Ξανάρχονται! ο φασισμός και ο ρατσισμός στην εοκ...

224
ΚΩΣΤΑΣ ΓΙΑΝΝΙΚΟΣ 0 φασισμός και ο ρατσισμός στην ΕΟΚ ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ!

description

greek

Transcript of Ξανάρχονται! ο φασισμός και ο ρατσισμός στην εοκ...

ΚΩΣΤΑΣ ΓΙΑΝΝΙΚΟΣ

0 φασισμός και ο ρατσισμός στην ΕΟΚ

ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ!

ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ! Ο φασισμός και ο ρατσισμός

στην ΕΟΚ

ΚΩΣΤΑΣ ΓΙΑΝΝΙΚΟΣ

ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ! Ο φασισμός και ο ρατσισμός

στην ΕΟΚ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΤΑΧΥ ΑΘΗΝΑ 1992

ΣΕΙΡΑ: ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ 2

ISBN 960-7151-17-8 Εξώφυλλο: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ Διόρθωση: ΘΥΜΙΟΣ ΜΑΝΟΣ Παραγωγή: ΒΙΒΛΙΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ Συν.Π.Ε. Κεντρική διάθεση: ΠΡΟΟΔΟΣ, Πρακτορείο Διανομής Βιβλίων

Μεσολογγίου 5, Αθήνα 106 81, τηλ. 3630889 © 1992 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΤΑΧΥ

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το αβγό του φιδιού 9

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Το μαύρο κύμα απλώνεται σε όλη την ΕΟΚ 25

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Οι ένοχοι βρίσκονται ψηλά 59

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ «Εισβολή βαρβάρων»! 91

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ Ταξίδι στα φασιστικά σκοτάδια 127

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ Φασισμός και ΕΟΚική ολοκλήρωση 177

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Πανόραμα του οργανωμένου ευρωπαϊκού φασισμού .... 211

Εισαγωγή

Το αβγό τον φιδιού

Σ άββατο, 3 Οκτωβρίου 1992. Η Γερμανία γιορτάζει τα δύο χρόνια από την επίσημη επανένωση της.

Βούπερταλ, μια μικρή πόλη 45 χιλιόμετρα από το Ντίσελ-ντορφ, στη βιομηχανική καρδιά της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας. Ξαφνικά, σε μια γειτονιά της πόλης ακούγεται ορυμαγδός τζαμιών που σπάζουν, ήχος ξύλων που κομμα-τιάζονται. Μυρωδιά καπνού. Η κραυγή απόγνωσης στα ελ-ληνικά: «Χτυπάνε το σχολείο!»

Πραγματικά. Θύμα των βανδαλισμών αυτή τη φορά είναι το ελληνικό σχολείο του Βούπερταλ. Ανάστατη η μικρή κοι-νωνία των 7.000 ελλήνων μεταναστών της περιοχής. Οργι-σμένη με την αστυνομία. «Η αστυνομία δεν επενέβη την ώρα της δράσης των νεοναζί, παρόλο που είχε ειδοποιηθεί από τους περιοίκους», δηλώνει ο διευθυντής του σχολείου (Τα Νέα, 6.10.92). Έφτασε τη... Δευτέρα το πρωί, για να κατα-γράψει τις ζημιές: Σαράντα πέντε τζάμια σπασμένα, πενή-ντα θρανία κατεστραμμένα, σχισμένα βιβλία, χάρτες της Ελλάδας, αποκαΐδια. Στους τοίχους, με μαύρο σπρέι, σβά-

10 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

στικες και ρατσιστικά συνθήματα — «Έξω οι ξένοι», «η Γερμανία στους Γερμανούς».

Ορισμένοι γονείς, πανικόβλητοι, ξεγράφουν τα παιδιά α-πό το σχολείο και τα στέλνουν άρον άρον πίσω στην Ελλά-δα, στους παππούδες, στις θείες, σε κάποιο συγγενή. Τι κι αν οι γονείς έχουν ζήσει πια είκοσι και τριάντα χρόνια στη Γερμανία; Είναι φανερό ότι στο Τέταρτο Ράιχ που αναδύεται οι ξένοι δεν έχουν θέση. Άλλωστε, το τελευταίο ασταμάτητο πανηγύρι βίας με το οποίο οι Γερμανοί γιορτάζουν την επανέ-νωση της χώρας τους έχει αρχίσει από τα τέλη Αυγούστου. Συμβολικό σημείο έναρξης η επίθεση των νεοναζί εναντίον του ξενώνα υποδοχής προσφύγων στο Ρόστοκ, στις 24 Αυ-γούστου 1992, υπό τις επευφημίες χιλιάδων και χιλιάδων κα-τοίκων. Οι επιθέσεις των νεοναζί εναντίον των ξένων συνεχί-ζονται ακατάπαυστα, σε δεκάδες πόλεις, σε όλο το έδαφος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας.

Κι οι «θεσμοί», το κράτος, τι κάνουν απέναντι στην ανα-βίωση της φασιστικής τρομοκρατίας;

Ο γερμανός δημοσιογράφος Κ. Μπάουμ φαίνεται ανα-στατωμένος, καθώς γράφει στη φιλελεύθερη εφημερίδα Φράνκφουρτερ Ρούντσάου:

Εκατομμύρια τηλεθεατές το είδαν απευθείας από την τηλεόρα-ση: Οι νεοναζί με κοκτέιλ μολότοφ έβαλαν φωτιά σ' ένα κτίριο που κατοικούσαν περισσότερα από εκατό άτομα στο Λίχτενχά-γκεν , μια συνοικία του Ρόστοκ, χωρίς να επέμβει η αστυνομία, χωρίς να φτάσουν αμέσως ούτε καν οι πυροσβέστες! Το ότι τελι-κά βγήκαν όλοι οι ένοικοι ζωντανοί οφείλεται πολύ περισσότερο σε μια συγκυρία ευτυχών συμπτώσεων παρά στα προστατευτι-κά μέτρα της αστυνομίας 1 .

1. Αναδημοσίευση στο ΠΡΙΝ, 13.9.1992.

ΤΟ ΑΒΓΟ TOY ΦΙΔΙΟΥ 11

Εκ των ένδον ομολογία, λοιπόν, ότι η αστυνομία της Γερμα-νίας, της καρδιάς της πολιτισμένης ΕΟΚ, προσφέρει σαφή κάλυψη στους νεοναζί και τους κάθε λογής ακροδεξιούς ρα-τσιστές.

Οι δικαστές φορούν μαύρα

Και, έστω, καλά η αστυνομία. Είναι γνωστό ότι όχι μόνο στη δική μας χώρα αλλά και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες πάντα διατηρούσε και διατηρεί δεσμούς με τις φασιστικές συμμορίες.

Τουλάχιστον, όμως, η δικαιοσύνη ορθώνει το ηθικό της ανάστημα και το νομικό της οπλοστάσιο για να αποθαρρύνει τις ακραίες εκδηλώσεις ναζιστικής βίας;

Δευτέρα, 14 Σεπτεμβρίου 1992. Η Ευρώπη περιμένει με ενδιαφέρον την απόφαση του πε-

ριφερειακού δικαστηρίου της Φραγκφούρτης του Όντερ, με-γάλης πόλης στο έδαφος της πρώην Γερμανικής Λαοκρατι-κής Δημοκρατίας.

Το έγκλημα που δικάζεται είναι αποτρόπαιο. Το Νοέμ-βριο του 1990, όταν δεν είχαν κλείσει ούτε καν δύο μήνες από την επίσημη επανένωση της χώρας, μια ομάδα 50 περί-που νεαρών νεοναζί στην πόλη Έμπερσβάλντε, βορειοανα-τολικά του Βερολίνου, επιτίθεται με μαχαίρια, ρόπαλα του μπέιζμπολ και στειλιάρια εναντίον τριών αγκολέζων εργα-τών. Ο Αμαντέου Αντόνιου Κιόουα πεθαίνει από τα κτηνώδη χτυπήματα που δέχεται. Η ανατολικογερμανίδα γυναίκα του, που ήταν έγκυος όταν έγινε η μοιραία επίθεση, αναγκά-ζεται να εγκαταλείψει την πόλη λίγο μετά τη γέννηση του γιου τους, γιατί οι ναζί συνεχίζουν να τη βασανίζουν. Μια μέρα της επιτίθενται στο δρόμο, πετάνε το μωρό κάτω από το καροτσάκι του, στο οποίο βάζουν μετά <ρωτιά(!). Ο δρό-μος της φυγής είναι πια η μοναδική διέξοδος.

Δικαιολογημένο, λοιπόν, το ενδιαφέρον για την απόφαση του δικαστηρίου που δικάζει το πρώτο ναζιστικό - ρατσιστι-

12 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

κό έγκλημα της ενωμένης Γερμανίας, τη στιγμή μάλιστα που σε όλες τις πόλεις της Γερμανίας μαίνονται οι επιθέσεις ενα-ντίον των ξένων.

Το ότι κάτι δεν πάει καλά έχει φανεί ήδη από τη διαδικα-σία της δίκης, που όπως καταγγέλλει ο βρετανικός Γκάρ-ντιαν (15.9.1992) διεξάγεται μέσα σε μια «συνωμοσία σιω-πής, μυστικών συμφωνιών και συγκαλύψεων», ενώ αποκα-λύπτονται βαρύτατες «παραλείψεις» της αστυνομίας.

Παρ' όλα αυτά, η ανάγνωση της απόφασης από τον πρόε-δρο του δικαστηρίου Χάρτμουτ Καμπ αφήνει άναυδους τους πάντες: Οι νεαροί ναζί δολοφόνοι καταδικάζονται σε ποινές φυλάκισης... 2 Vi έως 3 Vi ετών!!! Ουσιαστικά αθωώνονται δηλαδή. Ο πρόεδρος του δικαστηρίου είναι ωμός: «Δεν άφη-σα τον εαυτό μου να επηρεαστεί από το πρόσφατο κύμα βίας(!)... Οι ποινές δεν επιβάλλονται για να δράσουν ως απο-τρεπτικός παράγοντας...»!

«Η ζωή ενός μαύρου δεν σημαίνει τίποτα για μένα!», δή-λωσε απερίφραστα στη διάρκεια της δίκης ένας από τους κατηγορουμένους. Ένας άλλος από τους ενόχους, ο Σβεν Μπέκερ, γνωστός ναζί, που τιμωρήθηκε μόνο με τρισήμισι χρόνια φυλακή, περιμένει να δικαστεί και για το φόνο ενός γερμανού πολίτη, τον οποίο δολοφόνησε με ρόπαλο του μπέιζμπολ λίγο μετά τη δολοφονία του αγκολέζου εργάτη. Ο ναζισμός ποτέ δεν σταματάει στους «ξένους»...

Είναι αμέτρητοι!

Μήπως, όμως, πρόκειται για κάποια περιθωριακή ομάδα με-ρικών δεκάδων νεοναζί, σε κάποια ασήμαντη πόλη της Ανα-τολικής Γερμανίας, με κάποιους χωριάτες αντιδραστικούς αστυνομικούς κι ένα συμπτωματικά φιλοφασίστα δικαστή;

«Όμορφα» που θα ήταν τα πράγματα αν ήταν έτσι! Σάββατο, 12 Σεπτεμβρίου 1992. Οι αρχισυντάκτες εξωτερικών ειδήσεων σε όλα τα έντυπα

και ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης δεν πιστεύουν στα μάτια

ΤΟ ΑΒΓΟ TOY ΦΙΔΙΟΥ 13

τους. Τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία μεταδίδουν το απίστευτο αποτέλεσμα μιας δημοσκόπησης της μεγαλύτε-ρης γερμανικής εφημερίδας, της Μπιλντ, που έχει ημερήσια κυκλοφορία σχεδόν 5 εκατομμύρια φύλλα. Σε τηλεφωνική, λοιπόν, δημοσκόπηση, στην οποία πήραν μέρος 218.423 α-ναγνώστες της, στο ερώτημα ποιον προτιμούν για καγκελά-ριο, απάντησαν ως εξής: Το 18,9% ήθελε καγκελάριο τον ηγέτη του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Μπ. Ένγκχολμ. Το 23°/ο το σημερινό καγκελάριο Χέλμουτ Κολ. Και το 39% «ψήφισε» καγκελάριο τον ηγέτη των... νεοναζί, Σενχούμπερ!!!

Αυτό, φυσικά, σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει ότι στις ερχόμενες εκλογές οι νεοναζί θα πάρουν κάποιο παρόμοιο ποσοστό, είναι όμως προφανές ότι το αποτέλεσμα αυτής της δημοσκόπησης αποδεικνύει σαφώς πως η φασιστική ακρο-δεξιά στη Γερμανία απολαμβάνει πολιτικής υποστήριξης α-πό κάθε άλλο παρά ασήμαντο τμήμα του πληθυσμού.

Αυτή η ενδεικτική δημοσκόπηση της Μπιλντ επιβεβαίωνε έτσι με δραματικό τρόπο τα όσα έγραφε η σοσιαλδημοκρα-τική Ταάιτ μόλις δέκα μέρες νωρίτερα:

Δεν περνάει μέρα στην ενωμένη Γερμανία που να μην πέφτουν κάποιοι ξένοι θύματα βίας. Οι εξτρεμιστές της Δεξιάς έχουν τον άνεμο μαζί τους. Διέπραξαν 1.483 επιθέσεις το 1991, αύξηση κα-τά... 550% (!!) σε σχέση με το 1990. Πετούν αναμμένους δαυ-λούς στα κέντρα προσφύγων, ξυλοκοπούν μέχρι θανάτου άτομα που ζητούν άσυλο.

Πάει σχεδόν ένας χρόνος που οι παλικαράδες κάτοικοι της Χόγιερσβέρντα ζητωκραύγαζαν και χειροκροτούσαν δαιμονιω-δώς, καθώς οι νεοναζί πετούσαν έξω από την πόλη τους αυτούς που ζητούσαν άσυλο. Και δεν ήταν καθόλου σπάνιοι σε ολόκλη-ρη τη χώρα εκείνοι που χαίρονταν μυστικά.

Την άνοιξη περίπου 750.000 Γερμανοί ψήφισαν υπέρ των κομμάτων της άκρας Δεξιάς. Στις δημοσκοπήσεις όλο και πε-ρισσότεροι πολίτες δηλώνουν ότι κατανοούν που η «γενναία γερμανική νεολαία δίνει στους ξένους να καταλάβουν».

14 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Α π ό τη στιγμή που μπορούν να υπολογίζουν στην υποστήριξη του πληθυσμού, οι δράστες των πράξεων βίας είναι πεισμένοι ότι εκτελούν την επιθυμία της σιωπηλής πλειοψηφίας. Το σλό-γ κ α ν τους είναι: Αυτό που σκέπτεται ο κόσμος , εμείς το εκτε-λούμε!

Τα συνθήματα μίσους της Δεξιάς βρίσκουν ευνοϊκή ανταπό-κριση πάνω απ* όλα στα μη προνομιούχα στρώματα της κοινω-νίας, δηλαδή σε εκείνους που φοβούνται για τη δουλειά και την κατοικία τους. Ό μ ω ς σιγά σιγά αυτό το μίσος για τους ξένους περνάει και στους «καθωσπρέπει» και εύπορους πολίτες, οι ο-ποίοι δεν φοβούνται καμιά κοινωνική υποβάθμιση. Οι κοινωνιο-λόγοι προειδοποιούν: Η ξενοφοβία αναπτύσσεται σε όλα τα επί-πεδα της κοινωνίας2 .

Μαύρα φορούν και οι λόρδοι

Μήπως παρατηρείται όμως μόνο στη Γερμανία με το τόσο βεβαρυμένο ναζιστικό της παρελθόν αυτή η τόσο επικίνδυνη για τη δημοκρατία αντιδραστική στάση της αστυνομίας, της δικαιοσύνης και της πολιτικής;

Πέμπτη, 14 Μαρτίου 1991. Έξι Ιρλανδοί —πέντε άντρες και μια γυναίκα— βγαίνουν

από το Εφετείο με τα χέρια υψωμένα σε ένδειξη χαράς. Εκα-τοντάδες άνθρωποι τους επευφημούν. Οι «έξι του Μπέρμιγ-χαμ» είναι ελεύθεροι, μετά από δεκαεπτά ολόκληρα χρόνια παράνομης φυλάκισης! Το μεγαλύτερο πρόσφατο πολιτικό-δικαστικό έγκλημα των βρετανικών αρχών έρχεται επιτέ-λους στο φως της δημοσιότητας. «Μια τρομερή αλήθεια ξε-τυλίγεται» ομολογεί ακόμη και ο Εκόνομιστ.

Η ανατριχιαστική ιστορία άρχισε ένα βράδυ Πέμπτης του Νοεμβρίου, το 1974. Βόμβες του IRA, του Ιρλανδικού Απε-λευθερωτικού Στρατού, εκρήγνυνται σε δύο πολυσύχναστες

2. Αναδημοσίευση στο ΠΡΙΝ, 13.9.1992.

ΤΟ ΑΒΓΟ TOY ΦΙΔΙΟΥ 15

παμπ του Μπέρμιγχαμ. Πραγματική σφαγή: 21 νεκροί και 162 τραυματίες. Ο αποικιοκρατικός πόλεμος της Βρετανίας στη Βόρεια Ιρλανδία βρίσκεται στο φόρτε του. Η κυβέρνηση του Λονδίνου, για πολιτικούς λόγους, θέλει οπωσδήποτε την άμεση σύλληψη ιρλανδών ενόχων.

Δεν έχουν περάσει ούτε... τρεις ώρες από την ώρα των εκρήξεων και οι «ένοχοι» έχουν συλληφθεί! Ο «Βρετανικός Λέων» δείχνει με εντυπωσιακό τρόπο τη δύναμή του να προ-στατεύσει τους πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου από τους μισητούς Ιρλανδούς.

Σε τρία εικοσιτετράωρα, μέχρι τη Δευτέρα που οδηγού-νται στον εισαγγελέα οι «έξι του Μπέρμιγχαμ», έχουν γίνει τα πάντα: Πρώτα απ' όλα οι ένοχοι έχουν όλοι ομολογήσει! Κατόπιν, ένας ειδικός επιστήμονας της αστυνομίας έχει α-νακαλύψει ίχνη νιτρογλυκερίνης στα χέρια δύο ενόχων. Επι-πλέον, μια γρήγορη και αποτελεσματική δουλειά της αστυ-νομίας του Μπέρμιγχαμ έχει αποκαλύψει «φιλίες των έξι με γνωστούς τρομοκράτες του IRA», «παράξενη συμπεριφορά τους πριν τις εκρήξεις», «ύποπτες κουβέντες στη δουλειά τους» κ.λπ.

Ο δικαστής Μπριτζ, που τους καταδικάζει για 21 φόνους, είναι ενθουσιασμένος από το αποδεικτικό υλικό: «Πρόκει-ται για το καθαρότερο και συντριπτικότερο αποδεικτικό υλι-κό που έχω δει ποτέ», δηλώνει. Βέβαια, οι κατηγορούμενοι δηλώνουν ότι οι ομολογίες τους είναι αποτέλεσμα βίας της αστυνομίας που τους συνέλαβε, ένας γιατρός βεβαιώνει ότι οι «έξι του Μπέρμιγχαμ» είχαν βασανιστεί, αλλά ο δικαστής Μπριτζ είναι αμετακίνητος: «Αν πίστευα αυτά που λέτε, αυ-τό θα σήμαινε την ύπαρξη μιας συνωμοσίας χωρίς προηγού-μενο στα χρονικά της βρετανικής εγκληματολογικής ιστο-ρίας», διακηρύσσει.

Το 1976 οι βρετανικές αρχές αρνούνται στους «έξι» το δι-καίωμα να κάνουν έφεση. Το 1977 τους επιτρέπουν να κατα-θέσουν μήνυση κατά της αστυνομίας για «σωματικές βλά-βες» στη διάρκεια της κράτησής τους, αλλά ο δικαστής,

16 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

λόρδος Ντένινγκ, πετάει περιφρονητικά τη μήνυση στο αρ-χείο.

Στο μεταξύ, αποκαλύπτεται ότι τα «ίχνη νιτρογλυκερί-νης» που είχε ανακαλύψει ο ειδικός της αστυνομίας υπήρχαν μόνο στο μυαλό του, καθώς όλα τα επόμενα τεστ δεν έχουν δείξει τίποτε. Ο «ειδικός» εξαναγκάζεται σε πρόωρη συντα-ξιοδότηση λόγω «μειωμένης ικανότητας», όπως αναφέρουν ακόμη και τα επίσημα χαρτιά. Το 1986 ο εργατικός βουλευ-τής Κρις Μάλιν δημοσιεύει ένα βιβλίο που κάνει πάταγο. Ε-κεί, όχι μόνο περιγράφονται λεπτομερειακά τα βασανιστή-ρια και η τρομοκρατία που υπέστησαν οι έξι αθώοι για να «ομολογήσουν», αλλά επιπλέον ο βρετανός βουλευτής απο-καλύπτει ότι συνάντησε ο ίδιος στην Ιρλανδία στελέχη του IRA, τα οποία ισχυρίστηκαν ότι αυτά είχαν βάλει τις βόμβες.

Μετά απ' αυτά, το 1987, ο τότε υπουργός Εσωτερικών της Βρετανίας Ντάγκλας Χερντ υποχρεώνεται να ξαναστείλει την υπόθεση στο Εφετείο. Τον Ιανουάριο του 1988 ο αρχιδι-καστής, λόρδος Λέιν, και δυο άλλοι ανώτατοι δικαστές α-πορρίπτουν με προκλητικό τρόπο την έφεση: Ούτε καν κα-λούν να καταθέσει ο γιατρός που είχε βεβαιώσει το 1974 τα βασανιστήρια, διώχνουν ως ψεύτες δύο νέους αυτόπτες μάρ-τυρες των βασανισμών, δεν δίνουν καμιά σημασία στη μαρ-τυρία του εργατικού βουλευτή. Επιπλέον, για να καλύψουν το φιάσκο του ειδικού της νιτρογλυκερίνης, επικαλούνται μια νέα έκθεση εμπειρογνώμονος, η οποία όμως βγαίνει κα-τόπιν και δηλώνει στον Τύπο ότι παραποιήθηκαν τα συμπε-ράσματα της έκθεσής της! Παρ' όλα αυτά, στην αποτελού-μενη από 169 σελίδες απόφασή τους οι βρετανοί ανώτατοι δικαστές διακηρύσσουν ότι «όσο περισσότερο διαρκεί αυτή η ακροαματική διαδικασία, τόσο περισσότερο πείθεται το δικαστήριο ότι η καταδικαστική απόφαση του 1975 ήταν σωστή»!!

Τρία ακόμη χρόνια κύλησαν, με τους αθώους πάντα στη φυλακή. Η πολιτική, αστυνομική και δικαστική σκευωρία όμως κατέρρεε όλο και περισσότερο πια. Ο ίδιος ο Γενικός

ΤΟ ΑΒΓΟ TOY ΦΙΔΙΟΥ 17

Εισαγγελέας υποχρεώθηκε να αποφανθεί στις 7 Φεβρουα-ρίου 1991 ότι η γνωμοδότηση για ίχνη νιτρογλυκερίνης ήταν απαράδεκτη και ψευδής. Στις 25 Φεβρουαρίου αποφάσισε ότι ήταν τόσο ατράνταχτες οι αποδείξεις για βασανισμό των κρατουμένων, που οι πλαστές «ομολογίες» που τους απο-σπάστηκαν δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως αποδει-κτικό στοιχείο. Στις 14 Μαρτίου οι έξι αθώοι ήταν ελεύθεροι, έχοντας πληρώσει με 17 ανεκτίμητα χρόνια, από τα καλύτε-ρα της ζωής τους, την ολοκληρωτικής σύλληψης συνωμοσία αστυνομίας, δικαιοσύνης και πολιτικής εξουσίας, την ανά-γκη να κατασκευαστούν όπως όπως κάποιοι «συλληφθέντες ιρλανδοί ένοχοι» για να περισωθεί το κύρος του βρετανικού κράτους.

«Μα γίνονται τέτοια πράγματα στις χώρες της ΕΟΚ;» α-ναρωτιέται ο μέσος Έλληνας, συνηθισμένος να θεωρεί «την Ευρώπη» ως ιδανικό τόπο δημοκρατίας και κράτους δικαί-ου. Η αλήθεια όμως είναι πολύ διαφορετική.

«Γκλάντιο» — «σπάθη» τρόμου και αίσχους

Κυριακή, 20 Οκτωβρίου 1991. Η Ιταλία ζει ένα τρομερό πολιτικό σοκ. Οι εφημερίδες έ-

χουν λεπτομέρειες από το πόρισμα-βόμβα που υποβάλλει ο βενετσιάνος δικαστής Φελίτσε Κασόν για τη μυστική οργά-νωση του NATO «Γκλάντιο» («Σπάθη») και τη δράση της στην Ιταλία.

Πρώτα πρώτα η εφιαλτική αποκάλυψη: Τα εκρηκτικά μιας από τις αποθήκες της Γκλάντιο, στην Αουριζίνα, κοντά στην Τεργέστη, χρησιμοποιήθηκαν για να πραγματοποιηθεί η «σφαγή του Πετεάνο», όπως έμεινε στην ιστορία της Ιτα-λίας. Αποδείξεις δεν υπάρχουν, όμως ο εμπειρογνώμονας που έκανε την πραγματογνωμοσύνη για τα εκρηκτικά που χρησιμοποιήθηκαν στη σφαγή παραπέμφθηκε σε δίκη με την κατηγορία της ψευδούς και παραπλανητικής γνωμάτευσης — είπε ψέματα για το είδος των εκρηκτικών που χρήσιμο-

18 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

ποιήθηκαν, ακριβώς για να συγκαλύψει την οργάνωση της σφαγής από την Γκλάντιο, της οποίας αποκαλύφθηκε ότι ή-ταν μέλος! Ταυτόχρονα, η αποθήκη πυρομαχικών της Γκλά-ντιο αρχικά λεηλατήθηκε και στη συνέχεια πυρπολήθηκε για να μην μπορέσει να γίνει λεπτομερειακή μελέτη του περιεχο-μένου της. Επιπλέον, όπως κατήγγειλε επίσημα ο δικαστής Κασόν, η SISMI, η ΚΥΠ της Ιταλίας, «παρενέβη στη διάρ-κεια των ερευνών, με στόχο να αποτρέψει πιθανές δηλώσεις του εμπειρογνώμονα Μορίν που θα επιδέχονταν ερμηνεία ε-πιβεβαίωσης μυστικής συμφωνίας με ανατρεπτικούς στό-χους στρατιωτικών κύκλων με εκπροσώπους των νεοφασι-στών, όπως το έχει ήδη επιβεβαιώσει ο τότε υπεύθυνος του κέντρου αντικατασκοπίας της Βερόνας Ρέντσο Μονίκο».

Στο υλικό που συγκέντρωσε ο δικαστής Φελίτσε Κασόν συμπεριλαμβάνεται και ένα εκπληκτικό έγγραφο-βόμβα του 1980, με το οποίο προτείνεται αναδόμηση της Γκλάντιο και ταυτόχρονα αποκαλύπτονται πλήρως οι πολιτικοί στόχοι της, οι οποίοι φυσικά δεν έχουν καμιά σχέση με την υποτιθέ-μενη «αντίσταση κατά των ρώσων κατακτητών», σε περί-πτωση που ο Κόκκινος Στρατός θα καταλάμβανε την Ι-ταλία.

Γράφει, λοιπόν, το άγνωστο μέχρι στιγμής ηγετικό στέλε-χος της Γκλάντιο στην έκθεσή του:

Δ ε ν πιστεύω ότι υπάρχει πρακτικά ά λ λ ο ς δρόμος από το να συ-μπεριλάβουμε επίσημα μερικές πολιτικές και στρατιωτικές αρ-χές , και έτσι να νομιμοποιήσουμε και συνεπώς να ημιεπισημο-ποιήσουμε την οργάνωση — ή τουλάχιστον την οργάνωση που οι παραπάνω αρχές θα νομίσουν ότι δημιουργούν εκ νέου. Η οργάνωση αυτή για μας θα πρέπει να αντιπροσωπεύει μόνο μια πηγή στρατολογίας κι ένα επιπλέον κάλυμμα εκείνης της «καρ-διάς», δηλαδή της σημερινής μας οργάνωσης, που θα πρέπει να συνεχίσει να υπάρχει, κατάλληλα επανασχεδιασμένη και α-ναβαθμισμένη.

Α π ό αυτή την ευρύτερη οργάνωση, που θα την αποκαλούσα

ΤΟ ΑΒΓΟ TOY ΦΙΔΙΟΥ 19

«πράσινη», θα πρέπει να είναι γνωστό ότι έχει καθήκον να δη-μιουργήσει αντάρτικες ομάδες , που την κατάλληλη στιγμή θα συγκεντρωθούν σε ορισμένες περιοχές για να αρχίσουν ένοπλη δράση εναντίον του κατακτητή.

Το σημαντικό είναι όλοι να νομίζουν ότι τα ονόματα που τους δίνονται προορίζονται μόνο γι' αυτό το σκοπό . Θα αποτελέσει κατόπιν δική μας φροντίδα να δημιουργήσουμε δύο άλλα οργα-νωτικά επίπεδα, που θα βρίσκονται σε αποκλειστικά δική μας γνώση, στα οποία θα εντάξουμε σε διάφορα στάδια εκείνους που έχουν δείξει ικανότητες, τους έχουμε ελέγξει επί πολλά χρό-νια, τους έχουμε εκτιμήσει και επιπλέον δεν είναι «μολυσμένοι» ή «καμένοι». Ουσιαστικά, από την «πράσινη» οργάνωση θα πρέπει να τραβήξουμε μόνο τα πιο καλά και σίγουρα στοιχεία και να τα μυήσουμε σε μια «κίτρινη» οργάνωση [ . . . ]

Το παραπέρα επίπεδο, το οποίο θα αποκαλούσα «κόκκινη» οργάνωση, θα πρέπει να συγκροτηθεί από τη σημερινή μας ορ-γάνωση, κατάλληλα ανανεωμένη και αριθμητικά αυξημένη [ . . . ] Α π ό αυτό το προσωπικό θα πρέπει να σχηματιστούν οι Πυ-

ρήνες Μυστικών Ενεργειών, οι οποίοι προορίζονται για ειδικές αποστολές και επιχειρήσεις της υπηρεσίας3 .

Γ ι α τ η ν ε π ι τ υ χ ί α τ ω ν ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ω ν α υ τ ώ ν ο δ ι κ α σ τ ή ς Κ α σ ό ν ε π ι σ η μ α ί ν ε ι ό τ ι « δ ε ν α π ο κ λ ε ι ό τ α ν η π ι θ α ν ό τ η τ α π ρ ο σ φ υ γ ή ς σ ε δ ο λ ο φ ο ν ί ε ς » !

Ό ρ γ α ν α τ η ς C I A

Ο δ ι κ α σ τ ή ς Φ ε λ ί τ σ ε Κ α σ ό ν , α φ ο ύ ε π ι β ε β α ι ώ ν ε ι ό τ ι η ο ρ γ ά -ν ω σ η Γ κ λ ά ν τ ι ο ή τ α ν κ α θ α ρ ά ό ρ γ α ν ο τ ω ν Α μ ε ρ ι κ α ν ώ ν , π ο υ σ τ η ν Ι τ α λ ί α ι δ ρ ύ θ η κ ε μ ε α π α ί τ η σ η τ η ς C I A , ε π ι σ η μ α ί ν ε ι σ τ η ν έ κ θ ε σ ή τ ο υ :

3. Ρεπούμπλικα, 20.10.1991.

20 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Ανάμεσα στους σκοπούς της μυστικής αυτής οργάνωσης, οι ο-ποίοι συμφωνήθηκαν με τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, ήταν η πάλη εναντίον της εσωτερικής «ανατρεπτικής δράσης» και ειδικά εναντίον των πολιτικών, συνδικαλιστικών και κοι-νωνικών δυνάμεων της υπό ευρεία έννοια Αριστεράς, συμπερι-λαμβανομένων των σοσιαλιστών [ . . . ]

Προβλέπονταν αμερικανικές επεμβάσεις σε χώρες του δυτι-κού κόσμου και ειδικότερα στην Ιταλία και τη Γαλλία, με στόχο να καταστήσουν ακίνδυνες τις πολιτικές και συνδικαλιστικές δυνάμεις της Αριστεράς, με τον προφανή και διακηρυγμένο στόχο να εμποδίσουν την κατάκτηση της εξουσίας από αυτές τις δυνάμεις, ακόμα και με δημοκρατικό τρόπο [ . . . ]

Η CIA απαίτησε και πέτυχε το προσωπικό της Γκλάντιο να ελέγχεται για λόγους ασφαλείας από την αμερικανική υπηρε-σία. Η CIA, επίσης, υποχρέωσε σε άμεση εξάρτηση του τμήμα-τος της ιταλικής υπηρεσίας αντικατασκοπίας που είχε τον έλεγ-χο της Γκλάντιο.

Ο ιταλός δικαστής δείχνει τρομοκρατημένος από τα ίδια τα αποτελέσματα της δικής του έρευνας, όταν βρίσκει ένα άλλο συγκλονιστικό έγγραφο, που αποδεικνύει πώς ήθελαν να χρησιμοποιήσουν οι Αμερικανοί την Γκλάντιο στα ταραγμέ-να χρόνια της αρχής της δεκαετίας του '70.

Ήταν το 1972. Ο τότε σταθμάρχης της CIA στην Ιταλία Χάουαρντ Στόουν συναντά τους ηγέτες της Γκλάντιο. Αυτά που τους λέει τους αφήνουν άναυδους:

«Είναι δυνατόν να διαπιστωθεί έκτακτη κατάσταση εξέ-γερσης στη νότια Ιταλία(!Η). Θύλακες του εδάφους μπορεί στην πράξη να ελέγχονται από δυνάμεις αντίθετες προς την κυβέρνηση. Θα βρεθείτε, επομένως, σε κατάσταση που να απαιτεί να δράσετε όπως έδρασε η CIA στο Βιετνάμ. Θα πρέ-πει, λοιπόν, να επισημάνετε, να συλλάβετε ή να εξουδετερώ-σετε στοιχεία μέσου επιπέδου της εχθρικής μυστικής οργά-νωσης». Δηλαδή, σε απλά ελληνικά, να ετοιμάσουν λίστες πολιτικών αντιπάλων που θα δολοφονήσουν!!!

ΤΟ ΑΒΓΟ TOY ΦΙΔΙΟΥ 21

Κι όμως. Λίγους μήνες πριν από την υποβολή του πορί-σματος των ερευνών του Φελίτσε Κασόν, ο ίδιος ο πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας Φραντσέσκο Κοσίγκα διαβεβαί-ωνε το λαό της χώρας του, μιλώντας μάλιστα στο ξενοδο-χείο «Γκρόσβενορ Χάους» του Εδιμβούργου, στις 27 Οκτω-βρίου του 1990: «Αυτή η δομή, η Γκλάντιο, δεν είναι αναμιγ-μένη σε παράνομες επιχειρήσεις»!

Ακόμα πιο κατηγορηματικός ήταν ο τότε πρωθυπουργός Τζούλιο Αντρεότι, μιλώντας στην ιταλική Βουλή, στις 11 Ια-νουαρίου 1991: «Οποιαδήποτε υποψία για πιθανές ενέργειες της Γκλάντιο που θα αποσκοπούσαν να παρέμβουν στη δη-μοκρατική ζωή της χώρας είναι αδικαιολόγητες, άδικες και παραπλανητικές. Η μυστικότητα της οργάνωσης ήταν απα-ραίτητη για τους σκοπούς που έβαζε στον εαυτό της, αλλά η μυστικότητα δεν χρησίμευε για να κρύψει παράνομες και εγκληματικές ενέργειες»!

Το αβγό επωάζεται από ψηλά

Στις σελίδες αυτού του βιβλίου υπάρχουν πολλά, πάρα πολ-λά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ο φασισμός και ο ρατσι-σμός ξανάρχονται στις χώρες-μέλη της ΕΟΚ. Ξανάρχονται όχι ως μεμονωμένες ενέργειες περιθωριακών ομάδων, αλλά ως πολιτική, ιδεολογία και πρακτική κομμάτων που η επιρ-ροή τους αυξάνεται με καλπάζοντα ρυθμό. Ταυτόχρονα, οι φασιστικές και οι ρατσιστικές ιδέες επηρεάζουν όλο και πε-ρισσότερο τις θέσεις ολόκληρου του πολιτικού φάσματος, οδηγώντας κοινωνίες ολόκληρες τόσο δεξιά, που να ωριμά-ζει συνολικά η δυνατότητα ιδεολογικής και πολιτικής άνθη-σης του φασισμού.

Τμήματα των πολιτικών, δικαστικών, στρατιωτικών, κρατικών μηχανισμών των χωρών-μελών της ΕΟΚ είναι ήδη πολύ βαθιά χωμένα σε μια αποκρουστική σύμφυση με τους φασιστικούς μηχανισμούς. Ο πρόεδρος και ο πρωθυπουργός της Ιταλίας καλύπτουν την ύπαρξη μιας μυστικής οργάνω-

22 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

σης, που στόχο έχει να δολοφονήσει τους ιταλούς πολιτι-κούς που η CIA θα κρίνει ότι αποτελούν εμπόδιο στην υλο-ποίηση της αμερικανικής πολιτικής. Οι γερμανοί δικαστές αθωώνουν τους ναζί που δολοφονούν ξένους. Οι βρετανοί δι-καστές δεν διστάζουν να ρίξουν εν ψυχρώ στα κάτεργα είκο-σι ολόκληρα χρόνια έξι αθώους, μόνο και μόνο για να κατα-σκευάσουν ιρλανδούς ενόχους. Είναι φανερό ότι τα φίδια του φασισμού και του ρατσισμού εκκολάπτονται με σαφή βοή-θεια από τις ίδιες τις κορυφές των ευρωπαϊκών κρατών, γι' αυτό άλλωστε και πολλαπλασιάζονται τόσο ραγδαία. Ανε-ξάρτητα από τους συγκεκριμένους λόγους που οδηγούν το συγκεκριμένο νεοναζί να σκοτώνει ή να καίει, η ουσία είναι ότι το ιδεολογικό, πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο διαμορ-φώνεται από τις αποφάσεις της άρχουσας τάξης των κρατών της ΕΟΚ.

Επιπλέον, η ταυτόχρονη σχεδόν εμφάνιση και εξάπλωση των φαινομένων αναβίωσης του φασισμού και του ρατσι-σμού στις χώρες αυτές επιβάλλει την ανάγκη διερεύνησης του κατά πόσο τα φαινόμενα αυτά συνδέονται με τη φύση της ίδιας της διαδικασίας ολοκλήρωσης της ΕΟΚ, κατά πό-σο δηλαδή αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της διαδικασίας αυτής.

Πολλές φορές ξεχνιέται το γεγονός ότι τα πολυεθνικά μο-νοπώλια —που βάζουν, φυσικά, τη σφραγίδα τους και στο χαρακτήρα της ολοκλήρωσης της ΕΟΚ— αποτελούν την κο-ρυφή της πυραμίδας του κεφαλαίου στα πλαίσια ενός συγκε-κριμένου εθνικού κρατικοκαπιταλιστικού σχηματισμού. Α-σφαλώς, προσδίδουν σ' αυτόν νέα χαρακτηριστικά, αλλά υ-ποτάσσονται γενικά στους βασικούς νόμους κίνησης του ε-θνικού κεφαλαίου, υπερασπίζουν και ενισχύουν με τον τρόπο τους τα εθνικά καπιταλιστικά συμφέροντα. Η τάση τους, η ανάγκη τους και η δυνατότητά τους για περιφερειακή ολο-κλήρωση και εξάπλωση δεν αντιστρατεύεται αλλά, αντίθε-τα, συμβαδίζει με την ενίσχυση της εθνικής θέσης τους, με τη διεκδίκηση πόντων για το δικό τους καπιταλιστικό έθνος.

ΤΟ ΑΒΓΟ TOY ΦΙΔΙΟΥ 23

Γι' αυτό τα πολυεθνικά μονοπώλια, ενώ προωθούν τον κο-σμοπολιτισμό, ταυτόχρονα είναι οι φορείς του πιο άγριου ε-θνικισμού, του εθνικολαϊκισμού, του κοινοβουλευτικού νεο-φασισμού.

Και η Ελλάδα; Η χώρα μας μένει ανεπηρέαστη από αυτές τις απεχθείς εξελίξεις; Ανήκουν άραγε για πάντα στο παρελ-θόν ο ΙΔΕΑ, η «Κόκκινη Προβιά» (ελληνική εκδοχή της Γκλάντιο), η χούντα;

Η Ελλάδα δεν θα αποτελέσει αντικείμενο μελέτης σε αυ-τό το βιβλίο. Δεν μπορούμε όμως να μην επισημάνουμε εδώ ότι η πολιτική άκρατου αυταρχισμού, περιορισμού των δη-μοκρατικών ελευθεριών, εξάρθρωσης του συνδικαλιστικού κινήματος, αποδυνάμωσης της τοπικής αυτοδιοίκησης κ.λπ., που ακολουθεί η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, αποτελεί κίνηση προς την κατεύθυνση ακραίας αντιδραστι-κοποίησης της ελληνικής κοινωνικής ζωής. Και αν μέχρι στιγμής η ΝΔ κατορθώνει λόγω αυτής της πολιτικής να εκ-φράζει και το σύνολο της ακροδεξιάς, αυτό δεν είναι καθό-λου βέβαιο ότι θα συνεχίσει να είναι έτσι και στο μέλλον. Η ένταση της αντιδραστικοποίησης της κοινωνικής ζωής, σαφέστατα συνδεόμενη με την προσπάθεια της ελληνικής ο-λιγαρχίας να υλοποιήσει τις κατευθύνσεις της ΕΟΚικής «σύ-γκλισης» και «εναρμόνισης», θα οδηγήσει πιθανόν μελλο-ντικά σε απαίτηση της ακροδεξιάς να διεκδικήσει και αυτό-νομη πολιτική έκφραση.

Σε ό,τι, επίσης, αφορά το φασισμό, μας αρέσει συχνά να επαναλαμβάνουμε τον ισχυρισμό ότι «οι Έλληνες δεν είναι ρατσιστές». Η πολιτική όμως απόφαση να επιτραπεί η κάθο-δος 150.000-200.000 αλβανών λαθρομεταναστών, ακριβώς για να αποτελέσουν θύματα ανηλεούς οικονομικής εκμετάλ-λευσης, με μισθούς έως και το ένα πέμπτο των αντίστοιχων των Ελλήνων, οδήγησε στην εμφάνιση μιας εξαθλιωμένης φυλετικής ομάδας, εξασφαλίζοντας τη βάση για την εμφάνι-ση γενικευμένων ρατσιστικών διαθέσεων σε πλατιά στρώμα-τα του πληθυσμού («οι Αλβανοί κλέβουν», «οι Αλβανοί σκο-

24 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

τώνουν», «οι Αλβανοί ζουν μέσα στη βρόμα», «οι Αλβανοί μάς παίρνουν τις δουλειές» κ.λπ.)· Κι όσο και αν οι παραδό-σεις και η διαπαιδαγώγηση του ελληνικού λαού δεν έχουν επιτρέψει ακόμη την εμφάνιση φασιστικών ομάδων που να επιτίθενται εναντίον των ξένων, ποιος μπορεί να αγνοήσει το φαινόμενο ότι έχουν σημειωθεί στις πιάτσες ξυλοδαρμοί πολωνών οικοδόμων από έλληνες συναδέλφους τους, στην αγωνιώδη αναζήτηση του μεροκάματου;

Και αν κανείς, παρ' όλα αυτά, πιστεύει ότι είμαστε πάρα πολύ μακριά από ρατσιστικά φαινόμενα, δεν μπορεί να μην αναγνωρίσει στην κυβέρνηση πως κάνει ό,τι της είναι δυνατό για να δώσει μαζικά στο λαό μαθήματα στυγνής ρατσιστι-κής πολιτικής: Πρόσφατο παράδειγμα, το πλοίο «Κωστά-κης» με τους 77 ιρακινούς λαθρομετανάστες. Χρειάστηκε να περάσουν τρεις βδομάδες μέχρι να υποχωρήσει η κυβέρ-νηση στη λαϊκή πίεση και να επιτρέψει την αποβίβασή τους.

Η Ελλάδα, η αθλιέστερη από τις χώρες της ΕΟΚ, συμμε-τείχε ενεργά στην ύψωση του νέου, ασύλληπτα εφιαλτικότε-ρου ρατσιστικού «τείχους του αίσχους» που περικλείει ολό-κληρη την «Ευρώπη της ευημερίας». Κι αν έχει εμπειρίες ο λαός μας από ατελείωτες προσφυγιές και αλλεπάλληλα κύ-ματα μετανάστευσης των Ελλήνων σε όλες τις γωνιές της γης! Κι όμως. Το «Κωστάκης» μεσοπέλαγα για βδομάδες...

Κεφάλαιο πρώτο

Το μαύρο κύμα αηλώνεται οε όλη την ΕΟΚ

Σ ε μερικά μπαράκια της Φλάνδρας η μουσική είναι συχνά γερμανική. Αντηχούν παλιοί σκοποί με υπόκρουση από με-γάλα ταμπούρλα και μπότες ρυθμικές. Οι πελάτες σφυρί-ζουν τα γνωστά τους ρεφρέν που έρχονται από άλλες εποχές, όταν οι κρανοφόροι του Τρίτου Ράιχ είχαν φτάσει στους αμ-μόλοφους της Οστάνδης. Έτσι και στον «Όνταλ», μια τα-βερνούλα στο κέντρο της Αμβέρσας, τα τραγούδια του πο-τού είναι τα εμβατήρια της Βέρμαχτ. Το αφεντικό, ένας εξη-ντάρης Φιλλανδός, τα βάζει στη διαπασών κάθε βράδυ.

Στους τοίχους, φωτογραφίες του Ρούντολφ Ες. Στην πίσω σάλα, μίνι-παζάρι: σταυροί κελτικοί, αγκυλωτοί, νοτιοαφρι-κανικοί, μπλούζες με στάμπες που δείχνουν αετούς ή τον Φύρερ. Σ' ένα τραπέζι διατίθενται «υγιή» αναγνώσματα: Με διακόσια βελγικά φράγκα (περίπου 1100 δρχ.) παίρνει κα-νείς εκδόσεις των ναζιστικών SS, όπως Ρατσιστική πολιτι-κή, Οργάνωση του αντιμπολσεβικικού αγώνα, ή ακόμα Οι Εβραίοι και ο πόλεμος.

Υπάρχουν και βιντεοπαιχνίδια με ανάλογο περιεχόμενο: «Παίξε στην Τρεμπλίνκα», «Καθάρισε την κοινωνία απ' όλα

26 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

τα παράσιτα», «Όταν το αέριο ολοκληρώσει το έργο του, θα έχεις κερδίσει». Οι νεαροί παίκτες κερδίζουν πόντους «σκοτώνοντας» Εβραίους, Αφρικανούς, ομοφυλόφιλους και οικολόγους, ενώ ακούγεται το «Ντόιτσλαντ ίμπερ άλες».

Ένα τέτοιο σκηνικό δεν θα προκαλούσε παρά σκέτη αη-δία, αν οι θαμώνες ήταν μόνον κάποιοι σιτεμένοι παλιοί πο-λεμιστές, φλαμανδοί δοσίλογοι που συνεργάστηκαν με το χι-τλερικό στρατό. Οι περισσότεροι, όμως, είναι νέοι. Στην Αμ-βέρσα, το μεγάλο αυτό βελγικό λιμάνι, στις τελευταίες εκλο-γές το Φλαμανδικό Μέτωπο (Flaams Blok - VB) πήρε 21%. Το ακροδεξιό αυτό κόμμα, που κηρύσσει την αυτονομία της Φλάνδρας και το διώξιμο των μεταναστών, κατέχει 10 έδρες στο κοινοβούλιο της πόλης της Αμβέρσας, εκπροσωπείται στη βελγική Βουλή, και ο υπαρχηγός του, Κάρελ Ντίλεν, εί-ναι ευρωβουλευτής. Ο νεαρός γενικός γραμματέας του VB, Φίλιπ Ντεβίντερ, δηλώνει με έκδηλη ικανοποίηση: «Το 25% των οπαδών μας είναι κάτω των 35 ετών»1.

Βραδιά μίσους στο Νιούκαστλ της Μ. Βρετανίας. Στην Μπρό-ντγουεϊ Μπόλρουμ, άθλια αίθουσα χορού λαϊκής συνοικίας, οι σωτήρες της λευκής φυλής εν δράσει. Συναυλία δύο συ-γκροτημάτων σκίνχεντ. Οι «Νο Ριμόρς» («Χωρίς τύψεις») ετοιμάζονται να παίξουν «εθνικοσοσιαλιστικό» ροκ· οι άλ-λοι, οι «Σκάλχεντ» («Νεκροκεφαλές»), μετριοπαθέστεροι, ερμηνεύουν «βρετανικό» ροκ. Το ακροατήριό τους, καμιά τρακοσαριά νεαροί με ξυρισμένα κεφάλια, χαιρετάει χιτλε-ρικά και τραγουδάει μαζί με τους μουσικούς την «Προσευχή των Λευκών Πολεμιστών»: «Σήκω πάνω, γενναίε μαχητή, και μην αφήνεις να σε υποτάξει ο ξένος εισβολέας!»

Καθώς περνάει η ώρα, η σάλα ανάβει. Ένας κρεμαντα-λάς τυλίγεται με ναζιστική σημαία. Ένας άλλος παραδίπλα

1. Ε. Plenel, Α. Rollat, La République menacée. Dix ans d'effet Le Pen, Editions Le Monde, Paris, 1992.

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΥΜΑ ΑΠΛΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΟΚ 27

επιδεικνύει το τατουάζ του: «Γ... τον Πάπα και τον IRA!» Πιο κάτω, δυο κοπελιές με πρασινοκόκκινα μαλλιά κάνουν έρανο για την «υπόθεση». Και κάποιοι, προφανώς διανοού-μενοι, είναι βυθισμένοι —παρά το σαματά— στη μελέτη του Μπρίτις Νάσιοναλιστ (υπότιτλος: «Για τη φυλή και το έ-θνος»), του οργάνου του φασιστικού Βρετανικού Εθνικού Κόμματος (British National Party - BNP).

To BNP, κόμμα απροκάλυπτα ναζιστικό, έχει αρκετές ε-κατοντάδες μέλη, ρνώ επικεφαλής της μη εκλεγμένης ηγε-σίας του (όπου δεν υπάρχουν γυναίκες) είναι ο Τζον Τίνταλ, ο οποίος έχει κατ' επανάληψη καταδικαστεί για ρατσιστικά εγκλήματα. Εκτός από την εφημερίδα, το BNP εκδίδει και το μηνιαίο περιοδικό Σπέαρχεντ (Αιχμή του Δόρατος). Και οι δύο αυτές εκδόσεις δεν κρύβουν το ρατσιστικό τους χαρα-κτήρα και, αναιδέστατα, αναφέρουν επεισόδια, κατά τα ο-ποία μέλη τους χτύπησαν μαύρους. Ακόμα, διανέμει 250.000 ρατσιστικά και αντισημιτικά αυτοκόλλητα —κυρίως σε σχολεία— παράγει κασέτες και βιντεοταινίες και διατηρεί λέσχη βιβλίου, που το βοηθά να παρακάμπτει τους νόμους κατά της διανομής ρατσιστικού υλικού.

Η βρετανική άκρα Δεξιά, χωρίς να έχει μεγάλη μαζικότη-τα, δεν έπαψε ποτέ από το 1945 και μετά να είναι ιδιαίτερα επίφοβη. Γι' αυτό και, όπως αναφέρει πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, «η Βρετανία εξακολουθεί να έχει απαράδεκτα υψηλό επίπεδο ρατσιστικών επιθέσεων και βίας, ξεπερνώντας μόνιμα τη Γαλλία και τη Γερμανία»2.

Ο συρφετός βγαίνει από το περιθώριο

Από τη Βαλτική ως τη Μεσόγειο κι από τον Ατλαντικό ως τον ποταμό Όντερ η φασιστική πανούκλα βγαίνει από τα

2. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Εξεταστική Επιτροπή για το ρατσισμό και την ξενοφοβία, Έκθεση, Λουξεμβούργο, 1991, σελ. 43.

28 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

σκοτάδια κι απλώνει γοργά τα πλοκάμια της σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Ντρε 61%, Μασσαλία 47%, Περπινιάν 31%. Στη Γαλλία το Εθνικό Μέτωπο (Front National - FN) του πρώην αλεξι-πτωτιστή και αρχιβασανιστή στον πόλεμο της Αλγερίας, Ζαν-Μαρί Λε Πεν, σαρώνει. Είκοσι χρόνια μετά την ίδρυσή του, συγκεντρώνει σήμερα το 14,4% των ψήφων σε όλη τη χώρα, με ποσοστά υψηλότερα του 20% σε τέσσερα νομαρ-χιακά διαμερίσματα. 4.367.926 ψηφοφόροι, 100.000 μέλη, 200.000 προσκείμενοι, 300.000 φύλλα η κυκλοφορία των ε-ντύπων του Πρεζάν και Νασιονάλ Εμπντό.

Στις περισσότερες χώρες της ΕΟΚ οι τρομοκρατικές φα-σιστικές συμμορίες πολλαπλασιάζονται ραγδαία, ενώ πα-ράλληλα ξαναζωντανεύουν τα παλιά και ξεπροβάλλουν ορ-μητικά νέα ακροδεξιά κόμματα και σχηματισμοί. Παντού η τάση είναι ανοδική. Τα εκλογικά ποσοστά της ακροδεξιάς σταθεροποιούνται σε διψήφιους αριθμούς.

Το Προοδευτικό Κόμμα (Fremskridspartiet) της Δανίας, με χαρακτήρα επιθετικά ρατσιστικό, συγκεντρώνει το 10% των ψήφων και εκπροσωπείται στην εθνική Βουλή. Επίσης 10% συγκεντρώνει και το VB στο γειτονικό Βέλγιο.

Η γερμανική ακροδεξιά επανεμφανίστηκε ουσιαστικά στο προσκήνιο το 1983, μετά τον πόλεμο με τους Ρεπουμπλι-κάνους (Republikaner - REP) του Φραντς Σενχούμπερ, πα-λιού στελέχους των SS. Τότε, ξεκίνησε από το Δ. Βερολίνο με λιγότερα από 300 μέλη. Στις εκλογές της 24.5.1992, οι REP πήραν στο Βερολίνο 8,3%, ενώ λίγο νωρίτερα είχαν φτάσει το 10,9% στη Βάδη-Βυρτεμβέργη. Εντωμεταξύ ανα-δείχτηκε και άλλος, δεξιότερος σχηματισμός, η Γερμανική Λαϊκή Ένωση (Deutsche Volks Union - DVU), με εντυπωσια-κές επιτυχίες από την αρχή: 6,2% στη Βρέμη το Σεπτέμβριο 1991, 6,3% στο Σλέσβιχ-Χολστάιν το Μάιο 1992, 120.000 φύλλα η καθημερινή κυκλοφορία της εφημερίδας της Να-τσιονάλε Τσάηουνγκ, 24.000.000 προπαγανδιστικά φυλλά-δια στις τελευταίες ευρωεκλογές. Συνολικά, η γερμανική α-

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΥΜΑ ΑΠΛΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΟΚ 29

κροδεξιά στηρίζεται σήμερα σε 2.655.000 ψηφοφόρους, έχει 60.000 οργανωμένα μέλη, εκπροσωπείται στην Ομοσπονδια-κή Βουλή και στο Ευρωκοινοβούλιο. Όλα αυτά πριν το τε-λευταίο ξέσπασμα ρατσιστικής βίας στη Γερμανία (φθινό-πωρο '92), που έδειξε ότι σήμερα η επιρροή της είναι πολύ μεγαλύτερη.

Η αλματώδης εξέλιξη της ακροδεξιάς δεν αποτελεί αποκλει-στικό προνόμιο του ευρωπαϊκού Βορρά.

Απ' όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, η Ιταλία είναι η μόνη στην οποία η φασιστική Δεξιά δεν έπαψε, μετά τον πόλεμο, να διατηρεί σταθερά σημαντική παρουσία στην πολιτική σκηνή. Ο κύριος εκπρόσωπός της, το Ιταλικό Κοινωνικό Κί-νημα (Movimento Sociale Italiano - MSI), έφτασε στα τέλη της δεκαετίας του '50 να έχει... ένα εκατομμύριο μέλη(Η) και 8-20% της λαϊκής ψήφου στον ιταλικό Νότο. Σήμερα, με εξαίρεση ορισμένες περιοχές όπως το Μπολτσάνο (23%), η δύναμη του MSI είναι μικρότερη, αλλά πάντοτε αξιόλογη: 350.000 μέλη, 5,4% στις εκλογές του Απριλίου 1992,34 έδρες στη Βουλή.

Η υποχώρηση του MSI αντισταθμίστηκε πλουσιοπάροχα από τις εκπληκτικές επιτυχίες των εθνικιστικών Λιγκών. Η κυριότερη, η Λίγκα του Βορρά (Lega Lombarda - Norte - LN), που ιδρύθηκε μόλις τον Απρίλιο του 1984, πήρε π.χ. στις δη-μοτικές εκλογές του 1989 το 25% στην Μπρέσια, ενώ στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές συνολικά 8,8% και μέχρι και 30% σε ορισμένες περιοχές της Λομβαρδίας!

Η αυξημένη αυτή λαϊκή απήχηση προσφέρει στην ακροδεξιά —τουλάχιστον σε ένα σημαντικό της τμήμα— τη δυνατότη-τα να εμφανίζεται «νόμιμη». Εκπροσωπείται, λοιπόν, στα εθνικά κοινοβούλια 5 χωρών (Γαλλίας, Γερμανίας, Ιταλίας, Βελγίου, Δανίας) και στέλνει στην Ευρωβουλή 23 ευρωβου-

30 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

λευτές: 10 Γάλλους του FN, 6 Γερμανούς REP, 6 Ιταλούς (4 του MSI και 2 της LN), και ένα Βέλγο του VB. Οι 17 (εκτός των Ιταλών) συγκρότησαν την Ομάδα «Ευρωπαϊκές Δεξιές» (DR), υπό την αιγίδα του Ζ. Μ. Λε Πεν3, αν και πρόσφατα ο Σενχούμπερ με δύο ακόμα ευρωβουλευτές των Ρεπουμπλι-κάνων αποχώρησαν, αφήνοντας τον Λε Πεν με 14 συνολικά ευρωβουλευτές.

Με τον αέρα της επιτυχίας, η ακροδεξιά δεν διστάζει πλέ-ον να κάνει ανοιχτές επιδείξεις δύναμης. Όπως στη συγκέ-ντρωση στην πλατεία Οριέντε της Μαδρίτης, που διοργανώ-θηκε από το ισπανικό Εθνικό Μέτωπο (Frente National) για να τιμηθούν τα 16 χρόνια από το θάνατο του Φράνκο. Ένα πλήθος 50.000 ατόμων, που παραληρούσε κραδαίνοντας ση-μαίες με αγκυλωτούς σταυρούς, μαζί με όλη τη ναζιστική αφρόκρεμα της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και του Βελγίου, κατατάραξε τον ισπανικό Τύπο. «Για μερικές ώ-ρες, η Μαδρίτη έγινε η φασιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης. Παρακολουθήσαμε την αναβίωση της ακροδεξιάς που νομί-ζαμε πως είχε ξεχαστεί στο χρονοντούλαπο της ιστορίας», έγραφαν έντρομες την επομένη οι εφημερίδες της Μαδρίτης4.

Τα πογκρόμ αναβιώνουν στο Τέταρτο Ράιχ

Χόγιερσβέρντα, Τρίτη με Σάββατο, 17-21 Σεπτεμβρίου 1991. Στη μικρή αυτή πόλη κοντά στα πολωνικά σύνορα συμ-

μορίες νεοναζί παρενοχλούσαν και απειλούσαν συστηματι-κά από μήνες τους ξένους πρόσφυγες στην εστία τους. Τελι-κά, η βία κορυφώθηκε σε ένα πενθήμερο τρόμου, κατά τη διάρκεια του οποίου στίφη φασιστών, υπό τα χειροκροτήμα-τα των κατοίκων της Χόγιερσβέρντα, ξυλοκοπούσαν, έβρι-ζαν χυδαία και κυνηγούσαν νυχθημερόν τους 230 βιετναμέ-ζους και ρουμάνους πρόσφυγες, πριν βάλουν φωτιά στο κτί-

3. ΠΡΙΝ, 24.5.1992. 4. EI Mundo, Madrid, 21.11.91.

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΥΜΑ ΑΠΛΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΟΚ 31

ριό τους. Απολογισμός: 33 βαριά τραυματισμένοι και διώξι-μο των ξένων από την πόλη. Η αστυνομία έμεινε εκπληκτικά απαθής μπρος στο κανιβαλικό αυτό όργιο, με τη δικαιολο-γία ότι οι πληροφορίες της ως προς τους ακροδεξιούς πυρή-νες στην τέως Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία (ΓΛΔ) ήταν τάχα ανεπαρκείς. Κι όμως, οι πάντες αναγνώρισαν στην εμπροσθοφυλακή των φασιστικών ορδών, που εφορ-μούσαν κατά κύματα στην εστία των προσφύγων, γνωστά στελέχη της νεοναζιστικής DA (Deutsche Alternative) από τη Δρέσδη και το Κότμπους.

Το πογκρόμ της Χόγιερσβέρντα ήταν σημαδιακό. Από τις 17 Σεπτεμβρίου και μετά σημειώθηκε πραγματική χιονοστι-βάδα μαζικών επιδρομών, δολοφονιών και επιθέσεων κατά των αλλοδαπών.

Πέμπτη, 19 Σεπτεμβρίου 1991. Συμμορίες νεαρών χτυπούν ξενώνες προσφύγων στο

Φράιμπουργκ και στο Σάαρ. Στη δεύτερη επιδρομή υπάρ-χουν δύο τραυματίες από τη Νιγηρία κι ένας νεκρός, ο Σά-μουελ Γιεμπόα, από την Γκάνα.

Παρασκευή, 20 Σεπτεμβρίου 1991. Μαζικές επιθέσεις φασιστών σε μετανάστες στη Δρέσδη,

που συντονίζονται από ραδιοφώνου και κινηματογραφού-νται!

Τετάρτη, 25 Σεπτεμβρίου 1991. Πέντε επιδρομές σε κέντρα αλλοδαπών: Έσεν, Αμβούρ-

γο, Γκότα, Σβεντ και Μύνστερ. Στο τελευταίο κέντρο που πυρπολήθηκε, δύο Νιγηριανοί τραυματίστηκαν θανάσιμα πέφτοντας από τα παράθυρα για να γλιτώσουν.

Σαββατοκύριακο, 28-29 Σεπτεμβρίου 1991. Πραγματική ατμόσφαιρα πολέμου: Η αστυνομία κατα-

γράφει 43 επιθέσεις εναντίον ξένων — από σωματικές βλά-βες ως εμπρησμούς εστιών προσφύγων. Μεταξύ των τραυ-

32 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

ματιών υπάρχουν και παιδιά (από το λιθοβολισμό κτιρίου αλλοδαπών στο Εντεμίσεν της Κάτω Σαξονίας).

Τρίτη, 1 Οκτωβρίου 1991. Οι εστίες μεταναστών και προσφύγων φλέγονται στο Αμ-

βούργο, το Χέρφοντ, το Ντόρτμουντ, το Ντούισμπουργκ, το Φρέχεν, το Μπαντ-Χόνεφ, το Φράιμπουργκ, το Σβερίν. Σε μερικές επιθέσεις χρησιμοποιούνται και πυροβόλα όπλα.

Πέμπτη, 3 Οκτωβρίου 1991 (Ημέρα της γερμανικής επα-νένωσης).

Δύο παιδιά Λιβανέζων χάνουν τη ζωή τους από καθολικά εγκαύματα, μετά από τον εμπρησμό οικισμού προσφύγων στο Χίνξε. Στο Κρέφελντ, ένας Τούρκος δολοφονείται από Γερμανό με μαχαίρι, μπροστά σε πολυάριθμους θεατές. Ορ-δή 150 Γερμανών με πέτρες και κοκτέιλ μολότοφ καταστρέ-φει τα πάντα σε πολυκατοικία προσφύγων από τη Ρουμανία. Παρόμοιες επιθέσεις και εμπρησμοί με πολλούς τραυματίες στο Άμινκελν, το Μπέργκεν, το Κίλινγκσμπορν, το Κάσελ, το Οστάινμπεκ, το Γκέρλιτς, τη Βρέμη, το Καρχρούκ, το Κέ-νιμπαχ, το Φόρτσχαϊμ, το Στράλεν, το Γκελενκίρχεν, το Ίσουμ.

Παρασκευή, 4 Οκτωβρίου 1991 (Επίσημη Ημέρα αφιερω-μένη στους πρόσφυγες...)

Πάνω από δέκα μαζικές επιθέσεις σε κατοικίες μετανα-στών και προσφύγων με τριάντα τραυματίες ξένους, από τους οποίους πολλοί είναι βαριά τραυματισμένοι και οι τρεις είναι παιδιά.

Σαββατοκύριακο, 5-6 Οκτωβρίου 1991. Μέσα σε αυτό το γουικέντ, 49 εγκληματικές επιθέσεις α-

νακοινώνονται από την αστυνομία, σε πολλές από τις οποίες οι επιτιθέμενοι φασίστες ανέρχονται σε δεκάδες. Στο Αϊζεν-χίτενσταντ ένας πρόσφυγας λιντσάρεται μέρα μεσημέρι στο δρόμο, στο Μπριλ ανοίγουν το κεφάλι ενός Αφρικανού, στην Γκότα πετάνε ένα σοβιετικό φαντάρο στο πλακόστρωτο από τον τρίτο όροφο.

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΥΜΑ ΑΠΛΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΟΚ 33

Δευτέρα, 7 Οκτωβρίου 1991. Εφτά επιθέσεις μόνο στη Βάδη-Βυρτεμβέργη. Ανάλογες

βιαιότητες σχεδόν σε όλα τα Κρατίδια. Στο Σόνεκ μαχαιρώ-νονται δύο Αφρογερμανοί (γόνοι μαύρων αμερικανών στρα-τιωτών και Γερμανίδων).

Τρίτη, 8 Οκτωβρίου 1991. Περισσότερες από 40 ρατσιστικές επιθέσεις σε μία μόνο

μέρα, σύμφωνα με την αστυνομία. Βαριά πληγωμένοι 3 Ρου-μάνοι στην Καρλσρούη, ένας Ιταλός στο Έντσντορφ, 4 έγ-χρωμοι στην Βάδη.

Τετάρτη, 9 Νοεμβρίου 1991. Εγκληματικοί εμπρησμοί σε εστίες αλλοδαπών στο Χικε-

σβάγκεν, την Ούνα, το Μπόχουμ, το Τρόισντορφ, το Βέχτερ-σμπαχ, το Μπαντ-Ζέκινγκεν. Το δεύτερο κανάλι της γερμα-νικής TV ανακοινώνει ότι από τότε που η Χόγιερσβέρντα έγι-νε «μια πόλη χωρίς ξένους», πραγματοποιήθηκαν 500 επιθέ-σεις ενάντια σε ξένους. Μέσα σε ενάμιση μήνα!

Πέμπτη, 10 Οκτωβρίου 1991. Η Διεύθυνση της Ομοσπονδιακής Αστυνομίας της Γερ-

μανίας αναφέρει επίσημα ότι στο διάστημα μεταξύ 1ης Ια-νουαρίου και 10ης Οκτωβρίου 1991 κατέγραψε 650 εγκλημα-τικές επιθέσεις εναντίον αλλοδαπών (από τις οποίες οι 185 ήταν εμπρησμοί εστιών μεταναστών ή κέντρων προσφύ-γων), με δράστες ακροδεξιά στοιχεία. Στον απολογισμό αυ-τό δεν περιλαμβάνονται οι εκπαραθυρώσεις ξένων από τρέ-να ή μετρό, καθώς και οι απόπειρες ανατροπής των αυτοκι-νήτων τους. Τα περιστατικά αυτά —που ήταν πολυάριθμα— κατατάσσονται στις... παραβάσεις του γερμανικού κώδικα οδικής κυκλοφορίας!!!

