικών Δοκίµων το 1973 και αποφοίτησε το 1977 µε το βαθµό του Σηµαιοφόρου.

Έχει φοιτήσει σε όλα τα προβλεπόµενα σχολεία του Πολεµικού Ναυτικού και είναι απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Πολέµου. Με-τεκπαιδεύθηκε στο Naval Postgraduate School του Monterey των ΗΠΑ λαµβάνοντας µεταπτυ-


Ο Olivier Michalon, διευθυντής πωλήσεων της Eurocopter και υπεύθυνος για τις σχέσεις µε τους πελάτες αποκάλυψε ότι η εταιρία, σε συνεννόηση µε τους άλλους εταίρους στην κοινοπραξία NH Industries AgustaWestland and Fokker, βρίσκεται σε διαπραγµατεύσεις µε χώρες που έχουν παραγγείλει το ελικόπτε-ρο στην Ευρώπη και τώρα πλήττονται από την οικονοµική κρίση στην γηραιά ήπειρο.

Μάλιστα το στέλεχος της Eurocopter κατο-νόµασε και τις χώρες αυτές µιλώντας για την Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ισπανία που έχουν σε παραγγελία περίπου 75 ελικόπτε-ρα, αναφέροντας ότι «διεξάγονται συνοµιλί-ες σχετικά µε την αποσαφήνιση αµφιβολιών σχετικά µε τις παραγγελίες τους».

Απαράδεκτες µεθοδεύσεις της NH Industries για τα ΝΗ90 του ΕΣ

Μιλώντας για την Ελλάδα, ο Michalon ση-µείωσε ότι είναι και η µόνη από τις τρεις χώρες που έχει αρχίσει να παραλαµβάνει ελικόπτερα, (σηµ. ίσως θα έπρεπε να ζητήσουµε συγνώµη που αρχίσαµε να τα παραλαµβάνουµε) ότι έχει ήδη 4 στην κατοχή της σε διαµόρφωση αρχικής επιχειρησιακής διαθεσιµότητας, ενώ ένα ακόµη, σε διαµόρφωση πλήρους επιχειρησιακής διαθεσιµότητας βρίσκεται στο Marignane και πρόκειται να παραδοθεί σύντοµα, ενώ πρόσθεσε «οι παραδόσεις και οι πληρωµές είναι διασπαρµένες σε διάστηµα πολλών ετών... αλλά η οικονοµική κατάσταση της Ελλάδας δεν είναι και η καλύτερη»!

Ο εν λόγω αξιωµατούχος της Eurocopter συνέκρινε µάλιστα την Ελλάδα µε την

«Φρένο» στην αποκρατικοποίηση των ΕΑΣ βάζει η κυβέρνηση

«Φρένο», προσωρινά τουλάχιστον, στην αποκρατικοποίηση των Ελληνικών Αµυντικών Συστηµάτων βάζει η κυβέρ-νηση καθώς, όπως αναφέρουν απόλυτα ασφαλείς πηγές των υπουργείων Εθνικής Άµυνας και Ανάπτυξης στη «ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ» «Η διαδικασία για τα ΕΑΣ θα πρέπει να επανεξεταστεί. Σίγουρα δεν µπορούµε να προχωρήσουµε όπως είναι σήµερα µε τα υπάρχοντα ελλείµµατα της εταιρείας, αλλά δεν πρόκειται και να προχωρήσουµε σε ολοκληρωτική αποκρατικοποίηση µε πώληση πλειοψηφικού ποσοστού. Πολλά θα εξαρτηθούν από την φερεγγυότητα των ενδιαφεροµένων και από τα project plan που θα κατατεθούν».

Το µεγάλο ερώτηµα για τα ΕΑΣ είναι το αν θα πουληθεί και η ακίνητη περιουσία µαζί µε την εταιρεία ή θα πάει σε ξεχωρι-στό πακέτο. Αν έχουµε split, τα ΕΑΣ πολύ δύσκολα θα βρουν αγοραστή. Οι εγκατα-στάσεις είναι παλιές, οι πελάτες λίγοι και το εξειδικευµένο προσωπικό έχει αποχω-ρήσει. Ορθώς, κατά την εκτίµησή µας, η κυβέρνηση «παγώνει» των απορκατικοποίη-ση των ΕΑΣ, αφού πρέπει να ξεκαθαριστούν πολλά πράγµατα πριν προχωρήσει σε µία τόσο σηµαντικό απόφαση.

χιακό τίτλο σπουδών Master of Science in Computer Systems. Έχει εκπαιδευθεί σε ει-δικά συστήµατα ηλεκτρονικών επικοινωνιών υψηλής τεχνολογίας στην Ολλανδία και ήταν επικεφαλής στα προγράµµατα του Πολεµικού Ναυτικού για την ανάπτυξη αλλά και βελτίω-ση ηλεκτρονικών συστηµάτων των Φρεγατών ΜΕΚΟ, στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ.

Ο Δηµήτριος Ελευσινιώτης υπηρέτησε σε Αντιτορπιλικά και Φρεγάτες του Πολεµικού Ναυτικού, ως επιτελής στο Κέντρο Αυτοµατοποι-ηµένων Συστηµάτων Μάχης Ναυτικού (ΚΑΣΜΝ) καθώς και σε επιτελικές θέσεις στο Αρχηγείο Στόλου και στο Γενικό Επιτελείο Ναυτικού.

Διετέλεσε Κυβερνήτης στην ΤΠΚ ΚΟΝΙΔΗΣ (από το 1990 έως το 1991) και επί τρία έτη (από το 1997 έως το 2000) στη Φ/Γ ΚΟΥ-ΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ, της οποίας ήταν ο Κυβερνήτης παραλαβής από την Ολλανδία.

Έχει διατελέσει Διοικητής της 2ης Μοίρας Πυραυλακάτων (ΔΜΤΠΚ/2) και της 2ης Μοίρας Φρεγατών (ΔΜΦΓ/2).

Το 2000 τοποθετήθηκε ως πρώτος Έλληνας Ακόλουθος Άµυνας στη Χάγη της Ολλανδία και το 2004 κατά τη διάρκεια των Ολυµπιακών Αγώνων της Αθήνας, τοποθετή-θηκε ως Διευθυντής Κλάδου Επιχειρήσεων και Ασφάλειας – Αµυντικής Σχεδίασης και Στρατηγικής του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού.

Από το Μάιο του 2006 που προήχθη σε Υποναύαρχο ανέλαβε καθήκοντα Διοικητού της Σχολής Ναυτικών Δοκίµων και ακολού-θως Διευθυντού του κλάδου Επικοινωνιών – Τεχνολογίας στο ΓΕΕΘΑ.

Ως Αντιναύαρχος, από το 2008, διετέλεσε επί δύο έτη Α Υπαρχηγός Στρατηγείου στο ΓΕΕΘΑ.

Την 17 Φεβρουαρίου του 2010 µε σχετική απόφαση ΚΥΣΕΑ ανέλαβε τα καθήκοντα του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού.

Έχει τιµηθεί µε όλα τα παράσηµα, µετάλ-λια και διαµνηµονεύσεις που προβλέπονται για Αξιωµατικούς του βαθµού και της θέσης του Αρχηγού ΓΕΝ.

Πορτογαλία –η οποία ακύρωσε το πρόγραµ-µα προµήθειας 10 ΝΗ90- και την Ισπανία λέγοντας ότι :

«Σε όλες αυτές τις χώρες προσπαθούµε να εξυπηρετήσουµε τα προβλήµατα και να προσφέρουµε λύση... αλλά στο κάτω κάτω ένα συµβόλαιο είναι ένα συµβόλαιο. Θέλουµε να συζητήσουµε εάν µια περαιτέρω καθυστέρηση µπορεί να βοηθήσει προς την κατεύθυνση εξυπηρέτησης των συµβατικών τους υποχρεώσεων».

Να υπενθυµίσουµε µόνο στον απίθανό αυτό τύπο ότι η Ελλάδα έχει εξοφλήσει τουλάχιστον στο µισό του ποσού του συ-νολικού συµβολαίου των ΝΗ90 που ήταν 657.523.069 € και έχει να λαµβάνειν 111,69 εκατ. € µετά την υπογραφή της τρίτης τρο-ποποίησης της σύµβασης στις 5 Αυγούστου του 2010 εξαιτίας τεχνικών προβληµάτων µε αποκλειστική ευθύνη της NH Industries φέρνοντας το τελικό κόστος στα 546 εκατ. €.

∆ηµήτριος Ελευσινιώτης Παναγιώτης Καράµπελας


ΟΠΛΑτου Πάνου Σπαγόπουλου

Τα όπλα της «Φιλοκτήτης 1/12»

Η πρόσφατη άσκηση της ΠΑ «Φιλοκτήτης 1/12» στο πεδίο βολής Ζακύνθου και Ψαθούρας ήταν µια από τις σπάνιες φορές όπου φορτίο βληµάτων AIM-9L και Magic 2 δοκιµάστηκαν σε πραγµατικές συνθή-κες. Το παραπάνω σηµαίνει ότι οι βολές έγινες µε πραγµατικά πυρά, δηλαδή οι κεφαλές των πυραύλων ήταν οπλισµένες και ενεργές. Τα βλήµατα που χρησιµοποιήθηκαν ανήκουν στην κατηγορία µικρής ακτίνας δράσης και εντός οπτικής ακτίνας.

Συνολικά, η ΠΑ διαθέτει περί τα 1000 βλήµατα ΑΙΜ-9 των εκ-δόσεων L/Ι-1 και Juli και 300 βλήµατα Magic 2. Το βλήµα AIM-9L (Lima) ήταν η πρώτη έκδοση του sidewinder µε δυνατότητα ολικής θέας, κάτι που σηµαίνει πως το βλήµα µπορούσε να εκτοξευθεί ακόµη και εναντίον επερχόµενου αεροσκάφους, κάτι που δεν ήταν δυνατό µε τις προηγούµενες εκδόσεις του βλήµατος (από τη –Β έως και την –P». Ο ΑΙΜ-9L είναι ουσιαστικά ένας AIM-9H (έκδοση που παρήχθη για το αµερικανικό Ναυτικό) µε µια νέα µονάδα ανίχνευ-σης Ινδίου/Αµντιµονίου (InSb), σύστηµα ψύξης από Αργό νέα σκοπευτική διάταξη και πυροσωλήνα προσέγγισης. Άλλες αλλαγές σε σχέση µε τον AIM-9H αφορούσαν το σύστηµα καθοδήγησης και ελέγχου, ενώ το νέο σύστηµα οπτικών επέτρεπε τον εγκλωβισµό στόχων από όλες τις γωνίες καθώς ήταν προγραµµατισµένο να έχει ευαισθησία σε µεγαλύτερα µήκη κύµατος απορρίπτοντας τα µικρότερα. Το σύστηµα ψύξης της κεφαλής αναζήτησης από Αργό το οποίο περιέχετο σε δεξαµενή η οποία βρισκόταν στην κεφαλή ανα-

ζήτησης. Η πρώτη βελτιωµένη έκδοση του «-L» ήταν η L(I) η οποία σε σχέση µε την προηγούµενη διέθετε αυξηµένη αντοχή στα αντίµετρα υπερύθρων IRCCM, µε την ενσωµάτωση δυνατότητας απόρριψης ειδώλου θερµοβολίδας. Η αµέσως επόµενη βελτιωµένη έκδοση του sidewinder ήταν η AIM-9L(I)-1 την οποία ανέπτυξε η γερµανική εται-ρεία Dielhi BGT. Το βλήµα θεωρήθηκε ισάξιο στις επιδόσεις του AIM-9M το οποίο την εποχή εκείνη εξόπλιζε αεροσκάφη της αµερικανικής Αεροπορίας µόνο.

Το βλήµα είχε ακόµη καλύτερη διάκριση απέναντι σε πραγµατι-κούς στόχους και θερµοβολίδες. Το βλήµα έχει βάρος 85,3 χλγρ. µήκος 3,02 µ. και η διάµετρός του φτάνει τα 127 χλστ. Η πολεµική κεφαλή του τύπου WDU-17/B εκρηκτική θραυσµατοπαγής έχει βάρος 9,4 χλγρ. και ο µηχανισµός πυροδότησής της είναι ενεργός υπέρυθρης λειτουργίας σε όλες τις εκδόσεις από την «-L» και µετά. Η εµβέλεια των βληµάτων εξαρτώµενου του ύψους και της ταχύτητας άφεσης και της κατεύθυνσης του βλήµατος –εάν αφορά στόχο σε µεγαλύτερο ή σε µικρότερο ύψος– κυµαίνεται από 1000 µέτρα η ελάχιστη έως και 25-28 χλµ. το µέγιστο (αν και η τιµή αυτή θεωρείται ιδιαίτερα αισιόδοξη) ενώ η µέγιστη ταχύτητα του βλήµατος φτάνει τα 2.5 mach. Στην άσκηση τα 10 συνολικά βλήµατα Sidewinder εκτόξευσαν αεροσκάφη F-4E AUP της 339 Μοίρας, F-16 Block 30 της 330 Μοίρας, F-16 Block 50 της 341 Μοίρας και F-16 Block 52+ των 337 και 343 Μοιρών.

AIM-9L Sidewinder RAYTHEON

του Πάνου Σπαγόπουλου

ΟΠΛΑ

Ο Magic 2 ανήκει στην ίδια κατηγορία µε τον Sidewinder και συνιστά τη γαλλική απάντηση στα βλήµατα IR. Η ανάπτυξη του βλήµατος ξεκίνησε το 1968 από την τότε Matra. Η πρώτη δοκιµή του βλήµατος έγινε στις 11 Ιανουαρίου του 1972 από ένα... Gloster Meteor το οποίο εκτόξευσε ένα βλήµα πετυχαίνοντας τον στόχο του, ένα τηλεκατευθυνόµενο στόχο Nord CT 20. Η µαζική παραγωγή του βλήµατος ξεκίνησε το 1976 για να ενταχθεί επιχειρησιακά στη γαλλι-κή Αεροπορία και το Ναυτικό ένα χρόνο αργότερα. Το βλήµα (Magic I πρώτης γενιάς) χρησιµοποιήθηκε χωρίς όµως ιδιαίτερη επιτυχία στον πόλεµο των Falklands από την Αεροπορία της Αργεντινής.

Ο Magic 2 ήταν η έκδοση που αντικατέστησε τον Magic I το 1986, για τον εξοπλισµό των Mirage 2000. Το βλήµα χρησιµοποιεί 8 στα-θερά πτερύγια και 4 κινούµενα για τον αεροδυναµικό του έλεγχο. Χρησιµοποιεί κινητήρα στερεού προωθητικού ο οποίος επιταχύνει το βλήµα στα 3 mach. Η κεφαλή αναζήτησης του Magic I AD3601 αντικαταστάθηκε στο Magic II από την AD3633 η παρέχει ικανότητα ολικής θέας εµπλοκής του πυραύλου, καθώς η πρώτη έκδοση είχε την ικανότητα προσβολής του στόχου µόνο από το οπίσθιο ηµισφαί-ριο. Άλλες αλλαγές σε σχέση µε τον Magic I αφορούν την βελτιωµέ-νη ικανότητα κατά υπέρυθρων αντιµέτρων, στην αντικατάσταση του πυροσωλήνα προσέγγισης µε νέο ενεργό λειτουργίας Doppler και στην αύξηση της ώσης του πυραυλοκινητήρα κατά 10% περίπου,

Η πολεµική κεφαλή του βλήµατος είναι εκρηκτική θραυσµατογε-

νής, έχει βάρος 13 χλγρ. και µέγιστη ακτίνα τρωτότητας του στόχου 5 µέτρων. Το βλήµα µπορεί να εγκλωβίσει στόχο είτε αυτόνοµα µέσω της δικής του κεφαλής αναζήτησης είτε µέσω του ραντάρ (διαδικασία slave) είτε µέσω του συστήµατος σκόπευσης επί κράνους Top Sight. Το βλήµα µπορεί να προετοιµαστεί για βολή µέσα σε λίγα δευτερόλεπτα και η κεφαλή του για τη ψύξη της; Χρησιµοποιεί αέριο άζωτο. Το βλήµα µπορεί να εκτοξευθεί σε ένα µεγάλο φάκελο εµπλοκής και το 1992 σε δοκιµή ένα Mirage 2000 εκτόξευσε ένα Magic 2 σε στροφή φόρτισης 9g, ικανότητα που ελάχιστα βλήµατα της κατηγορίας του διαθέτουν. Το βλήµα έχει µήκος 2,75 µέτρα, µέγιστη διάµετρο 157 χλστ. και βάρος 90 χλγρ. Η µέγιστη εµβέλεια του βλήµατος ανέρχεται στα 15 χλµ. από µεγάλο ύψος και 5 χλµ. σε µετωπικό στόχο. Να σηµειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της άσκησης εκτοξεύθηκαν 2 Magic II, ενώ οι βολές εκτε-λέσθηκαν εναντίον φωτιστικών βοµβών LUU-2C/B οι οποίες µετά την άφεσή τους πέφτουν µε αλ-εξίπτωτο. Η διαδικασία που εφαρµόσθηκε, προέβλεπε την πτήση ενός αεροσκάφους F-4E της 338 Μοίρας ή ενός A-7E της 336 Μοίρας, εφοδιασµένου µε φωτιστικές βόµβες LUU-2C/B. Πίσω από αυτό (in trail), σε εύλογη απόσταση, πετούσε το αεροσκάφος που επρόκειτο να εκτελέσει την βολή. Το αεροσκάφος που έφερε τις φωτιστικές βόµβες, αµέσως µετά την άφεση, εκτελούσε στροφή 180 µοιρών. Μόλις ερχόταν σε θέση ασφαλείας (abeam), δηλαδή παράλλη-λα µε το αεροσκάφος που έφερε το προς εκτόξευση βλήµα, ο χειριστής του τελευταίου εκτελούσε την βολή..


Τα όπλα της «Φιλοκτήτης 1/12»

R 550 Magic 2 MBDA

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ


του Γιάννη Πετρίδη

Η πρόσφατη κατάρριψη του τουρκικού φωτοαναγνωριστικού εντός του εναερίου χώρου της Συρίας και η εξέλιξη των πραγ-µάτων που ακολούθησε την ενέργεια αυτή της Συρίας αποτελεί το καλύτερο παρά-δειγµα εφαρµογής της περίφηµης ρήσης του Αµερικανού Στρατηγού και µετέπειτα προέδρου Dwight Eisenhower «Αυτό που µετρά δεν είναι το µέγεθος του σκύλου στην µάχη, αλλά το µέγεθος της µάχης µέσα στον σκύλο».

Μία χώρα διεθνώς αποµονωµένη που τυπικά εδώ και αρκετό χρονικό διάστηµα βρίσκεται σε κατάσταση εµφυλίου πολέ-µου µε την Τουρκία να βοηθά τους εξεγερ-µένους µε υλικό, υποδοµές και πολιτική και διπλωµατική υποστήριξη, κατάφερε να δείξει την αποφασιστικότητά της ότι ο εναέριος της χώρος και τα εδάφη της είναι ιερά και θα τα υπερασπίσει µε κάθε τρόπο.

Από την άλλη πλευρά, η νεο-οθωµανική Τουρκία προσπαθεί µε τη χρήση τρων µυστικών της υπηρεσιών οι οποίες στην κυριολεξία εξευτελίστηκαν στην Συρία µε την σύλληψη 49 πρακτόρων τους προ-σπαθεί µε την χρήση στρατιωτικών µέσων να εκβιάσει καταστάσεις και να πιέσει την συριακή κυβέρνηση να υποκύψει στις συνδυασµένες διεθνείς και εσωτερικές πιέσεις να εγκαταλείψει την εξουσία σε µία θεωρητικά φιλική προς την ∆ύση πολιτική ηγεσία κατά το παράδειγµα της Λιβύης.

Η τουρκική αποστολή της 22ας Ιουνίου θα γραφτεί στην ιστορία της τουρκικής Αεροπορίας ως η ηµέρα που η αλαζονεία µίας ανερχόµενης περιφερειακής δύναµης χτύπησε στον τοίχο της αποφασιστικότη-τας ενός έθνους που µπορεί να αµυνθεί ακόµα και όταν σπαράσσεται από ένα εµφύλιο.

Η ΚΑΤΑΡΡΙΨΗ Πόσο κοντά βρισκόµαστε σε πόλεµο στην Αν. Μεσόγειο;


Το χρονικό της τουρκοσυριακής κρίσης της 22ας Ιουνίου

Η τουρκοσυριακή κρίση της 22ας Ιου-νίου 2012 δεν ξεκίνησε εκείνο το πρωινό αλλά αρκετούς µήνες νωρίτερα, όταν η Τουρκία αποφάσισε να αλλάξει την στάση της αναφορικά µε την συριακή εξέγερ-ση. Σηµείο καµπής για την αλλαγή στην τουρκική στάση σύµφωνα µε τον υπουργό Εξωτερικών της χώρας ήταν οι θάνατοι Σύρων πολιτών από τα στρατεύµατα της Συρίας δηλώνοντας ότι η κυβέρνηση που δολοφονεί τους πολίτες της δεν µπορεί να παραµείνει στην εξουσία, ξεχνώντας φυσικά ο Τούρκος ΥΠΕΞ ότι οι τουρκικές κυβερνήσεις έχουν διαπράξει πάνω από 35.000 δολοφονίες στο τουρκικό Κουρδι-στάν τα τελευταία 28 χρόνια.

Έτσι η αποστολή του ζεύγους των τουρ-κικών φωτοαναγνωριστικών αεροσκαφών πλησίον των συριακών ακτών δεν αποτε-λούσε έκπληξη για τους Σύρους οι οποίοι όπως αποδείχτηκε τους ανέµεναν. Σε αυτό

το σηµείο θα πρέπει να σηµειωθεί ότι η συριακή αεράµυνα δεν έχει καµία σχέση µε το δίκτυο που υπήρχε κατά την περίοδο που η ισραηλινή επιχείρηση Orchand (6 Σεπτεµβρί-ου 2007) πραγµατοποιήθηκε. Υπενθυµίζεται ότι το βράδυ της 6ης Σεπτεµβρίου 2007 αεροσκάφη του Ισραήλ και πιο συγκεκριµέ-να 7 F-15I “Ra’am” του 69ου Σµήνους και αεροσκάφη F-16 I Sufa σε συνεργασία µε αεροσκάφη ELINT και την οµάδα ειδικών δυνάµεων της Αεροπορίας του Ισραήλ Shaldag η οποία νωρίτερα είχε εισχωρήσει στο εσωτερικό της Συρίας, κατέστρεψαν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του συγκροτήµατος Al Kibar µεταξύ των πόλεων Ar Raqqah και Deir el-Zor λίγα µόλις εκατοντάδες µέτρα από τις όχθες του Ευφράτη ποταµού στην κεντροανατολική Συρία.

Το βράδυ εκείνο 10 ισραηλινά αερο-σκάφη F-15I “Ra’am” αφού απογειώθη-καν από την βάση Ramat David κινήθη-καν δυτικά προς τη Μεσόγειο και µετά αφού τρία από αυτά επέστρεψαν πίσω τα υπόλοιπα 7 κινήθηκαν προς τα βορειο-ανατολικά, προς τον εναέριο χώρο της

Συρίας, κοντά στα σύνορα, σε χαµηλό ύψος. Τα ισραηλινά αεροσκάφη κατάφεραν να καταστρέψουν τις εγκαταστάσεις στο Al Kibar ακολουθώντας την διαδροµή των τουρκοσυριακών συνόρων αποφεύγοντας την συριακή αεράµυνα χωρίς να υποστούν απώλειες και να γυρίσουν στις βάσεις τους µε ασφάλεια. Μετά από αυτή την επώδυνη εµπειρία η αεράµυνα της Συρίας αναβαθµί-στηκε µε ρωσική βοήθεια, µε την απόκτηση 36 αντιαεροπορικών αυτοκινούµενων συστη-µάτων Pantsir–S1 (η παραλαβή ξεκίνησε το 2008), 18 συστηµάτων Buk M2E (η παρα-λαβή ξεκίνησε το 2011) και 6 συστηµάτων SA-19 Tunguska M1 (η παραλαβή ξεκίνησε το 2009).

Επιπρόσθετα λόγω του σύντοµου χρονι-κού διαστήµατος που τα συστήµατα ήταν στα χέρια των Σύρων θεωρείται βέβαιη η παρου-σία Ρώσων τεχνικών συµβούλων οι οποίοι σύµφωνα µε το ρωσικό υπουργείο Άµυνας παραµένουν ακόµη και σήµερα στην Συρία για την παραλαβή στρατιωτικού υλικού από την Ρωσία και την εκπαίδευση των στελεχών των συριακών Ενόπλων Δυνάµεων.

Ο χάρτης που δηµοσίευσαν οι Τούρκοι στον οποίο καταγράφεται η πορεία του τουρκικού RF-4E/TM από την θαλάσσια περιοχή µεταξύ της Κύπρου και της Τουρκίας προς την επαρχία Hattay και ακολούθως οι επικίνδυνες διαδροµές που εκτέλεσε το αεροσκάφος, παράλληλα µε τις συριακές ακτές, έως ότου καταρριφθεί από την συριακή αεράµυνα.

Το ιστορικό της κατάρριψηςΤο πρωινό της 22ας Ιουνίου τα δύο

τουρκικά RF-4E/TM της 171ης Filo (Safak) τα οποία είχαν εκσυγχρονιστεί πρόσφατα στο πλαίσιο του προγράµµατος Isik απογειώθη-καν στις 10.28 από την αεροπορική βάση Erhac (7nci AJU) πλησίον της πόλης Μαλά-τεια στην κεντροανατολική Τουρκία. Συνολικά 18 RF-4Ε της τουρκικής Αεροπορίας έχουν αναβαθµιστεί από το 2005 και κωδικοποιού-νται πιο ως RF-4E/TM. Τα αεροσκάφη αυτά έχουν αποκτήσει σύστηµα RWR, ολοκληρω-µένο µε Chaff/Flare Dispenser, σύστηµα ναυτιλίας GPS/INS LN100GT, ασύρµατους Have Quick V/UHF LR HF Radios, σύστηµα CDU 900 Flight Management System. Το πρόγραµµα περιελάµβανε την τοποθέτη-ση και δύο οθόνες MFD στο πλαίσιο του τουρκικού προγράµµατος εναέριας πληρο-φόρησης TARP, το οποίο µε την σειρά του περιελάµβανε την προµήθεια 4 ατρακτιδίων ηλεκτροπτικής αναγνώρισης LOROP Condor-2 της εταιρείας Elop και 2 ατρακτιδίων SAR EL/M-2060P της εταιρείας Elta µε σκοπό την πραγµατοποίηση αποστολών υπό οποιεσδή-ποτε καιρικές συνθήκες.

Τελικά το τελευταίο σκέλος του προγράµ-µατος δεν προχώρησε µε την ακύρωση της παράδοσης των ατρακτιδίων από το Ισραήλ το Δεκέµβριο του 2011. Έτσι αν και εκσυγχρονι-σµένα τα αεροσκάφη θα περιορίζονταν στην αξιοποίηση των καµερών KS-87 (κάθετη κά-µερα) KS-126. Μετά την απογείωση τους τα τουρκικά αεροσκάφη κατευθύνθηκαν προς την κατεχόµενη Κύπρο όπου και έφτασαν µετά από µισή ώρα (11.00 ώρα Κύπρου). Κατά την διάρκεια της παραµονής τους στον εναέριο χώρο της Κύπρου τα τουρκικά µαχητικά κατέγραψαν την άσκηση διοικη-τικής µέριµνας της Εθνοφρουράς ΤΑΜΣ ΔΗΜΗΤΡΑ η οποία την ώρα εκείνη ήταν σε εξέλιξη. Νωρίτερα ένα τουρκικό αεροσκάφος CN 235Μ-100 EW εξοπλισµένο µε σύστηµα MILSIS-2U ELINT της Aselsan, το οποίο είναι εξοπλισµένο µε συστήµατα ηλεκτρονικής πα-ρακολούθησης, εντοπίστηκε στον κυπριακό εναέριο χώρο.

Αφού παρέµειναν στον εναέριο χώρο της Κύπρου για λιγότερο µία ώρα τα τουρκικά αε-ροσκάφη κατευθύνθηκαν ανατολικά και στη συνέχεια πήραν βόρεια πορεία. Πενήντα πέ-ντε περίπου χιλιόµετρα από το Ακρωτήρι του Αποστόλου Αντρέα της κατεχόµενης Κύπρου και κοντά στο σηµείο όπου το κυπριακό FIR συναντά το συριακό FIR, το στίγµα του ενός κατασκοπευτικού αεροσκάφους εξαφανίστη-κε από τα ραντάρ της Εθνικής Φρουράς. Η

ώρα που ένα από τα δύο αεροσκάφη χάθηκε από τα ραντάρ ήταν 11.57. Τα δύο τουρκικά µαχητικά όπως αποδείχτηκε αργότερα όταν τα ίχνη τους στα ραντάρ αποδεσµεύτηκαν για τα συριακά ΜΜΕ ακολούθησαν µία επαναλαµβανοµένη πορεία παράλληλη µε τις βορειότερες ακτές της Συρίας. Τα δύο αεροσκάφη κινήθηκαν από το ακρωτήριο Αποστόλου Αντρέα προς την τουρκική επαρ-χεία Hattay πετώντας πάνω από την ξηρά. Έπειτα στις 11.23 (τοπική ώρα) στράφηκαν προς τα νοτιοδυτικά ανοικτά των συριακών ακτών έπειτα πραγµατοποίησαν στροφή 180 µοιρών και ακολούθησαν την αρχική τους πορεία µε κατεύθυνση βορειοανατολικά παραβιάζοντας τον εναέριο χώρο της Συρίας. Ακολούθως πραγµατοποίησαν ακόµα µία στροφή 180 µοιρών προς τα νοτιοδυτικά πλησιάζοντας τις ακτές της Συρίας και στο τέλος προσπάθησαν πετώντας χαµηλά στα 200 πόδια να εισέρθουν εντός της Συρίας δυτικά του οικισµού Om Al Tuyour βόρεια του λιµανιού της Lattakia όπου και καταρρίφθη-κε σε απόσταση 1,2 χλµ. από τις ακτές από αντιαεροπορικά πυροβόλα σύµφωνα µε την ανακοίνωση της συριακής κυβέρνησης.

Από την πλευρά τους οι Τούρκοι δεν απορρίπτουν τις αιτιάσεις των Σύριων ότι το αεροσκάφος πραγµατοποιούσε διαδροµές στην ευρύτερη περιοχή και ότι παραβίασε τον εναέριο χώρο της αραβικής χώρας αλλά πως αυτό έγινε µη ηθεληµένα κατά την διάρκεια

ελέγχου ραντάρ της τουρκικής αεράµυνας στην περιοχή Hattay στο όρος Amanos. Επιπλέον αυτό που ισχυρίζονται οι Τούρκοι είναι ότι δεν υπήρξε προειδοποίηση από πλευράς Συρίων προς το αεροσκάφος δεν υπήρξαν κάποιες προειδοποιητικές βολές παρά άµεση αντίδραση µε σκοπό την κατάρριψη του.

Σύµφωνα µε τους Τούρκους το RF-4E/TM που καταρρίφθηκε είχε θέσει σε λειτουργία το σύστηµα IFF που διαθέτει και ενώ είχε πορεία βορειοανατολική παράλληλα µε τις ακτές της Τουρκίας µπήκε στις 11:42 (τοπική ώρα) στο συριακό εναέριο χώρο από λάθος πετώντας στα 200 πόδια, ενώ εκτελούσε την αποστολή διακρίβωσης του τοπικού τουρκικού ραντάρ. Στις 11:44 το τουρκικό ραντάρ προειδοποίησε το RF-4E/TM για την παραβίαση του εναέριου χώρου της Συρίας.

Στις 11:47 το αεροπλάνο αφού είχε πλη-σιάσει κοντά στις συριακές ακτές, άρχισε να αποµακρύνεται και εξήλθε του συριακού εναέριου χώρου εισερχόµενο στον τουρκικό εναέριο χώρο της επαρχίας Hattay.

Τρία λεπτά αργότερα στις 11.50 σε νέα επαφή που είχε ο πιλότος του RF-4E/TM µε το τουρκικό ραντάρ ανακοίνωσε την πρόθεσή του να επαναλάβει το σκέλος της πτήσης ζητώντας έλεγχο για να µην υπάρ-ξει νέα παραβίαση του συριακού εναερίου χώρου όπως δηλώνουν οι Τούρκοι. Στις 11:57 το RF-4E/TM και ενώ πετούσε στα 7.400 πόδια χτυπήθηκε σύµφωνα µε τους Τούρκους µε αντιαεροπορικό πύραυλο στα 13 µίλια από τις συριακές ακτές και όχι µε αντιαεροπορικό πυροβολικό όπως υποστηρίζει η Συρία, ενώ επαναλάµβανε το σκέλος της επιστροφής του προς τις νότιες ακτές της επαρχίας Hattay και οριακά εκτός συριακού εναερίου χώρου πάντα σύµφωνα µε τις τουρκικές αρχές.


1. & 2. Τα πλέον σύγχρονα αντιαεροπορικά συστήµατα της συριακής αεράµυνας, το 96Κ6 Pantsir–S1 και το Buk M2E. 1

2

Τα δύο σενάρια της κατάρριψης του αεροσκάφουςΜετά την απώλεια του αεροσκάφους

προκλήθηκε σηµαντική αντιπαράθεση µεταξύ της συριακής και της τουρκικής κυβέρνη-σης. Η τουρκική κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι το αεροσκάφος µπορεί να παραβίασε τον εναέριο χώρο της Συρίας όµως µετά την πρώτη διαδροµή κατά την δεύτερη οι πιλότοι ήταν προσεκτικοί και δεν εισήλθαν στον εναέριο χώρο της Συρίας ο οποίος φτάνει τα 12 ναυτικά µίλια.

Καθότι µπορεί στο δεύτερο σκέλος των δο-κιµών που πραγµατοποιούσαν µε το ραντάρ εδάφους σύµφωνα πάντα µε τους Τούρκους οι πιλότοι να ακολούθησαν την διαδροµή που είχε αρχικά καταγραφεί παράλληλα µε την ακτογραµµή όµως δεν πετούσαν χαµηλά ούτε εντός του συριακού εναερίου χώρου παρά το γεγονός ότι όπως καταγράφεται προσπάθησαν να κάνουν µία στροφή 180 µοιρών κοντά στα όρια του συριακού εναερί-ου χώρου.

Όπως ισχυρίζονται οι Τούρκοι το αερο-σκάφος πραγµατοποίησε την στροφή των 180 µοιρών σε απόσταση 13 µιλίων από τις ακτές της Συρίας οπότε οποιαδήποτε αντίδραση της συριακής αεράµυνας δεν δικαιολογείται αφού πάντα κατά τους Τούρ-κους βρίσκονταν εκτός του εναερίου χώρου της Αραβικής χώρας. Φυσικά αυτό δεν τους εµπόδιζε να δοκιµάζουν παράλληλα και το δίκτυο αεράµυνας της Συρίας συλλέγοντας πληροφορίες για την εκκολαπτόµενη εφαρ-µογή της ζώνης απαγόρευσης πτήσεων πάνω από τις περιοχές που εξελίσσονται οι µάχες µεταξύ του συριακού Στρατού και των εξεγερµένων που κατά σύµπτωση τυγχάνει να βρίσκονται στα ενδότερα της Συρίας σε αυτό το γεωγραφικό ύψος.

Στην αβεβαιότητα και τον αδύναµο χαρακτήρα των τουρκικών θέσεων συνηγορεί και η θέση της τουρκικής δι-πλωµατίας και της κυβέρνησης Erdogan η οποία αν και ζήτησε την βοήθεια του ΝΑΤΟ επικαλούµενη το άρθρο 4 δεν έλα-βε κάποια σταθερή και αποφασιστική στο πνεύµα υποστήριξη από τους συµµάχους της παρά µόνο µία ανακοίνωση συµπα-ράστασης. Εξάλλου και ο ίδιος ο Ahmet Davutoglou δήλωσε ότι το τουρκικό µαχητικό είχε παραβιάσει τον συριακό εναέριο χώρο κατά λάθος χωρίς όµως να δίνει περισσότε-ρες πληροφορίες.

Από την άλλη πλευρά οι Σύροι ήταν πιο συγκεκριµένα στα επιχειρήµατα τους. Όπως δήλωσε σε συνέντευξη που παρέθεσε ο εκ-


πρόσωπος τύπου του συριακού ΥΠΕΞ Jihad Makdesi το τουρκικό αεροσκάφος µετά την πρώτη διαδροµή του µε κατεύθυνση από νότο προς βορειοανατολικά και αφού παραβίασε τον συριακό εναέριο χώρο επέστρεψε στην ίδια περιοχή µε κατεύθυνση βόρεια βορει-οδυτικά πραγµατοποιώντας µία νέα στροφή προς τα ανατολικά σε χαµηλό ύψος περίπου 100 µέτρα µε ταχύτητα 700-800 χλµ την ώρα. Το τουρκικό RF-4E/TM κατευθυνόταν προς τις συριακές ακτές πετώντας χαµηλά µε µεγάλη ταχύτητα αλλάζοντας χωρίς προειδο-ποίηση την αρχική του πορεία.

Σε απόσταση µόλις 1,2 χλµ από την ακτή το τουρκικό αεροσκάφος αναχαιτίστηκε από την αντιαεροπορική άµυνα της Συρίας η οποία όπως ανέφερε ο Jihad Makdesi αποτε-λείτο στην περιοχή αυτή από αντιαεροπορικά πυροβόλα. Το αεροσκάφος µετά το πλήγµα που δέχτηκε προσπάθησε να επιστρέψει προς την ανοικτή θάλασσα για να αποφύγει την συντριβή στο συριακό έδαφος.

Μετά από 60 περίπου δευτερόλεπτα και ενώ το αεροσκάφος πετούσε µε 700-800 χλµ την ώρα προσέκρουσε στην επιφάνεια της θάλασσας σε απόσταση 8 µιλίων από τις συριακές ακτές όπου και τελικά βρέθηκε σε βάθος 1620 µέτρων µε το πλήρωµα του κοντά στα συντρίµµια γεγονός που απο-δεικνύει ότι οι δύο πιλότοι προσπάθησαν να αποφύγουν την κατάρριψη εντός του συριακού εδάφους και δεν προσπάθησαν να

εκτιναχτούν από το RF-4E/TM. Μία ακόµη εξήγηση θα µπορούσε να απαντήσει στο ερώτηµα τι πραγµατικά έριξε το αεροσκάφος είναι ότι πιθανόν οι πιλότοι του αεροσκά-φους µόλις αντιλήφτηκαν ότι η αεράµυνα της περιοχής ήταν πιο ισχυρή από ότι είχαν εκτιµήσει να προσπάθησαν να στρέψουν το RF-4E/TM στην ανοικτή θάλασσα και λόγω της µεγάλης ταχύτητας και του χαµηλού ύψους που πετούσαν να προσέκρουσαν στην θάλασσα αφού όπως φαίνεται από τις φωτογραφίες που αποδεσµεύτηκαν ο ένας από τους κινητήρες κάθεται στον βυθό άθικτος, ενώ δεν υπάρχουν σηµάδια φωτιάς στα συντρίµµια του αεροσκάφους.

Σηµειώνεται ότι µερικά χιλιόµετρα νοτιότερα από Om Al Tuyour όπου έγινε το συµβάν υπάρχουν δυο σταθερές µονάδες αντιαεροπορικής άµυνας εξοπλισµένες µε πυραυλικά συστήµατα µεσαίας εµβέλειας. Πιο συγκεκριµένα πρόκειται για τις εγκατα-στάσεις στην περιοχή Burj Islam στις οποίες υπάρχουν πύραυλοι SA-2 και η βάση κοντά στην περιοχή Al Shamiyah στις οποίες υπάρχουν πύραυλοι SA-3. Συνολικά στην ευρύτερη περιοχή του συµβάντος υπάρχουν δύο µονάδες αεράµυνας µε βλήµατα SA-2 και τέσσερις µονάδες µε βλήµατα SA-3, ενώ νοτιότερα από το σηµείο που το τουρκικό αεροσκάφος καταρρίφθηκε, υπάρχει µία µο-νάδα ραντάρ η οποία προφανώς συνεργάζε-ται µε το τοπικό δίκτυο αεράµυνας.

Τα δύο διαφορετικά σενάρια της κατάρριψης του τουρκικού RF-4E/TM. Το συριακό και το τουρκικό στα δεξιά. Η βασική τους διαφορά είναι ότι οι Σύροι ισχυρίζονται ότι το RF-4E/TM στη δεύτερη διαδροµή του αντί να κινηθεί βορειοανατολικά κινήθηκε προς τις συριακές ακτές σε ύψος 100 µέτρων µε ταχύτητα 800 χλµ. την ώρα, ενώ οι Τούρκοι ισχυρίζονται ότι το αεροσκάφος του χτυπήθηκε την στιγµή που στρεφόταν προς τα βόρεια εκτός των 12 ναυτικών µιλίων.


Τα Α/Α συστήµατα των σεναρίων

Εάν τελικά η διεθνής κοινότητα αποδε-χτεί τις τουρκικές αιτιάσεις ότι δηλαδή το αεροσκάφος καταρρίφθηκε σε απόσταση 13 ναυτικών µιλίων (24 χλµ.) από τις ακτές της Συρίας αυτό προφανώς θα έγινε µε την χρήση πυραυλικών συστηµάτων τα οποία έχουν καθοδήγηση ραντάρ. Στην περιοχή όπως αναφέρθηκε υπάρχουν δύο µονάδες αεράµυνας εξοπλισµένες µε συστήµατα SA-2 Guideline (S-75) και SA-3 Goa (S-125 Neva/Pechora). Και τα δύο αντιαεροπορικά συστήµατα είναι παλαιάς τεχνολογίας αλλά δεν χάνουν την αξία τους ειδικά όταν υπάρ-χουν σε µεγάλους αριθµούς και µπορούν να χρησιµοποιηθούν µαζικά. Το σύστηµα SA-2 Guideline περιλαµβάνει το ραντάρ εµπλοκής στόχου SNR-75Μ Fan Song και έξι µονούς εκτοξευτές SM-90 οι οποίοι φέρουν τον πύραυλο 13DM ενώ για την έρευνα και τον εντοπισµό των στόχων χρησιµοποιείται το ραντάρ P-12M/P-18 Spoon Rest. Η συριακή αεράµυνα διαθέτει την έκδοση S-75M η οποία µπορεί να αναχαιτίσει στόχους σε από-σταση 43 χλµ. και σε ύψος από 1.000 µέτρα µέχρι και 30.000 µέτρα. Όπως ισχυρίζονται οι Τούρκοι το αεροσκάφος πέταγε στα 2.286 µέτρα εποµένως οι συγκεκριµένο σύστηµα θα µπορούσε να καταρρίψει το τουρκικό αεροσκάφος σύµφωνα µε την τουρκική προσέγγιση του ζητήµατος. Σηµειώνεται ότι νότια των δύο αντιαεροπορικών πυραυλικών µονάδων υπάρχει σταθµός ραντάρ της συριακής αεράµυνας κατά πάσα πιθανότητα P-12M/P-18 Spoon Rest.

Η κεφαλή του βλήµατος 13DM έχει βάρος 190 κιλά και µε την πυροδότησή της από ένα πυροσωλήνα προσέγγισης προκαλούνται 32.000 θραύσµατα τα οποία κινούνται µε ταχύτητα 2.500 µέτρα το δευτερόλεπτο τα οποία µε την σειρά τους δηµιουργούν µια φονική ζώνη ακτίνας 60 µέτρων. Η ταχύτητα δε του βλήµατος φτάνει τα 639 µέτρα το δευτερόλεπτο αφήνοντας λίγα περιθώρια αντίδρασης στο εχθρικό αεροσκάφος. Το δεύτερο σύστηµα το οποίο είναι ανεπτυγµένο στην περιοχή το SA-3 Goa αποτελείται από ραντάρ εµπλοκής SNR-125 Low Blow τους τετραπλούς εκτοξευτές 5P73 και το βλήµα 5V24/5V27. Για την έρευνα και τον εντοπισµό των στόχων χρησιµοποιείται τα ραντάρ P-15 / P-15M / P-19 Flat Face/Squat Eye. Το σύστηµα µπορεί να αναχαιτίσει τους στόχους σε απόσταση µέχρι και 24,8 χλµ. ουσιαστικό στο όριο της απόστασης που το τουρκικό µαχητικό βρίσκονται από τις ακτές της Συρίας σύµφωνα µε τους Τούρκους. Η ταχύτητα του

1

2

3


βλήµατος είναι 700 µέτρα το δευτερόλεπτο και η κεφαλή του έχει βάρος 72 κιλά. Με την πυροδότησή της από τον πυροσωλήνα προσέγγισης 60 µέτρα πριν από το στόχο προκαλούνται 4.500 θραύσµατα.

Το πλέον σύγχρονο πυραυλικό σύστηµα µέσης εµβέλειας της συριακής αεράµυνας είναι το BUK-M2E το οποίο αποτελείται από το ραντάρ TAR 9S18M1-3E και τον σταθµό CP 9S510E και δύο πυροβολαρχίες οι οποίες να διαθέτουν συνολικά έως έξι µονάδες TIGR (Target Illumination Guidance Radar), έως έξι µονάδες εκτόξευσης, εξοπλισµένες µε βλήµατα 9M317. To σύστηµα BUK-M2E µπορεί να αντιµετωπίσει αεροδυναµικούς στόχους µε ταχύτητα 830 µέτρα το δευτερό-λεπτο σε εµβέλεια από 3-40 χλµ. ή 3-45 χλµ. για στόχους που πετούν µε ταχύτητα 300 µέτρα το δευτερόλεπτο. Το βλήµα 9M317 χαρακτηρίζεται από µεγάλη ευελιξία, αφού µπορεί να εκτελέσει ελιγµούς φόρτισης 30g επιτρέποντας του να αντιµετωπίσει στόχους που εκτελούν ελιγµούς φόρτισης 12g. Το 9M317 κινείται στο αρχικό στάδιο εµπλο-κής µέσω οδηγιών (command guidance) και στην τερµατική φάση ενεργοποιείται η ηµιενεργός αισθητήρας που συνδυαζόµενος µε το ραντάρ 9S36 εµπλέκει τον στόχο η δε γόµωση του είναι 70 κιλά.

Όλα τα παραπάνω συστήµατα θα µπορούσαν να καταρρίψουν το τουρκικό αεροσκάφος στην απόσταση που οι Τούρκοι ισχυρίζονται ότι βρισκόταν µε την διαφορά ότι οι φωτογραφίες που το Ναυτικό της Τουρκίας αποδέσµευσε από τα συντρίµµια που βρέθηκαν δεν έχουν εµφανή σηµάδια πλήγµατος από πύραυλο, ειδικότερα δε από βλήµατα που διαθέτουν κεφαλή 70-190 κιλών. Εποµένως και µε βάση τα υπάρχοντα στοιχεία το επόµενο σενάριο είναι η εξέ-ταση του ενδεχοµένου το αεροσκάφος να καταρρίφθηκε από αντιαεροπορικά πυροβό-λα σε απόσταση µικρή από τις ακτές. Στην

περίπτωση αυτή το συριακό επιχείρηµα ήταν ότι τα πυροβόλα ZU-23-2 των 23 χλστ. και τα S-60 των 57 χλστ. που ήταν ταγµένα στην ακτή στην περιοχή Om Al Tuyour ήταν αυτά που κατέρριψαν το RF-4E/TM µε φραγµό πυρός προφανώς µετά από τις συντεταγµένες που έλαβαν από το πλησίον σε αυτά ραντάρ της συριακής αεράµυνας. Όµως όσο και αν οι Σύροι να επιθυµούν να πείσουν την κοινή γνώµη της χώρας τους αλλά και την διεθνή κοινότητα, το ενδεχόµενο µίας τυχερής βολής η οποία κατάφερε να προκαλέσει σηµαντική ζηµιά στο RF-4E/TM, το οποίο κινείτο µε ταχύτητα 800 χλµ. την ώρα χωρίς τα πυροβόλα να έχουν κάποια καθοδήγηση ραντάρ ή τουλάχιστον κάποιο ηλεκτροοπτικό σύ-στηµα που θα βοηθούσε τους χειριστές των πυροβόλων, ακούγεται µάλλον πολύ αισιόδοξο.

Το πιο πιθανό είναι κάποια από τα 400 ZSU-23-4 “Shilka” που η Συρία διαθέτει ή κάποιο από τα νεοαφειχθέντα 96Κ6 Pantsir-S1. Το ZSU-23-4 “Shilka” αποτελεί το βασικό αυτοκι-νούµενο αντιαεροπορικό σύστηµα πυροβολικού καθοδηγούµενο µε ραντάρ του συριακού Στρατού µέχρι την άφιξη του 96Κ6 Pantsir-S1. Το σύστηµα είναι εξοπλισµένο µε το ραντάρ 1RL33 το οποίο λειτουργεί στην συχνότητα J και έχει εµβέλεια 20 χλµ., ενώ ένα ηλεκτροοπτικό σύστηµα µπορεί να χρησιµοποιηθεί εφόσον δεν είναι επιθυµητή η χρήση του ραντάρ.

Το σύστηµα διαθέτει τέσσερα πυροβόλα 2A7 των 23 χλστ. τοποθετηµένα σε ζεύγη σε δύο επίπεδα. Τα τέσσερα πυροβόλα συνδυ-ασµένα µπορούν να πετύχουν ταχυβολία 3-4.000 βλήµατα το λεπτό η δε ταχύτητα εξόδου του βλήµατος είναι 980 µέτρα το δευτερόλε-πτο. Το ZSU-23-4 “Shilka” διαθέτει απόθεµα 2.000 βληµάτων, από αυτά τα 520 βλήµατα

1. Το αντιαεροπορικό σύστηµα S-75 (SA-2 Guideline) µε το βλήµα 13DM επί

του µονού εκτοξευτή.

2. & 3. Το αντιαεροπορικό σύστηµα S-125 Neva/Pechora (SA-3 Goa) µε

τα βλήµατα 5V24/5V27 και το ραντάρ εµπλοκής στόχων NR-125.

4. Το αυτοκινούµενο αντιαεροπορικό σύστηµα πυροβολικού καθοδηγούµενο

µε ραντάρ ZSU-23-4 “Shilka”.

5. Το «ταπεινό» ZU-23-2 των 23 χλστ. µπορεί να ήταν ένα από τα

αντιαεροπορικά πυροβόλα που κατέρριψαν το τουρκικό RF-4E/TM.

4

5


Η αµερικανική και η ρωσική θέση για την κατάρριψη

Μερικές µέρες µετά το συµβάν και παρά τις συνεχόµενες αιτιάσεις των Τούρκων ότι το αεροσκάφος βρισκόταν εκυός των 12 ναυτι-κών µιλίων ήρθε η αµερικανική εφηµερίδα Wall Street Journal µε δηµοσίευµα της στις 29 Ιουνίου να επιβεβαιώσει την θέση των Σύριων. Σύµφωνα µε έκθεση των αµερικανι-κών µυστικών υπηρεσιών η οποία προφανώς διέρρευσε στην αµερικανική εφηµερίδα, «Το τουρκικό µαχητικό, πιθανότατα, χτυπήθηκε από επίγειο αντιαεροπορικό πυροβόλο, την ώρα που πετούσε εντός του συριακού εναέ-ριου χώρου», και συνεχίζει σηµειώνοντας ότι «Δεν έχουµε καµία ένδειξη ότι το αεροσκά-φος καταρρίφθηκε από πύραυλο εδάφους-αέρος. Η χρήση επίγειων αντιαεροπορικών υποδηλώνει ότι το τουρκικό µαχητικό πετούσε µε χαµηλή ταχύτητα, σε χαµηλό ύψος».

Υψηλόβαθµος Αµερικανός πρώην επι-κεφαλής υπηρεσίας πληροφοριών δήλω-σε ανοικτά στην εφηµερίδα ότι η Τουρκία µε την αποστολή του RF-4E/TM δοκίµαζε τα συριακά νεύρα, µη αναµένοντας την συγκεκριµένη αντίδραση προφανώς διότι δεν είχε εκτιµηθεί η αποφασιστι-κότητα της συριακής κυβέρνησης και µάλλον επειδή δεν θα είχε υπολογιστεί η παρουσία αυτοκινούµενων αντιαεροπορι-κών συστηµάτων στην περιοχή.

Από την άλλη πλευρά Ρώσος διπλωµάτης σε συνέντευξη του στο πρακτορείο Interfax δήλωσε ότι η Τουρκία, «Επιζητούσε να προ-καλέσει το τουρκικό µαχητικό που εισήλθε στον συριακό εναέριο χώρο και καταρρίφθη-κε», Όπως σηµείωσε ο Ρώσος διπλωµάτης, «Ήταν χωρίς αµφιβολία µια προβοκάτσια. Αλλιώς πως εξηγείται ότι το µαχητικό εισήλθε δύο φορές στον συριακό εναέριο χώρο. Το πλήρωµα του µαχητικού είχε µόνο µια απο-στολή. Να δοκιµάσει την πολεµική ετοιµότητα της συριακής αεράµυνας και πράγµατι την δοκίµασε. Επίσης στάλθηκε για να ανα-γνωρίσει την ισχύ και τις ικανότητες των συριακών αντιαεροπορικών συστηµάτων, στα συριακά παράλια. Το πλήρωµα του τουρκικού µαχητικού προκαλούσε τόσο σα να ζητούσε να δεχτεί πυρά».

Την ίδια στιγµή η βρετανική εφηµερίδα Sunday Times µε δηµοσίευµα τους προσπά-θησε να εµπλέξει την Ρωσία στην κατάρριψη αυτή αφού σύµφωνα µε την εφηµερίδα Ρώσοι σύµβουλοι που εκπαιδεύουν τους Σύριους στην χρήση των 96Κ6 Pantsir-S1 βοήθησαν στην κατάρριψη του τουρκικού RF-4E/TM εφόσον τελικά χρησιµοποιήθηκε το παραπά-νω σύστηµα.

είναι τοποθετηµένα σε κάθε ένα από τα δύο άνω πυροβόλα και 480 βλήµατα σε κάθε ένα από τα δύο κάτω πυροβόλα. Το δραστικό βεληνεκές των πυροβόλων είναι 2,5 χλµ.

Το δεύτερο αυτοκινούµενο αντιαεροπορικό σύστηµα πυροβολικού καθοδηγούµενο µε ραντάρ του συριακού Στρατού είναι το 96Κ6 Pantsir-S1 το οποίο αποτελεί το πλέον σύγχρο-νο σύστηµα της κατηγορίας του. Το συγκεκρι-µένο σύστηµα διαθέτει ένα ραντάρ έρευνας τεχνολογίας PESA το οποίο λειτουργεί στη συχνότητα S και µπορεί να παρακολουθεί 48 στόχους ταυτοχρόνως, ενώ η εµβέλειά του ήταν από 1-50 χλµ. Επιπλέον το 96Κ6 Pantsir-S1 διαθέτει το ραντάρ εµπλοκής τεχνολογίας PESA, 1RLS2-1/1RS2-1E, το οποίο λειτουρ-γεί στη συχνότητα L και έχει τη δυνατότητα εκτέλεσης λειτουργίας track while scan, για 9 στόχους. Το ηλεκτροπτικό σύστηµα του 96Κ6 Pantsir-S1 αποτελείται από τρείς αισθητήρες, µία κάµερα ηµέρας, µία θερµική κάµερα και µία κάµερα IR παρακολούθησης της γωνιακής απόκλισης του στόχου και του βλήµατος. Ο οπλισµός του συστήµατος περιλαµβάνει 12 νέους πυραύλους 57Ε6-Ε οι οποίοι µπορούν να επιτύχουν µέγιστη εµβέλεια 20 χλµ., ενώ µπορεί να φτάσει στα 15 χλµ. ύψος. Το Pantsir-S1 είναι εξοπλισµένο επίσης µε δύο νέα πυροβόλα 2Α38 των 30 χλστ µε αναχορη-γία 750 βληµάτων έκαστο. Τα πυροβόλα 2Α38

µπορούν να καταρρίψουν στόχους σε απόστα-ση 4 χλµ. και σε ύψος 3 χλµ. Η ταχυβολία του κάθε πυροβόλου φτάνει τα 1.250 βλήµατα το λεπτό και η ταχύτητα εξόδου των βληµάτων φτάνει τα 960-980 µέτρα το δευτερόλεπτο, ενώ το σύστηµα να διαθέτει συνολικά 1.400 βλήµατα έτοιµα για βολή.

Τόσο το ZSU-23-4 “Shilka” όσο και το πιο σύγχρονο 96Κ6 Pantsir-S1 θα µπορούσαν µε µεγαλύτερη ευκολία να καταρρίψουν το τουρ-κικό αεροσκάφος αφού χάρις στο σύστηµα ρα-ντάρ που διαθέτουν αλλά και στα ηλεκτροπτικά τους συστήµατα µπορούν να εντοπίσουν και να εµπλακούν µε τον στόχο πολύ πιο εύκολα από τα απλά πυροβόλα ZU-23-2. Η παθητική χρήση δε των παραπάνω συστηµάτων και το γεγονός ότι µπορούν να µετακινηθούν ανα πάσα στιγµή πιθανόν να προκάλεσαν τον αιφνιδιασµό του τουρκικού πληρώµατος το οποίο θα είχε δια-φορετική ενηµέρωση. Η αποφασιστικότητα των Τούρκων πιλότων να πραγµατοποιήσουν την δεύτερη διαδροµή τόσο κοντά στις συριακές ακτές και η κατά τους Σύριους κίνηση του να κατευθυνθούν προς τις ακτές µε υψηλή υποη-χητική ταχύτητα σε χαµηλό ύψος αναµφίβολα αποτελούσε µία πρόκληση για τους χειριστές των συριακών αντιαεροπορικών οι οποίοι όπως φάνηκε είχαν εξ αρχής την άδεια για την εµπλοκή του στόχου αφού η χώρα βρίσκεται σε εµφύλιο πόλεµο µε ότι αυτό συνεπάγεται.

Ο εκπρόσωπος Τύπου του συριακού ΥΠΕΞ, Jihad

Makdesi, τοποθετήθηκε άµεσα και δηµοσίευσε την

συριακή θέση για το συµβάν µε επιχειρήµατα, αφήνοντας

την Άγκυρα έκθετη.


Η συριακή αεράµυνα είναι εξοπλισµένη µε ρωσικά και κινεζικά ραντάρ αεράµυνας και σύγχρονα αντιαεροπορικά συστήµατα όπως έχει ήδη αναφερθεί. Ειδικότερα για τα κινεζικά ραντάρ πληροφορίες αναφέρουν ότι η Συρία έχει εξοπλιστεί µε αυτοκινούµενα κινεζικά ραντάρ 2D Type 120 τα οποία έχουν εγκατασταθεί στις περιοχές Dar Ta Izzah, Baniyas, Tartus και Kafr Buhum. Επιπλέον η αεράµυνα της χώρας διαθέτει τουλάχιστον δύο κινεζικά ραντάρ 2D JY-27 Palmyra και σε µία ακόµη περιοχή. Τα συγκεκριµένα ραντάρ διαθέτουν αρκετά χαρακτηριστικά των σοβιετικών ραντάρ Nebo SV τα οποία µπορούν να εντοπίζουν αεροσκάφη stealth. Τέλος σύµφωνα µε στοιχεία η αεράµυνα της Συρίας διαθέτει τουλάχιστον ένα ραντάρ 3D JYL-1 στην περιοχή Kafr Buhum.

Παρόλα αυτά αυτή την περίοδο το αµερικανι-κό αεροπλανοφόρο USS Dwight D. Eisenhower (CVN-69) µε τα τέσσερα καταδροµικά που το συ-νοδεύουν µαζί µε την οµάδα µάχης του γαλλικού πυρηνοκίνητου αεροπλανοφόρου (R71) Charles de Gaulle η οποία αποτελείται από την φρεγάτα

Η γεωπολιτική κατάσταση µετά την κατάρριψη του RF-4E/TMΔυστυχώς για τους Δυτικούς, η περίπτωση

της κατάρριψης του τουρκικού RF-4E/TM δεν φαίνεται να αποτελεί την ευκαιρία που ανέµε-ναν για να µπορέσουν να δικαιολογήσουν την βούληση τους για την ανατροπή του Assad. Αν και η Δύση µαζί µε την Τουρκία και ορισµένες αραβικές χώρες έχουν πάρει ξεκάθαρη θέση υπέρ της ανατροπής του Assad σειρά παρα-γόντων δεν έχουν βοηθήσει στην υλοποίηση του στόχου αυτού. Από την µία πλευρά οι Ένοπλες Δυνάµεις της Συρίας αποδεικνύονται πολύ πιο αποτελεσµατικές στην αντιµετώπιση της εξέγερσης, οι εξεγερµένοι δεν µπορούν να συντονίσουν την δράση τους και η Ρωσία δείχνει πιο αποφασισµένη από ποτέ να µην επαναλάβει το λάθος που έγινε στην Λιβύη. Παρόλα αυτά η Αµερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Hilary Clinton καλεί τις διεθνείς δυνάµεις να ενισχύσουν την πίεση προς τη Ρωσία και την Κίνα και να καταδείξουν πως «θα πληρώσουν τίµηµα» για τη στήριξη που εξακολουθούν να παρέχουν στο καθεστώς του al-Assad. Από το βήµα της διάσκεψης των Φίλων της Συρίας στο Παρίσι, η Hilary Clinton ζήτησε ψήφισµα του Συµβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την πολιτική µετάβαση στη Συρία µε επίκληση του Κεφαλαίου 7 του Καταστα-τικού Χάρτη του ΟΗΕ -το οποίο προβλέπει την προσφυγή στη χρήση βίας για να γίνουν σεβαστές οι αποφάσεις του Οργανισµού, εξ ου και µπλοκάρεται σταθερά από τη Μόσχα και το Πεκίνo. «Ειλικρινά δεν θα αρκούσε να έχουν έλθει [στη σύνοδο] των Φίλων του Συριακού Λαού διότι σας λέω πολύ ειλι-κρινά, δεν νοµίζω ότι η Ρωσία και η Κίνα πιστεύουν πως αντιµετωπίζουν κάποια συνέπεια -οποιαδήποτε συνέπεια- για το γεγονός ότι υποστηρίζουν το καθεστώς Assad» δήλωσε η επικεφαλής της αµερικα-νικής διπλωµατίας και συνέχισε λέγοντας ότι, «Ο µόνος τρόπος για να αλλάξει αυτό είναι κάθε χώρα που εκπροσωπείται εδώ να κατα-στήσει άµεσα σαφές ότι η Ρωσία και η Κίνα θα πληρώσουν ένα τίµηµα διότι εµποδίζουν την πρόοδο και αυτό είναι πλέον ανεκτό» .

Την ίδια στιγµή το ΝΑΤΟ δεν φαίνεται να επιθυµεί να προχωρήσει στην ενεργοποίηση των µηχανισµών του για την επιβολή Ζώνης Απαγόρευσης Πτήσεων πάνω από την Λιβύη αν και λογικά θα πρέπει να έχουν εκπονηθεί τα επιχειρησιακά σχέδια για την ανάληψη δράσης όποτε αυτό χρειαστεί. Αυτό που είναι γνωστό σε όλα τα µέλη της Συµµαχίας είναι ότι η συριακή αεράµυνα δεν είναι σαν την λιβυκή ούτε καν σαν την ιρακινή του 2003.

1. Ο χάρτης της περιοχής Όπου πραγµατοποιήθηκαν οι έρευνες για την ανεύρεση

των συντριµµιών του τουρκικού RF-4E/TM. Όπως αναφέρεται, τα 8 συντρίµµια βρέθηκαν σε απόσταση 8,6 µιλίων από τις συριακές ακτές και

διασκορπισµένα σε έκταση 1x2 µιλίων.

2. Ο ένας από τους δύο κινητήρες J79 του RF-4E/TM που βρέθηκε άθικτος στο βυθό της θάλασσας.

3. Το αµερικανικό αεροπλανοφόρο USS Dwight D. Eisenhower (CVN-69) µε τα τέσσερα καταδροµικά που το συνοδεύουν πρόκειται να αναπτυχθεί στην Αν. Μεσόγειο στέλνοντας τα κατάλληλα µηνύµατα

στην συριακή και ρωσική ηγεσία για τις προθέσεις της ∆ύσης έναντι του Assad.

1

2

3

BUK-M2ETo σύστηµα BUK-M2E, αποτελείται από το

ραντάρ TAR 9S18M1-3E και τον σταθµό CP 9S510E και δύο πυροβολαρχίες οι οποίες να διαθέτουν συνολικά έως έξι µονάδες εκτόξευσης, έως έξι µονάδες TIGR (Target Illumination Guidance Radar) και έως δώδεκα εκτοξευτές-φορτωτές (LLU). Το σύ-στηµα µπορεί να εµπλέκει έως 24 στόχους ταυτόχρονα άσχετα µε τον συνδυασµό που χρησιµοποιείται ή 4 στόχους ανά µονάδα εκτόξευσης ή TIGR. To σύστηµα BUK-M2E µπορεί να εµπλέκει αεροδυναµικούς στό-χους µε ταχύτητα 830 µέτρα το δευτερόλε-πτο σε εµβέλεια από 3-40 χλµ. ή 3-45 χλµ. για στόχους που πετούν µε ταχύτητα 300 µέτρα το δευτερόλεπτο. Το ύψος εµπλοκής του BUK-M2E κυµαίνεται µεταξύ 15 µέτρα έως 25 χλµ. ενώ ο χρόνος αντίδρασης του συστήµατος φθάνει τα 10-12 δευτερόλεπτα. Η πιθανότητα κατάρριψης του στόχου µε το πρώτο βλήµα κυµαίνεται µεταξύ 0,9-0,95 για αεροδυναµικούς στόχους. Ο σταθµός ελέγχου CP 9S510E εκτελεί τις διαδικασίες της ανάθεσης στόχων, κατηγοριοποίησης τους και ορισµού τοµέων και ασκεί αυτόµα-τη διαχείριση 50 στόχων εκ των οποίων οι 24 µπορούν να διαβιβασθούν αυτόµατα στις µονάδας εκτόξευσης.

Το ραντάρ 3D µε κεραία διάταξης φάσης 9S18M1-3E λειτουργεί στην S ζώνη συχνοτήτων (2-4 GHz) και εκτελεί ηλεκτρο-νική σάρωση σε ανύψωση και µηχανική σε αζιµούθιο καλύπτοντας τοµέα 0.400 σε ανύψωση και 90.1200 αντίστοιχα µε ρυθ-µιζόµενο ρυθµό σάρωσης από 4,5 έως 6 δεύτερα. Σε ρυθµό σάρωσης 4,5 δευτέρων, µπορεί να επεξεργαστεί 120 ίχνη. Η µέγιστη εµβέλεια για στόχους σε µεγάλο ύψος φθάνει τα 150 χλµ σε εµβέλεια και τα 25 χλµ σε ύψος. H µέγιστη εµβέλεια για στόχο µε µέγεθος µαχητικού φθάνει τα 100 χλµ.

Το βεληνεκές για στόχο που πετά σε ύψος 60 µέτρα µειώνεται στα 35 χλµ. Η ακρίβεια του ραντάρ σε εµβέλεια υπολογίζεται σε 150 µέτρα και τις 3-4,50 σε αζιµούθιο και ανύψωση αντίστοιχα.

Ο εκτοξευτής χρησιµοποιεί ραντάρ καθοδήγησης 9S36E X ζώνης συχνοτήτων. Το τελευταίο λειτουργεί µε διπλό ρόλο (ιχνηλάτηση, φωτισµός βλήµατος-στόχου). Η εµβέλεια εντοπισµού και εγκλωβισµού στόχου που πετά στα 3.000 µέτρα, φθάνει τα 85 και 70 χλµ. αντίστοιχα, αλλά η µέγιστη εµβέλεια εντοπισµού για στόχους σε µεγα-λύτερο ύψος εκτιµάται ότι υπερβαίνει τα 100 χλµ. Για στόχο που πετά σε ύψος 30 µέτρα, µειώνεται σε 23 και 20 χλµ. αντίστοιχα ενώ για ελικόπτερο που εκτελεί αιώρηση σε ύψος 30 µέτρων µειώνεται περαιτέρω σε 15 χλµ. Το ραντάρ 9S36E έχει εγκατασταθεί επίσης αυτόνοµα στην µονάδα TIGR, σε ιστό ύψους 21 µέτρων Η µέγιστη εµβέλεια εντο-πισµού και εγκλωβισµού στόχου που πετά στα 3.000 µέτρα, φθάνει τα 85 και 70 χλµ αντίστοιχα. Σε µικρότερα ύψη 10-150 µέτρα, η εµβέλεια εντοπισµού βελτιώνεται κατά 1,5 έως 2 φορές σε σχέση µε την µονάδα εκτόξευσης, λόγω του ιστού. Έτσι σε ύψος 10 µέτρων, το ραντάρ εντοπίζει τον στόχο σε εµβέλεια 30 χλµ και τον εγκλωβίζει σε εµ-βέλεια 25 χλµ. Το σύστηµα BUK-M2E χρη-σιµοποιεί τα βλήµατα 9M317 (9M38M1). Πρόκειται για βλήµα µήκους 3,55 µέτρων, βάρους 710 κιλών µε γόµωση 70 κιλών που εκτελεί ελιγµούς µέγιστης φόρτισης 30 g και µπορεί να αντιµετωπίσει στόχους που εκτελούν ελιγµούς φόρτισης 12 g. Το 9M317 κινείται στο αρχικό στάδιο εµπλοκής µέσω οδηγιών (command guidance) και στην τερµατική φάση ενεργοποιείται η ηµιε-νεργός αισθητήρας που συνδυαζόµενος µε το ραντάρ 9S36 εµπλέκει τον στόχο.

