4 MYGDALIS

““Διαιτητική αγωγή και άσκηση. Ο πιο Διαιτητική αγωγή και άσκηση. Ο πιο δόκιμος συνδυασμός στη θεραπευτική δόκιμος συνδυασμός στη θεραπευτική

αντιμετώπιση του σακχαρώδους αντιμετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2διαβήτη τύπου 2””

““Διαιτητική αγωγή και άσκηση. Ο πιο Διαιτητική αγωγή και άσκηση. Ο πιο δόκιμος συνδυασμός στη θεραπευτική δόκιμος συνδυασμός στη θεραπευτική

αντιμετώπιση του σακχαρώδους αντιμετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2διαβήτη τύπου 2””

Ηλίας Ν. ΜυγδάληςΗλίας Ν. ΜυγδάληςΣυντονιστής ΔιευθυντήςΣυντονιστής Διευθυντής

55οο Θερινό ΣχολείοΘερινό ΣχολείοΕλληνικής Εταιρείας ΑθηροσκλήρωσηςΕλληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης

Παρασκευή 6/7/2012, ΑθήναΠαρασκευή 6/7/2012, Αθήνα

ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 1942

ΒΒ’’ Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο,Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο,Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, ΑθήναΓενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα

Στόχοι διατροφικής παρέμβασηςΣτόχοι διατροφικής παρέμβασηςΣτόχοι διατροφικής παρέμβασηςΣτόχοι διατροφικής παρέμβασης

1.1. ΗΗ διατήρησηδιατήρηση τωντων επιπέδωνεπιπέδων τηςτης γλυκόζηςγλυκόζηςστοστο αίμααίμα όσοόσο πλησιέστεραπλησιέστερα γίνεταιγίνεται προςπρος ταταφυσιολογικάφυσιολογικά επίπεδαεπίπεδα..

2.2. ΗΗ μείωσημείωση τουτου κινδύνουκινδύνου υπογλυκαιμίαςυπογλυκαιμίας..

3.3. ΗΗ επίτευξηεπίτευξη τουτου ιδανικούιδανικού σωματικούσωματικού βάρουςβάρους..

4.4. ΗΗ διατήρησηδιατήρηση τωντων λιπιδίωνλιπιδίων καικαι τηςτηςαρτηριακήςαρτηριακής πίεσηςπίεσης σεσε φυσιολογικάφυσιολογικά επίπεδαεπίπεδα..

Διατροφική παρέμβασηΔιατροφική παρέμβασηΔιατροφική παρέμβασηΔιατροφική παρέμβαση

1.1. ΔιατροφικέςΔιατροφικές προτιμήσειςπροτιμήσεις ασθενώνασθενών..2.2. ΑνάγκεςΑνάγκες τουτου ατόμουατόμου (ανάπτυξη,(ανάπτυξη, κύηση,κύηση,

θηλασμός,θηλασμός, ανάρρωσηανάρρωση απόαπό νόσο)νόσο)..3.3. ΔυνατότηταΔυνατότητα προμήθειαςπρομήθειας τροφίμωντροφίμων (ηλικιω(ηλικιω--

μέναμένα άτομαάτομα ήή διαβιούνταδιαβιούντα μόνα)μόνα)..4.4. ΟικονομικοίΟικονομικοί μετανάστεςμετανάστες (τοπικές(τοπικές συνήθειες,συνήθειες,

θρησκευτικέςθρησκευτικές αντιλήψεις)αντιλήψεις)..

Διατροφικές συστάσειςΔιατροφικές συστάσειςΔιατροφικές συστάσειςΔιατροφικές συστάσεις

1.1. ΕνέργειαΕνέργεια (το(το ποσόποσό τωντων θερμίδωνθερμίδωνπουπου έχειέχει ανάγκηανάγκη οο οργανισμός)οργανισμός)..

2.2. ΠοιοτικήΠοιοτική σύνθεσησύνθεση διαιτολογίουδιαιτολογίου(λευκώματα,(λευκώματα, υδατάνθρακες,υδατάνθρακες, λίπη)λίπη)..

3.3. Βιταμίνες,Βιταμίνες, ιχνοστοιχείαιχνοστοιχεία..

ΥδατάνθρακεςΥδατάνθρακεςΥδατάνθρακεςΥδατάνθρακες

1.1. 5050--55% της ολικής ημερήσιας ενέργειας55% της ολικής ημερήσιας ενέργειας2.2. 6060--70% υδατάνθρακες + μονοακόρεστα 70% υδατάνθρακες + μονοακόρεστα

λιπαρά οξέαλιπαρά οξέα3.3. Μονοακόρεστα λιπαρά οξεα = ελαιόλαδοΜονοακόρεστα λιπαρά οξεα = ελαιόλαδο4.4. Περιορισμός στην πρόσληψη κεκορεσμένων Περιορισμός στην πρόσληψη κεκορεσμένων

λιπαρών οξέων (ζωϊκά λίπη)λιπαρών οξέων (ζωϊκά λίπη)5.5. Σιτηρά, φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά Σιτηρά, φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά

με μειωμένη ποσότητα λίπουςμε μειωμένη ποσότητα λίπους

Υδατάνθρακες (συν)Υδατάνθρακες (συν)Υδατάνθρακες (συν)Υδατάνθρακες (συν)

1.1. ΛήψηΛήψη συμπλόκωνσυμπλόκων υδατανθράκων,υδατανθράκων, εκείνωνεκείνωνδηλαδήδηλαδή πουπου βρίσκονταιβρίσκονται σεσε τρόφιματρόφιμα πουπουπεριέχουνπεριέχουν διαλυτέςδιαλυτές ίνεςίνες (π(π..χχ.. όσπρια,όσπρια,λαχανικά)λαχανικά)..

2.2. ΑποφυγήΑποφυγή μεγάλωνμεγάλων ποσοτήτωνποσοτήτων απλώναπλώνυδατανθρακώνυδατανθρακών..