Έκρηξη ρατσιστικής βίας μετά την ενοποίηση

Τα πογκρόμ της Χόγιερσβέρντα, όπως πέρασε στην ιστορία η αλυσίδα των εκατοντάδων επιθέσεων που προαναφέραμε, δεν ήρθαν φυσικά σαν κεραυνός εν αιθρία. Η πρώτη χρονιά

34 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

που ακολούθησε τις τυμπανοκρουσίες της ενοποίησης της Γερμανίας σημαδεύτηκε από μια χωρίς προηγούμενο έκρηξη των επιθέσεων ενάντια στους ξένους. Δύο ήταν τα βασικά της χαρακτηριστικά: η εκθετική τους αύξηση σε αριθμό και ένταση, και η εντυπωσιακή τους εκδήλωση στο έδαφος της πρώην ΓΑΔ.

Ο κατάλογος των θλιβερών περιστατικών είναι ατέλειω-τος. Αναφέρουμε μόνο μερικά δείγματα:

Σάββατο, 6 Οκτωβρίου 1990. Ομάδα σκίνχεντ επιτίθεται στο Μαγδεμβούργο σε βιετνα-

μέζους υπαίθριους μικροπωλητές, τους χτυπούν, καταστρέ-φουν τα στέκια τους και τα εμπορεύματά τους και, φεύγο-ντας, τους παίρνουν και τα λεφτά τους.

Παρασκευή, 2 Νοεμβρίου 1990. Η πολωνέζικη Τριμπούνα καταγγέλλει πλήθος βίαιων ε-

πιθέσεων κατά πολωνών πολιτών στο έδαφος της τέως ΓΑΔ, που επιβεβαιώνονται από την πρεσβεία της Πολωνίας στο Βερολίνο. Νεαροί βιαιοπραγούν ενάντια σε δεκάδες Πολω-νούς στους δρόμους, στα τρένα, στους σταθμούς και καίνε τα αυτοκίνητά τους.

Τετάρτη, 6 Μαρτίου 1991. Το γερμανικό πρακτορείο DPA αναφέρει ότι στα 5 νέα

Κρατίδια (Länder) ο αριθμός των κρουσμάτων φυλετικής βίας αυξάνει ραγδαία. Την ίδια μέρα, 30 ένοπλοι ναζί εισβάλ-λουν σε κατάλυμα προσφύγων στο Κλότσε της Σαξονίας και τραυματίζουν πολλούς, από τους οποίους τρεις είναι σε βα-ριά κατάσταση.

Δευτέρα, 17 Δεκεμβρίου 1990. Πυρπόληση εστίας προσφύγων στο Άντεντορφ. Σαββατοκύριακο, 23-24 Φεβρουαρίου 1991. Επίθεση συμμορίας φασιστών στο κέντρο προσφύγων του

Λάισνιχ της Σαξονίας, με αποτέλεσμα έναν αφγανό πρόσφυ-γα νεκρό, πολλούς βαριά τραυματισμένους και καταστροφή του οικήματος.

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΥΜΑ ΑΠΛΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΟΚ 35

Δευτέρα του Πάσχα 1991. Στη Δρέσδη, σκίνχεντ πετάνε από το παράθυρο κινούμε-

νου τραμ τον Ζόρζε Γκομοντάι, από τη Μοζαμβίκη, που υπο-κύπτει στα τραύματά του. Η νεκρώσιμη ακολουθία δέχεται επίθεση από λυσσασμένους νεαρούς.

Τετάρτη, 10 Απριλίου 1991. Ο ξενώνας μεταναστών στο Φράιζινγκ της Βαυαρίας πυρ-

πολείται από «αγνώστους». Σαββατοκύριακο, 20-21 Απριλίου 1991. Σε δεκάδες πόλεις της παλιάς ΟΔΓ ομάδες νεοναζί γιορ-

τάζουν τα γενέθλια του Χίτλερ και, με την ευκαιρία, επιτίθε-νται σε οικήματα όπου μένουν πρόσφυγες και μετανάστες. Πολλοί ξένοι δέχονται επιθέσεις στα τρένα από φασίστες, που κραυγάζοντας «Χάιλ Χίτλερ» τους κλέβουν τις βαλί-τσες τους ή τις πετάνε από τα παράθυρα.

Κυριακή, 5 Μαΐου 1991. Επανειλημμένες έφοδοι σε ξενώνες μεταναστών στο

Ντέιλιτς-Σπρόντα, που καταλήγουν να στείλουν τρία άτομα στο νοσοκομείο σε κωματώδη κατάσταση.

Σάββατο, 11 Μαΐου 1991. Σαράντα φασίστες ορμούν σε ξενώνα προσφύγων στο

Τσβετάου, καταστρέφουν τον εξοπλισμό του και εκπαραθυ-ρώνουν από τον τέταρτο όροφο δύο Αφρικανούς από τη Να-μίμπια.

Τετάρτη, 14 Μαΐου 1991. Επίθεση σε παιδιατρική κλινική στο Τσιτάου της Σαξο-

νίας, όπου νοσηλεύονται νεαρά θύματα του Τσέρνομπιλ. Έ-νας σοβιετικός νοσοκόμος οδηγείται στο νοσοκομείο σε κω-ματώδη κατάσταση. Επικεφαλής της ορδής των φασιστών, ο τοπικός αρχηγός των Ρεπουμπλικάνων.

Δευτέρα 27 έως Τετάρτη 29 Μαΐου 1991. Τριήμερο τρόμου στην εστία προσφύγων του Σβέριν. Το

οίκημα καταστρέφεται και οι ξένοι φεύγουν. Κυριακή, 2 Ιουνίου 1991. Αγκολέζος δολοφονείται με μαχαίρι από σκίνχεντ στο

36 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Φρίντριχσάφεν. Επίθεση σε οίκημα μεταναστών στο Κέρκεν -Νόικερκ της Ρηνανίας.

Κυριακή, 16 Ιουνίου 1991. Πυρπόληση κέντρου διαλογής προσφύγων στη Βόνη κι ε-

νός άλλου στο Μαγδεμβούργο. Σάββατο, 27 Ιουλίου 1991. Το πρακτορείο DPA μεταδίδει ότι μόνο στο Βραδεμβούρ-

γο σημειώθηκαν σε λίγες μέρες 15 επιθέσεις εναντίον ξένων. Στο Αμβούργο, τριάντα ναζί βάζουν φωτιά σε τουρκικό ε-στιατόριο.

Σαββατοκύριακο, 10-11 Αυγούστου 1991. Συμμορία από σαράντα ακροδεξιούς νεαρούς καταστρέ-

φει ξενώνα προσφύγων στο Ικερμίντε της Πομερανίας και στο Ασερσλέμπεν. Οι ένοικοι, έντρομοι, πήδηξαν από το δεύτερο όροφο, και πολλοί τραυματίστηκαν.

Σαββατοκύριακο, 17-18 Αυγούστου 1991. Πυρπόληση ξενώνα προσφύγων στο Λάισιχ της Σαξο-

νίας, με τραυματίες. Επίθεση σε οίκημα ξένων στη Δρέσδη. Σύληση εβραϊκού νεκροταφείου.

Παρασκευή, 23 Αυγούστου 1991. Καταστροφή από πυρκαγιά του κέντρου προσφύγων στο

Σπρέμπεργκ και επίθεση στους ενοίκους του με πυροβόλα όπλα. Παρόμοιο περιστατικό και στο Βούτσεν, κοντά στη Λειψία, με πολλούς τραυματίες.

Δευτέρα, 2 Σεπτεμβρίου 1991. Ογδόντα ναζί επιτίθενται σε ξενώνα προσφύγων στο Γκρι-

νάου με πέτρες και μπουκάλια και βάζουν φωτιά. Παρασκευή, 6 Σεπτεμβρίου 1991. Αγρόκτημα Τούρκων στο Γκέεσταχτ πυρπολείται. Τα

δώδεκα άτομα που διαμένουν εκεί διασώζονται την τελευ-ταία στιγμή.

Πέμπτη, 12 Σεπτεμβρίου 1991. Στη Δρέσδη ξυλοκοπείται μια έγκυος Βιετναμέζο και πυ-

ροβολείται πρόσφυγας από τη Μοζαμβίκη.

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΥΜΑ ΑΠΛΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΟΚ 37

Σαββατοκύριακο, 14-15 Σεπτεμβρίου 1991. Στο Φράιταλ εξήντα σκίνχεντ επιτίθενται με πέτρες ενά-

ντια σε ομάδα Βιετναμέζων. Δύο σοβαρά τραυματισμένοι. Η γερμανική αστυνομία ανακοινώνει ότι από την 1η Ια-

νουαρίου ως τις 15 Σεπτεμβρίου 1991 σημειώθηκαν 370 επιθέ-σεις κατά προσφύγων και 55 πυρπολήσεις κέντρων αλλο-δαπών5.

Οι Γάλλοι είναι ίδιοι

Παρασκευή, 5 Ιουνίου 1992. Ο Ρανί Ζιγκ, γάλλος υπήκοος αραβικής καταγωγής, που

βρίσκεται στο σπίτι του —στο Αρζαντέιγ, κοντά στο Παρί-σι— με άδεια από τη μονάδα όπου υπηρετεί, μαχαιρώνεται από έναν «καθαρόαιμο» Γάλλο και υποκύπτει6.

Όλη η γειτονιά, η οποία είναι ένα γκέτο με 17.000 μετανά-στες από τη Βόρεια Αφρική —οι περισσότεροι άνεργοι—, τον θρηνεί πικρά.

Όλο το Σαββατοκύριακο το Αρζαντέιγ βράζει. Δεκάδες σκουρόχρωμοι νεαροί συγκεντρώνονται σε μικροομάδες μπροστά στην εκκλησία του Σεν Ντενί, όπου έγινε το έγκλη-μα, και συζητούν χαμηλόφωνα. Η ατμόσφαιρα, όμως, μυρί-ζει μπαρούτι, ακριβώς όπως ενάμιση χρόνο πριν, το Νοέμ-βριο του 1990, όταν άγριες συγκρούσεις είχαν ξεσπάσει στο κέντρο της πόλης ανάμεσα στην αστυνομία και νεαρούς με-τανάστες.

Δευτέρα βράδυ, 8 Ιουνίου 1992. Νέα συγκέντρωση στο κέντρο της πόλης, όχι πάνω από

5. Dorothée Piermont, Lettre Circulaire aux Membres du P.E., Berlin, Octobre 1991.

6. Libération, Paris, 10.6.1992.

38 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

150 ατόμων στην αρχή. Αστυνομία δεν φαίνεται πουθενά. Και ξαφνικά, η έκρηξη. Δεκάδες βιτρίνες κεντρικών κατα-στημάτων και τραπεζών σπάνε με πέτρες και καδρόνια. Ι-δίως στον πεζόδρομο, όπου βρίσκονται οι πολυτελείς μπου-τίκ, αποκλειστικά λευκής ιδιοκτησίας. Αυτοκίνητα πυρπο-λούνται, οι προσόψεις των δικαστηρίων, του ενεχυροδανει-στηρίου και των υγειονομικών υπηρεσιών καταστρέφονται.

Την άλλη μέρα το πρωί η ατμόσφαιρα είναι ακόμα ηλε-κτρισμένη, αλλά η οργή φαίνεται να έχει κοπάσει. Ο κομ-μουνιστής αντιδήμαρχος Αλφρέ Σορέλ δεν δείχνει να έχει εκ-πλαγεί: «Η κατάσταση εδώ διαρκώς χειροτερεύει, παρά τις προσπάθειές μας. Οι νέοι πλήττονται μαζικά από την αποτυ-χία στο σχολείο, την ανεργία, την έλλειψη προοπτικής. Κάτι πρέπει να γίνει»7.

Στο σπίτι του Ρανί το μοιρολόι δεν λέει να σταματήσει. Συχνά ανακατεύεται με άγρια αγανάκτηση και βουβή πίκρα: «Αστυνομία και δημοσιογράφοι σπίλωσαν τη μνήμη του παι-διού μας. Είναι σιχαμένοι ρατσιστές! Οι φασαρίες τελείω-σαν, οι φίλοι έκλαψαν το σύντροφό τους, μα ο Ρανί δεν πρό-κειται να αναστηθεί. Φτάνει πια με τους νεκρούς!»

Το ίδιο βράδυ της Δευτέρας, 8 Ιουνίου 1992, μια άλλη πόλη της Γαλλίας παραδινόταν στις φλόγες και στην ανεξέλεγκτη βία: Η Τουρκουάν, υφαντουργικό κέντρο κοντά στη Λίλη, όπου η ανεργία φτάνει το 30% και πλήττει κυρίως τη μειονό-τητα των αλγερινών Χαρκί.

Αγριεμένοι νεαροί αλώνιζαν επί ώρες το κέντρο της μι-κρής πόλης, σπάζοντας βιτρίνες, καίγοντας αυτοκίνητα, πε-τώντας κοκτέιλ μολότοφ. Οι συμπλοκές με την αστυνομία ήταν βίαιες, αλλά ευτυχώς υπήρξαν μόνο μικροτραυματι-σμοί.

Αυτόπτες μάρτυρες κατηγόρησαν τους αστυνομικούς για

7. L'Humanité, Paris, 10.6.1992.

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΥΜΑ ΑΠΛΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΟΚ 39

την έναρξη των ταραχών: Κάποιος απ' αυτούς σταμάτησε έναν Χαρκί που οδηγούσε μοτοσικλέτα, για να τον ελέγξει, τον χτύπησε στο πρόσωπο και τον πέταξε κάτω8. Από κει ξεκίνησαν όλα, για να καταλήξουν σε επιθέσεις κατά του αστυνομικού σταθμού της περιοχής.

Πριν έναν περίπου χρόνο, η Τουρκουάν είχε μεταβληθεί ξανά σε πεδίο μάχης, γι' αυτό και κάθε Σαββατοκύριακο α-πό τότε ισχυρές δυνάμεις των επίφοβων CRS —των αντίστοι-χων δικών μας ΜΑΤ— αποστέλλονται εκεί, για να αντιμε-τωπίσουν ενδεχόμενα επεισόδια. Το ίδιο γίνεται τώρα σε ό-λες τις γαλλικές πόλεις που έχουν φτωχογειτονιές με πολ-λούς μετανάστες.

Στα νύχια της ρατσιστικής βίας

Όσοι βιάστηκαν να θεωρήσουν το φασισμό στις χώρες της ΕΟΚ τελειωμένη υπόθεση, αναγκάζονται τώρα με οδυνηρό τρόπο να αναθεωρήσουν την εκτίμησή τους. Τα κρούσματα της βίας, συνήθως με ρατσιστικό περιεχόμενο, πολλαπλα-σιάζονται ταχύτατα τα τελευταία χρόνια και αγγίζουν κάθε γωνιά της Ευρώπης.

Δολοφονίες, κακοποιήσεις, εμπρησμοί, βομβιστικές επι-θέσεις, χυδαίες εξυβρίσεις σε βάρος μεταναστών (συχνότερα εγχρώμων) από οργανωμένα μέλη ακροδεξιών ομάδων και κομμάτων είναι σε ημερήσια διάταξη.

Στο Βούπερταλ της Γερμανίας φασίστες έκαψαν ξενώνα μεταναστών το βράδυ της 17.5.1987. Ένα ζευγάρι Ελλήνων και το ανήλικο παιδί τους έχασαν τη ζωή τους, ενώ 18 ακόμα ξένοι μεταφέρθηκαν σε νοσοκομεία με σοβαρά εγκαύματα. Παρόμοιο περιστατικό σημειώθηκε στις 17.12.1988 στο Σά-ντορφ, με αποτέλεσμα το θάνατο ζεύγους Τούρκων, του γιου τους κι ενός γερμανού γείτονα9.

8. The Independent, London, 9.6.1992 και Libération, Paris, 9.6.1992. 9. Frankfurter Rundschau, Frankfurt, 16.1.1989.

4 0 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Σύμφωνα με επίσημη αναφορά προς το Ευρωπαϊκό Κοι-νοβούλιο (ΡΕ 139260) της ευρωβουλευτίνας Μιρέιγ Ελμαλάν, στη Γαλλία δολοφονήθηκαν, μεταξύ 1987 και 1991, 20 ξένοι. Όλοι τους, εκτός από ένα Ρουμάνο, ήταν Βορειοαφρικανοί και το μοναδικό κίνητρο των φόνων ήταν το μίσος κατά των ξένων. Σε μια περίπτωση τρεις νέοι σκότωσαν ένα νεαρό Μαροκινό «για πλάκα»...

Ακροδεξιοί αστυνομικοί —οργανωμένοι σε ακροδεξιούς σχηματισμούς και μη— πρωτοστατούν συχνά σε εγκληματι-κές ρατσιστικές ενέργειες.

Στη βελγική Βουλή καταγγέλθηκαν το 1987 δύο θάνατοι Αφρικανών που ζητούσαν άσυλο: Ο πρώτος πυροβολήθηκε από αστυνομικό και ο δεύτερος «αυτοκτόνησε» ενώ συνο-δευόταν από δύο αστυνομικούς μετά τη βίαιη επιβίβασή του σε αεροπλάνο με προορισμό το Ζαΐρ. Το θύμα ξυλοκοπήθη-κε και στη συνέχεια υποχρεώθηκε να πάρει υπερβολική δόση ηρεμιστικών.

Ζώντας με τον τρόμο

Τα περιστατικά βίας που βλέπουν το φως της δημοσιότητας και αποτελούν θέματα καταγγελιών σε επίσημα σώματα ή δικαστικών ερευνών αποτελούν την κορυφή μόνο του παγό-βουνου. Πολύ περισσότερο, όταν αποδεδειγμένα οφείλονται σε βιαιοπραγίες της αστυνομίας. Στις περιπτώσεις αυτές σχεδόν κανένα δεν καταγράφεται, εκτός κι αν προκληθεί θάνατος ή το θύμα είναι δημόσιο πρόσωπο.

Η ρατσιστική βία έχει πάρει πραγματικά εκρηκτικές δια-στάσεις και στη Βρετανία. Συμβολική ένδειξη της χειροτέ-ρευσης των φυλετικών σχέσεων είναι ότι από τους συχνότα-τους εμπρησμούς δεν εξαιρέθηκε ούτε το Μικτό Συμβούλιο Προώθησης των Μεταναστών, του οποίου τα γραφεία κάη-καν ολοσχερώς στις 22 Οκτωβρίου 1986.

Η αστυνομία του Λονδίνου ανακοίνωσε το 1989 ότι τα ρα-τσιστικά επεισόδια στην πρωτεύουσα της Βρετανίας ήταν 6

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΥΜΑ ΑΠΛΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΟΚ 41

κάθε μέρα, σε σύνολο 7.000 το χρόνο για όλη τη χώρα. Ό-μως, το Ινστιτούτο Πόλισι Στάντις υποστήριξε μεέρευνά του ότι ο αριθμός των πραγματικών επιθέσεων είναι τουλάχι-στον δεκαπλάσιος, αφού τα περισσότερα θύματα δεν καταγ-γέλλουν τι τους συνέβη, κάτι που ανάμεσα σε άλλα οφείλεται και σε έλλειψη εμπιστοσύνης προς την αστυνομία10.

Η τρομοκράτηση των μειονοτικών ομάδων αποτελεί προ-σφιλές σπορ των νεαρών βρετανών νεοναζί. Συστηματικές παρενοχλήσεις των παιδιών, απειλητικά τηλεφωνήματα, πε-ριττώματα, ρατσιστικά έντυπα ή και βενζίνη στα γραμματο-κιβώτια που στη συνέχεια πυροδοτείται. Σύμφωνα με έρευνα του Σκοτικού Συμβουλίου Φυλετικής Ισότητας, του 1988, το 80% των Πακιστανών και Ινδών έχει υποστεί φυλετική κα-κομεταχείριση και το 58% των Ινδών βίαιη επίθεση". Α-σιάτισσες δέχτηκαν, την ώρα που ψώνιζαν, επιθέσεις με πλαστικές σακούλες γεμάτες ούρα, και ινδή έγκυος έχασε το μωρό της, όταν νεαροί χούλιγκαν εξαπέλυσαν εναντίον της ένα σκύλο. Πρόσφατα οι ασιάτες νέοι του Ανατολικού Αονδίνου, εγκαταλείποντας την πατροπαράδοτη παθητικό-τητά τους, αποφάσισαν να αμυνθούν συγκροτώντας ομάδα 350 ατόμων εκπαιδευμένων στις πολεμικές τέχνες.

Στη Σκοτία μέχρι πρόσφατα ο ρατσισμός θεωρούνταν «αγ-γλικό πρόβλημα». Έτσι, η αστυνομία, όπως και στην Ουα-λία, δεν κρατούσε στατιστικές σχετικά με τις σποραδικές φυλετικές επιθέσεις.

Από το 1984 όμως που το Βρετανικό Εθνικό Κόμμα (BNP) άνοιξε γραφεία στη Γλασκόβη, η ρατσιστική βία κλιμακώ-θηκε, με αποτέλεσμα οι εθνικές μειονότητες να υποφέρουν σήμερα στον ίδιο βαθμό, όπως και στις υπόλοιπες περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου.

10. The Independent, London, 26.4.1989. 11. The Guardian, London, 13.4.1988.

42 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Ένας σομαλός φοιτητής δολοφονήθηκε στις 16.1.1989 α-πό τρεις νεαρούς. Στον έναν, που αποδείχτηκε ότι είχε δε-σμούς με το BNP, επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης... 18 μηνών για «άδικη επίθεση»! Οι κατηγορίες εναντίον του δευτέρου αποσύρθηκαν, ενώ ο τρίτος δεν δικάστηκε ποτέ!12

Στην Ουαλία, το καλοκαίρι του 1989, δύο ακροδεξιοί τρο-μοκράτες ανατινάχθηκαν οι ίδιοι, όταν αποπειράθηκαν να τοποθετήσουν βόμβα σε τρένο. Ένστολοι ομοϊδεάτες τους με λάβαρα και πανό που ανέγραφαν φασιστικά συνθήματα παρέλασαν στο Άμπερτζελ για να τιμήσουν τη μνήμη των «μαρτύρων». Με την ευκαιρία έκαψαν μια αγροικία κραυγά-ζοντας: «Θα έρθει η ώρα μας».

Οι κερκίδες των γηπέδων εκτρέφουν το φασισμό

Μιλάνο, στάδιο Σαν Σίρο. Κυριακή, 5 Ιανουαρίου 1992. Ντέρ-μπι «φωτιά» ανάμεσα στη γηπεδούχο Μίλαν και τη Νάπολη, την παλιά ομάδα του Μαραντόνα, από όπου διώχτηκε για ναρκωτικά. Πολλές χιλιάδες φανατικοί οπαδοί της ομάδας του Μιλάνου, οι γνωστοί «ούλτρα», τραγουδούν εν χορώ ένα τραγούδι γνώριμο σε όλους τους νεαρούς Ιταλούς: «Αισθά-νεστε τι βρομάει έτσι; Ακόμα και τα σκυλιά παίρνουν δρόμο. Έφτασαν οι Ναπολιτάνοι, με τη χολέρα και τους σεισμούς τους. Μα, από πότε έχουν άραγε να πλυθούν; Νάπολη σκα-τά, Νάπολη χολέρα, είσαι η ντροπή της Ιταλίας».

Οι μιλανέζοι «ούλτρα» θεωρούν τους εαυτούς τους με-τριοπαθείς και αποκαλούν «φασίστες» τους οπαδούς της άλλης μεγάλης ομάδας της πρωτεύουσας της Λομβαρδίας, της Ίντερ. Όλοι τους πάντως —και είναι πολλές χιλιάδες, τέλεια οργανωμένοι σε ενώσεις οπαδών, συχνότατα έτοιμοι να προστρέξουν στη βία— αισθάνονται μια φυσική έλξη προς τη Λίγκα του Βορρά (LN), το λαϊκίστικο-φασιστικό κί-νημα του γερουσιαστή Ουμπέρτο Μπόσι, που πήρε το 30%

12. The Scoltsman, Edinburgh, 17.1.1990.

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΥΜΑ ΑΠΛΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΟΚ 4 3

των ψήφων στο Μιλάνο με κύριο σύνθημα την αυτονομία του ιταλικού Βορρά.

Οι κερκίδες του Σαν Σίρο βράζουν. Οι νεαροί «φίλαθλοι», όταν δεν τσιρίζουν συνθήματα και τραγούδια, συζητάνε φω-ναχτά βάλλοντας κατά του Νότου: «Δεν είμαι ακριβώς φα-σίστας», λέει ένας από αυτούς, «αλλά ο Βορράς και ο Νότος είναι δυο διαφορετικές χώρες. Οι Ναπολιτάνοι δεν είναι σαν εμάς». Στην τσέπη του έχει την κάρτα της Λίγκας, όπως και οι περισσότεροι, όχι μόνο εκεί μέσα αλλά και στο Μπέργκα-μο και στην Μπρέσια, όπου ο στόχος τους είναι ο «Νότιος», που τον αποκαλούν άλλωστε κοροϊδευτικά «Αφρικάνο».

Στο «Μετζοτζιόρνο», τον ιταλικό Νότο, που πιάνει από τη Σικελία και τη Νάπολη μέχρι και τη Ρώμη, κυριαρχεί το φασιστικό κόμμα MSI, το οποίο αναζητεί τώρα μια δεύτερη νεότητα. Λεία του οι περιβόητοι «τιφόζι», γνωστοί από τις επιδόσεις τους σε ολόκληρη τη φίλαθλη και μη Ευρώπη.

Ο νεοφασισμός στα γήπεδα έγινε μόδα. Ξεκινώντας από τη Βρετανία, που είχε μια παράδοση στο μίσος κατά των μαύ-ρων και των Εβραίων ανάμεσα στους οπαδούς των ποδο-σφαιρικών ομάδων της, η βία των «χούλιγκαν» έγινε θεσμός στη Δυτική Ευρώπη. Σήμερα, από το Λίβερπουλ ως το Μό-ναχο, το να δηλώνει κάποιος νεαρός ότι είναι ακροδεξιός κι ότι πιστεύει σ' έναν «καθαρό και σκληρό» εθνικισμό θεω-ρείται παλικαριά και «μαγκιά», που στοχεύει στον εντυπω-σιασμό του αντιπάλου. Έτσι, τα πανό και οι σημαίες με τους αγκυλωτούς σταυρούς, που εμφανίστηκαν δειλά στην αρχή της δεκαετίας του '80 στα γήπεδα, σήμερα αποτελούν σχε-δόν μόνιμο «κόσμημα» των αγώνων της Ρεάλ, της Μπαρ-τσελόνα, της Λυών, της Μπάγιερν. Το πιο σημαντικό είναι ότι οι υπεύθυνοι των ομοσπονδιών και των ποδοσφαιρικών συλλόγων κάνουν πως δεν βλέπουν.

Η βία δεν άργησε να απλωθεί στα στάδια της Ευρώπης. Με πρωτοπόρους τους βρετανούς χούλιγκαν και σκίνχεντ,

4 4 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

διαβρωμένους για τα καλά από το Εθνικό Μέτωπο της χώ-ρας, τα επεισόδια πολλαπλασιάζονταν ραγδαία και επεκτά-θηκαν και έξω από τα γήπεδα. 3.000 «σκληροί» γερμανοί νεοναζί, 2.500 γάλλοι, εκατοντάδες ολλανδοί, βέλγοι, ισπα-νοί, ιταλοί κ.λπ., χρόνια τώρα προκαλούν φοβερή αναταρα-χή και ταλαιπωρούν αφάνταστα τους κατοίκους εκείνων των άτυχων ευρωπαϊκών πόλεων όπου διεξάγονται σημαντι-κοί αγώνες συλλόγων ή εθνικών ομάδων.

Η τραγωδία του Χέιζελ στις Βρυξέλλες το Μάιο του 1985, όπου χάθηκαν άδικα τόσοι άνθρωποι, έδειξε με αποκρουστι-κό τρόπο πού μπορεί να οδηγήσει η ακροδεξιά παράκρουση. Η οργανωμένη ποδοσφαιρική βία έσκασε στο πρόσωπο της Ευρώπης, αλλά μόλις το σοκ παρήλθε, τα ψευτομέτρα που πάρθηκαν τότε σταμάτησαν, και η κατάσταση στα γήπεδα έγινε όπως πριν. Μάλιστα, η βία επεκτάθηκε γοργά και σε άλλα αθλήματα, όπως π.χ. στο μπάσκετ.

Να λοιπόν, πάλι, που στις 15.9.1991 στο Γκρόνιγκεν της Ολλανδίας το ματς ακυρώθηκε, γιατί η αστυνομία βρήκε πά-νω στους οπαδούς της τοπικής ομάδας όπλα και εκρηκτικά, που τα ήθελαν «για να χτυπήσουν οργανωμένα τους Εβραί-ους». Στις 22.12.1991 στο Ολυμπιακό Στάδιο του Άμστερ-νταμ η αστυνομία συνόδεψε 4.000 οπαδούς της Φέγιενορντ του Ρότερνταμ για να μην τους λιντσάρουν οι οπαδοί του Άγιαξ. Δυο φορές, το Δεκέμβριο του 1989 και το Μάρτιο του 1990, οι οπαδοί —κυρίως σκίνχεντ— της ομάδας Παρί Σεν Ζερμέν έδωσαν πραγματικές μάχες με τα ΜΑΤ του Πα-ρισιού, προκαλώντας μεγάλες καταστροφές. Οι περισσότε-ροι «φίλαθλοι» ήταν συγχρόνως και οπαδοί του Ζαν-Μαρί Λε Πεν...13

13. L'Evénement du Jeudi, Paris, No 291, 6.6.1990.

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΥΜΑ ΑΠΛΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΟΚ 45

«Το ψέμα του Άουσβιτς»

Ό σ ο ο πόλεμος και οι συμφορές του αργοσβήνουν στη μνήμη των χριστιανών, τόσο οι εβραϊκές οργανώσεις και προσωπικό-τητες γίνονται πιο επιθετικές, άκαμπτες , ξαναμμένες και λυσ-σασμένες , εχθρικές προς οτιδήποτε δεν συμφωνεί με τη δική τους ερμηνεία της Ιστορίας. (Φρανσουά Μπρινιό, αρχισυντά-κτης της Νασιονάλ Εμπντό, 12 Απριλίου 1990).

Μου φαίνεται απόλυτα λογικό να αρνούμαι την ύπαρξη θαλά-μων αερίων στα γερμανικά στρατόπεδα, χωρίς να μπορούν να μου προσάψουν γι' αυτό ότι διακατέχομαι από αντισημιτισμό.. . (Ματίλντ Κριζ, δημοσιογράφος της Πρεζάν, 28 Απριλίου 1990).

Καρπαντρά, νύχτα της 9ης προς 10η Μαΐου 1990. Λίγες μέρες μετά από τις δηλητηριώδεις αντιεβραϊκές κα-

μπάνιες των εντύπων του γαλλικού Εθνικού Μετώπου (απ' όπου και τα παραπάνω δείγματα) η Γαλλία και ολόκληρη η Ευρώπη πληροφορούνταν ανατριχιάζοντας τι είχε συμβεί στη μικρή κωμόπολη κοντά στην Αβινιόν, η οποία υπήρξε κοιτίδα του ιουδαϊσμού στη χώρα: Άγνωστοι βεβήλωσαν το εβραϊκό νεκροταφείο, προκαλώντας ζημιές σε 34 τάφους και ξεθάβοντας έναν πρόσφατα ενταφιασμένο νεκρό, του ο-ποίου τη σορό ακρωτηρίασαν! Την ίδια εβδομάδα βρέθηκαν αναποδογυρισμένες και σπασμένες 22 ταφόπλακες του ε-βραϊκού νεκροταφείου της Ιβελίν και 44 του νεκροταφείου του Βισεμπούργκ της Αλσατίας. Μια δασκάλα, που σχολία-σε αρνητικά τις βεβηλώσεις στους μαθητές της, ξυλοκοπή-θηκε άγρια από δύο άτομα που εισέβαλαν νύχτα στο σπίτι της14.

Οι δράστες έμειναν άγνωστοι. Ο Λε Πεν, φυσικά, αρνήθη-κε ότι οι οπαδοί του είχαν οποιαδήποτε συμμετοχή, δήλωσε ότι «δεν είναι αντισημίτης»(!), και βέβαια αρνήθηκε να πάρει

14. Libération. Paris. 18.5.1990.

4 6 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

μέρος στη σιωπηλή πορεία διαμαρτυρίας στο Παρίσι, στις 14.5.1990, που συγκέντρωσε 200.000 άτομα.

Το Καρπαντρά ήταν μια ακραία και ιδιαίτερα ειδεχθής εκδή-λωση αντισημιτισμού, γι* αυτό και πήρε ευρεία δημοσιότη-τα. Ωστόσο, και άλλες λιγότερο εντυπωσιακές ενέργειες κα-τά του εβραϊκού στοιχείου στην Ευρώπη δείχνουν πως η πα-λιά αυτή πληγή δεν έκλεισε, παρόλο που τα τελευταία χρόνια αναδείχτηκαν και νέοι στόχοι του ρατσισμού.

Στο νότιο τμήμα του κεντρικού Δουβλίνου, στη νυσταλέα Ιρλανδία, οι επιθέσεις εναντίον εβραϊκών καταστημάτων έ-χουν γίνει ρουτίνα, όπως αποκάλυψε το Μάρτιο του 1990 η ιρλανδέζικη αντιρατσιστική οργάνωση «Χάρμονι».

Στο Άμστερνταμ το «κυνήγι των τσιφούτηδων» αποτελεί προσφιλές σπορ των χούλιγκαν των γηπέδων, οι οποίοι, ξε-κινώντας από τους προπηλακισμούς των οπαδών του Άγιαξ (ομάδας που συνδέεται με την εβραϊκή κοινότητα), καταλή-γουν σε βανδαλισμούς σε βάρος Εβραίων.

Στη Βρετανία, το BNP αλλά και άλλες μικρότερες ομά-δες φασιστικής κατεύθυνσης διανέμουν δωρεάν σε όλη τη χώρα και σε τεράστιους αριθμούς αντισημιτικά φυλλάδια κι εφημερίδες, όπως τα Νέα του Ολοκαυτώματος. Τα στέλ-νουν, χωρίς να έχουν ζητηθεί, σε σχολεία, ιδρύματα, βουλευ-τές, ακόμα και σε μέλη της εβραϊκής κοινότητας.

Στο Μιλάνο, από το Μάρτιο του 1990 άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους φυλλάδια με σβάστικες και υπογραφή «Αρία Τάξη», που διατυπώνουν απειλές εναντίον Εβραίων και Αφρικανών.

Ακόμα και στο μικροσκοπικό Λουξεμβούργο ο αντισημι-τισμός ξαναζωντανεύει. Προκλητικές αντιεβραϊκές επιγρα-φές γέμισαν τις πινακίδες της οδικής σήμανσης και το εβραϊ-κό κοιμητήριο από το 1988 και δώθε.

Όσο για τη Γερμανία, το λίκνο του αντισημιτισμού, δύο μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το 20% του πληθυ-

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΥΜΑ ΑΠΛΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΟΚ 47

σμού εξακολουθεί να τρέφει αντιεβραϊκά αισθήματα, ενώ σε ένα άλλο 30% των Γερμανών φωλιάζει λανθάνων αντιση-μιτισμός".

Το βιβλίο Το ψέμα του Άουσβιτς, του πρώην στελέχους του Άουσβιτς Τις Κριστόφερσεν, πουλήθηκε σε 80.000 αντί-τυπα, παρότι η κυκλοφορία του είχε απαγορευτεί. Ο ηγέτης της Γερμανικής Λαϊκής Ένωσης (DVU) Γκέρχαρντ Φρέι ε-λέγχει μια ολόκληρη αυτοκρατορία Τύπου, η οποία δημο-σιεύει ποταμούς προπαγανδιστικού υλικού. Τα έντυπα του Φρέι, που πουλιούνται σε χιλιάδες αντίτυπα, εξειδικεύονται σε αντισημιτικά θέματα και εκφράζονται με λυσσώδη εχθρό-τητα κατά του εβραϊκού στοιχείου της χώρας, το οποίο είναι σήμερα μικρό. Αφιονισμένες από τόση αντιεβραϊκή προπα-γάνδα, οι μαχητικές νεοναζιστικές συμμορίες, όπως οι FAP, NF και DA, επιτίθενται τακτικά στους Εβραίους και στις πε-ριουσίες τους.

Ο αντισημιτισμός στις ακραίες του μορφές έχει ενταθεί κατά την τελευταία τετραετία σε όλη την Ευρώπη. Π.χ. στη Γαλλία στη δεκαετία του 1980 σημειώθηκαν 248 επιθέσεις και 987 απειλές εναντίον Εβραίων. Το 30% από αυτές κατα-γράφηκε στη διετία 1988-198916.

Ούτε οι Τσιγγάνοι έχουν θέση στην «Ευρώπη των Λαών»

Όπως οι μαύροι συγκεντρώνουν στις ΗΠΑ ιδιαίτερη εκτίμη-ση για το χορό και το τραγούδι τους, έτσι και οι Τσιγγάνοι ακολουθούνται στην Ευρώπη από την ίδια φήμη, που έχει ενι-σχυθεί και από σκηνοθέτες, ποιητές και μουσικούς.

Τα προβλήματά τους, όμως, αρχίζουν όταν βρίσκονται έξω από τις αίθουσες παραστάσεων και συναυλιών και πα-σχίζουν να ενταχθούν στις ευρωπαϊκές κοινωνίες.

15. Die Welt, 22.5.1987. 16. Commission Nationale des Droits de l'Homme, Rapport sur la lutte contre

le racisme et la xénophobie, Paris, 1990.

48 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

To 20% των Ισπανών που ρωτήθηκαν δεν ανέχεται τους Τσιγγάνους, που φτάνουν τις 500.000 στη χώρα τους17. Στη Γερμανία (όπου οι ναζί εξόντωσαν πάνω από μισό εκατομ-μύριο Τσιγγάνους), οι σύγχρονοι Γερμανοί δηλώνουν ότι οι Ρόμα και οι Σίντι —η τσιγγάνικη κοινότητα, που αριθμεί σή-μερα 60.000— τους είναι ιδιαίτερα αντιπαθείς18. Στη Γαλλία έρχονται δεύτεροι σε βαθμό αντιπάθειας (36%), με πρώτους τους Άραβες (39%)19.

Έτσι, η κακομεταχείριση και η ρατσιστική βία σε βάρος τους έρχονται σαν φυσικό επακόλουθο.

Στην Ιρλανδία (όπου υπάρχουν περίπου 15.000 και απο-καλούνται "travelling people" - ταξιδευτές) οι Τσιγγάνοι θε-ωρούνται ανεπιθύμητοι γείτονες και υποχρεώνονται με το ζόρι να εγκαταλείψουν τις κατοικημένες περιοχές.

Στα μεγάλα επεισόδια του καρναβαλιού της Φλωρεντίας, το Φεβρουάριο του 1990, 2.000 μασκοφόροι, οπλισμένοι με σιδερόβεργες και ρόπαλα του μπέιζμπολ, ξυλοκόπησαν και τραυμάτισαν σοβαρά Τσιγγάνους και μαύρους. Τελευταία στην Ιταλία η ομάδα «Μπριγκάτα Γκέμπελς» μοιράζει προ-κηρύξεις που ζητούν «επαγρύπνηση ενάντια στα τσιγγάνικα γουρούνια, τους μαύρους και τους βρομερούς μπολσεβί-κους...»

Οι διακρίσεις εναντίον τους στη Γερμανία είναι πολλα-πλές και η κυβέρνηση της Βόνης έχει καταγγελθεί στην Ευ-ρωβουλή ότι αρνείται συστηματικά να δεχτεί σχέδια του Ευ-ρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου υπέρ των Τσιγγάνων στη χώρα.

Ωστόσο, εκεί όπου οι Τσιγγάνοι φαίνεται να υποφέρουν περισσότερο είναι στην Ισπανία. Συχνά δεν τους νοικιάζουν σπίτια και δεν τους δίνουν δουλειά. Σε πολλές περιοχές της Καστίλης και της Καταλονίας δεν επιτρέπουν στα παιδιά

17. Europ, Paris, Mars 1992. 18. The Economist, London, 21.4.1990. 19. Le Monde και Libération, Paris, 28.3.1990.

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΥΜΑ ΑΠΛΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΟΚ 49

των Τσιγγάνων να πάνε σχολείο. Οι βίαιες επιθέσεις σε βά-ρος τους και οι εμπρησμοί αποτελούν συχνό φαινόμενο: Τον Ιούλιο του 1986 πυρπολήθηκαν τα σπίτια 30 οικογενειών στην Ανδαλουσία. Οι άμοιροι Τσιγγάνοι κατέφυγαν σε δι-πλανό χωριό, αλλά δεν έγιναν δεκτοί, οπότε βάδισαν στην επόμενη κωμόπολη, όπου αντιμετωπίστηκαν με ταραχές. Τε-λικά, κοιμήθηκαν σε σκηνές του Ερυθρού Σταυρού υπό την προστασία της Ισπανικής Πολιτοφυλακής! Τρεις μήνες αρ-γότερα, στη Σουδάδ Ρεάλ σημειώθηκε παρόμοιο κρούσμα20.

Το πορτρέτο ενός σκίνχεντ χιτλερίσκου

Ο Γκαέλ Μποντιλίς, κέλτης σκίνχεντ, πέρναγε απλώς για ιδιόρρυθμος τύπος, μέχρι εκείνο το φοβερό Σαββατοκύριακο του Μαΐου του 1988, οπότε, μετά την απαγόρευση μιας προ-γραμματισμένης συναυλίας ροκ στη Βρέστη, μια ορδή εκα-τοντάδων λυσσασμένων ναζί, που είχαν έρθει απ' όλη την Ευρώπη, έσπειρε τον τρόμο στη γαλλική Βρετάνη.

Εκτός από τα ναζιστικά θούρια και τους χιτλερικούς χαι-ρετισμούς, δυο φοιτητές από τη Γουαδελούπη και δύο από την Ινδονησία τραυματίστηκαν βαριά από τους σκίνχεντ, που ήταν οπλισμένοι με πυροβόλα όπλα, μαχαίρια και βόμ-βες παραλυτικού αερίου.

Οργανωτής τους ο Γκαέλ Μποντιλίς, μαραγκός για να επιβιώνει, και για το κέφι του ιδιοκτήτης μικρού εκδοτικού οίκου, εξειδικευμένου στους δίσκους με μουσική «σκιν», που τροφοδοτεί ταχυδρομικά όλη την Ευρώπη. Συγκροτήμα-τα όπως η «Λεγεώνα 88», το «Φρούριο 84» ή το «Νο Ριμόρς» πουλάνε χιλιάδες δίσκους, μέσω των οποίων ο Μποντιλίς δεν κρύβει ότι προωθεί τις ιδέες του. Ποιες ιδέες; Ο ίδιος δη-λώνει «επαναστάτης εθνικιστής, στον αγώνα ενάντια σ' αυ-τήν την κοινωνία με τις διάφορες κουλτούρες που πάνε να μας επιβάλουν».

20. El Pais, Madrid, 9.10.1986.

50 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Ξεχωρίζει από 100 μέτρα μακριά: χρώμα πελιδνό, κρανίο ξυρισμένο, βάδισμα μονοκόμματο, πρόσωπο χαραγμένο με μια βαθιά ουλή, ρούχα μαύρα. Το 1982, στα 18 του, εντάχθη-κε στη νεολαία του FN του Λε Πεν. Τον επόμενο χρόνο δια-φωνεί και στρατεύεται στον Τρίτο Δρόμο, μαχητική ομάδα του γνωστού διανοούμενου γάλλου φασίστα Ζιλ Μαλιαρα-κίς. Το 1987 πρωτοασχολείται με τη μουσική και πετυχαίνει.

Η κουβέντα του σπάει κόκαλα: Στο όνομα μιας «καθα-ρής Γαλλίας», ανοιχτά διακηρυγμένος πόλεμος στους κομ-μουνιστές και τους «εισβολείς-μετανάστες...».

Πρότυπά του ο Βέλγος Λεόν Ντεγκρέλ, από τις βεντέτες της ναζιστικής νέας τάξης, και ο ισπανός δικτάτορας Πρίμο ντε Ριβέρα. Άνθρωποι που, όπως λέει, «εργάστηκαν για μια Ευρώπη χωρίς σύνορα, με τον ίδιο ηγέτη από τον Ατλαντικό ως τα Ουράλια». Την Ευρώπη την εννοεί φασιστική, με ηγέτη ένα φύρερ ή έναν καουντίγιο.

Ωστόσο, στην πρωινή του δουλειά στο ξυλουργείο, όπου βγάζει το ψωμί του, ο ναζί ηγετίσκος το βουλώνει. Χαμηλό προφίλ, κομμένη η προπαγάνδα και, παρά την απαίσια φήμη που τον περιβάλλει, αποφυγή προκλήσεων. Όσο για την α-στυνομία, δεν τον ενοχλεί, αφού ασχολείται κυρίως με τους αυτονομιστές της Βρετάνης.

Τα «ξυρισμένα κεφάλια» όργανα του φασισμού

Τι είναι, όμως, αυτοί οι σκίνχεντ που σπέρνουν τον πανικό σε όλη την Ευρώπη, και που αποτελούν «την πιο ανησυχητι-κή εξέλιξη που σημειώθηκε στο μη κοινοβουλευτικό χώρο», σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Εξεταστικής Επιτρο-πής της Ευρωβουλής;

Βρετανία, τέλος της δεκαετίας του '60: Στις φτωχογειτο-νιές του Λονδίνου και στις πλαζ του Μπράιτον οι «ρόκερ» και οι «μοντ», γόνοι μικροαστών και λούμπεν προλετάριων, συμπλέκονται σε ομηρικούς καβγάδες. Στα διαλείμματα ε-πιδίδονται μαζί στο «κυνήγι Πακιστανών», που καταλήγει

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΥΜΑ ΑΠΛΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΟΚ 51

σε βίαιες επιθέσεις και μερικές δολοφονίες. Στη διαδρομή ανακατεύονται, υιοθετούν εργατικό ντύσιμο και κουρεύουν σύρριζα τα μαλλιά τους, για να ξεχωρίζουν από τους μακρυ-μάλληδες χίπις της εποχής και να μη δίνουν λαβή στον αντί-παλο, όταν τσακώνονται.

Αρχές της δεκαετίας του '70: Οι σκίνχεντ βρίσκονται σε παρακμή και επιδίδονται σχεδόν αποκλειστικά στη μουσική υποκουλτούρα. Το είδος όμως αρχίζει να εξάγεται στην ηπει-ρωτική Ευρώπη. Προς το τέλος της δεκαετίας το κίνημα α-ναζωογονείται και αναδεικνύει μια αξιόλογη ομάδα συνδε-δεμένη με το Βρετανικό Εθνικό Κόμμα και το μουσικό συ-γκρότημα «Σκρουντράιβερς» («Κατσαβίδια»). Αρχηγός, ο Ιάν Στιούαρτ, δηλωμένος φασίστας και ρατσιστής με κατα-δίκες σε βάρος του για επιθέσεις εναντίον εγχρώμων.

Ο Στιούαρτ εκδίδει το «σκιν» περιοδικό Μπλαντ εντ Χό-νορ (Αίμα και Τιμή), τη Φωνή του αντικομμουνιστικού ροκ, που σύντομα γίνεται η βίβλος των απανταχού σκίνχεντ απ' άκρη σ' άκρη της Ευρώπης: Γερμανία, Βέλγιο, Γαλλία, Σκανδιναβία, Ολλανδία, Πορτογαλία... Καθώς η υποκουλ-τούρα των σκίνχεντ απλώνεται στη νεολαία της Ευρώπης και τα έντυπά τους πολλαπλασιάζονται, αυξάνουν ραγδαία οι βίαιες επιθέσεις εναντίον των ξένων εργατών και σπουδα-στών.

Στην Πορτογαλία, όπου οι σκίνχεντ πρωτοεμφανίστηκαν το 1985, πληθαίνουν οι επιθέσεις τους ενάντια σε μαύρους, Ιν-δούς και αριστερούς. Στη Γαλλία, όπου η αστυνομία τους υπολογίζει σε 3.000, προκαλούν διαρκώς επεισόδια στα γή-πεδα, στα πανεπιστήμια και τα σχολεία. Το 1989 αποκαλύ-φθηκε μετά από αιματηρή συμπλοκή στη Λωραίνη ότι τρεις σκίνχεντ ήταν μόνιμοι υπαξιωματικοί σε άδεια, με διασυνδέ-σεις με γερμανούς ακροδεξιούς21. Στη Βρετανία εισπράτ-

21. L'Evénement du Jeudi, Paris. No 291, 30.5.1990.

52 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

τουν εισόδημα ύψους 1 εκατομμυρίου λιρών το χρόνο που-λώντας εισιτήρια για συναυλίες, δίσκους, κασέτες, ρούχα, μπότες, εμβλήματα κ.λπ.

Όμως, η χώρα που θεωρείται σήμερα το υποχρεωτικό κέ-ντρο αναφοράς του ευρωπαϊκού κινήματος των σκίνχεντ εί-ναι η Γερμανία. Στους δρόμους των μεγάλων πόλεών της κυ-κλοφορούν περί τους 20.000 «σκινς», που θεωρούνται από τις αρχές «δυνάμεις κρούσης» της ακροδεξιάς. Η Γερμανία εκπαιδεύει στρατιωτικά και άρχισε να εξοπλίζει σκίνχεντ άλλων χωρών. Το πολύ ανησυχητικό αυτό στοιχείο αποκα-λύφθηκε πρόσφατα από την ισπανική αστυνομία, που παρα-κολούθησε επί μήνες τους καταλανούς σκίνχεντ, οι οποίοι, πέραν του ότι έχουν γίνει ιδιαίτερα βίαιοι, εμφανίστηκαν στη Βαρκελώνη οπλισμένοι με πυροβόλα όπλα και πιστόλια. Α-πό τις έρευνες αποκαλύφθηκε πως οι ισπανοί σκίνχεντ έχουν διασυνδέσεις με ακροδεξιές οργανώσεις της Ιταλίας, της Πορτογαλίας, της Γαλλίας, της Βρετανίας, μέχρι και με την Κου Κλουξ Κλαν των ΗΠΑ22.

Η «μόδα» τους έχει πλέον κατακλύσει όλη την Ευρώπη. Ακόμα και στη συνήθως ειρηνική Δανία σπέρνουν τον τρόμο και τον πανικό. Τη νύχτα της 12ης Ιουλίου 1986 ένα αφιονι-σμένο στίφος 2.000 σκίνχεντ και «ρόκερ» επιτέθηκε συντονι-σμένα σε ξενώνα όπου έμεναν πρόσφυγες από το Ιράν, τη Σρι Λάνκα και το Λίβανο. Στις 7 Μαρτίου 1988 έκαψαν ξύλι-νους σταυρούς σε εκκλησία που παρείχε κατάλυμα σε πρό-σφυγες Ταμίλ, για να τους φοβίσουν. Την ίδια χρονιά οι μετα-νάστες της συνοικίας Έστερμπρο της Κοπεγχάγης μετοίκη-σαν αλλού, γιατί η αστυνομία δεν μπορούσε να θέσει υπό έ-λεγχο τις ρατσιστικές αυτές συμμορίες23.

22. Tiempo. Madrid, 13.4.1992. 23. Migration Newssheet, Brussels, August 1986, April 1987.

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΥΜΑ ΑΠΛΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΟΚ 53

Και οι «υποψήφιοι» στα ίδια χνάρια

Οι ευρωπαϊκές χώρες που είναι σήμερα πιο κοντά στην ΕΟΚ είναι τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συ-ναλλαγών (ΕΖΕΣ), τα περισσότερα από τα οποία έχουν ήδη καταθέσει επίσημα αιτήσεις ένταξης και αναμένουν υπομο-νετικά προ των πυλών του παραδείσου...

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ίσως φαινόμενα, που αβία-στα μπορεί κανείς να εντοπίσει στην ομάδα αυτή, είναι ότι έχει μολυνθεί και αυτή ανεπανόρθωτα από τον ιό της άκρας Δεξιάς, και μάλιστα όσο η επιμέρους χώρα θεωρείται «ωρι-μότερη» για άμεση ένταξη στην ΕΟΚ, τόσο τα συμπτώματα του εκφασισμού της εκδηλώνονται εντονότερα! Χώρες πα-ραδοσιακά ουδετερόφιλες και πρότυπα της αστικής δημο-κρατίας, όπως η Αυστρία, η Ελβετία, οι Σκανδιναβικές, αρ-χίζουν να δείχνουν τα τελευταία χρόνια ένα διαφορετικό πρόσωπο, κάθε άλλο παρά συμπαθητικό.

Τη γαλήνη των κατάλευκων ελβετικών Άλπεων ταράσ-σει την τελευταία τριετία η κλιμακούμενη βία κατά των με-ταναστών και των ξένων προσφύγων υπό μορφή εμπρη-σμών, ένοπλων επιδρομών σε ξενώνες αλλοδαπών κ.λπ. Στις 16.8.1989, τέσσερις Ταμίλ βρήκαν τραγικό θάνατο μετά από πυρκαγιά στο ξύλινο κτίριο όπου διέμεναν. Το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, ομάδα τριάντα ακροδεξιών κατέστρεψε κέντρο διαμονής προσφύγων στο Σταϊνχάουζεν υπό τα απα-θή βλέμματα της αστυνομίας. Ο ελβετός δημοσιογράφος Κ. Φρίσκνεχτ έγραφε στη Μοντ της 18.8.1989: «Ποτέ μετά τον τελευταίο πόλεμο δεν υπή ρξα ν τόσοι νεοναζί στην Ελβετία ! »

Στη Νορβηγία τα κρούσματα επιθέσεων εναντίον ξένων τετραπλασιάστηκαν, ιδίως από το 1989 και μετά. Το Μάιο του 1989 βόμβα στο Κέντρο Προσφύγων του Έιντσβολ πα-ραλίγο να σκοτώσει 50 άτομα που ήταν μέσα. Αλλού, όμως, σκοτώθηκαν μετανάστες, ενώ οι εμπρησμοί σπιτιών και οι επιθέσεις με πυροβόλα όπλα είναι συχνές24. Το ακροδεξιό

24. The Independent, London, 21.8.1989.

54

κόμμα της Προόδου (Fremkrittspartiet) είναι ο τρίτος σημα-ντικότερος πολιτικός σχηματισμός της χώρας, με 13% των ψήφων στις εκλογές του 1989 και 22 έδρες στη Βουλή.

Επί πολλά χρόνια, και όσο λειτουργούσε απρόσκοπτα το λε-γόμενο «σουηδικό μοντέλο», η Σουηδία κατάφερνε να απο-φεύγει τα ρατσιστικά προβλήματα που ταλαιπωρούσαν τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Κι αυτό, χάρη κυρίως στο σχετικό πλούτο της, το υψηλό βιοτικό της επίπεδο και την καλή κοι-νωνική οργάνωση που μπορούσε να προσφέρει η μακρόχρο-νη διακυβέρνηση της χώρας από τους Σοσιαλδημοκράτες.

Ένα εκατομμύριο ξένοι μετανάστες έβρισκαν στη Σουη-δία αρκετά καλή υποδοχή: σύγχρονες κατοικίες, αμοιβές σχεδόν όπως των Σουηδών, εκμάθηση (δωρεάν) της γλώσ-σας για τους ίδιους και τα παιδιά τους, δυνατότητα διατήρη-σης της εθνικής ταυτότητάς τους (ραδιόφωνο, Τύπος, προ-γράμματα TV και 40 εθνικές οργανώσεις επιδοτούμενες από το κράτος). Όταν όμως το «σουηδικό μοντέλο» πήρε να ξε-θωριάζει μαζί με το κοινωνικοοικονομικό πρότυπο που βού-λιαζε, τέθηκε θέμα νέων προσανατολισμών της χώρας: ε-γκατάλειψη της πατροπαράδοτης ουδετερότητας, προσα-νατολισμός προς την ΕΟΚ, αναθεώρηση της πολιτικής της μετανάστευσης. Η στροφή επισφραγίστηκε το Σεπτέμβριο του 1991, με την απώλεια της εξουσίας από τους Σοσιαλδη-μοκράτες και την άνοδο του συνασπισμού της Δεξιάς.

«Το κίνημα κατά των μεταναστών άρχισε να φουντώνει από το 1986 και μετά», δηλώνει ο Πέτερ Κάρλμπεργκ, δημο-σιογράφος της Σβένσκα Νταγκμπλάντετ, που ασχολείται δέκα χρόνια τώρα με τα προβλήματα των μεταναστών. «Κα-τά τη διάρκεια των δεκαετιών του '60 και του '70 δεν υπήρχε ρατσισμός και ξενοφοβία. Η ακροδεξιά πήρε πάνω της μετά τη δολοφονία του Πάλμε και τη διαταραχή της αγοράς εργα-σίας».

Ορόσημο αποτέλεσε το δημοψήφισμα στην πόλη Σέμπου,

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΥΜΑ ΑΠΛΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΟΚ 55

όπου το 70% των 15.000 κατοίκων της ψήφισε το Σεπτέμβριο του 1988 κατά της υποδοχής 45 προσφύγων. Έκτοτε, τα βίαια ρατσιστικά επεισόδια διαδέχονται το ένα το άλλο, συ-χνά μάλιστα χαρακτηρίζονται από απίστευτη αγριότητα. Το καλοκαίρι του 1989 βόμβα εξερράγη σε αυτοκίνητο προσφύ-γων στο Γιέμτλαντ, και συμμορία νεαρών, ντυμένων Κου Κλουξ Κλαν, επιτέθηκε νύχτα στο Σμόλαντ σε οικογένεια με-ταναστών από την Ερυθραία25.

Το Μάιο του 1990 βεβηλώθηκε το νεκροταφείο των θυμά-των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης (κυρίως Σοβιε-τικών,.Γιουγκοσλάβων και Ούγγρων), και το φθινόπωρο έγι-ναν επανειλημμένες επιθέσεις και εμπρησμοί σε βάρος εγ-χρώμων, με αποκορύφωμα το φόνο ενός Ιρανού.

Σήμερα λειτουργούν καμιά εκατοστή ακροδεξιές οργα-νώσεις στη χώρα, στις οποίες ανήκουν γύρω στα 10.000 άτο-μα — ανάμεσά τους και αρκετοί αστυνομικοί24. Ο «εγκέ-φαλος» του φασιστικού αυτού νεφελώματος είναι η Εθνική Σουηδική Ένωση (Sveriges Nationella Förbund), ένα κόμμα-ομπρέλα, που συντονίζει τη δράση πολλών κινήσεων. Η σου-ηδική άκρα Δεξιά έχει από παλιά στενές σχέσεις με τους βρετανούς και γάλλους φασίστες. Το 1990 μάλιστα αποκα-λύφθηκε ότι νεαροί σουηδοί ακροδεξιοί εκπαιδεύονται στρα-τιωτικά στη Βρετανία και στη Βόρεια Ιρλανδία.

Ωστόσο, εκεί που η ακροδεξιά είχε τη θεαματικότερη εξέλι-ξη την τελευταία επταετία είναι η Αυστρία, με την κατακόρυ-φη άνοδο του Φιλελεύθερου Κόμματος (Freiheitliche Partei Österreichs - FPÖ) του «φασίστα-γιάπι», όπως τον αποκα-λούν, Γιοργκ Χάιντερ.

Το 1988 το FPÖ μπαίνει στην τοπική κυβέρνηση του κρα-τιδίου της Κάτω Αυστρίας κερδίζοντας πέντε έδρες, ενώ το

25. Sydsvenskan, Stockholm, 13.8.1989. 26. Europ, Paris, Mars 1992.

56 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Μάρτιο του 1989 σαρώνει στο Ζάλτσμπουργκ, στο Τυρόλο και ιδίως την Καρινθία, όπου με 29% των ψήφων βγάζει τον πρόεδρό του Χάιντερ κυβερνήτη. Το 1991, στις δημοτικές εκλογές, το FPÖ πετυχαίνει σε εθνική κλίμακα ποσοστό 17%, στο Μπράουναου (όπου γεννήθηκε ο Χίτλερ) παίρνει 30%, στην αυστριακή πρωτεύουσα σε πέντε χρόνια κερδίζει 13 ποσοστιαίες μονάδες και σε ορισμένες εργατικές γειτο-νιές της Βιέννης πιάνει το 35%.

Παράλληλα με την άνθηση του νεοναζιστικού κόμματος του Χάιντερ, πολλαπλασιάζονται με ταχείς ρυθμούς και άλ-λες ακροδεξιές ομάδες. Η αυστριακή αστυνομία εκτιμά ότι ο αριθμός των ενεργών φασιστών ξεπερνάει τους 20.000 άν-δρες, κατανεμημένους σε ποικιλία οργανώσεων, με δεκάδες εντύπων που η κυκλοφορία τους φτάνει τα 500.000 αντίτυπα το μήνα".

Γεγονός είναι πως ο αντισημιτισμός και ο φασισμός έ-χουν στην Αυστρία βαθιές ρίζες. Το Αυστριακό Ναζιστικό Κόμμα είχε 500.000 οπαδούς το 1930 και μετά τον πόλεμο έγιναν 130.000 δίκες συνεργατών. Από το 1949, οπότε με γε-νική αμνηστία αποκαταστάθηκαν τα πολιτικά δικαιώματα 500.000 «μικρών ναζί» που τα είχαν στερηθεί, η ακροδεξιά ζούσε με τη νοσταλγία του παρελθόντος και το κρυφό όραμα του παγγερμανισμού.

Η έλξη που ασκεί ο φασισμός στους Αυστριακούς εκδη-λώθηκε το 1986, όταν, με 56% των ψήφων, εξέλεξαν πρόεδρο τον πρώην γενικό γραμματέα του OHE Κουρτ Βαλντχάιμ, παρά τις αποκαλύψεις του Τύπου για το ναζιστικό παρελθόν του και τη δράση του ως υπολοχαγού της Βέρμαχτ. Η στήρι-ξη από κει και πέρα του FPÖ και του ηγέτη του, που δεν κρύβει καθόλου τη ρατσιστική του μισαλλοδοξία, τον εθνι-κισμό και τον αντικομμουνισμό του, ήρθε σχεδόν φυσιολογι-κά, εκφράζοντας το εθνικό αίσθημα της εποχής: Για όλα στη

27. Anne-Marie Duranton-Crabol, L'Europe de l'Extrême Droite, Editions Complèxe, Bruxelles, 1991.

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΥΜΑ ΑΠΛΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΟΚ 57

χώρα φταίνε οι ξένοι, και τα παλιά κόμματα αποδεικνύονται ανίκανα να λύσουν τα προβλήματα. Η ίδια η ΕΟΚ αναγκάζε-ται να ομολογήσει ότι «η εκλογή του Βαλντχάιμ και οι συνε-χιζόμενες ενδείξεις ρατσισμού και αντισημιτισμού δείχνουν ότι στην Αυστρία το έδαφος παραμένει πρόσφορο για την εκ νέου ανάπτυξη του ναζισμού»24.

28. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Εξεταστική Επιτροπή για το ρατσισμό και την ξενοφοβία, Έκθεση, Λουξεμβούργο, σεΧ. 47.

Κεφάλαιο δεύτερο

Οι ένοχοι βρίοκονται ψηλά

Η κύρια διαπίστωση που συνάγεται από τη βιαστική αυτή περιήγηση είναι ότι σε όλες τις χώρες της ΕΟΚ, καθώς και σε αυτές που «αναμένουν» στο κατώφλι της, η φασιστική και ρατσιστική ακροδεξιά εισβάλλει ορμητικά στην πολιτι-κή σκηνή, με την υποστήριξη μάλιστα ευρύτατων λαϊκών μαζών.

Κι όμως, το 1945, με τη λήξη του πολέμου, η ακροδεξιά είχε βρεθεί σε δεινή θέση, έχοντας υποστεί συντριπτική ήττα — στρατιωτική, πολιτική και ιδεολογική. Με τη σκιά του Άουσβιτς να πλανάται πάνω της, το δοσιλογισμό αμετά-κλητα καταδικασμένο, η φασιστική ακροδεξιά της Ευρώ-πης συρρικνώθηκε σε ισχνές ομάδες και μπήκε στο περιθώ-ριο. Στους ευρωπαϊκούς λαούς, με εξαίρεση το Νότο της γη-ραιάς ηπείρου, κυριαρχούσε είτε το αντιφασιστικό πνεύμα της αντίστασης, είτε η παθολογική λήθη (όπως στη Γερμανία και την Αυστρία) που είχε στόχο να απαλείψει τις επώδυνες μνήνες.

Πώς, λοιπόν, κατάφερε, μετά από 40 ολόκληρα χρόνια παραμερισμού και ανυποληψίας, να αναβιώσει, να θεριέψει

6 0 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

και να απειλεί και πάλι όλη την Ευρώπη; Τι, άραγε, μεσολά-βησε στο διάστημα αυτό, ώστε να δημιουργηθούν οι ευνοϊκές εκείνες συγκυρίες που εξέθρεψαν με τέτοια άλματα το νεο-φασισμό και το νεοναζισμό;

Όσο κρατούσε το «οικονομικό θαύμα» στη Δυτική Ευρώπη επί τρεις δεκαετίες μετά τον πόλεμο, οι κοινωνίες δεν έδει-χναν να πάσχουν από σοβαρά δεινά, παρόλο που ακόμα και οι πιο αναπτυγμένες χώρες της περιοχής δεν είχαν καταφέ-ρει να εξαλείψουν τη φτώχεια στους κόλπους τους. Η οικο-νομική, όμως, κρίση, που άρχισε να μαστίζει τη Δύση από το 1974 και μετά, έφερε στην επιφάνεια μια φτώχεια αλλιώτι-κη, νέας μορφής, και μία άνευ προηγουμένου ανεργία, υπό την απειλή της οποίας κανείς εργαζόμενος δεν αισθάνεται πλέον ασφαλής.

Οι μαζικές απολύσεις πέφτουν βροχή, ακόμα και στις πιο μεγάλες βιομηχανίες. Π.χ. στη Γαλλία, 6.700 θέσεις εργα-σίας καταργούνται στην Ουζινόρ-Σαλσινόρ, 4.900 στη Μισε-λέν, 3.746 στη Ρενό, 1.300 στη μεταλλουργία της Νορμαν-δίας. Στη Γερμανία 20.000 απολύονται στην IBM, 2.000 στη σιδηρουργία Σίσεν. Στη Βρετανία 2.000 εργάτες πετιούνται στο δρόμο από τη χημική βιομηχανία ICI...

Η λαίλαπα της ανεργίας εξαθλιώνει ολοένα και ευρύτερες πληθυσμιακές ομάδες απ' άκρη σ' άκρη της ΕΟΚ, και μάλι-στα συχνά μέσα στις πλουσιότερες πόλεις της. Οι «δύο ταχύ-τητες» της Ευρώπης δεν αφορούν τώρα μόνο το Βορρά και το Νότο της ΕΟΚ, αλλά και τους κατοίκους των ίδιων των χωρών-μελών, ακόμη και των πιο προηγμένων.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, 4 εκατομμύρια Ισπανοί ζουν σε συνθήκες μεγάλης φτώχειας (το 12% του πληθυ-σμού), και από αυτούς το 1 εκατομμύριο σε έσχατη ένδεια. Η ανεργία πλήττει το 15,8% του πληθυσμού, ενώ στο Κάδιξ έφτασε το 60%! Η μυθική Ανδαλουσία έχει τέτοια χάλια, ώ-στε χαρακτηρίστηκε από την ΕΟΚ «υπανάπτυκτη περιοχή

ΟΙ ΕΝΟΧΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΫΗΛΑ 61

της Ευρώπης, η οποία χρειάζεται ενίσχυση κατά προτεραιό-τητα». Προηγουμένως, όμως, φρόντισε να επιβάλει στην ι-σπανική κυβέρνηση τη μείωση του αγροτικού πληθυσμού της Ανδαλουσίας από 22% σε 6°7ο, αυξάνοντας έτσι το χά-σμα μεταξύ πλούσιων γαιοκτημόνων και εποχιακών εργα-τών γης. Στην πρωτεύουσά της, τη Σεβίλη, όπου λειτούργησε με τόση λάμψη η «Εξπό '92», εκατοντάδες άστεγοι κοιμού-νται κάτω από τις γέφυρες του ποταμού Γουαδαλκιβίρ.