αεράµυνας Forbin, την ανθυποβρυχιακή φρεγά-τα Montcalm και το πλοίο ανεφοδιασµού Meuse πρόκειται να κινηθεί προς Α. Μεσόγειο και τέλη Ιουλίου να µπορούν να αποτελέσουν απτή απειλή κατά της Συρίας. Το γαλλικό αεροπλανοφόρο µεταφέρει 8 αεροσκάφη Rafale M, 7 αεροσκάφη Super Etandard Modernise, 2 ιπτάµενα ραντάρ Hawkeye, και ελικόπτερα. Το αµερικανικό αεροπλανοφόρο µεταφέρει τα σµήνη VFA-83 και VFA-131 εξοπλισµένα µε 12-14 µαχητικά F/A-18C Hornet έκαστο, τα σµήνη VFA-103 και VFA-143 εξοπλισµένα µε 10-12 µαχητικά F/A-18F Super Hornet έκαστο, το σµήνος VAW-121 µε 4-6 ιπτάµενα ραντάρ E-2C Hawkeye και το σµήνος VAQ-140 εξοπλισµένο µε 6 αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέµου EA-6B Prowler. Συνο-λικά το USS Dwight D. Eisenhower (CVN-69) µεταφέρει 74 αεροσκάφη εκ των οποίων τα 42 είναι µαχητικά F/A-18C Hornet και F/A-18F Super Hornet, 6 ηλεκτρονικού πολέµου EA-6B Prowler, 8 ελικόπτερα, 2 µεταγωγικά αεροσκάφη και 4-6 ιπτάµενα ραντάρ E-2C Hawkeye. Τα δύο αεροπλανοφόρα µεταφέρουν περί τα 63 µαχητικά αεροσκάφη και σίγουρα αποτελούν µια εξαιρετικά ισχυρή αεροπορική δύναµη ικανή να επιβάλλει την no-fly-zone που θέλουν οι Δυτικοί, σε συνεργασία φυσικά µε την τουρκική Αεροπο-ρία και τις Αεροπορίες των αραβικών κρατών που προτίθενται να εµπλακούν στο εγχείρηµα.

ΣυµπεράσµαταΗ κατάρριψη του τουρκικού φωτοαναγνωριστι-

κού θα µπορούσε να αποτελέσει την αιτία για την εκκολαπτόµενη επέµβαση των δυτικών και των συµµάχων τους στην Συρία. Η αποστολή των δυτι-κών αεροπλανοφόρων στην περιοχή αποτελεί το πρώτο βλήµα για την άσκηση πίεσης στην Συρία και την Ρωσία. Το πυκνό αλληλεπικαλυπτόµενο δίκτυο αεράµυνας της Συρίας αναµφίβολα δεν έχει καµία σχέση µε το πεπαλαιωµένο ελλιπώς συντηρηµένο δίκτυο αεράµυνας της Λιβύης και του Ιράκ. Νέοι αισθητήρες, νέα πυραυλικά αντιαεροπορικά συστήµατα συγκροτούν µία δύ-σκολη πρόκληση για τις αεροπορικές δυνάµεις της Δύσης. Η προγραµµατιζόµενη αποστολή µίας Μοίρας ρωσικών µαχητικών Su-27 SM στην Συρία σε συνδυασµό µε την ύπαρξη δύο πυροβολαρχιών του συστήµατος K-300P Bastion-P που παρέλαβε πρόσφατα η Συρία εξοπλισµέ-νες µε 72 βλήµατα cruise SS-N-26 Yakhont θα αποτελέσουν σοβαρούς αντιπάλους για τα δυτικά µαχητικά και αεροπλανοφόρα αντίστοιχα. Το πιο αποτρεπτικό όπλο της συριακής κυβέρνησης είναι η αποφασιστικότητα της να χτυπήσει οποιαδήποτε απειλή για την ακεραιότητα της χώρας, κάτι που µετά από αρκετό δισταγµό έπραξε ο Καντάφι ο οποίος δεν µπορούσε να πιστέψει ότι οι πρώην φίλοι του αποφάσισαν να τον εξοντώσουν.



96Κ6 Pantsir-S1

Το σύστηµα 96Κ6 Pantsir-S1 αποτελείται από ένα νέο ραντάρ έρευνας τεχνολογίας PESA, το οποίο κωδικοποιήθηκε ως 2L80/2L80E. Το νέο ραντάρ λειτουργεί στη ζώνη S και µπορεί να παρακολουθεί 48 στόχους ταυτοχρόνως, να καλύπτει στην ανύψωση περιοχή µεταξύ 0 και 60 µοι-ρών, ενώ η εµβέλειά του ήταν από 1-50 χλµ. Το ραντάρ 2L80/2L80E µπορεί να πραγµατοποιήσει µία πλήρη περιστροφή µέσα σε 2 ή 4 δευτερόλεπτα, ενώ µπορεί να εντοπίσει στόχο µε διατοµή 1 m2 στα 47 χλµ., µε διατοµή 2 m2 στα 36 χλµ. και µε διατοµή 0,1 m2 στα 26 χλµ.

Ανάλογα δε µε τις απαιτήσεις, η εµβέλεια του ραντάρ προσαρµόζεται σε διαφορετικές διαµορφώσεις, έτσι ώστε το ραντάρ να µπο-ρεί να εκτελεί σάρωση σε απόσταση 1-30 χλµ., 1-50 χλµ., 1-25 χλµ. και 3-80 χλµ. Ο επόµενος αισθητήρας του συστήµατος είναι το ραντάρ εµπλοκής τεχνολογίας PESA, 1RLS2-1/1RS2-1E, το οποίο λειτουργεί στη ζώνη L. Το ραντάρ 1RLS2-1/1RS2-1E µπο-ρεί να κινηθεί µηχανικά στην ανύψωση από -5 µέχρι και +82 µοίρες, έχει δυνατότητα εκτέλεσης λειτουργίας track while scan, για 9 στόχους και 90% πιθανότητα εντοπισµού του στόχου µέσα σε 1 δευτερόλεπτο, µε βάση πάντα τα δεδοµένα που λαµβάνει από το ραντάρ έρευνας 2L80/2L80Ε.

Το νέο ραντάρ µπορεί να παρακολουθεί στόχους, οι οποίοι κινούνται µε ταχύτητα µε-ταξύ 10 και 1.000 µέτρων το δευτερόλεπτο, να εµπλακεί µε 3 στόχους ταυτόχρονα και να παρακολουθεί την πτήση 3 µε 4 βληµά-των, τα οποία κινούνται µε ταχύτητα 30 έως 2.100 µέτρα το δευτερόλεπτο. Ο µέγιστος δε αριθµός στόχων µε τους οποίους το σύστηµα µπορεί να εµπλακεί µέσα σε ένα λεπτό έφτανε τους δέκα.

Το ηλεκτροοπτικό σύστηµα του Pantsir-S1 λειτουργεί είτε συµπληρωµατικά των ραντάρ εµπλοκής, είτε επιτρέπει την παθητική λει-τουργία του συστήµατος. Το AOP αποτελείται από δύο αισθητήρες, µία θερµική κάµερα γαλλικής κατασκευής (Sagem, MATIS LR) και µία κάµερα IR παρακολούθησης της γωνιακής απόκλισης του στόχου και του βλήµατος. Το ηλεκτροοπτικό σύστηµα του Pantsir-S1 µπορεί να εντοπίσει στόχους

µεγέθους µαχητικού σε απόσταση 26 χλµ., πυραύλους cruise στα 11-14 χλµ. Το ηλεκτροοπτικό σύστηµα AOP µπορεί να κινηθεί στο αζιµούθιο + -90 µοίρες και στην ανύψωση -5 έως +82 µοίρες, ενώ και οι δύο αισθητήρες κινούνται σε σύζευξη µε το ρα-ντάρ εµπλοκής. Το Σύστηµα Έλεγχου Πυρός MRLS του Pantsir-S1 διαθέτει σύγχρονους σταθµούς ελέγχου, µε νέες οθόνες display. Το οπλικό φορτίο του Pantsir-S1 περιλαµβά-νει τους νέους πυραύλους 57Ε6-Ε.

Ο πύραυλος 57Ε6-Ε πρόκειται για ένα βλήµα δύο σταδίων, συνολικού βάρους 75,7 κιλών, εκ των οποίων τα 20 κιλά εί-ναι η πολεµική κεφαλή, µε χαµηλό ίχνος εκποµπής του κινητήρα ώστε να µην εντοπίζεται εύκολα. Η κινητική ενέργεια του βλήµατος βασίζεται στον αρχικό επι-ταχυντή, ο οποίος τίθεται σε λειτουργία µόλις το βλήµα εξέλθει του κανίστρου, µετά την ψυχρή εκτόξευσή του.

Το βλήµα επιτυγχάνει αρχική ταχύτητα, η οποία φτάνει τα 1.300 µέτρα το δευτερό-λεπτο, µε τον προωθητή να λειτουργεί για 2,4 δευτερόλεπτα. Μετά την εκτόξευση, το βλήµα διατηρεί ταχύτητα 900 µέτρων το δευτερόλεπτο στα 12 χλµ. εµβέλεια και 700 µέτρα το δευτερόλεπτο στα 18 χλµ. εµβέλεια, µε αποτέλεσµα η ταχύτητα µε την οποία το βλήµα προσεγγίζει τον στόχο να φτάνει πε-ρίπου 2 mach. Η µέγιστη εµβέλεια του νέου βλήµατος 57Ε6-Ε είναι 20 χλµ., ενώ µπορεί να φτάσει στα 15 χλµ. ύψος.

Η καθοδήγηση του βλήµατος γίνεται από το ραντάρ εµπλοκής του Pantsir-S1, σε συνδυασµό αν χρειαστεί, µε το ηλε-κτροοπτικό σύστηµα. Το γυροσκόπιο και ο αναµεταδότης RF του 57Ε6 βρίσκεται στο

πίσω µέρος του βλήµατος, ενώ ακολουθεί ο οπτικός αναµεταδότης εντοπισµού του βλήµατος (IR flare) για το ηλεκτροοπτικό σύστηµα της µονάδας πυρός. Αξιοσηµείωτο είναι το γεγονός ότι το σύστηµα Pantsir-S1 µπορεί να εξαπολύσει µε επιτυχία τους πυραύλους που φέρει, ακόµη και όταν το όχηµα βρίσκεται εν κινήσει. Η πολεµική κεφαλή του βλήµατος 57Ε6-Ε διαθέτει 47 µεταλλικές ράβδους διαµετρήµατος 90 χλστ. και µήκους 770 χλστ., επιτρέποντας την καταστροφή οποιουδήποτε στόχου κατά 100% σε απόσταση 6 µέτρων από το σηµείο πυροδότησης της πολεµικής κεφαλής και κατά 65% σε απόσταση 9 µέτρων από το ση-µείο πυροδότησης της πολεµικής κεφαλής. Η πολεµική κεφαλή έχει σχεδιαστεί ώστε να παράγει 700 θραύσµατα των 2,8 γραµµαρί-ων και 2.260 θραύσµατα των 0,9 γραµµα-ρίων, ενώ ο πυροσωλήνας προσέγγισης του βλήµατος έχει προγραµµατιστεί για να ενεργοποιηθεί στα 9 µέτρα από τον στόχο.

Όσον αφορά τα πυροβόλα του συστήµα-τος, το Pantsir-S1 είναι εξοπλισµένο µε το νέο πυροβόλο 2Α38 των 30 χλστ µε αναχο-ρηγία 750 βληµάτων έκαστο. Οι κάννες του 2Α38 ψύχονται µε νερό ή αντιψυκτικό υγρό και µπορούν να κινηθούν στην ανύψωση από - 9 µέχρι + 85 µοίρες. Τα πυροβόλα µπορούν να καταρρίψουν στόχους σε απόσταση 4 χλµ. και σε ύψος 3 χλµ. Η ταχυ-βολία του κάθε πυροβόλου φτάνει τα 1.250 βλήµατα το λεπτό και η ταχύτητα εξόδου των βληµάτων φτάνει τα 960-980 µέτρα το δευτερόλεπτο, ενώ το σύστηµα να διαθέτει συνολικά 1.400 βλήµατα έτοιµα για βολή. Τα βλήµατα αυτά είναι τύπου ΗΕΙ, τροχιοδει-κτικά και θραυσµατογόνα.


ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

ΣΥΡΙΑ Μια ανάσα πριν τον

Αρµαγεδδώνα; του Αλέξανδρου Μπούφεση

Καθώς οι κεφαλές των κρατών που µετείχαν στο συνέδριο της Γενεύης συσκέπτονταν... για τα µάτια του κόσµου, για να προσφέρουν λύσεις που για

ακόµα µια φορά θα είναι ανεφάρµοστες, ο συριακός λαός κοιµόταν µε τα πυροβόλα να ηχούν, έχοντας χάσει πολλά, σίγουρα πολύ περισσότερα από µια πατρίδα. Καθώς η «Αραβική Άνοιξη» εισέρχεται στο πιο θερµό καλοκαίρι για την ασφάλεα του πλανήτη µετά την επίθεση των Γερµανών στην πρώην

ΕΣΣ∆, υπάρχει ακόµα άφθονο θράσος. Ποιος άραγε γνωρίζει από πού πηγάζει; Από το αρχαίο ρητό «µωραίνει γαρ...», από συµφέροντα και σκιώδεις

συµφωνίες που θεωρούνται τετελεσµένες, από την πεποίθηση κάποιων υπερβολικά φιλελεύθερων πως η δηµιουργία εν τέλει ενός τεράστιου ισλαµικού χαλιφάτου από το Μαρόκο µέχρι το Ιράν θα βοηθήσει στην

περαιτέρω ενίσχυση της πολυ-πολιτισµικότητας;


αναλυτές σαν τον Πάνο Παναγιώτου, οι οποίοι δεν επέλεξαν να βρίσκονται στο payroll των Ολιγαρχών, έκαναν λόγο για κερδοσκοπία στις τιµές των τροφίµων και στις τιµές των καυσί-µων και όχι για διαβολικούς Qaddafi,Mubarak Assad κτλ. Οι αναλυτές αυτοί περιγράφουν λεπτοµερώς το πώς οι κερδοσκόποι χρησιµοποιώντας το QE (Quantitative Easing) χρήµα που έπεφτε στην αγορά από την «παρέα» του Bernancke και της FED χρησιµοποι-ούνταν για να αρχίσουν ένα ράλι στις τιµές των αγαθών πρώτης ανάγκης και στη συνέχεια λίγο πριν σταµατήσει η ροή του χρήµατος αποσύρονταν στα ασφαλή καταφύγια των Αµερικανικών Οµολόγων.

Για ποια «επανάσταση» ακριβώς µιλάµε και για ποιον Assad τύραννο, που προ-βαίνει σε «εγκλήµατα κατά της ανθρωπό-τητας»; Στην επισκόπηση των γεγονότων ας είµαστε ειλικρινείς και ας προσπαθή-σουµε να θέσουµε για ακόµα µια φορά τα αόρατα στο ανθρώπινο µάτι όρια µεταξύ εθνικών, πολυεθνικών και υπερεθνικών συµφερόντων.

Ασυµµετρία και αποσταθεροποίηση: Το πλαίσιο των µοντέρνων απειλώνΤα κέντρα επιρροής, τα ίδια κέντρα

τα οποία στον Δυτικό κόσµο έχουν το σκιώδες προσωνύµιο “policy makers”, έχουν αναγάγει σε επιστήµη την πρόκληση εσωτερικών ταραχών σε µια χώρα. Πιο παλιά, κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέµου, το φόβητρο του Σο-σιαλισµού ήταν αρκετό ώστε µια χώρα να πολωθεί κοινωνικά και να φθάσει µέχρι τον εµφύλιο. Εν έτει 2012 όµως και µε τον ορισµό της δυτικού τύπου «Δηµοκρατίας» να βρίσκεται στον ίδιο βαθµό αοριστίας µε αυτούς που την χρησιµοποιούν ως πρόφαση εν αµαρ-τίαις, η πόλωση του πλήθους, όπως αναφέραµε και πιο πάνω, αποτελεί µια υπόθεση που εµπλέκει µεταξύ άλλων και χρηµατοπιστωτικούς παράγοντες.

Έτσι, η οργάνωση µιας πορείας δι-αµαρτυρίας, ανάλογα µε τα κοινωνικά και πολιτισµικά αντανακλαστικά, µπο-ρεί να αποτελέσει το πρώτο βήµα για

Έχουµε σκιαγραφήσει σε προηγού-µενες µελέτες τις τεκτονικού τύπου αλλαγές, οι οποίες λαµβάνουν χώρα στο γεωπολιτικό γίγνεσθαι. Οι αλλαγές αυτές, προφανώς και δεν υπήρξαν «εµπνεύσεις της τελευταίας στιγµής». Αντιθέτως, προ-ετοιµάζονταν από χρόνια µε τις ευλογίες πολυεθνικών συµφερόντων, οι οποίες δεν είχαν καν την στοιχειώδη νοηµοσύνη να σκεφτούν πως καµία κοινωνία ιστορικά δεν έµεινε στο πολίτευµα της ολιγαρχίας, και πως οι ίδιοι οι ολιγάρχες χρησιµοποι-ήθηκαν για να ανεβάσουν Τυράννους, οι οποίοι όσο καλό έκαναν στην χώρα τους εν αρχή, τόσο µεγάλη καταστροφή της προκάλεσαν στο «τετέλεσθαι». Φυσικά, όλοι οι τύραννοι κατέστρεψαν πρώτα τους ολιγάρχες, που τους βοήθησαν να ανέβουν, γι’ αυτό και γίνεται λόγος για έλλειψη στοιχειώδους νοηµοσύνης και γνώσης ακόµα και περί ιδίων συµφερό-ντων.

Έτσι λοιπόν, όταν τα καλοπληρω-µένα κανάλια µιλούσαν περί επανά-στασης ως φυσικό επακόλουθο της «εξαθλίωσης» των λαών της Μέσης Ανατολής από «ηγέτες τυράννους»,

Οι οδοµαχίες στις πόλεις που εξεγερµένοι κυριαρχούν αποτελούν καθηµερινή κατάσταση, µε τις συριακές Ένοπλες ∆υνάµεις να προσπαθούν να ανακαταλάβουν τις συνοικίες.


την απαρχή µιας αλυσιδωτής αντίδρασης που οδηγεί σε καταστάσεις τύπου Συρίας. Στην Τυνησία αρκούσε η αυτοπυρπόληση ενός «αγανακτισµένου πολίτη» προκειµέ-νου να ανοίξει το κουτί της Πανδώρας για όλη τη Μέση Ανατολή, ενώ στην Αθήνα το 2010 ο εµπρησµός τριών υπαλλήλων, µιας εκ των οποίων εγκύου, οδήγησε στα ακριβώς αντίθετα αποτελέσµατα, δηλαδή στον φόβο και την καταστολή. Οι ειδικοί πάνω στον τοµέα του mass influenceέχουν γράψει ολόκληρα βιβλία πάνω στην µεθοδολογία της επιρροής και της πόλωσης, το ζητούµενο όµως, τουλάχι-στον όσον αφορά στην περίπτωση της Μέσης Ανατολής, όπως και στις «χρωµα-τιστές επαναστάσεις», ήταν η πρόκληση αναταραχών.

Στην Συρία οι αναταραχές άρχισαν στο πλαίσιο της Αραβικής Άνοιξης, την 16η Μαρτίου του 2011 σε µια µέρα που σήµερα έχει πάρει την ονοµασία «Ηµέ-ρα της Αξιοπρέπειας» (Day of Dignity). Η πορεία διαµαρτυρίας οργανώθηκε µέσω των κοινωνικών µέσων δικτύω-σης, τα οποία σηµειωτέον απαγορεύ-ονται στη Συρία, εντούτοις οι διοργα-νωτές χρησιµοποίησαν proxies για να άρουν τις διαδικτυακές φραγές.

Δηλαδή αν υποθέσουµε πως οι διοργα-νωτές µιας πορείας ήταν Σύριοι «εξαθλιω-µένοι» από το καθεστώς που δεν είχαν την παραµικρή ιδέα του τι θα πει Facebook ή Twitter, και ξαφνικά χρησιµοποιούν δια-δικτυακές παρακάµψεις για να περάσουν τα επαναστατικά τους µηνύµατα, τότε πρέπει να υποθέσουµε επίσης πως το Άγιο Πνεύµα κατέβηκε δεύτερη φορά για να τους παράσχει τις εν λόγω γνώσεις. Αυτό φυσικά είναι τουλάχιστον αστείο, εν τού-τοις έγινε, όχι όµως από τον Μέσο Σύρο, αλλά προφανώς από κάποιους που και το Facebook είχαν «ξανακούσει» και την έννοια του «proxy server» στο Internet.

Κατά τη διάρκεια της πορείας έγιναν τουλάχιστον 35 προσαγωγές από την αστυνοµία, αλλά η µέρα του θυµού (“Day of Rage”) που ακολούθησε στην Deraa κατέληξε σε βίαιη αντίδραση από το καθεστώς µε αποτέλεσµα να σκοτωθούν αρκετοί διαδηλωτές. Οι ενορχηστρω-τές µε αυτόν τον τρόπο απέκτησαν την αφορµή που ήθελαν προκειµένου να επιτύχουν την αποσταθεροποίηση και ενώ ο Assad άρχισε να «µαλακώνει» όσον αφορά τις παραχωρήσεις σε πολιτικό επίπεδο και την ειλικρινή διάθεσή του για αλλαγές στην δοµή της κυβέρνησης, κατά περίεργο τρόπο οι αντιδράσεις από «τον

1. Χάρτης που αποτυπώνει τον αριθµό των θυµάτων από την αρχή της εξέγερσης στις 26 Ιανουαρίου του 2011 µέχρι και στις 16 Απριλίου του 2012.

2. Οι δυνάµεις του συριακού Στρατού διαθέτουν ικανοποιητικό ατοµικό εξοπλισµό και µέσα για την αντιµετώπιση ενός πολέµου αντάρτικου πόλεων.

3. & 4.Εδώ και αρκετό χρονικό διάστηµα ο συριακός Στρατός χρησιµοποιεί στις επιχειρήσεις άρµατα µάχης T-72 τα οποία όπως φαίνεται και από την φωτογραφία έχουν υποστεί απώλειες χάρις στα αντιαρµατικά που οι εξεγερµένοι απέκτησαν από τις αποθήκες του συριακού Στρατού και από τον εφοδιασµό τους από άλλες αραβικές και δυτικές χώρες.

1

2


Επιπρόσθετα, οι Ρώσοι εγκατέστησαν τα συστήµατα P-800 Yakhont προκειµένου να ενισχύσουν την παράκτια άµυνα της Συρίας µαζί µε τα Α/Α S-300 και τα Pantsir S1 προκειµένου να θωρακίσουν την αντιαεροπορική άµυνα της χώρας σε πε-ρίπτωση επιβολής «No Fly Zone» από το ΝΑΤΟ. Διαρροές από το ρωσικούς στρατι-ωτικούς κύκλους καθώς επίσης και από το γνωστό σε πολλούς site των ισραηλινών µυστικών υπηρεσιών, DEBKA, ανέφεραν πως οι Ρώσοι απέστειλαν και ειδικές µο-νάδες counter-terrorism προκειµένου να πολεµήσουν στο πλευρό του Assad.

Κάτι τέτοιο βέβαια διαψεύστηκε από τον υφυπουργό Άµυνας Antonov, όπως επίσης διαψεύστηκε από τον Sergey Lavrov το ότι οι Ρώσοι στέλνουν επιθετικά ελικόπτερα στον Assad πέραν των ήδη υπογεγραµµένων αµυντικών συµφωνιών.

λαό» αντί να κατευνάζονται διεγείρονταν ακόµα περισσότερο. Μέλη του συριακού Στρατού άρχισαν να αυτοµολούν φορµά-ροντας κατ’ αυτόν τον τρόπο το µόρφωµα της «Συριακής Αντιπολίτευσης» τον «Ελεύ-θερο Συριακό Στρατό», ο οποίος λόγω σύστασης δεν αποκλείεται να δώσει το όνοµά του σε ένα νέο είδος κοκτέιλ (όπως π.χ. κοκτέιλ Μολότοφ).

Η αντιπολίτευση µοιάζει µε «πολυ-κατάστηµα της Μαφίας» και εµπεριέχει στοιχεία από τον «Επαναστατικό στρατό της Λιβύης» και την Λεγεώνα των Ξένων, µέχρι ξένους προβοκάτορες, στοιχεία µυστικών υπηρεσιών (C.I.A για παράδειγ-µα, δεν το αρνούνται άλλωστε, ίσα ίσα υποστηρίζουν πως πρέπει να βρίσκονται εκεί ούτως ώστε να µην πέσουν τα Όπλα Μαζικής Καταστροφής του Assad σε χέρια τροµοκρατών) µέχρι την ίδια την Al-Qaida. Έτσι έχουµε το εξής οξύµωρο σχή-µα. Από τη µια τα UCAV να βοµβαρδίζουν θέσεις της Al Qaida στην Υεµένη και από την άλλη πράκτορες της C.I.A να πολε-µούν δίπλα σε τροµοκράτες, προκειµένου «να εκθρονίσουν τον τύραννο». Το πώς συνάδουν αυτά τα δύο γεγονότα αποτελεί ένα ακόµα από τα ανεξήγητα φαινόµενα στον πλανήτη.

Ενώ η Ρωσία από την πρώτη µέρα που ξέσπασε η κρίση προσπαθούσε να κατευνάσει τα πνεύµατα, µε τον Sergey Lavrov σε ρόλο µπαλαντέρ να βρίσκε-ται παντού την ίδια στιγµή καταβάλ-λοντας µια διπλωµατική υπερπροσπά-θεια, οι ΗΠΑ και οι «Ιάγοι» (δηλαδή τα κράτη µέλη της Ε.Ε) έριχναν λάδι στη φωτιά, εξοπλίζοντας τους «επαναστά-τες» µέσω Τουρκίας.

Ενώ η Ρωσία, µαζί µε την Κίνα, απείχαν από το ψήφισµα που προέβλεπε επιβολή Ζώνης Απαγόρευσης Πτήσεων πάνω από τη Λιβύη, στην περίπτωση της Συρίας ασκούσαν το ένα βέτο µετά το άλλο. Και αυτό, γιατί στο λιµάνι της Ταρτούς βρί-σκεται η τελευταία βάση της Ρωσίας στη Μεσόγειο, µια βάση την οποία πρόσφατα αναβάθµισαν ούτως ώστε να χωράει πλοία µεγαλύτερου εκτοπίσµατος.

Η παρουσία του αεροπλανοφόρου Admiral Kuznetsov στην Συρία απετέλεσε κίνηση προβολής ισχύος από την µεριά της Ρωσίας, η οποία δεν δίστασε εν τέλει να εµπλακεί σε έναν πόλεµο proxy (κάτι που είχαµε να δούµε από το 1979 όταν οι αµερικανικές δυνάµεις εκπαίδευαν τους Mujahedin προκειµένου να προκα-λούν φθορές στους Σοβιετικούς εισβο-λείς) µε τις δυτικές δυνάµεις του ΝΑΤΟ.

Το αν εξοπλίζει ή δεν εξοπλίζει η Ρωσία τον Assad είναι «κοινό µυστικό», όπως και «κοινό µυστικό» αποτελεί ο εξοπλι-σµός του FSA (Free Syrian Army) από τα κράτη µέλη του ΝΑΤΟ και η δυνατότητα να µπορεί να αποσύρεται σε τουρκικά εδάφη και από εκεί να εξαπολύει εκ νέου επιθέσεις.

Τον Φεβρουάριο του 2012 ο βετε-ράνος διπλωµάτης πρώην Γ.Γ. του ΟΗΕ Kofi Anan κλήθηκε να διαπραγµατευθείτην καταστολή της βίας, συντάσσοντας το περίφηµο κείµενο των έξι σηµείων, το οποίο µεταξύ άλλων προέβλεπε την κατάπαυση πυρός και για τις δυο µεριές, την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και την εγκατάσταση δυνάµεων του ΟΗΕ ως παρατηρητές και επόπτες της κρίσης. Το σχέδιο κατέρρευσε καθότι επίσηµα καµιά από τις δύο πλευρές δεν τήρησε το «παύ-

3

4


σατε πυρ», ανεπίσηµα όµως έχει ειπωθεί πως οι αντάρτες ήταν αυτοί που πρώτοι αρνήθηκαν να παύσουν τις βιαιοπραγίες. Μάλιστα ήταν τέτοια η υπονόµευση του σχεδίου Ανάν, ώστε στις 25 Μαΐου το καθεστώς Assad κατηγορήθηκε για τη σφαγή 108 αµάχων µεταξύ των οποίων 34 ήταν γυναίκες και 49 παιδιά.

Οι µοναχές όµως από κοντινά χρι-στιανικά µοναστήρια έχουν διαφορετι-κή άποψη, περί του συµβάντος. Όπως ανέφερε µια µοναχή σε συνέντευξή της στο Russia Today, οι αντικαθεστωτικοί εισέβαλαν σε νοσοκοµείο και άρχισαν να κουβαλούν πτώµατα τα οποία αργότερα τοποθέτησαν «νοικοκυρεµένα» σε οµαδι-κούς τάφους, ώστε να υπονοµεύσουν το καθεστώς. Άλλες µαρτυρίες αναφέρουν πως πρόκειται για µια κλασσική τακτική των αντικαθεστωτικών να χρησιµοποιούν τις δικές τους απώλειες, στοιβάζοντάς τες

σε οµαδικούς τάφους, προκειµένου να παίξουν το επικοινωνιακό τους παιχνίδι. Το χειρότερο σενάριο, το οποίο ειπώθηκε, ήταν η παρουσία εγκληµατιών, πιθανό-τατα από τον FSA, στη Hula, οι οποίοι είχαν εκτελέσει τα γυναικόπαδα µε τον ίδιο ακριβώς τρόπο που εκτελούνταν ο άµαχος πληθυσµός στο Ιράκ. Και τα τρία σενάρια, πάντως δεν τιµούν τους αντι-καθεστωτικούς, όπως δεν τους τιµά και το γεγονός πως οπλίζουν παιδάκια και τα µαγνητοσκοπούν καθώς ορκίζονται εν χορώ να ανατρέψουν την κυβέρνηση. Αυτή η τακτική των ακραίων ισλαµικών στοιχείων που απαντάται από το Αφγα-νιστάν µέχρι την Παλαιστίνη, αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο στον επικοινωνιακό πόλεµο που διεξάγουν εναντίον του Ισρα-ήλ και των Αµερικανών και συγκεκριµένα στην προβολή τους ως «σφαγείς γυναικών και αθώων παιδιών». Στη σχετική ταινία

του Hollywood µε τους Tommy Lee Jones και Samuel Jackson προβάλλεται αυτή ακριβώς η τακτική µέσα από ένα δικαστι-κό θρίλερ το οποίο παραλίγο να κοστίσει τη ζωή σε Βετεράνο Αµερικανό Σ/χη.

“...Our blood shall drown the vision of the empire yet unborn...”

Η τελευταία σκηνή του δράµατος µε την κατάρριψη του τουρκικού αναγνω-ριστικού RF-4E και µε την επακόλουθη επίκληση του άρθρου 4 της συµµαχίας προκειµένου να εφαρµοσθεί το άρθρο 5 (σηµειωτέον µόνο µια φορά έχει εφαρ-µοσθεί και αυτό όταν έγινε η κατάρριψη των Δίδυµων Πύργων), δείχνει πως η κλιµάκωση και η περαιτέρω στρατιω-τικοποίηση (militarization) της κρίσης είναι αναπόφευκτες. Η Άγκυρα κατά πάσα πιθανότητα υποδαυλισµένη από το ΝΑΤΟ και έχοντας σκοπό αφενός να προκαλέσει την κατάρριψη του αεροσκάφους, αφετέ-ρου να δοκιµάσει την συριακή αεράµυνα (δηλαδή τα ρωσικά στοιχεία της συριακής αεράµυνας) προέβη στις γνωστές σε εµάς εν Ελλάδι προβοκατόρικες τακτικές της. Το γεγονός πως το ΝΑΤΟ δεν ενεπλάκη εν τέλει, από µόνο του δεν λέει απολύτως τίποτα, διότι αν το έπραττε τότε ακόµα και τα ισχνά στοιχεία της αξιοπρέπειας που έχουν αποµείνει στη συµµαχία θα σβήνο-νταν πάραυτα, µε την Αµερική να ηγείται µιας ακόµα εξωθεσµικής και ως εκ τούτου παράνοµης, σύµφωνα µε το διεθνές δίκαιο, στρατιωτικής εµπλοκής.

Η σύσκεψη που ακολούθησε στην Γενεύη απετέλεσε την αποθέωση µιας κωµωδίας στην οποία ο ΟΗΕ υπο-δύεται ακόµα έναν φορέα, ο οποίος είναι υπεράνω επιρροής, και ο οποίος καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια να εξαντλήσει τις διπλωµατικές, προϊ-ούσες των στρατιωτικών συρράξεων, οδούς.

Τύποις, η σύσκεψη θεωρήθηκε µεγάλη διπλωµατική επιτυχία για την Ρωσία, καθότι οι χώρες µέλη του ΝΑΤΟ µε πρώτες τις ΗΠΑ, ηρνούντο να προσχωρήσουν σε οποιαδήποτε περαιτέρω διαπραγµάτευση πέραν της εφαρµογής του πλάνου των έξι σηµείων. Εντούτοις, µετά από ώρες συσκέψεων κατάφεραν να «συµφωνή-σουν» σε κάτι ακόµα πιο ανήκουστο, στο σχηµατισµό δηλαδή µεταβατικής κυβέρ-νησης αποτελούµενης από στοιχεία του καθεστώτος Assad (η Ρωσία δεν αποκλείει την παραµονή του ίδιου του Assad) και τους αντικαθεστωτικούς. Η µόνη εξήγηση που µπορεί να δοθεί για όσα συµφωνήθη-καν και εν συνεχεία ειπώθηκαν είναι αυτή

1


του Πατροκοσµά, όταν µιλούσε για τα «Άλαλα και Μπάλαλα» και για την «µέθη την οποία άγγελος Κυρίου θα ρίξει». Σίγουρα, όπως διαπιστώθηκε, µόνο υπό κατάσταση µέθης οι ηγέτες µπορούν να συµφωνήσουν σε ανεφάρµοστα σχέδια όπως το παραπάνω.

Εκτός βέβαια και αν σκοπίµως θέλουν να ανατρέψουν τους ανθρώπους εκείνους που κράτησαν τα ακραία ισλαµικά στοι-χεία σε ύφεση για ολόκληρες δεκαετίες, όπως έκανε ο Mubarak, ο Qaddafi οAssad και από το 2000 ο υιός Bashar. Αν είναι σκόπιµο να εκφραστούν πλήρως τα ακραία ισλαµικά στοιχεία τα οποία ευαγγελίζονται το παναραβικό χαλιφάτο µε πρωτεύουσα την Ιερουσαλήµ (όπως

ειπώθηκε από τον νέο πρόεδρο της Αιγύπτου Morsi), τότε αδίκως πασχίζουµε να εξηγήσουµε τα ανεξήγητα. Και αυτό, γιατί στην πορεία και ενώ διαδραµατίζο-νται όλες αυτές οι καταστάσεις, οι οποίες ούτε νόηµα έχουν αφενός και αφετέρου θα µπορούσαν να παύσουν οποτεδήποτε, «όλοι µένουν ευχαριστηµένοι». Δηλαδή οι κερδοσκόποι που έχουν κάνει τις αγο-ρές Rollercoaster πότε ανεβάζοντας σε δυσθεώρητα ύψη τα βασικά ήδη πρώτης ανάγκης και πότε κατεβάζοντάς τα στο ναδίρ τους. Οι έµποροι όπλων που θησαυ-ρίζουν πολύ περισσότερο ακόµα και από το αν γινόταν πόλεµος, καθότι το «αντάρ-τικο» είναι µια παρατεταµένη κατάσταση αναρχίας.

Τέλος σε υπερεθνικό επίπεδο ο «Ιάγος» (Ε.Ε) µαζί µε την Ρωσία, απλά βλέπουν την Αµερικανική υπερδύνα-µη να χάνει ολοένα και περισσότερες δυνάµεις σε έναν πόλεµο φθοράς σε όλα τα επίπεδα.

Ένα ερώτηµα βέβαια που ανακύπτει είναι «µε το Ισραήλ τι γίνεται;» Δεν είναι το βασικό όµως, καθότι η σωστή ερώτη-ση είναι ποιος και υπό ποίες συνθήκες θα προστατευτεί το Ισραήλ όντας περιστοι-χισµένο από έναν ανερχόµενο νέο-ισλα-µικό παροξυσµό. Από την άλλη, αυτή είναι µια απάντηση η οποία θα δοθεί την στιγµή που πρέπει και υπό τις προϋπο-θέσεις που θα επιβάλλει η ανερχόµενη Ευρασία.

1. Οι δυνάµεις των εξεγερµένων αποτελούνται πια από λιποτάκτες του

συριακού Στρατού, αν και στο ξεκίνηµα ήταν απλά µία οµάδα ενθουσιώδεις

πολίτες.

2. Οι τροµοκρατικές επιθέσεις στις πόλεις κυρίως από τροµοκρατικές οργανώσεις από το Ιράκ αποτελούν τη νέα διάσταση

της εξέγερσης.

3. Στις περισσότερες περιοχές της Συρίας η κυβέρνηση ελέγχει την κατάσταση,

µε τον πληθυσµό να «βλέπει» φιλικά τον Στρατό.

2

3

ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΙ


του Πάνου Σπαγόπουλου

Η εξέλιξη στον τοµέα των µαχητικών αεροσκαφών είναι αλµατώδης, ιδιαίτερα το τελευταίο διάστηµα. Μετά την είσοδο σε υπηρεσία των αεροσκαφών της αποκαλούµενης 3ης γενιάς στις αρχές της δεκαετίας του ’80 και τις τεχνολογικές καινοτοµίες που αυτά έφεραν στο προσκήνιο, ακολούθησαν τουλάχιστον δύο ακόµη γενιές αεροσκαφών σε ιδιαίτερα σύντοµο χρονικό διάστηµα. Κάθε γενιά διακρίνεται από συγκεκριµένες τεχνολογικές προσεγγίσεις.


ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ CRΑSH TEST F-35 Lightning llRafale F.3 Su-35BM/S

Ποιος κερδίζει την κορυφή;


Έτσι, χαρακτηριστικό της 3ης γενιάς ήταν τα αεροδυναµικά ασταθή αεροσκάφη τα οποία ελέγχονταν µε τη βοήθεια ηλε-κτρονικού συστήµατος ελέγχου πτήσης, το HUD, οι οθόνες πολλαπλών λειτουργιών, τα συστήµατα ραντάρ µε δυνατότητα κατάρ-ριψης αεροσκαφών κάτω από το επίπεδο πτήσης και τέλος η µεγάλη ευελιξία. Στη συνέχεια νέες τεχνολογίες ήρθαν να προστεθούν κάνοντας όπλα και αεροσκάφη περισσότερο φονικά. Κύριο σηµείο της µε-τεξέλιξης αυτής τα χαρακτηριστικά stealth, τα ενεργά ραντάρ AESA, το περισσότερο εξελιγµένο πιλοτήριο, οι ισχυρότεροι κινητήρες, µε δυνατότητα supercruising, τα εσωτερικά µεταφερόµενα όπλα, οι υπέρυ-θροι αισθητήρες. Όλα αυτά τα συστήµατα τα οποία αναπτύχθηκαν παράλληλα ή σχεδόν παράλληλα εφαρµόστηκαν στις δύο

επόµενες γενιές αεροσκαφών, την 4η και την 5η. Βέβαια, ο χαρακτηρισµός «γενιά» είναι µια κατηγοριοποίηση λίγο έως πολύ αυθαίρετη, µε την έννοια ότι την εισήγαγε το αµερικανικό αεροναυτικό λόµπι των βιοµηχανιών στη διεθνή πρακτική, χωρίς άλλες χώρες να ασπάζονται τη συγκεκριµέ-νη διαβάθµιση. Από την άλλη, βοηθά µέχρι ενός σηµείου στον ευκολότερο εντοπισµό των ικανοτήτων ενός αεροσκάφους, χωρίς όµως αυτό να είναι και απόλυτο.

Τρία σηµαντικά αεροσκάφη τα οποία ενσωµατώνουν τις ανωτέρω καινοτοµίες είναι το αµερικανικό F-35 Lighting II, το ρωσικό Su-35BM και το γαλλικό Rafale. Τρία αεροσκάφη από τρεις διαφορετικές «σχολές» αεροναυτικής που συµπυκνώ-νουν στη δοµή τους όλα εκείνα τα στοιχεία που τα κατατάσσουν στα πλέον προηγµένα µαχητικά παγκοσµίως σήµερα.

Έτσι, χαρακτηριστικό της 3ης γενιάς ήταν τα αεροδυναµικά ασταθή αεροσκάφη τα οποία ελέγχονταν µε τη βοήθεια ηλε-κτρονικού συστήµατος ελέγχου πτήσης, το HUD, οι οθόνες πολλαπλών λειτουργιών, τα συστήµατα ραντάρ µε δυνατότητα κατάρ-ριψης αεροσκαφών κάτω από το επίπεδο

Ποιος κερδίζει την κορυφή;

F-35Ως κύριο ενεργό ηλεκτρονικό αισθητήρα το Lightning II χρησιµοποιεί το ραντάρ τεχνολογί-ας AESA AN/APG-81. Πρόκειται για ένα από τα πιο προηγµένα ραντάρ ενεργού ηλεκτρονικής σάρωσης. Τα ακριβή δεδοµένα για το ραντάρ του F-35 και τις επιδόσεις του δεν είναι πάρα πολλά και όσα έχουν δει το φως της δηµοσιό-τητας κρίνονται για την αυθεντικότητά τους.

Σύµφωνα πάντως µε αυτά, το APG-81 διαθέτει 1000 στοιχεία εκποµπής/λήψης (TR modules) µέσω των οποίων το σύστηµα µπορεί να εκτελεί ταυτόχρονα λειτουργίες αέρος-αέρος (Α/Α) και αέρος-εδάφους (A/G). Για αποστολές Α/Α to ΑPG-81 διαθέτει 12 συνολικά διαµορφώσεις και άλλες τόσες για αποστολές A/G συµπεριλαµβανοµένων και δύο διαµορφώσεων αέρος-επιφανείας µια για έρευνα θαλάσσης και µια παρακολούθη-σης σκαφών επιφανείας. Σε έρευνα Α/Α το ραντάρ µπορεί να εγκλωβίσει µέχρι και 23 στόχους ταυτόχρονα µέσα στα πρώτα 9 δευτ. σάρωσης του εναέριου χώρου µε τους πρώ-τους 19 στόχους να έχουν εντοπιστεί µέσα στα 3 δευτ. σάρωσης. Η µέγιστη εµβέλεια του συστήµατος είναι µεγαλύτερη από 160 χλµ. για στόχους RCS 1µ2.

Σε ό,τι αφορά τις λειτουργίες του για αποστολές A/G βασική διαµόρφωση του συστήµατος είναι αυτής της απεικόνισης συνθετικού διαφράγµατος. Η συγκεκριµένη διαµόρφωση παρέχει ανάλυση εδάφους 0,60 εκατ. και διαθέτει λειτουργίες εντο-πισµού τόσο για σταθερούς στόχους (FTΙ) όσο και για κινούµενους (ΜΤΙ). Ο χειριστής του αεροσκάφους µπορεί να επιλέξει τη µεγέθυνση της περιοχής που τον ενδιαφέρει –όσο βρίσκεται στη λειτουργία SAR– και το ραντάρ αµέσως θα εντοπίσει και στοχοποι-ήσει αυτόµατα (Automatic Target Cueing ) πάνω από 15 στόχους στο έδαφος (Multiple Μoving Targets) οι οποίοι µπορεί να αντιπρο-σωπεύουν διάφορα οχήµατα, ενώ µέσω της εφαρµογής προηγµένων αλγορίθµων έχει τη δυνατότητα να πραγµατοποιεί αυτόµατη αναγνώριση εάν ο υπό εξέταση στόχος είναι τροχοφόρο ή ερπυστριοφόρο. Το ραντάρ επιπλέον έχει τη δυνατότητα παρεµβολής σε εχθρικά ραντάρ µέσω δύο σχετικών δια-µορφώσεων. Σύµφωνα µε τον κατασκευαστή του, το ραντάρ µπορεί να εκτελεί «σχεδόν ταυτόχρονα» τις λειτουργίες Α/Α και A/G προχωρώντας σε αφέσεις βοµβών και βολές πυραύλων.

Su-35BMΤο Su-35 αντίθετα χρησιµοποιεί ένα

κορυφαίο και πρωτοποριακό συνδυασµό από ραντάρ µηχανικής λειτουργίας –ως κύριο αισθητήρα– και ενεργής ηλεκτρονικής σάρω-σης ως επιπλέον διάταξη στοχοποίησης και αποκάλυψης απειλών.

Έτσι, ο κύριος ηλεκτρονικός αισθητήρας του Su-35BM/S είναι το νέο ραντάρ της ΝΙΙΡ Ν035 IRbis-E. Το συγκεκριµένο ραντάρ απο-τελεί εξέλιξη του Ν0011 Bars που βρίσκεται στα Su-30MK προσφέροντας σηµαντικά καλύτερες επιδόσεις και επιπλέον λειτουρ-γίες. Πρόκειται για σύστηµα εκποµπής στην µπάντα «Χ» µε παθητική κεραία διάταξης φά-σης και ηλεκτρονικής σάρωσης, η διάµετρος της οποίας ανέρχεται στα 900 mm.

Η κεραία έχει τη δυνατότητα και µηχανι-κής κίνησης µέσω υδραυλικού µηχανισµού τόσο στο κάθετο επίπεδο όσο και στο αζιµού-θιο. Η δυνατότητα εύρους κάλυψης µέσω της ηλεκτρονικής σάρωσης ανέρχεται στις +/- 60 µοίρες (συνολικά 120 µοίρες) για κάθε έναν από τους δύο τοµείς έρευνας, ενώ µε αυτή τη µηχανική κίνηση αυξάνεται στις 120 µοίρες (συνολικά 240 µοίρες). Στο κάθετο επίπεδο το εύρος έρευνας ανέρχεται στις +/- 60

Τα ραντάρ

1


µοίρες. Με τη χρήση του σκοπευτικού επί κράνους το ραντάρ µπορεί να ελέγξει έναν τοµέα 120 µοιρών σε πλάτος και 60 µοιρών σε ύψος, ενώ µε τη χρήση µόνο του HUD και κατά τη διάρκεια κλειστής εµπλοκής, το ρα-ντάρ µπορεί να παρακολουθήσει έναν στόχο στο παράθυρο 10 µοιρών σε πλάτος και 60 µοιρών σε ύψος, σε διαµόρφωση κάθετης σάρωσης και 15 µοιρών σε πλάτος και 10 µοιρών σε ύψος για βολή πυροβόλου.

Το IRbis-E διαθέτει συνολική ισχύ εξόδου 20 KW, κάτι που του παρέχει µέγιστη εµβέ-λεια εντοπισµού επερχόµενου στόχου µεγέ-θους µαχητικού αεροσκάφους – µε συνολικό RCS τα 3 µ2 φτάνει τα 350 χλµ., µε γωνία διόπτευσης τις 100 µοίρες στο αζιµούθο και εντοπισµό στόχου που απέρχεται τα 150 χλµ.

Όταν το εύρος έρευνας αυξάνεται στις 300 µοίρες, µε µηχανική υποβοήθηση, η εµβέλεια για αποκάλυψη ίδιου στόχου ανέρχεται στα 200 χλµ., ενώ στην περίπτωση που η σχετική θέση του στόχου παρουσιάζει επιστροφές από το έδαφος, η εµβέλεια αυτή µειώνεται στα 170 χλµ. Σε ό,τι αφορά τον εντοπισµό και εγκλωβισµό στόχων επιφανείας, το IRbis-E µπορεί να εντοπίσει σκάφος µεγέθους αεροπλανοφόρου στα 400 χλµ., τορπιλάκατο στα 120 χλµ., γέφυρα στα 150-200 χλµ. και αντιαεροπορικά συστήµατα ή τεθωρακισµένα οχήµατα µε 30 τ.µ. RCS στα 70 χλµ. Το IRbis-E έχει την ικανότητα να εντοπίζει και αεροσκάφη µε χαρακτηριστικά stealth και συνολικό RCS που δεν υπερβαί-νει το 0,01 τµ. σε αποστάσεις 90 χλµ.

Στην έρευνα στόχων εδάφους το

ραντάρ διαθέτει διαµόρφωση συνθετικής απεικόνισης (SAR), όξυνση δέσµης ντό-πλερ όταν δεν χρησιµοποιείται η διαµόρ-φωση SAR και δυνατότητα χαρτογράφη-σης εδάφους και παραβολής της µε το σύστηµα ναυτιλίας, για την επαλήθευση συντεταγµένων ναυτιλίας.

Το σύστηµα ελέγχου πυρός µπορεί να παρακολουθεί ταυτόχρονα έως 30 στόχους και να πραγµατοποιεί ταυτόχρονη εκτόξευση ή δύο βληµάτων µε ηµιενεργή κατεύθυνση ή 8 µε αυτόνοµη κατεύθυνση, πλήττοντας ισάριθµους στόχους.

Το ραντάρ είναι επίσης ικανό να παρα-κολουθεί έως και 4 στόχους εδάφους σε διάφορα επίπεδα ανάλυσης έως και τα 345 χλµ., µε παράλληλα χαρτογραφηµένα δεδο-µένα της γύρω περιοχής, µε τη δυνατότητα να πλήξει δύο από αυτούς ταυτόχρονα, ενώ συνεχίζει την έρευνα για εναέριους στό-χους. Το σύστηµα δοκιµάστηκε για πρώτη φορά στο πρωτότυπο του Su-35BM/S τον Αύγουστο του 2007.

Αυτό όµως που δίνει στο Su-35BM την πρωτοποριακή του διαφοροποίηση σε σχέση µε τα υπόλοιπα αεροσκάφη είναι το σύστηµα ενεργούς σάρωσης L-Band Tikhomirov NIIP.

Η συγκεκριµένη διάταξη προσαρµόζεται στο χείλος προσβολής των πτερύγων του αεροσκάφους προσφέροντας προηγµένες δυνατότητες, ιδιαίτερα εναντίον αεροσκαφών µε χαµηλό Η/Μ προφίλ. Πιο συγκεκριµένα, το L-Band AESA της Tikhomirov µπορεί να εκτελέσει µια σειρά εφαρµογών όπως: έρευ-να και στοχοποίηση αεροσκαφών stealth,

λειτουργίες αναγνώρισης φίλου ή εχθρού, παθητική παρακολούθηση και εντοπισµός πηγών εκποµπής Link 16/MIDS, παθητική παρακολούθηση και εντοπισµός ραντάρ που εκπέµπουν στην µπάντα L –όπως το τουρκικό ραντάρ MESA του συστήµατος 737 AEW&C–, παθητική παρακολούθηση και εντοπισµός πηγών IFF αεροσκαφών, ενεργά αντίµετρα σε περιβάλλον ανταλλαγής δεδοµένων Link 16, ενεργά αντίµετρα σε δέκτες συστήµατος GPS και ενεργά αντίµετρα σε επίγεια ραντάρ συχνότητας L. Η τελευταία –και σύµφωνα µε την ρωσική– πρακτική παραπέµπει στις συχνότητες µεταξύ 1 και 2 GHz και σε µήκη κύµατος µεταξύ 0,3 και 0,15 µ.

Στα προτερήµατα χρήσης της µπάντας L συγκαταλέγονται η έρευνα σε µεγάλη εµβέ-λεια µε κεραίες σχετικά µικρού µεγέθους, η παροχή δεδοµένων σε άσχηµες καιρικές συνθήκες, όπως και η καλή «συµπεριφορά» σε συνθήκες επιστροφών από το έδαφος. Σε ό,τι αφορά τις σχεδιάσεις stealth, τουλάχι-στον για την περίπτωση του F-35 –αλλά και πιθανότατα και στην περίπτωση του F-22– τα συγκεκριµένα αεροσκάφη έχουν σχεδιαστεί κυρίως για την απόκρυψη του ίχνους τους σε συχνότητες στην X µπάντα και όχι κάτω από αυτή.

Rafale Η γαλλική Dassault από την πλευρά

της χωρίς να έχει υιοθετήσει τεχνολογικές καινοτοµίες της Sukhoi έχει επιλέξει για το Rafale τη οδό της εγκατάστασης ενός ενεργού ραντάρ ηλεκτρονικής σάρωσης.

1. Το πρώτο ενεργό ραντάρ RBE 2AA του αεροσκάφους Rafale αναµένεται να παραδοθεί στη γαλλική Αεροπορία και πιο συγκεκριµένα στην 118 Πτέρυγα στο Mont-de-Marsan στα µέσα Σεπτεµβρίου, για να ακολουθήσουν επιχειρησιακές δοκιµές 18 µηνών πριν από την επιχειρησιακή ένταξη στις Μοίρες.

2. Το ενεργό ραντάρ AESA APG-81 που εξοπλίζει το µαχητικό της USAF F-35 Lightning II.

3. Το ραντάρ ΝΙΙΡ N035 Irbis-E που εξοπλίζει το ρωσικό µαχητικό Su-35BM.

2

3


Το RBE 2 αποτελεί το βασικό αισθητήρα του αεροσκάφους το οποίο βρίσκεται σήµερα επιχειρησιακό τοποθετηµένο στα Rafale στην έκδοση παθητικής ηλεκτρονικής σάρωσης, από το οποίο προέρχεται και η ενεργή έκδοσή του.

To ενεργό σύστηµα RBE 2AA ήδη βρίσκε-ται εγκατεστηµένο σε αεροσκάφος Rafale C (µονοθέσια έκδοση για την γαλλική Αεροπο-ρία) όπου και θα ακολουθήσει µια περίοδος πιστοποίησης εν πτήση διάρκειας τριών µηνών. Στόχος είναι τα 5 πρώτα αεροσκάφη να είναι επιχειρησιακά µε το νέο ραντάρ µέχρι τα τέλη του 2013.

Το σύστηµα RBE 2 που χρησιµοποιεί-ται σήµερα επιχειρησιακά έχει δυνατό-τητες τόσο στον εναέριο αγώνα όσο και στην προσβολή στόχων εδάφους.

Στην πρώτη κατηγορία το ραντάρ προ-σφέρει παρακολούθηση πολλαπλών ιχνών που εισέρχονται στο πεδίο παρατήρησης που µπορεί να φθάσει τις 140 µοίρες στο οριζόντιο επίπεδο, διατηρώντας ταυτόχρονα πολλαπλό εγκλωβισµό µε µέγιστη εµβέλεια στα 100+km.

Οι τιµές για την παραπάνω διαµόρφωση SWT (Serach While Track) ανέρχονται σε 32 στόχους στη διαδικασία παρακολού-θησης (40 στην έκδοση ΑΑ) και οκτώ στη διαδικασία εγκλωβισµού τους. Από τους οκτώ στόχους το RBE. 2 µπορεί να υποστη-ρίξει µέσω ζεύξης δεδοµένων –η οποία συνίσταται στην ανανέωση της ενδιάµεσης ναυτιλίας– και υπολογιστικής ικανότητας την ταυτόχρονη βολή τεσσάρων βληµάτων MICA RF σε ισάριθµους στόχους οι οποίοι παρουσιάζονται ταυτόχρονα στο HUD.

Είναι δυνατή βέβαια και η βολή δύο βλη-µάτων ανά στόχο, εάν αυτό κριθεί απαραί-τητο ή διαφορετικών µεταξύ τους εκδόσεων. Το RBE 2 µπορεί να καθοδηγήσει ταυτόχρο-να και συνδυασµό MICA RF και IR εναντίον έως και τεσσάρων στόχων.

Αυτό στην περίπτωση που οι αποστάσεις των στόχων διαφέρουν µεταξύ τους και η προσβολή τους απαιτεί τη χρήση βλήµατος IR, γι’ αυτούς που βρίσκονται εγγύτερα και RF γι’ αυτούς που βρίσκονται σε µεγαλύτερη απόσταση.

Τόσο ο MICA RF όσο και ο MICA IR διαθέτουν ζεύξη δεδοµένων για την ανανέωση των σηµείων ναυτιλίας κατά τη φάση της ενδιάµεσης ναυτιλίας προς τον στόχο, έως ότου γίνουν αυτόνοµοι στην πρόσκτηση του στόχου. Χάρη στη δυνατότητα του ταυτόχρονου εγκλωβισµού έως και οκτώ στόχων ο εγκλωβισµός αυτός µπορεί να περάσει χωρίς άλλη αλλαγή στην επιλογή της διαµόρφωσης, διαµόρφωση

κλειστής εµπλοκής, διατηρώντας παράλληλα τη δυνατότητα έρευνας για νέους στόχους που εισέρχονται στο πεδίο έρευνας.

Στα ραντάρ µε µηχανική σάρωση κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό, καθώς µεταπίπτουν σε διαµόρφωση µονού στόχου STT (Single Target Track) αποκλείοντας την συνέχιση της έρευνας για νέους στόχους. Τέτοιες δυ-νατότητες έχουν µόνο τα ραντάρ ηλεκτρονικά ελεγχόµενης διάταξης φάσης,

καθώς µέσω της συγκεκριµένης λειτουργίας είναι δυνατή η αποκαλούµενη «ευέλικτη» διαχείριση δέσµης. Αυτή επιτυγ-χάνεται από την ελεγχόµενη αλλαγή φάσης των στοιχείων της κεραίας µε αποτέλεσµα η κύρια δέσµη του ραντάρ να µπορεί να εναλ-λάσσει την κατεύθυνσή της έως και αρκετές χιλιάδες φορές το δευτερόλεπτο παρέχοντας έτσι δεδοµένα για πολλαπλούς στόχους σε διαφορετικές θέσεις στο χώρο, αποστάσεις και σχετικές ταχύτητες.

Σε διαµόρφωση µάχης, όταν πρόκειται για ελισσόµενους στόχους σε µικρές αποστάσεις έως και τα 15 ν.µ. το ραντάρ του Rafale δια-θέτει τέσσερα προφίλ έρευνας: ένα στο πεδίο του HUD, ένα συνεχούς ιχνηλάτησης στόχου για βολή βλήµατος IR, ένα για βολή πυροβό-λου και ένα ευρείας οριζόντιας επιφάνειας για εκτίµηση νεοεισερχόµενων απειλών.

Στο σηµείο αυτό πρέπει να υπογραµµι-στεί πως το RBE 2 εκτός του ότι µπορεί να τροφοδοτεί µε στοιχεία ενδιάµεσης ναυτιλίας ταυτόχρονα τέσσερα βλήµατα στον αέρα, τα τέσσερα ή και λιγότερα αυτά βλήµατα δεν είναι απαραίτητο να τοποθετούνται στον ίδιο χώρο, αντίθετα οι στόχοι µπορεί να είναι διασπαρµένοι στο χώρο, σε διαφορετικά ύψη και κατευθύνσεις. Έτσι το Rafale µπορεί να προσβάλλει ταυτόχρονα στόχους που είναι επερχόµενοι και απερχόµενοι από το χώρο εµπλοκής, που πετούν σε µεγάλο ύψος ενώ κάποιοι άλλοι αρκετά χαµηλά.

Εντυπωσιακές όµως είναι και οι δυνατό-τητες του RBE.2 σε ό,τι αφορά τις διαµορφώ-σεις αέρος-εδάφους. Πιο συγκεκριµένα, το σύστηµα προσφέρει τρεις βασικές λειτουργί-ες. Η πρώτη είναι η διαµόρφωση αποφυγής ανωµαλιών εδάφους και παρακολούθησης του εδαφικούανάγλυφου. Στα µηχανικά ραντάρ ο τοµέας που ελέγχεται αφορά ουσι-αστικά µια κάθετη σάρωσή της υπό αποφυγή περιοχής χωρίς τη δυνατότητα παροχής δεδοµένων δεξιά ή αριστερά της σάρωσης.

Στο RBE.2 όµως µπορεί να ελεγχθεί µια πιο ευρύτερη περιοχή παρέχοντας στον χειρι-στή δυνατότητα να ελιχθεί πλευρικά έχοντας ταυτόχρονα σε λειτουργία τη συγκεκριµένη διαµόρφωση, χωρίς να είναι απαραίτητο να διατηρεί µια ευθύγραµµη πορεία, µε µόνους

τους ελιγµούς που αφορούν την κίνηση του αεροσκάφους πάνω ή κάτω όπως συµβαίνει στα συµβατικά ραντάρ.

Η διαµόρφωση προσφέρει τον έλεγχο µιας περιοχής σε µέγιστη ακτίνα 8 km και σε τοµέα που ορίζεται 100 µοίρες στο οριζόντιο επίπεδο και -20 έως +10 µοίρες στο κάθετο επίπεδο. Η δεύτερη διαµόρφωση αφορά τη χαρτογράφηση εδάφους πραγ-µατικής δέσµης (RBGM). Η συγκεκριµένη λειτουργία αφορά την παρουσίαση σε µορφή βίντεο (PPI format) µε δυνατότητα παγώµατος της εικόνας µιας περιοχής µε εύρος οριζόντιας σάρωσης 120 µοίρες και κλίµακες έρευνας τα 5, 10, 20 και 40 n.m. προσφέροντας µια γενική εικόνα του ανάγλυφου του εδάφους και εντοπισµού στόχων σε αυτό. Η RGBM συνήθως χρησι-µοποιείται για τον εντοπισµό µιας περιοχής ειδικού ενδιαφέροντος έτσι ώστε να γίνει δυνατή η λεπτοµερέστερη έρευνά του µε τη χρήση διαµορφώσεων όπως η χαρτο-γράφηση εδάφους πραγµατικής δέσµης ή απεικόνισης συνθετικού διαφράγµατος.

Η πρώτη, DBS αφορά την έρευνα ενός συγκεκριµένου εδαφικού τοµέα σε υψηλή, δεκαµετρικής ανάλυσης απεικόνιση σε µέγι-στη απόσταση 40 n.m. συνολικού εµβαδού 4x4 n.m. ή 2x2 n.m. σε απόσταση µικρότε-ρη των 10 n.m. Μέσω της συγκεκριµένης διαµόρφωσης είναι δυνατή η αναγνώριση σταθερών στόχων µε µεγάλη ευκρίνεια παρέ-χοντας όλες εκείνες τις παραµέτρους για την προσβολή τους.

Η διαµόρφωση συνθετικού διαφράγµατος (SAR) χρησιµοποιείται για ακόµη µεγαλύτερη ευκρίνεια προσφέροντας παραµέτρους σκό-πευσης και προσβολής. Η µέγιστη εµβέλεια έρευνας στη λειτουργία SAR ανέρχεται στα 40 n.m. η ευκρίνεια είναι της τάξης του ενός µέτρου και η υπό έρευνα περιοχή έχει κλί-µακες εµβαδού που ποικίλουν από 2x2 km έως και 0,5x0,5 km ανάλογα της επιθυµητής ευκρίνειας.

Εξίσου όµως εντυπωσιακές είναι και οι δυνατότητες του ραντάρ στις αποστο-λές αέρος-επιφανείας. Το RBE.2 µπορεί να εντοπίζει σκάφη επιφανείας σε αποστάσεις έως και τα 160 km έχοντας τη δυνατότητα εγκλωβισµού οκτώ στό-χων ενώ συνεχίζει την έρευνα και την ταυτόχρονη προσβολή τους από βλήµατα Exocet.

Αν και το συγκεκριµένο σύστηµα θεωρεί-ται ως η αιχµή της τεχνολογίας, εντούτοις το RBE.2 είναι όπως αναφέραµε και ανωτέρω ουσιαστικά ο προποµπός για την εγκατάστα-ση του RBE.2 AA (Active Array) ενεργού ηλεκτρονικής σάρωσης.


F-35

Εκτός από τα συστήµατα ραντάρ και τα τρία αεροσκάφη διαθέτουν µια σειρά επιπλέον παθητικών αισθητήρων οι οποίοι επιτρέπουν την αναγνώριση στόχων χωρίς την εκποµπή καµίας Η/Μ τύπου ακτινοβολίας. Τα ηλε-κτροοπτικά αυτά συστήµατα µπορούν µέσω της τεχνολογίας συγχώνευσης ή σύζευξης δεδοµένων να προσδώσουν στον χειριστή του αεροσκάφους µια ολοκληρωµένη εικόνα του χώρου και της θέσης των απειλών.

Στην κατηγορία αυτή, το F-35 διαθέτει το κεντρικό ηλεκτροοπτικό σύστηµα στόχευσης (ΕΟΤS) το οποίο αναπτύχθηκε για παράλληλη λειτουργία µε το ηλεκτροοπτικό σύστηµα κατανοµής διαφράγµατος (EO DAS). Το EOTS µεταφέρεται εσωτερικά στο F-35 κάτω από το ρύγχος του χρησιµοποιώντας τεχνολογία που προέρχεται από το προηγµένο ατρακτί-διο Sniper XP. To EOTS περιλαµβάνει ένα σύστηµα FLIR 3ης γενιάς, αποστασιοµέτρη/καταδείκτη λέιζερ, και µια κάµερα ηµέρας υψηλής ευκρίνειας και ευαισθησίας CCD TV. Οι λειτουργίες που προσφέρονται από το EOTS αφορούν έρευνα και εντοπισµό στόχων, στον αέρα ή το έδαφος σε µεγαλύτε-ρες αποστάσεις από τα υπάρχοντα συστήµατα µε υψηλότερη ευκρίνεια εικόνας, αυτόµατη ιχνηλάτηση στόχου και κατάδειξη στόχου µέσω του λέιζερ, για βολές βοµβών κατεύ-θυνσης λέιζερ ηµέρα και νύχτα.

Το δεύτερο ηλεκτροοπτικό σύστηµα που βρί-σκεται στο αεροσκάφος είναι το AN/AAQ-37 EO DAS. Πρόκειται για µια διάταξη 6 συνολικά IIR αισθητήρων, ένας εκ των οποίων είναι το IRST του EOTS, οι οποίοι βρίσκονται τοποθετηµένοι σχεδόν περιµετρικά του αεροσκάφους µέσω των οποίων ο χειριστής έχει µια εικόνα απειλών καλύπτοντας µια σφαίρα 360 µοιρών. Οι λει-τουργίες που προσφέρει το σύστηµα είναι προειδοποίηση επερχοµένου βλήµατος, εκτίµηση θέσεως εκτόξευσης βλήµατος, παροχή σφαιρικής αντίληψης τακτικής κατάστασης και σκόπευσης, υποστήριξη βολών όπλων και τέλος ναυτιλία καθόλη τη διάρκεια του 24ώρου. Το σύστηµα µπορεί να υποστηρίξει βολές βληµάτων υπέρυθρης καθοδήγησης κατά τη διάρκεια κλειστών εµπλο-κών, εντοπίζει την εκτόξευση αντιαεροπορικών βληµάτων, υπολογίζει την προβλεπόµενη τροχιά τους και στόχο παρέχοντας στον χειριστή χρόνο αντίδρασης, πραγµατοποιεί slave στόχων στο ραντάρ προκειµένου αυτοί να βληθούν, ταυτο-ποιεί και κατηγοριοποιεί τα αεροσκάφη σε µια

Ηλεκτρονικοί αισθητήρες µάχης

Su-35BMΣε αντίστοιχα καθήκοντα, το Su-35

διαθέτει το σύστηµα OLS-35 (Optiko Lokacionnaya Stanciya). Πρόκειται για έναν υπέρυθρο αισθητήρα ολοκληρωµένο, µε έναν αποστασιοµέτρη λέιζερ τοποθετηµένο µπροστά από το αλεξήνεµο του χειριστή. Έχει τη δυνατότητα αποκάλυψης επερχό-µενων στόχων σε απόσταση 50 χλµ. και απερχόµενων σε απόσταση 90 χλµ.

Μπορεί να παρακολουθεί έως και τέσσε-ρις εναέριους στόχους ταυτόχρονα και έχει τη δυνατότητα µέσω του αποστασιοµέτρη λέ-ιζερ µέτρησης απόστασης στόχων εδάφους µέχρι τα 30 χλµ. και εναέριων στόχων έως τα 20 χλµ. Το OLS καλύπτει δύο τοµείς των 90 µοιρών εκατέρωθεν του διαµήκους άξονα του αεροσκάφους. Το Su-35 θα διαθέτει ρα-ντάρ οπίσθιας παρατήρησης, αλλά δεν έχει γνωστό ποιος τύπος θα είναι αυτός. Δεν έχει διευκρινιστεί ακόµα εάν θα είναι µηχανικής ή ηλεκτρονικής σάρωσης, αν και –σύµφωνα µε πληροφορίες– η NIIP έχει κάνει γνωστό πως πιθανότατα το συγκεκριµένο ραντάρ θα αφορά στη δεύτερη περίπτωση.