3.3. ΜέτριαΜέτρια πρόσληψηπρόσληψη σουκρόζηςσουκρόζης (ζάχαρης),(ζάχαρης),<<1010%% τηςτης ολικήςολικής ενέργειας,ενέργειας, σταστα πλαίσιαπλαίσιαμικτούμικτού γεύματοςγεύματος..

Φυτικές ίνεςΦυτικές ίνεςΦυτικές ίνεςΦυτικές ίνες

•• ΔιαλυτέςΔιαλυτές:: ΑυξάνουνΑυξάνουν τοτο ιξώδεςιξώδες τουτουενδοαυλικούενδοαυλικού περιεχομένου,περιεχομένου, καθυστερούνκαθυστερούντηντην εντερικήεντερική διέλευσηδιέλευση καικαι πέψηπέψη (όσπρια,(όσπρια,φρούτα,φρούτα, λαχανικά)λαχανικά)

•• ΑδιάλυτεςΑδιάλυτες:: ΕπιταχύνουνΕπιταχύνουν τητη μεταφοράμεταφορά τουτουδιαιτητικούδιαιτητικού βλωμούβλωμού (δημητριακά)(δημητριακά)

•• ΔιαλυτέςΔιαλυτές:: ―― μετασιτιακήμετασιτιακή γλυκαιμία,γλυκαιμία, ――LDLLDL

•• 4040 grgr // 2424hh

ΠρωτεΐνεςΠρωτεΐνεςΠρωτεΐνεςΠρωτεΐνες

1.1. 1010--20% της ολικής ημερήσιας 20% της ολικής ημερήσιας ενέργειαςενέργειας

2.2. Κατανάλωση ψαριούΚατανάλωση ψαριού3.3. Σε αρχόμενη νεφρική βλάβη Σε αρχόμενη νεφρική βλάβη

(ΑΕ(ΑΕR=20R=20--200200μμg/min) g/min) 10%10%

ΛίποςΛίποςΛίποςΛίπος

1.1. ΜείωσηΜείωση τουτου διατροφικούδιατροφικού λίπουςλίπους..

2.2. ΔίαιταΔίαιτα πλούσιαπλούσια σεσε υδατάνθρακεςυδατάνθρακες Tg,Tg,HDLHDL..

3.3. ΜείωσηΜείωση τουτου διατροφικούδιατροφικού λίπουςλίπους μεμε αύξησηαύξησητουτου ποσούποσού τωντων υδατανθράκωνυδατανθράκων (φυτικές(φυτικές ίνες)ίνες)..

4.4. ΜείωσηΜείωση τουτου κεκορεσμένουκεκορεσμένου (ζωικού)(ζωικού) λίπουςλίπουςκαικαι αντικατάστασηαντικατάσταση μεμε μονοακόρεστομονοακόρεστο λίποςλίπος(ελαιόλαδο)(ελαιόλαδο)..

Trans Trans λιπαρά οξέαλιπαρά οξέαTrans Trans λιπαρά οξέαλιπαρά οξέα

1.1. ΠροέρχονταιΠροέρχονται κυρίωςκυρίως απόαπό τηντην επεξεργασίαεπεξεργασίαφυτικώνφυτικών ελαίωνελαίων προκειμένουπροκειμένου νανα γίνουνγίνουναυτάαυτά περισσότεροπερισσότερο στερεάστερεά

2.2. Μαργαρίνες,Μαργαρίνες, προϊόνταπροϊόντα ζαχαροπλαστείουζαχαροπλαστείου(μπισκότα,(μπισκότα, κέικ,κέικ, σοκολάτες),σοκολάτες), fastfast foodsfoods

3.3. ΔίαιταΔίαιτα πλούσιαπλούσια σεσε transtrans λιπαράλιπαρά οξέαοξέα•• LDLLDL •• HDLHDL

Πολυακόρεστα λίπηΠολυακόρεστα λίπηΠολυακόρεστα λίπηΠολυακόρεστα λίπη

1.1. Κυρίως στο σπορέλαιοΚυρίως στο σπορέλαιο

LDLLDL

HDLHDL

Μελέτη Μελέτη KANWUKANWUΜελέτη Μελέτη KANWUKANWU

11.. ΑντικατάστασηΑντικατάσταση τουτου κεκορεσμένουκεκορεσμένου λίπουςλίπουςτηςτης τροφήςτροφής μεμε μονοακόρεστομονοακόρεστο βελτιώνειβελτιώνει

•• ΤοΤο μεταβολικόμεταβολικό έλεγχοέλεγχο•• ευαισθησίαευαισθησία στηνστην ινσουλίνηινσουλίνη

22.. ΗΗ ευεργετικήευεργετική αυτήαυτή επίδρασηεπίδραση αίρεται,αίρεται,ότανόταν ηη πρόσληψηπρόσληψη τουτου λίπουςλίπους είναιείναι υψηλήυψηλή(>(>3737%% τηςτης ολικήςολικής ενέργειας)ενέργειας)

Vessby Vessby και συν. και συν. Diabetologia 2001, 44: 312Diabetologia 2001, 44: 312--319319

Λίπος (συν)Λίπος (συν)Λίπος (συν)Λίπος (συν)

1.1. ΤαΤα ωω--33 λιπαράλιπαρά οξέαοξέα (ιχθυέλαια)(ιχθυέλαια) Tg,Tg, LDLLDL.. ΣυστήνεταιΣυστήνεται αυξημένηαυξημένη κατανάκατανά--λωσηλωση ψαριώνψαριών..

2.2. ΠρόσληψηΠρόσληψη 22grgr φυτικώνφυτικών στερολώνστερολώνημερησίωςημερησίως (( Χοληστ,Χοληστ, LDL)LDL)..