Από την άλλη πλευρά της Μάγχης, στο Λονδίνο, το γνω-στό δράμα των αστέγων γίνεται διαρκώς οξύτερο, και οι αρ-μόδιοι σηκώνουν τα χέρια ψηλά. Η φιλανθρωπική οργάνωση «Σέλτερ» κατέγραψε το 1990 145.000 άστεγες οικογένειες και το πρώτο τρίμηνο του 1991 39.200 ακόμη. Επειδή οι άγα-μοι άστεγοι δεν καταγράφονται, τους υπολογίζουν γύρω στα 2.000.000. Μόνο στο κέντρο του Λονδίνου κυκλοφορούν σή-μερα 50.000 νεαροί άστεγοι, που η ηλικία τους κυμαίνεται από 16 έως 19 ετών. Από το 1987 και μετά οι άστεγοι αυξήθη-καν κατά 30%. Στο Λονδίνο έβγαλαν και εφημερίδα, Το Με-γάλο Θέμα, που το πρώτο του φύλλο έγινε ανάρπαστο που-λώντας 100.000 αντίτυπα!1

ΕΟΚ: Μονόδρομος προς την ακροδεξιά

Την πιο εναργή ίσως συνολική εικόνα της κατάστασης της ΕΟΚικής Ευρώπης δίνει ένα από τα βασικά της στελέχη, ο Ρικάρντο Πετρέλα, διευθυντής του ΕΟΚικού προγράμματος FAST:

Ό σ ο το χάσμα με βάση την ανταγωνιστικότητα και την τεχνο-λογική πρόοδο διευρύνεται στους κόλπους χωρών, περιοχών, πόλεων και κοινωνικών ομάδων, τόσο ξεφυτρώνουν «Νότοι» και φουντώνει η φτώχεια μέσα στις πλούσιες χώρες.

Σήμερα ο «Νότος» δεν βρίσκεται αποκλειστικά στο Νότο.

1. ΠΡΙΝ, 12.4.1992.

62 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Νότοι αναπτύσσονται ραγδαία στο εσωτερικό των πόλεων. Ποικίλες μορφές ένδειας, απόρριψης, κοινωνικής διάλυσης και αλλοτρίωσης ταλανίζουν το Λονδίνο, το Αμβούργο, το Παρίσι, τις Βρυξέλλες, το Ά μ σ τ ε ρ ν τ α μ , που αποτελούν τις βιτρίνες της ανταγωνιστικότητας και της τεχνολογικής προόδου2 .

Οι άνεργοι στην ΕΟΚ φτάνουν στον εφιαλτικό αριθμό των 17 εκατομμυρίων ατόμων, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ίδιας της Κομισιόν, ενώ, σύμφωνα πάντα με τις επίσημες ΕΟΚικές στατιστικές, οι φτωχοί μέσα στην πάμπλουτη ΕΟΚ ανέρχονται στον απίστευτο αριθμό των... 55 εκατομμυρίων ατόμων!! Τρία εκατομμύρια έφτασαν οι άστεγοι.

Πανικόβλητοι από το φάσμα της καταστροφής, χάνο-ντας σταδιακά την εμπιστοσύνη τους για την ικανότητα του κοινοβουλευτικού συστήματος να δώσει λύσεις, οι Ευρωπαί-οι άρχισαν σιγά σιγά να καταλήγουν πως υπεύθυνος για όλα τα δεινά είναι «ο άλλος». Στους παραδοσιακούς αποδιοπο-μπαίους τράγους, που πρέπει να απορριφθούν από το κοινω-νικό σώμα —Εβραίους και Τσιγγάνους—, τώρα προστέθηκε και ο ξένος (μετανάστης ή πρόσφυγας).

Η άκρα Δεξιά έσπευσε, φυσικά, να επωφεληθεί, πλασά-ροντας επιδέξια τον εαυτό της σαν το μοναδικό θαυματουρ-γό φάρμακο, και σε σημαντικό βαθμό το πέτυχε.

Γιατί, άλλωστε, να μην επωφεληθεί από την κρίση και το τόσο ελκυστικό πολιτικό κενό που της προσφέρθηκε; Η ευ-ρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία παραδέρνει τα τελευταία χρό-νια σε βαθιά κρίση, και προκειμένου να έχει τις ευλογίες της ολιγαρχίας, στρέφεται όλο και δεξιότερα. Τα κομμουνιστι-κά κόμματα παντού συρρικνώνονται. Τα συνδικάτα και η τοπική αυτοδιοίκηση χάνουν σταθερά το κύρος και την αξιο-πιστία τους στις λαϊκές μάζες. Όσο για τους παραδοσια-

2. Europ, Paris, Mars 1992.

ΟΙ ΕΝΟΧΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΫΗΛΑ 63

κούς ή νεοσυντηρητικούς πολιτικούς σχηματισμούς, γίνο-νται ακόμα πιο δεξιόστροφοι, ενσωματώνοντας διαρκώς βασικά στοιχεία της ακροδεξιάς προπαγάνδας.

Οι αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις στις χώρες της ΕΟΚ το 1992 επιβεβαίωσαν την κρίση του πολιτικού κα-τεστημένου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Η αναστάτωση αυτή προέκυψε και από την προώθηση των γιγαντιαίων καπιταλιστικών ολοκληρώσεων στα πλαί-σια της ΕΟΚικής πολιτικής, που πλήττει τις δομές των εθνι-κών κρατών. Το ραγδαίο βάθεμα των διαδικασιών ολοκλή-ρωσης —ενιαίο νόμισμα, Κοινή Ευρωπαϊκή Τράπεζα, Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη, Κοινή Αγροτική Πολιτική, απανωτές ο-δηγίες σύγκλισης κ.λπ.— έχει δημιουργήσει εμφανή αναντι-στοιχία ανάμεσα στις ανάγκες της σημερινής φάσης της κα-πιταλιστικής ανασυγκρότησης και στο ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα.

Εντωμεταξύ, η ΕΟΚική καπιταλιστική ολοκλήρωση πλήτ-τει πολύπλευρα την ευρωπαϊκή εργατική τάξη και εκτρέφει τον εθνικισμό. Οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της ΕΟΚ στο Μάαστριχτ της Ολλανδίας στις 9-10 Δεκεμβρίου 1991 είναι ενδεικτικές, γιατί συνιστούν ποιοτική τομή. Οι δυνά-μεις του πολυεθνικού κεφαλαίου, και πρώτα απ' όλα οι ηγετι-κές δυνάμεις των ευρωπαϊκών ολιγαρχιών, συσπειρώνονται πολλαπλά (σε βάση οικονομική, νομισματική, στρατιωτική, κατασταλτική, πολιτική, κοινωνική, πολιτιστική και ιδεο-λογική), για να εξυπηρετηθούν καλύτερα στις νέες ανάγκες της εποχής μας και εφορμούν για να συντρίψουν τις δυνάμεις της εργασίας.

Τέλος, το μακρόχρονο αποικιοκρατικό παρελθόν των πε-ρισσότερων ευρωπαϊκών χωρών, ακόμα και των μικρών — Ολλανδίας, Πορτογαλίας ή Βελγίου—, δεν ξεχνιέται εύκο-λα, παρά τον εκφυλισμό τους σήμερα. Η καθεμιά τους χωρι-στά και όλες μαζί ως ΕΟΚ προσπαθούν με κάθε τρόπο να αντλήσουν οφέλη σε βάρος των παλιών αποικιών τους στην Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική. Το τίμημα της

64 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

νεοαποικιακής τους πολιτικής είναι να κατακλύζονται από εξαθλιωμένους μετανάστες (νόμιμους και λαθραίους) και πρόσφυγες που φτάνουν στην Ευρώπη προς αναζήτηση κα-λύτερης τύχης.

Η ίδια η ΕΟΚ ομολογεί ότι ο ρατσισμός, η ξενοφοβία και ο φασισμός φουντώνουν στους κόλπους της. Αναγνωρίζει ό-τι τα φαινόμενα αυτά εμφάνισαν κατακόρυφη άνοδο ανάμε-σα στην έκθεση Ευρυγένη3 του 1986 και την έκθεση Φορντ του 1991 προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο4.

Ο πρόεδρός του, Ενρίκε Μπαρόν Κρέσπο, στην εισαγωγή της τελευταίας έκθεσης, διαπιστώνει ότι «ο ρατσισμός και η ξενοφοβία εκπηγάζουν από το φόβο και την ανασφάλεια του ατόμου για το μέλλον και τρέφονται από την ανεργία και τη φτώχεια»5.

Κουβέντα, όμως, για τις βαρύτατες ευθύνες της ΕΟΚ στην εξάπλωση αυτής της ανεργίας και της φτώχειας. Και του ε-θνικισμού. Και του περιορισμού των εθνικών και πολιτικών δικαιωμάτων. Και της εξάπλωσης της κάθε είδους υποκουλ-τούρας. Και όλων των άλλων δεινών, που εκτρέφουν την α-κροδεξιά και το φασισμό.

Αντίθετα, με τη γνωστή ΕΟΚική υποκρισία, ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου προσπαθεί να ρίξει τις ευθύνες σε ό-λους, αδιάκριτα: «Η εκστρατεία κατά του ρατσισμού και της ξενοφοβίας αποτελεί ευθύνη του καθενός αλλά και όλων μας»6.

Η πραγματικότητα είναι, βέβαια, διαφορετική. Το σύγ-χρονο φασισμό τον γεννάει η ίδια η καπιταλιστική ανασυ-

3. ΡΕ (97.547): Commission d'enquête sur la montée du fascisme et du racisme eu Europe, Luxembourg, 1986.

4. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Εξεταστική Επιτροπή για το ρατσισμό και την ξενοφοβία, Έκθεση, Λουξεμβούργο, 1991, σελ. 11.

5. Στο ίδιο. 6. Ι τ ο ίδιο.

ΟΙ ΕΝΟΧΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΫΗΛΑ 65

γκρότηση, τον γεννούν οι συνέπειες των σύγχρονων καπιτα-λιστικών ολοκληρώσεων, σημαντικότερη από τις οποίες εί-ναι η ΕΟΚ. Είτε αρέσει είτε όχι, λοιπόν, η αλήθεια είναι ότι η ανάπτυξη του φασισμού και του ρατσισμού είναι σύμφυτη με την καπιταλιστική ανασυγκρότηση και, συνεπώς, και με την ΕΟΚική ολοκλήρωση.

Γι' αυτό, άλλωστε, παρά τις υποκριτικές κραυγές ανησυ-χίας διαφόρων ΕΟΚικών παραγόντων, η προστασία των δο-μών που γεννούν το φασισμό και το ρατσισμό προέρχεται από πολύ ψηλά, πολύ ψηλότερα από τις καθυστερημένες μά-ζες που πυκνώνουν κατά εκατομμύρια τις γραμμές των οπα-δών του Λε Πεν, του Σενχούμπερ και των άλλων ηγετών του σύγχρονου φασισμού.

Λυσσασμένοι λύκοι για να φυλάνε τα πρόβατα

1975, Τρέβι Ιταλίας: Η ΕΟΚ συγκροτεί την ομώνυμη διακυ-βερνητική ομάδα, με σκοπό —όπως διατείνεται— την πάτα-ξη της τρομοκρατίας.

1985, Σένγκεν Λουξεμβούργου: Πέντε χώρες της ΕΟΚ (που το 1990 γίνονται οχτώ) υπογράφουν συμφωνία για τη ρύθμιση της διακίνησης των αλλοδαπών στο έδαφός τους.

Το «Φρούριο Ευρώπη» θωρακίζει τα σύνορά του και ενι-σχύει τους κατασταλτικούς μηχανισμούς του, εκσυγχρονί-ζοντάς τους: οργάνωση του φακελώματος εκατοντάδων χι-λιάδων ατόμων μέσω του Συστήματος Δεδομένων Σένγκεν (SIS), ανταλλαγή πληροφοριών και στενή συνεργασία των αστυνομικών, που θα οδηγήσουν αργότερα στην υπεραστυ-νομία, την «Ευρωπόλ».

Οι Ομάδες Τρέβι και Σένγκεν, ουσιαστικά ανεξέλεγκτες, συγχέουν σκόπιμα τρομοκράτες, οργανωμένο έγκλημα, ναρκωτικά, μετανάστες και πρόσφυγες. Ο ρόλος της αστυ-νομίας και γενικά των δυνάμεων ασφαλείας στο καυτό θέμα της μετανάστευσης γίνεται ολοένα και πιο καθοριστικός. Ρόλος κάτι παραπάνω από βρόμικος.

6 6 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Απρίλιος 1990. Το πειθαρχικό συμβούλιο του γαλλικού υ-πουργείου Εσωτερικών αποτάσσει τέσσερις εν ενεργεία α-στυνομικούς, με το αιτιολογικό ότι συμμετείχαν σε τρομο-κρατική επίθεση εναντίον του παρισινού περιοδικού Γκλομπ και στη βομβιστική επίθεση εναντίον ξενώνα μεταναστών στη Νίκαια το Δεκέμβριο του 1988, που είχε ως αποτέλεσμα ένα νεκρό και 12 τραυματίες7.

Η γαλλική κοινή γνώμη πληροφορείται έκπληκτη ότι το τρίτο σε μέγεθος συνδικάτο αστυνομικών της χώρας, η «Α-νεξάρτητη επαγγελματική ομοσπονδία της αστυνομίας» (FPIP), αποτελεί σφηκοφωλιά ακροδεξιών τρομοκρατών. Οι αστυνομικοί που πιάστηκαν στα πράσα ήταν όλοι τους στελέχη της FPIP, με πλούσια δράση και με διασυνδέσεις με το φασιστικό Εθνικό Γαλλικό και Ευρωπαϊκό Κόμμα (Parti National Français et Européen — PNFE). Το ακροδεξιό συνδικάτο FPIP προτιμήθηκε το 1989 από 3.432 γάλλους α-στυνομικούς —το 7°7ο του σώματος— και είχε επαφές με ιτα-λούς φασίστες και ισπανούς φαλαγγίτες8. Μετά το σκάν-δαλο, η γαλλική κυβέρνηση έκρινε πως η απόταξη των με-λών του ήταν αρκετή και δεν χρειαζόταν να διαλύσει το FPIP, το οποίο έκτοτε ζει και βασιλεύει.

Στη γειτονική Γερμανία το αστυνομικό σώμα εκδηλώνει ανάλογες «ευγενείς» ροπές: Πάνω από το 50% των αστυνο-μικών της Βαυαρίας και της Έσσης έχουν εκφράσει τη συ-μπάθειά τους προς τους φασίστες Ρεπουμπλικάνους του Σενχούμπερ. Δεν είναι επομένως παράξενο γιατί η γερμανι-κή αστυνομία «επιδεικνύει απροθυμία στη δίωξη της ρατσι-στικής βίας», όπως αναφέρει στην Ευρωβουλή η ευρωβου-λευτίνα Κλαούντια Ροτ (ΡΕ 139279).

Στο Βέλγιο, οι αστυνομικοί κυκλοφορούν συχνά με αυτο-κόλλητα ακροδεξιών ομάδων στα υπηρεσιακά αυτοκίνητά τους και κάνουν πως δεν βλέπουν όταν γίνονται μπροστά

7. L'Evénement du Jeudi, Paris, 30.5.1990. 8. Libération, Paris, 16.5.1990.

ΟΙ ΕΝΟΧΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΫΗΛΑ 67

τους ρατσιστικά επεισόδια. Έτσι, το Σεπτέμβριο του 1987, μια συμμορία σκίνχεντ παραλίγο να χαράξει τα πρόσωπα βορειοαφρικανών νέων με αγκυλωτούς σταυρούς. Οι νεαροί διασώθηκαν από πολίτες, ενώ οι χωροφύλακες αρνήθηκαν να επέμβουν9.

Ο ΕΟΚικός παρατηρητής των δικαιωμάτων των αλλοδα-πών (Ombudsman) στην Ισπανία, στην ετήσια έκθεσή του για το 1989, αναφέρει ότι η ισπανική αστυνομία συχνά τα βάζει με αθώους ξένους και σχίζει τις άδειες διαμονής τους10.

Το κλίμα δεν είναι καλύτερο στους κόλπους της ολλανδι-κής και της βρετανικής αστυνομίας. Χαρακτηριστικά, ο α-στυνομικός διοικητής του Άμστερνταμ σε συνέντευξή του ομολόγησε ότι στο σώμα λειτουργούν φυλετικές διακρίσεις, οι μειονοτικοί διστάζουν να ενταχθούν, και όσοι το αποτολ-μήσουν, σύντομα το εγκαταλείπουν λόγω φυλετικών παρε-νοχλήσεων". Όσο για τους δήθεν φλεγματικούς βρετανούς αστυνομικούς, είναι ρατσιστές μέχρι το κόκαλο: Σε δικα-στήριο του Νότιγχαμσαϊρ εμφανίστηκαν το 1989 έγγραφες αναφορές αστυνομικών που χαρακτήριζαν τους εγχρώμους «αραπάδες, σκυλομούρηδες, σκιάχτρα»...12

Σημαντικό ποσοστό των επεισοδίων που καταλήγουν σε α-κρωτηριασμούς, σωματική ή πνευματική αναπηρία, καθώς και μόνιμη παράλυση δεν καταγράφονται όταν οφείλονται σε υπερβολική και αδικαιολόγητη βιαιοπραγία της αστυνο-μίας. Η καταγραφή είναι, βέβαια, αναπόφευκτη όταν πρό-κειται για φόνους, και τέτοιοι έχουν σημειωθεί αρκετοί τα τελευταία χρόνια από οπλισμένα χέρια αστυνομικών, ιδίως στη Γαλλία.

9. Le Soir, Bruxelles, 29/30.9.1987. 10. El Pais, Madrid, 18.4.1990. 11. Handelsblad, Amsterdam, 10.2.1988. 12. The Guardian, London. 12.9.1989.

68 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Το Μάιο του 1990 ένας Χαρκί (Αλγερινός που είχε υπηρε-τήσει στο γαλλικό στρατό στον πόλεμο της Αλγερίας και παρασημοφορηθεί γι' αυτό) δολοφονείται με τρεις σφαίρες στην πλάτη στη Μασσαλία. Ο δράστης αστυνομικός ούτε καν προφυλακίζεται από τον ανακριτή13. Το καλοκαίρι του 1991 Γάλλος αλγερινής καταγωγής πυροβολείται από αστυ-νομικό στην πλάτη, αλλά αυτός τη γλιτώνει· στη συνέχεια, όμως, ο αστυνομικός με ένα συνάδελφό του που τον συνό-δευε περνούν χειροπέδες στο θύμα! Το Δεκέμβριο του 1986 μεθυσμένος αστυνομικός σκοτώνει Αλγερινό που πήγαινε να χωρίσει συμπλεκομένους. Την επομένη, αλγερινός φοιτητής ξυλοκοπείται από αστυνομικούς μέχρι θανάτου. Ανάμεσα στις δύο αυτές δολοφονίες, «άγνωστοι» ρατσιστές αδειά-ζουν δοχείο βενζίνης πάνω σ' έναν τρίτο Αλγερινό, και τον μετατρέπουν σε ανθρώπινη λαμπάδα14. Το 1987 αστυνομι-κός που σκοτώνει αναίτια νεαρό Βορειοαφρικανό καταδικά-ζεται σε δέκα μήνες φυλάκιση, από τους οποίους οι τέσσερις με αναστολή, ενώ ο ίδιος ο συνήγορός του είχε ζητήσει ποινή δύο χρόνων και δεν είχε υποβάλει αίτημα αναστολής!15

Αίμα έχει χυθεί ακόμα και στη μικρή Πορτογαλία. Η πορ-τογαλίδα ευρωβουλευτίνα Μαρία Μπέλο ανέφερε το 1991 με έγγραφο εργασίας (ΡΕ 139257) δύο δολοφονίες Αφρικανών, από τους οποίους ο ένας ξυλοκοπήθηκε από την αστυνομία μέχρι θανάτου και ο άλλος πυροβολήθηκε «λόγω βίαιας συ-μπεριφοράς». Οι δράστες ήταν ρατσιστές αστυνομικοί, που είχαν πάρει μέρος στους αποικιακούς πολέμους.

Πανεπιστήμια — άντρα της μαύρης αντίδρασης

Δεν είναι όμως μόνον οι δυνάμεις ασφαλείας των χωρών -μελών της ΕΟΚ χωμένες μέχρι το λαιμό στη βρόμικη υπόθε-

13. Libération, Paris, 16.5.1990. 14. Migration Newssheet, Brussels, January 1987. 15. Le Monde, Paris, 27/28.9.1987.

ΟΙ ΕΝΟΧΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΫΗΛΑ 69

ση της ανάπτυξης και προώθησης φασιστικών και ρατσιστι-κών ιδεών και, κυρίως, δράσης.

Σε χώρες όπως η Γαλλία υπάρχουν ολόκληρα πανεπιστή-μια που έχουν αναλάβει το έργο της μεθοδικής επεξεργασίας και προώθησης της φασιστικής ιδεολογίας.

Καθηγητές ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με α-κροδεξιές αντιλήψεις ή και πανεπιστημιακές σχολές, όπου κυριαρχούν αντιδραστικοί δάσκαλοι, δεν είναι κάτι σπάνιο στην Ευρώπη αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο. Ολόκληρα, όμως, πανεπιστήμια που να λειτουργούν σαν φασιστικές σφηκοφωλιές χωρίς την παραμικρή αντίδραση και που να διευθύνονται από ηγετικά στελέχη ακροδεξιών κομμάτων, δεν είναι κάτι συνηθισμένο. Κι όμως, ανθούν στη Γαλλία του 1992. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το πανεπιστήμιο Λυών-III, που κατά τραγική ειρωνεία φέρει το όνομα ενός μεγάλου αντιφασίστα, του Ζαν Μουλέν, ο οποίος ξεψύχησε στα χέρια της Γκεστάπο το 1943!

Το Εθνικό Μέτωπο του Λε Πεν περηφανεύεται ότι στη σύ-γκλητο του πανεπιστημίου Λυών-ΙΙΙ περιλαμβάνονται επι-φανείς φασίστες διανοούμενοι και μέλη του επιστημονικού συμβουλίου του κόμματος. Ανάμεσά τους, ο τέως πρύτανης της σχολής γλωσσών Μπρινό Γκολνίς, ο καθηγητής γλωσ-σολογίας Ζαν Οντρί, ο καθηγητής ιστορίας Πιέρ Βιάλ, ο κα-θηγητής επικοινωνιών Ζακ Μαρλό (συγχρόνως και πρόε-δρος του διαβόητου ακροδεξιού Ινστιτούτου GRECE).

Εκεί διδάσκει επίσης (ως διευθυντής του Ινστιτούτου ιν-δοευρωπαϊκών μελετών) μία άλλη διάσημη βεντέτα της α-κροδεξιάς γαλλικής διανόησης, ο Ζαν-Πολ Αλάρ, ο οποίος ήταν το 1985 πρόεδρος της πανεπιστημιακής επιτροπής που έκρινε τη διατριβή επί διδακτορία του Ανρί Ροκ. Η περίφημη διατριβή, για την οποία είχε γίνει σάλος γιατί υποστήριζε ότι το ναζιστικό ολοκαύτωμα είναι μύθος, πέρασε τότε με «λίαν καλώς»! Ο κύριος Αλάρ σήμερα προτιμά να μη μιλάει γι* αυτήν την ιστορία και αποφεύγει συστηματικά τους δημο-σιογράφους.

70 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Ωστόσο, ο αδιαφιλονίκητος αστέρας του Λυών-ΙΙΙ είναι ο καθηγητής Μπερνάρ Νοτέν, από τις ηγετικές φυσιογνω-μίες των «αναθεωρητών» στη Γαλλία (δηλαδή των ακροδε-ξιών που προσπαθούν να ανασκευάσουν την ιστορία, αρνού-μενοι το εγκληματικό όργιο των ναζί στον πόλεμο). «Διαδί-δουν ότι υπήρξαν θάλαμοι αερίων, χωρίς να πολυνοιάζονται για την πραγματικότητα», έχει γράψει. Κι ακόμα, μιλάει για την «ιουδαϊκή σπείρα» και τη «συμμορία του Νόμπελ στο Παρίσι που έχει φτιάξει έναν εβραϊκό κλοιό γύρω από τον πρόεδρο»16. Μετά το περιστατικό της βεβήλωσης του νε-κροταφείου του Καρπαντρά, το Μάιο του 1990, ο Νοτέν τέθη-κε σε αργία ως προς τη διδασκαλία των μαθημάτων της νο-μικής σχολής, συνεχίζει όμως κανονικά να διδάσκει οικονο-μικά στο Λυών-ΙΙΙ17.

Το ότι κανείς από τους επώνυμους συναδέλφους και ομοϊ-δεάτες του Νοτέν δεν διαμαρτύρεται για τη σιχαμερή ναζι-στική του προπαγάνδα είναι αναμενόμενο, αφού στο ίδιο κα-ζάνι βράζουν. Το εκπληκτικό, όμως, είναι πως σχεδόν κα-νείς άλλος δεν αντιδρά: Από τους 340 διδάσκοντες στο Λυών-ΙΙΙ, τέσσερις μόνον εδέησαν να υπογράψουν ένα κεί-μενο που κατήγγειλλε «τους διαστρεβλωτές της ιστορίας». Η επίσημη εφημερίδα του Πανεπιστημίου Λυών-ΙΙΙ έμμεσα δικαιώνει τον Νοτέν, αναδημοσιεύοντας ασχολίαστα άρθρα τού ακροδεξιού Τύπου. Όσο για τα συνθήματα στους τοί-χους των πανεπιστημιακών κτιρίων, αντί να στρέφονται κα-τά του Νοτέν, βρίζουν το δήμαρχο της Λυών, Μισέλ Νουάρ, που τόλμησε να σχολιάσει αρνητικά τα λόγια του φασίστα καθηγητή!

Πώς, όμως, κατάφερε η ακροδεξιά να διεισδύσει και τελικά να κάνει το Λυών-ΙΙΙ απόρθητο φρούριό της;

16. L'Evénement du Jeudi, Paris, 10.5.1990. 17. Le Monde, Paris. 17.5.1990.

ΟΙ ΕΝΟΧΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΫΗΛΑ 71

Χρειάστηκαν 20 χρόνια μεθοδικής δουλειάς, από την ί-δρυσή του το 1973, στον τομέα των διορισμών του διδακτι-κού προσωπικού. Τα θεμέλια μπήκαν γερά κατά τη μακρά υπερδεκαετή προεδρία του φασίστα Ζακ Γκουντέ, παλιού δραστήριου στελέχους των ακροδεξιών πανεπιστημιακών οργανώσεων SAC και UNI. Με σχεδόν αποκλειστικό κριτή-ριο την ιδεολογική ταυτότητα, οι σχολές του Λυών-ΙΙΙ γέμι-σαν ακροδεξιούς διδάσκοντες. Ο Ζακ Μαρλό έγινε καθηγη-τής με μόνο εφόδιο το ότι δούλεψε ως δημοσιογράφος επί χρόνια στη ραδιοφωνία της Νότιας Αφρικής. Ο εθνικοσοσια-λιστής Ζορζ Τινό διορίστηκε καθηγητής κελτικών γλωσσών από το παράθυρο, ελέω του ισχυρού Ζαν Αλάρ. Άλλους τους προσέλαβαν έχοντας προδιαγράψει την περιγραφή της θέσης ακριβώς στα μέτρα του βιογραφικού σημειώματος του «δικού» τους υποψηφίου.

Από κει και πέρα σημαντικό ρόλο έπαιξε και η παθητικό-τητα των φοιτητών, αλλά και όσων από το διδακτικό προ-σωπικό δεν ανήκαν στη Δεξιά: Πολλοί φοιτητές έμαθαν πως ο καθηγητής τους στη μεσαιωνική ιστορία Πιέρ Βιάλ ανήκε στο FN, όταν κατέβηκε υποψήφιος στις δημοτικές του 1989. Άλλοι δεν έχουν μεγάλα περιθώρια επιλογής, είτε γιατί στο σχετικό μάθημα υπάρχει μόνον ένας καθηγητής (π.χ. ο Α-λάρ στα γερμανικά) ή, το χειρότερο, γιατί αν εκφράσουν α-ντιρρήσεις, το πτυχίο κινδυνεύει. Υπάρχουν και οι «γιάπη-δες», και μάλιστα σε αφθονία, που αδιαφορούν για τα πάντα εκτός από τις τεχνοκρατικές γνώσεις που θα τους χρησιμεύ-σουν (υποτίθεται) στο μέλλον.

Έτσι, το 1990, οι φοιτητές του ιστορικού τμήματος με κοινό τους υπόμνημα εμφανίστηκαν να υπερασπίζονται εν χορώ τη σχολή, τους καθηγητές και τους εαυτούς τους ενά-ντια στην κατηγορία ότι είναι ακροδεξιοί. Όσο για συνδικα-λιστική ή άλλη συλλογική αντιφασιστική αντίδραση, απλά δεν υπάρχει. Οι «σοσιαλιστικές» ή αριστερές φοιτητικές ορ-γανώσεις SGEN - CFDT και SNESUP εδώ και χρόνια έχουν πάψει να λειτουργούν έστω και τυπικά.

72 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

«Γκλάντιο» — η μεγαλύτερη συνωμοσία του αιώνα

Από τη στιγμή που οι κυρίαρχοι κύκλοι ευνοούν την ανάπτυ-ξη του φασισμού και του ρατσισμού με οικονομικά μέτρα, με τη δράση των δυνάμεων ασφαλείας, με αντιδραστικά πα-νεπιστήμια, δεν είναι δυνατό να απουσιάζει και η πολιτική υποστήριξη. Τίποτα δεν είναι ίσως πιο χαρακτηριστικό για την ολόπλευρη διαπλοκή των ολιγαρχιών όλης της «δημο-κρατικής» ΕΟΚ με το φασιστικό και στρατιωτικό παρακρά-τος, όσο η τρομερή υπόθεση της συνωμοσίας «Γκλάντιο», που συντάραξε την Ευρώπη.

Πέμπτη, 4 Ιουνίου 1992. Η ιταλική RAI 3 μεταδίδει μια εκπομπή που κάνει πάτα-

γο. Θέμα της οι ατέλειωτες δικαστικές έρευνες γύρω από την απαγωγή και τη δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού και ηγέτη του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος, Άλντο Μό-ρο. Ο απόστρατος αμερικανός συνταγματάρχης της CIA Ό-σγουολντ Αε Γουίντερ δηλώνει στην εκπομπή πως η τρομο-κρατική αυτή ενέργεια που συντάραξε τότε την Ιταλία οργα-νώθηκε από το μυστικό παραστρατιωτικό δίκτυο Γκλάντιο και όχι από τις διαβόητες Ερυθρές Ταξιαρχίες, των οποίων οι σημαντικότεροι αρχηγοί ήταν φυλακή την εποχή της δο-λοφονίας, το Μάρτιο του 1978. Ο Γουίντερ, μάλιστα, επιμέ-νει ότι ο ηγετικός πυρήνας των Ερυθρών Ταξιαρχιών ήταν πλήρως διαβρωμένος και αποτελούνταν τότε αποκλειστικά από μυστικούς πράκτορες! Κι αυτός ξέρει καλά, γιατί εκείνο το διάστημα υπηρετούσε ως αξιωματικός σύνδεσμος των ΗΠΑ με την Γκλάντιο.

Δεύτερο 15ήμερο του Ιουνίου 1992. Τη σκυτάλη παραλαμβάνει το βρετανικό BBC 2 με τρεις

συνεχόμενες εκπομπές στο δημοφιλές πρόγραμμα «Τάιμ-γουοτς» με θέμα πάλι την Γκλάντιο, όπου με διάφορες αξιό-πιστες μαρτυρίες υποστηρίζεται η άποψη της RAI σχετικά με την ευθύνη των παρακρατικών της Γκλάντιο στη δολοφο-νία του Μόρο αλλά και σε άλλες τρομοκρατικές πράξεις.

ΟΙ ΕΝΟΧΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΫΗΛΑ 73

14 Ιουνίου 1992. Στον έγκυρο βρετανικό Ομπσέρβερ δημοσιεύεται μια α-

ποκαλυπτική και εκτεταμένη έρευνα, που πραγματοποίησε ομάδα δημοσιογράφων της εφημερίδας σε πολλές χώρες της Ευρώπης για την οργάνωση Γκλάντιο. Το πόρισμά της, άρι-στα τεκμηριωμένο, ξεκαθαρίζει σε σημαντικό βαθμό τα πράγματα, μετά από τα τόσα που έχουν μέχρι τώρα γραφεί γι' αυτό το συνωμοτικό δίκτυο.

Κάτω από την κωδική ονομασία Γκλάντιο αναπτύχθηκε υπό την αιγίδα του NATO προς το τέλος της δεκαετίας του '40 η πιο κρυφή και επικίνδυνη επιχείρηση που τόλμησε ποτέ η Δυτική Ευρώπη μετά το Β' Παγκόσμιο πόλεμο. Οργανωμέ-νη από τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, χρηματοδοτημέ-νη από τη CIA, αυτονομημένη ενμέρει από τις πολιτικές ηγε-σίες των χωρών όπου δρούσε, ανέπτυξε άρρηκτους δεσμούς με την ευρωπαϊκή ακροδεξιά —σάρκα εκ της σαρκός της— και σε άμεση συνεργασία μαζί της υποδαύλισε και πραγμα-τοποίησε ολόκληρη σειρά δολοφονικών τρομοκρατικών ε-νεργειών, που προκάλεσαν το θάνατο εκατοντάδων αθώων ευρωπαίων πολιτών, ανάμεσά τους και του Άλντο Μόρο.

Το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για τη βρόμικη αυτή ΝΑΤΟϊκής έμπνευσης και εκτέλεσης επιχείρηση διατηρήθη-κε εξαρχής αμείωτο, παρά τις συστηματικές προσπάθειες των κυρίαρχων ευρωπαϊκών κύκλων να υποβαθμίσουν τη σημασία της. Η πιο πρόσφατη εκστρατεία λήθης είχε ως κύ-ριο στόχο να πείσει το κοινό ότι η ιστορία έληξε με το τέρμα του ψυχρού πολέμου, και ότι η Γκλάντιο κλείνει τη δραστη-ριότητά της με γελοίο τρόπο, άρα δεν αξίζει τον κόπο να ασχολείται κανείς μαζί της πλέον.

Προς την κατεύθυνση αυτή πολύς ντόρος έγινε όταν μα-θεύτηκε πως οι Βέλγοι... «έχασαν» τους μυστικούς κώδικες αποκρυπτογράφησης των ονομάτων των πρακτόρων τους και των κρυφών αποθηκών οπλισμού το 1991 (τα πρωτότυπα

74 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

είναι κατατεθειμένα στο Λονδίνο και τη Βοστόνη). Το ίδιο έγινε και με μια αποτυχημένη επιχείρηση αμερικανών κομά-ντος στο Φίλσαλμ του Βελγίου το 1984, όπου σκοτώθηκε έ-νας βέλγος χωροφύλακας και τραυματίστηκε βαριά ένας πε-ζοναύτης από κακό συντονισμό Βέλγων-Αμερικανών18.

Να, όμως, που οι τελευταίες δημοσιογραφικές αποκαλύ-ψεις ήρθαν να επιβεβαιώσουν ακριβώς το αντίθετο από αυτό που διαδίδει η επίσημη προπαγάνδα: Η Γκλάντιο ποτέ δεν υπήρξε περιθωριακή υπόθεση. Ήταν εξαρχής μια ωρολογια-κή βόμβα στα θεμέλια της δημοκρατίας, όργανο των ΗΠΑ και των εμπίστων τους ανώτατων πολιτικών και στρατιωτι-κών ηγετών των χωρών-μελών της ΕΟΚ. Με πρωτοβουλία της Βρετανίας και των ΗΠΑ αποφασίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του '40 η οργάνωση ενός μυστικού δικτύου ακρο-δεξιών εθελοντών που να καλύπτει όλη την ευρωπαϊκή ήπει-ρο και να είναι εφοδιασμένο με ασύρματους, ραδιοφωνικούς σταθμούς, χρήματα και όπλα.

Σύμφωνα με την αρχική σύλληψη, σε περίπτωση που ο Κόκκινος Στρατός κατάφερνε να κατακτήσει τη Δυτική Ευ-ρώπη εξουδετερώνοντας τις ένοπλες δυνάμεις της, θα έμε-ναν επιτόπου κλιμάκια επανδρωμένα από στελέχη που θα διέθεταν άριστη γνώση του πεδίου, θα ήταν σε θέση να δέχο-νται διαταγές από το εξωτερικό, να μεταδίδουν πληροφορίες και να διεξάγουν επιχειρήσεις σε βάρος των σοβιετικών δυ-νάμεων κατοχής. Και το σπουδαιότερο, δεν θα ήταν στρα-τιωτάκια - παιδιά της μαμάς τους, μα άνδρες «αξιόπιστοι» και «ψημένοι», που η αποστολή τους ήταν άκρως απόρρητη και από τις σοβαρότερες που υπήρξαν ποτέ... Τους βάφτι-σαν "stay-behinds" (αυτοί που μένουν πίσω).

Φυσικά, αφού γρήγορα φάνηκε ότι ο Κόκκινος Στρατός δεν είχε καμιά πρόθεση να προελάσει για να κατακτήσει τον «ελεύθερο κόσμο», το συνωμοτικό δίκτυο της Γκλάντιο προσανατολίστηκε στις εσωτερικές υπονομευτικές δραστη-

18. Courrier International, Paris, 18.6.1992.

ΟΙ ΕΝΟΧΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΫΗΛΑ 75

ριότητες, στην αντιμετώπιση του «εσωτερικού εχθρού». Η αντιμετώπιση του εσωτερικού εχθρού από την Γκλά-

ντιο στη Δυτική Ευρώπη, και ιδιαίτερα στην Ιταλία και τη Γαλλία, που θεωρούνταν πάντα το «μαλακό υπογάστριο» του NATO, περιγράφεται συνοπτικά σε απόρρητο έγγραφο του αρχηγείου των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ, το οποίο απευθύνεται στις ιταλικές και γαλλικές μυστικές υπηρεσίες:

Απαιτείται ο περιορισμός της ισχύος των κομμουνιστών, καθώς και της επιρροής τους στα συνδικάτα και την ιταλική και γαλλι-κή κυβέρνηση, έτσι ώστε ο κίνδυνος εγκαθίδρυσης κομμουνι-στικών καθεστώτων στις δύο χώρες, που θα έβλαπτε τα συμφέ-ροντα των Η Π Α , να ελαχιστοποιηθεί [ . . . ] Πρόκειται για στόχο πρωταρχικής σημασίας, ο οποίος πρέπει να επιτευχθεί πάση θυσία".

Τα δίκτυα της Γκλάντιο τέθηκαν σε λειτουργία με πρωτο-βουλία αρχηγών κρατών της ΕΟΚ απόλυτα αφοσιωμένων στους Αμερικανούς, γρήγορα όμως άρχισαν να έχουν τη δι-κή τους ανεξέλεγκτη ζωή.

Τα δίκτυα των πρακτόρων καθώς και οι κρύπτες των ό-πλων και λοιπών εφοδίων τους κατάφεραν να παραμείνουν "top secret" (άκρως απόρρητα) σαράντα ολόκληρα χρόνια, ως το 1990!

Η Ιταλία συγκλονίζεται

Πώς, όμως, η ιστορία αυτή βγήκε στην επιφάνεια; Όλα άρχισαν όταν ένας δικαστής από τη Βενετία, ο Φελί-

τσε Κασόν, ερευνώντας από το 1982 την πολύκροτη υπόθεση Πετεάνο (τρομοκρατική ενέργεια, στην οποία σκοτώθηκαν τρεις καραμπινιέροι), ανακαλύπτει ότι τα εκρηκτικά που

19. L'Espresso, Roma, 25.9.1990.

76 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

χρησιμοποιήθηκαν ανήκαν σε μυστικό οπλοστάσιο του NA-TO. Ο Κασόν δεν διστάζει να ανακρίνει επικεφαλής μυστι-κών υπηρεσιών, υπουργούς Άμυνας, και τελικά πετυχαίνει να υποδείξει ως μάρτυρα της υπόθεσης, στις 8 Νοεμβρίου 1990, τον ιταλό πρόεδρο Κοσίγκα αυτοπροσώπως20.

Ο πάταγος που συγκλονίζει όμως ολόκληρη την Ευρώπη αρχίζει λίγες μέρες μετά, όταν ο τότε πρωθυπουργός, Τζού-λιο Αντρεότι, ο οποίος αρνούνταν κατηγορηματικά πάνω α-πό δέκα χρόνια την ύπαρξη της Γκλάντιο, για κάποιο άγνω-στο μέχρι στιγμής λόγο, μιλάει πρώτη φορά δημόσια γι' αυτή την ιστορία. Ομολογεί στη Βουλή ότι η οργάνωση είναι «εν ζωή» —παρόλο που μόλις πριν τρεις μήνες είχε καταθέσει σε κοινοβουλευτική επιτροπή πως η Γκλάντιο έπαψε να λει-τουργεί από το 1972— και δίνει και λεπτομέρειες, δηλώνο-ντας ότι η Γκλάντιο:

Είχε στις τάξεις της 122 υψηλά στρατιωτικά και πολιτικά στελέ-χη , περασμένα με ψιλό κόσ κινο ( . . . ) οι σκοποί της ήταν αυστη-ρά αμυντικοί [ . . . ] και οι διαδοχικοί πρωθυπουργοί της Ιταλίας γνώριζαν την ύπαρξή της!21

Το ποιος είναι και τι ρόλο έχει παίξει ο Αντρεότι (που χρημά-τισε έξι φορές πρωθυπουργός και κατ' επανάληψη υπουρ-γός) σκιαγραφείται με εκπληκτική σαφήνεια στα κείμενα του Άλντο Μόρο, τα οποία ανακαλύφθηκαν κι αυτά μυστη-ριωδώς την ίδια εποχή, στα τέλη του 1990:

Ο Αντρεότι είναι αυτός που διηύθυνε τον περισσότερο καιρό και πιο πολύ απ' όλους τις μυστικές υπηρεσίες. Διαθέτει φοβερή ι-κανότητα να ιδιοποιείται όλους τους μοχλούς της εξουσίας [ . . . ] . Έχει τέτοιες σχέσεις με τη CIA, ώστε μπορούσε να ενημε-ρώνεται για τους στενούς δεσμούς που είχαν αναπτυχθεί ανάμε-σα στις ιταλικές και τις αμερικανικές οργανώσεις2 2 .

20. ΠΡΙΝ, 13.1.1991. 21. Le Monde Diplomatique, Paris, Décembre 1990. 22. L'Espresso, Roma, 4.9.1990.

ΟΙ ΕΝΟΧΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΫΗΛΑ 77

Το σκάνδαλο είχε πλέον ξεσπάσει για τα καλά. Ένας ένας, οι ηγέτες της Ιταλίας στριμώχνονταν να πά-

ρουν θέση. Ο Μπετίνο Κράξι, γενικός γραμματέας του Σο-σιαλιστικού Κόμματος και πρωθυπουργός (1983-1988), αφού πρώτα δήλωσε άγνοια, αίφνης θυμήθηκε ότι, πράγματι, κά-ποτε προσυπέγραψε κάτι «ασήμαντα» έγγραφα που αφορού-σαν αυτήν την οργάνωση...

Αντίθετα, ο προκάτοχός του, ρεπουμπλικάνος Τζιοβάνι Σπαντολίνι, που είχε αναλάβει καθήκοντα ακριβώς την επο-χή του άλλου τρανταχτού σκανδάλου, της μασονικής Στοάς Ρ2, ισχυρίστηκε ότι ουδέποτε ενημερώθηκε για την Γκλάντιο από τον τότε αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών, στρατηγό Σαντοβίτο — ο οποίος ήταν και ο ίδιος μέλος της Στοάς! Ούτε και ο διάδοχός του, στρατηγός Λουγκαρέζι, ενημέρω-σε τον πρωθυπουργό του, γιατί δήθεν και ο ίδιος δεν είχε ιδέα...

Εκείνος που δεν φάνηκε να έχει πρόβλημα να κρύψει από την κοινή γνώμη τη στάση του στο θέμα της Γκλάντιο ήταν ο Φραντσέσκο Κοσίγκα, πρόεδρος της Ιταλίας μέχρι τον Α-πρίλιο 1992, οπότε παραιτήθηκε. Μέχρι και το Νοέμβριο 1991 υποστήριξε ανοιχτά την παράνομη οργάνωση, οπότε η κοινοβουλευτική επιτροπή και δύο στρατιωτικοί δικαστές τον κατηγόρησαν ευθέως ότι υπέθαλπε την τρομοκρατία.

Ο Κοσίγκα δεν δίστασε να διακυβεύσει το κύρος και την υπόληψή του υποστηρίζοντας την Γκλάντιο μέχρις εσχάτων, αφού ο ίδιος ήταν από τους πρωτεργάτες της οργάνωσής της, με την ιδιότητά του ως υπουργού Εσωτερικών. Με μεγά-λη άνεση και κάποια νοσταλγία φέρνει στη μνήμη του τη γέν-νηση της Γκλάντιο από την Ανώτατη Διοίκηση του NATO στην Ιταλία, το 1951:

Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας, τρεις χώρες —ΗΓΊΑ, Βρετανία και Γαλλία— ορίστηκαν μόνιμα μέλη, οι λοιπές —

78 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Δανία, Νορβηγία, Ολλανδία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Ελλάδα και Τουρκία— ήταν συνδεδεμένα μέλη. Η Ιταλία ζήτησε να γίνει εξαρχής μόνιμο μέλος, αλλά δεν εισακούστηκε αμέσως. Η Γερ-μανία εντάχθηκε το 1956. Η πολιτική του NATO ήταν έκτοτε να αρνείται την ύπαρξη όσων είχε αποφασίσει να τηρηθούν μυστικά21 .

Ο Κοσίγκα ήταν (κατά σύμπτωση;) υπουργός Εσωτερικών και την εποχή της απαγωγής του Άλντο Μόρο. Όπως απο-καλύφθηκε πρόσφατα, είχε έρθει τότε σε επαφή με το βρετα-νό ομόλογό του Μέρλιν Ρις, ζητώντας του βοήθεια, και οι δυο τους επισκέφθηκαν το Γενικό Επιτελείο των Ειδικών Αε-ροπορικών Δυνάμεων (SAS) στο Χίαρφορντ. Έτσι, η ιταλι-κή Γκλάντιο συνεργαζόταν άμεσα με τις βρετανικές Ένο-πλες Δυνάμεις (οι οποίες είχαν ήδη εκπαιδεύσει τους ντό-πιους πράκτορες), ώστε να μπορεί να φέρει σε πέρας αποτε-λεσματικότερα τις τρομοκρατικές της αποστολές. Πολλοί Ιταλοί πέρασαν εκείνο το διάστημα από εντατική εκπαίδευ-ση στα ειδικά βρετανικά στρατόπεδα του Χίαρφορντ και του Πουλ.

Τα πλοκάμια της Γκλάντιο σε όλη την Ευρώπη

Υπεύθυνος για τη σύλληψη της ιδέας δημιουργίας της Γκλά-ντιο ήταν ένας Βρετανός, ο Στιούαρτ Μένζις, επικεφαλής της υπηρεσίας αντικατασκοπίας Μ16. Σε επιστολή του, με ημερομηνία 27.1.1949, ο Μένζις, τελείως μυστικά, εξέθεσε το σχέδιό του στον Πολ-Ανρί Σπάακ, πρωθυπουργό του Βελ-γίου και αργότερα γενικό γραμματέα του NATO. Ο Σπάακ ενθουσιάστηκε, αλλά επέμεινε η βρετανοβελγική συνεργα-σία να διευρυνθεί με τη συμμετοχή και των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, πράγμα που έγινε ταχύτατα. Η συμμε-τοχή των ΗΠΑ στάθηκε χρησιμότατη, γιατί, εκτός των άλ-

23. Courrier International, Paris, 18.6.1992.

ΟΙ ΕΝΟΧΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΫΗΛΑ 79

λων, τα δολάρια προς τη νεοσύστατη συνωμοτική οργάνωση άρχισαν να τρέχουν κρουνηδόν.

Με την πάροδο των ετών το δίκτυο των "stay-behinds" απλώνεται σε όλη την Ευρώπη. Ο «εγκέφαλός» του, που ορ-γανώνει και συντονίζει τη δράση της Γκλάντιο, εγκαθίστα-ται το 1951 δυο βήματα από το Αρχηγείο του NATO, στο Παρίσι. Οι Βρετανοί αναλαμβάνουν την ευθύνη σε Βέλγιο, Ολλανδία και Ιβηρική χερσόνησο, οι Αμερικανοί στις λοιπές ευρωπαϊκές χώρες.

Η Γκλάντιο επεκτείνεται ακόμη και σε χώρες της Ευρώ-πης που δεν ανήκουν στο NATO, όπως η Ελβετία και η Σουη-δία. Οι Ελβετοί ανακάλυψαν μετά από δικαστική έρευνα υπό τον εισαγγελέα Πιέρ Κορνί, το Σεπτέμβριο του 1991, ότι η τοπική Γκλάντιο έκανε σε συνεργασία με τις βρετανικές μυ-στικές υπηρεσίες ασκήσεις επί ελβετικού εδάφους κάθε χρό-νο μεταξύ 1973 και 1988, χωρίς οι ελβετικές αρχές να γνωρί-ζουν το παραμικρό, και ότι η Σκότλαντ Γιαρντ ήξερε πολύ καλύτερα τα επιχειρησιακά σχέδια των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας από την ίδια την ηγεσία τους!24 Στη Σκανδινα-βία η δουλειά ανατέθηκε μεταξύ του 1951 και του 1953 στον Γουίλιαμ Κόλμπι —πράκτορα της CIA και αργότερα αφεντι-κό της— ο οποίος έστησε τα δίκτυα της Γκλάντιο με βάση τη Στοκχόλμη.

Την ίδια εποχή (1953) δημιουργείται κλιμάκιο στην Ά -γκυρα και δυο χρόνια μετά ανάλογη συμφωνία υπογράφεται μεταξύ Ουάσινγκτον και Αθήνας. Η συμμετοχή του NATO στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 είναι γνωστή, κα-θώς και τα σχετικά με το ΝΑΤΟϊκό σχέδιο «Προμηθέας». Όσο για τους ιθαγενείς πράκτορες που επάνδρωσαν το τοπι-κό δίκτυο «Κόκκινη Προβιά», καθώς και τις διασυνδέσεις τους, ελάχιστα έγιναν γνωστά μέχρι σήμερα, γιατί οι αρμό-διοι κρατούν το στόμα τους ερμητικά κλειστό.

Αντίθετα, οι έρευνες που πραγματοποίησε στο Βέλγιο

24. Στο ίδιο.

80 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

κοινοβουλευτική Επιτροπή ήταν πολύ πιο διαφωτιστικές. Καταρχήν, βεβαιώθηκε ο κυρίαρχος ρόλος των Βρετανών, οι οποίοι εκπαίδευσαν στρατιωτικά δεκάδες βέλγους πρά-κτορες από την έναρξη λειτουργίας της Γκλάντιο εκεί, και στη συνέχεια έκαναν κατά περιόδους κοινές ασκήσεις.

Η ύπαρξη δικτύου Γκλάντιο στην Ισπανία έγινε γνωστή όταν αποκαλύφθηκε η εμπλοκή ιταλών φασιστών που είχαν καταφύγει εκεί στην εγκληματική ενέργεια του προαστίου Ατότσα της Μαδρίτης, το 1977, όπου βρήκαν το θάνατο πέ-ντε δικηγόροι. Μια εμπιστευτική αναφορά των ιταλικών μυ-στικών υπηρεσιών (SISUI) με ημερομηνία 3.3.1987 και υπο-γραφή του γενικού γραμματέα τους Οράτσιο Σπαράνο, προς τις ισπανικές αρχές, ζητούσε την έκδοση του Κάρλο Τσικο-ντίνι (πρώην μέλους του φασιστικού USI και ηγετικού στελέ-χους της Όρντινε Νουόβο), ο οποίος είχε καταδικαστεί σε ισόβια για την υπόθεση Πετεάνο στην Ιταλία, έλαβε μέρος στην επίθεση στην Ατότσα και συμμετείχε ως "stay-behind" στις βρόμικες επιχειρήσεις των ισπανικών ακροδεξιών Αντι-τρομοκρατικών Απελευθερωτικών Ομάδων (Grupos Antiter-roristes de Liberaciôn — GAL) εναντίον της βάσκικης ΕΤΑ. Ο Τσικοντίνι ουδέποτε εκδόθηκε στην Ιταλία...25

Η Γαλλία δεν έμεινε, φυσικά, αμέτοχη, αφού στις αρχές της δεκαετίας του '50 το ΓΚΚ ήταν ιδιαίτερα ισχυρό, ενώ η χώρα συγκλονιζόταν από βίαιες απεργιακές κινητοποιή-σεις που τις καθοδηγούσε η κόκκινη εργατική συνομοσπον-δία CGT. Ήδη από το 1951 εκατοντάδες «αρουραίοι» στρα-τολογήθηκαν από τις μυστικές υπηρεσίες SDECE ως "stay-behinds". Παρά τις επανειλημμένες διαψεύσεις από υπεύθυ-να χείλη ως προς την ύπαρξή της, η Γκλάντιο λειτούργησε ανελλιπώς, και μάλιστα το 1973 προσπάθησε να επεκταθεί και στην Ισπανία. Στις 12.11.1990 ο τότε υπουργός Άμυνας Ζαν-Πιέρ Σεβενμάν επιβεβαίωσε τελικά ότι η Γκλάντιο στη Γαλλία «υπήρξε από τις αρχές της δεκαετίας του '50».

25. ΠΡΙΝ, 9.12.1990.

ΟΙ ΕΝΟΧΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΫΗΛΑ 81

Κι ενώ στις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες η σκανδαλώδης ιστορία της Γκλάντιο ξεσηκώνει κατά κύμα-τα κοινή γνώμη και κυβερνήσεις, η βρετανική κυβέρνηση τη-ρεί «σιγήν ιχθύος» και τα μέλη του βρετανικού κοινοβουλίου δεν έχουν δείξει την παραμικρή περιέργεια για μια επιχείρη-ση όπου η Βρετανία, όπως είδαμε, έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο!

Ματοβαμμένες «ειδικές επιχειρήσεις»

Η ίδρυση της ψυχροπολεμικής παράνομης οργάνωσης Γκλάντιο κάτω από τη διπλή καθοδήγηση του NATO και της CIA ήλθε να πραγματοποιήσει ένα παλιό όραμα των α-πανταχού ακροδεξιών. Να οργανωθεί μια μαύρη διεθνής που με όπλο την τρομοκρατία να πολεμήσει τον κομμουνισμό και να προετοιμάσει το έδαφος για την επιστροφή του φασι-σμού στην Ευρώπη. Ακόμα και η επιλογή του ονόματος Γκλάντιο (Σπάθη) δεν άφηνε εξαρχής καμιά αμφιβολία για τους προσανατολισμούς της: Οι μονομάχοι με τη σπάθη της αρχαίας Ρώμης υπήρξαν το σύμβολο της φασιστικής Δημο-κρατίας του Σαλό (1943-1945) του Μουσολίνι, της οποίας πολλοί βετεράνοι αποτέλεσαν στην Ιταλία τον πυρήνα της Γκλάντιο.

Οι οδηγίες προς τους «μονομάχους» της Γκλάντιο ήταν ξεκάθαρες: Το εγχειρίδιο των ιταλικών μυστικών υπηρεσιών SISUI Ανορθόδοξος πόλεμος - Μέρος III προβλέπει την ε-πέμβαση των "stay-behinds" όχι μόνο σε περίπτωση εισβο-λής εξ Ανατολών αλλά και σε περίπτωση ένοπλης κομμουνι-στικής εξέγερσης. Ο αντίστοιχος αμερικανικός οδηγός προς χρήση των αξιωματικών γράφει πως οι πράκτορες «πρέπει να έχουν τα μέσα να εξαπολύουν ειδικές επιχειρήσεις με στό-χο να πειστούν οι κυβερνήσεις και η κοινή γνώμη των χωρών ότι χρειάζονται κατασταλτικά μέτρα». Προς το σκοπό αυτό οι ΗΠΑ το 1962 δίνουν πράσινο φως για το σχηματισμό πα-ντού κρυφών αποθεμάτων οπλισμού. Μέχρι σήμερα εντοπί-

82 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

στηκαν στην Ιταλία 127 τέτοια οπλοστάσια, ένα από τα ο-ποία οδήγησε το δικαστή Κασόν να πιάσει την άκρη του μί-του της Αριάδνης.

Έτσι, η μαύρη τρομοκρατία, μεθοδικά οργανωμένη, κα-λά εξοπλισμένη και χρηματοδοτημένη και στενά συνδεδεμέ-νη με τα «στεγανά» των μυστικών υπηρεσιών και των Ενό-πλων Δυνάμεων, χτυπάει όπου το έδαφος προσφέρεται πε-ρισσότερο για υλοποίηση της στρατηγικής της αποσταθερο-ποίησης.

Η Ισπανία του Φράνκο αποτέλεσε επί πολλά χρόνια πόλο έλξης και άριστο καταφύγιο για κυνηγημένους ή υπόδικους φασίστες Ευρωπαίους - μέλη της Γκλάντιο (όπως ο Κάρλο Τσικοντίνι που προαναφέρθηκε). Εμπιστευτικό έγγραφο των ισπανικών υπηρεσιών ασφαλείας (CESIS) του 1983 αναφέρει ότι αριθμός τέτοιων ακροδεξιών στοιχείων μετείχε όχι μόνο σε τρομοκρατικές ενέργειες μέσα στο ισπανικό έδαφος, αλ-λά και στο εξωτερικό. Συχνά, σε συνεργασία με την ισπανι-κή αστυνομία, δρούσαν στη Γαλλία «τόσο παρακολουθώ-ντας στελέχη της ισπανικής Αριστεράς καθώς και της ΕΤΑ, όσο και πραγματοποιώντας επιθέσεις εναντίον τους»2*.

Στο Βέλγιο η Γκλάντιο είχε αξιόλογες επιδόσεις. Η χώρα, εξάλλου, υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη της οργάνωσης και βρισκόταν υπό την άμεση κηδεμονία της Βρετανίας, της πιο έμπειρης στο NATO στη διοργάνωση βρόμικων επιχειρή-σεων.

Οι δραστηριότητες της Γκλάντιο στο Βέλγιο κατά τη δε-καετία του '80 ήταν τέτοιες, που πολλοί φοβήθηκαν τότε πραξικόπημα27. Το 1984 κλιμάκιο της Γκλάντιο με επικε-φαλής έναν Αμερικανό, τον Γουντ Γκάρντινερ, διεισδύει στο

26. ΠΡΙΝ, 9.12.1990. 27. Anne-Marie Duranton-Crabol, L'Europe de l'Extrême Droite, Complèxe,

Bruxelles, 1991.

ΟΙ ΕΝΟΧΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΫΗΛΑ 83

βελγικό ειρηνιστικό κίνημα και πείθει κάποια μέλη του να κλέψουν μερικές οβίδες από τη βάση πυραύλων της Φλορέν. Όταν η κλοπή αποκαλύφθηκε, ο σάλος που επακολούθησε έκανε στο κίνημα σημαντική ζημιά.

Είχαν προηγηθεί το 1983 οι τρομερές σφαγές στα βελγικά σουπερμάρκετ από μαζικούς πολυβολισμούς, αδιάκριτα ριγμένους από τους λεγόμενους «τρελούς φονιάδες της Βρα-βάντης», με αποκορύφωμα την πολύνεκρη τραγωδία στην κωμόπολη Άαλστ, λίγο έξω από τις Βρυξέλλες. Όπως απο-δείχτηκε αργότερα, οι δολοφονικές επιθέσεις ήταν έργο της Γκλάντιο. Ο Μαρσιάλ Λεκέ, βέλγος αστυνομικός, παραδέ-χτηκε ότι άνδρες της υπηρεσίας του μετείχαν στις επιχειρή-σεις, οι οποίες κατά το γερουσιαστή Χαλεμάν σχετίζονταν με «υπηρεσίες ξένων χωρών σε συνεργασία με βελγικές υπη-ρεσίες ασφαλείας, οι οποίες χρησιμοποιούν την τρομοκρα-τία για να αποσταθεροποιήσουν τη δημοκρατική μας κοινω-νία»28. Ας σημειωθεί πως οι σχετικές έρευνες, αφού τρένα-ραν απελπιστικά, εγκαταλείφθηκαν χωρίς να διωχτεί κα-νείς.

Όσο για τις «ξένες χώρες», δεν ήταν άλλη από τη Βρετα-νία: Οι Βρετανοί εκπαίδευαν ανέκαθεν τους Βέλγους και έ-καναν τακτικά κοινά γυμνάσια. Από τα πιο εντυπωσιακά ήταν το 1989, όταν πραγματοποιήθηκε άσκηση κομάντος με την ονομασία «Γουότερλαντ», κατά την οποία βρετανοί πε-ζοναύτες σε συνεργασία με βέλγους πράκτορες «ανατίνα-ξαν» εικονικά τους γιγαντιαίους υδατοφράκτες του κανα-λιού Ζεεμπρίγκε, χωρίς να ενημερωθεί ο βέλγος υπουργός Άμυνας!

Τα «μολυβένια χρόνια»

Ωστόσο, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην Ευ-ρώπη, η Ιταλία αποτέλεσε τον κύριο στόχο της Γκλάντιο,

28. Courrier International, Paris, 18.6.1992.

84 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

με τις αιματηρές τρομοκρατικές της ενέργειες που συγκλόνι-σαν τη χώρα στη δεκαετία του '70 — τα λεγόμενα «μολυβέ-νια χρόνια». Τότε οι μυστικές υπηρεσίες οργίασαν εφαρμό-ζοντας τη «στρατηγική της έντασης», δηλαδή μια συστημα-τική προσπάθεια αποσταθεροποίησης της Ιταλίας.

Η βομβιστική επίθεση στο σταθμό της Μπολόνια στις 2 Αυγούστου του 1980 (με 86 νεκρούς) ήταν το αποκορύφωμα των φρικιαστικών τρομοκρατικών επιθέσεων που κόστισαν τη ζωή σε περισσότερους από 300 ανθρώπους.

Η αρχή έγινε στις 12.12.1969 στην Πιάτσα Φοντάνα του Μιλάνου και το έγκλημα αρχικά αποδόθηκε στον αναρχικό Πιέρο Βαλπρέντα. Τα υπόλοιπα, όπως στο τρένο της Μπρέ-σια ή στο εξπρές Νάπολη - Μιλάνο, στις Ερυθρές Ταξιαρ-χίες. Οι βομβιστικές επιθέσεις στα ιταλικά τρένα είχαν τότε φορτωθεί στην άκρα Αριστερά, στα πλαίσια της στρατηγι-κής να πειστούν οι ψηφοφόροι ότι η Ιταλία παρέπαιε και οδη-γούνταν στο χάος, οπότε γι' αυτούς δεν έμενε άλλη επιλογή από την υπερψήφιση των Χριστιανοδημοκρατών, ως μονα-δικών «εγγυητών» της ασφάλειάς τους.

Η μαρτυρία του Βιντσέντζο Βιντσιγκουέρα, στελέχους της Γκλάντιο, «βαμμένου» φασίστα και μέλους της Όρντινε Νουόβο, είναι χαρακτηριστική. Οι δημοσιογράφοι του Ο-μπσέρβερ κατάφεραν να μιλήσουν μαζί του σε φυλακή της Πάρμας (όπου εκτίει μακρά ποινή για συμμετοχή του στην επίθεση του Πετεάνο), παρά τις προσπάθειες των ιταλικών αρχών να εμποδίσουν κάθε επικοινωνία μαζί του:

Έ π ρ ε π ε να χτυπάμε πολίτες, απλούς ανθρώπους, γυναίκες, παιδιά, αθώους, που δεν είχαν καμιά σχέση με την πολιτική σκηνή. Ο λόγος ήταν απλός: Πηγαίναμε να σπρώξουμε τον κό-σμο, τον ιταλικό λαό να στραφεί προς το κράτος ζητώντας ενί-σχυση της ασφάλειας. Να γιατί όλες οι δολοφονικές απόπειρες μένουν ατιμώρητες. Το κράτος δεν μπορεί ποτέ να καταδικάσει τον εαυτό του ούτε να ομολογήσει την ευθύνη του γι' αυτά που γίνονται.

ΟΙ ΕΝΟΧΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΫΗΛΑ 85

Τραβώντας στα σκοτεινά τα νήματα της επιχείρησης Γκλά-ντιο στην Ιταλία, αποκαλύφθηκαν και άλλες βρόμικες δια-συνδέσεις. Η πιο εντυπωσιακή ήταν με τον Λίτσιο Τζέλι, με-γάλο μάγιστρο της μασονικής Στοάς Ρ2, ο οποίος ήταν βίος και πολιτεία: Συμπολεμιστής των φασιστών του Φράνκο στον ισπανικό εμφύλιο και ανακατεμένος μαζί με το Βατικα-νό στη μεγάλη απάτη της τράπεζας Αμπροζιάνο, στρατολο-γήθηκε από νωρίς από τους Καναδούς στην Γκλάντιο.

Σε ένα απόρρητο έγγραφο του NATO, που έφερε την υπο-γραφή του τότε αρχηγού του αμερικανικού ΓΕΕΘΑ, στρατη-γού Γουεστμόρλαντ, και βρέθηκε πάνω στην κόρη τού Τζέλι (καθώς επέστρεφε στην Ιταλία από τις ΗΠΑ), ήταν σημειω-μένα πολλά ονόματα ανώτερων στρατιωτικών, μελών της Γκλάντιο. Ο ίδιος ο Τζέλι στρατολόγησε με τις ευλογίες του Χέιγκ και του Κίσινγκερ πάνω από 400 ιταλούς αξιωματι-κούς στη Στοά του, όπως κατέθεσε το 1984 σε δίκη τρομο-κρατών στον Τάραντα ο Τεντ Σάκλεϊ, υποσταθμάρχης της CIA στη Ρώμη. Όσο για το ρόλο της Ρ2 στο βρομερό κύκλω-μα, ο πράκτορας της CIA Ρίτσαρντ Μπρένεκε δήλωσε το καλοκαίρι του 1990 τα εξής εκπληκτικά, σε μια τηλεοπτική εκπομπή που ενόχλησε τότε πολλούς:

Συνεργαζόμουν με τη Ρ2 από το 1969 ως το 1980. Η κυβέρνηση των Η Π Α χρηματοδοτούσε τη Ρ2 με 10 εκατ. δολ. το μήνα [ . . . ] . Τους χρησιμοποιούσαμε για να δημιουργούμε ευνοϊκές συνθή-κες που διευκόλυναν την έκρηξη της τρομοκρατίας στην Ιταλία και σε άλλες χώρες στη δεκαετία του '70 [ . . . ] . Η Ρ2 είναι ακόμη ενεργός και χρησιμοποιείται και σήμερα για τους ίδιους σκο-πούς που χρησιμοιποιούνταν το '7029.

Ο Τζέλι εξομολογείται σήμερα με καμάρι ότι στην Ιταλία ορ-γανώθηκαν ταχύτατα 250 αποσπάσματα της Γκλάντιο, με εννέα άνδρες το καθένα:

29. Le Monde Diplomatique, Paris, Décembre, 1990.

86 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Πολλοί ήταν μισθοφόροι που είχαν μετάσχει στον πόλεμο της Ισπανίας με το μέρος του Φράνκο και πολλοί προέρχονταν από το φασιστικό καθεστώς του Σαλό. Ό λ ο ι τους ήταν φανατικοί αντικομμουνιστές.