Rafale

Η διάταξη του ηλεκτροοπτικού συγκροτή-µατος στο Rafale έχει ως στόχο τον παθητικό –αυτό απλά σηµαίνει χωρίς την παρουσία κάποιου είδους εκποµπής– εντοπισµό του στόχου σε µεγάλες αποστάσεις χρησιµοποι-ώντας τόσο τηλεοπτικό όσο και δέκτη που λαµβάνει δεδοµένα στο υπέρυθρο φάσµα, ενώ επιπρόσθετα διατίθεται αποστασιοµέτρη-ση λέιζερ για την εκτίµηση της απόστασης. Τα δεδοµένα αυτά παρουσιάζονται στη δευ-τερεύουσα οθόνη στο πιλοτήριο σε µορφή βίντεο και σε υψηλή ανάλυση γεγονός που επιτρέπει την αναγνώριση του τύπου της απειλής. Το σύστηµα µπορεί να εντοπίσει τον στόχο είτε αυτόνοµα, είτε µε τη βοήθεια οποιουδήποτε άλλου αισθητήρα µέσω µεταβίβασης δεδοµένων (ραντάρ, σύστηµα αυτοπροστασίας, ζεύξη δεδοµένων από άλλο αεροσκάφος ή πλατφόρµα AEW&C) για την κατάδειξη της περιοχής στην οποία ο χειριστής πρέπει να στρέψει την κεφαλή του FSO. Με τον εντοπισµό του στόχου από το συγκρότηµα ηλεκτροοπτικών είναι δυνατή η παροχή συντεταγµένων στο αδρανειακό σύστηµα ναυτιλίας του βλήµατος, στην προκειµένη περίπτωση το βλήµα MICA, πριν από την εκτόξευση.

Ιδιαίτερα ο συνδυασµός MICA IR και FSO προσφέρει προσβολή του αντίπαλου αερο-σκάφους σε σιωπηλή διαµόρφωση χωρίς τη δυνατότητα το εχθρικό αεροσκάφος να αντι-ληφθεί την εκτόξευση του βλήµατος ελλείψει του οποιουδήποτε εκµεταλλεύσιµου ίχνους εκποµπής. Υπάρχει όµως πάντα η δυνατό-τητα ανανέωσης των δεδοµένων ναυτιλίας µέσω της ζεύξης από το FSO σε περίπτωση που ο στόχος αλλάξει δραµατικά την πορεία του µε αποτέλεσµα τον κίνδυνο αστοχίας του INS του βλήµατος. Ο συγκεκριµένος συνδυασµός ενδείκνυται όταν το Rafale επιχειρεί σε περιβάλλον έντονης παρουσίας ηλεκτροµαγνητικών παρεµβολών. Εκτός από τον εναέριο αγώνα, το FSO µπορεί να χρησιµοποιηθεί και σε αποστολές αέ-ρος-εδάφους προσφέροντας παρόµοιες δυνατότητες για τον εντοπισµό και την προσβολή στόχων εδάφους.

κλειστή εµπλοκή, σε εχθρικά και φιλικά, ενώ τέλος καταργεί την ανάγκη διοπτρών νυκτερινής παρατήρησης. Η εικόνα του DAS προβάλλεται µέσω βίντεο στο σύστηµα απεικόνισης κράνος (HMDS) του χειριστή, ο οποίος έτσι διατηρεί µια υψηλής στάθµης εικόνα τακτικής κατάστασης.



F-35Στα ηλεκτρονικά συστήµατα υποστήριξης

του Lightning II περιλαµβάνονται το ολοκλη-ρωµένο σύστηµα επικοινωνιών, ναυτιλίας και αναγνώρισης (IFF) (CNI) στη διάταξη του οποίου συµπεριλαµβάνεται και το ολοκλη-ρωµένο σύστηµα ανταλλαγής δεδοµένων MADL (Multifunction Advanced Data Link). Πρόκειται ουσιαστικά για τον διάδοχο του Link 16, ενσωµατώνοντας πολλές βελτιώ-σεις. To MADL αναλαµβάνει τη διασύνδεση των αεροσκαφών µεταξύ τους. Η διασύνδεση αυτή συνίσταται στην κατανοµή στόχων τόσο στον αέρα όσο και στο έδαφος, µεταξύ των αεροσκαφών και στην ανταλλαγή δεδοµένων τακτικής κατάστασης. Το σύστηµα αποτελείται από 6 κεραίες διάταξης φάσης ΑΑΑ (Array Antenna Assemblies) και τρεις µονάδες διασύνδεσης AIU (Antenna Interface Units). Αν και το σύστηµα ξεκίνησε να αναπτύσσεται αποκλειστικά για το F-35, η αµερικανική Αεροπορία σύντοµα υιοθέτησε το MADL για όλα τα αεροσκάφη της που ενσωµατώνουν τεχνολογίες stealth όπως το Β-2 και το F-22.

Το F-35 διαθέτει το νέο σύστηµα σκο-πευτικού επί κράνους HMDS. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα πολυ-σύστηµα το οποίο παρέχει µια σειρά πληροφοριών όπως σκόπευση, προβολή δεδοµένων του DAS και άλλες πληροφορίες που σχετίζονται µε την τακτική περιβάλλουσα κατάσταση. Όπως το JHMCS, έτσι και το HMDS παρέχει τη δυνατότητα στον χειριστή να πραγµατοποιεί εκτοξεύσεις βληµάτων µε απόκλιση γωνίας από το διαµήκη άξονα, ενώ µε τη βοήθεια του DAS να βάλει βλήµατα IIR στο πίσω ηµισφαίριο του αεροσκάφους. Εξαι-τίας της παρουσίας του HMDS απουσιάζει και η ανάγκη ύπαρξης HUD κάνοντας το F-35 το πρώτο µαχητικό της USAF ύστερα από πολλά χρόνια που παράγεται χωρίς HUD.

Στο πιλοτήριο του αεροσκάφους δεσπόζει µια µεγάλη οθόνη (50x20 εκ.) µε τεχνολο-γία αγγίγµατος και διαµοιρασµό επιµέρους εικόνων. Ο χειριστής µπορεί να ελέγξει τις λειτουργίες είτε µέσω φωνητικών εντολών (DVI) είτε µέσω της λειτουργίας αγγίγµατος δηµιουργώντας νέα παράθυρα στην οθόνη

είτε τέλος µε κέρσορα –και ο οποίος «τρέχει» επάνω στην οθόνη– τον οποίο ελέγχει από το χειριστήριο (Cursor Hooking).

Τέλος στο αεροσκάφος διατίθεται το σύστηµα αυτοπροστασίας AN/ASQ-239 (Barracuda) το οποίο λειτουργεί σε συνερ-γασία µε το ραντάρ και το DAS, αλλά για το οποίο ελάχιστα πράγµατα είναι γνωστά.

Su-35BM Στο πιλοτήριο του Su-35 κυρίαρχο ρόλο

παίζει το σύστηµα ηλεκτρονικής απεικόνισης που ονοµάζεται ΜΑΚ-35 και αποτελείται από δύο µεγάλες έγχρωµες οθόνες LCD 22,5x30 cm, µε ανάλυση 1400x1050 pixel, καθώς και µια επιπλέον στο κάτω αριστερά µέρος του πάνελ, που παρέχει στοιχεία για το σύστηµα αυτοπροστασίας. Τη διαχείριση των συστηµάτων στο πιλοτήριο αναλαµβάνει το σύστηµα διαχείρισης πληροφοριών IMS, το οποίο ελέγχεται από δύο πανίσχυρους υπολογιστές. Το HUD είναι το IKSh-1M, ενώ δίπλα του υπάρχει µία ακόµη εφεδρική οθό-νη µε βασικά δεδοµένα πτήσης σε περίπτωση αστοχίας των δύο κεντρικών οθονών. Το σύστηµα ναυτιλίας ονοµάζεται KRNPO-35 και σε αυτό περιλαµβάνεται αδρανειακό µε γυροσκόπιο λέιζερ LINS-2000.

Το σύστηµα επικοινωνιών περιλαµβάνει δύο τερµατικά UHF/VHF, ανταλλαγή πακέτων

Ηλεκτρονικά µέσα υποστήριξης µάχης (ESM, πιλοτήριο, επικοινωνίες)

1


δεδοµένων σύµφωνα µε το πρωτόκολλο Link 16 –κάτι αδιανόητο στο πρόσφατο παρελθόν–, καθώς και δυνατότητα κρυπτο-γράφησης φωνής και µνηµάτων. Το σύστηµα επικοινωνιών πρόκειται να διαθέτει το ειδικό τερµατικό APAA. Αν και οι πληροφορίες είναι και πάλι περιορισµένες, πρόκειται µάλλον για ένα πολυκάναλο σύστηµα εκποµπής-λήψης, κάτι που θα επιτρέπει την ταυτόχρονη επικοι-νωνία µέσω πακέτων ανταλλαγής δεδοµένων διασυνδεδεµένο µε πολλούς χρήστες.

Το σύστηµα ηλεκτρονικού πολέµου του Su-35BM προέρχεται από τη MRPC Avionica και «στεγάζεται» σε δύο ατρακτίδια στα ακρο-πτερύγια. Πρόκειται για το σύστηµα KNIRT1 L175M Khibiny-M. Το L175M ακολουθεί τη φιλοσοφία των σύγχρονων µαχητικών τέταρτης και πέµπτης γενιάς σε ό,τι αφορά τη συνολική του ολοκλήρωση στην οµάδα αισθητήρων του αεροσκάφους. Έτσι, χρησιµοποιώντας λογι-σµικό σύµπτυξης δεδοµένων, σε συνδυασµό µε το ραντάρ και το OLS, προσφέρει συνολική εκτίµηση της κατάστασης σε µια ολοκληρωµένη εικόνα των απειλών για τον χειριστή. Στα επίση-µα κείµενα της εταιρείας αναφέρεται χαρακτη-ριστικά πως το L175M µπορεί να προσφέρει αυτοπροστασία, αµοιβαία υποστήριξη και προ-στασία οµάδας αεροσκαφών, υπογραµµίζοντας µε αυτόν τον τρόπο τόσο την επιχειρησιακή του ευελιξία όσο και τις δυνατότητές του αναφορικά µε την υψηλή ισχύ εξόδου.

Όπως είναι ευνόητο, τα στοιχεία για το L175M είναι περιορισµένα, αλλά το σύστηµα µπορεί να εντοπίζει τις ηλεκτρο-νικές απειλές, να τις κατηγοριοποιεί, να εκπέµπει αντίµετρα αλλά και να εκπέµπει ψευδείς πληροφορίες εξαπάτησης των ESM του αντιπάλου, να στοχοποιεί εχθρι-κά κέντρα αεράµυνας για τα βλήµατα αντι-ραντάρ τύπου R-27EP, όπως και για βλήµατα αέρος-αέρος, να προειδο-ποιεί για απειλές προερχόµενες τόσο από Η/Μ πηγές όσο και από συστήµατα καθοδήγησης λέιζερ, ενώ τέλος διαθέτει διαµόρφωση προειδοποίησης επερχοµέ-νου βλήµατος και διαχείριση των ανα-λωσίµων (αερόφυλλα, θερµοβολίδες). Τέλος, το L175M είναι ολοκληρωµένο µε το παγκόσµιο σύστηµα ναυτιλίας GLONASS, ενώ διαθέτει ξεχωριστή οθόνη απεικόνισης δεδοµένων στο πιλοτήριο.

Rafale Το πιλοτήριο του Rafale διαθέτει όλα

εκείνα τα στοιχεία που το κατατάσσουν στην 5η γενιά των µαχητικών αεροσκαφών. Κυρι-αρχεί η µεγάλη κεντρική οθόνη πολλαπλών λειτουργιών, συνεπικουρούµενη από δύο µικρότερες πλευρικές. Το χειριστήριο είναι

1. Το πιλοτήριο του γαλλικού µαχητικού αεροσκάφους Rafale στο οποίο δεσπόζει η µεγάλη κεντρική οθόνη και το HUD.

2. Το πιλοτήριο του Su-35 είναι πλήρως ψηφιακό όπου κυριαρχούν δύο µεγάλες οθόνες τύπου LCD πολλαπλών λειτουργιών µε διαστάσεις 22,5x30 εκ.

3. Το πιλοτήριο του F-35 δεσπόζει µια µεγάλη οθόνη πολλαπλών λειτουργιών µε τεχνολογία touch-screen, η οποία έχει τη δυνατότητα επιµερισµού καθηκόντων.

2

3


τοποθετηµένο όπως στο F-35 πλευρικά και στο δεξιό µέρος, ενώ οι οθόνες λειτουργούν τόσο µε άγγιγµα όσο και µε σύστηµα φωνητικών εντολών DVI (Direct Voice Input).

Η ύπαρξη µιας σειράς αισθητήρων στο Rafale έκανε επιτακτική την ανάγκη, όπως και σε όλα τα µαχητικά 4ης++ και 5ης γενιάς, ενσωµάτωσης τεχνολογίας σύζευξης δεδοµένων.

Γνωστό και ως data-fusion η τεχνολογική αυτή λύση θεωρείται αναπόσπαστο κοµµάτι της µαχητικής ικανότητας ενός αεροσκάφους, καθώς είναι αυτό που καθορίζει την τακτική εικόνα των απειλών η οποία µπορεί να προ-έρχεται από περισσότερους του ενός αισθη-τήρες. Φροντίζει για την απόρριψη του διπλού ειδώλου (διπλή απεικόνιση του ίδιου στόχου), και για την ορθή κατανοµή των απειλών σε µια εικόνα προερχοµένων από διαφορετικές πηγές.

Αισθητήρες για Rafale Ραντάρ, FSO, SPECTRA, Link-16, IFF, MICA

IIR, και προαιρετικά το ατρακτίδιο Damocles. Το σύστηµα ζεύξης δεδοµένων Link 16 επιτρέπει στον χειριστή του αεροσκάφους να δέχεται και να αποστέλλει πακέτα δεδοµένων από άλλα αεροσκάφη Rafale, από εναέρια συστήµατα έγκαιρης προειδοποίησης ή και από επίγεια κέντρα ελέγχου. Χρησιµοποιεί το τερµατικό MIDS (Multifunctional Information Distribution System) της διαµόρφωσης LVT (Low Volume Terminal). Το περιεχόµενο των δεδοµένων που αποστέλλονται µεταξύ αεροσκάφους και υπό-λοιπων δεκτών αφορούν µια πληθώρα στοιχεί-ων όπως η θέση των φίλιων µέσων, η κατάστα-σή τους από άποψη οπλισµού ή καυσίµων αλλά και η µεταβίβαση στόχων από τη µια πλατφόρµα στην άλλη. Έτσι ένα Rafale που βρίσκεται σε

σιωπηλή διαµόρφωση µε το ραντάρ του σε Stand-by mode, µπορεί να δεχθεί δεδοµένα από άλλο αεροσκάφος που χρησιµοποιεί το δικό του ραντάρ. Το data-fusion αναλαµβάνει τότε να συνθέσει τη νέα αυτή εικόνα. Λαµβάνει υπόψη του τους υπόλοιπους αισθητήρες του αεροσκάφους (FSO, SPECTRA, IIR MICA, IFF), στην περίπτωση που και αυτοί έχουν εντοπίσει το στόχο παθητικά, ή εάν ο στόχος βρίσκεται σε µεγαλύτερη απόσταση αναµένει µέχρι να εντοπιστούν συγχωνεύοντας τα ίχνη σε ένα.

Με την παροχή των δεδοµένων αυτών στην οθόνη του πρώτου αεροσκάφους πα-ρουσιάζονται οι απειλές ή η απειλή έχοντας το ίδιο προφίλ απεικόνισης εάν ο χειριστής χρησιµοποιούσε το ραντάρ του.

Από εκεί και πέρα οι διαδικασίες για την προσβολή του στόχου αυτού είναι πανοµοι-ότυπες. Μπορεί να εκτελεστεί βολή βάσει των δεδοµένων που αποστέλλονται από το άλλο αεροσκάφος σε συνθήκες BVR χωρίς τη λήψη επιπρόσθετων πληροφοριών από δικούς του αισθητήρες, ή ο χειριστής µπορεί να αναµένει µέχρι να εξακριβώσει και αυτός το στόχο του µε όποιο τρόπο επιλέξει. Η ύπαρξη του αισθητήρα IIR της κεφαλής του βλήµατος MICA αποτελεί µε τη σειρά του ένα πλήρως συνεργαζόµενο αισθητήρα µε τους υπόλοιπους µόνιµα εγκατεστηµένους στο αεροσκάφος και οι πληροφορίες του φιλ-τράρονται και αξιολογούνται από το σύστηµα συγχώνευσης δεδοµένων.

Ένα από τα κύρια στοιχεία του Rafale που αποτελεί αναπόσπαστο κοµµάτι του οπλικού συστήµατος είναι και το συνολι-κό σύστηµα αυτοπροστασίας. Το SPECTRA δεν είναι ένα ξεχωριστό σύστηµα αυτοπρο-στασίας που προειδοποιεί µόνο τον χειριστή για επερχόµενες απειλές, αντίθετα είναι οργανικό µέρος ενός συνολικού οπλικού φάσµατος ολοκληρωµένο µε τα υπόλοιπα µέρη του συστήµατος, µετέχοντας ενεργά στη στοχοποίηση των απειλών και επιβιωσιµότητα του Rafale. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα από τα πληρέστερα Σ/Α που συναντάται σήµερα σε µαχητικά 4ης και 5ης γενιάς µε δυνατό-τητα επαναπρογραµµατισµού απειλών στο έδαφος µετά από κάθε αποστολή.

Πιο συγκεκριµένα, το σύστηµα αυτο-προστασίας αποτελείται από πέντε βασικά υπο-συστήµατα: το τµήµα προειδοποίησης Η/Μ ακτινοβολίας (RWR), το τµήµα προει-δοποίησης εντοπισµού ακτινοβολίας λέιζερ (LWS), το τµήµα προειδοποίησης επερχόµε-νου βλήµατος (MWS), το τµήµα παρεµβολών και το τµήµα αναλωσίµων.

Ειδικότερα το τµήµα RWR αποτελείται από τρεις κεραίες δέκτες Η/Μ ακτινοβολίας µία στο κάθετο σταθερό και από δύο σε κάθε

πλευρά των αεροεισαγωγών, ενώ υπάρχουν δύο µονάδες παροχής ισχύος και δύο επεξερ-γαστές σηµάτων.

Το τµήµα LWS αποτελείται από δύο κεραίες δέκτες στο εµπρός µέρος του αεροσκάφους λίγο πιο κάτω από το πιλοτήριο και µία στο ειδικό ατρακτίδιο που φιλοξενείται στην κορυφή του κάθετου σταθερού. Το υποσύστηµα LWS χρησι-µοποιείται κύρια για την εξακρίβωση απειλών που προέρχονται από αντιαεροπορικά βλήµατα που χρησιµοποιούν καθοδήγηση τύπου beam-riding. Το συγκρότηµα παρεµβολής αποτελείται από δύο συγκροτήµατα εκποµπής τοποθετηµένα στη ρίζα των πτερυγίων κάναρντς στη συµβολή τους µε την άτρακτο.

Το συγκρότηµα παρεµβολής µπορεί να παρεµβάλλει µε µέγιστη ισχύ ταυτόχρονα τρεις πηγές Η/Μ ακτινοβολίας. Το υποσύστηµα MWS διαθέτει τοποθετηµένο στον κάθετο σταθερό ένα δέκτη ανίχνευσης στο υπέρυθρο φάσµα ικανό να εντοπίζει την εκτόξευση ενός αντιαεροπορικού βλήµατος ή αν κάποιο βλήµα που βρίσκεται ήδη στον αέρα έχει πορεία σύγκλισης µε το αεροσκάφος.

Τα δεδοµένα αυτά παρουσιάζονται στην οθόνη του SPECTRA αλλά επιπρόσθετα χωρίς την παρέµβαση του χειριστή ενεργοποιείται αυτόµατα το σύστηµα αναλωσίµων που φροντίζει για την άφεση αεροφύλλων στην περίπτωση που το επερχόµενο βλήµα είναι Η/Μ καθοδήγησης ή θερµοβολίδων στην αντίστοιχη περίπτωση που το βλήµα έχει καθοδήγηση IR. Η µέγιστη εµβέλεια εντοπισµού του MWS εκτιµάται πως µπορεί να φτάσει µέχρι τα 15 έως και 20 km. Το SPECTRA προσφέρει µέσω της εύρεσης της γωνίας πρόσπτωσης της Η/Μ ακτινοβολίας τις ακριβείς θέσεις των απειλών (emitter localization) που µπορεί να προέρχονται είτε από το έδαφος είτε από τον αέρα, µε ακρίβεια διόπτευσης λιγότερη της µιας µοίρας, προσφέροντας µια ολοκληρω-µένη εικόνα της τακτικής κατάστασης. Εφόσον ο εντοπισµός των απειλών έχει επιβεβαιωθεί, το SPECTRA µπορεί να πραγµατοποιήσει καθοδήγηση άλλων αισθητήρων όπως το ραντάρ ή το FSO στον εντοπισµό των απειλών αυτών και στην προσβολή τους. Υπάρχει ακόµη η δυνατότητα να πραγµατοποιηθεί καθοδήγηση της κεφαλής του βλήµατος MICA IR και εκτόξευσή του σε συνθήκες BVR. Όταν το SPECTRA λάβει σήµατα από κάποιο αντιαερο-πορικό σύστηµα εντοπίζοντας τη θέση του τότε ο χειριστής µπορεί να τοποθετήσει ένα σταυρόνηµα στο σηµείο που παρουσιάζεται η απειλή στην οθό-νη και µέσω του FSO ή του ατρακτιδίου σκόπευ-σης Damocles να επιτευχθεί εγκλωβισµός του στόχου και στη συνέχεια προσβολή του µε όπλα LGB. Το ίδιο µπορεί να γίνει χρησιµοποιώντας τη διαµόρφωση SAR του ραντάρ πραγµατοποιώντας άφεση συµβατικού φορτίου.

Η τεχνολογία data-fusion στο αεροσκάφος Rafale και η διάταξη των αισθητήρων του.


F-35 Το Lightning II διαθέτει έναν κινητήρα

κάτι που για αεροσκάφος που αναλαµβάνει και αποστολές κρούσης τουλάχιστον δεν συνηθίζεται. Πρόκειται για τον F 135 της Pratt& Whitney που παράγει τη «θηριώδη» ώση των 28.000 λιβρών χωρίς τη χρήση µετάκαυσης και 43.000 λιβρών µε µετάκαυ-ση. Συγκριτικά ένας κινητήρας ενός F-16 τελευταίου block παραγωγής παράγει τόση ώση µε χρήση µετάκαυσης όση παράγει ο F-135 χωρίς(!). Παρόλη όµως τη µεγάλη αυτή ώση, ο λόγος ώσης προς βάρος δεν κινείται στην περιοχή του «1» που ήταν και είναι η απαίτηση όλων των σχεδιαστών αεροσκαφών τρίτης και τέταρτης γενιάς αλλά «θεαµατικά» κάτω από αυτό στο 0,87. Για παράδειγµα, ο αντίστοιχος λόγος για ένα F-16 ανέρχεται στο 1,09 όπως και για το F-22 και για το Eurofighter στο 1,15! Αυτό έχει να κάνει κύρια µε το αυξηµένο κενό βάρος του αεροσκάφους που φτάνει τους 13,5 τόνους σε αντίθεση µε τους 8,5 ενός F-16 block 30. Χαρακτηριστική είναι και η απουσία ικανό-

τητας supercruise (υπερηχητική ταχύτητα χωρίς την χρήση µετακαυστήρα) κάτι που χαρακτηρίζει όλα τα µαχητικά 5ης γενιάς. Αεροδυναµικά το αεροσκάφος δεν µπορεί να χαρακτηριστεί ότι βρίσκεται στο «απόγειο» της ευελιξίας αλλά όπως και ισχυρίζεται η κατασκευάστρια εταιρεία το F-35 δεν σχεδιά-στηκε µε γνώµονα την επιβίωση σε κλειστές αεροµαχίες µέσω της αεροδυναµικής του απόδοσης αλλά µέσω των ηλεκτρονικών του συστηµάτων. Το F-35 δε θα εµπλακεί σε µια κλειστή εµπλοκή, αντίθετα θα χρησιµοποιή-σει βλήµατα IIR, το DAS και το HMDS για να καταρρίψει τους αντιπάλους του ακόµη και αν αυτό περιλαµβάνει βολές βληµάτων µε αλλαγή πορείας 180 µοιρών. Αυτό βέβαια θα συµβεί µόνο στην περίπτωση που το αεροσκάφος φέρει βλήµατα σε εξωτερικούς φορείς καθώς µε τη stealth διαµόρφωση δεν πρόκειται να έχει τέτοια δυνατότητα. Η ταχύτητα του αεροσκάφους είναι εξίσου µικρή πλησιάζει το mach 1,6 αλλά και πάλι το αεροσκάφος δεν στηρίζει την επιβιωσηµότητά του στις υψηλές του επιδόσεις. Μια επιπλέον

«παρενέργεια» της αεροδυναµικής µειωµέ-νης απόδοσης είναι ο υψηλός πτερυγικός φόρτος (όσο µεγαλύτερος τόσο λιγότερα τα περιθώρια ευελιξίας) που παρουσιάζει το αεροσκάφος µε 446 χλγρ./µ2 σε σχέση µε τα 306 χλγρ./µ2 του Rafale και τα 408 του Su-35. Το εσωτερικό µεταφερόµενο καύσιµο ανέρχεται στους 8,3 τόνους κάτι που δίνει ακτίνα δράσης στο αεροσκάφος 1050 χλµ.. Η ύπαρξη µεγάλης ακτίνας δράσης µόνο µε εσωτερικό καύσιµο ήταν από τις πρωταρχικές απαιτήσεις στην ανάπτυξη του αεροσκάφους καθώς η µεταφορά εξωτερικών δεξαµενών θα «κατέστρεφε» το Η/Μ ίχνος. Τέλος το µέγιστο βάρος απογείωσης ανέρχεται στους 31 τόνους.

Το F-35 διαθέτει δύο αποθήκες µεταφο-ράς οπλικού φορτίου ανεξάρτητες µεταξύ τους οι οποίες διαθέτουν αντίστοιχα από δύο θέσεις µεταφοράς όπλων. Συνολικά το αεροσκάφος µπορεί να µεταφέρει εσωτερικά δύο βόµβες κατηγορίας βάρους JDAM και δύο βλήµατα ΑΙΜ-120. Εικάζεται ότι από το block 5 και µετά οι θέσεις θα αυξηθούν δίνο-

Οι κινητήρες, οι επιδόσεις & ο οπλισµός

Το Su-35BM χρησιµοποιεί δύο «θηριώδεις» κινητήρες AL-31F οι οποίοι αποδίδουν

µέγιστη ώση 31.900 λιβρών ο καθένας.


ντας τη δυνατότητα µεταφοράς δύο επιπλέον AMRAAM εσωτερικά αλλά αυτό είναι κάτι που δεν έχει επιβεβαιωθεί ακόµη. Τα όπλα που το F-35 θα πάρει στα διάφορα στάδια εξέλιξής του –είτε εσωτερικά είτε σε εξωτερι-κούς φορείς περιλαµβάνονται σε αποστολές αέρος-αέρος ΑΙΜ-9Χ, IRIS-T και Meteor, όταν λυθούν τα προβλήµατα χρηµατοδότησης. Για αποστολές αέρος-εδάφους το F-35 θα έχει τη δυνατότητα να φέρει AGM-154 JSOW, AGM-158 JASSM το Brimstone και µια σειρά άλλων όπλων που βρίσκονται σε εξέλιξη.

Το παραπάνω περιγράφει όπως είναι εύλογο ένα µαχητικό κρούσης, και ως τέτοιο περιγράφεται παράλληλα όµως το αερο-σκάφος µπορεί να εκτελέσει και αποστολές αέρος-αέρος µε µέγιστο απόθεµα φορτίου 4 ΑΙΜ-120 AMRAAM χωρίς την παρουσία βοµβών.

Το παραπάνω µέγιστο απόθεµα αφορά βέβαια το stealth προφίλ του καθώς έχει τη δυνατότητα µεταφοράς εξωτερικού φορτίου κάτι που όµως, όπως είναι φυσικό αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά του απόκρυψης σε σηµείο που το αεροσκάφος χάνει τον stealth χαρα-κτήρα του. Βάσει αυτού ως πρωταρχικός ρό-λος θεωρείται η προσβολή στόχων εδάφους µορφοποιώντας τα πρώτα κύµατα αδρανοποί-ησης και καταστροφής της αεράµυνας του αντιπάλου, αρχικά, κάτι που θα επιτρέψει σε δεύτερη φάση στα αεροσκάφη να επιφέρουν καίρια πλήγµατα σε στρατηγικούς και άλλους στόχους.

Το σκεπτικό του ρόλου των F-35 που θα κληθούν να παίξουν σε περιφερειακές συγκρούσεις, αλλά και γενικότερες, σε σχέση µε την απουσία επαρκούς δυνατότητας αέρος-αέρος εξαιτίας της ύπαρξης µόνο 4 βληµάτων ΑΙΜ-120 εσωτερικά – χωρίς την µεταφορά βληµάτων IIR µικρής εµβέλειας- είναι πως εάν τα πρώτα κύµατα προσβολών έχουν καταφέρει καίρια πλήγµατα στην εχθρική αεράµυνα τότε η εχθρική αντίδραση σε µεταγενέστερο θα είναι τόσο εξασθενη-µένη που τα αεροσκάφη θα είναι σε θέση από άποψη υπεροπλίας να φέρουν βλήµατα και στους έξι συνολικά εξωτερικούς φορείς. Από αυτούς οι τέσσερις βρίσκονται υποπτε-ρυγικά και δύο κοντά στα ακροπτερύγια. Οι δύο τελευταίοι µπορούν να δεχθούν µόνο από ένα βλήµα ΑΙΜ-9Χ ή ΑΙΜ-132 ASRAAM ενώ οι υπόλοιποι ισάριθµα AMRAAM. Έτσι µε την παραπάνω διαµόρφωση το αεροσκά-φος θα είναι σε θέση να εξουδετερώσει την όποια εχθρική αντίδραση η οποία θα είναι εκ των πραγµάτων αποµειωµένη. Έτσι και βάσει αυτού τα επερχόµενα κύµατα των F-35 συνεπικουρούµενα και από τα «συµβατικά» µαχητικά και καθόλου ευκαταφρόνητα

–έστω και µετά από 10 χρόνια- F-16 block 50+ και Adv. στην περίπτωση της τουρκικής Αεροπορίας θα συνθέσουν µια απειλή που το πραγµατικό εύρος της οποίας ακόµη και µε τα δεδοµένα που γνωρίζουµε σήµερα, δεν µπορεί να εκτιµηθεί επαρκώς.

Su-35BM Οι κινητήρες που προωθούν το νέο

Flanker αποτελούν εξέλιξη της οικογένειας AL-31F, πρακτικά όµως πρόκειται για µια νέα κατασκευή. Ο νέος κινητήρας ονοµάζεται 117S και διαθέτει σε σχέση µε τους AL-31 νέο ανεµιστήρα, νέο τµήµα χαµηλής και υψη-λής συµπίεσης και νέο σύστηµα ψηφιακού ελέγχου λειτουργίας. Όλες αυτές οι αλλαγές, αλλά και η εφαρµογή νέων υλικών στην κατασκευή τους, οδήγησαν στη µείωση του βάρους σε σχέση µε τους «-31F» κατά 20% αλλά και στην αύξηση του µεσοδιαστήµατος µεταξύ δύο επιθεωρήσεων από τις 500 στις 1000 ώρες λειτουργίας, ενώ ο χρόνος πριν την πρώτη γενική επιθεώρηση έχει ανέλθει στις 1500 ώρες. Η ώση του νέου 117S ανέρ-χεται, η µέγιστη, µε τη χρήση µετακαυστήρα στις 31.900 λίβρες (14.500 κιλά) για τον καθένα, ενώ η ξηρή του ώση ανέρχεται στις 19.400 λίβρες (8.800 κιλά).

Οι παραπάνω αριθµοί δίνουν στο

αεροσκάφος έναν λόγο ώσης προς βάρους στο 0,84 για το µέγιστο βάρος απογείωσης και στο 1,14 για το τυπικό βάρος απογείω-σης. Ενδεικτικά, οι αντίστοιχες τιµές για το αµερικανικό F/A-22 Raptor είναι 0,86 και 1,13 αντίστοιχα. Οι κινητήρες είναι προϊόν της NPO Saturn και οι πρώτοι δύο παραδόθηκαν στο εργοστάσιο της KnAAPO για να τοποθετη-θούν στο πρώτο Su-35BM/S στις αρχές του 2007.

Στο οπλικό φορτίο του Su-35BM/S περιλαµβάνονται τα περισσότερα όπλα του ρωσικού οπλοστασίου, καθώς το τελευταίο Flanker συνιστά µια έξοχη πλατφόρµα όπλων µε 12 συνολικά ση-µεία εξωτερικής ανάρτησης φορτίου.

Τον σταθερό οπλισµό του αεροσκάφους αποτελεί το µονόκαννο πυροβόλο GSh-301 των 30 mm, που είναι τοποθετηµένο στην προέκταση των πτερύγων (LERX) από τη δε-ξιά µεριά. Η ταχυβολία του πυροβόλου φτάνει τα 1.500 βλ./λεπτό, ενώ υπάρχει διαθέσιµο απόθεµα 150 βληµάτων.

Bλήµατα αέρος-αέρος Για εµπλοκή σε κοντινές αποστάσεις το

αεροσκάφος µπορεί να φέρει έως και 6 βλή-µατα R-73E. To R-73 αποτελεί ένα βλήµα IIR ολικής θέας εµπλοκής υιοθετώντας πτερύγια


εκτροπής καυσαερίων (TVC), προσδίδοντας µεγάλη ευελιξία κατά την τερµατική φάση εναντίον ελισσόµενων στόχων µε υψηλή φόρτιση. Διαθέτει πολεµική κεφαλή βάρους 7,5 κιλών, έχει µέγιστη εµβέλεια η οποία ποικίλλει αναλόγως της ταχύτητας και του ύψους του στόχου από 20 έως και 30 χλµ. και αναπτύσσει µέγιστη ταχύτητα 2,5 Μach. Η ελάχιστη ακτίνα εµπλοκής είναι 300 µ. όταν το βλήµα εκτοξεύεται προς την πίσω κατεύθυνση. Η κεφαλή της υπέρυθρης καθοδήγησης εγκλωβίζει τον στόχο πριν την εκτόξευση σε ένα παράθυρο +/- 45 µοιρών όταν πραγµατοποιείται βολή εντός πεδίου θέας του HUD, αλλά επίσης µπορεί να χρη-σιµοποιηθεί και σε συνδυασµό µε το ειδικό σκοπευτικό επί κράνους, επιτρέποντας βολές εκτός του πεδίου θέας του HUD.

Σε µέσες αποστάσεις χρησιµοποιείται το βλήµα R-27ER. Πρόκειται για ένα βλήµα ηµιενεργού καθοδήγησης µε ενδιάµεση αδρανειακή ναυτιλία και ανανέωση σηµείου ναυτιλίας µέσω ασφαλούς ραδιόζευξης και ισχυρότερο κινητήρα σε σχέση µε την προ-ηγούµενη έκδοση την R-27R. Ο δέκτης του βλήµατος έχει εύρος λήψης +/- 50 µοίρες και πεδίο έρευνας +/- 55 µοίρες στην έκδο-ση της υπέρυθρης καθοδήγησης (R-27ΕT). Το βλήµα µπορεί να εκτοξευθεί όταν το αερο-

σκάφος εκτελεί ελιγµούς φόρτισης έως και 5 g και να εµπλέξει στόχους που κινούνται µε ταχύτητα έως και 3.500 χλµ./ώρα σε ύψη µέχρι και 27.000 m, µε µέγιστο περιθώριο υψοµετρικής διαφοροποίησης του στόχου από το επίπεδο πτήσης του αεροσκάφους τα 10 χλµ.

Η ελάχιστη ακτίνα εµπλοκής του βλήµατος ανέρχεται στα 500 m. Εκτός των δύο παρα-πάνω εκδόσεων, το Su-35BM/S αναµένεται να φέρει και µια νέα έκδοση του R-27, την R-27EP. Η τελευταία αποτελεί µια παθητική έκδοση του βλήµατος, καθώς κατευθύνεται προς τον στόχο του µέσω των Η/Μ εκποµπών του στόχου. Το βλήµα χαρακτηρίζεται ως αντι-ραντάρ, κάτι που σηµαίνει πως µπορεί να πλήξει τόσο αεροσκάφη AWACS όσο και µαχητικά όταν αυτά βρίσκονται στη φάση της έρευνας µε τα δικά τους ραντάρ. Ένα στοιχείο όµως που είναι λιγότερο γνωστό είναι πως ο ερευνητής του βλήµατος PRGS-27 ή 9B-1032, που λειτουργεί στο εκατοστο-µετρικό µήκος κύµατος έχει τη δυνατότητα καθοδήγησης και σε πηγές παρεµβολών που προέρχονται από αντίπαλα συστήµατα ECM (Home-on-jam). Το µεγάλο προτέρηµα του R-27EP είναι πως αναπτύχθηκε για συνερ-γασία µε το σύστηµα OLS αλλά και το πακέτο αυτοπροστασίας L175S. Το τελευταίο, από τη στιγµή που θα έχει εγκλωβίσει έναν στόχο, θα περνά µέσω αρτηρίας δεδοµένων τα δεδοµένα στο OLS και αυτό, µέσω ασφαλούς ραδιόζευξης, δεδοµένα ναυτιλίας στο βλήµα που θα έχει ήδη εκτοξευθεί. Το τελευταίο θα έχει ανοικτό τον δέκτη του συλλαµβάνοντας τις Η/Μ εκποµπές του αντίπαλου αεροσκά-φους και η ανανέωση των σηµείων ναυτιλίας θα παύει από τη στιγµή που το βλήµα θα γίνεται αυτόνοµο στην καθοδήγησή του πλήτ-τοντας το εχθρικό αεροσκάφος προτού αυτό µπορέσει να αντιληφθεί οτιδήποτε, καθώς η όλη διαδικασία είναι εντελώς παθητική, χωρίς την παραµικρή εκποµπή Η/Μ που θα µπορούσε να προειδοποιήσει τον αντίπαλο για την παρουσία απειλής.

Ένα άλλο σηµαντικό στοιχείο-δεδοµένο που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι το προηγ-µένο βλήµα R-27EP µέσω του οποίου είναι δυνατή η στοχοποίηση αεροσκαφών AEW&C, όπως το τουρκικό MESA, από αποστάσεις των 200 χιλιοµέτρων. Ο µέγιστος αριθµός βληµάτων που µπορεί το αεροσκάφος να φέρει ανέρχεται για το µεν R-27ER στα οκτώ και για τα R-27ET και R-27EP στα τέσσερα.

Το τρίτο βλήµα που θα εξοπλίσει το Su-35BM/S είναι το R-77 RVV-AE και ανήκει σε βλήµατα µέσης εµβέλειας. Εµφανίστηκε για πρώτη φορά το 1992 στο MosAeroshow λαµβάνοντας το προσωνύµιο Amraamski

από τους Δυτικούς δηµοσιογράφους. Αυτό, γιατί τα δύο βλήµατα, το R-77 και το ΑΙΜ-120, χρησιµοποιούν το ίδιο σύστηµα καθοδήγη-σης, ενδιάµεση αδρανειακή µε διορθώσεις από το αεροσκάφος-φορέα και τελική ενεργή καθοδήγηση και είναι παρόµοιων κινηµα-τικών επιδόσεων. Το R-77 στην αρχική του έκδοση έχει µέγιστη εµβέλεια τα 50 χλµ. εναντίον µαχητικών αεροσκαφών και τα 80 χλµ. εναντίον βοµβαρδιστικών. Δύο νέες εκ-δόσεις, η R-77M1 και η Ρ-77Μ-PD, θεωρεί-ται πως θα διαθέτουν κινητήρα τύπου Ramjet δίνοντας στο βλήµα µέγιστη εµβέλεια κοντά στα 175 χλµ. To Ρ-77 µπορεί να εµπλέξει στό-χους που κινούνται έως και 3.600 χλµ./ώρα και ύψη από τα 200 µέτρα έως και τα 25.000 µέτρα ύψος. Το βλήµα µπορεί να πετύχει µέγιστο ρυθµό στροφής 150 µοιρών/sec ενώ ο ενεργός αισθητήρας του αναλαµβάνει την καθοδήγηση του βλήµατος σε απόσταση 20 χλµ. από τον στόχο, έχοντας µέγιστη ταχύτητα τα 4 Mach. Το RVV-AE µπορεί να φορτωθεί σε όλους τους εξωτερικούς φορείς του Su-35BM/S δίνοντας έτσι το πλεονέκτηµα της µεταφοράς µέχρι και 12 βληµάτων.

Στο οπλοστάσιο του νέου Flanker πε-ριλαµβάνεται µια εκτεταµένη σειρά από όπλα, στρατηγικά και µη. Στην κατηγορία των όπλων εναντίον σκαφών επιφανείας συ-ναντάµε το Kh-59MK. Το βλήµα αυτό cruise αποτελεί περαιτέρω εξέλιξη του Kh-59 και «-59Μ» και σε αντίθεση µε αυτά που χρησι-µοποιούσαν για την τελική τους καθοδήγηση κάµερα ηµέρας, η νέα έκδοση του Kh-59 χρησιµοποιεί έναν ενεργό αισθητήρα ραντάρ τον ARGS-59E, ο οποίος αποκαλείται επίσης και ως ραντάρ MMS.

Ο ενεργός ερευνητής του βλήµατος µπορεί να εντοπίσει στόχο µε RCS συνολικής επιφάνειας 3000 τµ. από απόσταση 25 χλµ. και στόχο µε RCS 300 τµ. από απόσταση 15 χλµ. περίπου. Το βλήµα δεν διαθέτει πυραυ-λοκινητήρα αλλά ένα κινητήρα turbofun, ο οποίος επιταχύνει το βλήµα σε ταχύτητες κοντά στο Mach 1. Μπορεί να εκτοξευθεί από το αεροσκάφος από ύψος έως και 11.000 µέτρα, επιτυγχάνοντας µέγιστη εµβέλεια της τάξης των 285 χλµ. Το βλήµα κατά τη διάρκεια της µεσοπορείας προς τον στόχο πετά σε ύψος 10-15 µέτρα, ενώ στην τελική φάση της προσβολής το ύψος αυτό µειώνεται περαιτέρω φτάνοντας τα 4 έως και 7 µέτρα. Η πολεµική κεφαλή του βλήµατος ανέρχεται στα 320 κιλά καθιστώντας την τη µεγαλύτερη σε σχέση µε κάθε άλλο βλήµα αέρος-επιφα-νείας, παγκοσµίως. Το Su-35BM/S µπορεί να φέρει έως και έξι βλήµατα Kh-59MK.

Για στόχους αεράµυνας και σταθµών ραντάρ, το βλήµα που χρησιµοποιείται

Το αεροσκάφος Rafale εξοπλισµένο µε τέσσερα βλήµατα αέρος-εδάφους

ASSM.

είναι το γνωστό Kh-31. Το όπλο υπάρχει σε δύο διαµορφώσεις: την Kh-31A µε ενεργό αισθητήρα ραντάρ και την Kh-31P µε παθητι-κό δέκτη, το «-ΒΜ» όµως πρόκειται να φέρει την τελευταία. Το -31Ρ αναπτύχθηκε ειδικά για την προσβολή των αντιαεροπορικών συ-στηµάτων ΜΙΜ-104 Patriot αλλά και των ναυ-τικών ραντάρ SPY-1 των σκαφών AEGIS και έχει µέγιστη ακτίνα προσβολής τα 100 χλµ., ενώ φέρει πολεµική κεφαλή που ισοδυναµεί µε 90 κιλά ΤΝΤ. Το αεροσκάφος µπορεί να φέρει έως και έξι βλήµατα του τύπου.

Στα µικρότερα βλήµατα προσβολών στόχων εδάφους βρίσκεται το Kh-29TE. Το βλήµα θεωρείται αντίστοιχο του αµερικανικού Maverick και διαθέτει µια τηλεοπτική κάµερα Tubus2 που λειτουργεί στο οπτικό µήκος κύµατος 0,4-0,95 µm. Ο χειριστής βλέπει µέσω µιας εκ των δύο οθονών του αεροσκά-φους την εικόνα που παρέχει ο τηλεοπτικός αισθητήρας του βλήµατος και, αφού επιλέξει τον στόχο του, εκτοξεύει το βλήµα. Από εκεί και πέρα, η καθοδήγησή του προς τον στόχο είναι αυτόνοµη χωρίς την ανάγκη παραµονής του αεροσκάφους πάνω από την περιοχή προσβολής. Η µέγιστη ακτίνα προσβολής του κυµαίνεται µεταξύ 8 και 10 χλµ. διαθέτοντας CEP µεταξύ 4 και 5 µέτρων. Μπορεί να εκτοξευθεί από ύψος 200 έως και 10.000 µέτρων αν και η δυνατότητα πάνω από τα 5000 µέτρα είναι εντελώς θεωρητική, κυρίως λόγω της αδυναµίας του τηλεοπτικού αισθητήρα να εγκλωβίσει τον στόχο του.

Rafale Το Rafale χρησιµοποιεί 2 κινητήρες Μ88

της Snecma. Πρόκειται για ένα turbofan εννέα σταδίων συµπίεσης εκ των οποίων τα 3 είναι χαµηλής και τα υπόλοιπα 6 υψηλής. Η µέγιστη ώση που αποδίδει ο Μ88 ανέρχεται στις 11.250 λίβρες σε στρατιωτική ισχύ και 16.900 λίβρες µε µετάκαυση. Ο λόγος της ώσης προς βάρος ανέρχεται στα 5,7:1 σε στρατιωτική ισχύ και στο 8,5:1 µε µετάκαυση.

Οι παραπάνω παρέχουν στο αεροσκάφος ένα λόγο ώσης προς βάρος 1,10:1 µε 100% εσωτερικό καύσιµο συν τέσσερα βλήµατα MICA EM και IIR. Η µέγιστη ταχύτητα του αεροσκάφους ανέρχεται στα 1,8 mach (2.130 χ.α.ω.) σε µεγάλο ύψος και στα 1,1 mach (1390 χ.α.ω.) σε χαµηλά ύψη. Η εµβέλεια του αεροσκάφους ανέρχεται στα 3700 χλµ. µε µέγιστο εσωτερικό καύσιµο και εξωτερικές δεξαµενές καυσίµου, η ακτίνα αποστολής στα 1.852 χλµ. και το µέγιστο επιχειρησιακό ύψος στα 16.800 µέτρα. Η µέγιστη πτερυγική φόρτιση ανέρχεται στα 306 χλγρ./µ2.

Σε ό,τι αφορά στην «αχίλλειο πτέρνα» του

Rafale, που δεν είναι άλλη από την χαµηλή ώση των κινητήρων του, το γαλλικό µαχητικό αναµένεται να αποκτήσει τις ίδιες επιδόσεις σε µέσα και µεγάλα ύψη µε το Eurofighter µέσα από ένα πρόγραµµα ανάπτυξης µίας ελαφρά τροποποιηµένης έκδοσης του κινη-τήρα Μ88-2 η οποία θα εξοπλιστεί µε δύο νέα τµήµατα (modules), από τα 21 συνολικά που διαθέτει ο κινητήρας. Η µέγιστη ώση έχει υπολογιστεί ότι θα ανέλθει έτσι στο επίπεδο των 20.000 λιβρών. Η κατασκευάστρια του Μ88, Snecma δεν έχει ακόµη γνωστοποιήσει το πότε θα είναι διαθέσιµη η νέα έκδοση του κινητήρα. Επισηµαίνει όµως ότι θα µπορεί να εγκατασταθεί στα αεροσκάφη χωρίς καµία τροποποίηση, πέραν αυτής που απαιτείται στο λογισµικό του FADEC, της µονάδας ηλεκτρο-νικού ελέγχου κάθε κινητήρα δηλαδή.

Στον εναέριο αγώνα οι πολλαπλές επιλογές για το Rafale του προσφέρουν πλήρη δυνατότητα εναέριας επικράτη-σης χρησιµοποιώντας την προηγµένη οικογένεια όπλων MICA. Με ελάχιστη ακτίνα εµπλοκής µόλις τα 500 µ. και µέγιστη που φτάνει και τα 60 χλµ. προσφέρει και στις δύο εκδόσεις (MICA EM -αναφέρεται και ως RF- & IIR) πλήρεις δυνατότητες επιχειρήσεων σε συνθήκες BVR/WVR, χωρίς την ανάγκη µεταφοράς ξεχωριστών βληµάτων για κάθε προφίλ προσβολής όπως συνέβαινε για παράδειγµα στα Mirage 2000 χρησιµοποι-ώντας το βλήµα Matra 530D για προσβολές BVR και το Magic Mk2 για κλειστές εµπλο-κές. Το ίδιο ακριβώς συµβαίνει και µε τους αισθητήρες µεταβιβάζοντας τα δεδοµένα από µεγάλες αποστάσεις σε µικρότερες από αισθητήρα σε αισθητήρα (Ραντάρ-FSO-MICA) διατηρώντας συνεχή εγκλωβισµό του στόχου από διαφορετικούς αισθητήρες.

Το βλήµα MICA µπορεί να συνεργαστεί πρακτικά µε όλους τους αισθητήρες του αεροσκάφους πλην µόνο του συστήµατος αναγνώρισης φίλου ή εχθρού (IFF). Αυτοί είναι το RBE.2, SPECTRA, FSO και ζεύξη δεδοµένων Link 16. Στο προφίλ της σιω-πηλής ή παθητικής εµπλοκής µε το ραντάρ του αεροσκάφους να είναι σε θέση STBY, τα πρώτα στοιχεία για την ύπαρξη αγνώστων ή εχθρικών ιχνών µπορούν να προέλθουν από πλατφόρµα AEW&C. Τα δεδοµένα του AWE&C θα δώσουν την ακριβή θέση των ιχνών και ο χειριστής του Rafale είναι σε θέση να εκτοξεύσει το βλήµα MICA RF για προσβολή του στόχου χωρίς να προδώσει ηλεκτρονικά την παρουσία του. Για την ενδι-άµεση ναυτιλία, η ζεύξη του αεροσκάφους µε το βλήµα µπορεί να λειτουργήσει και είναι ανάλογη της ανανέωσης των δεδοµένων που προέρχονται µέσω του Link 16 από το

αεροσκάφος έγκαιρης προειδοποίησης. Σε περίπτωση που ο χειριστής επιθυµεί να αναγνωρίσει µόνος τον στόχο, ή όταν δεν υπάρχει η βοήθεια από το ιπτάµενο ραντάρ ή από κάποιο σταθµό εδάφους τότε ο πρώτος αισθητήρας που θα προβεί σε αποκάλυψη του ίχνους είναι το SPECTRA. Το τελευταίο θα δώσει την ακριβή θέση του ίχνους παρέχο-ντας τη δυνατότητα στον χειριστή να κάνει το αποκαλούµενο slave την κάµερα του FSO στην περιοχή που τοποθετείται το ίχνος. Από τη στιγµή που το ίχνος αναγνωριστεί οπτικά, τότε τα δεδοµένα µπορούν να διαβιβαστούν στην κεφαλή του MICA IIR στρέφοντας αυτόµατα την κεφαλή του βλήµατος προς τη συγκεκριµένη κατεύθυνση. Από εκεί και πέρα είναι θέµα καθαρά διαδικασίας. Το βλήµα µπορεί να εκτοξευθεί σε απόσταση έως και 60 km µε ανανέωση των δεδοµένων κατά τη διάρκεια του ενδιάµεσου σκέλους ναυτιλίας προ-σφέροντας πλήρη παθητική προσβολή του αγνώστου ίχνους.

Σε ό,τι αφορά τις αποστολές προσβολών εδάφους το κύριο όπλο του αεροσκάφους είναι το βλήµα ASSM. Το τελευταίο ονο-µάζεται όπλο αέρος-εδάφους τµηµατικής διάρθρωσης και είναι ένα οπλικό σύστηµα που µεταφέρεται από µαχητικά αεροσκάφη, συνδυάζοντας υψηλό βαθµό ακρίβειας προ-σβολής του στόχου και ικανότητα αυτόνοµης καθοδήγησης προς τον τελευταίο, χωρίς την παρέµβαση του χειριστή του αεροσκάφους.

Το AASM αναπτύχθηκε από τη γαλλική Sagem, µέλος του οµίλου SAFRAN, για να µεταφέρεται από τα διθέσια αεροσκάφη Mirage 2000D της γαλλικής Αεροπορίας και τα Rafale του Ναυτικού, ενώ ειδικά το τελευ-ταίο µπορεί να µεταφέρει έξι από τα συγκε-κριµένα όπλα.Συνίσταται από ένα συνδυασµό αδρανειακού συστήµατος πλοήγησης (INS) και δορυφορικού συστήµατος ναυτιλίας (GPS), όπου ο συνθετικός υπολογισµός της θέσης του βλήµατος από τις δύο εστίες ανα-φοράς προσφέρεται µέσω της διάταξης υπο-λογισµών τύπου Kalman Filtering, οι οποίες «περιέχονται» λειτουργικά σε µια ειδική µονάδα υπολογισµού µέτρησης IMU (Inertial Measurement Unit), η οποία αποτελείται από γυροσκόπιο και επιταχυνσιόµετρο.

Κατά τη διάρκεια της πτήσης, το σύστηµα πλοήγησης του όπλου ευθυγραµµίζεται (inflight alignment) µε το αντίστοιχο του αε-ροσκάφους φορέα Η, µονάδα IMU του AASM δέχεται τα δεδοµένα ναυτιλίας από το αερο-σκάφος και αναλαµβάνει τον συνταυτισµό τους µε τα αντίστοιχα δεδοµένα των δύο σε διπλούς ή τριπλούς εξωτερικούς φορείς. Το AASM αποτελείται από τρία κύρια τµήµα-


τα: το τµήµα καθοδήγησης, την πολεµική κεφαλή και το τµήµα προώθησης, µαζί µε τα πτερύγια ελιγµών και παραγωγής άντωσης για καλύτερη επίδοση, σε ό,τι αφορά την εµβέλεια.

Το τµήµα αρχικής, ενδιάµεσης και τερµατικής καθοδήγησης έχει σχεδιαστεί για δύο διαµορφώσεις. Η κάθε διαµόρφωση παρέχει και τον αντίστοιχο αριθµό ακριβείας πρόσκρουσης στο στόχο. Η πρώτη διαµόρφω-ση (AASMIG) παρέχει αριθµό ακριβείας της τάξης των 10 µ. και µονάδων ναυτιλίας του όπλου, ευθυγραµµίζοντας το σύστηµα ναυ-τιλίας του όπλου µε αυτό του αεροσκάφους, εκτελώντας «παράπλευρη ναυτιλία». Η ίδια διεργασία (At-sea alignment) πραγµατοποι-είται και όταν το αεροσκάφος επιχειρεί από αεροπλανοφόρα, µόνο που στη συγκεκριµέ-νη περίπτωση το ζεύγος της «παράπλευρης ναυτιλίας» είναι µεταξύ του αεροσκάφους και του πλοίου. Ένα αεροπλανοφόρο διαθέτει το δικό του σύστηµα αδρανειακής ναυτιλίας, το οποίο συνεργεί µε το αντίστοιχο δορυφορικό του βοήθηµα. Οι πληροφορίες αυτές (γεω-γραφική θέση, στοιχεία ταχύτητας σε σχέση µε την επιφάνεια της θάλασσας, επιτάχυνση και γωνιακή ταχύτητα) µεταδίδονται µέσω υπέρυθρης σύζευξης (TELEMIR) στον ειδικό IR υποδοχέα, που βρίσκεται τοποθετηµένος στην κορυφή του κάθετου σταθερού του µαχητικού, που µε τη σειρά του βρίσκεται στον καταπέλτη του καταστρώµατος του αεροπλανοφόρου.

Μέσω του υποδοχέα IR, τα δεδοµένα ναυτιλίας χρησιµοποιούνται ως πρωτεύοντα στοιχεία, εισάγοντας τις συγκεκριµένες τιµές στο σύστηµα ναυτιλίας του αεροσκάφους ως σηµείο αναφοράς για τη δική του εκκίνηση.

Το σύστηµα αναπτύχθηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ¼70, και στα αεροσκάφη Super Eterdard, ενώ σήµερα χρησιµοποιείται στα Rafale του αεροπλανοφόρου Charles de Gaulle.

Αν και στα συγκεκριµένα µαχητικά το σύ-στηµα ναυτιλίας θεωρείται ιδιαίτερα ακριβές, διαθέτει γυροσκόπιο RL90 µε λειτουργία λέιζερ και υποβοήθηση GPS, παρέχοντας δεδοµένα όταν το αεροσκάφος βρίσκεται στο κατάστρωµα του αεροπλανοφόρου, τα στοιχεία όµως του TELEMIR λαµβάνονται ως δεδοµένα εκκίνησης.

Κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο, χωρίς όµως την χρησιµοποίηση του IR τρόπου µετάδο-σης αλλά µέσω αρτηρίας MIL-STD-1760, πραγµατοποιείται και η ευθυγράµµιση του συστήµατος ναυτιλίας του βλήµατος µε αυτό του αεροσκάφους.

Η δεύτερη διαµόρφωση τερµατικής καθοδήγησης (AASMIR) είναι της τάξης

ακρίβειας του µέτρου και εκτός από τον υπάρχοντα συνδυασµό INS/GPS χρησιµοποι-εί αισθητήρα IIR. Το µεγάλο πλεονέκτηµα του AASM είναι η εντελώς αυτόνοµη λειτουρ-γία του από τη στιγµή της εκτόξευσης και µετά, απελευθερώνοντας το αεροσκάφος φορέα από την υποχρέωση να παραµείνει περαιτέρω στην περιοχή εξαπόλυσης. Οι συντεταγµένες του στόχου φορτώνονται στον επεξεργαστή του συστήµατος ναυτιλίας του AASM, αφού πρώτα όλα τα σχετικά δεδοµένα έχουν υποστεί ανάλογη επεξεργασία στο σύστηµα σχεδίασης αποστολών SLPRM. Στην τελική φάση της προσβολής του στόχου στην έκδοση AASMIR πραγµατοποιείται συνε-χής διόρθωση των δεδοµένων ναυτιλίας, «συγκρίνοντας» την εικόνα του στόχου που λαµβάνει σε πραγµατικό χρόνο ο υπέρυθρος αισθητήρας µε την αντίστοιχη εικόνα που έχει αποθηκευτεί, µέσω του SLPRM, στη µνήµη του επεξεργαστή του όπλου.

Η σχετική διαδικασία είναι σχεδόν πανο-µοιότυπη µε την αντίστοιχη ATR (Automatic Target Recognition) που χρησιµοποιείται στο SCALP-EG. Επιπρόσθετα, ο AASM διατηρεί τη δυνατότητα ανανέωσης των συντεταγµένων του στόχου. Οι συντεταγµένες αυτές µπορεί να αφορούν ένα στόχο που είτε έχει το χαρακτήρα του νεοαφικνούµενου στο πεδίο της µάχης είτε είχε µείνει απαρατήρητος από τα φίλια µέσα αναγνώρισης. Αεροσκάφη τα-κτικής αναγνώρισης εφοδιασµένα µε ειδικά ατρακτίδια, αφού αναγνωρίσουν τον στόχο και τη θέση του, θα µπορούν να µεταδίδουν τις σχετικές πληροφορίες στο αεροσκάφος, µέσω ασφαλούς ζεύξης πληροφοριών και

αυτό µε τη σειρά του στο AASM, εµπλέκο-ντας στόχους ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια αποστολών εγγύς υποστήριξης ή καταστολής αεράµυνας.

Ο AASM µπορεί να µεταφέρει µια µεγάλη ποικιλία πυροµαχικών στοχώρο της πολεµι-κής κεφαλής. Αυτά µπορεί να είναι η συµβα-τική Mk-82 βάρους 250 χλγ. (µε τη φιλοξενία της Mk-82 το όπλο έχει µήκος 3,10 µ. και ζυγίζει 340 χλγ.), η διατρητική BLU-111 των 250 χλγ. επίσης, και η σειρά περιληπτών τύ-που CBEMS/BANG των 125χλγ. και 250 χλγ.

Εκτός όµως των παραπάνω ο φορέας της πολεµικής κεφαλής είναι σχεδιασµένος για τη µεταφορά φορτίου πυροµαχικών έως και 1.000χλγ. Η µέγιστη εµβέλεια του AASM από άφεση από µεγάλο ύψος µπορεί να ανέλθει µέχρι και 50 χλµ., ενώ αντίστοιχα για άφεση από χαµηλό ύψος η ακτίνα προσβολής ανέρ-χεται στα 15 χλµ.

Κατά τη διάρκεια της πτήσης του όπλου προς τον στόχο, διατηρείται η ικανότητα, χάρη στα τέσσερα αεροδυναµικά πτερύγια στο ουραίο τµήµα του, ελιγµών που αναλογούν σε τέσσερα βασικά σηµεία δράσης: παρατή-ρηση, προσανατολισµός, απόφαση και δράση ενταγµένα σε ένα γενικότερο πλαίσιο αρχιτε-κτονικής C4ISR. Προβλέπεται η ανάπτυξη επιπλέον εκδόσεων του AASM. Έκδοση µε κατάδειξη λέιζερ, µε ηλεκτροµαγνη-τικό τµήµα καθοδήγησης και ακρίβεια ενός µέτρου, µε πολεµική κεφαλή των 1.000 χλγ., έκδοση µε ύπαρξη µονάδας data-link για λήψη δεδοµένων κατά τη διάρκεια πτήσης του βλήµατος, και τέλος µια έκδοση για καταστολή αεράµυνας.

Επίδειξη της αποθήκης µεταφοράς οπλι-σµού του F-35. Το αεροσκάφος µπορεί

να δεχθεί εσωτερικά δύο βόµβες JDAM και δύο βλήµατα ΑΙΜ-120 ή εναλλακτικά

τέσσερα βλήµατα AIM-120.



Αν θα θέλαµε να δώσουµε µε ένα ορισµό την έννοια του stealth αυτός θα ήταν το σύνολο των ενεργειών εκείνων οι οποίες αποσκοπούν στην µείωση του Η/Μ ίχνους του αεροσκάφους σε τέτοιο σηµείο ώστε να µην γίνεται διακριτό από τα σηµερινά ραντάρ. Η εφαρµογή όµως της τεχνολογίας stealth δεν αφορά την χρήση µίας µεµονωµένης τεχνολογίας αποκλειστικά αντίθετα αποτελεί ένα συνδυασµό τεχνολο-γιών που εφαρµόζονται για την επίτευξη της χαµηλής παρατηρησιµότητας, καθώς σήµερα καµία µεµονωµένη τεχνική δεν µπορεί να εξασφαλίσει το επιθυµητό αποτέλεσµα.

Τα δύο µαχητικά των ΗΠΑ που βρίσκονται σήµερα σε διάφορα στάδια επιχειρησιακής αξιοποίησης το F-22 και το F-35 θεωρείται ότι επιτυγχάνουν µείωση της της διατοµής του ραντάρ RCS (Radar Cross Section) σε επίπεδα 0.01-0.0001 τ.µ.

Για λόγους σύγκρισης αναφέρουµε ότι το τυπικό RCS ενός µαχητικού αεροσκάφους κυµαίνεται -ανάλογα µε το µέγεθος του- µε-ταξύ 2-6 µ2 (κεκλιµένη όψη), των ελικοπτέ-ρων σε 3 µ2, των συµβατικών πυραύλων µε πτέρυγες σε 0.1 µ2, ενός µεγάλου αεροσκά-φους πολιτικών αερογραµµών σε 40µ2 , των πτηνών 0.01 µ2 κι των εντόµων 0.0001!

Πάντως και αναφορικά µε το RCS του F-35 διάφορες τιµές έχουν δει το φως της δηµοσιότητας κατά καιρούς. Ως πλέον αξιό-πιστη όµως θα µπορούσαµε να αναφέρουµε αυτή των 0,00143 µ2 κάτι που προσοµοιάζει µε το µέγεθος µιας µπάλας του γκολφ. Με λίγα λόγια ένα αεροσκάφος µε εµβαδόν πτέρυγας 42,7 µ2 (όσο έχει δηλαδή το F-35)

παρουσιάζει ανακλαστικότητα στα ραντάρ ίση µε 0,0015 µ2!

Σύµφωνα µε τα στοιχεία που έχουν γνωστά και αν δεχθούµε την τιµή 0,00143 µ2 του RCS του F-35 ως την πλέον πιθανή και πραγµατική τότε ένα ραντάρ APG-68(V)9 –που φέρουν τα F-16 block 52+ και Adv. που διαθέτει και η ΠΑ- θα µπορέσει να εντοπίσει το F-35 σε απόσταση µικρότερη ή ίση των 14 χλµ. γεγονός ουσιαστικά ανώφελο καθώς το αεροσκάφος θα έχει βληθεί ήδη αφού το F-16 θα έχει εντοπιστεί.

Η απόσταση αυτή όµως µπορεί να διπλασιαστεί εάν το ραντάρ είναι AESA. Έτσι το ραντάρ του µαχητικού Rafale RΒΕ-2ΑΑ εκτιµάται ότι θα µπορεί να εντοπίσει ένα στόχο µε RCS 0,0015 µ2 από απόσταση 25 έως και 30 χλµ. ενώ το ραντάρ του Su-35 NIIP Tikhomirov Irbis-E µπορεί να εντοπίσει στόχο RCS 0,01 µ2 από απόσταση 90 χλµ. ενώ για στόχο µε µέγεθος 0,001 η απόσταση αυτή εκτιµάται στα 40 µε 50 χλµ.

Σε σχέση µε τα υπόλοιπα δύο αεροσκά-φη και για το RCS που παρουσιάζουν δεν υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία καθώς και οι δύο κατασκευαστές τα θεωρούν ως µη αποδεσµεύουσες πληροφορίες.

Το µόνο που είναι γνωστό πάντως είναι πως αν και το Su-35 δεν φέρει εγγενή σχεδιαστικά χαρακτηριστικά stealth εντούτοις ο κατασκευαστής του έχει δηλώσει πως στην προηγµένη έκδοση «-ΒΜ» το αεροσκά-φος παρουσιάζει µειωµένη ανακλαστική επιφάνεια στην Η/Μ ακτινοβολία, εξαιτίας της χρήσης συγκεκριµένων υλικών και «κρίσιµων επανασχεδιασµών» σε σχέση µε

τις προηγούµενες εκδόσεις. Το Rafale όπως και το Su-35 αν και δεν

είναι σχεδιασµένο στις αρχές του F-35 εντού-τοις για την απόκρυψή του δεν χρησιµοποιεί παθητικές µεθόδους, όπως ο σχεδιασµός ή τα υλικά RAM, αντίθετα η Dassault έχει επιλέξει την υιοθέτηση ενός ενεργού συστήµατος, το οποίο όµως παραµένει κάτω από πέπλο άκρας µυστικότητας. Χαρακτηρι-στικό είναι ότι κατά τη διάρκεια της Red Flag 08-4 κράτησαν το συγκεκριµένο σύστηµα µακριά από αδιάκριτα βλέµµατα και ποτέ δεν το έθεσαν σε λειτουργία παρά τις επίµονες προσπάθειες των Αµερικανών συνδαιτυµό-νων τους.

Πληροφορίες που έχουν δει το φως της δηµοσιότητας Εικάζεται πως το σύστηµα SPECTRA

χρησιµοποιεί την τεχνική της ενεργού ακύρωσης σήµατος (active cancellation). Η συγκεκριµένη τεχνική έχει ως σκοπό την ακύρωση της εκπεµποµένης ακτινοβολίας από άλλα συστήµατα ραντάρ, την αλλαγή των ιδιοτήτων του (αλλαγή φάσης) µε αποτέλεσµα το ραντάρ που έχει εκπέµψει το συγκεκριµέ-νο σήµα να µην λαµβάνει ποτέ την επιστροφή του, καθιστώντας έτσι το Rafale µη ανιχνεύσι-µο στο Η/Μ φάσµα.

Η συγκεκριµένη τεχνική δεν πρέπει να συγχέεται µε άλλες τεχνικές όπως η εξαπάτηση, όπου το επιστρεφόµενο σήµα φθάνει στο δέκτη του µεταφέροντας όµως λάθος στοιχεία για τη θέση του στόχου.

Στη συγκεκριµένη περίπτωση δεν υπάρχει

Τεχνολογία Stealth και εναέρια µάχη

Su-35BM/S


καθόλου επιστροφή. Πρόκειται για µια τεχνι-κή που στηρίζεται στη θεωρία της κυµατικής επανατοποθέτησης (wave superposition) σύµφωνα µε την οποία όταν ένα Η/Μ κύµα αλληλεπιδράσει µε ένα άλλο που κινείται στον ίδιο χώρο έχοντας όµως διαφορά φάσης 180 µοιρών, τότε παράγεται ένα τρίτο κύµα σαν αποτέλεσµα των δύο έχοντας όµως µηδενική φάση και συχνότητα.

