ΛΙΒΑΔΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα λιβάδια είναι φυσικά οικοσυστήματα με πολλαπλούς

σκοπούς ή χρήσεις

Βοσκήσιμη Ύλη

(Κύρια Χρήση)

Κτηνοτροφικά ζώα, Άγρια πανίδα,

Μέλισσες

Βιοποικιλότητα, Αναψυχή

Παραγωγή νερού

ΕΚΤΑΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΛΙΒΑΔΙΩΝ

Δάση

22%

Λοιπές

εκτάσεις

(νερά,

οικισμοί)

8% Γεωργική γη

30%

Βοσκότοποι

40%

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΛΙΒΑΔΙΩΝ

• 5.5 εκατ. τόνους βοσκήσιμης ύλης

• 75.000 τόνους κρέατος

• 480.000 τόνους γάλα

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ

Δημόσια

74,75%

Ιδρυμάτων

0,01%

Συνιδιόκτητα

7,97%

Μοναστηριακά

1,34%

Δημοτικά-

Κοινοτικά

8,95%

Ιδιωτικά

6,98%

Πολύπλοκο ιδιοκτησιακό καθεστώς

• Τα δημόσια λιβάδια περιήλθαν στο κράτος μετά την

Απελευθέρωση της Ελλάδος από τους Τούρκους

• Τότε αναγνωρίστηκαν και κάποιες εκτάσεις ως Ιδιωτικές,

Μοναστηριακές κ.λ.π.

• Κάποιοι αγόρασαν τις εκτάσεις από τους Τούρκους που

έφευγαν

• Σε κάποιες εκτάσεις (Κρήτη, νησιά Αιγαίου, Επτάνησα)

οι χρήστες θεωρούν τα λιβάδια «διακατεχόμενα»

Εκτός από αυτά υπάρχουν:

• Όσα προήλθαν από την ανταλλαγή των πληθυσμών

(Μακεδονία, Θράκη) Ελλήνων –Τούρκων

ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΧΡΗΣΗΣ

Κοινόχρηστο σύστημα βόσκησης:

Τα λιβάδια που βρίσκονται στη περιφέρεια κάθε δήμου ή

κοινότητας και για τα οποία έχουν την κυριότητα, νομή ή

χρήση οι Ο.Τ.Α, διατίθενται για την βόσκηση των ζώων των

δημοτών.

Κάθε δημότης,

μπορεί να

βόσκει δωρεάν

4 μεγάλα και

10 μικρά ζώα.

Η διαδικασία διάθεσης της βόσκησης έχει ως εξής:

1) Το δημοτικό ή κοινοτικό συμβούλιο ορίζει τα εξής:

α) την έκταση των λιβαδιών λεπτομερώς κατά θέσεις, τον

τρόπο χρήσης τους και τον αριθμό των ζώων, μεγάλων ή

μικρών, για τα οποία επιτρέπεται η βόσκηση.

β) την έκταση των λιβαδιών που τυχόν περισσεύουν, τα

όρια τους και τα είδη των ζώων που μπορούν να τα

χρησιμοποιήσουν.

γ) το ετήσιο δικαίωμα βοσκής που πρέπει να καταβάλει

κάθε δημότης που χρησιμοποιεί τα κοινόχρηστα λιβάδια.

2) Η απόφαση του συμβουλίου εγκρίνεται ή τροποποιείται

από το Νομάρχη και τοιχοκολλείται σε όλα τα Δημοτικά

διαμερίσματα και τους οικισμούς.

3) Για κάθε κτηνοτρόφο, εκδίδεται άδεια εγκατάστασης στα

λιβάδια από τον Δήμαρχο ή τον Πρόεδρο, στην οποία

αναγράφεται το ονοματεπώνυμο, η θέση εγκατάστασης

και ο αριθμός του διπλότυπου είσπραξης του

δικαιώματος βοσκής.

.

4) Αν ο κτηνοτρόφος εγκατασταθεί χωρίς άδεια ή

αυθαιρετήσει βόσκοντας τα ζώα του κατά παράβαση των

αποφάσεων του συμβουλίου, τότε εγκαλείται στη

δικαιοσύνη.

