Διάστρωση - Συμπύκνωση - Συντήρηση Σκυροδέματος

Θ. Γ. ΒουδικλάρηςΠολιτικός Μηχανικός

Με την υπ’ αριθμ. Δ14/103834/20-1-2012 Υπουργική Απόφαση, που δημοσιεύτηκε στο Ειδικό Τεύχος ΦΕΚ 111/13-3-2012, συγκροτήθηκε Επιτροπή για την αναθεώρηση του υπάρχοντος ΚΤΣ-97. Στην Επιτροπή μετέχουν δύο από τα μέλη της ομάδας που εποπτεύει την ιστοσελίδα www . e - archimedes . gr οι Πολιτικοί Μηχανικοί Θ. Βουδικλάρης και Ν. Μαρσέλλος.

Στον νέο Κανονισμό θα ενταχθούν οι απαιτήσεις των συνταχθέντων ή οριστικοποιηθέντων, από της εκδόσεως του προηγουμένου, Ευρωπαϊκών Προτύπων, μεταξύ των οποίων δεσπόζουσα θέση έχει το ΕΛΟΤ ΕΝ 206-1 «Σκυρόδεμα - Προδιαγραφή, Επιδόσεις, Παραγωγή και Συμμόρφωση», αλλά και το ΕΝ 13670 «Κατασκευές έργων από σκυρόδεμα» που βρίσκεται στην τελική του μορφή.

Ήδη, τα μέλη της Επιτροπής έχουν εκφράσει γραπτώς τις προσωπικές τους απόψεις, για το περιεχόμενο του Κανονισμού και τον τρόπο εργασίας με τον οποίο πρέπει να επιδιωχθεί η ολοκλήρωση του έργου, μέσα στην τεθείσα προθεσμία του ενός έτους.

Στην πρώτη ουσιαστική συνεδρίαση συζητήθηκαν οι απόψεις αυτές και, ειδικώτερα, η μορφή του Κανονισμού, με νύξεις μόνο για το περιεχόμενο και τον τρόπο συντάξεώς του. Φαίνεται ότι οδεύουμε προς μια μορφή που θα μοιάζει με αυτήν του Κανονισμού Χαλύβων ΚΤΧ-2008, με σύγχρονη παράθεση σχολίων και προσθήκη Παραρτημάτων περεταίρω επεξεργασίας ειδικών θεμάτων. Φαίνεται ακόμα ότι οι απόψεις συγκλίνουν σε μια οργάνωση του κειμένου, που θα μοιάζει με αυτήν του ΚΤΣ-97.

Υπενθυμίζουμε ότι προσπάθεια αναθεωρήσεως του ΚΤΣ-97 είχε γίνει και κατά το έτος 2007, η οποία διεκόπη χωρίς να τελεσφορήσει - η Επιτροπή έπαψε πολύ σύντομα να συνεδριάζει χωρίς να έχει καταλήξει σε οποιοδήποτε αποτέλεσμα.

Στα πλαίσια της προσπάθειας που κάναμε στο ΙΟΚ, ως συμβολή στον ΚΤΣ-2007, σε συνεργασία με τον Πολιτικό Μηχανικό Παν. Αναγνωστόπουλο, είχαμε επεξεργασθεί το Κεφάλαιο (ή τα άρθρα) για τη διάστρωση - συμπύκνωση - συντήρηση. Το κείμενο δεν είχε φτάσει ποτέ στην τότε Επιτροπή, δεν το είχαμε θεωρήσει ολοκληρωμένο.

Το κείμενο εξέφραζε τις προσωπικές μας (συζητημένες, και σε μεγάλο βαθμό κοινές) αντιλήψεις για τα περιλαμβανόμενα θέματα, εντεταγμένα σε ένα Κανονισμό που θα πρέπει να είναι πραγματικό βοήθημα για τον μηχανικό της πράξης, θα βασίζεται στα (υποχρεωτικά) Ευρωπαϊκά Πρότυπα, τα επιστημονικά δεδομένα και τη σύγχρονη γνώση, αλλά δεν θα είναι απλή παράθεση κωδικών ή ξερή παραπομπή σ’ αυτά. Είχε θεωρηθεί πρόσφορη και χρήσιμη η σύγχρονη καταγραφή σχολίων, που θα έκαναν ακόμα πιο εύληπτο και πιο χρήσιμο το κυρίως κείμενο. Σε πολλά σημεία δεν διστάσαμε να απομακρυνθούμε από τις θέσεις που εξέφραζε ο ΚΤΣ-97, πιστεύοντας ότι οι συνθήκες που υπήρχαν επέτρεπαν ή επέβαλαν να γίνει ένα βήμα πιο πέρα. Σήμερα, ίσως η ανάγκη αυτή να είναι ακόμη μεγαλύτερη.

Οι απόψεις μας αυτές έχουν ηλικία (υστέρηση δηλαδή) μιας πενταετίας.