Το φαινόµενο ονοµάζεται ακύρωση φάσης (phase cancellation) ή καταστροφική αλληλεπίδραση (destructive interference). Αποτέλεσµα αυτού είναι η αδυναµία του πο-µπού να συλλέξει την επιστροφή του αρχικού κύµατος καθιστώντας έτσι το αεροσκάφος πρακτικά µη ανιχνεύσιµο. Η παραπάνω όµως τεχνική είναι αρκετά περίπλοκη στην εκτέλε-σή της και απαιτητική τεχνολογικά, γι’αυτό ακριβώς το λόγο δεν έχει καταστεί έως και σήµερα επιχειρησιακή σε κάποιο αεροσκά-φος, εκτός της φηµολογούµενης εφαρµογής της στο Rafale. Για να γίνει αντιληπτό το πόσο απαιτητική διαδικασία είναι η ακύρωση εισερχοµένης ακτινοβολίας, αρκεί να αναφέ-ρουµε πως η προσπίπτουσα Η/Μ ακτινοβολία σε κάθε αεροσκάφος ανακλάται πίσω στο ποµπό από πολλά και διαφορετικά σηµεία. Κάθε τέτοιο σηµείο παράγει ένα ανακλώµενο κύµα µε τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά µεταξύ των οποίων η φάση και το πλάτος κύµατος. Η επιστρέφουσα ακτινοβολία από κάθε σηµείο είναι διαφοροποιηµένη ανάλογα µε τη γωνία πρόσπτωσης, τη γεωµετρία του σηµείου, το υλικό κατασκευής κ.ά. Έτσι, για να επιτευχθεί η εξουδετέρωση του σήµατος αυτού απαιτείται µια εξαιρετικά ακριβής διάταξη δεκτών µε επεξεργαστή µεγάλης υπολογιστικής ικανότητας έτσι ώστε να είναι σε θέση µέσω µιας πολύπλοκης διαδικασίας να µπορεί να αναγνωρίζει τη φάση και το

πλάτος της εισερχόµενης Η/Μ ακτινοβο-λίας εκπέµποντας ένα σήµα µε διαφορά φάσης 180 µοιρών δηµιουργώντας ένα τρίτο πρακτικά εξουδετερώνοντας την επιστρο-φή στον ποµπό. Εάν τελικά το SPECTRA όντως εµπεριέχει τέτοιες δυνατότητες τότε η επιβιωσιµότητα του αεροσκάφους αναφορικά µε την απόκρυψη του Η/Μ ίχνους ανήκει σίγουρα στο επίπεδο των λεγοµένων stealth σχεδιάσεων.

Επιγραµµατικά Και τα τρία αεροσκάφη που αναφέρ-

θηκαν ανωτέρω συνιστούν κορυφαίες πλατφόρµες επιδόσεων µε το καθένα από αυτά να διαθέτει την υπεροχή σε συγκεκριµένα τεχνολογικά και άλλα πεδία. Το F-35 σχεδιάστηκε για να είναι ένα αεροσκάφος το οποίο θα εισέρχεται στον εχθρικό εναέριο χώρο χωρίς να εντοπίζεται, σε απόλυτα δίκτυοκερντρικό περιβάλλον πραγµατοποιώντας άφεση του φορτίου του σε στρατηγικές υποδοµές του αντιπάλου. Το F-35 δεν έχει σχεδιαστεί να δίνει αεροµαχίες µε την κλασική έννοια του όρου, παρά µόνο να ασκεί εναέρια υπεροχή από µεγάλες αποστάσεις χρησιµοποιώντας βλήµατα µακράς εµβέλειας, ιδιαίτερα µετά και την πιστοποίηση του METEOR.

Αντίθετα το Su-35 έχει σχεδιαστεί µε ιδιαίτερη έµφαση στην ευελιξία, διαθέτο-ντας όµως το κορυφαίο χαρακτηριστικό της µεταφοράς των τριών ραντάρ κάτι που του παρέχει ολοσφαιρική κάλυψη αποκάλυψης απειλών σε πολύ µεγάλες αποστάσεις και πάντως µεγαλύτερες από αυτές που δίνουν οι ηλεκτροοπτικές διατάξεις στο F-35. Τέλος το Rafale αποτελεί την πιο «συντηρητική» σχεδίαση. Ανήκοντας την ευρωπαϊκή σχολή των Δέλτα-κάναρντς συγκεντρώνει τα

κυριότερα ατού του τόσο στο ενεργό ραντάρ RBE2 AA όσο και στο προηγµένο του πιλοτήριο. Πρακτικά είναι ότι πιο σύγχρονο έχει παρουσιάσει η ευρωπαϊκή αεροναυτική βιοµηχανία σήµερα καθώς προηγείται του Eurofighter Typhoon στο ενεργό ραντάρ, που θα είναι επιχειρησιακό σε λίγο καιρό από σήµερα.

Ένας προβληµατισµός είναι η απόδοση των βληµάτων ενεργής τερµατικής καθοδή-γησης απέναντι στα F-35 όπως το AIM-120 (Actice RADAR TDD) ή το MICA-ΕΜ και το METEOR (4A (Active Anti-Air Seeker). Τα συγκεκριµένα βλήµατα διατηρούν ένα ενερ-γό ερευνητή στην κεφαλή τους, ερευνητή ο οποίος αναλαµβάνει την καθοδήγηση και προσβολή του βλήµατος στο στόχο στο τελευταίο στάδιο της ναυτιλίας του και σε αποστάσεις που ποικίλλουν ανάλογα µε τον ερευνητή που φέρουν. Αυτές δεν ξεπερνούν τα 10 µε 15 χλµ.

Εάν πάντως κάποιος θα επιχειρούσε µια άµεση σύγκριση στα αεροσκάφη µε στόχο να εξάγει ποιο από αυτά είναι το καλύτερο δε θα µπορούσε να εξάγει κάποιο ασφαλές συµπέρασµα καθώς και οι τρείς σχεδιάσεις διαφέρουν µεταξύ τους και πάντως το Su-35 και το Rafale σε σχέση µε το F-35. Θα µπο-ρούσαµε δε να προσθέσουµε πως το F-35 ουσιαστικά δεν είναι άµεσα ανταγωνίσιµο των δύο άλλων µαχητικών αλλά µάλλον συµπλη-ρωµατικό στοχεύοντας στην επίτευξη του πρώτου πλήγµατος κυρίως. Από την άλλη και το ρωσικό αλλά και το γαλλικό µαχητικό δια-τηρούν πάντα καλές πιθανότητες εντοπισµού του F-35 κάτω από συγκεκριµένες συνθήκες.

Το ποιος θα είναι αυτός που θα βγει νικητής από µεταξύ τους αναµέτρηση είναι ένα ενδιαφέρον ερώτηµα που µένει όµως να απαντηθεί...

F-35 Lightning llRafale F.3



Ποια συστήµατα θα µπορούσαν να «φοβίσουν» την Άγκυρα;

ΜΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΑΠΟΤΡΟΠΗ


του Φειδία Πατσαλοσαββή

Ασύµµετρη απάντηση σε µια ξένη στρατιωτική επίθεση καθορίζεται ως η δράση µίας χώρας η οποία έχει δεχθεί ένα πλήγµα από µια εχθρική δύναµη και αποσκοπεί στην ανταπόδοση του

πλήγµατος µε τα εναέρια, θαλάσσια αλλά και τα µέσα ξηράς που διαθέτει, µε την χρησιµοποίηση

µη τακτικών δυνάµεων/συστηµάτων ώστε να προβάλλει την στρατιωτική της ισχύ αλλά και αποφασιστικότητα για τυχόν κλιµάκωση της έντασης. Έχοντας υπόψη τον πιο πάνω όρο

µπορούµε να µελετήσουµε και την περίπτωση της Ελλάδας σε µια πιθανή τουρκική επίθεση

αλλά και ποια συστήµατα µπορούν να επιφέρουν καίρια πλήγµατα στην τουρκική ενδοχώρα τις πρώτες ώρες µιας κρίσης. Στο παρόν κείµενο παρουσιάζεται ένα υποθετικό σενάριο που µπορεί να δώσει ένα γενικό σύνολο για µια

πιθανή επέµβαση της Τουρκίας στην ελληνική επικράτεια.

Διανύουµε την καλοκαιρινή περίοδο του χρόνου και οι Ένοπλες Δυνάµεις της χώρας βρίσκονται σε ετοιµότητα, ακόµη µια φορά µετά τις συνηθισµένες απειλές και παραβιάσεις από την Τουρκία τόσο του εναέριου αλλά και του θαλάσσιου χώρου της Ελλάδας. Καθηµερινές παρα-βιάσεις του εναέριου χώρου και επιθετική

πολιτική στην θάλασσα όπου τα κοιτά-σµατα υδρογονανθράκων πλησίον των τουρκικών ακτών έχουν πλέον εξευρεθεί. Τα διαβήµατα της ελληνικής κυβέρνησης στις έδρες του Συµβουλίου Ασφαλείας αλλά και στα Ηνωµένα Έθνη δεν βρίσκουν την απαραίτητη τιµωρία της Τουρκίας για την παραβίαση των εθνικών µας συνό-

ρων. Η Τουρκία έχει καταστήσει σαφές ότι η οποιαδήποτε ενέργεια εξόρυξης φυσικού αερίου και υδρογονανθράκων αποτελεί casus belli στην περιοχή, αφού θίγονται ευθέως τα «νόµιµα» συµφέροντα της Άγκυρας.

Μέσα του καλοκαιριού και παρατηρεί-ται σταδιακή µείωση των παραβιάσεων του εναέριου χώρου αλλά και σπασµωδι-κές προκλήσεις σε όλη την περιοχή του Αιγαίου. Τα readiness στις προωθηµένες βάσεις της Πολεµικής Αεροπορίας δεν έχουν γεµάτο πρόγραµµα, αφού οι πα-ραβιάσεις της Τουρκικής Αεροπορίας τε-λειώνουν µόλις εµφανιστούν τα ελληνικά µαχητικά στον ουρανό του Αιγαίου. Μια ηρεµία προκλήσεων που φέρνει µια ανή-συχη ηρεµία στα στρατιωτικά επιτελεία, αφού η πολιτική της Άγκυρας δεν µπορεί να άλλαξε µέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα φέρνει µια εντολή επαύξησης περισσό-τερο των µέτρων φύλαξης των συνόρων σαν µέτρο πρόληψης.

Αντιθέτως η πολιτική ηγεσία αντιτί-θεται µε την στάση της στρατιωτικής ηγεσίας έτσι δίνεται εντολή, για λόγους οικονοµίας να περιοριστούν οι περιπολίες των εναέριων και θαλάσσιων µέσων αφού η Τουρκία δείχνει πρόσωπο κατευνασµού. Οι θερινές διακοπές έχουν ξεκινήσει και οι παραλίες γέµισαν κόσµο. Ξαφνικά το µε-σηµέρι, τα ραντάρ επιτήρησης δείχνουν ασυνήθιστη µετακίνηση δυνάµεων της Τουρκικής Αεροπορίας κοντά στα σύνορα του Αιγαίου. Δυο ελληνικά F-16C Block 52+ απογειώνονται για να επιτηρήσουν τους ελληνικούς ουρανούς του Αιγαίου και να αφήσουν απ’ έξω τα τουρκικά µαχητικά.

Στο µεταξύ ένα τουρκικό πακέτο µα-χητικών αποτελούµενο από 8 αεροσκάφη εµφανίζεται στα νότια σύνορα κοντά στην Κρήτη. Ελληνικά µαχητικά απογειώνο-νται µέσα σε 5 λεπτά και σπεύδουν να τα αναχαιτίσουν. Όταν τα ελληνικά µαχητικά φτάνουν στα όρια του FIR, τα τουρκικά µαχητικά µε απότοµους ελιγµούς επιστρέ-φουν στην Τουρκία. Το συχνό φαινόµε-νο της τουρκικής στάσης φέρνει τους Αρχηγούς των Ενόπλων Δυνάµεων στο Πεντάγωνο και σε µια συνάντηση µε τον ΥΠΑΜ εκφράζονται οι φοβίες τους για την τουρκική στάση. Ο ΥΠΑΜ είναι καθυση-χαστικός, αφού πιστεύει ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να πράξει κάτι, απλά αλλάζει την στάση της για την πρόκληση ανησυ-χίας στην ελληνική πλευρά. Οι Αρχηγοί αποχωρούν από το Πεντάγωνο άκρως σκεφτικοί. Ο Αρχηγός της Αεροπορίας

Το ελληνικά µαχητικά Mirage-2000-5 MkII µαζί µε τα βλήµατα cruise Scalp EG αποτελούν την αιχµή του δόρατος στρατιωτικής µηχανής της χώρας ικανά να

πλήξουν την τουρκική ενδοχώρα µε ακρίβεια.


διατάζει να κρατηθούν τα readiness σε υψηλό επίπεδο κρατώντας το µυστικό από οποιαδήποτε πολιτική πηγή. Το ίδιο πράττουν και οι Αρχηγοί Ναυτικού και Στρατού συµµεριζόµενοι τις ανησυχίες του Αρχηγού Αεροπορίας. Μεσάνυχτα και µέσα στην ήσυχη νύχτα ξαφνικές εκρήξεις ταράζουν ολόκληρη την χώρα. Τα τηλέ-φωνα των Αρχηγών αρχίζουν να κτυπούν σαν ποτέ ξανά. Η είδηση συνταρακτική: Δεχόµαστε επίθεση απο την Τουρκία. Οι Αρχηγοί φτάνουν ανήσυχοι στα επιτελεία συντονισµού δυνάµεων πανικοβληµένοι. Η ανάλυση της κατάστασης είναι η εξής: Η τουρκική Αεροπορία κτύπησε επίγει-ους σταθµούς αεράµυνας και ραντάρ, προκεχωρηµένες βάσεις της Αεροπορίας, ναυστάθµους, ηλεκτροπαραγωγικούς σταθµούς, γέφυρες, στρατόπεδα στον Έβρο και άλλες θέσεις. Ο Αρχηγός της Αεροπορίας ζητά άµεση κατάσταση των βάσεων και των µαχητικών στα νησιά.

Οι πληροφορίες συγκεχυµένες αλλά και µια καλή είδηση από το πουθενά αλλάζει το σκηνικό πανικού στο επιτελείο. Ελληνικά µαχητικά από τα readiness κατάφεραν να κατατρίψουν εχθρικά µαχητικά από τα πακέτα κρούσης των Τούρκων και σπεύδουν να αναχαιτί-σουν άλλους στόχους που αποκάλυψαν τα EMB-145Η Erieye... Διατάζεται η µοίρα των Mirage 2000-5 να κτυπήσει µε τα στρατηγικά βλήµατα SCALP-EG αλλά η Τανάγρα δεν απαντά. Δορυφορικές εικόνες φέρνουν την απόλυτη καταστρο-φή. Η Τανάγρα έχει καταστραφεί σχεδόν ολοσχερώς. Η µοναδική απάντηση στην

τουρκική επίθεση έχει σβηστεί από τις επιλογές του επιτελείου µέσα σε λίγες και µόνο ώρες. Οι πυροβολαρχίες των Patriot Pac-3 αναφέρουν ότι κατέρριψαν τουρκι-κά µαχητικά αλλά είναι πλέον αργά.

Η Κυβέρνηση συνέρχεται εκτάκτως µέσα σε µια κλιµακούµενη κρίση πιεζόµε-νη από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του εχθρού. Στην αίθουσα εισέρχεται ο Αρχη-γός Ενόπλων Δυνάµεων και άµεσα δέχεται θύελλα αντιδράσεων από τα πολιτκά πρό-σωπα. Ο πρωθυπουργός κατευνάζει τους τόνους και επέρχεται ηρεµία. Μέσα σε µια σύντοµη ανάλυση περιγράφεται η τακτική κατάσταση και παρουσιάζονται λύσεις. Οι Αρχηγοί των τριών Κλάδων βρίσκονται στην αίθουσα παρουσιάζοντας µια σκλη-ρή ανταπόδοση στην Τουρκία η οποία όµως θα έχει και απώλειες εκ µέρους της Ελλάδας. Στο άκουσµα περί απωλειών οι υπουργοί ανεβάζουν τους τόνους και αποκλείουν την οποιαδήποτε στρατι-ωτική ενέργεια. «Ο πολιτικός διάλογος πρέπει να επικρατήσει», υποστηρίζουν. Ο πρωθυπουργός διατάζει τον ΑΓΕΕΘΑ να χρησιµοποιήσει ό,τι κρυφό όπλο διαθέτει ο Στρατός για την ίση ανταπόδοση. Τα σενάρια κτυπήµατος ετοιµάζονται και θέτονται σε εφαρµογή. Μέσα σε λίγες ώρες η Τουρκία συνταράσσεται από κτυπήµατα σε νευραλγικές θέσεις της στρατιωτικής της µηχανής αλλά και στρατηγικών θέσεων. Η Ελλάδα αντα-πέδωσε το κτύπηµα µε δυναµισµό και αποφασιστικότητα. Οι Τούρκοι Στρα-τηγοί τα χάνουν. Τα κτυπήµατα παρα-λύουν µεγάλο µέρος της πολεµικής της

µηχανής και ένα κοµφούζιο δηµιουρ-γείται στην χώρα. Οι κόκκινες γραµµές µεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας παίρνουν φωτιά. Άµεση είναι η επέµβαση των ΗΠΑ που αποστέλλει αεροπλανοφόρο στην περιοχή για κατευνασµό της σύγκρουσης. Το ΝΑΤΟ και ο ΟΗΕ κινητοποιούνται για να αποτρέψουν τα χειρότερα από την κλιµάκωση της κρίσης. Το Συµβούλιο Ασφαλείας συνέρχεται εκτάκτως και οι αποφάσεις του δεν είναι ό,τι καλύτερο για την Τουρκία, αφού επιτέθηκε χωρίς λόγο σε κράτος-µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς καµία δικαιολογία.

Η πραγµατικότηταΊσως το πιο πάνω σενάριο να είναι µα-

κρινό, αλλά δεν παύει η τουρκική απειλή να µεγαλώνει και να γίνεται πιο επικίνδυ-νη. Ο εξοπλισµός της Τουρκίας συνεχί-ζεται µε αµείωτη ένταση εισάγοντας σε υπηρεσία όλο και περισσότερα µέσα στο οπλοστάσιό της συνθέτοντας µια απειλή που φέρνει νέα δεδοµένα σε µια πιθανή αναµέτρηση δυνάµεων Ελλά-δας–Τουρκίας. Η εισαγωγή µέσων όπως οι πύραυλοι Yildirim I&II, οι πύραυλοι Popeye όπως επίσης των ρουκετοβόλων TOROS 160 αλλά και των µη επανδρωµέ-νων αεροσκαφών «αυτοκτονίας» Harpy αποτελούν αποτρεπτική στρατηγική δύναµη στα χέρια των Τούρκων επιτελών.

Τα στρατηγικά όπλα αποτελούν τον µακρύ βραχίονα της οποιασδήποτε στρατιωτικής ηγεσίας όπως τα συστήµατα Yildirim. Ο συγκεκριµένος κλάδος όπλων έχει το χαρακτηριστικό πλεονέκτηµα ότι τα µέσα δεν εµπλέκονται άµεσα σε επιχειρήσεις όπου µπορούν να στοχοποι-ηθούν από τα εχθρικά µέσα. Μπορούν να πλήξουν στόχους µέσα στην ενδοχώρα του αντιπάλου από ασφαλή απόσταση. Στο ελληνικό οπλοστάσιο οι πύραυλοι SCALP-EG εµπίπτουν στον κλάδο στρατη-γικών όπλων, γι’ αυτό και τα τεχνικά χαρα-

Το βλήµα cruise Scalp EG είναι ένα υποηχητικό βλήµα “fire and forget” βάρους περίπου 1230 κιλών, διαµέτρου 1µέτρου και ανοίγµατος πτερυγίων 3µέτρων. Η πρόωση του στροβιλωθητή Turbomeca Microturbo TRI 60-30 επιτρέπει την επίτευξη ταχύτητας πτήσης 0,8 mach και εµβέλεια άνω των 250 χλµ. Για την καταστροφή του στόχου, ο Scalp EG είναι εφοδιασµένος µε την κεφαλή µάχης BROACH συνολικού βάρους 450 κιλών.


κτηριστικά τους είναι άκρως απόρρητα. Η στρατηγική αποτροπή της Ελλάδας βασίζει ένα µέρος της σε αυτούς τους πυραύλους αλλά αυτό δεν αποτελεί από µόνο του έναν αντισταθµιστικό παράγο-ντα. Για να µπορούµε να αναφερόµαστε σε ασύµµετρη απάντηση, σε µια πιθανή τουρκική απειλή, πρέπει να διαθέτουµε τα µέσα τα οποία µπορούν να ανατρέ-ψουν την υφιστάµενη υπεροχή του αντιπάλου. Τα συστήµατα που παρουσι-άζονται αποτελούν λύσεις στρατηγικών εξοπλισµών που µπορούν να αλλάξουν απο τις πρώτες ώρες την ροή των επιχει-ρήσεων.

Club – KΧαρακτηριστικό του ρωσικού αυτού

συστήµατος είναι και η ονοµασία του από αρκετούς αναλυτές ως το «Κουτί της Πανδώρας». Το ρωσικό σύστηµα κωδικο-ποιείται στο ΝΑΤΟ ως SS-N-27 Sizzler και αποτελεί µια απο τις µεγαλύτερες ανησυ-χίες των δυτικών στρατιωτικών αναλυ-τών. Το σύστηµα τοποθετείται µέσα σε πολιτικά εµπορευµατοκιβώτια τα οποία δεν µπορούν να ξεχωρίσουν εάν µέσα σε ένα από αυτά είναι τοποθετηµένο το πιο πάνω σύστηµα. Το Club – K επιχειρεί µέσα από εµπορευµατοκιβώτια τα οποία φέρουν 4 βλήµατα πλεύσης (Cruise) το καθένα. Το κάθε εµπορευµατοκιβώτιο έχει το δικό του σύστηµα ελέγχου πυρός και

για την λειτουργία του χρειάζονται δύο άτοµα τα οποία είναι υπεύθυνα για την λειτουργία του συστήµατος πλοήγησης, της στοχοποίησης και της εκτόξευσης. Το σύστηµα πλοηγείται από το ρωσικό δορυφορικό σύστηµα GLONASS παίρνο-ντας επίσης και στοιχεία απο το GPS. Το σύστηµα επιχειρεί επίσης και µε κινητές πυροβολαρχίες εγκατεστηµένο σε στρα-τιωτικά φορτηγά. Στην περίπτωση αυτή οι εκτοξευτές διασυνδέονται µε το ΚΔΠ (Κέντρο Διεύθυνσης Πυρός), το οποίο δίνει τα στοιχεία στους εκτοξευτές για την βολή. Το σύστηµα χρησιµοποιεί τους πυ-ραύλους 3Μ-54Ε (200 χλµ.), 3Μ-54Ε1 (300 χλµ.) και 3Μ-14ΤΕ (275 χλµ.). Σηµαντική παρατήρηση είναι ότι αρκετοί αναλυτές αναφέρουν ότι το σύστηµα εξοπλισµέ-νο µε τον πύραυλο 3Μ-54Ε1 µπορεί να επιτύχει και βεληνεκές 400 χιλιοµέτρων. Η πανσπερµία των µέσων που µπορεί να εκτοξεύσει τους πυραύλους προκαλεί έναν κινητό εχθρό για τον κάθε δυνητικό αντίπαλο, αφού δεν γνωρίζει από πού µπορεί να δεχθεί επίθεση από το εν λόγω σύστηµα.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, το συγκεκριµένο σύστηµα µπορεί να αγο-ραστεί κρυφά µε κονδύλια του ΓΕΕΘΑ και να αποτελεί ένα στρατηγικό χαρτί για την ανταπόδοση ενός πλήγµατος στην Τουρκία. Εγκατεστηµένα ακόµα και σε φορτηγά αλλά και σε τρένα τα εν

Το ρωσικό πολυχρηστικό πυραυλικό σύστηµα τύπου cruise Club-K προκάλεσε την διεθνή αντίδραση µε την παρουσίαση του λόγω της ευκολίας της µεταφοράς του και της χρήσης του εντός ενός απλού container. Το container µπορεί να τοποθετηθεί σε πλοίο σε φορτηγό, σε αποθηκευτικό χώρο και επί τρένου.

λόγω συστήµατα, µπορούν να βρεθούν σε χώρους εκτόξευσης πολύ κοντά στα σύνορα και να θέσουν εκτός µάχης ενα µεγάλο µέρος των τουρκικών δυνάµεων είτε αυτές βρίσκονται στον Έβρο είτε στα


µετόπισθεν. Οι πολιτικές πλατφόρµες µπορούν να αναπτυχθούν και στο νη-σιώτικο περιβάλλον του Αιγαίου στοχο-ποιώντας την τουρκική ενδοχώρα µε ό,τι αυτό συνεπάγεται. Το κόστος απόκτησης του συστήµατος κατά τον κατασκευαστή φτάνει τα 12 εκατ. ευρώ το κάθε σύστηµα, πράγµα το οποίο το καθιστά ικανοποι-ητικό ποσό για ένα σύστηµα το οποίο προσφέρει τεράστιες δυνατότητες, αν αναλογιστεί κανείς ότι η Ιταλία πλήρωσε 270 εκατ. ευρώ για την απόκτηση 200 πυραύλων Storm Shadow. Επίσης η τοποθέτηση του συστήµατος σε εµπορικά πλοία µπορεί να διευρύνει ακόµη και τα πεδία στοχοποίησης του πυραύλου. Ποιος µπορεί να φανταστεί τι θα µπορούσε να κάνει ένα εµπορικό πλοίο φορτωµένο µε τρία συστήµατα στα νότια σύνορα της Τουρκίας µεταξύ Κρήτης και Κύπρου βάζοντας στο στόχαστρο όλο και µεγαλύ-τερο αριθµό εγκαταστάσεων του αντιπά-λου. Το µόνο σίγουρο ότι κανείς επιτελής στην Τουρκία δεν θα ήταν ήσυχος. Ακόµα τα συγκεκριµένα συστήµατα συµβάλ-λουν και στην προάσπιση της Κυπριακής Δηµοκρατίας από τα νύχια της Τουρκίας που εποφθαλµιά τον φυσικό πλούτο που ανακαλύφθηκε τελευταία στο νησί. Έτσι

ενισχύεται και το Ενιαίο Αµυντικό Δόγµα µεταξύ των δυο χωρών δίνοντας άλλη διάσταση και στις πιθανές επιχειρήσεις του εχθρού στο νησί.

Χαρακτηριστικό της καταστροφι-κότητας του συστήµατος αλλά και της ασύµµετρης απειλής που εκπροσωπεύει το σύστηµα εκφράζεται στα λόγια ενός στρατιωτικού αναλυτή ως εξής: «Η σκέψη ότι ένα σύστηµα σαν το συγκεκριµένο, µπορεί να τοποθετηθεί σε οποιοδήποτε εµπορευµατοκιβώτιο και να επιχειρή-σει απο αυτό µε ανυπολόγιστη κατα-στροφικότητα δηµιουργεί φόβο στον οποιδήποτε αντίπαλο». Λαµβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω λόγια, δεν υπάρχει κάτι άλλο το οποίο µπορούµε να προ-σθέσουµε, παρά µόνο το δέος το οποίο µπορεί να προκαλέσει στους όποιους προσπαθούν να δηµιουργήσουν τετελε-σµένα γεγονότα εναντίον της χώρας µας.

WS-2D GuardianΤο υπερ-ρουκετοβόλο WS-2D αποτελεί

την κινεζική ανάπτυξη συστηµάτων στρα-τηγικής κρούσης. Το σύστηµα αποκαλύ-φθηκε στο κοινό το 2004 µε την βασική έκδοση του WS-2 το οποίο αποτελεί την εξέλιξη του WS-1 το οποίο αναπτύχθηκε

για πρώτη φορά στις αρχές του 1990. Η κινεζική προσπάθεια εστιάζεται στην κατασκευή ρουκετών µε µεγάλο βεληνε-κές παρόµοιο µε το αµερικανικό ATACMS Block I&II. Αναλύοντας τις δυνατότητες του αµερικανικού συστήµατος, η κινεζική προσπάθεια δεν σταµάτησε στην παρα-γωγή ρουκετών που να έχουν ενα εφάµιλ-λο βεληνεκές αλλά ο συνεχής εκσυγχρονι-σµός του το έφτασε σε επίπεδα τριπλάσια από το αµερικανικό. Οι ρουκέτες που χρησιµοποιούνται καθοδηγούνται µέσω δορυφόρου µε την τελευταία έκδοση WS-2D να µπορεί να πλήξει στόχους στα 400 χλµ. Η κάθε ρουκέτα διαθέτει επίσης την δυνατότητα εξαπόλυσης µη επανδρωµέ-νων οχηµάτων αναλαµβάνοντας ένα δια-φορετικό ρόλο στον τρόπο που µπορούν να πλήξουν τον στόχο. Κάθε ανεξάρτητο αερόχηµα µπορεί να κινηθεί διαφορετικά και να πλήξει εναλλακτικούς στόχους µέσα στην περιοχή δράσης της ρουκέτας. Η τελευταία έκδοση του συστήµατος WS-3 έχει αναπτυχθεί προσφέροντας βεληνεκές της τάξης των 300 χιλιοµέτρων. Τα συστήµατα WS-2&3 διαθέτουν και τερµατική καθοδήγηση της ρουκέτας δίνοντας την δυνατότητα µείωσης του ποσοστού απόκλισης από τον στόχο της,

Οι τουρκικοί πύραυλοι Yildirim J-600T αποτελούν επί του παρόντος την σηµαντικότερη βαλλιστική απειλή της Τουρκίας διαθέτοντας το σηµαντικό πλεονέκτηµα του αιφνιδιασµού αφού φέρονται επί φορτηγού οχήµατος 6x6 το οποίο µπορεί εύκολα να µετακινηθεί σε προεπι-λεγµένα σηµεία εκτόξευσης των βληµάτων.


αυξάνοντας την αποτελεσµατικότητα του συστήµατος.

Το σύστηµα είναι κινητό, χωρίς να δίνει σταθερό στόχο σε εχθρικά πυρά. Μια πυροβολαρχία αποτελείται από το κέντρο διοίκησης και ελέγχου, τις πλατφόρµες εκτόξευσης που αποτελούνται απο εξαπλούς εκτοξευτές, από τις πλατφόρµες επαναγέµισης του συστήµατος και από το κέντρο µετεωρολογίας. Ο χρόνος τάξης του συστήµατος είναι λιγότερος από 12 λεπτά και η απόκλισή του από τον στόχο φτάνει στο 0,3 τοις εκατό.

Μελετώντας το πιο πάνω σύστηµα µπορούµε να κατανοήσουµε τις δυνατό-τητές του αλλά και τις καινοτοµίες του. Το αυξηµένο βεληνεκές του συστήµατος το κατατάσσει στα στρατηγικά συστήµατα αλλά, εκτός αυτού, η δυνατότητα εξα-πόλυσης «αυτοκτονικών» αεροχηµάτων αυξάνοντας την διακλαδικότητα της ρου-κέτας φέρνει άλλη διάσταση στις τακτικές επιχειρήσεις. Τα µη επανδρωµένα αεροχή-µατα έχουν την δυνατότητα να αναζητούν και να καταστρέφουν θέσεις ραντάρ, υιοθετώντας την τακτική του ισραηλινού Harpy, το οποίο αναγνωρίζει τα ραδιοκύ-µατα ραντάρ και αµέσως τα ακολουθεί µέχρι την καταστροφή του στόχου. Η ανάπτυξη του συστήµατος µπορεί να γίνει σε συνεργασία µε τις ελληνικές αµυντικές βιοµηχανίες σε περίπτωση επιλογής του απο τον Ελληνικό Στρατό, προσφέρο-ντας τεράστια γνώση τεχνογνωσίας και τεχνολογίας στις ελληνικές βιοµηχανίες δίνοντάς τους απαραίτητες γνώσεις για µια µελλοντική εγχώρια ανάπτυξη ενός τέτοιου συστήµατος. Τα συστήµα-τα αναπτύχθηκαν για να έχουν εντός εµβέλειας στόχους στην κοντική Ταϊβάν, που αποτελεί πρώτο στόχο της κινεζικής κυριαρχίας. Στην ελληνική περίπτωση, το σύστηµα µπορεί να καταστρέψει τουρκι-κούς σχηµατισµούς και βάσεις χωρίς την αποκάλυψη του συστήµατος σε οποια-δήποτε µέσα του εχθρού δίνοντας το πάνω χέρι σε ένα πιθανό ελληνικό πρώτο χτύπηµα. Η διακλαδικότητα του συστήµα-τος µπορεί να αναπτυχθεί και σε χώρους ευθύνης της ΑΣΔΕΝ, στον νησιώτικο χώρο της Ελλάδας, αφού µπορεί να «κρυφτεί» σε µικρά νησιά χωρίς να γίνει στόχος, έχο-ντας εντός βεληνεκούς όλα τα τουρκικά παράλια της Σµύρνης όπου θα ξεκινήσει η οποιαδήποτε τουρκική αποβατική ενέργεια. Το σύστηµα µπορεί επίσης να χρησιµοποιηθεί και ως ένα τακτικό όπλο απο τον Ελληνικό Στρατό, αφού µπορεί να «καθαρίσει» την πρώτη γραµµή των τουρ-

κικών σχηµατισµών χωρίς την εµπλοκή των χερσαίων δυνάµεων του στρατού. Το ίδιο έπραξαν και οι τουρκικές δυνάµεις µέσω συνεργασίας µε την κινεζική βιοµη-χανία για την παραγωγή των Yildirim I&II που αποτελούν την τουρκική έκδοση του πυραύλου WS-1αποκτώντας παράλληλα και την τεχνογνωσία για την εγχώρια ανάπτυξη στρατηγικών πυραύλων.

Κατά την κινεζική εταιρεία, το κόστος κτίσης του συστήµατος είναι σαφώς κατώτερο από αυτό των µικρής εµβέλειας βαλλιστικών πυραύλων, αφού αποτε-λούν ένα µικρό παρακλάδι τους. Άρα δεν υπάρχει απαγορευτικό σηµείο λόγω οικονοµίας σε ένα πιθανό ελληνικό ενδι-αφέρον για το σύστηµα, πόσο µάλλον αν αυτό αναπτυχθεί εγχώρια στις ελληνικές βιοµηχανίες δίνοντας και την ευκαιρία ιδιωτικοποίησης των εταιρειών αλλά και δηµιουργώντας θέσεις εργασίας για τον δοκιµαζόµενο ελληνικό λαό.

ISKANDER-E/MΤο συγκεκριµένο οπλικό σύστηµα είναι

γνωστό πλέον, αφού αναλύθηκε αρκετές φορές από την ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ και αποτέλεσε πρόταση από την ρωσική πλευρά προς την Ελλάδα για αγορά του συστήµατος.

Το Iskander –E (κατά ΝΑΤΟ SS-26 “Stone”) αποτελεί την εξαγωγική έκδοση του ρωσι-κού Iskander – M και ανήκει και αυτό στη κατηγορία στρατηγικών όπλων, συγκε-κριµένα στους βαλλιστικούς πυραύλους µικρής εµβέλειας. Στην οικογένεια του συ-στήµατος υπάρχει και το Iskander – K µε βεληνεκές 2.000 χιλιόµετρα. Ο πύραυλος µε κωδικό ονοµασίας 9Μ723Κ1 κινείται µε έναν πυραυλοπροωθητή µονού σταδί-ου στερεού καυσίµου επιτυγχάνοντας ταχύτητα 6 mach, χωρίς την αποκόλληση της κεφαλής από τον κορµό. Η διαφο-ρά µεταξύ της εξαγωγικής έκδοσης και της ρωσικής έκδοσης που βρίσκεται σε υπηρεσία είναι η διαφορά στο βεληνεκές τους. Το Iskander – E έχει εµβέλεια 280 χιλιοµέτρων ενώ στο Iskander – Μ φτάνει τα 400 χλµ. Το σύστηµα αποτελεί ένα απο τα κορυφαία συστήµατα της κατηγορίας του, αφού όλοι οι Δυτικοί στρατιωτικοί αναλυτές το θεωρούν ως µία απο τις µε-γαλύτερες απειλές του ρωσικού οπλοστα-σίου. Αυτό βασίζει και τις αντιδράσεις των αµερικανικών δυνάµεων που θεωρούν το σύστηµα ως κορυφαία απειλή για την αντιπυραυλική ασπίδα που δηµιούργη-σαν στην Ευρώπη. Η ανάπτυξή του στο Καλίνινγκραντ έφερε ανησυχία σε όλες τις γειτνιάζουσες περιοχές.

Το σύστηµα είχε προταθεί και στην ελληνική πλευρά το 2010 µαζί µε άλλα ρωσικά συστήµατα όπως το S-400, αλλά δεν υπήρξε καµία εξέλιξη επί του θέµατος. Η εξαγωγική έκδοση του πυραύλου µε την ένταξή της στο οπλο-στάσιο του Ελληνικού Στρατού ίσως να γι-νόταν για την συµπλήρωση των ATACMS, αλλά για επιλεκτικούς στόχους. Το βελη-νεκές των ATACMS Block 1 που διαθέτει το Πυροβολικό είναι 128 χιλιόµετρα, γι’ αυτό και η υπόθεση περί συµπλήρωσής του από το ρωσικό σύστηµα. Φυσικά, εδώ η ελληνική πλευρά µπορεί να ζητήσει την αποδέσµευση µικρού αριθµού της έκδο-σης Iskander – M από την ρωσική πλευρά εγγυόµενη ότι τα τεχνικά χαρακτηριστικά του πυραύλου δεν θα αποδεσµευθούν σε κανένα άλλο κράτος του ΝΑΤΟ. Η προµή-θεια της ρωσικής έκδοσης µε την εµβέ-λεια των 400 χιλιοµέτρων θα µπορέσει να δράσει σε πιο βαθιές γραµµές του εχθρού αφού θα του ανατεθούν στόχοι µεγαλύ-τερης επιχειρησιακής αξίας. Η καθοδή-γηση των πυραύλων του συστήµατος της έκδοσης -Μ γίνεται µέσω του ρωσικού δορυφορικού συστήµατος GLONASS ενώ του –Ε γίνεται µε αδρανειακό σύστηµα ναυτιλίας. Μερικές πληροφορίες φέρουν

Το σύστηµα περιλαµβάνει µέσα στο container 4 βλήµατα έτοιµα για βολή, ενώ µπορεί να χρησιµοποιήσει τρία διαφορετικά βλήµατα το 3M-54E1 300 χλµ., 3M-54E µε εµβέλεια 200 χλµ. και 3M-14TE και 275 χλµ.


την εγκατάσταση ηµιενεργού ναυτιλιακού συστήµατος το οποίο θα ενεργοποιείται στο τελευταίο στάδιο της βαλλιστικής τροχιάς του πυραύλου ώστε ο υπολογι-στής να συγκρίνει τα δυο δεδοµένα και να γίνονται διορθώσεις στον τόπο πτώσης του πυραύλου.

Η απόκτηση τέτοιων όπλων από την οποιαδήποτε χώρα σίγουρα γίνεται για την υπεράσπιση των εθνικών δικαιωµάτων από κάθε απειλή, αφού τα συστήµατα αυτά αποτελούν ακόµη ένα λόγο για δεύτερες σκέψεις από τον οποιοδήποτε αντίπαλο, αφού ρισκάρο-νται πολλά όταν αυτά τα όπλα λάβουν δράση.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, µε έναν αµυντικό σχεδιασµό, αυτά τα συστήµατα θα αποτελούσαν µια σωστή θωράκι-ση της άµυνας στέλνοντας ένα ηχηρό µήνυµα σε όποιον αποβλέπει δηµιουργία ρήξης µε την χώρα. Ας µην ξεχνούµε και το ρωσικό κλίµα φιλίας που µπορεί να υποβοηθήσει µια τέτοια αγορά προστα-τεύοντας την παραγγελία άµεσα αλλά και έµµεσα.

Η ελληνική διάσταση

Η παρουσίαση των πιο πάνω συστη-µάτων αποσκοπεί στο να παρουσιάσει λύσεις που µπορούν να υιοθετηθούν από το Υπουργείο Άµυνας ώστε να διασφαλι-στούν όσο καλύτερα τα εθνικά µας συµ-φέροντα. Σε µια ρέουσα κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, οι Ένοπλες Δυνάµεις καλούνται να δείξουν την αποτρεπτική τους ισχύ απέναντι σε µια Τουρκία έτοιµη για επέµβαση και αµφισβήτηση των εθνικών µας δικαιωµάτων υπό την απειλή σύρραξης. Η απόκτηση στρατηγικών δυνάµεων δεν είναι ένα εξωπραγµατικό σενάριο. Αυτό βασίζεται και στην πολιτική που αναπτύσσουν όλες οι χώρες παγκο-σµίως, όπου διασφαλίζουν τα εθνικά συµφέροντά τους µε την υιοθέτηση «ασύµµετρων» λύσεων. Για παράδειγµα, η Αργεντινή µετά την ανακάλυψη κοιτασµά-των υδρογονανθράκων στην θαλάσσια περιοχή της έχει παραγγείλει πυρηνοκίνη-τα υποβρύχια για το Ναυτικό της ώστε να διασφαλίσει τα συµφέροντά της βάζοντας σε δεύτερες σκέψεις την όποια επέµβα-

ση επί των συνόρων της. Έτσι, και στην ελληνική περίπτωση η ύπαρξη στρατηγι-κών δυνάµεων αποτροπής θα δρούσε σαν αποτρεπτικός παράγοντας στην διαπραγ-µατευτική πολιτική της Τουρκίας που εφαρµόζεται τα τελευταία χρόνια.

Το σηµαντικότερο µέρος της από-κτησης του όποιου συστήµατος είναι η αδυναµία αντίδρασης του αντιπάλου, εκτός από µερικές περιπτώσεις. Τα συστή-µατα αυτά δρουν σαν µια αόρατη απειλή που εκτοξεύουν το καταστροφικό φορτίο τους χωρίς αυτά να γίνονται αντιληπτά. Για τον λόγο αυτό, όλοι οι κατασκευαστές συστηµάτων αεράµυνας προσπαθούν να εφαρµόσουν όλο και καλύτερες τεχνο-λογίες στην αποκάλυψη αλλά κυρίως καταστροφή τέτοιων συστηµάτων. Είναι κοινά αποδεκτό ότι στην χώρα µας λείπει µια εθνική στρατηγική. Η οικοδόµηση όµως µιας πολιτικής ανάπτυξης της χώρας δεν µπορεί να απέχει απο τους στρατιωτι-κούς εξοπλισµούς. Έτσι ο κάθε αµυντικός σχεδιασµός πρέπει να σχεδιάζεται βάσει των εθνικών συµφερόντων προσφέρο-ντας λύσεις που θα διασφαλίζουν την

1


επιβίωση του κράτους απο τους οποιουσ-δήποτε εξωτερικούς εχθρούς. Σαν βασική προϋπόθεση µπορεί να είναι η διασφάλι-ση των κοιτασµάτων υδρογονανθράκων στην περιοχή Ελλάδας – Κύπρου. Εάν στόχος µας είναι η αξιοποίηση αυτών των κοιτασµάτων για ένα καλύτερο µέλλον στην χώρα µας, πρέπει να συνδυαστεί και από τις απαραίτητες πολιτικοστρατιωτικές αλλαγές. Η απόκτηση αµυντικού υλικού δεν πρέπει πλέον να θεωρείται ως µια ανούσια σπατάλη κονδυλίων χωρίς να λαµβάνεται υπόψη η αποτρεπτική ισχύς των Ενόπλων Δυνάµεων των οποίων ο ρό-λος είναι η υποστήριξη της οποιασδήποτε πολιτικής απόφασης της κυβέρνησης.

Ο κλάδος των Ενόπλων Δυνάµεων δεν κατέχεται απο χουντικά σύνδροµα και αυτό πρέπει να καταλάβουµε όλοι. Στον επαγγελµατισµό που διακατέχει τα στελέχη όλων των Κλάδων µπορεί να βασιστεί η όποια νέα πολιτική γραµ-µή της χώρας, αφού οι άνθρωποι αυτοί υπερασπίζονται τα σύνορά µας µέρα και νύχτα, µε εθνική υπερηφάνεια.

Φυσικά, η όποια κυβέρνηση πρέπει να πάρει το ρίσκο της απόφασης προµή-θειας στρατηγικών συστηµάτων, αφού πολλές θα είναι οι πιέσεις από τον διεθνή παράγοντα για να αποτραπεί µια τέτοια αγορά. Εδώ πρέπει να αναφέρουµε το παράδειγµα της Τουρκίας που, παίζο-ντας τον ρόλο του «κακού παιδιού» της περιοχής, δεν φαίνεται να έχει χάσει κάτι από διπλωµατικής άποψης, αντιθέτως αναβαθµίστηκε ο γεωστρατηγικός της ρόλος στην περιοχή. Η ελληνική πολιτική του «καλού παιδιού» αντιθέτως έχει να καταγράψει αµέτρητες παραχωρήσεις µέχρι σήµερα σε σηµείο παρεξήγησης. Εάν όµως είµαστε αποφασισµένοι να αγωνιστούµε γι’ αυτό που µας ανήκει χω-ρίς να δίνουµε σηµασία σε αµερικανικές ή ευρωπαϊκές πιέσεις, τότε θα κερδίσου-µε και τον σεβασµό που µας ανήκει µέσα στο γεωστρατηγικό παιχνίδι της περιο-χής και όχι µόνο.

Διεθνώς, τα στρατηγικά συστήµατα υπάγονται σε ξεχωριστές διοικήσεις από τους άλλους Κλάδους των Ενόπλων Δυνάµεων. Αυτό συµβαίνει για τον σα-φέστατο λόγο ότι δεν αποτελούν κοινά συστήµατα που µπορεί ο κάθε Στρατηγός να τα χρησιµοποιήσει εναντίον δυνάµεων που του επιτίθενται. Μπορούν επίσης να τελούν υπό την διοίκηση του Α/ΓΕΕΘΑ αποτελώντας ένα «ειδικό σώµα» που θα χρησιµοποιηθεί για ορισµένες επιχειρή-σεις. Οι µονάδες οι οποίες θα επιχειρούν

1.. 2. & 3. Το κινεζικό σύστηµα εκτόξευσης πολλαπλών ρουκετών WS-2D Guardian διαθέτει 6 κατευθυνόµενες µε GPS ρουκέτες των 400 χλστ οι οποίες µπορούν να πλήξουν στόχους σε απόσταση 350 χλµ.

2

3


τα συστήµατα πρέπει να διαθέτουν σαν υποµονάδα τους κάποια συστήµατα αεράµυνας για την προστασία τους από τυχόν αποκάλυψή τους από την εχθρική αεροπορία. Φυσικά, τα αντιεροπορικά συστήµατα πρέπει να αναπτύσσονται πιο µακριά από τα στρατηγικά βλήµατα, αφού µπορεί να αποτελούν στόχους ευκαιρίας για την εχθρική αεροπορία.

Οι στόχοι που θα αναλάβουν να πλή-ξουν τα συστήµατα αποτελούν συγκε-ντρώσεις εχθρικών δυνάµεων στα µετόπι-σθεν, κέντρα διοίκησης, βασικές κτιριακές εγκαταστάσεις, γέφυρες, αεροπορικές και ναυτικές βάσεις. Τα πιο πάνω αποτελούν στρατηγικούς στόχους, αφού η καταστρο-φή τους µπορεί να αποφέρει τεράστιες απώλειες στις επιχειρήσεις αλλά και να αποδιοργανώσει µια τυχόν επίθεση ενα-ντίον της χώρας. Επίσης µερικά από τα πιο πάνω συστήµατα έχουν και την ικανότητα καταστροφής και ναυτικών στόχων. Αυτό εντάσσει άµεσα στις επιλογές και έναν µεγάλο κίνδυνο του τουρκικού Ναυτικού, που δεν είναι άλλος από την δύναµη του ελικοπτεροφόρου στόλου που προετοι-µάζεται να αναπτύξει και θα αποτελεί µια µεγάλη δύναµη αποτροπής αλλά και επιθετικής ενέργειας εναντίον της χώρας µας. Ακόµη στην περίπτωση αγοράς του συστήµατος Club – K κάποιες βάσεις που θα φιλοξενούν τα τουρκικά µαχητικά F-35 θα βρίσκονται στο στόχαστρο µε τις αναµενόµενες απώλειες για την τουρκική αεροπορία µόλις πληγούν οι βάσεις τους και τα ίδια. Αυτό µπορεί να αλλάξει και το αεροπορικό σκηνικό στο Αιγαίο αφού εάν απολέσει η ΤΗΚ αυτά τα µαχητικά και

µερικά άλλα σίγουρα η Π.Α. θα επικρατή-σει στον αέρα. Με αυτό το παράδειγµα καταλαβαίνουµε την σηµασία προµήθειας συστηµάτων µε µεγάλο βεληνεκές. Επίσης τέτοια συστήµατα µπορούν να δράσουν και εναντίον των κατοχικών δυνάµεων στη Κύπρο. Πρίν από µία κρίση και αφού όλα οδηγούν σε µια ένοπλη σύγκρου-ση επί κυπριακού εδάφους, θέσεις του αντιπάλου στην πρώτη γραµµή µπορούν να πληγούν µε ευκολία παρέχοντας την ευκαιρία πρώτης εκδήλωσης επίθεσης απο την Εθνική Φρουρά, αφού ο εχθρός θα έχει καταρχήν συγχυστεί (αφού αυτός σχεδιάζει να κάνει την πρώτη κίνηση) και κατά δεύτερο θα χάσει αρκετές δυνάµεις πριν ακόµα αρχίσουν οι επιχειρήσεις. Η πολυχρησιµότητα των συστηµάτων είναι δεδοµένη, γι’αυτό και πρέπει να αποκτηθούν αφού καλύπτουν ολόκληρο το φάσµα όπου θα κληθούν να δράσουν οι Ένοπλες Δυνάµεις δίνοντάς τους ένα πλεονέκτηµα, αφού αρκετά εχθρικά συ-στήµατα µπορούν να τεθούν εκτός µάχης πριν ακόµα αρχίσουν οι συγκρούσεις.

ΣυνοπτικάΣαν γενική περίληψη του άρθρου

µπορούµε να συνοψίσουµε σε γενικές γραµµές ποια είναι τα πλεονεκτήµατα µιας πιθανής ενέργειας της ελληνικής ηγε-σίας προς απόκτηση τέτοιων ασύµµετρων απαντήσεων προς αλλαγή της πλάστιγγας ισχύος ώστε να επιτευχθεί και πρακτικά το ισοδύναµο τετελεσµένο.

Τα στρατηγικά όπλα αποτελούν µια ισχυρή αποτρεπτική δύναµη που µπο-ρεί να µεταβάλει τακτικές καταστάσεις

πολέµου µέσα σε µερικά εικοσιτετράωρα. Η απάντηση φυσικά πρέπει να υπάρχει στις επιλογές της πολιτικής ηγεσίας ως το απώτερο µέσο αποφυγής ήττας απο τον αντίπαλο. Η τροµακτική ισχύς πυρός που παρέχουν φέρνουν και τροµακτικές παρενέργειες στο ηθικό των αντιµαχόµε-νων δυνάµεων. Αντιθέτως τα όπλα αυτά διαθέτουν την δυνατότητα να βρίσκο-νται πάντα σε διαθεσιµότητα χωρίς να περιορίζονται από «ειδικές συγκυρίες» όπως υπάρχουν στα πυρηνικά όπλα τα οποία υφίστανται αρκετούς περιορισµούς κατά την χρήση τους. Ακόµη ένα πλεο-νέκτηµα είναι η δυνατότητα απόκρυψης των συστηµάτων από τα εχθρικά ραντάρ και από τα όποια µέσα επιτήρησης. Οι φάκελοι των τεχνικών χαρακτηριστικών των συστηµάτων δεν είναι αποδεσµεύσι-µοι στον οποιοδήποτε, αφού αποτελούν επτασφράγιστο µυστικό ακόµη και για την ίδια χώρα κατασκευής τους. Συνεπα-κόλουθο αυτής της λεπτοµέρειας είναι το φάσµα µυστικότητας που περιβάλλει τα συστήµατα αυτά, µε αποτέλεσµα να µην υπάρχουν διαθέσιµα στοιχεία περί κα-ταστροφικότητας, βεληνεκούς, φακέλου πτήσης κλπ.

Συνοψίζοντας τα πιο πάνω, καταλαβαί-νουµε τα πολλαπλά οφέλη που προκύ-πτουν από την αγορά συστηµάτων στρα-τηγικής εµβέλειας από την Ελλάδα. Τα συγκεκριµένα συστήµατα φέρουν ακόµη και θεωρητική αποτροπή στο συσχετισµό δυνάµεων Ελλάδας–Τουρκίας. Φυσικά, η καλύτερη λύση είναι η κρυφή προµήθειά τους από ελληνικής πλευράς διαθέτοντας µια κρυφή απάντηση στην όποια απειλή

1. Το ρωσικό βαλλιστικό σύστηµα Iskander-E είχε προταθεί στην Ελλάδα κάποια στιγµή στο παρελθόν αλλά τελικά η αγορά τους δεν προχώρησε. Αποτελεί ένα βλήµα ακριβείας µε σηµαντική εµβέλεια και µεγάλη επιχειρησιακή ευελιξία.

2. Η ελληνική πρόταση για την ανάπτυξη του βλήµατος cruise ΜΑΚΕ∆ΩΝ, αν και θα αύξανε την αποτρεπτική ισχύ της χώρας παραµένει ακόµα στα χαρτιά αν και ορισµένα υποσυστήµατα έχουν ήδη αναπτυχθεί.

1


από έναν δυνητικό αντίπαλο. Μπορεί να µην γνωρίζει κανείς επίσηµα την προ-µήθειά τους αλλά στην κρίσιµη στιγµή πρέπει να τα χειρισθούν σωστά αυτοί που θα επιλέξουν τον τρόπο δράσης τους.

Η στρατηγική αποτροπή πρέπει να θεωρείται θεµέλιος λίθος της εθνικής µας πολιτικής και του εθνικού σχεδια-σµού.

Παγκοσµίως η στρατιωτική αποτροπή είναι το χαρτί επιβολής των θέσεων ενός κράτους, πράγµα το οποίο συµβαίνει στην Ινδία όπου βλέπουµε µεγάλα προγρά-µατα εξοπλισµών, στην Ρωσία µε την προσπάθεια ενίσχυσης των στρατιωτικών δυνάµεών της µε σύγχρονο οπλισµό, στην Κίνα και στην Αµερική. Τα ποσά τα οποία δαπανώνται είναι τεράστια για τα εξοπλι-στικά προγράµατα. Η ελληνική φοβία περί εξοπλισµών πρέπει να σβηστεί εντελώς απο την σκέψη των πολιτικών µας, αφού ναρκοβατούν οι εθνικές µας θέσεις και πε-ποιθήσεις φέρνοντας το έθνος µας κοντά στην απειλή γενικευµένης σύρραξης µε αµφίβολα αποτελέσµατα. Ακόµη και την ύστατη στιγµή πρέπει να αλλάξουµε στά-ση περί εξοπλισµών και να αναζητήσουµε επιτέλους ποιο δόγµα και ποια συστήµατα ανταποκρίνονται σε αυτό το δόγµα που ταιριάζει στον ελληνικό χώρο.

Οι εξοπλισµοί, ακόµα και αυτοί που αφορούν τα συστήµατα που παρουσι-άστηκαν, µπορούν να διεκπεραιωθούν και από τις ελληνικές βιοµηχανίες πα-ραγωγής στρατιωτικών συστηµάτων.

Αποτελεί απλή σκέψη ότι όσα λεφτά δαπανηθούν για συστήµατα της εγχώριας βιοµηχανίας θα κατατεθούν στις ελληνι-κές τράπεζες µε αύξηση της ρευστότητας. Αυτά τα συστήµατα παράγονται και από την ελληνική βιοµηχανία, µε το πλέον πε-ρίτρανο παράδειγµα, αυτό του πυραύλου cruise «Μακεδόνας», που αποτελεί ένα πολλά υποσχόµενο σύστηµα. Είναι ακα-τανόητο να βάζουµε ελληνικά συστήµατα σε δεύτερη µοίρα θέτοντας εξωπραγ-µατικές απαιτήσεις από την στιγµή που διαθέτουν ανώτερες επιδόσεις και από συστήµατα της διεθνούς αγοράς. Τα συ-στήµατα µπορούν να χρησιµοποιηθούν µε διαφορετικούς τρόπους και να ολοκλη-ρωθεί σε συστήµατα όλων των κλάδων των Ενόπλων Δυνάµεων. Ενα σύστηµα το οποίο θα δηµιουργήσει ολόκληρη τεχνική υποστήριξη για ένα ελληνικό σύστηµα παρόµοιο µε αυτό του τεθωρακισµένου «Λεωνίδας». Ας µην αποκλείουµε και παραγγελίες από το εξωτερικό, ταυτόχρο-να µε την θετική εικόνα των ελληνικών βιοµηχανιών στο διεθνές στερέωµα.

Ας συνειδητοποιήσουν µερικοί ότι πλέον είναι η ώρα για την Ελλάδα και τον λαό της, όχι για άσκοπες κινήσεις µε αµφίβολο αποτέλεσµα. Διαθέτοντας µια εθνική πολιτική µε πίστη σε αυτή πρέπει να καταρρίψουµε και µύθους που χαρακτηρίζουν «αστεία» µια προµήθεια στρατηγικών συστηµάτων.

Η τεχνολογία παρέχει αξιοθαύµαστα έργα για την χρήση τους για εθνικούς σκοπούς.

Η ένταξη των συστηµάτων στον Ελληνικό Στρατό θα φέρει µια νέα εποχή επιχειρήσεων µε πολλαπλά θετικά αποτελέσµατα για την εθνική ασφάλεια εµπνέοντας αέρα υπεροχής και πίστη στον δοκιµαζόµενο ελληνικό λαό που σέ-βεται και εκτιµά τις Ένοπλες Δυνάµεις που θωρακίζουν την εθνική µας υπερηφά-νεια. Οι «φίλοι» Τούρκοι, όπως θέλουν κάποιοι να τους χαρακτηρίζουν, δεν αστειεύονται και όποια παρερµηνεία των µηνυµάτων τους θα φέρει δύσκο-λες διαπραγµατεύσεις στην ελληνική κυβέρνηση.

Ας προσπαθήσουµε λοιπόν να αντι-στρέψουµε την κατάσταση αυτή και να διασφαλίσουµε τα συµφέροντά µας για ένα καλύτερο µέλλον για την εθνική κυριαρχία µας.

2



του Γεράσιµου ∆ανιηλάτου

ΟΠΛΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ

ΣΤΟ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΟΠΛΟΣΤΑΣΙΟ

Βαλλιστικοί πύραυλοι Yildirim-ll µε

χηµικές κεφαλές!

To 2001, το Γραφείο Εποπτείας Εξαγωγών BXA (Bureau of Export Administration) του αµερικανικού υπουργείου Εµπορίου επέβαλε στην Dow Benelux N.V. µε έδρα την Ολλανδία, θυγατρική της γνωστής Dow Chemical

Company, πρόστιµο 30.000 δολαρίων για παράνοµη επανεξαγωγή άγνωστων ποσοτήτων της ουσίας τριεθανολαµίνη (triethanolamine) στην Τουρκία. Σύµφωνα µε τις διεθνείς συνθήκες µη διάδοσης των χηµικών όπλων, η

συγκεκριµένη ουσία αποτελεί ελεγχόµενο προϊόν αφού αποτελεί την βάση για την κατασκευή του Αζωτούχου Υπερίτη HN-3 (Nitrogen Mustard), την πιο

προηγµένη και επικίνδυνη µορφή των λεγόµενων αερίων Μουστάρδας. Το παραπάνω γεγονός έρχεται να προστεθεί σε µια σειρά άλλων, η ανάλυση των οποίων οδηγεί αβίαστα στο συµπέρασµα ότι η Τουρκία, παραβιάζοντας όλες τις διεθνείς συνθήκες που έχει υπογράψει, κατέχει ήδη σηµαντικές

ποσότητες όπλων µαζικής καταστροφής.


Επισήµως, το τουρκικό κοινοβούλιο επικύρωσε την συνθήκη για τα βιολογικά και τοξικά όπλα στις 11/5/1974 και την συνθήκη για τα χηµικά όπλα στις 5/12/1997. Αυτό θεωρητικά σηµαίνει ότι η Τουρκία αποδέχεται τους όρους των συνθηκών και δεν αναπτύσ-σει, παράγει, αποθηκεύει ή χρησιµοποιεί τέτοιου είδους όπλα. Όπως θα δούµε όµως στην συνέχεια, η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική.

Είναι προφανές, ότι όλες οι παρά-νοµες δραστηριότητες που αφορούν τα όπλα µαζικής καταστροφής αποτελούν επτασφράγιστο µυστικό στην Τουρκία λόγω των διεθνών συνθηκών απαγό-ρευσης που ισχύουν. Ωστόσο, παρά τα δρακόντεια µέτρα ασφαλείας και την συνεχή προσπάθεια συγκάλυψης και παραπλάνησης που επιχειρείται, µια προσεκτική ανάλυση γεγονότων µε συγκεκριµένη µεθοδολογία –γεγονότων που φαινοµενικά δείχνουν άσχετα µεταξύ τους– οδηγεί σε ασφαλή συµπεράσµατα που δεν επιδέχονται καµίας αµφισβήτησης.

Η τουρκική προσπάθεια ξεκίνησε όπως προαναφέραµε στις αρχές της δεκαετίας του ’80, στα πλαίσια των στρατηγικών επιδιώξεων της γειτονικής χώρας, όπως αυτές καθο-ρίστηκαν την εποχή εκείνη από το γνωστό

Συµβούλιο Εθνικής Ασφαλείας. Βασικός φο-ρέας ανάπτυξης της ελάχιστης απαιτούµενης τεχνολογίας ήταν και σε αυτή την περίπτωση το τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης Αµυντι-κής Βιοµηχανίας (SAGE) του Ινστιτούτου Επιστηµονικής και Τεχνολογικής Έρευνας TÜBITAK. Υπενθυµίζεται ότι το Tübitak Sage, µε έδρα την Άγκυρα, έχει υπό τον έλεγχό του τρία πανεπιστηµιακά ιδρύµατα (Besevler, Lalahan and METU) και διαθέτει προσωπικό 180 ατόµων, εκ των οποίων τα 87 ασχολού-νται µε την έρευνα. Στις υποδοµές του µεταξύ των άλλων περιλαµβάνονται, ένας χώρος στατικών δοκιµών πυραυλοκινητήρων, τα πε-δία βολής της Χιλής (Sile) και του Καραπινάρ (karapinar), µια αεροδυναµική σήραγγα, ένα εργαστήριο µηχανικής πτήσεων, εγκατα-στάσεις συναρµολόγησης, εγκαταστάσεις παραγωγής χηµικών, εργαστήριο χηµικών αναλύσεων, τυπογραφείο, εγκαταστάσεις δο-κιµής πολεµικών κεφαλών, εργαστήριο εσω-τερικής βαλλιστικής, εργαστήριο εξωτερικής βαλλιστικής, εργαστήριο υλικών, εργαστήριο δοµικών, µηχανουργείο και εργαστήριο καθοδήγησης και ελέγχου. Στις εγκαταστά-σεις του πραγµατοποιούνται όλες οι εργασίες έρευνας και ανάπτυξης που αφορούν τον τοµέα των χηµικών όπλων, όπως η ανάπτυξη µεθόδων παραγωγής νέων φορέων, η πιλο-

τική παραγωγή ουσιών, η σχεδίαση κατάλ-ληλων πυροµαχικών, χηµικών κεφαλών και µέσων µεταφοράς, και η πιστοποίηση των όπλων στους φορείς µεταφοράς/εκτόξευσης σε συνεργασία µε τους αντίστοιχους κλάδους των Ενόπλων Δυνάµεων. Τα πρώτα χρόνια, ακολουθήθηκε ο πλέον εύκολος δρόµος, η παραγωγή δηλαδή µιας ευρέως γνωστής ουσίας και πιο συγκεκριµένα του αποσταγ-µένου Υπερίτη, ευρύτερα γνωστού ως αέριο Μουστάρδας, η τεχνογνωσία παραγωγής του οποίου ήταν διαθέσιµη από την δεκαετία του ’20. Η προσπάθεια εστιάστηκε κυρίως στην ανάπτυξη µεθόδου παραγωγής από πρώτες ύλες εγχώριας προέλευσης, και στην προσαρµογή του στα υπάρχοντα µέσα και πυροµαχικά. Καταλυτικό ρόλο στην παραγω-γική διαδικασία, έπαιξε σύµφωνα µε όλες τις ενδείξεις από την πρώτη στιγµή η µεγαλύ-τερη πετροχηµική βιοµηχανία της χώρας, η κρατική Petkim, συνεπικουρούµενη από την KIMETSAN, µια εταιρία εισαγωγής, εµπορίας και παραγωγής πρώτων υλών για την χηµική βιοµηχανία που ιδρύθηκε το 1986 και έχει την έδρα της και εγκαταστάσεις έρευνας και παραγωγής στην Άγκυρα.

Η Petkim αντίστοιχα ξεκίνησε την δρα-στηριότητά της αρχικά στην περιοχή Yarimca του Izmit όπου χτίστηκε το πρώτο πετροχη-

Η χηµική βιοµηχανία της Τουρκίας είναι ενταγµένη και αυτή στο γενικότερο στρατιωτικοβιοµηχανικό σύµπλεγµα µε έργο στην έρευνα

για χηµικές εφαρµογές στον χώρο της Άµυνας.


µικό εργοστάσιο µεταξύ των ετών 1965-70. Ακολούθησε στο διάστηµα 1978-83 µια 2η βιοµηχανική µονάδα γενικής χρήσης στην περιοχή Aliaga, όπου µεταξύ των άλλων άρ-χισε να λειτουργεί στις 12 Δεκεµβρίου 1985 και µεγάλη µονάδα παραγωγής Αιθυλενίου. Εκτός από τα αυξηµένα µέτρα ασφαλείας στη συγκεκριµένη µονάδα έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν η προσέγγιση –ιδίως κατά την διάρκεια της νύκτας– βυτιοφόρων φορτηγών ειδικά σχεδιασµένων για µεταφορά επικίνδυ-νων φορτίων. Τη γόµωση των πυροµαχικών έκανε η Mühimmatsan Mühimmat sanayi ve Ticaret AS της στο Κιρίκαλε, θυγατρική της τουρκικής βιοµηχανίας όπλων MKEK. Ως φορείς χρησιµοποιήθηκαν τα πρώτα χρόνια βλήµατα πυροβολικού και ρουκέτες αεροσκαφών των 2,75 mm και στη συνέχεια βόµβες αεροσκαφών και ρουκέτες πυροβο-λικού.

Εκτιµάται ότι η αρχή έγινε µε το καπνογό-νο βλήµα πυροβολικού, Λευκού Φωσφόρου M110 των 155 mm που χωρίς καµιά τροπο-ποίηση, στη θέση του φωσφόρου µπορεί να δεχθεί 5,3 kg Υπερίτη (H, HD, ή HN-1/2/3). Αξίζει να σηµειωθεί, ότι το συγκεκριµένο βλήµα κατασκευάζεται στις εγκαταστάσεις της Mühimmatsan (MKEK) από το 1959. Στην συνέχεια άρχισε η παραγωγή ρουκετών MK-4 Mod 10, και MK40 Mod 3 των 2,75 ιντσών εφοδιασµένων µε χηµική πολεµική κεφαλή Μ245. Οι συγκεκριµένες ρουκέτες, είναι κατάλληλες για χρήση από αεροσκάφη και ελικόπτερα αντίστοιχα και φέρουν γό-

µωση βάρους 4,5 kg. Με στόχο την επιχει-ρησιακή εκµετάλλευση του συγκεκριµένου πυροµαχικού και από τις χερσαίες δυνάµεις, πιστεύεται ότι αναπτύχθηκε και ο ρυµουλ-κούµενος πολλαπλός εκτοξευτής ρουκετών Maksam RA 7040, 40 σωλήνων που εντά-χθηκε σε υπηρεσία το 1987. Ακολούθησε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 η ανάπτυξη µιας έκδοσης της βόµβας γενικής χρήσης, χαµηλής οπισθέλκουσας, MK82 MOD 1 των 227 kg (500 lb) µε χηµική γόµωση, βασισµένης στα σχέδια της Αµερικανικής Mk 94 που φέρει χηµική γόµωση βάρους 49 kg. Και αυτή κατασκευάζεται στις εγκαταστάσεις της Mühimmatsan από το 1985.

Οι δοκιµές πιστοποίησης των φορέων έγι-ναν –και συνεχίζουν να γίνονται– στο αχανές και αποµονωµένο πεδίο βολής Karapinar στην περιοχή της Konya στην αλµυρά έρηµο. Γύρω στα µέσα της δεκαετίας του ’80 έγινε επίσης µια εκτεταµένη προσπάθεια έντα-ξης του ΑΡΒΧ πολέµου στο επιχειρησιακό δόγµα των τουρκικών Ενόπλων Δυνάµεων. Καταρχάς δόθηκε οδηγία στις αρµόδιες υπηρεσίες για προσθήκη απαράβατου όρου στις προδιαγραφές των διαγωνισµών για την προµήθεια κύριων υλικών που να έχουν πλήρεις δυνατότητες ΑΡΒΧ πολέµου. Άρχισε επίσης η κατασκευή µεγάλων ποσοτήτων προστατευτικών προσωπίδων (µια ελαφρά τροποποιηµένη έκδοση της Βρετανικής SR6) από την MKEK FISEKSAN Fisek Sanayii ve Ticaret A.S. ELSA Isletmesi και προστα-τευτικών στολών από την POLAR. Η POLAR

Soguk Iklim Giysileri Sanayi ve Ticaret A.S ιδρύθηκε το 1987 µε σκοπό την παραγωγή ιµατισµού, εξαρτήσεων και προστατευτικών στολών ΑΡΒΧ Πολέµου. Η εταιρία διαθέτει εγκαταστάσεις συνολικής επιφανείας 10.790 τετραγωνικών µέτρων και απασχολεί 350 άτοµα προσωπικό.