ΛίπηΛίπηΛίπηΛίπη

1.1. ΜέγιστοΜέγιστο ποσόποσό ενέργειαςενέργειας ((6060--7070%%))ΑπόΑπό συνδυασμόσυνδυασμό υδατανθράκωνυδατανθράκων καικαιμονοακόρεστωνμονοακόρεστων λιπώνλιπών (ελαιόλαδο)(ελαιόλαδο)

2.2. ΚεκορεσμένοΚεκορεσμένο λίποςλίπος <<1010%% τηςτηςολικήςολικής ημερησίαςημερησίας ενέργειαςενέργειας

3.3. ΠολυακόρεσταΠολυακόρεστα <<1010%%

DNSG 2000DNSG 2000

ΟινόπνευμαΟινόπνευμαΟινόπνευμαΟινόπνευμα

1.1. ΙσχύουνΙσχύουν οιοι ίδιεςίδιες προφυλάξειςπροφυλάξεις πουπου εφαρμόεφαρμό--ζονταιζονται στονστον γενικόγενικό πληθυσμόπληθυσμό..

2.2. ΆνδρεςΆνδρες ((22 ποτήρια),ποτήρια), ΓυναίκεςΓυναίκες ((11 ποτήρι)ποτήρι)ημερησίωςημερησίως..

3.3. ΗΗ χρήσηχρήση τουτου οινοπνεύματοςοινοπνεύματος θαθα συνυπολοσυνυπολο--γισθείγισθεί στηστη θερμιδικήθερμιδική πρόσληψηπρόσληψη ((11grgr οινοπνοινοπν.. 77θερμίδες)θερμίδες)..

4.4. ΧρήσηΧρήση ξηρούξηρού κρασιούκρασιού (οινόπνευμα(οινόπνευμα 1212%%))..5.5. ΑποφυγήΑποφυγή μπύραςμπύρας διότιδιότι εκτόςεκτός απόαπό τοτο

οινόπνευμαοινόπνευμα περιέχειπεριέχει καικαι υδατάνθρακεςυδατάνθρακες..

Οινόπνευμα και υπογλυκαιμίαΟινόπνευμα και υπογλυκαιμίαΟινόπνευμα και υπογλυκαιμίαΟινόπνευμα και υπογλυκαιμία

•• ΟιΟι ινσουλινοθεραπευόμενοιινσουλινοθεραπευόμενοι διαβητικοίδιαβητικοίασθενείςασθενείς πρέπειπρέπει νανα καταναλώσουνκαταναλώσουν τοτοοινόπνευμαοινόπνευμα μαζίμαζί μεμε υδατανθρακούχεςυδατανθρακούχεςτροφές,τροφές, γιαγια νανα αποφύγουναποφύγουν τοντον κίνδυνοκίνδυνοέντονηςέντονης καικαι παρατεταμένηςπαρατεταμένης υπογλυκαιμίαςυπογλυκαιμίας..

•• ΑυτόΑυτό συμβαίνει,συμβαίνει, επειδήεπειδή τοτο οινόπνευμαοινόπνευμα έχειέχεισυνεργικήσυνεργική δράσηδράση μεμε τηντην ινσουλίνη,ινσουλίνη, αλλάαλλάκυρίως,κυρίως, γιατίγιατί μειώνειμειώνει τοτο ρυθμόρυθμό παραγωγήςπαραγωγήςγλυκόζηςγλυκόζης απόαπό τοτο ήπαρήπαρ..

Αλάτι, ιχνοστοιχεία, Αλάτι, ιχνοστοιχεία, αντιοξειδωτικάαντιοξειδωτικά

Αλάτι, ιχνοστοιχεία, Αλάτι, ιχνοστοιχεία, αντιοξειδωτικάαντιοξειδωτικά

1.1. ΠρόσληψηΠρόσληψη αλατιούαλατιού σεσε λιγότερολιγότερο απόαπό66grgr τηντην ημέραημέρα.. ΜεγαλύτεροςΜεγαλύτεροςπεριορισμόςπεριορισμός σεσε άτομαάτομα μεμε υπέρτασηυπέρταση..

2.2. ΧρήσηΧρήση τροφίμωντροφίμων πλούσιωνπλούσιων σεσεφυτικάφυτικά αντιοξειδωτικάαντιοξειδωτικά..

Ειδικά τρόφιμα για Ειδικά τρόφιμα για διαβητικούςδιαβητικούς

Ειδικά τρόφιμα για Ειδικά τρόφιμα για διαβητικούςδιαβητικούς

•• ΜηΜη αλκοολούχααλκοολούχα ποτάποτά μεμε γλυκαντιγλυκαντι--κέςκές ουσίεςουσίες χωρίςχωρίς θερμίδεςθερμίδες μπορείμπορείνανα καταναλώνονταικαταναλώνονται..

•• ΟΧΙΟΧΙ στηστη χρήσηχρήση τροφίμωντροφίμων μεμε τηντηνένδειξηένδειξη ““ειδικάειδικά γιαγια διαβητικούςδιαβητικούς””..

Σχεδιασμός διαιτολογίουΣχεδιασμός διαιτολογίουΣχεδιασμός διαιτολογίουΣχεδιασμός διαιτολογίου

1.1. ΔιαιτολόγιοΔιαιτολόγιο συγκεκριμένουσυγκεκριμένου ατόμουατόμου..

2.2. ΓενικοίΓενικοί κανόνεςκανόνες

•• ΣωματικόΣωματικό βαροςβαρος

•• ΜυϊκήΜυϊκή άσκησηάσκηση

•• ΣυνολικόΣυνολικό ποσόποσό θερμίδωνθερμίδων

•• ΠοιοτικήΠοιοτική σύνθεσησύνθεση

3.3. ΠοσοτικήΠοσοτική κατανομήκατανομή τηςτης τροφήςτροφήςμέσαμέσα στοστο 2424ωροωρο..

Κατανομή της τροφήςΚατανομή της τροφήςΚατανομή της τροφήςΚατανομή της τροφής

1.1. ΤαΤα πολλάπολλά μικράμικρά γεύματαγεύματα αποτρέπουναποτρέπουν τηντηνμαζικήμαζική απορρόφησηαπορρόφηση καικαι τιςτις μεγάλεςμεγάλεςδιακυμάνσειςδιακυμάνσεις τηςτης γλυκόζηςγλυκόζης..