Σκεφτήκαμε ότι η ανάρτηση αυτής της δουλειάς στην ιστοσελίδα μας θα ήταν συνεπής και προς την παράλληλη προσπάθεια που κάνουμε για τη συμπλήρωση ή ολοκλήρωση ή επικαιροποίηση των ΠΕΤΕΠ. Και ακόμα, θα προσέφερε τις δυνατότητες:

• να γίνει έναρξη συζητήσεως στην Επιτροπή του νέου ΚΤΣ, αφού είναι βέβαιο ότι λήψη αποφάσεων προϋποθέτει ύπαρξη κειμένου επί του οποίου γίνονται σχόλια και εκφράζονται απόψεις

• να γίνει ελεύθερος σχολιασμός από όλους τους συναδέλφους από τις σελίδες του ιστότοπου, ώστε να δημιουργηθεί και να διατηρηθεί συνεχές ενδιαφέρον για το αντικείμενο και προϊούσα ενημέρωση

• να αποκομίσουν κάτι ή και απλώς να ευαισθητοποιηθούν οι ολιγώτερον ενημερωμένοι μηχανικοί

Σχετικά με την συμπύκνωση έχει αναρτηθεί στο www.e-archimedes.gr περισσότερο εκτεταμένο, ενημερωτικό κείμενο από τον Πολιτικό Μηχανικό Παν. Αναγνωστόπουλο, με τίτλο "Η συμπύκνωση του σκυροδέματος"1

Παρατίθεται το Σχέδιο που συντάχθηκε για τον ΚΤΣ-2007.

1 http://www.e-archimedes.gr/latest/item/27-

I

Το Δελτίο Παραγγελίας θα συντάσσεται από τον μελετητή, θα περιλαμβάνεται στον ξυλότυπο που θα εφαρμοσθεί, σε μέγεθος σελίδας Α4, και θα αποστέλλεται από τον παραγγέλοντα στην Μονάδα παραγωγής, με τηλεομοιοτυπία (fax). Η ημερομηνία και η ώρα ενάρξεως της παραδόσεως θα ορίζεται από τον παραγγέλλοντα, ο οποίος θα διαπραγμα- τεύεται και τα οικονομικά στοιχεία της παραγγελίας.

Υπόδειγμα του Δελτίου Παραγγελίας, για τις συνήθεις περιπτώσεις, παρατίθεται στο Παράρτημα.

Είναι ενδεχόμενο, σε εξειδικευμένες περιπτώσεις, να απαιτείται συμπλήρωση ή επέκταση του παρατι- θεμένου Υποδείγματος.

Για την προσέγγιση του ρυθμού διαστρώσεως (και άρα του ρυθμού αποστολής της επιθυμητής ποσό- τητας σκυροδέματος), με συνεργασία παραγωγού και παραγγέλοντος, είναι αναγκαίο να είναι γνωστά:

• Η μορφή των προς διάστρωση στοιχείων (γενική κοιτόστρωση, τοιχία, ζαρντινιέρες, λεπτά στοιχεία, κεκλιμένες ή καμπύλες επιφάνειες κλπ.)

• Η πυκνότητα οπλισμών, προσεγγιστικά, σε χαρακτηριστικές θέσεις

• Ο αριθμός των δονητών που θα λειτουργούν συγχρόνως

• Ενδεχομένως άλλες χρήσιμες πληροφορίες

Ο ρυθμός εξαρτάται και από την εργασιμότητα του μίγματος. Μεγαλύτερη εργασιμότητα επιταχύνει τον ρυθμό διαστρώσεως.

Κατά τη διάρκεια σκυροδετήσεως ο παραγωγός ενημερώνεται για τον ρυθμό διαστρώσεως από τον οδηγό του αυτοκινήτου ή τον χειριστή της αντλίας.

Οι ενδεχόμενες ειδικές απαιτήσεις περιγράφονται στην πργρ. ............ του παρόντος Κανονισμού.

Στο Παράρτημα παρατίθενται Υποδείγματα τόσο για το Δελτίο Παραγωγής όσο και για το Δελτίο Αποστολής, υποχρεωτικά για όλες τις Εταιρείες και Μονάδες παραγωγής.

Το δικαίωμα του χρήστη για την διενέργεια ελέγχων είναι αυτονόητο. Η γνωστοποίηση του συντάκτη (το εργαστήριο) της μελέτης συνθέσεως δίνει το δικαίωμα στον χρήστη να διαπιστώσει την σύννομη σύνταξη και υπογραφή της, και την αξιοπιστία της.

Η θέση διάστρωσης κάθε φορτίου θα αναγράφεται επί τόπου στο αντίστοιχο Δελτίο Αποστολής (πέδιλα S1, S2, S3 ή πλάκες Π4, Π5, Π6 κλπ.) ή θα σημειώνεται σε σκαρίφημα κατόψεως, μεγέθους Α4 , που θα υπάρχει στο σχέδιο του εφαρμοζομένου ξυλοτύπου και θα αποκόπτεται και θα συνοδεύει το Δελτίο Αποστολής.