Αναμφισβήτητα, η πιο «χοντρή» δουλειά που διέπραξε η Γκλάντιο ήταν η συμμετοχή της στην απαγωγή και τη δολο-φονία του προέδρου του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμμα-τος, Άλντο Μόρο, το Μάρτιο του 1978.

Τότε όλοι είπαν πως υπεύθυνες ήταν οι Ερυθρές Ταξιαρ-χίες. Σήμερα όλες οι ενδείξεις τείνουν να επιβεβαιώσουν την άποψη πως ο εγκέφαλος της επιχείρησης αυτής βρισκόταν στην Γκλάντιο. Αυτό πιστεύουν σημαντικοί παράγοντες του παράνομου κυκλώματος, που είχαν άμεση σχέση με τα τρα-γικά γεγονότα. Είδαμε ποια είναι η γνώμη του αμερικανού συνδέσμου, συνταγματάρχη Λε Γουίντερ. Το ίδιο λέει και ο αρχηγός της Ρ2, Λίτσιο Τζέλι: Οι ιταλικές αρχές άφησαν τον Άλντο Μόρο να κυλήσει προς το χαμό του: «Πιστεύω πως ο Μόρο μπορούσε να σωθεί. Στην Ιταλία όλα βολεύονται, όταν στ* αλήθεια θέλει κανείς».

Σχετικά τώρα με τους λόγους που προκάλεσαν τη δολο-φονία του Μόρο, ο δημοσιογράφος Μίνο Περοτσέλι, στέλε-χος της Ρ2 και πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών, έγραφε το 1978, λίγο πριν δολοφονηθεί και ο ίδιος: «Ο Άλντο Μόρο μετατοπίστηκε πολύ προς τα αριστερά στη διάρκεια των διαπραγματεύσεών του με το Ιταλικό ΚΚ, κι έτσι αποσταθε-ροποίησε επικίνδυνα τη σκακιέρα της Μεσογείου».

Ο Βιντσέντσο Βιντσιγκουέρα, από το κελί του στην Πάρ-μα, δεν αφήνει καμιά αμφιβολία: Οι σφαίρες της δολοφονι-κής επίθεσης κατά του Μόρο ήταν από αυτές που μόνον οι ιταλικές μυστικές υπηρεσίες έχουν στη διάθεσή τους. Πα-ρών στον τόπο της απαγωγής ήταν την ώρα εκείνη «τυχαία» ο συνταγματάρχης Γκουλιέλμι, υψηλά ιστάμενος των υπηρε-σιών ασφαλείας. Όσο για τις διαβόητες Ερυθρές Ταξιαρ-χίες, οι μαρτυρίες του είναι καταπέλτης:

ΟΙ ΕΝΟΧΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΫΗΛΑ 87

Ό λ α τα μέλη των Ερυθρών Ταξιαρχιών ήταν γνωστά στην α-στυνομία, στους καραμπινιέρους και τις μυστικές υπηρεσίες, αλλά κανείς ποτέ δεν έκανε τίποτε για να τους σταματήσει. Βλέ-πετε, ο «επαναστατικός πόλεμος» δεν θα 'πρεπε να εκληφθεί ως ενέργεια κατά των δυτικών δημοκρατιών, αλλά ως μέσον άμυνας που υιοθέτησαν οι δυτικές χώρες και το εφάρμοσαν με τυφλό κυνισμό.

Βόμβες, μαζικές δολοφονίες, πράκτορες και μυστικά οπλο-στάσια, ίντριγκες και απόπειρες κινημάτων, διάτρητες υπη-ρεσίες ασφάλειας, μασόνοι και μαφίες...

Μα για ποια περιοχή του κόσμου μιλάμε; Είναι δυνατόν η «δημοκρατική» Ευρώπη της ΕΟΚ να παρουσιάζει αυτήν την άθλια εικόνα, να είναι τόσο αναπόσπαστα συνδεδεμένη με τους στρατοκράτες του NATO και τους συνωμότες της CIA; Δυστυχώς, ναι. Οι αναθυμιάσεις από την αποκάλυψη της επιχείρησης Γκλάντιο είναι ανυπόφορες όσο και αποκα-λυπτικές για το σκοτεινό πρόσωπο των χωρών-μελών της ΕΟΚ!

Αν όμως οι φασίστες της Γκλάντιο δεν πολέμησαν τελικά και εναντίον των Σοβιετικών, χιλιάδες ομοϊδεάτες τους βρή-καν την ευκαιρία να δράσουν μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ.

Ευρωπαϊκή «Μαύρη Λεγεώνα» στο πλευρό των Κροατών

Από τα μέσα του καλοκαιριού του 1991 άρχισε να παίρνει όλο και πιο ενεργό μέρος στις επιχειρήσεις της Κροατικής Εθνοφρουράς μια νέα παράξενη μονάδα, που στην αρχή έρ-γο της φάνηκε να είναιη εκκαθάριση του εδάφους μπρος από τις γραμμές των Κροατών. Η επίσημη ονομασία της είναι «Αντιτρομοκρατική Ταξιαρχία», τα μέλη της την αποκα-λούν «Αντιανταρτική Μονάδα», αλλά τελικά το όνομα που επικράτησε είναι «Μαύρη Λεγεώνα», από το χρώμα των

88 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

στολών που φοράνε οι άνδρες της και από τον τρόπο δράσης τους, που παραπέμπει σε άλλες, σκοτεινές εποχές.

Όταν πρωτοεμφανίστηκε η μυστηριώδης αυτή ομάδα στην περιοχή του Σίζακ —καμιά πενηνταριά χιλιόμετρα νό-τια του Ζάγκρεμπ— κανείς δεν ήξερε να πει από πού ξεφύ-τρωσε. Γρήγορα, όμως, έγινε αντιληπτό πως η «Μαύρη Λε-γεώνα» δεν ξεκίνησε τη δράση της τυχαία από το Σίζακ, ό-που έστησε και το αρχηγείο της: Εκεί ακριβώς βρίσκονται και τα γραφεία του φασίστα προέδρου της Κροατίας Φρά-νιο Τούντζμαν. Η Λεγεώνα τέθηκε υπό τις διαταγές της κρο-ατικής ηγεσίας.

Φυσικά, οι Λεγεωνάριοι, που ο αριθμός τους στην αρχή ήταν περίπου 300, αποφεύγουν συστηματικά να φλυαρούν για το ποιος διαθέτει τον πακτωλό χρημάτων που απαιτού-νται για τον εξοπλισμό, τη συντήρηση και τη μισθοδοσία τους, ποιες είναι οι διασυνδέσεις τους μέσα και έξω από την Κροατία, τι ρόλο παίζουν οι ΕΟΚικές και αμερικανικές μυ-στικές υπηρεσίες κ.λπ. Έτσι, ένας πέπλος μυστηρίου καλύ-πτει τις πτυχές του «μαύρου» αυτού κυκλώματος.

Ωστόσο, σιγά σιγά οι ντόπιοι έμαθαν αρκετές, σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τους ουρανόπεμπτους αυτούς «σω-τήρες» τους. Τα αυτόματα Καλάσνικοφ που έχουν στη διάθε-σή τους χρησιμοποιούν πυρομαχικά του NATO. Οι μαύρες στολές μάχης είναι αμερικανικές. Ο εφοδιασμός τους γενικά είναι σαφώς ανώτερος της Κροατικής Εθνοφυλακής. Το πιο ενδιαφέρον ίσως σημείο είναι ότι οι περισσότεροι μισθοφόροι της «Μαύρης Λεγεώνας» προέρχονται από τη γαλλική Λεγε-ώνα των Ξένων!

Το άθλιο αυτό κατάλοιπο της εγκληματικής αποικιοκρα-τικής ιστορίας της Γαλλίας αλλά και της Ισπανίας, που ανέ-καθεν συγκέντρωνε όλα τα κατακάθια της Ευρώπης και δεν είχε ποτέ καμιά σχέση με τον ευνοϊκό μύθο που έπλασε ο κινηματογράφος, δεν έχει διαλυθεί. Κατά καιρούς καλείται

ΟΙ ΕΝΟΧΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΫΗΛΑ 89

να επέμβει στις «βρόμικες» δουλειές των Ευρωπαίων στις τέως αποικίες τους — όπως πρόσφατα κατά τις γαλλικές επεμβάσεις στο Τσαντ και τη Ρουάντα ή την επίθεση ισπα-νών Λεγεωνάριων κατά Αράβων στους θυλάκους της Βό-ρειας Αφρικής Θέουτα και Μελίγια. Τώρα εμφανίζεται και στην Ευρώπη, φορώντας ΕΟΚικό μανδύα και κουβαλώντας ΝΑΤΟϊκά και αμερικανικά εφόδια και όπλα.

Για το ποιόν των ευρωπαίων μισθοφόρων στην Κροατία δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία: Είναι όλοι τους φασίστες και δεν έχουν κανένα πρόβλημα να το δείχνουν και να το δηλώνουν περήφανα. Πολλοί είναι μαρκαρισμένοι με τατου-άζ που έχουν αποτυπώσει το παρελθόν τους σε ναζιστικές νεολαίες ή σε ομάδες σκίνχεντ. Άλλοι φοράνε απροκάλυ-πτα χιτλερικά σύμβολα. Οι περισσότεροι λένε πως ήλθαν να αγωνιστούν «για μια ελεύθερη Ευρώπη...»

Αρχηγός τους είναι ο «Μαύρος Μλάντεν», ένας 34χρονος πρώην μετανάστης στη Σουηδία, που εμφανίζεται μονίμως μεθυσμένος με ουίσκι και οπλισμένος σαν αστακός, δηλώ-νοντας πως είναι συγγενής του Τούντζμαν και ότι παλεύει για μια ανεξάρτητη Κροατία. Αντικριστά στους τοίχους της λέσχης του αρχηγείου της «Λεγεώνας» κρέμονται δύο φωτο-γραφίες: μία του Τούντζμαν και η άλλη του Άντε Πάβελιτς, του κροάτη δικτάτορα και δολοφόνου, που το 1941 ο Χίτλερ τον έστησε ηγέτη «ανεξάρτητου» κροατικού κράτους, ενός πραγματικού βασιλείου του τρόμου. Ο Πάβελιτς ήταν αρχη-γός των απαίσιων μαυροφορεμένων Ουστάσι, που έμειναν στην ιστορία για την κτηνωδία τους απέναντι στους συμπα-τριώτες τους, την εξόντωση 800.000 Σέρβων και τη δουλικό-τητά τους προς τους ναζί κατακτητές.

Οι σημερινοί ευρωπαίοι «Λεγεωνάριοι» θυμίζουν σε πολ-λά τα εγκληματικά τους πρότυπα, τους φασίστες Ουστάσι, γι* αυτό και η φήμη τους γενικά στον πληθυσμό είναι κάκι-στη. Εκτός από την εμφάνιση που παραπέμπει κατευθείαν

90 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

στο παρελθόν, συνηγορούν και τα λόγια τους, κυρίως όμως οι μέθοδοι τους: Τρομοκρατούν τον κόσμο συνήθως με νυ-χτερινές επιχειρήσεις, δρουν σε στυλ άτακτου ασκεριού, αρ-πάζουν βάναυσα ιδιωτικά οχήματα με τη δικαιολογία ότι τα επιτάσσουν, στα χωριά όπου επεμβαίνουν ακολουθούν συνή-θως άγριες σφαγές και «καθαρίζουν» όλους τους αιχμαλώ-τους που συλλαμβάνουν.

Χειρότερο εκπρόσωπο από αυτό το άθλιο σώμα πληρω-μένων φονιάδων δεν θα μπορούσε να επιλέξει η «Ευρώπη των Λαών» για να δράσει στο όνομά της στα φλεγόμενα Βαλ-κάνια.

Κεφάλαιο τρίτο

«Εισβολή βαρβάρων»!

Χ άλεντ, Πάντσο, Μαλίκα, Νγκουέν, Χασάν.. Τα έγχρωμα αυτά παιδιά με τα εξωτικά ονόματα ούτε που

έχουν ακούσει για το περίφημο Φεστιβάλ της Αβινιόν κι ούτε πρόκειται να το γνωρίσουν ποτέ. Κι ας μένουν στα όρια της ιστορικής αυτής πόλης της Προβηγκίας, όπου εφτά αιώνες πριν διέμεναν οι πάπες. Η κουλτούρα των παιδιών αυτών δεν έχει καμιά σχέση με το Εθνικό Γαλλικό Θέατρο. Έχει να κάνει με την πνιγηρή ατμόσφαιρα των φτηνών πολυκατοι-κιών για Άραβες, Λαοτινούς και Τούρκους, καθώς και τα καραβάνια των Τσιγγάνων που περνάνε από κει.

Σε απόσταση αναπνοής από τις υπέροχες απαγγελίες Ρα-κίνα και Σαίξπηρ, η άλλη όψη της Γαλλίας: τα γκέτο των μεταναστών του Μονκλάρ, του Σαμφλερί, του Κρουά-ντεζ-Ουαζό. Όπου, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, 40% των κατοίκων δεν έχουν κεντρική θέρμανση και 43% είναι πα-στωμένοι ο ένας πάνω στον άλλον. Συνολικά στη Γαλλία, το 25% των ξένων ζουν σε κακοφτιαγμένες πολυκατοικίες με φτηνό νοίκι, μόνο 8,5% των Αλγερινών έχουν δικό τους

92 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

σπίτι (οι Ιταλοί 47%) και μία στις τρεις αλγερινές οικογένειες δεν έχει τουαλέτα μέσα στο σπίτι...1

Δημοτικό Σχολείο Σεν-Ροκ, συνοικία Μονκλάρ, Αβινιόν. Γκέτο μέσα στο γκέτο: έξι μόνο Γαλλάκια σε σύνολο 260

μαθητών! Χτισμένη στη δεκαετία του '60 για να στεγάσει τους γάλλους πρόσφυγες του πολέμου της Αλγερίας, σήμερα η γειτονιά έχει εγκαταλειφθεί από τις γαλλικές οικογένειες. Δέκα χρόνια πριν οι μισοί μαθητές ήταν Γάλλοι. Του χρόνου σίγουρα δεν θα υπάρχει κανείς, και το φαινόμενο είναι μη αναστρέψιμο.

Μια από τις πολλές και μεγάλες δυσκολίες του σχολείου αυτού είναι τα παιδάκια που πρωτοέρχονται (κυρίως από το Μαρόκο) χωρίς να ξέρουν λέξη γαλλικά. Παρά τις προσπά-θειες των δασκάλων, συνήθως δεν καλύπτουν ποτέ την κα-θυστέρηση και συχνά χάνουν 4 και 5 χρονιές. Τα παιδιά των Τσιγγάνων εγκαταλείπουν νωρίς το σχολείο και σπάνια τε-λειώνουν το Δημοτικό. Πάμφτωχα, γυρνάνε μέρα-νύχτα στους δρόμους, μερικά χαζεύουν τηλεόραση ως τις 4 το πρωί στο τσιγγάνικο καραβάνι που σταθμεύει στην «Αποβάθρα για σκουπίδια»! Την άλλη μέρα κοιμούνται όρθια στην τάξη, με το στομάχι εντελώς άδειο. «Μερικά δεν έχουν ούτε ένα γεύμα την ημέρα», ψιθυρίζει στενόχωρα ο διευθυντής του σχολείου.

Το μόνο επίτευγμα του Δημοτικού του Σεν-Ροκ είναι η σχετικά αρμονική συμβίωση των παιδιών μεταξύ τους. Στα διαλείμματα παίζουν ποδόσφαιρο μαζί, τα αγόρια με τα κο-ρίτσια ανακατεύονται παρά τις αντιδράσεις κάποιων γο-νιών, οι διαφορετικοί πολιτισμοί διαχέονται. Τα αραβικά παραμύθια ακούγονται μαζί με τα βιετναμέζικα, τα παιδιά των Τσιγγάνων τρελαίνονται για τους θρύλους «ράι» του

1. L'Evénement du Jeudi. Paris. 16.5.1990.

«ΕΙΣΒΟΛΗ ΒΑΡΒΑΡΩΝ»! 93

Μαγκρέμπ και τα πιτσιρίκια από τη Βόρεια Αφρική τραγου-δάνε Τζίπσι Κινγκς!

Τα παιδιά των μεταναστών έμαθαν να ζουν καλά μεταξύ τους. Οι αλλοδαποί, όμως, αποτελούν ξένο σώμα στον κορ-μό της Γαλλίας.

Σε μερικές περιοχές περισσότερο. Η περιοχή Προβηγκία -Άλπεις - Κοτ ντ' Αζίρ είναι πυκνοκατοικημένη (τρίτη περιο-χή της Γαλλίας σε πληθυσμό — 4,2 εκατομμύρια κάτοικοι) και υποφέρει από ανεργία: 11,6% αντί 9,3% του εθνικού μέ-σου όρου. Ο δείκτης ανεβαίνει στο 13% στην Τουλόν και στο 18% στη Μασσαλία2. Η ανεργία έγινε ενδημική τα τελευ-ταία χρόνια και ιδίως την προηγούμενη δεκαετία, όταν άρχι-σε μια αναδόμηση της οικονομίας της περιοχής, με έμφαση στις βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας και τον τουρισμό. Στόχος: η ένταξη στην ευρωπαϊκή δυναμική. Μαζί ήρθε και το κύμα των μεταναστών, κυρίως από το Αραβικό Μα-γκρέμπ (ειδικά από Αλγερία, Μαρόκο, Τυνησία) που είναι μία ώρα με το αεροπλάνο από απέναντι, από την Αφρική. Σύνολο αλλοδαπών: 375.000. Μόνο στη Μασσαλία ζουν σή-μερα 70.000 με 90.000 μετανάστες, οι περισσότεροι από το Μαγκρέμπ.

Η Προβηγκία - Άλπεις - Κοτ ντ' Αζίρ είναι από τις περιο-ές-προπύργια του Εθνικού Μετώπου (Front National - FN) του Λε Πεν: Στις εκλογές του 1992 το FN πήρε 3% πάνω από το 1986 και έφτασε το 23,4%, εκλέγοντας 34 εκπροσώπους στους 123 — η πιο μεγάλη επιτυχία του σε όλη τη χώρα3. Στην Τουλόν ανέβηκε κατά 8%, στη Νίκαια βγήκε πρώτο με 30,1% και στη Μασσαλία πήρε 47%!

2. L'Etat de la France, La Découverte, Paris, 1992. 3. Edwy Plenel, Alain Rollat, La République menacée. Dix ans d'effet Le Pen,

Actualité, Paris, 1992.

9 4 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Ψυχιατρεία, φυλακές και βαθιά άγνοια

Όταν η τρυφερή παιδική ηλικία έχει σφραγιστεί με αθλιότη-τα στις συνθήκες διαβίωσης, λειψή παιδεία και κοινωνική απόρριψη, τι μπορεί κανείς να περιμένει στη μετέπειτα ζωή;

Οι επιπτώσεις στην ψυχική υγεία είναι καταστροφικές, όπως αναφέρουν οι ειδικοί επιστήμονες. Σε ιατρικό συνέδριο που πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 1990 στο Λονδί-νο, αναφέρθηκε από ψυχιάτρους ότι το ποσοστό των διαγνω-σμένων βαριών ψυχικών διαταραχών στους γεννημένους στη Βρετανία μαύρους εφήβους 16-19 ετών ήταν 16πλάσιο του ανάλογου ποσοστού που διαπιστώθηκε στους λευκούς Βρετανούς! Ως κύριο αίτιο της τρομακτικής αυτής επιβά-ρυνσης στους έγχρωμους γόνους μεταναστών θεωρήθηκαν οι φυλετικές διακρίσεις4. Η διαπίστωση αυτή ήρθε να ενι-σχύσει πόρισμα προηγούμενης μελέτης που δημοσιεύτηκε τον Οκτώβριο του 1988 στην επιθεώρηση Ψυχιατρική, σύμ-φωνα με το οποίο τα παιδιά μεταναστών από την Καραϊβική που ζούσαν στο Ηνωμένο Βασίλειο είχαν δεκαπλάσιες πιθα-νότητες να παρουσιάσουν κατά την ενήλικη ζωή τους κά-ποια μορφή σχιζοφρένειας σε σχέση με τα λευκά παιδιά5.

Από την άλλη μεριά, οι μετανάστες (και σε μεγαλύτερο βαθ-μό των νεότερων ηλικιών) είναι συχνά τρόφιμοι των φυλα-κών, γεγονός που επιτρέπει στη λυσσόδηκτη ακροδεξιά προ-παγάνδα να βάλλει εναντίον τους, διότι δήθεν προάγουν την εγκληματικότητα.

Πραγματικά, το ποσοστό των μαύρων κρατουμένων στη Βρετανία είναι διπλάσιο από το ποσοστό των μαύρων στο γενικό πληθυσμό6, ενώ στη Γαλλία είναι τετραπλάσιο7. Η έ-

4. The Independent, London, 25.1.1990. 5. The Guardian, London, 31.10.1988. 6. The Daily Telegraph, London, 22.9.1988. 7. L'Evénement du Jeudi, Paris, 16.5.1990.

«ΕΙΣΒΟΛΗ ΒΑΡΒΑΡΩΝ»! 95

γκυρη Επιτροπή για τη Φυλετική Ισότητα (CRE) υπολόγισε πως μέχρι το 2000 οι περισσότεροι έγχρωμοι κάτω των 30 ετών θα έχουν περάσει από τις φυλακές ή θα έχουν τεθεί υπό επιτήρηση ως ανήλικοι!

Οι αιτίες που κάνουν τις ευρωπαϊκές φυλακές να γεμίζουν με ξένους μετανάστες και πρόσφυγες δεν έχουν, φυσικά, κα-μία σχέση με τις ηλιθιότητες που διαδίδουν οι ρατσιστές. Και είναι πολλές: Όλοι όσοι βρεθούν στους ελέγχους να μην έ-χουν τα χαρτιά τους απολύτως εντάξει, κλείνονται μέσα. Ο-πωσδήποτε, οι λαθραίοι. Μπορεί οι μαύροι να έχουν στο πα-ρελθόν λιγότερες καταδίκες από τους λευκούς που δικάζο-νται για παρόμοια αδικήματα, αυτοί, όμως, θα οδηγηθούν στη φυλακή8. Ακόμα, πάνε συχνά φυλακή γιατί δεν έχουν επαρκή υπεράσπιση. Και πάνω απ' όλα, βέβαια, η άθλια ζωή που συχνά διάγουν από την παιδική ηλικία τους οδηγεί — όπως και τους λευκούς— στο περιθώριο. Οι περισσότεροι έγκλειστοι μαύροι είναι άνεργοι, αγράμματοι, αλκοολικοί, ναρκομανείς...

Μία από τις χειρότερες συνέπειες της γενικής υπανάπτυξης του αλλοδαπού πληθυσμού είναι ότι δεν μπορεί να αμυνθεί κατά των επιθέσεων της ακροδεξιάς προπαγάνδας — όσο απλοϊκή και πρωτόγονη κι αν είναι αυτή. Η τεράστια πλειο-νότητα των μεταναστών είναι πολιτικά αναλφάβητοι. Σύμ-φωνα με έρευνα που έγινε το 1987 ανάμεσα σε νέους μετανά-στες στην Αγγλία, οι περισσότεροι είχαν πλήρη άγνοια της λειτουργίας του Κοινοβουλίου, των πολιτικών κομμάτων ή της οικονομίας. Το μόνο κόμμα του οποίου γνώριζαν καλά τις θέσεις ήταν το φασιστικό Βρετανικό Εθνικό Κόμμα (BNP), και το τραγικό ήταν ότι οι περισσότεροι συμφωνού-σαν πως η μόνη λύση μπρος στην οικονομική κρίση της χώ-

8. The Times. London, 15.9.1988.

96 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

ρας ήταν να διωχθούν βίαια οι έγχρωμοι πίσω στις πατρίδες τους!9

Αυτό θα πει συντριπτική πολιτική εξουθένωση του αντι-πάλου.

Πόσοι είναι;

Κινδυνεύουμε να πάθουμε ό,τι και οι Ρωμαίοι — να υποστούμε εισβολή βαρβάρων. Βάρβαροι είναι οι Μαροκινοί, οι Τούρκοι, οι Γιουγκοσλάβοι, οι μουσουλμάνοι [ . . . ] . Δ ε ν μπορούμε να τους χαρακτηρίσουμε αλλιώς. Έρχονται από πολύ μακριά και δεν έχουν τίποτε κοινό με τον πολιτισμό μας.

Έτσι ακριβώς χαρακτήριζε τους μετανάστες ο ίδιος ο υ-πουργός Εσωτερικών του Βελγίου το 1987, κ. Μισέλ, που α-νήκε στο Σοσιαλχριστιανικό Κόμμα (PSC)10. Απηχώντας τις βαθιές ανησυχίες του υπουργού, το βελγικό φασιστικό Κόμμα των Νέων Δυνάμεων (Parti des Forces Nouvelles -PFN), το οποίο είχε οργιάσει εκείνη την προεκλογική περίο-δο ασκώντας έντονη σωματική βία εναντίον αλλοδαπών, μοίραζε ανενόχλητο προκηρύξεις με το σύνθημα «Σταματή-στε τους βαρβάρους».

Από την άλλη μεριά, ο Λε Πεν εκμυστηρεύεται στους δι-κούς του: «Αν μπορούσα να διαλέξω, θα προτιμούσα να μας είχαν κατακτήσει οι Γερμανοί παρά οι Άραβες. Τουλάχι-στον εκείνοι είχαν έναν Γκαίτε, ένα Σίλερ. Οι Άραβες δεν έκαναν ποτέ τίποτε το αξιόλογο»".

Και ο εκπρόσωπος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, αρχιεπίσκοπος της Ραβέννας, συμπληρώνει: «Η Ευρώπη ε-ξισλαμίζεται κατά την τελευταία δεκαετία και η Ιταλία κιν-δυνεύει να λιβανοποιηθεί, αφού είναι αδύνατο να συμβιώ-

9. The Guardian, London, 3.12.1987. 10. Migration Newssheet, Brussels, December 1987. 11. Edwy Plenel, Alain Rollai, La République menacée. Dix ans d'effet Le Pen,

Actualité, Paris, 1992.

«ΕΙΣΒΟΛΗ ΒΑΡΒΑΡΩΝ»! 97

σουν άνθρωποι διαφορετικής κουλτούρας, θρησκείας και φυλής»12.

Ακούγοντάς τους φαντάζεται κανείς πως η Ευρώπη βου-λιάζει κάτω από το ασήκωτο βάρος ενός φοβερού όγκου ξέ-νων, που της πίνουν το αίμα και της παίρνουν την ψυχή. Εί-ναι, όμως, πράγματι έτσι ή οι κρωγμοί αυτοί δεν είναι τίποτε άλλο από προπαγανδιστικές βολές της ακροδεξιάς;

ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Ξένοι υπήκοοι που ζουν στα κράτη-μέλη της ΕΟΚ*

Αλλοδαπός % του συνολικού % των μη Χώρα πληθυσμός πληθυσμού ΕΟΚικών

Γερμανία (ΟΔΓ) 4.630.000 7,6 70,2 Γαλλία 3.680.000 6,8 57,1 Βρετανία 2.450.000 4,5 67,1 Βέλγιο 898.000 42,3 Ολλανδία 360.000 69,1 Ιταλία 541.000 72,3 Ισπανία 335.000 41,8 Δανία 128.000 2,3 76,9 Λουξεμβούργο 96.000 26,3 3,4 Ιρλανδία 88.000 2,5 23,9 Ελλάδα 87.000 69,0 Πορτογαλία 80.000 73,7

ΣΥΝΟΛΟ 13.573.000 4,3 61,3 • 1988 Πηγές: ΟΟΙΑ και Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Καταρχήν, ας δούμε πόσοι είναι. Οι αριθμοί τους παρουσιάζονται κατ' εκτίμηση, γιατί συ-

χνά τα στοιχεία που δίνουν οι αστυνομίες διαφέρουν από των υπουργείων Εσωτερικών και των υπηρεσιών Μετανάστευ-σης. Κι αυτό γιατί πολλοί μετανάστες αποφεύγουν να δίνουν

12. Migration Newssheet, Brussels, April 1990.

98 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

στοιχεία, αλλά και γιατί πρόκειται για έναν πληθυσμό με με-γάλη κινητικότητα.

Το σύνολο των αλλοδαπών στην ΕΟΚ ξεπερνάει σήμερα τα 13 εκατομμύρια. Τα 5 εκατομμύρια προέρχονται από κράτη-μέλη (2 εκατομμύρια από αυτούς είναι από αναπτυγ-μένες, βιομηχανικές χώρες). Τα 8 εκατομμύρια (61,3% του συνόλου) προέρχονται από τρίτες, μη ΕΟΚικές χώρες. Γι' αυτούς γίνεται συνήθως ο μεγαλύτερος καβγάς: Π.χ. στη Γερμανία ζουν ενάμισι εκατομμύριο Τούρκοι, στην Ολλαν-δία 200.000 Ινδονήσιοι, στη Γαλλία εκατοντάδες χιλιάδες Βορειοαφρικανοί.

Οι περισσότεροι μετανάστες-υπήκοοι τρίτων χωρών (87%) διαμένουν στη Γερμανία (πάνω από 3 εκατομμύρια), στη Γαλλία (πάνω από 2 εκατομμύρια) και τη Βρετανία (2 εκατομμύρια). Ο Νότος της ΕΟΚ (Ιταλία, Ισπανία, Πορτο-γαλία, Ελλάδα) —κατά παράδοση ευρωπαϊκή περιοχή

ΠΙΝΑΚΑΣ 2 Αλλοδαποί που ζητούν άσυλο και πρόσφυγες

Χώρα 1987 1988

Σύνολο προσφύγων (1.1.1989)

Γερμανία (ΟΔΓ) 57.400 103.076 800.000 Γαλλία 27.352 34.352 184.453 Βρετανία 4.500 3.300 100.000 Βέλγιο 5.955 4.784 24.000 Ολλανδία 13.460 7.486 25.500 Ιταλία 11.050 • 10.960 Ισπανία 2.500 4.504 8.691 Δανία 2.700 4.668 27.876 Λουξεμβούργο • Ιρλανδία • 45 300 Ελλάδα 6.950 7.992 8.400 Πορτογαλία 450 287 767

ΣΥΝΟΛΟ 128.317 171.574 1.190.947

* Δεν υπάρχουν στοιχεία Πηγές: ΟΟΣΑ και OHE - UNHCR .

«ΕΙΣΒΟΛΗ ΒΑΡΒΑΡΩΝ»! 99

αποδημίας— δέχεται σήμερα σημαντικό αριθμό μετανα-στών από τρίτες χώρες, ενώ παραδοσιακές χώρες υποδοχής (Βέλγιο, Λουξεμβούργο) έχουν λιγότερους από τρίτες χώρες και περισσότερους από άλλα κράτη-μέλη.

Είναι και οι πρόσφυγες, η τραγική αυτή κατηγορία πληθυ-σμού, η οποία σύμφωνα με τη Συνθήκη της Γενεύης του 1951 περιλαμβάνει όλους όσοι «δικαιολογημένα φοβούνται την καταδίωξη λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, ένταξης σε κάποια κοινωνική ομάδα ή πολιτικών απόψεων» και ανα-ζητούν βοήθεια έξω από τη χώρα τους.

Περί τις 800.000 άτομα ζήτησαν πολιτικό άσυλο στις ΕΟΚι-κές χώρες από το 1983 ως το 1988, από τα οποία το 33% προερχόταν από τη Μέση Ανατολή, το 15% από την Ινδία και το 10% από την Αφρική13. Όταν 600 εκατομμύρια άν-θρωποι στον Τρίτο Κόσμο υποφέρουν από υποσιτισμό και 60 εκατομμύρια νέοι προστίθενται κάθε χρόνο στις «αγορές εργασίας» των υπανάπτυκτων χωρών, είναι φυσικό οι εξα-θλιωμένοι να ψάχνουν στην Ευρώπη μια καλύτερη τύχη. Ι-δίως, όταν στη χώρα τους μαίνονται ένοπλες συρράξεις ή επικρατούν δικτατορικά, καταπιεστικά καθεστώτα.

Κι όμως, δεν φταίνε αυτοί...

Τα τελευταία χρόνια το άνοιγμα των συνόρων της Ανατολι-κής Ευρώπης σε συνδυασμό με την αφόρητη οικονομική κρί-ση που ξέσπασε στις τέως «σοσιαλιστικές» χώρες προκάλε-σε αύξηση του ρεύματος μεταναστών και προσφύγων προς τη Δυτική Ευρώπη. Οι χώρες που δέχτηκαν τους περισσότε-ρους ήταν η Γερμανία, η Ιταλία και η Αυστρία. Μόνο το 1989 «επανεγκαταστάθηκαν» στο έδαφος της πρώην ΟΔΓ 370.000 "Aussiedler" (Ανατολικοευρωπαίοι γερμανικής κα-

13. Jonas Widgren, International Migration Review, Vol. 23, 1989.

100 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

ταγωγής), χώρια οι 230.000 "Übersiedler" (Γερμανοί από την τέως ΓΑΔ), οι οποίοι δεν θεωρούνται μετανάστες σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης του 1951. Τον Ιούνιο του 1992 ο αριθμός των αιτήσεων για παροχή ασύλου, που είχαν υπο-βληθεί στις αρχές της ενοποιημένης Γερμανίας, ξεπερνούσε τις 400.00014.

Γενικά, όμως, το ρεύμα τείνει να ανακοπεί σε ολόκληρη την ΕΟΚ από τα μέσα του 1991, ιδίως ως προς τους πρόσφυ-γες. Από τη μια μεριά τα περιοριστικά μέτρα που άρχισαν να εφαρμόζονται, και από την άλλη η μη αναγνώριση της ιδιότητας του πρόσφυγα στους Πολωνούς, τους Τσέχους, τους Ούγγρους και τους Βουλγάρους —με το αιτιολογικό ότι τα καθεστώτα των χωρών τους «φιλελευθεροποιήθηκαν»— συντέλεσαν στην αναχαίτιση του κύματος. Έτσι, π.χ., στη Γαλλία η ροή των ατόμων που ζητούν άσυλο έδειξε σαφείς πτωτικές τάσεις: 61.422 άτομα το 1989, 56.035 το 1990, 30.000 το 1991".

Συνολικά, κατά την εξαετία 1986-1991 η περιοριστική πο-λιτική που επέβαλαν οι Δώδεκα της ΕΟΚ είχε ως αποτέλε-σμα η αύξηση των εθνικών μειονοτήτων να μην είναι σημα-ντική. Αλλά και αυτή η αύξηση, που οφείλεται σε ταχύτε-ρους σχετικά ρυθμούς δημογραφικής διόγκωσης του μειονο-τικού πληθυσμού σε σύγκριση με τους ρυθμούς των ντόπιων, ισοσταθμίζεται προοδευτικά. Η ίδια η ΕΟΚ παραδέχεται ότι «η γονιμότητα των αλλοδαπών γυναικών σταδιακά ευθυ-γραμμίζεται με τη γονιμότητα των εντοπίων γυναικών, συ-μπεριλαμβανομένων και των αλλοδαπών που είχαν πολύ με-γαλύτερο ρυθμό γονιμότητας από αυτόν των αυτοχθόνων κατά την άφιξή τους στη χώρα»16.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Γαλλία, η οποία

14. Libération, Paris, 11.6.1992. 15. Ι τ ο ίδιο. 16. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Εξεταστική Επιτροπή για το ρατσισμό και την

ξενοφοβία, Έκθεση, Λουξεμβούργο, 1991.

«ΕΙΣΒΟΛΗ ΒΑΡΒΑΡΩΝ»! 101

σύμφωνα με την απογραφή του 1990 είχε 3,6 εκατομμύρια αλλοδαπούς σ' έναν πληθυσμό 56,6 εκατομμυρίων κατοί-κων. Χώρα-πόλος μετανάστευσης από τις πρώτες, από το 1881 είχε ήδη 1 εκατομμύριο μετανάστες. Ο αριθμός τους ξεπέρασε το 1931 τα 3 εκατομμύρια. Έκτοτε, το ειδικό τους βάρος στον πληθυσμό μεταβλήθηκε ελάχιστα, αφού και στην απογραφή του 1982 ο αριθμός των ξένων ήταν ο ίδιος: 3,6 εκατομμύρια17.

Επομένως, οι δήθεν ανησυχίες της άκρας Δεξιάς, ότι η Ευρώπη κατακλύζεται από ορδές ξένων που πάνε να αλ-λοιώσουν την ταυτότητά της, είναι ένας άθλιος μύθος χωρίς καμιά πραγματική βάση. Αποκλειστικός του στόχος είναι να εκτρέψει την προσοχή της κοινής γνώμης από την ουσία των αληθινών προβλημάτων που βασανίζουν τα πλατιά λαϊ-κά στρώματα και, ενισχύοντας τις ρατσιστικές προκαταλή-ψεις, να ωφελήσει πολιτικά αυτούς που τον λανσάρουν.

... αλλά η νοσηρή αγορά εργασίας

«Τρία εκατομμύρια μετανάστες σημαίνει τρία εκατομμύρια άνεργοι» ήταν ένα από τα πιο διαδεδομένα συνθήματα του Λε Πεν, με τα οποία προσπαθούσε να διεγείρει τα ξενόφοβα αντανακλαστικά και τη διάχυτη ανασφάλεια των γάλλων ψηφοφόρων από την αρχή της προηγούμενης δεκαετίας. Και σε σοβαρό βαθμό το πέτυχε, αφού το 73% των οπαδών του δηλώνουν ότι ακολουθούν το Εθνικό Μέτωπο γιατί συνδέει την ανασφάλεια με τους μετανάστες18.

Η θέση των εθνικών μειονοτήτων και των μεταναστών στην αγορά εργασίας της ΕΟΚ έγινε αντικείμενο ευφυούς ε-κμετάλλευσης από την ακροδεξιά προπαγάνδα, με τη μετά-

17. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Εξεταστική Επιτροπή για το ρατσισμό και την ξενοφοβία, Έκθεση, Λουξεμβούργο 1991, σελ. 43.

18. Arian Chebel d'Apollonia, L'extrême droite en France, Complèxe, Bruxelles, 1988.

102 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

θεση της ευθύνης της οικονομικής κρίσης από τους κύκλους της οικονομικής ολιγαρχίας στις πλάτες αποκλειστικά των μεταναστών και γενικά των ξένων.

ΠΙΝΑΚΑΣ 3 Ροή μεταναστών στην ΕΟΚ

Ποσοστό Μέσες ετήσιες διακυμάνσεις ξένων μεταναστών

Χώρα στον ενεργό (δείκτης ανά 1000 KC ιτ.) πληθυσμό (<7ο) ·70-·74 "7 5--79 '80-'84 ·85-·88

Βέλγιο 7,5 1,7 0,6 -0,5 0,0 Δανία 1,5 1,1 0,4 0,2 1,3 ΟΔΓ 7,5 5,6 0,4 0,4 4,0 Ελλάδα 0,7 • 2,8 6,1 1,7 0,8 Ισπανία 0,3 - 1,0 0,8 0,4 -0,7 Γαλλία 6,5 2,2 0,6 0,6 0,1 Ιρλανδία 2,6 2,6 3,3 -2,2 -8,7 Ιταλία * - 0,9 0,1 1,1 1,3 Λουξεμβούργο 32,3 11,1 4,0 1,1 4,9 Ολλανδία 3,6 2,1 2,7 1,2 2,3 Πορτογαλία 0,6 - 5,3 9,7 2,9 1,4 Βρετανία 5,7 - 0,6 -0,2 -0,4 0,7 • Δεν υπάρχουν στοιχεία Πηγή: L'Etat de la France - 1992, La Dicouverte, Paris, 1992.

Ποια είναι, όμως, η πραγματικότητα; Επί τριάντα σχεδόν χρόνια μετά τον πόλεμο, στις «χρυ-

σές δεκαετίες», η ξένη εργατική δύναμη συνέβαλε καθορι-στικά στην ανοικοδόμηση και κατόπιν στην οικονομική α-νάπτυξη της Δυτικής Ευρώπης. Η οικονομική κρίση της δε-καετίας του '70, ανεξάρτητα από το σοκ που προκάλεσε, δεν μετέβαλε ουσιαστικά τον εποικοδομητικό ρόλο των αλ-λοδαπών εργαζομένων στις άρρωστες πλέον οικονομίες των ΕΟΚικών χωρών.

Το μόνο που άλλαξε ήταν ότι ο ξένος αυτός πληθυσμός έπαψε πλέον να αποτελεί πλεόνασμα. Ο απόλυτος αριθμός των αλλοδαπών εργαζομένων έμεινε ουσιαστικά σταθερός·

«ΕΙΣΒΟΛΗ ΒΑΡΒΑΡΩΝ»! 103

όσο για το ποσοστό των ξένων στον ενεργό πληθυσμό —με εξαίρεση λίγες χώρες— δεν σημείωσε μεγάλες διακυμάνσεις (Πίνακας 3).

Ωστόσο, αν η θετική συμβολή των ξένων εργαζομένων στην παραγωγή και στις (έστω και κλυδωνιζόμενες) οικονο-μίες των χωρών της ΕΟΚ δεν μεταβλήθηκε ριζικά —δηλαδή το καθεστώς εκμετάλλευσής τους δεν διαταράχτηκε— η κρίση δημιούργησε ορισμένες σοβαρές αλλαγές στην απα-σχόλησή τους, με σημαντικές επιπτώσεις στις συνθήκες δια-βίωσης καθώς και την κοινωνική τους θέση.

Η σπουδαιότερη ήταν η γρήγορη και μεγάλη αύξηση του δείκτη ανεργίας. Όπως αναφέρουν έγκυρες ΕΟΚικές πηγές, «το ποσοστό ανεργίας των διακινουμένων είναι δυσανάλογα υψηλό σε σύγκριση με αυτό των πολιτών της Κοινότητας, και εξακολουθεί να ανεβαίνει»19. Η ανεργία, που βασανίζει όλους τους εργαζομένους της ΕΟΚ, πλήττει δυο φορές περισ-σότερο τους ξένους από ό,τι τους ντόπιους στη Βρετανία και τη Γαλλία και τέσσερις φορές παραπάνω στη Γερμανία20. Στην Ολλανδία, όπου το ποσοστό των αλλοδαπών ανέργων είναι τριπλάσιο από το ποσοστό των ολλανδών υπηκόων, ορισμένες μειονότητες —όπως οι Τούρκοι και οι Μαροκι-νοί— εγγίζουν ποσοστά ανεργίας που έχουν χαρακτηριστεί στην Ευρωβουλή «καταστροφικά»21.

Έχοντας το μειονέκτημα των λιγότερων προσόντων κα-τά μέσο όρο, διαθέτοντας ελάχιστες προσβάσεις στη συνεχή εκπαίδευση και προερχόμενοι από υποβαθμισμένο κοινωνι-κό περιβάλλον, οι ξένοι επανδρώνουν συνήθως θέσεις εργα-σίας σε εκείνους τους κλάδους που εκτίθενται πιο άμεσα στις αναδιαρθρώσεις, εκεί δηλαδή όπου εκδηλώνονται πιο επιθετικά οι ΕΟΚικές πολιτικές που υπηρετούν την καπιτα-

19. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Εξεταστική Επιτροπή για το ρατσισμό και την ξενοφοβία, Έκθεση, Λουξεμβούργο, 1991.

20. L'Etat de la France, La Découverte, Paris, 1992. 21. Έγγραφο εργασίας (ΡΕ 139.239) της Maartje van Putten, 1991.

104 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

λιστική ανασυγκρότηση και ολοκλήρωση της. Και, φυσικά, πληρώνουν πρώτοι το τίμημα των «φιλελεύθερων» οικονομι-κών επιλογών, χάνοντας τη δουλειά τους, αφού το εκπαιδευ-τικό τους επίπεδο είναι συχνά δυο φορές κατώτερο από το αντίστοιχο των ντόπιων συναδέλφων τους.

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η μεγαλύτερη κάμψη της απα-σχόλησης αλλοδαπών σημειώνεται στους βιομηχανικούς κλάδους που βρίσκονται σε παρακμή (αυτοκινητοβιομηχα-νίες, οικοδομή, βιομηχανίες μηχανικών και βασικών κατα-σκευών). Ιδιαίτερα χτυπήθηκαν οι ηλικιωμένοι και λιγότερο ειδικευμένοι μετανάστες. Στις μεταποιητικές βιομηχανίες, που περιόρισαν τις δραστηριότητές τους ή μετέφεραν την παραγωγή τους αλλού για να αυξήσουν τα κέρδη τους, όλο το βάρος των απολύσεων το σήκωσαν οι ξένοι εργάτες. Μό-νο στον τριτογενή τομέα σημειώθηκε αύξηση των αλλοδα-πών, κυρίως σε χώρους όπου εκμεταλλεύονται γυναικεία χέ-ρια (όπως οικιακές βοηθοί, συνεργεία καθαρισμού, συντήρη-ση κ.λπ.)22.

Το απλό συμπέρασμα είναι ότι οι ξένοι στις χώρες της ΕΟΚ πλήρωσαν και αυτοί, και μάλιστα πολλαπλάσια, το κόστος της οργανωμένης επίθεσης της οικονομικής ολιγαρ-χίας ενάντια στην εργατική τάξη των επιμέρους κρατών. Η ακροδεξιά ρατσιστική προπαγάνδα σκόπιμα συσκοτίζει το γεγονός, επιμελώς αποφεύγει έστω και να θίξει το ρόλο της ΕΟΚ στο όλο πλέγμα του ζητήματος της μετανάστευσης και επικεντρώνει τα βέλη της σε ορισμένες πλευρές του προβλή-ματος, που εύκολα δημιουργούν εντυπώσεις.

Ρατσιστική δημαγωγία και νομικό κενό

Οι αφορμές για να σχηματίζονται εντυπώσεις —πάντοτε αρ-νητικές σε βάρος του αλλοδαπού πληθυσμού— δεν είναι δύ-

22. OCDE. Sopemi, Report continu sur l'immigration, Paris, 1989.

«ΕΙΣΒΟΛΗ ΒΑΡΒΑΡΩΝ»! 105

σκολο να βρεθούν στο χώρο της Ευρώπης των Δώδεκα τα τελευταία χρόνια.

Καθώς ο αριθμός των ανέργων αυξάνει σταθερά ανάμεσά τους, μεγαλώνει αναγκαστικά και η εξάρτησή τους από το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, με αποτέλεσμα να τροφο-δοτούνται οι ρατσιστικές εχθρικές ιδέες σχετικά με τους «ξένους που εκμεταλλεύονται το σύστημα». Σε δημοσκόπη-ση του Σπίγκελ, το Σεπτέμβριο του 1989, το 69% των ερωτη-θέντων Γερμανών πίστευε πως οι ξένοι που ζητούν άσυλο κα-ταχρώνται τα πλεονεκτήματα της κοινωνικής πρόνοιας και το 93% τασσόταν υπέρ του περιορισμού του αριθμού των λε-γόμενων «οικονομικών προσφύγων», δηλαδή αυτών που ε-γκαταλείπουν την πατρίδα τους γιατί δεν μπορεί να τους θρέψει.

Το «κόστος των μεταναστών» αποτελεί προσφιλές θέμα των χειρότερων ακροδεξιών δημαγωγών. Έτσι, βγήκε λαύ-ρος ο Λε Πεν στις 12 Μαρτίου του 1989 (τελευταία μέρα εξό-φλησης της πρώτης δόσης στην Εφορία) και δήλωσε πως οι μετανάστες στοιχίζουν στη Γαλλία 210 δισεκατομμύρια φράγκα το χρόνο περισσότερα απ' όσα παράγουν, οπότε οι Γάλλοι «αν καταργηθεί η μετανάστευση, θα πάψουν να πλη-ρώνουν φόρους»(!) Τι κι αν υπήρχε πρόσφατη μελέτη της Ε-θνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης (ΕΝΑ), η οποία, υπολο-γίζοντας πέντε βασικές αιτίες χρηματοδότησης (επιδόματα ανεργίας, οικογενειακών βαρών, συντάξεις γήρατος, κάλυ-ψη ατυχημάτων και υγείας), κατέληξε πως οι εισφορές των ξένων εργατών περίπου ισοφάριζαν τις δαπάνες τους23. Και, φυσικά, η γραφειοκρατική μεθοδολογία της μελέτης δεν μπορούσε να περιλαμβάνει στοιχεία αποδεικτικά της υ-περεκμετάλλευσης των ξένων από την εργοδοσία. Το Εθνικό Μέτωπο όμως της Γαλλίας, καθώς και τα λοιπά φασιστικά ευρωπαϊκά κόμματα δεν διστάζουν να ψευδολογούν ασύ-

23. L'Evénement du Jeudi, Paris, 16.5.1990.

106 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

στολα όταν καταπιάνονται με τους μετανάστες και τις εθνι-κές μειονότητες.

Οι τριβές που εκδηλώνονται στην αγορά εργασίας, καθώς ο ανταγωνισμός οξύνεται ανάμεσα σε ντόπιους και ξένους εργαζόμενους, όσο αυξάνει γενικά η ανεργία, αποτελούν μια άλλη πρόσφορη πηγή φασιστικής δημαγωγίας. Οι εργοδότες πιέζουν για συμπίεση των αμοιβών χρησιμοποιώντας τους ξένους σαν προκάλυμμα, τα επίσημα πρακτορεία εργασίας επωφελούνται μέσω των διακρίσεων που επιβάλλουν, και οι ντόπιοι εργαζόμενοι, που προσπαθούν να αμυνθούν, πέφτουν εύκολα θύματα της ρατσιστικής προπαγάνδας, λες και για την οικονομική ύφεση και την ανεργία φταίνε οι ξένοι.

Εντωμεταξύ οι κυβερνήσεις στην «Ευρώπη των Λαών» διατηρούν σκόπιμα ένα περίπλοκο σύστημα εργασίας και χορήγησης αδειών εγκατάστασης, που είναι ιδιαίτερα δυ-σμενές για τους υπηκόους τρίτων —μη ΕΟΚικών— χωρών. Πλήθος περιορισμών και αφόρητες γραφειοκρατικές διατυ-πώσεις, όσον αφορά π.χ. το είδος της εργασίας ή τη διάρκεια των συμβάσεων, αφήνουν ευρέα περιθώρια στις επιχειρή-σεις, ιδίως τις μεγάλες πολυεθνικές, να ρυθμίζουν την υπερε-κμετάλλευση της ξένης εργατικής δύναμης.

Ας σημειωθεί ότι καταρχήν ο τόσο πολυπράγμων τελευ-ταία OHE δεν διαθέτει σύμβαση που να καλύπτει τα δικαιώ-ματα των διακινούμενων εργαζομένων και των οικογενειών τους. Τα εθνικά κοινοβούλια αλλά και οι μη κυβερνητικοί οργανισμοί της ΕΟΚ, ενώ στα λόγια «σκίζονται» τάχα για το καυτό θέμα της μετανάστευσης, αποφεύγουν επιμελώς να πιέσουν τον OHE να εκπονήσει μια τέτοια χάρτα.

Έτσι, το νομικό καθεστώς των διακινούμενων εργαζομέ-νων στα κράτη της ΕΟΚ είναι τελείως ανεπαρκές και διάτρη-το. Κανένα ΕΟΚικό όργανο δεν υποχρεώνει τις χώρες-μέλη να κυρώνουν διεθνείς συμβάσεις εργασίας.

Από τις σημαντικές συμβάσεις του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ΔΟΕ), η υπ' αριθ. 143, που αφορά στην προστασία των παράνομων και λαθραίων εργαζομένων, έχει κυρωθεί

107

μόνον από δύο κράτη-μέλη (Ιταλία και Πορτογαλία). Η υπ' αριθ. 97, που αναφέρεται στην ισότητα στην απασχόληση μεταξύ αλλοδαπών και αυτοχθόνων, έχει κυρωθεί από οχτώ χώρες: Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Βρετανία, Ιταλία, Ισπα-νία, Πορτογαλία, Ολλανδία.

Την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Νομικό Καθεστώς των Διακινούμενων Εργαζομένων έχουν υπογράψει μόνον τέσσε-ρις χώρες της ΕΟΚ (Γαλλία, Ολλανδία, Ισπανία, Πορτογα-λία). Την Ευρωπαϊκή Σύμβαση περί Εγκαταστάσεως δεν έ-χουν επικυρώσει η Γαλλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, ενώ τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη δεν έχουν επικυρώσει το Βέλγιο, η Πορτογαλία και το Λουξεμβούργο.

Όσο για τα ανθρώπινα δικαιώματα που τόσο δραματικά παραβιάζονται συχνότατα στις περιπτώσεις προσφύγων και παροχής ασύλου, το Συμβούλιο της Ευρώπης και το Ευρω-παϊκό Κοινοβούλιο —λαλίστατα όταν πρόκειται για την Κούβα ή παλιότερα για τις τέως «σοσιαλιστικές» χώρες— «μελετούν» το θέμα από το... 1978! Μια ειδική επιτροπή (η CAHAR) υπέβαλε το 1988 στο Συμβούλιο της Ευρώπης σχέ-διο συμφωνίας για την παροχή πολιτικού ασύλου, εκείνο ό-μως το έθαψε, γιατί συνάντησε τη σθεναρή αντίθεση ισχυρών ευρωπαϊκών χωρών.

θεσμοποιημένος ρατσισμός

Όσο η ΕΟΚ αποφεύγει να επιβάλει κυρώσεις σε όσα μέλη της δεν έχουν υπογράψει ή επικυρώσει τις διάφορες διεθνείς ή ευρωπαϊκές συμβάσεις περί δικαιωμάτων του ανθρώπου, άλλο τόσο αναβάλλει διαρκώς τη δημιουργία ενός μηχανι-σμού παρακολούθησης της συμμόρφωσης (ή μη) των μελών της με τις διεθνείς υποχρεώσεις τους στον τομέα αυτόν.

Στο μεταξύ, ακόμα και αυτοί οι λιγοστοί αντιρατσιστικοί νόμοι που έχουν θεσπιστεί σε μερικές ΕΟΚικές χώρες δεν εφαρμόζονται αποτελεσματικά, γιατί συναντούν ισχυρές και οργανωμένες αντιστάσεις. Οι νόμοι παρακάμπτονται α-

ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ!

κόμα και γιατί το σύστημα των ρατσιστικών διακρίσεων, των προσβολών, των εξυβρίσεων, των εχθρικών σχολίων σε βάρος των μειονοτήτων προσαρμόζεται συχνά «ακριβώς ό-πως τα μικρόβια αναπτύσσουν αντοχή στα αντιβιοτικά», ό-πως ειπώθηκε προσφυώς σε ένα συνέδριο που έκανε τον απο-λογισμό των 15 χρόνων από την εφαρμογή των πρώτων αντι-ρατσιστικών νόμων24.

Και, πραγματικά, τι τύχη μπορούν να έχουν οι καλοπρο-αίρετες προσπάθειες προσωπικοτήτων, ομάδων ή και κομ-μάτων στην αντιμετώπιση του ρατσισμού στην ΕΟΚ, όταν το ίδιο το καθεστώς κάθε χώρας-μέλους, ανεξάρτητα από τις κυβερνητικές μεταβολές, εφαρμόζει ευρύτατα δυσμενείς φυλετικές διακρίσεις σε κρίσιμους τομείς, όπως στη δικαιο-σύνη , τη ν απασχόληση, τις ένοπλες δυνάμεις και τα σώματα ασφαλείας, την τοπική αυτοδιοίκηση, την πληροφόρηση κ.λπ.;

Ο θεσμοποιημένος αυτός ρατσισμός είναι ένα από τα κυ-ρίαρχα χαρακτηριστικά της Ευρώπης των Δώδεκα, που για προφανείς λόγους αποσιωπάται συστηματικά. Κι όμως, α-κόμα και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο υποχρεώθηκε να κατα-δικάσει κατ' επανάληψη κράτη-μέλη, που εξακολουθούσαν να εφαρμόζουν μέτρα για επιβολή διακρίσεων.

Έτσι, το Βέλγιο καταδικάστηκε στις 13 Φεβρουαρίου 1985, επειδή επέβαλε στους αλλοδαπούς φοιτητές (μαζί και στους υπηκόους της ΕΟΚ) να πληρώνουν στα πανεπιστήμια έξτρα τέλη εγγραφής. Τρία χρόνια αργότερα, το 1988, το Ευ-ρωπαϊκό Δικαστήριο εξέδωσε τρεις νέες καταδικαστικές α-ποφάσεις σε βάρος του Βελγίου, γιατί απέφυγε να συμμορ-φωθεί25. Η Γαλλία υποχρεώθηκε το 1989 να σταματήσει την οικονομική διάκριση που εφάρμοζε σε βάρος ξένων ΕΟΚι-

24. Le Monde, Paris, 26.6.1987. 25. Migration Newssheet, Brussels, May 1987 - March 1988.

«ΕΙΣΒΟΛΗ ΒΑΡΒΑΡΩΝ»! 109

κών υπαλλήλων26. Το ίδιο και η Ιταλία καταδικάστηκε στις 16 Ιουνίου 1987, γιατί είχε θεσπίσει διαφορετικές ρυθμί-σεις στην απασχόληση μεταξύ ΕΟΚικών υπηκόων και αυτοχθόνων27. Στις 18 Μαΐου 1989 η ΟΔΓ καταδικάστηκε γιατί εφάρμοζε στραβά και σε βάρος των ξένων παλιότερη οδηγία της ΕΟΚ που όριζε πως οι ΕΟΚικοί υπήκοοι έπρεπε να έχουν «αξιοπρεπή» κατοικία, προκειμένου να τους χορη-γηθεί άδεια διαμονής. Στη Γερμανία δεν υπάρχουν αντιρα-τσιστικοί νόμοι, γιατί υποτίθεται πως το Σύνταγμα της χώ-ρας επαρκεί. Ωστόσο, όπως δήλωσε στο Ευρωκοινοβούλιο ο γερμανός ευρωβουλευτής Χάμπερλαντ το 1989, «απ' ό,τι φαίνεται, η γερμανική κυβέρνηση εφαρμόζει τις συνταγματι-κές διατάξεις μόνο για τους Γερμανούς» (ΡΕ 139276).

Το φάσμα του θεσμοποιημένου ρατσισμού στην Ευρώπη εί-ναι ευρύτατο και θα χρειάζονταν τόμοι ολόκληροι για να κα-ταγράψει κανείς συστηματικά τις περιπτώσεις και τα κλιμά-κια της εξουσίας που τον εφαρμόζουν. Δεν μένει, λοιπόν, παρά να αναφερθούν μερικά ενδεικτικά παραδείγματα.

Μια κοινωνία με ευρύτατα διαδεδομένο το θεσμοποιημέ-νο ρατσισμό είναι η βρετανική. Η μακρά αποικιοκρατική παράδοση της Βρετανίας μπορεί σε ένα βαθμό να ερμηνεύσει το γεγονός. Το Μάρτιο του 1990 ένας μαύρος, πρώην γρενα-διέρος της ανακτορικής φρουράς —ο δεύτερος που υπηρέτη-σε ποτέ στο σώμα—, απέσυρε την προσφυγή του κατά του στρατού για φυλετικές διακρίσεις, παρά την ευρεία δημοσιό-τητα γύρω από την περίπτωσή του, επειδή οι δικηγόροι του τον συμβούλεψαν πως δεν επρόκειτο ποτέ να δικαιωθεί2®.

Η ρατσιστική ατμόσφαιρα στη Βρετανία είναι τόσο απο-πνικτική, ώστε και τα μέτρα που απορρέουν από την υπάρ-

26. Migration Newssheet, Brussels, July 1989. 27. Στο ίδιο. 28. The Guardian, London, 21.3.1990.

110 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

χουσα αντιρατσιστική νομοθεσία στρέφονται τελικά ενά-ντια σε αυτούς, για βοήθεια των οποίων θεσπίστηκαν. Π.χ. στον κρίσιμο τομέα της απασχόλησης, οι νόμοι εμποδίζουν μάλλον παρά διευκολύνουν τους εγχρώμους να βρουν δου-λειά. Έγκυρη μελέτη από το πανεπιστήμιο του Λέιτσεστερ, που δημοσιεύτηκε το 1989 στο περιοδικό Σοσιόλοτζι (τεύχος 1, σελ. 43), συμπεραίνει ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο η διευθυ-ντική ιεραρχία έχει την άνεση να χρησιμοποιεί το ισχύον πλέγμα νόμων και κανονισμών προς όφελός της, ώστε να αποκλείει σταθερά τους εγχρώμους.

Στο Βέλγιο, όπου σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση του Ευρωβαρομέτρου (στατιστικού δελτίου της ΕΟΚ) η δυσανε-ξία του πληθυσμού απέναντι στους ξένους είναι ιδιαίτερα έ-ντονη, ο θεσμοποιημένος ρατσισμός εκδηλώνεται απροκά-λυπτα στη δικαιοσύνη, την εκπαίδευση και την αυτοδιοί-κηση.

Από τις 343 καταγγελίες που υποβλήθηκαν βάσει του ι-σχύοντος αντιρατσιστικού νόμου το 1985-1986 στις Βρυξέλ-λες, απορρίφθηκαν «ελλείψει επαρκών στοιχείων» οι 317! Α-πό τις 93 του 1987 μόνον οι 3 οδήγησαν σε καταδίκη — μάλιστα η μία αφορούσε νεαρό Βορειοαφρικανό, γιατί απο-κάλεσε «ρατσιστή» έναν πολιτευτή!— και από τις 83 του 1988 μία μόνον κατέληξε σε καταδίκη29.

Το 1985, με βασιλικό διάταγμα, επιτράπηκε σε έξι διοικη-τικά διαμερίσματα των Βρυξελλών να μη γράφουν ορισμέ-νους ξένους στα μητρώα αλλοδαπών, εμποδίζοντάς τους έ-τσι να κατοικήσουν εκεί. Την ίδια απαγόρευση υποστήριξε και η αυτοδιοίκηση της Λιέγης30.

Ο πρώην δήμαρχος του Σαρμπέεκ, Ρ. Νολς, άφησε εποχή στο Βέλγιο για το ρατσιστικό του μένος, το οποίο προκάλεσε

29. Solidaire, Bruxelles, 18.4.1990. 30. Le Soir, Bruxelles, 18,26,27 Avril 1990.

«ΕΙΣΒΟΛΗ ΒΑΡΒΑΡΩΝ»! 111

στην περιοχή τεράστια ένταση. Με την κάλυψη του υπουρ-γείου Παιδείας αρνιόταν επίμονα τη διδασκαλία μουσουλ-μανικών μαθημάτων στα τοπικά σχολεία, ώσπου το Δεκέμ-βριο του 1989 παρενέβη η δικαιοσύνη. Στη διάρκεια του Ρα-μαζανιού το 1986 απαγόρευσε επί ένα μήνα τις συναθροίσεις περισσότερων από πέντε ατόμων μετά τις 10 μ. μ., τότε δηλα-δή που οι μουσουλμάνοι μαζεύονται πριν το δείπνο τους. Συγχρόνως, χιλιάδες αντίτυπα προπαγανδιστικών φυλλα-δίων διανεμήθηκαν στα δημόσια σχολεία περιγράφοντας τους Βορειοαφρικανούς ως τρομοκράτες και διακινητές ναρκωτικών. Τέλος, ο κύριος Νολς δήλωνε δημόσια πως οι Μαροκινοί είναι οι «βάρβαροι των ημερών μας»!31

Ακόμα και σε χώρες «ήμερες», όπως η Δανία, παρά την «α-ντιστασιακή» της στάση στο Μάαστριχτ, οι φυλετικές προ-καταλήψεις έχουν θεσμοποιηθεί πλατιά. Αυστραλός δικηγό-ρος, στον οποίο ανατέθηκε από το Δανικό Κέντρο Δικαιω-μάτων του Ανθρώπου να μελετήσει την αγορά εργασίας, κα-τέληξε στο συμπέρασμα ότι κατά παράβαση των διεθνών συμβάσεων που έχει κυρώσει η Δανία, οι φυλετικές διακρί-σεις στην απασχόληση είναι καθεστώς, και τα κρατικά γρα-φεία ευρέσεως εργασίας καθώς και οι εργοδότες κάνουν ό,τι θέλουν».

Τέλος, από την Ολλανδία προέρχεται η καταγραφή ενός πραγματικά τραγικού φαινομένου: Επίσημη έκθεση του Ολ-λανδικού Κέντρου Ερευνών, που υποβλήθηκε το Φεβρουάριο του 1988 στον υπουργό Δικαιοσύνης, συμπέραινε ότι οι μειο-νότητες αντί να καταπολεμούν με νομικά μέσα τις φυλετικές διακρίσεις σε βάρος τους, τείνουν να εξοικειωθούν με αυτές και να θεωρούν τελικά τις αδικίες φυσιολογική κοινωνική

31. Migration Newssheet, Brussels, July 1986, October 1986, May 1989. Le Soir, Bruxelles, 28.4.1988.

32. Meredith Wilkie, Racial Discrimination in Denmark, Copenhagen, 1990.

112 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

εκδήλωση της «ψυχρής, ωμής, σκληρής και επιφυλακτικής συμπεριφοράς των Ολλανδών»".

Τα ευρωπαϊκά MME υποδαυλίζουν το ρατσισμό

Το πώς πλασάρεται ο τρόπος ζωής, ο πολιτισμός μιας κοι-νωνικής ομάδας, ιδιαίτερα όταν είναι μειονοτική, έχει τερά-στια σημασία. Στη σύγχρονη βιομηχανία ενημέρωσης τα στερεότυπα που κατασκευάζονται από πολιτικά κέντρα προπαγάνδας και αναμεταδίδονται πλατιά από τα πανίσχυ-ρα MME, παίζουν σημαντικότατο ρόλο στην εμφάνιση και εξάπλωση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Η γενική εικό-να της ΕΟΚικής Ευρώπης στον τόσο ευαίσθητο αυτό πολιτι-σμικό τομέα είναι απογοητευτική. Να πώς την περιγράφει η Έκθεση του εκλιπόντος ευρωβουλευτή της ΝΔ Ευρυγένη:

Η ενημέρωση σχετικά με τις μειονότητες είναι συχνά πολύ μερο-ληπτική, ασχολείται εκτενώς με τα παραπτώματα ορισμένων μελών ομάδων μειονοτήτων, ενώ καλύπτει ελλιπώς τα προβλή-ματά τους και αγνοεί όλα σχεδόν τα επιτεύγματά τους [ . . . ] Κα-λύπτοντας πράξεις βίας με εντυπωσιοθηρικό τρόπο, τα MME καλλιεργούν την έξαρση βίας υποθάλποντας ένα είδος νοσηρής γοητείας3 4 .

Είναι ολοφάνερο από τις σύντομες αλλά περιεκτικές αυτές επισημάνσεις ότι ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι μετανάστες και οι εθνικές μειονότητες από τα MME είναι σαφώς αρνητικός. Ας πάρουμε μια γεύση του τι συμβαίνει στις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, ξεκινώντας από τον Τύπο.

Η εικόνα της Γερμανίας παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον,

33. Handelsblad. Amsterdam, 10.2.1988. 34. Εξεταστική Επιτροπή για την άνοδο του φασισμού και του ρατσισμού

στην Ευρώπη. Έκθεση Εισηγητή Δ. Ευρυγένη, Λουξεμβούργο, 1985.

«ΕΙΣΒΟΛΗ ΒΑΡΒΑΡΩΝ»! 113

γιατί κοντά στ' άλλα αρνείται το χαρακτηρισμό της ως χώ-ρας μεταναστών και ως ρατσιστικού προπυργίου, ενώ συγ-χρόνως έχουν γίνει εκεί αρκετές μελέτες σχετικά με τον τρό-πο παρουσίασης των μεταναστών.