•• ΚαλύτεροςΚαλύτερος μεταβολισμόςμεταβολισμός τωντων μικρώνμικρών φορτίωνφορτίωνθρεπτικώνθρεπτικών ουσιώνουσιών

•• ΜικρήΜικρή επιβάρυνσηεπιβάρυνση τουτου ββ--κυττάρουκυττάρου..2.2. ΧρονικάΧρονικά απόλυτααπόλυτα προκαθορισμένηπροκαθορισμένη μεμε τηντην

εξωγενώςεξωγενώς χορηγούμενηχορηγούμενη ινσουλίνηινσουλίνη..3.3. ΕπαρκήςΕπαρκής ποσότηταποσότητα υδατανθρακούχωνυδατανθρακούχων τροφώντροφών

(πλούσιων(πλούσιων σεσε διαλυτέςδιαλυτές ίνες)ίνες) πρινπριν απόαπό τητηβραδυνήβραδυνή κατάκλισηκατάκλιση..

Λανθασμένες απόψειςΛανθασμένες απόψειςΛανθασμένες απόψειςΛανθασμένες απόψεις

1.1. ΟιΟι διαβητικοίδιαβητικοί πουπου κάνουνκάνουν ινσουλίνηινσουλίνημπορείμπορεί νανα τρώνετρώνε ελεύθεραελεύθερα..

2.2. ΟΟ διαβητικόςδιαβητικός επειδήεπειδή κάνεικάνει ινσουλίνηινσουλίνηπρέπειπρέπει νανα τρώειτρώει συνεχώςσυνεχώς..

Διατροφική αγωγήΔιατροφική αγωγήΔιατροφική αγωγήΔιατροφική αγωγήΠοσοτικήΠοσοτική

ΠοιοτικήΠοιοτική

ΠοσοτικήΠοσοτική

ΠοιοτικήΠοιοτικήπαρέμβασηπαρέμβαση

Μείωση της υπερινσουλιναιμίας(σωματικό βάρος σταθερό αρχικά)Μείωση της υπερινσουλιναιμίας

(σωματικό βάρος σταθερό αρχικά)

Μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνηΜείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη

Μη παχύσαρκοι Τ2 ΣΔΜη παχύσαρκοι Τ2 ΣΔΜη παχύσαρκοι Τ2 ΣΔΜη παχύσαρκοι Τ2 ΣΔ

11.. ΔιαιτολόγιοΔιαιτολόγιο ισοθερμικόισοθερμικό (ιδανικό(ιδανικόβάροςβάρος σωματικήσωματική δραστηριότητα)δραστηριότητα)

22.. UKPDSUKPDS:: 1515%% πρωτοπαθήπρωτοπαθή αποτυχίααποτυχίαστηστη δίαιταδίαιτα ((xx33mo)mo)..

Επιδράσεις της άσκησης μέσω και Επιδράσεις της άσκησης μέσω και πέραν της απώλειας βάρουςπέραν της απώλειας βάρους

Επιδράσεις της άσκησης μέσω και Επιδράσεις της άσκησης μέσω και πέραν της απώλειας βάρουςπέραν της απώλειας βάρους

1.1. ΑυξάνειΑυξάνει τητη χρησιμοποίησηχρησιμοποίηση τηςτης γλυκόζηςγλυκόζης καικαιμειώνειμειώνει τηντην ηπατικήηπατική παραγωγήπαραγωγή γλυκόζηςγλυκόζης

2.2. ΑυξάνειΑυξάνει τηντην ευαισθησίαευαισθησία στηνστην ινσουλίνηινσουλίνη στοστοήπαρήπαρ καικαι στουςστους σκελετικούςσκελετικούς μύεςμύες

3.3. ΒελτίωσηΒελτίωση τηςτης ευαισθησίαςευαισθησίας στηνστην ινσουλίνηινσουλίνη καικαισεσε ασθενείςασθενείς μεμε ΤΤ11ΣΔΣΔ

1.1. ΑυξάνειΑυξάνει τητη χρησιμοποίησηχρησιμοποίηση τηςτης γλυκόζηςγλυκόζης καικαιμειώνειμειώνει τηντην ηπατικήηπατική παραγωγήπαραγωγή γλυκόζηςγλυκόζης

2.2. ΑυξάνειΑυξάνει τηντην ευαισθησίαευαισθησία στηνστην ινσουλίνηινσουλίνη στοστοήπαρήπαρ καικαι στουςστους σκελετικούςσκελετικούς μύεςμύες

3.3. ΒελτίωσηΒελτίωση τηςτης ευαισθησίαςευαισθησίας στηνστην ινσουλίνηινσουλίνη καικαισεσε ασθενείςασθενείς μεμε ΤΤ11ΣΔΣΔ

InsulinInsulinGlucose UptakeGlucose Uptake

GLUT4 translocationGLUT4 translocation

ExerciseExerciseIRSIRS--1/21/2

PI 3PI 3--kinasekinase

MAPK/JNK/p38MAPK/JNK/p38nitricnitricoxideoxide

AMPAMPkinasekinase

OtherOthermoleculesmolecules

Chronic responsesChronic responses

Διαβήτης τύπου 2Διαβήτης τύπου 2Διαβήτης τύπου 2Διαβήτης τύπου 2

•• ΈχειΈχει βραχυπρόθεσμεςβραχυπρόθεσμες καικαι μακροπρόθεσμεςμακροπρόθεσμεςεπιδράσειςεπιδράσεις στοστο γλυκαιμικόγλυκαιμικό έλεγχοέλεγχο

•• ΈχειΈχει θετικήθετική επίδρασηεπίδραση στηνστην υπέρτασηυπέρταση καικαι τητηδυσλιπιδαιμίαδυσλιπιδαιμία

•• ΒελτιώνειΒελτιώνει τηντην ποιότηταποιότητα ζωήςζωής τωντων ασθενώνασθενών μεμεδιαβήτηδιαβήτη

•• ΈχειΈχει επίδρασηεπίδραση στηνστην καρδιοαγγειακήκαρδιοαγγειακή νόσονόσο•• ΜειώνειΜειώνει μακροπρόθεσμαμακροπρόθεσμα τητη θνησιμότηταθνησιμότητα