Άρθρο 8 : Διάστρωση σκυροδέματος

8.1 Η εντολή του χρήστη προς τον παραγωγό για την παραγωγή μιας ποσότητας σκυροδέ- ματος, θα διατυπώνεται με Δελτίο Παραγ-γελίας. Στο Δελτίο Παραγγελίας θα ορίζεται σαφώς αν ο χρήστης επιθυμεί σκυρόδεμα με συγκεκριμένες ιδιότητες (επιτελεστικότητα) ή επιθυμεί σκυρόδεμα με σύνθεση προσδιορι- σμένη από τον ίδιο. Στη δεύτερη περίπτωση, ο παραγγέλων θα γνωρίζει τα υλικά (αδρανή, τσιμέντο κλπ.) που θα χρησιμοποιήσει το εργοστάσιο ή θα τα προμηθεύσει ο ίδιος, και η ευθύνη του παραγωγού θα περιορίζεται μόνο στην τήρηση των επιθυμητών αναλογιών.

8.2 Στην περίπτωση που ο παραγγέλων ζητεί συγκεκριμένες ιδιότητες σκυροδέματος, πρέπει να δηλώσει στον παραγωγό, απαραιτήτως, τις απαιτούμενες ιδιότητες, ήτοι εξής στοιχεία:

• κατηγορία αντοχής σκυροδέματος• κατηγορία περιβαλλοντικών συνθηκών• διάμετρο μέγιστου κόκκου αδρανών• εργασιμότητα• ποσότητα κατά καλή προσέγγιση• εκτίμηση ρυθμού διαστρώσεως• ενδεχόμενες ειδικές απαιτήσεις• θέση, ημερομηνία και ώρα ενάρξεως της

παραδόσεως

Ο ρυθμός διαστρώσεως θα διορθώνεται, όταν απαιτείται, με συνεργασία του χρήστη και του παραγωγού. Η ευθύνη για την ικανοποίηση των απαιτήσεων και για το παραγόμενο προϊόν, ανήκει στον παραγωγό.

8.3 Το σκυρόδεμα θα διαστρώνεται το ταχύτερο δυνατόν, μετά την εισαγωγή του νερού στο μίγμα. Η μεταφορά του θα συνοδεύεται από Δελτίο Παραγωγής (για εργοταξιακό) ή Δελτίο Αποστολής (εργοστασιακό σκυρόδεμα), στο οποίο θα αναγράφονται όλα τα στοιχεία ταυτότητας και ιχνηλασιμότητάς του (ημερομηνία και χρόνος φόρτωσης, προο-ρισμός και στοιχείο διάστρωσης, σύνθεση, κατηγορία αντοχής, κάθιση, πρόσθετα, θερμοκρασία κλπ.). Τα στοιχεία αυτά θα ελέγχονται κατά την παράδοση - παραλαβή και πρέπει να συμφωνούν και να ικανοποιούν πλήρως τις απαιτήσεις της Παραγγελίας του χρήστη.

II

Τα συνιστώμενα μέτρα για διάστρωση σκυροδέματος σε χαμηλές ή υψηλές θερμοκρασίες και λοιπές δυσμενείς συνθήκες περιγράφονται στο Παράρτημα ....

Η θέση διακοπής σκυροδετήσεως θα επιλέγεται σε περιοχή μειωμένης καταπονήσεως, συνήθως σε θέση μηδενισμού τεμνουσών δυνάμεων. Η προετοιμασία για τη συνέχιση της εργασίας περι- λαμβάνει την επεξεργασία της επιφανείας του ήδη διαστρωθέντος σκυροδέματος και την τοποθέτηση του οπλισμού συρραφής στον αρμό διακοπής. Είναι ενδεχόμενη η ανάγκη επάλειψης της επιφάνειας υποδοχής με κατάλληλη κόλλα.

Η εκφόρτωση σε σωρούς δεν θα γίνεται κοντά στα όρια και το τοπικό φορτίο δεν θα ξεπερνάει την φέρουσα ικανότητα του ξυλοτύπου.

Το πάχος των 60 cm είναι ίσο, περίπου, προς το μήκος στελέχους του συνήθους δονητή.

Ο παραγωγός υποχρεούται να γνωστοποιεί στον παραγγέλλοντα, για την κάθε κατηγορία παραδιδομένου σκυρο- δέματος, τη μελέτη συνθέσεως, την ημερομηνία συντάξεως και τον συντάκτη της, εφ' όσον του ζητηθεί.

8.4 Δεν θα γίνεται έναρξη διαστρώσεως υπό βροχήν ή εν αναμονή βροχής ή δυσμενών καιρικών συνθηκών {ακραίες θερμοκρασίες, ισχυροί άνεμοι κλπ.), αν δεν έχει εξασφαλιστεί η κατάλληλη αντιμετώπιση αυτών των συνθηκών και η δυνατότητα ολοκλήρωσης της διαστρώσεως σε αυτοτελές τμήμα έργου ή μέχρι προγραμματισμένης θέσεως διακοπής. Θα έχει επίσης εξασφαλιστεί η άμεση έναρξη της συντήρησης μετά την ολοκλήρωση της διαστρώσεως.

8.5 Η διάστρωση θα ενεργείται επί τη βάσει Προ- γράμματος Σκυροδετήσεως, που θα λαμβάνει υπ' όψη τις θέσεις των αρμών διακοπής εργασίας και των αρμών διαστολής. Σε όλες τις περιπτώσεις θα έχει προετοιμαστεί η συνέχιση της σκυροδετήσεως (αναμονές κλπ.). Στην περίπτωση στεγανού αρμού, πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η απαραίτητη προεργασία τοποθετήσεως των στεγανωτικών ταινιών κλπ.