Ακολούθησε το 1995 η PTS Giyim Sanayi ve Ticaret A.S που διαθέτει σύγχρονες εγκαταστάσεις, προσωπικό 300 ατόµων και παράγει στολές και προστατευτικό ιµατισµό για ακραίες συνθήκες και ΑΡΒΧ πόλεµο, για τις τουρκικές ένοπλες δυνάµεις και τα σώµατα ασφαλείας. Γύρω στα 1988, άρχισε επίσης να κατασκευάζεται στην Τουρκία (κατόπιν αδείας της Βελγικής Engicom Systems) το σύστηµα φιλτραρίσµατος αέρα Air-Unit-90, τύπου υπερπίεσης και να εγκαθίσταται σε όλα τα τουρκικής κατασκευ-ής τεθωρακισµένα οχήµατα πεζικού AIFV και τα υπό αναβάθµιση M-113. Το 1986-7, άρχισαν να φθάνουν και οι πρώτες ανα-φορές για αποσπασµατική χρήση χηµικών όπλων εναντίον των ανταρτών του PKK στις διάφορες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του τουρκικού Στρατού. Στο βιβλίο µε τον τίτλο «Χηµικά, Βιολογικά και Πυρηνικά όπλα στο Κουρδιστάν και την Μέση Ανατολή» του κουρδικής καταγωγής δόκτορα Celadet Celiker που εκδόθηκε στα τέλη της περασµέ-νης δεκαετίας, αποκαλύπτεται η ύπαρξη ενός απόρρητου εγγράφου µε ηµεροµηνία 27 Φεβρουαρίου 1986 της τουρκικής Διοίκησης Χερσαίων Δυνάµεων που περιέχει Κατευθυ-


ντήριες οδηγίες Εσωτερικής Ασφάλειας προς του τοπικούς διοικητές. Μεταξύ των άλλων, στο έγγραφο αναφέρεται ότι «εφόσον κριθεί σκόπιµο µπορεί να γίνει γόµωση και χρήση πυροµαχικών µε χηµικά αέρια και βιολογικούς παράγοντες εναντίον των τροµοκρατών».

Στο ίδιο βιβλίο, αναφέρεται επίσης ότι έγινε επιβεβαιωµένη χρήση χηµικών όπλων στις 11 Οκτωβρίου 1991 από τις Τουρκικές δυνάµεις ασφαλείας στις περιοχές Kasrok, Banik, Rojikan, and Merve του Νοτίου Κουρδιστάν. Υπήρξαν επίσης αναφορές για συνδυασµένη χρήση βοµβών µε χηµική γόµωση και Ναπάλµ από την Τουρκική Πο-λεµική αεροπορία, µε εµφανή πρόθεση την εξαφάνιση των χηµικών υπολειµµάτων.

Το Δεκέµβριο του ιδίου έτους συνέβη επίσης ένα περίεργο επεισόδιο. Η εφη-µερίδα Χουριέτ στο φύλο της 14-11-1991 ανέφερε ότι στην περιοχή του Gaziantep, και σε ένα «περίεργο» ατύχηµα τραυ-µατίστηκαν σοβαρά 35 άνθρωποι, όταν σε µάντρα παλιών σιδερικών ανοίχτηκε ένα βλήµα πυροβολικού από το οποίο διέφυγε άγνωστο χηµικό αέριο.

Οι 25 από τους τραυµατίες διακοµίστηκαν σε τοπικό νοσοκοµείο για θεραπεία και παρα-κολούθηση. Σύµφωνα µε την επίσηµη εκδο-χή που παρουσίασε η τουρκική εφηµερίδα, το βλήµα που ήταν έντονα διαβρωµένο και χωρίς καµία σήµανση, εισήχθη µε φορτηγό στην Τουρκία από το Ιράκ και από µια περιο-χή κοντά στην Μοσούλη, όπου αγοράστηκε

από τοπικό έµπορο παλαιών µετάλλων. Όλως περιέργως, ο Τούρκος αγοραστής δεν θυ-µόταν... ούτε πού ακριβώς το είχε αγοράσει ούτε από ποιόν. Η εκδοχή αυτή βέβαια δεν ευσταθεί ούτε για αστείο. Για κακή τύχη, λίγο καιρό αργότερα συνέβη άλλο ένα παρόµοιο περιστατικό στην περιοχή της Κωνσταντινού-πολης. Σε αυτή την περίπτωση ο κρατικός µηχανισµός και οι αρµόδιες υπηρεσίας λει-τούργησαν ταχύτατα και το συµβάν δεν είδε το φως της δηµοσιότητας, ενώ όλοι οι πιθανοί µάρτυρες «εξαφανίστηκαν». Είναι φανερό, ότι και στις δύο περιπτώσεις επρόκειτο για µη διαρραγέντα τουρκικής κατασκευής βλήµατα που περισυνελέγησαν είτε από κάποιο πεδίο βολής είτε από περιοχές της Νοτιοανατολικής Τουρκίας όπου διεξάγονταν οι επιχειρήσεις εναντίον του PKK. Η εµπειρία από την χρήση του απλού και του αποσταγµένου Υπερίτη ανέδειξε γρήγορα τα µειονεκτήµατα της µειωµένης σταθερότητας και της γρήγορης αποδόµησης σε συνθήκες αποθήκευσης.

Έτσι, από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 ξεκίνησε µια προσπάθεια απόκτησης πλέον σταθερών και αξιόπιστων παραγόντων όπως ο Αζωτούχος Υπερίτης HN-3. Επίσης, από τα µέσα της περασµένης δεκαετίας ξεκίνησε η προσπάθεια εµπλουτισµού των αποθεµάτων µε αέρια νεύρων και η ανάπτυξη πολεµικών κεφαλών για τα συστήµατα πολλαπλών εκτοξευτών ρουκετών των TR-107 και T-122 των 107 και 122 mm αντίστοιχα. Στις 3 Ιου-λίου 1997 το τουρκικό πρόγραµµα δέχθηκε ισχυρό πλήγµα µε την ανατίναξη του εργο-

στασίου Mühimmatsan Mühammat sanayi ve Ticaret AS της MKEK στο Κιρίκαλε που, σύµφωνα µε ισχυρισµούς του PKK, ήταν αποτέλεσµα δολιοφθοράς. Από την έκρηξη σκοτώθηκαν 2 άτοµα και τραυµατίστηκαν σοβαρά άλλα 10, ενώ εκκενώθηκε η γύρω περιοχή σε ακτίνα πολλών χιλιοµέτρων µε αποτέλεσµα πάνω από 50.000 κάτοικοι να διανυκτερεύσουν για αρκετές ηµέρες στην ύπαιθρο. Πιθανολογείται ότι υπήρξε διαρ-ροή ποσότητας αερίων η οποία όµως δεν ήταν σηµαντική λόγω της αποθήκευσης των κύριων αποθεµάτων σε ασφαλή περιοχή.

Το τελευταίο διάστηµα η προσπάθεια έχει εστιαστεί στην ανάπτυξη χηµικών κεφαλών για τα κινεζικής κατασκευής συστήµατα πολλαπλών εκτοξευτών πυραύλων WS-1 και φυσικά για τα υπό ανάπτυξη βαλλιστικά βλήµατα.

Σε γενικές γραµµές, µπορούµε να πού-µε ότι την δεκαετία 1985-1995 το τουρκικό ενδιαφέρον εστιάστηκε στην ανάπτυξη χηµικών όπλων σε τακτικό επίπεδο, ενώ την δεκαπενταετία 1995-2010 εξελίχθηκε η δυ-νατότητα εφαρµογής χηµικών κεφαλών σε τουρκικής κατασκευής βαλλιστικά βλήµατα και κυρίως στον Yildirim.

Η σηµαντικά µεγαλύτερη αποτελεσµατι-κότητα ανά µονάδα βάρους σε σχέση µε τα χηµικά όπλα, η δυνατότητα παραγωγής από µη διακριτά πρόδροµα υλικά και ο εκθετικός ρυθµός αναπαραγωγής σηµαντικών ποσο-τήτων σε ελάχιστες µέρες από ένα µικρό και εύκολα κεκαλυµµένο εργαστήριο, κάνουν τα

1. Άποψη των εγκαταστάσεων της κρατικής βιοµηχανίας πετροχηµικών Petkim.

2. Στολή προστασίας χηµικού και βιολογικού πολέµου η οποία κατασκευάζεται στην Τουρκία.

1

2

βιολογικά όπλα ιδιαίτερα ελκυστικά για κάθε χώρα που θέλει να αναπτύξει όπλα µαζικής καταστροφής µε περιορισµένο κόστος. Τα παραπάνω δεν θα µπορούσαν να αφήσουν ασυγκίνητη την Τουρκία, της οποίας η προ-σπάθεια ανάπτυξης βιολογικών παραγόντων ξεκίνησε ουσιαστικά στις αρχές της δεκα-ετίας του ’90 µε κύριο φορέα έρευνας το Ερευνητικό Κέντρο του Μαρµαρά TÜBITAK-Marmara Arastirma Merkezi, που ιδρύθηκε το 1972 σε έκταση 7,3 τετραγωνικών km στην περιοχή Gebze.

Το κέντρο διαθέτει µεταξύ των άλλων το Ερευνητικό Ινστιτούτο Γενετικής Μηχανικής και Βιοτεχνολογίας γνωστό ως RIGEB, και το Ερευνητικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Χηµικών και Υλικών (MCTRI). Το RIGEB επισήµως ασχολείται µε την αξιοποίηση προηγµένων τεχνικών µοριακής γενετικής, καλλιέργειας κυττάρων και άλλων µεθόδων της σύγχρονης Βιοτεχνολογίας µε σκοπό την ανάπτυξη βιο-αισθητήρων (biosensors) για την έγκαιρη και υψηλής ευαισθησίας διάγνωση βιολογικών φορέων, την ανάπτυξη ειδικών ανοσοποιητι-κών µορίων (σαν ανασυνδυαζόµενα αντισώ-µατα) για την εξουδετέρωση ιών και τοξινών και την ανάπτυξη κατάλληλων εµβολίων για την αντιµετώπιση βιολογικών όπλων (όπως εµβόλια DNA και εµβόλια που λαµβάνονται µε κατάποση!).

Το MCTRI αντίστοιχα, έχει µια τεράστια γκάµα δραστηριοτήτων που περιλαµβά-νει έρευνα για ανάπτυξη νέων µεθόδων παραγωγής, µεταλλικών υλικών, κραµάτων, πολυµερών, σύνθετων υλικών, κεραµικών

κλπ. Επιπρόσθετα, αναγνώριση δοµής υλι-κών, δοκιµές και αναλύσεις οργανικών και ανόργανων υλικών. Οι µέχρι τώρα πληροφο-ρίες για χρήση βιολογικών παραγόντων από τις τουρκικές Ένοπλες Δυνάµεις είναι απο-σπασµατικές και αφορούν µικρής κλίµακας δοκιµές στις περιοχές δράσης των Κούρδων ανταρτών (µόλυνση πηγών) αλλά και στο δια-φιλονικούµενο Ναγκόρνο Καραµπάχ υπό την καθοδήγηση των Τούρκων «συµβούλων». Με το ίδιο θέµα συνδέεται επίσης η εµφάνιση επιθετικών ελικοπτέρων AH-1W να διεξά-γουν δοκιµές µε δοχεία διασποράς αναρτη-µένα κάτω από τις πτέρυγες οπλισµού.

Η πρακτική εφαρµογή της έρευνας ή και εµπορική προώθηση των νέων τεχνολογιών ανατέθηκε στην DIOMED. H DIOMED AS επι-σήµως είναι µια κατασκευαστική εταιρία που δραστηριοποιείται στον τοµέα της υγείας από το 1994. Οι δραστηριότητες και τα προϊόντα της καλύπτουν ένα ευρύ φάσµα εφαρµογών, όπως η χειρουργική, η αναισθησία, η βιοχη-µεία, η µικροβιολογία, µοριακή βιολογία και η γενετική. Η εταιρία απασχολεί σήµερα 65 εργαζόµενους και στεγάζεται σε ιδιόκτητους χώρους συνολικής επιφάνειας 1.200 τετρα-γωνικών µέτρων. Συνεργάζεται στενά από το 1997 µε το TÜBTAK το οποίο χρηµατοδοτεί και υποστηρίζει επιστηµονικά πολλές από τις δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης της εταιρίας.

Το 1998 ήταν η χρονιά που η εταιρία µε την υποστήριξη της τουρκικής κυβέρ-νησης απέκτησε µε πλήρη µυστικότητας ένα πλήρως εξοπλισµένο εργαστήριο

Ατοµικού Βιολογικού και Χηµικού πολέ-µου από την Γερµανία. Η είδηση επιβεβαι-ώθηκε στις 27 Οκτωβρίου 1999, όταν έπειτα από διεθνή πίεση, το γερµανικό υπουργείο Άµυνας αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι η Γερµανία παρέχει τεχνική βοήθεια στην Τουρκία για την δηµιουργία ενός πλήρως εξοπλισµένου εργαστηρίου ΑΡΒΧ πολέµου.

Στις επίµονες ερωτήσεις των δηµο-σιογράφων, ο Γερµανός υπουργός δια-βεβαίωσε ότι η γερµανική βοήθεια στο συγκεκριµένο τοµέα είναι «απολύτως προσανατολισµένη για αµυντικές εφαρµο-γές» και αφορά την δηµιουργία εργαστη-ρίου, κατάλληλου για τον έλεγχο και την ανάλυση χηµικών δοσολογιών, απαραίτητων για την ανάπτυξη αντιδότων και προστατευ-τικού εξοπλισµού που θα προσφέρουν στην Τουρκία την δυνατότητα να αµυνθεί έναντι επιθέσεων µε ΑΡΒΧ όπλα. Η δήλωση αυτή µπορεί να χαρακτηριστεί µόνο ως κακό-γουστο αστείο, αφού είναι γνωστό σε όλους όσοι ασχολούνται µε το αντικείµενο ότι ειδι-κά για τα βιολογικά όπλα η διάκριση µεταξύ αµυντικών και επιθετικών εφαρµογών είναι αδύνατη! Η παραγωγή βιολογικών όπλων όπως και η παραγωγή εµβολίων απαιτούν την ίδια ακριβώς εργαστηριακή υποδοµή και τεχνογνωσία, τουλάχιστον για το στάδιο της έρευνας και ανάπτυξης.

Ο εξοπλισµός που απέκτησε η εταιρία από την Γερµανία, προέρχεται ως επί το πλείστον από την BRUKER DALTONICS GMBH. Την ίδια στιγµή, ο τουρκικός Στρατός προµηθευό-ταν από την επίσης γερµανική Karcher GmbH σηµαντικό αριθµό συστηµάτων απολύµανσης προσωπικού και βαρέος υλικού (Decont Jet 21, DADS, MPDS;). Η DIOMED κατασκευάζει συστήµατα άµυνας για χηµικό και βιολογικό πόλεµο για τον στρατιωτικό και τον πολιτικό τοµέα.

Ανάµεσα στα προϊόντα στρατιωτικής χρήσης της εταιρίας ξεχωρίζουν ένα οπτικο-ακουστικό υλικό διάρκειας 2 ωρών για την εκπαίδευση του στρατιωτικού προσωπικού πάνω στα χηµικά και βιολογικά όπλα και ένα αυτόµατο ατοµικό σύστηµα χορήγη-σης αντίδοτων σε καταστάσεις ανάγκης, το οποίο περιέχει 2 mg ατροπίνη και 600 mg pralidoxime chloride που άρχισε να παραδίδεται στις τουρκικές Ένοπλες Δυνά-µεις το 2001. Πρόκειται ουσιαστικά για την περιορισµένου µεγέθους, έτοιµη για άµεση χρήση, συλλογή αντίδοτου αερίων νεύρων Mark 1 NAAK (Nerve Agent Antidote Kit) που έχει υιοθετήσει καθολικά το αµερικανικό υπουργείο Άµυνας. Επίσης, µια ατοµική συλλογή απολύµανσης που περιέχει υλικά καθαρισµού του δέρµατος που ελαχιστο-

Το τουρκικό βλήµα Yildirim στο οποίο –σύµφωνα µε πληροφορίες– έχουν εφαρµοστεί χηµικές κεφαλές.


ποιούν τις επιδράσεις από την επαφή µε κάποιο χηµικό παράγοντα, µια φορητή συσκευή απολύµανσης, υγρό απολύµανσης σε συσκευασίες του 1,5 και των 25 λίτρων, φίλτρα άνθρακα για ατοµικές προσωπίδες και συλλογικά συστήµατα καθαρισµού αέρα, σύστηµα απολύµανσης εισερχόµενης αλλη-λογραφίας και τέλος «δείγµατα» βιολογικών και χηµικών αερίων που χρησιµοποιούνται στην εκπαίδευση. Το τελευταίο κοµµάτι που συµπληρώνει το γιγαντιαίο φάσµα υποδοµών για την διεξαγωγή ΑΡΒΧ πολέµου είναι το

εντυπωσιακό Κέντρο Αποκατάστασης και Φροντίδας των τουρκικών Ενόπλων Δυνάµε-ων που λειτουργεί υπό τον έλεγχο της Ακαδη-µίας Στρατιωτικής Ιατρικής GATA (Gülhane Askeri Tip Akademisi). Η τελευταία διαθέτει ειδικό τµήµα ερευνών ΑΡΒΧ µε επικεφαλής τον Σχη TURAN KARAYILANOGLU. Στο τµήµα παρέχεται µεταξύ των άλλων στους ειδικευ-όµενους αξιωµατικούς και υπαξιωµατικούς ειδική εκπαίδευση για την παροχή πρώτων βοηθειών και θεραπείας σε άτοµα που έχουν προσβληθεί από ΑΡΒΧ παράγοντες.

Ο Αζωτούχος Υπερίτης HN-3 (Nitrogen Mustard)

Ο αζωτούχος Υπερίτης HN-3 είναι η πιο σταθερή ουσία σε συνθήκες µακροχρόνι-ας αποθήκευσης (από τις τρεις συνολικά που ανήκουν στην οικογένεια των λεγόµε-νων αερίων Μουστάρδας) και για το λόγο αυτό θεωρείται ιδανικός για την γόµωση βληµάτων πυροβολικού. Η χηµική του ονοµασία είναι τριχλωρο-τριεθυλαµίνη (trichloro-triethylamine) και έχει πολύ χαµηλό ρυθµό υδρόλυσης. Είναι πολύ τοξική ουσία και επηρεάζει τα µάτια ακόµη και σε πολύ µικρές συγκεντρώσεις, ενώ σε σχετικά µεγαλύτερες συγκεντρώσεις και κατόπιν απορρόφησης της ουσίας από το δέρµα επιτυγχάνει την πλήρη εξουδε-τέρωση του προσωπικού. Η εµφάνιση των συµπτωµάτων καθυστερεί 4-6 ώρες µετά την έκθεση, σε ορισµένες όµως περι-πτώσεις µπορούν να εµφανιστούν άµεσα συµπτώµατα δακρύρροιας, ερεθισµός των µατιών και φωτοφοβία. Το HN-3 ερεθίζει τα µάτια και σε µικρές δόσεις οι οποί-ες αν και δεν είναι ικανές να προκα-λέσουν σηµαντικές ζηµιές στο δέρµα ή την αναπνευστική οδό, αρκούν για να προκαλέσουν σοβαρά προβλήµατα στους χειριστές όπλων. Αξίζει να σηµει-ωθεί ότι ο ερεθισµός αυτός εµφανίζεται σε πολύ πιο σύντοµο χρόνο από ότι στον απλό υπερίτη όπως και ο ερεθισµός του δέρµατος (κοκκίνισµα) έπειτα από σοβαρή έκθεση σε ατµούς ή έκθεση σε υγρή µορφή του HN-3. Ακολουθεί η εµφάνιση φλυκταινών στις ερυθηµατικές περιοχές και αλλοίωση του δέρµατος παρόµοια µε αυτή που προκαλεί ο αποσταγµένος Υπερί-της HD. Οι επιπτώσεις στην αναπνευστική οδό περιλαµβάνουν ερεθισµό της µύτης και του λάρυγγα, προοδευτικό βράχνιασµα µέχρι την οριστική απώλεια της φωνής και συνεχή βήχα. Επίσης µπορεί να εµφανι-στεί πυρετός, δύσπνοια και υγρός ρόγχος. Μετά τις πρώτες 24 ώρες µπορεί να εµφα-νιστεί βρογχοπνευµονία. Έπειτα από κατά-ποση ή απορρόφηση από τον οργανισµό, ο HN-3 προκαλεί αναστολή της µίτωσης των κυττάρων µε αποτέλεσµα την καταστολή της λειτουργίας του µηχανισµού παραγω-γής αίµατος και βλάβες σε άλλους ιστούς. Εµφανίζεται επίσης έντονη αιµορραγική διάρροια. Κατάποση ποσότητας από 2 έως 6 mg προκαλεί ναυτία και εµετό.

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΟΠΛΩΝ

1917: Μεταφορά και αποθήκευση σε τουρκικό έδαφος αερίων Μουστάρδας (Υπερίτη) γερµανικής προέλευσης

1923: Απόκτηση τεχνογνωσίας για την κατασκευή αερίων Μουστάρδας από την Γερµανία

1920-1970: Συντήρηση αποθέµατος Υπερίτη

1947: Ίδρυση της Ακαδηµίας Στρατιωτικής Ιατρικής GATA

1970: Έναρξη λειτουργίας των εγκαταστάσεων της Petkim στη Yarimca

1970: Ίδρυση του τµήµατος Βιολογικών Επιστηµών στο Τεχνικό Πανεπιστήµιο Μέσης Ανατολής (METU)

1972: Ίδρυση του Ερευνητικού Κέντρου Μαρµαρά T�BITAK-Marmara Arastirma Merkezi (T�BITAK-Marmara Research Center) στο Gebze και του τµήµατος Έρευνας και Ανάπτυξης Αµυντικής Βιοµηχανίας του Ινστιτούτου Επιστηµονικής και Τεχνολογικής Έρευνας T�BITAK-Savunma Sanayii Arastirma ve Gelistirme Enstit�s�(SAGE)

10-04-72: Υπογραφή της συνθήκης απαγόρευσης για τα Βιολογικά και Τοξικά όπλα

25-10-74: Επικύρωση της συνθήκης απαγόρευσης των Βιολογικών και Τοξικών όπλων από το τουρκικό κοινοβούλιο

1985: Έναρξη λειτουργίας των εγκαταστάσεων της Petkim στο Aliaga. Καθορίζεται ως απαράβατος όρος η ύπαρξη δυνατοτήτων ΑΡΒΧ πολέµου σε κάθε πρόγραµµα προµήθειας κύριου υλικού των τουρκικών Ενόπλων ∆υνάµεων

12-12-85: Έναρξη λειτουργίας της µονάδας Αιθυλενίου στις εγκαταστάσεις της Petkim στο Aliaga

1985-1986: Έναρξη παραγωγής Αποσταγµένου Υπερίτη (HD)

1988: ∆ιαρροή άκρως απόρρητου έγγραφου του τουρκικού Γενικού Επιτελείου µε οδηγίες προς του τοπικούς ∆ιοικητές σχετικά µε την χρήση χηµικών όπλων εναντίον των Κούρδων ανταρτών

14-11-91: Σοβαρός τραυµατισµός 25 ατόµων στο Gaziantep από άγνωστη χηµική ουσία η οποία διέφυγε κατά την διάνοιξη µη εκραγέντος πυροµαχικού αγνώστου τύπου σε µάνδρα παλιών σιδερικών

1994: Έναρξη λειτουργίας της DIOMED

03-06-97: Ανατίναξη του εργοστασίου M�himmatsan M�himmat sanayi ve Ticaret AS της MKEK στο Κιρίκαλε

1997-2000: Προµήθεια µεγάλου αριθµού συσκευών ανίχνευσης χηµικών και βιολογικών όπλων και συστηµάτων απολύµανσης προσωπικού και µέσων από την γερµανική KARCHER GMBH

1998: Προµήθεια ενός πλήρως εξοπλισµένου εργαστηρίου ανίχνευσης και ανάλυσης Χηµικών και Βιολογικών όπλων από την γερµανική BRUKER DALTONICS GMBH

21-04-2000: Έναρξη λειτουργίας του Κέντρου Αποκατάστασης και Φροντίδας των τουρκικών Ενόπλων ∆υνάµεων υπό τον έλεγχο της Ακαδηµίας Στρατιωτικής Ιατρικής GATA (Glhane Askeri Tip Akademisi)

2001: Παράδοση από την DIOMED των πρώτων αυτόµατων συσκευών έγχυσης ατροπίνης στις τουρκικές Ένοπλες ∆υνάµεις


XHMΙΚΑ ΟΠΛΑΩς φορείς ΧΠ (Χηµικού Πολέµου)

ορίζονται εκείνα τα στοιχεία ή χηµικώς απορρέοντα συστατικά τα οποία είναι ικανά για στρατιωτική χρήση µε σκοπό την εξουδε-τέρωση ή τον θάνατο ανθρώπων. Η εµφάνισή τους προήλθε από την ανάγκη των εκάστοτε στρατιωτικών διοικητών να έχουν στα χέρια τους ένα ύστατο όπλο που θα µπορεί να ανακόψει την επιθετική ορµή ενός υπέρτερου αντιπάλου ο οποίος δεν µπορεί να αντιµετω-πιστεί διαφορετικά. Κατά την διάρκεια του A’ Π.Π., οι επιτελείς του γερµανικού Στρατού θυµήθηκαν ότι υπήρχαν διαθέσιµα µεγάλα αποθέµατα χλωρίου που χρησιµοποιούνταν για τον καθαρισµό του νερού στις πισίνες και τα υδραγωγεία. Έτσι, το πρωινό της 22ας Απριλίου 1915 στην πόλη Ypres του Βελγίου ο γερµανικός Στρατός, στην απε-γνωσµένη προσπάθειά του να πετύχει τη διάσπαση της αµυντικής τοποθεσίας των συµµάχων, άνοιξε τις βάνες και απελευθέρωσε 5.000 κυβικά συµπιεσµέ-νου χλωρίου σε αέρια µορφή. Ο άνεµος ήταν ευνοϊκός και το καφέ νέφος κινήθηκε ταχύτατα πάνω από το πεδίο µάχης προς τις γραµµές των Βρετανών και Γάλλων όπου δεν είχε προβλεφθεί η χρήση αερίων και οι άνδρες ήταν απροστάτευτοι. Οι απώλειες ήταν τροµακτικές. Μέχρι τον Ιούλιο του 1916 οι συµµαχικές δυνάµεις είχαν ανταποδώσει το χτύπηµα του χλωρίου µε έναν καινούργιο φορέα που προκαλούσε ασφυξία, το φω-

σγένιο. Υπήρξαν βέβαια και προγενέστερες απόπειρες για χρήση φορέων ΧΠ, κυρίως από τους Γάλλους, οι οποίοι χρησιµοποίησαν αέρια δακρύων εναντίον των Γερµανών µε µικρή όµως αποτελεσµατικότητα (Αύγουστος 1914). Το 1917 οι Γερµανοί, προβλέποντας τη χρησιµότητα του ΧΠ, προηγήθηκαν στα ερευ-νητικά προγράµµατα και χρησιµοποίησαν έναν καινούργιο φορέα: τον Θειούχο Υπερίτη (Sulphur Mustard), γνωστό σήµερα και ως φορέα Η. Αυτός επέφερε ένα επιπρόσθετο στοιχείο τρόµου µε την εµφάνιση αποκρου-στικών φλυκταινών (φουσκαλών) οι οποίες προκαλούνται µε τη δράση του φορέα στην επιδερµίδα. Οι 125.000 τόνοι φορέων ΧΠ που χρησιµοποιήθηκαν κατά την διάρκεια του Α’ Π.Π. προκάλεσαν πάνω από 300.000 απώλειες και τουλάχιστον 91.000 θανάτους. Πολλοί από τους επιζώντες έµειναν ανάπηροι για την υπόλοιπη ζωή τους.

Ωστόσο, τα περισσότερα θύµατα σε αυτόν τον πόλεµο τα θρήνησαν οι Ρώσοι, οι οποίοι έχοντας σχεδόν ανύπαρκτη προστασία ενά-ντια στα χηµικά όπλα, υπέστησαν πάνω από µισό εκατοµµύριο απώλειες, που ποσοστιαία ανταποκρίνονται στο 62% του συνόλου. Παρά τις κατά καιρούς προσπάθειες απαγόρευσης, η έρευνα συνεχίστηκε. Το 1936 ο Γερµανός επιστήµονας Gerhard Schracher ερεύνησε µε επιτυχία τη στρατιωτική χρησιµότητα των συστατικών των οργανοφωσφορικών συνθέ-σεων και την ικανότητά τους να προσβάλλουν το νευρικό σύστηµα. Ένα πρώτο αποτέλεσµα

ήταν η εµφάνιση του Ταµπούν (Tabun), που υπήρξε ο πρώτος φορέας νεύρων στην Ιστορία. Έως το 1939 τόσο οι δυνάµεις του Άξονα όσο και οι Σύµµαχοι είχαν δηµιουρ-γήσει µεγάλα αποθέµατα χηµικών όπλων έτοιµα για χρήση, συµπεριλαµβανοµένων και των ισχυρότατων, νέων για την εποχή εκείνη, φορέων νεύρων.

Το γιατί οι Γερµανοί δεν έκαναν χρήση αυτών των φορέων στη διάρκεια του Β’ Π.Π. παραµένει ακόµα και σήµερα ένα άλυτο µυστήριο. Ίσως να λειτούργησε ανασταλτικά ο φόβος για πιθανά αντίποινα. Μετά τη λήξη του B’ Π.Π. υπήρξε κατά διαστήµατα σποραδική χρήση τέτοιων όπλων. Από τις πιο χαρακτηρι-στικές περιπτώσεις είναι η χρήση της ουσίας Τριχοθυσίνη Μυκοτοξίνη (trichothecene mycotoxin) στο Βιετνάµ από τους Αµε-ρικανούς (ευρύτερα γνωστή ως «κίτρινη βροχή»). Επίσης χρησιµοποιήθηκαν άγνω-στης σύνθεσης αέρια από τους Ρώσους στο Αφγανιστάν, αέρια νεύρων από τους Ιρακινούς εναντίον των Ιρανών και των Κούρδων, από τους Τούρκους εναντίον των Κούρδων, αλλά και ποσότητες της ουσίας Sarin σε επίθεση τροµοκρατών στο Τόκιο το 1995.

Η φύση των Χηµικών ΌπλωνΤα χηµικά όπλα προκαλούν µεγάλο

αριθµό οδυνηρών απωλειών που απαιτούν εντατική και µακράς διάρκειας θεραπεία, η οποία µε τη σειρά της απορροφά τεράστιους ιατρικούς και οικονοµικούς πόρους. Παράλ-

Η µεταφορά ρουκετών MK-4 Mod 10 και MK40 Mod 3 των 2,75 ιντσών µε χηµική πολεµική κεφαλή Μ245 έχει αναφερθεί από ελικόπτερα Cobra του τουρκικού Στρατού.


ληλα, αποτελούν όπλο που προκαλεί τρόµο, επειδή δεν µπορούν να ανιχνευθούν έγκαιρα και εφόσον διασπαρούν σε µια οµάδα πληθ-σµού ή µια στρατιωτική δύναµη, προσβάλ-λουν το σύνολό της. Επίσης, τα τραύµατα που προκαλούν είναι αποκρουστικά στη θέα. Έτσι και µόνο η απειλή χρήσης χηµικών όπλων είναι αρκετή για να προκαλέσει γενικό συναγερµό, αλλαγή σχεδίων ή επιβράδυνση µιας στρατιωτικής επιχείρησης. Τέλος, µε την επιλογή του κατάλληλου φορέα, ο επιτιθέµε-νος µπορεί γρήγορα να υπερβεί τα όρια µιας προσβεβληµένης περιοχής και να ανακτήσει τα µέσα και τις υποδοµές των αµυνοµένων χωρίς να κινδυνέψουν οι δικές του δυνάµεις.

Η απόκτηση Χηµικών ΌπλωνΟι δυνατότητες Χηµικού Πολέµου µιας

χώρας µπορούν να ποικίλλουν σηµαντικά σε τεχνολογικό επίπεδο και περιπλοκότητα. Μολονότι απαιτούνται εκατοντάδες τόνοι χη-µικών αερίων για χρήση σε ευρεία κλίµακα κατά τη διάρκεια µιας µεγάλης σύρραξης, µικρότερες ποσότητες µπορεί να είναι εξίσου αποτελεσµατικές χρησιµοποιούµενες σε τακτικό επίπεδο στο πλαίσιο περιφερειακών συγκρούσεων ή για την άσκηση τροµοκρα-τίας σε πληθυσµιακά κέντρα. Μια χώρα µε επαυξηµένες δυνατότητες Χηµικού Πολέµου διατηρεί συνήθως στο οπλοστά-σιό της αρκετές ουσίες µε διαφορετικά επίπεδα τοξικότητας και φυσικά χαρα-κτηριστικά. Αντιθέτως, το χηµικό οπλοστάσιο µιας χώρας µε περιορισµένες τεχνολογικές δυνατότητες µπορεί να περιλαµβάνει έναν ή δύο τύπους αερίων και ένα απλό σύστηµα διασποράς (όπως είναι ένα ελαφρύ ψεκα-στικό αεροσκάφος). Στον πόλεµο Ιράν–Ιράκ τη δεκαετία του ’80 υπήρξε για πρώτη φορά µετά τον Πρώτο Παγκόσµιο Πόλεµο εκτετα-µένη χρήση χηµικών όπλων και για πρώτη φορά στην Ιστορία χρήση αερίων νεύρων. Σύµφωνα µε ιρανικές πηγές, η χρήση χηµικών όπλων από το Ιράκ ήταν υπεύθυ-νη για την προσβολή τουλάχιστον 50.000 ατόµων, εκ των οποίων 5.000 υπέκυψαν. Η συνεχώς αυξανόµενη διαθεσιµότητα της απα-ραίτητης τεχνογνωσίας και του εξοπλισµού παραγωγής, σε συνδυασµό µε την παγκο-σµιοποίηση του εµπορίου χηµικών πρώτων υλών, προσδίδει τη θεωρητική δυνατότητα σε περισσότερες από 100 χώρες της υφηλίου να παράγουν απλής σύνθεσης χηµικά όπλα όπως είναι το φωσγένιο, το υδροκυάνιο και ο υπερίτης γνωστός ως αέριο µουστάρδας (Sulfur Mustard). Μικρότερος αριθµός χωρών έχει την δυνατότητα να παράγει αέρια νεύρων όπως το Ταµπούν GA (Tabun), το Σαρίν GB (Sarin), το Σοµάν GD (Soman) και

τέλος το VX. Ο λόγος είναι ότι ενώ η παρα-γωγή αερίων Μουστάρδας είναι πολύ απλή διαδικασία (ιδιαίτερα εάν η ουσία θειοδιγλυ-κόλη (thiodiglycol) είναι διαθέσιµη ως πρώτη ύλη), η αντίστοιχη διαδικασία παραγωγής αερίων νεύρων εµπεριέχει πιο σύνθετα και δισεπίλυτα προβλήµατα. Οι τεχνικές δυσκο-λίες σχετίζονται µε την παραγωγική διαδικα-σία, που περιλαµβάνει συνήθως την χηµική αντίδραση της κυανοποίησης (cyanation) στο tabun και την αλκυλίωση (διαδικασία αντι-κατάστασης ενός ατόµου του υδρογόνου σε µια οργανική ουσία µε µια οµάδα αλκυλίων) για τα υπόλοιπα αέρια νεύρων. Η αλκυλίωση απαιτεί υψηλές θερµοκρασίες ή υψηλής διαβρωτικότητας χηµικές αντιδράσεις. Χηµι-κές βιοµηχανίες µε δυνατότητα παραγωγής εντοµοκτόνων οργανοφωσφορικής σύνθεσης ή αντιφλογιστικών υλικών (περιορισµού φλογός) που χρησιµοποιούνται σε εφαρµο-γές πυρόσβεσης µπορούν να µετατραπούν σε περίοδο µερικών εβδοµάδων για την παραγωγή χηµικών πολεµικών αερίων, αν και η όλη διαδικασία δεν είναι και τόσο απλή. Είναι προφανές ότι χηµικές βιοµηχανίες πολλαπλού ρόλου είναι πολύ πιο εύκολο να µετατραπούν σε εγκαταστάσεις παραγωγής χηµικών όπλων απ’ ό,τι τα εργοστάσια που ασχολούνται αποκλειστικά µε την παραγωγή ενός συγκεκριµένου προϊόντος. Οι δυσκο-λίες απόκτησης δυνατότητας παραγωγής Χηµικών Όπλων είναι µικρότερες εάν η ενδι-αφερόµενη χώρα επιδιώκει µόνο να παράγει χαµηλής ποιότητας χηµικά όπλα για άµεση χρήση και δεν ενδιαφέρεται για παραµέτρους όπως είναι η διάρκεια ζωής, η ασφάλεια ή η προστασία του περιβάλλοντος. Ακόµη και σε αυτή την περίπτωση, η παραγωγή χηµικών όπλων πόρρω απέχει από την απόκτηση πλήρους επιχειρησιακής ικανότητας, η οποία απαιτεί επιπλέον τη σχεδίαση και ανάπτυξη αποτελεσµατικών φορέων (πυροµαχικών), τη γόµωση των φορέων/πυροµαχικών πριν τη χρήση και την πιστοποίησή τους µε το κατάλληλο σύστηµα µεταφοράς/εκτόξευ-σης. Ένα από τα µεγαλύτερα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν οι διεθνείς οργανισµοί που ασχολούνται µε τη µη διάδοση των χηµικών όπλων είναι ο αποτελεσµατικός έλεγχος της διακίνησης των πρόδροµων ουσιών (precursors). Πρόκειται για ουσίες και χηµικές ενώσεις που αποτελούν τις πρώτες ύλες για την παραγωγή χηµικών όπλων, πολλές εκ των οποίων χρησιµοποι-ούνται ταυτόχρονα από τη βιοµηχανία για ειρηνικούς σκοπούς. Πολλοί διαφορετικοί τύποι πρόδροµων ουσιών και εξοπλισµού παραγωγής, αρκετοί εκ των οποίων διπλής χρήσης, είναι κατάλληλοι για την παραγωγή

χηµικών όπλων. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα να µην υπάρχει αξιόπιστος τρόπος διάκρισης µεταξύ των νόµιµων και των παράνοµων παραγωγικών δραστηριοτήτων. Η ανίχνευση µιας ύποπτης δραστηριότητας που αφορά τη διάδοση των χηµικών όπλων εντός ή εκτός ενός πλαισίου µιας διεθνούς συµφωνίας απαιτεί τη συσχέτιση πολλαπλών ενδείξεων και πηγών πληροφοριών, που περιλαµβά-νουν από δορυφορική παρακολούθηση έως την ανθρώπινη παρατήρηση και τη συλλογή πληροφοριών µε κατασκοπεία. Σαφείς ενδεί-ξεις ή αποδείξεις για δραστηριότητα σχετικά µε την απόκτηση χηµικών όπλων µπορούν να συλλεγούν είτε εξ αποστάσεως είτε µε επιτόπιο έλεγχο της ύποπτης εγκατάστασης. Πιθανές ενδείξεις αποτελούν η εξωτερική εικόνα του σχεδίου της εγκατάστασης, η έκταση που καταλαµβάνει, το σηµείο που βρίσκεται, η δοκιµή φορέων και πυροµαχι-κών µε χηµική γόµωση, η παρουσία αερίων, πρόδροµων χηµικών ουσιών, υποβαθµισµέ-νων προϊόντων σε µορφή δειγµάτων από τη γραµµή παραγωγής ή ύποπτων υγρών αποβλήτων σε κοντινά ρέµατα. Επίσης η πα-ρουσία των επονοµαζόµενων βιοδεικτών «Biomarkers» υποδηλώνει την έκθεση σε παράγοντες χηµικού πολέµου των εργαζοµένων καθώς και η πιθανή αλλοί-ωση των χαρακτηριστικών της χλωρίδας και της πανίδας στην περιοχή γύρω από τις ύποπτες εγκαταστάσεις. Η χρησιµότητα κάθε ένδειξης εξαρτάται από το κατά πόσο ακολούθησε την πεπατηµένη οδό η ενδιαφε-ρόµενη χώρα, τις επενδύσεις σε τεχνολογίες ελέγχου εκποµπής και τη φροντίδα που έχει καταβάλει για την απόκρυψη ή τη συγκάλυψη της δραστηριότητας.

Η διασπορά των ουσιώνΟ πιο σηµαντικός ίσως παράγοντας

που επιδρά στην αποτελεσµατικότητα των χηµικών όπλων είναι η αποδοτικότητα του µέσου διασποράς τους. Μια µεγάλη γκάµα τεχνολογιών και φορέων δύναται να χρησιµοποιηθεί για τη µετατροπή των τοξικών χηµικών ουσιών σε όπλα. Μεταξύ αυτών περιλαµβάνονται οι βόµβες αεροσκαφών, οι φορείς υπο-πυροµαχικών, τα βλήµατα πυρο-βολικού, οι πολεµικές κεφαλές ρουκετών και πυραύλων και τα δοχεία ψεκασµού. Οι τεχνικές επίσης που χρησιµοποιούνται για τη γόµωση και την αποθήκευση αυτών των φορέων είναι πολύ σηµαντικές. Η βασική µέθοδος για τη διασπορά χηµικών ουσιών είναι η χρήση εκρηκτικών. Συνήθως έχουν τη µορφή κεντρικών εκρήξεων που εξωθούν τους χηµικούς παράγοντες πλευρικά. Η απόδοση της µεθόδου δεν είναι ιδιαίτερα


ικανοποιητική γιατί ένα µεγάλο τµήµα χάνεται αποτεφρωνόµενο κατά την αρχική έκρηξη και πιεζόµενο προς το έδαφος. Το µέγεθος των παραγόµενων σωµατιδίων ποικίλλει γιατί η εκρηκτική διασπορά παράγει διπολική κατανοµή των υγρών σταγονιδίων σε µη ελεγχόµενο µέγεθος, έχοντας συνήθως λεπτή και χοντρόκοκκη µορφή.

Η αποτελεσµατικότητα των εκρηκτικών και πυροτεχνικών µέσων για τη διασπορά των ουσιών περιορίζεται επίσης από την εύφλεκτη φύση ορισµένων εξ αυτών. Σε αρκετές περιπτώσεις όπου έχουµε εύφλεκτο αερόλυµα (π.χ. VX), κατά τη διαδικασία της διασποράς το σύννεφο που δηµιουργείται αναφλέγεται σε ένα τµήµα ή στο σύνολό του. Μια άλλη τεχνική που χρησιµοποιείται είναι αυτή της αεροδυναµικής διασποράς, που επιτρέπει τη διανοµή από κάποιο µέσο µεταφοράς χωρίς τη χρήση εκρηκτικών. Παρόλο που αυτή η µέθοδος παρέχει τη θεωρητική ικανότητα έλεγχου του µεγέθους των σωµατιδίων, για λόγους ασφαλείας, το ύψος της διασποράς πρέπει να ελέγχεται µε ακρίβεια και θα πρέπει να είναι γνωστή εκ των προτέρων η κατεύθυνση και η ταχύτητα του ανέµου.

Ακριβείς µετεωρολογικές παρατηρήσεις επιτρέπουν στον επιτιθέµενο να προβλέψει µε σχετική ακρίβεια τη διεύθυνση και την ταχύτητα του αέρα στην περιοχή του στό-χου. Ένας ακόµη σηµαντικός παράγοντας που επηρεάζει την αποτελεσµατικότητα των χηµικών όπλων είναι η αποδοτικότητα της διασποράς, όπως αυτή είναι προσαρµοσµένη στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε ουσίας. Η πλειονότητα των πιο δραστικών χηµικών παραγόντων δεν διακρίνεται από µεγάλη πτητικότητα. Η πλέον πτητική ουσία από τους παράγοντες της σειράς G είναι το GB (sarin), το οποίο παρουσιάζει την ίδια πτητικότητα µε αυτή του νερού. Όλα τα υπόλοιπα είναι µη πτητικά υγρά ή στερεά σε θερµοκρασία δω-µατίου. Το VX επίσης έχει τη µορφή ρευστού ελαίου. Με βάση τα παραπάνω, τα στρατη-γικής σηµασίας όπλα µεγάλης εµβέλειας εµφανίζουν πολύ µικρότερο πρόβληµα σε σχέση µε τα τακτικά όπλα µικρής εµβέλει-ας, λόγω της αναγκαστικής γειτνίασης του πεδίου εφαρµογής των τελευταίων µε φίλιες δυνάµεις.

Κατηγορίες ουσιώνΑνάλογα µε τη χρονική διάρκεια της

δραστικότητας των ουσιών, διακρίνονται σε έµµονες (αρκετές ώρες έως ηµέρες) και µη έµµονες (λίγες ώρες), ενώ ανάλογα µε τα αποτελέσµατα που προκαλούν στον άνθρωπο κατατάσσονται σε:

Φορείς φλυκταινών (φουσκαλών)

Οι φορείς φλυκταινών χρησιµοποιούνται κυρίως για την πρόκληση απωλειών στον αντίπαλο. Καθιστούν τη χρήση µια περιοχής απαγορευτική, οι µετακινήσεις των δυνάµεων επιβραδύνονται και παρεµποδίζεται η χρήση υλικών και εγκαταστάσεων. Οι φορείς αυτής της κατηγορίας επηρεάζουν τα µάτια και τους πνεύ-µονες και προκαλούν φουσκάλες στο δέρµα. Κατά τη διάρκεια του Α’ Π.Π., ο Υπερίτης (Η) ή αέριο Μουστάρδας ήταν ο µοναδικός φορέας αυτής της κατηγορίας που χρησιµοποιήθηκε µαζικά. Αναγνωριζόταν από τη χαρακτηριστική του οσµή και είχε ιδιαίτερα µακρά διάρκεια επίδρασης υπό κανονικές συνθήκες.

Έκτοτε, οι φορείς φλυκταινών εξελίχθη-καν σηµαντικά, µε αποτέλεσµα σήµερα οι περισσότεροι να είναι άοσµοι και µε µεταβλητή διάρκεια αποτελεσµάτων. Οι πε-ρισσότεροι δρουν ύπουλα. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης δεν εµφανίζεται πόνος και αν ακόµη εµφανιστεί είναι πολύ µικρός, εκτός από την περίπτωση του Λουϊσίτη (Lewisite) και του Φωσγενίου (Phosgene), που προ-καλούν έντονο πόνο µε την άµεση επαφή. Η εµφάνιση των απωλειών κατά κάποιο τρόπο καθυστερεί. Το Φωσγένιο όταν έρθει σε επαφή µε το δέρµα προκαλεί ένα εξάνθηµα (παρόµοιο µε αυτό που προκαλεί το τσίµπηµα µιας µέλισσας), αντίθετα µε την φλύκταινα υγρού που προκαλούν οι υπόλοιποι φορείς. Η προστασία από τους φορείς φλυκταινών είναι πάρα πολύ δύσκολη, αφού επιτίθενται σε οποιοδήποτε σηµείο του σώµατος έρχεται σε επαφή µε το υγρό ή τους ατµούς του.

Φορείς αίµατοςΟι φορείς αίµατος απορροφώνται από το

σώµα κυρίως µέσω της αναπνοής. Επη-ρεάζουν τις λειτουργίες του οργανισµού επιδρώντας επί του ενζύµου κυτόχρωµα-οξει-δάση (cytochrome-oxidase), που έχει σαν αποτέλεσµα την παρεµπόδιση της µεταφοράς οξυγόνου από το αίµα στους ιστούς.

Φορείς ασφυξίαςΟι φορείς ασφυξίας προσβάλλουν απρο-

στάτευτα άτοµα κυρίως στην αναπνευστική οδό, δηλαδή τη µύτη, το λαιµό και ιδιαίτερα τους πνεύµονες. Σε ακραίες περιπτώσεις, οι µεµβράνες πρήζονται, οι πνεύµονες γεµίζουν µε υγρό και επέρχεται θάνατος από πνευµονικό οίδηµα, δηλαδή από έλλειψη οξυγόνου. Ως φορέας ασφυξίας χρησιµο-ποιήθηκε αρχικά το χλώριο, σήµερα όµως θεωρείται σχεδόν απίθανο να χρησιµοποιη-θεί ξανά για στρατιωτικούς σκοπούς.

Φορείς νεύρων

Παρόλο που οι φορείς νεύρων διαφέρουν µεταξύ τους σε µοριακή δοµή, έχουν την ίδια φυσιολογική επίδραση στον άνθρωπο καθώς διαταράσσουν την ισορροπία µεταξύ του συµπαθητικού και του παρασυµπαθητικού νευ-ρικού συστήµατος, εκ των οποίων συγκροτείται το αυτόνοµο νευρικό σύστηµα. Κανονικά, στο ανθρώπινο σώµα υπάρχει µια ελεγχόµενη απέκκριση εντός του νευρικού συστήµατος λόγω της διάσπασης της ασετυλοχολίνης (ένα προϊόν του µεταβολισµού των νευρικών κυττάρων) σε οξικό οξύ και χολίνη από τη χολινεστεράση, ένα ένζυµο υδρόλυσης της ακετυλοχολίνης. Οι φορείς νεύρων αντιδρούν µε το ένζυµο υδρόλυσης της ακετυλοχολί-νης σε µια µονόδροµη αντίδραση στο υγρό των ιστών, επιτρέποντας έτσι τη σταδιακή συσσώρευση ακετυλοχολίνης, που έχει σαν αποτέλεσµα τον αυξανόµενη διέγερση του νευρικού συστήµατος. Η άµεση λήψη από τον προσβεβληµένο οργανισµό των επονοµαζόµε-νων «φορέων φραγµού αυτονοµίας» οι οποίοι επιδρούν απευθείας στις απολήξεις των νεύ-ρων που προκαλούν συσπάσεις ή εκκρίσεις µηδενίζει την επίδραση της ακετυλοχολίνης. Καµία εµφανής χηµική αντίδραση δεν φαίνεται να λαµβάνει χώρα ανάµεσα στους φορείς φραγµού αυτονοµίας και την ακετυλοχολίνη. Τα άλατα ατροπίνης είναι οι πιο διαδεδοµένοι φορείς φραγµού αυτονοµίας που χρησιµοποι-ούνται ως αντίδοτα στα αέρια νεύρων.

Φορείς δακρύων (δακρυγόνα)Οι φορείς δακρύων προκαλούν δάκρυα

και ερεθισµό του δέρµατος. Μια και υπάρχει µικρή πιθανότητα για πρόκληση απωλειών, χρησιµοποιούνται σπανίως για στρατιωτικούς σκοπούς εκτός από τις περιπτώσεις της εκπαίδευσης και του ελέγχου διαδηλώσεων. Έχουν µικρή δυνατότητα παρενόχλησης και κατά συνέπεια ελάχιστη επιχειρησιακή αξία. Επιπλέον, εξουδετερώνονται πλήρως µε την χρήση σύγχρονων αντιασφυξιογόνων µασκών.

Φορείς πρόκλησης εµετούΟι τρεις κατηγορίες φορέων που προκα-

λούν εµετό είναι συνήθως στερεά σώµατα τα οποία όταν θερµανθούν εξατµίζονται και τότε συµπυκνώνονται για να σχηµατίσουν τοξικά αέρια. Σε συνθήκες πεδίου, οι φορείς εµετού προκαλούν µεγάλη δυσφορία στα θύµατά τους, ιδιαίτερα δε όταν απελευθερώνονται σε κλειστούς χώρους, µπορεί να προκαλέ-σουν σοβαρές ασθένειες ή και θάνατο. Η κύρια χρήση τους είναι για έλεγχο όχλου και διαδηλώσεων.


ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΟΠΛΑΗ στρατιωτική χρήση ζώντων οργανισµών

για την επίτευξη απωλειών στον εχθρό είναι παλιά όσο και ο ίδιος ο πόλεµος. Από τους Βιβλικούς χρόνους, πηγάδια και πηγές νερού δηλητηριάζονταν, µολυσµένα πτώµατα διοχετεύονταν ανάµεσα στις γραµµές του εχθρού και βαριά άρρωστοι αιχµάλωτοι απελευθερώνονταν µε σκοπό να µολύνουν τους συντρόφους τους. Τον 19ο αιώνα, αδίστακτοι έµποροι διένειµαν κουβέρτες µολυσµένες µε τον ιό της ευλογιάς σε φυλές Ινδιάνων των ΗΠΑ, που αποδεκατίστηκαν σε ελάχιστο χρόνο. Στον 20ό αιώνα είχαµε νέα κρούσµατα, όπως ήταν η διάδοση βακίλων πανούκλας κατά την διάρκεια του Β Παγκο-σµίου πολέµου και η χρήση από τους Αµερι-κανούς της ουσίας τριχοθεσίνη µυκοτοξίνη (trichothecene mycotoxins), γνωστής και ως «κίτρινη βροχή» στη νοτιοανατολική Ασία.

Τα τελευταία χρόνια η εξέλιξη της επιστή-µης επέτρεψε για πρώτη φορά την ανάπτυξη νέων ουσιών βιολογικού πολέµου στα εργα-στήρια, κυρίως παράγωγους οργανισµούς που δεν απαντώνται στη φύση. Βελτιωµένες τεχνικές παραγωγής έχουν σαν αποτέλεσµα την εµφάνιση πλέον λοιµογόνων και τοξικών στελεχών παθογόνων οργανισµών και τη γενετική µετάλλαξη ορισµένων µη παθογό-

νων οργανισµών σε παθογόνους µε τοξικά χαρακτηριστικά. Εκτός των ανθρώπινων παρεµβάσεων όµως, έχουν επίσης γίνει και φυσικές αλλαγές στις ασθένειες που προσβάλλουν τον άνθρωπο. Ορισµένες από αυτές προκαλούνται από τη µετάλλαξη των ιών, που έχει ως αποτέλεσµα την εµφάνιση νέων στελεχών τους, ενώ κάποιες άλλες επιτρέπουν τη µετάδοσή τους από τα ζώα στον άνθρωπο (όπως π.χ. η σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια).

Οι σηµαντικότερες απειλέςΑυτό που πρέπει να επισηµανθεί, είναι η

ευκολία µε την οποία µπορούν να παρα-χθούν τα βιολογικά όπλα και το γεγονός ότι το ανθρώπινο είδος εµφανίζεται ολοένα και πιο ευάλωτο σε νέες ασθένειες.

Ωστόσο, η στρατιωτικής φύσης απειλή που αντιπροσωπεύουν αυτού του είδους οι οργανισµοί (οι οποίοι είναι ανθεκτικοί, δραστικοί, ενεργούν γρήγορα, παρα-σκευάζονται µε απλά µέσα, αποθηκεύ-ονται και διασπείρονται πολύ εύκολα) µπορεί να περιοριστεί αποτελεσµατικά. Αν και υπάρχει σαφής διάκριση από αυτή την άποψη µεταξύ των βιολογικών και των χηµικών όπλων, τα όρια µεταξύ τους είναι δυσδιάκριτα. Έτσι, είναι πιο σωστό να µιλάµε

για ένα ευρύ φάσµα απειλών. Στο ένα άκρο βρίσκονται οι οργανικές χηµικές ουσίες όπως είναι τα οργανοφωσφορικά άλατα (αποτελούν τη βάση για τα αέρια νεύρων) και στο άλλο άκρο οι µολυσµατικές ασθένειες. Ενδιάµεσα υπάρχει µια γκάµα ουσιών οι οποίες προσφέρουν ένα µίγµα µειονεκτηµά-των και πλεονεκτηµάτων που προέρχονται από τα δύο άκρα. Σε αυτή την «ενδιάµεση» κλίµακα περιλαµβάνονται ουσίες όπως είναι οι τοξίνες και τα πεπτίδια. Ωστόσο, οι πλέον κατάλληλες για στρατιωτική χρήση κατη-γορίες ουσιών είναι τα βακτήρια, οι ιοί, τα ρικέτσια και οι τοξίνες.

Βασικές κατηγορίες βιολογικών όπλωνΟι βιολογικοί παράγοντες που µπορούν

να χρησιµοποιηθούν σαν όπλα µπορούν να ταξινοµηθούν ως εξής:

Βακτήρια (Bacteria): Είναι µονοκύτ-ταροι, προκαρυωτικοί µικροοργανισµοί, που ονοµάζονται και σχιζοµύκητες, µε µεταβλητές διαστάσεις από 0,2 ως 10 χιλιοστά του χιλιοστού. Η δοµή τους αποτελείται από το υλικό του πυρήνα, κυτταρόπλασµα και κυτταρική µεµβράνη. Οι σηµαντικοί µορφολογικοί τύποι είναι δύο: οι σφαιρικοί µικροοργανισµοί και οι κυλινδρι-

Η τουρκική εταιρεία PTS παράγει στολές και προστατευτικό ιµατισµό για ακραίες συνθήκες και ΡΒΧ πόλεµο, για τις τουρκικές Ένοπλες ∆υνάµεις και τα σώµατα ασφαλείας.



κοί µικροοργανισµοί, που ονοµάζονται και βάκιλοι. Ο πολλαπλασιασµός τους γίνεται συνήθως µε διπλή διαίρεση: από ένα κύτταρο σχηµατίζονται δύο µε τον ίδιο γονότυπο. Αυτός ο µηχανισµός αναπαραγωγής οδηγεί στην εξάπλωση του µητρικού γονότυπου χωρίς να µεταβληθεί. Υπό ιδανικές συνθήκες αναπαράγονται ταχύτατα και είναι το βασικό στοιχείο της φύσης στη διαδικασία αποσύν-θεσης άχρηστων υλικών και τον σχηµατισµό αποβλήτων. Ο άνθρωπος χρησιµοποίησε από παλιά την αδηφάγα όρεξή τους για τη φάση της ζύµωσης στη διαδικασία παραγωγής αλκοολούχων ποτών και τυριού. Με βάση τις διατροφικές τους ανάγκες τα βακτήρια χω-ρίζονται σε δύο οµάδες: τα σαπρόφυτα, που ζούνε σε µη ζωντανούς οργανισµούς (είδη που είναι διαδεδοµένα στο έδαφος, στο νερό και σε όλη τη φύση), και τα παράσιτα, που ζουν σε ζωντανούς οργανισµούς, από τους οποίους παίρνουν τις διατροφικές ουσίες. Τα παράσιτα διαχωρίζονται σε συµβιωτικά (όταν δεν είναι σε θέση να προκαλέσουν µια ασθένεια) και σε παθογόνα (όταν είναι σε θέση να την προκαλέσουν). Αυτά τα τελευταία µπορεί να είναι προαιρετικά παθογενή (όταν προκαλούν µια ασθένεια υπό συγκεκριµέ-νες συνθήκες) ή υποχρεωτικά παθογενή (όταν η παρουσία τους προκαλεί πάντα µια ασθένεια). Όταν τα παθογενή βακτήρια εισχωρούν σε έναν οργανισµό και προκα-λούν λειτουργικές και ανατοµικές µεταβολές, λέµε ότι υπάρχει µόλυνση. Προκαλούν επιδηµικές ασθένειες όπως η χολέρα, ο τύφος και η φυµατίωση. Στη στρατιωτική ορολογία ο βάκιλος του άνθρακα (Antrax) είναι το πιο σταθερό είδος, το µακροβιότερο και συγχρόνως τοξικό. Για τους παραπάνω λόγους αποτελεί την πρώτη επιλογή για στρα-τιωτική χρήση. Άλλες πιθανές επιλογές είναι η βρουκέλωση, η πανώλη και η τουλαραιµία

νερό, γάλα, αέρα κ.λπ. Στον οργανισµό ει-σέρχονται από το δέρµα, τους βλεννογόνους ή την αναπνευστική, πεπτική και ουροποιο-γεννητική οδό. Η γενική καθαριότητα είναι το πρώτο και το πιο αποτελεσµατικό µέτρο της καταπολέµησής τους.

Ιοί (viruses): Μολυσµατικά στοιχεία τα οποία είναι ορατά µονάχα µε το ηλεκτρο-νικό µικροσκόπιο. Μπορούν να επιβιώσουν µόνο στο εσωτερικό ζωντανών κυττάρων και µπορούν να µολύνουν ζωικούς ή φυτικούς οργανισµούς, συµπεριλαµβανοµένων και των βακτηρίων. Η µορφή τους ποικίλλει και µπορεί να είναι σφαιρική, πολυεδρική ή νηµατοειδής. Η δοµή των πιο απλών αποτελείται από νουκλεοπρωτεΐνη (νουκλε-ϊκά οξέα + πρωτεΐνη) ενώ άλλα περιέχουν λιπίδια. Επιτίθενται στα κύτταρα, και µετά την είσοδό τους σε αυτά αλλάζουν τη δοµή του DNA έτσι ώστε αυτά να αναπαράγουν τον ιό. Συχνά το φιλοξενούν κύτταρο (ξενιστής) αυτοκτονεί σύµφωνα µε τις οδηγίες που έχει λάβει. Ορισµένοι ιοί αναγκάζουν τα κύτταρα να αναπαραχθούν ανεξέλεγκτα, µε αποτέλεσµα την δηµιουργία όγκων (µε πιο χαρακτηριστικό παράδειγµα τον καρκίνο). Οι ιοί εµφανίζουν αστάθεια, αρκετή ώστε να τους επιτρέπει να µεταλλάσσονται και να αντιστέκονται στα προγράµµατα ανοσο-ποίησης ή να µεταπηδούν σε άλλα είδη. Η άµυνα εναντίον τους είναι δυσκολότερη από αυτή έναντι των βακτηρίων και στηρίζεται στη διέγερση του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήµατος ώστε να αντιδράσει πιο έντονα και προπάντων επαρκώς έναντι του ιού που έχει να αντιµετωπίσει. Προκαλούν ασθένειες που γενικά δεν ανταποκρίνονται στα συνήθη αντιβιοτικά αλλά µπορεί να ανταποκριθούν σε σύνθετα αντι-ιικά σκευάσµατα, εκ των οποίων ελάχιστα υπάρχουν διαθέσιµα - και από αυτά που είναι διαθέσιµα η χρήση τους είναι περι-ορισµένη. Από τις πιο διαδεδοµένες ιογενείς µολύνσεις του ανθρώπου είναι η µονοπυρή-νωση, η ιλαρά, η ερυθρά, η ανεµοβλογιά, η παρωτίτιδα, η πολιοµυελίτιδα, η ηπατίτιδα, το AIDS κ.λπ. Από στρατιωτικής πλευράς οι πιο σηµαντικοί ιογόνοι παράγοντες είναι αυτοί της εγκεφαλίτιδας, της γρίπης, του πυρετού Rift Valley και του κίτρινου πυρετού.

Ρικέτσια (Rickettsiae): Τα ρικέτσια, παρόλο που είναι πολύ µεγαλύτερα από τους ιούς, δρουν µε παρόµοιο τρόπο και είναι άκρως τοξικά. Όπως και τα βακτή-ρια, καταλαµβάνουν µεταβολικά ένζυµα και κυτταρικές µεµβράνες, χρησιµοποιούν οξυγόνο και είναι ευπαθή στα αντιβιοτικά ευρέος φάσµατος. Ζουν συνήθως στο εσω-τερικό εντόµων που ζουν αποµυζώντας αίµα θηλαστικών, όπως είναι οι ψείρες, οι ψύλλοι,

(tularaemia). Για κάθε µία από αυτές τις µολυσµατικές ασθένειες έχουν αναπτυχθεί κατάλληλα εµβόλια, συνήθως αβλαβείς ή εξασθενηµένες, νεκρές ή αποτοξινωµένες εκδόσεις του ίδιου του βακτηρίου που πρέπει να καταπολεµηθεί. Πολλά βακτηρίδια, σε δυσµενείς συνθήκες, σχηµατίζουν µέσα στο κύτταρό τους σφαιρικά σώµατα (διαθλα-στικά στο µικροσκόπιο), τα επονοµαζόµενα σπόρια. Τα σπόρια αποτελούνται από πυκνό αποθησαυριστικό υλικό που βρίσκεται σε αδρανή κατάσταση (όσο δεν το επιτρέπουν οι συνθήκες) και περιβάλλονται από ανθεκτική µεµβράνη. Τα σπόρια αυτά αντέχουν στην ξηρασία, στη θερµοκρασία και στις δηλητη-ριώδεις ουσίες. Μερικά µάλιστα αντέχουν µέχρι και 30 ώρες σε βραστό νερό και άλλα σε πολύ χαµηλή θερµοκρασία (-252 0C). Τα σπόρια µπορούν να διατηρηθούν επί πολλά χρόνια, µέχρι να βρεθούν οι κατάλληλες συνθήκες για να αναπτυχθούν σε βακτήρια. Δεν αποτελούν τρόπο πολλαπλασιασµού των βακτηριδίων, αλλά ένα στάδιο της ζωής τους, που χρησιµεύει για τη διατήρηση και διαιώνιση των µικροοργανισµών αυτών. Ευτυχώς, από τα βακτηρίδια που σχηµατίζουν σπόρια λίγα είναι επιβλαβή για τον άνθρωπο (π.χ. τετάνου, άνθρακα κ.λπ.). Τα βακτηρίδια καταστρέφονται από πολλούς φυσικούς και χηµικούς παράγοντες. Είναι πιο ευαίσθητα στη θερµότητα (ξερή ή υγρή) παρά στο ψύχος (πολλών βακτηριδίων τα σπόρια επιζούν σε κατάσταση λήθης στους –273 0C). Είναι ευαί-σθητα στην ξηρασία και µερικά στο φως και στις υπεριώδεις ή ιονίζουσες ακτινοβολίες. Χηµικοί παράγοντες που τα καταστρέφουν εί-ναι τα άλατα (χλωριούχο νάτριο), τα αλογόνα (χλώριο, ιώδιο), οι φαινόλες, οι σάπωνες, οι αλκοόλες και τα διάφορα χηµειοθεραπευτικά φάρµακα. Μεταδίδονται ή µε άµεση επαφή µε τα µολυσµένα ζώα ή µε µολυσµένη τροφή,

Το Νότιο Κουρδιστάν έχει γίνει πεδίο χρησιµοποίησης χηµικών όπλων από τις τουρκικές Ένοπλες ∆υνάµεις εναντίον των Κούρδων ανταρτών του ΡΚΚ.


τα τσιµπούρια και προσβάλλουν τον άνθρω-πο κατά τη διάρκεια που του αποµυζούν αίµα. Προκαλούν ασθένειες όπως ο τύφος, η εγκεφαλονωτιαία µηνιγγίτιδα και άλλες µολυσµατικές νόσοι µε κύριο χαρακτηριστικό τον υψηλό πυρετό.

Χλαµύδια (Chlamydia): Τα χλαµύδια είναι και αυτά ενδοκυτταρικά παράσιτα παρόµοια µε τα Ρικέτσια. Αναπτύσσονται στο εσωτερικό ζώντων κυττάρων πτηνών και θηλαστικών (συµπεριλαµβανοµένου του ανθρώπου) και προκαλούν διάφορες µολυ-σµατικές ασθένειες που προσβάλλουν τους οφθαλµούς (τράχωµα), τα πνευµόνια (ψιττα-κίαση) και τα γεννητικά όργανα (ουρηθρίτιδα και χλαµύδια). Όπως και τα βακτήρια, είναι ευπαθή στα αντιβιοτικά ευρέος φάσµατος.

Μύκητες (Fungi): Οι µύκητες είναι αρχέγονα φυτά τα οποία δεν έχουν χλωροφύλλη, άρα δεν χρειάζονται φωτοσύνθεση και είναι ικανά για αναε-ρόβια ανάπτυξη. Ζουν ως σαπρόφυτα, µε οργανικές ουσίες σε αποσύνθεση, ή ως πα-ράσιτα φυτών και ζώων ή µαζί µε άλλα φυτά. Αναπαράγονται αγαµικά µε υποδιαίρεση του µικκυλίου ή µε σπόρους διαφόρων ειδών. Έχουν µεγάλη σηµασία ως παθογενείς παράγοντες για τα ζώα και τα φυτά, στην απο-σύνθεση των φυτικών και ζωικών υπολειµ-µάτων, σε πολλές βιοµηχανικές διαδικασίες (παραγωγή τυριού, κρασιού, µπύρας κ.λπ.). Πολλά είδη µικροσκοπικών µυκήτων έχουν σηµασία στην ανθρώπινη παθολογία, κυρίως ως αίτια ασθενειών του δέρµατος, ενώ άλλα ενδιαφέρουν την τοξικολογία, καθώς είναι άκρως τοξικά και θανάσιµα για τον άνθρωπο. Ανάµεσα στα πιο δηλητηριώδη είναι τα είδη (µανιτάρια) του γένους Αµανίτης (Amanita phalloides, Amanita verna κ.λπ.). Οι περισσότεροι µύκητες σχηµατίζουν σπόρια, και ελεύθερες µορφές τους συναντώνται στο χώµα. Ορισµένες ποικιλίες σπόρων προερ-χόµενων από µύκητες θεωρούνται σηµαντι-κές επιχειρησιακά και µπορούν να χρησιµο-ποιηθούν ως βιολογικά όπλα. Οι ασθένειες που προκαλούν οι µύκητες ανταποκρίνονται σε διάφορα αντιµικροβιακά σκευάσµατα.

Τοξίνες (Toxins): Οι τοξίνες είναι δηλητηριώδεις ουσίες πρωτεϊνικής φύσης που παράγονται και αντλούνται από ζωντανά φυτά, ζώα ή µικροοργανι-σµούς. Διακρίνονται σε ζωικές (όπως είναι η αραχνολυσίνη) και σε µικροβιακές. Οι τελευ-ταίες είναι συστατικά ή προϊόντα ορισµένων µικροβίων και συµβάλλουν στη λοιµογόνα δράση τους. Διακρίνονται σε εξωτοξίνες και ενδοτοξίνες. Οι εξωτοξίνες παράγονται από το µικροοργανισµό κατά τη διάρκεια της ζωής του και απελευθερώνονται στον

ιστό που περιβάλλει τον µικροοργανισµό. Οι ενδοτοξίνες, αντίθετα, παραµένουν στο σώµα του µικροοργανισµού και απελευθερώνονται µετά το θάνατο και την αυτόλυση του µικροβι-ακού σώµατος.