ExerciseExercise

RestRest

1818

1212

66

0011 1100 110000 1,01,00000

Insulin (μU/ml)Insulin (μU/ml)

GlucoseUtilization

(mg kg-1 min-1)

GlucoseUtilization

(mg kg-1 min-1)

Ινσουλινοθεραπευόμενος Ινσουλινοθεραπευόμενος ασθενήςασθενής

Ινσουλινοθεραπευόμενος Ινσουλινοθεραπευόμενος ασθενήςασθενής

•• ΔιάρκειαΔιάρκεια άσκησηςάσκησης•• ΈντασηΈνταση άσκησηςάσκησης•• ΧρόνοςΧρόνος απόαπό τοτο τελευταίοτελευταίο γεύμαγεύμα•• ΧρονικήΧρονική στιγμήστιγμή τηςτης ημέραςημέρας•• ΔραστηριότηταΔραστηριότητα ινσουλίνηςινσουλίνης

10U 10U ιινσουλίνηνσουλίνηΆσκησηΆσκηση

Χρόνος (min)Χρόνος (min)

00 3030 6060 9090 120120 150150

00

5050

100100

150150

200200

250250

300300

Γλυκ

όζη

αίμα

τος

(mg/

dl)

Γλυκ

όζη

αίμα

τος

(mg/

dl)

Πρόσθετες ποσότητες υδατανθράκων για Πρόσθετες ποσότητες υδατανθράκων για διαφορετικές ασκήσειςδιαφορετικές ασκήσεις

Πρόσθετες ποσότητες υδατανθράκων για Πρόσθετες ποσότητες υδατανθράκων για διαφορετικές ασκήσειςδιαφορετικές ασκήσεις

ΜικρήΜικρή (<(< 6060))

ΜέτριαΜέτρια ((6060--7575))

ΜεγάληΜεγάλη (>(> 7575))

ΈντασηΈνταση(% μέγιστου (% μέγιστου HR)HR)

00 -- 1010gg

1010 -- 2020gg

00 -- 3030gg

ΣύντομηΣύντομη(< 20(< 20))

10 10 -- 2020gg

20 20 -- 60g60g

30 30 -- 100g100g

ΜέτριαΜέτρια(20(20--6060))

10 10 -- 2020g/hg/h

20 20 -- 100g/h100g/h

30 30 -- 100g/h100g/h

ΜεγάληΜεγάλη(> 60(> 60))

Διάρκεια (Διάρκεια (min)min)

Μείωση της δόσης ινσουλίνης για προσπάθειες διαφορετικής Μείωση της δόσης ινσουλίνης για προσπάθειες διαφορετικής έντασης και διάρκειαςέντασης και διάρκειας

Μείωση της δόσης ινσουλίνης για προσπάθειες διαφορετικής Μείωση της δόσης ινσουλίνης για προσπάθειες διαφορετικής έντασης και διάρκειαςέντασης και διάρκειας

Μικρή (<60):Μικρή (<60):π.χ. βάδισμα,π.χ. βάδισμα,αργή κολύμβησηαργή κολύμβηση

Μέτρια (60Μέτρια (60--70):70):π.χ. πεζοπορία, π.χ. πεζοπορία, ποδηλασία,ποδηλασία,τρέξιμοτρέξιμο

Μεγάλη (>75):Μεγάλη (>75):π.χ. ποδηλασία π.χ. ποδηλασία βουνού, τρέξιμο, βουνού, τρέξιμο, αγωνιστική ποδηαγωνιστική ποδη--λασία ή κολύμβησηλασία ή κολύμβηση

ΈντασηΈνταση(% μέγιστου (% μέγιστου HR)HR)

--

--

--

< 20< 20

--

Ινσουλίνη μετά από Ινσουλίνη μετά από γεύμα:γεύμα:1010--50%50%Βασική ινσουλίνη:Βασική ινσουλίνη:1010--20%20%

Ινσουλίνη μετά από Ινσουλίνη μετά από γεύμα:γεύμα:1010--50%50%Βασική ινσουλίνη:Βασική ινσουλίνη:1010--20%20%

2020--6060

Ινσουλίνη μετά από Ινσουλίνη μετά από γεύμα:γεύμα:55--10%/10%/hh άσκησηάσκησηΒασική ινσουλίνη:Βασική ινσουλίνη:55--10%/10%/hh άσκησηάσκηση



> 60> 60

Διάρκεια (λεπτά)Διάρκεια (λεπτά)

OO’’Dea K. Marked improvement in Dea K. Marked improvement in carbohydrate and lipid metabolism in carbohydrate and lipid metabolism in diabetes Australian Aborigines after diabetes Australian Aborigines after

temporary reversiontemporary reversionto a traditional lifestyleto a traditional lifestyle..

Diabetes 1984, 33:596Diabetes 1984, 33:596--603603

OO’’Dea K. Marked improvement in Dea K. Marked improvement in carbohydrate and lipid metabolism in carbohydrate and lipid metabolism in diabetes Australian Aborigines after diabetes Australian Aborigines after

temporary reversiontemporary reversionto a traditional lifestyleto a traditional lifestyle..