8.6 Η εκφόρτωση πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν πλησιέστερα στη θέση της τελικής διαστρώσεως, ώστε να αποφεύγεται η μετακί-νηση του σκυροδέματος επί του ξυλοτύπου. Απαγορεύεται η μετακίνηση με τον δονητή. Επιτρέπεται μόνο η τακτοποίηση με φτυάρια ή με τσουγκράνες ή παρεμφερή μέσα.

8.7 Αν η εκφόρτωση δεν είναι δυνατόν να γίνει στη θέση διαστρώσεως, θα χρησιμοποιούνται για την ενδιάμεση μεταφορά αντλίες, κεκλιμένα επίπεδα, μεταφορικές ταινίες ή άλλα κατάλληλα μέσα που δεν προκαλούν απόμιξη του μίγματος.

8.8 Απαγορεύεται η ελεύθερη πτώση του σκυροδέ- ματος από ύψος μεγαλύτερο των 2,5 m. Σ' αυτή την περίπτωση πρέπει να χρησιμοποιού- νται κατάλληλοι σωλήνες που θα κατεβάζουν το σκυρόδεμα μέχρι τη θέση διαστρώσεως ή θα ανοίγονται «παράθυρα» στον ξυλότυπο σε ενδιάμεσα ύψη. Συνιστάται, κατά την σκυροδέ- τηση κατακόρυφων στοιχείων, η χρήση σωλή- νων, με τους οποίους θα μεταφέρεται το σκυρόδεμα μέχρι τη θέση αποθέσεως, ώστε να αποφεύγεται, κατά την διαδρομή πτώσεως, η δημιουργία επί των ράβδων του οπλισμού, στρώσεως τσιμεντοπολτού που μειώνει την πρόσφυση.

8.9 Δεν συνιστάται η διάστρωση ολόσωμων πλακών, πάχους μικρότερου των 60 cm, σε δύο στρώσεις, αν δεν έχει εξασφαλισθεί η δυνατότητα ομαλής συμπληρώσεως του συνο- λικού πάχους της πλάκας και η αποφυγή αρμού διακοπής.

III

Οι σημερινές δυνατότητες χρήσεως προσθέτων επι- τρέπουν την διατήρηση του σκυροδέματος νωπού για επαρκές χρονικό διάστημα, ικανό να καλύψει την ενδεχόμενη διακοπή σκυροδετήσεως (λόγω βλάβης αντλίας ή καθυστερήσεως αυτοκινήτου μετα- φοράς κλπ.) χωρίς τη δημιουργία «ψυχρού αρμού» μεταξύ των δύο στρώσεων (π.χ. σταρώματος και υπολοίπου πάχους ή γενικώς πρώτης και δευτέρας στρώσεως).

Για την σύνδεση των δύο στρώσεων πρέπει το στέλεχος του δονητή να εισέρχεται επαρκώς στην κάτω στρώση, με το ίδιον βάρος του, χωρίς πίεση.

Αν το Πρόγραμμα σκυροδετήσεως προβλέπει διά- στρωση της δευτέρας στρώσεως μετά την πήξη της πρώτης, θα πρέπει να έχει προβλεφθεί ενσωμά- τωση κατάλληλου οπλισμού στην πρώτη στρώση (π.χ. υπό μορφήν αναμονών) που θα εξασφαλίσει τη συνεργασία των δύο στρώσεων.

Η συμπλήρωση του πάχους θα εκτελείται όσο το σκυρόδεμα της πρώτης στρώσεως είναι ακόμα πλαστικό, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 9.4. Αν η πήξη της πρώτης στρώσεως έχει ολοκληρωθεί, πριν από τη συμπλήρωση του συνολικού πάχους, τότε αυτή θα καθαιρείται και θα επανακατασκευάεται. Αν το πάχος μιας πλάκας είναι μεγαλύτερο από 60 cm θα τηρούνται επίσης όσα αναφέρονται στο άρθρο 9.4.

8.10 Το σκυρόδεμα θα προσκομίζεται και θα διαστρώνεται στο έργο με την κάθιση που ζητείται από τον χρήστη και προσδιορίζεται στα σχέδια και τις προδιαγραφές της μελέτης και της συμβάσεως ή του Δελτίου Παραγγελίας, με ευθύνη του παραγωγού. Όταν οι ανάγκες του έργου το απαιτούν (λεπτές διατομές, πυκνός οπλισμός κλπ.) ή λόγω παρόδου του χρόνου, ο Επιβλέπων μπορεί να μεταβάλλει την κάθιση, ρυθμίζοντάς την με τη χρήση ρευστοποιητικών. Η προσθήκη ποσότητας νερού πέραν της οριζόμενης στη μελέτη συνθέσεως, απαγορεύεται σε κάθε περίπτωση.