Σε μια από αυτές έγινε ανάλυση 3.069 άρθρων σχετικών με τις μειονότητες, που δημοσιεύτηκαν σε 84 διαφορετικές εφημερίδες της Βόρειας Ρηνανίας - Βεστφαλίας. Το 31 % των δημοσιευμάτων αυτών πραγματευόταν ειδήσεις που ανέφε-ραν ότι «ξένοι» είχαν διαπράξει εγκληματικές πράξεις, 32,2% αφορούσαν θέματα αγοράς εργασίας και μόνο 10% ήταν πράγματι καλοπροαίρετα. Όσο για τους χαρακτηρι-σμούς με τους οποίους περιγράφονταν οι ξένοι εργάτες, μόνο 13% ήταν θετικοί· οι υπόλοιποι χαρακτηρίζονταν ως αρνητι-κοί ή αμφίσημοι. Το συμπέρασμα της έρευνας ήταν πως οι εφημερίδες προωθούν την εικόνα του «αλλοδαπού ως κακο-ποιού» και οι εθνικές μειονότητες αντιμετωπίζονται σαν α-ναγκαίο κακό, ανάλογα με την καλή θέληση του πλειοψη-φούντος ντόπιου πληθυσμού35.

Ένας Έλληνας, ο Γ. Γαλάνης, ερεύνησε τα δύο μεγαλύ-τερα γερμανικά περιοδικά ευρείας κυκλοφορίας, το Στερν και το Κουίκ, στο διάστημα 1960-1982, επικεντρώνοντας την έρευνά του στην αρθρογραφία τη σχετική με εγκλήματα που είχαν δράστες αλλοδαπούς. Το συμπέρασμά του ήταν ότι ο τρόπος παρουσίασης στο κοινό έδινε τη γενική εντύπωση πως οι μετανάστες όχι μόνο απειλούν την ευημερία των ιθα-γενών παίρνοντάς τους τις δουλειές σε εποχές οικονομικής κρίσης, αλλά απειλούν και την προσωπική ασφάλεια των Γερμανών36. Ας σημειωθεί ότι και στις δύο μελέτες τα δη-μοσιεύματα περί εγκληματικότητας αναφέρονταν επίμονα στους Τούρκους σε βαθμό εξαιρετικά δυσανάλογο με το α-

35. Juan-Manuel Delgado, Die Gastarbeiter, Der Presse, Opladen, Leske Verlag, 1972.

36. Georgios Galanis, Migrantenkriminalität in der Presse, Express Ed. Berlin, 1987.

ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ!

ριθμητικό ποσοστό και τις δραστηριότητές τους μέσα στη γερμανική κοινωνία.

Γενικά, ο γερμανικός Τύπος αποφεύγει τον απροκάλυπτο ρατσισμό και προτιμάει τις συγκαλυμμένες του μορφές. Το πρόσφατο ιστορικό παρελθόν έχει δημιουργήσει ορισμένα α-ντανακλαστικά στη γερμανική κοινωνία, η οποία μέχρι πρό-σφατα θεωρούσε τον έκδηλο ρατσισμό ταμπού και τον απέ-κρουε. Αντίθετα, οι ιδέες περί φυλετικής ανωτερότητας και υπεροχής της πολιτισμικής τους παράδοσης είναι πολύ δια-δεδομένες στους Γερμανούς, που θεωρούν «φυσικό επακό-λουθο» να προτιμούν τους «δικούς τους».

Στη Βρετανία τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά. Εκεί, λόγω μακράς αποικιοκρατικής παράδοσης, υπάρχει σαφής επίγνωση του ρατσισμού. Συγχρόνως, ο ρατσισμός στα MME έχει εκτενώς ερευνηθεί από διάφορους ανεξάρτητους φορείς και ομάδες πίεσης ή και στα πλαίσια της γενικότερης κοινωνιολογικής μελέτης των φυλετικών σχέσεων στη χώρα.

Ο βρετανικός Τύπος είναι χυδαία και απροκάλυπτα ρα-τσιστικός. Τίτλοι όπως «Αραβικό γουρούνι μπαίνει κρυφά στη χώρα» (Σαν, 23.2.1986) ή «Χάσου από δω, συριακό γου-ρούνι» (Σαν, 25.10.1986) κοσμούν τακτικά τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, ενώ χαρακτηρισμοί μελών των μειονοτή-των ως «καθαρμάτων» δεν είναι διόλου σπάνιοι (Σαν, 27.2.1989)".

Οι μετανάστες εμφανίζονται ως «πρόβλημα» ή απειλή για τη βρετανική κοινωνία και λόγω του αριθμού τους και εξαι-τίας της συμπεριφοράς τους, η οποία «κλονίζει τη δημόσια τάξη». Ένα προσφιλές «κλισέ» είναι ο πονηρός αλλοδαπός που εξαπατά τις αρχές, μπαίνει στη Βρετανία λαθραία και

37. Chris Searle, Your daily dose: Racism and The Sun, Campaign for Press and Broadcasting Freedom, London, 1989.

«ΕΙΣΒΟΛΗ ΒΑΡΒΑΡΩΝ»! 115

στη συνέχεια «απομυζά» ποικιλότροπα τις κοινωνικές πα-ροχές.

Προκειμένου να περάσει αποτελεσματικά στο αναγνω-στικό κοινό το απωθητικό αυτό πρότυπο του μετανάστη, ο Τύπος συχνά γίνεται βίαιος: Η μαύρη νεολαία περιγράφεται ως «μαύρος όχλος» και «ταραξίες», που «έχει τις ταραχές ως μέσον αναψυχής και πηγή εσόδων» (Ντέιλι Εξπρές, 30.9.1985). Το χιούμορ των γελοιογραφιών είναι κακό και δηλητηριώδες: Οι μαύροι εμφανίζονται ως πρωτόγονοι κανί-βαλοι, να διαβιούν σε άθλιο σκηνικό «φυλής» ή «ζούγκλας». Τα βέλη στρέφονται συχνά και κατά των βρετανών αντιρα-τσιστών, οι οποίοι αποκαλούνται «κατάσκοποι» και «ξεσα-λωμένοι αριστεροί»38.

Ούτε και στη Γαλλία η μεταχείριση των μειονοτήτων από τα MME είναι καλύτερη. Σύμφωνα με τη Ζαζά Τογκορά, του Γαλλικού Ινστιτούτου Τύπου, η τετραλογία του Λε Πεν «με-τανάστες - ανασφάλεια - εγκληματικότητα - ανεργία στη Γαλλία» έχει υιοθετηθεί από τα κυριότερα κόμματα και απο-τελεί πλέον κυρίαρχη ιδεολογία Έτσι, ο Τύπος παρουσιάζει συχνότατα εγχρώμους ως δράστες βιαιοτήτων ή πρωταγωνι-στές κοινωνικών αναταραχών, ενώ στην πραγματικότητα αυτοί είναι θύματα ρατσιστικής βίας. Τακτικά, επίσης, οι μετανάστες σκιτσάρονται φορτωμένοι με υποτιμητικά μειο-νεκτήματα, που τους καθιστούν φύσει ανίκανους να εντα-χθούν στην «εκλεπτυσμένη» και «ανώτερη» γαλλική κοινω-νία, με άρθρα που φέρουν εντυπωσιοθηρικούς τίτλους, όπως π.χ. «Πολυγαμία, made in France» (Α' Εβενμάν ντι Ζεντί, 10.6.1990) ή «Θρησκευτικός φανατισμός κατά της ένταξης» (Λ' Εξπρές, 3.4.1990).

38. Paul Gordon, David Rosenberg, The Press and Black People in Britain, The Runnymede Trust, London, 1989.

116 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Ο Τύπος της Ολλανδίας και της Δανίας, όταν ασχολείται με τους μετανάστες, σχεδόν ποτέ δεν μπαίνει στα καυτά θέ-ματα εργασίας, οικογένειας, νεολαίας, κατοικίας ή ελεύθε-ρου χρόνου. Κατά κανόνα, τα δημοσιεύματα αφορούν ε-γκλήματα και αντικοινωνική συμπεριφορά.

Παρόμοια εικόνα των αλλοδαπών ως εγκληματιών παρά-γεται σταθερά και από τον ισπανικό Τύπο.

Σχετικά με την Ιταλία, η καθηγήτρια Κλάρα Γκαλίνι, που ερεύνησε το θέμα, περιγράφει έτσι την εικόνα των Αράβων στα ιταλικά MME:

Πρόκειται για ένα σκληροπυρηνικό στερεότυπο, που δείχνει τον Άραβα να είναι πάντα φανατικός μουσουλμάνος, δηλαδή θρη-σκευτικός οπαδός ενός Ισλάμ, το οποίο προβάλλεται ως πηγή σεξουαλικών διαστροφών (ομοφυλοφιλίας, πολυγαμίας), κατα-πίεσης και δουλείας (στην οικογένεια και την κοινωνία) και α-νορθολογισμού (φανατισμού) που πραγματώνεται στον αγώνα με τον «ιερό πόλεμο»3'.

Οι «μύθοι» για τους έγχρωμους στην TV

Μια μελέτη των γερμανικών τηλεοπτικών προγραμμάτων, που πραγματοποιήθηκε το 1986 από την ερευνήτρια Κίνε-Σόλαντ, έδειξε ότι η γερμανική TV ελάχιστα ασχολείται με τη ζωή και τα προβλήματα των εθνικών μειονοτήτων στη χώ-ρα και σχεδόν ποτέ με τα επίμαχα θέματα του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Οι παραγωγοί και παρουσιαστές των σχετικών εκπομπών είναι κατά 95% Γερμανοί, και εκείνο που κυρίως τους ενδιαφέρει (οπότε και το προβάλλουν) είναι το πώς θα αποτραπεί η είσοδος και άλλων μεταναστών στη Γερμανία. Με το πνεύμα αυτό, η τηλεοπτική εικόνα του λα-θρομετανάστη που επιμένει να πετύχει άσυλο ή ψάχνει απε-

39. Clara Gallini, "Le Radici dell'Immaginario Esotico", Democrazia e Diritto, αριθ. 6, 1989.

«ΕΙΣΒΟΛΗ ΒΑΡΒΑΡΩΝ»! 117

γνωσμένα για κάποιο κατάλυμα είναι πολύ οικείες στη γερ-μανική τηλεόραση.

Η βρετανική τηλεόραση είναι πιο αποκρουστική, γιατί σε αυ-τήν ο ρατσισμός είναι διάχυτος και πιο ύπουλος. Ακόμα και σε εκείνες τις σπάνιες εκπομπές που επιτρέπουν κάποια πε-ριθώρια σε αντιρατσιστικά και φιλελεύθερα στοιχεία να εκ-φράσουν την άποψή τους, το κλίμα είναι τέτοιο που τους α-ναγκάζει να αυτολογοκρίνονται και τελικά να αναφέρονται στο «πρόβλημα» των μεταναστών απολογητικά, με την έν-νοια δηλαδή ότι δεν είναι δα και τόσοι πολλοί, όσο λέγεται, άρα πρέπει να γίνουν ανεκτοί...

Σε μια εμπεριστατωμένη της ανάλυση, η Άντζελα Μπάρι αποκαλύπτει τους τρεις κυρίαρχους «μύθους» σχετικά με τους μαύρους, που προβλήθηκαν τα τελευταία χρόνια από τη βρετανική TV: του γελωτοποιού, του ταραχοποιού, του εξαρτημένου.

Παλιότερα, στη δεκαετία του '50, η εικόνα που επικρα-τούσε ήταν εισαγωγής — made in USA: ο υποτακτικός και λίγο χαζούλης μαύρος, ο ευτυχισμένος σκλάβος που έχει επί-γνωση της θέσης του. Αργότερα, μετά τις φυλετικές εξεγέρ-σεις του Νότιγχαμ και του Νότιν Χιλ, γεννήθηκε ο μύθος του μαύρου-ταραχοποιού: το πράο χαμόγελο εξαφανίστηκε από το πρόσωπο του μαύρου, ο οποίος μεταβλήθηκε τώρα σε πα-ρείσακτο και επικίνδυνη απειλή. Μετά τον πόλεμο της Μπιάφρα, μέσα στους ποταμούς από τα κροκοδείλια δά-κρυα των χορτάτων για τα λιμοκτονούντα παιδιά της Αφρι-κής με τα μεγάλα λυπημένα μάτια, προέκυψε ο μύθος της «μαύρης εξάρτησης»40.

Τα τρία αυτά βασικά κλισέ αναπροσαρμόστηκαν προς τα τέλη της δεκαετίας του '70, μετεξελίχθηκαν και σε κά-

40. Angela Barry, Black Mythologies: Representation of Black People on British TV, John Twitchin Ed., London, 1988.

118 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

ποιο βαθμό αναμίχτηκαν. Στη δεκαετία του '80 άρχισαν να εμφανίζονται τηλεπαρουσιαστές έγχρωμοι, συνήθως από τις Δυτικές Ινδίες, καθώς και σίριαλ με πρωταγωνιστές μαύ-ρους. Στην πλειονότητά τους, όμως, τα προγράμματα αυτά δεν συνιστούν καμιά πρόοδο, γιατί —όπως άλλωστε και στις ΗΠΑ— «βγάζοντας γέλιο» με τα φυλετικά στερεότυπα, τα κάνουν πιο αποδεκτά στην κοινωνία, αντί να τα καταπολε-μούν.

«Η ενημέρωση των ξένων μας»

Η ΕΟΚ, παρόλο που δέχεται τη σημασία της ενημέρωσης των εθνικών μειονοτήτων για τη διατήρηση της μητρικής τους γλώσσας και των δεσμών τους με τις χώρες καταγω-γής, ομολογεί στην Έκθεση του Ευρωκοινοβουλίου του 1991 ότι αυτή είναι ανεπαρκέστατη. Στην ίδια πηγή αναφέρεται ότι η πιο εκτεταμένη κάλυψη παρέχεται στη Γερμανία, όπου οι μετανάστες μπορούν να παρακολουθούν καθημερινά ένα πρόγραμμα 40 λεπτών στη μητρική τους γλώσσα. Όμως, την ίδια ώρα, οι αμερικανοί, οι γάλλοι και οι βρετανοί στρα-τιώτες που σταθμεύουν στη Γερμανία έχουν στη διάθεσή τους προγράμματα στη γλώσσα τους 24 ώρες το 24ωρο!

Έτσι, οι ξένοι εργαζόμενοι, πρόσφυγες και μετανάστες, βρίσκονται μέσα σε έναν ανελέητο πολιτισμικό κλοιό. Από τη μια μεριά τα MME τους δυσφημούν, παραπληροφορώ-ντας τους αυτόχθονες, και από την άλλη τους στερούν όχι μόνον το δικαίωμα να αμυνθούν, αλλά και την απλή χαρά να κρατούν την επαφή με τις ρίζες τους.

Στη Γαλλία και τη Βρετανία μειώνουν διαρκώς τα προ-γράμματα που μεταδίδονται στη μητρική γλώσσα. Το «Έι-ζιαν Μάγκαζιν» (ειδήσεις στα ινδικά) του BBC αντικαταστά-θηκε τελευταία με την αγγλόφωνη εκπομπή «Νέτγουορκ Ί-στερν». Η δικαιολογία που προσφέρεται από τους αρμο-δίους είναι ότι οι αντίστοιχες γλώσσες της πλειονότητας του πληθυσμού —αγγλικά, γαλλικά— ανταποκρίνονται καλύτε-

«ΕΙΣΒΟΛΗ ΒΑΡΒΑΡΩΝ»! 119

ρα στις ανάγκες της «δεύτερης γενιάς» των μεταναστών. Πρόκειται για μια ύπουλη πολιτική, δεδομένου ότι η ταυτό-χρονη απουσία δίγλωσσης παιδείας εμποδίζει τα παιδιά των μεταναστών να μάθουν τη μητρική τους γλώσσα. Και οπωσ-δήποτε, όχι τυχαία, αν κρίνει κανείς την εξαιρετικά πετυχη-μένη εκστρατεία των δύο αυτών χωρών να επιβάλουν τη γλώσσα τους στους κατοίκους των πρώην αποικιών τους. Οι έμπειροι δυνάστες του πλανήτη μεταφέρουν τώρα τις νεο-αποικιοκρατικές τους πρακτικές μέσα στον κορμό της ΕΟ-Κικής Ευρώπης!

Η έκταση των προγραμμάτων έχει, ασφαλώς, μεγάλη σημα-σία. Και αυτή, όμως, είναι σχετική.

Μπορεί η RTL του Λουξεμβούργου να εκπέμπει μία ώρα την εβδομάδα στα ιταλικά και η NOS της Ολλανδίας δεκα-πέντε λεπτά στα αραβικά, ο ραδιοσταθμός του BBC να έχει μισή ώρα την εβδομάδα πρόγραμμα στα ινδικά και ο γερμα-νικός HR είκοσι λεπτά στα ελληνικά, αλλά αυτό δεν φτάνει. Μετράει ιδιαίτερα το περιεχόμενο. Επίσημα στοιχεία γύρω από το θέμα αυτό δεν υπάρχουν. Η γενικότερη, όμως, εμπει-ρία ωθεί στο συμπέρασμα ότι η ποιότητά τους είναι χαμηλό-τατη πολιτικά και πολιτιστικά.

Δεν θα μπορούσε να είναι κι αλλιώς, αφού οι σταθμοί ε-λέγχονται και τα προγράμματα οφείλουν να ακολουθούν την κυρίαρχη ΕΟΚική γραμμή για τη μετανάστευση· όσο για τους μειονοτικούς δημοσιογράφους και παρουσιαστές, είναι πολύ εύκολο να εξαγοραστούν. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι εθνικές μειονότητες δεν ενημερώνονται σχεδόν καθόλου α-πό τα προγράμματά «τους» για το No 1 θέμα που τους καίει: το ρατσισμό...

Με την κατάργηση του κρατικού μονοπωλίου στην εθνική ραδιοφωνία και τηλεόραση των ευρωπαϊκών χωρών άνοιξε

120 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

κάποια δυνατότητα στις μειονότητες να αναπτύξουν δικούς τους σταθμούς για την ενημέρωσή τους. Θεωρητικά και μό-νο, όμως. Γιατί το κόστος είναι συνήθως απαγορευτικό για μικρές κοινωνίες, που το πρόβλημα για το οποίο κατέφυγαν σε ξένη χώρα είναι κυρίως οικονομικό.

Έτσι σήμερα οι ραδιοσταθμοί που εκπέμπουν σε γλώσ-σες μεταναστών είναι περιορισμένοι στην ΕΟΚ και πολλοί από αυτούς λειτουργούν παράνομα. Η Ολλανδία έχει το ρε-κόρ των παράνομων ραδιοσταθμών, ενώ η Γερμανία διαθέ-τει καλωδιακά δίκτυα για μετάδοση ξενόγλωσσων προ-γραμμάτων (κυρίως στα τούρκικα). Βέλγιο και Δανία έχουν από ένα μειονοτικό σταθμό, η Ισπανία δύο, η Βρετανία τέσ-σερις και η Γαλλία περισσότερους, με επικεφαλής τον αρα-βόφωνο «Ραντιό-Οριάν», στον οποίο ήδη έβαλε χέρι το μεγά-λο σαουδαραβικό κεφάλαιο41. Γενικά, στα πεδία των FM αλλά και της TV, όταν οι σταθμοί παρουσιάζουν κάποιο γε-ωστρατηγικό ενδιαφέρον, οι μάχες που εκδηλώνονται από οργανωμένα συμφέροντα για την κηδεμόνευσή τους είναι συ-χνά λυσσαλέες.

Και δυο λέξεις, τέλος, για το λεγόμενο «εθνοτικό Τύπο», δηλαδή τις εφημερίδες ή τα δελτία που εκδίδονται στις χώ-ρες της ΕΟΚ από ορισμένες κοινότητες στη γλώσσα τους ή και στην επικρατούσα γλώσσα. Αίγες απ' αυτές είναι ανθη-ρές και με σχετικά μεγάλη κυκλοφορία —όπως η Βόις που εκδίδεται στο Λονδίνο και απευθύνεται στους μαύρους ή η αγγλόφωνη εβδομαδιαία Νιου Λάιφ που το κοινό της είναι ασιάτες μετανάστες και κυκλοφορεί σε 200.000 φύλλα. Οι περισσότερες είναι λαθρόβιες, γιατί, εκτός από τις οικονομι-κές τους δυσχέρειες, δεν μπορούν εύκολα να συμβιβάζουν τις συχνά αντικρουόμενες απόψεις της κοινότητάς τους. Η εμβέλεια του Τύπου αυτού είναι, φυσικά, μεγαλύτερη στις χώρες που έχουν μεγάλο αριθμό μεταναστών και προσφύ-γων (Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία).

41. ΠΡΙΝ, 21.6.1992.

121

Οπωσδήποτε, το θέμα των MME ως προς τη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης σχετικά με το φλέγον ζήτημα της μετανάστευσης είναι πολύ ευρύ και πολυσύνθετο για να εξαντληθεί με τα όσα προαναφέρθηκαν. Μια τέτοια προσπά-θεια —ανεξάρτητα από το αποτέλεσμά της— θα ξεπερνούσε τα όρια αυτού του βιβλίου.

Αυτό που επιχειρήθηκε ήταν να δοθεί μια γενική και σφαι-ρική εικόνα της λειτουργίας των MME στην αντιμετώπιση των φαινομένων της ξενοφοβίας και του ρατσισμού στην Ευ-ρώπη. Όπως διαφάνηκε απ' όσα σε συντομία προαναφέρθη-καν, ο ρόλος τους είναι σαφώς αρνητικός. Τα ΕΟΚικά MME έχουν ρατσιστικό προσανατολισμό —απροκάλυπτο ή συ-γκαλυμμένο— συνεργώντας συγχρόνως στη διατήρηση του πολιτισμικού γκέτο των μεταναστών. Η ίδια η ΕΟΚ, με την Έκθεση του Ευρωκοινοβουλίου του 1991, το λέει καθαρά:

Το βασικό πρόβλημα που αφορά την πολιτισμική κατάσταση των μεταναστών είναι ότι στερούνται της ελευθερίας έκφρασης που πρέπει να είναι για όλους διασφαλισμένη, διότι δεν έχουν καμιά πρόσβαση στην παραγωγή και διανομή πληροφοριών κα-θώς και στην πολιτισμική παραγωγή.

Από τη μια, λοιπόν, κατασυκοφάντηση και από την άλλη φίμωτρο...

Ο ρατσισμός μολύνει την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη

Μετά από αυτό τον καταιγισμό παραπληροφόρησης από Τύ-πο, τηλεόραση και λοιπά μέσα μαζικής επικοινωνίας, τα ε-μπρηστικά και παραπλανητικά συνθήματα της ακροδεξιάς προπαγάνδας, τη συγκαλυμμένη υποστήριξη ή ανοχή μεγά-λου μέρους της πολιτικής ηγεσίας στα ρατσιστικά κελεύ-σματα και πρακτικές και το θεσμοθετημένο ρατσισμό σε βα-σικές λειτουργίες και νομοθεσίες του κράτους, θα ήταν πα-ράξενο ο ευρωπαίος πολίτης να μην έχει αναπτύξει έντονα

ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ!

αντανακλαστικά ξενοφοβίας και να μην έχει υιοθετήσει α-κραίες ρατσιστικές απόψεις. Έτσι κι αλλιώς, αντικειμενική βάση για την εκδήλωση αυτών των φαινομένων, ιδίως ανά-μεσα στα πληττόμενα από την οικονομική κρίση εργατικά, αγροτικά και μεσαία στρώματα, υπάρχει. Το έδαφος είναι πρόσφορο για να φυτρώσουν τα άνθη του κακού.

Αλλά για το πρόβλημα της ξενοφοβίας και του ρατσισμού στους κατοίκους της ΕΟΚ ας ανατρέξουμε στο τι διαπιστώ-νει η ίδια με έρευνά της, την οποία με σύσταση του Ευρωπαϊ-κού Κοινοβουλίου διενήργησε το Ευρωβαρόμετρο τον Οκτώ-βριο-Νοέμβριο του 1988 και δημοσιοποίησε στις 21 Νοεμ-βρίου 1989.

Η μελέτη καταλήγει στο δυσάρεστο συμπέρασμα ότι η ξενοφοβία και ο ρατσισμός έχουν σοβαρή ανάπτυξη στην ΕΟΚική Ευρώπη, καθώς «ένας Ευρωπαίος στους τρεις πι-στεύει ότι ο αριθμός των ατόμων άλλης εθνικότητας ή φυλής στη χώρα του, ή χώρα της (Ευρώπης) είναι υπερβολικός», καθώς και γιατί «σημαντική μειοψηφία από αυτούς που ερω-τήθηκαν θεωρεί ότι η παρουσία μεταναστών στη χώρα τους αποτελεί αρνητικό παράγοντα για το μέλλον»42.

Ο καλοπροαίρετος αναγνώστης θα αναρωτηθεί, φυσικά, τι κάνει η ΕΟΚ μπρος σε αυτό το τόσο νοσηρό φαινόμενο στους κόλπους της, το οποίο ανενδοίαστα αναγνωρίζει.

Η απάντηση είναι ότι ασφαλώς και δεν κάνει τίποτα ου-σιαστικό, παρά τα κροκοδείλια δάκρυα και τις υποκριτικές δηλώσεις βαθιών ανησυχιών, αφού και οι ίδιοι οι δικοί της μηχανισμοί λειτουργίας το γεννούν και το εκτρέφουν. Μεγα-λόσχημες διακηρύξεις κενές ουσίας περί ανθρωπίνων δικαι-ωμάτων, επιτροπές επί επιτροπών που χρόνια τώρα συζη-

42. Ευρωβαρόμετρο, Ρατσισμός και Ξενοφοβία, Νοέμβριος 1989. Γενική Διεύθυνση Πληροφοριών, Ανακοινώσεων και Μορφωτικών Θεμάτων της Επι-τροπής της ΕΟΚ.

123

τούν διάγοντας βίον υπερπολυτελή στις ευρωπαϊκές πρωτεύ-ουσες, οδηγίες χωρίς δεσμευτικό περιεχόμενο, αστεία χρη-ματοδότηση. Σε αυτά τα πλαίσια κινείται η «πάλη» των ιθυ-νόντων της ΕΟΚ ενάντια στην ξενοφοβία και το ρατσισμό.

Στα έξι χρόνια που μεσολάβησαν ανάμεσα στις δύο σχετι-κές με το θέμα Εκθέσεις του Ευρωκοινοβουλίου (1986-1991), η ΕΟΚ ομολογεί πως «από τις 40 συστάσεις που περιείχε η Έκθεση Ευρυγένη ελάχιστες έχουν εφαρμοστεί πλήρως, και καμιά δεν οδήγησε σε σημαντικές μεταβολές στην αντιρα-τσιστική νομοθεσία, ούτε και σε δράση σε κοινοτικό επίπεδο για την αντιμετώπιση στη ρίζα των βασικών αιτίων του ρα-τσισμού και της ξενοφοβίας»43.

Οι κουβέντες του αέρα και οι κενές περιεχομένου μεγαλό-στομες υποσχέσεις για μέτρα κατά του ρατσισμού έχουν φτάσει να αγανακτούν και ευρωβουλευτές, όπως το σοσιαλι-στή ισπανό Χουάν Ραμίρεθ Ερέδια, που στις 14.6.1988 χαρα-κτήρισε την κοινή δήλωση των 12 ως «άχρηστα φύλλα χαρ-τιού», ενώ το «Φόρουμ Νεότητας της ΕΟΚ», που οργάνωσε και χρηματοδοτεί από το 1986 η Κομισιόν, έφτασε να καταγ-γείλει ολόκληρο το πλέγμα της ΕΟΚικής «αντιρατσιστικής» πολιτικής ως απαράδεκτο.

Αλλά και τα κονδύλια τα οποία διαθέτει η ΕΟΚ για τον αντιρατσιστικό της «αγώνα» είναι χαρακτηριστικά των προθέσεών της. Μέχρι το 1989 το ποσό που προέβλεπε ο προϋπολογισμός της για «διεξαγωγή εκστρατειών πληροφό-ρησης για τον κίνδυνο του ρατσισμού και του φασισμού» ή-ταν 50.000 ECU (12,5 εκατομμύρια δρχ.) το χρόνο! Μάλι-στα. Αυτό το... «κολοσσιαίο» ποσό προκειμένου να αντιμε-τωπιστεί ο χείμαρρος της ρατσιστικής προπαγάνδας των κρατικών και ιδιωτικών MME σε όλη την Ευρώπη!

Κάτω από τις πιέσεις, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανα-γκάστηκε το 1989 να φανεί πιο γενναιόδωρο, ψηφίζοντας

43. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Εξεταστική Επιτροπή για το ρατσισμό και την ξενοφοβία, Έκθεση, Λουξεμβούργο 1991.

124 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

οτον προϋπολογισμό της ΕΟΚ ποσό 500.000 ECU, που ανά-μεσα στα άλλα θα χρηματοδοτούσε και τη δημιουργία ενός «Ευρωπαϊκού Φόρουμ για Μετανάστες». Στις 20.12.1989 η Επιτροπή πληροφορήθηκε ότι τα λεφτά «φαγώθηκαν», χω-ρίς να έχει δημιουργηθεί ως τότε κανένα «φόρουμ»! Το Ευ-ρωκοινοβούλιο προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, η Ε-πιτροπή άρχισε να εκπονεί νέες μελέτες, και τώρα λέγεται ότι η κατάληξη θα είναι ίσως ένα «μικρότερο φόρουμ», με αρχικό προϋπολογισμό 300.000 ECU.

Απίθανος συνδυασμός ρεμούλας και κωλυσιεργίας, α-ντάξιος μόνον ενός «νεκροταφείου ελεφάντων», όπως πολύ εύστοχα έχει αποκληθεί το Ευρωκοινοβούλιο.

Το επικίνδυνο μικρόβιο του ρατσισμού έχει κάνει ήδη τη ζη-μιά του σε όλες τις χώρες της Ευρώπης.

Από όλες τις χώρες της ΕΟΚ, σύμφωνα με την έρευνα του Ευρωβαρόμετρου του 1989, οι Γερμανοί και οι Βέλγοι εμφα-νίζονται οι πιο ρατσιστές, «εκείνοι που δυσκολεύονται πε-ρισσότερο να αποδεχθούν και να συμβιώσουν με τις διαφο-ρές του "άλλου"».

Για τη θλιβερή ατμόσφαιρα που επικρατεί στο Βέλγιο μι-λούν τα ίδια τα γεγονότα της ρατσιστικής βίας. Οι βέλγοι ευρωβουλευτές Έρνεστ Γκλίνε και Μαρίκε Βαν Χέμελντονκ έχουν τεκμηριώσει με αντίστοιχες εκθέσεις τους στην Ευρω-βουλή την κατάσταση.

Στη Γερμανία δημοσκόπηση του Σπίγκελ, το Σεπτέμβριο του 1989, έδειξε —όπως προαναφέραμε— ότι το 93% των Γερμανών επιθυμεί περιορισμό του αριθμού των λεγόμενων «οικονομικών προσφύγων», το 75% πιστεύει πως οι ξένοι εί-ναι υπερβολικοί στη χώρα και το 69% ότι όσοι ζητούν άσυλο εκμεταλλεύονται το γερμανικό σύστημα κοινωνικής πρό-νοιας. Επίσης, το 61% θεωρεί ότι οι ξένοι επιδεινώνουν το πρόβλημα της ανεργίας και το 69% ότι επιδεινώνουν το πρό-βλημα της έλλειψης στέγης. Τούρκοι, ανατολικογερμανοί

«ΕΙΣΒΟΛΗ ΒΑΡΒΑΡΩΝ»! 125

και γερμανικής καταγωγής πρόσφυγες από την Ανατολική Ευρώπη συγκεντρώνουν τις μεγαλύτερες αντιπάθειες.

Δημοσκόπηση στη Γαλλία, που εμφανίστηκε σχεδόν ταυ-τόχρονα στη Μοντ (29.3.1990) και στη Λιμπερασιόν (19.3.1990), έδειξε ότι το 31% των Γάλλων συμφωνεί με τις απόψεις του Λε Πεν για τους ξένους, κι ένα ευπρεπές 18% θα τον ήθελε «υπουργό Μετανάστευσης»! Σε άλλη δημοσκόπηση, που δη-μοσίευσε στις 10.6.1990 το Εβενμάν ντι Ζεντί, το 68% των Γάλλων δηλώνει πως το πρόβλημα των μεταναστών έχει ξε-περάσει το «όριο ανοχής τους»...

Για τη βρετανική κοινωνία έχει προαναφερθεί ότι ο ρατσι-σμός —και μάλιστα ο θεσμοποιημένος— είναι ευρύτατα δια-δεδομένος. Το κακό αρχίζει από τις πιο μικρές και ευαίσθη-τες ηλικίες: Έρευνα σε σχολικά βιβλία που χρησιμοποιούν 196 δημοτικά σχολεία του βρετανικού βιομηχανικού Βορρά έδειξε ότι οι εθνικές μειονότητες αντιμετωπίζονται συστημα-τικά με υποτιμητικά φυλετικά στερεότυπα. Οι μαύροι πα-ρουσιάζονται είτε ως αρχηγοί ανθρωποφάγων και μάγοι ή σε ρόλους χειρώνακτα (μπογιατζή, οικοδόμου) και ποτέ δια-νοουμένου44. Σημαντική έξαρση του ρατσισμού σημειώθηκε στη Βρετανία μετά τη γνωστή ιστορία του συγγραφέα Σαλ-μάν Ράσντι και των Σατανικών Στίχων του τον Ιανουάριο 1989. Οι προκαταλήψεις ευρέων στρωμάτων του πληθυσμού, που ήδη έτρεφαν αρνητικά αισθήματα απέναντι στο Ισλάμ, ενισχύθηκαν σημαντικά και εκδηλώθηκαν ως εχθρότητα προς τους μουσουλμάνους μετανάστες.

Για την Ισπανία, η Έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβου-λίου του 1991 αναφέρει ότι το επίπεδο του ρατσισμού είναι «ανησυχητικά υψηλό». Και δεν έχει άδικο, αφού σύμφωνα με το τελευταίο γκάλοπ του Κέντρου Κοινωνιολογικών Ερευ-νών της Μαδρίτης, 11% των Ισπανών δηλώνουν έτοιμοι να υπερψηφίσουν ένα ρατσιστικό κόμμα και 30% πιστεύουν

44. The Independent, London, 22.7.1987.

126 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

πως ένα τέτοιο κόμμα πρέπει σύντομα να εμφανιστεί στην ισπανική πολιτική σκηνή45.

Πριν από όχι πολλά χρόνια θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι η Ιταλία δεν είναι ξενόφοβη χώρα. Αυτό δεν ισχύει πια και η κατάσταση έχει ανατραπεί, όπως έχει δηλώσει επίση-μα η ιταλίδα ευρωβουλευτίνα Ντ. Βαλέντ στο Ευρωκοινο-βούλιο στις αρχές του 1990. Ενισχυτικό της άποψης αυτής ήταν το πόρισμα δημοσκόπησης που έγινε εκείνο το διάστη-μα στη Φλωρεντία, σύμφωνα με το οποίο 37% των κατοίκων της δήλωσαν πως θέλουν να γυρίσουν οι μετανάστες στις πα-τρίδες τους. Ένα χρόνο πριν την άποψη αυτή τη συμμεριζό-ταν μόνον το 20% του ντόπιου πληθυσμού46.

45. Europ, Paris, Mars 1992. 46. Migration Newssheet, March-April 1990.

Κεφάλαιο τέταρτο

Ταξίδι στα φασιστικά σκοτάδια

Η συστηματική αποσιώπηση ή υποβάθμιση της δράσης των φασιστών και των νεοναζί έχει δημιουργήσει στην ευρω-παϊκή κοινή γνώμη τη λανθασμένη εντύπωση ότι τα φαινόμε-να αυτά είναι περιθωριακά στις χώρες-μέλη της ΕΟΚ.

Από όσα προαναφέρθηκαν, γίνεται φανερό ότι η κατά-σταση είναι εντελώς διαφορετική. Ειδικότερα μετά τα πρό-σφατα λυσσαλέα πογκρόμ κατά των ξένων, που άρχισαν α-πό το Ροστόκ και κράτησαν εβδομάδες ολόκληρες, πολλές συνειδήσεις αφυπνίστηκαν και κατάλαβαν ότι το φασιστικό τέρας έχει και πάλι αναγεννηθεί από τις στάχτες του.

Όμως, παρά τη σχετική συνειδητοποίηση της απειλής, μένει κανείς κατάπληκτος αν δει μεθοδικότερα πόσες εκα-τοντάδες φασιστικές οργανώσεις δρουν στην ΕΟΚ.

Αξίζει τον κόπο να επιχειρήσουμε και εμείς μια τέτοια πε-ριήγηση, όσο κι αν είναι περισσότερο ενδεικτική παρά πλήρης.

Στη Γερμανία δεν ξεχνούν ποτέ!

Η εντυπωσιακή εμφάνιση των Ρεπουμπλικάνων στις εκλο-

ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ!

γές του Ιανουαρίου 1989 στο Δυτικό Βερολίνο, όπου πήραν το 7,5% των ψήφων και άνοιξαν το δρόμο της γερμανικής ακροδεξιάς για τις αλλεπάλληλες μετέπειτα εκλογικές της επιτυχίες, κατατάραξε τους δημοκρατικούς κύκλους της Ευρώπης. Ακόμα και η Μοντ εκδήλωσε αντίδραση πανικού, γράφοντας στις 31.1.1989 ότι «πρώτη φορά στην ιστορία της ΟΔΓ η ακροδεξιά θα εκπροσωπηθεί στην επόμενη Βουλή». Είχε, βέβαια, ξεχάσει πάνω στο σοκ της ότι το φασιστικό SRP (Sozialistische Reichspartei — Σοσιαλιστικό Κόμμα του Ράιχ) ήταν παρόν στην Μπούντεστακ ήδη από το 1949.

Τα επιτεύγματα των Ρεπουμπλικάνων, καθώς και των λοιπών τμημάτων της γερμανικής ακροδεξιάς, δεν ήταν κε-ραυνός εν αιθρία. Οπωσδήποτε κατά τα προηγούμενα χρό-νια στο στρατόπεδο της Δεξιάς επικρατούσε κάποια απρα-ξία και περιορισμένη κινητικότητα, ουδέποτε όμως ο πολιτι-κός αυτός χώρος είχε απονεκρωθεί.

Μόλις στις αρχές της δεκαετίας του '50, σε δημοσκόπηση που έκαναν οι Αμερικανοί, αποκαλύφθηκε ότι στους Γερμα-νούς η έλξη του ναζισμού εξακολουθούσε να είναι ακατανί-κητη1. Η τάση αυτή εκφράστηκε άλλωστε στις εκλογές του 1949, στις οποίες η άκρα Δεξιά πέτυχε ποσοστό 6%. Χρειά-στηκε να απαγορευτεί η λειτουργία του SRP το 1952 από το Δικαστήριο της Καρλσρούης, ως κόμματος ολοκληρωτικού και αντισυνταγματικού, και να περάσει το 1953 ο νέος εκλο-γικός νόμος που στρεφόταν κατά των κομμουνιστών και έ-θετε το 5% ως ελάχιστο όριο εκπροσώπησης των κομμάτων στη Βουλή, για να πάψει η ακροδεξιά να έχει κοινοβουλευτι-κή εκπροσώπηση από το 1957 και μετά.

Το μεταπολεμικό κλίμα στην ΟΔΓ ήταν συγκεχυμένο. Α-πό τη μια, ο ψυχρός πόλεμος και η αντικομμουνιστική επί-σημη ιδεολογία ευνοούσαν τη διάχυση των παλιών ναζί στο στρατό, τη δικαιοσύνη, τη διοίκηση και την πολιτική ζωή.

1. Anne-Marie Duranlon-Crabol, L'Europe de l'Extrême Droit, Complex, Bruxelles, 1991.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 129

Από την άλλη, το γερμανικό «οικονομικό θαύμα» επέτρεψε την εναλλαγή των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) και των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) στην εξουσία επί μία εικοσαετία (1949-1969). Στο διάστημα αυτό το έδαφος δεν ήταν πολύ πρόσφορο για την ανάπτυξη της ακροδεξιάς, η οποία προτί-μησε να λουφάξει.

Ωστόσο, ποτέ δεν έπαψε να κινείται και να βυσσοδομεί. Το 1951 οι βετεράνοι ναζί συγκρότησαν τη HiAG, οργάνωση αλληλοβοήθειας των Waffen-SS, διεκδικώντας συντάξεις, αίτημα που τελικά ικανοποιήθηκε το 1959. Το 1952 ιδρύθηκε η παραστρατιωτική Νεολαία Βίκινγκ (Wiking - Jugend) και το 1956 η BNS (Bund Nationaler Studenten — Ένωση Εθνικι-στών Φοιτητών). Το 1964, σύμφωνα με τις επίσημες στατι-στικές, οι δεξιές εξτρεμιστικές οργανώσεις αριθμούσαν 20.000 μέλη2.

Ή τ α ν η εποχή που οι ρυθμοί της οικονομίας άρχισαν να επιβραδύνονται, να διευρύνεται η κρίση εμπιστοσύνης στους κόλπους του CDU μετά την παραίτηση του Αντενάουερ και να φουντώνει η φοιτητική αμφισβήτηση. Τότε ιδρύθηκε στο Αννόβερο το NPD (Nationaldemokratische Partei Deutschlands — Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας) από το διαβόητο νεοναζί ηγέτη Άντολφ φον Τάντεν, που κατάφερε να συσπει-ρώσει την ακροδεξιά και να κερδίσει 7-9% των ψήφων σε ορισμένα κρατίδια, ως τις εκλογές του 1969, στις οποίες πή-ρε μόνον 4,3°/ο και έκτοτε έμεινε χαμηλά.

Στις αρχές της δεκαετίας του '70 ξεκίνησε μια αναδόμη-ση του χώρου, με την εμφάνιση της Νέας Δεξιάς (Neue Recht) και την έκλυση φασιστικής μαύρης τρομοκρατίας.

Το 1971 ιδρύεται από τον εκδότη Γ. Φρέι η DVU (Deutsche Volksunion — Γερμανική Λαϊκή Ένωση), ξενόφοβη, αντιση-μιτική και νοσταλγός του ναζιστικού παρελθόντος. Το 1974 μερικές εκατοντάδες στελέχη του NPD αποσπώνται από αυ-

2. Ρ. Dudek und H.G.Jaschke, Entstehung und Entwicklung des Rechtsextre-mismus in der Bundesrepublik, Oplanden, Westdeutsche Verlag, 1984.

130 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

τό και σχηματίζουν την ANR (Aktion Neue Recthe — Δράση Νέας Δεξιάς), με έντονες εθνικιστικές τάσεις. Το 1975 λει-τουργούσαν πάνω από σαράντα νεοναζιστικοί σχηματισμοί, οι σημαντικότεροι από τους οποίους διέθεταν από χίλια ε-νεργά μέλη ο καθένας. Η λυσσώδης ρατσιστική τους κατεύ-θυνση οδήγησε σε επανειλημμένες βίαιες επιθέσεις σε γήπε-δα ή συνοικίες αλλοδαπών, που κόστισαν τη ζωή σε πολλούς ανθρώπους.

Κατά τη δεκαετία του '80 μερικές εξοπλισμένες και καλά οργανωμένες φασιστικές τρομοκρατικές ομάδες απαγορεύ-τηκαν, όπως η ANS (Aktionsfront Nationaler Sozialisten — Εθνικοσοσιαλιστικό Μέτωπο Δράσης) το 1982 και η Wehr-sportgruppe Hoffmann (Στρατιωτική Αθλητική Ομάδα Χόφ-μαν), που έφερε το όνομα του αρχηγού της, Κ.Χ. Χόφμαν, ο οποίος φυλακίστηκε για διάφορα σοβαρά εγκλήματα. Οι ομάδες αυτές περιθωριοποιήθηκαν, χωρίς να αναστείλουν τη δράση τους. Ήδη όμως το κέντρο βάρους του γερμανικού δεξιού ριζοσπαστισμού είχε αρχίσει να μετατοπίζεται προς τους κομματικούς σχηματισμούς με εκλογικές βλέψεις.

«Ο Χίτλερ πέθανε νωρίς!»

Οι Ρεπουμπλικάνοι (Republikaner - REP) είναι το κύριο κόμ-μα που πέτυχε να νομιμοποιήσει το φασισμό και να αντλήσει ευρεία υποστήριξη από τις λαϊκές μάζες, δηλώνοντας σεβα-σμό στο γερμανικό σύνταγμα, λίγα χρόνια μετά την ίδρυσή του, το 1985.

Κι όμως, οι βασικές ιδέες του REP ελάχιστα διαφέρουν από την αντίστοιχη πολιτική των ναζί του Χίτλερ. Έτσι προ-τείνουν: — πλήρη υποταγή των συνδικαλιστικών σωματείων στο

κράτος — εφαρμογή στυγνής λογοκρισίας — υποχρεωτική προετοιμασία των κοριτσιών στους ρόλους

της μητέρας και της συζύγου

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 131

— επιβολή αυστηρού ελέγχου στα σύνορα και άρνηση κοι-νωνικής ασφάλισης καθώς και πολιτικών δικαιωμάτων στους αλλοδαπούς

— μετατροπή των πρώην πυρηνικών εγκαταστάσεων του Βάκενσντορφ σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργα-σίας για αντιφρονούντες

— δερματόστιξη των γεννητικών οργάνων των φορέων του AIDS, ώστε να αναγνωρίζονται εύκολα. Στο ρατσιστικό παραλήρημα προστίθεται και ο επιθετι-

κός εθνικισμός, με τη διεκδίκηση των συνόρων του 1937.

Ο ηγέτης των REP Φραντς Σενχούμπερ είναι ένας απροκά-λυπτος νεοναζί, αρκετά πονηρός όμως ώστε να μην εκτίθε-ται πέρα από ορισμένα όρια. Αυτοπροβάλλεται σταθερά ως μετριοπαθής και νομιμόφρων για να παραπλανά την κοινή γνώμη, μη διστάζοντας, όταν στριμώχνεται, να κρατάει α-ποστάσεις ασφαλείας από τον ομογάλακτό του Αε Πεν:

Αυτά που μας χωρίζουν είναι πολλά. Ο Λε Πεν είναι υποστηρι-κτής της ποινής του θανάτου - εγώ όχι. Κι αντίθετα με το κόμμα μας , το FN διατηρεί δεσμούς στη Γερμανία με ναζιστικές και εγκληματικές ομάδες. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως οι βουλευ-τές του FN που γνωρίζω δεν είναι αξιαγάπητοι και βέροι δημοκράτες 3 .

Με τον καιρό η γλώσσα του Σενχούμπερ λύνεται και τελευ-ταία μιλάει όλο και πιο άνετα για το ναζιστικό του παρελθόν. Τις εμπειρίες του από τον πόλεμο, κατά τον οποίο στην αρχή υπηρέτησε στη χιτλερική Λουφτβάφε (Αεροπορία) και μετά στα SS, τις έχει δημοσιεύσει σε βιβλίο με τον τίτλο Ich war dabei (Ήμουν κι εγώ εκεί), που έγινε μπεστ σέλερ και φυσικά αποενοχοποιεί και εξυμνεί τους ναζί συμπολεμιστές του και το φύρερ τους. Για τους κτηνώδεις SS γράφει:

3. Europ, Paris, Mars 1992.

132 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Ή τ α ν γενικά καλά παιδιά αλλά παρεξηγημένα. Στην ουσία δεν έκαναν τίποτα κακό· και αν τους αποδόθηκαν μερικές πράξεις υπερβολικής βίας, δεν ευθύνονται βέβαια γι' αυτές οι ίδιοι οι άν-δρες των SS4.

Ενώ για τον Χίτλερ λέει:

Ί σ ω ς το κακό με τον Χίτλερ είναι ότι.. . πέθανε νωρίς. Δ ε ν πρέ-πει να ξεχνούμε ότι στις μέρες του η Γερμανία γνώρισε λαμπρές μέρες5 .

Έχει ειπωθεί —συχνά σε καθησυχαστικούς τόνους— πως η ψήφος των Γερμανών προς αυτόν το φασίστα εξτρεμιστή εί-ναι ψήφος διαμαρτυρίας, που εκφράζει την απογοήτευση για τα παραδοσιακά κόμματα.

Ωστόσο, δεν μπορεί να μην προκαλεί έντονη ανησυχία το γεγονός ότι πέρα από τον τεράστιο αριθμό των οπαδών του REP (που ξεπερνάνε τα 2,5 εκατομμύρια) και τη διείσδυσή του σε άκρως ευαίσθητους χώρους (όπως ο στρατός και η αστυνομία), η ακτινοβολία του είναι έντονη στην εργατική τάξη και μάλιστα στη νεολαία της. Πρόσφατες δημοσκοπή-σεις αποκάλυψαν ότι οι ψηφοφόροι του REP είναι κατά τα 2/3 νεαροί εργάτες, που δηλώνουν απογοητευμένοι από την οικονομική τους κατάσταση, την ανεργία, την έλλειψη στέ-γης και τους ξένους που «μας κλέβουν τις δουλειές»6. Ο Σενχούμπερ εκμεταλλεύεται επιδέξια όλα αυτά τα υπαρκτά προβλήματα και ξυπνάει πάλι τα φαντάσματα του παρελθό-ντος.

Για το ότι το REP κατάφερε να μετακινήσει συνολικά τον

4. Τα ΝΕΑ, 2.5.1992. 5. Στο ίδιο.

20. Στο ίδιο.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 133

άξονα της γερμανικής πολιτικής προς τα δεξιά δεν μένει πλέον καμιά αμφιβολία. Ένα διάστημα μετά το 1989 μερικοί παρηγορήθηκαν από το γεγονός ότι η επέλαση του REP είχε ως συνέπεια κάποια συρρίκνωση της νεοναζιστικής Γερμα-νικής Λαϊκής Ένωσης (DVU) του Γκέρχαρντ Φρέι. Η DVU σε συνεργασία με το NPD είχε κατέβει στις ευρωεκλογές του 1989 σε κοινό «ψηφοδέλτιο D» (όπου D = Ντόιτσλαντ, Γερ-μανία), και παρά την ήττα από τους Ρεπουμπλικάνους, είχε συγκεντρώσει 455.000 ψήφους. Η κάμψη, όμως, δεν κράτη-σε πολύ: Στις περιφερειακές εκλογές η DVU πήρε το Σεπτέμ-βριο του 1991 6,2% στη Βρέμη και 6,3% στο Σλέσβιχ-Χολ-στάιν το Μάιο του 1992.

Έκδηλα πιο νεοναζιστική από το REP, η DVU προβάλλει με μεγαλύτερο φανατισμό τα ρατσιστικά και εθνικιστικά της συνθήματα. Έχοντας 27.000 μέλη, ισχυρή εκπροσώπη-ση στη νότια Γερμανία, άφθονα οικονομικά μέσα και την αυτοκρατορία του Τύπου του βαυαρού αρχηγού της Γκέρ-χαρντ Φρέι για την αποτελεσματική της προπαγάνδα, διεκ-δικεί και αυτή μια αξιόλογη θέση στο φασιστικό πάνθεο της χώρας.

Ο Φρέι είναι παλιός χιτλερικός διανοούμενος, που τριά-ντα χρόνια τώρα εκδίδει ακροδεξιές εφημερίδες και βιβλία. Ο Χανς Γιέσεν, διευθυντής της TV της Βρέμης, λέει για αυτόν:

Είναι ο άνθρωπος που δεκαετίες τώρα παράγει εθνικιστική πο-λιτική, όλο μίσος για τους ξένους. Έ ν α ς από τους πνευματικούς πατέρες της ρατσιστικής βίας. Αυτοί που καίνε τους ξενώνες των προσφύγων χρησιμοποιούν τα συνθήματα του Φρέι...7

Όσο αποτελεσματικότερα παίζουν το κοινοβουλευτικό παι-χνίδι οι «αξιοπρεπείς» φασίστες του REP και της DVU, τόσο αρνούνται τους δεσμούς τους με τις μαχητικές νεοναζιστι-

7. Europ, Paris, Mars 1992.

134 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

κές ομάδες «του δρόμου». Στα λόγια, βέβαια, γιατί στην πράξη έχει κατ' επανάληψη αποδειχτεί ότι συνεργάζονται μια χαρά.

Οι τρομοκρατικές αυτές ομάδες είναι σχετικά ολιγομε-λείς αλλά καλά οργανωμένες και εξοπλισμένες. To FDAP (Freiheitliche Deutsche Arbeiter Partei — Ελεύθερο Γερμανι-κό Εργατικό Κόμμα) έχει 1500 μέλη, ενώ το NF (Nationa-listische Front — Εθνικιστικό Μέτωπο) 500 μέλη. Έχουν, ό-μως, τη δυνατότητα, όποτε χρειαστεί, να συσπειρώνουν στρατιές σκίνχεντ και χούλιγκαν.

Υπάρχει και μια ολόκληρη σειρά παράνομων μικρών ο-μάδων με πολύ χρήμα και οπλισμό, που κινούνται μυστικά. Μερικοί επώνυμοι ηγέτες τους, όπως ο Βάλτερ Κέξελ και ο Ούλριχ Τίλμαν, καταζητούνται. Άλλοι εκτίουν ποινές, ό-πως ο Όντφριντ Χεπ σε γαλλικές φυλακές και ο Καρλ-Χάιντς Χόφμαν στη Γερμανία. Η γερμανική υπηρεσία ασφά-λειας κατέγραψε το 1989 30.000 ενεργούς σκληροπυρηνι-κούς φασίστες (χωρίς να υπολογίζει τα μέλη του REP).

Οι «φαιοί κύκλοι» της τέως ΓΛΔ

Η πτώση του τείχους του Βερολίνου και η σαρωτική οικονο-μική κρίση που επακολούθησε στην τέως ΓΛΔ έφεραν στην επιφάνεια με ορμή όλες τις ακροδεξιές, εθνικιστικές και α-ντισημιτικές τάσεις, που από χρόνια κυκλοφορούσαν εκεί υπόγεια. Βέβαια, η εικόνα του ανατολικογερμανού φασίστα ή του ακροδεξιού σκίνχεντ δεν ήταν άγνωστη, αλλά περιορι-ζόταν κυρίως σε πόλεις όπως το Βερολίνο, η Λειψία και η Δρέσδη. Τώρα, καλά δομημένοι «οργανωτικοί πυρήνες» φα-σιστών υπάρχουν σε όλα τα αστικά κέντρα της τέως ΓΛΔ και καθοδηγούν τις βίαιες επιδρομές των ορδών νεαρών Γερ-μανών ενάντια στις εστίες μεταναστών και προσφύγων.

Οι Ρεπουμπλικάνοι του Σενχούμπερ έχουν αναπτύξει α-νοιχτά τις οργανώσεις τους στις κύριες πόλεις και περιοχές της Ανατολικής Γερμανίας. Όμως, η καλύτερα εκπαιδευμέ-

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 135

νη και οργανωμένη ναζιστική δύναμη στο έδαφος της τέως ΓΑΔ είναι η DA (Deutsche Alternative - Γερμανική Εναλλα-κτική Λύση), η οποία λειτουργεί δημόσια και κατά παράβα-ση του σχετικού νόμου. Μετά το θάνατο του «φύρερ» της, αρχιναζιστή Μίκαελ Κίνεν, τον Απρίλιο του 1990, η DA διευ-θύνεται από μια τρόικα: τον Αυστριακό Γκόντφριντ Κίσελ, οργανωτικό υπεύθυνο και διοικητή κέντρου στρατιωτικής εκπαίδευσης φασιστών έξω από τη Βιέννη, τον Άρνουλφ Πριμ, επικεφαλής ταγμάτων εφόδου στο Βερολίνο, και το δικηγόρο Κρίστιαν Βορχ, ιδεολογικό καθοδηγητή της οργά-νωσης.

Μόνο στη Δρέσδη η DA έχει 500 οργανωμένα μέλη και άλλα 200 στο Κότμπους. Αυτός ο «σκληρός πυρήνας» είναι ικανός να κινητοποιεί όποτε χρειαστεί (σε πογκρόμ, διαδη-λώσεις, εμπρησμούς κ.λπ.) εκατοντάδες νεαρούς που έχουν στενούς δεσμούς με την DA'.

Ενώ η DA δρα κυρίως στις μεγάλες πόλεις, το NF (Natio-nalistische Front — Εθνικιστικό Μέτωπο) από χρόνια τώρα δουλεύει στις μεσαίες και τις μικρές. Γύρω από το Βερολίνο π.χ. έχει σχηματίσει ένα «φαιό κύκλο», μέσα στον οποίο οι ναζί είναι ιδιαίτερα δραστήριοι και βίαιοι, όπως στο Γκρίνα-ου, στο Τέλτοβ, στο Οριάνεμπουργκ κ.α.

Υπάρχει ακόμα και το GdF (Gesinnungs - Gemeinschaft der Neuen Front — Κοινότητα Σκέψης του Νέου Μετώπου), το οποίο πρεσβεύει τις φασιστικές προπολεμικές αρχές και κινείται στην παρανομία στο Βερολίνο, στη Δρέσδη και το Κότμπους. Οι ομάδες και τα μέλη του ενεργούν με αυστηρή περιφρούρηση, γι' αυτό και οι πληροφορίες γύρω από την ορ-γάνωση αυτή είναι ελάχιστες. Γνωστά είναι μόνο τα ονόματα του βερολινέζικου τομέα του GdF: Ίνγκο Χάσελμπαχ και Μπέντριξ Βεντ.

Το Μάιο του 1990 πραγματοποιήθηκε στο Κάσελ το εθνι-κό Συνέδριο του NF. Κεντρικό του γεγονός αποτέλεσε ο λό-

8. Le Monde Liberiaire. Lille, 4.12.1990.

136 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

γος του φασίστα νομικού από το Αμβούργο Γιούργκεν Ρί-γκερ, ο οποίος κατήγγειλε με πάθος «την ανάμιξη των φυ-λών, που συνιστά γενοκτονία των λαών, καθώς και την κα-τάληψη της Γερμανίας από τους ξένους και τους πρόσφυ-γες», και πρότεινε φυσικά τον αποκλεισμό τους από την κοινωνική ζωή της χώρας και την απέλασή τους9.

Οι θέσεις αυτές βρήκαν τρομερή απήχηση στη νεοναζιστι-κή σκηνή απ' άκρου σ' άκρο της ενοποιημένης Γερμανίας. Λίγες εβδομάδες αργότερα, η τρόικα της DA συγκάλεσε συ-νάντηση κορυφής στην τέως ΓΛΔ, όπου αποφασίστηκαν, οργανώθηκαν και σχεδιάστηκαν οι επιχειρήσεις ενάντια στους μετανάστες, στους πρόσφυγες που ζητούσαν άσυλο, στους ξενώνες και τις κατοικίες τους. Στις 17 Σεπτεμβρίου 1991 ξεκίνησε από τη Χόγιερσβέρντα —χωρίς να έχει σταμα-τήσει μέχρι σήμερα— ένα κύμα πογκρόμ, δολοφονιών, ε-μπρησμών και βίαιων επιθέσεων ενάντια στους αλλοδα-πούς.

Η Γαλλία στη δίνη του «φαινομένου Λε Πεν»

«Ο Ζαν-Μαρί Λε Πεν βροντοφωνάζει αυτό που εσείς λέτε χα-μηλόφωνα», είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα συνθήματα του Εθνικού Μετώπου (Front National - FN) στη σημερινή Γαλλία. Υπονοώντας με αυτό ότι οι ιδέες του φασιστικού FN εκπροσωπούν όλους τους Γάλλους. «Πιστεύω ότι η τεράστια πλειοψηφία των Γάλλων, πάνω από το 80%, συγκλίνει προς ένα βασικό πυρήνα συναίνεσης», γράφει ο Λε Πεν, τον ο-ποίο, εννοείται, μόνο αυτός εκφράζει10.

Όσο και αν κυριαρχεί το στοιχείο της υπερβολής, η αυτο-πεποίθηση του Λε Πεν και της συμμορίας του δεν στέκει στον αέρα. Η δεκαετία που προηγήθηκε στη Γαλλία ήταν πραγματικά η εποχή του «φαινομένου Λε Πεν». Η εξέλιξη

9. Στο ίδιο. 10. Jean-Marie Le Pen, Les Francais d'abord, Carrère-Lafon, Paris, 1984.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 137

του Εθνικού Μετώπου από τότε που ιδρύθηκε (1974), και ι-δίως από τότε που διάβηκε το εκλογικό ορόσημο του 10% της λαϊκής ψήφου (1984), ήταν εκρηκτική.

Με έναν πανίσχυρο οργανωτικό μηχανισμό και άφθονους οικονομικούς πόρους από ποικίλες πηγές, μέχρι και τις πιο ύποπτες —όπως π.χ. από τη διεθνή φασιστική οργάνωση του κορεάτη «αιδεσιμότατου» Σουν Μιουνγκ Μουν"— το FN απέκτησε σημαντικότατη επιρροή. Η δύναμή του εκφράζε-ται πολλαπλά: αριθμός ψηφοφόρων πάνω από 4 εκατομμύ-ρια, μελών και οπαδών πάνω από 300.000, αναγνωστών των εντύπων του πάνω από 300.000, διείσδυση στις ένοπλες δυ-νάμεις, αστυνομία, δικαστικό σώμα, εκατοντάδες εκπρό-σωποι του στην τοπική αυτοδιοίκηση και σημαντική επιρροή στα πανεπιστήμια και τους ακαδημαϊκούς κύκλους. Στο χώ-ρο των διανοουμένων δύο ακροδεξιοί όμιλοι, η Λέσχη του Ρολογιού (Club de l'Horloge) και κυρίως η GRECE (Groupement de Recherche et d'Etudes pour .la Civilisation Européenne — Ομάδα Έρευνας και Μελετών του Ευρωπαϊ-κού Πολιτισμού), βοήθησαν ιδιαίτερα στη διεύρυνση της βά-σης του FN, καθώς και στη διάδοση του νεοφασισμού στη Γαλλία.

Είναι προφανές ότι το FN (όπως και οι γερμανοί REP) εγκα-ταστάθηκε πλέον μόνιμα στη γαλλική πολιτική σκηνή, α-ντλώντας τη δύναμή του από ευρύτατο κοινωνικό φάσμα, ό-πως δείχνουν και οι στατιστικές: Η ανάλυση της ακροδεξιάς ψήφου έδειξε ότι τον Λε Πεν ψηφίζει το 16% των βιομηχανι-κών εργατών, το 19% των ανέργων, το 18% των αγροτών, το 21% των υπαλλήλων, το 21% των ελεύθερων επαγγελμα-τιών και το 31% των ιδιοκτητών μικρών επιχειρήσεων12.

11. Edwy Plenel-Alain Rollat, La République menacée, Editions Le Monde, Paris, 1992.

12. Le Monde, Paris, 27.4.1988.

138 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Το αξιοσημείωτο είναι ότι ο Λε Πεν, αντίθετα με τους ηγέ-τες της γαλλικής παραδοσιακής Δεξιάς, ψαρεύει αποφασι-στικά στα χωρικά ύδατα της Αριστεράς. Η εργατική ψήφος στον Λε Πεν (16%) είναι στο ίδιο περίπου επίπεδο με του ΓΚΚ (PCF), το οποίο, καθώς βρίσκεται σε κάθετη πτώση, χάνει από το FN ακόμη και στα κλασικά του προπύργια — όπως το Σεν Ντενί, στην «κόκκινη ζώνη» γύρω από το Παρίσι. Ε-πιπλέον, η δύναμη του FN αυξάνει διαρκώς ανάμεσα στους νέους και τους ανέργους, ιδίως σε περιοχές της ΒΑ Γαλλίας, που πλήττονται άγρια από τη μείωση της παραγωγής χάλυβα και άνθρακα, την οποία επιβάλλει η πολιτική αναδιάρθρω-σης που υπαγορεύει η ΕΟΚ.

Έτσι, συσπειρώνοντας έναν ολοένα και μεγαλύτερο α-ριθμό εργατών, ανέργων και μικρεμπόρων, ο Λε Πεν ενι-σχύει το λαϊκίστικο χαρακτήρα του FN και αποκτά μοναδι-κή πρωτοτυπία μέσα στο φάσμα των λοιπών γαλλικών κομ-μάτων.

Οι φασίστες του Λε Πεν κατάφεραν τελικά να νομιμοποιη-θούν στη Γαλλία και να ισχυροποιηθούν σε πρωτοφανή βαθ-μό, ξεκινώντας στις αρχές της δεκαετίας του '70 από ένα επίπεδο πλήρους σχεδόν διάλυσης της ακροδεξιάς — από οργανωτική αλλά και ιδεολογική πλευρά.

Το «φαινόμενο Λε Πεν» —όπως και η άνοδος των γερμα-νών νεοφασιστών— συντέλεσε στο να μετατοπιστεί δεξιότε-ρα το κέντρο βάρους της πολιτικής ζωής στη Γαλλία. Τα παραδοσιακά κόμματα της γαλλικής Δεξιάς συχνά συνερ-γάζονται εκλογικά σε τοπικό επίπεδο με τους ακροδεξιούς υποψηφίους, ενώ οι ηγέτες τους αμιλλώνται με τον Λε Πεν σε ρατσιστικές κορόνες, προς άγραν ακροδεξιών ψήφων.

Χαρακτηριστικά, ο πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας και ηγέτης του γκολικού RPR Ζακ Σιράκ, σε προεκλογική συγκέντρωση το 1991, δήλωσε πως κατανοεί την απόγνωση των συμπατριωτών του, όταν είναι υποχρεωμένοι να υφίστα-

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 139

νται «την μπόχα και το σαματά» των μεταναστών γειτόνων τους! Και ο ραφινάτος πρώην πρόεδρος της Γαλλίας Βαλερί Ζισκάρ ΝτΈστέν δεν δίστασε να καταγγείλει την «ξένη ει-σβολή», προκαλώντας τη δίκαιη αγανάκτηση της αθυρό-στομης τότε πρωθυπουργού Εντίτ Κρεσόν, που τον αποκάλε-σε «Λε Πεν με μεταξωτές κάλτσες»13.

Καθώς το FN παγίωσε μια ευρεία και σταθερή εκλογική βά-ση, παρά τη σκληρή ρατσιστική, εθνικιστική και αντικομ-μουνιστική γραμμή του, και στρίμωξε υπερβολικά την παρα-δοσιακή Δεξιά, άφησε ελάχιστο ελεύθερο χώρο για άλλες νεοναζιστικές ομάδες με σκληρότερη πολιτική, οι οποίες τε-λικά περιθωριοποιήθηκαν και ασκούν ελάχιστη επιρροή.

To PNFE (Parti Nationaliste Français et Européen — Γαλ-λικό και Ευρωπαϊκό Εθνικιστικό Κόμμα) είναι μια ομάδα α-πό αυτές που κινούνται στα όρια νομιμότητας και παρανο-μίας. Η εφημερίδα του, ΤριμπίνΝασιοναλίστ, διαδίδει απρο-σχημάτιστα τα φασιστικά ιδεώδη: «ισχυρή και ιεραρχημένη Νέα Τάξη, βασισμένη στην εθνικιστική ιδέα, την κοινωνική δικαιοσύνη, τη φυλετική εγρήγορση». Έχει διασυνδέσεις με αρκετές νεοναζιστικές ομάδες άλλων χωρών της Δυτικής Ευρώπης και, όπως προαναφέρθηκε, σημαντική επιρροή στα στελέχη της γαλλικής αστυνομίας μέσω του συνδικάτου της FPIP.

Άλλη τέτοια ομάδα είναι η FNE (Faisceaux Nationalistes Européens — Ευρωπαϊκές Εθνικιστικές Δέσμες), η οποία εκ-δίδει μηνιαίο έντυπο και τον Απρίλιο του 1989 οργάνωσε στο Μετς συγκέντρωση για τον εορτασμό των 100 χρόνων από τη γέννηση του Χίτλερ.

Μικρές φασιστικές ομάδες, όπως η Troisième Voie (Τρί-τος Δρόμος), Jeunesse Nationaliste Révolutionnaire (Επανα-στατική Εθνικιστική Νεολαία), Union Défense (Ένωση Ά -

13 .ΠΡΙΝ, 12.7.1992.

140 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

μυνα), NAF (Nouvelle Action Française—Νέα Γαλλική Δρά-ση) κ.λπ., με περιορισμένο αριθμό μελών αλλά αποδεδειγμέ-νη ικανότητα για βία, κυκλοφορούν στις παρυφές του FN, τροφοδοτούμενες ιδεολογικά από τη νέα Δεξιά και κυρίως από τον Όμιλο GRECE.