Diabetes 1984, 33:596Diabetes 1984, 33:596--603603

--1010

--88

--66

--44

--22

00

00 11 22 33 44 55 66 77

Duration of study (weeks)Duration of study (weeks)

kgkg

1010

2020

3030

4040

5050

6060

7700

00 11 22 33

55

1010

1515

2020

00 11 22 33

Time (hours)Time (hours)

Insu

lin (m

U/I)

Insu

lin (m

U/I)

Plas

ma

gluc

ose

(mm

ol/l)

Plas

ma

gluc

ose

(mm

ol/l)

Time (hours)Time (hours)

PrePre PostPost

Changes in the triglyceride and cholesterol concentrations Changes in the triglyceride and cholesterol concentrations in total plasma and lipoprotein fractions in 10 diabetic in total plasma and lipoprotein fractions in 10 diabetic

subjects aftersubjects afterthe 7the 7--wk lifestyle changewk lifestyle change

Changes in the triglyceride and cholesterol concentrations Changes in the triglyceride and cholesterol concentrations in total plasma and lipoprotein fractions in 10 diabetic in total plasma and lipoprotein fractions in 10 diabetic

subjects aftersubjects afterthe 7the 7--wk lifestyle changewk lifestyle change

TotalTotal cholesterolcholesteroltriglyceridetriglyceride

VLDLVLDL cholesterolcholesteroltriglyceridetriglyceride

LDLLDL cholesterolcholesteroltriglyceridetriglyceride

HDLHDL cholesterolcholesteroltriglyceridetriglyceride

5.65 5.65 ±± 0.230.234.02 4.02 ±± 0.460.461.01 1.01 ±± 0.150.152.31 2.31 ±± 0.310.313.34 3.34 ±± 0.270.270.95 0.95 ±± 0.230.231.29 1.29 ±± 0.160.160.76 0.76 ±± 0.080.08

PrePre

* P < 0.005, * P < 0.005, ++P < 0.001P < 0.001

4.98 4.98 ±± 0.340.341.15 1.15 ±± 0.030.03++

0.18 0.18 ±± 0.030.03++

0.20 0.20 ±± 0.030.03++

4.10 4.10 ±± 0.320.320.64 0.64 ±± 0.070.070.69 0.69 ±± 0.06*0.06*0.29 0.29 ±± 0.030.03++

PostPost

Rogers et al. Improvement in glucose tolerance Rogers et al. Improvement in glucose tolerance after 1 week of exercise in patients with mild after 1 week of exercise in patients with mild

NIDDMNIDDM..Diabetes Care 1988, 11:613Diabetes Care 1988, 11:613--618618

Rogers et al. Improvement in glucose tolerance Rogers et al. Improvement in glucose tolerance after 1 week of exercise in patients with mild after 1 week of exercise in patients with mild

NIDDMNIDDM..Diabetes Care 1988, 11:613Diabetes Care 1988, 11:613--618618

11.. ΑσκήσειςΑσκήσεις μέτριαςμέτριας έντασηςέντασης22.. ΣταθερόΣταθερό βάροςβάρος σώματοςσώματος33.. ΒελτιωμένηΒελτιωμένη ανοχήανοχή στηστη γλυκόζηγλυκόζη44.. ΒελτίωσηΒελτίωση τωντων λιπιδίωνλιπιδίων

100100

00 3300 6060 9090 120120 115500 118800

ΤΙΜΕ (ΤΙΜΕ (min)min)

PLA

SMA

GLU

CO

SE (m

g.dl

PLA

SMA

GLU

CO

SE (m

g.dl

--11))

7 Days 7 Days ExerciseExercise

No ExerciseNo Exercise

****

** P<.001** P<.001

150150

200200

250250

****

****

200200

150150

100100

5050

00 3300 6060 9090 120120 115500 118800

ΤΙΜΕ (ΤΙΜΕ (min)min)

PLA

SMA

INSU

LIN

(PL

ASM

A IN

SULI

N (μμ

U.m

lU

.ml--11

))

7 Days 7 Days ExerciseExercise

No ExerciseNo Exercise

****

**

**

* P<.05* P<.05** P<.001** P<.001

Plasma lipid andPlasma lipid andlipoprotein concentrationslipoprotein concentrations

Plasma lipid andPlasma lipid andlipoprotein concentrationslipoprotein concentrations

InitialInitial

After 7 days After 7 days of exerciseof exercise

214 214 ±± 1313

204 204 ±± 13*13*

Total Total cholesterolcholesterol

137 137 ±± 1111

135 135 ±± 1111

LDL LDL cholesterolcholesterol

36 36 ±± 22

37 37 ±± 33

HDL HDL cholesterolcholesterol

305 305 ±± 9898

208 208 ±± 51*51*

TriglyceridesTriglycerides

Values are means Values are means ±± SE. LDL, lowSE. LDL, low--density lipoprotein; HDL, highdensity lipoprotein; HDL, high--density lipoprotein.density lipoprotein.

* P < .05 vs, initial value.* P < .05 vs, initial value.

Lehman και συν. Lehman και συν. Loss of abdominal fat and Loss of abdominal fat and improvement of the cardiovascular risk profile improvement of the cardiovascular risk profile

by regular moderate exercise training in patients by regular moderate exercise training in patients with NIDDM.with NIDDM.

Diabetologia 1995, 38:1313Diabetologia 1995, 38:1313--13191319

Lehman και συν. Lehman και συν. Loss of abdominal fat and Loss of abdominal fat and improvement of the cardiovascular risk profile improvement of the cardiovascular risk profile

by regular moderate exercise training in patients by regular moderate exercise training in patients with NIDDM.with NIDDM.

Diabetologia 1995, 38:1313Diabetologia 1995, 38:1313--13191319

11.. ΔιάρκειαΔιάρκεια 33 μήνεςμήνες

22.. ΕπίδρασηΕπίδραση λιπίδιαλιπίδια καικαι ΑΠΑΠ

33.. ΣημαντικήΣημαντική μείωσημείωση WHRWHR

2.02.02.52.5

3.03.03.3.554.04.04.54.55.05.05.5.556.06.0

CholesterolCholesterol TriglyceridesTriglycerides Cholesterol/HDLCholesterol/HDL

mmol/lmmol/l RatioRatio

BaselineBaseline3 Monts3 MontsFollowFollow--upup

2.02.02.52.53.03.03.3.554.04.04.54.55.05.05.5.556.06.0

HDLHDL HDLHDL--33

mmol/lmmol/l


HDLHDL--22

** **

****** ****

************ ****

**

**

******

************

************

**** ****

****** ******

****** ******

150150140140130130120120110110100100

909080807070

160160150150140140130130120120110110100100909080807070

Blood pressure at clinic visits (n=16)Blood pressure at clinic visits (n=16)

Blood pressureBlood pressure(mmHg)(mmHg)