8.11 Η τιμή της καθίσεως θα προκύπτει ως μέσος όρος των μετρήσεων δύο δοκιμών που θα γίνονται σε ποσότητες σκυροδέματος προερχό- μενες από το ίδιο αρχικό δείγμα. Η τιμή αυτή δεν πρέπει να διαφέρει αισθητά (περισσότερο από 20%) από την κάθιση που ορίζει η μελέτη ή η παραγγελία του χρήστη. Αν η τιμή που μετρήθηκε διαφέρει αισθητά από την επιθυμητή, γίνονται ακόμη δύο δοκιμές σε νέο δείγμα και υπολογίζεται ο μέσος όρος των τεσσάρων μετρήσεων. Οι τέσσερις μετρήσεις πρέπει να γίνουν μέσα σε διάστημα 15 min.

Αν πρόκειται για έτοιμο σκυρόδεμα του οποίου η αποφόρτωση καθυστέρησε, από υπαιτιότητα του αγοραστή, περισσότερο από μισή ώρα, ο παραγωγός δεν ευθύνεται για τη μειωμένη κάθιση. Στην περίπτωση αυτή η δαπάνη επιτεύξεως της επιθυμητής καθίσεως με ρευστοποιητικά βαρύνει τον υπεύθυνο για την καθυστέρηση.

8.12 Ο Επιβλέπων ή η Υπηρεσία μπορεί να δεχτεί ανάμιγμα ή φορτίο έτοιμου σκυροδέματος με κάθιση μικρότερη από εκείνη που απαιτείται από τη μελέτη ή την παραγγελία του χρήστη, αν αυτή αποκατασταθεί επί τόπου με την προσθήκη ρευστοποιητικού, η υποχρέωση του οποίου βαρύνει τον παραγωγό.

IV

Το πάχος επικαλύψεως των οπλισμών θα είναι το προβλεπόμενο από τη μελέτη, σύμφωνα με τις απαι- τήσεις του ΕΚΩΣ, του Κανονισμού Πυροπροστασίας και των απαιτήσεων ανθεκτικότητας του ΕΝ 206-1.

8.13 Ο Επιβλέπων ή η Υπηρεσία μπορεί να απαιτήσει την επί τόπου αύξηση της εργασιμότητας του φορτίου έτοιμου σκυροδέ-ματος, πέραν της τιμής της παραγγελίας (άρθρο 12.1.1.16). Η αύξηση της εργασιμό-τητας θα γίνεται μόνο με ρευστοποιητικό, η δαπάνη του οποίου βαρύνει τον αγοραστή.

8.14 Αν στο μίγμα υπάρχει αερακτικό, το ποσοστό του περιεχομένου αέρα πρέπει να βρίσκεται στην περιοχή που ορίζεται στον Πίνακα 12.8.4 με προσέγγιση ±1%. Ο έλεγχος του ποσοστού αέρα θα γίνεται σύμφωνα με τη Μέθοδο Ελέγχου ΣΚ-311 και με την ίδια διαδικασία που γίνεται και ο έλεγχος της καθίσεως (άρθρο 8.10).

8.15 Αν πρόκειται να διαστρωθεί στο έδαφος ένα οπλισμένο δομικό στοιχείο, με οπλισμό στην κάτω επιφάνεια του (π.χ. μια πλάκα θεμελιώ- σεως), το έδαφος θα πρέπει να καλύπτεται με μια στρώση σκυροδέματος ισοπεδωτική - καθα-ριότητας, μέσου πάχους τουλάχιστον 50 mm.

8.16 Θα εφαρμόζεται επικάλυψη των οπλισμών, σε κάθε θέση, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον ΕΚΩΣ, τον Κανονισμό Πυροπροστασίας και στο Κεφάλαιο ...... του παρόντος Κανονισμού, με χρήση αποστατήρων, κατά τον οριζόμενο τρόπο στον Κανονισμό Τεχνολογίας Χαλύβων οπλισμού σκυροδέματος.

Η συμπύκνωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ολοκληρωμένη εάν η άνω επιφάνεια του σκυροδέματος δε εμφανίσει υγρή επιφάνεια. Το νερό που απαιτείται για την ενυδάτωση του σκυροδέματος είναι κατά πολύ λιγότερο του νερού ανάμιξης, οπότε η υδαρής εικόνα της επιφανείας είναι κάτι το αναμενόμενο.

Θα εφαρμόζεται η μέθοδος δόνησης που είναι περισσότερο ενδεδειγμένη για τις εκάστοτε συνθήκες σκυροδετήσεως. Σε κάθε περίπτωση θα τηρούνται οι κανόνες ορθής πρακτικής.

Η κακή χρήση του δονητή ή η υπερβολική διάρκεια δόνησης, μπορεί να προκαλέσουν απόμιξη του σκυροδέματος ή υπερβολική καταπόνηση και παραμόρφωση του ξυλοτύπου.

Σημειώνεται πάντως ότι η υπο-δόνηση έχει δυσμενέστερες συνέπειες από την υπερ-δόνηση.