Υπάρχουν ακόμη καμιά δεκαριά μοναρχικές ακροδεξιές ομάδες, που τρώγονται μεταξύ τους σχετικά με τη διαδοχή στο γαλλικό θρόνο και ανθούν ιδίως στο Νότο της Γαλλίας. Επίσης, οι φανατικοί καθολικοί, που έχουν και αυτοί σοβα-ρές διαμάχες μεταξύ τους, συγκροτούν διάφορα ακροδεξιά κινήματα. Οι πιο ακραίοι εκπροσωπούνται από τον αιρετικό επίσκοπο Λεφέμπρ, ο οποίος αφορίστηκε, αλλά παρά ταύτα κατορθώνει να έχει 100.000 πιστούς και να οργανώνει εντυ-πωσιακά προσκυνήματα κάθε Πεντηκοστή14.

Συνολικά, η γαλλική ακροδεξιά, παρά τις διαιρέσεις της εμφανίζεται συμπαγής στα βασικά: βαθύς αντικομμουνι-σμός, ρατσισμός και αντισημιτισμός. (Ο Λε Πεν έχει κατα-δικαστεί τρεις φορές με βάση τον αντιρατσιστικό νόμο του 1972 και επίσης διώχτηκε επειδή εξύβρισε τον εβραίο πρώην υπουργό Ντιραφούρ.)

Βαριά φασιστική κληρονομιά

Μερικοί αναγνώστες, και ανάμεσά τους ίσως οι κάπως νεό-τεροι σε ηλικία, θαυμαστές του γαλλικού πνεύματος, μπορεί να απορήσουν για την τόσο ανησυχητική επίδραση του φασι-σμού στη σημερινή γαλλική κοινωνία, ενώ για τις αντίστοι-χες επιδόσεις της Γερμανίας ίσως να ήταν καλύτερα προε-τοιμασμένοι συναισθηματικά. Πρέπει, λοιπόν, στο σημείο αυτό να υπενθυμίσουμε ότι Γαλλία δεν είναι μόνον η Επανά-σταση του 1789, ο Μάιος του 1968 και η κινηματογραφική «νουβέλ-βαγκ». Είναι και ο αντισημιτικός παροξυσμός της υπόθεσης Ντρέιφους, η απόπειρα φασιστικού πραξικοπήμα-

14. Libération, Paris, 9.6.1992.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 141

τος του Φεβρουαρίου του 1934, τα εγκλήματα των συνεργα-τών των Γερμανών του καθεστώτος του Βισί, οι επιτυχίες των ακροδεξιών Μπουλανζέ και Πουζάντ, οι φρικαλεότητες των αποικιακών πολέμων της Ινδοκίνας και της Αλγερίας κ.ο.κ.

Η Γαλλία έχει δύο όψεις. Το αποκρουστικό μαύρο της προσωπείο δεν αναδύθηκε μετά το 1980 έτσι ξαφνικά. Το «φαινόμενο Λε Πεν», ανεξάρτητα από τις ικανότητες του α-λεξιπτωτιστή ηγέτη του FN και τη συγκυρία, φύτρωσε σε έ-δαφος γόνιμο και σε μια χώρα της οποίας η φασιστική παρά-δοση είναι πλουσιότατη, με εντυπωσιακές εκδηλώσεις στη διάρκεια του αιώνα μας. Ο εθνικισμός, ο ρατσισμός και ο φασισμός έχουν βαθιές ρίζες στη Γαλλία που, ας μην ξεχνά-με, υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες αποικιοκρατικές και ι-μπεριαλιστικές δυνάμεις του πλανήτη.

Η ιστορία της άκρας Δεξιάς στη Γαλλία, τουλάχιστον από το 1900 και δώθε, είναι πολυκύμαντη. Θεωρώντας ότι η χώρα κυβερνιέται από «εκφυλισμένους» που βρίσκονται στο έλεος «σκοτεινών δυνάμεων», κινητοποιήθηκε κατ' επανάληψη στο παρελθόν, καταλαμβάνοντας το κέντρο της πολιτικής σκηνής κατά μακρά χρονικά διαστήματα. Από τους σημα-ντικότερους σταθμούς του ταραχώδους αυτού χρονικού θα μπορούσαν να αναφερθούν οι εξής:

Στις 6 Φεβρουαρίου 1934 κορυφώνεται μία άνευ προηγου-μένου οικονομική, κοινωνική και πολιτική κρίση. Η άκρα Δεξιά εξεγείρεται και κατεβαίνει στους δρόμους υπό την αι-γίδα πληθώρας φασιστικών Λιγκών, που είχαν ιδρυθεί τα προηγούμενα χρόνια. Ο πρωθυπουργός Νταλαντιέ πέφτει, αλλά οι ακροδεξιές Λίγκες αδυνατούν να συνεννοηθούν, ο-πότε το κίνημα εκτονώνεται.

Στις 13 Μαΐου 1958 εκδηλώνεται απόπειρα ανατροπής του νόμιμου καθεστώτος από την άκρα Δεξιά, η οποία τη φορά αυτή έχει σοβαρή υποστήριξη από το στρατό. Έχει ήδη

ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ!

προηγηθεί η πανωλεθρία του Ντιέν Μπιέν Φου στην Ινδοκί-να, ενώ ο πόλεμος της Αλγερίας βρίσκεται σε εξέλιξη. Ανά-μεσα στους κινηματίες του στρατηγού Σαλάν είναι και ο Ζαν-Μαρί Λε Πεν. Η κυβέρνηση Φλεμλέν πέφτει, η 4η Δημο-κρατία φτάνει στο τέλος της, αλλά οι ταραχές στους δρό-μους δεν οδηγούν πουθενά. Ο στρατηγός Ντε Γκολ αναλαμ-βάνει την εξουσία και η άκρα Δεξιά αποσύρεται από το προ-σκήνιο.

Στα γεγονότα του Μαΐου του 1968 σε κάποια φάση η εξου-σία «τριγυρνούσε» στους δρόμους. Η άκρα Δεξιά προσπά-θησε να επωφεληθεί προβάλλοντας τον αντικομμουνισμό της (ενώ έβραζε ο πόλεμος του Βιετνάμ) και την εχθρότητά της προς τον Ντε Γκολ. Όμως απέτυχε και πάλι, γιατί οι προσβάσεις της στην εξεγερμένη σπουδάζουσα νεολαία ή-ταν ισχνές, καθώς επίσης και γιατί με την απόσυρση του Ντε Γκολ το σύστημα κατάφερε να εκτονώσει την κρίση.

Υπήρξε και μια εποχή που οι γάλλοι φασίστες γεύτηκαν την εξουσία αλλά με την προστασία ξένων όπλων. Ήταν στη μαύρη τετραετία 1940-1944, κατά την οποία το ματοβαμμένο γερμανόδουλο καθεστώς των Πετέν και Λαβάλ εφάρμοσε τη λεγομένη «Εθνική Επανάσταση», που είχε ως κύριο σύνθη-μα: «Εργασία, Οικογένεια, Πατρίδα». Κάτω από το καθε-στώς του Βισί η Γαλλία γνώρισε από πρώτο χέρι τα αγαθά του ναζισμού: στρατόπεδα συγκέντρωσης, καταναγκαστι-κή εργασία, κυνηγητό των Εβραίων, των κομμουνιστών κ.λπ. Με εξαίρεση τους πρωταίτιους συνεργάτες των Γερμα-νών (ο Λαβάλ εκτελέστηκε στις 15.10.1945 και ο Πετέν πέθα-νε στη φυλακή στις 23.7.1951), ένα προστατευτικό πέπλο ήρ-θε αμέσως να καλύψει τους χιλιάδες δοσίλογους και τα ε-γκλήματά τους. Η συλλογική λήθη βοήθησε στο να επανεμ-φανιστούν ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του '40 στη γαλλι-κή πολιτική σκηνή αρκετά «φαντάσματα του Βισί»15.

15. Anne-Marie Duranton-Grabol, L'Europe de l'Extrême Droit, Complèxe, Brusselles, 1991.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 143

Ο Πιέρ Πουζάντ και η UDCA του (Union de Défense des Commerçants et Artisans — Ένωση Άμυνας Εμπόρων και Τεχνιτών) αποτελεί άλλο χαρακτηριστικό σταθμό της ζωής της γαλλικής ακροδεξιάς. Ήταν μια εκρηκτική «εποποιία» που κράτησε μία πενταετία (1953-1958). Ένας ξεσηκωμός των «μικρών» ενάντια στους «μεγάλους», αλλά με ισχυρές δόσεις σοβινισμού, ξενοφοβίας και αντικομμουνισμού. Το λαϊκίστικο αυτό ακροδεξιό κίνημα καταφέρνει το 1956 να πάρει 2.500.000 ψήφους (11,5% του συνόλου), να διαθέτει 435.000 μέλη, σχολή στελεχών, συνδικαλιστικές οργανώ-σεις και νεολαία (UDJF) με πρόεδρο τον... Ζαν-Μαρί Λε Πεν! Η επιστροφή του Ντε Γκολ τον Ιούνιο του 1958 σήμανε την αρχή του τέλους για τον Πουζάντ. Το κόμμα του σύντο-μα φυλλορροεί.

Έστω και από την τελείως ανεπαρκή και απλώς ενδεικτική σκιαγράφηση κάποιων κρίσιμων στιγμών στη διαρκή πο-ρεία της γαλλικής ακροδεξιάς προς την εξουσία, φαίνεται πως ο Λε Πεν δεν ξεκινάει από το μηδέν. Έμπειρος ο ίδιος, γερά οπλισμένος με υλικά μέσα και με τα μαθήματα του πα-ρελθόντος, προσπαθεί και αυτός με τη σειρά του να επιτύχει ό,τι δεν κατάφεραν οι προκάτοχοι του. Η ΕΟΚ και το Μάα-στριχτ, τα οποία φραστικά πολεμά, του ανοίγουν αντικειμε-νικά το δρόμο. Θα υπάρξει, άραγε, κανείς να του τον φράξει;

Οι Ιταλοί φασίστες διαρκώς στο προσκήνιο

Η Ιταλία εμφανίζει ανάμεσα στις άλλες χώρες της Δυτικής Ευρώπης δύο αποκλειστικότητες: Η άκρα Δεξιά της ανέβη-κε πρώτη στην εξουσία ήδη από το 1925, και μόνη αυτή πέτυ-χε να διατηρήσει συνεχή κοινοβουλευτική παρουσία μετά τον πόλεμο.

Το δεύτερο επίτευγμα οφείλεται στο νεοφασιστικό MSI

144 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

(Movimento Sociale Italiano — Ιταλικό Κοινωνικό Κίνημα), το οποίο ιδρύθηκε αμέσως μετά την απελευθέρωση και επω-φελήθηκε από την Αμνηστία του 1946, η οποία σταμάτησε την αντιφασιστική κάθαρση. Σε συνεργασία με τους μοναρ-χικούς (τους οποίους τελικά ενσωματώνει το 1972), το MSI παίρνει στις εκλογές του 1953 το 8-20% των ψήφων στον ιτα-λικό Νότο, ενώ σε εθνική κλίμακα το 6%.

Προπύργια του MSI γίνονται —εκτός από το φτωχό Νότο— η Ρώμη, αλλά και περιοχές του Βορρά, ενώ η ακτινο-βολία του απλώνεται σε όλα τα κοινωνικά στρώματα και η-λικίες. Διαθέτει νεολαία μαθητική (Giovane Italia), φοιτητι-κή (FUAN), οργανώσεις γυναικείες και παλαιών πολεμι-στών. Ελέγχει τη μόνη αξιόλογη στην Ευρώπη φασιστική ερ-γατική συνδικαλιστική οργάνωση CISNAL (Confederazione Italiana Sindicati Nazionali dei Lavoratori). Τα μέλη του ξε-περνούν το 1 εκατομμύριο (!) στη δεκαετία του '50.

Κάτω από τη σκιά του MSI, κατά τη δεκαετία του '60 ξε-φυτρώνουν δύο οργανώσεις με εμφανείς προθέσεις προώθη-σης μαύρης τρομοκρατίας: Είναι η Ordine Nuovo (Νέα Τάξη) με 10.000 μέλη εκπαιδευμένα στρατιωτικά σε ναζιστικά πρό-τυπα SS, και η Avanguardia Nazionale (Εθνική Πρωτοπορία), φανατικά αντικομμουνιστική και με ιδιαίτερες επιδόσεις στην αιματηρή βία.

Με την άνοδο το 1969 στην ηγεσία του MSI του Τζιόρτζιο Αλμιράντε, πρώην υπουργού του Μουσολίνι, το κόμμα εκ-συγχρονίζεται και στις εκλογές του 1972 πετυχαίνει να πάρει το 9% των ψήφων. Έκτοτε, όμως, αρχίζει η κάμψη. Στην παραζάλη της τρομοκρατικής βίας των «μολυβένιων χρό-νων» της δεκαετίας του '70 —όπου ο ρόλος του MSI παραμέ-νει σκοτεινός— το κόμμα του Αλμιράντε συρρικνώνεται: Τα μέλη του μειώνονται σε 450.000 το 1972 και σε 300.000 το 1976.

Το 1983 το MSI καταφέρνει παρά ταύτα να πάρει το 7% στις εκλογές και να γίνει το τέταρτο κόμμα της ιταλικής Βουλής. Όμως, οι επιτυχίες του σκοντάφτουν σε σειρά ε-

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 145

μποδίων: Δυσκολεύεται να αποβάλει το σκληρό του προσω-πείο και να δείξει μεταρρυθμιστικές τάσεις, σε μια εποχή που στην Ιταλία το κλίμα είναι κατά της βίας. Αρχίζουν να αναπτύσσονται με επιτυχία οι εθνικιστικές Λίγκες, οι οποίες το ανταγωνίζονται αποτελεσματικά. Τέλος, το Μάιο του 1988 πεθαίνει ο Αλμιράντε, τα προβλήματα διαδοχής είναι κρίσιμα και μόνο τον Ιανουάριο του 1990 το MSI κατορθώνει να αποκτήσει με ισχνή πλειοψηφία νέο ηγέτη, τον Πίνο Ρά-ουτι.

To MSI διέρχεται σήμερα κρίση. Στις ευρωεκλογές του 1989 συγκέντρωσε 5,5% (και έχασε έναν ευρωβουλευτή) και στις βουλευτικές του 1992 περίπου το ίδιο ποσοστό (5,4%). Όσο κι αν η σχέση του με την τρομοκρατική βία τού κοστίζει πο-λύ, το MSI δεν εννοεί να αλλάξει. Μόλις ο Μάσιμο Αμπατά-ντζελο αποφυλακίστηκε —αφού εξέτισε ποινή για συμμετο-χή του σε βομβιστική επίθεση στη Φλωρεντία, κατά την ο-ποία σκοτώθηκαν 17 άτομα και τραυματίστηκαν 200— το MSI τον εξέλεξε βουλευτή του! Οι περισσότεροι από τους επώνυμους ιταλούς φασίστες τρομοκράτες ξεκίνησαν από το MSI, πριν μεταπηδήσουν σε άλλες ομάδες, όπως η Ordine Nuovo16.

Φυσικά, όλες οι τρομοκρατικές ομάδες των ιταλών φασι-στών δεν συνδέονται υποχρεωτικά με το MSI. Νέες ρατσι-στικές νεοναζιστικές ομάδες, όπως η Brigata Goebbels, η Aryan Order, η Falange, η Ludwig, το Αυτόνομο Κόμμα, λει-τουργούν ανεξάρτητα — μέχρις αποδείξεως του εναντίου...

«Ρόμα λαντρόνα!»

Τα δημοφιλέστερα συνθήματα του Ουμπέρτο Μπόσι, του η-

16. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Εξεταστική Επιτροπή για το ρατσισμό και την ξενοφοβία, Έκθεση, Λουξεμβούργο, 1991.

146 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

γέτη της αυτονομιστικής ακροδεξιάς Λίγκας της Λομβαρ-δίας, είναι: «Θάνατος στην κομματοκρατία!» και «Ρόμα λα-ντρόνα!» (Ρώμη λωποδύτισσα)17.

«Μα, ποιος είναι ο Μπόσι;» ρωτούσαν οι δημοσιογράφοι τους φανατικούς οπαδούς του, που πανηγύριζαν το 1987 για την εκλογή του στην ιταλική γερουσία. Κι αυτοί απαντού-σαν: «Είναι ο τύπος που θέλει να ξαποστείλει τους Νότιους στα σπίτια τους». Ουσιαστικός νικητής των εκλογών του '92, αφού η Λίγκα της Λομβαρδίας πήρε πανεθνικά το 8,7% των ψήφων —και 17,3% στον ιταλικό Βορρά— εκλέγοντας 55 βουλευτές, ο νέος αυτός αστέρας της ιταλικής πολιτικής σκηνής είναι ένας πανούργος δημαγωγός, που ξέρει να ξεση-κώνει τα πλήθη με το φλύαρο λαϊκισμό του. «Οι δημοσιογρά-φοι είναι πουλημένοι, σκουλήκια, σκλάβοι», δήλωνε στο τε-λευταίο συνέδριο της Λίγκας. «Το 1995 θα κόψουμε το λα-ρύγγι της Χριστιανοδημοκρατίας». Και έκλεισε το λόγο του αναφωνώντας εν μέσω επευφημιών: «Τα κόμματα εμάς δεν θα μας βάλουν στο χέρι, γιατί η Λίγκα έχει κάτι αρχ..., να!»...

Το κόμμα του γεννήθηκε ως Λίγκα της Λομβαρδίας τον Α-πρίλιο του 1984 στην ιστορική Ποντίντα, όπου το 1167 είκοσι επαρχίες ενώθηκαν για να εκδιώξουν τον αυτοκράτορα Φρειδερίκο Βαρβαρόσα, «τον εκπρόσωπο του μεσαιωνικού συγκεντρωτισμού» (κατά τον ίδιο τον Μπόσι). Αργότερα με-τονομάστηκε σε Λίγκα του Βορρά, υιοθετώντας ως έμβλημα ένα σπαθί, που προβάλλεται στη γη του Βορρά, αναζητώ-ντας προφανώς εκδίκηση για τον υποτιθέμενο αποικιακού τύπου συγκεντρωτισμό της Ρώμης.

Η επιτυχία ήταν ταχύτατη. Ευρύτατα στρώματα (κυρίως μικροαστικά) των επαρχιών της Βόρειας Ιταλίας —βιοτέ-χνες, έμποροι, μικρομεσαίοι επιχειρηματίες, υπάλληλοι—

17. Τα ΝΕΑ, 29.4.1992.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 147

αλλά και εργάτες με δυο δουλειές, που αισθάνονται το έδα-φος να φεύγει κάτω από τα πόδια τους καθώς το ιταλικό οι-κονομικό «θαύμα» τούς περιθωριοποιεί και τους εξαθλιώνει, ψάχνουν απελπισμένα το φταίχτη.

Η ηγεσία της Λίγκας έχει απάντηση: Φταίνε οι Νότιοι που δεν παράγουν και παρασιτούν σε βάρος του κράτους. Φταίει και η Ρώμη, αυτή η μπάσταρδη, συγκεντρωτική και έκφυλη πόλη. Στο βιβλίο του Άνεμος από το Βορρά ο Μπόσι λέει ότι η Βόρεια Ιταλία έχει το 51,3% του πληθυσμού της χώρας, παράγει το 64% του ΑΕΠ της και διαθέτει το 75% του πλού-του της — και δεν έχει άδικο. Όσο για αλληλεγγύη ανάμεσα στις πλούσιες και φτωχές επαρχίες, ο Μπόσι δεν θέλει ούτε να ακούσει.

Χωρίς αμφιβολία, στα πλαίσια της βαθιάς πολιτικής, κοι-νωνικής, ηθικής και οικονομικής κρίσης που μαστίζει τη σύγχρονη Ιταλία, μεγάλο ποσοστό των οπαδών της Λίγκας είναι ψήφοι διαμαρτυρίας. Σε πρόσφατη δημοσκόπηση, το 63% από αυτούς δήλωσε πως επιθυμεί την αυτονομία του Βορρά, το 41% περιφρονεί τα άλλα κόμματα, το 26% ζητάει μείωση των φόρων. Ακόμη, απαιτούν να λυθεί το πρόβλημα της στέγης για τους ντόπιους, να γίνονται εξετάσεις για προ-σλήψεις σε δημόσιες θέσεις, να μην έρχονται καθηγητές από το Νότο, γιατί μαθαίνουν στα παιδιά τους «άσχημη προ-φορά»..."

Και οι μετανάστες; Ποια είναι η θέση τους μέσα σε όλα αυτά; «Δεν έχουμε τίποτα εναντίον των μεταναστών. Και ο πιο μαύρος από τους μαύρους έχει τα ίδια δικαιώματα με το γεί-τονα μου, αλλά πρέπει και να συμβάλει στην αύξηση του ε-θνικού πλούτου πριν διεκδικήσει δικαιώματα στην υγεία και την κατοικία», λέει τάχα αθώα ο Μπόσι.

Όλοι οι οπαδοί της Λίγκας όμως ξέρουν καλά πως ο στό-

31. Ετο ίδιο.

148 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

χος τους είναι να ανακοπεί το ρεύμα της μετανάστευσης, να επαναπατριστούν οι άνεργοι μετανάστες, να καθιερωθεί αυστηρό σύστημα ελέγχου με βίζα κ.λπ. Ο ρατσισμός φου-ντώνει στην Μπρέσια, στο Μπέργκαμο, στη Βερόνα, στη Βι-τσέντσα, στο Μιλάνο, τη βιομηχανική πρωτεύουσα της Ιτα-λίας.

Μόνο που ο ρατσισμός της Λίγκας του Βορρά και αυτών που την ακολουθούν έχει μια ιδιοτυπία: Ο αληθινός εχθρός δεν είναι μόνον ο ξένος μετανάστης, αλλά και ο εσωτερικός μετανάστης από τον ιταλικό Νότο. Σφυγμομέτρηση των κα-τοίκων του Βορρά έδειξε ότι το 62% από αυτούς αρνείται τους γάμους μεταξύ Βορείων και Νοτίων Ιταλών (!!!), το 66% θεωρεί τους Νότιους υπεύθυνους για την έξαρση της ε-γκληματικότητας και το 70% για τα χάλια της δημόσιας διοίκησης19.

Ά ν ω Αδίγης ή Νότιο Τυρόλο;

Μέσα στη γενική έξαρση του εθνικισμού, στην οποία η ακρο-δεξιά παίζει πρωτεύοντα ρόλο, κάπου κάπου τα πράγματα μπερδεύονται άσχημα. Τι γίνεται, π.χ., όταν δύο ακροδεξιοί εθνικισμοί διεκδικούν το ίδιο έδαφος, όπου κατοικούν μειο-νότητες των χωρών τους; Η περίπτωση του εδαφικού χώρου που οι Ιταλοί αποκαλούν Άνω Αδίγη και οι Αυστριακοί Νό-τιο Τυρόλο είναι χαρακτηριστική και αξίζει να μνημονευθεί.

Η επίμαχη περιοχή προέκυψε από την πρώην Αυστροουγ-γρική αυτοκρατορία και παραχωρήθηκε στην Ιταλία το 1919. Μετά τον πόλεμο, το 1946, ο γερμανικός πληθυσμός απέκτησε σχετική αυτονομία μετά από συνθήκη Ιτα-λία ς-Αυστρίας. Η κατάσταση όμως μπερδεύτηκε αργότερα, όταν η Ρώμη ίδρυσε την επαρχία Τρεντίνο - Άλτο Αντίτζε, στην οποία ζει ισχυρή ιταλική μειονότητα. Οι γερμανόφωνοι

19. Libération, Paris, 17.7.1989.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 149

είναι πλειοψηφία στην περιοχή, αλλά οι ιταλόφωνοι υπερτε-ρούν στην πρωτεύουσα Μπολτσάνο (Μπότσεν στα γερμανι-κά). Από πολιτικής πλευράς παρατηρείται σύγκλιση: οι κά-τοικοι στον πόλεμο έσπευσαν μαζικά να ζητήσουν τη γερμα-νική υπηκοότητα, ενώ το 1945 η περιοχή έγινε το καταφύγιο των ιταλών φασιστών, που έτρεμαν την κάθαρση. Όμως, οι τριβές ανάμεσα στις δύο κοινότητες χρόνια τώρα τροφο-δοτούν τρομοκρατικές ενέργειες, που συχνά υποστηρίζονται και από το εξωτερικό.

Το θέμα του Άνω Αδίγη έφτασε στον OHE το 1960, υποκινη-μένο από την Αυστρία, αλλά δεν λύθηκε. Οι ανταγωνιστικοί ακροδεξιοί εθνικισμοί το είχαν μπλέξει για καλά.

Ο γερμανόφωνος πληθυσμός αγκάλιασε γρήγορα την ορ-γάνωση BIB (Berg Isel Bund — Ένωση Βεργκ Ίζελ), που είχε βάση την Αυστρία και υποστήριζε εξαρχής την αυτοδιάθεση της περιοχής στα πλαίσια του παγγερμανισμού. Τότε ξέσπα-σε ανάμεσα στο 1959 και 1961 μεγάλο κύμα τρομοκρατίας, που παρέσυρε και σημαντικό τμήμα ρωμαιοκαθολικών αλ-λά και δημοκρατών πολιτών.

Στη δεκαετία του '60, καθώς το φιλοαυστριακό BIB έχανε σιγά σιγά την επιρροή του, άρχισε η διείσδυση των γερμανών φασιστών. Με βάση τη Βαυαρία, γερμανικές οργανώσεις, καλά χρηματοδοτούμενες και σε άμεση σύνδεση με τους Χριστιανοδημοκράτες, προπαγάνδιζαν την απόσχιση του Άνω Αδίγη από την Ιταλία. Ως αντιστάθμισμα, οι αυστρια-κοί φασίστες ίδρυσαν την BAS (Befreiungsausschuss Südtirol — Επιτροπή Απελευθέρωσης Ν. Τυρόλου), υπό τον ακροδε-ξιό τρομοκράτη Νόρμπερτ Μπούργκερ.

Η παρουσία πολλών ομάδων (αυτόχθονων και ξένων), αρκετές από τις οποίες είχαν ιδιαίτερη προσήλωση στη βία στο όνομα του παγγερμανικού ιδεώδους, δημιούργησε μεγά-λη αναταραχή που σύντομα ξεπέρασε τα όρια της περιοχής, επεκτείνοντας την τρομοκρατία μέχρι τη Βερόνα και τη

150 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Ρώμη20. Οι κυβερνήσεις της Ιταλίας αλλά και της Αυ-στρίας αντέδρασαν και οι δύο με βίαια κατασταλτικά μέ-τρα, που όξυναν την αναταραχή.

Στο διάστημα αυτό το ιταλικό MSI δεν είχε, φυσικά, κα-μία απήχηση στους γερμανόφωνους. Αντίθετα, στα μάτια των ιταλόφωνων κατοίκων φαινόταν σαν φρούριο ενάντια στο αίσθημα της καταπίεσης, που ήταν πολύ διαδεδομένο. Να γιατί η περιοχή του Άνω Αδίγη είναι μία από εκείνες ό-που οι ιταλοί νεοφασίστες πετυχαίνουν από καιρό εντυπω-σιακά αποτελέσματα: π.χ. το 1983 πήραν 8% στις βουλευτι-κές εκλογές και 15% στις τοπικές στο Μπολτσάνο, ενώ το 1985 έφτασαν στις δημοτικές να παίρνουν 23%.

Οι υψηλές επιδόσεις του MSI και η σιωπή του εμπρός στα κατασταλτικά μέτρα της κυβέρνησης της Ρώμης είχαν και την αρνητική τους πλευρά. Μεγάλωσαν τις διαμάχες στους κόλπους της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς, η οποία χρόνια τώρα προσπαθεί να εμφανιστεί ενωμένη.

Ήδη από τη δεκαετία του '50 το μήλο της έριδας του Άνω Αδίγη οδήγησε σε ναυάγιο την ίδρυση ενός διεθνούς οργά-νου, της Ευρωπαϊκής Νέας Τάξης, γιατί οι Αυστριακοί πέτυ-χαν την καταδίκη του MSI από τους λοιπούς ευρωπαίους φα-σίστες, ως καταπιεστή των γερμανόφωνων. Μια δεύτερη προσπάθεια για τη δημιουργία άλλης φασιστικής Διεθνούς το 1963, της Νέας Ευρώπης, είχε παρόμοιο αποτέλεσμα, για-τί αποχώρησαν οι Αυστριακοί.

Εκεί, όμως, που το θέμα του Αδίγη προκάλεσε πραγματι-κή ζημιά στις προσπάθειες συντονισμού των φασιστών ήταν στο Ευρωκοινοβούλιο. Όσο κι αν ακούγεται παράδοξο, η ευρωπαϊκή ακροδεξιά επιδιώκει φανατικά από το 1979 να εμφανίσει ενωτική εικόνα, ανεξάρτητα από τη γενική της α-

20. S. Ganglmair, Rechtsextremismus in Österreich nach 1945, Österreichischer Bundesverlag, Wien, 1980.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 151

ντίθεση προς την ΕΟΚ. Στις τελευταίες ευρωεκλογές του 1989 πέτυχε να εκλέξει 21 ευρωβουλευτές, οι οποίοι όμως δεν κατάφεραν να εκπροσωπηθούν όλοι μαζί κάτω από την ίδια ταμπέλα εξαιτίας του θέματος του Αδίγη - Ν. Τυρόλου. Οι Γερμανοί άρχισαν αμέσως τους καβγάδες με τους Ιταλούς, στο στυλ: «Οι Ιταλοί είναι φασίστες», «Ο Σενχούμπερ είναι χειρότερος και από τον Χίτλερ», και η σούπα χάλασε. Έχο-ντας να αντιμετωπίσει οδυνηρό δίλημμα, ο Λε Πεν τελικά προτίμησε τους έξι Ρεπουμπλικάνους, που μαζί με τον Βέλγο και τους δέκα δικούς του σχημάτισαν στο Ευρωκοινοβούλιο την ομάδα «Ευρωπαϊκές Δεξιές» (DR), αφήνοντας τους τέσ-σερις Ιταλούς του MSI απέξω. Νέα κρίση οδήγησε στην απο-χώρηση του Σενχούμπερ και δύο ακόμη γερμανών νεοναζί.

Στο βρετανικό κάστρο του συντηρητισμού

Παρά τη σχετική της περιθωριοποίηση, που για μικρό διά-στημα διακόπηκε με τις εκλογικές της επιτυχίες της δεκαε-τίες του '70, η βρετανική ακροδεξιά δεν έπαψε ποτέ μετά το 1945 να είναι από τις πιο επικίνδυνες στην Ευρώπη. Η ζοφερή ανάμνηση της BUF (British Union of Fascists — Βρε-τανική Ένωση Φασιστών) του Όσγουολντ Μόσλεϊ εξακο-λουθεί να ρίχνει ακόμη τη μαύρη σκιά της.

Ως τα τέλη της δεκαετίας του '50 τις τύχες της ακροδε-ξιάς, που δεν ήταν τότε τόσο μαχητική, διηύθυνε ακόμα η παλιά φρουρά. Ένας από τους ιστορικούς της ηγέτες, ο Ό-σγουολντ Μόσλεϊ, ιδρυτής από το 1948 του UM (Union Movement — Ενωτικού Κινήματος), προσπαθούσε να εμφυ-σήσει στο χώρο αυτό πνεύμα φρόνησης και νομιμοφροσύ-νης, χωρίς όμως να περιορίζει το λυσσόδηκτο ρατσισμό του «εναντίον της εισβολής των εγχρώμων»21. Στις εκλογές του 1959 ο Μόσλεϊ παίρνει το 8,1 % των ψήφων στο Νότινγκ Χιλ,

21. Robert Thurlow, Fascism in Britain. A History, 1918-1985, Blackwell, Oxford, 1987.

152 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

όπου ήταν υποψήφιος και όπου είχαν προηγηθεί φυλετικές ταραχές. Έκτοτε, το UM φθίνει και διαλύεται οριστικά μετά το θάνατο του ηγέτη του, το 1976.

Την ίδια εποχή με τον Μόσλεϊ μεσουράνησαν άλλοι δύο αστέρες της βρετανικής ακροδεξιάς, ο Άρθουρ Τσέστερτον και ο Άρνολντ Λις. Ο πρώτος ίδρυσε τη LEL (League of Empire Loyalists — Ένωση των Πιστών στην Αυτοκρατορία) το 1954, με οπαδούς από την «καλή» κοινωνία (απόστρα-τους, διοικητικά στελέχη αποικιών) που νοσταλγούσαν το έν-δοξο παρελθόν. Ο δεύτερος, επικεφαλής της Britons Society (Κοινωνίας των Βρετανών), διέδωσε με επιμονή έναν άκρατο ρατσισμό και αντισημιτισμό. Ο ιδέες και των τριών έθρεψαν την επόμενη γενιά των φασιστών στη Βρετανία, ενώ η δεξιά πτέρυγα των Τόρηδων τους έβλεπε με μεγάλη συμπάθεια22.

Από το 1960 αρχίζει ουσιαστικά μια νέα περίοδος, με την ίδρυση του BNP (British National Party — Βρετανικό Εθνικό Κόμμα) από τη νέα φασιστική ελίτ, που περιφρονούσε τη με-τριοπάθεια των προκατόχων της. Δύο αρχηγικά της στελέ-χη, ο Κόλιν Τζόρνταν και ο Τζον Τίνταλ, εγκαταλείπουν σύ-ντομα το BNP και στήνουν το ακόμη πιο φανατικά ναζιστικό NSM (National - Sosialist Movement — Εθνικό Σοσιαλιστικό Κίνημα), το οποίο διέπρεψε αμέσως σε επιθέσεις εναντίον συναγωγών και μεταναστών.

Το 1967 ιδρύεται το NF (National Front — Εθνικό Μέτω-πο), την εποχή που το μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα από την Καραϊβική, τις Ινδίες και το Πακιστάν αρχίζει να βρί-σκει αντιμέτωπη μια όλο και πιο εχθρική βρετανική κοινή γνώμη, η οποία ανησυχεί και είναι παραπληροφορημένη. Φι-λοδοξία του NF είναι να γίνει ένα μαζικό εθνικιστικό κόμμα. Υιοθετεί, λοιπόν, έναν ξενόφοβο λαϊκισμό και προπαγανδί-ζει την αποχή της Βρετανίας από τους διεθνείς οργανισμούς

20. Στο ίδιο.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 153

— ΕΟΚ, OHE, ΔΝΤ. Είναι ενάντια στον έλεγχο των γεννήσε-ων, υπέρ της θανατικής ποινής και της πατριωτικής διδα-σκαλίας στα σχολεία. Το κύριο, όμως, χαρακτηριστικό του NF είναι ένας απύθμενος ρατσισμός, που εκφράζεται τακτι-κά στα έντυπά του με ατέλειωτες περιγραφές των φρικαλεο-τήτων που δήθεν διαπράττουν οι μετανάστες".

Οι επιδόσεις του στις εκλογές είναι αξιόλογες: Το 1970 ξεκινάει με ένα ταπεινό 3%, για να φτάσει το 1977 να πάρει 9% σε τέσσερις εκλογικές περιφέρειες των Μίντλαντς και 18% σε ορισμένες φτωχογειτονιές του Λονδίνου, όπου ήλθε τρίτο κόμμα. Το 1972 τα μέλη του ξεπέρασαν τις 17.000 και γενικά η επιρροή του μεγάλωνε διαρκώς ανάμεσα στα εργα-τικά και μικροαστικά στρώματα, που πλήττονταν από την ανεργία και την υποβάθμιση των μεγαλουπόλεων.

Η παρακμή του NF άρχισε μετά το 1977, από τότε που η θέση της Μάργκαρετ Θάτσερ ενισχύθηκε στους κόλπους των Συντηρητικών. Έκτοτε, η ψήφος διαμαρτυρίας έτεινε να διαρρέει προς τη «Σιδηρά Κυρία», της οποίας η πολιτική ως προς τη μετανάστευση είχε σαφείς ομοιότητες με αυτήν του NF. Η συνέχεια ήταν φαγωμάρα και αλυσιδωτές δια-σπάσεις24.

Τέρας πολυπλόκαμο και φαρμακερό

Η δύναμη του οργανωμένου φασισμού στη σημερινή Βρετα-νία της παρακμής, της οικονομικής κρίσης και της πολιτι-κής αποτελμάτωσης δεν έχει μειωθεί καθόλου. Απόδειξη, το ομολογούμενο από ΕΟΚικές πηγές ως «απαράδεκτα υψη-λό» επίπεδο ρατσιστικής βίας και επιθετικότητας εκ μέρους του, αλλά και η αναφερόμενη από τις ίδιες πηγές σημαντική επιρροή του στην αστυνομία και τις ένοπλες δυνάμεις της

23. S. Taylor, The National Front in English Politics, The McMillan Press, London, 1982.

31. ΕΤΟ ίδιο.

154 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Βρετανίας, όπου επίλεκτα συντάγματα παραμένουν επαν-δρωμένα αποκλειστικά από λευκούς25.

Σημειώθηκαν, όμως, ορισμένες σημαντικές μεταβολές α-πό το 1986 και μετά, με κυριότερη τη διάσπαση του NF σε δύο νέες οργανώσεις: Η πρώτη βαφτίστηκε PS (Political Soldiers — Πολιτικοί Στρατιώτες), στρατολογούσε τα μέλη της ανάμεσα στους ανέργους και τους σκίνχεντ και καλλιέρ-γησε την «υποκουλτούρα της βίας» στα γήπεδα και στις επι-θέσεις εναντίον μεταναστών. Ξεκινώντας αρχικά ως οπαδοί του «τρίτου δρόμου», οι PS στη διαδρομή έγιναν πολύ πιο ακραίοι, διακηρύσσοντας ότι δεν τους ενδιαφέρει η κοινο-βουλευτική δημοκρατία και αποκατέστησαν διασυνδέσεις με ιταλούς εξόριστους φασίστες24. Ένα τμήμα τους, υπό τους Νικ Γκρίφιθ και Νικ Χόλαντ, αποσπάστηκε τον Ιανου-άριο του 1990 και μετακόμισε στη Γαλλία, όπου λειτούργησε αυτόνομα.

Το άλλο κομμάτι του διασπασμένου NF ονομάστηκε Flag Group (Ομάδα της Σημαίας), με ηγέτη τον Ιάν Άντερσον. Μαζικότερο από το PS, με 3.500 μέλη, αναπτύσσει μεγαλύ-τερη κινητικότητα, έχει σημαντική εκδοτική δραστηριότη-τα, αν και, γενικά, η εικόνα του δεν πολυδιαφέρει από αυτήν των πρώην συντρόφων του NF.

Στο πλευρό των δύο αυτών φασιστικών πυρήνων κινούνται διάφορες άλλες μικρότερες ομάδες και κινήσεις, συχνά αρ-κετά μυστηριώδεις και σκοτεινές, αλλά πάντοτε ζωηρές.

Η League of St. George (Ένωση του Αγ. Γεωργίου) είναι μία από αυτές και ιδρύθηκε το 1974. Διατηρεί άμεση επαφή με νεοναζιστικές οργανώσεις άλλων ΕΟΚικών χωρών, με

25. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Εξεταστική Επιτροπή για το ρατσισμό και την ξενοφοβία, Έκθεση, Λουξεμβούργο, 1991.

26. Anne-Marie Duranton-Crabol, L'Europe de l'Extrême Droit, Complèxe, Brusselles, 1991.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 155

στόχο να αναπτύξει παράνομη δραστηριότητα διεισδύοντας και στις ένοπλες δυνάμεις. Οι πληροφορίες γι' αυτήν είναι περιορισμένες.

Το ΒΜ (British Movement — Βρετανικό Κίνημα) του γνω-στότερου μεταπολεμικού ναζιστή ηγέτη της Βρετανίας Κό-λιν Τζόρνταν ανασυστάθηκε και οργάνωσε μυστικούς πυρή-νες που διατηρούσαν στενή επαφή με φασιστικές συμμορίες της Γερμανίας και της Ολλανδίας, καθώς και με την Κου Κλουξ Κλαν των ΗΠΑ. Σημαντική είναι επίσης η επιρροή του στο χώρο των σκίνχεντ.

Το BNP (British National Party — Βρετανικό Εθνικό Κόμ-μα) ανασυντάχθηκε και αυτό τελευταία, ιδίως ενισχυμένο με την υπόθεση Σαλμάν Ράζντι, στρατολόγησε εκατοντάδες ο-παδούς, διασυνδέθηκε με ξένες φασιστικές οργανώσεις (από ΗΠΑ, Βέλγιο, Νότια Αφρική) και ανέπτυξε μεγάλη επιθετι-κή δραστηριότητα εναντίον των μεταναστών, ιδίως των μου-σουλμάνων.

Τέλος, υπάρχει ακόμη μια ολόκληρη σειρά ολιγομελέστε-ρων αλλά όχι λιγότερο θορυβωδών φασιστικών συμμοριών, όπως η British Solidarity (Βρετανική Αλληλεγγύη), η Lady Jane Birdwood's Help (Αυτοβοήθεια της Λαίδης Τζέιν Μπέρ-ντγουντ), η British League of Rights (Βρετανική Ένωση Δι-καιωμάτων) κ.λπ., καθεμία από τις οποίες διατηρεί επαφές με ομόλογες ρατσιστικές και αντισημιτικές ομάδες του εξω-τερικού, ενώ συνήθως διαθέτουν και δικούς τους εκδοτικούς οίκους.

Με τέτοιο πλούτο και ποικιλία οργανωμένων ακροδεξιών ομάδων δεν είναι παράξενο που το Ηνωμένο Βασίλειο πρω-τοπορεί σήμερα στην ΕΟΚ σε ρατσιστική βία, έστω κι αν ο φασισμός δεν απέκτησε τη μαζικότητα που εμφανίζει στη Γαλλία ή τη Γερμανία.

Το μικρό Βέλγιο παλιά φασιστική σφηκοφωλιά

Η άκρα Δεξιά στο μικρό Βέλγιο παρουσιάζει σήμερα σαφή

ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ!

άνοδο με αιχμή το VB (Vlaams Blok - Φλαμανδικό Μέτωπο), το οποίο κατάφερε να γίνει κόμμα μαζικό, ιδίως στη Φλάνδρα.

Μια από τις ιδιαιτερότητες του Βελγίου είναι ότι στις συ-νήθεις διασπάσεις των ακροδεξιών σχηματισμών για διάφο-ρους άλλους λόγους, που δημιουργούν πληθώρα ομάδων, ε-δώ προστίθενται και οι ανταγωνισμοί μεταξύ γαλλοφώνων και ολλανδοφώνων. Στο Νότο οι γαλλόφωνοι ακροδεξιοί Βαλλόνοι ανέκαθεν «αλληθώριζαν» προς τη Γαλλία, ενώ οι Φλαμανδοί του Βορρά τρέφουν ιδιαίτερη τρυφερότητα προς την Ολλανδία ή ακόμη και την ευρύτερη γερμανική οικογέ-νεια. Ο βουλευτής του VB Φίλιπ ντε Βίντερ δεν δίστασε να διακηρύξει εν ονόματι του κόμματός του ότι «το όνειρό μας είναι μια μεγάλη Ολλανδία με 20 εκατομμύρια κατοί-κους»27.

Στο κέντρο της πολιτικής του VB είναι ο ρατσισμός, με βασικό του σύνθημα «Πρώτα οι δικοί μας άνθρωποι!». Άλ-λοι τομείς, με τους οποίους ανακατεύεται τακτικά, είναι ο «νόμος και η τάξη», τα ναρκωτικά και οι αμβλώσεις, παίρ-νοντας φυσικά πάντοτε ακραίες αντιδραστικές θέσεις.

To VB αναπτύχθηκε πάνω σε γερές ρίζες. Προπολεμικά το φασιστικό κίνημα στο Βέλγιο ήταν ισχυρό, και τελικά συ-νεργάστηκε με τους γερμανούς κατακτητές υπό την αιγίδα του βασιλιά Λεοπόλδου Γ ' . Το ζήτημα του βασιλιά τέθηκε με ιδιαίτερη οξύτητα μετά τον πόλεμο και κυρίως στην καθο-λική Φλάνδρα, σε μια εποχή κατά την οποία, όπως και στις λοιπές δυτικοευρωπαϊκές χώρες, ο ψυχρός πόλεμος έδινε ά-φεση αμαρτιών στους απανταχού συνεργάτες των ναζί. Το 1950, με την παραίτηση από το θρόνο του εξόριστου Λεοπόλ-δου υπέρ του γιου του, Μποντουέν, η κρίση εκτονώθηκε και

27. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Εξεταστική Επιτροπή για το ρατσισμό και την ξενοφοβία. Έκθεση, Λουξεμβούργο, 1991.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 157

η ακροδεξιά μπήκε στο περιθώριο της πολιτικής σκηνής. Ωστόσο δεν χάθηκε. Κάθε άλλο μάλιστα. Το 1949 ιδρύθη-

κε η VMO (Vlaamse Militanten Orde — Τάξη Φλαμανδών Α-γωνιστών), η οποία έγινε διάσημη για τις φασιστικές της α-πόψεις και κυρίως για τη βιαιότητα των μεθόδων της, που κόστισαν τελικά την απαγόρευση της δράσης της στη δεκα-ετία του '80. Η VMO, πριν τεθεί εκτός νόμου, είχε στενές διασυνδέσεις με τρομοκρατικές φασιστικές οργανώσεις από όλη την Ευρώπη, όπως η ιταλική Νέα Τάξη, η γαλλική FANE, η ιρλανδική παραστρατιωτική UVF (Ulster Volunteer Force — Δύναμη Εθελοντών του Ούλστερ), μέχρι και η τουρ-κική «Γκρίζοι Λύκοι». Εντωμεταξύ, η κατάρρευση της αποι-κιοκρατίας στη δεκαετία του '60, και κυρίως η «καταστρο-φή του Κονγκό», όπως έλεγαν οι εθνικιστικοί κύκλοι, τροφο-δότησαν σημαντικά τη βελγική ακροδεξιά, που σύντομα α-νασυντάχθηκε.

Όταν διαλύθηκε η VMO, πολλά μέλη της εντάχθηκαν στο Φλαμανδικό Μέτωπο (VB) απευθείας, ενώ ένα μέρος τους συνδέεται έμμεσα μαζί του, ενταγμένο σε μια νέα βίαιη οργάνωση, τη Voorpost (Πρωτοπορία). Από τα «θραύσμα-τα» της VMO προέκυψαν πολλές μικρές ακροδεξιές ομάδες και κινήσεις, από τις οποίες οι πιο σημαντικές είναι η VMO - Odal (Όνταλ είναι αρχαίο ρουνικό σύμβολο, από το οποίο προήλθε ο αγκυλωτός σταυρός) και η NFV (Nationaal Front Vlaanderen — Φλαμανδικό Εθνικό Μέτωπο).

Οι ομάδες αυτές, παρόλο που η εκλογική τους βάση είναι αμελητέα και τα μέλη τους δεν υπερβαίνουν τις μερικές εκα-τοντάδες, αναπτύσσουν δυσανάλογα έντονη δραστηριότη-τα. Έχουν διαπράξει σωρεία επιθέσεων ενάντια σε μετανά-στες αλλά και πολιτικούς αντιπάλους, ενώ έχουν πραγματο-ποιήσει ήδη ευρύτατες διεθνείς επαφές. Αγνοώντας τις από-πειρες των βελγικών αρχών να τις αποτρέψουν, αρκετές φο-ρές οργάνωσαν στο Βέλγιο διεθνείς συναντήσεις με βρετανούς, γάλλους, ολλανδούς και γερμανούς νεοναζί τρο-

158 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

μοκράτες (οι πιο σημαντικές ήταν το 1989 στο Αλβέρινγκεμ, το 1988 στο Κουρτέ και το 1987 στην Αμβέρσα)2*.

Υπό τη σκέπη της Πολιτείας...

Η έκρηξη της τρομοκρατίας στο Βέλγιο τη δεκαετία του '80 ήταν φοβερή: δολοφονική επίθεση στη συναγωγή της Αμβέρ-σας το 1981, επιθέσεις εναντίον Αμερικανών το 1984 και τρό-μος στα σούπερ μάρκετ από τους «τρελούς δολοφόνους της Βραβάντης» το 1984-1985, λουτρό αίματος στο στάδιο Χέι-ζελ των Βρυξελλών, το Μάιο του 1985. Σε συνδυασμό με τις εκλογικές επιτυχίες της ακροδεξιάς, τέθηκε ανοιχτά το θέμα της ταυτότητας των τρομοκρατών, καθώς και του εύρους των στηριγμάτων τους στο βελγικό κρατικό μηχανισμό.

Σήμερα αποτελεί γενική πεποίθηση το γεγονός ότι η τρο-μοκρατία στο Βέλγιο είναι έργο των ολιγομελών νεοναζιστι-κών σχηματισμών —όπως άλλωστε και σε άλλες ΕΟΚικές χώρες— που καλύπτονται από τα κρατικά όργανα. Οι διω-κτικές και δικαστικές αρχές κατά κανόνα «κουκουλώνουν» τα αποδεικτικά στοιχεία που συλλέγουν οι δημοσιογράφοι και καταταλαιπωρούν τους ίδιους όταν «χώνονται» σε ύπο-πτες περιπτώσεις, με προφανή σκοπό να τους αποθαρρύ-νουν.

Κάπου κάπου, όμως, σκίζεται λίγο το βαρύ πέπλο που κα-λύπτει το σκότος και περνάει μια αχτίδα φωτός. Όπως π.χ. το 1984, όταν αυτοκτόνησε ο αρχιτρομοκράτης Πάουλ Λατί-νους, αρχηγός της ακραίας φασιστικής οργάνωσης West-land New Post (Νέα Θέση Δυτικής Χώρας), η οποία στρατο-λογούσε χούλιγκαν και άλλα περιθωριακά στοιχεία. Αποκα-λύφθηκε τότε ότι ο αυτόχειρας είχε χρηματίσει σε διάφορα υψηλά εμπιστευτικά πόστα της κυβέρνησης καθ' υπόδειξη του ίδιου του πρωθυπουργού Βαν ντεν Μπόεϊναντς!29

28. Στο ίδιο. 29. L'Express, Paris, 21.10.1988.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 159

Ο Πάουλ Βαν ντεν Μπόεϊναντς δεν ήταν ένας τυχαίος πρωθυπουργός. Ο ηγέτης της δεξιάς πτέρυγας του Σοσιαλ-χριστιανικού κόμματος ήταν ένας από τη «συμμορία των 4 του CEPIC», όπως είχε αποκληθεί η ηγεσία του ιδρύματος αυτού, που διαρκώς εναλλασσόταν, αλλά παρέμενε η ίδια30. To CEPIC (Centre Politique des Indépendants et Cadres Chré-tiens - Πολιτικό Κέντρο των Ανεξαρτήτων και Χριστιανών Στελεχών) είναι το σημαντικότερο από τα πολλά διεθνή α-ντικομμουνιστικά φασιστικά κέντρα που εδρεύουν στις Βρυ-ξέλλες μετά τον πόλεμο. Μερικά άλλα είναι η Διεθνής Ένω-ση της Ελευθερίας (Ligue Internationale de la Liberté - LIL), που αποτελεί βελγικό παράρτημα της Παγκόσμιας Αντικομ-μουνιστικής Ένωσης (World Anticommunist League - WACL), το Ευρωπαϊκό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης (Centre Européen de Documentation et d'Information - CEDI), που ιδρύθηκε το 1949, και ο Κύκλος των Εθνών (Cirole des Nations), ο οποίος σε σεμνή τελετή γιόρτασε το 1967 την κα-τάληψη της εξουσίας στην Ελλάδα από τους μαύρους συ-νταγματάρχες.

Μέσω του ευαγούς αυτού ιδρύματος, του CEPIC, η ηγεσία του τότε κυβερνητικού κόμματος είχε συνεργαστεί με ό,τι πιο βρόμικο κυκλοφορούσε εκείνη την εποχή στους ταραγ-μένους δρόμους των βελγικών πόλεων. Οι αρχές ασφαλείας και η αστυνομία έκαναν τα στραβά μάτια και, βέβαια, η δη-μοκρατία δεχόταν συντριπτικά πλήγματα". Η κατάσταση είχε φτάσει σε τέτοιο σημείο, που στις αρχές της δεκαετίας του '80 συζητιόταν σοβαρά περίπτωση πραξικοπήματος. Οι προϋποθέσεις υπήρχαν. Ας μην ξεχνάμε ότι το Βέλγιο ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της Γκλάντιο...

30. S. Dumont, "La Bande des Quatre du CEPIC", στο De Bock et al„ L'extrême Droite et l'Etat, Edit. EPO, Bereitem, 1981.

31. Ετο ίδιο.

ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ!

Τελικά εκτροπή δεν έγινε, αλλά η ακροδεξιά ενισχύθηκε σο-βαρά. Η παρακμή των ανθρακωρυχείων και της σιδηρουρ-γίας τής έδωσε νέα ώθηση με την οικονομική κρίση που δη-μιουργήθηκε και την εκμετάλλευσή της σε βάρος των μετα-ναστών.

Το πλήγμα ήταν ισχυρότερο στις γαλλόφωνες περιοχές, στις οποίες οι ακροδεξιές δυνάμεις, μετά από αλλεπάλληλες ιδρύσεις, συγχωνεύσεις και διασπάσεις, κατέληξαν σε ένα μετριοπαθέστερο ακροδεξιό κόμμα, το FN (Front National - Εθνικό Μέτωπο), και αρκετές βίαιες ναζιστικές ομάδες. Η εμβέλεια γενικά των γαλλόφωνων ακροδεξιών οργανώσε-ων είναι πολύ μικρότερη από των αντίστοιχων ολλανδόφω-νων, παρά το γεγονός ότι η Βαλλονία συγκεντρώνει πολύ πε-ρισσότερους μετανάστες.

To FN, που ιδρύθηκε το 1984 κατ' εικόνα και ομοίωση του συνώνυμου γαλλικού, με το οποίο και διατηρεί δεσμούς, έχει μερικές εκατοντάδες ενεργά μέλη. Από τις φασιστικές ομάδες μεγαλύτερη είναι η PFN (Parti des Forces Nouvelles - Κόμμα των Νέων Δυνάμεων), που ιδρύθηκε το 1982 από τον ικανό διανοούμενο Ρόμπερτ Στούκερς και επικεντρώνει τη δράση της στα γήπεδα και στους δρόμους με την αρωγή χούλιγκαν και σκίνχεντ. Μικρότερη αλλά πιο επικίνδυνη εί-ναι η L'Assault (Η Επίθεση), η οποία δρα στην περιοχή των Βρυξελλών και αποτελείται από σκληροπυρηνικά στελέχη που έχουν διασυνδέσεις με τους γάλλους φασίστες.

Το ισπανικό παρακράτος σηκώνει κεφάλι

Η πτώση της δικτατορίας, λίγο μετά το θάνατο του Φράνκο το 1975, δεν έσβησε το φόβο μιας επιστροφής προς τα πίσω, της μόνιμης απειλής ενός πραξικοπήματος.

Ένα σωρό λόγοι τροφοδότησαν εξαρχής αυτή την ανησυ-χία. Η μακρά παράδοση εκτροπών του ισπανικού στρατού, η αγριότητα του Εμφύλιου Πολέμου του 1936, η λατρεία που καλλιεργήθηκε στο πρόσωπο του χαρισματικού ηγέτη της

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 161

φασιστικής Ισπανικής Φάλαγγας Χοσέ Αντόνιο Πρίμο ντε Ριβέρα, «ενός σύγχρονου αγίου, που θα τιμηθεί όπως του αξί-ζει μετά θάνατον»32, συνέτειναν ανάμεσα στα άλλα να σχη-ματιστεί πολύ δικαιολογημένα μια ιδιαίτερα επίφοβη εικόνα για τον ισπανικό δεξιό εξτρεμισμό.

Εξάλλου, το φρανκικό καθεστώς είχε φροντίσει να προ-σφέρει γενναιόδωρα τη φιλοξενία του σε πολλές από τις βε-ντέτες της ναζιστικής Νέας Τάξης, π.χ. στον Σκορτσένι, τον Ντεγκρέλ, τον Νταρκιέ ντε Πελπουά, καθώς και σε πλήθος ιταλούς και γάλλους τρομοκράτες. Κι ακόμη, ας μην ξεχνά-με ότι κατά τη μεταπολίτευση το δικτατορικό καθεστώς έπε-σε και εκεί στα μαλακά: Στις ένοπλες δυνάμεις, στην αστυ-νομία και τη δημόσια διοίκηση «κάθαρση» έγινε μόνο για τα μάτια, ενώ αντίθετα εντάχθηκαν αμέσως στη νέα πολιτι-κή τάξη προσωπικότητες που προέρχονταν κατευθείαν από το προηγούμενο καθεστώς, όπως ο Μανουέλ Φράγκα Ιρι-μπάρνε, επικεφαλής της συντηρητικής Λαϊκής Συμμαχίας.

Με τέτοιες ευνοϊκές προϋποθέσεις θα ήταν παράδοξο να μη δραστηριοποιηθεί η άκρα Δεξιά στην Ισπανία, ήδη από τη δεκαετία του '70. Τρομοκρατικές ομάδες κατά το ιταλικό πρότυπο, με έντονη εγκληματική δράση και επίμονη νο-σταλγία προς το φρανκικό καθεστώς, εμφανίστηκαν τότε πολλές, ανάμεσα στις οποίες σημαντικότερες ήταν οι Guerilleros del Cristo-Rey (Αντάρτες του Χριστού-Βασιλέως) και η Fuerza Nueva (Νέα Δύναμη). Η δεύτερη ιδρύθηκε από τον Μπλας Πινιάρ, ηγετική μορφή της κυβέρνησης του Φράνκο, ο οποίος κατάφερε το 1979 να εκλεγεί βουλευτής στη Μαδρίτη33.

Ωστόσο, εκεί που το «σύνδρομο της νοσταλγίας» εκδηλώθη-κε πιο έντονα και επικίνδυνα ήταν μέσα στον κρατικό μηχα-

32. Gérard Hermet, La Guerre d'Espagne, Seuil, Paris, 1989. 33. P. Letamendia, Les Partis Politiques en Espagne, PUF, Paris, 1985.

162 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

νισμό και ιδίως στα δυναμικά του ερείσματα. Για την αστυνομία, δεν υπάρχει σήμερα καμιά αμφιβολία

πως όχι μόνο κάλυπτε, αλλά και μετείχε ενεργά σε σειρά τρομοκρατικών αποσταθεροποιητικών ενεργειών. Μία από αυτές ήταν η δολοφονία των τεσσάρων αριστερών δικηγό-ρων το 1977 στην Ατότσα της Μαδρίτης, δολοφονία που είχε αποδοθεί τότε στους τρομοκράτες του Χριστού-Βασιλέως.

Η μεγάλη όμως υπόθεση, της οποίας ο απόηχος δεν λέει ακόμη να καταλαγιάσει, ήταν ο «βρόμικος πόλεμος» των GAL. Στα τέλη του 1983 μια νέα τρομοκρατική ομάδα, οι Grupos Antiterroristas de Liberacion (Αντιτρομοκρατικές Α-πελευθερωτικές Ομάδες), αρχίζει σειρά δολοφονικών επιθέ-σεων στη Νότια Γαλλία. Στόχος τους βάσκοι πρόσφυγες και κυρίως στελέχη και μέλη της αυτονομιστικής οργάνωσης των Βάσκων ΕΤΑ, η οποία είχε τότε έντονα δραστηριοποιη-θεί. Στο διάστημα Δεκεμβρίου 1983 - Ιουλίου 1986, οι GAL πραγματοποιούν 40 επιθέσεις, που είχαν ως αποτέλεσμα 27 νεκρούς και άλλους τόσους τραυματίες — ανάμεσα στους οποίους και μερικούς γάλλους πολίτες κατά λάθος34.

Κάτω από την πολιτική πίεση του Παρισιού, οι ισπανικές αρχές αναγκάστηκαν το 1986 να διακόψουν την οικονομική στήριξη των GAL, οπότε οι τρομοκράτες σταμάτησαν τη δράση τους. Η γαλλική αστυνομία και δικαιοσύνη έφεραν στο φως πλήθος αποδεικτικών στοιχείων, ότι τα μέλη τους που πιάστηκαν στη Γαλλία και την Πορτογαλία ήταν μισθο-φόροι φονιάδες, όργανα αλλά και άνδρες των ισπανικών δυ-νάμεων ασφαλείας. Ενδιάμεσοι κρίκοι ήταν οι αστυνομικοί Χοσέ Αμέδο και Μιγκέλ Ντομίνγκεθ, γνωστοί φασίστες, οι οποίοι στρατολογούσαν, καθοδηγούσαν και πλήρωναν τους τρομοκράτες των GAL. Η ισπανική δικαιοσύνη, κάτω από το βάρος της γενικής κατακραυγής, ξεκίνησε μια ατέλειωτη διαδικασία, όπου η προσπάθεια της σοσιαλιστικής κυβέρνη-σης Γκονθάλεθ να συγκαλύψει την όλη υπόθεση είναι εμφα-

34. ΠΡΙΝ, 4.8.1991.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 163

νής. Και είναι λογικό, αφού ο ίδιος ο πρωθυπουργός την είχε ξεκινήσει το 1982, μαζί με τον τότε υπουργό Εσωτερικών Χο-σέ Μπαριονουέβο. Τώρα ετοιμάζονται ήδη να αποφυλακί-σουν τον αρχισυμμορίτη Αμέδο.

Όσο για το στρατό, ποτέ δεν απαλλάχτηκε από τον πειρα-σμό της εκτροπής από τη δημοκρατική νομιμότητα. Αποκο-ρύφωμα της έρπουσας ροπής προς πραξικοπηματικές ενέρ-γειες υπήρξε η διαβόητη «23 - F», η συνωμοσία με την οποία υψηλόβαθμοι αξιωματικοί αποπειράθηκαν να καταλάβουν με τη βία την εξουσία στις 23 Φεβρουαρίου 1981. Ήταν η σοβαρότερη απειλή ενάντια στην ισπανική δημοκρατία.

Το 1981, έχοντας πειστεί ότι η χώρα βρισκόταν στο χείλος της αβύσσου, όπως και το 1936, μπερδεμένοι από τη μεταβα-τική περίοδο, αποκομμένοι από το λαό και σίγουροι ότι θα είχαν την υποστήριξη του βασιλιά, οι πραξικοπηματίες θεω-ρούσαν την επιχείρησή τους άψογα σχεδιασμένη ώστε να ε-πιτύχει. Εξάλλου, είχαν και την ενεργό συμπαράσταση αρ-κετών φασιστικών οργανώσεων, από τις οποίες σημαντικό-τερες ήταν η Fuerza Nueva και η El Alcâzar.

Τελικά, όμως, η απόπειρα απέτυχε. Οι λόγοι ήταν πολλοί. Ανάμεσά τους οι σπουδαιότεροι ήταν: Οι έντονες διαφωνίες των πρωτεργατών ως προς τον απώτερο σκοπό της συνωμο-σίας, καθώς ο στρατηγός Μιλάνς ντελ Μπος μαζί με τον α-ντισυνταγματάρχη της πολιτοφυλακής Αντόνιο Τεχέρο έ-κλιναν προς το χιλιανό πρότυπο που εγκατέστησε το 1973 ο αιμοσταγής Πινοσέτ, ενώ ο στρατηγός Αρμάδα προτιμού-σε το μοντέλο του Ντε Γκολ, του 1958. Οι δισταγμοί του μο-νάρχη, που δεν του επέτρεψαν στο τέλος να τους ακολουθή-σει. Η άμεση αντίδραση της κοινής γνώμης, που ενημερώθη-κε για τα γεγονότα «ζωντανά» από την TV. Η νομιμοφροσύ-νη της πλειονότητας των στρατιωτικών στην τελική φάση, ανεξάρτητα από τις μύχιες επιθυμίες τους.

Έτσι, η ισπανική δημοκρατία επέζησε, και στη μνήμη ό-

164 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

σων είχαν την τύχη να παρακολουθήσουν από την τηλεόρα-ση τις σκηνές απείρου κάλλους στη Βουλή, θα μείνουν αξέ-χαστες οι εικόνες των πανικόβλητων ισπανών βουλευτών, να έρπουν κάτω από τα έδρανα για να προφυλαχτούν από τις ριπές των πολυβόλων που σκορπούσε ασταμάτητα ο βλο-συρός Τεχέρο και οι συν αυτώ...

Να ήταν, άραγε, η τελευταία φορά;

Ανάμεσα στον Φράνκο και τον Λε Πεν

Η ισπανική ακροδεξιά, παρά την τρομακτική της παράδοση και την πρόσφατη κινητικότητά της, απέχει σήμερα από το να είναι μαζική — αφού συγκεντρώνει περίπου το 1% της λαϊκής ψήφου. Εντούτοις, περιλαμβάνει μερικές από τις σκληρότερες οργανώσεις της Ευρώπης, οι οποίες μάλιστα διασυνδέονται στενά με αντίστοιχες ομάδες και κόμματα άλλων ΕΟΚικών χωρών.

Ο πιο δραστήριος και ένας από τους παλιότερους φασι-στικούς σχηματισμούς (ιδρύθηκε κατά τη δεκαετία του '60) είναι ο Circulo Espanol de Amigos de Europa (CEDADE - Ι-σπανικός Κύκλος Φίλων της Ευρώπης), ο οποίος πρεσβεύει έναν πανευρωπαϊκό και αντισημιτικό εθνικισμό, καλλιεργεί τη λατρεία του Χίτλερ και υιοθετεί τη ρητορική του οικολογι-κού κινήματος, προκειμένου να πλασάρει ευκολότερα τις ι-δέες του ρατσισμού και της ξενοφοβίας.

Ο αρχηγός της, Πέδρο Βαρέλα, δηλώνει ότι η Ισπανία, πύλη ανάμεσα στην Αφρική και την Ευρώπη, θα υποστεί μια «μαζική εισβολή» από το εξωτερικό και «η χώρα θα εξαφα-νιστεί υπό το βάρος των νέγρων και των Αράβων». Και προ-σθέτει ότι η CEDADE σύντομα θα βρει ως ηγέτη «ένα νέο άνθρωπο, που θα μπει επικεφαλής ενός κόμματος ρατσιστι-κού, αντισιωνιστικού, υπερασπιστή της Ευρώπης...»35 Μέ-χρι τότε, ο Βαρέλα και τα περίπου 1500 ενεργά μέλη της

35. Europ, Paris, Mars 1992.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 165

CEDADE εξυφαίνουν αδελφικές σχέσεις με νεοναζιστικές ο-μάδες της Γαλλίας, της Πορτογαλίας και της Λατινικής Α-μερικής, που έχουν την ίδια ονομασία και παρόμοια δομή, και εκπαιδεύουν ένστολα τμήματα νεολαίας σε στρατιωτι-κές δραστηριότητες.

Σχέσεις με το εξωτερικό διατηρούν και άλλοι φασιστικοί σχηματισμοί, όπως το Frente Nacional (Εθνικό Μέτωπο - FN) που συνδέεται με τον Λε Πεν. Αντιπροσωπεύει την παραδο-σιακή καθολική ακροδεξιά και ο ιστορικός του ηγέτης Μπλας Πινιάρ, που πάντα προπαγάνδιζε τις αξίες του φραν-κισμού (πατρίδα, οικογένεια, ιδιοκτησία, ενότητα, αντικομ-μουνισμός), τελευταία αναθάρρησε και βάλλει ανοιχτά κατά της δημοκρατίας. Προσωπική φιλία με τον Λε Πεν δηλώνει ότι έχει και ο Ραμόν Γκραέλς, επικεφαλής ενός άλλου μεγά-λου ακροδεξιού κόμματος, των Juntas Espanolas (Ισπανικών Συμβουλίων). Ο σαραντάρης και πολύ δραστήριος Γκραέλς, διακηρύσσοντας έναν ωμό ρατσισμό, έδωσε μεγάλη ώθηση στο κόμμα του την τελευταία διετία, ανεβάζοντας σε 8.000 τον αριθμό των μελών του (στην πλειονότητα τους νέων).