Systolic BPSystolic BP MAPMAP Diastolic BPDiastolic BP

Ambulatory blood pressure measurement (n=13)Ambulatory blood pressure measurement (n=13)

Blood pressure Blood pressure (mmHg)(mmHg)

Systolic BPSystolic BP MAPMAP Diastolic BPDiastolic BP



Eriksson et al. Prevention of Type 2 DM by Eriksson et al. Prevention of Type 2 DM by diet and physical exercise:diet and physical exercise:

The 6The 6--y Malmőy Malmő study.study.Diabetologia 1991, 34:891Diabetologia 1991, 34:891--898898

Eriksson et al. Prevention of Type 2 DM by Eriksson et al. Prevention of Type 2 DM by diet and physical exercise:diet and physical exercise:

The 6The 6--y Malmőy Malmő study.study.Diabetologia 1991, 34:891Diabetologia 1991, 34:891--898898

11.. 4141 ΣΔΣΔ22,, 161161 IGTIGT22.. ΒελτίωσηΒελτίωση στηνστην ανοχήανοχή στηστη γλυκόζηγλυκόζη καικαι σταστα επίπεδαεπίπεδα

ινσουλίνηςινσουλίνης μετάμετά απόαπό γεύμαγεύμα παράπαρά τητη σχετικάσχετικά μικρήμικρήαπώλειααπώλεια βάρουςβάρους

33.. ΣΔΣΔ22:: 2828%% φυσφυσ..,, 2626%% IGTIGT44.. IGTIGT:: 6969%% φυσφυσ..,, 2121%% IGTIGT55.. ΔιάρκειαΔιάρκεια 66 χρόνιαχρόνια

ΜελέτηΜελέτη DaDa--Qing Qing ΚίναςΚίναςΜελέτηΜελέτη DaDa--Qing Qing ΚίναςΚίνας

•• 576576 ΙΙGGΤΤ

•• ΤυχαιοποιήθηκανΤυχαιοποιήθηκαν σεσε τέσσεριςτέσσερις ομάδεςομάδες(μάρτυρες,(μάρτυρες, ειδικήειδική διατροφήδιατροφή μόνο,μόνο, άσκησηάσκησημόνο,μόνο, καικαι τατα δύο)δύο)

•• ΠερίοδοςΠερίοδος παρακολούθησηςπαρακολούθησης 55..66 έτηέτη

•• ΣτιςΣτις τρειςτρεις ομάδεςομάδες παρέμβασηςπαρέμβασης μειώθηκεμειώθηκεσημαντικάσημαντικά ηη εμφάνισηεμφάνιση τουτου ΣΔΣΔ (μείωση(μείωσηεπίπτωσηςεπίπτωσης 5050%%˜

1010

3030

5050

7070

9090

ControlControl DietDiet ExerciseExercise Diet + ExerciseDiet + Exercise

% a

t 6%

at 6

--yea

r fol

low

year

follo

w--u

pup

Finnish Diabetes Prevention StudyFinnish Diabetes Prevention StudyFinnish Diabetes Prevention StudyFinnish Diabetes Prevention Study

•• 522522 μεσήλικαμεσήλικα άτομαάτομα ((x=x=5555 έτη)έτη)•• ΠαχυσαρκίαΠαχυσαρκία (ΒΜΙ(ΒΜΙ 3131kg/mkg/m22))•• IGTIGT•• ΣυνοπτικέςΣυνοπτικές οδηγίεςοδηγίες δίαιταςδίαιτας καικαι άσκησηάσκηση•• ΕντατικοποιημένοΕντατικοποιημένο πρόγραμμαπρόγραμμα δίαιταςδίαιτας καικαι άσκησηςάσκησης•• ΜετάΜετά 55 έτηέτη παρατηρήθηκεπαρατηρήθηκε 5858%% ελάττωσηελάττωση τηςτης

επίπτωσηςεπίπτωσης τουτου ΣΔΣΔ στηνστην ομάδαομάδα παρέμβασηςπαρέμβασης σεσε σχέσησχέσημεμε τηντην ομάδαομάδα ελέγχουελέγχου

Tuimilehto Tuimilehto και συν και συν NEJM 2001, 344:1343NEJM 2001, 344:1343--5050

Diet and exercise (intervention group), reduces the progression of IGTto type 2 diabetes (Finnish Diabetes Prevention Study).Diet and exercise (intervention group), reduces the progression of IGTto type 2 diabetes (Finnish Diabetes Prevention Study).

Πρόγραμμα πρόληψης του ΣΔ (Πρόγραμμα πρόληψης του ΣΔ (DPP)DPP)Πρόγραμμα πρόληψης του ΣΔ (Πρόγραμμα πρόληψης του ΣΔ (DPP)DPP)

11.. 32343234 άτομα,άτομα, ηλικίαηλικία 5151 έτη,έτη, BMIBMI 3434kg/mkg/m22,, 22..88έτηέτη

22..

33..

α)α) ομάδα με εντατικοποιημένο πρόγραμμα ομάδα με εντατικοποιημένο πρόγραμμα δίαιτας και άσκησηςδίαιτας και άσκησης

β)β) ομάδα μετφορμίνηςομάδα μετφορμίνηςγ)γ) ομάδα ομάδα placeboplacebo

α)α) Μείωση εξέλιξης σε ΣΔ:Μείωση εξέλιξης σε ΣΔ: 58%58%β)β) Μείωση εξέλιξης σε ΣΔ:Μείωση εξέλιξης σε ΣΔ: 31%31%

Role of Insulin Secretion and Role of Insulin Secretion and Sensitivity in the Evolution of Type 2 Sensitivity in the Evolution of Type 2 Diabetes in the Diabetes Prevention Diabetes in the Diabetes Prevention

ProgramProgram

Role of Insulin Secretion and Role of Insulin Secretion and Sensitivity in the Evolution of Type 2 Sensitivity in the Evolution of Type 2 Diabetes in the Diabetes Prevention Diabetes in the Diabetes Prevention