Άρθρο 9: Συμπύκνωση σκυροδέματος

9.1 Η συμπύκνωση του σκυροδέματος αποσκοπεί στην τακτοποίηση των κόκκων των συστατικών του στην πυκνότερη δυνατή διάταξη, την απομάκρυνση του περιεχομένου αέρα, την ελαχιστοποίηση των πόρων, την τέλεια πλήρωση των ξυλοτύπων χωρίς διάκενα εντός του σώματος του σκυροδέματος, την πλήρη περιβολή και εγκιβωτισμό των οπλισμών, και την απόδοση των επιθυμητών εξωτερικών επιφανειών, με αποφυγή της απομίξεως.

9.2 Η συμπύκνωση μπορεί να θεωρηθεί ολοκληρω- μένη, όταν υγρανθεί εμφανώς η άνω επιφάνεια του σκυροδέματος, του στοιχείου που σκυρο- δετείται.

9.3 Η πρόσδοση της απαιτούμενης για την συμπύ- κνωση ενέργειας θα γίνεται με εφαρμογή δόνησης. Η δόνηση μπορεί να εφαρμόζεται στη μάζα του σκυροδέματος (εσωτερική), στην επιφα- νεια του ή στους τύπους εγκιβωτισμού (εξωτε- ρική) ή με συνδυασμό των μεθόδων. Σε ειδικές περιπτώσεις μεγάλης εργασιμότητας (κάθιση μεγαλύτερη από 20 cm) ή πλήρους ελλείψεως μέσων, η συμπύκνωση μπορεί να περίορίζεται σε κτυπήματα με πήχη ή ράβδο, κατόπιν εγκρίσεως της Επίβλεψης.

V

Τα τεχνικά χαρακτηριστικά και ο αριθμός των δονητών που θα χρησιμοποιηθούν εξαρτάται από τη μορφή του στοιχείου που σκυροδετείται, την εργασιμότητα του σκυροδέματος, την απόδοση του δονητή, και τον ρυθμό και την διαδικασία διαστρώσεως. Κατά τη διάστρωση πρέπει απαραιτήρως να υπάρχει επαρκής αριθμός εφεδρικών δονητών, για την περίπτωση βλάβης.

9.4 Το είδος του δονητή (εσωτερικός δονητής, δονητής ξυλοτύπου, δονητής επιφάνειας, δονητικός πήχης κλπ.) και ο τύπος του (ηλεκτρικός, πεπιεσμένου αέρα, ευκάμπτου άξονα με εξωτερικό κινητήρα) μπορεί να είναι της επιλογής του κατασκευαστή ή να ορίζεται (όταν υπάρχει λόγος) από την Προδιαγραφή ή την Τεχνική Συγγραφή Υποχρεώσεων του έργου.

Κατά τη δόνηση το στέλεχος του δονητή θα εισχωρεί στην υποκείμενη στρώση κατά 12 cm ή το 1/3 του πάχους της κάτω στρώσεως, περίπου.

Η δόνηση με τον δονητή σε οριζόντια θέση καταναλώνει την προσφερόμενη ενέργεια στη δημιουργία κυματισμού.

Τα εγχειρίδια λειτουργίας των δονητών των περισσοτέρων κατασκευαστών παρέχουν σχετικά στοιχεία.

9.5 Δονητές μάζας

9.5.1 Όταν και η διάσταση του στοιχείου του σκυρο- δέματος κατά τη διεύθυνση σκυροδετήσεως είναι μεγάλη, και χρησιμοποιείται εσωτερικός δονητής (μάζας) το μήκος του στελέχους του είναι σκόπιμο να είναι κατά περίπου 30% μεγαλύτερο από το πάχος της στρώσης. Ο δονητής θα εισάγεται κατακορύφως, γρήγορα, αλλά μόνο με την επενέργεια του βάρους του, και θα εξάγεται αργά.

9.5.2 Η επιφάνεια των στρώσεων πρέπει να διαμορφώνεται κατά τη διάστρωση κατά το δυνατόν οριζόντια και όχι να οριζοντιοποιείται με τον δονητή. Κάθε στρώση θα διαστρώνεται όσο το σκυρόδεμα της προηγούμενης στρώ- σεως είναι πλαστικό, ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία αρμού εργασίας. Η διάρκεια της δονήσεως εξαρτάται από την εργασιμότητα του μίγματος, τη διάμετρο και τη συχνότητα του δονητή, και τις διαστάσεις του σκυροδετουμένου στοιχείου.

Οι αποστάσεις μεταξύ των διαδοχικών θέσεων εισόδου του δονητή θα είναι ίσες με 1,5 Α περίπου, όπου Α η ακτίνα ενεργείας του δονητή. Το μέγεθος της ακτίνας ενεργείας εξαρτάται από τις διαστάσεις του στελέχους, τον αριθμό των στροφών και τις διαστάσεις του στοιχείου.

Απαγορεύεται η δόνηση σιδηροπλισμού του οποίου ένα τμήμα βρίσκεται βυθισμένο σε ήδη σκληρυνμένο σκυρόδεμα.

Οι δονητές αυτοί λειτουργούν συνήθως στην περιοχή των 2000 - 6000 δονήσεων ανά λεπτό (vpm), ή συχνότητα 30 – 100 Hz.