Η Falange Espanola (Ισπανική Φάλαγγα) και η Solidari-dad Espanola (Ισπανική Αλληλεγγύη) είναι μικρότερες οργα-νώσεις, που έχουν το βλέμμα τους στραμμένο περισσότερο στο παρελθόν, αναπολώντας με νοσταλγία τις ημέρες δόξης της δικτατορίας του Φράνκο. Πολύ πιο ζωντανή και ρατσι-στική είναι η Nacion Joven (Νέο Έθνος), με αρχηγό τον Κάρ-λος Αλμπέρτο Βάσκεθ, η οποία προέκυψε από το FN.

Σε τοπική κλίμακα λειτουργούν στους ισπανικούς θύλα-κες της Βόρειας Αφρικής Μελίγια και Θέουτα ρατσιστικές ομάδες, οι οποίες προκαλούν αναταραχή, γιατί δεν συμφω-νούν στη χορήγηση ισπανικής υπηκοότητας στους άραβες κατοίκους της περιοχής. Τέλος, από τη Βαρκελώνη ξεκίνη-σε το 1984, ως κλάδος της CEDADE, η ομάδα Centro Unitario Nacional Socialista (Ενωτικό Εθνικοσοσιαλιστικό Κέντρο). Πρόκειται για το σημαντικότερο ίσως ρατσιστικό ιδεολογικό κέντρο, που έχει αναλάβει το συντονισμό δράσης

166 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

των διαφόρων ομάδων του εσωτερικού και του εξωτερικού που ορκίζονται στην υπεροχή της αρίας φυλής.

Η ιδιαίτερη κινητικότητα που εμφανίζει η ισπανική ακρο-δεξιά από το 1990 και μετά και το ανεβασμένο της ηθικό δείχνουν την αποφασιστικότητά της να βγει από την απομό-νωση που την κρατά δέσμια στη γωνία της πολιτικής σκηνής μετά τη μεταπολίτευση. Όλα δείχνουν ότι τώρα προσπαθεί να προβάλει ένα νέο πρόσωπο, προσαρμοσμένο στις καινού-ριες πραγματικότητες της Ισπανίας και της Ευρώπης των 12. Η διαδικασία αυτή έχει, βέβαια, αργούς ρυθμούς, είναι όμως σίγουρο πως έχει ήδη δρομολογηθεί ένα νέο ξεκίνημα.

Η πορτογαλική ακροδεξιά «εν ύπνω»

Οι αξιωματικοί του πορτογαλικού αποικιακού στρατού που έκαναν την «επανάσταση των γαριφάλων» τον Απρίλιο του 1974, ενώ συμφωνούσαν στην ανατροπή του Σαλαζάρ —της πιο μακρόχρονης δικτατορίας στην Ευρώπη— δεν είχαν ταυτόσημες απόψεις σχετικά με το τι έπρεπε να ακολουθή-σει. Έτσι, επί έναν και πλέον χρόνο αποπειράθηκαν να επι-βάλουν τις προτιμήσεις τους, ο καθένας χωριστά. Το Μάρ-τιο του 1975 ο στρατηγός Σπίνολα πήγε να εφαρμόσει πραξι-κοπηματικά ένα καθεστώς αλά Ντε Γκολ, απέτυχε όμως και κατέληξε στην εξορία.

Μετά την ανήσυχη αυτή παρένθεση και παρά τη μακρά θη-τεία της χώρας στην αποικιοκρατία και τη φασιστική διακυ-βέρνηση, η απήχηση των ακροδεξιών ρατσιστικών οργανώ-σεων και κομμάτων στις ευρείες λαϊκές μάζες ήταν και πα-ραμένει μάλλον περιορισμένη. Τη μεγαλύτερη —συγκριτι-κά— εκλογική επιτυχία είχε το Partido Monarquico Popular (Λαϊκό Μοναρχικό Κόμμα) του Γκονσάλο Ριμπέιρο Τέλες, που πήρε το 1979 2% των ψήφων και μερικές έδρες στη Βου-λή, ίσως γιατί είχε λιγότερο προκλητική ρατσιστική πολιτι-

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 167

κή, αυτοπαρουσιαζόταν ως δημοκρατικό και φιλοαγροτικό και προέβαλλε οικολογικές ανησυχίες.

Από τις λοιπές ακροδεξιές οργανώσεις, η νεοναζιστική CEDADE - Portugal (Circulo Europeo de Amigos de Europa - Ευρωπαϊκός Κύκλος Φίλων της Ευρώπης) είναι θυγατρική της ισπανικής CEDADE. To MAN (Movimento d'Acçao Nacional - Κίνημα Εθνικής Δράσης) ιδρύθηκε το 1985, είναι πιο ακραίο και έχει περισσότερα μέλη, τα οποία συνήθως στρατολογεί στους κύκλους των σκίνχεντ. Έχει στενές σχέ-σεις με το βρετανικό BNP και άλλα φασιστικά ευρωπαϊκά ρεύματα, έχει ως σύμβολο τον κελτικό σταυρό, προπαγανδί-ζει τη φυλετική καθαρότητα και τον αντισημιτισμό. Προσφι-λές σπορ των μελών του είναι οι νυχτερινές «επιδρομές τιμω-ρίας αντιφρονούντων». Σε μία από αυτές, τον Οκτώβριο του 1989, ένας νεαρός τροτσκιστής δολοφονήθηκε στους δρό-μους της Λισαβόνας από συμμορία λυσσόδηκτων μελών του MAN36.

Στον περιθωριακό ακροδεξιό πολιτικό χώρο, που παρου-σιάζει διαρκή ρευστότητα, υπάγεται σειρά ολιγομελών ορ-γανώσεων, οι οποίες δηλώνουν υπέρμαχοι της υπεροχής της λευκής φυλής και που τα τελευταία χρόνια γίνονται όλο και επιθετικότερες σε βάρος κατοίκων αφρικανικής ή ασιατικής προέλευσης. Τέτοιες είναι η Ordern Nova (Νέα Τάξη), η Uniâo Nacional (Εθνική Ένωση), η Mocidade Patriotica (Πα-τριωτική Νεολαία) και οι Circulos Nacionalistas (Εθνικιστι-κοί Κύκλοι).

«Η Ολλανδία στους Ολλανδούς!»

Στην ολλανδέζικη συλλογική μνήμη κυριαρχούν στενόχωρα δύο αντιφατικές εικόνες: Από τη μια μεριά, η εικόνα μιας χώρας ηττημένης και κατακτημένης το Μάιο του 1940, της

36. El Pais, Madrid, 30.10.1989.

168 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

οποίας η εξόριστη κυβέρνηση στο Λονδίνο και η βασίλισσα ενσαρκώνουν την υποτυπώδη αντίσταση στο ναζισμό. Κι α-πό την άλλη, της επαίσχυντης συνεργασίας με τον κατακτη-τή, που πραγματοποιήθηκε από τον τοπικό φύρερ Άντον Μούσερτ με το χιτλερικό διοικητή Ζάις-Ίνκαρτ. Οι ολλαν-δοί δοσίλογοι έλαβαν τότε μέρος στα μεγαλύτερα εγκλήμα-τα σε βάρος των συμπατριωτών τους, καθώς και στο ανατο-λικό μέτωπο, φορώντας γερμανικές στολές.

Η αντιφασιστική κάθαρση που ακολούθησε την απελευ-θέρωση ήταν αρκετά εκτεταμένη στην Ολλανδία, γιατί αυτό αξίωσε η αγανακτισμένη κοινή γνώμη. Το γεγονός αυτό, μα-ζί με το ότι η απώλεια των αποικιών το 1949 έληξε χωρίς ιδιαίτερες αναταράξεις (με εξαίρεση κάποιες ασήμαντες α-ποτυχημένες απόπειρες εκτροπής στον αποικιακό στρατό) δεν άφησαν ουσιαστικά περιθώρια για την αναβίωση της α-κροδεξιάς μετά τον πόλεμο.

Δύο απόπειρες ανασύστασης ενός ναζιστικού κόμματος, το 1953 και το 1956, καταλήγουν σε αποτυχία, ενώ το 1968 ξεκινάει προσπάθεια συνεργασίας με τους ακροδεξιούς βέλ-γους Φλαμανδούς, που τελικά καταλήγει στην ίδρυση το 1971 της NVU (Nederlandse Volksunie - Ένωση του Ολλανδι-κού Λαού) υπό το φασίστα Γιόοπ Γκλίμερφεεν, που προπα-γανδίζει τη βία εν ονόματι μιας «Λευκής Ολλανδίας». Η NVU δεν καταφέρνει να συγκεντρώνει πάνω από μερικές δε-κάδες μέλη, κυρίως χούλιγκαν των γηπέδων, αλλά παρά ταύτα εγκαθιστά στενές επαφές με αρκετές ναζιστικές ομά-δες γειτονικών ευρωπαϊκών χωρών.

Φαίνεται, όμως, ότι ακόμη και τότε που η ολλανδική α-κροδεξιά εμφανιζόταν γενικά μάλλον υποτονική, δεν έπαυ-σε ποτέ να βυσσοδομεί και, σε άμεση συνεργασία με τα δυ-ναμικά στηρίγματα της κρατικής μηχανής, να απεργάζεται το δέσιμο του ολλανδικού λαού. Τον Ιούνιο του 1992 «έσκα-σε» μια ισχυρή βόμβα: Στα απομνημονεύματά του, που κυ-κλοφόρησαν τότε στο Άμστερνταμ, ο δίχρονος πασίγνω-στος ακραίος αντιδραστικός Γιόζεφ Λουνς, πρώην υπουρ-

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 169

γός Εξωτερικών της Ολλανδίας (1956-1971) και γενικός γραμματέας του NATO (1971-1984), βεβαιώνει πως το 1965 ομάδα στρατηγών σχεδίαζε πραξικόπημα, με σκοπό να με-τατρέψει τη χώρα σε είδος «μοναρχίας-μπανανίας»! Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι το απέτρεψε, γιατί αρνήθηκε να συνεργα-στεί37. Όσο για την Γκλάντιο, που τότε ήταν στο φόρτε της και της οποίας υπήρξε αργότερα φυσικός προϊστάμενος ως επικεφαλής του NATO, αποφεύγει επιμελώς να αναφέρει οτι-δήποτε σχετικό με το ρόλο της στη βρόμικη αυτή ιστορία...

Όπως και να 'ναι πάντως, η εκλογική αναβίωση της ακρο-δεξιάς στη δεκαετία του '80 προκάλεσε επώδυνη αίσθηση. Το Κόμμα του Κέντρου (Centrum Partij), που ιδρύθηκε μόλις το 1980, έστειλε τον πρόεδρό του Χανς Γιάνμαατ στη Βουλή στις εκλογές του 1982, προωθώντας την ξενοφοβία και το ρατσισμό και εκμεταλλευόμενο το πρόβλημα της μετανά-στευσης, αποφεύγοντας όμως τους προκλητικούς τόνους: Πλασάροντας δηλαδή στους λιγότερο πληροφορημένους ότι «ούτε Δεξιά ούτε Αριστερά» σημαίνει «Κέντρο». Συγχρό-νως, όμως, με το ήπιο προσωπείο, καλούσε στην επιστροφή των μεταναστών πίσω στις πατρίδες τους —έστω και με το ζόρι— σε περιόδους που ο αριθμός τους παραμεγαλώνει.

Μετά από κάποιες διακυμάνσεις και εσωτερικές διαμά-χες στις εκλογές του 1986, η άκρα Δεξιά επανεμφανίστηκε στις ευρωεκλογές του Ιουνίου του 1989 με την ονομασία CD (Centrum Demokraten - Κεντρώοι Δημοκράτες), παίρνοντας 0,8%. Ο Γιάνμαατ παραλίγο να εκλεγεί ευρωβουλευτής, αλ-λά τελικά πέτυχε στις βουλευτικές του Σεπτεμβρίου 1989 να ανακτήσει την έδρα του στην ολλανδική Βουλή που είχε χά-σει το 1986, χρησιμοποιώντας το όχι και τόσο πρωτότυπο σύνθημα «Η Ολλανδία στους Ολλανδούς».

Ο διχασμός στην αντίληψη και τις αντιδράσεις της ολ-

37. ΠΡΙΝ, 5.7.1992.

170 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

λανδικής κοινής γνώμης εξακολουθεί και σήμερα να είναι εμφανής. Προωθώντας σε κοινωνικά μέτρα το πρότυπο της «ανεκτικής κοινωνίας», η Ολλανδία παραχώρησε ήδη από το 1986 δικαίωμα ψήφου στους μετανάστες, καθώς και τη δυνατότητα να εκλέγονται στις δημοτικές εκλογές. (Η αλή-θεια, βέβαια, είναι ότι πρακτικά το μέτρο απέτυχε, γιατί η συμμετοχή των ξένων ήταν χαμηλή και η εκλογική επίδοση του Εργατικού Κόμματος —Partij van der Arbeid— που είχε υποψήφιους από ξένες μειονότητες, υπήρξε αποκαρδιωτική στις δημοτικές του 1986.)" Υπήρξαν και περιπτώσεις ακό-μη πιο ηχηρής αντίδρασης στην άνοδο του φασιστικού ρεύ-ματος, όπως π.χ. το εκλογικό χαστούκι του 1986 με τη στέ-ρηση της έδρας του Γιάνμαατ και η πυρπόληση από αντι-φασίστες την ίδια χρονιά των κεντρικών γραφείων του Centrumpartij.

Παράλληλα, ωστόσο, και ιδίως μέσα στην τριετία 1989-1992, αναπτύχθηκε, όπως και σε άλλες ΕΟΚικές χώρες, σει-ρά καθαρά νεοναζιστικών ομάδων και οργανώσεων, με επα-φές στο εξωτερικό και εγκληματικές δραστηριότητες στο ε-σωτερικό. Ανάμεσά τους τέσσερις είναι σήμερα οι πιο σημα-ντικές:

To Centrum Partij - 86, που αποσχίστηκε από το Κόμμα του Κέντρου γιατί το θεώρησε πολύ ήπιο. Έχει στενές επα-φές με το γερμανικό NPD και, παρότι σχετικά μικρό, έχει επιτυχίες στην τοπική αυτοδιοίκηση. Πολλά από τα μέλη του έχουν καταδικαστεί για τρομοκρατικές ρατσιστικές επι-θέσεις, γι' αυτό και τελευταία τέθηκε ζήτημα να κηρυχθεί πα-ράνομο.

Η Jongeren Front (Μέτωπο των Νέων) είναι μικρότερη αλ-λά εξίσου ζωηρή φασιστική ομάδα, που έχει επιρροή στους σκίνχεντ και τους χούλιγκαν του ποδοσφαίρου και στενή σύνδεση με τη διεθνή νεοναζιστική οργάνωση Euroring.

Ολιγομελής και βίαιη είναι και η Actiefront Nationaal

38. Migration Newssheet, Brussels, April 1990.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 171

Socialisten (ANS - Εθνικοσοσιαλιστικό Μέτωπο Δράσης), που αποτελεί παράρτημα της γερμανικής ημιπαράνομης ANS και συνεργάζεται με τη βρετανική νεοναζιστική ομάδα British Movement. Ηγετικά της στελέχη διώκονται για κατο-χή όπλων και διακίνηση ναρκωτικών, παρ' όλα αυτά όμως εκλέγονται στα δημοτικά συμβούλια (όπως συνέβη το 1990 με τον Ετ Βόλσινκ στο Πούρμερεντ).

Μεγαλύτερη σε αριθμό και ηλικία των μελών της είναι η Consortium de Levensboom (Ένωση του Δέντρου της Ζω-ής), της οποίας ηγείται η χήρα του Φαν Τόνινγκεν, ενός από τους μεγαλύτερους συνεργάτες των ναζί στην κατοχή και «λαμπρής» προσωπικότητας στο διεθνές φασιστικό στερέ-ωμα. Η ομάδα αυτή, που είναι περισσότερο νοσταλγική και λιγότερο νευρώδης, αργά αλλά σταθερά φθίνει.

Κύμα ξενοφοβίας στη Δανία

Κατά την τελευταία πενταετία το ακροατήριο της ακροδε-ξιάς στη Δανία έχει διευρυνθεί σημαντικά, καθώς η ξενοφο-βία, υπό τη μορφή εχθρότητας κυρίως προς τους ιρανούς πο-λιτικούς πρόσφυγες και τους μετανάστες που αναζητούν ερ-γασία, αυξήθηκε κατακόρυφα.

Η κύρια φασιστική οργάνωση, που αποτελεί συνέχεια του ιστορικού ναζιστικού κόμματος στη χώρα, είναι η Danske National Socialistiske Bevaegelse (DNSB - Δανικό Εθνικοσο-σιαλιστικό Κίνημα), με ηγέτη τον εκπαιδευτικό Πολ Χάινριχ Ρίις-Κνούντσεν, ο οποίος κατέχει συγχρόνως υψηλά πόστα στη Διεθνή Ένωση Εθνικοσοσιαλιστών (World Union of National Socialists - WUNS).

Η DNSB, που δεν αριθμεί πάνω από 1000 μέλη, έχει την ικανότητα να δημιουργεί σκάνδαλα και αναταραχή με τις προκλητικές της δηλώσεις για μια Δανία χωρίς ξένους, στην οποία θα επιβάλλεται η ποινή του θανάτου σε όποιους μετα-δίδουν AIDS, οι πολιτικοί αντίπαλοι θα συμμορφώνονται σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας και τα υιςθετημένα

172 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

παιδιά που δεν ανήκουν στη λευκή φυλή θα υποβάλλονται σε στείρωση!

Παρά τη δημοσιότητα, η DNSB έχει περιορισμένη επιρ-ροή στην πολιτική σκηνή. Το απροκάλυπτα ναζιστικό της πρόγραμμα δεν της επιτρέπει να αποκτήσει ευρύτερη απήχη-ση. Ωστόσο, διατηρεί στενούς δεσμούς με σημαντικούς ναζί, όπως το Γερμανό Μίκαελ Κίνελ και τον πρώην SS Τις Κρι-στόφερσεν, που βρίσκεται στη Δανία για να αποφύγει ενδε-χόμενη σύλληψη από τις γερμανικές αρχές.

Ακόμη μικρότερη πολιτική εμβέλεια έχουν άλλες φασι-στικές - ρατσιστικές ομάδες, που φύτρωσαν σαν τα μανιτά-ρια μετά τις δύο τελευταίες μαζικές αφίξεις προσφύγων το 1985 και το 1986. Τέτοιες είναι η Stop Immigration (Να στα-ματήσει η Μετανάστευση), η Citizens' List (Κατάλογος Πολι-τών), η Greenjackets (Πράσινα Μπουφάν). Οι δύο πρώτες κα-τέβηκαν σε μερικές πόλεις στις τοπικές εκλογές του 1989 και πήραν περίπου 6.000 ψήφους. Η τρίτη, που πήρε το όνο-μά της από τα πράσινα μπουφάν της αμερικανικής αεροπο-ρίας που φορούν τα μέλη της, ευθύνεται για σοβαρές εγκλη-ματικές ενέργειες. Απόπειρα συνένωσης των φασιστικών ο-μάδων κάτω από μια ευρύτερη οργάνωση-ομπρέλα απέτυχε το Μάρτιο του 1990.

Ωστόσο, η ακροδεξιά στη Δανία μπορεί να καυχηθεί για έ-ναν άλλο λόγο: Παράλληλα με τις βίαιες μικρές της οργανώ-σεις, κατάφερε να επιβάλει και ένα νόμιμο μαζικό κόμμα, το Κόμμα της Προόδου (Fremskridtspartiet - FP). Παρότι ι-δρύθηκε αργά, το 1972, από το νομικό οικονομολόγο Μόρ-γκενς Γκλίστρουπ, πέτυχε προς το τέλος της δεκαετίας του '80 να συγκεντρώνει στις εκλογές διψήφια ποσοστά ψήφων και να μετέχει στη Βουλή από το 1973, παρόλο που ο Γκλί-στρουπ καταδικάστηκε και σε φυλάκιση για φοροδιαφυγή.

Στις εκλογές του 1988, στις οποίες το FP διπλασίασε τις ψήφους του, οι υποψήφιοι του ζητούσαν την απέλαση όλων

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 173

των μουσουλμάνων και των προσφύγων (που τους χαρακτή-ριζαν όλους ανεξαιρέτως ως «ψευτοπρόσφυγες»), ενώ στις προηγούμενες εκλογές, του 1987, μιλούσαν από το ραδιόφω-νο για «στίφη τρομοκρατών που ξεχύνονται πάνω μας από τη Μέση Ανατολή και τη Σρι-Λάνκα» και «γεννοβολάνε σαν κουνέλια». Ο δανός ευρωβουλευτής Ε. Κρίστιανσεν, που με το υπ'αριθ. ΡΕ 139296 έγγραφό του κατήγγειλε τα παραπάνω στο Ευρωκοινοβούλιο, προσθέτει πως ο εισαγγελέας και το υπουργείο Δικαιοσύνης δεν θεώρησαν ότι οι δηλώσεις αυτές περιείχαν επαρκή στοιχεία ώστε να ασκηθεί δίωξη...39

Τελευταία το FP προσπαθεί να φανεί προσεχτικότερο, καθώς αποκτά όλο και ευρύτερη λαϊκή βάση. Η επικεφαλής του, Πία Κιέσγκορντ, χωρίς να υποτιμά το πρόβλημα των μεταναστών στην άγρα ψήφων, προβάλλει στο προσκήνιο κι άλλα καυτά θέματα, όπως π.χ. το φορολογικό. Αυτή, ό-μως, η μικρή στροφή προς ηπιότερη κατεύθυνση φαίνεται να εξόργισε τον ιδρυτή του FP, Μόργκενς Γκλίστρουπ, ο ο-ποίος προτίμησε να ξεκινήσει από την αρχή με ένα νέο ρα-τσιστικό (και προς το παρόν μικροσκοπικό) Κόμμα της Ευη-μερίας40.

Ιρλανδία - Λουξεμβούργο: ακόμη και εκεί...

Η οικονομική κρίση που μαίνεται το τελευταίο διάστημα στην Ιρλανδία δεν λέει να κοπάσει. Αντί για την ευημερία που δήθεν θα απολάμβαναν και αυτοί με την ένταξή τους στην ΕΟΚ, οι Ιρλανδοί ζουν στο πετσί τους τώρα μια τελείως διαφορετική πραγματικότητα: Πάνω από 300.000 οι άνερ-γοι, ένα εκατομμύριο αυτοί που φυτοζωούν από τα επιδόμα-τα της κοινωνικής πρόνοιας, πάνω από το 1/4 του πληθυ-σμού ζει κάτω από το επίσημο ΕΟΚικό όριο της φτώχειας,

39. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Εξεταστική Επιτροπή για το ρατσισμό και την ξενοφοβία, Έκθεση, Λουξεμβούργο, 1991.

40. Le Monde, Paris, 12.12.1990.

174 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες είναι καταχρεωμένες για να επιβιώσουν και ζουν στον εφιάλτη της εξάρτησης από α-νελέητους τοκογλύφους41.

Η εντεινόμενη αυτή εξαθλίωση μεγάλων στρωμάτων ερ-γαζομένων εκτρέφει και στην Ιρλανδία φασιστικές διαθέ-σεις, σε περιορισμένη πάντως κλίμακα, μια και ο αριθμός των ξένων εργατών και προσφύγων είναι ακόμη πολύ μικρός ώστε να προκαλέσει σημαντική ξενοφοβία.

Οι σχετικά λίγες φασιστικές ομάδες που λειτουργούν στη χώρα είναι διασκορπισμένες, ολιγομελείς, με διαρκείς αλ-λαγές στην ηγεσία τους, διασπάσεις και συγχωνεύσεις. Το ναζιστικό National Socialist Irish Workers' Party (NSIWP -Εθνικοσοσιαλιστικό Ιρλανδικό Εργατικό Κόμμα), που δρού-σε επί μία 20ετία κυρίως στο Δουβλίνο, έσπασε πρόσφατα σε δύο κομμάτια —ένα φιλοβρετανικό και ένα φιλοβορειο-ϊρλανδικό— τα οποία διασυνδέθηκαν με ρατσιστικές οργα-νώσεις των αντίστοιχων χωρών.

Το 1987 εμφανίστηκε το National Socialist Party (NSP -Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα) και ένα διάστημα έδειξε πως θα κυριαρχήσει στον οργανωμένο χώρο της ιρλανδικής α-κροδεξιάς, η συνέχειά του, όμως, αποδείχτηκε μάλλον υπο-τονική. Μια παραστρατιωτική του ομάδα νέων, οι αυτοαπο-καλούμενοι World SS, έδρασε ένα διάστημα στην περιοχή του Κορκ, ενώ η ιδεολογική προπαγανδιστική του δουλειά έχει περιορισμένη απήχηση.

Από τον βενιαμίν της ΕΟΚ, το Λουξεμβούργο των 380.000 κατοίκων, θα περίμενε κανείς να είναι μια απόλυτα ήρεμη και υπναλέα περιοχή, όπως θα άξιζε σε ένα αξιοπρεπές Με-γάλο Δουκάτο. Κι όμως, ακόμη και αυτός ο αστείος νάνος διαθέτει τουλάχιστον 6 αμιγώς φασιστικές οργανώσεις! Ο πιθανότερος λόγος είναι το —υψηλότερο ανάμεσα στους

41. Europ, Paris, Mars 1992.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ 175

Δώδεκα— ποσοστό αλλοδαπών. Όλες τους στρέφονται κα-τά των ξένων και ιδίως κατά του ενδεχομένου να τους παρα-χωρηθεί δικαίωμα ψήφου.

Με γραφικές ονομασίες, όπως Nouvelle Acropole (Νέα Α-κρόπολη), Cercle Luxembourgeois des Amis de la Revue Elément (Λουξεμβούργιος Κύκλος των Φίλων της Επιθεώρη-σης Ελεμάν), Greng National Bewegung (Εθνικό Κίνημα Γκρενγκ), Eislecker Freiheetsbewegung (Κίνημα Ελευθερίας των Πολιτών), Lëtzebuerg de Lëtzeburger (Το Λουξεμβούργο στους Λουξεμβούργιους), Lëtzeburger Partei (Κόμμα Λου-ξεμβούργου) και μερικές εκατοντάδες μέλη, παίρνουν μέρος και στις εκλογές, προς το παρόν όμως χωρίς να έχουν πετύ-χει την εκλογή υποψηφίου τους στη Βουλή.

Μερικά, όπως το Lëtzeburger Partei, που είναι και το νεό-τερο, αφού ιδρύθηκε το Νοέμβριο του 1989, αναπτύσσουν δε-σμούς με αδελφούς φασιστικούς σχηματισμούς του εξωτερι-κού, π.χ. με το Βρετανικό Εθνικό Κόμμα.

Κεφάλαιο πέμπτο

Φαοιομός και ΕΟΚική ολούήρωοη

 ν ρίξει κανείς μια απλή ματιά στο πολύχρωμο μωσαϊκό των ακροδεξιών κομμάτων, οργανώσεων, κινήσεων και συμμοριών που κινούνται ασύδοτα στη σημερινή Ευρώπη των Δώδεκα, θα μείνει έκπληκτος από την αφθονία των οι-κονομικών μέσων που διαθέτουν. Δεκάδες ημερήσια και πε-ριοδικά έντυπα, τόνοι ολόκληροι προπαγανδιστικού υλικού, τηλεοπτικές διαφημίσεις, γραφεία, συγκεντρώσεις, συμμε-τοχή σε εκλογές, μέχρι και στολές ή όπλα. Από πού προέρχε-ται ο πακτωλός χρημάτων που απαιτείται γι' αυτές τις δρα-στηριότητες;

Κανείς δεν ξέρει ακριβώς. Το θέμα της χρηματοδότησης αποτελεί ταμπού, μυστικό επτασφράγιστο όχι μόνο των ολι-γομελών ημιπαράνομων νεοναζιστικών ομάδων, αλλά και των μαζικών ευρωπαϊκών φασιστικών κομμάτων.

Στο μεγαλύτερο π.χ. απ' αυτά, το γαλλικό Εθνικό Μέτω-πο, ενώ όλα τα ανώτερα στελέχη του είναι τόσο ομιλητικά, όταν η δημόσια συζήτηση γυρίσει προς τα οικονομικά του κόμματος, παθαίνουν γλωσσοδέτη. Ο ίδιος ο Λε Πεν τηρεί

178 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

συστηματικά σιωπή γύρω από το επίμαχο αυτό ζήτημα, και μόνον όταν στριμωχτεί απαντάει στερεότυπα πως οι πηγές χρηματοδότησης είναι «καθαρές» και είναι δήθεν αποκλει-στικά οι εισφορές των μελών και των συμπαθούντων του FN1.

Ένα από τα ελάχιστα που γνωρίζουμε για τις σχέσεις του FN με τους μεγάλους οικονομικούς κύκλους της Γαλλίας εί-ναι ότι από το 1984 έχει θέσει σε λειτουργία ένα ιδιαίτερο όργανο διείσδυσης σε αυτούς τους χώρους, την EMIL (Entre-prise Moderne et Liberté - Σύγχρονη Επιχείρηση και Ελευθε-ρία), στην οποία μετέχουν πολλοί μεγαλοεπιχειρηματίες2.

Ακόμη, έχει γίνει γνωστό πως ένας από τους σημαντικό-τερους χρηματοδότες του Λε Πεν είναι η οργάνωση AUCM (Association pour l'Unification du Christianisme Mondial - Έ-νωση για την Ενοποίηση του Παγκόσμιου Χριστιανισμού) του «αιδεσιμότατου» φασίστα και συνεργάτη της CIA Σουν Μιουνγκ Μουν. Ο Λε Πεν, ο οποίος διατηρεί στενές προσω-πικές σχέσεις με τον Μουν, έχει εισπράξει εκατομμύρια φρά-γκα από τη διεθνή αυτή αντιδραστική οργάνωση, εκτός των άλλων και για να προωθήσει στελέχη της στη Γαλλία, όπως το ρουμάνο «αυτοεξόριστο» πράκτορα Γκουστάβ Πορντέα και τον Πιέρ Σεϊράκ, που τους εξέλεξε ευρωβουλευτές3.

Το τείχος σιωπής που περιβάλλει τους υπόγειους οικονο-μικούς δεσμούς ανάμεσα στην αναδυόμενη σημερινή ευρω-παϊκή ακροδεξιά και το μεγάλο κεφάλαιο της γηραιάς ηπεί-ρου δεν ξενίζει. Όχ ι μόνον ο Λε Πεν αλλά όλοι —μέχρι και οι μικρότεροι χιτλερίσκοι που διευθύνουν τις ισχνές ναζιστι-κές ομάδες— δεν θα τολμούσαν σήμερα να εκθέσουν τους «μαικήνες» τους. Αυτό θα συμβεί πιθανότατα στο μέλλον, όπως ακριβώς έγινε κατά την αναρρίχηση του φασισμού

1. Le Monde, Paris, 6.2.1992. 2. Edwy Plenel, Alain Rollat, La République menacée, Ed. Le Monde, Paris,

1992. 3. Jean-Francois Boyer, L'Empire Moon, La Découverte, Paris, 1986.

ΦΑΣΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΟΚΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ 179

στην εξουσία στην Ιταλία και τη Γερμανία του Μεσοπολέ-μου. Μια σύντομη ματιά σε εκείνο το διάστημα είναι αρκετά διαφωτιστική.

Το μεγάλο κεφάλαιο πίσω από τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι

Η άνδρωση του φασισμού και η προώθησή του στην εξουσία πρώτα στην Ιταλία και ύστερα στη Γερμανία χρηματοδοτή-θηκε από τα μεγάλα κεφάλαια της βαριάς βιομηχανίας (σι-δήρου, χάλυβα και άνθρακα), καθώς και από τους μεγαλο-τραπεζίτες που είχαν μερίδιο στη βαριά βιομηχανία. Αυτοί, εξάλλου, επωφελήθηκαν κατά κύριο λόγο από τις φασιστι-κές δικτατορίες.

Οι ηγέτες των γιγαντιαίων επιχειρήσεων και τραπεζών υ-ποστήριξαν με συνέπεια το φασισμό από την αρχή έως το τέλος. Οι εκπρόσωποι της ελαφριάς βιομηχανίας στα αρχι-κά στάδια του φασισμού δεν συντάχθηκαν μαζί του, μερικές φορές μάλιστα τήρησαν ακόμη και εχθρική στάση. Η διαφο-ροποίηση αυτή εξηγείται από το ότι η βαριά και η ελαφριά βιομηχανία δεν είχαν τα ίδια ακριβώς οικονομικά συμφέρο-ντα, και οι αντιθέσεις μεταξύ τους φάνηκαν στη συμπεριφο-ρά τους απέναντι στο φαινόμενο του ανερχόμενου φασι-σμού.

Η βαριά βιομηχανία, έχοντας τεράστια κέρδη από τους εξοπλισμούς και τη φιλοπόλεμη πολιτική, επιθυμούσε να συ-νεχιστεί η ταξική πάλη ως την τελική συντριβή του προλετα-ριάτου, καλούσε να εφαρμοστεί μια «δυναμική» εξωτερική πολιτική, ήθελε να ενισχύσει την οικονομική της ηγεμονία με εργαλείο ένα δικτατορικό κράτος. Η ελαφριά βιομηχα-νία, που πίστευε πως τα πράγματα θα μπορούσαν να βολευ-τούν με ελιγμούς και «βιομηχανική ειρήνη», έκλινε προς την πολιτική της «εσωτερικής συνεργασίας» και, κυρίως, ήξερε ότι ο μιλιταρισμός, οι εξοπλισμοί και ένας ενδεχόμενος πό-λεμος ήταν επιζήμιοι για τα στενά συμφέροντά της.

180 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Φυσικά, οι καπιταλιστές της ελαφριάς βιομηχανίας και οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι δεν πρόβαλαν καμιά σοβαρή αντίσταση στο φασισμό. Μπορεί να μην επιθυμούσαν το θρίαμβό του και τις ακρότητες του απολυταρχισμού του, αλ-λά δεν έκαναν και τίποτε αποτελεσματικό για να αποτρέ-ψουν την ανέλιξή του. Γιατί;

Πρώτον, επειδή ο φασισμός ήταν ένα «εθνικό» κίνημα, δηλαδή στην υπηρεσία συνολικά της άρχουσας τάξης, οπότε άξιζε να έχει, αν όχι τη συμπάθεια, τουλάχιστον την ανοχή των κρατούντων στο σύνολό τους.

Δεύτερον, γιατί είχαν θεωρήσει πως ο φασισμός ήταν και αυτός ένα πολιτικό κίνημα μέσα στα άλλα και ίσως χρήσιμο αν το χειρίζονταν επιδέξια. Έτσι, οι διάφοροι φιλελεύθεροι δεξιοί πολιτικοί στην Ιταλία και τη Γερμανία που είχαν δε-σμούς με την ελαφριά βιομηχανία φλέρταραν καιροσκοπικά με το θηρίο του φασισμού.

Και όταν κάποια ώρα ο φασισμός έγινε σημαντική πολιτι-κή δύναμη, ένα μαζικό κίνημα που ήταν πλέον αδύνατο να ελεγχθεί χωρίς τη χρήση ένοπλης βίας, η ελαφριά βιομηχα-νία και οι φιλελεύθεροι πολιτικοί της έθεσαν, φυσικά, την ταξική αφοσίωση πάνω από τις αντιθέσεις των επιμέρους συμφερόντων. Υποκλίθηκαν, λοιπόν, μπρος στη θριαμβευτι-κή πορεία του φασισμού. Σύσσωμη η καπιταλιστική τάξη ενώθηκε σε ένα μέτωπο και τοποθέτησε το φασισμό στην ε-ξουσία.

Πρόκειται για ξεκάθαρο και πολύ χρήσιμο για τη σημερι-νή εποχή δίδαγμα του πρόσφατου παρελθόντος. Θα ήταν α-συγχώρητη πολιτική αφέλεια να πιστέψει κανείς μετά από όλα αυτά ότι οι διάφοροι «φωτισμένοι» δεξιοί ευρωπαίοι πο-λιτικοί της αστικής τάξης, τύπου π.χ. Ντ' Εστέν και Σιράκ, Γκένσερ, Κράξι κ.λπ., θα σταθούν αύριο εμπόδιο σε ενδεχό-μενη έφοδο του φασισμού προς την εξουσία.

Στην Ιταλία, μετά τον Α ' Παγκόσμιο πόλεμο, οι μάζες είχαν

ΦΑΣΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΟΚΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ 181

ξεσηκωθεί. Οι απεργίες φούντωναν: 1663 το 1919, 1881 το 1920. Αποκορύφωμα το 1921: 600.000 εργάτες μετάλλου κα-τέλαβαν τα εργοστάσια και ανέλαβαν μόνοι τους την παρα-γωγή, εγκαθιστώντας εκλεγμένα «εργοστασιακά συμβού-λια». Παράλληλα, και οι αγρότες βρίσκονταν σε αναταρα-χή, διεκδικώντας «διανομή της γης». Οι δυναστείες των ιτα-λών βιομηχάνων και γαιοκτημόνων απειλούνταν σοβαρά.

Η αντίδρασή τους ήταν άμεση. Στις 7 Μαρτίου 1920 έγινε στο Μιλάνο η πρώτη εθνική συνδιάσκεψη των βιομηχάνων, και εκεί ιδρύθηκε η Γενική Ομοσπονδία Βιομηχανίας. Λίγο αργότερα, στις 18 Αυγούστου, γεννήθηκε και η Γενική Ομο-σπονδία Γεωργίας. Βιομήχανοι και γαιοκτήμονες αποφάσι-σαν να χτυπήσουν συνδυασμένα το οργανωμένο προλετα-ριάτο. Το έργο αυτό το ανέθεσαν στις ένοπλες συμμορίες του Μπενίτο Μουσολίνι, τους "fasci", που αυτοαποκαλούνταν «ενωμένο μέτωπο κατά του μπολσεβικισμού»! Έκτοτε, το χρήμα άρχισε να ρέει βροχηδόν στα φασιστικά χρηματοκι-βώτια.

Αρχικά, το μεγάλο κεφάλαιο χρησιμοποίησε τις μισθοφο-ρικές φασιστικές συμμορίες ως αντεργατική πολιτοφυλακή, για να παρενοχλεί το οργανωμένο προλεταριάτο και να κά-μπτει την αντίστασή του. Προς το τέλος όμως του 1921, όταν οξύνθηκε η οικονομική κρίση και οι άνεργοι έφτασαν τις 600.000, δόθηκε το πράσινο φως προς την εξουσία. Βαριά και ελαφριά βιομηχανία, μεγαλογαιοκτήμονες και Στέμμα, ενώθηκαν πίσω από τον Μουσολίνι. Εκατομμύρια του δόθη-καν τον Οκτώβριο του 1992 για την περίφημη «πορεία προς τη Ρώμη».

Στις 28 Οκτωβρίου 1992 ο Μουσολίνι συναντήθηκε με τους Ολιβέτι και Μπένι, ηγέτες της Γενικής Ομοσπονδίας Βιομηχανίας. Την ίδια μέρα οι τελευταίοι, μαζί με τους ηγέ-τες της Ομοσπονδίας Γεωργίας και της Ένωσης Τραπεζών —που είχαν πληρώσει τεράστια ποσά για τη χρηματοδότηση της «Πορείας προς τη Ρώμη»— τηλεγράφησαν στη Ρώμη ότι «μόνη λύση είναι μια κυβέρνηση Μουσολίνι». Παρόμοιο τη-

182 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

λεγράφημα έστειλε και ο γερουσιαστής Έτορε Κόντι, ιδιο-κτήτης μεγάλης επιχείρησης ηλεκτρικής ενέργειας: «Ο Μου-σολίνι είναι ο υποψήφιος των εμπόρων και της πλουτοκρα-τίας»4.

Και στη Γερμανία μετά τον Α ' Παγκόσμιο πόλεμο επικράτη-σε επαναστατική κατάσταση. Μάλιστα, το Νοέμβριο του 1918, μετά την κατάρρευση του πρωσικού μιλιταρισμού, ξε-πήδησε για λίγες μέρες μια γερμανική έκδοση των ρωσικών σοβιέτ, τα «συμβούλια των εργατών και των στρατιωτών». Το πείραμα διακόπηκε βάναυσα και η προλεταριακή εξέγερ-ση πνίγηκε στο αίμα. Η αστική δημοκρατία που επακολού-θησε αναγκάστηκε να κάνει μερικές σημαντικές παραχωρή-σεις, όπως π.χ. το οκτάωρο, το καθολικό δικαίωμα ψήφου, τα επιδόματα ανεργίας κ.λπ.

Η γερμανική βιομηχανική δυναστεία ήταν παλιότερη, ι-σχυρότερη και απεχθέστερη από την ιταλική. Ο Κρουπ έλεγε στους εργάτες του: «Θέλω μόνον πιστούς εργάτες, που να με ευγνωμονούν από τα βάθη της καρδιάς τους για το ψωμί που τους αφήνω να κερδίζουν». Ο Φριτς Τίσεν δήλωνε το 1924: «Για μας η δημοκρατία δεν σημαίνει τίποτε». Και ο υπουργός Ντέρνμπεργκ, διερμηνεύοντας τα αισθήματα της μεγάλης εργοδοσίας, αναφωνούσε: «Κάθε μέρα 8 ωρών είναι ένα καρφί στο φέρετρο της Γερμανίας!»5 Καθόλου παράξε-νο, επομένως, που οι μεγάλοι της γερμανικής βιομηχανίας σιδήρου και χάλυβα πλήρωναν κολοσσιαία ποσά, πριν ακό-μη από το 1914, στη «Γερμανική Ένωση Αγώνα κατά της Σοσιαλδημοκρατίας».

Σύμμαχοι τους οι αριστοκράτες μεγαλοϊδιοκτήτες γης α-νατολικά του Έλβα, οι φεουδάρχες γιούνκερς, οι οποίοι με-ταχειρίζονταν τους κολίγους τους σαν σκλάβους και κρα-

4. Daniel Guerin, Fascism and Big Business, Monad Press, New York, 1973. 20. Στο ίδιο.

ΦΑΣΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΟΚΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ 183

τούσαν το 1920 ακόμη το μεσαιωνικό έθιμο του "jus primae noctis" (να κοιμούνται με τη νύφη αυτοί αντί για το γαμπρό την πρώτη νύχτα του γάμου). Μαζί με τους βιομηχάνους ανέ-θεσαν σε συμμορίες «εθελοντών» ενόπλων να χτυπούν εργά-τες και αγρότες. Μια από αυτές, στο Μόναχο, ονομάστηκε "National Socialistische Deutsche Arbeiter Partei" (Εθνικο-σοσιαλιστικό Γερμανικό Κόμμα), με ηγέτη από το 1920 και μετά τον Άντολφ Χίτλερ.

Ένας πρόσθετος λόγος για τον οποίο το γερμανικό μεγά-λο κεφάλαιο χρηματοδούσε και εξόπλιζε παρακρατικούς ή-ταν γιατί προωθούσε μια επιθετική σοβινιστική εξωτερική πολιτική, που εξυπηρετούσε άμεσα τα στενά του συμφέρο-ντα. Έτσι, το 1919, παρακάμπτοντας την κυβέρνηση του Ράιχ, έστειλε σώμα 50.000 εθελοντών στη Λιθουανία για να πολεμήσει τους μπολσεβίκους και το 1923 υποστήριξε ένο-πλη αντίσταση κατά των Γάλλων στο Ρουρ. Το Σεπτέμβριο του 1923 όλες αυτές οι «μαχητικές ενώσεις» συνενώθηκαν σε κοινή οργάνωση, επικεφαλής της οποίας τέθηκε ο Χίτλερ.

Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα συμφέροντα της βαριάς βιομηχανίας (Τίσεν, Κρουπ, Στίνες) και ελαφριάς, με κύριο εκπρόσωπο τον πρόεδρο της AEG Ρατενάου, εκδηλώθηκε σε πολιτικό επίπεδο ως προς τη στάση τους προς τον Χίτλερ. Τελικά, ο φιλελεύθερος Ρατενάου, που έκλινε προς την ταξι-κή συνεργασία και τη διεθνή συνεννόηση, δολοφονήθηκε τον Ιούνιο του 1922 από νεαρούς ναζί, πληρωμένους από μεγαλο-βιομήχανο της Σαξονίας.

Η βαθιά οικονομική κρίση του 1930 παρέλυσε τη Γερμα-νία, δημιουργώντας 5 εκατομμύρια ανέργους. Η συσσώρευ-ση κεφαλαίου διακόπηκε, τα κέρδη σχεδόν μηδενίστηκαν, οι χρεοκοπίες ήταν αλλεπάλληλες. Οι μεγάλοι βιομήχανοι και γαιοκτήμονες αποφάσισαν τότε να φέρουν τους ναζί στην εξουσία. Το καλοκαίρι του 1930 οι περισσότεροι επιχει-ρηματίες και τραπεζίτες έσπευσαν να υποστηρίξουν το Εθνι-κοσοσιαλιστικό Κόμμα και συνεισέφεραν τεράστια ποσά, με αποτέλεσμα να κερδίσει 107 έδρες στη Βουλή το Σεπτέμ-

184 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

β ρ ι ο . Ο π α κ τ ω λ ό ς χ ρ η μ ά τ ω ν σ υ ν έ χ ι σ ε ν α ρέε ι κ α ι τ ο 1931-1932. Η ε γ κ α τ ά σ τ α σ η τ ο υ Χ ί τ λ ε ρ σ τ η ν ε ξ ο υ σ ί α α π ο φ α σ ί σ τ η -κ ε σ τ ι ς 4 Ι α ν ο υ α ρ ί ο υ 1933, σ ε σ υ ν ά ν τ η σ η π ο υ ε ί χ ε ο ί δ ι ο ς μ ε τ ο ν π ρ ω θ υ π ο υ ρ γ ό φ ο ν Π ά π ε ν σ τ η ν έ π α υ λ η τ ο υ μ ε γ α λ ο -τ ρ α π ε ζ ί τ η φ ο ν Σ ρ έ ν τ ε ρ , ο ο π ο ί ο ς σ υ ν δ ε ό τ α ν σ τ ε ν ά μ ε τ ο υ ς κ ύ κ λ ο υ ς τ η ς β α ρ ι ά ς β ι ο μ η χ α ν ί α ς τ η ς Ρ η ν α ν ί α ς - Β ε σ τ φ α λ ί α ς .

Η π ο ρ ε ί α τ ο υ π ρ ο ς τ η ν ε ξ ο υ σ ί α ε ί ν α ι ε ξ α ι ρ ε τ ι κ ά α π ο κ α λ υ -π τ ι κ ή . Α ς τ η ν π α ρ α κ ο λ ο υ θ ή σ ο υ μ ε , ό π ω ς τ η ν π ε ρ ι γ ρ ά φ ε ι η Καθημερινή:

Το 1925 οι ναζί είχαν 27.000 μέλη. Το 1926 40.000 και το 1928 το Ναζιστικό Κόμμα συγκέντρωσε μόνο το 10% των ψήφων. Η μεγάλη κρίση του 1929 θα δώσει την ευκαιρία στον Χίτλερ να παίξει τον αποφασιστικό του ρόλο. Με τους πιο στενούς του συνεργάτες, τον Γκέμπελς, τον Γκέρινγκ, τον Ρομ, τον Στράσερ κ.ά. ο Φύρερ οδηγεί επιδέξια το σκάφος του. Πλησίασε φανερά το στρατό και κρυφά το μεγάλο κεφάλαιο. Το 1930 το κόμμα του έφθασε τις 200.000 μέλη. Ο Χίτλερ έκανε τότε μια πρόχειρη συμμαχία με την Εθνικιστική Δεξιά, με αποτέλεσμα να κερδίσει 6,5 εκατομμύρια ψήφους στις εκλογές έναντι των 810.000 που είχε το 1928. Έτσι οι ναζί έγιναν το δεύτερο σε δύναμη κόμμα της Γερμανίας. Ο Χίτλερ έκρινε ότι είχε φθάσει η στιγμή να πολ-λαπλασιάσει τις μυστικές επαφές του με τους μεγάλους βιομη-χάνους. Και τον Απρίλιο του 1932 δεν θα διστάσει να βάλει υπο-ψηφιότητα για την προεδρία της Δημοκρατίας , αντίπαλος του στρατάρχη Χίντεμπουργκ. Ο γηραιός στρατάρχης, όμως, θα ε-παναψηφισθεί στο β' γύρο, με 54%, ενώ ο Χίτλερ θα πάρει το 36,8% των ψήφων. Το υπόλοιπο 10,2% πήγε στον κομμουνιστή Τέλμαν. Οι Σοσιαλιστές είχαν ψηφίσει το στρατάρχη. Στις 9 Ιουλίου του 1931 ο Χίτλερ συνεργάσθηκε πάλι με τον αρχηγό των Εθνικιστών, Χούγκεμπεργκ, αλλά και οι δύο μαζί πήραν μόνο 37% των ψήφων. Η κατάσταση όμως στη χώρα πήγαινε από το κακό στο χειρότερο και τα 5 εκατομμύρια των ανέργων που βάραιναν την οικονομία ήσαν γι' αυτόν πολύτιμοι σύμμα-χοι. Ο Χίτλερ ήξερε να ελίσσεται. Χρησιμοποίησε για τους σκο-πούς του τον φον Πάπεν , για να επιτύχει νέες εκλογές . Στις 31

ΦΑΣΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΟΚΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ 185

Ιουλίου του 1932 το Ναζιστικό Κόμμα συγκέντρωσε 13,7 εκα-τομμύρια ψήφους και έγινε το πρώτο κόμμα της Γερμανίας!6

Ορισμένα από όσα προαναφέρθηκαν ίσως να ακούγονται πολύ μακρινά και χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε σχέση με το κοινό και επίκαιρο θέμα που μας απασχολεί. Ωστόσο, θα ήταν όχι μόνο δύσκολο αλλά και λάθος να αποπειραθεί κα-νείς να πλησιάσει το φαινόμενο της σημερινής αναβίωσης του φασισμού στην Ευρώπη, αγνοώντας μερικά από τα βασι-κά στοιχεία που τον ώθησαν 60 χρόνια πριν στην εξουσία.

Η ιστορία, ασφαλώς, δεν επαναλαμβάνεται, αλλά όταν οι γεωγραφικοί χώροι όπου διαδραματίζονται τα γεγονότα είναι οι ίδιοι, το πολιτικό σύστημα δεν έχει αλλάξει και οι χώρες-πρωταγωνιστές διατηρούν βασικούς ρόλους στις εξε-λίξεις, η στοιχειώδης γνώση του τι έχει προηγηθεί βοηθάει στην κατανόηση των σύγχρονων δεδομένων και τάσεων.

Καπιταλιστική ανασυγκρότηση και παγκοσμιοποίηση της αγοράς

Για να μπορέσουμε να προσεγγίσουμε το εφιαλτικό φαινόμε-νο της νέας ορμητικής εισβολής της φασιστικής και ρατσι-στικής ακροδεξιάς παντού στις χώρες της ΕΟΚ, και μάλι-στα συχνά με την υποστήριξη μεγάλων λαϊκών μαζών, θα πρέπει να το δούμε μέσα στο πλαίσιο των ευρύτατων αλλα-γών και ανακατατάξεων που πραγματοποιούνται τα τελευ-ταία χρόνια σε διεθνή κλίμακα.

Στη σημερινή εποχή της καπιταλιστικής ανασυγκρότη-σης, με τις διεθνείς ολοκληρώσεις και το νεοσυντηρητισμό, βασικός σκοπός της στρατηγικής του μεγάλου κεφαλαίου είναι να αναπροσαρμόσει όλες τις κοινωνικές σχέσεις σε βά-ρος της εργατικής τάξης και έτσι να πετύχει μια μακροπρό-

6. Καθημερινή, 12.9.1992.

ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ!

θεσμη αναχαίτιση της πάλης για κοινωνική επανάσταση. Η καπιταλιστική ανασυγκρότηση κρίθηκε αναγκαία,

προκειμένου να επιτευχθεί η απαραίτητη προσαρμογή του κεφαλαίου στις σύγχρονες απαιτήσεις.

Παράλληλα, η κεφαλαιοκρατική συσσώρευση, οι διαδι-κασίες συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου παίρνουν νέες μορφές και περιεχόμενο με την ανάδυση και τον ηγετικό ρόλο των πολυεθνικών πολυκλαδικών μονοπω-λίων (ΠΠΜ) στην πυραμίδα του κεφαλαίου. Οι διεθνικοί αυ-τοί βιομηχανικοί-χρηματιστικοί κολοσσοί είναι συχνά πολύ μεγαλύτεροι ως προς το οικονομικό τους βάρος από τα επι-μέρους κράτη. Π.χ. ο ετήσιος τζίρος της Φίλιπ Μόρις αντι-στοιχεί στο ΑΕΠ της Τσεχοσλοβακίας, της Τζένεραλ Μό-τορς είναι περίπου ίσος με το ΑΕΠ της Φιλλανδίας, της Έξ-ξον ξεπερνάει της Ινδονησίας, ενώ η Ελλάδα «αξίζει» περί-που όσο... η Τζένεραλ Ελέκτρικ7. Είναι φανερό πως σήμε-ρα τα μεγάλα ΠΠΜ ασφυκτιούν στα όρια ενός κράτους και χρειάζονται ζωτικό χώρο για να αναπτυχθούν.

Παράλληλα, την παγκοσμιοποίηση των αγορών συνόδε-ψε και μια άλλη βαρυσήμαντη εξέλιξη: η δημιουργία περιφε-ρειακών οικονομικών μπλοκ. Οι καπιταλιστικές ολοκληρώ-σεις συντελούνται, φυσικά, με βάση τις απαιτήσεις των ΠΠΜ. Αφού η αγορά στα πλαίσια του κράτους δεν επαρκεί, δημιουργούνται ευρύτεροι οικονομικοί χώροι, όπου το κεφά-λαιο μπορεί να κινείται ελεύθερα και να κερδίζει περισσό-τερα.

Ευνοημένη από τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις, η παγκοσμιοποίηση αυτή της οικονομίας έχει ευρύτερη εμβέ-λεια, που εγγίζει όλους τους τομείς της οικονομικής ζωής — έρευνα, χρηματοδότηση, υπηρεσίες, τιμές, μεθόδους πα-ραγωγής. Τώρα που οι αντιστάσεις σε βάρος του μειώθηκαν αισθητά, ο καπιταλισμός εντείνει τις προσπάθειές του να ε-πιτύχει την ολοκλήρωσή του, όσο μπορεί ταχύτερα, σε πα-

7. ΠΡΙΝ, 10.5.1992.

ΦΑΣΙΣΜΟΣ KAI ΕΟΚΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ 187

γκόσμια κλίμακα. Οι τρεις κύριοι πόλοι του —ΗΠΑ, Ιαπω-νία και ΕΟΚ— ανταγωνίζονται μεταξύ τους για το ποιος θα κυριαρχήσει σε βάρος του άλλου. Κατά καιρούς, οι ανατα-ράξεις από τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις εκδηλώνο-νται βίαια, ακόμη και μέσα στα πλαίσια των οικονομικών αυτών μπλοκ.

Ο πόλεμος του Κόλπου, που κατά κοινή πεποίθηση ήταν πριν απ' όλα πόλεμος για το πετρέλαιο, έδειξε απροκάλυπτα πέρα από τα άλλα και την επιθετικότητα των αναπτυγμένων ιμπεριαλιστικών κρατών στην προσπάθειά τους να «τσιμε-ντάρουν» τις υπάρχουσες δομές εκμετάλλευσης και κατα-πίεσης του Τρίτου Κόσμου8.

Παράλληλα, αποτέλεσε και σαφή εκδήλωση της όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων. Και όχι μόνο ανάμε-σα στους τρεις μείζονες πόλους, όπου η στρατιωτικοπολιτι-κή κυριαρχία των ΗΠΑ απέναντι στους Γερμανούς και τους Γιαπωνέζους υπήρξε καταλυτική, αλλά και στα πλαίσια της ΕΟΚικής Ευρώπης. Μαζί με τη συνολική υποταγή όλων στην Ουάσινγκτον, ο πόλεμος του Κόλπου αποκάλυψε ταυτόχρο-να με έντονο τρόπο πόσο αφόρητα επιπόλαιες είναι οι φλυα-ρίες για την «ενωμένη Ευρώπη» της ΕΟΚ, πόσο ιδιοτελή ε-θνικά ιμπεριαλιστικά συμφέροντα κρύβονται πίσω από τα ωραία λόγια περί «ευρωπαϊκού ιδεώδους» κ.λπ. Την κρίσιμη ώρα, η κάθε ευρωπαϊκή ιμπεριαλιστική δύναμη έδρασε με βάση τα δικά της συμφέροντα9.

Διεθνοποίηση στα μέτρα του κεφαλαίου

Ο Γιώργος Ρούσης μάς υπενθυμίζει ότι η διεθνοποίηση «δεν αποτελεί συμπτωματικό φαινόμενο της καπιταλιστικής α-νάπτυξης, αλλά μια νομοτέλεια αυτής της ανάπτυξης», κάτι

8. Γιώργου Δελαστίκ-Κώστα Γιαννίκου, Θύελλα στον Κόλπο, Στάχυ, Αθήνα, 1991.

9. Στο ίδιο.

ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ!

που είχε ήδη επισημανθεί από τον Κ. Μαρξ στο Κεφάλαιο. Συγχρόνως, ως προς τη φύση της διεθνοποίησης και τις μορ-φές που αυτή παίρνει στα πλαίσια του σύγχρονου καπιταλι-σμού, αναφέρει τα εξής:

Η. διεθνοποίηση της οικονομικής ζωής πραγματοποιείται στη βάση της διεθνοποίησης της παραγωγής και αντανακλά, με τις μορφές που παίρνει, την κάθε φορά μορφή της κοινωνικοποίη-σης της παραγωγής σε διεθνές επίπεδο και το διεθνή καταμερι-σμό εργασίας.

Ό μ ω ς , αν αυτή η τάση για διεθνοποίηση είναι έμφυτη στον καπιταλισμό, δεν μπορεί παρά να τη διαπερνά η αντίθεση ανά-μεσα στον κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής σε παγκόσμιο επίπεδο και την ιδιωτικομονοπωλιακή ιδιοποίηση που κυριαρ-χεί. Με αυτή την έννοια, και στα πλαίσια του ιμπεριαλισμού δεν μπορεί παρά να έχουμε μορφές διεθνοποίησης υποταγμένες στην κυρίαρχη μορφή ιδιοκτησίας και συνεπώς μορφές που νο-μοτελειακά έχουν αντιδραστικό χαρακτήρα, όπως ο ίδιος ο ιμπεριαλισμός1 0 .

Η προπαγάνδα για τις ολοκληρώσεις —και ειδικότερα για την ΕΟΚική— οργιάζει. Η Ευρώπη, όμως, είναι «του κε-φαλαίου» και όχι «των λαών».

Γιατί «τελικά τι άλλο είναι η ΕΟΚ από μια διασύνδεση καπιταλιστικών κρατών και μονοπωλίων, όπου δρουν ταυ-τόχρονα κεντρόφυγες και κεντρομόλες δυνάμεις και όπου κυριαρχούν τα πιο ισχυρά ιμπεριαλιστικά κράτη της Ευρώ-πης με πρώτη τη Γερμανία και τα πιο ισχυρά "εθνικά" και διεθνικά μονοπώλια; Τι άλλο εκτός από μια μορφή ιμπερια-λιστικής οργάνωσης, συνύφανση κράτους-μονοπωλίων σε υπερεθνικό επίπεδο;"

10. Γιώργου Ρουση: Κομμουνισμός Τέλος; Ή η Αρχή της Ιστορίας; Στάχυ, Αθήνα, 1991.

21. Στο ίδιο.

ΦΑΣΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΟΚΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ 189

Τα «αγαθά» της ΕΟΚικής ολοκλήρωσης

Αλλά, τελικά, ποιο είναι το όφελος για τους λαούς από τη θριαμβευτική αυτή πορεία του σύγχρονου καπιταλισμού; Τι αποκομίζουν από την τεράστια αυτή συσσώρευση πλούτου;

Οι μάζες των εργαζομένων και της αγροτιάς της Δυτικής Ευρώπης γεύονται ήδη τα «αγαθά» μιας από τις σημαντικό-τερες ολοκληρώσεις στον κόσμο, της ΕΟΚικής.

Από τις μεγαλύτερες πληγές η ανεργία, που μαστίζει ήδη 17 εκατομμύρια πολιτών της Ευρώπης, 9,6% του συνολικού εργατικού δυναμικού της Βρετανίας, πάνω από 15% της Ι-σπανίας, το 20% της Ιρλανδίας. Το 1/3 από αυτούς είναι κά-τω των 25 ετών. Η αβεβαιότητα, η μερική απασχόληση, η εποχιακή απασχόληση, η σύνδεση με την παραγωγικότητα, η γενίκευση του προσωρινού είναι τα δώρα του ευρωπαϊκού καπιταλισμού και των ΠΠΜ προς την εργατική τάξη της γη-ραιάς ηπείρου.

Από την άλλη μεριά, η αποτυχία του αποκαλούμενου «κράτους πρόνοιας» να ξεπεράσει τις αντιθέσεις του συστή-ματος και να συμβάλει στη λύση των καυτών του προβλημά-των το δυσφήμισε στα μάτια του λαού, διευκόλυνε τις επίμο-νες προσπάθειες των καπιταλιστικών κέντρων για την κα-τάργησή του με το σύνθημα «λιγότερο κράτος», οδήγησε στη θεωρία και την πρακτική του νεοσυντηρητισμού και στο χτύπημα των κατακτήσεων της εργατικής τάξης.

Η ασύδοτη καπιταλιστική ανάπτυξη δεν σέβεται τίποτα. Η ίδια η ευρωπαϊκή Κομισιόν παραδέχεται ότι χιλιάδες παι-διά 13 μόλις ετών δουλεύουν στην «Ευρώπη των Δώδεκα» σε οικοδομές, συνεργεία αυτοκινήτων, αγροκτήματα ή υπη-ρετικές δουλειές, και μάλιστα οι χειρότεροι όροι εργασίας ισχύουν στη Βρετανία. Στην ίδια χώρα όπου οι άστεγοι νέοι ανέρχονται σε χιλιάδες, η αυτοκτονία είναι η τρίτη κατά σει-ρά συνηθέστερη αιτία θανάτου ανάμεσα στους νέους, ενώ το σχετικό ποσοστό αυξήθηκε 55% κατά την τελευταία δε-

190 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

καετία — τη «χρυσή εποχή» της καπιταλιστικής ανασυ-γκρότησης της κυρίας Θάτσερ12.

Και μετά είναι η φτώχεια, αυτή η βαριά κοινωνική αρρώ-στια, που εκφράζει μια βασική και ενδογενή αντίφαση του καπιταλισμού: Μια μερίδα του πληθυσμού, οι αποκαλούμε-νοι «νέοι φτωχοί», να μεγαλώνει στην Ευρώπη μετά την οι-κονομική κρίση του 1973-1974, την ίδια ώρα που ο κοινωνι-κός πλούτος αυξάνει. Φτώχεια μέσα στη χλιδή, υπερπαρα-γωγή αγαθών και από την άλλη πλευρά 55 εκατομμύρια φτω-χοί στις ΕΟΚικές χώρες σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν, υποκατανάλωση, ανεργία: να «οι συνέπειες της εσωτερικής και αξεπέραστης αντίφασης του καπιταλισμού που συνίστα-ται στην αύξουσα κοινωνικοποίηση της παραγωγής από τη μια, στην ιδιωτική κατοχή των μέσων παραγωγής και στην ατομική ιδιοποίηση της υπεραξίας από την άλλη»13.

Όσο για τις επιπτώσεις της αβεβαιότητας και του ανελέ-ητου καθημερινού αγώνα για επιβίωση πάνω στον άμοιρο άν-θρωπο που τυχαίνει να ανήκει στο «εξαθλιωμένο τρίτο» των κοινωνιών της ΕΟΚικής Ευρώπης, αλλά και σε όλους γενι-κότερα τους εργαζομένους, να πώς τις περιγράφει γλαφυρά ο Ευτύχης Μπιτσάκης:

Ενδογενή στοιχεία αυτών των κοινωνιών είναι η αποξένωση, τό-σο στο χώρο παραγωγής (αποξένωση από τα μέσα παραγωγής και από το προϊόν εργασίας), ό σ ο και στο πεδίο των κοινωνικών σχέσεων, της ιδεολογίας και του πολιτισμού. Ο άνθρωπος στις χώρες του αναπτυγμένου καπιταλισμού τείνει όλο και περισσό-τερο προς το μονοδιάστατο ον, τον homo oeconomicus, που που-λά την εργατική του δύναμη για να διατηρήσει τη βιολογική του υπόσταση ή που αγωνίζεται ν* αποκτήσει ατομική ιδιοκτησία — την έσχατη και υπέρτατη αξία του συστήματος. Α π ό την άλ-

12. Το Βήμα, 16.8.1992. 13. Ευτύχη Μπιτσάκη, Το Τέλος μιας Εποχής, Διαλεκτική, Μάρτιος-

Απρίλιος 1990.

ΦΑΣΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΟΚΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ 191

λη πλευρά, τα σύγχρονα μέσα μαζικής ιδεολογικής χειραγώγη-σης, μαζί με την καταστροφή των κοινωνικών και των προσωπι-κών σχέσεων και το φόβο της ανεργίας, τείνουν να διαμορφώ-σουν ένα πολιτικά ουδέτερο ανθρώπινο ον, πολιτισμικά υπο-βαθμισμένο, που θ' αρκεστεί στα "αγαθά" της καταναλωτικής κοινωνίας, με τα οποία θ' ανταλλάσσει όχι μόνο τη βιολογική αλλά και την ψυχική και την πνευματική του υπόσταση1 4 .

Αλλά δεν είναι μόνο αριστεροί διανοούμενοι αυτοί που διαπι-στώνουν σήμερα τις καταστροφικές για το ανθρώπινο γένος συνέπειες του καπιταλισμού. Ο Ρικάρντο Πετρέλα, διευθυ-ντής του προγράμματος FAST (Προοπτικών και Αξιολόγη-σης της Επιστήμης και Τεχνολογίας) της Κομισιόν διαπι-στώνει: «Αυτή η αίσθηση, του να ζει κανείς σε ένα εχθρικό περιβάλλον, καθιστά ασταθή την ίδια την ατομική και συλ-λογική μας ασφάλεια» δηλώνει, επεξηγώντας ότι «η σημερι-νή διαχείριση της παγκόσμιας οικονομίας έχει απώλειες, γιατί στηρίζεται σε μια τεχνητή διάκριση του παγκόσμιου πληθυσμού σ' αυτούς που έχουν το δικαίωμα να υπάρχουν και σ' αυτούς που τους αγνοεί κανείς, γιατί δεν έχουν να πλη-ρώσουν 800 εκατ. ως 1 δισ. καταναλωτές οι μεν, 4 δισ. άν-θρωποι οι δε...»15

Ο φασισμός προϊόν της ολοκλήρωσης

Είναι, λοιπόν, φανερό, πως οι ευρωπαϊκές οικονομικές ολι-γαρχίες έχουν ανοίξει ουσιαστικά δύο μεγάλα μέτωπα στο γενικευμένο κοινωνικό πόλεμο που έχουν κηρύξει.

Το πρώτο και κύριο είναι στο εσωτερικό, ενάντια στις ερ-γατικές τους τάξεις, τις οποίες θέλουν να πλήξουν με παρα-τεταμένη στρατηγική, οικονομική, κοινωνική και πολιτική εξουθένωση.

14. Στο ίδιο. 15. Europ, Paris, Mars 1992.

ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ!

Το δεύτερο είναι η κατοχύρωση και η επέκταση των ηγε-μονικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων —και ιδίως του αναδυό-μενου «Τέταρτου Ράιχ»— στον ευρωπαϊκό αλλά και στο διε-θνή καπιταλιστικό καταμερισμό.

Στον αγώνα για βελτίωση θέσεων στην καπιταλιστική ο-λοκλήρωση και διεθνοποίηση, η κάθε ολιγαρχία, το επιμέ-ρους ΠΠΜ, η πολυεθνική και ο ατομικός καπιταλιστής διεκ-δικούν το μερίδιό τους. Στο στόχαστρο βρίσκονται και ολό-κληροι λαοί των χωρών του Τρίτου Κόσμου.