5) Μέρος του δικαιώματος βοσκής μπορεί να διατεθεί για

βελτίωση των λιβαδιών, ύστερα από πρόταση της

αρμόδιας υπηρεσίας και απόφαση του Νομάρχη.

Πολιτική λιβαδικής ανάπτυξης

Η πολιτική που εφαρμόζει η πολιτεία στα λιβάδια είναι

συνυφασμένη με την γενικότερη

κτηνοτροφική πολιτική,

επειδή, οι εκτάσεις αυτές χρησιμοποιούνται κατά κύριο

λόγο από τα αγροτικά ζώα και μάλιστα τα μηρυκαστικά.

Αδυναμία εντυπωσιακής αύξησης της παραγωγής των

λιβαδιών για την κάλυψη των αναγκών της χώρας σε

ζωικά προϊόντα

Δημιούργησε Απογοήτευση στο Υπουργείο Αγροτικής

Ανάπτυξης

και η προσοχή στράφηκε στις γεωργικές εκτάσεις με σκοπό

την παραγωγή ζωοτροφών και την δημιουργία εντατικών

κτηνοτροφικών μονάδων

Έτσι, επεκτάθηκε η καλλιέργεια της μηδικής και ξεκίνησε

το πρόγραμμα δημιουργίας τεχνητών λειμώνων.

Φορείς και προγράμματα ανάπτυξης

Δασική υπηρεσία

Σύμφωνα με τον Δασικό κώδικα (Ν.Δ.86/1969), όλα τα

λιβάδια που ανήκουν στο Υπουργείo Αγροτικής Ανάπτυξης

και Τροφίμων είναι δασικές εκτάσεις.

Οι όροι που χρησιμοποιούνται στη νομοθεσία για τα λιβάδια είναι

“χορτολιβαδικά εδάφη”,

“μερικώς δασοσκεπείς εκτάσεις” ή

“μερικώς δασοσκεπή λιβάδια”,

γνωστά ως δασικοί βοσκότοποι ή δασικές βοσκές.

Η δασική υπηρεσία άρχισε από τη 10ετία του 1950 να κατασκευάζει διάφορα έργα υποδομής με σκοπό την

βελτίωση των λιβαδιών.

.

Στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τότε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1980, έχει να επιδείξει ένα αξιόλογο έργο, το οποίο περιλαμβάνει

τη διάνοιξη πολλών δρόμων προσπέλασης,

την κατασκευή πολλών δεξαμενών και ποτίστρων,

στεγάστρων για την προστασία των ζώων και οικημάτων για τους βοσκούς.

Το έργο είναι αρκετά πλούσιο αλλά παραμένει όμως μικρό σε σύγκριση με τις ανάγκες που υπάρχουν στα λιβάδια και αυτό οφείλεται σε πολλούς λόγους, οι οποίοι είναι α) Η μικρή χρηματοδότηση β) Το περιορισμένο ενδιαφέρον. γ) Οι περιορισμένες γνώσεις

Γεωργική υπηρεσία

Με την ένταξη της Ελλάδας στην Ε.Ο.Κ το 1981 η

Γεωργική Υπηρεσία ανέλαβε την υλοποίηση δυο νέων

προγραμμάτων βελτίωσης και ανάπτυξης των λιβαδιών

που χρηματοδοτήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τα προγράμματα αυτά είναι:

α) Βελτίωση βοσκότοπων για την επιτάχυνση της

γεωργικής ανάπτυξης στα πλαίσια του κανονισμού

1975/82/ΕΟΚ.

β) Βελτίωση και εξοπλισμός βοσκοτόπων ορεινών και

μειονεκτικών περιοχών στα πλαίσια του Κανονισμού

797/85/ΕΟΚ.

Αξιολόγηση φορέων και προγραμμάτων ανάπτυξης

Η Δασική υπηρεσία εκτελεί τα προγράμματα ύστερα από

σύνταξη οριστικών μελετών βελτίωσης και διαχείρισης

λιβαδιών.

Αντίθετα, η γεωργική υπηρεσία δεν εκπονεί οριστικές

μελέτες και όλα τα έργα γίνονται με τα λεγόμενα ετήσια

προγράμματα, τα οποία δεν ισοδυναμούν με

διαχειριστικές μελέτες.