Με αμφίπλευρη τοποθέτηση δονητών ξυλοτύπου είναι δυνατόν να συμπυκνωθεί τοιχίο πάχους μέχρι 70 cm (επιθυμητή η ταυτόχρονη χρήση δονητή μάζας). Για μονόπλευρη τοποθέτηση δονητή και πάχος τοιχίου μεγαλύτερο των 30 cm, ενδείκνυται η ταυτόχρονη χρήση δονητή μάζας.

Ο χρόνος δόνησης με δονητές ξυλοτύπου, είναι γενικώς μεγαλύτερος από τον χρόνο δόνησης με δονητές μάζας.

9.7 Δονητές ξυλοτύπου (τύπου)

9.7.1 Η εξωτερική δόνηση με δονητή ξυλοτύπου, ενδείκνυται για την περίπτωση συμπυκνώσεως στοιχείων με μεγάλη επιφάνεια και σχετικώς μικρό πάχος, και μπορεί να εφαρμοστεί μόνον όταν η ακαμψία και η ευστάθεια των τύπων (ξυλοτύπου ή σιδηροτύπου κλπ.) το επιτρέπουν.

9.7.2 Οι δονητές θα εφαρμόζονται στον ξυλότυπο κατακορύφων στοιχείων, χαμηλότερα από τη στάθμη του ήδη διαστρωθέντος σκυροδέματος. H μεταξύ των δονητών απόσταση επί του ξυλοτύπου θα κυμαίνεται μεταξύ 1,5 και 2,0 m.

VI

Οι δονητές επιφανείας διακρίνονται σε δονητικούς πήχεις και (μικρές) δονητικές μονάδες, και λειτουργούν σε συχνότητες 3000 ως 6000 δονήσεων ανά λεπτό

Στις σκυροδετήσεις μικρής κλίμακας, οι δονητικές μονάδες μετακινούνται με τα χέρια και η επιτυχία της επιθυμητής τελικής επιφανείας εξαρτάται από την πείρα και την ικανότητα του χειριστή. Στις σκυροδετήσεις μεγάλης κλίμακας οι δονητικοί πήχεις εδράζονται σε πλευρικούς οδηγούς που προσδιορίζουν το πάχος της πλάκας ή είναι αυτοκινούμενοι

9.8 Δονητές επιφανείας

9.8.1 Η χρήση δονητών επιφανείας ενδείκνυται για στοιχεία με σχετικώς μικρό πάχος και μεγάλη επιφάνεια, προσπελάσιμη μόνο εκ των άνω. Χρησιμοποιούνται, κατά κανόνα, στην κατασκευή πλακών με οριζόντιες ή μικρής κλίσεως επιφάνειες.

9.8.2 Το επηρεαζόμενο και συμπυκνούμενο πάχος του δονούμενου σκυροδέματος, εξαρτάται από το πλάτος του πήχη, το εύρος ταλαντώσεώς του και την επιτάχυνση με την οποία λειτουργεί.

Κρίσιμος παράγοντας για την επιτυχή και αποτελεσματική επαναδόνηση του σκυροδέματος είναι η εμπειρία του επικεφαλής των εργασιών σκυροδέτησης.

Ο κατάλληλος χρόνος εφαρμογής της επανα-δόνησης, είναι ο πλέον καθοριστικός παράγοντας και εξαρτάται τόσο από την σύνθεση του σκυροδέματος, όσο και από τις συνθήκες περι-βάλλοντος κατά την διάστρωση.

9.9 Επαναδόνηση

9.9.1 Η επαναδόνηση του σκυροδέματος έχει σκοπό να βελτιώσει τις ιδιότητες που επιτεύχθηκαν με την αρχική δόνηση, ήτοι την συμπύκνωση, την αντοχή, την απομάκρυνση του εγκλωβισμένου αέρα, την υδατοστεγανό-τητα, την εξάλειψη των θυλάκων νερού κάτω από τις οριζόντιες ράβδους οπλισμού, και τη βελτίωση της συνάφειας σκυροδέματος - χάλυβα. Επίσης, έχει σκοπό την αποφυγή ή εξάλειψη των ρωγμών που δημιουργούνται κατά τις πρώτες ώρες της ζωής του σκυροδέματος και οφείλονται στην εξάτμιση του νερού και τη συστολή ξηράνσεως και, ακόμη, στη βελτίωση της εμφανίσεως της εξωτερικής επιφανείας. Σε στρώσεις σκυροδέματος μεγάλου πάχους, η επαναδόνηση είναι απαραίτητη.

9.9.2 Η επαναδόνηση επιτρέπεται μόνο όταν το σκυρόδεμα είναι αρκετά πλαστικό ώστε το δονητικό στέλεχος, όταν ταλαντώνεται, να μπορεί να βυθίζεται στο σκυρόδεμα με το ίδιο βάρος, χωρίς να πιέζεται από το χειριστή και, όταν ανασύρεται, να επανασφραγίζεται η οπή του στελέχους του.

Ο χρόνος κατά τον οποίο απαιτείται συντήρηση του σκυροδέματος εξαρτάται από την κατηγορία σκυροδέματος, τον τύπο του χρησιμοποιουμένου τσιμέντου, τις συνθήκες περιβάλλοντος αλλά την ίδια την κατασκευή.