ProgramProgram

Effects of Lifestyle Intervention and MetforminEffects of Lifestyle Intervention and Metformin

The Diabetes Prevention Program Research Group*The Diabetes Prevention Program Research Group*

DIABETES, VOL. 54 AUGUST 2005 2404DIABETES, VOL. 54 AUGUST 2005 2404--24142414

0.60.6

0.80.8

1.01.0

1.21.2

1.41.4

1.61.6

0.020.02 0.030.03 0.00.044 0.00.055 0.00.066 0.00.077 0.00.088 0.00.099

1/1/Fasting InsulinFasting Insulin

IGRIGR

Baseline curveBaseline curve

PlaceboPlacebo LifestyleLifestyleMetforminMetformin

0.30.3

0.40.4

0.50.5

0.60.6

0.70.7

0.80.8

0.050.05 0.0.11 0.0.1515 0.20.2

1/1/Fasting InsulinFasting Insulin

CIRCIR

Baseline curveBaseline curve

PlaceboPlaceboLifestyleLifestyle

MetforminMetformin

0.20.255 0.0.33 0.0.3535

““ ΤαΤα καλύτερακαλύτερα αποτελέσματααποτελέσματα στηνστηνομάδαομάδα μεμε εντατικοποιημένοεντατικοποιημένο πρόπρό--γραμμαγραμμαδίαιταςδίαιτας καικαι άσκησηςάσκησης μπορείμπορεί νανα οφείλεταιοφείλεταιστηνστην βελτίωσηβελτίωση τηςτης ευαισθησίαςευαισθησίας στηνστηνινσουλίνηινσουλίνη μεμε διατήρησηδιατήρηση τηςτης λειτουργίαςλειτουργίαςτουτου ββ--κυττάρουκυττάρου..

Walking to work is independent predictor of incidence Walking to work is independent predictor of incidence of type 2 diabetes in Japanese menof type 2 diabetes in Japanese men

Walking to work is independent predictor of incidence Walking to work is independent predictor of incidence of type 2 diabetes in Japanese menof type 2 diabetes in Japanese men

•• 85768576 άνδρεςάνδρες xx 44 έτη,έτη, εργαζόμενοιεργαζόμενοι στηνστηνίδιαίδια εταιρείαεταιρεία

•• 875875 ανέπτυξανανέπτυξαν ΤΤ22ΣΔΣΔ•• ΠερπάτημαΠερπάτημα 2121minmin vsvs.. 1010minmin•• ΑνεξάρτητηΑνεξάρτητη επίδρασηεπίδραση στονστον κίνδυνοκίνδυνο

εμφάνισηςεμφάνισης ΤΤ22ΣΔΣΔ•• ΕυαισθησίαΕυαισθησία στηνστην ινσουλίνηινσουλίνη

Diabetes Care 2007, 30:2296-2298

Physical activity and insulin sensitivity: the Risk study (Diabetes 2008, 57:2613-2618)

Endurance exercise as a countermeasure for aging (Diabetes 2008, 57:2933-2942)

Πόσο χρειάζεται Πόσο χρειάζεται να γυμναζόμαστε;να γυμναζόμαστε;Πόσο χρειάζεται Πόσο χρειάζεται

να γυμναζόμαστε;να γυμναζόμαστε;

•• ΤρειςΤρεις ωςως πέντεπέντε φορέςφορές τηντην εβδομάδα,εβδομάδα, μεμε όχιόχιπερισσότεροπερισσότερο απόαπό 4848 ώρεςώρες διάστημαδιάστημα μεταξύμεταξύτουςτους..

•• ΉπιαΉπια ωςως μέτριαςμέτριας έντασηςέντασης (αεροβική(αεροβική και/ήκαι/ήασκήσειςασκήσεις διάτασης)διάτασης)..

•• 1515--6060 λεπτάλεπτά ανάανά πρόγραμμαπρόγραμμα μεμεπροθέρμανσηπροθέρμανση καικαι χαλάρωσηχαλάρωση περίπουπερίπου 55λεπτώνλεπτών..

Γενικές οδηγίεςΓενικές οδηγίεςΓενικές οδηγίεςΓενικές οδηγίες

1.1. Η άσκηση πρέπει να είναι ευχάριστηΗ άσκηση πρέπει να είναι ευχάριστη

2.2. Χρειάζεται ενθάρρυνση από την οικογένειαΧρειάζεται ενθάρρυνση από την οικογένεια

3.3. Η ώρα της άσκησης πρέπει να είναι βολικήΗ ώρα της άσκησης πρέπει να είναι βολική

4.4. Να τίθενται ρεαλιστικοί στόχοιΝα τίθενται ρεαλιστικοί στόχοι

5.5. Να επισημαίνονται οι αντικειμενικές ενδείξεις της Να επισημαίνονται οι αντικειμενικές ενδείξεις της βελτίωσης που προκύπτει από την άθλησηβελτίωσης που προκύπτει από την άθληση

Κίνδυνοι από την άσκησηΚίνδυνοι από την άσκησηστους ασθενείς με ΣΔστους ασθενείς με ΣΔ

Κίνδυνοι από την άσκησηΚίνδυνοι από την άσκησηστους ασθενείς με ΣΔστους ασθενείς με ΣΔ

11.. ΤραυματισμοίΤραυματισμοί22.. ΥπογλυκαιμίαΥπογλυκαιμία33.. ΜακροαγγειοπάθειαΜακροαγγειοπάθεια44.. ΑμφιβληστροειδοπάθειαΑμφιβληστροειδοπάθεια55.. ΝεφροπάθειαΝεφροπάθεια66.. ΝευροπάθειαΝευροπάθεια

Καθιστικόςτρόπος ζωήςΚαθιστικόςτρόπος ζωής ΥιοθέτησηΥιοθέτηση

ΔιατήρησηΔιατήρηση

ΑποχώρησηΑποχώρηση ΕπανέναρξηΕπανέναρξη

ΧΡΟΝΟΣΧΡΟΝΟΣ

4 MYGDALIS

Documents

Transcript of 4 MYGDALIS