Το κύριο χαρακτηριστικό που διακρίνει τις εξωτοξίνες από τις ενδοτοξίνες είναι ότι οι πρώτες είναι πρωτεΐνες ενώ οι δεύτερες είναι σύµπλοκες ενώσεις που περιέχουν πολυ-σακχαρίτες, φωσφορολιπίδια και πρωτεΐνες. Μερικές εξωτοξίνες συνδέονται απόλυτα µε τη νόσο που προκαλεί ο µικροοργανισµός.

Οι εξωτοξίνες αυτές προκαλούν όλα τα συµπτώµατα της νόσου και παράγονται µόνο από λοιµογόνα στελέχη. Εξωτοξίνες που συνδέονται µε τη λοιµογόνα δύναµη του µικρόβιου και προκαλούν τα ειδικά συµπτώ-µατα της νόσου είναι η αλλαντική, η τετανική και η διφθεριτική τοξίνη. Οι ενδοτοξίνες απελευθερώνονται από τα Γκραµ (Gram) αρνητικά βακτηρίδια, σε διαλυτή µορφή κατά την αυτόλυσή τους. Μερικές τοξίνες µπορούν επίσης να παραχθούν ή να τροποποιηθούν µε χηµικά µέσα. Οι τοξίνες µπορούν να αντιµετωπιστούν µε ειδικούς ορούς και επιλεγµένα φαρµακολογικά σκευάσµατα. Μία από τις πλέον φονικές ασθένειες που εµφανίζει στρατιωτικό ενδιαφέρον είναι η αλλαντίαση (botulism). Πρόκειται για δηλητη-ρίαση η οποία προκαλείται από την κατάποση τροφίµων που δεν έχουν διατηρηθεί σωστά και έχουν µολυνθεί από το βακτήριο που φέρει την ονοµασία κλωστρίδιο αλλαντίασης (Clostridium botulinum) και παράγει την αλλαντική τοξίνη.

Η εξέλιξη της απειλήςΟι επιδράσεις της γενετικής µηχανικής

στο χηµικό και βιολογικό πόλεµο φθάνουν πολύ µακριά. Η γενετική µηχανική δίνει τη δυνατότητα για βελτίωση της µολυσµατι-κότητας µε τη συνένωση γονιδίων (ειδικοί κλώνοι του DNA) επιτρέποντας την αύξηση της παραγωγής ενός παθογόνου οργανισµού ή µιας τοξίνης. Έτσι, µπορούν να παραχθούν µέχρι και 100 φορές περισσότεροι παθογόνοι οργανισµοί ή τοξίνες ανά κύτταρο από ό,τι σε κανονικές συνθήκες. Επίσης, κύτταρα που φυσιολογικά δεν παράγουν τοξίνες µπορεί να ενεργοποιηθούν και να παράγουν µε σκοπό την δηµιουργία βιολογικών όπλων. Αντιστρόφως, γνωστά παθογόνα ή τοξίνες µπορούν να αδρανοποιηθούν γενετικά µε σκοπό την ανάπτυξη εµβολίων και αντίδοτων. Κύτταρα µπορούν επίσης να τροποποιηθούν για να παράγουν αντισώµατα για επίτευξη άµεσης παθητικής ανοσοποίησης εναντίον συγκεκριµένων µολυσµατικών ειδών. Όσον αφορά τώρα το ανοσοποιητικό σύστηµα του

ανθρώπου, πολλά σύγχρονα σετ ανίχνευσης βιολογικών όπλων βασίζονται στην αντίδραση των αντισωµάτων µε την αντιγονική επιφανει-ακή επικάλυψη των παθογόνων βακτηρίων ή ιών. Σε αυτή την περίπτωση, τροποποιηµένα µη παθογόνα είδη µπορούν να καλύψουν τη δράση των παθογόνων ξεγελώντας τους ανι-χνευτές βιολογικών όπλων, που η λειτουργία τους στηρίζεται στη χρήση αντισωµάτων, αλλά ακόµη και το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστηµα του ανθρώπου αυξάνοντας δραµατικά την αποτελεσµατικότητα του βιολογικού παράγο-ντα. Γενικά η ανθεκτικότητα ή η ικανότητα επι-βίωσης ενός παθογόνου οργανισµού κάτω από το περιβαλλοντικό στρες που δέχεται από τις µεταβολές της θερµοκρασίας, την υπε-ριώδη ακτινοβολία (UV) και την αφύγρανση µπορεί επίσης να βελτιωθεί γενετικά για να προσδώσει σταθερότητα κατά τη διασπορά. Συνήθως χρησιµοποιούνται θρεπτικά πρό-σθετα µε σκοπό την αύξηση της βιωσιµότητας των επιλεγµένων βιολογικών παραγόντων µέσα στα δοχεία ψεκασµού. Επίσης µπορεί να επιτευχθεί ελεγχόµενη διάρκεια δράσης ενός παθογόνου οργανισµού µε σκοπό την πιθανή επιβίωσή του υπό ειδικές περιβαλλο-ντικές συνθήκες. Το ενδεχόµενο αυτό ισχύει επίσης και για την περίπτωση ανάπτυξης των επονοµαζόµενων «εξαρτηµένων γονιδίων αυτοκτονίας» (conditional suicide genes), τα οποία µπορούν να προγραµµατίσουν έναν οργανισµό ώστε να πεθάνει ολοκληρώνοντας τη διαδικασία δηµιουργίας ενός προκαθο-ρισµένου αριθµού αντιγράφων του στο περι-βάλλον. Έτσι µια µολυσµένη περιοχή µπορεί να κατοικηθεί και πάλι µε ασφάλεια µετά από µια προκαθορισµένη χρονική περίοδο.

Διασπορά και αποτελέσµαταΣτα εγγενή χαρακτηριστικά των βιολογι-

κών παραγόντων που τους κάνουν ελκυστι-κούς για ενδεχόµενη χρήση τους ως όπλων µε σκοπό την πρόκληση µόλυνσης περιλαµ-βάνονται: η µεταδοτικότητα, η µολυσµατικό-τητα, η τοξικότητα, η παθογένεση, η περίοδος επώασης, η µεταβιβασιµότητα, η φονικότητα και η σταθερότητα. Κύριο χαρακτηριστικό των περισσότερων βιολογικών φορέων (που αποτελεί και την ειδοποιό διαφορά από τις αντίστοιχες χηµικές πολεµικές ουσίες) είναι η ικανότητα να πολλαπλασιάζονται µε το χρόνο στο ανθρώπινο σώµα και να αυξάνουν έτσι την επίδρασή τους. Μια σχετικά µικρή οµάδα ανθρώπων, δρώντας µεµονωµένα σε περιοχές συγκεντρώσεως στρατευµάτων, µπορεί να επιτύχει την προσβολή µεγάλου ποσοστού του στοχοποιηµένου προσωπικού. Τα πρώτα συµπτώµατα εµφανίζονται την ίδια µέρα που έγινε η προσβολή και τα τελευταία σε 2-3 εβδοµάδες. Τα αποτελέσµατα και οι


πολιτικές επιπτώσεις µιας τέτοιας επίθεσης στη µαχητική ικανότητα µιας συντεταγµένης στρατιωτικής δύναµης 10.000 ανδρών µπορούν να οδηγήσουν µια χώρα ακόµη και σε αναγκαστική συνθηκολόγηση. Η χρήση τέτοιων όπλων εναντίον πολιτών µπορεί να γίνει κυρίως µε επίθεση σε υπόγεια µέσα µαζικής µεταφοράς, σε πυκνοκατοικηµένες αστικές περιοχές και χώρους συνάθροι-σης µεγάλων οµάδων του πληθυσµού µε προφανές αποτέλεσµα τη µαζική πολιτική και κοινωνική αποδιοργάνωση.

Δέκα γραµµάρια περίπου σπόρων Άνθρα-κα µπορούν να έχουν τα ίδια θανατηφόρα αποτελέσµατα µε έναν τόνο του χηµικού αε-ρίου Σαρίν (sarin). Θεωρητικά, οποιαδήποτε χώρα που διαθέτει βιοµηχανίες παραγωγής φαρµάκων, καλλυντικών ή επεξεργασίας και αποθήκευσης τροφίµων έχει και την απαι-τούµενη βασική υποδοµή για την κατασκευή βιολογικών όπλων. Θεωρητικά, η ικανότητα διασποράς των βιολογικών όπλων σε ευρεία περιοχή περιορίζεται αποκλειστικά στις χώρες εκείνες που διαθέτουν βαλλιστικούς πυραύλους, πυραύλους κρουζ ή προηγµένα αεροσκάφη. Ωστόσο, ακόµη και η µικρότε-ρη χώρα ή µια οµάδα τροµοκρατών έχει τη δυνατότητα να κάνει χρήση µικρών ποσοτήτων βιολογικών όπλων εναντίον εξειδικευµένου στόχου. Η σταθεροποίηση και η διασπορά τέτοιων ουσιών είναι από τα πιο σηµαντικά προβλήµατα λόγω της ευαι-σθησίας των βιολογικών παραγόντων και της αποδόµησής τους στο φυσικό περιβάλλον, όχι µόνο σε συνθήκες αποθήκευσης, αλλά και κατά τη διάρκεια εφαρµογής τους. Αυτό

είναι ένα πρόβληµα που αντιµετωπίζουν όχι µόνο οι επίδοξοι χρήστες βιολογικών όπλων αλλά και οι εταιρείες παραγωγής φαρµάκων, καλλυντικών, εντοµοκτόνων ή σχετικών µε παραγωγή τροφίµων, και έχει σχέση µε την ανθεκτικότητα των µικροοργανισµών στην αδρανοποίηση της βιοχηµικής σύνθεσής τους από το περιβάλλον. Αυτή η απώλεια βιοζωτικότητας µπορεί να προέλθει από την έκθεση σε περιβάλλον έντονου φυσικού ή χηµικού στρες, όπως είναι οι µεγάλες αφρίζουζες επιφάνειες, οι εξαιρετικά υψηλές θερµοκρασίες και πιέσεις, περιοχές µε υψηλή συγκέντρωση άλατος, αραίωση ή έκθεση σε ειδικευµένους αδρανοποιητικούς παράγοντες. Το κύριο µέσο σταθεροποίησης µε σκοπό την αποθήκευση ή τη συσκευασία είναι η αρχική συµπύκνωση.

Αυτό γίνεται µε την αποξήρανση (είτε µε την µέθοδο της άµεση ψύξης σε περιβάλλον κενού είτε µε άµεσο ψεκασµό), την τυπο-ποίηση σε ειδικό σταθεροποιητικό στερεό, υγρό ή και, µερικές φορές, αέριο φορέα και τέλος την κατάψυξη. Οι µέθοδοι αύξησης της συγκέντρωσης που χρησιµοποιούνται είναι το φιλτράρισµα σε περιβάλλον κενού, η υπερ-διύλιση, η καθίζηση και η φυγοκέντρηση. Η αποξήρανση µε ψύξη είναι η προτιµώµενη µέθοδος για µακρά αποθήκευση καλλιερ-γειών βακτηρίων, επειδή η καλλιέργεια που έχει αποξηρανθεί µε ψύξη µπορεί εύκολα να ενυδατωθεί και να καλλιεργηθεί µε συµβα-τικά µέσα. Πολλές καλλιέργειες βακτηρίων που είχαν αποξηρανθεί µε ψύξη παρέµειναν βιώσιµες για 30 ή και περισσότερα χρό-νια. Η κατάψυξη ή η διατήρηση σε πάρα

πολύ χαµηλές θερµοκρασίες βιολογικών προϊόντων είναι µια άλλη µέθοδος µακράς αποθήκευσης για είδη και υλικά που δεν υπόκεινται σε αποξήρανση µε ψύξη. Η µέθο-δος περιλαµβάνει αποθήκευση του υλικού σε καταψύκτες υγρού αζώτου (θερµοκρασία -196° C) ή ειδικούς µηχανικούς καταψύκτες υπερ-χαµηλών θερµοκρασιών (-70° C). Τα µηχανικά συστήµατα ψύξης θα πρέπει να διαθέτουν επιπλέον εφεδρικά συστήµατα και ηλεκτρογεννήτριες που θα εξασφαλίζουν την συνεχή και απρόσκοπτη λειτουργία τους. Κρυογενικά αέρια, όπως διµεθύλιο sulfoxide (DMSO), και θρεπτικές ουσίες-υποστρώµατα όπως η γλυκερόλη, ζακχαρόζη, λακτόζη, γλυκόζη, mannitol (διάλυµα που χρησιµοποι-είται ως υποκατάστατο ζάχαρης), σορβιτόλη, δεξτράνη, polyvinypyrollidone και πολυ-γλυκόλη απαιτούνται για τη διασφάλιση της βιωσιµότητας του στοιχείου κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης.

Τα αέρια τοξινών είναι πιο αποτελεσµατικά όταν παρασκευάζονται µε τη µέθοδο της αποξήρανσης µε ψύξη και στη συνέχεια µπαί-νουν σε κάψουλες. Ωστόσο, η συσκευασία σε κάψουλες δεν είναι απαραίτητη όταν πρόκειται να χρησιµοποιηθούν ως όπλα. Τα βιολογικά αέρια-φορείς µεταδοτικών ασθενειών είναι συ-νήθως σταθεροποιηµένα και µε αυτή τη µορφή ψεκάζονται. Υπό τις κατάλληλες µετεωρολογι-κές συνθήκες και µε τη χρήση ενός συστήµα-τος ψεκασµού που παράγει λεπτά σταγονίδια διαµέτρου 1-10 µικρά, ένα µικρό αεροσκάφος µπορεί να διασπείρει 100 kg Άνθρακα σε µια περιοχή 300 km2 και να προκαλέσει θεωρητικά 3 εκατοµµύρια θανάτους µε την

1. & 2. Τουρκικό όχηµα Cobra το οποίο είναι εξοπλισµένο µε ειδικούς µηχανισµούς άντλησης δεδοµένων για ΡΒΧ πόλεµο.

1

2


προϋπόθεση ότι η πυκνότητα του πληθυσµού θα είναι τουλάχιστον 10.000 άνθρωποι ανά km2. Η µέση εισπνεόµενη θανατηφόρα δόση υπολογίζεται σε 10 ng (νανογραµµάρια). Από την άλλη πλευρά, ορισµένα χαρακτηρι-στικά των δοχείων φύλαξης των βιολογικών αερίων µπορούν να περιορίσουν δραστικά την αποτελεσµατικότητά τους ως όπλων, αφού δεν πρέπει να ξεχνάµε ότι αποτελούνται από ζώντες οργανισµούς.

Μια τεχνική σταθεροποίησης (προστασίας) αυτών των οργανισµών σε δυσµενές περι-βάλλον είναι απαραίτητη εφόσον απαιτείται να διατηρήσουν την αποτελεσµατικότητά τους για κάποιο χρονικό διάστηµα. Η αποτελεσµατική διασπορά δεν είναι ασήµαντο πρόβληµα επει-δή η ουσία πρέπει να διασπαστεί σε σωµατίδια µεγέθους 1 έως 10 µικρά και να εισπνευσθεί από τον πληθυσµό που αποτελεί τον στόχο. Αρκετοί από τους µικροοργανισµούς αδρα-νοποιούνται από την ηλιακή ακτινοβολία και το φυσικό περιβάλλον, οι περισσότεροι από αυτούς όµως µπορούν να σταθεροποιηθούν αποτελεσµατικά έναντι των επιδράσεων από το δυσµενές περιβάλλον. Η καταπόνηση που δέχονται κατά την έκρηξη όταν για τη διασπο-ρά χρησιµοποιούνται πυροµαχικά ή πύραυλοι µπορεί να µειώσει την αποτελεσµατικότητα µέχρι το επίπεδο του 5% της αρχικής, γεγονός που εξηγεί γιατί στο παρελθόν υιοθετήθηκε από σχεδιαστές τέτοιων όπλων η µέθοδος διασποράς µε ψεκασµό από δοχεία µε πεπιε-σµένα αέρια.

Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται επιτυχής διασπορά σε ποσοστό µέχρι και 70%, ενώ η συνήθης τιµή που µπορεί να επιτευχθεί σε επαναλαµβανόµενη χρήση είναι 30 έως 50%. Η δηµιουργία νέφους βιολογικών πα-ραγόντων µε τη χρήση συσκευών ψεκασµού είναι η πλέον προτιµώµενη µέθοδος, λόγω των ακραίων φυσικών συνθηκών που προκα-λεί η µέθοδος διασποράς µέσω της έκρηξης ενός πυροµαχικού που µπορεί να έχει σαν αποτέλεσµα την πλήρη αχρήστευση του βιολογικού παράγοντα που χρησιµοποιείται ως γόµωση. Η διασπορά µε ψεκασµό δίνει τη δυνατότητα έλεγχου του µεγέθους και της πυκνότητας των σωµατιδίων, µεγιστοποιεί την προστασία έναντι της υποβάθµισης στο φυσικό περιβάλλον και έχει σαν τελικό απο-τέλεσµα την εισρόφηση του περιεχόµενου βιολογικού παράγοντα από τα πνευµόνια του στοχοποιηµένου πληθυσµού.

Τα συστήµατα διασποράς µε ψεκασµό επιτρέπουν τη δηµιουργία µη ορατών σύν-νεφων µε σωµατίδια ή σταγονίδια διαµέτρου µεταξύ 0,5 και 10 µικρών τα οποία µπορούν να παραµείνουν αιωρούµενα για µεγάλες χρονικές περιόδους. Η εισπνοή ψεκαζόµε-

νων παραγόντων έχει ως αποτέλεσµα την εναπόθεση µολυσµατικών ή τοξικών σωµατι-δίων στις κυψελίδες των πνευµόνων και κατά συνέπεια την άµεση προσβολή του οργανι-σµού. Η µόλυνση µέσω της αναπνευστικού οδού προσβάλλει τον οργανισµό πιο εύκολα και γίνεται µε µικρότερες σχετικά δόσεις από αυτές που απαιτούνται για παρόµοια µόλυνση µέσω της στοµατικής οδού. Η προκαλούµενη ασθένεια στις περισσότερες των περιπτώ-σεων διαφέρει από αυτήν που προέρχεται από φυσικούς παράγοντες και ταυτόχρονα η περίοδος επώασης µπορεί να είναι σηµα-ντικά µικρότερη. Η φυσική διαδικασία της αναπνοής προκαλεί τη συνεχή εισροή βιολο-γικών ουσιών στον οργανισµό εκτεθειµένων ατόµων. Ο µεγαλύτερος κίνδυνος προέρχεται από την κατακράτηση των εισπνεόµενων σωµατιδίων στους πνεύµονες.

Σταγονίδια διαµέτρου µεγαλύτερης των 20 µικρών µπορούν να µολύνουν το ανώτερο αναπνευστικό σύστηµα. Ωστόσο, αυτά τα σχετικά µεγαλύτερου µεγέθους σωµατίδια φιλτράρονται από τις ανατοµικές και φυσιο-λογικές διεργασίες του οργανισµού και µόνο τα πολύ µικρότερα σωµατίδια (διαµέτρου 0,5 έως 5 µικρών) προσβάλλουν τις κυψελίδες των πνευµόνων αποτελεσµατικά. Επίσης, ακόµη µικρότερου µεγέθους σταγονίδια εισέρχονται στον οργανισµό µε την εισπνοή αλλά δεν είναι τόσο αποτελεσµατικά µέσω της αναπνευστικής οδού, ενώ παράλληλα είναι πιο ασταθή κάτω από τις συνθήκες του φυσικού περιβάλλοντος. Ψεκαζόµενα σωµατίδια µε διάµετρο 1 έως 15 µικρά απορροφώνται άµεσα από τις κυψελίδες των πνευµόνων έπειτα από εισπνοή, που είναι η κύρια οδός προσβολής των περισσότερων βιολογικών όπλων. Μερικοί παράγοντες µπο-ρούν επίσης να δράσουν µέσω της τροφικής αλυσίδας µέσω της κατανάλωσης µολυσµέ-νης τροφής ή νερού. Ωστόσο, οι µολυσµα-τικοί παράγοντες σε γενικές γραµµές δεν µπορούν να εισέλθουν µέσω του δέρµατος εφόσον δεν υπάρχει διακοπή της συνέχειάς του (τραυµατισµός, πληγή κ.λπ.).

Στον εξοπλισµό τώρα που χρησιµοποιείται για τη διασπορά των βιολογικών παραγόντων µε τη µέθοδο του ψεκασµού περιλαµβάνονται ακροφύσια ψεκασµού (µπεκ) ή συστήµατα παραγωγής νέφους σταγονιδίων (αερόλυµα) ή σωµατιδίων και αεροσυµπιεστές για την αρχική µετατροπή του παράγοντα σε όπλο µε τη µέθοδο της πρόσµιξής του µε πεπιεσµένο αέρα. Στα χέρια ακραίων ή τροµοκρατικών οµάδων τα βιολογικά όπλα µπορούν να διασπαρούν µε τη χρήση χειροκίνητων συσκευών ψεκασµού. Η διαθεσιµότητα εµβολίων εναντίον επιλεγµένων βιολογικών

Παραγωγή βιολογικών φορέων

Τα στάδια που εµπλέκονται στην παραγωγή φορέων βιολογικού πολέµου είναι τρία. Περιλαµβάνουν την επιλογή των οργανισµών, την παραγωγή µεγάλης κλίµα-κας από µικρότερες καλλιέργειες και τέλος τη σταθεροποίησή τους για να αντέξουν στο απότοµο στρες κατά τη διασπορά τους στο φυσικό περιβάλλον. Η εισαγωγή της σύγχρονης βιοτεχνολογίας κατά τη διάρ-κεια των τελευταίων 25 ετών έχει επιφέρει ποσοτικές και ποιοτικές επιδράσεις σε όλο το φάσµα του βιολογικού πολέµου. Η νέα τεχνολογία παρέχει εν δυνάµει ικανότητα για:

• Ανάπτυξη βιολογικών φορέων οι οποίοι έχουν αυξηµένη τοξικότητα και σταθερότητα µετά τη διασπορά τους.

• Ικανότητα επιλογής στόχων για τη µεταφορά των οργανισµών στους πληθυ-σµούς.

• Ανεπαρκή προστασία του προσωπικού εναντίον βιολογικών απειλών κατασκευά-ζοντας, µε γενετική τροποποίηση, παθο-γόνους οργανισµούς από µη παθογόνα είδη για την περιπλοκή της ανίχνευσης του βιολογικού φορέα.

• Τροποποίηση του ανοσοποιητικού συστήµατος του προσβαλλόµενου πληθυ-σµού µε σκοπό την αύξηση ή τη µείωση της ευπάθειάς του στους παθογόνους οργανισµούς.

• Παραγωγή αισθητήρων που βασίζο-νται στην ανίχνευση µοναδικών µορίων στην επιφάνεια του βιολογικού φορέα ή στην αλληλεπίδραση των γενετικών υλικών σε τέτοιου είδους οργανισµούς µε γονίδια.

παραγόντων µπορεί να συνεισφέρει στην ατρωσία του χρήστη έναντι των επιδράσεων του βιολογικού παράγοντα, ωστόσο µια επαρ-κής δόση της βιολογικής ουσίας µπορεί να υπερκεράσει την παρεχόµενη από το εµβόλιο προστασία. Η µείωση του ποσοστού αποτελε-σµατικότητας λόγω της χρήσης συστήµατος ψεκασµού είναι της τάξεως του 40-60%.

Πύραυλοι κρουζ, αεροσκάφη που µε-ταφέρουν βόµβες ελεύθερης πτώσης ή συστήµατα ψεκασµού, και αεροσκάφη ή ελικόπτερα µε προσαρµοσµένες συσκευ-ές ψεκασµού είναι τα συνήθη µέσα για την διασπορά βιολογικών όπλων.

Η διασπορά βιολογικών όπλων µε τη µέ-θοδο της γόµωσης πυροµαχικών θεωρείται αναποτελεσµατική και µειώνει την αποτελε-σµατικότητα στα επίπεδα του 1 έως 5%.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ


του ∆ηµήτρη Αδαµόπουλου

ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ «MEDITERRANEAN SHIELD»

Η κατάσταση των σχέσεων στη θαλάσσια ασφάλεια έχει αλλάξει δραµατικά τις τελευταίες δεκαετίες και έχει µετεξελιχθεί από την εποχή της πτώσης της Σοβιετικής Ένωσης το 1990 σε κάτι

διαφορετικό από αυτό που παραδοσιακά ονοµαζόταν διαχείριση της θαλάσσιας ασφάλειας και των παραδοσιακών δρόµων του εµπορίου. Η µετεξέλιξη αυτή επιτάχυνε τις εξελίξεις της παγκοσµιοποίησης και των οικονοµικών συνεπειών, ενώ ταυτόχρονα επηρέασε την επιβολή

των δοµών της θαλάσσιας ασφάλειας από τα κράτη ως προς τους θαλάσσιους εµπορικούς διαύλους επικοινωνίας.

Όταν λείπει η Ελλάδα, «χορεύει» η Τουρκία...


ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ «MEDITERRANEAN SHIELD»

Η θαλάσσια επιτήρηση και ασφάλεια τις τελευταίες δεκαετίες έχει προσελκύσει καθολικά το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας, ενώ τα κράτη µέλη µεγάλων διεθνών οργανισµών έχουν συνάψει ιδιότυπες συµφωνίες που προσπαθούν σε κάθε περίπτωση να διασφαλίσουν τα δίκαιά τους αλλά ταυτόχρονα να προσαρ-µοστούν και στις διαρκώς µεταβαλλόµε-νες παγκόσµιες ναυτιλιακές συνθήκες µε τέτοιο τρόπο ώστε να επαυξήσουν την θαλάσσια επιτήρηση και ασφάλεια µέσω συνεργασιών και ανταλλαγής κρίσιµων πληροφοριών. Η ανάγκη αυτή, η οποία ως βασικό σκοπό έχει την καταπολέµη-ση της τροµοκρατίας, έχει καταδείξει ως αναπόσπαστο κοµµάτι της καθηµε-ρινής ζωής την δηµιουργία συνεργασι-ών διαµέσου των κρατών που θα ανα-βαθµίσουν την θαλάσσια ασφάλεια σε πρώτιστο έργο και θα ικανοποιήσουν τα διεθνή αλλά και εθνικά συµφέρο-ντα µε ισοβαρή κατανοµή. Το πολιτικό αυτό σκηνικό προετοίµασε το έδαφος για την δηµιουργία επιχειρήσεων θαλάσ-

σιας ασφάλειας όπως επίσης και τον καθορισµό προγραµµάτων ανταλλαγής πληροφοριών πραγµατικού χρόνου στο θαλάσσιο περιβάλλον (real time maritime situational awareness) τα οποία ως τελικό σκοπό έχουν την ανά πάσα στιγµή γνώση των κινήσεων των σκαφών στο θαλάσσιο περιβάλλον όχι µόνο σε διεθνή αλλά ακό-µα και σε περιορισµένα ή χωρικά ύδατα. Από την άλλη πλευρά βέβαια κανένας δεν θα πρέπει να ξεχνά ότι η άνοδος των βιοµηχανικών αποδόσεων των αναπτυσ-σόµενων χωρών αλλά και η συνεχώς αυξανόµενη απαίτηση αγαθών από χώρες που τώρα ευρίσκονται σε φάσεις ανάκαµ-ψης ή αναδιοργάνωσης έχει τροφοδο-τήσει ένα παγκόσµιο σκηνικό στο οποίο κάλλιστα θα µπορούσαν να δηµιουργη-θούν συγκρούσεις που να έχ ως αποτέ-λεσµα των πλήρη έλεγχο παραδοσιακών θαλασσίων οδών µε σκοπό την αλλαγή των δεδοµένων που παραδοσιακά έχουν σταθεροποιηθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Επιπρόσθετα η µόλυνση του θαλασσίου περιβάλλοντος συνεπικουρούµενη από

την ανάπτυξη που σε πολλές φορές είναι ταχύτατη και επικίνδυνη φέρνει στο προσκήνιο νέες µορφές διαχείρισης στο θαλάσσιο περιβάλλον για την ανθρωπό-τητα και συνεπώς ακόµα και η περιβαλ-λοντική προστασία είναι σήµερα κοµµάτι αναπόσπαστο της λεγόµενης περιεκτικής ασφάλειας (comprehensive security) που τα κράτη έχουν εισαγάγει.

Διεθνές σκηνικόΟ 21ος αιώνας βέβαια έχει να επιδεί-

ξει εκτός από τα παραπάνω και κάποιες ακόµα µεγαλύτερες προκλήσεις για την διασφάλιση και επιτήρηση του θαλασσίου περιβάλλοντος µε πιο αντιπροσωπευ-τικές την παγκόσµια τροµοκρατία, τις παράνοµες διακινήσεις διαµέσου του θαλασσιού περιβάλλοντος, την ενεργει-ακή κατανοµή που αλλάζει διαρκώς, την κατανοµή των δυνάµεων του παρελθό-ντος σε νέες µορφές, το φαινόµενο του θερµοκηπίου (global warming) καθώς και πλήθος άλλων παραγόντων αποσταθερο-ποίησης που µπορεί να αναφέρει κανείς


δηµιουργώντας µια µακρά λίστα που θα µπορούσε να επηρεάσει την ασφάλεια µιας χώρας. Συνεπώς µπορούµε να πούµε ότι ζούµε σε µια νέα τάξη θαλασσίου σκηνικού που τείνει να µετεξελιχθεί και να µετασχηµατίσει τις παραδοσια-κές προσεγγίσεις σε αυτό που σήµερα προσπαθούµε να ονοµάσουµε θαλάσ-σια ασφάλεια ή επιτήρηση (maritime security or awareness).

Έχοντας λοιπόν ως κανόνα τις ανωτέ-ρω διαπιστώσεις οι οποίες έχουν αποτυ-πωθεί τα τελευταία χρόνια σε πάµπολλα διεθνή συνέδρια και αποφάσεις διεθνών οργανισµών θα πρέπει να χρησιµοποι-ήσουµε ως µοναδικό οδηγό για την επίτευξη του κοινού στόχου την συνερ-γασία στους τοµείς της ασφάλειας και παράλληλα να δηµιουργήσουµε δεσµούς ναυτικούς µεταξύ των χωρών που να έχουν ως απώτερο στόχο την διατήρηση και διασφάλιση της παγκόσµιας θαλάσσι-ας ασφάλειας ούτως ώστε να παραµένουν οι εµπορικοί δρόµοι ανοιχτοί και ο κάθε δρων να αποκοµίζει το µέγιστο δυνατό ανάλογα µε τις γεωπολιτικές και πολιτικές του επιδιώξεις.

Κινούµενη προς αυτή την κατεύθυν-ση, η Συµµαχία του ΝΑΤΟ έχει ιδρύσει

άλλοτε να παρεµποδίσει και άλλοτε να αντιδράσει σε ενδεχόµενες απειλές µε απόλυτο κάθε φορά σκοπό την διασφά-λιση των θαλασσίων οδών. Για τον λόγο αυτό οι θαλάσσιες επιχειρήσεις από πολλούς ειδικούς κατονοµάζονται ως το ενδιάµεσο στάδιο επίλυσης προβληµά-των που όµως είναι απαραίτητες για να δώσουν τον απαιτούµενο χρόνο που θα οδηγήσει συνήθως τις πολιτικές και νοµι-κές ηγεσίες ή οργανισµούς να επέµβουν και να προσδώσουν µια τέτοια λύση στο πρόβληµα η οποία θα συγκεντρώνει τις λι-γότερες δυνατές συνέπειες για όλους τους δρώντες. Σε αυτή βέβαια την κατεύθυνση και το πλαίσιο επιβοηθητικές πάντα είναι και οι διµερείς ή πολυµερείς συµφωνίες που µπορεί να δηµιουργηθούν µε σκοπό να εξυπηρετήσουν τα ανωτέρω διεθνή ή πολυµερή συµφέροντα.

Επιχείρηση «Μεσογειακή Ασπίδα»Το ανωτέρω πλαίσιο µας δίνει επακρι-

βώς τα όρια µέσα στα οποία χώρες µονο-µερώς και διαισθανόµενες την ανάγκη για την διασφάλιση του θαλάσσιου ζωτικού τους χώρου δηµιουργούν ενδεχοµένως πρωτοβουλίες οι οποίες σκοπό έχουν την

επιχειρήσεις οι οποίες θα µπορούσαν να χαρακτηριστούν ότι κινούνται προς την ανωτέρω σωστή κατεύθυνση µε ισχυρό-τερα παραδείγµατα αυτά της επιχείρησης Active Endeavour για την καταπολέµηση της τροµοκρατίας στην Μεσόγειο και της επιχειρήσεως Ocean Shield µε σκοπό την καταπολέµηση της πειρατείας στην περιοχή του κέρατος της Αφρικής και του κόλπου του Άντεν. Αντίστοιχα, τα Ηνωµέ-να Έθνη έχουν να επιδείξουν την ναυτική επιχείρηση UNIFIL (United Nations Interim in Lebanon) και η Ευρωπαϊκή Ένωση δηµιουργώντας την επιχείρηση αντιπει-ρατείας EUNAVFOR Atalanta η οποία έχει βασικώς τους ίδιους άξονες λειτουργίας όπως αυτή του ΝΑΤΟ.

Στο σηµείο αυτό κρίνεται σκόπιµη µια κατανοµή των επιχειρήσεων του θαλασσίου περιβάλλοντος ανάλογα µε τους σκοπούς και στόχους που πρεσβεύ-ουν. Λαµβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες απειλές και τους κινδύνους όπως αυτοί αποτυπώνονται στο εν λόγω κείµενο, θα λέγαµε ότι οι θαλάσσιες επιχειρήσεις δεν αποτελούν την χρυσή λύση (silver bullet) όλων των προβληµάτων ασφάλειας που αποτυπώνονται στο παγκόσµιο θαλάσσιο σκηνικό. Είναι ένα µέτρο που αποσκοπεί

1. Οι φιλοδοξίες του τουρκικού Ναυτικού να µετατραπεί στον περιφερειακό ναυτικό χωροφύλακα βασίζονται στην πληθώρα των µέσων που διαθέτει, όπως οι 8 εκσυγχρονισµένες φρεγάτες κλάσης O.H. Perry.

2. Ο ναύσταθµος του Ακσάζ αποτελεί τη νοτιότερη βάση του τουρκι-κού Ναυτικού στην Μεσόγειο. Από αυτό το ναύσταθµο ξεκινούν οι περισσότερες αποστολές περιπολίας του τουρκικού Ναυτικού στην Μεσόγειο και στην Αραβική θάλασσα.


προστασία των κεκτηµένων αλλά και την διατήρηση των σύγχρονων οδών εµπορί-ου από απειλές και µε συνέπειες ανυπολό-γιστες για την παγκόσµια σταθερότητα.

Στην κατεύθυνση λοιπόν αυτή η Τουρ-κία ως χώρα που έχει ζωτικά συµφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο δηµιούργησε την 1η Απριλίου του 2006 µονοµε-ρώς µια επιχείρηση που την ονόµασε “Mediterranean Shield” (Μεσογειακή Ασπίδα – κατά την γνώµη µας η ονοµασία της επιχείρησης ξεπερνάει κατά πολύ τις επιδιώξεις της τουρκικής πλευράς αφού η εν λόγω πρωτοβουλία αφορά µόνο το θαλάσσιο περιβάλλον της Ανατολικής Μεσογείου όπως άλλωστε αναφέρεται πά-ντοτε και από τους Τούρκους αξιωµατού-χους. Θα µπορούσε το όνοµα να είχε ένα περισσότερο περιοχικό χαρακτήρα και να προσέγγιζε µε αυτό τον τρόπο περισσότε-ρο την πραγµατικότητα χωρίς να αφήνει υπόνοιες υπερδύναµης που η εµβέλειά της εξαπλώνεται σε όλη την Μεσογειακή λεκάνη).

Η εν λόγω επιχείρηση συµπεριλαµ-βάνει τους παρακάτω σκοπούς µε βάση την ιδρυτική της διακήρυξη:

> Να παρέχει ασφάλεια στις µεταφορές του πετρελαίου που εκτελούνται από και

προς το λιµάνι του Iskenderun (Αλεξάν-δρεια στα ανατολικά σύνορα της Τουρκίας σε γειτνίαση µε την Συρία) προερχόµενες από την περιοχή του Ceyhan (παραδοσια-κός δρόµος πετρελαίου south stream) και συνεπώς να συνεισφέρει στην ασφάλεια για την διασφάλιση της παγκόσµιας ενέργειας.

> Να επιδείξει θαλάσσια παρουσία εναντίον πιθανών απειλών και κινδύνων και να προσπαθήσει να τις αποτρέψει µε προληπτικά ή αντιδραστικά µέτρα (proactive or reactive measures) δηλαδή εφαρµόζοντας αµυντικές ή επιθετικές πολιτικές.

> Να υποστηρίξει πρωτοβουλίες του ΝΑΤΟ για την ενίσχυση της θαλάσσιας ασφάλειας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και να συνεισφέρει τα µέγιστα σε αυτές.

> Να επιδείξει ισχυρή παρουσία µέσω του θαλασσίου περιβάλλοντος στην περι-οχή µε σκοπό να λειτουργεί αποτρεπτικά για κάθε µελλοντική απειλή που ενδεχο-µένως να δηµιουργηθεί.

> Να υποστηρίξει τις θαλάσσιες επιχει-ρήσεις του ΝΑΤΟ µε απώτερο γεωγραφικό τοπικό προσανατολισµό στην Ανατολική Μεσόγειο.

Μεταξύ των συστατικών της επι-χείρησης περιλαµβάνονται φρεγάτες, κορβέτες, σκάφη περιπολικά, ελικό-πτερα και αεροσκάφη ναυτικής συνερ-γασίας καθώς και κάθε άλλης µορφής και χαρακτήρα επιβοηθητικό στοιχείο το οποίο θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί για την επίτευξη των ανωτέρω σκοπών και στόχων. Σε περίπτωση µάλιστα που συµβούν παράνοµες είσοδοι σε προστα-τευµένους λιµένες από ύποπτα πλοία, αυτό θα αναφέρεται στις κατά τόπους υπηρεσίες Ακτοφυλακής οι οποίες θα αναλαµβάνουν να διερευνήσουν και να ελέγξουν τα υπό καθεστώς παρανοµίας σκάφη.

Οι πληροφορίες που συγκεντρώνο-νται κατά την διάρκεια της επιχειρήσε-ως αποστέλλονται στις ΝΑΤΟϊκές υπη-ρεσίες συλλογής πληροφοριών, όπως επίσης διαµοιράζονται και στα κέντρα πληροφοριών που ασχολούνται και τροφοδοτούν µε πληροφορίες τις επι-χειρήσεις Active Endeavour και UNIFIL (United Nations Interim of Lebanon) που εδρεύουν αντίστοιχα στην Μεσόγειο και στην ευρύτερη περιοχή του Λιβάνου.

Η επιχείρηση Μεσογειακή Ασπίδα θεωρείται µεγάλης σηµασίας για το τουρ-

1 2


κικό Ναυτικό, αφού έχει βασικό σκοπό να αποτρέπει πιθανούς κινδύνους και απει-λές, καθώς και κάθε παράνοµη ενέργεια που είναι δυνατόν να συµβεί διαµέσου των θαλασσίων οδών στην Ανατολική Μεσόγειο. Ένας άλλος πυλώνας τον οποίο υποστηρίζει η ανωτέρω επιχείρηση είναι το παγκόσµιο θαλάσσιο εµπόριο το οποίο έχει αναπτυχθεί ειδικότερα από τότε όπου οι διαδροµές πετρελαίου Baku – Tbilisi – Ceyhan έγιναν απολύτως επιχειρησιακές τροφοδοτώντας τον Δυτικό Πολιτισµό και όχι µόνο µε µεγάλες ποσότητες πετρελαί-ου.

«Η δύναµη του τουρκικού Ναυτικού είναι περίπου εξήντα χιλιάδες προ-σωπικό και έχει περίπου 150 πλοία τα οποία έχουν την δυνατότητα να υποστηρίξουν θαλάσσιες επιχειρή-σεις όπως η Μεσογειακή Ασπίδα ή η αντίστοιχη επιχείρηση της Μαύρης Θάλασσας (BlackSeaFor)» σύµφωνα µε επίσηµη πηγή του τουρκικού Ναυτικού.

Κατά συνέπεια το τουρκικό Ναυτικό δίνει µεγάλη βαρύτητα στην εν λόγω πρωτο-βουλία καθώς πιστεύει ότι διαφυλάσσει και την διεθνή αλλά ταυτόχρονα και την εθνική του ασφάλεια.

Ο βασικός επιχειρησιακός σκοπός της εν λόγω άσκησης είναι η διατήρηση της θαλάσσιας επιτήρησης και ενηµερότη-τας (maritime information exchange και maritime situational awareness) σε τέτοια επίπεδα τα οποία θα επιτρέψουν την θετική, ταχεία και ασφαλή αναγνώριση όλων των βραδέως ή ταχέως κινούµενων επαφών (µικρών ή µεγάλων σκαφών) τα οποία κινούνται από και προς λιµένες της Ανατολικής Μεσογείου διασφαλίζο-ντας έτσι την διατήρηση των επιπέδων ασφάλειας του παγκόσµιου εµπορίου πετρελαίου και όχι µόνο. Η Τουρκία κατά τα προηγούµενα χρόνια αλλά ακόµα περισσότερο σήµερα διακινεί σχεδόν όλα τις τα εµπορεύµατα της µέσω λιµένων στην Μαύρη Θάλασσα, το Αιγαίο και την

Ανατολική Μεσόγειο. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο ενενήντα τοις εκατό (90%), ποσοστό εξαιρετικά υψηλό, το οποίο κατά συνέπεια πρέπει να διασφαλιστεί ως κράτος από θαλάσσης. Για τον λόγο αυτό δηµιούργησε τις ανωτέρω επιχειρήσεις οι οποίες όχι µόνο προσφέρουν σε εθνικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο.

ΑνάλυσηΤα συνεχώς αναδυόµενα προβλήµατα

ασφάλειας παγκοσµίως και κυρίως στις περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου και του Περσικού κόλπου ώθησαν την Τουρκία, η οποία γειτνιάζει µε αυτές της περιοχές, στην δηµιουργία νέων επιχειρησιακών σχηµατισµών οι οποίοι εξυπηρετούν και διασφαλίζουν µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα συµφέροντα της αλλά επίσης µπορούν µε κατάλληλες διασυνδέσεις να διασφαλίσουν και τα συµφέροντα της Συµµαχίας. Οι απειλές τις τελευταίες δεκαετίες έχουν εξελιχθεί σε απρόβλεπτες, πολυποίκιλες, πολυδιά-στατες µε αποτέλεσµα να απαιτούν λύσεις πολύπλευρες, συγκεντρωτικές, συνεργα-τικές και µε σκοπό να επενδύσουν στο εκάστοτε σύστηµα διαχείρισης κρίσεων (crisis management system). Κατά την διάρκεια αυτής της διαδικασίας συµβατι-κά καθήκοντα του Ναυτικού ή Ναυτικών αποτελούν πλέον σε σχέση µε το παραδο-σιακό παρελθόν οι επιχειρήσεις υποστή-ριξης ειρήνης (peace support operations), οι επιχειρήσεις για την καταπολέµηση του οργανωµένου εγκλήµατος διαµέσου των θαλασσών (combat organized crime operations), οι επιχειρήσεις εκκένωσης σε περίπτωση πολέµου/συρράξεων (evacuation operations), οι επιχειρήσεις ανακούφισης από φυσικές καταστροφές (disaster relief operations) ή ακόµα και επιχειρήσεις αντιτροµοκρατικές όπως η επιχείρηση καταπολέµησης της διασπορά των όπλων µαζικής καταστροφής στο θα-λάσσιο περιβάλλον (counter proliferation of weapons of mass destruction).

Η τουρκική κυβέρνηση έχει υποστηρί-ξει πολλές φορές ότι διαµέσου επιχειρή-σεων τέτοιου είδους, όπως η επιχείρηση Mediterranean Shield, είναι δυνατόν να υποστηριχθεί η σταθερότητα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και διαφορές όπως εθνολογικές, κοινωνιολο-γικές, πολιτικές ή κάθε άλλου είδους δια-φορές αποσταθεροποίησης της περιοχής να διατηρηθούν µακριά από το θαλάσσιο περιβάλλον και να αφήσουν τους διαδρό-µους/διαύλους θαλάσσιας επικοινωνίας

1. & 2. Στιγµιότυπα από την αναχώρηση των πλοίων για µία ακόµη αποστολή περιπολίας στην Μεσόγειο. Οι αποστολές αυτού του είδους καλύπτονται από τα τουρκικά ΜΜΕ και οι τελετές για την αναχώρηση των πλοίων πραγµατοποιούνται µε κάθε επισηµότητα.

1

2


ανοιχτούς για το παγκόσµιο οικονοµικό συµφέρον. Συνεπώς υποστηρίζεται περί-τρανα ότι η εν λόγω επιχείρηση αποτελεί παράγοντα σταθεροποίησης της περιοχής παρέχοντας ειρήνη και ασφάλεια σε µια περιοχή που είναι κρίσιµη για την διεξα-γωγή του παγκόσµιου εµπορίου. Τέλος, η Τουρκία θέλει προφανώς να εξασκήσει τον ρόλο µιας περιφερειακής δύναµης στην περιοχή, µε απώτερο σκοπό να συνεισφέρει στην λύση τοπικών διαφω-νιών µε ειρηνικό τρόπο και να ενεργεί τώρα αλλά και στο µέλλον ως πρωτοπόρα χώρα στην ανάπτυξη αγαστών διµερών ή πολυµερών σχέσεων των εθνών µεταξύ τους. Οι προσπάθειες βέβαια αυτές δίνουν την δυνατότητα τελικά για την διασφά-λιση της ασφάλειας όπως επίσης και της αποτροπής υπαρχουσών και µελλοντικών κρίσεων στην περιοχή που θα απαιτούσαν ενεργή συµµετοχή ενόπλων δυνάµεων ως µέρος της όλης ειρηνευτικής διαδικασίας. Ο τελικός σκοπός δηλαδή της Τουρκίας όπως αυτός παρουσιάζεται µέσα από την ίδρυση της εν λόγω δυνάµεως είναι η δηµιουργία ενός σταθερού περιβάλ-λοντος θαλασσίων οδών και µεταφορών στην Ανατολική Μεσόγειο το οποίο θα συνεισφέρει στην περιοχική σταθερότητα και ειρήνη (regional maritime security and peace).

Αντίστοιχα και σε παράλληλη οδό, η εν λόγω επιχείρηση προσπαθεί να συγκε-ντρώσει και τα παρακάτω χαρακτηριστικά τα οποία της δίνουν και την διάσταση όχι µόνο µιας στείρας στρατιωτικής επιχείρησης, αλλά την τοποθετούν και ως εργαλείο για άλλου είδους θαλάσσια καθήκοντα που δύνανται να εξασκούν τα κράτη µέλη της, αν αυτά βέβαια αυτά υπάρξουν ποτέ (σήµερα στην εν λόγω επιχείρηση συµµετέχουν µόνο τουρκικές µονάδες). Ως παράδειγµα αναφέρονται οι κοινές ναυτικές ασκήσεις, η εκπαίδευση, η διοικητική µέριµνα (logistics) καθώς και η εξάσκηση πολιτικής και διπλωµατίας µε-ταξύ των συµµετεχουσών χωρών αλλά και όχι µόνο. Με τον τρόπο αυτό καθιερώνο-νται δοµές οι οποίες έχουν σχέση µε τον ώριµο διάλογο, την αµοιβαία κατανόηση και φιλία των ναυτικών κρατών στην περι-οχή καθώς επίσης και η ανταλλαγή εµπει-ριών των πληρωµάτων των ναυτικών που συµµετέχουν στην επιχείρηση και έχουν την δυνατότητα να συνεργαστούν σε ένα πολυεθνικό, πολυσυλλεκτικό περιβάλλον και να αναπτύξουν φιλίες, σχέσεις οι οποί-ες βοηθούν τελικά στην επιτυχή ολοκλή-ρωση των επιχειρησιακών απαιτήσεων

και µάλιστα µε τρόπο που έχει αποδειχθεί ότι προωθεί και την ψυχολογική ευρωστία των συµµετεχόντων.

Νέες προεκτάσειςΕρχόµενοι στην νέα χιλιετία και

έχοντας υπόψη µας τις τραγικές επι-θέσεις της 11ης Σεπτεµβρίου, µοιραία έχουµε συντονιστεί ως ανθρωπότητα στην καταπολέµηση των τροµοκρατικών ενεργειών που αφορούν σε όλα τα επί-πεδα της ανθρώπινης ζωής, το πολιτικό, το στρατιωτικό και το κοινωνιολογικό. Η παγκοσµιοποίηση της τροµοκρατίας είναι ένα αναπόσπαστο κοµµάτι της επιχειρη-σιακής ζωής στο παγκόσµιο στρατιωτικό σκηνικό. Η αύξηση της µεταφοράς των ναρκωτικών, του οργανωµένου εγκλήµα-τος και της µεταφοράς των όπλων µαζικής καταστροφής, µαζί µε την θαλάσσια τροµοκρατία, είναι απειλές που µπορεί να προκύψουν για την ανθρωπότητα. Γενικό-τερα, είναι πλέον αποδεκτό ότι η απειλή

της τροµοκρατίας έχει παγκόσµια υφή και δεν υπάρχει χώρα/έθνος που να µην έχει επηρεαστεί από αυτή. Ακόµα και χώρες που δεν έχουν πρόσβαση σε θαλάσσιες οδούς επηρεάζονται σηµαντικά λόγω του γεγονότος ότι έχουν ισχυρούς δεσµούς µε το θαλάσσιο εµπόριο και τις µεταφορές. Σήµερα η θαλάσσια τροµοκρατία ή καλύτερα η διατήρηση της θαλάσσιας ασφάλειας είναι πρώτη προτεραιότητα για το ΝΑΤΟ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και γενικότερα κάθε διεθνή οργανισµό που ασχολείται µε την διασφάλιση της ειρήνης και της σταθερότητας µιας συγκεκριµένης γεωγραφικής περιοχής. Η αύξηση της ναυτιλίας και του παγκόσµι-ου εµπορίου σε παράλληλη διαδικασία µε την παγκοσµιοποίηση έχει επηρεάσει την θαλάσσια αρένα δραµατικά. Η παγκόσµια οικονοµία εξαρτάται από το εµπόριο και το εµπόριο εξαρτάται από την διασφά-λιση της θαλάσσιας ασφάλειας. Η χρήση για συνεχή διατήρηση της ασφάλειας της

Η επίδειξη σηµαίας σε ολόκληρη την Μεσόγειο, την Ερυθρά θάλασσα και την Αραβική θάλασσα αποτελούν βασικό στόχο των αποστολών αυτών ενισχύοντας το προφίλ της Τουρκίας ως µίας µεγάλης ναυτικής δύναµης.


ναυτιλίας έχει καταστήσει το στοιχείο της θαλάσσιας ασφάλειας το πιο χρήσιµο και αναπόσπαστο κοµµάτι της παγκόσµιας καθηµερινότητας. Η Τουρκία υποστηρίζει ολοκληρωτικά την διατήρηση της παγκό-σµιας ασφάλειας µέσω της εφαρµογής της θαλάσσιας στρατηγικής και της διατή-ρησης ανοιχτών των θαλάσσιων διαύλων επικοινωνίας. Συνειδητοποιώντας την σηµαντικότητα των ανωτέρω επισηµάν-σεων έχει δηµιουργήσει στην Ανατολική Μεσόγειο την επιχείρηση Μεσογειακή Ασπίδα µέσω της οποίας πιστεύει ότι θα συνεισφέρει τα µέγιστα στην διασφάλιση της παγκόσµιας αλλά κυρίως της περιοχι-κής (regional) θαλάσσιας ασφάλειας την Ανατολικής Μεσογείου.

Οι τουρκικές δυνάµεις συνεισφέρουν στην επιχείρηση των Ηνωµένων Εθνών στον Λίβανο (UN Interim Maritime Force in Lebanon) για την διασφάλιση της ειρή-νης από τον Ιούλιο του 2006. Αισθανόµε-νοι όµως την ανάγκη για την διασφάλιση και των θαλασσίων οδών του πετρελαίου που προέρχονται και οδηγούν προς το Iskenderun (Αλεξάνδρεια) ή και τις οδούς Baku – Tbilisi – Ceyhan και Kerkuk – Yumurtalik που κύρια γεωστρατηγική θέση επιβάλλεται η προάσπιση της θα-λάσσιας ασφάλειας µε στόχο την διασφά-λιση των 140 εκατοµµυρίων βαρελιών πετρελαίου που πωλούνται και διακινού-νται ετησίως στην παγκόσµια αγορά από τις εν λόγω οδούς.

Σύµφωνα µε την εφηµερίδα Turkish Daily Sabah, η Τουρκία έχει µια καινούρ-για στρατηγική εστία, η οποία µετακινεί-ται από το Αιγαίο και κινούµενη νοτιο-ανατολικά φτάνει προς την Ανατολική Μεσόγειο. Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ahmet Davutoglu ανέφερε ότι η Τουρκία

αναλαµβάνει σιγά σιγά τις υποχρεώσεις της στρατηγικά και κάνει βήµατα προς την διασφάλιση της ελεύθερης ναυσιπλοΐας στην Ανατολική Μεσόγειο. Συγκεκριµέ-να, το τουρκικό Ναυτικό θα παρίσταται στην θαλάσσια περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου µε µεγάλο αριθµό ναυτικών µονάδων, ενώ παράλληλα έχει ενισχυ-θεί και η δεύτερη αεροπορική διοίκηση στην Σµύρνη µαζί µε την τρίτη αερο-πορική διοίκηση της Konya, οι οποίες υποστηρίζουν την παροχή υποστήριξης στην θαλάσσια περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της προστασίας από την θαλάσσια τροµοκρατία. Είναι σαφές ότι η ύπαρξη αεροσκαφών µαχητικών ή ναυτικής συνεργασίας σε συνδυασµό µε την θαλάσσια επιχείρηση επιβοηθούν την ανταλλαγή πληροφοριών που µεταδί-δονται στα κέντρα ξηράς της τουρκικής επικράτειας καθώς επίσης δρουν ανα-χαιτιστικά/αποτρεπτικά σε περίπτωση ύπαρξης συµβάντος θαλάσσιας τροµο-κρατίας οποιασδήποτε µορφής. Τέλος, το επιχειρησιακό σχέδιο της εν λόγω επιχείρησης προβλέπει συνεχή παρουσία και επιτήρηση του «maritime task group» στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ως µόνιµης δύναµης που θα δραστηριοποιείται µε τους ανωτέρω προ-αναφερθέντες επιχειρησιακούς σκοπούς.

Τουρκική θαλάσσια ασφάλειαΈχοντας υπόψη ότι 99,7 τοις εκατό

από το παγκόσµιο εµπόριο διακινείται µέσω των θαλασσίων οδών, ενώ πάνω από πενήντα χιλιάδες πλοία εξυπηρε-τούν 4.000 λιµάνια παγκοσµίως και ότι στο θαλάσσιο παγκόσµιο σκηνικό όλες οι παράκτιες χώρες έχουν µια αυξηµένη αναζήτηση/ενδιαφέρον για την επαύξηση

της θαλάσσιας ασφάλειάς τους αλλά και στην διατήρηση των θαλασσίων οδών επικοινωνίας ανοιχτών, ούτως ώστε να είναι προσβάσιµες από όλους τους ενδια-φερόµενους, καταλαβαίνουµε γιατί και η Τουρκία από την πλευρά της έχει αναβι-βάσει την θαλάσσια ασφάλεια σε κύριο πυλώνα εθνικής στρατηγικής µε πολλές και ποικίλες προεκτάσεις όπως αυτή της ενεργειακής της γεωστρατηγικής πολιτι-κής. Έτσι, η αυξανόµενη σπουδαιότητα της διασφάλισης των θαλασσίων πηγών ενέργειας είναι ένας άλλος παράγοντας ο οποίος επιβάλλει την επιτήρηση των θαλάσσιων οδών ασφάλειας µε τόσο ζήλο. Η Τουρκία έχοντας τοποθετήσει στρατηγικά την παραµεθόριό της ως απαραίτητη για την διασφάλιση της παγκόσµιας σταθερότητας, θα µπορού-σαµε να πούµε ότι αποτελεί µια από τις χώρες παγκοσµίως που έχει συµφέροντα ενεργειακά σε όλα τα θαλάσσια περι-βάλλοντά της. Ειδικότερα, ο τοµέας του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου είναι τόσο σηµαντικός για την ενεργειακή της πολιτική και κατά συνέπεια η διασφά-λισή του µε µια ναυτική δύναµη αποτελεί ως διαφαίνεται ύψιστη προτεραιότητα των τελευταίων τουρκικών κυβερνήσεων από το 2006 και µετέπειτα. Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι η διακίνηση του πετρελαίου από το αγωγό Ceyhan φτάνει και τα 50 εκατοµµύρια τόνους τον χρόνο ενώ από το Kirkuk- Yumurtalik φτάνει τα 80 εκατοµµύρια τόνους το χρόνο. Με σκοπό να αποτρέψει, διαταράξει και εµποδίσει τις ενδεχόµενες τροµοκρα-τικές οδούς ή την παράνοµη µεταφο-ρά των όπλων µαζικής καταστροφής ή άλλες παράνοµες ενέργειες στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, το

1


τουρκικό Ναυτικό εκκίνησε την ανω-τέρω επιχείρηση για να διασφαλίσει πρωτίστως τα συµφέροντά του και να καταδείξει στο διεθνές σκηνικό ότι έχει την δυνατότητα θαλάσσιας επιτήρησης και ενδεχοµένως και κυριαρχίας (µε την ευρύτερη έννοια του όρου) στην Μεσόγειο και κυρίως στο ανατολικό της τµήµα. Υποστηρίζοντας παράλληλα και την επιχείρηση Active Endeavour (Ενεργή Προσπάθεια) προσπαθεί µέσω αυτής της συνολικής προσπάθειας να αποδείξει και εµπράκτως ότι το Τουρκικό Ναυτικό προσφέρει για την ασφάλεια του ΝΑΤΟ στην περιοχή αρκετές µονάδες οι οποίες µπορούν ανά πάσα στιγµή να χρησιµοποιηθούν ως ανεξάρτητη οµάδα και να αποτρέψουν ενδεχόµενα που θα επηρεάσουν την θαλάσσια στρατηγική της Συµµαχίας και ακολούθως και την εθνικής της θαλάσσια στρατηγική. Με αυτό τον τρόπο συµµετέχει στην προαγω-γή της παγκόσµιας και περιοχικής (global and regional) θαλάσσιας ασφάλειας και εφαρµογής των νοµικών πλαισίων που πρέπει να διατηρούνται βάσει των διε-θνών συµβάσεων στο ευρύτερο διεθνές θαλάσσιο περιβάλλον.

Κρίσιµα ερωτήµαταΣτο σηµείο αυτό και έχοντας αναλύσει

αρκετά τις κοινωνιολογικές, γεωγραφικές, στρατηγικές και θαλάσσιες δοµές της εν λόγω επιχείρησης, θα λέγαµε ότι οι ανωτέρω προσεγγίσεις όπως αυτές πα-ρουσιάζονται από την τουρκική πλευρά φαίνονται ως πλήρως ρεαλιστικές, λογικές και υποστηρικτές στα διεθνή δίκαια και τεκταινόµενα. Παρόλα αυτά υπάρχουν µε-ρικές βασικές ερωτήσεις οι οποίες, αν δεν απαντηθούν, αµφισβητείται η πιστότητα

της εν λόγω επιχείρησης τουλάχιστον σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο.

Γιατί µέχρι σήµερα στην εν λόγω επιχείρηση δεν έχουν προσχωρήσει άλλες ναυτικές µονάδες άλλων χωρών ή ακόµα και δεν έχουν συνεργαστεί σε επιχειρησι-ακό ή τακτικό επίπεδο;

Είναι δυνατόν η εν λόγω επιχείρηση να καλύπτει επιχειρησιακά την ίδια γεωγρα-φική περιοχή στην οποία αναπτύσσονται δύο διαφορετικές διεθνείς επιχειρήσεις; Η Active Endeavour και η UNIFIL MAROPS είναι oι επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ και των Ηνωµένων Εθνών που δραστηριοποιού-νται επιχειρησιακά, για διαφορετικούς βέβαια λόγους, στην ευρύτερη περιοχή.

Οι σχέσεις της Τουρκίας µε τις γείτο-νες χώρες είναι ένα άλλο µεγάλο θέµα, αν αυτό προσεγγιστεί από την πολιτική σκοπιά. Ως παράδειγµα αναφέρονται αυτές µε την Κύπρο και το Ισραήλ µετά τα τελευταία γεγονότα που αφορούν στην θαλάσσια ενεργειακή ασφάλεια της γύρω γεωστρατηγικής περιοχής και των Αποκλειστικών Οικονοµικών Ζωνών όπως αυτές έχουν διαµορφωθεί µονοµερώς ή πολυµερώς τα τελευταία χρόνια.

Επίσης, το ξέσπασµα του εµφυλίου πο-λέµου στην Συρία δικαιώνει εν πολλοίς τις τουρκικές σκοπιµότητες και την παροχή της θαλάσσιας ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή του Iskenderun. Χωρίς να παρα-βλέπουµε τα θετικά, θα έλεγε κανείς ότι τα γκρίζα σηµεία αυτής της επιχείρησης

είναι αρκετά αν λάβει κανείς υπόψη του τα στατιστικά στοιχεία σε συνδυασµό µε εκείνα της BlackSeaFor και των αντίστοι-χων επιδιώξεων. Στην δεύτερη υπάρχει αρκετά µεγάλη συνεργασία µεταξύ των χωρών της Μαύρης Θάλασσας, ενώ στην αντίστοιχη της Μεσογείου, αν και οι σκοποί της είναι λογικοί και εν πρώτοις χρήσιµοι για τη προαγωγή της θαλάσσιας ασφάλειας, παρόλα αυτά έχει αποδειχθεί τα τελευταία έξι χρόνια ότι δεν έχουν ευοδωθεί οι προσπάθειες της τουρκικής κυβέρνησης για συνεργασία στην ευρύ-τερη περιοχή. Άλλωστε τα πολιτικά και δι-πλωµατικά προβλήµατα των σχέσεων της χώρας µε τους γείτονές της πιθανόν να έχουν οδηγήσει την εν λόγω επιχείρηση να παραµείνει µόνο υπό εθνικό πλαίσιο και χωρίς να έχει διεθνή διάσταση.

Ένα άλλο αξιοσηµείωτο γεγονός που θα µπορούσε κανείς να αναφέρει είναι ότι ένας από τους κύριους σκοπούς της επιχείρησης είναι η διασφάλιση των θα-λασσίων οδών ενάντια στη εξάπλωση των διαφόρων φαινοµένων της τροµοκρατίας. Είναι βέβαια γνωστό ότι το ΝΑΤΟ τα τε-λευταία χρόνια χρησιµοποιεί στην Μεσό-γειο γενικά αλλά µε ειδικότερη εφαρµογή στην Ανατολική Μεσόγειο την επιχείρηση Active Endeavour, η οποία είναι η κατε-ξοχήν επιχείρηση της Συµµαχίας ενάντια στην τροµοκρατία. Η διαταγή (mandate) βέβαια της επιχείρησης την περιορίζει σε µόνο µερικούς πυλώνες καταπολέµησης

1., 2., 3. Τα τουρκικά πλοία συνοδεύονται από πλοία ανεφοδιασµού, ενώ ο µελλοντικός στόλος των 16 αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας θα

είναι τα «µάτια» και τα «αυτιά» του τουρκικού Ναυτικού στη Μεσόγειο και στη Μαύρη θάλασσα. Ο αυξανόµενος στόλος των S-70-B2 SEAHAWK θα ενισχύσει τα τουρκικά πλοία στις περιπολίες τους. Με 25 ελικόπτερα S-

70-B2 SEAHAWK το τουρκικό Ναυτικό θα µπορεί να εξοπλίσει το σύνολο των µονάδων του και το ελικοπτεροφόρο που σχεδιάζει να ναυπηγήσει.

2 3


της διεθνούς τροµοκρατίας (αφήνει για παράδειγµα εκτός την καταπολέµηση της διασποράς των όπλων µαζικής καταστρο-φής) αλλά θα µπορούσε η Τουρκία να δηµιουργούσε την εν λόγω επιχείρηση ως υποστηρικτικό σκέλος στην ανωτέ-ρω συµµαχική άσκηση µε µεγαλύτερες διαστάσεις συνεργασίας και ανταλλαγής πληροφοριών που σε αυτό το σηµείο θα µπορούσε να πει κανείς ότι δεν είναι ανεπτυγµένες τόσο πολύ. Αυτό βέβαια θα δηµιουργούσε περιοριστικά θέµατα στην εφαρµογή της εθνικής πολιτικής της και κυρίως στην διασφάλιση των περιοχών που ευρίσκονται βόρεια της Ν. Κύπρου και προς τα ανατολικά της σύνορα. Στον τοµέα συγκεκριµένα της ανταλλαγής πληροφοριών δεν υπάρχουν στοιχεία δηµοσιευµένα τα οποία θα µπορούσε να χρησιµοποιήσει κάποιος για να αποδείξει την χρησιµότητα ή µη της στην προσπά-θεια ενδυνάµωσης των πληροφοριακών διαδικασιών της Συµµαχίας.

Τα στοιχεία θα λέγαµε ότι περιλαµβά-νουν µόνο αναφορές λεκτικές συνερ-γασίας, αλλά δεν υπάρχει ποσοτική ανάλυση από την Συµµαχία ή από την πλευρά της Τουρκίας που θα µπορούσαν να χρησιµοποιηθούν για να αποδεί-ξουν ότι µέσω της επιχείρησης αυτής υποστηρίζεται σηµαντικά η διαδικασία επίκαιρης ανταλλαγής πληροφοριών στο ΝΑΤΟ ή σε κάποιο άλλο διεθνή οργανισµό. Επιπροσθέτως, δεν υπάρ-χουν αναφορές που θα µπορούσαν να χρησιµοποιηθούν µέσω του επίσηµου δικτύου πληροφοριών του ΝΑΤΟ (σε µη εµπιστευτικό επίπεδο – open source to internet) και που εκπροσωπείται επίσηµα από το Intelligence Fusion Center (IFC) που είναι ο επίσηµος φορέας διαχείρισης πληροφοριών στο ΝΑΤΟ. Για την Τουρκία

βέβαια η εν λόγω επιχείρηση είναι και θα παραµείνει άκρως σηµαντική και έτοιµη να χρησιµοποιηθεί ως όργανο περιο-χικής συνεργασίας για την θαλάσσια ασφάλεια (regional maritime security). Οι θαλάσσιες απειλές στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και οι προτεινόµενοι πυλώνες ασφάλειας είναι πρώτιστης σηµασίας για την Τουρκική Κυβέρνηση και για την πληρότητα της εν λόγω ανάλυσης συνοψίζονται στους παρακάτω: • Ενέργεια (Energy) • Οικονοµικοί Πόροι (Economic Resources) • Τουρισµός (Tourism) • Εµπόριο (Trade) • Μεταφορές (Transportation) • Περιβάλλον (Environment) • Θαλάσσιες Απειλές (Maritime Threats) • Θαλάσσια Τροµοκρατία, διασπορά των όπλων µαζικής καταστροφής, οργανωµένο έγκληµα και παράνοµη µετανάστευση, παράνοµη διακίνηση ναρκωτικών και µεταφορών, πειρατεία και ένοπλη ληστεία.

Ενώ βέβαια η επιχείρηση BlackSeaFor ενεργοποιείται δύο φορές το χρόνο για περίοδο περίπου ενός µηνός, δεν υπάρχουν αντίστοιχες αναφορές για την επιχείρηση Mediterranean Shield και αυτό εκτιµάται ότι οφείλεται και στην εµπλοκή του τουρκικού Ναυτικού στις επιχειρήσεις αντιπειρατείας µε ολόκληρο maritime task group υπό εθνικό επιχειρησιακό έλεγχο. Τα επιχειρησιακά καθήκοντα της επιχειρήσεως Mediterranean Shield συνο-ψίζονται κατωτέρω: • Humanitarian Operations/ Assistance • Search and Rescue • Mine Counter Measures • Environmental Protection και άλλα.