Άρθρο 10 : Συντήρηση σκυροδέματος

10.1 Η συντήρηση του σκυροδέματος είναι υπο-χρεωτική για κάθε έργο. Αρχίζει αμέσως μετά τη διάστρωση και ολοκλήρωση των επιφανει-ακών τελειωμάτων και πρέπει να διαρκεί για χρονικό διάστημα που εξαρτάται από τις κλιματολογικές συνθήκες και τις ειδικές απαιτή-σεις του έργου (άρθρο 12). Το χρονικό αυτό διάστημα δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερο από επτά ημέρες για την πρώτη φάση συντη-ρήσεως. Εάν η συντήρηση που γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 10.2 διακόπτεται στις 7 ημ., για το διάστημα από τις 7 μέχρι τις 28 ημ. θα ισχύουν τα αναφερόμενα στο άρθρο 10.3.

10.2 Η συντήρηση πρέπει να δημιουργεί τις συνθή-κες θερμοκρασίας και υγρασίας που θα επι-τρέψουν να ενυδατωθεί το μεγαλύτερο ποσοστό τσιμέντου του μίγματος. Για τη θερ-μοκρασία συντηρήσεως ισχύουν τα αναφε-ρόμενα στα άρθρα 12.8 και 12.9. Η απαραί-τητη υγρασία για τη συντήρηση εξασφαλίζεται:

VII

Η προδιαγραφή ΣΚ-314 πρέπει να εναρμονισθεί με τα ισχύοντα Ευρωπαϊκά Πρότυπα

α) με μεθόδους που απαγορεύουν ή επιβρα-δύνουν την εξάτμιση νερού του μίγματος, όπως ο ψεκασμός με ειδικά υγρά που σχηματίζουν επιφανειακή μεμβράνη, η επικάλυψη με λινάτσες, άμμο, αδιάβροχα φύλλα κ.λπ.

β) με μεθόδους που αντικαθιστούν το νερό που εξατμίζεται, όπως κατάβρεγμα, πλημμύρισμα κ.τ.λ.

10.3 Αν στην Σύμβαση του έργου δεν αναφέρεται διαφορετικά και αν δεν προβλέπεται παγετός, η συντήρηση θα γίνεται ως εξής:

Αμέσως μετά το τέλος της διαστρώσεως όλες οι ελεύθερες επιφάνειες του σκυροδέματος θα σκεπάζονται με λινάτσες. Οι λινάτσες θα διατηρούνται υγρές ολόκληρο το 24ωρο και για επτά τουλάχιστον ημέρες. Σ' αυτό το διάστημα η κυκλοφορία του προσωπικού και κάθε άλλη εργασία αναγκαία για τη συνέχιση του έργου θα γίνεται πάνω στις λινάτσες. Η ίδια μέθοδος και για το ίδιο χρονικό διάστημα θα εφαρμό-ζεται και στις κατακόρυφες επιφάνειες, μετά την απομάκρυνση του ξυλοτύπου τους. Αν οι λινάτσες απομακρυνθούν πριν από τη συμ-πλήρωση 14 ημερών από τη διάστρωση, για το χρονικό διάστημα από τις 7 μέχρι τις 14 ημέρες, το σκυρόδεμα θα διαβρέχεται μέχρι κορεσμού της επιφάνειας του δύο φορές την ημέρα και από τις 14 μέχρι τις 28 ημέρες μια φορά την ημέρα.

10.4 Η αποτελεσματικότητα της μεθόδου συντηρή-σεως και η εν γένει πρόοδος της σκληρύνσεως ελέγχεται με δοκίμια, τα οποία παραμένουν δίπλα στο έργο και συντηρούνται όπως αυτό («δοκίμια του έργου»). Οι αντοχές αυτών των δοκιμίων δεν θα λαμβάνονται υπ’ όψη στους ελέγχους συμμορφώσεως.

10.5 Τα δοκίμια της §10.4 επιβάλλονται μόνο στην περίπτωση προεντεταμένου σκυροδέματος ή υπό δυσμενείς κλιματολογικές συνθήκες. Η αρμόδια Υπηρεσία ή ο Επιβλέπων μπορεί να ζητήσει τη λήψη αυτών των δοκιμίων και σε άλλες περιπτώσεις αν θέλει να ελέγξει την αποδοτικότητα της μεθόδου συντηρήσεως.

10.6 Τα δοκίμια της §10.4 θα κατασκευάζονται ως δίδυμα των δοκιμίων 7 ή 28 ημερών.

10.7 Αν η συντήρηση γίνει με μεμβράνη που σχηματίζεται στην επιφάνεια του σκυροδέμα-τος με ψεκασμό υγρού, πρέπει να πληρούνται οι απαιτήσεις της προδιαγραφής ΣΚ-314.

10.8 Η διαβροχή που δεν συνεχίζεται ολόκληρο το 24ωρο δεν θεωρείται ικανοποιητική συντή-ρηση για τις μικρές ηλικίες σκυροδέματος. Εφαρμόζεται μόνο μετά το τέλος της φάσεως της κυρίας συντηρήσεως, κατά την §10.3.