Απέναντι στον «εσωτερικό» αλλά και στον «εξωτερικό» εχθρό οι δυνάμεις του ευρωπαϊκού κεφαλαίου, ενωμένες στο όνομα της ΕΟΚ, βαθαίνουν με γοργούς ρυθμούς τις διαδικα-σίες ολοκλήρωσης, που πάνε να αλλάξουν τους συσχετι-σμούς προς όφελός τους. Αυτό που κυρίως επιδιώκουν είναι να καταφέρουν καίριο στρατηγικό πλήγμα σε βάρος του ερ-γατικού κινήματος και των συμμάχων του, τέτοιο που να αρ-γήσει πολύ να ξανασηκώσει κεφάλι.

Η κοινωνία ολόκληρη, μαζί και το ιδεολογικοπολιτικό ε-ποικοδόμημα, θα πρέπει να υποστούν βαθιές αλλαγές για να εξυπηρετήσουν τις νέες ανάγκες του ευρωπαϊκού πολυεθνι-κού κεφαλαίου. Για να εξουδετερωθούν όμως οι αντιστάσεις (που μπορεί τον καιρό αυτό να είναι ασθενέστερες λόγω δια-φόρων διεθνών και ειδικών συγκυριών, αλλά δεν παύουν πο-τέ να είναι δυνητικά επικίνδυνες), πρέπει να χτυπηθούν χω-ρίς έλεος.

Αυτό σημαίνει άγρια κρατική καταστολή, «Σιδερένια Φτέρνα», γενικευμένο νεοσυντηρητισμό και αυταρχισμό απ' άκρου σ' άκρο της Ευρώπης, αλλά και ασύδοτη επιθετική πολιτική έξω από τα σύνορά της.

Ο φασισμός είναι σύμφυτος με την ουσία της ΕΟΚικής ολοκλήρωσης. Η έκταση και η ένταση της εκδήλωσής του συναρτάται με τις εξελίξεις, αλλά το μικρόβιο αυτού του πο-λιτικού AIDS υπάρχει ήδη μέσα στον οργανισμό της ΕΟΚ.

ΦΑΣΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΟΚΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ 193

Ευρωπαϊκή «Νέα Τάξη»

Οι αποφάσεις του Μάαστριχτ συγκροτούν στο σύνολό τους και στην οργανική αλληλεπίδρασή τους μια νέα εξέλιξη, μια ποιοτική τομή στην ΕΟΚική καπιταλιστική ολοκλήρωση. Πρόκειται για μια συνολική στρατηγική απάντηση του πο-λυεθνικού κεφαλαίου. Σηματοδοτούν νέες, επάλληλες φά-σεις ολοκλήρωσης στο προσεχές μέλλον, που ανοίγουν το δρόμο της ΕΟΚικής ολοκλήρωσης σε πανευρωπαϊκή κλίμα-κα (ΕΟΚ των 19, των 22, ή των 25 έως το 2010 ή και των 50 αργότερά, όπως την ονειρεύεται ο πρόεδρος της Ευρωπαϊ-κής Τράπεζας Ανοικοδόμησης και Ανάπτυξης, Ζακ Ατα-λί)16. Αποτελούν τη συμπύκνωση του γενικευμένου πλέον κοινωνικού πολέμου του κεφαλαίου σε ολόκληρη την ευρω-παϊκή ήπειρο. Είναι, όπως εύστοχα την αποκάλεσε ο ευρω-βουλευτής του Νέου Αριστερού Ρεύματος, Δημήτρης Δεσύλ-λας, η «Ευρωπαϊκή Νέα Τάξη», η «Ευρωτάξη»17.

Η λυσσασμένη προσπάθεια του μεγάλου κεφαλαίου να επι-βάλει με το Μάαστριχτ τη θεσμοποίηση του νεοσυντηρητι-σμού στο εσωτερικό κάθε χώρας-μέλους της ΕΟΚ και συνο-λικά στην Ευρώπη μέσω ενός σιδερένιου και εντελώς ανεξέ-λεγκτου μηχανισμού, όπως είναι η Κομισιόν και η μελλοντι-κή Κεντρική Τράπεζα, τρόμαξε πολύ κόσμο και ως ένα βαθ-μό τον αφύπνισε. Δεν ήταν λίγοι αυτοί που με την ευκαιρία του Μάαστριχτ αισθάνθηκαν ιδιαίτερα ανήσυχοι, γιατί κα-τάλαβαν ότι η ΕΟΚ, αντί να προστατεύει τα δημοκρατικά τους δικαιώματα και την εθνική κυριαρχία —όπως είχαν νο-μίσει μέχρι τότε—, προωθεί απροκάλυπτα πλέον τον αυταρ-χισμό στη δημόσια ζωή και καταλύει τα εθνικά κράτη, αντι-καθιστώντας τα με μια γραφειοκρατική υπερκυβέρνηση, την

16. Le Monde, Paris, 13.5.1992. 17. Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 26.7.1992.

194 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Κομισιόν, η οποία είναι έξω από οποιοδήποτε λαϊκό έλεγχο, ακόμη και με τα τυπικά κριτήρια της αστικής δημοκρατίας.

Πιο αναλυτικά, με τις αποφάσεις του Μάαστριχτ προω-θείται:

1. Η Οικονομική Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ) της ΕΟΚ (ενιαία Κεντρική Τράπεζα, ενιαίο νόμισμα - το ECU), η ο-ποία συνιστά μια παρατεταμένη διαδικασία ενοποίησης των νεοσυντηρητικών πολιτικών που εφαρμόζονται στις ΕΟΚι-κές χώρες. Είναι ο λεγόμενος «νεοσυντηρητισμός L.P.» (μα-κράς διαρκείας), που ανταποκρίνεται στις νέες ανάγκες του πολυεθνικού κεφαλαίου".

Στην πράξη, η κωδικοποίηση αυτή και η επίθεση του νεο-συντηρητισμού σημαίνουν ένταση της λιτότητας και της α-κρίβειας για τους εργαζομένους και εκρηκτική διόγκωση της ανεργίας. Σαρωτικές ιδιωτικοποιήσεις. Βαθιά αντιλαϊκά προγράμματα «σύγκλισης» στις ασθενέστερες οικονομικά ΕΟΚικές χώρες. «Κανιβαλικές» επιδρομές στην κοινωνική ασφάλιση και την περίθαλψη. Σύνθλιψη της μικρομεσαίας αγροτιάς μέσω της αναθεωρημένης Κοινής Αγροτικής Πολι-τικής (ΚΑΠ) της ΕΟΚ. Χειρότερη καταστροφή στο περιβάλ-λον, μια και η πρ9στασία του είναι ασύμφορη και ασυμβίβα-στη με τη λογική της «αγοράς».

2. Η στρατιωτική ολοκλήρωση της ΕΟΚ, με την ανάθεση νέου, αναβαθμισμένου ρόλου στην ιμπεριαλιστική και ψυ-χροπολεμική Δυτικοευρωπαϊκή Ένωση (ΔΕΕ) ως «αμυντι-κής συνιστώσας» της ΕΟΚ και ταυτόχρονα ως «ευρωπαϊκού πυλώνα» του NATO. Η δημιουργία της Γαλλογερμανικής Στρατιάς αποτελεί πρακτικό βήμα προς αυτή την κατεύ-θυνση.

3. Η πολιτική ολοκλήρωση της ΕΟΚ, με τη μετάβαση από το σημερινό συντονισμό της εξωτερικής πολιτικής των Δώ-δεκα στη διαμόρφωση ενιαίας κοινής εξωτερικής πολιτικής, καθώς και πολιτικών άμυνας και ασφάλειας. Στόχος, η κοι-

20. Στο ίδιο.

ΦΑΣΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΟΚΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ 195

νή άμυνα το 1996. Χαρακτηριστικά έως τώρα δείγματα γρα-φής: ο διαμελισμός της Γιουγκοσλαβίας, το εμπάργκο στη Σερβία, η προετοιμασία στρατιωτικής επέμβασης στα Βαλ-κάνια, η ΕΟΚική αναβάθμιση της Τουρκίας σε ρόλο περιφε-ρειακής υπερδύναμης.

4. Ο συντονισμός των μηχανισμών καταστολής των ΕΟ-Κικών χωρών, με την άμεση δημιουργία, δίπλα στον τρομο-κρατικό μηχανισμό του TREVI, της ΕΟΚικής υπεραστυνο-μίας κρατικής καταστολής EUROPOL, τη συγκρότηση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφοριών, στο οποίο ανατίθε-ται το «ευρωφακέλωμα», και την προώθηση κοινής πολιτι-κής μετανάστευσης και χορήγησης ασύλου με σαφή ρατσι-στικά χαρακτηριστικά.

Είναι φανερό πως το Μάαστριχτ έρχεται να πραγματοποιή-σει μια ποιοτική κλιμάκωση της κρατικής και της υπερεθνι-κής καταστολής, με στόχο τον ακρωτηριασμό των ατομι-κών και κοινωνικών δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευ-θεριών. Όσο πιο βάρβαρα πλήττεται το βιοτικό επίπεδο και η ποιότητα ζωής των ασθενέστερων λαϊκών στρωμάτων των ΕΟΚικών «κοινωνιών των 2/3» ή της μεγάλης πλειονό-τητας του λαού στις τέως αποικίες του Τρίτου Κόσμου, τόσο προωθείται ο θεσμοποιημένος εκφασισμός της πολιτικής ζωής.

Αυτή την εποχή ενισχύονται όλες οι τάσεις περαιτέρω με-τατροπής του ΕΟΚικού καπιταλισμού σε αντιδραστική δύ-ναμη «εφ' όλης της ύλης». Φαίνεται ολοκάθαρα ο ολιγαρχι-κός χαρακτήρας της κυριαρχίας των ευρωπαϊκών αστικών τάξεων, καθώς όλο και πιο κλειστές ολιγομελείς ομάδες δια-χειριστών του πολυεθνικού πολυκλαδικού κεφαλαίου (π.χ. η Κομισιόν) αποφασίζουν για τα πλέον κρίσιμα ζητήματα, ανεξάρτητα από την πολιτική μορφή διαχείρισης και διακυ-βέρνησης που εφαρμόζεται σε κάθε χώρα-μέλος της ΕΟΚ.

Τώρα αποκαλύπτεται ευκρινέστερα η αδιαίρετη επικυ-

196 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

ριαρχία των ΠΠΜ, η πραγματική τους δικτατορία στο πολι-τικό σύστημα του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού. Τα πάντα υ-ποτάσσονται στην εξουσία τους. Δείγμα της παντοδυναμίας τους είναι και το γεγονός ότι, ενώ οι παντός είδους κρίσεις διαδέχονται η μία την άλλη, τα ΠΠΜ παραμένουν αλώβητα, παρά τις έντονες αναταράξεις.

Στα μέτρα τους ράβονται και τα κάθε είδους νεοσυντηρη-τικά μέτρα που εντείνουν την υπάρχουσα τάση για βία, κρα-τική και παρακρατική καταστολή, καθώς και πολιτικοϊδεο-λογική επιβολή.

Από τη μια μεριά, η έκρηξη της φτώχειας και της ανερ-γίας στις ανεπτυγμένες ΕΟΚικές χώρες (στο λεγόμενο «τέ-ταρτο κόσμο» με τα 17 εκατομμύρια ανέργους και τα 55 εκα-τομμύρια φτωχούς) διευρύνει την κοινωνική βάση αναβίω-σης του τρίπτυχου ρατσισμός-ξενοφοβία-φασισμός.

Από την άλλη, η υποκίνηση και τροφοδότηση του γενι-κευμένου εθνικισμού, σε συνδυασμό με τα φασιστικής έ-μπνευσης μέτρα της «ευρωκαταστολής», συμβάλλουν απο-φασιστικά στην προσπάθεια συντριβής και ισοπέδωσης των ιδιαιτεροτήτων και των μειονοτήτων στο εσωτερικό, με σκο-πό την πλήρη κυριαρχία στην «εσωτερική» αγορά και συγ-χρόνως ενισχύουν στο εξωτερικό την επιθετικότητα, προ-σβλέποντας στην αναδιανομή των αγορών και των σφαιρών επιρροής.

Και την ίδια ώρα που οι πλούσιοι της ΕΟΚ (Γάλλοι, Βέλ-γοι, Βρετανοί κ.λπ.) με επικεφαλής τους Γερμανούς έχουν δημιουργήσει μέσω των κυβερνήσεών τους συνθήκες που ευ-νοούν την ανάπτυξη του φασισμού, του ρατσισμού και των επιθέσεων ενάντια στους αλλοδαπούς, προσπαθούν ταυτό-χρονα να ρυθμίσουν αποκλειστικά για δικό τους όφελος το θέμα της μετανάστευσης. Έτσι, πιέζουν για ελεύθερη κίνηση των μεταναστών μέσα στην ΕΟΚ, που εκ πρώτης όψεως α-κούγεται λογικό. Σκοπός τους, όμως, είναι να μπορούν ανά-λογα με τις ανάγκες τους να διοχετεύουν ανεξέλεγκτα προς τις φτωχές ΕΟΚικές χώρες μεγάλο μέρος των 11,5 εκατομ-

ΦΑΣΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΟΚΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ 197

μυρίων μεταναστών από τον Τρίτο Κόσμο και την Ανατολι-κή Ευρώπη, δημιουργώντας έτσι σοβαρότατες κοινωνικές ε-ντάσεις και φυσικά ραγδαία εξάπλωση της ξενοφοβίας και του ρατσισμού παντού στην Ευρώπη.

Ωστόσο, όσο δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς ότι το απαίσιο σύνδρομο «ρατσισμός-ξενοφοβία-φασισμός» επα-νεμφανίζεται στην Ευρώπη με ορμή ως προϊόν της ΕΟΚικής αναδιάρθρωσης και ολοκλήρωσης υπό την καθοδήγηση των κολοσσιαίων ΠΠΜ και στα πλαίσια πάντοτε του ευρωπαϊ-κού κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού (ΚΜΚ), τόσο δεν είναι ευδιάκριτες οι διαδικασίες που παρέχουν λαϊκή βάση στο νεοφασισμό, με την υποστήριξη λαϊκών στρωμάτων που πέφτουν θύματα της νεοφασιστικής δημαγωγίας.

Τα μεσαία στρώματα, κύριος τροφοδότης του θηρίου

Πώς, όμως, αναπτύσσεται ο φασισμός μέσα σε τέτοιες κοι-νωνίες όπως οι δυτικοευρωπαϊκές, που υποτίθεται πως είναι από τις πιο ανεπτυγμένες στον κόσμο;

Ασφαλώς, δεν αρκεί μόνο η επιθυμία και η οικονομική υποστήριξη των ΠΠΜ. Αναμφίβολα, στην αρχή, όταν οι πρώτες φασιστικές συμμορίες παίζουν ακόμη το ρόλο της «αντιεργατικής πολιτοφυλακής» και του «μπαμπούλα» των μεταναστών, στρατολογούν ένα σωρό τυχοδιώκτες με τη νο-οτροπία του μισθοφόρου. Καθώς, όμως, ο φασισμός γίνεται μαζικό κίνημα, τα κίνητρα που προσελκύουν χιλιάδες αν-θρώπους προς αυτόν είναι πιο σύνθετα.

Απαραίτητη προϋπόθεση για να πιστέψουν οι πλατιές μά-ζες στη δημαγωγική προπαγάνδα της ακροδεξιάς και να ε-νταχθούν στους οργανωμένους φορείς της είναι να προϋπάρ-ξει μια περίοδος, κατά την οποία να βρεθούν βουτηγμένες στην αστάθεια και τη δυσαρέσκεια. Στην προπολεμική Ιτα-λία και τη Γερμανία τα διάφορα κοινωνικά στρώματα ανά-

198 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

μεσα στη μεγάλη καπιταλιστική αστική τάξη και το οργανω-μένο προλεταριάτο είχαν πληρώσει ακριβά τη μεγάλη κρίση του καπιταλισμού. Δυσφορώντας έντονα για την άθλια κα-τάσταση στην οποία είχαν περιέλθει και προσβλέποντας σε κάποια ριζική αλλαγή της μοίρας τους, έπεσαν στην αγκα-λιά του φασισμού. Επικεφαλής στην κατρακύλα ήταν η με-σαία τάξη των αστικών κέντρων.

Τα μεσαία στρώματα της πόλης βρίσκονται και σήμερα στην πρωτοπορία της τεράστιας προσπάθειας της ευρωπαϊ-κής ακροδεξιάς να ενισχυθεί και να ακροβολιστεί, με στόχο ξανά την εξουσία. Η παρατεταμένη οικονομική κρίση, ο λυσσαλέος ανταγωνισμός και η καπιταλιστική συγκέντρω-ση και υπερσυγκέντρωση χειροτερεύουν σταθερά την κατά-στασή τους. Όμως, παρόλο που μεγάλος αριθμός από τα άτομα που συνιστούν αυτά τα στρώματα συμπιέζεται και ε-ξαθλιώνεται, δεν προλεταριοποιείται ούτε οικονομικά, ούτε πολύ περισσότερο ιδεολογικά, ακόμη και όταν κατρακυλάει στη φτώχεια.

Τα παλιότερα μεσαία στρώματα συνθλίβονται από τον α-θέμιτο ανταγωνισμό των σύγχρονων κολοσσών και ο ρυθμός της εξαθλίωσής τους επιταχύνεται σταθερά. Τα νεότερα, που για κάποιο διάστημα πίστεψαν πως η σχετική τους ευη-μερία θα ήταν μόνιμη, αισθάνονται τώρα επώδυνα την οικο-νομική τους συμπίεση και εξάρτηση από τις μεγάλες επιχει-ρήσεις και βλέπουν με τρόμο ότι ξαναγυρνούν εκεί από όπου ξεκίνησαν, δηλαδή στο μεροκάματο. Πανικόβλητα, καθώς η κρίση παρατείνεται και διέξοδος γι' αυτά δεν φαίνεται στον ορίζοντα, είναι ώριμα υπό «ορισμένες» προϋποθέσεις να οδηγηθούν σε ακραίες πολιτικές θέσεις. Η ενδιάμεση κοι-νωνική τους θέση ανάμεσα στις δύο κύριες τάξεις —την α-στική και το προλεταριάτο— δεν τους επιτρέπει να διαθέ-τουν αυτόνομη, δική τους πολιτική γραμμή. Η ανησυχία, η ανασφάλεια και η εξέγερσή τους μπορεί να αξιοποιηθούν είτε

ΦΑΣΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΟΚΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ 199

από την αστική τάξη είτε από το προλεταριάτο. Το ερώτημα είναι γιατί μία ακόμη φορά τα μεσαία στρώ-

ματα, ενώ πλήττονται από το μεγάλο κεφάλαιο, δεν ενώνουν τις δυνάμεις τους με την κατεξοχήν αντικαπιταλιστική τά-ξη, την εργατική, αλλά προτιμούν τις σειρήνες της φαύλης ακροδεξιάς;

Καταρχήν ας μη μας διαφεύγει ότι ανάμεσα στα μεσαία στρώματα και την οργανωμένη εργατική τάξη υπάρχει μια σοβαρότατη ταξική διαφορά και αντίθεση: το θέμα της ιδιο-κτησίας.

Οι αντικαπιταλιστικές διαθέσεις των μεσαίων στρωμά-των δεν φθάνουν, φυσικά, μέχρι την κατάργηση της ιδιοκτη-σίας — όπως εσφαλμένα υποστηρίζουν ακόμη μερικά κομ-μουνιστικά κόμματα της Δυτικής Ευρώπης. Οι μικροαστοί τηρούν λατρευτική στάση απέναντι στην ιδιοκτησία. Και η αστική τάξη, που τους εκμεταλλεύεται σε καθημερινή βάση αδυσώπητα, εμφανίζεται ταυτόχρονα στα μάτια τους ως εγ-γυητής και υπερασπιστής των «ιερών και των οσίων», της ιδιωτικής περιουσίας, από το σοσιαλισμό που απειλεί «να τους τα πάρει όλα».

Επιπλέον, τα μεσαία στρώματα είναι με πάθος εξαρτημέ-να από τα προνόμια της κοινωνικής θέσης τους, και όσο φτωχαίνουν, τόσο η σύνδεση αυτή γίνεται και πιο παθολογι-κή. Ο μικροαστός αισθάνεται συχνά ακατανίκητη αποστρο-φή προς την εργατική τάξη και την όλη κατάσταση του προ-λεταριάτου. Ο Χίτλερ στο Ο αγών μου εξομολογείται χαρα-κτηριστικά: «Σε όποιους ταπεινής προέλευσης έλαχε κάπο-τε να καταφέρουν να ανέβουν ένα κοινωνικό σκαλοπάτι, εί-ναι αβάσταχτο να κατρακυλήσουν πίσω, έστω και για μία στιγμή»19. Ακόμη και οι ξεπεσμένοι θεωρούν τους εαυτούς τους μέλη μιας ανώτερης από τους εργάτες τάξης. Αλλά και

19. Daniel Guerin, Fascism and Big Business, New York, 1973, σελ. 47.

200 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

τα νέα μισθωτά, μεσαία στρώματα, που τα αφεντικά τους τους έχουν «φουσκώσει» με μια ψευδαίσθηση αστικής υπε-ροχής και κύρους, που βασίζεται στην ενδιάμεση θέση τους στην επιχειρηματική ιεραρχία, μπορεί να καταστούν επιρρε-πή προς το φασιστικό μικρόβιο.

Ένα άλλο πρόβλημα των μεσαίων στρωμάτων είναι ότι δεν κατανοούν σαφώς την έννοια της ταξικής πάλης. Γι' αυ-τούς, αντίθετα από το συνειδητοποιημένο εργάτη, ο αστός εκμεταλλευτής είναι κάτι αόριστο. Τα βλέπουνε όλα σε προ-σωπική βάση και δεν προσπαθούν να προσεγγίσουν την ταξι-κή ερμηνεία των οικονομικών φαινομένων. Πιστεύουν στη συνεργασία των τάξεων, ονειρεύονται ένα κράτος υπερταξι-κό, με αποτέλεσμα η αστική τάξη να καταφέρνει να τους μπερδεύει και να τους ξεγελάει φορώντας τη μάσκα της «τα-ξικής συνεργασίας». Έτσι, τους κάνει συνειδητούς ή ασυνεί-δητους συμμάχους της στον αγώνα της για την καθυπόταξη του προλεταριάτου.

Η ιδέα του έθνους προκαλεί επίσης σημαντικές συγχύ-σεις. Ενώ ο εργάτης παρασέρνεται δυσκολότερα από τον ε-θνικισμό, το σοβινισμό και την πατριδοκαπηλία, ο μικροα-στός δίνει τα πάντα στο όνομα της πατρίδας. Γι' αυτόν η υπεράσπιση της πατρίδας ισοδυναμεί με την υπεράσπιση της περιουσίας του, του μαγαζιού του, του εμπορεύματός του, των κρατικών του ομολόγων. Και ενώ ο προλετάριος κλίνει προς το διεθνισμό, το μεγάλο κεφάλαιο —το οποίο δεν έχει καμιά πατρίδα— φοράει την «εθνική» του μάσκα και παρα-πλανά τα μεσαία στρώματα. Ο σοβινισμός τους υποκινείται ευκολότερα σε περιόδους ήττας και απογοήτευσης, όπως στην ταπεινωμένη Γερμανία με τη Συνθήκη των Βερσαλιών και στην ενοχλημένη από την «ακρωτηριασμένη νίκη» της Ιταλία, μετά τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο.

Λεία του φασισμού και τμήμα της εργατικής τάξης

Εκτός από τα μεσαία στρώματα, ο φασισμός σήμερα στην

ΦΑΣΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΟΚΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ 201

Ευρώπη κατορθώνει να προσελκύει διόλου ευκαταφρόνητο αριθμό εργατών, αλιεύοντας κυρίως ανάμεσα σε εκείνες τις κατηγορίες της εργατικής τάξης που για διάφορους λόγους έχουν χαμηλή ή και καθόλου ταξική συνείδηση. Η ιδεολογι-κή σύγχυση και τα φαινόμενα αποσύνθεσης, που επικρατούν χρόνια τώρα στην ευρωπαϊκή εργατική πρωτοπορία, συντέ-λεσαν σε σημαντικό βαθμό στο να στραφούν αρκετοί εργά-τες προς άλλες κατευθύνσεις, αναζητώντας ελπίδα.

Η διαστροφή —γιατί περί αυτής πρόκειται— πραγματο-ποιείται συνήθως και από τα πάνω και από τα κάτω. Από τα πάνω, ο φασισμός δεν δυσκολεύεται να στρατολογήσει ανάμεσα στην αποκαλούμενη «αριστοκρατία της εργα-τιάς». Πρόκειται για προλετάριους που έχουν «αστικοποιη-θεί» και ήδη θεωρούν τους εαυτούς τους πάνω από την τάξη τους. Τέτοιοι εργάτες, σε εποχές κρίσης και κάμψης του κι-νήματος, εγκαταλείπουν εύκολα και προδίδουν τα εργατικά τους σωματεία, αφού αυτά δεν μπορούν να εξυπηρετούν πλέ-ον τις άμεσες επιδιώξεις τους, και εντάσσονται στις ακροδε-ξιές οργανώσεις.

Από τα κάτω, ο φασισμός βρίσκει πελατεία ανάμεσα στα στρώματα που προλεταριοποιήθηκαν πρόσφατα —νεαροί α-γρότες που το μικρό διάστημα εργατικής απασχόλησης στην πόλη δεν τους έδωσε την ευκαιρία να αποκτήσουν ταξι-κή συνείδηση— ή ανειδίκευτοι εργάτες που οι ανακατατά-ξεις της βιομηχανικής τεχνολογίας τούς πετούν από τον έ-ναν κλάδο στον άλλο, έτσι ώστε να μην έχουν ίχνος επαγγελ-ματικής περηφάνιας, να μη συνδικαλίζονται και, τελικά, να είναι επιρρεπείς προς τη λιποταξία από την τάξη τους και την απορρόφησή τους από τον ταξικό αντίπαλο. Μέσω αυ-τών, κυρίως, ο φασισμός έχει διεισδύσει στα εργοστάσια.

Ωστόσο, η μεγάλη δεξαμενή από όπου στρατολογούν οι ακροδεξιές οργανώσεις είναι η μάζα των ανέργων. Η ψυχο-λογία του ανέργου προσφέρεται ιδιαίτερα: Έχοντας απο-κλειστεί από την παραγωγική διαδικασία, ο άνεργος βρίσκε-ται στις παρυφές της τάξης του, οπότε σύντομα τείνει να χά-

202 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

σει την ταυτότητά του, αναπτύσσοντας μια αντίθεση με τους εργαζόμενους, λόγω σύγκρουσης συμφερόντων. Εντωμετα-ξύ, η φτώχεια και η αδράνεια του καταρρακώνουν το ηθικό και συχνά τον διαλύουν. Έτσι καταντάει εύκολο θήραμα για μια μπουκιά ψωμί.

Ο φασισμός στρατολογεί επίσης και έναν αριθμό από τους απόβλητους της εργατικής τάξης, από τα κατακάθια που γί-νονται χαφιέδες και απεργοσπάστες και βάλλουν κατά των σωματείων. Αλλά και από το λούμπεν προλεταριάτο, αυ-τούς που «εκούσια» υποβαθμίστηκαν, μένουν έξω από την τάξη τους και την προδίδουν, αρνούμενοι να εργαστούν και επιδιώκοντας να επιβιώσουν με καθαρά παρασιτικές μεθό-δους.

Τα «τάγματα εφόδου» του Χίτλερ και τα «αποσπάσματα δράσης» του Μουσολίνι ήταν γεμάτα αλήτες, τυχοδιώκτες, γκάνγκστερ, μαστροπούς και πρώην καταδίκους, που εκεί μπορούσαν άνετα να ικανοποιούν τα κατώτερα ένστικτά τους, απολαμβάνοντας πλήρη ασυδοσία και ατιμωρησία. Η περίπτωση του Χορστ Βέσελ, ενός μαστροπού που ανακηρύ-χθηκε εθνικός ήρωας στη ναζιστική Γερμανία, είναι χαρα-κτηριστική. Αλλά και οι φασίστες ηγέτες σε όλα τα επίπεδα της ιεραρχίας ήταν κατ' εικόνα και ομοίωση των υποτελών τους. Οι περισσότεροι ήταν «πληβείοι» — μικροαστοί ή υπο-βαθμισμένοι προλετάριοι: Π.χ., από την ιταλική φασιστική ηγεσία του κόμματος και των «ενώσεων», οι 254 σε σύνολο 308 προέρχονταν από τα μικροαστικά στρώματα20.

Παρόλο που από τότε έχουν περάσει πάνω από 50 χρόνια, η εικόνα των σημερινών ευρωπαίων φασιστών ηγετών δεν διαφέρει ουσιαστικά από εκείνη των διάσημων προγόνων τους. Από την κορυφή ως τη βάση της ιεραρχίας τους, διατη-ρούν όχι μόνο την όψη αλλά και τη χυδαία πλευρά της νοο-

20. Στο ίδιο.

ΦΑΣΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΟΚΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ 203

τροπίας του «πληβείου». Έχουν το στυλ του νεόπλουτου, τρέμουν, σέβονται δουλικά αλλά και μισούν ανήμπορα τη μεγάλη αστική τάξη που τους πληρώνει, γιατί τη φθονούν. Θέλουν να την υποκαταστήσουν.

Νεολαία και αγροτιά πέφτουν στην απόχη

Ο φασισμός αξιοποιεί και εκμεταλλεύεται επιδέξια δύο χα-ρακτηριστικά της νεολαίας: την τραγική οικονομική της κα-τάσταση —ανεργία— και τη συναισθηματική της φιλοδοξία να θέλει να θεωρείται όχι μόνο αυτόνομος, αλλά και ο πρω-τοπόρος κοινωνικός παράγοντας. Σε αυτά τα θολά νερά ψα-ρεύει με ικανοποιητικότατα αποτελέσματα.

Στις ομαλές εποχές η αστική νεολαία έχει ελάχιστα κοινά με τους νέους προλετάριους. Οι γόνοι των αστών αλλά και των μικροαστών κάνουν μακρές σπουδές —συχνά και μέχρι τα 30 τους— δεν εντάσσονται στην παραγωγική διαδικασία, δεν τρέφουν οικογένεια, η οικογένεια τους υποστηρίζει.

Αντίθετα, για το νεαρό εργάτη η έννοια της τάξης είναι σημαντικότερη από της ηλικίας. Αυτός, αμέσως μετά το Δη-μοτικό ή μια-δυο τάξεις Γυμνασίου, ρίχνεται στη βιοπάλη, όπου δεν υπάρχει καμιά διάκριση ανάμεσα στους νέους και τους ενήλικες. Στη δουλειά νέοι και γέροι υπόκεινται στην ίδια εκμετάλλευση. Συχνά ο νεαρός εργάτης γίνεται το στή-ριγμα της οικογένειας. Έχει περάσει, δίχως μεταβατικό στάδιο, από την παιδική στην ώριμη ηλικία, ανδρώθηκε τα-χύτατα.

Σε περιόδους κρίσης, όμως, όλοι οι νέοι άνθρωποι πλήτ-τονται πολύ μαζικότερα. Η σπουδάζουσα νεολαία και οι νέοι επιστήμονες υποβαθμίζονται άγρια εξαιτίας της οικονομι-κής καταστροφής των οικογενειών. Σπουδές διακόπτονται, δουλειά δεν υπάρχει ή είναι πολύ βαριά, τα πτυχία γίνονται άχρηστα. Τα νεαρά αυτά άτομα αγανακτούν και εξεγείρο-νται κατά της κοινωνίας που τα εμποδίζει να χρησιμοποιή-σουν τα ταλέντα τους και τα καταδικάζει στην απραξία.

204 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Όσο για την εργατική νεολαία, η ανεργία τη συνθλίβει. Ξεκομμένος από τις ρίζες του, υποβαθμισμένος, αποδιωγμέ-νος από την παραγωγική διαδικασία και αισθανόμενος στην ακμή της ηλικίας του ότι έχει καταντήσει ένα «παράσιτο», ο νέος άνεργος βρίσκεται πολύ κοντά στην κατάσταση του νέου σπουδαστή. Τώρα αναπτύσσεται μια αλληλεγγύη μετα-ξύ τους στη βάση της κοινής αδράνειας και της απελπισίας. Και οι δυο επαναστατούν ενάντια στην άδικη μοίρα τους και ψάχνουν για κάποιο κοινωνικό σύστημα, στο οποίο η νεο-λαία δεν θα πηγαίνει χαμένη.

Μόλις η αναζήτηση αποβεί άκαρπη και κυριαρχήσει η α-πογοήτευση και η απόγνωση, οι σκίνχεντ και οι χούλιγκαν καραδοκούν στη γωνία. Ολόκληρος ο πολυπλόκαμος προ-παγανδιστικός μηχανισμός του αστικού κράτους στις χώρες της ΕΟΚ (με προπομπούς τα MME και τους φορείς της μαζι-κής κουλτούρας) εργάζεται συστηματικά για να αλώσει τη νεολαία. Με το προοδευτικό κίνημα σε υποχώρηση και την αριστερή σκέψη αδύναμη, ο φασισμός —παίζοντας επιτή-δεια με τις ευαισθησίες της νεολαίας— κερδίζει σταθερά όχι μόνο μεγάλο αριθμό διανοούμενων νέων, αλλά και πολλούς υποβαθμισμένους άνεργους νέους εργάτες.

Όσον αφορά τώρα στους αγρότες, η ενδιάμεση θέση τους μεταξύ των βασικών κοινωνικών τάξεων, το γεγονός ότι εί-ναι διασκορπισμένοι με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να επικοινωνούν μεταξύ τους και να συγκεντρώνονται, καθώς και ο ατομισμός τους συνιστούν αρνητικούς παράγοντες για τη δημιουργία ενός καθαρά αγροτικού πολιτικού κινήματος. Ο αγρότης ταλαντεύεται ανάμεσα σε δύο πόλους έλξης: το οργανωμένο προλεταριάτο και το μεγάλο κεφάλαιο που έχει διεισδύσει στην αγροτική οικονομία, τους σύγχρονους μεγά-λους γαιοκτήμονες.

Στην προπολεμική Ιταλία το 60% του αγροτικού πληθυ-σμού δεν είχε οικονομική ανεξαρτησία, πλησιάζοντας έτσι

ΦΑΣΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΟΚΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ 205

το προλεταριάτο — ήταν εργάτες γης ή νοίκιαζαν τη γη που δούλευαν. Στη Γερμανία 28% των αγροτών ήταν εργάτες γης και 55% ήταν μικροκαλλιεργητές, που δεν είχαν πάνω από 5 εκτάρια, ενώ 18.000 γιούνκερ κατείχαν το 20% των γερμα-νικών εδαφών. Και στις δύο χώρες οι μεγαλοϊδιοκτήτες γης πέτυχαν να παρασύρουν μεγάλο τμήμα αγροτών προς το φα-σισμό και να το βάλουν να αγωνίζεται για τα δικά τους προ-νομιακά συμφέροντα. Το προλεταριάτο απέτυχε να προσε-ταιριστεί τους αγρότες — στη Γερμανία μάλιστα μετά το 1930 η αδιαφορία των χωρικών μετατράπηκε σε ανοιχτή ε-χθρότητα. Το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα του Χίτλερ εισέ-πραξε τα κέρδη.

Σήμερα αξιόλογα τμήματα ιταλών και γερμανών αγρο-τών ψηφίζουν και πάλι μαζικά την ακροδεξιά, όπως και πολ-λοί γάλλοι, βέλγοι, δανοί κ.λπ. συνάδελφοι τους. Ο συνολι-κός αριθμός τους έχει μειωθεί στην Ευρώπη. Πολλά άλλα-ξαν στις συνθήκες παραγωγής και διαβίωσής τους, όχι όμως και η εκμετάλλευση σημαντικού μέρους τους από το μεγάλο κεφάλαιο, ούτε και η συστηματική προσπάθεια παραπληρο-φόρησης και αποπροσανατολισμού τους. Καθώς η γενικότε-ρη οικονομική κρίση και η κοινή αγροτική πολιτική (ΚΑΠ) της ΕΟΚ τους αφανίζει, εκείνοι προσπαθούν έντρομοι να πιαστούν από όποιον τους παριστάνει τον Μεσσία, είτε αυ-τός λέγεται Λε Πεν, είτε Σενχούμπερ.

Ποιος θέλει το φασισμό

Στις προηγούμενες παραγράφους εξετάσαμε σχηματικά διά-φορους λόγους που στρέφουν, δυνητικά, λαϊκά στρώματα προς το φασισμό. Χρειάζεται να τονιστεί με όλη τη δυνατή έμφαση η λέξη δυνητικά. Τα στρώματα αυτά κάθε άλλο πα-ρά είναι μονοσήμαντα προσανατολισμένα προς αυτή την κατεύθυνση. Τα ίδια αυτά στρώματα μπορεί να στραφούν και έχουν στραφεί προς επαναστατική, αντικαπιταλιστική

ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ!

προοπτική και έχουν συμμετάσχει σε επαναστατικές ανα-τροπές της καπιταλιστικής κοινωνίας.

Και δεν πρόκειται μόνο για τις πασίγνωστες περιπτώσεις της συμμαχίας των μεσαίων στρωμάτων της πόλης και ιδιαί-τερα του χωριού με την εργατική τάξη κατά την Οκτωβριανή Επανάσταση και άλλες επαναστάσεις που ανέτρεψαν το προηγούμενο καθεστώς, αλλά και για τα ίδια τα στρώματα που λίγο αργότερα στράφηκαν προς το φασισμό.

Συγκεκριμένα, στην Ιταλία μετά τον Α ' Παγκόσμιο πόλε-μο ένα αρκετά μεγάλο τμήμα των μεσαίων στρωμάτων στράφηκε προς το σοσιαλισμό. Στις εκλογές του 1919 οι ψή-φοι των μικροαστών στράφηκαν, όσο ποτέ πριν, προς κόμ-ματα που ψήφιζαν και οι εργάτες. Όταν οι εργάτες μετάλλου κατέλαβαν τα εργοστάσια το 1920, είχαν τη συμπάθεια μεγά-λου τμήματος των μικροαστών. Αλλά το τότε Σοσιαλιστικό Κόμμα δεν κατάφερε να ηγηθεί της επαναστατικής ανόδου των μαζών. Σύμφωνα με τα ίδια τα λόγια του Μουσολίνι, δεν ήξερε πώς «να επωφεληθεί από μια τέτοια επαναστατική κα-τάσταση που η ιστορία δεν επαναλαμβάνει»21.

Και στη Γερμανία μετά τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο, στις εκλογές του 1919, υπερψήφισαν πρώτη φορά τους σοσιαλδη-μοκράτες και μεγάλα τμήματα των μεσαίων στρωμάτων, ε-νώ οι υπάλληλοι άρχισαν να εγγράφονται και αυτοί στα σω-ματεία. Το 1923, κατά τη διάρκεια της νομισματικής κατάρ-ρευσης, πολλοί κατεστραμμένοι και απελπισμένοι μικροα-στοί στράφηκαν προς τον κομμουνισμό.

Όμως, η στάση των σοσιαλδημοκρατών αλλά και οι τα-λαντεύσεις των κομμουνιστών παρέλυσαν το αγωνιστικό φρόνημα των μαζών. Η εργατική τάξη απογοήτευσε τα με-σαία στρώματα, γιατί φάνηκε ανίκανη να βρει διέξοδο στην κρίση.

Μόνο αργότερα, ύστερα από την απογοήτευσή τους αυτή, τμήματα των μεσαίων στρωμάτων στράφηκαν προς το φασι-

21. Στο ίδιο.

ΦΑΣΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΟΚΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ 207

σμό, παρασυρόμενα από την αντικαπιταλιστική και αντιμο-νοπωλιακή φασιστική δημαγωγία.

Το γεγονός ότι τα μεσαία στρώματα δεν κλίνουν μονοσή-μαντα προς το φασισμό φάνηκε και από τις πρόσφατες εξε-λίξεις στο χώρο της Ευρώπης. Όλα τα στρώματα που ανα-φέραμε ότι δυνητικά μπορεί να κλίνουν προς τη φασιστική δημαγωγία κάθε άλλο παρά έδειξαν τέτοια διάθεση κατά την εποχή των «παχιών αγελάδων» του καπιταλισμού έως την αρχή της κρίσης του 1974. Αρκεί να θυμίσουμε το Γαλλικό Μάη του 1968 και γενικότερα τη στροφή προς τα αριστερά εκείνης της δεκαετίας. Αλλά και μετά την έναρξη της κρί-σης υπήρξε αρχικά στροφή προς τα αριστερά. Ας αναφέρου-με απλά το παράδειγμα της Γαλλίας με τη δημιουργία της κυβέρνησης σοσιαλιστών, στην οποία συμμετείχαν αρχικά και οι κομμουνιστές. Η αποτυχία αυτής της κυβέρνησης, σε συνδυασμό με τη συνολική νεοσυντηρητική επίθεση του κε-φαλαίου διεθνώς και ιδιαίτερα σε ΕΟΚικό επίπεδο ενάντια στο βιοτικό επίπεδο των λαϊκών στρωμάτων, καθώς και η κατάρρευση των ανατολικών χωρών και της τέως Σοβιετι-κής Ένωσης δημιούργησαν το πρόσφορο έδαφος για τη μα-ζική επιρροή νεοφασιστικών οργανώσεων.

Το φασισμό τον χρειάζεται το μεγάλο κεφάλαιο, αλλά όχι πάντα και όχι πάντα για τον ίδιο σκοπό.

Σε εποχές «παχιών αγελάδων» απλώς τον συντηρεί μόλις για να φυτοζωεί σε περιθωριακές ομάδες. Όταν όμως έρχε-ται περίοδος «ισχνών αγελάδων», σε περιόδους δηλαδή κρί-σης, τότε του είναι περισσότερο χρήσιμος.

Όπως είδαμε, ιδιαίτερα στην περίπτωση της μεταπολεμι-κής Ιταλίας, μπορεί να τον χρησιμοποιήσει και για να δη-μιουργεί κλίμα αποσταθεροποίησης, για να κατευθύνει τους ψηφοφόρους στα πλαίσια του «νόμου και της τάξης». Αλλά του είναι χρήσιμος και για να στρέφει προς τα δεξιά την αγα-νάκτηση στρωμάτων που πλήττονται άμεσα από τις συνέ-πειες της κρίσης του συστήματος και έτσι να μετατοπίσει το όλο πολιτικό φάσμα προς τα δεξιά.

208 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Σήμερα βλέπουμε το μεγάλο κεφάλαιο διεθνώς —και ειδι-κότερα στην ΕΟΚ— να αντιμετωπίζει την κρίση που άρχισε από το 1974 με κύριο όπλο το νεοφιλελευθερισμό-νεοσυντη-ρητισμό, ο οποίος στοχεύει να χτυπήσει το εργατικό κίνημα με οικονομικά, κυρίως, μέσα — κατάργηση του «κοινωνι-κού κράτους», ιδιωτικοποίηση, «ορθολογικοποίηση» με βά-ση τις νέες τεχνολογίες και αύξηση της ανεργίας, που οδηγεί σε αποδυνάμωση των εργατικών συνδικάτων κ.λπ. Παράλ-ληλα, ο φασισμός βρίσκει γόνιμο έδαφος ακριβώς στα στρώ-ματα εκείνα που πλήττονται από αυτή την πολιτική, και α-πογοητευμένα και από τα αριστερά κόμματα που αδυνατούν να προσφέρουν ένα όραμα διεξόδου από την κρίση, αναζη-τούν την ελπίδα στο φασιστικό «όραμα» και πιστεύουν ότι η λύση των προβλημάτων τους συνίσταται στις ρατσιστικές επιθέσεις ενάντια στους ξένους και όχι στην ανατροπή της νεοφιλελεύθερης επίθεσης.

Υπάρχουν και φωτεινά μονοπάτια

Φυσικά, στην απευκταία περίπτωση που θα επικρατούσε κά-που ο φασισμός, τα μεσαία και τα εργατικά στρώματα θα διαπίστωναν ότι η πολιτική του φασιστικού καθεστώτος θα εξυπηρετούσε πλήρως τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαί-ου και των πολυεθνικών μονοπωλίων.

Η σημερινή κρίση του καπιταλισμού οδηγεί στην επανεμ-φάνιση του φασιστικού κινδύνου στην Ευρώπη.

Οι επισημάνσεις του Κ. Τζιαντζή, σε άρθρο του στο ΠΡΙΝ (11.10.1992), μας οδηγούν κατευθείαν στην καρδιά του προ-βλήματος:

Ή δ η , όλοι μιλούν για ένα νέο «Μάη μελανοχίτωνα» που ξεση-κώνει τις δυτικές κοινωνίες. Ο νέος εθνικολαϊκισμός, η διαρκής πολιτική και κοινωνική αντεπανάσταση, ο πολιτιστικός κανι-βαλισμός θα είναι η αντίδραση του κεφαλαιοκρατικού οργανι-

ΦΑΣΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΟΚΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ 209

σμού στα μεγάλα πολιτικά κενά και τις συνταρακτικές αντιθέ-σεις που απεγκλωβίζει η σύγχρονη εκδοχή της καπιταλιστικής κρίσης. Ό π ο ι ο ς ταξιδέψει αυτή την εποχή στην Κεντρική Ευρώ-πη, θα έρθει αντιμέτωπος με ένα κλίμα αναμονής ανεξέλεγκτων καταστάσεων. Ό λ ο ι περιμένουν, χωρίς να εμπιστεύονται τις α-πανωτές επίσημες δηλώσεις, χωρίς να γνωρίζουν, χωρίς να μπο-ρούν να σχεδιάσουν, σαν όλη η μέχρι τώρα νοικοκυρεμένη ζωή τους να κρέμεται από μια αόρατη δύναμη που μπορεί, από στιγ-μή σε στιγμή, να τους παρασύρει στη δίνη της. . .

Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αυτής της νέας κατάστασης βρίσκεται στην αδυναμία των ηγεμονικών ιμπεριαλιστικών δυ-νάμεων να εξαιρέσουν σχετικά, όπως έκαναν παλιότερα, τη δι-κή τους εργατική τάξη για να στεριώσουν την εσωτερική κοινω-νική συνοχή τους. Αντίθετα, με βάση τις νέες ανάγκες του ιμπε-ριαλισμού, η ληστρική εκμετάλλευση των πιο «παραγωγικών» τμημάτων της εργατικής τάξης είναι όρος για το ξεπέρασμα της καπιταλιστικής κρίσης. Αυτό το στοιχείο διαμορφώνει συνθή-κες αποδιάρθρωσης των κοινωνικών συμμαχιών του κεφαλαίου ακόμα και μέσα στην καρδιά του αναπτυγμένου καπιταλισμού. Δημιουργεί προϋποθέσεις ενίσχυσης ενός νέου εργατικού διεθνι-σμού, πιο στενής αγωνιστικής αλληλοτροφοδότησης των κοι-νωνικών συμμαχιών των εργατικών και αντικαπιταλιστικών κι-νημάτων. Οι κοινωνικοί αγώνες που αναπτύσσονται σε όλη την Ευρώπη δεν αποτελούν την «ουρά» του παλιού εργατικού κινή-ματος, αλλά το προοίμιο μιας νέας ιστορικής σύγκρουσης.

Φαίνεται πως το ζοφερό σκοτάδι της κρίσης δεν μπορεί να εξαφανίσει εντελώς τα φωτεινά μονοπάτια που ανοίγουν οι νέες απρόβλεπτες προοπτικές των κοινωνικών εκρήξεων. Το πολιτι-κό κενό που επιβάλλει η καπιταλιστική αντιπαράθεση και η σύγχρονη κοινωνική διαμαρτυρία φέρνει πάλι στην Ευρώπη το ιστορικό δίλημμα: νεοφασιστικός ολοκληρωτισμός ή ολοκλη-ρωτική κοινωνική χειραφέτηση; Σ' αυτό το δίλημμα πρέπει να απαντήσει η ανασύνταξη και αντεπίθεση του νέου επαναστατι-κού εργατικού κινήματος.

Παράρτημα

Πανόραμα τον οργανωμένου ενρωηαϊκού φασισμού

Η καταγραφή με αλφαβητική σειρά παίρνει υπόψη τις συντο-μογραφίες των ακροδεξιών ομάδων (όπου υπάρχουν) στη μητρική γλώσσα. Acçôo Nacional Popular (Εθνική Λαϊκή Δράση), Πορτο-γαλία. Action Française (Γαλλική Δράση), Γαλλία. Action Nationale (Εθνική Δράση), Ελβετία. AN (Avanguardia Nazionale - Εθνική Πρωτοπορία), Ιταλία. ANR (Aktion Neue Rechte - Δράση Νέας Δεξιάς), Γερμανία. ANS (Actiefront Nationaal Socialisten - Εθνικοσοσιαλιστικό Μέτωπο Δράσης), Ολλανδία. ANS (Aktionsfront Nationaler Sozialisten - Εθνικοσοσιαλι-στικό Μέτωπο Δράσης), Γερμανία. Aryan Order (Apia Τάξη), Ιταλία. AUCM (Association pour l'Unification du Christianisme

212 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

Mondial - Ένωση για την Ενοποίηση του Παγκόσμιου Χρι-στιανισμού), Διεθνής.

BAS (Befreiungsausschuss Südtirol - Επιτροπή Απελευθέρω-σης Ν. Τυρόλου), Αυστρία. BIB (Berg Isel Bund - Ένωση Μπεργκ Ίζελ), Αυστρία. BNP (British National Party - Βρετανικό Εθνικό Κόμμα), Βρε-τανία. BNS (Bund Nationaler Studenten - Ένωση Εθνικιστών Φοιτη-τών), Γερμανία. Brigata Goebbels (Ταξιαρχία Γκέμπελς), Ιταλία. British League of Rights (Βρετανική Ένωση Δικαιωμάτων), Βρετανία. British Movement (Βρετανικό Κίνημα), Βρετανία. British National - Socialist Movement (Βρετανικό Εθνικοσο-σιαλιστικό Κίνημα), Βρετανία. BUF (British Union of Fascists - Βρετανική Ένωση Φασι-στών), Βρετανία. Bürger und Bauerninitiative (Πρωτοβουλία Κατοίκων των Πόλεων και Αγροτών), Γερμανία.

CD (Centrum Demokraten - Κεντρώοι Δημοκράτες), Ολ-λανδία. CEDADE (Circulo Espanol de Amigo de Europa - Ισπανικός Κύκλος Φίλων της Ευρώπης), Ισπανία. CEDADE (Circulo Europeo de Amigos de Europa - Ευρωπαϊ-κός Κύκλος Φίλων της Ευρώπης), Πορτογαλία. CEDI (Centre Européen de Documentation et d'Information - Ευρωπαϊκό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης), Βέλγιο. Centro Unitario Nacional - Socialista (Ενωτικό Εθνικοσοσια-λιστικό Κέντρο), Ισπανία. Centrumpartij (Κόμμα του Κέντρου), Ολλανδία. Centrumpartij - 86 (Κόμμα του Κέντρου - 86), Ολλανδία. CEPIC (Centre Politique des Indépendants et Cadres Chrétiens

ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ 213

- Πολιτικό Κέντρο των Ανεξάρτητων και Χριστιανών Στελε-χών), Βέλγιο. Cercle Luxembourgeois des Amis de la Revue Eléments (Λου-μεμβούργιος Κύκλος των Φίλων της Επιθεώρησης Ελεμάν), Λουξεμβούργο. Cercle des Nations (Κύκλος των Εθνών), Βέλγιο. Circulos Nacionalistas (Εθνικιστικοί Κύκλοι), Πορτογαλία. CISNAL (Confederazione Italiana Sindicati Nazionali dei Lavoratori - Ιταλική Συνομοσπονδία Εθνικών Σωματείων των Εργαζομένων), Ιταλία. Citizens' List (Κατάλογος Πολιτών), Δανία. Club de l'Horloge (Λέσχη του Ρολογιού), Γαλλία. Column - 88 (Φάλαγξ - 88), Βρετανία. Consortium de Levensboom (Ένωση του Δέντρου της Ζωής), Ολλανδία.

DA (Deutsche Alternative - Γερμανική Εναλλακτική Λύση), Γερμανία. · DNSB (Danske National Socialistiske Bevaegelse - Δανικό E-θνικοσοσιαλιστικό Κίνημα), Δανία. DR (Droites Européennes - Ευρωπαϊκές Δεξιές), Διεθνής. DRP (Deutsche Reichspartei - Κόμμα του Γερμανικού Ράιχ), Γερμανία. DVU (Deutsche Volksunion - Γερμανική Λαϊκή Ένωση), Γερ-μανία.

Eislecker Freiheetsbewegung (Κίνημα Ελευθερίας των Πολι-τών), Λουξεμβούργο. El Alcâzar (Το Αλκαζάρ), Ισπανία. Europafront (Ευρωπαϊκό Μέτωπο), Διεθνής. Euroring (Ευρωδακτύλιος), Διεθνής.

Falange (Φάλαγγα), Ιταλία. Falange Espaiiola (Ισπανική Φάλαγγα), Ισπανία.

214 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

FANE (Fédération d'Action Nationale Européenne - Ομο-σπονδία Ευρωπαϊκής Εθνικής Δράσης), Γαλλία. FAR (Fasci di Azione Rivoluzionaria - Δέσμες Επαναστατι-κής Δράσης), Ιταλία. FDAP (Freiheitliche Deutsche Arbeiter Partei - Ελεύθερο Γερ-μανικό Εργατικό Κόμμα), Γερμανία. Flag Group (Ομάδα της Σημαίας), Βρετανία. FNE (Faisceaux Nationaliste Européens - Ευρωπαϊκές Εθνικι-στικές Δέσμες), Γαλλία. FPIP (Fédération Professionnelle Indépendante de la Police -Ανεξάρτητη Επαγγελματική Ομοσπονδία Αστυνομίας), Γαλλία. FPÖ (Freiheitliche Partei Österreichs - Κόμμα της Ελευθερίας της Αυστρίας), Αυστρία. Fremskridtspartiet (Κόμμα της Προόδου), Δανία. Fremskrittspartiet (Κόμμα της Προόδου), Νορβηγία. Frente Nacional (Εθνικό Μέτωπο), Πορτογαλία, Ισπανία. Front National (Εθνικό Μέτωπο), Βέλγιο. FUAN (Fronte Universitario d'Azione Nazionale - Πανεπιστη-μιακό Μέτωπο Εθνικής Δράσης), Ιταλία. Fuerza Nueva (Νέα Δύναμη), Ισπανία.

GAL (Grupos Antiterroristas de Liberaciôn - Αντιτρομοκρατι-κές Απελευθερωτικές Ομάδες), Ισπανία. GdF (Gesinnungs - Gemeinsschaft der Neuen Front - Κοινότη-τα Σκέψης του Νέου Μετώπου), Γερμανία. Giovane Italia (Νεαρή Ιταλία), Ιταλία. Gladio (Σπάθη), Διεθνές δίκτυο. GRECE (Groupement de Recherche et d'Etudes sur la Civilisation Européenne - Ομάδα Έρευνας και Μελετών του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού), Γαλλία. Greenjackets (Πράσινα Μπουφάν), Δανία. Greng National Bewegung (Εθνικό Κίνημα Γκρενγκ), Λου-ξεμβούργο.

ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ 215

Guerrilleros del Cristo - Rey (Αντάρτες του Χριστού Βασιλέ-ως, Ισπανία. HiAG (Hilfsqemeinschaft auf Gegenseitigkeit der Waffen SS - Κοινότητα Αλληλοβοήθειας των SS), Γερμανία.

Jeune Europe (Νεαρή Ευρώπη), Διεθνής. Jeunesse Nationaliste Européenne (Εθνικιστική Ευρωπαϊκή Νεολαία), Γαλλία. JN (Die Jungen Nationaldemokraten - Οι Νέοι Εθνικοδημο-κράτες), Γερμανία. Jongeren Front (Μέτωπο των Νέων), Ολλανδία. Juntas Espanolas (Ισπανικά Συμβούλια), Ισπανία. Juventudes Nacional - Revolucionarias (Εθνικοεπαναστατι-κές Νεολαίες), Ισπανία.

Kampfbund Deutscher Soldaten (Αγωνιστική Ένωση Γερμα-νών Στρατιωτών), Γερμανία. Kulturwerke für Südtirol (Πολιτιστικό Έργο για το Ν. Τυρό-λο), Γερμανία.

Lady Jane Birdwood's Self Help (Αυτοβοήθεια της Λαίδης Τζέιν Μπέρντγουντ), Βρετανία. L'Assault (Η Επίθεση), Βέλγιο. League of St. George (Ένωση του Αγ. Γεωργίου), Βρετανία. Lega Nord (Λίγκα του Βορρά), Ιταλία. LEL (League of Empire Loyalists - Ένωση Πιστών στην Αυ-τοκρατορία), Βρετανία. Lëtzebuerg de Lëtzeburge (Το Λουξεμβούργο στους Λουξεμ-βούργιους), Λουξεμβούργο. Lëtzeburger Partei (Κόμμα Λουξεμβούργου), Λουξεμβούργο. LIL (Ligue Internationale de la Liberté - Διεθνής Ένωση Ελευ-θερίας), Βέλγιο. Ludwig (Λουδοβίκος), Ιταλία.

216 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

MAC (Mouvement d'Action Civique - Κίνημα Δράσης Πολι-τών), Βέλγιο. MAN (Movimento d'Acçâo Nacional - Κίνημα Εθνικής Δρά-σης), Πορτογαλία. Mocidade Patriotica (Πατριωτική Νεολαία), Πορτογαλία. ΜΡΟΝ (Movimento Politico Ordine Nuovo - Πολιτικό Κίνημα Νέα Τάξη), Ιταλία. MSE (Mouvement Social - Européen - Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Κίνημα), Διεθνές. MSI (Movimento Sociale Italiano - Ιταλικό Κοινωνικό Κίνη-μα), Ιταλία. Naciôn Joven (Νέο Έθνος), Ισπανία. Nasjonalt Folkepartiet (Εθνικό Λαϊκό Κόμμα), Νορβηγία. National Bewegung (Εθνικό Κίνημα), Λουξεμβούργο. National Socialist Movement (Εθνικοσοσιαλιστικό Κίνημα), Βρετανία. National Workers Party (Εθνικό Εργατικό Κόμμα), Ιρλανδία. Neue Rechte/Nouvelle Droite/Nuova Destra (Νέα Δεξιά), Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία. NF (National Front - Εθνικό Μέτωπο), Βρετανία. NF (Nationalistische Front - Εθνικιστικό Μέτωπο), Γερμανία. ΝΟΕ (Nouvel Ordre Européen - Νέα Ευρωπαϊκή Τάξη), Διε-θνής. Nouvelle Action Royaliste (Νέα Βασιλική Δράση), Γαλλία. Nordiska Rikspartiet (Βόρειο Κόμμα), Σουηδία. NPD (Nationaldemokratische Partei Deutschlands - Εθνικοδη-μοκρατικό Κόμμα Γερμανίας), Γερμανία. NPD (Nationaldemokratische Partei Österreichs - Εθνικοδη-μοκρατικό Κόμμα Αυστρίας), Αυστρία. NSIWP (National - Socialist Irish Workers'Party - Εθνικοσο-σιαλιστικό Ιρλανδικό Εργατικό Κόμμα), Ιρλανδία. Nuclei Armati Rivoluzionari (Ένοπλοι Επαναστατικοί Πυρή-νες), Ιταλία. Ν VU (Nederlandse Volksunie - Ένωση του Ολλανδικού Λα-ού), Ολλανδία.

ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ 217

OAS (Organisation Armée Secrète - Οργάνωση Μυστικός Στρατός), Γαλλία. Occident (Δύση), Γαλλία. Odel Ring (Δακτύλιος του Όντελ), Βέλγιο. ON (Ordine Nuovo - Νέα Τάξη), Ιταλία. Ordern Nova (Νέα Τάξη), Πορτογαλία. Ordre Nouveau (Νέα Τάξη), Γαλλία.

Parti National (Εθνικό Κόμμα), Βέλγιο. PFN (Parti des Forces Nouvelles - Κόμμα των Νέων Δυνάμε-ων), Γαλλία. ΡΜΡ (Partido Monarquico Popular - Λαϊκό Μοναρχικό Κόμ-μα), Πορτογαλία. PNFE (Parti Nationalist Français et Européen - Εθνικό Γαλλι-κό και Ευρωπαϊκό Εθνικιστικό Κόμμα), Γαλλία. Political Soldiers (Πολιτικοί Στρατιώτες), Βρετανία. PSC (Parti Social-Chrétien-Σοσιαλχριστιανικό Κόμμα), Βέλγιο.

REP (Republikaner - Ρεπουμπλικάνοι), Γερμανία.

San Lorenzo '77, Ιταλία. Skinheads, Διεθνής. Screwdriver (Κατσαβίδι), Βρετανία. SNF (Sveriges Nationella Förbund - Εθνική Ένωση Σουη-δίας), Σουηδία. Social Action Initiative (Πρωτοβουλία Κοινωνικής Δράσης), Ιρλανδία. Solidaridad Espafiola (Ισπανική Αλληλεγγύη), Ισπανία. SRP (Sozialistische Reichspartei - Σοσιαλιστικό Κόμμα του Ράιχ), Γερμανία. SS ή Waffen SS, Γερμανία. Stop Immigration (Να Σταματήσει η Μετανάστευση), Δανία. SVP (Südtiroler Volkspartei - Λαϊκό Κόμμα Ν. Τυρόλου), Ι-ταλία.

218 ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ !

SVB (Solidaristische Volksbewegung - Λαϊκό Κίνημα Αλλη-λεγγύης), Γερμανία.

Terza Posizione (Τρίτη Θέση), Ιταλία. Third Way (Τρίτος Δρόμος), Βρετανία. Troisième Voie (Τρίτος Δρόμος), Γαλλία.

UDCA (Union de Défense des Commerçants et des Artisans - Ένωση Άμυνας Εμπόρων και Τεχνιτών), Γαλλία. UM (Union Mouvement - Ενωτικό Κίνημα), Βρετανία. Uniâo Nacional (Εθνική Ένωση), Πορτογαλία. Union Défense (Ένωση Άμυνα), Γαλλία.

Vlaams Blok (Φλαμανδικό Μέτωπο), Βέλγιο. Vlaamse Concentratie (Φλαμανδική Συσπείρωση), Βέλγιο. VMO (Vlaams Militantenorde - Τάξη Φλαμανδών Αγωνι-στών), Βέλγιο. Volksunie (Λαϊκή Ένωση), Βέλγιο. Voorpost (Πρωτοπορία), Βέλγιο. VSBP/PdA (Volksozialistische Bewegung Deutschlands/Partei der Arbeit - Γερμανικό Λαϊκό Σοσιαλιστικό Κίνημα / Κόμμα Εργασίας), Γερμανία.

WACL (World Anticommunist League - Παγκόσμια Αντι-κομμουνιστική Ένωση), Διεθνής. Wehrsportgruppe Hoffmann (Στρατιωτική Αθλητική Ομάδα Χόφμαν), Γερμανία. Were Di (Εμείς οι Ίδιοι), Βέλγιο. Westland New Post (Νέα Θέση Δυτικής Χώρας), Βέλγιο. Wiking-Jugend (Νεολαία Βίκινγκ), Διεθνής. World - SS (Παγκόσμια Ες Ες), Ιρλανδία. WUNS (World Union of National Socialists - Παγκόσμια Έ-νωση Εθνικοσοσιαλιστών), Διεθνής.

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΣΕΙΡΑ κυκλοφορεί

Γ. ΔΕΛΑΣΤΙΚ - Κ. ΓΙΑΝΝΙΚΟΥ Θύελλα στον Κόλπο

Το άγνωστο χθες και σήμερα της Μέσης Ανατολής

Από τις εκδόσεις «ΣΤΑΧΥ» κυκλοφορούν επίσης:

ΜΑΡΙΑΝΟ ΝΤΕ ΣΙΜΟΝΕ Country Music

Λαϊκή μουσική και κοινωνία στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής από την αγγλική παράδοση

ως τη Νάσβιλ

ΓΙΑΝΝΗ ΛΑΪΝΟΥ Μονόδρομος οι ιδιωτικοποιήσεις;

Φάκελος: Ολυμπιακή Αεροπορία Α.Ε.

ΓΙΟΥΤΑ ΝΤΙΤΦΟΥΡΤ Ζήσε άγρια και επικίνδυνα

Προοπτικές μιας ριζοσπαστικής Οικολογίας

Στη σειρά ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ κυκλοφορούν

ΓΙΩΡΓΟΥ ΡΟΥΣΗ Κομμουνισμός τέλος; Ή η αρχή της ιστορίας;

ΕΥΤΥΧΗ ΜΠΙΤΣΑΚΗ Ένα φάντασμα πλανιέται

Θα κυκλοφορήσουν

ΚΟΝΣΤΑΝΤΣΟ ΠΡΕΒΕ Το ασίγαστο πάθος

Σκέψεις ενός μαρξιστή φιλοσόφου πάνω στην κρίσιμη καμπή της εποχής μας

Α Λ Ε Ξ Α Ν Δ Ρ Ο Υ ΧΡΥΣΗ Ιδεολογία και κριτική

Ο λόγος του μαρξισμού για την ιδεολογία και την υπέρβασή της (Μαρξ, Ένγκελς, Λένιν, Λούκατς, Γκράμσι — Κριτική Θεωρία,

Αλτουσέρ) και ο αντίλογος (Ντυρκέιμ, Μανχάιμ, Πάρσονς, Λεβί-Στρως κ.ά.)

ΕΡΝΣΤ Μ Π Λ Ο Χ Ο αθεϊσμός στο χριστιανισμό

Η θρησκεία της Εξόδου και της Βασιλείας

Στη σειρά ΠΑΙΔΙΚΑ ΒΙΒΑΙΑ κυκλοφορούν σε κείμενα του ΣΩΤΗΡΗ ΧΑΤΖΑΚΗ

και εικόνες της ΕΡΣΗΣ ΔΡΙΝΗ:

Ο άνθρωπος που έλεγε ΟΧΙ Το μικρό σκουλήκι ο Ναπολέων

Ο πόντικας ο Φούριας Ο κοκορίκος της αυγής

Σάκης ο μικρός σπουργίτης

(τα παραμύθια αυτά κυκλοφορούν και σε κασέτες)

Θα κυκλοφορήσουν

Η μαγική Αλφαβήτα

Το άτακτο τρία

ΚΩΣΤΑΣ Γ ΙΑΝΝΙΚΟΣ

ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ!

0 φασισμός και ο ρατσισμός στην ΕΟΚ

Ξανάρχονται! Επί δεκαετίες ολόκληρες νομίζαμε ότι ανήκαν πια οριστικά στα απορρίμματα της Ιστορίας, όμως αυτοί ξανάρχονται!

Επί μήνες οι νεοναζί, σε ολόκληρη την έκταση της ε-νωμένης Γερμανίας, πυρπολούν εστίες προσφύγων, επιτίθενται εναντίον των ξένων, τρομοκρατούν, δολο-φονούν. Η αστυνομία τούς καλύπτει. Τα δικαστήρια τους αθωώνουν. Ο πληθυσμός τούς συμπαραστέκεται - σε σημείο που σε δημοσκόπηση μεταξύ 218.000 α-ναγνωστών της εφημερίδας Μπιλντ το 39% προτιμά τον ηγέτη των ναζί Σενχούμπερ για καγκελάριο της Γερμανίας!

Ο φασισμός και ο ρατσισμός επελαύνουν όμως και στη Γαλλία, όπου ο Λε Πεν έφτασε ήδη μέχρι και σε ποσοστό... 61% στην Ντρε ή 47% στη Μασσαλία!

Φασιστική απειλή και στην Ιταλία, όπου η «Λίγκα του Βορρά» φτάνει σε ποσοστό 40% στη Μάντοβα, ενώ 50.000 οπαδοί του Μουσολίνι διαδηλώνουν στη Ρώμη.

Πού βαδίζει η ΕΟΚ;

ΣΕΙΡΑ: ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ 2