Παράλληλα, η Τουρκία υποστηρίζει εθνικά την επιχείρηση µε τις ακόλουθες δραστηριότητες στην περιοχή της Ανατο-λικής Μεσογείου. • Vessel Traffic Services (VTS)• Turkish Straits Vessel Traffic Services • Maritime Information System • Automatic Identification System• Fishing Vessel Traffic MonitoringSystem

Οι ανωτέρω δραστηριότητες εκπληρώ-νονται εθνικά αλλά και µέσω της επιχείρη-σης Mediterranean Shield προωθούνται όποτε απαιτείται στα κανάλια πληροφο-ριών της Συµµαχίας. Είναι επίσης φανερό ότι µε την εν λόγω επιχείρηση η τουρκική πλευρά προσπαθεί να αναλάβει ρόλο διεθνούς περιοχικού διαιτητή (regional coaching building strategy) στην ευρύ-τερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Δεν είναι δυνατόν κανείς να συνδέσει θετικά τις κινήσεις των ανεξάρτητων τµηµάτων/πλοίων περιπολούντων στο Αι-γαίο και στην Ανατολική Θάλασσα µε την εξαγγελθείσα επιχείρηση Mediterranean Shield. Παρόλα αυτά, οι τουρκικές Αρχές έχουν στην χρήση τους ένα όργανο που ανά πάσα στιγµή είναι δυνατόν να ενερ-γοποιήσουν για την καταστολή τροµο-κρατικών ενεργειών και στην περιοχή του Αιγαίου αλλά και στην Ανατολική λεκάνη της Μεσογείου. Η ιστορία πάντως έχει αποδείξει ότι µετά την έναρξη των αντι-πειρατεικών επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ και γενικότερα την εµφάνιση οµάδων πλοίων στην περιοχή του κόλπου του Άντεν και την ευρύτερη περιοχή της Σοµαλίας η Τουρκία δεν έχει µάλλον την δυνατότητα για ενεργοποίηση όλων των task group που έχει εξαγγείλει ότι χρησιµοποιεί, ενώ δεν έχει δώσει και δείγµατα ζωής τους. Προσφάτως ασχολείται περισσότερο

1 2


µε την επιχείρηση της αντιπειρατείας καθόσον εκεί έχει δώσει όλο το βάρος της η Συµµαχία και κατά συνέπεια ακολουθεί και το τουρκικό Ναυτικό. Η επιχείρηση Mediterranean Shield, αν και ενεργή, δεν έχει εισέτι χρησιµοποιηθεί επίσηµα ακόµα και µετά την ενεργοποίηση της αγγελίας NAVTEX 101/10 (παρατίθεται στο τέλος του άρθρου αυτοτελής) η οποία βασι-κώς ανακοίνωνε ότι η Τουρκία θα είναι παρούσα σε κάθε καταστολή τροµοκρα-τικής ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Μεµονωµένα γεγονότα ναυτικής παρουσίας δεν µπορούν να συν-δεθούν θετικά µε οποιαδήποτε ενέργεια ενεργοποίησης της εν λόγω επιχειρήσεως. Αποδεικνύεται περιτράνως και εδώ ότι το Τουρκικό Ναυτικό έχει δηµιουργήσει µια επιχείρηση την οποία την έχει σε κατάσταση αναµονής και µάλλον για την προώθηση διπλωµατικών ή πολιτικών σκοπιµοτήτων παρά για την επιχειρησια-κή και τακτική χρησιµοποίησή της.

Βασικότερες διαπιστώσεις Τα βασικότερα σηµεία τα οποία προ-

κύπτουν από την ανωτέρω ανάλυση που βασίζεται εξ ολοκλήρου σε ανοιχτές πη-γές και αναφορές Τούρκων αξιωµατούχων σε διεθνή φόρα και συνέδρια φαίνονται παρακάτω, ενώ µπορούµε να συνάγουµε ασφαλώς τα παρακάτω συµπεράσµατα:

Η δηµιουργία της εν λόγω άσκησης από το 2006 µέχρι και σήµερα µάλλον έχει πολιτικό και διπλωµατικό, παρά επιχειρησιακό χαρακτήρα. Η εν λόγω επιχείρηση δεν έχει αποτρέψει ή εµπλακεί σε κανένα περιστατικό τροµοκρατικής ενέργειας (π.χ. καταπολέµηση των όπλων µαζικής καταστροφής στο θαλάσσιο περιβάλλον, παράνοµη αλιεία, παράνοµη µεταφορά όπλων και λαθροµεταναστών

κτλ.) ακόµα και αν πολλές από τις ανωτέρω ενέργειες έχουν συµβεί πολλάκις στον ευρύτερο επιχειρησιακό της χώρο,

Η Τουρκία ασχολείται περισσότερο µε την επιχείρηση αντιπειρατείας στον Κόλ-πο του Άντεν και της Σοµαλίας έχοντας προφανώς περισσότερα συµφέροντα επίδειξης ναυτικής παρουσίας στην ανω-τέρω περιοχή όπου συρρέουν τα τελευ-ταία έτη πολλά διαφορετικά ναυτικά task group όπως αυτό των ΗΠΑ, της Κίνας, της Ινδίας και της Ρωσίας,

Η δηµιουργία της επιχείρησης Mediterranean Shield θεωρείται ότι ως απώτερο στόχο είχε την επίδειξη ναυτικής κυριαρχίας στην περιοχή της Μεσογείου και κυρίως στους ευαίσθητους για την Τουρκία χώρους της Κύπρου και του Ισραήλ, δεδο-µένων των γεγονότων που εξελίχθηκαν αργότερα µε την επέκταση της Αποκλειστι-κής Οικονοµικής Ζώνης από τους δεύτε-ρους. Η αρχική αλλά και παρούσα εξαγγελία της επιχείρησης ότι θα προστατεύει τους πετρελαϊκούς διαύλους επικοινωνίας του Ceyhan ήταν πολύ πειστική για την έναρξη της επιχείρησης, αλλά µετά από έξι χρόνια θα µπορούσε να πει κανείς ότι δεν έχει ασχοληθεί µε τον πραγµατικό της σκοπό ή ακόµα και κατά µια εφελκυστική έννοια έχει λειτουργήσει µόνο αποτρεπτικά, πράγµα που θα µπορούσε να πει κανείς ότι είναι ένα θετικό στοιχείο αν έχει βέβαια υπόσταση σε αυτή την κατεύθυνση...

Παρόλες τις αναφορές των Τούρκων αξιωµατούχων για την χρησιµότητα της εν λόγω επιχείρησης σε διεθνή φόρα και οργανισµούς παρατηρείται ότι τα τελευ-ταία χρόνια οι αναφορές αυτές εµφανί-ζονται σε αναφορικό µόνο χαρακτήρα καθόσον η τουρκική κυβέρνηση δεν έχει κάτι ιδιαίτερο να επιδείξει µέσω της επιχείρησης αυτής στην Συµµαχία. Ενδε-χοµένως αυτή να είναι και η εξήγηση του γεγονότος ή της απορίας που αναπτύχθη-κε ανωτέρω γιατί δεν έχουν εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους και άλλοι εταίροι στην Ανατολική Μεσόγειο για συµµετοχή στην εν λόγω επιχείρηση/πρωτοβουλία.

ΕπίλογοςΈχοντας αναλύσει ενδελεχώς τους σκο-

πούς, τις επιδιώξεις αλλά και τα δεδοµένα των τελευταίων χρόνων που σχετίζονται µε την επιχείρηση Mediterranean Shield του τουρκικού Ναυτικού θα λέγαµε ότι η εν λόγω επιχείρηση µάλλον αποτελεί προϊόν διαφήµισης και στοχοποίησης πολιτικών και διπλωµατικών σκοπιµοτήτων παρά επιχειρησιακών επιδειώξεων. Η Τουρκία

Παρακάτω παρατίθεται η αγγελία προς τους ναυτιλλοµένους NAVTEX 101/10 µε το ακριβές κείµενο µε το οποίο δηµοσιεύθηκε από τις τουρκικές Αρχές:

NAVTEX - NAVIGATIONAL WARNING NUMBER: 359/10

MEDITERRANEAN1) TURKISH UNITS ARE CONDUCTING

OPERATION MEDITERRANEAN SHIELD IN THE EASTERN MEDITERRANEAN AND NATO UNITS ARE CONDUCTING OPERATION ACTIVE ENDEAVOUR IN THE MEDITERRANEAN TO PROVIDE FOR THE SAFE AND SECURE MOVEMENT OF VESSELS AT SEA AND TO DETER TERRORISM. IF CONTACTED BY TURKISH OR NATO UNITS YOUR COOPERATION AND ASSISTANCE IN ANSWERING QUESTIONS WOULD BE GREATLY APPRECIATED. PLEASE REPORT ANY SUSPICIOUS ACTIVITY OR INFORMATION TO TURKISH OR NATO WARSHIPS, TO THE NATO MARITIME COMMANDER’S FREE CALL NUMBER 003908119706533 OR TO THE TURKISH NAVAL FORCES COMMAND OPERATION CENTRE 00903124032222 OR TO THE NATO SHIPPING CENTRE FREE CALL NUMBER 00441923843574 OR EMAIL TO DKHM(AT)DZKK(DOT)TSK(DOT)TR AND OAENOW(AT)LIVE(DOT)COM. THANK YOU.

και εδώ παραδοσιακά κινούµενη απέδειξε για άλλη µια φορά ότι δηµιούργησε ένα όργανο που µόνο στόχο είχε την διασφά-λιση της θαλάσσιας στρατηγικής της όχι σε επιχειρησιακό αλλά σε πολιτικό επίπεδο.

Χωρίς να µπορεί κανείς να κατακρίνει αυτού του είδους την προσέγγιση παρόλα αυτά θα µπορούσε να πει ότι αποτελεί για άλλη µια φορά duplication of effort τωνπροσπαθειών της Συµµαχίας αποδεικνύ-οντας ότι µάλλον καλύτερα θα ήταν να προσέδιδε τέτοιου είδους δυναµικές στον κοινό σκοπό (π.χ. περισσότερη συνεργασία στην επιχείρηση Active Endeavour) παρά να κινείται ανεξάρτητα χωρίς µάλιστα να επι-τυγχάνει και σηµαντικά βήµατα προς αυτή την κατεύθυνση. Για να καταπολεµήσουµε σε παγκόσµιο επίπεδο την τροµοκρατία χρειάζονται µόνο συλλογικές προσεγγίσεις ενώ κάθε περίπτωση διάσπασης ή εθνικής προσέγγισης σε αυτή την κατεύθυνση µάλ-λον αποµακρύνει παρά προσεγγίζει προς το κοινό όφελος.

1. Οι ασκήσεις νηοψίας του τουρκικού Ναυτικού βελτιώνουν την απόδοση των πληρωµάτων των πλοίων για τις µελλοντικές τους αποστολές.

2. Η δηµιουργία της επιχείρησης Mediterranean Shield αποσκοπεί στην επίδειξη της ναυτικής ισχύος της Τουρκίας στην Μεσόγειο.

MONIMEΣ ΣΤΗΛΕΣ >SPYNEWS

>GEONEWS

ΘΡΑΚΗ ΕΚΛΟΓΕΣ 2012

Ο νικητής: Το τουρκικό προξενείο!

Η «4H ΓΕΝΙΑ ΠΟΛΕΜΟΥ» Οι ασύµµετρες ένοπλες

συγκρούσεις στον 21ο αιώνα


Ο πρόεδρος του Ιράκ καλεί το PKK να κηρύξει κατάπαυση του πυρός

Ο πρόεδρος του Ιράκ, Jalal Talabani, συνεχίζει τις διαπραγµατεύσεις µε το Κουρδικό Εργατικό Κόµµα (ΡΚΚ) πιέζοντας την οργάνωση να κηρύξει κατάπαυση του πυρός, σύµφωνα µε δηλώσεις αξιωµατού-χου της Πατριωτικής Ένωσης του Κουρδι-στάν (PUK). Ο Azad Jindyani, εκπρόσωπος του PUK, φέρεται να είπε στην ιστοσελίδα του κόµµατος ότι «ο Talabani δεν επιθυµεί να λύσει το συνεχιζόµενο πρόβληµα µε κανένα άλλο τρόπο παρά µόνο µε την ει-ρηνικό τρόπο». «Ο πρόεδρος Talabani έχει επικοινωνήσει µε το PKK για να συζητήσει τους όρους της κατάπαυσης του πυρός» πρόσθεσε ο Jindyani. Ο αξιωµατούχος δήλωσε ότι πιστεύει πως οι συγκρούσεις µεταξύ της Τουρκίας και του ΡΚΚ θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στο βόρειο Ιράκ και στο Ιράκ στο σύνολό του, εάν αυτές δεν αντιµετωπιστούν σύντοµα. Τις επισηµάνσεις του ακολούθησαν οι δηλώσεις του Τούρκου αναπληρωτή πρωθυπουργού Besir Atalay, ο οποίος σηµείωσε ότι «Υπάρχουν διαπραγ-µατεύσεις σε εξέλιξη, οι οποίες περιλαµβά-νουν ακόµη και την παράδοση των όπλων του PKK στο βόρειο Ιράκ». Η Τουρκία εδώ και δεκετίες µάχεται ενάντια στο ΡΚΚ, το οποίο το 1984 ξεκίνησε έναν ένοπλο αγώνα για την ανεξαρτησία του Κουρδιστάν. Η Τουρκία, η οποία έχει τον δεύτερο µεγαλύ-τερο στρατό στο ΝΑΤΟ, απέτυχε να καταστεί-λει το PKK, το οποίο έχει βάσεις στο βόρειο Ιράκ. Περισσότεροι από 40.000 µαχητές, στρατιώτες και άµαχοι έχουν σκοτωθεί στις συγκρούσεις µεταξύ του PKK και του τουρκικού Στρατού.

Λίβανος: Στον Στρατό οι ελπίδες για εσωτερική σταθερότητα

Η συνάντηση των πολιτικών ηγετών του Λιβάνου που πραγµατοποιήθηκε κατά την διάρκεια της πρώτης συνεδρίασης του Εθνικού Διαλόγου συµφώνησαν να παρέχουν στήριξη στον λιβανικό στρατό τόσο µε οικονοµικό όσο και µε ηθικό τρόπο και να αποτρέψουν τη δηµιουργία µιας ουδέτερης ζώνης κατά µήκος των συνόρων µε τη Συρία.

Οι πολιτικοί ηγέτες συµφώνησαν στην υποστήριξη του στρατού τόσο σε ηθικό όσο και σε οικονοµικό επίπεδο, δεδοµένου ότι είναι το µόνο ικανό όργανο που µπορεί να διατηρήσει την κοινωνική ειρήνη. Η θέση αυτή συµπεριλαµβάνεται στην ανακοίνωση η οποία εκδόθηκε µετά τις συνοµιλίες που πραγµατοποιήθηκαν στο Μέγαρο Baabda υπό την αιγίδα του προέδρου Suleiman. Οι πολιτικοί ηγέτες συµφώνησαν επίσης να καταβληθούν προσπάθειες έτσι ώστε ο στρατός και το υπόλοιπο των νόµιµων δυνάµεων ασφαλείας της χώρας να εκτελεί τα καθήκο-ντά του σε περίπτωση «καταστάσεων έκτακτης ανάγκης».

Ο πρόεδρος της Βουλής Nabih Berri, ο πρωθυπουργός του Λιβάνου Najib Mikati, ο πρώην Πρόεδρος Amin Jemayel, ο πρώην πρωθυπουργός Fouad Siniora, ο ηγέτης του Προοδευτικού Σοσιαλιστικού κόµµατος βουλευτής Walid Jumblatt, ο βουλευτής της Hizbollah Mohammad Raad και ο ηγέτης της Ελεύθερης Πατριωτικής Κίνησης Michel Aoun ήταν µετα-ξύ των 17 προσωπικοτήτων που κάθισαν στο τραπέζι του Εθνικού Διαλόγου στην αίθουσα του προεδρικού ανακτόρου στις 22 Νοεµβρίου 2011. Ο Εθνικός Διάλογος, µε φόντο την αυξανό-µενη ανησυχία για την σταθερότητα του Λιβάνου, αποτελεί την ελπίδα για την αποκλιµάκωση της αυξανόµενης έντασης στη χώρα.

Οι αντίπαλοι πολιτικοί ηγέτες συµφώνησαν να αποµακρύνουν τον Λίβανο από τις περιφε-ρειακές και διεθνείς συγκρούσεις και να αποτρέψουν τη δηµιουργία µιας ουδέτερης ζώνης στη χώρα. «Οι ηγέτες συµφώνησαν να ελέγξουν την κατάσταση κατά µήκος των συνόρων Λιβάνου Συρίας και να αποτρέψουν τη δηµιουργία µιας ουδέτερης ζώνης στο Λίβανο ή να χρησιµοποιηθεί ο Λίβανος ως τη δίοδό, για την πραγµατοποίηση λαθρεµπορίου όπλων ή την µετακίνηση ενόπλων ανδρών», σύµφωνα µε τελευταία ανακοίνωση του Εθνικού Διαλόγου.

Λίβανος και Κύπρος συζητούν για θαλάσσια σύνορα & ΑΟΖ

Ο Πρέσβης της Κύπρου στον Λίβανο, Όµηρος Μαυροµάτης και ο υπουργός Εξωτερικών του Λιβάνου Adnan Mansour συζήτησαν πρόσφατα για τα θαλάσσια σύνορα µεταξύ των δύο χωρών. Όπως δήλωσε ο Μαυροµάττης µετά από συνοµιλίες µε τον Mansour, «Συζητήσαµε αυτό το θέµα [θαλάσσια σύνορα], µεταξύ άλλων. Περιµένουµε την απόφαση των αρχών του Λιβάνου». Ο Πρέσβης Μαυροµάττης παρέδωσε επίσης στον Mansour µια επιστολή από τον Κύπριο οµόλογό του. Τον Δεκέµβριο του 2010, η Κύπρος υπέγραψε µνηµόνιο συνεργασί-ας µε το Ισραήλ για την αποτύπωση και χαρτογράφηση των κοινών ενεργειακών έργων. Ο Λίβανος υποστηρίζει ότι οι διατάξεις του µνηµονίου παραβιάζουν τα δικαιώµατα των θαλασ-σών του. Τόσο το Ισραήλ όσο και ο Λίβανος διεκδικούν µια θαλάσσια περιοχή έκτασης 800 περίπου τετραγωνικών χιλιοµέτρων, η οποία λέγεται ότι είναι πλούσια σε κοιτάσµατα πετρελαί-ου και φυσικού αερίου. Οι ανησυχίες του Λιβάνου µπλοκάρουν την έγκριση της συµφωνίας του 2007 στην οποία οι άκρες των Αποκλειστικών Οικονοµικών Ζωνών µεταξύ του Λιβάνου και της Κύπρου έχουν οριοθετηθεί. Φέτος τον Μάρτιο, ο πρόεδρος της Βουλής Nabih Berri βρισκόταν σε επίσηµη επίσκεψη στην Κύπρο, όπου συζήτησε µε αξιωµατούχους το θέµα των θαλασσίων συνόρων µεταξύ του Λιβάνου και του νησιού.

GEONEWS


> ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ: www.defencenet.gr

Την απόλυτη δυσαρέσκεια για την επικράτηση της πρώην ηµιτροµοκρατικής οργάνωσης των Αδελφών Μουσουλµάνων στην εκλογές της Αιγύπτου εκφράζει τόσο η ισραηλινή πολιτική ηγεσία, όσο και ο ισραη-λινός Τύπος. Η νίκη του Mohammed Morsi, του υποψήφιοι των Αδελφών Μουσουλµάνων στις αιγυπτιακές προεδρικές εκλογές, έχει γίνει δεκτή µε συναισθήµατα φόβου και αγωνίας για την ειρήνη στην περιοχή. Η εφη-µερίδα Haaretz αφιερώνει επίσης την πρώτη της σελίδα την «ανησυχία» που προκαλεί στο Ισραήλ ο ισλαµιστής πρόεδρος στην Αίγυπτο.

Ωστόσο η εφηµερίδα επικαλείται ισραη-λινό αξιωµατούχο, σύµφωνα µε τον οποίο η κυβέρνηση του Benjiamin Netanyahu «ελπίζει κατ’ ιδίαν» ότι ο Mohammed Morsi θα εκτιµήσει ότι είναι πρωταρχικής σηµασίας η Αίγυπτος να αποκαταστήσει την αδύναµη οικονοµία της παρά να επανεξετάσει τις διµερείς της σχέσεις.«Σκοτάδι στην Αίγυ-πτο» είναι ο πηχυαίος τίτλος της «Yediot Aharonot» υποδηλώνοντας µια από τις δέκα πληγές που αναφέρονται στη Βίβλο.

Οι Ένοπλες Δυνάµεις του Ιράν διέψευσαν ισχυρισµούς του επιτηρητή του ΟΗΕ ότι κατε-δάφισαν κτίρια σε µια βάση κατά τη διάρκεια µιας ύποπτης όπως φαίνεται προσπάθειας να καλύψουν τις πυρηνικές δοκιµές. Το δηµοσίευµα των ιρανικών ΜΜΕ ανέφερε ότι ο υπουργός Άµυνας του Ιράν Ahmad Vahidi, επισήµανε ότι οι ισχυρισµοί πως το Ιράν προσπάθησε να καταστρέψει στοιχεία στη στρατιωτική βάση του Parchin δεν ευστα-θούν. Ιρανοί αξιωµατούχοι έχουν εκδώσει παρόµοιες διαψεύσεις κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδοµάδων, αλλά αυτή είναι η πρώτη από τον υπουργό Άµυνας.

«Οι ισχυρισµοί αποσκοπούν στο να επη-ρεάσουν την συζήτηση για τα πυρηνικά στη Μόσχα», δήλωσε ο Vahidi, αναφερόµενος στον επικείµενο γύρο διαπραγµατεύσεων ανάµεσα στο Ιράν και σε έξι άλλες χώρες για το πυρηνικό πρόγραµµα της Τεχεράνης στη Μόσχα. Η Δύση υποπτεύεται ότι το Ιράν προ-σπαθεί να αναπτύξει τεχνολογία πυρηνικών όπλων, αλλά το Ιράν δηλώνει ότι το πρόγραµ-µα είναι για ειρηνικούς σκοπούς.

Πρόσφατα, η Διεθνής Υπηρεσία Ατοµικής Ενέργειας έδειξε στα κράτη-µέλη της, δορυ-φορικές εικόνες όπου φαινόταν η εκκαθά-ριση της τοποθεσίας στη στρατιωτική βάση του Parchin, λέγοντας ότι οι φωτογραφίες απεικονίζουν, την ισοπέδωση κτιρίων και την αποµάκρυνση χωµάτων στην συγκεκρι-µένη εγκατάσταση. Οι δραστηριότητες στη στρατιωτική βάση Parchin νοτιοανατολικά της Τεχεράνης αποτελούν ο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του ΔΟΑΕ, ενώ το Ιράν, δηλώνει ότι το Parchin είναι µια συµβατική στρατιωτική βάση. Ο Ali Asghar Soltanieh, απεσταλµένος του Ιράν στην ΔΟΑΕ, δήλωσε ότι το Ιράν δεν θα εµποδίσει την πρόσβαση των επιθεωρητών της εν λόγω υπηρεσίας στο Parchin, «εάν το Ιράν και η υπηρεσία καταλή-ξουν σε συµφωνία σχετικά µε την φόρµα» της επίσκεψης.

Ο Ali Asghar Soltanieh δήλωσε ότι οι δύο πλευρές θα συµφωνήσουν σύντοµα σε ένα νέο γύρο των συνοµιλιών για το ζήτηµα. Μέχρι στιγµής, οι συνοµιλίες έχουν οδηγήσει σε µικρή πρόοδο όσον αφορά την επίλυση

της διαφοράς. Ο Sergey Lavrov, υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, θα επισκεφθεί το Ιράν για να συζητήσουν τις επερχόµενες συνοµιλίες στη Μόσχα για το πυρηνικό πρόγραµµα της Τεχεράνης, καθώς και την κρίση στη Συρία, σύµφωνα µε το υπουργείο του. «Το επίκεντρο της προσοχής θα είναι η κατάσταση στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, µε έµφαση στις τρέχουσες διαδικα-σίες µετασχηµατισµού που λαµβάνουν χώρα στον αραβικό κόσµο και τη Συρία» σύµφωνα µε αναφορές πρακτορείων ειδήσεων σε δηλώσεις µια ξένης αξιωµατούχου του υπουργείου.

«Το Ισραήλ ανησυχεί για την άφιξη στην εξουσία του εξτρεµιστικού Ισλάµ στην Αίγυπτο», ακόµη κι αν «ο Mohammed Morsi υποσχέθηκε αµέσως ότι θα σεβαστεί τις διεθνείς δεσµεύσεις της Αιγύπτου», γράφει η εφηµερίδα.«Επικίνδυνη νίκη» επιµένει ο αρθρογράφος Semadar Pery υπενθυµίζο-ντας ότι ο Mohammed Morsi ηγείτο άλλοτε µιας επιτροπής που πρότεινε «τον πόλεµο εναντίον της σιωνιστικής εταιρίας» και ότι η παλαιστινιακή Hamas ανήκει στο κίνηµα της Μουσουλµανικής Αδελφότητας.

«Το Ισραήλ πρέπει να επανατοποθετηθεί και να είναι έτοιµο για κάθε ενδεχόµε-νο», προειδοποιεί ο συνάδελφός του Alex Fisman, ειδικός σε στρατιωτικά θέµατα, επικαλούµενος πιθανή αµφισβήτηση των ειρηνευτικών συµφωνιών και των οικονοµι-κών συµβολαίων. «Ο φόβος έγινε πραγµα-τικότητα: οι Αδελφοί Μουσουλµάνοι έχουν την εξουσία στην Αίγυπτο», είναι ο τίτλος της Maariv που αναφέρει ότι «η ειρηνευτική συνθήκη τελεί υπό αµφισβήτηση». Ο Yakov Katz, ειδικός επί στρατιωτικών θεµάτων στην

αγγλόφωνη Jerusalem Post, εκτιµά από την πλευρά του ότι τίποτε δεν θα αλλάξει βραχυπρόθεσµα στις σχέσεις µε την Αίγυπτο, καθώς ο Mohammed Morsi αντιµετωπίζει θέµατα πολύ επιτακτικά, ώστε να προκαλέσει έναν πόλεµο µε το εβραϊκό κράτος. Ωστόσο η άνοδος στην εξουσία των Αδελφών Μου-σουλµάνων «θα επηρεάσει την αυξανόµενη τροµοκρατική απειλή στην περιοχή του Σινά και θέλουµε να ξέρουµε αν ο Mohammed Morsi θα λάβει ή όχι µέτρα ώστε να αλλάξει η κατάσταση αυτή», προσθέτει.

Καταστράφηκαν στοιχεία για το πυρηνικό πρόγραµµα του Ιράν στη βάση Parchin;

Αγωνία στο Ισραήλ από την εκλογή ισλαµιστή προέδρου στην Αίγυπτο


ΣΙΓΗ από το State Department για τις «µαζικές» αποκαλύψεις Κινέζων κατασκόπων στις ΗΠΑ Η υπουργός Εξωτερικών των Ηνωµέ-νων Πολιτειών, Χίλαρι Κλίντον, αρνήθηκε να σχολιάσει δηµοσίως τη σύλληψη ενός ανώτερου υπαλλήλου της κινεζικής κυβέρνησης, ο οποίος λέγεται ότι είχε προβεί σε «µαζική» κατασκοπεία υπέρ των ΗΠΑ. Σύµφωνα µε το πρακτορείο Reuters, το οποίο δηµοσίευσε την ιστορία, ο κυβερνητικός υπάλληλος συνελήφθη πριν από λίγους µήνες, αλλά τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Κίνα έχουν επιλέξει να κρατήσουν το θέµα στο σκοτάδι, προκει-µένου «να αποφευχθεί µια νέα κρίση στις σχέσεις» µεταξύ των δύο χωρών. Πιο συγκεκριµένα, το Reuters επικα-λέστηκε «τρεις πηγές οι οποίες έχουν άµεση γνώση του θέµατος» και οι οποίες δήλωσαν ότι ο Κινέζος πράκτορας είχε προσληφθεί σε κρίσιµη θέση στο γραφείο του Υφυπουργού στο Υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας της Κίνας (MSS). Το MSS είναι η βασική υπηρεσία πληροφοριών της Κίνας και έχει την ευθύνη τόσο για την εγχώρια, όσο και τη διεθνή συλλογή πληροφοριών. Σύµφωνα µε πηγές που επικαλέστηκε το Reuters, ο Κινέζος πράκτορας συνελήφθη «κάποια στιγµή µεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου» του 2012 και κατηγορείται για παροχή στους αµερικανικούς ανώτερούς του διαβαθµι-σµένων πληροφοριών για δραστηριότητες κατασκοπείας της Κίνας στο εξωτερικό.

Σύµφωνα µε την έκθεση, ο κατηγο-

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ HΠΑ προς Κούβα για Αµερικανό καταδικασθέντα για κατασκοπείαΗ κυβέρνηση του προέδρου Barak Obama κάλεσε την Κούβα να απελευθερώσει αµέσως έναν Αµερικανό πολίτη που έχει καταδικαστεί για κατασκοπεία από τις αρχές της νήσου, τον Alan Gros, αναφέροντας ότι η κατάσταση της υγείας του έχει επιδεινωθεί και δεν µπορεί πλέον να βαδίσει.

Η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτµεντ Victoria Nuland ανέφερε ότι η Ουάσινγκτον κάλεσε επίσης τις αρχές στην Αβάνα να δώσουν πληροφορίες για την κατάστασή του στην οικογένειά του ώστε να µπορέσει να αποτιµηθεί η κατάσταση και το εάν δέχεται επαρκείς ιατρικές φροντίδες.

«Έχει χάσει πάνω από 45 κιλά αφότου είχε συλληφθεί. Πάσχει από οξεία εκφυλιστι-κή αρθρίτιδα και δεν είναι πλέον ικανός να βαδίσει στο κελί του. Έχει και άλλα προβλή-µατα υγείας που του προκαλούν πόνο και χρειάζονται θεραπεία», ανέφερε η Nuland προσθέτοντας: «Καλούµε την κυβέρνηση της Κούβας να απελευθερώσει τον Alan Gros αµέσως και να του επιτρέψει να γυρίσει στην οικογένειά του».

Ο Alan Gros, 63 ετών, είχε συλληφθεί στην Αβάνα τον Δεκέµβριο του 2009 και καταδικάστηκε σε 15 χρόνια κάθειρξη για κατασκοπεία. Εργαζόταν µε σύµβαση στο πλαίσιο ενός προγράµµατος του υπουργείου Εξωτερικών --µε µυστική χρηµατοδότηση από τις αµερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών-- µε στόχο την προώθηση πολιτικών αλλαγών στην Κούβα διαµέσου της αύξησης της πρόσβασης στο Διαδίκτυο. Η Αβάνα θεωρεί τα προγράµµατα του είδους µέρος της µακρόχρονης προσπάθειας της Ουάσινγκτον να ανατρέψει την κυβέρνηση της χώρας που εγκαθιδρύθηκε µετά την επανάσταση της δεκαετίας του 1950.

Η υπόθεσή του συνέβαλε στο πάγωµα των σχέσεων ΗΠΑ-Κούβας, οι οποίες είχαν εκφραστεί ελπίδες ότι θα βελτιώνονταν µετά την ανάδειξη του Barak Obama στην προεδρία.

ρούµενος δούλευε για τις ΗΠΑ «για αρκετά χρόνια» και η υπόθεσή του θα µπορούσε να αποτελέσει τη χειρότερη περίπτωση διείσ-δυσης ξένης υπηρεσίας πληροφοριών στην MSS µέσα σε δύο δεκαετίες.

Σύµφωνα µε µια πηγή µάλιστα, η ζηµία από τις πράξεις του που έχει υποστεί η υπηρεσία MSS στην παρούσα υπόθεση «υπήρξε τεράστια». Το Reuters δήλωσε ότι ο Κινέζος πράκτορας, ο οποίος µιλάει αγγλικά, είχε προσληφθεί από την CIΑ, και πληρώθηκε «εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια» για την παροχή «πολιτικών, οικονοµικών και στρατηγικών πληροφοριών» για την αµερι-κανική υπηρεσία υπηρεσιών πληροφοριών. Αλλά το πρακτορείο ειδήσεων ανέφερε ότι οι ακριβείς πληροφορίες που έδωσε ο Κινέζος πράκτορας στους ανωτέρους του παρέµειναν ασαφής, ενώ ήταν αδύνατο να πει κανείς αν η πραγµατική κινεζική κατασκοπεία είχε δεχτεί πλήγµατα στο εξωτερικό ως αποτέλε-σµα των δραστηριοτήτων του συγκεκριµένου πράκτορα.

Ο αντιπρόεδρος και υπεύθυνος του γρα-φείου όπου εργαζόταν ο πράκτορας λέγεται ότι βρίσκεται σε αργία και ότι αυτή τη στιγµή «είναι υπό ανάκριση» από τις κινεζικές αρ-χές. Εν τω µεταξύ, Κινέζοι αναλυτές λένε ότι η αποκάλυψη του Reuters αντιπροσωπεύει µια προσεκτικά σχεδιασµένη διαρροή από τη CIA, µε στόχο την ενίσχυση της εσωτερικής κρίσης που αντιµετωπίζουν οι υπηρεσίες πληροφοριών της Κίνας.

SPYNEWS


ΡΩΣΟΣ συνταγµατάρχης «ο πιο πετυχηµένος κατάσκοπος της CIA» τα τελευταία χρόνια

Πριν προλάβει να «πέσει» η σκόνη από την δίκη του Vladimir Lazar που πραγµατοποι-ήθηκε πρόσφατα κεκλεισµένων των θυρών και την σύλληψη ενός ανώνυµου µηχανικού πυραύλων µε την κατηγορία της κατασκοπεί-ας, η Ρωσία υποστηρίζει ότι έχει βρει ακόµη έναν κατάσκοπο. Πρόκειται για τον Valery Mikhailov, συνταξιούχο αξιωµατικό της ρωσικής αντικατασκοπίας, ο οποίος καταδι-κάστηκε σε 18χρονη φυλάκιση για κατασκο-πεία υπέρ CIA. Κατά την ανακοίνωση της καταδίκης του Mikhailov, οι αξιωµατούχοι του δικαστηρίου της Μόσχας ήταν σκόπιµα ασαφείς όσον αφορά τις εικαζόµενες δρα-στηριότητες κατασκοπείας του Mikhailov και παρείχαν περιορισµένες πληροφορίες για τις ακριβείς κατηγορίες εναντίον του. Όµως στους δηµοσιογράφους, οι οποίοι δεν είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν την δίκη του Mikhailov, λέχθηκε ότι εκείνος µε δική του πρωτοβουλία πλησίασε αξιωµατικούς της CIA στη Ρωσία το 2001 και προσφέρθηκε να κατασκοπεύσει τη χώρα του για λογαριασµό των ΗΠΑ µε αντάλλαγµα την τακτική πληρωµή του σε µετρητά. Οι εισαγγελείς της ρωσικής κυβέρνησης δήλωσαν ότι από το 2001 έως το 2007, όταν οι δραστηριότητες του είχαν εντοπιστεί από την Οµοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας της Ρωσίας (FSB), ο Mikhailov έδωσε στους Αµερικάνους πράκτορες πρόσβαση σε παραπάνω από χίλια αντίγραφα από απόρρητα έως άκρως απόρρητα. Τα πε-ρισσότερα από αυτά, σύµφωνα µε αναφορές στα ρωσικά ΜΜΕ, είχαν ετοιµαστεί από ανα-λυτές του FSB για λογαριασµό υψηλόβαθµων αξιωµατούχων της ρωσικής κυβέρνηση. Οι εισαγγελείς της ρώσικης κυβέρνησης δηλώνουν ότι ο Mikhailov συνελήφθη µετά από µια µακρά περίοδο παρακολούθησής του από την FSB, η οποία κατέληξε στην σύλληψή του και ενός «ταχυδρόµου» της CIA. Ο τελευταίος έγινε αντιληπτός την ώρα που έκανε συλλογή απόρρητων εγγράφων που είχαν αντιγραφεί από τον Mikhailov. Μετά τη σύλληψή του, ο Mikhailov, φέρεται να παρα-δέχτηκε ότι κέρδισε πάνω από 2 εκατοµµύρια δολάρια από την κατασκοπική του δράση.

Πολλά ρωσικά ΜΜΕ, όπως η κορυφαία ρωσική εφηµερίδα Kommersant, αναφέρουν ότι ο Mikhailov ήταν πιθανώς ένας από τους «πιο επιτυχηµένους πράκτορες της CIA [στη Ρωσία] τα τελευταία χρόνια». Και εδώ

εγείρεται το ερώτηµα: εάν ο Mikhailov ήταν αποτέλεσε όντως ένας από τους πολυτιµότε-ρους πληροφοριοδότες των τελευταίων ετών, ποιες είναι οι πιθανότητες ότι η Ουάσιγκτον θα προσπαθήσει να τον βγάλει από την ρωσική φυλακή. Η απάντηση σε αυτό το ερώτηµα είναι ότι τόσο η Ρωσία, όσο και οι ΗΠΑ θα µπορούσαν να ζητήσουν την ανταλ-λαγή κατασκόπων ως µέθοδο για τη µείωση των διπλωµατικών εντάσεων µεταξύ τους. Υπάρχουν αρκετές προηγούµενες καταστά-σεις σαν αυτή, κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέµου όταν οι ανταλλαγές συλληφθέντων κατασκόπων µεταξύ των σοβιετικών και των αµερικανικών δυνάµεων πραγµατοποιούνταν µε εντυπωσιακή συχνότητα στο Βερολίνο, µία πρακτική η οποία εφαρµόστηκε και αργότε-ρα, στο µετα-ψυχροπολεµικό περιβάλλον. Αυτό εφαρµόστηκε στην περίπτωση των δέκα Ρώσων κατασκόπων, οι οποίοι συνελήφθη-σαν από το FBI το 2010 και ανταλλάχθηκαν µε αρκετούς δυτικούς πράκτορες που κρατούνταν σε ρωσικές φυλακές. Αυτή αποτέλεσε την πιο εκτεταµένη ανταλλαγή κατασκόπων ανάµεσα στην ΗΠΑ και τη Ρωσία εδώ και δεκαετίες. Επιπλέον, η ταχύτητα µε την οποία η ανταλλαγή πραγµατοποιήθηκε-λιγότερο από δέκα ηµέρες µετά τη σύλληψη των Ρώσων κατασκόπων από το FBI- απο-καλύπτει ότι η ανταλλαγή είχε αποφασιστεί από την Ουάσιγκτον, και µπορεί πράγµατι να ήταν ο κύριος λόγος για τον οποίο το FBI προχώρησε στη σύλληψη των δέκα Ρώσων παρανόµων τη στιγµή που το έκανε.

Στην περίπτωση του Mikhailov, η CIA έχει τουλάχιστον έναν πολύ σοβαρό λόγο για να στείλει αυτόν και την οικογένειά του στις ΗΠΑ: να δείξει σε µελλοντικό προσωπικό του, στη Ρωσία και αλλού, ότι η Υπηρεσία σκοπεύει να τους προστατεύει ενεργά αυτούς και τις οικογένειές τους.

ΒΡΕΤΑΝΟΣ βουλευτής, πρώην πράκτορας της κοµµουνιστικής Τσεχοσλοβακίας!Ένας Βρετανός βουλευτής του Συντη-ρητικού Κόµµατος, ο Raymond Mawby (1922-1990), πουλούσε πληροφορίες στη µυστική αστυνοµία της Τσεχοσλοβακίας τη δεκαετία του 1960, κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέµου. Ο Raymond Mawby ήταν «ο µοναδικός συντηρητικός βουλευτής της Βρετανίας που συνεργάστηκε µε την StB», ανέφερε ο Radek Sovanek, που είναι ειδικός στην ιστορία του 20ού αιώνα. Εκτός από τον Raymond Mawby, µε την StB συνεργάζονταν και δύο βουλευτές του Εργατικού κόµµα-τος. Σύµφωνα µε τον Radek Sovanek, ο Raymond Mawby συνεργαζόταν µε την StB την περίοδο 1960-71 αλλά δεν παρείχε απόρ-ρητες πληροφορίες, µόνο «κουτσοµπολιά» για τους συναδέλφους του στο Συντηρητικό Κόµµα. «Η StB µπορούσε έτσι να χρησιµοποι-ήσει τα αδύνατα σηµεία κάποιων πολιτικών», εξήγησε. Ο Radek Sovanek υποστήριξε ότι ήταν δεκάδες οι Δυτικοί πολιτικοί και δηµοσιογράφοι που διατηρούσαν σχέσεις µε Τσεχοσλοβάκους «διπλωµάτες», δηλαδή µε µέλη της StB. Όµως ο αριθµός των πραγµατι-κών «πρακτόρων» που παρείχαν στην Πράγα απόρρητες πληροφορίες δεν ξεπέρασε τους δέκα καθ’ όλη την περίοδο της κοµµουνιστι-κής διακυβέρνησης της χώρας (1948-89). Ο φάκελος του Raymond Mawby περιλαµβά-νεται στα αρχεία της Πράγας και αποτελείται από εκατοντάδες σελίδες. Ο Radek Sovanek είπε ότι δεν αποκλείεται η «συνεργασία» του Βρετανού βουλευτή να γινόταν υπό τον έλεγχο της βρετανικής αντικατασκοπείας. «Στο φάκελό του υπάρχει µια αναφορά ότι τον προσέγγισε η MI5 και τον προειδοποίησε να µην έχει επαφές µε έναν Τσεχοσλοβάκο διπλωµάτη», είπε.


SPYNEWS

ΟΛΛΑΝΔΟΣ διπλωµάτης συνελήφθη για κατασκοπεία υπέρ της ΡωσίαςΟι αρχές στην Ολλανδία συνέλαβαν έναν Ολλανδό διπλωµάτη, ο οποίος λέγεται ότι εργαζόταν για την ίδια ρωσική µονάδα πλη-ροφοριών που χειριζόταν µια οµάδα Ρώσων πρακτόρων εν υπνώσει οι οποίοι είχαν συλ-ληφθεί στις Ηνωµένες Πολιτείες το 2010. Ο 60χρονος διπλωµάτης, συνελήφθη στη Χάγη, ύστερα από εκτενή έρευνα των γερµανικών υπηρεσιών αντικατασκοπείας.

Σύµφωνα µε το γερµανικό περιοδικό Focus, ο διπλωµάτης θεωρείται ότι έχει δώσει περίπου 500 διαβαθµισµένα έγγραφα στον Andrea και Heidrun Anschlag, δύο πρά-κτορες των ρωσικών µυστικών υπηρεσιών µε έδρα την Γερµανία. Το ζεύγος Anschlags, συνελήφθησαν τον Οκτώβριο του 2011 στην πανεπιστηµιακή πόλη του Marburg στην κεντρική Γερµανία. Εγκαταστάθηκαν στην Γερµανία από το Μεξικό όπου γεννήθηκαν το 1990, χρησιµοποιώντας πλαστά αυστριακά διαβατήρια που τους τα παρείχε η SVR, η ρωσική Υπηρεσία Πληροφοριών. Κατά τη στιγµή της σύλ-ληψης των Anschlags, ρωσικά µέσα ενηµέρω-σης υποστήριξαν ότι το ζευγάρι είχε ουσιαστικά διακόψει την συνεργασία του µε την SVR πριν από αρκετά χρόνια. Φαίνεται τώρα ότι ο Ολλανδός διπλω-µάτης ήταν ένας από τους πληροφοριοδότες τους, και ότι

ΜΑΧΗΤΙΚΟ F-16A Block 15OCU έστειλε στο Ιράν η Βενεζουέλα για «ανάλυση»...Ένα µαχητικό F-16A Block 15OCU έχει στείλει στο Ιράν η Βενεζουέλα, σύµφωνα µε την ισπανική εφηµερίδα ABC. Η κίνηση αυτή έγινε από την κυβέρνηση της χώρας για να βοηθήσει τις Ένοπλες Δυνάµεις του Ιράν να αντιµετωπίσουν µία πιθανή αεροπορική επίθεση από το Ισραήλ. Το

οι τρεις λειτουργούσαν ως µέρος του ιδίου δικτύου κατασκόπων στη Γερµανία. Είναι εν-διαφέρον ότι οι Anschlags επίσης λέγεται ότι είναι σε συχνή επαφή µε την Ρώσο πράκτορα Anna Chapman, η οποία συνελήφθη από το FBI στις ΗΠΑ το 2010.

Η Chapman ήταν µέρος µιας οµάδας 11 Ρώσων εν υπνώσει πρακτόρων που συνελήφθησαν από το FBI, και αργότερα εκδιώχθηκαν στη Ρωσία. Η σύνδεση αυτή έχει οδηγήσει µερικούς σχολιαστές να ανα-ρωτιούνται αν ο συνταγµατάρχης Αλεξάντερ Poteyev, ο Ρώσος αξιωµατικός της υπηρεσί-ας πληροφοριών που πρόδωσε τις ρωσικές παρανόµων στις Ηνωµένες Πολιτείες, είναι επίσης υπεύθυνη για τη σύλληψη των Anschlags και, κατά συνέπεια, τη σύλληψη του τελευταίου Σαββατοκύριακου του διπλω-µάτη στην Ολλανδία.

Τον περασµένο Ιούλιο, στον Poteyev δόθηκε µια 25ετή ποινή φυλάκισης από ένα

ρωσικό δικαστήριο για την έκθεση των 11 ρωσικών συνεταιρισµών. Η

ποινή απαγγέλθηκε ερήµην, ενώ ο Poteyev πιστεύεται ότι αυτοµόλησε στις ΗΠΑ, όπου ζει σήµερα κάτω από πιθανώς µια υποτιθέµενη

ταυτότητα. Γερµανικά ΜΜΕ αναφέρουν ότι ο Raymond έχει µέχρι στιγµής αρνηθεί κάθε συνεργασία µε τους Γερµανούς

και Ολλανδούς ανακριτές.

ΕΤΟΙΜΟ το 2013 το νέο κτίριο των γερµανικών µυστικών υπηρεσιών Το νέο κεντρικό κτίριο των µυστικών υπη-ρεσιών της Γερµανίας που κατασκευάζονται αυτήν την περίοδο στο Βερολίνο θα ολοκλη-ρωθεί ένα χρόνο αργότερα - και µάλιστα µε πολύ µεγαλύτερο κόστος από ό,τι είχε αρχικά προγραµµατιστεί σύµφωνα µε πρόσφατες ανακοινώσεις. Ενώ τα προβλήµατα µε τα συστήµατα πυρασφάλειας προκάλεσαν την καθυστέρηση του νέου αεροδροµίου της πρωτεύουσας, είναι το σύστηµα εξαερισµού που προκάλεσε προβλήµατα στο νέο αρχη-γείο της BND, σύµφωνα µε δηλώσεις της κυβέρνησης. Η BND, η υπηρεσία πληροφορι-ών της Γερµανίας, επρόκειτο να µετακοµίσει από το Pullach κοντά στο Μόναχο στις νέες τεράστιες εγκαταστάσεις στο Βερολίνο στα τέλη του 2014, όµως όλα αυτή η διαδικασία έχει µετατεθεί επισήµως κατά ένα έτος.

Περίπου 170 άνθρωποι θα αρχίσουν να εργάζονται στο νέο κτίριο στο τέλος του έτους, ενώ τα κατασκευαστικά έργα συνε-χίζονται στο υπόλοιπο του συγκροτήµατος. Το υπόλοιπο προσωπικό (περίπου 2.000 εργαζόµενοι) αναµένεται να κινηθεί προς την πρωτεύουσα στα τέλη του 2015. Η εφηµερίδα Berliner Morgenpost ανέφερε ότι ο Διευ-θυντής της BND Gerhard Schindler «χάνει νέους εργαζόµενους» λόγω της συγκεκρι-µένης καθυστέρησης. Η αβεβαιότητα αυτή σηµαίνει ότι «αφήνουν την υπηρεσία µας και προσπαθούν να βρουν έναν άλλο εργοδό-τη», ανέφερε ο Αρχηγός των γερµανικών µυστικών υπηρεσιών. Το κόστος επίσης της κατασκευής του νέου κτιριακού συγκροτήµα-τος έχει ήδη αυξηθεί από 500 εκατ. ευρώ το 2003, στα περίπου 1,3 δισεκατοµµύρια ευρώ από τη στιγµή που ξεκίνησε η κατασκευή, και αυξήθηκε περαιτέρω σε περίπου 1.550 εκα-τοµµύρια ευρώ, σύµφωνα µε µια εκτίµηση τον Απρίλιο του 2012. Ο Wolfgang Bosbach, επικεφαλής της κοινοβουλευτικής επιτροπής εσωτερικών υποθέσεων δήλωσε ότι το τελικό κόστος της κατασκευής του κτιρίου αναµένε-ται να ανέλθει στα 2 δισ. ευρώ.

αεροσκάφος αποσυναρµολογήθηκε και τοποθετήθηκε σε containers. Κατόπιν φορτώθηκε σε ένα µεταγωγικό αεροσκά-φος Boeing 707-384C της Αεροπορίας της Βενεζουέλας µε κωδικό Νο. 6944 και µέσω Βραζιλίας και Αλγερίας έφτασε στο Ιράν.


ΠΑΡΑΙΤΗΘΗΚΕ ο αρχηγός των µυστικών υπηρεσιών της Γερµανίας

Την παραίτησή του, λόγω σειράς σκανδά-λων, υπέβαλε ο επικεφαλής των υπηρεσιών εσωτερικής πληροφόρησης της Γερµανίας Χάινζ Φροµ. Αιτία µια σειρά από ύποπτα «λάθη» της υπηρεσίας του στο πλαίσιο έρευνας για µια συµµορία νεοναζί που πιστεύεται ότι είχε δολοφονήσει τουλάχιστον 10 άτοµα, ανάµεσα στους οποίους και έναν έλληνα επιχειρηµατία µετανάστη, µέσα σε µια περίοδο επτά ετών. Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για την υπηρεσία του X. Φροµ ήταν η καταστροφή από αγνώστους σηµαντικών εγγράφων που σχετίζονταν µε την υπόθεση. Ο 63χρονος επικεφαλής, έως τώρα, της υπη-ρεσίας για την Προστασία του Συντάγµατος, όπως ονοµάζονται οι µυστικές υπηρεσίες εσωτερικής πληροφόρησης στη Γερµανία,

Η Αεροπορία των ΗΠΑ περικόπτει τον αριθµό των MC-12 Hawker BeechcraftΗ Αεροπορία των ΗΠΑ σχεδιάζει να περικό-ψει τον αριθµό των αεροσκαφών συλλογής πληροφοριών MC-12 Hawker Beechcraft µετά την απόσυρση των αµερικανικών δυνάµεων από το Αφγανιστάν και το Ιράκ. Το αεροσκάφος MC-12 είναι το νεότερο αερο-σκάφος συλλογής πληροφοριών, παρακο-λούθησης και αναγνώρισης που χρησιµοποι-ούνται από τις δυνάµεις στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ. Το δικινητήριο turboprop αεροσκά-φος, MC-12 επιτρέπει την συλλογή πληροφο-ριών, την παρακολούθηση και αναγνώριση υποστηρίζοντας άµεσα τις επίγειες δυνάµεις.

Το MC-12W Liberty είναι η στρατιωτική εκ-δοχή του Hawker Beechcraft King Air Super 350 και του Super King 350ER. To MC-12W έχει συµµετάσχει στην υποστήριξη αποστο-λών όπως αντιµετώπιση ανταρτών, άµυνας σε εχθρικές περιοχές και ανάπτυξης συνεργα-σίας µε φίλιες δυνάµεις. Με την µείωση των αποστολών στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν το αεροσκάφος άρχισε να περιορίζεται η χρήση του και να εξετάζεται η πιθανότητα είτε να αποσυρθεί είτε να παραχωρηθούν στην Εθνο-φρουρά των ΗΠΑ ή άλλες υπηρεσίες. Από τότε που το MC-12W Liberty αναπτύχθηκε για πρώτη φορά στο Ιράκ, οι αµερικανικές

ανέλαβε για πρώτη φορά καθήκοντα το 2000, χρονιά που συµπτωµατικά άρχισαν και οι δολοφονίες. Ο X. Φροµ ανακοίνω-σε την απόφαση του να «συνταξιοδοτηθεί πρόωρα» στον υπουργό Εσωτερικών Χανς Πίτερ Φρίντριχ. Τόσο ο υπουργός όσο και ο πρώην επικεφαλής των µυστικών υπηρεσιών δήλωσαν έκπληκτοι από τα λάθη που έκαναν οι υφιστάµενοι του δεύτερου, στη συγκε-κριµένη υπόθεση.«Ανησυχούµε βαθύτατα από το πόσο θα κλονιστεί η εµπιστοσύνη της κοινής γνώµης στην αποτελεσµατικότητα των µυστικών υπηρεσιών», δήλωσε ο υπουργός. Η αποτυχία των µυστικών υπηρεσιών να σταµατήσουν τη σειρά των δολοφονιών σοκά-ρισε επανειληµµένως την γερµανική κοινή γνώµη. Εγκέφαλοι της «σπείρας» ήταν τρία

άτοµα, δυο νεαροί άντρες και µια γυναίκα. Οι δύο άντρες είχαν βρεθεί νεκροί σε ένα διαµέρισµα, τον περασµένο Φεβρουάριο, ενώ η γυναίκα, η Μπιτ Σέιπ, αφού ανατίναξε το διαµέρισµά της σε µια πόλη της ανατολι-κής Γερµανίας, παραδόθηκε στην αστυνοµία και περιµένει να δικαστεί. Τον Φεβρουάριο µάλιστα, η Καγκελάριος της Γερµανίας Αν-γκελα Μέρκελ, είχε περιγράψει την υπόθεση ως «ντροπή».

Η A. Μέρκελ ζήτησε συγγνώµη από τις οικογένειες των θυµάτων - οκτώ τούρκους επιχειρηµατίες µετανάστες, έναν έλληνα επιχειρηµατία µετανάστη και µια γερµανίδα αστυνοµικό. Η συµµορία ευθύνεται επίσης για τον τραυµατισµό τουλάχιστον 20 ατόµων σε δυο βοµβιστικές επιθέσεις, καθώς και για περισσότερες από 12 ληστείες τραπεζών. Οι αρχές, µεταξύ των οποίων και η αστυνοµία, παραδέχονται σειρά σοβαρών λαθών που έκαναν στην υπόθεση, ενώ άνοιξε η συζήτη-ση για την στενότερη και καλύτερη συνεργα-σία µε τις µυστικές υπηρεσίες.

δυνάµεις έχουν αποκτήσει πρόσβαση σε πιο εξελιγµένα αεροσκάφη επιτήρησης καθώς και µη επανδρωµένα αεροσκάφη που µπορούν να εκτελέσουν τους ρόλους που προηγουµένως πραγµατοποιούσαν επανδρωµένα αεροσκάφη. Αξιωµατούχοι του αµερικανικού υπουργείου Άµυνας δήλωσαν τον Μάιο, ότι θα ήταν απίθανο όλα τα 42 MC-12W Liberty της Αεροπορίας των ΗΠΑ να διατηρηθούν σε υπηρεσία, είτε λόγω των µειωµένων αναγκών είτε λόγω της χρήσης πιο εξελιγµένων συστηµάτων αναγνώρισης και συλλογής πληροφοριών.

Τα MC-12W Liberty είναι εξοπλισµένα µε Ε/Ο αισθητήρες και το πλήρωµα του αποτε-λείται από δύο πιλότους και δύο χειριστές των αισθητήρων.

Ο υφυπουργός Άµυνας των ΗΠΑ Ashton Carter ανέφερε τον περασµένο Μάιο ότι παρά το γεγονός το αεροσκάφος πραγµα-τοποίησε µε επιτυχία τις αποστολές που του ανατέθηκαν, αξιωµατούχοι της Αεροπορίας επισηµαίνουν ότι υπάρχει ζήτηµα όσον αφο-ρά την διαχείριση τους µετά την ολοκλήρωση της εµπλοκής των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ. Το MC-12 σύµφωνα µε τους αξιω-µατούχους της Αεροπορίας δεν έχει όλα τα χαρακτηριστικά που ήθελαν για την πραγµα-τοποίηση αντίστοιχων αποστολών στο µέλλον. Σύµφωνα µε ένα έγγραφο που υποβλήθηκε στο Κογκρέσο το υπουργείο Άµυνας των ΗΠΑ ζήτησε την έγκριση της µεταφοράς όλων των 42 MC-12W Liberty στην αµερικανική Εθνοφρουρά µέχρι το 2014.


ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ

ΘΡΑΚΗ, ΕΚΛΟΓΕΣ 2012Ο νικητής: Το τουρκικό

προξενείο!

του Θεοφάνη Μαλκίδη

Οι εθνικές εκλογές, των δύο επεισοδίων, πέραν των άλλων και των γνωστών σε πανελλήνιο επίπεδο, είχαν και τη θρακική τους διάσταση. Μία διάσταση η οποία εδώ και πολλά χρόνια έχει µία

και µοναδική, έστω και εάν και διαβάζεται υπερβολική, αιτία: την Τουρκία και τον τοπικό της φορέα άσκησης πολιτικής, το τουρκικό

προξενείο της Κοµοτηνής. Θα ήταν περιττό να επαναληφθεί για ακόµη µία φορά η ουσιαστική πίεση που ασκεί η Τουρκία στη Θράκη (και) στο ζήτηµα της ψήφου των µουσουλµανικών

µειονοτήτων και των προσπαθειών που γίνονται προκειµένου να υπάρξουν θετικά αποτελέσµατα για την τουρκική πολιτική.

ΘΡΑΚΗ, ΕΚΛΟΓΕΣ 2012Ο νικητής: Το τουρκικό

προξενείο!

Ωστόσο η προσπάθεια ανάδειξης και αυτής της παραµέτρου της δράσης της Τουρκίας στη Θράκη, εκτός των άλλων (οικονοµικών, κοινωνικών, εκπαιδευ-τικών κ.ά.) αποτελεί µείζον ζήτηµα, αφού δηµιουργεί πολιτικά τετελεσµένα που προσπαθούν να επηρεάσουν την τοπική κοινωνία, αλλά και ευρύτερα την Ελλάδα.

Οι εκλογές της 6ης Μαΐου Οι εκλογές της 6ης Μαΐου 2012

προσέλκυσαν, όπως και κάθε εκλογική αναµέτρηση, την προσοχή της Τουρκίας. Πόσο µάλλον τώρα που από το αποτέλε-σµα κρινόταν (;) µία σειρά από καταστά-σεις στην Ελλάδα βεβαίως, όσο και εκτός αυτής. Η Τουρκία έδειξε ενδιαφέρον για τις εκλογές στη Ελλάδα και ιδιαιτέρως στη Θράκη, κινούµενη σε γνωστά για την περι-οχή δεδοµένα. Μετακινήσεις ψηφοφόρων από την Τουρκία, παρουσία του τουρκικού προξενείου, παρουσία αποστολών από την Τουρκία, φανερή ή αθέατη υποστήριξη σε υποψηφίους. Πριν από την παράθεση των γεγονότων που διαδραµατίστηκαν στις εκλογές έχει ενδιαφέρον να παρατεθούν δύο δεδοµένα. Συνηθισµένα για τη Θρά-κη, ασυνήθιστα και σίγουρα άγνωστα στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Πρώτον, η τελετή εν µέσω προεκλο-γικής περιόδου (21 Απριλίου 2012) για τη γέννηση του Μωάµεθ στον Εχίνο της Ξάνθης. Τα πανό ήταν όλα στην τουρκική γλώσσα, γινόταν συνεχής αναφορά στην «τουρκική µειονότητα» και παρόντος, όπως ήταν αναµενόµενο, του προξένου της Τουρκίας στην Κοµοτηνή, µίλησε «σχετικά» ο µουφτής της Ραιδεστού (Tekirdag) αναφέροντας µεταξύ των άλ-λων και τα εξής: «Οι µάρτυρες Τούρκοι ήρωες παππούδες µας βρίσκονται αυτή τη στιγµή ανάµεσά µας, προσεύ-χονται για µας και γιορτάζουν µαζί µας. Οι πιστοί του Προφήτη είναι ανί-κητοι (...) Από τους Ασµάν Γκαζί και τούς Αρχάν Γκαζί ως τούς Σουλεϊµάν κι ακόµη παραπέρα.

Θάλασσα; Και τη θάλασσα θα περάσετε! Διότι έχουµε µαζί µας τον Προφήτη Μωάµεθ! Όρµα, γιέ µου! Όρµα! (...)

Μόνο Τούρκοι και γκιαούρηδες υπάρχουν στα Βαλκάνια!

Τουρκισµός και Ισλάµ έγιναν τόσο πολύ ένα στα Βαλκάνια, πού τούς µουσουλµάνους τούς λένε Τούρκους και τούς µη µουσουλµάνους γκιαού-ρηδες...»



Δεύτερον, η ανακοίνωση της αποκαλού-µενης «Συµβουλευτικής Επιτροπής της Τουρ-κικής Μειονότητας Δυτικής Θράκης» λίγο πριν τις εκλογές (30-4-12). Η «επιτροπή» είναι ένας ακόµη βραχίονας της πολιτικής που υλοποιεί η Τουρκία στην περιοχή, και η ανακοίνωση κινήθηκε προς την γνωστή κατεύθυνση:

«Αξιότιµα µέλη της Τουρκικής Μειονότη-τας Δυτικής Θράκης, η Ελλάδα πηγαίνοντας στις πρόωρες εκλογές της 6ης Μαΐου θα σχηµατίσει το νέο της κοινοβούλιο. Όπως είναι γνωστό υπό τις σηµερινές συνθήκες, µε το µέτρο του πλαφόν του 3%, οι Τούρ-κοι της Δυτικής Θράκης δεν µπορούν να εκλέξουν ανεξάρτητο βουλευτή. Οι Τούρκοι της Δυτικής Θράκης στις εκλογές του 1989 πρώτη φορά µετείχαν ανεξάρτητοι και είχαν βγάλει έναν βουλευτή. Αµέσως µετά από αυτές τις εκλογές, µε το σύστηµα του πλαφόν που εφαρµόστηκε και στους ανεξάρτητους υποψήφιους, κατέστη πλέον αδύνατο η µειονότητα να εκλέξει ανεξάρτητο βουλευτή. Διότι για να εκλεγεί ανεξάρτητος βουλευτής χρειάζεται το 3% της χώρας, δηλαδή περίπου 300.000 ψήφοι.

Για την εκπροσώπηση πλέον της κοινό-τητας µας είχε αποµείνει µια επιλογή. Αυτή η επιλογή ήταν να ενωθεί ισχυρά γύρω από τους Τούρκους υποψηφίους εντός των πολιτικών κοµµάτων.

Οι Τούρκοι της Δυτικής Θράκης αγωνί-στηκαν µε περηφάνια και πίστη ενάντια στα χρόνια προβλήµατα που βίωναν. Για την καλύτερη δυνατή συνέχεια αυτού του αγώνα είναι ανάγκη να εκλεγεί ο µεγαλύτερος

1. Οι εκλογές του 2012 (6 Μαΐου και 17 Ιουνίου) χαρακτηρίστηκαν από την αβεβαιότητα του πολιτικού συστήµατος το οποίο είχε κατατµηθεί σε πολλά νέα κόµµατα τα οποία µε την σειρά τους προσπάθησαν να κερδίσουν τις ψήφους της µειονότητας.

2. Ο Ιλχάν Αχµέτ της πάλαι ποτέ ∆ηµο-κρατικής Συµµαχίας (∆Σ) και πρώην βουλευτής της Νέας ∆ηµοκρατίας (Ν∆) συµµετείχε στις εκλογές µε την ∆ΗΜ.ΑΡ.

3. Ο Χουσεΐν Ζεϊµπέκ του ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος εξελέγη, δεκαπλασίασε στην Ξάνθη τις ψήφους που είχε πάρει πριν 2,5 χρόνια (1.144), λαµβάνοντας στις πρόσφατες εκλογές 11.000 ψήφους!

4. Στην Ροδόπη, η πρωτιά του Αχµέτ Χατζηοσµάν µε 10.773 ψήφους ήταν αναµενόµενη.

1

2


βουλευτής και αφετέρου να µην επέτρεπαν τον υπουργό της ΝΔ, Ε. Στυλιανίδη να εισέλ-θει στη Βουλή! (Εφηµερίδα Αντιφωνητής 16 Μαΐου 2012)

Ειδικότερα: στην Ξάνθη ο Χουσεΐν Ζεϊ-µπέκ του ΣΥΡΙΖΑ δεκαπλασίασε τις ψήφους (1.144) πού είχε πάρει πριν 2,5 χρόνια, ενώ τώρα έλαβε 11.000 ψήφους!

Ο Ζεϊµπέκ έχει ήδη επισκεφθεί τη Ρόδο, όπου δια του απεσταλµένου του ψευδο-µουφτή Ξάνθης Μετέ στήνεται ζήτηµα µε αναφορές σε «τουρκική µειονότητα» στη Ρόδο και την Κω. Είναι αρκούντως εύγλωττη η φωτογραφία (www.tourkikanea.gr), στην οποία ο Ζειµπέκ ποζάρει µε τον Μετέ στον Εχίνο Ξάνθης (15 Μαΐου 2012), κάτω από το τεράστιο πανώ που γράφει «τουρκική µειονότητα».

Ο Ζεϊµπέκ, εισέπραξε την προίκα του πρώην βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Τσετίν Μάντα-τζη, του γνωστού από τις συνεχείς προκλητι-κές δηλώσεις περί «τουρκικής µειονότητας» στη Θράκη, αλλά και στη Ρόδο και την Κω. Ο Μάντατζη θυµίζουµε ότι για ένα χρονικό διά-στηµα πριν τις εκλογές, επιχείρησε διαδρο-µές µεταξύ ΠΑΣΟΚ, Δηµοκρατικής Αριστεράς (ΔΗΜΑΡ) και του Κόµµατος Ειρήνης και Φιλίας (DEB) που είχε δηµιουργήσει ο ανε-ξάρτητος βουλευτής στις αρχές της δεκαετίας του 1990 Αχµέτ Σαδίκ.

Για το πώς προκρίθηκε ο Ζεϊµπέκ για βουλευτής (κι όχι ο Χατζηµεµίς της ΔΣ, ή ο Μπουρχάν Μπαράν του ΠΑΣΟΚ) δεν υπάρ-χουν εξηγήσεις.

Βεβαίως τα δεδοµένα αυτά τα κατήγγειλε προεκλογικά και µετεκλογικά ο Μπαράν στα

τοπικά ΜΜΕ (εφηµ. «Θράκη» 2 Μαΐου 2012), επικεντρώνοντας την καταγγελία του στο γεγονός ότι «το Προξενείο τον καταδίκασε γιατί δεν το προσκύνησε».

Ο Μπαράν εκλέχθηκε περιφερειακός σύµβουλος Ξάνθης µε 7.000 σταυρούς, περιορίστηκε όµως στις εκλογές της 6ης Μαΐου στους 1.800, χάνοντας όπως ανα-φέραµε την έδρα για 300 µόλις ψήφους. Σύµφωνα µε τις δηλώσεις του ίδιου στην εφηµερίδα της Ξάνθης «Εµπρός» (10 Μαΐου 2012) η αιτία ήταν η γνωστή: «Δεν µπόρε-σα να σπάσω τη γραµµή του Προξενείου πού ήταν υπέρ του Χουσεΐν Ζεϊµπέκ αρ-χικά και µετά του Χατζηµεµίς Τουρκές. Μόνο όταν κατάλαβαν ότι η Μπακογιάν-νη δεν θα µπει στη Βουλή κατηύθυναν όλες τις ψήφους στον Ζεϊµπέκ. Ήταν εµφανές, συνεχώς τούς πρόβαλλε ο τουρκόφωνος Τύπος... Η µειονότητα στη µεγάλη της πλειοψηφία άγεται και φέρεται από το Τουρκικό Προξενείο (...) Αυτοί δεν µε στήριξαν γιατί δεν τούς προσκυνάω... Γιατί δεν τούς ζήτησα την άδεια να είµαι υποψήφιος. Γι’ αυτό και µε πολέµησαν όλοι... Δεν µε βοήθησε και το ΠαΣοΚ αλλά και µε πολέµησε και ο Τσετίν Μάντατζη µε τον Μπιρόλ! Αυτοί οι 1.800 ψήφοι πού πήρα ήταν καθαρά προσωπικοί».

Ο Μπαράν έθιξε ένα ζήτηµα, το οποίο λί-γοι µειονοτικοί έχουν το σθένος να το καταγ-γείλουν, την ώρα που εδώ και καιρό το θέµα, όταν τίθεται από την πλειονότητα, αντιµετω-πίζεται, ως συνωµοσιολογία, υπερβολές, εθνικισµός (!) ή εµµονές. Τα ίδια σχεδόν είχε

δυνατός αριθµός Τούρκων υποψηφίων στην Ελληνική Βουλή. Είναι απόλυτη η πίστη µας πως για να ακουστεί ελεύθερα και δυνατά η φωνή της Τουρκικής Μειονότητας Δυτικής Θράκης στην Βουλή και για να εκπροσω-πηθεί επαρκώς η µειονότητά µας, πρέπει πηγαίνοντας συνειδητοποιηµένα στην κάλπη να στηρίξουµε τους Τούρκους υποψήφιους.

Αξιότιµα µέλη της Τουρκικής Μειονότητας Δυτικής Θράκης, µε την ελπίδα πως στις εκλογές της 6ης Μαΐου 2012 θα στηρίξετε τους Τούρκους υποψηφίους εν γνώσει σας πως δεν υπάρχει δυνατότητα να χάσουµε ούτε µια ψήφο, ευχόµαστε οι εκλογές αυτές να βγουν καλότυχες για την µειονότητα και την πατρίδα µας.»

Μετά από τη γνωστή, στη Θράκη και εσχάτως και στην Αθήνα, δράση της Τουρ-κίας στις σχετικές µε τη ψήφο διαδικασίες, στις εκλογές της 6ης Μαΐου εξελέγησαν 3 µειονοτικοί βουλευτές (2 στη Ροδόπη ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ αντίστοιχα και 1 στην Ξάνθη - ΣΥΡΙΖΑ), γεγονός που ήταν εξέλιξη για τους ανθρώπους που προσβλέπουν προς την Τουρκία, αλλά και αναµενόµενο µε δεδοµένες τις πληθυσµιακές αναλογίες. Ωστόσο θα µπορούσε το συγκεκριµένο «ρεύµα» να τα πήγαινε καλύτερα, αφού ο υποψήφιος Μ. Μπαράν του ΠΑΣΟΚ έχασε την έδρα στην Ξάνθη για 300 ψήφους, ο δε Α. Ιλχάν της πάλαι ποτέ Δηµοκρατικής Συµµαχίας (ΔΣ) και πρώην βουλευτής της Νέας Δηµοκρατίας (ΝΔ), «πέταξε» 10.000 µειονοτικούς ψήφους που θα µπορούσαν, σε περίπτωση που έµπαινε η ΔΣ στη Βουλή, αφενός να υπήρχε ακόµη ένας µειονοτικός

3 4


δηλώσει παλιότερα και ο πρώην βουλευτής ΠαΣοΚ στη Ροδόπης Μεχµέτ Αχµέτ, περιγρά-φοντας τον µηχανισµό µε τούς ιµάµηδες, τούς δασκάλους και όλους εκείνους που επισκεπτόταν τα µειονοτικά χωριά ζητώντας από τους κατοίκους να ρίξουν την ψήφο τους στον εσωκοµµατικό του αντίπαλο.

Για το ζήτηµα έχει επίσης ενδιαφέρον και η κίνηση του πρώην βουλευτή ΠΑΣΟΚ Ξάν-θης Π. Σγουρίδη µετά τις εκλογές, ο οποίος συνεχάρη τον Μπουρχάν «για την παλλη-καρήσια εκλογική µάχη, µακριά από τις συνήθεις ξένες επιρροές». (Θυµίζουµε εδώ τις δηλώσεις του Π. Σγουρίδη για τις εκλογές του 2009 (Εφηµερίδα «Εµπρός» Ξάνθης - 2 Οκτωβρίου 09) ότι «δεν θα επιτρέψω στο Τουρκικό Προξενείο να εµπορεύεται και να καθοδηγεί την ψήφο των µουσουλµάνων µε την ανοχή και την ενθάρρυνση πολλών τοπικών παραγόντων»).

Παρόµοια και η µαρτυρία του Ποµάκου Ιρφάν Μεµεταλή, που κατέβηκε µε τους «Ανεξάρτητους Έλληνες» στη Ξάνθη –πήρε 235 ψήφους– και δήλωσε µετεκλογικά µεταξύ των άλλων ότι «...δεν ζήτησα βοήθεια από κανένα Προξενείο, δεν φίλησα το χέρι κανενός ψευτοµουφτή, δεν πήρα ούτε ένα ευρώ από κανέναν. Και δεν έκρυψα ούτε µια στιγµή πως απευθύνοµαι στα Ποµακοχώρια κι όχι στον...«ορεινό όγκο»! ...Νιώθω πολύ ευχαριστηµένος και αληθινά περήφανος που τόσοι Ποµάκοι είπαν όχι στα κόµµατα της ψευτιάς και στους πράκτορες της Τουρκίας». (Εφηµερίδα Αντιφωνητής, 16 Μαΐου 2012)

Στη Ροδόπη η πρωτιά του Αχµέτ Χατζη-οσµάν µε 10.773 ψήφους ήταν αναµενό-µενη και ήταν αυτή που έδωσε στο ΠΑΣΟΚ

κυβερνητικό κόµµα το µεγαλύτερο ποσοστό του στην Ελλάδα, αφήνοντας πίσω ακόµα και την Κρήτη!

Από την άλλη, ήταν διακριτό ότι υπήρχε επιθυµία για την είσοδο της ΔΣ στη Βουλή, οπότε ενισχύθηκε ο υποψήφιος του κόµµα-τος στη Ροδόπη Ιλχάν Αχµέτ µε πάνω από 10.000 ψήφους, που αντιστοιχούσαν σε δύναµη της ΔΣ πολλών εκλογικών περιφερει-ών της Ελλάδας. Ειδικότερα, η ΔΣ απέσπασε στη Ροδόπη το δεύτερο µεγαλύτερο ποσοστό της στην επικράτεια µετά την Ευρυτανία. Στη Ροδόπη σηµειώθηκε και η εκλογή δεύτερου µειονοτικού βουλευτή του οδοντίατρου Αϊχάν Καραγιουσούφ µε τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο Αϊχάν, όπως επισηµαίνεται, αποτελεί µία διαφορετική πολιτική φυσιογνωµία της µειονότητας. Χειρίζεται άψογα την ελληνική γλώσσα, έχει ενεργό συµµετοχή του στο κίνηµα των πολιτών της Ροδόπης και του Έβρου κατά της εξόρυξης του χρυσού, γεγονός που δηµιουργεί προσδοκίες έχοντας όµως δε-δοµένο την περίπτωση του πρώην βουλευτή του Συνασπισµού στη Ροδόπη, Μουσταφά Μουσταφά, που µε ανάλογες αφετηρίες δεν κατάφερε να επιβιώσει πολιτικά, διατηρούµε τις σχετικές και πολλές επιφυλάξεις.

Η ενδιάµεση περίοδος Η κατάσταση που προέκυψε µετά τις

εκλογές της 6ης Μαΐου 2012 και οι εκλο-γές µε λίστα δηµιούργησαν νέα δεδοµένα στη Θράκη. Στο ψηφοδέλτιο του ΠαΣοΚ στη Ροδόπη ηγήθηκε, όπως αναµενόταν, ο Αχµέτ Χατζηοσµάν. Με προσωπική απήχηση σε µεγάλο τµήµα του µειονοτικού πληθυσµού (ως πρώην ιµάµης), δεν έχει καµία σχέση µε

ιδεολογίες, κ.ά. που προώθησε και προωθεί το ΠΑΣΟΚ. Με δεδοµένο ότι ο δεύτερος και χριστιανός υποψήφιος του ΠΑΣΟΚ, έλαβε στις εκλογές τις 6ης Μαΐου τις µισές ψήφους από ό,τι ο µουσουλµάνος, η πρώτη θέση του ψηφοδελτίου κατελήφθη από τον Χατζηοσµάν. Στο ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ στη Ροδόπη ο Αϊχάν Καραγιουσούφ ηγήθηκε της λίστας του κόµµατος, χωρίς να δεχτεί το κοµ-µατικό αίτηµα για να µοιραστεί η θητεία και η έδρα της µε τον δεύτερο χριστιανό υποψήφιο Χ. Χαρίτο.

Στα λοιπά κόµµατα, µε δεδοµένη τη αυτοδιάλυση της ΔΣ και την ένταξη των προβεβληµένων υποψηφίων της στη ΝΔ, ο υποψήφιος του κόµµατος Ιλχάν Αχµέτ µε τον εντυπωσιακό αριθµό ψήφων επέλεξε να αλλάξει για ακόµη µία φορά πολιτικό χώρο, εντασσόµενος στη ΔΗΜ.ΑΡ., καταλαµβάνο-ντας µάλιστα και την 1η θέση του ψηφοδελτί-ου. Έτσι, πλην της ΝΔ που είχε επικεφαλής χριστιανό υποψήφιο, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, και ΔΗΜ.ΑΡ., είχαν µουσουλµάνους υποψηφίους και σε περίπτωση που η ΝΔ έµενε 4η τοπικά, θα υπήρχαν βουλευτές τρεις µουσουλµά-νους και εκτός Βουλής τον Ε. Στυλιανίδη ο οποίος οργάνωσε συνέντευξη Τύπου (30 Μαίου 2012) για να το επισηµάνει. Ο Ε. Στυλιανίδης µεταξύ των άλλων ανέφερε ότι «ο εκλογικός νόµος δηµιουργεί στη Ροδόπη, λόγω λίστας, µια άδικη στρέβλωση σε βάρος της αναλογικής δηµοκρατικής εκπροσώπη-σης των σύνοικων στοιχείων, δηµιουργώντας τον κίνδυνο να µείνει χωρίς βουλευτή η χριστιανική πλειονότητα... Σήµερα όµως που τα κόµµατα του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ και της ΔΗΜ.ΑΡ., σεβόµενα το εκλογικό αποτέλεσµα

1. Στην Ροδόπη σηµειώθηκε και η εκλογή του δεύτερου µειονοτικού βουλευτή, Αϊχάν Καραγιουσούφ, µε τον ΣΥΡΙΖΑ.

2. 3. & 4. Στην αποκαλούµενη γιορτή νεολαίας που είναι η µεταφορά της τουρκικής γιορτής για την «Ηµέρα του Ατατούρκ, της νεολαίας και του αθλητισµού» στη Θράκη και τιµάται την 19η Μαΐου τα παιδιά ήταν ντυµένα µε στολές παραλλαγής του τουρκικού Στρατού (!)

1


τοποθετούν επικεφαλής των ψηφοδελτίων τους συµπολίτες µας µουσουλµάνους, είµαι εκ των πραγµάτων υποχρεωµένος να απευθυνθώ προς την πλειονότητα και να της ζητήσω να ξεπεράσει τις πολιτικές και ιδεολογικές διαχωριστικές γραµµές, στηρίζο-ντας το ψηφοδέλτιο της Νέας Δηµοκρατίας» (Την περίοδο αυτή υπήρξε αποχώρηση του µειονοτικού υποψηφίου της ΝΔ Εµίνογλου, ο οποίος έλαβε 2.092 ψήφους και δεν ήταν υποψήφιος στις εκλογές της 17ης Ιουνίου. Το γεγονός αυτό έχει τη δική του σηµασία...).

Κατά τη διάρκεια της ενδιάµεσης περιόδου στη Φιλύρα της Ροδόπης οργα-νώθηκε το 8ο Παιδικό Φεστιβάλ που γίνεται πλέον ετησίως από τον παράνοµο «Σύλλογο Τούρκων Δασκάλων Δυτικής Θράκης». Δίπλα στον πρόξενο της Τουρκίας Μουσταφά Σάρνιτς ήταν όλοι οι νεοεκλεγέντες µειονο-τικοί βουλευτές. Στην αποκαλούµενη γιορτή νεολαίας που είναι η µεταφορά της τουρκι-κής γιορτής για την «Ηµέρα του Αταττούρκ, της νεολαίας και του αθλητισµού» στη Θράκη και τιµάται την 19η Μαΐου (την ηµέρα όπου η τιµάται στην Ελλάδα η µνήµη των Ελλή-νων του Πόντου) τα παιδιά ήταν ντυµένα µε στολές παραλλαγής του τουρκικού Στρατού (!) (σχετική καταχώρηση www.tourkikanea.gr) Λίγο αργότερα, στις 10 Ιουνίου στην Χλόη Ροδόπης, είχαµε ακόµη µία προκλητική σύναξη: Εδώ και λίγο καιρό έχουµε την κα-θιέρωση γιορτής στην ελληνική Θράκη προς τιµήν των 40 Οθωµανών που σκοτώθηκαν κατά την κατάκτησή της από τους Τούρκους τον 14ο αιώνα! Η «εορτή» ονοµάζεται «40 Κουρµπάνια», και φέτος δίπλα στον Μου-σταφά Σάρνιτς ήταν παρόντες και οι τρεις µουσουλµάνοι πολιτευτές που ήλπιζαν στην εκλογή τους: ο Αχµέτ Χατζηοσµάν (ΠΑΣΟΚ), ο Ιλχάν Αχµέτ (ΔΗΜ.ΑΡ.) και ο Αϊχάν Καραγι-ουσούφ (ΣΥΡΙΖΑ).

Την ίδια στιγµή η «Ευρωπαϊκή Οµο-σπονδία Τούρκων Δυτικής Θράκης», ένας ακόµη µηχανισµός προβολής της τουρκικής πολιτικής για τη Θράκη µε ανακοίνωσή της, έδινε και αυτή τη «γραµµή» της για τις εκλογές αναφέροντας τα εξής: «Η ψήφος του Τούρκου να πάει στον Τούρκο, η Τουρκική Μειονότητα Δυτικής Θράκης να πάρει την θέση της στην βουλή. Καθώς µετά από τις πρόωρες εκλογές που έγι-ναν στις 6/5/2012 στην Ελλάδα δεν έγινε δυνατόν να ιδρυθεί κυβέρνηση, σε τρεις µέρες πάµε πλέον για τις επαναληπτικές εκλογές της 17ης Ιουνίου. Το αποτέ-λεσµα των γενικών εκλογών της 17ης Ιουνίου, κατά τις επόµενες εβδοµάδες θα καθορίσει την µοίρα της Ελλάδας και του ευρώ».

2

3

4


1. Η τουρκική σηµαία δεσπόζει µέσα στο τζαµί.

2. Ο πρόεδρος του Συνδέσµου Αλληλεγγύης των «Τούρκων» της ∆υτικής Θράκης Burhanettin Hakgeder.

3. Ο ψευδοµουφτής Αχµέτ Μετέ υπογράµµισε τη σηµασία άσκησης του εκλογικού δικαιώµατος και κάλεσε όλα τα µέλη της «τουρκικής» Μειονότητας –όπως δήλωσε– να προσέλθουν στις κάλπες.

4. Μία «οικογενειακή» φωτογραφία µε όλα τα πολιτικά στελέχη της µειονότητας και, φυσικά, τον Τούρκο πρόξενο.

5. Λίγες µέρες µετά τις εκλογές επισκέφτηκε την Θράκη ο ηγέτης του εθνικιστικού τουρκικού κόµµατος Ντ. Μπαχτσελί. Η επίσκεψή του επέτρεψε στους «Γκρίζους Λύκους» της Θράκης να εκφραστούν ελεύθερα.

1

2 3

4


Οι τελευταίες δηµοσκοπήσεις που έγιναν στην Ελλάδα δείχνουν ως πρώτο κόµµα τον ΣΥΡΙΖΑ που είναι ένα κόµµα ενάντιο στα µέτρα λιτότητας. Τα υπόλοιπα κόµµατα ισχυ-ρίζονται πως νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα σηµάνει την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Ο πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας Γιώργος Παπαν-δρέου είπε πως η κυβέρνηση στην Αθήνα εντός λίγων εβδοµάδων θα µείνει χωρίς χρήµατα και ότι για αυτό, τα αποτελέσµατα των εκλογών θα είναι ένα σηµείο καµπής.

Η Τουρκική Μειονότητα Δυτικής Θράκης πρέπει να συγκεντρωθεί γύρω από τους Τούρκους υποψήφιους.

Οι εκλογές αυτές που θα αποτελέσουν σηµείο καµπής για την Ελλάδα, έχουν µεγά-λη σηµασία και για την Τουρκική Μειονότητα Δυτικής Θράκης. Στις εκλογές της 6ης Μαΐου εξελέγησαν 3 Τούρκοι βουλευτές µέλη της Τουρκικής µειονότητας Δυτικής Θράκης. Στις εκλογές της 17ης Ιουνίου, λόγω του πλαφόν του 3% που υπάρχει για τα πολιτικά κόµµατα και τους ανεξάρτητους υποψηφίους η µειονότητα δεν είναι σε θέση να βγάλει ανεξάρτητο υποψήφιο. Έτσι, Τούρκοι µέλη της Τουρκικής Μειονότητας Δυτικής Θράκης κατεβαίνουν υποψήφιοι µε τα υπάρχοντα πολιτικά κόµµατα.

Οι γενικές εκλογές που θα γίνουν στις 17 Ιουνίου, θα αποτελέσουν ένα σηµείο καµπής για το µέλλον της Ελλάδας. Σε αυτές τις κρίσιµες και ιστορικές εκλογές πρέπει και η Τουρκική Μειονότητα Δυτικής Θράκης να πάει στην κάλπη και να έχει λόγο για το µέλλον της χώρας αλλά και της Τουρκικής Μειονότητας. Ως Ευρωπαϊκή Οµοσπονδία Τούρκων Δυτικής Θράκης µε το σύνθηµα «Η ψήφος του Τούρκου στον Τούρκο» κάνουµε έκκληση προς την Τουρκική µειονότητα Δυτι-κής Θράκης να ψηφίσει Τούρκους υποψηφί-ους. Καλούµε όλη την Τουρκική Μειονότητα Δυτικής Θράκης κατά τις εκλογές που θα γίνουν την Κυριακή να πάει στις κάλπες και να στηρίξει τους Τούρκους υποψηφίους».

Η ενδιάµεση περίοδος έκλεισε µε ένα πολύ ενδιαφέρον γεγονός: Οι 3 µειο-νοτικοί βουλευτές που εκλέχτηκαν στις εκλογές της 6ης Μαΐου, Χατζηοσµάν, Καραγιουσούφ και Ζεϊµπέκ βράβευσαν (!) στην Κωνσταντινούπολη το κρατι-κό κανάλι TRT της Τουρκίας «για την προσφορά του στους Τούρκους της Θράκης»!

Οι εκλογές της 17ης Ιουνίου Σύµφωνα µε το TRT, το κανάλι που βρα-

βεύτηκε προεκλογικά από τρεις βουλευτές του ελληνικού κοινοβουλίου, «η «τουρκική» µειονότητα έγραψε ιστορία εκλέγοντας τρεις

βουλευτές σε Ξάνθη και Ροδόπης, τον Αχµέτ Χατζηοσµάν, τον Αϊχάν Καραγιουσούφ και τον Χουσεΐν Ζεϊµπέκ».

Πριν από την 17η Ιουνίου, το τουρκικό κρατικό κανάλι είχε εστιάσει στο γεγονός ότι «4 Τούρκοι είναι επικεφαλής των ψηφο-δελτίων σε Ροδόπη και Ξάνθη». Μάλιστα έκανε την εξής παρότρυνση: «Οι Τούρκοι της Δυτικής Θράκης που στις εκλογές της 6ης Μαΐου είχαν καταφέρει να στείλουν στην ελληνική Βουλή 3 βουλευτές µετά από 16 χρόνια, θέλουν να σηµειώσουν την ίδια επιτυχία και στις εκλογές αυτές». Στην ιστοσελίδα του TRT καθ’ όλη την προεκλο-γική περίοδο µετέδιδε και µηνύµατα που ανέφεραν µεταξύ των άλλων: «Ο πρόεδρος του Συνδέσµου Αλληλεγγύης των Τούρκων της Δυτικής Θράκης Burhanettin Hakgüder, κάλεσε τους οµογενείς να προσέλθουν στις κάλπες µε σκοπό την ισχυρότερη δυνατή εκπροσώπηση της Τουρκικής Μειονότητας στην Ελληνική Βουλή. Ο εκλεγµένος Μου-φτής της Ξάνθης Ahmet Mete, υπογράµµισε τη σηµασία άσκησης του εκλογικού δικαιώ-µατος και κάλεσε όλα τα µέλη της Τουρκι-κής Μειονότητας να προσέλθουν αύριο στις κάλπες. Από την πλευρά του, ο αρχηγός του Κόµµατος Ισότητας-Ειρήνης και Φίλιας (DEB) Mustafa Aliavu, διατύπωσε πως λόγω της εκλογικής ποσόστωσης 3% δεν µπορούν να συµµετάσχουν στις εκλογές». (Εφηµερίδα Χρόνος, 19 Ιουνίου 2012)

Το µειονοτικό περιοδικό της Ροδόπης Rodop Rozgari σε δηµοσίευµά του (18 Ιουνίου 2012) έγραφε χαρακτηριστικά ότι «Η νίκη ήταν των Τούρκων», και συνέχιζε αναγράφοντας τα εκλογικά αποτελέσµατα που έφεραν στην Βουλή τους µειονοτικούς βουλευτές. Το αναµενόµενο στις εκλογές της 17ης Ιουνίου λοιπόν έγινε και γεγονός, παρά την απώλεια της 4ης έδρας µε την µη εκλογή

του Α. Ιλχάν µε τη ΔΗΜΑΡ τη φορά αυτή (µε 12.183 ψήφους), η δράση του µηχανισµού είχε αποτέλεσµα.

Αντί επιλόγου Και στα δύο επεισόδια των εκλογών στην

Ελλάδα, εδώ στη Θράκη, ζήσαµε και βιώσα-µε ακόµη ένα (προ)εκλογικό παρεµβατισµό της Τουρκίας, ο οποίος εκδηλώθηκε ποι-κιλοτρόπως. Μία διαφοροποίηση σε σχέση µε το παρελθόν είναι ότι η παρέµβαση αυτή εντείνεται και δεν λαµβάνει πλέον κανένα πρόσχηµα.

Είναι αυτονοµηµένη. Κάθε έννοια προε-κλογικού αγώνα και δηµοκρατικής λειτουργί-ας και θεσµικής παρουσίας έχει εξαφανιστεί, αφού τα αποτελέσµατα των εκλογών είναι προγραµµένα λόγω των επιδόσεων του µηχανισµού, µε χειριστή το τουρκικό προ-ξενείο της Κοµοτηνής, δηµιουργώντας στις εκλογικές διαδικασίες της Ροδόπης και της Ξάνθης εκείνο το περιβάλλον χειραγώγησης και προγραφής µε βάση την καταγωγή και τη θρησκεία.

Το δεδοµένο βεβαίως αυτό έχει και την άλλη όψη: την (εγκληµατική) ανοχή των κοµµάτων για λόγους κυρίως ψηφοθηρικούς, και κατ’ επέκταση της ελληνικής πολιτείας και της τοπικής κοινωνίας, που για λόγους φοβίας, αδιαφορίας ή απάθειας, και εσχά-τως «οικονοµικής κρίσης» αρνούνται συστηµατικά εδώ και πολλά χρόνια να αντικρίσουν το πρόβληµα.

Ένα πρόβληµα που δεν κρύβεται, ούτε αποµονώνεται, ούτε βεβαίως λησµονείται πίσω από τα αµήχανα γέλια στις συναντή-σεις αποχαιρετισµού ενός ακόµη Τούρκου προξένου, µε τους αυτοδιοικητικούς της Θράκης ή τις επισκέψεις ηγετών εθνικιστών κοµµάτων...

5


ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑ

Η «4η ΓΕΝΙΑ ΠΟΛΕΜΟΥ»Οι ασύµµετρες ένοπλες

συγκρούσεις στον 21ο αιώνα

του Γιώργου Αλεξανδράκη

Τι σχέση µπορεί να έχει ο τερµατισµός των εχθροπραξιών µεταξύ των Τσετσένων αυτονοµιστών και της Οµοσπονδιακής ∆ηµοκρατίας της Ρωσίας

ή η µερική ικανοποίηση των κουρδικών αιτηµάτων στο Ιράκ; Μπορεί να έχουν περάσει 11 χρόνια από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεµβρίου, όµως

οι επιπτώσεις των επιθέσεων αυτών γίνονται αντιληπτές στην καθηµερινή πρακτική των κρατών στο διεθνές επίπεδο και αντανακλούν καθιερωµένες

πρακτικές που θα µας ακολουθούν για το υπόλοιπο της ανθρώπινης εξέλιξης. Κυρίως, εγκαινίασαν την αρχή µιας νέας εποχής κατά την οποία µολονότι τεχνολογικά προηγµένοι στρατοί µπορούν να επιβληθούν στα πεδία των

µαχών και να επιτύχουν επιχειρησιακές νίκες, εν τούτοις δεν µπορούν να κερδίσουν έναν πόλεµο ο οποίος διεξάγεται στο πλαίσιο της «4ης γενιάς»

εχθροπραξιών, όπως ο πόλεµος κατά του Αφγανιστάν και του Ιράκ.

Τροµοκρατική επίθεση στη Βοµβάη


πολιτική ενέργεια που χρησιµοποιείται από µία οργάνωση προς επίτευξη ενός πολιτικού σκοπού µέσω της χρήσης βίας ή της απειλής αυτής, δεν αποτελεί καινούργιο στοιχείο των διεθνών σχέσε-ων, αφετέρου, η πρακτική της Al-Qaeda έχει εγκαινιάσει µια νέα εποχή διεθνούς τροµοκρατίας, συχνά υποδυόµενη τον θρησκευτικό µανδύα, όπου η άσκηση της τροµοκρατίας έχει εξελιχθεί σε τέτοιο βαθµό ώστε να αντανακλά τη σύγχρο-νη πραγµατικότητα του στρατηγικού περιβάλλοντος. Με απλά λόγια, πολιτικά ενεργοί παίκτες (political entrepreneurs) του διεθνούς συστήµατος υποβοηθού-µενοι από τεράστιες περιουσίες, έχοντας διδαχθεί από τα λάθη προηγούµενων ορ-

Σε αυτό το καινούργιο περιβάλλον ασφάλειας, συµβατικές µορφές πολέµου έχουν αντικατασταθεί από ασύµµετρους τρόπους διεξαγωγής πολέµου οι οποίοι, όχι µόνο είναι δύσκολο εκ φύσεως να αντιµετωπισθούν, αλλά αποφεύγουν να εµπλέξουν το στρατό µιας χώρας και κτυ-πούν κατευθείαν στη καρδιά των µοντέρ-νων κοινωνιών.

Και ενώ η παραπάνω παρατήρηση δεν είναι και τόσο καινοτόµος, µιας και δηλώ-νει την προσφιλή τακτική των έκαστων τροµοκρατών, εντούτοις, είναι ακριβώς η ικανότητα να κτυπούν κατευθείαν στην καρδιά των µοντέρνων κοινωνιών που ξεχωρίζει την σύγχρονη διεθνή στρατη-γική τροµοκρατία από τις προηγούµενες µορφές διεξαγωγής της. Αυτή η µοναδική στα χρονικά ικανότητα υπερπήδησης εξωτερικών συνόρων και στοχοποίησης καίριων πολιτικών στόχων σε µακρινές χώρες κινητοποιώντας ένα ευρύ φάσµα τροµοκρατικών οργανώσεων αποτελεί γεγονός υψίστης σηµασίας, το οποίο απειλεί να καταστρέψει τη δοµή της παγκόσµιας τάξης και κρατικής συγκρό-τησης και δηλώνει την µετάβαση από τη «3η γενιά» πολέµου, δηλαδή τον τρόπο µε τον οποίο διεξάγονταν οι πολεµικές συγκρούσεις µεταξύ κρατών και µη κρατικών οντοτήτων από τον Β’ Παγκό-σµιο Πόλεµο έως σήµερα, στην «4η γενιά» πολέµου, όπου για πρώτη φορά στην ιστορία η αναζήτηση λύσης δεν περιλαµ-βάνει µόνο υπολογισµούς δύναµης πυρός αλλά καθιστά αναγκαία την επινόηση σύγχρονων επιχειρησιακών δογµάτων, την εφαρµογή µίας ευέλικτης διπλωµατί-ας και την προώθηση και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναµικού των Ενόπλων Δυ-νάµεων. Εποµένως, η ανάλυση του νέου στρατηγικού περιβάλλοντος αποτελείται από τρία βασικά χαρακτηριστικά: 1) την εµφάνιση της «στρατηγικής τροµοκρα-τίας» µε κύριο εκφραστή την Αl-Qaeda, 2) την αναθεώρηση της αντι-τροµοκρα-τικής στρατηγικής σε τακτικό αλλά και θεωρητικό επίπεδο, 3) τη µελέτη των επιπτώσεων στις έννοιες jus ad bellum και jus in bello του Διεθνούς Δικαίου.

Η εµφάνιση της «Διεθνούς Στρατηγικής Τροµοκρατίας»Η τροµοκρατία αποτελεί µια φυσική

σταθερά του διεθνούς συστήµατος και αυτό που αλλάζει είναι το πλαίσιο µέσα στο οποίο διεξάγεται και οι εκάστοτε µορφές που µεταχειρίζεται. Εποµένως, ενώ η τροµοκρατία ως µία κατά βάση

Πολεµιστές της Χαµάς

Βοµβιστική επίθεση στη Μαδρίτη

γανώσεων, έχουν δηµιουργήσει οργανώ-σεις-δίκτυα όπως η Αl-Qaeda (η Βάση), οι οποίες εκµεταλλεύονται τις ευκαιρίες που προσφέρει απλόχερα η παγκοσµιοποίηση, όπως η χρήση µεταφορικών µέσων και τεχνολογίας, η ελεύθερη κίνηση πολιτών µεταξύ χωρών και το internet, µε σκοπό να µεταφέρουν το πεδίο της µάχης στην καρδιά των µοντέρνων κοινωνιών ώστε να «ουδετεροποιήσουν» τους εθνικούς στρατούς των χωρών αυτών, µετατρέπο-ντας τον άµαχο πληθυσµό σε κοινωνό των παραπόνων τους επιλέγοντας να χτυπή-σουν µε εξαιρετική σφοδρότητα συµβολι-κούς πολιτικούς στόχους. Επιλέγοντας δε, να χτυπήσουν «στα πλευρά», προκαλούν το µένος των δυτικών κοινωνιών (οι σύγ-


χρονοι τροµοκράτες αποτελούν άτοµα ανεπτυγµένου µορφωτικού επιπέδου ικανοί να αναγνωρίζουν τις παθογένει-ες των δυτικών κοινωνιών) οι οποίες στέλνουν σε απάντηση τα παιδιά τους να θυσιαστούν ενάντια σε έναν εχθρό που δεν εµφανίζεται στο πεδίο της µάχης και να διεξαγάγουν µε ακατάλληλα µέσα ένα µάταιο αγώνα που θα εξυπηρετήσει µόνο τα συµφέροντα των τροµοκρατών, όπως την εξουθένωση την δυτικών οικονοµι-ών και την ενίσχυση του παν-ισλαµικού αντι-δυτικού κινήµατος. Εποµένως, σε µια προσπάθεια να ορίσουµε τη σύγχρονη εκδοχή της τροµοκρατίας παραθέτουµε τον ορισµό του Baylis: Ως «στρατηγική τροµοκρατία» ορίζεται η υπερβολική χρήση βίας εναντίον ενός πολιτικού στόχου, µε σκοπό την πρόκληση πα-νικού και την χειραγώγηση αυτού, την ανάδειξη ενός τοπικού προβλήµατος σε παγκόσµια κλίµακα και την πρόκλη-ση κρατικής αντίδρασης, µε σκοπό την επίτευξη ενός πολιτικού σκοπού. Παρά το γεγονός ότι οι δύο αυτοί ορισµοί φαίνονται ταυτόσηµοι, η ποιοτική διαφορά τους έγκειται στο γεγονός ότι η σύγχρονη εκδοχή χρησιµοποιείται ως

ένα επώδυνο «σήµα κινδύνου» µελλο-ντικών επιθέσεων που προειδοποιεί µε τον πιο εµφατικό τρόπο πως άτοµα που δεν υπακούουν σε οποιουσδήποτε ηθικούς κανόνες, όπως οι επιθέσεις σε µουσουλµανικά Τεµένη έχουν δείξει, δεν µπορεί να αντιµετωπισθούν µε οποιοδήποτε τρόπο. Η λεπτοµέρεια αυτή λαµβάνει εξέχουσα σηµασία αν κάποιος αναλογισθεί την πιθανότητα απόκτησης όπλων µαζικής καταστροφής, καθιστώντας τις προσπάθειες των κρατών να ανακουφίσουν οποιαδήποτε κοινωνικά κόστη µάταιες. Επίσης, πίσω από την κλιµάκωση της βίας ελλοχεύει ένας ακόµα ευρύτερος πολιτικός σκοπός: πρώτον, η διαίρεση της κοινωνίας σε τρο-µοκρατηµένες οµάδες ατόµων καταστρέ-φοντας όλους τους κοινωνικούς δεσµούς όπως η αλληλεγγύη και η αλληλεξάρτηση, δεύτερον, η αµφισβήτηση της ικανότη-τας του κράτους να προσφέρει προστασία και σταθερότητα στους πολίτες του θέτο-ντας µια σειρά από δυσεπίλυτα στρατιωτι-κά διλλήµατα, και τρίτον, η υφαρπαγή της νοµιµότητας του κράτους, χειραγωγώντας την αντίδρασή του και αντικαθιστώντας την υπάρχουσα κρατική ιδεολογία µε

τα ευφυολογήµατα της εκάστοτε τρο-µοκρατικής οργάνωσης. Τέλος, για να ολοκληρώσουµε, πρέπει να τονίσουµε ότι ο πόλεµος και η τροµοκρατία, ως µέσα επίτευξης πολιτικών σκοπών, αποτελούν συνεχή φαινόµενα των διεθνών σχέσεων και αυτό που εξελίσσεται είναι οι τακτικές των τροµοκρατικών οργανώσεων και η στρατηγική των κρατών για την αντιµετώ-πισή τους.

Η µέθοδος της Αl-QaedaΤοποθετώντας την Αl-Qaeda στο

κέντρο της ανάλυσής µας, θα πρέπει να επισηµάνουµε πως το στοιχείο το οποίο κάνει την οργάνωση αυτή να ξεχωρίζει από προηγούµενες οργανώσεις (όπως οι Ερυθρές Ταξιαρχίες ή η Χαµάς, οι οποίες µε κτυπήµατα εναντίων επιλεγµένων στόχων προσπάθησαν να µεταφέρουν τους σκοπούς τους σε διεθνές επίπε-δο) ενώ παράλληλα της προσδίδει την ηγετική θέση που απολαµβάνει σήµερα ως ο κύριος εκφραστής της διεθνούς τροµοκρατίας, είναι η δοµή της η οποία οµοιάζει περισσότερο µε αυτή ενός µη κυβερνητικού οργανισµού παρά µε αυτή µιας τροµοκρατικής οργάνωσης. Συγκε-

1


νοι ή οι Κούρδοι αυτονοµιστές) έχοντας επίγνωση του γεγονότος ότι οι δυνάµεις τους δεν επαρκούν για την επίτευξη των στόχων τους, έχουν µοιραία στραφεί προς την Αl-Qaeda η οποία τους χορηγεί µε όπλα και µαχητές για την συνέχιση του αγώνα αλλά και, ακόµα πιο σηµαντικό, µε χρήµατα για την κατασκευή τεµενών και σχολείων, µε µοναδικό αντάλλαγµα την υιοθέτηση της ιδεολογίας και των στόχων της (άσχετα αν διαφωνούν στον τρόπο µε τον οποίο µπορούν να πραγµατοποιη-θούν) επηρεάζοντας έτσι ακόµη περισσό-τερο την συνείδηση των Μουσουλµάνων µεταφέροντας την ιδεολογία της όλο και περισσότερο στο κέντρο της µουσουλµα-νικής σκέψης.

Επoµένως, συνεχίζοντας, µέσω αυτών των χορηγιών, τον αγώνα για την επίτευξη των περιφερειακών τους στόχων, προσφέ-ρουν στην Αl-Qaeda την πολυτιµότερη προσφορά, γίνονται δηλαδή κοινωνοί του µηνύµατος και της ιδεολογίας της. Παρό-λα αυτά, το µεγαλύτερο µειονέκτηµα της Αl-Qaeda αποτελεί η ίδια της η ιδεολογία. Έχοντας υπόψη το γεγονός ότι η οργάνωση αυτή αποτελεί ένα αµάλγαµα διαφορετικών οµάδων µε πολλές φορές συγκρουόµενα συµφέροντα, οι ηγέτες της Αl-Qaeda έχουν επινοήσει ένα ευρύ σύστηµα ιδεών βασισµένο σε δύο πυλώ-νες [τη θεωρία του Ιερού πολέµου (Jihad) και τη δαιµονοποίηση των Ηνωµένων Πολιτειών] µε σκοπό τη δηµιουργία µίας γενικής «ψευδο-ιδεολογίας» η οποία θα απευθύνεται περισσότερο στο συναίσθη-µα παρά στη λογική µε απώτερο σκοπό τη χρησιµοποίησή της σαν τον συνδετικό κρίκο µεταξύ των διαφόρων οργανώσε-

κριµένα, η ηγεσία της έχοντας διδαχτεί από τα λάθη προηγούµενων παρόµοιων προσπαθειών, επιχειρεί να αντιστρέψει την παραδοσιακή αντίληψη που θέλει οργανώσεις αυτού του είδους να παραµέ-νουν απόµακρες µυστικιστικές ενέργειες περιθωριακών στοιχείων καλώντας τους απανταχού υποστηρικτές και εν δυνάµει στρατολογούµενους, µέσω της χειραγώ-γησης του internet και των ΜΜΕ, να ερευ-νήσουν, να βρουν και να γίνουν µέλη της οργάνωσης µόνοι τους δηµιουργώντας έτσι ένα θρησκευτικά υποκινούµενο αλλά επαγγελµατικά καθοδηγούµενο παγκό-σµιο ισλαµικό κίνηµα το οποίο, ναι µεν, διατηρεί έναν µικρό αφοσιωµένο πυρήνα, αλλά ταυτόχρονα επιζητεί να εγκαθι-δρύσει ένα ευρύτερο δίκτυο ενώνοντας µεταξύ τους διάφορες ισλαµικές οργα-νώσεις οι οποίες έχουν όµοιους και όχι αναγκαστικά ταυτόσηµους αντικειµενι-κούς σκοπούς. Με άλλα λόγια, η δοµή της Αl-Qaeda αντανακλά τις λειτουργίες µιας µητροπολιτικής τράπεζας η οποία ασκεί από µερικό έως απόλυτο έλεγχο σε µια σειρά από ανόµοια και αποµακρυσµένα παραρτήµατα, αν αναλογισθεί κανείς το γεγονός ότι αποτελείται από έναν βασικό πυρήνα διαχείρισης ο οποίος είναι ικανός να µετατρέψει ένα αµάλγαµα περιφερει-ακών τροµοκρατικών οργανισµών και ανεξάρτητων οµάδων σε µία λειτουργική συµµαχία η οποία µπορεί να κινητοποι-ηθεί µέσω της µεταφοράς χρηµάτων, όπλων και γνώσεων από τον πυρήνα προς την περιφέρεια. Η ουσιαστική διαφορά του νέου συστήµατος λειτουργίας των τροµοκρατικών οργανώσεων είναι ότι οι περιφερειακές οργανώσεις (π.χ. οι Τσετσέ-

ων. Δηλαδή, η Αl-Qaeda έχει υιοθετήσει µία «µετα-ιδεολογική» συµπεριφορά η οποία στοχεύει, όχι µόνο στη διαίρεση του µουσουλµανικού κόσµου µεταξύ των «αποστατών» (δυτικόφιλοι Μουσουλ-µάνοι) και «πιστών» (οπαδοί του Ιερού πολέµου) αλλά και στην αφύπνιση του µίσους προς τις Ηνωµένες Πολιτείες, το οποίο ελλοχεύει πάντα στον αναπτυσ-σόµενο κόσµο, µε σκοπό τη στρεβλή αποσαφήνιση του στρατηγικού περιβάλ-λοντος του µουσουλµανικού κόσµου, ότι δηλαδή, ο κοσµικός χαρακτήρας των κρατών και οι Ηνωµένες Πολιτείες, και όχι τα απολυταρχικά καθεστώτα ευθύνονται για τη σηµερινή κατάσταση στο µου-σουλµανικό κόσµο. Αιχµή του δόρατος αυτής της λογικής είναι η άποψη πως µία θεϊκή µουσουλµανική αυτοκρατορία η οποία θα εκτείνεται από το ανατολικότε-ρο άκρο της Ινδικής χερσονήσου έως το δυτικότερο άκρο της Βόρειας Αφρικής θα αντικαταστήσει τα εκάστοτε καθεστώτα, είτε είναι εγκατεστηµένα µε αµερικανική βοήθεια είτε χωρίς, µε τη βοήθεια πυρη-νικών όπλων τα οποία θα εξασφαλίζουν την ασφαλή διαιώνισή της. Είναι ακρι-βώς αυτή η µηδενιστική αντίληψη του ανέφικτου η οποία προσφέρει τη µεγαλύ-τερη ευκαιρία για τη διάσπαση αυτής της συµµαχίας, αν αναλογιστεί κανείς πως όχι µόνο η πλειοψηφία των Μουσουλµάνων θαυµάζει και φιλοδοξεί στις ίδιες πολιτι-κές ελευθερίες που απολαµβάνει η Δύση, αλλά επίσης το γεγονός ότι σε περίπτωση εγκαθίδρυσης αυτής της αυτοκρατορίας ή της χρήσης πυρηνικών όπλων δεν θα υπάρχει πλέον ούτε Κουρδιστάν ούτε Παλαιστίνη για να κατοικηθεί.

1. Βοµβιστική επίθεση στη Νέα Υόρκη.

2. Βοµβιστική επίθεση στο Λονδίνο.

2


Τρόποι αντιµετώπισης του φαινοµένου

Οι αντι-τροµοκρατικές επιχειρήσεις ορίζονται ως «ο συνδυασµός στρατιωτι-κών, πολιτικών, κοινωνικών και οικονοµι-κών µέτρων µε σκοπό την αντιµετώπιση των τροµοκρατικών οργανώσεων». Αφού έχουµε αναγνωρίσει το γεγονός ότι σήµερα καλούµαστε να αντιµετωπίσου-µε ένα «αυτο-συγχρονιζόµενο σµήνος» τροµοκρατικών οργανώσεων µε ένα κέντρο και πολλά περιφερειακά τµήµατα µε διαφορετικές ιδεολογίες και συγκρου-όµενα συµφέροντα, περισσότερους οπαδούς κερδίζει η στρατηγική της «διά-σπασης» κατά την οποία στοχοποιείται η ικανότητα της Αl-Qaeda να συσσωρεύει τις δεκάδες περιφερειακές οµάδες και οργανώσεις καταστρέφοντας έτσι τους δεσµούς εκείνους που της επιτρέπουν να σχηµατίζει έναν ευρύτερο παγκόσµιο συνασπισµό και να µεταφέρει το µήνυµα του Ισλαµισµού. Κάτι τέτοιο περιλαµβάνει την εκπόνηση ενός γιγαντιαίου σχεδίου, βασικό συστατικό του οποίου πρέπει να είναι η ρύθµιση του παγκόσµιου «οικοσυ-στήµατος συγκρούσεων» παρά η κατα-στροφή µίας συγκεκριµένης οργάνωσης. Αναπόσπαστο κοµµάτι αυτού του σχεδίου είναι η «αναδιαµόρφωση κρατών» κατά τη διάρκεια της οποίας οι χώρες που συµµετέχουν στη συµµαχία κατά των τροµοκρατών καλούνται να επιστρέψουν τραυµατισµένες κοινωνίες στην οµαλή ροή τους µέσω της καλλιέργειας πολιτι-κών συνασπισµών µε τοπικούς παράγο-

ντες, την ανάδειξη και την υποστήριξη του πληθυσµού. Κάτι τέτοιο συµβαίνει σή-µερα στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ όπου οι συµµαχικές δυνάµεις προσπαθούν να επαναφέρουν αυτές τις κοινωνίες στο δρόµο της ανάπτυξης και της Δηµοκρατί-ας µέσω της ενεργοποίησης του πληθυ-σµού και της δηµιουργίας δηµοκρατικής συνείδησης, η οποία θα αποτρέψει τον τοπικό πληθυσµό να στρέφεται προς τις τροµοκρατικές οργανώσεις, εν µέσω τυ-φλών βοµβιστικών επιθέσεων που έχουν ως στόχο την διατήρηση του χάους και την µαταίωση της δηµοκρατικής ολοκλή-ρωσης. Μέρος αυτού του σχεδίου είναι και η βελτίωση των σχέσεων µεταξύ Ρωσίας και Τσετσένων αυτονοµιστών ή Τουρκίας και Κούρδων αυτονοµιστών, χώρες οι οποίες αντιλαµβάνονται πως δεν κερδίζουν τίποτα σπρώχνοντας αυτές τις οργανώσεις µέσω της βίαιης καταστολής στα χέρια της Αl-Qaeda. Στη συνέχεια, σε πρακτικό επίπεδο, αξίζει να σηµειωθεί πως σε ένα τέτοιο πλαίσιο που καθιστά την νίκη ανέφικτη ο ορισµός της νίκης έχει µεταβληθεί από την ολο-κληρωτική καταστροφή του αντίπαλου στρατού στον αφοπλισµό των τροµοκρα-τών, την διατήρηση της ειρήνης και την εγκαθίδρυση ενός ασφαλούς πολιτικού και κοινωνικού περιβάλλοντος. Εποµένως, αυξάνονται οι πιέσεις για την αλλαγή της δοµής των Ενόπλων Δυνάµεων από το πρότυπο του Ψυχρού Πολέµου, το οποίο βασίζεται στη δύναµη πυρός και την εµµονή σε τεχνολογικές λύσεις, σε αυτό µίας «οµοιογενούς δύναµης», η οποία θα

είναι ικανή να διεξάγει αποστολές σε όλο το φάσµα των πολεµικών επιχειρήσεων και για όσο χρειαστεί, ενώ παράλληλα θα είναι ικανή να αναλάβει έργα που σχετί-ζονται µε τη βιωσιµότητα νεοσύστατων κρατών, όπως η κατασκευή συστήµατος υδροδότησης. Για πρώτη φορά, παρά την αδιαµφισβήτητη τεχνολογική ισχύ των δυτικών ενόπλων δυνάµεων, η λύση σε ένα πόλεµο δεν θα είναι απόλυτα στρα-τιωτική. Επιπλέον, έχοντας πάντα υπόψη πως ο ορισµός της νίκης έχει αλλάξει και ότι ο αντικειµενικός σκοπός δεν είναι η καταστροφή του αντίπαλου στρατού αλλά η υποστήριξη του τοπικού πληθυ-σµού, και κατ’επέκταση η υποστήριξη της παγκόσµιας κοινής γνώµης, οι ένοπλες δυνάµεις πρέπει να εστιάσουν λιγότερο στη δύναµη πυρός και να αναπτύξουν ένα ευρύτερο τακτικό «ρεπερτόριο» που θα βασίζεται κυρίως στη διαπίστωση πως το ανθρώπινο δυναµικό των ενόπλων δυνάµεων αποτελεί το κλειδί για τη πραγ-µατοποίηση στόχων. Όπως η αλλαγή κα-θεστώτων η οποία απαιτεί στοιχεία όπως η ανάπτυξη ισχυρών πολιτικών δεσµών, συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών µεταξύ πληθυσµού και κατοχικών δυνά-µεων, η δηµιουργία βιώσιµων θεσµών και ενός ασφαλούς περιβάλλοντος όπου το-πικοί ηγέτες θα µπορέσουν να αναδυθούν και ο πληθυσµός θα ζει µία ζωή ελεύθερη από φόβο, στοιχεία τα οποία µόνο το ανθρώπινο δυναµικό, και όχι οι µηχανές, µπορούν να προσφέρουν στην πολιτισµι-κή και δηµογραφική ζούγκλα των χωρών του Τρίτου Κόσµου.

Η επιτυχής έκβαση του µεγαλύτερου στρατιωτικο-πολιτικού εγχειρήµατος (αλλαγή καθεστώτος και εγκαθίδρυση της Δηµοκρατίας σε έναν τόπο όπου ο φιλελευθερισµός δεν ευδοκιµεί) θα εξαρτηθεί σε µεγάλο βαθµό από την ικανότητα των υπαξιωµατικών και των στρατιωτών να κερδίσουν την συµπά-θεια και να εξασφαλίσουν την συνερ-γασία του άµαχου πληθυσµού. Παρόλα αυτά, το να αλλάξει κανείς τον χαρακτήρα µίας τεράστιας στρατιωτικής µηχανής δεν είναι εύκολο, αν αναλογιστεί κανείς την ύπαρξη ενός πανίσχυρου βιοµηχανικο-στρατιωτικού δεσµού.

«Νέοι Πόλεµοι»: Οι επιπτώσεις στις έννοιες jus ad bellum και jus in belloΗ εµφάνιση «νέων πολέµων» επιβεβαι-

ώνει την ανάδυση ενός νέου παγκόσµιου συστήµατος όπου όλες οι µεγάλες δυνά-

∆ίκτυο al-Qaeda


µεις αισθάνονται το ίδιο ευπρόσβλητες εφόσον είναι αδύνατον για µια χώρα να προστατεύσει µε συµβατικούς στρατιω-τικούς τρόπους, όχι µόνο στρατιωτικούς αλλά και πολιτικούς στόχους, όπως οι επι-θέσεις σε Μαδρίτη και Λονδίνο φανέρω-σαν. Φυσικό επακόλουθο είναι η δηµιουρ-γία νέων επιχειρησιακών δογµάτων, όπως ο «προληπτικός πόλεµος», που έχουν ως σκοπό την αντιµετώπιση προβληµάτων σε µακρινές χώρες πριν αυτά γίνουν απειλητικά.

Για παράδειγµα η εξάπλωση των πυρη-νικών, σε µια προσπάθεια να αντισταθµι-στούν τα µειονεκτήµατα των µοντέρνων ενόπλων δυνάµεων. Μπορεί όµως µία τόσο αναχρονιστική τακτική να νοµι-µοποιηθεί στα πλαίσια του σύγχρονου κωδικοποιηµένου Διεθνούς Δικαίου.

Η απάντηση θα µπορούσε να είναι «ναι», διότι, εφόσον οι σύγχρονες απειλές δεν καλύπτονται πλήρως από το σύνολο των κανόνων του σύγχρονου Διεθνούς Δικαίου είτε επειδή οι µοντέρνες απειλές προέρχονται από µη κρατικές οντότητες (τροµοκρατία) είτε η αντιµετώπισΉ τους δεν µπορεί να πληροί τα παραδοσιακά κριτήρια νοµιµότητας (αµεσότητα-ανα-λογίας-τελευταίας επιλογής) είτε επει-δή πηγάζουν από κράτη τα οποία δεν µπορούν ή δεν θέλουν να τις εµποδίσουν (failed states), τότε αυτό δεν µπορεί να ρυθµίσει τη συµπεριφορά των κρατών και τα κράτη οφείλουν να στραφούν αλλού ή ακόµα και να αυτοσχεδιάσουν µε σκοπό την επίτευξη των εθνικών συµφερόντων, µε ό,τι αυτό συνεπάγεται για την έννοια του δίκαιου πολέµου.

Όσον αφορά τον τρόπο µε τον οποίο διεξάγεται ο πόλεµος κατά της τροµο-κρατίας, η συστηµατική αποσιώπηση του όρου τροµοκρατία ως µορφή πολέµου στο Διεθνές Δίκαιο εγείρει αµφισβητήσεις ως προς το καθεστώς των αιχµαλώτων ή συλληφθέντων µαχητών της Αl-Qaeda. Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι οι συγκεκριµένοι µαχητές δεν απολαµβάνουν τη προστα-σία των συνθηκών της Γενεύης εφόσον δεν πληρούν τα κριτήρια του νόµιµου µα-χητή, ενώ η φύση του πολέµου κατά της τροµοκρατίας επιτάσσει τη λήψη µέτρων που υπό άλλες συνθήκες θα ήταν απαγο-ρευµένα, όπως η διεξαγωγή ανακρίσεων. Ωστόσο, το Διεθνές Δίκαιο προλαµβάνει παρόµοιες καταστάσεις διακηρύσσοντας ως αδιαπραγµάτευτη την αρχή του αν-θρωπισµού η οποία εφαρµόζεται πάντα ως το ελάχιστο κριτήριο ανθρωπιστικής µεταχείρισης. Με άλλα λόγια, ενώ τα

κριτήρια τα οποία νοµιµοποιούν το επι-χειρησιακό κοµµάτι ενός πολέµου (jus in bello), όπως η προστασία των αµάχων ή η επιλογή αποκλειστικά στρατιωτικών στό-χων, παραµένουν αδιαπραγµάτευτοι όροι, αντίθετα, τα κριτήρια τα οποία νοµιµο-ποιούν την ανάληψη βίας (jus ad bellum), όπως το κριτήριο της αµεσότητας, της τελευταίας επιλογής και της αναλογίας της έντασης της βίας ως προς την απειλή, διευρύνονται ώστε να περιλαµβάνουν και περιπτώσεις όπου προηγουµένως η χρήση βίας απαγορευόταν ρητά.

ΜαθήµαταΗ «4η γενιά» πολέµου αποτελεί την

απάντηση αυτών των «αδύναµων αντιπά-λων» στην αλαζονεία και αυταρέσκεια των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών και, ακόµη πιο σηµαντικό, µία εξελιγµένη µορφή πολέµου η οποία µεταφέρει το πεδίο της µάχης στην καρδιά των ανεπτυγµένων κοινωνιών όπου τα σύγχρονα στρατηγικά όπλα καταλήγουν ακατάλληλα. Επιδιώκει την αµφισβήτηση του δικαιώµατος των κρατών στη µονοπωλιακή χρήση βίας µεταφέροντας το βάρος της ασφάλειας, κυρίως των αναπτυσσόµενων χωρών (µε ή χωρίς την ανοχή των εκάστοτε κυβερνή-σεων) στις πλάτες µη-κρατικών οργανι-σµών (Χεζµπολάχ), διεθνών κινηµάτων (παν-ισλαµικό κίνηµα) και οικονοµικά-πο-λιτικά ισχυρών ατόµων (Μπιν Λάντεν).

Ο ολοκληρωτικός πόλεµος έχει χάσει την αξία του ως µέσο εξωτερικής πολιτι-

κής εφόσον ο ρόλος των ενόπλων δυ-νάµεων έχει περιοριστεί από την στιγµή που οι προκλήσεις του 21ου αιώνα δεν απαιτούν απαραίτητα στρατιωτικές λύ-σεις αλλά τη διεξαγωγή ενεργειών πέραν των δεδηλωµένων ικανοτήτων τους, όπως η ανοικοδόµηση κατεστραµµένων κατοικιών, η ανακατασκευή συστηµάτων υδροδότησης και νοσοκοµείων.

Ενώ όλες οι µάχες µπορεί να κερ-δηθούν από µία ανώτερη στρατιωτική δύναµη, εντούτοις ο πόλεµος µπορεί να χαθεί. Πλέον ο στόχος των στρα-τιωτικών επιχειρήσεων ορίζεται ως η επίτευξη της επιτυχίας παρά η κατάκτη-ση της νίκης.

Αξίζει κάποιος να ρισκάρει την επι-βίωσή του αφήνοντας τη πρωτοβουλία των κινήσεων στον αντίπαλο για χάρη του Διεθνούς Δικαίου ικανοποιώντας έτσι το Άρθρο 31 των Ηνωµένων Εθνών; Η µακροχρόνια πρακτική των κρατών στις διεθνείς σχέσεις και η αοριστία του Χάρτη όσον αφορά το νόηµα των όρων «αναφαίρετο δικαίωµα αυτοάµυνας» και «ένοπλη επίθεση» επιβεβαιώνουν το επιχείρηµα των υποστηρικτών του πολέµου κατά της τροµοκρατίας ότι η άσκηση του δικαιώµατος της αυτοάµυ-νας δεν περιορίζεται στην περίπτωση ένοπλης επίθεσης αλλά επεκτείνεται ώστε να συµπεριλαµβάνει και περιπτώ-σεις απειλών οι οποίες δεν έχουν ακόµα µεταφρασθεί σε άµεσο κίνδυνο και επο-µένως αντιµετωπίζονται προληπτικά.

Η νίκη σε αυτόν τον πόλεµο προϋποθέτει την υποστήριξη του ουδέτερου πληθυσµού.

Ο γαλλικός Στρατός παρέδωσε και επίσηµα στις 4 Ιουλίου στις αφγανικές

δυνάµεις τον έλεγχο της επαρχίας Καπίσα βορειοανατολικά της Καµπούλ, την τελευ-

ταία περιοχή, όπου διατηρούσε την ευθύνη. Η κίνηση αυτή αποτελεί ένα σηµαντικό

βήµα στην αποχώρηση των Γάλλων από το Αφγανιστάν, διαδικασία που ο πρόεδρος

Φρανσουά Ολάντ αποφάσισε να επιταχύνει. Μέχρι το τέλος του έτους υπολογίζεται ότι

2.000 γάλλοι στρατιώτες από τους 3.550 που βρίσκονται στο Αφγανιστάν θα έχουν

επαναπατριστεί.Σε µια άλλη εξέλιξη ένας αφγανός άνδρας ντυµένος µε στολή των

ΝΑΤΟϊκών δυνάµεων, άνοιξε πυρ τραυµατίζοντας πέντε αµερικανούς στρατιώτες. Το

περιστατικό -ένα από τα πολλά αυτού του είδους- συνέβη στη ΝΑΤΟϊκή βάση Γουαρ-

ντάκ, ανατολικά της Καµπούλ.

Κατάσταση έκτακτης ανάγκης κήρυξε στις 3 Ιουλίου η κυβέρνηση του Πε-

ρού στην περιοχή Καχαµάρκα µετά το θάνατο τριών διαδηλωτών και τον τραυµατισµό

ακόµη είκοσι σε συγκρούσεις µε τις δυνάµεις ασφαλείας. Οι διαδηλωτές διαµαρτύ-

ρονται για σχέδιο κατασκευής ορυχείου χρυσού της εταιρίας Conga, ανακοίνωσε ο

υπουργός ∆ικαιοσύνης Χουάν Χιµένες. «Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης κηρύχθηκε

στις βόρειες επαρχίες Σελεντίν, Χουαλγκαγιόκ και Καχαµάρκα», τόνισε. Τουλάχιστον

1.000 διαδηλωτές στην πόλη Σελεντίν πέταξαν πέτρες σε δηµοτικά κτίρια, καταγγέλλο-

ντας τον δήµαρχο Μάουρο Αερτέγκα ότι εγκρίνει τη δηµιουργία του ορυχείου. Οι δυνά-

µεις της τάξης απάντησαν ρίχνοντας δακρυγόνα για να διαλύσουν το πλήθος. Στα τέλη

του 2011, υπενθυµίζει, η επαρχία είχε παραλύσει µερικώς από σειρά διαδηλώσεων

και αποκλεισµούς δρόµων µετά τις αντιδράσεις των κατοίκων στo σχέδιο δηµιουργίας

του ορυχείου από την εταιρία Conga, το µεγαλύτερο επενδυτή σε πηγές µεταλλευµά-

των στη χώρα (4,8 δισεκατοµµύρια δολάρια), της οποίας την πλειοψηφία των µετοχών

έχει ο αµερικανικός όµιλος Newmont Mining. Το ορυχείο αναµένεται να λειτουργήσει

το 2015. Η κυβέρνηση είχε κηρύξει τότε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

∆ύο επιβάτες εσωτερικής πτήσης στην Κίνα που είχε απογειωθεί από το

αεροδρόµιο της πόλης Xinjiang πέθαναν σε νοσοκοµείο από τραύµατα. Σύµφωνα

µε το κινεζικό Global Times οι δύο επιβάτες αποπειράθηκαν να πραγµατοποιήσουν

αεροπειρατεία στο αεροσκάφος, επιβάτες όµως και πλήρωµα όµως αντέδρασαν τόσο

βίαια που στην κυριολεξία τους σκότωσαν στο ξύλο. Το αεροσκάφος όπου σηµειώθηκε

το αιµατηρό γεγονός ανήκει στην εταιρεία Tianjin Airlines. Σύµφωνα µε τις ίδιες πλη-

ροφορίες συνολικά 6 άτοµα αποπειράθηκαν να πραγµατοποιήσουν την αεροπειρατεία,

προσπαθώντας να εισέλθουν στο πιλοτήριο του αεροσκάφους αλλά δεν τα κατάφεραν

καθώς επιβάτες και πλήρωµα τους χτύπησαν βίαια. Πληροφορίες για τους υπόλοιπους

4 επίδοξους αεροπειρατές δεν υπάρχουν παρά µόνο ότι δύο από αυτούς νοσηλεύο-

νται ακρωτηριασµένοι στο νοσοκοµείο. Σύµφωνα µε τα όσα δήλωσαν εκπρόσωπος

των κρατικών αρχών, οι επιβάτες ήταν Ουιγούροι από την οµώνυµη επαρχία, η οποία

επιθυµεί την ανεξαρτησία της από την Κίνα.

Προϋπόθεση για να υπάρξει πολιτική µετάβαση στη χώρα θεωρεί ο απεσταλµέ-

νος του ΟΗΕ στη Συρία Κόφι Άναν την κατάπαυση του πυρός, την οποία αποκάλεσε

«επιτακτική ανάγκη». Ο τέως επικεφαλής των Ηνωµένων Εθνών, ανέφερε επίσης ότι

οι συνοµιλίες που πραγµατοποιήθηκαν στη Γενεύη, οδήγησαν σε µετατόπιση τη Ρωσία

από τις αρχικές θέσεις της. «Μην υποτιµάτε την αλλαγή που συνέβη, ιδιαίτερα σε ό,τι

αφορά τη θέση των Ρώσων και των Κινέζων», δήλωσε ο Άχµαντ Φάουζι στη διάρκεια

ενηµέρωσης των δηµοσιογράφων για τη συµφωνία που συνήφθη στις 30 Ιουνίου στη

Γενεύη. «Είναι επιτακτική ανάγκη να επιτευχθεί µια κατάπαυση του πυρός», δήλωσε

ακόµη προς τους δηµοσιογράφους ο Φάουζι. Τα πέντε µόνιµα µέλη του Συµβουλίου

Ασφαλείας, η Τουρκία και χώρες που εκπροσωπούν τον Αραβικό Σύνδεσµο συµφώ-

νησαν στη Γενεύη πάνω στις αρχές της πολιτικής µετάβασης που προτείνεται από τον

Άναν, ιδιαίτερα στο σχηµατισµό µιας µεταβατικής κυβέρνησης που θα περιλαµβάνει

µέλη της σηµερινής εξουσίας και της αντιπολίτευσης.Ο εκπρόσωπος του Άναν δήλωσε

επίσης ότι η έξοδος της Συρίας από την κρίση θα είναι «µακρά και µε κραδασµούς».

GEOTELEX


Επίσηµη επίσκεψη στην Κίνα

πραγµατοποίησε ο Ραούλ Κάστρο,

την πρώτη του από το 2008, όταν

ανέλαβε την εξουσία στην Κούβα

στην θέση του αδελφού του θρυλι-

κού ηγέτη Φιντέλ Κάστρο ο οποίος

ασθενεί βαριά. Το Πεκίνο είναι ο

σηµαντικότερος -µετά τη Βενεζου-

έλα του Ούγκο Τσάβες- εµπορικός

εταίρος της Αβάνας. «Η Κίνα δίνει

µεγάλο βάρος στην επίσκεψη του

Ραούλ Κάστρο στη χώρα» ανέφερε ο

εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτε-

ρικών στο Πεκίνο. Λεπτοµέρειες για

τα αποτελέσµατα της επίσκεψης δεν

έχουν γίνει γνωστές, ωστόσο, ενδει-

κτικό της βαρύτητας της επίσκεψης

είναι ότι ο Ραούλ Κάστρο συνοδευό-

ταν από κορυφαίους υπουργούς και

αξιωµατούχους της κυβέρνησής του.

Η Κίνα έχει εξελιχθεί σε έναν από

τους µεγαλύτερους και σηµαντικότε-

ρους εµπορικούς εταίρους πολλών

χωρών της Κεντρικής και Νοτίου

Αµερικής µε επενδύσεις σε τοµείς

όπως η ενέργεια. Η τελευταία φορά

που ο Ραούλ επισκέφθηκε την Κίνα,

ήταν ως υπουργός Άµυνας στο πλαί-

σιο περιοδείας σε χώρες της Ασίας.

Επικείµενη συνάντηση ανά-µεσα σε Ευρωπαία διπλωµάτη

και έναν Ιρανό αξιωµατούχο ανακοί-

νωσε στις 5 Ιουλίου η Ευρωπαϊκή

Ένωση, σχετικά µε το αµφιλεγόµενο

πυρηνικό πρόγραµµα της Τεχερά-

νης. «Την τεχνική συνάντηση στην

Κωνσταντινούπολη θα ακολουθήσει

µια συνάντηση ανάµεσα στη Χέλγκα

Σµιτ και τον δόκτορα Αλί Μπαγερί»,

ανέφερε ανακοίνωση εκπροσώπου

της επικεφαλής της ευρωπαϊκής

διπλωµατίας Κάθριν Άστον. Η Σµιτ

είναι διευθύντρια της διπλωµατικής

υπηρεσίας της Ε.Ε. αρµόδια για το

Ιράν και ο Μπαγερί είναι αναπληρω-

τής του επικεφαλής διαπραγµατευτή

για το πυρηνικό πρόγραµµα του Ιράν,

του Σαΐντ Τζαλιλί. Η ανακοίνωση του

γραφείου της ύπατης εκπροσώπου

της Ε.Ε. για την κοινή εξωτερική πο-

λιτική και την πολιτική ασφάλειας δεν

διευκρινίζει την ακριβή ηµεροµηνία

της επικείµενης συνάντησης.

ΟΙ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣΣυγγραφέας: Πάνος Ν, Αβραµόπουλος, Εκδόσεις Τάλως Φ., Σελίδες: 226

ISBN: 978-960-6879-09-8


«ΟΙ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ», πραγµατεύονται την παράµετρο της προσωπικότητας των πολιτικών µας ταγών, µέσα από την παράθεση των πολιτικών τους µονογραφιών και στη χρονική ενότητα από την πρώτη µεταπολεµική µας κυβέρνηση µέχρι τις µέρες µας.

Επιχειρούν να ρίξουν φως στα προσωπικά στοιχεία των Ελλήνων πρωθυπουργών, οι οποίοι µε τις ευφάνταστες και ενορατικές τους συλλήψεις, τα ανοµήµατα, τα λάθη και τις αδυναµίες τους, διακυβέρνησαν τον τόπο και χάραξαν την πορεία του στο ιστορικό διηνεκές.

Αναµφίβολα, η µελέτη όλων των στοιχείων που συνέθεσαν την πολιτική και κοινωνική παρουσία των πολιτικών µας ταγών, είναι µείζονος σηµασίας για την κατάκτηση της ιστορικής αυτογνωσίας, η οποία βοηθά τα έθνη και τους λαούς τους να διδάσκονται από τα λάθη και τις δυστοκίες του ιστορικού τους παρελθόντος και να αντιµετωπίζουν το µέλλον µε πίστη και αισιοδοξία. Ιδία όµως για τους νέους ανθρώπους, που όπως εύστοχα επισηµαίνει ο µεγάλος δάσκαλος της πολιτειολογίας Θανάσης Διαµαντόπουλος, «Ζώντας σε συνθήκες ηρεµίας και πολιτικής οµαλότητας δεν υποψιάζονται τις δραµατικές πτυχές του ιστορικού µας παρελθόντος»...

τελευταία λέξηλέξη

Eίναι πραγµατικά ανατριχιαστικά τα στοιχεία της τριµηνιαίας έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: To 64%

των Ελλήνων ηλικίας 15-35 ετών δηλώνουν έτοιµοι να εγκατασταθούν σε άλλη χώρα για να εργαστούν.

Και γιατί να µην συµβεί αυτό όταν αυξήθηκε η –ήδη απίστευτη για τα ελληνικά δεδοµένα– ανεργία κατά

8,7% µόνο στο πρώτο τρίµηνο του 2012 σε σχέση µε την αντίστοιχη περίοδο του 2011! Οι άστεγοι ανέρχονται πλέον σε 20.000, εκεί που το 2009 µετριόντουσαν σε

µερικές εκατοντάδες.

Τα παραπάνω δεν θέλουν απλή «αλλαγή πολιτικής για να διορθωθούν». Θέλουν Εθνική Επανάσταση. Το ερώτηµα

είναι ποιος είναι ικανός να προκαλέσει κάτι τέτοιο.

Υπάρχει στο ορατό πολιτικό σκηνικό κάποιος που θα καταφέρει να προκαλέσει αυτή την ειρηνική επανάσταση,

αλλά που θα αναγεννήσει το Έθνος; Ή είµαστε αναγκασµένοι να βιώσουµε την απόλυτη παρακµή και τον

εθνικό ακρωτηριασµό, όπως συνέβαινε στις περιπτώσεις εθνικής παρακµής, πριν ξεκινήσει η Ανάσταση του Έθνους;

Είναι χαρακτηριστικό ότι στη χώρα οι θέσεις εργασίας µειώθηκαν την περίοδο αυτή κατά 400.000. Την ίδια

περίοδο στην Ισπανία, µε πενταπλάσιο πληθυσµό χάθηκαν 660.000 θέσεις εργασίας, στην Πορτογαλία µε

τον ίδιο πληθυσµό 210.000 και στην Ιταλία µε τον επίσης πενταπλάσιο πληθυσµό µόλις 180.000.

Και τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόµα: Η Επιτροπή επισηµαίνει ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται στην οµάδα

των χωρών στις οποίες αναµένεται επιδείνωση της απασχόλησης το δεύτερο εξάµηνο του 2012 στον τοµέα

των υπηρεσιών και των κατασκευών.

Εξάλλου, σύµφωνα µε την έκθεση της Επιτροπής, την τριετία 2008-2011 η ανεργία στους πολίτες ηλικίας 55- 64 ετών διπλασιάστηκε στην Ελλάδα!

Πάνω από το ήµισυ των αστέγων εντοπίζονται στην Αθήνα και τον Πειραιά (11.000 – από τους οποίους 8.000 είναι Έλληνες).

Το πρόβληµα των αστέγων έχει κάνει, επίσης, την εµφάνισή του σε πόλεις όπως τα Χανιά, το Ηράκλειο Κρήτης και τα Τρίκαλα, αναφέρει η Επιτροπή.

Στην έκθεση υπογραµµίζεται ότι λόγω της κρίσης έχει αυξηθεί ο αριθµός των αστέγων µε υψηλή µόρφωση που είχαν ικανοποιητικό βιοτικό επίπεδο, χωρίς ψυχολογικά προβλήµατα ή προβλήµατα εξάρτησης, οι οποίοι πλέον «δεν τα βγάζουν πέρα», έχοντας χάσει τη δουλειά τους.

Η Επιτροπή σηµειώνει επίσης ότι το 68% του πληθυσµού στην Ελλάδα ζει κάτω από το όριο της φτώχειας (σ.σ. δηλαδή µε εισόδηµα κάτω από το 60% του µέσου εθνικού εισοδήµατος) και διαθέτει πάνω από το 40% του εισοδήµατός του για το ενοίκιο ή την αποπληρωµή στεγαστικού δανείου.

Τέλος, η Επιτροπή αναφέρει ότι το δεύτερο εξάµηνο του 2012 αναµένεται να µειωθούν οι κοινωνικές δαπάνες κατά 18%.

Αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι το Έθνος όχι απλά αργοπεθαίνει, αλλά σβήνει µε ταχύτατο ρυθµό. Και αυτό θα φανεί τις επόµενες δεκαετίες µε πολύ τραγικό τρόπο αν δεν αλλάξει κάτι γρήγορα...

Α.Β.Γ.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

Documents

Transcript of ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